SQLite format 3@ ~+@j~+- }D~~+}i%!indexverses_indexversesCREATE UNIQUE INDEX verses_index on "verses" (book_number, chapter, verse) tablebooks_allbooks_allCREATE TABLE "books_all" ("book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT, "book_color" TEXT, "is_present" NUMERIC)wItableversesversesCREATE TABLE "verses" ("book_number" NUMERIC, "chapter" NUMERIC, "verse" NUMERIC, "text" TEXT){UtablebooksbooksCREATE TABLE "books" ("book_color" TEXT, "book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT)=_tableinfoinfoCREATE TABLE info (name TEXT, value TEXT) KqZK regionPeru'right_to_leftfalse)strong_numbersfalse/russian_numberingfalse#languageSan Martín)chapter_stringChapter(#AdescriptionTata Diospa Mushuk Rimanan }w^D&~~~~~w~T~8~~}}}}}}h}O}6}}##ff7c80ApoApokalipsis#00ff00JudJudas#00ff003Ju3 Juan#00ff002Ju2 Juan#00ff001Ju1 Juan#00ff002Pe2 Pedru#00ff001Pe1 Pedru#00ff00SanSantiago#ffff00HebHebreos#ffff00FlmnFilemon#ffff00vTitTito#ffff00l2Ti2 Timoteo#ffff00b1Ti1 Timoteo!-#ffff00X2Te2 Tesalonisenses!-#ffff00N1Te1 Tesalonisenses !#ffff00DKolKolosenses !#ffff00:FilFilipenses #ffff000EfeEfesios #ffff00&GalGalatas ##ffff002Ko2 Korintios##ffff001Ko1 Korintios#ffff00RomRomanos#00ffffHecHechos#ff6600JuanSan Juan#ff6600LukSan Lukas!#ff6600MarSan Markos#ff6600MatSan Mateo#66ff99SalSalmo5~<|vpjd^XRLF@:4.(" ~~~~~~~~~~~; :9i8X7f6`5^43K21y0F/.b-A,)+ *y)c(C'&t%\$K#9".! lU(X1 zXC+yV5z o f K > =* Bx{bI4~~~~~v~Y~@~)~}}}}}r}R}7}}||||||n|S|6||{{{{{{W{={zzzzzzjzFz)z yyyyyynyTy:y yx&B7 ApApocalipsis (de Juan)#ff7c80A JudJudas#00ff00@ 3Jn3 Juan#00ff00? 2Jn2 Juan#00ff00> 1Jn1 Juan#00ff00= 2P2 Pedro#00ff00< 1P1 Pedro#00ff00; StgSantiago#00ff00: HeHebreos#ffff009 FlmFilemón#ffff008 vTitTito#ffff007 l2Ti2 Timoteo#ffff006 b1Ti1 Timoteo#ffff00"5- X2Ts2 Tesalonicenses#ffff00"4- N1Ts1 Tesalonicenses#ffff003! DColColosenses#ffff002! :FilFilipenses#ffff001 0EfEfesios#ffff000 &GaGálatas#ffff00/# 2Co2 Corintios#ffff00.# 1Co1 Corintios#ffff00- RoRomanos#ffff00*,= HchHechos de los Apóstoles#00ffff+ JnJuan#ff6600* LcLucas#ff6600) MrMarcos#ff6600( MtMateo#ff6600'!MalMalaquías#ffff99&ZacZacarías#ffff99%HagAgeo#ffff99$SofSofonías#ffff99#HabHabacuc#ffff99"NahNahún#ffff99!MiMiqueas#ffff99 JonJonás#ffff99|AbdAbdías#ffff99rAmAmós#ffff99hJlJoel#ffff99^OsOseas#ffff99TDnDaniel#ff9fb4JEzEzequiel#ff9fb4'6LmLamentaciones#ff9fb4,JerJeremías#ff9fb4"IsIsaías#ff9fb4(9CntCantar de los Cantares#66ff99%EcEclesiastés#66ff99!PrProverbios#66ff99 SalSalmos#66ff99JobJob#66ff99EstEster#ffcc99NehNehemías#ffcc99EsdEsdras#ffcc99#2Cr2 Crónicas#ffcc99 #1Cr1 Crónicas#ffcc99 x2R2 Reyes#ffcc99 n1R1 Reyes#ffcc99 d2S2 Samuel#ffcc99 Z1S1 Samuel#ffcc99PRtRut#ffcc99FJueJueces#ffcc99 o=  j}||~{{izz!yQyBx vuuPtts%<;d998C7755k4B332110/;.c-),h*))'&+&$#"! [j*:2}" X  4/ -Wawkinikuna, paninikuna, tukuy llaktakunapi ñuka tukuy Jesukristuta kreyishpa kawsak runakunata kayta yachachiykichi: Tata Dios munaptin kasaraychi. Mana munaptin ama kasaraychichu. Imashnacha Tata Dios yachachishunkichi ruranaykichipa chayllata rurashpa kawsaychi. 9 kKankuna paninikuna, chay mana Jesukristuta kreyik kusaykichi mana sakishuptikichika ichara kankuna paykunata yanapankichiman kreyishpa kawsanankunapa. Kankuna wawkinikuna, chay mana Jesukristuta kreyik warmikichi mana sakishuptikichi ichara kankuna paykunataka yanapankichiman kreyishpa kawsanankunapa.  {Tata Dios munan allita kushikushpa mana piñanakushpa kawsananchikunapa. Chayrayku kusaykichi warmikichi mana Jesukristuta kreyik kashpankuna sakishunayaptikichi ama michaychichu. Chashna sakishuptikichi manana kasadushinanachu kiparinkichi. 5 cChay kusan mana Jesukristuta kreyiptinpish Tata Dios paninchita yanapan kusanwan allita kuyanakushpa kawsanankunapa. Chaymantapish suk wawkinchipa warmin mana Jesukristuta kreyiptinpish Tata Dios wawkinchita yanapan warminwan allita kuyanakushpa kawsanankunapa. Chashna allita kuyanakushpa kawsaptinkuna wambrankunapish Tata Diospa kankasapa. Mana allita kuyanakushpa kawsaptinkunaka nima wambrankuna Tata Diospachu kankasapa. 8 i Chaymantapish ichara suk paninchipa kusan mana Jesukristuta kreyishpa kawsanman. Chay kusan paywan kawsayta munaykaptin mana allichu chay paninchi kusanta wishchunanpa.  Ichara suk wawkinchipa warmin mana Jesukristuta kreyishpa kawsanman. Señorninchi Jesukristu mana yachachiwaptinchikunapish ñuka willaykichi: Chay warmin mana kreyikuk kashpapish paywan kawsayta munaptin mana allichu chay wawkinchi warminta wishchunanpa.   Ichara suk warmi kusanta sakinman. Alli kanman chay warmi kusanwan kashkan tantanakushpa kawsananpa. Mana kusanwan kashkan tantanakuyta munaptin mana allichu suk chikan ullkuwan kasarananpa. Chaymantapish mana allichu suk ullku warminta wishchunanpa. 2] Tata Dios willawashka kaptin tukuy kasadukunata willaykichi: Kusayuk warmi kashpaykichi ama kusaykichita sakiychichu. Manami yuyayninimantachu chayta willaykichi. ! Chaymanta mana warmiyuk mana kusayuk mana atipashpaykichi kawsayta alli kanman kasaranaykichipa ama sukta sukta munashpa kawsanaykichipa. {Tukuy waynakunata shipashkunata viyudakunata willaykichi: Alli kanman ñukashina mana kasarashpa kawsanaykichipa. KÑuka munayman tukuy kankuna ñukashina mana warmiyuk kawsanaykichipa. Chashna munaptinipish mana tukuychu atipanmansapa mana warmiyuk kawsayta. Chayrayku Tata Dioska allita riksiwashpanchikuna sukkunata yanapansapa kushikushpa kasarashpa kawsanankunapa. Sukkunata yanapansapa kushikushpa mana kasarashpa kawsanankunapa. iKTukuy chayta willaykichi kankunata yanapanayashpa. Manami willaykichichu kamachikukshina. .UChaymanta ama sukpish sukpish kuerpuykichita michanakuychichu. Ichara ishkantinkuna allita paktanakunmansapa suk tiempullapa mana tantanakushpa puñunankunapa Tata Diosllawan parlanankunapa. Chaymanta chay churadu tiempu paktaptin kashkan tantanakunkasapa ama supay uchallichinankunapa. !Tukuy kusayuk warmipa kuerpun kusanpana. Mananami kikinpanachu. Chaymanta tukuy warmiyuk ullkupa kuerpun warminpana. Manana kikinpanachu. {oTukuy ullku warminwan tukuy warmi kusanwan allita wiwanakushpa kuyanakushpa kushichinakushpa kawsanankuna tiyan. [~/Chaymanta ama uchallikushpa kawsanankunapa alli kanman tukuy Jesukristuta kreyik ullkukuna kasarashpa warminwan kawsanankunapa. Chaymanta alli kanman tukuy paninchikunapish kasarashpa kusanwan kawsanankunapa. 2} _Kankuna suk kartapi tapuwashkankichi allichu manachu kanman suk ullku kasarananpa. Ñuka willaykichi alli kanman ama kasarananpa nima warmiwan uchallikushpa kawsananpa. +|OSeñorninchi Jesukristu sukaman sufrishpa wañurkan rant iwananchikunapa. Chayrayku paypa kashpanchikuna payllata allita kushichishpa kawsananchikuna tiyan.p{Y¿Manachu yachankichi Tata Dioska Espiritunta kuwashkanchikunata ñukanchikunapi wasipishina kawsananpa? Ñukanchikunapi kawsashpa ñukanchikunapa doyñunchikuna. Mananami kikinchikunapa munayninchikunapinachu kawsanchisapa. MzChayrayku ama munaychichu warmiwan uchallikushpa kawsayta. Suk ullku chikan warmiwan uchallikushpa kikinpa kuerpunta wakllichin. Chikan laya uchata rurashpa mana kikinpa kuerpuntachu wakllichin. ry]Chaymanta ñukanchikuna Señorninchi Jesukristuwan tantanakushpanchikuna paywan sukllallana kanchisapa. GxTata Diospa killkadunpi willawanchisapa: “Tukuy ullku warminwan tantanakushpa sukllallami kanka.” Chayrayku suk ullku suk waynandera warmiwan tantanakushpa paywanpish sukllallami. 6we¿Manachu yachankichi Jesukristu ñukanchikunapi kawsaptin paywan sukllalla kananchikunata? Chashna paywan sukllalla kashpanchikuna ¿imashnatí Jesukristuta sakinchimansapa suk waynandera warmiwan tantanakushpa paywan sukllalla kananchikunapa? Mana nima layapi allichu chayta rurananchikunapa. {voTata Dioska rikchak layata rurayta atipak kashpa Señorninchi Jesukristuta wañushkanmanta kawsachimurkan. Chaymanta suknin diya ñukanchikunatapish wañushkanchikunamanta kawsachiwashunchisapa. Chayrayku amana uchallikushpa kawsaychinachu. u7 Chaymanta runakuna rimansapa: “Tata Dios tukuy laya mikunata kuwashkanchisapa mikunanchikunapa. Wiksanchikunata rurashka mikunanchita chaskinanpa.” Ariya, Tata Dios tukuy laya mikunanchikunata rurashka mikunanchikunapa. Chaymanta suknin diya tukuy chay mikunanchikunata chay wiksanchikunatapish kulluchinan tiyan. Tata Dioska manami rurawashkanchisapachu chikan warmiwan uchallikushpa kawsananchikunapa. Tata Dioska rurawashkanchisapa payllata kasushpa kawsananchikunapa. Yanapawanchisapa allita rurashpa kawsananchikunapa. t Runakuna rimansapa: “Imatapish kaptin ruranchimansapa.” Ariya, imatapish kaptin munashpa ruranchimansapa. Chaykamanka mana allichu tukuy layata rurananchikunapa. Ariya, atipanchimansapa tukuy layata rurayta. Chaymanta munananchikunata rurashpanchikuna tipimanta tipimanta ashwan ashwanta munanchisapa chayllata rurayta. Chayrayku mana allichu tukuy munananchikunata rurananchikunapa. Ws' Ñawpa tiempu kankunamanta sukkuna chay laya mana alli rurak runakuna karkankichi. Kunanka Señorninchi Jesukristu tukuy uchaykichimanta perdonashushpaykichi mayllashushkankichi. Kunanka Tata Diospa Espiritun yanapashuykankichi Tata Diosllata kasushpa kawsanaykichipa. Mana allichu kanman mana allikunata rurashpa kawsananchikunapa. [r/ Nima suwakuna, nima tukuy laya kikinllapa munak runakuna, nima machashpa kawsak runakuna, nima wasin wasinpi yuyaypi purik runakuna, nima llullachikushpa suwakuk runakuna Tata Diospa mandunpi yaykunkasapachu. _q7 ¿Manachu yachankichi chay mana alli rurak runakuna Tata Diospa mandunpi mana yaykunankunata? Ama llullachinakuychichu. Manara kasarashpa warmiwan tantanakuk runakuna, ruradu dioskunata kuyak runakuna, chikan warmiwan uchallikushpa kawsak runakuna, ullkumasinwan warmiwanshina kawsak runakuna Tata Diospa mandunpi mana yaykunkasapachu. `p9Chaykunata yachaykashpaykichipish wawkikichita mana allita rurashpaykichi suwankichi. oJesukristuta kreyikmasikichiwan piñanakushpa kawsashpaykichi manami Tata Diostachu kushichiykankichi. Jesukristuta kreyikmasikichi mana allita rurashuptikichipish kushikushpalla kawsaychi. Imaykichita suwapushuptikichipish mana nima piñakushpalla kawsaychi. wng¿Imapatí kankunapura sukwan sukwan piñanakushpa mana Jesukristuta kreyik awtoridarpi chatanakuk rinkichi? m1Chayta willaykichi pinkachinaynipasapa. Ariya ¿manachu ni suk alli yachak wawkikichi tiyan willashunaykichipa imashnami allichankichiman nishpa? l'Chayrayku kankuna Jesukristuta kreyikmasikichiwan piñanakushpa ¿imapatí chay mana Jesukristuta kreyik awtoridarpi rinkichi chatakuk? |kq¿Manachu yachankichi Tata Diospa angelninkunatapish willananchikunata pimi alli rurak pimi mana alli rurak nishpa? Chayrayku kay allpapi kawsashpaykichira atipankichi chay mana alli rurak runakunata yanapayta allita rurashpa kawsanankunapa. Ej¿Manachu yachankichi? Ñukanchikuna Jesukristuta kreyik kashpanchikuna tukuy mana Jesukristuta kreyik runakunata willashunchisapa allita rurashka mana allitachu rurashka nishpa. Chashna tukuy runakunata atipashpaykichi willayta ¿imapatí mana atipankichi kankunapuralla chay mana alli rurashkankunata allichayta? Pi Kankuna Jesukristuta kreyikmasikichiwan piñanakushpaykichi suk Jesukristuta kreyikmasikichillata rillaychi willak yanapashunaykichipa allichayta. Ama llakta awtoridarkunapi rillaychichu mañakukuk. jhM Chay mana Jesukristuta kreyik runakuna uchallikuptinkuna ñuka mana nimata willashachu. Tata Diosmi paykunataka kastigankasapa. Chashna kaptinpish kankuna Jesukristuta kreyikmasikichikunata mana allita ruraptinkuna willanaykichi tiyan amana chay mana alli ruranata ruranankunapa. Chayrayku chay madraschanwan uchallikuk runata karkunaykichi tiyan.g ufc Suk runakuna Jesukristuta kreyik runakuna kanankunata rimashpankunapish chikan warmiwan uchallikunsapa. Tukuy laya tiyakta munashpalla kawsan. Ruradu dioskunata kuyashpa kawsan. Llullachikushpalla machashpalla suwakushpalla kawsan. Ñuka willashkaykichi chay laya mana alli rurak runakunawan ama paktanakunaykichipa. Ama nima munaychichu paykunawan mikuyta. heI Chayta willashpayni mana munashkanichu willaynikichita tukuy mana alli rurak runakunamanta mana nima parlashpa ashunaykichipa. Chashna tukuy chikan warmiwan uchallikuk runakunamanta, tukuy kullkillata munak runakunamanta, tukuy suwakunamanta, tukuy ruradu dioskunata kreyik runakunamanta ashushpaykichika kay allpamanta llukshinkichiman karkan. zdm Ñuka suk kartaynipi willashkaykichina ama suk chikan warmiwan uchallikuk runakunawan paktanakunaykichipa. Uc#Punkichidu pan yuyachiwanchisapa mana alli rurashkanchikunata. Chayrayku Paskua fiestapi mikunchisapa mana punkichidu pankunallata. Chayrayku willaykichi chay mana alli rurak runata karkunaykichipa mana punkichidu pankunashina kanaykichipa. Chaypi atipankichi kushikushpa Jesukristuta allita kreyishpa allillata rurashpa kawsayta. bChayrayku chay mana alli rurak wawkikichi levadurashina kaptin karkuychi suk wawkikichi ama yuyanankunapa payshina mana allita rurayta. Chay runata karkushpaykichi suk mana levadurayuk panshina kankichi. Chayraykuna Tata Dioska Señorninchi Jesukristuta kachamurkan Paskua fiestapi suk ovejapa wawanshina wañunanpa tukuy mana alli rurashkanchikunamanta perdonawananchikunapa. >auKankuna chay wawkikichita manara karkushpaykichira ama rimaychichu alli rurak runakuna kanaykichita. Suk rimanata rimanchisapa: “Suk tipi levaduralla aypa machkata punkichin.” 7`gChaypi tantanakushpaykichi chay mana alli rurak wawkikichita karkuychi supaypa munananta rurashpa kawsananpa. Ichara chashnamanta wananman amana chay laya mana alli ruranata rurananpa. Chashna wanashpa allita rurayta yachakuptin Señorninchi Jesukristu kashkan shamushpa uchankunamanta salvanka. U_#Munani tantanakunaykichipa chay wawkikichipa mana alli rurashkanta parlanaykichipa. Chashna tantanakuptikichi ñuka sukaman yuyashkaykichi. Señorninchi Jesukristupish kankunawan kashpa yanapashunkichi. X^)Ñuka kankunaman manara rishpaynipish sukaman kuyashpalla yuyaykaykichi. Señorninchi Jesukristu kachamuwashka kaptin ñami willashkaykichina chay sakra mana alli rurak wawkikichita kastiganaykichipa. v]eChay wawkikichi chayta rurashkanrayku sukaman llakinkichiman karkan. Llakinaykichi kaptin alli kawsakshina alabanakunkichi. Chay mana alli rurak wawkikichita willanaykichi tiyan Tata Diospa wasinman amana rinanpa kankunawan tantanakuk. C\ Yachashkani suk wawkikichi madraschanta apishkanta warmin kananpa. Ñuka sukaman llakini chayta yachashpa. Tata Diosta mana kreyik runakuna chay laya mana allita mana nima ruransapachu. 0[YKankunata pasyak riptini ¿imata ruranaynipatí munankichi? ¿Piñakushpa kastiganaynitachu munankichi? ¿Kushikushpalla allillapi yachachinaynitachu munankichi?{ZoTata Dios sinchita yanapashuptikichi paypa mandunpi kawsankichi. Mana rimashpallachu paypa mandunpi kawsankichi. UY#Chashna yuyaptikichipish Tata Dios munaptinka utka risha pasyaknikichi. Chaypina kawasha chay kikinkunallapa yuyayninkunapi alabanakuk wawkinchikunata yachanaynipa allitachu manachu ruraykansapa nishpa. cX?Kankunamanta sukkuna alabanakushpaykichi yuyankichi mana rinaynitana pasyaknikichi. &WEChayrayku alli yachachikuk munanayni wambrayni Timoteota kankunaman kachashkani. Paymi willashunkichi imashnami ñuka allita rurashpa Jesukristuta kreyishpa kawsaykani nishpa. Yachachishunkichi tukuy purishkayni llaktakunapi tukuy Tata Diosta kreyikkunata yachachishkaynikunata. wVgChayrayku sukaman roygaykichi ñuka allita rurashpa kawsashkaynishina kankunapish allita rurashpa kawsaychi. ,UQYachachishkaykichi Jesukristu mana alli rurashkanchikunamanta perdonawananchikunata. Chashna yachachiptinikuna Jesukristuta kreyiykankichi. Chayrayku ñukaka iden tataykichishina kani. Kankunapa chunka waranka alli yachachishuknikichi tiyapushuptikichipish ñukallami tataykichishina kani. TKankuna munanayni wambraynikunashina kaptikichi allita yachachiykaykichi. Mana pinkachinayashpachu killkaykaykichi. 'SG Mana alli kanaynikunata rimaptinkunapish paykunata allita kuyashpalla parlachinisapa. Kunankaman kawawansapa susya wishchudutashina usuykak runakunatashina. XR) Makinikunawan sukaman trabajashpaynikuna shaykunisapa. Suk runakuna yuyawashpa rabyachiwaptinkunapish allita kuyashpalla ayninisapa. Runakuna chikniwashpa padesichiwaptinkunapish mana nimata rimanisapachu. .QU Kunankaman ñukaykuna yarkaymanta yakumanta mana alli llachapayuk kashpaynikuna purinisapa. Suk runakuna sufrichiwansapa. Mana nima wasinikuna tiyawansapachu. P Ñukaykuna Jesukristuta kreyishpa kuyashpa kawsaptinikuna suk runakuna rimansapa mana nima yachak kanaynikunata. Chaykamanka kankuna Jesukristuta kreyishpa kawsashpaykichi rimankichi sukaman alli yachak kanaykichita. Ñukaykuna mana nimata atipanisapachu rurayta. Chaykamanka kankuna tukuy laya atipak kankichi. Runakuna ñukaykunata mana munawansapachu. Kankunata allita munashunkichi. O Ñukaykuna Tata Diospa rimananta yachachikuk kaykashpaynikuna mana chashnachu yuyanakunisapa. Yuyanakunisapa Tata Dios churawashkankunata tukuy pimanta mana munadu washerushina kanaynikunapa maypipish kaptin wañunaynikunapa. Tukuy runakuna angelkunapish ñukaykunata suk pukllanakunapishina kawawansapa yachanankunapa allitachu manachu Tata Diosta kasushpa kawsaykanaynikunata. 6NeKankuna kikikichilla yuyanakunkichi tukuy layata yachanaykichita. Yuyanakunkichi tukuy layayuk kanaykichita. Yuyanakunkichi ñukaykunamanta ashwan alli kamachikuk alli yachak runakuna kanaykichita. Ñuka munayman kamachikukkuna kanaykichipa ñukaykuna kankunawan tantalla kamachikunanchikunapa. MKankuna mana sukkunamanta ashwan alli yachakchu kankichi. Tata Diosllami tukuy yachanaykichita kushushkankichi. Tata Dios mana yanapashuptikichika mana atipankichimanchu nimata rurayta nimata yachayta. Chayrayku ¿imapatí kreyinakunkichi alli yachak kanaykichita? {LoWawkinikuna, paninikuna, ñuka allinikichipa yachachiykaykichi ama rimanaykichipa ñukallata Apolosllata kreyiwanaykichita. Chayta yachachishkaykichi yachakunaykichipa Tata Diospa rimananllata kasushpa kawsanaykichipa ama suk runakunallata kasushpa kawsanaykichipa. Ama kreyinakushpa rimaychichu suk yachachikuk runata munanaykichita sukninta mana munanaykichita. K!Señorninchi Jesukristu shamushpa tukuy tutayadupi yuyashkanchikunata rurashkanchikunata surkumunka luspi rikurinanpa. Tukuy yuyashkanchikunata tukuy rurashkanchikunata yachashpa willawashunchisapa allitachu rurashkanchisapa manachu nishpa. Chaymanta rurashkanchikuna alli kaptin alabawashunchisapa. Chayrayku manara Jesukristu shamuptinra amana ni pita chatashpa yuyashpa kawsaychinachu. YJ+Ariya yuyanakuni allillata rurashkaynita. Chashna yuyanakushpaynipish mana rimashachu mana uchayuk kanaynita. Ichará Tata Dios yachan suk mana alli rurashkaynita. Paylla riman alli mana alli rurashkaynita. gIGKankuna allita mana allita yachachikuptini yuyawaptikichipish ñukapa mana nimananchu. Suk kamachikuk runakuna imapipish yuyawaptinkuna mana nimananchu. Nima kikini yuyanakunichu allitachu manachu rurashkani nishpa. H-Ñukaykuna tukuy Tata Dios willawashkankunata kuskata yachachikunaynikuna tiyan tukuy runakuna yachanankunapa yachachikunaynikuna alli kananta. VG 'Jesukristu ñukata Apolosta Pedruta kachamuwashkasapa manara ni pi yachashkan Tata Diospa yuyayninkunata entiendichinaynikunapa. Chayrayku yuyaychi ñukaykuna Jesukristupa yanapakninkunalla kanaynikunata. F Tukuy ñukanchikunami Jesukristupa kanchisapa. Jesukristupish Tata Diospami. Chayrayku tukuy laya tiyak allininchikunapa.lEQÑukapish Apolospish Pedrupish yanapaknikichimi kanisapa. Tata Dios kay allpapi tukuy laya tiyakta kuwashkanchisapa. Kawsaptinchikunapish wañuptinchikunapish kunanmantapacha tukuy tiempukaman Tata Dioska yanapawashunchisapa. D9Chayrayku ama alabanakuychichu alli kanaykichita suk yachachikuk runallata katishpaykichi. Tukuy Tata Diospa alli yachachikukkunaka kankunapami. C Tata Diospa killkadun kashkan willawanchisapa: “Tata Dios yachan tukuy yachaysapa runakunapa yuyayninkuna llulla kananta.” MBTata Dioska riman runakunapa yachanankuna mana nima kananta. Paypa killkadunpi willawanchisapa: “Tata Dios yachaysapa runakunata chay yachanankunallawan pantachichin wakllichinakunankunapa.” =AsAma kikikichilla llullachinakuychichu. Kankuna runakunallapa yachanankunata yachashpaykichi mana nima yachakshina yuyanakuychi Tata Diospa yachananta allita yachanaykichipa. K@Chaymanta suk runakuna Tata Diospa wasinta kulluchinayansapa. Kankuna Tata Diospa wasin kaptikichi chay runakuna mana allita yachachishushpaykichi urmachishunayaykankichi. Kankuna Tata Diosllapa wasin kankichi. Chayrayku chay mana alli yachachikuk runakuna urmachishuptikichika Tata Dios paykunata kulluchinankuna tiyan. ?!¿Manachu yachankichi kankuna Tata Diospa wasinshina kanaykichita? ¿Manachu yachankichi Tata Diospa Espiritun kankunapi kawsananta? m>SChaymanta rurashkanchikuna wasi rupaptin chay ninamanta kishpishpa mana nimayuk kiparishunchisapa. \=1Chay rurashkanchikuna wasi mana rupaptin Tata Dios premyunchikunata kuwanchisapa. B<} Jesukristu kashkan shamuptin tukuy kaspimanta, ukshamanta, pintumanta ruradu wasikuna rupankasapa. Tukuy kurimanta kullkimanta allima rumikunamanta ruradu wasikuna mana rupankasapachu. Jesukristu kashkan shamushpa willawashunchisapa pikunami mana allita rurashkanchisapa pikunami allita rurashkanchisapa nishpa. v;e Suk alli yachachikuk runakuna chay wasi kallarinanpi kurimanta kullkimanta allima rumikunamanta chay Tata Diospa wasinta ruransapa. Suk mana alli yachachikuk runakuna kaspimanta ukshamanta pintumanta Tata Diospa wasinta ruransapa. u:c Chay Tata Diospa wasinpa kallarinanka Jesukristumi. Mana ni pi suk chikan kallarinanta atipanchu churayta. 89i Tata Dios yachachiwaptin ñukaka kankunata allita yachachishpayni wasi kallarinanta churakshinami kani. Suk runakuna kallarishkayni wasinta armansapa. Ñukaka kallarishkani yachachiynikichita. Sukkuna yachachikuypi katinsapa. Tukuy yachachikuk runa yuyanan tiyan imashnami allita yachachikunka nishpa. 18[ Ñuka Apoloswan paktalla Tata Diospa chakranpi trabajaykanisapa. Kankunaka Tata Diospa tarpuchishkan chakranshina kankichi. Chaymanta Tata Diospa wasinshina kankichi. Q7Ñuka tarpukuk runashina kashpayni Apolos murukunata yakuchak runashina kashpa paktalla trabajanisapa. Chashna ishkantinikuna Tata Diospa trabajaptinikuna paytapish ñukatapish pagarawankasapa. J6 Ñuka tarpukuk runashina kashpayni mana nimachu kani. Apolospish murukunata yakuchak runashina kashpa mana nimachu. Tata Diosllami murukunata wiñachin. Chayrayku payllata kasunaykichi tiyan. x5iÑuka Pablu murukunata tarpukshina kankunata yachachishkaykichi. Chaymanta wawkinchi Apoloska tarpudu murukunata yakuchakshina yachachishushkankichi. Chaymanta Tata Diosllami murukunata wiñachikshina rimananta entiendichishunkichi. S4Ñuka Apoloswan kikinikunamanta mana nimachu kanisapa. Tata Dios ñukaykunata kachamuwashkasapa paypa rimananta yachachikunaynikunapa. Chashna yachachikuptinikuna kankuna Jesukristuta kreyishkankichi. 63eSukkuna rimaykankichi ñukallata kreyiwanaykichita. Suk kankuna rimankichi Apolosllata kreyinaykichita. Chashna rimashpaykichi kikikichillapa munanaykichita ruraykankichi. I2 Kankuna kikikichillapa munanaykichita rurashpa ayninakushpa yuyanakushpa chikninakushpa kawsaykankichi. Chashna kawsaykashpaykichi Jesukristuta mana kreyik runakunashinalla kawsankichi. D1Tata Diospa rimananka iden alli mikunashinami. Kankuna manara chay alli mikunata atipashkankichirachu mikuyta. Iden ñuñukuykak wambrillukunashinara kashkankichi. Tata Diospa rimanan manara allitarachu entiendishkankichi. Chayrayku entiendinaykichi layallata yachachishkaykichi. Kunankaman chay layalla kankichi. .0 WWawkinikuna, paninikuna, kankuna Jesukristuta kreyik runakuna kashpaykichipish manara allitarachu paypa yachachikunanta entiendinkichi. Taksha wambrakunashinallara kankichi. Manara Tata Diospa Espiritunta allitarachu kasuykankichi. Chayrayku manara atipashkanirachu allita yachachiynikichita. x/iTata Diospa killkadunpi willawanchisapa: “Mana ni pi Tata Diospa yuyayninta entiendinchu. Mana ni pi Tata Diosta yachachinchu.” Chashna Tata Dios killkadunpi rimaptin paypa Espiritun Jesukristupa yuyayninta entiendichiwanchisapa.o.WChaymanta Tata Diospa Espiritun yanapawaptinchikuna atipanchisapa paypa yuyayninta entiendiyta. Chashna Tata Diospa yuyayninta entiendiptinchikuna chay mana Tata Diosta kreyik runakuna mana atipansapachu entiendiwayninchikunata. H- Chay mana Tata Diosta kreyik runakuna paypa Espiritunpa yachachikunanta mana atipansapachu entiendiyta. Rimansapa llulla kananta. Tata Diosta kreyik runakunalla atipansapa entiendiyta. Z,- Tata Diospa Espiritun yachachiwaptinchikuna suk runakunata yachachinchisapa. Mana kikinchikunapa yachashkanchikunatachu yachachikunchisapa. Tata Diosta kreyik runakunallata paypa yuyayninta yachachinchisapa. '+G Tata Dioska mana runakunapa yuyayninkunatachu yachachiwanchisapa. Kuyawashpanchikuna Espiritunta kachamurkan paypa allima yuyayninta yachachiwananchikunapa. K* Ñukanchikunalla yuyayninchikunata yachanchisapa. Mana ni pi yuyayninchikunata yachanchu. Chashnashina Tata Diospa Espiritunllami yuyayninta yachan. Mana ni pi paypa yuyayninta yachanchu. ){ Ñukanchikuna chaykunata entiendinchisapa Tata Diospa Espiritun tukuy Tata Diospa yuyayninta entiendichiwaptinchikuna. _(7 Tata Diospa killkadunpi willawanchisapa:“Tata Dios sukaman allimakunata rurashka payta kuyak runakunapa.Mana ni suk runa chay allima rurashkanta kawashkachu nima uyarishkachu nima yuyashkachu.” R'Kay allpapi kamachikuk runakuna mana Tata Diospa yuyashkanta entiendirkansapachu. Entiendishka kashpankunaka sukaman alli kamachiwakninchikuna Jesukristutaka mana kruspi chakatachinmansapachu karkan. x&iTata Dios manara kay allpata rurashpara yuyarkan salvawayninchikunata sielupi kushikushpa paywan tantalla kawsananchikunapa. Kunankaman Tata Diospa yuyashkanta manara ni pi yachashkarachu. Ñukaka paypa yuyayninta yachachiykaykichi. %Chashna munashpaynipish kankuna Tata Diosta allita kreyiyta yachaptikichi ashwan ashwanta Tata Diospa yachananta yachachiykaykichi. Manami runakunallapa nima kamachikuk runakunallapa yachachikunankunallatachu yachachiykichi. Paykunaka utkami chinkansapa. b$=Munarkani yachanaykichipa Tata Dios sukaman alli atipak kananta payllata kreyinaykichipa. Mana munarkanichu chay sukaman yachaysapa runakunapa rimanankunata kreyinaykichipa. Tata Diospa Espiritun yachachiwanchisapa. #wTata Diospa Espiritun yanapawaptin yachachishkaykichi. Mana sukaman yachaysapa runashinachu yachachishkaykichi. p"YManchakushpa chukchukushpa yachachishkaykichi. Mallinakurkani mana atipanaynita allita yachachikuyta. `!9Kankunawan kawsashpayni sukaman allita yuyarkani yachachiynikichita Jesukristu suk kruspi wañushkanta uchanchikunamanta salvawananchikunapa. Chayllata yachachishkaykichi. Mana chikan layatachu yachachishkaykichi.   %Wawkinikuna, paninikuna, ñuka Tata Diospa rimananta kankunata yachachishpayni manami yuyaysapa yachaysapa runashinachu yachachishkaykichi. ! =Chashnashina Tata Diospa killkadunpi willawanchisapa: “Kankuna alabanakunayashpaykichi Señorninchita riksishkaykichirayku alabanakuychi.” /Kikin Tata Dios salvawashkanchisapa Jesukristuwan tantalla kawsananchikunapa. Chashna Jesukristuwan tantalla kawsaptinchikuna payka yachachiwanchisapa Tata Diospa rimananta entiendinanchikunapa. Tukuy uchanchikunamanta perdonawashpanchikuna yanapawanchisapa paypa munananta rurashpa kawsananchikunapa. Ñawpa mana alli rurashkanchikunamanta salvawanchisapa amana uchallikushpa kawsananchikunapa. | sTata Dios akllawashkanchikunarayku mana ni pi atipankasapachu alabanakushpa payta willayta yachaysapa kanankunata. * OTukuy mana Tata Diosta kreyik runakuna washanchawaptinchikunapish mana munawaptinchikunapish Tata Dios akllawashkanchisapa. Ñukanchikuna mana nimapa paykunapa kaptinchikunapish Tata Dios akllawashkanchisapa kikinlla kreyinakuk runakunata kawachinanchikunapa mana yachak kanankunata.  Kankuna mana yachaysapa runakuna kaykaptikichi Tata Dios akllashushkankichi chay kikinkuna yachaysapa yuyanakuk runakunata pinkachinaykichipa. Mana kamachikuy yachak runakuna kaykaptikichi Tata Dios akllashushkankichi chay kamachikuk runakunata pinkachinaykichipa. g IWawkinikuna, paninikuna, yuyaychi mana aypa yachaysapa runakuna kanaykichita. Mana aypa kamachikuy yachak runakuna kankichi. Mana aypa kullkiyukchu kankichi. Mana chay laya kaykaptikichi Tata Dios akllashushkankichi. W )Runakuna alli yachak yuyanakushpa rimansapa Jesukristu salvawananchikunapa wañushkan llulla kananta. Chashna rimaptinkunapish Tata Dioska paykunamanta sukaman ashwan alli yachakmi. Paykuna rimansapa Jesukristu wañushka kaptin mana nima atipak kananta. Chashna rimaptinkunapish Tata Dioska tukuy paykunamanta ashwan sinchi atipakmi.  Tata Dios tukuy laya atipak kashpa Jesukristu wañushkanrayku atipan tukuy payta kreyik runakunata salvawayninchikunata judiyu mana judiyu kaptinchikunapish. Jesukristu ñukanchikunapi kawsashpa allimata yachachiwanchisapa allita rurashpa kawsananchikunapa.  %Ñukanchikuna yachachikunchisapa Jesukristu Tata Diosmanta shamudu runa kashpa kruspi wañushkanta salvawananchikunapa. Chashna yachachikuptinchikuna judiyu runakuna yuyansapa yachachikunanchikuna millanapa laya kananta. Mana judiyu runakuna rimansapa llulla kananta. _ 9Judiyu runakuna munansapa ñukanchikuna almirana ruranakunata rurananchikunapa chayta kawashpara kreyinankunapa. Mana judiyu runakuna yachanankunallata kreyishpa yuyansapa Jesukristupa rimanan llulla kananta. t cTata Dios alli yachak kashpa yacharkan mana ni suk runa yachaysapa kashpapish kikinllamanta payta riksinanta. Runakuna yachachikunaynikuna llulla kananta rimaptinkunapish Tata Dios munarkan rimananta kreyik runakunallata salvaysapata. f GTukuy chay yachaysapakunapa, tukuy chay yachachikuk runakunapa, tukuy chay rimay shimikunapa yachanankunaka mana nimachu. Tata Dios yachachiwashkanchisapa tukuy paykunapa yuyayninkuna yachanankuna mana nima kananta.  Tata Dios killkadunpi willawanchisapa: “Ñukaka yachaysapa runakunapa yachanankunata kulluchisha. Yuyayninkunata wakllichisha.” A }Ñukanchikuna Jesukristu salvawananchikunapa kruspi wañushkanta yachachikuptinchikuna tukuy kastiguman rik runakuna rimansapa llullakunanchikunata. Chaykamanka ñukanchikuna uchanchikunamanta salvadu kashpanchikuna yachanchisapa Jesukristu kruspi wañushkanrayku Tata Dios atipananta salvawayninchikunata. Q Jesukristuka kachamuwashka salvakuk kananta yachachikunaynillapa. Mana bawtisanaynipachu kachamuwashka. Mana runakunapa yachanankunatachu yachachishkaykichi. Runakunallapa yachanankunata yachachikuptinika Jesukristu kruspi wañushkanta mana kreyinmansapachu. Tukuy runakunapa yachananmanta Tata Diospa yachanan ashwan allimami. c AAriya Estefanaspa familyankunatapish bawtisashkani. Paykunallata yuyani bawtisashkaynita. Y -Chayrayku mana atipankichichu rimayta ñukapa shutinipi bawtisadu kanaykichita.  Ñukaka wawkinchi Krispollata Kayollata bawtisashkani. Tata Diosta agradesini paykunamanta mana ni suk kankunata bawtisashkaynirayku. g  I Chashna rimashpaykichi mana kuskatachu rimaykankichi. Jesukristuka manami patumaduchu kashka. Manami ñukachu suk kruspi chakatadu kashkani kankunata salvanaynikunapa. Manami ñukapa shutinipichu bawtisakushkankichi. :  o Kankuna manashi allitachu parlankichi. Sukkuna rimankichi: “Ñuka Pablupa yachachikunanta kreyini.” Sukkuna rimankichi: “Ñuka Apolospa yachachikunanta kreyini.” Sukkuna rimankichi: “Ñuka Pedrupa yachachikunanta kreyini.” Sukkuna rimankichi: “Ñuka Jesukristupa yachachikunanta kreyini.” 6  g Wawkinikuna, paninikuna, Kloepa wasinmanta suk runa willawashkasapa kankuna chikninakushpa kawsaykanaykichita. Chayrayku Señorninchi Jesukristupa shutinpi roygaykichi tukuy Jesukristuta kreyikmasikichiwan kuyanakushpa yanapanakushpa kawsanaykichipa. Amana chikninakushpa ayninakushpa kawsaychinachu.   M   Tata Dios willawashkanchikunata ruranka. Chayrayku kayawashkanchisapa wambran Señorninchi Jesukristuwan kuyanakushpa kawsananchikunapa. Pablu yachachikun ama chikninakushpa ashuchinakunankunapa. & GAllpa tukunan diyakaman Tata Dios yanapashunkichi sinchikushpa allita rurashpa kawsanaykichipa. Chaymanta Jesukristu shamuptin mana ni pi chatashunkichichu.  3Chashna kreyikushpaykichi Señorninchi Jesukristu shamunanta shuyaptikichi Tata Dios atipachishunkichi alli ruranakunata rurashpa kawsanaykichipa. r _Chashnamanta ñukaykuna Jesukristu salvawananchikunata yachachiptinikuna kankuna allita kreyishkankichi.  7Kankuna Jesukristuta kreyishpa kawsaptikichi Tata Dios sukaman yanapashushkankichi rimananta entiendishpa allita rimashpa yachachikunaykichipa. } uKankuna Jesukristuwan tantalla kawsaptikichi Tata Dios sukaman yanapashuykankichi. Chayrayku payta agradesini. R Munani Tata Diosninchi Señorninchi Jesukristuwan kankunata sukaman tukuy layapi yanapashunaykichipa kushichishunaykichipa. Pablu Tata Diosta agradesin Korinto llaktapi kreyikuk runakunata yanapaptin.  %Kankuna chay Korinto llaktapi Tata Diosta kuyakmasinikuna kaptikichi ñuka Pablu wawkinchi Sosteneswan kay kartata killkaykaykichi. Kankuna Jesukristuta kreyishpa kawsaptikichi Tata Dios akllashushkankichi paypa wambrankuna kanaykichipa allita rurashpa kawsanaykichipa. Chaymanta maypipish kaptin Jesukristuta kuyak runakunata killkaykani. Jesukristu ñukanchikunata paykunata kamachiwanchisapa.  #Tata Dios munaptin Jesukristu ñuka Pabluta akllawashka rimananta yachachikunaynipa. Kaypi ñukawan tantalla yanapawak wawkinchi Sostenes. U~~=}|{zzMyNxx,vvuIttsrqppHonn@lhkkdjnihwgfNedc7baa`__}^m]\\w[zZ Y6WVVURTSSRJPO|NZMLKJIHH3GFFEiDuCCB=A$@?l?>=W<< ;T:g9877Q65543:211o00/..!-f,+S**Z)('s'&o%$N#""o!!'4#3pNEx B } R 'i/rU* Kuerpunchikunapi aypa imanchikuna tiyan. Chashnashina Jesukristuta kreyishpa aypa kashpanchikunapish paypa kuerpunshina kanchisapa. )} Suk imanchikuna nanaptin chaywan tukuy kuerpunchi sufrin. Suk imanchikunata kuydaptinchikuna tukuy kuerpunchi kushikun. 9(k Tata Dios mana munanchu ni suk imanchikunata mana nimatashina kawananchikunapa. Kuerpunchikunata rurarkan tukuy imanchikuna sukwan sukwan tantalla allita yanapanakunankunapa. %'C Suk imanchikunata kawachikunayashpa mana chashnachu arkanchisapa. Tata Dioska yachachiwashkanchisapa chay mana kawachikunayananchikunata arkananchikunapa. C& Suk imanchikunata mana kawachikunayashpa kuydashpa llachapawan arkanchisapa. Suk imanchikunata mana munanchisapachu ni pi kawananpa. Chay imanchikunata ashwan allita arkanchisapa. v%e Tukuy imanchikuna allima. Suk imanchikunata mana nimatashina yuyashpanchikunapish sukaman yanapawanchisapa. =$s Ñawinchikuna mana makinchikunata willanmanchu: Mana kawakuyta atipaptikichi mana munaykichichu. Umanchipish mana chakinchikunata willanmanchu: Kankunata mana munaykichichu. # Tukuy laya kuerpunchikunapi tiyaptinpish sukllalla kanchisapa. Chaymantapish Jesukristuta kreyishpanchikuna sukllalla kanchisapa. a"; Rinrinchilla ñawinchilla sinkanchilla kashpanchikuna mana kuerpuyukchu kanchimansapa. W!' Tata Dioska tukuy imanchikunata maypicha munarkan churayta chaypi churashka. ` 9 Tukuy kuerpunchi ñawilla kaptin mana rinriyuk kashpanchikunaka mana nima atipanchimansapachu uyarikuyta. Tukuy kuerpunchi rinri kaptin mana sinkayuk kashpanchikunaka mana atipanchimansapachu nimata mutkiyta. 5 Ichara rinrinchi willawanchiman: Ñuka mana ñawiki kashpaynika mana kanpachu kani nishpa. Chashna willawaptinchipish rinrinchika ñukanchillapami. !; Ichara chakinchi willawanchiman: Ñuka mana makiki kashpaynika mana kanpachu kani nishpa. Chashna willawaptinchikunapish chakinchika ñukanchillapami. fE Kuerpunchikunapi aypa laya imanchikuna tiyawaptinchikunapish suk kuerpulla kanchisapa. 1[ Judiyu mana judiyu runakuna kashpanchikunapish, rantidu mana rantidu runakuna kashpanchikunapish Jesukristuta kreyishpa sukllalla kanchisapa. Tata Diospa Espiritun bawtisawashpanchikuna tantanachiwanchisapa sukllalla kananchikunapa. Tata Dios tukuy ñukanchikunata Espiritunta kuwashkanchisapa. P Kuerpunchikunapi aypa laya tiyaptinpish suk kuerpulla kanchisapa. Chashnashina suk laya suk laya alli ruranakunata rurashpanchikunapish Jesukristuta kreyishpanchikuna suk kuerpulla kanchisapa. 5c Tata Diospa Espiritunlla munashpa tukuy kay alli ruranakunata sukta sukta atipachiwanchisapa rurayta. Jesukristuta kreyishpa kawsashpanchikuna suk kuerpushina kanchisapa. A{ Sukkunata atipachiwanchisapa milagrukunata rurayta. Sukkunata atipachiwanchisapa yachachikuyta imatami Tata Dios ruranayan nishpa. Sukkunata atipachiwanchisapa riksiyta pimi allita Tata Diosta kasushpa yachachikuykan pimi supaykunata kasushpa llullachikushpa yachachikuykan nishpa. Sukkunata atipachiwanchisapa mana yachaypa laya rimanakunata rimayta. Sukkunata atipachiwanchisapa chay mana yachaypa laya rimashkankunata entiendichikuyta. D Tata Diospa Espiritun sukkunata atipachiwanchisapa tukuy shunku Tata Diosllata kreyishpa alli ruranakunata rurananchikunapa. Sukkunata atipachiwanchisapa unkudukunata alliyachiyta. W' Tata Diospa Espiritun sukkunata atipachiwanchisapa suk runakunata yachachiyta allita rurashpa kawsanankunapa. Sukkunata atipachiwanchisapa Tata Diospa rimananta allita entiendishpa yachachikunanchikunapa.  Tata Diospa Espiritun sukta sukta atipachiwanchisapa tukuy Jesukristuta kreyikmasinchikunawan yanapanakushpa kawsananchikunapa. I  Rikchak laya rurana tiyan Tata Diosta sirvinanchikunapa. Chashna rikchak layata ruraptinchikuna Tata Dios tukuy laya ruray atipak kashpa atipachiwanchisapa tukuy chaykunata rurananchikunapa. dA Rikchak laya ruranata rurashpanchikunapish Señorninchi Jesukristullata sirviykanchisapa. Z- Tata Diospa Espiritun atipachiwaptinchikuna sukpish sukpish atipanchisapa suk layata suk layata rurayta. Chashna suk layata suk layata ruraptinchikunapish Tata Diospa Espiritunlla atipachiwaykanchisapa. [/ Kunanka munani yachanaykichipa imashnami yachanchisapa pimi allita yachachikun pimi mana allitachu yachachikun nishpa. Tata Diospa Espiritun suk runata atipachiptinka mana atipanmanchu rimayta Jesus malditu kananta. Chaymanta Tata Diospa Espiritun mana atipachiwaptinchikuna mana atipanchisapachu rimayta Jesus kamachiwakninchi kananta. 9 Kankuna allita yuyankichi manara Jesukristuta kreyishpa kawsaptikichira supay pantachishuptikichi mana rimakuk dioskunata kuyashpa kawsashkaykichita. = u Wawkinikuna, paninikuna, kunan yachachiykichi Tata Diospa Espiritun tukuy Jesukristuta kreyik runakunata atipachiwananchikunata sukta suk layata sukta suk layata rurananchikunapa. 5 "Ichara Jesukristuta kreyikmasikichi yarkaymanta kankunawan tantanakushpa aypata mikunman aypata upyanman. Alli kanman chay yarkak runa manara kankunawan tantanakushpara wasinpi allita mikunanpa ama Tata Dios kastigananpa. Kankunaman rishpayni ashwanta yachachishkaykichi.?w !Chayrayku wawkinikuna, paninikuna, tantanakushpaykichi chay panta mikunaykichipa chay vinuta upyanaykichipa sukwan sukwan shuyanakuychi tantalla mikunaykichipa upyanaykichipa. l Q Mana allita rurashpa kawsaptinchikuna Tata Dios kuyawashpanchikuna kastigawanchisapa allita rurashpa kawsananchikunapa. Kastigawanchisapa ama chay mana Jesukristuta kreyik runakunashina mana tukuyniyuk ninaman rinanchikunapa. [ / Chayrayku ñukanchikuna allita yuyananchikuna tiyan allita rurashpachu kawsaykanchisapa manachu nishpa. Chashna allita yuyanakushpa mikuptinchikuna upyaptinchikuna Tata Dios mana kastigawashunchisapachu. ~ u Chashna Tata Dios kankunata kastigashuptikichika sukkuna unkudu sukkuna shaykudu kankichi. Sukkuna wañushkasapana. - S Chay panta mikushpa chay vinuta upyashpa Jesukristu wañushkanta allita yuyananchikuna tiyan. Mana allita yuyashpa mikuptinchikuna Tata Dios kastigawashunchisapa. " = Chayrayku manara chay panta mikushpara chay vinuta upyashpara shunkunchikunapi yuyananchikuna tiyan allitachu manachu rurashpa kawsaykanchisapa nishpa. eC Kankuna mana kuyanakushpa chay vinuta upyashpaykichi chay panta mikushpaykichi yuyaykankichi Jesukristu yawarninta ichashpa wañushkan mana nima kananta. Chashna yuyashpa mikushpaykichi Tata Diosta piñachinkichi. |q Chashna Jesus yachachikuptin kashkan shamunankaman ñukanchikuna chay panta mikushpanchikuna chay vinuta upyashpanchikuna yuyanchisapa Jesukristu wañushkanta. Yuyanakunanchikuna tiyan allita rurashpachu kawsaykanchisapa manachu nishpa. %C Chaymanta chay panta mikushkankunawasha Jesuska suk vasu vinuta apishpa willarkansapa: “Kay vinuka yawarninita yuyachishunkichi. Ñuka yawarninita ichashpa mushuk paktuta kankunawan rurasha. Kunamantapacha kankuna tantanakushpa vinuta upyashpaykichi wañunaynita yuyaychi.” xi Agradesishkanwasha chay panta pakishpa disipulunkunata willarkansapa: “Kay panta mikuychi. Kay panka kuerpuynimi. Ñuka wañusha kankunata salvanaynipa. Kunanmantapacha kankuna tantanakushpa suk panta mikushpa wañunaynita yuyaychi.” L Señorninchi Jesukristu yachachiwashkanta yachachiykichi. Judas rantikunan tuta Señorninchi Jesukristu tukuy disipulunkunawan tantalla mikushpa suk panta apishpa Tata Diosta agradesirkan. kO ¿Imapatí kikikichipa mikunaykichillata apashpa mikunkichi? ¿Manachu wasikichi tiyan chaypi mikunaykichipa upyanaykichipa? ¿Imapatí chay mana nimayuk wawkikichita mana karashpa pinkachinkichi? Chaykunarayku ¿imatatí ñuka willashkaykichi? Chashna ruraptikichi manami alabashkaykichichu. Jesukristu wañushkanta yuyashpa mikunchisapa upyanchisapa. I  Mana shuyanakushpaykichi sukpish sukpish kikikichipa mikunaykichillata mikunkichi. Sukkuna aypata upyashpa machankichi. Sukkuna mana nimata mikushpa nimata upyashpa yarkaymanta kiparinkichi. xi Chashna ayninakushpaykichi panta mikushpa vinuta upyashpa mana Jesukristu wañushkantachu yuyaykankichi. ta Kankuna yuyankichi ayninakushpalla yachankichiman maykanmi ashwan allita Jesukristuta kreyinkichi nishpa. +O Suk runakuna willawashkasapa kankunashi Tata Diosta kuyanaykichipa tantanakushpa sukwan sukwan sukaman ayninakunkichi. Ichará chashna ayninakushpa kawsankichi. 5~c Wawkinikuna, paninikuna, mash uyariwaychi. Tata Diosta kuyanaykichipa tantanakushpaykichi manana yanapanakuykankichinachu. Chayrayku mana atipanichu alabaynikichita. B}} Ichara suk runakuna kankunata willashunkichiman: “Mana allichu chayta amañanaykichipa.” Ñukaka chay runakunata willani: Ñukaykunaka tukuy Jesukristuta kreyikmasinikunawan tukuy maypi chashna amañanisapa. Pablu yachachikun Jesukristu wañushkanta yuyashpa tantalla mikunanchikunapa upyananchikunapa. W|' Kankuna warmikuna, amañankichi suni chukchayuk kawsayta. Chashna suni chukchayuk kashpaykichi sukaman kushikunkichi. Tata Dios warmikunata suni chukchankunata kurkan chaywan umankunata pampachinankunapa. { Chaymanta kankuna ullkukuna, amañankichi chukchaykichi tipidu kawsayta. Pinkakunkichiman suk warmishina suni chukchayuk kawsayta. pzY Kankuna yuyaychi allichu manachu kusayuk warmi mana umanta pampachishpa Tata Dioswan parlananpa. y7 Yachanchisapa Tata Dios tukuy layata rurashkanta. Kallarinanpi suk ullkuta rurarkan. Chaymanta chay ullkumanta suk warmita rurarkan. Ullkumanta warmita ruraptinpish tukuy ullkukuna warmimanta nasinchisapa. Tata Dios warmikunata ullkukunata rurashka kaptin payllapa kanchisapa. sx_ Chaymanta Jesukristuta kreyishpanchikuna warmikunapish ullkukunapish sukwan sukwan yanapanakushpa animuchinakushpa kawsashunchisapa. Mana paninchikuna nima wawkinchikuna atipansapachu sapallankuna Tata Diosta kuyashpa sirviyta. Iw  Chayrayku tukuy kusayuk paninchikuna umankunata pampachinkasapa kusanpa mandunpi kananta kawachikunanpa. Angelkunapish chayta kawashpa yachankasapa kusanta allita kasushpa kawsaykanankunata. v% Ullku sapallan kaptin Tata Dios warmitaka rurarkan kusanta allita yanapashpa kawsananpa. Mana ullkutaka rurarkanchu warmin sapallan kaptin. \u1 Tata Dios ullkumanta warmitaka rurarkan. Manami warmimantachu ullkutaka rurarkan. +tO Tata Diospa wasinpi kashpaykichi mana allichu ullkukuna umaykichita pampachinaykichipa. Tata Dioska suk ullkuta rurarkan payshina alli rurak kananpa sukkunata riksichinanpa Tata Dios alli rurak kananta. Chaymanta warmita rurarkan riksichikunanpa Tata Dios ullkuta allita rurashkanta. `s9 Mana umaykichita pampachinayaptikichika alli kanman chukchaykichita rutuchinaykichipa. Ichara suk paninchi yuyanman chukchanta rutuchishpa pinkakuna laya kananta. Chashna yuyaptin alli kanman umanta pampachinanpa. 7rg Kankuna kusayuk warmikuna Tata Diospa wasinpi kashpaykichi orashpa Tata Diospa rimananta yachachikushpa umaykichita mana pampachishpaykichi kusaykichita washanchaykankichi. /qW Kankuna ullkukuna Tata Diospa wasinpi kashpaykichi orashpa Tata Diospa rimananta yachachikushpa umaykichita pampachishpaykichi Jesukristuta washanchaykankichi. 7pg Munani entiendinaykichipa. Jesukristuka Tata Diospa mandunpi kawsan. Tukuy kreyikuk runakuna Jesukristupa mandunpi kawsan. Tukuy kusayuk warmi kusanpa mandunpi kawsan. uoc Kankuna kuyawashpa tukuy yachachishkaynikunata mana kunkashpa allita kasuykankichi. Chayrayku alabaykichi. }n u Ñukaka Jesukristu rurashkanshina allita rurashpa kawsaykani. Kankunapish ruranaynishina allita rurashpa kawsaychi. dmA !Ñukaka tukuy laya allita rurani tukuy runakunata yanapanaynikunapa. Manami kikinipa munanaynitachu rurashpa kawsaykani. Tukuy runakunata yanapani paykunapish Jesukristuta kreyiptinkuna Tata Dios perdonanankunapa.ql[ Ama judiyu runakunata nima mana judiyu runakunata nima Tata Diosta kasukmasikichita uchallichiychichu. (kI Chashna tapuwaptikichi willaykichi: Mikushpaykichi upyashpaykichi rikchak layata rurashpaykichi tukuy layata ruraychi Tata Diosllata kushichinaykichipa. 'jG Ñuka suk imata mikushpa Tata Diosta agradesishpa chay aychata mikuptini ¿imapatí suk runakuna mikushkaynirayku yuyawansapa mana allita ruraykanaynita?” Ti! Chay aychata mikushpaykichika kankunapa mana ucha kaptinpish chay runa yuyanman uchallikunaykichita. Chaymanta ichara tapuwankichiman: “¿Imapatí sukpa yuyayninrayku chay aychata mana mikuyman? h Chaymanta ichara chay karashunayak runa willashunkichiman: “Kay mikunaka diosninikunata kuyashpa wañuchishkankunami.” Chashna willashuptikichika ama chay aychata mikuychichu chay runa ama yuyananpa kankunapish chay ruradu diosta kuyanaykichita. Tg! Ichara Jesukristuta mana kreyik runa wasinman pushashunkichiman mikuk. Chashna mikuk pushashuptikichi munashpaykichika rillaychilla paywan mikuk. Ama tapukuychichu ruradu dioskunata kushkankunata. 'fG Tata Dioska tukuy kay allpata tukuy kay allpapi tiyakta rurarkan. Chayrayku Tata Diosllapa kaptin rikchak layata mikushpanchikuna mana uchallikunchisapachu. 0eY Kankuna merkadupi suk aychata rantishpa ama tapukuychichu: ¿Kay aychaka ruradu dioskunata kuyashpa wañuchishkankunachu? Mana tapukushpalla rantishpa mikuychi. d Tata Dios munan sukkunata yanapashpa kawsananchikunapa. Mana munanchu kikinchikunallapa munananchikunata rurananchikunapa. gcG Ariya imatapish kaptin ruraptinchikuna mana nimananchu. Chashna mana nima kaptinpish mana allichu rurananchikunapa. Chaykunata rurashpanchikuna manana atipanchisapanachu Jesukristuta ashwan allita kasushpa kawsayta. |bq Ñukanchikuna supaykunata kuyashpanchikuna Señorninchita rabyachinchisapa. Chashna Tata Diosta rabyachishpaka manami kastigawananchikunamanta kishpishunchisapachu. Jesukristuta kreyishpa kawsashpanchikuna kuyanakushpa kawsananchikuna tiyan. a5 Kankuna supaykunata kushkankuna mikunata mikushpaykichika manana atipankichinachu tantanakushpa Jesukristuta kuyashpa vinuta upyayta panta mikuyta. i`K Chay Tata Diosta mana kreyik runakuna suk ruradu diosta kuyashpa animalninkunata wañuchishpa supaykunata kunsapa. Ñuka mana munanichu kankuna chay supaykunata kushkankuna aychata mikushpa chay supaykunata kuyanaykichipa. 1_[ Chaymanta kashkan willaykichi chay ruradu dioskuna mana nimachu. Chay ruradu dioskunata kuyashpa wañuchinankuna animalpa aychanpish manami chikan laya aychachu. 7^g Chay israel runakunapish animalninkunata altarpi wañuchiksapa Tata Diosta kuyanankunapa. Chaymanta chay aychata tantalla mikushpankuna Tata Diosta tantalla kuyaksapa. ] Aypa kashpanchikunapish chay panllata tantalla mikunchisapa. Chashna chay panta mikushpanchikuna sukwan sukwan sukllalla kanchisapa. >\u Ñukanchikuna Tata Diosta kuyashpa tantanakushpa vinuta upyashpanchikuna Tata Diosta agradesinchisapa. Chashna chay vinuta upyashpanchikuna Jesukristu yawarninta ichashkanrayku paywan sukllalla kanchisapa. Chaymanta suk panta pakishpa mikushpanchikuna Jesukristu wañushkanrayku paywan sukllalla kanchisapa. j[M Kankuna alli yachak runakuna kashpaykichi yuyaychi allitachu manachu yachachishkaykichi nishpa. cZ? Chayrayku munanayni wawkinikuna, paninikuna, amana ruradu dioskunata kuyaychinachu. ;Yo Kay allpapi kawsashpanchikuna tukuy runakuna mana alli ruranakunata munanchisapa rurayta. Tata Dios sukaman allima kashpa sukaman kuyawashpanchikuna yanapawanchisapa chay mana alli ruranayananchikunata ama rurananchikunapa. Chashna Tata Dios yanapawaptinchikuna atipashunchisapa allita rurashpa kawsayta. vXe Kankuna allita rurashpa kawsaykanaykichita yuyanakushpaykichika kuydanakuychi ama uchallikunaykichipa. W# Tata Dioska chay ñawpa awilunchikunata kastigarkansapa ñukanchikuna yachananchikunapa amana paykunashina mana allita rimashpa kawsayta. Tata Dios tukuy chayta killkachirkan kay kulluna tiempu kawsashpanchikuna yachananchikunapa payta allita kasushpa kawsayta. CV Chaymanta ama chay ñawpa awilunchikunashina rimaypachichu Tata Dios mana alli kananta. Chashna rimaptinkuna Tata Diospa angelnin chay mana alli rimak runakunata wañuchirkansapa. Chaymanta ama chay ñawpa awilunchikunashina Tata Diosta rabyachiypachichu. Paykuna rabyachishkankunarayku Tata Dioska machakuykunata kacharkan mukuptinkuna wañunankunapa. -TS Ama paykunashina chikan warmiwan uchallikuypachichu. Paykuna uchallikushkankunarayku suk diyalla unkuywan ishkay chunka kimsa waranka runakuna wañurkansapa. pSY Tata Diospa rimanan willawanchi: “Israel runakuna beshekuta kurimanta rurarkansapa. Chay beshekuta kuyashpankuna sukaman mikurkansapa upyarkansapa pukllarkansapa.” Kankuna ama chay runakunashina suk ruradu diosta kuyaychichu. R! Tata Dios chay ñawpa awilunchikunata kastigarkansapa ñukanchikuna ama munananchikunapa paykunashina mana allita rurashpa kawsayta. 'QG Chashna Jesukristu sukaman yanapaptinkunapish chay runakuna mana nima Tata Diosta kasunayarkansapachu. Chayrayku chay chunlla chakidu allpapi wañurkansapa. P/ Chaymanta mana yaku tiyaptin suk manllayba rumimanta Tata Dios yakuta llukshichimurkan tukuy runakuna upyanankunapa. Chay manllayba rumi Jesukristuta yuyachiwanchi. Payka chay runakunawan tantalla purishpa amachashpa salvarkansapa ama yarkaymanta yakumanta wañunankunapa. eOC Tukuy diya Tata Dios chay ñawpa awilunchikunata sielumanta mikunankunata kurkansapa. N Chashna Tata Dios chay puyuwan amachaptinkuna chay kochata pasashpa bawtisadukunashina karkansapa Moisesta kasushpa katinankunapa. M  Wawkinikuna, paninikuna, mana munanichu kunkanaykichipa tukuy chay ñawpa awilunchikuna chakidu pampapi puriptinkuna Tata Dios puyuwan amachashkankunata. Chaymanta Tata Dios chay manllayba Puka Kochata rakinachiptin tukuy runakuna chayta purishpa pasarkansapa. ]L3 Chay premyuta chaskinayak mana allikunata sasik runakunashina ñukapish mana kikinipa munanaynitachu rurani. Tata Diosta allita kasushpa kawsani sukkunata yachachishkayniwasha ama premyuynita pierdinaynipa.NK Ñuka chay pukllak runakunashina allillata rurashpa kawsaykani. Mana kallpanichu suk mana yuyaykushpa kallpak runashina. Mana makanakunichu wayrallata sakmashpa. Kuskata yuyashpalla kawsani. _J7 Pukllashpa premyuta chaskinayak runakuna wakllichikuk mikunata upyanata sasinsapa pukllashkan diya ama shaykunankunapa. Chay pukllak runakuna sasinsapa wakllik pankamanta ruradu koronata chaskinankunapa. Ñukanchikuna chay pukllak runakunashina allillata rurashpa kawsananchikuna tiyan Tata Dios mana wakllik alli premyuta kuwananchikunapa. I{ Kankuna yachankichi aypa runakuna gananayashpa sinchita kallpashpankuna sukllalla premyuta chaskin. Kankunapish chay sinchita kallpak runashina allillata rurashpa Tata Diosllata kasushpa kawsaychi paymanta suk alli premyuta chaskinaykichipa. fHE Ñuka Jesukristu salvawananchikunata yachachikuni payta kreyikmasinikunawan kushikunaynipa. G5 Jesukristuta kreyikmasinchikuna manara payta allita kasushpa kawsayta yachaptinkuna paykunawan kawsashpayni paykunashina kawsani. Tukuy piwanpish kawsashpayni paykunashinalla kawsani. Kuyashpalla paykunata yachachinisapa Jesukristuta kreyikuptinkuna salvadu kanankunapa. =Fs Mana judiyu runakuna Moisespa kamachikunankunata mana kasushpachu kawsansapa. Ñuka paykunawan tantalla kawsashpayni paykunashinalla kawsani yachachikuptini Jesukristuta kreyinankunapa. Paykunashinalla kawsashpaynipish Jesukristupa kamachikushkankunata kasushpayni Tata Diostapish kasushpa kawsaykani. E  Judiyu runakuna Moisespa kamachikunankunata kasushpa kawsansapa. Ñuka judiyu runa kashpaynipish yachani chay kamachikunankunata kasushpa mana salvadu kanaynita. Chayta yachashpaynipish judiyu runakunawan tantalla kawsashpayni paykunashina Moisespa kamachikunankunata kasushpa kawsani. Chashnamanta ashwan aypa judiyu runakunata yachachinisapa Jesukristuta kreyishpa kawsanankunapa. @Dy Ñuka mana rantidu runa kashpaynipish rantidu runashina tukuy runakunata yanapanisapa. Chashna yanapashpasapa munani ashwan aypa runakuna Jesukristuta kreyishpa kawsanankunapa. `C9 Kankunamanta mana nimata mañashpayni Jesukristu salvawananchikunata yachachikushpa sukaman kushikuni. Kankunata yachachishkaynirayku atipayman kullkita mañaynikichita. Mana nimata mañashpayni sukaman kushikuni. B- Mana yachachikuyta munashpaynipish yachachikunayni tiyan Tata Dios kachamuwashka kaptin. Kushikushpa yachachikuptini payka premyuynita kuwanka. >Au Jesukristu salvawananchikunata yachachikushpaynipish manami alabanakunichu. Tata Dios kachamuwashkanrayku yachachikunayni tiyan. Mana yachachikuptini Tata Dios kastigawanman. 5@c Ñukaka kankunamanta manami nimata chaskiyta munashkanichu. Ni kay kartata killkaykichichu kullkita kuwanaykichita munashpa. Chashna mana nimata mañashpayni sukaman kushikuni. Yarkaymanta wañunayashpaynipish manami nimata mañashkaykichichu. Ñuka suk imata mañashpayni mana kushikuymanchu. q?[ Chashnashina Tata Dios munan kankuna Jesukristu salvakuk kananta yachachishuknikichita wiwanaykichipa. S> Kankuna yachankichi Tata Diospa wasinpi trabajak runakuna Tata Diosta kuyashpa mikunata churashkankunata. Chaymanta Tata Diosta kuyashpa altarpi wañuchishkankuna animalkunapa aychanta mikunsapa. \=1 Suk yachachikuk runakuna kankunata mañashunkichi yanapanaykichipa. Bernabewan ñukapish munashpaynikuna mañaykichiman. Mañayta atipashpaynikunapish mana munanisapachu nimata mañaynikichita. Ñukaykuna sukaman sufrishpa trabajashpa kawsanisapa ama ni pi rimanankunapa Jesukristupa rimananta kullkita munashpalla yachachikunaynikunata. R< Ñukaykuna Tata Diospa rimananta yachachikukkunaka chay chakrapi tarpukuk runakunashinami kanisapa. Kankunata yachachiptinikuna kankuna mikunawan kullkiwan wiwawanaykichi tiyan kawsanaynikunapa. j;M Chayta yachachiwanchisapa ñukanchikuna yachananchikunapa tukuy Tata Diospa rimananta yachachikukkunata allita wiwananchikunapa. Suk runa chakranpi allpata aspishpa atarichin murukunata tarpunanpa. Chay tarpushkan pukuptin chikan runa pallan. Chay aspik runa chay pallak runa ishkantinkuna kushikushpa trabajansapa yuyashpa murukunata chaskinankunata. y:k Payka killkadunpi yachachiwanchisapa: “Toroykita murukunata pelachinanpa muyushpa saruykaptin ama shiminta watapuychu murukunata atipananpa mikuyta.” Tata Dios chayta yachachiwashpanchikuna mana chay torokunallatachu yuyaykarkan. t9a Mana runakunapa yuyayninkunallatachu yachachiykichi. Ñawpa yachachikuk Moisespish chayta yachachikurkan. N8 Suk soldadu servisiupi kashpa manana kikinnachu mikunantaka rantin. Suk runa chakranmanta uva wayunkunata pallashpaka mikun. Ovejakuna kuydak runa chay ovejankunapa lechinta surkushpa upyan. )7K Kankuna chay yachachikuk runakunata kullkita kunkichi yachachishunaykichipa. ¿Manachu wawki Bernabewan ñukapish atipaymansapa kullkita mañaynikichita? 6 Jesukristupa yachachikukmasinikunawan Pedruwan Jesuspa wawkinkunapish warminkunawan tantalla purinsapa Tata Diospa rimananta yachachikunankunapa. Ñukapish Jesukristuta kreyik warmiwan kasarayta munashpaynika chay warminiwan tantalla yachachikuypi puriyman. ^55 Jesukristu kachamuwashka kaptin kankuna mikunaynita upyanaynita kuwanaykichi tiyan. /4Y Chay yuyawak runakunata willani: 3y Yuyawak runakuna mana yachansapachu Jesukristu kachamuwashkanta yachachikunaynipa. Chay runakuna mana chayta yachaptinkunapish kankunata yachachiptini Jesukristuta kreyishpa kawsaykankichi. Chayrayku yachankichi Jesukristu kachamuwashkanta. X2 + Ñukaka Señorninchi Jesukristuta kawashkani. Ñukata kachamuwashka paypa rimananta yachachikunaynipa. Mana ni suk runapa mandunpichu kani. Kankunata yachachiptinikuna Jesukristuta kreyishpa kawsaykankichi. d1A Chayrayku ama munaypachichu niman suk wawkinchita uchallichiyta. Ñukanchikuna ruradu dioskunapa churadu mikunata mikushpanchikuna wawkinchita uchallichishpanchikuna amana kutin chay mikunata mikuypachinachu.\01 Chay wawkinchita uchallichishpanchikuna Jesukristuta manana kasuykanchisapanachu. _/7 Chashna mikushpa chay mana yachak wawkinchi yuyanman uchallikunanta. Chaymanta ichara manana Jesukristuta kreyishpanachu kawsanman. Chay modomanta ñukanchikuna chay wawkinchita uchallichinchimansapa. Señorninchi Jesukristu wañurkan chay wawkinchitapish salvananpa. Chayrayku ama chay mana yachak wawkinchikunata uchallichiypachichu. |.q Tukuy chayta yachashpanchikuna ichara rinchimansapa suk fiestapi tiyarishpa chay ruradu dioskunapa churadu mikunata mikuk. Chaypina ichara Jesukristuta kreyikmasinchikuna manara allita yachashpara kawawashpanchikuna paypish munanman mikuyta. 0-Y Chaymanta suk wawkinchi yuyanman mikushpa uchallikunanta. Chashna yuyashpa kawawanchimansapa mikuykaptinchi. Chaymanta paypish mikushpa yuyanman uchallikunanta. E,Ñukanchikuna yachanchisapa chay mikunata mikushpanchikunapish mana mikushpanchikunapish mana uchallikunanchikunata. Mikuptinchikuna mana mikuptinchikunapish Tata Dios kuyawanchisapalla. \+1Chaymanta Jesukristuta kreyikmasinchikunamanta sukkuna manara chayta yachansaparachu. Ñawpa tiempu chay wawkinchikuna chay ruradu dioskunata kuyashpa chay mikunata mikuksapa. Kunankaman chay mikunata mikushpankuna yuyansapa chay ruradu dioskunata kuyaykanankunata. Chayrayku yuyansapa chay mikunanta mikushpa uchallikuykanankunata. c*?Chashna chay runakuna kawsaptinkunapish ñukanchikuna rikchak layata rurak sukllalla Tata Diosninchita kasushpa kawsanchisapa. Pay Tatanchikuna kaptin payllata kuyashpa sirvishpa kawsananchikuna tiyan. Chaymanta sukllalla kamachiwakninchikuna Señorninchi Jesukristu tiyan. Payka rikchak layata rurashka. Ñukanchikunatapish rurawashkanchisapa. )Kay allpapi aypa ruradu dioskuna aypa supaykuna tiyan. Aypa runakuna chay ruradu dioskunata chay supaykunata kasushpa kawsansapa. r(]Ñukanchikuna yachanchisapa sukllalla Tata Dios tiyananta. Yachanchisapa chay ruradu dioskuna mana nimata rurayta atipanankunata. Chayrayku yachanchisapa chay ruradu dioskunapa churadu mikunata mikuptinchikuna mana nimananchu. X')Allita Tata Diosta kuyashpa kawsaptikichi paymi kankunatapish riksishunkichi. %&CIchará kankunamanta sukkuna rimankichi yachaysapa kanaykichita. Chashna alabanakushpaykichi manara allita yachankichirachu Tata Diosta kuyashpa kawsayta. T% #Kunanka yachachiykichi ruradu dioskunapa churadu mikunakunata mikushunchichu manachu nishpa. Ñukanchikuna yachanchisapa chay ruradu dioskuna mana nimata rurayta atipanankunata. Chay ruradu dioskunata kuyak runakuna mana chayta yachansapachu. Ñukanchikuna chayta yachashpanchikunapish ama alabanakuypachichu paykunamanta ashwan alli yachak kananchikunata. Chay runakunata kuyashpalla yanapashpalla kawsaypachi ashwan ashwanta kuyanakushpa kawsananchikunapa. $(Ñuka yuyani chay viyuda mana kashkan kasarashpa ashwan kushikushpa kawsanman. Chayta rimani Tata Diospa Espiritun yanapawaptin.R#'Kusayuk warmika kusan wañunankaman kusanpa munayninpi kawsanan tiyan. Chaymanta kusan wañuptin suk ullkuwan kashkan kasaranayashpa chay ullku Tata Diosta kreyik kaptin alli kanman kasarananpa. "/&Chashnashina kankuna shipashnikichita kasarachishpaykichi allita rurankichi. Shipashnikichita mana kasarachishpaykichi ashwan allita rurankichi. !+%Chaymanta sukaman yuyashpaykichi mana allichu kasarananpa nishpa shipashnikichi mana kasarayta munaptinka alli kanman ama kasarachinaykichipa. z m$Kunanka shipashyuk runakunata yachachiykichi: Machuyaduna shipashnikichi parladunwan sukaman kasarayta munaptin kankuna kasaranankunapa munashpaykichi kasarachiychi. Chashna chay shipashnikichita kasarachishpa mana uchallikunkichichu. #?#Tukuy kayta willaykichi Tata Diosllata tukuy shunku kuyashpa kasushpa sirvinaykichipa. Manami kasaranaykichimanta michashpachu kaytaka willaykichi. 'G"Chayrayku ishkay layata yuyanan tiyan. Chashnashina mana kusayuk warmi ashwanta yuyan imashnami Tata Diosta sirvinka nishpa. Tata Diospa munananllata rurashpa payllata kuyashpa kushichishpa kawsan. Chaykamanka kusayuk warmi yuyanan tiyan imashnami kusanta kushichishpa wiwanka nishpa. W'!Warmiyuk ullku yuyanan tiyan imashnami warminta kushichishpa wiwanka nishpa. 4a Ñuka munayman ama kay allpapi rikchak layapi yuyaykushpalla kawsanaykichipa. Mana warmiyuk ullku ashwanta yuyan imashnami Tata Diosta sirvishpa kushichinka nishpa. wTukuy kay kawananchikuna allpa tukunan tiyan. Chayrayku rikchak layayuk kashpaykichi mana nimayukshinalla kawsaychi. DKankuna llakidu kashpaykichi amana llakidushinanachu kawsaychi. Suk fiestapi kashpaykichi amana chay fiestapishinanachu kawsaychi. Suk imata rantishpaykichi mana nimayukshina kawsaychi. >uWawkinikuna, paninikuna, sukaman willaykichi. Mana unaytachu kawsashunchisapa. Chayrayku kunanmantapacha kankuna warmiyuk kashpaykichi amana payllata yuyashpanachu kawsaychi. U#Chaymanta kasaranayashpaykichika kasaraychi. Kasarashpa mana uchallikunkichichu. Chaymanta suk shipash kasarashpaka paypish mana uchallikunchu. Kankuna kasaradu kashpaykichi sukaman trabajanaykichi tiyan warmikichita wambraykichita wiwanaykichipa. Chayrayku willashkaykichi ama warmiyuk kanaykichipa ama llakishpa kawsanaykichipa. Kankuna warmiyuk kashpaykichi ama warmikichita wishchuychichu. Mana warmiyuk kashpaykichi ama munaychichu warmiyuk kayta. %Kunan kay tiempu aypa sufrichiwakninchi runakuna tiyaptin ñuka rimani alli kanman tukuy mana warmiyuk runakuna chashnalla kawsanaykichipa. {oKunanka mana kasaradukunata yachachiykichi. Señorninchi Jesukristu kay yachachikunaynita mana yachachiwarkanchu. Chashna kaptinpish payka sukaman kuyawashpa yanapawaptin yachachiykichi. Chayrayku kay yachachikunaynita allita kasuychi. {Rantidu runa mana rantidu runa kashpaykichi Jesukristuta kreyishpa kunanmantapacha allita payllata kasushpa kawsaychi. I Señorninchi Jesukristu sukaman sufrishpa kruspi wañushpa rantiwarkanchisapa amana uchallikushpana kawsananchikunapa. Chayrayku ama munaychichu ni suk llullachikuk runapa munananta rurayta. !Rantidu runakuna kashpaykichipish kunanka Señorninchi Jesukristuta kreyishpa kawsaptikichi payka rantishushkankichi payllata kasushpa kawsanaykichipa. Chashnashina mana rantidu runa kashpaykichipish Jesukristupa mandunpi kankichi payllata kasushpa kawsanaykichipa. taRantidu runa kashpa Jesukristuta kreyishpaykichi chay rantishuk runapa mandunllapi trabajashpa kawsaychi. Rantidu runa kashpaykichipish ama llakiychichu. Chaymanta patronnikichi mandunmanta llukshichishunayaptikichi llukshiychi.  Ichará señaladu ichará mana señaladu kashpaykichi Jesukristuta kreyishkankichi. Imashnami kankichi chay layalla kipariychi. 'Ñukanchikuna señaladu mana señaladupish kashpanchikuna mana nimananchu. Tata Diospa kamachikunankunata kasushpalla kawsananchikuna tiyan. $AKankunamanta sukkuna judiyu runakuna kashpaykichi señaladu kankichi. Chashna señaladu kashpaykichi Jesukristuta kreyishpa kawsashpaykichi señaladu kipariychi. Chaymanta sukkuna mana judiyu runakuna kashpaykichi mana señaladuchu kankichi. Kankuna ama señalachinakuychichu. V}v|'{/z@y1wutss]qpp onm3ljihgedcclbaa%__B^]\\[ZYX|W(VjUTGRQPONMMcLKJIHHkGG?FCEjDD'CBBA@?>>=<;;Z::,987765*4473g2p00/4--,+u+*v))''7&`%T$;#""!B Q->\K!P7en i   ;mjlHV=  Mana uchayuk kananchikunata rimashpanchikunaka kikinchikunalla llullachinakuykanchisapa. Mana kuskatachu rimaykanchisapa. b< ?Tata Dioska lus likidumi. Allillata rurashpa kawsan. Ñukanchikunapish payta kreyishpanchikunaka allita rurashpa kawsashunchisapa. Luspishinami kawsashunchisapa. Tukuy Jesukristuta kreyikmasinchikunawan kuyanakushpa kawsashunchisapa. Chay layata kawsaptinchikuna Tata Diospa wambran Jesukristupa yawarnin uchanchikunamanta pichawanchisapa. ; ;Ichara ñukanchikuna mana allita ruraykashpanchikuna rimanchimansapa Tata Dioswan kuyanakushpa kawsaykananchikunata. Chashna rimashpanchikuna tutapishinalla kawsaykanchisapa. Kikinchikunalla llullachinakuykanchisapa. Tata Diospa rimananta mana kasushpachu kawsaykanchisapa. : Ñukaykuna Jesukristu yachachiwashkanta yachachiykaykichi: Tata Dioska lus likidumi. Paypika manami nima tuta tiyanchu. q9 ]Chayta killkaykaykichi kankunapish ñukaykunashina sukaman kushikunaykichipa. Tata Dioska lus likidumi. 8 #Kashkan willaykichi Jesukristu kay allpapi kaptin payta kawashkaynikunata uyarishkaynikunata. Ñukaykuna Tata Dioswan wambran Jesukristuwan tantalla kuyanakushpa kawsaykanisapa. Chayta willaykichi kankunapish ñukaykunawan tantalla kuyanakushpa kawsanaykichipa. g7 IJesukristu Tatan Dioswan kawsaykashkanmanta kay allpaman shamurkan kaypi kawsananpa. Ñukaykuna paytaka kawashkanisapa. Kunanka yachachiykaykichi kankunapish ñukaykunashina Tata Dioswan mana tukuyniyukta kawsanaykichipa. J6 Munanayni wawkinikuna, paninikuna, ñuka Juan kay kartata killkashpa kankunata sukaman allita yachachishkaykichi. Manara kay allpa tiyaptinra Jesukristu Tatanchi Dioswan kawsaykarkan. Payka kay allpapi nasirkan runa kananpa yachachiwananchikunapa imashnami Tata Dioswan kawsashunchisapa nishpa. Ñukaykuna payta ñawinikunawan kawashkanisapa makinikunawan llankashkanisapa. Parlaptin uyarishkanisapa. Rikchak laya allikunata ruraptin kawashkanisapa. {5oKankuna Jesukristuta kreyikmasinikuna kaptikichi sukaman kuyaykichi. Ñuka Pablu chayllata killkashkaykichi.W4'Sukaman munani Señorninchi Jesukristu kankunata allita yanapashunaykichipa. 3Señorninchi Jesukristu ñami shamunkana. Chashna shamushpa tukuy mana payta kuyak runakunata mana tukuyniyuk ninapi kastigankasapa. k2OÑuka Pablu kay kartata killkachishkayniwasha kikini makiniwan killkashpayni rimachiykichi. z1mTukuy kay wawkinchikuna rimachishunkichi. Kankunapish tantanakushpa kuyanakushpa sukwan sukwan rimachinakuychi. T0!Kay Asia partipi Jesukristuta kreyikmasinchikuna rimachishunkichi. Wawkinchi Akilas warmin Prisilawan rimachishunkichi. Tukuy paykunapa wasinpi tantanakuk Jesukristuta kreyikkuna rimachishunkichi. /Kay kimsa wawkinchikuna kankunatashina ñukatapish yanapawashpa kushichiwashkasapa. Chay laya wawkinchikunata kuyaypachi. I. Sukaman kushikushkani wawkinchi Estefanas wawkinchi Fortunatowan wawkinchi Akaykowan yanapawak shamuptin. Kankuna mana atipaptikichi shamuyta chay wawkinchikuna allita yanapawaykansapa. ,-QEstefanas sukaman trabajashpa yanapakushkankunashina aypa wawkinchikuna paninchikuna tiyan. Munani kankunapish paykunata kasushpa yanapanakushpa kawsanaykichipa. s,_Wawkinikuna, paninikuna, kankuna yachankichi kay Akaya partipi manara ni pi Jesukristuta kreyiptinkunara wawkinchi Estefanas tukuy familyankunawan kreyikurkansapa. Paykunaka kreyikukmasinchikunata sukaman yanapashpa kawsansapa. <+sTukuy ruranaykichita allita kuyanakushpa ruraychi. * Jesukristuta allita yuyashpa allita kreyishpa mana manchakushpa kawsaychi. Sinchikushpa mana shaykushpa Jesukristuta kreyiychi. @)y Wawkinchi Apolosta sukaman roygashkani suk wawkinchikunawan kankunaman rinankunapa. Kunanka mana munanchu riyta. Ichará suk tiempukaman rinka. Pablu wawkinkunata despidinsapa. -(S Alli yachachikuk kaptin ama washanchaychichu. Kushikushpa yanapaychi ñukaman shamunanpa. Ñukami paytaka shuyaykani suk wawkinchikunawan tantalla shamunankunapa. '9 Wawkinchi Timoteo kankunapi chayaptin yanapaychi kankunawan kushikunanpa. Paypish ñukashinami sukaman allita Tata Diospa rimananta yachachikun. M& Kay llaktapi Tata Diospa rimananta sukaman allita yachachikuykani. Aypa chikniwak runakuna sufrichiwaptinkunapish sukkuna yachachikunaynita uyariykansapa. Chayrayku kankunaman manara risharachu. c%?Kay Efeso llaktapi kiparisha judiyu runakunapa Pentekostes fiestaynikuna diyakaman. o$WTata Dios munaptinka suk tiemputa kankunawan kiparisha. Mana munanichu pasakshinalla kawaynikichita. G#Llaktaykichipi kankunawan suk tiemputa kiparinayani. Ichará tukuy tamya tiempu kankunawan kipariyman. Chaymanta chikan llaktaman riptini kankuna atipankichiman yanapawayta rinaynipa. "Kankunaman rishpayni chay Masedonia partimanpish rinayani. Chaymanta chay partimanta Korinto llaktaykichiman risha. j!MIchará ñukapish Jerusalen llaktaman paykunawan tantalla riyman. Pablu yuyan Korintoman riyta. T !Suk wawkinchikunata akllaychi chay tantachishkaykichi ofrendata Jerusalen llaktaman apanankunapa. Chaymanta ñuka chayashpayni kartakunata killkashpa chay akllashkaykichi wawkinchikunata kachasha. H Tukuy ganashkaykichimanta tipi kullkikichita ashuchiychi domingo diya tantanakushpaykichi Tata Diosta kunaykichipa. Ñuka rinaynikaman tantachiykaychi chayaptini amana tantanachinaykichipa. ^ 7Ñuka Galasia partipi yachachishkanisapa Jesukristuta kreyikmasinkunata ofrendata kukushpa yanapanankunapa. Kankunapish paykunata yachachishkaynishina Jesukristuta kreyikmasikichita ofrendata kukushpa yanapaychi. kO:Chayrayku munanayni wawkinikuna, paninikuna, tukuy chaykunata yuyashpa allita Jesukristuta kreyishpa paypa ashwan allita trabajaychi. Yachankichi Jesukristupa allita trabajashpaykichi mana yankapa trabajanaykichita. 99Chashna uchallikunanchikunarayku wañunanchikuna kaptin Señorninchi Jesukristu wañurkan Tata Dios uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. Payka wañurkan wañushkanchikunamanta kawsachimuwananchikunapa. Chayta yachashpa sukaman kushikushpa Tata Diosta agradesinchisapa. %C8Kay allpapi kashpanchikuna Tata Diospa kamachikunankunata mana kasushpa kawsashpanchikuna uchallikunchisapa. Uchanchikunarayku wañunanchikuna tiyan. !;7Chaypina manana nima unkushunchisapanachu. Manana nima llakishunchisapanachu. Nima wañuyta manchashunchisapanachu. Manana nima wañushunchisapanachu. ta6Chashna kay usuk wañuk kuerpunchikunata mana tukuyniyuk layatana ruraptin manana kashkan wañushunchisapanachu. Tata Diospa killkadunpi willawanchisapa: “Sielupi Tata Dioswan kawsashpanchikuna manana wañushunchisapanachu.” !;5Kay allpapi kawsashpanchikuna wañuy yachak runakuna kanchisapa. Kay kuerpunchikunawan mana atipanchisapachu riyta sielupi Tata Dioswan kawsak. Chayrayku Jesukristuka chikan laya mana usuk mana wañuk kuerpunchikunata kuwashunchisapa sielupi mana tukuyniyukta kawsananchikunapa.  4Raslla suk ratu ñawsayaypi suk angel trompetata pukuptin Jesukristuka tukuy payta kreyik wañudu runakunata kawsachimunkasapa amana kashkan wañunankunapana. Kay allpapi kawsaptinchikunaka ñukanchikunatapish chikan laya kuerpunchikunata kuwashunchisapa. K3Chaymanta kunanka suk allima manara yachashkaykichita yachachiykichi. Manami tukuychu wañushunchisapa. Jesukristu tukuy payta kreyikukkunata chikan laya kuerpunchikunata kuwashunchisapa. ve2Wawkinikuna, paninikuna, mash uyariwaychi. Allpamanta ruradu kuerpunchikunawan mana atipanchisapachu Tata Diospa kawsananpi yaykuyta. Allpamanta ruradu wañuy yachak kashpanchikuna mana atipanchisapachu mana tukuyniyukta kawsayta. +O1Kay allpapi kawsashpa allpamanta ruradu Adanshina wañuk kuerpuyuk kanchisapa. Chaymanta sielupi kawsashpa Jesukristushina mana tukuyniyuktana kawsashunchisapa. N0Ñukanchikunapish Adanmanta mirashpa Adanshina kay allpapi kawsaykanchisapa. Chaymanta Jesukristu kawsamushkanshina ñukanchikunapish kawsamushunchisapa paywan tantalla sielupi kawsananchikunapa. %C/Tata Dios awilunchikuna Adanta allpamanta rurarkan kay allpapi kawsananpa. Chaymanta Señorninchi Jesukristu sielumanta shamurkan nasik runa kananpa. Z-.Kay allpapi kawsashkanchikunawashara rishunchisapa sielupi Tata Dioswan kawsak. 3-Tata Diospa killkadun riman: “Tata Dios suk ullkuta rurarkan wañuk kuerpuyuk kananpa.” Ñukanchikunapish Adanmanta mirashpa payshina wañuk kuerpuyuk kanchisapa. Chaymanta Jesukristu wañushkanmanta kawsamushkanrayku wañushkanchikunamanta kawsachimuwashunchisapa. #,Wañuptinchikuna wañuk usuk kuerpunchikunata pampansapa. Chaymanta chikan laya kuerpuyukna kawsamushunchisapa sielupi kawsananchikunapa. Kay allpapi kawsashpanchikuna wañuk kuerpuyuk kanchisapa. Chay sielupi kawsashpanchikuna mana wañuk kuerpuyukna kashunchisapa.  +Wañuptinchikuna unkuk usuk kuerpunchikunata pampansapa. Chaymanta Tata Dios kawsachimuwaptinchikuna kushikushunchisapa mushuk kuerpuyuk kashpanchikuna. Wañuk kuerpunchikunata pampaptinkuna kashkan kawsamushpanchikuna manana wañushunchisapanachu. S *Ñukanchikunapish wañushkanchikunamanta chikan layata kawsamushunchisapa. Wañuptinchikuna kuerpunchikuna allpana tukunka. Chikan laya kuerpuyukna kawsamushunchisapa manana kutin wañunanchikunapana.  3)Chaymanta intiwan killa chikan layata chikan layata lusichikunsapa. Aypa laya luserukuna tiyashpa chikan layata chikan layata lusichikunsapa. 7 g(Tiyan sielupi kawsakkuna. Tiyan allpapi kawsakkuna. Chay sielupi kawsakkuna chikan laya kuerpuyuk sielupi Tata Diosta allita kushichishpa kawsanankunapa. Ñukanchikuna kay allpapi kawsashpanchikuna chikan laya kuerpuyuk kanchisapa kay allpapi Tata Diosta kushichishpa allimata kawsananchikunapa. P 'Imashnami murukuna chikan laya chikan laya tiyan chashnami runakunapa animalkunapa aychanpish chikan laya chikan layami. Pishkillukunapa challwakunapa aychankunapish chikan laya chikan layami. &Murukunata tarpuptinchi Tata Dios wiñachin munanan layallata. Imatapish kaptin tarpuptinchi Tata Dios wiñachin chay layallata.  %Chay murukunata tarpuptinchi mallkina tukun. Manana murukunallanachu kiparin. Trigu muruta tarpuptinchi trigu mallkina wiñan. oW$¿Manachu yachankichi? Suk chakranchipi murukunata tarpuptinchi muru usun wiñaynin wiñananpa. )#Ichara kankuna tapuwankichiman: ¿Imashnatí wañushkanchikunamanta kawsamushunchisapa? ¿Ima layatí kawsamushpanchikuna kashunchisapa?  "Allita yuyaykushpa kawsaychi ama chay runakunashina mana allita rurashpa kawsanaykichipa. Sukkuna mana Tata Diosta kreyishpa kawsaykankichi. Chaykunata willaykichi pinkakunaykichipa. Pablu yachachikun imashnami wañushkanchikunamanta kawsamushunchisapa. +!Ama llullachinakushpa chaytaka rimaychichu. Chay llullachikuk runakunata kasushpaykichi paykunashina mana allita rurashpa kawsankichiman. ve Kay Efeso llaktapi iden sakra animalkunashina chikniwak runakuna wañuchiwanayashpankuna sukaman sufrichiwarkansapa. Ñuka mana kreyishpa kashkan kawsamunaynita mana muchuymanchu karkan chashna sufrichiwanankunata. Suk runakunashina rimayman: “Kayakaman wañushpa mana kawsamushunchisapanachu. Chayrayku akuychi tukuy layata mikuypachi upyaypachi ruraypachi.” _7Wawkinikuna, paninikuna, tukuy diya chay chikniwak runakuna wañuchiwanayaykansapa. Chashna wañuchiwanayaykaptinkunapish sukaman kushikuni yachashpa kankuna allita Jesukristuta kreyishpa kawsaykanaykichita. b=Ñukaykuna Tata Diospa rimananta yachachikushkaynikunarayku suk runakuna kuti kuti munansapa wañuchiwaysapata. Mana kawsamunanchikunata kreyishpaynikuna mana muchuymansapachu kuti kuti wañuchiwanayanankunata. oWChayrayku yachanchisapa tukuy wañudukuna kawsamunankunata. Chaymanta sukkuna Jesukristuta kreyishpankunapish manara bawtisakushpankunara wañurkansapa. Chaypina suk kuyanakukmasinkuna vesesninpi bawtisakurkansapa. Chay bawtisakuk runakuna mana kreyishpa wañudukuna kawsamunankunata mana chay wañudukunapa vesesninkunapi bawtisakunmansapachu karkan. s_Chashna Tata Dios Jesukristuta kamachikunanpa willashka kaptin payka tukuy layata kamachinka. Tata Diospa wambran kashpa tukuy kamachikunanpa willashkanta Tatanpa mandunpi churanka. Chaypina Tata Dioslla tukuytana kamachikunka. L~Tata Dios tukuy Jesukristuta chiknik runakunata saru saru rurarkansapa. Tata Dios Jesukristuta willaptin tukuy layata kamachinanpa yachanchisapa Jesukristuka mana Tata Diosta kamachinanta. c}?Chay washa Jesukristullana kamachikuk kashpa tukuy wañudu runakunata kawsachimunkasapa. | Jesukristuka allita kamachikunan tiyan Tata Dios tukuy payta chiknik runakunata saru saru ruranankaman payllata kasunankunapa. n{UJesukristu kashkan shamushpa tukuy kamachikuk runakunata, awtoridar runakunata, tukuy supaykunata kamachikuk kanankunamanta wishchunkasapa. Chashna tukuy paykunata wishchushpa Tatan Diosta willanka payllana kamachikunanpa. uzcTata Dios munashkan tiempu tukuy ñukanchikuna kawsamushunchisapa. Tukuy runakunamanta Jesukristu primeruka kawsamurkan amana kashkan wañunanpa. Chaymanta kashkan shamuptin ñukanchikunapish wañushkanchikunamanta kawsamushunchisapa. y Tukuy Adanmanta mirakkuna wañunanchikuna tiyan. Tukuy Jesukristuta kreyik runakuna wañushkanchikunamanta kawsamushunchisapa. xwChay ñawpa awilunchikuna Adan Tata Diosta mana kasushkanrayku wañurkan. Ñukanchikunapish payshinami wañushunchisapa. Chaymanta Jesukristu wañushkanmanta kawsamushkanrayku ñukanchikunapish payta kreyishpa wañushpa kawsamushunchisapa. mwSSeñorninchi Jesukristuka deverasmi wañushkanmanta kawsamushka. Manara ni pi wañushkanmanta kawsamuptinra Jesukristuka ñami kawsamushkana. Chayrayku ñukanchikunapish payshina wañushkanchikunamanta kawsamushunchisapa. vKay allpallapi kawsaptinchikuna Jesukristu yanapawananchikunata yuyashpanchikunaka tukuy runakunamanta ashwan sukaman llakinchimansapa. ouWChashna kaptinka chay Jesukristuta kreyik wañudukuna mana sielupi Tata Dioswan kawsaykanmansapachu. 8tiJesukristu mana kawsamushka kaptinka kankuna yankapa yachachikushkaynita kreyiykankichiman. Kunankaman Tata Dios uchaykichimanta manara perdonashunkichimanrachu karkan. ~suÑukanchikuna wañushkanchikunamanta mana kawsamunanchikunapana kaptinka Jesukristupish mana kawsamunmanchu karkan. rÑukaykuna allita yachachikunisapa Tata Dios Jesukristuta kawsachimushkanta. Mana kawsachimushka kaykaptinka ñukaykuna llullachikuk runakuna kaymansapa karkan. Ñukanchikuna mana kawsamunanchikuna kaptinka Tata Dios Jesukristuta mana kawsachimunmanchu karkan. q%Jesukristu mana kawsamushka kaptin ñukaykuna yankapa yachachikuymansapa. Kankunapish yachachikunaynikunata yankapa kreyiykankichiman. }ps Ñukanchikuna wañushkanchikunamanta mana kawsamuptinchikunaka Jesukristupish wañushkanmanta mana kawsamurkanchu. Lo Ñukaykuna yachachikushkanisapa Jesukristu kawsamushkanta. Kankuna chay yachachishkaynikunata kreyishpaykichi ¿imapatí sukkuna rimankichi wañushkanchikunamanta mana kawsamunanchikunata? Fn Mana nimananchu pimi kankunata yachachishushkankichi. Ñukapish paykunapish yachachikuptinikuna ñami kreyishkankichina. Pablu yachachikun wañushkanchikunamanta kawsamunanchikunata. "m= Chay laya kaptinipish Tata Dios sukaman kuyawashpa mana yankamantachu kachamuwashka paypa rimananta yachachikunaynipa. Tata Dios mana yanapawaptinka mana atipaymanchu karkan yachachikuyta. Chashna yanapawaptin tukuy chay yachachikukmasinikunamanta ashwanta yachachikushkani. l Manara Jesukristuta kreyishpayni payta kreyik runakunata chiknishpa wañuchichikuk karkani. Chayrayku yuyanakuni tukuy Jesukristu kachashkan runakunamanta mana nima kanaynita. Yuyanakuni mana alli rurak kanaynita Jesukristu yachachikuk kachamuwananpa. +kOChaymanta chay disipulunkunapi rikurishkanwasha Jesukristuka ñukapipish rikurirkan. Chayrayku yuyanakuni iden mana killan paktadupi nasidushina kanaynita. pjYChaymanta chay disipulun Jakobopipish rikurirkan. Chaymanta tukuy disipulunkunapi kashkan rikurirkan. #i?Chaymanta pichka pachak Jesukristuta kreyikmasinchikunapi rikurirkan. Kunankaman yaka tukuy chay kawak runakuna kawsansapara. Sukkunaka wañushkasapana. h Jesukristu wañuymanta kawsamushpa disipulun Pedrupi rikurirkan. Chaymanta chay chunka ishkay disipulunkunapipish rikurirkan. g)Jesukristu wañuptin pampashkankunawasha kimsa diya ukun Tata Dioska kawsachimurkan. Tata Dios chaytapish killkadu rimananpi willawanchisapa. #f?Tata Dios yachachiwashkanta kankunata yachachishkaykichi: Jesukristu uchanchikunarayku wañurkan Tata Dios killkadu rimananpi willawashkanchishina. Ue#Tukuy kay yachachikushkaynita allita mana shaykushpa kreyiptikichi Tata Dios mana alli rurashkaykichimanta perdonashushkankichi. Mana allita Jesukristuta kreyishpaykichika llullakushpa kreyikuykankichi. xd kWawkinikuna, paninikuna, kunanka munani chay yachachishkaynikunata kashkan allita yuyanaykichipa. Ñuka yachachishkaykichi Jesukristu wañushpa salvawashkanchikunata. Chashna yachachikuptini kankuna chayta allita kreyishpa kawsaykankichi. ]c3(Chashna allita yachachikushpaykichi allita yuyaykushpa kuskata yachachikuychi.Hb 'Wawkinikuna, paninikuna, kankuna Tata Diosta kuyashpa tantanakushpaykichi munaychi Tata Dios ruranayananta yachachikuyta. Ama ni pita michaychichu mana yachaypa laya rimanata rimaptin. Ta!&Suk runa yachachikunaynita mana kasunayaptinka ama paytapish kasuychichu. |`q%Tata Dios suk kankunata atipachishushkankichi ruranayananta yachachikuyta. Paypa Espiritun kankunata suk layata suk layata atipachishunkichi rurayta. Chashna kaptinka yachankichi tukuy kay yachachishkayni Señorninchipa kamachikunan kananta. _ $Aypa llaktakunapi Tata Diospa rimananta kasushpa kawsak runakuna tiyan. Manara kankuna Jesukristuta kreyiptikichira chay llaktakunapi kawsakkuna payta allita kreyishpa kawsashkasapa. Tata Dios mana kankunallatachu rimananta entiendichishushkankichi. 6^e#Paninchikuna mana entiendishpankuna wasinpi chayashpankuna kusankunata tapunankuna tiyan. Mana allichu Tata Diospa wasinpi warmikuna ima yuyanankunata parlachikunankunapa. ]"Chaymanta tantanakushpaykichi suk yachachikuk yachachikuykaptin mana allichu paninchikuna sukwan sukwan parlanakunankunapa. Kusankunapa mandunpi kashpa chay yachachikuykakta upallalla uyarinankuna tiyan. Tata Diospa rimananka chayta yachachiwanchisapa. F\!Tata Dios munan tukuy llaktakunapi Jesukristuta kreyik runakuna allita sukmanta sukmanta yachachikunankunapa. Chayrayku kankunapish kushikushpalla sukmanta sukmanta allita yachachikuychi. [# Tata Dios munananta willashuptikichi yachachikunaykichipa allita yuyaykushpa shuyanaykichi tiyan chay yachachikuykak runa tukuchanankaman. lZQChashna Tata Dios munananta suktapish suktapish willashuptikichi sukmanta sukmanta yachachikuychi. Chashnamanta tukuy Jesukristuta kreyikmasikichi allita yachakunkasapa ashwan allita kushikushpa payta kasushpa kawsanankunapa. kYOChaypina suk yachachikuk runa yachachikuykaptin ichara Tata Dios suk tiyaridu uyariykak runata willanman yachachikunanpa. Chaypina chay yachachikuykak runa upallayanan tiyan chay suknin yachachikuk runa yachachikunanpa. XwChaymanta ishkaylla kimsalla sukmanta sukmanta Tata Dios ruranayananta yachachikuychi. Chaypina tukuy Jesukristuta kreyikmasikichi chay yachachikushkaykichita allita uyarishpa yuyanankuna tiyan allitachu manachu yachachikuykankichi nishpa. 8WiMana entiendichikuk runa tiyaptinka chay mana yachaypa laya rimanata sapallaykichilla Tata Diosllawan parlashpa rimaychi. Ama chaykunata rimaychichu runakuna uyarinankunapa. mVSMana yachaypa laya rimanata rimashpaykichi ishkaylla kimsalla sukmanta sukmanta rimanaykichi tiyan. Chaypina Tata Diospa Espiritun yanapaptinkuna sukkuna chay mana yachaypa laya rimanankunata entiendichishunaykichi tiyan. 8UiWawkinikuna, paninikuna, Tata Diosta kuyanaykichipa tantanakushpaykichi sukkuna salmokunata kantankichi. Sukkuna Tata Diospa rimananta yachachikunkichi. Sukkuna Tata Dios ruranayananta yachachikunkichi. Sukkuna mana yachaypa laya rimanakunata rimankichi. Sukkuna chay mana yachaypa laya rimanata entiendichikunkichi. Tukuy chaykunata ruraychi tukuy Jesukristuta kreyikmasikichi ashwan ashwanta payta kasushpa kawsanankunapa. PTChashna yuyanakuptinkuna Tata Dioska riksichinkasapa shunkunkunamantapacha uchasapa kanankunata. Chaypina chay runakuna kunkurikushpa Tata Diosta kuyashpa rimankasapa payna deveras ñukanchikunawan tantalla kananta. Pablu yachachikun Tata Diospa wasinpi tantanakushpanchikuna imashnami sukpish sukpish rurashunchisapa nishpa. KSChaymanta tukuy ñukanchikuna Tata Dios ruranayananta yachachikuptinchikuna mana Jesukristuta kreyik runakuna yaykushpa uyariwashpanchikuna kikinkuna yuyanakunkasapa uchasapa kanankunata. :RmTantanakushpanchikuna mana yachaypa laya rimanakunata tukuy ñukanchikuna rimaptinchikuna mana Jesukristuta kreyik runakuna yaykushpa rimanmansapa dementu kananchikunata. PQKunanpish Tata Dios atipachiwanchisapa mana yachaypa laya rimanakunata rimayta. Chashna rimaptinchikuna mana Jesukristuta kreyik runakuna yachansapa Tata Diosmanta rimaykananchikunata. Chaymanta Tata Dios atipachiwanchisapa paypa ruranayananta Jesukristuta kreyikmasinchikunata yachachiyta ashwan allita payta kreyinankunapa. P Tata Dios rimananpi willawanchisapa: “Ñukami llaktayniman chikan laya rimanayuk runakunata kachasha yachachikunankunapa allita kasuwanankunapa. Chashna chay runakuna yachachikuptinkunapish llaktaynipi kawsak runakuna mana kasuwanayankasapachu.” xOiWawkinikuna, paninikuna, kay yachachishkaynita allita entiendiychi. Ama suk mana yuyaykuk wambrakunashina yuyaychichu. Chaymanta wambrakuna mana yuyansapachu mana allita rurayta. Paykunashina ama yuyaychichu mana allikunata rurayta. zNmChashna kaptinpish Jesukristuta kreyikmasinikunawan tantanakushpayni entiendina layallata munayman yachachikuyta pichka rimanallata rimashpapish. Mana munaymanchu mana yachaypa layata yachachikuyta chunka waranka rimanakunata rimashpapish. MwÑukaka kankunamanta ashwan aypa kuti mana yachaypa laya rimanakunata rimani. Chayrayku Tata Diosta agradesini. #L?Allimata Tata Diosta agradesishpanchikunapish chay mana entiendik runakunata mana yanapanchisapachu Jesukristuta ashwan allita kreyishpa kawsanankunapa. [K/Tata Diosta kuyashpa mana entiendinanchikuna layata alabaptinchikunaka Tata Diosta mana riksik runakuna mana entiendiwanchisapachu. Chayrayku mana atipansapachu ñukanchikunawan tantalla Tata Diosta alabayta. sJ_Chayrayku akuychi Tata Dioswan parlaypachi entiendinanchikuna layata orashpa mana entiendinanchikuna layatapish orashpa. Akuychi Tata Diosta kuyashpa kantaypachi entiendina layata kantashpa mana entiendina layatapish kantashpa. Chayrayku mana yachaypa laya rimanata rimashpanchikuna akuychi Tata Diosta mañaypachi chay rimashkanchikunata entiendichiwananchikunapa. BG} Imashnacha aypa laya rimanakuna tiyan Tata Diospa Espiritun suk layata suk layata atipachiwanchisapa rurayta. Kankuna sukaman munaykankichi Tata Dios rikchak layata atipachishunaykichipa. Chayrayku ashwanta munaychi Tata Diospa Espiritun atipachishunaykichipa kreyikukmasikichita ashwan allita yanapanaykichipa. SF Suk runakuna mana yachananchikuna rimanankunapi parlachiwaptinchikuna manami entiendinchimansapachu. Chay runakunawan mana entiendinakushpanchikuna mana parlayta mana riksinakuyta atipanchimansapachu. E Tukuy runakunapa chikan laya chikan laya rimanankuna tiyan. Sukpish sukpish rimanankunata kikinkunalla entiendinsapa. cD? Ñukanchikunapish tantanakushpa suk mana yachaypa laya rimanata rimaptinchikuna mana ni pi yachanmansapachu imatami willaykanchisapa nishpa. Chashna mana entiendiwaptinchikuna mana ni piwan parlaykakshina kanchisapa. CyServisiupi trompetata mana kuska tononta pukuptinka soldadukuna mana tantanakunmansapachu makanakuk rinankunapa. B'Suk runa kenata pukuptin guitarrata takaptin mana kuska tononpi soynachiptin mana yachanchimansapachu ima tonotami soynachiykan nishpa. FAChayrayku wawkinikuna, paninikuna, kankunata pasyak rishpayni mana yachaypa laya rimanata rimashpayni mana nimapi yanapaykichimanchu. Ashwan alli kanman Tata Dios yachachiwashkanta yachachinaynipa. Ashwan alli kanman Tata Diospa ruranayananta paypa rimananta yachachinaynipa. Chaypirami allita yanapaykichiman. Z@-Ñuka munayman tukuy kankuna mana yachaypa laya rimanata rimanaykichipa. Chashna munashpaynipish ashwanta munayman Tata Diospa ruranayananta sukkunata yachachinaykichipa. Tata Diospa ruranayananta yachachikushpaykichi kreyikukmasikichita ashwan allita yanapankichi. Chay mana yachaypa laya rimanata rimaptikichi tiyanan tiyan suk runa chay rimanata entiendichikunanpa. Chaypina tukuy Jesukristuta kreyikmasikichita animuchinkichi ashwan allita katinankunapa. ?7Chay mana yachaypa laya rimanata rimashpaykichi kikikichilla animuchinakunkichi ashwan allita Jesukristuta kreyishpa kawsanaykichipa. Chaymanta Tata Diospa ruranayananta yachachikushpaykichi Jesukristuta kreyikmasikichita yanapankichi ashwan allita kreyikushpa kawsanankunapa. z>mChaymanta Tata Diospa ruranayananta yachachikushpaykichi tukuy uyarishuknikichita entiendichinkichi paykunapish Jesukristuta ashwanta kreyishpa kawsanankunapa. Paykunata animuchishpa yanapankichi ashwan allita rurashpa kawsanankunapa. =Mana yachaypa laya rimanata rimashpaykichi Tata Diosllata mana runakunatachu parlachinkichi. Tata Diospa Espiritun manara yachashkaykichita atipachishunkichi rimayta. Chay mana yachaypa laya rimanata rimaptikichipish runakuna mana entiendishunkichichu. 3< aChayrayku sukwan sukwan allita kuyanakushpalla kawsaychi. Chashna kuyanakushpalla munaychi Tata Diospa Espiritun suktapish suktapish atipachishunaykichipa tukuy alli laya ruranakunata ruranaykichipa. Tukuy chay alli ruranakunamanta ashwanta munaychi Tata Diospa ruranayananta yachachikunaykichipa. ;+ Jesukristu shamunankaman payta tukuy shunku kreyinanchikuna tiyan. Kushikushpa shuyananchikuna tiyan sieluman rinanchikunapa. Sukwan sukwan kuyanakushpalla kawsananchikuna tiyan. Chashna kuyanakushpa kawsashpanchikuna Tata Diosta ashwan allita kushichinchisapa.:# Iden puyuyadu espejupi uyanchita chinka chinkallata kawananchikunashina Tata Diospa yuyayninta manara allitarachu yachanchisapa. Señorninchi Jesukristu shamuptinra uya uya kawanakushpanchikuna tukuy mana yachashkanchikunata allitana yachashunchisapa. Kunan manara allitarachu Tata Diosta riksinchisapa. Jesukristu shamuptin Tata Dios riksiwananchikunashina paytapish allitana riksishunchisapa. /9W Wambra kashpanchikuna mana atipashkanchisaparachu allita rimakuyta yuyayta yachayta. Kunan runakuna kashpanchikuna manana wambrakunashinanachu yuyaykunchisapa. 8  Señorninchi Jesukristu shamuptin allita entiendishunchisapa. Chay ñawpa yachashkanchikunata mana nimatashina kawashunchisapa. 7! Kunan kay tiempu sukaman yachashpanchikunapish mana tukuytachu yachanchisapa. Tata Dios ruranayananta mana tukuytachu yachachikunchisapa. -6S Señorninchi Jesukristu shamuptin manana Tata Diospa ruranayanankunata yachachikushunchisapanachu. Manana chay mana yachaypa laya rimanakunata rimashunchisapanachu. Tukuy yachashkanchikuna manana nimanachu kanan tiyan. Chashna tukuy yachananchikuna tukuptinpish kuyanakushunchisapalla. 5 Kuyashpanchikuna runamasinchikuna chikniwaptinchikunapish mana nimata rimashpalla kawsanchisapa. Runamasinchikunata kuyashpanchikuna suk runapa mana allita willawaptinchikuna manara allita yachashpa mana kreyinchisapachu. Runamasinchikuna mana allita ruraptin shuyanchisapa allita rurashpa kawsanankunata. Ima layata sufriptinchikunapish mana shaykushpalla kawsanchisapa. 4 Kuyashpanchikuna runamasinchikuna sufriptinkuna mana kushikunchisapachu. Runamasinchikuna allita rurashpa kawsaptinkuna kushikunchisapa. Y3+ Runamasinchikunata kuyashpanchikuna mana millanapa layata rimanchisapachu nima ruranchisapachu. Mana kikinchikunallapa munanchisapachu. Mana kunanllachu piñakunchisapa. Mana ni pita chikninchisapachu. m2S Runamasinchikunata kuyashpanchikuna mana piñayashpa kushikushpalla yanapashpa kawsanchisapa. Mana sukpa ima tiyapukninta munanchisapachu. Mana kikinchikunallapa munananchikunata rurashpa mana alabanakushpa kawsanchisapa. I1  Tukuy tiyawananchikunata mana nimayuk runakunata kushpanchikunapish mana chay runakunata kuyashpanchikunaka yankamanta chaykunata kunchimansapa. Suk chikniwakninchi runakuna rupachiwashpa wañuchiwaptinchikunapish chay wañuchiwakninchi runakunata mana kuyashpanchikunaka Tata Dios mana nimata kuwashunchisapachu. 05 Tata Dios ruranayananta yachachikushpanchikunapish mana kuyanakushpanchikunaka yankamanta chaykunata yachachikunchisapa. Tata Dios munananta manara yachachikushkanta yachashpanchikunapish mana kuyanakushpanchikunaka yankamanta chaykunata yachanchisapa. Tata Diospa rimananta allita entiendishpanchikunapish mana kuyanakushpanchikunaka yankamanta entiendinchisapa. Sukaman Tata Diosta tukuy shunku kreyishpa sukaman almirana laya ruranakunata rurashpanchikunapish mana kuyanakushpanchikunaka yankamanta chaykunata ruranchisapa. /  Runakunapa angelkunapa mana yachaypa laya rimanankunata rimashpanchikunapish mana kuyanakushpanchikunaka yankamanta chay mana yachaypa laya rimanakunata rimanchisapa. Chashna rimashpanchikunaka suk kampanata waktaykakshina suk bullata rurakshina kanchisapa. k.O Chayrayku akuychi Tata Diosta mañaypachi atipachiwananchikunapa chay ashwan alli ruranakunata rurayta. Kunanka yachachiykichi imashnami tukuy chay alli ruranakunamanta ashwan allita kuyanakushpa kawsankichi nishpa.t-a Manami tukuytachu atipachiwanchisapa unkudukunata alliyachiyta. Manami tukuytachu atipachiwanchisapa mana yachaypa laya rimanakunata rimayta. Manami tukuytachu atipachiwanchisapa chay mana yachaypa laya rimanakunata entiendichikuyta. K, Tata Dioska manami tukuytachu kachawanchisapa tukuy mayta rishpa paypa rimananta yachachikunanchikunapa. Manami tukuytachu atipachiwanchisapa yachachikuyta imatami payka ruranayan nishpa. Manami tukuytachu atipachiwanchisapa paypa rimananta yachachikuyta. Manami tukuytachu atipachiwanchisapa milagrukunata rurayta. + Tata Dios atipachiwanchisapa suk laya suk laya ruranakunata rurananchikunapa. Sukkunata kachawashkanchisapa tukuy mayta rishpa rimananta yachachikunanchikunapa. Sukkunata atipachiwanchisapa yachachikuyta imatami payka ruranayan nishpa. Sukkunata atipachiwanchisapa paypa rimananta yachachikuyta. Sukkunata atipachiwanchisapa milagrukunata rurayta. Sukkunata atipachiwanchisapa unkudukunata alliyachiyta. Sukkunata atipachiwanchisapa runakunata yanapayta. Sukkunata atipachiwanchisapa Jesukristuta kreyikmasinchikunata yachachiyta allita tantalla trabajanankunapa. Sukkunata atipachiwanchisapa mana yachaypa laya rimanakunata rimakuyta. 0=~$}|.{zz>y1xv}utss.r=W Jesukristuka chay kallarinan churadu rumishinami. Ñukanchikuna payta kreyishpanchikuna yuyanchisapa sukaman allima kananta. Jesukristuta mana kreyinayak runakuna sukaman washanchansapa. Tata Dios rimananpi willawanchisapa:“Suk wasi rurak runakuna chay ashwan alli rumita wishchukurkansapa mana alli nishpa.Chashna wishchukuptinkunapish wasichakuk runa chay ashwan alli rumita churarkan wasi kallarinanpi tukuy rumikunapa sikinpi.” ^=5Tata Dios rimananpi willawanchisapa:“Llaktayni Sionpi aypa rumikunawan wasinita rurasha.Chay wasinipa allpa ukupi kallarinanpi churasha suk allima aklladu rumita.Suk alli rurak runata kachasha chay kallarinan rumishina kananpa.Pipish kashpa chay kachashkayni runata kreyishpa kawsashpankuna mana pinkakunkasapachu.” '<GÑukanchikuna Jesukristuta kreyishpa kawsaptinchikuna Tata Dios wasinta rurashpa rumikunatashina churawanchisapa. Chaymanta Tata Dios rurawanchisapa alli rurak saserdotekunashina kananchikunapa. Jesukristu yanapawaptinchikuna Tata Diosta kushichishpa alabashpa kuyashpa kawsanchisapa. };sTata Dioska rumikunawan wasichakuk runashinami. Jesukristuka suk ashwan alli atun wasi kallarinan rumishinami. Ñukanchikuna paypa sawanpi churadu apichidu rumikunashinami kanchisapa. Chayrayku akuychi payta ladunchaypachi Tata Diospa wasinpi churadu rumikunashina kananchikunapa. Aypa runakuna mana munansapachu kreyikuyta Jesukristu chay ashwan alli rumishina kananta. Chashna mana munaptinkunapish Tata Dios sukaman Jesukristuta kuyashpa akllarkan sukaman alli kallarinan rumishina kananpa. C:Allita yachankichi Jesukristu llakichishunaykichita. Chayrayku ashwan ashwanta payta kreyishpa kawsaychi. Tata Diospa wasinshina kashpanchikuna paypa munananllata rurananchikuna tiyan. n9UChayrak nasidu wambra sukaman lechita munan. Chay lechita munak wambrashina sukaman munaychi Tata Diospa alli rimananllata yachakushpa kawsayta. Chashna yachakushpa ashwan ashwanta kreyinkichi Tata Dios salvashunaykichita. R8 Wañunaykichita yachashpaykichi amana chay ñawpa mana alli rurashkaykichita ruraychinachu. Amana llullachikuychinachu. Mana allita ruraykashpaykichika ama llullakushpa rimaychichu alli rurak kanaykichita. Amana munaychinachu llaktamasikichipa imankuna ama tiyapunankunapa. Amana wasin wasinpi sukta sukta yuyaypi puriychinachu. :7 oChashna runakuna wañuptinkunapish Tata Diospa rimananka manami tukunkachu.” Ñukaykuna chay mana tukuyniyuk Tata Diospa rimananta kankunataka ñami yachachishkaykichina.6 Tata Diospa rimananka willawanchisapa:“Tukuy kiwakuna chakinkasapa.Kiwapa sisankunapish urmankasapa.Tukuy runakuna chay kiwashina raslla wañunankuna tiyan.Runakunapa rurashkankunapish chay kiwa sisankunashina chinkankasapa. ]5 5Tatanchi mamanchikunamanta nasishpanchikuna wañuk runakuna kanchisapa. Chaymanta Tata Diospa rimananta kreyishpa kawsashpanchikuna mushuk nasidushina kanchisapa. Tata Diospa rimananka manami tukunkachu nima kullunkachu. Chayrayku ñukanchikunapish Tata Diospa rimananta kreyishpa kawsashpanchikuna mana tukuyniyukta kawsashunchisapa. 24 _Kunanka Tata Diospa rimananta tukuy shunku allita kasushpa kawsaykankichi. Tukuy mana alli rurashkaykichita sakishkankichi Jesukristuta kreyikmasikichiwan kuyanakushpa kawsanaykichipa. Chashna allita kuyanakushpa kawsashpaykichi tukuy shunkuykichimantapacha allita kuyanakushpalla kawsaychi. v3 gJesukristu wañuptinna Tata Dios kashkan kawsachimushpa sieluman pusharkan chaypi paywan sukaman kushikushpa kawsananpa. Chayta yachashpaykichi sukaman Tata Diosta kreyishpa kawsaykankichi. Yachanchi Tata Dios kankunatapish kawsachimushunaykichita paywan tantalla sielupi kawsanaykichipa. Tata Diospa wambrankuna kashpanchikuna akuychi kuyanakushpalla kawsaypachi. D2 Tata Dios manara kay allpata rurashpara willarkan wambran Jesukristu shamunanta salvawananchikunapa. Kunan kay tiempu Tata Dios wambran Jesukristuta kachamurkan salvawananchikunapa. a1 =Jesukristu suk allima chuya chuya mana unkuyuk ovejashina wañuptin yawarnin ichakurkan. Chashna wañushpa yawarnin ichakuptin Tata Dios uchanchikunamanta perdonawashkanchisapa paypa wambrankuna kananchikunapa. U0 %Ñawpa tiempu kankuna awiluykichishina yankapa kawsaykarkankichi. Chaymanta Tata Dios mana alli kawsanaykichimanta surkushushkankichi. Manami yanayak kullkiwanchu nima kuriwanchu rantishushkankichi. Q/ Kankuna rimankichi Tata Dios Tataykichi kananta. Suk diya payka tukuy runakunata suktapish suktapish willankasapa allitachu manachu rurashpa kawsashkasapa nishpa. Chaypina tukuy mana alli rurak runakunata kastigankasapa. Chayta yachashpaykichi kay allpapi kawsashpaykichira payta allita kasushpa allita kuyashpa kawsaychi. |. sTata Dios rimananpi willawanchisapa: “Allillata rurashpa kawsaychi ñuka Tata Diosnikichi alli rurak kaptini.” N- Allita rurashpa kawsaychi kayawakninchi Tata Dios alli rurak kaptin. , Kankuna Tata Diospa wambrankuna kashpaykichi payllata kasushpa kawsaychi. Amana ñawpa kawsashkaykichishinanachu kawsaychi. v+ g Wawkinikuna, paninikuna, Jesukristu kashkan shamuptin Tata Dios kankunata sukaman kuyashushpaykichi sieluman pushashushpaykichi allikunata kushunkichi. Chayta allita yachashpa prontanakushpa Jesukristu kashkan shamunanta shuyaychi. O*  Chashna yachanayaptinkunapish Tata Diospa Espiritun willarkansapa chay salvakuk runata mana kawanankunata. Willarkansapa suk tiempukuna washan ñukanchikuna kawananchikunata. Tukuy chayta Tata Diospa angelninkunapish sukaman munarkansapa yachayta. Kunanka sielumanta Tata Dioska Espiritunta kachamurkan. Chaypina Tata Diospa Espiritun ñukaykunata yanapawaptinkuna kankunata yachachishkaykichi. Tata Dios munan allillata rurashpa kawsananchikunapa. H)   Jesukristupa Espiritun chay alli yachachikuk runakunapi kawsashpa willarkansapa salvakuk runa shamunanta kay allpapi wañuk. Willarkansapa wañushkanwasha kashkan kawsamunanta sieluman kushikushpa kutinanpa. Chay alli yachachikuk runakuna sukaman munarkansapa yachayta pimi chay salvakuk runa aykapimi shamunka nishpa. (  Ñawpa tiempu Tata Diospa rimananta yachachikuk runakuna yachachikurkansapa Tata Dios ñukanchikunata kuyawashpanchikuna salvawananchikunata. Paykunaka Tata Diospa rimananta leyishpa munarkansapa entiendiyta imata Tata Dios ruranka salvawananchikunapa. {' q Jesukristuta kreyishpa kawsashpaykichi sukaman kushikunkichi. Chaymanta sieluman rinkichi paywan tantalla kawsak. & {Kunanka mana Jesukristuta kawashpaykichipish sukaman kuyashpa kawsaykankichi. Payta mana kawashpaykichipish allita kreyishpa kawsashpaykichi sukaman kushikuypuru kawsaykankichi. Mana atipankichichu kushikunaykichita sukkunata entiendichiyta. M% Suk runakuna ninapi kurita chulluchinsapa tukuy allpan urmananpa chay kuri sukaman llipyak likidu kiparinanpa. Tata Dios chay kurimanta kankunata ashwanta kuyashushpaykichi munan allita rurashpa kawsanaykichipa. Chayrayku chay kurita chulluchik runashina sufrichishunkichi yachakunaykichipa payllata kreyishpa kawsayta. Allita rurashpa kawsaptikichi Jesukristu kashkan shamushpa kushichishunkichi. Willashunkichi alli rurak runakuna kanaykichita. =$ uKay allpapi kawsashpaykichira suk tiempullatana sufrishpa llakinaykichi tiyan. Chashna llakishpaykichipish sieluman rinaykichita yachashpa sukaman kushikushpalla kawsankichi. ~# wKunanka allita Tata Diosta kreyishpa kawsaptinchikuna payka tukuy laya yachak kashpa sukaman yanapawashunchisapa sielupi chayananchikunapa. Chay sielupi Tata Dioska rikchak layakunata rurarkan Jesukristu kashkan shamushpa kawachiwananchikunapa. M" Yachanchisapa sielupi kawsak riptinchikuna Tata Dioska mana tukuyniyuk alli rurashkanta kuwananchikunata. Chaypi kawsashpanchikuna mananami uchallikushunchisapanachu nima viejuyashunchisapanachu. ! )Wawkinikuna, paninikuna, akuychi Señorninchi Jesukristupa Tatan Diosta kuyaypachi. Tata Dios wambran Jesukristuta wañushkanmanta kawsachimurkan. Chaymanta wambran Jesukristuta kawsachimushkanshina ñukanchikunatapish sukaman kuyawashpanchikuna yanapawanchisapa mushuk kawsayta kawsananchikunapa. Chashna mushuktana kawsashpanchikuna yachanchisapa sielupi Tata Dioswan rinanchikunata kawsak. E  Ñawpamantapacha Tata Dios kankunata sukaman kuyashushpaykichi akllashushkankichi paypa wambrankuna kanaykichipa. Jesukristu yawarninta ichashkanrayku Tata Diospa Espiritun uchaykichimanta perdonashushkankichi. Sukaman yanapashuykankichi Jesukristuta allita kasushpa kawsanaykichipa. Chayrayku ñuka Tata Diosta roygani sukaman yanapashunaykichipa kushichishunaykichipa. Jesukristu kashkan shamunanta yuyashpa allita rurashpa kawsaypachi. T %Munanayni wawkinikuna, paninikuna, Jesukristu ñuka Pedruta kachamuwashka rimananta allita yachachikunaynipa. Chiknishuk runakuna kankunata llaktaykichimanta llaktan llaktan pushashushkankichi. Ponto partipi Galasia partipi Kapadosia partipi Asia partipi Bitinia partipi kawsaykankichi. Tukuy kankunata kay kartata killkaykaykichi. lQWambraynikuna, ama ruradu dioskunata munaychichu. Ñuka Juan chayllata killkashkaykichi.9kYachanchisapa sielumanta Tata Diospa wambran Jesukristu shamushkanta riksichiwananchikunapa Tatan Dios deveras Dios kananta. Chaypina ñukanchikuna Tata Diosta riksishpanchikuna wambran Jesukristuwan tantalla kuyanakushpa kawsanchisapa. Payka deveras Diosmi. Paymi mana tukuyniyukta kawsachiwanchisapa. )KYachanchisapa tukuy kay allpapi supay sukaman kamachikuykananta. Chashna supay kamachikuykaptinpish yachanchisapa Tata Diospa wambrankuna kananchikunata. PYachanchisapa Tata Diospa wambrankuna kashpanchikuna mana uchallikushpachu kawsashunchisapa. Tata Diospa wambran Jesukristu kuydawaptinchikuna supayka mana atipanchu uchallichiwayninchikunata. Z-Mana allita rurashpanchikuna uchallikunchisapa. Tiyan mana wañunapa laya ucha.  Ichará kawanchisapa Jesukristuta kreyikmasinchikuna mana allita ruraykanankunata. Mana allita rurashpankunapish mana wañuymanchu riykansapa. Chayta kawashpanchikuna Tata Diosta roygaypachi paykunata yanapanankunapa. Paykunapa roygaptinchikuna Tata Dios perdonashpa yanapankasapa ashwan allita rurashpa kawsanankunapa. Mana wañunapa laya uchata ruraykaptinkuna Tata Dios perdonankasapa. Chaymanta suk runakuna sukaman mana allita rurashpa kawsashpa Tata Diosta mana nima kasunayansapachu. Chay runakuna wañuyman riykansapa. Mana Tata Dioswanchu kawsansapa. Ñuka mana rimanichu chay laya runakunapa Tata Diosta roygananchikunapa. taTata Dios uyariwananchikunata yachashpanchikuna yachanchisapa tukuy roygashkanchikunata kuwananchikunata. %CTata Dios yachachiwanchisapa paypa munananllata roygananchikunapa. Chashna munananllata roygashpanchikunaka allita yachanchisapa uyariwananchikunata. L Kankuna allita kreyinkichi Jesukristu Tata Diospa wambran kananta. Chayrayku kay kartata killkaykaykichi allita yachanaykichipa sieluman rinaykichita Tata Dioswan mana tukuyniyukta kawsak. 3 Tata Diospa wambran Jesukristuwan tantalla kawsashpanchikuna Tata Dioswan mana tukuyniyukta kawsashunchisapa. Jesukristuta mana kreyik runakuna manami Tata Dioswanchu kawsankasapa. Tata Diosta kreyishpanchikuna yachanchisapa sieluman rinanchikunata mana tukuyniyukta kawsak. # Tata Dioska willawashkanchisapa wambran Jesukristuta kreyishpa kawsashpanchikuna paywan tantalla mana tukuyniyukta kawsananchikunata. "= Ñukanchikuna tukuy shunku Jesukristuta kreyishpa kawsashpanchikuna allita yachanchisapa pay Tata Diospa wambran kananta. Tata Dios rimaptin Jesukristu paypa wambran kananta wakin runakuna mana kreyinsapachu. Chashna mana kreyishpankuna rimaykansapa Tata Dios llullakunanta. 3 Runakuna suk imata willawaptinchikuna allita kreyinchisapa. Tata Diospa rimanan chay runakunapa rimanankunamanta ashwan allimami. Tata Dios yachachiwanchisapa Jesukristu paypa wambran kananta. Chayrayku akuychi Tata Dios yachachiwananchikunata tukuy shunku kreyiypachi. b=Chaymanta allpapi kimsa laya yachachikunanmanta allita yachanchisapa Jesukristu Tata Diospa wambran kananta. Tata Diospa Espiritun chayta yachachiwanchisapa. Chaymanta Jesukristu yakupi bawtisakushkanrayku chaymanta wañuptin yawarnin ichakushkanrayku yachanchisapa Tata Diospa wambran kananta. Kimsantinkuna idenllata yachachiwanchisapa. B}Sielupi kimsa yachachiwakninchikuna tiyan: Tata Dios, Tata Diospa wambran, Tata Diospa Espiritun. Chay kimsantin idenllata willawanchisapa Jesukristu Tata Diospa wambran kananta. "=Jesukristu sielumanta kay allpaman shamushpa yakupi bawtisakurkan. Chaymanta wañushpa yawarninta icharkan. Yakupi bawtisakushkanrayku yawarninta ichashkanrayku yachanchisapa Tata Diospa wambran kananta. Jesukristu shamurkan mana bawtisakunanllapachu. Shamurkan yawarninta ichashpa wañunanpa. Chaymanta Tata Diospa Espiritun mana llullakushpa yachachiwanchisapa Jesukristu Tata Diospa wambran kananta. 7gJesukristu Tata Diospa wambran kananta tukuy shunku kreyishpanchikuna manana vanidarpinachu kawsashunchisapa. Tata Dios yachachiwanchisapa Jesukristu paypa wambran kananta. H  Tata Diospa wambrankuna kashpanchikuna manana vanidarta rurashpanachu kawsashunchisapa. Tata Diosta tukuy shunku kreyishpa kawsashpanchikuna manana uchallikushpanachu kawsashunchisapa.  1Tata Diosta kuyashpanchikuna kushikushpalla paypa kamachikunankunata kasushpa kawsanchisapa. Tata Dios yanapawaptinchikuna atipanchisapa kasuyta.  +Tata Diosta kuyashpanchikuna paypa kamachikunankunata kasushpa kawsashpanchikuna yachanchisapa Tata Diospa wambrankunatapish kuyananchikunata. #  AÑukanchikuna kreyishpanchikuna Jesukristu Tata Diospa wambran kananta Tata Diospa wambrankuna kanchisapa. Chaypina Tata Diospa wambrankuna kashpanchikuna payta sukaman kuyashpa kawsanchisapa. Chashna Tata Diosta kuyashpanchikuna tukuy paypa wambrankunatapish kuyananchikuna tiyan. v eJesukristu kamachiwashkanchisapa Tata Diosta kuyashpanchikuna paypa wambrankunatapish kuyananchikunapa.RIchara rimanchimansapa Tata Diosta kuyananchikunata. Chashna rimashpanchikuna ichara Jesukristuta kreyikmasinchikunata chiknishpa kawsaykanchimansapa. Paykunata chiknishpanchikunaka kikinchikunalla llullachinakuykanchisapa. Riksinanchi runata chiknishpanchikunaka mana kawananchikuna Tata Diosta mana nima kuyanchisapachu. Manara Tata Diosta kuyaptinchikunara payka sukaman kuyawashkanchisapa. Chayrayku ñukanchikunapish payta kuyanchisapa. >uAllita Tata Diosta kuyashpa kawsashpanchikuna mananami kastigawananchikunata manchashunchisapanachu. Manchashpanchikunaka manara Tata Diosta allitarachu kuyashpa kawsaykanchisapa. Tata Dios ñukanchikunapi kawsaptin payta sukaman allita kuyashpa kawsanchisapa. Kay allpapi kawsashpanchikunara Jesukristu kuyawashkanchikunashina paytapish kuyanchisapa. Chayrayku manami manchakushunchisapachu Jesukristu kastigakuk shamuptin. GÑukanchikuna Tata Dioswan kawsashpanchikuna yachanchisapa Tata Dios sukaman kuyawananchikunata. Tata Dios sukaman kuyawaptinchikuna ñukanchikunapish sukwan sukwan kuyanakushpa kawsashunchisapa. Chashna sukwan sukwan kuyanakushpa kawsashpanchikuna Tata Dioswan kawsaykanchisapa. Paypish ñukanchikunapi kawsan. Ñukanchikuna rimashpanchikuna Jesukristu Tata Diospa wambran kananta Tata Dioswan kawsanchisapa. Tata Diospish ñukanchikunapi kawsan. A{Kay allpapi Jesukristu kawsaptin ñukaykuna payta allita kawarkanisapa. Chayrayku willaykichi: Tata Dios wambranta kay allpaman kachamurkan tukuy runakunapa salvakuknin kananpa. M Tata Dioska Espiritunta kuwashkanchisapa ñukanchikunapi kawsananpa. Chashna ñukanchikunapi kawsaptin yachanchisapa Tata Dioswan kawsananchikunata. Yachanchisapa pay ñukanchikunapi kawsananta. <q Manami ni pi ñawinchikunawan Tata Diosta kawashkanchisapachu. Sukwan sukwan kuyanakuptinchikuna Tata Dios ñukanchikunapi kawsan ashwan ashwanta kuyanakushpa kawsananchikunapa. ) Munanayni wawkinikuna, paninikuna, Tata Dios sukaman kuyawaptinchikuna ñukanchikunapish akuychi sukwan sukwan kuyanakushpa kawsaypachi. f~E Ñukanchikuna Tata Diosta kuyanchisapa. Tata Diosta kuyashpanchikunapish manami kuyawananchikunashinachu kuyanchisapa. Tata Dios sukaman kuyawashpanchikuna chaylla wambranta kachamurkan kruspi wañunanpa uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. Chashna chaylla wambran Jesukristuta kachamushka kaptin yachanchisapa sukaman kuyawananchikunata. O} Tata Dios chaylla wambranta kay allpaman kachamurkan wañushkanrayku mana tukuyniyukta kawsananchikunapa. Chashna Tata Dios wambranta kachamushpa yachachiwashkanchisapa sukaman kuyawananchikunata. |'Tata Dios sukaman kuyawanchisapa. Chayrayku suk runakuna mana runamasinkunawan kuyanakushpa kawsashpankunaka mana Tata Diosta riksinsapachu. !{;Munanayni wawkinikuna, paninikuna, Tata Dios sukaman kuyawashpanchikuna yanapawanchisapa sukwan sukwan kuyanakuyta. Chayrayku sukwan sukwan kuyanakushpa kawsananchikuna tiyan. Allita kuyanakushpa kawsashpanchikuna Tata Diospa wambrankuna kashpanchikuna payta riksinchisapa. 1z[Ñukanchikuna Tata Diospa wambrankunami kanchisapa. Tukuy Tata Diosta riksik runakuna ñukanchikunata uyariwanchisapa. Paykuna uyariwaptinchikunaka yachanchisapa Tata Diosta kreyikmasinchikuna kanankunata. Tata Diosta mana kreyik runakuna manami uyariwanayanchisapachu. Chaypina yachanchisapa llullachikuk supayta kasushpa kawsaykanankunata. Tata Dios kuyawaptinchikuna akuychi sukwan sukwan kuyanakushpa kawsaypachi. _y7Chay llullachikuk runakuna kay allpapi vanidarkunallata rurashpa kawsansapa. Kikinkunapa yuyayninkunallamanta yachachikunsapa. Chashna yachachikuptinkuna Tata Diosta mana kreyinayak runakuna paykunata uyarinsapa. xWambraynikuna, Tata Diospa wambrankuna kaptinchikuna payka ñukanchikunapi kawsan. Chay llullachikuk runakuna kikinkunapa munanankunallata rurashpa supayta kasushpa kawsansapa. Ñukanchikunapi kawsak Tata Dioska chay supaymanta ashwan tukuy laya atipakmi. Chayrayku Tata Dios allita yanapawaptinchikuna chay llullachikuk runakuna mana atipansapachu llullachiwayninchikunata. wChaymanta mana alli yachachikuk runakuna yachachikunsapa Jesukristu mana sielumanta shamushkanta runa kananpa. Chayta yachachikuptinkuna yachankichi Tata Diospa Espiritun paykunata mana yanapaykanankunata. Jesukristuta chiknik supaymi paykunata yanapaykansapa. Kankuna yachankichi Jesukristuta chiknik runa shamunanta. Jesukristuta chiknik runakuna ñami llullachikuypina puriykansapa. 7vgKunanka yachachiykichi imashnami yachankichi pitami Tata Diospa Espiritun yanapaykan nishpa. Tukuy alli yachachikuk runakuna yachansapa Jesukristu sielumanta shamushkanta suk warmimanta nasishpa runa kananpa. Chayta yachachikuptinkuna yachankichi Tata Diospa Espiritun paykunata yanapanankunata. lu SMunanayni wawkinikuna, paninikuna, ama tukuy yachachikuk runakunata kreyiychichu. Allita yuyaychi allita yachanaykichipa Tata Diospa rimanantachu yachachikuykansapa, supaypa rimanantachu yachachikuykansapa nishpa. Aypa mana alli yachachikuk runakuna tiyan. Llullakushpa rimansapa Tata Diospa Espiritun yachachiptin paypa rimananta yachachikuykanankunata. otWChay kamachikunankunata kasushpa kawsashpanchikuna Tata Dioswan tantalla kawsaykanchisapa. Chaymanta payka ñukanchikunapi kawsan. Allita yachanchisapa paywan tantalla kawsananchikunata Tata Dios Espiritunta kuwaptinchikuna.[s/Tata Dios kamachiwashkanchisapa wambran Jesukristuta kreyishpa kawsananchikunapa. Chaymanta kamachiwanchisapa sukwan sukwan kuyanakushpa kawsananchikunapa. Jesukristupish chayllata kamachiwashkanchisapa. *rMTata Diospa kamachikunankunata kasushpa paypa munananta rurashpa kawsashpanchikuna suk ima munananchikunata mañaptinchikuna payka kushikushpa kuwashunchisapa. "q=Munanayni wawkinikuna, paninikuna, yuyayninchikuna mana chatawaptinchikunaka mana pinkachinakushunchisapachu Tata Dioswan kushikushpalla parlayta. :pmChaymanta mana alli rurashkanchikunata yuyashpa pinkakunchisapa Tata Dioswan parlayta. Yachanchisapa Tata Dios alli yachak kashpa mana alli rurashkanchikunata yachananta. SoJesukristuta kreyikmasinchikunata kuyashpa yanapashpanchikuna allita yachanchisapa Tata Diospa rimananta kasushpa kawsaykananchikunata. Kushikushpalla mana pinkakushpa Tata Dioswan kawsanchisapa. nWambraynikuna, tukuy Jesukristuta kreyikmasinchikunata kuyashpa akuychi yanapaypachi. Ama ni pita willaypachichu kuyananchikunata shiminchikunallawan rimashpa. Sukwan sukwan yanapanakushpanchikuna mana pinkakushunchisapachu Tata Dioswan parlayta. {moIchara Jesukristuta kreyikmasinchikunapa suk imankuna illanman. Chashna illaptin ichara ñukanchikuna tiyawakninchikunawan mana yanapanayanchimansapachu. Mana paykunata yanapanayashpanchikunaka mana Tata Diostachu kuyashpa kawsaykanchisapa. lJesukristu sukaman kuyawashpanchikuna wañurkan perdonawananchikunapa. Wañushka kaptin yachanchisapa sukaman kuyawananchikunata. Jesukristu kuyawashkanchikunashina ñukanchikunapish tukuy Jesukristuta kreyikmasinchikunata kuyashpa yanapananchikuna tiyan. Ak{Jesukristuta kreyikmasikichita chiknishpaykichi iden wañuchikuk runashinami uchallikuykankichi. Yachankichi wañuchikuk runakuna manami atipansapachu Tata Dioswan tantalla kawsayta. hjIÑukanchikuna tukuy Jesukristuta kreyikmasinchikunata kuyashpa kawsashpanchikuna yachanchisapa Tata Dioswan mana tukuyniyukta kawsananchikunata. Maykan mana kuyakuk runa wañudushina kashpa mana Tata Dioswanchu kawsaykan. piY Wawkinikuna, paninikuna, Tata Diosta mana kasuk runakuna chiknishuptikichipish ama llakiychichu. h! Ñawpa tiempu chay ullku Kayin mana allita rurashpa supaypa munananta rurashpa kawsarkan. Paypa wawkin Abel allita rurashpa kawsarkan. Chashna Abel allita rurashpa kawsaptin Kayinka wawkinta chiknishpa wañuchirkan. Ama Kayinshina sukkunata chiknishpa kawsaychichu. rg] Ñawpamantapacha Tata Diospa rimanan yachachiwashkanchisapa allita kuyanakushpa kawsananchikunapa. yfk Yachanchisapa pimi Tata Diospa wambrankuna pimi supayta uyarikkuna nishpa. Tukuy runakuna mana allita rurashpa runamasinkunata chiknishpa kawsashpankuna mana Tata Diospa wambrankunachu. Akuychi sukwan sukwan kuyanakushpa kawsaypachi. e Chayrayku Tata Diospa wambrankuna kashpanchikuna manana uchallikuypinachu katishunchisapa. Tata Dios sukaman yanapawanchisapa paypa kawsaykanan layata kawsananchikunapa. Tata Diospa wambrankuna kashpanchikuna manana munanchisapanachu uchallikushpa kawsayta. udcKallarinanmantapacha supay uchallikushpa kawsaykan. Uchallikuk runakuna supayllata kasushpa kawsaykansapa. Chayrayku Tata Diospa wambran Jesukristu shamurkan supaypa ruranankunata wakllichik amana uchallikushpa kawsananchikunapa. Hc Wambraynikuna, ama niman suk llullachikuk runata uyariychichu. Jesukristuka sukaman alli rurakmi. Ñukanchikunapish allita rurashpa kawsashpanchikuna payshina alli rurak kashunchisapa. ]b3Chayrayku ñukanchikuna Jesukristuwan tantalla kuyanakushpa kawsashpanchikuna mana uchallikushpa kawsanchisapa. Tukuy uchallikuk runakuna mana Jesukristuta riksishkasapachu nima shunkunkunapi chaskishkasapachu. Aa{Yachanchisapa Jesukristu allillata rurashpa kawsashkanta. Payka manami niman suk kuti uchallikurkanchu. Kay allpaman shamurkan wañushpa uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. :`mTukuy mana alli rurak runakuna Tata Diospa kamachikunankunata mana kasunsapachu. Mana allita rurashpankuna mana Tata Diospa kamachikunankunata kasushpa uchallikuykansapa. h_IJesukristu shamunanta yachashpanchikuna iden pay kawsashkanshina allita rurashpa kawsaypachi. g^GMunanayni wawkinikuna, paninikuna, Tata Diospa wambrankunami kanchisapa. Yachanchisapa Jesukristu kashkan shamuptin kushikushpa payta kawashunchisapa. Chashna payta kawashpa ñukanchikunapish iden payshina kashunchisapa. Manara yachanchisaparachu ima layami kashunchisapa nishpa. Ariya chikan laya tukushunchisapa iden payshina kananchikunapa. /] YMash allita yuyaychi. Tata Diosninchi sukaman kuyawashpanchikuna willawanchisapa paypa wambrankuna kananchikunata. Chashna willawaptinchikuna paypa wambrankuna kanchisapa. Tata Diosta mana kreyik runakuna mana payta riksishpankuna mana entiendinsapachu paypa kuyadu wambrankuna kananchikunata. '\GAllitana yachankichi Jesukristu sukaman alli rurak kananta. Chaymanta yachanaykichi tiyan tukuy alli rurak runakuna Tata Diospa wambrankuna kanankunata.[/Wambraynikuna, akuychi Jesukristuwan tantalla kuyanakushpa kawsaypachi kashkan shamuptin ama manchakunanchikunapa nima pinkakunanchikunapa. 'ZGJesukristu Tata Diospa Espiritunta kankunata kushushkankichi. Kankunapi Tata Diospa Espiritun kawsashpa rikchak laya allikunata entiendichishunkichi. Mana llullatachu yachachishunkichi. Tata Diospa Espiritun allita yachachishuptikichi Jesukristullawan tantalla kuyanakushpa kawsaychi. `Y9Kankunata killkaykaykichi ama chay llullachikuk runakuna llullachishunaykichipa. XJesukristu willawashkanchisapa paywan tantalla kuyanakushpa kawsashpanchikuna mana tukuyniyukta paywan kawsananchikunata. nWUÑawpa tiempumantapacha Jesukristupa yachachikunanta yachankichi. Chay yachachikunanllata allita shunkullikuychi. Chayta shunkullikushpa kawsashpaykichika Jesukristuwan Tata Dioswan tantalla kuyanakushpalla kawsaykankichi. gVGÑukanchikuna Jesukristu Tata Diospa wambran kananta rimaptinchikuna Tata Dioska ñukanchikunapa Tatanchikunami. Chaymanta pipish kashpa rimaptin Jesukristu mana Tata Diospa wambran kananta manami paykunapa Tatankunachu. xUiChay llulla runakuna rimansapa Jesukristu mana Tata Dios kachamushkan salvakuk runa kananta. Chashna rimaptinkunaka yachanchisapa Jesukristuta chiknik runakuna kanankunata. Paykunaka nima Jesukristuta nima Tata Diosta riksinsapachu. hTITata Diospa Espiritun entiendichishuptikichi yachankichi pimi allita yachachikun pimi mana allitachu yachachikun nishpa. Chayta yachaykaptikichi killkaykaykichi. Mana yachashka kaptikichika mana killkaykichimanchu karkan. SJesukristumi kankunatapish Espiritunta kushushkankichi. Chashna kushuptin allita Tata Diospa rimananta entiendinkichi. RChay Jesukristuta chiknik runakuna ñukanchikunamanta ashushkasapa mana deveras wawkinchikuna kashpankuna. Paykuna deveras wawkinchikuna kashpaka manami ñukanchikunamanta ashunmansapachu karkan. Paykuna ashuptinkunaka yachanchisapa mana Tata Diospa kashkankunata. yQkWambraynikuna, ñami tukunan tiempuna kawsaykanchisapa. Yachankichi Jesukristuta chiknik runa shamunanta. Kunanka Jesukristuta chiknik runakuna aypa rikurimushkasapana. Chayrayku yachanchisapana tukunan tiempuna kawsaykananchikunata. P!Kay allpaka tukunan tiyan. Tukuy munanankunallata rurak runakunapish kulluypimi riykansapa. Chaymanta tukuy ñukanchikuna Tata Diospa munananllata rurashpa kawsashpanchikuna paywan mana tukuyniyukta kawsashunchisapa. Ama llullachikuk runakunata uyariypachichu. gOGTata Diosta mana kasuk runakuna kikinkunapa munanankunallata rurashpa kawsansapa. Rikchak laya kawanankunata munashpankuna kawsansapa. Rikchak laya tiyapunankunawan sukaman alabanakunsapa. Chashna kawsashpankuna manami Tata Diospa munanantachu rurashpa kawsaykansapa. Tata Dioska mana munanchu paykunashina vanidarkunata rurashpa kawsananchikunapa. ENAma munaychichu rurayta kay allpapi Tata Diosta chiknik runakunashina. Nima kay allpapi mana alli tiyakta munaychichu. Chayta munashpaykichika manami Tata Diostaka kuyaykankichichu. YM+Munanayni wambraynikuna, kankuna Tatanchi Diosta riksinkichi. Chayrayku kankunata killkashkaykichi. Kankuna, tatakuna, kallarinanmantapacha kawsak Jesukristuta riksinkichi. Chayrayku kankunatapish killkashkaykichi. Kankuna, waynakuna, sinchikushkankichi ama uchallikushpa kawsanaykichipa. Tata Diospa rimananta shunkullikushpa kawsaykankichi. Supay llullachishunayaptikichipish payta mana kasushpana kawsaykankichi. Chayrayku kankunatapish killkashkaykichi. nLU Kankuna, tatakuna, kallarinanmantapacha kawsak Jesukristuta riksinkichi. Chayrayku kankunatapish killkaykaykichi. Kankuna, waynakuna, sinchikushpa supayta mana kasushpana kawsaykankichi. Chayrayku kankunatapish killkaykaykichi. )KK Munanayni wambraynikuna, Jesukristu wañushkanrayku Tata Dioska tukuy uchallikushkaykichimanta perdonashushkankichi. Chayrayku kankunata killkaykaykichi. J) Jesukristuta kreyikmasikichita chiknishpaykichika tutapishina kawsaykankichi. Tutapishina kawsashpaykichika mana allita yuyaykushpa mana yachankichichu maymanmi riykankichi nishpa. Mana yachankichichu allita rurashpa kawsayta. Juan tatakunata waynakunata yachachinsapa. I/ Jesukristuta kreyikmasikichita kuyashpa kawsashpaykichi luspishinami kawsaykankichi. Luspishina kawsaptikichi mana ni pi uchallichishunkichichu. cH? Ichara suk kankuna Jesukristuta kreyikmasikichita chikninkichiman. Paykunata chiknishpaykichi rimankichiman luspishina allillata rurashpa kawsaykanaykichita. Chashna rimashpaykichi tutapishinalla kawsaykankichi. GyJesukristu Tata Diospa kamachikunanta kasushpa tukuy runakunata kuyarkan. Kankunapish payshina kuyanakushpa kawsaykankichi. Ashwan ashwanta allita rurashpa luspishina kawsaykankichi. Manana tutapishinanachu kawsaykankichi. Chashna kuyanakushpa kawsashpaykichi mushuk kawsaytana kawsaykankichi. Chayrayku chay ñawpamantapacha kamachikunanka mushuk kamachikunanshinami. ,FQWawkinikuna, paninikuna, Tata Dios ñawpamantapacha kamachiwashkanchisapa tukuy runamasinchikunata kuyashpa kawsananchikunapa. Ñawpamantapacha kankuna Tata Diospa rimananta uyarishkankichina. Chayllata ñukapish yachachiykaykichi. Manami chikan laya kamachikunatachu killkaykaykichi. E Ñukanchikuna rimanchisapa Tata Dioswan tantalla kuyanakushpa kawsananchikunata. Chashna rimashpanchikuna Jesukristu alli rurashkanshina allita rurashpa kawsananchikuna tiyan. Sukwan sukwan kuyanakushpa kawsashpanchikuna iden luspishina kawsaykanchisapa. 3D_Ñukanchikuna Tata Diospa rimananta allita kasushpa kawsashpanchikuna payta kuyaykanchisapa. Yachanchisapa Tata Dioswan tantalla kuyanakushpa kawsaykananchikunata. @CyWakin runakuna mana nima Tata Diospa kamachikunankunata kasushpa rimansapa payta riksinankunata. Chashna rimashpankuna kikinkunalla llullachinakuykansapa. Mana kuskatachu rimansapa. rB]Tata Diospa kamachikunankunata kasushpa kawsashpanchikunaka yachanchisapa payta riksinanchikunata. cA?Jesukristu sielumanta shamurkan kay allpapi wañunanpa. Wañurkan ñukanchikunata perdonawananchikunapa ama chay uchanchikunarayku Tata Dios kastigawananchikunapa. Chaymanta wañurkan tukuy runakunapa uchankunarayku. @ Munanayni wambraynikuna, kay kartata killkaykaykichi ama uchallikushpa kawsanaykichipa. Chaymanta mana allikunata ruraptinchikuna Jesukristuka alli rurak kashpa abogadonchikunami. Payka Tata Diospa ñawpakninpi favorninchikunapi rimakushpa amachawanchisapa. ? % Tata Dios willawanchisapa tukuy runakuna uchayuk kananchikunata. Chayrayku ama llullakushpa rimaypachichu mana uchayuk kananchikunata. Chashna rimashpanchikunaka rimaykanchisapa Tata Dios llulla kananta. Tata Diospa rimananta manami kreyishpachu kawsaykanchisapa.?> y Uchanchikunata Tata Diosta willaypachi. Chashna uchanchikunata payta willashpanchikuna yachanchisapa perdonawananchikunata alli rurak kashpa. Chay uchanchikunamanta pichawanchisapa. K~9|{yxww@vutsrqppxpnmllkjiiNhgfxedd csbb\ak`W_x^]6\ZYXWVUuTTRRWQQ}PNMML&KKJIoHGaFKEjDpBBA@?>n=Jesukristuta mana kreyinayak runakuna mana allita rurashpa tutapishina kawsaykansapa. Iden machadukunashina mana allita yuyaykushpa tutapishina kawsansapa. JwNChayrayku Jesukristuta allita yuyashpa allita kreyishpa kawsaypachi. Ama kawsaypachichu mana kreyikuk runakunashina. vIeNAllita rurashpa kawsaykashpanchikuna luspishina kawsaykanchisapa. Manana tutapishinanachu kawsaykanchisapa. vHeNWawkinikuna, paninikuna, kankuna Jesukristuta kreyishpa allita rurashpa luspishina kawsaykankichi. Chashna luspishina kawsaykashpaykichi yachankichi Jesukristu shamunanta. Chayrayku suwa runashina shamuptin mana manchakunkichichu. >GuNSuk okupada warmi mana yachanchu ima orami nanay apinka nishpa. Chashnami mana Jesukristuta kreyik runakuna mana yachansapachu ima orami kullunkasapa nishpa. Paykuna kushikushpalla kawsaykanankunata rimaptinkuna Jesukristu raslla shamunka kulluchiksapa. Chashna shamuptin mana kastigumanta kishpinkasapachu. xFiNAllita yachankichi mana yuyananchikuna orapi Jesukristu kashkan shamunanta iden tutapi suwa runa shamukshina. pE [NWawkinikuna, paninikuna, kankuna yachankichi Tata Dios munanan tiempupi Jesukristu kashkan shamunanta. iDKNTukuy kay yachachishkaynikunata sukwan sukwan yachachinakushpa kushichinakushpa kawsaychi.C NChaypina Jesukristuka tukuy ñukanchikuna kawsaykakkunata chay kawsachimudu runakunawan tantallata alsawashunchisapa. Chaypina puyu ukunpi altupi paywan tinkunakushunchisapa. Chashna pushawaptinchikuna paywan tantalla mana tukuyniyukta kawsashunchisapa. BNSeñorninchi Jesukristu kikin sinchita kamachikushpa sielumanta urayamunka. Suk kamachikuk angel Tata Diospa trompetanta pukushpa sukaman sinchita rimanka Jesukristu shamunanta. Chashna Jesukristu shamuptin payta kreyik wañudu runakuna primeru kawsamunkasapa. A3NChaymanta Jesukristu yachachiwaptinkuna ñukaykuna kayta willaykichi: Jesukristu kashkan kutimushpa tukuy payta kreyishpa wañushka runakunata primeru kawsachimunkasapa. Ñukanchikuna kay allpapira kawsaykashpanchikunara chay wañudukunamanta mana ñawpashunchisapachu. H@ NYachanchisapa Jesukristu wañushkanmanta kawsamushkanta. Payta kreyishpa kawsashpanchikuna yachanchisapa Jesukristu shamuptin Tata Dios wañudu kashkanchikunamanta kawsachimuwananchikunata. ?N Wawkinikuna, paninikuna, munanisapa yachanaykichipa Jesukristuta kreyishpa wañushpanchikuna rinanchikunata paywan kawsak. Chayta yachashpaykichi Jesukristuta kreyikmasinchikuna wañuptinkuna mana sukamanchu llakinkichi Jesukristuta mana kreyik runakunashina. ,>QN Allita trabajashpa kawsaychi tukuy llaktamasikichi yachanankunapa alli rurak kanaykichita ama nima illapushunaykichipa. Pablu yachachikun Jesukristu kutimunanta. =-N Kushikushpalla kikikichillapa trabajuykichita rurashpa kawsaychi. Yachachishkaynikunashina mana killakushpa makikichiwan trabajashpa kawsaychi. 6<eN Kankuna tukuy Masedonia partipi Jesukristuta kreyikmasikichiwan kuyanakushpana kawsaykankichi. Roygaykichi, wawkinikuna, paninikuna, ashwanta kuyanakushpa kawsanaykichipa. $;AN Tata Dios yachachishuptikichi yachankichina sukwan sukwan kuyanakushpa kawsayta. Chayrayku manana munaninachu killkashpa kashkan yachachiynikichita. k:ONTata Dioska Espiritunta kachamushka yanapawananchikunapa allita rurashpa kawsananchikunapa. Chayrayku kay yachachishkaynikunata mana munashpaykichika Tata Diosta washanchaykankichi. Mana ñukaykunatachu washanchawaykankichi. 9 NTata Dios kayawashkanchisapa paypa munananta rurashpa kawsananchikunapa. Mana munanchu mana allita rurashpa kawsananchikunapa. C8NAma munaychichu wawkikichipa kawsananta wakllichiyta warminwan uchallikushpa. Ñami yachachishkaykichina chikan warmiwan uchallikuptikichi Tata Dios sinchita kastigashunaykichita. Z7-NAma chikan warmita munashpa kawsaychichu mana Tata Diosta riksik runakunashina. j6MNTata Dios munan yachanaykichipa paypa munananta rurashpa warmikichita kuyashpa kawsanaykichipa. 5%NTata Dios munan payllapa munananta rurashpa kawsananchikunapa. Mana munanchu chikan warmiwan chikan ullkuwan uchallikushpa kawsanaykichipa. c4?NKankuna yachankichi Jesukristu kachamuwaptin imakunatami yachachishkaykichi nishpa. 3 1NWawkinikuna, paninikuna, Jesukristu yachachiwashkankunata ñukaykunapish yachachiykichi. Kankunapish allita Tata Diosta kushichishpa kawsaykankichi. Chayrayku kankuna Jesukristuwan tantalla kawsaptikichi roygaykichi ashwan ashwanta Tata Diosta kushichishpa kawsanaykichipa. 2wN Munanisapa Tata Dios yanapashunaykichipa allita payta kuyashpa allita rurashpa kawsanaykichipa. Chashna mana uchallikushpa kawsaptikichi Señorninchi Jesukristu tukuy katikninkunawan shamuptin mana ni pi Tata Diosninchipi chatashunkichichu.[1/N Munanisapa Tata Dios ashwanta yachachishunaykichipa ashwanta sukwan sukwan kuyanakushpa kawsanaykichipa. Ñukaykuna kankunata kuyashkaynikunashina munanisapa kankuna tukuy runakunata kuyashpa kawsanaykichipa. $0AN Chashna kawaynikichita munashpaynikuna Tata Diosninchita Señorninchi Jesukristuta sukaman royganisapa yanapawanankunapa rinaynikunapa kawaknikichi. '/GN Diyapi tutapi Tata Diosta royganisapa almitiwanankunapa rinaynikunapa kawaknikichi. Yachachinayaykichi ashwan allita Jesukristuta kreyishpa kawsanaykichipa. _.7N Sukaman kushikushpaynikuna Tata Diosta agradesinisapa payta allita kreyiykaptikichi. \-1NAllita Jesukristuta katiykanaykichita yachashpaynikuna sukaman kushikushkanisapa. ,NWawkinchi Timoteo willawaptinkuna Jesukristuta allita katiykanaykichillata llakidu kashkaynikunamanta sukaman kushikunisapa. :+mNKunanka Tesalonika llaktaykichimanta wawkinchi Timoteo kutimushkana. Willawashkasapa kankuna allillata Jesukristuta kreyishpa kuyashpa katiykanaykichita. Willawashkasapa ñukaykunata kuyawashpaykichi sukaman watukuwanaykichita. Kankunata sukaman kawanayanaynikunashina kankunapish kawawanayankichi. c*?NChayrayku sukaman yachanayashkanisapa allitachu manachu Tata Diosta katiykankichi nishpa. Wawkinchi Timoteota kachashkani tapushunaykichipa Jesukristuta kreyiykankichi manachu nishpa. Yuyashkanisapa supay mana alli ruranata munachishuptikichi ichará Tata Diosta manana kreyiykankichinachu. Yuyashkanisapa ichará yankapa yachachishkaynikunata. )}NÑukaykuna kankunawan kashpaynikuna yachachishkaykichi sufrinanchikunata. Chay yachachishkaynikunashina sufriykankichi. +(ONChay wawkinchika yachachishushkankichi sufrishpaykichipish Tata Diosta katinaykichillapa. Kankuna yachankichina tukuy Jesukristuta kreyikkuna sufrinanchikunata. :'mNKankunaman wawkinchi Timoteota kacharkani chapashuknikichi. Chay wawkinchika sukaman allita Tata Diosta kreyishpa yanapawashkasapa Jesukristu salvawananchikunata yachachikuyta. Payta kacharkanisapa kushichishunaykichipa animuchishunaykichipa ashwanta Jesukristuta tukuy shunku kreyishpa kawsanaykichipa. ?& yNChaymanta sukaman kankunata yuyashpa munashkanisapa yachayta allitachu manachu kawsaykankichi nishpa. Mana atipashpaynikuna riyta kay Atenas llaktapi yuyarkani sapallayni kipariyta. F%NAriya kankuna Jesukristuta kreyiptikichi kushikunisapa.$NÑukaykuna yachanisapa kankuna allita rurashpa kawsanaykichita. Chayta yachashpaynikuna sukaman kushikunisapa. Yachachikunaynikunata allita kreyiptikichi sukaman kushikunisapa. Chaymanta Jesukristu kashkan shamuptin kankunarayku sukaman kushikushasapa. #NÑukaykuna rinayarkanisapa kawaknikichi. Aypa kuti ñuka Pablu rinayarkani. Rinayaptinikunapish supay mana munarkanchu rinaynikunapa. )"KNWawkinikuna, paninikuna, suk tiempullata kankunata sakishpaynikuna mana kawashpaynikunapish sukaman yuyaykaykichi. Sukaman munanisapa riyta kawaknikichi. b!=NÑukaykuna chay mana judiyu runakunata yachachinayaptinikuna judiyumasinikuna mana munansapachu yachachikunaynikunapa. Mana munansapachu Tata Dios chay mana judiyukunata salvanankunapa. Chayta mana munashpankuna sukaman uchallikuykansapa. Chayrayku Tata Dios sukaman sinchita piñakushpa kastigankasapa. Pablu rinayan wawkinkunata pasyak. ! ;NJudiyu awilunchikuna ñawpa tiempu Tata Diospa rimananta yachachikuk runakunatapish wañuchirkansapa. Jesukristutapish wañuchirkansapa. Ñukaykunatapish chikniwashpankuna llaktankunamanta kallpachiwarkansapa. Tata Diostapish mana kushichinsapachu. Tukuy runakunata chikninsapa. #?NWawkinikuna, paninikuna, llaktamasikichi kankunata chiknishushpa sufrichishuptikichi iden chay Judea partipi Tata Diosta kreyikmasikichishina sufriykankichi. Chay Judea partipi kawsak judiyu runakuna Jesukristuta kreyikmasikichitapish kankunatashina sukaman sufrichirkansapa. xiN Ñukaykuna Tata Diospa rimananta yachachikuptinikuna kankuna allita kreyishkankichi. Yachashkankichi Tata Diospa rimananllata mana ñukaykunapa munanaynikunatachu yachachikushkaynikunata. Tata Diospa rimananta tukuy shunku kreyiptikichi payka sukaman yanapashushkankichi allita rurashpa kawsanaykichipa. Chayrayku ñukaykuna Tata Diosta sukaman agradesinisapa. hIN Tata Dioska kayashushkankichi paypa mandunpi paywan tantalla kushikushpa kawsanaykichipa. Chashna kayashuptikichi ñukaykuna sukaman yachachishkaykichi Tata Diospa wambrankuna kashpaykichi allita rurashpa kawsanaykichipa. }sN Yachankichi iden wambrankunata alli wiwak tatashina kankunata allita yachachishpa animuchishpa kawsashkaynikunata. NN Tata Dios yachan kankunapish yachankichi kankunawan tantalla kashpaynikuna allita rurashpa Tata Diospa munananllata rurashpa kawsashkaynikunata. Mana niman suk mana allita rurashkanisapachu. wN Wawkinikuna, paninikuna, yuyankichi ñukaykuna diyapi tutapi sukaman sufrishpa trabajashkaynikunata mikunaynikunata wasinikunata tarinaynikunapa. Tata Diospa rimananta yachachikushpa mana munashkanisapachu nimata kankunata mañaynikichita. U#NChay alli wawan wiwak mamashina sukaman kankunata kuyashpaynikuna sukaman munashkanisapa Jesukristu salvakuk kananta yachachiynikichita. Sukaman kuyashkaynikunarayku yanapashpa wañuymansapapish karkan. "=NJesukristu kachamuwashkankunarayku atipaymansapa willaynikichita sinchi kamachikuk kanaynikunata. Mana chashnachu kamachishkaykichi. Allillapi llakichishpaynikuna yachachishkaykichi. Iden wawankunata alli kuydak mamashina kankunata allita yachachishpaynikuna wiwashkaykichi. q[NMana ni pita willashkanisapachu alabawanankunapa. Nima kankunata willashkaykichichu alabawanaykichipa. ?wNKankuna yachankichi ñukaykuna niman suk kuti mishki shimi tukushpa alabashkaynikunata. Mana kullkikichita munashpachu yachachishkaykichi. Tata Diosmi tukuy chaykunata yachan. &ENTata Dioska willawashkasapa alli yachachikukkuna kanaynikunata. Kachamuwashkasapa Jesukristu salvakuk kananta yachachikunaynikunapa. Chayrayku ñukaykuna Tata Diosllata munanisapa kushichiyta rikchak laya yuyayninchikunata yachak kaptin. Mana munanisapachu runakunallata kushichiyta. ,QNAllita yuyashpalla yachachishkaykichi. Mana llullachikushpaynikuna mana nimata kankunamanta munashpaynikuna Tata Diospa rimananta allita yachachishkaykichi. ONYachankichi manara kankunaman riptinikuna Filipos llaktapi runakuna sukaman chikniwashpankuna makawashkankunata. Piñakushpa rimarkansapa mana alli rurak runakuna kanaynikunata. Llaktaykichipi chikniwaptinkunapish Tata Dios yanapawarkansapa mana manchakushpa Jesukristu salvakuk kananta sukaman allita yachachikunaynikunapa. % ENWawkinikuna, paninikuna, kankuna yachankichi ñukaykuna pasyaknikichi riptinikuna sukaman kushikushpa kreyiwashkaykichita. Mana yankamantachu rishkanisapa. y mN Chaymanta chay runakuna parlachikunsapa kankuna sielumanta Tata Diospa wambran Jesukristuta shuyaykanaykichita. Jesukristu wañushkanmanta kawsamushpa uchanchikunamanta perdonawanchisapa ama Tata Dios piñakushpa kastigawananchikunapa. N Chay llaktakunapi kawsakkuna tukuy pita parlachinsapa kankunaman riptinikuna allita chaskiwashkaykichita. Parlachikunsapa kankuna ruradu dioskunata sakishpa mana tukuyniyuk kawsak mana llullakuk Tata Diosta kreyishpa sirvishpa kawsaykanaykichita. I  NKankunamanta suk wawkinchikuna Masedonia partiman Akaya partiman aypa partikunaman rirkansapa Tata Diospa rimananta yachachikuk. Chashna allita yachachikuptinkuna aypa runakuna yachansapa kankuna allita Tata Diosta kreyishpa kawsaykanaykichita. Chayrayku chay partikunapi ñukaykuna manana nimata parlachikunisapanachu. # ANChashna Jesukristuta allita kreyishpa kawsaptikichi Masedonia partipi Akaya partipi Jesukristuta kreyik runakuna animukunsapa kankunashina kawsayta. X  +NKankunapish ñukaykunashina Jesukristushina allita rurashpa kawsarkankichi. Tata Diospa Espiritun kushichishuptikichi sukaman padesiykashpaykichipish paypa rimananta sukaman kushikushpa kreyirkankichi. F  NKankunata Jesukristu salvakuk kananta yachachiptinikuna Tata Diospa Espiritun sukaman allita yanapawarkansapa yachachinaynikunapa. Mana rimanaynikunallawanchu yachachishkaykichi. Allita yachashkanisapa yachachishkaynikuna alli kananta. Kankunawan kashpaynikuna allita rurashpa kawsarkanisapa allinikichita maskashpa.   )NWawkinikuna, paninikuna, ñukaykuna yachanisapa Tata Dios sukaman kuyashushpaykichi akllashushkaykichita paypa wambrankuna kanaykichipa. *  ONTata Diosninchiwan parlashpaynikuna willanisapa kankuna sukaman payta kreyishpa trabajashkaykichita. Tata Diosta kuyashpa tukuy runakunata sukaman yanapashpa kawsashkankichi. Jesukristu shamunanta shuyaykashpaykichi sukaman sufrishpaykichipish mana shaykushpa payllata katiykankichi.   yNÑukaykuna Tata Dioswan parlashpaynikuna kankunata yuyashpa payta agradesinisapa allita paywan kawsaykaptikichi. R !NMunanayni wawkinikuna, paninikuna, ñuka Pablu wawkinchi Silvanowan wawkinchi Timoteowan kay kartata Tesalonika llaktapi Jesukristuta kreyikmasinikunata killkaykaykichi. Kankuna Tata Dioswan Jesukristuwan tantalla kuyanakushpa kawsaykankichi. Munani Tata Dioswan Señorninchi Jesukristu yanapashunaykichipa kushichishunaykichipa. W'Kankuna tantanakushpaykichi kuyanakushpa rimachinakuychi. Jesukristuta kreyikkuna kaptikichi ñuka kankunapa Tata Diosta roygaykani kushichishunaykichipa. Ñuka Pedru kayllatami killkashkaykichi.S Kay Babilonia llaktamanta Jesukristuta kreyikmasikichi rimachishunkichi. Tata Dios kankunatashina paykunatapish akllashkasapa paypa wambrankuna kanankunapa. Wambrayni Markospish rimachishunkichi. U# Wawkinchi Silvano Jesukristuta alli kreyik runa kashpa yanapawarkan kay kartata killkayta. Yanapawaptin ñuka kay taksha kartata kankunata animuchishpa killkashkaykichi. Yachachishkaykichi Tata Dios kuyashushpaykichi yanapashunaykichita. Kankuna Tata Dios kuyashunaykichita yachashpaykichi payta allita katishpalla kawsaychi. #? Tata Dios rikchak layata atipak kaptin akuychi mana tukuyniyukta payllata kuyashpa kawsaypachi. Pedru kay kartata tukuchashpa wawkinkunata rimachinsapa.  Suk tiempullata sufrishkaykichiwasha Tata Dios yanapashunkichi allita rurashpa payllata katishpalla kawsanaykichipa. Yanapashunkichi sinchikunaykichipa ama uchapi urmanaykichipa. Amachashunkichi ama ni pi Tata Diosmanta ashuchishunaykichipa. Chaymanta Tata Dios sukaman kuyashushpaykichi sieluman pushashunkichi mana tukuyniyukta Jesukristuwan tantalla kushikushpa kawsanaykichipa. K Jesukristullata allita kreyishpa kawsashpaykichi sinchikuychi ama supayta kasunaykichipa. Yachankichi tukuy partipi Jesukristuta kreyikmasikichikuna iden kankunashina sufrishpa kawsanankunata. 4aSupay iden mikunanta maskak pumashina chiknishushpaykichi sukaman munan uchapi urmachishuynikichita. Chayrayku allita kuydanakuychi ama uchapi urmachishunaykichipa. Tata Dios sukaman kuyashushpaykichi yanapashunkichi. Chayrayku sufrishpaykichipish tukuy llakinaykichita payta willaychi. EChayrayku Tata Dios rikchak layata ruray atipak kaptin paypa makinpi churanakuychi. Chashna paypa makinpi churanakuptikichi suknin diya payka willashunkichi alli rurak kanaykichita. ~#Chaymanta kankunata waynakuna, shipashkuna willaykichi: Chay kuydashuknikichi ansianukunata allita kasushpa kawsaychi. Tukuy kankuna sukwan sukwan kasunakuychi. Ama kikikichilla kreyinakushpa kawsaychichu. Tata Diospa rimananpi willawanchisapa:“Tata Dios tukuy kuyashpa kasushpa kawsak runakunata sukaman kuyashpa yanapankasapa.Kikinlla kreyinakuk runakunata kastigankasapa.” v}eJesukristuka tukuy ovejakunata kuydak runakunamanta ashwan alli kuydakukmi. Chaymanta kashkan shamuptin Tata Dios kankunatapish mana tukuyniyuk premyuykichita koronatashina kushunkichi paywan tantalla alli kamachikuk kanaykichipa. ]|3Ama sinchi kamachikuk patronshina kamachikuychichu. Allillata yachachikuychi. Allillata rurashpa kawsaychi Jesukristuta kreyikmasikichi kankunata kawashushpaykichi paykunapish allillata rurashpa kawsanankunapa. {Tata Dios kankunata willashushkankichi ovejakunata kuydak runakunashina tukuy Tata Diosta kreyikmasikichita allita kuydanaykichipa. Chayrayku allita munashpaykichi paykunata kuydaychi. Mana kullkillata munashpaykichilla kuydaychi. Kushikushpalla trabajaychi. ,z SKunanka kankunapa ansianuykichita yachachini. Ñukapish paykunashina Tata Diospa rimananta yachachikuk ansianu kani. Jesukristuta kawarkani sukaman sufrishpa wañuptin. Chaymanta Jesukristu kashkan shamushpa allimata rikurimuptin Tata Dios chay ansianukunatashina ñukatapish kushichiwanka. Zy-Chayrayku Tata Dios munaptin sufrishpanchikunapish allillata rurashpa kawsaypachi. Rurawakninchikuna Tata Diospa makinpi churanakuypachi. Payka tukuy laya ruray atipak kashpa mana llullachiwanchisapachu. x9Allita rurashpa sufriptinchikunapish Tata Dios salvawanchisapa. Tukuy mana alli rurak runakuna ñukanchikunamanta ashwan sinchita sufrinankuna tiyan. wwgKay tiempu sufriykanchisapa Tata Dios kawawananchikunapa allitachu manachu rurashunchisapa nishpa. Ñukanchikuna paypa wambrankuna kaykashpa sufriptinchikuna Tata Diospa rimananta mana kasukuk runakuna ashwan sinchita sufrinkasapa. v Chaymanta Jesukristuta allita kreyishkaykichirayku sufrishpaykichika kushikushpalla mana pinkakushpa Tata Diosllata alabaychi. uMana munanichu runamasikichita wañuchikshina suwakukshina uchallikukshina mana allikunapi yaykukshina sufrinaykichipa. gtGKankuna allita Jesukristuta kreyishpa kawsaptikichi suk runakuna kamishuptikichipish kushikushpalla kawsaychi. Tata Diospa Espiritun sukaman kushichishushpaykichi yanapashuykankichi Jesukristuta kuyashpa kawsanaykichipa. Qs Kay allpapi sufrishpaykichi Jesukristushina sufriykankichi. Chayrayku sukaman kushikushpalla kawsaychi. Jesukristu kashkan shamuptin payta llipyakpuruta kawashpaykichi ashwan allimata kushikunkichi. 8ri Munanayni wawkinikuna, paninikuna, sufrishpaykichi ama rimaychichu imapatí sufriykani nishpa. Sufriptikichi Tata Dios yachanayan payllatachu katinkichi manachu nishpa. q Tata Dios kankunata yachachikuyta atipachishuptikichi allita kuskata paypa rimananta yachachikuychi. Tata Dios kankunata atipachishuptikichi runamasikichita yanapayta kushikushpalla yanapaychi. Chashna allita yanapaptikichi tukuy runakuna Tata Diosta kuyashpa yachankasapa Jesukristu sukaman yanapashushkaykichita. Ariya Tata Dioska mana tukuyniyuk sukaman allimami. Sukaman rikchak layata atipan rurayta. Chayrayku akuychi payllata kuyashpa kawsaypachi. Runakuna chikniwaptinchikunapish kushikushpalla kawsaypachi. Ep Tata Dios tukuy kankunata atipachishunkichi rikchak laya allikunata rurashpa yanapanakunaykichipa. Chashna Tata Dios atipachishuptikichi kushikushpalla sukwan sukwan yanapanakuychi. Yo+ Wasikichipi wawkikichita panikichita kushikushpalla mana uyayashpa chaskiychi. {noSukaman allita sukwan sukwan kuyanakushpa kawsaychi. Chashna kuyanakushpaykichi sukwan sukwan perdonanakunkichi. !m;Rikchak laya tiyak utkana tukunka. Chayrayku allita yuyashpa allita rurashpa kawsaychi. Tukuy diya tukuy shunku Tata Dioswan parlashpa kawsaychi. l7Ñawpa alli yachachikuk runakuna ñawpa kawsak runakunata yachachirkansapa Tata Diosta kreyishpa kawsanankunapa. Chay Tata Diosta kreyik runakuna wañuy yachak runakuna kashpankuna wañurkansapa. Chashna wañushpankunapish kunanka Tata Dioswan mana tukuyniyukta kawsaykansapa. kTata Dios tukuy wañudu runakunata kawsak runakunata tapuptinkuna ayninankuna tiyan allitachu manachu rurashkasapa nishpa. Ij Kunanka manana llaktamasikichiwan tantallana mana allita rurashpa kawsaptikichi paykuna chikan layatana kawashunkichi. Yuyashushpaykichi rimansapa mana alli rurak runakuna kanaykichita. iUnay tiemputana kankuna Jesukristuta mana kreyishpa kawsak runakunashina mana allikunata rurashpa kawsarkankichi. Tukuy laya mana allikunata munarkankichi rurayta. Kikikichipa munanaykichillata rurashpa kawsarkankichi. Sukaman mikushpa upyashpa machashpa sukwan sukwan millanapa layakunata rurashpa kawsarkankichi. Millanapa laya ruradu dioskunata kuyashpa kawsarkankichi. DhChashna sufrishpanchikuna munanchisapa kay allpapi kawsashpara Tata Diospa munananllata rurashpa kawsayta. Manana munanchisapanachu kikinchikunapa munananchikunallata rurashpa kawsayta. Hg Jesukristu sukaman sufrishkanrayku ñukanchikunapish kushikushpalla mana rabyashpa sufrinanchikuna tiyan. Sufrishpanchikuna manana ñawpashinanachu mana allikunata rurashpa kawsashunchisapa. jfMJesukristu kawsamushkanwasha sieluman rirkan Tata Diospa alli ladunpi kawsananpa. Tukuy supaykuna angelkuna kamachikukkuna Jesukristullata kasunankuna tiyan tukuy awtoridarkunamanta ashwan sinchi kamachikuk kaptin.wegTata Dios chay pusak runakunata yakumanta kishpichishkankuna yuyachiwanchisapa bawtisakunanchikunata. Bawtisakushpanchikuna yachanchisapa Jesukristu kawsamushkanrayku Tata Dios salvawananchikunata. Mana bawtisakunchisapachu mayllanakuyta munashpalla. Bawtisakushpanchikuna Tata Diosta royganchisapa yuyayninchikunata allichananpa allita rurashpa kawsananchikunapa. ;doChay wichkadu wañudu runakuna ñawpa awilunchi Noeta mana kasunayarkansapachu. Noeka barkuta ruraykashpa tukuy runamasinkunata willarkansapa Tata Diosta kreyishpa kawsanankunapa. Tata Dios sukaman kuyashpankuna sukaman munarkan kreyinankunapa. Chay runakuna mana kreyiptinkuna Tata Dios tukuy allpata yakuwan untachirkan paykuna sipikushpa wañunankunapa. Noe rurashkan barkupi pusak runakuna yaykushpa sipikuymanta kishpirkansapa. zcmChashna Jesukristu espiritu kashpa rirkan wañushka runakunata willaksapa tukuy layapi kamachikuk kananta. bJesukristu sukaman sufrishpa suk kutilla wañurkan tukuy mana alli rurananchikunamanta perdonawananchikunapa. Mana alli rurak runakuna kaykaptinchikuna Jesukristu mana nima uchayuk kaykashpa ñukanchikunarayku wañurkan. Payka wañurkan Tata Diosman pushawananchikunapa paywan tantalla kawsananchikunapa. Jesukristu runa kashpa wañurkan. Wañushpapish espiritu kashpa kawsarkanlla. ,aQMana allita rurashkaykichirayku sufriptikichi alli kanman sufrinaykichipa. Ashwan alli kanman Tata Dios munaptin allita rurashkaykichirayku sufrinaykichipa. [`/Jesukristuta kreyishpa allita rurashpa kawsaptikichipish ichara runakuna rimanmansapa mana allikunata rurashpa kawsaykanaykichita. Chaypina allita rurashpa kawsashkaykichita kawashpa pinkachinakunkasapa. _Jesukristullata tukuy shunku kuyaychi kamachishuknikichi kaptin. Ichara runakuna tapushunkichiman: “¿Imapatí kankuna sufrishpaykichipish Jesukristuta kuyashpalla kasushpalla kawsaykankichi?” Chashna tapushuptikichi allillapi mana piñakushpa yachachiychi. m^SAriya chashna allita rurashpa kawsaptikichipish ichara suk runakuna chiknishushpaykichi mana allita tratashunkichiman. Chashna mana allita tratashuptikichipish kushikuychilla. Ama chay mana alli rurak runakunata manchaychichu. `]9 Kankuna allita rurashpa kawsaptikichi yaka tukuy runakuna allita tratashunkichi. 0\Y Tata Dios tukuy alli rurak runakunata yanapansapa.Suk imata mañaptinkuna uyarinsapa.Runakuna mana allikunata rurashpa kawsaptinkuna Tata Dios piñakun.” [! Allillata rurashpa kawsaychi.Ama kawsaychichu mana allita rurashpa.Tukuy llaktamasikichiwan allita kuyanakushpa kawsaychi. ;Zo Tata Dios rimananpi willawanchisapa:“Kankuna kushikushpalla kawsanayashpaykichika ama nima mana allikunata rimashpa kawsaychichu.Ama llullakushpa kawsaychichu. Y  Suk runamasikichi mana allita rurashuptikichika ama kutipaychichu. Ama nimata ayniychichu. Tata Dios sukaman kuyashushpaykichi munan yanapashuynikichita. Chayrayku kankunapish tukuy mana alli rurashuknikichi runakunata allita kuyashpalla yanapaychi. X3Chaymanta tukuy Jesukristuta kreyikmasikichiwan alli modollapi kawsaychi. Allita kuyanakushpa yanapanakushpa mana kreyinakushpalla kawsaychi. kWOKunanka kankuna kasaradukunata yachachiykichi. Warmikichita allita kuyashpa paykunapa munananta yuyashpa kawsaychi mana ullkukunashinachu sinchi kaptinkuna. Tata Dios paykunatapish sukaman kuyashpa willarkansapa paypa wambrankuna kanankunata. Paykunapish ullkukunashina rinkasapa sielupi Tata Dioswan kawsak. Kankuna warmikichita mana allita kuyashpa kawsaptikichika Tata Dios manami royganaykichita uyarinkachu. Allita rurashpa sufriptinchikuna Tata Diosmi yanapawanchisapa. cV?Chay warmi Sarapish kusan Abrahamta kasushpa kawsarkan. Kusanta willarkan kamachiknin kananta. Kankunapish allita kusaykichita kasushpa mana nimata manchashpalla kawsashpaykichika Sara rurashkantashina ruraykankichi. +UOChashnami chay ñawpa alli rurak warmikunapish Tata Diosta tukuy shunku kreyishpa kawsarkansapa. Chayrayku kusankunata kasushpa kushichishpa kawsarkansapa. /TWJesukristuta tukuy shunku kreyishpa kawsaychi alli modoyuk kushikuypuru warmi kanaykichipa. Chashna kushikuypuru kawsashpaykichi Tata Diosta sukaman kushichinkichi. ~SuAma sukaman allichanakuyta yuyashpallachu kawsaychi. Ama aypa chaniyuk llachapaykichillata nima kuri mulluykichillata mudakushpallachu kawsaychi. Ama chukchaykichita sukaman allichashpachu kawsaychi sawallamanta allimata rikurinaykichipa. :R oKunanka kasaradukunata yachachiykichi. Kankuna paninikuna, kusaykichita allita kasushpa kawsaychi. Kusaykichi mana Tata Diospa rimananta kreyik kaptinpish kuyashpa kasushpa kawsaychi. Chaypira mana nimata rimaptikichi kusaykichi kawashushpaykichi alli rurak warmi kanaykichita Jesukristuta kreyinmansapa. Q 1P[Ñawpa tiempu kankuna pantakudu ovejakunashina chayta chayta purirkankichi. Kunanka Jesukristuwan kawsaptikichi payka oveja kuydak runashina amachashunkichi.&OEJesukristu ñukanchikunashina runa kashpa kruspi wañurkan uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. Wañurkan allillata rurashpa kawsananchikunapa amana uchallikushpa kawsananchikunapana. Suk runakuna paytaka yawaryanankaman makarkansapa ñukanchikunata alliyachiwananchikunapa. "N=Runakuna payta chiknishpankuna rabyachiptinkunapish mana nimata aynirkansapachu. Chay runakuna sufrichiptinkunapish paykunata mana jorachirkansapachu. Tata Diospa makinpi chay runakunata churarkan. Yacharkan suknin diya Tata Dios chay mana alli rurak runakunata kastiganankunata. tMaJesukristuka manami niman suk kuti uchallikurkanchu. Manami niman suk kuti ni pita llullachirkanchu. tLaTata Dioska kayashushkankichi allita rurashpa kawsanaykichipa. Jesukristupish allillata rurashpa kawsaykashpa kankunarayku sukaman sufrirkan. Chashna sufrishpa yachachishunkichi sufrishpaykichipish allita rurashpalla kawsanaykichipa. ]K3Ichara kankuna mana allikunata rurashkaykichirayku patronnikichi kastigashunkichiman. Uchaykichipi kastiguykichita upallalla muchuptikichika mana ni pi alabashunkichichu. Chaymanta ichara allillata ruraptikichipish patronnikichi kastigashunkichiman. Mana uchaykichipi kastiguykichita upallalla muchuptikichi Tata Dios alabashunkichi. lJQIchara allillata rurashpa trabajaykaptikichipish patronnikichi piñayashunkichiman. Piñayashuptikichipish Tata Diosta kuyashpa patronnikichita kasushpalla kawsaychi. Chashna allita kasuptikichi Tata Dioska kushichishunkichi. SIKankunapa patronnikichi tiyaptin payta allita kasushpa mana washanchashpa allita trabajashpa kawsaychi. Chay patronnikichi kuyashuptikichipish piñayashuptikichipish allita kasushpalla kawsaychi. HTukuy runamasikichita kuyaychi. Jesukristuta kreyikmasikichiwan allita kuyanakushpa kawsaychi. Tata Diosta allita kuyashpa kawsaychi. Chay ashwan sinchi awtoridarta kasushpa kawsaychi. Sufrishpanchikunapish allillata rurashpa kawsananchikuna tiyan. GKankuna Jesukristuta kreyik runakuna kaptikichi Tata Dios ñawpa mana alli rurashkaykichimanta perdonashushkankichi. Tata Diospa mandunpi kawsashpaykichi allita rurashpalla kawsaychi. Amana kashkan mana allita ruraychinachu Tata Dios perdonawanka nishpa. FTata Dios munan kankuna allita rurashpa kawsanaykichipa ama chay mana alli rurak mana entiendik runakuna washanchashunaykichipa. ETata Dios awtoridarkunata churansapa tukuy mana alli rurak runakunata kastiganankunapa tukuy alli rurak runakunata alabanankunapa. 0DY Tata Diosta kuyak runakuna kashpanchikuna tukuy awtoridarkunata kasunanchikuna tiyan. Chay ashwan sinchi kamachikuk awtoridartapish allita kasunanchikuna tiyan. XC) Chaymanta allillata rurashpa kawsaptikichipish ichara Tata Diosta mana riksik runakuna llullakushpa rimanmansapa mana alli rurak kanaykichita. Chashna paykuna rimaptinkunapish allillata rurashpa kawsaychi. Jesukristu kashkan shamuptin chay yuyashuknikichi runakuna Tata Diosta alabashpa rimankasapa allita rurashpa kawsashkaykichita. B9 Munanayni wawkinikuna, paninikuna, suk tiempullatami kay allpapika kawsaykanchisapa. Sieluman rishunchisapa Tata Dioswan kawsak. Chayrayku roygaykichi amana kikikichipa munanaykichillata rurashpa kawsanaykichipa. Mana allikunata ruranayashpaykichipish amana ruraychinachu. A# Ñawpa tiempu kankuna manara Jesukristuta kreyishpa kawsashpaykichira manara Tata Diospa wambrankunarachu karkankichi. Manara yacharkankichirachu Tata Dios kuyashunaykichita. Kunanka allitana yachankichi kuyashunaykichita. Tukuy awtoridarkunata kasunanchikuna tiyan. @' Tata Dios sukaman kuyawashpanchikuna akllawashkanchisapa paypa wambrankuna kananchikunapa. Akllawashkanchisapa saserdotekuna kananchikunapa. Saserdotekuna kashpanchikuna kamachiwakninchi Jesukristuta kuyashpa sirvishpa kawsanchisapa. Akllawashkanchisapa payllapa llaktan kananchikunapa. Tata Dios kayawashkanchisapa paypa almirana laya rurashkankunata yachachikunanchikunapa. Kayawashkanchisapa paypa almirana laya lusninpishina kawsananchikunapa. Mana kayawashkanchisapachu uchallikushpa tutapishina kawsananchikunapa. C?Chaymanta Tata Diospa rimanan willawanchisapa:“Tiyan suk allima kallarinanpi churadu rumi.Chay rumi allima kaptinpish suk runakuna chay rumipi mitkakushpa urmansapa.” Jesukristuka chay kallarinanpi churadu rumishinami. Paypa rimananta mana kasunayak runakuna chay rumipi mitkakushpa urmak runakunashinami. Payta mana uyarishkankunarayku Tata Dios kastigankasapa. Tata Dios akllawashkanchisapa paypa wambrankuna kananchikunapa. ~u}}D|9{{%z%yfy@yxXxw\vvmu-tthtsrrDq2peoXn9mmlkjoihgg eddcbpal`__^]\[[$YY;XX WWVmUTZS~RRZQvPO]NMMLKKKJHG:FtDCCB=A@@`?G>== <;:98877166J543p2{21L0j0.-,,(+*)((a'c&\%h$ #*!! MmhqT|n.IqJ? k3!^8f kTata Diosmi ñukaykunata kankunatapish yanapawashkanchisapa Jesukristuta allita kreyishpa mana shaykushpa kawsananchikunapa. Akllawashkanchisapa payta sirvinanchikunapa. [e 1Tata Dios aypa kuti willawashkanchisapa tukuy layapi yanapawananchikunapa. Jesukristuka tukuy Tata Dios willawashkanchikunashina yanapawanchisapa. Chashna yanapawaptinchikuna Tata Diosta sukaman alabanchisapa. ?d yTata Diospa wambran Jesukristu mana ishkay yuyayuk kashpa tukuy rimashkanta ruran. Ñukaka Timoteowan Silvanowan yachachishkaykichi Jesukristu tukuy rimashkanta deverasta rurananta. lc STata Dios mana llullakuyta yachak kashpa yachan ñukaykuna mana ishkay yuyayuk kanaynikunata. b 9Chashna pasyaknikichi riyta yuyashpayni ¿yuyashkankichichu mana deverasta yuyashkaynita riyta? ¿Yuyankichichu ishkay yuyayuk kashpa mana rinaynita? 0a [Yuyarkani Masedonia partiman rishpayni pasyaynikichita chaymanta kutimushpayni kashkan pasyaynikichita. Chaymanta yuyarkani yanapawanaykichipa Judea partiman riptini. ` +Yachashkani kawanakushpa kushichinakunanchikunata. Chayrayku munarkani kankunaman riyta pasyaknikichi ishkaynin kuti kushikunanchikunapa. _ 9Killkashkaynita leyishpaykichi tipitana entiendiykankichi. Munanisapa ashwan ashwanta entiendinaykichipa Señorninchi Jesukristu shamuptin yachachikushkaynikunata yuyashpa kushikunaykichipa. Ñukaykunapish sukaman kushikushasapa kankuna ashwan ashwanta entiendishkaykichirayku. A^ } Tukuy kartaynikunapi kuskallata entiendinapa layata killkashkaykichi. Mana munanisapachu llullachiynikichita ishkay laya yuyayta killkashpa. Munanisapa allita entiendinaykichipa. ]  Shunkuynikunamantapacha sukaman kushikushpa atipanisapa rimayta mana llullakushpa tukuy maypi allita rurashpa kawsashkaynikunata. Kankunawan kawsashkaynikuna pacha kawawashkankichi allita rurashpa allita rimashpa kawsaptinikuna. Tata Dios kuyawashpankuna sukaman yanapawashkasapa allita rurashpa kawsanaynikunapa. Mana kikinikunamantaka yachaymansapachu karkan allita rurashpa kawsayta. e\ E Kankuna ñukaykunapa roygaptikichi Tata Dios yanapawankasapa. Chashna yanapawaptinkuna ñukaykunawan tantalla sukaman Tata Diosta agradesinkichi. Pablu Korintopi wawkinkunata willansapa imapami manara pasyak rin nishpa. 5[ e Wañunaynikunata yuyaptinikunapish Tata Dios wañuymanta kishpichichiwashkasapa. Chaymanta yachanisapa kankuna Tata Diosta roygaptikichi kuti kuti kishpichichiwanankunata. tZ c Yuyarkanisapa wañunaynikuna ora chayamushkantana. Sukaman sufriptinikuna wañudukunata kawsachimuk Tata Dioska yachachiwarkansapa payllata kreyishpa kawsanaynikunapa. Yachachiwarkansapa mana kikinikuna kreyinakushpa kawsanaynikunapa. tY cWawkinikuna, paninikuna, kunanka yuyachiykichi Asia partipi kashpaynikuna sufrishkaynikunata. Rikchak layata sukaman sufrishpaynikuna manana atiparkanisapanachu ashwanta muchuyta. Yuyarkanisapa wañuymanta mana kishpinaynikunata. }X uAllita yachanisapa kankuna ñukaykunashina sufriptikichi Tata Dios ñukaykunatashina sukaman kushichishunaykichita. mW UChayrayku ñukaykuna sufrishpaynikuna atipanisapa kankunata kushichiynikichita yachanaykichipa Jesukristu salvashuknikichi kananta. Tata Dios ñukaykunata kushichiwaptinkuna atipanisapa kankunata kushichiynikichita. Chashna kushichiptinikuna kankunapish ñukaykunashina rikchak layata sufrishpaykichi atipankichi mana shaykushpa Jesukristuta katiyta. 8V kJesukristu sukaman sufrishka kaptin ñukanchikunapish payta katishpa sukaman sufrishunchisapa. Chashna sufriptinchikuna payka sukaman yanapawashpanchikuna kushichiwanchisapa. Rikchak layapi sufriptinchikuna Tata Diosmi kushichiwanchisapa. Tata Dios kushichiwananchikunashina ñukanchikunapish sufrik runakunata atipanchisapa yanapashpa kushichiyta. T 7Akuychi Señorninchi Jesukristupa Tatan Diosta kuyashpa alabaypachi. Tata Diosninchikuna kashpa allimata kuyawashpanchikuna kushichiwanchisapa. %S ESukaman munani Tata Diosninchi Señorninchi Jesukristuwan rikchak layapi yanapashunaykichipa kushichishunaykichipa. Pablu sukaman sufrishkanta parlachikun. #R CMunanayni wawkinikuna, paninikuna, ñuka Pablu wawkinchi Timoteowan tantalla kay kartata killkaykaykichi. Korinto llaktapi Akaya partipi Jesukristuta kreyishpa kawsakmasinikunata killkaykaykichi. Tata Dios munaptin Jesukristu ñukata kachamuwashka paypa rimananta yachachikunaynipa. TQ!bSukkuna chashna yachaysapa yuyanakushpankuna Jesukristuta kreyishkankunamanta manana kreyinsapanachu. Tata Diosta roygani tukuy kankunata yanapashunaykichipa. Ñuka Pablu kay kartata killkashkayki.aP;bWambrayni Timoteo, Tata Dios yachachikunaykipa willashuptin allita yachachikushpalla kawsay. Ama runakunapa mana valek parlanankunata ayninakunankunata kasuychu. Chay runakuna yuyansapa yachaysapa kanankunata. 8OibChashna mana nimayukkunata yanapaptinkuna Tata Dios yanapankasapa suknin tiempu tukuy laya tiyapunankunapa. Chaymanta sieluman pushankasapa mana tukuyniyukta kawsanankunapa. /NWbChay aypa kullkiyukkunata yachachiysapa allita rurashpa kawsanankunapa. Yachachiysapa mana nimayukkunata kushikushpa mana michashpa kullkita kushpa yanapanankunapa. =MsbChay aypa kullkiyuk runakunata yachachiysapa ama kikinkunalla kreyinakunankunapa. Yachachiysapa ama chay raslla tukuk kullkinllapi yuyaykushpa kawsanankunapa. Yachachiysapa Tata Diosllata yuyashpa kreyishpa kawsanankunapa. Payka rikchak laya ashwan aypa allikunata kuwanchisapa kushichiwananchikunapa. LbTata Diosllami mana tukuyniyukta kawsan. Payka alli lus ukupimi kawsan. Lus ukunpi kawsaptin mana ni pi atipanchu ladunchayta. Mana ni pi payta kawashkachu nima atipanchu kawayta. Akuychi sinchi kamachikuk Tata Diosninchita mana tukuyniyukta kuyaypachi. MKbTata Dios churashkan diya Jesukristu kashkan shamunka. Payllami yachaysapa kamachikuk. Paymi tukuy kamachikukkunamanta ashwan sinchi kamachikuk. Tukuy awtoridarkunamanta ashwan sinchi awtoridar. *JMbSeñorninchi Jesukristu kashkan shamunankaman tukuy yachachishkaynikunata allita kasushpa allita rurashpa kawsay ama ni pi rimananpa mana alli rurak kanaykita. I b Tata Dios tukuy kay allpapi kawsakkunata kawsachiwaykanchisapa. Jesukristu romano kamachikuk Pilatopa ñawpakninpi rimarkan sinchi kamachikuk kananta. Kawsachiwakninchi Tata Diospa ñawpakninpi alli rimak Jesukristupa ñawpakninpi sukaman kamachiyki: TH!b Suk alli soldadushina sufrishpaykipish Jesukristullata allita kreyishpa kawsay. Tata Dios akllashushka sieluman rinaykipa paywan tantalla kawsak. Aypa runakunata willashkanki Jesukristuta kreyinaykita. G+b Wawkini Timoteo, Tata Diosta sirvik kashpayki ama chay runakunashina sukaman kullkiyayta munashpa kawsaychu. Allillata rurashpa Tata Diosta kuyashpa Jesukristuta kreyishpa kawsay. Llaktamasikikunawan kuyanakushpalla mana piñanakushpa alli modoyuk kawsanayki tiyan. sF_b Chay runakuna kullkiyayta munashpankuna tukuy laya mana allikunata rurashpa kawsansapa. Paykunaka Jesukristuta manana kreyinayansapanachu. Sukaman llakishpa sufrishpa kawsansapa. Pablu Timoteota yachachin allita rurashpa kawsananpa. E{b Wakin runakuna kullkiyayta munashpa kunanlla tukuy laya mana allita yuyaykushpa kawsansapa. Sukaman kullkita munashpankuna mana alli munanankunata rurashpa kawsansapa. Chayrayku ashwan ashwanta wakllichinakuptinkuna Tata Dios kastigankasapa. bD=bChayrayku mikunanchikuna llachapanchikuna tiyawaptinchikuna kushikushpalla kawsaypachi. xCibNasishpanchikuna mana nimata apamushkanchisapachu. Chaymanta wañushpanchikuna mana nimata apashunchisapachu. :BmbDeverasmi Jesukristuta kreyishpa kawsashpanchikuna ima tiyawakninchillawan kushikushpa kawsanchisapa. Chay kullkita munak runakunamanta ashwan kushikuypuru kawsanchisapa. AA{bMana kuskata yuyaykushpa sukaman sukwan sukwan ayninakunsapa. Tata Diospa rimananta mana entiendinsapachu. Yachachikunsapa kullkillata chaskinankunapa. Chay laya runakunamanta ashuy. V@%bChay mana alli yachachikuk runakuna kikinkunapura kreyinakunsapa. Tata Diospa rimananta mana entiendishpa kikinkunalla llullachinakushpa rimanankunaraykulla ayninakunsapa. Chashna ayninakushpankuna mana munansapachu llaktamasinkunapa ima tiyapunankunapa. Chikninakushpa yuyanakushpa mana ni pita kreyinayashpankuna kawsansapa. ]?3bWakin runakuna chikan layata yachachikunsapa. Señorninchi Jesukristupa alli yachachikunanta mana munansapachu uyarinanchikunapa. Mana munansapachu yachachikunanchikunapa allita rurashpa kawsananchikunapa. Y>+bChaymanta wawkinchikunapa patronnin Jesukristuta kreyikmasinkuna kaptinkuna paykunata ashwan allita uyarinankuna tiyan. Chay patronninkuna alli kuyadu wawkinkuna kaptinkuna mana piñakushpa nima aynishpa ashwan allita kasunankuna tiyan. Tukuy kayta allita yachachiysapa. Pablu yachachiwanchisapa ama sukaman kullkita munananchikunapa. p= [bWawkinchikuna rantidu kashpankuna patronninkunata allita kuyashpa kasushpa trabajanankuna tiyan. Mana allita trabajaptinkuna ichara patronninka rimanman Tata Dios mana alli kananta. Rimanman kay yachachikunanchi mana alli kananta. <bChashnashina suk wawkinchikuna allita rurashpa kawsaykaptinkuna kunanlla yachanchisapa. Suk wawkinchikuna alli ruranata ruraptinkuna manara yachanchisaparachu. Chashna pakallalla alli ruranata ruraptinkunapish suknin diya yachananchikuna tiyan.z;mbSuk wawkinchikuna mana allita ruraptinkuna manara Tata Dios kastigaptinkunara kunanlla tukuy runakuna uchankunata yachansapa. Chaymanta suk wawkinchikuna pakallalla mana allita rurashpa kawsaptinkuna suk tiempu washanra yachanchisapa. :{bShunku nanaywan unkudulla kawsashpaykika ama yakullata upyaychu. Suk tipi vinutapish upyay nanayniki alliyananpa. ?9wbSuk wawkikita ansianu kananpa munashpayki allita yuyay allitachu manachu rurashpa kawsaykan nishpa. Mana allita rurashpa kawsaptinka ama akllaychu ansianu kananpa. Mana allita kawsaptinka tukuy llaktamasikikuna yuyashunkimansapa mana alli rurakmasin kanaykita. Ama yuyashunankunapa allita rurashpalla kawsay. h8IbKawawakninchi Tata Diospa ñawpakninpi Jesukristupa ñawpakninpi Tata Diospa aklladu angelkunapa ñawpakninkunapi allita willayki: Tukuy kay yachachikushkaynita tukuy runakunata pipish kaptin idenllata yachachiysapa. 7bAnsianukuna mana allita rurashpa kawsaykaptinkuna tukuy Tata Diosta kreyikkunapa ñawpakninpi willanki amana mana allita rurashpa kawsanankunapa. Chashna chay ansianukunata willaptiki tukuy Jesukristuta kreyikmasikikuna manchakunkasapa mana allikunata rurayta. F6bSuk runa maykan yachachikuk ansianuta kanpi chatakuptin ama kreyiychu. Ichará llullakushpa chatakuykan. Ishkay kimsa runakuna idenllata willashuptinkunara chaypira kreyinayki tiyan. 5}bChayrayku Tata Dios rimananpi willawanchisapa: “Toroykichita trabajachishpaykichi mana bosalchashpa mikunanta yakunta kunaykichi tiyan.” Chaymanta willawanchisapa: “Suk runata trabajachishpaykichi chay trabajashkanpa pagaranaykichi tiyan.” B4}bAlli yachachikuk ansianuykichi allita kamachishuptikichi sukaman kuyanaykichi tiyan. Tata Diospa rimananta allita yachachishuptikichi ashwan allita kuyashpa yanapanaykichi tiyan. >3ubSuk paninchikunapa familyan viyuda tiyaptinka familyanlla mana nimata michashpa yanapanankuna tiyan. Paykuna allita yanapaptinkuna Jesukristuta kreyikmasinkuna manana yanapankasapanachu. Chaypina mana ni pi yanapak tiyaptin viyudakunata atipankasapa yanapayta. Ansianunchikunata yanapananchikuna tiyan. g2GbSuk paninchi viyudakuna manana Jesukristuta kreyinayashpana supayta kreyishpa kawsaykansapa. ^15bChayrayku munani chay shipashllara viyuda paninchikuna kashkan kasaranankunapa. Munani wawayashpankuna chay wawankunata allita wiwanankunapa. Chashna allita rurashpa kawsaptinkuna mana ni pi yuyankasapachu. 70gb Chay laya shipashllara viyuda killa likidu tukushpa wasin wasin purinsapa. Tukuy layata yachanayashpa sukta sukta yuyaypi purinsapa. Mana alli rimanata rimashpa kawsansapa. q/[b Paykuna Jesukristullata sirviyta almitishkankunawasha mana sirvinayaptinkuna Tata Dios kastigankasapa. q.[b Chaymanta paninchikuna viyuda shipashllara kaptinkuna ama paykunata akllaychu yanapanaykichipa. Paykunaka shipashllara kashpankunara ichara kikinkunapa munanankunallata ruranayashpa Jesukristumanta ashushpa kawsanayanmansapa. n-Ub Chay viyudata riksinanchikuna tiyan allita rurashpa kawsashkanta allita wawankunata wiwashkanta. Chay viyudata riksinanchikuna tiyan wasinpi maykan pasyaptin allita kushikushpa chaskishkanta, Jesukristuta kreyikmasinkunata kushikushpa yanapashkanta, sufrik runakunata yanapashkanta. Tukuy laya alli rurashkankunata kawashpanchikuna yanapananchikuna tiyan. ,,Qb Kunanka yachachiyki ima laya viyudakunatami yanapashunchisapa nishpa. Sokta chunka ashwan watayukta kusanllawan kawsashka viyudakunata yanapanaykichi tiyan. 4+abJesukristuta kreyik runakuna mamankunata ayllunkunata yanapanankuna tiyan. Mana yanapashpankunaka Jesukristuta mana kreyik runakunamanta ashwan mana allita ruraykansapa. *bJesukristuta kreyikkunata allita yachachiysapa viyuda paninchikunata yanapanankunapa ama ni pi paykunata washanchanankunapa. T)!bChaymanta kikinpa munananta rurashpa kawsak viyuda kawsananta wakllichin. (5bWakcha viyuda mana ni pi familyan yanapananpa tiyaptin diyapi tutapi orashpa yachan Tata Dios yanapananpa. Chay laya viyudata yanapanaykichi tiyan. X')bSuk viyuda paninchikunapa wawankuna ñetunkuna tiyaptin paykunata yachachiysapa mamanta kuyashpa yanapanankunapa. Paykunata wiwashkankunarayku mamanta tatanta kuyashpa yanapashpa Tata Diosta kushichinsapa. J& bViyuda paninchikunata yanapay mana ni pi yanapak tiyaptin. %+bVieja paninchita kuyashpa mamaykitashina allillapi yachachiy. Shipash paninchikunatapish kuyashpa iden panikitashina allillapi yachachiy. d$ CbIchara suk vieju wawkinchi mana allita ruranman. Kan chay vieju wawkinchita kuyashpa mana piñakushpa tataykitashina allillapi yachachiy. Chaymanta wayna wawkinchikunatapish kuyashpa wawkikitashina allillapi yachachiy. #3bAllita kuydanakuy allita rurashpa kawsanaykipa allita Tata Diospa rimananta yachachikunaykipa. Chashna allita Jesukristuta kreyishpa kawsaptiki ñami salvaduna kanki. Chaypina chay uyarishuk runakunata yanapankisapa paykunapish Tata Diosta kreyishpa salvadu kanankunapa.q"[bChayta allita yuyay tukuy wawkinchikuna paninchikuna kawanankunapa ashwan allita yachachikuykanaykita. !bAllita yuyay suk kuti ansianukuna Tata Dios yanapaptinkuna kanpa umaykipi makinkunata churashkankunata. Tata Diosta roygarkansapa yanapashunaykipa paypa rimananta yachachikunaykipa. Chashna Tata Diosta roygaptinkuna payka sukaman yanapashuykanki.  b Manara kanpi chayaptinira Jesukristuta kreyikmasikikunawan tantanakushpayki paypa rimananta leyishpayki yachachishpa animuchiysapa. 4ab Allita rurashpa allita rimashpa kawsanayki tiyan. Jesukristuta allita kreyishpa tukuy runakunata kuyashpa kawsay. Chashna allita kawsaptiki tukuy runakuna kawashushpayki yachankasapa paykunapish allita rurayta. Waynalla kashpaykipish allita rurashpa kawsanayki tiyan ama ni pi washanchashunaykipa. U#b Tukuy kay yachachikunaynita kanpish allita kamachikushpa yachachikuy. #b Chayrayku sukaman sinchita trabajashpa sufrishpa Tata Diospa rimananta yachachikunchisapa. Tukuy shunku yachanchisapa Tata Dios salvawananchikunata. Jesukristu wañurkan tukuy runakunata salvanankunapa. Ñukanchikuna payta kreyishpa kawsaptinchikuna salvawanchisapa. T!b Kay yachachikunayni allima kaptin tukuy runakuna kreyinankuna tiyan. 5bAllimi kuerpunchikunata kuydananchikunapa. Chaymanta kuerpunchita kuydananchikunamanta ashwan alli Tata Diosta allita kuyashpa kawsananchikunapa. Tata Diosta allita kuyashpa kawsashpanchikuna kay allpapi allimata kawsanchisapa. Chaymanta sieluman rishunchisapa paywan kawsak. a;bRunakunapa mana valek kuentunkunata ama kasuychu. Tata Diosllata kuyashpa kawsay. V%bKanka Jesukristu salvakuk kananta allita kreyinki. Yachachikunaynikunata allita kreyishpa kawsaykanki. Tukuy chayta wawkinchikunata paninchikunata yachachishpaykika Jesukristuta alli sirvikmi kanki. 0YbTata Diospa rimananta kreyishpanchikuna payta agradesiptinchikuna ima laya mikuna kaptinpish alli mikunanchikunapa. Pablu Timoteota yachachin allita yachachikunanpa. /WbTata Dios tukuy layata allita rurarkan. Chayrayku ñukanchikuna Tata Diosta agradesishpanchikuna tukuy layata mikunchisapa. Mana rimanchisapachu kay mikuna chay mikuna mana allichu nishpa. Chashna Tata Diosta agradesishpa ima laya mikunatapish mikushpanchikuna mana uchallikunchisapachu. r]bChay llullachikuk runakuna yachachikunsapa mana allichu kasaranaykichipa nishpa. Llullachikushpa yachachikunsapa kay mikunata chay mikunata mikushpanchikuna uchallikuykananchikunata. Tata Dios tukuy layata rurarkan mikunanchikunapa. Chayrayku Jesukristuta kreyishpanchikuna paypa rimananta entiendishpanchikuna payta agradesishpa tukuy layata mikushunchisapa. B}bLlullachikuk runakunata kasunkasapa. Chay llullachikuk runakuna sukaman mana allita ruraykashpankunapish rimansapa alli rurak kanankunata. Manana yuyansapanachu uchallikuykanankunata. X +bTata Diospa Espiritun allita willawanchisapa Jesukristu kashkan shamunan tiempu suk runakuna payta kreyishkankunamanta manana kreyinankunata. Llullachikuk supaykunapa yachachikunanta kreyishpa kawsankasapa. ybAllita yachanchi Tata Diospa rimanan tukuy runakunapa rimanankunamanta ashwan allima kananta:Jesukristu sielumanta shamurkan runa kananpa.Tata Diospa Espiritun willarkan alli rurak kashkanta.Angelkuna Jesukristu nasishkanta wañushkanmanta kawsamushkanta kawarkansapa.Disipulunkuna tukuy llaktakunapi yachachikurkansapa Jesukristu salvakuk kananta.Chaypina tukuy partipi aypa runakuna payta kreyishpa kawsarkansapa.Chaymanta Tata Dios Jesukristuta sielupi chaskirkan.-SbManara riyta atipashpaynira kay kartata killkayki yachanaykipa Tata Diospa wambrankuna sukwan sukwan kuyanakushpa kawsanankunapa. Kawsak Tata Diospa wambrankuna kashpanchikuna paypa wasinshina kanchisapa. Paypa rimananta kuskata allita yachachikushpanchikuna wasin orkonninshina kanchisapa. 7ibÑuka mana unayashpa rinayani kawakniki. b Diyakonokuna allita rurashpa kawsaptinkunaka tukuy llaktamasinkuna rimankasapa alli rurak runakuna kanankunata. Chaypina chay diyakonokuna mana pinkakushpa ashwan allita Jesukristuta katishpa kawsankasapa. Pablu Timoteota allima rimanata yachachin. b Diyakonokuna warminllawan kawsanankuna tiyan. Wambrankunata wasinpi kawsakkunata allita kamachiyta yachanankuna tiyan. Ob Chashnashina paninchikunapish allita rurashpa kawsanankuna tiyan. Mana llullakushpa mana sukta sukta yuyashpa kawsanankuna tiyan tukuy runakuna rimanankunapa alli rurak warmikuna kanankunata. 2 ]b Kan diyakonokunata akllashpayki kawanayki tiyan allitachu manachu rurashpa kawsaykansapa nishpa. Allita rurashpa kawsaykaptinkunaka almitinki diyakonokuna kanankunapa. : mb Diyakonokuna Tata Diospa yachachikunanta tukuy shunku kreyishpa allita yachachikunankuna tiyan. Allita rurashpa kawsanankuna tiyan ama kikinkunapa yuyayninkuna chatanankunapa. 6 ebChashnashina diyakonokuna allita rurashpa mana llullakushpa kawsanankuna tiyan. Mana llullachikushpa mana machashpa mana sukaman kullkita munashpa kawsanankuna tiyan. [ /bAnsianuka allita rurashpa kawsanan tiyan tukuy mana Jesukristuta kreyik runakuna rimanankunapa allita rurashpa kawsananta. Ansianu mana allita ruraptin ichara runakuna washanchanmansapa. Chaypina supay llullachinman ashwan mana allita rurananpa. Pablu yachachiwanchisapa alli rurak runakunata akllananchikunapa diyakonokuna kanankunapa. ` 9bSuk wawkinchi mana unaytara Tata Diosta katiykaptinra mana allichu ansianu kananpa. Chayrak katiykak runa ichara kreyinakunman tukuy layata yachananta. Chashna kreyinakuptin Tata Dios supaytashina kastiganka. bChay wawkinchi wasinpi mana allita kamachikuyta yachashpaka Tata Diospa wasinpipish mana allita kamachikuyta yachankachu. )bTukuy wasinpi kawsakkunata allita kamachiyta yachanan tiyan. Wambrankunata allita yachachinan tiyan alli kasukuk ama aynidorkuna kanankunapa. X)bChay wawkinchi ansianu kanayashpa mana machashpa mana makanakushpa mana piñanakushpa kawsanka. Mana kullkita sukaman munashpallachu kawsanka. Llaktamasinkunawan yanapanakushpa kuyanakushpa kawsanan tiyan. ?wbSuk wawkinchi ansianu kanayashpa allillata rurashpa kawsanan tiyan ama ni pi rimananpa mana allita rurashpa kawsaykananta. Warminllawan kawsanan tiyan. Allita yuyashpa Tata Diospa munananllata rurashpa kawsanan tiyan. Wasinpi maykan chayaptin kushikushpa chaskinan tiyan. Yachachikuyta allita yachanan tiyan. L bKunanka suk allima rimanata willayki: Ansianukuna kreyikukmasinkunata allita kuydashpa yachachishpa kawsanankuna tiyan. Chayrayku suk wawkinchi ansianu kanayashpaka alli trabajuta yuyan rurayta. +ObChashna kaptinpish warmikuna wawayashpa wawankunata wiwashpa allita rurashpa Jesukristuta tukuy shunku kreyishpa kawsashpankuna Tata Diosta kushichinkasapa.*MbChaymanta Evata supay llullachirkan. Mana Adantachu llullachirkan. Chaypina supay llullachiptin Evaka Tata Dios willashkanta manana kasunayashpa uchallikurkan. >wb Tata Dios Adanta rurashkanwasha Evata rurarkan. 0Yb Mana munanichu paninchikuna kusankunata yachachinankunapa nima kamachinankunapa. Yachachinisapa Tata Diospa rimananta yachachikuykaptinkuna upallalla uyarinankunapa. ykb Paninchikunata yachachinisapa alli yachachikuk runa yachachikuykaptin mana nima parlashpa uyarinankunapa. Z~-b Tata Diosta kuyashpa kushichik paninchikuna allita rurashpa kawsanankuna tiyan. } b Chaymanta paninchikunata yachachini allimallata llachapakunankunapa. Mana munanichu paninchikuna pinkakuna laya sukaman taksha llachapankunata churakunankunapa. Mana munanichu aypa chaniyuk llachapakunata rantishpa churakunankunapa. Paninchikunata yachachini allimallata chukchankunata allichanankunapa. Mana munanichu aypa chaniyuk kuriwan perlaswan sukaman sumachinankunapa. T|!bChashna kaptin munani tukuy llaktakunapi tukuy wawkinchikuna Tata Dioswan parlanankunapa. Munani tantanakushpa mana piñanakushpa mana ayninakushpa makinkunata atarichishpa Tata Dioswan parlanankunapa. z{mbTata Dios ñukata akllawashpa kachamuwashka paypa rimananta mana judiyu runakunata yachachinaynipasapa payta kreyishpa kawsanankunapa. Mana llullakunichu. Deverastami Tata Dios kachamuwashka mana judiyu runakunata yachachinaynipasapa. 1z[bJesukristuka wañushpa rantiwarkanchisapa wañuymanta salvawananchikunapa. Tata Dios munashkan tiempu yachachiwashkanchisapa Jesukristu wañushpa rantiwananchikunata. vyebTata Dioska sukllallami. Ñukanchikuna uchanchikunarayku paymanta ashudu karkanchisapa. Chaymanta suk runalla atipan Tata Diosman pushawayninchikunata paywan tantalla kawsananchikunapa. Chay pushawakninchikuna runaka Jesukristumi. lxQbTata Dios sukaman munan tukuy runakunata salvayta. Munan tukuy runakuna rimananta yachanankunapa. w}bChashna paykunapa roygashpanchikuna allita ruranchisapa. Chaymanta salvawakninchi Tata Diosta sukaman kushichinchisapa. mvSbYachachiysapa tukuy llaktapi awtoridarninkunapa tukuy kamachikukninkunapa royganankunapa. Paykuna alli kamachikuk kaptinkuna ñukanchikuna kushikushpa Tata Diosta allita kreyishpa tukuy layapi allita rurashpa kawsashunchisapa. Yu -bMash allita uyariway. Tata Diosta kreyik runakunata yachachiysapa Tata Diosta royganankunapa tukuy runakuna payta kreyishpa kawsanankunapa. Yachachiysapa Tata Diosta agradesinankunapa sukaman yanapaptinkuna. t {bHimeneowan Alejandro katiykashkankunamanta manana katinsapanachu. Chayrayku ñuka rimashkani chay ishkay wawkinchikuna supaypa mandunpi kawsanankunapa. Chaypina yachakunkasapa amana Tata Diosta rabyachinankunapa mana allikunata rimashpankuna.s bJesukristuta allita kreyishpa kawsay. Suk runakuna mana allikunata rurashpa kawsashpa mana Tata Diosta kreyishpanachu kawsaykansapa. r bWambrayni Timoteo, ñawpaka wawkinchikuna Tata Diospa munananta rimashpa willashushkasapa Tata Diospa rimananta yachachikunaykipa. Ñukapish willayki chay alli rimananta yuyashpa animukunaykipa suk alli makanakuk soldadushina allita yachachikunaykipa. Cq bChayrayku mana tukuyniyuk kamachiwakninchi Tata Diosta sukaman kuyaypachi. Mana kawashpanchikunapish akuychi mana tukuyniyukta mana wañuk Tata Diosninchita alabaypachi. Chashna kachun. p #bChashna uchasapa kaykaptinipish Tata Dios sukaman llakichiwashpa salvawashka tukuy runakuna yachanankunapa Jesukristu llakichiwananchikunata. Chayta yachashpankuna paykunapish ñukashina Jesukristuta kreyinkasapa sieluman rinankunapa paywan mana tukuyniyukta kawsak. -o UbMash uyariway suk alli rimanata yachachiptini: Tukuy runakuna kreyinankuna tiyan kay allpaman Jesukristu shamushkanta uchankunamanta salvanankunapa. Ñawpa ñuka Jesukristuta kreyik runakunata sufrichishpa kawsak kani. Chayrayku yuyanakuni tukuy runakunamanta ashwan uchasapa kanaynita. n 7bMana allita ruraptinipish Señorninchi Jesukristu sukaman llakichiwashpa sukaman yanapawashka payta kreyishpa kuyashpa paywan tantalla kawsanaynipa. m b Ñawpa tiempu Jesukristuta sukaman chiknishpa rabyachiptinipish Tata Dios llakichiwashpa kuyawarkan. Manara Jesukristuta kreyik kashpaynira payta kreyik runakunata sukaman sufrichirkani. Chashna sufrichishpayni mana yacharkanichu mana allita ruraykanaynita. >l wb Señorninchi Jesukristu riksiwarkan alli yachachikuk kanaynita. Chayrayku sukaman atipachiwashpa kachamuwashka rimananta yachachikuk. Chashna kachamuwaptin sukaman agradesini. Xk +b Yanapawakninchi Tata Dios ñukata kachamuwashka alli rimananta yachachikunaynipa. Chay alli rimananka willawanchisapa Jesukristu allimata salvawananchikunata. Pablu kushikun Tata Dios sukaman kuyaptin. 'j Ib Tata Dios kamachikunankunata chikan warmiwan kawsak runakunapa kurkansapa. Warmiwanshina ullkupuralla tantanakuk runakunapa, runamasinta rantikuk runakunapa kurkansapa. Llullakushpa jurak runakunapa, llullachikuk runakunapa, alli yachachikukkunata mana kasunayak runakunapa kurkansapa. i +b Yachanchi Tata Dios kamachikunankunata mana kushkankunata alli rurak runakunapa. Mana kasukukkunapa sakra likidu mana alli rurakkunapa kurkansapa. Uchallikukkunapa Tata Diosta mana kuyakkunapa, mamanta tatanta wañuchikkunapa, runamasinkunata wañuchikkunapa kurkansapa. ch AbYachanchi Tata Diospa kamachikunankuna alli kananta munanantashina yachachikuptinchikuna. g 9bChay runakuna Tata Diospa kamachikunankunata mana allita entiendishpapish yachachikunayansapa. Nima kikinkunapa yachachikunankunata entiendinsapachu. wf ibSuk wawkinchikuna Tata Diospa alli yachachikushkanta mana kreyinayashpankuna ayninakushpalla kawsansapa. e 1bChayta willashkayki yachachikunaykipa tukuy shunku Jesukristuta kreyishpa kawsanankunapa. Yachachiysapa allita rurashpa kawsanankunapa yuyayninkuna mana nimapi chatanankunapa mana nima estorbo tiyapunankunapa. Chaypina atipankasapa sukwan sukwan kuyanakushpa kawsayta. d  bChay runakunata yachachiysapa ama kasunankunapa ñawpa awilunkunapa kuentunkunata mana tukuk parlunkunata. Chay kuentunkunata sukaman kasushpankuna ayninakushpa kawsansapa. Chay parlunkuna mana nimapi yanapansapachu Tata Diospa munananta kasushpa rurayta. Ic  bMasedonia partiman rishpayni willashkayki Efeso llaktapi kiparinaykipa. Willashkayki chaypi kawsak mana alli yachachikuk runakunata yachachinaykipa ama chikan layata yachachikunankunapa. b bJesukristuta allita kreyishkaykirayku willayki wambrayni kanaykita. Kay kartata killkashpa munani Tata Diosninchi Señorninchi Jesukristuwan yanapashunaykipa kuyashunaykipa kushichishunaykipa. Pablu Timoteota yachachin paypa alli yachachikunanta ama sakinanpa. #a CbMunanayni wawkini Timoteo, salvawakninchi Tata Dios munaptin Jesukristu kachamuwashka paypa rimananta yachachikunaynipa. Pay kutimunanta shuyaykanchisapa. `5NSeñorninchi Jesukristuta roygani kankunata yanapashunaykichipa allita rurashpa kawsanaykichipa. Ñuka Pablu chayllatami killkashkaykichi._yNTata Dios kachamuwaptin willaykichi kay killkashkaynikunata leyiychi tukuy wawkinchikuna paninchikuna uyarinankunapa. T^!NTukuy chay llaktapi wawkinchikunata paninchikunata shutinipi rimachiychi. P]NWawkinikuna, paninikuna, ñukaykunapapish Tata Diosta roygaychi. o\WNTata Dios akllawashkanchikunarayku allita kuydawashunchisapa. Tukuy willawashkanchikunatami ruranka. <[qNKushichiwakninchi Tata Diosta roygani kikin yanapashunaykichipa allita rurashpa kawsanaykichipa. Tata Diosta roygani Jesukristu shamunankaman kuydashunaykichipa ama uchata rurashpa kawsanaykichipa. Chashna kuydashuptikichi payllata tukuy shunku kuyashpa payllata yuyashpa allita rurashpa kawsankichi. ;ZqNAma nima laya mana alli ruranakunata ruraychichu. -YSNSuk yachachikuk runa yachachishuptikichi allita yuyaychi Tata Diospa rimanantachu manachu yachachishuykankichi nishpa. Tata Diospa rimanan kaptin chayta kasuychi. "X=NTata Dios yanapaptinkuna ichará paninchikuna wawkinchikuna Tata Dios ruranayananta yachachishunkichi. Ama chay yachachishunaykichita washanchaychichu. SWNTata Diospa Espiritun ninashina kaptin ama payta sampayachiychichu. 3V_NLlakishpaykichipish kushikushpaykichipish Tata Diosllata agradesiychi. Tata Dios munan Jesukristuta kreyikkuna llakishpapish kushikushpapish payta agradesinanchikunapa. .UWNTata Dioswan parlashpalla kawsaychi. #TANKushikushpalla kawsaychi. ;SoNChaymanta llaktamasikichi mana allita rurashuptikichi ama kutipaychichu. Paykunata yanapaychilla. Jesukristuta kreyikmasikichiwan tukuy piwanpish yanapanakushpa kawsaychi. |RqNWawkinikuna, paninikuna, willaykichi mana trabajanayak wawkinchikunata willanaykichipa allita trabajanankunapa. Shaykudu wawkinchikunata animuchiychi. Katishkankunamanta sampayadukunata yanapaychi. Tukuy piwan alli modoyuklla kawsaychi. Q N Paykunata sukaman kuyanaykichi tiyan Tata Diospa rimananta yachachishuptikichi. Sukwan sukwan kuyanakushpa kawsanaykichi tiyan. P}N Wawkinikuna, paninikuna, roygaykichi Jesukristuta kuyak kamachishuknikichita yachachishuknikichita kuyanaykichipa. ON Kankuna tukuy chayta yachashpa sukwan sukwan kushichinakushpa animuchinakushpa kawsaykankichi. Kunanmantapacha ashwan ashwanta kushichinakushpa animuchinakushpa kawsaychi. Pablu animuchiwanchisapa ashwan allita Jesukristuta kreyishpa kawsananchikunapa. NN Jesukristu ñukanchikunarayku wañurkan kay allpapi kawsashpanchikuna sieluman rishpanchikunapish paywan tantalla kawsananchikunapa. M-N Tata Dios akllawarkanchisapa Jesukristu wañushkanrayku salvawananchikunapa. Mana piñakushpa kastigawananchikunapachu akllawarkanchisapa. LNChaymanta ñukanchikuna luspishina kawsashpanchikuna kikinchilla kamachinakushpa kawsananchikuna tiyan. Yuyayninchikunaman suk mana alli yuyaykuna shamuptin Jesukristullata allita kasushpa allita kuyashpa kawsaypachi. Jesukristu salvawananchikunapa shamunanta yuyaypachi. Chashna Jesukristu shamunanta yuyashpanchikuna suk soldadu umanpi arkanan kaskuta churakudushina kanchisapa. 1~}}`|{zz"y}yxww'v u=~Ñukaka chay wawkinchikunata willashkanisapa kankuna allita kuyashpa chaskinaykichipa. Chayrayku paykuna kankunapi chayaptinkuna kuyashpa yanapaychi. Chashna allita yanapaptikichi yachankasapa paykunata willashkaynikuna mana llulla kananta. Chaymanta tukuy maypi Jesukristuta kreyikmasinchikuna yachankasapa chay wawkinchikunata kuyanaykichita.lIchara maykan llaktamasikichi tapushunkichiman pimi Titoka nishpa. Chashna tapushuptikichika willaychi Tito ñukapa yachachikukmasini kananta yanapashunaykichipa. Chaymanta ichara tapushunkichiman pikunami Titopa purikmasinkuna nishpa. Chashna tapushuptikichika willaychi paykuna Jesukristuta kushichik runakuna kaptinkuna tukuy partikunapi Jesukristuta kreyikmasinkuna kachashkankunata. 7kgChaymanta suk wawkinchikunata chay wawkinchikunawan tantallata kachaykanisapa. Kay wawkinchita aypa kuti kawashkanisapa Jesukristuta kreyik runakunata kuyashpa yanapanankunata. Payka yachan kankuna alli kuyakuk runakuna kanaykichita. Chayrayku sukaman kushikun kawashuknikichi rinanta yachashpa. mjSMunanisapa allita rurayta Tata Dios kawananpa runakunapish kawanankunapa alli rurak kanaynikunata. i7Mana munanisapachu ni pi mana allita yuyawanankunapa kay aypa ofrendata apaptinikuna. Chayrayku chay wawkinchikuna ñukaykunawan tantalla rinkasapa. hwChashna alli yanapakuk kaptin tukuy Jesukristuta kreyikkuna payta akllashkasapa purikmasinikuna kananpa. Payka yanapawankasapa tukuy tantachishkaykichi ofrendaykichita apayta. Tukuy partimanta ofrendankunata apaykanisapa Señorninchi Jesukristuta sukaman kuyashpa kushichinaynikunapa. Chayta apaykanisapa tukuy runakuna yachanankunapa tukuy shunku yanapakuk kanaynikunata. jgMChaymanta Titowan tantalla suk wawkinchita kachaykani. Ñukaykuna Jesukristu salvakuk kananta yachachikuptinikuna payka yanapawarkansapa. Chayrayku maypipish kaptin tukuy wawkinchikuna rimansapa alli yanapakuk kananta. fTito munashpa yanapashuynikichita yuyarkan riyta pasyashuknikichi. Chayrayku willaptini rinanpa sukaman kushikushpa almitiwashka riyta. e Tata Dios Titota yuyachirkan ñuka kankunata kuyanaynishina paypish kuyashunaykichipa. Chayrayku Tata Diosta agradesini. xdiTata Dios killkadunpi willawanchisapa:“Aypa mikunata tantachik runakunapa mana puchurkanchu.Tipillata tantachik runakunapapish mana pishirkanchu.” Pablu Titota ishkay wawkinkunawan kacharkansapa chay ofrendata apanankunapa. Wc'Kunanka kankunapa rikchak laya tiyapushunkichi. Chay mana nimayuk wawkinchikunapa mana tiyapunsapachu. Chayrayku paykunata yanapaykankichi. Suk tiempu kankunapa pishiptin ichara paykunapa aypa tiyapunmansapa. Chaypina kankunata yanapashunkichiman. Chashna yanapanakushpa kawsashpanchikuna sukpapish sukpapish mana illapanchisapachu. ab; Ñuka mana munanichu sukkunata yanapanaykichirayku mana nimayuk kiparinaykichipa. !a; Tukuy shunku munashpa atipanaykichita kukuptikichi Tata Dios sukaman kushikushpa chaskinka. Mana tiyapushuptikichika Tata Dios mana mañashunkichichu. $`A Kankuna suk wata washa kushikuypurulla munashpaykichi kallarirkankichi chay ofrendaykichita tantachiyta. Kunanka yuyachiykichi chay kallarishkaykichi ofrendaykichita tukuchanaykichipa tantachiyta. Kushikushpalla kallarishkaykichishina tukuy atipanaykichita tukuchaychi tantachiyta. _ X^) Kankuna allita yachankichi Señorninchi Jesukristu sukaman kuyawashpanchikuna kay allpaman shamushkanta. Payka tukuy layayuk kaykashpa shamurkan mana nimayuk runa kananpa tukuy layayuk kananchikunapa. D]Chayta willashpayni mana kamachikukshinachu willaykichi chay ofrendaykichita kukunaykichipa. Masedonia partipi runakuna ofrendankunata kukushkankunata willashkaykichi kankunapish paykunashina aypata kukunaykichipa. Aypa ofrendata kukushpaykichi tukuy pi yachankasapa mana nimayuk wawkikichita kuyanaykichita. +\OKankunaka allita Jesukristuta kreyishpa kawsaykankichi. Tata Diospa rimananta allita yachashpa sukaman allita yachachikunkichi. Kushikushpalla llaktamasikichita yanapankichi. Ñukaykunatapish kuyawankichi. Kunanka tukuy kreyikukmasikichimanta ashwan alli ofrendakunata Tata Diosta kuychi. T[!Kankunapish paykunashina ofrendaykichita tantachishkankichi. Titoka kallarishka chay allima ofrendaykichita tantachiyta. Kunanka kashkan payta kachaykani chay tantachidu ofrendaykichita chaskikuk. LZMana yuyashkanisapachu aypata kunankunapa. Manara Tata Diosta nimata kushpankunara payta willarkansapa munananllata rurashpa kawsanankunapa. Chaymanta ñukaykunatapish sukaman yanapawarkansapa. }YsSukaman roygawashkasapa ofrendankunata apanaynikunapa mana nimayuk Jesukristuta kreyikmasinkunata yanapanankunapa. PXÑukaka kikini kawashkani kushikuypuru ofrendankunata Tata Diosta kuptinkuna. Tiyapunankunamanta atipashkankunata kurkansapa. Imankuna illapuptinkunapish kushikushpalla Tata Diosta kurkansapa. RWPaykunaka rikchak layata sufrishpankunapish kushikuypurulla kawsaykansapa. Mana aypa kullkiyuk kashpankunapish iden aypa kullkiyuk runakunashina rikchak laya tiyapushkankunata Tata Diosta kurkansapa. -V UMunanayni wawkinikuna, paninikuna, kunanka parlachinayaykichi imashnami Masedonia partipi Tata Dios Jesukristuta kreyik runakunata sukaman kuyashpa yanaparkansapa. PUChashna Titota kasushka kaptikichi yuyashpayni sukaman kushikuni. TKunanka Titoka ashwanta kuyashunkichi yuyashpa tukuy kankuna kasushkaykichita. Paytaka kuyashpa yanapashpa allita chaskirkankichi. S-Wawkinchi Tito manara kankunaman riptin willashkani kankuna alli rurak runakuna kanaykichita. Chaymanta kankunamanta kutimuptin imashnacha ñuka rimashkaynishina willawashkasapa allita rurashpa kawsanaykichita. Chayrayku kushikushkani Titopa shiminmanta chayta uyarishpa. 3R_ Chashna kuyawaptikichi sukaman kushikurkanisapa. Chaymanta ashwan sukaman kushikurkanisapa kawashpa wawkinchi Tito kushikuypuru kananta kankuna kushichishkaykichirayku. jQM Chay kartaynita killkashpayni mana chay uchallikushka runallatachu nima chay rabyachidu runallatachu yuyarkani. Chay kartaynita killkashkani entiendinaykichipa imashnami Tata Diospa ñawpakninpi kankuna kuyawankichi nishpa. `P9 Mash yuyaypachi imapami Tata Dioska munarkan llakinaykichipa. Kankunaka mana yankamantachu llakirkankichi. Chay kartaynita chaskishpaykichi kasukushkankichi. Chay uchallikushka wawkinchikunata piñayashpaykichi munarkankichi kastigayta. Manchakurkankichi yuyashpa payrayku Tata Dios kankunatapish kastigashunaykichita. Munarkankichi ñuka rinaynipa tukuyta allichak. Chay wawkikichita kastigashkankichi tukuy runakunata kawachinaykichipa mana uchayuk kanaykichita. /OW Tata Dios munananshina llakishpanchikuna atipanchisapa mana alli rurananchikunata sakiyta. Chayta sakiptinchikuna payka perdonawanchisapa. Chay laya llakinanchikunaka allininchikunapami. Chaymanta wakinkuna llakishpankunapish mana Jesukristutachu kreyinayansapa. Chayrayku wañunankuna tiyan. 4Na Chay llakishkaynimanta sukaman kushikuni. Mana llakita kushkaynikunaraykuchu kushikuni. Kunanka kushikunimi mana alli rurashkaykichita sakishpaykichi Tata Diosman kutiptikichi payllata kasushpa kawsanaykichipa. Tata Dios munashkanshina llakirkankichi. Chayrayku chay kartayni allinikichipa karkan. CMChay kachashkayni kartata leyishpaykichi suk tiempullapa sukaman llakirkankichi. Ñukapish llakirkani yachashpa kankunata sukaman llakita kushkaynita. Kunanka manana llakininachu. =LsTito ñukaykunapi chayamushpa kankuna sukaman kushichishkaykichita parlachiwashpa kushichiwarkansapa. Willawashkasapa sukaman kawawanayanaykichita. Willawashkasapa sukaman llakichiwashpa kuyawashpa sukaman yuyawashkaykichita. Wawkinchi Tito tukuy chayta parlachiwaptinkuna ashwan sukaman kushikushkanisapa. K{Llakidu kaykaptinikuna kushichiwakninchi Tata Dios sukaman kushichiwarkansapa wawkinchi Tito ñukaykunapi chayamuptin. KJMasedonia partipi chayashkaynikunamantapacha aypa runakuna sukaman sufrichiwaptinkuna mana atiparkanisapachu gustu kawsayta. Kaypi chaypi chay runakuna chikniwashpankuna manchachiwaksapa. XI)Chashna kuyashpayni mana nima yuyanaynita pakashpa willaykichi. Sukaman kushikuni kankuna allita rurashpa kawsaykaptikichi. Rikchak layata sufrishpaynipish kankunata yuyashpa sukaman animukushpa kushikuni. Chaymanta roygaykichi ñukaykunata tukuy shunku kuyawanaykichipa. Mana ni pita rabyachishkaykichichu. Mana ni pita uchallichishkaykichichu. Mana nima tiyapushuknikichita llullachishpa kichushkaykichichu. 2F _Munanayni wawkinikuna, paninikuna, Tata Dios sukaman allimata willawashkanchisapa yanapawananchikunata. Chayrayku tukuy laya mana alli ruranakunata amana ruraypachinachu nima yuyaypachinachu. Tata Diosllata allita kuyashpa kastigawananchikunata manchashpa paypa munananllata rurashpa kawsaypachi. EÑukami tataykichi kasha.Kankuna wambraynikuna kankichi.Tukuy laya atipak Tata Dios chayta willawanchisapa.”DDChaymanta Tata Dios killkadunpi rimarkan:“Chay uchallikuk runakunamanta llukshiychi.Chay mana alli ruranankunata ama ruraychichu.Chaypina ñukaka chaskishkaykichi. bC=Ñukanchikunaka kawsak Tata Diospa wasinshinami kanchisapa. Paypa wasinshina kashpanchikuna mana nima layapi atipanchisapachu ruradu dioskunata kuyayta. Kikin Tata Dios killkadunpi rimarkan:“Ñuka paykunapi kawsashpa paykunawan tantalla purisha.Ñukaka Tata Diosninkuna kasha.Paykunaka ñukapa wambraynikuna kankasapa.” SBJesukristu mana atipanchu supaywan allillapi chay yuyaylla kawsayta. Chashnashina Jesukristuta kreyik runakuna mana atipansapachu mana Jesukristuta kreyik runakunawan allillapi chay yuyaylla kawsayta. bA=Ama nimapi Jesukristuta mana kreyik runakunawan paktuta ruraychichu. Alli rurak runa mana alli rurak runamanta chikan laya yuyayuk. Lus tiyaptin manana tuta tiyannachu. Lus tutawan mana atipanchu chakrunakuyta. |@q Chayrayku ñuka tataykichishina roygaykichi kuyawanaykichipa. Imashnacha ñuka mana nimata pakashpa yachachishkaykichi chashnashina kankunapish tukuy yuyanaykichita willawaychi. Ama paktuta ruraypachichu mana Jesukristuta kreyik runakunawan. n?U Mana nimata pakashpaynikuna kuyaykaykichi. Ichará kankuna yuyawashpaykichi mana kuyawankichinachu. ,>Q Korinto llaktapi kawsak wawkinikuna paninikuna, tukuy shunku kuyaykisapa. Chayrayku mana nimata pakashpa kay kartata killkashpa allimata yachachishkaykichi. =  Llakidu kashpaynikunapish kushikuypurullami kawsaykanisapa. Mana nimayuk kashpaynikunapish sukkunata yanapashkanisapa Jesukristuta kreyishpa rikchak layayukshina kanankunapa. Mana nimayuk kashpaynikunapish Jesukristupa tukuy tiyapunan ñukaykunapa. 9<k Sukkuna allita riksiwashpankunapish mana riksiwakshina tukunsapa. Wañuk runakuna kashpaynikunapish kawsaykanisapalla. Sukaman makawashpankunapish mana wañuchiwashkasapachu. ; Suk runakuna kuyawansapa. Sukkuna yuyawansapa. Suk runakuna rimansapa alli rurak kanaynikunata. Sukkuna rimansapa mana alli rurak kanaynikunata. Ñukaykuna sukaman allimata yachachikuptinikunapish sukkuna rimansapa llullakushpa yachachikunaynikunata. E:Tata Diospa rimananta mana llullachikushpa yachachikunisapa. Tukuy trabajuynikunapi Tata Dios sukaman yanapawansapa. Tata Dios sukaman yanapawaptinkuna atipanisapa chikniwak runakunata yachachiysapata. Allita rurashpa kawsaptinikuna runakuna llullachiwanayashpankuna manami atipansapachu pantachichiwaysapata. 93Chashna sufrishpaynikunapish allita rurashpa kawsaykanisapa. Tata Diospa rimananta allita yachachikunisapa. Mana piñakushpa tukuy runakunata yanapashpa kawsaykanisapa. Tata Diospa Espiritun yanapawaptinkuna mana llullachikushpa aypa runakunata kuyashpa kawsaykanisapa. i8KAypa kuti runakuna makawarkansapa karselpi churawarkansapa piñayawashpankuna kaparichiwarkansapa. Rikchak layapi sukaman trabajarkanisapa. Aypa kuti mana allitachu puñuk kanisapa. Aypa kuti mana nimata mikukchu kanisapa. 77Allita rurashpa kawsanisapa tukuy runakuna yachanankunapa Tata Diospa trabajanaynikunata. Chashna Tata Diospa trabajashpaynikuna kushikushpalla sufrinisapa. Rikchak layakuna illawaptinkunapish llakishpaynikunapish mana nimata amishpaynikunalla Tata Diosllapa trabajaykanisapa. 6Ñukaykuna allita yachachikushpaynikuna allita rurashpa kawsanisapa ama ni pi yachachikunaynikunata washanchanankunapa. m5STata Dios killkadunpi rimarkan:“Yanapanayni tiempu uyarishkayki. Salvanayni diya yanapashkayki.” Chashna Tata Dios rimaptin willaykichi: Kunanka Tata Dios yanapawananchikuna tiempumi. Kunanka salvawananchikuna diyami. 4 Kunanka ñukaykuna Tata Dioswan tantalla trabajashpaynikuna sukaman roygaykichi: Tata Dios kuyashunaykichita ama washanchaychichu. X3)Jesukristu mana nimapi uchallikuptinpish uchanchikunarayku Tata Dios ucha rurak runatashina payta kastigarkan. Tata Dios Jesukristuta kastigashkanrayku ñukanchikunata manana kastigawashunchisapanachu.u2cJesukristu ñukaykunata kachamuwaptinkuna Tata Dios kikin yachachishunaykichitashina yachachiykichi. Chayrayku Jesukristu willawashkankunata ñukapish willaykichi: Amana Tata Diosta chiknishpaykichi paywan kuyanakushpa kawsaychi. c1?Tata Dios allita entiendichiwanchisapa Jesukristu wañushkanrayku perdonawananchikunata paywan tantalla kuyanakushpa kawsananchikunapa. Chashna Tata Dios perdonawashpanchikuna uchanchikunata manana yuyannachu. Chaymanta kamachiwanchisapa tukuy runakunata yachachinanchikunapa imashnami paykunapish Tata Dioswan kuyanakushpa kawsankasapa nishpa. _07Tata Dios atipachiwanchisapa chay mushuk ruranakunata rurashpa kawsananchikunapa. Jesukristu wañushkanrayku Tata Dios perdonawashkanchisapa payta chiknishkanchikunamanta kuyashpa kawsananchikunapa. Kunanka Tata Dios kamachiwanchisapa tukuy runakunata yachachinanchikunapa imashnami paykunapish paywan kuyanakushpa kawsankasapa nishpa. /Kunanka Jesukristuwan tantalla kawsashpanchikuna mushuk layata yuyaykushpana kawsanchisapa. Tata Dios mushuk runakunatana rurawashkanchisapa. Chay ñawpa mana alli rurashkanchikunata sakishpanchikuna mushuk alli ruranakunata rurashpana kawsanchisapa. ./Ñukanchikuna manana runakunapa yuyaykunankunashinanachu rimanchisapa Jesukristuta kreyik runakuna mana alli rurak kanankunata. Manara Jesukristuta kreyishpa kawsashpanchikunara yuyarkanchisapa paypish mana alli kananta. Kunanka mananami chashnanachu yuyaykunchisapa. j-MJesukristuka ñukanchikunarayku wañurkan payllatana kasushpa kawsananchikunapa. Wañushkanmanta kawsamurkan payllapa munananta rurashpa kawsananchikunapa amana kikinchikunallapa munananchikunata rurashpa kawsananchikunapa. &,EÑukanchikuna allita yachanchisapa Jesukristu sukaman kuyawananchikunata. Chayta yachashpanchikuna tukuy tiempu payllata kasushpa kawsashunchisapa. Yachanchisapa Jesukristu kuyawashpanchikuna ñukanchikunarayku wañushkanta. Chayrayku manana uchallikushpanachu kawsaykanchisapa. =+s Chay runakuna demento kanaynikunata rimaptinkunapish allita yachachikunisapa Tata Diosllata kushichinaynikunapa. Chaymanta yachankichi kankunapa allinikichipa trabajanaynikunata. * Manami kashkanchu alabanakuykanisapa. Kayta parlachishkaykichi kushikuypuru kanaykichipa yachashpa ñukaykuna allita yachachikunaynikunata. Chayta yachashpaykichi chay chatawak runakunata atipankichi kuskanpi ayniyta. Chay chatawak runakunaka yuyansapa kikinkunalla allita yachachikunankunata. Mana yuyansapachu ñukaykuna allita tukuy shunku Jesukristuta kreyishpa yachachikunaynikunata. h)I Ñukaykunaka allita yachanisapa Tata Dios tukuy mana alli rurak runakunata kastiganankunata. Chayta allita yachashpaynikuna tukuy runakunata sukaman willanisapa Jesukristuta kreyishpa kawsanankunapa. Tata Dios tukuy yuyayninikunata riksishpa yachan ñukaykuna allita yachachikunaynikunata. Sukaman munanisapa kankunapish chayta yachanaykichipa. c(? Suk diya Jesukristu tukuy runakunata ñawpakninman kayawashunchisapa. Chaypina willawashunchisapa ima layatami kay allpapi kawsashkanchisapa nishpa. Allita rurashpa kawsaptinchikunaka sielupi kawsachiwashunchisapa. Mana allita rurashpa kawsaptinchikunaka kastigawashunchisapa. Pablu yachachikun Tata Dioswan kuyanakushpa kawsananchikunapa. Q' Chayrayku kay allpapi kawsashpanchikunara Jesukristupa munananllata allita rurashpalla kawsaypachi. Chaymanta wañushkanchikunawasha sielupipish paypa munananllata rurashpalla kawsashunchisapa. y&kChayta allita yachashpanchikuna sukaman munanchisapa wañushpa sieluman riyta Jesukristuwan tantalla kawsakna. % Jesukristuwan manara uyapura kawanakushpanchikunapish allita yachanchisapa sieluman rishpanchikuna paywan kawanakunanchikunata. `$9Tata Diospa Espiritun ñukanchikunapi kawsaptin yachanchisapa suk mushuk kuerpunchikunata chaskinanchikunata. Kay allpapi kawsashpanchikunara manara atipanchisaparachu sielupi Jesukristuwan tantalla kawsayta. N#Kikin Tata Dios rurawashkanchisapa mushuk kuerpunchikunawan sielupi kawsananchikunapa. Chaymanta ñukanchikunaman Espiritunta kachamurkan allita yachananchikunapa mushuk kuerpuyuk kananchikunata. ."UKay allpapi kawsashpanchikunara sukaman padesishpa kay unkundero kuerpunchikunawan aminakunchisapa. Manami kay kuerpunchikunataka sakinayanchisapachu. Chashna mana kuerpunchikunata sakinayashpanchikunapish munanchisapa sielupi mushuk kuerpunchikunawan kawsayta amana kutin wañunanchikunapa. !!Sielupi kawsashpanchikuna llachapawan arkanakukshina chikan laya mushuk kuerpuyukna kashunchisapa ama llatanllashina kananchikunapa. / WKay allpapi wañunanchikuna diyakaman sufrishpa kawsanchisapa. Sufrishpa aminakushpanchikuna sukaman rinayanchisapa chikan laya mushuk kuerpunchiwan sielupi kawsak. & GYachanchisapa runakunapa ruradu wasinkuna wakllishpa urmananta. Ñukanchikunapish wañuptinchikuna kay kuerpunchikuna wasishina allpana tukunan tiyan. Yachanchisapa wañushkanchikunawasha Tata Dios kashkan kawsachimuwananchikunata. Chikan laya mushuk kuerpuyukna kashunchisapa sielupi mana tukuyniyukta kawsananchikunapa. Chay mushuk kuerpunchikuna manami kay allpapi runakuna rurashkan wasikunashinanachu kanka. yChayrayku sufrishpanchikunapish amana sukaman llakiypachinachu. Sieluta manara kawayta atipashpanchikunapish chayta yuyashpalla kawsaypachi. Tukuy kay allpapi tiyak tukunan tiyan. Chay mana kawayta atipananchikuna mana kutin tukunkachu.W'Suk tiempullapa kay allpapi kawsashpanchikunara sufriptinchikunapish mana nimananchu. Sufrishkanchikunawasha Jesukristu sieluman pushawashunchisapa chaypi kushikuypuru mana tukuyniyukta kawsananchikunapa. _7Tata Diosta sukaman agradesishpanchikuna mana shaykushpa payllata kreyishpa kawsashunchisapa. Kuerpunchikuna viejuyaptinkunapish diyan diyan tukuy shunku ashwan ashwanta Jesukristuta kreyishpa kawsanchisapa. Ñukaykunaka rikchak layata sufrishkanisapa kankuna Jesukristuta kreyishpa kawsanaykichipa. Chaypina Tata Dios sukaman yanapashuptikichi ashwan aypa runakuna payta kreyishpa kawsankasapa. Chaypina ashwan aypa runakuna Tata Diosta kushichishpa agradesinkasapa. V%Tata Dios Jesukristuta wañu shkanmanta kawsachimushkanrayku yachanchisapa ñukanchikunatapish kawsachimuwananchikunata. Chaymanta kankunawan paktata pushawashunchisapa paywan tantalla kawsananchikunapa. "= Tata Diospa killkadu rimananpi willawanchisapa: “Ñuka Tata Diosta kreyishpa kawsashpayni tukuy pita parlachini payta kreyishpa kawsaykanaynita.” Ñukanchikunapish Jesukristuta kreyishpa kawsashpanchikuna tukuy pita parlachinchisapa payta kreyishpa kawsaykananchikunata. 'G Ñukaykuna yachachikuptinikuna sukaman wañuchiwanayansapa. Chaykamanka kankuna yachachikunaynikunata kreyishpaykichi rinkichi sieluman Tata Dioswan kawsak. 9 Jesukristuta kreyishpa kawsaptinikuna imay orapish kaptin wañuymansapa tukuy runakuna yachanankunapa Jesukristu tukuy layapi yanapawanankunata. # Kuti kuti Jesukristushina yakallapa wañunisapa tukuy runakuna yachanankunapa Jesukristu ñukaykunapi kawsashpa sukaman yanapawanankunata. % Runakuna sukaman sufrichiwaptinkunapish Tata Dios mana sakiwansapachu. Runakuna waktakuwaptinkunapish mana atipansapachu wañuchiwaysapata. {oTata Dios tukuy layapi ñukaykunata yanapawansapa. Chayrayku runakuna sukaman amichiwashpankunapish mana atipansapachu Tata Diospa munananta ruranaynikunamanta michawaysapata. Sukaman sufrishpaynikunapish mana sukamanchu turbakunisapa. 6eJesukristu entiendichiwashpanchikuna Tata Dios allima kananta lusninta kuwanchisapa. Ñukanchikuna metomanta ruradu pakikuk kallanakunashinalla kashpanchikuna chay lusta kawachikunchisapa. Jesukristu ñukanchikunapi kawsaptin tukuy runakuna yachankasapa Tata Dios sukaman allimata yanapawaptinchikunara atipananchikunata allikunata rurayta. Yachankasapa mana kikinchikunallamanta nima allikunata atipananchikunata rurayta. c?Kallarinan tiempu Tata Dioska rimashpalla tuta likidumanta lusta rikurichimurkan. Kunan tiempupish Tata Dios shunkunchikunapi lusninta rikurichimun payta riksinanchikunapa. Tata Dios wambran Jesukristuta kachamurkan lusninta kawachiwashpanchikuna entiendichiwananchikunapa pay sukaman allima kananta. Jesukristullata kreyishpa kawsaypachi. Allita yachachikunisapa Jesukristu tukuy layapi sukaman sinchi kamachikuk kananta. Mana yachachikunisapachu tukuy runakuna yuyanankunapa ñukaykuna tukuy laya yachak kanaynikunata. Willaykichi Jesukristuta kuyashpaynikuna kankunapa yanapaknikichilla kanaynikunata. c?Paykuna mana kreyinayaptinkuna kamachikuknin supay yuyayninkunapi llullachinsapa mana kawakukshina kanankunapa. Chayrayku mana atipansapachu entiendiyta Jesukristu kawachiwananchikunata ima layami Tata Dioska nishpa. +OSuk runakuna mana kreyinayansapachu Jesukristu uchanchikunamanta salvawananchikunata. Wañuyman riykashpankuna yachachikunaynikunata mana entiendinsapachu. 9kMana munanisapachu nima pinkakunapa layakunata pakalla rurayta. Kuskallata mana llullachikushpa yachachikunisapa. Tata Diospa rimananllata allita yachachikunisapa. Chashna allita yachachikuptinikuna tukuy riksiwak runakuna yachansapa Tata Diospa ñawpakninpi yachachikunaynikuna sukaman allima kananta.   !Tata Dios ñukaykunata kuyawashpankuna akllawarkansapa paypa rimananta yachachikunaynikunapa. Chayrayku mana shaykushpa yachachikunisapa. G Tata Diospa Espiritun yanapawaptinchikuna atipanchisapa paypa munananta allita entiendiyta. Yuyayninchikuna manana arkadushinanachu. Chashna entiendishpanchikuna espejushina tukuy runakunata kawachinchisapa Tata Dios sukaman allima kananta. Tukuy diya Jesukristu Espiritunwan yanapawaptinchikuna Tata Diospa munananta ashwan ashwanta atipanchisapa rurayta. Ashwan ashwanta Jesukristu kawsashkanshina ñukanchikunapish kawsashunchisapa.W 'Jesukristuka Tata Diospa Espiritunwan idenllata atipan yanapawayninchikunata allita rurashpa kawsayta. Chashna Espiritun yanapawaptinchikuna atipanchisapa mana uchallikushpa Tata Diosta kasushpa kawsayta. > uChaymanta Señorninchi Jesukristuta kreyishpa kawsaptinchikuna yuyayninchikuna manana arkadushinanachu. Chaypina atipanchisapa Tata Diospa yachachikunanta allita entiendiyta. % CKunankaman chay ñawpa Moisespa killkadu yachachikushkanta leyishpankuna mana nima entiendinsapachu yuyayninkuna iden llachapawan arkadushina kaptin. [/Chay ñawpa tiempu Moises yachachikuptinkunapish israel runakuna mana entiendirkansapachu yuyayninkuna arkadushina kaptinkuna. Kunankamanllara judiyumasinikuna chay ñawpa killkadu yachachikushkanta leyishpankuna manara entiendinsaparachu yuyayninkuna arkadushinara kaptinkuna. Jesukristu entiendichiptinkunara atipankasapa entiendiyta. ) Mana Moisesshinachu yachachikunisapa. Moiseska uyanta llachapawan arkarkan ama israel runamasinkuna kawanankunapa uyan llipyaynin chinkaptin. a; Tukuy kayta yachashpaynikuna mana nimata pakashpaynikuna allita yachachikunisapa. .U Chay ñawpa kamachikunankuna suk tiempullapa kashpapish allima karkan. Chaymanta Tata Diospa mushuk yachachikunanka mana tukuyniyuk kashpa sukaman ashwan allimami. uc Chay ñawpa kamachikunankuna allima kaptinpish Tata Diospa mushuk yachachikunanka sukaman ashwan allimami.  Chay ñawpa kamachikunankuna allima kashpapish willawanchisapa Tata Dios kastigawananchikunata. Chaykamanka Tata Dios willawanchisapa Jesukristu wañushkanrayku uchanchikunamanta perdonawananchikunata. Chay willawananchikunaka ashwan allimami.  Chay Moisespa kamachikunankuna allima kaptinpish Tata Diospa Espiritunpa mushuk yachachiwananchikunaka sukaman ashwan allimami. mSMoises Tata Diosmanta rumikunapi killkadu kamachikunankunata chaskiptin uyan sukaman llipyarkan. Chashna uyan llipyak likidu kaptin israel runakuna mana atiparkansapachu payta kawayta. Chaymanta tipimanta tipimanta Moisespa uyanka manana llipyarkannachu. Chay Moisespa kamachikunankuna wañunanchikunapa willawaptinchikunapish sukaman allima karkan. {oTata Dios atipachiwansapa paypa mushuk paktunta yachachinaynipasapa. Tata Diospa Espiritun shunkunchikunapi kawsashpa mushuk paktuta ruran. Mana chay ñawpa killkadu kamachikushkantashinachu ruran. Tata Diospa Espiritun kawsachiwanchisapa. Chay ñawpa killkadu kamachikunankunaka yachachiwanchisapa wañunanchikunata. Tata Diospa mushuk yachachikunan sukaman allimami. %Ñukaykunaka kikinikunallamanta mana atipanisapachu allita yachachiynikichita. Tata Diosllami atipachiwansapa allita yachachikunaynikunapa. ~Jesukristu yanapawaptinkuna allita yachachikuykanisapa. Allita yachanisapa Tata Dios willawanankunata allita yachachikunaynikunata. ]}3Jesukristu yanapawashkasapa shunkuykichipi paypa kartantashina killkanaynikunapa. Tukuy runakuna kawashushpaykichi yachansapa Jesukristupa kartanshina kanaykichita. Payka mana tintawanchu killkarkan. Mana tukuyniyuk kawsak Tata Diospa Espiritun shunkuykichipi killkakukshina allita yachachishunkichi. Mana Moisesshinachu rumipi killkakun. |wÑukaykuna kankunawan kashpaynikuna allita yachachishpaynikuna shunkuykichipi iden kartatashina killkashkanisapa. Chaymanta kankuna Jesukristuta kreyishpa allita rurashpa kawsaptikichi tukuy runakuna yachankasapa allita yachachikushkaynikunata. { Tukuy kaykunata killkaptinikuna mana kikinikunallachu alabanakuykanisapa. Kankuna allita riksiwaptikichi kankunaman rishpaynikuna mana nima kartata apanisapachu mana riksidu runakunashina. Nima kankunamanta kartata mañaykichichu chikan llaktaman rinaynikunapa. zÑukaykuna allima mishkik asnakshina kashpaynikuna mana chikan runakunashina kullkillata munashpa yachachikunisapachu. Tata Dios kachamuwaptinkuna Jesukristuwan tantalla kawsashpaynikuna mana llullachikushpa Tata Diospa rimananta yachachikunisapa.:ymMillanapa laya asnakshina kanchisapa Jesukristuta mana kreyinayak runakunapa wañuyman riptinkuna. Chaymanta allima mishkilla asnakshina kanchisapa Jesukristuta kreyik runakunapa sielupi kawsak riykaptinkuna. Mana Tata Dios yanapawaptinchikuna mana atipanchisapachu allima mishkik asnakshina kayta. xJesukristu ñukanchikunapi kawsashpa yanapawanchisapa Tata Diosta kushichishpa paypa allima mishkilla asnakshina kananchikunapa. Allima mishkilla asnakshina kanchisapa uchankunamanta perdonadu runakunapa uchankunamanta mana perdonadu runakunapapish. wyAkuychi Tata Diosta sukaman agradesiypachi yanapawaptinchikuna Jesukristullata allita kreyishpa kawsananchikunapa. Suk alli desfilepishina Jesukristu ñawpachiwanchisapa payta katinanchikunapa. Tukuy runakuna kawawanchisapa supayta mana kasunanchikunata. Chaymanta tukuy llaktakunapi yachachikuptinchikuna chay yachachikunanchikunaka suk allima mishkilla asnakshinami. v Chashna aypa runakunata yachachishpaynipish mana gustuchu karkani mana chay llaktapi wawkinchikuna Titota tarishpayni. Chayrayku chay runakunata sakishpa Masedonia partiman kutirkani payta maskak. Jesukristu yanapawanchisapa allita rurashpa kawsananchikunapa. `u9 Kunanka parlachiykichi purishkaynita. Troas llaktaman rirkani yachachikunaynipa Jesukristu salvawakninchikuna kananta. Chay llaktapi kashpayni Tata Dios sukaman yanapawarkan aypa runakunata yachachikunaynipa. t Chashna ñukanchikuna chay runata perdonaptinchikuna Satanas mana atipanchu llullachiwayninchikunata. Yachanchisapa mana kuyanakushpa kawsaptinchikuna supay kunanlla llullachiwananchikunata. Pablu willansapa Troas llaktapi kashpa llakidu kashkanta. Ds Kankuna pitapish kaptin perdonaptikichika ñukapish perdonasha. Ima laya uchapish tiyapuptin kankuna perdonaptikichika ñukapish Jesukristupa ñawpakninpi kankunata kuyashpa perdonasha. Dr Chay kartaynita killkarkaykichi yachanaynipa kasuwankichichu manachu nishpa. Chay kartaynita ñami kasushkankichina. Kunanka kay killkanaynitapish kasushpa chay runata perdonaychi. ^q5Chayrayku roygaykichi chay wawkikichita yanapanaykichipa kuyanaykichita yachananpa. bp=Kunanka perdonanaykichi tiyan. Chaymanta kushichiychi ama sukaman llakishpa kawsananpa. !o;Ñami yaka tukuyna chay uchallikuk runata willashkankichina ama kankunawan tantanakunanpa. Chashna willashpaykichika ñami aypatana kastigashkankichi. 4naChay uchallikuk runa sukaman llakita kushurkankichi. Ñukatapish llakita kuwarkan. Mana mirachishpachu rimaykani. Manami kankunatashinachu ñukata llakita kuwashka. fmEChay kartaynita killkashpayni sukaman llakishpa wakashpa killkashkaykichi yachanaykichipa tukuy kankunata sukaman kuyanaynita. Mana munarkanichu llakita kuynikichita. Pablu riman chay uchallikuk runata perdonashkantana. }lsChayrayku suk kartata piñakushpayni killkarkaykichi allita rurashpa kushichiwanaykichipa. Chayrayku manara kankunaman rinayashkanirachu ama llakita kuwanaykichipa. Allita yacharkani kushikuypuru kaptini kankunapish kushikuypuru kanaykichita. k'Mana allichu kanman kankunata llakita kunaynipa. Llakidu kaptikichika ¿pití ñukataka kushichiwanman? Kankunalla kushichiwanaykichi tiyan. ej EChayrayku yuyarkani manara kankunaman riyta ama kankunata piñayashpayni llakita kunaynipa. Li Mana munanichu kamachikuknikichishina riyta. Kankunaka ñami allitana Jesukristuta kreyiykankichi. Ñuka pasyaknikichi rishpayni sukaman yanapanayaykichi ashwan kushikuypuru kawsanaykichipa.h %Manara Korinto llaktaykichiman rishkanirachu ama kankunawan sukaman rabyakunaynipa. Tata Dios yachan mana llullakushpa rimaykanaynita. Kg Tata Dios Espiritunta kuwashpanchikuna selluchawashkanchisapa payllapa kananchikunapa. Ñukanchikunapi Espiritun kawsaptin yachanchisapa Tata Dios deveras tukuy willawashkanchikunata rurananta. ~,||=zzyuxHwPvuttscrqvpoon&mlkkihh%gU=p<[:998l7542104/-,,2**;)U(:'8'&%$$?#"! E@p ?tS 6 E  ![UkzOChaymanta Tata Dios chay ishkay ñawpa llaktakuna Sodomata Gomorrata rupachirkansapa uchpa tukunankunakaman. Paykunata rupachirkansapa tukuy runakuna yachanankunapa Tata Dios mana alli rurak runakunata kastiganankunata. oyWChaymanta ñawpa tiempu Noepish runamasinkunata allita yachachiptinkunapish mana munarkansapachu kreyiyta. Chayrayku Tata Dios mana perdonashpa tukuy allpapi yakuta untachirkan. Chaypina tukuy chay mana alli rurak runakuna sipikushpa wañurkansapa. Tata Dios alli rurak Noeta kanchis runakunawan tantallata salvarkansapa ama sipikushpa wañunankunapa. 3x_Ñawpa tiempu suk angelkuna mana allikunata ruraptinkuna Tata Dios mana perdonarkansapachu. Chay angelkunata kadenashpa rawraykak ninaman wishchukurkansapa tuta likidupi kiparinankunapa. Chay tuta likidupi Tata Dios paykunata wakaychaykansapa willanan diyakaman maymanmi kachankasapa nishpa. w}Chay llullachikuk runakuna kikinkunapa yuyayninkunallata yachachikushpa munansapa kullkita kunaykichipa. Ñawpamantapacha Tata Dios rimarkan tukuy llullachikuk runakunata kastiganankunata. Chayrayku mana kishpinkasapachu Tata Diospa kastigunmanta. Bv}Aypa runakuna chay llullachikuk runakunata katishpa mana alli ruranakunata rurashpa kawsankasapa. Chayrayku suk runakuna rimankasapa Jesukristupa yachachikunan mana alli kananta. u 1Ñawpa tiempu aypa mana alli yachachikuk runakuna israel runakunata llullachirkansapa. Kunanpish kankunapi aypa mana alli yachachikuk runakuna tiyan. Kankuna mana malisyaptikichi llullachishunkichi amana Jesukristuta allita kreyishpa kawsanaykichipa. Mana kreyinayansapachu Jesukristu wañushpa uchankunamanta salvanankunata. Chashna llullachikushpa yachachikuptinkuna Tata Dios raslla kastigankasapa. [t 1Ñawpa alli yachachikuk runakuna mana kikinkunapa yuyayninkunallatachu yachachikurkansapa. Tata Diospa Espiritun chay alli rurak runakunata yachachiptinkuna Tata Diospa rimananta allita yachachikurkansapa.{s qAllita uyariwaychi. Ñukanchikuna manami kikinchikunallachu atipanchisapa Tata Diospa rimananta entiendiyta. Tata Dios sielumanta rimashka kaptin yachanchisapa chay ñawpa yachachikuk runakunapa killkashkankuna deveras allima kananta. Chayrayku chaykunata allita kasuychi. Chay killkashkankunaka alkusa tutapi rawraykakshinami. Jesukristu kashkan shamunankaman Tata Diospa rimanan pakarinan llukshimuykak luserushina yachachiwanchisapa. Jesukristu kashkan shamushpa inti lusnin kawachiwananchikunashina tukuy layata yachachiwashunchisapa. eq EChashna Tata Dios sielumanta willaptin chay akllashkan urkupi kashpaynikuna uyarirkanisapa. mp USuk kuti urkupi kashpaynikuna kawarkanisapa Tata Dios Jesukristuta sukaman kuyashpa llipyachiptin. Uyarirkanisapa Jesukristuta kuyashpa alabaptin. Sielumanta Tata Dios willarkan: “Kayka wambraynimi. Paytami sukaman kuyani.” ko QÑuka yachachikukmasinikunawan ñami allitana yachachishkaykichi Señorninchi Jesukristu tukuy laya ruray atipak kananta. Yachachishkaykichina kashkan shamunanta. Chashna yachachishpaynikuna manami kikinikunapa yuyanaynikunamantachu kuentukunata parlachishkaykichi. Ñukaykuna tukuy laya yachak Jesukristuta kikinikuna ñawinikunawan kawarkanisapa. gn IChayrayku tukuy yachachishkaynikunata yuyachiykaykichi wañushkayniwasha ama kunkanaykichipa. Am Señorninchi Jesukristu willawashka utka wañunaynitana. `l ; Amarapish wañushpaynira sukaman munani tukuy yachachishkaynikunata yuyachiynikichita. Pk  Kankunaka ñami Tata Diospa rimananta allitana yachankichi. Chayta allita kreyishpa kawsaykankichi mana llulla kaptin. Chayta allita yachaykaptikichipish ñuka kashkan tukuyta yuyachiykaykichi. j / Chashna allita rurashpa kawsaptikichi Tata Dios sukaman kushikushpa sieluman pushashunkichi paywan kushikushpa kawsanaykichipa. Chaypi salvawakninchi Jesukristu mana tukuyniyukta sukaman allimata tukuy layapi kamachikuykan. Pedru tukuy yachachikushkanta yuyachiwanchisapa. oi Y Wawkinikuna, paninikuna, Tata Dios akllashushkankichi paypa mandunpi kawsanaykichipa. Chayrayku mana shaykushpa tukuy shunku kreyishpa payllata katiychi. Tata Diospa rimananta allita kasushpaykichi mana uchapi urmankichichu. Uh % Mana Jesukristuta ashwan ashwanta kasushpa kawsashpanchikunaka iden mana alli kawakuk runakunashinami kanchisapa. Manana yuyanchisapanachu Tata Dios ñawpa uchanchikunamanta perdonawashkanchikunata. Gg  Ashwan ashwanta allita rurashpa kawsashpaykichi kamachiwakninchi Jesukristuta sukaman kushichinkichi. Payta ashwan allita riksinkichi. Payta riksishpaykichi manami yankapachu katiykankichi. 7f iJesukristuta kuyashpalla kawsashpaykichi tukuy Jesukristuta kreyikmasikichiwan kuyanakushpa kawsaychi. Kuyanakushpa kawsashpaykichi tukuy runamasikichita kuyashpa kawsaychi. ce ATata Diospa rimananta yachakushpaykichi kikikichi kamachinakuychi. Kikikichi kamachinakushpaykichi mana shaykushpalla Jesukristuta katishpa kawsaychi. Jesukristuta katishpa kawsashpaykichi payta kuyashpalla kawsaychi. ?d yChayrayku Jesukristuta kreyishpa kawsashpaykichi sinchikushpa allillata rurashpa kawsaychi. Chashna allillata rurashpa kawsashpaykichi Tata Diospa rimananta allita yachakuychi. Ac }Jesukristu sukaman kuyawashpanchikuna willawashkanchisapa sukaman allimata yanapawananchikunata. Kankuna chay alli willawashkanchikunata kasushpa kawsashpaykichi atipankichi Jesukristushina allita rurashpa kawsayta. Manana chay mana Jesukristuta kreyik runakunashinanachu munanaykichillata rurashpa kawsankichi. b ;Jesukristuta riksiptinchikuna Tata Dios sukaman tukuy laya atipak kashpa yanapawanchisapa allita rurashpa payta kuyashpa kawsananchikunapa. Jesukristu sukaman almirana laya alli rurak kashpa sukaman kuyawashpanchikuna kayawashkanchisapa payllata kasushpa kawsananchikunapa. Kaypi ñukawan tantalla Tata Dios akllashkanmasinchikuna rimachishunkichi. Chayllatami ñuka Juan killkashkaykichi.E^  Ñuka ashwanta yachachinayashpaynipish mana munanichu kartaynipi yachachiynikichita. Chayraykumi rinayani kankunawan tantanakushpa uya uya kawanakuk sukaman kushichinakunanchikunapa. E]  Paykunata rimachishpaykichi yanapaykankichi llullachikuyta. \  Chaymanta kankunapi mana alli yachachikuk runakuna chayaptinkuna ama wasikichipi yaykuchiychichu. Ama nima rimachiychichu. [ } Kankuna Jesukristupa yachachikushkanta allita kreyishpalla kawsashpaykichi Tata Dioswan kuyanakushpa Jesukristuwanpish kuyanakushpa kawsaykankichi. Chaymanta Jesukristupa yachachikushkanmanta ashuk runakuna mana Tata Dioswanchu kawsaykansapa. 8Z kChayrayku kuydanakuychi ama chay llullachikuk runakuna llullachishunaykichipa. Paykuna llullachishuptikichika ichará mana premyuykichita chaskinkichichu trabajashkaykichipa. Chaypina pierdinkichiman Tata Dios kushunaykichita. Allita rurashpa kawsaptikichi Tata Dios paktadu premyuykichita kushunkichi. $Y CKay allpapi aypa llullachikuk runakuna puriykansapa. Rimansapa Jesukristu mana Tata Diospa wambran kananta. Mana kreyinsapachu sielumanta shamushkanta warmimanta nasishpa runa kananpa. Chay llullachikuk runakuna Jesukristuta chiknishpankuna kankunata llullachishunayaykankichi. X Tata Diosninchita kuyashpanchikuna paypa kamachikunankunata allita kasushpa kawsananchikuna tiyan. Ñawpamantapacha Tata Dios kamachiwashkanchisapa sukwan sukwan allita kuyanakushpa kawsananchikunapa. Ama munaychichu llullachikuk runakunata kasuyta. W 1Munanayni wawkinikuna, paninikuna, roygaykichi sukwan sukwan kuyanakushpa kawsanaykichipa. Kankunata killkashpayni manami chikan layatachu yachachiykaykichi. Jesukristuta kreyishkanchikunamantapacha yachashkanchisapa Tata Dios munananta kuyanakushpa kawsananchikunapa. 9V mKaypi ñuka tarimushkani kankunamanta shamudu wawkikichita allita Tata Diospa kamachikunankunata kasushpa kawsaykaptinkuna. Paykunata tarimushpayni sukaman kushikushkani. /U YMunani Tata Dioswan wambran Jesukristu yanapashushpa kuyashunaykichipa kushichishunaykichipa. Tata Dios yanapashuptikichi kuyanakushpa mana llullakushpa kawsankichi. %T EÑukanchikuna Tata Diospa rimananta tukuy shunku kreyishpanchikuna mana tukuyniyukta kreyiyllapi katinchisapa. Chayrayku kankunata sukaman kuyaykichi. S Munanayni wawkinikuna, paninikuna, ñuka Juan alli yachachikuk ansianu kashpayni kankunata Tata Dios aklladumasinikunata killkaykaykichi. Ñuka tukuy shunku kuyaykichi. Mana ñukallachu kuyaykichi. Tata Diospa rimananta yachakmasinikunapish kuyashunkichi. 3R_ Señorninchi Jesukristu yanapashuchunnikichi. Tata Dios kuyashuchunnikichi. Tata Diospa Espiritun kankunawan kawsachun. Ñuka Pablu chayllata killkashkaykichi.RQ Tukuy Jesukristuta kreyikmasinchikuna tukuy kankunata rimachishunkichi. 5Pe Sukwan sukwan kuyanakushpa rimachinakuychi. ~Ou Wawkinikuna, paninikuna, kay kartaynita tukuchaykani. Kushikushpalla kawsaychi. Allillata rurashpa kawsaychi. Sukwan sukwan animuchinakushpa kuyanakushpa allita kawsaychi. Kuyawakninchi kushichiwakninchi Tata Dioska kankunawanmi kawsanka. N' Manara pasyaknikichi rishpaynira karullamanta kay kartata killkaykaykichi ama kankunapi chayashpayni piñayanaynipasapa. Señorninchi Jesukristu kachamuwashka kankunata yachachinaynipasapa. Mana munanichu kankunapi chayashpa sukta sukta sukaman kastigaynikichita. bM= Sukaman kushikunisapa Jesukristuta allita kreyishpa kawsaptikichi. Kankuna allita Jesukristuta kreyiptikichi mana kastigashkaykichinachu. Chayrayku Tata Diosta sukaman royganisapa allillata rurashpa kawsanaykichipa. L Chashna suk runakuna yuyawaptinkunapish Tata Diospa rimananllata kuskata yachachikunaynikuna tiyan. Manami llullatachu yachachikunisapa. \K1 Tata Diosta sukaman roygani mana kankunata kastigaptinikunapish allillata rurashpa kawsanaykichipa. Mana munanichu kankunata kastigaynikichita kawachinaynipasapa Jesukristu kachamuwashkanta. Ñukapa mana nimananchu kankuna yuyawaptikichi mana alli yachachikuk kanaynita. Yuyawaptikichipish munani allillata rurashpa kawsanaykichipa. vJe Allita yachani kankuna riksiwanaykichita mana llullakushpa Jesukristupa rimananta yachachikuykanaynikunata. I# Tukuy kankuna kikikichi allita yuyanakuychi allitachu manachu Jesukristuta kreyishpa kawsaykankichi nishpa. Allita kreyishpa kawsashpaykichika yachankichina pay kankunapi kawsananta. Mana Jesukristuta kreyishpa kawsashpaykichika manami paywanchu kawsaykankichi. PH Ariya Jesukristu kruspi wañurkan iden mana nimata atipak runashina. Chaymanta Tata Dios tukuy laya atipak kashpa payta kawsachimurkan. Ñukaykunapish kikinikunalla mana nima atipak runakuna kanisapa. Chayrayku Jesukristuwan tantalla kawsaptinikuna Tata Dios sukaman yanapawansapa atipanaynikunapa kankunata allita yanapayta. G) Kankuna mana kreyiwashpa yachanayankichi Jesukristu yachachikunaynipa kachamuwashkachu manachu nishpa. Jesukristu sukaman tukuy layata atipak kashpa chay uchankunamanta mana wanak runakunata sukaman kastigankasapa. Chaypira yachankichi Jesukristu kachamuwashkanta. NF Chashna Tata Dios rimaptin ñuka kankunamanta karupi kashpaynipish tukuy chay uchayuk runakunata tukuy kankunatapish willaykichi: Chay ishkaynin kuti rishkayni tiempu chay mana alli rurashkaykichirayku piñayarkaykichi wananaykichipa. Kunanka kankunaman kashkan rishpayni sinchita piñakushpayni sinchita kastigashkaykichi. E  Ñami willashkaykichina kashkan rinaynita pasyaknikichi. Kaywan kimsaynin kutina llaktaykichiman risha. Tata Dios rimananpi willawanchisapa: “Ishkay kimsa runakuna suk runata chatakuptinkunara chayrak chay uchayuk runata kastiganaykichi tiyan.” pDY Manchakuni kankunapi chayaptini mana alli ruranaykichimanta mana wanaptikichi. Ichara uchallikushpaykichira chikan warmiwan kawsaykankichiman. Ichara mana allita yuyashpaykichira mana allita rurashpaykichira kawsaykankichiman. Chashna mana allita ruraptikichika sukaman llakishpa wakasha. Chaymanta Tata Diospa ñawpakninpi kankunarayku pinkakusha.>Cu Manchakuni pasyaknikichi rishpayni tariynikichita mana munashkayni layata rurashpa kawsaykaptikichi. Ichara kankunapi chayaptini kawawankichiman mana munawanaykichi layata. Manchakuni sukwan sukwan yuyanakushpa kawsaykanaykichita. Ichara chikanpa tiyapunanta munashpa piñanakushpa sukpish sukpish kikikichillapa munashpa kawsaykankichiman. Ichara chikninakushpa ayninakushpa alabanakushpa mana entiendinakushpa kawsaykankichiman. >Bu Ichará yuyankichi allipi tukushpa kay kartata killkanaynikunata. Mana chashnachu. Tata Diospa munananllata rurashpa kay kartata killkashkani. Munanayni wawkinikuna, paninikuna, Jesukristuwan tantalla kawsashpayni killkashkaykichi kankunata yanapanaynipasapa ashwan ashwanta payta kreyishpa kawsanaykichipa. dAA Wawkini Titota sukaman roygarkani pasyashuknikichi rinanpa. Paywan tantallata kacharkani suk wawkinchikunata. ¿Ariya Titochu llullachishushkankichi? Manami. Titowan ñuka allita yachachirkaykichi. Tata Dios ishkantinikunata yanapawaptinkuna allita rurashpa kawsashkanisapa. Chashna kaykaptin ¿imapatí mana alli kanaynita yuyawaykankichi? !@; ¿Yuyankichichu kankunaman chay wawkinchikunata kachashpayni willashkaynita kullkikichita ñukapa apamunankunapa? Manami chayraykuchu kachashkanisapa. ;?o Kankunawan kashpayni mana nimata mañashkaykichichu. Chayta yachaptikichipish sukkuna yuyawansapa llullachishpayni allinikichipa nishpa tiyapushunaykichita mañashkaynita. ~>u Chashna tataykichishina kashpayni sukaman kushikushpa tukuy tiyapananta kankunata yanapashpayni tukuchasha. Sukaman trabajasha kankunata kuyashpa yanapanaynipa. Kankunata ashwanta kuyaptini ¿imapatí kankuna manana ñawpashinana kuyawankichi? = Ñami rinayaykanina kimsaynin kutina kankunata pasyaknikichi. Kawaknikichi rishpayni yachachinayaykichi. Manami munanichu nimata mañaynikichita. Mana nima tiyapushuknikichita munanichu. Ñukaka iden tataykichishinami kani. ¿Manachu suk tata sukaman trabajanan tiyan wambrankunata allita wiwananpa? Chayrayku wambraynikunashina kaptikichi mana munanichu sirviwanaykichipa. < Chayrayku tapuykichi: ¿Imapatí kunanka yuyawaykankichi? Kankunawan kashpayni mana nimata mañarkaykichichu sukkunata mañashkaynishina. ¿Kankunata mana nimata mañashkayniraykuchu rimawaykankichi? Chashna kaptinka kay mana alli rurashkaynimanta perdonawaychi. a;; Tata Dios yanapawaptin kankunawan kashpayni mana killakushpa nima shaykushpa rikchak laya almiranakunata rurarkani. Chaykunata ruraptini yacharkankichi Jesukristu kachamuwashkanta paypa rimananta yachachikunaynipa. (:I Ichará yuyankichi ñuka mana atipanaynita allita yachachikuyta. Allita yachankichiman karkan ñuka chay llullachishuknikichi runakunamanta ashwan alli yachachikuk kanaynita. Chayta yachaykashpaykichipish mana alabawashkankichichu. Chayrayku dementoshina tukushpa alabanakushkani. I9  Chaymanta rikchak layapi Jesukristurayku sufrishpaynipish kushikunilla pay yanapawaptin. Ñuka unkudu kashpaynipish suk runakuna sufrichiwaptinkunapish chikniwashpa kaparichiwaptinkunapish rikchak laya illawaptinpish kushikushpalla kawsani. Mana nimata rurayta atipak mallinakushpayni allita yachani Jesukristu yanapawaptin tukuy layata atipanaynita rurayta. Pablu llakirkan Korinto llaktapi Jesukristuta kreyik runakuna mana allita ruraptinkuna. N8 Chashna roygaptini payka willawashka: “Ñuka kanta kuyashpa yanapaptini atipanki kushikuypurulla kawsayta. Chashna sukaman sufrishpayki mana nima laya atipak kaptiki ñuka sukaman yanapayki.” Chashna Jesukristu willawaptin ñuka sufrishpaynipish kushikuni tukuy runakuna yachanankunapa Jesukristu sukaman yanapawananta. Z7- Kimsa kutina Señorninchi Jesukristuta roygarkani kay nanayninita kichuwananpa. ^65 Muskuyninipishina sielupi kaptini Tata Dios chay almiranakunata kawachiwashkanrayku alabanakuyman karkan. Chayrayku Tata Dios munarkan kuerpuynipi Satanas sukaman nanaykunata kuwananpa ama alabanakunaynipa. P5 Chashna alabanakunayashpaynipish mana llullatachu rimayman. Chay rimanayni mana llulla kaptinpish manami kikinimantachu alabanakuni. Mana munanichu kankuna sukaman alabawanaykichipa sielupi Tata Diospa kawsananta kawashkaynirayku. Munani allita rurashpa kawsashpayni allita yachachikuptini rimanaykichipa alli runa kanaynita. 4 Ñuka sukaman kushikuni Tata Dios kawsanan sieluta kawachiwashkanrayku. Chashna kushikushpaynipish mana chaykunata kawashkayniraykuchu alabanakuni. Sukaman sufrishkayniraykulla alabanakusha tukuy runakuna yachanankunapa Tata Dios yanapawashkanta. -3S Tata Dios sieluman pushawaptin pakallalla mana ni pi uyarishkan rimanakunata uyarirkani. Tata Dios chay uyarishkayni rimanakunata mana munanchu parlachikunaynipa. x2i Kashkan willaykichi. Tata Diosllami yachan kuerpuntinchu manachu sieluman rishkaynita. Ñuka mana yachanichu. G1 Ñami chunka chusku watana muskuyninipishina Tata Dios sieluman pushawarkan paypa kawsananta riksichiwak. Mana yachanichu kuerpuntinchu manachu sieluman rishkaynita. Tata Diosllami yachan. 0  Mana allichu kanman ashwanta alabanakunaynipa. Mana alli kaptinpish Jesukristu muskuyninipishina kawachiwashkanta willaykichi. ;/o !Chaypina chay llakta pirkanpa ventananmanta wawkinikuna suk atun sestupi churawashpa urayachiwarkansapa. Chashna urayachiwaptinkuna chay sinchi gobernadormanta kishpirkani../ Chaymanta Damasko llaktapi kashkayni tiempu chay llaktapa gobernadornin chay kamachikuk Aretaspa yanapaknin karkan. Chay llakta vueltashnintin pirkakunawan alli wichkadu karkan. Chay gobernador tukuy chay llaktapa punkunkunapi guardiyakunata churarkan apiwanankunapa. - Señorninchi Jesukristupa Tatan Dioska yachan tukuy rimashkaynita mana llulla kananta. Payllatami tukuy tiempu kuyananchikuna tiyan. m,S Tukuy chay sufrishkaynikunallapa alabanakuni. Mana chay llullachikuk runakunashinachu alabanakuni. R+ Maykan wawkinchikuna paninchikuna Jesukristuta manana allita kreyishpa kawsaptinkuna paykunapa llakini. Suk runakuna wawkinchikunata paninchikunata uchapi urmachiptinkuna sukaman llakishpa piñakuni. *# Chaymanta tukuy sufrinaynikunamanta ashwanta llakini tukuy diya yuyashpa imashnami Jesukristuta kreyikmasinikunata yanapayman nishpa. `)9 Sukaman trabajashpa sukaman shaykurkani. Aypa kuti mana puñushpa pakarirkani. Aypa kuti yakumanta yarkaymanta karkani. Aypa kuti mana mikukchu kani. Chaymanta mana llachapayuk kashpayni chirishpa sufrirkani. ( Tukuy mayta purishpayni yakukunapi aypa kuti yakallapa sipikurkani. Suwakunapish yakallapa wañuchiwarkansapa. Llaktamasinikuna chikan llaktakunamanta runakunapish aypa kuti wañuchiwanayarkansapa. Chaymanta chawpi llaktakunapi, chunlla partikunapi, manllayba kochakunata rishpayni yakallapa wañurkani. Chaymanta llullakushpa wawkinchikuna kanankunata rimashpankuna sufrichiwarkansapa. ' Chaymanta romano awtoridarkuna kimsa kuti makawarkansapa. Suk kuti judiyumasinikuna ruminchawashpankuna yakallapa wañuchiwarkansapa. Kimsa kuti yakupi barku sumiptin yakallapa sipikurkani. Suk kuti manllayba atun kochapi suk tutata suk diyata chishyarkani. *&M Chaymanta judiyukunapa awtoridarninkuna pichka kuti karawaskawan asutiwarkansapa. Chay pichka kuti asutiwashpa kimsa chunka iskun asutita asutiwarkansapa. j%M Paykunaka yuyansapa Jesukristuta uyarishpa trabajanankunata. Ñukaka paykunamanta ashwan allita Jesukristuta sirvishpa trabajani. Dementoshina kaykunata parlachiykichi. Ñuka paykunamanta ashwan allita trabajashkani. Paykunamanta ashwan aypa kuti karselpi churawashkasapa. Paykunamanta ashwan aypa kuti asutiwashkasapa. Aypa kuti yakallapa wañurkani. !$; Paykunaka rimansapa hebreo kasta kanankunata. Ñukapish hebreo kastami kani. Rimansapa Tata Diospa aklladu israel runakuna kanankunata. Ñukapish israel runami kani. Sukaman rimansapa ñawpa awilunchi Abrahampa mirakninkuna kanankunata. Ñukapish Abrahampa mirakninmi kani. #5 ¿Ariya pinkakunichu willaynikichita ñukaykuna mana patronnikichishina kanaynikunata? Chay llulla yachachikukkuna mana ni pita manchashpa kikinkunalla alabanakunsapa. Ñukapish mana ni pita manchashpa dementoshina rimani paykunamanta ashwan allita atipanaynita alabanakuyta. ?"w Chay llulla yachachikuk runakuna patronnikichishina sukaman sinchita trabajachishunkichi. Sukaman llullachishushpaykichi tiyapushuknikichita kichushunkichi. Yuyanakunsapa kankunamanta ashwan alli kanankunata. Sukkuna uyaykichipi lapyashunkichi. Chashna rurashuptikichi ¿imapatí upallalla kiparinkichi? s!_ Kankuna yachaysapa likidu kashpaykichi ¿imapatí chay alabanakuk runakunata kushikushpalla uyarinkichi? y Aypa llulla yachachishuknikichi runakuna kikinkunalla alabanakunsapa alli yachak kanankunata. Ñukapish alabanakusha. uc Ñuka alabanakushpayni dementoshina rimaykani. Mana Señorninchi Jesukristu rimashkantashinachu rimaykani. 5 Kashkan willaykichi. Ama yuyaychichu demento kanaynita. Demento kanaynita yuyaptikichipish uyariwaychi dementoshina alabanakushpa rimanaynita. `9 Chashna angelshina tukuptin chay llulla yachachikukkunapish iden alli yachachikukkunashina tukunsapa. Chashna llullachikushkankunarayku Tata Dios paykunata kastigankasapa. Pablu parlachinsapa sukaman sufrishkanta. 9 Ama almiraychichu chashna alli yachachikukshina rikuriptinkuna. Kikin Satanaspish llullachiwanayashpanchikuna iden llipyakpuru angelshina tukun.  Chay runakuna llullakushpa rimansapa Jesukristu yachachikuk kachamushkankunata. Alli yachachikukshina tukushpankuna yachachikunsapa. T! Mana kobrakushpa yachachiynikichillapi katisha. Kankunamanta mana nimata chaskiptini chay llullachishuknikichi runakuna mana atipansapachu alabanakuyta ñukashina yachachikuk runakuna kanankunata. 5 ¿Imapatí kashna willaykichi? Ama yuyaychichu chayta willashpayni mana kankunata kuyanaynita. Tata Dios yachan kankunata sukaman kuyanaynita. 7g Jesukristupa yachachikunanta allita yachashpa sukaman kushikushpalla yachachikuni. Chay kawsanaykichi Akaya partipi mana ni maykan runa upallayachiwankachu yachachikuptini. - Chay llaktaykichipi yachachikushpayni suk ima pishiwaptin mana nimata mañarkaykichichu. Wawkinchikuna Masedonia partimanta chayamushpankuna ima munanaynita kuwarkansapa. Kankunata mana nimata mañarkaykichichu. Chashnalla katisha mana nimata kankunata mañashpayni.  Chikan llaktakunapi kawsak wawkinchikunata mañarkani kullkita kachamuwanankunapa kankunata mana nimata kobrashpa yanapanaynikunapa.  Ñuka kankunawan kawsashpayni sukaman trabajarkani ama nimata kankunata mañanaynipa. Chashna trabajashpa munarkani kankuna Jesukristuta allita kreyishpa kawsanaykichipa. Ichará mana allitachu rurashkani mana nimata kobrashpa kankunata yachachishpayni. +O Mana alli rimakuk kashpaynipish allita entiendini Jesukristupa yachachikunankunata. Allita rurashpa kawsashpayni allita kawachishkaykichi alli yachak kanaynita. 1 Chay katinaykichi runakuna rimaptinkunapish alli yachachikukkuna kanankunata ñukaka yachani paykunamanta ashwan alli yachachikuk kanaynita.  Jesukristu salvawananchikunata yachachishkaynikunata manana uyarinayashpaykichi maykan runakunapish chikan layata yachachishuptikichi ¿imapatí kushikushpalla kreyinkichi? Kankuna Tata Diospa Espiritunta chaskishkaykichiwasha ¿imapatí chikan laya espirituta kushikushpalla chaskinayankichi? ¿Imapatí alli yachachikunata manana kreyishpaykichi chikan laya yachachikunata kreyinkichi? `9 Yuyani ichara yachaysapa supay chay ñawpa warmi Evata llullachishkanshina kankunatapish llullachishunkichiman. Ichara supay chikan layatana yuyachishunkichiman amana Jesukristullata kuyashpa kawsanaykichipa. $A Tata Dios mana munanchu llulla yachachikuk runakunata uyarinaykichipa. Ñukapish tataykichishina kuydaykichi ama chay llulla yachachikuk runakunata uyarinaykichipa. Kankuna iden mañadu shipashninishina ñukaka novioykichi Jesukristuta almitishkani paypa kanaykichipa. Imashnacha suk shipashpa tatan kasaranankuna diyakaman kuydakshina tukuy kankunata kuydaykaykichi Jesukristullata shuyashpa kawsanaykichipa. o Y Kunanka munani ashwanta yachachiynikichita. Dementoshina kanaynita yuyashpaykichipish uyariwaychilla. c? Tata Dioska akllashkan runakunata alaban. Kikinlla alabanakuk runata mana alabanchu.  Tata Diospa rimananpi willawanchisapa: “Kankuna alabanakunayashpaykichi Tata Diosta riksishkaykichirayku alabanakuychi.”  } Chaymanta Korinto llaktaykichimanta ashwan karu llaktakunapipish yachachikunayanisapa Jesukristu salvakuk kananta. Mana rinayanisapachu maypicha sukkuna yachachikushkankunaman. Mana chikan yachachikukpa trabajunpi yaykushpachu alabanakunayanisapa. e C Mana chikan yachachikuk runakunapa trabajunpi yaykushpachu alabanakunisapa. Tata Dios kachamuwaptinkuna payllapa munananta rurashpa munanisapa kankunata yachachiyta ashwanta Jesukristuta kreyishpa kawsanaykichipa. A { Mana ni pi kankunata yachachishuptikichira Jesukristu kachamuwarkansapa yachachinaynikunapa. Chayrayku mana kikinikunallapa munanaynikunata rurashpachu rishkanisapa yachachiknikichi.  w Ñukaykunaka mana chashnachu yuyanakunisapa. Tata Dios ñukaykunataka kamachiwansapa maypimi riymansapa yachachikuk nishpa. Payka willawashkasapa kankunaman yachachikuk rinaynikunapa. Chashna Tata Dios kamachiwaptinkuna mana alabanakunisapachu. (I Ñukaykuna mana alabanakunisapachu chay alabanakuk runakunashina. Paykunaka llullachinakushpa kikinkunalla yuyanakunsapa sukaman alli rurak kanankunata. Paykunapuralla sukwan sukwan parlachinakunsapa alli yachak kanankunata. Chashna parlachinakushpankuna mana alli yuyayuksapachu. b= Chashna chay yuyawak runakuna rimaptinkunapish willaykichi yachanaykichipa. Karu llaktapi kashpayni imashnacha kartaynipi sinchita rimashkaynishina kankunapi chayashpaynikuna chashnalla sinchita rimanaynikuna tiyan. J  Sukkuna rimansapa ñuka kartaynikunallapi sinchita yachachikunaynita. Rimansapa laduykichipi kashpayni mana atipanaynita yachachiynikichita. Rimansapa rimakuptini mana ni pi kasuwananta. H  Mana munanichu kartaynikunata killkashpa manchachiynikichita.   Jesukristu kachamuwashkasapa kankunata yachachinaynikunapa ashwan allita payta kreyishpa kawsanaykichipa. Mana kachamuwashkasapachu wakllichinaynipasapa. Ichará sukaman rimakuni Jesukristu kachamuwashka kananta. Chashna rimashpaynipish mana pinkakunichu. Z- Kankunaka yuyankichi mana yachak kanaynikunata. Yuyanakunkichi Jesukristuta alli sirvik kanaykichita. Chashna yuyanakushpaykichi allita yuyaychi. Ñukaykunapish Jesukristuta ashwan alli sirvik kanisapa. % Kankunapi chayashpaynikuna yachachishkaykichi Jesukristuta allita kasunaykichikaman. Chaypina tukuy mana kasukuk runakunata kastigashasapa. uc Chaymanta suk runakuna tukuy pita michansapa ama Tata Diosta riksinankunapa. Chay michak runakunata atipanisapa upallayachiyta. Tukuy pita atipanisapa yachachiyta mana alli yuyanankunata sakishpa Jesukristuta kreyishpa kawsanankunapa. [/ Mana kikinikunapa yuyayninikunallatachu yachachikunisapa. Chay chikniwak runakuna sukaman chatakuwansapa. Chashna chatakuwaptinkunapish Tata Dios sukaman yanapawaptinkuna atipanisapa paykunata upallayachiyta. 7 Ñukaykuna runakunalla kashpaynikunapish mana kawsanisapachu chay mana Jesukristuta kreyik runakunashina kaparichinakushpa nima chikninakushpa. F~ Chay yuyawak wawkinchikunaka rimansapa iden mana Jesukristuta kreyik runashina munanaynillata ruranaynita. Manara kankunaman riptini paykunata willani ama washanchawanankunapa. Mana munanichu chay wawkinchikunata sinchita willaysapata. Ñuka rishpayni paykuna washanchawaykaptinkunallara sinchita willashasapa. &} G Wawkinikuna, paninikuna, Jesukristu kuyashunaykichishina ñukapish kankunata kuyashpayni roygaykichi ama washanchawanaykichipa. Kankunamanta sukkuna rimansapa ñuka kankunawan kashpayni alli modoyuk kanaynita. Rimansapa mana kankunawan kashpayni kartaynipi sinchita yachachikunaynita. j|M Rimananchikuna pishin Tata Diosta alabananchikunapa wambran Jesukristuta kachamushkanrayku.'{G Chaymantapish Tata Dios sukaman yanapashushkaykichirayku chay chaskik runakuna kuyashushpaykichi Tata Diosta roygankasapa ashwanta yanapashunaykichipa. lzQ Paykuna ofrendaykichita chaskishpa yachankasapa Jesukristupa yachachikunanta allita kasushpa kawsanaykichita. Chaypina Tata Diosta kuyashpa alabankasapa paykunata aypa runakunatapish sukaman allita kushikushpa yanapaptikichi. 7yg Chashna ofrendaykichita mana nimayuk wawkinchikunapa kachashpaykichi ima illapunankunapi yanapankichi. Chaymantapish chay chaskik runakuna Tata Diosta agradesinkasapa. txa Tata Dios yanapashuptikichi rikchak laya tiyapushunkichi kankunapish sukkunata kushikushpa yanapanaykichipa. Mana nimayuk wawkinchikuna tantachishkaykichi ofrendata makinikunamanta chaskishpankuna Tata Diosta sukaman agradesinkasapa. )wK Tata Dios tarpukuk runakunata murukunata kunsapa. Mikunantapish kunsapa. Tata Dios tarpukuk runakunata murukunata kunankunashina kankunatapish sukaman yanapashunkichi mana nimayuk runakunata yanapanaykichipa. Paykunata yanapaptikichi paykunapish Tata Diosta kreyishpa kawsankasapa. %vC Tata Dios killkadunpi riman:“Chay yanapakuk runa mana nimayuk runakunata kushikuypuru sukaman yanapaptin Tata Dios payta mana kutin kunkankachu.” Zu- Tata Dios atipan tukuy layapi yanapawayninchikunata tukuy laya aypa puchunankaman tiyawananchikunapa. Chashna Tata Dios sukaman yanapawaptinchikuna atipanchisapa kushikushpa tukuy layapi sukkunata yanapayta. =ts Kay rimana yachachiwanchisapa ofrendanchikunata kushikuypuru kukunanchikunapa. Manara kukushpanchikunara yuyananchikuna tiyan mashnatami kukushunchisapa nishpa. Ama llakishpachu kukuypachi. Mana ni pi apurawaptinchikunachu kushikushpalla kuypachi. Tata Dios sukaman kushikun kushikushpalla kukuptinchikuna. s Mash yuyaychi. Suk runa tipi murukunallata tarpushpa mana aypatachu pallan. Aypa murukunata tarpushpa sukaman aypata pallan. [r/ Ama pinkakunanchikunapa manara rishpaynikunara kay kimsa wawkinchikunata kachaykanisapa yanapashunaykichipa chay rimashkaykichi ofrendata tantachiyta. Paykuna yanapashuptikichi ñukaykuna chayashpaynikuna tukuy tantachidutana tarishasapa. Chaypina tukuy pi yachankasapa tukuy shunku munashpa mana michakushpa ofrendata kukushkaykichita. mqS Kay Masedoniamanta wawkinchikuna ñukawan tantalla pasyaknikichi riptinikuna ichará ofrendaykichita manara tantachishkankichirachu. Chashna manara tantachiptikichira sukaman pinkakuymansapa. Kankunapish pinkakunkichiman. _p7 Chayta parlachikushpaynipish yuyaykani ichará kankuna mana parlachikushkaynishinachu ofrendata kukuykankichi. Chayrayku kay kimsa wawkinchikunata kachaykanisapa yanapashunaykichipa chay ofrendata kukunaykichipa. A$~G}f|9{zxwvutsrqponmmkjj_hhEg.ee=dcb-aB_^^ ]\=[SZDYrXX7WVUTSSuRPOOmNN;MELKKWJdI,H6GFFUDD\CBBA@b?>>>==.Ñuka Tata Diospa rimananta allita yachachikushkaynirayku suk runakuna ovejatashina utka wañuchiwankasapa. Yachani utka wañunaynita. A {lKan wambrayni, allita yuyaykushpa kawsay. Runakuna sufrichishuptinkunapish allita rurashpa kawsay. Allita yachachikuy Jesukristu salvakuk kananta. Tukuy runakunata yanapashpa kawsay. m SlChay runakuna kay alli yachachikunata mana uyarinayashpa kikinkunapa kuentunkunallata kasunkasapa. U #lYachanki suk tiempukaman wakin runakuna kay alli yachachikunata manana kreyinayankasapanachu. Chay runakuna munanankunallata rurashpa kawsashpa munanankunallata yachachikuk runakunata maskankasapa. & ElRunakuna allita uyarishuptinkuna mana uyarishuptinkunapish Jesukristupa rimananta yachachiysapa. Mana piñakushpa allita animuchishpa yachachiysapa yachanankunapa allillata rurashpa kawsayta. Mana allita ruraptinkuna kuyashpalla yachachiysapa amana kashkan mana allita ruranankunapa. \  3lJesukristu kashkan shamunka tukuy layapi sinchi kamachikuk kananpa. Chashna shamushpa tukuy wañudu runakunata tukuy kawsak runakunatapish willawashunchisapa allitachu manachu rurashkanchisapa nishpa. Jesukristu shamunanta yuyashpayni paypa ñawpakninpi Tata Diospa ñawpakninpi sinchita willayki paypa rimananta allita yachachikunaykipa. lChashna Tata Diospa rimanan yachachiwaptinchikuna paypa kashpanchikuna atipanchisapa tukuy laya allikunata rurashpa kawsayta.OlÑawpa tiempu Tata Dioska alli rurak runakunata willarkansapa rimananta killkanankunapa. Chayrayku paypa rimananka sukaman allimi yachachiwananchikunapa. Mana allita ruraptinchikuna Tata Diospa rimananka yachachiwanchisapa ama chay mana allikunata rurananchikunapa. Yachachiwanchisapa allita rurashpa kawsananchikunapa. =slMash allita yuyay takshaykimantapacha Tata Diospa rimananta yachakushkaykita. Paypa rimananka yachachishunki Jesukristuta kreyiptiki mana alli rurashkaykikunamanta salvashunanta. lKan, wambrayni, yachachikushkaynita allita kreyishpa kawsay yachashpayki alli kananta. Yachanki pikunami yachachishushka nishpa. Cl Chay chikniwakninchi runakuna chay llullachikuk runakuna ashwan ashwanta mana allita rurashpa kawsankasapa. Ashwan ashwanta llullachikushpa kikinkunalla llullachinakushpa kawsankasapa. l Ñukata sufrichiwashkankunashina chiknikuk runakuna Jesukristuta kreyishpa kawsak runakunatapish rikchak layapi sufrichinkasapa. ?wl Yachanki Antiokiya llaktapi Ikonio llaktapi Listra llaktapi chikniwak runakuna sukaman sufrichiwashkankunata. Chashna sufrichiwaptinkunapish Tata Dios wañuymanta salvawarkan. Nl Wambrayni Timoteo, yachachishkaynita allita kasushkanki. Ñami yachankina ñuka allita rurashpa kawsashkaynita. Yachanki Tata Diospa munananta ruranaynita. Jesukristuta kreyishpa kawsaykani. Yachanki llaktamasinikunawan kuyanakushpa mana piñanakushpa kawsanaynita. Sufrishpaynipish allita yachachikuyllapi purishkani. >ul Chay runakuna mana atipankasapachu ashwanta llullachikuyta. Utka tukuy pi yachankasapa chay laya runakuna mana alli yuyayuk kanankunata. Moisespa tiempunpipish tukuy runakuna yacharkansapa chay ishkay ñakakuk runakuna mana alli yuyayuk kanankunata. Pablu Timoteota yachachin pay kawsashkanshina kawsananpa. iKlÑawpa tiempu chay ishkay ñakakuk runakuna Janes Jambreswan Moisesta chiknishpa willarkansapa mana kuskata yachachikuykananta. Chashnashina kunan tiempupish chay laya runakuna rimansapa Tata Diospa rimanan mana alli kananta. Mana kuskata yuyaykushpa kawsansapa. Jesukristuta mana kreyishpankuna mana atipansapachu Tata Diospa rimananta kasuyta. y~klChay warmikuna kuti kuti yachakushpankunapish mana atipansapachu Tata Diospa alli yachachikunanta entiendiyta. a};lChay laya mana alli rurak runakuna wasin wasinpi yaykushpa mana alli yuyayuk uchasapa warmikunata llullachinsapa. Chay laya warmikunaka mana alli munanankunallata rurashpankuna ashwanta munansapa uchallikuyta. >|ulLlullakushpa rimankasapa Tata Diosta kuyak kanankunata. Chashna rimashpapish mana kreyinkasapachu Tata Dios atipananta yanapaysapata. Ama chay mana alli rurak runakunata kasuychu. :{mlChay mana alli rurak runakuna runamasinkunata chiknishpa chikanpi valekunkasapa wañuchinankunapa. Mana allita ruranayashpa mana ni pita manchashpa kawsankasapa. Yuyanakunkasapa kikinkunalla alli yachak kanankunata. Tata Diosta mana maskanayashpa kikinkunapa munanankunallata rurashpa kawsankasapa. kzOlMana ni piwan kuyanakushpa nima perdonanakushpa kawsankasapa. Sukwan sukwan yuyanakushpalla kawsankasapa. Munanankunallata rurashpa kawsankasapa. Mana ni pita llakichinkasapachu. Mana munankasapachu allita rurashpa kawsayta. PylChay tiempu aypa runakuna kikinkuna alli kanankunata yuyashpa kawsankasapa. Sukaman kullkillata munashpa kawsankasapa. Kikinkunalla kreyinakunkasapa alabanakunkasapa. Tata Diosta maldisinkasapa. Mana tatankunata nima mamankunata kasunkasapachu. Mana yachankasapachu ni pita agradesiyta. Tata Diosta kuyakkunata asichinkasapa. Px lYachanayki tiyan Jesukristu shamunan tiempu sukaman sufrinanchikunata. w lMunanchi Tata Dios chay runakunata yanapaptinkuna supaypa trampanmanta kishpinankunapa amana paypa munananta ruranankunapa.[v/lChay mana kreyikunayak runakunata allillapi mana piñayashpa yachachinanchikuna tiyan. Allillapi yachachikushpanchikuna munanchisapa Tata Dios yanapanankunapa payta kreyinankunapa rimananta entiendinankunapa. PulÑukanchikuna Jesukristuta sirvik runakuna kashpanchikuna mana piñanakushpa kawsananchikuna tiyan. Tukuy llaktamasinchikunata kuyashpalla alli modoyuklla allillata yachachikunanchikuna tiyan. tlRunakuna mana valekta ayninakuptinkuna ama kasuychu. Chay runakuna mana entiendishpa parlashpankuna kunanlla piñanakunsapa. @sylWaynakunapa mana alli munanankunamanta ashuy. Jesukristuta kasuk alli rurak wawkinchikunawan tantalla puriy. Allita rurashpa Jesukristuta kreyishpa kuyashpa kushikushpa kawsay. Ir lChay ruradu kallanakuna susya likidu kaptinka mana allichu nimata churananchipa. Ñukanchikuna mana allita rurashpanchikuna chay susya likidu kallanashina kashpanchikuna mana atipanchisapachu Señorninchi Jesukristuta sirviyta. Chayrayku allita rurashpa payllata kasushpa kawsananchikuna tiyan payta sirvinanchikunapa. Zq-lAtun wasipi tiyan kurimanta kullkimanta rikchak laya ruradukuna fiestakunallapa sirvikunankunapa. Chaymanta chay wasillapi tiyan metomanta kaspimanta rikchak laya ruradukuna tukuy diya sirvikunankunapa. Ap{lChashna kaptinpish Tata Diospa rimananka wasipa orkonnin alli timbidushinami. Paypa rimananka allita yachachiwanchisapa: “Tata Dioska wambrankunata allita riksiwanchisapa.” Chaymanta yachachiwanchisapa: “Jesukristuta kreyik kananta rimak runa rikchak laya mana alli ruranakunamanta ashunan tiyan.” o lTata Diospa rimananta kunanka mana kuskatanachu yachachikunsapa. Yachachikunsapa wañudukuna kawsamushkankunatana. Chayraykushi Jesukristu manana kawsachimuwashunchisapanachu. Chashna llullachikushpankuna Jesukristuta kreyik runakunata pantachichinsapa. !n;lChay runakunapa mana alli parlunkunaka aychanchi usuchik unkuyshinami. Chay ishkay runakuna Himeneo Filetowan mana allikunata parlashpa kawsaykansapa. wmglWakin runakuna kikinkunapa mana valek yuyayninkunallata parlachikushpa ayninakushpankuna kawsansapa. Chay mana alli parlak runakuna ashwan ashwanta Tata Diosmanta ashunsapa. Ama munaychu paykunashina mana allita parlashpa kawsayta. FllKan allita Tata Diospa rimananta yachachikushpa payta kushichishpalla kawsay. Chashna allita yachachikuptiki ñawpakninpi mana pinkakunkichu. Paymi willashunki alli yachachikuk kanaykita. *kMlTukuy chaykunata alli rurak wawkinchikunata allita yuyachiysapa. Tata Diospa ñawpakninpi allita willaysapa ama ayninakunankunapa runakuna yachachikunankunarayku. Chay ayninakunankuna mana nimapi yanapansapachu. Sukkuna chay ayninakushkankunata uyarishpankuna yuyayninta wakllichin. }jsl Sukaman sufrishpa Jesukristuta katishpa shaykuptinchikunapish payka sukaman yanapawayninchikunallapi katin.Mana atipanchu willawayninchita mana yanapawananchikunata. Pablu Timoteota yachachin allita Tata Diospa rimananta yachachikunanpa. Ti!l Jesukristuta kreyishkanchikunarayku sufrishpanchikuna paywan tantalla kamachikushunchisapa.Rimaptinchi Jesukristuta mana riksinanchikunata paypish willawashunchisapa mana riksiwananchikunata. |hql Kay willanaynika sukaman allimami:Paywan tantalla wañushpanchikuna paywan tantalla kawsamushunchisapa. _g7l Chayrayku sufrishpaynipish kushikushpalla yachachikuykani. Chashna yachachikuptini Tata Diospa akllashkan runakuna Jesukristuta kreyik runakuna sieluman rinkasapa paywan tantalla mana tukuyniyukta kawsanankunapa. f{l Tata Diospa rimananta allita yachachikuptini mana kreyikunayak runakuna kay karselpi wichkawashkasapa. Makinikunata kadenawan watawashkasapa mana alli rurak runatashina. Chashna watawaptinkunapish Tata Diospa rimananta mana watayta atipansapachu. Ue#lAma kunkaychu Jesukristu chay ñawpa kamachikuk Davidpa familyanmanta nasishkanta. Chaymanta wañushkanmanta kawsamurkan uchanchikunamanta salvawananchikunapa. Ñuka kay alli rimanata yachachikuni. bd=lKay willashkaynita allita yuyay. Chashna allita yuyaptiki Jesukristu entiendichishunki. cwlChashnashina suk runa chakranpi sukaman trabajashpa aypata tarpushpa paylla primeru wayunkunata pallanan tiyan. b5lChashnashina pukllak runakuna pukllashpa pukllay yachachikukta kasunankuna tiyan. Mana chay yachachikukta kasushpankunaka mana atipansapachu premyuta ganayta. Chay pukllak runakunashina yachachiwakninchi Jesukristuta kasunanchikuna tiyan premyunchita chaskinanchikunapa. oaWlSuk alli soldadu servisyupi kashpa mana kikinpa munananta rurashpachu kawsan. Kamachikukninpa munananta rurashpa kawsanan tiyan. Iden chay alli soldadushina kamachiwakninchi Jesukristupa munananta rurashpa kawsananchikuna tiyan. N`lJesukristupa alli soldadunshina sufrishpapish payllata sirviy. (_IlÑuka aypa runakunata yachachishkaynita uyarishkanki. Chayllata alli rurak alli yachachikuk runakunata yachachiysapa paykunapish sukkunata yachachinankunapa. h^ KlWambrayni Timoteo, Jesukristu sukaman yanapashuptin allita animukushpa payta kreyishpa kawsay. T] #lKan allita yachanki Efeso llaktapipish chay wawkinchi Onesiforo ñukanchita sukaman yanapawashkanchita. Chayrayku munani Jesukristu kashkan shamushpa payta sukaman kuyashpa llakichishpa yanapananpa.h\ KlKay Roma llaktapi wawkinchi Onesiforo chayamushkanshinalla sukaman maskawarkan tariwanankaman. B[ lÑuka karselpi kaptini wawkinchi Onesiforo mana pinkakushpa aypa kuti chapawak shamushpa kushichiwashka. Chayrayku ñuka Tata Diosta roygani tukuy paypa familyankunata yanapanankunapa. 3Z alKan yachanki chikniwak runakuna karselpi churawaptinkuna Asia partimanta wawkinchikuna sakiwashkankunata. Figelowan Hermogenespish manchakushpankuna sakiwarkansapa. Y lTata Diospa Espiritun ñukanchikunapi kawsashpa sukaman yanapawanchisapa. Chayrayku Tata Dios yachachishushkanta allita yachachikuy. X l Ñuka allita yachachikushkaynishina kanpish allita yachachikuy. Jesukristuwan tantalla kawsashpa payta kreyishpa kuyashpa kawsay. W l Chayta yachachikushkaynirayku sukaman padesiykani. Chikniwak runakuna sufrichiwaptinkunapish mana pinkakunichu. Allita yachani pitami kreyishkani nishpa. Yachani kashkan shamunankaman Jesukristu atipananta yanapawayta willawashkanta yachachikunaynipa. V l Tata Dios ñukata akllawarkan paypa rimananta yachachikuypi purinaynipa. Kachamuwashka salvawananchikunata yachachikunaynipa. "U ?l Tata Dios salvawakninchikuna Jesukristuta kachamushpa kawachiwashkanchisapa sukaman kuyawananchikunata. Yachachiwashkanchisapa paywan tantalla mana tukuyniyukta kawsananchikunapa amana kutin wañunanchikunapana. Tuta likidumanta surkuwashkanchisapa lus likidupi kawsananchikunapa. zT ol Tata Dios manara kay allpata niman suk runata rurashpara ñukanchikunata kuyawarkanchisapa. Payka sukaman munarkan yanapawayninchita payta kreyishpa kawsananchikunapa. Mana allita ruraptinchikunapish Tata Dios sukaman kuyawashpanchikuna Jesukristuta kachamurkan uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. Paymi akllawashkanchisapa allita rurashpa kawsananchikunapa. AS }lChayrayku ama pinkakuychu parlachikuyta Señorninchi Jesukristu salvakuk kananta. Ama pinkakuychu ñuka paypa rimananta yachachikushkaynirayku karselpi kaptini. Mana pinkakuptiki Tata Dios sukaman yanapashunki allita yachachikunaykipa Jesukristu salvakuk kananta. Sufrishpaykipish allita yachachikuyllapi katiy. ,R SlTata Dios mana munanchu ni pita manchananchikunapa. Paypa Espiritun sukaman yanapawanchisapa animuchinakushpa kuyanakushpa allita rurashpa kawsananchikunapa. :Q olChayrayku yuyachiyki makinita churashpayni Tata Diosta kanpa roygashkaynita. Tata Diosta roygarkani yanapashunaykipa paypa rimananta mana manchakushpa allita yachachikunaykipa. 3P alChaymanta yuyani awilayki Loida mamayki Eunise sukaman Tata Diosta kreyishpa kawsashkankunata. Yachani kanpish paykunashina allita Tata Diosta kreyishpa kawsaykanaykita. O 'lSukaman yuyani kanta sakiptini llakishpa wakashpa kiparimushkaykita. Chayta yuyashpa sukaman munani kashkan kawaynikita kushikunaynipa. xN klÑukapa awiluynikuna allita Tata Diosta sirvishpa kawsarkansapa. Ñukapish chay awiluynikunashina Tata Diosta allita sirvishpa allita rurashpa kawsaykani. Diyapi tutapi Tata Diosta agradesishpa sukaman roygani kanta yanapashunaykipa. )M MlKay kartata killkayki munashpa Tata Dioswan Jesukristu kuyashushpayki kushichishunanpa yanapashunanpa. Pablu Timoteota willan mana pinkakushpa yachachikunanpa. lL UlMunanayni wambrayni Timoteo, Tata Dios rimarkan Jesukristuta kreyik runakuna sieluman rinankunapa paywan kawsak. Chaymanta Tata Dios munaptin Señorninchi Jesukristu ñuka Pabluta kachamuwashka chay rimananta yachachikunaynipa. K}XMunani Señorninchi Jesukristu tukuy kankunata sukaman yanapashunaykichipa. Chayllata ñuka Pablu killkashkaykichi.CJXÑuka Pablu kay kartata tukuchashpa kikini makiniwan killkashpa rimachiykichi. Tukuy kartaynikunata tukuchashpayni shutinita killkani yachanaykichipa ñuka kikini killkashkaynita. I3XKushichikuk Señorninchi Jesukristuta roygani tukuy tiempu kankunatapish kushichishunaykichipa. Payta roygani kankunawan tantalla kawsananpa. _H7XChay mana kasukunayak wawkinchita paninchita ama chikniychichu. Wawkinchi paninchi kaptinkuna kuyashpalla yachachiychi kashkan allita rurashpa kawsanankunapa. Pablu kartanta tukuchashpa wawkinkunata rimachinsapa. Wawkinikuna, paninikuna, ama shaykuychichu allita rurashpa kawsayta. E X Jesukristu yachachiwaptinkuna chay mana trabajanayak wawkinchikunata willanisapa: Kushikushpalla mikunankunapa trabajachunsapa. rD]X Yachashkanisapa suk kankunashi mana trabajanayankichichu. Wasin wasin chapakuypishi puriykankichi. qC[X Kankunawan kashpaynikuna kayta yachachishkaykichi: Suk wawkinchi mana trabajanayashpa ama mikuchunchu. 8BiX Alli kanman karkan kankunata mikunaynikunata mañanaynikunapa. Mana nimata mañashpaynikuna trabajarkanisapa ñukaykunata kawawashpaykichi yachanaykichipa allita trabajayta. &AEXKankunawan kashpaynikuna tukuy mikushkaynikunapa pagarashkaykichi. Diyapi tutapi sukaman trabajashkanisapa ama amichinaynikunapa mikunaynikunata mañashpa. 4@aXYachankichi ñukaykuna kankunawan kashpaynikuna mana killakushpa sukaman trabajashpa kawsashkaynikunata. Chashnashina kankunapish mana killakushpa trabajashpa kawsaychi. e?CXWawkinikuna, paninikuna, Jesukristu ñukaykunata yachachiwaptinkuna willaykichi tukuy mana trabajanayak wawkinchikunamanta ashunaykichipa. Sukkuna yachachishkaynikunata mana kasunayaptinkuna paykunamanta ashuychi. q>[XTata Diosta roygani yanapashunaykichipa sukta sukta allita kuyanaykichipa. Roygani padesishpaykichipish Jesukristushina mana sampayashpa allita rurashpalla kawsanaykichipa. Pablu yachachiwanchisapa allita trabajananchikunapa. 4=aXJesukristu sukaman yanapawaptinkuna ñukaykuna yachanisapa kankuna yachachishkaynikunata allita kreyishpa kawsaykanaykichita. Yachanisapa allita kasushpa katinaykichita. (<IXJesukristu alli rurak kashpa kankunata sukaman allita yanapashunkichi allita rurashpa kawsanaykichipa. Amachashunkichi ama supay wakllichishunaykichipa. ;#XManara tukuy runakuna Jesukristuta kreyinsaparachu. Chayrayku Tata Diosta roygaychi sakra mana alli rurak runakunamanta amachawanankunapa. \: 3XWawkinikuna, panikuna, Señorninchi Jesukristupa yachachikunanta kushikushpa allita chaskishkankichi. Chayrayku roygaykichi ñukaykunapa Tata Diosta royganaykichipa tukuy partikunaman riptinikuna allita yachachikunaynikunapa. Chashna allita yachachikuptinikuna aypa runakuna kankunashina Jesukristu yachachikushkanta allita chaskinkasapa. 9XChayrayku Tata Diosta roygani kankunata animuchishunaykichipa yanapashunaykichipa allita rurashpa allita rimashpa kawsanaykichipa.H8 XKikin Señorninchi Jesukristu Tata Diosninchiwan mana tukuyniyukta kuyawashpanchikuna sukaman kushichiwashunchisapa. Willawashkanchisapa sieluman rinanchikunata paywan tantalla kawsak. }7sXWawkinikuna, paninikuna, yachachishkaynikunata killkashkaynikunata allita kreyishpa mana kunkashpa kawsaychi. r6]XÑukaykuna Tata Dios salvawananchikunata yachachikuptinikuna payka kayashushkankichi allita kreyishpa kawsanaykichipa. Kayashushkankichi sieluman rinaykichipa Señorninchi Jesukristuwan tantalla sukaman kushikushpa kawsanaykichipa. 45aX Munanayni wawkinikuna, paninikuna, ñukaykuna kushikushpa Tata Diosta agradesinisapa kankuna paypa rimananta kreyiptikichi. Tata Diospa Espiritun yanapashuptikichi allita rurashpa kawsaykankichi. Tata Dios kuyashushpaykichi kallarinan tiempumantapacha akllashushkankichi salvadu kanaykichipa. o4WX Chay mana Tata Diospa rimananta kreyinayak runakuna sukaman kushikunsapa mana allita rurashpankuna. Chayrayku Tata Dioska kastigankasapa. Tata Dios sukaman kuyawashpanchikuna animuchiwanchisapa allita rurashpa kawsananchikunapa. P3X Tata Dios paykunata sakinkasapa tukuy shunku llullata kreyinankunapa. ~2uX Chaypina tukuy laya mana allita rurashpa rawrak ninaman riykak runakunata sukaman llullachinkasapa. Chay runakunaka mana munarkansapachu Tata Diospa rimananta kuyashpa kasuyta. Chayrayku Tata Dios chay rawraykak ninamanta mana salvankasapachu. 1#X Jesukristu manara shamuptinra Satanas chay sakra mana alli rurak runata yanapaptin sukaman llullachikushpa manchakuna layata ruranka. r0]XChaypina mana ni pi michak tiyaptin chay sakra mana alli rurak llullachikuk runaka rikurinka. Chaymanta Jesukristu allima llipyaynin ukupi shamushpa shiminwan pukushpa chay mana alli rurak runataka mana tukuyniyuk ninaman kachanka. =/sXKunan tiempu ñami aypa mana alli rurak runakuna pakallalla llullachikuypi puriykansapa. Llullachikuypi katinankuna tiyan chay sakra runata michaykak llukshinan tiempukaman. n.UXKankuna yachankichina pimi chay sakra runata michaykananta manara tiempun kaptin amara rikurinanpa. i-KX¿Manachu yuyankichi chay llaktaykichipi kashpaynikuna tukuy kayta yachachishkaynikunata? 0,YXChay Tata Diosta chiknik runaka Tata Diospa wasinpi yaykushpa doyñuyanka. Chaypi tiyarishpa tukuy runakunata willankasapa paylla dios kaptin payllata kuyanankunapa. q+[XImatapish willashuptinkuna ama nima layapi chay llulla runakunata kreyiychichu. Yachanchisapa manara Jesukristu kutimuptinra yaka tukuy runakuna Tata Diosta sukaman chiknishpankuna mana kasunayanankunata. Chaypina suk sakra mana alli rurak llullakuk runa shamunka. Tata Dios rimashka chay sakra mana alli rurak runata mana tukuyniyuk ninaman kachananpa. o*WXChaymanta tiyan llullachishunayak runakuna. Paykuna rimansapa Jesukristu kutimushkantana. Kartata kachashushkankichi rimashpa ñukaykuna kachashkaynikunata. Ñukaykunaka manami chay kartata killkarkaykichichu. Chay runakuna Tata Diospa Espiritun yanapananta rimaptinkunapish ama kreyiychichu. Ama manchakushpa yuyaychichu Jesukristu kashkan shamushkantana. ) yXWawkinikuna, paninikuna, ñukaykuna ñami yachachishkaykichina Jesukristu shamuptin rinanchikunata paywan tinkunakuk. S( !X Chashna Tata Dios sukaman yanapashuptikichi tukuy runakuna rimankasapa Señorninchi Jesukristu alli kananta. Chaymanta Tata Dioswan Jesukristu kuyashushpaykichi rimankasapa alli rurak kanaykichita.' 5X Chayrayku Tata Diosta kankunapa royganisapa kayashushkaykichishina sukaman yanapashunaykichipa allita rurashpa kawsanaykichipa. Tata Dios tukuy laya alli atipak kaptin royganisapa yanapashunaykichipa tukuy alli munanaykichita rurashpa payllata kreyishpa kawsanaykichipa. s& aX Jesukristu shamuptin tukuy payta kreyik runakuna tantalla kuyashunchisapa. Payta sukaman almirashpa willashunchisapa sukaman allima kananta. Kankunapish yachachishkaynikunata kreyishkaykichirayku Jesukristuta kuyanaykichi tiyan. 0% [X Señorninchi Jesukristu paykunata mana tukuyniyukta kastigankasapa. Paymanta chikanman wishchunkasapa ama kawanankunapa sukaman allimata kamachikuptin kushichikuptin. $ -XShamunka Tata Diosta mana riksik runakunata kastiganankunapa. Señorninchi Jesukristu salvakuk kananta mana kreyikuk runakunata kastigankasapa. 7# iXSuknin diya Jesukristu alli atipak angelninkunawan manllayba rawraykak nina ukupi sielumanta shamunka. Chashna shamushpa tukuy padesishkanchikunamanta kushichiwashunchisapa. }" uXTata Dios uchayuk runakunata kuskanpi kastigakuk kashpa chay padesichishuknikichi runakunata padesichinkasapa. N! XKankuna padesishpaykichipish Tata Diosta allita kreyiptikichi payka willashunkichi mandunpi yaykunaykichipa. Tukuy runakuna chayta kawashpankuna yachankasapa Tata Dios kuskanpi kastigakuk kananta.  XChiknishuk runakuna padesichishuptikichipish Jesukristuta ashwanta kreyishpa kawsaykankichi. Chayrayku tukuy llaktakunapi ñukaykuna Jesukristuta kreyikmasinchikunata kushikushpa willanisapa kankuna mana shaykushpa Jesukristuta kreyishpa kawsaykanaykichita. f GXWawkinikuna, paninikuna, kankuna Jesukristuta sukaman ashwan ashwanta kreyishpa kawsaykankichi. Ashwan ashwanta sukwan sukwan kuyanakushpa kawsaykankichi. Chayrayku ñukaykuna kushikushpa Tata Diosta agradesinisapa. E XTata Diosninchita Señorninchi Jesukristuta royganisapa ashwanta yanapashunaykichipa kushichishunaykichipa. Jesukristu shamuptin Tata Dios tukuy mana alli rurak runakunata kastigankasapa.  {XMunanayni wawkinikuna, paninikuna, ñuka Pablu wawkinchi Silvanowan wawkinchi Timoteowan kay kartata Tesalonikapi kawsak Jesukristuta kreyikmasinikunata killkaykaykichi. Kankuna Tatanchi Dioswan Señorninchi Jesukristuwan tantalla kawsaykankichi. *MSalvakuk Señorninchi Jesukristuta ashwan ashwanta riksishpa kuyashpa kawsaychi. Mana tukuyniyukta payta alabaychi. Ñuka Pedru chayllata killkashkaykichi.|qMunanayni wawkinikuna, paninikuna, tukuy yachachishkaynikunata allita yuyaychi ama chay llullachikuk runakuna llullachishunaykichipa. Ama chay mana alli rurak runakunata kasuychichu ama paykunashina mana allita rurashpa kawsanaykichipa. Payka kartankunapi yachachishushkankichi Jesukristu shamunanta. Paypa kartankunapi mana entiendina laya tiyaptin chay mana alli yachachikuk runakuna mana allita Jesukristuta kreyishpankuna mana entiendinsapachu. Chayrayku mana kuskatachu yachachikunsapa. Chay runakunaka Tata Diospa ñawpa rimanantapish mana kuskatachu yachachikunsapa. Chayrayku Tata Dios sukaman kastigankasapa. gGMash allita yuyaychi. Jesukristu runakunata llakichishpa manara shamunrachu paykunata munashpa salvayta. Munananchi wawkinchi Pablupish Tata Dios yachachiptin kartankunata killkashpa chayllata yachachishushkankichi. `9Munanayni wawkinikuna, paninikuna, chay mushuk allpata shuyaykashpanchikuna akuychi allita rurashpa kawsaypachi. Chaypina Jesukristu kutimushpa kushikushpalla allillata ruraykaptinchikuna tarimuwashunchisapa. yk Allpawan sielu rupanankunapa kaptinpish Tata Dios willawashkanchisapa: “Suk mushuk sieluta suk mushuk allpata rurasha. Chay mushuk allpapi tukuy runakuna allillata rurashpa kawsankasapa.” Chashna Tata Dios willawaptinchikuna akuychi chay mushuk allpata chay mushuk sieluta sukaman munashpa shuyaypachi. Jesukristu shamunanta yuyashpa allita rurashpa kawsaypachi. +O Sukaman kushikushpa munaychi Jesukristu utka shamunanta. Jesukristu shamushpa tukuy sielupi tiyakta rupachinka. Chay rawraykak nina ukupi tukuy allpa chullunka. { Chashna manchanapa layata tukuy tiyak kullunanta yachashpaykichi allita rurashpa Jesukristuta kuyashpa kawsaychi. hI Suknin diya mana ni pi yuyashkan oras Jesukristu suwa runa shamukshina kashkan shamunka. Kashkan shamuptin tukuy sielu inti killa luserukuna sukaman manchanapa layata sukaman bullata rurashpa chinkanankuna tiyan. Tukuy laya tiyak rawraykak ninapi rupashpa kullunankuna tiyan. Allpa tukuy allpapi tiyakkunapish ninawan sukaman rupanankuna tiyan.  Chay asikuk runakuna yuyansapa Jesukristu sukaman unayananta shamunanpa. Chashna yuyaptinkunapish mana unayankachu shamunanpa. Payka sukaman tukuy runakunata kuyashpa munan uchankunamanta wananankunapa. Mana munanchu ni pi kullunanpa. Chayrayku manara shamunrachu. -SMunanayni wawkinikuna, paninikuna, allita yuyaychi. Tata Dios yuyan waranka watakuna iden suk diyalla kananta. Paypa suk diyaka iden waranka watakunashinami. eCJesukristu kashkan shamushpa tukuy runakunata willawashunchisapa ima layatami kawsashkanchisapa nishpa. Tapuwashkanchikunawasha Tata Dios tukuy mana alli rurak runakunata ninaman kachankasapa. Tata Dios chay mana alli rurak runakunata kastigashpankuna rimashpalla tukuy sieluta tukuy allpata rupachinka. Jesukristu mana unayankachu shamuyta. Chay runakunaka mana kreyinayansapachu ñawpa tiempu Tata Dios yakuwan allpata untachishpa tukuy uchasapa runakunata sipichishkankunata. SChay asikuk runakunaka mana munansapachu kreyikuyta ñawpa tiempu Tata Dios rimashpalla tukuy sieluta allpata rurashkanta. Mana kreyinsapachu Tata Dios yakuta tantanachishkanta allpa rikurinanpa. 1[Chashna asikushpa tapuwashunchisapa: “¿Aykapití Jesukristu shamunka? Payka rimarkan kashkan shamunanta. Chashna rimashka kashpapish manara shamunrachu. Aypa tatanchikuna Jesukristuta shuyashpana wañushkasapa. Tata Dios allpata rurashkanmantapacha tukuy runakuna idenllata kawsanchisapa.” \ 1Tukuy yachachikunaynikunamanta ashwan allita kayta yuyaychi: Jesukristu shamunan tiempu aypa runakuna kikinkunapa munanankunallata rurashpa kawsankasapa. Tata Diospa rimananta mana munashpa asichinkasapa. | qAllita yuyaychi ñawpa alli yachachikuk runakuna yachachikushkankunata. Chaymanta salvawakninchi Señor Jesukristu ñukaykunata kachamuwashkasapa paypa yachachikunankunata yachachikunaynikunapa. Kay yachachikunaynikunatapish allita yuyaychi. )  MMunanayni wawkinikuna, paninikuna, kay ishkaynin kartata killkaykaykichi. Kay ishkantin kartaynikunapi allita yuyachiykichi allillata yuyashpa kawsanaykichipa. @ yRunakuna rimansapa: “Suk allku kipnashpa chay kipnanllata mikun. Chaymanta suk kuchi chuya chuyata armakushpa kashkan turupi rin kuchpakushpa chapunakuk.” Chay runakuna kashkan mana allita rurashpa kawsashpankuna iden chay kipnanllata mikuk allkushinami. Iden chay turupi chapunakuk kuchishinami.< qChay runakuna allita Tata Diospa kamachikunankunata riksishkankunamanta manana kasunayansapanachu. Paykunapa ashwan alli kanman karkan mana Tata Diospa rimananta riksinankunapa. J Chay llullachikuk runakuna suk tiempullata Señorninchi salvawakninchi Jesukristuta riksishpa manana uchallikushpana kawsarkansapa. Chaymanta Jesukristuta riksishkankunamanta sukaman munarkansapa kashkan mana allikunata rurashpa kawsayta. Mana alli kawsashkankunamanta ashwan mana allikunata rurashpana kawsansapa. Chay runakunaka mana alli rurak runakunata willansapa yanapanankunata mana alli ruranankunamanta llukshichiyta. Chashna willashpankunapish mana atipansapachu ni pita yanapayta. Paykunaka mana alli ruranata amañashpa rurayta chay mana alli ruranankunata ruransapa. X)Chay laya runakuna sukaman alabanakushpankunapish yankamanta rimakunsapa. Chaymanta runakuna uchankunamanta llukshinayaptinkuna llullachinsapa kashkan paykunashina munanankunallata rurashpa kawsanankunapa. V%Chay mana alli yachachikuk runakunaka mana yakuyuk pukyukunashinami. Paykunaka puyukuna wayra chinkachinanshinami. Tata Dios chay llullachikuk runakunata mana tukuyniyuk tuta likiduman churankasapa. yChay yachachikuk Balam kullkita sukaman chaskinayashpa suk burru sawanpi riykarkan Tata Diosta roygananpa llaktanta kulluchinanpa. Chashna riykashpa chay burrun rasllana iden runashina rimakushpa willarkan ama chay mana alli yuyananta rurananpa. X)Chay llullachikuk runakuna allita rurashkankunamanta manana allita rurashpana kawsansapa. Chay ñawpa tiempu kawsak Beorpa wambran Balamshina kawsansapa kullkita sukaman munashpa mana allita rurashpa. 5cChay llullachikuk runakunaka maykan warmikunata kawashpa yuyansapa paykunawan uchallikuyta. Mana kunkanayansapachu uchallikuyta. Raslla kreyikuk runakunata llullachinsapa mana allita ruranankunapa. Rikchak laya kawanankunallata munansapa. Tata Dios chay laya runakunata sukaman kastigankasapa. E Chay runakuna sukkunata sufrichishkankunashina Tata Dioska paykunatapish sufrichinkasapa. Diyapipish mana pinkakushpa kushikushpalla mana allita rurashpa kawsansapa. Kankunawan tantanakushpa mikushpankuna pinkakuna layakunata ruransapa. Mana allikunata ruraykashpankuna kikinkunalla kushikushpa llullachinakunsapa. lQ Chay awtoridarkunata rabyachik runakuna animalkunashina mana entiendinsapachu allitachu manachu ruraykansapa nishpa. Mana kuentata kunakushpalla munanankunallata rurashpa kawsansapa. Nasinsapa animalkunashina trampapi urmashpa wañunankunapa. Tata Diospa rimananta mana entiendishpankuna washanchansapa. Chayrayku iden animalkunashina wañunkasapa. 5c Angelkuna paykunamanta ashwan sinchi atipak kaykashpankunapish Jesukristupa ñawpakninpi mana animukunsapachu nima mana alli rurak kamachikukkunata chatashpa rabyachiyta. )~K Mana alli munanankunallata rurak runakunata ashwan sinchita kastigankasapa. Chay runakuna mana nima Jesukristupa kamachikunanta kasunayansapachu. Sukaman kikinkuna kreyinakushpa munanankunallata rurashpa kawsansapa. Mana manchansapachu sielupi kawsak sinchi awtoridarkunata rabyachiyta. ]}3 Tata Dios allita yachan yanapawayninchikunata ama llaktamasinchikunashina mana allita rurananchikunapa. Chaymanta Tata Dios tukuy mana alli rurak runakunata kawapayansapa suknin diyakaman kastiganankunapa. Y|+Chay Lotka tukuy diya kawarkan llaktamasinkunata sukaman mana allita rurashpa kawsaptinkuna. Uyarirkan mana allita rimashpa kawsaptinkuna. Chayta kawashpa uyarishpa sukaman tukuy shunku llakishpa kawsarkan. X{)Chay Sodomapi kawsak runa Lot sukaman llakirkan llaktamasinkuna mana allita rurashpa kawsaptinkuna. Chayrayku Tata Dios chay ishkay llaktakunata rupachishpa chay alli rurak Lottaka salvarkan ama rupananpa. [~I~}K||{{izyxww[vv.uutRss3rqppom1ljjjCiKhgff e3dcbba`Y_^^1]]\\[.ZgYYqX5W8W-UTTRSSMRR3PPaONMLL KJoIIH,GGFF*DCCOBAAsA?>>=x<;:9876695p4833 2100F/I..u.-J,++n*)(]&&S%6$z#""=!! 68\=z,W&,! 7 D K  y=>bqS55c%Chay Bernabepa suk terrenun tiyarkan. Payka chay terrenunta rantikurkan. Chay rantikushkan chaninta chay alli yachachikuk runakunata kurkan paykuna patumakunankunapa.4-$Chaypi suk runa Jose Levipa ayllunmanta Chipre ishlamanta karkan. Paypish Jesukristuta kreyirkan. Payka sukaman animuchikuk kushichikuk runa karkan. Chayrayku chay yachachikuk runakunaka paytaka shutiyachirkansapa Bernabepi. Chay shutin riman “kushichikuk runa.” 3#Chaypina chay rantikushkankuna chaninkunata chay alli yachachikuk runakunata kurkansapa mana nimayukkunata patumanankunapa. d2A"Chayrayku niman sukpa nima laya illapuksapachu. Terrenuyuk wasiyuk runakuna rantikuksapa. X1)!Jesuspa aklladu yachachikuk runakunaka sukaman allita yachachikuykarkansapa Señor Jesukristu wañushkanmanta kawsamushkanta. Chashna allita yachachikuptinkuna Tata Dioska paykunata sukaman yanaparkansapa. \01 Chaymanta tukuy chay aypa kreyikuk runakunaka suk yuyaylla kashpa sukaman yanapanakushpa kawsaksapa. Rimarkansapa tukuy tiyapunankuna paktallapa kananpa. Mana ni pi rimaksapachu kayka ñukallapami nishpa. //Chashna Tata Diosta willashkankunawasha chay tantanakushkankuna wasi sukaman kuyurkan. Chaypina Tata Diospa Espiritunka sukaman yanaparkansapa mana ni pita manchashpa Tata Diospa rimananta yachachikunankunapa. Jesusta kreyik runakuna tiyapunankunawan yanapanakuksapa. .!Allita yanapawaysapa chay alli rurak wambrayki Jesuspa shutinpi unkudukunata sanuyachinaynikunapa almirana milagrukunata ruranaynikunapa. -9A Tata Dios, kunanka chay chiknishuk runakuna manchachiwanayanankunata yuyay. Yanapawaysapa mana manchakushpa rimanaykita yachachikunaynikunapa. o,WChashna Jesusta wañuchishpankuna kan munashkaykishina tukuy chay ñawpa rimashkaykita rurarkansapa. +#A Tata Dios, chayta rurashpa chay ishkay kamachikukkuna Herodeswan Pilato chay ñawpa David rimashkantashina rurarkansapa. Kay llaktapi paykunaka judiyukunawan mana judiyukunawan tantanakurkansapa chay alli rurak akllashkayki salvakuk Jesusta wañuchinankunapa. 8*iLlaktakunapi kamachikuk runakuna tantanakunsapa Tata Diosta mana kasunayashpankuna.Chaymanta rimansapa Tata Diosmanta shamudu salvakuk runata mana kasunayanankunata.” ;)oKanpa Espirituyki yanapaptin sirvishukniki Davidka rimarkan:“¿Imapatí Tata Diosta mana kasunayak runakuna piñakunsapa?¿Imapatí mana valekkunata yuyansapa? H( Chayta willashkankunawasha tukuy chay tantanakudu runakuna Tata Diosta kuyashpankuna willarkansapa: —A, Tata Dios, kanmi tukuy sieluta allpata yakuta tukuy chaykunapi tiyakta rurashkanki. u'cChashna chay kamachikuk runakuna Pedruwan Juanta kachariptinkuna rirkansapa Jesusta kreyikmasinkunawan tantanakunankunapa. Chaypina tukuy chay saserdotekunapa kamachikukninkunawan chay ansianunkuna willashkankunata willarkansapa. '&GChay sanuyachishkankuna runaka chusku chunka ashwan watayuk karkan. Jesusta kreyik runakuna Tata Diosta mañarkansapa yanapanankunapa ama manchakunankunapa. %5Chashna Pedru willaptinkuna chay runakunaka ashwanta jorachishpankuna kacharirkansapa. Tukuy chay llaktapi kawsak runakuna Tata Diosta alabarkansapa chay unkudu runata sanuyachiptinkuna. Chayrayku chay awtoridarkuna mana yacharkansapachu imashnami kastigankasapa nishpa. }$sÑukaykunaka Tata Diosllata kasushasapa. Chayrayku kawashkaynikunata uyarishkaynikunata yachachikunaynikuna tiyan. "#=Chashna willaptinkuna Juanwan Pedruka aynirkansapa: —Allita yuyaychi. ¿Allichu kanman Tata Diosta mana kasushpaynikuna kankunallata kasunaynikunapa? O"Chashna chay kamachikuk runakuna willanakushpankuna Pedruwan Juanta kashkan yaykuchirkansapa. Chaypina willarkansapa amana ni pita parlachinankunapa nima Jesuspa shutinpi yachachikunankunapa. N!Akuychi manchachishpa willaypachi kunanmantapacha amana ni pita Jesuspa shutinpi yachachikunankunapana. Chashna michaptinchikuna manana chay milagru rurashkankunata sukta sukta willankasapanachu. d A—¿Imatatí rurashunchisapa kay runakunataka? Tukuy kay Jerusalenpi kawsak runakuna yachansapana kay almirana milagruta rurashkankunata. Chayrayku mana atipanchisapachu rimayta mana sanuyachishkasapachu nishpa. Z-Chaypina washaman paykunata llukshichishpankuna kikinkunapura tapunakurkansapa: ykChaymanta chay sanuyadu runa chayllapi paykunawan kaptin mana atiparkansapachu Juanta Pedruta nimata willayta. zm Chashna Pedruwan Juan mana manchakushpa nima pinkakushpa ayniptinkuna chay kamachikuk runakunaka sukaman almirarkansapa. Yacharkansapa mana paykunashina yachaysapa runakuna kanankunata. Riksirkansapa Jesuspa disipulunkuna kanankunata.  Tata Dioska Jesusllata kay allpaman kachamurkan salvawananchikunapa. Manami chikan runatachu kuwashkanchisapa salvawananchikunapa. ve Jesuska suk alli rumishinami. Kankunaka wasichakuk runakunashina kashpaykichi chay alli rumita millashpa mana munarkankichichu wasikichipi churayta. Chay alli rumita mana munaptikichipish Tata Dioska churashka tukuy rumikunapa sikinpi. -S Chashna tapuwaptikichi willaykichi tukuy kankuna judiyumasinikuna allita yachanaykichipa. Ñukaykuna Nasaret llaktamanta Jesuspa shutinpi kay ñawpaknikichipi runata sanuyachishkanisapa. Kankunami chay Jesustaka wañuchichirkankichi. Wañudu kashkanmanta Tata Dioska paytaka kawsachimushka.  —Llaktapa kamachikuk runakuna, ansianukuna, kankuna tapuwankichi imashnami kay runata sanuyachishkanisapa nishpa. KChaypina Tata Diospa Espiritun yanapaptin Pedruka aynirkan: iKChaypina karselmanta Pedruwan Juanta pushachimurkansapa. Chawpinkunapi churashpankuna tapurkansapa: —¿Pití willashushkankichi chay unkuduta sanuyachinaykichipa? ¿Pipa shutinpití rurashkankichi chay almirana layataka? <qChay saserdotekunapa kamachikuknin runa Anaspish chaypi karkan. Chaymanta Kayfas, Juan, Alejandro, tukuy saserdotekunapa kamachikukninpa ayllunkuna paykunawan tantanakurkansapa. 3Chaymanta kayantin Jerusalenpi chay runakunapa kamachikukninkunawan ansianunkunawan Moisespa killkashkanta yachachikukkuna tantanakurkansapa. ?wManara karselpi churaptinkunara Pedrupa yachachikushkankunata uyarishpankuna sukaman aypa runakuna kreyikurkansapa. Ullkukunallata yupaptinkuna yaka pichka waranka karkansapa. hIChaypina Juanwan Pedruta apirkansapa. Amusayaykaptinna karselpi churarkansapa pakarinankaman. 0YPedruwan Juan yachachikuykarkansapa Tata Dios Jesusta kawsachimushkanrayku tukuy wañudu runakunatapish kawsachimunankunata. Chayrayku chay runakuna piñakurkansapa. & GChashna Juanwan Pedru chay runakunata yachachiykaptinkunalla saserdotekunawan saduseokunawan Tata Diospa wasin kuydakkunapa kamachikukninkuna chayarkansapa. fETata Dios chaylla wambran Jesusta wañushkanmanta kawsachimushpa kankunaman primeru kachamurkan yanapashunaykichipa. Chashna yanapashushpaykichi munan uchaykichimanta wanashpa payllata kasushpa kawsanaykichipa.DTata Dios ñawpa yachachikuk runakunata willarkansapa kankunata yanapashunaykichita. Chaymanta chay ñawpa awilunchikunawan paktuta rurashpa willarkan kankunatapish yanapashunaykichipa. Awilunchi Abrahamtapish willarkan: “Kanpa miraknikikunata yanapashpayni tukuy allpapi kawsak runakunatapish yanapashasapa.” 9kChaymanta ñawpa yachachikuk Samuelmantapacha tukuy alli yachachikukkuna chay layallata yachachikurkansapa. Willarkansapa imatami kay tiempupi Jesukristu ruranka nishpa. > wMana payta kasuptikichi Tata Dios karkushunkichi.” c ?Moisespish ñawpa awilunchikunata chay layallata willarkansapa: “Tata Diosninchika miraknikichimanta suk alli yachachikuk runata akllanka. Paymi ñukashina alli yachachikuk kanka. Paytaka allita kasunaykichi tiyan. 9Jesukristuka sielupi kiparinan tiyan chay ñawpa alli yachachikuk runakuna rimashkankunashina Tata Dios rikchak layata kuskanpi allichanankaman. y kTata Dioska ñawpamantapacha rimarkan Jesus salvashuknikichi kananta. Paytaka kashkan kay allpaman kachamunka. > uChayrayku uchaykichita wanashpa kunanmantapacha Jesukristuta kreyiychi Tata Dios uchaykichimanta perdonashunaykichipa. Chaypira payka yanapashunkichi kushikuypuru kawsanaykichipa. b=Ñawpa tiempu Tata Dioska alli yachachikuk runakunata willarkan sielumanta shamudu salvakuk runata wañuchinaykichita. Chayrayku kankuna Jesusta wañuchichishpaykichi Tata Dios ñawpa rimashkantashina rurarkankichi. Wawkinikuna, yachani kankuna kamachikuknikichiwan Jesusta wañuchichishpaykichi mana yacharkankichichu imatami rurankichi nishpa. 8iJesusta kreyishkaynikunarayku kay riksinaykichi mana puriy atipak runataka sanuyachishkanisapa. Tukuy kankuna kawashkankichi Jesusta kreyishpaynikuna sanuyachishkaynikunata. +Chashnamanta kankunaka chay mana tukuyniyuk kawsayta kuwakninchi Jesustaka wañuchirkankichi. Chashna wañuchiptikichipish Tata Dioska paytami wañushkanmanta kawsachimushka. Ñukaykunaka kawsamushkanwasha Jesustaka kawashkanisapa. Chay kawashkaynikunata willaykaykichi. wWillarkankichi suk suwa runata kacharinanpa. Willarkankichi chay mana uchayuk alli rurak Jesustaka wañuchichinanpa.  Chay ñawpa Abrahampa Isakpa Jakobopa awilunchikunapa Tata Diosninkuna wambran Jesusta sukaman kuyashpa willarkan tukuy layapi kamachikuk kananpa. Chashna kamachikuk kashpa ñukaykunata yanapawashkasapa kay runata sanuyachiyta. Kankuna chay Jesustaka romano awtoridarkunaman pusharkankichi. Chaypina chay awtoridar Pilato kacharinayaptinpish mana munarkankichichu kacharinanpa. 7 Chaypina Pedruka paykunata willarkansapa: —Judiyumasinikuna ¿imapatí almirashpa yuyankichi kikinikunallamanta kay runata sanuyachishkaynikunata? Manami kikinikunallamantachu kay runataka sanuyachishkanisapa. Mana ni Tata Diosta kuyashkaynikunaraykuchu sanuyachishkanisapa. 5c Chaypina chay sanuyadu runaka Pedrumanta Juanmanta mana kacharikunayarkannachu. Tata Diospa wasinpi suk alarpi karkansapa. Chay alarpa shutin karkan Salomonpa Alarnin. Chaypi kaptinkuna tukuy Tata Diospa wasinpi tiyak runakuna sukaman almirashpankuna kallparkansapa chay sanuyadu runata kawak. 1[ Kawashpankuna manchakushpankuna almirarkansapa. Allita riksirkansapa chay Allima Punkupi kullki mañakuk runa kananta. Pedru chay almirak runakunata yachachirkansapa. X) Chashna brinkaypi purishpa Tata Diosta alabaptin tukuy runakuna kawarkansapa. b~=Chaypina payka shayarimushpa kallarirkan kuskata puriyta. Chashna sanuyashpana Pedruwan Juanwan tantalla Tata Diospa wasinpi yaykurkansapa. Kushikuyninwan brinkaypi brinkaypi purishpa Tata Diosta kuyashpa alabarkan. }'Chashna willashpa Pedruka alli ladu makinmanta apishpa atarichirkan. Chashna atarichiptin chay runapa chakinkuna rasllana sinchiyarkan. F|Chashna chapaptin Pedruka willarkan: —Manami nima kullki nima kuri tiyawanchu. Tata Dios yanapawaptin yanapayki. Nasaret llaktamanta Jesukristupa shutinpi willayki: ¡Atarimushpa puriy! ^{5Chashna willaptin chay runaka kushikushpa chaparkan kullkita kunkasapa nishpa. dzAChashna mañaptinkuna paykunaka kawarkansapa. Chaypina Pedruka willarkan: —Kawawaysapa. jyMChay runaka Pedruwan Juanta kawashpa chay punkuta yaykuykaptinkuna kullkita mañarkansapa. yxkChaypi suk mana puriy atipak runa karkan. Chay runaka wakllidu chakiyuk nasirkan. Tukuy diya familyankuna paytaka pushaksapa chay wasi punkunpi tiyachik tukuy yaykuk runakunata kullkita mañananpa. Chay punkupa shutin karkan Allima Punku. |w sSuk diya chawpi diya washan Tata Dioswan parlanankuna oras kaptin Pedruka Juanwan Tata Diospa wasinman rirkansapa. v!/Paykunaka Tata Diosta sukaman alabaksapa. Chashna kuyanakushpa kawsaptinkuna tukuy runakuna rimaksapa alli kawsak runakuna kanankunata. Chaymanta aypa runakuna Jesukristuta kreyishpankuna payta kreyik runakunawan tantanakushpa tukuy diya sukaman aypayarkansapa.9uk.Kada diya Tata Diospa wasinpi tantanakuksapa. Chaymanta kikinkunapa wasinkunapi sukaman kuyanakushpankuna kushikuyninkunawan Jesuspa wañushkanta yuyashpa tantalla mikuksapa. ntU-Chaymanta ima tiyapushkankunata rantikuksapa chay chaninkunawan mana nimayukkunata yanapanankunapa. s,Chaymanta tukuy kreyikukkuna sukaman kuyanakushpa kawsarkansapa. Rikchak laya tiyapunankunawan yanapanakushpa kawsaksapa. !r;+Chaymanta Jesuspa rimananta yachachikukkuna aypa almirana milagrukunata rurarkansapa. Chayta kawashpankuna tukuy runakuna sukaman almirarkansapa. 4qa*Tukuy chay runakunaka chay yachachikuk runakunapa yachachikushkanta allita kreyishpa kawsarkansapa. Sukwan sukwan yanapanakushpa kawsaksapa. Aypa kuti Tata Dioswan parlaksapa. Jesukristu wañushkanta yuyashpankuna tantalla mikuksapa. Jesukristuta kreyik runakuna yanapanakushpa kawsarkansapa. Ep)Chashna Pedru yachachikuptin kimsa waranka runakuna yachachikunanta kreyirkansapa. Chashna kreyishpankuna bawtisakurkansapa tukuy Jesukristuta kreyik runakunawan tantanakunankunapa. 4oa(Chayta rimashpa Pedru yachachikuyllapi katirkan. Sukaman rimakushpa animuchikushpa willarkansapa: —Chay mana kuskata yachachishuknikichi runakunamanta karuyaychi. `n9'Kamachiwakninchi Tata Dioska kayanan runakunata willarkansapa Espiritunta kunankunapa. Chaymanta kankunata, kankunapa wambraykichita, karu llaktapi kawsak runakunata willashushkankichi Espiritunta kushunaykichita. pmY&Pedruka aynirkansapa: —Tukuy mana alli rurashkaykichimanta wanaychi Tata Dios perdonashunaykichipa. Chaymanta Jesukristupa shutinpi bawtisakuychi. Tata Dios perdonashushpaykichi Espiritunta kushunkichi yanapashunaykichipa. Ql%Chashna Pedru yachachikuptinkuna chay tantanakudu runakunaka llakishpankuna sukaman turbakurkansapa. Chaypina Pedruta yachachikukmasinkunata tapurkansapa: —Wawkinikuna ¿imatatí rurashasapa? hkI$Kunanka tukuy kankuna judiyu runakuna sukaman allita yachaychi: Kruspi chakatashpa wañuchichishkaykichi Jesustaka Tata Dios churashkana ashwan sinchi kamachikuk kananpa. Payka Tata Diosmanta shamudu salvakuk runami. djA"Chay ñawpa awilunchi Davidka chay salmota killkashpa mana kikinpachu rimarkan. Payka mana kawsamurkanchu tukuy kuerpuntin sieluman rinanpa. Chayrayku suk salmopi Tata Diosmanta shamudu runapa rimashpa killkarkan: “Tata Dioska Señorninita willarkan: ‘Alli laduynipi shamuy tiyarik chay chiknishuk runakunata saru saru ruranaynikaman.’ ” i#qh[!Kawsamushkanwasha Jesuska Tatan Diospa alli ladunman rirkan chaypi paywan tantalla tukuy layapi kamachikunanpa. Chaypina Tatan Dioska payta kunanpa willashkan Espiritunta kurkan. Chashna kuptin Jesukristuka ñukaykunatapish Espiritunta kuwashkasapa. Chayrayku kunan chikan rimanakunata atipaykanisapa rimayta. Chayta kankunaka kawashkankichi uyarishkankichi. g) David rimashkanshina Tata Dioska Jesustaka kawsachimurkan. Kawsamushkanwasha ñukaykuna payta kawashkanisapa. Kunan chayta yachachiykaykichi. PfChashna Tata Dios willaptin Davidka iden kawaykakshinami yachachikurkan Tata Diosmanta shamudu runa wañushkanwasha kawsamunanta. Yachachikurkan mana pampadu kiparinanta nima kuerpun usunanta. 'eGDavidka alli yachachikuk kashpa yacharkan Tata Dios jurashpa sukaman allita willashkanta: “Kanpa miraknikimanta sukta churasha kamachikuk runa kananpa.” idKChashna willashpa Pedruka chay tantanakudu runakunataka willaysapallapi katirkan: —Wawkinikuna, paninikuna, kunanka allita uyariwaychi mana arkachishpa willaptini. Chay ñawpa awilunchi Davidka chay salmota killkashpa mana kikinmantachu rimarkan. Payka wañushkanami. Chashna wañuptin pamparkansapa. Chay pampashkankunaka kunankamanlla tiyan. pcYKawachiwashkanki kashkan kawsachimuwanaykita.Kanwan tantalla kawsashpayni sukaman kushikusha.” b{Wañuptini mana munankichu pampadu kiparinaynipa.Nima munankichu kuerpuyni usunanpa kanpa wambrayki kaptini. aChashna ñukawan kaptiki sukaman kushikushpa kawsaykani.Kushikuypuru kantani.Yachani wañushpaynipish kawsamunaynita. @`yChaymanta chay ñawpa kamachikuk David kashna killkarkan:“A, Tata Dios, yachani tukuy tiempu ñukawan kanaykita.Kan laduynipi kaptiki mana nimata manchashachu. '_GKankuna wañuchichiptikichipish Tata Dioska paytaka kashkan kawsachimurkan. Tata Dioska mana nima munarkanchu wañudu kiparinanpa. Chayrayku kawsachimurkan. ]^3Jesus tukuy chay milagrukunata ruraptinpish kankunaka payta pusharkankichi mana alli rurak runakuna kruspi chakatashpa wañuchinankunapa. Ñawpamantapacha Tata Dios yuyarkan payta chashna wañuchichinaykichipa. K]Chaymanta Pedruka chay tantanakudu runakunataka yachachiyllapi katirkan: —Judiyumasinikuna, willaptini uyariwaychi. Allita yachankichi Tata Dios yanapaptin Nasaret llaktamanta Jesus aypa manchana layakunata milagrukunata rurashkanta. Chaykunawan Tata Dios allita kawachishurkankichi paymanta shamudu runa kananta. _\7Manara shamuptinira tukuy runakuna perdonanaynipa mañawaptinkuna perdonashasapa.” [Manara manchanapa laya llipyashpa shamuptinira inti tuta likidu tukunka.Killapish puka likidu yawarshina tukunka. |ZqChaymanta sielupi manchana layakunata rurasha kawanaykichipa.Allpapi yawarta ninata kusnita kawankichi. YChay diyakunapi kreyiwak ullkukunaman warmikunaman Espirituynita kachasha.Chaypina paykunaka willashkaynita yachachikunkasapa. dXA“Tata Dioska riman:Chay tukunan diyakunapi tukuy kreyiwak runakunaman Espirituynita kachasha.Chaypina ullku wambraykichi warmi wambraykichi ñuka willanaynita yachachikunkasapa.Waynakuna rikchadu kashpa muskuyninkunapishina almirana layakunata kawankasapa.Tatakuna muskuyninkunapi almirana layakunata kawankasapa. OWÑawpa yachachikuk Joel rimashkanta kawaykankichi. Payka killkarkan: VKankuna machadu kanaynikunata rimaptikichipish manami machaduchu kanisapa. Tutapachara kaptin manara ni pi machanmanrachu. U)Chaymanta Pedruka chay chunka suk yachachikukmasinkunawan tantalla shayarirkansapa. Chaypina Pedruka chay aypa runakunata sinchita willarkansapa: —Judiyumasinikuna, Jerusalenpi kawsakkuna, allita tukuy willanaynita uyariychi yachanaykichipa imata ruraykanaynita. Tw Chaypina sukkuna asichishpankuna willarkansapa: —Chay runakunaka machadusapami. Pedru shayarishpa rimakurkan. S/ Chashna chay runakuna willanakushpankuna sukaman almirashpankuna tapunakurkansapa: —¿Imanansapatí kay runakuna chashna rimakushpankuna? /RW Sukkuna judiyu kasta kanchisapa. Sukkuna mana judiyu kasta kashpa judiyuyashkanchisapa. Chaymanta Kreta llaktamanta, Arabia llaktamanta kanchisapa. Chashna chikan chikan llaktakunamantapish kashpanchikuna uyarinchisapa chay Galileamanta runakuna rimananchikunapi Tata Diosta alabaykaptinkuna. NQ Chaymanta Frigia llaktamanta, Panfilia llaktamanta, Egipto llaktamanta, Libia partimanta, Sirene llaktamanta ashwan karu llaktakunamanta shamushkanchisapa. Roma llaktamantapish shamushkanchisapa. %PC Ñukanchikuna chikan chikan llaktakunamanta shamushpanchikuna rikchakmanta laya rimanayukkuna kanchisapa. Partia llaktamanta, Medya llaktamanta, Elam llaktamanta, Mesopotamia llaktamanta, Judea partimanta, Kapadosia llaktamanta, Ponto llaktamanta, Asia partimanta shamushkanchisapa. OPaykunaka manami yachansapachu ñukanchikunapa rimananchikunata. ¿Imashnatí kunan atipansapa rimananchikunata rimayta? NChashna sukaman almirashpankuna willanakurkansapa: —Kay rimananchikunata rimak runakunaka ¿manachu Galileamanta runakuna? CMChay aypa runakuna chay sinchi wayratashina uyarishpankuna chay wasita rirkansapa kawak. Chaypina Jesusta kreyik runakunata uyarirkansapa tukuy paykunapa rimanankunata rimakuptinkuna. Chayta uyarishpankuna sukaman almirashpankuna mana yacharkansapachu imashnami paykunapa rimanankunata yachansapa rimayta nishpa. LyChay fiesta diyakunapi aypa llaktakunamanta judiyu runakuna Jerusalenpi chayarkansapa Tata Diosta kuyanankunapa. KChaypina Tata Diospa Espiritun shamurkan paykunapi kawsak. Chay oras paykunata yanaparkansapa mana yachashkankuna rimanakunata rimayta. eJCChaypina chay tantanakudu runakunaka umankuna kuskapi taksha ninakunatashina kawarkansapa. I+Chay wasipi kashpankuna rasllana sielumanta sinchi wayratashina uyarirkansapa soynashpa shamuptin. Chay tantanakunankuna wasi ukupi soynarkan. pH [Chaymanta Pentekostes fiesta ukun Jesusta kreyik runakunaka tantanakurkansapa amañanankuna wasillapi. G Chaymanta orashkankunawasha sorteyuta rurarkansapa yachanankunapa maykantami Tata Dios akllashka nishpa. Chay sorteyupi Matiyas aklladu kiparirkan. Chay diyamanta Matiyaska chay chunka suk yachachikuk runakunawan tantalla yachachikushpa puriksapa.VF 'Chaypina chay runakunaka Tata Diosta roygashpa willarkansapa: “A, Tata Dios, kanka tukuy runakunapa shunkunkunata riksinki. Chayrayku yachachiwaysapa kay ishkay runakunamanta maykantami akllashkanki Judaspa paktaynin yachachikukmasinikuna kananpa. Judaska uchanrayku manana ñukaykunawannachu. Kunanka churashkaykiman rishkana.” E  yD mChashna Pedru willaptinkuna chay tantanakudu runakunaka ishkay runakunata kayarkansapa paykunamanta sukta akllanankunapa. Suk karkan Jose Barsabas. Paypa suknin shutin karkan Justo. Chaymanta chay ishkaynin kayadu runa karkan Matiyas. 8C kChayrayku akuychi akllaypachi Judaspa paktaynin runata. Kaypi tiyan aypa purikmasinchikuna. Paykunaka Señorninchi Jesuswan purirkansapa Juan payta bawtisakushkan tiempumanta sieluman rinankaman. Chayrayku paykunamanta sukta akllaypachi ñukaykunawan tantalla Jesukristu kawsamushkanta yachachikunanpa. B bA ?Salmo librupi riman:“Chay mana alli rurakpa wasinka chunlla likidu kiparinka.Manana ni pi chaypi kawsankanachu.” Chaymanta riman:“Chikan runa chay wañudu runapa trabajunta ruranan tiyan.” C@ Jerusalenpi kawsak runakuna yacharkansapa Judas chaypi wañushkanta. Chayrayku chay terrenuta shutiyachirkansapa Aseldama. Judiyukunapa rimanankunapi chay shuti riman “Yawar Pampa.” *? OChaymanta Judaska sukaman llakishpa Jesusta rantikushkan chaninta kutichikurkan. Chaymanta uraysinka urmashpa wañuchinakurkan. Chashna urmashpa wiksan pachyarkan chunchullin llukshinankaman. Chaymanta kutichikushkan kullkita chaskik runakunaka suk terrenuta paypa shutinpi rantirkansapa. .> W—Wawkinikuna, paninikuna, Tata Diospa Espiritun yanapaptin ñawpa kamachikuk Davidka killkarkan imatami Judas ruranka nishpa. Judas Jesuspa disipulunmasinikuna kashpa ñukaykunawan tantalla yachachikuypi purirkan. Chaymanta David rimashkanshina soldadukunata pusharkan Jesusta apinankunapa. = < Chashna tantanakushpankuna suk diya pachak ishkay chunka Jesusta kreyik runakuna chaypi kaptinkuna Pedruka shayarishpa willarkansapa: ; yChay wasi altuyninpi paykunaka Jesuspa wawkinkunawan mamanwan suk warmikunawan amañaksapa tantanakuyta oranankunapa. :  Jerusalen llaktapi chayashpankuna alkilakushkankuna wasi altuyninman rirkansapa. Paykunaka karkansapa Pedru, Juan, Santiago, Andres, Felipi, Tomas, Bartolome, Mateo, Alfeopa wambran Santiago, romano gobiernuta mana uyarinayak Simon, Santiagopa wawkin Judas. 9  Chaypina Jesus akllashkan runakuna Olivos urkumanta Jerusalenman kutirkansapa. Chay Olivos urku samana diya purinallapi karkan. 68 g Paykuna willarkansapa: —Galileamanta runakuna ¿imapatí llakishpa sieluta chapaykankichi? Kankunamanta sieluman Jesus rishka. Payllami kashkan kay allpaman shamunka. Imashnacha sieluman rishkanta kawashkaykichishina chashnallami kashkan shamunka. Matiyasta akllarkansapa Judaspa paktaynin kananpa. }7 u Chashna Jesus sieluman riptin kawaykaptinkuna ladunkunapi ishkay yurak likidu llachapayuk angelkuna rikurirkansapa. a6 = Chayta yachachikushkanwasha tukuy chay tantanakudu runakuna kawaykaptinkuna Jesuska altuta rirkan. Chashna riykashpa puyu ukunpi yaykushpa chinkarkan. Chaypina chay runakunaka manana atiparkansapanachu kawayta. g5 ITata Diospa Espiritun kankunaman shamuptinra atipankichi parlachikuyta ñuka salvakuk kanaynita. Chaypina Jerusalenpi, tukuy Judea partipi, tukuy Samaria partipi, tukuy kay allpapi tiyak llaktakunapi rinkichi yachachikuk. 74 iChashna tapuptinkuna Jesuska aynirkansapa: —Tata Diosllami yachan imay diyami imay orami kachamuwanka kamachinaynipasapa. Kankunaka ¿imapatí chayta yachanayankichi? 3 Chaymanta Jesuswan tantanakudu runakunaka tapurkansapa: —Señor ¿kunanmantachu tukuy judiyu runakunata allita kamachiwankisapa? S2 !Juan Bawtistaka yakullawan runakunata bawtisarkansapa. Kunanka mana ashwannachu illan Tata Dios kankunata Espiritunwan bawtisashunaykichipa. Jesus chay runakunapa ñawpakninkunamanta sieluman kutirkan. Z1 /Paykunawan tantalla kashpa willarkansapa: —Amara Jerusalen llaktamanta llukshiychirachu. Ñuka willashkaynishina Tatayni Dios Espiritunta kachamunka. Chayrayku kayllapira kipariychi Espiritun shamunankaman. Y0 -Wañushkanwasha Jesuska tukuy kuerpuntin paykunapi rikurirkan allita yachanankunapa kawsamushkanta. Chusku chunka diyata Jesuska paykunata yachachirkansapa imashnami Tata Diospa mandunpi kawsankasapa nishpa. R/ Manarapish sieluman rishpa Jesuska disipulunkunata akllarkan tukuy mayta rishpa yachachikunankunapa. Tata Diospa Espiritun yanapaptin paykunata yachachirkansapa imakunatami rurashpa kawsankasapa. ,. UMunanayni Teofilo, chay primer libruynipi willashkaykina Jesus nasishkanmantapacha sieluman rinan diyakaman rurashkanta yachachikushkanta. Kunan kashkan killkayki. t- cTata Diosta kanpa roygani sukaman kushichishunaykipa. Jesukristuta kreyikmasinchikuna kaymanta rimachishunkisapa. Chaypi tiyak Jesukristuta kreyikmasinchikunata sukta sukta rimachinisapa. Ñuka Juan kay kartata killkashkayki.R, Utka rinayani kawakniki. Chaypina uya uya kawanakushpanchi parlashunchi. [+ 1 Wawkini, tiyanllara aypa willanaynipa. Mana munanichu tukuyta killkaynikita. *  Chay wawkinchi Demetrio alli rurak runa. Tukuy Jesukristuta kreyikmasinchikuna rimansapa alli rurak runa kananta. Ñukaykunapish rimanisapa allita rurashpa kawsak runa kananta. Yachanki ñukaykuna allillata rimashpa mana llullakushpa kawsanaynikunata. )) M Munanayni wawkini Gayo, tukuy allita rurashpa kawsak runakunaka Tata Diospa wambrankunami. Tukuy mana allita rurashpa kawsak runakuna mana Tata Diosta riksinsapachu. Chayrayku chay alli rurak runakunashina allita rurashpa kawsay. Ama munaychu mana alli rurak runakunashina kawsayta. a( = Payka shimishanka kashpa sukaman llullachikushpa riman ñukaykuna mana allita yachachikuykanaynikunata. Chaymanta chay alli yachachikukmasinikuna chaypi chayaptinkuna mana chaskinayansapachu. Chaymanta suk wawkinchikuna chay alli yachachikuk runakunata chaskinayaptinkuna michansapa ama chaskinankunapa. Chaymanta Tata Diospa wasinmanta chay chaskinayak wawkinchikunata karkunsapa. Chayrayku chayman rishpayni chay mana alli rurak wawkinchita tratasha kuskata kawsananpa. i' M Ñukaka suk kartata killkashkani chay llaktaykipi Jesukristuta kreyikmasinchikunata. Chay wawkinchi Diotrefes mana munashkachu chay kartapi willashkaynita kasuyta. Munan Jesukristuta kreyikmasinchikunata kamachiyllata. K& Chayrayku ñukanchikuna chay laya yachachikuypi purik wawkinchikunata yanapananchikuna tiyan Tata Diospa rimananta yachachikunankunapa. Ama munaypachichu mana alli rurak runakunashina kawsayta. A% }Kay wawkinchikunaka Jesukristupa rimananta yachachikuypi sukaman purinsapa. Paykunaka Jesukristuta mana kreyik runakunamanta manami nima kullkita nima mikunankunata chaskishkasapachu. $$ CChay wawkinchikuna kaypi chayamushpankuna Tata Diosta kreyikmasinchikunawan tantanakushpa willawashkasapa paykunata kuyashpa yanapashkaykita. Kashkan kanpi chayaptinkuna Tata Diosta kushichishpa ima munanankunata kushpa yanapaysapa Tata Diospa rimananta yachachikuypi purinankunapa. q# ]Munanayni wawkini, chikan llaktakunamanta chayak wawkinchikunata yanapashpayki allita rurashkanki. y" mTukuy layamanta ashwanta kushikuni yachashpa wambraynikuna allita Tata Diospa rimananta kasushpa kawsaptinkuna. ! 9Wawkinchikuna ñukapi chayamushpa willawashkasapa Tata Diospa rimananta allita kreyishpa kawsaykanaykita. Chayta yachashpa sukaman kushikuykani. F  Munanayni wawkini, yachani sukaman allita Tata Diosta kreyishpa kawsanaykita. Chayrayku Tata Diosta kanpa roygaykani sukaman allita tukuy layapi yanapashunaykipa sanulla kawsanaykipa.  }Munanayni wawkini Gayo, ñuka Juan alli yachachikuk ansianu kashpa sukaman kuyayki. Chayrayku kay kartata killkaykayki.  lÑuka munani Jesukristu kushichishunaykipa. Munani Tata Dios yanapashunaykichipa. Ñuka Pablu chayllata killkashkayki.#?lAmara tamya tiempu kaptinra utkakushpa shamuy. Wawkinchi Eubulo wawkinchi Pudente wawkinchi Lino paninchi Klaudia tukuy wawkinchikuna rimachishunkisapa. }lKorinto llaktapi wawkinchi Erasto kiparishka. Chaymanta wawkinchi Trofimota unkudu kaptin Mileto llaktapi sakimushkani. zmlÑukapa shutinipi rimachiysapa paninchi Prisilata wawkinchi Akilasta wawkinchi Onesiforopa familyankunata. _7lTata Dios tukuy laya mana allimanta amachawanka. Kuydawanka sieluman pushawananpa paywan kawsanaynipa. Ñuka sukaman kushikushpa Tata Diosta mana tukuyniyukta agradesisha. Pablu wawkinkunata paninkunata rimachin. 3_lChay awtoridarkunapa ñawpakninpi kaptini Tata Dios sukaman yanapawarkan Jesukristu salvakuk kananta yachachikunaynipa. Chashna yachachikuptini aypa mana judiyu runakunapish Tata Diospa rimananta kreyirkansapa. Tata Dios yanapawaptin kishpirkani amara chay chikniwak runakuna wañuchiwanankunapa. lQlKay Roma llaktapa awtoridarninkunapi chatawaptinkuna mana ni suk wawkinchikuna shamurkanchu yanapawak. Tukuy wawkinchikuna manchakushpa sakiwarkansapa. Sakiwashka kaptinkunapish mana munanichu Tata Dios kastiganankunapa. lChay Alejandro yachachikunaynita mana alli kananta rimashpa nima layapi munanchu yachachikunaynipa. Paymanta kuydanakuy. pYlErero trabajak Alejandro chikniwashpa sufrichiwarkan. Sufrichiwashkanrayku Tata Dios kastiganka. 1[l Ponchoynita sakimushkani wawkinchi Karpopa wasinpi Troas llaktapi. Kan wambrayni, shamushpayki chay ponchoynita apamupay. Libruynikunata killkashkaynikunata apamupay. 9ml Wawkinchi Tikikota kachashkani Efeso llaktaman. {ol Wawkinchi Lukaslla ñukawan kiparishka. Kan shamushpayki wawkinchi Markosta pushamuy tukuy layapi yanapawananpa. Gl Wawkinchi Demas kay allpapi vanidarkunata munashpa rurayta sakiwarkan. Rishka Tesalonika llaktaman. Wawkinchi Kresente rishka Galasia partiman. Wawkinchi Titopish rishka Dalmasia partiman. 0[l Wawkini, utkana shamuy kawawakna. lTukuy willawashkanta allita rurashkaynirayku alli rurak juesninchi Jesukristu kashkan shamushpa premyuynita kuwanka. Mana ñukallatachu kuwanka. Tukuy payta kuyashpa shamunanta shuyak runakunatapish premyunkunata kunkasapa. Pablu Timoteota roygan yanapananpa. !;lRunakuna sufrichiwaptinkunapish alli aluchakshina sinchikushkani. Kallpakshina chayanaynipi chayashkani. Allillata Jesukristuta kreyishpa kawsashkani. ~}|x{{xzzKySxxwvvFuu`ssQrrqpoo#nmUlJkjiiThUggee>dbb@ah`__N^6]\3[YYWW^VUJTSRRQYPOO6NPMLK\IHGFF EYDCBAA[@??>{>=`<`;::o988-7S66 433)11"0B/&-,j+))D((t(c'&$%7$$#^"" !X yPkNM% 5yH D  X ( lFMUV Chayta kawashpa Sauloka allpakaman urmarkan. Chaypina uyarirkan willaptin: —Saulo, Saulo ¿imapatí chikniwashpa sufrichiwaykanki? U/ Chay kamachikuk kartata kuptinna Sauloka Damaskoman riykarkan. Chay llaktapi chayanayaykaptin raslla sielumanta paypi sukaman llipyamurkan. TT! Payta mañarkan kartata kunanpa Damasko llaktaman rishpa tantanakunankuna wasikunamanta Jesukristuta katik ullkukunata warmikunata apinanpa. Yuyarkan Jerusalenman pushashpa karselpi wichkachinankunapa. >S w Chaykamanka Saulo sinchita piñakushpa sukaman jorachirkansapa Jesukristuta kreyik runakunata wañuchinankunapa. Paykunata wañuchinayashpa saserdotekunapa kamachikukninman rirkan. ;Ro(Tata Diospa Espiritun Asoto llaktapi Felipita churarkan. Chay Asotomanta rishpa llaktan llaktanpi Jesus yachachikushkanta rirkan yachachikuypi Sesareapi chayanankaman.IQ 'Chaymanta bawtisashkanwasha yakumanta llukshiptinkuna Tata Diospa Espiritunka Felipitaka suk partiman pusharkan. Chay runa manana Felipita kawashpapish kushikuypuru llaktanman kutirkan. Chashna willaptin Felipika almitirkan bawtisayta. Chaypina chay runaka karrunta shayachiptin ishkantinkuna chay yakuman rirkansapa. Chaypi Felipika chay runata bawtisarkan. CO%Chaypina Felipika aynirkan: —Tukuy shunku Jesukristuta kreyiptikika bawtisashkayki. Chashna willaptin chay runaka aynirkan: —Ñukaka kreyini Jesus Tata Diospa wambran kananta. !N;$Chaypina riykashpankuna suk yakuta kawashpa chay runaka Felipita willarkan: —Mash kaway chay yakuta. ¿Manachu kay yakupika ñukata bawtisawankiman? sM_#Chaypina Felipika chay runa leyishkan Isaiyaspa killkadunmanta yachachirkan Jesus salvakuk kananta. ,LQ"Chayta leyishkanwasha chay Etiopiyamanta runaka Felipita tapurkan: —May willaway. Chay ñawpa yachachikuk runaka ¿kikinpachu killkarkan chikan runapachu? 8Ki!Paytaka asichishpankuna pinkachirkansapa.Mana nima uchayuk kaptinpish kastigarkansapa.Wañuchishkankunarayku payta kreyikkuna mana yupaypa layata aypayankasapa.” ,JQ Chay runa Tata Diospa rimanan leyishkanka kashna riman:“Tata Diosmanta shamudu runata suk ovejatashina pusharkansapa wañuchik.Suk oveja mana nima kaparinchu millwanta tipipuptinkuna.Chashnashina Tata Diosmanta shamudu runata sufrichiptinkuna mana nima kaparirkanchu. >IuChashna tapuptinna chay runaka aynirkan: —Mana ni pi yachachiwaptinka ¿imashnatí atipasha entiendiyta? Chaypina Felipita roygarkan karrunpi yaykushpa ladunpi tiyarinanpa. =HsChaypina Felipi ladunchashpa uyarirkan chay ñawpa Isaiyaspa killkadunta leyiykaptin. Chaypina chay runataka tapurkan: —¿Ariya entiendinkichu kay killkadu leyiykanaykita? fGEChaypina Tata Diospa Espiritunka Felipitaka willarkan: —Mash chay karruta ladunchay. F Kaballu aysaptin karrunpi tiyaridu riykarkan. Chashna karrunpi riykashpa ñawpa yachachikuk Isaiyaspa killkadunta leyiykarkan. E Chashna chay angel willaptinna Felipika rirkan. Chay ñanpi suk Etiopiyamanta runawan tinkunakurkan. Chay runaka Etiopiya llaktapi kamachikuk warmipa kullkinta kuydak karkan. Payka Tata Diosta kuyak rishkanwasha Jerusalenmanta llaktanman kutiykarkan. 7DgChaymanta Pedruwan Juan kutishkankunawasha Tata Diospa angelnin Felipita willarkan: —Rillay Jerusalenmanta Gasa rina ñanta. Chay ñanka chunlla chakidu partita rin. C5Chay llaktapi Juanwan Pedruka Tata Diospa rimananta allita yachachikurkansapa. Chaymanta Samaria partipi aypa llaktillukunapi Jesus yachachishkankunata yachachikuyllapi rirkansapa Jerusalenpi chayanankunakaman. Felipi Etiopiya llaktamanta kamachikuk runata yachachirkan. B Chashna Pedru willaptin Simonka aynirkan: —Kankunaka Tata Diosta roygapaychi ama rimashkaykichitashina kastigawananpa. _A7Ñukaka kawayki uchaykillapira kaptiki. Kunankaman ñakakushkaykita mana wanankichu. W@'Chay mana alli yuyanaykimanta wanashpa Tata Diosta roygay perdonashunaykipa. r?]Tata Diospa ñawpakninpi mana alli yuyayuk runa kanki. Chashna yuyaykuptiki payka mana yanapashunkichu. 8>iChashna willaptinna Pedruka willarkan: —Kanka yuyanki ñukata kullkita pagarawaptiki Tata Dios yanapashunaykita. Chashna yuyaykuptiki Tata Dios sukaman kastigashunka. =Willarkansapa: —Ñukatapish yachachiwaychi atipanaynipa runakunapi makinikunata churaptini Tata Diospa Espiritunta chaskinankunapa. T<!Chayta kawashpa chay Simonka Pedruta Juanta kullkita pagaranayarkan. ;Chaypina Pedruwan Juan chay runakunapa umankunapi makinkunata churaptinkuna Tata Diospa Espiritunta chaskirkansapa. {:oChay runakuna Jesuspa shutinllapira bawtisakurkansapa. Tata Diospa Espiritunka manara paykunaman shamurkanrachu. 9Pedruwan Juanka Samariapi chayashpankuna Tata Diosta roygarkansapa chay mushuk kreyikukkunapish Espiritunta chaskinankunapa. c8?Chaypina Jerusalenpi chay yachachikuk runakunaka yacharkansapa Samariapi aypa runakuna Tata Diospa rimananta kreyinankunata. Chayta yachashpankuna Pedruwan Juanta kacharkansapa ashwan allita yachachikunankunapa. 27] Chay Simonpish Jesukristuta kreyishpa bawtisakurkan. Chashna bawtisakushpa Felipiwan tantalla purirkan. Sukaman almirarkan Felipi almirana milagrukunata ruraptin. C6 Chay llaktapi Felipika yachachikurkan Tata Dios kamachikuk kananta Jesukristu salvakuk kananta. Chaypina aypa ullkukuna warmikuna yachachikunanta kreyishpankuna bawtisakurkansapa. 5! Aypa watakunata chay Simonka ñakakushpa chay runakunata llullachirkansapa. Chayrayku willashkankunata sukaman manchashpankuna kasuksapa. 45 Tukuy chay llaktapi kawsakkuna taksha atun paytaka sukaman allita uyarishpa willaksapa: “Tata Dios yanapaptin kay runaka sukaman yachaysapami.” .3U Chay llaktapi kawsarkan suk runa Simon. Ñawpa chay Simonka ñakakushpa kawsak. Ñakakushpa aypa runakunata llullachishpa kreyichirkan sumak yachayuk kananta. h2IChashna aypa unkudukunata sanuyachiptinkuna chay llaktapi kawsakkuna sukaman kushikurkansapa. a1;Felipika aypa supayadu runakunatapish alliyachirkansapa. Chay supaykuna unkuchishkan runakunamanta kaparikushpa llukshirkansapa. Chaymanta aypa mana kuyuy atipak aypa mana puriy atipak runakunata alliyachirkansapa. 0 Chay llaktapi kawsak runakuna sukaman kushikushpankuna aypa milagrukunata ruraptin kawashpankuna Felipita allita uyarirkansapa. /'Felipi nitikushpa Samaria partipi ashwan atun llaktapi chayarkan. Chaypi chayashpa Jesukristu yachakushkanta kallarirkan yachachikuyta. .)Chashna Jesukristuta kreyik runakuna Jerusalenmanta nitikushpankuna maypicha chayashpankuna yachachikuksapa Jesukristu salvakuk kananta. -yChaykamanka Sauloka Jesukristuta kreyik runakunata chiknishpa sukaman sufrichirkansapa. Wasin wasinpi yaykushpa ullkukunata warmikunata apirkansapa pushanankunapa karselpi wichkachik. Felipi Tata Diospa rimananta yachachikurkan Samaria llaktapi. Y, -Chashna chay chiknik runakuna Estebanta wañuchiykaptinkuna Saulopish rimarkan allimi wañuchinankunaka. Esteban wañuptinna Jesukristuta kreyik runakuna sukaman wakakushpa pamparkansapa. Chay diyamanta Jerusalenpi kawsak runakuna Jesukristuta kreyik runakunata chiknishpa kallarirkansapa sufrichiyta. Chayrayku paykuna manchakuywan Judea partiman Samaria partiman nitikurkansapa. Paykuna nitikushpankunapish chay alli yachachikuk runakuna mana nitikurkansapachu. + E*<Chayta rimashkanwasha kunkurikushpa sinchita rimashpa Tata Diosta willarkan: —¡A, Tata Dios, kay wañuchiwak runakunataka perdonaysapa! Chashna willashpa Estebanka wañurkan. ) ;Chay chiknik runakuna ruminchaykaptinkuna Estebanka orashpa willarkan: —A Señor Jesus, ñukaka wañuykaninami. Chaskiwayna. 1([:Payta aysashpankuna chay llaktamanta llukshichishpankuna rumincharkansapa. Paykuna sawa llachapankunata surkukushpankuna suk runa Saulota kurkansapa kuydapunankunapa. '39Chashna Esteban willaptinkuna chay runakunaka rinrinkunata wichkashpankuna sinchita kaparikurkansapa. Rabyakushpankuna Estebanta apirkansapa. ,&Q8Chaypina chay runakunata willarkansapa: —Mash kawaychi. Ñukaka kawaykani sieluta kicharinakuduta. Chaypi Tata Diospa wambranta Tatanpa alli ladunpi kawaykani. 2%]7Chashna orana Esteban sieluta chapashpa Tata Diospa Espiritun yanapaptin Tata Diosta llipyakpuruta kawarkan. Jesustapish kawarkan Tata Diospa alli ladunpi shayariduta. {$o6Chashna Esteban chay kamachikuk runakunata willaptinkuna kirunkunata mukushpankuna sukaman rabyakurkansapa. !#;5Kankunaka angelkunamanta Tata Diospa rimananta chaskishpaykichipish mana kasunkichichu. Chay chiknik runakuna Estebanta ruminchashpa wañuchirkansapa. i"K4Chay ñawpa awiluykichika tukuy alli yachachikukkunata sufrichirkansapa. Chay alli yachachikuk runakuna yachachikurkansapa chay alli rurak Jesus shamunanta. Chaypina Jesus shamuptin rantikushpa kankunaka wañuchirkankichi. ]!33Chashna rimashpa Esteban yachachikuyllapi katirkan: —Kankunaka chay ñawpa awiluykichishina Tata Diosta mana kreyinayankichichu nima kasunayankichichu. Tata Diospa Espirituntapish mana kasunayankichichu. Z -1Suk ñawpa alli yachachikuk runa killkarkan:“Tata Dioska riman:‘Ñukaka altu sielupi tiyarishpa tukuy runakunapa sinchi kamachikukninmi kani.Ñukallami tukuy allpapi tiyakta rurashkani.Chayrayku ¿imashnatí runakuna rurashkan wasipika kawsayman?Kankuna mana atipankichichu rurayta samanayni wasita.’ ” 2s_0Chashna Salomon wasita ruraptinpish sielupi kawsak Tata Dioska mana runakuna rurashkan wasipichu kawsan. W'/Chashna David ruranayaptinpish wambran Salomon Tata Diospa wasinta rurarkan. 2].Chay ñawpa kamachikuk Davidka Tata Diosta sukaman kushichirkan. Suk alli wasita sukaman ruranayarkan ñawpa Jakobomanta mirakninkuna chaypi Tata Diosta kuyanankunapa. {-Chay ñawpa awilunchikuna chay wasitaka aypa watakunata purichiksapa. Chaymanta Moises wañuptin Josue kamachikuk kiparirkan. Josue kamachikuptin Tata Dios awilunchikunata yanaparkansapa Tata Diosta mana kreyik runakunata makashpa kallpachinankunapa. Chay allpapi kawsashpankuna chay kamachikuk Davidpa tiempunkaman chay karapamanta ruradu Tata Diospa wasinta kuydarkansapa. gG,Chay chunlla chakidu allpapi chay ñawpa awilunchikunapa tiyarkan animalkunapa karapankunamanta ruradu wasin Tata Diosta kuyanankunapa. Tata Dioska Moisestaka willarkan kawachishkantashina chay wasita ruranankunapa. E+Ñukata kuyawanaykichimanta chikankunata kuyarkankichi.Molok diosta taksha wasinpi churashpa purichirkankichi.Chay luseru Refanta kuyarkankichi.Kikikichi rurashkaykichi dioskunata kuyarkankichi.Chayrayku Babilonia llaktamanta ashwan karu llaktakunaman pushashkaykichi chaypi kawsanaykichipa.” oW*Chayta kawashpana Tata Dioska paykunamanta suchurkan. Sakirkansapa luserukunata diosninkunatashina kuyanankunapa. Chashnallami ñawpa alli yachachikuk runakunapa librunpi riman:“Israel wambraynikuna, chay chunlla allpapi chunka chusku watata purirkankichi.Chaypi wiwa animalnikikunata wañuchishpaykichi manami ñukatachu kuyawashkankichi. ))Chashna chay runakuna willaptinkuna Aronka kurimanta beshekuta rurarkan. Chayta ruraptin chay runakunaka kaymi diosninchikuna nishpa kuyarkansapa. Chaymanta wiwa animalninkunata wañuchishpankuna chay kurimanta ruradu beshekuta kuyashpankuna fiestata rurarkansapa. \1(Chashna Egiptoman kutinayashpankuna Aronta willarkansapa: “Manami yachanisapachu maymanmi rishka chay Egiptomanta llukshichimuwakninchikuna Moiseska. Chayrayku diosninikunata rurapaysapa pushawanankunapa.” &E'Chashna Moises Tata Diospa rimananta yachachikuptinpish chay ñawpa awilunchikunaka manami munarkansapachu kasuyta. Egiptoman munarkansapa kutiyllata. Y+&Chay israel runakuna chay chunlla pampapi kawsaptinkuna chay Sinai urkupi suk angel Moisesllata yachachirkan imashnami runakuna Tata Diosta kasushpa kawsankasapa nishpa. Chaymanta Moiseslla chay ñawpa awilunchikunata tukuy chaykunata yachachirkansapa. Chaymanta paylla tukuy chaykunata killkarkan ñukanchikunapish yachananchikunapa. 5%Moisesllami chay israelmasinkunata willarkansapa: “Tata Diosmi miraknikichimanta suk runata akllanka ñukashina alli yachachikuk kananpa.” b=$Moiseslla chay ñawpa awilunchikunata Egiptomanta llukshichirkansapa. Chusku chunka watata chay llaktapi, chay Puka Kochata chimbaypi, chay chunlla chakidu pampapi Moiseska aypa almirana milagrukunata rurarkan. V%#Ñawpata chay israelmasinkunaka Moisesta mana munashpankuna willarkansapa: “¿Pití willashushka juesninikuna kamachiwakninikuna kanaykipa?” Tata Diospa angelnin chay taksha kaspi rawraykak ukumanta willashpa Moisesllata kacharkan Egipto llaktaman rinanpa. Willarkan israelmasinkunata chay llaktamanta llukshichinankunapa. dA"Ñukaka israel wambraynikunatami allita kawani. Paykuna Egiptopi sukaman llakishpa kawsaykansapa. Uyarishkani sukaman llakishpa wakaptinkuna. Chayrayku Egiptoman kachayki chay wambraynikunata llukshichinaykipasapa.” ]3!Chaypina Tata Dioska willarkan: “Ushutaykikunata surkuy kay urku ñukapa kaptin. V% “Ñukami kani chay ñawpa awiluykikuna Abrahampa Isakpa Jakobopa Tata Diosnin.” Chashna Tata Dios willaptin Moiseska manchakuywan chukchukushpa chay taksha kaspi rawraykakta manana kawanayarkannachu.  1Chaypina Moiseska sukaman almirashpa manchakuykashpa laduncharkan ashwan allita kawananpa. Chashna ladunchaykaptin uyarirkan Tata Dios willaptin: S Chaymanta chusku chunka wata washan suk chunlla pampapi Sinai urku ladunpi Moiseska karkan. Chaypi suk taksha kaspi kawarkan rawraykaptin. Chay rawraykak ukumanta Tata Diospa angelnin rikurirkan. G Chayta uyarishpa Moiseska manchakurkan. Chayrayku nitikushpa Madian partiman rirkan. Chay partipi mana llaktayuk runashina kawsarkan. Chaypi kawsaptin ishkay wambrankuna nasirkansapa. U #¿Kayna chay egipto runata wañuchishkaykitashinachu wañuchiwanayanki?” C Chashna Moises michaptinkuna chay israelmasinta makaykak runa Moisesta tankakushpa willarkan: “Ariya ¿pití willashushka shamunaykipa juesninikuna kamachiwakninikuna kanaykipa? NChaymanta kayantin Moiseska tarirkansapa ishkay israel wawkipura makanakuykaptinkuna. Rakinachiysapata munashpa willarkansapa: “Kankuna wawkipura kaykashpa ¿imapatí makanakuykankichi?” |qPayta wañuchishpa yuyarkan: “Israelmasinikuna yachankasapa Tata Dios ñukata kachamuwashkanta chiknik runakunamanta llukshichinaynipasapa.” Chashna Moises yuyaptinpish chay israelmasinkunaka mana yacharkansapachu Tata Dios kachashkanta. 5cPaykunapi chayashpa kawarkan suk egipto runa suk israel runata sukaman makaykaptin. Chayta kawashpa Moiseska israelmasinta amachak rishpa chay egipto runata wañuchirkan. _7Chaymanta Moiseska chusku chunka watayuk kashpa rirkan israelmasinkunata kawak. 3Chay shipash wiwaptin Moiseska tukuy chay egipto runakunapa yachanankunata allita yachakurkan. Wiñashpa alli rimakuk alli yachaysapa runa karkan. >uChaypina manana pakayta atipashpankuna suk sestupi churashpa yakupi kacharirkansapa. Chay yaku mañanpi chay kamachikuk Faraonpa shipashnin tarishpa kikinpa wawantashina wiwarkan. 9Chay tiempupi Moiseska nasirkan. Tata Dioska chay wambrataka sukaman kuyarkan. Chaypina kimsa killata tatan maman wasinpi pakashpa wiwarkansapa. U#Chay kamachikuk awilunchikunataka sukaman llullachishpa sufrichirkansapa. Mana munarkanchu miranankunapa. Chayrayku willarkansapa tukuy chayrak nasidu ullku wambrakunata wishchunankunapa wañunankunapa. }sChaypina Egiptopi chikan kamachikuk runa yaykurkan. Payka Josetaka mana riksirkanchu unay tiempu wañudu kaptinna. Y+Chaymanta Jakobopa ñetunkuna Egiptopi kawsashpankuna sukaman aypata mirarkansapa. Aypa watakunata chay llaktapi kawsashkankunawasha pishillana illarkan Tata Dios Abrahamta willashkantashina rurananpa. ~Jakobo wañuptin Joseka tukuy wawkinkunawan kuerpunta pusharkansapa Jakobopa llaktan Sikempi pampak. Ñawpa tiempu chay Sikem llaktapi Abrahamka aypa kullkiwan Hamorpa wambrankunamanta suk terrenuta rantirkan. Chay terrenupi Jakobopa kuerpunta pamparkansapa. @}yChashna Jose willakuptin Jakoboka tukuy familyankunawan rirkansapa Egiptopi kawsak. Chaymanta chay llaktallapi wañurkan. Chayllapi chay chunka ishkay wambrankunapish wañurkansapa. H| Chaymanta Joseka wawkinkunata willarkan tatan Jakobota tukuy familyankunata pushamunankunapa Egiptopi kawsanankunapa. Jakobopa familyankunaka kanchis chunka pichka runakuna karkansapa. .{U Chaymanta ishkaynin kuti riptinkuna Joseka chayrak willarkansapa wawkinkuna kananta. Chaypira chay kamachikuk Faraonka yacharkan maykan kastami Joseka nishpa. fzE Chashna sinchi yarkay tiyaptin Jakoboka yacharkan Egiptopi trigu tiyananta. Chayrayku wambrankunata kacharkansapa triguta rantinankunapa. Chay awilunchikuna chayrak rishpankuna manara wawkin Josetaka riksirkansaparachu. Uy# Chashna Jose kallariptin kamachikuyta Egiptopi tukuy Kanaan llaktapi sinchi yarkay tiyarkan. Chaypina chay awilunchikuna Kanaan llaktapi kawsaykashpankuna mana nima mikunankunata tarirkansapanachu. x+ Tata Diosmi tukuy sufrishkankunamanta surkurkan. Tata Dios sukaman yanapaptin Joseka alli yachak karkan. Chashna yachaysapa kashpa Egiptopi kamachikuk Faraonta kushichirkan. Chayrayku Faraonka Joseta kuyashpa churarkan kikinpa wasinpi Egipto llaktapipish kamachikunanpa. ewC Jakobopa wambrankuna ñukanchikunapa ñawpa awilunchikunami. Paykunaka wawkin Joseta chiknishpa rantikurkansapa Egipto llaktaman pushanankunapa. Chashna rantikuptinkunapish Tata Dioska Josetaka sukaman yanaparkan. vChashna Tata Dios Abrahamwan paktuta rurashpa willarkan tukuy ullku wambrakunata pusak diyayuk kaptinkuna señalachinankunapa. Chayrayku wambran Isak nasiptin pusak diyayuk kaptin Abrahamka señalarkan. Chaymanta Isakpish wambran Jakobota señalarkan. Chaymanta Jakobopish wambrankunata señalarkansapa. Jakobopa wambrankunamanta chunka ishkay ayllunkuna mirashkanchisapa. "u=Chaymanta Tata Dioska Abrahamtaka willarkan: “Ñukami chay miraknikikunata sufrichik runakunataka kastigashasapa. Chashna kastigaptinikuna chay miraknikikunaka chay llaktamanta llukshinkasapa. Chaypina kay llaktaman shamushpankuna ñukata sirviwashpankuna kawsankasapa.” tChaymanta Tata Dioska Abrahamtaka willarkan: “Miraknikikuna suk chikan llaktaman rinkasapa mana llaktayuk runakunashina kawsanankunapa. Chusku pachak watata chay chikan llaktapi kawsak runakuna paykunata sukaman trabajachishpankuna sufrichinkasapa.” 9skKay llaktapi kawsaykaptinpish mana paypachu karkan. Chay tiempu manara nima wambrayukra kaykaptinpish Tata Dioska willarkan wañushkanwasha kay llakta mirakninkunapa kananta. br=Chashna Tata Dios willaptinna Abrahamka Kaldea llaktanmanta llukshirkan Haran llaktapi kawsak. Chay Haranpi tatanka wañurkan. Chaymanta tatan wañuptin Tata Dioska kay kawsaykananchikuna llaktaman pushamurkan. q}Chashna rikurishpa willarkan: “Aylluykikunata sakishpa kay llaktaykimanta llukshiy. Kawachinayni llaktaman rillay.” p/Chashna tapuptin Estebanka willarkansapa: —Wawkinikuna, tataynikuna, mash uyariwaychi. Chay runakunaka llullakuykansapa. Mana tukuyniyukta kawsak Tata Diosninchikuna ñawpa awilunchi Abrahampi rikurirkan Mesopotamia llaktanpi kaptin manara Haran llaktaman riptinra. {o qChaypina chay sinchi kamachikuk saserdoteka Estebanta tapurkan: —Chay runakunaka ¿kuskatachu chatashushkasapa? @nyChashna chatakuykaptinkuna chay kamachikuk runakunawan tukuy chay tantanakudu runakunaka Estebanta chaparkansapa. Uyanta kawarkansapa iden suk angelpa uyanshina llipyaptin.Xm)Chaymanta uyarishkanisapa rimaptin chay Nasaretmanta Jesus Tata Diospa wasinta urmachinanta. Chaymanta uyarishkanisapa rimaptin Jesus Moises yachachiwashkanchikunata chikan layatana yachachiwananchikunata. 5lc Chaypina chay llullakuk runakunaka chatashpankuna willarkansapa: —Kay runaka sukaman washanchashpa riman kay Tata Diospa wasin Moisespa killkadun mana alli kanankunata. ukc Chay llullakuk runakuna chayta rimashpa ansianukunata, Moisespa killkadunta yachachikukkunata, chay llaktapi kawsak runakunata sukaman turbachirkansapa. Paykunaka Estebanta apishpankuna pusharkansapa kamachikukninkunapi chatakuk. j/ Chashna mana upallayachiyta atipashpankuna suk runakunata kullkita pagararkansapa chatanankunapa Esteban Tata Diosta Moisesta washanchaykananta. Di Chay runakuna Estebanwan sukaman ayninakushpankunapish mana atiparkansapachu upallayachiyta. Tata Diospa Espiritun sukaman yanapaptin Estebanka atiparkan sukaman allita yachachiysapata. Hh  Chashna almirana milagrukunata ruraptin suk runakuna kallarirkansapa Estebanwan ayninakuyta. Chay runakunaka suk tantanakunankuna wasipi tantanakuksapa. Chay wasipa shutin karkan Kacharidukunapa Wasin. Suk ayninakuk runakuna Sirene llaktamanta, Alejandriya llaktamanta, Silisia partimanta, Asia partimanta karkansapa. g1Chaymanta Tata Diospa Espiritun sukaman yanapaptin chay runakunapa ñawpakninkunapi Estebanka atiparkan aypa almirana milagrukunata rurayta. fyChaymanta Tata Diospa rimananta sukaman yachachikuptinkuna Jerusalenpi Jesukristuta kreyik runakuna sukaman aypayarkansapa. Aypa saserdotekunapish Jesusta kreyirkansapa. Chiknik runakuna Estebanta pusharkansapa kamachikukninkunapi chatakuk. feEChay kanchis runakunata akllashpankuna chay chunka ishkay yachachikuk runakunaman pusharkansapa. Paykunaka makinkunata chay aklladu runakunapa umankunapi churashpa Tata Diosta roygarkansapa sukaman yanapanankunapa. =dsChashna chay yachachikuk runakuna willaptinkuna Jesusta kreyik runakunaka almitirkansapa. Chaypina akllarkansapa Estebanta. Payka Jesukristuta alli kreyik runa karkan. Tata Diospa Espiritunta allita kasushpa kawsak. Chaymanta akllarkansapa Felipita, Prokorota, Nikanorta, Timonta, Parmenasta, Nikolasta. Chay Nikolaska Antiokiya llaktamanta karkan. Payka mana judiyu kaykashpa judiyukunapa yachachikunanta aypa watatana katirkan. c}Chashna chay kanchis runakunata akllaptikichi ñukaykuna katishasapa orashpalla Tata Diospa rimananta yachachikuyllapi. `b9Chayrayku, wawkinikuna, paninikuna, kankunamanta kanchis runakunata akllaychi mana nimayuk runakunata kullkita patumakunankunapa. Tata Diospa Espiritunta alli kasuk mana llullakuk alli yachak runakunata akllaychi. a/Chashna rimaptinkuna chay chunka ishkay yachachikuk runakunaka tukuy kreyikuk runakunata tantanachirkansapa. Paykunata willarkansapa: —Ñukaykunaka Tata Diospa rimananta yachachikunisapa. Manami allichu kanman yachachikunaynikunata sakishpa kullkita patumakunaynikunapa. ` #Chay tiempu Jesusta kreyik runakuna ashwanta aypayarkansapa. Suk kreyikukkuna griego rimak karkansapa. Sukkuna hebreo rimak karkansapa. Chay griego rimak runakuna sientishpa rimarkansapa paykunamanta ashwan aypa kullkita chay hebreo rimak viyudakunata kushkankunata. _*Chaymanta tukuy diya Tata Diospa wasinpi wasinkunapipish yachachikuksapa Jesus Tata Diosmanta shamudu salvakuk runa kananta.2^])Chaypina chay yachachikuk runakuna chay kamachikuk runakunamanta kushikuypuru llukshirkansapa. Sukaman kushikurkansapa Jesukristuta kasushkanrayku sufrishpankuna. L](Chaypina chay yachachikuk runakunata kayachishpankuna asutichirkansapa. Sinchita willarkansapa amana kutin Jesuspa shutinpi nimata yachachikunankunapana. Chashna willashpankuna kacharirkansapa. T\!'Chaymanta Tata Diosmanta kaptin kankunaka manami atipankichichu chunllayachiyta. Kuydanakuychi ama Tata Diosta rabyachinaykichipa. Chashna Gamayel willaptinkuna chay kamachikuk runakunaka kasurkansapa. '[G&Chayrayku willaykichi ama nimata chay yachachikuk runakunataka ruraychichu. Paykuna kikinkunamanta yachachikushpankunaka suk tiempukamanmi chunllayankasapa. 'ZG%Chaymanta yuyaychi chay Galileamanta runa Judasta. Gobiernu tukuy runakunata yupanankuna diyakunapi payka aypa runakunata willarkansapa payllata katinankunapa. Aypa runakuna payta katiptinkuna awtoridarkuna wañuchichirkansapa. Chaypina katikninkuna chayta chayta nitikurkansapa. $YA$¿Manachu yuyankichi chay runa Teyudasta? Payka rimarkan sinchi kamachikuk kananta. Chusku pachak runakuna paytaka katirkansapa. Chaypina chay romano awtoridarkuna Teyudasta wañuchiptinkuna katiknin runakuna chayta chayta nitikurkansapa. Chaypina tukuy ruranayashkankuna tukurkan. X!#Chaypina chay kamachikukmasinkunata willarkansapa: —Judiyumasinikuna, amarapish kay runakunata wañuchishpaykichira allita yuyaykuychi. +WO"Paykunawan karkan suk fariseo runa Gamayel. Chay Gamayelka Moisespa killkashkankunata yachachikuk runa karkan. Chay llaktapi kawsak runakuna payta riksishpa rimarkansapa alli yachachikuk runa kananta. Chay Gamayelka shayarishpa willarkansapa suk ratupa Pedruta Juanta llukshichinankunapa. yVk!Chashna Pedru willaptinkuna chay kamachikuk runakunaka piñakushpankuna sukaman munarkansapa wañuchiyta. PU Ñukaykuna allita willaykaykichi Jesukristu salvawakninchikuna kananta. Tata Diospa Espiritunpish chashnallami willashunkichi. Tata Diosta kasuptinchikuna Espiritunta kachamun yanapawananchikunapa. {ToChashna Tata Dios Jesusta kawsachimushpa willarkan alli ladunpi tiyarinanpa. Willarkan paylla israel runakunata kamachiwananchikunapa salvawananchikunapa. Chashna Jesus salvakuk kaptin uchanchikunata wanaptinchikuna payka perdonawanchisapa. %SCKankunaka Jesusta suk kruspi chakatashpa wañuchichirkankichi. Chaymanta awilunchikunapa Tata Diosninmi chay wañuchichishkaykichi Jesusta kawsachimushka. @RyChashna willaptinkuna Pedruka chay yachachikukmasinkunawan aynirkansapa: —Ñukaykunaka Tata Dios willawashkankunallata ruranisapa. Chayrayku kankunata mana kasushkaykichichu. 1Q[—Ñukaykunaka sinchita willashkaykichi ama Jesuspa yachachikushkanta nima rurashkanta ni pita yachachinaykichipa. ¿Imapatí yachachikuyllapi katinkichi? Kay Jerusalenpi kawsak runakunata sukamanna yachachiykankichi. Chaymanta ñukaykunata chatawaykankichi Jesusta wañuchishkaynikunata. QPChaypi chayaptinkuna chay sinchi kamachikuk saserdoteka willarkansapa: OChaypina Tata Diospa wasinta kuydak guardiyakunapa kamachikuknin chay guardiyakunawan rirkansapa maskak. Chaypi tarishpankuna mana nimanachirkansapachu manchakushpa chay runakuna ruminchanankunata. Chaypina allillapi ansianunkunaman pusharkansapa. 9NkChashna tapunakuykaptinkuna suk runa paykunapi chayashpa willarkansapa: —Karselpi wichkachishkaykichi runakunaka Tata Diospa wasinpi tukuy runakunata yachachiykansapa. MChashna guardiyakuna willaptinkuna saserdotekunapa sinchi kamachikukninwan, Tata Diospa wasinta kuydakkunapa kamachikukninwan sinchi saserdotekuna sukwan sukwan tapunakurkansapa: —¿Imashnatí chay runakunaka llukshishkasapa? ¿Kunanka imachami tiyan? ?Lw—Chay karselta tarishkanisapa alli wichkaduta. Soldadukuna punkunta allita kuydaykashkasapa. Chaypina punkuta kicharishpaynikuna karsel ukupi mana ni pita tarishkanisapachu. K5Chay guardiyakuna karselpi chayashpankuna mana niman suk runata tarirkansapachu. Chashna chunllata tarishpankuna kutirkansapa ansianukunata willak: TJ!Chay angel willashkanshina paykunaka tutapacha rirkansapa Tata Diospa wasinpi yachachikuk. Chaypi yachachikuykaptinkuna saserdotekunapa kamachikuknin saserdotemasinkunawan judiyu ansianunkunata kayachirkansapa parlanankunapa. Tantanakushpankuna guardiyakunata kacharkansapa karselpi wichkadu yachachikuk runakunata pushamuk. I1Willarkansapa: —Rillaychi Tata Diospa wasinman. Chaypi tukuy runakunata yachachimuychi Jesukristuta kreyishpa mana tukuyniyukta kawsanankunata. [H/Chay tuta Tata Diospa angelnin karselpa punkunta kicharishpa llukshichirkansapa. pGYChayrayku chay alli yachachikuk runakunata apichishpankuna pusharkansapa llaktapa karselninpi churak. !F;Chaypina saserdotekunapa kamachikuknin saduseokunawan sukaman piñakurkansapa chay alli yachachikuk runakuna aypa unkudukunata sanuyachiptinkuna. fEEChaymanta tukuy Jerusalenpa ladun llaktakunamanta aypa runakuna shamurkansapa unkudukunata pushamushpankuna. Supay unkuchishkan runakunatapish pusharkansapa chay alli yachachikukkuna alliyachinankunapa. Chashna pushaptinkuna paykunaka tukuyta alliyachirkansapa. Awtoridarkuna chay alli yachachikuk runakunata micharkansapa ama yachachikunankunapa. D%Chaypina chay runakuna unkudukunata kamillankunapi pusharkansapa kallikunapi churak Pedru pasashpa sombran apiptin alliyachinankunapa. IC Chaymanta aypa ullkukuna warmikuna Jesukristuta kreyirkansapa. "B= Aypa runakuna paykunata kuyashpankuna willarkansapa alli rurak runakuna kanankunata. Chaymanta wakin runakuna manchakurkansapa paykunawan tantanakuyta. Chaymanta Jesuspa aklladu yachachikukkuna runakunapa ñawpakninkunapi aypa almirana milagrukunata rurarkansapa. Tata Diospa wasinpi Salomon Alarpi amañaksapa tantanakuyta. H@  Chaypina chay wañushkankunata yachashpankuna tukuy runakuna Jesukristuta kreyik runakunapish sukaman manchakurkansapa. Chay alli yachachikuk runakuna aypa almirana layakunata rurarkansapa. W?' Chay oralla Safirapish Pedrupa ñawpakninpi urmashpa wañurkan. Chay waynakuna chayamushpankuna paytapish tarimurkansapa wañudutana. Chaypina Safirapa kuerpunta pusharkansapa kusanpa ladunpi pampak. t>a Chaypina Pedruka willarkan: —¿Imapatí kusaykiwan mana allita yuyaykushpa Tata Diospa Espiritunta llullachinayashkankichi? Chay waynakuna kusaykita pampaymanta kutimuykansapa. Paykunallami kantapish pushashunkisapa pampashuk. 0=YChaypina Pedruka tapurkan: —May willaway. ¿Ariya terrenuykichitaka willawashkaykichi chaninpichu rantikushkankichi? Chay warmika aynirkan: —Ariya chay chaninpi. v<eChaymanta kimsa ora washan chay wañudu Ananiyaspa warmin yaykurkan mana yachashpa kusan wañushkanta. f;EChaypina suk waynakuna Ananiyaspa kuerpunta suk llachapawan wankushpa pusharkansapa pampak. :Chashna Pedru willaptin Ananiyaska allpapi urmashpa wañurkan. Chashna wañuptin tukuy runakuna yachashpa sukaman manchakurkansapa. 9Chay terrenuykika kanpami karkan. Chaymanta rantikushkayki chaninka kanllapami karkan. ¿Imapatí llullachiwaykanki tukuy chaninta apamushkanki nishpa? Chashna rurashpaykika mana ñukaykunallatachu llullachiwashkankisapa. Tata Diostami llullachinayashkanki. 8Chashna llullakuptinna Pedruka Ananiyasta willarkan: —Ananiyas, terrenuykita rantikushpa patuma kullkita apishkanki. Chaypina shamushkanki willawak tukuy paktadu chaninta apamushkaykita. ¿Imapatí Satanasta uyarishpa Tata Diospa Espiritunta llullachinayaykanki? 7Chayta rantikushpankuna chay ullku warminwan yuyaykushpa patuma kullkita apirkansapa paykunallapa kiparinanpa. Chaymanta patumallata chay alli yachachikuk runakunata kurkansapa. Llullakushpa Ananiyas willarkan terrenun chaninta paktaduta kuykananta. V6 'Chaymanta suk runa Ananiyas warmin Safirawan suk terrenunta rantikurkansapa. @~~K}}=|U{{z]yxxQvvouu.t rriqppnnm^lkGjjHihhgfedncc)bb3a~`__[^^]]\\[YZZ1YY WWVVQUTkSRRnQQPnONNhMLbKK J5IHcGGFE/D@CCBAA @y@??,>G==,<<;;:49788766.43L2V11V0}//R.2-,,++%*)('&%%$T"!! MzP%]Cbz L z a ?y Chaymanta ñawpa awilunchikuna Tata Diosta roygarkansapa suk runata churananpa sinchi kamachikukninkuna kananpa. Tata Dioska almitishpa Saulta churarkan chusku chunka watata sinchi kamachikukninkuna kananpa. Saulpa tatan karkan Sis Benjaminpa ayllunmanta. x Chaymanta chusku pachak pichka chunka watakunata Samuelpa tiempunkaman Tata Diospa churashkan jueskunapa mandunpi kawsarkansapa. 4wa Chaymanta Kanaanpi chayaptinkuna Tata Dioska yanaparkansapa kanchis llaktakunata kulluchinankunapa. Chaymanta chay terrenunkunata chay ñawpa awilunchikunata kurkansapa. 6ve Egiptomanta llukshishpankuna chusku chunka watata chunlla chakidu pampapi purishpa kawsarkansapa. Mana allita rurashpa kawsaptinkunapish Tata Dioska kuydarkansapalla. }us Tata Diosninchika ñawpa awilunchikunata akllarkansapa. Egipto llaktapi mana llaktayukshina kawsaykaptinkunallara Tata Dios yanaparkansapa aypata miranankunapa. Chaymanta Tata Dios sukaman sinchita yanaparkansapa Egiptomanta llukshinankunapa. `t9 Chashna willaptinkuna Pabluka atarishpa makinwan señata rurashpa upallayanankunapa willarkansapa: —Judiyumasinikuna, chaymanta tukuy mana judiyu Tata Diosta kuyakkuna, allita uyariwaychi yachachiptinikuna. s Chay wasipi kamachikuk runakuna Moisespa killkadunta ñawpa yachachikukkunapa killkadunta leyirkansapa. Chayta leyishkankunawasha Bernabewan Pabluta willarkansapa: —Wawkinikuna, kay runakunata yachachinayashpaykichika imatapish kaptin willaychi. Cr Bernabewan Pabluka Pergemanta llukshishpa Pisidia partipi tiyak Antiokiya llaktaman rirkansapa. Chaypina samana diya judiyukunapa tantanakunankuna wasipi yaykushpa tiyarirkansapa. gqG Chaymanta Pafos llaktamanta llukshishpa Pabluka chay purikmasinkunawan barkupi rirkansapa Perge llaktaman. Chay Perge Panfilia partipi karkan. Chaypina Juan Markoska mana paykunawan rinayashpa Jerusalenman kutirkan. Bp} Chay kamachikuk runaka chayta kawashpa Jesukristuta kreyirkan. Sukaman almirarkan Pablu Jesukristu yachachikushkanta yachachikuptin. Bernabewan Pablu Pisidia partiman rirkansapa. o# Kunanka Tata Dios kastigashunki. Kunanmantapacha suk tiempukaman mana kawakuy atipak kiparinki. Nima intita atipankichu kawayta. Chashna Pablu willaptin chay ratu Elimaska mana kawakuy atipak kiparirkan. Chaypina maskarkan suk runata makinmanta apishpa purichinanpa. Nn —Sukaman llulla likidu uchallikuk runami kanki. Supaypa munananllata rurashpa kawsanki. Mana munankichu ni pi allita rurashpa kawsananta. ¿Imapatí Tata Diosta katikkunata pantachichinki? tma Chaypina Tata Diospa Espiritun yanapaptin Pabluka chay ñakakuk runataka allita chapashpa willarkan: Ul# Chashna chay kamachikuk runa Bernabeta Saulota kayachiptinkuna chay ñakakuk Elimaska micharkansapa ama yachachikunankunapa. Payka manami munarkanchu chay kamachikuk runaka Jesukristuta kreyinanpa. k Chay llulla likidu runaka chay ishlapi kamachikuk runa Sergio Paulopa yanapaknin karkan. Sergio Pauloka sukaman yachaysapa runa karkan. Chayrayku Tata Diospa rimananta uyarinayashpa Bernabeta Saulota kayachirkansapa. Saulopa chikan shutin Pablu karkan. j9 Chaymanta llaktan llaktan yachachikuypi tukuy chay ishlata purishpankuna chayarkansapa Pafos llaktapi. Chaypi suk judiyu ñakakuk runa Bar Jesusta tarirkansapa. Griego rimaypi chay shutika Elimas. Payka sukaman llullakushpa rimak Tata Dios willashkanta yachachikuykananta. iy Juan Markosta pusharkansapa puriyninkunapi yanapanankunapa. Chaymanta Chiprepi chayashpankuna chay kocha mañanpi Salamina llaktapi yaykurkansapa. Chaypina judiyukunapa tantanakunankuna wasipi kallarirkansapa Tata Diospa rimananta yachachikuyta. 'hG Chaymanta Tata Diospa Espiritun kachaptin Bernabewan Sauloka rirkansapa Seleusia llaktaman. Chay llaktamanta suk barkupi urayarkansapa Chipre ishlaman. dgA Chaypina paykunaka mana mikushpa sukaman orashpankuna Saulopa Bernabepa umankunapi makinkunata churarkansapa Tata Dios yanapanankunapa. Chaymanta kacharkansapa. Bernabewan Saulo Chipre ishlapi yachachikurkansapa. "f= Suk diyana paykunaka mana nimata mikushpa Señorninchi Jesukristuta kuyaykarkansapa. Chaypina Tata Diospa Espiritun willarkansapa: —Ñukaka Bernabeta Saulota akllashkani chikan llaktakunaman rinankunapa yachachikuk. Chayrayku paykunata kachaychi munanaynita ruranankunapa. de C Antiokiyapi Jesukristuta kreyikkunapi tiyarkan Tata Diospa rimananta yachachikukkuna. Paykunaka karkansapa Bernabewan Simon. Chay Simonpa suk shutin karkan Yana. Chaymanta suk yachachikuk karkan Sirene llaktamanta Lusio. Suk karkan Manaen. Payka Galileapa kamachikuknin Herodeswan tantalla wiwadu karkan. Chaymanta suk yachachikukka karkan Saulo. 'dG Chaymanta Bernabeka Saulowan Jerusalenpi ansianukunata chay apanankuna kullkita kushkankunawasha Juan Markosta pushashpa Antiokiyaman kutirkansapa.$cA Chay tiempu Jesukristuta kreyik runakuna Tata Diospa rimananta tukuy maypi yachachikurkansapa. Chayrayku ashwan aypa runakuna Jesusta kreyirkansapa. b% Chashna chay runakuna willaptinkuna Herodeska sukaman kushikurkan. Mana nima Tata Diosta yuyashpa munarkan chay runakuna iden diostashina payta kuyanankunapa. Chayrayku chay oraslla Tata Diospa angelnin Herodestaka unkuchirkan. Kurukuna mikuptin payka wañurkan. 5ac Chay runakunaka Herodesta kushichinayashpankuna sukaman sinchita rimashpa willarkansapa: —Kay parlachiwakninchikuna runaka manami runamasinchikunachu. Payka suk diosmi. ` Chaypina Herodeska almitirkan churashkan diyapi chay runakuna rinankunapa paywan parlak. Chay churashkan diyaka Herodeska sukaman allimata mudakushpa chay allima tiyarinanpi tiyarirkan. Chaypina chay runakunata sukaman allimata rimakushpa uyarichirkansapa. '_G Chay tiempu chay kamachikuk Herodes Tiro llaktapi Sidon llaktapi kawsak runakunawan piñakurkan. Chay ishkay llaktakunapi kawsak runakuna Herodespa llaktanpi mikunankunata rantiksapa. Paykunawan piñakushpa Herodeska manana munarkannachu ni pi paykunata mikunakunata rantichinankunapa. Chayrayku paykunaka munarkansapa Herodesta perdonta mañayta. Chay ishkay llaktakunapi kawsakkuna Herodespa yanapaknin Blastota roygarkansapa Herodeswan perdonachinankunapa. Chashna roygaptinkuna Blastoka almitirkansapa Herodeswan perdonachiysapata. &^E Chaypina Herodeska willarkansapa maskanankunapa. Manana tariyta atipaptinkuna Herodeska wañuchichirkansapa chay kuydakuk soldadukunata Pedruta mana allita kuydashkankunarayku. Chayta rurashkanwasha Judea partimanta llukshishpa rirkan Sesarea llaktapi kawsak. Herodes wañurkan. !]; Chaymanta pakariptin chay Pedruta kuydak soldadukuna manchakuywan turbachinakurkansapa. Mana yacharkansapachu imashnami Pedru llukshishka nishpa. *\M Pedru makinwan señasta rurashpa upallayachirkansapa. Chaypina parlachirkansapa imashnami Tata Dios karselmanta surkushka nishpa. Chaymanta willarkansapa: —Tukuy willashkaynita Santiagota Jesukristuta kreyikmasinchikunatapish parlachiychi. Chashna willashpankuna chikan wasiman rirkan. [7 Chaykamanka Pedruka punkumanta sukaman kayakuykarkan. Sukaman kayakuptin paykunaka punkuta kicharishpa Pedruta kawashpa sukaman almirarkansapa. oZW Chay wasi ukupi kak runakuna mana kreyishpankuna willarkansapa: —¡Dementami kanki! Chaypina payka willarkansapa deveras chaypi Pedru kananta. Chay runakunaka mana nima kreyishpa willarkansapa: —Manami paychu. Paypa almanmi. $YA Chaypina rimananllamanta Pedruta riksishpa sukaman kushikuyninwan mana nima punkuta kicharishpa ukuman kallparkan. Rirkan avisakuk Pedru punkupi kananta. ~Xu Pedru chay wasipi chayashpa punkumanta kayakurkan. Suk shipash Roda rirkan kawak pimi punkumanta kayakuykan nishpa. ?Ww Chayta entiendishpa Juan Markospa maman Mariyapa wasinman rirkan. Chay wasipi aypa runakuna tantanakushkasapa Tata Diosta sukaman royganankunapa ama Pedruta wañuchinankunapa. Vy Chaypira Pedruka allita entiendishpa mana puñushpa muskukuykananta rimarkan: —Kunanka allita yachani Tata Dios angelninta kachamushka kishpichichiwananpa. Payka shamushka Herodesmanta tukuy chay chikniwak judiyu runakunamanta kishpichichiwak. }Us Chaypina Pedruka chay angelta katishpa soldadukunapa chawpinta pasarkan. Chaymanta ishkaynin punkuta kuydak soldadukunatapish pasarkansapa. Chaymanta chay karselpa fierrumanta ruradu punkunpi chayarkansapa. Chay punkuka kikinllamanta kicharinakurkan. Chashna kicharinakuptin llukshirkansapa. Chaypina suk kallita purishkankunawasha angelka Pedrutaka sapallanta sakirkan. 0TY Chaypina Pedruka angelpa washanta katishpa mana yacharkanchu deverastachu manachu chay karselmanta llukshiykan nishpa. Yuyarkan muskuyninpishina kawakuykananta. S5 Chaypina angelka willarkan: —Llachapakuyna. Ushutaykitapish churakuy. Pedru llachapakuptinna angelka willarkan: —Kapaykita churakushpa katiway. R Chashna Pedru puñuykaptin Tata Diospa angelnin chay karsel ukupi rikurirkan. Chaypina diyashina tukurkan. Chay angelka Pedrutaka kostillanpi takashpa rikchachishpa willarkan: —¡Utkana atarimuy! Chashna orana kadenakuna Pedrupa makinkunamanta paskakurkan. 6Qe Suk tutallana illarkan Herodes Pedruta chay runakunapa ñawpakninkunapi wañuchik pushananpa. Chay tuta Pedruka karselpi puñuykarkan ishkay soldadukunapa chawpinpi. Chay soldadukunapi ishkay kadenawan makinmanta watadu karkan. Chaymanta ishkay soldadukunaka karselpa punkunta kuydaykarkansapa. 5Pc Chashna Pedru wichkaduta kuydaykaptinkuna Jesukristuta kreyikkunaka Tata Diosta sukaman roygarkansapa ama wañuchinankunapa. Karselmanta Tata Dios Pedruta llukshichirkan. vOe Chaypina karselpi Herodeska wichkachichishpa chunka sokta soldadukunata willarkansapa chuskumanta chuskumanta diyapi tutapi kuydanankunapa. Herodeska yuyarkan chay fiesta washan tukuy runakunapa ñawpakninkunapi Pedruta wañuchichiyta. N! Santiago wañushkanta yachashpankuna judiyu runakuna sukaman kushikurkansapa. Chayta kawashpa Herodeska soldadukunata kacharkansapa Pedrutapish apinankunapa. Paskua fiesta ukun Pedrutaka apichichirkan. Chay fiestapi judiyu runakuna mana levadurayuk panta mikuksapa. ]M3 Chay Herodeska Juanpa wawkin Santiagota ishkay filuyuk machetiwan wañuchichirkan. dL C Chay tiempu chay kamachikuk Herodes Jesukristuta kreyikkunata kallarirkan sufrichiysapata. wKg Chay tantachishkankuna kullkita Bernabewan Saulota kurkansapa Judea partipi ansianukunaman apanankunapa.>Ju Chay yarkay tiyananta yachashpankuna Antiokiyapi Jesukristuta kreyikkuna yuyarkansapa Judeapi kawsak kreyikukmasinkunata kullkita kachanankunapa. Atipashkankunawan yanaparkansapa. uIc Suk yachachikuk karkan Agabo. Tata Diospa Espiritun yachachiptin payka shayarishpa rimarkan tukuy llaktakunapi sinchi yarkay tiyananta. Chaymanta rimashkanshina chay ashwan sinchi kamachikuk Klaudiopa tiempunpi sinchi yarkay tiyarkan. nHU Chay tiempu Jerusalenmanta Antiokiyaman Tata Diospa rimananta yachachikuk runakuna rirkansapa. G1 Payta tarishpa Antiokiyaman pusharkan. Ishkantinkuna suk watata chaypi Jesukristuta kreyik runakunawan kawsarkansapa. Aypa runakunata allita yachachirkansapa. Chay Antiokiya llaktapi kawsakkuna Jesukristuta kreyikkunata kallarirkansapa shutiyachiyta Jesukristuta Katikkuna. JF  Chaymanta Tarso llaktaman Bernabeka rirkan Saulota maskak. ZE- Bernabeka sukaman alli rurak runa karkan. Tata Diospa Espiritun yanapaptin Jesukristuta sukaman allita kreyishpa kawsarkan. Sukaman allita yachachikuptin ashwan aypa runakuna Jesukristuta kreyirkansapa. UD# Bernabeka chaypi chayashpa kawarkan Tata Dios sukaman paykunata yanapaykanankunata. Chayta kawashpa sukaman kushikurkan. Chaypina willarkansapa tukuy shunku mana shaykushpa Señorninchita katinankunapa. xCi Chaypina Jerusalenpi Jesukristuta kreyikkuna chayta yachashpankuna Bernabeta Antiokiyaman kacharkansapa. B{ Señorninchi Jesukristu yachachikuyta yanapaptin aypa runakuna mana alli rurashkankunata sakishpa payta kreyirkansapa. rA] Paykuna judiyumasinkunallata yachachikuptinkuna sukkuna Chipre llaktamanta Sirene llaktamanta Antiokiyaman rirkansapa. Chaypi mana judiyu runakunatapish yachachirkansapa Señor Jesukristuta kreyiptinkuna Tata Dios perdonanankunata. @ Chay tiempu Estebanta wañuchishkankunawasha judiyu runakuna Jesukristuta kreyikkunata sukaman sufrichirkansapa. Chayrayku Jesukristuta kreyik runakunaka nitikushpankuna Fenisia llaktaman Chipre ishlaman Antiokiya llaktaman rirkansapa kawsak. Chay llaktakunapi kawsashpankuna judiyumasinkunallata yachachirkansapa Jesukristu salvakuk kananta. Chikankunata mana yachachirkansapachu. M? Chashna Pedru willaptin chay Jerusalenpi kawsak wawkinkuna upallayarkansapa. Chaypina Tata Diosta alabashpankuna willarkansapa: —Tata Dios mana judiyukunatapish yanapashkasapa uchankunamanta wanashpa payta kreyinankunapa mana tukuyniyukta kawsanankunapa. Antiokiya llaktapi aypa runakuna Jesukristuta kreyirkansapa. > Ñukanchikuna Señorninchi Jesukristuta kreyiptinchikuna Tata Dioska Espirituntaka kuwashkanchisapa. Chay mana judiyukunatapish Espirituntaka kushkasapa. Chashna Tata Dios Espiritunta paykunatapish kuptin ñukaka mana nimachu kani michanaynipa. L= Chayta kawashpayni yuyashkani Señorninchi Jesus rimashkanta: “Allita willaykichi chay Juanka aypa runakunata yakullawan bawtisarkansapa. Chaymanta Tata Dios Espiritunwan bawtisashunkichi.” <<q Chashna Kornelio willawaptin kallarirkani paykunata yachachiyta. Chashna oras Tata Diospa Espiritunka paykunamanpish shamurkan iden ñukanchikunaman ñawpa shamushkanshina. n;U Paymi willashunka imashnami Jesukristu kanta tukuy aylluykiwan tantallata salvashunkichi nishpa.” y:k Chay runaka parlachiwashkasapa imashnami wasinpi Tata Diospa angelninta kawashka nishpa. Chay angelshi ñawpakninpi shayarishpa willarkan: “Suk runata kachay chay Jope llaktaman rinanpa Simonta pushamuk. Chay Simonpa suk shutinka Pedru. J9  Chaypina Tata Diospa Espiritun willawashka paykunawan rinaynipa ama nimata manchashpa. Kay sokta wawkinchikunawan tantalla rishkanisapa. Tukuy tantalla suk runapa wasinpi yaykurkanisapa. 8 Chay oralla kimsa runakuna chayarkansapa chay kawsashkayni wasipi. Paykunaka Sesarea llaktamanta shamushkasapa maskawak. v7e Kimsa kuti chay layallata kawashkani. Chaypina chay katanaka tukuy animalnintin sieluman alsanakurkan. 6) Chaypina sielumanta kashkan willawarkan: “Tata Dios rimaptin tukuy animalkuna alli mikunaykipa ama rimaychu millanapa laya kananta.” 5  Chaypina aynirkani: “Manami mikushachu, Señor. Ñukaka niman suk kuti kay millanapa laya animalkunata mikushkanichu.” z4m Chaypina uyarishkani suk runatashina willawaptin: “Pedru, ¡atariy! ¡Kay animalkunata wañuchishpa mikuy!” 3- Ukunpi allita kawashpayni chusku chakiyuk animalkunata, puma laya animalkunata, aysanakushpa purik animalkunata, pawak animalkunata kawashkani. a2; —Ñukaka Jope llaktapi kashkani. Chaypina suk diya Tata Dioswan parlaykaptini muskuyninipishina suk atun katanatashina kawashkani. Chuskuntin puntankunamanta watadu karkan. Sielumanta ñukakaman urayamurkan. b1= Chashna tapuptinkuna Pedruka kallarinanmantapacha tukuy rurashkanta willarkansapa: 0  Chaypina tapurkansapa: —¿Imapatí rishkanki chay mana judiyu runakunapa wasinpi yaykuk? ¿Imapatí paykunawan mikushkanki? Y/+ Chayrayku Jerusalenman Pedru kutiptin judiyumasinkunaka payta piñayarkansapa. #. A Chaymanta Judeapi Pedrupa yachachikukmasinkuna tukuy Jesusta kreyik runakunawan yacharkansapa mana judiyukunapish Tata Diospa rimananta kreyishkankunata. ;-o 0Chaypina willarkansapa Jesukristupa shutinpi bawtisakunankunapa. Bawtisakushkankunawasha paykunaka Pedruta sukaman roygarkansapa suk diyakunata paykunawan kiparinanpa._,7 /Chaypina Pedruka chay purikmasinkunata willarkansapa: —Ñukanchikuna kay runakunata mana atipanchisapachu michayta bawtisakunankunapa. Paykunapish ñukanchikunashina Tata Diospa Espiritunta chaskishkasapa. y+k -Chaypina chay runakunaka mana yachashkankuna laya rimanakunata rimashpankuna Tata Diosta alabarkansapa. Chayta uyarishpankuna Pedruwan shamuk judiyu runakuna sukaman almirarkansapa Tata Dios mana judiyukunatapish Espiritunta kushkanrayku. *  .r)] ,Chashna Pedru yachachikuykaptinra tukuy chay uyarik runakunaman Tata Diospa Espiritunka shamurkan. k(O +Tukuy ñawpa yachachikuk runakunapish yachachikurkansapa Jesus shamunanta. Rimarkansapa tukuy runakuna Jesusta kreyiptinkuna Tata Dios uchankunamanta perdonanankunata. Tata Dios Espiritunta mana judiyu runakunata kurkansapa. h'I *Chashna Jesus kawsamushkanta kawaptinikuna Tata Dioska kachamuwashkasapa tukuy runakunata yachachinaynikunapa: “Tata Dioska Jesusta churashka tukuy wañudu runakunapa tukuy kawsak runakunapa juesninkuna kananpa.” b&= )Manami tukuy runakunachu paytaka kawarkansapa. Kawsamushkanwasha ñukaykunalla paywan tantalla mikurkanisapa upyarkanisapa. Tata Dioska ñawpamantapacha akllawarkansapa kawsamushkanta tukuy pita yachachinaynikunapa. % (Chashna wañuchiptinkunapish Tata Dioska kimsa diyamanta kawsachimurkan. Chaymanta ñukaykunapi payta rikurichirkan kawanaynikunapa. K$ 'Kankunata willaykaykichi Jerusalenpi Judea partipi Jesus rurashkanta kawashkaynikunata. Chay alli ruranakunata ruraptinpish payta chiknik runakuna suk kruspi chakatashpa wañuchirkansapa. #3 &Kankunaka yachankichi Tata Dios Espiritunta Nasaretmanta Jesusta kushkanta. Chashna Espiritunta kuptin Jesuska tukuy laya yachak tukuy laya atipak karkan. Tata Dios paywan kaptin rikchak laya allikunata rurashpa purirkan. Supay unkuchishkan runakunatapish alliyachirkansapa. -"S %Kankunaka yachankichi Juan aypa runakunata yachachishkanta bawtisashkankunata. Chaymanta Jesus Galilea partimanta tukuy judiyukunapa llaktankunapi yachachikurkan. Q! $Tata Dios ñukaykuna judiyu runakunata willawarkansapa Jesukristuta kreyik runakunata perdonanankunata paywan tantalla kushikushpa kawsanankunapa. Jesukristuka tukuy runakunapa kamachikukninmi. v e #Judiyukunata mana judiyukunatapish chaskiwanchisapa payta kuyaptinchikuna allita rurashpa kawsaptinchikuna. [/ "Chashna willaptin Pedruka paykunataka willarkansapa: —Kunanka sukaman allitana yachani Tata Dios deverasta mana ñukaykuna judiyukunallatachu kuyawanankunata. Tukuy runakunata idenllata kuyawanchisapa. $A !Chay angel chayta willawaptinna utkakushpa runakunata kacharkani maskashunankunapa. Allita rurashkanki shamushpayki. Kunanka tantanakudu kanisapa Tata Diospa ñawpakninpi. Tukuy Tata Dios willashushkanta munanisapa uyariyta. Pedru chay tantanakudu runakunata yachachirkansapa. Z- Chayrayku Jope llaktaman suk runata kachay Simonta pushamunanpa. Paypa suk shutinka Pedrumi. Chay manllayba kocha mañanpi tokayun Simonpa wasinpi kawsan. Chay tokayunka trabajan karapakunata allichashpa.”  Payka willawashka: “Kornelio, Tata Dioska tukuy roygashkaykitami uyarishka. Chaymanta chay mana nimayukkunata yanapaptiki kawashushka. r] Chashna tapuptin Kornelioka aynirkan: —Ñami chusku diyana kashna ora ñukaka kay wasinipi mana nimata mikushpayni Tata Diosta oraykarkani. Chashna oraykashpayni chawpi diya washan suk llipyak llachapayuk angelta kawashkani. ve Chayrayku kayachiwaptikichi utkakushpa shamushkani. Kunanka yachanayani imapami kayachiwashkankichi nishpa. 1 Paykunataka willarkansapa: —Kankunaka yachankichi ñukaykuna judiyu runakuna kankuna mana judiyu runakunawan tantanakushpaynikuna uchallikunaynikunata. Chashna kaptinpish Tata Diosmi yachachiwashka ama ni maykan runakunata washanchashpa rimanaynipa mana alli kanankunata. hI Chaypina Pedruka paywan parlaypi wasinpi yaykushpa aypa tantanakudu runakunata tarirkan. r] Chaypina Pedruka willarkan: —¡Shayariy! ¡Ama chashna kuyawaychu! Ñukapish kanshina runallami kani. y Chay wasipi Pedru chayanayaykaptinna Kornelioka llukshirkan chaskik. Paypa ñawpakninpi kunkurikurkan kuyananpa. !; Jopemanta llukshishpankuna kayantinra Sesarea llaktapi chayarkansapa. Chaypi Kornelioka ayllunkunata amigunkunata tantanachishpa Pedruta shuyaykarkan. P Chashna willaptinkuna Pedruka chay wasipi yaykuchirkansapa. Chay tuta paywan kiparirkansapa. Chaymanta kayantin Pedru Jopepi kawsak Jesukristuta kreyikmasinkunawan chay runakunawan rirkansapa. *M Chaypina paykunaka willarkansapa: —Shamushkanisapa kapitan Kornelio kachamuwaptinkuna. Payka Tata Diosta allita kuyashpa allita rurashpa kawsan. Chayrayku tukuy judiyukuna paytaka munansapa. Tata Diospa angelnin paytaka willashka kayachishunanpa wasinman rishpa yachachikunaykipa. 4a Chayta uyarishpa Pedruka wasi sawanmanta urayashpa Kornelio kachashkan runakunataka willarkansapa: —Ñukami kani maskaykanaykichi runaka. ¿Imapatí munawankichi? ' Atarishpa urayay. Mana manchakushpayki paykunawan tantalla llaktankunaman rillay. Ñukami paykunataka kachamushkani kanta pushashunankunapa. #? Chaypina Pedru chay kawashkanta yuyaykuykaptinllara Tata Diospa Espiritunka willarkan: —Mash uyariway. Kimsa runakunami sukaman maskashuykansapa. c? Chay wasi punkunpi sinchita rimakushpa tapukurkansapa: —¿Kay wasipichu Simon Pedruka?  Chaymanta Pedruka sukaman yuyaykushpa yachanayarkan imatami Tata Dios entiendichinayan nishpa. Chashna yuyaykuykaptinllara Kornelio kachashkan runakunaka chay Simonpa wasin punkupi chayamurkansapa. Paykunaka tapukuykarkansapa maypimi Simonpa wasinka nishpa. z m Kimsa kuti Pedruka chayta kawarkan uyarirkan. Chaymanta chay kawashkan katanaka kashkan sieluman kutirkan. ' G Chashna Pedru willaptin kashkan sielumanta willamurkan: —Tata Dios rimaptin chay animalkuna allimi mikunaykipa ama rimaychu mana alli mikuna kananta.  5 Chaypina Pedruka willarkan: —A, Señor, manami chaykunataka mikushachu. Manami niman suk kuti chay laya millaypa animalkunata mikushkanichu.  } Pedru chaykunata kawaykashpa suk vosta uyarirkan willaptin: —¡Pedru, atarimuy! Chay animalkunata wañuchishpa mikuy. 7 g Chay katana ukunpi rikchak laya animalkuna tiyarkan. Sukkuna chusku chakiyukkuna karkansapa. Sukkuna aysanakushpa purikkuna karkansapa. Sukkuna pawak animalkuna karkansapa. mS Kawarkan sielumanta allpaman suk atun katanatashina chuskuntin puntankunamanta watadu urayamuptin. ! Chawpi diyana kaptin sukaman yarkashpa mikunayarkan. Chaypina mikunanta yanunankunakaman muskuyninpishina kawarkan sieluta kicharikuptin. ) Kayantin Jope llaktaman chay runakunaka rirkansapa. Chayanayaykaptinkuna chawpi diyata wasi sawanman Tata Dioswan parlak Pedruka rirkan. E Paykunata chay kawashkanta parlachishpa Jopeman kacharkan. - Chay angel rishkanwasha Kornelioka suk sirviknin soldaduta ishkay wiwachunkunata kayarkansapa. Chay soldaduka Tata Diosta kasushpa kawsak. 9k Payka tokayun Simonpa wasinpimi. Chay tokayunka trabajan karapakunata allichashpa. Wasinka manllayba kochapa mañanpimi. Pedru shamushpana willashunki imatami ruranki nishpa. zm Chayrayku willashunki Jope llaktaman suk runata kachay suk runa Simonta pushamunanpa. Paypa suk shutinka Pedru.   Chashna willaptin Kornelio angelta chapashpa sukaman manchakushpa tapurkan: —Señor ¿imatatí willawanayanki? Chashna tapuptin angelka aynirkan: —Tata Diosmi orashkaykikunata uyarishka. Chaymanta mana nimayukkunata yanapaptiki sukaman kushikun. # Suk diya chawpi diya washan muskuyninpishina Tata Diospa angelninta kawarkan payman shamuptin. Chay angelka willarkan: —¡Kornelio! 1[ Chay Kornelioka tukuy familyanwan Tata Diosta allita kuyashpa kawsaksapa. Payka tukuy diya Tata Diosta kuyashpa orarkan. Aypa kullkiwan judiyu runakunata yanapaksapa. v~ g Sesarea llaktapi kawsarkan suk runa Kornelio. Payka Italia llaktamanta aypa soldadukunapa kapitannin karkan. z}m +Chaymanta aypa diyakunata chay llaktapi karapakunata allichak runa Simonpa wasinpi Pedruka kiparirkan. | *Tukuy chay Jope llaktapi kawsakkuna yacharkansapa Dorkas kawsamushkanta. Chayrayku aypa runakuna Jesukristuta kreyirkansapa. 1{[ )Chashna tiyariptin Pedruka makinmanta apishpa atarichirkan. Chaymanta Jesukristuta kreyikkunata tukuy viyudakunata kayashpankuna Dorkasta kawsadutana kawachirkansapa. z! (Chaypina Pedruka tukuy chay wakakuykakkunata llukshichishpa kunkurikurkan Tata Diosta mañananpa. Chaymanta wañuduta chapashpa willarkan: —¡Tabita, atarimuy! Chashna willaptin Dorkaska ñawinkunata kicharishpa Pedrutaka kawarkan. Payta kawashpa tiyarirkan. y# 'Chashna willaptinkuna Pedruka paykunawan rirkan. Chaymanta Jopepi chayashpankuna maypicha Dorkaspa kuerpun churadu kuartuman pusharkansapa. Chaypina aypa viyudakuna wakashpankuna Pedruta ladunchashpa Dorkas sirashkan llachapakunata kamisakunata kawachirkansapa. xw &Chay Jope llaktaka Lida llaktamanta mana karupichu karkan. Pedru chay Lida llaktapi kawsaykarkan. Chaypina Jesukristuta kreyik runakuna yachashpankuna Pedru chaypi kananta ishkay runakunata kacharkansapa willak: —Utkashi Jope llaktaman rinki. uwc %Chay warmika unkushpa wañurkan. Chaypina kuerpunta armachishpankuna wasi altuynin kuartupi churarkansapa. ]v3 $Chay tiempu Jope llaktapi suk warmi Tabita kawsarkan. Chay Tabitapa shutin griego rimaypi Dorkas. Paypish Jesukristuta kreyik karkan. Chay warmika allita rurashpa mana nimayuk runakunata yanapashpa kawsak. %uC #Tukuy Lida llaktapi Saron llaktapi kawsak runakuna kawarkansapa Eneas atarimushkanta. Chayrayku Jesukristuta kreyirkansapa. Pedru Dorkasta kawsachimurkan. t9 "Pedruka payta willarkan: —Eneas, Jesukristumi alliyachishunki. Atarimushpa kamaykita allichay. Chashna Pedru willashkan oralla Eneaska atarimurkan. rs] !Chaypi tarirkan suk runa Eneasta. Payka pusak watatana mana kuyuyta atipashpa kamanpi siridu kawsarkan. r Chaymanta Pedruka llaktan llaktan rirkan Jesukristuta kreyikmasinkunata kawak. Chashna rishpa Lida llaktapi chayarkan. q Chay tiempu Judea partipi, Galilea partipi, Samaria partipi manana ni pi Jesukristuta kreyikkunata sufrichirkansapanachu. Chayrayku sukaman kushikushpalla Jesukristupa yachachikunankunata ashwan allita yachakurkansapa. Tata Diosta kuyashpa kawsarkansapa. Chaymanta Tata Diospa Espiritun yanapaptinkuna ashwan aypa runakuna Jesukristuta kreyirkansapa. Pedru Eneasta sanuyachirkan. p Chayta yachashpa Jesusta kreyikmasinkuna Sesareaman pusharkansapa. Chaymanta Sesareamanta Tarso llaktanman kacharkansapa. o9 Chashna yachachikuypi purishpa griego rimanayuk judiyukunawan parlaypi ayninakuypi yachachiksapa. Paykunaka mana kreyishpankuna wañuchinayarkansapa. Rn Chashna Bernabe willaptinkuna almitirkansapa paykunawan tantalla yachachikuypi purinankunapa. Chaypina Sauloka Jerusalenpi sukaman allita mana manchakushpa yachachikurkan Jesus salvakuk kananta. ;mo Chashna manchaptinkuna Bernabe paytaka pusharkan chay alli yachachikuk runakunapi riksichik. Willarkansapa: —Kay runapish Jesukristuta kreyikmasinchikunami. Señorninchi Jesukristumi ñanpi paypi rikurishpa parlachirkan. Chaypina Damaskopi payka mana manchakushpa yachachikushka Jesus salvakuk kananta. [l/ Chaymanta Sauloka Damaskomanta nitikushpa rirkan Jerusalenpi yachachikuk. Chaypina Jesusta kreyikmasinkunawan tantanakunayarkan. Paykuna Saulota mancharkansapa mana kreyishpankuna Jesusta kreyik kananta. Zk- Chayrayku suk tuta Jesusta kreyikmasinkuna suk atun sestupi churashpa chay llaktapa pirkanmanta urayachirkansapa. Chashnamanta Sauloka chay chiknik runakunamanta kishpirkan. Jerusalenpi Saulo yachachikurkan. j Chaypina Sauloka yacharkan tukuy diya tukuy tuta chay llaktamanta pirkapa llukshinan punkunkunapi shuyaykanankunata wañuchinankunapa. liQ Chashna aypa diyakunata Saulo yachachikuptinna judiyukuna yuyaykurkansapa wañuchinankunapa. 0hY Chashna rimaptinkunapish Sauloka mana manchakushpa ashwan allita yachachikurkan. Damaskopi kawsak judiyu runakunata allita entiendichirkansapa Jesus Tata Diosmanta shamudu salvakuk runa kananta. Chashna allita yachachikuptin paykuna sukaman turbakurkansapa. Damaskomanta Saulo nitikurkan. g5 Chashna yachachikuptin tukuy runakuna sukaman almirashpankuna willanakurkansapa: —¿Manachu kay runaka Jesusta kreyik runakunata Jerusalenpi sukaman sufrichishka? ¿Manachu payka kaymanpish shamushka Jesusta kreyikkunata apinayashpa pushanankunapa saserdotekunapi chatakuk? f  Chaymanta Damaskopi tantanakunankuna wasikunapi Sauloka kallarirkan yachachikuyta Jesukristu Tata Diospa wambran kananta. 0eY Bawtisakushkanwasha mikushpana sinchiyarkan. Chaypina Jesusta kreyik runakunawan suk diyakunata Damaskopi kiparirkan. Damaskopi Saulo kallarirkan yachachikuyta. d Chashna oras Saulopa ñawinmanta challwa karapan laya urmaptin kawakurkan. Chaypina atariptin Ananiyas bawtisarkan. Wc' Chashna Jesus willaptin Ananiyaska uyarishpa Saulota rirkan kawak. Chay wasipi chayashpa Saulopa umanpi makinta churashpa willarkan: —Wawkini Saulo, chay shamushkayki ñanpi rikurishuk Jesusmi kachamuwashka shamunaynipa kawakniki atipanaykipa kashkan allita kawakuyta. Tata Diospa Espiritunka kanpi yaykunka yanapashunaykipa. Mb Chaymanta paytaka willasha ñukata kreyiwashpa sukaman sufrinanta. a  Chaypina Jesuska willarkan: —Rillay tukuy willashkaynita rurak. Ñukami chay runataka akllashkani mana judiyu runakunata yachachikunanpa ñuka salvakuk kanaynita. Paymi chay runakunapa kamachikukninkunatapish judiyu runakunatapish yachachinkasapa. +`O Kunanka kayman shamushka saserdotekunapa kamachikukninkunapa kartata apamushpa. Payka tukuy kanta kreyishuk runakunata pushanayan karselpi wichkachiwanankunapa. 5_c Chashna Jesus willaptin Ananiyaska willarkan: —Señor, aypa runakunami willawashkasapa Jerusalenpi chay runa tukuy kanta kreyishuk runakunata sufrichiykanankunata. p^Y Muskuyninpishina kanta kawashushka ladunchashpa makikita paypi churaptiki kashkan allita kawakunanpa. H]  Chashna ayniptin Jesuska willarkan: —Rillay Kuska shutiyuk kallita. Chaypi suk runa Judas kawsan. Paypa wasinpi tapukuy Tarso llaktamanta Saulota. Chaypimi payka Tata Diosta oraykan. d\A Chay Damaskopi Ananiyas kawsarkan. Payka Jesukristuta kreyik runa karkan. Jesuska payta rikchadunpi muskuyninpishina rikurishpa kayarkan: —¡Ananiyas! Chashna kayaptin aynirkan: —Señor ¿imatatí willawanki? m[S Chaypi chayashpa Sauloka kimsa diyata karkan mana kawakushpa mana nimata mikushpa nimata upyashpa. Z- Saulo allpamanta atarimushpa manana atiparkannachu kawakuyta. Chayrayku chay purikmasinkunaka makinmanta apishpa Damaskoman pusharkansapa. Y Saulopa purikmasinkuna paywan parlaykak runata uyarishpapish mana ni pita kawarkansapachu. Chayrayku sukaman manchakurkansapa. `X9 Atarimushpa Damaskoman rillay. Chaypi suk runa yachachishunki imatami ruranki nishpa. Chashna willaptin Sauloka tapurkan: —¿Pití kanki, Señor? Chaypina chay willak runaka aynirkan: —Ñukaka Jesusmi kani. Kanka ñukata chikniwashpayki sufrichiwaykanki. ~-}|{zIyyLyx8wvMutssrr"qRpOoDmmilk!j8i$hgffOe_dcbb3aa)`_^^#]_\I[pZ/YXX`W.V\U~TSIRRQPTONMKJIIGFFcEPDCCBXA@@?>=j;:n9I8&7b766*54J3352R11 0A//R.--\,t,**%)<(f''D&~%4$#"!gYF.OWcE[)s!w J s .nc? Chashna turbakushkankunawasha chay tuta Jesukristuta kreyikkuna Pabluta Silasta Berea llaktaman kacharkansapa. Paykunaka chay llaktapi chayashpankuna judiyukunapa tantanakunankuna wasiman rirkansapa yachachikuk. 9 Chaymanta Jason pushadumasinkunawan kullkita pagaraptinkuna awtoridarkuna kacharirkansapa. Pablu Silaswan Timoteowan rirkansapa Berea llaktaman. r ]Chayta uyarishpankuna chay llaktapi kawsak runakunaka awtoridarninkunawan sukaman turbakurkansapa. _ 7Kay Jasonmi chay runakunata wasinpi chaskishkasapa. Tukuy paykuna chay ashwan sinchi romano kamachiwakninchikunapa kamachikunankunata manana kasunayansapanachu. Rimansapa chikan sinchi kamachikuk Jesus tiyananta. d AChaypina mana Pabluta nima Silasta tarishpankuna Jasonta suk kreyikukmasinkunata apirkansapa. Paykunata aysashpa chay llaktapa awtoridarninkunaman pusharkansapa. Sinchita willarkansapa: —Chay runakunaka tukuy llaktakunapi runakunata turbachishpankuna pantachichishkasapa. Kay llaktanchipipish ñami chayamushkasapana pantachichiwananchikunapa.  Chashna aypa runakuna Jesusta kreyishkankunarayku mana kreyikuk judiyukuna sukaman piñakurkansapa. Chaypina mana alli rurak killa likidu runakunata tantanachirkansapa chay llaktapi runakunata pantachichishpa turbachinankunapa. Chaymanta Pabluwan Silasta apinayashpankuna Jasonpa wasinpi yaykurkansapa. Paykunata surkunayarkansapa chay chiknik runakuna munashkankuna layata ruranankunapa. o WChashna Pablu yachachikuptin suk judiyu runakuna Jesusta kreyishpankuna Pabluwan Silaswan tantanakurkansapa. Chaymanta aypa griego Tata Diosta kuyak runakuna aypa alli yuyayuk yachaysapa warmikunapish Jesusta kreyirkansapa. yPaykunata entiendichirkansapa Tata Diosmanta shamudu salvakuk runa sufrishpa wañunanta chaymanta wañushkanmanta kashkan kawsamunanta. Chashna yachachikushpa willarkansapa: —Chay yachachikunayni Jesuska Tata Diosmanta shamudu salvakuk runami. U#Tesalonikapi chayashpa amañananshina Pabluka chay tantanakunankuna wasiman rirkan. Kimsa samana diyakuna chay tantanakudu runakunawan sukaman parlashpankuna Tata Diospa rimananta yachachirkansapa. ^ 7Chay Filipos llaktamanta llukshishpankuna Pabluwan Silaska Amfipolis llaktata Apolonia llaktata pasashpankuna Tesalonikapi chayarkansapa. Chay Tesalonika llaktapi judiyu runakunapa tantanakunankuna wasi tiyarkan. S(Chaypina Pabluka Silaswan karselmanta llukshishpankuna Lidiapa wasinman rirkansapa. Chaypi tukuy wawkinkunata paninkunata kushichishpa animuchishkankunawasha chay llaktamanta llukshirkansapa.&E'Chaypina kikinkuna rirkansapa Pabluta Silasta perdonta mañak. Chaypina karselmanta surkushpankuna sukaman roygarkansapa chay llaktamanta llukshinankunapa. -&Chashna Pablu willaptin soldadukunaka rirkansapa awtoridarkunata willak. Paykunaka manchakurkansapa uyarishpa romano runakuna kanankunata. a;%Chashna willaptin Pabluka chay awtoridarkuna kachashkan soldadukunata willarkansapa: —Kankunashina ñukaykunapish romano runakuna kanisapa. Chashna romano runakuna kaptinikunapish chay awtoridarkuna tukuy pi kawawaptinkuna makachiwashkasapa. Mana nimata tapuwashpankuna chay llullakushpa chatawak runakunallata uyarishpa kay karselpi wichkachiwashkasapa. Kunanka pakallalla kacharichiwanayansapa. Manami chashnachu rishasapa. Kikinkuna shamuchunsapa surkuwaksapa. &E$Chaypina chay runaka Pablutaka willarkan: —Awtoridarkuna willachimuwashkasapa kankunata kacharinaynipasapa. Chayrayku mana manchakushpana rillaychi. 9#Kayantin tutapacha chay llakta awtoridarkunaka chay karselta kuydak runata soldadukunata kacharkansapa willak Pabluwan Silasta kacharinankunapa. *M"Bawtisakushkankunawasha chay runaka pusharkansapa wasinpi mikuk. Chaypina payka tukuy familyanwan sukaman kushikurkansapa Tata Diosta kreyishkankunarayku. 2~]!Chay tutalla karselta kuydak runa Pablupa Silaspa makashpa kiriyachishkankunata mayllapurkansapa. Chaymanta Pabluka Silaska payta tukuy familyankunata bawtisarkansapa. } Chaymanta Pabluka Silaswan chay runataka tukuy paypa wasinpi kawsakkunatapish yachachirkansapa Jesukristu yachachishkankunata. |1Chashna tapuptinkuna Pabluka willarkan: —Señor Jesukristuta kreyiy. Payta kreyiptiki Tata Dioska kanta tukuy familyaykita salvashunkichi. { Chaymanta chay karsel ukumanta paykunata surkushpankuna tapurkansapa: —Señorkuna ¿imatatí rurasha Tata Dios salvawananpa? kzOChashna Pablu willaptin chay karselta kuydak runaka suk alkusata mañakurkan. Chaypina kallpashpa chay karselpa ukunman Pablupa Silaspa ladunkaman rirkan. Manchakuywan chukchukushpa paykunapa ñawpakninpi kunkurikurkan. kyOChayta kawashpa Pabluka sinchita willarkan: —¡Ama wañuchinakuychu! ¡Tukuymi kaypi kanisapa! x-Chaypina chay karsel kuydak runaka puñuymanta rikchashpa kawarkan tukuy punkukunata kicharidutana. Yuyarkan chay wichkadu runakuna nitikushkankunata. Chayrayku ishkay filuyuk machetinta apishpa kikinna wañuchinakunayarkan ama awtoridarkuna payta wañuchinankunapa. pwYChashna oras rasllana allpa sinchita kuyurkan. Chaywan tukuy karselpa pirkankuna chukchukushpa chiktakurkansapa. Tukuy karselpa punkunkuna kicharinakurkansapa. Chay wichkadu runakunata watashkankuna kadenankuna paskanakurkansapa. #v?Chaypina chawpi tutapi Pabluwan Silaska Tata Diosta orashpa kantaykarkansapa. Chashna kantaptinkuna tukuy karselpi wichkadumasinkuna uyarirkansapa. u/Chashna willaptinkuna chay runaka pusharkansapa karselpa ashwan ukuman churak. Chay ukupi chakinkunata sepopi allita watashpa sakirkansapa. .tUChashna sukaman makachishkankunawasha karselpi wichkachirkansapa. Chaypina karselta kuydak runata willarkansapa sukaman allita kuydanankunapa ama llukshinankunapa. 2s]Chashna chatakuptinkuna tukuy chay romano runakuna piñakurkansapa. Chaypina awtoridarkuna kamachirkansapa kamisankunata surkuchishpankuna kaspiwan makanankunapa. &rEYachachikuykansapa mana allikunata ruranankunapa. Ñukanchikuna romano runakuna kashpanchikuna chay laya yachachikunankunata mana atipanchisapachu katiyta. |qqChay awtoridarkunata willarkansapa: —Kay judiyu runakuna llaktamasinchikunata pantachichishpa turbachiykansapa. p!Chaypina chay shipash manana nima riksikuk kaptinna patronninkuna sukaman piñakurkansapa. Manana yacharkansapanachu imashnami kullkita apinkasapa nishpa. Chayrayku Pabluta Silasta apishpankuna chay llaktapa plasanman pusharkansapa awtoridarninkunapi chatakuk. oAypa diyakunata chashnalla rimashpa chay shipashka katiwarkansapa. Chashna amichiwaptinkuna Pabluka washanta chapashpa chay supayta willarkan: —Jesukristupa shutinpi willayki ¡kay shipashmanta llukshiy! Chashna willashkan ratu chay supayka llukshirkan. &nEÑukaykuna Pabluwan riykaptinikuna chay shipashka kallarirkan katiwaysapata. Kallipi purik runakunata sinchita willarkansapa: —Kay runakunaka altu sielupi kawsak Tata Diospa munananta rurakkunami. Kankunata yachachishuykankichi Tata Dios kastiguykichimanta salvashunaykichita. .mUChashna Filipos llaktapi kashpaynikuna suk diya rirkanisapa maypicha tantanakuksapa Tata Diosta oranankunapa. Chayman riykashpaynikuna supayadu shipashwan tinkunakurkanisapa. Supay yanapaptin chay shipashka tukuy layata riksik. Chashna riksishpa patronninkunallata sukaman kullkiyachik. .lUChaymanta Lidia tukuy shunku Jesukristuta kreyishpa tukuy familyanwan tantalla bawtisakurkansapa. Bawtisakushkanwasha ñukaykunata roygawarkansapa: —Kankuna yuyaptikichi Jesukristuta alli kreyikuk kanaynita rinaykichi diyakaman shamuychi wasinipi kawsak. Chashna sukaman roygawaptinkuna almitirkanisapa paypa wasinpi kipariyta. Suk shipashmanta supayta llukshichishkanrayku Pabluta Silasta karselpi wichkachirkansapa. k/Chay tantanakudu warmikunamanta suk karkan Lidia. Payka Tiatira llaktamanta karkan. Aypa chaniyuk sani llachapakunata rantikuk. Chaypina Tata Diosta kuyak warmi kashpa sukaman uyarirkan Pablu yachachikuptin. Tata Dios yanaparkan Pablu yachachikuykananta allita uyarinanpa. yjk Suk samana diya llakta washaman yaku mañanman rirkanisapa. Yuyarkanisapa chaypi judiyukuna oranankunapa tantanakunankuna wasi tiyananta. Chaypi tiyarirkanisapa chay tantanakudu warmikunata Jesus salvakuk kananta yachachinaynikunapa. i Chaymanta rishpa Filipos llaktapi chayarkanisapa. Chay Filiposka tukuy chay Masedonia partipi tiyak llaktakunamanta ashwan atun llaktami. Chay Filipospi Roma llaktamanta aypa runakuna shamurkansapa kawsak. Chay llaktapi suk diyakunata kiparirkanisapa. #h? Ñuka Lukas Pabluwan Silaswan tantalla suk atun barkupi rishpaynikuna Samotrasia ishlapi chayarkanisapa. Kayantin Neapolis llaktapi chayarkanisapa. Fg Pablu chay runata kawashpa purikmasinkunawan prontanakurkansapa Masedoniaman rinankunapa. Ñuka Lukaspish paykunawan tantalla rirkani. Yacharkanisapa Tata Dios kayawaykanankunata chaypi paypa rimananta yachachikunaynikunapa. Pablu Filipos llaktapi Bernabewan Lukaswan Tata Diosta kuyak warmikunata yachachirkansapa. Bf} Chay llaktapi kashpankuna suk tuta Pabluka muskuyninpishina Masedonia partimanta runata kawarkan. Chay runaka shayarishpa roygarkan: “Kay Masedonia partiman shamuy yanapawaksapa.” {eoChayrayku Misia partipi purishpankuna Troas llaktapi chayarkansapa. Chay llakta manllayba kocha mañanpi karkan. d9Chaypina Misiapi chayashpankuna yuyarkansapa Bitinia partiman riyta. Chashna yuyaptinkuna Tata Diospa Espiritun mana munarkanchu chayman rinankunapa. RcChaymanta Pablu Silaswan Timoteowan Asia partiman rinayarkansapa. Tata Diospa Espiritun mana munarkanchu chayman rinankunapa. Chayrayku Frigia partipi Galasia partipi yachachikuypi purirkansapa. ebCChashna yachachikuptinkuna Jesukristuta kreyikkuna ashwan allita kreyishpa kawsarkansapa. Chaymanta tukuy diya ashwan aypa runakuna Jesukristuta kreyirkansapa. Pablu muskuyninpishina kawarkan Masedonia runata kayaptin. aChaymanta Timoteota pushashpankuna chay Jerusalenpi yachachikuk runakuna willashkankunata llaktan llaktan yachachikurkansapa. b`=Chayrayku Pabluka munarkan paykunawan tantalla purinanpa. Timoteopa tatan griego runa kashpa mana señalachirkanchu. Chayrayku manarapish pushashpara Pabluka señalachirkan. Chayta rurarkan ama chay partikunapi kawsak judiyumasinkuna piñakunankunapa mana señaladu runawan puriptin. Tukuy pi yacharkansapa Timoteopa tatan griego runa kananta. U_#Listrapi Ikoniopi wawkinkuna rimarkansapa Timoteo alli rurak runa kananta. d^ CChaymanta Pabluwan Silas Derbe llaktaman rirkansapa. Chaymanta Listra llaktapi chayashpankuna Jesukristuta kreyik Timoteota tarirkansapa. Paypa mamanka judiyu warmi Jesukristuta kreyik karkan. Tatan griego runa karkan. x]i)Siria partipi Silisia partipi llaktan llaktanpi purishpankuna tukuy kreyikukmasinkunata animuchirkansapa.]\3(Chashna Bernabe sakiptinna Pabluka Silasta akllarkan paywan purinanpa. Chaypina Antiokiyapi wawkinkuna Tata Diosta roygarkansapa kuyashpa yanapanankunapa. Chaymanta Pabluka Silaswan rirkansapa yachachikuk. [%'Chayrayku Pabluka Bernabewan sukaman ayninakushpankuna ladeyanakurkansapa. Bernabeka Juan Markoswan suk barkupi Chipre ishlaman rirkansapa. Z)&Pabluka mana nima layapi munarkanchu payta pushayta. Payka yuyarkan Panfilia llaktapi sakishkankunata mana paykunawan yachachikuyta munashpa. PY%Chashna willaptin Bernabeka Juan Markosta sukaman pushanayarkan. DX$Suk tiempu washan Pabluka chay purikmasin Bernabeta willarkan: —Aku kashkan chay yachachishkanchi llaktakunapi wawkinchikunata kawak yachananchipa imashnami kawsaykansapa nishpa. pWY#Pabluwan Bernabepish Antiokiyallapi kiparirkansapa. Chaypi kiparishpankuna Tata Diospa rimananta aypa yachachikukmasinkunawan sukaman yachachikurkansapa. Chay yachachikushkan llaktakunallaman Pabluka kashkan kutirkan yachachikuk. RV"Chashna willaptinkunapish Silaska yuyaykurkan chayllapi kipariyta. _U7!Chaymanta suk tiempu washan Judas Silaswan llaktanman rinankunapa chay kreyikukmasinkuna willarkansapa: Tata Dios yanapashuchunnikichi nishpa. Willarkansapa chay kachamushkankuna wawkinkunaman kutinankunapa. %TC Chaymanta Judaswan Silas Tata Diospa rimananta yachachikuk kashpankuna chay Jesukristuta kreyikkunata ashwanta animuchishpankuna sukaman kushichirkansapa. iSKPaykunaka chay kartata leyishpankuna sukaman kushikurkansapa chay karta animuchiptinkuna. AR{Chaypina chay chusku runakunaka chay kartata apashpa Antiokiyaman rirkansapa. Chay llaktapi chayashpankuna Jesukristuta kreyikmasinkunata tantanachishpankuna kartata kurkansapa. Q'Ruradu dioskunata kuyashpa churashkankuna mikunata ama mikuychichu. Chaymanta ama sipidu animalkunata nima yawarninta mikuychichu. Chaymanta ama chikan warmiwan uchallikuychichu. Kay yachachinaynikunata kasushpaykichi allita rurankichi. Tata Diosmi yanapashunkichi.” hPITata Diospa Espiritun yachachiwaptinkuna yuyashkanisapa kaykunallata yachachiynikichita: kOOChay akllashkaynikuna Judasta Silasta kachaykanisapa kankunata tukuyta entiendichishunaykichipa. \N1Paykunaka mana wañuyta manchashpa Señor Jesukristupa rimananta yachachikunsapa. @MyChayrayku allita parlashpaynikuna akllashkanisapa ishkay wawkinchikunata kankunaman kachanaynikunapa. Paykunaka rinkasapa kuyananchi wawkinchikuna Bernabewan Pabluwan tantalla. L7Yachashkanisapa suk runakuna kay llaktamanta kankunaman rishkankunata yachachishuknikichi. Ñukaykunaka manami paykunata kachashkanisapachu. Paykunaka turbachishushpaykichi yachachishunkichi señalachinakunaykichipa. Yachachishunkichi Moisespa kamachinankunata kasunaykichipa. !K;Chay apanankuna karta kashna riman: “Munanayni wawkinikuna, paninikuna, ñukaykuna Jesukristu akllashkan yachachikukkuna ansianukuna tukuy wawkinchikunawan kay kartata killkaykichi. Kankuna Antiokiya llaktapi Siria partipi Silisia partipi mana judiyu runakunata rimachiykichi. JwChashna Santiago willaptinkuna Jerusalenpi yachachikuk runakunaka ansianukunawan suk kartata killkarkansapa. Chaymanta paykunamanta ishkay wawkinkunata akllarkansapa Pabluwan Bernabewan tantalla Antiokiyaman chay kartata apanankunapa. Akllarkansapa Judasta. Paypa suk shutin karkan Barsabas. Chaymanta akllarkansapa Silasta. Chay runakuna alli yachachikuk karkansapa. uIcÑawpamantapacha paykunapa llaktankunapi judiyu runakunapa tantanakunankuna wasinkuna tiyan. Chay wasikunapi tukuy samana diya alli yachachikuk runakuna Moisespa killkadunkunata leyishpa yachachikunsapa. Chayrayku chay mana judiyu runakunata ama ashwantachu yachachiypachi. Jerusalenpi yachachikuk runakuna chay mana judiyu runakunata suk kartata killkarkansapa. FHChayrayku akuychi mana judiyu runakunata killkaypachi. Willaypachi ruradu dioskunata kuyashpa churashkankuna mikunata ama mikunankunapa. Yachachiypachi ama chikan warmiwan uchallikushpa kawsanankunapa. Yachachiypachi sipikudu animalkunata ama mikunankunapa. Yachachiypachi animalkunapa yawarninta ama mikunankunapa. G)Chashna Tata Dios rimananpi yachachiwaptinchikuna ñukaka willaykichi: Ama chay mana judiyu runakunata willaypachichu Moisespa kamachikunankunata kasunankunapa. Paykunata willaypachi chay ñawpa amañanankunata sakishpankuna Tata Diosllata kasushpa kawsanankunapa. BFÑukaka tukuy ñawpamantapacha rimashkaynita rurasha.” *EMChashna alli sinchi kamachikuk runata churaptini karu llaktankunapi mana judiyu runakunapish maskawashpa ñukata kreyiwankasapa wambraynikuna kanankunapa. D “Davidpa mirakninkuna manana kamachikunsapanachu.Paypa mandunka iden urmadu wasishinami.Unay tiempu washan ñuka Tata Dios chay urmadu wasita kashkan atarichisha.Atarichishpa Davidpa mirakninmanta suk runata churasha kamachikunanpa. CÑawpa tiempu alli yachachikuk runakuna tukuy chaykunata killkarkansapa. Tata Dioska chay killkadunpi rimarkan: @ByWawkinchi Simonka willawashkanchisapana imashnami Tata Dios kallarirkan mana judiyu runakunata yachachiyta. Tata Dioska paykunamantapish sukkunata akllaykan wambrankuna kanankunapa. rA] Chashna Pabluwan Bernabe willaptinkuna Santiago willarkansapa: —Wawkinikuna, allita uyariwaychi. y@k Chashna Pedru willaptinkuna tukuy chay tantanakudu runakunaka upallalla kiparirkansapa. Chaypina Pabluwan Bernabeka parlachirkansapa Tata Dios yanapaptinkuna mana judiyukunawan kashpankuna aypa almirana milagrukunata rurashkankunata. >?u Mana kasuyta atipaptinchikunapish allita yachanchisapa Señor Jesus kuyawashpanchikuna uchanchikunamanta perdonawananchikunata. Mana judiyu runakunatapish chashnalla perdonansapa. > Chashna Tata Dios paykunata perdonaptinkuna ¿imapati willaykankichi Moisespa kamachikunankunata kasunankunapa? Chashna willashpaykichi Tata Diostami piñachiykankichi. Nima ñukanchikuna nima awilunchikuna atipashkanchisapachu chay kamachikunankunata kasuyta. = Tata Dios ñukanchikunatashinalla paykunatapish munansapa. Paykuna Jesukristuta kreyishkankunarayku Tata Dioska perdonashkasapa. e<CChashna yachachiptini Tata Dios Espiritunta ñukanchikunatashina paykunatapish kushkasapa. Chayta rurashpa tukuy yuyayninchikunata yachak Tata Dios kawachiwashkanchisapa chay mana judiyu runakunatapish chaskinankunata. );KSukaman parlanakushkankunawasha Pedruka shayarishpa willarkansapa: —Wawkinikuna, kankunaka allita yachankichi ñawpa kankunamanta Tata Dios ñukata akllawashkanta mana judiyu runakunata yachachinaynipasapa. Jesukristu salvakuk kananta yachachikuptini paykunapish kreyikurkansapa. .:UChaypina Jesukristu akllashkan yachachikuk runakuna tukuy ansianukunawan tantanakurkansapa chay fariseokuna rimashkanta parlanankunapa allichu manachu nishpa. Y9+Chaypina Jesukristuta kreyik fariseokuna shayarishpa willarkansapa: —Tukuy mana judiyu Jesukristuta kreyikmasinchikuna señalachinakunankuna tiyan. Chaymanta Moisespa kamachikunankunata kasunankuna tiyan. t8aChaymanta Jerusalenpi chayaptinkuna Jesukristuta kreyikmasinkuna, chay yachachikukkuna, chay ansianukuna kushikushpa chaskirkansapa. Chashna chaskiptinkuna Pabluwan Bernabeka parlachirkansapa Tata Dios sukaman yanapashkankunata. p7YChashna chay Jesukristuta kreyik runakuna kachaptinkuna Pabluwan Bernabeka Jerusalenman rirkansapa Fenisia partita Samaria partita pasashpankuna. Chay partikunapi kreyikmasinkunata parlachirkansapa aypa mana judiyu runakuna ñawpa amañanakunata sakishpankuna Jesukristuta kreyinankunata. Chashna parlachiptinkuna chay runakuna sukaman kushikurkansapa. (6IChayta yachachikuptinkuna Pabluwan Bernabeka paykunawan sinchita ayninakurkansapa mana munashpa chay layata yachachikunankunapa. Chashna ayninakuptinkuna Jesukristuta kreyikkunaka Pabluta Bernabeta suk wawkinkunata kacharkansapa Jerusalenman. Paykunaka rirkansapa Jesukristu akllashkan yachachikuk runakunata ansianukunata kawak. Rirkansapa tapuk allichu manachu mana judiyu runakuna señalachinakunankunapa. )5 MChay tiempu Judea partimanta suk runakuna Antiokiya llaktaman rishpankuna Jesukristuta kreyikmasinkunata yachachirkansapa: —Kankuna mana señaladu runakuna kashpaykichi Moisespa yachachikunanta kasushpa señalachinakunaykichi tiyan. Chaypira Tata Dios uchaykichimanta perdonashunkichi. u4cChaymanta unay tiemputa Pabluwan Bernabeka chaypi Jesukristuta kreyikmasinkunawan kiparirkansapa.?3wChay llaktapi chayashpankuna Bernabewan Pabluka Jesukristuta kreyikkunata tantanachirkansapa. Chaypina parlachirkansapa Tata Dios tukuy layapi yanapashkankunata. Parlachirkansapa Tata Dios yanapaptinkuna mana judiyukunatapish yachachishkankunata. Willarkansapa paykunapish Jesukristuta kreyishkankunata. e2CChay llaktakunapi yachachikushkankunawasha suk barkupi Antiokiyaman kutirkansapa. Chay llaktamanta ñawpa tiempu Jesukristuta kreyik runakuna paykunata kacharkansapa Tata Dios yanapaptinkuna allita yachachikunankunapa. q1[Perge llaktapi Tata Diospa rimananta allita yachachikurkansapa. Chaymanta Atalia llaktaman rirkansapa. R0Chaymanta Pisidia partita pasashpa Panfilia partipi chayarkansapa. Z/-Chaymanta tukuy chay llaktakunapi Bernabewan Pabluka chay kreyikkunamanta akllarkansapa alli rurak runakunata yachachikuk ansianunkuna kanankunapa. Suk diyakuna mana nimata mikushpa Tata Diosta orashpa chay kreyikuk ansianukunata Jesukristupa makinpi churarkansapa. Pabluwan Bernabe Siria partipi Antiokiya llaktaman kutirkansapa. S.Tukuy paykunata kashkan allita animuchirkansapa. Yachachirkansapa mana shaykushpa Jesukristullata kreyinankunapa. Willarkansapa: —Rikchak layata sufrishpanchikuna Tata Diospa mandunpi yaykunchisapa. Z--Chaymanta Derbepi allita yachachikuptinkuna aypa runakuna Jesukristuta kreyirkansapa. Chay llaktapi yachachikushkanwasha kashkan Listraman Ikonioman Antiokiyaman kutirkansapa kreyikukmasinkunata chapak. N,Chaymanta Jesukristuta kreyikmasinkuna Pablupa ladunpi tantanakurkansapa. Chaypina payka atarishpa kashkan chay llaktapi yaykurkan. Kayantinna Bernabewan tantalla Derbe llaktaman rirkansapa. .+UChashna ora Antiokiyamanta Ikoniomanta Pabluta chiknik judiyukuna chayarkansapa. Paykunaka chay runakunapa yuyayninkunata wakllichirkansapa kuyanayashkankunamanta chikninankunapa. Chashna chiknishpa Pabluta rumincharkansapa. Chaypina wañudu nishpana chay llakta washanman aysarkansapa. ~*uChashna Pablu willaptinkunapish chay runakunaka munarkansapalla torokunata wañuchishpa paykunata kuyaysapata. S)Chashna almitishpapish paylla tamyachishpa tukuy laya tarpudukunata pukuchin kushikushpa mikunaykichipa. Tata Dios rikchak laya allikunata kushushpaykichi entiendichishunkichi pay alli yachak kananta. t(aUnay tiemputa Tata Dioska almitirkansapa tukuy runakuna kikinkunapa munananllata rurashpa kawsanankunapa. ='s—Kankuna ¿imapatí diostashina kuyawanayankichi? Ñukaykunapish kankunashina runakunallami kanisapa. Shamushkanisapa yachachiknikichi chay mana kawsak diosnikichita sakishpa kawsak Tata Diosta kreyinaykichipa. Payllami tukuy allpata sieluta manllayba kochata tukuy laya chaykunapi tiyakta rurashka. U&#Chashna kuyanayaptinkuna Bernabewan Pabluka sukaman turbakushpankuna llachapankunata llikirkansapa ama diostashina kuyanankunapa. Chaypina chay runakunapa chawpinkunapi yaykushpa sinchita willarkansapa: % Chay llaktapa yaykunanpi chay diosninkuna Seyus kuyanankuna wasi tiyarkan. Chaypina Seyuspa saserdoten torokunata pusharkan. Sartadu sisakunata apamurkan. Chay runakunawan chay torokunata munarkansapa wañuchiyta Pabluwan Bernabeta diostashina kuyanankunapa. @$y Chaypina Bernabetaka diosninkuna Seyuspa shutinpi shutiyachirkansapa. Chaymanta Pablutaka diosninkuna Hermespa shutinpi shutiyachirkansapa ashwan alli yachachikuk kashkanrayku. 9#k Chay runata alliyachishkanta kawashpankuna chay runakuna kikin Likonia rimanankunapi sinchita willarkansapa: —¡Sielumanta dioskuna urayamushkasapa runashina tukushpankuna! X") Chashna yachashpa Pabluka chay runataka sinchita willarkan: —¡Atarishpa kuskata shayariy! Chashna Pablu willaptin chay runaka tiyaridunmanta brinkashpa shayarirkan. Chaypina kallarirkan kuskata puriyta. B!} Chay runa tiyaridu uyarirkan Pablu yachachikuptin. Chaypina Pabluka chay runata chapashpa yacharkan Jesukristuta tukuy shunku kreyinanta. Chayrayku yacharkan Tata Dios alliyachinanta. # ?Listra llaktapi Bernabewan Pablu chayashpankuna suk runata tarirkansapa. Payka nasishkanmantapacha wakllidu chakiyuk kashpa mana puriyta atipakchu. !Tukuy chay llaktakunapi allita yachachikurkansapa Jesukristu salvakuk kananta. Listra llaktapi Pabluta ruminchashpa wañuchinayarkansapa. oWChayta yachashpa Bernabewan Pabluka nitikurkansapa Likonia partipi Listra llaktaman Derbe llaktaman. 9kChaypina chay mana kreyikuk judiyukunapish chay mana judiyukunawan awtoridarkunaman rirkansapa paktanakunankunapa. Rimarkansapa Bernabewan Pabluta makashpa ruminchanankunapa. +Ikoniopi kawsak runakunamanta sukkuna rimarkansapa Bernabewan Pablupa yachachikunan alli kananta. Sukkuna chay judiyukunata katirkansapa. ,QChayrayku Bernabewan Pabluka unay tiemputa chay llaktapi kiparirkansapa ama ashwanta llullachinankunapa. Jesukristupi sinchikushpankuna yachachikurkansapa Tata Dios kuyanankunata. Chashna mana manchakushpa yachachikuptinkuna Tata Dioska yanaparkansapa almirana milagrukunata ruranankunapa. 5Chaymanta suk judiyukuna mana kreyikushpankuna chay mana judiyukunata llullachishpa willarkansapa Pabluwan Bernabe mana allita yachachikunankunata. l SChaymanta Pabluwan Bernabeka Ikonio llaktapi chayashpankuna judiyukunapa tantanakunankuna wasipi yaykurkansapa. Chaypi Tata Diospa rimananta allimata yachachikuptinkuna aypa judiyukuna aypa mana judiyukunapish kreyikurkansapa. ve 4Chaykamanka chay kreyikuk runakunaka kushikuypuru karkansapa Tata Diospa Espiritun yanapaptinkuna. 3Chashna karkuptinkuna paykunaka chakinkunamanta susyakunata urmachishpankuna chay llaktamanta llukshirkansapa. Chayta rurashpa chay runakunata yachachiykarkansapa uchasapakuna kanankunata. Chay llaktamanta llukshishpankuna rirkansapa Ikonio llaktaman. T! 2Chayrayku suk judiyukuna paykunata sukaman piñayarkansapa. Tata Diosta kuyak warmikunata chay llaktapa kamachikukninkunata willarkansapa Pabluta Bernabeta sufrichishpa chay llaktamanta karkunankunapa. wg 1Chashna modomanta tukuy chay partipi Pabluwan Bernabeka yachachikurkansapa Jesukristu salvakuk kananta.  0Chayta uyarishpankuna chay mana judiyu runakunaka sukaman kushikushpankuna rimarkansapa: —Pabluwan Bernabe yachachiwaykananchikunaka sukaman allimami. Chaypina Jesukristuta chaskinayak runakuna payta kreyirkansapa mana tukuyniyukta paywan kawsanankunapa. eC /Tata Dioska chaytapish willawashkasapa: “Ñukaka kanta lustashina churashkayki tukuy karu llaktakunapi yachachikunaykipa. Chashna yachachikuptiki tukuy kay allpapi kawsakkuna yachankasapa ñuka salvakuk kanaynita.” % .Chaypina Pabluka Bernabewan mana nima manchakushpankuna aynirkansapa: —Tata Dios kachamuwashkasapa mana chikan runakunata yachachishpaynikunara judiyu runakunallata paypa rimananta yachachinaynipasapa. Chaymanta kankuna yachachinaynikunata mana munashpaykichi kikikichilla mana munankichichu Tata Dioswan mana tukuyniyukta kawsayta. Chayrayku kunanka rinisapa mana judiyu runakunata yachachik. *M -Chay aypa mana judiyu runakuna tantanakuptinkuna chay judiyukunaka sukaman piñakurkansapa. Pabluta washanchashpa rimarkansapa yachachikunan mana alli kananta.   ,Suk semana washan samana diya yaka tukuy chay llaktapi kawsakkuna tantanakurkansapa Tata Diospa rimananta uyarinankunapa. J  +Chay roygak mana judiyukuna Moisespa kamachikunankunata kasushpa iden judiyushina kawsaksapa. Chaypina chay tantanakunankuna wasimanta llukshishpankuna paykunaka aypa judiyukunawan Pabluta Bernabeta katirkansapa. Chaypina Pablu Bernabewan paykunataka yachachirkansapa Tata Diosta kuyashpa mana shaykushpa katinankunapa.  *Chashna Pablu yachachikushkanwasha chay judiyukunapa tantanakunankuna wasimanta chay purikmasinkunawan llukshirkansapa. Chashna llukshiptinkuna chay mana judiyu runakunaka roygarkansapa suk semanakaman samana diyapi paykunallata yachachinankunapa.  w )“Allita uyariwaychi, kankuna mana munawashpa asichiwak runakuna.Manchakushpa nitikuychi.Kawsaykanaykichi tiempu sukaman almirana layata kastigashkaykichi.Suk runa chay kastiganaynita willashuptikichipish mana kreyinkichichu.” L  (Chayrayku yachachishkaynikunata allita kasuychi ama Tata Dios kastigashunaykichipa chay ñawpa yachachikuk killkadunpi rimashkankunashina. Kashna Tata Dios rimashkanta killkarkansapa: $ A 'Moisespa kamachikushkankunata kasushpaykichipish mana atipankichichu uchaykichimanta salvanakuyta. Jesusllata kreyiptikichi Tata Dioska perdonashunkichi. 6 e &Wawkinikuna, kunan yachanaykichi tiyan Jesus wañushkanmanta kawsamushkanrayku Tata Dios uchaykichimanta perdonashunkichi. Chayllatami ñukaykunaka yachachiykaykichi. N  %Chaymanta Tata Dios Jesusta kawsachimuptin kuerpun mana usushkachu. #? $Wawkinikuna, yachankichi Davidka mana kikinpachu chayta rimarkan. Tata Dios willaptin Davidka tukuy chay tiempun kawsak runakunata yanaparkansapa. Chaymanta wañuptin maypicha tatanta awilunkunata pampashkankunapi pamparkansapa. Chashna pampaptinkuna paypa kuerpunka usurkan.  #Chaymanta chikan salmopipish Davidka killkarkan: “A, Tata Dios, mana munankichu akllashkayki sirvishukpa kuerpun usunanpa.” :m "Ñawpa tiempu Tata Dioska rimarkan Jesusta kawsachimunanta ama kuerpun usunanpa. Killkadunpi rimarkan: “Ñuka mana llullachishpa Davidta alli willashkaynita rurasha.” \1 !Tata Dios Jesusta kawsachimushpa chay awilunchikunata willashkanta ñami rurashkana. Kunanka ñukanchikuna chay ñawpa awilunchikunapa mirakninkuna kashpanchikuna chay Tata Dios rurashkantaka kawashkanchisapana. Chay ishkaynin salmopi Tata Dios Jesusta willarkan: “Kanka wambraynimi kanki. Kantami akllashkayki kamachikuk kanaykipa.”  Ñukaykunapish kay allima rimanata willaykaykisapa. Tata Dios ñawpa awilunchikunata willashkankunata ñami rurashkana. V% Chaypina aypa diyakunata Jesuska purikmasinkunapi rikurirkan. Jesus manara wañuptin paykunaka Galileamanta Jerusalenman katirkansapa. Kunanka paykunami Jesus kawsakta kawashkankunata yachachikuykansapa. 7i Chaymanta Tata Dios Jesustaka kawsachimurkan. 1 Chaymanta Tata Diospa killkadunpi rimashkantashina rurashkankunawasha suk runakuna Jesuspa kuerpunta krusmanta urayachimushpa pamparkansapa. Z- Jesuspa mana nima uchanta tarishpapish Pilatota willarkansapa wañuchichinanpa. T! Jerusalenpi kawsak runakunawan tukuy paykunapa kamachikukninkuna Jesusta kawashpankunapish mana yacharkansapachu pimi nishpa. Tukuy samana diyakuna tantanakunankuna wasikunapi ñawpa yachachikukkunapa killkadunkunata leyishpankunapish mana entiendirkansapachu. Chayrayku chay killkadunpi rimananshina Jesusta wañuchichirkansapa. q~[ Pablu yachachikuyllapi katirkan: —Wawkinikuna, Abrahammanta mirakmasinikuna, chikan llaktamanta Tata Diosta kuyak runakuna, allita uyariwaychi. Tukuy kankunata yachachiykichi Tata Diospa wambran Jesukristu salvakuk kananta. }{ Wañunan diyakaman Juanka tukuy runakunata willarkansapa: “Ñukaka manami chay shuyanaykichi runachu kani. Payka ñukamanta washatami shamunka. Ñukamanta ashwan tukuy laya yachak kaptin ñukaka manami animukunichu ushutan waskanta paskayta.” | Manarapish Jesus yachachikuyta kallariptin Juan judiyumasinkunata yachachirkansapa uchankunamanta wanashpa bawtisakunankunapa. e{C Chaymanta Jesuska chay kikin Davidpa mirakninmanta karkan. Unay tiempumantapacha Tata Dioska rimarkan suk salvakuk runata kachamunanta. Pay rimashkanshina Jesusta kachamurkan judiyu runakunata salvawananchikunapa. fzE Chaymanta Tata Dioska Saulta wishchurkan amana kamachikuk kananpa. Davidtana churarkan kamachikuk kananpa. Tata Dioska Davidpa rimarkan: “Isayipa wambran David kuyanakukmasini. Paymi tukuy munanaynita ruranka.” ~~8}{|{lzywvvuuu tsNrqqwponmmlkkiiEhigieed7ccbaa `>_]_]\x[[FZPYXX/W'VXUTS`RQPPONMLKK{JIwHHFGpFF'EDCBBrA@r?g==PChaymanta Jesusta kreyik mana judiyu runakunata tukuy yuyaykushkanchikunata ñami killkashkanisapana. Willashkanisapa ama mikunankunapa ruradu dioskunata kuyashpa churashkankuna mikunata. Chaymanta willashkanisapa ama mikunankunapa yawarta nima sipidu animalkunata. Chaymanta willashkanisapa ama chikan warmiwan uchallikunankunapa. Tata Diospa wasinpi chiknik runakuna Pabluta apirkansapa wañuchinankunapa. *Kanpish paykunashina ruray. Chay chusku runakunata saserdoteman pushaysapa animalkunata wañuchishpa Tata Diosta kuyanaykichipa. Tukuy gastunkunata pagarakuy. Chaymanta paykunawan tantalla chukchaykita tipichiy. Tukuy chayta ruraptikika judiyumasinchikuna yachankasapa chay rimashushkankuna llulla kananta. Yachankasapa kanpish Moisespa kamachikunankunata kasushpa kawsanaykita. %)CChayrayku ama nimanachishunankunapa kayta ruray: Kay llaktapi chusku runakuna tiyan. Paykunaka shamushkasapa Tata Diosta prometishkankunata ruranankunapa. ( Judiyumasinchikuna chay llullatana kreyinsapa. Kunanka ¿imatatí rurashunchisapa? Paykunaka yachansapana shamushkaykita. S'Chaymanta paykunaka uyarishkasapa kanshi chay chikan llaktakunapi kawsak judiyumasinchikunata chikan layata yachachishkankisapa. Rimansapa kanshi yachachinkisapa amana Moisespa kamachikunankunata kasunankunapana. Uyarishkasapa kanshi yachachikunki amana wambrankunata señalachinankunapa nima amañananchikunata ruranankunapana. :&mChashna Pablu parlachiptinkuna paykunaka Tata Diosta alabarkansapa. Chaymanta Pablutaka willarkansapa: —Allitami, wawkini, rurashkanki. Kunanka kawaykanki aypa waranka judiyumasinchikuna Jesusta kreyiykanankunata. Tukuy paykunaka sukaman munansapa Moisespa kamachikunankunata kasunanchikunallata. %Chaypina Pabluka paykunata rimachishpankuna parlachirkansapa Tata Dios yanapaptin mana judiyukunata yachachishkankunata. $ Chaymanta kayantin ñukaykunawan tantalla Pabluka rirkan Santiagota chapak. Paywan tantalla tukuy ansianukuna karkansapa. #Chaymanta Jerusalenpi chayaptinikuna chaypi kawsak Jesusta kreyikmasinikuna sukaman kushikushpankuna chaskiwarkansapa. "5Jesusta kreyikmasinikuna Sesarea llaktamanta Jerusalenkaman katiwarkansapa. Paykunaka Naasonpa wasinman pushawarkansapa. Naasonka Chipre llaktamanta karkan. Aypa watatana payka Jesusta kreyirkan. Chayrayku wasinpi kushikushpa chaskiwarkansapa. Pablu rirkan Santiagota chapak. \!1Chayta willashkaynikunawasha Jerusalenman rinaynikunapa prontanakurkanisapa.   Chashna willawaptinkuna mana atiparkanisapachu michayta. Chaypina willanakurkanisapa: —Tata Diospa munananta rurachun. hI Chaypina Pabluka ayniwarkansapa: —Kankunaka ¿imapatí wakakushpa llakita kuwankichi? Ñukaka mana watawanankunallapachu risha. Jesusta kreyishkaynirayku wañuchiwanayaptinkunapish Jerusalenman risha chaypi wañuk.  Chashna willaptinna ñukaykunaka chay Sesareapi kawsak wawkinikunawan Pabluta roygarkanisapa ama Jerusalenman rinanpa. !; Ñukaykunapi Agabo chayashpa Pablupa chumbinta apishpa kikinpa chakinkunata makinkunata watashpa willarkan: —Tata Diospa Espiritun kashna riman: Jerusalenpi judiyukunapa kamachikukninkuna kay chumbipa doyñunta watankasapa. Chaymanta chikan llaktamanta runakunapi kukunkasapa. + Felipipa wasinpi aypa diyata kaptinikuna Judea partimanta chayarkan suk runa Agabo. Paypish Tata Dios ruranayananta willakuk runa karkan. 8i Paypa chusku sensilla shipashninkuna tiyarkan. Tata Diospa Espiritun yanapaptinkuna chay chusku shipashninkuna atiparkansapa Tata Dios ruranayananta runakunata willaysapata. &EKayantin Tolemayda llaktamanta llukshishpaynikuna Sesarea llaktaman rirkanisapa. Chay llaktapi chayashpaynikuna rirkanisapa Felipipa wasinman. Payka Tata Diospa rimananta yachachikuk runa karkan. Payka chay kanchis aklladu diyakonokunamanta suk karkan. Paypa wasinpi kiparirkanisapa. FChay barkupi Tiro llaktamanta Tolemayda llaktaman rirkanisapa. Chay llaktapi yaykushpaynikuna Jesusta kreyikmasinikunawan rimachinakurkanisapa. Paykunawan suk diyata kiparirkanisapa. Chashna orashkaynikunawasha despidinakurkanisapa. Ñukaykuna chay barkupi yaykuptinikuna paykuna wasinkunaman kutirkansapa. Chaymanta chay kanchis diya washan chay llaktamanta llukshirkanisapa. Jesusta kreyikmasinikunaka tukuy warminkunawan wambrankunawan ñukaykunawan yaku mañanman rirkansapa. Chay yaku mañanpi kunkurikushpaynikuna Tata Diosta roygarkanisapa yanapawanankunapa. `9Chay llaktapi tarirkanisapa Jesusta kreyikmasinikunata. Paykunawan tantalla kanchis diyata kiparirkanisapa. Chaypina Tata Diospa Espiritun yachachiptinkuna paykunaka Pabluta willarkansapa ama Jerusalenman rinanpa. (IChay barkupi riykashpaynikuna Chipre ishlata lluki laduman kawarkanisapa. Chay ishlata pasarkanisapa Siria partiman rinaynikunapa. Tiro llaktapi chayaptinikuna chay barkuta purichik runakuna kargata surkurkansapa. Chay kargata surkunankunakaman ñukaykunaka llaktaman rirkanisapa. \1Chay Patara llaktapi Fenisia partiman rik barkuta tarishpaynikuna yaykurkanisapa. Y -Ñuka Lukas Pabluwan Efesomanta shamudu wawkinikunata sakishpaynikuna barkupi kuskalla rirkanisapa Kos ishlaman. Chaymanta kayantin Rodas ishlaman rirkanisapa. Chay ishlamanta Patara llaktapi chayarkanisapa. {&Sukaman llakirkansapa Pablu willaptinkuna mana kutin payta kawanankunata. Chaymanta chay barkukaman pusharkansapa.E%Chaypina wakakushpankuna Pabluta muchashpa abrasarkansapa. +$Tukuy chayta yachachikushkanwasha Pabluka Efesomanta shamudu ansianukunawan kunkurikushpankuna Tata Diosta roygarkansapa yanapanankunapa. /#Kuti kuti yachachishkaykichi ñukashina trabajashpa kawsanaykichipa mana nimayuk runakunata yanapanaykichipa. Yuyaychi Señorninchi Jesus rimashkanta: “Runamasikichimanta suk imata chaskishpaykichi kushikunkichi. Kankuna sukkunata kushpaykichi ashwanta kushikunkichi.” %C"Kankunaka allita yachankichi sukaman trabajashkaynita mikunaynita llachapaynita rantinaynipa. Chaymanta trabajashkani purikmasinikunatapish yanapanaynipa. O !Ñukaka mana ni pita kullkinta nima llachapanta mañashkanichu.  Kunanka, wawkinikuna, Tata Diospa makinpi sakiykichi kuydashunaykichipa. Payka rimananpi willawanchisapa sukaman kuyawananchikunata. Chay rimanata ama kunkaychichu. Chay rimanata kreyishpaykichi atipankichi mana shaykushpa ashwan ashwanta Jesukristuta kreyiyta. Chaymanta Tata Dios kankunata tukuy kreyikukmasikichiwan tantallata yanapashunkichi paywan kushikushpa kawsanaykichipa. ! ;Chayrayku allita kuydanakuychi. Allita yuyaychi kimsa watata diyapi tutapi wakakushpayni mana shaykushpa tukuy kankunata allita yachachishkaynikunata. } sKankunamanta sukkuna llullakushpa mana allikunata yachachikunkasapa Jesusta kreyikkuna paykunallata katinankunapa. @ yÑuka yachani kankunata sakiptini sakra mana alli yachachikuk runakuna rikurimunankunata. Paykunaka ovejata mikuk pumashina Jesusta kreyikkunata llullachishpa wakllichinkasapa. s_Tata Diospa Espiritun kankunata churashushkankichi Jesusta kreyikmasikichita kuydanaykichipa. Jesuska paykunapa uchankunarayku yawarninta ichashpa wañurkan Tata Dios perdonanankunapa. Chayrayku paykunata allita kuydanaykichi tiyan. .UMana nimata pakashpa Tata Diospa munananta allita yachachishkaykichi. Chayrayku kankuna mana Jesukristuta kreyishpa wañuptikichika ñukaka manami uchayukchu kani.  %CAllita kankunataka yachachishkaykichi Tata Diospa mandunpi kawsanaykichipa. Kunanka yachani kunanmantapacha manana ni suk kankuna kawawanaykichitana. |qÑukapa mana nimananchu wañuptinipish kawsaptinipish. Señorninchi Jesukristu akllawashka paypa allima rimananta yachachikunaynipa. Chayrayku kushikushpa wañunayni diyakaman tukuy runakunata yachachishasapa Tata Dios tukuyta kuyanankunata. 'Tukuy llaktakunapi puriptini Tata Diospa Espiritun willawashka Jerusalenpi chikniwak runakuna sufrichiwanankunata karselpi churawanankunata. wKunanka Tata Diospa Espiritun munaptin Jerusalenman riykani mana yachashpa imatami chaypi rurawankasapa nishpa. DJudiyu mana judiyu runakuna kaptikichipish allita yachachishkaykichi. Willashkaykichi mana alli ruranaykichimanta wanashpa Tata Diosta kasushpa Señor Jesusta kreyishpa kawsanaykichipa. eCTantanakunankuna wasikunapi wasikichipipish tukuy layata allinikichipa yachachishkaykichi. KKankunawan kashpayni Señorninchi Jesukristuta allita sirvishpa kawsashkani. Chay chikniwak judiyumasinikuna sufrichiwaptinkunapish mana kikini kreyinakushpa llakishpa wakashpayni kawsashkani. "~=Paykuna chayaptinkuna Pabluka willarkansapa: —Kankunaka allita yachankichi imashnami kay Asia partipi shamushkayni diyamantapacha kawsashkani nishpa. k}OMileto llaktapi kashpa Pabluka Efesopi kawsak Jesusta kreyik ansianukunata kayachirkansapa. %|CPabluka munarkan Jerusalenpi Pentekostes fiestata pasayta. Chayrayku mana munarkanchu Efeso llaktaman riyta ama chay Asia partipi unayananpa. Chayrayku Efeso llaktata pasashpalla Mileto llaktaman kuskalla rirkanisapa. Pablu Efesopi kawsak ansianukunata kayachishpa yachachirkansapa. e{CChay llaktamanta llukshishpaynikuna kayantin Kiyo llaktata pasarkanisapa. Kiyo llaktata pasashpa kayantin yaku mañanpi Samos llaktapi chayarkanisapa. Chaymanta kashkan suk diyata rishpa Mileto llaktapi chayarkanisapa. ~zuChaymanta Ason llaktapi tinkunakushpaynikuna Pabluka ñukaykunawan tantalla barkupi Mitilene llaktaman rirkanisapa. By} Troas llaktamanta llukshishpaynikuna Pabluwan parlanakurkanisapa Ason llaktapi tinkunakunaynikunapa. Ñukaykuna barkupi rishpa ñawparkanisapa. Pabluka ñanta purishpalla rirkan. ;xo Chashna kawsaduta kawashpankuna chay runakuna sukaman kushikurkansapa. Chaypina Pabluka chay kimsaynin pisuman kashkan rirkan. Chaypina Jesus wañushkanta yuyashpa panta pakichinakushpa mikurkanisapa. Chayta mikushkaynikunawasha pakarinankaman Pabluka yachachikurkan. Chaymanta punchawyaptin llukshirkanisapa. Chay waynatapish kawsamudutana wasinmanna pusharkansapa. Pabluka purikmasinkunawan Troas llaktamanta Miletoman rirkansapa. w v+ Pabluka turbakushpa urayarkan abrasakpacha. Chaypina chay wawkinkunata willarkansapa: —¡Ama manchakuychichu! Kay waynaka manami wañuduchu. u Chay wasipa ventananpi suk wayna Eutiko tiyaridu karkan. Chashna Pablu sukaman sunita yachachikuptin chay waynaka puñunayarkan. Chaypina allita puñushpana chay kimsaynin pisumanta urmamurkan. Chashna urmamuptin chay runakunaka wañudutana atarichirkansapa. ntUSuk atun wasipi kimsaynin pisupi tantanakudu karkanisapa. Chaypi aypa apichidu alkusakuna tiyarkan. ]s3Troaspi kashpaynikuna domingo diya kreyikukmasinikunawan tantanakurkanisapa Jesus wañushkanta yuyashpa panta mikunaynikunapa. Pabluka sukaman sunita chawpi tutakaman yachachirkan pakariptin sakinankunapa. _r7Ñukaka Pabluwan Filipos llaktapi kiparirkanisapa chay mana levadurayuk panta mikushpa fiestata pasanaynikunapa. Chay fiesta washan suk barkupi rishpa pichka diyapi Troas llaktapi chayarkanisapa. Chaypi chay purikmasinikunata tarishpaynikuna paykunawan kanchis diyata kiparirkanisapa. Troas llaktapi Pablu pakarinayanankaman yachachikurkan. q Ñuka Lukaspish Pabluwan tantalla rirkani. Chay kanchis purikmasinikuna ñawpashpankuna rirkansapa Troas llaktapi shuyawaksapa. 8piChashna riptin paywan tantalla kanchis kreyikukmasinkuna rirkansapa. Suk karkan Berea llaktamanta Pirropa wambran Sopater. Chaymanta Tesalonika llaktamanta Aristarkowan Segundu rirkansapa. Chaymanta Derbe llaktamanta Gayo rirkan. Chaymanta Asia partimanta Timoteowan Tikikowan Trofimo rirkansapa. so_Chaypi kimsa killata kiparirkan. Chaymanta suk barkupi yaykunayarkan Siria partiman rinanpa. Chashna oras yacharkan chay barkupi chiknik judiyu runakuna wañuchinayaykanankunata. Chayta yachashpa Masedonia partita purishpa kutirkan. nMasedoniaman rishpa llaktan llaktanpi Jesukristuta kreyikmasinkunata animuchiypi rirkan. Chaymanta Gresia partipi chayarkan. 8m kChay runakuna turbachinakushkankunawasha Pabluka Jesusta kreyikmasinkunata kayarkansapa allita yachachinankunapa. Chaymanta paykunata sakishpankuna Masedonia partiman rirkan. hlI)Chashna chay killkakuk runa willashpankuna tukuy chay runakunata llukshichirkansapa./kW(Kunanka turbakushpa tantanakushkanchikunarayku ichará awtoridarninchikuna chatakuwashunchisapa. Chashna chatawaptinchikuna mana nimata atipashunchisapachu ayniyta. 4ja'Chaymanta kankuna chikan layata chatakunayashpaykichika chay killkadu kamachinanchikunashina awtoridarkuna tantanakushpa willashunkichi pimi mana allita rurashka nishpa. i&Demetrio trabajakmasinkunawan chay runakunata chatanayashpa richunsapa awtoridarninchikunapi chataksapa. Chaypi atipansapa chatanakuyta. h %Kay pushamushkaykichi runakunaka chay diosninchikunapa wasinmanta mana nimata suwashkasapachu. Nima payta washanchashkasapachu. |gq$Tukuy runakuna chayta yachaptinkuna amana kapariychinachu. Mana allita yuyashpaykichi amara nimata ruraychirachu. hfI#Chay ishkay orata kaparikushkankunawasha chay llakta awtoridarpa killkakuknin runa atiparkan upallayachiysapata. Chaypina willarkansapa: —Efeso llaktapi kawsakmasinikuna, tukuy allpapi kawsak runakuna yachansapa kuyananchikuna diosa Artemisapa wasinta kuydananchikunata. Chaymanta sielumanta urmamushkan figurantapish allita kuydaykanchisapa. Ze-"Chay runakuna Alejandrota kawashpankuna yacharkansapa judiyu runa kananta. Chayrayku mana kasunayashpankuna ishkay orata kaparikushpa rimarkansapa: —¡Artemisaka ñukaykuna Efeso runakunapa diosaynikunami! d !Chaypina suk judiyu runakuna Alejandrota chay aypa runakunapa ñawpakninkunaman tankakurkansapa. Munarkansapa payna willanankunapa judiyu runakuna mana uchayuk kanankunata. Alejandro rimakunayashpa makinwan señasta rurashpa upallayachinayarkansapa. [c/ Chay tantanakudu runakunamanta sukkuna sinchita suk layata rimarkansapa. Sukkunaka chikan layata rimarkansapa. Ashwan aypa runakuna sukaman turbakushpa mana yacharkansapachu imaraykumi tantanakudusapa nishpa. zbmChay Asia partipi suk awtoridarkuna Pablupa amigunkuna karkansapa. Paykunapish willachirkansapa ama yaykunanpa. KaChay wasipi Pablupish yaykunayarkan chay aypa runakunata willak ama chay ishkay purikmasinkunata nimanachinankunapa. Chashna yaykunayaptin Jesusta kreyikmasinkuna micharkansapa ama yaykunanpa. +`OChashna sinchita rimaptinkuna tukuy chay llaktapi kawsak runakuna sukaman turbakurkansapa. Chaypina Gayota Aristarkota apirkansapa. Paykunaka Masedonia partimanta Pablupa purikmasinkuna karkansapa. Chay ishkay runakunata aysashpa suk manllayba tantanakunankuna wasiman pusharkansapa. &_EChashna Demetrio willaptinkuna chay runakunaka piñakushpankuna sinchita rimarkansapa: —¡Artemisaka ñukanchikuna Efeso runakunapa diosanchikunami! i^KChay yachachikunan ñukanchikunapa mana allichu. Chay runakuna diosninchita manana kuyanayashpankunaka manana kay rurashkanchikunata rantinkasapanachu. Chaymanta kuyananchikuna diosa Artemisapa wasintapish washanchankasapa. Kay Asia partipi kawsakkuna tukuy allpapi kawsakkuna kuyananchikuna Artemisata kuyashkankunamanta manana kuyanayankasapanachu. ]Chaymanta kawashkankichi uyarishkankichi chay runa Pablu yachachikunanta. Payka riman runakuna rurashkan dioskuna mana dioskuna kananta. Chashna yachachikushpa kay Efeso llaktanchikunapi yaka tukuy Asia partipi aypa runakunata ñami kreyichishkasapana. \Aypa runakuna chay laya trabajuyuk karkansapa. Chaypina Demetrioka tukuy chay runakunata tantanachishpa willarkansapa: —Trabajakmasinikuna, kankunaka yachankichi kay dioskunata wasinkunata rurashpanchikuna aypa kullkita apinanchikunata kawsananchikunapa. m[SSuk runa Demetrio trabajakmasinkunata kallarirkan turbachiyta. Chay Demetrioka ruradu diosa Artemisapa wasintashina kullkimanta rurak runa karkan. Aypa runakuna chay wasisillukunata rurashpa rantikushpa aypa kullkita apiksapa. pZYChaymanta chay tiempupi Efeso llaktapi aypa runakuna Pablu yachachikushkanrayku piñakurkansapa. dYAChayrayku suk tiempullata Asia partipi kiparirkan. Chaypi kiparishpa Masedonia partiman chay ishkay yanapakninkuna Timoteota Erastota kacharkan. Ruradu diosa Artemisarayku Efeso llaktapi aypa runakuna turbakurkansapa. 7XgChaymanta Pabluka yuyarkan Masedonia partiman Akaya partiman kashkan riyta. Chaymanta Jerusalen llaktamanpish rinayarkan. Yuyarkan Jerusalenmanta Roma llaktaman riyta. WChay modomanta Tata Dios allita yanapaptinkuna aypa runakuna Jesukristupa yachachikushkanta sukaman allimata yachachikurkansapa. VChaymanta aypa ñakakuk runakuna Jesusta kreyishpankuna chay ñakakuy yachachik librunkunata apamurkansapa tukuy pipa ñawpakninkunapi rupachinankunapa. Tukuy chay rupachishkan librunkunapa chaninta tantiyarkansapa pichka chunka waranka kullki kananta. UChaypina Jesusta kreyikkuna tukuy kreyikukmasinkunapa ñawpakninkunapi ñawpa mana alli rurashkankunata willarkansapa. ;ToEfeso llaktapi kawsak judiyu runakuna mana judiyu runakunapish chayta yachashpankuna manchakurkansapa. Chashna modomanta tukuy runakuna Jesukristuta sukaman alabarkansapa. RSChaypina chay supayadu runaka chay kanchis runakunataka sukaman sinchita makarkansapa. Sukaman makaptinkuna chay wasimanta chay kanchis runakunaka llatanlla lliki lliki kuerpuyuk kallparkansapa. /RWChashna chay runakuna supaykunata willaptinkuna chay supayka willarkansapa: —Jesustaka riksini. Chaymanta yachani pimi Pabluka nishpa. ¿Kankunaka pití kankichi? {QoChay supaykunata llukshichinayak runakuna suk kamachikuk saserdote Eskebapa kanchis wambrankuna karkansapa. DP Chaymanta kanchis judiyu runakuna llaktan llaktan purishpankuna runakunamanta supaykunata llukshichiksapa. Suk diya supaykunata karkunayashpankuna munarkansapa Jesuspa shutinta rimashpa llukshichiyta. Chay supaykunata willarkansapa: —Chay Pablu yachachikunan Jesuspa shutinpi willaykichi llukshinaykichipa. 8Oi Sukkuna Pablu llankashkan llachapata pañuelunta aparkansapa unkudukunapi churak. Paykunapi churaptinkuna sanuyarkansapa. Supaykunapish unkudu runakunamanta llukshirkansapa. RN Chaymanta Tata Dios Pabluta yanapaptin almirana milagrukunata rurarkan. @My Chay Efeso llaktapi ishkay watata yachachikushpa kawsarkan. Chayrayku Asia partipi kawsak judiyu runakuna mana judiyu runakunapish Señor Jesuspa yachachikunanta uyarirkansapa. bL= Chashna yachachikuptin suk runakuna sinchi shunkuyuk kashpankuna mana munarkansapachu kreyiyta. Paykunaka tukuy runakunata willarkansapa Pablu yachachikunan mana alli kananta. Chashna rimaptinkuna Pabluka Jesukristuta kreyik runakunata pusharkansapa Tirano yachachikunan wasipi tantanakuk. Chaypi Pabluka tukuy diya paykunata yachachirkansapa. NKChaymanta kimsa killata chay judiyu runakunapa tantanakunankuna wasipi Pabluka yachachikurkan. Mana ni pita manchashpa entiendichirkansapa imashnami Tata Diospa mandunpi yaykunkasapa nishpa. OJTata Diospa Espiritunta chaskik runakunaka chunka ishkay karkansapa. pIYChaymanta Pablu umankunapi makinta churaptinkuna Tata Diospa Espiritun paykunaman shamurkan. Chaypina chay runakuna mana yachaypa laya rimanakunata rimarkansapa. Chaymanta imatacha Tata Dios yachachishkasapa chayta willarkansapa. sH_Chashna Pablu yachachikuptin chay runakunaka Jesukristuta kreyishpankuna kashkan bawtisakurkansapa. 4GaChaypina Pabluka willarkansapa: —Ariya, Tata Diosta kasuk runakunata tukuy mana alli rurashkankunamanta wanaptinkuna Juanka bawtisarkansapa. Paykunata yachachirkansapa paypa washanta suk ashwan alli yachachikuk runa shamunanta. Willarkansapa paypa washan shamuk runa Jesusta kreyinankunapa. ?FwChaypina Pabluka tapurkansapa: —¿Imata yachashpatiya bawtisakushkankichi? Chaypina paykunaka willarkansapa: —Juanpa yachachikushkanta kreyishpaynikuna bawtisakurkanisapa. YE+Paykunata tapurkansapa: —Kankuna Jesukristuta kreyishpaykichi ¿Tata Diospa Espirituntachu chaskishkankichi? Chaypina paykunaka aynirkansapa: —Manami yachashkanisapachu Tata Diospa Espiritun shamunanta. 8D kChaypina Apolos Korinto llaktapi kipariptin Pabluka Frigia partita rishpa urkukunata pasashpa Efeso llaktapi chayarkan. Chay llaktapi Jesukristuta kreyik runakunata tarirkan. rC]Chay Akaya partipi kawsak judiyu runakunata tukuy pipa ñawpakninpi sinchita willarkansapa pantakudu kanankunata. Tata Diospa rimananta allita yachachikushpa entiendichikurkan Jesus Tata Diosmanta shamudu salvakuk runa kananta.BB}Chaymanta Apolos Akaya partiman rinayaptin Jesukristuta kreyikmasinkuna sukaman yanaparkansapa rinanpa. Chaymanta kartata killkarkansapa Akaya partipi kawsak kreyikukmasinkuna allita chaskinankunapa. Chaypina Apolos Akaya partipi chayashpa Jesukristuta kreyikmasinkunata kushikushpa sukaman yanaparkansapa. KAChay tantanakunankuna wasipi Apolos mana manchakushpa yachachikuptin Prisila Akilaswan uyarirkansapa. Chay washa wasinman pusharkansapa ashwan allita Jesus yachachikushkanta yachachinankunapa. @Payka allita yacharkan imashnami Jesukristuta katishpa kawsashunchisapa nishpa. Sukaman kushikushpa allita yachachikuykarkan Jesus Tata Diosmanta shamudu salvakuk runa kananta. Chashna yachachikushpapish Juan Bawtista yachachikushkanllata yacharkan. /?WChay tiempu Efeso llaktapi Alejandriya llaktamanta judiyu runa Apolos chayarkan. Payka Tata Diospa rimananta allita yachashpa allita rimakushpa yachachikurkan. \>1Suk tiempu washan llukshirkan kashkan Galasia partipi Frigia partipi purik. Llaktan llaktan purishpa Jesusta kreyikkunata animuchirkansapa. Apolos Efeso llaktapi tukuy Akaya partipi allita yachachikurkan. = Chaymanta Sesareamanta rirkan Jerusalenman Jesusta kreyikmasinkunata chapak. Chaymanta Jerusalenmanta Antiokiyaman rirkan. r<]Paykunata sakishpankuna willarkansapa: —Jerusalenman rinayni tiyan chaypi fiestata pasak. Tata Dios munaptinka kashkan kutimusha kankunawan kanaynipa. Chashna willashpankuna Pabluka chay atun barkupi Efesomanta Sesareaman rirkan. w;gChay runakunaka Pabluta roygarkansapa amara rinanpara. Chashna roygaptinkunapish mana munarkanchu kipariyta. 4:aChaymanta Efeso llaktapi chayashpankuna Pablu Prisilata Akilasta chaypi sakirkan. Judiyukunapa tantanakunankuna wasiman rirkan tantanakudu runakunata yachachinanpa. _97Chaymanta Korinto llaktapi aypa diyakunata Pabluka kiparirkan. Chaymanta chaypi kawsak wawkinkunata paninkunata sakishpa Siria partiman rirkan. Prisilawan Akilaswan tantalla suk atun barkupi rirkansapa. Manara chay barkupi yaykushpara Senkrea llaktapi Pabluka chukchanta tipichirkan. Chayta rurarkan Tata Diosta willashkanta rurananpa. !8;Chaypina Galionpa ñawpakninpi chay piñakuk runakunaka chay tantanakunankuna wasipi kamachikuk Sostenesta apishpankuna sukaman makarkansapa. Chashna makashkankunata kawashpapish Galionka mana nimatashina kawarkan. Pablu kimsaynin kuti chay yachachikushkan llaktakunaman rirkan. Z7-Chashna willashpankuna Galionka chay kamachikunan wasimanta karkurkansapa. ]63Kankunaka kay runata chataykankichi kamachikunaykichimanta chikan layata chikan shutita yachachikuptin. Chay layata chataptikichi mana munanichu uyariynikichita. Kikikichi judiyupura munanaykichillata ruraychi. G5Chashna chatakuptinkuna Pablu ayninayaykaptin Galion chay chatakuk judiyukunata willarkansapa: —Judiyu runakuna, kay runa sukaman mana allita rurashka kaptinka ñuka uyariykichiman. 24] Chay kamachikuk Galionpi chatashpa willarkansapa: —Kay runaka yachachikuypi purin Tata Diosta kuyashpa amana Moisespa kamachikunankunata kasushpa kawsanaynikunapana. A3{ Chaymanta Akaya partipi suk mushuk kamachikuk runa Galion yaykurkan. Chay tiempu chay llaktapi kawsak judiyu runakuna tantanakurkansapa Pabluta pushanankunapa Galionpi chatakuk. 2 Chashna Jesukristu willaptin Pabluka Korintopi kiparirkan suk wata sokta killata Tata Diospa rimananta yachachikushpa. 1 Ñukami kuydayki ama ni pi nimanachishunaykipa. Kay llaktapika aypa akllashkayni runakuna tiyan ñukata kreyiwanankunapa. 03 Suk tuta muskuyninpishina Señor Jesukristu Pabluta willarkan: —Ama ni pita manchaychu. Mana shaykushpa willashkaynita yachachikuypi katiy. _/7Chaymanta chay tantanakunankuna wasipi kamachikuk Krispo tukuy familyanwan Jesukristuta kreyirkansapa. Chaymanta Pablu allita yachachikuptin Korintopi kawsak runakuna kreyikushpankuna aypa bawtisakurkansapa. ?.wChashna rimashpa chay tantanakunankuna wasimanta llukshishpa rirkan ladunllapi tiyak wasiman. Chay wasika karkan Tisio Justo runapa wasin. Payka Tata Diosta kuyak runa karkan. - Chashna yachachikuptin chay judiyu runakuna mana kreyishpankuna kallarirkansapa Pabluta washanchayta. Chaypina Pabluka llachapanta tapsirkan yuyachinankunapa mana alli rurak runakuna kanankunata. Willarkansapa: —Kankunapi kiparin uchaykichi. Kikikichi munankichi Tata Dios kastigashunaykichipa. Ñukaka mana uchayukchu kani. Kunanmantapacha rini mana judiyu runakunata yachachik. |,qChaymanta Silas Timoteowan Masedoniamanta chayaptinkuna Pabluka manana karpakunata rurarkannachu. Tukuy diyana Tata Diospa rimananta yachachikuk. Judiyu runakunata allita yachachiksapa Jesus Tata Diosmanta shamudu salvakuk runa kananta. X+)Chaypina Pabluka tukuy samana diya rirkan judiyukunapa tantanakunankuna wasipi yachachikuk. Munarkan tukuy judiyu runakunata tukuy mana judiyu runakunatapish entiendichiysapata Jesukristu salvakuk kananta. *5Paykunashina Pabluka millwata awashpa raku llachapamanta wasikunata ruray yachak karkan. Chayrayku paykunawan kiparirkan tantalla trabajanankunapa. )3Chaypi suk judiyu runa Akilaswan tinkunakurkan. Akilas Ponto partimanta karkan. Warmin Prisilawan Italia llaktamanta llukshishpa Korintopina kawsaykarkansapana. Sinchi kamachikuk Klaudio kamachikurkan tukuy judiyu runakuna Roma llaktanmanta llukshinankunapa. Chashna karkuptinkuna Akilas warmin Prisilawan rirkansapa Korintopi kawsak. Chaypina Pablu paykunawan tinkunakushpankuna wasinpi rirkan pasyak. R( Chaymanta Atenas llaktamanta llukshishpa Pablu Korinto llaktaman rirkan. u'c"Sukkuna Jesusta kreyishpankuna Pabluta katirkansapa. Paykunamanta suk karkan Dionisio. Chay Dionisioka chay Areopagopi suk awtoridar karkan. Chaymanta suk warmi Damaris chaymanta sukkunapish Jesusta kreyishpa Pabluta katirkansapa.:&o!Chashna willaptinkuna Pabluka sakirkansapa. -%S Chashna Pablu wañudukuna kawsamunanta rimaptin suk runakuna asichirkansapa. Sukkuna willarkansapa: —Suknin diyakaman kashkan uyarishasapa yachachikuptiki. $Tata Dios churashkan diya chay akllashkan runaka tukuy runakunata willawashunchisapa allitachu rurashkanchisapa manachu nishpa. Tata Dios chay akllashkan runata wañushkanmanta kawsachimushka yachachiwananchikunapa akllashkan salvakuk runa kananta. #Ñawpa tiempu runakuna Tata Diosta mana riksirkansapachu. Mana riksiptinkunapish Tata Dioska mana nimatashina kawarkan. Kunanka tukuy maypi kawsak runakunata yachachiwaykanchisapana mana alli rurananchikunamanta wanashpa payllata kreyishpa kawsananchikunapa. ,"QTata Dios rurawaptinchikuna ama yuyaypachichu kurimanta kullkimanta rumimanta ruradu dios kananta. Runakunalla yuyanankunatashina chay dioskunata ruransapa. b!=Tata Dios rurawashkanchikunarayku kawsanchi purinchi imatapish kaptin ruranchi. Chashnalla kankunamanta suk kantu rurak runakuna killkashkasapa: “Tata Diosmi rurawashkanchisapa paypa wambrankuna kananchikunapa.” ^ 5Tata Dioska rurawashkanchisapa payta maskashpa tarinanchikunapa mana karupi kaptin. \1Payka suk runallamanta tukuy llaktakunapi kawsak runakunata mirachiwashkanchisapa tukuy allpapi kawsananchikunapa. Payka akllashka imay tiempupimi maykan llaktapimi tukuy runakuna kawsashunchisapa nishpa. Ñukanchikunata kawsayta samayta tukuy layakunata kuwanchisapa. Paypa mana nima illapuptin runakunata mana nimata mañanchu kawsananpa. =sChay mana riksinaykichi Tata Dioska tukuy allpata tukuy allpapi tiyakkunata rurarkan. Tukuy sielu tukuy allpa paypa makinpi. Payka manami runakuna rurashkan wasikunapichu kawsan. wgLlaktaykichipi purishpayni maypicha diosnikichita kuyankichi chaypi suk altarta kawashkani. Chay altarpi suk killkadu riman: “Kaypika mana riksidu diostami kuyanchi.” Kunanka chay mana riksishpa kuyanaykichi Diospami yachachiykichi. FChashna yachakunayaptinkuna Pabluka Areopagopi tantanakudu runakunapa chawpinkunapi shayarishpa willarkansapa: —Atenaspi kawsak runakuna, kawaykichi aypa dioskunata kuyanaykichita. 3Atenas llaktamanta runakuna chikan llaktakunamanta chaypi kawsakkunawan amañaksapa rikchak laya mushuk yachanakunata uyariyta parlachikuyta. ~uKanka mana niman suk kuti uyarishkaynikunata yachachiwaykankisapa. Yachanayanisapa imatami yachachikuykanki nishpa. }sPaykuna ashwanta yachanayashpankuna Pabluta pusharkansapa maypicha amañaksapa tantanakuyta. Chay tantanakunankunapa shutin karkan Areopago. Chaypina Pabluta willarkansapa: —Ñukaykunapish chay mushuk laya yachachikunaykita yachanayanisapa. LChashna parlaptinkuna epikuriokunapa estoykokunapa yachachinankunata katik runakuna kallarirkansapa Pabluwan ayninakuyta. Sukkunaka Pabluta asichishpa sukwan sukwan willanakurkansapa: —¿Imatatí rimaykan kay llulla likidu runaka? Sukkunaka rimarkansapa: —Ichará kay runaka chikan llaktakunapi tiyak dioskunapa yachachiwanayaykanchisapa. Tukuy chayta willanakurkansapa Pablu yachachikuptin Jesus salvakuk kananta wañushkanmanta kawsamushkanta. [/Chashna sukaman llakishpa tantanakunankuna wasipi judiyukunawan Tata Diosta kuyak mana judiyu runakunawan parlarkansapa. Chaymanta tukuy diya chay llaktapa plasanpi tantanakuk runakunatapish parlachirkansapa. B}Chaypina Pabluka Silaswan Timoteota shuyakshina kawarkan tukuy chay llaktapi kawsak runakuna rikchak laya ruradu dioskunata kuyaptinkuna. Chayrayku sukaman llakishpa turbakurkan. H Chaypina Atenas llaktaman suk kreyikukmasinkuna Pabluwan tantalla rirkansapa. Chaypi Pabluta sakishpankuna llaktankunaman kutirkansapa. Paykunawan Pabluka Timoteota Silasta willachirkansapa utkakushpankuna rinankunapa payta tarik. Atenas llaktapi kashpa Pablu Tata Diosta mana riksik runakunata yachachirkansapa. ?wChaypina Jesukristuta kreyikmasinkunaka Pabluta willarkansapa utkakushpa chay manllayba kocha mañanman rinanpa. Pablu riptinna Timoteowan Silaska Berea llaktallapi kiparirkansapa. 9k Chaymanta Tesalonika llaktapi judiyu runakuna yacharkansapa Pablu Berea llaktapi yachachikuykananta. Chayta yachashpankuna rirkansapa chaypi kawsak runakunata turbachik. 7g Chashna allita Tata Diospa rimananta yachakushpankuna aypa runakuna Jesukristuta kreyirkansapa. Aypa griego rimak ullkukuna alli yuyayuk yachaysapa warmikuna kreyirkansapa.   Chay Berea llaktapi judiyu runakuna Tesalonikapi runakunamanta ashwan alli yuyayuk runakuna karkansapa. Pablu yachachikuptin kushikushpa uyarirkansapa. Diyan diyan Tata Diospa rimananta leyiksapa yachanankunapa Pablu yachachikunan allichu manachu nishpa. r~}={zyyx4w#uuttsr4qLppXo%nZllkqjji/htgfeebddchbaI`q_^^\\^[ZYXnWVUU!T*RRPOOMMLKJIIPH\GFEDCBBB-AE@?>>==<;:99 8766554c33>2100U/..!-,+a*)Z( 'z&~%%]$$#"! svr>S:zt|{[ x % v^!r+COMana judiyu runakunaman kachashkayki luspishina purinankunapa amana tutapishina kawsanankunapana. Paykunaman kachashkayki yachachikunaykipa Tata Diosllata kasushpa kawsanankunapa amana chay sinchi supayta kasushpana kawsanankunapana. Chaymanta yachachikunayki tiyan ñukata kreyiwanankunapa. Chashna ñukata kreyiwaptinkuna Tata Dios uchankunamanta perdonankasapa mana tukuyniyukta paywan tantalla kawsanankunapa.” vBeKunanmantapacha tukuy judiyumasikikunamanta mana judiyukunamantapish kuydashkayki ama wañuchishunankunapa. @Ay¡Kunanlla atarimuy! Ñukaka kanpi rikurishkani sirviwanaykipa. Tukuy runakunata kaypi kawashkaykita willanayki tiyan. Chaymanta tukuy kawachinaynita tukuy pita parlachinayki tiyan. @Chayta uyarishpa tapurkani: “¿Pití kanki, Señor?” Chaypina ayniwarkan: “Ñukami kani sufrichiwanayki Jesus. %?CChayta kawashpaynikuna tukuy ñukaykuna allpakaman urmarkanisapa. Chaypina uyarirkani hebreo rimanaynikunapi willawaptin: “Saulo, Saulo ¿imapatí ñukata sukaman sufrichiwaykanki? Chashna sufrichiwashpayki suk toro puntayuk kaspita aytaykakshina kikikilla wakllichinakuykanki.” Z>- Chaypina, kamachiwaknini, chay ñanpi riykashpayni chawpi diyata sielumanta sinchi llipyak lusta kawarkani. Chay luska intimanta ashwan sinchita llipyashpa ñukapi ñukawan riykakmasinikunapipish llipyarkan. =- Chaymanta saserdotekunapa kamachikukninkuna kachawaptinkuna Damaskoman riykarkani chay Jesukristuta kreyik runakunata sufrichinaynipasapa. g<G Aypa kuti tantanakunankuna wasikunapi chay kreyikuk runakunata makachirkanisapa rimanankunapa Jesus mana alli rurak kananta. Chaymanta sukaman piñakushpayni rirkani chikan llaktakunapipish chay runakunata sufrichiksapa. 5;c Chashna yuyashpayni Jerusalenpi Jesukristuta kreyik runakunata sufrichirkani. Chaymanta saserdotekunapa kamachikukninkuna almitiwaptinkuna Jesukristuta kreyik runakunata aypata karselpi wichkachirkani. Chaymanta kreyikuk runakunata wañuchinayaptinkuna ñukapish rimarkani allimi wañuchinankunaka. s:_ Ñawpa ñukapish yuyarkani alli kananta Nasaretmanta Jesusta kreyik runakunata sufrichinaynikunapa. ^95¿Imapatí yuyankichi Tata Dios mana atipananta wañudu runakunata kawsachimunanta? E8Chay chunka ishkay ñawpa awiluynikunamanta mirashkan judiyu runakuna shuyaykanisapa Tata Dios chay willawashkankunata rurananpa. Chashna shuyashpaynikuna diyapi tutapi Tata Diosta kuyashpa kawsanisapa. Ñuka Tata Dios willawashkanta kreyiptini, kamachiwaknini Agripa, kunanka kay judiyumasinikuna chatawaykansapa. >7uÑawpa tiempu Tata Dios awiluynikunata willarkan tukuy wañudukunata kawsachimunankunata. Ñukapish chayta kreyini. Chayta kreyishkaynirayku judiyumasinikuna chatawaykansapa. c6?Chaymanta allita yachansapa fariseo runa kanaynita. Paykuna munashpa atipanmansapa chayta willashuyta. Tukuy pi yachan fariseokuna tukuy judiyu runakunamanta Moisespa kamachikunankunata ashwan allita kasunaynikunata. ~5uTukuy judiyumasinikuna yachansapa wayna kashkaynimantapacha llaktaynipi Jerusalenpipish allita kawsashkaynita. !4;Kanka judiyukuna amañanaynikunata allita yachanki. Chaymanta yachanki imakunapami ayninakunisapa nishpa. Chayrayku roygayki allillapi uyariwanaykipa. 93k—Kamachiwaknini Agripa, kan munaptiki rimakunaynipa sukaman kushikuni. Judiyumasinikuna rikchak layata chatawashkasapa. Kunan willayki llullakushpa chatawashkankunata. 32 aChashna Festo willaptin Agripaka Pablutaka willarkan: —Kunan willawaysapa imapami sukaman chatashunkisapa nishpa. Chashna willaptin Pabluka makinta alsashpa willarkan: f1EMana atipaymanchu suk preso runata kachayta mana willashpa imaraykumi chatakudu nishpa.}0sSesarman kachasha suk kartawan. Kunanka mana yachanichu imatami killkasha nishpa. Chayrayku kankuna, kamachikukmasinikuna, kan kamachiwaknini Agripa, yanapawaychi. Ichará kankuna tapushpa atipankichiman suk imata tariyta ñuka killkanaynipa. t/aÑukaka mana paypi tarinichu wañuchichinaynipa laya uchanta. Chaymanta kikin roygawashka ashwan sinchi kamachikukninchi Sesarman kachanaynipa. Payman rinayan willananpa uchayukchu manachu nishpa. Chashna roygawaptin yuyani kachayta. 7.gChaypina Festoka willarkan: —Kamachikukmasini Agripa, tukuy kaypi ñukaykunawan tantalla runakuna, kaypinami kay chatadu runaka. Jerusalen llaktapi kay Sesarea llaktapipish tukuy judiyu runakuna ñukapi sukaman payta chatakunsapa. Kuti kuti sinchita kaparikushpa roygawashkasapa wañuchichinaynipa. -)Kayantin chay kamachikuk Agripaka panin Bernisewan tantalla chayarkansapa. Chay kamachikunan wasipi soldadukunapa kamachikukninkuna tukuy chay llaktapa awtoridarninkunapish musikawan marchaypi yaykurkansapa. Chaypi yaykuptinkunana Festoka Pablutaka pushachimurkan. +,OChaypina kamachikukmasin Agripaka Festota willarkan: —Ñukapish uyarinayani chay runa rimakuptin. Chashna willaptin Festoka aynirkan: —Kayami uyarinki. <+qChashna tapuptini payka roygawashka Romapi ashwan sinchi kamachikukninchikunaman kachanaynipa. Chashna roygawaptin ñukaka karselpi wichkachishkani Romaman kachanayni diyakaman. R*Chashna chataptinkuna ñukaka mana yachashkanichu imatami rurasha nishpa. Chayrayku Pabluta tapushkani: “¿Munankichu Jerusalenman riyta chaypi willanaynipa uchayukchu kanki manachu nishpa?” .)UPaykunaka willawashkasapa Tata Diosta kuyashpa amañashkankunata mana rurashkanta. Chaymanta chatashkasapa Pablu yachachikunanta chay wañudu Jesus kawsamushkanta. (Ñukaka yuyashkani sakra mana allikunata rurashkanta. Chaykamanka chay chatakuk runakuna mana yuyashkayni layatachu chatarkansapa. G'Chashna chay runakunata willaptinkuna kayman shamurkansapa. Kayantin ñukaka rishkani kamachikunayni tiyarinaynipi tiyarik. Chaypi tiyarishpayni chay chatadu runataka pushachimurkani. d&AChashna roygawaptinkuna willarkanisapa: “Ñukaykuna romano awtoridarkuna mana amañanisapachu ni pita wañuchichiyta mana allita yachashpa uchayukchu manachu nishpa. Chayrayku ñukaykunapi tukuy chatadu runakuna chatak runakunawan uya uya ayninakunankuna tiyan. Chaypira chay chatadu runa atipan amachanakuyta rimashpa mana uchayuk kananta.” 4%aJerusalenman riptini saserdotekunapa kamachikukninkunawan judiyukunapa ansianunkuna ñukapi chay runata chatarkansapa. Roygawarkansapa uchayuk kaptin wañuchichinaynipa. $5Chaypina suk diya Festoka Agripata parlachirkan chay llaktapi Pablu preso kananta. Willarkan: —Kaypi tiyan gobernador Felix sakishkan preso runa. # Chaymanta aypa diyakuna washan Sesareapi sinchi kamachikuk Agripa chayarkan. Payka panin Bernisewan rirkansapa Festota pasyak. "y Chashna Pablu willaptin Festoka yanapakninkunawan parlashkanwasha willarkan: —Roygawashkanki Roma llaktapa ashwan sinchi kamachikuk Sesarman kachanaynipa. Chayrayku payman kachayki. Festo ashwan sinchi kamachikuk runa Agripawan parlarkan. !) Wañunapa laya uchata rurashka kaptinika wañuchiwachunsapa. Mana uchaynipi kaykaptinika mana allichu judiyumasinikunapi kukuwanaykipa. Chayrayku roygayki chay ashwan sinchi kamachikuk Sesarman kachawanaykipa. Paymi tapuwashpa willawanka uchayukchu kani manachu nishpa.   Chashna tapuptin Pabluka willarkan: —Chay ashwan sinchi romano kamachikuk kanta churashushkanki awtoridar kanaykipa. Chayrayku kanlla willawanayki tiyan uchayukchu kani manachu nishpa. Allita yachanki judiyumasinikunata mana nimanachishkaynikunata. O Chashna willaptin Festoka judiyu runakunata munashpa kushichiysapata Pablutaka tapurkan: —¿Munankichu Jerusalenman riyta chaypi ashwan allita tapunaynipa uchaykipichu kanki manachu nishpa? PChaypina Pabluka Festota willarkan: —Ñukaka mana nima mana alli ruranata rurashkanichu. Mana ni pita yachachishkanichu Moisespa kamachikunankunata ama kasunankunapa. Mana ni pita yachachishkanichu Tata Diospa wasinpi mana allikunata ruranankunapa. Mana nimapi chay ashwan sinchi romano kamachikukta rabyachishkanichu. r]Chaypina Pablu yaykuptin chay Jerusalenmanta shamudu judiyu runakuna payta ladunchashpa sukaman chatarkansapa mana alli rurak runa kananta. Chashna chatakushpankunapish mana atiparkansapachu niman suk mana alli rurashkanta tariyta. FChaymanta Festo Jerusalenpi pusak diya ashwanta kiparirkan. Chaymanta Sesareaman kutirkan. Kayantin rirkan kamachikunan tiyarinanpi tiyarik. Chaypi tiyarishpa Pabluta pushachimurkan. !Chayrayku kankunapa kamachikuknikichi ñukawan tantalla rinkasapa. Chay runa suk mana alli ruranata rurashka kaptinka chaypi chatankichi. $AChashna roygaptinkuna Festoka willarkansapa: —Pablu Sesareapi preso kashpa chayllapi kiparinan tiyan. Ñukaka yuyaykani mana unayashpa chayman kutiyta. Paykunaka payta sukaman roygarkansapa Jerusalenman Pabluta pushachinanpa. Yuyarkansapa pushachiptin ñanpi shuyashpa wañuchinankunapa.  Jerusalenpi chayaptin saserdotekunapa kamachikukninkuna, judiyu runakunapa ansianunkuna rirkansapa Festopi Pabluta chatak.  Roma llaktanmanta Sesareapi Festo chayamushpa yaykurkan mushuk awtoridar kananpa. Chaypina kimsaynin diya washan Jerusalenman rirkan. xiIshkay watata chay karselpi Pabluka kiparirkan. Chaypina Felixka manana gobernadornachu karkan. Porsio Festo chayarkan gobernador kananpa. Chashna Felix llukshishpa Pablutaka karselpi sakirkan judiyu runakunata kushichinayashpa. Chayta willashpa Felixka munarkan Pablu kullkita pagaraptin kacharichinanpa. Chayrayku kuti kuti kayachik paywan parlananpa. LChaypina yachachirkansapa allita rurashpa mana munanankunallata rurashpa kawsanankunapa. Yachachirkansapa Tata Dios tukuy mana alli rurak runakunata kastiganankunata. Chayta uyarishpa Felixka sukaman manchakushpa willarkan: —Mananami uyarinayaykinachu. Suknin diya atipashpayni kashkan kayachishkayki yachachiwanaykipa. /WChaymanta chay gobernador Felix chay llaktamanta llukshishpa aypa diyakuna washan warmin Drusilata pushamushpa kutimurkan. Payka judiya warmi karkan. Chaypina Pabluta kayachirkan shamunanpa paykunawan parlak. Pablu shamushpa allita yachachirkansapa Jesukristuta kreyishpa kawsanankunapa. PChashna chay runakunata willashpa suk kapitanta willarkan Pabluta mana watashpa kashkan karselpi churananpa. Chaymanta willarkan Pablupa amigunkuna shamuptinkuna yaykuchinanpa yanapanankunapa. V%Chashna Pablu willaptin chay awtoridar Felixka mana munarkanchu ashwanta uyariyta. Jesukristupa yachachikunankunata allitana yacharkan. Chayrayku chay chatakuk runakunata willarkansapa: —Chay kamachikuk Lisias shamushpa allita willawanka imatami Pabluka rurashka nishpa. Chaypira atipasha willayta uchayukchu manachu nishpa. W'Chay kamachikukninikunapi kashpayni sinchita rimarkani: “Kankuna chatawaykankichi ñuka kreyiptini Tata Dios tukuy wañudu runakunata kawsachimunanta.” Ichará chayta rimashkaynirayku chatawaykansapa. Paykuna mana shamuptinkunaka kay runakuna willashuchunsapa chay kamachikukninikuna ima uchatami ñukapi tarishkasapa nishpa. fEAlli kanman chay runakuna shamunankunapa chatawak ima mana allitami rurashkani nishpa.  }Tata Diospi chuya chuyata rikurinaynipa Moisespa kamachikunankunata kasushpa allita mayllanakushkani. Mana aypa runakunawanchu karkani. Mana ni pita turbachiykashkanichu. Tata Diospa wasinpi kaptini Asia partimanta judiyumasinikuna tariwarkansapa. A {Aypa watakunata karu llaktakunapi purishkayniwasha Jerusalenman kutishkani animalkunata wañuchishpa Tata Diosta kuyak. Rishkani mana nimayukkunata ofrendata kushpa yanapaksapa. Chayrayku Tata Diospa ñawpakninpi runamasinikuna ñawpakninkunapish sukaman munani shunkuynipi mana nima mana allikuna tiyananpa.  'Chaymanta paykunashina ñukapish kreyini Tata Dios tukuy alli rurak mana alli rurak runakunata wañushkankunamanta kawsachimuwananchikunata. F Chaymanta willayki Moisespa kamachinankunata ñawpa yachachikukkunapa killkadunkunata kreyini. Chaymanta awiluynikunapa Tata Diosninllata kuyashpa kawsaykani. Chashna Tata Diosta kuyashpayni Jesukristupa yachachikunantapish kreyini. Chay chatawak runakunaka rimansapa Jesukristupa yachachikunan llulla kananta. pY Kay chatawak runakuna mana ni maypi kawawashkasapachu nima uyariwashkasapachu ni piwan ayninakuptini. (I Ñuka mana Tata Diospa wasinpi nima tantanakunankuna wasikunapi ni piwan ayninakushkanichu. Mana ni maypi runakunata tantanachishkanichu turbachinaynikunapa. ve Kikiki tapukushpa yachankiman chayrak chunka ishkay diyallara Jerusalenpi chayashkaynita Tata Diosta kuyak. #? Chaypina chay gobernadorka Pabluta makinwan señasta rurashpa willarkan rimakunanpa. Chashna willaptin Pabluka willarkan: —Señor awtoridar, yachani aypa watakunata alli awtoridarninikuna kanaykita. Chayrayku kushikushpa mana manchakushpa willayki mana uchaynipi kanaynita. eC Chashna Tertulo willaptin chay tukuy chatakuk runakuna willarkansapa chashna kananta. +Chashna kichuwashpankuna willawarkansapa shamunaynikunapa kanpi chatakuk. Kikiki payta tapushpa yachanki mana llullakushpa chatashkaynikunata. jMChaypina chay kamachikuk Lisias aypa soldadunkunawan chayashpa makinikunamanta kichuwashkasapa. wChaymanta ñukaykunapa kamachikunaynikuna willawansapa ama Tata Diospa wasinpi mana judiyu runakuna yaykunankunapa. Chashna kaptinpish kay runaka suk mana judiyu runata yaykuchinayarkan. Chayta ruraptin paytaka apishkanisapa kastiganaynikunapa. (IÑukaykuna allita yachanisapa kay runa iden pestishina tukuy mayta purishpa judiyukunata turbachiykananta. Payka chay nasareno runakunapa yachachikninkunami. ]3Kunanka ama sukaman unayachinaynipa roygayki suk ratituta uyariwanaykipasapa. }~sChashna yanapawaptikisapa, munanayni gobernador Felix, tukuy tiempu tukuy llaktaynikunapi sukaman agradesiykisapa. J} Chaypina soldadukuna Pabluta gobernadorpi chayachiptinkuna chay abogado Tertulo kallarirkan Pabluta chatayta. Chay gobernador Felixtaka willarkan: —Sukaman agradesiykisapa kay llaktaynikunapi kushikushpa allillata kawsaykashpaynikuna. Kanka yachaysapa runa kashpayki llaktaynikunapa alli yanapakuk awtoridarnin kanki. | Pablu chayashkanmanta pichkaynin diya saserdotekunapa kamachikuknin Ananiyaska Sesarea llaktapi chayarkan. Suk ansianukunawan tantalla suk abogado runa Tertulowan tantalla rirkansapa. Tukuy paykunaka gobernadorpi chayarkansapa Pabluta chatanankunapa. y{k#—Chay chatashuk runakuna shamuptinkunara kantapish tapushkayki yachanaynipa uchayukchu kanki manachu nishpa. Chayta willashpa soldadunkunata willarkansapa allita kuydashpa kamachikuk Herodespa manllayba wasinpi wichkanankunapa.z5"Chaypina chay awtoridarka chay kartata leyishpa tapurkansapa maymantami Pabluka nishpa. Willaptinkuna Silisia partimanta kananta Pabluta willarkan: uyc!Sesarea llaktapi chayashpankuna chay kartata gobernadorta kurkansapa. Pablutapish paypi kukurkansapa. x Kayantin chay purishpa rik soldadukuna kuartelman kutirkansapa. Chaymanta kaballupi rik soldadukunalla Pabluwan rirkansapa. qw[Chay tuta chay soldadukuna chay kartata apashpa Pabluta pusharkansapa Antipatris llaktapi puñuk. av;Chaymanta yacharkani chay chiknik runakuna parlanakushkankunata wañuchinankunapa. Chayrayku kanman kachaykani. Chay wañuchinayak runakunata willashkanisapa kanman rinankunapa chatakuk. Chayllata killkashkayki.” luQChaypina yacharkani paykunapa kamachikunankunata mana kasushkanrayku chatanankunata. Chashna sukaman chataptinkunapish ñukaka yuyarkani kay runaka mana nima uchayuk kananta wañuchinaynikunapa nima karselpi churanaynikunapa. wtgChaypina imaraykumi sukaman chatansapa nishpa yachanayashpayni judiyukunapa kamachikukninkunaman pusharkani. dsAKaypi kawsak judiyu runakuna kay pushachiykanayni runata apishpa wañuchinayarkansapa. Chashna wañuchinayaptinkuna yachashkani romano runa kananta. Chayrayku soldaduynikunawan rishkani kichukuk ama wañuchinankunapa. Vr%“Munanayni awtoridar Felix, ñuka Klaudio Lisias sukaman rimachiyki. Yq+Chaymanta suk kartata paykunawan kacharkan. Chay kartapi kashna rimarkan: *pMChaymanta willarkan kaballuta aparejananpa Pablu montashpa rinanpa. Willarkansapa Pabluta allita kuydashpa chay romano gobernador Felixman pushanankunapa. 7ogChaymanta chay romano kamachikukka ishkay kapitankunata kayashpa willarkansapa: —Prontanachiychi ishkay pachak purishpa rik soldadukunata, kanchis chunka kaballukunapi rikkunata, ishkay pachak lansakunata apik soldadukunatapish. Prontanachiychi allita tutayaptin Sesarea llaktaman rinankunapa. Chayta willaptinna chay kamachikukka kacharkan wasinman kutinanpa. Willarkan ama ni pita chay willashkanta parlachikunanpa. Romano gobernador Felixman Pabluta pushachirkan. mChashna paykuna willashuptinkuna ama kreyinkichu. Chusku chunka ashwan runakuna ñanpi pakakushpa shuyankasapa wañuchinankunapa. Paykuna jurashkasapa mana nimata mikuyta nimata upyayta Pabluta wañuchinankunakaman. Kunanka almitikunaykillatana shuyaykansapa. lChashna tapuptinna willarkan: —Pabluta chiknik runakuna parlanakushkasapa shamunankunapa willashuk kaya judiyukunapa sinchi kamachikukninkunaman Pabluta pushachinaykipa. Willashunkisapa ashwan allita yachanayanankunata imatami Pablu yachachikun nishpa. )kKChashna willaptin chay kamachikuk runaka Pablupa sobrinunta makinmanta apishpa suk laduman pusharkan. Chaypina tapurkan: —¿Imatati munanki willawayta? pjYChashna willaptin chay kapitanka Pablupa sobrinunta pushashpa kamachikukninta willarkan: —Chay wichkadu runa Pabluka kayawashpa willawashka kay waynituta kanman pushamunaynipa. Payka suk uyarishkanta munan willashuynikita. !i;Chaypina tukuyta willaptinna Pabluka suk kapitanta kayashpa willarkan: —Kay waynituta pushay kamachishuknikichiman. Paymi suk uyarishkanta willanka. h)Chashna chay wañuchinayak runakuna willaptinkuna Pablupa paninpa wayna wawan uyarirkan. Chaypina chay kuartelman rirkan Pabluta willak. OgKunanka shamushkanisapa roygaknikichi yanapawanaykichipa. Kankuna tukuy kamachikukmasikichiwan chay romano kamachikukta roygaychi kaya Pabluta kankunaman pushamunankunapa. Willaychi shamuptin ashwanta yachananchikunapa imakunatami yachachikun nishpa. Ñukaykuna shuyashasapa manara kankunapi chayamuptin wañuchinaynikunapa. RfChaypina paykunaka saserdotekunapa kamachikukninkunaman judiyukunapa ansianunkunaman rishpankuna willarkansapa: —Ñukaykunaka jurashkanisapa Pabluta wañuchinaynikunakaman mana nimata mikuyta. Ge Chay wañuchinayak runakuna chusku chunka ashwan karkansapa. cd? Chaymanta kayantin Pabluta chiknik runakuna parlanakurkansapa wañuchinankunapa. Chashna parlanakushpankuna jurashpa willanakurkansapa Pabluta wañuchinankunakaman mana nimata mikunankunapa nimata upyanankunapa. c# Chay tuta muskuyninpi Jesukristu Pabluta rikurirkan willananpa: “Ama manchakuychu, Pablu. Kan Jerusalenpi allimata rimashkanki ñuka salvakuk kanaynita. Roma llaktapipish chayllata rimanayki tiyan.” Chiknik runakuna sukaman munarkansapa Pabluta wañuchiyta. sb_ Chaywan ashwanta rabyachinakuptinkuna chay romano kamachikukka sukaman manchakurkan. Yuyarkan Pabluta tipi tipita ruranankunata. Chayrayku chay soldadunkunata willarkansapa Pabluta kichukushpankuna kuartel ukupi churanankunapa. yak Chashna sukaman ayninakuptinkuna Moisespa killkadunkunata yachachikuk fariseokuna shayarishpankuna willarkansapa: —¡Kay runaka manami nima mana allita rurashkachu! Ichará muskuyninpi suk wañuduta suk angelta uyarirkan willaptin. `Saduseo runakuna rimansapa wañudukuna mana kawsamunankunata. Rimansapa mana nima angelkuna nima almanchipish tiyananta. Fariseo runakuna rimansapa almayuk kashpanchikuna wañushpanchikuna kashkan kawsamunanchikunata. Rimansapa angelkunapish tiyananta. _+Chashna Pablu willaptin fariseo runakunaka saduseo runakunawan kallarirkansapa ayninakuyta. Chaypina ishkay manadapina churanakurkansapa. ^{Pabluka chay awtoridarkunata chapashpa riksirkansapa sukkuna saduseo kanankunata sukkuna fariseo kanankunata. Chaypina sinchita willarkansapa: —Wawkinikuna, ñukaka fariseo runami kani. Tatayni awiluynikunapish fariseo runakunami karkansapa. Ñukaka tukuy shunku kreyini Tata Dios wañudukunata kawsachimunanta. Chayrayku kunanka kay awtoridarkunapi chatawaykankichi. s]_Chashna willaptinkuna Pabluka aynirkan: —Wawkinikuna, perdonawaychi. Mana yachashkanichu saserdotekunapa kamachikuknin kananta. Tata Diospa killkadunpi willawanchi: “Ama llaktaykichipa kamachikuknikichita maldisiychichu.” \'Chashna Pablu willaptin ladunpi runakuna willarkansapa: —¿Imapatí Tata Dios churashkan saserdotekunapa kamachikukninta rabyachinki? <[qChayta uyarishpa Pabluka willarkan: —Tata Diosmi kanta kastigashunki llullakuk runa kaptiki. Kanka allipi tukushpa chaypi tiyaridu kanki Moisespa kamachikunankunatashina willawanaykipa uchaynipichu kani manachu nishpa. Kunanka chaykunata mana kasushpayki willaykankisapa shiminipi lapyawanankunapa. /ZWChashna Pablu willaptin saserdotekunapa ashwan sinchi kamachikuknin Ananiyas sukaman piñakurkan. Pablupa ladunpi runakunata willarkan shiminpi lapyanankunapa. ;Y qChaypina Pabluka chay judiyu kamachikukkunata chapashpa willarkansapa: —Wawkinikuna, Tata Diospa ñawpakninpi ñukaka yuyanakuni kunankaman allita rurashpalla kawsaykanaynita. X Chay romano kamachikukka allita yachanayarkan imapami judiyu runakuna Pabluta sukaman chatashkasapa nishpa. Chayta yachanayashpa kayantin Pabluta kadenankunawan watadu kashkanmanta kacharichirkan. Chaymanta tukuy judiyukunapa kamachikukninkunata tukuy saserdotekunapa kamachikukninkunawan tantanachirkansapa. Chaypina Pabluta pushashpa paykunapa ñawpakninkunapi churarkan.lWQChashna willaptin tukuy chay makanayaykak soldadukunaka ladunmanta anchurkansapa. Chay kamachikukninpish romano runa kananta yachashpa watachishkanrayku manchakurkan. Judiyukunapa kamachikukninkuna Pabluta chatarkansapa. 9VkChaypina chay kamachikukka willarkan: —Ñukaka aypa kullkita pagarakushkani romano runa kanaynipa. Pabluka aynirkan: —Ñukaka nasishkaynimantapacha romano runa kani. 2U]Chashna chay kapitan willaptin chay kamachikukka Pablutaka ladunchashpa tapurkan: —Ariya ¿romano runachu kanki? Pabluka aynirkan: —Ariya, romano runami kani. T'Chashna Pablu willaptin chay kapitanka kamachikninta rirkan willak: —¿Imapatí kay runata makachichinayaykanki? Payka romano runami. S Chashna makanankunapa wataptinkuna Pabluka chaypi shayaridu kapitanta tapurkan: —¿Pití willashushka ñukata makawanaykichipa romano runa kaykaptini? Mana allichu makawanaykichipa manara allita yachaykashpaykichira uchayukchu kani manachu nishpa. fREChashna chay runakuna ashwanta piñakuptinkuna chay kuartelpi kamachikukka soldadunkunata willarkansapa Pabluta yaykuchinankunapa. Chaymanta willarkansapa Pabluta makanankunapa rimananpa imaraykumi chataykansapa nishpa. Q/Chay runakuna kaparikuyllapi katishpankuna sukaman piñakushpa llachapankunata wishchukurkansapa. Allpata apishpa altuta wishchukurkansapa. ^P5Chay runakunaka Pablupa rimashkanta upallalla uyarirkansapa. Chaypina mana judiyu runakunaman rinanpa willaptin kallarirkansapa sinchita rimakuyta: —Mana munanisapachu kay runa kawsananpa. ¡Wañuchiychi! TO!Chashna willaptini Señor Jesukristu willawarkan: “Utkakushpa rillay. Ñukaka kachayki karu llaktakunapi mana judiyu runakunata yachachikuk rinaykipa.” Chay runakuna Pabluta yaka makarkansapa. ;NoChaymanta rimanaykita yachachikuk Estebanta wañuchiykaptinkuna ñukapish yuyarkani allimi wañuchinankunapa. Chay wañuchishkankuna oras chay wañuchikuk runakunapa sawa llachapankunata kuydarkani. Kay llaktapi kawsak runakuna tukuy chayta yachashpankuna kreyinkasapa chikan layatana kawsaykanaynita.” \M1Chashna willawaptin ñukaka willarkani: “Señor, paykunaka yachansapa ñuka tantanakunankuna wasikunapi yaykushpayni kanta kreyishuk runakunata apichichishpa makachishpa karselman pushachishkaynikunata. &LEChaypina payka willawarkan: “Utkakushpa Jerusalenmanta llukshiy. Ñukata riksiwanaykita parlachikuptiki kaypi kawsak runakuna mana kreyishunkisapachu.” 3K_Chayta Ananiyas willawashkanwasha Damaskomanta Jerusalenman kutimushpayni rirkani Tata Diospa wasinpi orak. Chaypi muskuyninipishina Señor Jesukristuta kawarkani. J#Kunanka utkakushpa atariy. Rillay bawtisakumuy. Chashna bawtisakushpayki Señorninchi Jesusta roygay tukuy uchaykimanta mayllashunanpa.” I{Chashna Jesus yachachishuptiki tukuy kawashkaykita uyarishkaykita tukuy partipi kawsak runakunata parlachinayki tiyan. _H7Chaypina payka willawarkan: “Awilunchikunapa Tata Diosninmi kanta akllashushka paypa munananta yachanaykipa. Akllashushka chay alli rurak Jesusta kawanaykipa. Chaymanta akllashushka Jesus rimaptin uyarinaykipa. ;Go Ananiyaska shamurkan ñukata kawawak. Chayashpa willawarkan: “Wawkini Saulo, kunanlla atipanki kawakuyta.” Chayta willawashkan orana allita kawakushpa payta kawarkani. gFG Chay llaktapi suk runa Ananiyas kawsarkan. Paymi Tata Diosta kuyak runa karkan. Moisespa kamachikunankunata allita kasushpa kawsak. Chayrayku tukuy chay llaktapi kawsak runakuna rimarkansapa alli rurak runa kananta. 7Eg Chaypina chay sinchi lus biskuyachiwashkanrayku manana nima kawakuyta atiparkaninachu. Chayrayku chay purikmasinikuna makinimanta apiwashpa Damaskoman pushawarkansapa. MD Chashna Jesus willawaptin tapurkani: “Señor ¿imatati munanki ruranaynipa?” Payka willawarkan: “Atarishpa Damaskoman rillay. Chaypi suk runa yachachishunki imatami ruranki nishpa.” 2C] Chashna willawaptin ñukawan purik runakuna mana entiendirkansapachu parlachiwashkan rimanata. Paykunaka chay sinchi lusta kawashpankuna sukaman manchakurkansapa. 7BgChashna willawaptin tapurkani: “¿Pití kanki, Señor?” Payka willawarkan: “Ñukaka Nasaret llaktamanta Jesusmi kani. Ñukatami chikniwashpa sufrichiwaykanki.” A+Chay sinchi lusta kawashpa allpakaman urmarkani. Chaypina uyarirkani willawaptin: “Saulo, Saulo ¿imapatí chikniwashpa sufrichiwaykanki?” N@Pabluka parlachikuyllapi katirkan: —Chashna kartakunata chaskishpayni Damasko llaktaman rirkani. Chay llaktapi chayanayaykaptini chawpi diyata sielumanta ñukapi suk sinchi lus llipyarkan. v?eSaserdotekunapa kamachikuknin tukuy ansianukunawan yachansapa chashna sufrichishkaynikunata. Paykunaka kartakunata kuwarkansapa Damaskopi judiyumasinchikunaman apanaynipa. Chay kartakunapi willarkansapa almitiwanankunapa Jesusta kreyik runakunata kay Jerusalenman pushamunaynipa kastiganankunapa. Pablu willarkansapa imashnami kallarirkan Jesusta kreyiyta nishpa. G>Ñawpa tiempu Jesuspa mushuk laya yachachikunanta kreyik runakunata wañuchichinayashpayni sukaman sufrichirkanisapa. Ullkukunata warmikunatapish apichishpa pusharkanisapa karselpi churak. /=W—Ñukaka judiyumasikichimi kani. Silisia partipi Tarso llaktapi nasirkani. Kay Jerusalenpi wiñarkani. Alli yachachikuk Gamayel ñawpa awilunchikunapa yachachikushkankunata yachachiwarkan. Kunanka kankuna sukaman Tata Diosta kuyanaykichishina ñukapish tukuy shunku Tata Diosta kuyani. <9Chay runakuna uyarishpankuna kikinkunapa rimanankunapi Pablu rimakuptin ashwanta chunllayarkansapa. Chashna chunllayaptinkuna Pabluka willarkan: M; —Wawkinikuna, tataynikuna, uyariwaychi amachanakushpa willaptini. d:A(Parlachinankunapa almitiptinna kuartelpa llukananpi Pabluka shayarishpa tukuy chay runakunata makinwan señasta rurashpa upallayachirkansapa. Chashna upallayaptinkuna kikin hebreo rimanankunapi willarkansapa:`99'Chaypina Pabluka willarkan: —Manami paychu kani. Ñukaka judiyu runa Silisia partipi Tarso llaktamanta kani. Chay llaktaynika alli riksidumi. Kunanka roygayki almitiwanaykipa kay runakunata parlachinaynipa. l8Q&—Ariya ¿yachankichu griegopi rimakuyta? ¿Manachu kanki Egiptomanta runa? ¿Manachu suk tiempu romano gobiernuta mana kasunayashpa tantanachishkanki chusku waranka wañuchikuk runakunata chunlla pampaman rinaykichipa? H7 %Chaypina kuartelman yaykuchinayaykaptinkuna Pabluka soldadukunapa kamachikukninta griegopi rimashpa tapurkan: —¿Atipaymanchu kanwan parlayta? Chashna tapuptin chay runaka willarkan: 6#Yaykuna llukanapi chayaykaptinkuna chay chiknik runakuna Pabluta kichukunayashpankuna sinchita rimakushpa willarkansapa: —¡Wañuchun! ¡Wañuchun! Chashna kaparikuptinkuna chay soldadukunaka Pabluta wanturkansapa chay kuartelpa llukananpi churak. 5 $74g"Chashna tapuptinkuna sinchita rimakushpa sukkuna suk layata sukkuna chikan layata willarkansapa. Chashna sukta sukta willaptinkuna chay soldadukunapa kamachikukninka mana atiparkanchu entiendiyta imatami willansapa nishpa. Chayrayku soldadukunata willarkansapa kuartelman Pabluta pushanankunapa. 3!Chaypina chay soldadukunapa kamachikuknin runaka ladunchashpa Pabluta apichichirkan. Soldadunkunata willarkansapa ishkay kadenawan watanankunapa. Chashna watachishkanwasha chay runakunataka tapurkansapa: —Ariya ¿pití kay runaka? ¿Imatatí rurashka? M2 Chayta uyarishpa tukuy soldadukunata tukuy kapitankunata pushashpankuna chay turbakuykak runakunaman kallparkansapa. Paykunata kawashpankuna Pabluta makaykak runakunaka manana makarkansapanachu. 1+Chay chiknik runakuna Pabluta wañuchinayaptinkuna romano soldadukunapa kamachikukninkuna uyarirkan tukuy judiyu runakuna turbakuykanankunata. 0Chayta sinchita rimakuptinkuna uyarishpa Jerusalenpi runakuna sukaman turbakushpankuna kallparkansapa kawak. Chaypina chay chatakukkuna Pabluta apishpankuna washaman aysarkansapa. Tata Diospa wasinta kuydak runakuna utkakushpa punkukunata wichkarkansapa. /'Chay chatakuk runakunaka suk diyashi Pabluta kawarkansapa Trofimowan Jerusalenpi puriptin. Payka Efesomanta mana judiyu runa karkan. Paywan kawashkankunarayku yuyarkansapa Tata Diospa wasinpi yaykuchishkanta. Chayrayku sukaman sinchita rimakushpa chatakurkansapa. j.MSinchita willarkansapa: —¡Judiyumasinikuna, yanapawaychi! Kay runaka llaktan llaktanpi purishpa ñukanchikunata washanchawashpanchikuna yachachikun Moisespa killkadunpi kamachikunankunata ama kasunanchikunapa. Yachachikun kay Tata Diospa wasin mana alli kananta. Kunanka kay Tata Diospa wasinta susyachishpa mana judiyu runakunata yaykuchishkasapa. D-Chaymanta chay kanchisnin diya Asia partimanta shamudu judiyukuna Tata Diospa wasinpi Pabluta kawarkansapa. Paykunaka tukuy judiyumasinkunata turbachishpankuna Pabluta apirkansapa. w,gChashna Santiago willaptin Pabluka almitishpa Tata Diospa wasinman chay chusku runakunata pusharkansapa. Chaymanta kayantin paykunawan tantalla Moisespa killkadunpi kamachikushkankunatashina allita mayllanakurkansapa Tata Diospa ñawpakninpi chuya chuya rikurinankunapa. Chaymanta Pabluka Tata Diospa wasinpi yaykurkan saserdoteta willak kanchis diyakaman prometishkankunata tukuchanankunapa rurayta. Willarkan chay diyapa animalkunata pushanankunata wañuchik Tata Diosta kuyanankunapa. :}}s|YzzyjxwwqvGutt'rqppToon mllTkk ihhg{fwdd4cc%aaK``_O^]\[Z|YYXCWVVV7UsTSYRR2Q@PEONNrMLLK>JNIHGG,FFE~DZCcA@?,>A=#<::[9|87T6K55V4422o100/2.-,,1+[**)$''&&(% ${#" ! {<9 \N  ; G 0 GX@_ :NXDKunanka Jesukristuta kreyishpa kawsashpaykichi ama piñakushpa ni pita chiknishpa nima pinkakunapa layata rimashpa kawsaychichu. Ama runamasikichiwan piñanakushpa nima ayninakushpa kawsaychichu. PWDÑawpa kankunapish chay mana allikunata rurashpa kawsarkankichi. \V1DMana Tata Diosta kasushpa uchallikuk runakunata Tata Dios sukaman kastigankasapa. ~UuDChayrayku ama munaychichu Tata Diosta mana kasuk runakunashina kawsayta. Ama chikan warmiwan uchallikuychichu. Ama uchallikushpa mana valekkunata ruraychichu. Ama kikikichillapa munanaykichita rurashpa kawsaychichu. Ama rikchak laya kawanaykichita munaychichu. Chashna rikchak layata sukaman munashpa kawsashpaykichika ruradu dioskunatashina kuyashpa kawsaykankichi. TDJesukristu ñukanchikunapi kawsan. Chaymanta kay allpaman kashkan shamuptin paywan tantalla kushikushpa sielupi kawsashunchisapa. fSEDJesukristu wañushka kaptin paywan tantalla wañushkanchisapa amana uchallikunanchikunapa. Jesukristu kawsamushka kaptin paywan tantalla kawsaykanchisapa. Tata Dios arkawanchisapa ama ni pi wakllichiwananchikunapa. R-DYuyaychi Jesukristu sielupi kamachimuwaykananchita payllata kasushpa kawsananchikunapa. Amana yuyaychinachu kay allpapi mana alli ruranakunata. Q DTata Dios Jesukristuta wañushkanmanta kawsachimushpa willarkan ladunpi tiyarinanpa tukuy laya tiyakta kamachikunanpa. Tata Dios Jesukristuta kawsachimushkanshina ñukanchikunatapish yanapawashkanchisapa paywan tantalla allita rurashpa kawsananchikunapa. Chayrayku kay allpapi kawsashpaykichira munaychi ashwan ashwanta payta riksishpa allita kasushpa paywan tantalla kawsayta. dPADChay runakuna chay amañanankunata yachachikushpa alli yachakshina rikurinsapa. Chaykunata rurashpankuna kuerpunkunata sukaman wakllichinsapa. Yuyansapa suk runakunamanta ashwan allita ruraykanankunata. Chashna yuyanakushpankunapish yankamanta chay amañanankunata ruransapa. Chayta rurashpankuna mana atipansapachu allita rurashpa kawsayta.NODChay amañanankuna runakunapa yuyayninkunalla kashpa tukunan tiyan. N!DChay runakuna amañansapa rimayta: “Ama suk imakunata llankaychichu. Ama suk mikunakunata mikuychichu. Ama suk imakunata apiychichu.” KMDJesukristu wañurkan amana runakunapa amañanankunata rurashpa kawsananchikunapa. Kankuna paywan tantalla kawsaykashpaykichi ¿imapatí runakunapa amañanankunata rurashpa kawsaykankichi? DLDPaykunaka kikinkuna alabanakushpa mana Jesukristuwan tantallachu kawsaykansapa. Ñukanchikuna Jesukristuwan tantalla kawsaptinchikuna payka allita yachachiwanchisapa ashwan ashwanta Tata Diospa munananta rurashpa kawsananchikunapa. Sukaman allita tantanachiwanchisapa sukwan sukwan kuyanakushpa kawsananchikunapa. pKYDChay llullachishuknikichi runakuna angelkunata kuyansapa. Alli modoyuk tukushpa kikinkunalla yuyanakunsapa ashwan alli yachak kanankunata. Muskuyninkunapi kawashkankunata parlachikunsapa. Ama chay runakunashina kawsaychichu. /JWDChay fiestakuna yuyachiwanchisapa Jesukristu shamunanta salvawananchikunapa. Kunanka Jesukristu shamushka kaptin manana chay fiestakunata rurananchikunanachu tiyan. I DSuk runakuna llullachishushpaykichi willashunkichi amana suk mikunata mikunaykichipa amana suk upyanata upyanaykichipa. Willashunkichi fiesta diyakuna llullu killa diyakuna fiestakunaykichipa. Chashna chay runakuna willashuptikichi ama kasuychichu. HDJesukristu kruspi wañushkanrayku Tata Dios tukuy supaykunapa yachayninta wakllichirkan. Tukuy runakunata allita kawachirkansapa Jesukristulla sinchi kamachikuk kananta. Pablu yachachiwanchisapa amana runakunapa munananllata rurashpa kawsananchikunapana. >GuDÑawpa tiempu Tata Diospa kamachikunankunata mana kasushkanchikunarayku Tata Dioska kastigawanchimansapa karkan. Chaypina Jesukristu wañurkan amana Tata Dios kastigawananchikunapana. Jesukristu kruspi wañushkanrayku Tata Dios uchanchikunamanta perdonawashkanchisapa amana ni pi chatawananchikunapana. F D Ñawpa tiempu Tata Dioska manara uchaykichita perdonarkanrachu. Paymanta ashudu wañudukunashina karkankichi. Kunanka Jesukristuwan tantalla kawsaptikichi Tata Dios uchaykichimanta perdonashushpaykichi yanapashunkichi allita rurashpa kawsanaykichipa. E5D Kankunaka allita yachankichi Tata Dios tukuy laya atipak kashpa Jesukristuta wañushkanmanta kawsachimushkanta. Chayta yachashpaykichi bawtisakushkankichi. Bawtisakushpaykichi Jesukristuwan wañudu pampadushina kankichi amana ñawpashina kawsanaykichipana. Chaymanta Tata Dios Jesukristuta kawsachimushkanta kreyiptikichi kankunatapish yanapashunkichi mushuk layata allita rurashpa kawsanaykichipa. KDD Chaymanta kankuna Jesukristuwan tantalla kawsaptikichi payka tukuy mana alli rurashkaykichimanta perdonashunkichi amana chay mana allikunata rurashpa kawsanaykichipa. Jesukristu perdonashuptikichi señaladushina kankichi. Judiyukuna señalachidu kashpankuna yuyansapa Tata Diospa wambrankuna kanankunata. Ñukanchikuna Jesukristuwan tantalla kawsashpanchikuna señaladushina kashpanchikuna yachanchisapa Tata Diospa wambrankuna kananchikunata. Jesukristu shamurkan nasik runa kananpa tukuy runakunata kawachiwananchikunapa ima layami Tata Dios nishpa. sA_DJesukristuta mana kreyinayak runakuna kankunata llullachishunayankichi. Chay runakuna mana munansapachu Jesukristupa yachachikunankunata kreyiyta. Amañansapa mana Tata Diosta kasuk runakunallapa munanankunata rurashpa kawsayta. Llullachikuk runakunapa yachachikunankunallata rurashpa kawsansapa. Ama chay laya llullachikuk runakunata munaychichu kasuyta. 3@_DJesukristuwan tantalla kawsashpaykichi paypi alli sapichakudushina kankichi. Yachachikushkaynikunata mana shaykushpa allita kasushpa Tata Diosta agradesishpa kawsaychi. l?QDImashnacha Señorninchi Jesukristuta kreyishkaykichishina kunanka paywan tantalla kawsaychi. %>CDMana kankunawan tantalla kashpaynipish sukaman kuyashpa yuyaykaykichi. Kushikuni yachashpa mana sampayashpa Jesukristuta allita kreyishpa kawsanaykichita. Kushikuni allita kuyanakushpa kawsaykaptikichi. Pablu yachachiwanchisapa Jesukristuwan tantalla kuyanakushpa kawsananchikunapa. h=IDChayta willaykaykichi ama ni pi allipi tukushpa parlachishushpaykichi llullachishunaykichipa. h<IDJesukristulla Tata Diospa sukaman alli yachananta alli yuyayninta entiendichiwanchisapa. ;DTata Diosta sukaman roygaykani kankunata allita animuchishunaykichipa ashwan allita kuyanakushpa kawsanaykichipa. Roygaykani kankuna Tata Diospa ñawpa manara yachachikushkanta ashwan allita entiendinaykichipa. Chaypirami Jesukristuta ashwan allita riksinkichi. <: sDWawkinikuna, paninikuna, allita uyariwaychi. Ñukaka kankunapa sukaman oraykani. Laodisea llaktapi Jesukristuta kreyik runakunapa manara riksiwak runakunapapish sukaman oraykani. r9 _DChayrayku sukaman yachachikushpa sinchikushpa trabajaykani Jesukristu sukaman allimata yanapawaptin.8  DTukuy maypi ñukaykuna Jesukristu salvawananchikunata parlachikunisapa. Tukuy runakunata yachachishpa animuchinisapa allita rurashpa kawsanankunapa. Munanisapa Tata Diospa ñawpakninpi paykunata rikurichiptinikuna alli yachak alli rurak kanankunapa. y7 mDTata Dios kikin munashpa yachachiwanchisapa mana judiyu runakunatapish sukaman allimata kuyashpa salvanankunata. Jesukristu tukuy ñukanchikunapi kawsaptin yachanchisapa sukaman kushikushpa sieluman rinanchikunata mana tukuyniyukta kawsak. 66 gDÑawpa tiempu Tata Dios tukuy yuyayninta manara allitarachu ni pita entiendichirkan. Kunanka yuyayninta tukuy Jesukristuta kreyik runakunata ñami yachachiwashkanchisapana. f5 GDTata Dios kachamuwashka allinikichipa tukuy paypa rimananta allita yachachinaynipasapa. i4 MDKankunata yachachishkaynirayku kay karselpi sufrishpaynipish kushikuni. Jesukristuta kreyikkunaka paypa kuerpunshinami. Chashna paypa kuerpunshina kaptikichi kankunarayku sufrishpayni Jesukristuwan tantalla sufriykani. 3  DJesukristu Tata Diosman pushashunaykichipa mana sampayashpa payllata kreyishpa kawsanaykichi tiyan. Kankuna Tata Dios salvashunaykichita uyarishkankichi. Chay yachachikunata allita kasushpa kawsaychi. Tukuy llaktakunapi aypa runakuna chay alli rimanata yachachishkasapa. Tata Dios ñuka Pabluta kachamuwashka chayllata yachachikunaynipa. Jesukristu Pabluta kacharkan yachachikunanpa. a2 =DChayrayku Jesukristu shamurkan runa kananpa. Runa kashpa kruspi wañurkan Tata Dios atipananpa perdonashuynikichita. Jesukristu wañurkan payllata kasushpa manana uchayuk kaptikichi Tatan Diosman pushashunaykichipa. 1 DÑawpa tiempu kankuna mana alli ruranakunallata yuyashpa kawsashpaykichi Tata Diosta chiknishpa paymanta ashudu karkankichi. 0 /DTata Dios munarkan wambran Jesukristu kruspi yawarninta ichashpa wañunanpa atipananpa perdonawayninchikunata. Jesukristu wañurkan tukuy allpapi kawsakkunata tukuy sielupi kawsakkunata wakllidu kashkankunamanta allichanankunapa paywan tantalla kushikushpa kawsanankunapa. X/ +DTata Dios munarkan wambran Jesukristu tukuy layapi iden payshina kananpa. z. oDÑukanchikuna Jesukristuta kreyishpa kawsashpanchikuna paypa kuerpunshina kanchisapa. Payka umanchikunashinami. Manara ni pi wañushkanmanta kawsamuptinra payka wañushkanmanta kawsamurkan tukuy layapi ashwan sinchi kamachikuk kananpa. p- [DManara nima tiyaptinra Jesukristuka tiyarkanna. Payka tukuy rurashkanta allita kuydan ama wakllinanpa. ,, SDTata Dios Jesukristuta kamachiptin payka tukuy layata rurarkan. Tukuy sielupi tiyakta tukuy allpapi tiyakta tukuy kawananchikunata tukuy mana kawananchikunata rurarkan. Sielupi allpapi awtoridarkunata kamachikukkunata rurarkan. Tukuy layata rurarkan paylla tukuy rurashkanta kamachikunanpa. `+ ;DMana ni pi Tata Diosta kawashkachu. Chayrayku mana yachanchisapachu ima layami payka nishpa. Manara allpa tiyaptinra Tata Diospa chaylla wambran Jesukristu tiyarkanna. Payllami Tatan Diosta riksichiwanchisapa. * /DJesukristurayku uchanchikunamanta perdonawashpanchikuna salvawanchisapa. Jesukristu wañurkan Tata Dios uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. 1) ]D Tata Dioska supaypa mandunmanta surkuwashkanchisapa amana tutapishina mana allita rurashpa kawsananchikunapa. Kuyadu wambran Jesukristupa mandunpi churawashkanchisapa. R( D Tata Diosta roygaykani kushikushpalla payta agradesinaykichipa. Ñukanchikuna Tata Diospa wambrankuna kaptinchikuna atipachiwanchisapa allita rurashpa paypa mandunpi luspishina kawsananchikunapa. H'  D Tukuy laya yachak Tata Diosninchita roygaykanisapa yanapashunaykichipa. Chashna yanapashuptikichi sufrishpaykichipish kushikushpalla sinchikushpa payllata ashwan allita kasushpa kawsankichi. I&  D Tata Diospa munananta yachashpaykichi atipankichi allita rurashpa Tata Diosta kushichishpa kawsayta. Roygaykanisapa runamasikichita yanapashpaykichi ashwan allita Tata Diosta riksinaykichipa. c% AD Chayta yachashkaynikunamanta pacha ñukaykuna kankunapa oraykanisapa. Tata Diosta roygaykanisapa yachachishunaykichipa imatami munan ruranaykichipa nishpa. Roygaykanisapa yachanaykichipa allita rurashpa kawsayta. ~$ wDWawkinchi Epafras shamushpa willawashkasapa Tata Diospa Espiritun yanapashuptikichi kuyanakushpa kawsaykanaykichita. # }DMunananchi wawkinchikuna Epafras ñukaykunawan sukaman yachachikushka. Jesukristuta alli sirvik kashpa kankunata yachachishurkankichi Tata Dios kuyashunaykichita. Chayta uyarishpa allita entiendishpa ashwan ashwanta sukwan sukwan kuyanakushpa yanapanakushpa kawsaykankichi. Suk llaktakunapipish aypa runakuna kankunashina ashwan ashwanta Jesukristuta kreyishpa kawsaykansapa. " Dt! cDKankuna kreyishkankichi Tata Dios mana llullakushpa salvawananchikunata. Chayrayku yachankichi rinaykichita Tata Dioswan mana tukuyniyukta kawsak. Chayta yachashpaykichi tukuy Jesukristuta kreyikmasinchikunata kuyashpa kawsaykankichi. ,  SDUyarishkanisapa rimaptinkuna kankuna sukaman allita Jesukristuta kreyishpa kawsanaykichita. Yachashkanisapa tukuy kreyikukmasinchikunata kuyashpa kawsanaykichita. m UDTukuy oras ñukaykuna Señorninchi Jesukristupa Tatan Diosta kankunapa orashpa agradesinisapa. : oDKolosas llaktapi mana shaykushpa Jesukristuta kreyishpa kawsak wawkinikuna paninikuna kaptikichi wawkinchi Timoteowan kay kartata killkaykaykichi. Sukaman munanisapa Tatanchi Dios kushichishunaykichipa yanapashunaykichipa. Pablu roygan Tata Dios Kolosas llaktapi wawkinkunata paninkunata yanapanankunapa.  DMunanayni wawkinikuna, paninikuna, Tata Dios munaptin Jesukristu ñuka Pabluta kachamuwashka paypa rimananta yachachikunaynipa. )KMana ni pi micharkanchu yachachikuptin. Allita yachachirkansapa Jesusta kreyishpa Tata Diospa mandunpi kawsanankunapa. Chayllata ñuka Lukas killkashkani.wChaymanta Pabluka chay alkiladu wasipi ishkay watata kiparirkan. Chay wasipi pasyak rik runakunata chaskiksapa. pYChashna Pablu willaptinkuna chay judiyu runakuna kikinkunapura sukaman ayninakuypi kutirkansapa. Chashna chay ñawpa yachachikuk Isaiyas rimaptin kunanka ñuka willaykichi: Kunan diyamanta mana judiyu runakunata yachachishasapa Tata Dios paykunatapish uchankunamanta perdonashpa salvanankunata. Chashna yachachikuptini paykuna kreyikunkasapa. 2]Kay runakunapa shunkunkuna sinchi likidumi.Rinrinkunata wichkansapa ama uyariwanankunapa.Ñawinkunatapish wichkansapa alli rurashkaynita ama kawanankunapa.Chayrayku mana atipansapachu rimashkaynita entiendiyta.Mana atipansapachu ñukaman shamuyta sanuyachinaynikunapa.’ ” nU“Rillay chay mana kasuwak runakunata willak:‘Kankuna alli yachachikunaynita uyarishpapish mana entiendinkichichu.Chay alli rurashkaynita kawashpaykichipish mana entiendinkichichu imaraykumi rurashkani nishpa. [/Chashna sukkuna mana kreyikunayashpankuna llukshiykarkansapana. Chaypina Pabluka willarkansapa: —Tata Diospa Espiritun chay ñawpa yachachikuk Isaiyasta willarkan chay ñawpa awilunchikunata willanankunapa: RChashna Pablu yachachiptinkuna sukkuna kreyirkansapa sukkuna mana. U#Chashna chay runakuna willashpankuna suk diyata churarkansapa shamunankunapa kashkan Pabluwan parlak. Chaymanta chay churashkan diya Pablu kawsanan wasinman aypa runakuna shamurkansapa. Chay diya tutamantapacha tardikaman Pabluka yachachirkansapa imashnami Tata Diospa mandunpi yaykunchisapa nishpa. Moisespa kamachikunankunata ñawpa yachachikkunapa killkadunkunata yachachikushpa entiendichirkansapa Jesus Tata Diosmanta shamudu salvakuk runa kananta. %Kunan parlachiwaysapa yachanaynikunapa imatami yuyaykanki nishpa. Tukuy partimanta runakuna willawansapa yachachikunayki mana alli kananta. -Chashna Pablu willaptinkuna chay tantanakudu runakunaka willarkansapa: —Judeapi kawsak judiyumasinchikuna mana nima kartata killkamuwashkasapachu kanta chatashushpankuna. Suk runakuna Judeamanta chayamushpankuna mana willawashkasapachu mana alli rurashkaykikunata. gGChayrayku kankunata kayachishkaykichi tukuy chayta willanaynipa. Ñukanchi judiyu runakuna sukaman shuyashkanchisapa Tata Diosmanta salvakuk runa shamunanta. Pay shamushkanta yachachikushkaynirayku kadenawan watadu kani. Chashna kachariwanayaptinkunapish chay chikniwak runakuna mana nima layapi munarkansapachu kachariwanankunapa. Chayrayku ñukaka romano kamachikukkunata roygarkanisapa kachamuwanankunapa chay ashwan sinchi kamachikukpi rikurinaynipa. Munarkani kikin willawananpa uchayukchu manachu kani nishpa. Chashna judiyumasinchikuna chatawaptinkunapish ñuka paykunataka mana nimata chatanayanichu. W'Chay romano awtoridarkuna sukaman allita tapuwarkansapa yachanayashpa mana alli rurashkaynita. Paykunaka mana nima wañuchichiwanankuna laya uchaynita tarirkansapachu. Chayrayku munarkansapa kachariwayta. FChaymanta kimsa diya washan Roma llaktapi kashpaynikuna Pabluka judiyukunapa kamachikuk runakunata kayachirkan. Paykuna chayaptinkuna Pabluka willarkansapa: —Wawkinikuna, ñukaka mana nimata rurashkanichu Jerusalenpi judiyumasinchikuna chikniwanankunapa. Tukuy chay ñawpa awilunchikuna amañashkankunata allita rurashkani. Chashna allita ruraptinipish judiyumasinchikuna chikniwashpa romano kamachikukkunapa makinkunapi kukuwashkasapa. s _Chaymanta Romapi chayaptinikuna chay kapitanka presonkunata suk kapitanpa makinpi churarkansapa. Payka Pabluta almitirkan suk wasipi kawsananpa chaypi suk soldadulla kuydananpa. Ishkay watata Roma llaktapi Pablu yachachikurkan. 9Chaypina Romapi Jesukristuta kreyikmasinikuna yacharkansapa riykanaynikunata. Chaypina tinkuwaksapa shamushpankuna sukkuna shuyawarkansapa Foro de Apio plasapi. Sukkuna rirkansapa Tres Tabernaskaman tinkuwaksapa. Paykunata kawashpa Pabluka Tata Diosta agradesishpa kushikurkan. D Chay llaktapi Jesukristuta kreyikmasinikunata tarirkanisapa. Paykunaka invitawarkansapa suk semanata chaypi kiparinaynikunapa. Chaymanta allpata purishpa kallarirkanisapa Romaman riyta. b = Chaymanta chay barkupi yaku mañan mañanllata rirkanisapa Regio llaktapi chayanaynikunakaman. Kayantin uraymanta wayra tiyarkan. Chay alli wayra pushawaptinkuna suk diya washan Puteoli llaktapi chayarkanisapa. o W Chashna rishpaynikuna Sirakusa llakta barku ratakunanpi chayashpa kimsa diyata kiparirkanisapa. 7 Malta ishlapi kimsa killata kiparishkaynikunawasha suk barkupi yaykurkanisapa. Chay barkuka Alejandriya llaktamanta karkan. Chay ishlallapi chay barkupish tukuy chay tamya tiempu karkan. Puntanpi tiyarkan ishkay ruradu diosninkuna. Sukpa shutin karkan Kastor sukpa Poluk. nU Chaypina chay runakuna aypa tiyapushkankunata kuwarkansapa. Chaymanta chay ishlamanta llukshiptinikuna tiyapunankunata kuwarkansapa puriyninikunapi mana nima illawanankunapa. Pablu purikmasinkunawan Roma llaktapi chayarkansapa. ' Publiopa tatanta sanuyachishkanta yachashpa aypa unkudukuna Pabluman rirkansapa paykunatapish sanuyachinankunapa. Tukuyta sanuyachirkansapa. lQChaypina yacharkanisapa Publiopa tatan kalentorashpa kicha unkuywan kananta. Chayta yachashpa Pabluka kawak rishpa Tata Diosta roygarkan sanuyachinanpa. Chaymanta ishkantin makinkunawan llankaptin chay runaka sanuyarkan. B}Chay ishlapi kamachikuk runapa mana sunipichu terrenunkuna tiyarkan. Chay kamachikukpa shutin karkan Publio. Payka allita chaskiwashpankuna kimsa diyata sukaman yanapawarkansapa. kOChay runakunaka shuyarkansapa Pablupa makin punkiptin raslla wañunanta. Chaymanta sukaman shuyashpankuna kawarkansapa mana nimanachinanta. Chaypina chikan layatana yuyaykushpa kallarirkansapa rimayta Pablu suk dios kananta. Chaypina Pabluka makinta tapsishpa chay machakuyta ninapi wishchukurkan. Chay machakuy mukuptinpish Pabluta mana nimanachirkanchu. eCChay machakuy Pablupa makinpi warkunakuptin kawashpa chay ishlapi kawsak runakuna willanakurkansapa: —Ichará kay runaka suk runata wañuchishka. Chayrayku yakumanta kishpiptinpish diosninchi munaptin wañunan tiyan. {oChaypina Pablu suk tipi chakidu yantata ninapi churaykaptin suk machakuy ninamanta kishpishpa makinpi apikurkan. a;Chay ishlapi kawsak runakuna tukuy ñukaykunata kushikushpa yanapawarkansapa. Sukaman tamyaykaptin sukaman chiri kaptin chay runakuna ninakurkansapa. Aypata yantachashpankuna nina rawraptin kayawarkansapa mashakuk. m~ UChashna tukuy ñukaykuna allpapi chayashpaynikuna yacharkanisapa chay ishlapa shutin Malta kananta. w}g,Chaymanta tukuy mana waytay yachakkunata willarkansapa barkupa pakikudu kaspinkunapi apikushpa allpaman chayanankunapa. Chashna chay kapitan willawaptinkuna tukuy ñukaykuna sipikuymanta salvanakushpaynikuna allpaman chayarkanisapa.n|U+Chashna wañuchinayaptinkuna chay kapitanka Pabluta salvanayashpa soldadunkunata micharkansapa ama ni pita wañuchinankunapa. Willarkansapa tukuy waytay yachakkuna yakuman wishchunakunankunapa waytashpa allpaman chayanankunapa. q{[*Chaypina soldadukunaka tukuy preso runakunata wañuchinayarkansapa ama waytashpa nitikunankunapa. /zW)Chashna riykashpa yaku ukupi montonanakudu playapi chay barku rirkan baranakuk. Chaypina puntan allita baranakuptin olaskuna sukaman takakushpa popanta pakichirkan. ,yQ(Playaman chayanayashpa chay watadu llashak fierrukunapa waskankunata tipirkansapa yakupi sakinankunapa. Timonpa waskankunata paskarkansapa barkuta tankanankunapa. Chaymanta barkupa uman partipi atun llachapanta templarkansapa wayra pushananpa. Chaywanna barkuka kallarirkan playaman riyta. fxE'Chaymanta pakariptin chay barkuta purichik runakuna karumanta allpata kawashpa mana riksirkansapachu maykan llaktami nishpa. Chaypi kawarkansapa suk muyuna playayukta. Yuyarkansapa chayman chay barkuta chayachiyta. @wy&Chashna saksanankunakaman mikushpankuna tukuy chay barkupi tiyak triguta wishchukurkansapa chay barku sawayamunanpa. Chay barku playa montonanakudupi takakuk rishpa pakikurkan. Pv%Chay barkupi ishkay pachak kanchis chunka sokta runakuna karkanisapa. ^u5$Pablu mikuptin kawashpankuna tukuy chay runakunapish mana llakishpana mikurkansapa. 0tY#Chashna willashpa tukuy chay runakuna kawaptinkuna Pabluka panta apishpa Tata Diosta agradesirkan. Chashna agradesishpa chay panta pakishpa kallarirkan mikuyta. s9"Chayrayku roygaykichi allita mikunaykichipa. Mikunaykichi tiyan sinchikunaykichipa. Tukuy kankuna kishpinkichi. Niman suk chukchaykichi chinkankachu. Wr'!Chaymanta kayantin pakarinayaykaptin Pabluka tukuy chay runakunata willarkansapa allita mikunankunapa. Willarkansapa: —Ñami ishkay semanatana sukaman sufrishpaykichi mana allitachu mikushkankichi. oqW Chashna Pablu willaptin chay soldadukunaka kanowapa waskankunata tipirkansapa yakupi urmananpa. hpIChayta kawashpa Pabluka kapitanta tukuy soldadunkunata willarkansapa: —Kay barkuta purichik runakuna nitikunayaykansapami. Mana paykuna barkupi kipariptinkunaka kankunaka mana atipankichichu sipikuymanta kishpiyta. %oCChaypina chay barkuta purichik runakunaka paykunalla allpaman rishpa nitikunayarkansapa. Chashna nitikuyta munashpankuna chay barku sawanpi tiyak kanowata yakuman urayachirkansapa. Chay barku puntan partimanta llashak fierrukunata kacharik tukushpa yakuman urayamunayarkansapa. vneChaypina manchakurkansapa yaku ukupi manllayba rumikunapi takakunankunata. Shayachinayashpankuna chusku atun llashak fierrukunata watashpa chay barku washanpi kacharirkansapa. Chaypina Tata Diosta roygarkansapa utkana pakarinanpa. m+Chayrayku yaku ukuta yachanankunapa mashna metropimi allpaka nishpa metriyarkansapa. Chashna metriyashpankuna yacharkansapa kimsa chunka sokta metropi allpa kananta. Suk ratu washan kashkan metriyashpankuna yacharkansapa ishkay chunka kanchis metrollapina allpa kananta. :lmPablu chayta willawaptinkuna ishkay semanana Kreta ishlamanta llukshishkaynikuna karkan. Chaypina chay wayra suk laduman suk laduman pushawaptinkuna chay manllayba Adrea kochapi chayarkanisapa. Chaypi kaptinikuna chawpi tutapi barkuta purichik runakunaka yacharkansapa allpaman chayaykanaynikunata. RkTata Dios salvawaptinchikuna kay wayra suk ishlaman churawashunchisapa. =jsChashna chay angel willawashka kaptin amana llakiychinachu. Ñukaka tukuy shunku Tata Diosta kreyishpa allita yachani pay salvawananchikunata chay angel willawashkantashina. Bi}Willawashka: “Ama manchakuychu, Pablu. Roma llaktapa ashwan sinchi kamachikukpi chayanayki tiyan. Kanraykumi Tata Dioska kay barkupi rikmasikikunatapish wañuymanta salvankasapa.” rh]Ñukaka Tata Diospa wambran kashpayni payta kuyashpa kawsani. Tutapi paypa angelnin ñukapi rikurishka. wggKunanka allita uyariwaychi. Ama manchakuychichu. Kay barku sumiptinpish manami ni suknikichi wañunkichichu. \f1Chaymanta aypa diyakunata mana mikushpaynikuna Pabluka tukuy ñukaykunapa chawpinikunapi shayarishpa willawarkansapa: —Kay barkupi purikmasinikuna, alli kanman karkan willashkaynita kasushpa Kreta ishlapi kiparinanchikunapa. Chaypi kiparishpanchikuna mana sufrinchimansapachu karkan. Nima kargakunata wishchunchimansapachu karkan. e%Aypa diyakunata mana nima intita nima luserukunata kawarkanisapachu. Chay sinchi wayra katiptinlla manana yuyarkanisapanachu kawsayta. rd]Kimsaynin diya idenlla kaptin paykunalla tukuy ima llashakkunata wishchukurkansapa ama barku suminanpa. c#Kayantinpish sinchita wayrayllapi katirkan. Chayrayku barku purichik runakuna kallarirkansapa tukuy kargankunata yakupi wishchukuyta. &bEChaymanta barku purichik runakuna waskankunawan barkupa armasonninta allita watarkansapa ama wayra wakllichinanpa. Chay yaku ukupi suk playa montonanakudu tiyarkan. Chaypa shutin Sirite karkan. Chaypi barku arkakunanta manchashpankuna barkupa wayra pushanan taksha llachapankunata altu kaspinmanta templarkansapa. Chayta rurashpankuna tukuy chay tuta sakirkansapa chay wayra maytapish kaptin barkuta pushananpa. ayChashna chay wayra pushawaptinkuna rirkanisapa Kawda ishla mañanta. Chay taksha ishla mañanta riykaptinikuna manana sinchitanachu wayrarkan. Chaypina sukaman trabajashpa chay taksha aysadu kanowata barkupa sawanpi alsashpa churarkanisapa. `{Chay sinchi wayra pushawaptinkuna manana atiparkanisapachu barkuta sinchichiyta. Chayrayku wayrallana pushawarkansapa. }_sChashna riptinikuna suk ratullapi sinchi wayra barkuynikunata ishlamanta chay manllayba kocha chawpiman tankarkan. ^9 Chashna rinaynikunapa yuyaptinkuna kallarirkan chay llaktapa alli ladunmanta allimata wayrayta. Chayta kawashpankuna barkuta purichikkuna yuyarkansapa atipanankunata riyta. Chayrayku chay llaktamanta llukshishpaynikuna barkuta pusharkansapa Kreta ishla mañan mañanllata. a]; Buenos Puertospa barkukuna ratakunan mana allichu karkan tamya tiempu barkuka chaypi kiparinanpa. Chayrayku yaka tukuy chay runakuna munarkansapa Fenise llaktaman riyta. Chay llaktaka Kreta ishlapa alli ladunpi karkan. Yuyarkansapa alli kananta chaypi tamya tiempu kiparinaynikunapa. Chay barkupi riptinkuna sinchi wayrawan tinkunakurkansapa. \ Chaypina soldadukunapa kapitanninka Pabluta mana kreyishpa barkupa doyñunta kapitannintapish kasurkan rinankunallapa. =[s —Señorkuna, tamya tiempu kaptin mananami allinachu rinanchikunapa. Chashnalla rishpanchikuna kay barkuka tukuy kargakunawan suminman. Ñukanchikunapish sipikunchimansapa. Z! Chashna wayra tinkuwaptinkuna chay barku mana sinchita puriptin sukaman unayarkanisapa. Manana allinachu karkan chay manllayba yakuta rinaynikunapa. Manana unaynachu illarkan tamya tiempu kananpa. Chayrayku Pabluka chay barku purichik runakunata willarkansapa: Y1Chay ishla mañanta sukaman tankaypi tankaypi rishpaynikuna Buenos Puertos llaktapi chayarkanisapa. Chay llaktaka Lasea llakta ladunllapi karkan. XAypa diyakunata wayra tinkuwaptinkuna barkuka allimanta rirkan. Chayrayku sukaman tankaypi tankaypi Kinido llakta ladunpi chayarkanisapa. Chaypina chay wayra idenllata tinkuwaptinkuna Salmon llakta ladunta pasashpa Kreta ishlata vueltashpa rirkanisapa. W)Chay Mira llaktapi kapitan Julio Alejandriyamanta Italiaman rik barkuta tarirkan. Chay barkupi yaykuchiwarkansapa Romaman rinaynikunapa. V3Chipremanta chimbashpa Silisia partipa Panfilia partipa mañan mañanllata rirkanisapa. Chashna rishpa Lisia partipi Mira llaktapi chayarkanisapa. USidonmanta llukshiykaptinikuna sinchi wayra tinkuwarkansapa. Chayrayku Chipre ishla mañan mañanllata rirkanisapa. dTAChay barkupi rishpaynikuna kapitan Julioka alli modopi Pabluta pusharkan. Kayantin Sidon llaktapa barku ratakunanpi chayarkanisapa. Chaypi Pablutaka almitirkan amigunkunata rinanpa pasyak paykuna yanapanankunapa. SÑukaykunawan tantalla rirkan Aristarko. Payka Masedonia partimanta Tesalonika llaktamanta karkan. Chaypina Adramitio llaktapi suk barkupi yaykurkanisapa Romaman rinaynikunapa. Chay barkupa doyñun Asia partipi aypa llaktakunapi ratakuypi ratakuypi rinayarkan. MR Chashna Agripa Festota willashpa yuyarkansapa barkupi Italia partiman Pabluta kachayta. Chaypina paytaka suk presomasinkunawan tantallata kapitan Juliopa makinpi churarkansapa. Chay Julioka chay ashwan sinchi kamachikuk Augustopa tropapa kapitannin karkan. Ñuka Lukaspish paykunawan tantalla rirkani Pabluta yanapanaynipa. 6Qe Chaypina Agripaka Festota willarkan: —Atipanchiman kay runataka kachariyta mana kikin roygashushka kaptinka chay ashwan sinchi kamachikuk Sesarman kachanaykipa.NPChaypina suk laduman rirkansapa Pablu rimashkanta kikinkunapura parlak. Parlashpa willanakurkansapa: —Kay runaka mana nimata rurashkachu wañuchichinanchikunapa nima karselpi churananchikunapa. OChashna Pablu willaptin Agripaka shayarirkan. Shayariptin Bernisewan gobernador Festoka tukuy chaypi runakunaka shayarirkansapa. &NEChashna Agripa willaptin Pabluka aynirkan: —Tipitapish aypatapish yachachishpayni munayman ñukashina kreyikunaykipa. Munayman tukuy kay uyariwaykak runakunapish Jesukristuta kreyinankunapa. Chashna ñukashina kreyikuptikichi mana munaymanchu ñukashina kadenadu kanaykichipa. MChashna Pablu tapuptin Agripaka aynirkan: —Kan tipillata yachachiwashpayki ¿yuyankichu Jesukristuta kreyinaynita? L}Kamachiwaknini Agripa ¿chay ñawpa yachachikukkuna yachachikushkanta kreyinkichu? Ñuka allita yachani kreyikunaykita. gKGKaypimi judiyukunapa kamachikukninikuna Agripa. Paymi allita yachan tukuy willashkanayni chashna kashkanta. Mana kuchupi pakakushpachu Jesusta wañuchirkansapa. Chayrayku paypa ñawpakninpi mana nima manchakushpa rimani. J)Chashna Festo willaptin Pabluka willarkan: —Alli kamachiwaknini Festo, manami dementuchu kani. Allita yuyaykushpayni kuskata willayki. I)Pablu chayta willaptin chay kamachikuk Festoka sinchita willarkan: —¡Dementumi kanki, Pablu! Sukaman yachakushpayki dementuyashkanki. 3H_Killkarkansapa Tata Diosmanta shamudu runa sukaman sufrishpa wañunanta chaymanta wañushkanmanta kawsamunanta. Manara ni pi wañushkanmanta kawsamuptinra paymi kawsamurkan amana kutin wañunanpa. Paymi kawsamurkan judiyu runakunata mana judiyu runakunatapish willanankunapa mana alli rurashkankunamanta perdonanankunata. Tukuy chayllata ñukaka yachachikuni. Pabluka munarkan chay kamachikuk Agripa Jesukristuta kreyinanpa. G%Chashna wañuchiwanayaptinkunapish Tata Dios yanapawaptin kunankaman mana shaykushpa katinilla. Tukuy runakunata, kamachikukkunata, mana kamachikukkunatapish yachachiypi katini. Moiseska ñawpa yachachikuk runakunapish killkarkansapa imatami Tata Dios ruranka nishpa. }FsChashna yachachikuptini chay chikniwak judiyumasinikuna Tata Diospa wasinpi apiwashpa wañuchiwanayarkansapa. EPrimeruka Damasko llaktapi kawsak runakunata yachachirkanisapa Jesus salvakuk runa kananta. Chaymanta Jerusalenpipish, tukuy Judea partipipish judiyu runakunata, mana judiyu runakunata yachachirkanisapa. Willarkanisapa uchankunamanta wanashpa Tata Diosta kasushpa kawsanankunapa. Yachachirkanisapa allita rurashpa kawsanankunapa tukuy runakuna yachanankunapa Tata Diosta kreyinankunata. yDkChashna sielumanta Jesukristu willawaptin, kamachiwaknini Agripa, ñukaka chay willawashkanta kasushkani. h~}}|/{KzyxwwjvvEutzssCrrqppeoonImlljiihgg fteddc>bPaw``1__#^k]] [ZMYYtXWVV*U{TTSqRVQP{OtNMLLIKIHGFEDDCaBcAP@??>x==n<|::]9Z8^7*6544332 1g0o/..--++Y*))2(q'&<%h$K#"x eu=S&;@t(6 C y a qZj1;;az;0Mana ni pi kuerpunchita chikninchichu. Tukuy ñukanchikuna mikushpa kuydanakunchisapa sanulla kawsananchikunapa. Señorninchi Jesukristupish yachachiwashpanchikuna kuydawanchisapa paywan tantalla kawsananchikunapa. 0yY0Ñukanchikuna kuerpunchikunata kuydananchikunashina tukuy warmiyuk runakuna warminta kuyashpa kuydanankuna tiyan. Suk runa warminta kuyashpa kikin kuyanakuykan. |xq0Mayllawashpanchikuna Jesukristu yanapawaykanchisapa allita rurashpa Tata Diosllata kuyashpa kawsananchikunapa. Paypa novianshina kaptinchikuna prontanachiwaykanchisapa yurak chuya chuya llachapayuktashina mana uchayukta chaskiwananchikunapa. rw]0Jesukristu wañurkan Tata Dios uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. Yachachiwanchisapa payllata kasushpa kawsananchikunapa. Chay alli yachachiwananchikunata kreyiptinchikuna uchanchikunamanta yakuwanshina mayllawanchisapa. >vu0Jesukristu ñukanchikunata sukaman kuyawashpanchikuna wañurkan salvawananchikunapa. Jesukristu sukaman kuyawananchikunashina kankuna warmiyuk runakuna warmikichita kuyaychi. tua0Jesukristuta kreyik runakuna payta kasunanchikunashina tukuy kusayuk warmikuna kusanta kasunankuna tiyan. ltQ0Señorninchi Jesukristu tukuy payta kreyik runakunapa kamachiwakninchikuna kashpa salvawashpanchikuna kuydawanchisapa. Jesukristu kuydawananchikunashina tukuy runa warminpa kamachikuknin kashpa payta kuydashpa kawsanan tiyan. xsi0Kankuna kusayuk warmikuna, Señorninchi Jesukristuta kasunaykichishina kusaykichitapish allita kasuychi. r)0Jesukristuta kuyashpa kawsashpaykichi sukwan sukwan kasunakushpa kawsaychi. Pablu kasaradukunata yachachinsapa imashnami kawsankasapa nishpa. q0Señorninchi Jesukristuwan tantalla kawsashpaykichi kushikushpaykichipish sufrishpaykichipish tukuy tiempu Tatanchi Diosta agradesiychi. p10Salmokunata himnokunata kantukunata kantashpa sukwan sukwan animuchinakuychi. Señorninchi Jesukristuta tukuy shunku kushichishpa alabaychi. 5oc0Ama machaychichu. Machadu runakuna imatapish kaptin mana pinkakushpa ruransapa. Tata Diospa Espiritun kankunapi kawsaptin allita amañaychi payllata uyarinaykichipa. rn]0Akuychi munaypachi Tata Diospa munananta yachayta allita rurashpa allita yuyaykushpa kawsananchikunapa. m70Mana alli rurak runakuna ashwan ashwanta mana allikunata ruraykansapa. Chayrayku akuychi tukuy tiempu Tata Diospa munananllata rurashpa kawsaypachi. rl]0Chashna kaptin akuychi sukaman munaypachi allita rurashpa kawsayta. Alli yachak runakuna kaypachi. Qk0Chashna luspishina kawsashpankuna manana tutapishinanachu kawsankasapa. Chayrayku rimanchisapa:“Kanka mana allita rurashpa puñudushina kashpayki rikchamuyna.Kanka mana allita rurashpa wañudushina kashpayki atarimuyna.Chashna atarimuptiki Jesukristu luspishina kawsachishunki allita rurashpa kawsanaykipa.” pjY0 Chay mana alli rurak runakunata sinchita willananchikuna tiyan paykunapish luspishina kawsanankunapa. }is0 Pakallalla uchallikuk runakuna sukaman mana allita ruraptinkuna pinkakunchisapa mana alli rurashkankunata rimayta. h30 Ama uchallikushpa tutapishina kawsak runakunashina kawsaychichu. Suk runa pakallalla mana allita ruraptin willaychi mana allita ruraykananta. Ng0 Chayrayku munaychi Señorninchi Jesukristuta kushichishpa kawsayta. gfG0 Luspishina kawsashpanchikuna kuyanakushpa allita rurashpa kuskata rimashpa kawsashunchisapa. ^e50Ñawpa tiempu kankuna mana allita rurashpa tutapishina kawsarkankichi. Kunanka Jesukristuwan tantalla kawsashpaykichi luspishina kawsaykankichi. Chashna luspishina kawsashpaykichi allita rurashpa kawsaychi. =du0Chayrayku ama chay laya runakunashina kawsaychichu. Qc0Runakuna mana alli rimanata rimashpa llullachishunayaptikichi ama kasuychichu. Tata Dioska tukuy mana alli rimak mana alli rurak runakunata sukaman kastigankasapa mana payta kasushkankunarayku. ebC0Allita yachankichi chikan warmiwan kawsak runakuna, chikan ullkuwan kawsak warmikuna, pinkakunapa layata rurak runakuna mana atipanankunata Tata Diospa Jesukristupa mandunpi kawsayta. Rikchak laya tiyananllata munak runakuna ruradu dioskunata kuyakshinami. Chayrayku paykunapish mana atipansapachu Tata Diospa Jesukristupa mandunpi kawsayta. eaC0Ama pinkakunapa layata nima mana valekta rimaychichu. Ama mana allikunata rimaychichu sukkunata asichinaykichipa. Tata Dioska mana munanchu chay layakunata rimananchikunapa. Akuychi payta kushichishpa alabaypachi. `!0Tata Diospa wambrankuna kashpaykichi ama chikan warmiwan uchallikuychichu. Ama uchallikushpa kawsaychichu. Ama kikikichillapa rikchak layata munaychichu tiyapushunaykichipa. Allillata rurashpa kawsaychi ama ni pi rimananpa mana allita rurashpa kawsanaykichita. I_ 0Señorninchi Jesukristu sukaman kuyawashpanchikuna shamurkan wañuk Tata Dios uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. Chashna wañushpa Tata Diosta kushichishpa rupachidu mishkilla asnakshina karkan. Ñukanchikunapish Jesukristu kuyawananchikunashina akuychi kuyanakushpa kawsaypachi Tata Diosta kushichinanchikunapa. n^ W0Kankuna Tata Diospa kuyadu wambrankuna kashpaykichi pay kuyashunaykichishina kuyanakushpa kawsaychi. _]70 Sukwan sukwan allita kuyanakushpa yanapanakushpa kawsaychi. Jesukristu wañushkanrayku Tata Dios uchanchikunamanta perdonawashkanchisapa. Chayrayku ñukanchikunapish sukwan sukwan perdonanakunanchikuna tiyan.#\?0Ama piñakushpa nima makanakushpa nima ayninakushpa nima chikninakushpa nima yuyanakushpa kawsaychichu. Tukuy laya mana alli ruranakunata sakiychi. g[G0Ama Tata Diospa Espiritunta llakita kuychichu mana allita rurashpa kawsashpaykichi. Jesukristu kashkan shamunan diyakaman Tata Diospa Espiritunka shunkunchikunapi selluchawanchisapa paypa wambrankuna kananchikunapa. $ZA0Ama mana alli rimanakunata rimaychichu. Allillata rimashpa sukta sukta allita yachachishpa yanapashpa kawsaychi uyarishuk runakuna kushikunankunapa. =Ys0Ichará ñawpa suk kankuna suwa runa karkankichi. Suwakushka kashpaykichika kunanka amana kutin suwakuychinachu. Allita trabajaychi mana nimayuk runakunata yanapanaykichipa. X 0Mana perdonanakushpa chishyashpanchikuna supaypa munananta ruraykanchisapa. Chayrayku ama munaychichu piñakushpa chishyayta. oWW0Suk imapi piñanakushpaykichi kunanlla perdonanakuychi. Ama munaychichu piñakushpa chishyayta. BV}0Jesukristuta kreyishpa kawsashpanchikuna aypa kashpanchikunapish suk familyalla kanchisapa. Chayrayku tukuy piwan kuskallata rimashpa kawsaychi. Amana ni pita llullachiychinachu. U50Tata Dios kikin munashpa rurawashkanchisapa payllata kasushpa kawsananchikunapa. Chayrayku paypa rimananta kasushpa allita rurashpa kawsaychi. ET0Kunanka allillata yuyashpa Tata Diosta kuyashpa kawsaychi. #S?0Ñawpa tiempu kikikichillapa munanaykichita rurashpalla llullachinakushpa kawsarkankichi. Amana chay ñawpa rurashkaykichishina rurashpanachu kawsaychi. R0Payka kuskallata mana llullakushpa yachachikurkan. Ñuka yachani chay kuska yachachikushkanta allita kreyishpa kawsaykanaykichita. eQC0Señorninchi Jesukristuka manami chashna kawsananchikunapachu yachachiwashkanchisapa. P0Sinchi shunku kashpankuna mana pinkakushpa tukuy mana allikunata munashpa rurayta ashwan ashwanta rurashpalla kawsansapa. 0OY0Mana Jesukristuta kreyik runakuna sinchi shunku kashpankuna mana Tata Dioswan tantallachu kawsansapa. Mana Tata Diospa rimananta entiendishpa tutapishina kawsansapa. LN0Mana Jesukristuta kreyik runakuna kikinkunapa mana alli yuyayninkunallata yuyashpa kawsansapa. Jesukristu ñukata kachamuwashka kaptin willaykichi: Amana chay runakunashina kawsaychinachu. M0Jesukristuta allita kreyishpa sukwan sukwan animuchinakushpa kawsashpanchikuna ashwan allita kuyanakushpa kawsashunchisapa. Jesukristu sukta sukta yanapawashpanchikuna tantanachiwanchisapa sukwan sukwan yanapanakushpa kawsananchikunapa. Chaypirami ashwan ashwanta yachashunchisapa allita kuyanakushpa kawsayta. Pablu yachachiwanchisapa Jesukristuta allita kreyishpa kawsananchikunapa. L70Jesukristu kamachiwakninchikuna kaptin ashwan ashwanta payllata kreyishpa kawsaypachi. Kuskata rimashpa sukwan sukwan kuyanakushpa kawsaypachi. ,KQ0Chashna Jesukristu kawsashkanshina kawsashpanchikuna manana wambrakunashinanachu tukuy laya llullata kreyishunchisapa. Suk wambra mana entiendishpa mana kuskatara yuyashpa llullachikuk runakunata kunanlla kreyin. Ama munaypachichu llullakuk mana kuska yachachikuk runakunata kreyiyta. J+0 Akuychi animuchinakuypachi tantalla ashwan allita Jesukristuta kreyishpa kawsananchikunapa. Chaypirami Tata Diospa wambran Jesukristuta ashwan allita riksishunchisapa. Sukwan sukwan yanapanakushpanchikuna Jesukristu kawsashkanshina allita rurashpa kawsashunchisapa. PI0 Jesukristu sukta sukta atipachiwanchisapa ashwan allita payta sirvinanchikunapa. Yanapawanchisapa sukwan sukwan animuchinakunanchikunapa Jesukristuta ashwan allita kreyishpa kawsananchikunapa. 3H_0 Chashna tukuy layata kamachishpa suk ñukanchikunata kachamuwashkanchisapa tukuy maypi yachachikuk rinanchikunapa. Sukkunata atipachiwanchisapa Tata Dios ruranayananta rimayta. Sukkunata atipachiwanchisapa tukuy mayta rishpa parlachikunanchikunapa Jesukristu salvawakninchikuna kananta. Sukkunata atipachiwanchisapa Jesukristuta kreyikmasinchikunata kuydashpa yachachinanchikunapa ashwan allita rurashpa kawsanankunapa. {Go0 Jesukristu shamushka kashpa Tata Diospa kawsanan sieluman kutirkan tukuy maypi kashpa tukuy layata kamachinanpa. =Fs0 Tata Diospa killkadunpi rimashpa Jesukristu sieluman kutishkanta ¿imatatí willawanchisapa? Willawanchisapa Jesukristu kay allpaman shamushkanta sieluman kashkan kutinanpa. FE0Tata Diospa killkadunpi rimananshina Jesukristu chiknik runakunata kallpachishpa sieluman kutirkan. Chayman kutishpa runakunata atipachirkansapa chikan layata chikan layata ruranankunapa. "D=0Jesukristu kikin munashpa tukuy ñukanchikunata sukkunata suk layata sukkunata suk layata atipachiwanchisapa sukwan sukwan yanapanakunanchikunapa. 3C_0Tata Dioska sukllallami. Payllami Tatanchikuna. Paylla tukuy layapi allita kamachiwanchisapa. Yanapawanchisapa paypa munananta rurananchikunapa. Ñukanchikunapi kawsan. B0Señorninchi Jesukristuka tukuy layapi kamachikukmi. Payllata kreyishpa kawsanchisapa. Payllata kreyishpa bawtisakushkanchisapa. )AK0Chashna kuyanakushpa kawsashpanchikuna suk kuerpushinalla kanchisapa. Tata Diospa Espiritun rikchak layapi yanapawashpanchikunapish payka sukllallami. Chashnalla Tata Dioska tukuy ñukanchikunata akllawashkanchirayku shuyaykanchisapa paywan tantalla mana tukuyniyukta kawsananchikunapa. {@o0Tata Diospa Espiritun yanapashuptikichi munaychi tantalla kushikushpa yanapanakushpa kuyanakushpa kawsayta. ?0Roygaykichi ama kikikichilla kreyinakushpa sukwan sukwan kuyanakushpa yanapanakushpa mana piñanakushpa kawsanaykichipa. B> 0Ñuka kay karselpi wichkadu kani Jesukristu salvawananchikunata yachachikushkaynirayku. Karselpi kashpayni roygaykichi Tata Diospa aklladu kashpaykichi allita rurashpa kawsanaykichipa. =)0Jesukristuta kreyik runakuna kashpanchikuna tukuy tiempu kushikushpa Tata Diosta mana tukuyniyukta alabananchikuna tiyan. Chashna kachun.j<M0Tata Dios sukaman kuyawashpanchikuna roygananchikunamanta ashwan allita yanapawanchisapa. Sukaman yachaysapa kashpa atipan tukuy yuyayninchikunamanta ashwanta yanapawayninchikunata. Chayrayku akuychi payta alabaypachi. t;a0Mana atipanchisapachu entiendiyta Jesukristu sukaman kuyawananchikunata. Mana entiendiyta atipashpanchikunapish Tata Diosta roygani ashwan ashwanta entiendichishunaykichipa ashwan allita Tata Dioswan kushikushpa kawsanaykichipa. ":=0Chayta yachashpaykichi tukuy kreyikukmasikichiwan entiendinkichi tukuy layapi tukuy tiempu tukuy maypi kaptikichi Jesukristu sukaman kuyashunaykichita. r9]0Tata Diosta roygani yanapashunaykichipa mana shaykushpa ashwan allita Jesukristuta kreyishpa kawsanaykichipa. Chaypina sapichakuk kaspishina sinchi kashpaykichi ashwan ashwanta yachankichi Jesukristu sukaman kuyashunaykichita. @8y0Tatanchi Dios sukaman yachaysapa sukaman kuyakuk kaptin roygani paypa Espiritun sukaman yanapashunaykichipa. Roygani sinchichishunaykichipa allita Tata Dioswan kawsanaykichipa. O70Paypa wambrankuna allpapi sielupi rimanchisapa Tatanchikuna kananta. 60Kankuna ashwanta animuchinakunaykichipa Tatanchikuna Diospa ñawpakninpi kunkurikushpa roygani yanapashunaykichipa. 85i0 Chayrayku roygaykichi kankunata yachachishkaynirayku padesiptinipish mana shaykushpa Jesukristullata kreyishpa kawsanaykichipa. Kankunarayku padesinaynita yuyashpa ashwanta kushikushpa animuchinakuychi. Pablu Tata Diosta roygan tukuy kreyikmasinkuna entiendinankunapa Jesukristu sukaman kuyanankunata. #4?0 Jesukristu wañushpa salvawashkanchikunarayku payta kreyishpanchikuna atipanchisapa kushikushpa mana manchakushpa Tata Diosta orashpa kuyashpa kawsayta. #3?0 Manara nima tiyaptinra Tata Dioska yuyarkan Señorninchi Jesukristuta wañushkanmanta kawsachimunanta tukuy payta kreyik runakunata salvanankunapa. 02Y0 Kunanka aypa judiyu runakuna aypa mana judiyu runakunapish tantalla Jesukristuta allita kreyishpa kawsaykanchisapa. Jesukristuta tantalla kreyiptinchikuna sielupi sinchi kamachikukkuna sinchi awtoridarkuna kawawashpanchikuna yachankasapa Tata Dios sukaman tukuy layapi yachaysapa kananta. x1i0 Tata Dios tukuy layata rurashkanmantapacha yuyarkan mana judiyu runakunatapish salvayta. Chashna yuyashpapish manara ni pita willarkanrachu chay sukaman alli yuyananta. Kunan tiempu ñukata kachamuwarkan chay yuyananta yachachikunaynipa. 0w0Tukuy Jesukristuta kreyikmasinikunamanta ñuka yuyanakuni ashwan mana atipakshina kanaynita. Mana atipak kaykaptinipish Tata Dioska kachamuwashka mana yachaypa laya sukaman allima yachachikunanta mana judiyu runakunata yachachinaynipasapa. / 0Tata Dios tukuy layata atipak kashpa ñukata sukaman kuyawashpa yanapawarkan chay alli yachachikunanta yachachikunaynipa. .0Kunanka Tata Dios yachachiwashkanchisapa kankuna mana judiyu runakuna kashpaykichipish Jesukristuta kreyishpaykichi Tata Dioswan tantalla kawsaykanaykichita. Tata Diospa wambrankuna kashpaykichi Jesukristuta kreyik judiyu runakunawan suk familyalla kankichi. Chayrayku Tata Dios judiyu runakuna yanapawanankunata willawashkantashina kankunatapish willashunkichi yanapashunaykichita. n-U0Ñawpa tiempu Tata Dioska manara ni pita allitarachu yuyayninta yachachirkan. Kunanka Tata Diospa Espiritunka chay alli yuyayninta tukuy Jesukristupa disipulunkunata tukuy alli yachachikuk runakunata ñami yachachiwashkasapana. q,[0Chay killkashkaynita leyishpaykichi yachankichi Jesukristu salvawananchikunata allita entiendinaynita. +0Tata Dios ñawpa tiempu manara yachachikushkanta kunanka ñukata yachachiwashka. Chay yachachiwashkanta tipillata killkarkaykichi. *0Yachankichina Tata Dios sukaman kuyashushpaykichi kachamuwashkanta kankuna mana judiyu runakunata yachachinaynipasapa. A) }0Jesukristuta allita sirvishpa ñuka yachachikuni judiyu mana judiyu runakuna suk familyalla kananchikunata. Kankuna mana judiyu runakunata chayta yachachikushkaynirayku karselpi kani. =(s0Jesukristuwan tantalla kawsashpanchikuna sukwan sukwan kuyanakushpa kawsanchisapa. Tata Diospa Espiritun ñukanchikunapi kawsaptin Tata Diospa kawsanan wasinshina kanchisapa.D'0Jesukristuwan tantalla kawsaptinchikuna Tata Dios rurawaykanchisapa paypa wasinshina kananchikunapa. Tantanachiwaykanchisapa Jesukristullawan tantalla allita rurashpa kawsananchikunapa. &0Tukuy ñukanchikuna rumikunamanta ruradu Tata Diospa wasinshina kanchisapa. Tata Diospa ñawpa rimananta yachachikuk runakunaka Jesukristupa disipulunkunaka chay wasi kimik rumikunashinami. Jesukristuka tukuy kimik rumikunamanta ashwan sinchi rumishinami. z%m0Chayrayku kankuna mana judiyu runakuna Jesukristuta kreyishpaykichi judiyukunawan tantalla Tata Diospa wambrankuna kankichi. Jesukristuta kreyik runakunawan manana chikannachu kankichi. Tukuy ñukanchikuna suk familyallana kanchisapa. $10Jesukristu wañushkanrayku Tata Diospa Espiritun yanapawaptinchikuna judiyu mana judiyu runakunapish atipanchisapa Tata Diosta kuyashpa kawsayta. ##?0Kay allpaman Jesukristu shamurkan judiyu runakunata mana judiyu runakunatapish yachachiwananchikunapa sukwan sukwan kuyanakushpa kawsananchikunapa. a";0Jesukristu kruspi wañushpa chay ishkantin chikninakuk familyakunata atipachiwarkanchisapa Tata Dioswan allita kawsayta. Kunanka suk familyalla kashpanchikuna manana sukwan sukwan chikninakushpanachu kawsanchisapa. *!M0Jesukristu wañushkanrayku Tata Dios salvawanchisapa. Mana Moisespa kamachikunankunata kasushkanchikunaraykuchu salvawarkanchisapa. Jesukristu wañushkanrayku paywan tantalla kawsaptinchikuna ishkay familyamanta suk familyallata rurawashkanchisapa amana chikninakushpa kawsananchikunapa. 0Jesukristu wañushkanrayku judiyu mana judiyu runakuna paywan kawsaptinchikuna Tata Dios yanapawanchisapa kushikuypurulla kawsananchikunapa. Kushikuypurulla kawsashpanchikuna suk familyalla kanchisapa. Manana chikninakushpanchikunanachu kawsanchisapa. S0 Chaymanta Jesukristu yawarninta ichashpa wañushkanrayku Tata Dios kankunata paywan tantanachishushkankichi. Mana Jesukristuta kreyishkaykichimanta kunanka ñami paywanna tantalla kawsaykankichi. V%0 Mash allita yuyaychi. Ñawpa tiempu kankuna manara Jesukristuta kreyishpara kawsarkankichi. Judiyu runakunawan chikninakushpa kawsarkankichi. Tata Dioska mana kankunawanchu paktuta rurarkan nima willashurkankichichu salvakuk shamunanta. Mana Tata Dioswanchu kawsarkankichi. Nima yacharkankichichu Tata Dios salvashunaykichita. 30 Judiyumasinikuna yuyanakunsapa kuchuchinakushpa señaladu kashpankuna Tata Diospa wambrankuna kanankunata. Kankuna mana judiyu runakuna kaptikichi judiyu runakuna washanchashushpaykichi willashunkichi mana señaladu kaptikichi mana Tata Diospa wambrankuna kanaykichita. )K0 Jesukristuta kreyishkanchikunarayku Tata Dios atipachiwanchisapa allita rurashpa kawsananchikunapa. Ñawpamantapacha manara Jesukristuta kreyiptinchikunara Tata Dios munarkan allita rurashpa kawsananchikunapa. Jesukristu wañushkanrayku tukuy payta kreyikkuna suk familyalla kanchisapa. 0 Tata Dios mana perdonawashkanchisapachu allita rurashkanchikunarayku. Chayrayku mana ni pi atipanchisapachu alabanakuyta. _70Tata Dios kuyawashpanchikuna perdonawashkanchisapa Jesukristuta kreyiptinchikuna. Ñukanchikuna allita rurashpanchikunapish mana atipanchisapachu salvanakuyta. Tata Dios kikin munashpa perdonawashkanchisapa. N0Tata Dios kamachikuyta atipachiwanchisapa shamunan tiempu tukuy kawsakkunata kawachinankunapa sukaman kuyawananchikunata. Tukuy pita kawachinkasapa Jesukristu wañushkanrayku salvawananchikunata. jM0Tata Dios sukaman atipak kashpa Jesukristuta wañushkanmanta kawsachimurkan. Chashnashina ñukanchikunatapish kawsachiwashpanchikuna sukaman atipachiwanchisapa Jesukristuwan tantalla tukuy layapi kamachikunanchikunapa. 0Ñukanchikuna mana Tata Dioswan kawsayta yachaptinchikuna payka sukaman kuyawashpanchikuna uchanchikunamanta perdonawashkanchisapa. Tata Dios Jesukristuta kawsachimushka kashpa ñukanchikunatapish yanapawanchisapa paywan tantalla kawsananchikunapa.  0Chashna Tata Dios kastigawananchikuna kaptinpish sukaman kuyawashpanchikuna munarkan uchanchikunamanta perdonawayninchikunata. J 0Ñawpa tiempu mana alli rurak runakunashina ñukanchikunapish kawsarkanchisapa. Munananchikunallata rurashpa kawsarkanchisapa. Nasishkanchikunamantapacha tukuy mana alli yuyayninchikunallata rurashpa kawsarkanchisapa. Tata Dios tukuy mana alli rurak runakunatashina ñukanchikunatapish kastigawanchimansapa karkan. '0Jesukristuta mana kreyishpa kawsashpaykichi runakunallapa amañanankunata rurashpa kawsarkankichi. Kamachikuk supayta kasushpa kawsarkankichi. Chay supayka kay allpapi kamachikuk kashpa mana Tata Diosta kasunayak runakunata animuchinsapa mana allikunata ruranankunapa.  0Ñawpa tiempu kankuna mana allita rurashpa mana Jesukristuta kreyishpa kawsashpaykichi mana yachashkankichichu paywan tantalla kawsayta. ) M0Jesukristu umanchikunashina kaptin paypa kuerpunshina kanchisapa. Payka ñukanchikunapi kawsan. Paylla rikchak layapi yanapawashpanchikuna kuydawanchisapa.C 0Tata Dios Jesukristuta tukuy layata kushpa willarkan payna tukuy layapi kamachikunanpa. Willarkan Jesukristu tukuy kreyikukkunapa umanchikunashina kananpa payta allita kasunanchikunapa. + Q0Chaypi tiyachishpa payta willarkan mana tukuyniyukta tukuy patronkunata awtoridarkunata kamachikukkunata angelkunata supaykunata tukuy laya tiyakta kamachinanpa. & G0Tata Dios tukuy laya atipak kashpa wambran Jesukristuta wañushkanmanta kawsachimurkan. Payta kawsachimushpa kawsanan sielupi alli ladunpi tiyachirkan. 2 _0Tata Diosta roygani yachanaykichipa sukaman layata atipak kashpa tukuy kreyikukkunata sukaman yanapawananchikunata. Payka mana tukuyniyukta sukaman tukuy laya atipakmi.   0Tata Diosta roygani yachachishunaykichipa sukaman allimata kayawashkanchikunata paywan tantalla kawsananchikunapa. Tata Diosta roygani yachanaykichipa suknin diya kawsanan sielupi tukuy paypa wambrankunata sukaman allimata kushichiwananchikunata. ]  50Señorninchi Jesukristupa Tatan Diosta sukaman allima kaptin roygani allita yachachishunaykichipa. Chashna Tata Dios yachachishuptikichi entiendinkichi sukaman allima kananta ashwan allita payta riksinaykichipa. T  #0Chayrayku Tata Diosta sukaman agradesishpa kankunapa roygashpalla kawsani.   y0Ñukaka yachani kankuna Señorninchi Jesukristuta kreyishpa tukuy kreyikmasinchikunata kuyashpa kawsanaykichita.    0Tata Dios Espiritunta kuwashkanchisapa allita yachananchikunapa tukuy willawashkanchikunata kuwananchikunata. Paypa kawsanan sielupi chayashpanchikunara tukuy willawashkanchikunata chaskishunchisapa. Chayta yachashpanchikuna akuychi payta sukaman alabaypachi sukaman allima kaptin. Pablu Tata Diosta roygan wawkinkuna paninkuna entiendinankunapa Tata Dios tukuy laya atipak kananta. , S0 Kankunapish Tata Diospa alli yachachikunanta uyarishpaykichi kreyirkankichi Jesukristu salvakuknikichi kananta. Chayta kreyishpaykichi paywan tantalla kawsankichi. Kankunapi Tata Dios kachamunanpa rimashkan Espiritunka kawsan yachachishunaykichipa Tata Diospa wambrankuna kanaykichita.  0 Tata Dios munananta rurarkan ñukaykuna ñawpamanta Jesukristuta kreyik kashpaynikuna payta alabanaynikunapa yanapawashkankunarayku. L 0 Ñawpamantapacha yuyashkanshina Tata Dioska akllawarkanchisapa wambran Jesukristuwan tantalla kawsananchikunapa. Kikinpa munananta rurashpa tukuy laya willawashkanchikunata kuwashunchisapa. 4 c0 Chaymanta Tata Dios munashkan tiempu chayamuptin tukuy sielupi kawsakkunata tukuy allpapi kawsakkunata tantanachiwashunchisapa Jesukristu tukuy layapi kamachikuk kananpa. + Q0 Ñawpa tiempu Tata Dios manara ni pita yuyananta entiendichirkanrachu. Kunanka ñami yachachiwashkanchisapana wambran Jesukristu salvawakninchikuna kananta. \ 30Tata Dios tukuy layata yachak kashpa kuyawananchikunata entiendichiwashkanchisapa. % E0Tata Dios sukaman kuyawashpanchikuna wambran Jesukristu yawarninta ichashkanrayku uchanchikunamanta perdonawashkanchisapa amana kastigawananchikunapa.  -0Tata Dios sukaman kuyawashpanchikuna kuyadu wambran Jesukristuta kachamurkan yanapawananchikunapa. Chayrayku akuychi payta sukaman alabaypachi. U %0Tata Dios kuyawashpanchikuna sukaman munarkan paypa wambrankuna kananchikunapa. Chashna kuyawashpanchikuna wambran Jesukristuta kachamurkan wañunanpa Tata Dios yuyashkanshina wambrankuna kananchikunapa. j O0Tata Dios manara kay allpata rurashpara ñukanchikunata kuyawashpanchikuna yuyarkan Jesukristuta kachamunanta paywan tantalla kawsananchikunapa. Akllawarkanchisapa payllata kasushpa allillata rurashpa kawsananchikunapa. \~ 30Señorninchi Jesukristupa Tatan Diosta akuychi alabaypachi. Jesukristuwan tantalla kawsaptinchikuna sielupi kawsak Tata Dios kushichiwashpanchikuna kuyawashpanchikuna tukuy layapi sukaman yanapawanchisapa. } 0Tatanchi Diosta Señorninchi Jesukristuta roygani kuyashushpaykichi kushichishunaykichipa. Tata Dios sukaman allimata yanapawanchisapa. c| C0Munanayni wawkinikuna, paninikuna, Tata Dios munaptin Jesukristu ñuka Pabluta kachamuwashka rimananta yachachikunaynipa. Kankunata Efeso llaktapi Jesukristuta allita kreyishpa kawsakkunata kay kartata killkaykaykichi. V{%DKay rimachinaynikunata kikini killkaykani yachanaykichipa ñuka Pablu killkashkaynita. Ama kunkaychichu kay karselpi kanaynita. Tata Diosta roygani yanapashunaykichipa. Chayllatami killkaykichi.zDWawkinchi Arkipota kayta willaychi: “Jesukristu willashurkan rimananta yachachikunaykipa. Chay willashushkanta allita ruray.” Uy#DKay kartaynita leyishkaykichiwasha Laodisea llaktapi kawsak wawkinchikunaman kachaychi paykunapish leyinankunapa. Chaymanta Laodiseaman kachashkayni kartatapish paykuna kachamushuptinkuna leyiychi. >xuDChaymanta Laodisea llaktapi kawsak wawkinchikunata rimachipaychi. Wawkinchi Ninfotapish rimachipaychi. Wawkinchi Ninfopa wasinpi tantanakuk wawkinchikunatapish rimachipaychi. [w/DKay munananchi wawkinchi doktor Lukas wawkinchi Demaspish rimachishunkichi. SvD Allita willaykichi wawkinchi Epafras kankunapa sukaman Tata Diosta roygananta. Chaymanta Laodisea llaktapi Yerapolis llaktapi kawsak wawkinchikunata kuyashpa sukaman paykunapa Tata Diosta roygan. uD Wawkinchi Epafraspish rimachishunkichi. Payka Jesukristuta sirvikmi. Llaktamasikichi kashpa Tata Diosta kankunapa sukaman roygan. Chashna roygashpa munan mana shaykushpa Jesukristuta kreyishpa Tata Diospa munananta sukaman allita rurashpa kawsanaykichipa. t)D Chaymanta wawkinchi Jesuspish rimachishunkichi. Paypa suknin shutin Justo. Jesukristuta kreyik judiyu runakunamanta chay wawkinchikunalla ñukawan tantalla Tata Dios kamachikuk kananta yachachikushkasapa. Chashna ñukawan yachachikushpa sukaman kushichiwashkasapa. _s7D Ñukawan tantalla kay karselpi wawkinchi Aristarko. Paypish rimachishunkichi. Wawkinchi Bernabepa primun Markospish rimachishunkichi. Ñami willashkaykichina Markos kankunaman riptin allita chaskinaykichipa. 8riD Paywan tantalla llaktamasikichi munananchi wawkinchikuna Onesimo rinka. Payka Jesukristuta allita kreyishpa kawsan. Paykunami willashunkichi imashnami kawsaykanisapa nishpa. q5DKankunaman paytaka kachashkani willashunaykichipa imashnami kawsaykanisapa nishpa animuchishunaykichipa ashwan allita Jesukristuta kreyinaykichipa. 7pgDKay munananchikuna wawkinchi Tikiko Jesukristuta sirvikmasini kashpa sukaman allita yanapawashka yachachikuyta. Paymi willashunkichi imashnami kaypi kawsaykani nishpa. 4oaDPaykunawan allillapi kuskata kushikushpa parlaychi. Paykuna imatapish tapushuptikichi yachanaykichi tiyan allillapi sukta sukta ayniysapata. Pablu wawkinkunata rimachin. %nCDJesukristuta mana kreyik runakunapa ñawpakninkunapi allita rurashpa kawsaychi. Jesukristu salvawananchikunata parlayta atipashpaykichi parlachiychi. kmODTata Diosta roygaychi atipanaynipa allita yachachikuyta tukuy runakuna allita entiendinankunapa. Al{DTata Diosta roygaychi ñukaykunata yanapawanankunapa Jesukristu salvakuk kananta manara yachak runakunata allita yachachinaynikunapa. Chayta yachachikushkaynirayku kay karselpi kani. k}DAllita uyariwaychi. Ama kunkaychichu Tata Dioswan parlayta. Chashna mana shaykushpa paywan parlashpa agradesiychi. +j QDKankuna patronkuna, rantidu trabajadornikichita allita wiwashpa allillapi trabajachiychi. Allita yuyaychi sielupi kankunapapish patronnikichi Jesukristu kananta. si_DTata Dioska tukuy mana alli rurak runakunata kastiganankuna tiyan patron mana patron kaptinkunapish.6heDSeñorninchi Jesukristu alli patronninchikunashina kaptin yachanchisapa payta kasushpa kawsashpanchikuna willawashkanchikunashina paywan tantalla sielupi kawsashunchisapa. zgmDTukuy layapi kushikushpa mana killakushpa allita trabajaychi Señorninchi Jesukristuta kushichinaykichipa. f/DKankuna rantidu runakuna, patronnikichita allita tukuy layapi kasunaykichi tiyan. Patronnikichi kawashuptikichi mana kawashuptikichipish tukuy shunku munashpa Tata Diosta kuyashpa allillata rurashpa trabajaychi. Ama trabajaychichu patronnikichi alabashunaykichillapa. (eIDKankuna tatakuna, ama wambraykichita sukaman sinchita kamachishpa sientichiychichu. Paykunata sientichiptikichi ichara manana kasushunayankichimannachu. $dADKankuna wambrakuna, tukuy layapi tataykichita mamaykichita allita kasushpa kawsaychi. Paykunata kasushpa kawsashpaykichi Tata Diosta kushichinkichi. zcmDKankuna warmiyuk wawkinikuna warmikichita kuyanaykichi tiyan. Ama warmikichita rabyashpa sientichiychichu. zbmDKankuna kusayuk paninikuna, Señorninchi Jesukristuta kreyik kashpaykichi kusaykichita kasushpa kawsaychi. zamDTukuy layata rurashpaykichi rimashpaykichi Señorninchi Jesukristuta kasushpa kawsaychi. Jesukristu yanapashuptikichi Tatanchi Diosta agradesishpa kawsaychi. Pablu yachachiwanchisapa imashnami Jesukristuta kasushpa kawsashunchisapa nishpa. ` DJesukristupa yachachikunanta allita yuyashpa kawsaychi. Sukwan sukwan allita yachachinakuychi. Animuchinakuychi Jesukristuta ashwan allita kasunaykichipa. Tata Diosta agradesishpa salmokunata himnokunata kantukunata kantaychi payta alabanaykichipa. 7_gDTata Diosmi akllashushkankichi suk kuerpushinalla kanaykichipa. Chayrayku tukuy shunku kushikushpa Tata Diosta agradesishpa sukwan sukwan allillapi tantalla kawsaychi. ^/DTukuy alli ruranaykichimanta ashwan allimi kuyanakushpa kawsanaykichipa. Kuyanakushpa kawsashpaykichira atipankichi allillapi tantalla kawsayta. `]9D Sukwan sukwan allimallata kawsaychi. Runakuna ima mana allita rurashuptikichipish perdonaychilla. Señorninchi Jesukristu kankunata perdonashushkaykichishina kankunapish sukwan sukwan perdonanakushpalla kawsaychi. J\ D Tata Dios kankunata kuyashushpaykichi akllashushkankichi paypa wambrankuna kanaykichipa. Chayrayku mushuk layata rurashpa sukwan sukwan kuyanakushpa yanapanakushpa kawsaychi. Ama yuyaychichu sukkunamanta ashwan alli kanaykichita. Allima modoyuklla kawsaychi. Suk runa imatapish willashuptikichi allillapi ayniychi. 7[gD Jesukristu ñukanchikunapi kawsaptin ima laya runakuna kaptinchikunapish mana nimananchu. Judiyu mana judiyu runakuna, señaladu mana señaladu runakuna, chikan llaktamanta runakuna, awka runakuna, rantidu mana rantidu runakuna kaptinchikunapish mana nimananchu. Payka tukuy layapi kamachikukmi. ,ZQD Kunanka rurawakninchikuna Tata Dios kawsananshina mushuk layata rurashpana kawsaykankichi. Tata Dios yanapashuykankichi ashwan allita payta riksinaykichipa. Y!D Ama sukwan sukwan llullachinakushpa kawsaychichu. Ñawpa mana allita rurashpa kawsarkankichi. Kunanka manana chashnanachu kawsaykankichi. 4~~}Q|{{zlyxxSwv/uztZs qpp3nm?llknj4i|hhgfg[f(eddQc;b4a_^^B]\\4[ZZYY#XXwXWcWVTTSRlQPP&NMMqK~JHCGVEaCBA@.?[>E=c<;::d9876543<10A.-f+*$)'&%%$$F#""=!m ~4 X+/"N  } OFz4 & Wawkinikuna, paninikuna, chay runakunaka llullachishushpaykichi willashunkichi ñuka yachachikunaynita señaladu kaptinchikunara Tata Dios perdonawananchikunata. Manami chashnachu yachachikuni. Chashna yachachikuptinika chay runakunaka manana sufrichiwanmansapanachu. Jesukristu kruspi wañushkanrayku Tata Dios perdonawananchikunata yachachikuni. Chayrayku chikniwaykansapa. 7 g& Ñukaka yachani Tata Dios yanapashunaykichita kashkan Jesukristuta kreyishpa kawsanaykichipa. Pipish kaptin Tata Dioska chay llullachishuknikichi runakunata kastigankasapa. X)& Chay runakunata kasuptikichi tipimanta tipimanta ashwanta llullachishunkichi. nU&Chay llullachishuknikichi runakuna mana kayashuknikichi Tata Diospa rimanantachu yachachishunkichi. G&Ñawpaka kankuna Jesukristuta allita kasushpa kawsaykashkankichi. ¿Imapatí kunanka chay llullachishuknikichi runakunata kreyishpaykichi manana alli yachachikunaynitaka kasunkichina? kO&Jesukristuwan kuyanakushpa kawsaptinchikuna mana nimananchu señaladu mana señaladu kaptinchikunapish. Jesukristullata kreyishpa kawsananchikuna tiyan. Payllata kreyishpanchikuna sukwan sukwan kuyanakushpa kawsashunchisapa. 2]&Ñukanchikuna Tata Diospa Espiritunwan kawsashpanchikuna Jesukristuta kreyishpa kawsashpanchikuna yachanchisapa Tata Dios uchanchikunamanta perdonawananchikunata. &Kankuna Moisespa kamachikunankunata kasushpa kawsashpaykichi rimankichi chayta kasushkaykichirayku Tata Dios perdonashunaykichita. Manana Jesukristuta kreyishpanachu kawsaykankichi. Manana munankichinachu Tata Dios kuyashushpaykichi salvashunaykichita.  &Kashkan willaykichi. Kankuna señalachinakushpaykichika tukuy Moisespa kamachikunankunata kasushpalla kawsanaykichi tiyan. 2]&Mash uyariwaychi. Ñuka Pablu allita willaykaykichi ama señalachinakuyta munanaykichipa. Chashna señalachinakushpaykichika yankapa Jesukristuta kreyishkankichi. n W&Ñukanchikuna Jesukristuta kreyiptinchikuna payka yanapawanchisapa amana kikinchikunallapa munananchikunata rurashpa kawsananchikunapana. Chayrayku amana rantidu runakunashina Moisespa kamachikunankunata kasushpa kawsaychinachu. a;&Wawkinikuna, paninikuna, chashna Tata Dios rimaptin yachanchisapa Jesukristullata kreyishpa kawsashpanchikuna Sarapa wawanshina Tata Diospa wambrankuna kananchikunata. Mana Agarpa wawanshinachu kanchisapa.<~q&Tata Diospa rimananka kashna willawanchisapa: Tata Dios Abrahamta willarkan: “Chay rantidu warmikita wawantinta karkuy ama Sarapa wawanwan tiyapushuknikita patumanakunanpa.” ]}3&Tata Dios yanapaptin Saraka wawan Isakta wawayarkan. Chaymanta Agarpa wawan Ismael Sarapa wawan Isakta chiknirkan. Kunanpish Moisespa kamachikunankunata kasuk runakuna ñukanchikunatapish chikniwanchisapa. |5&Wawkinikuna, paninikuna, Tata Dios Abrahamta aypa mirakninkuna tiyananpa willashkanrayku ñukanchikuna iden Sarapa wawan Isakshina kanchisapa. +{O&Tata Dios killkadunpi mana wawayak warmita willarkan:“Kan mana niman suk wawayuk warmi kashpaykipish kushikuylla.Mana wawayay nanayta mallishpaykipish kushikushpayki kapariy.Kusayki sakishushka kaptinpish chay kusayuk warmimanta ashwan aypa miraknikikuna tiyanka.” Pz&Chaymanta ñukanchikuna Tata Diospa wambrankuna kashpanchikuna manana rantidu runakunashinanachu kawsanchisapa. Sielupi mushuk Jerusalen llaktaman rishunchisapa Tata Dioswan kawsananchikunapa. xyi&Chay warmi Agarka yuyachiwanchisapa Arabia partipi Sinai urkuta. Chay Sinai urkuka yuyachiwanchisapa llakta Jerusalenta. Chay llaktapi kunankaman judiyu runakuna Moisespa kamachikunankunata kasushpa rantidu runakunashina kawsansapa. Wx'&Chay ishkay warmikuna yuyachiwanchisapa Tata Dios ishkay laya paktuta rurashpa yanapawananchikunata. Suk paktuta rurarkan Sinai urkupi. Chay Sinai urkupi ruradu paktu yuyachiwanchisapa Abrahampa rantidu warmin Agarta. Sinai urkupi Tata Dios kamachikunankunata Moisesta kurkan. Runakuna tukuy kamachikunankunata mana kasuptinkuna Tata Dioska kastigankasapa. Chayrayku tukuy Moisespa kamachikunankunata kasunayak runakuna rantidu runakunashinami kawsansapa. Ww'&Chay rantidu warmi Agarpa wawan nasirkan tukuy wambrakuna nasinanshinalla. Chaymanta Tata Dioska Abrahamta willarkan warmin Sara vieja kaykashpapish wawayananta. Tata Dios willashkanshina Sara wawayarkan. >vu&Chay killkadunpi riman: Abrahampa tiyapurkan ishkay wambrankuna. Suk karkan rantidu warmi Agarpa wawan. Suk karkan kikin warmin Sarapa wawan. Warmin Saraka mana rantiduchu karkan. u#&Mash uyariwaychi. Kankuna Moisespa kamachikunankunata kasushpa kawsanayashpaykichi ¿manachu yachankichi imatami Moiseska killkarkan? >tu&Sukaman munayman kankunawan kayta allita yachachinaynipasapa. Kankunamanta karupi kashpayni mana yachanichu imashnami yanapaykichiman nishpa. Pablu suk ejempluta parlachikun. 6se&Munanayni wambraynikuna, sukaman llakini yachachikunaynita manana kasushpa kawsaptikichina. Iden wawayanayak warmishina kankunarayku sukaman llakishpa sufriykani. Llakishpaynipish katisha yachachiynikichillapi Jesukristullata allita tukuy shunku kuyashpa pay kawsashkanshina kawsanaykichikaman. Mr&Alli kanman chay runakuna deverasta kuyashunaykichipa. Mana allichu yachachishunaykichipa ama ñukata kuyawanaykichipa. Ñuka kankunawan kaptini mana kankunawan kaptinipish kuyawanaykichi tiyan. (qI&Chay mana alli yachachikukkuna kuyashuknikichishina tukunsapa amana ñukata kasuwashpana kawsanaykichipa. Munansapa paykunallata sukaman kasunaykichipa. Vp%&Allita kankunata yachachiptini ¿imapatí kunanka yuyankichi chikninaynita? >ou&Chay tiempu sukaman kuyawashpa yanapawanayashpaykichi ñawikichita kuwayta atipashpaykichika kuwankichiman karkan. ¿Imapatí kasuwashkaykichimanta kunan manana kuyawaykankichina? n&Unkudu kaykaptinipish munawarkankichilla. Suk angeltashina kikin Jesukristutashina uyariwashpa mana washanchawashpa chaskiwarkankichi. wmg& Allita yachankichi unkudu kashkaynirayku kallarishkaynita Jesukristu salvawananchikunata yachachiynikichita. @ly& Wawkinikuna, paninikuna, kankuna ñawpa sukaman kuyawashpaykichi yanapawarkankichi. Chayrayku roygaykichi ñukashina amana Moisespa kamachikunankunata kasushpa kawsanaykichipa. tka& Moisespa kamachikunankunata kasushpa kawsaptikichi llakishpa yuyani yankamanta sukaman yachachishkaynita. sj_& Watan watan killan killan aypa fiestakunata rurashpaykichi yuyankichi Tata Diosta kushichiykanaykichita. -iS& Kunanka Tata Diosta riksiptinchi paypish riksishunkichi. Chashna Tata Dios riksishuptikichi ¿imapatí munankichi runakunapa amañanankunallata rurashpa kawsayta? uhc&Ñawpa tiempu kankuna manara Tata Diosta riksishpaykichira ruradu dioskunata kasushpa kawsarkankichi. g}&Tata Diospa wambrankuna kashpanchikuna manana rantidu wiwachushinanachu kanchisapa. Paypa wambrankuna kashpanchikuna tukuy paypa tiyapunan ñukanchikunapa. Pabluka llakin Galasiapi wawkinkuna manana paypa yachachikunanta kreyishpana kawsaptinkuna. Hf &Chaymanta Tata Diospa wambrankuna kaptinchikuna paypa wambranpa Espiritunta kachamurkan ñukanchikunapi kawsananpa. Payka yachachiwanchisapa Tata Diosta willayta: “Kanmi tatayni kanki.” e&Jesukristu salvawashkanchisapa Tata Diospa wambrankuna kananchikunapa amana Moisespa kamachikunankunatana kasunanchikunapa. Rd&Chaymanta Tata Dios munashkan tiempu chayamuptin chaylla wambran Jesukristuta kachamuptin suk warmimanta nasirkan. Jesukristu judiyu runa kashpa Moisespa kamachikunankunata allita kasushpa kawsarkan. c}&Ñawpa tiempu ñukanchikunapish manara Jesukristuta kreyishpara chay taksha wiwachu wambrashina karkanchisapa. Chay wiwachu yachachikninkunata kasushpa kawsashkanshina ñukanchikunapish runakunapa amañanankunallata rurashpa kawsarkanchisapa. b&Chay wambra taksha kashpa tatan willashkan tiempukaman tatan sakishkankunata kuydak runata yachachik runata kasunan tiyan. La &Kunan suk ejempluta parlachiykichi. Suk runa wañuptin tukuy tiyapunan wambranpa kiparin. Wambran taksha kashpaka manara wasinpi atipanrachu kamachikuyta. Wiñanankaman iden wiwachushina kawsan. $`A&Jesukristuta kreyishkanchikunarayku Abrahampa mirakninshina kanchisapa. Tata Dios Abrahamta yanapashkanshina ñukanchikunatapish yanapawashunchisapa.6_e&Paywan kuyanakushpa tantalla kawsaptinchikuna Tata Dioska judiyukunata mana judiyukunata rantidu mana rantidu runakunata ullkukunata warmikunata tukuyllata kuyawanchisapa. #^?&Bawtisakushpanchikuna Jesukristuwan tantalla kawsanchisapa. Mushuk llachapa churakudushina kanchisapa Jesukristu kawsashkanshina kawsananchikunapa. Z]-&Kunanka Jesukristullata kreyishpanchikuna Tata Diospa wambrankunana kanchisapa. m\S&Kunanka Jesukristullata kreyiptinchikuna Moisespa kamachikunankuna manana yachachiwanchisapanachu. K[&Moisespa kamachikunankuna wambrakunata yachachikshina Jesukristuman pushawanchisapa. Chaymanta Jesukristu shamuptinna payta kreyiptinchikuna Tata Dios uchanchikunamanta perdonawanchisapa. hZI&Manara Jesukristu shamuptinra Tata Diospa kamachikunankuna tukuy runakunata yachachirkansapa mana alli rurak kanankunata. Chaymanta Jesukristu shamuptinna Tata Dios yachachiwanchisapa payllata kreyishpa kawsananchikunapa. >Yu&Tata Dios rimananpi willawananchikunashina mana atipanchisapachu kikinchikunalla salvanakuyta. Chayrayku Jesukristu salvawananchikunata kreyiptinchikuna Tata Dios salvawanchisapa. Xy&Ichará kankuna yuyaykankichi Tata Dios kamachikunankunata kushpa yachachiwaykananchikunata Abrahamta willashkan manana alli kanantana. Manami chaytachu Tata Dioska yachachiwaykanchisapa. Ñukanchikuna tukuy kamachikunankunata mana kasuyta atipanchisapachu. Tukuy chaykunata kasushpa atipashpanchikunaka kikinchikunalla uchanchikunamanta salvanakuyta atipanchimansapa. W&Chaykamanka Tata Dios Abrahamta yanapananta willashpa mana angelkunata nima suk runata willarkanchu Abrahamta willananpa. Tata Dioska uya uya Abrahamta willarkan yanapananta. Moisespa kamachikunankuna entiendichiwanchisapa Jesukristullata kreyinanchikunapa. OV&Chashna Tata Dios willashkanraykulla Abrahamta yanapashpa ¿imapatí Moisesta kamachikunankunata kurkan? Kamachikunankunata kurkan tukuy runakunata yachachinankunapa mana Tata Diosta kasuk runakuna kanankunata. Abrahampa willashkan miraknin Jesukristu shamunankaman chay kamachikunankunata kurkan. Tata Dioska angelninkunata willarkansapa kamachikunankunata Moisesta kunankunapa. Chaymanta Moiseska angelkunamanta chaskishpa runakunata kurkansapa. kUO&Tata Dioska kikin munashpa Abrahamta willarkan yanapananta. Manami willarkanchu kamachikunankunata kasushpa kawsashkanrayku yanapananta. Tata Dioska kikin munashpa iden Abrahamtashina ñukanchikunatapish yanapawanchisapa. Moisespa kamachikunankunata kasushkanchikunarayku Tata Dios yanapawashpanchikunaka manana kikin munashpanachu yanapawanchimansapa. ZT-&Kaytami willaykichi. Tata Dios Abrahamwan suk paktuta rurarkan. Chay killkadu paktuta rurashkanmanta chusku pachak kimsa chunka wata washan Moisesta kamachikunankunata kurkan. Chashna kamachikunankunata kushpa manami chay paktuta chikan layatachu rurarkan. Manami ni pita willarkanchu Abrahamwan rurashkan paktu mana alli kananta. ySk&Mash uyariwaychi. Suk paktuta rurananchikunashina ñawpa tiempu Tata Diospish awilunchikuna Abrahamta willarkan yanapananta. Willarkan mirakninrayku tukuy runakunata yanapanankunapa. Mana willarkanchu aypa mirakninkunarayku tukuy runakunata yanapanankunapa. Tata Dios Abrahamta entiendichiykarkan paypa miraknin Jesukristurayku tukuy runakunata yanapanankunapa. qR[&Wawkinikuna, paninikuna, suk ejempluta willaykichi. Paktuta rurashpanchikuna ishkantin paktu rurak runakuna firmanchi. Chashna firmashpanchi chay paktuta allita rurananchikuna tiyan. Mana ni pi michawanchimansapachu ama chay paktuta rurananchikunapa. Mana ni pi willawanchimansapachu chay paktuta mirachinanchikunapa nima chikan layata rurananchikunapa. Q}&Jesukristu tukuy mana judiyu runakunapapish kruspi wañurkan. Chayrayku Tata Dios Abrahamtashina tukuy paykunatapish yanapansapa. Tata Dios willawashkanchishina Jesukristu wañushkanrayku tukuy payta kreyik runakunata Espiritunta kuwashunchisapa. Tata Dios kamachikunankunata Moisesta kushpa mana willarkanchu chaykunata kasuptinchikuna uchanchikunamanta salvawananchikunata. 0PY& Moisespa kamachikunankunata mana tukuyta allita kasushpa kawsayta atipashpanchikuna wañunanchikuna tiyan. Chayrayku Jesukristuta iden uchasapa runashina ñukanchikunarayku kruspi chakatadu wañurkan. Jesukristu wañushkanrayku Tata Dioska manana ñukanchikunata kastigawashunchisapanachu. Tata Diospa killkadunpi riman: “Suk runa sukaman mana allita ruraptinka payta wañuchishpa kaspipi chakatanaykichi tiyan.” qO[& Moisespa kamachikunankunata allita kasushpa mana atipanchisapachu uchanchikunamanta salvanakuyta. Tata Diospa killkadunpi riman: “Kankuna tukuy Moisespa kamachikunankunatara kasushpaykichira Tata Dioswan tantalla kawsankichi.” {No& Allita yachanchisapa mana Moisespa kamachikunankunata kasushkanchikunaraykuchu Tata Dios perdonawananchikunata. Tata Diospa killkadunpi riman: “Kankuna Tata Diosta allita kreyishpaykichika paywan tantalla mana tukuyniyukta kawsankichi.” {Mo& Tata Diospa killkadun riman: “Maykan runa tukuy Moisespa kamachikunankunata mana allita kasuptin Tata Dios kastiganka.” Chayrayku yachanchisapa tukuy kamachikunankunata mana allita kasuptinchikunaka Tata Dios kastigawananchikunata. L/& Abraham Tata Dios salvananta kreyiptin payka yanaparkan. Chashnashina tukuy Tata Dios salvakunankunata kreyikuk runakunatapish yanapansapa. :Km&Ñawpamantapacha Tata Dios yacharkan mana judiyu runakunatapish perdonanankunata paykuna salvanankunata kreyiptinkuna. Tata Dios chayta yachashpa Abrahamta kay alli rimananta willarkan: “Salvanaynita kreyishkaykirayku ñuka kantashina tukuy llaktakunapi kreyikukmasikikunatapish yanapashasapa.” J9&Ñukanchikunapish kreyinanchikuna tiyan Tata Dios salvawananchikunata. Chashna kreyiptinchikuna iden Abrahamshina Tata Diospa wambrankuna kanchisapa. I&Ñawpa tiempupish Abraham kreyirkan Tata Dios salvananta. Chashna Abraham kreyiptin Tata Dioska willarkan uchanmanta perdonananta. wHg&Jesukristupa yachachikunanta kreyishpa kawsaptikichi Tata Dioska Espiritunta kushushkankichi. Chaypina Espiritunka kankunapi almirana layata ruran. Manami Moisespa kamachikunankunata kasushkaykichiraykuchu Espirituntaka kushushkankichi. !G;&Moisespa kamachikunankunata kasushpa kawsaptikichi yankamanta Jesukristuta kreyishpa padesishkankichi. Mana munanichu sufrishkaykichi yankapa kananta. EF&Chashna yachachishkaynita kreyishpa Tata Diospa Espiritunta chaskishpaykichi kunanka ¿imapatí yuyankichi kikikichilla Moisespa kamachikunankunata kasushpa Tata Dioswan kawsanaykichita? ^E5&May willawaychi. ¿Ariya Moisespa kamachikunankunata kasushpallachu Tata Diospa Espiritunta chaskishkankichi? ¿Manachu Tata Diospa Espiritunta chaskishkankichi ñukaykuna yachachishkaynita kreyishpaykichi? D &Chay Galasiapi wawkinikuna, paninikuna, ñukaykuna allita yachachishkaykichi Jesukristu kruspi wañushkanta perdonawananchikunapa. ¿Ariya mana alli yuyayukchu kankichi? ¿Pití llullachishushkankichi Jesukristuta kreyishkaykichimanta chikan layata yuyanaykichipa? OC&Moisespa kamachikunankunata kasushkanchikunarayku Tata Dios perdonawaptinchikunaka Jesukristu yankamanta wañunman karkan. Tata Dios kuyawananchikunata ama kawaypachichu mana nimatashina.B5&Jesukristu kruspi chakatadu kaptin ñukanchikunapish payta kreyishpanchikuna paywan tantalla chakatadushina kanchisapa. Chayrayku payka ñukanchikunapi kawsashpa yanapawanchisapa allita rurashpa kawsananchikunapa. Chayrayku kay allpapira kawsashpanchikunara Tata Diospa wambranta kreyishpa kawsanchisapa. Payka sukaman kuyawashpanchikuna wañurkan Tata Dios uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. BA}&Moisespa kamachikunankunata mana allita kasuyta atipashpanchikuna yachanchisapa uchasapa kananchikunata. Jesukristuta kreyishpara atipanchisapa Tata Diosta kushichishpa kawsayta. #@?&Ñawpa yachachikurkani Moisespa kamachikunankunata kasushpa kawsananchikunapa. Chayta sakishpa kunanka yachachikuni Jesukristullata kreyiptinchikuna Tata Dios salvawananchikunata. Chaymanta kashkan Moisespa kamachikunankunata kasunanchikunata yachachikushpaynika uchallikuykayman. ?9&Ñukanchikuna Jesukristuta kreyishpa kawsashpanchikuna yachanchisapa Tata Dios perdonawananchikunata. Mana Moisespa kamachikunankunata kasuptinchikunachu Tata Dioska salvawanchisapa. Chashna manana Moisespa kamachikunankunata kasuptinchikuna chay llullakuk runakuna willawanchisapa uchallikuykananchikunata. Chashna kaptinka ¿Jesukristuchu uchallichiwanchisapa? Manami payka uchallichiwanchisapachu. q>[&Judiyu runa kashpaynikunapish yachanisapa Jesukristullata kreyiptinchikuna Tata Dios uchanchikunamanta perdonawananchikunata. Mana Moisespa kamachikunankunata kasushkanchikunaraykuchu perdonawanchisapa. Chayrayku judiyu mana judiyu runakunapish Jesukristullata kreyinchisapa Tata Dios perdonawananchikunapa. Mana Moisespa kamachikunankunata kasushkanchikunaraykuchu Tata Dios perdonawanchisapa. Tata Dioska manami ni pita perdonankachu Moisespa kamachikunankunallata kasushkankunarayku. i=K&Wawkinikuna, paninikuna, ñukanchikunamanta sukkuna judiyu kastamanta nasidu kanisapa. Mana judiyu runakuna uchasapa kashpankuna Moisespa kamachikunankunata mana kasunsapachu. Ñukaykuna mana paykunashinachu kanisapa. p<Y&Chashna Pedru paykunawan manana mikunayashpana Jesukristu yachachikushkanta manana kasurkannachu. Chayrayku ñukaka tukuy wawkinchikunapa ñawpakninkunapi Pedrutaka piñayashpa willarkani: “Kanka judiyu runa kaykashpayki mana judiyu wawkinchikunawan mikushpayki entiendichishkankisapa Tata Dios tukuy runakunata chaskinankunata. Chaymanta chay mana judiyu wawkinchikunamanta anchushpayki ñami entiendichiykankisapana Moisespa kamachikunankunata kasunankunapa. ¿Imapatí mana allita entiendichiykankisapa?” Jesukristuta kreyiptinchikuna Tata Dios salvawanchisapa judiyu runakunata mana judiyu runakunatapish. C;& Chaypina Pedru mana paykunawan mikuptin kawashpana judiyumasinkunapish manana munarkansapanachu mana judiyu wawkinkunawan mikuyta. Bernabepish manana paykunawan mikunayarkannachu. o:W& Chay Antiokiya llaktapi kashpa Pedruka Jesukristuta kreyikmasinkunawan mana judiyukuna kaptinkunapish tantalla mikurkan. Chaypina Jerusalenmanta Santiago kachamushkan runakuna chayamushpankuna yacharkansapa Pedru mana judiyu runakunawan mikushkanta. Chay Santiago kachashkan runakuna munarkansapa tukuy Jesukristuta kreyik runakuna Moisespa kamachikunankunata kasunankunapa. Chayrayku Pedruka mana judiyu wawkinkunawan manana mikunayarkannachu chay runakuna chatanankunata manchashpa. r9]& Chaymanta wawkini Pedru Antiokiya llaktaman riptin ñuka uyanpi willarkani mana alli ruraykananta. X8)& Chaykunata parlanakushpaynikuna willawarkansapa mana nimayuk runakunata yanapanaynikunapa. Ñukapish chashnalla yuyashkani paykunata yanapaysapallata. Pablu Pedruta willarkan mana allita ruraykananta. `79& Chayrayku chay alli munadu kamachikuk wawkinikuna Santiagowan Pedru Juanpish yacharkansapa Tata Dios kachamuwashkanta. Chayta yachashpankuna ñukata Bernabeta makinkunata kuwashpankuna almitiwarkansapa yachachikukmasinkuna kanaynikunapa. Willawarkansapa mana judiyu runakunata yachachinaynipasapa paykuna judiyu runakunata yachachinankunapa. 6&Kikin Tata Dios Pedruta judiyu runakunaman kachashpa ñukatapish kachamuwashka mana judiyu runakunata yachachinaynipasapa. i5K&Chay kamachikuk runakunaka allita yacharkansapa Tata Dios ñukata kachamuwashkanta mana judiyu runakunata yachachinaynipasapa Jesukristu salvawananchikunata. Tata Dios Pedruta kacharkan judiyu runakunata yachachinankunapa. L4&Chay kamachikuk wawkinikunaka yachashkaynimanta manami ashwantachu yachachiwarkansapa. Paykuna kamachikuk kaptinkunapish ñukapa mana nimananchu. Tata Dios yachan allita yachachikunaynita. 37&Chayta yachachikuptinkuna mana nima layapi paykunataka kasunayarkanisapachu. Munarkanisapa kankuna allita Jesukristullata kreyishpa kawsanaykichipa. }2s&Mana kuskata yachachikuk runakuna munarkansapa tukuy Jesukristuta kreyik runakuna señalachinakunankunapa. Chay runakuna llullakushpa wawkinchikunapi tukushpankuna yachachirkansapa tukuy Moisespa kamachikunankunata kasushpa kawsananchikunapa. ~1u&Chashna almitiwashpankuna purikmasini Titota mana judiyu kaptinpish mana apurarkansapachu señalachinakunanpa. t0a&Chayman rirkani Tata Dios willawaptin rinaynipa. Chaypi chayashpayni Jesukristuta kreyikkunapa kamachikukninkunallawan tantanakurkani. Paykunataka entiendichirkanisapa mana judiyu runakunata yachachinaynita Jesukristu salvawananchikunata. Munarkani chay kamachikuk wawkinikuna almitiwanankunapa mana judiyu runakunata yachachinaynipasapa ama trabajashkayni yankamanta kananpa. Chashna entiendichiptinikuna chay kamachikukmasinikunaka almitiwarkansapa mana judiyukunata yachachinaynikunapa. / &Chaymanta chunka chusku wata washa wawkinchikuna Bernabewan kashkan Jerusalenman rirkani. Wawkinchi Titotapish pusharkani. O. &Chayta uyarishpankuna Tata Diosta sukaman kuyashpa alabarkansapa.7- i&Mana riksiwashpankunapish sukkuna ñukapa rimaptinkuna uyarirkansapa: “Chay padesichiwakninchi runa Jesukristupa yachachikunanta manana kulluchinayashpa yachachikuykan.” V, '&Chayrayku Judea partipi Jesukristuta kreyikkuna manara riksiwarkansaparachu. Z+ /&Chaymanta Jerusalenmanta llukshishpayni Siria partiman Silisia partiman rirkani. L* &Tata Dios yachan tukuy kay killkashkayni mana llulla kananta. v) g&Chaypi kashpayni Señorninchi Jesukristupa wawkin Santiagowanpish parlarkani. Mana sukkunawan parlarkanichu. w( i&Chaymanta kimsa wata washa Jerusalenman rirkani Pedruwan parlak. Paywan karkani chunka pichka diyallata. I'  &Nima Jerusalen llaktaman ñukamanta ñawpakta Jesukristupa yachachikukkunaman rirkanichu roygak yachachiwanankunapa. Utkakushpa Arabia partiman rirkani. Chaymanta Damasko llaktaman kutirkani. I&  &Tata Dios wambran Jesukristuta riksichiwashpa willawarkan mana judiyu runakunata yachachinaynipasapa Jesukristu salvanankunata. Chayta willawaptin mana ni pita roygashkanichu yachachiwananpa. % {&Chaymanta manarapish nasiptinira Tata Dios sukaman kuyawashpa kikin munashpa akllawarkan paypa wambran kanaynipa. A$ }&Tukuy wiñakmasinikunamanta ashwan allita judiyukunapa yachachikunankunata katirkani. Ñukaka ñawpa awiluynikunapa yachachikunankunata paykunamanta ashwan allita kasushpa kawsarkani. M# & Kankuna yachankichi ñawpa tiempu judiyumasinikunapa yachachikunanta katishkaynita. Chayta katishpayni tukuy maypi Jesukristuta kreyik runakunata sukaman padesichishpa wañuchinayarkanisapa. u" e& Jesukristu kikin yachachiwarkan salvawananchikunata. Manami ni pi Jesukristupa rimananta yachachiwashkachu. )! M& Wawkinikuna, paninikuna, allita willaykichi. Ñukaka Jesukristu salvawananchikunata allita yachachikuni. Manami runakunapa yuyayninkunatachu yachachikuni.   & Ñukaka sukaman munani Tata Dios willawananpa alli yachachikuk kanaynita. Mana maskanichu runakuna alabawanankunapa. Runakuna alabawanankunapa maskashpaynika manami Jesukristupa munanantachu rurayman. Tata Dios Pabluta akllarkan yachachikuk kananpa.  & Allita willashkaynikunashina kashkan chayllata willaykichi. Jesukristullata kreyishpa kawsaptikichi Tata Dios perdonashunkichi. Chay alli yachachikushkaynita kreyishkankichi. Maykan runa chikan layata yachachishuptikichika Tata Dioska payta kastiganka. + Q&Chashna ñukaykunapa yachachishkaynikunamanta chikan layata yachachikuptinkuna Tata Dios kastigankasapa. Mana allita yachachikuptinikunaka Tata Dios ñukaykunatapish kastigawanmansapa. Suk angel sielumanta shamushpa chikan layata yachachishuptikichika Tata Dios paytapish kastiganman.  &Jesukristulla salvawanchisapa. Chayllata yachachikunisapa. Manami chikan salvawakninchi tiyanchu. Mana alli yachachikuk runakuna mana kuskata yachachikushpa pantachichishuykankichi. Paykunaka manami Jesukristu salvawananchikunatachu yachachikunsapa.  &Jesukristu wañushkanrayku Tata Dios sukaman kuyashushpaykichi kayashushkankichi paypa wambrankuna kanaykichipa. Chashna kayashuptikichipish paymanta utka ashushpaykichi chikan laya yachachikunata kreyiykankichi. Mana yachanichu imapami ashushkankichi nishpa.   &Tata Dios sukaman allima kaptin akuychi mana tukuyniyukta kushichiypachi. Tata Dios salvawananchikuna rimanan sukllalla tiyan. W )&Jesukristuka kikin munashpa Tatanchi Diospa munananta rurashpa wañurkan uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. Payka yanapawanchisapa amana ñawpashina sukaman mana allita rurashpalla kawsananchikunapa. m U&Munani Tatanchi Dios Jesukristuwan tantalla kankunata kuyashushpaykichi kushichishunaykichipa. / [&Munanayni wawkinikuna, paninikuna, ñuka Pablu Galasia partipi Jesukristuta kreyikmasinikunata rimachiykichi. Tukuy kaypi wawkinikunawan tantalla kay kartata killkaykisapa. Jesukristu kawsachimuk Tatan Dioswan ñukata kachamuwashka rimananta yachachikunaynipa. Manami runakunachu kachamuwashka.   &)K0Kankuna Señorninchi Jesukristuta mana shaykushpa kuyaptikichi Tata Diosta roygaykani sukaman yanapashunaykichipa. Ñuka Pablu chayllata killkashkaykichi./W0Tatanchi Diosta Señorninchi Jesukristuta roygaykani kankunata kushichishunaykichipa yanapashunaykichipa ashwanta payta kreyishpa kuyanakushpa kawsanaykichipa. 2]0Chayrayku kankunaman kachani willashunaykichipa imashnami ñukaykuna kawsaykanisapa nishpa. Chayta willashushpaykichi animuchishunkichi ashwanta Jesukristuta kreyiyta. 4a0Munananchi wawkinchi Tikiko sukaman allita yanapawashka Tata Diospa rimananta yachachikuyta. Kankunaman rishpa willashunkichi kay karselpi imatami ruraykani nishpa. 6e0Tata Dios ñukata kachamuwashka tukuy willawashkankunata kankunata yachachinaynipa. Willawashkanta yachachikushkaynirayku karselpi wichkadu kani. Chayrayku Tata Diosta roygaychi mana nima manchakushpa yachachikunaynipa. Pablu kay kartata tukuchashpa Jesukristuta kreyikmasinkunata rimachinsapa. zm0Roygaykichi ñukapa oranaykichipa Tata Dios yanapawananpa Jesukristu salvawananchikunata mana manchakushpa allita yachachikunaynipa. Chashna allita yachachikuptini aypa runakuna yachankasapa Tata Dios munananta paykunatapish salvayta. O0Tata Diospa Espiritun yanapawaptinchikuna tukuy tiempu akuychi oraypachi. Akuychi sinchikushpa mana shaykushpa Tata Diosta roygaypachi tukuy Jesukristuta kreyikmasinchikunata yanapanankunapa. .U0Chaymanta akuychi allita yuyaykuypachi Tata Dios salvawananchikunata. Chayta yuyaykushpanchikuna soldadupa uman fierrumanta ruradu arkanan churakukshina kanchisapa ama supay llullachiwananchikunapa. Chaymanta akuychi Tata Diospa rimananta allita yachakushpa kawsaypachi. Tata Diospa rimananta yachakushpanchikuna Espiritun sinchichiwanchisapa soldadupa machetinwanshina supayta manchachishpa kallpachinanchikunapa. >u0Chaymanta supayka uchallichiwanayashpanchikuna rupaykak wachiwanshina shitawanchisapa amana Jesukristuta kreyishpa kawsananchikunapa. Akuychi Jesukristuta kreyiypachi ama supay uchallichiwananchikunapa. Chashna payta allita kreyishpa soldadupa fierrumanta ruradu amachanakunanwanshina arkanakunchisapa. 3 _0Chaymanta akuychi llaktan llaktanpi Jesukristu salvawananchikunata yachachikuypachi. Tukuy mayta yachachikuypi purishpanchikuna soldadu ushutakudushina kanchisapa.  0Chayrayku mana llullakushpa kuskallata rimashpa kawsaypachi. Chaypirami soldadupa chumbinta churakukshina kanchisapa sinchikushpa kawsananchikunapa. Chaymanta allillata rurashpa kawsashpanchikuna soldadupa fierrumanta ruradu kamisantashina churakunchisapa.  0 Chayrayku akuychi yuyaypachi Tata Dios arkanantashina kuwashpanchikuna allita amachawananchikunata. Chaypina chay sinchi supaykuna llullachiwanayaptinchikuna Tata Diospa soldadunkunashina atipashunchisapa sinchikuyta ama supaykunata kasunanchikunapa. J  0 Ñukanchikuna mana alli rurak sinchi kamachikuk supaykunawan makanakuykanchisapa. Mana runamasinchikunawanchu makanakuykanchisapa. Chay sinchi kamachikuk supaykunata mana kawaptinchikunapish tukuy maypi puriykansapa. Kay allpapi sukaman tutapishina purishpa mana allita rurashpa sukaman sinchita kamachikuykansapa.  10 Soldadukuna makanakunankunapa fierrumanta ruradu sombreruwan kamisawan mudakushpa arkanakunsapa. Chashnashina Tata Dios sukaman yanapawaptinchikuna ñukanchikunapish payta kuyashpa kasushpa suk arkanatashina churanakunanchikuna tiyan ama supay llullachiwananchikunapa. 1[0 Chaymanta wawkinikuna, paninikuna, Señorninchi Jesukristu sukaman sinchita yanapawaptinchikuna akuychi sukaman sinchikuypachi supaykunata kallpachinanchikunapa. 0 Kankuna patronkuna, allita yuyaychi kankunapa trabajadornikichipapish paktallapa sielupi kawsak Señorninchi Jesukristu patronnikichi kananta. Payka tukuy patrontapish tukuy rantidu runakunatapish paktallata kuyashunkichi. Chayrayku trabajadornikichita kuyashpalla mana jorachishpa allillapi kamachiychi. Pablu yachachiwanchisapa imashnami supaykunata kallpachishunchisapa nishpa. 0Allita yachanchisapa rantidu mana rantidu runakuna kaptinchikunapish tukuy alli rurashkanchikunamanta Tata Dios pagarawananchikunata. {o0Patronnikichipa kushikushpa trabajaychi Señorninchi Jesukristupa trabajakshina mana runakunata agradakshinachu. kO0Ama patronnikichi kawashuptikichilla munaychichu trabajayta. Patronnikichi kawashuptikichi mana kawashuptikichipish trabajaychilla. Jesukristuta sirvik kanaykichishina Tata Diospa munananta tukuy shunku rurashpa trabajaychi. (I0Chaymanta kankuna rantidu runakuna, patronnikichita manchashpa tukuy shunku munashpa mana llakita kushpa Jesukristuta kasunaykichishina allita kasuychi. 0Kankuna tatakuna, mamakuna, ama wambraykichita sukaman piñachiychichu. Señorninchi Jesukristuta kasushpa kuyashpa paykunata kastigashpaykichi entiendichishpa yachachishpa kawsaychi. Pablu yachachiwanchisapa rantidu runakuna patronninkunata kasunankunapa. Z-0Chaypirami aypa watakunata chay alli llaktaykichipi kushikushpa kawsankichi.” Y+0Tata Dios tukuy kamachikunankunata kuwashpanchikuna kay kamachikunanllapi willawarkanchisapa kasuptinchikunaka yanapawananchikunata. Willawarkanchisapa: “Tataykichita mamaykichita kuyashpa kawsaychi.  !0Kankuna wambrakuna, Jesukristuta kuyashpaykichi tataykichita mamaykichita kasuychi. Paykunata kasushpaykichi allita rurashpa kawsankichi. -~S0!Mana entiendina laya kaptinpish tukuy warmiyuk runa kikin kuyanakukshina warminta kuyanan tiyan. Chaymanta tukuy kusayuk warmi kusanta kuyashpa kasunan tiyan.D}0 Chashna tukuy ullku warminwan sukllallashina kaptinkuna ñukanchikunapish Jesukristuwan sukllallashina kanchisapa. Chay yachachikunanka sukaman allima kashpapish mana entiendina layami. U|#0Kallarinanmantapacha Tata Dios rimarkan: “Tukuy ullkukuna tatanta mamanta sakinankuna tiyan warminwan tantanakushpa kawsananpa. Tukuy ullku warminwan tantanakushpa sukllallashina kawsankasapa.” Z{-0Ñukanchikuna Jesukristuta kreyik kashpanchikuna paypa kuerpunshina kanchisapa. z~}}M|{zcyxaw>q==7<;::9[877^65(312J10/h.P-,,*+)('&%T$#"!! :\Z1 ^ 5  c FiPzRMash allita yuyaychi. Melkisedek sukaman sinchi kamachikuk saserdote karkan. Chayrayku awilunchi Abrahamka chay kamachikukkunata makanakushpa kichushkankunamanta payta chunkaynin partita kurkan. #Mana ni pi yachanchichu pimi Melkisedekpa tatan maman awilunkuna karkansapa nishpa. Manami niman suk librupi niman nasishkan niman wañushkan killkadu rikurinchu. Chayrayku yuyachiwanchisapa Tata Diospa wambran Jesukristushina mana tukuyniyuk saserdote kananta. ^5Chaypina Abrahamka chay kamachikukkunata kichushkankunamanta chunkaynin partita chay saserdote Melkisedekta kurkan. Chay Melkisedekpa shutin ñawpa rimaypi riman “Allita Rurashpa Kamachikuk.” Chaymanta Salem llaktapa shutin riman “Kushikuy Llakta.” Chayrayku Melkisedekpa suknin shutin karkan “Kushikuy Llaktapa Kamachikuknin.” a =Melkisedek Salem llaktapa kamachikuknin karkan. Chaymanta paylla altu sielupi kawsak sukaman sinchi kamachikuk Tata Diospa saserdoten karkan. Chay tiempu Abraham pichka kamachikuk runakunawan makanakushpa kallpachirkansapa. Chashna kallpachishpa aypa tiyapunankunata kichurkansapa. Chay kichushkankunata apashpa llaktanman kutiykaptin chay saserdote Melkisedek llaktanmanta llukshishpa rirkan Abrahamta tinkuk. Payta tinkushpa Tata Diosta roygarkan Abrahamta yanapananpa. iKChay llachapawan arkadu wasi ukuta Jesukristu yaykurkan Melkisedekshina mana tukuyniyukta saserdotenchikuna kananpa. Payka saserdotenchikuna kashpa ñukanchikunatapish yaykuchiwanchisapa Tata Dioswan parlananchikunapa.%CYakupi purik barkupa tiyan suk llashak fierrumanta ruradu ankla yakupi churanankunapa. Chay llashak ankla barkuta sinchichin ama suchunanpa. Ñukanchikuna Jesukristuta allita kreyishpa kawsaptinchikuna payka chay barkupa anklanshina sinchichiwanchisapa ama paymanta suchunanchikunapa. Tukuy chayta yachashpanchikuna Tata Diospa wasinpi llachapawan arkadun ukuta yaykunchisapa paywan tinkunakunanchikunapa. +Ñukanchikunapish yachanchisapa Tata Dios mana nima llullakuk kananta. Tata Dios jurashpa willawaptinchikuna allita yachanchisapa yanapawananchikunata. Chayrayku animukunchisapa sukaman kushikushpa kawsayta yachashpa Tata Dios tukuy willawashkanchikunata rurananpa. 2 ]Tata Dios Abrahampa mirakninkunata munarkan allita entiendichiyta tukuy willashkankunata rimashkanshina rurananpa. Chayrayku jurarkan tukuy willashkankunata rurananpa. P Runakuna suk imapa sukaman sinchita jurashpankuna willansapa: “Tata Diosmi yachan mana llullakuykanaynita.” Chashna willaptinkunara tukuy pi kreyinsapa. Chaypira manana ayninakunsapanachu. " =Chashna Tata Dios willaptin Abrahamka mana shaykushpa shuyarkan yanapananta. Chayrayku Tata Dios tukuy willashkanta rurashpa sukaman allita yanaparkan.  5Chaypina Abrahamtaka willarkan: “Ariya, kantami sukaman allita kuyashpa yanapashkayki. Miraknikitapish yanapasha sukaman aypata miranankunapa.” ! ; Tata Dios ñawpa awilunchikuna Abrahamta jurashpa willarkan yanapananpa. Kikinpa shutinpi jurarkan mana tiyaptin ashwan sinchi shutipi jurananpa. /W Mana munanisapachu killa likidu tukunaykichipa. Aypa runakuna mana shaykushpa tukuy Tata Dios willashkankunata kreyishpa kawsarkansapa. Kunanka sielupi Tata Dioswan kushikushpa kawsaykansapa. Munanisapa kankunapish paykunashina Tata Dios willashushkaykichita allita kreyishpa kawsanaykichipa. b= Ñukaykuna sukaman munanisapa wañunaykichi diyakaman tukuy kankuna yanapanakushpa allita rurashpa kawsanaykichipa. Chashna allita rurashpa kawsashpaykichi yachankichi sieluman rinaykichita Tata Dioswan kawsak. {o Allita rurashpa kawsaykankichi. Tata Diosta kuyashpa tukuy Jesukristuta kreyikmasikichita yanapashpa kawsaykankichi. Kunankaman sukwan sukwan yanapanakushpa kawsaykankichi. Tata Dios alli rurak kashpa alli rurashkaykichita mana kunkankachu. ^5 Kuyanayni wawkinikuna, paninikuna, Tata Diospa kastigunta rimashpaynikunapish yachanisapa kankunata Tata Dios salvashunaykichita. Jesukristuta allita kreyishpa kawsashpaykichi chay alli allpashina kankichi. r]Chaymanta suk runakuna kashayuk kiwakunallata wiñachik allpashinami. Mana nimapa valensapachu. Tata Dios paykunata mana tukuyniyuk ninapi sukaman kastigankasapa. Tata Dios alli kaptin akuychi payllata allita kreyishpa kawsaypachi. /Alli ñuyudu allpapi tarpudu murukuna allimata wiñan. Chay alli allpapi murukuna allimata wayuchakun doyñun pallananpa. Suk runakuna allita Jesukristuta kreyishpa kawsashpankuna chay alli murukunata wiñachik allpashinami. Tata Dios paykunata sukaman yanapankasapa. q[Chaykunata yachashpankunapish manana nima munansapanachu Jesukristuta kreyiyta sinchi shunku tukushpankuna. Manana ni pi paykunata atipankasapanachu yachachiysapata kashkan Jesukristuta kreyinankunapa. Mana Jesukristuta kreyiyta munashpankuna kashkan kruspi payta wañuchikshina tukunsapa. Aypa runakuna paykunata kawashpankuna Jesukristuta washanchankasapa. +OChay runakuna yachashkasapa Tata Diospa rimanan mishkik mikunashina kananta. Yachashkasapa kay tiempu tukunankaman Tata Dios almirana layata atipananta rurayta. pYSuk runakuna Tata Diospa rimananta kreyishpa suk tiempullapa luspishina purishkasapa. Mishkik mikunata mallikshina Tata Dios perdonanankunata kreyik tukurkansapa. Tata Diospa Espiritun suk imakunapi paykunata yanaparkansapa. |qTata Dios yanapawaptinchikuna kunanmantapacha akuychi ashwan ashwanta Jesukristupa yachachikunanta yachakuypachi. ~Ñami yachakushkanchisapana bawtisakunanchikunapa. Ñami yachakushkanchisapana wawkinchikunapa paninchikunapa umankunapi makinchikunata churashpa Tata Diosta roygayta yanapanankunapa. Ñami yachakushkanchisapana wañushpanchikuna kashkan kawsamunanchikunata. Ñami yachakushkanchisapana suknin diya Tata Dios tukuy runakunata willawananchikunata allita mana allita rurashkanchikunata. } 7Akuychi Jesukristupa yachachikunanta ashwan ashwanta yachakushpa kawsaypachi. Ama yachakushkanchikunata kashkan kuti kuti chayllata munaypachichu yachakuyta. Ñami yachakushkanchisapana amana uchallikushpa kawsayta. Ñami yachakushkanchisapana Jesukristuta kreyishpa kawsayta. %|CManana wambrakuna kashpanchikuna tukuy laya mikunata yachanchisapa mikuyta. Tata Diospa rimananta kasushpa kawsashpanchikuna alli mikunata mikukshina kanchisapa. Amañanchisapa allita rurayta. Yachanchisapa imami alli rurananchikunapa imami mana allichu rurananchikunapa nishpa. { Ñuñukuk wambrakunashina kashpaykichi manara Tata Diospa rimananta entiendishpa manara yachankichirachu allita rurashpa kawsayta. mzS Unay tiemputana kankuna Tata Diospa rimananta sukaman yachakushkankichi. Ñawpata sukkunata yachachinkichiman karkan. Kunankaman manara entiendinayankichichu. Munankichi ñukaykuna kashkan kuti kuti chay kallarinanmantapacha yachachikushkaynikunata yachachinaynipasapa. Ñuñukuk wambrakunashinami kankichi. Manara alli mikunata mikukshinarachu kankichi. y Aypara tiyan kankunata yachachinaynipa. Yachachinayaptinipish sinchi shunkuyuk kaptikichi mana atipanichu entiendichiynikichita. x Chayrayku Tata Dioska willarkan Melkisedekshina ashwan sinchi kamachikuk saserdote kananpa. Ama ñuñukuk wambrakunashina kaypachichu. 1w[ Chashna Tata Diospa munananta rurashkanrayku payta kasuk runakunata atipan uchanchikunamanta salvawayninchikunata mana tukuyniyukta paywan tantalla kawsananchikunapa. Xv)Jesukristu Tata Diospa chaylla wambran kaykashpapish kay allpaman shamurkan sufrinanpa. Chashna sukaman sufrishpa yachakurkan imashnami kay allpapi kawsashpa Tata Diospa munananta rurashpa kawsanka nishpa. su_Jesukristu kay allpapi kawsashpa sukaman kaparikushpa wakakurkan. Tukuy laya atipak Tatan Diosta roygarkan manara tiempun chayamuptinra amara wañunanpa. Sukaman Tata Diosllapa munananta rurashkanrayku payka sukaman yanaparkan. )tKChaymanta Tata Dios killkadunpi chaylla wambranta willarkan:“Ñukaka akllayki Melkisedekshina mana tukuyniyukta kamachikuk saserdote kanaykipa.” “Kanka wambraynimi kanki.Kanta wañushkaykimanta kawsachimuptini tukuy layapi kamachikukmi kanki.” br=Tata Dios Aronta akllarkan kamachikuk saserdote kananpa. Chaymanta Tata Dios Arontashina tukuy saserdotekunata akllarkansapa. Tata Dios mana akllaptinka mana ni suk runa kikinmanta atipanmanchu saserdote kayta. ^q5Wañuk runakuna kashpankuna paykunapish uchallikuk runakuna karkansapa. Chayrayku animalkunata wañuchiksapa kikinkunapa uchankunata Tata Dios perdonanankunapa llaktamasinkunapapish uchankunata perdonanankunapa. pSaserdotekuna atiparkansapa mana yachak mana allita rurashpa kawsak runakunata llakichiyta paykunapish wañuk runakuna kashpankuna. Oo Judiyu saserdotekuna paykunamanta sukllallata akllaksapa ashwan sinchi kamachikukninkuna kananpa. Chay ashwan sinchi kamachikuk saserdoteka Tata Diosta roygarkan runamasinkunata yanapanankunapa. Chaymanta ofrendankunata Tata Diosta kurkansapa. Animalkunata wañuchishpa Tata Diosta kurkansapa uchankunamanta perdonanankunapa. sn_Chayrayku sufrishpanchikuna akuychi Tata Diospa kamachikunan tiyarinanman riypachi allita yachashpa sukaman kuyawashpanchikuna yanapawananchikunata. Chayta yachashpa payta roygaypachi llakichiwashpanchikuna yanapawananchikunapa.2m]Jesukristu kay allpapi kawsashpa ñukanchikunashina rikchak layata sufrirkan. Chashna sukaman sufrishpapish mana niman suk kuti uchallikurkanchu. Rikchak layata sufrishkanrayku yachan sufrinanchikunata. Chayrayku saserdotenchikuna kashpa atipan llakichiwashpanchikuna yanapawayninchikunata. "l=Tata Diospa chaylla wambran Jesukristu kawsamushkanwasha Tata Diospa kawsanan sielupi yaykurkan alli kamachikuk saserdotenchikuna kananpa. Chayrayku imashnacha Jesukristu kreyinanchikunata willashkanchikunashina akuychi mana shaykushpa payllata allita kreyishpa kawsaypachi. k! Tata Dios tukuy yuyayninchikunata allita riksin. Tata Dios rurawashkanchikuna kaptin paymanta mana atipanchimansapachu pakakuyta. Paytaka tukuy alli mana alli rurashkanchikunata willananchikuna tiyan. Jesukristu sukaman sufrishkanrayku atipan yanapawayninchikunata. j! Tata Diospa rimanan atipachiwanchisapa mushuk layata allita rurashpa kawsananchikunapa. Ishkantin ladunpi filuyuk machetimanta Tata Diospa rimananka ashwan filuyukshinami. Shunkunchikunapi kawachiwanchisapa yuyananchikuna munananchikuna allichu manachu nishpa. =is Chayrayku akuychi sinchikushpa Tata Diosta allita kasushpa kawsaypachi paywan tantalla kushikushpa kawsananchikunapa. Ama chay ñawpa mana kasunayak runakunashina kawsaypachichu. Dh Tata Dios tukuy tiyakta rurashkanwasha kushikushpa samarkan. Ñukanchikunapish Tata Dios kushikushkanshina sukaman kushikushpa mana turbakushpa payllata kreyishpa kawsashunchisapa. g+ Chashna Tata Dios paykunata willashpa yachachiwanchisapa kunankaman munananta ñukanchikunapish paywan tantalla kushikushpa kawsananchikunapa. f!Chaymanta Josueta katik runakuna chay kushikunan llaktapi yaykushpankunapish mana kushikushpachu kawsarkansapa. Allita kushikushpa kawsashkankuna kaptinka aypa watakuna washan Tata Dios mana kashkan willanmansapachu karkan payta kasushpa kushikushpa kawsanankunapa. =esPaykuna mana yaykuptinkuna aypa watakuna washa Tata Dios awilunchi Davidta kashkan willarkan:“Kunan rimanaynita allita uyarishpaykichi ama sinchi shunku tukuychichu.” Chayta willashpa Tata Dios yachachiwanchisapa kunankaman munananllata tukuy runakuna payta kasushpa kushikushpa kawsananchikunapa. dKunankamanlla Tata Dios munan paywan tantalla kushikushpa kawsananchikunapa. Chay ñawpa awilunchikuna Tata Dios salvakuk kananta yachashpankunapish chay rimanata mana kasurkansapachu. Chayrayku mana atiparkansapachu chay kushikunankuna llaktapi yaykuyta. c Chaymanta Tata Dios killkadunpi kashkan willawanchisapa:“Chay kushikunan llaktapi chay runakuna mana yaykunkasapachu.” cb?Tata Diospa killkadun willawanchisapa:“Soktaynin diya Tata Dios tukuy rurashkanta tukuchashpa kushikushpa samarkan.” Chashna Tata Dios yachachiwanchisapa yanapawaptinchikuna kushikushpalla kawsananchikunapa. sa_Tata Dios killkadunpi rimarkan:“Chay runakuna mana kasuwanayaptinkuna sukaman piñakushpa willarkanisapa
ama chay alli kushikunankuna llaktapi yaykunankunapa.” Chay runakuna mana kushikunan llaktapi yaykuptinkunapish ñukanchikuna Jesukristuta allita kreyishkanchikunarayku Tata Dioswan kushikushpalla kawsashunchisapa. Tata Dios tukuy tiyakta rurashkanmantapacha kushikushpa kawsaykan. Chayrayku munan ñukanchikunapish paywan tantalla kushikushpalla kawsananchikunapa. [`/Tata Dios chay ñawpa awilunchikunatashina ñukanchikunatapish willawashkanchisapa kuyawashpanchikuna uchanchikunamanta salvawananchikunata. Chay awilunchikuna Tata Diospa rimananta uyarishpankunapish mana munarkansapachu tukuy shunku payta kreyishpa kawsayta. Chayrayku mana atiparkansapachu chay alli kushikunankuna llaktapi yaykuyta. S_ !Tata Dios awilunchikunatashina ñukanchikunatapish willawanchisapa paywan tantalla kushikushpa kawsananchikunapa. Chashna willawaptinchikuna akuychi kuydanakuypachi ama Tata Diosmanta ashunanchikunapa. ^#Yachanchisapa chay runakuna Tata Diosta mana kasushpa kawsashkankunarayku chay kushikunankuna llaktapi mana yaykuyta atipashkankunata.]#¿Pikunatatí Tata Dios sinchita willarkansapa mana chay alli kushikunankuna llaktapi yaykunankunapa? Chay mana kasunayak runakunata. G\¿Pikunawantí chusku chunka watata Tata Dios sukaman piñakurkan? Chay mana kasunayak runakunawan. Mana Tata Diosta kasunayashkankunarayku chay chunlla chakidu pampapi wañurkansapa. ([I¿Pikunatí Tata Diospa rimananta yachaykashpankuna manana munarkansapanachu kasushpa kawsayta? Chay Egipto llaktamanta Moises llukshichishkan runakuna. TZ!Chayrayku Tata Diospa killkadun willawanchisapa:“Kankuna Tata Diospa rimananta allita kasushpaykichi
ama chay ñawpa mana kasukunayak runakunashina shunkuykichita sinchiyachiychichu.” SYJesukristuta kreyishkanchimantapacha wañunanchikuna diyakaman mana shaykushpa mana karuyashpa payllata allita kreyishpa kawsananchikuna tiyan. Chaypirami paywan tantalla kushikushpa kawsashunchisapa. jXM Tata Diospa killkadunpi willawanchisapa kunan payta allita kasunanchikunapa. Chayrayku wañunaykichi diyakaman tukuy diya sukwan sukwan animuchinakuychi ama uchallikushpa nima llullachinakushpa sinchi shunku tukunaykichipa. W Wawkinikuna, paninikuna, mana tukuyniyuk kawsak Tata Diosninchita tukuy shunku kreyishpa kawsaychi ama paymanta ashunaykichipa. rV] Chayrayku piñakushpa sinchita paykunata willarkani ama chay kushikunankuna llaktapi yaykunankunapa.” AU{ Chayrayku chay rabyachiwak runakunata piñayarkani.Paykunata willarkani: ‘Kankuna shunkuykichipi llullachinakushpa mana munashkankichichu kamachikunaynikunata kasuyta.’ T  Chusku chunka watata ñawpa awiluykichi alli rurashkaynikunata kawashpankunapish
mana munawashpa rabyachiwarkansapa. SChashna Jesukristu allita kamachiwaptinchikuna akuychi payta kasushpa kawsaypachi. Tata Diospa Espiritun killkadunpi willawanchisapa:“Chunlla likidu pampapi ñawpa kawsak wambraynikuna
mana munarkansapachu kasuwayta.Mana munawashpa rabyachiwarkansapa.Ñuka yachachinaynita uyarishpaykichi ama chay ñawpa mana kasuwak runakunashina rabyachiwaychichu. RQChaymanta Jesukristu Tata Diospa chaylla wambran kashpa tukuy ñukanchikunata ashwan allita kamachiwanchisapa. Kushikushpa mana shaykushpa shamunanta shuyashpa kawsashpanchikunaka wasinshina kanchisapa. Tata Dios willawanchisapa ama paymanta ashunanchikunapa. PyMoises Tata Diosta allita sirvishpa tukuy israel runakunata sukaman allita yachachirkansapa salvakuk runa shamunanta. jOMWasikuna tiyan runakuna ruraptinra. Chashnashina Tata Dioslla tukuy laya tiyakta rurarkan. @NyRurashkan wasimanta ashwanta wasi rurak runata alabanchisapa. Chashnashina Jesukristu tukuy runakunata rurashkanrayku Moisesmanta payta ashwanta munashpa alabananchikuna tiyan. yMkTata Dios willaptin ñawpa yachachikuk Moises israel runakunata sukaman allita sirvirkansapa. Chaymanta Tata Dios Moisestashina Jesukristuta willarkan saserdotenchikuna kananpa. Chashna willaptin Tata Diosta sukaman allita sirvirkan. "L ?Tata Diosta kasuk wawkinikuna, paninikuna, Tata Dios kankunata akllashushkankichi paypa wambrankuna kanaykichipa. Ñukanchikuna rimanchisapa Tata Dios Jesukristuta kachamushkanta saserdotenchikuna kananpa. Jesukristu saserdotenchikuna kaptin akuychi payllata yuyashpa kawsaypachi. yKkJesukristu runa kashpa nanayta mallishpa sufrirkan. Chaymanta supay uchallichinayarkan. Chayrayku kunanka supay ñukanchikunata uchallichiwanayaptinchikuna Jesukristu allita atipan yanapawayninchikunata ama uchallikunanchikunapa.%JCShamurkan ñukanchikunashina runa kananpa. Chashna runa kashpa Tata Diosta sukaman allita kasushpa ñukanchikunata kuyawashpanchikuna atiparkan Tata Diospa ñawpakninpi kamachikuk saserdotenchikuna kayta. Chayrayku kruspi wañurkan Tata Dios uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. IJesukristu mana shamurkanchu angelkunata yanapanankunapa. Payka shamurkan Abrahampa mirakninkunata yanapanankunapa. H Payka supaypa yachayninta kichushpa wañuyta sukaman manchashpa kawsak runakunata yanapansapa amana wañuyta manchanankunapana. %GCÑukanchikuna runakuna kashpanchikuna nanayta unkuyta wañuyta mallinchisapa. Jesukristupish nasirkan ñukanchikunashina nanayta wañuyta mallinanpa. Chaymanta wañushkanrayku wañuchikuy atipak supaypa yachayninta wakllichipurkan ama ñukanchikuna wañuyta manchananchikunapa. WF' Chaymanta Tata Diospa rimananpi Jesukristu riman:“Ñuka tukuy shunku Tata Dios yanapawananta kreyishpa kawsasha.” Chaymanta riman:“Kaypi kani tukuy Tata Dios kuwashkan wambraynikunawan.” UE# Chayrayku Tata Diospa killkadunpi Jesukristu riman:“A, Tatayni, wawkinikunata paninikunata willasha sukaman allima kanaykita.Paykunawan tantanakushpa kushikushpa himnokunata kantashasapa.” D% Jesukristu salvawaptinchikuna ñukanchikunapish payshina Tata Diospa wambrankuna kanchisapa paypa munananllata rurashpa kawsananchikunapa. Tata Diospa wambrankuna kaptinchikuna Jesukristu mana pinkakunchu willawayninchikunata wawkinkuna paninkuna kananchikunata. xCi Tata Dios tukuy tiyakta rurarkan payllapa kananpa payllata kushichinanpa. Tukuy tiyak payllapa kaptin payka munan tukuy wambrankuna paywan tantalla sukaman kushikushpa allita kamachikunanchikunapa. Chayrayku kay allpaman wambran Jesukristuta kachamurkan sukaman sufrinanpa. Chashna sukaman sufrishpa Jesukristu atiparkan uchanchikunamanta salvawayninchikunata. B! Manara tukuy tiyakta kamachikushpanchikunapish yachanchisapa Tata Dios Jesukristuta allpaman kachamushkanta. Payka kay allpapi kawsashpa suk tiempullata mana angelkunata kamachirkansapachu. Tata Dios sukaman kuyawashpanchikuna munarkan Jesukristu ñukanchikunarayku wañunanpa. Chaymanta wañushkanrayku Tata Dios payta willarkan tukuy runakuna tukuy angelkuna payllata kuyashpa kasunankunapa. bA=Tukuy sielupi tukuy allpapi tiyakta kuwashkankisapa kamachikunaynikunapa.” Chayta Tata Diospa rimananpi rimaptin yachanchisapa Tata Dios willawashkanchikunata tukuy allpapi tukuy sielupi tiyakta kamachinanchikunapa. Tukuy layata kamachishunchisapa. Chashna Tata Dios rimaptinpish manara kawanchisaparachu tukuy laya tiyak kasuwananchikunata. U@#Kay allpapi kawsaptinikunara angelkunata willashkanki ñukaykunamanta ashwan atipak kanankunata.Chaymanta ñukaykunata salvawashpaykisapa paykunamanta ashwanta kuyawankisapa kushichiwankisapa. L?Tata Diospa rimananpi suk runa payta willarkan:“Ñukaykuna runakuna kashpaynikuna mana nimachu kanisapa.¿Imapatí llakichiwankisapa?¿Imapatí llakichishpa yuyawankisapa? !>;Kay kartapi rimashkaynishina Tata Dios Jesukristullata willanka tukuy layapi kamachikunanpa. Mana angelkunatachu willankasapa kamachikunankunapa. 4=aTata Dios munaptin paypa Espiritun disipulunkunata rikchak layata atipachirkansapa aypa almirana milagrukunata ruranankunapa. Chaykunata rurashpa yachachiwanchisapa Jesukristu yachachikunan sukaman allima kananta. Jesukristu shamurkan nasik runa kananpa uchanchikunamanta salvawananchikunapa. D<Payka ñukanchikunatapish ashwan sinchita kastigawashunchisapa wambran Jesukristu yachachikushkanta mana kasuptinchikuna. Kikin Señorninchi Jesukristu disipulunkunata willarkansapa ñukanchikunata uchanchikunamanta salvawananchikunata. Chaymanta paykunaka Jesukristu yachachikushkanta yachachiwarkanchisapa. 1;[Ñawpa tiempu Tata Dios angelkunata willarkansapa ñawpa awilunchikunata kamachikunankunata yachachinankunapa. Chashna Tata Diospa kamachikunankunata angelkuna paykunata willashka kaptin chay ñawpa awilunchikuna kasunankunapa karkan. Mana kasushkankunarayku Tata Dios kuskanpi kastigarkansapa. : Jesukristu sinchi kamachikuk kaptin akuychi paypa yachachikunanta ashwan allita kasushpa kawsaypachi ama paymanta ashunanchikunapa. M9 Angelkunata mana kawayta atipanchisapachu. Paykunaka Tata Diosta allita sirvishpa kawsansapa. Tata Dios paykunata kachamunsapa ñukanchikuna sieluman rik runakunata yanapawananchikunapa.i8 M Chaymanta Tata Dios wambranllata willarkan:“Alli laduynipi shamuy tiyarik ñuka chiknishuknikikunata saru saru ruranaynikaman kanta allita kasushunankunapa.” Tata Dios manami niman suk angelta chashnachu willarkan. T7 # Chashna usuptin suk mawkayak llachapatashina wankunki.Allpata mushukyachinki mushuk llachapata mudachikshina.Allpa sielu tukuptinpish kanka chashnalla kanki.Mana tukuyniyukta kawsanki.” 96 m Tukuy chay rurashkayki allpaka sieluka tukunan tiyan.Chashna tukuptinpish mana tukuyniyukllata kanka kawsanki.Allpawan sieluka llachapashina mawkayashpa usunka. ,5 S Chaymanta Tata Diospa killkadunpi riman:“Kallarinanmantapacha Señor,
kanmi allpata rurashpa sinchichishkanki.Kanlla sielutapish rurashkanki. 4  Kanka sukaman munanki allillata rurayta.Mana niman suk mana allita munankichu rurayta.Chayrayku ñuka Tata Diosniki kantaka akllashkayki kamachikunaykipa.Tukuy kamachikukmasikikunamanta tukuy angelkunamanta kanta ashwanta kushichiyki.” 3 Chaymanta Tata Dios killkadunpi wambranpa riman:“Mana tukuyniyukta kanka sukaman kuskata allillata kamachikunki. 62 gChaymanta Tata Diospa ñawpa killkadunpi angelkunapa riman:“Tata Dios angelkunata kachan wayrashina rawraykak ninashina tukuy mayta rinankunapa payta sirvik.” }1 uChaymanta Tata Dios chaylla wambranta kay allpaman kachamushpa tukuy angelkunata willarkan wambranta kuyanankunapa. 0 Tata Dios Jesukristullata willarkan:“Kanka wambraynimi kanki.Kanta wañushkaykimanta kawsachimuptini tukuy layapi kamachikukmi kanki.” Tata Dios mana niman suk angelta willarkanchu wambran kananta. Chaymanta Tata Dios chaylla wambranpa rimarkan:“Ñukaka paypa tatanmi kani.Payka ñukapa wambraynimi.” Tata Dios manami niman suk angelta chashnachu willarkan. 4/ cChayrayku Jesukristu Tata Diospa wambran kashpa angelkunamanta ashwan sinchi kamachikukmi. Tata Dios paytaka willarkan angelkunamanta ashwan allima shutiyuk kananpa. 6. gJesukristu ñukanchikunata kawachiwanchisapa Tata Dios llipyak lusshina sukaman allima kananta. Payka Tatan Dios laya kashpa kawachiwanchisapa ima layami Tatanka nishpa. Sukaman alli yachak kashpa rimananllawan tukuy laya tiyakta kuydashpa sinchichiykan. Kay allpaman shamushpa wañurkan uchanchikunamanta perdonawashpa pichawananchikunapa. Chashna pichawashpanchikuna sielupi kawsak Tata Diospa alli ladunpi tiyarirkan paywan tantalla tukuy layata kamachikunanpa. Tata Diospa wambranka tukuy angelkunamanta ashwan atipakmi ashwan sinchi kamachikukmi. - yKunan kay tukunan tiempu Tata Dios wambran Jesukristuta kachamurkan paypa rimananta yachachiwananchikunapa. Mana nima laya tiyaptinra Tata Dios wambranta willarkan tukuy laya tiyakta rurananpa. Chaymanta tukuy layata payta kurkan kamachikunanpa. 4, eÑawpa tiempu kuti kuti Tata Dios alli yachachikuk runakunata rikchak layata yachachirkansapa. Chaymanta chay yachachikuk runakuna ñawpa awilunchikunata yachachirkansapa. %+C&Wawkinikuna, paninikuna, munani Jesukristu tukuy kankunata sukaman kuyashushpaykichi yanapashunaykichipa. Ñuka Pablu chayllata killkashkaykichi.(*I&Jesukristuta kreyishpa kawsashkaynirayku chikniwak runakuna sukaman makawashka kaptinkuna kuerpuynipi aypa igakuna tiyan. Chaykunata kawashpa tukuy runakuna yachansapa Jesukristuta kreyishpa kawsanaynita. Chayrayku mana munanichu ni pi yachachikushkaynirayku washanchawanankunata. )7&Kankuna yachachikunaynita allita kasushpa kawsashpaykichi Tata Diospa wambrankuna kankichi. Chayrayku Tata Dios kuyashushpaykichi kushichishunkichi. (&Tata Dios perdonawaptinchikuna mushuk layata rurashpa kawsanchisapa. Mana nimananchu señaladu mana señaladu kaptinchikuna. W''&Ñukaka mana paykunashinachu alabanakunayani. Jesukristu kruspi wañushkanrayku Tata Dios perdonawananchikunallata yachachikuni. Chayllata yachachikushpayni kay allpapi kawsak runakunapa yachachikunankunata manana munaninachu kasuyta. Chashna kaptin chay alabanakuk runakuna ñukapa yachachikunaynita mana munansapachu kasuyta. ]&3& Munansapa señaladu kanaykichipa tukuy runakuna yachanankunapa paykuna yachachikushkankunarayku señaladu kanaykichita. Moisespa kamachikunankunata yachachishushpaykichipish kikinkuna mana tukuytachu kasunsapa. d%A& Chay señalachinakunaykichipa munak runakuna munansapa tukuy runakuna paykunallata kuyanankunapa. Mana munansapachu Jesukristu kruspi wañushkanta yachachikuptinkuna judiyumasinkuna chiknishpa padesichinankunapa. n$U& Mash kawaychi. Kikini makiniwan killkashpa atun letrakunata rurashpa kay kartata tukuchaykani. U##& Chayrayku atipashpanchikuna tukuy runamasinchikunata tiyawakninchikunawan yanapaypachi. Jesukristuta kreyikmasinchikunata ashwan allita yanapaypachi. Pablu wawkinkunata rimachishpa kay kartata tukuchan. /"W& Chayrayku ama shaykuypachichu allita rurashpa kawsayta. Suk tiempukaman Tata Dioska sukaman allita kushichiwashunchisapa mana shaykuptinchikuna allita rurayta. \!1&Mana alli murukunata tarpushpanchikuna mana alli wayukunallata pallanchisapa. Mana allita rurashpa kawsaptinchikuna Tata Dios kastigawashunchisapa. Chaymanta alli murukunata tarpushpanchikuna alli wayukunata pallashunchisapa. Tata Diospa Espiritunta kasushpa kawsashpanchikuna mana tukuyniyukta kushikushpa Tata Dioswan kawsashunchisapa. ] 3&Ama kikikichilla llullachinakuychichu. Mana ni pi Tata Diostaka atipanmanchu llullachiyta. Tata Dios tukuy mana alli rurak runakunata kastigankasapa. Suk muruta tarpushpanchi chay laya murullata pallanchi. ve&Jesukristupa rimananta yachachiwakninchikunata tukuy laya tiyawakninchikunawan yanapananchikuna tiyan. L&Kikinchikunapa mana alli rurashkanchikunata yuyananchikuna tiyan. =s&Tukuy runakuna kikinchikuna yuyanakunanchikuna tiyan allitachu manachu rurashkanchisapa nishpa. Allita rurashpanchikunara kushikushunchisapa. Chayrayku ama ni pita yuyaypachichu.  &Kankuna mana alli yachak kashpa sukaman alli yachak kanaykichita yuyanakushpaykichika kikikichilla llullachinakuykankichi. K&Wawkinchi paninchi mana allita ruraptinkuna kankuna yanapashpa allillapi willashpa animuchiychi allita rurashpa kawsanankunapa. Chashna animuchishpaykichi Jesukristupa munananta ruraykankichi. K &Wawkinikuna, paninikuna, ichara suk wawkinchi suk paninchi mana allita ruranman. Kankuna allita Jesukristuta kreyishpaykichi chay mana allita rurak wawkinchita paninchita yanapaychi amana mana allita rurananpana. Kuyashpalla allillapi yanapaychi. Allita yuyaychi ichara suknin diya kankunapish munankichiman uchallikuyta. .U&Ama kikinchikunalla kreyinakushpachu kawsaypachi. Ama sukpa sukpa tiyapunanta munaypachichu. Ama sukwan sukwan chikninakushpa nima ayninakushpa kawsaypachichu.zm&Kunanka Tata Diospa Espiritun yanapawaptinchikuna akuychi yachachiwananchikunata ashwanta kasushpa kawsaypachi. wg&Jesukristu mana kikinpa munananllata rurashpa kruspi chakatadu wañurkan. Ñukanchikunapish payshina manana kikinchikunapa munananchikunata rurashpanachu kawsashunchisapa. Manana munanchisapanachu mana allikunata rurashpa kawsayta. L&Atipanchisapa mana kreyinakushpa mana kikinchikunapa munananchikunata rurashpa kawsayta. Chashna allita rurashpa kawsaptinchikuna manami ni pi rimankachu mana allita rurashpa kawsananchikunata. S&Chaymanta Tata Diospa Espiritunta yanapawaptinchikuna atipanchisapa sukwan sukwan kuyanakushpa kushikushpa mana turbakushpalla mana piñakushpa kawsayta. Atipanchisapa rimashkanchikunata rurayta. !;&Maykanpa tiyapunanta kichunayansapa. Machashpa kawsansapa. Mikuyllata yuyashpa kawsansapa. Tukuy chay layakunallata rurashpa kawsansapa. Ñawpata willashkaykichi. Kunan kashkan willaykichi. Mana allita rurashpa kawsak runakuna mana atipankasapachu Tata Diospa mandunpi kawsayta. 0Y&Ruradu dioskunata kuyansapa. Ñakakunsapa. Chikninakushpa ayninakushpa makanakushpa kawsansapa. Suk runakunapa imankuna tiyaptin paykunapish munansapa tiyapunankunapa. Kunanlla rabyansapa. Kikinkunalla alli kananta yuyashpa ashunakunsapa. Paykunapuralla yuyanakunsapa alli yuyayuk kanankunata. J &Chaymanta mana Tata Diosta kasunayak runakuna kikinkunapa munanankunallata rurashpa chikan warmiwan uchallikunsapa. Sukaman munansapa millanapa laya mana allikunallata rurashpa kawsayta. 7&Tata Diospa Espiritun yachachiwaptinchikunaka Tata Diosllata kasushpa kawsanchisapa. Manana Moisespa kamachikunankunata kasushpanachu kawsanchisapa. &Kikinchikunapa munananchikunata rurashpa kawsashpanchikunaka mana atipanchisapachu Tata Diospa Espiritunta kasushpa kawsayta. Allita rurayta munashpanchikunapish mana atipanchisapachu. Chaymanta Tata Diospa Espiritunta kasushpa kawsashpanchikunaka manana kikinchikunapa munananchikunata rurashpanachu kawsanchisapa. Tata Diospa Espiritun yanapawaptinchikunara atipanchisapa allita rurayta. /W&Chayrayku wawkinikuna, paninikuna, willaykichi: Tata Diospa Espiritunta allita kasushpa kawsaychi. Amana kikikichillapa munanaykichita rurashpanachu kawsaychi. -&Chikninakushpa piñanakushpa kawsashpaykichika kikikichilla wakllichinakunkichi. Allita Tata Diospa Espiritunta kasushpa kawsananchikuna tiyan. _ 7&Tata Dios killkadunpi riman: “Kankuna kikikichilla kuyanakunaykichishina runamasikichita kuyashpa kawsaychi.” Chashna runamasikichita kuyashpa kawsashpaykichi tukuy Tata Dios kamachikunankunata kasuykankichi. W '& Wawkinikuna, paninikuna, Tata Dios uchanchikunamanta perdonawanchisapa. Chayrayku amana kikikichipa munanaykichikunallata rurashpanachu kawsaychi. Sukwan sukwan yanapanakushpa kuyanakushpa kawsaychi. T !& Ñukaka munayman chay llullachishuknikichi runakuna kapachinakunankunapa. ~}|w|kzxxwVvvYuhtts.rlqPpp#onmljii9hgueXccb,`__^]]\[1YXW6V+UAT@SQiPOMKJJBIH{GGVF%CBA@?>=<<::-877&6I55*4o4,322&1f00,/.}-,++#*d('&& %3##f""!! WupS%ZI]  ,B} Tiyanllara aypa Tata Diosta kreyik runakunapa willanaynipa. Tiempu pishin Gedeonpa Barakpa Samsonpa Jeptepa Davidpa Samuelpa Tata Diospa rimananta yachachikukkunapa willanaynipa.  Chaymanta waynandera warmi Rahab Tata Dios salvananta kreyishpa Jerikopi chapakuk rik ishkay israel runakunata pakarkansapa. Chayrayku israel runakuna chay Jerikopi mana Tata Diosta kreyinayak runakunata wañuchishpankuna mana paytaka wañuchirkansapachu. V% Chaymanta israel runakuna Tata Diosta allita kreyishpankuna kanchis diyata Jeriko llaktapa vueltashnintinta purirkansapa. Chashna puriptinkuna kanchisnin diya chay llaktapa pirkankuna tikrarkansapa.  Chaymanta israel runakuna Tata Diosta kreyiptinkuna chay atun Puka Yakuta rakinachishpa ñanta rurarkan purinankunapa. Chaymanta Egipto runakuna katishpankuna chay ñanta riykaptinkuna Tata Dios yakuta wichkanachirkan. Chaypina sipikurkansapa. &E Tata Dios salvanankunata kreyishpa Paskua fiestata rurarkan. Tukuy israelmasinkunata yachachirkan oveja wawankunata wañuchishpa yawarninwan wasin punkunkunata chakchunankunapa. Chay yawarta kawashpa Tata Diospa angelnin israel runakunapa piwi wambrankunata mana wañuchirkansapachu. mS Moises Tata Dios kuydananta kreyishpa chay kamachikuk runa piñakunanta mana manchashpa Egipto llaktamanta llukshirkan. Tata Diosta mana kawashpapish iden kawakshina allita mana shaykushpa payllata kreyishpalla kawsarkan. E Egipto llaktapi kiparishpaka Moiseska kullkisapa kanman karkan. Chashna kaptinpish Moiseska yacharkan Tata Dios suk salvakuk runata kachamunanta. Chayrayku yuyarkan ashwan alli kananta Tata Diospa wambrankunawan tantalla sufrinanpa. Munarkan Tata Dios sieluman pushananta kushikushpalla paywan tantalla kawsananpa. U# Yacharkan chay mandakukpa ñetun kashpa suk tiempullata atipananta kushikushpa mana allita rurashpa kawsayta. Chayrayku Tata Diospa wambrankunawan tantalla sufrishpapish munarkan paykunallawan kawsayta.  Moises runa kashpana Tata Dios yanapananta allita kreyishpa manana munarkannachu kamachikuk runapa shipashninpa wiwachun kayta. X) Chaymanta Moises nasishkan tiempu sinchi kamachikuk runa kamachikurkan tukuy ullku wambrakunata wañuchinankunapa. Chashna kamachikuptinpish Moises nasiptin tatan maman Tata Diosta allita kreyishpa chay kamachikuk runata mana kasurkansapachu. Alli wambra kananta kawashpankuna kimsa killata pakarkansapa ama ni pi wañuchinanpa. } Josepish wañunayaykashpa Tata Diosta kreyishpa wawkinkunata willarkan suk tiempukaman tukuy israel runakuna Egipto llaktamanta llukshinankunata. Kamachirkansapa llukshishpankuna tullunkunata apanankunapa Tata Dios willashkan llaktapi pampak. G Jakobopish wañunayaykashpa Tata Diosta kreyishpa wambran Josepa ishkantin wambrankunata willarkansapa Tata Dios yanapanankunata. Chaypina bastonninpi kimikushpa Tata Diosta kuyarkan. ! Chaymanta Isakpish Tata Diosta kreyishpa wambrankuna Jakobota Esawta willarkansapa Tata Dios mirakninkunata sukaman yanapanankunata. 'G Abrahamka yacharkan Isak wañuptin Tata Dios atipananta kawsachimuyta. Tata Diosta allita kreyiptin chay wambranta wañudu kashkanmantashina kawsachimurkan. =s Chaymanta Tata Dios Abrahamta willarkan chaylla wambran Isakta wañuchishpa kunanpa. Chashna willaptin Abrahamka kreyirkan Tata Dios willashkanta rurananpa. Yacharkan chay wambran Isakmanta aypa mirakninkuna tiyananta. Chayrayku Tata Diosta kreyishpa wambranta payta kushpa mana michashpa wañuchinayarkan.   G  Paykunaka chay ashwan alli sielupi llaktaman munarkansapa riyta. Chayrayku Tata Dios sielupi alli llaktankunata rurashka. Mana pinkakushpa paykunata willarkansapa Tata Diosninkuna kananta.   Mana chay llukshimushkankuna llaktallamanchu kutinayarkansapa. Chay llaktaman kutinayashpankunaka chayman kutinmansapa karkan.  3 Chashna mana llaktayukshina Tata Diosta kreyishpalla kawsashpankuna tukuy pita entiendichirkansapa sielupi kawsanan llaktankunaman riykanankunata. < q Manara Tata Dios willashkanta kuptinkunara chay ñawpa awilunchikunaka wañunankuna diyakaman kreyirkansapa Tata Dios willashkanta rurananpa. Chayta kreyishpankuna kushikushpa karullamanta chay llaktata kawakshina yuyanakurkansapa. Chayrayku kay allpapi kawsashpara mana llaktayukshina kawsarkansapa. Y+ Abrahampa wambrayanan tiempu pasashka kaptinpish Sara paypa wambran Isakta wawayarkan. Chaymanta Isakmanta luserukunashina atun kocha mañanpi playakunashina mana yupaypa layata sukaman aypata mirarkansapa. { Chaymanta Tata Dios Abrahamta willarkan warmin Sara wawayananta. Chaypina Sara mana niman suk wawayuk kashpa vieja kaykashpapish kreyirkan Tata Dios alli rurak kashpa willashkanta rurananta. Chayrayku Tata Dios Sarata yanaparkan wawayananpa. !; Chay laya ruradu wasipi kawsashpa Abrahamka mana tukuyniyuk sielupi tiyak mana wakllik llaktaman shuyaykarkan riyta. Chay llaktata Tata Dios rurarkan. I  Chaymanta Tata Dios willashkan llaktapi chayashpa chay llaktaka manara payparachu karkan. Chay llaktapi manara terrenuyuk kashpara Tata Dios kunanta kreyishpa millwamanta awadu raku llachapawan ruradu wasipi kawsarkan. Tata Dios Abrahampa wambran Isakta ñetun Jakobotapish willarkansapa chay llaktata kunankunapa. Chashna willashka kaptin paykunapish Tata Diosta kreyishpankuna millwamanta awadu raku llachapawan ruradu wasikunapi kawsarkansapa.   Chaymanta Tata Dios awilunchi Abrahamta willarkan alli llaktata kunanta. Chashna Tata Dios willaptin Abrahamka allita kreyishpa llaktanmanta llukshirkan Tata Dios willashkan llaktaman rinanpa. Llukshishpa manara yacharkanrachu maymanmi riykan nishpa. [/ Noepish Tata Diosta kreyishpa kawsarkan. Tata Dios paytaka willarkan manllaybata yaku llokllananta. Manara ni suk kuti llokllananta kawashpapish Noeka Tata Diosta kreyishpa atun barkuta rurarkan. Chay barkupi llokllakuk yakumanta familyanta salvarkan. Chay atun barkuta ruraptinpish runamasinkuna mana kreyirkansapachu Tata Dios kastiganankunata. Chayrayku sipikushpa wañurkansapa. Noe Tata Diosta kreyishkanrayku Tata Dios willarkan alli rurak runa kananta. } Mana ni pi Tata Diosta atipanchisapachu kushichiyta mana payta kreyishpanchikuna. Paywan kawsayta munashpanchikunaka kreyinanchikuna tiyan Tata Dios tiyananta. Chaymanta kreyinanchikuna tiyan Tata Diosta maskaptinchikuna yanapawananchikunata. 0Y Enokpish Tata Diosta allita kreyishpa kawsashkanrayku sieluman kawsakllata pusharkan. Payka mana wañurkanchu. Chashna Tata Dios sieluman pushashka kaptinna manana ni pi allpapika kawarkansapanachu. Rimananpi willawanchisapa manarapish Tata Dios pushaptin payta kushichishpa kawsashkanta. { Abel Tata Diosta kreyishpa allima ovejanta wañuchishpa payta kuyashpa kurkan. Wawkin Kayinpa ofrenda kushkanmanta ashwan alli ofrendata kurkan. Chayrayku Tata Dios ofrendanta chaskishpa willarkan alli rurak kananta. Chashna Abel allita Tata Diosta kreyishpa kushichishpa wañudu kashpapish kunankaman yuyachiwanchisapa payshina Tata Diosta kreyishpa kawsananchikunapa. @y Ñukanchikunapish Tata Diosta kreyishpanchikuna allita yachanchisapa pay rimashpalla tukuy laya tiyakta rurashkanta. Payka mana tiyakmanta tukuy laya kawananchikunata rurarkan. ~y Tata Dios ñawpa awilunchikunata willarkansapa alli rurak runakuna kanankunata payta allita kreyishkankunarayku. L}  Tata Diosta allita kreyishpa kawsashpanchikuna allita yachanchisapa tukuy willawashkanchikunata rurananta. Chay willawashkanchikunata mana kawashpanchikunapish yachanchisapa mana llulla kananta. `|9 'Ñukanchikunaka mana Tata Diosmanta ashunchisapachu ama rawraykak ninaman rinanchikunapa. Jesukristuta kreyishpanchikuna allita yachanchisapa sieluman rinanchikunata Tata Dioswan mana tukuyniyukta kawsak.{ &Ñukata kreyiwashpaykichi ñukawan tantalla kushikushpa kawsankichi.Ñukamanta ashushpaykichika manami kushichiwankichichu.” dzA %Tata Dios killkadunpi riman:“Salvashuknikichi mana unayashpa utkana shamunka. Zy- $Sufrishpaykichipish mana shaykushpa payllata kreyinaykichi tiyan paypa munananta rurashpa kawsanaykichipa. Paypa munananta rurashpa kawsaptikichi Tata Dios tukuy rimashkanta rurashpa sieluman pushashunkichi. x{ #Yachashpaykichi paywan tantalla kushikushpa mana tukuyniyukta kawsanaykichita ama kreyikunaykichimanta sampayaychichu. Dw "Chaymanta karselpi wichkadu wawkikichita llakichishpa yanapashkankichi. Chiknishuk runakuna tiyapushuknikichita kichushuptikichipish mana piñakushpaykichi kushikushpalla Jesukristuta kreyishpa kawsashkankichi. Yachankichi Tata Dios kawsanan sielupi kankunapa ashwan alli mana tukuyniyuk tiyapushunaykichita. Uv# !Aypa runakuna kawashushkankichi chiknishuk runakuna suk kankunata mana allikunata willashushpaykichi sufrichishuptikichi. Chaypina suk kankuna chay sufrichidu wawkikichita llakichishpa yanapashkankichi. Uu# Allita yuyaychi ñawpa tiempu Jesukristu yachachikushkanta kreyishpa luspishina kawsashkaykichita. Jesukristuta kreyishkaykichirayku sukaman sufrishpaykichipish allita kreyishpalla kawsashkankichi. 1t[ Mana tukuyniyuk kawsak Tata Diospa kastigunka sukaman manchanapa layami. Sufrishpanchikunapish akuychi mana sampayashpalla Tata Diospa munananta rurashpa kawsaypachi. rs] Yachanchisapa Tata Dios rimashkanta: “Ñukalla mana alli rurak runakunata kastigashasapa. Ñukalla uchankunarayku kastigashasapa.” Chaymanta rimarkan: “Ñukami tukuy mana alli rurak wambraynikunatapish kastigashasapa.” Pr ¿Manachu kreyinkichi Tata Diospa wambran Jesukristuta rabyachik runakunata ashwan sinchita kastiganankunata? Jesukristu wañushpa yawarninta ichashkanrayku Tata Dios ñukanchikunawan paktuta rurarkan uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. Chay runakunaka rimansapa Jesukristu ichashkan yawar mana nimapa alli kananta. Chashna rimashpa kuyawakninchi Tata Diospa Espirituntapish rabyachinsapa. Chayrayku Tata Dios paykunata sukaman kastigankasapa. ;qo Maykan runa Moisespa kamachikunankunata mana nima layapi kasunayaptin ishkay kimsa runakuna chataptinkunara awtoridarkuna willankasapa mana llakichishpa wañuchinankunapa. 1p[ Jesukristuta mana nima layapi kreyinayaptinchikunaka manchana laya rawrak ninapi Tata Dios kastigawashunchisapa. Chaypi tukuy payta chiknik runakunata kastigankasapa. o  Tata Diospa rimananta allita yachaykashpa tukuy shunku munashpa uchallikushpalla kawsaptinchikunaka Jesukristu uchanchikunamanta mana perdonawanchisapachu. Jesukristu mana perdonawaptinchikunaka mana ni pi wañushpa atipanchu perdonawayninchikunata n Akuychi sukwan sukwan animuchinakuypachi tantanakuyta Tata Diosta kuyananchikunapa. Yachaykashpa Señorninchi Jesukristu utka shamunanta ama munaypachichu sukkunashina mana tantanakushpa kawsayta. Tata Dios mana kasunayak runakunata kastigankasapa. m Akuychi yuyaypachi imashnami sukwan sukwan yanapanakushunchisapa nishpa allita kuyanakushpa allita rurashpa kawsananchikunapa. l' Yachanchi Tata Dios tukuy willawashkanchikunata rurananta. Chayrayku akuychi mana manchakushpa Jesukristu salvawananchikunata parlakuypachi. k Chayrayku tukuy shunku payta allita kreyishpanchikuna akuychi Tata Diosta ladunchaypachi. Mana allita rurashpanchikunaka akuychi Tata Diosta roygaypachi perdonawananchikunapa. Uchanchikunata wanashpa chuya chuya armakudushina akuychi Tata Diosta ladunchaypachi. yjk Kunanka Señorninchi Jesukristu kamachikuk saserdotenchikuna kashpa Tata Diospa kawsananpi kamachikuykan. :im Jesukristu wañushkan oras Tata Dios wasinpi chay uku kuartupi arkanan llachapata llikirkan. Chayta llikishpa yachachiwanchisapa atipananchikunata paypa ñawpakninpi chayayta. Wawkinikuna, paninikuna, Jesukristu wañushpa yawarninta ichashkanrayku atipanchisapa Tata Diospa ñawpakninpi mana manchakushpa yaykuyta paywan tantalla kawsananchikunapa. =gs Tata Dios chayta rimashpa uchanchikunamanta perdonawaptinchikuna manana animalkunata wañuchinanchikunanachu tiyan perdonawananchikunapa. Akuychi Tata Diosta ladunchaypachi. 1f] Mana kutin uchankunata yuyashanachu.” e “Tata Dios chay ñawpa runakunata willarkan:Suk tiempu washa ñukaka kankunapa miraknikichiwan mushuk paktuta rurasha.Paykunataka yuyachisha munanaynita rurashpa kawsanankunapa.Shunkunkunapi munachisha ñukata kasuwashpa kawsanankunapa. @d{ Tata Diospa Espiritun chashnalla willawanchisapa: 7cg Suk kutilla Jesukristu wañurkan uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. Kunanka perdonadu kaptinchikuna Tata Dios yachachiwaykanchisapa allita rurashpa kawsananchikunapa. by Kunanka chaypi tiyarishpa shuyaykan Tata Dios tukuy payta chiknik runakunata saru saru rurananpa payta kasunankunapa. a' Chayrayku suk kutilla Jesukristu wañurkan runakunata uchankunamanta perdonanankunapa. Wañushkanwasha Tatan Diospa alli ladunpi tiyarirkan. Y`+ Diyan diyan saserdotekuna altar ñawpakpi shayarinsapa kuti kuti animalkunapa yawarninta Tata Diosta kunankunapa. Chashna kuti kuti Tata Diosta kuptinkunapish payka mana uchankunamanta perdonansapachu. ._U Jesukristu Tata Diospa munananta rurashpa suk kutilla kruspi wañurkan amana kashkan wañunanpa. Pay wañuptin Tata Dios perdonawanchisapa payllapa kananchikunapa. ^9 Chaymanta Jesukristu Tata Diosta willarkan: “Allpaman shamushkani munanaykita rurak.” Chayta rimashpa yachachiwanchisapa Tata Dios manana munanantana ñawpashina animalkunata wañuchinankunapa. Munarkan Jesukristu wañunanpa runakunata uchankunamanta perdonanankunapa. -]S Jesukristu chayta rimashpa yachachiwanchisapa chay runakuna uchankunarayku wañuchishkankuna animalkunata rupachishpa mana Tata Diosta kushichiykanankunata. Moisespa kamachikunanpi animalkunata wañuchinankunapa rimashka kaptinpish chaykunaka mana nima Tata Diosta kushichirkansapachu. \ Chayrayku willashkayki: ‘A, Tatayni Dios, killkadu rimanayki rimashkanshina kaypi kani munanaykita ruranaynipa.’ ” [ Runakuna uchankunarayku animalkunata wañuchishpa rupachishpankuna ofrendakunata kushushpa mana kushichishunkisapachu. _Z7 Chayrayku kay allpaman Jesukristu shamushpa Tatan Diosta willarkan:“Kanka mana munankichu runakuna animalkunata wañuchishpa kushunankunapa.Chayrayku kay allpaman kachamuwashkanki runa kanaynipa. oYW Mana chivukunapa nima torokunapa yawarninkunaraykuchu Tata Dios atiparkan uchankunamanta perdonayta. \X1 Kada wata chay runakuna animalkunata wañuchishpa yuyaksapa uchasapa kanankunata. GW Chay runakuna uchankunamanta perdonadu kashpankunaka manana yuyanakunmansapanachu uchasapa kanankunata. Manana animalkunata wañuchinmansapanachu Tata Dios uchankunamanta perdonanankunapa. V ' Moisespa kamachikunankuna ñawpa runakunata yuyachirkansapa suknin diya Jesukristu wañushpa uchankunamanta salvanankunapa. Chay runakuna watan watan animalkunata wañuchishpankunapish mana yacharkansapachu Tata Dios perdonanankunata paywan kushikushpa kawsanankunapa. U Jesukristupish suk kutilla wañurkan uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. Chaymanta ishkaynin kuti shamunka tukuy payta shuyashpa kawsakkunata Tata Diospa kawsananman pushawananchikunapa. Manana shamunkanachu uchanchikunamanta perdonawakninchikunana.*TM Tukuy runakuna suk kutilla wañunanchikuna tiyan. Chaymanta wañushkanchikunawasha Tata Dios willawashunchisapa allitachu manachu rurashkanchisapa nishpa. -SS Jesukristu tukuy wata saserdotekunashina Tata Diospa wasinpi yaykuptinka kay allpata rurashkanmantapacha aypa kuti wañunman karkan. Payka manami aypa kutichu wañurkan. Tata Dios munashkan tiempu kay allpaman suk kutilla shamurkan kruspi wañunanpa uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. oRW Ñawpa kamachikuk saserdotekuna tukuy wata chay Tata Diospa wasin ukupi animalpa yawarninta apashpa yaykuksapa. Jesukristuka manami chashnachu yaykurkan. Payka suk kutillami wañurkan sielupi Tata Diospa wasinpi yaykunanpa. (QI Jesukristu wañushkanwasha mana runakuna rurashkan Tata Diospa wasinpichu yaykurkan. Chay allpapi Tata Diospa wasinka yuyachiwanchisapa sielupi kawsanan wasita. Jesukristu wañushkanwasha sielullaman yaykukpacha rirkan. Chaypi yaykushpa kunanka Tata Diosta ñukanchikunapa roygan. ;Po Chayrayku alli karkan ñawpa saserdotekuna animalkunata wañuchishpa yawarninwan tukuy layata tukuy runakunata chakchunankunapa. Chashna chakchuptinkuna Tata Diospa ñawpakninpi allimana karkansapa. Chay saserdotekuna animalkunapa yawarninwan chakchushpankuna yachachikuykarkansapa Jesukristu shamunanta wañuk yawarninta ichananpa. Tata Diospa wambran wañushpa yawarninwan chay animalkunapa yawarninmanta ashwan allita pichawanchisapa. Chashna Jesukristu wañushpa yawarninta ichaptin Tata Dios perdonawashpanchikuna kawsanan sielupi yaykuchiwanchisapa. -OS Tata Dios kamachikunankunata Moisesta kushpa yachachikurkan yaka tukuy layata yawarwan chakchudu kashpara payllapa kananpa. Chay runakuna animalkunata wañuchishpa yawarninta ichaptinkunara Tata Dios uchankunamanta perdonaksapa. Jesukristu wañurkan uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. qN[ Chaymanta Moises Tata Diospa wasinta chay wasinpi sirvinan tiyakkunata chay yawarwan chakchurkan. -MS Chay runakunata chakchushkankunawasha Moiseska willarkansapa: “Kay yawarwan kankunata chakchuptini yachankichi Tata Dios kankunawan alli paktuta rurashkanta.” Chayrayku Tata Dios ñawpa paktuta ruraptin saserdotekuna animalkunata wañuchishpa yawarninkunata ichachirkansapa. (JI Chay runa wañuptinra chay killkadupi shutin churadu runakuna tiyapunankunata chaskinsapa. Chay runa kawsaptinra manara ni pi tiyapunankunata chaskinkarachu. hII Runakuna manarapish wañushpara suk killkaduta ruransapa rimanankunapa pikunapami tukuy tiyapunankuna kiparinka nishpa. Chaymanta chay runa wañuptin chay killkadupi shutin churadu runakunapa tukuy layankuna kiparin. AH{ Jesukristu wañushkanrayku Tata Dios atiparkan runakunawan mushuk paktuta rurayta. Jesukristu wañushkanrayku Tata Dios atiparkan chay ñawpa kamachikunankunata kasushpa kawsak runakunatapish uchankunamanta perdonayta. Chay akllashkan runakunata atiparkan sieluman pushayta paywan tantalla kawsanankunapa. _G7 Chaykamanka Jesukristu yawarninta ichashkanrayku ashwan allita atipan uchanchikunamanta pichawayninchikunata. Mana tukuyniyuk Tatan Diospa Espiritun Jesukristuta yanapaptin payka mana uchayuk kaykashpa Tata Diosta kasushpa kruspi wañurkan. Yawarninta ichashpa uchanchikunamanta perdonawanchisapa amana kikinchikunapa munananchikunata rurashpa kawsananchikunapa. Chashna perdonawaptinchikuna atipanchisapa mana tukuyniyukta kawsak Tata Diosninchita sirvishpa kawsayta. }Fs Ñawpa tiempu saserdotekuna torokunapa chivukunapa yawarninwan, rupachidu beshekupa uchpanwan runakunata chakchuksapa. Chashna chakchuptinkuna chay runakuna Tata Diospa ñawpakninpi allimana karkansapa atipanankunapa Tata Diosta kuyayta. bE= Jesukristu mana chivukunapa beshekukunapa yawarninta apashpachu sielupi Tata Diospa kawsananpi yaykurkan. Payka kruspi wañushpa kikinpa yawarninta ichashkanrayku suk kutilla chaypi yaykurkan mana tukuyniyukta kawsananpa. Chashna sielupi yaykuptin Tata Dios uchanchikunamanta perdonawanchisapa mana tukuyniyukta sielupi kawsananchikunapa. D% Kunanka Jesukristuka ñami shamushkana. Chaymanta sieluman kutishpa Tata Diospa wasinpi yaykurkan ñukanchikunapa kamachikuk saserdotenchikuna kananpa. Chashna saserdotenchikuna kashpa sukaman tukuy layapi yanapawanchisapa. Tata Diospa wasin mana kay allpapi kaptin runakuna mana rurarkansapachu. Tata Dios chay sielupi wasita rurashka kaptin kay allpapi wasinmanta sukaman ashwan allimami. 9Ck Chay runakunaka yuyarkansapa suk mikunallata mikushpa suk upyanallata upyashpa tukuy laya tiyakta mayllashpa Tata Diosta kushichiykanankunata. Chaykunata rurarkansapa Tata Dios mushuk paktuta ruranankaman. Jesukristu kamachikuk saserdotenchi kashpa wañurkan uchanchikunamanta pichawananchikunapa. }Bs Tata Dios tukuy chaykunata rimashpa allita ñukanchikunata yachachiwanchisapa. Chay runakuna ofrendakunata wañuchidu animalkunata Tata Diosta kushpapish mana yacharkansapachu Tata Dios perdonanankunata paywan kushikushpa kawsanankunapa. fAE Chaywan Tata Diospa Espiritun yachachiwanchisapa kay allpapi Tata Diospa wasin tiyaptinra saserdotekunalla yaykunankunapa. Tata Dios mana munarkanchu chay washan uku kuartupi mana saserdote runakuna yaykunankunapa. @ Chaymanta chay alli awadu llachapa washan kuartu ukupi suk kutilla kada wata kamachikuk saserdotella yaykuk. Chaypi yaykushpa animalkunapa yawarninta apak kikinpa llaktamasinkunapapish mana yuyashpa uchallikushkankunata Tata Dios perdonanankunapa. X?) Tata Dios ñawpa awilunchikunata willarkansapa tukuy chaykunata ruranankunapa. Tukuyta rurashkankunawasha chay primeru kuartupi tukuy diya saserdotekuna yaykuksapa Tata Diosta sirvishpa kuyanankunapa. >y Chay kaja sawanpi ishkay kurimanta ruradu llipyak likidu angelkunashina tiyarkan. Chay angelkunapa rikrankuna chay kajata arkaksapa. Chay angelkuna chawpinmanta Tata Dios kamachikuk saserdotewan parlak. Manana chaykunata yachachinayaykichinachu. =' Chay alli awadu llachapa ladunpi kuriwan tupadu taksha altar tiyarkan chaypi mishkilla asnakta rupachinankunapa. Chaymanta chay alli awadu llachapapa washan kuartupi suk kaja tiyarkan. Chay kaja ukunpi washanpi kuriwan tupadu karkan. Chay kuriwan tupadu kaja ukunpi kurimanta ruradu puyñu tiyarkan. Chay puyñu ukunpi suk tipi ñukñuk likidu sielumanta urmadu mikuna tiyarkan. Chaymanta chay kaja ukunpi Aronpa wiñashkan bastonnin tiyarkan. Chaymanta chay kaja ukunpi Tata Diospa killkadu kamachikunan tablakuna tiyarkan. M< Chaymanta suk alli awadu llachapa washanpi suk kuartu tiyarkan. Chay kuartupi kamachikuk saserdotella Tata Dioswan tinkunakuk. Chayrayku shutin karkan “Tata Dioswan Tinkunakuna Kuartu.” |;q Tata Diospa wasin ukupi ishkay kuartukuna tiyarkan. Suknin kuartupi kanchis brasuyuk lampara karkan. Chaymanta chaypi mesa sawanpi Tata Diosta kushkankuna pankuna karkan. Chay kuartupa shutin karkan “Tata Diosta Kuyanankuna Kuartu.” :  Tata Dios ñawpa tiempu israel runakunawan paktuta rurashpa yachachirkansapa imashnami rurashkankuna wasipi payta kuyankasapa nishpa. '9G Tata Dios chayta willawashpanchikuna yachachiwanchisapa manana chay ñawpa rurashkan paktuta yuyanantana. Chay ñawpa rurashkan paktuka mawkayashkanami. Manami ni pita yanapanchu. Mana ashwannachu illan tukunanpa. Chayrayku Tata Dios ñukanchikunawan mushuk paktuta rurashka.V8% Uchankunamanta perdonashasapa.Manana nima uchankunata yuyashanachu.” %7C Tukuy chay wambraynikuna taksha atun riksiwankasapa.Manana ni pi llaktamasinkunata familyankunata yachachinkasapanachu ñukata riksiwanankunapa. !6; Suk tiempu washan kankunapa miraknikichiwan
mushuk paktuta rurashpa paykunata yuyachisha allita rurashpa kawsanankunapa.Shunkunkunapi munachisha ñukata kasuwashpa kawsanankunapa.Ñukaka paykunapa Tata Diosninmi kasha.Paykunaka wambraynikunami kankasapa. A5{ Mushuk paktuta rurashpayni mana ñawpa awiluykichiwan paktuta rurashkaynishinanachu rurasha.Ñawpa tiempu Egipto llaktamanta awiluykichita kuyashpayni llukshichimurkanisapa.Chashna llukshichimuptinipish mana munarkansapachu rurashkayni paktuta kasuyta.Chayrayku manana yanaparkanisapanachu. T4!Chay ñawpa awilunchikuna mana allita rurashpa kawsashkankunarayku Tata Dioska willarkansapa:“Suk tiempukaman ñukaka Israelpa mirakninkunawan Judapa mirakninkunawan mushuk paktuta rurasha. 13[Chay ñawpa awilunchikuna Moisespa kamachikunankunata allita kasushpa salvanakuyta atipaptinkunaka Jesukristu mana mushuk paktuta ñukanchikunawan ruranmanchu karkan. 2/Animalkunata wañuchik saserdotekunamanta saserdotenchikuna Jesukristuka sukaman ashwan allita yanapawanchisapa. Mushuk layata ñukanchikunawan paktuta rurashka Tata Dioswan tantanachiwananchikunapa. Jesukristu wañushkanrayku Tata Dios willawanchisapa chay ñawpa kamachikunankunamanta ashwan allita yanapawananchikunata. Jesukristu mushuk paktuta ñukanchikunawan rurarkan salvawananchikunapa. 1+Ñukanchikuna dibujuta kawashpa pishillata riksinchisapa ima layami chay dibujadu nishpa. Chashnallami ñawpa tiempu Sinai urkupi Tata Dios Moisesta yachachirkan imashnami saserdotekuna animalkunata wañuchinkasapa nishpa. Chay saserdotekuna animalkunata wañuchishpa dibujutashina rurashpa tukuy runakunata yachachirkansapa imashnami Jesukristu wañunka nishpa. Moises Tata Diospa wasinta ruranayaykaptin Tata Dioska willarkan: “Allita uyariway. Wasinita tukuy layayukta iden kay urkupi kawachishkaynitashina ruray.” 0Kunanka Jesukristu mana Levipa miraknin kashpa kay allpapi kashpaka mana saserdotechu kanman. Kay allpapi aypa saserdotekuna tiyan Moisespa kamachikunankunata kasushpa wañuchidu animalkunata Tata Diosta kunankunapa. Jesukristuka mana chay laya saserdotechu. //WTata Dios ñawpa kamachikuk saserdotekunata akllarkan ofrendakunata wañuchidu animalkunata payta kunankunapa. Chayrayku Jesukristupish ofrendakunata kukunan tiyan. 3._Jesukristu kamachikuk saserdotenchikuna kashpa Tata Diospa sielupi wasinmanta yanapawaykanchisapa. Chay alli wasinta Tata Dioslla rurarkan. Manami runakunachu rurarkan. 1- ]Allita uyariwaychi. Allitana yachachishkaykichi saserdotenchikuna Jesukristu sukaman allima kashpa sielupi Tata Diospa alli ladunpi tiyarishpa yanapawaykananchikunata. h,IMoisespa kamachikunankuna rimarkan Levipa mirakninkuna uchallikuk runakuna kashpapish kamachikuk saserdotekuna kanankunata. Tata Dios chay kamachikunankunata kushkanwasha chaylla wambranta jurashpa willarkan ashwan sinchi kamachikuk saserdote kananta. Payka mana nima uchallikuk kashpa mana tukuyniyuk sinchi kamachikuk saserdotenchikunami.+Tukuy diya ñawpa kamachikuk saserdotekuna animalkunata wañuchirkansapa kikinkunapa uchankunamanta israel runakunapa uchankunamanta Tata Dios perdonananpa. Chaykamanka saserdotenchikuna Jesukristuka mana tukuy diyachu animalkunata wañuchin Tata Dios perdonawananchikunapa. Suk kutillami kikin munashpa kruspi wañurkan Tata Dios uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. 2*]Jesukristu Tata Diosllata kasushpa allillata rurashpa kawsarkan. Uchallikuk runakunawan kawsashpapish mana nima uchallikukchu karkan. Chashna Tata Diosllata kasushpa kawsaptin sieluman pusharkan paywan tantalla kawsananpa. Allininchikunapa chay laya alli kamachikuk saserdotenchikuna tiyan. q)[Chayrayku ñukanchikuna payta kreyishpa Tata Diosta ladunchaptinchikuna payka atipan uchanchikunamanta mana tukuyniyukta salvawayninchikunata. Mana tukuyniyukta kawsashpa Tata Diosta mana shaykushpa roygaykan yanapawananchikunapa. ](3Chaymanta Jesukristu manana kutin wañushpana mana tukuyniyuk saserdotenchikunami. '/Levipa miraknin saserdotekuna wañuk runakuna kashpankuna suk tiempullata saserdotekuna karkansapa. Chayrayku paykunaka aypalla karkansapa. & Chashna Tata Dios jurashpa willaptin Jesukristu Moisespa kamachikunankunamanta ashwan allita atipan yanapawayninchikunata. %)Tata Dios sinchita jurashpa willawarkanchisapa Jesukristu saserdotenchikuna kananta. Paypa killkadunpi chaylla wambranta willarkan:“Ñukaka kanta sinchita
jurashpa mana chikan layata willashkaykichu.Kanmi kanki mana tukuyniyukta kamachikuk saserdote.” >$uTata Dios sinchita jurashpa willawashkanchisapa Jesukristu saserdotenchikuna kananta. Tata Dios mana jurashpachu willarkansapa Levipa mirakninmanta saserdotekuna kanankunapa. c#?Chay kamachikunankuna mana ni pita yanaparkanchu allita rurashpa kawsayta. Kunanka saserdotenchikuna Jesukristu uchanchikunamanta perdonawanchisapa. Chashna perdonawaptinchikuna atipanchisapa Tata Diosta ladunchayta. 9"kMana ni pi Moisespa kamachikunankunata kasushpa atiparkanchu uchankunamanta perdonadu kayta. Chayrayku Tata Dios rimarkan chay kamachikunankunata amana kasunanchikunapa. !Tata Dios killkadu rimananpi chaylla wambranta willarkan:“Kanmi kanki Melkisedekshina mana tukuyniyukta kamachikuk saserdote.” m SChay ñawpa saserdotekuna Levipa ayllunmanta nasishkankunarayku saserdotekuna karkansapa. Manami chayraykuchu Jesukristuka saserdotenchikuna. Payka wañushkanmanta kawsamushpa mana tukuyniyukta kawsananrayku saserdotenchikuna. hIChayrayku allita yachanchisapa Jesukristu Melkisedekshina chikan laya saserdote kananta. Yachanchisapa Señorninchi Jesukristu Judapa miraknin kananta. Moiseska mana rimarkanchu Judapa mirakninkuna saserdote kanankunapa. A{ Tata Diospa killkadu rimananpi willawanchisapa Jesukristu kamachiwakninchi saserdote kananta. Payka Judapa miraknin karkan. Judapa mirakninmanta mana niman suk saserdote tiyarkanchu. {o Jesukristu shamurkan chikan laya saserdote kananpa. Chayrayku chikan laya kamachikunankunata yachachiwanchisapa. <q Levipa miraknin saserdotekuna israel runakunata Tata Diospa kamachikunankunata yachachirkansapa. Chashna yachachishpankunapish mana atiparkansapachu uchankunamanta perdonayta runakunalla kashpankuna. Chayrayku Jesukristu mana tukuyniyukta kawsak kashpa Melkisedek saserdoteshina shamurkan perdonawananchikunapa. Mana tukuyniyukta kawsak kashpa Aronpa miraknin saserdotekunamanta sukaman ashwan alli tukuy laya yachakmi. Chay Levipa miraknin saserdotekuna perdonawayninchikunata atipashka kaptinkunaka Jesukristu mana shamunmanchu karkan salvawakninchikuna.  Chaymanta chay saserdote Melkisedekwan Abraham tinkunakushkan tiempu manara nima Levi nima mirakninkuna nasirkansaparachu. Manara nasiptinkunapish Tata Dios yacharkan nasinankunata. Chayrayku willanchimansapa Abrahampa miraknin saserdotekunapish paywan tantalla Melkisedekta chunka tiyapunankunamanta sukta kushkankunata. Jesukristu Melkisedekshina sinchi kamachikuk saserdotenchikunami.   Kunanpish Levipa miraknin saserdotekuna wañuk runakuna kashpankuna ñukanchikunata tukuy chunka tiyapakninchikunamanta sukta mañawanchisapa. Chaymanta Tata Diospa killkadunpi willawanchisapa Melkisedekshina mana tukuyniyuk saserdotenchikuna tiyananta. Yachanchisapa Melkisedek Abrahammanta ashwan sinchi kamachikuk kashpa atipashkanta Tata Diosta roygayta payta yanapananpa. r]Chaymanta chay saserdote Melkisedek mana Levipa miraknin kaykashpapish Abrahammanta chunka tiyapunankunamanta sukta chaskirkan. Tata Dios Abrahamta yanapananpa willashka kaptinpish Melkisedek Tata Diosta roygarkan yanapananpa. ucMoisespa kamachikunankuna rimarkan Levipa mirakninkuna saserdotekuna kanankunapa. Paykuna saserdote kashpankuna Abrahampa mirakninkuna kashpankunapish Abrahampa mirakmasinkunamanta chaskirkansapa tukuy chunka tiyapunankunamanta sukta. s~}|E{zoyxwv)tssqqUponmm*llk.ihkg3fRekdd&cUb `_@^m]]&\\[ZYXX4WbWUTuS]RRQPPN|MMaL4JJFIHHGG7F\EDCCZBBnA@?R> ==#<;:998|77 65433310/..1-P,,*)(''C&a%$#""!!_ oyi,B1ZK$ @  S Vy0s 1Chayta rimanaykichi kaktaka sukaman alabanakushpa kreyinakunkichi. Chashna alabanakushpaykichika manami allitachu rimaykankichi. 0Chayrayku alli kanman rimanaykichipa: “Tata Dios munaptin kawsashunchisapa. Tata Dios munaptin imatapish kaptin rurashunchisapa.” /%Chashna rimashpaykichipish manami yachankichichu imashnami kaya pakarinkichi nishpa. Puyukunashina raslla rikurinkichi raslla chinkankichi. N. Mash uyariwaychi. Ichara rimankichiman: “Kunan kaya rishunchisapa chikan llaktapi suk watata kawsak. Chaypi tukuy layata rantishpa rantikushpa aypa kullkita chaskishpa kawsashunchisapa.” - Tata Diosllami kamachiwanchisapa. Payllami willawashunchisapa pimi allita rurashka pimi mana allitachu rurashka nishpa. Tata Diosllami atipan salvakuyta atipan kastigakuyta. Chayrayku ama chatanakushpa kawsaychichu. Mana yachanchichu kaya imami pasanka nishpa. `,9 Wawkinikuna, paninikuna, Tata Dios willawashkanchisapa kuyanakushpa kawsananchikunapa. Chayrayku ama suktapish suktapish yuyashpa kawsaychichu. Yuyanakushpa kawsashpaykichika Tata Diospa kamachikunantapish washanchashpa rimaykankichi mana alli kananta. Tata Diospa kamachikunanta kasunanchikuna tiyan. Ama rimaychichu mana alli kananta. + Uchaykichita yuyashpa llakishpa wakaptikichi Tata Dios sukaman kushichishunkichi. Ama yuyanakushpa mana allita rimashpa kawsaypachichu. }*s Uchaykichita yuyashpa sukaman llakishpa wakaychi. Asikushkaykichimanta wakaychi. Kushikushkaykichimanta llakiychi. )Tata Diosllata kuyashpa ladunchaychi. Chashna ladunchaptikichi Tata Diospish ladunchashunkichi. Mana atipankichichu Tata Diosta kuyashpa vanidartapish rurashpa kawsayta. Ama chashna ishkay yuyayuk kawsaychichu. Tata Diospa munananllata allita rurashpa kawsaychi. .(UChayrayku Tata Diosta allita kuyashpa allita kasushpa kawsaychi. Ama munaychichu supayta kasuyta. Sinchikushpa supayta mana kasuptikichi kankunamanta ashunka. y'kTata Dios sukaman kuyawashpanchikuna yanapawanchisapa. Chayrayku Tata Diospa rimanan willawanchisapa: “Tata Dios tukuy kuyashpa kasushpa kawsak runakunata sukaman kuyashpa yanapankasapa. Kikinlla kreyinakuk runakunata kastigankasapa.” 0&YChayrayku Tata Diospa rimanan willawanchisapa: “Tata Diospa Espiritun ñukanchikunapi kawsashpa sukaman kuyawanchisapa. Sukaman munan payllata kuyananchikunapa.” 5%cMash uyariwaychi. Kankuna Tata Diosta manana allitanachu kreyishpa kawsaykankichi. ¿Manachu yachankichi munanaykichillata rurashpa kawsashpaykichika Tata Diosta chikniykanaykichita? Tukuy kay allpapi runakunapa ruranankunallata ruranayashpaykichika manami Tata Diosta kuyashpachu kawsankichi. $Chaymanta kikikichipa munanaykichillata munashpa Tata Diosta suk imata mañaptikichipish payka mana nimata kushunkichichu. W#'Suk imata sukaman munankichi. Mana tarishpaykichika sukkunata chiknishpa tiyapunanta munashpa kawsankichi. Sukaman tarinayashpaykichi chikninakushpa makanakushpa kawsankichi. Chashna makanakushpa kawsashpaykichika mana uyayukchu kankichi nimata Tata Diosta mañanaykichipa. Mana mañaptikichika Tata Dios mana nimata kushunkichichu. " Kankuna kikikichipa munanaykichillata rurashpa kawsashpaykichi sukwan sukwan chikninakushpa yuyanakushpa llakita kunakunkichi. !'Mana piñakushpa kawsashpanchikuna llaktamasinchikunata yachachinchisapa paykunapish allita rurashpa allita kuyanakushpa kawsanankunapa.s _Ama chay layata kawsaychichu. Tata Dios yachachiwanchisapa allita rurashpa kawsananchikunapa. Alli yachak runakuna kashpanchikuna kushikushpalla kuyanakushpa kawsashunchisapa. Mana kikinchikunallapa munananchikunatachu rurashpa kawsashunchisapa. Tukuy piwan llakichinakushpa sukwan sukwan yanapanakushpa allita rurashpa mana llullakushpa kawsashunchisapa. !Kankuna sukkunapa imankunata munashpa ayninakushpa kawsashpaykichika sukaman turbakushpa tukuy laya mana allikunata rurashpa kawsankichi. )KChashna chiknishpa kawsashpaykichika mana Tata Diospa munanantachu ruraykankichi. Runakunapa yachanankunallata ruraykankichi. Supaypa munananta ruraykankichi. J Kankuna wawkikichita chiknishpa paykunapa imankunata munashpa paykunawan ayninakushpaykichika ama kreyinakushpa rimaychichu alli yachak runa kanaykichita. Kikikichilla llullachinakuykankichi. F Kankuna alli yachak kashpaykichika allillata rurashpa mana alabanakushpa kawsanaykichi tiyan. Chashna modomanta tukuy runakuna yachankasapa deveras alli yachak runakuna kanaykichita.  Suk pukyumanta ñukñukpuru yaku llukshin. Chikan pukyumanta ayak yaku llukshin. Suk pukyullamanta mana ishkay laya yakuchu llukshinman. Kankunapish alli layakunallata rimashpa kawsaychi. Chaymanta igo kaspi mana chikan laya wayutachu wayuchakun. Uva tronko mana igo wayutachu wayuchakun. Kankunapish allikunallata rimashpa kawsaychi. Alli yachak kashpanchikuna kuyanakushpa kawsaypachi.  .U Shiminchikunawan alli rimanata mana alli rimanata rimanchisapa. Wawkinikuna, paninikuna, Tata Dios mana munanchu piñakushpa mana allikunata rimananchikunapa. N Kallunchikunawan rimanchisapa Tata Diosninchi sukaman allima kananta. Chaymanta kallunchikunallawan maldisinchisapa runamasinchikunata Tata Dios pay laya kanankunapa rurashkankuna kaptinkunapish. J Mana ni pi atipanchisapachu kikinchikunalla kallunchikunata amañachiyta allillata rimananpa. Kallunchikunawan sakra mana allikunata rimaptinchikuna kallunchikunaka wañuchikuk venenoshinami. Tukuy laya sakra animalkunata pawak animalkunata machakuykunata yakupi kawsak animalkunata yachanchisapa amañachiyta. Kallunchikunaka ninashinami. Ñukanchikuna kallunchikunawan rimashpa atipanchisapa piñakushpa sukaman mana allikunata rimayta. Mana allita rimashpanchikuna venenowanshina wakllichinakunchisapa. Supay sukaman munachiwanchisapa piñakushpa mana allikunata rimananchikunapa. Chaypina mana allikunata rimashpanchikuna allita kawsashkanchikunamanta mana allitana sukaman llakishpa kawsanchisapa. b=Kallunchikunaka barkupa timonninshinami. Kallunchikuna taksha timonshina kaykashpapish sukaman mana alli rimanakunata riman. Chaymanta suk taksha killaminshamanta sachapi apikushpa miran atun nina rawraykak kananpa. Mash yuyaychi. Sinchi wayra atun barkukunata sukaman tankaptinpish purichik runa taksha timonwan maytacha munan chayta pushan. mSÑukanchikuna bestiata waskawan bosalchishpa atipanchisapa munashkanchita pushayta. Ñukanchikunapish chay bestiata purichikshina allikunallata rimayta yachashpanchikunaka yachanchimansapa allikunallata rurashpa kawsayta. 7gTukuy ñukanchikuna mana allikunata ruranchisapa. Chaymanta allillata rimashpa kawsashpanchikunaka yachanchimansapa allillata rurashpa kikinchilla kamachinakushpa kawsayta. P Wawkinikuna, paninikuna, ama kikikichillamanta munaychichu yachachikuk runakuna kayta. Yachankichi Tata Dios yachachikuk runakunata ashwan sinchita kastigawananchikunata mana allita ruraptinchikuna. 9kYachanchisapa mana samaykuk kuerpu wañudu kananta. Chashnashina Tata Diosta kreyinanchita rimashpalla mana allita rurashpa kawsaptinchikuna wañudushina kanchisapa. Chaymanta chay ñawpa waynandera warmi Rahab ishkay judiyu soldadukunata wasinpi yaykuchirkansapa. Chaymanta paykunata yanapashpa chikan ñanta kacharkansapa llaktamasinkuna ama wañuchinankunapa. Chayrayku Tata Dios willarkan alli rurak warmi kananta. r ]Ñukanchikuna Tata Diosta kreyinanchikunata rimaptinchikunalla payka mana willawanchisapachu alli rurak kananchikunata. Tata Diosta allita kreyishpa allita rurashpa kawsaptinchikunara willawanchisapa alli rurak kananchikunata. l QChayrayku Tata Diospa rimanan willawanchisapa: “Abraham sukaman Tata Diosta kreyishpa kawsaptin Tata Dioska willarkan sukaman alli rurak kananta.” Chay tiempumantapacha Tata Dioska rimarkan Abraham kuyanakukmasin kananta. > uAbraham wambranta Tata Diosta kushkanrayku yachanchisapa payta tukuy shunku kreyishpa kawsashkanta. Abraham Tata Diosta wambranta kushpa ashwan ashwanta payta kreyishpa kawsarkan. < qÑawpa awilunchikuna Abraham Tata Diosta kreyishpa wambran Isakta ovejata wañuchikshina payta kurkan. Allita kreyishkanrayku Tata Dioska willarkan alli rurak runa kananta. % CAma llullachinakushpa rimaychichu Jesukristuta kreyinaykichita. Mana allita rurashpa kawsashpaykichika manami deverastachu payta kreyishpa kawsaykankichi. Kanka rimanki sukllalla Tata Dios tiyananta. Chayta rimashpa allita rimanki. Supaykunapish yachansapa sukllalla Tata Dios tiyananta. Paykuna Tata Dios tiyananta yachaykashpankunapish mana kasunayansapachu. Manchakushpa chukchukunsapa kastiganankunata yuyashpa. +Ichara suk runa rimanman: “Kanka Jesukristuta kreyinki. Ñukaka alli rurak runami kani. Kanka kreyinaykita rimashpalla mana allita rurashpa kawsashpaykika mana tukuy shunkuchu Jesukristuta kreyiykanki. Ñukaka Jesukristuta kreyishpa allita rurashpa kawsaykani.” #?Mana yanapanakushpa kawsashpaykichika manami tukuy shunkuchu Tata Diosta kreyishpa kawsaykankichi. Yankamanta rimankichi Tata Diosta kreyiykanaykichita. ^5Ichara paykunata mana nimata kuykashpa willankichiman: “Rillaychi allita mudakushpa mikumuychi.” Chashna mana nima llachapanta nima mikunanta kunayashpaykichika manami Tata Diospa munanantachu ruraykankichi. Y+Ichara suk wawkinchipa suk paninchipa llachapankuna mikunankuna illanman. Wawkinikuna, paninikuna, ichara suk runa mana allita rurashpa kawsaykashpa rimanman: “Ñukapish Jesukristuta allita kreyishpa kawsaykani.” Chashna rimashpapish manami tukuy shunkuchu Jesukristuta kreyiykan. Manami atipankachu kastigumanta salvanakuyta. B} Allita kuyanakushpa kawsaptinchikuna Tata Dioska ñukanchikunatapish kuyawashpanchikuna mana kastigawashunchisapachu. Chaymanta runamasinchikunata mana kuyashpa kawsaptinchikuna Tata Diospish mana llakichiwashpanchikuna kastigawashunchisapa. Jesukristuta kreyishpanchikuna allita rurashpa kawsananchikuna tiyan. `9 Tata Diosta kuyashpanchikuna atipanchisapa kamachikunankunata kasuyta. Mana Tata Diospa kamachikunankunata kasuptinchikuna payka kastigawashunchisapa. Chayrayku akuychi allita rimashpa allita rurashpa kawsaypachi. .U Tata Dios killkadunpi riman: “Ama chikan warmiwan uchallikushpa puñuychichu.” Chaymanta riman: “Ama runamasikichita wañuchiychichu.” Kankuna mana chikan warmiwan puñushpapish runamasikichita wañuchishpaykichika mana Tata Diospa kamachikunankunatachu kasushpa kawsaykankichi.  Kankuna Tata Diospa kamachikunankunamanta sukta mana kasushpaykichika uchayuk kankichi. Mana tukuy kamachikunankunatachu kasushkankichi. &~E Kankuna aypa kullkiyuk runakunallata kuyashpaykichi uchallikushpa kawsaykankichi. Tata Diospa kamachikunankuna chatashunkichi mana alli rurak kanaykichita. ]}3Tata Dios rimananpi allita yachachiwanchisapa: “Kankuna kikikichi kuyanakukshina tukuy runamasikichita kuyanaykichi tiyan.” Chay Tata Diospa kamachikunanta allita kasushpaykichika allita ruraykankichi. {|oÑukanchikuna rimanchisapa Jesukristuta kreyik kananchikunata. Paykuna rimansapa paypa shutin mana alli kananta. 7{gKankuna chay mana nimayuk runakunata pinkachinkichi. Mash yuyaychi. ¿Pikunatí llullachishushpaykichi suwashunkichi? ¿Manachu chay aypa kullkiyuk runakuna? Kankuna debikushkaykichita mana pagarakuyta atipaptikichi ¿pikunatí awtoridarpi chatashunkichi? ¿Manachu chay aypa kullkiyuk runakuna? zMunanayni wawkinikuna, paninikuna, mash uyariwaychi. Tata Dios rimarkan tukuy payta kuyak runakunata sieluman pushanankunapa. Chayrayku mana nimayuk runakunata akllashkasapa payta sukaman allita kreyishpa kawsanankunapa chaymanta sieluman pushanankunapa. 4yaChashna willashpaykichika rimaykankichi chay kullkiyuk runa alli kananta chay mana nimayuk runa mana alli kananta. Chashna rimashpaykichika mana allitachu yuyaykankichi. KxKankuna tantanakuptikichi ichara suk kuri anilluyuk allima mudanayuk runa yaykunman. Kushikushpa payta willankichiman: “Yaykumuy. Shamuy kay allima sillapi tiyariy.” Chaymanta ichara suk mana nimayuk lliki lliki mudanayuk runa yaykunman. Payta willankichiman: “Chayllapi shayariy. Munashpaykika allpapi tiyariy.” w;v qWawkinikuna, paninikuna, sukaman allima kamachiwakninchi Jesukristuta kreyishpa kawsashpaykichi tukuy runakunata idenllata kuyanaykichi tiyan. Ama suk runakunallata kuyaychichu. Cu Ñukanchikuna tukuy shunku Tata Diosta kushichinayashpa sufriykak viyudakunata wakchakunata yanapananchikuna tiyan. Chaymanta mana kawsashunchisapachu mana alli rurak runakunashina.rt _Ichara kankuna rimankichiman: “Ñuka Tata Diosta allita kasushpa kawsaykani.” Chashna rimashpaykichipish mana shimikichita mediyta yachashpaykichika kikikichilla llullachinakunkichi. Manami Tata Diostachu kushichiykankichi. 1s ]Tata Diospa alli kamachiwananchikunata allita yuyashpa allita kasushpa mana kunkashpa kawsananchikuna tiyan. Chay kamachiwananchikunata kasuptinchikuna Tata Dios yanapawanchisapa amana kikinchikunallapa munananchikunata rurashpa kawsananchikunapa. Chaypina sukaman kushikuypuru kawsashunchisapa. Xr +Espejupi kawanakushkanchikunawasha kunkanchisapa ima layami kanchisapa nishpa. q /Tata Diospa rimananka espejushinami. Ñukanchikuna Tata Diospa rimananta mana kasushpanchikuna espejupi kawanakuk runakunashina kanchisapa. :p oAma Tata Diospa rimananta rinrikichillawan uyariychichu. Tata Diospa rimananta allita kasushpa kawsanaykichi tiyan. Mana kasushpaykichika kikikichilla llullachinakunkichi. o  Chayrayku tukuy ñawpa mana alli rurashkaykichita sakishpa amana chayta kashkan rurashpa kawsaychinachu. Kushikushpalla Tata Dios yachachishushkaykichita allita uyarishpa chaskiychi. Chayta allita chaskiptikichi Tata Dios uchaykichimanta salvashunkichi. Qn Kunanlla piñakushpaykichi mana Tata Diospa munanantachu ruraykankichi. pm [Munanayni wawkinikuna, paninikuna, Tata Diospa munadu wambrankuna kashpaykichi munaychi paypa rimananta allita kasuyta. Chay rimanata manara allita kasushpaykichira amara chayta yachachikuychirachu. Ama kunanlla rabyaychichu. l %Chayrayku Tata Dios kikin munashpa rimananta yachachiwashpanchikuna yanapawanchisapa mushuk layata kawsayta. Yachachiwanchisapa ñukanchikuna tukuy rurashkankunamanta ashwan munadu wambrankuna kananchikunata. Tata Diospa rimananta kasushpa kawsananchikuna tiyan. _k 9Tata Diosmi tukuy alli tiyawakninchikunata kuwashkanchisapa. Paymanta tukuy laya alli shamun. Tata Dios intita killata luserukunata rurarkan. Payka manami nima chikan layachu tukun. Rikchak laya allillatami ruran. Uj %Munanayni wawkinikuna, paninikuna, ama kikikichi llullachinakuychichu. i Chay mana alli yuyayninchikunata rurashpa uchallikunchisapa. Chaymanta sukaman uchallikushpa kawsashpanchikuna wañunanchikuna tiyan. Th #Kikinchikunalla yuyayninchikunamanta yuyanchisapa mana allikunata rurayta. Ag } Mana allikunata munashpanchikuna rurayta ama rimaypachichu: “Tata Dios ñukata yuyachiwashka mana allikunata ruranaynipa.” Tata Dioska tukuy laya allillata ruran. Manami niman suk mana allikunata yuyanchu rurayta. Chayrayku nima ñukanchikunata yuyachiwanchisapachu mana alli ruranata rurananchikunapa. df C Mana allita rurayta munashpanchikunapish ama chaytaka ruraypachichu. Chashna mana rurashpa Tata Diosllata kasushpa kawsaptinchikuna sukaman kushichiwanchisapa. Willawashkanchisapa payta kuyaptinchikuna kushichiwashpanchikuna suk koronata premyunchikunatashina kuwananchikunata. Chay koronata kuwaptinchikuna paywan tantalla kawsashunchisapa. e } Rupay sinchita nanaptin kiwakuna chakin. Sisakuna urmashpa usun. Chay usuk sisakunashina kullkiyuk runakuna negosyunta ruraykaptinkuna raslla wañunkasapa. Sufrishpanchikunapish kushikushpalla kawsanchisapa Tata Dioswan kawsananchikunata yuyashpa. +d Q Tukuy kullkiyuk runakuna chakik kiwa sisakunashina wañunkasapa. Chayrayku Tata Dios paykunata kullkinkunata kichuptinkunapish kushikushpalla kawsanankuna tiyan. {c q Kankunapa mana aypa kullki tiyashuptikichipish kushikushpalla kawsanaykichi tiyan Tata Dios kuyashuptikichi. kb QSukta sukta mana kuskata yuyaykushpaykichi chikan chikanta rurankichi. Kullkinchi kunanlla tukun. Xa +Mana tukuy shunku Tata Diosta kreyiptikichika payka manami yanapashunkichichu. \` 3Tata Diosta mañashpaykichi tukuy shunku payta kreyishpa mañaychi. Ama rimaychichu ¿Tata Dios yanapawankachu manachu? nishpa. Chashna rimashpaykichika iden wayra chayta chayta yakuta kuyuchinanshina kankichi. _ Ichara kankuna mana yachankichimanchu allita rurashpa kawsayta. Mana allita yachashpaykichika Tata Diosta roygaychi yachachishunaykichipa. Payta roygaptikichi kushikushpa yachachishunkichi. Payka mana piñakushpa mana michakushpa allita yanapashunkichi. 3^ aSufrishpaykichipish payllata tukuy shunku kreyishpa kawsaychi ama nima illashunaykichipa. Tata Diosta kreyishpa kawsashpaykichi alli yachak alli rurak runakuna kankichi. W] )Yachankichi sufriptikichi Tata Dios kawachishunaykichita allitachu manachu payta tukuy shunku kreyiykankichi nishpa. Chashna sufrishpaykichi yachakunkichi sinchikushpa allita Tata Diosta kasushpa kawsayta. |\ sMunanayni wawkinikuna, paninikuna, kankuna ima layatapish sufrishpaykichi kushikushpalla kawsanaykichi tiyan. R[ !Ñuka Santiago, Tata Diospa Señorninchi Jesukristupa mandunpi kawsani. Kankuna judiyu aylluynikuna kaptikichi rimachiykichi. Maypipish chaypi chaypi kawsaykaptikichi ñuka kay kartata killkaykaykichi. cZ? Tata Diosta roygani tukuy kankunata yanapashunaykichipa. Chayllata killkashkaykichi.?Yw Tukuy Jesukristuta kreyik runakunata rimachipaychi. Tata Diospa rimananta yachachishuknikichitapish rimachipaychi. Tukuy kay Italia llaktamanta wawkinchikuna rimachishunkichi. X Chaymanta willaykichi wawkinchi Timoteo karselmanta llukshishkanta. Kayman utka shamuptin payta pushashpa risha kawaknikichi. W- Wawkinikuna, paninikuna, kankunata animuchishpa kay taksha kartaynita killkashkaykichi. Roygaykichi kushikushpa chaskishpa leyinaykichipa. LV Chayrayku munani Tata Dios yanapashunaykichipa allita rurashpa paypa munananta rurashpa kawsanaykichipa. Munani Tata Dios Jesukristurayku ñukanchikunata yanapawananchikunapa tukuy layapi paypa munananta rurashpa kawsananchikunapa. ¡Tata Dios sukaman yanapawaptinchikuna mana tukuyniyukta payta kushichishpa alabaypachi! )UK Jesukristu wañuptin kushichiwakninchi Tata Dios wañushkanmanta kawsachimurkan. Chashna Tata Dios kawsachimuptin Señorninchi Jesukristu alli oveja kuydak runashina kuydawashpanchikuna yanapawanchisapa. Payka wañurkan yawarninta ichashpa mana tukuyniyuk mushuk paktuta rurananpa. xTi Tata Diosta roygapaychi pay munaptin utka kashkan kankunaman kutinaynipa. Tata Dios sukaman yanapawanchisapa. S1 Ñukaykunapa Tata Diosta roygaychi yanapawanankunapa. Yuyanisapa allita rurashpa kawsashkaynikunata. Munanisapa allita rurashpa kawsayllata. R} Tata Diospa rimananta yachachishuknikichi runakunata kasuychi. Paykunaka mana shaykushpa allita kuydashushpaykichi yanapashunkichi. Paykunapish Tata Diosta willanankuna tiyan allitachu manachu kuydashushkankichi nishpa. Chayrayku paykunata allita kasuychi kushikushpa mana nima llakishpa kankunata yanapashunaykichipa. Mana paykunata kasushpaykichika kankunapish sufrinkichi. 5Qc Ama kunkaychichu sukkunata yanapayta. Tiyashuknikichiwan mana nimayuk runakunata yanapaychi. Chashna yanapashpa Tata Diosta suk ofrendata kukshina kushichiykankichi. QP Chayrayku Jesukristu yanapawaptinchikuna tukuy diya tukuy shunku munashpa akuychi Tata Diosta alabashpa agradesiypachi. Tukuy pita kushikushpa willananchikuna tiyan Tata Dios sukaman allima kananta. {Oo Kay allpapi mana unaytachu kawsashunchisapa. Shuyaykanchisapa mana tukuyniyuk Tata Diospa llaktanman riyta. FN Jesukristu Tata Diospa munananllata rurashpa kawsaptin runakuna sufrichirkansapa. Ñukanchikunapish ñawpa amañananchikunata kunkashpa akuychi Jesukristushina kushikushpalla sufriypachi. M{ Jesukristupish Jerusalen llakta washapi wañurkan kikinpa yawarninta ichashpa uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. L! Kamachikuk saserdote animalkunata wañuchishpa yawarninta apashpa Tata Diospa wasinpi yaykuk payta kuk. Yawarta kuptin Tata Dios uchankunamanta perdonarkansapa. Chaymanta chay wañuchidu animalkunata llakta washaman aparkansapa chaypi tukuyta rupachinankunapa. 'KG Jesukristu kruspi wañushkanrayku Tata Dios perdonawanchisapa. Jesukristu wañushka kaptin ñukanchikuna manana animalkunata wañuchishpanachu Tata Diosta sirvinchisapa. Chayrayku chay ñawpa saserdotekuna manana atipansapanachu animalkunata wañuchishpa Tata Diosta kushichiyta. `J9 Chayrayku ama munaychichu chikan laya llulla yachachikunata kasuyta. Ashwan alli kanman Tata Diosta allita kuyashpalla kawsanaykichipa. Awilunchikunaka Moisespa kamachikunankunata kasushpalla mana atiparkansapachu Tata Diosta kushichiyta. Chayrayku ama yuyaychichu mikunata mikushpa mikunata sasishpa Tata Diospa munananta ruraykanaykichita. [I/ Kayna kunan kaya Jesukristu chay layallami kawsan. Tukuy tiempu idenllata ruran. NH Tata Diospa rimananta yachachishushpaykichi yanapashuknikichita allita yuyaychi. Paykuna allita rurashpa kawsashkankunata yuyaychi paykunashina allita Jesukristuta kreyishpa kawsanaykichipa. >Gu Chashna Tata Dios mana sakiwaptinchikuna mana manchakushpa atipanchisapa willayta:“Tata Dios yanapawaptin mana ni pita manchanichu.¿Imatatí runamasini rurawanman?” JF  Tata Dios willawashkanchisapa: “Ñukaka mana kunkashkaykichichu nima sakishkaykichichu.” Chayrayku ama sukaman kullkiyayta munaychichu. Tiyapushuknikichillawan kushikushpa kawsaychi. 0EY Tukuy kasaradukuna warminllawan kusanllawan kuyanakushpa kawsanankuna tiyan. Ama chikan warmiwan chikan ullkuwan uchallikushpa kawsaychichu. Tata Dios kastigankasapa chikan warmiwan chikan ullkuwan uchallikushpa kawsakkunata. Mana kasarashpara uchallikukkunatapish sukaman kastigankasapa. ZD- Yuyaychi karselpi wichkadu runakunata yanapayta. Yuyaychi kankuna karselpi paykunawan tantalla wichkadushina kanaykichita. Sufrichidu runakunata llakichishpa yuyaychi kankunapish sufriykakshina kanaykichita. )CK Ama kunkaychichu wasikichipi chayak runakunata kushikushpa chaskiyta. Sukkuna wasinpi chayak runakunata chaskishpa runakuna nishpa angelkunata chaskirkansapa. [B 1 Tukuy Jesukristuta kreyikmasikichikunawan mana shaykushpa kuyanakushpa kawsaychi. BA Tata Diosninchika rawraykak kulluchikuk ninashinami.+@O Maypicha Tata Dios kamachikun chaypi mana nima kuyunkachu. Chayrayku akuychi payta sukaman tukuy shunku agradesishpa sirviypachi. Payta kuyashpa kushichiypachi. ?! Tata Dios chayta rimashpa yachachiwanchisapa tukuy kuyuchinapa laya rurashkanta kulluchinanta tukuy mana kuyuchinapa layalla kiparinanpa. O> Ñawpa tiempu Sinai urkumanta Tata Dios rimashpa tukuy allpata kuyuchirkan. Chaymanta kunanka willawanchisapa: “Kashkan rimashpayni mana allpallatachu kuyuchisha. Sielutapish kuyuchisha.” =  Chayrayku akuychi yachachiwakninchi Jesukristuta allita kasushpa kawsaypachi. Chay ñawpa awilunchikuna alli yachachikuk runakunata mana kasushkankunarayku mana atiparkansapachu Tata Dios kastiganankunamanta kishpiyta. Ñukanchikunapish sielumanta shamuk yachachiwakninchi Jesukristuta mana kasushpanchikunaka manami atipashunchisapachu Tata Dios kastigawananchikunamanta kishpiyta. 9<k Chay ñawpa Kayin wawkin Abelta wañuchishpa yawarninta ichachiptin Tata Dios kastigarkan. Jesukristu wañushpa yawarninta ichaptin Tata Dios uchanchikunamanta perdonawanchisapa. Jesukristu wañushkanrayku ñukanchikunawan mushuk ashwan alli paktuta rurarkan. Riykanchisapa paywan tantalla kawsak. G; Tata Diosta ñawpa kreyik runakunawan tantalla kawsak riykanchisapa. Paykunapa shutinkuna sielupi killkadu tiyan. Tata Dios tukuy runakunata willawashunchisapa allitachu manachu rurashkanchisapa nishpa. Riykanchisapa paywan sielupi kawsak. Riykanchisapa Tata Dios perdonashkan alli rurak runakunawan tantalla kawsak. M: Ñukanchikuna mana chashnachu manchakuywan kawsanchisapa. Mana tukuyniyuk Tata Diospa sielupi Jerusalen llaktanman Sion urkuman Tata Diosta kuyak waranka waranka angelkunaman riykanchisapa. |9q Moises chay urkuta sukaman manchanapa layata kawashpa rimarkan: “Ñukapish manchakuywan sukaman chukchukuni.” B8} Sukaman manchakurkansapa Tata Dios kamachikuptin: “Suk runa suk animal kay urkuta ladunchaptin pitapish kaptin ruminchashpaykichi lansawan tuksishpaykichi wañuchinaykichi tiyan.” c7? Mana nima chay urkumanta sinchita trompeta pukunanta uyarishkanchisapachu Tata Dios rimakuptin. Awilunchikuna chay trompeta pukunanta uyarishpankuna Moisesta roygarkansapa amana Tata Dios paykunata parlachinankunapa. ]63 Ñukanchikuna niman suk kuti ñawpa awilunchikunashinachu ninawan rawraykak Sinai urkuta ladunchashkanchisapa. Yana likidu puyukuna chay urkuta wichkarkan. Sukaman sinchita wayrashpa llipyashpa troynarkan. 45a Chaymanta aypa watakunawashan Esawpa Jakobopa tatankuna wañunayaykaptin Esawka munarkan Tata Diosta roygananpa payllata yanapananpa. Chayta munaptinpish tatanka manami almitirkanchu. Esaw sukaman llakishpa wakakuptinpish tatanka Tata Diosta roygarkan wambran Jakobollata tukuy layapi yanapananpa. U4# Ama chikan warmiwan chikan ullkuwan uchallikushpa kawsaychichu. Chaymanta ama ñawpa Esawshina yuyaychichu Tata Dios yanapanan mana alli kananta. Esawka mana nimatashina kawarkan piwi kaptin Tata Dios tukuy layapi yanapananta. Chayrayku wawkin Jakobota suk kallana mikunallapa Tata Dios yanapananpa willashkanta rantichirkan. f3E Chayrayku sukwan sukwan yanapanakuychi ama niman suk wawkikichi panikichi Tata Diosmanta ashunankunapa. Jesukristuta kreyikmasikichiwan piñanakushpa ayninakushpa kawsashpaykichi sapinmantapacha ayak likidu kaspikunashinami kankichi. Ayak likidu kaspishina kashpaykichi wawkikichi panikichi allita rurashpa kawsaykashkankunamanta sampayachinkichi. ^25 Munaychi tukuy runamasikichiwan kushikushpa mana ayninakushpa kawsayta. Allita rurashpa Tata Diospa munananllata rurashpa kawsaychi. Mana paypa munananta rurashpa kawsashpaykichika mana payta kawankichichu. 1! Allita rurashpa kuska ñantashina puriychi shaykudu wawkikichi panikichi katishushpaykichi ama uchallikushpa mitkakukshina urmanankunapa. 0w Suk wawkikichi panikichi sukaman shaykushpa manana Jesukristuta katiptinkuna paykunata animuchishpa yanapaychi. H/  Tata Dios kastigawaptinchikuna chay ratulla llakinchisapa. Chashna kastigawaptinchikuna yachakunchisapa kushikushpa ashwan allita rurashpa kawsayta. Tata Diosta allita kasushpa kawsaypachi. B.} Suk tiempullapa kay allpapi tatanchikuna kikinkuna munanankunashina yachachiwashkanchisapa. Chaymanta Tatanchi Dios allininchipa yachachiwanchisapa payshina alli rurak kananchikunapa. *-M Ñukanchikuna taksha wambrakuna kaptinchikuna tatanchikuna kastigawashpanchikuna yachachiwashkanchisapa. Chashna kastigawaptinchikuna kuyashpa kasushkanchisapa. ¿Manachu sielupi kawsak Tatanchi Diostaka ashwan allita kuyashpa kasunanchikuna tiyan paywan tantalla kawsananchikunapa? %,C Tata Dios tukuy wambrankunata kastigawashpanchikuna yachachiwanchisapa. Kankunata mana kastigashuptikichika mana deveraschu paypa wambrankuna kankichiman. >+u Tukuy runakuna wambrankunata kuyashpaka kastigashpa yachachinsapa. Chayrayku kankuna Tata Diospa wambrankuna kashpaykichi kastigashuptikichi kushikushpalla payllata kasuychi. s*_ Kanta kuyashpayni kastigashpa yachachiyki.Wambrayni kanaykipa chaskishkaynirayku kastigashkayki.” 4)a Ichará Tata Dios willashushkaykichita kunkashkankichi. Wambrankuna kaptikichi rimananpi willashunkichi:“Munanayni wambrayni, kanta kuyashpa kastigashpayni
yachachiyki ashwan allita kawsanaykipa.Chashna kastigaptini allita kasuway.Yachachiptini ama llakishpa sampayaychu. D( Chashna payta kreyishpa kawsashpaykichi sukaman sinchikuykankichi ama uchallikunaykichipa. Sukaman sinchikushpaykichipish manara Jesukristushinarachu wañunaykichikaman sufrishkankichi. 0'Y Chayrayku yuyaychi uchasapa runakuna Jesukristuta sukaman sufrichishkankunata. Chayta yuyashpaykichi mana shaykushpa mana sampayashpa payta kreyishpa kawsaychi. &&E Akuychi allita yuyaypachi Señorninchi Jesukristu kruspi pinkakuna layata sufrishpa wañushkanta. Payka pinkakuna layata sufrishpa wañunanta yachashpapish munarkanlla wañuyta. Yacharkan sufrishkanwasha sieluman rinanta Tatan Dioswan kushikushpa kawsak. Chayman rishpa Tatan Diospa tiyarinan alli ladunpi tiyarirkan. Kunanka yanapawanchisapa sufrishpanchikunapish payta allita kreyishpa kawsananchikunapa. e% E Chashna chay runakuna sukaman allita Tata Diosta kreyishpa kawsaptinkuna akuychi paykunashina payta allita kreyishpa kawsaypachi. Kallpak runa ñawpayta munashpa mana suni llachapayukchu kallpan atipananpa allita kallpayta. Ñukanchikunapish akuychi tukuy uchanchikunata wanaypachi atipananchikunapa mana shaykushpa Tata Diosta kreyishpa kawsayta. v$e (Tata Dios ñukanchikunata yuyawashpanchikuna munarkan chay ñawpa kreyikuk runakuna Jesukristu shamunanta shuyanankunapa. Chaypina Tata Dios paykunata ñukanchikunawan tantallata pushawashunchisapa paywan sielupi kawsananchikunapa.o#W 'Chay runakuna Tata Diosta allita kreyishpa kawsashkankunarayku payka willarkansapa alli rurak kashkankunata. Chashna willaptinkunapish kay allpapi kawsashpankuna manara kawarkansaparachu Tata Dios willashkankunata ruraptin. l"Q &Chakidu chunlla pampakunapi sachakunapi pantakudushina chayta chayta purirkansapa. Machaykunapi allpa uchkukunapi kawsarkansapa. Mana allichu karkan chay Tata Diosta kreyik runakuna mana alli rurak runakunawan kawsanankunapa. ^!5 %Sukkunata ruminchashpa wañuchirkansapa. Sukkunata chawpinkunapi tipishpankuna sukkunata ishkantin ladu filuyuk machetiwan wañuchirkansapa. Sukkunata wasinkunamanta karkurkansapa kayta chayta purinankunapa. Ovejakunapa chivukunapa karapankunawan llachapakuksapa. Paykunata rikchak layapi sufrichiksapa. Mana nimayuk llakidu kawsarkansapa. q [ $Sukkunata asichirkansapa. Sukkunata makarkansapa, kadenawan watarkansapa, karselkunapi wichkarkansapa. E #Tata Diosta kreyik warmikuna kawarkansapa Tata Dios wañudu wawankunata kawsachimuptinkuna. Chaymanta chiknik runakuna wañuchinankaman sukaman sufrichiptinkunapish sukkuna manami munarkansapachu Tata Diosta niegayta. Yacharkansapa wañushpa sielupi Tata Diospa kawsananman rinankunapa chaypi ashwan allita kawsak. R "Tata Dios yanapaptin sukkunaka manllayba rawraykak ninata wañuchirkansapa. Sukkunaka kishpirkansapa ama chiknik runakuna ishkay filuyuk machetiwan wañuchinankunapa. Sukkunaka sampayadu kaptinkuna Tata Dios sinchiyachirkansapa. Sukkunaka chiknik runakunawan sukaman makanakushpankuna atiparkansapa paykunata kallpachiyta. ) !Chay runakuna Tata Diosta allita kreyishpa makanakushpa llaktakunata kichukurkansapa. Sukkunaka kuskata kamachikuksapa. Sukkunaka Tata Dios willashkankunata chaskirkansapa. Sukkunaka kawarkansapa Tata Dios pumakunapa shiminkunata wichkapuptinkuna ama wañuchinankunapa. ~}||,{z8yxwvVu trssHr)q?ponn>mmalkkk jji(hyggeddcbaa#_^]Q\\8[lZYXWVV?TTSzRRiQQPONNM@L4K>='Chaypina Jesuska willawarkansapa: —Sielumanta Tatayni Dios kachamuwashka kaptin tukuy willawashkanta ruranayni tiyan. Paypa munananta rurashpayni suk alli mikunawan saksadushina kawsani. uWc!Chayta willawaptinkunana ñukaykunaka sukwan sukwan willanakurkanisapa: —Ichará suk runa karashka. V% Chaypina Jesuska willawarkansapa: —Ñukapa ashwan alli mikunayni tiyan. Kankunaka manami yachankichichu imami chay mikunayni nishpa. jUMManarapish Jesuspi chayaptinkunara ñukaykunaka willarkanisapa: —Maestru, kay mikunata mikuy. eTCChashna chay warmi willaptinkunana tukuy llaktamasinkuna shamurkansapa Jesusta kawak. !S;—Akuychi kawak suk runata pukyu ladunpi. Paymi tukuy laya rurashkaynita willawashka. ¿Manachu payka shuyaykananchi Tata Diosmanta shamuk runa? R{Chaypina chay warmika puyñunta sakishpa llaktaman kallparkan. Chaypi chayashpa tukuy llaktamasinkunata willarkansapa: bQ=Jesus chay warmiwan parlaykaptinna ñukaykunaka tarirkanisapa. Sukaman almirarkanisapa samaritana warmiwan parlaykaptin. Mana ni maykan animukurkanisapachu tapuyta imatami munan imatami paywan parlaykan nishpa. _P7Chashna willaptinna Jesuska willarkan: —Ñukami kani chay shuyanaykichi runa. HO Chaypina chay warmika willarkan: —Yachani Tata Diosmanta salvakuk runa shamunanta. Paypa suk runakuna rimansapa Kristu. Paymi shamushpa tukuy chaykunata allita yachachiwashunchisapa. JN Tata Dios mana runakunashina aychayuk kaptin mana paytaka kawanchichu. Payka tukuy laya atipakmi. Chayrayku paypa Espiritun yanapawaptinchikunara yachanchisapa payta allita deverasta kuyayta. 8MiÑami oraka chayamushkana Tata Diospa Espiritun yanapashunaykichipa tukuy shunku Tata Diosta kuyanaykichipa. Tata Dioska munan chashna tukuy shunku deverasta kuyanaykichipa. 5LcKankuna Tata Diosta mana allitachu riksinkichi kuyanaykichipa. Ñukaykuna judiyu runakuna payta allita riksishpa kuyanisapa. Salvashuknikichi runaka judiyu ayllunmantami. tKaChaypina Jesuska willarkan: —Mash uyariway. Kunanmantapacha manana ni kay urkuman shamunkichinachu nima Jerusalenman rinkichinachu Tata Diosta kuyak. Payta kuyanayashpaykichika maypipish kaptin tukuy shunku kuyanaykichi tiyan. JChayrayku tapunayayki. Samaritano awiluynikuna kay urkullapi Tata Diosta kuyaksapa. Kankuna judiyu runakuna rimankichi Jerusalen llaktallapi tukuy runakuna Tata Diosta kuyananchikunapa. ¿Imatatí rimanki? ¿Maypití Tata Diosta kuyananchikuna tiyan? IChaypina chay warmika willarkan: —Señor, chashna willawaptiki ñuka riksiyki Tata Diospa rimananta yachachikuk runa kanaykita. H9Pichka kusaykikuna tiyashka. Kunan soktaynin kusaykiwanpish mana kasaraduchu kanki. Chayraykumi mana llullakushpa willawanki mana kasaradu kanaykita. G)Chashna willaptinna chay warmika willarkan: —Manami kasaraduchu kani. Jesuska willarkan: —Allita willawanki mana kasaradu kanaykita. IF Chaypina Jesuska willarkan: —Rillay kusaykita pushamuk. eECChashna Jesus willaptinna chay warmika mana entiendishpa willarkan: —Señor, chay alli yakuta upyachiway ama kutin yakunayanaynipa. Chayta upyachiwaptikika mana kutin shamuymannachu kay pukyumanta yakuta wishik. MDÑuka kawsachikuk yakuta kankunata upyachiptinika mananami kashkan yakunayankichinachu. Chay yakuta upyachiptinika kankunapimi pachyamuk yakushina kallpashpa mana tukuyniyukta kawsachishunkichi. C Chashna tapuptinna Jesuska chay warmita willarkan: —Tukuy pi kay pukyumanta yakuta upyashpankuna kashkan yakunayankasapa. {Bo Ñawpa tiempu awilunchi Jakobo kay pukyuta aspishpa ñukaykunapa sakirkan. Kayllamanta paypish upyak. Kayllamanta tukuy wambrankunata tukuy animalninkunata upyachiksapa. ¿Ariya chay ñawpa awilunchi Jakobomanta ashwan alli yachakchu kanki? LA Chashna Jesus willaptinna chay warmika willarkan: —Señor, manami kanpa tiyanchu imawan yakuta wishinaykipa. Kay yakuka sukaman ukupimi. ¿Maymantatí kawsachikuk yakuta upyachiwankiman? @ Chaypina Jesuska chay warmita willarkan: —Kanka manami yachankichu Tata Dios ashwan alli yakuta kushunayananta. Manami nima ñukata riksiwankichu. Riksiwashpaykika ashwan alli yakuta mañawankiman. Mañawaptikika ñukaka kawsachikuk yakuta upyachiykiman. ?+ Chay tiempu ñukaykuna judiyu runakuna samaritano runakunawan chikninakushpa mana parlashpa kawsarkanisapa. Chayrayku Jesus yakuta mañaptin chay warmika sukaman almirashpa willarkan: —¿Imapatí judiyu runa kashpayki yakutaka mañawanki samaritana warmi kaptini? I> Ñukaykuna Jesusta sakishpa rirkanisapa mikunaynikunata rantik. Chaypi Jesus samaykaptin suk samaritana warmi rirkan yakuta wishik. Chaypina Jesuska payta willarkan: —Yakuykita upyachiway. = ]<3Jesus shaykudu kashpa chay Jakobopa pukyun ladunpi tiyarirkan. Chawpi diya karkan. Q;Samaria partipi puriykashpaynikuna Sikar llakta ladunpi chayarkanisapa. Chaypi tiyarkan suk pukyu. Ñawpa tiempu awiluynikuna Jakobo chay pukyuta aspishpa tukuy chay terrenuta wambran Joseta kurkan. S:Galileaman riykashpaynikuna Samaria partita pasashpa rinaynikuna karkan. 9%Chaypina Jesus yacharkan fariseokuna chay rimanata uyarishkankunata. Chayrayku Judea partimanta Galilea partiman ñukaykunawan rirkan. /8WChashna chay runakuna rimaptinkunapish Jesuska mana ni pita bawtisarkanchu. Ñukaykuna Jesuspa disipulunkuna kashpaynikuna payta kreyik runakunata bawtisarkanisapa. ?7 yAypa runakuna rimarkansapa Jesus Juanmanta ashwan aypa runakunata bawtisaykananta. Rimarkansapa ashwan aypa runakuna Jesusta katinankunata. Chay rimananta fariseokuna uyarirkansapa. 6$Chayrayku ñukanchikuna Tata Diospa wambranta kreyishpa kawsashpanchikuna mana tukuyniyukta kawsashunchisapa. Mana payta kreyinayak runakuna mana sielupi kawsankasapachu. Tata Dioska paykunata sukaman kastigankasapa. Chashna Juanka yachachikurkan.5'#Tata Dioska chaylla wambranta sukaman kuyan. Chayrayku paypa makinpi churarkan tukuy runakunata tukuy laya tiyakta allita kamachinanpa. }4s"Tata Dioska kachamushkan runata mana michashpa Espiritunta kun. Chayrayku payka Tata Diospa yachachishkanta riman. k3O!Chaykamanka paypa yachachikunanta kreyik runakuna allita rimansapa Tata Dios mana llullakunanta. 2! Sielumanta shamushkanrayku chaypi kawashkanta uyarishkanta yachachikun. Tukuy chayta yachachikuptinpish aypa runakuna mana kreyinsapachu. V1%Chay runaka sielumanta shamudu kashpa tukuy runakunamanta ashwan allimami. Ñukaka kay allpamanta kashpayni runakunashinalla yachachikuni. Payka sielumanta kashpa tukuy pimanta ashwan alli yachakmi. T0!Aypa runakuna ñukata sakiwashpa ashwan ashwanta payta katinankuna tiyan. I/ Mash uyariwaychi kay ejempluta parlachikuptini. Suk funsiapi kasarakuk runa novianta kawashpa sukaman kushikun. Chaypina kasarakuk runa kushikushpa rimakuptin kuyanakukmasinpish sukaman kushikun. Ñukaka iden chay noviopa kuyanakukmasinshinami kani. Chayrayku aypa runakuna Jesusta katiptinkuna sukaman kushikuni. A.{Allitana willashkaykichi mana ñuka Tata Diosmanta shamudu salvashuknikichi runa kanaynita. Tata Dios kachamuwaptin ñuka paymanta ñawpamushkani runakunata yachachik pay shamunanta. -)Chashna disipulunkuna willaptinkuna Juanka willarkansapa: —Tata Dios mana chay runata yanapaptinka manami nimata atipanmanchu rurayta. *,MAyninakushkankunawashana disipulunkunaka rirkansapa Juanta willak: —Maestru, Jordan yaku chimbapi suk runata bawtisashkanki. Chay runapa yachachiwashkankisapa Tata Diosmanta shamudu runa kananta. Kunanka chay runaka aypa runakunata bawtisaykansapa. Tukuy runakuna paytana katiykansapa. +Chaypina Juanpa disipulunkuna suk judiyumasinkunawan ayninakurkansapa imashnami Tata Diospi chuya chuya rikurinkasapa nishpa. O*Manara karselpi churadu kashpa Juanka runakunata bawtisaykarkansapa. g)GChay yaku anakninpi Enon llaktapi Juan Bawtistapish aypa runakunata bawtisarkan. Chay llaktapi aypa yaku tiyarkan. Enon llaktaka Salim llakta ladunpi karkan. Juan chay llaktapi kaptin aypa runakuna rirkansapa bawtisakuk. /(WChaymanta yachachikushkanwasha Jesuska Judea partiman ñukaykunawan tantalla rirkan. Chaypi suk tiempullata kiparishpaynikuna aypa runakunata bawtisarkanisapa. Q'Ñukanchikuna Tata Diospa rimananta kasushpa kawsashpanchikuna luspishina kawsanchisapa tukuy runakuna yachanankunapa Tata Diospa munananta rurananchikunata. Juan Bawtista yachachikuyllapi katirkan. F&Mana alli rurak runakuna mana munansapachu uchankunata riksiyta. Mana uchankunata sakinayashpankuna mana munansapachu luspishina kawsayta ama Jesukristu uchankunata kawachinankunapa. y%kTata Dios tukuy paykunata kastiganankuna tiyan mana allikunata rurashpalla kawsaptinkuna. Jesukristu kay allpaman shamurkan Tata Diospa yuyayninta yachachiwananchikunapa. Chashna yachachikuk shamushpa lusshina karkan. Mana Jesukristuta kreyik runakuna uchankunata mana sakinayashpankuna mana munarkansapachu luspishina kawsayta. Munarkansapa tutapishina kawsayllata. +$OTata Diospa chaylla wambranta kreyishpa kawsaptinchikuna manana kastigawashunchisapanachu. Mana payta kreyishpa kawsak runakunata Tata Dios kastigankasapa. Y#+Uchasapa kaptinchikuna Tata Dios kastigawananchikuna tiyan. Payka chaylla wambranta kay allpaman kachamurkan chay kastigunchikunamanta salvawananchikunapa. Mana paytaka kachamurkanchu kastigawananchikunapa. "'Tata Dioska tukuy runakunata sukaman kuyawashpanchikuna kay allpaman chaylla wambranta kachamurkan uchanchikunarayku wañunanpa. Chashna wañushpa tukuy payta kreyik runakunata wañunanchikunamanta salvawanchisapa Tata Dioswan mana tukuyniyukta kawsananchikunapa. Y!+Chashna atarichiwaptinkuna tukuy ñukata kreyiwak runakuna sieluman rinkasapa Tata Dioswan mana tukuyniyukta kawsak. Chashna Jesuska Nikodemowan parlarkan. Tata Dios tukuy runakunata sukaman kuyawanchisapa. r ]Ñawpa tiempu chunlla chakidu pampapi Moises fierrumanta ruradu machakuyta suk kaspipi timbishpa atarichirkan. Ñuka sielumanta shamudu runa kaptini chay machakuytashina ñukatapish suk kaspipi chakatawashpa atarichiwankasapa. # Mana ni pi sieluman rishpa kashkan shamurkanchu yachachikuk ima layami sieluka nishpa. Ñukallami sielumanta shamushkani yachachiknikichi.  Kay allpallapi wayrata yakuta nasinata mana kreyiwashpaykichika ¿imashnatí kreyiwankichiman sielupi kawsanaykichita yachachiptini?  Mash allita uyariway. Ñukaykuna yachanaynikunata kawashkaynikunata yachachiykichi. Chashna yachachiptinikunapish mana kreyiwankichichu. yk Chaypina Jesuska willarkan: —Israel runakunapa alli yachachikukninkuna kaykashpayki ¿manachu yachanki? {o Chashna Jesus willaptinna Nikodemoka kashkan tapurkan: —¿Imashnatí Tata Diospa Espiritunmanta nasiyman? #Wayra maymantapish kaptin shamun. Ruyduwan shamuptin uyarishpanchi mana yachanchichu maymantami shamun nishpa. Mana yachanchichu maypimi rinka sinchikuk nishpa. Chashnallami Tata Diospa Espiritunmanta nasishpayki mana payta kawashpaykipish yachanki yanapashunaykita. @{Ama almiraychu kashkan nasinaykichipa willaptini. CTukuy runakuna tatanmanta mamanmanta nasishpa paykuna layallami kawsansapa. Tata Diospa Espiritunmanta nasishpankunara atipansapa mushuk layata kawsayta Tata Diospa munananta rurashpa. 1[Chashna willaptinna Jesuska willarkan: —Allita willayki: Suk runa yakumanta Tata Diospa Espiritunmanta mana nasishpaka manami Tata Diospa mandunpi kawsankachu. GChaypina Nikodemoka sukaman almirashpa Jesustaka willarkan: —¿Imashnatí atun runa atipanman kashkan nasiyta? Manami ni pi atipanmanchu mamanpa wiksanpi yaykuyta kashkan nasinanpa. )KChashna Nikodemo willaptinna Jesuska willarkan: —Mash allita uyariway. Suk runa mana kashkan nasishpaka manami atipanchu Tata Diospa mandunpi kawsayta. }sSuk tuta Nikodemoka Jesusta rirkan tarik. Chaypina willarkan: —Maestru, yachanisapa Tata Dios kanta kachamushushkanta ñukaykunata yachachiwanaykipasapa. Mana Tata Dios kachamushushka kaptinka mana atipankimanchu nima milagrukunata rurayta. d CJerusalen llaktapi tiyarkan suk runa Nikodemo. Payka judiyu awtoridar fariseo runa karkan. Mana ni pi willaptin payka tukuy runakunapa yuyayninkunata yacharkan. Chayrayku yacharkan chay runakuna mana allita kreyinankunata.zmChashna payta kreyiptinkunapish paykunapa yuyayninkunata allita riksishpa yacharkan mana allita kreyinankunata. <qJesus Jerusalenpi kashpa chay fiesta ukun aypa almirana milagrukunata rurarkan. Tukuy chayta ruraptin aypa runakuna kreyirkansapa Jesus Tata Diosmanta shamudu runa kananta. 0YChaymanta Jesus wañushkanmanta kawsamushkanwasha ñukaykunaka yuyarkanisapa rimashkanta. Chayrak allita yacharkanisapa Jesus yachachikushkan alli kashkanta. Chaymanta yacharkanisapa ñawpa killkadu Tata Diospa rimanan alli kananta. Jesus tukuy runakunapa yuyayninkunata allita riksirkan.  Jesuska Tata Diospa wasinta kashkan atarichinanpa rimashpa wañushkanmanta kimsa diya ukun kashkan kawsamunanta rimarkan. 7 gChashna Jesus rimaptinna paykunaka willarkansapa: —Kay wasita chusku chunka sokta watata trabajashpa rurarkansapa. ¿Imashnatí kanka kimsa diya ukun atarichinkiman? 8 iChaypina Jesuska willarkansapa: —Almiranata ruranaynipa munashpaykichika kay Tata Diospa wasinta waktakuychi. Waktakuptikichi ñukami kimsa diya ukun kashkan rurasha. f EChashna Jesus karkuptinkuna chay kamachikuk judiyukuna willarkansapa: —¿Pití willashushka chay rantikuk runakunata karkunaykipa? Suk milagruta ruraptikira kreyishkaykisapa Tata Diosmanta shamudu runa kanaykita. v eÑukaykuna Jesus karkushkankunata kawashpa ñawpa tiempu Tata Diospa killkadu rimananta yuyarkanisapa. Chay killkadu riman: “A, Tata Dios, wasikita sukaman munashpayni sukaman llakishpa rabyashpa turbakuni mana kuydaptinkuna.”  wUrpaykuna rantikuk runakunata willarkansapa: —Tukuyta surkuychi. Ama Tataynipa wasinta merkadutashina ruraychichu. B}Tata Diospa wasinta merkadutashina kawashpa Jesuska piñakushpa suk waskata apishpa asoteta rurarkan. Chaywan tukuy chay rantikuykak runakunata karkurkansapa. Toronkunata ovejankunata karkupurkansapa. Kullki kambiaykak runakunapa kullkinkunata allpapi wishchupurkansapa. Mesankunatapish tikrachipurkansapa. NChaypi chayashpa Tata Diospa wasinman rirkan. Chay wasi pampapi tarirkan aypa runakunata torokunata ovejakunata urpaykunata rantikuykaptinkuna. Sukkuna tiyarishpankuna kullkita kambiaykarkansapa. W' Tukuy wata ñukaykuna judiyukuna Paskua fiestata ruranisapa yuyashpa Tata Dios ñawpa awiluynikunata Egiptomanta surkumushkankunata. Jesuska ñukaykunawan Jerusalenman rirkan chay fiestata pasananpa. kO Chay funsia washan Kapernaum llaktaman Jesuska mamanwan wawkinkunawan disipulunkunawan tantalla rirkan. Chaypi mana aypa diyatachu unayarkanisapa. Tata Diospa wasin pampamanta Jesus rantikuykak runakunata karkurkansapa. R Galilea partipi Kana llaktapi Jesuska chay milagruta rurarkan. Chayta rurashpa kawachikurkan alli yachak kananta. Chay milagruta ruraptin ñukaykunaka kreyirkanisapa Tata Diospa wambran kananta. |q Ladunchaptinna noviota willarkan: —Kay vinuka sukaman mishkik likidumi. Chay tukudu vinumanta ashwan mishkikmi. Tukuy funsiata rurak runakuna kallarinsapa upyachikuyta ashwan mishkik likidu vinuta. Chaymanta invitadukuna saksaptinkunana mana mishkik vinuta upyachikunsapa. Kanka mana chashnachu upyachikushkanki. Kay mishkik likidu vinutaka washanpina surkumushkanki. %C Chayta kuptinkuna chay kamachikukka mallirkan mishkik likidu vinuta. Chay karkan yakumanta ruradu vinu. Payka manara yacharkanrachu maymantami chay vinuta surkushkasapa nishpa. Funsiapi mikuna sirvikuk runakunalla yacharkansapa. Chaypina funsiapi kamachikuk runaka noviota kayarkan. 0YChaypina Jesuska willarkansapa: —Kunanka chay puyñukunamanta suk tipita wishishpa funsiapi kamachikukta mallichiychi. Paykunaka Jesus willashkanshina aparkansapa. (IChaypina Jesuska mikuna sirvikuk runakunata willarkansapa: —Kay atun puyñukunata yakuwan untachiychi. Chashna willaptinkuna shimi shimita untachirkansapa. {oChaypi tiyarkan sokta atun rumimanta ruradu puyñukuna yakuta churanankunapa. Chay yakuwan judiyu runakuna amañaksapa mayllakuyta chuya chuya Tata Diospi rikurinankunapa. Chay atun puyñukunapi chunka ashwan taksha puyñu yaku yaykuk. ~ Chashna Jesus willaptinpish mamanka mikuna sirvikuk runakunata willarkansapa: —Tukuy Jesus willashunaykichita ruraychi. }Chaypina Jesuska willarkan: —Mamayni ¿imapatí ñukata willawanki? Tatayni Dioska manarami willawashkarachu riksichinakunaynipa. |yChay funsiapi aypa runakuna kaptin vinu pishirkan. Chayrayku mamanka Jesustaka willarkan: —Vinuka ñami tukushkana. _{7Ñukaykuna Jesuspa disipulunkuna paywan tantalla invitadu kashpaynikuna rirkanisapa. |z sChaymanta kimsa diya washan Galilea partipi Kana llaktapi suk funsia tiyarkan. Chay funsiapi Jesuspa maman karkan. y 3Chaymanta Jesuska tukuyta willawarkansapa: —Mash allita uyariwaychi. Kankuna sieluta kawankichi kicharinakuptin. Ñuka sielumanta shamudu runa kaptini Tata Diospa angelninkunata kawankichi ñukamanta llukaptinkuna ñukaman urayamuptinkuna./x Y2Chaypina Jesuska willarkan: —Igo kaspi sikinpi kanta riksishkaynita willaptini kreyiwashkanki. Mash uyariway. Ashwan alli almirana layakunata kawanayki tiyan. $w C1Chashna Jesus willaptinna Natanaelka willarkan: —Maestru, deverasmi Tata Diospa wambran kanki. Israel runakunapa sinchi kamachiwakninikunami kanki. =v u0Chaypina Natanaelka Jesusta tapurkan: —¿Imashnatí allita riksiwashkanki? Jesuska aynirkan: —Manarapish Felipi parlachishuptikira igo kaspi sikinpi kaptiki riksishkayki. Chashna willaptin Jesusman rirkansapa. Chayaykaptinkuna Jesuska Natanaelta kawashpa rimarkan: —Chay runaka alli rurak israel runami. Payka mana nima llullakuyta yachanchu. tt c.Chashna Felipi willaptin Natanaelka mana kreyishpa willarkan: —Nasaret llaktamanta ¿ima alli rurak runatí shamunman? Chaypina Felipika willarkan: —Mash shamuy riksik. Kikiki riksishpa yachanki Moises rimashkan runa kananta. s  -Chaypina Felipika rirkan Natanaelta maskak. Tarishpana willarkan: —Ñami tarishkanisapana Moisespa killkadunpi rimashkan runata. Tarishkanisapana ñawpa tiempu yachachikuk runakuna rimashkankuna runata. Payka Josepa wambran Nasaret llaktamanta Jesusmi. er E+Chayta parlashkankunawasha kayantin diya Galilea partiman Jesuska yuyarkan riyta. Chaypina ñukaykunawan Jesus riykashpa suk runawan tinkunakurkan. Chay runa Felipi Betsaida llaktamanta karkan. Chay llaktallamanta Andreswan Pedrupish karkansapa. Chaypina Jesuska Felipita willarkan: —Shamuy ñukawan. Chashna willaptin Felipika Jesusta katirkan. q , p *Chashna Andres willashpa Jesusman wawkin Simontaka pusharkan. Ladunchaptinkuna Jesuska Simonta willarkan: —Kanka Jonaspa wambran Simonmi kanki. Kunanmantapacha Sefas shutinami kanki. Chay Sefas shuti riman Pedru. Jesus Felipita Natanaelta kayarkansapa. 9o m)Chaypina Jesuswan parlashkanwasha Andreska kuskalla rirkan wawkin Simonta maskak. Tarishpana willarkan: —Ñami tarishkanisapana shuyaykananchi Tata Diosmanta shamudu runata. zn o(Ñukawan Andres Juanta uyarishkaynikunamantapacha Jesusta katirkanisapa. Andreska Simon Pedrupa wawkinmi karkan. Mm 'Chashna tapuptinikuna Jesuska willawarkansapa: —Mash shamuychi kawak. Chashna willawaptinkuna rirkanisapa kawsaykananta kawak. Tardina kaptin amusayanankaman chaypi paywan kiparirkanisapa. l &Chaypina Jesuska kawawashpankuna tapuwarkansapa: —¿Imatati munankichi? Willarkanisapa: —Maestru, willawaysapa ¿maypiti kawsanki? Ok %Chashna Juan willawaptinkuna ñukaykunaka Jesusta katirkanisapa. ;j q$Jesus riptin kawashpa Juanka ñukaykunata willawarkansapa: —Mash kawaychi. Chay riykak runaka Tata Diosmanta shamudu runami. Paymi uchanchikunarayku oveja wawanshina wañunka. i ;#Chaymanta kayantin tardita Jordan yaku mañanpi Juanka ishkay disipulunkunawan puriykarkansapa. Ñukawan Andres Juanpa disipulunkuna karkanisapa. 8h k"Chaymanta ñuka tukuy Tata Dios willawashkanta allita kawashkani. Chayrayku yachachiykaykichi Jesus Tata Diospa wambran kananta. Andres wawkinta maskarkan Jesusta riksinanpa. ag =!Ñukaka manara yachashkanirachu pimi Tata Diosmanta shamudu runa nishpa. Chayrayku Tata Dios kachamuwarkan yakupi runakunata bawtisanaynipasapa. Chashna kachamuwashpa Tata Dios willawashka: “Espirituynita suk runapi tiyarik urayamuptin kawashpayki yachanki ñukamanta shamudu runa kananta. Payka Espirituyniwan aypa runakunata bawtisanka.” &f G Chaymanta Juanka willarkansapa: —Jesusta bawtisaykashpayni kawashkani Tata Diospa Espiritunta iden urpaytashina sielumanta urayamuptin paypi tiyarik. Le Chashna rimashpaynipish manara yachashkanirachu pimi karkan nishpa. Ñukaka shamushkani kankuna israelmasinikunata yakupi bawtisaknikichi yachanaykichipa pimi Tata Diosmanta shamudu runa nishpa. Nd Kay runapami willashkaykichi washaynita chay ñukamanta ashwan rikchak laya atipak runa shamunanta. Manara ñuka tiyaptinira payka tiyarkanlla. Chayrayku payka ñukamanta ashwan yachaysapa runami. 5c eTukuy chayta parlashkankuna kayantin Juanka kawarkan Jesus payta ladunchaptin. Payta kawashpa Juanka chay runakunata willarkansapa: —Mash kawaychi. Chay shamuykak runaka Tata Diosmanta shamudu runami. Payka tukuy runakunapa uchankunarayku oveja wawanshina wañunka Tata Dios perdonanankunapa. &b GChashna Juan willaptinkuna llaktankunaman chay tapuk runakunaka kutirkansapa. Jordan yaku mañanpi inti llukshimunan ladu Betania llaktapi tukuy chayta parlarkansapa. Chaypi Juanka aypa runakunata bawtisaykarkansapa. Juan yachachikurkan Jesus Tata Diosmanta shamudu runa kananta. {a qWashaynita chay ñukamanta ashwan rikchak laya atipak runa shamun. Mana animukunichu ushutan waskanta paskapuyta. H`  Chashna tapuptinkuna Juanka aynirkansapa: —Ñukaka yakullapi bawtisaykanisapa. Chay runa kankunawan tantalla kaykaptinpish manara riksinkichirachu Tata Diosmanta shamudu runa kananta. 4_ c—Mana Tata Diosmanta shamudu runa kashpaykika, nima Eliyas kashpaykika, nima chay alli yachachikuk shamuk runa kashpaykika ¿imapatí runakunata bawtisaykankisapa? ^^ 7Chashna Juan willaptinkuna chay fariseokuna kachashkan runakunaka tapurkansapa: ] Chashna tapuptinkuna Juanka willarkansapa: —Ñawpa yachachikuk Isaiyas killkarkan: “Suk runa chunlla chakidu pampapi sinchita rimashpa yachachikunka: ‘Sinchi kamachiwakninchipa ñanta kicharishpa kuskachaychi chayta purinanpa.’ ” Chay ñawpa yachachikuk Isaiyaska ñukapami rimarkan. Chayrayku ñukaka yachachikuykani Tata Diosmanta shamudu runata uyarinaykichipa. /\ YChaypina tapurkansapa: —¿Pití kanki? Ñukaykuna kutishpaynikuna kachamuwak awtoridarkunata willanaynikuna tiyan pimi kanki nishpa. Willawaysapa pití kanki. [ Chashna willaptinkunana chay saserdotekunaka tapurkansapa: —¿Pití kanki? Ariya ¿ñawpa yachachikuk Eliyaschu kanki? Chaypina Juanka aynirkansapa: —Manami Eliyaschu kani. Kashkan tapurkansapa: —Ñawpa yachachikuk Moises rimarkan payshina alli yachachikuk runa shamunanta. ¿Ariya kanpachu rimarkan? ¿Kanchu kanki? Chashna tapuptinkuna Juanka aynirkansapa: —Manami paychu kani. Z Paykuna tapuptinkuna Juanka allita willarkansapa: —Ñukaka manami chay shuyaykanaykichi Tata Diosmanta shamudu runachu kani. {Y qJordan yakupi Juan aypa runakunata bawtisaykarkansapa. Chaypina Jerusalen llaktapi judiyu awtoridarkuna yachanayarkansapa pimi chay Juanka nishpa. Chayrayku saserdotekunata yanapakninkunata kacharkansapa tapunankunapa pimi payka nishpa. #X AMana ni pi niman suk kuti Tata Diosta kawarkanchu. Jesukristu Tata Diospa chaylla wambran kashpa paywan sukllalla kashpa paywan sukaman kuyanakushpa kawsan. Chayrayku paylla Tata Diosta allita riksichiwanchisapa. Juan Bawtista yachachikurkan Tata Dios kachamushkan runa shamunanta. +W QTata Dioska Moisesta willarkan kamachikunankunata killkananpa. Chaymanta Jesukristuta kachamurkan kuyawashpanchikuna paypa rimananta yachachiwananchikunapa. pV [Jesukristu sukaman alli yachak kashpa tukuy runakunata sukaman allita kuti kuti yanapawanchisapa. jU OJuanka aypa runakunata Jesuspa rimashpa willarkansapa: “Ñuka yachachishkaykichi suk runa shamunanta yachachishuknikichi. Manara ñuka tiyaptinira payka tiyarkanlla. Chayrayku payka ñukamanta ashwan alli yachakmi.” %T ETata Diospa yuyayninta yachachikuk Jesukristuka kay allpaman shamurkan runa kananpa. Payka ñukaykunawan tantalla kawsashpa allillata rurashpa tukuy pita kuyashpa kawsarkan. Ñukaykuna payta kawarkanisapa Tata Diospa chaylla wambran kashpa Tatan Diosshina sukaman allima kaptin. HS   Mana tatanchi mamanchikunamanta nasishkanchikunaraykuchu nima paykunapa munashkankunaraykuchu Tata Diospa wambrankuna kanchisapa. Kikin Tata Dios munashkanrayku paypa wambrankuna kanchisapa. R ' Chaymanta ñukanchikuna Jesukristuta tukuy shunku kreyishpa payta chaskiptinchikuna Tata Dios atipachiwanchisapa wambrankuna kananchikunapa. +Q Q Jesukristu tukuy runakunata rurawashkanchikunarayku payllapami kanchisapa. Chashna rurawashkanchikuna kaptinpish aypa runakuna payta mana chaskirkansapachu. TP # Jesukristu Tata Diospa yuyayninta yachachikuk kaykashpa kay allpaman shamurkan. Tata Dios paywan tukuy layata rurarkan. Chashna rurashka kashpapish kay allpaman shamuptin runakuna mana riksirkansapachu. O + Jesukristu deveras lus kashpa kay allpaman shamurkan tukuy runakunata yachachinankunapa Tata Dios sukaman allima sukaman kuyakuk kananta. lN SJuanka manami luschu karkan. Paytaka Tata Dios kachamurkan yachachikunanpa Jesukristu lus kananta. 5M eTata Dioska suk runa Juanta kachamurkan runakunata yachachinankunapa Jesukristu chay lus kananta. Juanka runakunata yachachirkansapa kreyinankunapa Jesukristu lus kananta. L PK Jesukristu lusshina kashpa Tata Diospa yuyayninta yachachiwanchisapa. Mana nima laya tuta atipanchu lusta wañuchiyta. Manami ni pi nima layapi atipansapachu paypa yachachikunanta chinkachiyta. 5J ePayllami tukuy runakunata kawsachiwashkanchisapa. Iden suk kawachiwakninchi lusshina kay allpaman shamurkan Tata Diospa yuyayninta tukuy runakunata yachachiwananchikunapa. I {Tata Dios kamachiptin payka tukuy laya tiyakta rurarkan. Jesukristu mana rurashka kaptinka mana nima laya tiyanmanchu. VH 'Manara nima laya tiyaptinra Jesukristuka Tata Dioswan tantalla kawsaykarkan. 8G mKallarinanpi manara nima laya tiyaptinra Jesukristu Tata Dioswan tantalla kawsarkan. Payka Tata Dioswan sukllalla karkan. Payka rimashpa Tata Diospa yuyayninta yachachikurkan. XE)Wawkinikuna, paninikuna, ichará suk wawkinchi suk paninchi Tata Diospa rimananta manana kasunnachu. Kankuna chay mana kasukuk wawkinchita paninchita allita yachachiychi kashkan Tata Diosta kasunanpa. %DCChaymanta Eliyaska kashkan Tata Diosta roygarkan tamyamunanpa. Chashna roygaptinna tamyamurkan. Kashkan tarpudu murukuna wiñashpankuna wayuchakurkansapa. fCEChay ñawpa yachachikuk Eliyas iden ñukanchikunashina runa karkan. Suk tiempu chay runa Eliyaska Tata Diosta sukaman roygarkan ama tamyananpa. Chashna roygaptin kimsa wata sokta killata manana nima tamyarkannachu. B/Chayrayku kankuna mana allita rurashpaykichika uchaykichita sukwan sukwan willanakuychi. Chashna willanakushpaykichi sukpa sukpa Tata Diosta roygaychi unkuynikichimanta alliyachishunaykichipa. Allita rurashpa kawsashpaykichi Tata Diosta roygaptikichi payka uyarishunkichi. A%Chay ansianukuna allita Jesukristuta kreyishpa roygaptinkuna payka chay unkuduta alliyachinka. Uchallikushka kaptinka Tata Dios perdonanka. @Suk kankuna unkudu kashpaykichika kayaychi ansianuykichita chay unkuduta tipi wirawan Tata Diospa shutinpi tupashpa oranankunapa. *?M Suk kankuna imapapish llakidu kashpaykichika Tata Diosta roygaychi kushichishunaykichipa. Suk kankuna kushikushpaykichika Tata Diosta alabashpa kantaychi. 2>] Wawkinikuna, paninikuna, mash uyariwaychi. Ama juraychichu suk runa kreyishunaykichipa. Ama Tata Diospa shutinpi nima allpapa shutinpi nimapa shutinpi juraychichu ama Tata Dios kastigashunaykichipa. Suk ima deveras kaptinka rimaychi: “Ariya.” Mana deveras kaptinka rimaychi: “Mana.” M= Yachanchisapa mana piñakushpa kushikushpalla sufrishpanchikuna Tata Dios kushichiwananchikunata. Yachashkankichi chay ñawpa awilunchikuna Job sukaman sufrishpapish sukaman Tata Diosta kreyishpalla kawsashkanta. Sufrishkanwasha Tata Dios sukaman rikchak layata kushpa kushichirkan llakichikuk kuyak Tata Dios kashpa. <5 Wawkinikuna, paninikuna, chay ñawpa alli yachachikukkuna sukaman Tata Diospa rimananta yachachikushpankuna sukaman sufrirkansapa. Paykunaka sufrishpankunapish mana piñakushpalla kawsarkansapa. Kankunapish paykunashina sufrishpaykichipish mana piñakushpalla kawsaychi. k;O Wawkinikuna, paninikuna, kunanlla Señorninchi Jesukristu shamunka willawananchikunapa allitachu manachu rurashkanchisapa nishpa. Chayrayku ama sukwan sukwan yuyanakushpa kawsaychichu ama Tata Dios kastigashunaykichipa. }:sKankunapish chay tarpukuk runashina kushikushpa mana shaykushpa shuyaychi Señorninchi Jesukristu utka shamunanta. c9?Wawkinikuna, paninikuna, akuychi kushikushpa shuyaypachi Señorninchi Jesukristu kashkan shamunanta. Suk runa chakranpi murukunata tarpushpa tamyata shuyan chay tarpudu murukuna wiñaptin wayunkunata pallananpa. 8 Kankuna allita rurashpa kawsak runakunata mana pagarashpaykichi wañuchishkankichi. Chashna wañuchiptikichi paykunaka mana atipashkasapachu amachanakuyta. Kamachiwakninchi Jesukristu shamunanta shuyashpanchikuna sukwan sukwan yanapanakushpa kawsaypachi. 77Kay allpapi imatapish rurashpa kushikushpalla kawsankichi. Raku likidu wañuchinapa animalshina kankichi. Chayrayku Tata Dios utka kastigashunkichi. t6aRunakunata chakraykichipi trabajachishpaykichi mana pagarashkankichichu. Mana pagarashkaykichirayku chay trabajadornikichika Tata Diospi chatakushushkankichi. Chashna chatashuptikichi tukuy laya ruray atipak Tata Dios uyarishka. s5_Kullkikichi kurikichi yanayan. Chayta kawashpa yachankichi utka tukunanta. Kay tukunan tiempu kullkikichita sukaman tantachishkankichi. Sukaman kullkita munashpaykichi ninapishina kikikichi sukaman turbakushpa kulluchinakuykankichi. O4Tukuy tiyapushuknikichi usuykan. Alli llachapaykichipish mamayaykan. 3 Kankuna aypa kullkiyuk runakuna, uyariwaychi. Sukaman sufrinaykichi tiyan. Chayrayku sukaman llakishpa turbakushpa wakaychi. c2?Allita rurayta yachaykashpaykichi mana chayta rurashpaykichika uchallikuykankichimi. ~||1{ yy,xwqwv$tss`rr&q9poonmm6lkukjiizhggQffe>ddicbmaG``__"^s]a\.[ZZ,XWVVnUTSRRQPP0OONMM$L\KKJCJ7IkHHGPFFEEDCCuBAA\@@'?y?">==<0;:{9F8776N55"43\22]100/Y..?-,,3++k**V)(i' &n&%-$#{""(!!a 6w0u'_:[pM ~  ; zxY7?w#Chashna Jesus rimaptinna judiyu awtoridarkuna sukwan sukwan tapunakurkansapa: —¿Maymantí rinka kay runaka ñukanchikuna maskashpa mana tarinanchikunapa? Ichará kay llaktamanta rinayan chikan karu llaktaman chaypi judiyumasinchikunawan kawsak. Ichará chay chikan kasta runakunata yachachik rinayan. |q"Chashna riptini kankunaka maskawashpa mananami tariwankichinachu. Chay rinayniman manami atipankichichu chayayta. 7!Chay kuydakuk runakuna apinayaptinkuna Jesuska willarkansapa: —Mananami ashwannachu illan kankunamanta ashunaynipa. Kachamuwak Tatayniman kutisha. >u Runakuna chayta rimaptinkuna fariseokunawan saserdotekunapa awtoridarninkuna uyarirkansapa. Chaypina Tata Diospa wasinta kuydak runakunata kacharkansapa Jesusta apinankunapa. Y+Jesus willashkankunata uyarishpa aypa runakuna kreyirkansapa Tata Diosmanta shamudu runa kananta. Rimarkansapa: —¿Manachu kay runaka chay shuyaykananchikuna Tata Diosmanta shamudu runa? Mana ni suk runa paymanta ashwan almirana milagrukunata ruranmanchu. Awtoridarkunawan fariseo runakuna Jesusta apinayarkansapa wañuchinankunapa. /Chayta willaptinkuna chay awtoridar runakuna Jesusta apinayarkansapa wañuchinankunapa. Manara apirkansaparachu mana wañunan ora kaptinra. `9Tatayni Diosmanta shamushkani. Tata Dios kachamuwashka kaptin paytaka allita riksini. ~Chayta uyarishpana Jesus Tata Diospa wasinpi yachachikuykashpa sinchita willarkansapa: —Kankunaka rimaykankichi ñukata allita riksiwanaykichita. Rimaykankichi yachanaykichita maymantami shamushkani nishpa. Chashna rimashpaykichipish mana riksiwankichichu. Nima kachamuwaktapish riksinkichichu. Payka mana ni pita llullachinchu. Ñukaka manami kikinimantachu shamushkani. A}{Paykuna kreyiptinkunapish ñukanchikuna allita yachanchisapa maymantami shamushka kay runaka. Shuyaykananchikuna salvakuk shamuptin mana yachashunchisapachu maymantami shamun nishpa. U|#Kunanka tukuy pi kawaptin kay runaka yachachikuykan. Mana ni pi paytaka michanchu yachachikuptin. Ichará awtoridarninchikuna ña kreyinsapana pay shuyaykananchikuna Tata Diosmanta shamudu runa kananta. {%Chaymanta Jerusalenpi kawsak runakuna tapunakurkansapa: —¿Manachu awtoridarninchikuna kay runataka maskaykansapa wañuchinankunapa? Bz}Ama rimaychichu suk runa mana alli rurak kananta manara allita yachashpara mana allita rurashkanta. Allita yachashpara chatakuychi. Jesus rimarkan Tata Diosmanta shamudu runa kananta. By}¿Manachu kankuna Moisespa killkadunta kasushpa samana diya kaykaptinpish ullku wambrata señalachinkichi? Chayrayku ¿imapatí piñakunkichi samana diya unkudu runata alliyachiptini? uxcMash uyariwaychi. Kankunaka Moisespa killkadunta kasushpa ullku wambraykichi pusak diyayuk kaptin samana diya kaykaptinpish pishkitunta señalapunkichi. Awilunchi Abrahampa tiempunmantapacha chashna tukuy judiyu runakuna ruranchisapa. :wmChashna willaptinkuna Jesuska willarkansapa: —Ñuka suk unkudu runata samana diya alliyachishkani. Chayrayku kankuna rabyashkankichi rimashpa mana allita rurashkaynita. v Chashna Jesus sinchita willaptinkuna chay runakuna willarkansapa: —Kanka supayadumi kanki. ¿Pití wañuchishunayanki? vueÑawpa alli yachachikuk Moiseska killkadunpi yachachishushkankichi imashnami allita rurashpa kawsankichi nishpa. Kankuna chayta mana nima kasunkichichu. Moisespa yachachikunanta kasushpaykichika ¿imapatí ñukata wañuchiwanayankichi? ytkSuk runa kikinpa yuyayninta yachachikushpa munan runakuna payllata kuyashpa alabanankunapa. Ñukaka munani tukuy runakuna kachamuwak Tatayni Diosta kuyashpa kawsanankunapa. Chayrayku mana llullatachu yachachikuni. Mana nima llullakunichu. sKankunaka Tata Diospa munananta ruranayashpaykichika yachankichiman paypa yuyaynintachu kikinipa yuyayninimantachu yachachikuni nishpa. 2r]Chayta uyarishpana Jesuska willarkansapa: —Ñukaka manami kikinipa yuyayninimantachu yachachikuykani. Kachamuwak Tatayni Dios yachachiwashkanta yachachikuykani. @qyChaypi yachachikuykaptin judiyu awtoridarninikunaka almirashpankuna tapunakurkansapa: —¿Imashnatí kay runaka Tata Diospa rimananta yachan mana ñukanchikuna yachachiptinchikuna? \p1Chay fiesta chuskuynin diya Jesuska rirkan Tatan Diospa wasinpi yachachikuk. Wo' Paykunaka awtoridarninkunata manchashpankuna upallalla parlachinakurkansapa. Gn Tukuy runakuna Jesus yachachikunanta sukaman parlachinakurkansapa. Sukkuna rimarkansapa alli yachachikuk runa kananta. Sukkuna rimarkansapa mana alli rurak kashpa llullachikuykananta. omW Chay fiesta ukun judiyu awtoridarkuna Jesusta maskashpa tapunakurkansapa: —¿Maypirá chay runaka? [l/ Chashna Jesus willaptinna chay fiestaman wawkinkunaka rirkansapa. Paykuna rishkankunawasha Jesuspish rirkan. Jerusalenpi chayashpaynikuna pakallalla karkanisapa ama ni pi yachananpa Jesus chaypi kananta. rk] Chashna Jesus wawkinkunata willashpa Galilea partipi kiparirkan. Jesus fiesta ukun yachachikurkan. ~juChayrayku ima orapish kaptin kankunaka chay fiestaman rillaychi. Tatayni Dios manara willawaptin manara risharachu. 8iiÑukaka mana alli rurak runakunata willani mana allita rurashpa kawsaykanankunata. Chayrayku chikniwansapa. Munayninkunapi kawsak runakuna mana kankunata chiknishunkichichu. h5Chashna willaptinkuna Jesuska willarkansapa: —Tatayni Dioska manara willawashkarachu rinaynipa. Kankunapa ima orapish kaptin allimi rinaykichipa. RgJesuspa wawkinkuna mana payta kreyishpankuna chayta willarkansapa. LfSuk runa tukuy runakunapi riksichinakunayashpa mana pakallachu almirana layakunata ruran. Kan almirana layakunata ruranayashpaykika rillay chay atun llaktapi rurak tukuy runakuna kawanankunapa. DeChay fiesta mana sukaman illaptin Jesuspa wawkinkuna willarkansapa: —Ama kaypika kipariychu. Rillay Judea partiman fiestakuk chay katishuk runakuna almirana ruranaykita kawanankunapa. dTukuy wata ñukaykuna judiyukuna suk fiestata ruranisapa ñawpa awiluynikuna ranchunkunapi kawsashkankunata yuyashpa. Ac }Chaymanta Galilea partipi ñukaykunawan Jesuska llaktan llaktanpi yachachikuypi purirkan. Mana munarkanchu Judea partipi puriyta yachashpa kamachikuk judiyukuna wañuchinayanankunata. 7bgGChashna rimashpa Jesuska rimaykarkan Simon Iskariotepa wambran Judaspa. Judas Jesuspa disipulun kaykashpapish payta rantikurkan chiknik runakuna wañuchinankunapa.OaFChaypina Jesuska ayniwarkansapa: —Ñukaka kankunata akllashkaykichimi chunka ishkay disipuluynikuna kanaykichipa. Kankunata akllashka kaptinipish kankunamanta sukmi supayta kasushpa kawsan. q`[EÑukaykunaka rimanaykita kreyishpaynikuna yachanisapa Tata Dios akllashuptiki allpaman shamushkaykita. ;_oDChashna tapuwaptinkuna Simon Pedruka willarkan: —Maestru ¿pitatí katiymansapa? Kanllami yachachiwankisapa imashnami Tata Dioswan mana tukuyniyukta kawsashasapa nishpa. {^oCChayrayku Jesuska ñukaykuna chunka ishkay disipulunkunata tapuwarkansapa: —¿Kankunapish sakiwanayankichichu? L]BChay diyamantapacha aypa katik runakuna manana katirkansapanachu. \}@Allita yachachikuptinipish kankunamanta sukmi mana kreyiwanchu. Chayrayku willashkaykichina mana Tata Dios yanapashuptikichika mana niman suk kankuna atipankichimanchu ñukata kreyiwashpa kawsayta. Jesus chayta willarkansapa kallarinanmantapacha allita yachashpa pikunami payta mana kreyinkasapa nishpa. Chaymanta yacharkan pimi rantikunka chiknik runakuna wañuchinankunapa. [ AHZ ?Tata Diospa Espiritun kawsachishunkichi Tata Dioswan kawsanaykichipa. Kikikichilla mana atipankichichu Tata Dioswan kawsayta. Chayrayku rimanaynita kreyishpaykichi Tata Dioswan kawsankichi. HY >¿Imatatí rimankichiman kawawashpaykichi sieluman kutiptini? yXk=Jesus willanakushkankunata yachashpa tapurkansapa: —Ariya ¿kay yachachikunaynika rabyachishunkichichu? &WE<Chashna Jesus yachachikuptinna chay katik runakunaka willanakurkansapa: —Kay runapa yachachikunanka mana munanapa layami. ¿Pití atipanman kasuyta? %VC;Jesuska tukuy chayta yachachikurkan Kapernaum llaktapi tantanakunankuna wasipi. Tukuy runakuna Tata Dioswan kawsanayashpa Jesusta kreyinankuna tiyan. U:Yachachiykichi ñuka sielumanta urayamushkaynita mikunaykichishina kanaynipa. Ñawpa awiluykichi Tata Dios karashkan pankunata mikushpankunapish wañurkansapa. Ñuka sielumanta shamudu mikunaykichi kaptini tukuy kreyiwak runakuna mana tukuyniyukta kawsankasapa. T-9Kachamuwak Tatayni Dios kawsachikuk kashpa ñukata kawsachiwan. Tata Dios kawsachiwaptin ñukapish kreyiwak mikuwak runakunata kawsachini. RS8Kankuna kuerpuynita mikushpaykichi yawarninita upyashpaykichi shunkuykichipi chaskiwankichi. Chashna chaskiwashpaykichi ñukawan paktanakushpa kawsankichi. Ñukapish kankunawan paktanakushpa kawsani. hRI7Kuerpuynika deveras kawsachikuk mikunashinami. Yawarninika deveras kawsachikuk upyanashinami. Q+6Kuerpuynita mikushpaykichika yawarninita upyashpaykichika mana tukuyniyukta kawsankichi. Kay allpa kullunan diya ñukami kawsachimushkaykichi. ZP-5Chaypina Jesuska willarkansapa: —Mash allita uyariwaychi. Ñuka Tata Diosmanta shamudu runa kaptini kankuna kreyiwashpa kawsanaykichi tiyan. Kreyiwashpa kawsashpaykichi kuerpuynita mikukshina yawarninita upyakshina kankichi. Mana kuerpuynita mikushpaykichika mana yawarninita upyashpaykichika manami Tata Dioswanchu kawsankichi. /OW4Chashna Jesus yachachikuptin chay awtoridar runakuna mana entiendishpa sukwan sukwan ayninakurkansapa: —¿Imashnatí kuerpunta kuwanchisapa mikunanchikunapa? 6Ne3Ñukaka sielumanta urayamushka kawsachikuk mikunashinami kani. Wañusha runakunata kawsachimunaynipasapa. Chashna wañushpayni kuerpuynita kuykichi alli mikunaykichishina kanaynipa. Ñukata kreyiwashpaykichi mikuwakshina kankichi. Chashna kreyiwashpa kawsashpaykichika mana tukuyniyukta kawsankichi. M2Ñuka yachachiykichi chikan laya sielumanta urayamushkan mikunaykichita. Chay mikunata mikuk runakuna mana tukuyniyukta kawsankasapa. ~Lu1Chay chunlla chakidu pampapi ñawpa awiluykichika Tata Dios kachamushkan pankunata mikushpankunapish wañurkansapa. ?Ky0Ñukaka kawsachishuknikichi mikunaykichishinami kani. J}/Mash allita uyariwaychi. Kankuna ñukata allita kreyiwashpaykichi Tatayni Dioswanmi mana tukuyniyukta kawsankichi. }Is.Mana niman suk runa Tatayni Diosta kawashkachu. Ñukallami paymanta shamushka kashpayni paytaka allita kawashkani. eHC-Ñawpa alli yachachikuk runakuna killkarkansapa: “Tata Dios tukuy runakunata yachachinkasapa.” Chayrayku tukuy Tata Diosta kreyik runakuna tukuy paypa yachachikushkanta yachakuk runakuna ñukatapish kreyiwankasapa. G7,Mana ni pi atipanmanchu kreyiwayta kachamuwak Tatayni mana yanapaptin. Chaymanta kay allpa tukunan diya tukuy kreyiwak runakunata kawsachimushasapa. bF=+Chashna parlanakuptinkuna Jesuska willarkansapa: —Ama piñakushpa yuyawaychichu. 1E[*Paykunapura parlanakurkansapa: —¿Manachu kay runaka Josepa wambran? Ñukanchikunaka tatanta mamanta allita riksinchisapa. ¿Imapatí riman sielumanta shamushkanta? +DO)Chashna Jesus yachachikuptinna chay judiyu runakuna sukaman piñakurkansapa. Mana munarkansapachu Jesus willanankunapa sielumanta mikunankunashina kananta. bC=(Tatayni Dios munan tukuy runakuna ñuka wambranta tukuy shunku kuyawashpa kreyiwanankunapa. Chaypina kay allpa kullunan diya tukuy kreyiwak runakunata kawsachimushasapa Tata Dioswan mana tukuyniyukta kawsanankunapa. [B/'Sielumanta kachamuwak Tatayni munan tukuy ñukata kuwashkan runakunata allita kuydanaynipasapa ama niman suk ñukamanta ashunankunapa. Payka munan kay allpa tukunan diya tukuy paykunata kawsachimunaynipasapa. A&Sielumanta shamushkani kachamuwak Tatayni Diospa munananllata ruranaynipa. Manami shamushkanichu kikinipa munanaynita rurak. @1%Tukuy Tata Dios kuwashkan runakuna munawashpankuna ñukaman shamunkasapa. Paykunataka chaskishasapa. Mana niman suk shamukkunata karkushasapachu. \?1$Kashkan willaykichi. Kankunaka kawashpaykichipish mana kreyiwanayankichichu. E>#Chashna chay runakuna mikunata mañaptinkunana Jesuska willarkansapa: —Ñukaka kawsachikuk mikunaykichishinami kani. Kankuna tukuy shunku kreyiwaptikichika iden alli mikunaykichishinami kani. Ñukaman shamushpaykichi manana kutin yarkankichinachu. Ñukata kreyiwashpaykichi manana kutin yakunayankichinachu. z=m"Chashna Jesus willaptinkuna paykunaka mañarkansapa: —Señor, tukuy tiempu chay laya mikunata kuwaysapa. c<?!Tata Dios ñukata kachamuwaptin sielumanta urayamushkani runakunata kawsachinaynipasapa. B;} Chashna willaptinkuna Jesuska willarkansapa: —Mash uyariwaychi. Manami Moiseschu sielumanta pantaka karashushkankichi. Tatayni Diosmi sielumanta alli mikunata kachamushunkichi. >:uChay ñawpa chunlla chakidu pampapi tukuy diya awilunchikuna aypa pankunata mikurkansapa. Tata Diospa killkadunpi willawanchisapa payka sielumanta panta kachamurkan mikunankunapa. X9)Chaypina chay runakunaka Jesustaka willarkansapa: —¿Kan ima milagrutatí yachanki rurayta? Kawachiwaysapa almirana laya milagruta. Chayta kawashpaynikunara yachashasapa Tata Dios kachamushushkanta. 98kChashna tapuptinkuna Jesuska willarkansapa: —Tatayni Dios ñukataka kachamuwashka kankunata yachachinaynipasapa. Chayraykumi munan ñukata kreyiwashpa kawsanaykichipa. 7+Chaypina chay runakunaka Jesusta tapurkansapa: —Ñukaykuna Tata Dios munashkan layata rurashpa kawsanaynikunapa ¿imatatí rurashasapa? 16[Ama tukuk mikunallata maskashpa sukaman turbakuychichu. Ñukapa yachachikunaynika iden allima mikunashinami. Chayllata ashwanta munaychi Tata Dioswan mana tukuyniyukta kawsanaykichipa. Tatayni Dioska kachamuwashka milagrukunata ruranaynipa tukuy runakuna yachanankunapa paypa wambran kanaynita. 5Chaypina Jesuska willarkansapa: —Mash uyariwaychi. Ñuka panta karaptini kankuna mikushkankichi saksanaykichikaman. Kashkan mikunayashpaykichilla ñukata maskawaykankichi. Mana nima entiendishkankichichu imapami chay almirana milagruta rurashkani nishpa. 43Chashna chay maskak runakuna chimbashpankuna Jesusta tarirkansapa. Tarishpankuna tapurkansapa: —Maestru ¿aykapití kaypika chayamushkanki? L3Mana ni Jesusta nima disipulunkunata chaypi tarishpankuna chay kanowakunapi tukuy chay runakunaka chimbarkansapa Kapernaum llaktapi Jesusta maskak. Jesus yachachikurkan suk mikunashina kananta. 62eChay runakuna Jesusta maskashpa mana tarirkansapachu. Chaypina Tiberias llaktamanta suk runakuna kanowankunapi chayarkansapa maypicha Jesus pankunata karashkankunapi. o1WChay aypa runakuna chay urkupi kiparirkansapa puñunankunapa. Kayantin diya yacharkansapa chay sukllalla tiyak kanowapi ñukaykuna Jesuspa disipulunkuna chimbashkaynikunata. Yacharkansapa Jesus mana ñukaykunawan rishkanta. r0]Chaypina kushikushpa kanowapi Jesusta yaykuchirkanisapa. Chaypira Kapernaumpi utka chayarkanisapa. T/!Chaypina Jesuska willawarkansapa: —¡Ama manchakuychichu! Ñukami kani. *.MYaka sokta kilometru chawpi kochapi kashpaynikuna kawarkanisapa Jesusta ladunchawaptinkuna. Yaku sawanpi puriykaptin kawashpaynikuna sukaman manchakurkanisapa. }-sChay atun kochata chimbaykaptinikunana sukaman sinchita wayrarkan. Chay wayrawan yakuka sukaman atunta olasyarkan. 1,[Chay kocha mañanpi chayashpaynikuna manarapish Jesus chayamuptin atun kanowapi yaykurkanisapa Kapernaum llaktaman rinaynikunapa. Chayman riykaptinikunana tutayarkan. l+QChaymanta amusayaptinna chay urkupi Jesusta sakishpa ñukaykunaka kochaman urayamurkanisapa. i*KChaypina Jesusta mana munakta pushanayarkansapa sinchi kamachikukninkuna kananpa. Pushanayanankunata yachashpa Jesuska paykunata sakishpa rirkan chay urku sawanman chaypi sapallan kananpa. Jesus purirkan yaku sawanpi. 9)kChashna Jesus chay milagruta ruraptin kawashpankuna chay runakuna sukaman almirashpankuna willanakurkansapa: —Payka deveras shuyaykananchikuna alli yachachikuk runami. x(i Chashna Jesus willawaptinkuna chay pichka panmanta puchushkanta tantachirkanisapa chunka ishkay sestuta. ' Allita mikushkankunawasha Jesuska ñukaykunata willawarkansapa: —Tukuy puchushkankunata tantachiychi ama niman suk tipi usunanpa. &{ Tiyariptinkunana Jesuska chay pichka pankunata apishpa Tata Diosta agradesirkan. Chaymanta ñukaykunata kuwarkansapa tukuy chay tiyaridu runakunata karanaynikunapa. Idenllata rurarkan challwakunawanpish tukuy chay runakuna saksanankunakaman. :%m Chaypi aypa ukshakuna tiyarkan chay pichka waranka runakuna tiyarinankunapa. Chaypina Jesuska ñukaykunata willawarkansapa: —Tukuy runakunata willaychi tiyarinankunapa. $3 —Kay wambrapa tiyapun sebadamanta ruradu pichka pan ishkay challwa. Chayllawan mana nima layapi kay aypa runakunata paktachinchimansapachu. g#GChashna Felipi willaptinna Jesuspa disipulun Pedrupa wawkin Andreska Jesusta willarkan: A"{Chaypina Felipika Jesusta willarkan: —Ishkay pachak kullki tiyawaptinchipish nima chaywan panta rantishpa chay aypa runakunata paktachinchimansapachu tipisituta mikunankunapa. !Jesuska chayta tapurkan yachanayashpa imatami Felipi willanka nishpa. Manara tapushpara payka yacharkan imatami ruranka nishpa. ? wChaymanta Jesuska kawarkan aypa runakuna payman shamuptinkuna. Paykunata kawashpa Felipita willarkan: —Chay aypa runakunata karananchikunapa ¿maypití mikunata rantishunchisapa? H Chay tiempu mana ashwannachu illarkan ñukaykuna judiyu runakuna Paskua fiestata pasanaynikunapa. Chay kochata chimbashpaynikuna suk urkuman Jesuska pushawarkansapa. Chaypi tiyarirkanisapa.  d CJerusalen llaktapi kaykashpara Jesuska aypa milagrukunata rurarkan. Aypa unkudukunata alliyachirkan. Chaymanta Galilea kocha chimbaman ñukaykunawan tantalla rirkan. Chay Galilea kochapa suknin shutinka karkan Tiberias. Chay kocha chimbaman ñukaykuna riptinikuna aypa runakuna katiwarkansapa aypa milagrukunata Jesus ruraptin kawashkankunarayku.  !;/Mana Moisespa killkashkanta kreyishpaykichika mana ñuka willashkaynitapish kreyinkichichu. Chashna Jesuska chay chiknik runakunata willarkansapa.D.Chashna yuyashpaykichipish manami paypa killkadunta kreyinkichichu. Moiseska killkarkan ñuka shamunaynita. Chayrayku paypa killkashkanta kreyishpaykichika ñukatapish kreyiwankichiman. K-Ama yuyaychichu ñuka Tatayni Diospi kankunata chatanaynita. Suk chatashuknikichi runami tiyan. Payka Moisesmi. Paypa killkadunta leyishpaykichi yuyankichi allita Tata Dioswan kawsanaykichita. N,Mana Tata Diosta kuyashpaykichi kankunapura sukwan sukwan sukaman alabanakunkichi. Mana sapallan Tata Dios alabashunaykichitachu munankichi. Chayrayku mana atipankichichu ñukata kreyiwayta. ;o+Tata Dios kachamuwaptin shamushka kaptinipish mana nima kasuwanayankichichu. Chaykamanka suk runa kikinpa yuyayninmanta yachachikuk shamuptinka paytaka kunanlla uyarinkichiman. W'*Ñuka kankunata allita riksishpayni yachani Tata Diosta mana kuyanaykichita. O)Kankuna munawaptikichi mana munawaptikichipish mana nimananchu. ve(Chayta leyishpaykichipish mana ñukata kreyiwanayankichichu Tata Dioswan mana tukuyniyukta kawsanaykichipa. 'Tata Diospa killkadunta kuti kuti leyishpa yachakunkichi. Sukaman yuyankichi chashna sukaman leyishpa Tata Dioswan mana tukuyniyukta kawsanaykichita. Chay leyishkaykichi Tata Diospa killkadunka riman ñuka Tata Diosmanta shamudu runa kanaynita. iK&Tata Dios kachamuwashkanta mana kreyishpaykichi paypa rimanantapish mana shunkullikunkichichu. ;o%Kachamuwak Tatayni Diospish willashurkankichi ñuka wambran kanaynita. Chashna willashuptikichipish kankunaka mana payta uyarinayashkankichichu nima kasunayashkankichichu. $Juanka willashurkankichi Tata Diosmanta shamudu runa kanaynita. Ñuka almirana milagrukunata rurashpayni Juanmanta ashwan allita yachachiykichi Tata Diosmanta shamushkaynita. Chay milagrukunata ruraptini atipankichi yachayta Tata Dios kachamuwashkanta. :m#Juanka Tata Diospa rimananta yachachishushpaykichi suk alkusashina lusichishurkankichi. Chashna yachachishuptikichi suk tiempullapa payta uyarishpa kushikushpa kawsarkankichi. jM"Chashna Juan ñukapa allita willashuptikichipish mana payllachu chayta willashushkankichi. Tatayni Diospish willashushkankichi paypa wambran kanaynita. Chayta willaykichi uchaykichimanta Tata Dios perdonashunaykichipa. R !Kankunaka runakunata kachashkankichi Juanman ñukapa tapukuk. Payka allita willashushkankichi ariya ñuka Tata Diosmanta shamudu runa kanaynita. Chayta willashushpaykichi kuskanpi willashushkankichi.   Mana ñukallachu chashna rimani. Tata Diospish rimashka ñuka wambran kanaynita. Chashna Tata Dios rimashpa mana llullakunchu.  Ñuka rimani Tata Diospa wambran kanaynita. Ñuka sapallayni chayta rimaptinika kankuna rimankichiman llullakunaynita. D Jesuska yachachikuyllapi katirkan: —Kikinillamanta mana nimata atipanichu rurayta. Tatayni Dios munashkantashina willani pimi allita rurashka pimi mana allitachu rurashka nishpa. Ñuka mana kikinipa munanaynitachu rurani. Chayrayku kuskanpi willani pimi allita rurashka pimi mana allitachu rurashka nishpa. [ /Chaypina pampadu kashkankunamanta llukshimunkasapa willanaynipa maymanmi rinkasapa nishpa. Tukuy allita rurashpa kawsak runakunata yaykuchishasapa sielupi Tata Dioswan mana tukuyniyukta kawsanankunapa. Tukuy mana allita rurashpa kawsak runakunata mana tukuyniyuk ninaman kachashasapa. Jesus willarkansapa Tata Dios payta kachamushkanta. Chashna ñuka yachachikuptini ama almiraychichu. Suk tiempu chayamunka ñuka kayaptini tukuy wañudu runakuna uyariwanankunapa. =sTatayni kay allpaman kachamuwashka runa kanaynipa. Chayrayku ñukata willawashka tukuy runakunata willanaynipa pikunami allita rurashka pikunanami mana allitachu rurashka nishpa. *MTata Dioska kikinllamantami mana tukuyniyukta kawsan. Chaymanta pay munaptin ñukapish chaylla wambran kashpayni kikinillamanta mana tukuyniyukta kawsani. /WAllita willaykichi. Suk tiempu chayamunka chay tiempuka ñami chayamushkana ñuka Tata Diospa wambran yachachikuptini aypa uchasapakuna uyariwanankunapa. Chay uchasapakunaka iden wañudukunashinami. Yachachikuptini tukuy uyariwakkuna mana tukuyniyukta Tata Dioswan tantalla kawsankasapa. Allita willaykichi. Kankuna yachachikunaynita kreyinaykichi tiyan. Kachamuwak Tata Diostapish kreyinaykichi tiyan. Chashna yachachikushkaynita kreyiptikichika mana tukuyniyukta kawsankichi. Mana ninamanchu rinkichi. Wañudu kanaykichimanta kawsamunkichi. +OChashna Tata Dios willawaptin tukuy runakuna ñukata iden Tataynitashina kuyawanankuna tiyan. Mana kuyawashpankunaka kachamuwak Tataynitapish mana kuyansapachu. Chaymanta Tatayni Dioska mana ni pita chatakunchu. Payka willawashka ñuka willanaynipa pitami kastiganka pitami perdonanka nishpa. #?Tatayni Dioska wañudu runakunata atipan kawsachimuyta paywan kuyanakushpa kawsanankunapa. Payshina ñukapish tukuy munashkayni runakunata kawsachimuni. c?Tataynika sukaman ñukata kuyawan. Rikchak laya rurananta yachachiwan payshina ñukapish ruranaynipa. Kunanmantapacha yanapawanka ashwan almirana milagrukunata ruranaynipa. Chayta kawashpaykichi sukaman almirankichi. "=Chashna chay awtoridarkuna wañuchinayaptinkuna Jesuska willarkansapa: —Mash allita uyariwaychi. Tata Diospa chaylla wambran kashpayni kikinimanta mana atipanichu nimata rurayta. Tatayni Dios rurananta kawashpara chayllata rurani. Tatayni ruraykananllata ñukapish rurani. ?~wChashna willaptinkuna chay awtoridarkunaka Jesusta sukaman munarkansapa wañuchiyta samana diya rikchak layata ruraptin. Paykunaka ashwanta chiknirkansapa runalla kashpa Tata Dioswan igualanakunayashpa rimaptin Tata Dios kikinpa tatan kananta. Jesus willarkansapa Tatan Diospa munananllata ruraykananta. 5}cChikninankunata yachashpa Jesuska willarkansapa: —Tatayni Dioska tukuy diya tukuy runakunata yanapansapa. Ñukapish iden Tataynishina tukuy diya tukuy pita yanapaykani. j|MSamana diya chay unkuduta alliyachishkanrayku chay awtoridarkunaka Jesusta chiknirkansapa. e{CChashna willaptinna chay runaka awtoridarkunata rirkan willak Jesus alliyachishkanta. Yz+Chaymanta Tata Diospa wasinpi Jesuska chay alliyachishkan runataka tarirkan. Chaypi willarkan: —Mash uyariway. Ñami alliyaduna kanki. Amana kutin uchallikuynachu ama ashwanta sufrishpa kawsanaykipa. 0yY Chashna tapuptinkuna chay runaka mana riksirkanchu pimi alliyachishka nishpa. Jesus alliyachishkanwasha chay aypa runakunapa chawpinkunapi yaykushpa pakakurkan. xw Chaypina chay awtoridarkunaka tapurkansapa: —¿Pití chay “kamillaykita apishpa rillay” willashuk runaka? w Chashna michaptinkunana chay runaka aynirkansapa: —Chay alliyachiwak runami willawashka: “Kamillaykita apishpa rillay.” mvS Chayrayku judiyu awtoridarkuna chay alliyadu runataka willarkansapa: —Kunanka samana diyami. Ñukanchikunapa killkadunchikunapi willawanchisapa samana diya ama nimata apananchikunapa. Chayrayku chay kamillaykita ama apaychu. #u? Chashna Jesus willaptin chay unkudu runaka alliyarkan. Chaypina kamillanta apishpa kushikushpana kallarirkan puriyta. Chay diya karkan samana diya. ]t3Chaypina Jesuska willarkan: —¡Atarimuyna! ¡Kamillaykita apishpana rillay! 2s]Chashna Jesus tapuptinna chay runaka willarkan: —Señor, yaku kuyuptin mana ni pi churawak runa tiyanchu. Ñuka sukaman yaykunayaptini sukmi mishawashpa yaykun. rJesus chaypi chayashpana payta kawarkan. Aypa watakunata unkudu kawsashkanta yachashpa tapurkan: —¿Munankichu alliyayta? Xq)Chay unkudukunawan tantalla suk runa kimsa chunka pusak watata unkudu karkan. pMana ni pi yachashkan ora Tata Diospa angelnin chay yakuta kuyuchik. Chay angel yakuta kuyuchiptin maykan runa ñawpakta chay yakupi yaykuk unkuyninmanta alliyak. Chayrayku aypa unkudu runakuna alliyanayashpa shuyaksapa angel chay yakuta kuyuchinanpa. .oUChaypi aypa unkudu runakuna samaksapa. Sukkuna mana kawakuyta atipak karkansapa. Sukkuna mana puriyta atipak karkansapa. Sukkuna mana nima kuyuy atipak karkansapa. $nAJerusalen llaktaman ovejakuna yaykunan punku ladunpi suk sumak tantanakudu kocha tiyan. Chay kochapa shutin Betsata. Chayllapi pichka tambukuna tiyarkan. 6m gChaymanta Jesuska chay milagruta rurashkanwasha Jerusalenman rirkan fiestata pasak. Tukuy wata ñukaykuna judiyu runakuna Tata Diosta kuyashpa chay fiestata rurak kanisapa. sl_6Jesus chay wambrata alliyachishpa ishkaynin kutina Galilea partipi almirana milagruta rurarkan.kkO5Chashna willaptinkuna chay runaka yuyarkan Jesus alliyachinanpa willashkan ora wambran alliyashkanta. Chay tiempumantapacha chay runaka tukuy familyanwan tantalla kreyirkansapa Jesus Tata Diosmanta shamudu runa kananta. (jI4Chay kamachikuk runaka tapurkansapa: —¿Ima oratatí kallarishka alliyayta? Paykunaka aynirkansapa: —Kayna chawpi diyata kalentoranka chiriyapushka. i3Wasinman kutiykaptin wiwachunkuna riykarkansapa tinkuk. Tinkushpana kushikushpa willarkansapa: —Wambraykika ñami alliyashkana. ihK2Chaypina Jesuska chay runata willarkan: —Wasikiman kutiy. Wambraykika ñami alliyashkana. Chashna willaptinna chay runaka tukuy shunku kreyirkan Jesus wambranta alliyachishkanta. Chashna kreyishpa wasinman kutirkan. g1Chaypina chay runaka Jesusta sukaman apurashpa willarkan: —Señor, amarapish wambrayni wañuptin utkakushpa rillay alliyachipak. f90Sukaman pushanayaptinna Jesuska willarkan: —Milagruta ruraptini kawashpaykichira kreyiwankichi. Mana milagruta ruraptinika manami kreyiwankichichu. e{/Payka Galileapi Jesus chayashkanta yachashpa rirkan sukaman roygak rinanpa wambranta alliyachipuk amarapish wañuptin. d!.Chaymanta Galilea partita pasashpa Jesus Kana llaktapi chayarkan. Chay llaktapi suk tiempu yakumanta vinuta rurarkan. Chay partillapi Kapernaum llaktapi chay ashwan sinchi kamachikukpa yanapaknin kawsarkan. Chay runapa wambran kalentorawan fatal unkudu karkan. #c?-Manarapish Galilea partita rishpaynikuna Jerusalenpi kaykaptinikunara Jesuska aypa almirana milagrukunata rurarkan. Galileamanta Jerusalenpi Paskua fiestakuk runakuna tukuy milagruta ruraptin kawarkansapa. Chayrayku llaktankunapi chayaptin Jesusta kushikushpa chaskirkansapa. fbE,Jesuska yacharkan chay partipi kawsak runakuna mana payta kreyinankunata. Chayrayku rimarkan: “Suk alli yachachikuk runa kikinpa llaktanpi yachachikuptin llaktamasinkuna mana kreyinsapachu alli yachachikuk kananta.” `a9+Jesus Samariapi ishkay diyata yachachikushkanwasha rirkanisapa Galilea partiman. E`*Paykunaka chay warmita willarkansapa: —Kanna ñukaykunata parlachiwaptikisapa kreyishkanisapa Jesus Tata Diosmanta shamudu runa kananta. Kunan kikinna yachachiwaptinkuna ashwan allitana yachanisapa deveras tukuy runakunapa salvawakninchikuna kananta. Jesus suk awtoridarpa wambranta kalentoramanta alliyachirkan. o_W)Kikin Jesus yachachiptinkuna ashwan aypa runakuna kreyirkansapa Tata Diosmanta shamudu runa kananta. $^A(Chaymanta shamurkansapa payta kawak. Jesuspi chayashpankuna roygarkansapa paykunawan kiparinanpa. Chayrayku ishkay diyata paykunawan tantalla kiparirkan. 1]['Chashna Jesus ñukaykunawan parlaykaptin chay warmika riduna karkan. Chayashpa llaktamasinkunata willarkansapa: “Chay pukyu ladunpi suk runa tukuy rurashkaynita willawashka.” Chashna chay warmi willaptinkuna aypa llaktamasinkuna kreyirkansapa Jesus Tata Diosmanta shamudu runa kananta. $\A&Ñukaka kankunata kachaykichi murukunata pallakshina chay runakunata yachachinaykichipa. Suk runakuna tarpukukshina sukaman trabajashpa kay samaritano runakunata yachachishkasapa. Paykuna trabajashkankunapi yachachiptikichi kreyinkasapa ñuka Tata Diosmanta shamudu runa kanaynita. `[9%Kay rimana allita riman: “Suk runakuna tarpunsapa. Suk runakuna pallansapa.” Z'$Chashna pallakushpanchikuna trabajunchikunapa chaninta chaskinchisapa. Tata Diospa rimananta yachachikuptinchikuna chay shamuykak runakunaka kreyinkasapa ñuka Tata Diosmanta shamudu runa kanaynita. Chayta kreyishpankuna mana tukuyniyukta kawsankasapa. Ñawpa yachachikuk runakuna murukunata tarpukshina kay samaritano runakunata Tata Diospa rimananta yachachirkansapa. Ñukanchikuna pallakuk runakunashina kanchisapa. Chay tarpukukshina runakunawan ñukanchikuna muruta pallakshina runakunapish tantalla kushikushunchisapa. MY#Chaymanta willawarkansapa: —Suk chakrakunapi wiñaykak murukunata kawashpa rimankichi chusku killara illananta pallanapa. Kunan willaykichi: Chay shamuykak samaritano runakunata kawaychi. Paykunaka munansapa Tata Diospa rimananta uyariyta. Chashna uyarinayashpankuna iden pukudu wayukunashinami pallananchikunapana.  }}E|'{zyyxxwjvvYuu t6sKrrqpptoonGmll>k>j-ihhgfedcbaa`V_^^]\[[ZCY8XeWVV2UTTRRQP+OO NGMLL'KJjIHbGiFEE#D7CmBAA@?>><<;u:i:X98t76J5443A11h0k//A.t--?,g++X*)E({''n&$$#""! K7fR/?O*5OU&  [ 'm ln-!(; Chaypina Lasaro fatal unkudu kaptinna chay ishkay paninkunaka Jesusta kayachishpa willachirkansapa: —Señor, kuyanakukmasikika fataltami unkun. '} Chay tiempu Mariyaka manara mishkilla asnak wirata Jesuspa chakinpi ichapurkanrachu nima chukchanwan chakichirkanrachu. 7& i Jesuspa tiyarkan suk parlakmasin Lasaro. Payka fatalta unkurkan. Lasaroka kawsarkan Betania llaktapi ishkay paninkunawan tantalla. Suk panin karkan Marta. Suk karkan Mariya. %y *Chashna rimashpa aypa chay llaktapi kawsak runakuna kreyirkansapa Jesus Tata Diosmanta shamudu runa kananta.`$9 )Chayman riptinikuna aypa runakuna rirkansapa Jesusta kawak. Paykunaka rimarkansapa: —Juanka manami niman suk almirana milagruta rurashkachu. Mana ruraptinpish tukuy Jesuspa willawashkanchikunata kawaykanchisapa. # (Ashushpana Jordan yakuta chimbashpa Jesuska ñukaykunawan kutirkan maypicha Juan bawtisashkan llaktaman. Chay llaktapi kiparirkan. "' 'Chashna Jesus rimaptin chay chiknik runakunaka kashkan munarkansapa apiyta. Apinayaptinkunapish Jesus paykunamanta kishpishpa ashurkan. !} &Chay almirana milagrukunata ruraptini kreyiwanaykichi tiyan. Mana ñukata kreyiwashpaykichipish kreyiychi Tata Dios yanapawaptin chay milagrukunata rurashkaynita. Chashnamanta yachankichi Tatayni Dios ñukawan kawsananta. Ñukapish paywan kawsani. ] 3 %Tatayni ruranan milagrukunata mana ruraptinika alli kanman mana kreyiwanaykichipa. 6e $Ñuka Tata Diospa wambran kaptini payka akllawashpa kachamuwashka kay allpaman shamunaynipa. Chayta rimaptini ¿imapatí willawaykankichi Tata Diosta piñachinaynita? 1[ #Chashna Tata Dios rimaptin mana ni pi atipanchisapachu rimayta mana alli kananta. Tata Dios suk kamachikuk runakunata willarkansapa paykuna dioskunashina kanankunata. #? "Chashna willaptinkuna Jesuska willarkansapa: —Kankunapa killkaduykichipi Tata Dios riman: “Ñuka willashkaykichi dioskunashina kanaykichita.” ' !Chashna Jesus tapuptinkuna chay chiknik runakunaka willarkansapa: —Manami alli rurashkaykiraykuchu wañuchinayaykisapa. Runalla kaykashpayki rimaykanki Tata Dioswan sukllalla kanaykita. Chashna rimashpayki sukaman uchallikuykanki. Chayrayku wañuchinayaykisapa. 9k Ruminchanayaptinkuna Jesuska willarkansapa: —Tatayni Dios yanapawaptin ñuka rikchak laya alli ruranakunata rurashkani. ¿Ima alli rurashkayniraykutí wañuchiwanayankichi? zm Chashna Jesus rimaptinna chay chiknik runakunaka kashkan rumikunata apirkansapa Jesusta ruminchanankunapa. 3a Ñuka Tatayni Dioswan sukllalla kanisapa. ! Tatayni Dioska tukuy kreyiwak runakunata ñukapa makinipi kuwashka kuydanaynipasapa. Paypish paykunata kuydansapa. Tatayni Dioslla tukuy pimanta ashwan rikchak layata atipan rurayta. Chayrayku mana ni pi paypa makinmanta chay kreyiwak runakunata atipanchu kichuyta. G Ñuka ovejaynikunata kuydaptinikuna makinimanta mana ni pi niman sukta kichuwankachu. Ñuka paykunata kawsachiptini Tata Dioswan mana tukuyniyukta kawsankasapa. Mana kutin wañunkasapachu. a; Ovejaynikunami ikuynita uyarishpa katiwansapa. Ñukapish paykunata allita riksinisapa. eC Kankunaka mana ñukapa ovejaynikunachu kankichi. Chayrayku mana kreyiwanayankichichu. ,Q Chashna willaptinkuna Jesuska aynirkansapa: —Ñami kuskatana willashkaykichi. Kankunaka manami kreyiwanayankichichu. Tatayni allita willawaptin aypa almirana milagruta rurashkani. Chaykunata kawashpaykichi yachankichiman ñuka shuyaykanaykichi Tata Diosmanta shamudu runa kanaynita. c? Chay ramadonpi puriykaptin chiknik runakuna payta laduncharkansapa. Piñayashpa tapurkansapa: —¿Imapatí mana allita willawankisapa? Shuyaykanaynikuna Tata Diosmanta shamudu runa kashpaykika kunanlla willawaysapa. xi Chaypina Tata Diospa wasin atun ramadonpi Jesuska puriykarkan. Chay ramadonpa shutin karkan Salomon Yaykunan. b= Jerusalen llaktapi tamya tiempu tukuy wata suk fiestata ruranisapa. Ñawpa tiempu awiluynikuna Tata Diospa wasin wakllidu kashkanmanta allicharkansapa. Chay allichashkankunata yuyashpa chay fiestata ruranisapa. q[ Sukkuna Jesusta kreyishpa willanakurkansapa: —Payka mana supayaduchu. Supayadu runa mana chashnachu willawanchimansapa. Supayadu runa mana alliyachinmanchu mana kawakuk runata. Chiknik runakuna Jesusta wañuchinayarkansapa. ve Sukkuna rimarkansapa: —Kay runaka supayadu kashpa dementu likidumi. Chayrayku ama paytaka kreyiypachichu. kO Chashna Jesus willaptinkuna chay chiknik runakunaka suk layata suk layata ayninakurkansapa. A { Tatayni Dioska kachamuwashka wañushpa kashkan kawsamunaynipa. Chayrayku ñuka kikini munashpa wañusha. Kikini munashpa kashkan kawsamusha. Mana munaptinika ni pi wañuchiwanmanchu. v e Kankunata kuydashpa wañusha. Wañushkaynimanta kashkan kawsamusha. Chayrayku Tatayni sukaman kuyawan. l Q Chaymanta chikan kasta runakuna tiyan. Paykunapish ovejaynikunashinami. Paykunapish riksiwashpa kasuwashpa kawsankasapa. Chaypina kankuna paykunawan ovejaynikunashina kankichi. Ñukallami tukuy kankunata kuydashkaykichi. t a Ñukaka mana paykunashinachu kani. Ñukaka ovejakunata alli kuydakshinami kani. Tatayni Dios sukaman allita riksiwan. Ñukapish sukaman allita payta riksini. Chashnashina ñuka ovejaynikunata riksini. Ovejaynikunapish ñukata riksiwansapa. Kankuna riksiwashpaykichi ovejaynikunashinami kankichi. Ovejaynikunashina kaptikichi wañusha kankunata salvanaynikunapa.   dA Chay kullkita munashpalla kuydakuk runakuna mana nima llakichishpa ovejakunata sakinsapa. 7 Wakin runakuna kullkita chaskinayashpalla ovejakunata kuydansapa. Chay ovejakuna mana kikinkunapa kaptin mana allitachu kuydansapa. Puma shamuptin ovejakunata sakishpa kallpansapa mana doyñunkuna kashpankuna. Chaypina puma tukuy ovejakunata chayta chayta kallpachinsapa.  Ñukaka ovejakunata alli kuydak runashinami kani. Alli kuydak runa kashpayni wañusha ovejaynikunata yanapanaynikunapa. yk Tukuy mana alli yachachikuk runakuna ovejakuna suwak runakunashinami. Suwa runa shamun ovejakunata suwaklla wañuchiklla kulluchiklla. Ñukaka shamushkani allita yanapaknikichi sukaman allita kushikushpa Tata Dioswan kawsanaykichipa. xi Ñukaka ovejaynikunapa punkunshinami kani. Ñukata katiwaptikichi amachaykichi ama ni pi wakllichishunaykichipa. Tata Diospa kawsananpi yaykuchiykichi. Yachachikunaynikunata kreyishpaykichika ovejakuna alli pastuta tarikshinami kankichi. ^5 Ñukamanta ñawpakta aypa llullakuk runakuna shamurkansapa. Paykunaka sukaman pantachichishushpaykichi ovejakunata suwakuk runakunashinami. Ovejaynikuna ñukata allita riksiwashpa mana paykunata kasushkasapachu. *M Chashna chay runakuna mana entiendiptinkuna Jesuska kashkan yachachirkansapa: —Mash allita uyariwaychi. Ñukaka ovejakunapa yaykunan punkunshinami kani. M Chashna Jesus yachachiptinkuna chay chiknik runakunaka mana entiendirkansapachu imapami chashna yachachirkansapa nishpa. Jesus yachachikurkan iden ovejakunapa alli kuydak runashina kananta.  Chikan runapa ikunta mana riksishpa mana katinsapachu. Chay chikan runa kayaptinpish mana riksishpa manchakushpa nitikunsapalla. { Chashna ovejankunata llukshichishpa ñawpakninkunata rin. Chay ovejakuna kikin kuydakninpa ikunta riksishpa katinsapa. =~s Chaymanta tukuy tuta suk runa chay werta punkunpi kiparin kuydananpa. Pakariptin punkuta kicharin ovejakuna kuydak runa yaykunanpa. Chaypina chay diyapi kuydak runa tukuy kikinpa ovejankunata sukta sukta shutinkunamanta kayashpa llukshichinsapa. Ovejakunaka kuydakpa ikunta allita riksishpa katinsapa. Y} - Chaymanta Jesuska chay runakunata yachachishpa willarkansapa: —Allita uyariwaychi. Tiyan ovejakunapa alli kuydak runa. Amusayaptin payka ovejankunata wertapi yaykuchin tutapi allita kuydanankunapa. Chay wertapa sukllalla punkunta chay alli kuydak runaka yaykun. Wakin runakuna suwakunayashpa maytapish kaptin chay wertata yaykunsapa. |  *{M )Chaypina Jesuska aynirkansapa: —Kankuna llullakushpa rimankichi alli kawakuk runakunashina Tata Diosta allita riksinaykichita. Chayrayku Tata Dios kastigashunkichi. Kankuna mana kawakuk runakunashina mana Tata Diosta riksiyta yachaptikichika payka mana kastigashunkichimanchu.z# (Chayta uyarishpa suk fariseokuna willarkansapa: —¿Ñukaykunatachu willawaykankisapa iden mana kawakuk runakunashina kanaynikunata? y3 'Chaymanta Jesuska willarkan: —Ñukaka sielumanta kay allpaman shamushkani tukuy kreyiwak runakunata salvanaynipa mana kreyiwak runakunata kastiganaynipa. Uchasapa runakuna iden mana kawakuk runakunashina. Paykuna munaptinkuna yachachishasapa allita Tata Diosta riksinankunapa. Chaymanta suk runakuna kikinlla llullachinakushpa rimansapa Tata Diosta allita riksinankunata. Paykunaka yuyanakunsapa alli kawakuk runakunashina kanankunata. Ñukaka sielumanta shamushkani paykunata yachachinaynipa mana kawakukshina kanankunata. x &Chaypina chay runa Jesusta kuyashpa ñawpakninpi kunkurikushpa willarkan: —Señor, kreyikuni Tata Diosmanta shamushkaykita. ywk %Chashna chay runa willaptin Jesuska willarkan: —Ñukami kani. Mana riksiwashpaykipish parlachiwaykanki. v $Chashna Jesus tapuptin chay runaka willarkan: —Maestru, willaway ¿pití chay sielumanta shamudu runaka payta kreyinaynipa? Fu #Chaymanta Jesuska yacharkan chay alliyachishkan runata karkushkankunata. Chayta yachashpa payta tarishpa tapurkan: —¿Kanka kreyinkichu Tata Diospa wambran sielumanta shamushkanta? t5 "Chashna chay runa willaptinkuna fariseo awtoridarkunaka sukaman piñakushpa willarkansapa: —Kanka nasishkaykimantapacha sukaman uchasapami kanki. Chashna uchasapa kaykashpaykika ¿imashnatí ñukaykunata yachachiwanayankisapa? Chayta willashpankuna chay runata chay tantanakunankuna wasimanta karkurkansapa. Jesus yachachikurkan mana kreyikuk runakuna iden mana kawakuk runakunashina kanankunata. nsU !Kay runa mana Tata Diosmanta shamushka kashpaka manami kay almirana milagruta atipanmanchu rurayta. prY Ñawpamantapacha kunankaman mana uyarishkanchisapachu ni pi mana kawakuk nasishkata alliyachishkanta. q) Tukuy runakuna allita yachanchisapa Tata Dios payta kuyak payta kasuk runakunallata uyarinankunata. Manami uchasapa runakunata uyarinsapachu. Tp! Chaypina chay runaka willarkansapa: —Ñukaka sukaman almirani kankuna mana yachaptikichi pimi Jesusta kachamushka nishpa. Chay runa alliyachiwashkanrayku yachankichiman Tata Dios kachamushkanta. oy Allita yachanisapa Tata Dioska Moiseswan parlashkanta. Mana nima yachanisapachu pimi chay Jesusta kachamushka nishpa. -nS Chaypina chay awtoridarkunaka sukaman piñayashpa willarkansapa: —Kanmi chay runataka katinki. Ñukaykunaka ñawpa alli yachachikuk Moisesllata katinisapa. Im  Chaypina payka aynirkansapa: —Ñami tukuytana willashkaykichi. Willaptinipish manami kreyiwankichichu. ¿Imapatí kuti kuti tapuwankichi? Ichará kankunapish Jesustaka katinayankichi. cl? Chaypina kashkan tapurkansapa: —¿Imata rurashpatí chay runaka alliyachishushka? @ky Chashna willaptinkuna payka willarkansapa: —Ñukaka manami yachanichu chay runa uchasapachu manachu nishpa. Allita yachani mana kawakuk kashkaynimanta allitana kawakunaynita. yjk Chaypina awtoridarkunaka chay alliyadu runata kashkan yaykuchishpankuna willarkansapa: —Tata Dioska tukuy rimanaykita uyariykan. Chayrayku kuskata rimay. Ñukaykuna yachanisapa chay alliyachishushka runaka sukaman uchasapa kananta. i Fariseokunata manchashpankuna chay alliyadu runapa tatan mamanka willarkansapa: “Payka ñami atun runana. Kikinta tapuychi.” Ah{ Tatan mamanka manchakuywan chashna aynirkansapa. Manarapish Jesus chay runata alliyachiptin fariseo awtoridarkuna paktanakushpa tukuy runakunata willarkansapa: “Maykan runa rimaptin Jesus Tata Diosmanta shamudu runa kananta paytaka tantanakunanchikuna wasimanta karkushunchisapa ama kutin yaykunanpa.” Rg Manami yachanisapachu imashnami alliyashka nishpa. Nima yachanisapachu pimi alliyachishka nishpa. Kikinta tapuychi. Payka ñami atun runana. Paymi allita willashunkichi imashnami atipashka kawakuyta. zfm Chaypina tatan mamanka willarkansapa: —Ariya chay runaka wambraynikunami. Ariya mana kawakukmi nasirkan. heI Tatan maman shamuptinkuna paykunata tapurkansapa: —Kankuna willawaysapa. ¿Deveraschu chay runaka wambraykichi? ¿Deveraschu mana kawakuk nasishka? Mana kawakuk nasishpaka ¿imashnatí kunanka allitana atipan kawakuyta? Fd Chaypina chay awtoridarkunaka mana kreyinayarkansapachu chay runa mana kawakuk kashkanta nima alliyadu kashkanta. Chayrayku payta llukshichishpankuna tatanta mamanta kayachirkansapa. Lc Chaypina kashkan chay alliyadu runataka tapurkansapa: —Chay alliyachishuk runapaka ¿imatatí kanka rimanki? Chaypina chay runaka willarkansapa: —Ñuka yuyani alli yachachikuk runa kananta. Vb% Chashna willaptinkuna suk fariseokunaka rimarkansapa: —Samana diya alliyachishushpa chay runaka manami Tata Diosmanta shamudu runachu. Sukkuna rimarkansapa: —Uchasapa runa kashpaka manami atipanmanchu kay almirana layata rurayta. Chashna ayninakushpankuna chay fariseokunaka mana atiparkansapachu suk yuyayllapi kipariyta. a Chaypina fariseokunaka payta tapurkansapa: —¿Imashnatí kanka mana kawakuk kashkaykimanta atipanki kawakuytana? Chashna tapuptinkuna willarkansapa: —Suk runa turuwan ñawinita tupaptin rishkani yakuwan mayllak. Mayllashkayni ratumanta atipani kawakuyta. O` Jesus chay mana kawakukpa ñawinta turuwan tupashpa alliyachishkan diyaka samana diya karkan. Chayrayku ladunpi kawsak runakuna chay runataka fariseo awtoridarkunaman pusharkansapa chatanankunapa. _ ^  Chaypina chay runakuna paytaka tapurkansapa: —¿Maypití kunanka chay alliyachishushka runaka? Chashna tapuptinkunana willarkansapa: —Manami yachanichu. Samana diya Jesus chay runata alliyachishkanrayku fariseo runakuna sukaman piñakurkansapa. ] Chashna tapuptinkuna willarkansapa: —Chay runa Jesusmi suk tipi turuta rurashpa ñawinikunata tupashpa willawashka: “Rillay Siloe yakupi ñawikita mayllamuy.” Chashna willawaptinna rirkani mayllak. Mayllashkaynimantapacha atipani allita kawakuyta. k\O Chashna rimaptinna chay riksik runakunaka tapurkansapa: —¿Imashnatí atipanki kawakuyta? [  Sukkuna rimarkansapa: —Ariya paymi mana kawakuk runa karkan. Sukkuna rimarkansapa: —Payshina rikurishpapish manami paychu. Chashna chay runakuna sukaman ayninakuptinkuna chay alliyadu runaka willarkansapa: —Ñukami kani kullki mañakuk runaka. ;Zo Chaypina chay alliyadu runapa ladunpi kawsakkuna chay kullkita mañakuptin kawak runakuna payta kawashpa tapunakurkansapa: —¿Manachu kayka tiyarishpa kullkita mañakuk runa? Y Tupashpana willarkan: —Rillay Siloe tantanachidu yakupi ñawikita mayllamuy. Siloe shutin riman Kallpachimudu Yaku. Chashna Jesus willaptin payka rirkan ñawinta mayllakna. Mayllashkanwasha atiparkan kawakuyta. Chaypina allita kawakushpa wasinman kutirkan. 9Xk Chayta rimashkanwasha Jesuska allpapina tukakurkan. Chay tukayninwan suk tipi turuta rurarkan. Chaypina turuwan chay mana kawakuk runapa ishkantin ñawinkunata tuparkan. W Manarapish wañushpaynira runakunata yachachiykani. Chashna yachachikushpayni ñukaka tukuy runakunapa lusninshinami kani. V+ Wañunanchikuna diyakaman kachamuwak Tatayni willawashkanchikunata rurananchikuna tiyan. Wañushpanchikuna manami atipanchisapachu trabajayta. mUS Jesuska willawarkansapa: —Kay runaka manami kikinpa uchanraykuchu nima tatanpa nima mamanpa uchanraykuchu mana kawakuk nasirkan. Payka chay laya nasirkan Tata Dios kankunata kawachishunaykichipa atipananta alliyachiyta. DT Payta kawashpaynikuna Jesusta tapurkanisapa: —Maestru ¿imapatí chay runaka mana kawakuk nasishka? ¿Kikinpa uchanraykuchu? ¿Tatanpa mamanpa uchankunaraykuchu mana kawakuk nasishka? FS  Tata Diospa wasinmanta llukshishpa Jerusalen llaktapi Jesuska ñukaykunawan puriykarkan. Chaypina suk mana kawakuk runata kawarkanisapa. Chay runaka nasishkanmantapacha mana kawakurkanchu. hRI;Chashna Jesus willaptinkuna chay runakunaka sukaman piñakushpankuna rumikunata apirkansapa ruminchanankunapa. Ruminchanayaptinkuna Jesuska chay aypa runakuna ukunpi pakakushpa Tata Diospa wasinmanta llukshirkan."Q=:Chashna willaptinkuna Jesuska willarkansapa: —Mash allita uyariwaychi. Manarapish Abraham tiyaptinra ñukami ashwan ñawpamantapacha kawsaykani. {Po9Chashna Jesus willaptinkuna chay chiknik runakunaka willarkansapa: —Llullakuykankimi. Ñami aypa watakunana awilunchi Abraham wañushkan. Kanka manara nima pichka chunka watayuk kashpaykira ¿imapati rimanki Abrahamta riksishkaykita? O38Kankunapa ñawpa awiluykichi Abrahamka kushikurkan yachashpa ñuka sielumanta shamunaynita. Chaymanta shamunaynita kawashpana sukaman kushikurkan. uNc7Chashna rimashpaykichipish manami paytaka riksinkichichu. Ñukami esika allita riksini. Tata Diosta mana riksinaynita rimashpaynika ñukapish kankunashina llullakuk runa kayman. Tata Diosta allita riksishpayni rimananta allita kasuni. &ME6Chashna willaptinkuna Jesuska willarkansapa: —Kankunaka mana entiendiwaykankichichu. Manami kikinillachu alabanakuni. Kikinilla alabanakushpaynika mana allitachu rimayman karkan. Tataynimi ñukata alabawan. Kankuna rimankichi ñukapa Tatayni kankunapapish Diosnikichi kananta. ZL-5Ariya ¿ñawpa tiempu kawsak awilunchikuna Abrahammanta ashwan alli yachakchu kanki? Payka wañurkan. Chaymanta tukuy ñawpa alli yachachikuk runakunapish wañurkansapa. ¿Ima laya runa kanaykitatí yuyanki? BK}4Chashna Jesus rimaptinna chay chiknik runakunaka willarkansapa: —Kunanka ñami allitana yachanisapa supayadu kanaykita. Ñawpa kawsak awilunchikuna Abrahamka tukuy ñawpa alli yachachikuk runakunapish wañurkansapa. ¿Imapatí rimanki tukuy yachachikunaykita kasushpa kawsak runakuna mana wañunankunata? tJa3Mash allita uyariwaychi. Tukuy ñukapa yachachikunaynita kasushpa kawsak runakuna manami wañunkasapachu. *IM2Mana allita yuyawaptikichipish ñukapa mana nimananchu. Tatayni Dios sukaman munan kankuna kuyawanaykichipa. Mana kuyawashkaykichirayku payka kastigashunkichi. EH1Chaypina Jesuska willarkansapa: —Manami supayaduchu kani. Tatayni Diosta kushichishpalla kuyani. Payta allita kuyaptinipish kankuna mana kreyiwashpa mana nimatashina kawawankichi. %GC0Chashna Jesus willaptinkuna chay runakunaka sukaman piñakushpa willarkansapa: —Kuskata rimashkanisapa samaritano runa kanaykita. Supayadumi kanki. UF#/Kankuna Tata Diospa wambrankuna kashpaykichika paypa rimananta uyarinkichiman. Mana Tata Diospa wambrankuna kashpaykichi rimananta mana kasunayankichichu. Jesus chiknik runakunawan sukaman ayninakurkan. 5Ec.Ñukami allillata rurashpa kawsaykani. ¿Maykan kankunatí willawankichi uchayuk kanaynita? Ñuka mana llullakushpa kuskata yachachikuptini ¿imapatí mana kreyiwankichi? OD-Ñuka kuskata yachachikuptinipish kankunaka manami kreyiwankichichu. SC,Supayta uyarishpa munananllata rurashpa kawsankichi. Chayraykumi supayka tataykichi. Paypa mandunpi kawsaykankichi. Supayka kallarinanmantapacha wañuchikukmi. Sukaman llulla likidu kashpa sukaman llullachikuypi purin. Manami niman suk kuti kuskatachu riman. Kikinllamanta llullakushpa riman. Payka llullallata yachachikun. |Bq+Ñuka yachachikuptini kankunaka mana kreyiwanayankichichu. Chayrayku mana atipankichichu rimanaynita entiendiyta. zAm*Chashna willaptinkuna Jesuska willarkansapa: —Kankuna deveras Tata Diospa wambrankuna kashpaykichika ñukata kuyawankichiman. Tata Dios kachamuwashka kaptin kay allpaman shamushkani. Manami kikinipa yuyayninillamantachu shamushkani. @)Kankuna chikan tatayuk kankichi. Chay tataykichipa mana alli rurananta kankunapish rurashpa kawsaykankichi. Chashna Jesus willaptinkuna chay runakunaka piñakushpa willarkansapa: —Manami chikan tatayukchu kanisapa. Ñukaykunapa tataynikunaka Tata Diosllami. ? (Mana kankunashinachu Abrahamka rurarkan. Ñuka Tata Dios yachachiwashkanta yachachiykaptinipish kankunaka wañuchiwanayankichi. >)'Chashna Jesus willaptinkuna chay runakunaka willarkansapa: —Ñukaykunapa tataynikunaka Abrahammi. Chaypina Jesuska willarkansapa: —Abrahamka allillata rurashpa kawsarkan. Kankuna deveras paypa miraknin kashpaykichika payshina allillata rurashpa kawsankichiman. t=a&Ñukami Tatayni yachachiwashkanta yachachikuni. Kankunapish tataykichi willashushkankunata ruraykankichi. v<e%Abrahampa miraknin kashpaykichipish mana willashkaynita chaskinkichichu. Chayrayku wañuchiwanayaykankichi. a;;$Ñuka Tata Diospa wambran kashpayni atipani yanapaynikichita amana uchallikushpa kawsanaykichipa. Chashna yanapaptinira atipankichi allita rurashpa kawsayta. Chaypirami manana patronnikichipishinanachu kawsankichi. Q:#Patronpa mandunpi kawsak runakuna mana tukuy tiempuchu chaypi kawsansapa. Patronpa wambrankunallami wasinpi kawsansapa. Kankuna munanaykichillata rurashpa manami Tata Diospa wambrankunachu kankichi. O9"Chaypina Jesuska willarkansapa: —Allita uyariwaychi. Kankuna uchasapa runakuna kashpaykichi mana atipankichichu allita rurashpa kawsayta. Chayrayku patronpa mandunpi runakunashina kankichi. 8!Chaypina chay mana kreyinayak runakunaka willarkansapa: —¿Imapatí willawankisapa ñukaykuna iden patronpa mandunpishina kanaynikunata? Ñukaykunaka ñawpa awiluynikuna Abrahampa mirakninmi kanisapa. Chayrayku mana ni pipa mandunpichu kanisapa. X7) Chaypira yachankichi kuskanpi yachachikushkaynita. Chaymanta yachachikushkaynita kreyishpaykichi mananami ñawpashina uchallikushpaykichinachu kawsankichi. Mananami patronpa mandunpishinanachu kawsankichi. /6WChaypina Jesuska chay kreyik runakunata yachachirkansapa: —Kankuna yachachikushkaynita allita kreyishpa kawsashpaykichika deverasmi disipuluynikuna kankichi. L5Chashna Jesus yachachikuptinna aypa runakuna kreyirkansapa Tata Diosmanta shamudu runa kananta. Jesus chay mana kreyik runakunata willarkansapa mana Tata Diosta kasushpa kawsaykanankunata. m4SKachamuwak Tatayni ñukawan tantalla kawsan. Payka manami sakiwanchu paypa munananllata ruraptini. o3WChayrayku Jesuska willarkansapa: —Kankuna suk kruspi chakatawashpaykichira yachankichi sielumanta shamudu runa kanaynita. Ñuka mana kikinipa yuyayninitachu rurashpa kawsani. Tata Dios yachachiwashkanllatami yachachiykaykichi. 2 Chashna Jesus allita yachachiptinkunapish chay chiknik runakunaka mana entiendirkansapachu Tatan Diosmanta shamushkanta. p1YTiyanra aypa layata willanaynipa aypa mana alli rurashkaykichita chatanaynipa. Kankuna mana kreyiwaptikichipish kachamuwak Tatayni yachachiwashkanta kankunata yachachiykaykichi. Payka sukaman allima kashpa mana nima llullakunchu. M0Chashna Jesus yachachikuptin chay chiknik runakuna tapurkansapa: —¿Pití kanki? Chaypina Jesuska aynirkansapa: —¿Imapatí kashkan tapuwankichi? Kallarinanmantapacha willashkaykichina. (/IChayrayku willashkaykichina uchaykichirayku wañunaykichita. Ñuka Tata Diosmanta shamudu runa kanaynita mana kreyiptikichi uchaykichipi wañunaykichi tiyan. j.MChashna willanakuptinkuna Jesuska willarkansapa: —Kankuna kay allpallapi wañuk runakuna kankichi. Ñuka sielumanta shamushkani. Kankuna uchalla runakuna kankichi. Ñukaka manami kankunashina ucha rurak runachu kani. 6-eChashna Jesus rimaptin chay runakunaka willanakurkansapa: —Ichará kikin wañuchinakunayan. Chayrayku willawanchisapa mana atipananchikunata chay rinanman chayayta. ,5Chashna manara apiyta animukuptinkunara Jesuska kashkan yachachikushpa willarkansapa: —Ñukaka kankunamanta anchusha. Chashna anchuptini maskawankichi. Kankunaka mana kreyiwashpaykichika uchaykichipi wañunkichi. Chayrayku mana atipankichichu chay rinayniman chayayta. +Jesus chaykunata yachachikurkan Tata Diospa wasinpi ofrendakuna churanankuna kajonkunapa ladunpi. Chashna yachachikuptinpish manara ni pi animukurkanrachu apiyta manara oran kaptin. Jesus rimarkan mana payta kreyik runakuna sieluman mana chayanankunata. *Chashna Jesus willaptinkuna chay runakunaka tapurkansapa: —¿Maypití tataykika? Chaypina Jesuska aynirkansapa: —Kankunaka ñukata manami riksiwankichichu. Nima Tataynitapish riksinkichichu. Ñukata riksiwashpaykichika Tataynitapish riksinkichiman. ;)oÑuka rimani alli yachachikuk kanaynita. Chaymanta kachamuwak Tataynipish idenllata riman. Chashna Tatayniwan ñuka idenllata yachachikuptinikuna kankuna kreyiwanaykichi tiyan. Z(-Kankunapa killkaduykichipi yachachishunkichi: Suk runa suk mana alli rurak runata kankunapi chataptin sukllalla chatakuk runata ama kreyiychichu. Ishkay runakuna idenllata chatakuptinkuna chaypira kreyiychi. 'Ñukaka chatakushpaynika kuskanpi chatakuni. Mana sapallaynillachu chatakuni. Kachamuwak Tatayni Dioswan pakta chatakuni. &yKankuna kikikichipa yuyaynikichillamanta chatawayllapi purinkichi. Ñukaka manami kankunashinachu ni pita chataykani. m%SChaypina Jesuska willarkansapa: —Kankunaka mana yachankichichu maymantami shamushkani nima maymanmi rini nishpa. Ñukaka allita yachani maymantami shamushkani maymanmi rini nishpa. Chayrayku kikinipa rimanaynika allimi. "$= Chashna Jesus willaptinkuna fariseo runakunaka willarkansapa: —Kikikilla rimaykanki lus kanaykita. Kanlla chayta rimaptiki mana kreyiykisapachu. # Jesus kashkan chay runakunata yachachishpa willarkansapa: —Ñukaka tukuy runakunapa lusninshinami kani. Ñukata katiwashpaykichi manana tutapishinanachu purinkichi. Katiwaptikichi yachachiykichi allita rurashpa Tata Dioswan luspishina kawsanaykichipa. |"q Chashna tapuptin chay warmika aynirkan: —Mana ni maykan, Señor. Chaypina Jesuska willarkan: —Ñukapish mana kastigaykichu. Kunan wasikiman rillay. Amana kashkan uchallikuynachu. Jesus yachachikurkan tukuy runakunapa lusnin kananta. !+ Chaypina Jesuska kuskayamushpa tapurkan: —¿Maytanatí chay chatashuk runakunaka rishkasapa? ¿Manachu niman suk animukushka ruminchashuyta?   Chaypina tukuy paykuna uchankunata yuyamushpankuna sukmanta sukmanta llukshirkansapa. Ashwan vieju runakuna kallarirkansapa llukshiyta. Chaymanta viejukunata katishpa tukuyna llukshirkansapa. Tukuy chay runakuna llukshiptinkunana Jesuska chay warmiwan kiparirkan. SChashna rimashpa Jesuska kashkan kumurayashpa allpapi killkakurkan. NChashna killkakuykaptin chay runakunaka kuti kuti tapuykarkansapa. Chaypina Jesuska kuskayashpa paykunata willarkansapa: —Maykan mana uchayuk kashpaykichika kallariychi kay warmita ruminchayta. ;oChayta tapushpa chay runakunaka munarkansapa pantachishpa Jesusta chatakuyta. Chashna tapuptinkuna Jesuska mana nimata aynishpa kumurayashpa allpapi dedunwan killkakurkan. )Moisespa killkadunpi yachachiwanchi kay laya warmikunata ruminchashpa wañuchinanchipa. ¿Ima ninkití kanka? Ariya ¿wañuchishunchisapachu? ucChaypina Jesustaka willarkansapa: —Maestru, kay warmita tarishkanisapa chikan ullkuwan uchallikuykaptin. mSChaypi yachachikuykaptin Moisespa killkadunta yachachikuk runakunawan fariseo runakuna suk warmita pusharkansapa. Payta chay runakunapa chawpinkunapi churarkansapa. Chay warmitaka tarirkansapa chikan ullkuwan uchallikuykaptin. ;oKayantin diya pakariykaptin Tata Diospa wasinman ñukaykunawan kutirkan. Chaypi kaptin aypa runakuna laduncharkansapa. Jesuska tiyarishpa kallarirkan paykunata yachachiysapata. S !Fariseo runakuna wasinkunaman kutiptinkuna Jesuska Olivos urkuman rirkan. V%5Chay fariseokuna ayninakushkankunawasha wasinkunaman kutirkansapa.gG4Chashna Nikodemo willaptinkuna fariseomasinkunaka willarkansapa: —¿Kanpish Galileamantachu kanki? Mash Tata Diospa killkadunta yachakuy yachanaykipa mana niman suk alli yachachikuk runa Galileamanta shamushkanta. S3—Tata Diospa killkadun willawanchisapa ama ni pita kastigananchikunapa manara allita yachashpara imatami rurashka nishpa. Uchayuk kananta allita yachashpanchikunara chaypira kastigashunchisapa. ;o2Chay fariseo runakunawan tantalla Nikodemo karkan. Chay Nikodemoka suk kuti tutapi Jesusta rirkan parlachik. Payka fariseo runa kaykashpa fariseomasinkunata willarkansapa:  1Aypa runakuna Tata Diospa killkadunta mana yachashpankuna paytaka kreyiykansapa. Chayrayku paykunata Tata Dios kastigankasapa.  0Ñukaykunaka manami ni maykan paytaka kreyinisapachu. Niman suk awtoridar niman suk fariseo runa chay runataka kreyinisapachu. y/Chaypina fariseo runakunaka willarkansapa: —Ariya ¿ñachu chay runaka kankunatapish llullachishushkankichina? #.Chashna tapuptinkuna kuydak runakunaka willarkansapa: —Payka sukaman allima rimanayukmi. Mana ni pi payshina allita yachachikunchu. c?-Chay kuydakuk runakuna fariseo runakunaman saserdotekunapa kamachikukninkunaman kutirkansapa. Mana Jesusta pushashpa kutiptinkuna awtoridarkunaka tapurkansapa: —¿Imapatí chay runataka mana pushamushkankichi? +,Sukkuna Jesusta apinayarkansapa. Apinayashpapish mana ni pi animukurkansapachu apiyta. Judiyu awtoridarkuna mana Jesusta kreyinayarkansapachu. _ 7+Chashna Jesuspa rikchak layata yuyashpankuna chay runakunaka piñanakurkansapa. # ?*Tata Diospa killkadunpi riman Tata Diosmanta shamudu runa ñawpa kamachikuk Davidpa miraknin kananta. Chaymanta riman Davidpa Belen llaktanpi nasinanpa. { o)Sukkuna rimarkansapa: —Kay runaka shuyaykananchi Tata Diosmanta shamudu runami. Sukkuna chikan layata rimarkansapa: —Kay runaka manami shuyaykananchikuna runachu. Tata Diosmanta shamudu runaka manami Galilea partimantachu shamunka.  !(Jesus yachachikushkanta uyarishpankuna suk runakuna rimarkansapa: —Kay runaka Moises alli yachachikuk shamunanta rimashkan runami.  -'Chayta rimashpa Jesuska yachachikuykarkan payta kreyik runakuna Tata Diospa Espiritunta chaskinankunata. Jesus manara wañushkanmanta kawsamuptinra Tata Diospa Espiritun manara shamurkanrachu payta kreyik runakunapi kawsak. Jesusrayku chay runakuna ayninakurkansapa. 9&Tata Diospa rimananpi willawananchishina tukuy ñukata kreyiwak runakuna sukaman kushikunkasapa. Shunkunkunapi kawsachikuk yaku pachyamukshina kanka. 3%Tukuy wata chay fiesta tukunan diya tukuy runakuna sukaman ashwanta kushikuksapa. Chay tukunan diya Jesuska aypa runakunapa chawpinkunapi shayarishpa sinchita rimakushpa willarkansapa: —¡Mash uyariwaychi! Kankuna yakunayashpaykichi ñukaman shamuychi upyanaykichipa. r]$Chayrayku payka rimashka: “Maskawashpa mana tariwankichichu. Ñuka rinayniman mana atipankichichu chayayta.” Chayta rimashpa ¿imatatí rimaykan? Jesus yachachikurkan Tata Diospa Espiritun iden ñukñuk yakushina pachyamunanta. t~a}}}>|j{{pzzzyy xXwwnvvquuu:tss`rHqq4poognn>nmllk,jii(hffPedcbb'a`e_^]\[[NZwYwXXnWWV_UUTSRRQ>A= o GqV~tUÑuka Tataynita kasushpa wañunayni tiyan. Chashna wañuptini tukuy runakuna yachankasapa Tataynita allita kuyashpa tukuy layapi kasushkaynita. Tukuy chayta rimashkanwasha Jesuska ñukaykunata willawarkansapa: —¡Atariychina! Kaymanta akuychina.TMananami unaytanachu parlachiykichi. Kay allpapi kamachikuk supaymi shamunka. Payka ladunchawashpapish mana nimapi kamachiwanchu. rS]Manara rishpaynira willashkaykichi kashkan kutimunaynita chashna riptini kreyinaykichipa kutimunaynita. RÑami allitana willashkaykichi Tatayniman rinaynita. Willashkaykichina rishkayniwasha kashkan shamunaynita kankunawan tantalla kawsanaynipa. Tataynika kamachiwakninimi. Chayrayku deverasta kuyawashpaykichika Tatayniman rinaynita yachashpa kushikunkichiman. bQ=Mana kreyiwak runakuna mana atipansapachu yanapashuynikichita ama turbakushpa kawsanaykichipa. Ñukami yanapashkaykichi kushikuypuru mana turbakushpa kawsanaykichipa. Chayrayku ama llakiychichu nima manchakuychichu. PPManana kankunawan kaptini Tatayni Dioska Espiritunta kachamunka ñukashina yanapashunaykichipa. Paynami tukuy yachachikushkaynita allita entiendichishunkichi. Tukuy willashkaynita yuyachishunkichi. OOKankunawan kashpaynira tukuy layata ñami yachachishkaykichina. iNKTatayni Dioska kachamuwashka yachachikunaynipa. Manami kikinipa yuyayninimantachu yachachiykaykichi. Chayrayku mana kuyawak runakuna mana kasuwansapachu. Mana kasuwaptinkuna paykunata mana yanapanisapachu riksiwanankunapa. XM)Chashna Judas tapuptin Jesuska willarkan: —Ñukata kuyawashpa yachachishkaynita allita kasuptikichi Tataynika kuyashunkichi. Ñukapish Tatayniwan pakta shamusha kankunawan tantalla kawsanaynikunapa. RLChaypina disipulun Judas mana Iskariotechu Jesusta tapurkan: —Maestru ¿imapati ñukaykunallata yanapawankisapa ashwan allita riksinaynikunapa? ¿Imapati mana tukuy runakunapi riksichinakunki? $KAKankuna kamachishkaynita chaskishpa allita kasushpa kawsashpaykichi runakunata kawachinkichi ñukata kuyawanaykichita. Chashna kuyawaptikichi Tataynipish kankunata kuyashunkichi. Ñukapish kuyashkaykichi. Kankunata kuyashpayni yanapashkaykichi ashwan allita riksiwanaykichipa. KJÑuka wañushkaynimanta kawsamuptini kankunaka allitana yachankichi Tatayni Dios ñukawan tantalla kawsananta. Ñukapish kankunawan tantalla kawsani. Kankunapish ñukawan tantalla kawsankichi. bI=Mana unaynachu illan wañunaynipa. Wañuptini mana kreyiwak runakuna manana kawawankasapanachu. Kankunaka kawawankichi kankunawan tantalla kawsaptini. Wañushkaynimanta kawsamushkaynirayku kankunapish kawsamunkichi. &HEMash allita uyariwaychi. Tatayni kawsananman rishpayni manami wakchakunatashinachu sakishkaykichi. Kashkan kutimusha kankunawan tantalla kawsanaynipa. &GETata Diospa Espiritunka mana llullakunchu. Chayrayku mana kreyiwak runakuna llulla kashpankuna mana atipansapachu Tata Diospa Espiritunta chaskiyta. Mana payta kawansapachu nima riksinsapachu. Kankunaka ñami riksinkichina kankunapi kawsaptin. Payka tukuy tiempu kankunawan kawsanka. -FSChashna allita rurashpa kawsaptikichi Tataynita roygasha Espiritunta kachamunanpa ñukashina yanapashunaykichipa. Paymi tukuy tiempu kankunawan tantalla kawsanka. "E=Jesuska ñukaykunata yachachiwaysapallapi katirkan: —Kankuna tukuy shunku kuyawashpaykichika tukuy willashkaynikunata allita rurashpa kawsaychi. .DUKankuna ñukata kasuwashpa kawsashpaykichi imatapish kaptin mañawaptikichi yanapashkaykichi. Jesus disipulunkunata willarkan Tata Diospa Espiritunta kachamunanta. IC  Ñukapa munanaynita rurashpa kawsashpaykichi imatapish kaptin mañawaptikichi ñukami rurasha. Tukuy layapi kankunata yanapaptini tukuy runakuna Tatayni Diosta sukaman kuyashpa alabankasapa. `B9 Allita willaykichi. Kankuna kreyiwashpa kawsashpaykichi iden ñuka rurashkaynikunatashina atipankichi rurayta. Ñuka Tatayniman rishkaynirayku ñukamanta ashwan almirana laya ruranakunata atipankichi rurayta. Chaypina Jesuska willarkan: —Felipi ¿manarachu entiendiwankira? Unaytana kankunawan tantalla kawsaykani. ¿Manarachu allitara riksiwashkankichi? Ñukata kawawashpaykichi Tatayni Diostapish kawaykankichina. ¿Imapatí willawanki Tataynita kawachinaynipa? >yChaypina Felipika Jesusta willarkan: —Maestru, Tataykita kawachiwaysapa. Payta kawashpaynikuna kushikushasapa. =!Kankuna ñukata allita riksiwashpaykichika Tatayni Diostapish riksinkichi. Kunanmantapacha payta ñami riksinkichina kawashkaykichirayku. 3<_Chashna Tomas tapuptin Jesuska aynirkan: —Ñukalla suk ñanshina Tata Diosman pushaykichi. Mana llullakushpa allita yachachiykichi. Ñukami kawsachiykichi mana tukuyniyukta Tata Dioswan kawsanaykichipa. Ñukata mana kreyiwashpa kawsaptikichika mana Tata Diospa kawsananpika chayankichichu. $;AChashna willawaptinkuna Tomas tapurkan: —Maestru, ñukaykunaka mana yachanisapachu maymanmi rinki nishpa. ¿Imashnati kawsanaykiman chayaymansapa? :Kunanka ñami allitana yachankichi maymanmi rini nishpa. Ñami yachankichina imashnami chay kawsanaynipi chayankichi nishpa. j9MWasikichita rurashpana kashkan shamusha pushaknikichi chaypi ñukawan tantalla kawsanaykichipa. l8QTatayni Diospa kawsanan sielupi aypa allima kawsanakuna tiyan. Allita willashkaykichi chayman rinaynita wasikichita rurak. Mana Tata Diospa aypa kawsanankuna tiyaptin mana willaykichimanchu karkan rinaynita wasikichita rurak. C7 Chaymanta Jesus rinanta rimaptin tukuy ñukaykuna sukaman llakirkanisapa. Llakiptinikuna payka willawarkansapa: —Ama llakiychichu. Tata Diosta kreyishpaykichi ñukatapish kreyiwaychi. B6} &Chashna willaptinna Jesuska willarkan: —¿Deveraschu ñukawan tantalla wañunkiman? Mash allita uyariway. Manarapish gallo kantaptin kimsa kuti rimanki mana riksiwanaykita.5 %Chaypina Pedruka Jesusta willarkan: —¿Imapati kunanlla mana katiykiman? Kan wañuptiki ñukapish munani wañuyta. )4K $Chashna Jesus rimaptin Simon Pedruka tapurkan: —Maestru ¿maymanti rinki? Jesuska aynirkan: —Kunan mana atipankichu katiwayta. Suknin diya katiwanki. )3K #Tukuy runakuna kuyanakushpa kawsanaykichita kawashpa yachankasapa ñukapa disipuluynikuna kanaykichita. Jesus willarkan Pedru rimananta mana payta riksinanta. ?2w "Kunanka willaykichi kay mushuk kamachinaynita: Sukwan sukwan kuyanakushpa kawsanaykichi tiyan. Ñuka kankunata kuyanaynishina kankunapish sukwan sukwan kuyanakushpa kawsaychi. {1o !Munanayni wambraynikuna, ñukaka mananami unaytanachu kankunawan kawsasha. Kankunata sakiptini sukaman maskawankichi. Chay chikniwak runakunata willashkaynitashina kankunatapish willaykichi: Manami chay rinayniman atipankichichu riyta. 10[ Wañuptini Tata Dioska utkana suk allima almirana milagruta ruranka. Chay milagruta ruraptin tukuy runakuna yachankasapa ñuka iden payshina sukaman allima kanaynita. n/U Judas llukshishkanwasha Jesuska ñukaykunata willawarkansapa: —Wañunayni ora ñami chayamushkana. Ñuka Tata Diospa wambran kaykashpayni wañusha. Wañuptini tukuy runakuna yachankasapa Tata Dios sukaman allima kananta. {.o Judas chay panta mikushkanwasha llukshirkan. Tutana karkan. Jesus suk mushuk kamachikunanta yachachikurkan. }-s Judaska tukuy ñukaykunapa kullkinikunata wakaychak karkan. Chayrayku yuyarkanisapa ichará Jesus willashka fiestapa mikunaynikunata rantinanpa. Sukkuna yuyarkanisapa ichará Jesus willashka mana nimayuk runakunata suk imata kunankunapa. y,k Chashna willaptin mana ni maykan ñukaykuna yacharkanisapachu imapami chashnaka Judasta willaykan nishpa. + Judas chay panta chaskishkan ratu Satanas paypi yaykurkan. Chaypina Jesuska willarkan: —Chay yuyashkaykita utkakushpana ruray. Z*- Chashna tapuptini Jesuska willawarkan: —Ñuka panta ñuyuchishpa paytaka chaskichisha. Chashna rimashpa chay mikukuna kallanapi Jesuska suk panta ñuyuchishpa Simonpa wambran Judas Iskarioteta kurkan. t)a Chaypina Jesusta ashwanta serkashpa tapurkani: —Maestru ¿ñukaykunamanta maykantí rantikushunka? Y(+ Simon Pedruka señaspi willawarkan Jesusta tapunaynipa pipami rimashka nishpa. ]'3 Chaypina ñuka Juan Jesus kuyashkan disipulun kashpayni ladunpi mikuykarkani. %&C Chashna Jesus willawaptinkuna ñukaykuna manchakushpa sukwan sukwan chapanakurkanisapa. Mana yacharkanisapachu maykan ñukaykunapami rimaykan nishpa. I%  Chayta rimashkanwasha Jesuska tukuy shunku sukaman llakishpa ñukaykunata willawarkansapa: —Kunan allita willaykichi. Kankunamanta suk disipuluynika chikniwak runakunapi rantikuwanka. 2$] Allita willaykichi. Ñuka kankunata kachaykichi rimanaynita yachachikunaykichipa. Chashna kachaptini tukuy kankunata chaskishuknikichi runakuna ñukatapish chaskiwaykansapa. Ñukata chaskiwak runakuna kachamuwashkan Tatayni Diostapish chaskiykansapa. Jesus willarkansapa Judas rantikunanta. ~#u Chayta ñami willashkaykichina chay runa rantikuwaptin yachanaykichipa ñuka Tata Diosmanta shamudu runa kanaynita. /"W Mana tukuy kankunapachu rimaykani. Ñukaka kankunata akllashpayni allita yachani kankunamanta tiyananta suk rantikuwak runa. Tata Diospa killkadu rimananpi willawanchi: “Ñukawan tantalla mikuk runa chikniwak runa tukushka.” Tata Dios rimashkanshina chay chikniwak runa rantikuwanka. !y Kay yachachikushkaynita entiendishpaykichi chayta allita rurashpa kawsashpaykichika sukaman kushikuypuru kawsankichi. ~ u Allita willaykichi. Suk wiwachu wiwaknin runata kasunan tiyan. Suk kachadu runa kamachikukninta kasunan tiyan. ta Ñukaka kankunata yanapashkaynishina kankunapish sukwan sukwan yanapanakuychi maylladushina kanaykichipa.  Ñuka Maestruykichi Señornikichi kashpayni chakikichita mayllashkani. Ñukashina kankunapish sukpa sukpa chakikichita mayllaychi.  Kankunaka “Maestru” niwankichi. Kankunata kamachiptini “Señor” niwankichi. Ñukaka deverasmi Maestruykichi Señornikichi kani. G Chaymanta ñukaykunapa chakinikunata mayllashkanwasha Jesuska kapanta kashkan churakurkan. Chaymanta tiyarishpa willawarkansapa: —¿Yachankichichu imapami chakikichita mayllashkani? eC Chashna Jesus willawashpankuna allita yacharkan maykan disipulunmi rantikunka nishpa. ^5 Chaypina Jesuska aynirkan: —Chayrak armakudu runa chuya chuya kaptin chakinllatana mayllanan tiyan. Yaka tukuy kankuna chuya chuya armakudushina kankichi. Kankunamanta sukllalla manara armakudushinarachu.  Chaypina Simon Pedru willarkan: —Chashna kaptinka ama chakinillata mayllaychu. Makinitapish umaynitapish mayllapay. a; Chaypina Pedruka willarkan: —Manami nima layapi munanichu chakinita mayllanaykipa. Chashna Pedru willaptinna Jesuska aynirkan: —Mana chakikita mayllanaynipa munashpaykika mana ñukapa disipuluynichu kanki. - Chashna willaptinna Jesuska aynirkan: —Kunanka manara yachankirachu imapami chakikita mayllaykani nishpa. Suk ratukaman allita yachanki. y Chaypina Simon Pedru mana munashpa chakinta mayllapunanpa willarkan: —Maestru ¿ñukapa chakinitachu mayllanayanki? %C Chaymanta atun kallanapi yakuta churashpa kallarirkan ñukaykunapa chakinikunata mayllayta. Sinturanpi watadu towallawan chakinikunata chakichiparkansapa.  Chaypina Jesus ñukaykunawan tantalla mikuykashpa atarirkan. Kapanta surkukushpa sinturanpi suk atun towallata watarkan. 'G Jesuska allita yacharkan kay allpaman Tatan Dios kachamushkanta tukuy layapi kamachikunanpa. Yacharkan Tata Diosmanta shamushkanta kashkan payman kutinanta. 5 Chay diya amusayaptin Jesuska ñukaykunawan mikuykarkan. Satanas ñami Jesuspa disipulun Judas Iskarioteta yuyachirkanna Jesusta rantikunanpa.   Chaymanta Paskua fiesta suk diyallana illaptin Jesuska yacharkan wañunan diyana chayamushkanta. Yacharkan kay allpamanta sieluman kutinanta Tatanwan tantallana kawsak. Jesuska tukuy allpapi katikninkunata sukaman kuyarkansapa. Wañunan diyakaman kuyarkansapa. G 2Allita yachani kankuna Tata Dios willashushkaykichita kasushpaykichika rinaykichita paywan tantalla mana tukuyniyukta kawsak. Chayrayku Tatayni willawashkanta allita yachachiykaykichi.w 1Kachamuwak Tatayni Dioska willawashka imatami yachachikusha nishpa. Mana kikinipa yuyayninimantachu yachachikuykani. *M 0Ñukata mana munawaptikichika nima yachachikunaynita kasuptikichika kay allpa kullunan diya Tata Dios rimashkaynita yuyachishushpaykichi kastigashunkichi. D  /Rimashkaynita uyarishpaykichi mana kasukuptikichi mana ñukachu kastigashkaykichi. Kay allpaman shamushkani runakunata perdonashpa salvanaynipasapa. Mana shamushkanichu kastigaknikichi.   .Ñuka lus likidu kashpayni kay allpaman shamushkani ñukata kreyiwashpa kawsashpaykichi ama tutapishina uchaykichillapi kawsanaykichipa. O  -Ñukata kawawashpaykichi kachamuwashkan Tataynitapish kawaykankichi. * M ,Chaymanta sinchita rimakushpa Jesuska willarkansapa: —Kankuna ñukata kreyiwashpa kawsaptikichika kachamuwashkan Tataynitapish kreyishpa kawsaykankichi. 8 i +Chashna fariseokunata manchashpankuna Tata Dios alabanankunamanta ashwanta munarkansapa runamasinkunalla alabanankunata. Jesus mana shamushkachu runakunata kastiganankunapa. / *Aypa runakuna Jesusta mana kreyiptinkunapish sukkuna kreyirkansapa. Suk awtoridarkunapish kreyirkansapa. Paykunaka Jesusta kreyishkankunata mana ni pita parlachirkansapachu fariseokunata manchashpankuna. Mana munarkansapachu tantanakunankuna wasimanta karkunankunapa. G )Aypa watakuna illaptinra Jesus shamunanpa Isaiyaska tukuy chayta rimarkan. Payka yacharkan kay allpaman Jesus shamushpa wañushkanmanta kawsamunanta. Chayta yachashpa Isaiyaska killkarkan. -S (“Tata Diosmi mana kreyik runakunapa yuyayninkunata sinchiyachipurkansapa ama entiendinankunapa.Paykunata rurashka mana kawakuktashina ama payta riksinankunapa.Mana kreyinayaptinkuna Tata Dios mana munanchu payman kutimunankunapa.Nima munanchu paykunata alliyachiysapata.”  'Chay chiknik runakuna kikinkuna llullachinakushpankuna mana atiparkansapachu Jesusta kreyiyta. Kayta Isaiyaska killkarkan: =s &Ñawpa yachachikuk Isaiyas killkarkan chay runakuna Tata Diospa rimananta mana kreyinankunata. Isaiyaska rimarkan:“A, Tata Dios, rimanaykita sukaman yachachikuptinikunapish kay runakuna mana kreyinayansapachu.Sukaman almirana milagrukunata ruraptiki kawashpankunapish mana kreyinayansapachu.” % %Jesus aypa almirana milagrukunata ruraptin kawashpapish chay runakunaka mana kreyinayarkansapachu Tata Diosmanta shamudu runa kananta. r] $Ñukaka lus likidumi kani. Kankunawan kaykaptinira ñukata kreyiwaychi ñukashina allita rurashpa kawsanaykichipa. Chayta rimashkanwasha Jesuska chay runakunamanta llukshishpa pakakurkan. Runakuna Jesusta mana kreyinayarkansapachu. X) #Chaypina Jesuska willarkansapa: —Ñuka lus likidu kashpayni rikchak layata yachachiykaykichi. Kay diyakunallatana yachachiykaykichi. Chayrayku amarapish sakiptinira ñukata allita katiwaychi ama tutapishina purinaykichipa. Tutapishina purishpaykichi mana yachankichichu maytami rinkichi nishpa. Uchaykichillapi kawsaykankichi. [/ "Chaypina chay runakunaka willarkansapa: —Tata Diospa rimananta leyishpa yachanisapa Tata Diosmanta shamudu runa mana kutin wañunanta mana tukuyniyukta kawsananta. Chayrayku ¿imapatí willawankisapa sielumanta shamudu runa kashpayki kruspi chakatadu wañunaykita? Chakatadu wañushpaykika manami Tata Diosmanta shamudu runachu kanki. `9 !Chashna rimashpa Jesuska yachachirkansapa suk kruspi chakataptinkuna wañunanta. ~y Ñukata kruspi alsawaptinkuna tukuy kay allpapi kawsak runakunata yachachishasapa ñukata kreyiwashpa kawsanankunapa. F} Ñami diyaka chayamushkana Tata Dios tukuy chiknik runakunata willanankunapa kastiganankunata. Chaymanta Tata Dioska kay allpapi supaykunapa kamachikukninta karkunka amana kamachikunanpa. D| Chashna rimaptinkuna Jesuska willarkansapa: —Sielumanta Tata Dioska ñukata parlachimuwashka kankuna yachanaykichipa paypa wambran kanaynita. Mana ñukaraykuchu parlachimuwashka. D{ Chashna sielumanta Tata Dios wambran Jesusta willamuptin aypa runakuna uyarishpa rimarkansapa troynashkanta. Sukkuna rimarkansapa: —Tata Diospa angelninmi paytaka parlachimushka. 4za A, Tatayni, wañuptini tukuy runakunata yachachiysapa tukuy laya yachak kanaykita. Chashna Jesus Tatanta willaptin ñukaykuna uyariptinikuna sielumanta kikin Tata Dios wambran Jesusta willamurkan: —Runakunata ñami yachachishkanisapana allima kanaynita. Kashkan yachachishasapa allima kanaynita. y! Chashna rimashpa Jesuska yachachikuyllapi katirkan: —Kunanka sukaman llakishpa turbakuni. ¿Imatati Tataynita willasha? ¿Willashachu: “Tatayni, kishpichichiway ama sukaman sufrinaynipa?” Manami chashnachu willasha. Kay allpaman shamushkani wañunaynipa. x Kankuna ñukapa munanaynita ruranayashpaykichika katiwaychi. Chashna katiwashpa kawsashpaykichi maypipish kaptini kankunapish chaypimi kankichi. Munanaynita rurashpa kawsaptikichi Tatayni Dioska rimanka alli rurak kanaykichita. Jesus parlachikurkan wañunanta. w/ Kankunapish kikikichipa munanaykichillata rurashpa chay mana tarpudu murushinami kankichi. Chashna kawsashpaykichika wañunaykichi tiyan. Chaymanta mana munanaykichita rurashpa tarpudu murukunashinami kankichi. Chashna kawsashpaykichika mana tukuyniyukta kawsankichi. ~vu Mash allita uyariwaychi. Suk trigu murunta tarpuptinchi allpapi pampadu kiparin. Chaypina wiñaptin aychan allpa ukupi usun. Chay muru mana allpapi pampadu kashpaka suk murulla kiparin. Manami wiñanchu. Mana wiñashpa mana wayuchakunchu. [u/ Chashna willaptinkuna Jesuska tukuy chay runakunata willarkansapa: —Ñami wañunayni diyaka chayamunna. Wañuptini Tata Dios kawsachimuwanka tukuy runakuna yachanankunapa ñuka paypa wambran kanaynita. ty Chashna chay runakuna willaptinkuna Felipika rirkan Andresta willak. Chaypina paykuna rirkansapa Jesusta willak. |sq Chay runakunaka Jesuspa disipulun Felipita laduncharkansapa. Felipika Galilea partipi Betsaida llaktamanta karkan. Chay Gresiamanta runakunaka Felipitaka willarkansapa: —Señor, pushawaysapa Jesusman. Ñukaykunapish paywan parlanayanisapa. r Chay fiesta ukun Jerusalenman judiyu runakunawan tantalla Gresia partimanta runakunapish shamurkansapa Tata Diosta kuyanankunapa. q1 Tinkuk riptinkunana fariseo awtoridarkuna sukaman piñakushpa willanakurkansapa: —Amana kawapayaypachinachu. ¡Mash kawaychi! Chay runakuna mananami ñukanchikunata kasuwanchisapanachu. Tukuyna chay Jesusta katinsapa. Gresia partimanta runakuna Jesusta riksinayarkansapa. Xp) Chay milagruta rurashkanta yachashpa aypa runakuna rirkansapa Jesusta tinkuk. o  Aypa runakuna kawarkansapa Jesus Lasarota wañushkanmanta kawsachimushkanta. Paykunaka tukuy pita chayta parlachirkansapa. fnE Chay tiempu ñukaykunaka manara entiendirkanisaparachu imapami chashna Jesuska Jerusalenpi yaykurkan nishpa. Jesus wañushkanmanta kawsamuptinra yuyarkanisapa Tata Diospa ñawpa killkadun rimananshina Jesus rurashkanta. m+ Chay runakuna manara sukaman kushikushpa tinkuptinkunara Jesuska suk burruta tarishpa montarkan. Chashna montashpa Jerusalenpi yaykurkan. Ñawpa killkadunpi Tata Dios rimarkan:“Ama manchakuychichu, Sionpi kawsak runakuna. Mash kawaychi.Suk burru sawanpi kankunapa sinchi kamachishuknikichi runa ñami shamuykanna.” Ñawpa tiempu Tata Dios rimashkanshina Jesuska Jerusalenpi yaykurkan. l |kq Sukaman kushikushpa polponta pankakunata tipishpankuna rirkansapa Jesusta tinkuk. Kushikuyninkunawan sinchita willarkansapa: —¡Akuychi alabaypachi Tata Diosmanta shamudu runataka! Payka shamuykanna israel runakunata kamachiwananchikunapa. 0jY Chaymanta aypa runakuna rirkansapa Jerusalen llaktaman Paskua fiestata pasanankunapa. Chayamushkankuna kayantin paykunaka yacharkansapa Jesuspish shamuykananta. i3 Wañushkanmanta kawsamudu Lasarota kawashpankuna aypa runakuna kreyirkansapa Jesus Tata Diosmanta shamudu runa kananta. Manana saserdotekunapa awtoridarninkunataka katinayarkansapanachu. Chayrayku paykunaka Lasarotapish yuyarkansapa wañuchiyta. Jerusalenpi Jesus yaykurkan. h  g Jesus Betaniapi kananta yachashpankuna aypa runakuna rirkansapa payta kawak. Chay kawsachimushkan Lasarotapish rirkansapa kawak. -fS Mana ni maypi mana nimayuk runakuna illanchu yanapanaykichipa. Ñuka mana unaytanachu kankunawan kawsasha. Awtoridarkuna Lasarota chiknishpa wañuchinayarkansapa. e) Chaypina Jesuska Judasta willarkan: —Ama Mariyata michaychu. Payka pampawanankunata yuyashpa chay mishkilla asnak wirata wakaychashka. >du Judaska chayta rimarkan chay kullkita kikinllapa munashpa. Mana yanapanayarkanchu mana nimayuk runakunata. Payka disipulumasinkunapa kullkinkuna wakaychak kashpa suwapuksapa. c —¿Imapatí chay mishkilla wirata usuchiykan? Chayta aypa kullkipi rantikunman karkan mana nimayuk runakunata yanapananpa. vbe Chayta kawashpa chay Jesusta rantikuk disipulun Judas Iskariote piñakushpa mikukmasinkunata willarkansapa: |aq Chaypina mikuykaptinikunana Mariyaka aypa chaniyuk mishkilla asnak wirata apamurkan. Chayta Jesuspa chakinpi icharkan. Chaymanta chukchanwan chakichipurkan. Chashna chay mishkilla asnak wirata ichaptin tukuy chay wasi uku mishkilla asnarkan. S` Chaypina Lasaro paninkunawan kushikushpa suk almorsuta rurarkan aypa invitadukuna Jesuswan tantalla mikunankunapa. Chaypina Lasaropish mesapi Jesuswan tantalla mikuykarkan. Panin Marta sirvikuykarkan. %_ E Chaymanta sokta diya Paskua fiesta illaptin Betania llaktaman Jesuska ñukaykunawan kashkan rirkan. Chay llaktapi Jesus kawsachimushkan Lasaroka kawsarkan. a^; 9Fariseo runakunawan saserdotekunapa awtoridarninkuna Jesusta apinayarkansapa wañuchinankunapa. Chayrayku Paskua fiesta pasak runakunata willarkansapa: —Yachashpaykichi maypimi Jesus kananta willawaychi.M] 8Chashna Jerusalen llaktapi paykuna chayashpankuna Jesusta maskarkansapa. Tata Diospa wasinman rishpa sukwan sukwan tapunakurkansapa: —¿Imatatí yuyankichi? ¿Kay Paskua fiestaman shamunkachu? \/ 7Chay tiempu tipillana illarkan judiyu runakuna Paskua fiestata rurashpa Tata Diosta kuyanaynikunapa. Manarapish chay fiesta kallariptin Jerusalen llaktapi aypa runakuna chayamuykarkansapa. Paykunaka Tata Diospi chuya chuya mana uchayuk rikurinankunapa armakurkansapa. [+ 6Jesuska chayta yachashpa manana yachachikuypinachu purirkan. Judea partimanta ñukaykunawan tantalla llukshirkan. Chaypina Efrayin llaktapi chayarkanisapa. Chay llakta ladunpi tiyarkan manllayba chunlla chakidu allpa. Chay llaktapi Jesuska ñukaykunawan kiparirkan. yZk 5Chay judiyu awtoridarkuna parlashkankuna diyamantapacha allita yuyaykurkansapa Jesusta wañuchinankunapa. 3Y_ 4Tata Dios payta yachachirkan manami judiyu runakunallapachu Jesus wañunanta. Jesuska wañurkan tukuy llaktakunamanta Tata Diospa wambrankunatapish tantanachinankunapa. X 3Chay wata Kayfas tukuy saserdotekunapa sinchi kamachikukninkuna kaptin Tata Dioska payta yachachiykarkan. Chayrayku mana kikinpa yuyayninmantachu chayta rimarkan. Tata Dios yachachiptin rimarkan Jesus wañunanta ama judiyu runakuna wañunankunapa. xWi 2¿Manachu yachankichi? Ashwan alli kanman suk runalla wañunanpa ama tukuy israel runakuna wañunanchikunapa. V 1Chay tantanakudu awtoridarkunapi tiyarkan saserdotekunapa ashwan sinchi kamachikuk runa. Chay wata chay ashwan sinchi kamachikuk saserdote karkan Kayfas. Payna tukuy chay tantanakudu awtoridarkunata willarkansapa: —Kankunaka manami nimata yachankichichu. DU 0Sukkunaka rimarkansapa: —Ichará ashwan almirana milagrukunata ruraptin tukuy runakuna paytana kreyishpa katinkasapa. Chashna tukuy runakuna payta katiptinkuna romano kamachiwakninchikuna piñakushpa shamunmansapa Tata Diospa wasinta urmachik. Chaymanta ñukanchikunawan makanakushpa kulluchiwanchimansapa. HT  /Chaypina fariseokunawan saserdotekunapa ashwan sinchi awtoridarninkuna tantanakushpa willanakurkansapa: —¿Imatatí rurashunchisapa? Chay runaka aypa almirana milagrukunata ruraykan. S} .Chaypina suk kawak runakuna rirkansapa fariseo awtoridarkunata willak Jesus Lasarota wañushkanmanta kawsachimushkanta. R+ -Chaypina aypa Mariyawan rik runakuna Jesus Lasarota kawsachimushkanta kawashpana kreyirkansapa Jesus Tata Diosmanta shamudu runa kananta. :Qm ,Chashna Jesus willaptinna Lasaroka kawsamushpa chay machay ukumanta llukshimurkan. Kunkanmanta chakinkaman llachapawan alli wankudu karkan. Uyanpish llachapawan arkadu karkan. Chashna llukshimuptin Jesuska chay runakunata willarkansapa: —Chay wankushkankuna llachapata surkupuychi wasinman rinanpa. Chashna Jesus willaptinkuna wankushkan llachapata surkupurkansapa. Awtoridarkuna parlanakurkansapa Jesusta wañuchinankunapa. zPm +Chaypina Tatanwan parlashkanwasha Jesuska sinchita kayarkan: —¡Lasaro, chay machay ukumanta llukshimuy! )OK *Ñukaka allita yachani parlachiptini tukuy tiempu uyariwanaykita. Chayrayku kunanka roygayki yanapawanaykipa kay runakuna kreyiwanankunapa kachamuwashkaykita. ,NQ )Chaypina chay rumita ashuchiptinkuna Jesuska altuta chapashpa Tatanta willarkan: —Tatayni, kanta roygaptini uyariwashkanki. Chayrayku sukaman agradesiyki. #M? (Chashna willaptinna Jesuska willarkan: —¿Manachu willashkaykina tukuy shunku kreyiwashpaykika Tata Dios rikchak laya atipak kananta kawanaykita? lLQ 'Jesus chaypi chayashpa katik runakunata willarkansapa: —Chay rumita ashuchiychi. Chashna Jesus willaptinkuna wañudupa panin Martaka payta willarkan: —Maestru, ñami chusku diyana turini wañushkan. Ñami sukamanna asnan. 1K[ &Chaypina Jesus kashkan sukaman llakishpa Lasarota pampashkankunapi chayarkan. Suk machay ukupi pampadu karkan. Chay machaypa punkun atun rumiwan wichkadu karkan. 7Jg %Sukkuna rimarkansapa: —Kay runaka mana kawakuk runata alliyachirkan. Lasaro manarapish wañuptinra ¿imapatí mana alliyachishka? Lasaro wañushkanmanta kawsamurkan. Iw $Chashna wakakuptin kawashpa chay runakuna almirashpa willanakurkansapa: —Mash kawaychi. Sukaman Lasarota kuyashka. -HU #Chaypina Jesuspish wakakurkan. xGi "Chaypina tapurkansapa: —¿Maypiti Lasarota pampashkankichi? Paykunaka willarkansapa: —Mash akuychi kawak. *FM !Chashna willashpana Mariyaka sukaman wakakurkan. Chay katik runakunapish wakakurkansapa. Tukuy paykunata kawashpa Jesuspish sukaman turbakushpa llakirkan. E Mariya Jesuspi chayashpana ñawpakninpi kunkurikushpa willarkan: —Maestru, kaypi kaptikika turinika manami wañunmanchu karkan. Chaypina Mariya turbakushpa wasinmanta llukshiptin chay kushichik runakuna kawarkansapa. Paykunaka katirkansapa yuyashpa Mariya riykananta turinta pampashkankunapi wakakuk. zCm Jesuska manara Betania llaktapika yaykurkanrachu. Maypicha Martawan parlashkanpi kiparirkan Mariyata shuyashpa. KB Chashna willaptin Mariyaka utkakushpa rirkan Jesusta tarik. BA} Chayta willashkanwasha Martaka Jesusta sakishpa ñañan Mariyata rirkan kayak. Wasinpi chayashpa upallalla willarkan: —Maestrunchika chayrak chayamushka. Munan rinaykipa kawak. @! Chashna willaptin Martaka willarkan: —Ariya maestru, ñukaka tukuy shunku kreyini kanna shuyaykanaynikuna Tata Diosmanta shamudu runa kanaykita. Tata Diospa wambran kashpayki kay allpaman shamushkanki. Lasarota pampashkankuna machay ladunpi Jesus wakakurkan. t?a Tukuy ñukata kreyiwashpa kawsak runakuna wañushpapish kawsamunkasapa. ¿Kay willashkaynita kreyinkichu? @>y Chashna willaptin Jesuska willarkan: —Ñukami kawsachikuk runa kani. Ñukata kreyiwashpa kawsak runakuna wañushpapish kashkan kawsamunankuna tiyan mana kutin wañunankunapa. =/ Martaka willarkan: —Ariya allita yachani kay allpa tukunan diya tukuy wañudu runakuna kawsamunankunata. Chay diya turinipish kawsamunka. I<  Chaypina Jesuska willarkan: —Turikika kawsamunan tiyan. b;= Chashna wañudu kaptinpish yachani kunan Tata Dios rikchak laya willanaykita rurananta. :} Chaypi Jesusta tinkushpa willarkan: —Maestru, turinika ñami wañushkana. Kaypi kaptikika manami wañunmanchu karkan. f9E Marta Jesus chayaykananta yachashpa llukshirkan tinkuk. Mariyaka wasillapi kiparirkan. 8 Jerusalenpi kawsak runakuna Lasaro wañushkanta yachashpankuna aypa rirkansapa Mariyata Martata kushichik ama sukaman llakinankunapa. S7 Betania llaktamanta Jerusalen llaktaka kimsa kilometrullapi karkan. 6 Chaymanta rishpaynikuna Betania llakta mañanpi chayarkanisapa. Chaypina Jesuska uyarirkan chusku diyana Lasaro pampadu kananta. 15[ Chashna Jesus willawaptinkuna disipulumasinikuna Tomas Gemelo willawarkansapa: —Akuychi ñukanchikunapish Jesuswan tantalla wañuk. Jesus Martata yachachirkan. 4' Kushikuni kawsaykaptinra mana rinayashkaynita. Suk alli almirana milagruta rurasha ashwan allita kreyiwanaykichipa. Kunanka akuychina kawak. X3) Chaypina Jesuska kuskata willawarkansapa: —Lasaroka ñami wañushkana. B2} Chashna willawashpankuna Jesuska rimaykarkan Lasaro wañushkanta. Ñukaykuna yuyarkanisapa puñuykananllata rimashkanta. Chayrayku willarkanisapa: —Maestru, puñushpaka alliyankami. 1 0 Tukuy chayta rimashkanwasha Jesuska willawarkansapa: —Chay alli parlakmasinchikuna Lasaroka ñami puñuykanna. Risha rikchachik. ;/q Tutapi mitkakuypi purinchisapa mana lus tiyaptin. 8.i Chashna ñukaykuna willaptinikuna Jesuska willawarkansapa: —¿Manachu intika chunka ishkay orata lusichikun? Chashna lusichikuptin atipanchi mana mitkakushpa puriyta. P- Chashna Jesus willawaptinkuna willarkanisapa: —Maestru, kanimpalla Judea partipi kaptiki chiknishuk runakuna ruminchashunayarkansapa wañuchishunayashpa. ¿Imapati chayman kashkan rinayanki? T,! Chaypina ñukaykunata willawarkansapa: —Akuychi kashkan Judea partiman. X+) Lasaro unkudu kananta yachashpapish ishkay diyatara chay llaktapi kiparirkan. n*U Jesuska sukaman Lasarota paninkunata kuyashpankunapish manara rinayarkanrachu paykunata kawak. )/ Chashna Lasaropa paninkuna willachiptinkuna Jesuska yacharkan Lasarota wañushkanmanta kawsachimunanta. Chayrayku ñukaykuna disipulunkunata willawarkansapa: —Lasaro wañushpapish mana wañuduchu kiparinka. Payka unkushka tukuy runakuna yachanankunapa Tata Dios rikchak laya atipak kananta. Unkushka tukuy runakuna yachanankunapa ñuka Tata Diospa wambran kashpa rikchak laya atipak kanaynita. a_~d}|{zJyxx;wvvuu|tms riqpoo"nInmldkjjiiiMhjggbfqeJdd"c}baa`9_w^o]\\[DZ5YdX^WZV{UUfTT6SRQPOO,NMLLKJJH`FF(EtDDC[BA@?+=<;{:9s8766N5q54d32100K/K.L-B,,+ *T)n(''K&%$#"@!!/EqHpR K\R  y&al/Chaypina Jesuspa mamanka ñañanwan kruspa ladunllapi karkansapa. Chaymanta chaypi Kleofaspa warmin Mariyawan, Mariya Magdalena karkansapa. PkChayta kawashpa soldadukunaka willanakurkansapa: —Ama llikiypachichu kay allima awadu llachapata. Akuychi pukllashpa kawaypachi pipami kiparinka nishpa. Chashna rimashpankuna patumanakurkansapa. Tata Diospa ñawpa killkadunpi riman: “Llachapaynita patumanakushkasapami. Pukllashpankuna kawashkasapa pimi llachapaynita apanka nishpa.” Chay diya Tata Diospa ñawpa killkadu rimashkanshina chay soldadukuna Jesuspa llachapankunata patumanakurkansapa. gjGSoldadukuna Jesusta chakatashkankunawasha sawa llachapankuna chuskuntinkuna patumanakurkansapa. Chaymanta suni uku llachapantapish apirkansapa. Chay suni uku llachapaka tukuy suniynintin awadu mana siraduchu karkan. diAChaypina Pilatoka willarkansapa: —Ñuka killkashkaynika chashnami kiparinan tiyan. OhChay killkaduta leyishpankuna saserdotekunapa awtoridarninkuna piñakushpa Pilatotaka rirkansapa willak: —¿Imapatí chay tablapi killkakushkanki “kay runami judiyukunapa kamachikukninkuna?” Kunanka chikan tablapi killkakushpa churay: “Kay runa rimashka: ‘Ñukami kani judiyukunapa sinchi kamachikukninkuna.’ ” NgChay lomaka Jerusalen llaktamanta mana karupichu karkan. Chayrayku aypa judiyu runakuna Jesusta kawak rishpankuna chay killkaduta leyirkansapa. Chayka kimsa laya rimanapi killkadu karkan. Suk killkadu karkan judiyukunapa rimanaynikunapi. Suk karkan griego runakunapa rimananpi. Kimsaynin karkan romanokunapa rimananpi. CfChaypina suk tablapi Pilatoka killkakurkan: “Kay Nasaret llaktamanta Jesusmi judiyu runakunapa sinchi kamachikukninkuna.” Chay killkaduta Jesuspa uman kuskapi timbichichirkan. |eqChay lomapi Jesustaka chakatarkansapa. Chaymanta Jesuspa ishkantin ladunpi ishkay runakunatapish chakatarkansapa. idKChaymanta soldadukuna Jesusta krusninta aparichishpa suk lomaman pusharkansapa. Chay lomaka iden uma poto rikurirkan. Chayrayku shutinka karkan Uma Poto. Judiyukunapa rimanaynikunapi chay lomapa shutin karkan Golgota. 7cgChashna willaptinkuna Pilatoka willarkansapa Jesusta suk kruspi wañuchinankunapa. Chaypina soldadukuna pusharkansapa. Suk kruspi Jesusta chakatashpa wañuchirkansapa. bb=Chashna Pilato willaptinkunana tukuy paykunaka sinchita rimarkansapa: —¡Wañuchun wañuchun! ¡Suk kruspi chakatachiy! Chaypina Pilatoka tapurkansapa: —¿Sinchi kamachishuknikichi runatachu wañuchichisha? Chaypina saserdotekunapa kamachikukninkunaka Pilatota willarkansapa: —Alli kamachikuk Sesarllami ñukaykunata kamachiwansapa. (aIPaskua fiesta suk diyallana illarkan. Chay diya yakallapa chawpi diyata Pilatoka chay runakunataka willarkansapa: —Mash kawaychi kamachishuknikichita. ` Chayta uyarishpa Pilatoka Jesusta kashkan pushachirkan chay runakunapa ñawpakninkunaman. Chaypina kamachikunan sillanpi tiyarirkan chay runakunata kamachinanpa. Chay silla Gabata pampapi karkan. Chay Gabata shuti hebreo rimanapi riman Rumimanta Ruradu. r_] Chay ratumantapacha Pilatoka sukaman munarkan Jesusta kachariyta. Chaypina Jesusta chiknik runakuna ashwanta kaparikushpa Pilatota willarkansapa: —Kay runaka rimashka sinchi kamachikuk kananta. Chayta rimashpa rimaykan manana ashwan sinchi kamachikuk Sesarta kasunanta. Kay runata kacharishpaykika kanpish mananami chay kamachikuk Sesarta kasunkinachu. ^ Chashna willaptinna Jesuska Pilatota willarkan: —Tata Dios mana munaptinka mana nimata atipankimanchu rurawayta. Kayfas sinchi kamachikuk saserdote kaykashpa kanman pushachimuwashka wañuchichiwanaykipa. Chayrayku payka kanmanta ashwan uchayuk. 6]e Upallalla kaptin Pilatoka willarkan: —¿Manachu nimata ayniwanki? Ñuka munashpayni suk kruspi wañuchichiykiman. Munashpayni kachariykiman. ¿Manachu chaytaka yachanki? )\K Chaymanta kamachikunan wasiman Jesusta kashkan yaykuchishpa tapurkan: —¿Maymantati shamushkanki? Chashna Pilato tapuptinna Jesuska mana nimata aynirkanchu. W['Pilatoka chay runakuna rimashkankunata uyarishpa ashwanta manchakurkan. eZCChaypina chay runakunaka Pilatota aynirkansapa: —Tata Dios killkadunpi willawansapa kay laya runata wañuchinaynikunapa. Payka llullakushpa rimashka Tata Diospa chaylla wambran kananta. Chayrayku wañunan tiyan. AY{Chaypina saserdotekunapa awtoridarninkunawan Tata Diospa wasin kuydakkuna sinchita rimashpa willarkansapa: —¡Suk kruspi chakatachiy! ¡Suk kruspi chakatachiy! Chaypina Pilatoka willarkansapa: —Kankunaka pushaychi suk kruspi chakatashpa wañuchinaykichipa. Ñukaka mana nima uchanta paypika tarinichu. QXChaypina Jesuska kashamanta ruradu koronayuk kamachikuk runapa sani llachapa churakudu llukshimurkan. Chashna llukshiptin Pilatoka chay runakunataka willarkansapa: —¡Kawaychina kay runataka! SWChaymanta Pilato kashkan washaman llukshishpa chay runakunataka willarkansapa: —Mash allita uyariwaychi. Kunanka kay runataka pushamuni yachanaykichipa mana nima uchallikushkanta tarishkaynita. V/Chaymanta ladunchashpankuna uyanpi sukaman sakmashpa asichishpa willarkansapa: —¡Judiyu runakunapa kamachikuknin kaptiki sukaman munaykisapa! 8UiPaykunaka Jesusta makashkankunawasha kasha likidu waskamanta suk koronata rurashpankuna umanpi churapurkansapa asichinankunapa. Kamachikukpa sani llachapata mudachirkansapa. rT _Chashna chay chiknik runakuna willaptinkuna Pilatoka soldadunkunata willarkansapa Jesusta makanankunapa. bS=(Chashna Pilato tapuptinkunana chay runakunaka kashkan sinchita rimashpa willarkansapa: —¡Ama Jesustaka kachariychu! ¡Barrabasta kachariy! Chay wata Barrabas karselpi karkan wañuchikuk suwa runa kashpa.?Rw'Kunan uyariychi. Kada Paskua fiesta ukun kankuna mañawankichi suk karselpi wichkadu runata kacharinaynipa. Kay wata ¿munankichichu kay sinchi kamachishuknikichita kacharinaynipa? Q&Chashna Jesus willaptinna Pilatoka tapurkan: —¿Imatí alli yachachikunaka? Pilato willarkansapa Jesusta wañuchinankunapa. CP%Chaypina Pilatoka tapurkan: —¿Deveraschu tukuy layapi alli kamachikuk kanki? Jesuska aynirkan: —Ariya rimashkaykishina sinchi kamachikuk runami kani. Shamushkani kay allpapi nasik mana llullakushpa kuskata yachachikunaynipa. Tukuy alli yachachikunata kasuk runakuna ñukapa yachachikunaynita kasunsapa. 6Oe$Chaypina Jesuska Pilatota willarkan: —Ñuka manami kay allpapi kamachikuk runachu kani. Kay allpapi kamachikuk kaptinika tukuy kasuwak runakuna amachawanmansapa karkan. Paykunaka judiyu awtoridarkunawan makanakunmansapa karkan ama apiwanankunapa. Ñukaka mana allpapi kamachikuk runachu kani. kNO#Chashna willaptinna Pilatoka Jesusta willarkan: —Ñuka manami judiyuchu kani chaykunata yachanaynipa. Kanpa judiyumasikikunapa awtoridarninkunami pushamushushkasapa ñukapi chatashuk. ¿Ima mana allitatí rurashkanki? PM"Chaypina Jesuska willarkan: —¿Imapati judiyukunapa kamachikukninkuna kanaynita tapuwanki? ¿Chaytaka kikikipa yuyaynikimantachu tapuwanki? Ichará maykan willashushka chashna tapuwanaykipa. +LO!Chaypina Pilato kamachikunan wasipi kashkan yaykushpa Jesustaka ladunman kayashpa tapurkan: —¿Kanchu kanki judiyukunapa ashwan sinchi kamachikukninkuna? SK Ñawpata Jesus yachachiwashpankuna ñukaykunata willawarkansapa suk kruspi wañunanta. Jesus rimashkanshina chay chiknik runakuna munarkansapa Pilato suk kruspi chakatashpa Jesusta wañuchinanpa. `J9Chashna ayniptinkunana Pilatoka willarkansapa: —Kankunapa ñawpa killkaduykichipi riman imashnami kastigankichi nishpa. Chayta kasushpa kikikichilla kay runataka kastigaychi. Chaypina chay runakunaka Pilatota willarkansapa: —Kan mana willawaptikisapa ñukaykuna judiyu runakuna kashpaynikuna mana ni pita atipanisapachu wañuchiyta. !I;Chaypina chay chatakuk runakunaka Pilatota willarkansapa: —Kay runaka alli rurak runa kaptinka manami pushamuymansapachu karkan kanpi chatakuk. iHKChayrayku Pilatoka llukshimurkan paykunata tapuk: —¿Ima mana allitatí kay runaka rurashka? :GmChaymanta Kayfaspa wasinmanta Jesusta pusharkansapa romano awtoridar Pilatopa kamachikunan wasiman. Manara allita pakariptinra chay wasipi Jesusta chatakuk runakunaka chayarkansapa. Mana niman suk yaykunayarkansapachu. Paykunaka yuyarkansapa romanokunapa wasinpi yaykushpa Tata Diospa ñawpakninpi chuya chuya kanankunamanta chapunakunankunata. Chashna chapunakushpa Paskua fiestata rurashpa manana atipanmansapanachu mikuyta. !F;Chashna tapuptin Pedruka paytapish willarkan mana Jesusta riksinanta. Chayta rimaykaptinlla suk gallo kantarkan. Pilatoman Jesusta pusharkansapa. XE)Chaymanta chaypi karkan awtoridar saserdotepa suk wiwachun. Payka chay rinrin tipidu Malkopa familyan karkan. Payna Pedrutaka tapurkan: —¿Manachu kantaka kawashkayki Jesuswan tantalla chay wertapi? DyChashna Jesusta tapunankunakaman Pedruka washapi mashakuykarkan. Chaypina paywan mashakuykak runakuna tapurkansapa: —¿Manachu kanpish chay runapa disipulun kanki? Chashna tapuptinkunana Pedruka willarkansapa: —Manami disipulunchu kani. DCChaypina Anaska makin wataduta Jesustaka pushachirkan yernon Kayfasman. Paymi saserdotekunapa ashwan sinchi awtoridarninkuna karkan. Pedru kashkan rimarkan Jesusta mana riksinanta. )BKChaypina Jesuska willarkan: —Ariya mana allita willaptinika willaway ima mana allitatí willashkani. Kuskata willaykaptinika ¿imapatí lapyawashkanki? FAChashna Jesus chay saserdotekunapa awtoridarninkunata ayniptin Tata Diospa wasin kuydak runa uyanpi lapyashpa willarkan: —Ariya ¿chashnachu ayninki sinchi awtoridar saserdotetaka? (@I¿Imapati ñukataka tapuwanki? Yachachikuptini aypa runakuna uyariwarkansapa. Paykunata tapuy imatami yachachishkanisapa nishpa. Paykunami allita yachansapa. b?=Chashna tapuptin Jesuska willarkan: —Ñuka tukuy runakuna uyariwaptin yachachikushkani. Tantanakunankuna wasikunapi Tata Diospa wasinpipish allita yachachikushkani. Mana nimata pakallallachu yachachikushkani. 1>[Chaypina wasin ukupi saserdotekunapa awtoridarninkuna Anaska Jesustaka kallarirkan tapuyta: —¿Pikunati disipuluykikunaka? ¿Imatati paykunata yachachinkisapa? =Chaypina sukaman chirishpankuna Anaspa wiwachunkunawan Tata Diospa wasinta kuydakkuna ninakushpankuna mashakuykarkansapa. Pedrupish paykunawan tantalla mashakuykarkan. Saserdotekunapa awtoridarninkuna Anas Jesusta tapurkan imatami rurashka nishpa. $<APedruta yaykuchishpana chay warmika tapurkan: —¿Kanpish Jesuspa disipulunchu kanki? Chashna tapuptinna Pedruka willarkan: —Manami disipulunchu kani. ;}Ñuka yaykuptini washallapi Pedruka kiparirkan. Chaypina rirkani punku kuydak warmita willak Pedrutapish yaykuchinanpa. :Chashna chay awtoridar Anaspa wasinman Jesusta pushaptinkunana Simon Pedruwan ñuka Juan washanta katirkanisapa. Chay saserdotekunapa awtoridarninka ñukata riksiwarkan. Chayrayku chay manllayba wasi pampapi ñukapish Jesusta katishpa yaykurkani. {9oÑawpana Kayfaska tukuy ñukaykuna judiyu runakunapa awtoridarninikunata willarkansapa: “Ashwan alli kanman suk runalla wañunanpa ama tukuy ñukanchikuna israel runakuna wañunanchikunapa.” Simon Pedru rimarkan Jesusta mana riksinanta. |8q Jesusta watashpana pusharkansapa awtoridar saserdote Anaspa wasinman. Anaska Kayfaspa suedrun karkan. Chay tiempu Kayfaska tukuy saserdotekunapa ashwan sinchi awtoridarninkuna karkan. Chayrayku Kayfaspa suedrun Anasman Jesusta pusharkansapa. {7o Chaypina soldadukuna kamachikukninkunawan Tata Diospa wasinta kuydak runakuna Jesusta apishpa watarkansapa. 6- Chashna rinrinta tipipuptin Jesuska Pedruta willarkan: —Chay machetikita kashkan macheti churanaykipi churay. Tatayni wañunaynipa munaptin wañusha. ¿Yuyankichu manchakushpayni Tataynita mana kasunaynita? Soldadukuna awtoridar saserdote Anasman Jesusta pusharkansapa. H5  Chaypina Jesusta apinayaptinkuna disipulun Simon Pedru machetinta apishpa suk runa Malkopa alli ladu rinrinta tipipurkan. Chay runa Malko sinchi kamachikuk saserdotepa wiwachun karkan. m4S Chashna Jesus rimashpa ñukaykunata kuydawaykarkansapa. Paymi ñawpalla Tatanta willarkan: “Tatayni, kuwashkayki runakunata kuydashkanisapa ama sakiwanankunapa.” Chashna Jesus Tatanta roygashka kashpa kuydawarkansapa. <3qChaypina Jesuska kashkan willarkansapa: —Ñami willashkaykichina ñuka Jesus kanaynita. Ñukata maskawashpaykichika ama michaychichu kay disipuluynikunata rinankunamanta. 29Chaypina Jesuska kashkan tapurkansapa: —¿Pitatí maskaykankichi? Paykunaka kashkan willarkansapa: —Nasaret llaktamanta Jesustami maskaykanisapa. f1EJesus willaptinkuna: “Ñukami kani” nishpa paykunaka ankallimanta allpapi urmarkansapa. Y0+Chay runakunaka aynirkansapa: —Nasaret llaktamanta Jesustami maskaykanisapa. Chashna willaptinkuna Jesuska willarkansapa: —Ñukami kani. Jesusta rantikuk Judaspish chay runakunawan tantalla karkan. / Jesuska allita yachashpa imapami shamunsapa nishpa rirkan paykunata tinkuk. Chaypina tapurkansapa: —¿Pitatí maskaykankichi? .Chay wertapi kaptinikuna Judaska chayarkan aypa soldadukunata Tata Diospa wasinta kuydakkunata pushashpa. Fariseokunawan awtoridar saserdotekuna paykunata kacharkansapa. Judas pushaptinkuna machetinkunata uchinankunata alkusankunata apashpa rirkansapa. -7Jesuska chay wertapi amañak ñukaykunawan tantanakuyta. Chayrayku chay rantikuk disipulun Judaska riksirkan maypimi Jesuska tantanakun nishpa. e, ETukuy chaykunata rimashkanwasha Jesuska chay wasimanta ñukaykunawan llukshirkan. Rirkanisapa Sedron yaku chimbaman. Chay chimbapi tiyarkan suk aypa olivoyuk werta. Chay wertapi Jesuska ñukaykunawan tantalla yaykurkan. +9Ñukami yachachishkanisapa sukaman alli yachak alli kuyakuk kanaykita. Chayta yachachikuyllapi katisha ñukata kuyawanaykishina paykunapish sukwan sukwan kuyanakunankunapa. Allita kuyanakuptinkuna ñukami paykunawan tantalla kawsasha. Chayllatami Jesuska Tatanta roygarkan.`*9A Tatayni, sukaman alli rurakmi kanki. Mana kreyiwashpa kawsak runakuna mana riksishunkisapachu. Mana riksishuptinkunapish ñuka allita riksiyki. Chaymanta disipuluynikunapish yachansapana kachamuwashkaykita. )5Tatayni, manara kay allpata rurashpaykira sukaman kuyawashkanki. Ñukataka willawashkanki tukuy layapi sinchi kamachikuk kanaynipa. Munani tukuy kreyiwak runakuna kawsanayki sieluman rinankunapa ñukawan tantalla kawsak. Munani kawanankunapa sinchi kamachikuk kanaynita. J( Kanmi ñukawan tantalla kawsanki. Ñukapish disipuluynikunawan tantalla kawsani allita sukwan sukwan kuyanakushpa tantalla kawsanankunapa. Chashna kuyanakushpa kawsaptinkuna tukuy runakuna yachankasapa kay allpaman kachamuwashkaykita. Chaymanta yachankasapa iden ñukata kuyawanaykishina paykunatapish kuyanaykita. <'qKanka kuyawashpa yanapawashkanki munanaykillata rurashpa kawsanaynipa. Ñukapish disipuluynikunata kuyashpa yanapashkanisapa munanaykita rurashpa kawsanankunapa. Paykunata yanapanisapa kan ñukawan idenllata yuyaykushpa kawsananchishina paykunapish sukwan sukwan idenllata yuyaykushpa kawsanankunapa. ;&oRoygayki tukuy chay kreyiwak runakunata yanapanaykipasapa sukwan sukwan tantalla kuyanakushpa kawsanankunapa. Yanapaysapa ñukanchiwan tantalla kuyanakushpa kawsanankunapa. A Tatayni, ñuka kanwan suk yuyaylla kashpa allita tantalla kuyanakushpa kawsanchi. Tukuy kreyiwak runakunata yanapaysapa paykunapish ñukanchishina suk yuyaylla kawsanankunapa. Chay layata kawsaptinkuna tukuy runakuna yachankasapa ñukata kachamuwashkaykita. b%=Chaymanta kay disipuluynikuna rimanaykita yachachikuptinkuna aypa runakuna ñukata kreyiwashpa kawsankasapa. Mana roygaykichu kay disipuluynikunallata kuydanaykipasapa. Tukuy kreyiwak runakunatapish kuydaysapa. 0$YKay allpaman shamushkani kanpa munanaykita rurashpa kawsanaynipa. Rimanaykita disipuluynikunata yachachishkani paykunapish kanpa munanaykita rurashpa kawsanankunapa. S#Kanmi kay allpaman kachamuwashkanki uchasapa runakunata rimanaykita yachachinaynipasapa. Kunanka ñukapish disipuluynikunata kachaykanisapa kay allpapi kawsak runakunata rimanaykita yachachinankunapa. &"ETatayni, kanpa rimanaykika allimata kuskatami riman. Chayrayku rimanaykita disipuluynikunata yachachiysapa allita munanaykita rurashpa kawsanankunapa. W!'Kay allpapi kawsashpaynipish mana kay allpapi kawsak runakunashinachu kawsani. Allita rurashpa kawsaptini kay disipuluynikunapish ñukata kreyiwashpa manana ñawpashinanachu uchallikushpa kawsansapa.  Paykuna chikniptinkunapish mana roygaykichu kay allpamanta pushanaykipasapa. Roygayki kuydanaykipasapa ama supay uchallichinankunapa. 0YRimanaykita allita yachachikuptini paykunaka ñukashina allita rurashpa kawsansapa. Manana chay mana alli rurak runakunashina kawsaptinkuna paykuna chikninsapa. E Kunanka kawsanayki sieluman rishana. Kay allpapi kashpaynira kay disipuluynikunata rikchak layata yachachishkanisapa sukaman allimata kushikunaynishina paykunapish kushikunankunapa. kO Kanna sukaman yanapawaptiki kay allpapi paykunawan tantalla kashpaynira kuydashkanisapa ama sakiwanankunapa. Chay kuwashkayki disipuluynikunamanta sukllalla sukaman mana allita rurayta munashpa sakiwashka. Sakiwashkanrayku kanmi kastiganayki tiyan. Ñawpa killkadu rimanaykipi riman sakiwananta. Chashna rimanayki rimaptin deverasmi payka sakiwashkana. 7 Manana kay allpapika unaytanachu kawsasha. Kanwan kashkan kawsak riptini paykunaka kay allpapi kiparinkasapa. Tatayni, kanmi sukaman allima kashpayki sukaman alli yachak kashpayki kuwashkayki disipuluynikunata kuydaysapa ama uchallikunankunapa. Tatayni, ñukanchi tantalla suk yuyaylla kawsanchi. Kunanka disipuluynikunata yanapaysapa paykunapish ñukanchishina tantalla suk yuyaylla kawsanankunapa. T! Tukuy ñukata kreyiwakkunaka kanpa wambraykikunami. Kanta kreyishuk runakuna ñukatapish kreyiwansapa. Tukuy runakuna disipuluynikunata yanapashkaynita kawashpankuna yachankasapa alli yachak kanaynita. D Tatayni, sukaman roygayki paykunata yanapanaykipasapa. Mana roygaykichu mana kreyiwak runakunata yanapanaykipasapa. Roygayki kay kreyiwak runakunata yanapanaykipa kanpa kaptinkuna. X)Disipuluynikunata rimanaykita ñami yachachishkanisapana. Kunanka rimanaykita chaskishkasapa. Ñami allitana yachansapa deveras kanmanta kay allpaman shamushkaynita. Allitana kreyinsapa kachamuwashkaykita. V%Kunanka ñami yachansapana kan yachachiwaptiki paykunata yachachishkaynita. Kay allpapi kawsak runakunamanta kay runakunata akllashkanki disipuluynikuna kanankunapa. Paykunata yachachishkanisapa tukuy laya yachak kanaykita. Kanpa kaptinkuna ñukata kuwashkankisapa. Rimanaykita yachachiptini paykuna allita kasushkasapa. 5cManara kay allpa tiyaptinra ñukaka kanwan tantalla kawsarkani. Kunanka, Tatayni, kanman kutiptini kashkan laduykipi churaway kanwan tantalla sinchi kamachikuk kanaynipa. Kay allpapi kashpayni tukuy willawashkaykita ñami allitana rurashkani. Runakunata yachachishkanisapa sukaman allima kanaykita. 2]Chashna paykunata kawsachiptinikuna kanta riksishunkisapa mana llullakuk sapallan Tata Dios kanaykita. Ñukatapish riksiwankasapa kachamuwashkayki wambrayki kanaynita. OTatayni, kanmi kachamuwashkanki sinchi kamachikuk kanaynipa tukuy runakuna manduynipi kanankunapa. Chashna kamachikuk kashpayni tukuy kuwashkayki runakunata mana tukuyniyukta kawsachishasapa. B Chashna yachachiwashkankunawasha Jesuska sieluta chapashpa Tatanta willarkan: —A, Tatayni, wañunayni diyaka chayamushkana. Wañuptini kashkan kawsachimuway tukuy runakuna yachanankunapa kuyadu wambrayki kanaynita. Ñuka wañushpa kashkan kawsamuptini tukuy runakuna yachankasapa sukaman alli yachak kanaykita. yk!Tukuy kayta willaykaykichi ñukawan tantalla kawsashpaykichi kushikushpalla kawsanaykichipa. Kay allpapi kawsashpaykichira sufrinaykichi tiyan. Chashna sufrishpaykichipish ama manchakuychichu. Tukuy chikniwakkuna ñukapa manduynipimi.8i Chashna rimashpaykichipish kunanlla wañunayni diya chayamuptin chayta chayta kallpashpa sapallaynita sakiwankichi. Chashna sakiwaptikichipish Tataynika manami sakiwankachu. wChashna willaptinikuna Jesuska ayniwarkansapa: —¿Ñachu kunanka kreyinkichina Tata Diosmanta shamushkaynita?  Manara tapuptinikunara kanmi yuyayninikunata allita yachanki. Chayrayku yachanisapa deveras Tata Diosmanta shamudu kanaykita. 9Chashna Jesus ñukaykunata willawaptinkuna willarkanisapa: —Kunanka ashwan allitanami yachachiwaykankisapa manana ejemplukunata rimashpanachu.  #Tataynipa kawsanan sielumanta llukshimushkani shamunaynipa kay allpapi kawsak. Kunan kay allpamanta llukshishpa kashkan Tatayniman kutini. y kPaymi kuyashunkichi ñukata kuyawashkaykichirayku. Kuyashunkichi paymanta shamushkaynita kreyishkaykichirayku. [ /Kawsamushkayniwasha kankuna ñukata kreyiwashpa imatapish kaptin shutinipi Tatayni Diosta mañaptikichi paymi kushunkichi. Manami willaykichichu Tataynita kankunapa mañanaynita kikin Tatayni kuyashuptikichi. yJesuska yachachiwaysapallapi katirkan: —Kunankaman ejemplukunata rimashpa yachachishkaykichi. Chaymanta kawsamushkayniwasha manana ejemplukunata rimashpanachu yachachishkaykichi. Allitana willashkaykichi Tatayni tukuy laya yachak kananta. }Kunankaman manara yachashkankichirachu Tata Diosta shutinipi mañayta. Kunanmantapacha ñukata kreyiwashpa Tataynita mañaptikichi payka yanapashunkichi kushikuypuru kawsanaykichipa. Jesus disipulunkunata willarkansapa kushikuypuru kawsanankunapa. MKawsamushkayniwasha tukuy layata entiendishpaykichi manana nimata tapuwankichinachu. Allita willaykichi. Chay diyamantapacha kankuna imatapish shutinipi mañaptikichi Tataynika kushunkichi. Kunanka kankunapish chay warmishina sukaman llakiykankichi. Ñuka wañushkaynimanta kawsamushpayni kashkan shamusha kawaknikichi. Kankuna kawawashpa sukaman kushikunkichi. Chashna kushikuptikichi manana ni pi turbachishunkichinachu kashkan llakinaykichipa. GMash allita uyariwaychi. Suk warmi wawayananpa nanay apiptin sukaman manchakun sukaman llakin. Chaymanta wambran nasishkanwasha chay nanayta kunkan. Sukaman kushikun wambran nasiptin. \1Mash allita uyariwaychi. Ñuka wañuptini kankuna sukaman llakishpa wakankichi. Mana kreyiwak runakuna sukaman kushikunkasapa. Chaymanta kankuna sukaman llakishkaykichimanta kashkan sukaman kushikunkichi.  Chaypina Jesuska yacharkan ñukaykuna tapunayanaynikunata. Chayta yachashpa willawarkansapa: —Ñami willashkaykichina tipillana illan mana kawawanaykichita chaymanta suk tiempukaman kashkan kawawanaykichita. ¿Chaytachu kankuna tapunakuykankichi? q[¿Imapatí willawanchisapa suk tiempukaman kawananchikunata? Kay rimashkanta mana entiendinchisapachu. Chashna Jesus ñukaykunata willawaptinkuna sukwan sukwan tapunakurkanisapa: —¿Imapatí chashna willawanchisapa? Payka willawanchisapa tipillana illan Tatanman riptin manana kawananchikunata chaymanta suk tiempukaman kashkan kawananchikunata. >uJesuska yachachiwaysapallapi katirkan: —Kunan tipillana illan Tatayniman rinaynipa. Payman riptini manana kawawankichinachu. Chaymanta suk tiempukaman kashkan kawawankichi. `9Tatayni Diospa yachananta ñukapish yachani. Chayrayku willashkaykichi Tata Diospa Espiritun ñukapa yachachikunaynita entiendichishunaykichita. Jesus disipulunkunata yachachirkansapa ama llakishpa kawsanankunapa. !~;Chaymanta tukuy yachachikunaynita kankunata entiendichishunkichi. Chashna entiendichishuptikichi yachankichi sukaman alli rurak alli yachak kanaynita. 5}c Chayrayku manara tukuytarachu yachachishkaykichi. Mana llullakuk Tata Diospa Espiritun shamushpana tukuy layata kuskanpi yachachishunkichi. Manami kikinpa yuyayninmantachu yachachishunkichi. Tata Dios willashkanllata willashunkichi. Chaymanta yachachishunkichi imakunami kay allpapi tiyanka nishpa. |w Rikchak layata munani yachachiynikichita. Yachachiynikichita munaptinipish manara atipankichirachu entiendiyta. !{; Chaymanta tukuy runakunata yachachinkasapa Tata Dios kay allpapi kamachikuk Satanasta kastigashpa tukuy mana kreyiwak runakunatapish kastiganankunata. +zO Tatayniman riptini mananami kawawankichinachu. Tata Diospa Espiritunka runakunata yachachinkasapa ñuka mana uchayuk kashkaynirayku Tatayniman rishkaynita. vye Chay mana alli rurak runakunata willankasapa mana ñukata kreyiwashkankunarayku Tata Dios kastiganankunata. #x?Payna shamushpa kay allpapi kawsak runakunata allita riksichinkasapa uchayuk kanankunata. Chaymanta willankasapa imashnami Tata Diospa munashkan layata rurashpa kawsankasapa nishpa. Chaymanta yachachinkasapa Tata Dios tukuy mana allita rurashpa kawsak runakunata kastiganankunata. mwSLlakiptikichipish kuskata willaykichi. Kankunapaka ashwan allimi Tatayniman rinaynipa. Mana riptinika chay yanapashuknikichi Tata Diospa Espiritunka manami shamunkachu kankunawan kawsananpa. Rinayni tiyan payta kachamunaynipa. Av}Kankuna mana munashpa rinaynita sukaman llakiykankichi. @uyJesuska yachachikuypi katirkan: —Kunanka ñami rinina kachamuwashka Tatayniman. Chashna rinaynita willaptinipish kankuna mana animukunkichichu tapuwayta maymanmi rini nishpa. _t7Tukuy kayta willaykaykichi chiknishuptikichi tukuy kay willashkaynita yuyanaykichipa. Tukuy kayta manara willashkaykichirachu kankunawan kashpaynira. Jesus yachachikurkan Tata Diospa Espiritun yanapakunanta. Js Wañuchishunkichi nima Tataynita nima ñukata riksiwashpankuna. KrChay runakuna chiknishushpaykichi tantanakunankuna wasimanta karkushunkichi. Suk kankunata wañuchishunkichi. Paykunaka wañuchishushpaykichi yuyankasapa Tata Diosta kushichiykanankunata. eq EÑami willashkaykichina suk runakuna chiknishunaykichita ama manchakushpa sakiwanaykichipa. +pOÑuka yachachikuyta kallarishkaynimantapacha kankuna katiwaykankichi. Chayrayku kankunapish tukuy runakunata allita yachachinkichi ñukata kreyiwanankunapa.`o9Tatayniman rishpayni mana llullakuk Tata Diospa Espiritunta kachamusha kankunata yanapashunaykichipa. Tata Diosmanta Espiritun shamushpa runakunata yachachinkasapa ñuka Tata Diosmanta shamudu runa kanaynita. 'nGTata Diospa ñawpa killkadunpi riman: “Mana uchayuk kaykaptinipish ñukata chikniwashkasapa.” Chay killkadupi rimashkanshina deverasta chikniwaykansapa. rm]Paykunaka kawarkansapa almirana laya milagrukunata ruraptini. Tukuy chayta kawashpankunapish chikniwansapalla. Tatayni Diostapish chikninsapa. Mana almirana milagrukunata ruraptini kawashpankunaka mana uchayukchu kanmansapa karkan. Al}Ñukata chikniwashpankuna Tataynitapish chikniykansapa. Uk#Chay chikniwak runakunata mana yachachik shamushka kaptinika mana uchayukchu kanmansapa karkan. Allita paykunata yachachiptinipish mana kreyiwanayarkansapachu. Chayrayku Tata Dioska kastigankasapa. ujcChay chikniwak runakuna kachamuwak Tataynita mana riksishpankuna ñukarayku kankunatapish chiknishunkichi. i'Chay willashkaynita yuyaychi. Suk wiwachu wiwaknin runata allita kasunan tiyan. Kankuna wiwachuynikunashina kasuwaptikichi sufrichiwak runakuna kankunatapish sufrichishunkichi. Yachachikunaynita mana kasushkasapachu. Chayrayku kankunatapish mana kasushunkichichu. khOÑukaka akllashkaykichi amana chay mana alli rurak runakunashina kawsanaykichipa. Chayrayku allita ruraptikichi chiknishunkichi. Kankuna paykunashina mana allita ruraptikichika kuyashunkichiman paykunapuralla kuyanakukshina. Ag{Chaymanta Jesuska ñukaykunata willawarkansapa: —Ñukata chikniwak runakuna kankunatapish chiknishunkichi. Chiknishuptikichi yachankichi ñukata ñawpakta chikniwashkankunata. f5Allita willaykichi: Sukwan sukwan allita kuyanakushpa kawsaychi. Jesus yachachikurkan mana kreyik runakuna tukuy kreyik runakunata chikninankunata. ^e5Kankunaka mana akllawashkankichichu. Ñukami kankunataka akllashkaykichi kuyanakukmasinikuna kanaykichipa. Akllashkaykichi tukuy runakunata rimanaynita yachachinaykichipa paykunapish mana tukuyniyukta kawsanankunapa. Chashna allita kuyawashpa kasuwashpa kawsaptikichika imatapish kaptin shutinipi Tataynita mañaptikichi paymi kushunkichi. dSuk sirvikuk runa patronpa yuyayninta mana yachanchu. Chayrayku kunanmantapacha manana willaykichinachu sirviwaknini kanaykichita. Tukuy Tatayni willawashkanta yachachishkaykichi. Chayrayku kunanmantapacha willaykichi kuyanakukmasinikuna kanaykichita. ncUKankuna tukuy kamachikushkaynita kasushpa kawsashpaykichika ñukapa kuyanakukmasinikunami kankichi. b' Suk kuyakuk runa kuyanakukmasinta sukaman kuyashpa wañuymanta salvanman kikin wañushpa. Ñukaka tukuy kuyanakukmasinikunapa wañusha. qa[ Kashna kamachiykichi: Ñuka kankunata kuyanaynishina kankunapish sukwan sukwan kuyanakushpa kawsaychi. ` Tukuy kayta willashkaykichi ñukashina kushikunaykichipa. Kankuna kasuwashpa kawsashpaykichika kushikuypurullami kawsankichi. *_M Tukuy Tatayni kamachiwashkanta allita kasushpa kawsaptini payka sukaman kuyawan. Ñukapa kamachikunaynita allita kasuptikichi kankunatapish sukaman kuyaykichi. ^7 Imashnacha Tatayni ñukata kuyawan chashnami ñukapish kuyaykichi. Kankunata sukaman kuyashkaynirayku tukuy tiempu allita kasuwashpa kawsaychi. "]=Kankuna allita rurashpa kawsashpaykichika deverasmi disipuluynikuna kankichi. Allita rurashpa kawsaptikichika runakuna Tataynita kuyashpa alabankasapa. B\}Chayrayku ñukawan tantanakushpalla kawsaychi. Tukuy yachachishkaynitapish allita kasushpa kawsaychi. Yachachishkaynita kasuptikichi ñukami tukuy mañawanaykichita kushkaykichi. F[Suk uva tronkonta kuydak runa mana wayuchakuk ramakunata tipishpa tantachishpa rupachin. Chashnallami kankuna ñukamanta ashuptikichi Tata Dios chay ramata rupachikshina kastigashunkichi. uZcÑukami uva tronkonshina kani. Kankunaka uva ramankunashinami kankichi. Ramakuna tronkonpi apikudu kashpa allita wayuchakunsapa. Kankuna ñukawan allita tantanakushpa kawsashpaykichi atipankichi allita rurashpa kawsayta. Ñukapish kankunawan tantanakushpa kawsasha. Mana ñukawan tantanakushpa kawsashpaykichika mana atipankichichu allita rurashpa kawsayta. NYTukuy shunku kreyiwashpa ñukawan tantalla kawsaychi. Ñukapish tukuy tiempu kankunawan tantalla kawsasha. Suk uva raman kikinmanta mana atipanchu wayuchakuyta mana tronkonpi apikudu kashpa. Tipidu kashpa chakin. Chashnami kankunapish mana ñukawan tantalla kawsashpaykichika manami atipankichichu allita rurashpa kawsayta. X{Chay uva ramankunapa puntan tipidukunashina kankuna rimanaynita kreyishkaykichirayku uchaykichimanta pichadu kankichi. wWgTukuy ñukata kreyiwak runakuna iden chay uva tronkonpa ramankunashina kankichi. Suk ramayni mana wayuchakuptin Tataynika tipin. Suk rama allita wayuchakuptin raman puntankunallata tipin mushukta pankayashpa ashwanta wayuchakunankunapa. V 5Manara chay wasimanta llukshiptinikunara Jesuska yachachiwaysapallapi katirkan: —Ñukami kani uva tronkonshina. Tataynika chay uva kuydakshinami. f{~}}|zzyxxJw{vutss3rwqppoon}mm4llkUjlii'hgBf@e[ccJb~a_r_]\[[]ZLYXWVUUTSaRQQ*POO$NNLKJIHG~GFEDCBA@N>=<:9{8K753210/H..-0,Z+~+ *>)5''%%##g"! JI9)ZU,t@H = R n HE,}gfa  =>Chaypina paykuna Sakariyasta makinkunawan tapurkansapa ima shutitami munan nishpa.   -=Chashna Isabel willaptinkuna ayllunkunaka willarkansapa: —¿Imapati Juan shutita munanki? Mana ni pi Juan shutiyuk aylluykichi tiyanchu. e EChaymanta chay wambra pusak diyayuk kaptin tantanakurkansapa pishkitunta señalapunankunapa. Chaypina tukuy ayllunkuna munarkansapa tatanpa shutin kananpa. + Q:Wawayashkanta yachashpankuna ayllunkuna llaktamasinkunawan rirkansapa kushikushpa wawanta kawak. Willarkansapa Tata Dios Isabelta kuyashpa sukaman yanapashkanta. W )9Chaymanta wawayanan tiempu paktaptin Isabelka ullku wambrata wawayarkan.  8Chashna rimashpa Mariya Tata Diosta alabarkan. Chaypina kimsa killata Isabelwan kawsarkan. Isabel ullku wambrata wawayarkan. t c7Ñawpa tiempu Tata Dios awilunchi Abrahamta willarkan tukuy paypa mirakninkunata kuyashpa yanapanankunata. s a6Payta sirvik israel runakunata sukaman yanapashkasapa.Mana kunkashkachu llakichishpa yanapayta. " ?5Tata Dioska chay yarkashpa kawsak runakunata tukuy layapi yanapashkasapa.Chaymanta tukuy laya tiyapuk runakunata mana nimayukta karkushkasapa.  -4Tata Dioska sinchi kamachikuk runakunata kamachikunankunamanta sampayachishkasapa.Chaymanta alli modoyuk runakunata kushichishkasapa. & G3Tata Dios rikchak laya yachak kashpa sukaman almiranakunata rurashka.Chaymanta tukuy kikinlla yuyanakuk runakunapa yuyayninkunata wakllichipushka. V~ '2Tukuy tiempu Tata Dios tukuy kuyak runakunata llakichishpa yanapansapa. } /Tata Dios sukaman alli salvawaknini kashpa ñukataka munawashka tukuy willawashkanta almitiptini.Chashna Tata Dios munawaptin sukaman kushikuni.Tata Dios sukaman tukuy laya alli yachak kashpa ñukataka akllawashka paypa wambranta wawayanaynipa.Chayrayku kunanmantapacha tukuy runakuna rimankasapa Tata Dios ñukata sukaman kushichiwashkanta.Payka sukaman allimami. |  1{ .Chashna Isabel willaptin Mariyaka willarkan:Sukaman kushikushpa rimani Tata Dios tukuy laya atipak kananta. }z u-Kanka tukuy Tata Dios willashushkanta allita kreyishpa almitishkanki. Chayrayku Tata Dioska sukaman kushichishunki. ay =,Rimachiwashkaykita uyariptinilla wawaynika kushikushpa wiksayni ukupi sukaman kuyushka. vx g+Kanka kamachiwak Señorninipa mamanmi kanki. Chayrayku ñuka mana igualmasikichu kani shamunaykipa pasyawak. 9w m*Chaypina Isabelka Mariyataka sinchita rimashpa willarkan: —Tata Dioska tukuy warmikunamanta kantami ashwan allita kushichishushka. Wawaykitapish sukaman allita kushichishka. 1v ])Chashna Mariya rimachiptinna Isabelpa wawanka wiksan ukupi kaykashpa kushikuyninwan sukaman kuyurkan. Chashna oras Tata Diospa Espiritun Isabelta sukaman kushichirkan. Hu  (Sakariyaspa wasinpi chayashpa Mariyaka Isabeltaka rimachirkan. Chay angel sakishkanwasha Mariyaka utkakushpa rirkan chay ayllun Isabelta pasyak. Isabelka kusan Sakariyaswan kawsarkan suk llaktapi chay Judea partipi urkukunapa chawpinpi. ts c&Chashna angel willaptin Mariyaka willarkan: —Ñuka Tata Dios willawananta tukuyta almitikuni. Tukuy willawashkaykitashina ñukapi payka rurachun. Chashna Mariya almitiptin angelka sakirkan. Mariya ayllun Isabelta rirkan pasyak. 1r _%Tata Dios tukuy layatami atipan rurayta. q -$Chaymanta aylluyki Isabelpish sokta killa okupadana. Payka mana nima wawayukchu kashka. Kunan viejana kaykashpapish ullku wambratami wawayanka. p )#Chashna Mariya tapuptin angelka willarkan: —Tata Diospa Espiritunmi tukuy laya atipak kashpa puyushina kuskalla kanman urayamunka. Chashnamanta okupada kiparinki. Chayrayku wawaykika Tata Diospa kachamushkan wambran kanka. Payka Tata Diospa munananllata ruranka. ~o w"Chashna angel willaptin Mariyaka willarkan: —¿Imashnatiya wawayasha manara nima ullkuwan tantanakushpaynira? >n y!Payka israelmasinkunata mana tukuyniyukta kamachinka. rm _ Payka alli yachaysapa runami kanka. Runakuna payta riksinkasapa tukuy laya atipak Tata Diospa wambran kananta. Tata Dios paytaka churanka sinchi kamachikuk kananpa. Iden ñawpa tiempu awiluyki Davidshina sukaman allita kamachikunka. nl WKunanmantapacha okupada kiparinki. Suk ullku wambrata wawayanki. Chay wawaykita shutiyachinki Jesus. kk QChaypina angelka willarkan: —Mariya, ama manchakuychu. Tata Dios kuyashushpa akllashushka. j !Chashna angel willaptin Mariyaka sukaman manchakurkan. Shunkunpi yuyaykushpa rimarkan: “¿Imapati kay angelka chashna willawan?” i Chay angelka Mariyapi rikurishpa willarkan: —Tata Diospa shutinpi rimachiyki. Tata Diosmi sukaman kuyashushpayki yanapashunki. =h uGalilea partipi Nasaret llaktapi tiyarkan suk sensilla shipash. Shutin karkan Mariya. Payka suk runa Josewan kasarananpa mañadu karkan. Joseka karkan ñawpa kamachikuk Davidmanta mirashkan runa. Chaypina Isabel sokta killa okupada kaptin Tata Dioska kacharkan angel Gabrielta chay shipash Mariyawan parlak. g -f U—Tata Diosmi yanapawashka wawayanaynipa ama runakuna pinkachiwanankunapa mana wawayuk kaptini. Angel Gabriel suk shipash Mariyata willarkan Jesus nasinanta. 5e eWasinman kutishkanwasha warmin Isabelka okupadana kiparirkan. Chashna okupada kashpa pichka killata wasinmanta mana nima llukshirkannachu. Wasinpi kiparishpa yuyanakurkan: Nd Payka Tata Diospa wasinpi trabajunta paktachishpa wasinman kutirkan. qc ]Chaypina Sakariyaska llukshimurkan mana rimakuy atipakna. Chayrayku makinwan umanwan chay runakunataka entiendichirkansapa angelwan parlashkanta. Chaymanta Sakariyaska mana rimakuy atipak karkan chay wambran nasinan diyakaman. b ;Chashna angel parlachiykaptin aypa runakuna Sakariyas llukshimunanta shuyaykarkansapa. Paykunaka tapunakurkansapa: —¿Imapati sukamanka unayan? ma UMana kreyiwashkaykirayku kunanmantapacha wambrayki nasinan diyakaman mana rimakuy atipak kiparinki. '` IChashna Sakariyas tapuptin angelka willarkan: —Ñukami kani Tata Diospa sirviknin Gabriel. Payka kachamuwashka kanta willanaynipa wambrayki tiyananta. _ 5Chashna willaptin Sakariyaska angelta willarkan: —Ñukaka warminiwan viejuna kanisapa. ¿Imashnati allita yachayman wambrayuk kanaynikunata? B^ Tata Dios sukaman yanapaptin wambraykika ñawpa alli yachachikuk Eliyasshina sukaman yachaysapa runa kanka. Tata Diosta mana kasuk runakunata kuskata yachachinkasapa payta kasushpa kawsanankunapa. Tatakunata yachachinkasapa wambrankunawan mana kuyanakushkankunamanta allita kuyanakushpa kawsanankunapa. Manarapish Tata Dios kachamushkan wambran yachachikuptinra wambraykika runakunata yachachinkasapa pay chayamuptin allita chaskinankunapa. ] Wambraykika wiñashpana aypa israelmasinkunata yanapankasapa mana kasushkankunamanta Tata Diosta allita kasushpana kawsanankunapa. "\ ?Wambraykika alli yachaysapami kanka. Manarapish nasiptin Tata Diospa Espiritun paypi kawsanka. Niman suk kuti payka nima vinuta nima traguta upyankachu. b[ ?Wambrayki nasiptin sukamanmi kushikunki. Aypa runakunapish kawashpankuna kushikunkasapa. Z ! Chashna manchakuptin angelka willarkan: —Sakariyas, ama manchakuychu. Kanka sukaman Tata Diosta mañashkanki suk wambraykita kushunanpa. Chashna mañaptiki Tata Dioska ñami uyarishushkana. Warmiki Isabelka ullku wambratami wawayanka. Paypa shutinka Juanmi kanka. GY   Payta kawashpana Sakariyaska almirashpa sukaman manchakurkan. nX W Chaypina Sakariyaspi rikurirkan Tata Diospa angelnin. Chay angelka shayarirkan altarpa alli ladunpi. aW = Sakariyas wikita rupachiykaptin Tata Diospa wasin pampapi aypa runakuna oraykarkansapa. V  Chay saserdotekunapura akllanakuksapa yachanankunapa ima laya trabajutami rurankasapa nishpa. Chashna akllanakushpankuna Sakariyasta akllarkansapa ashwan ukuman Tata Diospa wasinpi yaykunanpa. Akllarkansapa taksha altarpi mishkilla asnak wikita rupachinanpa. SU !Tata Diospa manllayba wasinpi saserdotekuna sukmanta sukmanta akllanakushpa suk semanata trabajaksapa. Chaypina suk diya Sakariyaska ayllunkunawan tantalla rirkansapa Tata Diospa wasinpi trabajak. T )Paykunaka mana niman suk wambrayukchu karkansapa. Isabelka mana ni suk kuti wawayarkanchu. Paykunaka mana ni suk wambrayukna viejuyarkansapa. S Sakariyaska warmintin Tata Diosta allita kasushpankuna kawsaksapa. Chayrayku mana ni pi paykunata chatayta atiparkansapachu. R Ñawpa tiempu Judea partipi sinchi kamachikuk Herodes kamachikuykaptin suk saserdote tiyarkan. Paypa shutin karkan Sakariyas. Sakariyaspa ayllunpa shutin karkan Abiyas. Warmin karkan Isabel. Isabelka ñawpa tiempu saserdote Aronmanta mirashkan ayllun karkan. DQ Kunanka kay killkaduynita kachaykayki kanpish allita yachanaykipa chay runakuna kuskata yachachishushkankuna deveras kananta. Suk angel saserdote Sakariyasta willarkan wambran nasinanta. P 3Munanayni Teofilo, ñuka Lukas kayta killkaykayki allita yachanaykipa Jesus tukuy rurashkankunata yachachikushkankunatapish. Aypa runakuna Jesus kallarinanmantapacha rurashkankunata kawarkansapa. Paykunaka ñukaykunata allita yachachiwarkansapa. Chaymanta paykuna Jesus rurashkankunata allita yachachikushpa killkarkansapa. Chashna yachachikuptinkuna kanpish uyarishkanki. Ñawpamantapacha ñukapish Jesus tukuy rurashkankunata allita yachanayashpa chay kawashka runakunata tapushkani. Paykuna willawaptinkuna allita killkashkani. O  9N mPayllami sapallan salvawakninchi yachaysapa Dios. Tukuy pacha kunankaman mana tukuyniyukta payka tukuy pimanta ashwan allimami. Tukuy pimanta sukaman ashwan yachakmi ashwan sinchi kamachikukmi. Jesukristu yanapawaptinchikuna akuychi payta sukaman alabaypachi. Ñuka Judas chayllata killkashkaykichi.M Tata Dios tukuy laya atipak kashpa yachan kuydawayninchikunata ama uchallikushpa kawsananchikunapa. Jesukristu kashkan shamushpa Tata Diospa llipyak likidu ñawpakninpi ñukanchikunata mana uchayukta sukaman kushikuypuruta rikurichiwashunchisapa. IL  Paykunata yachachiychi ama Tata Dios ninapi kastiganankunapa. Mana alli rurak runakunata llakichishpa yachachiychi. Allita kuydanakuychi ama paykunashina mana allita rurashpa kawsanaykichipa. pK [Chaymanta ishkay yuyayuk runakunata llakichishpa animuchiychi Jesukristuta allita kreyinankunapa. XJ +Tata Dios kuyashunaykichita yuyashpa kawsaychi. Señorninchi Jesukristu shamunanta allita yuyashpa kawsaychi. Payka kuyawashpanchikuna shamunka pushawakninchikuna paywan mana tukuyniyukta kawsananchikunapa. RI Munanayni wawkinikuna, paninikuna, Tata Diospa rimananta allita sukwan sukwan yachachinakuychi ashwan allita Tata Diosta kasushpa kawsanaykichipa. Tata Diospa Espiritun yanapashuptikichi oraychi. OH Chay llullachikuk runakunaka munansapa Jesukristuta kreyikmasikichimanta ashuchishuynikichita. Kikinkunapa munanankunallata rurashpa kawsansapa. Tata Diospa Espiritunka mana paykunapi kawsaykanchu. CG Paykunaka yachachishushkankichi: “Allpa tukunan tiempu aypa llullachikuk runakuna Tata Diospa rimananta asichinkasapa. Kikinkunapa mana alli munanankunallata rurashpa kawsankasapa.” {F qMunanayni wawkinikuna, paninikuna, Señorninchi Jesukristupa disipulunkuna yachachishushkaykichita yuyaychi. aE =Chay uchallikuk runakuna mana nimawan kushikunayansapachu. Runamasinkunata yuyaypi purinsapa. Kikinkunapa munayninkunallata rurashpa kawsansapa. Kikinkunalla alabanakushpa kawsansapa. Suk runakunapa ñawpakninllapi mishkikpuruta parlachikunsapa yanapanankunata munashpalla. Akuychi Tata Diospa rimananta allita yachachikushpa kawsaypachi. \D 3Payka tukuy runakunata tapushpa tukuy uchallikuk runakunata uchallikushkankunarayku kastigankasapa. Payta rabyachik runakunata kastigankasapa mana allita rimashkankunarayku.” Awilunchi Enokka chayta rimarkan. 5C eÑawpa awilunchikuna Enok ñawpa awilunchi Adanmanta kanchisnin miraknin karkan. Tata Dios chay awilunchi Enokta willaptin paypish chay laya llullachikuk runakunapa rimarkan: “Kawashkani Señorninchi waranka waranka angelninkunawan shamuptin tukuy mana alli rurak runakunata kastiganankunapa. jB O Paykunaka sakra manllaybata olasyak yakushinami. Paykunapa yachachikunankuna pinkakuna laya kashpa chay yaku pusukninshinami. Suk kallpak luserukunashina kaptinkuna Tata Dios kachankasapa mana tukuyniyuk tuta likiduman. yA m Kankuna kuyanakushpa mikunaykichipa tantanakuptikichi chay llullachikuk runakuna pinkakuna layata mana ni pita kuyaykashpa aypata mikunsapa upyansapa. Yachachikushpa kikinkunalla kuydanakunsapa. Chay runakunaka mana yakuyuk puyukunashinami. Suk tipi wayralla ashuchinsapa. Paykunaka suk chakidu urmadu kaspikunashinami. Wayuchakunan tiempu kaptinpish chay chakidu urmadu kaspikuna mana nima wayuchakuyta atipansapachu. Chay llullachikuk runakunapish mana atipansapachu allita yachachikuyta. ]@ 5 ¡Alaw! paykunata llakichini. Tata Diosmi sukaman kastigankasapa. Chay runakunaka chay ñawpa kawsak runa Kayinshina chikninakushpa kawsansapa. Chay ñawpa yachachikuk runa Balamshina sukaman kullkillata munashpankuna llullachinakushkasapa. Chaymanta ñawpa kawsak runa Koreshina Tata Diosta mana kasunayashpankuna wañunankuna tiyan. 5? e Chaykamanka chay llullachishunayak runakuna Tata Diospa rimananta mana entiendishpankuna willashunkichi mana alli kananta. Yuyayninkuna iden animalkunapa kaptin mana yachansapachu imami alli imami mana allichu nishpa. Kikinkunapa munanankunallata rurashpa kawsansapa. Kikinkunalla kulluchinakunsapa. ,> S Suk kuti chay ashwan sinchi kamachikuk angel Miguel kamachikuk supaywan ayninakurkan Moisespa kuerpunrayku. Chashna ayninakushpa chay kamachikuk angel Miguelka mana animukurkanchu kamachikuk supayta maldisishpa rabyachiyta. Paytaka allillapi willarkan: “Tata Diosmi kastigashunki.” f= GChay llullachishuknikichi runakuna Tata Dios kastiganankunata yachaykashpankunapish mana alli muskukushkankunata kreyishpa yachachikunsapa. Millanapa laya sukaman uchallikushpa kawsansapa. Tukuy awtoridarkunata chiknishpa mana kasunayansapachu. Paykunaka angelkunatapish mana nima manchashpa piñachishpa rimansapa mana alli rurak kanankunata. < #Chay mana alli rurak angelkunatashina Tata Dioska ñawpa mana alli rurak runakunatapish kastigarkansapa. Chay Sodomapi Gomorrapi ladunkunapi tiyak llaktakunapi kawsak runakuna chikan warmikunawan uchallikushpa kawsarkansapa. Ullkukuna ullkupura warmiwanshina uchallikushpa kawsarkansapa. Chay runakuna sukaman uchallikushpa kawsashkankunarayku Tata Dioska sinchi rawraykak ninawan kulluchirkansapa. Chashna Tata Dios kulluchishpankuna yachachiwanchisapa tukuy uchallikuk runakunata mana tukuyniyukta kastiganankunata. y; mMana alli rurak angelkuna Tata Diosta manana kasuptinkuna paymanta ashuptinkuna Tata Dios kastigarkansapa. Paykunata kacharkansapa mana tukuyniyuk yana tutaman kadenawan watadu kiparinankunapa Jesukristu kastigakuk shamunan diyakaman. x: kKankuna allita yachaptikichipish kashkan yuyachinayaykichi Egipto llaktamanta Tata Dios chay ñawpa awilunchikunata llukshichimushkankunata. Chaymanta chay awilunchikunamanta tukuy mana Tata Diosta kreyik runakunata kulluchirkansapa. T9 #Suk runakuna llullachishushpaykichi kankunapi yaykushkasapa. Paykuna mana alli rurak runakuna kaykashpa yuyansapa imatapish ruraptinkuna Tata Dios mana kastiganankunata. Kamachiwakninchi Señorninchi Jesukristuta mana kasunayansapachu. Ñawpamantapacha Tata Diospa rimanan willawanchisapa chay runakunata sukaman kastiganankunata. 8 1Munanayni wawkinikuna, paninikuna, kankuna ñukashina Jesukristuta kreyik runakuna kankichi. Chayrayku sukaman munashkani kankunata killkaynikichita. Tata Diospa wambrankuna kaptinchikuna payka allita yachachiwashkanchisapa Jesukristulla salvawakninchikuna kananta. Kunanka kankunata roygaykichi sinchikushpa mana ni pita manchashpa Tata Dios yachachiwashkanchikunata allita yachachikunaykichipa. J7 Chashnashina Tata Diosta kankunapa roygani sukaman kuyashunaykichipa kushichishunaykichipa yanapashunaykichipa. Jesukristu kashkan shamushpa tukuy llullachikuk runakunata kastiganankuna tiyan. )6 OMunanayni wawkinikuna, paninikuna, ñuka Judas Jesukristuta sirvishpa kawsani. Santiagopa wawkinmi kani. Kay kartata killkaykaykichi Tata Diosninchi kankunata kuyashuptikichi. Kuyashushpaykichi kayashushkankichi Jesukristuta kreyishpa kawsanaykichipa. Jesukristu allita kuydashuykankichi. h5IJesus aypa alli ruranakunata rurarkan. Kay librupika mana tukuytachu killkashkani. Tukuyta sukmanta sukmanta willashpa sukaman aypa librukunapi killkayman karkan. Chaykunaka ni maypi paktanmanchu. Chaylla kashka.94kÑuka Juan Jesuspa disipulun kashpayni kikini kawashkaynikunata killkashkani kankuna yachanaykichipa. Ñukaykuna yachanisapa tukuy kayta allita kuskanpi killkashkaynita. r3]Chashna willaptin tukuy disipulumasinikuna willanakurkansapa: “Manashi Juanka wañunkachu.” Jesuska mana rimarkanchu mana wañunaynita. Payka rimarkan: “Kutimunayni diyakaman kawsananta munaptinika kanpa mana nimachu.” 2 Jesuska Pedrutaka willarkan: —Kutimunaynikaman kawsananta munaptinika kanpa mana nimachu. Kanka kreyiwashpalla katiway. g1GÑukata kawawashpa Jesusta tapurkan: —Maestru, kay disipuluyki ¿imashnatí wañunka? 30_Manara Jesus wañuptinra ñuka paypa munadu disipulun kashpayni ladunpi mikuykarkani. Chashna ladunpi kashpayni tapurkani: “Maestru ¿maykan disipuluykití rantikushunka?” Chay diya playapi kashpaynikuna Jesus willaptin sufrishpa wañunanta Pedruka washanta chapashpa ñukata kawawarkan. i/KChashna willashpa Jesuska Pedruta yachachiykarkan sukaman sufrishpa Tata Diosta kushichishpa wañunanta. Chaymanta Jesuska Pedruta willarkan: —Kreyiwashpa katiway. Pedru yachanayarkan imashnami Juan wañunka nishpa. u.cMash allita uyariway. Kanka wayna kashpayki kikikilla mudakushpa munashkaykiman maytapish kaptin rishkanki. Chaymanta viejuyaptiki makikita chutachiptiki suk runakuna mudachishunka. Chaypina mana rinayashkayki partita pushashunkisapa. &-EChaymanta kimsaynin kuti tapurkan: —Simon ¿kuyawankichu? Chashna kimsaynin kuti tapuptinna Pedruka sukaman llakishpana willarkan: —Maestru, kan tukuyta yachanki. Allita yachanki kuyanaynita. Chaypina Jesuska willarkan: —Ovejaynikunatashina kreyiwak runakunata kuydaysapa. y,kChaymanta Jesuska kashkan tapurkan: —Simon ¿ariya kuyawankichu? Chashna tapuptin Pedruka aynirkan: —Maestru, allita yachanki sukaman kuyanaynita. Chaypina Jesuska willarkan: —Ovejaynikunatashina kreyiwak runakunata kuydaysapa. R+Chaymanta mikushkaynikunawashana Jesuska Simon Pedruta tapurkan: —Juanpa wambran Simon, tukuy disipuluynikunamanta ¿kanchu ashwan allita kuyawanki? Chaypina Pedruka aynirkan: —Maestru, allita yachanki sukaman kuyanaynita. Chaypina Jesuska willarkan: —Wawa ovejaynikunatashina chayrak kreyiwak runakunata kuydaysapa. * Jesus wañushkanmanta kawsamushkanwasha ñukaykunapi rikuriwashkankuna kimsaynin kutina karkan. Jesus Pedruwan parlarkan. |)q Chaypina Jesus panta apishpa ladunchawashpankuna karawarkansapa. Chaymanta challwakunatapish chaskichiwarkansapa. +(O Chaypina Jesuska willawarkansapa: —Shamuychina mikuypachina. Ñukaykuna allita yachashpa Jesus kananta mana animukurkanisapachu tapuyta paychu manachu nishpa. l'Q Chayta uyarishpa Pedruka chay kanowaman kallparkan redninta challwantinta playaman aysananpa. Chay redpi tiyarkan pachak pichka chunka kimsa atun challwakuna. Aypa challwawan kaykashpapish chay redka mana llikikurkanchu. d&A Chaypina Jesuska willawarkansapa: —Chay apishkaykichimanta suk challwakunata apamuychi. F% Chaypina yakullapi redninikunata sakishpaynikuna kanowamanta llukshirkanisapa. Playapika tarirkanisapa ninata rawraykaptin. Chay ninapika tiyarkan suk challwa. Chaymanta panpish tiyarkan. $!Chaymanta kanowaynikuna mañamanta yaka pachak metro kaptin ñukaykuna redninikunapi challwata aysashpa mañapika chayachirkanisapa. Q#Chaypina ñukaka Jesusta allita riksishpa Pedruta willarkani: —Chay runaka maestrunchikunami. Chashna ñuka willaptini Pedru llachapakushpa yakuman wishchunakushpa waytashpa rirkan Jesusta tinkuk. "/Chaypina Jesuska willawarkansapa: —Chay suni rednikichita kanowa alli ladunpi sirichimuychi. Chaypirami apinkichi. Chashna Jesus willawaptinkuna redninikunata sirichirkanisapa. Chaypina redninikuna challwawan sukaman untarkan. Mana nima aysayta atiparkanisapanachu. !/Chaypina payka willawarkansapa: —Amiguynikuna ¿manachu niman suk challwata apishkankichi? Ñukaykuna aynirkanisapa: —Mana niman sukta. x iChaypina pakariykaptin kocha mañan playapi Jesusta kawarkanisapa. Mana nima riksirkanisapachu Jesus kananta. 5Chaypina Simon Pedruka willawarkansapa: —Risha challwakuk. Ñukaykuna willarkanisapa: —Ñukaykunapish kanwan tantalla rishasapa. Chaypina atun kanowapi yaykushpaynikunana rirkanisapa challwakuk. Tuta entero apinayashpaynikunapish mana niman suk challwata apirkanisapachu. /Chay Tiberias kocha mañanpi karkanisapa Simon Pedru, Tomas Gemelo, Natanael. Payka Galilea partimanta Kana llaktamanta karkan. Chaymanta ñukapish wawkiniwan karkani. Ñukaykunapa tataynikuna Sebedeo karkan. Chaymanta ishkay disipulumasinikunapish chaypi karkansapa. E Chaymanta suk diya Tiberias kocha mañanman kanchis ñukaykuna rirkanisapa. Chaypi kaptinikuna kashkan ñukaykunapi Jesuska rikurirkan. Kunanka parlachiykichi imashnami rikurishka nishpa. kOKaykunallata killkashkani kankuna yachanaykichipa Jesus Tata Diosmanta shamudu wambran kananta. Killkashkani kankuna Jesusta kreyishpa kawsanaykichipa. Payta kreyishpaykichi paywan tantalla mana tukuyniyukta kawsankichi.5cJesuska aypa kuti rikchak laya almirana milagrukunata ruraptin ñukaykunaka kawarkanisapa. Chay aypa almirana milagrukunata kawashpayni mana tukuytachu killkashkani. Chaypina Jesuska willarkan: —Kawawashpaykira kreyinki kawsamushkaynita. Suk runakuna mana kawawashpapish kreyinkasapa wañushkaynimanta kawsamushkaynita. Paykunaka ashwanta kushikunkasapa. Juan kay libruta killkarkan Jesusta kreyishpa kawsanaykichipa. QChaypina Tomaska willarkan: —¡Kanmi kanki Señornini Diosnini! Chaypina Tomastaka willarkan: —Tomas, shamuy. Kay makini klavu uchkushkanpi deduykita churay. Makinikunata kaway. Chaymanta tuksidu kostillaynipi makikita satiy. Ama sinchi shunku mana kreyikuk runa kaychu. Kreyiway wañushkaynimanta kawsamushkaynita. !;Chaymanta pusak diya washan chay wasillapi ñukaykuna kashkan tantanakurkanisapa. Chay diya Tomaska ñukaykunawan karkan. Alli wichkadu wasi ukupi kaptinikuna Jesuska yaykurkan. Yaykushpana chawpinikunapi shayarishpa rimachiwarkansapa: —Ama turbachinakushpa llakiychichu. )Ñukaykunapi chayamuptinna payta willarkanisapa: —Señorninchitaka ñami kawashkanisapana. Chaypina Tomaska ayniwarkansapa: —Mana kreyiykichichu. Makinpi klavu uchkushkanpi deduynita churashpaynira tuksidu kostillanpi makinita satishpaynira kreyisha kawsamushkanta. lQJesus ñukaykunapi rikurishkan ora chay disipulun Tomas Gemelo mana ñukaykunawanchu karkan. q[Paymi yachachishunkichi pimi ñukata kreyiwan pimi mana kreyiwanchu nishpa. Chashna yachachishuptikichi Tata Dios perdonashkan runakunata atipankichi willayta: “Tata Dios ñami uchaykichita perdonashkana.” Chashna kankuna willaptikichi Tata Dios chay runakunata perdonankasapa. Chaymanta Tata Diospa Espiritunka yachachishunkichi mana ñukata kreyiwanayak runakunata willayta: “Tata Dioska kankunata manami perdonashunkichichu.” Chashna willaptikichi Tata Dios paykunata mana perdonankasapachu. Chashna rimashpana Jesuska sakiwarkansapa. Tomas disipulumasinkunawan tantalla kaptin Jesus kashkan rikurirkan. Chayta willawashkankunawasha Jesuska ñukaykunata pukuwarkansapa. Chaymanta willawarkansapa: —Tata Diospa Espiritunta chaskiychi. H Chaypina payka kashkan willawarkansapa: —Amana turbachinakushpa llakiychinachu. Imashnacha Tatayni kay allpaman kachamuwashka ñukapish kankunata kachaykichi rimanaynita yachachikuk. )KChashna rimachiwashpankuna klavu uchkushkan makinkunata lansa uchkushkan kostillanta kawachiwarkansapa. Jesusta kawashpaynikuna sukaman kushikurkanisapa. `9Chaymanta samana diya kayantin tutayaptinna suk wasipi ñukaykunaka tantanakurkanisapa. Chay wasipi allita wichkanakurkanisapa judiyu awtoridarninikunata manchashpaynikuna. Chay wichkadu wasipi tantanakudu kaptinikuna Jesuska yaykushpa ñukaykunapa chawpinikunapi shayarishpa rimachiwarkansapa: —Amana turbachinakushpa llakiychinachu. a;Chashna willaptinna Mariya Magdalenaka rirkan ñukaykunata willawaksapa Jesusta kawashkanta. Chaymanta parlachiwarkansapa tukuy Jesus willashkanta. Jesus wañushkanmanta kawsamushpa disipulunkunapi rikurirkan. ~uMariya ladunchaptinna Jesuska willarkan: —Ama apiwaychu. Manara Tatayniman rishkanirachu. Rillay disipuluynikunata willamuysapa Tatayniman rinaynita. Ñukapa Tataynika kankunapapish Tataykichimi. Ñukapa Diosnini kankunapapish Diosnikichimi. B }Chaypina Jesuska willarkan: —¡Mariya! Shutinta rimaptin Mariyaka Jesustaka riksirkan. Chaypina hebreo rimanapi willarkan: —¡Raboni! Chay Raboni rimanan riman “Maestru”.  /Chaypina Jesuska tapurkan: —¿Imapatí sukaman wakakuykanki? ¿Pitatí maskaykanki? Chaypina Mariyaka werta kuydak runa kananta yuyashpa willarkan: —Kan Jesuspa kuerpunta apashka kashpaykika willaway maypimi churashkanki nishpa. Willawaptiki ñuka risha pushamuk.  Chashna rimashpana Mariyaka washanta chapashpa Jesusta kawarkan. Payta kawashpapish mana riksirkanchu Jesus kananta. 9 k Paykunaka tapurkansapa: —Mariya ¿imapatí sukaman wakakuykanki? Mariyaka aynirkan: —Maestruynipa kuerpuntami apashkasapa. Manami yachanichu maypimi churashkasapa nishpa. e C Uchku ukunpi allita chapashpa kawarkan ishkay yurak likidu llachapayuk angelkunata. Maypicha Jesuspa kuerpun kashka chaypi paykuna tiyaridu karkansapa. Sukka uman kashkapi karkan. Sukka chakin kashkapi tiyaridu karkan. D Ñukaykuna wasinikunaman kutiptinikuna Mariya Magdalenaka machay washallapi sapallan kiparirkan. Chaypina sukaman wakakuypi kumurayashpa punkunllamanta chay uchku ukunta chaparkan. fE Chayta kawashpaynikuna wasinikunaman kutirkanisapa. Mariya Magdalena Jesusta kawarkan. *M Manara Jesus kawsamuptin ñukaykuna mana allitarachu entiendirkanisapa Tata Diospa killkadunpi rimashkanta. Chaypi rimarkan Jesus wañushkanmanta kawsamunanta. 'Pedru yaykuptinna ñukapish yaykurkani. Chaypina allita chay llachapakunataka kawarkani. Chayta kawashpayni kreyirkani Jesus kawsamushkanta. *MChaymanta kawarkan Jesuspa uman wankushkankuna llachapata chikanpi churaduta. Chay uman wankuna llachapaka mana kuerpun wankuna llachapawan tantallachu karkan. Chaymanta washaynita Pedruka chayashpa yaykukpacha rirkan. Yaykushpa paypish chay wankushkankuna llachapankunallata kawarkan. 7Chaypina kumurayashpa chay machay ukunta chaparkani. Mana yaykuyta animukushpayni punkullamanta Jesuspa wankushkankuna llachapankunallata kawarkani. b=Ishkantinikuna kallpashpa ñuka Pedrumanta ashwan utka kallpashpa ñawpakta chayarkani. wgChashna willawaptinkunana Pedruwan ñuka kallpashpa rirkanisapa Jesuspa kuerpun churashkankunata kawak. /Chayta kawashpana kallparkan Pedruta ñukata willawaksapa. Ñuka Juan Jesuspa sukaman munawashkan disipulun kani. Ñukaykunapi chayashpa Mariya Magdalenaka willawarkansapa: —¡Ñami Jesuspa kuerpuntaka surkushkasapana! Manami yachanisapachu maypimi churashkasapa nishpa. D~ Samana diya kayantin manara allita pakariptinra Mariya Magdalena rirkan Jesusta churashkankuna machayta kawak. Chaypi chayashpana kawarkan wichkashkankuna rumita punkunmanta ashuchiduta. 8}i*Chay oras tipillana illarkan judiyukuna kallarinaynikunapa samayta. Chayrayku chay machaypi ruradu uchkupi Josewan Nikodemoka utkakushpa Jesuspa kuerpunta churarkansapa.B|})Chaymanta Jesusta wañuchishkankuna lomapa ladunllapi suk werta tiyarkan. Chay wertapi tiyarkan machay ukupi ruradu uchku. Chaypika manara niman suk wañuduta churarkansaparachu. d{A(Chaypina Josewan Nikodemoka suk manllayba suni llachapakunata chay mishkilla asnak kaspi wikinwan ñuyuchishpa Jesuspa kuerpunta wankurkansapa. Chashna ñukaykuna judiyu runakuna tukuy wañuduta amañanisapa pampayta. Mz'Chaymanta fariseo runa Nikodemopish rirkan Joseta yanapak. Chay Nikodemoka suk kuti tutapi rirkan Jesuswan parlak. Payka kimsa chunka kilu ishkay laya mishkilla asnak kaspi wikinta aparkan. ;yo&Chaypi karkan Arimatea llaktamanta runa Jose. Joseka Jesusta kreyik runa karkan. Payka mana munarkanchu ni pi yachananpa Jesusta kreyik kananta judiyu awtoridarkunata manchashpa. Joseka rirkan Pilatota mañak Jesuspa kuerpunta apananpa pampak. Chaymanta Pilato almitiptinna kuerpunta aparkan pampak. x%Chaymanta Tata Diospa killkadunpi riman: “Runakuna chay tuksishkankuna runata kawankasapa.” Jesusta pamparkansapa. Kw$Tata Dios killkadunpi riman: “Manami niman suk tullunta pakipunkasapachu.” Chay soldadukuna Jesuspa tullunta mana pakipuptinkuna Tata Diospa killkadunpi rimashkantashina rurarkansapa. $vA#Jesus wañuptin ñuka Juan kikini kawarkani. Chayrayku mana llullakushpa tukuy chayta willaykaykichi kankunapish yachanaykichipa Jesus wañushkanta. (uI"Chaypina allita yachanayashpa wañudunachu manarachu nishpa suk soldadu lansawan Jesusta tuksirkan kostillanpi. Chashna tuksiptin yawarwan yaku ichakumurkan. {to!Chaymanta Jesuspa ladunman rishpankuna kawarkansapa wañudutana. Chayrayku chankankunata mana pakipurkansapachu. tsa Chaypina soldadukuna rirkansapa Jesuswan tantalla ishkay chakatadu runakunapa chankankunata pakipuk. }rsChay Paskua fiesta suk diyallana illarkan. Fiesta kallarinan diya ashwan sinchi samana diya karkan. Chayrayku judiyu awtoridarkuna mana munarkansapachu kruspi chakatadu runakuna chayllapi pakarinankunapa. Chayrayku Pilatota rirkansapa willak kruspi chakatadukunapa chankankunata pakichipunankunapa utkana wañunankunapa. Willarkansapa krusmanta urayachimunankunapa. pqYJesus chay ayak likidu vinuta shukushkanwasha rimarkan: —Tatayni, kan willawashkaykita ñami tukuytana rurashkani. Chashna rimashpana Jesuska umanta kumurayachishpa wañurkan. Suk soldadu lansawan Jesusta kostillanpi tuksirkan. CpChaypi suk puyñupi tiyarkan ayak likidu vinu. Jesus yakuta munananta uyarishpa suk soldadu utku layata watarkan suk suni kaspipi. Chaypi sumichishpa Jesuspa shiminpi churapurkan. PoJesus kruspi kashpa yacharkan Tata Diospa killkadu rimashkanshina rurashkanta. Tata Diospa killkadunpi rimarkan yakuta mañakunanta. Chashna killkadu kaptin Jesuska rimarkan: —Yakuta munani. Tn!Chaymanta Jesuska ñukatapish willawarkan: —Kunanmantapacha payna mamaykishina kiparin. Chashna Jesus ñukata willawaptin chay tiempumantapacha Jesuspa maman wasinipi kawsarkan. Jesus wañurkan. m{Jesuska mamanta kawashpa ñukatapish kawawarkan. Chaypina mamantaka willarkan: —Mama, Juanka wawaykishinami kiparin. &~b}||{~{zz(yyIxxw"vutt$s rr,pp:p)nn%m{ll4kkjii/hhhsfedccba`{__G^^]]\J[pZrYX&WhVVLUUT?SRRQPpPONNM8LKK"JHH~G@EEDrCBB7@@>U=<;;':d9j88 7e655I433^2110g//.r-- ,{++*U))(''&N%%p$3#5"o JZc)"bw  o )adN. Suk diya Jesus suk llaktapi chayarkan. Chaypina suk lasaruyak runa Jesusta kawashpa ñawpakninpi kumurayashpa willarkan: —Maestru, munashpaykika atipanki kay unkuyninimanta alliyachiwayta. \-1 Chashna Jesus willaptinkuna chay runakunaka chawpi yakumanta kanowankunata mañayachirkansapa. Chaypina tukuyta sakishpankuna chay oramantapacha Jesusta katirkansapa. Jesus lasaruyak runata alliyachirkan. J,  Sebedeopa wambrankuna Jakobowan Juan Simonpa challwa apikmasinkuna karkansapa. Chashna tukuy paykuna sukaman manchakuptinkuna Jesus Simonta willarkan: —Ama manchakuychu. Kunanmantapacha aypa runakunata Tata Diospa rimananta yachachishpa kawsanki. Yachachinkisapa paykunapish Tata Diosta kreyishpa kawsanankunapa. 2+]Jesusta kasushkanrayku aypa challwata apirkansapa. Tukuy chayta kawashpa Pedruka tukuy challwa apikmasinkunawan sukaman manchakurkansapa. Chaypina manchakushpa Pedruka Jesuspa ñawpakninpi kunkurikushpa willarkan: —Maestru, ñukaka uchasapami kani. Chayrayku pinkakuni kanwan tantalla puriyta. * J) Simonka makinwan kayarkansapa challwa apikmasinkunata chikan kanowankunata apashpa yanapak rinankunapa. Chay aypa challwakunawan ishkantin kanowankunata untachirkansapa yaka suminayanankaman. (%Paykunaka Jesusta uyarishpa redninkunata sirichirkansapa. Chaypina aypa challwakunata apirkansapa chay redninkuna llikikunayanankaman. D'Chaypina Simonka willarkan: —Maestru, tuta entero manami niman suk challwata apishkanisapachu. Mana nimata tuta entero apishpaynikunapish willawaptikisapa kashkan sirichishasapa. 2&]Chay aypa runakunata yachachishkanwashana Simontaka willarkan: —Kay kanowaykita ashwanta chawpiyachiy. Chaypi chay rednikikunata sirichiychi challwata apinaykichipa. t%aSuk kanowaka Simonpa karkan. Chay Simonpa kanowanpina Jesuska yaykurkan. Yaykushpana Simontaka willarkan: —Suk tipita chawpiyachipay. Tankapuptinna Jesus chaypi tiyarirkan. Chay kanowamanta Jesuska chay runakunata yachachirkansapa. f$EChashna niti niti kaptinkuna chay kocha mañanpi Jesus kawarkan ishkay atun kanowakunata. Chay kanowakunapika mana nima tiyarkanchu. Challwa apik runakuna kanowankunata sakishpankuna atun redninkunata takshaykarkansapa. *# OSuk diya Genesaret kocha mañanpi Jesuska Tata Diospa rimananta yachachikuykarkan. Chaypina aypa runakuna uyarinayashpankuna tankanakushpa Jesusta nitirkansapa. "1,Chashna willashpankuna Jesuska tukuy judiyu runakunapa llaktankunapi yachachikuypi purirkan. Tantanakunankuna wasikunapi yachachikurkan.O!+Chaypina Jesuska willarkansapa: —Chikan llaktakunapipish kay alli kushichina rimanata yachachikunayni tiyan. Tata Dioska kachamuwashkami tukuy runakunata yachachinaynipa alli kamachikuk kananta.  w*Chaymanta pakariykaptin Jesus chay llaktamanta llukshishpa rirkan suk chunlla likidu pampaman. Chayman riptin aypa runakuna maskarkansapa. Sukaman maskashpana tarirkansapa. Willarkansapa ama ni mayta suchushpa llaktankunallapi kiparinanpa. "=)Chaymanta aypa runakunamanta Jesuska supaykunata llukshichirkan. Chay supaykuna llukshishpankuna kaparishpa rimarkansapa: —¡Kanka Tata Diospa wambranmi kanki! Chashna willaptinkuna Jesuska piñayashpa willarkansapa: —¡Upallaychi! Jesus mana munarkanchu supaykuna nimata willanankunapa. Paykunaka yacharkansapa Jesus Tata Diosmanta shamudu salvakuk runa kananta. Aypa llaktakunapi Jesus yachachikurkan. hI(Chaymanta inti yaykuptin Jesusman aypa runakuna unkudu familyankunata pusharkansapa. Paykuna rikchak laya unkuyuk karkansapa. Chaypina Jesuska chay unkudukunapa umankunapi makinta churashpa tukuyta alliyachirkansapa. 5c'Chashna willaptinkunana Jesuska chay unkudu warmipa ladunpi shayarishpa kumurayarkan. Kumurayashpa sinchita willarkan kalentoran chiriyananpa. Chaypina kalentoranka raslla chiriyarkan. Chay warmika atarishpa paykunapa mikunankunata rurashpa kararkansapa. Jesus aypa unkudu runakunata alliyachirkan. |q&Chaymanta Jesuska chay tantanakunankuna wasimanta llukshishpa rirkan yaykuk Simon Pedrupa wasinpi. Chaypi Simonpa suedran kalentorawan unkudu karkan. Pay unkudu kaptinna familyankuna Jesusta willarkansapa kalentoranta chiriyachipunanpa. .U%Chaymanta chay runakuna famakurkansapa tukuy llaktakunapi Jesus supayta sinchita willashpa runamanta llukshichishkanta. Jesus Pedrupa suedranta alliyachirkan. )K$Chayta kawashpa runakunaka sukaman manchakurkansapa. Chaypina willanakurkansapa: —Kay Jesuska sinchi kamachikuk kashpa atipan supaykunatapish llukshichiyta. #Chashna chay supay willaptin Jesuska piñayashpa willarkan: —¡Upallayayna! ¡Kunanlla kay runamanta llukshiy! Chashna Jesus willaptinna tukuy pi kawaykaptinkuna supayka chay unkudutaka waktakurkan. Chaypina mana nimanachishpanachu paymanta llukshirkan. I "—¿Imapatí ñukaykunamanka shamushkanki, Nasaretmanta Jesus? ¡Sakiwaysapa! ¿Mana tukuyniyuk ninamanchu kachawanayaykankisapa? Ñukaka yachani Tata Diosmanta shamudu runa kanaykita. !!Chaypi tiyarkan suk unkudu runa. Payka supayuk karkan. Jesus yachachikuptin uyarishpana chay supay sinchita rimakushpa Jesusta willarkan: s_ Chaypi allita yachachikuptin runakuna sukaman almirarkansapa sinchi kamachikuk runashina yachachikuptin. 2]Chaymanta Jesuska Nasaret llaktamanta llukshishpa rirkan Galilea parti llakta Kapernaumman. Chaypina samana diya kaptin tantanakunankuna wasipi yachachikuykarkan. s_Chaypina Jesuska chay aypa runakunapa chawpinkunata pasashpa rirkan. Jesus supayuk runata alliyachirkan. A{Paykunaka llaktankunamanta Jesusta pusharkansapa suk manllayba waykuman. Chay waykuka karkan chay llakta washanman. Chayman pushashpankuna wañuchinayarkansapa altumanta tankakushpa. r]Chashna Jesus yachachikuptin uyarishpana chay wasipi tantanakudu runakuna sukaman piñakurkansapa. Chaymanta ñawpa alli yachachikuk Eliseopa tiempunpi Siria partipi kawsarkan suk sinchi kamachikuk runa. Paypa shutin karkan Naaman. Chay kamachikuk runa lasaru unkuyuk karkan. Chaypina yachachikuk Eliseoka paytaka alliyachirkan. Deverasmi llaktankunapi aypa runakuna chay unkuywan karkansapa. Eliseoka mana paykunataka alliyachirkansapachu mana Tata Diosta kreyiptinkuna. H Ñawpa alli yachachikuk Eliyas yachachikushkan tiempu kimsa wata sokta killata mana nima tamyarkanchu. Chashna mana tamyaptin tukuy Israel llaktapi sinchi yarkay tiempu karkan. Chay yarkay tiempupi Tata Dios Eliyasta kacharkan Sidon llakta ladunpi. Eliyasta kacharkan chay Sareta llaktapi kawsak viyuda warmiman payna Eliyasta karananpa. Deverasmi kikin Israel llaktanpi aypa viyudakuna tiyarkan. Mana paykunamanchu Tata Dios Eliyasta kacharkan.  Kunan allita willaykichi. Tata Diospa rimananta yachachikuk runa kikin llaktanpi yachachikuptin llaktamasinkuna mana kreyinsapachu. 3 _Chashna tapunakuptinkuna Jesuska willarkansapa: —Ariya kankunaka mana kreyiwashpa willawaykankichi: “Kanka ampikuk runa kashpaykika kikikilla ampinakuy. Kanka Kapernaum llaktapi milagruta rurashkaykita kay llaktanchipipish ruray yachanaynikunapa Tata Diosmanta shamudu runa kanaykita.”  Chashna Jesus yachachikuptin tukuy runakuna almirashpankuna tapunakurkansapa: —¿Manachu kay runaka Josepa wambran?  }Chaypina willarkansapa: —Kay leyishkayni killkaduka ñukapami rimashka. Ñukaka Tata Dios kachamuwashkan runami kani. & EJesus chay killkaduta leyishkanwasha chay libruta kurkan wasi kuydak runata. Chashna kushpana tiyarirkan. Tiyariptinna tukuy pi paytaka chaparkansapa. _ 7Tata Dios kachamuwashka runakunata willanaynipa sukaman kuyashpa yanapanankunata.” ?w“Tata Diospa Espiritunka ñukatami akllawashka.Willawashka tukuy mana nimayuk llakishpa kawsak runakunata yachachinaynipa.Churawashka paykunata yachachinaynipa kushikushpa kawsanankunapa.Chaymanta kachamuwashka tukuy supaypa makinpi kawsak runakunata salvanaynipasapa.Kachamuwashka mana kawakuk runakunata kawachichinaynipa.Chaymanta kachamuwashka padesik runakunata padesichinankunamanta kichukunaynipa. B}Chay wasi kuydak runa Jesusta suk libruta kurkan. Chay libruka karkan ñawpa yachachikuk Isaiyaspa killkashkan. Jesuska chay libruta kicharishpa kay killkaduta tarishpa leyirkan: zmChashna llaktan llaktan yachachikuypi purishpa Jesuska wiñashkan Nasaret llaktanman kutirkan. Chaypi kashpa amañananshina samana diya tantanakunankuna wasiman rirkan. Chay wasipi kashpa shayarirkan Tata Diospa killkadunta leyinanpa. 9kChaymanta chay chunlla chakidu allpamanta Jesus kutirkan Galilea partiman. Tata Diospa Espiritun sukaman yanapaptin rikchak laya yachak karkan. Tukuy llaktakunapi tantanakunankuna wasikunapi Jesuska yachachikurkan. Chashna yachachikuptin tukuy runakuna alabarkansapa. Jesus kutirkan Nasaret llaktanman. I  Chashna Jesus mana kasunayaptin supayka manana yacharkannachu imashnami llullachinka nishpa. Chayrayku suk tiemputa Jesusmanta ashurkan. Galilea partipi Jesus kallarirkan yachachikuyta. H  Chaypina Jesuska supayta willarkan: —Chaymantapish Tata Diospa killkadunpi willawanchi: “Ama nimata yankamanta ruraychichu yachanayashpa Tata Dios yanapawankachu manachu nishpa.” b= Urmanayaptikika paykuna makinkunawan chaskishunkisapa ama rumikunapi mitkakunaykipa.” { Tata Diospa killkadunpi willawanchi: “Tata Dioska angelninkunata willankasapa kanta amachashushpa kuydashunankunapa.  Chashna Jesus willaptinna Jerusalen llaktaman supayka pusharkan. Chaypina Tata Diospa manllayba altu wasin sawanman pushashpa willarkan: —Tata Diospa wambran kashpaykika kay altumanta allpaman wishchunakuy. Urmashpaka manami nimanachinakunkichu. 4~aChashna supay willaptinna Jesuska mana kasushpa willarkan: —Tata Diospa killkadunpi willawanchi: “Señorniki Tata Diosllata kuyay. Payllata sirvishpa kawsay.” } Kanka kunkurikushpa ñukata kuyaway. Chashna kuyawaptikika tukuy chay llaktakunata kanta kushkayki chaypi kamachikuk kanaykipa. +|OChayta kawachishpana willarkan: —Tukuy kay allima kawanayki llaktakuna tukuy chaypi tiyakkuna ñukata kuwashka kaptin kuyki. Ñuka munashkayni runatami kusha. {Chaypina supayka Jesustaka suk urku sawanman pusharkan. Chay urkumanta tukuy allpapi llaktakunata raslla kawachirkan. jzMChashna supay willaptinna Jesuska mana nima kreyishpa willarkan: —Tata Diospa killkadunpi willawanchi: “Tukuy runakuna Tata Diospa rimananta kasushpa kawsanankuna tiyan. Manami panta mikushpallachu kawsankasapa.” ySukaman yarkaptinna supayka willarkan: —Kanka Tata Diospa wambran kashpaykika kay rumita willay pan tukunanpa chayta mikunaykipa. 7xgChaypi kashpana chusku chunka diyata Jesuska mana nimata mikurkanchu. Supay tukuy chay diyakunata Jesusta mana allikunata rurachinayarkan. Chaypina Jesus sukaman yarkarkan. &w GJesus bawtisakushkanwasha Tata Diospa Espiritun atipachiptin Jordan yakumanta kutirkan. Chaypina chunlla chakidu allpaman Tata Diospa Espiritunka pusharkan. v&Kaynanka karkan Enospa wambran. Enoska karkan Setpa wambran. Setka karkan Adanpa wambran. Adanka karkan Tata Diospa wambran.9uk%Lamekka karkan Matusalenpa wambran. Matusalenka karkan Enokpa wambran. Enokka karkan Jaredpa wambran. Jaredka karkan Mahalalelpa wambran. Mahalalelka karkan Kaynanpa wambran. %tC$Salaka karkan Kaynanpa wambran. Kaynanka karkan Arfakapa wambran. Arfakaka karkan Sempa wambran. Semka karkan Noepa wambran. Noeka karkan Lamekpa wambran. )sK#Nakorka karkan Serukpa wambran. Serukka karkan Ragawpa wambran. Ragawka karkan Pelekpa wambran. Pelekka karkan Heberpa wambran. Heberka karkan Salapa wambran. +rO"Judaka karkan Jakobopa wambran. Jakoboka karkan Isakpa wambran. Isakka karkan Abrahampa wambran. Abrahamka karkan Tarepa wambran. Tareka karkan Nakorpa wambran. Nq!Naasonka karkan Aminadabpa wambran. Aminadabka karkan Adminpa wambran. Adminka karkan Arnipa wambran. Arnika karkan Esrompa wambran. Esromka karkan Farespa wambran. Fareska karkan Judapa wambran. Ep Natanka karkan Davidpa wambran. Davidka karkan Isayipa wambran. Isayika karkan Obedpa wambran. Obedka karkan Boospa wambran. Booska karkan Salapa wambran. Salaka karkan Naasonpa wambran. oEliakimka karkan Meleapa wambran. Meleaka karkan Menapa wambran. Menaka karkan Matatapa wambran. Matataka karkan Natanpa wambran. )nKLevika karkan Simeonpa wambran. Simeonka karkan Judapa wambran. Judaka karkan Josepa wambran. Joseka karkan Jonampa wambran. Jonamka karkan Eliakimpa wambran. *mMErka karkan Josuepa wambran. Josueka karkan Elieserpa wambran. Elieserka karkan Jorimpa wambran. Jorimka karkan Matatpa wambran. Matatka karkan Levipa wambran. &lENerika karkan Melkipa wambran. Melkika karkan Adipa wambran. Adika karkan Kosampa wambran. Kosamka karkan Elmadampa wambran. Elmadamka karkan Erpa wambran. ;koChay Judaka karkan Joananpa wambran. Joananka karkan Resapa wambran. Resaka karkan Sorobabelpa wambran. Sorobabelka karkan Salatielpa wambran. Salatielka karkan Neripa wambran. /jWNagayka karkan Maatpa wambran. Maatka karkan Matatiyaspa wambran. Matatiyaska karkan Semeypa wambran. Semeyka karkan Josekpa wambran. Josekka karkan Judapa wambran. 7igChaymanta Joseka karkan Matatiyaspa wambran. Matatiyaska karkan Amospa wambran. Amoska karkan Nahunpa wambran. Nahunka karkan Eslipa wambran. Eslika karkan Nagaypa wambran. #h?Elika karkan Matatpa wambran. Matatka karkan Levipa wambran. Levika karkan Melkipa wambran. Melkika karkan Janapa wambran. Janaka karkan Josepa wambran. g7Jesuska kimsa chunka watayuk kashpa kallarirkan yachachikuyta. Tukuy runakuna yuyarkansapa Josepa wambran kananta. Joseka karkan Elipa wambran. vfeChaypina sielu kicharinakuptin Tata Diospa Espiritun iden urpayshina urayamurkan Jesuspi tiyarik. Chashna orana sielumanta Tatan Dios Jesusta willarkan: —Kanka kuyanayni wambraynimi kanki. Sukamanmi kushichiwanki. Jesuspa awilunkuna. ?ewManarapish Herodes karselpi Juanta wichkachiptin aypa runakunata bawtisayllapi katirkan. Jesuspish rirkan Juan bawtisananpa. Jesus bawtisakushkanwasha Tatan Dioswan parlarkan. d-Chashna piñayaptinpish Herodeska mana allita rurayllapi katirkan. Mana alli rurak kashpa karselpi Juantaka wichkachirkan. Jesus bawtisakurkan. OcChaymanta Juanka chay sinchi kamachikuk Herodesta piñayarkan wawkin Felipipa warmin Herodiyaswan uchallikushpa kawsaykaptin. Chaymanta piñayarkan aypa mana allikunata rurashpa kawsaykaptin. xbiChashna aypata yachachikushpa Juan chay runakunata willarkansapa Tata Dios kachamushkan runa shamunanta. >auTriguta waktashpa murukunata surkunchi. Chaypina murukunata wakaychanchi. Trigupa tullunkunata wishchushpa rupachinchi. Chay ñukamanta ashwan yachaysapa runaka trigu murukunata surkuk runashinami. Paymi tukuy kreyik runakunata allita kuydan. Mana kreyik runakunata churankasapa mana tukuyniyuk ninapi. ,`QChayta uyarishpa Juan willarkansapa: —Ñukaka yakullawanmi bawtisaykichi. Chaymanta washaynita shamun ñukamanta ashwan alli yachachikuk runa. Payka Tata Diospa Espiritunwan bawtisashunkichi. Chay Espiritunka rawraykak ninawanshina bawtisashunkichi uchaykichimanta pichashunaykichipa. Chay yachachikuk runaka ñukamanta tukuy laya ashwan alli yachachikukmi. Ñukaka mana animukunichu ushutan waskanta paskayta. -_SAypa runakuna Tata Dios kachamushkan salvakuk runata shuyashpa kawsaykarkansapa. Paykuna tapunakurkansapa: —Ichará kay Juanka Tata Dios kachamushkan runa. }^sChaymanta soldadukuna ladunchashpankuna Juanta tapurkansapa: —Ñukaykunapish ¿imatatí rurashasapa Tata Dios kastigumanta salvawanankunapa? Chashna tapuptinkuna Juanka willarkansapa: —Ama ni pita ima tiyapukninta kichuychichu. Ama ni pita llullakushpa chatashpa nimata kichuychichu. Chaymanta kamachishuknikichi pagarashushkaykichillawan kushikushpa kawsaychi. ] Chaypina Juan willarkansapa: —Romano gobiernu willashushkaykichillata kobrakuychi. Ama kankunapawanka kobrakuychichu. b\= Chaymanta romano gobiernupa kullki chaskikuk runakuna Juanta laduncharkansapa bawtisakuyta munashpankuna. Paykuna Juanta willarkansapa: —Maestru ¿imatatí rurashasapa Tata Dios kastigumanta salvawanankunapa? F[ Chaypina Juanka willarkansapa: —Ishkay llachapayuk kashpaykichi mana llachapayuk runata suk llachapaykichita kuychi. Chaymanta mikunaykichi tiyaptin mana mikunayuk runata karaychi. Z  Chashna Juan yachachikuptin chay runakuna tapurkansapa: —¿Imatatí rurashasapa Tata Dios kastigumanta salvawanankunapa? 3Y_ Suk kaspi mana allita wayuchakuptinka doyñun sapinpi achawan kuchushpa rupachin. Chashnami Tata Dioska kankunata mana alli rurashkaykichirayku utkana kastigashunkichi. XAllita rurashpa kawsanaykichi tiyan tukuy kawashuknikichi yachanankunapa Tata Diosta kreyishpana kawsaykanaykichita. Ama kikikichilla llullachinakushpa rimaychichu: Ñukaykuna ñawpa tiempu awiluynikuna Abrahammanta miradu kaptinikuna Tata Dios kastiguynikunamanta salvawankasapa nishpa. Allita willaykichi Tata Dios kay rumikunamantapish atipanman Abrahampa mirakninta rurayta. :WmChashna Juan yachachikuptin aypa runakuna laduncharkansapa munashpa bawtisanankunapa. Juanka paykunata willarkansapa: —Kankuna llulla likidu kankichi. Tata Dios tukuy mana alli rurak runakunata sukaman kastiganan tiyan. Kankunaka manami bawtisakushpallachu kishpinkichi Tata Diospa kastigunmanta. rV]Kankuna allita kawsaptikichi tukuy runakuna Tata Dios kachamushkan salvakuk runata riksinkasapa.’ ” U/Tukuy ñannikichipa rarkanta allpachaychi.Tukuy ñannikichipa urkukunata pampayachiychi.Tukuy wiksu wiksu ñannikichita kuskachaychi.Kankuna uchallikushpa kawsashpaykichi mana alli ñanshina kankichi.Amana ñawpashina uchallikushpa kawsaychinachu. TÑawpa tiempu yachachikuk Isaiyas Tata Diospa rimananta killkarkan:“Chunlla chakidu allpapi suk runa sinchita rimashpa kashna yachachikunka:‘Tata Dios kachamushkan runa yachachikuyta kallarinanpa kankuna suk kuska ñanta kichariychi. %SCChashna Tata Dios willaptinna chay Jordan yaku mañanpi tiyak llaktakunapi yachachikuypi purirkan. Chay llaktakunapi kawsak runakunata yachachirkansapa tukuy mana alli rurashkankunamanta wananankunapa. Yachachirkansapa tukuy uchankunata Tata Dios perdonaptinkuna bawtisakunankunapa. iRKChaymanta Anas Kayfaswan tukuy saserdotekunapa ashwan sinchi kamachikukninkuna karkansapa. Chaymanta Sakariyaspa wambran Juan chunlla chakidu allpapi kawsarkan. Chaypi kawsaptinna Tata Dioska willarkan yachachikuk rinanpa. Q Jesus atun runa kaptinna tukuy kamachikuk runakunamanta Tiberio ashwan sinchi kamachikuk karkan. Chay Tiberioka chunka pichka watatana kamachikuk karkan. Chay tiempu Judea partipi Ponsio Pilato kamachikuk karkan. Galilea partipi Herodes kamachikuk karkan. Iturea partipi Trakonite partipi Herodespa wawkin Felipi kamachikuk karkan. Abilinia partipi Lisanias kamachikuk karkan. P4Jesuska ashwan yuyaylla untadu wiñarkan Tata Dios yanapaptin. Chashna alli yuyayuk kaptin tukuy runakuna payta munarkansapa.2O]3Chaypina Jesuska paykunawan Nasaret llaktaman kutirkan. Chaypina paykunata tukuy layapi kasushpa kawsarkan. Mariyaka wawan willashkanta tukuyta shunkunpi wakaycharkan. iNK2Chashna willaptinna paykuna mana entiendirkansapachu imapami chashnaka willansapa nishpa. M91Chashna willaptinna Jesus willarkan: —¿Imapati maskawashkankichi? Ñuka Tatayni willawashkanta ruranayni tiyan. ¿Manachu chayta yachankichi? L}0Chashna chay runakunawan tantalla sukaman parlaykaptinkuna tarishpa mamanka kusanwan sukaman almirarkansapa. Chaypina mamanka willarkan: —Wawituyni ¿imapati washaynikunamanta kiparishkanki? Ñukaykuna sukaman llakishpaynikuna maskamuykaykisapa. ;Ko/Chashna Jesus paykunawan parlaptinkuna chay yachachikuk runakunaka sukaman almirarkansapa alli yachaysapa kaptin. Almirarkansapa Tata Diospa rimananta sukaman allita yachaptin. ~Ju.Chaypina kimsa diyata maskashpana Tata Diospa wasinpi Jesustaka tarirkansapa. Payka Tatan Diospa rimananta yachachikuk runakunapa chawpinkunapi tiyaridu karkan. Chaypi yachachikuptinkuna Jesuska paykunata uyariykarkansapa tapuykarkansapa. aI;-Sukaman maskashpa mana tarirkansapachu. Mana tarishpa kutirkansapa Jerusalenpi maskak. WH',Mariya kusanwan llaktamasinkunawan puriykananta yuyashpa mana watukushpankuna suk diyata purirkansapa. Amusayaykaptinna Jesusta chayrak watukushpana llaktamasinkunapi ayllunkunapi ñanllapi maskarkansapa. ;Go+Chay fiesta tukuptinna wasinkunaman tukuy runakuna kutiptinkuna wayna Jesuska Jerusalenpi kiparirkan. Chashna kipariptin Mariya kusanwan yuyarkansapa washankunata katiykananta. pFY*Chaymanta Jesus chunka ishkay watayuk kaptinna maman tatan payta pusharkansapa Jerusalenpi fiestakuk. WE')Kada wata Jerusalenman Mariyaka kusanwan riksapa Paskua fiestata pasak. >Du(Chaypi kawsaptinkuna Jesuska allita wiñarkan. Tata Dios payta sukaman yanapaptin sukaman yuyaylla untadu yachaysapa likidu karkan. Jesus wayna kashpa Tata Diospa wasinman rirkan. :Cm'Chaymanta Tata Diospa killkadunpi willashkanta rurashpankuna Nasaret llaktanman Mariyawan Jose Jesusta pushashpa kutirkansapa. Chay Nasaret llakta Galilea partipi karkan. {Bo&Chay yachachikuk Ana tarirkan Simeonta Mariyawan Josewan parlaykaptin. Paykunata tarishpa wambra Jesusta kawashpa Tata Diosta sukaman agradesirkan. Chaypi tiyarkan Jerusalen llaktata salvak runata shuyak runakuna. Tukuy paykunata Ana willarkansapa chay wambra Jesus shuyashkankuna salvakuk runa kananta. Nasaret llaktaman Mariyawan Jose Jesusta pushashpa kutirkansapa. IA %Chay warmika pusak chunka chusku watata viyudana karkan. Payka Tata Diospa wasinmanta mana llukshishpa suk diyakuna mana mikushpa kawsarkan. Diyapi tutapi Tata Diosta orashpa sirvirkan. z@m$Chaymanta Tata Diospa wasinpi tiyarkan suk alli yachachikuk warmi. Paypa shutin karkan Ana. Tatanka karkan Fanuel. Ñawpa awilun karkan Aser. Payka shipashlla kashpa kasararkan. Chaymanta kanchis wata kasarashkanwasha kusan wañurkan. V?%#Wawaykika tukuy runakunata riksichinkasapa ima layami yuyayninkuna nishpa. Aypa runakuna wawaykita mana kreyishpa chikniptinkuna kanka sukaman llakishpa turbakunki. Chashna Simeonka Mariyataka willarkan. 8>i"Chaypina Simeonka Tata Diosta roygarkan paykunata yanapanankunapa. Chaymanta Jesuspa mamantaka willarkan: —Israel llaktamanta aypa runakuna wawaykita chiknishpa rimankasapa mana alli kananta. Tukuy paykunata Tata Dioska kastigankasapa. Chaymanta wawaykita kreyik runakunata Tata Dios perdonankasapa. [=/!Chashna Simeon willaptin uyarishpana Mariya Josewan sukaman almirarkansapa. 5<c Payka alli lusshina tukuy runakunata yachachinkasapa kanta kuyashushpa kawsanankunapa.Chaypina runakuna yachankasapa israel runakunamanta salvakuk runa shamushkanta. W;'Tukuy llaktakunamanta aypa runakuna yachankasapa salvakuk runa kananta. M:Ñami kawashkanina kay salvakuk kachamushkayki wambraykitaka. 39_A Tata Dios, kanka willawashkanki manara wañushpaynira kachamushkayki wambraykita kawanaynipa.Kunanka kushikushpana wañusha.Ñami paytaka kawashkanina. z8mChaypi chayashpa Simeonka chay wambrata markarkan. Payta markashpa Tata Diosta sukaman kuyashpa willarkan: 7Mariyaka Josewan wambra Jesusta pusharkansapa Tata Diospa wasinman. Chayman pusharkansapa Tata Diospa killkadunpi willashkankunata kasushpankuna. Chaypina Tata Diospa Espiritun Simeonta willarkan Tata Diospa wasinman rinanpa chay wambrata riksik. 6Chayrayku Tata Diospa Espiritun Simeontaka willarkan: “Manara wañushpaykira Tata Diospa kachamushkan salvakuk runata kawanki.” j5MChay pacha Jerusalenpi kawsarkan suk runa Simeon. Tata Diospa Espiritun yanapaptin payka alli rurak runa karkan. Tata Diosta sukaman kuyashpa kawsak. Payka israelmasinkunapa salvakukninkuna runata sukaman shuyaykarkan. f4EChaymanta Tata Diospa killkadunpi riman mana ishkay rimarikuykunata apashpa ishkay urpaykunata apanankunapa Tata Diosta kuyashpa kunankunapa. Chayrayku Mariya Josewan wambra Jesusta pushashpa ishkay urpayta aparkansapa. O3Tata Dios ñawpa killkadunpi rimarkan: “Tukuy piwi wambra ullku nasiptin ñukapami kanan tiyan.” Chayta Tata Dios rimashkanrayku Mariyaka Josewan chay wambrata pusharkansapa Tata Diosta kukna. 27Wambran nasishkan diyamanta chusku chunka diyata wasinmanta Mariyaka mana llukshirkanchu. Chay diyakuna paktaptinna ñawpa Moisespa killkadunpi willashkanta kasushpa allita armakurkan. Armakushkanwasha Mariyaka Josewan wambrata Jerusalenman pusharkansapa Tata Diosta kuk. 1{Chaymanta chay wambra pusak diyayuk kaptinna pishkitun punta karapanta tipichipurkansapa señaladu kananpa. Chaypina shutiyachirkansapa Jesus shutin kananpa. Manarapish Mariya okupada kaptin chay angel willarkan wawanpa shutin Jesus kananpa. 0Chaypina chay ovejakuna kuydak runakuna Tata Diosta sukaman kuyashpa alabarkansapa. Paykunaka sukaman almirarkansapa chay angel willashkankunatashina kawashpankuna. Kushikushpa chay ovejankuna kuydanankunaman kutirkansapa. Paykuna kutiptinkuna Mariya tukuy willashkankunata shunkullikushpa kuti kuti allita yuyaykurkan. Tata Diospa wasinman Josewan Mariya Jesusta pusharkansapa. / G.Chayta uyarishpankuna tukuy runakuna sukaman almirarkansapa. c-?Chay runakuna wambrata kawashpankuna tukuy pita parlachirkansapa angel willashkankunata. ,Chay runakuna utkakushpa rishpankuna tarirkansapa chay wambrata oveja wasinpi sirichiduta Mariya Jose kuydaykaptin. F+Chay angelkuna kantashkankunawasha sieluman kutirkansapa. Chaypina chay runakuna sukwan sukwan parlanakurkansapa: —Akuychina Belen llaktaman chay angel willawashkanchikunata kawak. *-Altu sielupi kawsak Tata Diosta kuyashpa alabaypachi.Tata Dios allpapi kawsak runakunata kuyansapa.Chayrayku payka kushichishunkichi. )5 Chashna angel willaykaptin sielumanta aypa angelkuna rikurimurkansapa. Tukuy paykuna sukaman Tata Diosta kushichishpankuna willarkansapa: q([ Rillaychi chay wambrata riksik. Paytaka tarinkichimi pintunanwan wankuduta ovejakuna wasinpi siriduta. '! Kunan tuta ñawpa kamachikuk Davidpa Belen llaktanpi salvashuknikichi ñami nasishkana. Payka Tata Dios kachamushkan sinchi kamachikukmi. +&O Paykunata angelka willarkansapa: —Tata Diosmantami suk alli rimanata willaykichi. Kayta uyarishpa tukuy runakuna kushikunkichi. Chayrayku ama manchakuychichu. &%E Chay runakunapi Tata Diospa angelnin raslla rikurimuptin sukaman allimata llipyarkan. Chayta kawashpa ovejakuna kuydak runakunaka sukaman manchakurkansapa. k$OBelen llakta ladunpi Jesus nasinan tuta suk pastupi runakuna ovejankunata kuydaykarkansapa. #Belen llaktapi chayashpankuna mana niman suk wasita tarirkansapachu chaypi chayanankunapa. Chashna mana nima wasita tarishpankuna ovejakuna wasinpi chayarkansapa. Chaypi kaptinkuna Mariyapa paktamurkan wawayanan tiempu. Wawayarkan piwi wawanta. Mariyaka wawantaka pintunankunawan wankushpa ovejakuna wasinpi sirichirkan. Angelkuna ovejakuna kuydak runakunata Jesus nasishkanta willarkansapa. "!5Chay tiempu Joseka Mariyawan kasaranankunapa mañaduna karkan. Mariya okupada kashpa Josewan tantallana rirkan shutinkunata killkachinakunankunapa. L Chay pacha Joseka Galilea partipi Nasaret llaktapi kawsaykarkan. Paymi karkan ñawpa kamachikuk Davidmanta mirashkan runa. Chay ñawpa kamachikuk Davidka Judea partipi Belen llaktamanta karkan. Chayrayku Nasaret llaktamanta Joseka rirkan chay ñawpa awilun Davidpa Belen llaktanman. Chaypi rirkan shutinta killkachinakuk. {oSesar Augustoka kamachikurkan tukuy runakuna kikinkunapa llaktankunaman rinankunapa shutinkunata killkachinakuk. s_Chashna Sesar kallarinan kuti tukuy runakunata yupachiptin Siria partipi Sirenio kamachikuk runa karkan.  {Chay tiempu Sesar Augusto tukuy kamachikukkunamanta ashwan sinchi kamachikuk karkan. Payka kamachikurkan tukuy runakuna kikinkunapa llaktankunapi shutinkunata killkachinakunankunapa. Sesar Augusto yachanayarkan mashna runakunami tiyansapa nishpa. " ?PChaymanta wambran Juan Tata Diosta allita riksishpa wiñarkan. Payka israelmasinkunata yachachinan diyakaman chunlla chakidu allpapi kawsarkan. OPaymi lusichiwashpanchikuna mana alli rurashkanchikunata riksichiwashunchisapa.Yachachiwashunchisapa amana yana likidu tutapishina purinanchikunapa.Yachachiwashunchisapa sukaman allita kushikushpa kawsananchikunapa. Chayta Sakariyas kushikushpa rimarkan. V 'NTata Diosninchi sukaman kuyawashpanchikuna kanta kachamushushka yachachikunaykipa sielumanta chaylla wambranta kachamushkanta.Payka yachachiwashpanchikuna inti llipyakshina lusichiwashunchisapa. e EMIsraelmasinchikunata yachachinkiTata Dios uchankunata perdonashpa salvanankunata. l SLChaymanta munanayni wambrayni, rikchak laya yachak Tata Dioska kanta kachashunki rimananta yachachikunaykipa.Manarapish Tata Dios kachamushkan runa shamuptin kanka allita yachachikunki runakuna payta chaskinankunapa. t cKWañunanchi diyakaman Tata Diospa ñawpakninpi allillata rurashpa payllata kasushpa kawsashunchisapa. < sJChay paktuta rurashkanrayku chikniwakninchi runakunamanta salvawanchisapa.Chayrayku kushikushpa mana ni pita manchashpa Tata Diospa munananta rurashpa kawsashunchisapa. ; sITata Dios jurashpa Abramwan paktuta rurarkan.  5HChaymanta yachachirkansapa Tata Dios awilunchikunata kuyashpa yanapanankunata.Tata Dioska rurashkan paktuta mana kunkashpa ruranan tiyan. X +GPaykuna killkarkansapa chikniwakninchi runakunamanta salvawananchikunapa. z oFÑawpa tiempu alli yachachikuk runakuna yachachikurkansapa Tata Dios suk alli salvakuk runata kachamunanta. { qETata Dios sirvik Davidmanta mirashkan runata kachamushka.Payka tukuy laya atipak salvawakninchi runami.  #DIsrael runakuna kaptinchikuna Tata Diosninchika ñami shamushkana salvawananchikunapana.Chashna shamuptinna akuychi alabaypachi. w iCTata Diospa Espiritun yachachiptin chay wambrapa tatan Sakariyaska llaktamasinkunata willarkansapa: v gBChayta uyarik runakuna sukwan sukwan parlarkansapa: —Tata Dioska chay wambrataka sukaman kuyashpa almirana layata rurashpa yanapashka. Payka wiñashpaka rikchak laya yachakmi kanka. Sakariyas kushikuyninwan Tata Diosta alabarkan. T  #AChashna Sakariyas rimakuptin uyarishpana tukuy llaktamasinkuna sukaman almirarkansapa. Paykuna tukuy chay urku llaktakunapi kawsak runakunata parlachirkansapa imashnami chay wambra nasishka nishpa. @  {@Sakariyas killkakushkanwasha mana rimakuyta atipashkanmanta kashkan rimakurkan. Chaypina kushikuypuru Tata Diosta alabashpa willarkan: —Kanka, Tata Dios, tukuy laya yachakmi kanki. V  '?Chashna tapuptinkuna suk tablata mañarkan wambranpa shutinta killkananpa. Chaypina killkakurkan: “Kay wambraynipa shutinka Juanmi.” Chayta killkakuptin tukuy ayllunkunaka sukaman almirarkansapa. ,}|D{z y|xbwvZutsrqp=on}m_lNkjBiniggfeXdvcba`_^]\[ZZCYVXX WTata Diospa rimananta kushikuypuru chaskik runakunaka rumisapa allpapi urmak murukunashinami. Chashna kushikuypuru kreyishpankunapish mana sapiyukshina kashpana suk tiempullata Tata Diosta katinsapa. Paykunaka nanayta llakita mallishpana manana munansapanachu Tata Diosta katiyta. 8 Chaymanta aypa runakuna Tata Diospa rimananta uyarishpapish mana allitachu shunkullikunsapa. Chay runakunaka sarudu sinchi allpashinami. Supay chay murukunata mikuk pishkillukunashina llullachishpa pantachichin ama Tata Diosta kreyishpa salvadu kanankunapa. w7g Jesuska yachachikuyllapi katirkan: —Kashna chay ejemplu riman: Tata Diospa rimananka murukunashinami. 69 Chashna tapuptinkuna Jesuska willarkansapa: —Tata Dios yachachishuykankichi paypa mandunpi yaykunaykichita. Manara yachachishushkaykichita ñami yachachishuykankichina. Chay mana kreyiwakkunata ejemplukunata yachachinisapa kawashpapish mana kawakuk runakunashina kiparinankunapa. Uyarishpapish mana uyarikukshina kiparikunankunapa. Jesus yachachikurkan runakuna rikchak laya allpashina kanankunata. ?5w Jesus yachachikuptinna disipulunkuna yachachikunanta mana entiendishpankuna tapurkansapa: —¿Imatatí yachachiwanayankisapa chay muru tarpudupa ejempluta willawashpaykisapa? 4 Suk murukuna urmarkansapa allima allpapi. Chaykunaka sukaman allimata wiñashpa aypata wayuchakurkansapa. Suk murumanta pachakta wayuchakurkan. Chaykunata yachachishpankuna Jesuska sinchita rimakushpa willarkansapa: —Kankuna uyarikuk kashpaykichika kay yachachikunaynita allita rinrillikuychi. Jesus disipulunkunata willarkansapa imaraykumi ejemplukunawan yachachikuykarkan nishpa. 3Suk murukuna urmarkansapa kashasapa kiwa ukunpi. Chaypi wiñaykaptinkuna chay kashasapa kiwakuna makarkansapa chakinankaman. *2MSuk murukuna urmarkansapa rumisapa allpapi. Chay rumisapa allpapi murukuna urmaptin tipillata wiñarkan. Chaymanta chakirkansapa mana ñupu ñupu allpa kaptin. b1=—Suk runa rirkan tarpukuk. Murukunata shikwashpa tarpuptin sukkuna urmarkansapa ñanpi. Chay ñanka sukaman sarudu kashpa sinchi allpa karkan. Chay sinchi allpapi murukuna urmaptin pishkillukuna mikurkansapa. ;0oJesus yachachikuypi puriptin aypa runakuna llaktankunamanta llukshirkansapa kawanayashpankuna. Chay aypa runakuna tantanakuptinkuna Jesuska suk ejempluta parlachirkansapa: C/Chaymanta suk warmi Juana Jesusta katirkan. Juanapa kusanpa shutin karkan Kusa. Chay runa Kusa karkan sinchi awtoridar Herodespa atun wasinpi kamachikuk. Chaymanta Susanawan aypa warmikunapish Jesusta katirkansapa tiyapunankunawan tukuy layapi yanapashpankuna. Jesus tarpudu murukunapa ejemplunta yachachikurkan. k.OJesus unkuyninmanta alliyachishkan warmikuna payta yanapaypi katirkansapa. Sukkunata alliyachirkansapa supaykunata llukshichishpa. Mariya Magdalenapish Jesustaka katirkan. Paymanta Jesuska kanchis supaykunata llukshichirkan. Q- Chaymanta Jesus aypa llaktakunapi yachachikuypi purirkan. Payka tukuy runakunata willarkansapa Tata Dios sukaman alli kamachikuk kananta. Chay chunka ishkay disipulunkunaka paywan tantalla puriksapa. @,y2Chayta uyarishpana Jesuska chay warmitaka willarkan: —Kanmi tukuy shunkuykimantapacha kreyiwashkanki. Chayrayku tukuy uchaykita perdonani. Kushikushpana rillay wasikiman.>+u1Chashna Jesus willaptinna konvidadu runakuna sukwan sukwan tapunakurkansapa: —¿Imashnatí kay runaka atipan uchakunata perdonayta? Tata Diosllami atipan uchata perdonayta. k*O0Chashna Simonta willashpa Jesuska chay warmitaka willarkan: —Uchaykikunamanta perdonayki. j)M/Payka yachan tukuy uchankunata perdonanaynita. Chayrayku sukaman kuyawashpa chakinita mayllapashka. Kanka yuyanakunki pishillata uchayuk kanaykita. Chayrayku mana munankichu perdonanaynipa. Chayrayku mana yakachu kuyawanki. (.Chaymanta kanka mishkilla wirata mana nima umaynipi ichashkankichu. Kay warmika chay mishkilla asnak wirata chakini sawanpi ichashka. r']-Kanka mana nima muchawashkankichu. Kay warmika wasikipi chayamushkaynimantapacha chakinipi muchawashka. %&C,Chaypina Jesuska chay warmita chapashpa Simonta willarkan: —¿Kawashkankichu kay warmi chakinita mayllaptin? Wasikipi chayaptini kanka mana yakuta kuwashkankichu chakinita mayllanaynipa. Kay warmika ñawin illiwan chakinita mayllapashka. Chaymanta chukchanwan chakichipashka. \%1+Chashna Jesus willaptinna Simonka willarkan: —Ñukaka yuyani chay ashwan aypa kullkita surkushkan runa ashwan allita patronta kuyananta. Chashna willaptinna Jesuska willarkan: —Allitami ayniwashkanki. 8$i*Chaymanta chay patronka kutichinankunapa willaptinna mana nima kullkiyukchu karkansapa kutichikunankunapa. Paykuna mana kutichiyta atipaptinkuna chay patronka ishkantinkunata perdonarkansapa ama kutichinankunapa. Kunanka willaway. ¿Maykan kullkita debikuk runatí chay patrontaka ashwan allita kuyan? [#/)Chashna chay fariseo runa willaptinna Jesuska willarkan: —Ishkay runakuna suk patronmanta kullkita prestadu surkurkansapa. Suk runa surkurkan pichka pachak kullkita. Sukka surkurkan pichka chunkallata. +"O(Jesus yuyayninta yachashpa willarkan: —Simon, suk imata willanayayki. Chaypina chay fariseoka aynirkan: —Maestru, suk imata willawanayashpaka willaway. F!'Chayta kawashpana chay konvidak fariseoka shunkun ukullapi rimarkan: “Kay Jesuska deveras Tata Diospa rimananta yachachikuk runa kashpaka kay warmita riksinman uchasapa kananta.” y&Chay warmika kumurayashpa Jesuspa chakin kuskapi wakakurkan. Sukaman wakakushpa ñawin illiwan Jesuspa chakinta mayllapurkan. Chukchanllawan chakichipushpa chakinta mucharkan. Chaymanta chay mishkilla asnak wirata Jesuspa chakin sawapi icharkan. ~u%Chay fariseopa llaktanpi suk waynandera warmi kawsarkan. Chay warmika yacharkan chay fariseopa wasinpi Jesus chayashkanta. Chaypina rirkan Jesusta tarik. Suk yurak rumimanta ruradu botellapi mishkilla asnak wirata apashpa Jesusta laduncharkan. %$Chaymanta suk fariseo runa Jesusta konvidarkan wasinpi rinanpa mikuk. Chashna konvidaptin Jesuska rirkan. Chaypina mesapi mikuykarkan. K#Chashna yuyawaptikichipish willaykichi: Tukuy pi allita rurashpa kawsashpankuna runamasinkunata kawachinsapa yachaysapa kanankunata. Suk fariseo runa Jesusta konvidarkan wasinpi mikuk rinanpa. dA"Ñuka sielumanta shamudu runa mikuptini upyaptini kankuna rimankichi mikundero upyandero kanaynita. Chaymanta rimankichi uchasapa runakunapa romano awtoridarkunapa kullki chaskikuk runakunapa purikmasinkuna kanaynita. 5!Kankuna chay pukllak wambrakunashina mana nimawan agradakunkichichu. Juan mana panta mikuptin mana vinuta upyaptin rimankichi supayuk kananta. { Kankunaka plasapi tiyarishpa pukllak wambrakunashinami kankichi. Paykunaka pukllakmasinkunata kaparikunsapa: “Ñukaykuna kenata pukuptinikuna kankuna mana tushushkankichichu. Llakinapa laya kantuta kantaptinikuna mana nima wakashkankichichu.” Chaypina Jesus yachachikuyllapi katirkan: —¿Imashnatí yachachiykichiman? ¿Ima ejempluwantí yachachiykichiman? >uFariseo runakunawan Tata Diospa kamachikunanta yachachikuk runakuna mana munashkasapachu Tata Dios nimapi yanapanankunapa. Chayrayku mana Juanman rishkasapachu bawtisakunankunapa. J Juan yachachikushkanta uyarishpankuna aypa runakuna yacharkansapa Tata Dios alli rurak kananta. Romano gobiernupa kullkinta kobrakuk runakunapish Juanta uyarishpankuna bawtisakurkansapa. oWAllita willaykichi. Chay yachachikuk Juanka tukuy runakunamanta ashwan alli yachakmi. Chashna Juan ashwan alli yachak kaykaptinpish Tata Diospa mandunpi mana nima yachak yuyanakuk runakuna Juanmanta ashwan yachaysapakunami. .UTata Dios killkadunpi Juanpa rimarkan: “Ñukaka suk alli yachachikukta kachasha tukuy runakunata willananpa kachamushkayni runata allita chaskinankunapa.” E¿Imatatí rishkankichi kawak? ¿Alli yachachikuk runatachu? Ariya, deverasmi rishkankichi alli yachachikuk runata kawak. Payka tukuy alli yachachikukkunamanta ashwan alli yachachikukmi. QMana chayta kawak rishpaykichika ¿imatatí rishkankichi kawak? ¿Allima llachapayuk runatachu? Kankunaka yachankichi allima llachapayuk runakuna rinankunata sinchi kamachikukkunapa wasinkunallaman. OJuanpa disipulunkuna kutiptinkuna Jesuska tukuy paywan kiparik runakunata willarkansapa: —¿Imatatí chunlla pampapika rishkankichi kawak? ¿Rishkankichichu pintuta wayra kuyuchiptin kawak? zmChaymanta Juantaka willaychi pipish kashpa mana pinkakushpa ñukata allita kreyiwashpa kushikuypurumi kawsanka. }Chay rikchak laya unkuyuk runakunata alliyachishkanwasha Jesuska chay ishkay runakunata willarkansapa: —Rillaychi Juanta willak tukuy kawashkaykichita tukuy uyarishkaykichita. Willaychi mana kawakuy atipakkunata alliyachishkaynita. Willaychi mana puriy atipakkunata lasaruyak runakunatapish alliyachishkaynita. Ñuka alliyachiptini upa runakunapish uyarikunsapana. Chaymanta willaychi wañudukunata kawsachimushkaynita. Ñuka tukuy mana nimayuk runakunata yachachiykanisapa Tata Dios salvakuk kananta. Mana aynishpara chay diya Jesuska aypa runakunata unkuyninkunamanta nanayninkunamanta alliyachiykarkansapa. Chaymanta supay unkuchishkan runakunata alliyachiykarkan. Chaymanta aypa mana kawakuk runakunapa ñawinkunata alliyachiptin allitana kawakurkansapa. oWJuanpa disipulunkuna Jesusta tapuk rirkansapa. Ladunchashpankuna willarkansapa: —Juan ñukaykunata kachamuwashkasapa tapukniki: ¿Kanchu deveras Tata Diosmanta shamudu runa kanki? Mana kan kaptikika chikanta shuyashasapa.  'Paykunata Jesusman kacharkansapa yachanayashpa pay Tata Diosmanta shamudu runachu manachu nishpa. Mana pay kaptinka chikanta shuyanankunapa. % CChaypina Juanpa disipulunkuna payta willarkansapa Jesus ruraykananta aypa almirana ruranata. Chayta yachashpa Juanka ishkay disipulunkunata kayarkan. @ yTukuy Judea partipi kawsak runakuna yacharkansapa Jesus chay wañudu waynata kawsachimushkanta. Juan Bawtista yachanayarkan Jesus Tata Diosmanta shamudu runachu manachu nishpa. Chayta kawashpankunana tukuy chay aypa runakuna sukaman manchakurkansapa. Tata Diosta alabashpankuna willarkansapa: —Kay wañuduta kawsachimushpa Jesuska sukaman alli yachachikuk runami. Sukkunaka rimarkansapa: —Tata Diosmi shamushka yanapawakninchikuna. % CChashna willaptin chay wañudu waynaka kawsamurkan. Tiyarimushpa kallarirkan rimakuyta. Chaypina Jesuska chay kawsachimushkan waynata mamanta kurkan. RChashna chay warmita willashpa Jesuska wañuduta laduncharkan. Chaypina wañuduta pushaykak runakunaka shayarirkansapa. Jesus wañudupa kamillanta llankashpa willarkan: —Wambrayni, atarimuyna. hI Chaypina Jesuska chay warmita kawashpa sukaman llakichishpa willarkan: —Amana wakakuynachu. c? Jesus chay llaktapi chayashpa kawarkan suk wañuduta pampak pushaykaptinkuna. Chay wañudu karkan viyuda warmipa chaylla wawan. Chay viyudata llakichishpa aypa llaktamasinkuna tantalla riykarkansapa wañuduta pampak. .U Jesus chay kapitanpa wiwachunta alliyachishkanwasha Nayin llaktaman rirkan. Chay llaktaman Jesuswan tantalla disipulunkuna chaymanta aypa runakuna rirkansapa. fE Chashna Jesus willaptinna chay kapitan kachashkan runakunaka kutirkansapana. Kapitanpa wasinpi chayashpankuna tarirkansapa wiwachuntaka alliyadutana. Jesus suk viyuda warmipa wawanta wañushkanmanta kawsachimurkan.   Chay kapitan willachishkanta uyarishpa Jesuska sukaman almirarkan. Chaypina chay aypa katik runakunata chapashpa willarkansapa: —Allita willaykichi. Tukuy judiyumasinikunamanta mana niman suk runa kay romano kapitanshina ñukata kreyiwankichichu. +Kashnami willachishunki: “Tata Diosmi kantaka kamachishunki. Ñukapapish tiyan kamachiwakninikuna. Paykuna kamachiwaptinkuna kasunayni tiyan. Chaymanta ñuka soldadukunata kamachiptini paykuna kasuwansapa. Suk soldaduta suk mayman rinanpa willaptini rin. Sukta shamunanpa willaptini shamun. Suk wiwachuyni imatapish rurananpa willaptini ruran. Chayrayku karullamanta wiwachuynita alliyachipay.” ?wManashi nimachu payka kanwan parlananpaka. Chayrayku judiyu ansianukunallata kachashka willashunanpa wiwachunta alliyachipunaykipa. Karullamantashi willaptiki wiwachunka alliyanka. jMChashna willaptinkunana chay kapitanpa wasinman Jesuska paykunawan rirkan. Manarapish wasinpi chayaptin chay kapitanka amigunkunata kacharkan Jesusta willak: —Maestru, chay kapitanka pinkakunshi wasinpi chayanaykipa. |qPayka romano kaykashpapish sukaman munawashpankuna yanapawashkasapa. Paymi tantanakunaynikuna wasita rurachishka. 5~cChay ansianukuna Jesusta ladunchashpankuna sukaman willarkansapa rinanpa chay kapitanpa wiwachunta alliyachik. Willarkansapa: —Alli kanman chay kapitanta yanapanaykipa. @}yChay kapitanka yacharkan Jesus aypa unkudukunata alliyachiykananta. Chayta yachashpa judiyu ansianukunata kacharkan Jesusta willanankunapa wasinman shamunanpa wiwachunta alliyachik. (|IChay llaktapi tiyarkan romano gobiernupa soldadukunapa kapitannin. Paypa tiyarkan alli kuyadu wiwachun. Chay wiwachunka fatal unkudu kashpa wañunayaykarkan. U{ %Chay aypa runakunata yachachishkanwasha Kapernaum llaktaman Jesuska rirkan. 5zc1Chaymanta suk mana alli yuyayuk runa wasinta mana ukuta aspishpa ruran. Chaymanta tamyaptin yaku untaptin sukaman kallpaptin chay wasika urman mana alli ruradu kashpa. Kankunaka willashkaynita mana rurashpaykichika iden mana alli wasinta rurak runashina kankichi. Yuyaynikichi kunanlla wakllin.Yy+0Suk runa alli yuyayuk kashpa wasinta ruran sinchi allpapi ukuta aspishpa. Payka uku aspidupi pirkata churaptin alli ruradu wasi kiparin. Yaku untaptin sukaman kallpaptinpish chay wasi mana nima tikranchu alli ruradu kashpa. Kankuna willashkaynita allita rurashpa kawsashpaykichika sinchi allpapi wasinta rurak runashina kankichi. x /Mash uyariwaychi. Suk ejempluta parlachiykichi yachanaykichipa maykan runami ñukaman shamushpa kasuwashpa willanaynita ruran. 3w_.Chaymanta Jesuska yachachikuyllapi katishpa chay runakunata willarkansapa: —Willashkaynita mana ruranayashpaykichika ¿imapati “Maestru, Maestru” niwankichi? v{-Chashnami alli yuyayuk runa allikunallata rimashpa kawsan. Mana alli yuyayuk runaka mana allikunata rimashpa kawsan. Rimananllamanta riksinchi suk runata alli yuyayukchu manachu nishpa. Jesus ishkay laya wasikunapa ejemplunta yachachikurkan. %uC,Tukuy alli wayuchakuk kaspitami wayunmanta riksinchi. Kashayuk kaspika mana wayuchakunchu igo wayuta. Chaymanta sarsa waska mana wayuchakunchu uva wayuta. t5+Jesuska yachachikuyllapi katishpa willarkansapa: —Tukuy allima kaspi sukaman allimata wayuchakun. Mana alli kaspika mana valekta wayuchakun. }ss*Kankunapa ñawikichipi kaspi tiyaykaptin ¿imashnatí animukunkichi wawkikichita willayta: “Ñuka ñawikimanta chay susilluta surkunayani” nishpa? Kankuna allipi tukushpa mana allikunata ruraykankichi. Chayrayku uchallikuykankichi. Kikikichipa ñawikichimantara kaspita surkushpara wawkikichipa ñawinmanta taksha susilluta atipankichiman surkuyta. Uchaykichita sakishpa kawsashpaykichira wawkikichita atipankichi yanapashpa yachachiyta. Jesus yachachikurkan wayuchakuk kaspipa ejemplunta. r5)Kankuna mana uchaykichita riksinayashpaykichi ñawinpi kaspi tiyapuk runashina kankichi. Ñawikichipi suk kaspi tiyaptin munankichi runamasikichipa ñawinmanta takshasillu susyata surkuyta. Chaykamanka kikikichipa ñawikichipi kaspi tiyaykaptin mana nima mallinkichichu. Rq(Suk disipulu maestrunmanta mana ashwan alli yachakchu. Disipulu allita yachakushpa maestrunshinalla yachan. Chayrayku ñuka yachachikuptini allita uyariwaychi kankunapish allita yachanaykichipa. p7'Chashna Jesus yachachikushpa suk ejempluta parlachikurkan: —Suk runa mana kawakuk kashpa mana kawakukmasinta mana ni mayta atipanchu pushayta. Pushanayashpaka suk rarkapi ishkantin urmanmansapa. Kankuna mana kreyiwashpaykichika iden mana kawakuk runakunashina kankichi. qo[&Pitapish kaptin mana michashpa yanapaychi. Chashna mana michashpa yanapaptikichika Tata Dioska kankunatapish ashwan sukaman allita yanapashunkichi. Kankuna runamasikichita rurashkaykichishina Tata Dios kankunatapish rurashunkichi. *nM%Chaypina Jesuska yachachikuyllapi katishpa willarkansapa: —Ama ni pita washanchashpa yuyaychichu. Kankuna mana ni pita yuyaptikichi Tata Diospish kankunapa allillata yuyanka. Chaymanta ama ni pita chiknishpa kastigachinayaychichu. Mana kastigachinayaptikichi Tata Diospish kankunata mana kastigashunkichichu. Tukuy pita perdonanaykichi tiyan. Chashna perdonaptikichi Tata Dios kankunatapish perdonashunkichi. dmA$Tata Diosnikichi tukuy runakunata llakichishpa yanapan. Chashnashina kankunapish Tata Diospa wambrankuna kashpaykichi payshina llakichikuk runakuna kaychi. Jesus disipulunkunata yachachirkan ama ni pita yuyanankunapa. ~lu#Chayrayku kankunaka chiknishuknikichitapish kuyanaykichilla tiyan. Tukuy runakunata yanapanaykichi tiyan. Pipish kaptin suk imata mañashuptikichika kuychilla ama kutichishunanta yuyashpa. Kankuna tukuy pi kuyashpa kawsaptikichi Tata Dios sukaman yanapashunkichi kushichishunkichi. Paymi sukaman yachaysapa kashpa tukuy mana alli rurak runakunata tukuy mana kuyakuk runakunata kuyashpalla yanapan. Chashna kankuna Tata Diosshina kuyashpa yanapashpa kawsashpaykichika paypa wambrankuna kankichi. dkA"Chaymanta kankuna kullkikichita kutichikuk runakunallata prestadu kushpaykichika Tata Diosta mana kushichiykankichichu. Tukuy uchasapa runakuna sukwan sukwan prestanakunsapa ashwan aypata chaskiyta munashpankuna. [j/!Kuyanakukmasikichillawan yanapanakushpaykichika iden uchasapakunashinalla kawsankichi. Chashna kawsashpaykichi Tata Diosta mana kushichinkichichu. Kankunaka chiknishuknikichitapish kuyanaykichilla tiyan. *iM Kankunaka kuyashuknikichi runakunallata kuyashpaykichika Tata Diosta mana kushichiykankichichu. Tukuy uchasapa runakunapish kuyak runakunallata kuyansapa. h/Kankuna munankichi runamasikichi kuyashushpaykichi allita rurashunaykichipa. Chashnashina kankunapish runamasikichita allita rurashpa kawsaychi. g Pipish kashpa suk imata mañashuptiki ama michashpalla kuy. Chaymanta suk runa imaykita kichushuptikika ama kutin mañaynachu. Bf}Suk runa chiknishushpa uyaykipi sakmashuptinka ama kutipaychu. Suk ladu uyaykitapish kuy sakmashunanpa. Suk runa sakuykita kichushuptikika ama michaychu kamisaykitapish apananpa. e9Tukuy mana alli yuyashuknikichi runakunata allillata kuyashpa yanapaychi. Tukuy piñachishuknikichi runakunapa Tata Diosta roygaychi yanapanankunapa. LdJesuska yachachikuypi katishpa willarkansapa: —Kankuna kreyiwak runakuna kaptikichi allita yachachiykichi. Tukuy chiknishuknikichi runakunata kuyaychi. Paykunata yanapashpalla kawsaychi. ocWTukuy runakuna kankunata sukaman alabashuptikichi llakichiykichi. Paykunapa ñawpa awilunkuna idenllata alabarkansapa llulla yachachikuk runakunata. Jesuska disipulunkunata yachachirkansapa chiknik runakunata kuyanankunapa. =bsKay tiempulla saksadu kawsaptikichi llakichiykichi. Suk tiempukaman yarkankichi. Kay tiempulla asikushpa kawsaptikichi llakichiykichi. Suk tiempukaman llakishpa kawsankichi. zamKankuna tukuy layayuk kaptikichi llakichiykichi. Kay tiempullapa tiyapushunaykichillawan kushikuykankichi. k`OChashna chiknishuptikichipish sukamanlla kushikuychi. Yachankichi sielupi premyuykichita chaskinaykichita. Chay chiknishuknikichipa ñawpa awilunkunapish idenllata Tata Diospa rimananta yachachikuk runakunata chiknirkansapa. K_Ñuka sielumanta shamudu runami kani. Runamasikichi kankunata sukaman ñukarayku chiknishuptinkuna Tata Dios kushichishunkichi. Paykuna washanchashushpaykichi tantanakunankunamanta karkushuptikichi Tata Dios kushichishunkichi. Ñukarayku runakuna mana alli kanaykichita rimaptinkunapish Tata Dios kushichishunkichi. `^9Kunan tiempu yarkashpa kawsashpaykichipish kushikuypuru kankichi. Tata Dios kankunata saksachishunkichi. Kunan tiempu wakashpa kawsashpaykichi kushikuypuru kankichi. Tata Dios kushichishuptikichi asikunkichi. `]9Chaymanta tukuy chay aypa runakunata alliyachishkanwasha Jesuska disipulunkunata chapashpa willarkansapa: —Mana nimayuk kashpaykichipish kushikuypuru kankichi. Kankunami Tata Diospa mandunpi kawsaykankichi. 4\aChaypina kikin atipashpa Jesuska aypa unkudu runakunata alliyachirkansapa. Supaykuna unkuchishkan runakunatapish alliyachirkansapa. Aypa runakuna Jesusta llankanayarkansapa unkuyninkunamanta alliyayta munashpankuna. Jesus disipulunkunata yachachirkansapa imashnami kushikushpa kawsankasapa nishpa. [ Z{Chay chunka ishkay disipulunkunata akllashkanwasha chay urkumanta suk pampayninman Jesuska paykunawan tantalla urayamurkan. Chay pampapi aypa runakuna Judea partimanta Jerusalen llaktamanta atun kocha ladunpi Tiro Sidon llaktakunamantapish tantanakurkansapa. Chay aypa runakuna rirkansapa Jesusta uyarinankunapa. Aypa unkudukunapish rirkansapa Jesus alliyachinankunapa. IY Chaymanta suk disipulun karkan Santiagopa wawkin Judas. Suk karkan Judas Iskariote. Payka suk tiempu washan Jesusta rantikurkan wañuchinankunapa. Jesus aypa unkudu runakunata alliyachirkan. X-Mateo, Tomas. Chaymanta suk karkan Alfeopa wambran Santiago. Chaymanta suk karkan Simon. Payka romano gobiernuta mana munarkanchu nima kasuyta. +WOSuk aklladu disipulun karkan Simon. Jesuska paytaka shutiyachirkan Pedru kananpa. Chaymanta karkansapa Simonpa wawkin Andres, Santiago, Juan, Felipi, Bartolome, iVK Chaymanta punchawyaptin ladunman tukuy disipulunkunata kayarkansapa. Tukuy paykunamanta chunka ishkayta akllarkan paywan tantalla purinankunapa. Chay aklladu disipulunkunataka willarkansapa paykunapish yachachikunankunapa. qU[ Chaymanta suk diya Jesus suk urkuman rirkan orak. Chay urkupi tuta entero Tata Dioswan parlarkan. qT[ Jesus chay runata alliyachiptin chay chatakunayak runakuna kawashpankuna sukaman piñakurkansapa. Chaypina sukwan sukwan willanakurkansapa: —¿Imatatí rurashunchisapa kay runataka? Jesus chunka ishkay disipulunkunata akllarkan. zSm Mana nimata ayniptinkuna Jesuska tukuy chay chatanayak runakunata sukta sukta kawarkansapa. Chaypina chay kaspirayadu makiyuk runataka willarkan: —Makikita chutachiy. Chay runa Jesusta kasushpa makinta chutachishkan oras alliyarkan. HR  Chawpinkunapi shayariptinna Jesuska chay chatanayak runakunata willarkansapa: —Ñuka kankunata tapuykichi: Moisespa killkadunpi ¿imatatí willawanchisapa? ¿Willawanchisapachu samana diya allita mana allita rurananchikunapa? ¿Samana diya suk runata alliyachinchimanchu? ¿Suk runata kawapayanchimanchu wañunanpa? dQAJesuska yacharkan chatanayaykanankunata. Chaypina paykunata mana manchashpa chay kaspirayadu makiyuk runataka willarkan: —Rillay chay runakunapa chawpinkunapi shayarik. Chashna Jesus willaptin payka shayarik rirkan. P)Chaypina Moisespa killkadunta yachachikuk runakuna fariseokunawan sukaman Jesusta chapapayarkansapa. Kawanayarkansapa samana diya chay runata alliyachinkachu manachu nishpa. Paykunaka awtoridarkunapi Jesusta sukaman chatanayarkansapa samana diya unkuduta alliyachiptin. >OuChaymanta suknin samana diya Jesus tantanakunankuna wasipi yaykurkan. Chaypina kashkan kallarirkan yachachikuyta. Chay wasipika suk kaspirayadu alli ladu makiyuk runa karkan. TN!Ñuka sielumanta shamudu runa kashpayni allita yachachiykichi samana diya imakunami alli ruranaykichipa imakunami mana allichu ruranaykichipa nishpa. Jesus suk kaspirayadu makiyuk runata alliyachirkan. @MyYarkaymanta kashpa Tata Diospa wasinpi yaykurkansapa. Chaypi Davidka mikurkan Tata Diospa churadu pankunata. Purikmasinkunatapish kararkan. Chay laya pankunaka saserdotekunallapa karkan. Chayta mikushpankunapish mana uchallikurkansapachu. Chashnashina disipuluynikunata ama willaychichu uchallikuykanankunata. OLChashna fariseokuna willaptinkuna Jesuska willarkansapa: —¿Manachu leyishkankichi ñawpa kamachikuk David rurashkanta? Suk diya payka purikmasinkunawan sukaman purishpankuna yarkarkansapa. GKChayta kawashpankuna fariseokuna willarkansapa: —¿Imapatí disipuluykikuna samana diya kaykaptin triguta pallaykansapa? Chayta rurashpa Moisespa kamachikunankunata mana kasuykansapachu. ^J 7Chaymanta suk samana diya Jesus disipulunkunawan suk llaktaman rirkansapa. Rishpankuna trigu chakra chawpinta purirkansapa. Chaypina Jesuspa disipulunkuna triguta tipishpankuna makinkunapi ishkushpa mikurkansapa. (II'Chaymanta yachachikunaykichi mawka vinushina kaptin chayllata munankichi. Chayrayku mana munankichichu ñukapa yachachikunaynita mushuk vinushina kaptin.yHk&Chayrayku llullu vinuta mushuk vinu churana kapachupi churansapa ama vinu usunanpa. Ñukapa yachachikunaynika mushuk vinushinami. Kankunapa yachachikunaykichika mawka kapachushinami. Chayrayku yachachikuptini mana munankichichu kasuwayta. jGM%Mana ni pi churanmanchu llullu vinuta mawka vinu churana kapachupi. Chaypi churaptin llullu vinu timbushpa mawka kapachuta pachyachinman. Kapachu llikikuptin vinuka usunman. Chay llikikudu kapachupish wakllidu kiparin. F$Chashna Jesus yachachikushpa chikan ejemplutapish willarkansapa: —Mana ni pi mushuk llachapata tipishpa mawka llachapapi apichinmanchu. Chashna mushuk llachapata tipiptin wakllidu kiparin. Chaymanta mawka llachapapika mushuk retaso mana allichu rikurin. iEK#Funsia tukuptinna novio sakiptinkuna chaypira churadu diyakunata mikunata mana mikunkasapachu. PD"Chashna willaptinkuna Jesus kay ejempluta willarkansapa: —Suk funsiata rurashpaykichi noviowan tantalla kashpaykichi kushikushpa mikunkichi. Mana kasaranan diyachu konvidadukunaka sasinsapa. AC{!Chashna Jesus yachachikuptin runakuna piñakushpa willarkansapa: —Juanpa disipulunkuna chaymanta fariseokunapa disipulunkuna churadu diyakunapi Tata Diosta kuyanankunarayku mana nimata mikunsapachu. Sukaman orashpankuna kawsansapa. Kanpa disipuluykikunaka tukuy layata mikushpa upyashpankuna kawsansapa. CB Ñuka shamushkani tukuy uchasapakunata kayak. Manami shamushkanichu mana uchayuk yuyanakuk runakunata kayak. Runakuna Jesuspa disipulunkunata repararkansapa mana mikunata sasiptinkuna. AChashna disipulunkunata willaptinkuna Jesuska willarkansapa: —Sanu runa mana ampik runata maskanchu mana unkudu kashpa. Unkudu runa ampik runata maskan alliyayta munashpa. Kankuna mana alli rurak runakuna kashpaykichi unkudu runakunashina kawsankichi. @-Chaypina fariseo runakuna Tata Diospa rimananta yachachikuk runakunawan Jesusta kawarkansapa. Paykunaka Jesuspa disipulunkunata kallarirkansapa yuyayta. Willarkansapa: —¿Imapatí kankunaka kobrakuk runakunawan uchasapa runakunawan tantalla mikuykankichi upyaykankichi? ? Suknin diya Jesusta sukaman kuyashpa Levika suk fiestata rurarkan wasinpi. Chay fiestata rurashpa Levika kullki kobrakukmasinkunata llaktamasinkunatapish konvidarkansapa. Jesuska disipulunkunawan chay runakunawan tantalla suk mesallapi mikurkansapa. />WChashna Jesus willaptinna Levika tiyaridu kashkanmanta atarirkan. Payka tukuy chay kullki kobrakushkanta sakishpa Jesuswan tantalla purirkan disipulun kananpa. V=%Chay unkudu runata alliyachishkanwasha suk llaktaman Jesus rirkan. Chaypi chayashpa suk kullki kobrakuk runawan kawanakurkan. Chay runaka romano gobiernupa kullkita kobrakuykarkan. Paypa shutin karkan Levi. Levika kullki chaskikunan mesa ladunpi tiyaridu karkan. Payta kawashpana Jesuska willarkan: —Shamuy, ñukata katiway. <%Chashna chay unkudu runa alliyaptinna tukuy kawak runakuna sukaman almirashpankuna Tata Diosta sukaman alabarkansapa. Chaypina manchakushpankuna willanakurkansapa: —Kunanka almirana layakunata kawashkanchisapa. Jesus Levita willarkan paywan tantalla purinanpa. r;]Chashna Jesus willaptinna chay unkudu runaka utkakushpa alliyaduna atarimurkan chay aypa runakuna kawaykaptinkuna. Atarimushpa chay sirishkan kamillanta apishpa wasinman rirkan. Sukaman kushikushpa rirkan Tata Diosta alabaypi. =:sKunanlla kay unkuduta alliyachisha. Alliyachiptini yachankichi ñuka sielumanta shamudu runa kanaynita. Yachankichi kay allpapi tukuy runakunapa uchankunata perdonayta atipanaynita. Chayta rimashkanwasha Jesuska chay mana kuyuy atipak runata willarkan: —¡Atarimuy! Kamillaykita apashpa wasikiman rillay. `99Ñuka kay unkuduta ishkay layata atipayman willayta. Munashpayni willayman: “Uchaykikunamanta perdonayki.” Chaymanta willayman: “Atarimushpa puriy.” Allita puriptin kawashpa yachankichi alliyachishkaynita. 8 Chashna yuyayninkunapi rimaptinkuna Jesuska chayta yacharkan. Chayrayku willarkansapa: —¿Imapatí washanchawaykankichi? 97kChashna Jesus willaptin Moisespa killkadunkunata yachachikuk runakunaka fariseo runakunawan yuyayninkunapi rimarkansapa: “Kay runaka Tata Diosta piñachiykan. Iden Tata Diosshina kanayashpa kay unkuduta willashka tukuy uchankunamanta perdonananta. Tata Diosllami atipan uchakunata perdonayta.” G6Chay yanapak runakunaka allita tukuy shunku kreyirkansapa Jesus alliyachinanta. Jesuska kreyinankunata yachashpa chay unkudutaka willarkan: —Wambrayni, tukuy uchaykikunamanta perdonayki. 5%Chay wasipi aypa runakuna tiyaptin paykunaka mana yaykuyta atiparkansapachu. Chayrayku wasi sawanman chay unkudutaka kamillanpi pusharkansapa. Chaypina chay tejakunata surkushpa uchkurkansapa. Chaytana unkuduta kamillanpi urayachirkansapa Jesuspa ñawpakninpi churak. 49Chay diya Jesusman suk mana nima kuyuy atipak unkuduta kamillapi pusharkansapa. Chay pushak runakuna munarkansapa Jesuspa ñawpakninpi churayta. 3Chaymanta suk diya suk wasipi Jesus yachachikuykarkan. Chaypina fariseo runakuna Tata Diospa rimananta yachachikuk runakunapish chayarkansapa. Paykunaka shamurkansapa tukuy Galilea parti Judea parti llaktakunamanta. Jerusalen llaktamantapish shamurkansapa. Chaykunamanta shamushpa Jesusta laduncharkansapa. Payka aypa unkudukunata alliyachirkan Tata Dios sukaman yanapaptin. 2%Chashna aypa runakuna payman riptinkuna chunllaman Jesuska rirkan chaypi Tata Dioswan parlak. Jesus mana kuyuy atipak runata alliyachirkan. `19Chashna Jesus chay alliyachishkan runata ama ni pita parlachinanpa willaykaptinpish aypa runakunata parlachirkan. Chaymanta chay aypa runakunapish famakurkansapa alliyadu kananta. Chay almirana rurashkanta yachashpankuna aypa runakuna rirkansapa Jesusta uyarinayashpankuna. Paykunapish munarkansapa unkuyninkunamanta alliyachinankunapa. 0yChaypina Jesuska willarkan: —Amara ni pita willayrachu alliyachishkaynita. Ñawpa yachachikuk Moises killkadunpi willashunkichi lasaru unkuynikichimanta alliyashpaykichi saserdoteman rinaykichi tiyan ofrendaykita apashpa. Sanuna kanaykita kawashuptin chay ofrendaykita Tata Diosta kunayki tiyan uchaykita perdonananpa. Chaypina tukuy runakuna yachankasapa sanu kanaykita. P/ Chashna willaptinna Jesuska makinwan llankashpa willarkan: —Ariya, munani alliyachiynikita. Kunanmantapacha alliyaduna kiparinki. Chashna willaptinna chay runapa kirinka raslla alliyapurkan. ~}|| zz0yxxw_vFttqssq>5=<<<;::C8776v5 4402100Z/..)-,,"+5*x)('&$##X"! h#6:|w@9(J l 6 /G>CMZ~Ku )Chashna willaptinna Jesuska Martataka willarkan: —Alaw Marta, rikchak layata rurashpayki sukaman turbakunki. oJW (Chaykamanka Martaka aypa mikunata yanushpa sukaman turbakuykarkan. Chaypina Jesusta willarkan: —Maestru ¿ariya ñukataka manachu llakichiwanki? Kay ñañaynika sakiwashka sapallayni yanukunaynipa. Willay yanapawak shamunanpa. vIe 'Martapa tiyarkan suk ñañan Mariya. Mariyaka Jesuspa chakin kuskapi tiyarirkan yachachikunanta uyarinanpa. 6He &Jesuska yachachikuyllapi disipulunkunawan tantalla purirkansapa. Suk diya chayarkansapa suk llaktapi. Chaypi suk warmi Marta Jesustaka kushikushpa wasinpi chaskirkan. G/ %Chaypina chay runaka Jesustaka willarkan: —Chay llakichishpa yanapak runa makadu runata kuyarkan. Chaypina Jesuska willarkan: —Kanpish iden chay yanapakuk runashina tukuy runamasikikunata yanapashpa kawsay. Jesus Mariyapa Martapa wasinpi yaykushpa yachachikurkan. F9 $Chay ejempluta yachachishpa Jesuska chay yachachikuk runataka tapurkan: —Chay kimsa runakunamanta ¿maykantí makadu runapa kuyak runa karkan? wEg #Chaymanta kayantin pakariptin chay Samariamanta runa wasi doyñunta kullkita pagararkan. Paytaka willarkan: “Kay unkudu runata allita kuydanki. Kay kushkayni kullki pishiptinka kannami paktachinki. Kutimushpayninami kutichishkayki.” D "Payna sukaman llakichishpa llikipushkankunata tipi wirawan tipi vinuwan ampipurkan. Chaymanta llachapawan llikipushkankunata wankupurkan. Ampishkanwasha burrunpa sawanpi churashpa llaktakaman pusharkan. Suk wasipi churak rirkan chaypi kuydanankunapa. mCS !Chaymanta Samariamanta runa chay ñanta riykashpa chay makadu runataka tarishpa llakichirkan. uBc Chaymanta saserdotepa yanapaknin runa chay makadu runataka tarirkan. Paypish mana yanapanayashpa sakirkan. A# Ñanpi chay makadu runa wañunayaykaptin suk saserdote chay ñanta riykashpa tarirkan. Payka ladeyashpa mana nima yanapanayashpa sakirkan. 3@_ Chashna chay runa tapuptinna Jesuska yachachishpa suk ejempluta willarkan: —Jerusalen llaktamanta Jeriko llaktaman suk runa rirkan. Ñanpi riykaptin suwakuna tinkurkansapa. Paykunaka tukuy laya tiyapunanta llachapankunatapish kichurkansapa. Wañunayanankaman sukaman makashpa sakirkansapa. ? Chaypina chay runaka runamasinta mana kuyaykashpa kuyakukshina tukushpana Jesustaka tapurkan: —¿Maykan runatatí kuyasha? #>? Chaypina Jesuska willarkan: —Allitami ayniwashkanki. Tukuy willawaykanaykita rurashpaykika rinkimi mana tukuyniyukta Tata Dioswan sielupi kawsak. 2=] Chaypina chay runaka willarkan: —Moisespa killkashkan riman: “Kamachikuk Tata Diosnikita tukuy shunku kuyanayki tiyan. Tukuy layata allita rurashpa sukaman munashpa allimata yuyashpa Tata Diosta kuyanayki tiyan. Chaymanta kikiki kuyanakukshina tukuy runamasikikunata kuyanayki tiyan.” < Chashna chay runa tapuptinna Jesuska willarkan: —¿Leyishkankichu chay ñawpa killkadukunata? ¿Imata ruranaykipatí willashunki? C; Chaymanta suk diya suk runa rirkan Jesusta parlachik. Chay runaka Moisespa killkashkankunata yachachikuk. Payka yachanayarkan Jesus allitachu manachu yachachikuykan nishpa. Chaypina Jesusta ladunchashpa tapurkan: —Maestru ¿imatatí ruranayni tiyan Tata Dioswan mana tukuyniyukta sielupi kawsak rinaynipa? Z:- Chaymanta Jesuska disipulunkunallata pakallalla willarkansapa: —Allita willaykichi. Ñawpa tiempupi yachachikuk runakuna aypa kamachikuk runakunapish sukaman shuyawashpa ruranaynita kawanayarkansapa yachachikunaynita uyarinayarkansapa. Tukuy paykuna mana kawawashpara mana uyariwashpara wañurkansapa. Kankuna ruranaynita kawashpaykichi yachachikunaynita uyarishpaykichi sukaman kushikunkichi. Alli yanapakuk samaritano runapa ejemplunta Jesuska yachachikurkan. 9 a8; Tatan Dioswan parlashkanwasha Jesuska disipulunkunata willarkansapa: —Tataynika willawarkan ñukalla tukuy layata kamachikunaynipa. Payllami ñukata allita riksiwan. Kankunaka manami allitachu riksiwankichi. Tata Diospa wambran kashpayni ñukallami payta allita riksini. Ñuka munashkayni runakunata riksichiptini Tataynita riksinsapa. 75 Chashna chay runakunata willaptin Tata Diospa Espiritun Jesusta sukaman kushichirkan. Chaypina Tatan Diosta willarkan: —Tatayni, sielupi allpapi allima kamachikukmi kanki. Kanka tukuy mana kreyinakuk runakunallata allita yachachinki. Chaymanta kikinkunallamanta yachak runakunata mana nimata yachachishkankichu. Chayrayku Tatayni, alabayki. Ariya, Tatayni kushikushpa chashna munashkanki rurayta. <6q Kankuna sukaman kushikushkankichi supaykunata runakunamanta llukshichishpaykichi. Ñuka willaykichi ashwanta kushikuychi shutikichi sielupi killkaduna kaptin. Jesus kushikurkan. J5  Chay supaykuna machakuyshina alakrashina wakllichishunayankichi. Ñuka kankunata sukaman yanapashkaykichi tukuy laya supaykunata karkunaykichipa. Karkuptikichipish mana nimanachishunkichichu. ^45 Chashna chay runakuna willaptinkuna Jesuska willarkansapa: —Ariya shutinipi tukuy layata atipankichi rurayta. Ñuka kawashkani sielumanta supaykunapa ashwan sinchi kamachikukninta llipyakshina urmamuptin. 3 Jesus chay kanchis chunka runakunata kachaptin aypa llaktakunapi yachachikuypi purirkansapa. Chaypina kushikuypuru kutishpankuna Jesusta willarkansapa: —Maestru, kanpa shutikipi willaptinikuna supaykunapish kasuwashpankuna runakunamanta llukshishkasapa. 02Y Chaymanta Jesuska chay kachaykanan runakunata kashkan willarkansapa: —Yachachikuk riptikichi kankunata uyarishushpaykichika ñukatami uyariwaykansapa. Kankunata chiknishushpaykichika ñukatami chikniwaykansapa. Ñukata chikniwashpankunaka kachamuwak Tatayni Diostapish chikninsapa. Jesus chay kanchis chunka runakunata yachachishpa kacharkansapa. Chay kanchis chunka runakuna yachachikushkankunawasha kutirkansapa. 1{ Chaymanta Kapernaum llaktapi kawsak runakuna yuyansapa sieluman riyta Tata Dioswan kawsak. Chashna yuyashpankunapish Tata Dios manami sielumanka pushankasapachu. Manllayba tuta likidu uchkuman kachankasapa mana ñukata kreyiwashkankunarayku. 0 Chayrayku kastigakunan diya Tiropi Sidonpi kawsakkunamanta Tata Dioska ashwanta kastigankasapa Korasinpi Betsaidapi kawsak runakunata. %/C Jesuska yachachikuyllapi katirkan: —¡Alaw! Chay ishkay llaktakuna Korasinpi Betsaidapi kawsakkunata llakichini. Chay ishkay llaktakunapi aypa almirana ruranata rurashkani. Chaykunata kawashpankunapish uchankunata mana nima wananayansapachu. Chayrayku Tata Dioska paykunata sukaman kastigankasapa. Tiro Sidon llaktakunapi ñuka almirana ruranakunata rurashka kaptinika chaypi kawsak runakuna uchankunamanta wananmansapa karkan Tata Diosta kreyinankunapa. Llakina llachapata churakunmansapa karkan uchpapi tiyarishpa llakinankunapa. x.i Allita uyariwaychi. Mana chaskishuptikichika Tata Dioska sukaman kastigankasapa. Ñawpa Sodoma llaktapi kawsak runakunamanta Tata Dioska paykunata ashwan sinchita kastigankasapa. Jesus chay mana kreyikunayak runakunata llakichirkan. i-K “Kankuna mana chaskiwaptikichika ñukaykuna chakinikuna susyanta tapsishpa llukshinisapa. Kankunapi kiparin uchaykichi. Mana chaskiwashpaykichipish allita yachaychi: Tata Diosmi sukaman munan mandunpi kawsanaykichipa.” ,' Chaymanta chikan llaktapi chayaptikichi ichará chaypi kawsak runakuna mana chaskishunayankichimanchu. Chaymanta llukshishpa willaychi: &+E Chay chayashkaykichipi unkudu runakunata tarishpaykichi alliyachiychi. Tukuy paykunata willaychi: “Tata Diosmi sukaman munan mandunpi kawsanaykichipa.” |*q Suk llaktapi chayaptikichi chay runakuna munashushpa karashunkichi. Imatapish kaptin karashuptinkuna mikuychilla. p)Y Allita chaskishuptinkuna chay wasillapi kipariychi. Ama rillaychichu chikan chikan wasikunapi yaykuk. Chay kiparinaykichi wasipi tukuy karashunankunata mikuychi upyaychi. Paykuna chaywan yachachikushkaykichipa pagarashuykankichi. T(! Chashna Tata Dios kushichinanpa willaptikichi ichara chay wasiyuk runaka munanman Tata Dios kushichinanpa. Paykuna munaptinkuna Tata Dioska kushichinkasapa. Mana munaptinkunaka mana kushichinkasapachu. !'; Suk wasipi yaykushpaykichi chay wasiyukta rimachishpa willaychi: “Kanta tukuy wasikipi kawsakmasikikunatapish Tata Diosmi kushichishunkichi.” &# Ama nima pikshata nima kullkita nima ushutaykichita apaychichu. Chaymanta ñanpi suk runata tinkushpaykichi ama unayaychichu parlachishpa. _%7 Kankuna llaktan llaktan puriptikichi runakuna chiknishunkichi. Paykunaka pumakuna ovejata wañuchikshina wañuchishunkichiman. Chayrayku rishpaykichi allita yuyaykuychi ñuka kankunata sukaman yanapanaynita. Z$- Chay runakuna yachachikuk rinankunapa Jesuska willarkansapa: —Suk runa chakranpi tarpudu murukuna allita pukuptin aypa peonkunawan pallachinsapa. Kankuna chay llaktakunapi yachachikuk riptikichi aypa runakuna Tata Diosta kreyinayansapa. Paykunaka iden chakrapi pukudu wayukunashinami. Tata Diosta kreyinayak runakuna aypa tiyaptinpish mana tiyanchu yachachikuk runakuna. Chayrayku Tata Diosta roygaychi kachananpa ashwan aypa runakunata rinankunapa yachachikuk. `# ; Chaymanta yachachikushkanwasha Jesuska yuyarkan aypa llaktakunaman riyta. Manarapish rishpa kanchis chunka runakunata kacharkansapa ñawpaykanankunapa. Ishkaymanta ishkaymanta kacharkansapa rinankunapa yachachikuk. X") >Chaypina Jesuska aynirkan: —Suk runa chakranta rurashpa araduwan allpata aspin. Payka araduwan aspiykashpa washanta chapashpa mana kuskatachu aspin. Kanpish mana kunanlla katiwanayashpaykika washanta chapashpa araduta aysak runashinami kanki. Chashna washaykita chapashpayki mana atipankichu Tata Diospa mandunpi kawsayta.=!s =Chaymanta chikan runa Jesusta willarkan: —Señor, ñukapish sukaman kanta katinayayki. Manarapish kanwan rishpayni rinayani tukuy familyaynikunata willak kanwan rinaynita. A { <Chaypina Jesuska willarkan: —Tata Diosta mana kreyinayak runakunaka paykunapurana pampanakuchunsapa. Kanka rillay tukuy runakunata yachachik Tata Dios allimata kamachikunanta. 9k ;Chaymanta Jesuska suk runata willarkan: —Ñukata katiway. Chashna willaptinna chay runaka Jesustaka willarkan: —Señor, tatayni wañuptin pampashpaynira katishkayki. iK :Chaypina Jesuska willarkan: —Atukkunapa wasinkuna tiyan machaykunapi. Chaymanta altuta pawak pishkillukunapa wasinkuna tiyan. Ñuka sielumanta shamudu runa kashpaynipish mana nima wasiyukchu kani chaypi samanaynipa. yk 9Jerusalenman riykaptinna suk runa Jesustaka willarkan: —Señor, maytapish riptiki chaytami katishkayki. {o 8Ñuka sielumanta shamushkani runakunata kastigumanta salvanaynipasapa. Mana shamushkanichu ni pita wañuchinaynipa. Chashna Jesus michaptinkuna rirkansapa chikan llaktapi puñuk. Jesus yachachikurkan imashnami suk runa payta katinka nishpa.   7Chashna willaptinkuna Jesuska ishkantinkunata piñayarkansapa: —Ama chay runakunata chiknishpa munaychichu rupachiyta. 0Y 6Chaypina Jakobowan Juan Jesustaka willarkansapa: —Maestru ¿munankichu sielumanta ninata urmachimunaynikunapa chaywan chay llaktapi kawsakkuna kullunankunapa? gG 5Chay ishkay runakuna chay llaktapi chayaptinkuna mana ni pi Jesusta wasinkunapi samachinayarkansapachu. Samaritanokuna yacharkansapa Jesus riykananta Jerusalen llaktaman. Chayrayku mana munarkansapachu chaypi puñunanpa.  4Samaria partipi chayashpankuna Jesuska ishkay runakunata kacharkansapa suk llaktillupi wasita maskanankunapa chaypi puñunankunapa. y 3Chaypina tipilla illaptin Jesus sieluman kutinanpa mana nima manchakushpa kallarirkan Jerusalen llaktaman riyta. mS 2Chaypina Jesuska willarkansapa: —Ama michaychichu. Suk runa ñukata kreyiwashpa supaykunata llukshichishpaka yanapawaykanchisapami. Mana nima chikniwanchisapachu. Jesus mana munarkanchu samaritano runakunata kastigayta. `9 1Chaymanta disipulun Juan willarkan: —Maestru, suk runata kawashkanisapa shutikita rimashpa runakunamanta supaykunata llukshichiptin. Ñukaykuna payta michashkanisapa mana ñukanchikunawan tantalla puriptin. yk 0Chaypina disipulunkunata willarkansapa: —Kankuna ñukata kreyiwashpa suk taksha wambrilluta kuyashpaykichi ñukatapish kuyawaykankichi. Ñukata kuyawashpaykichi kachamuwak Tataynitapish kuyaykankichi. Chayrayku kankuna runamasikichita kuyashpa yanapashpaykichi tukuymanta ashwanta Tata Diosta kushichinkichi. Suk runa mana chikniwashpanchikuna yanapawaykanchisapa. eC /Ayninakunankunata yachashpa Jesuska suk taksha wambrilluta apishpa ladunpi churarkan. r] .Chaymanta Jesuspa disipulunkunaka ayninakurkansapa maykanmi ashwan alli kanman kamachikunankunapa. eC -Chashna Jesus willaptinkuna disipulunkunaka mana entiendirkansapachu. Paykunapa yuyayninkunata Tata Dios pantachichipurkansapa Jesus yachachishkankunata ama entiendinankunapa. Chaymanta paykunaka mancharkansapa Jesusta tapuyta ashwan allita entiendichinankunapa. Jesus yachachikurkan suk wambrilluta yanapashpa Tata Diosta kushichinankunata.  ,—Mash allita uyariwaychi. Ama kunkaychichu. Sielumanta shamudu runa kaykaptini chikniwak runakuna wañuchiwankasapa. c? +Jesus chay wambrata alliyachishkanrayku tukuy kawak runakunaka sukaman almirarkansapa. Willanakurkansapa Tata Dios sukaman alli rurak kananta. Almirashpa chayta parlaptinkuna Jesuska disipulunkunataka willarkan: uc *Chaypina Jesusta ladunchaykaptin supay chay wambrataka allpapi urmachishpa sukaman chukchuchirkan. Chaypina Jesuska supayta piñayashpa willarkan: —¡Llukshiy kay wambramanta! Chashna chay wambrata alliyachishpa tatanta kurkan. _ 7 )Chashna chay runa willaptin Jesuska ladunpi tiyak runakunata willarkansapa: —¿Kunankamanchu manara allita kreyiwankichi? ¡Sukaman mana kreyikuk runakunami kankichi! ¿Aykapikamantí kankunawan kanayni tiyan? ¿Aykapikamantí amichiwankichi? Chashna rimashpa chay wambrapa tatantaka willarkan: —Chay wambraykitaka pushamuy kayman.  / (Kanpa disipuluykikunata sukamannami roygashkani wambraynimanta supayta llukshichipunankunapa. Paykunaka manami atipashkasapachu llukshichipuyta. & E 'Kay wambraynita supay unkuchiptin sukaman chukchukushpa kaparikun. Shimin sukaman pusukyan. Supay unkuchiptin kikinlla waktanakun. Supay mana sakinayanchu. , Q &Paykunapa chawpinkunamanta suk runa manllaybata rimakushpa Jesustaka willarkan: —Maestru, chaylla wambrayni tiyan. ¡Llakichiwashpa unkuyninmanta alliyachipay! j M %Chaymanta kayantin chay urkumanta urayamuptinkuna aypa runakuna rirkansapa Jesusta tinkuk. c? $Chay disipulunkunaka chay rimanata uyarishkankunawasha Jesusta kawarkansapa sapallanta. Chaymanta urayamushpa manara ni pita willarkansaparachu chay urkupi kawashkankunata. Jesus alliyachirkan supayadu wambrata. !; #Chaypina puyu ukunmanta uyarirkansapa Tata Dios rimakuptin: —Kay Jesuska wambraynimi. Ñukami paytaka akllashkani. Chayrayku payta allita uyariychi.  "Chashna Pedru willaptin suk puyu paykunata wichkamurkansapa. Disipulukuna puyu ukunpi mallinakushpankuna manchakurkansapa. K !Chaymanta chay ishkay runakuna Jesusmanta anchuykaptinkunana Pedruka Jesusta willarkan: —Maestru, allipaka kaypi kanwan tantalla kanisapa. Munaptikika kimsa ranchituta rurashasapa sukta kanpa, sukta Moisespa, sukta Eliyaspa. Pedru chayta rimarkan sukaman manchakushpa mana allita yuyashpa imatami rimaykan nishpa. 5c Chaypina Pedruka disipulumasinkunawan sukaman puñunayashpankunapish mana puñurkansapachu. Paykuna kawarkansapa Jesusta chay ishkay runakunatapish llipyak likidu ukunpi. ' Moiseswan Eliyas Jesuswan parlaykaptinkuna llipyak likidu ukupi rikurirkansapa. Chaypi parlaykarkansapa Jerusalen llaktapi Jesus wañunanta. 1 Chaypina chay kimsa disipulunkunaka kawarkansapa Jesusta parlaykaptin ishkay runakunawan. Paykuna karkansapa ñawpa yachachikuk Moiseswan Eliyas. wg Tata Dioswan parlaykaptin Jesuspa uyan chikan laya tukurkan. Llachapanpish yurak likidu tukushpa llipyarkan. .U Chaymanta Jesuska pusak diya yachachikushkanwasha rirkan suk urkuman. Chayman rirkan Tatan Dioswan parlak. Jesuswan tantalla Pedru, Santiago, Juan rirkansapa. 9k Mash allita uyariwaychi. Suk kankuna manara wañushpaykichira kawankichi Tata Diospa mandunpi ñuka allita kamachikuptini. Jesus chikan laya tukushpa sukaman llipyarkan. =~s Suk runakuna ñukata pinkakuwansapa. Rimanaynitapish mana munansapachu. Chashna pinkakuwaptinkuna ñuka kay allpaman llipyak likidu ukupi shamushpayni chay pinkakuwak runakunata willashasapa mana ñukapa kanankunata. Chay diyaka Tatayni Diospa llipyayninpi yanapawak angelkunawan tantalla kashkan shamusha. 1}[ Suk runa rikchak laya tiyapuptin mana sielupi yaykushpaka yankapa kay allpapi tukuy layayuk kashka. Tiyapunankuna mana nimapi yanapankachu ninamanta kishpinanpa. f|E Kankuna wañuymanta kishpinayashpa sakiwashpaykichika mana kishpinkichichu mana tukuyniyuk ninamanta. Chaymanta ñukata kreyiwashkaykichirayku runakuna wañuchishuptikichipish mana tukuyniyukta Tata Dioswan kawsankichi. {  Chaymanta Jesuska tukuy katik runakunata willarkansapa: —Kankunaka disipuluynikuna kanayashpaykichika kikikichipa munanaykichita sakishpa ñukata kasuwashpa kawsaychi. Chiknishuk runakuna wañuchishunayaptikichipish kada diya ñukallata katiwaychi. Nz Chaymanta willarkansapa: —Tata Diosmanta shamudu salvakuk runa kaptinipish suk diya runakuna padesichiwankasapa. Judiyumasinchikunapa ansianunkuna, saserdotekunapa kamachikukninkuna, Moisespa killkadunta yachachikuk runakuna chikniwashpankuna wañuchiwankasapa. Paykuna wañuchiwaptinkuna kimsa diya ukun kawsamusha. y7 Chashna Pedru willaptinna Jesuska paykunata willarkansapa: —Mash uyariwaychi. Ama ni pita willaychichu Tata Diosmanta shamudu runa kanaynita. Tx! Chashna disipulunkuna willaptinkuna Jesuska tapurkansapa: —¿Pi kanaynitatí kankunaka yuyaykankichi? Chaypina disipulun Pedruka willarkan: —Kanka Tata Diosmanta shamudu salvakuk runami kanki. qw[ Paykunaka willarkansapa: —Sukkuna rimansapa kanshi kanki runakunata bawtisak Juan. Sukkuna rimansapa kanshi kanki ñawpa yachachikuk Eliyas. Chaymanta sukkuna rimansapa ñawpa wañudu yachachikuk runashi kawsamushka nishpa. ~vu Chaymanta suk diya Jesuska disipulunkunallawan suk chunllaman rirkansapa. Chaypina Jesuska disipulunkunamanta suchurishpa Tata Dioswan parlaykarkan. Orashkanwasha disipulunkunataka tapurkansapa: —¿Pi kanaynitatí runakuna rimaykansapa? Yu+ Tukuy paykuna mikurkansapa saksanankunakaman. Mikushkankunawasha chunka ishkay sestukunapi disipulunkuna puchudu mikunata tantachirkansapa. Pedru rimarkan Jesus Tata Diosmanta shamudu salvakuk runa kananta. tta Chaymanta Jesuska chay pichka pansitukunata chay ishkay challwata apishpa sieluta chapashpa Tata Diosta agradesirkan. Chaypina chay pankunata chay challwakunata pakishpa disipulunkunata kurkan chay aypa runakunata karanankunapa. s Chashna disipulunkuna willaptinkuna Jesuska willarkansapa: —Tukuy runakunata pichka chunkamanta pichka chunkamanta tantanachishpa tiyachiychi. Jesus willashkankunata uyarishpankuna disipulunkunaka tukuy chay pichka waranka runakunata tiyachirkansapa. r :qm Jesuska mana rinankunapa munashpa disipulunkunata willarkansapa: —Kankuna kay runakunataka karaychi. Chaypina paykunaka willarkansapa: —Pichka pansitukuna ishkay challwillukunallami ñukaykunapaka tiyan. Kay mikuna mana aypa kaptin ichará riymansapa rantik kay aypa runakunata karanaynikunapa. )pK Chaypina chay chunka ishkay disipulunkuna tardiyaptin kawashpankuna Jesusta willarkansapa: —Tukuy kay runakunata kachaysapa rinankunapa llaktakunapi chakrakunapi maskak mikunankunata. Richunsapa maskak maypimi samankasapa nishpa. Kay chunllapika manami nima laya mikuna tiyanchu. `o9 Chayman rishkanta yachashpana aypa runakuna katirkansapa. Paykunata Jesuska kushikushpa yachachirkansapa Tata Dios tukuy layapi alli kamachikuk kananta. Chaymanta rikchak laya unkuyuk runakunata alliyachirkansapa. hnI Chay chunka ishkay disipulunkuna unkudukunata alliyachishkankunamanta kutishpankuna Jesusta rurashkankunata parlachirkansapa. Chaymanta parlachishkankunawasha Jesuska paykunallata pushashpa rirkan Betsaida llaktaman. m Chaypina rimarkan: —Ñukami Juantaka wañuchirkani umanta tipichipushpa. Ichará payna kawsamushka. Tukuy runakuna paypaka sukaman parlachikuykansapa. Chashna Herodes yuyaykushpa Jesusta sukaman riksinayarkan. Jesus pichka waranka runakunata kararkansapa. Nl Chaypina sinchi kamachikuk Herodes uyarirkan Jesus rikchak laya ruraykananta. Runakuna Jesuspa rimarkansapa: “Juan Bawtista wañushkanmanta kawsamushpa Jesuspi tukushpa puriykan.” Sukkuna rimarkansapa: “Ichará ñawpa alli yachachikuk Eliyas kawsamushpa yachachikuykan.” Sukkuna rimarkansapa: “Kay Jesuska ñawpa wañudu yachachikuk runa kawsamushpa puriykan.” Chashna Jesuspa rimaptinkuna Herodes mana yacharkanchu imatami yuyanka nishpa. k ;jo Chashna Jesus kachaptinkunana disipulunkunaka llaktan llaktan yachachikuypi purirkansapa. Yachachikurkansapa Tata Dios uchankunamanta perdonanankunata. Chaymanta rikchak laya unkuyuk runakunata alliyachiypi purirkansapa. Sinchi kamachikuk Herodes yacharkan Jesus aypa unkudukunata alliyachiykananta. "i= Ichará chayashkaykichi llaktapi kawsak runakuna wasinkunapi mana chaskishunayankichimanchu. Paykuna mana chaskishunayaptikichika chakikichi susyanta tapsishpa chay llaktamanta llukshiychi. Chayta rurashpaykichi paykunata willaykankichi Tata Dios uchankunarayku kastiganankunata. yhk Chaymanta maykan llaktapi chayashpaykichi suk runapa wasinpi kipariychi chikan llaktaman rinaykichi diyakaman. -gS Paykunata willarkansapa: —Ama apaychichu bastonnikichita nima pikshaykichita nima mirkapaykichita nima kullkikichita nima suk llachapaykichita mudakunaykichipa. )fK Jesuska disipulunkunata kacharkansapa yachachikunankunapa Tata Dios alli kamachikuk kananta. Kacharkansapa rikchak laya unkuyuk runakunata alliyachinankunapa. ae = Chaymanta suk diya Jesuska chunka ishkay disipulunkunata tantanachishpa atipachirkansapa yachanankunapa runakunamanta supaykunata llukshichiyta. Allita atipachirkansapa rikchak laya unkuyukkunata alliyachinankunapa. Gd8Chayta kawashpankunana shipashpa tatan maman sukaman almirarkansapa. Paykunata Jesuska willarkan sapa ama ni pita parlachinankunapa shipashninta wañushkanmanta kawsachimushkanta.c7Chashna Jesus willaptinna chay shipashka kawsamushpa atarimurkan. Chaypina Jesuska willarkansapa chay shipashta karanankunapa. b6Chaymanta Jesus kuartupi yaykushpa wañuduta makinmanta apishpa sinchita willarkan: —Kuyanayni wambrayni, ¡atarimuy! !a;5Chashna willaptinkunana chay wakakuykak runakunaka Jesusta mana kreyirkansapachu. Asikurkansapa yachashpankuna chay shipash alli wañudu kananta. A`{4Aypa runakuna chay wañudu shipashpa sukaman wakakushpankuna velaykarkansapa. Jesuska paykunata willarkansapa: —Ama wakaychichu. Kay shipashka manami wañuduchu. Payka puñuykanmi. ^_53Chaymanta Jairopa wasinpi chayashpankuna Jesuska mana munarkanchu katiykak runakuna yaykunankunapa. Pedruwan Jakobota Juanllata yaykuchirkan. Chaymanta shipashpa tatan maman yaykurkansapa Jesuswan tantalla. ^%2Chayta uyarishpa Jesuska Jairotaka willarkan: —Ama manchakuychu. Tukuy shunku ñukata kreyiway. Ñukami shipashnikita kawsachimusha. 5]c1Chashna Jesus willaykaptin Jairopa wasinmanta suk runa chayarkan. Payka Jairotaka willarkan: —Wambraykika ñami wañushkana. Amana wasikiman Jesustaka pushaynachu. 9\k0Chashna chay warmi willaptinna Jesuska willarkan: —Munanayni wambrayni, kanka allita ñukata kreyiwashkaykirayku alliyachishkayki. Kunanka wasikiman kushikushpa kutiy. W['/Chashna sukaman Jesus tapuptinkuna chay unkuymanta alliyadu warmi mana pakakuyta atiparkanchu. Rirkan sukaman manchakuywan chukchukushpa Jesuspa ñawpakninpi kunkurikuk. Chaypina willarkan: —Ñuka unkudu kashpa llachapaykita llankashkani munashpayni alliyachiwanaykita. Deverasna llachapaykita llankaptini alliyachiwashkanki. Zy.Chashna Pedru willaptinna Jesuska willarkansapa: —Suk kankunami unkudu kashpaykichi llachapaynita llankashkankichi alliyachinaynipa. Chay llankawaktaka ñami alliyachishkanina. Chayrayku tapuykaykichi pití llachapaynita llankashkankichi. _Y7-Chaypina Jesuska katiykak runakunataka tapurkansapa: —¿Pití llachapaynita llankashkankichi? Chashna tapuptinkuna paykunaka willarkansapa: —Manami ni pi llankashkaykisapachu. Chashna willaptinkuna Pedru Jesusta willarkan: —Maestru, aypa runakuna laduykipi kashpa sukaman nitishushpa kayta chayta tankanakushpankuna llankashuykansapa. X,Chay unkudu warmika Jesusta washanmanta ladunchashpa llachapan mañanta llankarkan. Llankashkan ratu yawarninka tipikurkan. lWQ+Chay aypa nitik runakunapa chawpinkunapi suk unkudu warmi tiyarkan. Chay warmika chunka ishkay watatana yawar unkuywan kawsarkan. Tukuy kullkintana tukucharkan doktorkunata katishpa. Mana ni pi alliyachiyta atiparkanchu. zVm)Jesus kanowamanta llukshiykaptin suk runa Jairo laduncharkan. Jairoka tantanakunankuna wasipi kamachikuk karkan. Paypa chaylla wambran chunka ishkay watayuk shipitas karkan. Chay shipitasnin unkudu kaptin Jairoka Jesuspa ñawpakninpi kunkurikuk rirkan. Kunkurikushpa Jesusta roygarkan wasinman rinanpa. Jesus almitishpa riykaptin aypa runakuna niti niti katirkansapa. U *QT(Gerasa llaktamanta Jesuska kutirkan kocha chimbaman. Chay kocha chimbanpi aypa runakuna Jesusta shuyaykarkansapa. Chaypi chayaptinna chay llaktapi kawsakkuna sukaman kushikushpa chaskirkansapa. 9Sk'—Kutiyna wasikimanna. Chaypina tukuyta parlachikuy Tata Dios kuyashushpa alliyachishushkanta. Chashna Jesus willaptinna chay runaka kushikuypuru tukuy llaktamasinkunata parlachirkan Jesus alliyachishkanta. Jesus yawar unkuyuk warmita alliyachirkan. Chaymanta Jairopa shipashninta kawsachimurkan. R&Rinayaykaptinna chay alliyadu runaka Jesusta roygarkan paywan tantalla rinanpa. Sukaman pushananpa roygaptinna Jesuska willarkan: 2Q]%Chaypina tukuy Gerasa partipi kawsak runakuna manchakuypuru Jesusta roygarkansapa chayllamanta kutinanpa. Chashna roygaptinkunana Jesuska kanowapi yaykurkan kutinanpa. lPQ$Chaypina chay kawak runakuna parlachirkansapa Jesus chay runamanta supaykunata llukshichishkanta. O#Chayta uyarishpankuna tukuy runakuna rirkansapa kawak sipikudu kuchikunata. Chayashpana tarirkansapa Jesuspa ladunpi tiyariduta chay aypa supayuk kashka runata. Payka alli llachapakudu alliyaduna karkan. Payta kawashpankuna sukaman manchakurkansapa. 4Na"Chayta kawashpana chay kuchikuna kuydak runakuna sukaman manchakurkansapa. Kallparkansapa tukuy llaktapi chakrakunapi kawsak runakunata kawashkankunata parlachikuk. ?Mw!Chaypina chay runamanta tukuy supaykuna llukshishpankuna rirkansapa kuchikunapi yaykuk. Paykunapi yaykuptinkunana sukaman kallpashpankuna urkumanta sinkushpa yakupi sipikurkansapa. CL Chay chunlla urkupi aypa kuchikuna tiyarkan. Chayta kawashpana supaykunaka Jesusta roygarkansapa chay kuchikunapi yaykuk rinankunapa. Chashna roygaptinkuna Jesuska almitirkansapa. lKQChaypina chay supaykuna willarkansapa ama kachanankunapa mana tukuyniyuk nina rawray ukuman. JJ Chashna chay runa willaptinna Jesuska tapurkan: —¿Ima shutiti kanki? Chaypina payka aynirkan: —Legion shutimi kani. Chay runaka chashna willarkan aypa supaykuna paypi kawsaptinkuna. ?IwAypa kuti supayka chay runataka yanaparkan mana allita rurananpa. Llaktamasinkuna aypa kuti waskawan kadenakunawan chay runapa makinta chakinta wataksapa. Chashna wataptinkuna chay runaka tipiklla. Supayka chunlla machaykunaman paytaka pushak. Chaypina chay supayadu runa ladunchaptin Jesuska supayta willarkan chay runamanta llukshinanpa. Chashna willaptin chay runaka manllaybata kaparikushpa Jesuspa ñawpakninpi kunkurikushpa willarkan: —¡Kanka sielupi kawsak Tata Diospa wambran kaykashpayki ama ñukata amichiwaychu! ¡Roygayki ama ninaman kachawanaykipa! H bG=Chay kanowamanta Jesus urayaptinna llakta ladunmanta suk supayadu runa laduncharkan. Unay tiemputana chay runaka mana llachapayuk mana nima wasipichu kawsarkan. Payka wañudukuna pampanankuna machaykunapi kawsarkan. F Jesus disipulunkunawan chay kochata chimbashpa chayarkansapa Gerasa partipi. Gerasa karkan Galilea parti kocha chimbaman. DEWayrata sampayachishkanwasha Jesuska chay disipulunkunataka willarkan: —¿Ariya manarachu allitara kreyiwankichi? Chaypina disipulunkunaka sukaman manchakushpa almirashpankuna tapunakurkansapa: —¿Pití kay runaka? ¡Wayrata yakuta willashpalla sampayachin! Jesus alliyachirkan supay unkuchishkan runata. D#Chaypina disipulunkunaka manchakushpankuna Jesustaka rikchachishpa willarkansapa: —¡Maestru, mash kaway! ¡Ñami suminayaykanchisapana! Chaypina Jesuska atarimushpa chay sinchi wayrataka chay olaskunataka willarkan sampayananpa. Chaypina chay wayraka sampayarkan. +COChay kochata chimbaykaptinkunana Jesuska puñurkan. Puñuykaptinna sinchi wayra tiyarkan. Sukaman sinchi wayrawan yakuka kanowapi yaykurkan sumichinayanankaman. gBGChaymanta suk diya atun kanowapi Jesuska disipulunkunawan tantalla yaykurkansapa. Chaypina disipulunkunata willarkansapa: —Akuychi kay kochata chimbaypachi. Chashna Jesus willaptinkunana kallarirkansapa chimbayta. 9AkChaypina Jesuska willarkansapa: —Tukuy Tata Diospa rimananta uyarishpa rurashpa kawsak runakunami ñukapa wawkinikuna mamaynikuna. Jesus sinchi wayrata sampayachirkan. w@gChay runakuna Jesustaka willarkansapa: —Mamaykiwan wawkikikunami washapi shuyashuykansapa kawashunayashpa. 1?[Jesuspa maman wawkinkunawan rirkansapa payta kawak. Chaypina paykunaka mana atiparkansapachu Jesusta ladunchayta aypa runakunapa chawpinkunapi yachachikuykaptin. $>AChayrayku yachachikunaynita allita uyariychi. Allita kreyiwashpa kawsaptikichi Tata Dios ashwanta yanapashunkichi ashwanta yachanaykichipa. Mana allita kreyiwashpa kawsaptikichika Tata Dioska chay tipi yachashkaykichita kichushunkichi. Jesuspa maman wawkinkunawan rirkansapa kawak. %=CChay apichidu alkusa mesapi churadu yachachikunaynishinami. Yachachikunayni tukuy runakunata riksichin upallalla rimashkankunata pakakudu rurashkankunata. < Jesuska ejemplukunawan yachachikuyllapi katirkan: —Suk alkusata apichishpa mesapi churanchisapa tukuy wasipi yaykuk runakuna kawakunankunapa. Mana ni pi alkusata apichishpa pakanchimanchu suk ollawan wichkashpa. Nima kawitu sikinpi pakanchimanchu. ;9Chaymanta suk runakuna Tata Diospa rimananta tukuy shunku uyarishpa kasushpa kawsansapa. Paykunaka alli allpapi urmadu murukunashinami. Aypata wayuchakuk murukunashina tukuy shunku Tata Diosta kreyishpa mana shaykushpa kawsansapa. Jesus alkusapa ejemplunta yachachikurkan. :#Chaymanta suk runakuna Tata Diospa rimananta uyarishkankunamanta tipimanta tipimanta munanankunallata rurashpa kawsansapa. Kullkiyashpa vanidarkushpalla kawsansapa. Chay laya runakunaka iden kashasapa allpapi wiñak murukunashinami. Mana nima wayuchakunsapachu. 8Q~Y}||{&zyxxww0vutt\srqppo5nm^ll?kdjihfffZcbaaT`__q^R]][ZXWVFV5TTQPOOnMMoLKJJHH G~F[E|DD9CBBA@y??=<D1< n le#;h8,\Q Chayta willaptinkunana Jesuska willarkansapa: —Herodeska suk manchana laya animalshina manchachiwanayan. Rillaychi willak: Ñuka Tatayni Dios willawashkanta tukuchanaynikaman ruranayni tiyan. Willaychi runakunamanta supaykunata llukshichiykanaynita unkudukunata alliyachiykanaynita. *[M Jesus Jerusalenman riykaptin fariseo runakuna ladunchashpa willarkansapa: —Chay kamachikuk Herodesmi wañuchichishunayanki. Chayrayku kayllamanta kutiy. !Z; Suk kankuna yuyankichi primeru Tata Diospa mandunpi yaykuyta. Chashna yuyaptikichipish Tata Dioska washata yaykuchishunkichi. Chaymanta chay mana yaykuyta yuyanakuk runakunata Tata Dioska primeru yaykuchinka. Jesus wakakurkan Jerusalenpi kawsak runakuna mana payta munaptinkuna. (YI Inti llukshimunanmanta inti yaykunanmanta anakmanta uraymanta aypa runakuna Tata Diospa kawsananpi yaykunkasapa. Tukuy paykuna tiyarishpa mesapi mikunkasapa. 8Xi Chashna willaptini kankunaka sukaman llakishpa kiruykichita mukushpa wakanaykichi tiyan. Chaypina Tata Diospa kawsananpi ñawpa awilunchi Abrahamta Isakta Jakobota kawankichi. Chaymanta tukuy ñawpa yachachikuk runakunata kawankichi. Tukuy paykunata kawashpaykichi sukaman llakishpa wakakunkichi. 0WY Chashna willawaptikichi kashkan willashkaykichi: “¡Manami riksiykichichu! Kankunaka sukaman mana alli rurak runakuna kankichi. ¡Chayrayku ñukamanta ashuychi!” V  Chaypina willawankichi: “Kanwan tantalla mikushkanisapa upyashkanisapa. Llaktaynikunapi chayashpayki yachachiwarkankisapa.” U Ñuka wasi doyñunshina kashpayni punkuta wichkaptini kankuna washamanta kayawashpa willawankichi: “¡Señor, punkuta kichariy yaykunaynikunapa!” Chashna willawaptikichi ukumanta willashkaykichi: “Manami riksiykichichu maymantami kankichi.” $TA Chashna tapuptin Jesuska willarkan: —Tata Diospa kawsananpi yaykunayashpaykichika suk llañu punkutashina yaykunaykichi tiyan. Modosta ruraychi chaypi yaykunaykichipa. Allita willaykichi. Aypa runakuna chay punkuta yaykunayashpankunapish manami tukuychu atipansapa yaykuyta. S  Chaypina suk runa tapurkan: —Maestru ¿manachu Tata Dioska aypa runakunata kastigunmanta salvashpa sielupi yaykuchinkasapa? R Chaymanta yachachikushkanwasha Jesuska Jerusalenman rirkan. Chayman riykashpa llaktan llaktanpi yachachikuypi rirkan. Q9 Suk warmi panta rurashpa aypa machkawan suk tipi levadurata churashpa chakrun. Levadurata churaptin tukuy chapuduta allita pukuchin. Kankuna Tata Diospa mandunpi kawsashpaykichi chay alli levadurashina kankichi. Jesus yachachikurkan pimi Tata Diospa kawsananpi yaykunka nishpa. P3 Chaypina Jesuska willarkansapa: —Kashkan suk ejempluta yachachiykichi entiendinaykichipa imashnami Tata Diospa mandunpi kawsankichi nishpa. %OC Kankuna Tata Diospa mandunpi kawsashpaykichika takshasillu mostasa murillukunashina kankichi. Suk runa chay murilluta chakranpi tarpun. Chaypi chay murillu wiñashpa ramachakun. Ramachakuptin aypa pishkillukuna chaypi wasichakunsapa. Jesus yachachikurkan levadurapa ejemplunta. !N; Chaymanta Jesuska kashkan yachachirkansapa: —Suk ejempluta parlachiykichi entiendinaykichipa imashnami Tata Diospa mandunpi kawsankichi nishpa. qM[ Chashna Jesus rimaptinna chiknik runakunaka sukaman pinkachinakurkansapa. Chaymanta Jesusta kuyak runakunaka sukaman kushikurkansapa kawashpankuna chay almiranakunata ruraptin. Jesus yachachikurkan taksha murillupa ejempluta. L ¿Manachu Tata Dios burruykichimanta vakaykichimanta kay warmita ashwanta llakichin? Payka ñawpa awilunchi Abrahampa mirakninmi. ¿Imapatí kay samana diya mana alliyachiyman? Chunka pusak watatanami supayka kay warmitaka watashpa kumurayachishpa unkuchishka. vKe Chashna chay kamachikuk runa piñakuptinna Jesuska willarkan: —Kankuna llullakushpa rimankichi alli rurak runakuna kanaykichita. ¿Manachu samana diya kaykaptinpish vakaykichita burruykichita paskankichi yakukuk pushanaykichipa? BJ} Alliyachishkanta kawashpana chay tantanakunankuna wasipi kamachikuk runa sukaman piñakurkan. Payka piñakurkan Jesus samana diyapi chay warmita alliyachishkanrayku. Chay kamachikuk runaka chay aypa runakunata piñayashpa willarkansapa: —¡Sokta diyatami allima trabajananchipaka! Unkudu kashpaykichika shamuychi chay sokta trabajana diya kay runa alliyachishunaykichipa. ¡Ama shamuychichu samana diyapi kay runa alliyachishunaykichipa! I% Chaypina Jesus paypi makinta churashkan oras chay warmika kuskayarkan. Chashna alliyashpana sukaman kushikushpa Tata Diosta alabarkan. iHK Jesuska payta llakichishpa willarkan: —Wambrayni, ¡kuskayamuyna! ¡Ñami sanuna kanki! G Chaypi tiyarkan suk unkudu warmi. Payka chunka pusak watatana kumurayadu kawsarkan supay unkuchiptin. Mana nima kuskayayta atiparkanchu. XF) Samana diya kaykaptin Jesuska yachachikuykarkan tantanakunankuna wasipi. E- Ichará chaywan wayuchakunka. Mana ni chaywan wayuchakuptinka willawanki waktakunaynipa.” Jesus samana diya kumurayadu warmita alliyachirkan. uDc Chashna waktakunanpa willaptin chakran kuydak runaka patronnintaka willarkan: “Amara waktakuyparachu. Aku suk watatara shuyaypa ichará wayuchakunka. Allpanta aspishpa ñupuyachisha. Chaymanta animalkunapa ismankunata churasha. jCM Chaypina chakranta kuydak runata willarkan: “Ñami kimsa watatana shamuni kay igo kaspita chapak wayunkunata munashpayni. Kunankaman mana nima wayuyuktachu tarimuni. Kunanka waktakuy ama kay allpapi yankamanta kananpa.” xBi Chaymanta Jesus suk ejempluta rimashpa yachachikurkan: —Suk runapa uva chakranpi suk igo kaspi tiyarkan. Chay runa rirkan chay kaspita chapak yachanayashpa wayuyuknachu manachu nishpa. Kawak rishpa mana nima wayuyuktachu tarirkan. ,AQ Mash allita uyariwaychi. Chay wañuk runakunaka manami ashwan uchasapachu karkansapa. Kankunapish mana uchaykichimanta wanashpaykichika paykunashina wañunkichi. S@ Chay Siloe torre urmashpa chunka pusak runakunata nitishpa wañuchirkansapa. Ichará kankunaka yuyankichi chay wañudu runakuna Jerusalenpi kawsakmasinkunamanta ashwan uchasapakuna kashkankunata. 8?i Mash allita uyariwaychi. Chay wañuchidu runakunaka manami ashwan uchasapachu karkansapa. Kankunapish mana uchaykichimanta wanashpaykichika paykunashina wañunaykichi tiyan. > Chayta willaptinkuna Jesuska willarkansapa: —Ichará kankunaka yuyaykankichi chay Galileamanta wañuchidu runakuna tukuy runamasinkunamanta ashwan uchasapa kashkankunata. Ichará yuyaykankichi chayrayku paykunata Pilato wañuchichishkankunata. =  Jesus yachachikushkanwasha suk runakuna laduncharkansapa. Paykunaka Jesusta willarkansapa kamachikuk Pilato Galileamanta runakunata wañuchichishkanta. Chay runakuna Tata Diosta kuyashpankuna animalkunata wañuchiykarkansapa. Animalkunata wañuchiykaptinkuna Pilatoka chay runakunata wañuchichirkansapa. Chaypina paykunapa yawarninkuna chay animalkunapa yawarninkunawan chakrunakurkan. q<[ ;Allita uyariway. Tukuy debikushkaykita mana pagarakunaykikamanka manami karselmanta llukshinkichu.7;g :Ichara chiknishuk runa awtoridarkunapi chatashushpa pushachishunkiman. Amarapish awtoridarpi chayashpaykira chatashuk runawan allita parlay allichanaykipa debikushkaykita amana awtoridarpi yaykunaykipa. Mana allichaptiki awtoridarpi chayaptiki paymi guardiyakunata willanka karselpi wichkashunaykipa. L: 9¿Imapatí mana kikikilla yachanki imami alli rurana nishpa? D9 8Kankunaka yachak runakuna kashpaykichipish Tata Diospa munananta mana rurankichichu. Tamyananta rupay nanananta yachaykashpaykichi ¿imapatí mana yachankichi sielumanta shamushkaynita? 8# 7Chaymanta uraymanta wayra shamuptin rimankichi rupay nanananta. Uraymanta wayraptin chay rimashkaykichishina deveras rupay sinchita nanan. Z7- 6Chashna disipulunkunata yachachishpana Jesuska tukuy katik runakunata willarkansapa: —Inti yaykunanpi yana puyukunata kawashpaykichi rimankichi tamyanayananta. Chay rimashkaykichishina deveras tamyan. 6{ 5Mana kreyiwak runakuna kreyiwakkunata sukaman chikninkasapa. Suk mana kreyiwak tata kreyiwak wambranta chikninka. Mana kreyiwak runa kreyiwak tatanta chikninka. Suk mana kreyiwak mama kreyiwak warmi wawanta chikninka. Mana kreyiwak warmi kreyiwak mamanta chikninka. Suk mana kreyiwak suedra kreyiwak nueranta chikninka. Mana kreyiwak nuera kreyiwak suedranta chikninka. 5 4Kunanmantapacha suk familyapi ishkay laya kawsak runakuna tiyankasapa. Sukkuna ñukata kreyiwankasapa. Sukkuna mana kreyiwankasapachu. S4 3Ichará kankuna yuyaykankichi ñuka shamushkaynirayku runakuna mana makanakunkasapanachu nishpa. Mash allita uyariwaychi. Mana alli rurak runakuna tukuy ñukata kreyiwak runakunata chikninkasapa. i3K 2Ñuka sukaman padesishpa wañunayni tiyan. Tata Dios willawashkanta sukaman munaykani rurayta. "2= 1Jesus yachachikushpa willarkansapa: —Kay allpaman shamushka kaptini mana kreyiwak runakuna kankuna kreyiwak runakunata ninawan rupachikshina padesichishunaykichi tiyan. Sukaman munayman chay ninawanshina padesichishunaykichipa yachakunaykichipa ama uchallikushpa kawsayta. 41a 0Ichara suk wiwachu mana yachanmanchu imatami patronninka willashka nishpa. Chayrayku mana ruranmanchu. Paytaka patronninka mana sukamanchu makanka. Ñukami patronnikichishina kani. Kankunata sukaman allita yachachishkaykichi. Sukkunamanta kankuna ashwan allita yachankichi. Kankunata sukaman yachachishkaynirayku sukkunata yachachinaykichi tiyan. Jesuska disipulunkunata willarkansapa runakuna paykunata chikninankunata. 80i /Ichara suk wiwachu patronnin willashkanta allita yachaykashpa mana nima prontanakunmanchu mana nima kasunmanchu. Willashkanta mana ruraptin patronninka sukaman makanka. J/  .Chashna mana allita ruraykaptin mana yuyashkan oras patronka chayamunman. Chaypina chay mana alli rurak wiwachunta sukaman kastiganka. Tukuy mana alli rurak runakunawan tantallata kastiganka. ?.w -Ichara chay wiwachun yuyanman patronnin mana utka kutimunanta. Chaypina kallarinman wiwachumasinkunata makashpa sufrichiyta. Payllana sukaman mikushpa upyashpa machashpa kawsanman. -} ,Allita willaykichi. Chay wiwachu allita rurashpa shuyaptin patronninka willanka tukuy laya tiyapunanta kuydananpa. ,- +Chay wiwachu patronnin willashkankunata ruranan tiyan. Patronnin kutimushpa tarinka allita ruraykaptin. Chaypi chay wiwachu sukaman kushikunka. +% *Chashna Pedru tapuptinna Jesuska suk ejempluta willarkansapa: —Mash allita uyariwaychi. Suk patron chikan llaktaman rinanpa wasinpi suk alli rurak yachaysapa wiwachunta willan tukuy wiwachumasinkunata trabajachinankunapa. Chaymanta willan oranpi karanankunapa. *+ )Jesus yachachikuptin Pedru tapurkan: —Maestru ¿chaytaka ñukaykunallatachu yachachiwaykankisapa? ¿Tukuy runakunatachu yachachiykanki? ])3 (Kankunapish allita prontanakushpa shuyawaychi. Ñuka sielumanta shamudu runa kashpayni mana nima yuyashkaykichi orami chayamusha. Jesus disipulunkunata yachachirkansapa alli rurak wiwachunkunashina kanankunapa. (  'Chaymanta willaykichi. Suk wasiyuk runa yachashpa imay orami suwa shamunka nishpa allita shuyanman ama nimata suwapunanpa. S' &Chayamunaynita yachashpaykichi uyari uyari shuyawanaykichi tiyan. Tutapish kaptin pakarinan orapish kaptin chayamusha. Chashna uyari uyari shuyawashpaykichi chayamuptini sukaman kushikunaykichi tiyan. '&G %Allita prontanakushpa shuyawashpaykichi chayamuptini sukaman kushikunkichi. Allita willaykichi. Ñukami mikunaykichita karashkaykichi mesapi mikunaykichipa. i%K #Chaypina Jesuska disipulunkunata willarkansapa: —Uyariychi kay ejempluta: Ñukaka tataykichishinami kani. Kankunaka wiwachuynikunashinami kankichi. Chayrayku suk funsiamanta kutimuktashina shuyawaychi. Allita prontanakushpa iden tutapi alkusaykichita apichikshina shuyawaychi. Uyari uyari shuyawaychi punkuta takaptini utkakushpa kicharinaykichipa. $ $ #9 "Imatacha tukuy shunku munashpa wakaychankichi chayllata yuyashpa kawsankichi. Jesus disipulunkunata yachachirkansapa patronnintashina shuyanankunapa. u"c !Tata Dios kuyashuptikichi kankunapish runamasikichita kuyashpa yanapashpa kawsaychi. Mana kullkikichi tiyaptinka tiyapushunaykichita rantikushpa mana nimayuk runakunata yanapaychi. Paykunata yanapashpa kawsashpaykichi Tata Diosta kushichiykankichi. Paymi sielupi tukuy layata kushunkichi. Sielupi kawsaptikichi tiyapushunaykichi mana mawkayankachu. Mana nimapish illashunkichinachu. Sielupika suwa runakuna mana yaykunkasapachu. Chaypika polillakuna mana tiyanchu nimata wakllichinankunapa. K! Kankunaka alli kuyanayni ovejaynikunami kankichi. Mana aypa kashpaykichipish ama nimata manchaychichu. Tata Dios kuyashushpaykichi munan paywan tantalla mana tukuyniyukta kawsanaykichipa. 8 i Kankunapa alli kuydakuk Tata Diosnikichi tiyaptin ashwanta munaychi paypa mandunpi kawsayta. Paypa munashkankunata rurashpa kawsaptikichika paymi rikchak layata kushunkichi. iK Tata Diosta mana kasushpa kawsak runakuna tukuy chaykunallata yuyashpa kawsansapa. Ama paykunashina kawsaychichu. Kankunapaka tiyanmi kuydakuk yanapakuk Tata Diosnikichi. Paymi allita yachan imakunami illashunkichi nishpa. X) Ama turbachinakushpa mikunaykichita upyanaykichita maskashpalla kawsaychichu. nU Tata Dioska kiwakunata wiñachin sisananpa. Chay sisakuna suk diyallapa allima rikurishkanwasha rupachinchisapa. Chayta kawashpa ¿imapati mana kreyikunkichi Tata Dios chay sisakunamanta ashwan allima mudachishunaykichita? ;o Mash kawaychi chay allima sisakunata. Chaykunaka mana nima trabajansapachu nima puchkakunsapachu. Mana puchkakushpankunapish sukaman allima mudakudushina rikurinsapa. Ñawpa kamachikuk Salomonpa llachapankuna sukaman allima rikurirkan. Paypa llachapanmanta chay sisakuna ashwan allimata rikurinsapa. ^5 Mana ni chayta atipashpaykichika ¿imapatí llachapaykichillapi sukaman yuyankichi? uc Kankunaka wiñadu kashkaykichimanta sukaman turbachinakushpa ¿atipankichimanchu ashwanta wiñaytaka?  Mash yuyaykuychi imashnami pishkillukuna kawsansapa nishpa. Paykunaka mana nima murukunata tarpunsapachu. Paykunapa mana nima muru wakaychana wasinkuna tiyapunsapachu. Mana nima murukunata tarpuptinkunapish Tata Dioska aypa mikunankunata kunsapa. Kankunata Tata Dioska pishkillukunamanta ashwan allita kuyashunkichi. Chashna kuyashushpaykichi kawsanaykichipa rikchak layata kushunkichi. }s Mana llachapaykichillatachu mikunaykichillatachu yuyashpa ashwan alli kanman Tata Diosta kasushpa kawsanaykichipa. A{ Jesus chay aypa runakunata yachachishkanwasha disipulunkunallata willarkan: —Allita uyariwaychi. Ama turbachinakushpa yuyaychichu imatami mikusha imatami llachapakusha nishpa. ?w Chay ejempluta yachachikushkanwasha Jesuska willarkansapa: —Chay runaka kikinllapa tukuyta tantanachishpa Tata Diospa ñawpakninpi mana nimayukchu rikurin. Tata Dioska tukuy chay laya runakunata kastigankasapa. Jesus disipulunkunata yachachirkansapa Tata Dios wambrankunata rikchak layata kunankunata. S Chashna chay runa kikinlla willanakuptin Tata Dioska willarkan: “Kanka sukaman mana alli yuyayukmi kanki. Kunan tutami wañunki. Wañuptiki ¿pipatí kiparinka tukuy kay aypa tiyashuk murukunaka?” 5 Chayta rurashpana sukaman aypa watakunata kushikusha rikchak laya wakaychadu tiyawaptin. Manana trabajashpa sukaman kushikushpa mikusha upyasha.”  Chayta yuyaykushpa kikinlla willanakurkan: “Ñami yuyashkanina imatami rurasha nishpa. Shu urmachisha murukunata wakaychanayni taksha wasinikunata. Chayllapi ashwan atun wasikunata rurachisha. Chaypi chay aypa muru pallashkaynita allita wakaychasha. % Chaypina chay runaka yuyayninpi rimarkan: “¿Imatatí rurasha? Muru wakaychana wasinikunapi tukuy pallashkaynikuna manana paktannachu.” 2] Jesuska yachachikushpalla suk ejempluta parlachikurkan: —Tiyarkan suk runa tukuy layayuk. Chay runapa chakrankunapi tukuy laya tarpudukuna aypata wayuchakurkan. Z- Chaymanta Jesuska chay runakunata willarkansapa: —Ama sukaman munaychichu rikchak layayuk kayta. Tata Diosllami kawsayta kushunkichi. Chayrayku mana nimananchu tukuy layayuk mana nimayuk kanaykichipa.  Chashna chay runa willaptinna Jesuska willarkan: —Amigu, manami shamushkanichu tiyapushuknikichita patumaknikichi. - Chaymanta aypa runakunapa chawpinkunamanta suk runa Jesusta willarkan: —Maestru, wawkinita willapay tataynipa tiyapunanta patumawananpa. ! ; Awtoridarkunapi kaptikichi Tata Diospa Espiritun yachachishunkichi imatami rimankichi nishpa. Jesuska yachachikurkan aypa kullkiyuk runapa ejemplunta. [ / Ichará chiknishuknikichi tantanakunankuna wasiman pushashunkichiman awtoridarpi chatashunaykichipa. Chayman pushashuptikichi ama manchakuychichu. Ama yuyaychichu imatami awtoridarkunata willasha nishpa.  7 Ñukaka sielumanta runami kani. Chashna kaptinipish suk runa ñukata washanchawashpa mana alli kanaynita rimaptinpish Tata Dioska payta perdonanka. Chaymanta paypa Espiritunta washanchashpa chiknishpa sakra mana alli kananta rimaptin Tata Dioska mana kutin perdonankachu.   Runamasikichita willaptikichi mana riksiwanaykichita ñukapish Tata Diospa angelninkunata willasha mana kankunata riksinaynita. F  Jesuska yachachikuypi katirkan: —Allita uyariwaychi. Kankuna runamasikichita willaptikichi kreyiwak kanaykichita ñukapish Tata Diospa angelninkunata willasha ñukapa kanaykichita. ,Q Paymi aypa pishkillukunamanta kankunata ashwanta kuyashunkichi. Chaymanta yachan kankunapa chukchaykichi mashnami tiyan nishpa. Tata Dios sukaman kuyashuptikichi payllatana manchaychi. Ama runakunata manchaychichu. Jesus disipulunkunata willarkansapa Tata Diospa Espiritun yanapanankunata. T! Chaymanta yachachiykichi Tata Dios sukaman kuyashunaykichita. Pichka pishkillukunata rantinchi ishkay kullkillawan. Pishkillukuna mana aypa chaniyuk kaptinpish Tata Dioska mana ni sukta kunkanchu. P Willaykichi pitami manchanaykichi tiyan nishpa. Tata Dioska atipan wañudukunata mana tukuyniyuk ninapi churayta. Chayrayku Tata Diosllata manchanaykichi tiyan ama chaypi kastigashunaykichipa. V% Ñukapa kuyanakukmasinikuna kaptikichi sukaman allita yachachishkaykichi. Runakuna wañuchishunayaptikichi ama manchakuychichu. Paykuna wañuchishushpaykichipish mana ashwanta nimanachishunkichichu. _7 Kankuna suk imata pakallalla rimaptikichi Tata Dioska uyarin. Chaytapish tukuy runakunata yachachinkasapa. Wasikichi ukupi suk imata pakallalla rimaptikichi chikan runakuna sinchita rimashpa tukuyta willankasapa. xi Tukuy runakuna imatapish pakallalla ruraptinkuna Tata Dioska yachan. Chayta tukuy runakunata riksichinkasapa.  { Jesus yachachikuykaptin waranka waranka runakuna tantanakurkansapa uyarik. Sukaman aypa kashpankuna nitinakurkansapa. Chaypina paykuna uyariykaptinkuna Jesuska disipulunkunata yachachishpa willarkansapa: —Fariseo runakuna rimansapa Tata Diosta allita uyariykanankunata. Chashna rimashpankunapish mana allita rurashpa kawsaykansapa. Kankunaka ama paykunashina kawsaychichu. dA 6Jesusta rimananllawan sukaman pantachichinayarkansapa awtoridarkunapi chatanankunapa.B} 5Chashna Jesus willaptinna fariseo runakunaka Moisespa killkadunta yachachikuk runakunapish sukaman piñakurkansapa. Paykunaka piñakushpankuna amichishpa tapuyllapi katirkansapa.  4Moisespa killkadunta yachachikuk runakuna, kankunata llakichiykichi. Kankunaka yachachikuk runakuna kashpaykichipish Tata Diospa rimananta mana allitachu yachachikunkichi nima entiendinayankichichu. Chaymanta runakuna entiendinayaptinkuna michankichi. s~_ 1Kallarinanmantapacha ñawpa awiluykichi wañuchirkansapa alli yachachikuk runakunata. Primeruka Abelta wawkin wañuchirkan. Chaymanta wañuchikuyllapi katirkansapa Sakariyasta wañuchinankuna tiempukaman. Sakariyasta wañuchirkansapa Tata Diosta kuyanan wasi punku ladunpi altar sikinpi. Chaymanta kankuna iden ñawpa awiluykichishina Tata Diospa rimananta yachachikukkunata chikninkichi. Tata Dioska yachaysapa kashpa kankunapa rimarkan: “Ñuka kankunaman alli yachachikuk runakunata kachasha. Paykunata kachaptini sukkunata wañuchinkichi. Sukkunata chiknishpa padesichinkichi.” Chayta rimarkan Tata Dioska. Kunan allita willaykichi: Tata Dios kankunata willashunkichi uchayuk kanaykichita tukuy chay runakuna wañuchidu kashkankunarayku. } 3|w /Kankunata llakichiykichi Tata Dios kastigashunaykichita yuyashpa. Kankunapa ñawpa awiluykichi wañuchirkansapa Tata Diospa rimananta yachachikuk runakunata. Chaymanta kankunaka chay ñawpa yachachikukkunata yuyashpa pampadukuna sawanpi suk tumbata rurankichi. Chayta rurashpaykichi entiendichikuykankichi yuyanaykichita chay ñawpa awiluykichipa rurashkan alli kashkanta. { 0$zA .Chashna willaptinkuna Jesuska willarkansapa: —Moisespa killkadunta yachachikuk runakuna, kankunata llakichiykichi Tata Dios kastigashunaykichita yuyashpa. Kankunaka tukuy runakunata willankichi mana atipanankuna layata ruranankunapa. Iden llashakpuru kargata aparichikukshina kankichi. Rikchak layata ruranankunapa willashpaykichi mana niman suk tipita yanapanayankichichu nima kikikichi rurankichichu. Hy  -Chashna Jesus fariseokunata willaptin Moisespa killkadunta yachachikuk runakuna willarkansapa: —Maestru, fariseo runakunata piñayashpaykika ñukaykunatapish sientichiwaykankisapami. Gx ,Llakichiykichi Tata Dios kastigashunaykichita yuyashpa. Kankunaka mana alli rurak kashpaykichi wañudu pampanapa uchkushinami kankichi. Runakuna mana yachashpa chay uchkupi wañudukuna pampadu kanankunata sawanta purinsapa. Chashnashina runakuna mana riksishushpaykichi kreyinsapa alli yachachikuk kanaykichita. w +Ñukaka kankuna fariseokunata sukaman llakichiykichi Tata Dios kastigashunaykichita yuyashpa. Tantanakunankuna wasipi ashwan alli tiyarinapi tiyarinayankichi. Chaymanta kallipi purishpaykichi munankichi tukuy runakuna manchashushpa rimachishunaykichipa. yvk *Ñukaka kankuna fariseokunata llakichiykichi Tata Dios kastigashunaykichita yuyashpa. Kankunaka tukuy chakraykichipi wiñakkunata chunkamanta sukta Tata Diosta kunkichi. Chayta kushpaykichipish runamasikichita chiknishpaykichi mana allita ruraykankichi. Mana Tata Diosta kuyashpa kawsankichi. Tata Dioska munan tiyapushunaykichimanta ashwan alli kakta kunaykichipa. Chay kushkaykichimanta ashwanta munan runamasikichita yanapashpa kawsanaykichipa. Munan paytapish kuyashpa kawsanaykichipa. u! )Kankunaka runamasikichita tukuy shunku kuyashpa yanapashpa kawsaychi. Chaypira iden chay kallana ukun chuya chuya maylladushina kankichi. #t? (Sawallamanta mayllanakushpaykichi sukaman llullachinakuykankichi. ¿Manachu yachankichi Tata Dios tukuy tiyakta rurashpa yuyaynikichitapish rurashkanta? s/ 'Chaypina Jesuska payta willarkan: —Kankuna fariseokuna Tata Diospi chuya chuya rikurinaykichipa mayllanakunkichi. Chaykamanka mana allita yuyaykushpa kawsankichi. Sukkunapa tiyapunanta munashpa suwankichi. Iden suk kallana suk vasu washanlla maylladushina kankichi. r} &Payka mikukpacha rirkan mana makinta mayllashpa. Chay fariseo runaka Jesusta yuyarkan mana makinta mayllashpa mikuptin. *qM %Chaymanta Jesus yachachikushkanwasha suk fariseo runa willarkan wasinpi mikuk rinanpa. Jesus almitishpa chay runapa wasinpi yaykushpa rirkan mesapi mikuk. +pO $Kankunaka allita yuyashpa allita rurashpa kawsashpaykichi lusyukna kankichi. Manana nima tutayadupishinanachu kawsankichi. Jesus piñayarkan fariseo runakunata. 7oi #Kuydanakuychi ama tutayadupi kawsanaykichipa. n9 "Kankunapa ñawikichi kuerpuykichipa lusninmi. Yuyaynikichika shunkuykichipa lusninmi. Allikunata yuyashpaykichika allita rurashpa kawsankichi. Allita rurashpa kawsashpaykichika luspishina kawsankichi. Mana allikunata yuyashpaykichi mana allita rurashpa tutapishina kawsankichi. vme !Jesuska yachachikuyllapi katirkan: —Alkusata apichishpanchi altupi churanchi tukuy wasipi yaykuk runakuna allita kawakunankunapa. Mana ni pi alkusata apichinchu uchku ukupi pakananpa. Nima apichinchu suk kajon ukunpi churananpa. *lM Jonaska Ninive llaktapi kawsak runakunata willarkansapa Tata Dios kastiganankunata. Chayta uyarishpankuna paykuna Tata Diosta kreyishpa mana alli ruranankunamanta wanarkansapa. Tata Dios kastigakunan diya chay runakuna sukaman chatashunkichi mana ñukata kreyiwashkaykichirayku. Ñuka Jonasmanta ashwan alli yachachikukmi kani. Chaymanta ñawpa tiempu suk karu llaktamanta suk kamachikuk warmi shamurkan yachaysapa Salomonta uyarik. Ñuka Salomonmanta ashwan alli yachaysapa kani. Chayrayku Tata Dios kastigakunan diya chay alli kamachikuk warmika kankunata chatashunkichi mana kreyiwashkaykichirayku. Jesus yachachikurkan Tata Diosta kreyishpa luspishina kawsanankunapa. k  +jO Jonaska kimsa diyata suk atun challwa wiksanpi kawsarkan. Chaymanta kimsa diyapina kocha mañanpi chay challwaka paytaka kipnarkan. Chaypina Jonas Ninive llaktapi yachachikuptin chay mana alli rurak runakuna kreyirkansapa Tata Dios kachamushkanta. Kimsa diya ukun challwa wiksanmanta Jonas llukshimushkanshina ñukapish wañuymanta kimsa diya ukun kawsamusha. Chaypina yachankichi Tata Dios ñukata kachamuwashkanta. &iE Jesus yachachikuykaptin ashwan aypa runakuna tantanakurkansapa uyarik. Tukuy paykunata Jesuska yachachishpankuna willarkansapa: —Kankunaka mana alli rurak kashpaykichi sukaman roygawankichi almirana ruranakunata ruranaynipa. Roygawaptikichipish mana nimata kankunapa rurashachu. Ñuka mana niman suk almirana ruranata ruraptinipish Tata Diosmi ruranka iden ñawpa alli yachachikuk Jonaspa tiempunpishina. _h7 Chashna chay warmi willaptinna Jesuska willarkan: —Mamaynimanta ashwan allita kushikunsapa Tata Diospa rimananta uyarishpa kasukuk runakuna. Chay runakuna Jesusta roygarkansapa almirana ruranata rurananpa. >gu Chashna Jesus yachachikuykaptin suk warmi chay runakunapa chawpinmanta sinchita rimashpa payta willarkan: —Mamayki kushikushpa kawsan wawayashushkanrayku wiwashushkanrayku. Wf' Chaypina kanchis ashwan mana alli rurak supaymasinkunata rin kayak. Tukuy paykuna rinsapa chay runapi yaykuk. Chashna modomanta chay runaka ñawpa kawsashkanmanta ashwan mana allikunata rurashpana kawsan. Pe Chay runaman kutishpa tarin iden suk wasi chuya chuya pichadutashina. Hd  —Chaymanta suk runamanta supay llukshishpa chakidu chunlla allpapi purin samanayashpa. Mana ni maypi samananta tarishpa riman: “Shu, kutishalla chay llukshimushkayni runallaman.” 2c] Kankuna mana kreyiwashpaykichika chikniwankichi. Mana yanapawashpaykichika sukkunata ñukamanta ashuchiykankichi. Jesus supayadu runapa ejemplunta yachachikurkan. b3 Allita kuydashpa wakaychaptinpish paymanta ashwan sinchi runa shamushpa armankunata kichushpa kallpachin. Chay wasiyuk runaka yuyarkan armankunawan makanakushpa kuydanakuyta. Chashna yuyaptinpish chay ashwan sinchi runa armankunata kichushpa tiyapunankunata kichun apananpa. aa; Chaymanta Jesus suk ejempluta willashpa entiendichirkansapa supayta kallpachik kananta; —Suk sinchi runa wasinta kuydashpa tukuy laya tiyapunanta allita wakaychan. Alli armadu kashpa rikchak layanta amachan. %`C Tata Dios yanapawaptin supaykunata atipani llukshichiyta. Chayrayku yachanaykichi tiyan Tata Dios kachamuwashkanta kankuna paypa mandunpi kawsanaykichipa. V_% Belsebu yanapawaptinka ¿pití disipuluykikunata yanapan supaykunata llukshichinankunapa? Allita yachanchi Tata Dios paykunata yanapananta. Chayrayku ñukata yuyawashpaykichi llullachinakuykankichi. ^ Kankunaka rimaykankichi supaykunapa kamachikuknin Belsebu yanapawananta. Chayta rimashpaykichi mana kuskatachu rimaykankichi. Supaykunapa kamachikuknin yanapawashpaka kikinpa supayninkunallawan makanakuykanmansapa. Kikinkunapura makanakushpa kulluchinakunmansapa. b]= Chaypina Jesuska yuyayninkunata yachashpa willarkansapa: —Suk llaktapi kawsak runakuna chikninakushpa makanakushpankuna kikinkunapura kulluchinakunsapa. Sukaman makanakushpankuna wasinkunatapish urmachinsapa. ?\w Suk runakuna Jesusta pantachichinayashpankuna willarkansapa: —Kunanlla suk almirana ruranata ruray chayta kawashpa yachanaynikunapa Tata Dios yanapashunkichu manachu nishpa. [  Chaypina suk runakuna Jesuspa rimarkansapa: —Supaykunapa kamachikuknin Belsebu kay runata yanapaptin supaykunata llukshichin. cZ? Suk diya suk runamanta Jesuska supayta llukshichirkan. Supay unkuchiptin chay runaka mudu karkan. Jesus supayta llukshichiptinna chay runaka atiparkan rimakuyta. Rimakuptin kawak runakuna sukaman almirarkansapa. Y/ Kankuna mana alli rurak kashpaykichipish wambraykichita allikunata kunkichi. Tata Dioska kankunamanta ashwan alli rurakmi. Chayrayku roygaptikichi Espiritunta kushunkichi. Runakuna rimarkansapa supaykunapa mandakuknin yanapaptin Jesus atipananta supaykunata llukshichiyta. =Xu Runtuta mañashuptikichi ¿kunkichimanchu alakrata? ^W5 Kankunapa wambraykichi challwata mañashuptikichi ¿kunkichimanchu machakuyta? V Tata Diosta mañak runaka chaskinkami. Tata Diosta maskak runaka tarinkami. Tata Dios punkunta takak runapa kicharinkami. EU Mash allita uyariwaychi. Kankuna suk imata munashpaykichi Tata Diosta mañaychi. Mañashkaykichita Tata Dioska kushunkichi. Maskashkaykichita tarinkichi. Punkuta takaptikichi kicharinka. @Ty Allita willaykichi. Amiguykichi sukaman mañashuptikichika atarinaykichi tiyan mañashushkanta kuk. Mana munashpaykichipish atarishpa kunaykichi tiyan sukaman mañashuptikichi. S Chashna amiguykichi mañashuptikichi wasikichi ukumanta manami willamunkichimanchu: “Ama shamuychu rikchachiwak. Wasini punkunka ñami alli wichkaduna. Tukuy wambraynikunawan ñami samaykanisapana. Kashna ora mananami atipaninachu nimata kuynikita.” lRQ Wasinipi suk amiguyni yarkaymanta chayamushka. Manami nima laya mikuna tiyawanchu karanaynipa.” \Q1 Jesus ashwanta entiendichinayashpankuna suk ejempluta willarkansapa: —Ichara suk amiguykichi chawpi tutapi wasikichiman rinman. Kayashushpaykichi willashunkichiman: “Amigu, suk tipi mikunaykita kuway. OP Runamasinikuna mana allita rurawaptinkuna ñukaykuna perdonanisapa.Chashnashina kanpish uchaynikunamanta perdonawaysapa.Yanapawaysapa ama supay munachiwanankunapa mana allita rurayta.” 4Oc Tukuy diya mikunaynikunata kuwaysapa. EN Chashna disipulunkuna yachakunayaptinkuna Jesuska willarkansapa: —Kankunaka Tata Diosta orashpaykichi kashna willaychi:“A Tata Dios, kanmi kanki Tataynikuna.Munanisapa tukuy runakuna rimanankunapa sukaman alli rurak kanaykita.Munanisapa tukuy runakuna kanta kasushushpa kawsanankunapa. tM c Chaymanta suk diya suk chunllapi Jesuska Tata Diosta oraykarkan. Orayta tukuchashkanwasha suk disipulun ladunchashpa willarkan: —Maestru, Juan Bawtista tukuy disipulunkunata yachachirkansapa orayta. Kanpish payshina yachachiwaysapa. +LO *Trabajanaykimanta ashwan alli kanman Tata Diospa rimananta yachakunaykipa. Mariyaka ñami allitana yachakuykan. Mana munanichu yachakuykananta michanaykipa. ~}T|"{[{ z#yYx}ww$vKuJt5sXqqCpVonn|mll_j|ihhg^fegdd c322,1^0/..7--,}+**)P(''%$$&#""#!M _0p%f*;  p d 6 N%|tqChay ejempluta willashkanwasha Jesuska willarkansapa: —Mash allita uyariwaychi. Chay kullki kobrakuk runa uchasapa kananta willashkanrayku Tata Dios perdonarkan. Tata Dios perdonaptin kushikushpa wasinman kutirkan. Chaykamanka chay fariseotaka Tata Dios mana perdonarkanchu. Suk runa kikinlla alli rurak kananta yuyanakuptin Tata Dios payta sukaman pinkachinka. Chaymanta suk runa mana kreyinakushpa kawsaptin Tata Dios payta kushichinka. Jesus munarkan wambrillukuna payman shamunankunapa. +sO Chashna chay fariseo rimaptin chay kullki kobrakuk runaka karullapi shayarirkan. Payka mana nima animukurkanchu altuta chapakuyta. Sukaman uchasapa kananta yuyashpa kaskunta makinwan waktashpa rimarkan: “A Tata Dios, ñuka uchasapa likidu runa kaptini llakichiwashpa perdonaway.” r Kada semana ishkay diyata kanta kushichishpa mana nimata mikunichu. Chaymanta kada chunka kullkinikunamanta sukta kuyki.” Pq Chay fariseo runaka Tata Diosta parlachishpa willarkan: “A Tata Dios, ñuka tukuy runamasinikunamanta ashwan alli rurakmi kani. Chayrayku sukaman kushikuni. Manami suwachu kani. Manami nima uchallikuk runachu kani. Nima suk chikan warmiwan uchallikunichu. Mana nima chay romano gobiernupa kullki kobrakuk runashinachu kani. #p? —Tata Diospa wasinman ishkay runakuna rirkansapa Tata Dioswan parlak. Suk karkan fariseo runa. Suk karkan romano gobiernupa kullki kobrakuk runa. o9 Chaymanta chay runakuna alli rurak kanankunata yuyanakushpa runamasinkunata mana munaksapachu. Jesuska paykunata suk ejempluta yachachirkansapa: _n7Mash allita uyariwaychi. Allita roygaptikichi Tata Dioska kushikushpa mana unayashpa yanapashunkichi. Ñuka Tata Diosmanta shamudu runa kashpayni kay allpaman kashkan shamushpayni ¿ariya ñukata kreyiwaptikichirachu tarimushkaykichi? Jesus disipulunkunata yachachirkansapa ama yuyanankunapa runamasinkunamanta ashwan alli kanankunata. m{Kankunaka Tata Diospa aklladunkunami kankichi. Chayrayku tutapi diyapi roygaptikichi payka utkakushpa yanapashunkichi. lChayta yachachikushpa Jesuska willarkansapa: —Chay jueska Tata Diosta mana manchak kashpapish rimarkan chay warmita yanapananpa. k!Aypa kuti chay warmi mañakukuptinpish chay jueska mana yanapanayashpa mana kasurkanchu. Chay warmi kuti kuti amichiptinna chay jueska yuyayninllapi rimarkan: “Ñuka Tata Diosta mana nima manchanichu. Mana nima runamasinikunata kasushpaynipish shu yanapasha kay viyuda warmita. Payka sukaman unaytanami amichiwaykan yanapanaynipa. Yanapaptini ichará manana kutin shamunkanachu amichiwak.” j "i=Chay juespa kawsanan llaktapi tiyarkan suk viyuda warmi. Suk runa chay warmitaka tiyapunanta kichunayak. Chay warmika rirkan chay runata juespi chatak. #h?Kay ejempluta willarkansapa: —Suk llaktapi tiyarkan suk awtoridar jues. Chay jueska mana Tata Diosta manchakchu karkan. Nima runamasinkunata kasukchu. {g qJesuska disipulunkunata suk ejempluta yachachirkansapa. Willarkansapa ama shaykushpa Tata Dioswan parlanankunapa. Cf%Chashna Jesus yachachikuptin uyarishpana disipulunkunaka tapurkansapa: —Maestru ¿maypiti runakunata kastiganki? Chashna tapuptinkuna Jesuska willarkansapa: —Wañudukuna kananpi siyukakuna tantanakunsapa mikunankunapa. Ñukapish tukuy mana alli rurak runakunata tantanachishasapa kastiganaynikunapa.e)$Ishkay runakuna chakranpi trabajaykaptinkuna ñukaka sukllallata sieluman pushasha ñukawan kawsananpa. Sukta sakisha mana kreyiwashkanrayku. d#Ishkay warmikuna kutakuykaptinkuna ñukaka sukllallata sieluman pushasha ñukawan kawsananpa. Sukta sakisha mana kreyiwashkanrayku. Qc"Mash allita uyariwaychi. Chay padesinaykichi tiempu suk kawitullapi ishkaymanta puñuykaptinkuna ñukaka sukllallata sieluman pushasha ñukawan kawsananpa. Sukta sakisha mana kreyiwashkanrayku. !b;!Kankunapish munanaykichillata rurashpaka wañunaykichi tiyan. Ñukata kreyiwashpa kawsashpaykichika wañushpaykichipish kashkan kawsamunaykichi tiyan. 9am Allita yuyaychi Lotpa warmin wañushkanta. ;`oChay tiempuka kankuna wasikichi sawanpi kashpaykichi ama yaykuychichu tiyapushuknikichita surkuk. Chakraykichipi kashpaykichi ama wasikichiman kutiychinachu nimata surkuk. _Chashnashina ñukapish Tata Diosmanta shamudu runa kashpayni kashkan shamushpayni tukuy mana kreyiwak runakunata kastigashasapa. 8^iChaypina chay llaktamanta Tata Dios Lotta llukshichishkanwasha sielumanta chay llaktapi sinchi rawraykak ninata urmachimurkan. Chaywan tukuy runakuna rupashpa wañurkansapa. 4]aChay ñawpa Lotpa tiempunpipish Tata Dios Sodoma llaktapi kawsak runakunata kastigarkansapa. Chay runakuna Tata Diosta mana kreyishpankuna mikuykarkansapa upyaykarkansapa tukuy layata rantiykarkansapa rantikuykarkansapa. Chaymanta wasinkunata ruraykarkansapa chakrankunapi tarpukuykarkansapa. \Chay ñawpa Noe yachachikuptinpish tukuy runakuna chiknishpa mana munarkansapachu kreyiyta. Paykunaka mikuykarkansapa upyaykarkansapa kasaraykarkansapa kasarachikuykarkansapa yachachikuk Noe manllayba barkunpi yaykunan diyakaman. Noe chay barkupi yaykuptinna Tata Dios tamyawan allpata untachiptin tukuy runakuna sipikushpa wañurkansapa. Iden Noepa tiempunpishina aypa runakuna kankunatapish mana kreyishushpaykichi padesichishunkichi. Chaypina ñuka Tata Diosmanta shamudu runa kashpayni kashkan kutimusha. [ nZUChaymanta manarapish kashkan shamuptini aypa runakuna sukaman chikniwashpa padesichiwankasapa. $YAMash allita uyariwaychi. Tamyanayaptin llipyashpa tukuy sieluta lusichin. Chay llipyakshina ñukapish kashkan shamushpayni tukuy sieluta lusichisha. $XASukkuna llullakushpa rimankasapa: “Kaypinami chaypinami Jesuska” nishpa. Chashna rimaptinkunapish ama rillaychichu kawak. Nima paykunata katiychichu. ,WQFariseo runakunata yachachishkanwasha Jesuska disipulunkunallata willarkansapa: —Kankunaka sukaman padesinaykichi tiempu munankichi kawawayta Tata Diosmanta shamudu runa kashpayni kallariptini kamachikuyta. Sukaman munashpaykichipish mana kawawankichichu kay allpapi kamachikuptini. +VOMana atipankichichu willayta kaypimi chaypimi Tata Dios kamachikuykan nishpa. Mana kawaptikichipish Tata Dios kreyikuk runakunata shunkunkunapi kamachiykansapa. DUChaymanta fariseo runakunaka Jesusta tapurkansapa: —¿Aykapikamanti Tata Dios kallarinka tukuy runakunata kayayta mandunpina kawsanankunapa? Chashna tapuptinkuna Jesuska willarkansapa: —Mana kay allpapi kankunapa kamachikuknikichishinachu Tata Dios kamachikun. Mana atipankichichu kawayta kamachikunanta. kTOChaypina chay kutimushka runata Jesuska willarkan: —Atariyna. Wasikimanna rillay. Ñukata kreyiwashkaykiraykumi alliyachishkayki. Jesus yachachikurkan imashnami Tata Dios tukuy kreyik runakunata kamachinkasapa nishpa. KS¿Kay Samariamanta runallachu kutimushka Tata Diosta alabananpa? R1Chay runalla kutimuptin Jesuska almirashpa disipulunkunata willarkansapa: —Chunkantinta alliyachishkani. ¿Maysapanatiya chay iskun runakunaka? {QoKushikuypuru rirkan Jesuspa ñawpakninpi kunkurikushpa agradesik. Chay kutimuk runaka Samaria partimanta karkan. P)Kirinmanta alliyadu kawanakushpa chay chunkamanta suk runalla Jesusman kutirkan. Kushikushpa sinchita rimashpa Tata Diosta sukaman alabarkan. BO}Chaypina Jesuska paykunata kawashpa llakichishpankuna willarkansapa: —Saserdotekunaman rillaychi paykuna yachanankunapa allinachu kankichi manachu nishpa. Chashna willaptinkuna chay chunka runakunaka rirkansapana. Manara saserdotekunapi chayashpankunara chunkantin alliyarkansapa Jesus alliyachiptinkuna. fNE Karullamanta sinchita rimashpa willarkansapa: —Maestru, ñukaykunatapish llakichiwaysapa. RM Chayta rishpankuna suk llaktapi chayarkansapa. Chaypi chunka runakunawan tinkunakurkansapa. Tukuy paykuna kiri likidu lasaru unkuyuk karkansapa. Paykunaka mana animukurkansapachu Jesusta ladunchayta. %LC Chaymanta yachachikushkanwasha Jesuska disipulunkunawan Jerusalenman rirkansapa. Chayman rishpankuna Samaria partita Galilea partita puriykarkansapa. oKW Chay wiwachuykichishina Tata Dios willashushkanta rurashpaykichi willanaykichi tiyan: “Kan willawashkaykita rurashkanisapa. Chayrayku mana meresinisapachu alabawanaykipasapa.” Jesus chunka lasaruyak runakunata alliyachirkan. dJA Chaymanta chay wiwachuykichita mana willankichimanchu: “Allita karawashkanki” nishpa. I)Ashwan willankichi: “Mikunaynita shamuy rurak. Ñuka mikuykaptini upyaykaptini sirvimuway. Karawashkaykiwasharami kanka mikunki upyanki.” `H9Kankunapa wiwachuykichi rinman chakraykichipi trabajak. Chaypi allpata araduwan aspin. Vakaykichitapish kuydan. Chaymanta chakraykichimanta kutimuptin kankuna mana willankichichu: “Shamuy mikuyna” nishpa. rG]Chashna disipulunkuna willaptinkuna Jesuska willarkansapa: —Ñukata tukuy shunku kreyiwashpaykichika chay wiñaykak kaspita willankichiman: “Kaymanta ashushpa rillay wiñamuy chay yaku mañanpi.” Chashna willaptikichi chay kaspika kasushunkichi. Taksha murillushina tipisitullatapish kreyiwashpaykichika tukuy willashkaynita atipankichiman rurayta. F Chashna Jesus yachachikuptinna disipulunkunaka willarkansapa: —Maestru, yanapawaysapa ashwanta kanta kreyinaynikunapa. pEYKuti kuti rabyachishuptinpish perdonanayki tiyan. Ichara suk diyapi kanchis kuti rabyachishunkiman. Chaymanta ichara kanchis kuti willashunkiman: “Mana kashkan rurashanachu” nishpa. Chashna willashuptikika perdonanayki tiyan. 0DYAllita kuydanakuychi ama uchallikunaykichipa. Tata Diosta kreyikmasiki rabyachishuptin rillay willak amana mana allita rurashunanpa. Chaypina almitishuptin perdonay. 4CaAmarapish uchallichishuptinkunara alli kanman suk atun rumi makita kunkanpi watashpa atun yakupi wishchunankunapa. Sipikushpankuna manana ni pita uchallichinkasapanachu. B ;Chaymanta Jesuska disipulunkunata willarkansapa: —Kay allpapi tiyan uchallichishunayak runakuna. Tukuy paykunata Tata Dioska sukaman kastigankasapa. tAaChaypina Abrahamka willarkan: “Chay wawkikikuna mana Moisespa nima alli yachachikuk runakunapa yachachikunanta kasunayansapachu. Chashnashina mana nima kreyinkasapachu suk wañudu runa kashkan kawsamushpa riptin yachachikuk.”U@#Chaypina chay runaka aynirkan: “Ariya tata Abraham, chay wawkinikuna mana Moisespa killkadunta kasunayansapachu. Ichara suk wañudu runa kashkan kawsamushpa yachachikuk riptin kreyikunmansapa.” ?-Chashna willaptinna Abrahamka willarkan: “Paykunapa tiyan Moisespa killkadunkuna. Chay killkadunkunapi willashkankunata kasuchunsapa.” >wPayta kachaptiki pichka wawkinikunata yachachinmansapa ama ñukashina kay mana tukuyniyuk ninaman shamunankunapa.” =%Chashna willaptinna chay tukuy layayuk kashka runaka willarkan: “Tatayni Abraham, roygayki Lasarota kachanaykipa tataynipa wasinman. "<=Chaymanta tiyan suk manllayba rarka ama ni pi pasananpa. Chayrayku kanman Lasaroka mana atipanchu riyta. Nima kanpish atipankichu kayman chayamuyta.” ; Chashna willaptinna Abrahamka willarkan: “Wambrayni, allita yuyay allpapi kawsashkaykita. Kan sukaman allita kawsashkanki. Kay Lasaroka allpapi kawsashpa sukaman yarkarkan sukaman padesirkan. Kunanka payka kushikuykan. Kanka sukaman padesiykanki. `:9Payta kawashpana sinchita rimashpa Abrahamtaka willarkan: “Tatayni Abraham, llakichiwashpa Lasarota willapay shamunanpa kalluyni puntata suk tipi yakuwan ñuyuchipak. Ñukaka kay ninapi sukamanmi padesiykani.” 9Chay runaka rirkan mana tukuyniyuk nina rawrakman. Chaypi sukaman padesiykashpa karumanta kawarkan Lasarota Abrahamwan tantallata. J8 Suk diyana chay Lasaroka wañurkan. Tata Diospa angelninkuna payta pusharkansapa Abrahamwan sielupi kawsananpa. Chaymanta chay aypa kullkiyuk runapish wañurkanna. Paytaka pamparkansapa. %7CChay kiri likidu runa sukaman mikunayak tukuy layayuk runapa mesanmanta urmachidukunata. Chay punkupi tiyaridu kaptin allkukuna kirinkunata llakwapuksapa. 06YChaymanta tiyarkan suk mana nimayuk runa. Paypa shutin karkan Lasaro. Lasaroka kiri likidu karkan. Payka tukuy diya tiyarik chay aypa kullkiyuk runapa wasin punkupi. 15[Jesuska chikan ejempluta willarkansapa: —Suk tukuy layayuk runa tiyarkan. Chay runaka sukaman allima llachapanta mudakuk. Tukuy diya allima fiestakunata rurak. 4Chaymanta Jesus willarkansapa: —Kankunaka yuyankichi warmikichita wishchushpaykichika mana uchallikuykanaykichita. Chayta yuyashpaykichika kikikichilla llullachinakuykankichi. Warmikichita wishchushpa chikan warmiwan kasarashpaykichika uchallikuykankichimi. Chaymanta chay wishchudu warmiwan kasarak runapish uchallikuykan. Jesus yachachikurkan tukuy layayuk wañudu runapa ejemplunta. &3EKay allpa chay sielu kulluptinpish Tata Dioska killkadunpi tukuy rimashkanta ruranka. Jesus yachachikurkan kasaradukuna ama warminta wishchunankunapa. 21Tukuy ñawpa alli yachachikuk runakuna Moisesmanta Juankaman Tata Dios kachamunan runa shamunanta yachachikurkansapa. Chay tiempumantapacha ñuka yachachiykichi Tata Diospa mandunpi yaykunaykichita. Aypa runakuna sukaman munashpa sinchikushpa padesishpa yaykuykansapa. 1)Chaypina Jesuska willarkansapa: —Kankuna mana alli rurak runakuna kaykashpaykichipish munankichi tukuy runakuna rimanankunapa alli rurak kanaykichita. Tata Dioska tukuy mana alli yuyaynikichita allita riksin. Chay laya yuyaynikichita Tata Dios kawan millanapa layata. {0oChashna Jesus yachachikuptin uyarishpankuna chay kullkita sukaman munak fariseokuna Jesusta asichirkansapa. */M Suk trabajador mana atipanchu ishkay patronpi trabajayta. Sukllallata kasunan tiyan. Suk patronninta kasushpa suktaka mana kasunnachu. Kankuna chay trabajadorshina kankichi. Kankunapish kullkiyayta munashpalla kawsashpaykichika manana atipankichinachu Tata Diosta kasushpa kawsayta. x.i Chaymanta runamasikichipa tiyapunanta mana kuydayta yachaptikichi Tata Dioska manami ashwantachu kushunkichi. -' Chashnami kankuna kay allpapi tiyashunaykichiwan mana runamasikichita yanapaptikichika Tata Dios sielupi mana premyuykichita kushunkichichu. <,q Kankuna kuskata rurashpa mana llullakushpa tipi tiyashunaykichiwan runamasikichita yanapashpaykichika aypa tiyashunaykichiwanpish mana llullakushpalla yanapankichi. Chaymanta tipi tiyashunaykichiwan runamasikichita llullachishpaykichika aypa tiyashunaykichiwanpish llullachishpa mana yanapankichichu. +) Mash allita uyariwaychi. Tukuy kay allpapi tiyapushunaykichiwan sukkunata yanapaychi paykuna sukaman kuyashunankunapa. Chashna tiyapushunaykichiwan runamasikichita yanapaptikichi sielupi paykuna kushikushpa chaskishunkichi mana tukuyniyukta chaypi kawsanaykichipa. g*GChaymanta chay patron empleadun rurashkanta yachashpa rimarkan: “Chay empleaduynika yachaysapami kashka. Payka debiwak runakunata yanapashka paykunapish payta yanapanankunapa.” Chay ejempluta rimashkanwasha Jesuska disipulunkunata willarkansapa: —Mana alli rurak runakuna Tata Diosta riksik runakunamanta sukaman ashwan yachaysapakunami. )5Chashna chay debikuk runata killkachishkanwasha chay empleaduka sukta tapurkan: “Kanka ¿mashnatati patronninitaka debinki?” Payka willarkan: “Suk pachak kostal trigutami debini.” Chaypina chay empleaduka willarkan: “Mash kaway. Ñukami yanapashkayki. Kaypimi killkadu debishkaykika. Kunan pusak chunka kostal debinaykillata killkay. Ñukapish idenllata killkasha patronnini kawananpa.” E(Payka willarkan: “Ñuka pachak lata aseytitami debini.” Chaypina chay empleaduka willarkan: “Mash kaway. Ñukami yanapashkayki. Kaypimi killkadu chay debishkaykika. Kunan tiyarishpa mushuktana killkay. Pichka chunka lata aseytita debinaykillata killkay. Ñukapish chayllata killkasha patronnini kawananpa.” .'UChashna yuyashpa chay empleaduka patronninta debik runakunata sukmanta sukmanta kayarkansapa. Sukta tapurkan: “Kanka ¿mashnatati patronninitaka debinki?” w&gMana trabajuyuk kaptini runakuna wasinkunapi chaskiwanankunapa ñami yuyashkanina imatami rurasha nishpa.” %wChashna patronnin willaptinna chay runaka sukaman llakishpa yuyaykurkan: “Patronnini kay trabajuynimanta surkuwaptinka ¿imata rurashpanatí kawsasha? Mana atipanichu chakrata rurashpa trabajayta. Pinkakuni kullkita mañakushpa kawsayta. $1Chashna chatakuptinkunana patronka chay empleadunta kayashpa willarkan: “Yachashkani llullachiwaykanaykita. Kunanmantapacha manana munaninachu ñukapi trabajanaykipa. Chayrayku kawachiway chay killkashkaykita imakunatami rantikushkanki imakunatami rantishkanki nishpa.” # +Chaymanta Jesuska disipulunkunata suk ejempluta willarkansapa: —Suk kullkisapa runa tiyarkan. Chay aypa kullkiyuk runa suk empleadunta willarkan tukuy tiyapunanta kuydananpa tukuy trabajadorninkunatapish trabajachinankunapa. Suk diya chay trabajadorkuna patronninkunapi rirkansapa chay trabajachikuk runata chatakuk. Willarkansapa: “Ñami kullkikitaka tukuchaykanna mana allikunata rurashpa.” s"_ Chaykuna kanpa kaptin ¿imapatí piñayawanki? Kay wawkikika wañudu kashkanmantashina rikurimushka. Chinkadu kashkanmanta ñami rikurimushkana. Chayrayku alli kashka fiestata rurananchipa. Akuychi kushikushpa fiestakuypachi.”>!uChashna chay mayor wambran piñakushpa willaptinna tatanka willarkan: “Munanayni wambrayni, kanka tukuy diyami ñukawan kawsaykanki. Tukuy laya tiyawakmi kanpa kanan tiyan. = sKunan waynandera warmikunawan uchallikushpa kullkikita tukuchak wambrayki chayamushkana. Chayamuptin paypana chay ashwan gordo beshekuta wañuchishpa alli fiestata ruraykanki.” 9Chaypina chay wayna piñakushpa tatantaka willarkan: “Kanka allita yachanki aypa watatana mana ni mayman suchushpayni kanta yanapashkaynita. Chashna allita yanapaptinipish mana niman suk kuti niman suk chivuta kuwashkankichu amiguynikunawan fiestata rurashpa mikunaynikunapa. LChashna willaptinna chay mayor wambranka sukaman piñakurkan. Mana nima chay fiesta wasipi yaykunayarkanchu. Fiesta wasimanta tatanka llukshishpa rirkan willak paywan fiestakuk yaykunanpa. a;Chaypina chay runaka willarkan: “Chay chinkadu wawkikika ñami rikurimushkana. Chayrayku tataykika kushikuyninwan alli fiestata ruraykan. Wawkiki sanu chayamushka kaptin ashwan gordo beshekuta wañuchichishka.” Fiestakuykaptinkuna uyarishpana tatanpa trabajadorninta kayashpa tapurkan: “¿Imatatí ruraykansapa tataynipa wasinpi?” 7gChay fiestata ruraykaptinkuna chay mayor wambranka chakranpi karkan. Chakranmanta kutimuykashpa wasinpi chayaykashpa bombota kenata uyarirkan fiestata ruraykaptinkuna. ;oKay wambrayni wañudu kashkanmantashina unay tiempumantanami rikurimushka. Chinkadu kashkanmanta ñami rikurimushkana.” Chashna chay runa rimaptin alli fiestata rurarkansapa. veChaymanta rillaychi pushamuk chay ashwan gordo beshekuta. Chayta wañuchishpa fiestata rurashpa mikuypachi. r]Chashna willaykaptinna tatanka trabajadorninkunata kayashpa willarkansapa: “Utkakushpa apamuychi mushuk llachapata wambraynita mudachinaykichipa. Chaymanta suk anilluta dedunpi churapuychi. Mushuk ushutantapish churachiychi. *MPayka tatantaka willarkan: “Munanayni tatayni, kanta sakishpayni Tata Diosta rabyachirkani kantapish rabyachishkayki. Amana kawawaynachu wambraykitashina.” b=Chashna allita yuyaykushpa chay waynaka tatanman kutirkan. Tatanpa wasinpi manara chayaptinra karupi kaptinlla tatanka riksirkan. Sukaman llakichishpa kallparkan tinkuk. Chaypina wambranta abrasashpa mucharkan. iKChayrayku amana kawawaynachu wambraykitashina. Suk trabajadornikitashina trabajachiway.’ ” <qShu kunanlla tatayniman kutisha. Kutishpayni willasha: ‘Munanayni tatayni, kanmanta ashushpaynika uchallikushkanimi. Chaymanta mana Tata Diospa munananta rurashpa kawsashkani. )KSukaman yarkashpana tatanta yuyashpa rimarkan: “Tataynipa trabajadorninkunapa aypa mikunankuna puchun. Chaykamanka kaypika yarkaymanta ñuka wañunayaykani. Chaypina chay waynaka kuchikunapa mikunanta sukaman mikunayarkan. Munaptinpish mana ni pi ni chay laya mikunata kararkansapachu. !Chashna sukaman yarkashpa rirkan willak suk runata trabajachinanpa. Chay patronka kacharkan chakranpi kuchinkunata karashpa trabajananpa. r]Chaypina chay kawsanan llaktapika sinchi yarkay tiyarkan. Chay wayna mana kullkiyuk kashpana yarkarkan. T! Chaypina chay winshu wambranka tatan tukuy kushkanta rantikurkan. Chay kullkiwan rirkan suk karu llaktapi kawsak. Chay karu llaktapina sukaman mana allikunata rurashpa tukuy kullkinta tukucharkan. G Suk diya winshu wambran tatantaka willarkan: “Tatayni, patumawayna tukuy ñukata kuwanaykitana.” Chashna mañaptinna chay runa tukuy tiyapunanta ishkantin wambrankunata patumarkansapa. i K Jesuska chikan ejempluta yachachikurkan: —Suk runapa tiyarkan ishkay ullku wambrankuna. h I Mash allita uyariwaychi. Chay warmi kullkinta tarishpa sukaman kushikurkan. Chashnashina angelkunapish sukaman kushikunsapa suk runa uchankunamanta wanaptin. Jesus yachachikurkan tatanmanta ashudu waynapa ejemplunta.  + Tarishpana kushikuyninwan warmimasinkunata tantanachishpa willanka: “Ñukawan kushikuychi. Ñami chay chinkadu kullkinitaka tarishkanina.” t aChaymanta Jesuska chikan ejempluta yachachikurkan: —Ichara suk warmi chunka kullkinkuna tiyapushkanmanta sukta chinkachinman. ¿Manachu chayta maskan tarinankaman? Alkusanta apichishpa wasinta kuchun mañanta pichashpa maskan. / WMash allita uyariwaychi. Kankuna suk chinkadu ovejaykichita tarishpaykichi sukaman kushikunkichi. Chashnami sielupi kawsakkunapish iskun chunka iskun alli rurak runakuna tiyashkanmanta ashwanta kushikunsapa suk runa uchanmanta wanaptin. Jesus yachachikurkan chinkadu kullkipa ejemplunta. 0YChaypina familyaykichita aylluykichita tantanachishpa kushikushpa willankichiman: “Shamuychi ñukawan kushikuychi. Ñami kay ovejayni chinkadutaka tarishkanina.” MTarishpaykichi kushikuypuru wantushpa wasikichiman pushankichiman. a;—Ichara kankunapa tiyan pachak ovejaykichi. Chay pachakmanta ichara suk oveja chinkanman. Kankunaka chay aypa ovejaykichita pastupi sakishpaykichi ¿manachu chay chinkaduta rinkichi maskak tarinaykichikaman? nUMana allita ruraykananta rimaptinkuna Jesuska uyarirkan. Chaypina suk ejempluta willarkansapa: /Chay aypa runakuna Jesusta ladunchaptinkuna fariseokuna Moisespa killkashkanta yachachikuk runakuna kawarkansapa. Paykunaka Jesusta washanchashpankuna rimarkansapa: —Kay runaka chay uchasapa runakunata munashpa paykunawan mikun. Paykunawan mikushpa mana allitachu ruran. ] 5Chaymanta Jesus yachachikushkanwasha aypa runakuna laduncharkansapa ashwanta uyarinayashpa. Suk runakuna karkansapa romano gobiernupa kullki kobrakukkuna. Sukkuna karkansapa mana allita rurashpa kawsak runakuna. #Chay allpayuk kachita allpapi churaptinchipish mana nimapa allinachu nima kiwata wiñachinanpa. Mana nimapa alli kaptin wishchunchi. Allita uyariwaychi. Kankunapish mana allita kreyiwashpa kawsashpaykichika chay mana alli kachishinami kankichi.{o"Chaymanta Jesus willarkansapa: —Sinchi kachika rikchak layapami alli. Allpayuk kachi mana nimapa allichu. xi!Kankunapish chay makanakunayak runashina allita yuyaykuychi katiwankichichu manachu nishpa. Mana tukuy layaykichita sakishpa katiwashpaykichika manami disipuluynikunachu kankichi. Jesus yachachikurkan alli kachishina kananchikunapa. zm Chaypina mana makayta atipananta yuyashpa chay kamachikuktaka willachinan tiyan amana shamunankunapa makanakuk. 4~aChaymanta ichara suk sinchi kamachikuk runa makanakunayanman chikan llaktapi kamachikuk runawan. Chaypaka allita yuyaykunan tiyan: “Ñukapa chunka waranka soldaduynikunalla tiyan. Chay suk kamachikuk runaka ishkay chunka waranka soldadukunawan shamuykan. ¿Atipashachu manachu makaytaka?” J} “Mash kawaychi. Chay runaka llullakushpa kallarishka wasichakuyta. Manami atipanchu tukuchayta.” Kankunapish chay wasichakunayak runashina allita yuyaykushpa ñukata katiwanaykichi tiyan. @|yMana allita yuyaykushpa ichara kallarinanllapi sakinman mana tukuchayta atipashpa. Chay mana tukuchadu wasita kawashpa tukuy runakuna chay wasichakuk runata asichishpa rimanmansapa: {#Mash allita uyariwaychi. Suk runa kuydakunan altu wasita ruranayashpa allita yuyaykunan tiyan imakunatami chay wasipaka munan nishpa. z3Sukaman padesishpaykichipish runakuna chiknishuptikichipish ñukallata katiwanaykichi tiyan. Allita katiwashpaykichika disipuluynikunami kankichi. Ry—Kankuna disipuluynikuna kanayashpaykichika tataykichimanta, mamaykichimanta, warmikichimanta, wambraykichimanta, wawkikichimanta, panikichimanta ñukata ashwan allita kuyawanaykichi tiyan. Kuyanakunaykichimanta ashwan allita ñukata kuyawaychi. Mana chashna allita kuyawashpaykichika manami disipuluynikunachu kankichi. :xmChaymanta mikushkankunawasha Jerusalen llaktaman Jesuska rirkan. Chayman riykaptin aypa runakuna katirkansapa. Jesuska tikrakushpa chay katik runakunata yachachirkansapa: 'wGAllita willaykichi. Chay ñawpakta konvidadukunaka manami kay fiestaynipika mikunkasapanachu.” Tukuy layamanta ashwan allita Jesusta kuyananchikuna tiyan. GvChashna chay wiwachun willaptinna fiestakuk runaka willarkan: “Rillay ñankunamanta chaymanta wasi pampankunapi puriykak runakunata pushamuk. Apurashpa pushamuysapa kay wasini untananpa. fuEChashna willaptin wiwachunka tukuy willashkanta rurarkan. Chaymanta fiestayuktana willarkan: “Tata, ñami tukuy willawashkaykitana rurashkani. Aypa runakunata pushamuptinipish pishinllami kay wasiki untananpa.” _t7Chashna mana niman suk runa katinayaptinkuna chay kayakuk runaka kutirkanna. Chaypina fiestakuk runata willarkan mana ni pi shamunayanankunata mikuk. Chayta uyarishpa fiestakuk runaka sukaman piñakurkan. Piñakushpa wiwachuntaka willarkan: “Kunanka utkakushpa rillay kayamuysapa kallipi plasapi tiyak runakunata. Pushamuysapa mana nimayukkunata, makin tipidukunata, kojokunata, mana kawakuy atipakkunata. Tukuy paykunata konvidamuysapa mikuk shamunankunapa.” sChaymanta suk konvidadu willarkan: “Chayrak kasarashkani. Warminita mana sakiyta atipanichu. Chayrayku mana rinichu chay fiestaman.” )rKSuk konvidadu willarkan: “Chunka vakatami rantishkani. Chaytami rinayaykani kawak allichu manachu nishpa. Chayrayku willay ama piñakunanpa mana riptini.” Uq#Chashna kayak riptin paykunaka aynirkansapa mana atipanankunata riyta. Suk runa willarkan: “Chayrak chakrata rantishkani. Chayta kawak rinayni tiyan. Chayrayku willay ama piñakunanpa mana riptini.” Up#Mikuna alli kaptinna suk wiwachunta kacharkan tukuy konvidadukunata kayak. 2o]Chashna chay runa willaptin Jesuska suk ejempluta rimashpa willarkan: —Suk runa atun fiestata rurashpa aypa runakunata konvidachirkan wasinpi mikuk rinankunapa. Hn Jesus yachachikuptin uyarishpana chay mesapi mikuykak runakunamanta suk runa paytaka willarkan: —Tata Dios sielupi suk fiestata ruraptin chaypi mikuk runakuna sukaman kushikunkasapa. imKTukuy chay laya runakunata konvidaptiki paykunaka mana kutichishuyta atipankasapachu. Chaypira Tata Dios tukuy alli rurak runakunata kawsachimushkan diya premyuykita kushunki. Jesus yachachikurkan atun fiestapa ejemplunta. l Ashwan allita ruranayashpa fiestaykiman yaykuchiy mikuk mana nimayuk runakunata, makin tipidukunata, kojokunata, mana kawakukkunata. ~ku Chaymanta Jesuska chay wasinpi karak fariseota willarkan: —Kanka konvidakushpayki mikuk shamunankunapa ama konvidaychu parlakmasikikunallata, nima wawkikikunallata, nima aylluykikunallata, nima tukuy layayuk llaktamasikikunallata. Paykunata konvidaptikika kantapish konvidashunkasapa. Kankuna sukwan sukwan kutichinakushpaykichi kikikichilla kushichinakuykankichi. Yj+ Kankuna kikikichilla kreyinakushpa kawsaptikichi Tata Dios pinkachishunkichi. Kankuna allillapi mana kreyinakushpa runamasikichita kuyashpa yanapaptikichi Tata Dios sukaman kushikushpa yanapashunkichi. i Chayrayku kasarachikuk runa konvidashuptikichika chayana bankullapi tiyariychi. Chayllapi tiyariptikichi ichara chay kasarachikuk runaka yaykuchishunkichiman mesapi mikunaykichipa. Chaypirami kankunawan tiyaridu runakunaka kawankasapa ashwan munadu kanaykichita. }hs Kankuna chay alli bankupi tiyariptikichika kasarachikuk runaka ladunchashushpaykichi willashunkichiman: “Kay bankumanta atariy kay runa tiyarinanpa.” Chashna willashuptinkuna pinkaynikichita muchushpaykichi rinkichi washa bankupi tiyarik. Ug#—Mash uyariwaychi. Suk kasarachikuk runa funsiaman konvidashuptikichika ama chay kasarakkunapa ladunpi tiyariychichu. Chaypi tiyariptikichika ichara kanmanta ashwan munadu runa washata shamunman. f+Chay fariseopa wasinpi mikuk yaykushpankuna runakuna munarkansapa ashwan alli bankupi tiyariyta. Chayta kawashpana Jesuska willarkansapa: 8eiChashna Jesus willaptinkunana fariseo runakunaka mana nimata atiparkansapachu ayniyta. Jesus yachachikurkan ama llullachinakushpa yuyanankunapa ashwan alli kanankunata. Xd)Chaymanta fariseokunata willarkansapa: —May willawaychi. Samana diya ichara wambraykichi vakaykichi suk uchkupi urmanman. Samana diya kaptin ¿maykan kankunatí chay uchkupi urmaduta mana surkunkichiman? FcChashna Jesus tapuptinkunana chay fariseo runakunaka mana nimata aynirkansapachu. Chaypina Jesuska chay unkudu runataka makinmanta apishpa alliyachishpa willarkan wasinman kutinanpa. ebCJesus payta kawashpa fariseokunata Moisespa killkadunta yachachikuk runakunata tapurkansapa: —¿Imatatí Moisespa killkadunpi yachachiwanchisapa? ¿Almitiwanchichu manachu samana diya unkudu runata alliyachinanchipa? LaChaypina Jesuspa ñawpakninman shamurkan suk punkiy unkuyuk runa. C` Suk diya Jesuska rirkan kamachikuk fariseo runapa wasinpi mikuk. Chay diya karkan samana diya. Chaypi mikuykaptinna Jesusta chiknik fariseo runakuna chatanayashpankuna chapaykarkansapa. ._U #Mash uyariwaychi. Mana munawashkaykichirayku llaktaykichi chunlla likidu kiparinka. Chaymanta willaykichi: Suknin diya kankunaka willawanaykichi tiyan: “Kanka sukaman allimami kanki Tata Diosmanta shamudu runa kashpayki.” Chashna willawanaykichi diyakaman mananami kawawankichinachu.^ "Llakichiykichi, Jerusalenpi kawsak runakuna. Kankunaka tukuy alli yachachikuk runakunata wañuchinkichi. Chaymanta Tata Dios kachamushkan yachachikuk runakunatapish ruminchashpa wañuchinkichi. Ñuka aypa kuti kankunata amachanayashkaykichi iden suk wallpa wawankunata tantanachishpa rikran sikipi amachakshina. Sukaman kankunata amachanayaptinipish mana nima munankichichu. ]5 !Kunan kaya kayawashan Tata Diospa munananllata rurashpa katisha. Tukuy chayta rurashpa Jerusalen llaktapi wañunayni tiyan. Jerusalenpi awilunchikuna ñawpa alli yachachikuk runakunata wañuchirkansapa. Chayrayku chay llaktallapi kankunapish ñukata wañuchiwanaykichi tiyan.  }||N{zyxxwwvvuu9tWswrqq3p;oo,nn#m+llkkijjihh4gg fGe,dmcbb9`_^H]\\+[ZYXWWVUTTSSRRQQ[=MChaymanta Jesus chayta yachachikushkanwasha Olivos urkuman rirkan. Tukuy diya Tata Diospa wasinpi yachachikuk. Tukuy tuta rik Olivos urkupi samak.  $Shamunaynita yachashpa tukuy tiempu diyapi tutapi kuydanakushpa Tata Diosta orashpa kawsaychi allita rurashpa kawsanaykichipa. Chashna kuydanakuptikichi Tata Dios yanapashunkichi manchana layakunata padesishpaykichipish ñukallata katiwashpalla kawsanaykichipa. Chaykunata pasashpaykichi sieluman rinkichi ñukapi rikurik. Chaypina Tata Dios kastiguykichimanta salvashunkichi. E"Tukuy rimashkaynita yuyashpaykichi allita kuydanakuychi. Suk animal mana yuyashkan oras trampapi urman. Chashnashina mana yuyashkaykichi diya shamusha tukuy allpapi kawsak runakunata kastiganaynipa. Chayrayku ama nima laya vanidarta rurashpa nima machashpa kawsaychi. Ama tiyapushuknikichillata yuyashpa kawsaychi. #mS!Tukuy sielu tukuy allpa kullunan tiyan. Kay allpa kulluptinpish ñuka tukuy rimashkaynita rurasha.  Allita willaykichi. Manarapish kay tiempupi kawsak runakuna wañuptinkunara tukuy kay willashkaynita kawanankuna tiyan. Chashnashina chay manchanapa layakunata kawashpaykichi yachankichi Tata Dios ñukata utka kachamuwananta kamachikunaynipa. Y+Chay kaspikuna aypata pankayaptin kawashpaykichi yachankichi veranu katinanta. g GJesus yachachikuyllapi katirkan: —Mash kawaychi chay igo kaspita suk kaspikunatapish. < qÑuka shamusha kankunata sieluman pushaknikichi amana kutin padesinaykichipana. Chayrayku chay manchanapa layakunata kawashpaykichi kushikushpalla mana manchakushpa shuyawaychi.  Chashna oras ñukata kawawankasapa puyu ukunpi shamuptini. Llipyak likidupi shamusha tukuy runakunata sumak yachanayniwan kamachiksapa. # ?Chaymanta sielupi lusichikukkuna kuyunkasapa. Chayta kawashpa runakuna yuyankasapa kay allpa kullunanta. Manchakuywan wañukshina mallinakunkasapa. a ;Jesus yachachikuyllapi katirkan: —Manarapish kay allpaman kashkan shamuptini tukuy pi intita killata luserukunata manchanapa layakunata kawankasapa. Chaymanta atun yakukuna sukaman untashpa kuyushpa sinchita kaparikunkasapa. Chayta uyarishpa tukuy runakuna sukaman manchakunkasapa. Sukaman manchakushpankuna sukta sukta yuyaykunkasapa. "=Soldadukunaka runakunata machetinkunawan wañuchinkasapa. Sukkunata watashpankuna karu llaktakunaman pushankasapa chaypi kawsanankunapa. Mana judiyu runakunaka kay Jerusalen llaktapi kamachikunkasapa Tata Diospa rimashkan tiempu paktamunankaman. Jesus yachachikurkan kutimunanta. b=Tata Dioska tukuy kay llaktakunapi kawsak runakunata sukaman kastigaptinkuna sukaman padesinankuna tiyan. Chay padesinan tiempu chayamuptin okupada warmikuna ñuñuchikuk warmikuna llakichinapa layata padesinkasapa. 9Chay pacha Tata Dioska tukuy kay llaktapi kawsak runakunata kastigankasapa. Ñawpa yachachikuk runakuna Tata Dios kastigananta killkarkansapana. MChay aypa soldadukunata kawashpa Judea partipi kashpaykichi nitikuychi urkukuna sikinpi pakakuk. Jerusalenpi kashpaykichi llukshiychi. Chakraykichipi kashpaykichi ama Jerusalenman kutimuychichu. }Chaymanta kay Jerusalenpi tukuy vueltashninpi aypa soldadukunata kawashpaykichi yachankichi kay llakta kullunanta. Imatapish rurashuptinkuna mana shaykushpa ñukallata kreyiwashpa kawsaychi sieluman rinaykichipa paywan mana tukuyniyukta kawsak. {oPaykuna chiknishuptikichipish Tata Dioska sukaman kuydashuykankichi. Payka chukchaykichitapish kuydapushunkichi. `9Ñukata kreyiwashkaykichirayku Tata Diosta mana kreyinayak runakuna chiknishunkasapa. ;oChaymanta tataykichi wawkikichi aylluykichi llaktamasikichi chiknishunkichi. Llullachishushpaykichi pushashunkichi kamachikuk runakunaman paykuna wañuchichishunaykichipa. A{Ñukami allita yachachishkaykichi imatami rimankichi nishpa. Yanapaptini allita atipankichi paykunata ayniyta. Chayrayku chay chatakushuknikichi mana nima aynishuyta atipankasapachu. e~CSinchi kamachikuk runakunapi chatakushuptikichika ama yuyaychichu imatami willasha nishpa. o}W Paykunapi chatashuk pushashuptikichika kankunaka atipankichi yachachikuyta ñuka salvakuk kanaynita. 0|Y Manarapish nima manchanapa layakunata kawaptikichira chiknishuk runakuna kankunata apishunkichi. Paykuna tantanakunankuna wasikunaman pushashunkichi chatashunaykichipa. Chaymanta karselkunapi churachishunkichi. Ñukata kreyiwashkaykichirayku sinchi kamachikuk runakunapi chatakushunkichi. `{9 Chaymanta kaypi chaypi allpa sinchita kuyunka. Tukuy maypi tiyanka sinchi yarkay. Rikchak laya unkuykuna tiyanka. Chaymanta tukuy runakuna manchanapa layakunata sielupi kawankasapa yachanankunapa allpa kullunanta. z Jesuska yachachikuyllapi katirkan: —Kaypi chaypi atun llaktakunapi chikninakuk runakuna suk atun llaktakunawan makanakunkasapa. iyK Chaymanta llaktan llaktan makanakunkasapa. Chaymanta llaktapura makanakushpa wañuchinakunkasapa. Chaykunata uyarishpaykichi ama manchakuychichu. Manarapish kay allpa kulluptin aypa llaktakunapi makanakunankuna tiyan. 8xiChashna disipulunkuna tapuptinkuna Jesuska willarkansapa: —Allita kuydanakuychi ama ni pi llullachishunaykichipa. Aypa llullachikuk runakuna ñukapi tukushpa shamunkasapa. Rimankasapa: “Ñuka kani Tata Diosmanta shamudu salvakuk runa.” Chashna rimaptinkunapish ama paykunataka kreyiychichu. Ww'Jesus yachachikuptin disipulunkuna tapurkansapa: —Maestru ¿aykapiti kay Tata Diospa manllayba wasintaka urmachinkasapa? ¿Imakunata kawashpatí yachashasapa Tata Dios chay rimashkaykita rurananta? Bv}Chashna disipulunkuna willanakuptinkuna Jesuska willarkansapa: —Kay wasika sukaman allima ruradu kaptinpish suknin diya urmanan tiyan. Urmaptin manana ni suk rumi sawapura kiparinkanachu. Chiknishuk runakuna tukuy kay wasita wakllichishpa urmachinkasapa. Jesus yachachikurkan Jerusalen llakta kullunanta. SuChaypina disipulunkunaka Tata Diospa allima ruradu wasinta kawashpankuna willanakurkansapa: —Kay wasika sukaman allima rumikunamanta ruradumi. Tata Diosta ofresishkankunawan allima sumachidumi. xtiChay aypa kullkiyuk runakuna puchushkan kullkinta Tata Diosta kunsapa. Chay mana nimayuk warmika tukuy tiyapushkanta Tata Diosta kuyashpa kushka. Chayrayku payka Tata Diosta ashwanta kushichin. Jesus rimarkan Tata Diospa wasin urmananta. ksOTukuy tiyapushkan kullkinta churaptin kawashpana Jesuska disipulunkunata willarkansapa: —Ñuka allita willaykichi. Kay viyuda warmika mana nimayuk kaykashpa chay aypa kullkiyuk runakunamanta ashwan alli ofrendata kukushka. {roChaymanta kawarkan mana nimayuk viyuda warmi chayaptin. Chay warmika churarkan ishkay tiyapushkan kullkisitunta. 5q eChaymanta suk diya Tata Diospa wasin pampapi Jesuska yachachikuykarkan. Chaypi kawarkan tukuy layayuk runakuna ofrendankunata churaykaptinkuna kullki churanankuna kajonpi. (pI/Paykunaka alli rurakshina yuyanakushpankunapish viyuda warmikunapa wasinkunata kichunsapa. Chayta ruraykashpa sukaman sunita Tata Dioswan parlansapa runakuna rimanankunapa alli rurak kanankunata. Llullachikuk kaptinkuna Tata Dioska paykunataka ashwan sinchita kastiganankuna tiyan.zom.—Ama munaychichu Moisespa killkadunta yachachikuk runakunata uyariyta. Paykunaka suni llachapankunata churakushpankuna plasakunapi purinsapa. Sukaman munansapa tukuy runakuna manchashpankuna rimachinankunapa. Chaymanta tantanakunankuna wasikunapi ashwan alli bankukunapi tiyarinsapa. Suk fiestaman rishpankuna ashwan alli bankukunapi tiyarishpankuna mikunsapa. n-Chashna Jesus yachachikuptin tukuy chay runakuna almirashpankuna uyariykarkansapa. Chaypina Jesuska disipulunkunata willarkansapa: |mq,Chay salmopi Davidka rimarkan Tata Diosmanta shamudu salvakuk runa paypa sinchi kamachikuknin kananta. Davidpa kamachikuknin kaptinka ¿imashnatí paypa miraknin kanman? Jesus Moisespa killkadunta yachachikuk runakunata piñayarkansapa. l7+‘Alli laduynipi tiyariy ñukawan tantalla kamachikunaykipañuka chiknishuk runakunata saru saru ruranaynikaman kanta kuyashunankunapa.’ ” zkm*Mash uyariwaychi. Davidka Salmo librupi kashna killkarkan:“Tata Dioska kamachiwak runata willarkan: Fj)Chaymanta Jesuska chay runakunata willarkansapa: —Ñukapish kankunata tapuykichi. Kankuna rimankichi Tata Diosmanta shamudu salvakuk runa ñawpa awilunchi Davidpa miraknin kananta. i(Chaypina saduseo runakuna manana animukurkansapanachu ashwanta tapuyta. Jesus yachachikurkan sinchi kamachikuk kananta. h1'Chashna Jesus yachachikuptin uyarishpana Moisespa killkadunta yachachikuk runakuna willarkansapa: —Maestru, allitami yachachiwaykankisapa. ?gw&Chashna Tata Dios rimaptin yachanchisapa chay kimsa ñawpa awilunchikuna wañushkankunamanta kawsamushpa Tata Dioswan kawsaykanankunata. Tata Dioska kawsak runakunallapa Diosninmi. ifK%Ñawpa yachachikuk Moisespish yachachiwanchi wañudu runakuna kawsamunanta. Chay ramasapa taksha kaspi rawraykak ukunmanta Tata Dioska Moisestaka willarkan: “Ñukami Abrahampa Isakpa Jakobopa Tata Diosninmi kani.” 0eY#Chaymanta kawsamushpa Tata Diosta kreyik runakunalla rinkasapa sielupi kawsak. Chaypi mana ni pi wañunkanachu. Chayrayku ullku warmi mana kasarashpa kawsankasapa. Paykuna angelkunashina mana kutin wañukna kawsankasapa. Wañushkankunamanta kawsamushkanrayku Tata Diospa wambrankuna kankasapa. d $c"Chashna chay saduseo runakuna tapuptinkuna Jesuska willarkansapa: —Kay allpapi ullku warmi kasarashpa kawsansapa. ,bQ!Maestru, runakuna wañushkankunamanta kawsamuptinkuna chay kanchis kusanmanta ¿maykan kakpatí kanman warminka? Tukuy paykuna chay warmiwan kasaradu karkansapa. 5ae Chaypina chay viyuda warmipish wañurkanna. y`kChaymanta chay kimsaynin wawkin viyuda kuñadanwan kasararkan. Paypish wañurkanlla. Tukuy chay wañudupa wawkinkuna sukmanta sukmanta chay viyuda kuñadankunallawan kasararkansapa. Kanchisnintin mana niman suk wambrayuklla wañurkansapa. {_oChaypina chay ishkaynin wawkin viyuda kuñadanllawan kasararkan. Paypish manara niman suk wambrayukra wañurkan. ^Kunanka willaykisapa: Suk runapa tiyarkan sokta wawkinkuna. Chay runashi kasarashpa manara niman suk wambrayuk kashpa wañurkan. ]—Maestru, ñawpa Moisespa killkadunpi yachachiwanchisapa: “Suk kasaradu ullku mana wambrayuk wañuptin wawkinlla chay viyuda kuñadanwan kasaranan tiyan. Chaypina chay warmi suk ullku wambrata wawayaptin wañudupa wambranshina kanan tiyan.” A\{Chay washa saduseo runakuna rirkansapa Jesusta kawak. Saduseo runakuna yuyaksapa mana ni pi wañushkanmanta kawsamunanta. Paykunaka Jesusta llullachinayashpankuna willarkansapa: [Nima laya rimashkanpi Jesusta atiparkansapachu pantachichiyta. Chayrayku sukaman almirashpankuna upallayarkansapa. Chashna oras mana atiparkansapachu Jesusta apiyta. Jesus yachachikurkan runakuna wañushpa imashnami sielupi kawsankasapa nishpa. Z9Chaypina Jesuska willarkansapa: —Chay sinchi kamachikuk runapa kaktaka payta kuychi. Chaymanta tukuy laya Tata Diospa kaktaka payllata kuychi. UY#—¿Pipa uyantatí kawankichi kay kullkipi? ¿Pipa shutintatí kawankichi? Chashna Jesus tapuptinkuna chay runakunaka willarkansapa: —Sinchi romano kamachikuk Sesarpa uyanta shutinta kawanisapa. X Chashna chay runakuna tapuptinkuna Jesuska yacharkan pantachichinayashkankunata. Chaypina kullkita mañashpa tapurkansapa: 4WaKan allillata yachachikuykaptiki ñukaykunaka tapunayaykisapa. Chay sinchi romano kamachikuk runa kullkinchita mañawaptinchikuna ¿allichu manachu pagarakunanchikunapa? ?VwJesuspi chayashpankuna willarkansapa: —Maestru, ñukaykunaka allita yachanisapa mana llullakushpa sukaman allimata yachachikunaykita. Kanmi tukuy runakunapa yuyayninkunata allimata riksishpa mana manchakushpa yachachikunki. Tukuy runakunata yachachinkisapa Tata Diospa munananllata rurashpa kawsanankunapa. U9Sukaman Jesusta wañuchiyta munashpankuna chay chiknik runakunaka kacharkansapa suk runakunata Jesusta llullachinankunapa. Rimashkanta pantachichinayashpa munarkansapa sinchi kamachikukpi chatayta. Chaypina chay kachadu runakunaka allipi tukushpankuna Jesusman rirkansapa. .TUChashna Jesus yachachikuptin saserdotekunaka kamachikukninkuna, Moisespa killkadunta yachachikukkunaka uyarirkansapa. Paykuna entiendirkansapa paykunarayku Jesus chay ejempluta yachachikuykananta. Chayrayku sukaman piñakushpankuna Jesusta apinayarkansapa wañuchinankunapa. Manara apirkansaparachu Jesusta katik runakunata manchashpankuna. Jesusta tapurkansapa romano kamachikukta pagarankasapachu manachu nishpa. &SEPipish kashpa mitkakushpa chay wishchudu rumipi urmashpa paki paki tukunka. Chaymanta chay wishchudu rumi urmashpa pitapish kaptin apyachishpa wañuchinka. R7Chashna chay runakuna rimaptinkuna Jesuska allita chapashpankuna willarkansapa: —¿Ariya imatati Tata Diospa killkadunka yachachiwanchisapa? Chay killkadu kashna riman:“Suk runa wasinta rumimanta ruraptin
trabajadorninkuna suk rumita wishchurkansapa
mana alli nishpa.Chashna wishchukuptinkunapish chay wasichakuk runaka
chay wishchudu rumita wasi kallarinanpi churarkan.” Q Paymi trabajadorkunata wañuchinankuna tiyan. Wañuchishpa chikan runakunata willanka chay uva chakranta kuydanankunapa. Chashna Jesus yachachikuptinkuna chay runakunaka rimarkansapa: —Mana munanisapachu Tata Dios chay runakunatashina rurawanankunapa. PChaypina chay chakrayuk runapa wambrantaka chakra washaman pushashpankuna wañuchirkansapa. Chay ejempluta yachachikushkanwasha Jesuska chay runakunata tapurkansapa: —¿Imatatí ruranka chay chakrayuk runaka wambranta wañuchik runakunataka? WO'Chaypina chay chakrayuk runaka wambrantana kacharkan uva patumata mañak. Karupi kaptinlla trabajadorkuna riksirkansapa chakra doyñunpa wambran kananta. Chaypina willanakurkansapa: “Kay shamuk runapa tatan wañuptinka kay uva chakraka paypami kiparinka. Akuychi payta wañuchiypachi ñukanchikunapa kiparinanpa kay uva chakra.” xNi Mana nimayuk paypish kutiptin chay uva chakrayuk runaka sukaman yuyaykushpa rimarkan: “¿Imatati rurasha patuma uvata kachamuwanankunapaka? Shu chaylla wambraynita kachasha. Ichara payta manchashpankuna uvata kachamuwanmansapa.” :Mm Chaymanta chay chakrayuk runaka kashkan suk wiwachunta kacharkan partinta mañakuk. Chay trabajadorkuna paytapish makarkansapa. Kuchushpankuna chakranmanta karkurkansapa. SL Mana nima suk tipi uvata apaptin chay chakrayuk runaka suk wiwachunta kacharkan. Chay chakrata kuydak runakunaka paytapish sukaman makashpankuna piñayashpankuna mana nimata kushpankuna kacharkansapa. K  Chaymanta uva pallana tiempu chayamuptin chay chakrayuk runaka chayman kacharkan suk wiwachunta patuma uvata mañak chay uva chakran kuydak runakunata. Chaypina chay runakuna chay wiwachuta sukaman makarkansapa. Mana nimata kushpankuna kacharkansapa. bJ= Chaymanta Jesuska suk ejempluta chay aypa runakunata yachachishpa willarkansapa: —Suk uva chakrayuk runa tiyarkan. Chay runaka aypa uva waskata tarpurkan. Chay uva chakranta rurashkanwasha suk runakunawan paktanakurkansapa pallashpa uvakunata paywan patumanakunankunapa. Chashna paktanakushpankuna chay runaka suk karu llaktaman rirkan. :ImJesuska willarkansapa: —Ñukapish mana willaykichichu pimi kachamuwashka tukuy chaykunata ruranaynipa. Jesus yachachikurkan mana alli rurak trabajadorkunapa ejemplunta. H{Chashna mana ayniyta atipashpankuna Jesusta willarkansapa: —Mana yachanisapachu pimi Juanta kachamushka nishpa. xGiChaymanta mana atipanchisapachu willayta runakunalla Juanta kachamushkanta. Chashna ayniptinchikunaka chay aypa runakuna ruminchawashpanchikuna wañuchiwanchimansapa. Tukuy paykuna kreyinsapa Tata Dios kachamuptin Juan yachachikushkanta. F7Chashna Jesus tapuptinkuna chay runakunaka sukwan sukwan willanakurkansapa: —Mana atipanchisapachu willayta Tata Dios Juanta kachamushkanta. Chayta ayniptinchikunaka payka willawashunchisapa: “Tata Dios Juanta kachamushka kaykaptin ¿imapatí mana kreyishkankichi?” Ew¿Pití Juantaka kachamushka runakunata bawtisanankunapa? ¿Tata Dioschu? ¿runakunachu kachamushka? May ayniwaychi. gDGChashna tapuptinkuna Jesuska aynirkansapa: —Ñukapish kankunata tapuptini ayniwaychi. Cy—Ariya ¿pití willashushka chashna yachachikunaykipa? ¿Pití kanki chay rantikuykak runakunata karkunaykipa? &B GChaymanta suk diya Tata Diospa wasinpi Jesuska aypa runakunata yachachiykarkansapa. Willarkansapa Tata Dios kastigumanta salvanankunata. Chaypina saserdotekunapa kamachikukninkuna, Moisespa killkadunta yachachikukkuna, judiyukunapa ansianunkunapish Jesusta ladunchashpa willarkansapa: BA}0Mana yacharkansapachu imashnami wañuchinkasapa nishpa. Jesus yachachikuptin aypa runakuna riksapa uyarik. Chayrayku chay chiknik runakuna manara atiparkansaparachu wañuchiytaka.@ /Chay runakunata karkushkanwasha tukuy diya Tata Diospa wasinpi Jesuska yachachikurkan. Chaypi yachachikuptin saserdotekunapa kamachikukninkuna, Moisespa killkadunta yachachikukkuna, llaktapa kamachikukninkunapish Jesusta wañuchinayashpa puriksapa. c??.Karkushpa willarkansapa: —Tata Dios killkadunpi willawanchisapa: “Wasinika ñukata kuyawashpa oranaykichillapami.” Chashna Tata Dios willawaptinchikunapish kankunaka kay wasita rurankichi suwakunaykichi wasita. =>s-Jerusalenpi chayashpana Tata Diospa wasinpi Jesuska yaykurkan. Chaypi kawarkan rantiykak rantikuykak runakunata. Mana munashpa chaypi rantikunankunapa tukuyta karkurkansapa. W=',Chaypina tukuy kay llaktapi kawsak runakunata wañuchinkasapa. Chaymanta tukuy wasinkunata wakllichishpa urmachinkasapa. Manana nima rumikuna sawapura kiparinkanachu. Tata Dioska paykunataka kastigankasapa salvakuk shamushkaynita mana kreyishkankunarayku. Jesus Tata Diospa wasinmanta rantiykak rantikuykak runakunata karkurkansapa. ,<Q+Mana riksiwaptinkuna kunanmantapacha sukaman padesinankuna tiyan. Aypa chiknik runakuna shamunkasapa tukuy kay llaktapa vueltashninta suk pirkata ruranankunapa. Chay pirkata ruraptinkuna manana ni pi yaykuyta nima llukshiyta atipankasapanachu. Tukuy vueltashnintinta yaykushpa makankasapa. ;*Wakakushpa rimarkan: —Sukaman munayman chay llaktapi kawsak runakunata yachachiyta. Munayman paykunata mana tukuyniyukta kushichiyta. Chashna munaptinipish mana entiendiwanayansapachu. Mana munawaptinkuna Tata Dios mana atipanchu yachachiysapata. ^:5)Chaymanta Jerusalenpi chayanayaykashpana Jesuska llaktata kawashpa wakakurkan. *9M(Chashna willaptinkuna Jesuska willarkansapa: —Willaykichi: Ñuka chay runakunata upallayachiptini kay rumikuna kuyawashpankuna sinchita kaparikunkasapa. 89'Chaypina fariseo runakuna chay aypa runakunapa chawpinkunapi kashpankuna Jesusta willarkansapa: —Maestru, kay katishuknikikunata upallayachiy. C7&Willarkansapa: —Tata Dioska Jesusta kachamushka sinchi kamachikukninchikuna kananpa. Chayrayku akuychi payta kuyaypachi. ¡Akuychi anak sielupi kawsak Tata Diosta sukaman kuyaypachi! P6%Jerusalenman riykashpankuna Olivos urkuta urayaykarkansapana. Chaypina tukuy katik runakuna kushikushpankuna sinchita rimashpa Tata Diosta alabarkansapa Jesus aypa almirana ruranata rurashkanrayku. 5$Chaymanta chay burrupi Jesus riykaptin chay runakuna Jesusta kuyashpankuna chay rinan ñanpi llachapankunata mantarkansapa. 4'#Chashna willashpankuna chay burrutaka Jesusman pusharkansapa. Chaypina burru sawanpi llachapankunata churaptinkunana Jesuska montarkan. i3K"Chashna tapuptinkunana disipulunkunaka willarkansapa: —Señorninikuna munan montananpa. s2_!Paskaykaptinkunana doyñunkuna michashpankuna tapurkansapa: —¿Imapatí chay burrutaka paskaykankichi? e1C Disipulunkuna rishpankuna Jesus willashkankunashina chay watadu burruta tarirkansapa. 0wMaykan imapatí paskankichi nishpa tapushuptikichi willaychi: “Señorninikunami kay burrutaka munan montananpa.” =/s—Kankunaka rillaychi chay kawananchi llaktaman. Chayashpaykichi suk watadu burruta tarinkichi. Chay burrutaka manara ni pi montanrachu. Chayta paskashpaykichi pushamuychi. ;.oChayman riykashpa Olivos urku ladunpi chayarkan. Chay Olivos urku karkan Betfage llakta Betania llakta ladunpi. Chaypi chayashpana Jesuska ishkay disipulunkunata willarkansapa: T-!Chayta yachachikushkanwasha Jerikomanta Jerusalenman Jesuska rirkan. S,Chaymanta tukuy chikniwak runakunata pushamuychi. Paykuna mana munawashkasapachu kamachikuk kanaynipa. Chayrayku tukuyta laduynipi wañuchiychi.” Jesus Jerusalen llaktapi disipulunkunawan yaykurkan. Z+-Chashna willaptinkunana chay kamachikuk runaka willarkansapa: “Mash uyariwaychi. Ñuka chay aypa tiyapuk runataka ashwantami kusha. Chaymanta mana aypa tiyapuk runataka pishilla tiyapukninta kichusha. w*gChaypina chay trabajadorninkunaka willarkansapa: “Señor, ñami paytaka aypa kullkitana kushkanki.” H) Chaypina chay kamachikuk runaka chikan trabajadorninkunata willarkansapa: “Kay runataka kichuychi tukuy chay mana mirachishkan kullkita. Chayta kuychi chunka kuti mirachik runata.” %(CChayta yachashpayki ¿imapatí chay kullkinita mana churarkanki banku ofisinapi mirananpa? Chaypi churaptikika kullkinita miradutana tarimuyman karkan.” ;'oChashna chay runa willaptinna chay kamachikuk runaka willarkan: “Kanka killa likidu trabajadormi kashkanki. Chay mana allita willawashkaykiraykumi kastigayki. Yachashkanki sinchi shunku runa kashpayni chikan runapa tarpushkanta pallashkaynita. Yachashkanki chikanpa pallashkanta wakaychashkaynita. &'Sukaman kanta manchashpayni mana nima mirachishkanichu. Allitami riksiyki sukaman sinchi shunkuyuk runa kanaykita. Kanka chikan runapa tarpushkankunata pallanki. Chikan runapa pallashkankunata kanpa wakaychanki. Chayrayku kanta manchashpayni kullkikita pampashkani.” B%}Chaymanta washata shamuk trabajadornin ladunchashpa willarkan: “Señor, kay kullki kuwashkaykitaka mana nima mirachishkanichu. Allitami suk llachapapi wankushpa wakaychashkani. $Chashna willaptin chay kamachikukninka willarkan: “Kantapish churayki pichka llaktakunapi kamachikuk runa kanaykipa.” #Chaymanta ishkaynin trabajadornin ladunchashpa willarkan: “Señor, kay kullki kuwashkaykitaka pichka kuti mirachipushkayki.” v"eChashna willaptinna kamachikuknin aynirkan: “Sukaman allita trabajashpa kay kullkitaka mirachishkanki. Sukaman alli trabajakmi kanki. Kunanka allima kasuwak runa kaptiki churayki chunka llaktakunapi kamachikuk runa kanaykipa.” !Tukuymanta ñawpakta shamuk trabajadornin ladunchashpana willarkan: “Señor, kay kullkikitaka chunka kuti mirachipushkayki.” A {Chashna mana munaptinkunapish chay ashwan sinchi kamachikukka churarkan chay runataka kamachikukninkuna kananpa. Kargunta chaskishpa chay runaka llaktanman kashkan kutirkan. Llaktanpi chayashpana kayachirkansapa tukuy kullki chaskikuk runakunata. Yachanayarkan mashnatami kullkinta mirachishkasapa nishpa. _7Chaymanta chay karu llaktaman chay runa rirkan. Chaypina llaktamasinkuna chiknishpankuna mana munarkansapachu kutimushpa paykunapa kamachikukninkuna kananpa. Chayrayku suk komisyonta kacharkansapa chay ashwan sinchi kamachikuk runata willanankunapa: “Ñukaykunaka manami munanisapachu llaktaynikunapi chay runa kamachiwanankunapa.” E Chay runaka manara llaktanmanta llukshishpara chunka trabajadorninkunata kayachirkan. Paykunata aypa kullkinta kurkansapa. Chay kullkinta kushpankuna willarkansapa: “Kay kullki kushkayniwan imakunatapish rantishpaykichi rantikushpaykichi mirachipaychi. Kutimuptini chay kullki miradutana kutichiwankichi.” 6e —Suk runapa ayllunkuna kaypi chaypi awtoridarkuna karkansapa. Chay runapish karu llaktaman rirkan kargunta chaskikuk kutimushpa llaktanpi sinchi kamachikuk kananpa. R Sakeopa wasinpi Jesus yachachikuptin aypa runakuna uyarirkansapa. Paykuna yuyarkansapa Jesus Jerusalenman riykananta sinchi kamachikuk kananpa. Chayrayku Jesuska suk ejempluwan yachachirkansapa: 9 Ñuka sielumanta shamushkani tukuy uchasapakunata maskak uchankunamanta perdonanaynipasapa. Jesus yachachikurkan sinchi kamachikuk runapa ejemplunta. ;o Chashna willaptinna Jesuska paytaka willarkan: —Kunan diya ñuka runakunapa salvakukninkuna kay wasipi chayamushkani. Kay runapish ñawpa awilunchi Abrahampa mirakninmi. 'Chaymanta wasinpi chayaptinna Sakeo sukaman kushikuyninwan Jesusta willarkan: —Mash kaway, maestru. Kunanka tukuy tiyawaktami patumata mana nimayuk runakunata kunisapa. Chaymanta runakunata tukuy suwashkayni kullkinkunata kutichishasapa chusku kuti mirachishpa. >uJesus Sakeopa wasinpi samak rinanpa uyarishpankuna chay runakunaka Jesusta sukaman washanchashpa willanakurkansapa: —¿Imatanashi Jesuska samanka chay uchasapa runapa wasinpika? taChashna willaptinna Sakeoka utkakushpa urayamurkan. Chaypina kushikushpa Jesusta wasinman pusharkan. 0YChay Sakeo llukashkan kaspi kuskanta Jesuska rirkan. Ramanpi tiyariduta kawashpana Sakeotaka willarkan: —Sakeo, utkakushpa urayamuy. Kunanka wasikipimi samanayani. %CMana nima kawayta atipashpa Jesuspa rinan ñanta kallpashpa ñawparkan shuyak. Chaypina suk ramasapa kaspita llukarkan chaymanta allita Jesusta kawananpa. 7gChay runaka Jesusta sukaman riksinayarkan. Payka taksha runa kashpa mana atiparkanchu kawayta. Jesus sukaman aypa runakunapa chawpinpi riptin mana ladunchayta atiparkanchu. wChay llaktapi kawsarkan suk runa Sakeo. Payka romano gobiernupa kullki kobrakuk runakunapa kamachikukninkuna karkan. j OChay mana kawakuk runata alliyachishkanwasha Jesus Jeriko llaktapi chayashpa chaypi puriykarkan. ^5+Chashna Jesus willaptinna raslla chay runaka allita kawakurkan. Chaypina Jesusta katishpa Tata Diosta alabarkan. Chay runa allita kawakuptin kawashpana tukuy chay runakunapish Tata Diosta alabarkansapa.  *Jesuska chay runataka willarkan: —Kanka allitami kreyiwashkanki ñuka alliyachinaynita. Chayrayku kunanlla alliyachiyki. r])¿Imatati munanki ruranaynipa? Chaypina chay runaka willarkan: —Maestru, ñawinita alliyachipay. ;o(Kayashkanta uyarishpa Jesuska riykashkanmanta shayarirkan. Chaypina willarkansapa ladunman chay runata pushamunankunapa. Pushamuptinkunana Jesuska chay runataka willarkan: t a'Chayta uyarishpankunana chay ñawpakta riykak runakunaka michashpankuna willarkansapa: —¡Upallay! Ama sukaman sinchitaka kayaychu. Chashna willaptinkuna payka ashwan sinchita kayarkan: —¡Maestru, ñukatapish llakichiwayna!  #&Chaypina chay runaka manllaybata rimakushpa Jesustaka willarkan: —¡Maestru, ñawpa Davidpa miraknin kashpayki ñukata llakichiway! m S%Chashna tapukuptinna chay runakunaka willarkansapa: —Nasaret llaktamanta Jesusmi shamuykan. } s$Chaypina chay runaka uyarirkan aypa runakunata ladunta pasaykaptinkuna. Paykunata tapukurkan: —¿Pití pasaykan? #Chaymanta Jesuska Jeriko llaktapi chayanayaykarkanna. Chay ñanpi suk mana kawakuk runa tiyarishpa kullkita mañakuykarkan. ta"Chashna Jesus willaptinkuna disipulunkunaka mana nima entiendirkansapachu. Jesus willashkankuna paykunapa mana entiendina laya kaptin mana yacharkansapachu imatami willaykansapa nishpa. Jesuska mana kawakuk runata alliyachirkan. yk!Makawankasapa chaymanta wañuchiwankasapa. Chaymanta wañuchiwashkankunamanta kimsa diyapi kashkan kawsamusha. P Ñuka sielumanta shamudu runa kaptini chikniwak runakuna apiwankasapa. Chaypina mana judiyu runakunapi kukuwankasapa wañuchiwanankunapa. Paykunaka asichiwankasapa. Piñayawashpa tukaychawankasapa. pYChaymanta Jesuska chay chunka ishkay disipulunkunata chikanman pusharkansapa. Chaypina willarkansapa: —Kunanka akuychina Jerusalen llaktaman. Chaypi chay ñawpa yachachikuk runakuna killkashkankunashina padesichiwankasapa. \1Chayrayku kay allpapi Tata Dios tukuy sakishkaykichimanta ashwanta kushunkichi. Chaymanta wañushpaykichi rinkichi sieluman Tata Dioswan mana tukuyniyukta kawsak. Jesus kimsaynin kuti willarkansapa wañunanta. ^5Chashna Pedru willaptinna Jesuska willarkansapa: —Kankunaka Tata Diospa mandunpi yaykunayashpaykichi wasikichita, warmikichita, wawkikichita, tataykichita, wambraykichita sakishpa ñukata katiwaykankichi. zmChaypina Pedru willarkan: —Maestru, ñukaykuna tukuy layaynikunata sakishpaynikuna kanta katiykaykisapa. <qChashna willaptinkuna Jesuska willarkansapa: —Niman suk runa atipanchu kikinllamanta Tata Diospa mandunpi yaykuyta. Tata Diosllami atipan runakunata mandunpi yaykuchiyta.  Chay uyarik runakuna sukaman almirashpankuna willarkansapa: —Chashna kaptinka ¿pikunatí Tata Diospa mandunpi yaykunka? 8iSuk kamellu animal mana atipanmanchu suk aguja uchkunta pasayta. Chashnami suk kullki likidu runa kullkinta ashwanta munashpa mana atipankachu Tata Diospa mandunpi yaykuyta. A~{Sukaman llakiptin kawashpana Jesuska disipulunkunata willarkan: —Aypa kullkiyuk runakuna tiyapunankunata sukaman munashpankunaka mana atipankasapachu Tata Diospa mandunpi kawsayta. _}7Chashna Jesus willaptinna chay runaka sukaman llakirkan rikchak layayuk kashpa. |Chashna chay runa willaptin Jesuska willarkan: —Manami tukuytachu kasuykanki. Rillay rantikumuy tukuy laya tiyapushunaykita. Chaypa chaninta mana nimayuk runakunata kuysapa. Chayta rurashpa sielupi tukuy layayuk kanki. Chaymanta shamuy ñukata katiway. {'Chashna Jesus willaptinna chay runaka willarkan: —Maestru, ñuka wayna kashkaynimantapachami tukuy chayta allita kasushpa kawsaykani. 0zYKanka allitami yachanki imatami Tata Dios kamachiwanchi nishpa. Chay killkadukunapi kashna willawanchisapa: “Ama chikan warmiwan uchallikushpa kawsaychu. Ama runamasikita wañuchiychu. Ama nimata suwaychu. Ama ni pita llullakushpa tumbaychu. Chaymanta tataykita mamaykita kuyashpa kawsay.” y}Chashna chay runa tapuptinna Jesuska willarkan: —¿Imapati alli kanaynita willawanki? Tata Diosllami alli rurak. x-Chaymanta suk kamachikuk runa Jesusta ladunchashpa tapurkan: —Alli maestru ¿imata rurashpatí mana tukuyniyukta Tata Dioswan kawsayman? ewCAllita willaykichi. Kankunapish chay wambrakunashina Tata Diospa munananta rurashpa kawsanaykichi tiyan. Mana paypa munananta rurashpaykichika mana mandunpika yaykunkichichu. Tukuy layayuk runa Jesuswan parlarkan. GvMichaptinkuna kawashpa Jesuska chay wambrillukunata kayarkansapa. Chaypina disipulunkunata willarkansapa: —Wambrillukunata pushamuptinkuna ama michaychichu shamunankunapa. Wambrakuna mana kreyinakushpa tatanpa mandunpi kawsansapa. Kankunapish kay wambrakunashina kawsashpaykichira Tata Diospa mandunpi yaykunkichi. \u1Jesus yachachikuykaptin aypa runakuna taksha wambrillunkunata pushamurkansapa paykunata Jesus llankanankunapa. Chayta kawashpankuna Jesuspa disipulunkuna piñakushpa micharkansapa ama ladunchakunankunapa. ~~ }}|{zz5yyx\wvvYuutXsrqq+pOoNnWmvlkkCjihgff dcba``T__^^]\[[kZZ6YXbWDVUUBTT S>RQQPP-ONMM~LKKJnHH#GwFEDCCBB AE@?Q>>&=<< ;:98876544P338210//%.q-- ,0+**l))t((''o&&%%L$(##"+!z e'w'?0^?p . h 0571fLC.Willarkansapa: —Ñawpa yachachikuk runakunaka yachachikurkansapa ñuka sielumanta shamudu salvakuk runa wañunaynita. Chaymanta yachachikurkansapa wañushpayni kimsa diya ukun kawsamunaynita. xBi-Chashna Jesus willashpankuna disipulunkunataka ashwanta yachachirkansapa Tata Diospa killkadu rimananta. ?Aw,Chay challwata mikushkanwasha willarkansapa: —Manarapish wañushpaynira aypa kuti yachachishkaykichi Tata Diospa rimananpi rimashkanshina wañunaynita. Ñawpa Moisespa killkadunka chaymanta ñawpa alli yachachikuk runakunapa killkadunkunaka Salmo librupish yachachishunkichi ñuka wañunaynita. Chaymanta yachachishunkichi wañushkaynimanta kashkan kawsamunaynita. Chay killkadukunapi rimashkanshina wañushkaynimanta kawsamushkanina. G@+Jesus chayta chaskishpa disipulunkuna kawaptinkuna mikurkan. @?{*Chashna tapuptinkuna kurkansapa challwa kusaduta. &>E)Paykunaka manchakushpankuna kushikuyninkunawan manara allitarachu riksirkansapa Jesus kananta. Chaypina Jesuska tapurkansapa: —¿Tiyanchu mikunaykichika? Y=+(Chashna Jesus disipulunkunata willashpa kawachirkansapa makinta chakinta. <'¡Mash makinita chakinita kawaychi! ¡Ñukami kani! Llankawaychi allita riksiwanaykichipa. Aya kaptinika manami llankawankichimanchu. g;G&Chaypina Jesuska willarkansapa: —¿Imapatí manchawankichi? ¿Imapatí mana riksiwankichi? \:1%Chashna rimachiptinkuna disipulunkunaka sukaman manchakurkansapa aya nishpa. 9)$Chashna chay ishkay runakuna willaykaptinkunallara Jesuska chawpinkunapi rikurirkan. Rimachishpa willarkansapa: —Amana llakiychinachu. .8U#Chaypina chay ishkay runakunaka ñanpi tarinakushkankunata willarkansapa: —Ñukaykunapish ñami kawashkanisapana. Chay ñanpi puriykaptinikuna maestrunchikuna ladunchawashkasapa. Mana riksiptinikuna ñukaykunawan purirkan Tata Diospa rimananta allita entiendichiwashpankuna. Chaymanta wasinikunapi panta pakishpa karawaptinkunara riksishkanisapa Jesus kananta. Jesus kawsamushkanwasha disipulunkunawan parlarkan. 77"Manara nimata willaptinkunara Jesuspa disipulunkunaka paykunata willarkansapa: —Deverasmi maestrunchikunaka kawsamushka. Simonka ñami kawashkana. _67!Chashna willanakushpankuna kushikuypuru utkalla Jerusalenman kutirkansapa. Chaypi tarirkansapa tantanakudu Jesuspa chunka suk disipulunkunata. Aypa purikmasinkunatapish chaypi tantanakudukunata tarirkansapa. B5} Manana Jesusta kawashpana chay runakunaka willanakurkansapa: —Mash allita yuyaypa. Chay ñanpi Jesus Tata Diospa rimananta entiendichiwaykaptinchi sukaman kushikushpa uyarishkanchi. ~4uPaykunaka panta chaskishpankuna chayrak riksirkansapa Jesus kananta. Chashna ora Jesuska ladunkunamanta chinkarkan. Y3+Paykunaka konvidarkansapa mikuk. Mesapi churaduta mikunankunapa tiyaridu kashpankuna Jesuska suk panta apishpa Tatan Diosta agradesirkan. Chaymanta chay panta pakishpa chay ishkay runakunataka kararkansapa. `29Mana sakinankunata munashpankuna chay runakunaka willarkansapa: —Ñami amusayanna. Ama sakiwaysapachu. Kunan tuta kaypi ñukaykunawan kipariy. Chashna willaptinkuna Jesuska chay runakunapa wasinkunapi yaykurkan. y1kChashna yachachiypi chayarkansapa chay runakunapa llaktankunapi. Chaypina Jesuska willarkansapa sakinankunata. .0UChashna rimashpa Jesuska paykunata yachachirkansapa. Entiendichirkansapa ñawpa Moisespa chaymanta ñawpa yachachikukkunapa killkadunkunapi paypa rimashkanta. /3Tata Diospa killkadunpi riman salvakuk runa manarapish tukuy layapi kamachikushpa sukaman padesinanta. Kankunaka ¿manachu chayta yachashkankichi? O.Chashna chay runakuna willaptinkunana Jesuska willarkansapa: —Kankunaka sukaman mana entiendik runakunami kankichi. Tukuy ñawpa yachachikukkunapa killkadunkunata manami kreyishkankichichu. W-'Chayta uyarishpa suk purikmasinikunapish rishkasapa Jesusta churashkankuna machayta kawak. Paykunapish chay warmikuna willawashkankunatashina chunllata tarishkasapa. Jesusta mana ni maypi kawashkasapachu. E,Chaypina Jesuspa kuerpunta mana tarishkasapachu. Paykuna wasinikunaman kutishpankuna willawashkasapa paykunapi angelkuna rikurishkankunata. Chay angelkuna willashkasapa Jesus kawsananta. $+AChaymanta Jesusta katikmasini warmikuna manchakuna layata willawashkasapa. Kunan tutapacha paykunaka Jesus pampashkankuna machayta rishkasapa kawak. *1Ñukaykuna yuyarkanisapa payna romano awtoridarkunamanta salvawanankunata. Ñami kimsa diyana wañuchishkankunaka. Chayrayku sukaman llakinisapa. 7)gChaypina saserdotekunapa kamachikukninkuna, chay llaktanchikunapi kamachikukkuna payta kukushkasapa romano awtoridarkunapi. Paykuna suk kruspi chakatashpa wañuchishkasapa. :(mChashna willaptin Jesuska tapurkansapa: —¿Ima manchakuna layatatí kawashkankichi? Chashna Jesus tapuptinkuna willarkansapa: —Chay Nasaret llaktamanta Jesus alli yachachikuk tukuy ruray atipak runa kashka Tata Dios yanapaptin. Payka aypa almirana ruranata ruraptin tukuy runakuna kawashkasapa. 8'iChashna Jesus tapuptinkuna Kleofaska willarkan: —Jerusalen llaktapi sukaman manchakuna layata kawashkanisapa. Kanka Jerusalenmanta shamuykashpayki ¿manachu yachanki? z&mChay ishkay runakuna llakishpa parlaypi riykaptinkuna Jesuska tapurkansapa: —¿Imatatí parlaypi riykankichi? Y%+Paykunawan tantalla puriptinpish mana atiparkansapachu riksiyta Jesus kananta. Z$-Chashna parlaykaptinkuna kikin Jesus ladunchashpa paykunawan tantalla purirkan. S#Chay ishkay runakuna riykashpankuna Jesus wañushkanta parlaykarkansapa. 0"Y Chay diyalla Emaus llaktaman Jesuspa ishkay purikmasinkuna riykarkansapa. Suk karkan Kleofas. Chay Emaus llaktaka Jerusalenmanta chunka suk kilometrulla karkan. 0!Y Pedruka mana kreyishpapish kallparkan chay machayta kawak. Chaypi chayashpa kumurayashpa machay ukuta chunllata kawarkan. Jesusta wankushkankuna sabanasllatana chaypi kawarkan. Chaypina sukaman almirashpa wasiman kutirkan. Jesus kawsamushkanwasha ishkay purikmasinkuna payta kawarkansapa. 1 [ Chay warmikuna sukaman manchakushpankuna willak riptinkuna Jesuspa disipulunkuna mana kreyirkansapachu. Rimarkansapa dementa kashpankuna shamunsapa llullachikuk. ' Chay warmikuna karkansapa Mariya Magdalena, Juana, Santiagopa maman Mariya. Chaymanta suk warmikunapish paykunawan tantalla karkansapa. ,Q Chaypina chay machaymanta kutirkansapa. Rirkansapa willak Jesuspa chunka suk disipulunkunata tukuy kawashkankunata. Tukuy purikmasinkunatapish rirkansapa willak. s_Chashna chay ishkay angelkuna willaptinkuna chay warmikunaka yuyamurkansapa Jesus willashkankunata. DPayka willashushkankichi sielumanta shamudu runa kashpa uchasapa runakunapi kukudu kananta. Chaymanta willashushkankichi kruspi wañuchinankunata chaymanta kimsa diya ukun kawsamunanta. wgJesuska mananami kaypinachu. ¡Ñami kawsamushkana! Galilea partipi yachachishushkaykichita allita yuyaychi. c?Paykunata kawashpankuna chay warmikunaka ashwanta manchakushpankuna kumurayarkansapa. Chaypina chay ishkay runakunaka paykunataka willarkansapa: —¿Imapati wañudukuna churana machaypi kawsak runata maskaykankichi? b=Chaypina sukaman manchakushpankuna mana yacharkansapachu imatami rurankasapa nishpa. Chaypina rasllana ladunkunapi ishkay shayaridu runakunata kawarkansapa. Paykunaka yurak llipyak likidu llachapayukkuna karkansapa. OChay machaypi yaykushpankuna Jesuspa kuerpunta mana tarirkansapachu. ykPampashkankuna machaypi chayashpankuna paykunaka kawarkansapa ashuchidutana chay machay wichkanan atun rumita. - UChay samanankuna diya kayantin tutapachalla chay warmikuna rirkansapa Jesuspa kuerpunta tupapuk. Chay mishkilla asnak rurashkankuna wirata apashpankuna rirkansapa. fE8Chay machayta allita kawashpankuna chay warmikunaka wasinkunaman kutirkansapa. Chaypina mishkilla asnak wirakunata rurarkansapa. Chaymanta Tata Diospa kamachikunanta kasushpankuna chay samanankuna diya samarkansapa.kO7Galileamanta Jesusta katik warmikunaka allita kawarkansapa maypimi Jesusta churarkansapa nishpa. !;6Jesus wañushkan diya tukuy runakuna prontanakuykarkansapa chay samana diya atun fiestata ruranankunapa. Samanankuna diya ñami kallariykarkanna. 95Kuerpunta mañak riptin Pilatoka almitirkan pushananpa. Chaypina Joseka krusmanta Jesuspa kuerpunta urayachimurkan. Suk allima yurak likidu sabanaswan wankurkan. Allita wankushpana pusharkan suk rumi aspidu machaypi churak. Chaypi manara niman suk wañuduta churarkansaparachu. O4Chay Joseka Pilatota rirkan Jesuspa kuerpunta mañak pampak rinanpa. 12Chaypi tiyarkan Arimatea llaktamanta alli rurak runa Jose. Payka judiyukunapa sinchi kamachikuk runa karkan. Suk diya sinchi kamachikukmasinkuna Jesusta wañuchinankunapa rimaptinkuna Joseka mana munarkanchu. Sukaman shuyaykarkan sinchi kamachikukta Tata Dios kachamunanta. 311Chaymanta Jesusta riksikkuna Galileamanta katik warmikunapish karullamanta tukuy layata ruraptinkuna kawaykarkansapa. Jesusta pamparkansapa. 4 a0Chay aypa runakuna tukuy chay manchana layakunata kawashpankuna sukaman manchakurkansapa. Paykuna sukaman llakishpa kaskunkunata waktaypi wasinkunaman kutirkansapa.  /Jesus wañuptinna romano soldadukunapa kapitanninkuna Tata Diosta alabashpa rimarkan: —Deverasmi kay runaka mana uchayuk kashka. 3 _.Sukaman tuta likidu tukuptinna Jesuska sinchita rimashpa Tata Diosta willarkan: —¡Tatayni, chaskiwayna! ¡Ñami wañunina! Chashna rimashpana Jesuska wañurkan.  -Intipish mana nima lusichikurkannachu. Chaypina Tata Diospa wasinpi chay arkanan rakta llachapa chawpinmanta llikikurkan. m S,Jesus kruspi chakatadu kaptin rasllana chawpi diyamanta tuta likidu tukumurkan las treskaman. zm+Chaypina Jesuska willarkan: —Allita willayki. Kunanlla ñukawan tantalla sielupi kanki. Jesus wañurkan. *Chashna chay chakatadumasinta willashpana Jesusta willarkan: —Jesus, tukuy runakunata kamachikuykashpaykina ñukatapish yuyaway. -S)Ñukanchika uchanchiraykumi kay kruspika padesiykanchi. Mana allita rurashpa kawsaptinchi kastigawaykanchisapa. Payka mana nima uchayuk kaykaptin chakatashkasapa. W'(Chashna chay chakatadu suwa runa piñayaptin chikan kruspi chakatadumasinka willarkan: —Kanpish payshina kruspi chakatadu kaykashpa ¿imapatí chashnaka willanki? ¿Manachu Tata Diostaka manchanki? ]3'Chaypina chikan kruspi chakatadu suwa runaka Jesustaka piñayashpa willarkan: —Kanka deveras sielumanta shamudu salvakuk runa kashpaykika kay krusmanta urayay. Urayashpa ñukaykunatapish urayachiwaysapa. {&Jesuspa uman kuskapi suk killkadu rimarkan: “Kay runaka tukuy judiyu runakunapa sinchi kamachikuknin runami.” 0Y%Chaypina soldadukunaka Jesusta asichishpankuna willarkansapa: —Kanka deveras judiyu runakunapa ashwan sinchi kamachikuknin runa kashpaykika kay krusmanta urayamuy. oW$Soldadukunapish asichirkansapa. Paykunaka ladunchashpankuna ayak likidu vinuta upyachirkansapa. (I#Jesus kruspi chakatadu kaptin aypa runakuna kawaykarkansapa. Awtoridarkunapish kawashpankuna asichishpankuna willarkansapa: —Kay runaka aypa runakunata alliyachishkasapa. Deveras Tata Diospa aklladu sielumanta shamudu salvakuk kashpaka kikin salvanakushpa krusmanta urayamuchun.  "Soldadukuna kruspi chakataptinkunana Jesuska Tata Diosta willarkan: —Tatayni, kay runakunataka perdonaysapa. Paykunaka manami yachansapachu imatami ruraykansapa nishpa. Chaypina chay soldadukunaka Jesuspa llachapankunata pukllashpa patumanakurkansapa. a~;!Suk lomapi chayashpankuna chay soldadukunaka Jesustaka kruspi chakatarkansapa. Chay ishkay suwa runakunatapish chakatarkansapa suktaka Jesuspa alli ladunpi suktaka lluki ladunpi. Chay lomapa shutin karkan Uma Poto. }y Chaypina soldadukunaka Jesusta kruspi chakatak pushashpankuna ishkay suwa runakunatapish pusharkansapa chakatak. ~|uÑuka mana uchayuk runa kaykashpa sukaman padesiptini kankunaka uchayuk kashpaykichi ashwanta padesinaykichi tiyan. {Chay tiempupi tukuy runakuna wañunayashpankuna urkukunata willankasapa urmamushpa nitinankunapa. Lomakunata willankasapa pakanankunapa. z1Chay tiempu wawayuk warmikuna rimankasapa: “Mana wawayuk mana ñuñuchikuk warmikuna kushikuychi. Allipaka kankuna mana wawayukchu kankichi.” y}Jesuska paykunata chapashpa willarkansapa: —Jerusalenmanta warmikuna, ama ñukaraykuka wakakuychichu. Suk tiempukaman wawaykichiwan tantalla kankuna sukaman padesinaykichi tiyan. Chay padesinaykichita yuyashpaykichi sukaman llakishpa wakakuychi. x5Jesusta kruspi chakatak pushaykaptinkuna aypa runakuna katirkansapa. Aypa warmikunapish sukaman llakishpa kaparikushpa wakakuypi katirkansapa. w-Pilato chayta willaptinkunana soldadukunaka Jesusta pusharkansapa suk kruspi chakatak. Soldadukunaka Jesusta pushaykashpankuna suk runa Simonta apirkansapa Jesuspa washanta krusninta aparinanpa. Chay Simonka Sirene llaktamanta karkan. Payka chakranmanta kutiykarkan. Tv!Barrabaska mana kasukuk wañuchikuk runa kaykaptin Pilatoka karselmanta kacharichirkan. Chay chiknik runakunata willarkansapa Jesusta munashkankuna layata ruranankunapa. Jesusta kruspi chakatarkansapa. guGChaypina soldadunkunata willarkansapa Barrabasta kacharinankunapa Jesusta wañuchinankunapa. etCChashna Pilato rimaptin chay runakunaka ashwan sinchita rimakushpa willarkansapa: —¡Kruspi chakatachiy! ¡Kruspi chakatachiy! Chashna sinchita rimakushpa amichiptinkuna Pilatoka willashkankunata almitirkansapa. s-Paykuna sukaman amichiptinkuna kimsaynin kuti Pilatoka kashkan chay runakunataka willarkansapa: —¿Ariya ima mana allitatí rurashka? Ñukaka paypi mana nima uchanta tarinichu wañuchichinaynipa. Chayraykumi mana wañuchichinayanichu. Makachishpalla kacharichisha. r5Chashna Pilato willaptinkuna chay chatakuk runakunaka ashwan sinchita rimakushpa willarkansapa: —¡Kruspi chakatachiy! ¡Kruspi chakatachiy! hqIChaypina Pilatoka sukaman Jesusta kacharinayashpa kashkan willarkansapa kacharichinanpa. &pEChay tiempu Barrabaska karselpi karkan awtoridarkunata mana nima kasunayashkanrayku. Chaymanta suk runata wañuchishkanrayku karselpi wichkadu karkan. ]o3Jesusta kacharinanpa willaptinkuna chay runakunaka tantalla sinchita rimakushpa willarkansapa: —¡Manami nima layapi munanisapachu Jesusta kacharinaykipa! ¡Wañuchiy! Munanisapa Barrabasta kacharichinaykipa. nPilatoka amañak tukuy wata Paskua fiesta ukun karselmanta suk runata kacharichiyta. Chayrayku munarkan Jesusta kachariyta. Wm'Chayrayku soldaduynikunata willasha makanankunapa. Chay washa kacharichisha. MlChay awtoridar Herodespish ñukaman kashkan kachamushpa rimashka mana nima mana alli ruranata rurashkanta. Mash allita uyariwaychi. Kay runaka mana nimata rurashkachu ñuka wañuchichinaynipaka. _k7Paykunata willarkansapa: —Kankunaka kay runata pushamushkankichi ñukapi chatakuk. Willawashkankichi payka tukuy runakunata llullachishpa yachachikuykananta ama awtoridarkunata kasunankunapa. Ñuka allita yachanaynipa ñawpaknikichipi paytaka sukaman tapushkani. Manami nima mana alli rurashkanta tarinichu kankuna willawashkaykichishina. j Jesusta kashkan chayachiptinkuna Pilatoka saserdotekunapa kamachikukninkunata chay llaktapi ansianukunata tantanachirkansapa. Di Herodeska Pilatowan chikninakushpa kawsaksapa. Paykunaka chay diyamantapachana kuyanakurkansapa. Chiknik runakuna sinchita rimashpa Pilatota willarkansapa Jesusta wañuchichinanpa. hhI Jesus mana nimata ayniptin Herodeska tukuy soldadunkunawan sukaman asichirkansapa. Ashwanta asichinankunapa kamachikukpa alli llachapanta mudachirkansapa. Chaymanta Herodeska Jesustaka kashkan pushachirkan Pilatoman. g Saserdotekunapa kamachikukninkuna Moisespa killkadunta yachachikukkunawan Herodespi Jesusta sukaman chatakurkansapa. jfM Chaypina Herodeska Jesusta tukuy layata tapurkan. Tapuptinpish Jesuska mana nimata aynirkanchu. ]e3Unaytana Herodeska Jesusta riksinayarkan aypa runakuna parlachiptinkuna yachachikuykananta. Chayrayku Jesusta chayachiptinkuna Herodeska sukaman kushikurkan. Sukaman kawanayarkan suk almirana ruranata ruraptin. MdChaypina Galileamanta runa kananta rimaptinkuna Pilatoka Jesusta pushachirkan Herodesman. Herodeska Galilea partipi ashwan sinchi awtoridarninkuna karkan. Payka Jerusalenpi fiestakuykarkan. mcSSukaman Jesusta chatakuptinkuna Pilatoka tapurkansapa: —¿Ariya payka Galileamanta runachu? cb?Chashna Pilato willaptinna chay chiknik runakunaka ashwan sinchita willarkansapa: —Kay runaka tukuy judiyu runakunata llullachishpa yachachinsapa ama awtoridarkunata kasunaynikunapa. Galilea partipi kallarirkan llullachikuyta. Kunanka kay Judea partipipish sukaman llullachikuykan. Pilatoka Jesusta kacharkan sinchi awtoridar Herodesman. (aIChaypina Pilatoka saserdotekunapa kamachikukninkunata tukuy chay tantanakudu runakunata willarkansapa: —Ñukaka kay runapi mana nima uchata tarinichu. N`Chashna chatakuptinkunana Pilatoka Jesusta tapurkan: —¿Deveraschu kanki tukuy judiyu runakunapa sinchi kamachikuknin runa? Chashna Pilato tapuptin Jesuska aynirkan: —Ariya ñukami kani. u_cPilatopi chayachishpankuna Jesustaka chatakurkansapa: —Kay runataka apishkanisapami judiyumasinikunata llullachishpa yachachikuykaptin. Yachachikushka awtoridarkunata ama kasunankunapa. Chaymanta payka tukuy runakunata yachachin romano ashwan sinchi awtoridarninchita kullkita ama pagaranankunapa. Chaymanta riman sielumanta salvakuk sinchi kamachikuk kananta. ^ !Jesusta chiknik runakuna chay sinchi kamachikukpa wasinmanta llukshirkansapa. Paykunaka Jesusta pusharkansapa romano awtoridar Pilatoman. T]!GChashna Jesus willaptinkuna chay chatakuk runakunaka mana kreyishpankuna willanakurkansapa: —Mash uyariychi. Ñami payka kikinna chatanakushka. Amana chikan chatakuk runata maskaypachinachu.e\CFChashna Jesus willaptinkuna tukuy chay runakunaka piñakushpankuna tapurkansapa: —¿Ariya kanchu kanki Tata Diospa wambran? Chashna tapuptinkuna Jesuska aynirkansapa: —Ñukami kani kankuna rimashkaykichishina. 4[aEKankuna mana kreyiwaptikichipish kunanmantapacha ñuka tiyarisha Tata Diospa alli ladunpi. Sielumanta shamudu runa kashpayni tukuy laya yachak Tatayni Dioswan tiyarisha. —May willawaysapa ¿kanchu sielumanta shamushkanki salvakuk kanaykipa? Chashna tapuptinkuna Jesuska aynirkansapa: —Ñuka sielumanta salvakuk runa kanaynita willaptinipish kankuna manami kreyiwankichichu. (XIBChaymanta pakariptin chay runakunapa ansianunkuna, saserdotekunapa kamachikukninkuna, Moisespa killkadunta yachachikuk runakunapish tantanakurkansapa. Tantanakushpankuna Jesusta pusharkansapa judiyukunapa ashwan sinchi kamachikukninkunaman. Chaypi chatanayashpankuna tapurkansapa: ^W5AWaktashpankuna sukaman piñayashpa willarkansapa mana alli rurak runa kananta. uVc@Ñawinkunata llachapawan arkapushpankuna waktashpa tapurkansapa: —May willawaysapa ¿pití waktashushka? XU)?Chaymanta Jesusta kuydak runakuna sukaman asichishpankuna waktarkansapa. *TM>Pedruka chayta yuyashpa chay wasimanta llukshishpa mana upallayak layata wakakurkan. Chiknik runakuna Jesusta pusharkansapa konsilyo kamachikukninkunaman. XS)=Chay gallo kantaptin Jesuska washanta chapashpa Pedrutaka kawarkan. Jesus kawaptinna Pedruka yuyarkan payta willashkanta: “Kunan tuta manarapish gallo kantaptin kimsa kuti rimanki mana riksiwanaykita.” 0RY<Chashna chay runa chatakuptinna Pedruka willarkansapa: —Mana yachanichu maykan runapami willawaykankichi nishpa. Chayta Pedru rimaykaptin suk gallo kantarkan. JQ ;Suk ora washan chikan runa chaypi mashakuk runakunapi chatakushpa willarkan: —Deverasmi kay runapish Jesuswan tantalla purishka. Allitami riksinchisapa Galilea partimanta runa kananta. VP%:Chayta willashkanwasha mana unaypinachu suk runa Pedruta kawashpa willarkan: —Kanpish Jesuspa purikmasinmi kanki. Chashna chay runa willaptin Pedruka willarkan: —Manami paypa purikmasinchu kani. YO+9Chashna willaptin Pedruka chay shipashta willarkan: —Manami riksinichu. %NC8Chaypina suk shipash wiwacha allita kawashpa Pedrutaka riksirkan. Chaypi mashakuykak runakunataka willarkan: —Kay runapish Jesuswan tantallami purishka. M%7Chay wasi pampapi chayashpankuna chay runakuna ninakushpankuna mashakuykarkansapa. Pedrupish paykunawan tantalla tiyarishpa mashakuykarkan. ;Lo6Chaypina chay chiknik runakuna Jesusta apishpankuna pusharkansapa saserdotekunapa ashwan sinchi kamachikukpa wasinman. Chayman pushaptinkuna Pedruka karu karulla katirkan. K-5Tukuy diya Tata Diospa wasinpi kankunawan kashkani. Tukuy diya chaypi kaptinipish mana apiwashkankichichu. Kunan tutapi apiwashpaykichika kamachishuknikichi Satanasta uyariykankichi. Tutapishina kankunaka kawsaykankichi. Pedru kimsa kuti rimarkan Jesusta mana riksinanta. #J?4Chaymanta Jesuska saserdotekunapa kamachikukninkunata, Tata Diospa wasin kuydak runakunata, chay apik shamuk ansianukunatapish willarkansapa: —¿Imapatí kankunaka machetikunawan kaspikunawan shamushkankichi apiwak? Ñuka mana suwa runachu kani chashna apiwak shamunaykichipaka. )IK3Chay runapa rinrinta tipipuptinna Jesuska willarkan: —Ama makanakuychichu. Chashna willashpa Jesuska chay wiwachupa tipidu rinrinta llankashpa apichipurkan. H2Chaypina suk disipulunka suk runapa alli ladu rinrinta tipipurkan. Chay runa karkan sinchi kamachikuk saserdotepa wiwachun. "G=1Jesusta apik shamushkankunata kawashpankuna disipulunkunaka willarkansapa: —Maestru, ¿ariya ñukaykuna kay machetinikunawan makanakushasapachu? qF[0Muchaptin Jesuska willarkan: —Judas ¿ñukata sielumanta shamudu runata muchawashpachu rantikuwanki? ;Eo/Jesus disipulunkunata willaykaptinlla aypa runakuna paypi chayarkansapa. Chay runakunapa ñawpakninta Jesuspa disipulun Judaska rirkan. Judaska Jesusta muchakpacha rirkan. hDI.Puñudukunata tarishpankuna Jesuska rikchachishpa tapurkansapa: —Kankunaka ¿imapatí puñunkichi? Rikchaychi. Tata Diosta roygaychi ama supay llullachishushpaykichi uchallichishunaykichipa. Judas Jesusta apichichirkan. C{-Chaymanta Tata Diosta roygashkanwasha rirkan disipulunkunata tarik. Paykunaka sukaman llakishpankuna puñuykarkansapa. B,Jesus sukaman padesiykashpa ashwan sinchita Tata Diosta roygarkan. Sukaman sinchita roygaptin granu granuta umpirkan iden yawartashina. `A9+Chashna Tata Dioswan parlaykaptinna sielumanta angel rikurimurkan animuchinanpa. 4@a*—A Tatayni, munashpaykika salvaway ama sukaman padesinaynipa. Padesishpaynipish munani kanpa munanaykillata rurayta. Manami munanichu ñukapa munanaynita rurayta. ?)Chashna willashpankuna Jesuska paykunamanta tipita suchurirkan. Chaypina allpapi kunkurikushpa Tata Dioswan parlashpa willarkan: >(Olivos urkupi chayashpana Jesuska paykunata willarkansapa: —Kankunaka Tata Diosta roygaychi ama mana allikunata ruranaykichipa. ?=w'Jesuska disipulunkunawan chay mikushkankuna wasimanta llukshirkansapa. Chaymanta Jesuska amañananshina Olivos urkuman rirkan. Chayman riptin tukuy disipulunkuna katirkansapa. ^<5&Chashna Jesus rimaptin disipulunkunaka willarkansapa: —Maestru, ñukaykunapa tiyan ishkay machetinikuna. Chaypina Jesuska willarkansapa: —Chaylla kachun. Jesus rirkan Olivos urkupi Tatan Dioswan parlak. s;_%Mash allita uyariwaychi. Tata Diospa killkadu rimanan willawanchi: “Sielumanta shamudu runata iden suk mana alli rurak runatashina wañuchinkasapa.” Chashna Tata Diospa ñawpa killkadu rimashkanshina ñuka wañunayni tiyan. :{$Chaypina Jesuska willarkansapa: —Kunanmantapacha pikshaykichi tiyaptin apaychi. Kullkikichi tiyaptin chaytapish apaychi. Amachanakunaykichipa machetikichi mana tiyaptin kamisaykichita rantikuychi. Chaypa chaninwan machetikichita rantiychi. 9{#Chayta willashkanwasha Jesuska disipulunkunata willarkansapa: —Ñawpa kankunata yachachikuk kachashkaykichi. Kachashpayni willashkaykichi ama pikshaykichita nima kullkikichita nima ushutaykichita apanaykichipa. Chayta willashpa kachaptini ¿suk imaykichichu pishishushkankichi? Chashna Jesus tapuptinkuna paykunaka aynirkansapa: —Manami nima laya illawashkasapachu. l8Q"Chashna Pedru willaptinna Jesuska willarkan: —Pedru, mash allita uyariway. Kunan tutami manarapish gallo kantaptin kimsa kuti rimanki mana riksiwanaykita. Jesus disipulunkunata yachachirkansapa sukaman padesinankunata. f7E!Chashna Jesus willaptinna Simonka willarkan: —Maestru, chiknishukkuna pushashuptinkuna ñukapish kanwan tantalla karselpi yaykusha. Chaymanta maypicha wañuchishunkisapa chaypi ñukapish kanwan tantalla wañusha. >6u Ñuka Tatayni Diosta roygashkani yanapashunaykipa ama sakiwanaykipa. Chaymanta kan kashkan katiwashpa kay wawkikikunata yanapay paykunapish allita mana shaykushpa katiwanankunapa. s5_Chaymanta Jesuska Pedruta willarkan: —Simon, mash allita uyariway. Satanas Tata Diosta mañashka kankunata llullachishushpaykichi trigupa karapanta pawachikshina ashuchishunaykichipa. Chashna mañaptin Tata Dioska almitishka. 54cTatayni Dios kamachikunaynita willawashkantashina ñukapish willashkaykichi kamachikunaykichipa. Ñukawan tantalla mesaynipi mikunkichi upyankichi. Willashkaykichi alli bankupi tiyarinaykichipa israel runakunapa chunka ishkay juesninkuna kanaykichipa. Jesus Pedruta willarkan mana riksik tukunanta. j3MÑukawan padesishkaykichirayku willashkaykichi suknin diya israelmasikichita kamachinaykichipa. 2 Ñuka wiwachushina kaptini aypa runakuna chikniwashpa padesichiwashkasapa. Kankunapish ñukawan tantalla padesishkankichi. j1MKay allpapi tukuy mandulla untadu runakuna tiyarishpa mesapi churaduta mikunsapa. Paykunataka wiwachunkuna manchaywan sirvinsapa. Ñukaka mana chay mesapi tiyarik runakunashinachu kani. Ñukaka sirvikuk wiwachushinami kani. 30_Kankunaka ama paykunashina mandulla untadu kanayaychichu. Sinchi kamachikuk kanayashpaykichika tukuy runamasikichita iden suk wiwachunshina allita yanapanaykichi tiyan. ]/3Chashna willanakuptinkunana Jesuska willarkansapa: —Kay allpapi tukuy mandulla untadu runakuna sukaman sinchita kamachikunsapa. Paykuna sinchi kamachikuk kashpankuna rimansapa alli yanapakuk kanankunata. s._Jesus wañunanta willaptinkuna disipulunkunaka mana entiendirkansapachu. Paykuna sukwan sukwan willanakurkansapa: —Maestrunchikuna tukuy layapi kamachikuptinna ¿maykan ñukanchikunatí ashwan alli kamachikukka kashunchisapa? }-sChashna Jesus rimaptin uyarishpankuna disipulunkunaka paykunapura tapunakurkansapa: —¿Maykan ñukanchikunatí maestrunchikunata apichichinchisapa? Jesus disipulunkunata yachachirkansapa ama sinchi kamachikuk runakunashina kanankunapa. X,)Ñawpa tiempu Tata Dios killkadunpi rimarkan suk runa apichichiwaptin wañunaynita. Chayrayku sielumanta shamudu runa kashpayni wañunayni tiyan. Chaymanta chay apichichiwak runaka sukaman padesinan tiyan. i+KChaymanta willaykichi. Chay chikniwakkunapi rantikuwakka kay mesallapi ñukawan mikuykan. *wChay panta mikushkankunawasha Jesuska vasu vinuta tukuy disipulunkunata upyachirkansapa. Chaymanta willarkansapa: —Ñuka wañuptini yawarnini kankunarayku ichakunka. Chay ichakudu yawarniniwan ñuka kankunawan suk mushuk paktuta rurasha. !);Chaypina Jesuska panta apishpa Tata Diosta agradesirkan. Chay panta pakishpa tukuy disipulunkunata kushpa willarkansapa: —Kay panka ñukapa kuerpuynimi. Ñukami kankunapa uchaykichirayku wañusha. Kankuna kashna tantanakushpa panta mikushpaykichi wañushkaynita yuyaychi. (#Upyashpaykichi allita yuyaychi. Kunanmantapacha manana vinuta upyashanachu Tata Dios kachamuwanan diyakaman tukuy layapi kamachikunaynipa. )'KChaypina Jesuska vasu vinuta apishpa Tata Diosta agradesirkan. Chaymanta disipulunkunata willarkansapa: —Kankunaka sukpish sukpish kay vinuta upyaychi. 4&aMash allita uyariwaychi. Suknin diya Tata Dioska ñukataka willawanka tukuy layapi kamachikunaynipa. Chay diyakaman mananami kashkan Paskua fiesta mikunata mikushanachu. %)Tantalla mikuykashpankuna Jesuska willarkansapa: —Manara wañushpaynira sukaman munashkani kankunawan tantalla kay Paskua fiestapi mikuyta. ~$uChaymanta mikunankuna oras chayamuptin Jesuska tukuy disipulunkunawan tiyarirkansapa mesapi churadutana mikuk. O# Chashna Jesus willaptin chay disipulunkunaka rirkansapa. Chay llaktapi chayashpankuna Jesuska willashkankunashina tukuyta tarirkansapa. Chaypina paykunaka Paskua fiesta mikunata rurarkansapa. +"O Chashna willaptikichi chay wasiyuk runaka kawachishunkichi suk atun kuartuta. Chay kuartuka wasi altuyninpi ñami allichaduna. Chaypi mikunanchikunata ruraychi. !!; Chaypi yaykushpaykichi chay wasiyuk runata willaychi: “Maestruynikuna yachanayan maypishi kay Paskua fiestapi payka disipulunkunawan mikunkasapa.” ) K Chaypina Jesuska aynirkansapa: —Chay llaktapi chayashpaykichi tinkunakunkichi yaku puyñuta apaykak runawan. Paytaka katiychi suk wasipi yaykunankaman.  Chashna Jesus willaptinkunana Pedruwan Juanka tapurkansapa: —¿Maypití munanki ruranaynikunapa mikunanchikunata? 9kChay Paskua fiesta kallarinan diya Jesuska Pedruta Juanta kayashpankuna willarkansapa: —Kankunaka rillaychi Paskua fiestapa mikunanchikunata rurak amusata mikunanchikunapa. @yTukuy wata Paskua fiesta ukunpi tukuy judiyu runakuna amañaksapa mana levadurayuk pankunata mikuyta. Chaymanta Tata Diosta kuyashpankuna amañaksapa oveja wawanta wañuchiyta. Y+Chaypina kullkirayku Judaska almitikurkan Jesusta apichichiyta. Chay oramantapacha Judaska sukaman yuyarkan mana runakuna tiyananpi Jesusta apichichiyta. Jesus disipulunkunawan Paskua fiestapi mikurkansapa. ykChashna Judas willaptinkunana chay runakunaka sukaman kushikurkansapa. Willarkansapa kullkita pagaranankunapa. ,QJudaska rirkan parlak saserdotekunapa kamachikuknin runakunawan Tata Diospa wasin kuydak runakunawan. Paykunata willarkansapa maypimi Jesusta apinmansapa nishpa. J Chaypina Jesuspa disipulun Judas Iskariotepi Satanas yaykurkan. nUChaypina saserdotekunapa kamachikukninkunawan Moisespa killkadunta yachachikukkuna yuyaykurkansapa imashnami Jesusta wañuchinmansapa nishpa. Aypa runakuna Jesusta katirkansapa. Chayrayku paykunaka manchakurkansapa apiyta.  Chay tiempu Paskua fiesta manana ashwannachu illarkan. Tukuy wata Paskua fiesta ukunpi amañaksapa mana levadurayuk pankunata mikuyta. kO&Tukuy diya tutapacha aypa runakuna Tata Diospa wasinman riksapa Jesus yachachikuptin uyarik. ~~)||{{zzUyyRxxOwwHvvsvu+tt3sserzppo.mm1m!lkkjhh&g!f}ee d4c8ba`_E^][~[mZ"YY XWVV2UT~SS@RQePPOYMLtKJJRII H`GG/FmEDCC8BBAe@@-??Q=<;;:9k876*5}4433q211\008// --'-+*)y(&%$/""4!i Z a"*qX , x $ Z'I8ciMana alli rurashuknikichita mana perdonaptikichika Tata Diospish manami kankunataka perdonashunkichichu. Jesus yachachikurkan Tata Diosta kuyashpa mikunata sasinanchikunapa. Zb-Chaymanta willaykichi: Runamasikichi mana allita rurashuptikichika perdonanaykichi tiyan. Kankuna perdonaptikichika sielupi kawsak Tata Dios kankunatapish mana alli rurashkaykichimanta perdonashunkichi. Ya+ Supaymanta amachawaysapa.Yanapawaysapa ama supay llullachiwashpankuna mana allita rurachiwanankunapa.Kanmi mana tukuyniyukta tukuy laya atipak alli kamachikuk kuyakuk kanki.Chashna kachun.” `9 Runamasinikuna mana allita rurawaptinkuna ñukaykuna perdonanisapa.Chashna perdonashkaynikunashina kanpish uchaynikunamanta perdonawaysapa. 4_c Tukuy diya mikunaynikunata kuwaysapa. 6^e Munanisapa tukuy runakunata kamachinaykipa.Roygaykisapa sielupi kawsakkuna munanaykita ruranankunashina kay allpapipish tukuy runakuna munanaykita ruranankunapa. =]s Chayrayku kashna oraychi:“A Tata Dios, kanmi kanki altu sielupi kawsak Tataynikuna.Munanisapa tukuy runakuna rimanankunapa kan sukaman alli rurak kanaykita. \Kankuna orashpaykichi ama paykunashina mañaychichu. Manara mañaptikichira Tataykichi Dios tukuy munanaykichita yachan. W['Ama oraychichu chay mana judiyu runakunashina. Paykunaka amañansapa Tata Diosta mañayta kuti kuti chayllata rimashpa. Yuyansapa kuti kuti chayllata mañashpa Tata Dios ashwan allita uyarinankunata. AZ{Kankuna orashpaykichi wasikichi ukupi yaykuychi. Punkuta wichkashpa sapallaykichilla Tata Diosnikichiwan parlaychi. Pakallalla oraptikichi payka uyarishpa premyuykichita kushunkichi. qY[Chaymanta Jesuska willarkansapa: —Allipi tukushpa llullachikuk runakuna tantanakunankuna wasikunapi plasakunapi shayarinsapa oranankunapa. Chayta ruransapa runamasinkuna kawashpa rimanankunapa alli rurak kanankunata. Chashna runamasinkuna alabashpankuna premyuntashina kunsapa. Tata Dios mana nimata kunkasapachu. Kankuna ama paykunashina ruraychichu. 7XgPakallalla yanapaptikichi Tata Dioska tukuy alli rurashkaykichita yachashpa premyuykichita kushunkichi. Jesus yachachikurkan imashnami Tata Dioswan parlashunchisapa nishpa. pWYKankuna mana nimayuk runata yanapashpaykichi ama ni pita nima kuyadu amiguykichita willaychichu. PVChayrayku mana nimayuk runakunata yanapashpaykichi ama ni pita willaychichu. Llullachikuk runakuna kallikunapi tantanakunankuna wasikunapi tukuy pita willansapa mana nimayukkunata yanapashkankunata. Munansapa tukuy runakuna rimanankunapa alli rurak kanankunata. Ñuka willaykichi chay alabanakunankunalla premyunkuna kananta. 0U [Chaymanta ama ni pita yanapaychichu runakuna alabashunankunallapa. Alabashunankunallapa yanapaptikichi sielupi kawsak Tata Dioska manami nima premyuta kushunkichichu. lTQ0Kankunaka sielupi kawsak Tata Diosnikichishina tukuy runakunata kuyashpa kawsanaykichi tiyan.9Sk/Kankuna ayllupuralla rimachinakushpaykichika Tata Diosta mana riksik runakunamanta mana ashwan allitachu ruraykankichi. Paykunapish kuyanakukmasinkunallata rimachinsapa. R#.Chay romano awtoridarpa kobrakuk runakuna mana alli rurak kashpankunapish yanapanakukmasinkunallawan kuyanakunsapa. Kankuna kuyanakukmasikichillata kuyashpaykichika paykunamanta mana ashwan allitachu ruraykankichi. Tata Dioska mana nima premyuta kushunkichichu. Q-Kankunaka allita rurashpa kawsashpaykichi sielupi kawsak Tata Diospa wambrankuna kankichi. Paymi intita llukshichimun alli rurak runakunapa mana alli rurak runakunapapish. Tata Dios tamyachimun tukuy alli rurak runakunapa tukuy mana alli rurak runakunapapish. |Pq,Chashna yachachiptinkunapish ñukami willaykichi: Kankuna chiknishuk runakunatapish kuyaychilla. Maldisishuptikichika Tata Diosta roygaychi yanapanankunapa. Chiknishuptikichika allita yanapaychi. Sufrichishuptikichika paykunapa oraychi. #O?+Chaymanta Jesuska willarkansapa: —Ñawpa awilunchikuna yachachikurkansapa: “Yanapanakukmasikichita kuyaychi. Chiknishuknikichita chikniychi.” tNa*Chaymanta llaktamasikichi ima tiyashuknikichita mañashuptikichi kuychilla. Suk imata mañashuptikichi suknin diya kutichishunaykichipa mana michashpa kuychilla. Jesus yachachikurkan tukuy chikniwakninchikunata kuyananchikunapa. *MM)Chaymanta ichara suk kamachikuk runa mana pagarashushpaykichi suk kargata aparichishunkichiman suk kilometruta. Chay kargata ishkay kilometruta apapuychi. L(Chaymanta suk runa mañakukushuptikichi kamisaykichita kichushunaykichipa ama michaychichu apananpa. Sakuykichitapish kuychi. :Km'Chayta yachachiptinkunapish willaykichi: Suk sakra runa imatapish kaptin rurashuptikichi ama kutipaychichu. Suk ladu uyaykichipi sakmashuptikichika suk ladutapish kuychi. [J/&Ñawpa awilunchikuna yachachikurkansapa: “Makanakushpa suk runa llaktamasinpa ñawinta surkupuptinka kirunta polvoptinka paypapish awtoridar ñawinta surkuchipunan tiyan kirunta polvochipunan tiyan.” I-%Kankuna willashpaykichika ariya rurasha nishpa ruranaykichi tiyan. Willashpaykichika manami rurashachu nishpa ama ruraychichu. Ashwanta rimashpaykichika mana allitachu rimaykankichi. Jesus yachachikurkan suk runa mana allita rurawaptinchikuna ama kutipananchikunapa. H$Chaymanta mana chukchaykichita atipankichichu yanayachiyta nima yurakyachiyta. Chayrayku ama kikikichipa shutikichipi juraychichu. {Go#Kay allpapipish Tata Dios kamachikuykan. Chayrayku suk imata ruranaykichipa rimashpaykichika ama allpapa shutinpi juraychichu. Jerusalen llakta sukaman sinchi kamachikuk Tata Diospa llaktanmi. Chayrayku ama Jerusalenpa shutinpi juraychichu. kFO"Chayta yachaptikichipish ñukami willaykichi: Suk imata ruranaykichipa rimashpaykichika mana jurashpalla ruraychi. Tata Dios sielumanta kamachikuykan. Chayrayku suk imata ruranaykichipa ama sielupa shutinpi juraychichu. eEC!Chaymanta Jesuska willarkansapa: —Kankuna yachashkankichi Moises awilunchikunata willashkankunata: “Tata Diosta jurashpa suk imata ruranaykichipa willashpaykichika chay willashkaykichita ruranaykichi tiyan.” OD Chashna awilunchikuna rimaptinkunapish ñukami willaykichi: Warmikichi mana chikan ullkuwan uchallikuptinka ama wishchuychichu. Mana uchallikuk warmikita wishchushpaykichika kachaykankichi chikan ullkuwan uchallikunanpa. Wishchudu warmiwan kasarak ullkupish uchallikunmi. Jesus yachachikurkan mana jurashpa rimananchikunapa. 1C[Chaymanta ñawpa awilunchikuna rimarkansapa: Warmikichita wishchunayashpaykichika rillaychi awtoridarpi killkachinakuk: “Kay warmitaka mananami munaninachu.” 6BeChaymanta ichara makikiwan sukaman mana allita rurayta munankiman. Chay makikita tipiy amana nima mana allita ruranaykipana. Ashwan alli kanman suk makikillawan kawsanaykipa ama tukuy kuerpuykiwan mana tukuyniyuk ninaman rinaykipa. Jesus yachachikurkan kasaradu ullku ama warminta wishchunanpa. BA}Chayrayku ñawiki uchallichishuptikika surkushpa wishchuy ama kashkan uchallichishunanpa. Ashwan alli kanman suk ñawikillawan kawsanaykipa ama chay mana tukuyniyuk ninaman rinaykipa. @Chayta yachaptikichipish ñukami willaykichi: Suk warmiwan puñuyta munashpaykichika ñami yuyaynikichipi uchallikushkankichina. ?Chaymanta kankuna yachashkankichi Moises awilunchikunata willashkanta: “Ama chikan warmiwan uchallikushpa kawsaychichu.” &>EAllita willayki: Tukuy debinaykita kutichinaykikaman karselmanta mana llukshinkimanchu. Jesus yachachikurkan ama munananchipa chikan warmiwan uchallikuyta. =Ichara suk runata debiptiki payka awtoridarpi mañakukushunkiman. Manarapish awtoridarpi chayashpaykichira paywan allita parlashpa allichay amana awtoridarpi yaykuchishunaykipa. Awtoridarpi chatashuptikika guardiyata willanka karselpi churashunaykipa. G<Chayta yuyashpayki manarapish ofrenda churanapi ofrendaykita churashpara rillay chay sientichishkayki runawan perdonanakuk. Chashna perdonanakushpana kutiy ofrendaykita Tata Diospa churak. j;MTata Diospa wasinman ofrendata apashpayki ichara yuyankiman suk runata sientichishkaykita. : Chayta yachaptikichipish ñukami willaykichi: Kankuna runamasikichita chikniptikichika llakta kamachikuk runa kastigachishunaykichi tiyan. Chaymanta kankuna runamasikichita mana allita willashpa piñachiptikichika chay ashwan sinchi awtoridarkuna kastigachishunaykichi tiyan. Chaymanta runamasikichita maldisiptikichika Tata Dios mana tukuyniyuk ninapi kastigashunaykichi tiyan. M9Kankuna yachashkankichi Moises awilunchikunata willashkankunata: “Ama runamasikichita wañuchiychichu. Wañuchiptikichika llakta kamachikuk runa kankunatapish kastigashunaykichi tiyan.” *8MAllita willaykichi. Moisespa killkadunta yachachikuk runakunawan fariseo runakuna rimansapa Tata Dios kamachikushkankunata kasuykanankunata. Chashna rimashpapish manami allitachu kasuykansapa. Kankuna paykunamanta ashwan allita kasunaykichi tiyan. Mana paykunamanta ashwan allita kasushpaykichika manami Tata Diospa mandunpichu kawsankichi. Jesus yachachikurkan sukwan sukwan perdonanakushpa kawsananchikunapa. 73Chaymanta ichara kankuna Tata Dios kamachikushkanta mana kasunkichimanchu chayka manami kasunapachu nishpa. Chaymanta ichara runamasikichitapish yachachinkichiman ama kasunankunapa. Chashna mana kasuptikichi Tata Dios willashunkichi mandunpi mana alli sirvikuk kanaykichita. Chaymanta ichara kankuna Tata Dios kamachikushkanta allita kasushpa kawsankichiman. Chaymanta ichara runamasikichitapish yachachinkichiman allita kasunankunapa. Chashna kasuptikichi Tata Dios willashunkichi mandunpi ashwan alli sirvikuk kanaykichita. &6EMash allita uyariwaychi. Tata Dios tukuy rimashkanta ruranan tiyan. Allpa sielu kullunan diyakaman mana ni pi Tata Diospa rimashkanta chinkachinkachu. >5uÑawpa tiempu Tata Dioska awilunchikunata yachachirkansapa kamachikunankunata kasushpa kawsanankunapa. Tukuy chayta alli yachachikuk runakuna killkarkansapa. Ñukaka shamushkani tukuy chay killkadunkunapi rimashkanta rurak. Manami shamushkanichu willaknikichi amana chay killkadunkunata kasunaykichipa. O4Chayrayku allillata rurashpa kawsaychi. Tukuy runamasikichita yanapaychi paykunapish sielupi kawsak Tata Diosnikichita kuyashpa alabanankunapa. Jesus Tata Diospa kamachikunankunata yachachikurkan. 3Chaymanta suk alkusata apichishpanchikuna churanchisapa altupi tukuy wasita lusichinanpa. Chay apichidu alkusata mana churanchichu kajon ukupi. Kankunaka iden chay apichidu alkusashinami kankichi. Chaymanta suk llakta urku sawanpi kaptin mana atipanchu pakakuyta. Tukuy pi chay llaktata allimata kawan. Iden chay llaktatashina kankunatapish runamasikichi kawashunaykichi tiyan. 2R1 Kankuna runamasikichita yachachishpa yanapashpaykichi alli kachishinami kankichi. Allpayadu kachi mananami nima layapi kachiyamunkanachu. Chashna mana alli kaptin wishchunchi tukuy pi sarunanpa. 0 Kankunatashina ñawpa yachachikukkunatapish chiknishpankuna sufrichirkansapa. Tata Dios kankunata sielupi premyuykichita kushunkichi. Chayrayku sukaman kushikuychi. Kushikushpalla kawsaychi. Jesus yachachikurkan alli kachishina alli lusshina kananchikunata. / Ñukata kreyiwashkaykichirayku runamasikichi piñayashuptikichi makashuptikichi llullakushpa yuyashuptikichi kushikuypuru kankichi. . Tata Diospa munananta rurashkaykichirayku runakuna chiknishuptikichi kushikuypuru kankichi. Tata Diospa mandunpi kawsaykankichi. (-I Kankuna runamasikichita yanapashpaykichi kuyanakushpa kawsanankunapa kushikuypuru kankichi. Tata Dios kankunata willashunkichi wambrankuna kanaykichita. u,cTukuy shunku Tata Diosllata kuyashpaykichi kushikuypuru kankichi. Kankunaka Tata Diostami kawankichi. +/Kankuna runamasikichita llakichishpa yanapashpaykichi kushikuypuru kankichi. Tata Dios kankunatapish llakichishushpaykichi yanapashunkichi. #*?Kankuna yakuta munakshina mikuyta munakshina Tata Diospa munananta ruranayashpaykichi kushikuypuru kankichi. Tata Dios kankunata kushichishunkichi. K)Kankuna kikikichi mana alabanakushpaykichi runamasikichiwan mana piñanakushpaykichi kushikuypuru kankichi. Tukuy allpapi maypipish kaptikichi Tata Dios yanapashunkichi kushichishunkichi. x(iLlakidu kashpaykichipish kushikuypuru kankichi. Kankunata Tata Dios kuyashushpaykichi kushichishunkichi. E'Willarkansapa: —Kankuna kikikichi mana kreyinakushpaykichi Tata Dios yanapashunaykichita yuyashpa kushikuypuru kawsankichi. Chashna kawsashpaykichi Tata Diospa mandunpi kawsaykankichi. 5&eChaypina Jesus kallarirkan yachachiysapata. % Chaymanta Jesuska chay aypa runakunata kawashpa suk taksha urku sawanman rirkan. Chaypi tiyariptin disipulunkuna laduncharkansapa. )$KChaymanta Jesusman rirkansapa aypa runakuna Galilea partimanta, Dekapolis partimanta, Jerusalen llaktamanta, Judea partimanta, Jordan yaku suk ladunmanta.m#SChaymanta Siria partipi sukaman famakurkansapa Jesus unkudukunata alliyachiykananta. Chayrayku Siriapi kawsak runakuna Jesusman pusharkansapa rikchak laya unkuyniyuk runakunata, nanayuk runakunata, supayuk runakunata. Chaymanta pusharkansapa manchariyuk runakunata, kaspirayadu runakunata. Chaypina Jesuska tukuy chay unkudu runakunata alliyachirkansapa. P"Chaymanta Galilea partipi tukuy llaktakunaman rishpa Jesuska yachachikurkan. Judiyu runakunapa tantanakunankuna wasinkunapi yachachikurkan. Chay runakunata willarkansapa: —Tata Diosmi munan mandunpi kawsanaykichipa. Chashna willashpa Jesuska runakunata tukuy laya unkuyninkunamanta nanayninkunamanta alliyachirkansapa. y!kChay ratulla paykunaka kanowanpi tatanta sakishpa Jesuswan rirkansapa. Jesus aypa runakunata yachachirkansapa. E Chaymanta chay kocha mañanta riykashpankuna Jesuska Santiagota wawkin Juanwan tantallata kawarkan. Chay ishkay runakuna Sebedeopa wambrankuna karkansapa. Suk kanowapi chay ishkay runakuna tatanwan redninkunata allichaykarkansapa. Chaypina Jesuska chay ishkay runakunata kayarkansapa paywan tantalla purinankunapa. hIChay ratulla chay challwakuk runakunaka redninkunata sakishpankuna Jesusta katirkansapa. Z-Chaypina Jesuska paykunata willarkansapa: —Kankuna allita yachankichi challwakunata apiyta. Kunanmantapacha ñukata katiwaychi. Katiwaptikichi ñuka allita yachachishkaykichi runakunata yachachinaykichipa. ^5Chaymanta Galilea kocha mañanpi puriykashpa Jesuska ishkay runakunata kawarkan. Paykunaka atun redninkunawan challwakuykarkansapa. Suk karkan Andres. Suk karkan wawkin Simon. Paypa suk shutin karkan Pedru. Chaymanta Jesus chay Kapernaum llaktapi kawsashpana kallarirkan yachachikuyta: —Tata Dios sukaman munan mandunpi kawsanaykichipa. Chayrayku tukuy mana alli ruranaykichimanta wanaychi. Jesus chusku challwakuk runakunata willarkan katinankunapa. eCChay partikunapi kawsak runakuna mana allita rurashpa tutapishina kawsarkansapa.Paykunaka sukaman llipyak lusta kawarkansapa.Chay runakuna wañunankunata manchashpa kawsarkansapa.Paykunapa allima lus llipyamurkan.” Chayta killkarkan Isaiyaska. Chaypina chay killkadunpi rimashkanshina Jesus allita yachachikushpa lusshina karkan. }“Sabulon partipi Neptali partipi Galilea kocha ladunpi Jordan yaku ladunpi chay mana judiyu runakuna kawsansapa. SÑawpa tiempu Tata Dios rimashkanta yachachikuk Isaiyas killkarkan: )K Galileapi kashpa manana Nasaret llaktapi kawsarkannachu. Rirkan kawsak Kapernaum llaktapi. Chay llaktaka karkan Sabulon Neptali partipi Galilea kocha ladunpi.  Chaymanta kamachikuk Herodeska yachachikuk Juanta karselpi churarkan. Jesuska chayta yachashpa Galilea partiman rirkan. 3_ Chashna Jesus sinchita willaptin supayka ashurkan. Chaypina Tata Diospa angelninkuna Jesustaka laduncharkansapa yanapak. Galileapi Jesus kallarirkan yachachikuyta. 0Y Chaypina Jesuska willarkan: —Ñukamanta ashuy, Satanas. Tata Diospa killkadunpi willawanchi: “Señorniki Tata Diosllata kuyay. Payllata sirvishpa kawsay.” eC Willarkan: —Kan kunkurikushpa ñukata kuyawaptikika tukuy kay kawashkaykitami kushkayki. 2]Chashna willaptin supayka Jesustaka pusharkan manllayba altu urkuman. Chay altumanta tukuy kay allpapi llaktakunata tukuy chaykunapi alli tiyakkunata kawachirkan. ?wChaypina Jesuska aynirkan: —Chaymantapish Tata Diospa killkadunpi willawanchi: “Ama nimata yankamanta ruraychichu yachanayashpa Tata Dios yanapawankachu manachu nishpa.” -Chaypina Jesusta willarkan: —Tata Diospa wambran kashpaykika kay altumanta allpaman wishchunakuy. Tata Dios killkadunpi willawanchi:“Tata Dioska angelninkunata kachanka amachashunaykipa.Paykuna makinkunawan chaskishunkisapa ama rumikunapi mitkakunaykipa.” -Chaymanta supayka Jesustaka pusharkan Tata Dios akllashkan Jerusalen llaktaman. Chaypi Tata Diospa manllayba altu wasin sawaman pusharkan. >uChaypina Jesuska aynirkan: —Tata Diospa killkadunpi willawanchi: “Runakuna Tata Diospa rimananta kasushpa kawsanankuna tiyan. Manami panta mikushpallachu kawsankasapa.” 5Supay llullachinayashpa rirkan Jesustaka willak: —Tata Diospa wambran kashpaykika kay rumikunata willay pankuna tukunanpa chaykunata mikunaykipa. Chay chunlla pampapi kashpa Jesus chusku chunka diyata chusku chunka tutata mana nimata mikurkanchu. Chaypina sukaman yarkarkan. %  EChaymanta Jesus bawtisakushkanwasha Tata Diospa Espiritun suk chunlla chakidu pampaman pusharkan. Chaypi supay munarkan Jesusta mana allikunata rurachiyta.  }Chaypina sielumanta Tata Dioska willarkan: —Kay Jesuska sukaman munanayni wambraynimi. Paymi sukaman kushichiwan.? wChaymanta bawtisakushkanwasha Jesuska yakumanta llukshirkan. Chaypina sielu kicharikuptin Jesuska kawarkan Tata Diospa Espiritunta suk urpaytashina paypa sawanman urayamuptin. ( IChaypina Jesuska willarkan: —Tata Dios kamachiwashkanchikunata kasunanchikuna tiyan. Chayrayku bawtisaway. Chashna willaptin Juanka payta bawtisarkan. /WChashna willaptinna Juan mana bawtisanayashpa Jesusta willarkan: —Ashwan alli kanman ñukata bawtisawanaykipa. ¿Imapati ñukata shamunki willawak bawtisanaynipa? ?w Chaymanta Jesuska Galilea partimanta llukshirkan Jordan yakuman rinanpa. Jordan yakupi Juanka aypa runakunata bawtisaykarkan. Chaypina Jesuska Juantaka willarkan bawtisananpa. K Triguta waktashpa murunkunata surkunchi. Chaypina murukunata wakaychanchi. Trigupa tullunkunata rupachinchi. Chay ñukamanta ashwan yachaysapa runaka chay trigu murunkuna surkuk runashinami. Paymi tukuy kreyikukkunata allita kuydan. Mana kreyikukkunata churankasapa mana tukuyniyuk ninapi. Juan Jesusta bawtisarkan.  Chaymanta Juanka willarkansapa: —Ñukaka yakullawan bawtisaykichi mana alli rurashkaykichimanta wananaykichipa. Chaymanta washaynita ñukamanta ashwan alli yachachikuk runa shamun. Payka Tata Diospa Espiritunwan ninawanshina bawtisashunkichi uchaykichimanta pichashunaykichipa. Chay yachachikuk runa ñukamanta ashwan tukuy laya atipakmi. Chayrayku mana animukunichu ushutanta apayta. 1[ Suk kaspi mana allita wayuchakuptinka doyñun sapinpi achawan kuchushpa rupachin. Chashnami Tata Dios kankunata mana alli rurashkaykichirayku utkana kastigashunkichi. _7 Amana yuyanakuychinachu: “Ñukaykuna ñawpa awilunchi Abrahampa miraknin kaptinikuna Tata Dios mana kastigawankasapachu.” Ñuka willaykichi: Tata Dios kay rumikunamanta atipanman Abrahampa mirakninta rurayta. q[Manara bawtisakushpaykichira allita rurashpa kawsaychi tukuy runakuna yachanankunapa wanashkaykichita. H Chaymanta Fariseo runakunawan Saduseo runakuna rirkansapa Juanta willak bawtisanankunapa. Chaypina Juanka paykunata willarkansapa: —Kankuna sukaman llullachikushpaykichi machakuyshina kankichi. Tata Dios kankunata utkana sukaman kastigashunkichi. ¿Pití willashushkankichi kastiguykichimanta kishpinaykichipa? Chaypina chay runakuna Juanta uchankunata willarkansapa. Chashna uchankunata willaptinkuna Jordan yakupi Juanka bawtisarkansapa. Chaypina aypa runakuna Jerusalen llaktamanta Judea partimanta Jordan yaku ladun llaktakunamanta llukshiksapa Juanta uyarinankunapa. #~?Juanpa llachapan kamellu millwanmanta awadu karkan. Karapamanta ruradu chumbiwan sinturanta watak. Atun marukunata sacha amukunapa mishkinta mikuk. }Ñawpa alli yachachikuk Isaiyas killkarkan:“Chunlla chakidu pampapi suk runa sinchita yachachikuykan:‘Señorninchipa suk ñanta allichaychi.Suk ñanta kuskachaychi chayta purinanpa.’ ” Chashna killkashpa Isaiyaska Juanpami killkarkan. |/Chaypina Juanka willarkansapa: —Tata Dios sukaman munan mandunpi yaykunaykichipa. Chayrayku tukuy mana alli rurashkaykichimanta wanaychi. >{ wChaymanta aypa watakuna washan Judea partiman suk runa Juan rirkan chunlla chakidu pampapi yachachikuk. Aypa runakunata Juan bawtisaptinkuna payta shutiyachirkansapa Juan Bawtista. `z9Ñawpa yachachikuk runakuna rimarkansapa: “Nasaret llaktapi kawsaptin Tata Diosmanta shamudu runata shutiyachinkasapa Nasareno.” Chayrayku Jose Galilea partipi chayashpa Nasaret llaktapi rirkansapa kawsak.Jy Chayashpankuna Joseka yacharkan Herodespa wambran Arkelao Judea partipi kamachikuk kananta. Chayrayku manchakurkan Judeaman riyta. Tata Dios muskuyninpi willaptin Galilea partiman rirkansapa. bx=Chaypina Joseka angelta kasushpana wambrataka mamanwan pusharkan Israel llaktaman. #w?“Atariyna. Chay wambrata mamanwan tantallata pushashpayki kutiy Israel llaktaykichiman. Chay wambra wañuchinayak runakunaka ñami wañushkasapana.” mvSChaymanta Herodes wañuptin Egipto llaktapi Jose puñuykaptin Tata Diospa angelnin willarkan: GuÑawpa yachachikuk Jeremiyas killkarkan:“Rama llaktapi tukuy warmikuna ñawpa Rakelshina sukaman llakishpa kaparishpa wakakurkansapa wawankunata wañuchiptinkuna.Mana munarkansapachu ni pi kushichinankunapa wawankuna wañushka kaptinkuna.” Chay killkadunpi rimashkanshina llullukunata wañuchirkansapa. t&sEChaypina kamachikuk Herodeska yacharkan yachaysapa runakuna llullachishpa chikan ñanta llaktankunaman kutishkankunata. Chayrayku sukaman piñakurkan. Jerusalenpi kashpankuna chay yachaysapa runakunaka payta willarkansapa aykapimi chay luseruka rikurimushka nishpa. Chayta willaptinkuna Herodeska yacharkan mashna watayukna Jesus kananta. Chaypina Jesusta wañuchinayashpa Belen llaktaman soldadunkunata kacharkan. Paykunaka Belenpi tukuy ladunpi tiyak llaktillukunapipish tukuy manara ishkay watayuk wambrillukunata wañuchirkansapa. r Ñawpa yachachikuk runa Tata Diospa rimashkanta killkarkan: “Egipto llaktamanta wambraynita kayarkani.” Tata Dios killkadunpi rimashkanshina paykunaka Egipto llaktapi kawsarkansapa Herodes wañunankaman. Herodes aypa wambrakunata wañuchichirkan. qChashna chay angel willaptin Joseka atarimushpa chay tutalla wambra Jesusta mamanwan tantallata pusharkan Egipto llaktaman. _p7 Chaypina chay yachaysapa runakuna llaktankunaman rishkankunawasha Tata Diospa angelnin Josetaka muskuyninpi rikurishpa willarkan: —Herodeska kay wambra Jesustaka maskachinka wañuchichinanpa. Chayrayku utkana atarishpayki wambrata mamanwan tantallata pushay Egipto llaktaman. Chaypi kipariychi ñuka willanaynikaman kutimunaykichipa. so_ Chaymanta Tata Dioska paykunata muskuyninkunapi willarkansapa amana Herodesman rinankunapa. Chayrayku Tata Diosta allita kasushpa suk chikan ñanta llaktankunaman kutirkansapa. Jose Mariyawan Jesusta pusharkan Egipto llaktaman. In  Chaymanta chay wasipi yaykushpankuna mamanwan wambra Jesusta kawarkansapa. Chaypina paykunaka kunkurikushpankuna chay wambrataka kuyarkansapa. Chaypina apamushkan kajonninkunamanta surkurkansapa kurita, kaspi wikin mishkiklla asnakta, ampinakuna kaspi wikinta. Chay kimsa layakunata wambra Jesusta kuyashpa kurkansapa. Im  Paykunaka chay luseruta kawashpankuna sukaman kushikurkansapa. xli Chashna Herodes willaptinkuna Belen llaktaman chay yachaysapa runakunaka rirkansapa. Riykashpankuna llaktankunapi kawashkankuna luseruta kashkan kawarkansapa. Chay luseruka ñawpakninkunata rishpa shayarirkan maypicha Jesus kananpi. Uk#Paykuna willaptinkuna Herodeska willarkansapa: —Rillaychi Belen llaktaman. Chaypi chay nasidu wambrata allita maskamuychi. Payta tarishpaykichi shamuychi willawak ñukapish rinaynipa payta kuyak. -jSChayta uyarishpa Herodeska chay alli yachak runakunata pakallalla kayachirkan. Paykunata tapurkansapa: —¿Aykapiti rikurimushka chay alli llipyak luseruka? ;io“Judea partipi aypa atun llaktakuna tiyaptinpish taksha Belen llaktapi suk wambra nasinka alli kamachikuk kananpa.Paymi israel wambraynikunata allita yachachinkasapa.” h9Chaypina chay runakuna aynirkansapa: —Kay Judea partipi Belen llaktapi nasinka. Ñawpa yachachikuk runa Tata Dios rimashkanta killkarkan: g{Chaypina Herodeska tukuy saserdotekunapa kamachikukninkunata Moisespa killkadunta yachachikkunata kayachishpa tapurkansapa: —Kankunaka Tata Diospa rimananta yachashpaykichi willawaychi ¿maypiti nasinka Tata Diosmanta shamuk salvakuk runa? f)Chayta uyarishpa kamachikuk Herodeska sukaman turbakurkan. Sukaman manchakurkan. Jerusalen llaktapi kawsak runakunapish turbakurkansapa. LeJerusalen llaktapi chayashpankuna chaypi kawsak runakunata willarkansapa: —Chay karu llaktaynikunapi suk llipyak luseruta kawashkanisapa. Chay luseruta kawashpaynikuna yachanisapa suk wambra nasishkanta kankuna judiyu runakunata kamachishunaykichipa. Chayrayku shamushkanisapa payta kuyanaynikunapa. ¿Maypiti nasishka? }d uSinchi kamachikuk Herodes chay llaktakunapi kamachikushkan tiempu Belen llaktapi Jesuska nasirkan. Chay Belen llaktaka Judea partipi karkan. Jesus nasiptinna inti llukshimunan partimanta luserukunata yachakuk yachaysapa runakuna shamurkansapa. c Kasarashkankunawasha Mariyaka wawayanankaman manami Josewanka puñurkanrachu. Mariyapa wawan nasiptin Joseka shutiyachirkan Jesus.mb UJoseka puñuymanta rikchashpa Tata Diospa angelnin willashkanta kasushpa Mariyawan kasararkan. a Ñawpa pacha Tata Dioska suk yachachikuk runata willarkan:“Suk sensilla shipashmi ullku wambrata wawayanka.Payta shutiyachinkichi Emanuel.” Emanuel riman “Tata Dios ñukanchikunawan.” Chay killkadun rimashkanshina Mariyaka wawayarkan. ` J_ Mariyaka suk ullku wambrata wawayanka. Chay wambra llaktamasinkunata kastigumanta salvankasapa. Chayrayku chay wambrata shutiyachinki Jesus.” Chayta willashpa chay angelka Josetaka sakirkan. +^ QSakinanpa yuyaykuykaptinna suk tuta muskuyninpi Tata Diospa angelnin willarkan: “Kanmi ñawpa Davidpa miraknin kanki. Chayrayku Tata Dios munan noviayki Mariyawan kasaranaykipa. Chay wawanka Tata Diospa Espiritunpami. Manami ullkupachu. Ama pinkakuychu noviayki Mariyawan kasarayta. V] 'Joseka novian Mariya okupada kananta yachashpa manana munarkannachu paywan kasarayta. Alli rurak runa kashpa mana munarkanchu demandayta ama llaktamasinkunapi pinkachinanpa. Yuyaykurkan upallalla sakiyta. N\ Jesukristu kashna nasirkan. Tiyarkan suk shipash Mariya. Chay shipash mañaduna karkan kasarakunanpa Josewan. Manara Josewan tantanakushpara Mariyaka okupadana karkan Tata Diospa Espiritunpa. [ 3Ñawpa awilunchi Abrahammantapacha kamachikuk Davidkaman chunka chusku kuti chay runakuna mirarkansapa. Chaymanta Davidmantapacha Babilonia llaktaman israel runakunata pushashkankuna pachakaman chunka chusku kuti chay runakuna mirarkansapa. Babiloniaman pushashkankunamantapacha Tata Diosmanta salvakuk runa nasishkan tiempukaman chunka chusku kuti chay runakuna mirarkansapa. Jesukristu nasirkan. gZ IJakoboka Josepa tatan karkan. Joseka Mariyapa kusan karkan. Mariyaka karkan Jesuspa maman. Tata Dios Jesustaka kachamurkan kay allpaman runakunata uchankunamanta salvanankunapa. Chayrayku Jesuspa suk shutin karkan Kristu. hY KEliyuka karkan Eleasarpa tatan. Eleasarka Matanpa tatan karkan. Matanka Jakobopa tatan karkan. `X ;Asorka Sadokpa tatan karkan. Sadokka karkan Akimpa tatan. Akimka Eliyupa tatan karkan. jW O Sorobabelka karkan Abiyupa tatan. Abiyuka Eliakimpa tatan karkan. Eliakimka Asorpa tatan karkan. V   Chaymanta Babilonia llaktamanta kutimuptinkuna Jekoniyaska karkan Salatielpa tatan. Salatielka karkan Sorobabelpa tatan. WU ) Josiyaska karkan Jekoniyaspa wawkinkunapa tatan. Chay pachana Babilonia llaktamanta runakuna israel runakunataka apishpana pusharkansapa llaktanman chaypi paykunapa munanankunata rurashpa kawsanankunapana. jT O Esekiyaska karkan Manasespa tatan. Manaseska karkan Amonpa tatan. Amonka karkan Josiyaspa tatan. eS E Usiyaska karkan Jotampa tatan. Jotamka karkan Akaspa tatan. Akaska karkan Esekiyaspa tatan. jR OAsaka karkanna Josafatpa tatan. Josafatka karkan Jorampa tatan. Joramka karkanna Usiyaspa tatan. dQ CSalomonka karkan Roboampa tatan. Roboamka karkan Abiyaspa tatan. Payka karkan Asapa tatan. P 3Isayika karkan alli kamachikuk Davidpa tatan. Davidka karkan Salomonpa tatan. Salomonpa maman manara Davidpa warmin kashpa Uriyaspa warmin karkan. O 'Salmonka karkan Boospa tatan. Boospa maman karkan Rahab. Booska karkan Obedpa tatan. Paypa mamanka karkan Ruti. Obedka karkan Isayipa tatan. fN GAramka karkan Aminadabpa tatan. Payka karkan Naasonpa tatan. Naasonka karkan Salmonpa tatan. M Judaka karkan Farespa Sarapa tatan. Farespa Sarapa maman karkan Tamar. Fareska karkan Esrompa tatan. Esromka karkan Arampa tatan. qL ]Abrahamka karkan Isakpa tatan. Isakka karkan Jakobopa tatan. Jakoboka karkan Judapa wawkinkunapa tatan. nK YÑawpa tiempu Jesukristu nasirkan alli kamachikuk Davidpa ñawpa awilunchi Abrahampa ayllunkunamanta. SJ5Chaypina tukuy diya Tata Diospa wasinpi payta sukaman alabarkansapa.I%4Paykunamanta ashuykaptin disipulunkunaka sukaman Jesusta kuyarkansapa. Chaymanta sukaman kushikushpankuna Jerusalen llaktaman kutirkansapa. GH3Chashna roygaykaptin Tata Dioska Jesusta pusharkan sieluman. IG 2Chaymanta Jesuska disipulunkunataka Jerusalen llaktamanta pusharkansapa Betania llaktaman. Chaypina Jesuska makinta alsashpa Tata Diosta roygarkan tukuy disipulunkunata yanapanankunapa. XF)1Tata Dioska ñawpa killkadunpi rimashka Espiritunta kachamunanta. Ñuka Tata Diospa Espiritunta kankunaman kachamusha allita atipanaykichipa yachachikuyta. Chayrayku Jerusalenllapi kipariychi sielumanta ñuka Tata Diospa Espiritunta kachamunaynikaman. Disipulunkunata yachachishkankunawasha Jesus rirkan Tatan Dioswan sielupi kawsak. E0Kankunaka tukuy rurashkaynita kawashkankichi tukuy yachachikushkaynita uyarishkankichi. Chayrayku rillaychi tukuy runakunata parlachik. =Ds/Kunanmantapacha ñukata kasuwashpaykichi kay Jerusalen llaktamanta tukuy llaktakunaman ñukapa shutinipi rinaykichi tiyan yachachikuk. Rillaychi tukuy runakunata yachachik uchankunata wanashpa ñukata kreyiwashpa kawsanankunapa. Chashna kreyiwaptinkuna Tata Dioska tukuy uchankunamanta perdonankasapa. ~Y}}|G{xzyx^vutatsrpqnpooGn$mlkk-j5hQg.ff(ee(cba`__D^^Z]\[ZYYXWVBV1UCTTQSR$QnPP\ONM L(KII&HIGF)EvDCC}BBHA|@??4=<<;:99 87Y6655332100>/m-,+*)8(''&%%$;## "J!N R|+hD1 H v 4 -R y  :xm ¿Manachu ishkay pishkillukunata rantinsapa suk kullkillawan? Chay pishkillukuna mana ashwan chaniyuk kashpankunapish Tata Dios mana munaptin mana niman suk wañunmanchu. !w; Runakuna wañuchishunayaptikichi ama manchaychichu. Paykunaka wañuchishushpaykichipish mana atipansapachu mana tukuyniyuk ninaman churashuynikichita. Tata Diosllami tukuy uchasapa runakunata mana tukuyniyuk ninapi churankasapa. Chayrayku payllata manchashpa kasushpa kawsaychi. 3v_ Ñuka kankunata pakallalla yachachishkaynita tukuy runakunata ama pakakushpa parlachiychi. Chaymanta upallalla willashkaynikunata tukuy runakunata sukaman yachachiychi. 0uY Ama chiknishuk runakunata manchaychichu. Tata Diosmi paykunapa upallalla rimashkankunata pakallalla rurashkankunata yachashpa tukuy runakunapi rikurichinkasapa. Ot Suk disipulu maestrunshina yachachikushpa kushikun. Chaymanta suk peon patronninshina kamachikushpa kushikun. Ñuka maestruykichi kaykaptini runakuna chikniwashpankuna rimansapa Satanas kanaynita. Chashna ñukapa rimashpankuna kankunapapish idenllata rimankasapa. Jesus yachachikurkan chiknik runakunata ama manchanankunapa. s Mana niman suk disipulu maestrunmanta ashwanta yachanchu. Mana niman suk peon patronninmanta ashwanta kamachikunchu. `r9 Suk llaktapi kawsak runakuna wañuchishunayaptikichika chikan llaktaman nitikuychi. Allita willaykichi: Manara kankuna tukuy Israel llaktakunapi yachachikuptikichira ñuka sielumanta shamudu runa kashkan shamusha. q Tukuy runakuna ñukata kreyiwashpa kawsashkaykichirayku kankunata chiknishunkichi. Chiknishuptikichipish wañunaykichi diyakaman ñukata mana shaykushpa kreyiwashpa kawsanaykichi tiyan. Chashna kreyiwashpa kawsaptikichi Tata Diosmi sieluman pushashunkichi. p Chaymanta chay chiknikuk runakuna wawkinkunata awtoridarkunapi chatankasapa wañuchichinankunapa. Chiknikuk tatakuna wambrankunata awtoridarkunapi chatankasapa. Chiknikuk wambrakuna tatankunata mamankunata awtoridarkunapi chatankasapa wañuchichinankunapa. o Tata Diospa Espiritun yanapashuptikichi atipankichi awtoridarkunata allita ayniyta. Manami kikikichipa yuyaynikichitachu rimankichi. +nO Awtoridarkunaman pushashuptikichi ama manchakushpa yuyaychichu imatami willankichi nishpa. Chashna oras Tata Diosmi yachachishunkichi imatami rimankichi nishpa. Nm Chashna rimanaynita yachachikuptikichi chay chiknishuk runakuna awtoridarkunaman ashwan sinchi kamachikukkunaman pushashunkichi. Tukuy paykunata mana judiyukunatapish atipankichi yachachiysapata. %lC Sakra runakunamanta kuydanakushpa kawsaychi. Chiknishuk runakuna awtoridarkunapi chatashunkichi. Chaymanta tantanakunankuna wasikunapi makashunkichi. Manara riptinikuna Jesuska yachachiwaysapallapi katirkan: —Mash allita uyariwaychi. Kankunata ovejatashina kachaykichi sakra likidu pumashina runakunata yachachinaykichipa. Chayrayku machakuyshina yachaysapa likidu kaychi. Yachaysapa kashpaykichi urpayshina alli modoyuk kuskata rurashpa kawsaychi. j Allita willaykichi: Tata Dios kastigakunan diya chay ñawpa Sodoma Gomorra llaktakunapi kawsak runakunata kastigankasapa. Chaymanta chay mana uyarishunayak runakunata ashwan sinchita kastigankasapa. Jesus willarkansapa runakuna disipulunkunata chikninankunata. *iM Chay runakuna wasinkunapi mana chaskishunayaptikichika mana uyarishunayaptikichika wasinkunamanta llaktankunamanta chakikichi susyanta urmachishpa llukshiychi. h+ Paykuna allita chaskishuptikichika Tata Diosta roygaychi kushichinankunapa. Mana allita chaskishuptikichika Tata Dios mana kushichinkasapachu. ^g5 Chay runapa wasinpi chayashpaykichi tukuy chaypi kawsakkunata allimata rimachiychi. f Maykan llaktapi chayashpaykichi alli chaskikuk runata maskaychi. Paypa wasinpi kipariychi suk llaktaman rinaykichi diyakaman. ce? Ama nima pikshaykichita nima ushutaykichita nima bastonnikichita apaychichu. Rillaychi mudakushkaykichi llachapallawan. Chay runakunata yachachiptikichi paykuna karashunaykichi tiyan. Chayrayku ama nimata apaychichu. 4dc Rishpaykichi ama nima kullkita apaychichu. c  Chashna yachachikushpa lasaruyak runakunata alliyachiychi. Rikchak laya unkuyuk runakunatapish alliyachiychi. Wañudukunata kawsachimuychi. Supayadu runakunamanta supaykunata llukshichiychi. Tata Dios yanapashuptikichi tukuy chaykunata atipankichi rurayta. Payka mana chaninpachu sukaman yanapashunkichi. Chayrayku kankunapish mana kobrakushpalla tukuy kay willashkaynita ruraychi. ^b5 Rishpaykichi paykunata willaychi: “Tata Diosmi munan mandunpi kawsanaykichipa.” jaM Rillaychi israelmasikichillata yachachik. Paykunaka iden chinkadu ovejakunashina kawsaykansapa. v`e Jesuska ñukaykunata ishkay chunka disipulunkunata kachawashpankuna willawarkansapa: —Rillaychi judiyu runakunapa llaktankunallaman. Ama rillaychichu mana judiyukunapa llaktankunaman. Ama Samaria parti llaktakunapi yaykuychichu. k_O Chaymanta suk karkan Simon. Payka romano gobiernuta mana kasunayak runa karkan. Chaymanta Judas Iskariote karkan. Payka Jesusta apichichirkan wañuchichinankunapa. Jesus disipulunkunata kacharkansapa rinankunapa yachachikuk. 6^e Chaymanta Felipi, Bartolome, Tomas, Mateo karkanisapa. Ñuka Mateo romano awtoridarkunapa kullki chaskikuk karkani. Chaymanta Alfeopa wambran Santiagowan Tadeo karkansapa. \]1 Jesuspa chunka ishkay disipulunkunapa shutinikuna kaykunami: Primeru karkan Simon. Paypa suk shutin karkan Pedru. Chaymanta Pedrupa wawkin Andres, Sebedeopa ishkay wambrankuna Santiagowan Juan karkansapa. \ 3 Chaymanta Jesuska ñukaykunata chunka ishkay disipulunkunata kayawashpankuna willawarkansapa: —Kunanmantapacha ñuka yanapaptini kankuna atipankichi runakunamanta supaykunata llukshichiyta. Chaymanta atipankichi tukuy laya unkuyninkunamanta nanayninkunamanta alliyachiyta. U[# &Chayrayku Tata Diosta roygaychi aypa yachachikukkunata kachanankunapa.Z} %Chaypina Jesuska ñukaykunata willawarkansapa: —Chay aypa runakunaka iden pallanapa wayukunashinami. Tata Diospa rimananta yachachikuk runakunaka iden pallak peonkunashinami. Yachachikuk runakuna pishinsapa kay aypa runakunata yachachinankunapa. Y $Jesuska chay aypa runakunata kawashpa llakichirkansapa iden llakidu wishchudu ovejakunashina kaptinkuna ni pi kuydaptinkuna. X3 #Chaymanta Jesuska llaktan llaktan alliyachikuypi purirkan. Rikchak laya unkuywan nanaywan runakunata alliyachirkansapa. Tukuy llaktakunapi chayashpa tantanakunankuna wasikunapi yaykurkan yachachikunanpa. Yachachikushpa willarkansapa Tata Diospa mandunpi yaykunankunapa. cW? "Chaypina fariseokuna Jesusta sukaman washanchashpankuna willanakurkansapa: —Supaykunapa kamachikuknin kay runata yanapaptin supaykunata atipan llukshichiyta. Jesus chay llaktapi kawsak runakunata llakichirkan. V !Jesuska chay runamanta supayta llukshichirkan. Chaypina chay runaka atiparkan rimakuyta. Chayta kawashpankuna chay runakuna sukaman almirashpankuna willanakurkansapa: —Mana niman suk kuti kay Israel llaktapi kay laya alliyachikuk runata kawashkanchisapachu. *UM Chay ishkay runakuna llukshiykaptinkuna sukkuna Jesusman pushamurkansapa suk mana rimakuk runata. Chay runaka supayadu kashpa mana rimakuyta atiparkanchu. 6Te Chashna willaptinpish paykunaka tukuy chay llaktakunapi kawsak runakunata parlachirkansapa Jesus alliyachishkankunata. Jesus mana rimakuy atipak runata alliyachirkan. Chashna willaptinna chay ishkay runakunaka allitana kawakurkansapa. Chaypina Jesuska paykunata sinchita willarkansapa: —Ama ni pita willaychichu ñuka alliyachishkaynita. Rw Chaypina Jesuska ñawinkunata llankashpa willarkansapa: —Tukuy shunku kreyiwashkaykichirayku alliyachiykichi. xQi Jesus suk wasipi yaykuptin chay ishkay biskukunapish yaykushpa laduncharkansapa. Jesuska paykunata tapurkansapa: —¿Ariya kreyiwankichichu atipanaynita alliyachiynikichita? Paykunaka aynirkansapa: —Ariya, Señor, kreyiykisapami. Chaymanta riykaptinna ishkay mana kawakuk runakuna sinchita kaparishpa Jesustaka katirkansapa. Willarkansapa: —¡Davidpa miraknin Jesus, ñukaykunatapish llakichiwaysapa! O- Chaymanta tukuy llaktakunapi sukaman famakurkansapa Jesus chay shipashta kawsachimushkanta. Jesus ishkay mana kawakuk runakunata alliyachirkan. N Chaypina Jesuska tukuyta washaman llukshichirkansapa. Chaymanta yaykushpa chay shipashta makinmanta apiptin kawsamushpa atarimurkan. EM Paykunata kawashpa Jesuska willarkansapa: —Kaymanta llukshiychi. Kay shipashka puñuykanmi. Manami wañuduchu. Puñuykananta willaptinkuna chay runakuna Jesusta sukaman asichirkansapa. YL+ Chaymanta chay kamachikuk runapa wasinpi Jesuska chayarkan. Chaypi aypa runakuna sukaman kaparikushpa wakakuykarkansapa. Kena pukuk runakunapish listuna karkansapa chay wañuduta pampak pushanankunapa. TK! Chashna llankaptin Jesus washanta chapashpa chay warmita kawarkan. Chaypina llakichishpa willarkan: —Wambrayni, kushikuyna. Tukuy shunku kreyiwashkaykirayku sanuyachiyki. Chayta willaptin alliyarkan. JJ  Yuyarkan: “Jesuspa llachapanta llankashpaynilla alliyasha.” .IU Jesus riykaptin suk warmi katishpa laduncharkan. Payka yawar unkuywan chunka ishkay watata kawsarkan. Chay warmi washanmanta Jesuspa llachapan mañanta llankarkan. dHA Chashna willaptin disipulunkunawan tantalla Jesuska chay kamachikuk runata katirkan. G# Jesus chay runakunata yachachiykaptin suk runa laduncharkan. Payka tantanakunankuna wasipi kamachikuk runa karkan. Jesuspa ñawpakninpi kunkurikushpa willarkan: —Chaylla shipashnini chayrak wañushka. Aku wasiniman. Llankaptiki shipashnini kashkan kawsamunka. F# Chaymanta mana ni pi llullu vinuta churanmanchu vinu churana mawka kapachupi. Chaypi churaptin llullu vinuka timbushpa mawka kapachuta pachyachinman. Kapachu llikikuptin vinuka usunman. Chay llikikudu kapachupish wakllidu kiparin. Chayrayku llullu vinuta mushuk kapachupi churansapa ama vinu ichakunanpa. Jesus yawar unkuyuk warmita alliyachirkan. Chaymanta Jairopa shipashninta kawsachimurkan. gEG Chaymanta Jesus ashwanta entiendichinayashpa willarkansapa: —Mana ni pi mawka llachapata tipi mushuk telawan remiendanmanchu. Chay llachapata takshaptin mushuk tela kintikushpa mawka llachapata ashwanta llikichin. eDC Chayta tapuptinkuna Jesuska aynirkansapa: —Suk funsiapi invitadu runakuna noviowan tantalla kashpankuna mana llakinsapachu. Funsia washa novio sakiptinkuna chaypira churadu diyakuna mikunata mana mikunkasapachu. C Chaymanta Juan Bawtistapa disipulunkuna ladunchashpankuna Jesusta tapurkansapa: —Ñukaykunawan fariseo runakuna Tata Diosta kuyashpaynikuna churadu diyakuna amañanisapa mana nimata mikuyta. ¿Imapatí disipuluykikuna mana ñukaykunashina amañansapa? 3B_ Rillaychi allita yachakumuychi imatami Tata Dios rimananpi yachachiwanchisapa nishpa. Paymi willawanchisapa: “Animalkunata kuyawashpa wañuchinaykichimanta ashwanta munani runamasikichita llakichishpa yanapanaykichipa.” Chayrayku ñuka shamushkani uchasapakunata uchankunamanta salvanaynipa. Manami shamushkanichu mana uchayuk yuyanakuk runakunata salvanaynipa. Fariseokuna amañaksapa mana mikushpa Tata Diosta kuyayta. MA Chaypina Jesus yuyaykanankunata uyarishpa suk ejempluwan yachachirkansapa: —Unkudu runa ampik runata sukaman maskan alliyachinanpa. Sanu runa mana nima ampik runata maskanchu sanu kashpa. 9@k Chaypina fariseo runakuna chayta kawashpankuna ñukaykunata willawarkansapa: —¿Imapatí maestruykichi Jesus kullki chaskikukkunawan uchasapa runakunawan tantalla mikuykan? R? Chaymanta disipulunkunawan Jesusta pusharkani wasinipi mikuk. Chaypina kullki chaskikukmasinikunawan mana alli rurak runakuna shamurkansapa tiyarik Jesuswan disipulunkunawan tantalla mikunaynikunapa. ~>u Chaymanta Jesus pasaykashpa ñuka Mateota kawawarkan. Maypicha romano awtoridarkunapa kullkita chaskikunaynipi tiyaridu karkani. Chaypina Jesuska kawawashpa willawarkan: —Shamuy ñukawan. Chashna willawaptin atarishpa Jesusta katirkani. )=K Chayta kawashpankuna chay runakuna sukaman manchakurkansapa. Chaymanta Jesus runakunata alliyachishkanrayku Tata Diosta alabarkansapa. Jesus Mateota kayarkan. f<E Chashna Jesus willaptinna chay unkudu runaka alliyaduna atarimushpa wasinman kutirkan. -;S Kunanlla kay unkuduta alliyachisha. Alliyachiptini yachankichi ñuka sielumanta shamudu runa kanaynita. Yachankichi tukuy runakunapa uchankunata perdonayta atipanaynita. Chashna willashpa Jesuska chay mana kuyuy atipak runata willarkan: —¡Atarimuy! Kamillaykita apishpa wasikiman rillay. $:A Kay unkuduta ishkay layata atipayman willayta. Munashpayni willayman: “Uchaykikunamanta perdonayki.” Munashpayni willayman: “Atarimushpa rillay.” q9[ Jesus chay runakunapa yuyayninkunata yachashpa willarkansapa: —¿Imapatí washanchawaykankichi? 87 Chashna chay unkuduta willaptin Moisespa killkashkankunata yachachikuk runakuna piñakushpankuna yuyayninkunapi rimarkansapa: “Kay runaka Tata Diostami sukaman piñachiykan. Payka iden Tata Diosshina tukushpa kay unkuduta willashka tukuy uchankunamanta perdonananta.” )7K Chaypina runakuna suk mana kuyuy atipak runata kamillapi payman pusharkansapa. Chay unkuduta pushamuk runakuna tukuy shunku kreyirkansapa Jesus alliyachinanta. Jesus kreyikushkankunata yachashpa chay unkuduta willarkan: —Wambrayni, ama manchakuychu. Tukuy uchaykikunamanta perdonayki. 6 { Chaymanta suk atun kanowapi yaykushpa Jesuska chimbarkan chay kochata. Chimbashpa kawsanan Nasaret llaktapi chayarkan. %5C"Chayta uyarishpankuna tukuy chay llaktapi kawsak runakuna rirkansapa Jesusta tarik. Jesusta kawashpankuna roygarkansapa llaktankunamanta llukshinanpa.4!Chayta kawashpankuna kuchikuna kuydak runakuna manchakuywan llaktankunaman kallparkansapa. Chaypi chayashpankuna tukuy llaktamasinkunata willarkansapa Jesus chay supayadu runakunata alliyachishkanta. Kuchikuna yakupi sipikushkankunata parlachikurkansapa. 3! Chashna willaptinkuna Jesus almitishpa willarkansapa: —¡Rillaychi! Jesus willaptinkunana chay supaykuna chay ishkay runakunamanta llukshirkansapa. Rirkansapa kuchikunapi yaykuk. Chaypina kuchikunaka kallpashpankuna urkumanta sinkushpa yakupi sipikurkansapa. -2SChaypina chay runakunapi kawsak supaykunaka Jesustaka willarkansapa: —Kay runakunamanta llukshichiwashpaykisapa almitiwaysapa chay kuchikunapi yaykunaynikunapa. \11Chay supayadu runakunamanta mana karupichu aypa kuchikuna mikukuykarkansapa. 0/Sinchita rimashpa willarkansapa: —Tata Diospa wambran Jesus ¿manara kastigawanaykipasapa tiempu chayamuptinra shamushkankichu kastigawaksapa? $/AChaymanta chay kochata chimbashpankuna Gadara llaktapi Jesuska disipulunkunawan chayarkansapa. Chaypi ishkay supayadu ullkukuna tiyarkan. Paykuna sukaman supayadu karkansapa. Chay ishkay runakunaka wañudukunata pampashkankunapi kawsarkansapa. Paykuna sukaman sakra likidu kaptinkuna mana ni pi atiparkansapachu chay ñanta puriyta. Chaypina chay ishkay runakunaka Jesusta kawashpankuna laduncharkansapa. C.Chayta kawashpankuna disipulunkunaka sukaman almirashpa tapunakurkansapa: —¿Pití kay runaka? Rimashpalla wayrata yakuta kasillayachin. Jesus supayadu runakunata alliyachirkan. ^-5Jesuska willarkansapa: —¿Imapatí sukaman manchakunkichi? ¿Manachu allitara kreyiwankichira? Chashna willashpa Jesuska atarishpa wayrata yakuta sinchita willarkan sampayananpa. Willaptinlla sampayarkan. ,/Chaypina disipulunkunaka rirkansapa rikchachik. Sukaman manchakushpankuna willarkansapa: —¡Señor, salvawaysapa! Ñami suminayaykanchisapana. H+ Chimbaykaptinkuna kallarirkan sukaman wayrayta. Chay wayrawan yakuka sukaman olasyarkan yakallapa kanowata untachinankaman. Chay yaku wayrawan kuyuykaptinpish Jesuska kanowapi puñuykarkan. x*iChashna parlashkankunawasha Jesuska disipulunkunawan suk kanowapi yaykurkansapa kochata chimbanankunapa. 6)eChashna willaptin Jesus willarkan: —Kunanlla aku ñukawan. Tata Diosta mana kasunayak runakunaka paykunapura pampanakuchunsapa. Jesus sinchi wayrata sampayachirkan. o(WChaypina Jesusta katik runa willarkan: —Señor, tatayni wañuptin pampashpaynira katishkayki. V'%Chaypina Jesuska willarkan: —Atukkunapa machaykunapi wasinkuna tiyan. Pishkillukunapapish wasinkuna tiyan. Ñuka sielumanta shamudu runa kashpaynipish mana nima wasiyukchu kani chaypi samanaynipa. )&KManara kanowapi yaykuptinkunara Moisespa killkadunta yachachikuk runa Jesusta ladunchashpa willarkan: —Maestru, maytapish riptiki chaytami katishkayki. /%WChaymanta aypa runakuna Jesuspa ladunpi tantanakurkansapa. Jesuska chay runakunata kawashpa disipulunkunata willarkansapa: —Akuychi kay kochata chimbaypachi. ]$3Chayta Jesus rurarkan Tata Dios willashkanta rurananpa. Chay ñawpa yachachikuk Isaiyas killkarkan: “Payka rikchak laya unkuyninchikunamanta alliyachiwashkanchisapa. Tukuy laya nanayninchikunata kichuwarkanchisapa.” Chay killkadunpi rimashkanshina Jesus unkudukunata alliyachirkansapa. Aypa runakuna munarkansapa Jesusta katiyta. ;#oChaymanta amusayaykaptinna Jesusman supayadu runakunata pushamurkansapa. Jesuska rimashpalla chay supaykunata llukshichirkansapa. Tukuy unkudukunatapish alliyachirkansapa. Y"+Chaypina Jesuska chay unkudu warmipa makinta llankaptin kalentoranka chiriyapurkan. Chashna alliyashpa atarimushpa kallarirkan Jesusta disipulunkunata karaysapata. Jesus aypa unkudukunata alliyachirkansapa. @!yChaymanta Jesuska disipulunkunawan rirkansapa Pedrupa wasinman. Chaypi yaykushpa Jesuska Pedrupa suedranta tarirkan unkuduta. Chay warmika kawitunpi kalentorawan siridu karkan.   Chayta willashkanwashana Jesuska chay kapitanta willarkan: —Rillayna wasikiman. Tukuy shunku kreyiwashkaykiraykumi wiwachuykitaka alliyachishkani. Jesus willashkan oraslla chay unkudu wiwachunka wasinllapi alliyarkan. Jesus Pedrupa suedranta alliyachirkan. $A Chaykamanka kankuna Tata Diospa mandunpi yaykunaykichi kaykaptin mana ñukata kreyiwashkaykichirayku mana yaykunkichichu. Tata Dioska tukuy mana kreyiwakkunata sielu washaman tutayaduman churankasapa. Chaypina paykunaka llakishpankuna kirunkunata mukushpankuna sukaman wakankasapa. ^5 Chayrayku willaykichi: Inti llukshimunanmanta inti yaykunanmanta tukuy kreyiwakkuna Tata Diospa mandunpi yaykunkasapa. Chaypina tiyarinkasapa ñawpa awilunchi Abrahamwan Isakwan Jakobowan tantalla mikunankunapa. uc Chashna chay kapitan willaptin Jesuska sukaman almirarkan. Chaypina tukuy chay katik runakunata willarkansapa: —Allita willaykichi. Tukuy judiyumasinikunamanta mana niman suk runa kay romano kapitanshina ñukata kreyiwashkachu. 5c Tata Diosmi kamachishunki. Chayrayku sinchi kamachikuk kanki. Ñukapapish tiyan kamachiwakninikuna. Paykuna kamachiwaptinkuna kasunayni tiyan. Chaymanta ñuka soldadukunata kamachiptini paykunapish kasuwansapa. Suk soldaduta suk mayman rinanpa willaptini rin. Sukta shamunanpa willaptini shamun. Suk wiwachuyni imatapish rurananpa willaptini ruran. Chayrayku sinchi kamachikuk kashpayki karullamanta wiwachuynita alliyachipay. 1Chaypina chay kapitanka willarkan: —Señor, ñuka mana nimachu kani wasinipi yaykunaykipa. Kayllamanta atipanki wiwachuynita alliyachiyta. nUChashna willaptin Jesuska chay kapitanta willarkan: —Wasikiman risha payta alliyachinaynipa. 3—Señor, suk wiwachuyni wasinipi sukaman unkudulla kawsan. Manana nima kuyuyta atipannachu. Mana muchunapa laya nanaywan sukaman sufriykan. 2]Chaymanta Kapernaum llaktapi chayaptin suk runa Jesusta laduncharkan. Payka Roma llaktamanta soldadukunapa kapitannin karkan. Jesusta sukaman roygashpa willarkan: a;Chaypina Jesuska willarkan: —Amara ni pita willayrachu alliyachishkaynita. Saserdoteman rillay kawashunanpa alliyaduna kanaykita. Chaymanta ñawpa Moises killkashkanpi kamachikunanta allita kasushpa suk ofrendata apay. Chayta apaptiki tukuy runakuna yachankasapa unkuynikimanta sanuyashkaykita. Jesus suk kapitanpa wiwachunta alliyachirkan. DChashna willaptin Jesuska chay runataka llankashpa willarkan: —Ariya, munani alliyachiynikita. Ñami alliyaduna kanki. Chayta willaptinlla chay runapa tukuy kirinkuna chinkarkan. /Chaypina suk lasaruyak runa Jesusta ladunchashpa ñawpakninpi kunkurikushpa willarkan: —Señor, munashpaykika kay unkuyninimanta alliyachiway. P Chaymanta Jesus chay urkumanta urayamuptin aypa runakuna katirkansapa. jMChaymanta Jesus yachachikuyta tukuchaptin chay runakunaka almirashpankuna parlarkansapa: —Kay Jesuska kamachikuk runashina yachachiwanchisapa. Mana Moisespa killkadunta yachachikuk runakunashinachu yachachiwanchisapa.V%Sukaman tamyaptin yaku llokllaptin sinchita wayraptin chay mana alli yuyaykuk runapa wasin kunanlla urmapun. Sukaman allita wakllin. Kankunaka yachachikunaynita mana kasushpaykichika wakllichinakunkichi. wgChaymanta kankuna yachachikunaynita uyarishpalla mana kasuwashpaykichika suk mana alli yuyaykuk runashina kankichi. Suk mana alli yuyaykuk runa wasinta rurashpa ñupu likidu allpapi ruran. Chay laya ruradu wasika mana sinchikunchu. gGChaymanta sukaman tamyaptin yaku llokllashpa wasita kirpaptin sinchita wayraptin chay alli ruradu wasika mana urmankachu. Kankuna allita kasuwashpa kawsashpaykichika sinchi allpapi wasinta rurak runakunashinami kankichi. pYChayrayku willaykichi: Kankuna yachachikushkaynita uyarishpa chayta kasunaykichi tiyan. Chashna kasushpa kawsashpaykichi yachaysapa runa kankichi. Suk yachaysapa runa wasinta rurashpa sinchi allpapi uku ukuta aspishpa ruran. [ /Chashna willawaptinkunapish willashasapa: “Kankunataka manami riksiykichichu. Mana allita rurashpa kawsashkaykichirayku ñukamanta ashuychi.” Jesus yachachikurkan ishkay laya ruradu wasikunapa ejemplunta. Ñuka kashkan shamuptini chay llullachikuk runakuna willawankasapa: “Señor, ñukaykuna shutikita rimashpa yachachikurkanisapa. Shutikita rimashpa runakunamanta supaykunata llukshichirkanisapa. Shutikita rimashpa aypa milagrukunata rurarkanisapa.” | qTatayni Diospa munananta rurak runakunalla paypa mandunpi yaykunkasapa. Chay llullakuk runakuna: “Señor, Señor” willawashpankunapish mana allita rurashpa kawsansapa. Chayrayku paykunaka manami Tata Diospa mandunpi yaykunkasapachu. T !Kankuna chay mana alli yachachikukkunata mana alli ruranankunamanta riksinkichi llulla yachachikukkuna kanankunata. Jesus yachachikurkan Tata Diosta kasushpa kawsak runakunalla mandunpi yaykunankunapa.  -Ñukanchi mana alli wayuyuk kaspikunata kuchushpa rupachinchi. Chashnashina llulla yachachikukkunata Tata Dios churanka mana tukuyniyuk ninapi. ~uSuk alli kaspika manami wayuchakunchu mana alli wayukunata. Mana alli kaspika manami wayuchakunchu alli wayukunata. fESuk alli kaspi alli wayukunata wayuchakun. Mana alli kaspi mana alli wayukunata wayuchakun. 'Llullachikuk runakunata kawsanankunamanta riksinkichi. Mash yuyaychi. Kashayuk kaspi mana uvakunatachu wayuchakun. Nima chupukasha wayuchakunchu igo wayuta. Chashnashinami chay llulla yachachikuk runakunapish Tata Diospa rimananta mana kuskatachu yachachikunsapa. -SLlulla yachachikuk runakuna rimansapa Tata Diospa rimananta allita yachachikuykanankunata. Kankunaka paykunamanta allita kuydanakuychi ama llullachishunaykichipa. Paykunaka iden ovejashina alli modoyuk tukunsapa. Chaykamanka manchanapa pumashina llullachikushpa wakllichishunayankichi. 1[Chaymanta mana aypa runakunachu Tata Diospa munananllata rurashpa kawsansapa. Paykunaka iden llañu punkutashina yaykushpa llañu ñantashina padesishpa purinsapa. Chay llañu ñantashina purishpankuna sielupi chayankasapa. Jesus yachachikurkan llullachikuk runakunamanta kuydanakunanchikunapa. 5 Kankuna llañu punkutashina yaykuychi. Aypa runakuna kikinkunapa munanankunallata rurashpa kawsansapa. Paykunaka iden anchu punkutashina yaykushpa alli kicharidu ñantashina puriykansapa. Chay alli kicharidu ñantashina purishpankuna mana tukuyniyuk ninapi chayankasapa. =s Kankuna munankichi runamasikichi kuyashushpaykichi allita yanapashunaykichipa. Chashnashina kankunapish runamasikichita allita yanapaychi. Moises kamachikunankunapi ñawpa yachachikuk runakuna killkadunpi chayllata yachachikurkansapa. Tata Diosta katishpanchikuna iden llañu ñantashina purinchisapa. 1[ Kankuna mana alli rurak kaykashpaykichipish wambraykichita allikunata kunkichi. Sielupi kawsak Tata Diosnikichita mañaptikichi payka ashwan allimakunata kushunkichi. H  Challwata mañashuptikichi ¿ariya machakuytachu kunkichiman? \1 Kankunapa wambraykichi panta mañashuptikichi ¿ariya rumitachu kunkichiman? #~?Tata Diosta mañashpaykichi chaskinkichi. Tata Diosta maskashpaykichi tarinkichi. Tata Diosta roygaptikichi payka punkuta kicharikshina yanapashunkichi. }7Chaymanta munanaykichita Tata Diosta mañaychi. Chashna mañaptikichi payka kushunkichi. Munanaykichita maskaychi. Maskashpaykichi tarinkichi. Tata Dios yanapashunaykichipa munashpaykichi payta roygaychi. Chashna roygaptikichi payka punkuta kicharikshina yanapashunkichi. `|9Chaymanta Tata Diospa rimananta sinchi shunkuyuk mana kasunayak runakunata ama yachachiychichu. Chay laya runakunata yachachiptikichika iden piña allkushina chiknishushpaykichi makashunkichiman. Paykunata yachachishpaykichika kuchikunapa alli perlaskunatashina wishchuykankichi. Chay laya runakuna Tata Diospa rimananta mana nimatashina kawansapa. Chayrayku ama paykunata yachachiychichu. Jesus yachachikurkan tukuy munananchikunata Tata Diosta mañananchikunapa. t{aChayta rimashpaykichi allipi tukushpa mana allikunata ruraykankichi. Chayrayku willaykichi: Kikikichipa ñawikichimanta chay kaspitashina surkuychi. Chaypira atipankichi wawkikichipa ñawinmanta chay taksha susillutashina surkupuyta. &zEKankunapa ñawikichipi kaspishina tiyaykaptin ¿imashnatí animukunkichi wawkikichita willayta: “Ñuka ñawikimanta chay susilluta surkunayani” nishpa? ;yoKankuna uchaykichita mana riksinayaptikichi ñawikichipi kaspishina tiyan. Ñawikichipi kaspi tiyaykaptin munankichi wawkikichipa ñawinmanta takshasillu susyata surkuyta. fxEKankuna imashnacha runamasikichita washanchanaykichishina chashnallami Tata Diospish kankunata willashunkichi mana alli rurak kanaykichita. Runamasikichita rurashkaykichishinalla Tata Dioska kankunatapish rurashunkichi. w ;Chaymanta Jesuska willarkansapa: —Ama ni pita washanchashpa yuyaychichu ama Tata Dios kankunatapish willashunaykichipa mana alli rurak kanaykichita. v7"Tukuy diya Tata Dios rikchak layata kushuptikichi ama turbakushpa rimaychichu: “Kaya ¿imatatí mikuni imatatí llachapakuni?” nishpa. Kayantinpish Tata Dioska kuyashushpaykichi yanapashunkichi. Chayrayku kayapa kaya washanpa ama sukaman turbachinakushpa llakiychichu./uW!Kankunapa kuydakuk Tata Diosnikichi tiyaptin ashwanta munaychi paypa mandunpi kawsayta. Paypa munashkankunata rurashpa kawsaptikichi paymi tukuy layata kushunkichi. st_ Tata Diosta mana kasushpa kawsak runakuna chaykunallata yuyaykushpalla kawsansapa. Ama paykunashina kawsaychichu. Kankunapaka tiyanmi alli kuydakuk yanapakuk Tata Diosnikichi. Paymi allita yachan imakunami illashunkichi nishpa. zsmChayrayku ama sukaman turbachinakuychichu yuyaykushpa imatami mikusha imatami upyasha imatami mudakusha nishpa. ~ruTata Dios kiwakunata wiñachin sisanankunapa. Chay sisakuna suk diyallapa allimata rikurinsapa. Chaymanta ñukanchikuna rupachinchisapa. ¿Imapatí mana kreyikunkichi Tata Dios chay sisakunamanta kankunata ashwan allimata mudachishunaykichita? qÑawpa kamachikuk Salomonpa llachapankuna sukaman allima rikurirkan. Kay sisakuna paypa llachapanmanta ashwan allimata rikurinsapa. zpmMana ni chayta atipashpaykichika ¿imapatí llachapaykichillapi yuyashpa turbakunkichi? Mash kawaychi chay allima sisakunata. Chaykunaka mana nima trabajansapachu nima puchkakunsapachu. Mana trabajashpankunapish sukaman allima rikurinsapa. Yo+Kankunaka sukaman turbachinakushpa ¿atipankichimanchu ashwanta kawsayta? nMash kawaychi imashnami pishkillukuna pawashpa kawsansapa nishpa. Paykunaka mana nima murukunata tarpunsapachu. Paykunapa nima muru wakaychana wasinkuna tiyapunsapachu. Mana nima murukunata tarpuptinkunapish sielupi kawsak Tata Diosnikichi aypa mikunankunata kunsapa. Tata Dioska pishkillukunamanta kankunata ashwan allita kuyashunkichi. Chayrayku rikchak layata kushunkichi. }msChayrayku allita willaykichi: Ama turbachinakushpa yuyaychichu imatami mikusha upyasha imatami llachapakusha nishpa. Tata Dios nasishkanchikuna diyamanta wiwawanchisapa. ¿Manachu mikunanchikunatapish llachapanchikunatapish kuwanchisapa? mlSSuk runa mana atipanchu chay ratulla ishkay patronpi trabajayta. Sukllallata kasunan tiyan. Suk patronninta kasushpa sukta manana kasunnachu. Kankuna chay trabajador runashina kankichi. Kullkiyayta munashpalla kawsashpaykichika manana atipankichinachu Tata Diosta kasushpa kawsayta. Jesus yachachikurkan Tata Dios tukuy wambrankunata kuydanankunata. k%Chaymanta ñawikichi mana allita kawakuptinkuna tutapishina kawsankichi. Kankuna mana allikunata yuyashpaykichi mana allita rurashpa tutapishina kawsankichi. Chaymanta mana allikunata yuyashpaykichika allita rurashpa kawsashkaykichimanta Tata Diosmanta ashushpaykichi sukaman ashwan tuta likidupishina kawsankichi. Jesus yachachikurkan ama tiyawakninchikunallata yuyashpa kawsananchikunapa. cj?Ñawinchikuna kuerpunchikunapa lusninshina. Yuyayninchikuna shunkunchikunapa lusninshina. Kankuna allikunata yuyashpaykichi allita rurashpa kawsankichi. Allita rurashpa kawsashpaykichi luspishina kawsaykankichi. i#Sielupi tiyapushunaykichita tukuy shunku munashpaykichi chayllata yuyashpa kawsankichi. Jesus yachachikurkan luspishina kawsananchikunapa. KhKankuna Tata Diosta allita kasushpa kawsaptikichi sielupi tiyapushunaykichi aypayaykan. Chaypi suwakuna manana yaykunkasapanachu apanankunapa. Chaypi mana nima laya kuruyanchu nima ismayanchu. 8giAma kay allpapi rikchak layaykichita mirachishpa kawsaychichu. Tukuy laya kay allpapi kuruyan ismayan. Chaymanta suwa runakuna yaykushpankuna chay tiyakkunata apansapa. ffEAllita allichanakuychi ama ni pi yachanankunapa sasiykanaykichita. Tataykichi Diosllami mikunata sasinaykichita yachashpa premyuykichita kushunkichi. Jesus yachachikurkan sielupi tiyawakninchikunallata yuyananchikunapa. ieKTata Diosta kushichinaykichipa mikunata sasishpaykichika chuya chuyata uyaykichita mayllaychi. #d?Allipi tukushpa llullachikuk runakuna churadu diyakunapi mikunata sasinsapa Tata Diosta kushichinankunapa. Paykuna sukaman munansapa tukuy pi yachanankunapa sasiykanankunata. Llakidu uyayuk tukunsapa tukuy pi kawashpa llakichinankunapa. Chashna runamasinkuna alabashpankuna premyuntashina kunsapa. Tata Dios manami nimata kunkasapanachu. Kankunaka mikunata sasishpaykichika ama paykunashina ruraychichu. [~}|{zzyywwvumttssBqqvponn7mIlpkjjiiAhUfeccac`m_#^]r\[[BZYXWVVTGSS/RQQPO/NtNMcLxKJII0HGFFDCBBsAu?>{==%<;~:\976>44 3z2&1p00//^/.--n,,S++9*>)(''(&I%)$#7"! yi $ } G q \(Pk[   4Chaypina Jesuska willawarkansapa: —Suk wasiyuk runa wasinpi aypa mushuk aypa mawka wakaychadu tiyapunankunata surkumun suk runata kawachinanpa. Chay kawachikuk runaka Tata Diospa killkadunta yachachikuk runakunashinami. Paykunaka Tata Diospa mandunpi yaykushpa yachansapa mushuk layata ñawpa yachashkankunata yachachikuyta. Llaktamasinkuna Jesusta mana kreyinayarkansapachu. 8i 3Chaymanta Jesuska ñukaykuna disipulunkunata tapuwarkansapa: —¿Entiendinkichichu tukuy chay yachachishkaynikunata? Chaypina aynirkanisapa: —Ariya entiendinisapami. lQ 2Chaymanta tukuy mana alli rurak runakunata wishchunkasapa mana tukuyniyuk ninaman. Chaypi nanayta mana muchushpankuna kirunkunata mukushpankuna sukaman wakankasapa. Jesus tukuy laya wakaychadukunapa ejemplunta yachachikurkan. S 1Chaymanta kay allpa tukunan diyapish iden chay challwakunata apik runakunashina angelkuna runakunata akllankasapa. Tata Diosta kuyashpa kawsak runakunamanta mana alli rurak runakunata suchuchinkasapa. a; 0Chaymanta aypa challwakuna redninwan wichkashpa chay runakuna kocha mañanman aysansapa. Chaypi tiyarishpa challwakunata akllansapa. Alli challwakunata sestunkunapi churansapa. Mana alli challwakunata wishchunsapa. T! /Chaymanta Jesuska kashkan yachachikushpa willarkansapa: —Kunan yachachiykichi imashnami Tata Diospa mandunpi yaykunkichi nishpa. Aypa runakuna atun redninwan rikchak laya challwakunata apinsapa. 0Y .Sukaman maskashpa suk aypa chaniyuk ashwan allima perlasta tarirkan. Chaypina tukuy tiyapushkankunata rantikurkan chaypa chaninwan chay ashwan allima perlasta rantinanpa. Chashnashina kankuna sukaman munanaykichi tiyan Tata Diospa mandunpi kawsayta. Jesus atun redpa ejemplunta yachachikurkan. 9k -Chaymanta chikan ejempluta willaykichi. Tata Diospa mandunka iden aypa chaniyuk perlasshinami. Suk rantikuk runa allima yurak perlaskunata maskashpa purirkan rantinanpa. +O ,Chaymanta kashkan yachachikushpa Jesuska willarkansapa: —Tata Diospa mandunka iden aypa chaniyuk kurishinami. Suk runa chikanpa chakranpi pakadu kurita tarirkan. Chayta tarishpa kashkan chayllapi pakarkan. Kushikuypuru chay kuriyuk chakrata rantinanpa tukuy tiyapushkankunata rantikurkan. Chaypina chay kuriyuk chakrata rantirkan. Chashnashina kankuna sukaman munanaykichi tiyan Tata Diospa mandunpi kawsayta. |q +Chaymanta Tata Diospa munananta rurak runakuna Tatankunapa mandunpi yaykushpa iden intishina llipyankasapa. Kankuna rinriyuk kashpaykichi allita uyariwaychi. Jesus pakadu kuripa ejemplunta aypa chaniyuk perlas ejemplunta yachachikurkan. %C *Chaypina mana tukuyniyuk ninaman paykunata wishchushasapa. Chaypi chay runakuna nanayta mana muchushpankuna kirunkunata mukushpankuna sukaman wakankasapa. R~ )Ñuka sielumanta shamudu runa kashpayni angelninikunata kachamusha tukuy maymanta mana alli rurak runakunata tantachinankunapa. Chaymanta runamasinkunata uchallichikuk runakunatapish tantachishasapa. }3 (Kay allpa tukunan diya Tata Dioska tukuy uchasapa runakunata kastigankasapa. Payka iden chay mana alli kiwakunata shuntushpa rupachik runashinami. I|  'Supayka iden chay chakrapi mana alli murukunata tarpuk runashinami. Kay allpa tukunan diya iden chay trigu pallana diyashinami. Chaymanta angelkuna iden triguta pallak trabajadorkunashinami. D{ &Kay allpapi kawsak runakuna iden chakrashinami. Tata Diosta kasushpa kawsak runakunaka iden chay alli murukunashinami. Supaypa mandunpi kawsakkunaka iden chay mana alli kiwakunashinami. z %Chaypina Jesuska ayniwarkansapa: —Ñuka sielumanta shamudu runa kashpayni alli murukunata tarpukuk runashinami kani. y $Chaymanta Jesus chay aypa runakunata wasinkunaman kutinankunapa willashpa suk wasipi yaykurkan. Chaypi ñukaykuna ladunchashpaynikuna willarkanisapa: —Chay mana alli kiwakunapa ejemplunta parlachiwashpaykisapa ¿imatati yachachiwashkankisapa? pxY #Ñawpa tiempu suk yachachikuk runa killkashpa rimarkan Jesus ejemplukunata parlachikushpa yachachikunanta. Chay killkadunpi riman:“Ñuka rikchak laya ejemplukunata parlachishpayni runakunata yachachisha.Tata Dios kay allpata rurashkanmantapacha mana ni pi yachashkanta yachachikusha.” Jesus yachachikurkan imami chay mana alli kiwakuna nishpa. w' "Jesuska rikchak laya ejemplukunawan parlachikushpa chay runakunata yachachirkansapa. Mana ejempluta parlachikushpa mana yachachikukchu. Kv !Chaymanta Jesuska kashkan yachachikushpa chay runakunata willarkansapa: —Yachachiykichi imashnami Tata Diospa mandunpi kawsankichi nishpa. Suk warmi panta rurashpa kimsa pati trigupa machkanta yakuwan chakrun. Chaymanta tipi levaduratapish churan chay chapuduta allita punkichinanpa. Kankuna Tata Diospa mandunpi kawsashpaykichi chay alli levadurashina kankichi. Jesus willarkan imaraykumi ejemplukunata parlachikushpa yachachikurkan nishpa. u/ Chaymanta Jesuska chay runakunata suk ejempluta yachachirkansapa: —Kunan yachachiykichi imashnami Tata Diospa mandunpi kawsankichi nishpa. Mostasa murillun tukuy laya murukunamanta ashwan kishnisillu. Suk runa chakranpi tarpuptin chay murilluka allita wiñan. Kishnisillu kashpapish chay muruka tukuy kiwakunamanta ashwan atunta wiñan. Iden kaspishina sukaman ramachakun. Chay ramankunapi aypa pishkillukuna wasinkunata ruransapa. Kankuna chay kishnisillu murukunashinami kankichi. Jesus levadurapa ejemplunta yachachikurkan. t cs? Tantalla wiñachunsapa trigu pallananchi diyakaman. Alli trigu pukuptinra pallak runakunata willasha tukuy mana alli kiwakunata tipishpa tantanachinankunapa. Chay mana alli kiwata wata wata rurashpa rupachinkasapa. Chaymanta alli triguta pallashpa wakaychankasapa murukuna churana wasinipi.” Jesus mostasa murillupa ejemplunta yachachikurkan. r1 Chaypina chakrayuk runaka willarkansapa: “Amara tipiychirachu. Mana alli kiwakunata tipishpaykichika ichara trigukunatapish tipinkichiman. bq= Chay chakrayuk runa aynirkansapa: “Suk chikniwak runami mana alli kiwa murukunata tarpushka.” Chashna willaptin trabajadorkuna tapurkansapa: “¿Munankichu rinaynikunapa chay mana alli kiwakunata tipik?” p5 Chaypina trabajadorkuna chakrayuk runata willarkansapa: “Señor, kan alli murukunata tarpuchiptiki ¿imapati mana alli kiwakuna wiñaykansapa?” Ro Chaymanta trigu wiñaykaptin chay mana alli kiwapish sukaman wiñarkan. n+ Chaymanta suk tuta tukuy pi puñuykaptinkuna chakrayukta chiknik runa chay trigu tarpudu chakraman rishpa mana alli kiwa murukunata tarpurkan. Gm Chaymanta Jesuska yachachikushpa chay aypa runakunata willarkansapa: —Mash uyariwaychi. Tata Dios mandunpi kamachikushpa iden suk runa chakranpi alli trigu murukunata tarpukshinami. l Chaymanta suk runakuna Tata Diospa rimananta uyarishpa tukuy shunku kreyishpa entiendinsapa. Chay laya runakuna iden chay alli allpapi wayuchakuk murukunashinami. Sukkunaka pachak murukunata wayuchakukshinami. Sukkunaka sokta chunka murukunata wayuchakukshinami. Sukkunaka kimsa chunka murukunata wayuchakukshinami. Jesus triguwan pakta mana alli kiwakuna wiñashkanta yachachikurkan. k Chaymanta suk runakuna Tata Diospa rimananta uyarishkankunamanta munanankunallata rurashpa kawsansapa. Sukaman kullkiyayta munashpalla kawsansapa. Chay laya runakunaka iden kashasapa allpapi wiñak murukunashinami. Mana nima wayuchakunsapachu. Xj) Mana ukupi sapiyukshina kashpankuna suk tiempullata kushikushpa Tata Diosta katinsapa. Paykuna kreyikushkankunarayku sufrishpankuna nanayta llakita mallishpankuna manana munansapanachu Tata Diosta katiyta. i# Chaymanta suk runakuna Tata Diospa rimananta kushikushpa uyarinsapa. Chay laya runakuna iden rumisapa allpapi wiñak murukunashinami. h1 Aypa runakuna sinchi shunkuyuk kashpa iden ñanpi chakidu sarudu allpashina. Chay laya runakuna Tata Diospa rimananta uyarishpankunapish mana entiendinsapachu. Chaypina chay pishkillukuna ñanpi urmadu murukunata mikukshina supay shamun Tata Diospa rimananta kunkachinanpa. igK Mash uyariwaychi. Yachachiykichi chay muru tarpukuk runapa ejemplun imatami riman nishpa. .fU Allita willaykichi. Ñawpa yachachikuk runakuna alli rurak runakunapish sukaman munarkansapa kawanaykichita kawayta. Munarkansapa uyarinaykichita uyariyta. Chashna munashpankunapish mana kawarkansapachu nima uyarirkansapachu. Jesus chay murukuna tarpukuk runapa ejemplunta entiendichikurkan. He  Chaymanta Jesuska ñukaykunallata willawarkansapa: —Kankuna sukaman kushikuypuru kankichi rurashkaynita kawashpaykichi. Sukaman kushikuypuru kankichi yachachikuptini uyarishpaykichi. "d= Kay runakunapa shunkunkuna sinchi likidumi.Rinrinkunata wichkansapa ama uyariwanankunapa.Ñawinkunatapish wichkansapa alli rurashkaynita ama kawanankunapa.Mana munansapachu rimashkaynita entiendiyta.Mana munansapachu ñukaman shamuyta sanuyachinaynipasapa.” c1 Ñawpa tiempu alli yachachikuk Isaiyas kay mana uyarinayak runakunapa killkarkan:“Kay runakuna alli yachachikunaynita uyarishpapish mana nima entiendinkasapachu.Alli rurashkaynita kawashpankunapish mana entiendinkasapachu imaraykumi rurashkani nishpa. [b/ Chay runakunata yachachiptinipish mana entiendinsapachu. Tukuy alli rurashkaynikunata kawashpapish mana yachansapachu imaraykumi chaykunata rurashkani nishpa. Chayrayku ejemplukunallawan paykunata yachachini. :am Tata Dioska tukuy kreyikukkunata sukaman yanapanka ashwanta entiendinankunapa. Chaypina ashwanta kreyikunkasapa. Mana kreyikukkunata tipi yachashkankunatapish kunkachinkasapa. `# Chaypina Jesuska ayniwarkansapa: —Tata Dios kankunallata yachachishuykankichi paypa mandunpi yaykunaykichipa. Manara kutin yachachishushkaykichita kunanka yachachishuykankichi. Suk runakuna mana kasunayaptinkuna Tata Dios mana kankunatashinachu yachachinsapa. )_K Chaymanta ñukaykuna disipulunkuna Jesusta ladunchashpaynikuna tapurkanisapa: —¿Imaraykuti chay runakunata ejemplukunata parlachishpa yachachinkisapa? ^ Kankuna uyariwashpaykichika allita rinrillikuychi. Jesus disipulunkunata willarkan imaraykumi ejemplukunawan yachachikurkan nishpa. w]g Suk murukuna urmarkansapa allima allpapi. Chaypina wiñashpankuna sukaman allita wayuchakurkansapa. Suk murukuna mirarkansapa pachak murukunata. Sukkuna mirarkansapa sokta chunka murukunata. Sukkuna mirarkansapa kimsa chunka murukunata. \! Chaymanta suk murukuna urmarkansapa kashasapa allpapi. Chaypina kashakuna ashwanta wiñashpa chay wiñaykak murukunata makarkansapa. [w Chay allpa rumisapa kaptin chay murukuna mana atiparkansapachu sapichakuyta. Chayrayku rupay nanaptin chakirkansapa. Z  Suk murukuna urmarkansapa rumisapa allpapi. Chay murukuna allpa sawallapi kashpa utka shurayarkansapa allpa mana rakta kaptin. Y  Chaypina murukunata shikwashpa tarpuptin sukkuna ñanpi urmarkansapa. Pishkillukuna chay ñanpi urmadu murukunata mikurkansapa. ;Xo Chaypina Jesuska chay aypa runakunata rikchak laya ejemplukunata parlachishpa yachachirkansapa. Willarkansapa: —Mash uyariwaychi. Suk runa rirkan murukunata chakranpi tarpuk. RW Chaypi tiyariptin aypa runakuna laduncharkansapa. Chaypina suk kanowapi Jesuska yaykurkan tiyarik chay kanowamanta yachachikunanpa. Yachachikuptin tukuy chay runakuna kocha mañanmanta uyarirkansapa. XV + Chay diyalla Jesuska chay wasimanta llukshishpa rirkan kocha mañanpi tiyarik. U+ 2Kankuna paykunashina sielupi kawsak Tatayni Diospa munananta rurashpa kawsashpaykichi ñukapa wawkinikuna paninikuna mamaynikuna kankichi. T  1Chaymanta disipulunkunata makinwan apuntashpa tukuy runakunata willarkansapa: —Kaykunami mamayni. Kaykunami wawkinikuna. fSE 0Chaypina Jesuska chay runataka willarkan: —¿Pití mamaynika? ¿Pití wawkinikunaka? {Ro /Chaypina suk runa Jesusta willarkan: —Mamaykiwan wawkikikuna parlachishunayankisapa. Washapi shuyashuykansapa. 2Q] .Jesus chay runakunata yachachiykaptin paypa mamanwan wawkinkuna chay wasiman rirkansapa. Paykunaka Jesuswan parlanayashpankuna wasi washallamanta kayachirkansapa. PP -Chaypina kanchis ashwan mana alli rurak supaymasinkunata rin kayak. Tukuy paykuna rinsapa chay runapi kawsak. Chashna modomanta chay runaka ashwan mana allikunata rurashpana kawsan. Kankuna sukaman mana alli rurak kashpaykichi iden chay aypa supayuk runashinami kankichi. Jesuspa wawkinkunawan maman rirkansapa paywan parlak. O ,“Shu kutishalla chay llukshimushkayni runallaman.” Chay runaman kutishpa tarin iden suk chunlla wasi chuya chuya pichadutashina. 3N_ +Chaymanta Jesuska willarkansapa: —Suk runamanta supay llukshishpa chakidu chunlla allpapi purin samanayashpa. Mana ni maypi samananta tarishpa yuyaykushpa riman: vMe *Chaymanta ñawpa tiempu suk karu llaktamanta suk kamachikuk warmi shamurkan yachaysapa Salomonta uyarik. Ñuka Salomonmanta ashwan alli yachaysapa kaptinipish kankunaka mana kreyiwanayankichichu. Chayrayku Tata Dios kastigakunan diya chay kamachikuk warmi kankunata chatashunkichi mana kreyiwashkaykichirayku. Jesus supayadu runapa ejemplunta yachachikurkan. 0LY )Chay ñawpa Ninive llaktapi kawsak runakuna sukaman mana allikunata rurashpankuna kawsarkansapa. Chaymanta chay yachachikuk Jonas yachachikuptin paykunaka uchankunamanta wanarkansapa Tata Diosta allita kasushpa kawsanankunapa. Chay kastigakunan diya chay ñawpa Ninivemanta runakuna kankunata chatashunkichi mana kreyiwashkaykichirayku. Ñuka Jonasmanta ashwan alli yachachikuk kaptinipish mana kreyiwanayankichichu. %KC (Suk atun challwa Jonasta millpurkan. Chaypina chay challwa wiksanpi kimsa diyata kimsa tutata payka karkan. Chay kimsa diya paktaptinna chay challwaka Jonasta kipnamurkan. Ñuka sielumanta shamudu runa iden Jonasshina kimsa diyata kimsa tutata allpa ukupi kashkaynimanta atarimusha. =Js 'Chaypina Jesuska willarkansapa: —Kankuna Tata Diosta mana kreyishpa mana alli rurak runakuna kashpaykichi mañawankichi almirana milagruta ruranaynipa. Kankunapaka manami rurashachu chay laya milagruta. Tata Dios ñawpa yachachikuk Jonaspa suk milagruta rurarkan. Ñukapapish chay layallata ruranka. I5 &Jesus yachachikuykaptin fariseo runakuna Moisespa killkadunta yachachikuk runakuna uyarirkansapa. Chaypina willarkansapa: —Maestru, yachanayanisapa deveraschu manachu Tata Diosmanta shamudu runa kanaykita. Chayrayku munanisapa kawayta almirana milagrukunata ruraptiki. H/ %Tata Dioska willashunkichi rimashkaykichi allichu manachu nishpa. Chaypina rimashkaykichi alli kaptinka payka mana kastigashunkichichu. Rimashkaykichi mana alli kaptinka sukaman kastigashunkichi. Mana kreyinayak runakuna Jesusta mañarkansapa almirana milagruta rurananpa. G $Mash allita uyariwaychi. Kastigakunan diya Tata Dioska tukuy mana alli rimashkankunarayku runakunata kastigankasapa. Fw #Tukuy alli yuyayuk runa allikunallata rimashpa kawsan. Tukuy mana alli yuyayuk runa mana allikunata rimashpa kawsan. PE "Kankuna fariseokuna sukaman llullachikushpaykichi machakuyshina kankichi. Mana alli rurak runakuna kashpaykichi mana atipankichichu allikunata rimayta. Tukuy runa shunkunpi yuyananllata riman. hDI !Chaymanta Jesuska yachachikuyllapi katirkan: —Kankuna alli wayuchakuk kaspita kuydashpaykichi alli wayukunata pallankichi. Mana allita kuydaptikichi mana allitachu wayuchakun. Kaspikunapa wayunkunata kawashpaykichira riksinkichi chay kaspi allichu manachu nishpa. Allita rurashpa kawsaptini riksiwankichi alli wayuchakuk kaspishina kanaynita. C  Ñukaka sielumanta shamudu runami kani. Chashna kaptinpish suk runa mana alli kanaynita rimaptinpish Tata Dioska payta perdonanka. Chaymanta suk runa Tata Diospa Espiritunta washanchashpa chiknishpa sakra mana alli kananta rimaptin Tata Dioska manami paytaka perdonankachu. Nima kunan kay tiempu nima wañushkanwasha perdonankachu. Jesus wayuchakuk kaspipa ejemplunta yachachikurkan. zBm Mash allita uyariwaychi. Tata Dioska runakunata tukuy uchankunamanta tukuy mana alli rimashkankunamantapish perdonankasapa. Chaymanta mana kutin perdonankachu Tata Diospa Espiritunta washanchashpa sakra mana alli kananta rimaptinkuna. }As Kankuna mana kreyiwashpaykichi chikniwankichi. Mana yanapawashpaykichi sukkunata ñukamanta ashuchiykankichi. ?@w Mana ni pi suk sinchi runapa wasinmanta atipanmanchu nimata apayta manara payta allita watashpara. Chay sinchi runata watashpara tukuy laya tiyapunankunata atipanman kichuyta. X?) Tata Diospa Espiritun yanapawaptin supaykunata atipani llukshichiyta. Chayrayku allita yachanaykichi tiyan Tata Dios ñukata kachamuwashkanta. Ñuka yachachiykichi Tata Dios kankunata kamachishunaykichita. }>s Kankunaka rimankichi supaykunapa kamachikuknin Belsebu yanapawaptin supaykunata llukshichinaynita. Chashna rimashpaykichi mana kuskatachu rimaykankichi. Belsebu yanapawaptinka ¿pití kankunapa disipuluykikunata yanapan supaykunata llukshichinankunapa? Allita yachankichi Tata Dios yanapanankunata. Chayrayku ñukata yuyawashpaykichi sukaman llullachinakuykankichi. }=s Chashnallami supaykunapish kikinkunapura karkunakushpankuna wakllichinakunsapa. Kikinkunalla kulluchinakunmansapa. <) Chay fariseo runakuna yuyashkankunata yachashpa Jesuska willarkansapa: —Suk llaktapi kawsak runakuna chikninakushpa makanakushpankuna kikinkunapura kulluchinakunsapa. Chaymanta suk wasipi kawsak runakuna chikninakushpa makanakushpankuna chayta chayta anchunsapa. ];3 Chashna chay runakuna tapunakuptinkuna fariseo runakuna Jesusta mana kreyishpankuna rimarkansapa: —Kay Jesuska atipan runakunamanta supaykunata llukshichiyta supaykunapa kamachikuknin Belsebu yanapaptin. :1 Chayta kawashpankuna tukuy runakuna sukaman almirashpankuna tapunakurkansapa: —¿Kay runachu shuyaykananchi ñawpa kamachikuk Davidpa miraknin? K9 Chaymanta Jesusman supayadu runata pushamurkansapa. Chay runaka supayadu kashpa mana nima kawakuyta nima rimakuyta atiparkanchu. Jesus payta alliyachiptin atiparkanna kawakuyta rimakuyta. D8 Chaypina aypa llaktakunapi kawsak runakuna payta shuyankasapa salvanankunapa.” Ñawpa yachachikuk Isaiyaska chayta killkarkan. Fariseo runakuna rimarkansapa Jesusta supay yanapananta. "7= Payka pataranakuk pintuta mana pakinkachu.Wañunayak alkusata mana wañuchinkachu.Tukuy llakishpa shaykushpa kawsak runakunata mana washanchashpa llakichishpa yanapankasapa.Sukaman allita kamachikunka tukuy runakuna yachanankunapa allillata rurashpa kawsayta. 6 Payka manami ni pita piñayankachu ni pita kaparichinkachu.Kallikunapi mana ni piwan ayninakuptin uyarinkasapachu. g5G “Kaypimi sirviwaknini.Ñukami paytaka kuyashpa akllarkani.Paymi ñukata kushichiwan.Paytami Espirituynita kusha.Payka tukuy allpapi kawsak runakunata yachachinkasapa ñuka alli rurak kanaynita. 4+ Jesus chayta rurashpa chay ñawpa yachachikuk Isaiyas rimashkantashina ruraykarkan. Kashna Tata Dios rimashkanta Isaiyas killkarkan: q3[ Chaymanta chay alliyachishkan runakunata willarkansapa: —Amara famakunkichirachu alliyachishkaynita. 72g Jesus fariseo runakuna wañuchinayanankunata yachashpa chay llaktamanta llukshirkan. Llukshiptin aypa runakuna katirkansapa. Chaypina tukuy unkudukunata alliyachirkan. j1M Samana diya Jesus chay runata alliyachiptin fariseo runakuna chay tantanakunankuna wasimanta llukshishpankuna kallarirkansapa yuyaykuyta Jesusta wañuchinankunapa. Ñawpa yachachikuk Isaiyas killkarkan Jesus rurananta. c0? Chashna paykunata willashpa Jesuska chay kaspirayadu makiyuk runata willarkan: —¡Makikita chutachiy! Chaypina chay runaka Jesusta kasushpa kaspirayadu makinta chutachiptin iden suk ladu makinshina alliyarkan. /7 Ñukanchikuna ovejanchimanta ashwan allita runamasinchikunata kuyanchisapa. Chayrayku alli kanman samana diya runamasinchikunata yanapananchikunapa. t.a Chaypina Jesuska aynirkan: —Samana diya suk ovejaykichi uchkupi urmaptin ¿manachu surkunkichiman? - Chaypi suk kaspirayadu makiyuk runa karkan. Chaypina fariseo runakuna Jesusta chiknishpa chapaykarkansapa chatanankunapa. Pantachinayashpankuna Jesusta tapurkansapa: —¿Ariya Moisespa killkadun willawanchichu samana diya suk unkuduta alliyachinanchikunapa? [,/ Chay chakramanta llukshishpa Jesuska suk tantanakunankuna wasipi yaykurkan. 6+e Ñuka sielumanta shamudu runa kashpayni ashwan alli kamachikuk kani willanaynipa imakunatami samana diya rurankichi nishpa. Jesus kaspirayadu makiyuk runata alliyachirkan. O* Tata Dioska rimananpi willawanchisapa: “Kankuna wiwa animalnikichita wañuchishpa rupachinaykichi tiyan ñukata kuyawanaykichipa. Chay animalnikichita rupachishkaykichimanta ashwanta munani runamasikichita llakichishpa yanapanaykichipa.” Chashna Tata Dios rimaptinpish kankunaka mana entiendishkankichichu. Allita entiendishpaykichika kay disipuluynikunata mana willankichimanchu karkan samana diya tipi triguta tipishpa uchallikuykanankunata. v)e Mash uyariwaychi. Chay Tata Diospa wasinpi trabajak saserdotekunamanta ñukami ashwan kamachikuk kani. o(W ¿Manachu leyishkankichi ñawpa Moisespa killkadunpi rimashkankunata? Chaypi willawanchisapa saserdotekuna Tata Diospa wasinpi tukuy diya trabajanankunata. Paykuna samana diyakuna mana samashpapish manami uchallikunsapachu. y'k Yarkaymanta kashpa Tata Diospa wasinpi yaykurkansapa. Chaypi Davidka Tata Diospa churadu pankunata mikurkan. Purikmasinkunatapish kararkan. Chay laya pankunaka saserdotekunallapa karkan. Chayta mikushpankunapish mana uchallikurkansapachu. ,&Q Chashna willaptinkuna Jesuska aynirkansapa: —Ariya, kawaykani imatami ruraykansapa nishpa. Samana diya pallashpankunapish manami uchallikuykansapachu. ¿Manachu leyishkankichi ñawpa kamachikuk David rurashkanta? Suk kuti payka purikmasinkunawan sukaman purishpankuna yarkarkansapa. c%? Mikuykaptinikuna fariseo runakuna kawawarkansapa. Chashna kawawashpankuna Jesusta willarkansapa: —Mash kaway. Disipuluykikuna samana diya kaykaptin triguta tipishpa Moisespa kamachikunankunata mana kasuykansapachu. $$ C Chaymanta suk samana diya Jesuska ñukaykunawan suk trigu chakra chawpinta pasarkanisapa. Chaypina yarkashpaynikuna triguta tipirkanisapa mikunaynikunapa. x#i Atipanaykichi layallata yachachiykichi ruranaykichipa. Ñuka yanapaptini atipankichi kasuwashpa kawsayta.("I Ñuka yachachikunaynika iden animal aysanan timonshinami. Yachachikunaynita kasushpaykichi timonta aysakshina kankichi. Chayrayku ñukamanta yachakuychi. Ñukaka mana piñakushpa allillapi yachachiykichi. Ñukaman shamushpaykichi ñukata kasuwashpaykichi kushikuypuru kawsankichi. ! Kankuna llakidu shaykudu kashpaykichika ñukaman shamuychi. Shamuptikichi tukuy llakinaykichimanta samachishkaykichi. h I Jesus Tatanwan parlashkanwasha chay runakunata yachachirkansapa: —Tataynika willawarkan ñukalla tukuy layata kamachikunaynipa. Payllami ñukata allita riksiwan. Kankunaka manami allitachu riksiwankichi. Tata Diospa wambran kashpayni ñukallami payta allita riksini. Ñuka munashkayni runakunata riksichiptini paykunalla Tataynita riksinsapa. B Ariya, Tatayni, kushikushpa chashna munashkanki rurayta. F Jesus chay runakunata yachachishkankunawasha Tatan Diosta willarkan: —Tatayni, kay allpapi chay sielupi allima kamachikukmi kanki. Kanka tukuy mana kreyinakuk runakunallata allita yachachinki. Chaymanta kikinkunallamanta yachak runakunata mana nimata yachachishkankichu. Chayrayku, Tatayni, sukaman alabayki. r] Chayrayku willaykichi: Tata Dios kastigakunan diya ñawpa Sodoma llaktapi kawsak runakunamanta ashwan sinchita Kapernaumpi kawsak runakunata kastigankasapa. Jesus tukuy runakunata kayarkan payta katishpa kushikushpa kawsanankunapa. 2] Chaymanta Kapernaumpi kawsak runakuna yuyansapa sieluman riyta Tata Dioswan kawsak. Chashna yuyashpankunapish Tata Dios manami sielumanka pushankasapachu. Mana ñukata kreyiwashkankunarayku manllayba tuta likidu uchkuman kachankasapa. Chay ñawpa Sodoma llaktapi almirana milagrukunata rurashka kaptinika chay llaktapi kawsak runakuna kreyiwanmansapa karkan. Kreyiwashpankuna chay llakta kunankaman tiyanmanlla karkan. / Chayrayku kastigakunan diya Tata Dioska chay Tiropi Sidonpi kawsak runakunamanta Korasinpi Betsaidapi kawsak runakunata ashwanta kastigankasapa.  —¡Alaw! Korasinpi Betsaidapi kawsak runakunata llakichini. Chay ishkay llaktakunapi kashpayni aypa almirana milagrukunata rurashkani. Chaykunata kawashpankunapish uchankunamanta mana nima wananayansapachu. Chayrayku Tata Dioska paykunata sukaman kastigankasapa. Tiro llaktapi Sidon llaktapi almirana milagrukunata rurashka kaptini chaypi kawsakkuna uchankunamanta wananmansapa karkan Tata Diosta kreyinankunapa. Llakina llachapakunata churakushpankuna uchpata umankunapi churanmansapa karkan llakinankunapa. w Chaymanta Jesuska suk llaktakunapi kawsak runakunata kallarirkan piñayaysapata. Chay llaktakunapi aypa almirana milagrukunata rurashka kaptinpish chay runakuna mana uchankunamanta wanarkansapachu. Jesus piñakushpa sinchita willarkansapa:  Ñuka sielumanta shamudu runa mikuptini upyaptini rimankichi illu likidu kanaynita. Chaymanta rimankichi uchasapa runakunawan romano awtoridarkunapa kullki chaskikukkunapa purikmasinkuna kanaynita. Chashna rimaptikichipish willaykichi: Tukuy pi allita rurashpa kawsashpa runamasinkunata kawachinsapa yachaysapa kanankunata. Jesus chay mana kreyikunayak runakunata llakichirkan. hI Kankuna chay pukllak wambrakunashina mana nimawan agradakunkichichu. Juanka Tata Diosta kuyashpa aypa diyakunata mana nimata mikushpa nimata upyashpa kawsarkan. Chashna Juan amañaptin kankuna rimankichi supayadu kananta.  “Ñukaykuna kenata pukuptinikuna kankuna mana tushushkankichichu. Llakinapa laya kantukunata kantaptinikuna mana wakashkankichichu.” _7 ¿Imashna kanaykichita willaykichiman? ¿Ima ejempluwantí yachachiykichiman? Kankunaka plasapi tiyarishpa pukllak wambrakunashinami kankichi. Chay wambrakuna pukllak wambramasinkunata kaparishpa willansapa: >w Tukuy kay yachachikushkaynita allita rinrillikuychi. ^5 Chaymanta Tata Dios killkadunpi willawanchisapa: “Suk alli yachachikukta ñawpa Eliyastashina kachasha.” Chay Eliyasshina alli yachachikuk runaka Juanmi. Munashpaykichika kay yachachishkaynita kasuychi.  Manarapish Juan Bawtista shamuptinra Moiseswan ñawpa yachachikuk runakuna yachachikurkansapa Tata Dios tukuy maypi kamachikunanta. U# Juan Bawtista shamushkanmantapacha kunankaman aypa runakuna Tata Diospa mandunpi sukaman sinchikushpa yaykunsapa. Paykunaka sukaman sufrishpankunapish mana manchakushpa sukaman munashpa yaykunsapa. jM Mash allita uyariwaychi. Chay yachachikuk Juanka tukuy runakunamanta ashwan alli yachachikukmi karkan. Chashna kaptinpish Tata Diospa mandunpi tukuy mana kreyinakuk runakuna Juanmanta ashwan yachaysapakunami kankasapa. A{ Ñawpa tiempu Tata Dioska killkadunpi Juanpa rimarkan:“Ñukaka suk alli yachachikukta kachasha tukuy runakunata willanankunapa kachamushkayni runata allita chaskinankunapa.” J  Ariya ¿imatatí rishkankichi kawak? ¿Alli yachachikuk runatachu? Ariya deverasmi rishkankichi alli yachachikuk runata kawak. Payka tukuy alli yachachikukkunamanta ashwan alli yachachikukmi. X ) Mana chayta kawak rishpaykichika ¿imatatí kawak rishkankichi? ¿Allima llachapayuk runatachu? Kankunaka allita yachankichi allima llachapayuk runakuna kamachikuk runakunapa wasinkunallapi kawsanankunata. L  Chaymanta Juanpa disipulunkuna kutiptinkuna Jesuska chay aypa runakunata willarkansapa: —¿Imatatí rishkankichi kawak chunlla pampapi? ¿Rishkankichichu kawak pintuta wayra kuyuchiptin? } s Chaymanta Juanta willaychi tukuy runakuna mana pinkakushpa ñukata allita kreyiwashpa kushikuypurulla kanankunata. H   Juanta willaychi ñuka alliyachiptini mana kawakukkuna kawakuykanankunata kojokuna puriykanankunata upakuna uyariykanankunata. Willaychi lasaruyak runakunatapish alliyachishkaynita. Willaychi wañudu runakunata kawsachimushkaynita. Chaymanta tukuy mana nimayuk runakunata yachachiykanisapa Tata Dios salvakuk kananta. y k Chashna tapuptinkuna Jesuska aynirkansapa: —Rillaychi Juanta willak uyarishkaykichita kawashkaykichita. [/ —¿Deveraschu Tata Diosmanta shamudu runa kanki? ¿Suktachu shuyashasapa? G Chay tiempu Juan Bawtista karselpi karkan. Chaypi kashpa yacharkan Jesus rikchak almirana ruranakunata rurashkanta. Chaypina Juanka ishkay disipulunkunata kacharkansapa Jesusta tapuk:   Jesuska chunka ishkay ñukaykuna disipulunkunata yachachiwashkankunawasha rirkan Galilea parti llaktakunapi yachachikuk. % *Ñukata katiwashkaykichirayku ichara suk runa suk tipi chirik yakuta kushunkichiman. Tata Dios chay upyachishuk runata premyunta kunka. )Kankuna rimanaynita yachachikuk riptikichi sukkuna chaskishunkichi. Tata Dioska paykunata kankunatashina premyunta kunkasapa. Chaymanta alli rurak runakuna kaptikichi sukkuna chaskishunkichi. Paykunatapish kankunatashina Tata Dios premyunta kunkasapa. A{ (Kankuna rimanaynita yachachikuk riptikichi suk runakuna chaskishushpaykichi ñukatapish chaskiwaykansapa. Ñukata chaskiwashpankuna kachamuwak Tatayni Diostapish chaskiykansapa. ;o 'Kankuna wañuymanta kishpinayashpa sakiwashpaykichika mana tukuyniyuk ninamanta mana kishpinkichichu. Chaymanta ñukata kreyiwashkaykichirayku runakuna padesichishushpaykichi wañuchishuptikichika Tata Dioswan mana tukuyniyukta kawsankichi. Runakuna chaskiwaptinchikuna Tata Dios paykunata yanapankasapa. 5c &Runakuna chiknishushpaykichi padesichishuptikichipish ñukallata allita kasuwashpa katiwanaykichi tiyan. Mana katiwashpaykichika mana ñukapa disipuluynikunachu kankichi. O %Chaymanta tataykichimanta mamaykichimanta wambraykichimanta ñukata ashwan allita kuyawanaykichi tiyan. Ñukata mana ashwan allita kuyawashpaykichika mana ñukapa disipuluynikunachu kankichi. Q $Ñukata kreyiwashpa kawsaptikichi kikin familyaykichi chiknishunkichi. E~ #Ñuka shamushkaynirayku mana kreyiwak runakuna kreyiwak runakunata sukaman chikninkasapa. Ñukarayku suk wambra tatanta, suk shipash mamanta, suk nuera suedranta chiknishpa kawsankasapa. g}G "Jesuska ñukaykuna disipulunkunata willawarkansapa: —Ñuka kay allpaman shamushkaynirayku aypa runakuna makanakunkasapa. Ama yuyaychichu ñuka shamushkaynirayku tukuy runakuna manana makanakushpana kawsanankunata. |5 !Chaymanta ichara runamasikichita pinkakushpa mana munankichimanchu rimayta ñukata kreyiwanaykichita. Chashna mana kreyiwanaykichita rimaptikichi ñukapish sielupi kawsak Tataynita willasha kankunata mana riksinaynita. Jesusta katiptinchikuna familyanchi chikniwashunchisapa. y{k Jesus yachachiwaysapallapi katirkan: —Kankuna mana pinkakushpa runamasikichita willanaykichi tiyan kreyiwak runakuna kanaykichita. Chashna rimaptikichi ñukapish sielupi kawsak Tatayni Diosta willasha kankuna kreyiwak kanaykichita. 4za Tata Dioska tukuy kankunatapish allita kuydashunkichi. Pishkillukunamanta kankunata ashwanta kuyashunkichi. Sukaman kuyashushpaykichi allita yachan mashnami chukchaykichi tiyan nishpa. Chayrayku ama ni pita manchaychichu. Tukuy runakunata parlachinanchikuna tiyan Jesus salvawakninchikuna kananta. ~t}}|S{{Rz}yqxwwvuu-tss>r9qxpp o{o%mm-lkk$jqjiihgg^fffee%dQcvbb.=w<;O:99H876(4X3f21O0G/:.K-,,+**a)((+''\&j%$##-"_!!b ]Y)do     M F Go W5 ) Kobrakuyta kallariykaptin suk runata pushamurkansapa. Payka chay alli kamachikuk runata sukaman aypa waranka kullkita debirkan. #(?Chaymanta Jesuska ñukaykunata willawarkansapa: —Mash uyariwaychi suk ejempluta parlachiptini. Tata Diospa mandunpi kawsashpaykichi perdonanakunaykichi tiyan. Suk sinchi kamachikuk runa tukuy trabajadorninkunata kayachirkan willanankunapa mashnatami payta debinsapa nishpa. D'Jesuska aynirkan: —Manami willaykichu kanchis kutilla perdonanaykipa. Willaykimi kuti kuti mana nima yupashpa perdonanaykipa. Kanchis kuti kanchis chunkakaman perdonanayki tiyan. &&EChaypina Pedru ladunchashpa tapurkan: —Señor, suk runamasini kuti kuti rabyachiwaptinka ¿mashna kutitiya perdonasha? ¿Kanchis kutichu perdonasha? ,%QKankuna ñukata kreyiwashpa ishkaymanta kimsamanta tantanakuptikichi chaypi kankunawan tantalla kani. Jesus yachachikurkan mana perdonakunayak runapa ejemplunta. /$WAllita willaykichi: Kankuna ishkaymanta idenllata yuyaykushpa sielupi kawsak Tatayni Diosta suk imata roygaptikichika payka uyarishushpaykichi yanapashunkichi. a#;Allita willaykichi: Kankuna kay allpapi chay mana kasushuk runata mana Tata Diosta kreyik runatashina kawaptikichika watadushina kiparinka. Chaypina sielupi kawsak Tata Diospish watadutashina kawanka. Chaymanta chay runa kasushuptikichi perdonaychi. Chashna perdonaptikichika kacharidushina kanka. Tata Diospish kacharidutashina kawanka. T"!Chay runa chay pushashkaykichi runakunata mana kasunayaptinka tantanakuk Tata Diosta kreyikmasikichita willaychi. Chay runa paykunata mana kasunayaptinka mana Tata Diosta kreyik runatashinana kawaychi. C!Chaymanta chay runa mana kasushuptikichi ishkay kimsa runakunata payman pushaychi. Chay ishkay kimsa runakuna uyariptinkuna chay mana alli rurak runata mana alli rurashkanta willaychi. 4 aChaymanta Jesuska yachachiwaysapallapi katirkan: —Ichara Tata Diosta kreyikmasikichi rabyachishunkichiman. Chashna rabyachishuptikichi rillaychi sapallaykichi mana alli rurashkanta willak. Pay kasushuptikichi perdonaychi. Chashna perdonashpaykichi chay kreyikukmasikichita yanapashkankichi. Chay ovejanta tarik runashina sielupi kawsak Tataykichika tukuy runakunata sukaman kuyan. Payka manami munanchu niman suk runa paymanta ashushpa mana tukuyniyuk ninaman rinanpa. Jesus yachachikurkan rabyachiwakninchi runakunata perdonananchikunapa. F Chay chinkadu ovejanta tarishpa sukaman kushikunka. Allita willaykichi. Chay aypa mana chinkadu ovejakunarayku kushikun. Chaymanta chay chinkadu ovejanta tarishkanrayku ashwanta kushikun. |q Chayrayku ama ni pita ignoraychichu. ¿Imatati yuyankichi? Ichara suk runapa tiyanman pachak ovejankuna. Chay pachakmanta sukllalla chinkaptin ¿imatati ruranka? ¿Manachu tukuy ovejankunata urkupi sakishpa rinka chay chinkaduta maskak? eC Ñuka Tata Diosmanta shamushkani paymanta ashudu runakunata kastigumanta salvanaynikunapa. (I Chaymanta Jesuska ñukaykunata willawarkansapa: —Chayrayku ama niman suk kreyiwak runakunata mana nimatashina kawaychichu. Tatayni Dios tukuy mana kreyinakushpa ñukata kreyiwak runakunata kuyansapa. Tukuy tiempu sielupi paykunata kuydak angelkuna paypa ñawpakninpi kawsansapa. ^5 Chaymanta ichara ñawikichiwan ima mana allita kawashpa munashpa uchallikunkichiman. Chay uchallichishuk ñawikichita surkushpa wishchukuychi. Chayta ruraychi ama ishkantin ñawikichiwan mana tukuyniyuk ninaman rinaykichipa. Ashwan alli kanman suk ñawikichillawan sielupi yaykunaykichipa. Jesus yachachikurkan chinkadu ovejapa ejemplunta. {oChayrayku willaykichi: Ichara makikichiwan chakikichiwan sukaman uchallikuyta munankichiman. Ama uchallikunaykichipa makikichita chakikichita tipishpa chikanman wishchukuychi. Chayta ruraychi ama ishkantin chakikichiwan ishkantin makikichiwan mana tukuyniyuk ninaman rinaykichipa. Ashwan alli kanman suk makikichillawan suk chakikichillawan sieluman rinaykichipa. _7Sukaman llakini kay allpapi rikchak laya uchallichikuk runakuna tiyaptin. Chay laya runakuna aypami tiyanka. Ñuka sukaman llakini uchallichikuk runakuna tiyaptin. Tata Dios paykunata sukaman kastigankasapa. q[Chaymanta Jesuska ñukaykunata willawarkansapa: —Suk runa ñukata kreyiwak wambrilluta uchallichiptin Tata Dios sukaman kastiganka. Ashwan alli kanman payta atun rumi makita kunkanpi watashpa atun yakupi wishchukunankunapa. .UChaymanta ñukata kuyawashpa kay laya wambrata chaskishpaykichika ñukatapish chaskiwaykankichi. Jesus yachachikurkan uchallichikuk runa sukaman kastigadu kananta.  Tata Diospa mandunpi ashwan alli kamachikuk kashpaykichi kay wambrillushina allillapi mana kreyinakushpa kawsanaykichi tiyan. hI—Mash allita uyariwaychi. Tata Diospa mandunpi yaykunayashpaykichika ama munaychichu ashwan sinchi kamachikuk kayta. Mana kay wambrillushina alli kasukuk kashpaykichika manami Tata Diospa mandunpika yaykunkichichu. 'Chashna tapuptinikuna Jesuska suk taksha wambrilluta kayashpa chawpinikunapi shayachirkan. Payta kawachiwashpankuna yachachiwarkansapa: ! =Chaypina ñukaykuna Jesusta ladunchashpaynikuna tapurkanisapa: —Señor, Tata Diospa mandunpi ¿maykan ñukaykunati ashwan alli kamachikuk kaymansapa? .UÑuka Tata Diospa wambran kashpayni paypa wasinpa mana pagarakuymanchu. Chashna kaptinpish ama ni pita piñachinanchipa aku pagarakuypa. Rillay kochapi ansuelakuk. Chay kallarinan challwa apinaykita surkushpayki shiminpi suk kullkita tarinki. Chayta apashpayki kanpa ñukapa pagarakunki.@yChaypina Pedruka aynirkan: —Chay chikan llaktamanta runakunallata pagarachinsapa. Chaymanta Jesuska willarkan: —Chayrayku kikin kastankunaka mana nimata pagarakunkasapachu. T!Chashna tapuptinkuna Pedruka aynirkansapa: —Ariya payka pagarakunmi. Chaypina Pedru chay wasipi yaykushpa manara nimata willaptinra Jesuska tapurkan: —Simon, willaway ¿imatati yuyanki? Kamachikuk runakuna ¿pikunatati rikchak layapa pagarachinsapa? ¿Kikinkunapa kastankunatachu? ¿Chikan llaktakunamanta runakunatachu? ~uChaymanta Jesuska ñukaykunawan Kapernaum llaktapi chayaptinikuna suk runakuna ladunchawarkansapa. Paykunaka Tata Diospa wasinpa kullkita kobrakuk kashpankuna Pedruta tapurkansapa: —¿Manachu maestruykichi Tata Diospa wasinpa pagarakun? U #Paykunaka wañuchiwankasapa. Wañushkaynimanta kimsaynin diyapi kashkan kawsamusha. Chashna willawaptinkuna ñukaykuna sukaman llakirkanisapa. Jesus yachachikurkan Tata Diospa wasinpa pagarakunankunapa. 3 _Chaymanta Galilea partipi ñukaykunawan puriykashpa Jesuska willawarkansapa: —Chikniwak runakuna ñuka sielumanta shamudu runata awtoridarkunaman pushawankasapa. ' GMana nimata mikushpaykichira tukuy shunku Tata Diosta roygashpaykichira chay laya supayta atipankichi llukshichiyta. Jesus kashkan willarkansapa wañunanta.  !Chaypina Jesuska willawarkansapa: —Kankunaka mana atipashkankichichu chay wambrata alliyachiyta mana Tata Diosta tukuy shunku kreyishpaykichi. Allitami willaykichi. Mostasa murushina tipisitullatapish Tata Diosta kreyishpaykichika kay urkuta willankichiman kaymanta suchunanpa. Chashna willaptikichika kay urkuka suchunka. Tata Dios yanapashuptikichi rikchak layata atipankichi rurayta. 6 eChaymanta chikanman rishpaynikuna ñukaykuna Jesusta tapurkanisapa: —¿Imapati ñukaykuna chay unkuchik supayta mana atipashkanisapa chay wambramanta llukshichiyta? .UChay wambrata pushamuptinkuna Jesuska unkuchik supayta sinchita willarkan chay wambramanta llukshinanpa. Supayta llukshichiptin chay wambra sanuna kiparirkan. {Chaypina Jesuska chay runakunata aynirkansapa: —Kankuna mana kuska yuyayyuk kankichi. Tata Diosta mana kreyinayankichichu. ¿Aykapikamantí kankunawan kanayni tiyan? ¿Aykapikamantí amichiwankichi? Kayman chay unkudu wambrata pushamuychi. RKay disipuluykikunaman pushamuptini mana atipashkasapachu alliyachiyta. $A—Señor, wambraynita llakichishpa alliyachipay. Payka gota unkuywan sukaman sufrishpa kawsan. Kuti kuti chay unkuynin apiptin ninapi yakupi urman. J Chay urkumanta kutimushpankuna Jesuska chay kimsa disipulunkunawan aypa tantanakudu runakunapi chayarkansapa. Chaypina suk runa Jesusta ladunchashpa ñawpakninpi kunkurikushpa willarkan: C Chaypina chay disipulunkunaka allita entiendishpankuna willanakurkansapa: —Deverasmi willawaykanchisapa Juan Bawtista Eliyasshina kananta. Jesus supayadu wambrata alliyachirkan. ve Allita willaykichi. Eliyaska ñami shamushkana. Fariseo runakuna mana riksirkansapachu Eliyas kananta. Mana riksishpankuna chiknishpa sufrichirkansapa. Sielumanta shamudu runa kaykaptini ñukatapish chikniwashpankuna sufrichiwankasapa. 9 Chaypina Jesuska willarkansapa: —Deverasmi Moiseska rimarkan Eliyas shamunanta runakunata willak Tata Dios kachamushkan runata shuyanankunapa. T! Chaypina chay kimsa disipulunkuna Jesusta tapurkansapa: —¿Imapatí Moisespa killkadunta yachachikuk runakuna rimansapa manara Tata Diosmanta runa shamuptin ñawpa yachachikuk Eliyas shamunanta? nU Chaymanta chay urkumanta urayamuykashpankuna Jesuska willarkansapa: —Amara ni pita kay urkupi kawashkaykichita parlachiychirachu. Ñuka sielumanta shamudu runa kashpayni wañushkaynimanta kawsamuptinira chayta parlachikuychi. U~#Paykuna atarimushpa Jesusta chapashpankuna sapallantana kawarkansapa. t}aChaypina Jesus ladunchashpa paykunata llankashpankuna willarkansapa: —Atarimuychi. Ama manchakuychichu. o|WChay kimsa disipulunkuna chayta uyarishpa sukaman manchakushpankuna allpapi pakchanakurkansapa. {yChashna Pedru rimaykaptin suk yurak likidu puyu sirishpa paykunata wichkamurkansapa. Chay puyu ukumanta uyarirkansapa Tata Dios rimakuptin: —Kay Jesuska munanayni wambraynimi. Paytami akllashkani. Chayrayku kankuna payta allita uyariychi. ?uwÑuka sielumanta shamudu runa Tataynipa llipyayninpi angelninkunawan tantalla kashkan shamusha. Shamushpayni tukuy runakunata pagarashasapa allita mana allita rurashkankunapa. >tuSuk runa rikchak laya tiyapuptinpish mana sielupi yaykushpaka yankamanta tukuy layayuk kawsashka. Aypa kullkiyuk kashpapish mana atipanchu chaninta paktachiyta sielupi kawsananpa. ksOKankuna wañuymanta kishpinayashpa sakiwashpaykichika mana tukuyniyuk ninamanta mana kishpinkichichu. Chaymanta kreyiwashkaykichirayku runakuna wañuchishuptikichipish sieluman rinkichi Tata Dioswan mana tukuyniyukta kawsak. r Chaymanta Jesuska tukuy ñukaykunata willawarkansapa: —Kankuna ñukapa disipuluynikuna kanayashpaykichika amana kikikichipa munanaykichita ruraychinachu. Chiknishuk runakuna ñukarayku wañuchishunayaptikichipish ñukallata kreyiwashpa katiwaychi. qChashna willaptin Jesuska Pedruta chapashpa willarkan: —Ñukamanta ashuy, Satanas. Llullachiwanayanki ama Tata Diosta kasunaynipa. Manami Tata Diospa munanantachu willawaykanki. Runakunapa munananllata yuyashpa willawaykanki ama wañunaynipa. Bp}Chashna wañuchinankunata willawaptinkuna Pedruka suk chikanman Jesusta pushashpa willarkan: —Señor, ama chaytaka yuyaychu. Tata Dioska manami munankachu wañuchishunankunapa. MoChaymanta Jesuska ñukaykunata allita entiendichiwashpankuna willawarkansapa: —Ñukaka Jerusalenman rinayni tiyan. Chaypi ansianukunawan, saserdotekunapa kamachikukninkunawan, Moisespa killkadunta yachachikuk runakuna sukaman sufrichiwashpa wañuchiwankasapa. Chaymanta wañushkaynimanta kimsa diya ukun kawsamusha. nnUChayta Pedruta willashkanwashana Jesuska tukuy ñukaykunata willawarkansapa: —Amara ni pita willankichirachu ñuka sielumanta shamudu salvakuk runa kanaynita. Jesus willarkansapa chiknik runakuna payta wañuchinankunata. LmÑukaka Tata Diospa mandunpi yaykuna llavita kushkayki. Chay llavika yachachikunaynishinami. Kan yachachikuptiki suk runakuna kreyikuptinkuna willankisapa uchankunamanta kacharidu kanankunata. Sielupi kawsak Tata Diospish willankasapa kacharidu kanankunata. Chaymanta yachachikuptiki sukkuna mana kreyikuptinkuna willankisapa watadushinalla kiparinankunapa. Chashnalla sielupi kawsak Tata Diospish willankasapa watadutashinalla kiparinankunapa. lMash allita uyariway. Kanka Pedrumi kanki. Sinchita kreyiwashkaykirayku sinchi rumishina kanki. Aypa runakuna kanshina sinchita kreyiwankasapa. Tukuy kreyiwakkuna ñukapa wasinishina kankasapa. Ñukaka sinchi rumi sawanpi wasinita rurasha. Tukuy kreyiwak runakuna wañushpankunapish manana wañudukuna churanankunaman rinkasapachu. Mana ni pi atipankachu kreyiwakkunata kulluchiyta. bk=Chaypina Jesuska Pedruta willarkan: —Jonaspa wambran Simon, sielupi kawsak Tataynimi yachachishushka chayta willawanaykipa. Mana niman suk runachu chaytaka yachachishushka. Chayrayku Tata Dios kushichishunki. $jAChashna tapuwaptinkuna Simon Pedruka aynirkan: —Kanka mana tukuyniyuk kawsak Tata Diospa wambranmi kanki. Paymi kachamushushka salvakuk kanaykipa. [i/Chaypina Jesuska tapuwarkansapa: —Kankunaka ¿pi kanaynitatí yuyankichi? hÑukaykuna aynirkanisapa: —Sukkuna rimansapa Juan Bawtista kanaykita. Sukkuna rimansapa ñawpa yachachikuk Eliyas kanaykita. Sukkuna rimansapa ñawpa yachachikuk Jeremiyas kanaykita. Sukkuna rimansapa Tata Diospa rimananta yachachikuk kanaykita. g- Chaymanta Sesarea Filipo partipi chayaptinikuna Jesus ñukaykunata tapuwarkansapa: —Runakuna parlashpankuna ¿pi kanaynitatí rimansapa? Ef Chaypina ñukaykuna chayrak allita entiendirkanisapa Jesus rimashkanta fariseokunapa saduseokunapa mana alli yachachikunankunamanta kuydanakunaynikunapa. Mana willawarkansapachu paykunapa levadurawan ruradu panninkunamanta kuydakunaynikunapa. Pedru rimarkan Jesus Tata Diosmanta shamudu salvakuk runa kananta. [e/ ¿Imapatí kankunaka mana allita entiendiwashkankichi? Manami fariseokunapa saduseokunapa panninkunapachu willashkaykichi. Kashkan willaykichi: Ama munaychichu chay runakunapa levadurawan ruradu panninkunata. 3d_ Chaymanta ¿manachu yuyankichi chusku waranka runakunata kanchis pankunawan karashkaynita? ¿Manachu yuyankichi mashna sestutami puchudu pankunata tantachishkaykichita? Xc) ¿Manarachu entiendinkichira? ¿Ñachu kunkashkankichina pichka pankunawan pichka waranka runakunata paktachishpa karashkaynita? ¿Manachu yuyankichi mashna sestutami mikuna puchuduta tantachishkaykichita? ebCWillanakushkaynikunata yachashpa Jesuska willawarkansapa: —¿Imapatí chashnaka willanakunkichi? Mana chaytaka willashkaykichichu pannikichita kunkashkaykichirayku. Kankunaka manara allitarachu kreyiwaykankichi. a/Chashna Jesus willawaptinkuna mana entiendishpaynikuna willanakurkanisapa: —Pankunata mana apamushkanchikunarayku chayta willawanchisapa. `-Chaypina Jesuska willawarkansapa: —Mash allita uyariwaychi. Ama munaychichu fariseokunapa nima saduseokunapa levadurawan ruradu panninkunata. n_UChaymanta chay kocha chimbapi chayashpaynikuna yuyarkanisapa panninikunata kunkashkaynikunata. "^=Kankuna Tata Diosta mana kasushpa mana alli rurak kaykashpaykichi willawankichi almirana milagruta ruranaynipa. Ñukaka manami nimata rurashachu kawanaykichillapa. Tata Dios ñawpa yachachikuk Jonaspa suk almirana milagruta rurarkan. Chay layallata ruranka kawanaykichipa. Jesus chashna willashpa paykunata sakishpa chikanman rirkan. Jesus yachachikurkan ama fariseokunapa yachachikunankunata kasunankunapa. 8]iChaymanta chikan diya puka likidu puyu wichkanakuptin rimankichi diya wakllinanta. Kankuna sielupi puyukunata kawashpa yachankichi ima laya diyami kanka nishpa. Tukuy chayta allita yachashpaykichipish ñuka rurashkaynikunata kawashpaykichi mana entiendinkichichu Tata Diosmanta shamudu runa kanaynita. \Chashna willaptinkuna Jesuska willarkansapa: —Inti puka likidu yaykuptin kankuna rimankichi allima diya pakarinanta. _[ 9Chaymanta fariseo runakunawan saduseo runakuna Jesustaka laduncharkansapa. Jesusta pantachichinayashpa willarkansapa: —Tata Diosmanta shamudu runa kashpaykika suk almirana milagruta ruray kanta kreyinaynikunapa. :Zm'Chaymanta mikushkankunawasha Jesuska tukuy runakunata willarkansapa wasinkunaman kutinankunapa. Riptinkuna Jesuska ñukaykunawan rirkan suk kanowapi Magadan partiman.jYM&Chay mikuk ullkukuna chusku waranka karkansapa. Warmikunata wambrakunata mana yuparkanisapachu. {Xo%Karaptinikuna mikurkansapa saksanankunakaman. Chaymanta puchushkankunata kanchis sestu untata tantachirkanisapa. \W1$Tiyariptinkuna chay kanchis pankunata chay challwillukunata apishpa Tata Diosta agradesirkan. Chaymanta chay pankunata chay challwillukunata ñukaykunata kuwarkansapa. Ñukaykuna chay runakunata kararkanisapa. ]V3#Chaypina Jesuska tukuy chay runakunata willarkansapa allpapi tiyarinankunapa. (UI"Chashna willaptinikuna Jesuska tapuwarkansapa: —¿Mashna pannikichití tiyan? Ñukaykuna aynirkanisapa: —Kanchis pan challwillukunapish tiyawansapa. GT!Chaypina ñukaykunaka Jesusta willarkanisapa: —Kaypika manami niman suk runa kawsanchu. Manami kay chunllapika nima mikunata tarishunchisapachu kay aypa runakunata karananchikunapa. /SW Chaymanta Jesus ñukaykunata kayawashpankuna willawarkansapa: —Sukaman kay runakunata llakichinisapa. Ñami kimsa diyatana ñukawan kashpankuna tukuy mikunankunata tukuchashkasapa. Mana willanayanichu wasinkunaman kutinankunapa. Ichará mana mikushpa rishpankuna ñanpi shaykunmansapa. RChashna alliyachiptinkuna mana rimakuy atipakkuna allitana rimakurkansapa. Wakllidu makiyukkuna alliyarkansapa. Mana puriy atipakkuna allitana purirkansapa. Mana kawakukkuna allitana kawakurkansapa. Jesus tukuy paykunata alliyachishkanta kawashpankuna chay runakuna israel runakunapa Tata Diosninta sukaman alabarkansapa. Jesus mikunata mirachirkan chusku waranka runakunata karananpa. LQChay urkupi kaptinikuna aypa runakuna tukuy laya unkuyuk runakunata pushashpankuna shamurkansapa. Jesuspa ñawpakninpi churarkansapa mana puriy atipakkunata, mana kawakukkunata, mana rimakuy atipakkunata, wakllidu makiyukkunata, rikchak laya unkuyukkunata. Chaypina Jesuska tukuy chay unkudu runakunata alliyachirkansapa. P5Chaymanta chay llaktakunamanta llukshishpa Jesuska ñukaykunawan rirkan Galilea kocha mañanman. Chaypina suk urku sawanman rishpa tiyarirkan. GOChaypina Jesuska willarkan: —Tukuy shunku kreyiwashkaykirayku shipashnikita alliyachini. Chay oramantapacha shipashnin sanuna karkan. Jesus aypa unkudu runakunata alliyachirkansapa. ONChashna Jesus willaptin chay warmika willarkan: —Ariya Señor, wambrakuna mesapi mikuptinkuna mesamanta puchudukuna urmaptin allkukunapish mikunsapa. Ñuka allkushina kaptinipish yanapaway. rM]Chashna chay warmi willaptin Jesuska willarkan: —Manarapish ni pita chikan llaktakunamanta alliyachishpaynira judiyumasinikunatara yanapanayni tiyan. Mana allichu suk runa wambrankunata panta kichushpa allkukunata karananpa. qL[Chayta uyarishpa chay warmika Jesuspa ñawpakninpi kunkurikushpa willarkan: —Señor, yanapaway. ;KoChaypina Jesuska chay warmita willarkan: —Tata Dioska kachamuwashka israel llaktamasinikunallata yanapanaynipasapa. Paykunaka iden chinkadu ovejakunashina kawsaykansapa. hJIChashna chay warmi sukaman willaptinpish Jesuska mana nimata aynirkanchu. Chaypina ñukaykuna Jesusta ladunchashpaynikuna roygarkanisapa: —Señor, kay warmita ashuchiy. Payka sukaman kaparikushpa katiwaykanchisapa. $IAChaypina suk warmi payta laduncharkan. Chay warmika kananea kashpa mana judiyachu karkan. Payka sinchita rimashpa Jesusta roygarkan: —Señor, ñawpa kamachikuk Davidpa mirakninmi kanki. Llakichiwashpa shipashninita alliyachipay. Shipashninita supay sukaman turbachishpa unkuchin. OHJesuska chay llaktamanta rirkan Tiro llaktaman Sidon llaktaman. 7GgSuk runa chay mana allikunata rurashpa uchallikun. Mana makinta mayllashpa mikushpa manami uchallikunchu. Mana judiya warmi Jesusta roygarkan shipashninta alliyachipunanpa. F Tukuy runa shunkunpi mana allita yuyaykushpa chayta ruran. Chayta yuyashpa runamasinta wañuchin, chikan warmiwan uchallikun. Suk wayna suk shipashwan manara kasarashpara uchallikunsapa. Chaymanta suwakun, llullachikun, runamasinta chiknishpa piñachin. NETukuy runa mana allita yuyaykushpa mana allita rimashpa uchallikun. DTukuy laya mikuna shiminchita yaykushpa wiksanchiman rin. Chaymanta letrinaman rin. Imatapish kaptin mikushpa manami uchallikunchichu. ^C5Chaypina Jesuska willarkan: —¿Ariya kankunapish manarachu entiendinkichira? vBeChaymanta Pedruka Jesusta willarkan: —Chay yachachiwashkaykisapata ashwan allita entiendichiwaysapa. A9Ama llakiychichu chay fariseokuna piñakuptinkuna. Paykunaka Tata Diospa kamachikunankunata mana allita entiendishpankuna mana yachak runakunata pantachichinsapa. Paykunaka mana kawakuk runakunashina kashpankuna mana kawakukmasinkunata pushashpa ishkantin uchkupi urmanmansapa. @1 Chaypina Jesuska ayniwarkansapa: —Chay fariseo runakuna Tata Diospa rimananta yachachikuykashpa aypa amañashkankunatapish yachachikunsapa. Sielupi kawsak Tataynika mana alli kiwata sapintinta tirakshina chay runakunapa mana alli yachachikushkanta kulluchinan tiyan. 5?c Chaypina ñukaykuna Jesusta ladunchashpaynikuna willarkanisapa: —¿Yachankichu fariseo runakuna chay yachachikushkaykita uyarishpankuna sukaman piñakushkankunata? ~>u Imatapish kaptin mikushpaykichi mana uchallikunkichichu. Mana allita rimashpaykichi chaypimi esika uchallikunkichi. =! Chashna willashpa Jesuska tukuy chay runakunata ladunman kayashpankuna willarkansapa: —Mash uyariwaychi allita entiendinaykichipa: <  Runakunapa yachachikunanllata yachachikunsapa.Llullakushpa kuyawakshina tantanakushpankunapish mana kushichiwansapachu.” i;K“Kay runakuna mishkik shimi tukushpa kuyawansapa.Mana tukuy shunkuchu kuyawansapa. 2:]Chaymanta Jesuska chay fariseokunata willarkansapa: —Tukuy kankuna allipi tukushpa llulla likidu kankichi. Kankunapa ñawpa yachachikuk Isaiyas killkarkan: 9Chashna rimashpaykichika rimaykankichi tataykichita mamaykichita mana yanapaptikichipish mana nimananchu. Yachachikuykankichi Tata Dios kamachikushkan mana alli kananta. Tata Diosta mana kasushpaykichi ñawpa awiluykichi amañashkankunallata ruraykankichi. 8!Chashna Tata Dios rimaptinpish kankuna chikan layatana yachachikuykankichi. Yachachikunkichi atipanaykichita mamaykichita tataykichita willayta: “Kankunata yanapanayni kullkita Tata Diostami kushkani. Chayrayku manana tiyawannachu kankunata yanapanaynipa.” p7YTata Diosmi rimarkan: “Tataykita mamaykita allita kuyashpa kawsaychi.” Chaymanta rimarkan: “Ichara suk runa tatanta mamanta sukaman chiknishpa maldisinman. Chay maldisikuk runataka awtoridarkuna wañuchichinankuna tiyan.” 65Chaypina Jesuska tapurkansapa: —¿Imapatí kankuna Tata Diospa munananta mana rurashpa ñawpa awiluykichipa amañashkankunallata rurankichi? .5U—¿Imapatí disipuluykikuna mana ruransapa ñawpa awilunchikunapa amañashkankunata? ¿Imapatí paykunaka makinkunata mana allita mayllashpankuna mikunsapa? 4 Chaymanta fariseo runakunawan Moisespa killkadunta yachachikukkuna Jerusalen llaktamanta rishpankuna Jesusta tapurkansapa: W3'$Chay unkudukuna alliyayta munashpankuna Jesusta roygarkansapa: —Llachapaykipa mañanta llankanayanisapa alliyanaynikunapa. Chaypina llachapanpa mañanta llankakkuna unkuyninkunamanta alliyarkansapa.P2#Chaypi kawsak runakuna Jesusta riksishpankuna chayta chayta rishpankuna famakurkansapa Jesus llaktankunapi kananta. Chaypina Jesusman tukuy laya unkuyuk runakunata pusharkansapa alliyachinankunapa. l1Q"Chaymanta Jesuswan tantalla chay kochata chimbashpaynikuna Genesaret partipi chayarkanisapa. N0!Chaypina tukuy ñukaykuna kanowa ukupi Jesuspa ñawpakninpi kunkurikushpa willarkanisapa: —Deverasmi Tata Diospa wambran kanki. Genesaret partipi Jesus aypa unkudu runakunata alliyachirkansapa. b/= Chaymanta Jesuswan Pedru kanowapi yaykuptinkuna chay sinchi wayraka kasillayarkan. .Chashna Pedru willaptin Jesuska makinmanta apishpa willarkan: —¿Imapatí mana tukuy shunku ñukata kreyiwanki yanapanaynipa? -Riykashpana chay sinchi wayrata mallishpa sukaman manchakurkan. Kallarishpa sumiyta sinchita rimashpa willarkan: —¡Salvaway, Señor! ,9Chaypina Jesuska willarkan: —Ariya shamuy. Rinanpa willaptinna Pedruka kanowamanta llukshishpa yaku sawanta purirkan Jesuspa ladunman rinanpa. {+oChaypina Pedru aynirkan: —Kan Señornini kashpaykika willaway yaku sawanta purishpa laduykiman rinaynipa. h*IChashna kapariptinikuna Jesuska willawarkansapa: —¡Ama manchawaychichu! Ñukami kani. )#Ñukaykuna Jesusta mana riksishpaynikuna sukaman manchakurkanisapa. Manchakuywan sinchita rimarkanisapa: —¡Supaychi imachami shamuykan! T(!Chaymanta pakariykaptin Jesuska yaku sawanta purishpa ladunchawarkansapa. /'WJesus chay urkupi kaptin ñukaykuna kanowapi chawpi kochata riykarkanisapa. Chimbaykaptinikuna sinchita wayraptin olaskuna kanowaynikunata sukaman kuyuchirkan. &-Chay runakuna rishkankunawasha Jesuska sapallan suk urkuman rirkan chaypi Tatan Dioswan parlananpa. Tutayanankaman chaypi sapallan karkan. =%sChaymanta Jesuska ñukaykunata willawarkansapa: —Ñukaka tukuy kay runakunata willasha wasinkunaman kutinankunapa. Willanaynikaman kankuna kay kanowapi kochata chimbaychi. &$EChay mikuk ullkukunaka pichka waranka karkansapa. Aypa warmikuna wambrakunapish mikurkansapa. Paykunata mana yuparkanisapachu. Jesus yaku sawanta purirkan. #7Chay aypa runakuna mikurkansapa saksanankunakaman. Chaymanta mikushkankunawasha ñukaykuna puchukunata tantachirkanisapa chunka ishkay sestu untata. Q"Apamuptinikuna Jesuska tukuy chay runakunata willarkansapa uksha sawanpi tiyarinankunapa. Chaymanta chay pichka panta chay ishkay challwata apishpa sieluta chapashpa Tata Diosta agradesirkan. Agradesishkanwasha chay pankunata paki paki rurashpa ñukaykunata kuwarkansapa. Chaypina ñukaykuna runakunata charichirkanisapa. S!Chaypina Jesuska willawarkansapa: —Apamuychi chay mikunaykichita.  Chashna Jesus willawaptinkuna willarkanisapa: —Manami aypachu mikunaynikuna. Pichka pan ishkay challwallami tiyawansapa. taChaypina Jesuska ñukaykunataka willawarkansapa: —Mana munanichu rinankunapa. Kankunalla karaychi. taChaymanta amusayaptin ñukaykuna Jesusta ladunchashpaynikuna willarkanisapa: —Ñami amusayaykanna. Manami ni pi kaypika kawsanchu. Chayrayku tukuy kay runakunata willay chay llaktakunaman utka rinankunapa mikunankunata rantik. =sChay kanowamanta llukshishpa Jesuska chay aypa katik runakunata kawarkan. Paykunata kawashpa sukaman llakichirkansapa. Chaypina tukuy chay pushadu unkudukunata alliyachirkansapa. { Juan Bawtistata wañuchishkankunata yachashpa Jesuska sapallan suk kanowapi chay kochata chimbarkan chunlla likidu pampaman rinanpa. Jesus rishkanta yachashpankuna chay llaktakunamanta aypa runakuna kocha mañanta purishpankuna katirkansapa. 0Y Chaymanta Juanpa disipulunkuna rirkansapa kuerpunta pampak. Pampashkankunawasha rirkansapa Jesusta willak. Jesus mikunata mirachirkan pichka waranka runakunapa. F Chaymanta soldadukuna Herodes willashkankunata rurarkansapa. Juanpa umanta tipishpankuna suk atun kallanapi churashpa aparkansapa chay shipashta chaskichik. Chaypina payka mamanta kurkan. nU Chayrayku Herodeska soldadunkunata willarkansapa karselman rishpankuna Juanpa umanta tipinankunapa. !; Chashna mañaptin Herodeska sukaman llakirkan. Llakishpapish konvidadukuna prometinakushkanta uyarishkankunarayku mana atiparkanchu llullachiyta. CChashna Herodes willaptin chay shipashka mamanta tapurkan imatami mañanka nishpa. Chaypina mamanka yachachirkan mañananpa Juan Bawtistapa umanta suk kallanapi churashpa kunanpa. kOChayrayku Herodes chay shipashtaka jurashpa prometirkan: “Imatapish mañawaptiki kushkayki.” b=Chaymanta Herodeska watan paktashkanrayku suk fiestata rurarkan. Chay fiestapi warmin Herodiyaspa shipashnin tushurkan tukuy konvidadukunapa ñawpakninkunapi. Chashna tushushpa Herodestaka sukaman kushichirkan. ykChayta willashkanrayku Herodes Juantaka wañuchichinayarkan. Wañuchichinayaptinpish tukuy runakuna yuyarkansapa Juan Tata Diospa rimananta yachachikuk kananta. Chayrayku chay runakunata manchashpa mana animukurkanchu wañuchichiyta. Kuñadanwan kawsaptin Juanka Herodesta willarkan: —Kuñadaykiwan uchallikushpa kawsashpayki mana allitachu ruraykanki.  Herodeska tukuy chayta rimarkan Juanta wañuchichishkanta yuyashpa. Ñawpana Juanta kadenakunawan watachishpa karselpi wichkachirkan. Chayta rurarkan warmin Herodiyas munaptin. Chay warmin Herodiyaska ñawpa Herodespa wawkin Felipipa warmin karkan. QChaypina Herodeska sirvikninkunata willarkansapa: —Ichará chay Jesuska wañuchichishkayni Juan. Ichará Juan Bawtista wañushkanmanta kawsamushka. Chayrayku atipan almirana milagrukunata rurayta. x kChay tiempu Galilea partipi sinchi kamachikuk Herodes uyarirkan Jesus aypa almirana milagrukunata rurashkanta. } :Chashna llaktamasinkuna mana kreyinayaptinkuna Jesuska llaktanpi mana aypa almirana milagrukunata rurarkanchu.*M 9Chay runakuna Jesus llaktamasinkuna kaptinkunapish mana nima kasunayarkansapachu. Chaypina Jesuska willarkansapa: —Suk runa Tata Diospa rimananta yachachikuptin llaktamasinkuna familyankuna mana kreyinsapachu. Chikan llaktakunapi yachachikuptin chaypira sukaman allita uyarinsapa. h I 8¿Manachu paninkuna llaktamasinchikunalla? ¿Pití payta yachachishka chay layata yachananpa?   7¿Manachu kay runaka karpinterupa wambran? ¿Manachu paypa maman Mariya? ¿Manachu wawkinkuna Jakobo, Jose, Simon, Judas?  ' 6Chaypina kikinpa llaktanpi chayashpa tantanakunankuna wasipi Tata Diospa rimananta yachachikurkan. Chaypina tukuy chay runakuna sukaman almirashpankuna rimarkansapa: —¿Maypití kay runaka tukuy layata yachakushka? ¿Imashnatí atipan almirana milagrukunata rurayta? n U 5Chaymanta tukuy chay ejemplukunawan yachachikushkanwasha chay llaktamanta Jesuska llukshirkan. ~}}T{{Kzz)y=xx7wvbuut}ssr-q=¿Manachu leyishkankichi Tata Diospa killkadunta? Chaypi riman wañudukuna kawsamunankunata. Tata Dios kashna riman: !@;Tata Dios wañudu runakunata kawsachimushkanwasha mana niman suk ullku niman suk warmi kasarankasapanachu. Sielupi kawsak angelkunashina kawsankasapa. k?OChashna tapuptinkuna Jesuska aynirkansapa: —Kankunaka Tata Diospa killkadunta mana entiendishpa kikikichilla llullachinakuykankichi. Manami yachankichichu Tata Dios sukaman atipak kashpa wañudukunata kawsachimunanta. 0>YKunanka willawaysapa. Tukuy chay runakuna chay viyudawan kasararkan. Wañudu runakuna kawsamushpankuna chay kanchis wawkipuramanta ¿maykan kakpatí kanman warminka? D=Tukuy kusankuna wañuptinkuna chay warmipish wañurkanna. <yPaypish wañurkan niman suk wambrayuk kashpa. Chaypina chay viyudaka kashkan kasararkan ishkaynin mashanwan. Paypish mana niman suk wambrayuk kashpa wañurkan. Chashna kusankuna wañuptin wañuptinlla chay warmika tukuy mashankunawan kasararkan. `;9Kunanka willayki. Kay llaktaynikunapi kanchis wawkipura tiyarkan. Chaypina mayor wawki kasararkan. Chay ullku manara niman suk wambrayuk kashpa wañurkan. Chay mayor wañuptin wawkin viyuda kuñadanwan kasararkan. z:m—Maestru, ñawpa yachachikuk Moises kashna yachachikurkan: “Suk kasadu ullku manara ni suk wambrayuk kashpa wañuptin wawkin chay viyudawan kasaranan tiyan. Chaypina ullku wambrata wawayaptin wañudupa wambranshina kanan tiyan.” E9Chaymanta chay diyalla saduseo runakuna rirkansapa Jesuswan parlak. Saduseokunaka yachachikunsapa mana ni pi wañushkanmanta kawsamunanta. Chayrayku paykunaka Jesusta willarkansapa: 48aChayta willaptinkuna chay pantachichinayak runakunaka sukaman almirashpankuna upallalla Jesusmanta anchurkansapa. Jesus yachachikurkan wañudukuna kawsamunankunata. [7/Chaypina paykunaka aynirkansapa: —Romano ashwan sinchi kamachikuk Sesarpa. Chashna ayniptinkuna Jesuska willarkansapa: —Chay kamachikuk Sesarpa kaktaka payta kuychi. Tata Diospa kaktaka payta kuychi. v6eJesus chay kullkita kawashpana tapurkansapa: —¿Pipa uyantí pipa shutintí killkadu kay kullkipika? k5OMash chay pagarakunaykichi kullkita kawachiwaychi. Chayta mañaptinkuna suk kullkita kurkansapa. a4;Chashna tapuptinkuna Jesuska yacharkan pantachichinayashpa tapushkankunata. Chaypina willarkansapa: —Kankunaka allipi tukushpa llullachiwanayaykankichi. ¿Imapatí chashna tapuwashpa pantachichiwanayankichi? 3Kunanka willawaysapa: Chay romano sinchi kamachikuk kullkinikunata mañawaptinkuna ¿allichu manachu pagarakunaynikunapa? 2/Chayta ruranayashpankuna fariseokunaka kikinkunapa disipulunkunawan Herodespa partidunta katikkunata kacharkansapa Jesusta tapuk: —Maestru, ñukaykuna yachanisapa mana llullakushpa allimallata yachachikunaykita. Tukuy runakunata yachachinki Tata Diospa munananta rurashpa kawsanankunapa. Kanmi tukuy laya runakunapa yuyayninkunata allimata riksinki. Chayrayku ni pita manchashpa yachachikunki. a1;Jesus yachachikushkanwasha fariseo runakuna chikanpi tantanakushpankuna willanakurkansapa: —Akuychi Jesusta pantachichiypachi mana allita rimananpa. Mana kuskanpi rimaptin awtoridarkunapi chatakushunchisapa. p0YChashna Jesus yachachikushpa willarkansapa: —Tata Dioska aypa runakunata kayansapa mandunpi yaykunankunapa. Chashna kayaptinkunapish sukkunalla aklladu kashpa yaykunkasapa. Chiknik runakuna Jesusta pantachichinayarkansapa. q/[ Chaypina chay alli kamachikuk runaka mesaman mikuna apak runakunata willarkan: “Kay runata chakinta makinta watashpa wishchukuychi wasi washa tutayaduman. Chaypi kastigunta mana muchushpa sukaman kirunkunata mukushpa wakanka.” 0.Y Payta kawashpa willarkan: “Amigu ¿imapati yaykumushkanki mana funsiapi yaykunapa laya llachapayuk?” Chashna tapuptin chay runaka mana nima ayniyta atiparkanchu. -' Chaypina chay alli kamachikuk runaka konvidadukunata kawak yaykurkan. Chaypi sukta kawarkan mana funsiapi yaykunapa laya llachapayukta. j,M Chashna willaptinkuna chay wiwachunkunaka rirkansapa kallikunapi purik runakunata konvidak funsiaman rinankunapa. Alli rurak mana alli rurak runakunata konvidaptinkuna chay manllayba wasinpi aypa runakuna tantanakurkansapa. e+C Chayrayku rillaychi kallikunapi kawanaykichi runakunata kayak funsiaman shamunankunapa.” 4*aChaymanta wiwachunkunata willarkansapa: “Funsiapa mikuna ñami ruraduna. Chay konvidashkayni runakuna mana alli rurak kashpankuna manami wasinipi yaykunkasapachu. <)qChaypina chay alli kamachikukka sukaman piñakushpa soldadunkunata kacharkansapa chay wañuchikuk runakunata wañuchinankunapa. Willarkansapa llaktankunatapish rupachinankunapa. T(!Sukkunaka chay kayak rikkunata apishpa makarkansapa wañuchinankunakaman. 4'aChashna chay wiwachunkuna willaptinkuna chay konvidadukunaka mana rinayarkansapachu. Sukkunaka chakrankunaman rirkansapa. Sukkunaka rirkansapa negosyunkunata rurak. ,&QMana rinayaptinkuna chay alli kamachikuk runaka chikan wiwachunkunata kayashpa willarkansapa: “Rillaychi tukuy konvidadukunata willak: ‘Patronninikunaka vakankunata raku animalninkunata ñami wañuchichishkana. Mikunaka ñami ruraduna. Chayrayku chay funsiapi rinkichishi mikuk.’ ” %Payka wiwachunkunata kacharkan tukuy konvidadukunata kayanankunapa. Kayaptinkunapish chay konvidadukunaka mana rinayarkansapachu. $ —Yachachiykichi imashnami Tata Diospa mandunpi yaykunkichi nishpa. Suk alli kamachikuk runa wambranpa funsiata rurarkan. Z# /Chaymanta Jesus kashkan suk ejempluta rimashpa chay runakunata yachachirkansapa: p"Y.Chashna willanakushpankuna sukaman piñakushpa Jesusta apinayarkansapa wañuchinankunapa. Chashna munashpankunapish mancharkansapa apiyta tukuy runakuna kreyiptinkuna Jesus Tata Dios rimashkanta yachachikuk runa kananta.V!%-Chaypina kamachikuk saserdotekunawan fariseo runakunaka Jesus yachachikushkanta uyarishpa willanakurkansapa: —Payka willawaykanchisapa iden chay mana alli rurak trabajadorkunashina kananchikunata. # ?,Pipish kashpa mitkakushpa chay sinchi rumipi urmashpa paki paki tukunka. Chaymanta chay wishchudu rumi urmashpa pitapish kaptin apyachishpa wañuchinka. oW+Chashna Tata Dios killkadunpi rimaptin ñukaka willaykichi: Payka mananami kankunata munashunkichinachu mandunpi kawsanaykichipa. Suk chikan llaktamanta runakunatami kayanka. Paykunami Tata Diosta kushichishpa kawsankasapa. 3*Chashna willaptinkuna Jesuska willarkansapa: —Kankunaka ¿manachu Tata Diospa killkadunta leyishkankichi? Chay killkadunpi Tata Dioska riman:“Suk runa wasinta rumimanta ruraptin trabajadorninkuna suk alli sinchi rumita wishchurkansapa mana alli nishpa.Chay wasichakuk runaka chay wishchudu rumita wasi kallarinanpi churarkan.Chashna Tata Dios ruraptin sukaman almiranchisapa.” $A)Paykunaka aynirkansapa: —Chay runaka mana nima llakichishpa tukuy chay mana alli rurak runakunata wañuchinkasapa. Chaymanta chikan trabajadorkunata chakranta kunkasapa kuydanankunapa. Chaypina uva pallana tiempu kaptin paykuna tukuy pallashkankuna uvata patumata kunkasapa. F(Jesus chayta yachachikushkanwasha chiknik runakunata tapurkansapa: —¿Imatati yuyankichi? Chay chakrayuk runa kutimushpa ¿imatati ruranka chay mana alli rurak trabajadorninkunata? }s'Chashna willanakushpankuna chay runapa wambranta apirkansapa. Uva chakra washaman pushashpankuna wañuchirkansapa. &E&Chaypina chay trabajadorkuna patronpa wambranta kawashpankuna willanakurkansapa: “Mash kawaychi. Chay shamuykak runa chakrayuk runapa wambranmi. Tatan wañuptin kay chakraka paypa kiparinan tiyan. Kunanlla akuychi wañuchiypachi ñukanchikunapa tukuy kay uva chakra kiparinanpa.” wg%Chaymanta patronka kacharkan chaylla wambranta. Yuyarkan: “Kay wambraynita manchashpankuna kasunkasapa.” )$Chaypina chay chakrayuk runaka kashkan ashwan aypa wiwachunkunata kacharkansapa. Paykunatapish chay trabajadorninkuna idenllata rurarkansapa. 4a#Chaypina chay chakrata kuydak runakuna patron kachashkan wiwachunkunata apishpankuna sukkunata makarkansapa, sukkunata wañuchirkansapa, sukkunata rumincharkansapa. }s"Chaymanta pallana tiempu chayamuptinna chay runaka wiwachunkunata kacharkansapa patuma palladu uvata chaskik. A{!Chaymanta Jesuska chay runakunata kashkan willarkansapa: —Kunanka yachachiykichi chikan ejempluta. Tiyarkan suk chakrayuk runa. Chay runaka chakranpi uvakunata tarpuchishkanwasha wertata rurachirkan. Chaymanta churarkan suk manllayba batanta chaypi uva wayukunata sarushpankuna illinta kapinankunapa. Chaymanta suk manllayba altu wasita rurachirkan altuyninmanta suk runa kuydananpa. Tukuy chaykunata rurashpana suk runakunawan paktanakurkansapa uvakunata pallashpa paywan patumanakunankunapa. Chashna paktanakushpankuna chay runaka rirkan suk karu llaktaman. 1[ Juan Bawtista shamushka yachachishuknikichi allita rurashpa kawsanaykichipa. Kankunaka mana nima kreyishkankichichu. Chaykamanka waynandera warmikuna romanokunapa kobrakukninkuna Tata Diospa rimananta allita kreyishpana kawsarkansapa. Jesus yachachikurkan mana alli trabajadorkunapa ejemplunta. KKunanka willawaychi. ¿Chay ishkay wambrankunamanta maykanti tatanpa munananta rurarkan? Chashna tapuptin paykunaka willarkansapa: —Chay trabajak rik wambra tatanpa munananta rurarkan. Chaypina Jesuska willarkansapa: —Allitami ayniwashkankichi. Kankuna yuyankichi chay romano awtoridarkunapa kobrakukninkuna waynandera warmikuna mana alli rurak kanankunata. Ñukaka willaykichi. Paykuna kankunamanta ñawpakta Tata Diospa mandunpi yaykunkasapa. 8iChaymanta chay runaka suknin wambranta willarkan uva chakranpi trabajak rinanpa. Payna almitishpa willarkan: “Ariya, kunanlla rini.” Chashna rimashpapish mana rirkanchu. Chashna tatan willaptin chay wambraka aynirkan: “Mana rinayanichu.” Chaymanta suk ratukaman allita yuyaykushpa rirkan trabajak. ucChaymanta Jesuska chay runakunata willarkansapa: —Mash allita uyariwaychi kay ejempluta parlachiptini: Suk runapa tiyarkan ishkay ullku wambrankuna. Suk diya suk wambranta willarkan: “Kunan rillay uva chakraynipi trabajak.” 1[Chashna willanakushpankuna chay runakunaka Jesusta willarkansapa: —Mana yachanisapachu pimi Juanta kachamushka nishpa. Chaypina Jesuska willarkansapa: —Ñukapish manami willaykichichu pimi kachamuwashka tukuy chaykunata ruranaynipa. Jesus yachachikurkan ishkay wambrakunapa ejemplunta. +OChaymanta ayniptinchikuna runakuna kachamushkanta tukuy kay runakuna sukaman piñayawashunchisapa. Paykunaka kreyinsapa Tata Dios kachamuptin yachachikushkanta. U #May willawaychi. ¿Pití Juanta kachamurkan runakunata bawtisanankunapa? ¿Tata Dioschu suk runachu kachamurkan? Chashna Jesus tapuptinkuna chay runakuna sukwan sukwan willanakurkansapa: —Ayniptinchikuna Tata Dios Juanta kachamushkanta payka willawashunchisapa: “Tata Dios kachamushka kaptin ¿imapatí mana kasushkankichi?”  -Chashna tapuptinkuna Jesuska willarkansapa: —Ñukapish kankunata tapuykichi. Ayniwaptikichika willashkaykichi pimi kachamuwashka nishpa. J  Chayta yachachikushkanwasha Jesuska Jerusalen llaktapi chayashpa Tata Diospa wasinpi yaykurkan. Chaypi yachachikuykaptin saserdotekunapa kamachikukninkunawan judiyu awtoridarkuna Jesusta ladunchashpankuna tapurkansapa: —¿Pití kanki chashna yachachikunaykipa? ¿Pití kachamushushka kaykunata yachachikunaykipa? % CTukuy shunku Tata Diosta kreyishpa mañaptikichi payka tukuy mañashkaykichita kushunkichi. Chiknik runakuna Jesusta tapurkansapa pimi kachamushka nishpa. o WChaypina Jesuska ayniwarkansapa: —Allitami willaykichi. Kankunapish tukuy shunku Tata Diosta kreyishpa atipankichiman ñukashina rurayta. Mana suk igo kaspillatachu atipankichiman chakichiyta. Kay urkutapish willankichiman: “Kaymanta suchushpayki rillay atun yakupi sumik.” Tukuy shunku Tata Diosta kreyishpa willaptikichika kay urkuka suchunka. !Ñukaykuna chayta kawashpaynikuna sukaman almirashpa Jesusta tapurkanisapa: —¿Imashnatí kay igo kaspi willashkayki ratulla chakishka? <qChay riykanan ñan ladunpi suk igo kaspita kawarkan. Chayta laduncharkan wayunta mikunayashpa. Wayunta maskashpa mana niman sukta tarirkanchu. Pankankunallata tarirkan. Chaypina chay igo kaspita willarkan: —Kunanmantapacha manana kutin wayuchakunkinachu. Chashna willaptinlla chay igo kaspika chakirkan. hIChaymanta tutapacha Betaniamanta Jerusalen llaktaman kutishpa Jesuska sukaman yarkarkan. 9kChayta willashpana Jesuska chay runakunata sakirkan. Jerusalenmanta Betania llaktaman rirkan chay tuta samananpa. Jesus mana wayuchakuk igo kaspita willarkan chakinanpa. U#—¿Manachu uyarinki chay wambrakuna kuyashushpa willashuykanankunata? Chaypina Jesuska willarkansapa: —Ariya uyarinimi. ¿Manachu kankuna leyishkankichi Tata Diospa killkadunta? Kashna riman:“Kanmi, Tata Dios, sukaman yanapankisapa taksha wambrakunata ñuñukuk wambrakunata kuyashushpa allimata kantanankunapa.” taChaypina kamachikuk saserdotekunawan Moisespa killkadunta yachachikuk runakuna chay milagruta kawashpankuna sukaman piñakurkansapa. Chaymanta uyarirkansapa Tata Diospa wasinpi wambrakuna kaparikushpa rimaptinkuna: —¡Akuychi kuyaypachi ñawpa alli kamachikuk Davidpa miraknin Jesusta! Chayta uyarishpa saserdotekuna sukaman piñakushpa Jesusta willarkansapa: Chaymanta mana kawakuk runakuna kojo runakuna Jesusta laduncharkansapa. Paykunata llakichishpankuna alliyachirkansapa. q[ Paykunata willarkansapa: —Tata Dios killkadunpi willawanchisapa: “Tukuy runakuna rimankasapa wasini oranankuna wasi kananta.” Tata Dios chayta willawaptinchikunapish kankuna paypa wasinta ruraykankichi suwakunaykichi wasita. nU Jerusalen llaktapi kashpana Jesuska Tata Diospa wasinpi yaykurkan. Chay wasi pampapi aypa runakuna rantikuykarkansapa rantiykarkansapa. Tukuy chayta kawashpa Jesuska sukaman piñakushpa chay rantikuykak runakunata rantik runakunatapish karkurkansapa. Chaymanta kullkita kambiakuk runakunapa urpayta rantikuk runakunapa mesankunata tikrachipurkansapa. hI Jesusta katik runakuna willarkansapa: —Kay runaka Tata Diospa rimananta alli yachachikuk Jesusmi. Payka Galilea partipi Nasaret llaktamanta shamushka. Tata Diospa wasinmanta Jesus rantikuk runakunata karkurkansapa. ~} Jesus Jerusalenpi yaykuptin chaypi kawsak runakuna sukaman turbakushpankuna tapukurkansapa: —¿Pití kay runaka? E} Chaypina Jesuspa ñawpakninta rik runakuna washanta katik runakunapish sukaman kushikushpankuna sinchita willarkansapa: —¡Akuychi kuyaypachi Jesusta ñawpa alli kamachikuk Davidpa miraknin kaptin! Tata Dioska payta kachamushka kamachiwananchikunapa. ¡Akuychi altu sielupi kawsak Tata Diosta sukaman kuyaypachi! J| Jesus riykaptinna aypa runakuna kuyashpankuna katirkansapa. Sukkuna sawa llachapankunata surkukushpankuna Jesuspa rinan ñanpi mantarkansapa. Sukkuna pankayuk ramakunata ñanpi mantarkansapa. G{Chaypina Jesusman burrata wawantinta pushamuptinkuna ñukaykuna burritupa sawanpi llachapaynikunata churarkanisapa. Chaypina Jesuska chay burrituta montarkan Jerusalen llaktapi yaykunanpa. wzgChashna burruta pushamunankunapa willaptinkuna chay ishkay disipulunkuna rirkansapa willashkanta rurak. yy“Sion llaktapi kawsak runakunata willaychi:‘Mash kawaychi.Kankunapa sinchi kamachikuknikichi ñami shamuykanna.Mana alabanakuk runa kashpa shamuykanna suk taksha burrupa sawanpi.Suk burra wawanpa sawanpi shamuykan.’ ” oxWChayta rurashpa ñawpa yachachikuk runa killkashkantashina ruraykarkan. Kashna killkarkan: @wyIchara suk runa tapushunkichiman: “¿Imapatí kay burrata paskankichi?” Chashna tapushuptikichi willaychi: “Señornini munan montananpa. Suk ratukaman kutichimushkaykisapa.” -vS—Rillaychi chay kawananchi llaktaman. Chaypi chayashpaykichi tarinkichi suk wawayuk watadu burrata. Chayta paskashpaykichi wawantinta ñukaman pushamuychi. Xu +Jerusalen llaktaman ñukaykuna Jesuswan tantalla rishpaynikuna chayarkanisapa Betfage llaktapi. Chay llaktillu Olivos urku ladunpi karkan. Chaypi chayashpaynikuna Jesus ishkay disipulunkunata willarkansapa: ;to"Chayta willaptinkuna Jesuska llakichishpankuna ishkantinpa ñawinkunata llankapurkansapa. Chay oralla kawakurkansapa. Paykunaka kawakushpankunana Jesusta katirkansapa.Ts!!Chaypina paykunaka willarkansapa: —¡Señor, munanisapa kawakuyta! r Chaypina Jesus riykashkanmanta shayarishpa chay ishkay runakunata kayashpa tapurkansapa: —¿Imatati munankichi ruranaynipa? iqKChashna sinchita kayaptinkuna Jesuswan rik runakuna micharkansapa ama kaparinankunapa. Chaypina paykunaka ashwan sinchita kaparikushpa willarkansapa: —¡Señor, ñawpa Davidpa miraknin, llakichiwashpa yanapawaysapa! \p1Chaypina ishkay mana kawakuk runakuna ñan ladunpi tiyaridu karkansapa. Paykuna Jesus pasaykananta uyarishpa sinchita kayashpa willarkansapa: —¡Señor, ñawpa Davidpa miraknin, llakichiwashpa yanapawaysapa! ]o3Chaymanta Jesus Jeriko llaktamanta llukshiykaptin aypa runakuna katirkansapa. nÑukapish sielumanta kay allpaman shamushkani tukuy runakunata yanapanaynipasapa. Mana shamushkanichu sukkuna sirviwanankunapa. Shamushkanimi wañushpa aypa runakunata kastigumanta salvanaynipa. Jesus ishkay mana kawakuk runakunata alliyachirkan. m#Chaymanta tukuy runakunamanta ashwan sinchi kamachikuk kanayashpaykichika iden rantidu runakunashina pitapish kaptin yanapanaykichi tiyan. l)Kankunaka ama chay sinchi kamachikuk runakunashina kanayaychichu. Alli kamachikuk kanayashpaykichika tukuy runamasikichita allita yanapaychi. k9Piñakushkaynikunata uyarishpa Jesuska tukuy ñukaykunata kayawashpankuna willawarkansapa: —Kankuna allita yachankichi tukuy llaktakunapi sinchi kamachikuk runakuna sukaman sinchita kamachikunankunata. Paykunaka mandunpi kawsak runakunata sukaman sufrichinsapa kasunankunapa. pjYChashna chay warmi ishkay wawankunapa mañaptin ñukaykunaka uyarishpa sukaman piñakurkanisapa. yikChaypina Jesuska aynirkansapa: —Ariya kankunapish ñukashina sukaman sufrinaykichi tiyan. Ñukaka manami ni pita willashachu laduynipi tiyarishpa kamachikunaykichipa. Tatayni Diosmi akllanka pikunami laduynipi tiyarinkasapa nishpa. zhmChaypina Jesuska willarkan: —Kankunaka mana yachankichichu imatami mañawaykankichi nishpa. Ñukami tukuy layata sukaman sufrinayni tiyan wañunaynikaman. Chashna sufrishpa iden suk ayak likiduta upyakshina kasha. Kankunaka manami atipankichimanchu ñukashina nanaykunata muchuyta. Chashna willaptinkuna paykunaka aynirkansapa: —Ariya, atipashasapa muchuyta. FgChaypina Jesuska payta tapurkan: —¿Imatati munanki? Payka aynirkan: —Kan allimata kamachikuykaptiki kay ishkay wawaynikunata tiyachipay kada laduykipi paykunapish kamachikunankunapa. SfChaymanta Sebedeopa warmin ishkay wawankunawan Jesusta laduncharkansapa. Sebedeopa wambrankuna Jakobowan Juan karkansapa. Paykunapa maman Jesuspa ñawpakninpi kunkurikushpa suk favorta mañarkan. Ae{Chaypina romano runakunapa makinpi kukuwankasapa. Chay romano runakuna sukaman asichiwashpankuna makawankasapa. Chakatawashpankuna wañuchiwankasapa. Chaymanta wañushkaynimanta kimsaynin diya kashkan kawsamusha. Jakobopa Juanpa maman Jesusta roygarkan kamachikunan tiempu wawankunata ladunpi tiyachinankunapa. +dO—Allita yachankichi Jerusalen llaktaman riykananchikunata. Chaypi suk runa saserdotekunapa kamachikukninkunaman Moisespa killkadunta yachachikuk runakunaman ñukata pushawanka rantikuwak. Chaypina ñuka sielumanta shamudu runa kaptinipish paykunaka yuyankasapa wañuchiwanankunapa. ~cuChaypina Jesus Jerusalen llaktaman riykashpa ñukaykunallata chikan partiman pushawashpankuna willawarkansapa: b#Chay ejempluta yachachikushkanwasha Jesuska willarkansapa: —Kay allpapi mana kreyinakuk runakuna Tata Diospa mandunpi primeru kankasapa. Chaymanta alli munadu yuyanakuk runakuna Tata Diospa mandunpi washeru kankasapa. Jesus kimsaynin kuti rimarkan wañunanta. aÑuka kullkiniwan munashkaynita rurani. ¿Imapata piñakushpa envidianki chay trabajadormasikita kantashina idenllata pagaraptini?” `Chay chaskishkayki kullkikita apashpana rillay. Ñuka kankunawan paktallata chay washa shamushkakunata munani pagarayta. s__ Chashna piñakushpa willaptinkuna chay patronka sukta willarkan: “Amigu, ñukaka manami llullachiykichu. ¿Manachu parlashkanchi suk diya entero trabajashkaykipa pagaranaynipa? Paktaduta pagaraptini ¿ima ashwantatí munanki? ^  Willarkansapa: “¿Imapatí ñukaykunata kay washa trabajak shamuk runakunawan idenllata pagarawankisapa? Paykunaka suk orallata trabajashkasapa. Ñukaykuna diya entero rupayta muchushpa trabajashkaynikunarayku ashwan aypata pagarawankimansapa karkan.” _]7 Chayrayku piñakushpankuna patronta yuyarkansapa mana alli pagarakuk patron kananta. d\A Chayta kawashpa tuta pachamanta trabajakkuna rimarkansapa: “Ñukaykunata diya entero trabajashkaynikunarayku ashwan aypata pagarawankasapa.” Chashna yuyashpankunapish suk diya trabajashkankunallapa chaskirkansapa. a[; Chaypina suk oralla trabajashka runakunata pagararkansapa diya entero trabajaktashina. tZaChaymanta chishyaptinna chay patronka kapatasta willarkan: “Tukuy trabajadorkunata kayay pagaranaykipasapa. Chay washa shamudu trabajadorkunata kallariy pagaraysapata.” Chay diya entero trabajashkakunata washata pagaraysapa. FYChashna tapuptin willarkansapa: “Mana ni pi maskawashkasapachu trabajachiwanankunapa.” Chaypina chay patronka willarkansapa: “Kankunapish rillaychi uva chakraynipi trabajak.” hXIChaymanta tardiyaykaptin chay patronka kashkan rirkan peonkunata maskak. Plasapika kashkan mana trabajuyuk runakunata tarirkansapa. Paykunata willarkansapa: “¿Imapati diya entero kaypi kankichi mana nimata rurashpa?” #W?Chawpi diyata chaymanta tarditapish chay chakrayuk runaka kashkan rirkan peonkunata maskak. Paykunatapish kacharkansapa chakranpi trabajanankunapa. 6VePaykunata willarkansapa: “Kankunapish rillaychi uva chakraynipi trabajak. Trabajashkaykichipa pagarashkaykichi.” Chashna willaptinkuna paykunapish rirkansapa trabajak. U1Chaymanta inti altupina kaptin chay patronka kashkan llukshirkan ashwan peonkunata maskak. Plasapi aypa mana trabajuyuk runakunata tarirkan. 0TYTrabajadorkunata tarishpa willarkansapa: “Diya entero chakraynipi trabajaptikichi paktadutami pagarashkaykichi.” Chayta willashpa kacharkansapa trabajanankunapa. S }Chaymanta Jesuska chay runakunata yachachirkansapa: —Akuychi yuyaypachi imashnami Tata Dios mandunpi kamachikun nishpa. Suk patronpa atun uva chakran tiyarkan. Suk diya tuta tutalla payka llukshirkan peonkunata maskak chakranpi trabajanankunapa. iRKKunan kay tiempu aypa runakuna kikinkuna yuyanakunsapa ashwan alli kanankunata. Paykuna Tata Diospa mandunpi washeru kankasapa. Chaymanta kankuna mana munadu kashpaykichipish Tata Diospa mandunpi primeru kankichi. Q9Kankuna ñukata katiwanaykichirayku wasikichita, wawkikichita, mamaykichita, tataykichita, wambraykichita, terrenuykichita sakiptikichi Tata Diosmi sakishkaykichimanta ashwan aypata kushunkichi. Chaymanta wañushpaykichi mana tukuyniyukta Tata Dioswan sielupi kawsankichi. P{Jesuska willawarkansapa: —Allita willaykichi. Tata Dios kay allpapi tukuy layata mushukta ruraptin ñukaka sielumanta shamudu runa tiyarisha allima llipyak tiyarinaynipi. Ñuka kamachikuk kaptini kankunapish tiyarinkichi chunka ishkay allima tiyarinaykichipi. Chaypina chunka ishkay israel aylluykikunata kamachishpa willankichi allitachu manachu rurashkasapa nishpa. O7Chaypina Pedruka willarkan: —Ñukaykuna tukuy tiyapakninikunata sakimushpaynikuna kanta katimuykaykisapa. ¿Imatati ñukaykunata kuwankisapa? VN%Chaypina Jesuska ñukaykunata chapawashpankuna willawarkansapa: —Manami niman suk runa atipanchu kikinllamanta Tata Diospa mandunpi yaykuyta. Tata Diosllami atipan runakunata mandunpi yaykuchiyta. M%Chayta uyarishpa ñukaykuna sukaman almirashpaynikuna tapunakurkanisapa: —Chashna kaptinka ¿pikunati Tata Diospa mandunpi yaykunka? IL Kashkan willaykichi: Suk kamellu animal suk aguja uchkunta mana atipanmanchu pasayta. Chashnami kullki likidu runa kullkinta ashwanta munashpa mana atipankachu Tata Diospa mandunpi yaykuyta. FKChay runa llakishpa riptinna Jesuska ñukaykunata willawarkansapa: —Allita yachachiykichi. Chay laya kullkinllapi kreyinakuk runakuna mana atipankasapachu Tata Diospa mandunpi yaykuyta. hJIChayta uyarishpa chay runaka sukaman llakishpa wasinman kutirkan rikchak layayuk kashpa. IChaypina Jesuska aynirkan: —Tata Diospa munananta allita ruranayashpaykika rillay tukuy laya tiyapushunaykita rantikumuy. Chaypa chaninta mana nimayuk runakunata kuysapa. Chayta rurashpa sielupi tukuy layayuk kanki. Chaymanta shamuy ñukata katiwak. zHmChaypina chay runaka willarkan: —Ñukaka tukuy chaykunata kasushpa kawsaykani. ¿Ima ashwantati rurasha? pGYTataykita mamaykita kuyashpa kawsay. Chaymanta kikiki kuyanakukshina tukuy runamasikikunata kuyay.” FChaypina chay runaka tapurkan: —Tata Dios kamachikunankunamanta ¿maykantati rurasha? Chashna tapuptin Jesuska willarkan: —“Ama runamasikita wañuchiychu. Ama chikan warmiwan uchallikuychu. Ama suwakuychu. Ama ni pita llullakushpa tumbaychu. BE}Chashna tapuptin Jesuska aynirkan: —¿Imapati alli kanaynita willawanki? Tata Diosllami alli rurak. Paywan kawsak rinayashpaykika tukuy kamachikushkanta allita kasushpa kawsay. DChaymanta suk runa Jesusta ladunchashpa tapurkan: —Alli maestru ¿imata rurashpati mana tukuyniyukta Tata Dioswan kawsayman? dCAChashna willawashpankuna Jesuska tukuy chay wambrakunata kuyashpa llankarkansapa. Chaymanta rirkan chikan llaktakunapi yachachikuk. Tukuy layayuk runa Jesusta tapurkan imashnami mana tukuyniyukta kawsanka nishpa. B/Chashna michaptinikuna Jesuska ñukaykunata willawarkansapa: —Ama michaychichu ñukaman chay wambrakunata pushamuptinkuna. Wambrakuna mana kreyinakushpa tatankunapa munayninpi kawsansapa. Kankunapish wambrakunashina kawsaptikichira Tata Diospa mandunpi yaykunkichi. eAC Chaymanta Jesusman wambrakunata pushamurkansapa llankashpa paykunapa Tata Diosta orananpa. Ñukaykuna wambrakunata pushamuk runakunata michashpa willarkanisapa: —Ama Jesusman chay wambrillukunata pushamuychichu. H@  Wakin ullkukuna nasirkansapa mana kasarayta atipanankunapa. Chikan ullkukuna mana kasaransapachu runamasinkuna kapashka kaptinkuna. Sukkuna mana kasaranayansapachu ashwan allita Tata Diosta sirvinankunapa. Kankuna kay yachachishkaynita atipashpaykichi chaskiyta chaskiychi. Jesus wambrakunata kuyashpa llankarkansapa. 4?a Chashna willaptinikuna Jesuska willawarkansapa: —Aypa runakuna kay willashkaynita mana atipansapachu entiendiyta. Tata Dios yanapashuptikichira entiendinkichiman. #>? Chaypina ñukaykunaka Jesusta willarkanisapa: —Tata Dios mana munaptin warminikunata wishchunaynikunapa ashwan alli kanman ama kasaranaynikunapa. i=K Allita willaykichi: Warmikichi chikan ullkuwan mana uchallikuptinka ama wishchuychichu. Payta wishchushpaykichi chikan warmiwan kasarashpaykichika uchallikuykankichi. Chay wishchudu warmiwan kasarak runapish uchallikuykan. m<SChaypina Jesuska willarkansapa: —Sinchi shunkuyuk kaptikichi Moiseska kankunata almitishurkankichi warmikichita killkaduta kushpa wishchunaykichipa. Kallarinanmantapacha Tata Dioska manami munarkanchu wishchunaykichipa. ];3Chashna Jesus yachachikuptin chay fariseokuna tapurkansapa: —Chashna kaptinka ¿imapatí Moises yachachikurkan suk runa warminta wishchunayashpa awtoridarpi killkaduta payta kushpa atipananta wishchuyta? :9Chayrayku suk ullku warminwan tantalla sukllallashina kawsashpankuna manana ishkaynachu. Chayrayku mana allichu niman suk runa warminta wishchunanpa. G9Tata Dios warmita ullkuta rurashpa willarkansapa: “Tukuy ullku tatanta mamanta sakinka warminwan tantanakushpa kawsananpa. Chashna warminwan tantanakushpa sukllallashina kawsankasapa.” 8/Chashna tapuptinkuna Jesus aynirkansapa: —¿Manachu Tata Diospa killkadunpi leyishkankichi kallarinan tiempu ullkuta warmita rurashkanta? S7Chaymanta fariseo runakuna Jesusta ladunchashpankuna sukaman pantachichinayashpankuna tapurkansapa: —¿Ariya Tata Diospa rimananpi almitiwansapachu imapapish kaptin warminikunata wishchunaynikunapa? l6QJesus Judea partiman riptin aypa runakuna katirkansapa. Chaypina aypa unkudukunata alliyachirkan. 5 1Tukuy chaykunata yachachiwashkankunawasha Jesus Galilea partimanta llukshishpa rirkan ura Judea partiman. Chaymanta rirkan Jordan yaku chimbaman. 24]#Chay debikuk runapa ejemplunta Jesuska allita entiendichiwashpankuna willawarkansapa: —Suk runamasikichi mana allikunata rurashuptikichika tukuy shunku perdonanaykichi tiyan. Mana perdonaptikichika sielupi kawsak Tatayni Dioska kankunatapish mana perdonashpa sukaman kastigashunkichi.%3C"Chaypina chay kamachikuk runaka sukaman piñakushpa willarkan chay perdonashkan runata karselpi wichkanankunapa tukuy debikushkanta pagarakunankaman. Z2-!Kanta perdonashkaynishina kanpish chay debishuknikita llakichinkiman karkan.” h1I Chaypina payka chay perdonashkan trabajadorninta kayachishpa willarkan: “Kanka sukaman sakra mana alli runami kanki. Sukaman roygawaptiki ñuka llakichishpayni chay aypa waranka kullki debiwashkaykimanta perdonashkayki. 0Karselpi wichkachiptin kawashpankuna trabajadormasinkuna llakichishpa rirkansapa chay sinchi kamachikukpi chatakuk. /'Chashna roygaptinpish chay sipinayak runaka mana nima uyariyta munarkanchu. Pusharkan karselpi wichkachik tukuy debishkanta kutichinankaman. &.EChashna willaptin chay debikninka ñawpakninpi kunkurikushpa roygarkan: “Mana piñakushpa shuyaway. Ñukaka tukuy debishkaynitami kutichishkayki.” [-/Chashna debishkanta perdonaptin chay runa llukshishpa suk trabajadormasinwan tinkunakurkan. Chay tinkushkan runaka suk tipi kullkita payta debirkan. Chaypina chay perdonadu runaka sukaman piñakushpa chay tipisitu debiknin runata kunkanmanta apishpa sipinayarkan. Chaypina willarkan: “Kunanlla pagaraway tukuy debiwashkaykita.” ,yChashna sukaman roygaptin chay sinchi kamachikuk runaka llakichishpa debishkanta perdonarkan wasinman kutinanpa. 8+iChashna willaptin chay debikuk runaka kamachikukninpa ñawpakninpi kunkurikushpa roygarkan: “Señor, mana piñakushpa shuyaway. Tukuy debishkaynita kutichishkayki.” h*IChay debikuk runaka mana nima kullkiyukchu karkan kutichikunanpa. Chayrayku chay kamachikukka trabajadornin runakunata willarkan: “Mana kutichiwayta atipaptin kay runata warmintinta tukuy wambrankunatapish rantikuychi. Rikchak laya tiyapushkankunatapish rantikuychi. Chay rantikushkaykichi chaninta ñukata kuwaychi debiwashkanta pagarawananpa.” g"~e}}r}||{zzbyxww(vouu@t?s0r)qqploonmlQji:gfeddtcc`_P]\[ZYjXX1WWZUT"SZQQ P?ON LLsKJII\HGG@FFE8CCsBBcAAo@?>==5<2;n:98n77 6654332011j0//=.A---,,,,+n*!))6((]''r&&$$%#"!c  z8|%RK W F c=5P&W{ gb5 Jesus chayta uyarishpa willawarkansapa: —¿Imapatí piñakushpa kay warmita washanchankichi? Kay wirata umaynipi ichashpa allitami rurashka. oaW Ashwan alli kanman karkan aypa kullkipi rantikushpa chaypa chaninta mana nimayuk runakunata kunanpa. `Chayta kawashpa ñukaykuna piñakushpaynikuna willanakurkanisapa: —¿Imapatí chay warmi chay mishkiklla asnak wirataka usuchiykan? p_YJesus Simonpa wasinpi mikuykaptin suk warmi yaykurkan. Chay warmika apamurkan yurak rumimanta ruradu botellapi aypa chaniyuk mishkiklla asnak wirata. Chay warmika Jesusta ladunchashpa umanpi chay mishkiklla asnak wirata icharkan. Q^Betania llaktapi lasaru unkuymanta alliyadu runa Simon kawsarkan. K]Willanakurkansapa: —Ama Paskua fiesta ukunka wañuchichiypachichu fiestaman shamudu runakuna ama turbakushpa piñayawananchikunapa. Suk warmi Jesuspa umanpi mishkiklla asnak wirata icharkan. W\'Paykuna yuyarkansapa Jesusta pantachichishpa apichiyta wañuchichinankunapa. L[Jesus chayta willawashkankuna diyalla Kayfaspa wasinpi kamachikuk saserdotekunawan judiyukunapa ansianunkuna tantanakurkansapa. Kayfaska saserdotekunapa ashwan sinchi kamachikuknin karkan. aZ;—Kankuna yachankichi Paskua fiestapa ishkay diyallana illananta. Chay fiesta ukun chikniwak runakuna ñuka sielumanta shamudu runata awtoridarkunaman pushawankasapa paykuna chakatawashpa wañuchiwanankunapa. ]Y 5Chaymanta chaykunata ñukaykunata yachachiwashkankunawasha Jesuska willawarkansapa: $XA.Chayrayku kankuna rinaykichi tiyan mana tukuyniyuk ninaman. Tata Diosta kasushpa kawsak runakuna rinankuna tiyan mana tukuyniyukta sielupi kawsak.”$WA-Chashna tapuwaptinkuna ñuka sinchi kamachikuk kashpayni willashasapa: “Sufrikmasinikunata mana yanapashpaykichi ñukatapish mana yanapawarkankichichu. zVm,Chashna willaptini tapuwankasapa: “Señor ¿aykapiti yarkaymanta kaptiki mana kararkaykisapa? ¿Aykapiti yakumanta kaptiki mana yakuta kurkaykisapa? ¿Aykapiti llaktaynikunapi chayaptiki wasinikunapi mana yaykuchirkaykisapa? ¿Aykapiti llachapayki mana tiyaptin llachapata mana kurkaykisapa? ¿Aykapiti unkudu kaptiki karselpi kaptiki mana yanaparkaykisapa?” _U7+Llaktaykichipi chayaptini mana wasikichipi chaskiwarkankichichu samanaynipa. Llachapayni mana tiyaptin mana nimata kuwarkankichichu mudakunaynipa. Unkudu kaptini karselpi kaptini mana nima chapawarkankichichu.” ^T5*Ñuka yarkaptini mana karawarkankichichu. Yakunayaptini mana yakuchiwarkankichichu. S)Chaymanta lluki laduynipi churashkayni runakunata willashasapa: “Ñukamanta anchuychi Tata Dios kastigashunaykichipa. Rillaychi mana tukuyniyuk ninaman. Tata Dios chay ninata rurashka tukuy supaykunata paykunapa kamachikukninta kastiganankunapa. !R;(Chashna tapuwaptinkuna ñuka alli kamachikuk kashpayni willashasapa: “Kankunaka sufrikmasinikunata yanapashpaykichi ñukatami yanapawashkankichi.” JQ '¿Aykapiti unkudu kaptiki karselpi kaptiki chapashkaykisapa?” #P?&¿Aykapiti karumanta llaktaynikunapi chayamuptiki wasinikunapi chaskishpa samachishkaykisapa? ¿Aykapiti llachapayki pishiptin llachapata kushkaykisapa? 1O[%Chashna willaptini chay alli rurak runakuna tapuwankasapa: “Señor ¿aykapiti yarkaymanta kaptiki karashkaykisapa? ¿Aykapiti yakunayaptiki yakuchishkaykisapa? N1$Llachapayni mana tiyawaptin kankunaka kuwarkankichi mudakunaynipa. Unkudu kaptini chapawak rirkankichi. Karselpi kaptini chapawak rirkankichi.” .MU#Ñuka yarkaptini kankuna karawarkankichi. Yakunayaptini yakuchiwarkankichi. Karu llaktamanta llaktaykichipi chayaptini wasikichipi chaskiwashpa samachiwarkankichi. 1L["Chaypina ñuka sinchi kamachikuk kashpayni alli laduynipi churashkayni runakunata willashasapa: “Tatayni kankunata kushichishuptikichi shamuychi ñukawan tantalla kamachikunaykichipa. Tata Dios kay allpata rurashkanmantapacha kankunapa llaktaykichita rurarkan chaypi kamachikunaykichipa. K-!Ñukata kasuwak runakunata ovejakunatashina alli laduynipi churashasapa. Mana kasuwak runakunata chivukunatashina lluki laduynipi churashasapa. _J7 Chaypi tiyariptini tukuy llaktakunamanta runakuna ñawpakninipi tantanakunkasapa. Iden suk runa chivunkunamanta ovejankunata ashuchikshina ñukapish mana alli rurak runakunamanta alli rurak runakunata ashuchisha. eICChaymanta Jesuska ñukaykunallata yachachiwaysapallapi katirkan: —Ñuka sielumanta shamudu runa tukuy angelninikunawan tantalla kutimusha. Chaypina llipyak likidu allima tiyarinaynipi tiyarisha kamachikunaynipa. rH]Chayrayku tutayadu washaman kay killa likidu mana kasuwak runata wishchuychi. Chaypina kastigunta mana muchushpa kirunta mukushpa sukaman wakanka.” Jesus kashkan shamushpa willankasapa pitami kastiganka pitami kushichinka nishpa. GTata Dios allita rurayta yachak runata ashwanta kunka puchunankaman tiyapunanpa. Mana allita rurak runapa tipi tiyapushkanta kichunka. 8FiChayta willashpa patronka chaypi kak runakunata willarkansapa: “Kay runata chay waranka kushkayni kullkita kichuychi chay chunka waranka mirachik runata kunaykichipa. Chashna kuptinna patronninka willarkan: “Kanka mana kasuwak sukaman killa likidu runa kashkanki. Yachashkanki ñuka chikan runapa trabajashkankunata pallanaynita chikan runapa mirachishkanta apinaynita. C5Sakra kanaykita yachashpayni manchakushkani. Chayrayku kuwashkayki kullkita allpapi pampashkani. Kay waranka kullki kuwashkaykillata kutichiyki.” BChaymanta suk waranka kullkita chaskik runaka patronninta ladunchashpa willarkan: “Señor, ñuka allita riksiyki sukaman trabajachikuk sinchi patron kanaykita. Kanka chikan runapa tarpushkankunata pallanki. Chikan runapa mirachishkanta apinki. ?AwChashna chusku waranka kullkita kuptinna patronka willarkan: “Allitami rurashkanki. Kanmi alli kasuwak alli rurak runa kashkanki. Kay tipi kushkayni kullkiwan allita trabajashkanki. Chayrayku ashwanta kushkayki chaywan ashwanta trabajanaykipa. Kunanka ñukawan tantalla wasinipi yaykumuy kushikunaykipa.” @Chaypina chay ishkay waranka kullkita chaskik runaka patronninta ladunchashpa willarkan: “Señor, ñukata kuwashkanki ishkay warankata trabajachinaynipa. Kunanka chaytami kutichiyki. Chaymanta kay mirachishkayni ishkay warankatapish kuyki.” 7?gChay mirachidu kullkita kuptinna patronka willarkan: “Allitami rurashkanki. Kanmi alli kasuwak alli rurak runa kashkanki. Kay tipi kushkayni kullkiwan allita trabajashkanki. Chayrayku ashwanta kushkayki chaywan ashwanta trabajanaykipa. Kunanka ñukawan tantalla wasinipi yaykumuy kushikunaykipa.” s>_Chaypina pichka waranka kullkita chaskishka runaka chunka warankata apamushpa patronninta willarkan: “Señor, kutichiyki kay pichka waranka kuwashkayki kullkikita. Chaymanta kuyki kay pichka waranka mirachishkayni kullkitapish.” =-Chaymanta unay tiempumanta chay patronka kutimurkan. Chaypina kullki chaskishka runakunata tapurkansapa mashnatami mirachishkasapa nishpa. p<YChaymanta chay suk warankata chaskishka runaka mana chay kullkiwan trabajanayashpa allpapi pamparkan. w;gChashnashina chay ishkay warankata chaskishka runapish negosyunta rurashpa suk ishkay warankata mirachirkan. :Chaypina chay pichka warankata chaskishka runaka chay kullkiwan negosyunta rurashpa suk pichka warankata mirachirkan. K9Chay patronka suk trabajadorninta pichka waranka kullkita kurkan. Sukta ishkay waranka kullkita kurkan. Sukta suk waranka kullkita kurkan. Kimsantin trabajadorninta kullkita kurkan mirachiyta atipananta riksishpa. Ashwan alli trabajak runata ashwan aypa kullkita kurkan. Chay kullkita kushpana suk karu llaktaman rirkan. #8?Chaymanta Jesuska ñukaykunallata yachachiwaysapallapi katirkan: —Suk ejemplunta parlachiykichi yachanaykichipa imata rurashpami Tata Diospa mandunpi kawsankichi nishpa. Suk patron karu llaktaman rinanpa trabajadorninkunata kayashpa kullkinta kurkansapa mirachipunankunapa. :7m Chay ejempluta willashkanwasha Jesuska ñukaykunata willawarkansapa: —Kankuna mana yachankichichu imay orami imay diyami ñuka kutimusha nishpa. Chayrayku allita prontanakushpa mana shaykushpa shuyawanaykichi tiyan. Jesus yachachikurkan suk patron trabajadorninkunata kullkita kushpa sakishkanta. Z6- Chaypina payka ukumanta willarkansapa: “¡Manami kankunata riksiykichichu!” ;5o Chaymanta chay pichka mana yachaysapa shipashkunaka chayarkansapa. Punkuta takashpankuna noviota kayarkansapa: “¡Señor, Señor, kichariy ñukaykunapish yaykunaynikunapa!” 4/ Mana kunayaptinkuna chay pichka mana yachaysapa shipashkunaka rirkansapa wirata rantik. Rinankunakaman novioka chayarkan. Chaypina paywan tantalla chay pichka yachaysapa shipashkunaka funsia wasipi yaykurkansapa. Tukuy yaykuptinkunana novioka wasi punkuta wichkarkan. 53c Chashna mañaptinkuna chay pichka yachaysapa shipashkunaka willarkansapa: “Wirata munashpaykichika rillaychi rantik. Wirata kuptinikunaka ñukaykunapapish pishinman.” 22]Chay pichka mana yachaysapa shipashkunaka chay pichka shuyakmasinkunata willarkansapa: “Alkusaynikunapa wiranka ñami tukushkana. Suk tipi wiraykichita kuwaysapa.” d1AChaypina chay shipashkunaka utka atarishpankuna alkusankunata kallarirkansapa allichayta. 0yYaka chawpi tutata sunipi uyarirkansapa suk runa kayakuptin: “Ñami novioka shamuykanna. Llukshimuychina tinkuk.” k/OChaypina novio mana utka chayaptin puñunayashpankuna chunkantin shipashkuna puñurkansapa. h.IChay pichka yachaysapa shipashkunaka alkusankunata apashpa botellankunapi wirata aparkansapa. u-cChay pichka mana yachaysapakuna alkusankunata apashpa mana wirata aparkansapachu kashkan wirachanankunapa. p,YChay chunka shipashkunamanta pichka yachaysapakuna karkansapa. Pichka mana yachaysapakuna karkansapa. I+ Chaymanta Jesuska ñukaykunata yachachiwaysapallapi katirkan: —Kunan parlachiykichi chunka shipashkunapa ejemplunta yachanaykichipa imashnami ñukata shuyawankichi Tata Diospa mandunpi yaykunaykichipa. Chunka shipashkuna alkusankunata apashpankuna rirkansapa noviota tinkuk paywan tantalla funsia wasiman rinankunapa. :*m3Mana nima llakichishpa tukuy llullachikuk runakunawan tantallata kastiganka. Chaypina chay mana alli rurak runa kastigunta mana muchushpa kirunta mukushpa sukaman wakanka.k)O2Mana allita rurashpa kawsaykaptin mana yuyashkan oras patronninka kutimushpa sukaman kastiganka. (1Chayta yuyashpa kallarinman wiwachumasinkunata makashpa sufrichiyta. Chaymanta machadu runakunawan tantanakushpa mikunman upyanman. X')0Chaymanta ichara chay wiwachun yuyanman patronnin mana utka kutimunanta. \&1/Alli kasukuk runa kaptin patronninka tukuy laya tiyapunanta kuydapunanpa sakinka. X%).Chay wiwachu kushikunka patronnin willashkanta allita rurashkanta tarimuptin. x$i-Chaymanta Jesuska ñukaykunallata yachachiwaysapallapi katirkan: —Suk patron chikan llaktaman rinanpa suk alli rurak yachaysapa wiwachunta willan tukuy wiwachumasinkunata trabajachinankunapa. Chaymanta willan oranpi karanankunapa. 9#k,Chayrayku kankunapish prontanakushpa shuyawaychi. Mana yuyashkaykichi oras ñuka sielumanta shamudu runa kutimusha. Jesus yachachikurkan ishkay laya wiwachukunapa ejemplunta. S"+Mash allita uyariwaychi. Suk runa yachashpa imay oratami tutapi suwa shamunman nishpa mana puñushpa uyari uyari shuyanman. Chashna shuyaptin chay suwa runa mana wasinpi yaykunmanchu suwakunanpa. !#*Kankunaka mana yachankichichu ñuka kamachiknikichi imay orami kashkan shamusha nishpa. Chayrayku shamunaynita yuyashpalla kawsaychi. V %)Ishkay warmi suk batanllapi kutakuykaptinkuna sukta pushasha sukta sakisha. jM(Chay oras ishkay runakuna chakranpi tantalla trabajaptinkuna sukta pushasha sukta sakisha. O'Chay runakuna mana nima yuyashkankuna oras Tata Dios allpata yakuwan untachiptin tukuy sipikurkansapa. Ñuka sielumanta shamudu runa kutimuptini mana nima yuyashkankuna oras runakuna kullunkasapa. ]3&Chay tiempu manara Tata Dios allpata yakuwan untachiptinra tukuy runakuna mikushpankunalla upyashpankunalla kasarakushpankunalla kawsarkansapa. Noe manllayba barkupi yaykunan diyakaman chashnalla kawsarkansapa. H %Noepa tiempunpi runakuna Tata Diosta mana nima yuyashpa kawsarkansapa. Chashnami ñuka sielumanta shamudu runa kashkan kutimuptini runakuna Tata Diosta mana nima yuyashpa kawsankasapa. mS$Tata Diosllami yachan imay diyami imay orami ñuka kutimusha nishpa. Mana ni suk runa nima sielupi kawsak angelkuna yachansapachu. Nima ñuka Tata Diospa wambran kaykashpaynipish mana yachanichu aykapimi kutimusha nishpa. wg#Tukuy kay allpaka sielukunapish kullunankuna tiyan. Chashna kulluptinpish ñuka tukuy rimashkaynita rurasha. "Allita willaykichi: Kunan kay tiempupi kawsakkuna manarapish wañushpankunara tukuy kay willashkaynita kawankasapa. dA!Chashnashina tukuy kay willashkaynita kawashpaykichi yachankichi ñuka utka shamunaynita. - Mash uyariwaychi. Suk igo tronkota kawashpa yachakuychi. Igo ramankuna velachakushpa aypata pankayaptin yachankichi veranu tiempu kananta. CChaypina angelninikunata kay allpaman kachamushasapa trompetata sinchita pukunankunapa. Pukushpankuna kay allpapi tukuy kuchun mañankunamanta tukuy aklladuynikunata tantanachinkasapa. DChaypina ñuka sielumanta shamudu runa manarapish kutimuptinira suk señalta sielupi rikurichisha. Chayta kawashpa tukuy kay allpapi kawsak runakuna sukaman manchakushpankuna sinchita wakankasapa. Puyukuna ukunpi llipyashpa sielumanta kutimuptini tukuy pi kawawashpankuna yachankasapa tukuy laya atipak kanaynita. pYChaymanta Jesuska ñukaykunallata yachachiwashpa willawarkansapa: —Chay sinchi llakina tiempu tukuptinna inti tutayanka. Killa manana lusichikunkanachu. Luserukuna sielumanta urmamunkasapa. Sielupi llipyakkuna kuyunkasapa. @yWañudukuna kananpi siyukakuna tantanakunsapa. Ñukapish tukuy mana alli rurak runakunata tantanachishasapa kastiganaynipasapa. Jesus yachachikurkan imashnami kutimunka nishpa. @yÑuka sielumanta shamudu runa kashkan shamuptini tukuy runakuna kawawankasapa. Imashnacha puyukunapi llipyak suk ladumanta chikan laduta raslla llipyan chashnami ñukapish shamusha. wSukkuna willashunkichiman: “Rillaychi payta kawak chunlla chakidu pampapi.” Chashna willashuptikichika ama rillaychichu. Sukkuna willashunkichiman: “Mash shamuychi kay wasi ukupimi pakakudu.” Chashna willashuptikichika ama kreyiychichu. \1Ñami yachachishkaykichina ama chay llullachikuk runakunata kreyinaykichipa. [/Chay tiempu aypa runakuna llullachikushpa rimankasapa Tata Diosmanta shamudu salvakuk runakuna kanankunata. Sukkuna llullachikushpa rimankasapa Tata Dios kachamushkanta yachachikunanpa. Paykunaka rikchak laya almirana milagrukunata rurankasapa. Chayta rurashpankuna munankasapa Tata Dios akllashkan runakunatapish llullachiysapata. ~uChaymanta Jesuska ñukaykunata yachachiwaysapallapi katirkan: —Chay tiempu ichara suk runakuna willashunkichiman: “Mash kawaychi. Kaypinami chaypinami Tata Diosmanta shamudu salvakuk runa.” Chashna willashuptinkuna ama kreyiychichu.  +Tata Dioska tukuy akllashkan runakunata kuyashkanrayku chay llakina tiemputa tukuchanka. Mana utka tukuchaptinka tukuy runakuna wañunmansapa. Y +Chay sinchi llakina tiempu tukuy runakuna sukaman sufrinkasapa. Tata Dios kay allpata rurashkanmantapacha manara chay laya llakina tiempu tiyarkanrachu. Nima chay tiempu washan chay laya llakina tiyankachu. a ;Kankuna Tata Diosta roygaychi ama tamya tiempu nima samana diya nitikunaykichipa. Chay sinchi llakina tiempu okupada warmikuna ñuñuchikuk warmikuna sukaman sufrinkasapa. Chayrayku paykunata sukaman llakichini.  Chakraykichipi trabajaykashpaykichika chayllamanta nitikuychi. Ama wasikichiman kutiychichu alli llachapaykichita surkuk. Wasi altuyninpi kashpaykichika chayllamanta nitikuychi. Amana wasikichipi yaykuychinachu nima tiyapushunaykichita surkuk. wChashna Tata Diospa wasinpi chay millanapa layata ruraptin kawashpaykichi Judeapi kawsakkuna urkukunaman nitikuychi. ?wChaymanta Jesuska ñukaykunata willawarkansapa: —Ñawpa yachachikuk Daniel Tata Dios rimashkanta killkarkan: “Tata Diospa wasinpi suk chiknikuk runa sukaman sakra millanapa layata ruranka.” Chaymanta Tata Diospa wasinpi chay runa yaykuptin chay Daniel killkashkanta leyishpaykichi allita yuyaychi. Z-Chayrayku tukuy kay allpapi kawsak runakunata yachachinaykichi tiyan ñukata kreyiwashpa Tata Diospa mandunpi yaykunankunapa. Chaymanta tukuy llaktakunapi rimanaynita uyariptinkunara kay allpa tukunan tiyan.  Kankuna wañunaykichi diyakaman allita ñukallata kreyiwashpa kawsaptikichi Tata Dioska salvashunkichi rinaykichipa sielupi kawsak. ! Aypa runakuna sukaman ashwan ashwanta uchallikushpalla kawsaptinkuna aypa ñukata kreyiwakkunapish manana kuyanakushpanachu kawsankasapa. ) Aypa llullachikuk runakuna rimankasapa Tata Dios rimashkanta yachachikuykanankunata. Chashna yachachikushpa aypa runakunata llullachinkasapa. %C Chay tiempu runakuna manana munankasapanachu kreyiwashpa kawsayta. Chaymanta sukwan sukwan chikninakushpankuna awtoridarkunapi chatanakushpa kawsankasapa. S Chaypina chiknishuk runakuna awtoridarkunapi chatashunkichi sufrichishunaykichipa. Ñukata kreyiwashpa kawsashkaykichirayku tukuy llaktakunapi aypa runakuna chiknishushpaykichi wañuchishunkichi. W'Chashna runakuna chaykunawan sukaman sufrishpankuna ashwantara sufrinkasapa. _~7Suk partipi kawsak runakuna chikan llaktapi kawsakkunawan sukaman chikninakushpankuna makanakushpa wañuchinakunkasapa. Chaymanta aypa llaktakunapi sinchi yarkay tiyanka. Aypa llaktakunapi allpa sinchita kuyunka. }Kankuna uyarinkichi runakuna chikninakushpankuna kaypi chaypi makanakushpa wañuchinakunankunata. Chayta uyarishpaykichi ama manchakuychichu. Chashna makanakushpa wañuchinakushpalla kawsanankuna tiyan. Chashna kaptinpish manara tukunan tiempurachu. N|Manara kutimuptinira aypa runakuna shamunkasapa ñukapi tukushpa willashuknikichi: “Ñukami kani Tata Diosmanta shamudu salvakuk runa.” Chashna rimashpankuna aypa runakunata llullachinkasapa. k{OChaypina Jesuska willawarkansapa: —Allita kuydanakuychi ama ni pi llullachishunaykichipa. %zCChaymanta Jesus Olivos urkuman rirkan. Chaypi tiyariptin ñukaykunalla ladunchashpaynikuna tapurkanisapa: —¿Aykapiti Tata Diospa wasinta urmachinkasapa? ¿Imata kawashpati yachaymansapa kutimunayki tiempu kananta? ¿Imashnati yachaymansapa kay allpa kullunan tiempu kananta? uycChashna kawachiptinikuna Jesuska willawarkansapa: —Kunan kawachiwaykankichi kay allima ruradu wasita. Mash allita uyariwaychi. Shamunkasapa chiknishuk runakuna tukuy kay kawashkaykichi allima pirkakunata urmachik. Urmachiptinkuna mana niman suk rumi sawapura kiparinkanachu. Jesus yachachikurkan manara kay allpa tukuptinra imakunatami kawankasapa nishpa. 8x kChayta yachachikushkanwasha Jesuska Tata Diospa wasinmanta llukshirkan. Riykaptin ñukaykuna ladunchashpa willarkanisapa: —Mash kaway kay allima ruradu Tata Diospa wasinta. ]w3'Chaymanta willaykichi. Suknin diya kankunaka willawanaykichi tiyan: “Kanka sukaman allima kanki Tata Diosmanta shamudu runa kashpayki.” Chashna willawanaykichi diyakaman mananami kawawankichinachu.^v5&Mash uyariwaychi. Mana munawashkaykichirayku llaktaykichi chunlla likidu kiparinka. Uu#%Chaymanta Jesuska Jerusalen llaktapi kawsak runakunata sukaman llakichishpankuna willarkansapa: —Sukaman kankunata llakichiykichi. Tata Dios rimashkanta yachachikukkunata wañuchinkichi. Tata Dios kachashkan yachachikuk runakunatapish ruminchashpa wañuchinkichi. Ñuka aypa kuti kankunata amachanayashkaykichi iden suk wallpa wawankunata rikran sikipi tantanachishpa amachakshina. Sukaman kankunata amachanayaptinipish mana nima layapi munankichichu. Dt$Allita willaykichi: Aypa runakuna runamasinkunata wañuchishkankunarayku Tata Dioska kay tiempupi kawsak runakunata kastigankasapa. Jesus Jerusalenpi kawsak runakunata llakichirkansapa. #s?#Chay mana alli rurashkaykichirayku Tata Dioska kastigashunaykichi tiyan. Kayin chay ñawpa alli rurak wawkin Abelta wañuchirkan. Chay tiempumantapacha chiknikuk runakuna allita rurashpa kawsak runakunata wañuchirkansapa. Tata Diospa wasin altarpa ladunpi kankunapish Berekiyaspa wambran Sakariyasta wañuchirkankichi. Tukuy chay wañuchidu runakunarayku Tata Dioska kankunata sukaman kastigashunkichi. r"Chayrayku ñukaka Tata Dios rimashkanta yachachikuk runakunata kachashasapa yachachishunaykichipa. Yachaysapa runakunatapish kachashasapa. Kankuna sakra mana allita rurakkuna kashpaykichi sukkunata wañuchinkichi. Sukkunata chakatashpa wañuchinkichi. Sukkunata chiknishpa tantanakunankuna wasikunapi makankichi. Chaymanta llaktan llaktanpi sukkunata chiknishpa padesichiypi katinkichi. q!Kankunaka iden machakuykunashina sakra likidumi kankichi. ¿Imashnatí chay mana tukuyniyuk nina kastigumanta kishpinkichiman? Bp Paykunamanta ashwan sakra wañuchikuk runakuna kankichi. hoIChashna rimashpaykichi yuyanakuykankichi iden chay wañuchikuk awiluykichishina kanaykichita. Jn Chayta rurashpa rimankichi: “Ñawpa awilunchikuna yachachikuk runakunata wañuchirkansapa. Ñukanchikuna ñawpa tiempu kawsashpanchikunaka manami wañuchiyta yanapanchimansapachu karkan.” NmAlaw, kankuna Moisespa killkadunta yachachikuk runakunata fariseo runakunata sukaman llakichiykichi. Kankunaka allipi tukushpa llullakuykankichi. Ñawpa yachachikuk runakunapa allima bovedankunata rurankichi ama paykunata kunkanaykichipa. Chaymanta ñawpa alli rurak runakunata yuyashpa monumentunkunata sumachinkichi. Jl Chay bovedashina kankuna allimata rikurinkichi. Alli rurakshina tukunkichi runakuna kreyishunankunapa. Kankunapa tukuy yuyaynikichi sukaman mana alli kashpa mana alli rurak runakuna kankichi. 'kGAlaw, kankuna fariseo runakunata Moisespa killkadunta yachachikuk runakunata sukaman llakichiykichi. Kankunaka allipi tukushpa llullakuykankichi. Iden yurakyachidu bovedashinami kankichi. Chay boveda allimata rikurishpapish ukunpi millanapa laya wañudupa tullunkuna kiparinsapa. !j;Kankuna fariseo runakuna mana nima entiendik kashpaykichi iden mana kawakuk runakunashina kankichi. Suk susya vasupa ukunta mayllaychi washantapish chuya chuya kiparinanpa. Tata Diosta roygaychi tukuy uchaykichimanta perdonashunaykichipa. Chaypirami allita rurashpa kawsankichi. ri]Chaymanta Jesuska willarkansapa: —Alaw, kankuna Moisespa killkadunta yachachikuk runakunata fariseo runakunata sukaman llakichiykichi. Kankuna allipi tukushpa llullakuykankichi. Suk vasu suk kallana washanlla maylladushina kankichi. Kankuna alli rurak runa tukushpaykichi tukuy layakunata kikikichillapa munankichi. Tukuy layakunata munankichi suwayta. LhKankunaka mana allita entiendishpaykichi iden mana kawakuk runakunashina kaykashpaykichi suk runakunata munankichi ñanta riksichiyta. Chaymanta suk kishnisillu moskitu yakuykichipi sipikuptin shushunkichi ama millpunaykichipa. Chaykamanka mana nimatashina yuyankichi suk manllayba kamellu animalta millpunaykichipa. mgSChaymanta Jesuska willarkansapa: —Alaw, kankuna Moisespa killkadunta yachachikuk runakunata fariseo runakunata sukaman llakichiykichi. Kankuna allipi tukushpa llullakuykankichi. Mentapa kominospa anispa chunkamanta sukta suchuchinkichi Tata Diosta kunaykichipa. Chaykamanka ashwan kasunaykichipa kamachikunankunata mana kasunkichichu. Tata Dios willawanchisapa allillata rurashpa runamasinchikunata llakichishpa kawsananchikunapa. Chaymanta rimashkanchikunata rurananchikuna tiyan. Chay kamachikunankunata alli kanman ruranaykichipa. Chaymanta chunka tiyapushunaykichimantapish sukta Tata Diosta kuychi. 3f_Sielupi Tata Dioska allima tiyarinanpi tiyaridumi. Chayrayku suk runa sielupa jurashpa mana sielullapachu juraykan. Kikin Tata Diospa shutinpi tiyarinanpapish juraykan. (eIChaymanta suk runa Tata Diospa wasinpa jurashpaka mana wasinllapachu juran. Tata Dios chay wasinpi kawsaptin chay runaka kikin Tata Diospa shutinpi juraykan. udcSuk runa altarpa jurashpa mana altarllapachu juran. Tukuy chay altar sawanpi churadukunapapish juran. ~cuChayta yachachikushpaykichi mana nima entiendik runakuna kankichi. ¿Maykantí ashwan alli? ¿Altarchu? ¿chay altarpi churadu ofrendachu? Chay ofrenda altarpi churadu kashpara Tata Diospa kiparin. Chayrayku ofrendakunamanta altar ashwan alli. Ib Chaymanta kankuna llullakushpa yachachikunkichi: “Suk runa altarpa jurashpa mana ruraptinpish mana nimananchu. Chaymanta altarpi ofrendapa jurashpa tukuy rimashkanta ruranan tiyan.” -aSChashna yachachikushpaykichi mana alli yuyaykuk mana nima entiendik runakuna kankichi. ¿Maykantí ashwan alli? ¿Tata Diospa wasinchu? ¿chay wasipi kurichu? Chay kuri Tata Diospa wasinpi churadu kashpara paypa kiparin. Chayrayku Tata Diospa wasinka chay churadu kurimanta ashwan allimami. J` Alaw, kankunata llakichiykichi. Kankuna iden mana kawakukshina kaykashpaykichipish sukkunata ñanta riksichinayankichi. Llullakushpa yachachinkichi: “Suk runa Tata Diospa wasinpa jurashpaka mana ruraptinpish mana nimananchu. Chaymanta Tata Diospa wasinpi tiyak kuripa jurashpa tukuy jurashkanta ruranan tiyan.” !_;Alaw, kankuna fariseokunata Moisespa killkadunta yachachikukkunata sukaman llakichiykichi. Kankuna allipi tukushpa llullakuykankichi. Ariya yakuta allpata purinkichi suk runata yachachinaykichipa kankunashina kawsananpa. Chaymanta chay runata sukaman pantachichiptikichi payka kankunamanta ashwanta uchallikun. Chayrayku Tata Dios mana tukuyniyuk ninapi kankunamanta paykunata ashwanta kastigankasapa. n^UAlaw, kankuna fariseokunata Moisespa killkadunta yachachikuk runakunata sukaman llakichiykichi. Kankunaka allipi tukushpa llullakuykankichi. Viyuda warmikunata mana nima llakichishpaykichi wasinkunata doyñuyapunkichi. Chayta rurashpaykichipish allipi tukushpa Tata Diosta unayta orankichi. Chayrayku Tata Dios sukkunamanta ashwanta kastigashunkichi. `]9 Chaypina Jesuska willarkansapa: —Alaw, kankuna fariseokunata Moisespa killkadunta yachachikuk runakunata sukaman llakichiykichi. Kankunaka allipi tukushpa llullakuykankichi. Tata Diosta mana nima kasunayashpa kawsankichi. Chaymanta chay kasunayak runakunata sukaman michashpa pantachichinkichi ama Tata Diospa mandunpi yaykunankunapa. ^\5 Kankuna kikikichilla kreyinakushpa kawsaptikichi Tata Dios sukaman pinkachishunkichi. Chaymanta allillapi mana kreyinakushpa runamasikichita kuyashpa yanapaptikichi Tata Dios sukaman kushikushpa yanapashunkichi. }[s Chaymanta kankuna ashwan alli kamachikuk kanayashpaykichi tukuy runamasikichita sukaman yanapanaykichi tiyan. Z- Chaymanta ama nima munaychichu runamasikichi willashunaykichipa “kanmi kanki kamachiwakninikuna” nishpa. Ñukallami kamachikuknikichi kani. 3Y_ Chaymanta kay allpapi kawsak runakunata ama niman sukta Tata Diostashina “Tatayni” nishpa willaychichu. Tata Diosnikichika sukllallami. Payka sielupimi kawsan. &XEKankuna ama paykunashina munaychichu “maestruynikuna” nishpa willashunaykichita. Kankunaka wawkipurallami kankichi. Ñukallami maestruykichi kani. uWcKallikunapi purishpankuna sukaman munansapa tukuy runakuna kuyashpa “maestru” nishpa rimachinankunapa. V'Fiestakuna tiyaptin ashwan allima tiyarinakunapi munansapa tiyariyta. Tantanakunankuna wasikunapi ashwan allima bankukunapi tiyarinayansapa. UPaykunaka tukuy layata ruransapa runamasinkuna kawanankunallapa. Tata Diospa rimananta tipi llañu karapakunapi killkansapa. Chaykunata urkunkunapi brasunkunapi watashpankuna purinsapa. Chaymanta llachapankuna mañanpi sumachishpankuna mudakunsapa. TPaykunaka tukuy runakunata sukaman kamachinsapa. Chay rikchak laya yachachikunankunata willashpankuna paykunaka mana atipana laya sukaman llashak kargata aparichikshinami. Chaypina kikinkuna yachachikushkankunata mana niman suk tipisituta ruranayansapachu. }SsPaykunapa yachachikunankunata kasuychi. Tukuy willashushkaykichita ruraychi. Chayta rurashpaykichi ama paykuna ruranankunatashina ruraychichu. Paykuna sukaman allita yachachishushpaykichipish kikinkuna mana yachachishunaykichita ruransapachu. !R;—Moisespa killkadunkunata yachachikuk runakunawan fariseo runakuna tantanakunankuna wasipi tiyarinsapa chay killkadukunata yachachikunankunapa. Q Chaymanta Jesus chay fariseo runakunata yachachishkankunawasha chay tantanakudu runakunawan ñukaykunata yachachiwarkansapa: 5Pc.Chashna Jesus yachachikuptin chay fariseokuna mana nima ayniyta atiparkansapanachu. Chay tiempumantapacha niman suk runa animukurkannachu Jesusta nimata tapuyta.CO-Chay killkadu rimananpi Davidka willarkan sielumanta shamuk salvakuk runa paypa sinchi kamachikuknin kananta. Davidpa kamachikuknin kaykaptinka ¿imashnatí paypa miraknin kanman? PN,“Tata Dioska kamachiwak runata willarkan:‘Kay alli laduynipi tiyariy ñukawan kamachikunaykipañuka tukuy chiknishuk runakunata saru saru ruranaynikaman kanta kasushunankunapa.’ ” HM +Chaypina Jesuska willarkansapa: —Davidpa miraknin kaptinka ¿imapatí Tata Diospa Espiritun yanapaptin Davidka rimarkan paypa kamachikuknin kananta? Davidka kashna killkakurkan: OL*—Kankunaka ¿imatati yuyankichi sielumanta shamuk salvakuk runapa? ¿Maykan runapa mirakninti? Chashna tapuptinkuna fariseokunaka aynirkansapa: —Payka ñawpa awilunchi Davidpa mirakninmi. TK!)Chayllapi tantanakudu kaptinkuna Jesuska fariseokunata tapurkansapa: JJ (Kay ishkay kamachikunankuna tukuy Moisespa kamachikunankuna tukuy ñawpa alli yachachikukkunapa killkashkankuna orkonkunashina sinchichin. Jesus yachachikurkan ashwan alli kamachikuk kananta. I'Chaymanta chay ishkaynin kamachikunanka chay layallami: “Kikiki kuyanakukshina tukuy runamasikikunata kuyashpa kawsay.” ^H5%Chayta tapuptin Jesuska willarkansapa: —Tukuy kamachikunankunamanta kaymi ashwan alli: “Kamachikuk Tata Diosnikita tukuy shunku kuyanayki tiyan. Payta sukaman munashpa allita yuyaykushpa kawsanayki tiyan.” G&kFO$—Maestru, Tata Diospa tukuy kamachikunankunamanta ¿maykanti ashwan alli kasunaynikunapa? {Eo#Suk fariseoka ñawpa Moisespa killkashkanta yachachikuk runa karkan. Payka Jesusta pantachichinayashpa tapurkan: rD]"Chaymanta fariseo runakuna yachashpa Jesus saduseokunata upallayachishkankunata tantanakurkansapa. 9Ck!Chayta uyarishpankuna chay runakuna sukaman almirarkansapa Jesus allimata yachachikuptin. Jesus yachachikurkan Tata Diospa kamachikunankunamanta suk ashwan alli kananta. ZB- “Ñuka Abrahampa Isakpa Jakobopa Tata Diosninmi kani.” Chashna Tata Dios rimaptin yachanchisapa chay ñawpa awilunchikuna wañushkankunamanta kawsamushkankunata. Tata Dios kawsak runakunallapa Diosninmi. "~9}||{$yyynxx"wvvu!tssrrqqpwonnmLlkpjtiih`ggLfedduccBbba@`#^]\\[-Z|YXWVUU3TSS;R{RQfPOO*NMyLLK3JVII/HGGFEE9DCCwBAA<@?>j==+Chashna Jesus willaptinna chay supayka chay supayadu runata sukaman chukchuchishpa manllaybata kaparikushpa paymanta llukshirkan. { qChashna chay supay willaptin Jesuska piñayashpa willarkan: —¡Upallay! ¡Kunanlla kay runamanta llukshiy! M —¡Nasaret llaktamanta Jesus! ¿Imapatí ñukaykunaman shamushkanki? ¡Sakiwaysapa! ¿Mana tukuyniyuk ninamanchu kachawanayaykankisapa? Ñuka yachani Tata Diosmanta shamudu runa kanaykita.  Chay tantanakunankuna wasipi tiyarkan suk supayadu runa. Jesus yachachikuptin uyarishpana supay sinchita rimakushpa Jesusta willarkan: , SChay runakuna sukaman almirarkansapa allita kuskanpi sinchi kamachikukshina yachachikuptin. Mana yachachikurkanchu Moisespa killkadunta yachachikuk runakunashina. L Chaymanta Kapernaum llaktapi Jesus disipulunkunawan chayarkansapa. Chayashpankuna samana diya kaptin tantanakunankuna wasipi Jesuska yaykurkan. Chaypi yaykushpa runakunata yachachirkansapa. X  +Chaypina Jesuska chay ishkay runakunataka kayarkansapa paywan tantalla purinankunapa. Paykunapish tatanta trabajadorninkunata kanowapi sakishpankuna Jesuswan rirkansapa. Jesus supayadu runata alliyachirkan. m  UChaymanta chay kocha mañanta puriykashpankuna Jesuska Santiagota wawkin Juanwan tantallata kawarkansapa. Chay ishkay runakuna Sebedeopa wambrankuna karkansapa. Suk kanowapi chay ishkay runakuna redninkunata allichaykarkansapa. {  qChashna willaptinkuna chay ratulla chay challwakuk runakuna redninkunata sakishpankuna Jesusta katirkansapa.    Chaypina Jesuska paykunata willarkansapa: —Kankuna allita yachankichi challwakunata apiyta. Kunanmantapacha ñukata katiwaychi. Katiwaptikichi ñuka allita yachachishkaykichi runakunata yachachinaykichipa paykunapish ñukata kreyiwashpa kawsanankunapa. >  wChaymanta Galilea kocha mañanpi puriykashpa Jesuska Pedruta wawkin Andresta kawarkansapa. Paykunaka atun redninkunawan challwakuykarkansapa challwa apik runakuna kashpankuna. ? yWillarkansapa: —Chay ñawpa yachachikuk runakuna rimashkanshina ñami shamushkanina. Tata Dios sukaman munan kunanmantapacha mandunpina kawsanaykichipa. Chayrayku tukuy mana alli ruranaykichimanta wanaychi. Tata Dios tukuy willashushkaykichita tukuy shunku kreyiychi. Jesus challwa apik runakunata kayarkan.  -Chaymanta kamachikuk Herodes Juanta karselpi churarkan. Chay washa Jesuska Galilea partiman rirkan Tata Diospa alli rimananta yachachikuk.    Chay chunlla chakidu allpapi manchanapa laya animalkuna tiyarkan. Chaypina chusku chunka diyata Jesus chaypi kaptin supay ladunchashpa llullachinayarkan. Mana nima layapi supayta kasuptin angelkuna Jesusta yanaparkansapa. Jesus kallarirkan yachachikuyta. h K Bawtisakushkanwasha suk chunlla chakidu allpaman Tata Diospa Espiritun Jesusta pusharkan. " ? Chashna orana sielumanta Tatan Dios Jesusta willarkan: —Kanmi kuyanayni wambrayni kanki. Kanmi sukaman kushichiwanki. Supay Jesusta llullachinayarkan.  3 Jesus yakumanta llukshiykashpa kawarkan sieluta kicharinakuptin. Chaypina kawarkan Tata Diospa Espiritun iden suk urpaytashina payman urayamuptin.   Chay tiempu Jesuska Galilea partipi Nasaret llaktamanta llukshirkan Jordan yakuman rinanpa. Chaypi Juanka Jesusta bawtisarkan. w iÑukaka yakullawanmi bawtisashkaykichi. Paymi Tata Diospa Espiritunwan bawtisashunkichi. Jesus bawtisakurkan. u eJuanka yachachikushpa willarkansapa: —Ñukamanta ashwan alli yachachikuk runa washata shamun. Payka ñukamanta tukuy laya ashwan alli yachakmi. Chayrayku mana payshina kashpayni mana animukunichu ni ushutanta kumurayashpa paskapuyta. 3 aJuanpa llachapan kamellu millwanmanta awadu karkan. Chaymanta sinturan watana karapamanta karkan. Atun marukunata mikurkan. Sachamanta amukunapa mishkinta upyarkan. ]~ 5Chashna Juan yachachikuptin Judea partimanta Jerusalen llaktamanta aypa runakuna rirkansapa uyarik. Chaypina Juanta willarkansapa uchasapa kanankunata. Chashna willaptinkuna Jordan yakupi Juanka bawtisarkansapa. } ;Chay Isaiyas rimashkanshina suk diya Juanka chunlla pampapi kallarirkan runakunata bawtisayta. Willarkansapa tukuy uchankunata wanashpankuna Tata Diosta kasushpa kawsanankunapa. Willarkansapa bawtisakunankunapa tukuy mana alli rurashkankunamanta Tata Dios perdonanankunapa. &| GChunlla chakidu pampapi suk runa sinchita yachachikuykan:‘Señorninchipa suk ñanta allichaychi.Suk ñanta kuskachaychi chayta purinanpa.’ ” Y{ -Ñawpa alli yachachikuk Isaiyas Tata Dios Juanpa willash-kanta killkarkan:“Ñuka suk alli yachachikukta kachasha tukuy runakunata willanankunapa kachamushkayni runata allita chaskinankunapa. z Jesukristu Tata Diospa wambran kay allpaman shamurkan kastigumanta salvawananchikunapa. Kunanka chay allima rimanata yachachiykichi. 4yaChay kreyiwak runakunata tukuy yachachishkaynikunata yachachiychi paykunapish allita kasuwanankunapa. Ñuka tukuy diya kankunawan kasha kay allpa kullunan diyakaman.lxQChayrayku rillaychi tukuy allpapi kawsak runakunata yachachik paykunapish disipuluynikuna kanankunapa. Chaymanta ñukata kreyiwak runakunata bawtisaychi Tata Diospa shutinpi ñukapa shutinipi Tata Diospa Espiritunpa shutinpi. }wsChaypina Jesuska ladunchawashpankuna willawarkansapa: —Tata Dioska churawashka sielupi allpapi kamachikunaynipa. v9Chaypi chayashpaynikuna Jesusta kawarkanisapa. Payta kawashpa kuyarkanisapa. Sukkuna yuyayninikunapi rimarkanisapa: “Ichará mana paychu” nishpa. su_Chaymanta ñukaykuna chunka suk disipulunkuna Galilea partiman Jesus rimashkan urkuman rirkanisapa. 1t[Llullakuyta almitishpankuna chay soldadukunaka aypa kullkita chaskirkansapa. Chaymanta chay parlashkankunata famakurkansapa. Chayrayku kunankaman judiyu runakuna rimansapa disipulunkuna Jesuspa kuerpunta suwashkankunata. Jesus disipulunkunata willarkan tukuy mayta rinankunapa yachachikuk. s7Chashna rimaptikichi ichará Pilato rimashkaykichita yachanka. Chaypina kastigashunayaptikichi ñukaykuna willashasapa ama nimata rurashunaykichipa. r' Pagarashpa willarkansapa: —Kankuna tukuy pita willanaykichi tiyan tutapi puñuykaptikichi Jesuspa disipulunkuna kuerpunta suwashkankunata. ?qw Chaypina chay kamachikukkuna rirkansapa judiyukunapa ansianunkunawan parlanankunapa imatami rurankasapa nishpa. Parlashkankunawasha chay soldadukunata aypa kullkita pagararkansapa. Fp Chaymanta chay warmikuna Jerusalen llaktaman riykaptinkuna chay kuydak soldadukunapish chaypi chayarkansapa. Paykunaka kamachikuk saserdotekunata willarkansapa tukuy kawashkankunata. yok Chaypina Jesuska willarkansapa: —¡Ama manchakuychichu! Kunanlla rillaychi wawkinikunata willak Galilea partiman rinankunapa. Chaypimi kawawankasapa. Soldadukuna llullakushpa rimarkansapa disipulunkuna Jesuspa kuerpunta suwashkankunata. ;no Chashna riykaptinkunana Jesuska chay warmikunapi rikurishpa rimachirkansapa. Chaypina paykunaka Jesusta ladunchashpa kumurayashpankuna chakinta abrasashpa sukaman kuyarkansapa. m#Chaypina chay ishkay warmikunaka manchakushpapish sukaman kushikurkansapa. Kushikushpa kallparkansapa Jesuspa disipulunkunata willak. RlChaymanta utkakushpaykichi rillaychi kawsamushkanta disipulunkunata willak. Galilea partiman manara riptikichira payka rinka. Kankunapish rillaychi chaypi kawanaykichipa. Chayllatami willashkaykichi. ykkPayka mananami kaypinachu. Rimashkanshina ñami kawsamushkana. Mash shamuychi kawak maypicha churashkankunata. j3Chaypina chay angelka chay ishkantin warmikunata willarkansapa: —Ama manchakuychichu. Ñuka yachani chakatadu kashka Jesusta maskaykanaykichita. zimChay angelta kawashpankuna chay kuydakuk soldadukuna manchakuywan chukchukushpankuna wañudushina urmarkansapa. fhEChay angelka sukaman llipyak likidu karkan. Tukuy llachapan nieveshina yurak likidu karkan. :gmChay warmikuna chayaptinkuna allpa sukaman kuyurkan. Tata Diospa angelnin sielumanta urayamushpa chay machaypa wichkanan rumita suchuchirkan. Ashuchishpana sawanpi tiyarirkan. xf kChaymanta samana diya kayantin pakariykaptin Mariya Magdalena suknin Mariyawan rirkansapa chay machayta kawak. PeBChaypina chay kamachikuk runakuna rirkansapa machaypa punkunta selluchak ama ni pi chay wichkanan rumita suchuchinankunapa. Chaymanta chay soldadukunata sakirkansapa allita kuydanankunapa.dwAChaypina Pilatoka willarkansapa: —Aypa soldadukunata pushaychi. Chay machayta atipanaykichi layata kuydaychi. c+@Chayrayku roygaykisapa kimsa diyata soldadukunawan Jesuspa sepulturanta kuydachinaykipa ama tutapi disipulunkuna kuerpunta suwanankunapa. Chashna suwashpankuna rimanmansapa Jesuska kawsamushkanta. Chashna llullakushpa kashkan tukuy runakunata ashwanta llullachinmansapa. 8bi?Chaypina willarkansapa: —Señor, ñukaykuna yuyanisapa chay llullachikuk runa rimashkanta. Payka kawsashpara rimarkan wañushkanmanta kimsa diya ukun kashkan kawsamunanta. :am>Jesusta wañuchishkankuna kayantin judiyu runakunapa samanankuna diya karkan. Chay diyaka kamachikuk saserdotekuna fariseo runakunawan tantalla rirkansapa Pilatota kawak. `5=Chay machay ladunpi Mariya Magdalena suknin Mariyawan tiyarishpa kawarkansapa. Pilato kacharkan soldadunkunata Jesuspa sepulturanta kuydanankunapa. _<Allita wankushpa pusharkansapa atun rumipi chayrak aspidu machay ukunpi churak. Chay rumi machayta Joseka kikinpa terrenunpi rurachirkan. Jesuspa kuerpunta chay ukupi churashkankunawasha manllayba rumiwan allita wichkarkan. Chaymanta sakirkan. T^!;Chaypina Joseka Jesuspa kuerpunta suk allima mushuk sabanaswan wankurkan. ]:Joseka rirkan Pilatota mañak Jesuspa kuerpunta pampachinanpa. Chashna mañaptin Pilatoka soldadunkunata willarkansapa kunankunapa. #\?9Chaymanta amusayaykaptinna Jesus wañushkanpi Jose chayamurkan. Chay Joseka Arimatea llaktamanta aypa kullkiyuk runa karkan. Jesusta kreyik karkan. =[s8Chay kawak warmikuna aypa karkansapa. Paykunamanta suk karkan Mariya Magdalena. Suk karkan Jakobopa Josepa maman. Suk karkan Sebedeopa warmin. Suk machaypi Jesusta pamparkansapa. hZI7Jesus chakatadu kaptin Galileamanta katishpa yanapak warmikuna chikanmanta kawarkansapa. oYW6Allpa sukaman kuyuptin Jesusta kuydak soldadukunawan kapitanninkuna tukuy chay almirana layakunata kawashpankuna sukaman manchakurkansapa. Chaypina paykunaka rimarkansapa: —Deverasmi kay runaka Tata Diospa wambran kashka. X%5Chaymanta Jesus kawsamushkanwasha chay kawsamuk runakuna Jerusalen llaktapi yaykurkansapa. Chaypi yaykuptinkuna aypa runakuna kawarkansapa. |Wq4Chaymanta panteyunpi sepulturakuna kicharinakurkansapa. Tata Diosta kreyik wañudu runakuna aypa kawsamurkansapa. lVQ3Jesus wañushkan oraslla Tata Diospa wasinpi warkudu arkana llachapa llikikurkan. Anakninmanta urayninkaman llikikurkan chay alli arkadu kuartu rikurinanpa. Chaypina allpa sukaman kuyurkan. Atun urkukunapish chiktakurkansapa. _U72Chaypina Jesuska kashkan sinchita kaparikurkan. Chashna kaparikushpa wañurkan. T1Chayta kawashpa sukkuna willarkansapa: —¡Ama upyachiychu! Akuychi kawaypachi Eliyas shamunkachu salvak manachu nishpa. (SI0Chaypina suk runa kallpashpa pintupa puntanta chiktarkan utkuta churananpa. Chayta ayak likidu vinupi sumichishpa Jesuspa shiminpi churarkan shukunanpa. R/Chay rimashkanta uyarishpana chay runakunaka willanakurkansapa: —Kay runaka ñawpa yachachikuk Eliyastami kayaykan. >Qu.Chay oraslla Jesuska sinchita rimarkan: “Eli, Eli ¿lama sabaktani?” Chay rimakushkan judiyu rimanaynikunapi riman: “Tata Diosnini, Tata Diosnini ¿imapati sakiwashkanki?” {Po-Jesus kruspi chakatadu kaptin chawpi diyamantapacha las tres de la tardikaman sukaman tuta likidu tukurkan. O,Chashna asichiptinkuna chay ishkay ladunpi chakatadu suwakunapish Jesusta asichirkansapa. Jesus kruspi chakatadu wañurkan. +NO+Payka rimarkan Tata Diospa wambran kananta. Rimarkan Tata Dios tukuy layapi yanapananta. Tata Dios deverasta kuyashpanka kunanlla chay krusmanta urayachimuchun. {Mo*—Payka aypa runakunata unkuyninkunamanta supaykunamanta salvashkasapa. Kunanka kikin mana atipanchu wañuymanta salvanakuyta. Israel llaktanchikunapa sinchi kamachikuknin kashpaka kay krusmanta urayamuchun. Chaypira kreyishunchisapa. JL )Chashnalla kamachikuk saserdotekunawan Moisespa killkadunta yachachikuk runakunawan judiyukunapa ansianunkuna Jesusta asichirkansapa. Paykuna Jesusta pinkachishpankuna willanakurkansapa: PK(—Kanmi rimashkanki Tata Diospa manllayba wasinta urmachishpayki kimsa diya ukunlla kashkan ruranaykita. Kunanka kikikilla salvanakuy. Tata Diospa wambran kashpaykika chay krusmanta urayamuy. bJ='Aypa runakuna rirkansapa Jesusta kawak. Paykunaka chikallayachishpankuna willarkansapa: UI#&Jesuspa ishkantin ladunpi ishkay suwa runakunatapish chakatarkansapa. ]H3%Jesuspa uman kuskapi churarkansapa suk killkaduta tukuy runakuna yachanankunapa imapami wañuchishkasapa nishpa. Chay killkadupi rimarkan: “Kay Jesuska judiyu runakunapa ashwan sinchi kamachikukninmi.” MG$Chay washa chayllapi tiyarirkansapa Jesusta allita kuydanankunapa. #F?#Chaypina soldadukuna Jesusta kruspi chakatarkansapa. Chaymanta Jesuspa llachapanta pukllashpa patumanakurkansapa yachanankunapa pimi apanka nishpa. E"Chaypina soldadukuna Jesusta upyachinayarkansapa ayakwan chakrudu vinuta. Jesuska chayta mallishpa mana upyanayarkanchu. D}!Rishpankuna suk taksha urku Golgotapi chayarkansapa. Chay Golgota shuti judiyukuna rimanaynikunapi riman Uma Poto. :Cm Jesusta chakatak pushashpankuna suk runa Simonta tinkurkansapa. Chay Simon Sirene llaktamanta karkan. Soldadukunaka payta apishpankuna Jesuspa krusninta aparichirkansapa. 8BiSukaman asichishkankunawasha kashkan kikinpa llachapanta churachirkansapa. Chaymanta pusharkansapa suk kruspi chakatak. Suk kruspi Jesusta chakatashpankuna wañuchirkansapa. PAChaypina tukaycharkansapa. Chay varallawan umanpi waktarkansapa. 1@[Umanpi kashayuk waskamanta awadu koronata churapurkansapa. Chaymanta alli ladu makinpi suk varata churapurkansapa kamachikunan vara nishpa. Sukaman asichishpankuna ñawpakninpi kunkurikurkansapa. Kuyak tukushpankuna willarkansapa: —¡Kanmi judiyu runakunapa ashwan sinchi kamachikuknin kanki! b?=Jesuspa sawa llachapanta llatanachishpa kamachikukpa puka llachapanta churachirkansapa. .>UChaypina Pilatopa soldadunkuna Jesusta pusharkansapa paypa wasinman. Chaypi chayashpankuna aypa soldadumasinkunata tantanachirkansapa Jesusta asichinankunapa. "==Chaypina Pilatoka Barrabasta kacharishkanwasha Jesusta suk karawaskawan asutichirkan. Chaymanta kukurkan suk kruspi chakatashpa wañuchinankunapa. <#Chashna willaptinkuna tukuy chay runakuna willarkansapa: —Chay runa wañuptinka ñukaykuna tukuy wambraynikunawan uchayuk kanisapa. d;AChay runakuna sukaman piñakushpa kapariptinkuna Pilatoka mana nima layapi upallayachiyta atipashpana yakuta apachimurkan. Chaywan makinkunata mayllarkan tukuy runakuna kawanankunapa. Chaypina willarkansapa: —Ñukaka makinita mayllani yachanaykichipa kay runa wañuptin mana nima uchayuk kanaynita. Wañuptinka kankunami uchayuk kankichi. ):KPilatoka willarkansapa: —¿Ima mana allitatí rurashka? Paykunaka ashwan sukaman sinchita rimashpankuna kashkan willarkansapa: —¡Kruspi chakatachiy! 99kPilatoka tapurkansapa: —¿Imatatí rurasha kay rimanankuna Tata Diosmanta shamudu Jesusta? Chashna tapukuptinkuna tukuy runakuna aynirkansapa: —¡Kruspi chakatachiy! *8MChaypina Pilato kashkan tapurkansapa: —¿Pitati munankichi kacharinaynipa? Chaypina chay tantanakudu runakunaka willarkansapa: —¡Barrabasta kachariy! 97kChaypina chay kamachikuk saserdotekunaka chay aypa tantanakudu runakunata sinchita willarkansapa: —Pilatota willaychi Barrabasta kacharinanpa Jesusta wañuchichinanpa. L6Chaymanta kamachikunan tiyarinanpi Pilato tiyaridu kaptin warmin willachirkan: “Ama nimanachiychu chay mana nima uchayuk runata. Kayna tutapi payrayku manchanapa layata muskukushkani.” g5GPilato chayta tapurkansapa allita yachashpa Jesusta chiknishpankuna chatakushkankunata. R4Chaypina Pilatoka chay aypa tantanakudu runakunata tapurkansapa: —¿Maykan runatatí munankichi kacharinaynipa? ¿Barrabastachu kacharisha? ¿Kay Tata Diosmanta shamudu rimanankunatachu kacharisha? 3wChay tiempu karselpi karkan suk runa Barrabas. Tukuy pi yacharkansapa Barrabas sukaman mana alli rurak runa kananta. -2STukuy wata Paskua fiesta ukun Pilato amañarkan karselmanta suk runata kacharichiyta. Runakunata willaksapa akllanankunapa maykan runatami kacharinka nishpa. *1MChashna tapuptin Jesuska mana nimata aynirkanchu. Chayrayku Pilatoka sukaman almirarkan. Chiknik runakuna Pilatota willarkansapa Jesusta wañuchichinanpa. h0I Chayrayku Pilato Jesusta tapurkan: —¿Manachu uyarinki tukuy kay runakuna chatashuptinkuna? /1 Chaypina kamachikuk saserdotekunawan judiyukunapa ansianunkuna Jesusta sukaman chataykaptinkuna Jesuska mana aynikushpa upallalla uyarirkan. n.U Chaymanta Jesusta pusharkansapa gobernador Pilatopi chatakuk. Chaypi Pilatoka Jesusta tapurkan: —¿Kanchu kanki judiyu runakunapa ashwan sinchi kamachikukninkuna? Chashna tapuptin Jesuska aynirkan: —Ariya ñukami kani. -% Chay kullkiwan puyñukuna rurak runapa terrenunta rantirkansapa Tata Dios rimashkanshina.” Chay runakuna Pilatoman Jesusta pusharkansapa. <,q Chayta rurarkansapa chay ñawpa yachachikuk Jeremiyas rimashkanshina: “Israel runakuna kimsa chunka kullkillata chanicharkansapa chay alli rurak runapa pagarakunankunapa. d+AChay kullkiwan rantishkankunarayku kunankaman chay pampapa shutin kiparishka Yawar Pampa. Y*+Ashwan alli kanman kay kullkiwan suk terrenuta rantinanchikunapa chikan llaktamanta runakuna wañuptinkuna chaypi pampanankunapa. Chashna parlanakushpankuna puyñukuna rurak runapa terrenunta rantirkansapa. c)?Chaypina chay kamachikuk saserdotekuna chay wishchudu kullkita apishpankuna willanakurkansapa: —Kay kullkika wañuchinanchikuna runapa chaninmi. Chayrayku mana allichu churananchikunapa ofrenda churana kajapi. (1Chashna willaptinkuna Judaska chay kullkita Tata Diospa wasinpi wishchukurkan. Chaymanta llukshishpa waskawan sipinakushpa wañuchinakurkan. ;'o—Chay mana nima uchayuk runata wañuchinaykichipa rantikushpayni uchallikushkani. Chaypina paykunaka willarkansapa: —Chayka kanpa uchaykimi. Ñukaykunapa mana nimachu. &!Chaypina Jesusta Pilatoman wañuchichinankunapa pushaptinkuna Judaska kawarkan. Jesusta apichichishkanrayku sukaman turbakushpa rirkan rantikushkan chanin kullkita kutichikuk. Chay kamachikuk saserdotekunapi judiyukunapa ansianunkunapi chayashpa willarkansapa: %#Chaypina Jesusta watashpankuna pusharkansapa kamachikuk Pilatoman. Pilatoka karkan romano gobernador. Judas sipinakushpa wañuchinakurkan. $ /Chaymanta pakariykaptin tukuy kamachikuk saserdotekunawan tukuy judiyukunapa ansianunkuna parlashpankuna yuyarkansapa Jesusta wañuchinankunapa. r#]KChayta uyarishpana Pedruka yuyarkan Jesus willashkanta: “Manarapish gallo kantaptin kimsa kuti rimanki mana riksiwanaykita.” Chayta yuyashpana Pedruka washaman llukshishpa sukaman llakishpa mana upallayak layata wakakurkan.$"AJChashna willaptinkuna Pedruka jurashpa maldisishpa willarkansapa: —Manami chay runata riksinichu. Pedru chayta rimaykaptinlla suk gallo kantarkan. &!EIChaymanta chaypi kak runakuna Pedruta ladunchashpankuna willarkansapa: —Deverasmi kanpish chay runapa purikmasin kanki. Rimanaykimanta riksiykisapa. h IHChaypina Pedruka jurashpa kashkan willarkansapa: —Ñuka manami chay runata riksinichu. <qGChaymanta Pedruka chay wasi punkuman rirkan. Chaypina suk sirvikuk warmi payta kawashpa sukkunata willarkansapa: —Kay runaka Nasaretmanta runa Jesuswan tantalla purishka. yFChashna willaptin Pedruka tukuy chay runakuna uyariptinkuna aynirkan: —Manami yachanichu pipami willawaykanki. W'EChay wasi ukupi Jesusta asichiykaptinkuna Pedruka pampapi tiyaridu karkan. Chaypi kaptin chay wasipi sirvikuk warmi ladunchashpa willarkan: —Kanpish Galileamanta runa Jesuswan tantalla purishkanki. #DAsichishpankuna willarkansapa: —Salvakuk runa kashpaykika willawaysapa pimi lapyashuykan nishpa. Pedru rimarkan Jesusta mana riksinanta. oWCChaypina Jesusta uyanpi tukaychashpankuna kaspiwan waktarkansapa. Sukkuna uyanpi lapyarkansapa. s_B¿Imatati yuyankichi? Chashna Kayfas willaptin paykunaka aynirkansapa: —Uchanpi kashpa wañunan tiyan. ;oAChashna Jesus willaptin chay sinchi kamachikuk Kayfaska sukaman piñakushpa churakunan sawa llachapanta llikirkan. Chayta rurarkan tukuy chay runakuna yachanankunapa sukaman piñakunanta. Chaymanta chay kamachikukmasinkunata willarkansapa: —Kay runaka chashna rimashpa Tata Diostami sukaman piñachiykan. Ama ashwan chatakuk runakunata maskaypachinachu. Tukuy kankuna Tata Diosta piñachinan laya rimashkanta uyarishkankichi. ta@Chaypina Jesuska willarkan: —Ariya, ñukami kani. Kunan willaykichi: Kankunaka ñuka sielumanta shamudu runata kawawankichi tukuy laya atipak Tatayni Diospa ladunpi tiyariptini. Kawawankichi puyukuna ukunpi kashkan shamuptini.  ?Chaypina Jesuska upallalla uyarirkan. Mana nimata ayniptin chay sinchi kamachikuk saserdote kashkan willarkan: —Sielupi kawsak Tata Diospa shutinpi willayki: Mana llullakushpa willawaysapa ¿kanchu kanki shuyanaynikuna salvakuk Tata Diospa wambran? )>Chashna rimaptinkuna Kayfaska shayarishpa Jesusta tapurkan: —¿Chashna chatashuptinkuna manachu aynikunki? ¿Imatati chatashuykansapa? -S=—Kay Jesuska rimarkan: “Ñuka atipani Tata Diospa manllayba wasinta urmachiyta. Chayta urmachishkayniwasha kimsa diya ukun tukuchasha kashkan rurayta.” RChay wasi ukupi tukuy awtoridarkuna tantanakushpankuna chiknik runakunata maskarkansapa llullakushpa Jesusta chatanankunapa. Sukaman munarkansapa Jesusta wañuchichiyta. :Jesusta pushaptinkuna Pedruka washallata katishpa chay wasi pampapi yaykurkan. Tata Diospa wasinta kuydak runakunapish chay pampapi tiyaridu karkansapa. Pedruka paykunapa ladunkunapi rirkan tiyarik kawanayashpa imatami Jesusta rurankasapa nishpa. uc9Chay aypa runakuna Jesusta apishpa Kayfaspa wasinman pusharkansapa. Kayfaska ashwan sinchi kamachikuk saserdote karkan. Paypa wasinpi Moisespa killkadunta yachachikukkunawan judiyukunapa ansianunkuna tantanakudu shuyaykarkansapa. \18Ñawpa yachachikukkuna Tata Dios rimashkanta killkarkansapa kashna apiwanaykichipa. Chay killkadunpi rimashkanshina kunan kankuna apiwaykankichi wañuchichiwanaykichipa. Chashna oras ñukaykuna disipulunkuna manchakushpaynikuna Jesusta sapallanta sakishpaynikuna nitikurkanisapa. Jesusta pusharkansapa ashwan sinchi kamachikuk Kayfasman. +7Chayta willashpa Jesuska chay pushanayak runakunata willarkansapa: —¿Imapatí kaspikunata machetikunata apamushkankichi apiwanaykichipa? ¿Ariya suwa wañuchikuk runachu kani? Tukuy diya Tata Diospa wasinpi yachachikuptini ¿imapatí mana chaypi apiwashkankichi? C6Tata Dioska killkadunpi riman ñuka wañunaynita. Mana wañushpaynika mana Tata Diospa rimashkanta ruraymanchu karkan. Chayrayku Tata Diosta mana roygashachu wañuymanta amachawananpa.  5¿Manachu yachanki Tatayni Diosta roygaptinika kunanlla kanchis chunka waranka angelninkunata kachamunman amachawanankunapa? , Q4Chashna tipipuptin Jesuska willarkan: —Chay machetikitaka macheti churanaykipi kashkan churay. Machetiwan makanakuk runakuna machetillawan wañuchinakunkasapa.  73Chayta kawashpa Jesuswan tantalla purik runa machetinta apirkan. Chaywan sinchi kamachikuk saserdotepa wiwachunpa suk ladu rinrinta tipipurkan. 2Muchaptinna Jesuska willarkan: —Amigu, rurak shamushkaykita rurayna. Chaypina chay runakuna Jesusta apirkansapa pushanankunapa. t a1Chaypina Jesusta ladunchashpana willarkan: —Buenas nochis, maestru. Chashna rimachishpa mucharkan. %C0Judas manara chay runakunata Jesusman pushashpa allita yachachirkansapa: “Suk runata muchaptini yachankichi pay kananta. Paytami apishpa pushankichi.” 3/Jesus chayta willaykaptinkuna disipulun Judaska aypa runakunata pushamushpa chayarkan. Chay runakuna kaspikunata ishkantin ladupi filuyuk machetikunata apashpankuna rirkansapa Jesusta apik. Rirkansapa kamachikuk saserdotekunawan judiyukunapa ansianunkuna kachaptinkuna. .¡Atarimuychina! Akuychina. Ñami shamuykanna chay rantikuwak runaka. Chiknik runakuna Jesusta apishpa Kayfaspa wasinman pusharkansapa. 'G-Chaypina disipulunkunaman kutishpa willarkansapa: —¿Ariya puñushpallachu samaykankichi? Ñami orana suk runa ñukata uchasapa runakunapi rantikuwananpa. fE,Puñuykaptinkuna sakishpankuna Jesuska kimsaynin kuti rirkan Tatan Diosta idenllata willak. 9+Tatan Diosta roygashkanwasha Jesuska kashkan kutishpa chay kimsa disipulunkunata tarirkansapa sukaman puñuykaptinkuna. Puñuylla vensirkansapa. :m*Chashna willashpankuna Jesuska kashkan rirkan Tatan Diosta roygak. Chaypina willarkan: —A, Tatayni, sufrinaynimanta mana amachawayta munashpaykika munanaykillata ruray. .U)Mana nima puñushpa Tata Diosta roygaychi supay ama uchallichishunaykichipa. Kankunaka sukaman munankichi Tata Dioswan parlayta. Chaykamanka kunanlla shaykunkichi. xi(Chayta Tata Diosta willashkanwasha Jesuska chay kimsa disipulunkunapa ladunman kutirkan. Puñuykaptinkuna tarishpankuna Pedruta willarkan: —¿Manachu niman suk orata mana puñushpa atipankichi ñukawan pakta Tata Dioswan parlayta? 9k'Chashna willashpankuna Jesuska urasituman rirkan. Chaypi kumurayarkan allpapi urkun takakunankaman. Tatan Diosta willarkan: —A, Tatayni, munashpaykika salvaway ama sukaman sufrinaynipa. Chaymanta sufrishpaynipish munani kanpa munanaykillata rurayta. Manami munanichu ñukapa munanaynita rurayta. ~/&—Sukaman llakishpayni wañukshina mallinakuni. Kankuna mana nima puñushpa kayllapi kiparishpaykichi Tata Diosta roygaychi yanapawananpa. A}{%Chashna willawashpankuna suk chikan laduman Jesuska Pedruta Sebedeopa ishkay wambrankunata pusharkansapa. Chaypina Jesuska sukaman turbakushpa llakishpa paykunata willarkansapa: ?|w$Chaymanta Getsemani wertaman Jesuswan tantalla rirkanisapa. Chaypi chayaptinikuna Jesuska willawarkansapa: —Tatayni Dioswan parlak rinaynikaman kaypi tiyarishpa shuyawaychi. {w#Chaypina Pedruka willarkan: —Kanwan tantalla wañunayni kaptinpish manami nima layapi rimashachu kanta mana riksinaynita. Chashna Pedru willaptin tukuy ñukaykuna idenllata willarkanisapa. Getsemani wertapi Jesus Tatan Dioswan parlarkan. z1"Chashna Pedru willaptin Jesuska willarkan: —Allitami willayki. Kay tuta manarapish gallo kantaptin kimsa kuti rimanki mana riksiwanaykita. y-!Chaypina Pedruka Jesusta willarkan: —Tukuy katishukmasinikuna turbakushpa sakishuptinkunapish ñukaka manami nima layapi sakishkaykichu. rx] Chaymanta ñuka wañushkaynimanta kashkan kawsamushpayni Galilea partiman kankunamanta ñawpakta risha. wChaypina Jesuska willawarkansapa: —Tata Dios rimananpi willawanchisapa: “Ovejakuna kuydak runata wañuchiptini tukuy ovejankuna chayta chayta kallpankasapa.” Tata Dios rimashkanshina kunan tuta tukuy kankuna ñukarayku manchakushpa sakiwankichi. ]v3Chaymanta salmo kantukunata kantashkaynikunawasha rirkanisapa Olivos urkuman. Wu'Allitami willaykichi. Uvamanta vinuta mana kutin upyashanachu Tatayni Diospa mandunpi kankunawan tantalla kashpa mushuk vinuta upyanaynikaman. Jesus Pedruta willarkan kimsa kuti mana riksinanta rimananta. t9Kay vinuka yawarninimi. Yawarniniwan mushuk paktuta rurasha. Wañuptini yawarnini ichakuptin Tata Dios aypa runakunata uchankunamanta perdonankasapa. *sMChaymanta Jesuska suk vasu vinuta apishpa Tatan Diosta agradesirkan. Chay vasu vinuta kuwashpankuna willawarkansapa: —Tukuy kankuna kay vinuta upyaychi. _r7Chaymanta mikuykaptinikuna Jesus suk panta apishpa Tata Diosta agradesirkan. Chay panta pakishpa ñukaykunata kuwarkansapa. Chaskichiwashpankuna willawarkansapa: —Kay panta mikuychi. Kay panka kuerpuynimi. !q;Chaypina chay apichichinayak Judaska Jesusta tapurkan: —Maestru ¿ariya ñukachu kani? Chashna tapuptin Jesuska aynirkan: —Ariya kanmi kanki. tpaTata Diospa killkadunpi riman runakuna wañuchiwanankunata. Chayrayku ñukaka sielumanta shamudu runa kashpayni wañusha. Wañunaynipa kaptinpish chay apichichiwak runataka sukaman llakichini. Ashwan alli kanman karkan ama nasinanpa. ~ouChaypina Jesuska willawarkansapa: —Ñukawan tantalla kay kallanapi panninta ñuyuchik runami apichichiwanka. n Chashna willawaptinkuna sukaman llakishpaynikuna sukmanta sukmanta payta tapurkanisapa: —Señor ¿ariya ñukachu kani? Chaypina rirkanisapa Paskua fiesta mikunata rurak. #j?Chashna tapuptinikuna Jesuska willawarkansapa: —Rillaychi Jerusalen llaktaman. Suk runapa wasinpi chayashpa willaychi: “Maestruynikuna willachimushunki ñashi wañunan diya chayamuykanna. Chayrayku wasikimanshi disipulunkunawan shamunayan Paskua fiesta mikunata mikuk.” qi[Chay Paskua fiesta kallarinan diyapi tukuy judiyu runakuna amañak kanisapa mana levadurayuk panta mikuyta. Chay diya Jesusta ladunchashpaynikuna tapurkanisapa: —¿Maypiti munanki Paskua fiesta mikunata rinaynikunapa rurak? %hCChay kullkita chaskishkan oramantapacha Judaska sukaman Jesusta chaparkan apichichinanpa. Jesus disipulunkunawan Paskua fiesta mikunata mikurkansapa. RgPaykunata willarkansapa: —Ñuka willaptini imashnami Jesusta apinkichiman nishpa ¿mashnatati pagarawankichiman? Chashna Judas willaptinkuna paykuna willarkansapa kimsa chunka kullkita kunankunapa. f3Jesuspa chunka ishkay disipulunkunamanta suk karkan Judas Iskariote. Payka Jesusta rantikunayashpa rirkan kamachikuk saserdotekunawan parlak. eeC Allita willaykichi: Kankuna tukuy maypi yachachikushpa ñuka salvakuk kanaynita kay warmi rurashkantapish parlachikunkichi. Chashnamanta tukuy pi paytaka allita yuyankasapa. Judas Jesusta rantikurkan wañuchinankunapa. bd= Kay warmika kay mishkiklla asnak wirawanka armachiwashkana wañuptini pampawanankunapa. vce Mana nimayuk runakunata tukuy maytapish rishpa tarinkichi. Ñukataka manami tukuy tiempunachu kawawankichi. &~v}}l|r{{azAyyty,xnwjvv7uutJsrqqpyoo5nYmlkkjIihgfe cbbQad`_j^]\f[[ZYYWVuUeTSSaRR>=H<7;::9T877%69433210//A..+-y,+**\))"('&&+%%$$3#""n!!D KwHx.|o2J"' - j ]GIF  Chaymanta runakunamanta aypa supaykunata llukshichirkansapa. Rikchak laya unkuyuk runakunata alliyachirkansapa tipi wirawan tupashpankuna. Kamachikuk Herodes Juan Bawtistata wañuchichirkan. 6Ee Chashna Jesus kachaptinkunana disipulunkunaka llaktan llaktan yachachikuypi purirkansapa. Yachachikurkansapa uchankunata wanashpa Tata Diosta kasushpa kawsanankunapa. D+ Ichara chayashkaykichi llaktapi kawsak runakuna wasinkunapi mana chaskishunayankichimanchu. Paykuna mana chaskishuptikichi mana uyarishuptikichi chakikichi susyata tapsishpa chay llaktamanta llukshiychi. Chayta rurashpa willaykankichi paykunallapi uchankuna kiparinanta. C Chaymanta willarkansapa: —Maykan llaktapi chayashpaykichi suk runapa wasinpi kipariychi chikan llaktaman rinaykichi diyakaman. NB Willarkansapa ushutanllawan sawankunapi llachapallawan rinankunapa. AA{Paykunata willarkansapa ama nimata apashpa rinankunapa. Willarkansapa ama nima pikshata nima mirkapankunata nima kullkita apanankunapa. Willarkansapa suk bastonninllata apanankunapa. :@mSuknin diya chunka ishkay disipulunkunata tantanachishpa ishkaymanta ishkaymanta kacharkansapa. Atipachirkansapa tukuy laya supaykunata runakunamanta llukshichinankunapa. M?Sukaman almirarkan llaktamasinkuna mana kreyiptinkuna. Chaymanta Jesuska tukuy llaktan ladupi llaktillukunapi yachachikuypi purirkan. Jesus disipulunkunata kacharkansapa yachachikuk rinankunapa. >7Mana kreyishkankunarayku kikin llaktanpi Jesuska mana aypa almirana milagrukunata rurarkanchu. Suk runakunallata alliyachirkan llankashpankuna. l=QChaypina Jesuska willarkansapa: —Tata Diospa rimananta yachachikuk runa chikan llaktakunapi yachachikuptin sukaman allita uyarinsapa. Kikinpa llaktanpi yachachikuptin mana nima llaktamasinkuna nima ayllunkuna kreyinsapachu. g<G¿Manachu kay runaka karpinterupa wambran? Paypa mamanka Mariyami. Chaymanta wawkinkuna Jakobo, Jose, Judas, Simon. ¿Manachu paninkunapish llaktamasinchikunalla? Llaktamasinkuna kaptin Jesusta mana kreyinayarkansapachu. =;sChaypina samana diya kaptin Jesuska rirkan tantanakunankuna wasipi yachachikuk. Allita yachachikuptin tukuy runakuna sukaman almirashpankuna tapunakurkansapa: —¿Maypití kay runaka tukuy layata yachakushka? ¿Pití yachachishka chay layata yachananpa? ¿Imashnatí yachan almirana milagrukunata rurayta? : yChaymanta Jesuska chay llaktamanta llukshishpa kikinpa llaktanpi chayarkan. Disipulunkuna paywan tantalla rirkansapa. G9+Chaypina Jesuska paykunata sukaman willarkansapa ama ni pita parlachinankunapa chay shipashta wañushkanmanta kawsachimushkanta. Chaymanta willarkansapa chay shipashta karanankunapana.$8A*Chashna Jesus willaptinna chay chunka ishkay watayuk shipashka atarimushpa purirkan. Chay runakuna kawsamuduta kawashpankuna sukaman almirarkansapa. {7o)Chaypina wañuduta makinmanta apishpa willarkan: —Talita kumi. Chay rimanapi riman: “Wambrayni, atarimuy.” d6A(Chashna willaptinkuna chay wakakuk runakuna Jesusta mana kreyishpankuna asichirkansapa. Jesuska tukuy paykunata llukshichishpankuna pushashkan disipulunkunallawan shipashpa tatan mamanwan yaykurkan chay kuartupi. 55'Wasipi yaykushpa paykunata willarkansapa: —¿Imapatí sukaman turbakushpa sinchita wakakuykankichi? Kay shipashka puñuykanmi. Manami wañuduchu. |4q&Chaypina Jairopa wasinpi chayashpa uyarirkan sukaman turbakushpankuna aypa runakuna kaparishpa wakakuykaptinkuna. 3{%Jesuska mana munarkanchu katiykak runakuna paywan rinankunapa. Pedruwan Santiago paypa wakin Juanllata pusharkan. s2_$Chayta uyarishpapish Jesuska Jairota willarkan: —Ama manchakuychu. Tukuy shunku ñukata kreyiway. 61e#Jesus chay warmiwan parlaykaptinllara Jairopa wasinmanta suk runakuna chayarkansapa willak: —Wambraykika ñami wañushkana. ¿Imapanatí wasikiman Jesusta pushanki? 40a"Chashna chay warmi willaptinna Jesuska willarkan: —Wambrayni, allita ñukata kreyiwashkaykirayku alliyachishkayki. Kunanka kushikushpa wasikiman alliyaduna kutiy. 2/]!Chaypina chay warmika yachashpana sanuyadu kananta sukaman manchakuywan chukchukushpa rirkan Jesuspa ñawpakninpi kunkurikuk. Chaypina Jesusta willarkan alliyashkanta. .w Chashna willaptinkunapish Jesuska sukta sukta chaparkansapa yachanayashpa maykanmi alliyanayashpa llankashka nishpa. Z--Chashna tapukuptin disipulunkuna willarkansapa: —Aypa runakuna laduykipi sukaman nitishushpa kayta chayta tankanakushpankuna llankashuykansapa. ¿Imapatí tapuwankisapa “piti llankawashka” nishpa? ,Suk unkuduta alliyachishkananta mallishpa Jesus washanta chapashpa tapukurkan: —¿Pití llachapaynita llankashkankichi? T+!Chashna llankashkan ratulla yawarnin tipikuptin alliyaduna mallinakurkan. O*Payka yuyarkan: “Llachapanllatapish llankaptini alliyachiwanka.” )Chay unkudu warmika uyarirkan Jesus unkudukunata alliyachiykananta. Chayrayku washanmanta ladunchashpa llachapan mañanta llankarkan. w(gTukuy kullkintana tukucharkan doktorkunata katishpa. Mana ni pi alliyachiyta atipaptin ashwanta anchayarkan. 'Chay aypa nitik runakunapa chawpinkunapi suk unkudu warmi karkan. Chay warmika chunka ishkay watatana yawar unkuywan kawsarkan. |&qChashna willaptin Jesuska chay kamachikuk runata katirkan. Sukaman aypa runakunapish niti niti katirkansapa. .%UPayka Jesuspa ñawpakninpi kunkurikushpa sukaman roygarkan: —Chaylla shipashnini wañunayaykan. Aku wasiniman. Kan llankaptiki shipashninika alliyashpa kawsanka. ~$uJesus kocha mañanllapi kaptin suk runa Jairo laduncharkan. Jairoka tantanakunankuna wasipi kamachikuk runa karkan. \#1Chaymanta Jesus kanowapi kochata chimbaptin aypa runakuna tantanakurkansapa. <"qChashna Jesus willaptinna chay runaka kushikuypuru Dekapolis partipi tukuy llaktakunapi parlachikuypi purirkan. Willarkansapa Jesus sanuyachishkanta. Chayta uyarishpankuna tukuy runakuna sukaman almirarkansapa. Jesus yawar unkuyuk warmita alliyachirkan. Chaymanta Jairopa shipashninta kawsachimurkan. '!GChashna roygaptin Jesus mana pushanayashpa willarkan: —Kutiy wasikiman tukuy aylluykikunata parlachinaykipa Tata Dios llakichishushpa sanuyachishushkanta. ] 3Chaypina Jesus kanowaman riykaptin chay sanuyadu runaka roygarkan pushananpa. mSChayta uyarishpankuna Gadara partipi kawsak runakuna Jesusta roygarkansapa chayllamanta kutinanpa. zmChaypina Jesus rurashkanta kawak chay chayrak shamushka runakunata tukuy kawashkankunata parlachirkansapa. 8iChayashpana tarirkansapa Jesuspa ladunpi chay aypa supayuk kashka runata tiyariduta. Payka alli llachapakudu sanuyaduna karkan. Payta kawashpankuna sukaman manchakurkansapa. wChay kuchikuna kuydak runakuna chayta kawashpa sukaman manchakurkansapa. Kallparkansapa llaktapi chakrakunapi kawsak runakunata tukuy kawashkankunata parlachikuk. Chayta uyarishpankuna tukuy runakuna rirkansapa chay willashkankunata kawak. oW Chaypina Jesus rinankunapa almitiptin paykunaka chay runamanta llukshishpankuna rirkansapa chay yaka ishkay waranka kuchikunapi yaykuk. Chaypina chay kuchikuna kallpashpankuna urkumanta sinkushpankuna yakupi sipikurkansapa. ~u Chaypina chay runapi kawsak supaykuna Jesusta roygarkansapa: —Kachawaysapa rinaynikunapa chay kuchikunapi yaykuk. P Mana karupichu chay urku ladunllapi aypa kuchikuna mikukuykarkansapa. {o Chaypina chay supaykunaka Jesusta sukaman roygarkansapa ama chay llaktamanta ashwan karuman kachanankunapa. xi —¿Ima shutití kanki? Chaypina payka aynirkan: —Aypa supaykuna kanisapa chayrayku shutinika Legion.  Chay runa chayta willarkan yachashpa Jesus supaykunata llukshichinayananta. Chashna chay runa willaptin Jesuska tapurkan: +—¡Kanka sielupi kawsak Tata Diospa wambran kashpayki ama ñukata amichiwaychu! ¡Tata Diospa shutinpi roygayki ama padesichiwanaykipa! ykChaypina chay runa Jesusta kawashpa kallparkan tinkuk. Ñawpakninpi kunkurikushpa sinchita rimashpa willarkan: %Diyapi tutapi chay runaka urkukunapi wañudukuna pampanankuna machaykunapi kaparikushpa purik. Kikinlla rumikunawan ñutuchinakushpa purik. +OAypa kuti llaktamasinkuna makinta chakinta kadenawan watarkansapa. Chaykunata mana nimatashinalla tipik. Mana ni pi chay supayadu runata atipakchu sinchichiyta. KSupayadu kaptin mana ni pi atipaksapachu nima kadenawan watayta. Jesus kanowamanta llukshiykaptin suk supayadu runa tinkurkan. Chay runaka machaykunapi maypicha wañudukunata pampashkankunapi kawsak. p [Chaymanta chay manllayba kochata chimbashpankuna Gadara llaktapi Jesus disipulunkunawan chayarkansapa. 5)Chaypina disipulunkuna sukaman manchakushpankuna tapunakurkansapa: —¿Ima laya runatiya kayka? Rimashpalla wayrata yakuta kasillayachin.( I(Jesuska sinchi wayrata sampayachishkanwasha disipulunkunata willarkansapa: —¿Imapatí sukaman manchakunkichi? ¿Ariya manarachu allita kreyiwankichi? ) K'Chaypina Jesus atarimushpa wayrata yakuta sinchita willarkan: —¡Sampayay! ¡Amana wayraynachu! Chayta willaptin wayra sampayarkan. Yaku kasillayarkan.  &Chay yaku wayrawan kuyuykaptinpish Jesuska kanowa popa partipi sawananta churashpa puñuykarkan. Chaypina disipulunkunaka rirkansapa rikchachik. Sukaman manchakushpankuna willarkansapa: —Maestru ¿imapatí mana yanapawankisapa? ¡Ñami sipikunchisapana! %Chashna chimbaykaptinkuna kallarirkan sukaman wayrayta. Chay wayrawan yakuka sukaman olasyashpa yakallapa kanowataka untachirkan. < q$Chashna willaptinkuna disipulunkunaka tukuy chay runakunata sakishpankuna chay tiyarishkan kanowallapi Jesusta pusharkansapa. Suk runakuna chikan kanowakunapi katirkansapa. wg#Chay diyalla amusayaykaptin Jesuska disipulunkunata willarkansapa: —Akuychi chimbaypachi kay kochata. /"Mana ejempluwanka mana yachachikukchu. Disipulunkunallata tukuy yachachikunanta allita entiendichirkansapa. Jesus sinchi wayrata sampayachirkan. %!Jesus rikchak laya ejemplukunawan parlachikushpa chay runakunata yachachirkansapa. Paykuna entiendinankuna layallata yachachirkansapa. .U Suk runa chakranpi tarpuptin chay murilluka allita wiñan. Kishnisillu kashpapish chay murillu tukuy kiwakunamanta ashwan atunta wiñan. Iden suk atun kaspishina sukaman ramachakun. Chay ramankunapi pishkillukuna wasinkunata ruransapa. Jesus ejemplukunata parlachikushpa yachachikurkan. .UKankuna Tata Diospa mandunpi kawsashpaykichi takshasillu mostasa murillukunashina kankichi. Chay mostasa murillukuna rikchak laya murukunamanta ashwan kishnisillu. .UChaymanta Jesuska chay runakunata kashkan yachachirkansapa: —Suk ejempluta parlachiykichi yachanaykichipa imashnami Tata Diospa mandunpi kawsankichi nishpa. }sAllita pukuptinkuna pallana tiempu chayamuptin chay runaka pallan. Jesus yachachikurkan mostasa murupa ejemplunta. Chay murukuna allpapi kashpa kikinllamanta wiñan. Kallarin shurayamushpa wiñayta. Atunyashpa masetayan. Chaymanta murukuna pukunsapa.  Chay runaka mana yachanchu imashnami wiñan nishpa. Puñuykaptin rikchadu kaptinpish diyapi tutapi chay murukunaka wiñaykan. CJesuska yachachikuyllapi katishpa willarkansapa: —Kay ejempluta parlachiykichi yachanaykichipa imashnami Tata Diospa mandunpi kawsankichi nishpa. Suk runa murukunata tarpuk rin. ~ Kankuna allita Tata Diospa rimananta chaskiptikichi payka yanapashunkichi ashwan allita entiendinaykichipa. Mana allita Tata Diospa rimananta chaskiptikichi payka chay tipi yachashkaykichita kichushunkichi. Jesus yachachikurkan wiñak murupa ejemplunta. *}MChaymanta Jesus willarkansapa: —Kay yachachishkaynikunata allita kasushpa kawsaychi. Kankuna allita mana allita runamasikichita rurashkaykichishinalla Tata Dios kankunatapish rurashunkichi. Kankuna runamasikichita ima tiyapushuknikichita kuptikichi Tata Dios ashwanta kushunkichi. I| Kay yachachishkaynita uyarishpaykichika allita rinrillikuychi. {%Chashnashina Tata Dios tukuy runakuna upallalla rimashkankunata pakallalla rurashkankunata yachan. Chayta tukuy runakunata riksichinkasapa. fzEJesuska ejemplukunawan yachachikuyllapi katirkan: —Suk alkusata apichishpa mana ni pi suk kajonwan wichkashpa nima kawitu sikinpi churashpachu pakanchiman. Apichidu alkusata altupi churanchi tukuyta lusichinanpa. y'Chaymanta suk runakuna Tata Diospa rimananta uyarishpa tukuy shunku kreyikunsapa. Paykunaka Tata Diosta kuyashpa kawsansapa. Chay laya runakunaka iden chay alli allpapi wayuchakuk murukunashinami. Sukkunaka kimsa chunka murukunata wayuchakukshinami. Sukkunaka sokta chunka murukunata wayuchakukshinami. Sukkunaka pachak murukunata wayuchakukshinami. Jesus alkusapa ejemplunta yachachikurkan. hxIPaykunaka Tata Diospa rimananta allita yachashpapish ashwanta kullkiyayta munansapa. Sukaman munashpankuna tukuy layayuk kayta manana munansapanachu Tata Diospa rimananta uyariyta. Chayrayku mana nimata wayuchakunsapachu. wChaymanta suk runakuna Tata Diospa rimananta uyarishpa kunanlla chaskinsapa. Chay laya runakunaka iden kashasapa allpashinami. vRumisapa allpapi urmadu murukuna mana allita sapichakuyta atipansapachu rumi sawanpi kashpankuna. Chay laya runakuna nanayta llakita mallishpankuna mana unaypichu Tata Diospa rimananta sakinsapa. Runamasinkuna chiknishpa asichiptinkuna manana kreyikunsapanachu. uChaymanta suk runakuna Tata Diospa rimananta kushikushpa uyarinsapa. Chay laya runakunaka iden rumisapa allpashinami. GtSuk runakuna sinchi shunkuyuk kashpa iden ñanpi chakidu sarudu allpashinami. Chay laya runakuna Tata Diospa rimananta uyariptinkuna supay shamushpa chay uyarishkankuna rimanata kunkachin. psYMash uyariwaychi. Tata Diospa rimananta yachachikuk runaka iden chay murukunata tarpukuk runashinami. r Jesuska willarkansapa: —Mana kay ejempluta entiendishpaykichika ¿imashnatí entiendinkichi chikan ejemplukunata? q- Ejemplukunallata yachachishpa paykunata yachachinsapa kawashpapish mana kawakuk runakunashina kiparinankunapa. Uyarishpapish mana entiendinsapachu. Mana uchankunata wananayaptinkuna Tata Dioska manami perdonankasapachu. Jesus tarpukuk runapa ejemplunta entiendichikurkan. p Chaypina Jesus aynirkansapa: —Kankunallata Tata Dios yachachishunkichi paypa mandunpi yaykunaykichipa. Manara yachachishushkaykichita kunan sukaman allitana yachachishuykankichi. Chay mana kreyiwak runakunata Tata Dios ejemplukunallawan yachachinsapa. Io  Chaymanta aypa runakuna Jesusta sakiptinkuna ladunpi kak runakuna chay chunka ishkay disipulunkunawan tapurkansapa: —Chay ejempluta yachachiwashpaykisapa ¿imatatí yachachiwankisapa? enC Chay ejempluta parlachikushkanwasha Jesuska willarkansapa: —Kankuna kay yachachishkaynita uyarishpaykichika allita rinrillikuychi. Jesus disipulunkunata willarkan imaraykumi ejemplukunawan yachachikurkan nishpa. fmEChaymanta suk murukuna allima allpapi urmarkansapa. Chaypina wiñashpankuna sukaman aypata wayuchakurkansapa. Suk murukuna kimsa chunkata mirarkansapa. Sukkuna sokta chunkata mirarkansapa. Sukkuna pachakta mirarkansapa. NlChaymanta suk murukuna kashasapa allpapi urmarkansapa. Chaypina kashakuna alli murukunamanta ashwanta wiñashpa chay wiñaykak murukunata makarkansapa. Chayrayku mana nimata wayuchakurkansapachu. kwChay allpa rumisapa kaptin chay murukuna mana atiparkansapachu sapichakuyta. Chayrayku rupay nanaptin chakirkansapa. j Suk murukuna rumisapa allpapi urmarkansapa. Chay murukuna allpa sawallapi kashpa utka shurayarkansapa allpa mana rakta kaptin. i Chaypina murukunata shikwashpa tarpuptin sukkuna ñanpi urmarkansapa. Pishkillukuna chay ñanpi urmadu murukunata mikurkansapa. QhWillarkansapa: —Mash uyariwaychi. Suk runa rirkan murukunata tarpuk. NgPaykunata rikchak laya ejemplukunata parlachishpa yachachirkansapa. Vf 'Chaymanta suknin diya Jesuska kashkan rirkan kocha mañanpi yachachikuk. Aypa runakuna chaypi tantanakuptinkuna Jesuska suk kanowapi yaykurkan tiyarik. Tukuy chay runakuna kocha mañanmanta uyarirkansapa. |eq#Kankuna Tata Diospa munananta rurashpa kawsashpaykichi ñukapa wawkinikuna, paninikuna, mamaynikuna kankichi.ydk"Chaymanta ladunpi tiyarik runakunata kawashpa willarkansapa: —Kaykunami mamayni. Kaykunami wawkinikuna. `c9!Chaypina Jesuska willarkansapa: —¿Pití mamaynika? ¿Pikunatí wawkinikunaka? ybk Chaypina ladunpi tiyarik runakuna Jesusta willarkansapa: —Mamayki wawkikikunawan washapi maskamushuykansapa. 2a]Jesus chay runakunata yachachiykaptin paypa mamanwan wawkinkuna chay wasiman rirkansapa. Paykunaka Jesuswan parlanayashpankuna wasi washallamanta kayachirkansapa. `-Jesus chayta willarkansapa chay runakuna llullakushpa rimaptinkuna supayadu kananta. Jesuspa maman wawkinkunawan rirkansapa paywan parlak. :_mChaymanta Tata Dios mana kutin perdonankachu paypa Espiritunta washanchashpa sakra mana alli kananta rimaptinkuna. Chay laya runakunata Tata Dios mana kutin perdonankasapachu. +^OMash allita uyariwaychi. Tata Dioska runakunata tukuy uchankunamanta perdonankasapa. Tata Diosta piñachishpa mana alli rimashkankunatapish perdonankasapa. Q]Mash uyariwaychi. Mana ni pi suk sinchi runapa wasinmanta nimata apayta atipanmanchu manara payta allita watashpara. Chay sinchi runata watashpara tukuy laya tiyapunankunata atipanman kichuyta. z\mChashnami supaykunapish kikinkunapura karkunakushpankuna wakllichinakunsapa. Kikinkunalla kulluchinakunmansapa. m[SChaymanta suk wasillapi kawsak runakuna chikninakushpa makanakushpankuna chayta chayta anchunsapa. iZKSuk llaktapi kawsak runakuna chikninakushpa makanakushpankuna kikinkunapura kulluchinakunsapa. /YWChashna yuyak runakunata kayashpankuna Jesuska suk ejempluta rimashpa yachachirkansapa: —Mash uyariwaychi. Satanas mana atipanchu kikinlla llukshichinakuyta. XwJerusalen llaktamanta Moisespa killkadunta yachachikuk runakunapish Jesusman riykarkansapa. Paykunaka Jesusta yuyashpa rimarkansapa: —Supaykunapa kamachikuknin Belsebu kay runata yanapaptin atipan runakunamanta supaykunata llukshichiyta. W Chayta yachashpankuna Jesuspa ayllunkuna rirkansapa pushamuk. Pushanayarkansapa runakuna rimaptinkuna Jesus dementuyashkanta. 1V[Chaymanta Jesuska suk wasipi yaykuptin kashkan aypa runakuna katirkansapa. Sukaman tantanakuptinkuna mana nima Jesus nima disipulunkuna atiparkansapachu mikuyta. /UWChaymanta karkan Judas Iskariote. Payka suk tiempu washa Jesusta rantikurkan wañuchinankunapa. Runakuna Jesusta mana kreyishpankuna rimarkansapa supay yanapananta. 1T[Suk aklladukuna karkansapa Andres, Felipi, Bartolome, Mateo, Tomas, Alfeopa wambran Santiago, Tadeo, Simon. Chay Simonka romano gobiernuta mana kasunayak runa karkan. /SWChaymanta Sebedeopa ishkay wambrankuna Jakobowan Juan karkansapa. Paykunata Jesus shutiyachirkansapa Boanerges. Chay shutika riman “Troynoshina Sinchi Rimakuk.” yRkChay chunka ishkay aklladukunapa shutinkuna kaykunami: Sukka karkan Simon. Paytaka Jesus shutiyachirkan Pedru. iQKChaypina willarkansapa Tata Dios yanapaptinkuna runakunamanta supaykunata llukshichinankunapa. P{Paykunamanta chunka ishkayta akllarkan paywan tantalla purinankunapa. Paykunata akllarkansapa rinankunapa yachachikuk. lOQ Chaymanta Jesus suk urkuman rishpa suk runakunata willarkansapa paywan tantalla rinankunapa. +NO Chashna willaptinkuna Jesuska sinchita willarkansapa ama ni pita willanankunapa Tata Diospa wambran kananta. Jesus chunka ishkay disipulunkunata akllarkan. M1 Supayadu runakuna Jesusta kawashpankuna ñawpakninpi kunkurikushpankuna sinchita rimashpa willaksapa: —Kanmi kanki Tata Diospa chaylla wambran. L{ Aypa runakunata alliyachishkanrayku rikchak laya unkuyuk runakuna alliyanayashpa Jesusta nitirkansapa llankanankunapa. K Aypa runakuna katiptinkuna Jesuska disipulunkunata willarkansapa suk kanowata prontapunankunapa ama payta nitinankunapa. tJaChaypina Jesus almirana milagrukunata rurashkankunata yachashpankuna aypa runakuna rirkansapa kawak. Judea partimanta, Jerusalen llaktamanta, Idumea partimanta, Jordan yaku chimbamanta, Tiro llaktamanta, Sidon llaktamanta rirkansapa. I{Chaymanta Jesuska disipulunkunawan rirkan kocha mañanman. Galilea partimanta aypa runakuna Jesusta katirkansapa. HJesus chay runata alliyachishkanrayku fariseo runakuna piñakushpa chay tantanakunankuna wasimanta llukshirkansapa. Paykunaka rirkansapa Herodespa partidun runakunawan parlak Jesusta wañuchinankunapa. Kocha mañanpi Jesus aypa runakunata alliyachirkansapa. ^G5Chashna tapuptinkuna chay runakuna mana nimata aynirkansapachu. Mana nimata ayniptinkuna Jesuska sukaman piñakushpa tukuyta chaparkansapa. Sukaman llakirkan sinchi shunku kaptinkuna. Chaypina chay kaspirayadu makiyuk runata willarkan: —¡Makikita chutachiy! Chay runaka Jesusta kasushpa kaspirayadu makinta chutachiptin alliyarkan. 6FeChay runa chawpinkunapi shayariptinna Jesuska chay chatanayak runakunata willarkansapa: —Moisespa killkadunpi ¿imatatí willawanchisapa? ¿Willawanchisapachu samana diya allita mana allita rurananchikunapa? ¿Samana diya suk runata alliyachinchimanchu? ¿Suk runata kawapayanchimanchu wañunanpa? }EsChaypina Jesuska chay kaspirayadu makiyuk runata willarkan: —Rillay chay runakunapa chawpinkunapi shayarik. }DsChaypina Jesusta chiknik runakuna chapaykarkansapa chatanankunapa. Kawanayarkansapa samana diya kaptin chay runata alliyachinkachu manachu nishpa. Paykunaka awtoridarkunapi Jesusta sukaman chatanayarkansapa samana diya unkuduta alliyachiptin. C Chaymanta samana diya kaptin Jesuska kashkan yaykurkan tantanakunankuna wasipi. Chaypi tiyarkan suk kaspirayadu makiyuk runa. B Ñuka sielumanta shamudu runa willaykichi samana diya imakunami alli ruranaykichipa imakunami mana allichu ruranaykichipa.8AiChaymanta Jesuska willarkansapa: —Mash uyariwaychi. Tata Dioska samana diyata rurarkan runakuna samanankunapa. Mana runakunatachu rurarkan samana diya tiyashkanrayku. N@Abiatar kamachikuk saserdote kaptin payka yaykurkan maypicha tantanakuksapa Tata Diosta kuyanankunapa. Chaypi Davidka Tata Diosllapa churadu pankunata mikurkan. Chaymanta purikmasinkunatapish chay pankunata kararkansapa. Chay laya pankuna saserdotekunallapa karkan. Chay laya panta David mikushpapish mana uchallikurkanchu. D?Chashna willaptinkuna Jesuska aynirkansapa: —¿Manachu kankuna leyishkankichi ñawpa awilunchikuna David rurashkanta? Payka purikmasinkunawan purishpankuna sukaman yarkarkansapa. f>EChaypina fariseo runakuna Jesusta willarkansapa: —Mash kaway. ¿Imapatí samana diya kaykaptin disipuluykikuna triguta tipiykansapa? Moisespa killkadunpi willawanchisapa samana diya mana nimata pallananchikunapa. $=AChaymanta suk samana diya Jesuska disipulunkunawan suk chakra chawpinta pasarkansapa. Chayta rishpankuna disipulunkunaka tipi triguta pallarkansapa. N<Chaymanta mana ni pi mawka kapachupi llullu vinuta churanmanchu. Chaypi churaptin llullu vinu timbushpa mawka kapachuta pachyachin. Kapachu llikikuptin vinupish ichakun. Llikikudu kapachupish mana nimapa allinachu. Chayrayku llullu vinuta mushuk kapachupi churansapa. Samana diya Jesuspa disipulunkuna triguta tipirkansapa. i;KChaymanta Jesus ashwanta entiendichinayashpa willarkansapa: —Manami ni pi mawka llachapata tipi mushuk telawan remiendanmanchu. Chay llachapata takshaptin mushuk tela kintikushpa mawka llachapata ashwanta llikichin. j:MFunsia washanna novio sakiptinkunana chaypira llakishpa churadu diyakuna mana mikunkasapanachu. F9Chashna tapuptinkuna Jesuska aynirkansapa: —Funsiapi invitadu runakuna noviowan tantalla kashpankuna mana llakinsapachu. Novio paykunawan kaptin rikchak layata mikunsapa upyansapa. 8yChaymanta Juan Bawtistapa disipulunkuna fariseokunapa disipulunkunawan amañaksapa churadu diyakuna mana nimata mikuyta nimata upyayta. Suk diya mana mikuptinkuna kawashpankuna suk runakuna Jesusta tapurkansapa: —¿Imapatí disipuluykikuna mana mikunata sasinsapa? Juanpa disipulunkunawan fariseokunapa disipulunkuna amañansapa churadu diyakuna mana nimata mikuyta. 7Jesuska chayta uyarishpa willarkansapa: —Mash uyariwaychi. Unkudu runa ampikninta sukaman maskan alliyachinanpa. Sanu runa mana nima ampikninta maskanchu sanu likidu kashpa. Ñukaka shamushkanimi uchasapa runakunata kayak uchankunata sakishpa katiwanankunapa. Manami shamushkanichu alli yuyanakuk runakunata kayak. Runakuna amañaksapa mana mikushpa Tata Diosta kuyayta. 69Chaypina fariseo runakuna kawarkansapa Jesusta mana alli rurak runakunawan kullki kobrakukkunawan tantalla mikuykaptin. Chayta kawashpankuna disipulunkunata willarkansapa: —¿Imapatí yachachishuknikichi Jesuska kullki chaskikukkunawan uchasapa runakunawan tantalla mikuykan? l5QSuknin diya Levipa wasinpi Jesuska mikuykarkan. Aypa runakuna payta katishpankuna chaypi karkansapa. Levipa kobrakukmasinkunawan mana alli rurak runakuna chay mesallapi Jesuswan disipulunkunawan tantalla mikuykarkansapa. 4%Chaymanta puriykashpa Alfeopa wambran Levita kawarkan. Levika romano awtoridarkunapa kullki kobrakuk runa kashpa tiyaridu karkan maypicha kullkita kobrakuksapa. Jesuska payta kawashpa willarkan: —Ñukata katiway. Chashna willaptin Levika atarishpa Jesusta katirkan. 3 Chaymanta manllayba kocha mañanman Jesuska kashkan rirkan. Chaypi aypa runakuna ladunchaptinkuna yachachirkansapa. \21 Chashna Jesus willaptin chay unkudu runaka atarimurkan. Chay aypa runakuna kawaykaptinkuna kamillanta apishpa wasinman rirkan. Chayta kawashpa tukuy runakuna sukaman almirashpankuna Tata Diosta alabarkansapa. Willarkansapa: —¡Manami niman suk kuti kay laya almirana ruranata kawashkanchisapachu! Jesus Levita willarkan katinanpa. S1 —Kanta willayki, atarimuy. Kamillaykita apashpa wasikiman rillay. s0_ Kunanlla kay unkuduta alliyachisha yachanaykichipa sielumanta shamudu runa kanaynita. Alliyachiptini yachankichi atipanaynita tukuy runakunapa uchankunata perdonayta. Chashna rimashpa Jesuska chay mana kuyuy atipak runata willarkan: ;/o Ñuka kay unkuduta ishkay layata atipayman willayta. Munashpayni willayman: “Uchaykikunamanta perdonayki.” Chaymanta willayman: “Atarishpa kamillaykita apashpa rillay.” .9Jesuska chay ratulla yacharkan shunkunkunapi yuyashpa washanchaykanankunata. Chayrayku tapurkansapa: —¿Imapatí kankuna washanchawaykankichi? X-)—¿Imapatí kay runaka chayta riman? Kay unkuduta willashpa uchankunata perdonananpa Tata Diosta piñachiykan iden Tata Diosshina kanayashpa. Tata Diosllami atipan runakunapa uchankunata perdonayta. ,{Chaypina Moisespa killkadunkunata yachachikuk runakuna chaypi tiyaridu kashpankuna shunkunkunallapi rimarkansapa: ;+oChay yanapak runakuna allita tukuy shunku kreyirkansapa Jesus alliyachinanta. Jesus kreyinankunata yachashpa chay unkuduta willarkan: —Wambrayni, uchaykikunamanta perdonayki. *}Chay wasipi aypa runakuna tiyaptin paykunaka mana yaykuyta atiparkansapachu. Chayrayku wasi sawaman chay unkuduta kamillanpi pusharkansapa. Chaypina tejakunata Jesuspa kuskanpi surkushpankuna chay uchkuta chay unkuduta kamillanpi urayachirkansapa. l)QChashna yachachikuykaptin chusku runakuna suk mana kuyuy atipak runata kamillapi pushamurkansapa. (#Sukaman aypa runakuna niti niti tantanakuptinkuna mana ni pi punkuta yaykuyta atiparkannachu. Chaypina Jesus chay runakunata yachachirkan. ' #Chaymanta suk diyakuna washan Kapernaum llaktaman Jesuska kashkan rirkan. Suk wasipi kaptin aypa runakuna yachashpankuna rirkansapa kawak. '& I-Jesus ama ni pita parlachinanpa willaptinpish chay runaka tukuy pita parlachirkan Jesus alliyachishkanta. Chayrayku Jesuska mana atiparkanchu ni maykan llaktapi yaykuyta. Llakta washankunallapi mana ni pi kawsananpi kiparik. Tukuy maymanta aypa runakuna riksapa Jesusta kawak.V% ',—Amara ni pita parlachinkirachu ñuka alliyachishkaynita. Rillay saserdoteman pay allita kawashunanpa yachananpa alliyadunachu manachu kanki nishpa. Alliyaduta kawashuptinna Moises killkashkanpi kamachikushkanta allita kasushpa suk ofrendata apay. Chayta apaptiki tukuy runakuna yachankasapa unkuynikimanta alliyashkaykitana. >$ y+Chaypina Jesus despidishpa sinchita allita willarkan: O# *Chayta willashkan oralla chay runapa tukuy kirinkuna alliyarkan. " )Chashna willaptin Jesuska chay runata llakichirkan. Llankashpa willarkan: —Ariya, munani alliyachiynikita. Ñami sanuna kanki. ! 3(Suk diya lasaruyak runa Jesusta laduncharkan. Ñawpakninpi kumurayashpa willarkan: —Maestru, munashpaykika kay unkuyninimanta alliyachiway.  {'Chashna Jesus willashpankuna Galilea partipi tukuy llaktakunapi yachachikuypi purirkan. Tukuy llaktapi tantanakunankuna wasikunapi yachachikurkan. Chaymanta aypa runakunamanta supaykunata llukshichirkan. Jesus lasaruyak runata alliyachirkan. : o&Chaypina Jesuska willarkansapa: —Akuychi chikan llaktakunaman chaypipish kay alli kushichina rimanata yachachikunaynipa. Ñuka shamushkani aypa runakunata yachachiksapa. E %Tarishpa willarkansapa: —Tukuy runakuna maskashuykansapa. M $Chayman riptin Simonka purikmasinkunawan rirkansapa Jesusta maskak. z o#Chaymanta pakariptinna chay llaktamanta Jesuska llukshirkan suk chunlla likidu pampapi Tata Dioswan parlak.  3"Chaypina Jesuska aypa unkudukunata alliyachirkansapa. Supaykunata aypa runakunamanta llukshichipurkansapa. Chay supaykuna yacharkansapa Jesus Tata Diosmanta shamudu runa kananta. Chayrayku Jesus mana munarkanchu nimata willanankunapa. Aypa llaktakunapi Jesus yachachikurkan. R !Chay wasi punkupi chay llaktapi kawsak runakuna tukuy tantanakurkansapa. 8 k Chaymanta amusayaykaptin inti yaykuptin Jesusman aypa runakuna unkudu familyankunata pusharkansapa. Paykuna rikchak laya unkuyuk karkansapa. Sukkuna supayadu karkansapa. v gChashna willaptinkuna Jesuska unkuduta ladunchashpa makinmanta apishpa atarichirkan. Chay ratulla kalentoranka chiriyapurkan. Chaypina chay warmi atarishpa mikunankunata rurashpa kararkansapa. Jesus aypa unkudu runakunata alliyachirkan. | sChaypi Simonpa suedran kalentorawan unkudu karkan. Chay warmipa familyankuna Jesusta willarkansapa unkudu kananta.   Chaymanta tantanakunankuna wasimanta llukshishpa Jesuska Santiagowan Juanwan rirkansapa yaykuk Simonpa Andrespa wasinpi. , SChaypina chay runakuna tukuy llaktakunapi famakurkansapa Jesus sinchita willashpa supayta runamanta llukshichishkanta. Jesus Pedrupa suedranta alliyachirkan. V 'Chayta kawashpa chay runakuna sukaman manchakushpankuna willanakurkansapa: —¿Ima laya mushuk yachanatatí yachachiwaykanchisapa? Kay Jesuska sinchita kamachikushpa atipan supaykunatapish llukshichiyta. ~~-}|f{{Gz`yxeww'v}uu}ttslr{rqp@oo(nUmm7lkkkjiihhh+gffeddccbva``_^]] \i[Z~Z XXVWWVV^UvUT$S:RzQQPoONN3M}LLcKK=<<$;o:e998G77O6544B311`0k/1.B--w,+&*d))f(('Q&%%:$#t"r!n! ) Ng.88sHnF0>Y] g V ] Q X ; =]-x,m y Chaypina Jesuska paykunata willarkansapa: —Suk ullku warminta wishchushpa chikan warmiwan kasarashpa uchallikushpa kawsan. x Chayta Jesus yachachikushkanwasha wasipi yaykushpankuna disipulunkunaka Jesusta yachachikushkanta kashkan tapurkansapa. ]w3 Tata Dios chayta rimashkanrayku mana allichu niman suk runa warminta wishchunanpa. ;vo Chashna tantanakushpankuna sukllallashina kankasapa.” Chashna Tata Dios willaptin suk ullku warminwan tantalla kawsashpankuna sukllallashina kawsankasapa. Manana ishkaynachu. juM Chayrayku willarkan: “Tukuy ullku tatanta mamanta sakinka warminwan tantanakushpa kawsananpa. It  Tata Dios kay allpata rurashkanwasha warmita ullkuta rurarkan. s Chaypina Jesuska willarkansapa: —Kankuna sinchi shunku kaptikichi Moiseska almitishurkankichi warmikichita wishchunaykichipa. 1r[ Paykunaka aynirkansapa: —Moiseska willawarkanchisapa maykan runapish warminta wishchunayashpa awtoridarpi killkadu papelta chaskichishpa atipananta wishchuyta. aq; Chaypina Jesuspish tapurkansapa: —¿Imatatí Moises killkadunpi willashunkichi? Hp  Chaypina fariseo runakuna Jesusta sukaman pantachichinayarkansapa. Paykunaka ladunchashpankuna tapurkansapa: —¿Moisespa killkadunka rimanchu suk runa mana warminta munashpa wishchunanpa? \o 3 Tukuy chaykunata yachachikushkankunawasha Kapernaum llaktamanta Judea partiman Jesus rirkan. Chaymanta Jordan yaku chimbaman rirkan. Chaypi aypa runakuna tantanakuptinkuna payka amañashkanshina yachachikurkan. :nm 2Alli kachika tukuy layapa alli. Allpayuk kachi manami kashkan kachi tukunkanachu. Kankuna alli kachishina kashpaykichi kushikuypuru sukwan sukwan yanapanakushpa kawsaychi.pmY 1Chaypina yachachikuyllapi Jesuska katirkan: —Tukuy ñukata kreyiwak runakuna iden ninapishina sufrinankuna tiyan ama uchallikushpa kawsanankunapa. Tata Diosta rupachinan ofrendata kuptinchikuna alli kachichadu kanan tiyan. Il  0Chay ninapi kurukuna mana wañunchu. Chay nina mana wañunchu. k+ /Chaymanta ichara ñawikichiwan imatapish kaptin kawashpa uchallikunkichiman. Chay uchallichishuk ñawikichita surkuychi ama ishkantin ñawikichiwan mana tukuyniyuk ninaman rinaykichipa. Ashwan alli kanman suk ñawikichillawan sielupi yaykunaykichipa Tata Dioswan kawsak. ujc -Ichara chakikichi pushashunkichiman mana allita ruranaykichipa. Chay uchallichishuk chakikichita tipiychi ama ishkantin chakikichiwan mana tukuyniyuk ninaman rinaykichipa. Ashwan alli kanman suk chakikichillawan sieluman rinaykichipa. i  .uhc +Chayrayku willaykichi: Ichara makikichiwan mana allita rurankichiman. Chay uchallichishuk makikita tipiychi ama ishkantin makikichiwan mana tukuyniyuk ninaman rinaykichipa. Ashwan alli kanman suk makikichillawan sieluman rinaykichipa. g ,rf] *Chaymanta Jesuska willarkansapa: —Maykan runa ñukata kreyiwak mana alabanakuk runata uchallichiptin Tata Dioska sukaman kastiganka. Ashwan alli kanman payta atun rumi makita kunkanpi watashpa atun yakupi wishchukunankunapa. xei )Ñukata katiwashkaykichirayku ichara suk runa suk tipi chirik yakuta kushunkichiman. Allita willaykichi. Tata Dios chay upyachishuk runata suk premyunta kunka. Jesus yachachikurkan Tata Dios uchallichikuk runakunata sukaman kastigananta. Fd (Suk runa mana chikniwashpanchikunaka yanapawaykanchisapami. c) 'Chaypina Jesuska willarkansapa: —Ama michaychichu. Suk runa shutinita rimashpa suk almirana milagruta rurashpa mana washanchawankachu. nbU &Chaymanta disipulun Juan Jesusta willarkan: —Maestru, suk runata kawashkanisapa kanpa shutikita rimashpa runakunamanta supaykunata llukshichiptin. Ñukaykuna payta michashkanisapa mana ñukanchikunawan tantalla puriptin. a %—Kankuna ñukata kuyawashpa suk wambrata chaskishpaykichi ñukatami chaskiwaykankichi. Ñukata chaskiwashpaykichi mana ñukallatachu chaskiwaykankichi. Kachamuwak Tatayni Diostapish chaskiykankichi. Suk runa mana chikniwashpanchikuna yanapawaykanchisapami. ` $Chashna willashpankuna Jesuska suk taksha wambrilluta kayashpa chawpinkunapi shayachirkan. Chaymanta payta markashpa willarkansapa: __7 #Chaypina Jesuska tiyarishpa tukuy chunka ishkay disipulunkunata ladunman kayarkansapa. Paykunata willarkansapa: —Kankuna ashwan alli kamachikuk kanayashpaykichi mana kreyinakushpa sukkunata sirvinaykichi tiyan. *^M "Paykunaka pinkakushpankuna mana nimata aynirkansapachu. Ñanpika sukaman ayninakushkasapa tukuy paykunamanta maykanmi ashwan alli kamachikuk kanka nishpa. V]% !Chaymanta Jesuska disipulunkunawan Kapernaum llaktapi chayarkansapa. Chaypina wasipi kashpankuna Jesuska disipulunkunata tapurkansapa: —Ñanpi shamuykaptinchikuna ¿imatatí ayninakuykashkankichi? :\m Chaypina disipulunkuna chay yachachikunanta mana nima entiendishpankunapish manchakurkansapa tapuyta. Jesus yachachikurkan maykanmi ashwan sinchi kamachikuk kanka nishpa. ^[5 Chashna riykashpankuna disipulunkunata yachachirkansapa: —Chikniwak runakuna ñuka sielumanta shamudu runata awtoridarkunapi kukuwankasapa. Paykuna wañuchiwankasapa. Chaymanta kimsa diyapi kashkan kawsamusha. Z Chay llaktamanta rishpankuna Galilea partipi puriykarkansapa. Jesuska mana munarkanchu ni pi yachananpa chaypi kananta. AY{ Chaypina Jesuska willarkansapa: —Chay laya supayta atipanchisapa llukshichiyta mana nimata mikushpa tukuy shunku Tata Diosta roygashpa. Jesus kashkan willarkansapa wañunanta. &XE Chaymanta suk wasiman Jesus yaykuptin disipulunkuna sapallanta tapurkansapa: —¿Imapatí ñukaykuna chay supayta mana atipashkanisapa llukshichiyta? SW Chaypina Jesuska makinmanta apishpa chay wambrata sanutana atarichirkan. YV+ Chashna Jesus willaptin chay supayka sukaman kaparishpa kashkan chay wambrata chukchuchirkan. Paymanta llukshishpa iden wañudutashina sakirkan. Chayta kawashpa chay runakuna rimarkansapa wañushkanta. U# Chaypina Jesuska kawarkan ashwan aypa runakuna shamuykanankunata. Chayta kawashpa supayta sinchita willarkan: —Kan kay wambrata unkuchishkanki mana rimakunanpa nima uyarikunanpa. Kunanka willayki: ¡Kay wambramanta llukshiy! ¡Amana kutin paypika yaykuynachu! T! Chayta willaptin chay wambrapa tatanka sinchita willarkan: —Kreyini yanapawanaykita. Yanapaway tukuy shunku ashwanta kreyinaynipa. S3 Jesuska chay runata willarkan: —¿Manarachu kreyiwanki atipanaynita alliyachiyta? Ñukata tukuy shunku kreyiwaptiki rikchak layata rurasha. R Chay supayka wambraynita wañuchinayashpa yakupi ninapi urmachin. Chayrayku roygayki llakichiwaysapa. Atipashpaykika yanapawaysapa. Q' Chaypina Jesuska wambrapa tatanta tapurkan: —¿Mashna tiemputanatí chashna kawsan? Payka aynirkan: —Takshillunmantapacha unkudu kawsan. 6Pe Chashna pushamuptinkuna supayka Jesusta kawashpa chay wambrata kashkan unkuchishpa allpapi urmachirkan. Chaypi chay wambrapa shimin pusukyarkan. Sukaman kuchpakurkan. NO Chaypina Jesuska willarkansapa: —Sakra mana kreyikuk runakuna kankichi. ¿Aykapikamantí kankunawan kanayni tiyan? ¿Aykapikamantí amichiwankichi? Kayman pushamuychi chay unkudu wambrata. N Maypipish kaptin supay apishpa waktakun. Shiminmanta sukaman pusuk llukshin. Kirunta mukushpa soynachin. Chaymanta kaspirayadu tukun. Disipuluykikunata roygashkanina supayta llukshichinankunapa. Chashna roygaptini mana atipashkasapachu llukshichiyta. M% Chaypina suk runa Jesusta aynirkan: —Maestru, kanman pushamushkani wambraynita. Payka supayadu kashpa mana nima rimakuyta atipanchu. ML Chaypina Jesuska tapurkansapa: —¿Imaraykutí ayninakuykankichi? XK) Jesusta kawashpankuna tukuy runakuna almirashpankuna kallparkansapa rimachik. Jy Chaymanta Jesuska chay kimsa disipulunkunawan urkumanta kutimushpankuna chayarkansapa maypicha suk disipulunkuna karkansapa. Paykuna aypa tantanakudu runakunapa chawpinkunapi Moisespa killkadunta yachachikuk runakunawan ayninakuykarkansapa. ~Iu Mash uyariwaychi. Eliyaska ñami shamushkana. Runakuna mana riksishpankuna chiknishpa padesichirkansapa wañuchinankunakaman. Tata Diospa killkadunpi rimarkan chashna padesichishpankuna wañuchinankunapa. Jesus supayadu wambrata alliyachirkan. H! Chashna tapuptinkuna Jesuska willarkansapa: —Deverasmi Moiseska rimarkan Eliyas shamunanta runakunata willak sielumanta shamuk runata shuyanankunapa. Tata Diospa killkadunpi riman runakuna ñuka sielumanta shamudu runata mana munawashpa padesichiwanankunata. *GM Chaypina Jesusta tapurkansapa: —¿Imapatí Moisespa killkadunta yachachikuk runakuna rimansapa manara Tata Diosmanta shamuk runa shamuptin Eliyas shamunanta? 2F] Chayta willashkankunarayku paykunaka mana ni pita parlachirkansaparachu. Mana entiendishpankuna tapunakurkansapa imapati Jesuska rimashka wañushkanmanta kawsamunanta. fEE Chaymanta chay urkumanta urayaykashpankuna Jesuska willarkansapa amara ni pita parlachinankunapa chay urkupi kawashkankunata. Willarkansapa sielumanta shamudu runa wañushkanmanta kawsamuptinra parlachikunankunapa. tDa Chayta uyarishkankunawasha disipulunkuna tukuy mayta chapashpankuna Jesusta sapallanta kawarkansapa. Chay kimsa disipulunkunaka sukaman manchakurkansapa. Chayrayku Pedruka chayta rimarkan mana yuyashpa imatami riman nishpa. CA Paykunata kawashpa Pedruka Jesusta willarkan: —Maestru, allipaka kanwan tantalla shamushkanisapa. Munaptiki kimsa ranchituta rurashasapa, sukta kanpa, sukta Moisespa, sukta Eliyaspa. w@g Chaypina chay kimsa disipulunkunaka chapashpankuna kawarkansapa Eliyasta Moisesta Jesuswan parlaykaptinkuna. ?y Llachapan yurak likidu tukushpa sukaman llipyarkan. Mana ni pi nima sukaman takshashpa chay laya yurakta ruranmanchu. >>u Chaymanta sokta diya yachachikushkanwasha Jesuska rirkan suk atun urkuman Pedruta Jakobota Juanta pushashpankuna. Chaypi paykunalla kawaptinkuna Jesuska chikan laya tukurkan. Y= - Chaymanta Jesuska willarkansapa: —Mash allita uyariwaychi. Suk kankuna manara wañushpaykichira kawankichi Tata Diospa mandunpi ñuka sinchita kamachikuptini. Jesus chikan laya tukushpa sukaman llipyarkan. p<Y&Suk runakuna mana alli rurak mana kreyiwak runakunapa ñawpakninkunapi ñukata pinkakuwansapa. Rimanaynitapish mana munansapachu. Chashna pinkakuwaptinkuna kay allpaman kashkan shamuptini ñukapish chay pinkakuwak runakunata willashasapa mana ñukapa kanankunata. Chay diyaka Tatayni Diospa llipyayninpi yanapawak angelkunawan tantalla kashkan shamusha.O;%Tukuy tiyapukninkuna mana nimapi yanapankachu ninamanta kishpinanpa. v:e$Suk runa rikchak laya tiyapuptin mana sielupi yaykushpaka yankamanta kay allpapi tukuy layayuk kashka. k9O#Kankuna wañuymanta kishpinayashpa sakiwashpaykichika mana tukuyniyuk ninamanta mana kishpinkichichu. Chaymanta kreyiwashkaykichirayku runakuna wañuchishuptikichipish sieluman rinkichi Tata Dioswan mana tukuyniyukta kawsak. 68e"Chaymanta Jesuska tukuy disipulunkunata chaypi tiyak runakunatapish kayashpankuna willarkansapa: —Kankuna disipuluynikuna kanayashpaykichika amana kikikichipa munanaykichita rurashpanachu kawsaychi. Chiknishuk runakuna ñukarayku wañuchishunayaptikichipish ñukallata kreyiwashpa katiwaychi. q7[!Chashna willaptin Jesuska disipulunkunata chapashpa Pedruta piñayashpa willarkan: —Ñukamanta anchuy, Satanas. Runakunapa munananllata yuyashpa willawaykanki ama wañunaynipa. Manami Tata Diospa munanantachu willawaykanki. 6! Tukuy chayta kuskata yachachirkansapa. Chaypina Pedruka suk chikanman Jesusta pushashpa willarkan: —Señor, ama chaytaka yuyaychu. 5%Chaymanta Jesus allita entiendichishpankuna willarkansapa sielumanta shamudu runa kashpa sukaman padesinanta. Willarkansapa ansianukunawan saserdotekunapa kamachikukninkunawan Moisespa killkadunta yachachikuk runakuna sukaman chiknishpankuna padesichinankunata. Willarkansapa paykuna chiknishpankuna wañuchinankunatapish. Chaymanta willarkansapa wañuchiptinkuna kimsa diyapi kawsamunanta. ,4QChaypina Jesuska willarkansapa amara ni pita willanankunapa Tata Diosmanta shamudu salvakuk runa kananta. Jesus rimarkan chiknik runakuna wañuchinankunata. 73gChaypina Jesuska tapurkansapa: —Kankunaka ¿pi kanaynitatí yuyankichi? Chashna tapuptinkuna Pedruka aynirkan: —Kanka Tata Diosmanta shamudu salvakuk runami kanki. Y2+Chaypina paykunaka aynirkansapa: —Sukkuna rimansapa Juan Bawtista kanaykita. Sukkuna rimansapa ñawpa yachachikuk Eliyas kanaykita. Sukkuna rimansapa Tata Diospa rimananta yachachikuk runa kanaykita. J1 Chaymanta Sesarea Filipo partipi llaktakunaman Jesuska disipulunkunawan rirkansapa. Ñanta riykashpankuna Jesuska tapurkansapa: —Runakuna parlashpankuna ¿pi kanaynitatí rimaykansapa? #0?Chaypina Jesuska willarkan: —Kuskalla wasikiman rillay. Amana llaktaman kutiynachu. Pedru rimarkan Jesus Tata Diosmanta shamudu salvakuk runa kananta. v/eJesuska kashkan ñawinta llankapuptin chay runaka alliyashpana tukuy layata sukaman allitana kawarkan. |.qChay mana kawakuk runaka suk tipisituta kawakushpana willarkan: —Kawani runakunata kaspikuna puriktashina. G-Jesuska chay mana kawakuk runata makinmanta apishpa pusharkan llakta washaman. Chaypina tukayninwan ñawinkunata ñuyuchishpa umanpi makinta churashpa tapurkan: —¿Atipankichu kawakuyta? 7,gChaymanta Betsaida llaktapi Jesuska disipulunkunawan chayarkansapa. Chaypina Jesusman suk mana kawakuk runata pushamurkansapa. Roygarkansapa llankashpa alliyachinanpa. +!Chaypina Jesuska willarkansapa: —¿Manarachu allitara entiendiwankichi? Betsaida llaktapi Jesus mana kawakuk runata alliyachirkan. *Chaypina Jesuska kashkan tapurkansapa: —Chaymanta chusku waranka runakunata kanchis panta mirachishpa karaptini ¿mashna sestu untatatí puchudu pankunata tantachirkankichi? Chashna tapuptinkuna disipulunkunaka aynirkansapa: —Kanchis sestuta. 1)[Pichka pankunawan pichka waranka runakunata karaptini ¿mashna sestutatí mikuna puchuduta tantachirkankichi? Chaypina paykuna aynirkansapa: —Chunka ishkay sestuta. #(?Ñawiyuk kashpaykichi ¿manachu rurashkaynita kawashkankichi? Rinriyuk kashpaykichi ¿manachu yachachikushkaynita uyarishkankichi? ¿Manachu yuyankichi? ,'QChay rimashkankunata yachashpa Jesuska willarkansapa: —¿Imapatí rimankichi mana nima pan tiyashunaykichita? Mana pannikichi illashkanraykuchu chayta willashkaykichi. ¿Ariya manarachu entiendinkichira? ¿Manarachu allitara riksiwankichi? ¿Imapatí sukaman sinchi shunku kankichi? &-Chashna Jesus willaptinkuna mana entiendishpankuna willanakurkansapa: —Pankunata mana apamushkanchikunaraykumi chaytaka willawanchisapa. %7Chashna riykashpankuna Jesuska willarkansapa: —Mash allita uyariwaychi. Ama munaychichu fariseokunapa nima Herodespa levadurawan ruradu pankunata. $Manara chay kanowapi chimbashpankuna disipulunkuna kunkarkansapa mirkapankunata apayta. Kanowapika suk pansillulla tiyapurkansapa. ;#o Chaymanta Jesuska paykunata sakirkansapa. Shamushkan kanowapi yaykushpa chay kochata chimbarkan. Jesus yachachikurkan ama fariseokunapa yachachikunankunata uyarinankunapa. B"} Chaypina Jesuska llakishpa sinchita samaykushpa willarkansapa: —¿Imapatí roygawankichi suk almirana milagruta ruranaynipa? Kankuna roygawaptikichipish mana nimata rurashachu. l!Q Chaymanta fariseo runakuna Jesusta laduncharkansapa. Paykunaka Jesusta llullachinayashpa kallarirkansapa sukaman tapuyta. Roygarkansapa suk almirana milagruta rurananpa yachanankunapa Tata Diosmanta shamudu runa kananta.  ' Rishkankunawasha Jesuska disipulunkunawan suk kanowapi Dalmanuta partiman rirkan. Fariseokuna Jesusta roygarkansapa suk milagruta rurananpa.  Chay mikuk ullkukuna yaka chusku waranka karkansapa. Chaymanta mikushkankunawasha Jesuska willarkansapa wasinkunaman kutinankunapa.  Tukuy chay runakuna mikurkansapa saksanankunakaman. Chaymanta mikushkankuna puchushkata kanchis sestu untata tantachirkansapa. 7gChaymanta paykunapa tiyapurkansapa challwillunkuna. Jesus chaytapish apishpa Tata Diosta agradesirkan. Chaypina disipulunkunata willarkansapa chaytapish karanankunapa.  Chaypina Jesuska tukuy chay runakunata willarkansapa allpapi tiyarinankunapa. Tiyariptinkuna chay kanchis pankunata apishpa Tata Diosta agradesirkan. Chaymanta chay pankunata paki paki rurashpa disipulunkunata kurkansapa runakunata charichinankunapa. }Chaypina Jesuska tapurkansapa: —¿Mashna pannikichití tiyan? Paykunaka aynirkansapa: —Kanchislla tiyawansapa. 7gChayta willaptinkuna disipulunkunaka Jesusta willarkansapa: —Kaypika manami niman suk runa kawsanchu. ¿Imashnatí kay chunllapi kay aypa runakunata karanchimansapa? MSukkuna sukaman karu llaktakunamanta shamushkasapa. Chayrayku mana willanayanisapachu wasinkunaman kutinankunapa mana nimata karashpayni. Ichará mana mikushpa rishpankuna ñanpi shaykunmansapa.  —Sukaman kay runakunata llakichinisapa. Ñami kimsa diyatana ñukawan kashpankuna tukuy mikunankunata tukuchashkasapa. J Chaymanta suknin diya kashkan aypa runakuna tantanakurkansapa Jesus yachachikuptin uyarinankunapa. Paykunapa mana nima mikunankuna tiyaptin Jesuska disipulunkunata kayashpankuna willarkansapa: I %Paykuna sukaman almirashpankuna rimarkansapa: —Jesuska tukuy layata allita ruran. Payka upa runakunatapish alliyachin uyarinankunapa. Mana rimakukkunatapish alliyachin rimakunankunapa.H $Chaymanta Jesuska tukuy runakunata sukaman willarkansapa ama ni pita parlachinankunapa chay runata alliyachishkanta. Sukaman willaptinkunapish paykunaka ashwanllata parlachikurkansapa. jM#Chayta Jesus willaptinlla atiparkan uyarikuyta. Kallunpish alliyaptin allitana rimakurkan. 5"Chayta rurashpa Jesuska sieluta chapashpa samayninta surkurkan. Chaymanta chay runata willarkan: —¡Efata! Chay rimana riman: “Kicharinakuy.” {!Chaypina Jesuska chay runata suk laduman pushashpa rinrinkunapi dedunkunata satirkan. Tukayninwan kallunta tupapurkan.  Chaypina runakuna payman pushamurkansapa suk mana uyarik mana rimakuy atipak runata. Jesusta roygarkansapa llankashpa alliyachinanpa. }Tiro partimanta Jesus llukshishpa Sidon partita Dekapolis partipi llaktakunata pasashpa Galilea kochapi chayarkan. 2]Chaymanta chay warmi wasinpi chayashpa shipashninta tarirkan kawitunpi siriduta supay llukshidutana. Jesus mana uyarikuk mana rimakuy atipak runata alliyachirkan. }Chaypina Jesuska willarkan: —Tukuy shunku kreyiwashkaykirayku shipashnikimanta supayta ñami llukshichishkanina. Y +Chashna Jesus willaptin chay warmika willarkan: —Ariya Señor, wambrakuna mesapi churaduta mikuptinkuna mesamanta puchudukuna urmaptin allkukunapish mikunsapa. Ñuka allkushina kaptinipish yanapaway. U #Chaypina Jesuska willarkan: —Manarapish ni pita chikan llaktakunamanta alliyachishpaynira judiyumasinikunatara yanapanayni tiyan. Mana allichu wambrakunata pankunata kichushpa allkukunata karanaynipa. ) KPayka Sirofenisia partimanta kashpa mana judiyu kastachu karkan. Jesuspa ñawpakninpi kunkurikushpa sukaman roygarkan shipashninmanta supayta llukshichinanpa. - SChay wasipi chayaptinlla suk warmi kunanlla yacharkan Jesus chaypi kananta. Paypa shipashnin supayadu karkan. Chay warmika Jesuspa ñawpakninpi rirkan kunkurikuk. ) KChaymanta Tiro partiman Jesuska rirkan. Jesus suk wasipi yaykurkan ama ni pi yachananpa chaypi kananta. Chashna munashpapish mana pakakuyta atiparkanchu. <qSuk runa tukuy chay mana allikunata shunkunpi yuyashpa chaykunata ruran. Tukuy chaykunata rurashpa uchallikun. Mana judiya warmi Jesusta roygarkan shipashninta alliyachipunanpa. fEChikanpa tiyapunankunata kichunayan, sakra likidu tukun, llullachikun, mana allikunata rurashpa kawsan, sukpa tiyapunanta kawashpa munashpa llakin, tukuy pita yuyaypi purin, kikinlla kreyinakun, mana alli yuyayuk tukun. `9Manara uchallikushpa shunkunpi yuyan imatami ruranka nishpa. Chaykunata yuyashpara manara kasarashpara warmiwan uchallikun. Chaymanta kasaradu kashpapish chikan warmiwan uchallikun, suwakun, runamasinta wañuchin. kOChaymanta willarkansapa: —Suk runa mana allita yuyashpa mana allita rimashpa esika uchallikun. dAMikunanchi wiksanchillaman rin. Chaymanta llukshin. Mana yuyayninchipi yaykunchu. Chayta rimashpa Jesuska yachachikurkan tukuy laya mikuna alli kananta. Chayrayku imatapish mikuptinchikuna manami uchallikunchisapachu. Jesuska willarkansapa: —¿Ariya kankunapish manarachu entiendinkichira? Mana uchallikunchichu nima laya mikunata mikushpa. 9Chaymanta Jesuska chay runakunata sakishpa wasipi yaykurkan. Chaypina disipulunkunaka roygarkansapa chay yachachikushkanta entiendichinankunapa. 9mAllita uyariwashpaykichi allita rinrillikuychi.  Imatapish kaptin mikushpaykichi mana uchallikunkichichu. Mana alli yuyanaykichita rurashpaykichi chaypi esika uchallikunkichi. !Chashna willashpa Jesuska tukuy chay runakunata ladunman kayashpankuna willarkansapa: —Mash allita uyariwaychi entiendinaykichipa. ~+ Chashna yachachikushpaykichi Tata Dios kamachikushkankunata mana nimatashina kawaykankichi. Tata Diosta mana kasunayashpaykichi ñawpa awiluykichipa amañashkankunallata ruraykankichi. Chaymanta chayta yachachikushpaykichi chashnalla aypa layakunallata yachachikunkichi. p}Y Chashna yachachikushpaykichi chay runakunata willaykankichi ama tatanta mamanta yanapanankunapa. 6|e Chashna Moises killkaptinpish kankunaka chikan layata yachachiykankichi. Runakunata yachachinkichi: “Tataykichita mamaykichita mana yanapanayashpaykichi paykunata willankichi: ‘Kankunata yanapanayni kullkita Tata Diostanami kushkani. Chayrayku manana tiyawannachu kankunata yanapanaynipa.’ ” -{S Moiseska killkarkan: “Tataykita mamaykita allita kuyashpa kawsay.” Chaymanta killkarkan: “Suk runa tatanta mamanta maldisiptin wañuchichinaykichi tiyan.” z5 Chaymanta Jesuska willarkansapa: —Kankunaka Tata Diospa kamachikunankunata mana nimatashina kawankichi amañashkaykichillata ruranaykichipa. ry]Kankuna Tata Diospa munananta mana rurashpaykichi ñawpa awiluykichipa amañashkankunallata rurankichi. x{Runakunapa yachachikunankunallata yachachikunsapa.Kuyawakshina tantanakushpankunapish mana kushichiwansapachu.” wwgChaypina Jesuska willarkansapa: —Kankunaka allipi tukushpa llulla likidu kankichi. Kankunapa ñawpa yachachikuk Isaiyas killkarkan:“Kay runakuna mishki shimi tukushpa kuyawansapa.Mana tukuy shunkuchu kuyawansapa. vTukuy chayta amañashkankunarayku fariseokunawan Moisespa killkadunta yachachikuk runakuna Jesusta tapurkansapa: —¿Imapatí disipuluykikuna mana ñawpa awilunchikunapa amañashkankunata ruransapa? ¿Imapatí paykunaka makinkunata mana mayllashpankuna mikunsapa? *uMMerkadumanta kutishpankuna manara makinkunata mayllashpara mana mikuksapachu. Chashnalla mayllaksapa puyñunkunata, kallanankunata, patinkunata, katanankunata. ~tuChay fariseokunawan tukuy judiyu runakuna Tata Diospi chuya chuya rikurinankunapa amañaksapa sukaman allita makinkunata mayllayta. Manara makinkunata mayllashpa mana mikuksapachu. Ñawpa awilunkunapa tiempunmantapacha chayta amañaksapa. +sOPaykunaka kawarkansapa Jesuspa disipulunkunata manara amañashkankunashina makinkunata mayllashpankunara mikuykaptinkuna. Chayrayku paykunata washancharkansapa. r Chaymanta fariseo runakunawan Moisespa killkadunta yachachikukkuna Jerusalen llaktamanta rishpankuna Jesusta laduncharkansapa. Yq+8Tukuy atun taksha llaktapipish chakrakunapipish Jesus chayaptin unkudukunata ñankunapi churaksapa. Sukaman Jesusta roygaksapa llachapanllatapish llankanankunapa. Chashna llankashpankuna alliyarkansapa.2p]7Kayta chayta kallpashpankuna famakurkansapa Jesus llaktankunapi kananta. Chaypina Jesusman tukuy laya unkudu runakunata kamillakunapi pusharkansapa alliyachinankunapa. Qo6Jesus kanowamanta llukshiykaptin chaypi kawsak runakuna riksirkansapa. ,nQ5Chay sinchi wayrata kasillayachiptinna Jesuswan tantalla chay kochata chimbashpa Genesaret partipi chayarkansapa. Chay kocha mañanpi kanowata watarkansapa. dmA4Paykuna Jesus pankunata mirachishkanta kawashpapish manara entiendirkansaparachu sinchi yachak kananta. Chayrayku mana atiparkansapachu payta kreyiyta. Genesaret partipi Jesus aypa unkudu runakunata alliyachirkansapa. zlm3Jesus kanowapi yaykuptinna chay sinchi wayraka kasillayarkan. Chayta kawashpankuna sukaman almirarkansapa. %kC2Tukuy paykuna Jesusta kawashpankuna sukaman manchakurkansapa. Manchakuywan kapariptinkuna Jesuska willarkansapa: —¡Ama manchakuychichu! ¡Ñukami kani! jy1Jesus yaku sawanta puriptin disipulunkuna kawashpankuna yuyarkansapa supay kananta. Chayrayku sukaman kaparirkansapa. niU0Chaymanta pakariykaptinna Jesuska yaku sawanta purishpa paykunaman rirkan ladunta pasaykakshinalla. Hh /Tutayaptinna disipulunkuna kanowapi chawpi kochata riykarkansapa. Jesuska chay urkupi kashpa disipulunkunata kawarkan mana atipanankunata chimbayta sinchi wayra chikanman pushanayaptinkuna. zgm.Chay runakunata despidishkankunawasha Jesuska sapallan suk urkuman rirkan chaypi Tatan Dioswan parlananpa. Kf-Chaymanta Jesuska disipulunkunata willarkansapa kanowapi kochata chimbanankunapa. Willarkansapa Betsaida llaktaman ñawpanankunapa pay runakunata willanankaman wasinkunaman kutinankunapa. We',Chay mikuk ullkukuna pichka waranka karkansapa. Jesus yaku sawanta purirkan. odW+Chaymanta mikushkankunawasha puchushkan panta challwata tantachirkansapa chunka ishkay sestu untata. 8ck*Tukuy runakuna mikurkansapa saksanankunakaman. pbY)Chaymanta Jesuska chay pichka panta chay ishkay challwata apishpa sieluta chapashpa Tata Diosta agradesirkan. Chaymanta chay challwakunata chay pankunata paki paki rurashpa disipulunkunata kurkansapa runakunata charichinankunapa. a(Tukuy chay aypa runakuna manada manada tiyarirkansapa. Sukkunaka pichka chunkamanta sukkunaka pachakmanta tiyarirkansapa. c`?'Chaypina Jesuska tukuy chay runakunata willarkansapa uksha sawanpi tiyarinankunapa. 4_a&Chaypina Jesuska willarkansapa: —¿Mashna pannikichití tiyan? Rillaychi kawak. Tapushkankunawasha willarkansapa: —Pichka pan ishkay challwillukuna tiyawansapa. O^%Chaypina Jesuska willarkansapa: —Kankuna karaychi. Chashna Jesus willaptinkuna tapurkansapa: —¿Munankichu ishkay pachak kullkiwan panta rantinaynikunapa tukuy paykunata karananchikunapa? ]{$Chayrayku tukuy kay runakunata willay chayllapi tiyak llaktillukunaman chakrakunaman rinankunapa mikunankunata rantik. \#Chaymanta amusayaptin disipulunkuna Jesusta ladunchashpankuna willarkansapa: —Ñami amusayaykanna. Manami ni pi kaypika kawsanchu. U[#"Jesuska kanowamanta llukshishpa paykunata kawashpa sukaman llakichirkansapa. Paykuna iden mana doyñuyuk ovejakunashina karkansapa mana ni pi kuydaptin. Chaypina Jesuska rikchak layata yachachirkansapa. Z}!Chayman riykaptinkuna aypa runakuna kawarkansapa. Paykunaka Jesusta disipulunkunata riksishpankuna yacharkansapa maytami riykansapa nishpa. Tukuy chay llaktakunamanta kallparkansapa Jesusta tinkuk. Paykunaka ñawpakta chay chunllapi chayarkansapa. YY+ Chaypina Jesuska disipulunkunawan suk kanowapi rirkansapa suk chunllapi samak. mXSChaypina Jesuska willarkansapa: —Akuychi ñukanchikunalla suk chunllapi samak. Jesus chayta willarkansapa sukaman aypa runakuna sukpish sukpish shamuptinkuna riptinkuna. Chayrayku disipulunkuna mana atiparkansapachu mikuyta. WChaymanta chunka ishkay disipulunkuna Jesusman kutishpankuna parlachirkansapa runakunata yachachishkankunata alliyachishkankunata. 5VcChaypina Juanpa katikninkuna wañuchishkanta yachashpankuna rirkansapa kuerpunta apak pampanankunapa. Jesus mikunata mirachirkan pichka waranka runakunata karananpa. >UuChay soldaduka Herodes willashkanta rurarkan. Karselman rishpa Juanpa umanta tipishpa suk kallanapi churashpa aparkan. Herodeska chay shipashta chaskichiptin payka mamanta kurkan. ZT-Chayrayku Herodeska suk soldadunta willarkan Juanpa umanta tipishpa apamunanpa. S7Chayta mañaptin Herodeska sukaman llakirkan. Llakishpapish mana llullachiyta atiparkanchu invitadunkuna ñawpakninpi jurashpa willashkanrayku. &REChashna maman yachachiptin chay shipashka utkakushpa Herodesman rishpa willarkan: —Kunanlla munani Juan Bawtistapa umanta suk kallanapi kuwanaykipa. 'QGChashna Herodes willaptin chay shipashka llukshishpa mamanta tapurkan: —¿Imatatí mañasha? Chaypina mamanka willarkan: —Juan Bawtistapa umanta mañay. PSukaman jurashpa kuti kuti willarkan mañashkanta kunanpa. Chay kamachikunan llaktata patumata mañaptinpish willarkan kunanpa. O7Chay fiestapi warmin Herodiyaspa shipashnin tushurkan tukuy invitadukunapa ñawpakninkunapi. Tushushkanta kawashpa Herodeswan tukuy invitadunkuna sukaman kushikurkansapa. Chayrayku Herodeska chay shipashtaka willarkan: —Imatapish kaptin mañaway. Mañawashkaykita kushkayki. TN!Chaymanta suk diya Herodiyaska munashkan layata rurarkan. Herodeska fiestakurkan watan paktashkanrayku. Fiestaman invitarkan soldadukunapa kapitanninkunata Galileapi ashwan sinchi awtoridarkunata. cM?Herodeska Juanta mancharkan Tata Diosta kuyak alli rurak runa kananta yachashpa. Juan yachachikushkanta uyarishpa Herodeska mana yacharkanchu imatami ruranka nishpa. Mana allita entiendishpapish munarkanlla uyariyta. L/Chashna willashkanrayku chay warmi Herodiyaska Juanta sukaman chiknishpa wañuchinayarkan. Mana wañuchiyta atiparkanchu Herodes michaptin. }KsChayrayku Juanka Herodesta willarkan: —Mana allitachu ruraykanki wawkikipa warminwan uchallikushpa kawsashpayki. J-Herodes chayta rimarkan Juanta wañuchichishkanta yuyashpa. Ñawpaka Juanta kadenakunawan watachishpa karselpi wichkachirkan. Chayta rurarkan warmin Herodiyas munaptin. Herodiyaska ñawpaka wawkin Felipipa warmin karkan. Herodeska chay kuñadantaka warminpa apirkan. %ICChayta uyarishpa Herodeska rimarkan: —Kay runaka Juanmi. Ñuka payta wañuchichishkani umanta tipichipushpa. Kunanka wañushkanmanta kawsamushkana. "H=Suk runakuna rimarkansapa: —Kay runaka ñawpa alli yachachikuk Eliyasmi. Sukkuna rimarkansapa: —Kay runaka ñawpa yachachikuk runakunashinami. )GKChay tiempu aypa runakuna sukaman famakurkansapa Jesus aypa almirana milagrukunata rurashkanta. Chay kamachikuk Herodes chayta uyarishpa rimarkan: —Ichará chay Jesuska wañuchichishkayni Juan. Paychá wañushkanmanta kawsamushka. Chayrayku atipan almirana milagrukunata rurayta. r~}||7{t{yyCx#wvvuHtssWrkqPp@om~l~kkjihhgfee]djcXbaa`_^^]H\\E[[FZYYXWW1VWU[T.SRQlPPdOO?MMTLLKJXJGIHGlFwDhCCBB-Al@@?>=h=!;;9 837O65[4T322210/.-,, +*)('&%$P#C"!0 ;u,Sa<Zt B S`Y{4 cChay tiempu Paskua fiestapa ishkay diyallana illarkan. Tukuy wata Paskua fiesta ukunpi judiyu runakuna amañaksapa mana levadurayuk pankunata mikuyta. Chaypina saserdotekunapa kamachikukninkunawan Moisespa killkadunta yachachikukkuna yuyaykurkansapa llullachishpa Jesusta apishpa wañuchinankunapa. {o %Kankunata willanaynita tukuy kreyiwak runakunatapish willaykani: Tukuy tiempu alli prontanakudu shuyawaychi.^5 $Tukuy kayta willaykichi shamushpayni ama tarimunaynipa mana allita ruraykaptikichi.  #Ñuka iden chay wasiyuk runa kashpayni kankunata sakiykichi. Chayrayku uyari uyari shuyawaychi. Mana yachankichichu imay diyami kutimusha nishpa. Ichara tutayaykaptin shamusha. Ichara chawpi tutata ichara gallo kantanan oras ichara diyapina kutimusha. ta "Suk runapa ejemplunta uyariychi. Chay runaka karu llaktaman rinanpa wiwachunkunata kayashpa willan wasinta allita kuydapunankunapa. Sukta sukta willan imatami rurankasapa nishpa. Chaymanta sukta willan punkuta allita kuydananpa. y !Kankuna mana yachankichichu imay orami shamusha nishpa. Chayrayku allita yuyaykushpa prontanakushpa shuyawaychi. Z- Tata Diosllami yachan imay diyami imay orami kutimusha nishpa. Mana ni suk runa nima sielupi kawsak angelkuna yachansapachu. Ñuka Tata Diospa wambran kashpaynipish mana yachanichu aykapimi kutimusha nishpa.   Tukuy kay allpa sielukunapish kullunankuna tiyan. Kulluptinkunapish rimashkayni manami tukunkachu. Tukuy rimashkaynita rurasha. v e Allita willaykichi: Manarapish kunan kawsak runakuna wañushpankunara tukuy kay willashkaynita kawankasapa. e C Chashnashina tukuy kay willashkaynita kawashpaykichi yachankichi ñuka utka kutimunaynita.   Suk igo kaspita kawashpa yachakuychi. Igo ramankuna velachakushpa aypata pankayaptin yachankichi veranu tiempu kananta.   Chaymanta angelninikunata kachashasapa allpapi sielupi kuchun mañankunamanta tukuy aklladuynikunata tantanachinankunapa. J   Chaypina tukuy pi ñukata sielumanta shamudu runata kawawankasapa puyukuna ukunpi shamuptini. Sukaman llipyashpa shamuptini kawawashpankuna yachankasapa tukuy layata rurayta atipak kanaynita. P Luserukuna sielumanta urmamunkasapa. Sielupi llipyakkuna kuyunkasapa.  Jesuska yachachikuyllapi katirkan: —Chay sinchi sufrina tiempu tukuptinna inti tutayanka. Killa manana lusichikunkanachu. 3_ Chay runakuna manara shamuptinkunara ñami willashkaykichina ama paykunata kreyinaykichipa. Chayrayku kuydanakushpa kawsaychi. Jesus yachachikurkan imashnami kutimunka. =s Aypa runakuna llullachikushpa rimankasapa Tata Diosmanta shamudu salvakuk runakuna kanankunata. Sukkuna llullachikushpa rimankasapa Tata Dios kachamushkanta yachachikunankunapa. Paykunaka rikchak laya almirana milagrukunata rurankasapa. Chayta rurashpankuna Tata Dios akllashkankunatapish llullachinkasapa. mS Chaymanta Jesuska yachachikuyllapi katirkan: —Chay tiempu ichara suk runakuna willashunkichiman: “Mash kawaychi. Kaypinami chaypinami Tata Diosmanta shamudu salvakuk runa.” Chashna willashuptinkuna ama kreyiychichu. + Tata Dioska tukuy akllashkan runakunata kuyashkanrayku chay llakina tiemputa tukuchanka. Mana utka tukuchaptinka tukuy runakuna wañunmansapa. dA Chay tiempu sinchi llakina tiyaptin tukuy runakuna sukaman padesinkasapa. Tata Dios kay allpata rurashkanmantapacha manara chay laya llakina tiempu tiyashkanrachu. Nima chay tiempu washan chay laya llakina tiyankachu. ^5 Kankunaka Tata Diosta roygaychi ama tamya tiempu nima samana diya nitikunaykichipa.  Chay sinchi llakina tiempu okupada warmikuna ñuñuchikuk warmikuna sukaman padesinkasapa. Chayrayku paykunata sukaman llakichini.  Chashna oras chakraykichipi trabajaykashpaykichika chayllamanta nitikuychi. Ama wasikichiman kutiychichu nima llachapaykichita surkuk. ~ Wasikichi altuyninpi kashpaykichika chayllamanta nitikuychi. Ama wasikichipi yaykuychichu nima tiyapushuknikichita surkuk. e}C Chaymanta Jesuska willarkansapa: —Tata Diospa wasinpi suk runa sukaman millanapa layata ruranka. Chayta ruraptin kawashpaykichi Judeapi kawsashpaykichi urkukunaman nitikuychi. Kayta leyishpa allita entiendiychi. ;|o Tukuy pi kankunatapish chiknishunkichi ñukata kreyiwashkaykichirayku. Kankuna wañunaykichi diyakaman allita kreyiwashpa kawsaptikichi Tata Dioska kastigumanta salvashunkichi. m{S Chaymanta chay tiempu chay runakuna wawkinkunata chiknishpa awtoridarkunapi chatankasapa wañuchinankunapa. Suk runakuna wambrankunata chiknishpankuna chatankasapa. Sukkuna tatanta mamanta chiknishpankuna wañuchinkasapa. #z? Chay runakuna awtoridarkunaman chatashuk pushashuptikichi ama manchakushpa yuyaychichu imatami willankichi nishpa. Chashna oras Tata Dios yanapashunkichi kuskata rimanaykichipa. Manami kikikichimantachu rimankichi. Tata Diospa Espiritun yanapashunkichi allita rimanaykichipa. kyO Manara kay allpa kulluptin tukuy llaktakunapi yachachikunaykichi tiyan ñuka salvakuk kanaynita. _x7 Kikikichi kuydanakuychi. Chay tiempu chiknishuk runakuna awtoridarkunapi chatashunkichi. Tantanakunankuna wasikunapi makashunkichi. Ñukata kreyiwashpa kawsashkaykichirayku awtoridarkunapi llaktakunapa ashwan sinchi kamachikukkunapi chatashuk pushashunkichi. Chaypina chay awtoridarkunata atipankichi willayta ñuka salvakuk kanaynita. "w= Suk partipi kawsak runakuna chikan llaktapi kawsakkunawan sukaman chikninakushpa makanakushpa wañuchinakunkasapa. Aypa llaktakunapi allpa sinchita kuyunka. Chaymanta kaypi chaypi sinchi yarkay tiyanka. Chashna runakuna chaykunawan sukaman sufrishpankuna ashwantara sufrinkasapa. Fv Runakuna chikninakushpankuna kaypi chaypi makanakushpa wañuchinakunkasapa. Chayta yachashpaykichi ama manchakuychichu. Wañuchinakushpa kawsaptinkunapish manara tukunan tiempurachu. Nu Manara kutimuptinira aypa runakuna shamunkasapa ñukapi tukushpa willashuknikichi: “Ñukami Tata Diosmanta shamudu salvakuk runa kani.” Chashna rimashpankuna aypa runakunata llullachinkasapa. at; Chaypina Jesuska aynirkansapa: —Kuydanakuychi ama ni pi llullachishunaykichipa. s  —¿Aykapití Tata Diospa wasinta urmachinkasapa? ¿Imakunata kawashpatí yachaymansapa chay rimashkaykita ruranankunata? Ur# Chaymanta Olivos urkuman rishpankuna Jesuska chaypi tiyarirkan. Chay urkuka Tata Diospa wasinmanta kuskanpi karkan. Chaypina Pedruwan Jakobowan Juanwan Andres chikanman rishpa Jesusta tapurkansapa: Eq Chashna kawachiptin Jesuska aynirkan: —¿Allitachu kawaykanki kay allima ruradu manllayba wasita? Suk tiempukaman chiknik runakuna tukuy kay rumimanta ruradu wasita urmachinkasapa. Mana niman suk rumi sawapura kiparinkanachu. Jesus yachachikurkan manara kay allpa kulluptinra imakunatami kawankasapa nishpa. p / Jesuska Tata Diospa wasinmanta llukshiykaptin suk disipulun willarkan: —Maestru, mash kaway kay allima rumikunawan ruradu Tata Diospa wasinta. Ro ,Chay aypa kullkiyuk runakunaka puchushkan kullkinta Tata Diosta kunsapa. Chay mana nimayuk warmika tukuy tiyapushkanta Tata Diosta kuyashpa kushka. Chayrayku payka Tata Diosta ashwanta kushichin.Sn +Chayta kawashpa Jesuska disipulunkunata kayashpa willarkansapa: —Ñuka allita willaykichi. Kay viyuda warmika mana nimayuk kaykashpa chay aypa kullkiyuk runakunamanta ashwan alli ofrendata kukushka. xmi *Chaypina mana nimayuk viyuda warmi chayarkan. Payka ishkay kullkisillunkunata mana yaka chaniyukta churarkan. ql[ )Chaymanta suk diya Tata Diospa wasinpi ofrendata churanankuna kajon ladunpi Jesus tiyaridu karkan. Chaypi kawarkan aypa runakuna ofrendankunata churaykaptinkuna. Aypa tukuy layayuk runakunapish aypa kullkita churaykarkansapa. ikK (Paykunaka alli rurakshina yuyanakushpankunapish viyuda warmikunapa wasinkunata kichunsapa. Chay mana allita ruraykashpa sukaman sunita Tata Dioswan parlansapa runakuna rimanankunapa alli rurak kanankunata. Llullachikuk kaptinkuna Tata Dioska paykunata ashwan sinchita kastiganankuna tiyan. Mana nimayuk warmi chaylla tiyapushkanta Tata Diosta kurkan. "j= 'Chaymanta tantanakunankuna wasikunapi ashwan alli bankukunapi tiyarinsapa. Suk fiestaman rishpankuna ashwan alli bankukunapi tiyarishpankuna mikunsapa. i  &Jesus yachachikuykashpa willarkansapa: —Ama munaychichu Moisespa killkadunta yachachikuk runakunata uyariyta. Paykunaka suni llachapankunata churakushpankuna plasakunapi purinsapa. Sukaman munansapa tukuy runakuna manchashpankuna rimachinankunapa. Zh- %Chay killkadu rimananpi Davidka rimarkan Tata Diosmanta shamuk salvakuk runa paypa sinchi kamachikuknin kananta. Kikin Davidpa kamachikuknin kaptinka ¿imashnatí paypa miraknin kanman? Chashna Jesus yachachikuptin aypa runakuna sukaman kushikushpa uyarirkansapa. Jesus Moisespa killkadunta yachachikuk runakunata piñayarkansapa. gy $Tata Diospa Espiritun yanapaptin David rimarkan:“Tata Dioska kamachiwak runata willarkan:‘Alli laduynipi ñukawan tantalla tiyariy kamachikunaykipa tukuy chiknishuk runakunata saru saru ruranaynikaman kanta kasushunankunapa.’ ” Vf% #Chaymanta Jesuska Tata Diospa wasinpi yachachikuykashpa tapurkansapa: —¿Imapatí Tata Diospa rimananta yachachikuk runakuna rimansapa Tata Diosmanta shamuk salvakuk runa Davidpa miraknin kananta? e% "Chay yachachikuk runa allita kuskanpi aynishkanta uyarishpa Jesuska willarkan: —Tipillami illashunki Tata Diospa mandunpi yaykunaykipa. Chashna Jesus willaptin manana ni pi animukurkannachu nimata tapuyta. Jesus yachachikurkan ashwan sinchi kamachikuk kananta. Sd !Tata Diosta kuyashpa animalkunata wañuchishpa altarpi rupachishpa payta kushichinchisapa. Chaymanta ashwan allita Tata Diosta kushichinchisapa tukuy shunku payta kuyashpa sukaman munashpa tukuy layata allita rurashpa allita yuyaykushpa. Tata Diosta ashwanta kushichinchisapa kikinchi kuyanakukshina runamasinchikunata kuyashpa. Ec Chashna willaptin chay yachachikuk runaka willarkan: —Maestru, allitami rimashkanki. Mana llullakushpa rimanki sukllalla Tata Dios tiyananta. Manami paymanta chikan dios tiyanchu. >bu Chaymanta chay ishkaynin kamachikunan riman: “Kikiki kuyanakukshina tukuy runamasikita kuyashpa kawsay.” Kay ishkay kamachikunankuna tukuy kamachikunankunamanta ashwan allima. a! Tukuy shunku kamachikuk Tata Diosnikita kuyay. Tukuy layata allita rurashpa sukaman munashpa allita yuyaykushpa payta kuyanayki tiyan.” >`u Chayta tapuptin Jesuska willarkan: —Tata Diospa kamachikunankunamanta ashwan alli kamachikunan riman: “Israel runakuna, uyariychi: Kamachiwakninchi Tata Dios sukllallami. Q_ Chaymanta Moisespa killkadunta yachachikuk runa Jesus saduseokunata allita aynishkanta uyarishpa tapurkan: —Maestru, Tata Diospa kamachikunankunamanta ¿maykantí ashwan alli kasunaynikunapa? >^u Chashna Tata Dios rimaptin yachanchisapa chay ñawpa awilunchikuna wañushkankunamanta kawsamushpankuna Tata Dioswan kawsaykanankunata. Tata Dioska kawsak runakunallapa Diosninmi. Chayrayku kankunaka sukaman pantakudu kankichi. Jesus yachachikurkan Tata Diospa kamachikunankunamanta suk ashwan alli kananta. s]_ ¿Manachu leyishkankichi Tata Diospa killkadunta? Chaypi riman wañudukuna kawsamunankunata. Chay ramasapa taksha kaspi rawraykak ukumanta Tata Dios Moisesta willarkan: “Ñuka Abrahampa Isakpa Jakobopa Tata Diosninmi kani.” !\; Tata Dios wañudu runakunata kawsachimushkanwasha mana niman suk ullku niman suk warmi kasarankasapanachu. Sielupi kawsak angelkunashina kawsankasapa. i[K Chashna tapuptinkuna Jesuska willarkansapa: —Kankunaka Tata Diospa killkadunta mana entiendishpa kikikichilla llullachinakunkichi. Manami yachankichichu Tata Dios sukaman atipak kashpa wañudukunata kawsachimunanta. ,ZQ Kunanka willawaysapa. Wañudu runakuna kawsamuptinkuna chay kanchis kusanmanta ¿maykan kakpati kanman warminka? Tukuy paykuna chay warmiwan kasaradu karkansapa. :Ym Tukuy chay wawkinkuna sukmanta sukmanta chay viyuda kuñadanllawan kasararkansapa. Kanchisnintin mana niman suk wambrayuklla wañurkansapa. Chaymanta chay warmipish wañurkan. MX Chaymanta chay ishkaynin wawkin viyuda kuñadanwan kasararkan. Paypish wañurkan mana niman suk wambrayuk kashpa. Chaypina chay kimsaynin wawkin viyuda kuñadanwan kasararkan. Paypish wañurkan. W Mash uyariway. Tiyarkan kanchis wawkipura. Chaypina mayor wawkin kasararkan. Chay ullku manara niman suk wambrayuk kashpa wañurkan. V —Maestru, ñawpa yachachikuk Moiseska yachachikurkan: “Suk kasadu ullku manara ni suk wambrayuk kashpa wañuptin wawkin viyuda kuñadawan kasaranan tiyan. Chaypina chay warmi ullku wambrata wawayaptin wañudupa wambranshina kanan tiyan.” 8Ui Chaymanta saduseo runakuna rirkansapa Jesuswan parlak. Saduseokunaka yachachikuksapa mana ni pi wañushkanmanta kawsamunanta. Chayrayku paykunaka Jesusta willarkansapa: 4Ta Chashna ayniptinkuna Jesuska willarkansapa: —Chay kamachikuk Sesarpa kaktaka payta kuychi. Chaymanta tukuy laya Tata Diospa kaktaka Tata Diosllata kuychi. Jesus allimata ayniptinkuna chay pantachichinayak runakunaka sukaman almirarkansapa. Jesus yachachikurkan wañudukuna kawsamunankunata. `S9 Chay runakuna kullkita kawachiptinkuna Jesuska tapurkansapa: —¿Pipa uyantatí pipa shutintatí killkaduta kawankichi? Paykunaka aynirkansapa: —Roma llaktapi kamachikuk Sesarpa uyanta shutinta kawanisapa. RR Chashna tapuptinkuna Jesuska allita yacharkan allipi tukushpankuna pantachichinayanankunata. Chaypina willarkansapa: —¿Imapatí pantachichiwanayaykankichi? Apamuychi suk kullkita kawanaynipa. tQa Chaypina chay kachadu runakunaka allipi tukushpankuna Jesusta willarkansapa: —Maestru, ñukaykuna yachanisapa mana llullakushpa allimallata yachachikunaykita. Tukuy runakunata yachachinki Tata Diospa munananta rurashpa kawsanankunapa. Kanmi tukuy runakunapa yuyayninkunata allita riksinki. Chayrayku ni pita manchashpa yachachikunki. Kunanka willawaysapa: Roma llaktapi sinchi kamachikuk kullkinikunata mañawaptinkuna ¿allichu manachu pagarakunaynikunapa? ¿Pagarakushasapachu manachu? 8Pi Chaypina chay chiknik runakunaka sukaman Jesusta chatayta munashpankuna suk fariseokunawan Herodespa partidaryunkunata kacharkansapa pantachichik mana allita rimananpa. `O9 Chashna Jesus rimaptin chay chiknik runakuna allita entiendirkansapa paykunapa rimashpa chay ejempluta yachachikushkanta. Chayrayku apinayarkansapa. Apiyta munashpapish mana apirkansapachu runakunata manchashpankuna. Chayrayku Jesusta sakishpankuna kutirkansapa. Jesusta tapurkansapa romano kamachikukta pagarankasapachu manachu nishpa. DN Chashna Tata Dios ruraptin
sukaman almiranchisapa.” SM Kankuna ¿manachu Tata Diospa killkadunta leyishkankichi? Chay killkadunpi riman:“Suk runa wasinta rumimanta ruraptin
trabajadorninkuna suk alli sinchi rumita
wishchurkansapa mana alli nishpa.Chashna wishchukuptinkunapish
chay wasichakuk runaka chay wishchudu rumita
wasi kallarinanpi churarkan. pLY Chaypina Jesuska tapurkansapa: —¿Imatatí yuyankichi? Chay chakrayuk runaka ¿imatatí ruranka? Chay chakranman rishpa tukuy kuydak runakunata wañuchinka. Chaymanta chikan runakunata chakranta kunan tiyan kuydanankunapa. K  Chashna willanakushpankuna chay runapa wambranta apirkansapa. Chaymanta wañuchishpankuna uva chakra washaman wishchurkansapa. (JI Chaypina chay chakra kuydak runakuna patronpa wambranta kawashpankuna willanakurkansapa: “Mash kawaychi. Chay shamuykak runaka chakrayuk runapa wambranmi. Tatan wañuptin kay chakra paypa kiparinan tiyan. Kunanlla akuychi wañuchiypachi kay uva chakra ñukanchikunapa kiparinanpa.” =Is Chay chakrayuk runapa tiyarkanlla suk runa kachananpa. Paymi karkan sukaman kuyashkan wambran. Paytana kachashpa yuyarkan: “Kay wambraynita manchashpankuna kasunkasapa.” CH Chaypina chay chakrayuk runa kashkan suk wiwachunta kachaptin paytaka wañuchirkansapa. Chaymanta aypa wiwachunkunata kacharkan. Sukkunata makarkansapa sukkunata wañuchirkansapa. G Chaypina chay chakrayuk runaka suk wiwachunta kacharkan. Chaypina chay trabajadorkuna rabyakushpa umanpi waktashpa llikipurkansapa. eFC Paykunaka chay wiwachuta apishpankuna makarkansapa. Mana nimata kushpankuna kacharkansapa. wEg Chaymanta pallana tiempu chayamuptin chay runaka suk wiwachunta kacharkan patuma palladu uvata chaskik. D  Chaymanta Jesuska kallarirkan ejemplukunata parlachikushpa yachachikuyta. Willarkansapa: —Suk runa chakranpi uvakunata tarpuchishkanwasha wertanta rurachirkan. Chaymanta suk manllayba atun batanta churarkan chaypi uva wayukunapa illinta kapinankunapa. Chaymanta suk manllayba altu wasita rurachirkan altuyninmanta suk runa kuydananpa. Tukuy chaykunata rurashpana suk runakunawan paktanakurkansapa uvata pallashpankuna paywan patumanakunankunapa. Chashna paktanakushpankuna chay runaka rirkan suk karu llaktaman. qC[ !Chashna willanakushpankuna Jesusta willarkansapa: —Mana yachanisapachu pimi Juantaka kachamushka nishpa. Chaypina Jesuska willarkansapa: —Ñukapish manami willaykichichu pimi kachamuwashka tukuy kaykunata ruranaynipa.+BO Chaymanta ayniptinchikuna runakuna kachamushkanta tukuy kay runakuna sukaman piñayawashunchisapa. Paykunaka kreyinsapa Tata Dios kachamuptin yachachikushkanta. ~Au Chashna Jesus tapuptinkuna chay runakunaka sukwan sukwan ayninakushpa willanakurkansapa: —Ayniptinchikuna Tata Dios Juanta kachamushkanta payka willawashunchisapa: “Tata Dios kachamushka kaptin ¿imapatí mana payta kasushkankichi?” &@E Chashna tapuptinkuna Jesuska willarkansapa: —Ñukapish kankunata tapuykichi. Ayniwaptikichika willashkaykichi pimi kachamuwashka nishpa. May willawaychi ¿pití Juantaka kachamurkan runakunata bawtisanankunapa? ¿Tata Dioschu kachamurkan? ¿Suk runachu kachamurkan? May ayniwaychi. ? *>M Chaypina Jesusta tapurkansapa: —¿Pití kanki chashna yachachikunaykipa? ¿Pití kachamushushka Tata Diospa wasinmanta chay rantikuk runakunata karkunaykipa? = Chayta yachachikushkanwasha Jerusalen llaktaman Jesuska disipulunkunawan kutirkan. Chaypina Tata Diospa wasinpi puriykaptin saserdotekunapa kamachikukninkunawan Moisespa killkadunta yachachikukkunawan judiyukunapa ansianunkuna laduncharkansapa. <{ Kankuna mana perdonaptikichika Tata Diospish manami perdonashunkichichu. Jesus chiknik runakunata upallayachirkansapa. =;s Chaymanta Tata Dioswan parlaykashpaykichi runamasikichi rabyachishushkaykichita yuyashpa perdonaychi sielupi kawsak Tataykichi kankunatapish uchaykichimanta perdonashunaykichipa. :1 Tukuy shunku kreyikushpa Tata Diosta mañashpaykichi allita kreyiychi chaskinaykichita. Chaypira Tata Dioska tukuy mañashkaykichita kushunkichi. G9 Allita willaykichi. Kankunapish Tata Diosta allita kreyishpa atipankichiman iden ñukashina rurayta. Kay urkuta willankichiman: “Kaymanta suchushpayki rillay atun yakupi sumik.” Tukuy shunku Tata Diosta kreyishpa chayta willaptikichi kay urku suchunman. Ama shunkuykichipi yuyaychichu suchunkachu manachu nishpa. M8 Jesuska willarkansapa: —Tukuy shunku Tata Diosta kreyiychi. Q7 Chayta kawashpa Pedru yuyarkan Jesus mana wayunta tarishpa rimashkanta. Chayrayku willarkan: —Maestru, kayna willashkanki kay igo kaspita amana kutin wayuchakunanpa. Mash kaway. Ñami chakishkana. 6 Kayantin tutapacha Jesuska disipulunkunawan chay igo kaspi ladunta pasashpankuna kawarkansapa sapintinta chakidutana. |5q Chaymanta tutayaptinna Jesuska disipulunkunawan Jerusalenmanta llukshirkansapa. Mana wayuyuk igo kaspi chakirkan. -4S Chayta uyarishpankuna saserdotekunapa kamachikukninkunawan Moisespa killkadunta yachachikukkuna kallarirkansapa yuyaykuyta imashnami Jesusta wañuchinkasapa nishpa. Chashna wañuchinayashpankunapish manchakurkansapa apiyta tukuy runakuna Jesuspa yachachikunanta sukaman almiraptinkuna. 43a Chaypina tukuy chay runakunata yachachishpa willarkansapa: —Tata Dioska killkadunpi willawanchi: “Tukuy llaktakunamanta runakuna shamushpankuna rimankasapa kay wasini oranankuna wasi kananta.” Tata Dios chayta willawaptinchikunapish kankuna paypa wasinta ruraykankichi suwakunaykichi wasita. V2% Mana munarkanchu Tata Diospa wasinpi ni pi imatapish apashpa purinankunapa. )1K Jerusalenpi chayashpankuna Tata Diospa wasinpi Jesuska yaykurkan. Chaypi kawarkan rantiykak rantikuykak runakunata. Tukuy paykunata karkurkansapa. Chaymanta kullkita kambiakuk runakunapa mesankunata tikrachipurkansapa. Urpaykuna rantikuk runakunapa bankunkunata tikrachipurkansapa. x0i Chaypina Jesuska chay igo kaspita willarkan: —Kunanmantapacha manana kutin ni pi wayuykita mikunkanachu. Chayta willaptin tukuy disipulunkunaka uyarirkansapa. Tata Diospa wasinmanta Jesus rantiykak rantikuykak runakunata karkurkansapa. V/% Chaypina karullamanta pankasapa igo kaspita kawarkan. Chayta laduncharkan kawak wayuyukchu manachu nishpa. Chay kaspita tarirkan pankasapallata mana niman suk wayuyukta manara wayuchakunan tiempu kaptin. g.G Chaymanta kayantin Betaniamanta Jerusalen llaktaman kutishpa Jesuska sukaman yarkarkan. c-? Chaymanta Jerusalenpi yaykushpa Jesuska Tata Diospa wasinman rirkan. Chaypi tukuy layata kawashpa disipulunkunawan rirkan Betania llaktaman tardina kaptin. Jesus mana wayuchakuk igo kaspita willarkan chakinanpa. ,) Kushikuypachi Jesus ñawpa alli kamachikuk Davidshina sinchi kamachikuk kaptin. ¡Akuychi altu sielupi kawsak Tata Diosta sukaman kuyaypachi! >+u Chaypina Jesuspa ñawpakninta rik runakuna washanta katik runakunapish sukaman kushikushpankuna sinchita willarkansapa: —¡Akuychi kuyaypachi Tata Diospa shutinpi shamuk runata! Y*+ Chaymanta Jesus chay burrupi Jerusalenman riykaptin aypa runakuna chay rinan ñanpi sawa llachapankunata mantarkansapa. Sukkuna chakrankunamanta aypa pankayuk ramakunata apamushpankuna ñanpi mantarkansapa. ) Chaypina Jesusman disipulukuna chay burruta pusharkansapa. Burrupa sawanpi llachapankunata churarkansapa Jesus montananpa. g(G Paykunaka Jesus willashkantashina aynirkansapa. Chaypina almitirkansapa pushanankunapa. ' Chay burruta paskaykaptinkuna kawashpa suk runakuna tapurkansapa: —¿Imatatí ruraykankichi? ¿Imapatí chay burruta paskaykankichi? m&S Chaypina disipulunkuna rishpankuna suk kallipi suk punku ladunpi watadu burruta tarirkansapa. % Maykan tapushuptikichi: Imapati paskankichi nishpa willaychi: “Señornini munan montananpa. Suk ratukaman kutichimushkaykisapa.” S$ Kachashpankuna willarkansapa: —Rillaychi chay kawananchi llaktaman. Chaypi chayashpaykichi suk watadu burruta tarinkichi. Chay burrutaka manara ni pi montanrachu. Chayta paskashpaykichi pushamuychi. D#  Jerusalen llaktaman Jesus riykashpa Olivos urkupi chayarkan. Chay urku karkan Betfage Betania llaktakunapa ladunkunapi. Chaypi chayaptinkuna Jesuska ishkay disipulunkunata kacharkansapa. z"m 4Chaypina Jesuska chay runata willarkan: —Kan allita kreyiwashkaykirayku alliyachiyki. Allita kawakushpana rillay. Jesus chayta willaptinlla chay runaka kashkan kawakurkan. Chay ratumantapacha Jesusta katirkan chay ñanta riptin.$!A 3Chaypina Jesuska tapurkan: —¿Imapití munanki yanapanaynipa? Chaypina chay runaka willarkan: —Maestru, ñawinita alliyachipay kashkan kawakunaynipa. p Y 2Chayta uyarishpa chay mana kawakuk runaka kapanta wishchukushpa brinkashpa Jesusta laduncharkan. Z- 1Chaypina Jesuska riykashkanmanta shayarishpa willarkansapa: —Chay runata kayaychi. Chashna willaptin chay mana kawakuk runata kayashpankuna willarkansapa: —Ama llakiychu. Atarimuy. Jesus kayashunki. F 0Chayta uyarishpankuna chay aypa runakuna michashpankuna willarkansapa upallayananpa. Chaypina ashwan sinchita willarkan: —¡Jesus, ñawpa Davidpa miraknin, ñukatapish llakichiway! ,Q /Chaypina chay runaka Nasaretmanta Jesus pasaykananta uyarishpa sinchita rimashpa Jesusta willarkan: —¡Jesus, ñawpa Davidpa miraknin, ñukatapish llakichiway!  .Chaymanta Jesus disipulunkunawan Jeriko llaktapi chayarkansapa. Chaymanta chay llaktamanta disipulunkunawan llukshiptinkuna aypa runakuna Jesusta katirkansapa. Chay ñanpi suk mana kawakuk runa Timeopa wambran Bartimeo tiyarishpa kullkita mañakuykarkan. oW -Ñukapish sielumanta kay allpaman shamushkani tukuy runakunata sirvinaynipasapa. Mana shamushkanichu sirviwanankunapa. Shamushkani wañushpa aypa runakunata kastigumanta salvanaynipasapa. Jesus mana kawakuk runata alliyachirkan.  ,Chaymanta tukuy runakunamanta ashwan kamachikuk kanayashpaykichika iden rantidu runakunashina tukuyta yanapanaykichi tiyan. - +Kankunaka ama chay sinchi kamachikuk runakunashina kanayaychichu. Alli kamachikuk kanayashpaykichika tukuy runamasikichita sirvinaykichi tiyan.  *Chaypina piñayashkankunata kawashpa Jesuska kayashpankuna willarkansapa: —Kankunaka allita yachankichi tukuy llaktakunapi kamachikuk runakuna sukaman sinchita kamachikunankunata. Paykunaka mandunpi kawsak runakunata sukaman padesichinsapa kasunankunapa. xi )Chayta willaptinkuna chay chunka disipulunkuna uyarishpankuna Santiagota Juanta sukaman piñayarkansapa.  (Tatayni Diosmi akllanka pikunami laduynipi tiyarinkasapa nishpa. Ñukaka manami ni pita willashachu laduynipi tiyarishpa kamachikunanpa. ve 'Chashna willaptinkuna paykunaka aynirkansapa: —Ariya, atipashasapa muchuyta. Chaypina Jesuska willarkansapa: —Deverasmi ñukatashina kankunatapish sukaman padesichishunkichi. Ñukatashina chiknishushpaykichi wañuchishunkichi. ,Q &Chaypina Jesuska aynirkansapa: —Kankunaka mana yachankichichu imatami mañawaykankichi nishpa. Ñukami tukuy layata sukaman padesinayni tiyan wañunaynikaman. Chashna padesishpa iden suk ayak likidutashina upyasha. Kankunaka manami atipankichimanchu ñukashina nanaykunata muchuyta. 5c %Paykunaka willarkansapa: —Kan allimata tukuy layata kamachikushpayki tiyachiwaysapa sukta alli laduykipi sukta lluki laduykipi ñukaykunapish kamachikunaynikunapa. O $Payka tapurkan: —¿Imatatí munankichi kankunapa ruranaynipa? 7 #Chaymanta Sebedeopa wambrankuna Santiagowan Juan Jesusta ladunchashpa willarkansapa: —Maestru, munanisapa mañanaynikunata rurapanaykipasapa. |q "Paykunaka sukaman asichiwashpankuna tukaychawankasapa makawankasapa wañuchiwankasapa. Chaymanta wañuchiwashkankunamanta kimsa diya ukun kashkan kawsamusha. Santiagowan Juan Jesusta roygarkansapa kamachikunan tiempu ladunpi tiyarinankunapa. w !—Allita yachankichi Jerusalen llaktaman riykananchikunata. Chaypi suk runakuna saserdotekunapa kamachikukninkunaman Moisespa killkadunta yachachikuk runakunaman pushawankasapa rantikuwak. Chaypina ñuka sielumanta shamudu runa kaptinipish paykunaka tantanakushpa yuyankasapa wañuchiwanankunapa. Chaypina romano runakunapa makinpi kukuwankasapa wañuchiwanankunapa. ;o Chaymanta Jerusalen llaktaman riykaptinkuna Jesuska disipulunkunamanta ñawpakta riykarkan. Paykunaka sukaman almirarkansapa Jesus Jerusalenman riptin. Manchakuypuru Jesusta katiykarkansapa. Chaypina Jesuska chunka ishkay disipulunkunallata chikanman pushashpankuna kashkan willarkansapa wañunanta:  Kunan kay tiempu aypa runakuna yuyanakunsapa ashwan alli kanankunata. Paykuna Tata Diospa mandunpi washeru kankasapa. Chaymanta kankuna mana munadu kashpaykichipish Tata Diospa mandunpi kamachikukkuna kankichi. Jesus kimsaynin kuti willarkansapa wañunanta.  ' Chashna sakiptikichi Tata Diosmi kushunkichi sakishkaykichimanta ashwan aypa wasikichita, wawkikichita, panikichita, mamaykichita, wambraykichita, terrenuykichita. Kay allpapi sufrishpaykichipish wañushkaykichiwasha mana tukuyniyukta Tata Dioswan sielupi kawsankichi. h I Jesuska willarkan: —Allita willaykichi. Kankuna katiwashpa ñuka salvakuk kanaynita yachachikushpa wasikichita, wawkikichita, panikichita, mamaykichita, tataykichita, wambraykichita, terrenuykichita sakishkankichi. w g Chaypina Pedru willarkan: —Ñukaykuna tukuy tiyawakninikunata sakimushpaynikuna kanta katiykaykisapa. N  Chaypina Jesuska chapashpankuna willarkansapa: —Manami ni suk runa atipanmanchu kikinllamanta yaykuyta. Tata Diosllami atipan runakunata mandunpi yaykuchiyta. Paymi tukuyta atipan rurayta. !; Chayta uyarishpa disipulunkuna ashwanta almirashpankuna tapunakurkansapa: —Chashna kaptinka ¿pikunatí atipanka Tata Diospa mandunpi yaykuyta? 4a Suk kamellu animal suk aguja uchkunta mana atipanmanchu pasayta. Chashnami kullki likidu runa kullkinta ashwanta munashpa mana atipankachu Tata Diospa mandunpi yaykuyta. Y+ Chayta uyarishpankuna disipulunkunaka sukaman almirarkansapa. Chaypina Jesuska kashkan willarkansapa: —Wambraynikuna, suk runa kullkinllapi kreyinakushpa mana atipanchu Tata Diospa mandunpi yaykuyta. O Chay runa llakishpa riptinna Jesuska tukuy chay runakunata kawashpa disipulunkunata willarkansapa: —Chay laya kullkinllapi kreyinakuk runakuna mana atipankasapachu Tata Diospa mandunpi yaykuyta. pY Chayta uyarishpa chay runaka sukaman llakishpa wasinman kutirkan sukaman rikchak layayuk kashpa. 1 Chaypina Jesuska kuyashpa kawarkan. Willarkan: —Sukllallanami illashunki ruranaykipa. Rillay tukuy laya tiyapushuknikita rantikumuy. Chay rantikushkayki chaninta mana nimayuk runakunata kuysapa. Chaypira sielupi tukuy layayuk kanki. Chaymanta shamuy ñukata katiway. # Chashna Jesus willaptinna chay runaka willarkan: —Maestru, ñuka wayna kashkaynimantapachami chaykunata allita kasushpa kawsaykani. 9 Tata Diospa kamachikunankunata allita yachanki. Kashna willawanchisapa: “Ama runamasikichita wañuchiychu. Ama chikan warmiwan uchallikushpa kawsaychu. Ama nimata suwaychu. Ama ni pita llullakushpa tumbaychu. Ama ni pita llullachiychu. Tataykita mamaykita kuyashpa kawsay.” q[ Chashna tapuptin Jesuska willarkan: —¿Imapatí alli kanaynita willawanki? Tata Diosllami alli. ?w Chaymanta Jesus riykaptin suk runa kallpashpa laduncharkan. Ñawpakninpi kunkuriykushpa tapurkan: —Alli maestru ¿imata rurashpatí Tata Dioswan mana tukuyniyukta kawsayman? A~{ Chashna Jesus willashpankuna tukuy chay wambrakunata markarkansapa. Chaymanta umankunapi llankashpa Tata Diosta roygarkan yanapanankunapa. Tukuy layayuk runa Jesuswan parlarkan. 3}_ Mash allita uyariwaychi. Kay wambrakunashina kankunapish Tata Diospa munananta ruranaykichi tiyan. Mana paypa munananta rurashpaykichika mana mandunpika yaykunkichichu. |  Chayta kawashpa Jesuska piñakushpa willarkansapa: —Ama chay wambrakunata michaychichu ñukaman shamunankunapa. Wambrakuna mana kreyinakushpa tatanpa munayninpi kawsansapa. Kankunapish wambrakunashina kawsashpaykichira Tata Diospa mandunpi yaykunkichi. .{U Chaymanta Jesusman aypa runakuna wambrankunata pushamurkansapa llankanankunapa. Chaypina Jesuspa disipulunkuna piñayashpa micharkansapa ama pushamunankunapa. z  Warmipish kusanta sakishpa chikan ullkuwan kasarashpa uchallikushpa kawsan. Jesus munarkan wambrillukuna payman shamunankunapa. '1}||J{zz~yxwvuu*tssrr9qpooVnmmClkkjWi;h}gg\feddcbaaR`__^^]]2\9[[TZYXWWJVUUTTSQPOO)NMMALrKJJ"IoIHOGGEEpDDeCCBA@@C??;>=<<@;;:99987655q44 2221X0//W.f--!,++** )(''8&1%n$$?##"/!! y9_ P\~J |^v^| j  / C' K :Chaymanta kankuna Tata Diosta roygaptikichi Jesukristupa Espiritun yanapawaptin allita yachani kay karselmanta llukshinaynita. }J u:Chashna sufrichiwanankunata yuyaptinkunapish mana llakinichu. Paykuna kuyawashpa mana kuyawashpapish Jesukristu salvawananchikunata yachachikuykansapa. Chashna yachachikuptinkuna ñukaka sukaman kushikuni. Ashwanta kushikushpalla katisha. BI :Chay mana kuyawak wawkinchikuna Tata Diospa rimananta yachachikunsapa kikinkunallapa munanankunata rurashpa. Yuyansapa yachachikushpa kay karselpi kaptini ashwanta sufrichiwanankunata. H %:Chay kuyawak wawkinchikuna yachansapa Tata Dios munaptin kay karselpi kanaynita kaypipish Jesukristu salvawananchikunata yachachikunaynipa. LG :Ariya suk wawkinchikuna washanchawashpankuna yuyanakunsapa ñukamanta ashwan allita yachachikunankunata. Suk wawkinchikuna ñukata kuyawashpa Jesukristu salvawananchikunata yachachikunsapa. %F E:Kay karselpi kashpaynipish kushikushpalla yachachikuptini aypa wawkinchikuna kawawashpa animukunsapa mana manchakushpa Tata Diospa rimananta yachachikuyta. .E W: Tukuy kay karselpi kuydawak soldadukuna kay awtoridarkuna kay llaktapi kawsak runakuna yachansapa Jesukristuta kreyishpa kawsaptini kay karselpi wichkadu kanaynita. D 9: Wawkinikuna, paninikuna, munani allita yachanaykichipa kay karselpi kaptinipish aypa runakuna yachachikuykansapa Jesukristu salvawananchikunata. TC #: Jesukristu sukaman yanapashuptikichi allita rurashpa kawsaptikichi runakuna rimankasapa Tata Dios alli kananta. Pablu chay karselpi wichkadu kaptinpish aypa runakuna Tata Diospa rimananta uyarirkansapa. CB : Munani yachanaykichipa imami alli ruranaykichipa imami mana alli ruranaykichipa. Chaypira atipankichi allita rurashpa kawsayta Jesukristu kashkan shamuptin ama ni pi chatashunaykichipa. &A G: Chayrayku Tata Diosta roygani ashwan ashwanta kuyanakushpa kawsanaykichipa. Roygani ashwanta payta riksishpaykichi yachanaykichipa allita rurashpa kawsayta. -@ U:Jesukristu ñukanchikunata kuyawananchikunashina ñukapish kankunata kuyaykaykichi. Tata Dios yachan sukaman kankunata kuyashpayni munanaynita kawaynikichita. ? 5:Kankunata sukaman kuyashpaynikuna yachani Tata Dios sukaman yanapashunaykichita. Tata Dios ñukatashina kankunatapish yanapashunkichi Jesukristu salvawananchikunata yachachikuyta. Karselpi kaptinipish awtoridarkunata yachachiptinipish kankuna sukaman yanapawashkankichi. ^> 7:Tata Dioska kallarirkan yanapashuynikichita paypa munananta rurashpa kawsanaykichipa. Ñukaka allita yachani Jesukristu shamunankaman Tata Dios katinka yanapashuynikichillapi allita rurashpa kawsanaykichipa. = :Kankuna Jesukristuta kreyishkaykichimantapacha kunankaman yanapawaykankichi Jesukristu salvawananchikunata yachachikuyta. ]< 5:Tata Diosta roygashpayni sukaman kushikushpa roygani kankunata yanapashunaykichipa. M; :Kankunata yuyashkayni oras Tata Diosninita sukaman agradesini. (: K:Tata Diosta Señorninchi Jesukristuta roygani yanapashunaykichipa kushichishunaykichipa. Pablu Tata Diosta roygarkan wawkinkunata paninkunata yanapanankunapa. 29 a:Ñuka Pablu wawkini Timoteowan Jesukristuta sirvik kashpaynikuna kankuna Filipos llaktapi Jesukristuta kreyikkunata ansianuykichita diyakonoykichitapish killkaykaykichi. n8 WJesukristuta roygani tukuy layapi yanapashunaykichipa. Ñuka Pablu chayllata killkashkayki.n7 WTata Diospa rimananta yachachikukmasinikuna Markos Aristarkowan Demaswan Lukaswan rimachishunkisapa. 6 Wawkinchi Epafras Jesukristupa rimananta yachachikushkanrayku kay karselpi ñukawan tantalla. Paypish rimachishunki. 5 Chaymanta kankuna Tata Diosta roygaptikichi pay munaptin risha kawaknikichi. Chayrayku suk kuartuta allichapay chaypi chayanaynipa. c4 AChashna killkashpayni yachani kasuwashpa kay roygashkaynimanta ashwanta ruranaykita. 3 yAriya wawkini, Jesukristuta kreyikmasini kashpayki yanapawashpa wambraynita chaskipay. Wawkini kashpayki kushichiway. 92 mÑuka Pablu kay kartata makiniwan kikini killkashpa willayki pagaranaynipa. Chaymanta ama kunkaychu kanta yachachiptini Jesukristuta kreyinaykita. Chayrayku sukaman debiwanki. d1 CIchará wambrayni Onesimo dañuta rurashushpa nitikurkan. Debishuptikika ñukata kobraway. `0 ;Jesukristuta kreyikmasiki kanaynita yuyashpaykika Onesimota ñukatashina chaskiy. / 'Kunanka Onesimota kuyadu wawkikitashina chaskiy. Manana rantidutashinanachu kaway. Ñuka wambraynitashina kuyani. Kanpish ñukamanta ashwanta kuyanayki tiyan. Payta kuyanayki tiyan runamasiki kaptin. Chaymanta ashwanta kuyanayki tiyan Jesukristuta kreyikmasiki kaptin. z. oIchará alli kashka suk tiempullapa Onesimo sakishunanpa kashkan kutimushpa kanwan tukuy tiempu kawsananpa. - Kay wambrayni kiparinanpa munashpaynipish kan mana munaptiki mana kiparinkachu. Munayman tukuy shunku willanaykipa yanapawananpa. /, Y Jesukristu salvakuk kananta yachachikushkaynirayku ñuka kay karselpi kani. Chayrayku munayman Onesimo ñukawan kiparinanpa kan yanapawanaykishina pay yanapawananpa. +   Chayrayku kay munanayni wambrayni Onesimota kachaykani kanman kutinanpa. Kushikushpa ñukata chaskiwakshina paytapish chaskiy. * ) Ñawpa tiempu Onesimo mana alli yanapashuk karkan. Kunanka ñukatana allita yanapawaykan. Kanman kutishpa kantapish allita yanapashunka. ) % Kay karselpi kaptini Onesimo yachachikushkaynita kreyishkanrayku kunanka ñami wambraynina. Chayrayku kay wambraynipa suk favorta mañayki. Z( / Chashna kamachiynikita atipashpaynipish mana nimapi kamachinayaykichu. Ñuka Pablu viejuna kashpa munani roygaynikita kuyawashpa kasuwanaykipa. Jesukristupa rimananta yachachikushkaynirayku kay karselpi kani. }' uWawkini Filemon, Jesukristu ñukata kachamuwashkanrayku atipayman kamachiynikita imatapish kaptin ruranaykipa. -& UKan, wawkini, Jesukristuta kreyikmasinchikunata kuyashpa kushichinki. Chayrayku ñuka sukaman kushikushpa animukuni. Pablu Filemonta roygan Onesimota perdonananpa. ?% yKan tukuy pita parlachinki Jesukristuta kreyikunaykita. Chayrayku Tata Diosta roygani allita entiendinaykipa Jesukristu sukaman kuyawashpanchikuna tukuy layapi yanapawananchikunata. 9$ mYachashkani sukaman Señorninchi Jesukristuta kreyishpa kuyashpa kawsanaykita. Yachashkani Jesukristuta kreyikmasinchikunatapish kuyanaykita. Chayrayku Tata Diosta agradesini. O# Tata Dioswan parlanayni oras kanta yuyashpayni payta agradesini. " /Munani Tata Diosninchi Señorninchi Jesukristuwan yanapashunaykichipa kushichishunaykichipa. Pablu Tata Diosta agradesin Filemon payta kuyaptin. ! Wasikipi tantanakuk wawkinchikunata paninchikunata killkaykani. Paninchi Apiata trabajakmasini Arkipotapish killkaykani. 2  aMunanayni yachachikukmasini Filemon, ñuka Pablu kay karselpi kani Jesukristupa rimananta yachachikushkaynirayku. Wawkinchi Timoteowan tantalla kay kartata killkaykayki. V%Chaymanta Jesus willashkankunashina disipulunkuna tukuy mayta rirkansapa yachachikuk. Jesus yanaparkansapa milagrukunata ruranankunapa runakuna yachachikushkankunata kreyinankunapa. Chayllami kashka.Jesus tukuy chayta disipulunkunata willashkankunawasha Tata Dioska sieluman pusharkan. Chaypi alli ladunpi tiyachirkan. W'Machakuykuna mana nimanachishunkichichu. Ima venenotapish upyachishuptikichi mana nimanachishunkichichu. Chaymanta unkudukunapa umankunapi makikichita churaptikichi alliyankasapa. Jesus sieluman kutirkan. "=Ñukata kreyiwashpa kawsashpaykichi atipankichi shutinipi supaykunata runakunamanta llukshichiyta. Mana yachashkaykichi laya rimanakunapi rimakunkichi. |qSuk runakuna kreyiwashpa bawtisakuptinkuna uchankunamanta salvasha. Suk runakuna mana kreyiwaptinkuna kastigasha. Chaypina willarkansapa: —Rillaychi tukuy allpapi kawsak runakunata willak ñukata kreyiwak runakunata kastigumanta salvanaynita. \1Chay washa chunka suk disipulunkuna mesapi mikuykaptinkuna paykunapi Jesuska rikurirkan. Paykunata piñayarkansapa mana kreyikuk sinchi shunku kashpa kawsamushkanta kawashka runakunata mana kreyiptinkuna. A{ Jesus paykunapi rikuriptin kutirkansapa purikmasinkunata willak Jesusta kawashkankunata. Chashna willaptinkunapish mana nima kreyirkansapachu. Jesus disipulunkunata yachachirkansapa. hI Chaymanta ishkay purikmasinkunapi Jesuska rikurirkan. Paykunaka chakraman riykarkansapa.  Mariya Jesusta kawsamuduta kawashkanta willaptinkunapish mana kreyirkansapachu. Jesus ishkay purikmasinkunapi rikurirkan. #? Chaypina Mariyaka Jesuspa purikmasinkunata rirkan willak paypi Jesus rikurishkanta. Paykuna manara kawsamushkanta yachashpara llakishpa wakaykarkansapa. ?w Chaymanta semana kallarinan diya Jesus kawsamushkanwasha tutapachalla Mariya Magdalenapi rikurirkan. Chay Mariyamanta ñawpa tiempu Jesus kanchis supaykunata llukshichipurkan. Chayta willaptinkuna chay warmikunaka chay machaymanta llukshishpa kallparkansapa. Manchakuyninkunawan sukaman chukchukushpankuna manara ni pita kawashkankunata parlachirkansaparachu. Jesus Mariya Magdalenapi ishkay disipulunkunapi rikurirkan. !;Kunanka disipulunkunata Pedrutapish rillaychi willak Jesus Galileaman kankunamanta ñawpakta rinanta. Chaypi willashushkaykichishina payta kawankichi. zmChaypina chay waynaka willarkansapa: —¡Ama manchakuychichu! Ñuka yachani shamushkaykichita Nasaretmanta Jesusta kruspi chakatadu kashkata kawak. ¡Ñami payka kawsamushkana! Mananami kaypinachu. Mash kawaychi maypicha churashkankunata. >uChay machay ukuman yaykushpankuna alli ladunpi suk wayna tiyariduta kawarkansapa. Payka suni yurak llachapayuk karkan. Chay warmikuna payta kawashpankuna sukaman manchakurkansapa. jMChaypi chayashpankuna kawarkansapa chay punku wichkana manllayba rumita ña ashuchidutana. }Paykunaka riykashpankuna willanakurkansapa: —¿Pití machaypa punkunmanta chay manllayba rumita ashuchipanchimansapa? | qChaypina semana kallarinan diya pakariykaptin inti chayrak llukshimuykaptin Jesusta pampashkankunaman rirkansapa. (  KChaymanta samana diya washan Mariya Magdalena Santiagopa maman Mariyawan Salomewan rirkansapa mishkilla asnak wirata rantik Jesuspa kuerpunta tupapunankunapa. X )/Mariya Magdalenawan Josepa maman Mariya chaypi churashkanta kawarkansapa. .Chaypina Joseka suk allima yurak sabanasta rantirkan. Chaywan Jesuspa kuerpunta krusmanta urayachimushpa wankurkan. Allita wankushpa pusharkan atun rumipi aspidu machaypi churak. Chaypi churashkanwasha punkunta manllayba rumiwan allita wichkarkan. k O-Chay kapitan deveras wañushkanta willaptin Pilatoka willarkan Jesuspa kuerpunta Joseta kunanpa. S,Chayta mañaptin Pilatoka Jesus utka wañushkanta yachashpa sukaman almirarkan. Chaypina allita yachanayashpa soldadunkunapa kapitanninkunata kayachirkan tapunanpa deveraschu Jesus wañushkana nishpa. mS+Chaypi tiyarkan Arimatea llaktamanta Jose. Chay Jose judiyukunapa sinchi kamachikukninkuna karkan. Paypish shuyaykarkan Tata Diosmanta sinchi kamachikuk runa shamunanta. Chay Joseka Pilatoman rirkan Jesuspa kuerpunta mañakuk. c?*Manara samana diya kallariptin chay fiestapa prontanakunankuna diya amusayaykarkan. Q)Jesus Galileapi yachachikuykaptin tukuy chay warmikuna payta katishpankuna sukaman sirvirkansapa. Chaymanta Jesus Jerusalenman riptin aypa warmikuna katirkansapa. Suk machaypi Jesusta pamparkansapa. B}(Aypa warmikunapish karullamanta Jesus wañushkanta kawarkansapa. Chay kawak warmikunamanta Mariya Magdalenawan chay wayna Santiagopa Josepa mamankuna Mariyawan Salome karkansapa. ,Q'Soldadukunapa kapitanninkuna Jesuspa ñawpakninpi shayaridu karkan. Jesus wañuptin kawashpa rimarkan: —¡Deverasmi kay runaka Tata Diospa wambran kashka! &E&Jesus wañushkan oralla Tata Diospa wasinpi warkudu arkana llachapa llikikurkan. Anakninmanta urayninkaman llikikurkan chay alli arkadu kuartu rikurinanpa. @{%Chaypina Jesuska sinchita kaparikushpa wañurkan. 'G$Chaypina suk runa kallpashpa pintupa puntanta chiktarkan utkuta churananpa. Chayta ayak likidu vinupi sumichishpa Jesuspa shiminpi churarkan shukunanpa. Chayta rurashpa sukkunata willarkansapa: —¡Upallayaychi! Akuychi kawaypachi Eliyas shamunkachu manachu krusmanta urayachik. #Chay rimashkanta uyarishpana chay runakuna willanakurkansapa: —Uyariychi, kay runaka ñawpa yachachikuk Eliyastami kayaykan. ;~o"Chay oraslla Jesuska sinchita rimarkan: “Eloi, Eloi ¿lama sabaktani?” Chay rimakushkan judiyu rimananpi riman: “Tata Diosnini, Tata Diosnini ¿imapatí sakiwashkanki?” }}s!Jesus kruspi chakataduna kaptin chawpi diyamantapacha las tres de la tardikaman sukaman tuta likidu tukurkan. | Shuyananchikuna salvakuk runa kashpaka krusmanta urayamuchun. Urayamushkanta kawashpanchikunara kreyishunchisapa sinchi kamachiwakninchikuna kananta. Chaypina chay ishkay ladunpi chakatadu suwakunapish Jesusta asichirkansapa. Jesus kruspi wañurkan. W{'Chashnalla kamachikuk saserdotekunawan Moisespa killkadunta yachachikuk runakunaka Jesusta asichishpa willarkansapa: —Payka aypa runakunata salvashkasapa. Kunanka kikin mana atipanchu salvanakuyta. BzKunanka kikikilla chay krusmanta urayamushpa salvanakuy. yyAypa runakuna rirkansapa Jesusta kawak. Paykunaka umankunata kuyuchishpankuna Jesusta asichishpankuna willarkansapa: —¡Ja, mash kaway! Kanmi rimashkanki Tata Diospa manllayba wasinta urmachishpayki kimsa diya ukunlla kashkan ruranaykipa. oxWTata Diospa rimananpi killkadu karkan: “Mana alli rurak runakunawan tantallata wañuchinkasapa.” Uw#Jesuspa ishkantin ladunpi ishkay suwa runakunatapish chakatarkansapa. Wv'Jesuspa uman kuskapi churarkansapa suk killkaduta tukuy runakuna yachanankunapa imapami wañuchishkasapa nishpa. Chay killkadupi rimarkan: “Kay runaka judiyu runakunapa ashwan sinchi kamachikukninmi.” =uuLas nueve oras kaptin Jesusta chakatarkansapa. 'tGChaypina soldadukunaka Jesusta kruspi chakatarkansapa. Paypa llachapankunata patumanakunankunapa pukllarkansapa yachanankunapa pipami kiparinka nishpa. sChaypina ayakwan chakrudu vinuta Jesusta upyachinayarkansapa susuchinanpa. Upyachinayaptinkunapish Jesuska mana munarkanchu upyayta. urcJesusta pusharkansapa suk taksha urku Golgotaman. Chay Golgota shuti judiyu rimananpi riman Uma Poto. qChaymanta Sirene llaktamanta runa Simon chakranmanta kutiykarkan. Jesusta kruspi chakatak pushaykaptinkuna Simonka chayta riykarkan. Paypa wambrankuna Alejandrowan Rufo karkansapa. Chay soldadukuna Simonta apishpankuna Jesuspa krusninta wantuchirkansapa. Tp!Sukaman asichishkankunawasha chay puka llachapata surkupushpankuna kashkan kikinpa llachapanta mudachirkansapa. Chaymanta pusharkansapa suk kruspi chakatak. Kruspi chakatashpa Jesusta wañuchirkansapa. o#Chaypina soldadukuna Jesusta tukaycharkansapa. Suk pintuwan umanpi waktarkansapa. Kuyak tukushpankuna ñawpakninpi kunkurikurkansapa. n Sukaman asichishpankuna ñawpakninpi kunkurikushpa willarkansapa: —Kanmi judiyu runakunapa ashwan sinchi kamachikuknin kanki. wmgKamachikukkunapa puka llachapata mudachishpankuna umanpi kashayuk waskamanta awadu koronata churapurkansapa. l7Chaypina soldadukuna Pilatopa wasin pampanman Jesusta pusharkansapa. Chaypi aypa soldadumasinkunata tantanachirkansapa Jesusta asichinankunapa. tkaChay runakuna sukaman piñakushpa kapariptinkuna Pilatoka paykunata kushichinayashpa Barrabasta kacharirkan. Chaymanta Jesusta suk karawaskawan asutichishkanwasha soldadukunata willarkan suk kruspi chakatashpa wañuchinankunapa. QjChaypina Pilatoka tapurkansapa: —¿Ima mana allitatí rurashka wañuchichinaynipa? Chaypina chay runakuna ashwan sukaman sinchita rimashpankuna kashkan willarkansapa: —¡Kruspi chakatachiy! fiE Chashna tapuptinkuna kashkan sinchita rimashpa willarkansapa: —¡Kruspi chakatachiy! &hE Barrabasta kacharinanpa roygaptinkuna Pilatoka kashkan tapurkansapa: —¿Imatatí kay Jesusta rurasha? Paypa rimankichi sinchi kamachishuknikichi kananta. g/ Chaypina kamachikuk saserdotekunaka chay aypa tantanakudu runakunata sukaman willarkansapa Pilatota royganankunapa Barrabasta kacharinanpa. f Pilatoka allita yacharkan kamachikuk saserdotekuna Jesusta chiknishpankuna chatashkankunata. Chayrayku chayta tapurkansapa. yek Chayta roygaptinkuna Pilatoka tapurkansapa: —¿Munankichichu kay sinchi kamachishuknikichita kacharinaynipa? dChaypina aypa runakuna tantanakushpankuna Pilatota roygarkansapa amañashkantashina suk runata karselmanta kacharinanpa. cChay tiempu karselpi aypa wichkadu runakunawan suk runa Barrabas karkan. Chay runakuna romano gobiernuta mana kasunayashpankuna soldadunkunawan makanakurkansapa. Chay makanakuypi soldadukunata wañuchirkansapa. Chayrayku karselpi wichkadu karkansapa. b-Tukuy wata Paskua fiesta ukun Pilato amañarkan karselmanta suk runata kachariyta. Runakunata tapuksapa maykan runatami kacharinka nishpa. -aSPilato tapuptinpish Jesuska mana nimata aynirkanchu. Chayrayku Pilatoka sukaman almirarkan. Chiknik runakuna Pilatota roygarkansapa Jesusta wañuchichinanpa. 3`_Chashna chataptinkuna Pilatoka Jesusta kashkan tapurkan: —¿Imapatí chatashuk runakunata mana ayninki? Mash uyariy. Kay runakunaka rikchak layata chatashuykankisapa. f_EChaypina kamachikuk saserdotekunawan judiyu ansianukuna Jesusta sukaman chatarkansapa. /^WChaypina Pilatoka Jesusta tapurkan: —¿Kanchu judiyu runakunapa ashwan sinchi kamachikuknin runa kanki? Chashna tapuptin Jesuska aynirkan: —Ariya, ñukami kani. P] Chaymanta pakariykaptinna kamachikuk saserdotekunawan judiyu ansianukunawan Moisespa killkadunkunata yachachikukkuna tantanakurkansapa. Paykunaka Jesusta watashpa pusharkansapa gobernador Pilatoman. \HPedruka chayta rimaykaptinlla kashkan gallo kantarkan. Chayta uyarishpana Pedruka yuyarkan Jesus willashkanta: “Manarapish gallo ishkay kuti kantaptin kimsa kuti rimanki mana riksiwanaykita.” Chayta yuyashpa sukaman llakishpa wakakurkan.p[YGChaypina Pedruka jurashpa rimarkan: —Ñukaka manami riksinichu chay willawaykanaykichi runata. KZFPedru kashkan llullakushpa rimarkan mana riksinanta. Chay washan chaypi runakuna Pedrutaka kashkan willarkansapa: —Deverasmi kanpish kanki Jesuspa purikmasin. Galileamanta runami kanki. YEChaymanta chay shipash Pedruta kashkan kawashpa chay runakunata willarkansapa: —Kay runapish Jesuspa purikmasinmi. UX#DChashna willaptin Pedruka llullakushpa willarkan: —Mana riksinichu. Nima yachanichu pipami willawaykanki nishpa. Chayta rimashpa chay wasi punkuman llukshirkan. Chaypi kaptin suk gallo kantarkan. WCPedru ninapi mashakuykaptin chay warmika kawashpa willarkan: —Nasaretmanta runa Jesuswan kanpish tantalla purishkanki. #V?BChay wasi altuyninpi Jesusta asichiykaptinkuna Pedruka uray pampapi karkan. Chaypina chay sinchi kamachikuk saserdotepa shipash wiwachan shamurkan. U#AChaypina sukkuna Jesustaka tukaycharkansapa. Sukkuna ñawinta arkapushpankuna makashpa willarkansapa: —May willawaysapa pimi waktashuykan. Tata Diospa wasinta kuydak runakunapish Jesusta uyanpi lapyarkansapa. Pedru kimsa kuti rimarkan Jesusta mana riksinanta. yTk@Kankunami rimashkanta allita uyarishkankichi. Kay runaka chashna rimashpa Tata Diostami sukaman piñachishka. ¿Imatatí yuyankichi? Chashna tapuptinkuna paykunaka suk layallata aynirkansapa: —¡Payka uchayukmi chayrayku wañunan tiyan! 2S]?Chashna Jesus willaptin chay sinchi kamachikuk saserdoteka sukaman piñakushpa sawa llachapanta llikirkan. Chayta rurarkan tukuy chay runakuna yachanankunapa sukaman piñakunanta. Chaymanta chay kamachikukmasinkunata willarkansapa: —¿Imapatí ashwan chatakuk runakunata maskashunchisapa? hRI>Chashna tapuptin Jesuska aynirkan: —Ariya, ñukami kani. Kankuna ñukata sielumanta shamudu runata kawawankichi tukuy laya atipak Tatayni Diospa ladunpi tiyariptini. Kawawankichi puyukuna ukunpi kashkan shamuptini. UQ#=Chaypina Jesuska upallalla uyarirkan. Mana nimata ayniptin chay sinchi kamachikuk saserdoteka kashkan tapurkan: —¿Ariya kanchu kanki shuyaykanaynikuna salvakuk kuyanaynikuna Tata Diospa wambran? -PSChashna chatashpankunapish mana atiparkansapachu chay layallata chatayta. N:—Ñukaykuna uyarishkanisapa kay Jesus rimashkanta: “Ñukami runakuna rurashkankuna Tata Diospa manllayba wasinta urmachisha. Chayta urmachishkayniwasha kimsa diya ukun tukuchasha kashkan rurayta. Mana runakuna rurashkan layatachu rurasha.” PM9Chaypina suk runakuna shayarishpa llullakushpa Jesusta chatarkansapa: kLO8Aypa runakuna llullakushpa Jesusta chataptinkunapish sukpish sukpish chikan layata rimarkansapa. K7Chay wasi ukupi saserdotekunapa kamachikukninkunawan tukuy awtoridarkuna tantanakurkansapa. Chaypina tapunakurkansapa imashnami Jesusta chatankasapa wañuchinankunapa. Chashna tapunakushpankunapish mana nima uchanta tarirkansapachu chatanankunapa. J}6Jesusta pushaptinkuna Pedruka karumanta katishpa kamachikuk saserdotepa wasin pampapi yaykurkan. Tata Diospa wasinta kuydak runakuna chay pampapi tiyaridu ninapi mashakuykarkansapa. Pedrupish paykunapa ladunkunapi rirkan tiyarik mashakunanpa. rI]5Chay aypa runakuna Jesusta apishpa pusharkansapa ashwan sinchi kamachikuk saserdotepa wasinman. Chaypi saserdotekunapa kamachikukkunawan Moisespa killkadunta yachachikuk runakunawan judiyukunapa ansianunkuna tantanakurkansapa. H4Chashna apiptinkuna chay sabanasninta sakishpa llatanlla nitikurkan. Chay ashwan sinchi kamachikuk saserdoteman Jesusta pusharkansapa. nGU3Suk wayna sabanasllanwan wankunakushpa katiykarkan. Chay Jesusta pushak runakuna payta apirkansapa. qF[2Tukuy disipulunkuna Jesusta apishkankunata kawashpankuna sapallanta sakishpankuna nitikurkansapa. uEc1Tukuy diya Tata Diospa wasinpi yachachikuykaptini mana chaypi apiwashkankichichu. Ñawpa yachachikukkuna Tata Dios rimashkanta killkarkansapa kashna apiwanaykichipa. Chay killkashkankunashina kunan apiwaykankichi wañuchiwanaykichipa. ?Dw0Chaypina Jesuska chay pushanayak runakunata tapurkansapa: —¿Imapatí kaspikunata machetikunata apamushkankichi apiwanaykichipa? ¿Ariya ñukachu suwa wañuchikuk runa kani? C-/Chayta kawashpa Jesuswan purik runa machetinta apishpa suk runapa rinrinta tipipurkan. Chay runa karkan sinchi kamachikuk saserdotepa wiwachun. LB.Chaypina chay runakuna Jesustaka apirkansapa pushanankunapa. zAm-Chashna Judas paykunata yachachishpa Jesusta ladunchashpa willarkan: —¡Maestru! Chashna willashpa mucharkan. @7,Judaska pusharkan chay runakunata allita yachachishpankuna: “Suk runata muchaptini yachankichi pay kananta. Paytami allita apishpa pushankichi.” L?+Jesus chayta rimaykaptinllara disipulun Judaska aypa runakunata pushashpankuna chayarkan. Paykuna kaspikunawan ishkantin ladupi filuyuk machetikunata apashpa rirkansapa Jesusta pushak. Rirkansapa kamachikuk saserdotekunawan Moisespa kamachikunankunata yachachikuk runakunawan judiyukunapa ansianunkuna kachaptinkuna. |>q*Atarimuychi. Akuychina. Ñami shamuykanna chay rantikuwak runaka. Chiknik runakuna Jesusta apishpa pusharkansapa. v=e)Chaymanta Jesus kimsaynin kuti puñuduta tarishpankuna willarkansapa: —¿Kunankamanchu puñuykashpa samaykankichi? Chaylla kachun. Ñami orayni chayamushkana ñukata sielumanta shamudu runata uchasapa runakunapi apichichiwanankunapa. N<(Chaymanta chay kimsa disipulunkunaman kutishpa kashkan tarirkansapa sukaman puñuykaptinkuna. Paykunaka puñuyta mana muchurkansapachu. Chayrayku mana yacharkansapachu imatami ayninkasapa nishpa. g;G'Chashna willashpankuna Jesuska kashkan rirkan Tatan Diosta roygashkan layallata roygak. ):K&Mana nima puñushpa Tata Diosta mañaychi supay ama uchallichishunaykichipa. Kankunaka sukaman munankichi Tata Diosta mañayta. Chaykamanka utka shaykunkichi. 9%Chayta Tata Diosta willashkanwasha Jesuska chay kimsa disipulunkunapa ladunman kutirkan. Puñuykaptinkuna tarishpankuna Pedruta willarkan: —Simon, ¿puñuykankichu? ¿Manachu niman suk orata mana puñushpa atipashkanki Tata Dioswan parlayta? k8O$Tatan Diosta roygarkan: —A, Tatayni, kan tukuy layata atipanki rurayta. Munashpaykika salvaway ama sukaman padesinaynipa. Padesishpaynipish munani kanpa munanaykillata rurayta. Manami munanichu ñukapa munanaynita rurayta. .7U#Chaypina urasilluman Jesuska rirkan. Chaypi kumurayarkan urkun allpapi takakunankaman. Tatan Diosta roygarkan pay munaptin ama chay sinchi nanayta mallinanpa. 6 "Paykunata willarkansapa: —Sukaman llakishpayni wañukshina mallinakuni. Kankuna kayllapi kiparishpa rikchadulla shuyawaychi. 5!Chashna willashpa suk chikan laduman Pedruwan Santiagowan Juanta pusharkansapa. Chaypina sukaman turbakushpa sinchita llakirkan. :4m Chaymanta Getsemani wertaman rirkansapa. Chaypi chayashpankuna Jesuska disipulunkunata willarkansapa: —Tatayni Dioswan parlak rinaynikaman kaypi tiyarishpa shuyawaychi. 3)Chaypina Pedruka sinchita willarkan: —Kanwan tantalla wañunaynipish kaptin manami nima layapi rimashachu mana kanta riksinaynita. Chashna Pedru willaptin tukuy disipulunkunapish idenllata rimarkansapa. Getsemani wertapi Jesus Tatan Diosta roygarkan yanapananpa. ,2QChashna Pedru willaptinna Jesuska willarkan: —Allita willayki. Kunan tutami manarapish gallo ishkay kuti kantaptin kimsa kuti rimanki mana riksiwanaykita. 1%Chaypina Pedruka Jesusta willarkan: —Tukuy katishukmasinikuna turbakushpa sakishuptinkunapish ñuka mana nima layapi sakishkaykichu. r0]Chaymanta ñuka wañushkaynimanta kashkan kawsamushpayni Galilea partiman kankunamanta ñawpakta risha. )/KChaypina Jesuska disipulunkunata willarkansapa: —Tata Diospa rimananpi willawanchisapa: “Ovejakuna kuydak runata wañuchisha. Chayrayku tukuy ovejankuna chayta chayta kallpankasapa.” Chay killkadupi rimashkanshina kunan tuta tukuy kankuna mana kreyiwakshina tukushpa sakiwankichi. .}Chaymanta Tata Diosta kuyashpankuna salmo kantukunata kantarkansapa. Kantashkankunawasha rirkansapa Olivo urkuman. J- Allita willaykichi. Uvamanta ruradu vinuta mana kutin upyashanachu Tatayni Diospa mandunpi kankunawan tantalla mushuk vinuta upyanaynikaman. Jesus Pedruta willarkan mana riksinanta rimananta. ;,oChaypina Jesuska willarkansapa: —Kaymi yawarnini. Kaywanmi mushuk paktuta rurani. Wañushpayni yawarnini ichakuptin Tata Dioska aypa runakunata uchankunamanta perdonankasapa. +Chaymanta Jesus suk vasu vinuta apishpa Tata Diosta agradesirkan. Chayta chaskichiptinkuna disipulunkuna upyarkansapa. K*Chaymanta mikuykashpankuna Jesuska suk panta apishpa Tata Diosta agradesirkan. Chay panta pakishpa disipulunkunata kushpankuna willarkansapa: —Kay panta mikuychi. Kay panka kuerpuynimi. n)UTata Diospa killkadunpi riman runakuna wañuchiwanankunata. Chayrayku ñuka sielumanta shamudu runa kashpayni wañusha. Wañunaynipa kaptinpish chay rantikuwak runata sukaman llakichini. Ashwan alli kanman karkan ama nasinanpa. (!Chaypina Jesuska aynirkansapa: —Chunka ishkay kankunamanta ñukawan tantalla kay kallanapi panninta ñuyuchik runami rantikuwanka. '#Chashna willaptinkuna chay disipulunkuna sukaman llakishpankuna sukmanta sukmanta Jesusta tapurkansapa: —¿Ñukachu rantikushkayki? 3&_Chay mesapi tantalla mikuykashpankuna Jesus willarkansapa: —Allita willaykichi. Ñukawan tantalla mikuykankichi. Kankunamanta sukmi chikniwak runakunapi rantikuwanka. Z%-Chaymanta tutayaptinna Jesuska chunka ishkay disipulunkunawan chaypi chayarkan. +$OChashna Jesus willaptinkuna paykunaka llaktaman rirkansapa. Chaypina Jesus willashkankunatashina tukuyta tarishpankuna Paskua fiesta mikunata rurarkansapa. #Chashna chay wasiyuk runata willaptikichi payka wasi altuyninpi allichadu kuartuta kawachishunkichi. Chaypi mikunanchikunata ruraychi. !";Chay runa suk wasipi yaykuptin chay wasiyuk runata willaychi: “Maestruynikuna yachanayan maypishi kay Paskua fiesta disipulunkunawan mikunkasapa.” 1![ Chashna tapuptinkuna Jesuska ishkay disipulunkunata willarkansapa: —Rillaychi llaktaman. Chaypi tinkunakunkichi yaku puyñuta apaykak ullkuwan. Payta katiychi. F  Chay Paskua fiesta kallarinan diya tukuy judiyu runakuna amañanisapa mana nima levadurayuk pankunata mikuyta. Chaymanta Tata Diosta kuyashpaynikuna amañanisapa oveja wawanta wañuchiyta. Chay diyana disipulunkuna Jesusta tapurkansapa: —¿Maypití munanki rinaynikunapa Paskua fiesta mikunanchikunata rurak?  Paykunaka Judas rantikunayananta yachashpankuna sukaman kushikushpa willarkansapa kullkita kunankunapa. Chay oramantapacha Judaska sukaman Jesusta apichichinayarkan. Maskarkan maypimi apichichinka nishpa. Jesus disipulunkunawan Paskua fiesta mikunata mikurkansapa. 1 Jesuspa chunka ishkay disipulunkunamanta suk karkan Judas Iskariote. Payka Jesusta rantikunayashpa rirkan saserdote awtoridarkunawan parlak. uc Allita willaykichi: Tukuy maypi runakuna ñuka salvakuk kanaynita yachachikushpankuna kay warmi kuyawashpa rurashkantapish parlachikunkasapa. Chashna modomanta tukuy pi paytaka yuyankasapa. Judas Jesusta rantikurkan wañuchinankunapa. ~uKay warmika atipashkanta rurashka. Kay mishkilla asnak wirawanka ñami armachiwashkana wañuptini pampawanankunapa. -Mana nimayuk runakunata tukuy maytapish rishpa tarinkichi munashkaykichi ora yanapanaykichipa. Ñukataka manami tukuy tiempunachu kawawankichi. )KJesus washanchashkankunata uyarishpa Jesus willarkansapa: —¿Imapatí piñayashpa kay warmitaka michankichi? Kay wirata umaynipi ichashpa allitami rurashka. (IAshwan alli kanman karkan kimsa pachak kullkipi rantikushpa chay chaninta mana nimayuk runakunata kunanpa. Chashna rimashpa chay warmitaka washancharkansapa. #Chayta kawashpa chaypi kak runakunamanta sukkuna piñakushpankuna willanakurkansapa: —¿Imapatí chay mishkilla asnak wirata usuchishka? 5Jesuska Betania llaktaman rishpa suk runa Simonpa wasinpi yaykurkan. Simonka lasaru unkuymanta alliyadu karkan. Chaypina Jesus mesapi mikuykaptin suk warmi yaykurkan. Chay warmika apamurkan yurak rumimanta ruradu botellapi aypa chaniyuk mishkilla asnak wirata. Chay wira nardo shuti kaspimanta ruradu karkan. Chay warmika chay botellata pakishpa chay mishkilla asnak wirata Jesuspa umanpi icharkan. KSukkuna rimarkansapa: —Ama Paskua fiesta ukun wañuchichiypachichu fiestaman shamudu runakuna ama turbakushpa piñayawananchikunapa. Suk warmi Jesuspa umanpi mishkilla asnak wirata icharkan. ~~&}||{{TyyJxxw5vZuutgssrUqponn4mlkjjQihhggZff!eedacbaaF`_=^;]U\[HZAXtWVUU5TGSSRPHONNeLLMKJIHGcFF E)DDCiBB @@!??>n=“Mana alli rurak runakunata kawaychi.Paykunaka wachinkunata balista waskapi churashpa
balistankunata pataransapa.Pakakudunkunamanta alli rurak runakunata shitansapa.” 7 i Ñukaka Tata Diostami shuyani amachawananpa.Yankamantami chikniwak runakuna willawansapa:“Pawak animalkuna urkukunaman manchakushpa nitikukshina nitikuy.” + A, Tata Dios,
tukuy wakchakunata sufrik runakunata yanapaysapa
wañuy yachak runakuna
amana runamasinkunata sufrichinankunapa.~1 A, Tata Dios,
mana kikinlla kreyinakushpa kuyashuk runakuna
roygashuptinkuna uyarinkisapa.Paykunata animuchishpa yanapankisapa. }y Kanmi, Tata Dios, mana tukuyniyukta kamachikunki.Mana kreyishuk runakunata llaktankunamanta wishchunkisapa. +|O A, Tata Dios,
chay mana alli rurak runakunata kastigaysapa
amana sufrichikushpa kawsanankunapa.Tukuy paykunata kastigaysapa kullunankunakaman. ({I A, Tata Dios,
kikiki kawashkanki
sakra mana allikunata ruraptinkuna.Chayrayku paykunata kastiganayki tiyan.Chashna kastigakuk kaptiki
mana amachanakuy atipak runakuna
kanta maskashunkisapa amachakunaykipa.Kanmi tukuy wakcha runakunata yanapankisapa. z% A, Tatayni Dios¿imapatí mana alli rurak runakuna
burlata rurashunkisapa?Paykunaka yuyansapa kan mana kastigakunaykita. [y/ A, Tata Dios, atarimuy. Yanapawaysapa.Ama sufrik runakunata kunkaychu. x/ A, Tata Dios,
chay runakuna yuyansapa
kan mana alli ruranankunata kunkanaykita.Yuyansapa uyaykita wichkashpa mana kawanaykita. pwY Pumakunashina pakchanakushpa takshayansapa
mana amachanakuy atipak runakunata apinankunapa. v Chay mana alli rurak runakuna
pumakunashina machayninpi pakakudunkunamanta
mana amachanakuy atipak runakunata chapansapa.Chapashpa shuyansapa imay orami apinkasapa nishpa.Chashna apishpa munashkankuna layata paykunata ruransapa. 4ua Llaktankuna washapi mana nimanachik runata chapashpa
pakallalla wañuchinsapa.Mana amachanakuy atipak runakunata kawashpa
shuyansapa wañuchinankunapa. t Chaykunata rimashpa sukaman maldisikunsapa
llullakunsapa llullachikunsapa.Runamasinkunata rabyachishpa sufrichinsapa. s{ Yuyansapa mana ni pi atipananta
chashna kawsanankunamanta michayta.Rimansapa mana nimapi sufrinankunata. }rs A, Tata Dios,
chay runakuna sukaman mana allita rurashpa
chashnalla tukuy tiempu kawsansapa.Kanpa, Tata Dios, kamachikunaykita
mana nimatashina kawansapa.Chikninakukmasinkunata
mana kreyishpankuna rabyachinsapa. #q? Chashna washanchashpa kikinkunalla kreyinakushpa rimansapa:“Manami Tata Dios tiyanchu.Manami ni pi ruranaynikunata tapuwankasapachu.” 3p_ Mana alli rurak runakuna
kikinkunapa munanankunallata rurashpa kawsansapa.Tukuy layata kikinkunallapa munashpaTata Diosta maldisishpa washanchansapa. ^o5 Mana alli rurak runakuna sukaman kikinkunalla kreyinakushpankuna
rabyakushpa alli rurak runakunata sufrichinsapa.Chashna kreyinakushpankunapish
kikinkuna churashkankuna trampallapi urmankasapa. pn [ A, Tata Dios,
mallinakuni karuyawashkaykita.Llakiptini mallinakuni mana yanapawanaykita. jmM A, Tata Dios,
ashwan sinchi kamachikukninikunami kanki.Tukuy allpapi kamachikunki.lSielupi pawak animalkunata
yakupi kawsak challwakunata
tukuy ima yakupi tiyakta
churashkankisapa kamachinaynikunapa. sk_Ovejakunata torokunata sachapi mana wiwa animalkunata
kuwashkankisapa ñukaykunapa kanankunapa. ljQAlli yachakta rurawashpaykisapa
willawashkankisapa rurashkaykikunata kamachinaynikunapa. i Ñukaykunata rurawashkankisapa yaka angelkunashina yachakta.Angelkunamanta ashwanta kuyawankisapa kushichiwankisapa. hyuyani rurashkayki runakuna mana nima kanankunata.Chashna mana nima kaptinikuna¿imapatí yuyawashpa llakichiwankisapa? hgIRurashkayki sieluta kawashpayni
chaypi churashkayki killata luserukunata kawashpayni NfTaksha wambrakuna ñuñukuk wambrakuna alabashuptinkuna
riksichinakunki tukuy laya atipak kanaykita.Chaymanta chiknishuk runakunata
mana kasushunayak runakunata upallayachinki. Ae }A, Tata Dios,
ashwan sinchi kamachiwakninikunami kanki.Kanmi tukuy allpapi kamachikunki.Sieluta kawashpaynikuna yachanisapa
sukaman tukuy laya atipak kanaykita. d)Tata Dios alli rurak kaptin
payta alabasha.Altu sielupi kamachikuk Tata Diosta yuyashpa
payta kuyashpa himnokunata kantasha.ocW Tata Dios kuskanpi kastigakun.Tukuy tiempu tukuy mana alli rurak runakunata kastigansapa. {bo Altu sielupi kawsak Tata Dios
tukuy alli shunkuyuk runakunata amachan.Chayrayku ñukata amachawan. a A, Tata Dios,
kanmi allillata rurak kanki.Tukuy runakunapa yuyayninta riksinki.Chayrayku tukuy mana alli rurak runakunata kulluchiy.Ñukaykuna alli rurak runakuna kaptinikuna
sinchichiwashpa yanapawaysapa
ama uchallikunaynikunapa. Z`-A, Tata Dios,
kanmi tukuy llaktakunapi kawsak runakunata
willanki allitachu mana allitachu rurashkasapa nishpa.Chayrayku allita rurashpa kawsashkaynirayku
willaway allita rurashkaynita. P_Tukuy llaktakunata tantanachishpayki
paykunata kamachiysapa. K^A, Tata Dios,
piñakushpa atariy.Favorninipi chikniwak runakunata tinkuysapa.Kanmi rimashkanki mana alli rurak runakunata kastiganaykipa.Chayrayku favorninipi llukshiy. ]Payta sufrichishka kaptinika ñukatapish sufrichiwachun.Payta chiknishka kaptinika ñukatapish mana nimatashina kawawachun. \%Purikmasini allita rurawaptin manami chiknishkanichu.Chikniwak runata mana nimanachiwaykaptin
manami payta sufrichishkanichu. P[A, Tata Dios,¿ima mana allita rurashpatí uchallikushkani? kZ QA, Señor Tatayni Dios,
kantami maskayki amachawanaykipa.Sufrichiwak runakunamanta salvaway.Paykunamanta kishpichichiway.Mana amachawaptikika llullakushpa chatawashpa
pumashina wakllichiwanmansapa. Y  X Chayrayku chikniwak runakuna
pinkakushpa turbakunkasapa.Tata Dios yanapawaptin
pinkakuywan raslla kallpankasapa.nWU Oraptini Tata Dios uyariwashkana.Tukuy mañashkaynitañami Tata Dios almitiwashkana. V}Kankuna, mana alli rurak runakuna,ñukamanta anchuychi.Sukaman llakiptini ñami Tata Dios uyariwashkana. eUCChikniwak runakuna sufrichiwaptinkuna
wakakuptini ñawini shaykushpa puyuyashka. TChayta yuyashpa sukaman wakakushpa shaykuni.Tukuy tuta sukaman wakakuptini
almadayni ñawini illiwan ñuyun. zSmWañushpayni manana kay allpapi yuyashkaykinachu.Pampadu kashpayni manana atipashanachu alabaynikita. [R/A, Tata Dios,
shamuy yanapawak.Kuyawashpayki wañuymanta salvaway. bQ=Manchakushpayni chukchukuni.A, Tata Dios,
sukaman munani yanapawanaykipa. P)A, Tata Dios,
mana fersasyukmi mallinakuni.Chayrayku llakichiway.Tukuy kuerpuynimi chukchukun.Chayrayku alliyachiway. bO ?A, Tata Dios,
ama rabyakushpa piñayawaychu.Ama rabyakushpa kastigawaychu. N Allita rurashpa kawsaptinikuna
kan, Tata Dios, yanapawankisapa.Yanapawashpaykisapa suk arkanashina amachawankisapa.SM Ñukaykuna amachawanaykipasapa munashpaynikuna kushikunisapa.Kushikushpa kantanisapa
kan, Tata Dios, amachawaptikisapa.Kanta kuyashpaynikuna kushikunisapa
kan yanapawaptikisapa. [L/ A, Tata Dios,
chay runakunata kastigaysapa
tukuy mana alli yuyanankuna nimapi tukunankunapa.Uchasapa kashpankuna
mana kasushunayashkankunaraykuñawpaknikimanta paykunata karkuysapa. QK Chay chikniwak runakuna
tukuy tiempu llullata rimansapa.Tukuy shunku mana allita yuyashpalla kawsansapa.Chashna sukaman uchasapa kashpankuna
kicharidu asnak sepulturashinami. WJ'A, Tata Dios,
alli rurak kashpayki
yachachiway allita rurashpa kawsanaynipa
ama chikniwak runakuna chatawanankunapa.Yanapaway allita rurashpa
alli ñanta purikshina kawsanaynipa. +IOA, Tata Dios,
kuyawashpa llakichiwaptiki ñuka atipani wasikipi yaykushpa
tukuy shunku kuyaynikita.Akllashkayki wasikita yuyashpayni kuyayki. HLlullakuk runakunata kulluchinkisapa.Allipi tukushpa chiknikuk runakunata
wañuchikunayak runakunata chikninkisapa. GKikinkunalla kreyinakuk runakuna mana ñawpaknikipi kawsankasapachu.Mana alli rurak runakunata
sukaman chikninkisapa. *FMA, Tata Dios,
runakuna mana allita ruraptinkuna
sukaman piñakunki.Chayrayku mana alli rurak runakuna
mana ñawpaknikipi kawsankasapachu. E%A, Tata Dios,
unay unay parlachiptini uyariwanki.Pakarinanta ima munanaynita willayki.Chaymanta yanapawanaykipa shuyani. (D KKamachiwak Tatayni Dios,
parlachiptini uyariway.Llakishpa roygaptini yanapaway.A, Tata Dios,
kantami tukuy ima yuyanaynita parlachiyki. C UB#Kan kuydawaptiki mana manchakushpa sirishpayni kunanlla gustu puñuni. A Aypa mikunayuk aypa upyanayuk runakuna sukaman kushikunsapa.Kan, Tata Dios, paykunamanta ashwanta kushichiwashkanki. 3@_Aypa runakuna rimansapa:Manami ni pi ñukanchikunata kushichiwanayanchisapachu.Chashna rimaptinkunapish
kan, Tata Dios, ñukaykunata llakichiwaysapa. ?'Chayta yuyashpa
tukuy shunku Tata Diosta kuyashpa
animalkunata altarpi wañuchiychi.Allita yachaychi amachashunaykichita. )>KChayta yachashpa manchakushpa chukchukuychi
amana ashwanta uchallikunaykichipa.Sirishpaykichi kasillayashpa mana alli rurashkaykichita yuyaychi. "==Allita yachaychiTata Dios payllata kasushpa kawsak runakunallata yanapananta.Allita yuyaychi ñuka Tata Diosta roygaptini yanapawananta. #<?Kankuna, chikniwak runakuna,¿aykapikamantí llullakushpa chatawankichi?¿Aykapikamantí mana kuskata yuyashpa llullakuyllata munankichi? C; A, Tata Dios,
kanmi allita amachawanki.Chayrayku kanta roygaptini yanapaway.Sukaman llakiptini kanmi kushichiwanki.Chayrayku roygaptini llakichiwashpa uyariway. n:UKanmi, Tata Dios, ñukaykunata salvawankisapa.Chayrayku kanta kuyaptinikuna yanapawaysapa.`99A, Tata Dios,
yanapawashpayki favorninipi atarimuy.Chikniwak runakunamanta salvaway.Kanmi chikniwak runakunata makashkankisapa.Tukuy mana alli rurak runakunapa armankunata wakllichishkanki. ~8uAypa chikniwak runakuna tukuy maypi wañuchiwanayaptinkunapishTata Dios yanapawaptin mana manchakunichu. r7]Sirishpayni kunanlla puñuni.Puñushkaynimanta kashkan rikchamuniTata Dios yanapawaptin. `69Ñuka Tata Diosta sinchita roygaptini
payka sielupi kawsananmanta yanapawan. 5Chashna rimaptinkunapish,Tata Dios, kanmi arkanashina arkawanki.Kanmi kuyawashpa yanapawashpa animuchiwanki. 4Chikniwashpa ñukawan makanakunayansapa.Chay runakuna ñukapa rimansapa:“Tata Dios manami yanapankachu.” @3 }A, Tata Dios,
aypa chikniwak runakunami tiyan. 2! Tata Dios kunanllami sinchita rabyakun.Chayrayku chukchukushpa ñawpakninpi kumurayaychi
ama Tata Dios rabyashpa mana allita rurashkaykichirayku wañuchishunaykichipa. Tata Dios amachawananchikunata yachashpanchikuna
kushikushpa kawsanchisapa.Q1 Tata Diosta manchashpa sirviychi.Kushikushpa payta kuyaychi. .0U Chashna Tata Dios wambranta willaptinKankuna sinchi kamachikukkuna, awtoridarkuna,
willanaynita allita entiendiychi.Yachachinaynita yachakuychi. C/ Sinchi kamachikuk kashpayki suk runakuna mana kasushunayaptinkuna kastigankisapa.Yerumanta ruradu varawan
metomanta ruradu ollata pakikshina paykunata kastigankisapa.” {.oChayrayku tukuy llaktakunata mañaway.Ñukami allpa kuchun mañanta kushkayki chaypi kamachikunaykipa. +-OKunanka ñuka willaykichi Tata Dios munananta.Payka willawashka:“Kanka wambraynimi kanki.Kantami churashkayki sinchi kamachikuk kanaykipa. r,]“Ñukami akllashkayni Sion urkupi sinchi kamachikukta churashkani tukuy layata kamachinanpa.” d+AChaymanta Tata Dios rabyakushpa manchachinsapa.Sinchita piñakushpa willansapa: \*1Chashna rimaptinkuna
sielupi kawsak Tata Dios
paykunata asichinsapa. <)qTantanakushpa kaparishpa rimansapa:“Akuychi Tata Dios akllashkan kamachikuk runawan makanakuk.Akuychi paymanta kishpichinakuk amana kamachiwananchikunapana.” S(Tukuy allpapi sinchi kamachikukkuna awtoridarkunaTata Diosta mana kasunayansapachu.Chashna mana kasunayashpankunaTata Dios akllashkan sinchi kamachikukwan makanakuk tantanakunsapa. ' Sukaman yuyani: ¿Imapatí Tata Diosta mana kasuk runakuna turbakunsapa?¿Imapatí mana valekkunata yuyaykunsapa rurayta? C& Tata Dios alli rurak runakunata kuydansapa
alli ñanta purikshina allita rurashpa kawsanankunapa.Tukuy uchallikushpa kawsak runakunataTata Dios sukaman kastigankasapa.?% yChayrayku chay mana alli rurak runakunaTata Diospa kastigunmanta mana kishpinkasapachu.Paykunaka Tata Diosta kasushpa kawsak runakunawan
mana tantanakunkasapachu. $ %Chay mana alli rurak runakuna mana chashnachu kawsansapa.Paykunaka wayra pushanan kutadu murupa karapanshina kunanlla anchunsapa. )# MChashna Tata Diospa rimananta kuyashpanchikuna
yaku mañanpi tarpudu kaspishina allimata wiñanchisapa.Wayuchakunan tiempu aypata wayuchakuk kaspishina kanchisapa.Aypa allima pankayuk kaspishina kanchisapa.Chayrayku tukuy ima rurananchikunata allita ruranchisapa. }" uTata Diospa rimananta kuyashpanchikuna tutapi diyapi chay rimananpi yuyaykushpa
kushikushpa kawsanchisapa. O! Ñukanchikuna mana sakra runakuna willawananchikunata kasushpanchikuna
kushikushpa kawsanchisapa.Mana uchallikuk runakunashina kawsashpa
mana uchata rurashpa kawsashpanchikuna
kushikushpa kawsanchisapa.Mana Tata Diosta asichik runakunapa yuyanankunata rurashpanchikuna
kushikushpa kawsanchisapa.  7:Munani Señorninchi Jesukristu kankunata yanapashushpaykichi kushichishunaykichipa. Chashna kachun. Ñuka Pablu chayllata killkashkaykichi.!;:Tukuy kaypi Jesukristuta kreyikmasinchikunapish rimachishunkichi. Ashwan sinchi romano kamachikuk Sesarpa sirvikuk wawkinchikunapish rimachishunkichi. /:Tukuy chaypi Jesukristuta kreyikmasinchikunata ñukapa rimachipaychi. Tukuy ñukawan tantalla wawkinchikunapish kankunata rimachishunkichi. lQ:Akuychi tukuy oras Tata Diosninchita alabaypachi. Chashna kachun. Pablu wawkinkunata rimachirkan. H :Chay ofrendata kuwaptikichi Tata Diosninchika kankunatapish tukuy illashuknikichita kushunkichi. Jesukristuwan tantalla kawsaptikichi Tata Dioska tukuy laya allimata atipan kushuynikichita. +:Ñami kachamuwashkaykichi ofrendata chaskishkanina. Kunanka puchu puchunami tiyawan. Wawkinchi Epafroditowan kachamuwashkaykichita chaskiptini aypami tiyawan. Chay kachamuwashkaykichika iden mishki asnak wira rupachidushinami. Chay ofrendaykichika Tata Diosta kushichin. c?:Tukuy chaykunapa agradesiykichi. Chashna agradesishpayni mana mañaykaykichichu suk ofrendata kashkan kachamuwanaykichipa. Munani Tata Dios ofrendaykichita kuwashkaykichirayku suk premyuykichita kushunaykichipa. uc:Chaymanta Tesalonika llaktapi kaptini kuti kuti ofrendata kachamuwashkankichi ima illawaptin rantinaynipa. #:Kankuna Filipos llaktapi kawsakkunata yachachishkayniwasha Masedonia partimanta llukshirkani chikan llaktakunapi Jesukristu salvawananchikunata yachachikuk. Chay llaktakunaman riptini kankunalla yachachishkaynirayku agradesiwashpa ofrendata kachamu warkankichi. G:Sukaman sufriptini yanapawashpaykichi allita rurashkankichi. Z-: Jesukristu yanapawaptin sufrishpaynipish tukuy paypa munananta atipani rurayta. ^5: Aypa tiyawaptin mana tiyawaptinpish yachani kushikushpalla kawsayta. Aypata mikushpayni mana aypata mikushpaynipish aypa imayuk kashpayni mana nimayuk kashpaynipish ñami yachakushkanina kushikushpalla kawsayta. ~u: Chayta willashpayni mana nimata mañaykaykichichu. Ñami yachakushkanina tiyawakninillawan kushikushpalla kawsayta. S: Señorninchi Jesukristuta sukaman agradesini kankuna kashkan yuyawashpa kullkita kachamuwaptikichi. Sukaman yanapawayta munashpaykichipish suk tiempu mana atiparkankichichu kullkita kachamuwayta. ]3: Tukuy yachachikushkaynita allita kasushpa kawsaychi. Ñuka allita rimaptini uyarirkankichi. Allita ruraptini kawarkankichi. Kankunapish ñukashina allita rimashpa allita rurashpa kawsaychi. Chashna kawsaptikichi kushichiwakninchi Tata Dios kankunawan tantalla kawsanka. Pablu Filipospi wawkinkunata agradesirkan yanapashkankunarayku. ):Chaymanta wawkinikuna, paninikuna, tukuy alli yachanakunallata tukuy alli rimanakunallata tukuy alli ruranakunallata tukuy alli yuyanakunallata yuyaykuypachi. Tukuy kushikuna layata tukuy alli famayuk runakunapa rurashkanta tukuy alabanapa layallata yuyaykuypachi. ':Tata Diosta agradesiptinchikuna payka mana entiendina layata sukaman kushichiwanchisapa. Jesukristuta kreyiptinchikuna Tata Dios kushichiwaptinchikuna mana turbakunchisapachu nima mana allikunata yuyaykunchisapachu. Pablu yachachikun allikunallata yuyaykunanchikunapa. ;o:Ama nimapi turbakuychichu. Suk imapi llakishpa turbakushpaykichika Tata Diosta roygaychi yanapashunaykichipa. Chashna roygashpaykichi tukuy imapa Tata Diosta agradesiychi. :Señorninchi Jesukristu utkana shamunka. Chayrayku munani tukuy runakuna yachanankunapa kankuna allita kuyanakushpa kawsanaykichita. ! ;:Kankuna Jesukristuta kreyishpa Tata Diospa wambrankuna kashpaykichi kushikushpalla kawsaychi. Kashkan willaykichi kushikushpalla kawsanaykichipa. o W:Yachachikukmasini, kanta roygayki chay ishkay paninchikunata yanapanaykipa. Paykunaka sukaman ñukawan tantalla Jesukristu salvawananchikunata yachachikushkasapa. Wawkinchi Klementepish suk wawkinchikunapish ñukawan tantalla yachachikushkasapa. Tata Diospa librunpina tukuy paykunapa shutinkuna killkaduna sieluman rinankunapa paywan tantalla kawsak. s _:Chay paninchikuna Evodiata Sintikata willani: Jesukristuta kreyishpa allita kuyanakushpa kawsaychi. 2  _:Kuyanayni wawkinikuna, paninikuna, sukaman rinayani kawaknikichi. Kankuna sukaman kushichiwashpaykichi premyuynishina kankichi. Jesukristuta allita kreyishpa kawsaychi. 3 _:Chashna shamushpa tukuy layata kamachikuyta atipak kashpa unkuy yachak kuerpunchikunata chikan layata ruranka. Allima kuerputa paypa kuerpuntashina kuwashunchisapa.r]:Chaykamanka ñukanchikunaka mana chashnachu kawsanchisapa. Ñukanchikunapa tiyan sielupi alli llaktanchikuna. Sukaman shuyaykanchisapa sielumanta salvawakninchi Jesukristu shamunanta chay llaktanchikunaman pushawananchikunapa. zm:Tata Dios chay runakunata mana tukuyniyukta kastigankasapa. Mana Tata Diosta kasunayashpankuna mikuyllata yuyansapa. Pinkakunapa layata rurashpapish alabanakunsapa. Tata Diosta kunkashpa tukuy kay allpapi tiyakllata yuyashpalla kawsansapa. E:Aypa kutina willashkaykichi aypa runakuna Jesukristuta chiknishpa mana kreyinsapachu kruspi wañushkanta salvawananchikunapa. Kunan llakishpa wakashpa kashkan chayllata willaykichi. kO:Wawkinikuna, paninikuna, ñuka allita Jesukristuta kasushpa kawsanaynishina kankunapish payta allita kasushpa kawsaychi. Suk wawkinchikuna ñukashina allita rurashpa kawsaptinkuna paykunashina allita rurashpa kawsaychi. P:Tukuy allita yachananchikunata allita kasushpa kawsananchikuna tiyan. jM:Kankuna Jesukristuta allita kreyishpa kawsashpaykichi tukuy chay willashkaynita ñuka rurashkaynishina kankunapish ruraychi. Kankuna manara tukuy chay yachachikushkaynita entiendiptikichira Tata Dios yachachishunkichi. %C:Tata Dios munan premyuta kuwayninchikunata. Chayrayku Jesukristu yanapawaptin ñukapish sukaman munani allita rurashpa kawsayta premyuynita chaskinaynipa. wg: Wawkinikuna, paninikuna, ñukaka kikinilla mana atipanichu Jesukristupa munananllata rurashpa kawsayta. Chayrayku tukuy chay ñawpa rurashkaynita kunkashpa sukaman sinchita trabajashpa Jesukristullata ashwanta kasushpa kawsanayani. r]: Ñukaka yachani manara Jesukristushina allita rurashpa kawsanaynitara. Payka akllawarkan allita rurashpa kawsanaynipa. Chayrayku sukaman sinchikushpa katini ashwan ashwanta payta kasushpa paypa munananta rurashpa kawsanaynipa. !;: Chashna payta kasushpa kawsashpayni yuyani wañushkaynimanta Tata Dios kawsachimuwananta. Pablu munarkan Jesukristuta ashwan allita kasushpa kawsayta. I~ : Sukaman munani Jesukristuta ashwan ashwanta riksiyta. Tata Dios rikchak laya atipak kashpa Jesukristuta kawsachimushkanshina sukaman munani ñukatapish atipachiwananpa allita rurashpa kawsayta. Jesukristu Tata Diosta kasushpa padesishkanshina ñukapish munani padesishpaynipish payllata kreyishpa kawsayta. Jesukristu Tata Diosta kasushpa wañushkanshina ñukapish payllata kasushpa kawsashpayni manana kikinipa munanaynita rurashpanachu kawsani. }: Kunanka Jesukristuta kreyishpayni sukaman munani paywan tantalla kawsayta. Manana yuyaninachu Moisespa kamachikunankunata kasushpayni alli runa kanaynita. Kunanka yachani Jesukristuta kreyiptini Tata Dios tukuy uchaynikunamanta perdonawananta. 5|c:Ñawpa tiempu sukaman yachaysapa fariseo runa kashpaynipish kunanka chay ñawpa kawsashkaynita mana nimatashina kawani. Señorninchi Jesukristuta riksishpa sukaman allimata kawsaykani. Payta kuyashkaynirayku tukuy chay ñawpa rurashkaynita susyatashina kawani payta ashwan allita riksinaynipa. P{:Yuyarkani Moisespa kamachikunankunata kasushpa Tata Diosta kushichinaynita. Kunanka Jesukristuta kreyishpa kawsashpayni manana yuyaninachu chay rurashkaynikunata ruraptini Tata Dios perdonawananta. bz=:Moisespa kamachikunankunata sukaman kasushpa kawsaptini mana ni pi chatawayta atiparkanchu. Chay kamachikunankunata sukaman kasushpa kawsashpayni Jesukristuta kreyikkunata chiknishpa sukaman padesichirkanisapa. ~yu:Pusak diyayuk kaptini tatayni señalachiwarkan. Chay ñawpa kawsak runa Israelmanta miraknin kani. Benjaminpa ayllun kani. Judiyu runa kani. Awiluynikuna judiyu runakuna karkansapa. Moisespa kamachikunanta allita kasushpa fariseo runa karkani. ]x3:Ñawpa ñukapish yuyashkani señaladu kashkanchikunarayku Tata Diospa wambran kanaynita. Ñuka tukuy runakunamanta ashwanta yuyashkani Moisespa kamachikunankunata kasushpalla Tata Diospa wambran kanaynita. $wA:Tata Diospa Espiritun yanapawaptinchikuna ñukanchikuna Tata Diosta kuyashpa kawsashpanchikuna paypa wambrankuna kanchisapa. Jesukristuta kreyishpa kawsashpanchikuna sukaman kushikunchisapa manana yuyanchisapanachu señaladu kashpanchikunara Tata Diospa wambrankuna kananchikunata. v5:Kuydanakuychi chay wakllichishunayak runakunamanta. Paykunaka yachachishunkichi señaladu kashpaykichira Tata Diospa wambrankuna kanaykichita. u :Wawkinikuna, paninikuna, kashkan willaykichi: Kankuna padesishpaykichipish Señorninchi Jesukristuta kuyashpa kushikuychilla. Chashna aypa kuti kushikunaykichipa killkashpaynipish mana aminichu kashkan killkaynikichita ashwanta kushikushpa kawsanaykichipa. Epafrodito Jesukristuta sirvishpa wañunayanankaman unkurkan. Kankuna karu llaktapi kashpaykichi mana yanapawayta atipashpaykichi payta kachamushkankichi yanapawananpa.'sG:Kawashuknikichi riptin Jesukristuta kreyik wawkinchikuna kaptin kushikushpa chaskiychi. Tukuy payshina allita rurak wawkinchikunatapish kuyashpa chaskiychi. r1:Chayrayku Epafrodito sukaman kawashuynikichita munaptin utkana kachanayani payta kawashpa kushikunaykichipa ñukapish amana sukaman llakinaynipa. .qU:Ariya payka unkushka wañunayanankaman. Chashna unkuptin Tata Dios payta kuyashpa ñukatapish kuyawashpa sanuyachishka ama llakishkaynimanta ashwanta llakinaynipa. kpO:Paypish sukaman munan kawashuynikichita. Kankuna unkushkanta yachaptikichi payka sukaman llakin. Vo%:Chaymanta yuyaykani wawkinchi Timoteowan tantalla wawkinchi Epafroditota kankunaman kachayta. Kankuna payta kachamushkankichi ñukata yanapawananpa. Payka trabajakmasini kashpa sukaman yanapawaykan. \n1:Allita yachani Señorninchi Jesukristu yanapawananta utka rinaynipa kawaknikichi. omW:Yuyaykani payta kankunaman kachayta yachashpayni kay karselmanta kachariwankasapachu manachu nishpa. 2l]:Kankuna allita yachankichi wawkinchi Timoteo allita rurashpa kawsananta. Payka wambraynishina yanapawashpa ñukawan tantalla Tata Diospa rimananta yachachikushka. xki:Sukkuna kikinkunapa munanankunallata rurashpa kawsansapa. Mana Jesukristupa munananta rurashpachu kawsansapa. j:Mana tiyanchu payshina ñukawan pakta yuyaykuk runa. Payka ñukashina sukaman munan kankuna allita rurashpa kawsanaykichipa. Ei:Señorninchi Jesukristu munaptin kankunaman wawkinchi Timoteota utka kachanayani. Paymi kutimushpa willawanka imashnami kawsaykankichi nishpa. Chayta willawaptin ñukaka kushikusha. ohW:Kankunapish ñukawan tantalla kushikuychi. Filipos llaktaman Pablu Timoteota Epafroditota kacharkan. jgM:Kankuna Jesukristuta kreyishpaykichi padesishpaykichipish payllata katiykankichi. Ñukapish kankunashina sukaman padesishpayni ichara wañuptini yawarnini ichakunman. Chashna wañushpaynipish kankunawan tantalla kushikusha. Zf-:Lusta altupi churakshina Tata Dios mana tukuyniyukta kawsachiwananchikunata yachachikuychi Jesukristu shamuptin ñuka sukaman kushikunaynipa. Chaypi yachasha mana yankamanta kankunata yachachishkaynita. =es:Chay mana allita rurashpa kawsak wakllidu yuyayuk runakuna tutapishina kawsaykansapa. Paykunapa chawpinkunapi kawsashpaykichi Tata Diospa wambrankuna kashpaykichi allita rurashpa kawsaychi ama ni pi chatashunaykichipa. Chashna allita rurashpa kawsashpaykichi tuta likidupi llipyak luserukunashina kankichi. ad;:Mana nima piñakushpa mana ayninakushpa Tata Diospa munananta rurashpa kawsaychi. c: Tata Dios munashpa yuyaynikichipi munachishunkichi allita rurashpa kawsanaykichipa. Yanapashunkichi chay alli ruranata ruranaykichipa. b5: Munanayni wawkinikuna, paninkuna, ñuka kankunawan kashpayni yachachikuptini allita kasuwashkankichi. Kunan kankunamanta karupi kaptinipish ashwan allita kasuwashpa kawsaychi. Salvadu kanaykichita yuyashpa uchallikuyta manchashpa Tata Diosta kuyashpa kasushpa kawsaychi. ba=: Rikchak laya rimanayuk runakuna kunkurikushpa willankasapa tukuy pimanta ashwan sinchi kamachikuk kananta.Tata Diosta kuyashpa willankasapa sukaman allima kananta. Pablu yachachikun suk lusshina kananchikunata. 0`Y: Chashna Tatan Dios willaptin tukuy sielupi kawsakkuna tukuy allpapi kawsakkuna tukuy wañudu runakuna Jesukristupa ñawpakninpi kunkurikushpa kasunankuna tiyan. L_: Chashna Tatanta kasushpa wañuptin Tata Dioska paytaka kawsachimushpa willarkan ladunpi tiyarinanpa.Chaypina willarkan tukuy kamachikuk runakunamanta ashwan sinchi kamachikuk kananpa. (^I:Chashna sirvikuk runa kashpa Tatan Diosta sukaman kasushpa mana uchayuk kaykashpa iden uchayuk runashina pinkakunapa laya wañuyta suk kruspi wañurkan. ]/:Jesukristuka alli sinchi kamachikuk kaykashpapish Tatan Diosllata kasushpa sielumanta shamurkan suk warmimanta nasik sirvikuk runa kananpa. C\:Jesukristu sielupi Tatan Dioswan tantalla kawsaykashpa Tatanshina tukuy laya atipak kaykashpa Tatanpa munananllata ruranayashpa paypa mana nimachu karkan tukuy atipananta sakiyta. .[U:Jesukristu tukuy runakunata kuyashpa mana kikinpa munanantachu rurarkan. Kankunapish payshina ama kikikichillapa munanaykichita yuyashpallachu kawsaychi. jZM:Ama kikikichillapa munanaykichita yuyashpallachu kawsaychi. Sukkuna munanankunatapish yuyaychi. PY:Ama sukwan sukwan yuyanakushpa ayninakuychichu. Ama kikikichillapa munanaykichita rurashpa nima alabanakushpa kawsaychichu. Ama rimaychichu suk wawkikichimanta ashwan alli yachak kanaykichita. WX':Tata Diospa Espiritun yanapashuptikichi sukwan sukwan yanapanakushpa paktanakushpa kuyanakushpa llakichinakushpa suk yuyayllata yuyashpa kawsaychi. Chashna allita kawsashpaykichi ñukata kushichiwankichi. ZW /:Kankuna sufriykaptikichipish Jesukristu sukaman kuyashushpaykichi animuchishunkichi kushichishunkichi. Tata Diospa Espiritun kankunawan kawsashpa yanapashunkichi kuyanakushpa llakichinakushpa kawsanaykichipa. V :Kankuna ñukawan tantalla sufriykankichi. Yachashkankichi chikniwaptinkuna sukaman sufrishkaynita kunankaman sufriykanaynita.$U C:Tata Dios yanapawanchisapa Jesukristuta kreyinanchikunapa. Chaymantapish yanapawanchisapa sufrishpanchikunapish payllata kreyishpa kawsananchikunapa. %T E:Ama chiknishuk runakunata manchaychichu. Mana manchakushpa yachachikuptikichi paykuna yachankasapa Tata Dios salvashunaykichita paykunata kastiganankunata. ]S 5:Mash uyariwaychi. Imashnacha Jesukristu yachachikushkanshina allillata rurashpa kawsaychi. Ñuka kankunaman rishpaynipish mana rishpaynipish munani yachayta kankuna sufrishpaykichipish sukwan sukwan tantalla allita Jesukristuta kreyishpa kawsanaykichita. Munani Jesukristu salvawananchikunata tantalla yachachikuyllapi katinaykichipa. #R A:Kay allpapi kawsanaynitara yachashpayni kashkan rinayani kawaknikichi. Chashna kawanakushpanchikuna Jesukristuta agradesishpa sukaman kushikushunchisapa. Q :Chayrayku yachani kankunawan kiparinaynita yanapanaynipa Jesukristuta ashwanta kreyishpa kushikushpalla kawsanaykichipa. FP :Chaymanta kawsashpaynira atipani kankunata yanapaynikichita. CO :Mana yachanichu maykan kaktami munani nishpa. Suk oraska munani kawsayta. Suk oraska munani wañuyta Jesukristuwan tantalla kawsak rinaynipa. Wañuptini ñukapa ashwan alli kanman. N :Chayrayku mana yachanichu wañuytachu kawsaytachu munani nishpa. Kay allpapi kawsashpaynira Jesukristupa trabajayllapi atipani katiyta. 'M I:Kay allpapi kawsashpaynika kushikushpa Jesukristullapa munananta rurashpa kawsasha. Wañushpaynipish paywan tantalla ashwan allita kushikushpa kawsasha. +L Q:Sukaman munani allillata rurashpa kawsayta ama nimapi pinkakunaynipa. Allita yachachikushkaynishina sukaman munani wañunaynikaman mana manchakushpa yachachiyllapi katiyta. Wañushpaynipish kawsashpaynipish sukaman munani aypa runakuna yachanankunapa Jesukristu sukaman yanapawananta. !~~M}h|{{Fzz yfxx w6vuubtt*ss.rr@qTpZoo nXmllk5jjGii,hhg{ffTeeidd?ccBbaaX``c__t_^b]]\G[[Z4YYX{XWVUU^TTKSRRQ[POONMMqLLKJIIhHHyGFFtFE+DD}CCCB.AK@??>O=V<<;;4::X99e88m77B665543211}00/...3--%,+++(**p)),((3''C&&c%%V$$^##1"".!!7 L,//[]h_;-a_ A X } ]3FyjDl!H^ yTukuy kay allpata sieluta rurak Tata Diosmi yanapawanka. S] !yUrkukunata kawashpayni tapunakuni:¿Pití ñukata yanapawanman? V\%wiRimanaykika allima lamparashinami
purinayni ñanpi allima lusshina. [whRimanaykimi tukuy alli ruranakunata yachachiwashka.Chayrayku chay mana alli ruranakunata
manana munaninachu rurayta. Z!wgRimanaykipi willawanki yanapawanaykipa.Rimanayki ñukñushina allimami.Chayrayku ñukñumanta ashwanta rimanaykita munani. RYwfRimanaykita kan yachachiwaptiki
mana chaykunata sakishkanichu. `X9weTukuy mana alli ruranakunatami sakishkani
rimanaykita kasushpa kawsanaynipa. kWOwdRimanaykita kasushpa kawsashpayni
kamachikuk ansianukunamanta ashwan allita entiendini. ~VuwcKamachikunaykikunata yuyashpa kawsashpayni
rimanaykita yachachiwak runakunamanta ashwan allita entiendini. U wbTukuy kamachikunaykikunata ñami yachanina.Rimanaykika chikniwak runakunamanta
ashwan alli yachaktami rurawashka. oTWwaA, Tata Dios,
sukaman yachachiwashkaykita kuyani.Tukuy diya chayta yuyashpa chishyani. XS)wRimanaykita yachashpayni sukaman kushikusha.Mana kutin kunkashachu. }RswTukuy rimanaykita yuyashpa kawsasha.Chayta yuyashpa allita rurashpa kawsashpayniñannikipi purisha. jQMwAypa imakuna tiyapaptin kushikunaynimanta
rimanaykita kasushpayni ashwanta kushikusha. SPw Tukuy yachachiwanaykitañukapish runamasinikunata parlachisha. _O7w A, Tata Dios,
kanta sukaman alabayki.Kamachikunaykikunata yachachiway. oNWw Tukuy rimanaykitami tukuy shunku allita kasushkani
ama uchallikushpa kanta rabyachinaynipa. tMaw Ñuka tukuy shunku yanapawanaykipa munani.Yanapaway kamachikunaykikunata kasushpa kawsanaynipa. %LCw A, Tata Dios¿imashnatí wayna runa atipanman
mana uchallikushpa kawsayta?Waynaka rimanaykita kasushpa
mana uchallikushpa kawsanka. Kwh#Kushikushpa rimani:Allpamanta tukuy ucha rurak runakuna chinkachunsapa.Mana alli rurak runakuna amana kawsachunsapanachu.Ñukaka Tata Diosta tukuy shunku kuyashpa alabani.Munani tukuy runakuna Tata Diosta alabanankunapa.aJ;h"Allita yuyashpayni munani Tata Diosta kushichiyta.Paymi ñukata kushichiwan. qI[h!Ñuka chaykunata kawashpa wañunayni diyakaman
kantukunata kantashpa Tata Diosta kushichisha. eHCh Tata Dios munaptin allpa chukchukun.Tata Dios urkukunata llankaptin kusninsapa. ~GuhMash uyariwaychi.Tata Dios mana tukuyniyukta kamachikun.Tukuy rurashkanta kawashpa sukaman kushikun. FyhMunashpayki kashkan kawsachinkisapa.Chashna kawsachikushpa allichanki
allpa kashkan allima rikurinanpa. E%hChay animalkunata manana yanapaptiki manchakunsapa.Manana kawsanankunapa samayta kuptiki wañunsapa.Usushpa polvo tukunsapa. D3hKan, Tata Dios, mikunankunata kunkisapa.Chashna kuptiki chay animalkuna apinsapa.Paykunata kuptiki
munashkankunawan saksansapa. ChA, Tata Dios,
tukuy chay animalkuna
kanta shuyashunkisapa mikunankunata
munashkankuna oras kunaykipasapa. BhChay manllayba kochapi barkukuna purinsapa.Yaku ukupi manllayba manchanapa animal kawsan
chaypi pukllananpa. uAchAllpapi tiyan manllayba kocha.Chay kochapi mana yupaypa atun animalkuna taksha animalkuna tiyan. j@MhA, Tata Dios,
rikchak layata rurashkanki.Kay allpaka tukuy rurashkaykiwan untami. g?GhChashna diyayaptin ullkukuna trabajunkunaman rinsapa.Tutayanankaman trabajansapa. O>hInti kashkan llukshimuptin
machayninkunapi sirik kutinsapa. w=ghPumakuna mana mikunankunata tarishpa kaparinsapa.Tata Diosta mañansapa mikunankunata kunankunapa. t<ahChaymanta yana llachapatashina mantanki tutayananpa.Tutayaptin sachapi animalkuna llukshinsapa. ;hKillata rurashkanki yachanaynikunapa
ima laya tiempumi nishpa.Intipish yachan
imay orasmi urkukunapi chinkanka nishpa. f:EhAltu urkukunata kabrakunapa rurashkanki.Rumikuna sikinpi achunikuna pakakunsapa. p9YhChay kaspikunapi taksha pishkillukuna wasichakunsapa.Pino kaspikunapi garsakuna kawsansapa. 8 hKan, Tata Dios, chay yakullawan kaspikunata saksachinki.Libano partipi tarpushkayki sedrukunatapish saksachinkisapa. g7GhChay wayukunata mikunsapa fersasyuk kanankunapa.Vinuta upyansapa kushikunankunapa. 69hChay yakuwan pastukunata wiñachinki
animalkuna mikunankunapa.Runakuna tarpunan murukunata wiñachinki
wayuchakuptin mikunankunapa. )5Kh A, Tata Dios,
kanmi anak sielupi wasikimantapacha
yakuta tamyachishpa sachakunata ñuyuchinki.Altumanta urmamuk yakuwan allpata saksachinki. e4Ch Pawak animalkuna yaku mañankunapi wasichakunsapa.Kaspikuna ramanpi kantansapa. 33h Chay yakukunamanta tukuy sachakunapi kawsak animalkuna yakukunsapa.Chayta upyashpa sachapi kawsak burrukuna yakunayayninta samachinsapa. 2h Chaymanta yaku pachyamunankunamanta
urkukunata pasashpa yakuta kallpachishkanki
atun yakukunaman rinankunapa. i1Kh Willarkankisapa amana chaymanta llukshinankunapa
ama kashkan allpata kirpanankunapa. o0WhUrkukunata llukashpa bajadakunata urayashpa
rirkansapa maypicha willashkaykipi kanankunapa. / hKan, Tata Dios, yakukunata willaptiki kallparkansapa.Troynoshina rimakuptiki
yakukuna uyarishpa nitikurkansapa. f.EhYakukuna suk llachapashina allpata kirparkan.Yakukuna tukuy urkukunata kirparkan. h-IhA, Tata Dios,
allpata allimata sinchichirkanki.
ama churashkaykimanta kuyunanpa. p,YhSinchi wayra yachachiwanchisapa sukaman atipak kanaykita.Rawraykak ninakunapish kanllapami. i+KhKan tukuy layata kamachishpa
sielupi wasikipa orkonninkunatashina
manllayba kochapi sinchichishkanki.Puyukunata rurashkanki purinayki karrukunashina kanankunapa.Wayrashina maytapish rinayashpa rinki. p*YhLuswan sawa llachapawanshina wankunakushkanki.Sieluta warkudu llachapatashina churashkanki. 5) ehTata Diosta tukuy shunku kushichishpa alabasha.A, Tatayni Dios,
ashwan sinchi kamachikukmi kanki.Tukuy laya atipak kashpayki
sukaman allimami kanki. q([dTata Dios alli rurak kaptin
mana tukuyniyukta kuyakuk kaptin
kushikushpa payta kuyaypachi.R'dChayrayku Tata Diospa wasinman shamuypachi.Kushikushpa payta alabashpa kantukunata kantashpa
punkunta yaykuypachi.Tata Dios sukaman yanapawaptinchikuna
kushichishpa kuyaypachi. 5&cdTata Diosta riksiypachi sinchi kamachikuk kananta.Pay rurawashkanchikunarayku
paypa wambrankunami kanchisapa.Paypa pastunpi ovejankunashina kanchisapa. k%OdKushikushpa Tata Diosta kuyaypachi.Kushikuywan kaparikushpa ñawpakninman shamuypachi. W$ )dTukuy allpapi kawsak runakuna,Tata Diosta kushichishpa kantaypachi. B#}IPaykuna mana kreyishuptinkunapishñukaka kanwan tantalla kawsanayani.Kanmi, Tata Dios, amachawanki.Chayrayku runamasinikunata willashasapa
alli rurak kanaykita."wIA, Tata Dios,
mana kasushunayak runakuna wañunkasapa.Kanmi mana kreyishuk runakunata kulluchinkisapa. f!EISukaman sampayaptinipish, kan tata Dios,
mana tukuyniyukta kuyawashpa yanapawanki. h IIKanlla sielumanta yanapawanki.Kanwan kawsashpayni
mana nima ashwanta munanichu.  IYachachiwashpa yanapawashkanki
allita rurashpa kawsanaynipa.Chaymanta kawsanaykipi
kushikushpa chaskiwanki. #IChashna mana entiendiptinipish
kanka kuyawashpa mana sakiwashkankichu.Makinimanta apiwashpa purichiwakshina yanapawashkanki. gGIA, Tata Dios,
mana nima yachak kashpayniñawpaknikipi suk animalshina karkani. wgIChay mana alli rurak runakunata kawashpa
sukaman turbakurkani.Turbakushpa sukaman llakirkani. /WIPaykuna llullachinakuptinkunapish
kan, Tata Dios, kastigakunayki diya chayamuptin
tukuy mana alli rurashkankunata
tukuy runakunata kawachinkisapa. Y+IRaslla paykunata kastigankisapa.Paykunaka manchakuywan wañunkasapa. )IA, Tata Dios,
kanmi chay mana alli rurak runakunata
churashkanki llukchak ñanpishina
uchallikuptinkuna kulluchinaykipasapa. ITata Diospa wasinpi yaykushpaynira
allita yacharkani Tata Dios chay mana alli rurak runakunata kastiganankunata. yIChayta yuyashpayni
mana atiparkanichu entiendiyta imapami Tata Dios mana uchankunarayku kastigansapa nishpa. IA, Tata Dios,
chay mana alli rurak runakunashina chayta rimashpaynika
kreyishukmasinikunata llullachiymansapa karkan. LITukuy oras sufrini.Tukuy diya Tata Dios kastigawan.” I Chayta kawashpa yuyarkani:“Llullakushpa alli shunkuyuk runa kawsaykani.Llullakushpa allillata rurashpa kawsaykani. [/I Chay mana alli rurak runakuna
mana nimapi sufrishpankuna kullkiyansapa. I Rimansapa: “Tata Dios mana alli rurananchikunata
mana yachankachu.Sielupi kawsak Tata Dios mana nimata yachanchu.” c?I Chayrayku runamasinkuna
paykunata alabansapa.Paykunata sukaman kreyinsapa. I Sukaman mana allita rurashpankuna
willansapa Tata Diosta mana kasunayanankunata.Runakunatapish washanchansapa. 5cITukuy pita mana nimatashina kawansapa.Mana pinkakushpa kikinkunalla alabanakunsapa.Tukuy pita jorachinsapa
mana allita ruranankunapa sufrichinankunapa. Y+ITukuy layayuk kashpankuna
tukuy mana alli munanankunallata ruransapa. Y +ISukaman kikinkunalla kreyinakushpankuna
sufrichikushpalla kawsansapa. q [IMana yachansapachu imami llakina nishpa.Mana runamasinkunashinachu
sufrishpa kawsansapa. \ 1IPaykunaka wañuyta mana manchansapachu.Mana ni unkushpa shaykunsapachu. - SIKikinkunalla kreyinakuk tukuy imayuk
mana allita rurashpa kawsak runakunata kawarkani.Ñukapish paykunashina kanayashpayni yakallapa uchallikurkani. v eIChashna Tata Dios yanapakuk kaptinpish
yaka yaka mana allita rurashpa mitkakukshina urmanayarkani.  ITata Dios tukuy israel runakunata kuyashpa yanapansapa.Tukuy shunku allita yuyashpa kawsak runakunata yanapansapa. y=Chashna yanapawaptiki
tukuy tiempu kanllata alabashpayni kawsasha.Tukuy diya promesakushkaynita rurasha.]3=Yanapaway allita kamachikunaynipa.Kuyawashpayki ama shaykushpa kuydaway. _7=A, Tata Dios,
kamachikuk kaptini yanapaway
sukaman unayta kawsanaynipa. *M=A, Tata Dios,
kanmi tukuy promesakushkaynita uyarishkanki.Chayrayku yanapawashkanki.Kanka tukuy kuyashushpa kawsak runakunata yanapankisapa. s_=Tukuy tiempu wasikipi kawsanayani
wallpa wawankunata rikran sikipi amachakshina kuydawanaykipa. =A, Tata Dios,
kanmi amachawanki.Amachawashpayki allima pirkashina
chay chikniwak runakunamanta arkawanki. U#=Kay allpapi kuchun mañanpi kashpaynipish
manana yachashpa imatami rurasha nishpa kanta roygayki.Roygaptini manllayba rumi sawanpishina churawashpayki
chikniwak runakunamanta salvaway. w i=A, Tata Dios,
sukaman llakishpayni kaparikuptini
uyariway.Roygaptini uyariwashpa yanapaway. ?w7A, Tata Diosnini,
wañuchikuk llullakuk runakuna
mana unaytachu kawsankasapa.Paykunata kulluchinkisapa.Chashnapish kaptinñukaka yachani yanapawanaykita.~7Akuychi tukuy yuyananchikunataTata Diosta willaypachi.Chashna willaptinchikuna payka yanapawashunchisapa
allillata rurashpa kawsananchikunapa.Tata Diosta kasuptinchikuna
payka yanapawanchisapa ama uchallikunanchikunapa. >}u7Mishki shimi tukushpa parlansapa.Chashna parlashpankunapish
makanakuyllata yuyansapa.Mishki shimi tukushpa parlashpankunapish
chikninakushpalla kawsansapa. | 7Paykunaka kuyanakukmasinkunawan makanakunsapa.Allimata kawsanankunapa parlashkankunawasha kunkashpa chikninakunsapa. T{!7Paykuna mana Tata Diosta manchashpa
mana allikunallata rurashpa kawsansapa.Chayrayku mana tukuyniyukta
sinchi kamachikuk Tata Dios
chikniwak runakunata kastigashpa upallayachinka. z'7Chikniwak runakunawan makanakuptini
ama wañuchiwanankunapaTata Dios yanapawanka.Paykuna aypa kaptinkunapish yanapawanka. _y77Pakarinanta chishita tutata wakaptiniTata Dios llakichiwashpa yanapawanka. Zx-7Ñuka sufrishpayniTata Diostami roygasha.Roygaptini yanapawanka. w7Tukuy chikniwak runakuna
mana yuyashkankuna oras wañuchunsapa.Mana alli rurak kashpankuna
raslla wañuchunsapa. v#7Paywanmi Tata Diospa wasinpi yaykushpaynikuna parlak kanisapa.Paywanmi kushikushpa aypa runakunapa chawpinkunapi purik kanisapa. Nu7 Chay sufrichiwak runaka
kuyanakushpa purikmasinimi kashka. #t?7 Manami chikniwak runachu sufrichiwashka.Chikniwak runa sufrichiwaptinka
mana nimachu kanman.Sufrichiwak runamanta ñukaka pakakuyman. s 7Chikniwak runakuna sinchita sufrichiwaptinkunaTata Diosta sukaman mañasha
sinchi wayramantashina amachawananpa. br=7Pawashpayni karuta riyman.Chakidu pampapi kipariyman
chaypi kawsanaynipa. q'7Chayta yuyashpa rimani:¿Imapatí mana urpayshina rikrayuk kani?Rikrayuk kashpaynika
nitikushpa pawayman samak rinaynipa. >pw7Chashna sukaman manchakushpayni chukchukuykani. o 7Chayta kawashpa manchakuptini
shunkuyni sinchita waktanakun.Wañuchiwanankunata yuyashpa
sukaman manchakuni. n57A, Tata Dios,
uyariwashpa yanapaway.Llakishpayni roygayki.Chikniwak runakuna rimakuptinkuna
mana alli rurak runakuna kaparikuptinkuna
uyarishpa sukaman manchakuni.Paykunaka chikniwashpa sufrichiwansapa.Sukaman piñakushpa makawanayansapa. m 7dl C7A, Tatayni Dios,
roygaptini uyariway.Ama nimatashina royganaynita uyariychu. ukc5Sukaman munani Tata Dios tukuy israel runakunata kuyawashpanchikuna
chikniwakninchi runakunamanta salvawananchikunapa.Tata Dios llakichiwaptinchikuna
tukuy Jakobopa mirakninkuna
israel runakuna kushikushunchisapa.Bj}5Chayrayku mana manchakuna oras kaptinpish
chay mana alli rurak runakuna
manchakushpa chukchukunkasapa.Tata Dios kastigashpa karkuptinkuna
sukaman pinkakunkasapa. 0iY5Chay mana alli rurak runakuna
mana allikunata yuyaykunsapa.Tata Diosta mana kasunayashpankuna
payta kuyakmasinikunata
chiknishpa sufrichinsapa. ohW5Chashna Tata Dios alli rurak runakunata maskashpapish
mana niman suk alli rurak runata tarinchu.Tukuy runakuna uchallikushpa wakllichinakushkasapa.Mana ni pi alli rurak tiyanchu.Manami niman suk tiyanchu. g5Anak sielumantapachaTata Dios tukuy runakunata kawamunsapa
ichará maykan alli yuyayuk
payta kasunayan nishpa. _f 95Mana alli yuyayuk runakuna
yuyansapa Tata Dios mana tiyananta.Chashna yuyashpa uchallikushpa
wakllichinakushkasapa.Uchallikushpa kawsashpankuna
manana allikunata rurayta atipansapanachu. geG3 Chashna yanapawaptiki
mana kasushunayak runakunata rimanaykita yachachisha
munanaykita rurashpa kawsanankunapa.Chashna yachachikuptini
uchasapa runakuna uchankunata wanashpa kasushushpa kawsankasapa.xdi3 Perdonawashpa kashkan kushichiway.Chashna kushichiwashpayki yanapaway allita rurashpa kawsanaynipa. fcE3 A, Tata Dios,
ama ñawpaknikimanta karkuwaychu.Ama Espirituykita kichuwaychu. }bs3 A, Tata Dios,
uchasapa yuyayninita pichay.Yanapaway kanta kuyashpa
allita rurashpa kawsanaynipa. Oa3 Amana uchaynita yuyaynachu.Mana alli rurashkaynita kunkay. Y`+3A, Tata Dios, kushichiway.Kastigawashkaykimanta kashkan kushichiway. V_%3Uchaynikunamanta pichawayñawpaknikipi chuya chuya rikurinaynipa.Mana alli rurashkaynimanta mayllaway.Chashna mayllawaptiki yurak puyushina kiparisha
allita rurashpa kawsanaynipa. l^Q3A, Tata Dios, kanka alli shunkuyuk runata kuyanki.Shunkuynipi allita yachachiwashkanki. u]c3Nasishkaynimantapacha
mana alli rurakmi kani.Mamaynipa wiksan ukumantapacha uchasapami kani. \ 3A, Tata Dios,
uchallikushpayni mana allikunata rurashpayni
kanta mana kasunayashkaykichu.Chashna mana kasunayashpayni rabyachishkayki.Uchallikushkaynirayku kastigawanayki tiyan.Kan kastigawashpayki
allininpi kastigawanki. ~[u3Allita yachani kanta mana kasunayashpayni uchallikushkaynita.Uchallikushkaynita mana atipanichu kunkayta. vZe3Kuyawashpayki mana alli rurashkaynimanta perdonawashpa mayllaway.Tukuy uchaynikunamanta pichaway. sY a3A, Tata Dios,
kuyawashpayki llakichiway.Llakichiwashpayki uchallikushkaynimanta perdonaway. wXg. Tukuy laya atipak Tata Diosñukanchikunawanmi kawsan.Jakobopa Tata Diosninmi amachawanchisapa.MW. Chayrayku Tata Dios willawanchisapa:“Kasillayaychi.Riksiwaychi sinchi kamachikuk Tata Dios kanaynita.Yachaychi tukuy allpapi tukuy llaktakunata sinchita kamachinaynita.” pVY. Kuchun mañan allpapi kamachikushka
amana makanakunankunapa.Ñami balistankunata pakishkana.Makanakunankuna lansankunatañami paki pakina rurashka.Makanakunankuna karrunkunatañami rupachishkana. eUC.Payka almirana milagrukunatami rurashka.Shamuychi kawak kay allpapi rurashkanta. xTi.Tukuy laya atipak Tata Diosñukanchikunawanmi kawsan.Jakobopa Tata Diosninmi amachawanchisapa. cS?.Chayta kawashpa mana Tata Diosta kasuk runakuna
manchakushpa kaparinkasapa.Sinchi kamachikukkuna sukwan sukwan makanakushpa kawsansapa.Tata Dios rimakuptin
tukuy llaktakuna wakllichinakunsapa. qR[.Chashna Tata Dios ñukanchikunapi kawsashpa
sufriptinchikunapish tukuy diya yanapawanchisapa. 7Qg.Suk yaku kallpashpa kushichiwanchisapaTata Dios chay yakushina yanapawashpanchikuna kushichiwanchisapa.Kamachiwakninchikuna Tata Dios ñukanchikunapi kawsan. yPk.Yakukuna olasyashpa kaparikuptinpish
urkukuna chukchukuptinkunapish
mana manchakushunchisapachu. NO.Chashna Tata Dios amachawaptinchikuna
allpa chukchukushpa waklliptinpish
mana manchakushunchisapachu.Urkukuna manllayba kochapi sumiptinkunapish
mana manchakushunchisapachu. N .Tata Dios animuchiwanchisapa.Chikniwakninchi runakunamanta amachawanchisapa.Llakishpa sufriptinchikuna yanapawanchisapa. TM!%Tata Dios alli rurak runakunata kuyansapa.Payta kasushpa kawsaptinchikuna
mana sakiwanchisapachu.Chaymanta mana alli rurak runakunata kulluchin.Tukuy wambrankunatapish kulluchin.;Lo%Chayrayku mana alli rurashkaykimanta wanashpa
allikunallata rurashpa kawsay.Chashnarami Tata Dios mana tukuyniyukta yanapashunki
allita rurashpa kawsanaykipa. ?Kw%Alli rurak runakuna kashpanchikuna
tukuy oras llakichikushpa
runamasinchikunata yanapanchisapa.Chay runakunapa wambrankunaka
tukuy pita sukaman kushichinsapa. OJ%Wayna kashkaynimantañami viejuyashkanina.Manami kawashkanichuTata Dios alli rurak runakunata sakiptin.Paykunapa wambrankunapish
mana nimata mañakushpachu kawsansapa. I'%Mana allita ruraptinchikunaTata Dios makinchikunamanta apiwakninchishina yanapawanchisapa
ama uchallikushpa kawsananchikunapa. uHc%Tata Dios tukuy runakunata yachachiwanchisapa.Yanapawanchisapa paypa munananta rurananchikunapa. G'% Tata Dios tukuy mana allita rurak runakunata kastigankasapa.Chaymanta Tata Dios yanapashunanta
shuyaptiki payka yanapashunki. bF=%Ama rabyakushpa piñakuychu.Ama munaychu turbakushpa
mana allita rurayta. SE%Allita rurashpa mana turbakushpaTata Dios yanapashunanta shuyay.Suk runakuna tukuy imayuk kaptinkuna
ama llakishpa rabyakuychu.Mana allita yuyaykuptinkuna
ama rabyakuychu. jDM%Tata Dios yanapashuptiki
tukuy runakuna alli ruranaykita
lustashina kawankasapa.Alli ruranaykita ruraptiki
inti llipyanantashina kawankasapa
paykunapish yachanankunapa
allita rurashpa kawsayta. {Co%Tata Diosta kuyashpa
payta willay munananta ruranayanaykita.Chashna payta willaptiki yanapashunki. rB]%Payta tukuy shunku kuyashpa kawsay.Chashna payta kuyaptiki
alli munanaykita almitishunki. A3%Tata Dios yanapashunaykita yachashpa
allita rurashpalla kawsay.Kay allpapi kawsashpaykiraTata Diosllata allita kasushpa kawsay. w@g%Chay runakunata Tata Dioska
utka kastigankasapa.Kastigaptinkuna tipidu kiwashina tukunkasapa. ? /%Runakuna mana allita ruraptinkunapish
ama turbakuychu.Chay mana alli rurak runakunata kawashpa
ama paykunashina kawsanayaychu. H> "Chaymanta Tata Diosta kasushpa kawsaptinchikuna
payka llakichiwashpanchikuna salvawanchisapa.Tata Dios amachawananchikunata munaptinchikuna
payka mana kastigawanchisapachu.:=m"Chaymanta sakra runakuna runamasinkunata wañuchinayashpa
kikinkunalla wañuyta
maskaykansapa.Tata Dios tukuy alli rurakta chiknik runakunata kastigankasapa. <"Tata Dios yanapawashpanchikuna
amachawanchisapa ama chikniwakninchi runakuna
tullunchikunata polvonankunapa. 8;i"Allita rurashpa kawsashpanchikunapish
sukaman padesinchisapa.Chashna padesiptinchikunapishTata Dios yanapawanchisapa
kushikushpalla kawsananchikunapa. :"Tukuy uchanchikunata wananayashpa llakiptinchikunaTata Dios llakichiwashpanchikuna perdonawashpanchikuna kushichiwanchisapa. E9"Allita rurashpa kawsaptinchikunaTata Diosta roygaptinchikuna payka yanapawanchisapa.Llakishpa sufrishpa kawsaptinchikuna
payka yanapawashpanchikuna kushichiwanchisapa. 81"Chaymanta Tata Dios
tukuy mana alli rurak runakunata chikninsapa.Paykunata kulluchinkasapa
amana ni pi paykunata yuyanankunapa. o7W"Allita rurashpa kawsaptikichiTata Dios kuydashunkichi.Roygaptikichi yanapashunkichi. ~6u"Mana alli ruranaykichita sakishpa
allikunallata ruraychi.Tukuy piwan allillapi kushikushpa kawsaychi. k5O" Chashna kawsanayashpaykichika
ama munaychichu mana allikunata rimayta nima llullakuyta. u4c" Kunanka tapuykichi:¿Munankichichu unayta kawsayta?¿Munankichichu kushikushpalla kawsayta? z3m" Wambraynikuna, shamuychi uyariwak.Kunanka yachachiykichi
imashnami Tata Diosta kuyankichi nishpa. 27" Pumakuna sinchi kashpankunapish yarkansapa.Chashnapish kaptin ñukanchikuna Tata Diosta kasuptinchikuna
aypa allikunata kuwanchisapa. 1{" Kankuna, Tata Diosta kasuk runakuna,
payta kuyaychi.Chashna kuyaptikichi manami nima illapushunkichichu. >0u"Kankuna mishkik mikunata mallikshinaTata Diosta kuyaychi yachanaykichipa alli rurak kananta.Tata Dios yanapashunaykichita yachashpaykichi
sukaman kushikunkichi. \/1"Tata Diospa angelninkuna
tukuy Tata Diosta kasuk runakunata amachansapa. .-"Ñuka sukaman sufrishpayniTata Dios yanapawananpa
roygaptini uyariwashka.Yanapawashpa llakidu kashkaynimanta kushichiwashka. -7"Tata Diosta shuyashpanchikuna yanapawananchikunapa
sukaman kushikunchisapa.Tata Dios yanapawaptinchikuna
mana pinkakunchisapachu. ,"Tata Diosta yanapawananpa mañaptini
payka uyariwashka.Uyariwashpa yanapawashka
amana manchakunaynipa. f+E"Tata Dios sukaman tukuy laya atipak kaptin
akuychi tantalla payllata alabaypachi. *w"Tata Dios yanapawaptin sukaman kushikuni.Kankuna, alli modoyuk runakuna,
chayta yachashpa kushikuychi. r) _"Tukuy oras ñuka Tata Diosta willasha alli rurak kananta.Mana shaykushpa Tata Diosta alabasha. .(UChayrayku akuychi Tata Dios yanapawananchikunata shuyaypachi.Valorchinakushpa ama sampayaypachichu.Ariya, Tata Dios yanapawananchikunata shuyaypachi.' Chashna chatawaptinkunapishñuka allita yachani tukuy diya
kan, Tata Dios, kuyawashpayki yanapawanaykita. &) Chay sakra runakuna llullakushpa chatawansapa
mana alli rurak kanaynita.Chayrayku ama munaychu munashkankunata rurawanankunapa. %  A, Tata Dios,
chikniwak runakuna makawanayaptinkuna
yanapaway allita rurashpa alli ñanpi purikshina kawsanaynipa. c$? Tatayni mamayni sakiwaptinkunapish
kan, Tata Dios, mana sakiwashpa yanapawanki. 1#[ A, Tata Dios, yanapaway.Ama piñakushpa karkuwaychu.Kanlla atipanki salvawayta.Ama sapallaynita sakiwaychu.Kanmi kanki salvawak Tatayni Dios. "Kikini yuyanakushpa rimani:“Tata Diosta roygasha yanapawananpa.”Chayrayku, Tata Dios, roygayki yanapawanaykipa. Z!-A, Tata Dios,
kanta roygaptini uyariway.Llakichiwashpa yanapaway. e CChashna Tata Dios salvawaptin
atipani chikniwak runakunata kallpachiyta.Chaypina payta agradesishpayni paypa wasinpi
ofrendakunata kusha kuyanaynipa.Kushikushpa himnokunata Tata Diosta kantasha. NSukaman sufrishpa kawsaptiniTata Dios amachawashpa yanapawanka.Chikniwak runakunamanta wasinpi pakawanka.Manllayba rumi sawanpishina churawanka
ama ni pi wakllichiwananpa. 2]Ñuka Tata Diosta suk imallata mañashkani.Sukaman munani tukuy diya paypa wasinpi yaykuyta payta kuyanaynipa.Chaypi sukaman munani kuyawananta yuyayta. .UChay aypa chikniwak runakuna wañuchiwanayashpa chawpichawaptinkunapish
mana paykunata manchanichu.Sukaman makawanayaptinkunapish mana turbakunichu. .UChay chikniwak mana alli rurak runakuna tantanakunsapa
makawashpa wañuchiwanankunapa.Chashna wañuchiwayta yuyashpankunapish
mana atipansapachu. > wTata Dios lusninishina kashpa
chikniwak runakunamanta salvawan.Chashna salvawaptin mana ni pita manchanichu.Tata Dios amachawaptin
mana ni pita manchashachu.  A, Tata Dios,
wañunayni diyakaman sukaman kuyawashpa llakichiwanki.Chayrayku wasikipi mana tukuyniyukta kawsasha.veChikniwak runakuna tiyaptinpish
aypa allima mikunata rurapashkanki.Kuyawashpa mishkilla asnak wirata
umaynipi tallishkanki sukaman kushichiwanaykipa.Chaymanta upyakunayni kopata untachikshina sukaman yanapawanki. hIKan, Tata Dios, kuydawaptiki
tuta likidu urku sikinkunata puriptinipish
mana wañuyta manchakunichu.Kan, Tata Dios, ñukawan kaptiki
varaykiwan bastonnikiwan kuydawaptiki
kushikushpalla kawsasha. r]Chashna kuydawashpa animuchiwan.Kuska ñankunata pushawan riksinaynipa alli kuydakuk kananta. veChashna kuydawashpa
allima pastukunapi samachiwan.Chuya likidu ñukñuk yakukunaman pushawan. \ 3Tata Dios ovejakuna kuydakshina kuydawan.Chayrayku mana nima illawanchu. +A, Tata Dios,
kanmi amachawashpa uchaynimanta salvawanki.Chayrayku munani
tukuy rimanayni tukuy yuyanayni kushichishunaykipa.,Q Yanapaway ama kikinilla kreyinakunaynipa.Ama munaychu kreyinakushpa kawsanaynipa.Yanapawaptiki mana uchayuk runa kasha
amana uchallikunaynipa.  Mana ni pi kikinmanta yachanchu uchallikushkanta.A, Tata Dios,
mana yuyashpa uchallikuptini
perdonaway.  A, Tata Dios,
kamachikunaykikuna yachachiwan
ama uchallikushpa kawsanaynipa.Chaykunata kasuptini sukaman yanapawanki. # Paypa rimananka
kurimanta ashwan allimami.Amu mishkinta munananchikunamantaTata Diospa rimananta ashwanta munanchisapa. !; Tata Diosta kuyashpanchikuna
mana tukuyniyukta
allita rurashpa kawsanchisapa.Tata Dios kuskanpi mana llullakushpa kamachiwanchisapa. QTata Diospa rimanan allima kashpa
kushichiwanchisapa.Paypa kamachikunankuna sukaman allima kashpa
lampara llipyakshina lusichiwanchi
yachananchikunapa allita rurashpa kawsayta. _ 7Tata Diospa kamachikunankuna sukaman allimami.Sampayaptinchi animuchiwanchi.Paypa rimananka mana llullachiwanchisapachu.Mana yachaptinchikuna
yachachiwanchisapa alli yachak kananchikunapa. u cIntika llukshimunan ladumanta
yaykunan ladukaman purin.Mana ni pi rupayninmanta kishpinchu. " =Intika suk novioshina
kasaranan diya kushikushpa
wasinmanta kallpan.Premyunta chaskinanpa kallpak runashina
kushikushpa llukshin. 7 gTukuy allpa kuchun mañanpi kawsak runakuna
sieluta kawashpa yachanchisapaTata Dios tukuy layata rurashkanta.Payka intita sielupi wasinpishina churashka. | qSielu mana rimakuptin uyarishpanchikunapish
allita yachanchisapaTata Dios tukuy layata rurashkanta. .UDiyan diyan sieluka yachachiwanchisapaTata Dioslla tukuy layata rurashkanta.Tutapipish sieluka yachachiwanchisapaTata Dios alli yachak kananta. . WKawananchi sielu yachachiwanchisapaTata Dios tukuy laya atipak kananta.Sieluta kawashpanchikuna yachanchisapaTata Dios tukuy layata rurashkanta. :m Tata Dios alli rurakmi.Ñukanchikuna allita rurashpa kawsaptinchikuna kuyawanchisapa.Tata Diosta tukuy shunku kuyashpanchikuna
payta uya uya kawashunchisapa.a; Tata Dios mana alli rurak runakunapa sawanpi
asufriwan rawraykak ninata tamyachinka.Wayrawan chay ninata rawrachinka
chay sakra runakunata rupachinankunapa.Chashna rupachishpa kastigankasapa. "= Tata Dios alli mana alli rurak runakunata kawan.Wañuchikunayashpalla kawsak runakunataTata Dios tukuy shunkunmanta sukaman chikninsapa. % Chashna willawaptinkunapish ñuka yachaniTata Dios wasinpi kawsananta.Sielupi tiyananmanta tukuy runakunata allita kawaykan. pY Willawansapa: “Mana awtoridarkuna tiyaptin¿imatatí alli rurak runakuna rurankasapa?” { ~~8}}{|{4zyrxxxCwwRvv@uuGtt#ss+rrqpp^ooznn]mlmkji6gflefdbb``H__<^]\[[Z YWVVpUDTuRQON3LKJ8HH!G2DCB@@u??=<Chashna tukuy Tata Dios rurashkan kawsakkuna kantaptinkuna chay chusku animalkunaka rimarkansapa: “Ñukaykunapish Tata Diosta Oveja Wawanta alabanisapa.” Chay ishkay chunka chusku kamachikuk ansianukunapish kunkurikushpa Tata Diosta Oveja Wawanta kuyarkansapa.d^A Chashna chay aypa angelkuna kantaptinkuna tukuy Tata Dios rurashkan kawsakkunatapish uyarirkani kantaptinkuna. Tukuy sielupi kawsakkuna tukuy allpapi kawsakkuna tukuy atun yakukunapi kawsakkuna tukuy wañushka runakuna kantashpa willarkansapa:“Akuychi chay kamachikukpa tiyarinanpi tiyaridu Tata Diosta chay Oveja Wawanta mana tukuyniyukta alabaypachi.Paykuna sukaman alli kamachiwakninchi kaptinkuna kushichishpa willaypachi sukaman allima kanankunata.” 2]] Tukuy chay aypa angelkuna sinchita kantarkansapa:“Chay Oveja Wawanka tukuy runakunapa uchankunarayku wañuchidu karkan.Payka tukuy kawsakkunapa kamachikukninmi.Tukuy allpapi tiyakmi paypa.Payka tukuy laya yachakmi.Payka tukuy laya munananta atipan rurayta.Chayrayku tukuy runakuna payta kushichishpa rimanankuna tiyan sukaman allima kananta.Payta sukaman kuyashpa alabanankuna tiyan.” \/ Chaypina kawarkani sukaman aypa angelkunata kantaykaptinkuna. Chay angelkuna Tata Diospa tiyarinanpa, chay chusku animalkunapa, chay ishkay chunka chusku kamachikuk ansianukunapa vueltashninpi karkansapa. Chay angelkunaka mana yupaypa laya waranka waranka karkansapa. &[E Chaypina paykunaka chay Oveja Wawanta kushichishpa kay mushuk kantuta kantarkansapa:“Kanka tukuy runakunapa uchankunarayku yawarnikita ichashpa wañurkanki.Chashna wañushpayki tukuy ayllukunamanta tukuy llaktakunapi kawsakkunamanta tukuy laya rimanayukkunamanta aypa runakunata rantishkankisapa Tata Diospa wambrankuna kanankunapa.Kanka tukuy chay runakunata willarkankisapa kamachikukkuna kanankunapa.Willarkankisapa saserdoteshina Tata Diosta sirvinankunapa.Chashna willaptiki paykunaka kay allpapi kamachikunkasapa.Chay runakunata salvashkaykirayku kanlla atipanki chay apichidukunata llikishpa chay roskadu karapata kichariyta.” Z vYeChayta chaskiptin chay chusku animalkunaka chay ishkay chunka chusku ansianukunaka paypa ñawpakninpi kunkurikurkansapa. Tukuy paykunapa arpankuna tiyarkan. Chaymanta tukuypa kurimanta ruradu kopankuna tiyapurkansapa. Chay kopankunapi aparkansapa mishkilla asnak wikita rupachinankunapa. Chay rupachidu mishkilla wikika Tata Diospa wambrankunapa orasyonninkunami. X Chaypina chay Oveja Wawanka chay tiyarinanpi tiyaridu Tata Diospa alli ladu makinmanta chay roskadu karapata chaskirkan. WyChaypina chay kamachikukpa tiyarinan ñawpakninpi suk Oveja Wawanta kawarkani. Payka chay chusku animalkunapa chay ishkay chunka chusku kamachikuk ansianukunapa chawpinkunapi shayaridu karkan. Chay Oveja Wawanta wañuchidu layata kawarkani. Chashna wañuchidushina rikurishpapish shayaridu karkan. Payka kanchis wakrayuk kanchis ñawiyuk karkan. Chay kanchis ñawinkunaka Tata Diospa kanchis laya alli rurak Espiritunmi. Tata Dioska Espiritunta kachamun allpapi kawsak runakunata yanapanankunapa. V7Sukaman wakakuptini chay kamachikuk ansianukunamanta suk willawarkan: “Amana wakakuynachu. Mash kaway. Chay ñawpa awiluykichi Judapa ayllunmanta pumashina sinchi kamachikuk tiyan. Payka chay ñawpa kamachikuk Davidpa mirakninmi. Wañushkanmanta kawsamushkanrayku tukuy runakunata atipan sinchita kamachiyta. Paymi atipan chay kanchis apichidukunata llikiyta chay roskadu karapata kicharinanpa.” xUiMana ni pi chay roskadu karapata kichariyta nima kawayta atipak tiyaptin ñuka Juan sukaman wakakurkani. TChashna chay kamachikuk angel rimaptin mana ni suk alli rurak tiyarkanchu chay apichidukunata llikishpa kicharinanpa. Mana ni sielupi nima allpapi kawsakkuna nima wañushka runakuna atiparkansapachu chay roskadu karapata kichariyta nima kawayta. 9SkChaypina suk sinchi kamachikuk angel sukaman sinchita rimarkan: “¿Pití sukaman alli rurak kashpa kay roskadu karapapa apichidunkunata atipan llikishpa kichariyta?” R Chaymanta ñuka Juan chay tiyaridu kamachikukpa alli ladu makinpi killkakunankuna roskadu karapata kawarkani. Chay roskadu karapapa washanpi ukunpi killkadu karkan. Chay killkadu roskadu karapa kanchis partipi apichidu karkan ama ni pi kicharinanpa. }Qs “Kan Tata Dios, tukuy laya tiyakta rurashkanki.Tukuy laya ruray atipak kanki.Kikiki munashpa tukuyta rurashkanki.Chayrayku kanllata sukaman kuyanaynikuna tiyan.Kanllata sukaman kushikushpa agradesinaynikuna tiyan.”OP Chashna chay animalkuna Tata Diosta kuyaptinkuna chay ishkay chunka chusku kamachikuk ansianukunapish kunkurikushpa kuyansapa. Chay kurimanta ruradu koronankunata umankunamanta surkushpa Tata Diospa tiyarinanpa ñawpakninpi churansapa. Chashna koronankunata churashpankuna mana tukuyniyuk kawsak Tata Diosta willansapa: *OM Chashna rimashpankuna kuti kuti chay chusku animalkunaka chay tiyarinanpi tiyaridu mana tukuyniyuk kawsak Tata Diosta kushichishpa agradesishpa kuyansapa. 2N]Tukuy chuskuntin animalkunapa sokta rikrankuna tiyapurkansapa. Rikrankunapa sawanpi sikinpi aypa ñawinkuna tiyarkan. Paykuna mana shaykushpa diyapi tutapi Tata Diosta willaksapa:“Tata Diosninikuna,
tukuy pimanta kanka sukaman ashwan allimami kanki.Kanka atipanki tukuy layata rurayta.Kanka mana kallarinayukta kawsak karkanki.Kunanpish kawsaykankilla.Chaymanta mana tukuyniyukta kawsanki.” M#Chay chusku animalkunamanta sukka pumashina rikurirkan. Ishkaynin toroshina kimsaynin runashina chuskuynin waman pawaykakshina rikurirkan. L}Chay kamachikukpa tiyarinan ñawpakninpi kawarkani manllayba kochata chuya likidu vidroshina llipyaptin. Chay atun tiyarinapa tukuy vueltashninpi chusku animalkuna tiyarkan. Chay animalkunapa kaskunkunapi lomonkunapi aypa ñawiyuk karkansapa. K}Chay kamachikukpa tiyarinanmanta sukaman llipyarkan bullakurkan troynarkan. Chaymanta chay tiyarinanpa ñawpakninpi kanchis rawraykak velerokunata kawarkani. Chay kanchis rawraykak velerokunaka Tata Diospa kanchis laya alli rurak Espiritunmi. )JKChaymanta chay kamachikukpa tiyarinanpa tukuy vueltashninpi ishkay chunka chusku kamachikukkunapa tiyarinankuna tiyarkan. Chay tiyarinankunapi ishkay chunka chusku kamachikuk ansianukuna tiyaridu karkansapa. Paykunaka yurak likidu llachapayuk kurimanta ruradu koronayuk karkansapa. hIIPaypa uyanta kawarkani aypa chaniyuk puka likidu jaspe kornalina rumishina llipyaptin. Chaymanta chay tiyarinapa tukuy vueltashninpi suk allima chirapa tiyarkan. Chay chirapa chikyak likidu esmeralda rumishina llipyarkan. H%Chashna oras Tata Diospa Espiritun yanapawaptin sielupi kawarkani kamachikukpa tiyarinanta. Chay tiyarinapi Tata Dios tiyaridu karkan. E#Ñuka sukaman sufrishpaynipish allita Tatayni Diosta kasushpa kawsashkaynirayku paypa ladunpi tiyarishkani paywan tantalla kamachikunaynipa. Kankunatapish laduynipi tiyachishkaykichi ñukawan tantalla kamachikunaykichipa ñukata allita kasuwashpa kawsaptikichi. TD!Mash uyariwaychi. Ñukaka shunkuykichipa punkunpishina kayaykaykichi. Kankuna munawashpa yaykuchiwaptikichika wasikichipishina yaykusha. Chaypina tantalla mikukshina kushikuypuru kawsashunchisapa. lCQKankunata sukaman kuyashpayni sinchita willaykichi allita kasuwashpa kawsanaykichipa. Mana allita ruraptikichika kastigashkaykichi. Chayrayku mana alli rurashkaykichita wanashpa sukaman tukuy shunku kuyawashpa kawsaychi. BChayrayku allita willaykichi ñukamanta kuri ninapi chulluchidutashina rantinaykichipa. Yachachikunaynika chay chulluchidu kurishinami. Yachachikunaynita kasushpa kawsashpaykichi tukuy layayukshina kankichi. Chaymanta willaykichi ñukamanta yurak llachapaykichitashina rantinaykichipa ama llatanllashina kanaykichipa. Chay yurak llachapaka yuyachishunkichi pinkakuna laya uchaykichimanta perdonashkaynita. Chaymanta willaykichi ñukamanta ñawi ampinatashina rantinaykichipa yachachinaynita entiendinaykichipa. A}Kankuna rimankichi tukuy layayuk kanaykichita. Tukuy munashkaykichi tiyapushunkichi. Mana nima illashunkichichu. Chashna rimaptikichipish ñukaka kawaykaykichi llakidu sufridu mana nimayuk mana kawakuy atipak mana llachapayuk runakunatashina. -@SMana tukuy shunku kreyiwashpaykichi mana chirik nima rupak yakushinachu kankichi. Chashna tibyu yakushina kaptikichi millanayashpa shiminimanta wishchushkaykichi. ?5Ñukaka yachani tukuy laya ruranaykichita. Chayrayku allita yachani mana tukuy shunku kreyiwashpa kawsaykanaykichita. Suk tibyu yakushina kankichi. Mana chirik yakushinachu nima rupak yakushinachu kankichi. Ñukaka munayman chirik yakushina rupak yakushina kanaykichipa. c>?Chaymanta Jesukristu ñuka Juanta willawarkan chay Laodisea llaktapi kreyikukkunapa yachachikukninta killkanaynipa. Kashna rimarkan killkanaynipa: “Ñuka sukaman alli yachak kashpayni manami llullakunichu. Ñukaka Tata Diospa rimananta kuskata yachachikuni. Manara nima laya tiyaptinra Tata Dios willawaptin tukuy laya tiyakta rurarkani. =) Tata Diospa Espiritun kankunata willashuptikichi allita rinrillikushpa uyariychi.” Chashna Jesukristu willawarkan Filadelfia llaktapi payta kreyikkunapa yachachikukninta killkanaynipa. Jesukristu Juanta willarkan Laodisea llaktapi payta kreyik runakunata killkananpa. t<a Chashna wañunaykichi tiempukaman ñukata allita kasuwashpa kawsaptikichi Tata Diospa wasinpi orkonninkunatashina churashkaykichi. Chaypi mana tukuyniyukta kawsankichi. Kankunapi Tatayni Diospa shutinta killkasha. Chaymanta kankunapi Tatayni Diospa sielumanta shamuk mushuk Jerusalenpa shutinta killkasha. Chaymanta kankunapi ñukapa mushuk shutinita killkasha. ; Ñukaka utkami shamusha. Chayrayku mana shaykushpa allita kasuwashpa kawsaychi ama ni pi premyuykichita kichushunaykichipa. H:  Tukuy allpapi kawsak runakuna sufrinankuna tiyan Tata Dios yachananpa pikunami kasushpa kawsansapa pikunami mana kasushpa kawsansapa nishpa. Kankunaka kamachikunaynita mana shaykushpa allita kasushpa kawsashkankichi. Chayrayku sukaman sufriptikichipish sukaman amachashkaykichi ama supay uchallichishunaykichipa. 9 Chaymanta chay llaktaykichipi suk runakuna tantanakunsapa Satanasta kuyanankunapa. Paykunaka llullakushpa rimansapa judiyu runakuna kanankunata. Ñuka chay runakunata ñawpaknikichipi kunkurichishasapa yachanankunapa kankunata sukaman kuyanaynita. >8uTukuy ruranaykichita allita kawaykani. Mana tukuy layata rurayta atipashpaykichipish rimanaynita kasushpa kawsaykankichi. Mana rimashkankichichu mana riksiwanaykichita. Chayrayku suk punkutashina kicharishkani ñukapa rimanaynita yachachikunaykichipa. Mana ni pi michashunkichichu yachachikunaykichipa. U7#Chaymanta Jesukristu ñuka Juanta willawarkan chay Filadelfia llaktapi kreyikukkunapa yachachikukninta killkanaynipa. Kashna rimarkan killkanaynipa: “Ñuka allillata rurashpa kawsani. Mana nimapi llullakunichu. Ñukapa tiyan chay ñawpa sinchi kamachikuk Davidpa llavin. Chayrayku atipani tukuy runakunata willayta Tata Diospa mandunpi yaykunkachu manachu nishpa. Suk runata yaykunanpa willaptinika yaykun. Mana yaykunanpa willaptinika mana yaykunchu. 6%Tata Diospa Espiritun kankunata willashuptikichi allita rinrillikushpa uyariychi.” Chashna Jesukristu willawarkan Sardis llaktapi payta kreyikkunapa yachachikukninta killkanaynipa. Jesukristu Juanta willarkan Filadelfia llaktapi payta kreyik runakunata killkananpa. 5wÑukata allita kasuwashpa allita rurashpa kawsaptinkuna allima yurak llachapata churachishasapa. Tatayni Dios suk librunpi tukuy mana tukuyniyukta kawsak runakunapa shutinkunata killkan. Chay librumanta chay alli rurak runakunapa shutinkunata mana surkushachu. Tataynipa ñawpakninpi angelninkunapa ñawpakninkunapi willashasapa paykuna allita kasuwashpa kawsashkankunata. 4/Chay Sardis llaktaykichipi sukkuna ñukata allita kasuwashpa allita rurashpa kawsansapa. Paykunaka chuya chuya llachapayukshinami. Mana nima uchallikushpa mana llachapankunata susyachishkasapachu. Chayrayku suknin diya ñukawan tantalla yurak llachapayuk purinkasapa. {3oYachachishkaynita allita yuyaychi. Mana alli rurashkaykichita sakishpa Tata Diosta kashkan allita kasushpa kawsaychi. Mana allita kasushpa kawsaptikichika mana yuyashkaykichi oras ñukaka suk suwa runashina shamusha sukaman kastigaknikichi. _27Ñukaka kawaykichi mana allita rurashpa mana Tatayni Diosta kushichishpa kawsaptikichi. Chayrayku atarimuychi allita rurashpana kawsanaykichipa. Sampayashkaykichimanta kashkan ñukata kasuwashpana kawsaychi. <1 sChaymanta Jesukristu ñuka Juanta willawarkan chay Sardis llaktapi kreyikkunapa yachachikukninta killkanaynipa. Kashna rimarkan killkanaynipa: “Ñukapa makinipi chay kanchis llipyak luserukuna tiyan. Tata Diospa kanchis laya alli rurak Espiritun tiyawan. Aypa runakuna ñukawan tantalla kawsanaykichita rimaptinkunapish ñuka allita yachani mana alli rurak kanaykichita. Chashna mana alli rurak kaptikichi wañudutashina kawaykichi. K0Tata Diospa Espiritun kankunata willashuptikichi allita rinrillikushpa uyariychi.” Chashna Jesukristu willawarkan Tiatira llaktapi payta kreyikkunapa yachachikukninta killkanaynipa.7/gChaymanta chay pakarinan alba luseruta kawashpa yachankichi utkana pakarinanta. Chay luserushina ñukapish yachachiykichi utkana ñukawan tantalla kawsak rinaykichita. P.Tatayni Dioska willawashka kay allpapi kawsak runakunata kamachinaynipa. Ñukapish kankunata willashkaykichi sinchi kamachikuk kanaykichipa. Kankunaka suk fierrumanta ruradu varawan kamachikunkichi. Sinchi kamachikuk kashpaykichi tukuy kay allpapi kawsak runakunata iden metomanta ruradu ollata pakikshina kastigankichi. -7Wañunaykichi tiempukaman tukuy munanaynita rurashpa kawsaptikichi ñukaka churashkaykichi allpapi kawsak runakunapa kamachikukninkuna kanaykichipa. S,Shamunayni tiempukaman chay yachachikunaynita allita kasushpa kawsaychi. +}Tiatira llaktaykichipi sukkuna chay warmipa yachachikunanta mana kasukkuna tiyan. Chay warmi Satanaspa pakashkan rimananta yachachikuptin mana nima yachanayashkasapachu. Kankuna ñukallata allita kasuwashpa kawsaychi. Chayllata kamachiykichi. :*mChay warmipa wawankunatapish sufrichishpa wañuchishasapa. Chashna paykunata sufrichiptini tukuy kreyiwashpa kawsak runakuna yachankasapa tukuy runakunapa shunkunkunata yuyayninkunata yachanaynita. Yachankasapa tukuy mana alli rurak runakunata kastiganaynita tukuy alli rurak runakunata kushichinaynita. -)SChayrayku ñukaka chay warmita sukaman unkuchishpa kastigasha. Tukuy paywan uchallikuk runakuna mana uchankunata sakiptinkunaka paykunatapish sukaman sufrichisha. >(uChay warmi mana allita rurashpa kawsaykaptin sukaman yachachishkani uchankunata wanananpa. Chashna yachachiptinipish payka mana kasuwanayashpa sukaman uchallikuyllapi kawsan. G'Chashna allita rurashpa kawsashpaykichipish rabyachiwaykankichi. Kawapayaykankichi chay ñawpa Jesabelshina suk mana alli rurak warmi yachachikuptin. Chay warmika mana allita ruraykashpa llullakushpa riman Tata Diospa rimananta yachachikunanta. Ñukata sirviwak runakunata yachachiykansapa mana nimananchu chikan warmiwan uchallikushpa kawsanaykichipa. Yachachiykansapa mana nimananchu ruradu dioskunata kuyashpa kukudu mikunata mikunaykichipa. C&Ñukaka allita tukuy ruranaykichita yachani. Yachani sukaman sukwan sukwan kuyanakushpa yanapanakushpa kawsaykanaykichita. Chaymanta allita yachani mana shaykushpa allita kreyiwashpa kawsanaykichita. Chaymanta allita yachani kreyiwayta kallarishkaykichimanta kunan ashwan allita rurashpa kawsaykanaykichita. 5%cChaymanta Jesukristu ñuka Juanta willawarkan Tiatira llaktapi payta kreyikkunapa yachachikukninta killkanaynipa. Kashna rimarkan killkanaynipa: “Ñukaka Tata Diospa chaylla wambranmi kani. Ñawinikuna nina rawraykakshina rikurin. Chakinikuna ninapi chulluchidu bronseshina allimata llipyan. n$UTata Diospa Espiritun kankunata willashuptikichi allita rinrillikushpa uyariychi. Kankuna ñukallata allita mana shaykushpalla kreyiwashpa kawsaptikichi sielupi pakadu mikunata karashkaykichi. Chaymanta suk allima yurak rumisilluta kushkaykichi. Chay rumisillupi suk mushuk shutikichi killkadu kanka. Chay killkadu rumisilluta chaskishpaykichi mushuk shutikichita yachankichi. Chikankuna mana shutikichita yachankasapachu.” Chashna Jesukristu willawarkan Pergamo llaktapi payta kreyikkunapa yachachikukninta killkanaynipa. Jesukristu Juanta willarkan Tiatira llaktapi payta kreyik runakunata killkananpa. k#OChayrayku mana alli rurashkaykichimanta wanashpa kashkan ñukata allita kreyiwashpa kawsaychi. Mana ñukata kreyiwanayaptikichika utka risha shiminimanta llukshik machetiniwanshina chay mana alli rurak runakunawan makanakuk. "}Chaymantapish kankunamanta sukkuna chay mana alli rurak Nikolaytakunapa yachachikunankunata mana sakinayansapachu. !Chashna kreyiwashpa kawsaptikichipish kankunamanta sukkuna rabyachiwaykansapa. Chay ñawpa Balampa yachachikunanta kreyishpa kawsaykansapa. Ñawpa chay yachachikuk runa Balamka chay kamachikuk Balakta willarkan israel runakunata uchallichinankunapa. Yachachirkansapa ruradu dioskunata kuyashpa kukudu mikunata mikunankunapa. Yachachirkansapa chikan warmikunawan uchallikunankunapa. t a Chay llaktaykichipi aypa runakuna Satanaspa mandunpi kawsansapa. Chashna paypa mandunpi kawsaptinkunapish kankuna kreyiwashpalla kawsankichi. Chay alli yachachikuk Antipas rimanaynita allita yachachikuptin maypicha Satanas kawsan chaypi wañuchirkansapa. Payta wañuchiptinkunapish kankunaka ñukallata allita kreyiwashpa mana shaykushpalla kawsaykankichi. ^5 Chaymanta Jesukristu ñuka Juanta willawarkan Pergamo llaktapi kreyikukkunapa yachachikukninta killkanaynipa. Kashna rimarkan killkanaynipa: “Ñukapa tiyawan ishkantin ladu filuyuk punta likidu machetini. 3 Tata Diospa Espiritun kankunata willashuptikichi allita rinrillikushpa uyariychi. Sukaman sufrishpaykichipish wañunaykichi diyakaman ñukata allita kreyiwashpa kawsashpaykichika manami kashkanka wañunkichinachu.” Chashna Jesukristu willawarkan Esmirna llaktapi payta kreyikkunapa yachachikukninta killkanaynipa. Jesukristu Juanta willarkan Pergamo llaktapi payta kreyik runakunata killkananpa.   Sufrinaykichita yuyashpa ama manchakuychichu. Supaykunapa kamachikuknin suk kankunata karselpi churachishunkichi tukuy runakuna yachanankunapa ñukata allita kreyiwanaykichita. Chashna karselpi churachishuptikichi suk tiempullata sufrinaykichi tiyan. Wañunaykichi diyakaman ñukata allita kreyiwashpa kawsaptikichi suk koronatashina kushkaykichi mana tukuyniyukta kawsanaykichipa. ^5 Allita yachani ñukata kreyiwashkaykichirayku sukaman sufrinaykichita. Yachani mana nimayuk kanaykichita. Mana nimayuk kashpaykichipish ñukata kreyiwashpa kushikushpa kawsashpaykichi rikchak layayuk kankichi. Chay llaktaykichipi tiyan Tata Diosta kuyanankunata rimak judiyukuna. Chashna rimashpankunapish mana Tata Diostachu kuyansapa. Paykunaka tantanakushpankuna supayta kuyansapa. Ñukaka yachani chay runakuna rimansapa kankuna mana alli rurak kanaykichita. 7Chaymanta Jesukristu ñuka Juanta willawarkan chay Esmirna llaktapi kreyikukkunapa yachachikukninta killkanaynipa. Kashna rimarkan killkanaynipa: “Ñukaka mana kallarinayukmi kani. Mana tukuyniyukta kawsani. Ñukaka wañurkani. Chaymanta wañushkaynimanta kawsamurkani. -STata Diospa Espiritun willashuptikichi allita rinrillikushpa uyariychi. Kankuna sukaman sufrishpaykichipish allillata rurashpa kawsaptikichi ñukaka kawsachikuk kaspipa wayunta karashkaykichi. Chay kaspika Tata Diospa kawsananpimi.” Chashna Jesukristu willawarkan Efeso llaktapi payta kreyikkunapa yachachikukninta killkanaynipa. Jesukristu Juanta willarkan Esmirna llaktapi payta kreyik runakunata killkananpa. KChashna mana allita kuyawashpaykichipish chay Nikolaytakunapa mana alli ruranankunata millankichi. Chashna millaptikichi sukaman kushikuni. Ñukapish chay mana alli ruranankunata millani. (IChayrayku chay ñawpa kuyawashkaykichita allita yuyaychi ñawpashina kashkan kuyawashpa kawsanaykichipa. Mana kasuwaptikichika utka risha kastigaknikichi. Ashuchishkaykichi amana velerokunashinana ñawpakninipi kanaykichipa. Manana atipankichinachu Tata Diospa rimananta yachachikuyta. }Chashna allita kreyiwashpa kawsaptikichipish sukaman llakini manana ñawpa kuyawashkaykichishinana kuyawaptikichi. Ñukata kreyiwashkaykichirayku sukaman sufrishkankichi. Chashna sufrishpaykichipish mana shaykushpaykichi kreyiwashpalla kawsaykankichi. taÑukaka tukuy ruranaykichita yachani. Allita yachani mana shaykushpa rimanaynita yachachikushpa trabajaykanaykichita. Allita yachani mana kuskata yachachikuk runakunata mana munanaykichita uyariyta. Paykunaka llullakushpa rimansapa: Ñukapish Tata Diospa rimananta yachachikuypi purini nishpa. Chashna rimaptinkunapish riksishkankichi llulla likidu kanankunata.  }Chaymanta Jesukristu ñuka Juanta willawarkan Efeso llaktapi payta kreyikkunapa yachachikukninta killkanaynipa. Kashna rimarkan killkanaynipa: “Ñukapa alli ladu makinipi chay kanchis luserukuna tiyan. Chay kanchis velerokunapa chawpinpi purini. y mKunanka chay kawashkayki alli ladu makinipi kanchis luserukunapa chay kurimanta ruradu kanchis velerokunapa entiendichiyki. Chay kanchis llaktakunapi ñukata kreyiwak runakuna chay kanchis velerokunashinami. Chay kanchis llaktakunapi ñukata kreyiwak runakunapa yachachikukninkuna chay kanchis makinipi luserukunashinami.” Chashna Jesukristuka willawarkan.s aTukuy kawashkaykita killkay. Tukuy kunan kawachiykanaynita killkay. Chaymanta kawachinaynitapish killkay. z oMana tukuyniyukta kawsaykani. Wañushkaynimanta kawsamurkani mana tukuyniyukta kawsanaynipa. Chayrayku suk llaviyuk runashina kashpayni munanayni oras tukuy runakuna sukpish sukpish wañunkasapa. Chay wañudukunata churanaynipi kamachikuni. q ]Payta kawashpayni sukaman manchakuywan wañudushina chakin kuskapi urmarkani. Chaypina payka alli ladu makinta sawaynipi churashpa willawarkan: “Ama manchakuychu. Ñukaka mana kallarinayukmi kani. Mana tukuyniyukta kawsasha. A }Alli ladu makinpi tiyapurkan kanchis luserukuna. Shiminmanta llukshirkan ishkantin ladu filuyuk punta likidu macheti. Inti chawpi diyata sukaman llipyakshina uyan sinchita llipyarkan.  Chakinkuna ninawan chulluchidu bronseshina llipyarkan. Rimakuptin manllayba yaku urmananshina sukaman sinchita soynarkan. g  IChukchan lanashina nieveshina yurak likidu karkan. Ñawinkuna rawraykak ninashina rikurirkan.   7 Chay kanchis velerokuna chawpinpi suk runatashina allpapi takakuk suni llachapayukta kawarkani. Kaskunpi kurimanta ruradu sinturonwan watadu karkan. /  Y Chayta uyarishpayni washaynita chaparkani yachanaynipa pimi chashna willawaykan nishpa. Washaynita chapashpayni kurimanta ruradu kanchis velerokunata kawarkani.    Chaypina chay runa willawarkan: “Suk librupi tukuy kawanaykita killkay. Chay killkanaykita kachay Asia partipi kanchis llaktakunapi kreyikukmasikikunata. Efesoman Esmirnaman Pergamoman Tiatiraman Sardisman Filadelfiaman Laodiseaman kachay.” H    Tata Diosta kuyana diya paypa Espiritun yanapawaptin muskuyninipishina washaynipi uyarirkani suk runa sinchita rimakuptin. Chay rimashkanta suk trompetata sinchita pukunantashina uyarirkani. J  Ñuka Juan Jesukristuta kreyikmasikichi kani. Ñukapish kankunashina padesishpa kawsaykani. Kankunashina Tata Diospa mandunpi kashpayni padesishpaynipish kushikushpalla payta kasuykani. Jesukristu salvakuk kananta Tata Diospa rimananta yachachikushkaynirayku suk runakuna kay chunlla Patmos ishlapi churawashkasapa. F Tukuy layata atipak Tata Dios mana tukuyniyukta kawsak karkan. Kunanpish kawsaykanlla. Chaymanta mana tukuyniyukta kawsanka. Payka riman: “Ñukami A letrashina kashpayni tukuy layata kallarini. Chaymanta Z letrashina kashpayni tukuy layata tukuchani.” Juan kawarkan Jesukristuta sukaman allimata llipyaptin.  Puyukuna ukunpi Señorninchi Jesukristuka shamunka. Chashna shamuptin tukuy runakuna kawankasapa. Payta tuksishpa wañuchik runakunapish kawankasapa. Tukuy allpapi kawsak runakuna payta kawashpa sukaman llakishpa wakakunkasapa. Chashna kachun.  5Ñukanchikunatapish willawashkanchisapa payshina kamachikunanchikunapa. Chaymanta willawanchisapa saserdotekunashina paypa Tatan Diosta sirvinanchikunapa. Tata Dios sinchita kamachikuptin sukaman allima kaptin akuychi payta mana tukuyniyukta alabaypachi. Chashna kachun. % EChaymanta munani Jesukristupish kuyashushpaykichi kushichishunaykichipa. Payka allimata mana shaykushpa Tata Diospa rimananta yachachikurkan. Payka kuyawashpanchikuna yawarninta ichashpa uchanchikunamanta perdonawashkanchisapa. Chaymanta manara ni pi wañushkanmanta kawsamuptin paylla kawsamurkan amana kashkan wañunanpa. Chashna kawsamudu kashpa payka tukuy sinchi kamachikuk runakunapa kamachikukninmi. > wÑuka Juan Asia partipi kanchis llaktakunapi Jesukristuta kreyikmasinikunata killkaykaykichi. Tata Dioska mana kallarinayuk kawsak karkan. Kunanpish kawsaykanlla. Mana tukuyniyukta kawsanka. Munani Tata Dios kuyashushpaykichi kushichishunaykichipa. Chaymanta Tata Diospa Espiritun kanchis alli layakunata ruran. Payka Tata Diospa kamachikunan tiyarinanpa ñawpakninpi kawsan. Munani paypish kuyashushpaykichi kushichishunaykichipa. Q Tata Dios chay yachachiwashkanta utka ruranka. Chayrayku kay killkaduynita leyishpaykichi uyarishpaykichi kasushpaykichi kushikunkichi. Juan kanchis llaktakunapi Jesukristuta kreyikkunata killkarkan.  3Ñuka chay angel kawachiwashkanta killkashkani kankunapish entiendinaykichipa. Tata Dios Jesukristuta yachachishkanta ñukapish yachachiykaykichi. F Tata Dios manara ni pita yachachishpara Jesukristuta yachachirkan imakunatami utka ruranka nishpa. Chaymanta Jesukristuka angelninta kachamurkan Tata Dios yachachikushkanta ñuka Juanta kawachiwananpa. Chaymanta ñuka Jesukristuta sirvik kashpayni tukuy payta sirvikmasinikunata chay yachachiwashkanta yachachinisapa. ";Kawaway ichará mana allikunata ruraykani nishpa.Chashna mana allita ruraptini
yanapaway allita rurashpa
alli ñannikita katinaynipa.~!A, Tata Dios,
allita kawaway yachanaykipa
allitachu manachu kuyayki nishpa.Riksiway allitachu manachu yuyaykuni nishpa. }wTukuy shunku paykunata chikninisapa.Chay chiknishuk runakunata yuyani
chikniwak runakuna kanankunata. |wA, Tata Dios,
chiknishuk runakunata chiknini.Mana kasushunayak runakunata mana nimatashina kawanisapa. ]{1Washanchashuk runakunata
yankamanta chiknishuk runakunata kastigaysapa. z)A, Tata Dios,
tukuy sakra mana alli rurak runakunata kastigaysapa.Chay wañuchiwanayak runakunatañukamanta anchuchiysapa. yRurashkaykita yupanayashpayni
playatashina mana atipanichu yupayta.Puñushkaynimanta atarishpayni kanllawan kani. tx_A, Tata Dios,
favorninipa allimata yuyaykanki.Yuyanaykikunaka sukaman mana yupaypa layami. 4w_Kuerpuyni wiñaykaptin kawawashkanki.Libruykipi tukuy chaykunata killkashkanki.Manara kawsaptinira yachashkanki
mashna diyakunatami kawsasha nishpa. nvSMamaynipa wiksanpi kuerpuyni wiñaptin
mana ni pi kawawaptinpish
kanmi kawawashkanki. u#Chaykunata yachashpa almirashpa alabayki.Sukaman almirana layakunata rurashkanki.Allita yachani tukuy layata rurashkaykita. [t- Kanmi mamaynipa wiksanpi rurawashkanki.Tukuy kuerpuynita rurashkanki. %sA Sukaman tutayaptinpish
mana kanmanta atipanichu pakakuyta.Tuta kaptinpish diyapishina kawakunki.Tutapi diyapi chashnallami kawakunki. xrg Yuyaptini tutami pakawanka nishpa
chaypipish tariwanki.Diya tutayaptinpish chaypimi tariwanki. dq? Tukuy maymanpish riptini tariwanki.Alli ladu makikiwan apiwashpa purichiwanki. p Inti llukshimunan partiman riptinipish
inti yaykunan partipi
manllayba kochaman riptinipish
chaypipish kawawanki. ~osSieluman riptinipish
chaypimi kawawanki.Wañudukuna rinankunaman riptinipish
chaypimi kawawanki. nChashna sukaman kuydawaptiki
mana atipanichu Espirituykimanta pakakuyta.Ñawpaknikimanta mana atipanichu pakakuyta. mChaykunata yachashpayni
sukaman almirani.Mana atipanichu entiendiyta
imashnami chashna kuydawanki nishpa. bl;Allita chawpichawashpa kuydawanki.Makikita ñukapi churanki yanapawanaykipa. Vk#Manara nimata rimaptinira
kan yachanki imatami rimanayani nishpa. \j/Maymanpish riptini
maypipish samaptini
tukuy ruranaynita yachanki. ti_Kan yachanki tukuy ima ruranaynita.Kanmanta karupi kaptinipish
tukuy yuyanaynita yachanki. h A, Tata Dios,
sukaman allita kawawashkanki
yachanaykipa allitachu manachu ruraykani nishpa.Sukaman allita riksiwanki. (gGChashna kuyanakushpa kawsashpanchikunaHermon urkupi serenushina kanchisapa.Sion urkuta ñuyuchik serenushina kanchisapa.Chashna kuyanakushpa kawsaptinchikunaTata Dios kushikushpa sukaman yanapawanchisapa
mana tukuyniyukta paywan tantalla kawsananchikunapa.4f_Tata Dios Aronta akllaptin saserdote kananpa
wawkin Moiseska umanpi mishkilla wirata tallirkan.Chashna talliptin Aronka runamasinkunata yachachirkansapa
sukwan sukwan kuyanakushpa kawsanankunapa.Chay wira tukuy saserdotekunapa barbankunata surushpa
tukuy llachapankunata ñuyuchin.Chashnashina Tata Dios ñukanchikunatapish yachachiwanchisapa
sukwan sukwan kuyanakushpa kawsananchikunapa. e Mash allita yuyaychi.Sukaman allimami wawkinchikunawan paninchikunawan
kushikushpa kuyanakushpa kawsananchikunapa. Jd yMaymanpish riptiki
tukuy tiempu Tata Dios yanapashunki.mcSyTata Dios yanapashunka
ama nima wakllichishunanpa.Payka sukaman allita amachashunki. obWyChashna Tata Dios amachashuptin
mana diyapi rupay
nima tutapi killa wakllichishunkachu. sa_yTata Diosmi allita kuydashunki.Tata Diosmi amachashunki.Laduykillapi kashpa yanapashunka. X`)yIsrael runakunata kuydak Tata Dios
manami shaykunchu nima puñunchu. _{yTata Diosmi kantapish yanapashunki
ama uchata rurashpa urmanaykipa.Kuydashuk Tata Dios manami puñunchu. ~~|{zyx/w3vu3t]ssKrqponomllk[jiggfdca``.^^t]\3[tZ@YXWWnVUUSRR/Q}PONN"MML7KK3JLIHqGFF%EUCCTBVAA@"?>==&Kankuna entiendinayashpaykichi allita yuyaychi ama chay manchana laya animal llullachishunaykichipa. Chay animalpa numerunka runakunapa numerunmi. Chay numerunka sokta pachak sokta chunka soktami.5dc Chay alliyadu manchana laya animalka willarkan suk runakuna sellunwan selluchadu kanankunapa, suk runakuna shutinwan selluchadu kanankunapa, suk runakuna shutinpa numerunwan selluchadu kanankunapa. Runakuna mana selluchadu kashpankunaka mana nimata rantiyta nimata rantikuyta atiparkansapachu. c! Chaymanta willarkansapa tukuy runakunata selluchanankunapa sukkunata alli ladun makinkunapi sukkunata urkunkunapi. Willarkansapa tukuy kamachikuk mana kamachikuk runakuna, aypa kullkiyuk mana kullkiyuk runakuna, rantidu mana rantidu runakuna selluchadu kanankunapa. ybk Chay figurata ruraptinkuna Tata Dios chay ishkaynin manchana laya animalta almitirkan chay figura iden kawsakshina rimakuyta atipananpa. Chay figura atipashpa rimakuyta rimarkan tukuy payta mana kuyak runakunata wañuchichinankunapa. a' Payka chay alliyadu animalpa ñawpakninpi almirana layakunata rurashpa atiparkan tukuy allpapi kawsak runakunata llullachiyta. Chaypina runakunata willarkansapa chay ishkay filuyuk machetiwan kuchudumanta alliyadu animalpa figuranta ruranankunapa chayta kuyanankunapa. ` Chay animalka aypa almirana layakunata rurarkan runakuna kawanankunapa. Sielumanta allpakaman ninatapish urmachimurkan. I_  Chay wañunanpa laya kuchudumanta alliyadu animalpa ñawpakninpi kashpa payshina sinchi kamachikuk karkan. Tukuy allpapi kawsak runakunata willarkansapa chay alliyadu animalta kuyanankunapa. w^g Chaymanta ñuka Juan kawarkani chikan manchana laya animaltashina allpamanta llukshimuptin. Chay manchana laya animalpa tiyarkan ishkay wakrankuna iden ovejapa wakrankunashina. Payka manllayba machakuyshina llullakushpa rimakurkan. r]] “Tata Diosta kreyishkaykichirayku karselman rinaykichi kaptinka kushikushpalla mana llakishpa rillaychi.Ishkay ladu filuyuk machetiwan wañuchishunaykichi kaptinka kushikushpalla mana llakishpa almitiychi wañuchishunaykichipa.” Chashna Tata Diospa killkadun rimaptin kankuna sukaman sufrishpaykichipish Jesukristullata kreyishpa kawsanaykichi tiyan. E\ Tukuy willashkaynita allita rinrillikushpa uyariychi: H[  Chashna sinchi kamachikuk kaptin tukuy allpapi mana Tata Diosta kreyik runakuna payta kuyarkansapa. Tata Dios allpata rurashkanmantapacha tukuy kreyikuk runakunapa shutinkuna chay wañuchidu Oveja Wawanpa librunpi killkadu. Chay librupi chay manchana laya animalta kuyak runakunapa shutinkuna manami killkaduchu. Z Chaymanta chay manllayba machakuyka chay manchana laya animalta almitirkan Tata Diosta kreyik runakunawan makanakushpa makanankunapa. Chaymanta yanaparkan tukuy ayllukunamanta tukuy atun llaktakunamanta tukuy laya rimanayuk runakunata kamachinankunapa. uYc Chashna almitiptin chay manchana laya animalka Tata Diosta sukaman rabyachishpa washanchashpa rimarkan mana alli kananta. Chaymanta Tata Dios kawsanan wasita sielupi kawsakkunata washanchashpa willarkansapa mana alli kanankunata. iXK Chaymanta chay manllayba machakuyka chay manchana laya animalta almitirkan Tata Diosta rabyachishpa washanchashpa rimananpa mana alli kananta. Chaymanta yanaparkan chusku chunka ishkay killata sinchita kamachikunanpa. W7 Chay runakunaka chay manllayba machakuyta kuyarkansapa chay manchana laya animalta tukuy layapi atipachiptin. Chay manchana laya animaltapish kuyarkansapa. Kuyashpa rimarkansapa: “Mana ni pi payshina tukuy layata atipanchu rurayta. Mana ni pi paytaka atipankachu makayta.” VV% Chay kanchis umayuk animalpa suk umanpi wañunanpa laya kuchudu karkan. Wañunanpa laya kuchudu kashpapish alliyarkan. Chayta kawashpa tukuy runakuna sukaman almirashpa payta kreyishpa katirkansapa. U  Chay kawashkayni manchana laya animalka yana pumashina karkan. Chakinkuna ishnachi chakinshina rikurirkan. Shimin pumapa shiminshina rikurirkan. Chaypina chay manllayba machakuyka chay manchana laya animalta sukaman yanaparkan sinchi kamachikuk kananpa. 2T _ Chaymanta ñuka Juan muskuyninipishina kawarkani suk manchana laya animaltashina chay manllayba kochamanta llukshiptin. Chay animalka kanchis umayuk chunka wakrayuk karkan. Chunkantin wakrankuna koronayuk karkansapa. Chay kanchis umankunapi Tata Diosta rabyachinanpa killkadu shutinkuna tiyarkan. ZS- Chaypina chay machakuy rabyashpa chay manllayba kocha mañanpi shayarirkan.R Chaypina chay manllayba machakuyka chay warmita mana nimanachiyta atipashpa sukaman rabyarkan. Rirkan chay warmipa mirakninkunawan makanakuk. Chay mirakninkunaka Tata Diospa kamachikunankunata Jesukristupa yachachikunanta allita kasushpa kawsansapa. Q{ Chashna chay machakuy shiminmanta manllayba kallpak yakuta wishchuptin allpa chay warmita yanapashpa yakuta shakarkan. P Chayta kawashpa chay machakuyka shiminmanta aypa yakuta wishchurkan chay manllayba kallpak yakuwan chay warmita urayachinanpa. 6Oe Chashna padesichiptin Tata Dioska chay warmitaka ishkay atun wamanpa rikrankunata kurkan. Chay rikrankunawan pawashpa chay manllayba machakuymanta kishpishpa chunlla pampaman nitikurkan. Chay chunlla pampapi Tata Dios chay warmipa kawsananta allicharkan chaypi kimsa wata sokta killata karachinanpa. N# Chayta uyarishkayniwasha kawarkani chay manllayba machakuyta allpaman wishchumudu kashpa chay wawayadu warmita sukaman padesichiptin. ?Mw Chayrayku kankuna, sielupi kawsakkuna, sukaman kushikuychi.Kankuna, allpapi kochapi kawsak runakunata,
sukaman llakichiykichi.Chay supaykunapa kamachikukninka allpaman ñami urayashkana.Payka yachan utkana Tata Dios kastigananta.Chayrayku sukaman piñakushpa padesichishuykankichi.” Lw Jesukristu oveja wawanshina wañushpa yawarninta ichashkanraykuTata Dios payta kreyik runakunata perdonansapa.Chayrayku chay chatakuk Satanasta manana kasunsapanachu.Chaymanta Jesukristuta kreyik runakuna mana Satanasta manchashpankuna nima kasushpankuna rimansapa Jesus salvakuk kananta.Chashna rimashpankuna mana nima wañuyta mancharkansapachu. K  Chaymanta sielupi aypa runakunata uyarirkani sinchita rimaptinkuna:“Diyapi tutapi Satanas wawkinchikunata Tata Diospi chatakurkansapa.Kunanka Tata Dioska chay kreyikukmasinchikunata perdonashkasapa
amana paykunata chatakunankunapana.Tata Dios sukaman tukuy laya atipak kashpa
kunan sielumanta chay chatakukta wishchukumushka.Tata Diosninchika ñami tukuy runakunatana allita kamachinsapa.Chaymanta salvakuk wambran Jesukristuta willarkan tukuy layapi kamachikunanpa. $JA Chay kamachikuk angel Miguelka chay machakuytaka tukuy supayninkunatapish kallpachishpa sielumanta allpaman wishchukumurkansapa. Chay machakuyka kay allpa kallarinanmantapacha tukuy runakunata llullachishpa kawsan ama Tata Diosta kreyinankunapa. Chay machakuypa shutinka Satanasmi. QI Chashna makanakushpankuna chay machakuyka tukuy supayninkunawan mana atiparkansapachu angelkunata kallpachiyta. Angelkunaka supaykunata makashpa sielumanta karkurkansapa amana chaypi yaykunankunapa. H Chaymanta sielupi sinchita makanakurkansapa. Angelkunapa kamachikukninkuna Miguel tukuy angelninkunawan tantalla chay manllayba machakuywan makanakurkansapa. Chay manllayba machakuypish supayninkunawan tantalla Tata Diospa angelninkunawan makanakurkansapa. \G1 Tata Dios chay wambrata pushaptin chay warmika suk chunlla chakidu pampaman nitikurkan. Chay chakidu pampapi Tata Dios suk alli kawsanata rurarkan chaypi waranka ishkay pachak sokta chunka diyata karachinanpa. #F? Chaypina chay warmika suk ullku wambrata wawayarkan. Chay wawanka suk fierrumanta ruradu varawan tukuy llaktakunamanta runakunata sinchita kuskata kamachinkasapa. Chay manllayba machakuy ama chay wambrata mikunanpa Tata Dios ladunman pusharkan paywan tantalla kamachikunanpa. GE Chay machakuyka chupanwan sielumanta kimsaynin parti luserukunata aysamushpa allpaman wishchukumurkan. Chaymanta shayarirkan chay wawayanayak warmipa ñawpakninpi wawan nasiptin mikunanpa. }Ds Chaymanta sielupi chikan manchakuna layata kawarkani. Suk manllayba manchanapa laya puka likidu machakuytashina kawarkani. Chay manllayba machakuyka kanchis umayuk chunka wakrayuk karkan. Chay kanchisnintin umankuna koronayuk karkansapa. TC! Chay warmika okupada kashpa wawayanayashpa nanaywan sukaman kaparikurkan. sB a Chaymanta ñuka Juan muskuyninipishina sielupi suk almirana layata kawarkani. Suk warmita intishina llipyak likidu llachapayukta kawarkani. Chakin kuskapi killata kawarkani. Umanpi chunka ishkay luserukunawan ruradu koronan tiyarkan. 9Ak Chaypina kawarkani sielupi Tata Diospa atun wasinpa punkunta kicharinakuptin. Punkun kicharidu kaptin Tata Dios kamachikunankuna wakaychana kurimanta ruradu baulta kawarkani. Chashna oras sukaman llipyarkan bullakurkan troynarkan. Chaypina allpa sinchita kuyurkan. Aypa granisukuna urmamurkan.\@1 Tukuy llaktakunapi kawsak runakuna mana kasushunayashpa sukaman rabyakushkasapa.Rabyakuptinkunapish kanpa piñakunayki diya ñami chayamushkana tukuy wañudukunata kastiganaykipasapa.Chaymanta sirvishuk yachachikukkunata pagarankisapa allita rurashkankunarayku.Kamachikuk mana kamachikuk runakuna kaptinkunapish tukuy allita kasushuk kuyashuk runakunata pagarankisapa.Chaymanta kanmi, Tata Dios, allpata wakllichik runakunata kulluchinkisapa.” ?9 Tata Diosta kuyashpankuna willarkansapa:“Kamachiwakninikuna Tata Dios, sukaman agradesiykisapa sukaman tukuy laya atipak kaptiki.Kanka mana tukuyniyukta kawsashkanki.Kunankaman kawsaykanki.Sukaman tukuy laya atipak kashpa kallarishkanki kamachikuyta. />W Chaypina chay ishkay chunka chusku ansianukunaka Tata Diospa ñawpakninpi tiyarinankunapi tiyaridu kashkankunamanta kumurayashpankuna Tata Diosta kuyarkansapa. b== Chaymanta chay kanchisnin angel trompetanta pukuptin aypa angelkuna sinchita rimarkansapa:“Manana niman suk kamachikuk kay allpapi kamachikunkasapanachu.Kunanmantapacha Tata Diosninchika paymanta shamudu salvakuk wambranpish tukuy llaktakunapi kawsak runakunata kamachinkasapa.Mana tukuyniyukta kamachikunankuna tiyan.” < Ñami ishkay sufrina tiempu pasashkana. Kimsaynin sufrina tiempu illan. Chay kanchisnin angel trompetanta pukurkan. F; Chashna sieluman chay ishkay yachachikuk runakuna riykaptinkuna allpa sinchita kuyunka. Allpa sukaman kuyuptin chay aypa wasikunamanta sukkuna urmankasapa. Chay aypa wasikuna urmaptin kanchis waranka runakuna wañunkasapa. Chaypina wañuymanta kishpidu runakuna manchakuywan sielupi kawsak Tata Diosta alabankasapa. f:E Chaypina chay ishkay yachachikuk runakunaka uyarinkasapa sielumanta willamuptinkuna: “Kayman shamuychi.” Chayta uyarishpankuna puyu ukunpi sieluman rinkasapa. Sieluman riptinkuna chay chiknik runakunaka kawankasapa. o9W Chaymanta chay kimsa diya medya washan Tata Dioska chay ishkay wañudukunata kawsachimunka. Chashna Tata Dios kawsachimuptinkuna atarinkasapa. Chay runakuna chay ishkay kawsamudukunata kawashpankuna sukaman manchakunkasapa. R8 Chay ishkay yachachikuk runakuna tukuy llaktakunapi kawsak runakunata sukaman sufrichishkankunarayku wañuptinkuna sukaman kushikunkasapa. Kushikuyninkunawan regalukunata sukwan sukwan kunakunkasapa. (7I Chaymanta kimsa diya medyakaman tukuy partimanta tukuy ayllukunamanta tukuy chikan laya rimanayukkunamanta tukuy atun llaktakunamanta runakuna chay ishkay wañudukunapa wishchudu kuerpunkunata kawankasapa. Paykunaka mana munankasapachu chay wishchudu kuerpunkunata pampanankunapa. Q6 Chashna wañuchishpankuna atun Jerusalen llakta kallipi kuerpunkunata wishchunkasapa. Chay llaktapi paykunapa kamachikukninta kruspi chakatashpa wañuchirkansapa. Chay llaktapi kawsak runakuna sukaman mana alli rurak kaptinkuna chay Sodoma llaktapi kawsak runakunashina chay Egipto llaktapi kawsak runakunashina kawsarkansapa. d5A Chaymanta chay ishkay yachachikukkuna yachachikuyta tukuchaptinkuna supaykuna churadu manllayba uchkumanta suk manchana laya animalshina llukshimunka. Payka chay ishkay yachachikukkunata makashpa wañuchinkasapa. S4 Chay ishkay yachachikukkunaka Tata Diospa rimananta yachachikuyta tukuchanankuna diyakaman atipankasapa tamyata michayta ama tamyamunanpa. Chaymanta atipankasapa yakuta willayta yawar tukunanpa. Chaymanta mashna kuti munashpa atipankasapa manchakuna layata rurashpa allpapi kawsakkunata sufrichiyta uchankunamanta wananankunapa. +3O Chaymanta suk runakuna chay ishkay yachachikukkunata wakllichinayaptinkuna paykunapa shiminkunamanta nina llukshinka. Chay ninawan tukuy chiknik runakunata rupachishpa kulluchinkasapa. Tata Diospa rimananta yachachikuptinkuna chay mana kasukunayak runakuna ninawanshina wañunkasapa. w2g Chay ishkay yachachikuk runakunaka chay ishkay olivos kaspishinami. Paykunaka chay ishkay velerokunashina kamachikuk Tata Diospa ñawpakninpi allpapi lusichikunsapa. Chashna lusichikushpankuna Tata Diospa rimananta yachachikunsapa. X1) Ñukaka ishkay lutu llachapayuk yachachikuk runakunata kachasha. Chashna kachaptini chay ishkay yachachikuk runakuna chusku chunka ishkay killata runakunata yachachinkasapa uchankunamanta wananankunapa.” S0 Ama chay wasi pampata mediychu. Chay wasi pampapi chay mana judiyu runakuna yaykunkasapa. Paykunaka chusku chunka ishkay killata Tata Diospa Jerusalen llaktanta doyñuyashpa sarushpa wakllichinkasapa. /  Chaymanta suk angel suk kuska pintushina medidata ñukata kuwarkan. Chayta kuwashpa willawarkan: “Utkakushpa chay medidata apashpa rillay Tata Diospa wasinta medik. Kurimanta ruradu altartapish mediy. Chay wasipi Tata Diosta kuyak runakunata yupaysapa. s._ Chaypina chay angelka willawarkan: “Kanka tukuy llaktakunapi kawsak runakunata, tukuy chay runakunapa kamachikukninkunata, tukuy laya rimanayuk runakunata kashkan willanayki tiyan tukuy Tata Dios rimashkanta rurananta.”K- Chay killkadu roskaduta chay angelmanta chaskishpayni mikurkani. Mikuptini shiminipi sukaman mishkishina ñukñuk likidu karkan. Chayta mikushkayniwashana wiksaynipi ayak likidu tukurkan. a,; Chashna willawaptin rirkani chay angeltaka chay roskaduta mañak. Payka kuwashpa willawarkan: “Kay killkadu roskaduta mikuy. Mikuptiki shimikipi mishkishina ñukñuk kanka. Wiksaykipi ayak likidu tukunka.” :+m Chaypina chay sielumanta shamuk angelka ñuka Juanta kashkan willawarkan: “Rillay chay kicharidu roskaduta chaskik chay kochapi allpapi shayaridu angelpa makinmanta.” A*{ Chay kanchisnin angel kallariptin trompetanta pukuyta Tata Dioska ñawpamantapacha yuyashkanta rurankana. Payka ñawpa alli yachachikukkunata willashkanshina tukuy layata ruranka.” v)e Chashna makinta altuta chutachishpa rimarkan: “Tata Dioska mana tukuyniyukta kawsan. Paymi sieluta allpata manllayba kochata rurarkan. Tukuy laya chaykunapi tiyakta rurarkan. Mananami illannachu Tata Dios tukuy rimashkanta rurananpa. |(q Chaypina chay manllayba kochapi allpapi shayaridu kawashkayni angelka alli ladu makinta altuta chutachirkan. w'g Chashna chay kanchis troynokuna rimakushkanwasha ñuka Juan rimashkankunata killkanayaykarkani. Chaypina uyarirkani sielumanta suk angel willawaptin: “Chay kanchis troynokuna rimashkankunata ama killkaychu ama ni pi yachanankunapa.” & Chaypina chay angelka pumashina sinchita kaparirkan. Kapariptinna runa rimakunanshina kanchis kuti sinchita troynarkan. *%M Chay angelka suk taksha killkadu karapa kichariduta makinpi aparkan. Alli ladu chakinwan manllayba kochapi sarukurkan. Lluki ladu chakinwan allpapi sarukurkan. z$ o Tukuy chaykunata kawashkayniwasha kawarkani chikan alli atipak angelta sielumanta puyu ukunpi urayamuptin. Chay angelpa uman sawanpi suk chirapa tiyarkan. Uyanka intishina sukaman llipyarkan. Chankankuna rawraykak orkonkunashina rikurirkan. #/ Chaymanta runamasinkunata wañuchiymanta ñakakuymanta mana wanarkansapachu. Chikan warmikunawan uchallikuyllapi suwakuyllapi kawsarkansapa.^"5 Chay manara wañuk runakuna sukaman sufrishpankunapish mana nima wanashpankuna katirkansapalla mana allikunata rurayta. Supaykunata kuyayllapi katirkansapa. Kurimanta kullkimanta bronsemanta rumimanta kaspimanta ruradu dioskunata kuyashpalla kawsarkansapa. Chay ruradu dioskuna mana atipansapachu kawakuyta nima uyariyta nima puriyta. L! Chay kaballukunaka shiminkunawan chupankunawan chay runakunata wañuchirkansapa. Chupankunaka machakuykunashina rikurirkan. Chay machakuykunashina umankunawan chay runakunata wakllichirkansapa. y Chay kaballukunapa shiminkunamanta nina rawray kusniwan asufriwan llukshiptin kimsaynin parti runakuna wañurkansapa. =s Muskuyninipishina chay kaballukunata kawarkani. Chay montak soldadukunapa kaskun arkanankuna ninashina rikurirkan. Jasintoshina ankash asufrishina killu karkan. Kaballukunapa umankuna pumapa umanshina rikurirkan. Chaymanta chay kaballukunapa shiminkunamanta nina rawray kusniwan asufriwan llukshirkan.  Chaymanta uyarirkani mashna kaballukunata montak soldadukuna tiyananta. Ishkay pachak waranka waranka tiyarkansapa. 3_ Chayta willaptinna chay angelka chay chusku watadu angelkunata kacharirkan. Kachariptin chay chusku angelkunaka allpaman rirkansapa kimsaynin parti runakunata wañuchik. Tata Dios chay angelkunata prontanachirkansapa chay ora chay diya chay killa chay wata chay runakunata wañuchinankunapa. 9 Chay rimakukka chay soktaynin trompeta pukuk angeltaka willarkan: “Chay manllayba Eufrates yaku ladunpi chay chusku watadu angelkunata kachariy.” c? Chaymanta soktaynin angelka trompetanta pukurkan. Chaypina ñuka Juan uyarirkani suk runashina rimakuptin. Payka Tata Diospa ñawpakninpi tiyak kurimanta ruradu altarpa chusku wakrankuna chawpinmanta rimakurkan. X) Ñami suk sufrina tiempu pasashkana. Ishkay sinchi sufrina tiempu illan. %C Chay manllayba uchku marukunapa kamachikukninkuna shutinka hebreo rimanapi Abadon. Griego rimanapi shutinka Apolion. Chay shutika riman “Kulluchikuk”. a; Chay marukunapa chupankunapi alakrapa lansetanshina punta likidu karkansapa. Chay punta likidu lansetankunawan atiparkansapa runakunata tuksiyta. Chashna tuksishpankuna pichka killata runakunata nanayta kurkansapa. 'G Fierrumanta ruradushina kuerpunta arkanankuna tiyarkan. Pawaptinkuna rikrankuna sukaman soynarkan aypa kaballukuna makanakunankunapa karrukunata aysakshina. X) Chukchankuna warmipashina rikurirkan. Kirunkuna pumapa kirunshina rikurirkan. 8i Chay marukunaka kaballukuna makanakunankunapa prontanakudushina rikurirkansapa. Umankunapi kurimanta koronashina tiyarkan. Uyankuna runakunapa uyankunashina rikurirkan. ,Q Chay sufrinankuna tiempu runakuna wañuyta munankasapa. Wañuyta munaptinkunapish mana atipankasapachu wañuyta. Wañunayashpapish manara wañunkasaparachu.  Tata Dioska chay marukunata willarkansapa runakunata ama wañuchinankunapa. Willarkansapa tuksishpa nanayta kushpalla pichka killata sukaman sufrichinankunapa. Chay marukuna runakunata tuksishpa sukaman sinchita nanachirkansapa alakra nanananshina. dA Chaymanta Tata Dios chay marukunata micharkansapa ama nima kiwakunata nima sachakunata nima ukshakunata wakllichinankunapa. Willarkansapa Tata Diospa sellunwan mana urkunkunapi selluchadu runakunallata tuksinankunapa. .U Chay kusnimanta aypa atun marukuna llukshishpa tukuy allpaman rirkansapa. Tata Dioska chay atun marukunata atipachirkansapa iden alakrashina tuksikunankunapa. L Chaypina chay angelka chay manllayba uchkuta kicharirkan. Chayta kichariptin chay uchkumanta suk ornomanta kusni llukshimukshina altuta rirkan. Chay kusni intita wayrata arkashpa tutayachirkan. t c Chaypina chay pichkaynin angelka trompetanta pukurkan. Chayta pukuptin kawarkani suk luseruta sielumanta allpaman urmaptin. Chaypina Tata Dioska chay allpaman urmamudu angelta kurkan supaypa wichkanan manllayba uchku punkupa llavinta.   Chaymanta kawarkani suk wamanta sielupi pawaykaptin. Chay wamanka sinchita kaparikushpa rimarkan: “¡Alaw alaw alaw! Tiyanra kimsa angelkuna trompetankunata pukunankunapa. Paykuna pukuptinkuna tukuy allpapi kawsakkuna sukaman sufrinkasapa.”o W Chaymanta chay chuskuynin angelka trompetanta pukurkan. Chayta pukuptin kimsaynin parti inti killa luserukuna wakllirkansapa. Chaypina manana allitana lusichikuptinkuna diya tutayarkan. Tutapish ashwan yana likidu tukurkan. ' G Chay luserupa shutin karkan Ayak. Chaypina kimsaynin parti yakukuna ayak likidu tukurkan. Aypa runakuna chay ayak likidu yakuta upyashpankuna wañurkansapa. I   Chaymanta chay kimsaynin angelka trompetanta pukurkan. Chayta pukuptin kimsaynin parti yakukunapi, yaku pachyamunankunapi suk manllayba luseru rawraykak uchinashina sielumanta urmarkan.  Chay manllayba kochapi kawsak animalkunamanta kimsaynin parti wañurkansapa. Tukuy barkukunamanta kimsaynin parti kullurkansapa. p YChaymanta chay ishkaynin angel trompetanta pukurkan. Chayta pukuptin suk atun rawraykak urkushina chay manllayba kochapi urmarkan. Chay nina rawraykak urmamuptin chay manllayba kochamanta kimsaynin parti yaku yawar tukurkan. X)Chaypina chay kallariknin angelka trompetanta pukurkan. Chayta pukuptin allpapi granisu ninawan yawarwan chakrudu urmarkan. Urmamuptin tukuy allpamanta sachakunapa kiwakunapa kimsaynin parti ruparkan. pYChaypina chay kanchis angelkunaka prontanakurkansapa chay kanchis trompetankunata pukunankunapa. 0YChaypina chay angelka chay altarmanta suk tipi pukalla killaminshata apishpa chay kopapi churashpa sielumanta allpaman wishchukumurkan. Chay killaminshata allpaman wishchukumuptin troynarkan bullakurkan llipyarkan. Chaymanta allpa kuyurkan. Chay kanchis angelkuna trompetankunata pukurkansapa. ;oChaypina chay kopapi mishkilla asnak wiki rupaykakpa kusnin Tata Diosta kreyikkunapa orasyonninkunawan tantalla altuta rirkan. Chay kusni Tata Diospa ñawpakninkaman chayarkan. Chaymanta kawarkani chikan angelta kurimanta ruradu kusnichikuk kopata apamushpa shamuptin. Chaypina Tata Diospa ñawpakninpi kurimanta ruradu altarpa ladunpi chay angelka shayarirkan. Paypa tiyarkan aypa mishkilla asnak wiki chay kurimanta altarpi churashpa rupachinanpa. Chay mishkilla asnak wikita Tata Diosta kreyik runakunapa orasyonninkunawan paktallata rupachirkan. 5cChaypina ñuka Juan kanchis kamachikuk angelkunata Tata Diospa ñawpakninpi shayaridukunata kawarkani. Tata Dios chay kanchis angelkunata trompetankunata kurkansapa.  Chaymanta chay Oveja Wawanka chay roskadu karapapa kanchisnin apichidunta llikiptin medya orata sielupi chunlla tukurkan. /WChay Oveja Wawan Tata Diospa tiyarinan ñawpakninpi shayaridu kashpa ovejakunata kuydakshina chay yurak llachapayuk runakunata kuydankasapa.Paykunata pushankasapa yaku pachyamunanman chay yakuta upyashpa kawsanankunapa.Wakaptinkuna Tata Dioska ñawinkunata chakichipunkasapa.”4aChashna Tata Dios amachaptinkuna manana nima yarkankasapanachu nima yakunayankasapanachu.Nima rupay nanashpa rupachinkasapanachu.Nima kaloryankasapanachu. Uchankunamanta perdonadu kashpana paykunaka shayaridusapa Tata Diospa tiyarinan ñawpakninpi.Diyapi tutapi Tata Diospa wasinpi payta sirvishpa kawsansapa.Chayrayku tiyarinanpi tiyaridu Tata Dioska tukuy layapi yanapashpa amachankasapa. [~/Chashna tapuwaptin aynirkani: “Kanlla allita yachanki pikunami chay runakunaka nishpa.” Chashna willaptini chay ansianuka willawarkan:“Chay yurak llachapayuk runakunaka sukaman llakina tiemputa pasarkansapa.Chay Oveja Wawan wañushpa yawarninta icharkan.Chay yurak llachapayuk runakunaka Oveja Wawanta kreyishpa paypa yawarninpi llachapankunata takshakshina yurakyachishkasapa.Chayrayku Tata Dios uchankunamanta perdonashkasapa. 0}Y Chaypina chay ansianukunamanta sukka ñukata tapuwarkan: “¿Yachankichu pikunatí chay yurak llachapayuk runakuna? ¿Yachankichu maymantatí shamushkasapa?” ~|u Willarkansapa:“Chay aypa runakunashina ñukanchikunapish Tata Diosninchita alabaypachi.Paytaka kushichishpa willaypachi sukaman allima kananta.Sukaman tukuy laya alli yachak kaptin akuychi paytaka sukaman agradesiypachi.Sukaman tukuy laya atipak kaptin alli kamachikuk kaptin akuychi kuyaypachi.Mana tukuyniyukta payta alabashpa kawsaypachi.” }{s Chay atun tiyarinanpa chay ansianukunapa chay chusku animalkunapa vueltashninpi tukuy angelkuna shayaridu karkansapa. Chaypina chay angelkunaka chay atun tiyarinan ñawpakninpi urkunkunawan allpakaman takakushpa Tata Diosta kuyarkansapa. rz] Chaypina tukuy chay runakunaka sinchita rimashpa willarkansapa:“Akuychi atun tiyarinanpi tiyaridu Tata Diosninchita alabaypachi.Chay Oveja Wawantapish alabaypachi.Paykunaka uchanchikunamanta salvawashkanchisapa.” %yC Chaymanta mana nima yupaypa laya runakunata kawarkani. Chay aypa runakunaka tukuy ayllukunamanta tukuy kastakunamanta tukuy laya rimanayukkunamanta tukuy llaktakunamanta karkansapa. Paykunaka Tata Diospa tiyarinan ñawpakninpi Oveja Wawanpa ñawpakninpi shayaridu karkansapa. Tukuy chay runakuna yurak likidu llachapayuk karkansapa. Makinkunapi polponta pankakunata aparkansapa Tata Diosta alabanankunapa. x}Sabulonpa ayllunmanta chunka ishkay waranka karkansapa. Josepa ayllunmanta chunka ishkay waranka karkansapa. Benjaminpa ayllunmanta chunka ishkay waranka selluchadu runakuna karkansapa. Juan mana yupaypa laya yurak llachapayuk runakunata kawarkan. -wSSimeonpa ayllunmanta chunka ishkay waranka karkansapa. Levipa ayllunmanta chunka ishkay waranka karkansapa. Isakarpa ayllunmanta chunka ishkay waranka karkansapa. /vWAserpa ayllunmanta chunka ishkay waranka karkansapa. Neptalipa ayllunmanta chunka ishkay waranka karkansapa. Manasespa ayllunmanta chunka ishkay waranka karkansapa. =usJudapa ayllunmanta chunka ishkay waranka selluchadu runakuna karkansapa. Rubenpa ayllunmanta chunka ishkay waranka karkansapa. Gadpa ayllunmanta chunka ishkay waranka karkansapa. dtAChaypina uyarirkani mashnami chay selluchadu runakunaka. Jesukristuta kreyik israel runakunapa ayllunkunamanta suk pachak chusku chunka chusku waranka selluchadukuna karkansapa Tata Dios paykunata kuydanankunapa. 4sa“Manara Tata Diosninchita sirvik runakunapa urkunkunapi selluchashkanisaparachu. Chayrayku amara allpata nima sachakunata nima manllayba kochata wakllichiychirachu.” r1Chaymanta kawarkani chikan angelta inti llukshimunan partimanta shamuptin. Chay angelka mana tukuyniyukta kawsak Tata Diospa sellunta apaykarkan. Chaypina chay shamuk angelka chay allpata manllayba kochata wakllichik chusku angelkunata sinchita rimashpa willarkansapa: ~q wTukuy chaykunata kawashkayniwasha muskuyninipishina kay allpapa chuskuntin ladunkunapi chusku shayaridu angelkunata kawarkani. Paykunaka wayrata sukaman sinchichiykarkansapa ama allpata nima yakukunata nima sachakunata wayrashpa wakllichinanpa. ppYTata Dios kastigakunan diyaka ñami chayamushkana. Mana ni pi chay kastigunmanta kishpinkachu.”|oqPaykunaka chay urku rarkakunata chay atun rumikunata sukaman kaparishpa willarkansapa: “¡Nitiwashpa arkawaysapa chay atun tiyarinanpi tiyaridu Tata Dios ama kawawanankunapa! Arkawaysapa chay Oveja Wawan ama piñakushpa kastigawanankunapa. CnChayta kawashpa tukuy allpapi kamachikuk runakuna machaykunapi sachakunapa urku rarkakunapi pakakurkansapa. Chaymanta awtoridarkuna soldadukunapa kamachikukninkuna aypa kullkiyuk runakuna tukuy laya atipak runakuna rantidu runakuna mana rantidu runakunapish sukaman manchakushpa machaykunapi pakakurkansapa. m Suk karapa rollanakukshina sielu chinkarkan. Chaymanta tukuy urkukuna tukuy ishlakuna kuyushpa chikan partiman suchurkansapa. l} Chaymanta sukaman sinchita wayraptin igo kaspipa llullu wayun urmakshina sielumanta allpakaman luserukuna urmarkansapa. Rk Chaymanta chay Oveja Wawan chay roskadu karapapa soktaynin apichidunta llikiptin allpa sinchita kuyurkan. Inti lutu llachapashina yana likidu tukurkan. Killapish yawarshina puka likidu tukurkan. ejC Chaypina Tata Dioska chay wañuchidu runakunata sukta sukta yurak likidu llachapankunata kurkansapa. Willarkansapa suk tiempukaman shuyanankunapa Jesukristuta sirvikmasinkunata paykunatashina wañuchinankunakaman. i Chay runakunaka Tata Diosta sukaman sinchita willarkansapa: “Kan, Tata Dios, sukaman sinchi kamachikuk kanki. Kanka sukaman allima kanki. Tukuy rimashkaykita ruranki. ¿Aykapití allpapi mana alli rurak runakunata wañuchiwashkankunarayku kastigankisapa?” xhi Chaymanta chay Oveja Wawan chay roskadupa pichkaynin apichidunta llikishkan oras atun altar sikinpi aypa wañudu runakunata kawarkani. Chiknik runakuna chay runakunata wañuchirkansapa Tata Diospa rimananta yachachikushkankunarayku. g+Chayta uyarishpayni suk killuyadu kaballuta kawarkani. Chay killuyadu kaballuta montadu runapa shutin karkan Wañuy. Chay runapa washanta shamurkan wañudukuna churanankunapi kamachikuk. Tata Dioska paykunata almitirkansapa tukuy runakunamanta chuskuynin partita unkuywan yarkaywan sakra animalkunawan wañuchinankunapa. Willarkansapa runakuna kikinkunapura makanakushpa wañuchinakunankunapa. 3f_Chaymanta chay Oveja Wawan chay roskadu karapapa chuskuynin apichidunta llikiptin uyarirkani chay chusku animalkunamanta chuskuynin rimaptin: “¡Shamuy kawak!” *eMChaymanta chay chusku animalkunapa chawpinkunamanta suk vosta uyarirkani chay kaballu montadu runata willaptin: “Yarkay tiempu tiyanka. Chayrayku suk kilu trigu suk diya trabajupa chanin. Kimsa kilu sebada suk diya trabajupa chanin. Ama mikuna wirata nima vinuta wakllichiychu.” dChaymanta chay Oveja Wawan chay roskadupa kimsaynin apichidunta llikiptin uyarirkani chay chusku animalkunamanta kimsaynin rimaptin: “¡Shamuy kawak!” Chaypi suk yana kaballuta kawarkani. Chay yana kaballuta montak runapa makinpi suk balansa tiyarkan. Uc#Chaypina kawarkani suk puka kaballuta llukshimuptin. Suk angel chay kaballu montadu runata willarkan allpaman rinanpa tukuy runakunata wakllichik. Chashna wakllichiptinkuna allita kawsaykashkankunamanta sukwan sukwan makanakushpa wañuchinakunkasapa. Chay angel chay runata suk atun ishkaynin ladupi filuyuk machetita kurkan. :bmChaymanta chay Oveja Wawan chay roskadu karapapa ishkaynin apichidunta llikiptin uyarirkani chay chusku animalkunamanta ishkaynin sinchita rimaptin: “¡Shamuy kawak!” !a;Chashna kayawaptin kawarkani suk yurak kaballuta. Chay kaballuta montak runa makinpi suk balistata apaykarkan. Chaypina suk angel chay runata suk koronata kurkan. Chay runaka tukuy makanakukmasinkunata makarkan. Chashna paykunata makashpankuna sinchi kamachikuk kiparirkan. rQ}|x{zy6xxvttr_qpsoo.mlkji.gffRedqcbFa'`_G^>]2\$[bZIXWVUTSoRQPOO;N'MTL#JI:H2FECBTAi@h?>=e<;A99C8z7*5a4^321B0`/5---+*=)@(A&& %n$*"z y9Ou'L ," L  JX rX]Chashna watashpa chay manllayba uchkupi wishchukurkan. Chaymanta chay uchkupa punkunta sellucharkan waranka watata amana allpapi kawsak runakunata llullachinanpa. Chay washan Tata Dios chay machakuyta suk tiempullapa kacharichinka. WChay angelka chay manllayba machakuyta apirkan. Chay machakuy supay kashpa allpa kallarinanmantapacha runakunata llullachirkan. Paypa shutinka Satanasmi. Payka tukuy supaykunapa kamachikukninmi. Chay angelka payta apishpa waranka watapa kadenawan watarkan. _V 9Chaymanta ñuka Juan muskuyninipishina suk angelta kawarkani sielumanta urayamuptin. Paypa makinpi tiyarkan supay wichkanan manllayba uchku punkun kicharinan llavi. Chaymanta makinpi suk manllayba kadena tiyarkan. zUmChaymanta chay kaballuta montak runaka shiminmanta llukshik machetinwan tukuy chay manchana laya animalpa soldadunkunata wañuchirkansapa. Chaypina tukuy chay pawak aycha mikuk animalkuna paykunapa aychanta mikushpa saksarkansapa.iTKChaypina chay kaballuta montak runaka chay manchana laya animalta apirkan preso kananpa. Chaymanta chay mana allita yachachikuk almirana layakunata rurak animaltapish apirkan preso kananpa. Ñawpa chay almirana layakunata rurak animalka chay manchana laya animalpa figuranta rurachirkan runakuna chayta kuyanankunapa. Rikchak laya almiranakunata rurashpa chay figurata kuyak runakunata chay manchana animalpa sellunwan selluchadu runakunata llullachirkansapa. Chaypina chay kaballuta montak runaka chay ishkantin llullachikuk animalkunata chay asufriwan rawraykak ninapi kawsakllata wishchukurkansapa. nSUChaymanta kawarkani chay manchana laya animalta tukuy kay allpapi kamachikuk runakunata soldadunkunawan tantanachiptinkuna. Tantanakurkansapa chay yurak kaballu montak runawan tukuy paypa soldadunkunawan makanakunankunapa. 1R[Shamuychi aypa runakunapa aychankunata mikuk. Kamachikuk runakunapa soldadukuna kamachikukninkunapa sinchi makanakuk runakunapa kaballunkunapa chay kaballukuna purichik runakunapa patronkunapa rantidu runakunapa aypa kullkiyuk runakunapa mana nimayuk runakunapa aychankunata shamuychi mikuk.” QChaypina ñuka Juan suk angelta inti sawanpi shayariduta kawarkani. Chay angelka tukuy pawak aycha mikuk animalkunata sinchita kayarkan: “Tata Dios aypa mana alli rurak runakunata kastigaptin wañunkasapa. Shamuychi chay wañudukunapa aychankunata mikuk. 5PcSawa llachapanpi susunan partipi paypa shutin killkadu karkan: “Tukuy kamachikukkunamanta ashwan sinchi kamachikuk. Tukuy awtoridarkunamanta ashwan sinchi awtoridar.” ROChay alli kamachikukpa shiminmanta llukshirkan ishkantin ladu alli filadu macheti chaywan tukuy llaktapi kawsak runakunata kuchunanpa. Sinchi kamachikuk kashpa suk fierrumanta ruradu varawan tukuy payta chiknik runakunata kamachinkasapa. Uva wayunta chakinwan sarushpa kapikshina tukuy mana alli rurak runakunata kastigankasapa. Tukuy laya atipak Tata Dios chay chiknik runakunata piñayashpa chay kamachikuk runata willanka sukaman kastiganankunapa. 3N_Sielupi kawsak soldadukuna yurak kaballukunata montashpa payta katirkansapa. Chay soldadukuna allima linumanta ruradu yurak chuya chuya llachapayukkuna karkansapa. PM Llachapan yawarwan chapudu karkan. Shutin karkan Tata Diospa Rimanan. ;Lo Ñawinkuna nina rawraykakshina llipyarkan. Umanpi aypa koronakuna tiyarkan. Urkunpi shutinka killkadu karkan. Paylla yacharkan imatami riman chay killkadu shutinka nishpa. K9 Chaymanta ñuka Juan muskuyninipishina kawarkani Tata Dios kawsanan sielu kicharinakuptin. Chashna kicharinakuptin suk yurak kaballuta kawarkani. Chay kaballuta montak runa alli kamachikuk alli makanakuk runa karkan. Chayrayku shutin karkan Alli Rurak Kuskata Yachachikuk. zJm Chashna chay angel willawaptin ñuka ñawpakninpi kunkurikurkani kuyanaynipa. Chaypina payka willawarkan: “Ama kuyawaychu. Kan tukuy Tata Diosta sirvikmasikikunawan allita mana shaykushpa yachachikunkichi Jesukristu salvakuk kananta. Tukuy ñawpa Tata Diospa rimananta yachachikukkunapish yachachikurkansapa Jesukristu salvakuk shamunanta. Ñukapish kankunashina Tata Diosta sirvishpa kawsani. Chayrayku ama ñukata kuyawaychu.” Juan suk alli kamachikuk runata yurak kaballupi kawarkan. ;Io Chay aypa runakuna rimashkankunawasha suk angel ñuka Juanta willawarkan: “Tukuy willanaynita killkay: ‘Chay Oveja Wawanpa funsia fiestaman konvidadu runakuna sukaman kushikunkasapa.’ ” Chayta willawashpa chay angel kashkan willawarkan: “Kikin Tata Dios chay willashkaynita willashunki.” +HOChay novia allita Tata Diosta kasushpa allita rurashpa kawsarkan.Chayrayku Tata Dios allima linumanta ruradu chuya chuya llipyak llachapankunata kushka.” WG'Akuychi kushikuypachi.Kushikuyninchikunawan willaypachi sukaman allima kananta.Chay Oveja Wawan funsia diya chayamushkana.Paypa novian ñami allitana allichanakushka funsiaman rinanpa. MFChaymanta ñuka Juan muskuyninipishina aypa runakuna rimakuktashina uyarirkani. Rimakunankuna iden yaku urmanashina iden sinchi troynakshina soynarkan. Chay aypa runakuna rimarkansapa:“Akuychi Tata Diosninchita alabaypachi.Payka tukuy layata rurayta atipashpa kallarishkana tukuy layapi kamachikuyta. JE Chaypina Tata Diospa tiyarinan ladunmanta uyarirkani rimakuptin:“Tukuy kankuna, kamachikuk mana kamachikuk kashpaykichipish Tata Diosninchita alabaychi.Tukuy kankuna Tata Diosta kuyashpa sirvik runakuna, payta alabaychi.” Juan uyarirkan rimaptinkuna chay Oveja Wawanpa funsia fiestanta ruranankunata. 4DaChaypina chay ishkay chunka chusku ansianukuna Tata Diospa ñawpakninpi chay chusku animalkunawan tantalla pakchanakushpa tiyarinanpi tiyaridu Tata Diosta kuyarkansapa. Chashna kuyashpa rimarkansapa: “Ariya, ñukaykunapish rimanisapa Tata Dios alli kananta. Akuychi payllata alabaypachi.” YC+Chashna chay sielupi kawsak runakuna rimashpa kashkan Tata Diosta alabarkansapa:“Tata Dios chay llaktata rupachiptin mana tukuyniyukta kusninka.Chayrayku akuychi Tata Diosta alabaypachi.” AB{Payka tukuy mana alli rurak runakunata kuskanpi allita kastigan.Chayrayku chay llaktapi kawsakkunata allitana kastigashkasapa waynandera warmishina kaptinkuna.Paykunaka tukuy allpapi kawsak runakunata yachachirkansapa mana allita rurashpa kawsanankunapa.Tata Diosta sirvik runakunatapish wañuchirkansapa.Kunan Tata Dioska paykunata kutipashpa sukaman kastigashkasapa.Chayrayku akuychi Tata Diosta alabaypachi.” fA GChaymanta sielupi ñuka Juan aypa runakunata uyarirkani rimakuptinkuna:“Akuychi Tata Diosta alabaypachi.Payka uchanchikunamanta salvawashkanchisapa.Tukuy layata atipan rurayta.Sukaman allimami. <@qChay llaktapi kawsakkunakaTata Diosta kreyik runakunata
tukuy allpapi aypa runakunata wañuchirkansapa.Tata Diospa rimananta yachachikuk runakunatapish wañuchiptinkuna yawarnin ichakurkan.Chayrayku Tata Dioska chay llaktapi kawsak runakunata sukaman kastigashpa kulluchinkasapa.”:?mChay llaktapi manana niman suk lampara lusichikunkanachu.Manana nima funsia fiesta bullakunata uyarinkasapanachu.Chay llaktapi rantikuk runakuna tukuy allpapi rantikuk runakunamanta ashwan kullkiyuk karkansapa.Chayrayku tukuy allpapi kawsak runakunata ñakachishpa llullachirkansapa. >-Chay llakta chunlla kipariptin manana ni pi kallinkunapi uyarinkasapanachu arpakunata takaptinkuna nima flawtankunata nima trompetankunata pukuptinkuna.Manana nima laya trabajadorkuna tiyankanachu.Manana ni pi uyarinkasapanachu kutakushpa soynachiptinkuna. !=;Chaypina suk sinchi kamachikuk angel suk manllayba kutakuna rumita apishpa chay manllayba kochapi wishchukurkan. Chayta wishchukushpa rimarkan:“Tata Dioska chay manllayba Babilonia llaktapi kawsak runakunata kastigankasapa.Ñuka chay manllayba rumita wishchukukshina chashnashinalla Tata Dioska chay runakunata kastigankasapa.Chaypina mana kutin ni pi paykunata kawankasapanachu. ,<QChaypina chay sinchi kamachikuk angelka rimarkan:“Kankuna sielupi kawsakkuna chay llakta rupashkanrayku sukaman kushikuychi.Kankuna Tata Diospa wambrankuna, kushikuychi.Jesukristupa yachachikunanta yachachikukkuna,Tata Diospa rimananta yachachikuk runakuna, kushikuychi.Chay llaktapi kawsakkuna kankunata sufrichishushkaykichiraykuTata Dios ñami paykunataka kastigashkasapana.” @;yChashna rimashpa sukaman llakishpa umankunapi allpata churankasapa. Wakashpa sinchita rimankasapa:“¡Alaw alaw! Chay manllayba llakta rupaykan.Ñawpa chay llaktapi barkuyuk runakuna tukuy laya allimakunata rantikushpa sukaman kullkiyarkansapa.Kunanka chay llaktaka rasllana kullushka.” :'Chay llakta rupashpa kusniptin kawashpankuna sinchita rimankasapa: “Chay llakta tukuy llaktakunamanta ashwan sinchi ashwan atun karkan.” k9OChay tukuy layayuk llakta rasllana kullushka.” Chaypina chay llakta rupaptin chay manllayba kochapi barkukunata purichik runakunawan yanapakninkunawan tukuy barkukunapi trabajak runakuna karullamanta rupananta kawankasapa. E8Sukaman wakashpa rimankasapa:“¡Alaw alaw! Chay atun llaktaka ñami rupaykanna.Ñawpa chay llakta allima linumanta ruradu llachapayuk warmishina karkan.Chay allima llachapanka puka sani karkan.Chaymanta kurimanta allima llipyak rumimanta yurak perlasmanta ruradukunawan sumachidu karkan. {7oÑawpa chay rantikuk runakuna chay llaktapi kawsak runakunata rantichishpankuna sukaman kullkiyarkansapa. Chayrayku Tata Dios kastigashpa rupachiptin kawashpa manchashpa karullapi kiparinkasapa. Chayllapi sukaman llakishpa wakankasapa. y6kChashna chay llakta rupaptin chay rantikuk runakunaka rimankasapa:“Chay llaktapika manana tiyannachu chay munanankuna mishkik wayukuna.Tukuy chay runakunapa rikchak laya munanankuna tukuy kullkinkuna ñami kullushkana.” N5 Chaymanta rantikurkansapa kanelata, mikuna mishkichikkunata, mishkilla wiki rupachinapa asnakkunata, tukuy laya allima mishkik asnakkunata, vinuta, wirata, triguta, trigu machkata, aparikuk animalkunata, ovejakunata, kaballukunata, karrukunata. Chaymanta runakunatapish rantikuksapa chay rantik runakunapi trabajanankunapa. 4- Chay rantikuk runakuna chay llaktapi rantikurkansapa kurita, yurak kullkimanta ruradukunata, allima llipyak rumikunata, yurak perlaskunata, allima linumanta sedamanta ruradu llachapakunata, puka sani llachapakunata, mishkilla asnak kaspikunata. Chaymanta rantikurkansapa elefantepa kirunkunamanta rikchak laya ruradukunata, sinchi kaspikunamanta bronsemanta fierrumanta yurak rumimanta ruradukunata. 3# Chay llakta rupaptin tukuy layata rantikuk runakunapish sukaman llakishpa wakankasapa manana ni pi tiyapunankunata rantik tiyaptinna. k2O Chashna chay llakta rupaptin chay sinchi kamachikuk runakuna kawashpa karullamanta manchakushpankuna rimankasapa:“¡Alaw alaw! Chay atun Babilonia llaktapi kawsak runakuna sukaman sufriykansapa.Chay llaktapi kawsak runakuna tukuy allpapi kawsak runakunata sinchita kamachishkasapa.Kunanka raslla Tata Dios paykunata kastigaykansapa.” '1G Chashna Tata Dios rimaptin chay llakta sukaman rupashpa kusninka. Tukuy allpapi kamachikuk runakuna chayta kawashpa sukaman llakishpa wakankasapa. Chay kamachikuk runakuna munanankunallata rurashpa chay llaktapi kawsak runakunawan ruradu diosninkunata kuyashpa uchallikurkansapa. ^05Chashna yuyanakuptinkunapish ñukaka raslla kastigashasapa.Sukaman tukuy layata atipak Tata Diosmi kani.Chashna kastigaptinikuna sukaman yarkankasapa llakinkasapa wañunkasapa wasinkuna rupankasapa.” P/Chay mana alli rurak runakuna sukaman kreyinakushkasapa.Munanankunallata rurashpa kawsashkasapa.Chayrayku sinchita kastigashpa sufrichiychi.Chay runakuna alabanakushpa shunkunkunapi yuyanakurkansapa sukaman kullki likidu sinchi kamachikuk kanankunata.Yuyanakurkansapa mana viyudashina sufrinankunata. ].3Chashna Tata Dios rimashpa chay kastigakuk angelkunata willarkansapa:“Chay llaktapi kawsak runakuna wambraynikunata sukaman sufrichirkansapa.Chayrayku paykunatapish ashwan sinchita kastigashpa sukaman sufrichiychi.Chay runakuna wambraynikunata sukaman sufrichishkankunarayku ashwan sinchita sukaman kastigaychi. d-AChay llaktapi kawsak runakuna sukaman uchallikuptinkunañuka Tata Dios rabyakuni.” ,wChaymanta uyarirkani Tata Dios sielumanta rimaptin:“Kankuna wambraynikuna,
chay llaktamanta llukshiychi
ama chaypi kawsak runakunashina uchallikunaykichipa.Mana munanichu paykunatashina kankunata kastigaynikichita. E+Chay Babilonia llaktapi kawsak runakuna
tukuy laya munanankunallata rurashpa kawsarkansapa.Chayrayku kullushkasapa.Paykunaka tukuy llaktakunapi kawsak runakunata yachachirkansapa sukaman uchallikunankunapa.Tukuy llaktakunapa kamachikukninkunata yachachirkansapa ruradu dioskunata kuyanankunapa.Tukuy llaktakunapi rantikuk runakunaBabiloniapi mana valek tiyapunankunata rantikushpa
sukaman kullkiyarkansapa.” L*Payka sukaman sinchita rimarkan:“Tata Dios kastigaptin chay manllayba llakta Babiloniaka kullushkana.¡Ñami kullushkana!Chay llaktapi supaykuna yaykushkasapa kawsak.Rikchak laya mana alli rurak supaykuna chaypi kawsansapa.Aypa chikninapa millanapa laya pawak animalkuna chaypi kawsansapa. E) Tukuy chaykunata kawashkayniwasha ñuka Juan suk angelta kawarkani sielumanta urayamuptin. Chay angelka sukaman sinchi kamachikuk karkan. Sielumanta urayamushpa tukuy allpata lusichirkan. +(OChay kawashkayki waynandera warmika chay manllayba kamachikuk llaktami. Tukuy allpapi kamachikuk runakunata kamachinkasapa ama Tata Diosta kuyanankunapa.”K'Tata Dios chay chunka kamachikukkunapa shunkunkunapi yuyachiptinkuna chay waynandera warmita kulluchinkasapa. Tata Dios yuyachiptinkuna chay chunka kamachikukkuna idenllata yuyaykushpa chay manchana laya animalta willankasapa kamachikukninkuna kananpa. Tata Dios rimashkanta ruranankaman chay animalka kamachikunka. K&Chaymanta chay kawashkayki manchana laya animalpa chunka wakrankunaka Tata Diosta chiknik kamachikukkunami. Paykunaka chay waynandera warmita chikninkasapa tukuy layayuk kaptin. Payta chiknishpa tukuy llachapanta tukuy imankunata kichushpa llatanllata sakishpa aychanta mikunkasapa. Puchushkankunata rupachinkasapa. Q%Chaymanta chay angel yachachiwayllapi katirkan: “Chay waynandera warmita yaku sawanpi tiyariduta kawashkanki. Chay tiyarinan yakuka rikchak laya rimanayuk aypa llaktakunapi kawsak runakunami. $Tukuy chay kamachikukkuna Oveja Wawanwan makanakunkasapa. Chaypina Oveja Wawanka tukuy payta allita kreyikkunawan Tata Diospa akllashkankunawan tantalla chay chunka kamachikukkunata makankasapa. Chay Oveja Wawanka tukuy sinchi kamachikukkunamanta ashwan sinchi kamachikukmi. Payka tukuy awtoridarkunamanta ashwan sinchi awtoridarmi. Chayrayku tukuy kamachikukkunata makankasapa.” # Chay chunka kamachikukkunaka idenllata yuyaykushpankuna chay manchana laya animalta willarkansapa paykunapa kamachikukninkuna kananpa. Y"+ Chay kawashkayki manchana laya animalpa chunka wakrankunaka chunka sinchi kamachikukkunami. Paykunaka manara kamachikunsaparachu. Chay manchana laya animalwan tantalla suk tiempullata kamachikunkasapa. }!s Chaymanta chay mana kawsananmanta kashkan kawsamuk manchana laya animalka pusaknin kamachikukmi. Payka chay kanchis kamachikukkunashina Tata Diosta sukaman chiknin. Chashna kashkan kawsamushpa kamachikuptinpish Tata Dioska allita kulluchinka. g G Chay kanchis sinchi kamachikukkunamanta pichka manana kamachikunsapanachu. Kunanka soktayninmi kamachikuykan. Kanchisnin manara kamachikuykanrachu. Chay kanchisnin kamachikukka shamushpa mana unaytachu kamachikunka. kO Chaymanta chay angelka yachachiwayllapi katirkan: “Tata Dios runakunata yachachiptinkunara atipansapa kay yachachiykanaynita entiendiyta. Chay manchana laya animalpa kanchis umankunaka kanchis urkukunashinami. Chay warmika chay kanchis urkukuna sawanpi kawsan. Chaymanta chay kanchis urkukunaka Tata Diosta chiknik kanchis kamachikukkunashinami. Chay manchana laya kawashkayki animalka ñawpa kawsak karkan. Kunanka manana allpapinachu kawsan. Chaymanta manarapish Tata Dios allita kulluchiptin supaykuna churadu manllayba uchkumanta llukshimunka. Chashna llukshimuptin tukuy mana Tata Diosta kreyinayak runakuna payta kuyankasapa. Chay manchana laya animal mana allpapi kawsananmanta kashkan kawsamuptin aypa runakuna sukaman almirashpa kuyankasapa. Allpata rurashkanmantapacha Tata Diospa librunpi chay animalta kuyak runakunapa shutinkuna mana killkaduchu.” Chaypina chay chunlla partiman pushawak angelka willawarkan: “¿Imaraykutí sukaman manchakunki? Kunanka yachachishkayki pimi chay warmika nishpa. Chaymanta yachachiyki imami chay warmita pushak kanchis umayuk chunka wakrayuk manchana laya animalka nishpa. B}Chay warmika Jesukristuta kreyik runakunata paypa rimananta parlachikukkunata sukaman chiknishpa wañuchirkansapa. Chaypina entiendirkani paykunapa yawarninkunata ichashpa sukaman kushikunanta. Chashna yawarninkunata kushikushpa ichashpa machadushina kawsan. Tukuy chayta kawashpayni sukaman manchakurkani. Chaymanta urkunpi suk mana entiendinapa laya shutin killkadu karkan. Chay killkaduka rimarkan: “Ñuka kani tukuy laya atipak Babilonia. Tukuy waynanderakunapa mamankuna kani. Tukuy allpapi ruradu dioskunata kuyak runakunapa mamankuna kani.” oWChay warmipa llachapan pukawan sani karkan. Chaymanta kuriwan, allima llipyak rumiwan, yurak perlaswan sumachidu karkan. Makinpi kurimanta ruradu atun kopa tiyarkan. Chay kopaka millanapa layakunawan untachidu karkan. Chay millanapa layakuna yuyachiwanchi chay warmi sukaman uchallikushpa aypa runakunata yachachinanta ruradu dioskunata kuyanankunapa. r]Chashna chay angel willawaptin Tata Diospa Espiritun muskuyninipishina suk almirana layata kawachiwarkan. Chay angelka suk chunlla partiman pushawaptin chay warmita kawarkani manchana laya puka animal montaduta. Chay puka animalka kanchis umayuk chunka wakrayuk karkan. Paypa tukuy kuerpunpi Tata Diosta chiknishpa washanchak killkadu shutikuna tiyarkan. -SChay warmika tukuy allpapi kamachikuk runakunata yachachirkansapa Tata Diosta washanchashpa ruradu dioskunata kuyanankunapa. Chay runakuna chay ruradu dioskunata kuyashpankuna chay waynandera warmiwanshina uchallikuykansapa. Chashna paywan uchallikushpa machadu runakunashina kawsansapa.” O Chaymanta chay kanchis kopankunata tallik angelkunamanta suk shamurkan ñuka Juanta willawak: “Mash shamuy. Ñuka kawachishkayki Tata Dios aypa yakukunapi tiyaridu waynandera warmita kastigaptin. Chaypina sielumanta runakunapa sawanpi manllayba granisukuna urmamurkan. Chay granisukunaka chusku chunka kiluta llasharkansapa. Chashna Tata Dios sukaman kastigashkankunarayku chay runakuna payta sukaman washanchashpa willarkansapa mana alli rurak kananta.^5Chashna allpa kuyuptin tukuy ishlakuna tukuy urkukuna sumishpa chinkarkansapa. 4aChashna allpa sukaman sinchita kuyuptin chay manllayba llakta kimsa partipi llikikurkan. Chaypina allpapi llaktakunapi wasikuna urmarkansapa. Tata Dioska chay Babiloniapi kawsak runakunapa mana alli rurashkankunata mana kunkarkanchu. Chayrayku sukaman piñakushpa sukaman sinchita kastigarkansapa. >uChashna Tata Dios rimaptinna sukaman llipyarkan troynarkan. Chaypina allpa sukaman kuyurkan. Kay allpapi runakuna kawsashkankunamantapacha mana chay layata allpa kuyurkanchu. -Chaypina chay kanchisnin angelka kopanmanta Tata Diospa kastigunta wayrapi tallirkan. Chashna wayrapi talliptin uyarirkani Tata Dios sielupi wasinmanta kamachikunan tiyarinanmanta sinchita rimakuptin: “Kaywan tukuchashkani mana alli rurak runakunata kastigayta.” 7gChaymanta kawarkani suk pampapi chay kimsa supaykuna tukuy allpapi kamachikukkunata aypa runakunawan tantanachiptinkuna. Chay pampapa shutin hebreo rimanapi Armajedon. 8iChaypina uyarirkani Jesukristu rimaptin: “Mash uyariwaychi. Mana ni pi yuyashkan ora suwa runashina ñukaka shamusha. Shamuptini kankuna allita kasuwashpa kawsashpaykichi sukaman kushikunkichi. Mana prontanakudu shuyawashpaykichika ñuka shamuptini iden llatanllashina pinkakunaykichi tiyan.” Y+Chay kimsa supaykunaka aypa almirana milagrukunata rurarkansapa. Chayta rurashpankuna rirkansapa tukuy allpapi kamachikukkunata aypa runakunawan tantanachik tukuy laya atipak Tata Dioswan makanakunankunapa. T! Chaypina ñuka Juan kawarkani kimsa millanapa laya sapushina rikurik supaykunata. Suk supayka chay manllayba machakuypa shiminmanta llukshimurkan. Ishkaynin supayka chay manchana laya animalpa shiminmanta llukshimurkan. Kimsaynin supayka chay mana alli yachachikuk ishkaynin manchana laya animalpa shiminmanta llukshimurkan. v e Chaymanta chay soktaynin angelka chay atun Eufrates yakupi kopanmanta Tata Diospa kastigunta tallirkan. Chaypina chay manllayba yakuka chakirkan aypa kamachikuk runakuna soldadunkunawan inti llukshimunan partimanta shamunankunapa. s _ Chay nanayta mallishpankunapish uchankunamanta mana wananayarkansapachu. Paykunaka chay nanaywan chay mana alliyanayak kiriwan sufrishpankunapish sielupi kawsak Tata Diosta sukaman washanchashpa rimarkansapa mana alli rurak kananta. t a Chaypina chay pichkaynin angelka chay manchana laya animalpa kamachikunan tiyarinanpi kopanmanta Tata Diospa kastigunta tallirkan. Chay tiyarinanpi kopanmanta talliptin tukuy chay manchana laya animalta kasuk runakunapa llaktankuna tuta likidu tukurkan. Chaypina chay runakuna sukaman manchakuywan nanayta mallirkansapa. Nanaywan kallunkunata mukurkansapa.  # Chashna sukaman rupachidu kashpankunapish chay runakunaka mana Tata Diosta kasunayarkansapachu. Mana nima uchankunamanta wanarkansapachu Tata Diosta alabanankunapa. Tata Dios paykunata kastigashkankunarayku sukaman washanchashpa rimarkansapa mana alli rurak kananta. > uChaymanta chay chuskuynin angelka inti sawanpi kopanmanta Tata Diospa kastigunta tallirkan. Chaypina intika sukaman nanashpa chay runakunata sukaman sinchita rupachirkansapa.  Chashna chay yakukunata kamachik angel Tata Diosta willaptin uyarirkani chay atun altarmanta rimakuptin:“Ariya kanmi, Tata Dios, sukaman tukuy laya atipak kanki.Chashna chay mana alli rurak runakunata kastigashpayki allita rurashkanki.”  Mana alli rurak runakuna
kanpa wambraykikunata rimanaykita yachachikukkunata yawarninkunata ichachishpa wañuchirkansapa.Chayrayku kunanka chay wañuchikuk runakunata yawarta upyachishkankisapa.Chashna kastigashpayki allita rurashkanki.” Chay washa uyarirkani yakukunata kamachik angel Tata Diosta willaptin:“A, Tata Dios, kanlla alli rurak kanki.Mana tukuyniyukta kawsak kanki.Kunankaman kawsaykanki.Yakukunata yawartashina rurashpayki allita rurashkanki. GChaypina chay kimsaynin angelka tukuy yakukunapi tukuy yaku pachyamunankunapi kopanmanta Tata Diospa kastigunta tallirkan. Chashna talliptinna tukuy chay yakukuna yawarshina tukurkan. Chaypina chay ishkaynin angelka manllayba kochapi kopanmanta Tata Diospa kastigunta tallirkan. Chayta talliptinna chay manllayba kochaka iden wañuchidu runapa yawarninshina tukurkan. Chashna yawar tukuptin tukuy chay yakupi kawsak animalkuna wañurkansapa. /Chashna willaptinkuna chay kallariknin angelka rirkan allpapi chay kopanmanta Tata Diospa kastigunta tallik. Chaypina chay kuchudumanta alliyadu animalpa figuranta kuyak runakuna, paypa sellunwan selluchadu runakuna mana alliyanayak sinchi nanak kiriwan unkurkansapa. 9 mTukuy chayta kawashkayniwasha ñuka Juan muskuyninipishina suk angelta uyarirkani. Payka Tata Diospa wasinmanta llukshishpa chay kanchis kastigakuk angelkunata willarkansapa: “Rillaychi chay kanchis kopaykichita allpapi tallik Tata Dios mana alli rurak runakunata sukaman sinchita kastiganankunapa.” jMChaypina tukuy laya atipak Tata Diosmanta suk kusni shamurkan tukuy wasinta untachik. Chashna Tata Diospa wasin kusniwan untaptin chay kanchis angelkuna kastigakuyta tukuchanankunakaman mana ni pi atiparkanchu yaykuyta.Chaypina Tata Diospa ñawpakninpi chay chusku animalkunamanta sukka chay kanchis angelkunata sukta sukta kurimanta ruradu kopakunata kurkansapa. Chay kopankunamanta talliptinkuna mana tukuyniyukta Tata Dios mana alli rurak runakunata sinchita kastigankasapa. GChay kuartumanta chay kanchis kastigakuk angelkunaka llukshimurkansapa. Paykunapa llachapankuna sukaman yurak llipyak likidu karkansapa. Kaskunkunapi kurimanta ruradu chumbinkuna tiyarkan. n~UChaymanta kawarkani sielupi Tata Diospa wasin ukupi paywan tinkunakuna kuartu kicharinakuptin. }Kanllami sukaman allima kanki.Chayrayku tukuy runakuna kanllata manchashunayki tiyan.Tukuy runakuna kanllata alabashunayki tiyan.Tukuy llaktakunapi kawsak runakuna kawankasapa alli rurak kanaykita.Chayrayku kanman rinkasapa kuyashunankunapa.” P|Chay runakunaka Tata Diosta sirvik Moisespa kantunta chay Oveja Wawanta kuyashpa kashna kantarkansapa:“A, Tata Dios, tukuy rurashkaykika sukaman almirana layami.Kanka tukuy layata atipanki rurayta.Sukaman allita rurashpa mana llullakushpa kanlla tukuy llaktakunapi kawsak runakunata kamachinkisapa. {/Chaypina suk manllayba llipyak vidroshina kochata kawarkani. Rawraykak ninawanshina chakrudu rikurirkan. Chay llipyak kocha mañanpi aypa runakuna Tata Dios kushkankuna arpakunawan shayaridu karkansapa. Paykunaka chay kuchudumanta alliyadu manchana laya animalta mana kuyarkansapachu. Nima chaypa ruradu figuranta kuyarkansapachu. Nima chay animalpa shutinpa numerunwan selluchaduchu karkansapa. z yChaymanta ñuka Juan muskuyninipishina sielupi sukaman manchakuna almirana layata kawarkani. Kanchis angelkuna llukshimurkansapa tukuy mana alli rurak runakunata sukaman kastiganankunapa. Chashna kastigaptinkunara Tata Dios manana rabyankanachu. NyChay uchkuka chay llakta washapi karkan. Chaypina chay uvakunata kapiptinkuna yawarshina ichakumurkan. Chay yawar ichakushpa kimsa pachak kilometruta kaballukunapa kunkan sikikaman chayarkan.GxChashna willaptinna chay angelka allpaman shamushpa wiksu pallakunapa machetinwan uva chakrakunapi uvakunata pallarkan. Tukuy chay uvakunata churarkan suk atun aspidu uchkupi chaypi kapinankunapa. Tukuy chaykuna entiendichiwanchisapa Tata Dios tukuy mana alli rurak runakunata sukaman sinchita kastiganankunata. =wsChaymanta altarmanta chikan angel llukshimurkan. Payka chay altarpi ninata kamachik angel karkan. Payka chay wiksu pallakunapa alli filuyuk machetita apak angelta sinchita willarkan: “Chay wiksu machetikiwan allpapi uva chakrakunamanta tukuy uvakunata pallay. Tukuy chay uvakunaka ñami pukuduna.” &vEChay runa pallashkanwasha sielupi Tata Diospa wasinmanta suk angel llukshimurkan. Chay angelpish pallakunapa suk wiksu alli filuyuk machetita aparkan. u'Chashna chay angel willaptinna chay puyu sawanpi tiyaridu runaka kay allpaman shamurkan wiksu machetinwan murukunata tipishpa pallakuk. t Chaypina Tata Diospa manllayba wasinmanta suk angel llukshimurkan. Payka sinchita rimashpa chay puyu sawanpi tiyaridu runata willarkan: “Allpapi murukuna ñami pukuduna pallanaykipa. Chayrayku rillay chay pallakunapa wiksu machetikiwan pallakuk.” Zs-Chaymanta ñuka Juan suk yurak puyuta kawarkani. Chay puyu sawanpi iden suk tiyaridu runata kawarkani. Paypa umanpi kurimanta ruradu korona tiyarkan. Makinpi suk atun wiksu pallakunapa macheti tiyarkan. /rW Chaymanta ñuka Juan uyarirkani sielumanta willamuwaptin: “Kay alli rimanata killkay. Kunanmantapacha Jesukristuwan tantalla kawsak runakuna wañushpankuna sukaman kushikunkasapa.” Chashna willamuwaptin Tata Diospa Espiritun willawarkan: “Ariya. Chay runakuna Jesukristuta sirviykashpankuna wañushpa trabajunkunamanta samankasapa.” Juan kawarkan Tata Dios tukuy mana alli rurak runakunata kastiganankunata. fqE Kankuna chay kimsa angelkunapa rimananta kasushpa animukuychi. Tata Diospa wambrankuna kashpaykichi paypa kamachikunankunata allita kasushpa kawsaychi. Sufrishpaykichipish Jesukristullata allita kasushpa kawsaychi. p  Chashna Tata Dios kastigaptinkuna chay manchana laya animalta kuyak runakuna, figuranta kuyak runakuna, sellunta chaskik runakuna mana tukuyniyukta sufrinkasapa. Mana samashpa diyapi tutapi chay asufriwan rawraykak ninapa kusninwan sufrinkasapa.” {oo Chay ishkaynin angel rimashkanwasha kimsaynin angel shamushpa sinchita rimarkan: “Tata Dioska sukaman piñakushpa chay manchana laya animalta kuyak runakunata chay figuranta kuyak runakunata kastigankasapa. Tukuy urkunpi makinpi manchana laya animalpa sellunta chaskik runakunatapish kastigankasapa. Chayta kawashpa Oveja Wawan tukuy angelninkunawan rimankasapa alli kananta Tata Dios kastigashkankunata. Paykunapa ñawpakninkunapi chay runakuna asufriwan rawraykak ninapi sukaman sufrinkasapa. n m-Chashna chay angel rimashkanwasha ishkaynin angel shamushpa rimarkan: “Chay manllayba Babilonia llaktaka ñami kullushkana. Ñami kullushkana. Chay llaktapi kawsak runakunaka tukuy allpapi kawsak runakunata sukaman yachachirkansapa uchallikushpa kawsanankunapa.” ]l3Chay angelka sinchita rimarkan: “Ñami oraka chayamushkana Tata Dios tukuy runakunata willanankunapa pimi allita rurashka pimi mana allita rurashka nishpa. Chayrayku Tata Diosta manchashpa alabaychi. Tata Dioska tukuy sieluta allpata manllayba kochata tukuy yaku llukshimunankunata rurarkan. Chayrayku payllata kushichishpa kuyaychi.” k1Chaymanta ñuka Juan kawarkani suk angelta sielupi pawaykaptin. Payka Tata Diospa mana tukuyniyuk alli rimananta yachachikurkan. Tukuy allpapi kawsak runakunata, tukuy llaktakunapi kawsak runakunata, tukuy kastakunata, tukuy laya rimanayuk runakunata yachachirkansapa. =jsChashna Tata Diosllata sirvishpa kawsashpankuna mana yachansapachu llullakuyta. Mana ni pi Tata Diospi paykunata atipanchu chataysapata. Juan kimsa avisakuk angelkunata kawarkan. i7Chay Tata Diosta kreyik runakunaka mana warmikunawan uchallikushpachu kawsarkansapa. Chay Oveja Wawanta maytapish riptin katirkansapa. Chayrayku payka tukuy allpapi kawsak runakunamanta paykunataka uchankunamanta salvarkansapa payllata Tata Diosllata sirvishpa kawsanankunapa. 2h]Chaypina Tata Diospa atun tiyarinanpa ñawpakninpi, chay chusku animalkunapa ñawpakninpi, chay ishkay chunka chusku ansianukunapa ñawpakninpi chay aypa runakunaka suk mushuk kantuta kantarkansapa. Jesukristu tukuy allpapi kawsak runakunamanta akllashpa chay pachak chusku chunka chusku waranka runakunata uchankunamanta salvarkansapa. Chayrayku paykunalla atiparkansapa chay mushuk kantuta yachakuyta kantanankunapa. +gOChaypina uyarirkani sielumanta suk ruyduta yaku urmanashina sinchi troynoshina soynaptin. Chay ruydu aypa arpakunata takaptinkuna soynaktashina uyarirkani. }O|{QzyxwXv7tas}r_qponmlrjih gGfe>=r<;;s;:968_76z5D4c3211O0O/~.\-k,E+*)~('&&T%$##:"!!F Y.>/Z};m3 G Y b>x0;i#Chaymanta Jesukristu uchanchikunarayku wañurkan Tata Dios sukaman kuyawashpanchikuna mana nimata pagaraptinchikuna perdonawananchikunapa. ~huTukuy runakuna uchayuk kanchisapa. Chayrayku mana atipanchisapachu Tata Diospa munananta rurashpa kushichiyta. gKunanka Tata Dios yachachiwanchisapa pipish kashpanchikuna Jesukristullata kreyiptinchikuna perdonawananchikunata. Mana Moisespa kamachikunankunata uyarishkanchikunaraykuchu perdonawanchisapa. Moiseswan ñawpa alli yachachikukkuna chayllata yachachikurkansapa. fe'Payka mana ni pita willankasapachu perdonadu kananta Moisespa kamachikunankunata kasushkanrayku. Tata Dioska kamachikunankunata kuwashkanchisapa yachachiwananchikunapa uchasapakuna kananchikunata. Jesukristullata kreyishpa kawsaptinchikuna Tata Dios perdonawanchisapa. %dCTata Diospa rimanan chayta rimaptin yachanchisapa payka judiyu runakunata kastiganankunata kamachikunankunata mana allita kasushkankunarayku. Chayrayku mana ni pi Tata Diosta ayniyta atipankasapachu. Tata Dios tukuy kay allpapi kawsak mana alli rurak runakunata kastigankasapa. 6cgMana yachansapachu Tata Diosta manchayta.” Hb Mana yachansapachu allita rurashpa kushikushpa kawsayta. haIMaytapish rishpa tukuy layakunata wakllichishpa aypa runakunata sukaman llakita kunsapa. <`sUtkakushpa kallpansapa runamasinta wañuchik. E_Sukaman piñayashpa chiknishpa maldisishpa rimansapa. B^} Chay mana alli rurak runakunapa rimanankuna iden sepultura kicharidu millanapa laya asnakshinami.Sukaman llullachikushpa kawsansapa.Rimananka machakuypa venenonshinami. 5]c Tukuy runakuna uchallikushpa Tata Diosmanta ashushkasapa.Mana alli rurak tukushkasapa.Mana tiyanchu niman suk alli rurak runa.Mana niman suk tiyanchu. h\I Mana tiyanchu niman suk alli yachak runa.Mana niman suk runa Tata Diosta maskanchu. [  Tata Diospa killkadunpi willawanchisapa:“Mana tiyanchu niman suk alli rurak runa.Mana niman suk tiyanchu. Z# ¿Ñukanchikuna judiyu runakuna kashpanchikuna chay mana judiyu runakunamanta ashwan alli rurakchu kanchisapa? Manami ashwan allichu kanchisapa. Ñukaka ñami yachachishkaykichina tukuy judiyu runakuna tukuy mana judiyu runakunapish uchasapakuna kananchikunata. LYChashna rimashpa kikinlla llullachinakuykan. Llullakushpa rimansapa: “Tukuy laya mana allikunata ruraypachi runakuna Tata Diosta alabanankunapa”. Suk runakuna llullachikushpa rimansapa ñuka chashna yachachikunaynita. Tata Dios chay llullakuk runakunata sukaman kastigankasapa. Tukuy runakuna uchasapakuna kanchisapa. jXMIchara suk runa rimanman: “Ñuka llullakuptinipish Tata Dios kuyawashpa perdonawanka. Perdonawaptin tukuy runakuna rimankasapa Tata Dios alli kananta. Chayrayku llullakuptini Tata Dios mana atipanchu kastigawayta”. &WEMana nima layapi rimanchimansapachu Tata Dios mana alli rurak kananta. Tata Dios mana allita rurashpaka uchallikuk runakunata mana atipanmanchu kastigayta. tVaChaymanta ichara suk runakuna rimanmansapa: “Sukaman uchallikushpanchikuna kawachinchisapa Tata Dios sukaman alli rurak kananta.” Chashna kaptinka Tata Dios kastigawaptinchikuna ¿rimanchimansapachu mana allita ruraykananta? UyTukuy runakuna llullakuptinkunapish Tata Dioska mana nima llullakushpa allillata rurashpa kawsan. Paypa killkadunpi riman: “A Tata Dios, kanka allillata rimanki. Suk runakuna mana alli kanaykita rimaptinkunapish allillata rurashpa kawsanki.” T3Chaymanta judiyu runakunamanta sukkuna Tata Diosta mana kasushpa kawsaptinkunapish payka mana shaykushpa tukuy rimashkankunata ruranan tiyan. !S;Aypa allikunata surkunchisapa judiyu runakuna kashpanchikuna. Suk allita surkunchisapa Tata Dios judiyu runakunallata rimananta kuwashkanchikunarayku. R Chaymanta ¿ima allitatí surkunchisapa judiyu runakuna kashpanchikuna? ¿Ima allitatí surkunchisapa señaladu kashpanchikuna? #Q?Tata Diospa wambrankuna kanchisapa tukuy shunku Tata Diosta kreyishpa kawsashpanchikuna. Mana Moisespa kamachikunankunata kasushkanchikunaraykuchu Tata Diospa wambrankuna kanchisapa. Judiyu runakuna mana kreyiwaptinkunapish Tata Dios willawanchisapa alli rurak kananchikunata.P}Mana señaladu kashkanchikunaraykuchu nima judiyu runakuna nasishkanchikunaraykuchu Tata Diospa wambrankuna kanchisapa. )OKKankuna señaladu judiyu runakuna kaykashpaykichipish mana Moisespa kamachikunankunata kasushpaykichika mana alli rurak runakuna kankichi. Chaymanta mana judiyu runakuna Tata Diosta kasushpa kawsashpankunaka tukuy runakunata kawachinsapa kankunamanta ashwan alli rurak kanankunata. N3Chaymanta mana señaladu runakuna Moisespa kamachikunankunata kasushpa kawsaptinkuna Tata Dios paykunatapish willankasapa wambrankuna kanankunata. EMKankuna Moisespa kamachikunankunata kasushpa kawsaptikichi alli kashka señaladu kanaykichipa. Mana Moisespa kamachikunanta kasushpa kawsashpaykichika yankamanta señaladu kankichi. "L=Chayrayku Tata Diospa killkadunpi riman: “Kankuna mana allita rurashpa kawsaptikichi mana kreyikuk runakuna rimansapa Tata Dios mana alli kananta.” OKKankuna Moisespa kamachikunankunata yachashpaykichi alabanakunkichi. Chashna alabanakushpaykichi mana chaykunata kasunkichichu. Chashna mana kasushpaykichi Tata Diosta mana nimatashina kawankichi. YJ+Yachachikunkichi ama chikan warmiwan uchallikunankunapa. Chashna yachachikushpaykichi ¿imapatí chikan warmiwan uchallikunkichi? Ruradu dioskunata chiknishpaykichika ¿imapatí wasinkunamanta suwakunkichi? QISukaman allita yachachikushpaykichi ¿imapatí kankuna chay yachachikunaykichita mana kasunkichi? Yachachikunkichi ama suwakunankunapa. Chayta yachachikuykashpa ¿imapatí kankuna suwakunkichi? EHKankuna yachankichi Moisespa kamachikunankuna tukuy alli yachanata yachachiwananchikunata. Chayrayku yuyankichi mana alli yachak runakunata wambrakunatashina atipanaykichita yachachiyta. !G;Yuyankichi atipanaykichita mana yachak runakunata yachachiyta allita ruranankunapa. Yuyankichi tutapishina purik runakunata atipanaykichita yanapayta. F3Tata Diospa munananta allita yachankichi. Moisespa kamachikunankunata yachakushpaykichi yachankichi akllayta imakunami alli ruranaykichipa nishpa. E%Kankuna judiyumasinikuna, rimankichi Moisespa kamachikunankunata kasushpa kawsanaykichita. Alabanakunkichi Tata Diosta kuyanaykichita. !D;Ñuka Tata Diospa rimananta yachachikushkaynishina suknin diya payka Jesukristuta willanka tukuy runakunata pakadu rurashkankunata rikurichinanpa. Chaypina mana allita rurashka kaptinkuna kastigankasapa. Judiyu runakuna Moisespa kamachikunankunata mana kasunayarkansapachu. ECChashna allita rurashpa kawsashpankuna tukuy pita kawachinsapa yuyayninkunapi Tata Diospa kamachikunankunata yachanankunata. Yuyayninkunapi yachansapa allita mana allita rurashkankunata. AB{Chaymanta mana judiyu runakunamanta sukkuna Moisespa kamachikunankunata mana yachashpapish allita rurashpa kawsansapa. Paykunaka kikinkunallamanta yachansapa allikunata rurayta. A7 Tata Dios runakunata mana perdonankasapachu Moisespa kamachikunankunata uyariptinkunalla. Tukuy shunku kasushpa kawsak runakunallata perdonankasapa. '@G Mana Moisespa kamachikunankunata yachashpa uchallikuk runakunata mana Moisespa kamachikunanta yachaktashina Tata Dios kastigankasapa. Chaymanta Moisespa kamachikunankunata allita yachashpa uchallikuk runakunata Tata Dios Moisespa kamachikunankunapi rimashkanshina kastigankasapa. T?! Pipish kaptinchikuna Tata Dios tukuy runakunata idenllata kuyawanchisapa. > Chaymanta alli rurak runakunata judiyu mana judiyu kaptinkunapish Tata Dios kushichishpankuna willankasapa alli rurak kanankunata. v=e Tukuy mana alli rurak runakuna judiyu mana judiyu kashpankunapish sukaman llakishpa sufrishpa kawsankasapa. F<Chaymanta Tata Dios tukuy kikinkuna munashkankunata rurak runakunata, tukuy mana alli rurak runakunata, tukuy paypa rimananta mana kasunayak runakunata sukaman piñakushpa kastigankasapa. -;STata Dios tukuy mana sampayashpa alli rurak runakunata, tukuy payta kushichik kuyak runakunata sieluman pushankasapa mana tukuyniyukta paywan kawsanankunapa. :{Chaypina Tata Dios suktapish suktapish alli rurashkanchikunarayku mana alli rurashkanchikunarayku pagarawashunchisapa. |9qSuknin diya Tata Dios tukuy runakunata kuskata willankasapa pimi allita rurashka pimi mana allitachu rurashka nishpa. Chay diya sinchi shunku kaptikichi mana uchaykichimanta wananayaptikichi Tata Dioska sukaman kastigashunaykichi tiyan. |8qTata Dios mana shaykushpa mana piñakushpa sukaman kuyashuptikichipish payta sukaman washanchaykankichi. Mana entiendinkichichu Tata Dios sukaman kuyashushpaykichi yanapashunaykichita uchaykichita wanashpa payllata kreyishpa kawsanaykichipa. 7Kankuna mana allita ruraykashpaykichi runamasikichita piñakushpa chatashpaykichi ama yuyaychichu Tata Diospa kastigunmanta kishpiyta. |6qAllita yachanchisapa Tata Dios alli rurak kashpa tukuy mana alli rurak runakunata kuskanpi kastiganankunata. h5 KChayrayku kankuna pipish kashpaykichi ama runamasikichita piñakushpa chataychichu mana alli rurak kanankunata kankunapish chay layalla kashpaykichi. Chashna runamasikichita chatashpaykichi kikikichilla chatanakuykankichi. o4 Y Chay laya runakuna allita yachansapa Tata Dios tukuy mana alli rurak runakunata kastigaptin wañunankunata. Chayta yachaykashpankunapish mana allita rurashpalla kawsansapa. Kushikunsapa runamasinkuna mana allita ruraptinkuna.H3  Tata Diospa rimananta mana entiendinayansapachu. Kikinkuna rimashkankunata mana ruransapachu. Mana ni pita kuyansapachu. Mana ni pita perdonanayansapachu. Mana ni pita llakichinsapachu. 2 {Sukpa sukpa mana allita rimashpa Tata Diosta chiknishpa awtoridarkunata rabyachishpa sukaman kreyinakushpa kikinkunalla alli kanankunata yuyashpa kawsansapa. Sukaman mana alli ruranata yuyashpa ruransapa. Tatankunata mana kasunayashpa kawsansapa. "1 ?Paykuna tukuy laya mana allikunata rurashpa kawsansapa. Sukaman uchallikushpa tiyapuykaptin ashwanta munashpa runamasinkunata chiknishpa kawsansapa. Sukaman runakunapa imankunata munashpa makanakushpa wañuchikushpa llullachikushpa piñanakushpa washanchanakushpa kawsansapa. 0 -Mana Tata Diosta riksiyta munaptinkuna Tata Dioska kawapayashpa manana michashkasapanachu mana alli yuyanankunata rurashpa kawsanankunapa. "/ ?Chashnashina chay mana alli rurak runakunapish warminkunawan mana allita kawsayta munashpankuna ullkupuralla warmiwanshina kuyanakushpa uchallikushpa kawsansapa. Ullkumasinkunawan pinkakuna layata ruransapa. Chay runakuna uchankunarayku sukaman unkuywan llakishpa kawsansapa. m. UPaykuna mana Tata Diosta kuyanayaptinkuna payka kawapayashpa manana michashkasapanachu kikinkuna pinkakuna layata ruranankunapa. Warminkunapish mana allikunata rurayta munashpankuna paykunapuralla uchallikushpa kawsansapa. - 7Tata Diospa alli rimananta mana kasuyta munashpankuna llulla rimanata munashkasapa kasuyta. Tata Dios rurashkanllata kuyashpa kawsashkasapa. Tukuy laya rurak Tata Diosta mana kuyashkasapachu. Paykuna chashna kawsaptinkunapish ñukanchikuna Tata Diosllata kuyananchikuna tiyan. M, Chayrayku Tata Dios chay runakunata kawapayashpa manana michansapanachu kikinkuna mana alli munanankunallata rurashpa kawsanankunapa. Sukwan sukwan pinkakuna layata uchallikushpa kawsansapa. |+ sMana tukuyniyukta kawsak alli yachak Tata Diosta mana munarkansapachu kuyayta. Chayrayku wañuyta yachak runakunashina, pishkillukunashina, chusku chakiyuk animalkunashina, allpapi aysanakushpa purik animalkunashina ruradukunata kuyarkansapa. R* Alli yachak kanankunata rimashpankunapish mana nima yachak tukushkasapa. |) sChay runakuna Tata Dios tiyananta yachaykashpankunapish mana munashkasapachu kuyashpa kushichiyta. Nima munashkasapachu agradesiyta. Ashwan ashwanta mana allikunata yuyaykushpa kawsansapa. Chayrayku yuyayninkuna tuta likidushina kiparin. N( Tata Dios kay allpata rurashkanmantapacha tukuy runakuna atipanchisapa yachayta pay mana tukuyniyuk atipak Dios kananta. Mana payta kawashpanchikunapish tukuy rurashkanta kawashpanchikuna atipanchisapa yachayta Tata Dios tiyananta. Chayrayku chay mana alli rurak runakuna mana atipansapachu rimayta Tata Dios mana tiyananta. j' OKikin Tata Dios paykunata tukuy rurashkanta allita kawachiptinkuna atipanmansapa payta riksiyta. ]& 5Mana alli rurak runakuna mana munansapachu Tata Diospa rimananta kreyiyta. Chaymanta sukkunata pantachichinsapa ama kreyinankunapa. Chayrayku sielupi kawsak Tata Diosninchi paykunata sukaman kastigankasapa. 2% _Tata Diospa killkadunpi riman: “Tata Diosta kreyishpa kawsak runakuna paywan tantalla kawsankasapa.” Chay rimananpi Tata Dios yachachiwanchisapa payta kreyishpalla kawsaptinchikuna uchanchikunamanta perdonawananchikunata. Tata Dios tukuy mana allita rurashpa kawsak runakunata kastigankasapa. !$ =Mana nima pinkakunichu yachachikuyta Jesukristu uchanchikunamanta salvawananchikunata. Chashna yachachikuptini aypa runakuna Jesukristuta kreyishpa kawsansapa. Paykuna judiyu runakuna mana judiyu runakunapish Jesukristuta kreyiptinkuna Tata Dios uchankunamanta perdonansapa. <# sChayrayku sukaman munani kankuna Romapi kawsakkunatapish yachachiynikichita Jesukristu salvak kananta. Tata Dios tukuy Jesukristuta kreyik runakunata uchankunamanta salvankasapa. S" !Tata Dios kachamuwashka tukuy runakunata yachachinaynipa. Chayrayku griego runakunata mana griego runakunatapish, tukuy laya alli yachak runakunata, mana nima yachak runakunatapish yachachinayni tiyan. X! + Wawkinikuna, paninikuna, munani yachanaykichipa aypa kuti munashkani riyta kawaknikichi. Chashna munashpaynipish kunankaman manara atipashkanirachu riyta. Aypa llaktakunapi yachachikuptini aypa mana judiyu runakuna Jesukristuta kreyishkasapa. Kunanka llaktaykichiman rinayani chaypipish aypa runakuna Jesukristuta kreyinankunapa. n  W Kankunapi chayashpayni munani animuchinakunanchikunapa Jesukristuta ashwan allita kreyinanchikunapa. m U Sukaman munani kawaynikichita yachachinaynipa Jesukristuta ashwan allita kreyishpa kawsanaykichipa. O  Roygani Tata Dios munashpa yanapawananpa rinaynipa kawaknikichi. ] 5 Ñuka tukuy shunku Tata Diosta sirvishpa kawsani yachachikushpa paypa wambran Jesukristu salvawananchikunata. Tata Dioska allita yachan tukuy oras mana shaykushpa royganaynita Tata Dios yanapashunaykichipa. H  Manara nimata willashpayni kayta willaykichi: Tukuy llaktakunapi rimansapa kankuna allita Jesukristuta kreyinaykichita. Chayrayku Jesukristu yanapawaptin Tata Diosta sukaman agradesini.  9Tata Dios kankuna Roma llaktapi kawsakkunatapish sukaman kuyashushpaykichi akllashushkankichi Jesukristuta kreyishpa wambrankuna kanaykichipa. Chayrayku munani Tatanchi Dios Señorninchi Jesukristu yanapashunaykichipa kushichishunaykichipa. Pablu Roma llaktaman munarkan riyta.   3 aJesukristu ñukata yanapawashpa kachamuwashka tukuy maypi yachachikushpa payta kushichinaynipa. Chashna yachachikuptini aypa runakuna payta kreyishpa kasunankunapa. . WChaymanta Jesukristu wañushkanmanta kawsamuptin Tata Diospa alli rurak Espiritun tukuy runakunata riksichirkansapa tukuy layata atipak Tata Diospa wambran kananta. G  Chay rimananka willawanchisapa Señorninchi Jesukristu Tata Diospa wambran shamunanta. Chay killkadu rimananshina payka shamurkan ñawpa kamachikuk Davidpa mirakninmanta nasik runa kananpa.  Ñawpa tiempu Tata Dios alli yachachikuk runakunata willarkansapa chay salvawananchikuna rimananta killkanankunapa. 3 cÑuka Pablu Jesukristuta sirvik kashpayni kay kartata killkaykaykichi. Tata Dios akllawashpa kachawarkan tukuy mayta rishpa salvawananchikuna rimananta yachachikunaynipa. ~uSeñorninchi Jesukristu tukuy kankunata allita yanapashuchunnikichi. Tata Dios tukuy rimashkanta rurachun.@yChaymanta tukuy kay librupi killkashkaynita yachachiwak Jesukristuka riman: “Ariya utkana shamuni.” Chaymanta ñuka Juan Señor Jesusta willani: “Ariya, utkana shamuy.” 8iChaymanta ama kay killkashkayni librumanta imatami Tata Dios ruranayanan nishpa niman suk rimanata surkuychichu. Killkashkaynita surkuptikichika Tata Dios chay yachachishkayni mana tukuyniyukta kawsachikuk kaspipa wayunta kichushunkichi. Nima chay yachachishkayni allima llaktapi yaykuchishunkichichu.  Ñuka Juan tukuy kay librupi killkashkaynita uyarik runakunata sinchita willani: Ama kay killkadu librupi rimanata imatami Tata Dios ruranayanan nishpa mirachiychichu. Mirachiptikichika Tata Dios kay librupi killkadu kastigukunawan kastigashunkichi. 'GChaypina Tata Diospa Espiritunka chay Oveja Wawanpa novianwan payta willansapa: “¡Utkana shamuy!” Chaymanta tukuy kay librupi killkaduta uyarik runakunapish payta willaychi: “¡Shamuyna!” Chaymanta Tata Diosta kasunayashpaykichi yakunayak runakunashina kashpaykichi shamuychi kay mana chaniyuk kawsachikuk yakuta upyak. Chashna chay yakuta upyashpaykichi mana tukuyniyukta Tata Dioswan kawsankichi. jMChaymanta Jesukristu willawarkan: “Ñuka Jesusmi chay angelninita kachamushkani tukuy kay rimanaynita kanta yachachishunaykipa. Kanpish tukuy kreyiwak runakunata yachachiysapa. Ñukaka chay ñawpa kamachikuk Davidpa ayllunmanta miraknin kashpayni tukuy runakunapa sinchi kamachikukninmi kani. Ñukaka chay pakarinan llipyak luserushina kani.” Z-Chay allima llaktapika mana millanapa laya mana alli rurakkuna nima ñakakukkuna nima chikan warmiwan uchallikushpa kawsakkuna nima chikan ullkuwan uchallikushpa kawsak warmikuna nima runamasinta wañuchikkuna nima ruradu dioskunata kuyakkuna nima llullachikushpalla kawsak runakuna nima llulla likidu runakuna yaykunkasapachu.”  /Ñukata kreyiwak runakuna uchankunamanta perdonadu kashpa chuya chuya takshadu llachapayukshina kashpa sukaman kushikunkasapa. Paykunaka atipankasapa chay allima llaktapa punkunta yaykuyta. Chayta yaykushpa mana tukuyniyukta kawsachikuk kaspi wayunkunata mikunkasapa. 8 i Ñukaka A letrashina kashpayni tukuy layata kallarini. Chaymanta Z letrashina kashpayni tukuy layata tukuchani. Ñukaka mana kallarinayukmi kani. Mana tukuyniyukta kawsasha. # ? Chashna chay angel willawaptin Jesukristu willawarkan: “Ariya. Utkana shamusha tukuy runakunata rurashkankunatashina premyunkunata kunaynipasapa. 5 c Kay rimanata mana kasukuk runakuna mana allikunallata rurashpa kawsachunsapa. Chaymanta uchallikushpa kawsak runakuna uchallikuyllapi katichunsapa. Tukuy allita rurashpa kawsak runakuna allillata rurashpa kawsachunsapa. Chaymanta Tata Diosta kasuk runakuna Tata Diosllata kasushpa kawsachunsapa.” 4 a Chaymanta chay angelka willawarkan: “Tata Dios tukuy kay librupi killkashkaykita utkana ruranka. Chayrayku kay killkadu rimanata mana pakashpa allita yachachikuy. -S Chaypina pay willawarkan: “Ama kuyawaychu. Ñukapish kanshinami Tata Diosta sirvik kani. Tata Diospa rimananta yachachikukmasikikunashina tukuy kay librupi killkadukunata kasukuk runakunashina ñukapish Tata Diosta sirvikmi kani. Chayrayku ama ñukata kuyawaychu. Tata Diosllata kuyay.” 2]Ñuka Juan kikini uyarishkaynita kawashkaynita killkashkani. Chayta uyarishkayni kawashkayniwasha chay kawachiwak angelpa ñawpakninpi kunkurikurkani kuyanaynipa. 0YChashna chay angel willawaptin Jesukristu willawarkan: “Ñukaka utkana shamusha. Runakuna kay librupi killkashkaykita kasushpankuna sukaman kushikunkasapa.” Y+Chaymanta chay angelka ñuka Juanta willawarkan: “Kuskata mana llullakushpa rimani. Chayrayku willaptini kasunayki tiyan. Kamachikuk Tata Dios chay ñawpa yachachikuk runakunata rimananta yachachirkan. Kikin Tata Diosllami ñukata kachamuwashka tukuy payta sirvik runakunata kawachinaynipa imakunatami utkana ruranka nishpa.” /Chay llaktapika manana tuta tiyankanachu. Chaypi kawsak runakuna mana lamparata nima intita munankasapanachu sinchi kamachikuk Tata Dios paykunapa lusninkuna kaptin. Chaymanta tukuy paykunaka mana tukuyniyukta kamachikunkasapa. Jesukristu Juanta willarkan utka shamunanta. T!Tata Diosta uya uya kawankasapa. Paypa shutin urkunkunapi killkadu kanka. DChay mushuk llaktapi Tata Dios manana ni pita kastigankasapanachu. Chay llaktapi Tata Diospa tiyarinanka Oveja Wawanpa tiyarinanka kanka. Chaypina tukuy payta sirvikninkuna kuyankasapa. }Chay yakuka chay llaktapa chawpi kallinta kallparkan. Ishkantin mañanpi kawsachikuk kaspikuna wiñarkan. Chay llaktapi kawsak runakuna chay kaspikunapa wayunkunata mikushpa mana tukuyniyukta kawsankasapa. Kada killa chay kaspikuna wayuchakun. Kada wata chunka ishkay kuti wayuchakun. Chay kaspikunapa pankankuna tukuy llaktakunamanta unkudu runakunata alliyachinkasapa. Y -Chaypina chay angelka suk chuya likidu kawsachikuk yakuta kawachiwarkan. Chay yakuka chuya likidu kashpa vidroshina rikurirkan. Tata Diospa tiyarinanmanta Oveja Wawanpa tiyarinanmanta chay yakuka llukshimuk. MChay llaktapi manami niman suk millanapa laya yaykunkachu. Mana niman suk millana layata rurak runakuna, niman suk llullakuk runakuna yaykunkasapachu. Chay llaktapika chay Oveja Wawanpa alli librunpi shutinkuna killkadu runakunalla yaykunkasapa. Chay librunpi shutinkuna killkadu kaptin mana tukuyniyukta kawsankasapa.Y~+Tukuy llaktakunamanta runakuna alli tiyapunankunata chay llaktaman apankasapa. g}GChay mushuk llaktapi mana tuta tiyaptin tukuy tiempu chay punkunkuna kicharidulla kankasapa. 2|]Tukuy llaktakunamanta runakuna chay mushuk llakta lusninpi purinkasapa. Tukuy llaktakunapa kamachikukninkuna rinkasapa tukuy tiyapunankunata chay llaktapi churak. .{UChay mushuk llaktapi mana inti nima killa tiyankachu. Tata Dioska kikinpa llipyayninwan llipyachinka. Chay Oveja Wawanpish rawraykak lamparashina kashpa llipyanka. zChaymanta chay mushuk llaktapi Tata Diosta kuyana wasita mana kawarkanichu. Chay llaktapi kawsak runakuna maypipish kashpa tukuy laya atipak kamachikuk Tata Diosta chay Oveja Wawanta kuyankasapa. Chayrayku Tata Diosta kuyana wasi manami chaypika tiyankachu. ywChaymanta chay llaktapa pirkanpi chunka ishkay punkunkuna chunka ishkay yurak likidu perlaskunamanta ruradu karkansapa. Kada punku suk atun perlaswan ruradu karkan. Chaymanta kallin kuriwan ruradu kashpa chuya likidu vidroshina llipyarkan. 4xaPichkaynin killuyadu puka llipyak onise karkan. Soktaynin puka likidu llipyak kornalina karkan. Kanchisnin kurishina killu llipyak krisolito karkan. Pusaknin yanayadu chikyak likidu llipyak berilu karkan. Iskunnin chuyayadu killu likidu llipyak topasio karkan. Chunkaynin killu killuyadu ankash llipyak krisoprasa karkan. Chunka suknin saniyadu llipyak jasinto karkan. Chunka ishkaynin chuyayadu sani llipyak amatista karkan. ?wwChay llaktapa pirka sikinpi rumikuna rikchak laya allima llipyak rumikunawan sumachidu karkansapa. Kallariknin sumachinan rumi ankash llipyak jaspe karkan. Ishkaynin chuyayadu ankash llipyak safiro karkan. Kimsaynin chikyakyadu ankash llipyak agate karkan. Chuskuynin chikyak likidu llipyak esmeralda karkan. $vAChay llaktapa pirkanka vueltashnintin puka likidu llipyak jaspe rumikunawan ruradu karkan. Kuriwan ruradu kashpa chuya likidu vidroshina llipyarkan. u%Chaymanta chay angelka runakuna amañashkankuna medidawan chay pirka altuyninta medirkan. Chayta mediptin sokta chunka pichka metro karkan. tChay llaktapa chuskuynin ladun chay chika anchu chay chika sunilla karkan. Chay angelka chay pintushina medidanwan chay llaktata medirkan. Allita medishpa rimarkan ishkay waranka ishkay pachak kilometru kananta. Suniynin anchuynin altuynin chashnalla karkan. sChay ñukawan parlak angelka makinpi apaykarkan kurimanta ruradu pintushina medidata chay llaktapa punkunkunata pirkanta medinanpa. Hr Chay llaktapa pirka sikinpi ishkay chunka sinchi manllayba suni rumikuna tiyarkan. Chay chunka ishkay rumikunapi chay Oveja Wawanpa chunka ishkay disipulunkunapa shutinkuna killkadu karkan. Dq Kimsa punkukuna inti llukshimunan partipi karkan. Kimsa punkukuna inti yaykunan partipi karkan. Kimsa punkukuna yaku anaknin partipi karkan. Kimsa punkukuna yaku uraynin partipi karkan. p Chay llakta tukuy vueltashnintin manllayba pirkawan wichkadu karkan. Chay pirkaka chunka ishkay punkuyuk karkan. Tukuy punkunkunapi suk kuydakuk angel tiyarkan. Chay punkunkunapi israel runakunapa chunka ishkay ayllunkunapa shutinkuna killkadu karkan. Go Chay allima llakta Tata Diospa llipyayninwan sukaman allimata llipyarkan. Iden aypa kullkiwan rantidu ankash likidu llipyak rumishina llipyarkan. Allima chuya likidu vidroshina llipyarkan. Chashna chay angel willawaptin Tata Diospa Espiritunka muskuyninipishina suk almirana layata kawachiwarkan. Chay angelka suk manllayba altu atun urku sawanman pushawashpa Tata Diospa kawsanan Jerusalen llaktata kawachiwarkan. Sielumanta Tata Diospa ñawpakninmanta chay allima llaktan urayamuykarkan. ?mw Chaymanta chay kanchis kopankunata tallishpa kastigakuk angelkunamanta sukka ñuka Juanman shamushpa willawarkan: “Mash shamuy chay Oveja Wawanpa novianta kawachinaynipa.” QlChaymanta tukuy sufriyta manchak runakuna, mana ñukata kreyiwakkuna, chiknikukkuna, runamasinkunata wañuchik runakuna, chikan warmiwan uchallikushpa kawsak runakuna, chikan ullkuwan uchallikushpa kawsak warmikuna, tukuy brujukuna, tukuy ruradu dioskunata kuyak runakuna, llulla likidu runakuna chay asufriwan rawraykak ninaman rinkasapa. Chay rawraykak ninapi sufrishpankuna ishkaynin kuti wañunkasapa.” Juan kawarkan mushuk Jerusalen llaktata. ck?Tukuy runakuna wañunankunakaman ñukata allita kasuwashpa kawsashpa willashkaynishina chay mushuk llaktaynipi kushikushpa kawsankasapa. Ñukaka paykunapa Tata Diosninkunami kani. Paykunaka wambraynikunami kankasapa. (jIChaymanta Tata Dioska kashkan willawarkan: “Tukuy rimashkaynita ñami rurashkanina. Ñukami A letrashina kashpayni tukuy layata kallarini. Chaymanta Z letrashina kashpayni tukuy layata tukuchani. Ñuka suk allima kawsachikuk yakuta tukuy yakunayak runakunata mana chaninpachu yakuchishasapa. Tukuy ñukawan kawsayta munak runakunata mana chaninpachu yanapashasapa ñukawan mana tukuyniyukta kawsanankunapa. i/Chaypina Tata Dios chay alli tiyarinanpi kashpa rimarkan: “Ñukaka tukuy layata mushukyachini.” Chaymanta ñuka Juanta willawarkan: “Tukuy rimashkaynika sukaman allimami. Tukuy runakuna yachankasapa mana llullakushpa rimashkaynita. Chayrayku tukuyta killkay.” 5hcPaykuna wakakuptinkuna Tata Dios ñawinkunata pichapunkasapa. Chay mushuk llaktapi kawsak runakunaka manana wañunkasapanachu. Manana nima llakishpa wakankasapanachu. Paykunapa manana nima nanay tiyankanachu. Tukuy chay ñawpa allpa chinkashkanrayku chay runakunaka mushuk layatana kawsankasapa.” gChaypina uyarirkani Tata Diospa tiyarinanmanta suk sinchi rimakukta rimakuptin: “Kunanka Tata Dios runakunawan kawsaykan. Paykunawan kawsanka. Paykunaka Tata Diospa wambrankunami. Kikin Tata Dioska paykunawan tantalla kawsashpa paykunapa Diosninkuna kanka. ufcChaymanta kawarkani Tata Dios akllashkan mushuk Jerusalen llaktata paypa ñawpakninmanta urayamuykaptin. Chay mushuk llaktaka rikchak layawan allima sumachidu karkan iden suk allichanakudu kasaranayak shipashshina novionta shuyananpa. =e uChaymanta ñuka Juan muskuyninipishina mushuk sieluta mushuk allpata kawarkani. Kay riksinanchi sieluka kay riksinanchi allpaka kay riksinanchi manllayba kochapish chinkarkansapa. Ad{Tata Diospa librunpi mana tukuyniyukta kawsak runakunapa shutinkuna killkadu. Tata Dios chay librupi shutinkuna mana killkadu runakunata chay rawraykak ninaman wishchukurkansapa.c-Chaypina chay wañudukuna churanankunata Tata Dios rawraykak ninaman wishchukurkan. Chashna wishchukushkanwasha manana ni pi wañunkasapanachu. Chay rawraykak ninapi chay mana alli rurak runakuna mana tukuyniyukta sufrishpankuna ishkaynin kuti wañukshina kankasapa. `b9 Chaypina manllayba yakukunamanta, wañudukuna churanankunamanta tukuy wañudukuna shamurkansapa Tata Diospa ñawpakninpi shayarik. Tata Dioska paykunata willarkansapa mana alli rurashkankunarayku kastiganankunata. Ra Chaypina ñuka Juan kamachikuk mana kamachikuk wañudukunata Tata Diospa tiyarinan ñawpakninpi shayaridukunata kawarkani. Chaymanta aypa librukunata kicharidukunata kawarkani. Chaymanta chikan libruta kawarkani maypicha mana tukuyniyukta kawsak runakunapa shutinkuna killkadu karkan. Chaypina Tata Dios chay librukunapi tukuy runakunapa alli mana alli rurashkankunata kawarkan. Chay librukunapi killkadu rimananshina chay runakunata kastigarkansapa. `3 Chaymanta ñuka Juan muskuyninipishina suk atun allima yurak likidu kamachikukpa tiyarinanta kawarkani. Chaypi Tata Diosta tiyariduta kawarkani. Chaypina Tata Diospa ñawpakninmanta tukuy allpa tukuy sielu chinkarkan. Chashna chinkashpa manana ni maypi rikurirkannachu. t_a Chaypina chay manllayba asufriwan rawraykak ninapi Tata Dioska runakunata llullachik Satanasta wishchukunka. Chayllaman chay kanchis umayuk manchana laya animaltapish chay mana alli yachachikuk animaltapish wishchukunka. Chaypi diyapi tutapi mana tukuyniyukta sufrinkasapa. Juan Tata Diosta kawarkan allima yurak likidu kamachikunan tiyarinanpi tiyariduta. q^[ Chaypina tukuy maymanta chay soldadukuna shamunkasapa Tata Diosta kasuk runakunapa llaktanta kulluchik. Tata Dios kuyanan llaktata kulluchinayaptinkuna Tata Dios sielumanta ninata urmachimushpa tukuy paykunata rupachinkasapa. ]Chaypina Satanaska rinka tukuy allpapi kawsak runakunata llullachik. Chay Gok llaktapi Magok llaktapi kawsak runakunatapish llullachinkasapa. Chay llaktakunapa soldadunkuna playashina mana yupaypa laya tantanakunkasapa Tata Diospa wambrankunawan makanakunankunapa. r\]Chaymanta chay waranka watakuna washan chay wichkadu uchkumanta Tata Dios Satanasta kacharichinka. C[Chay kawsachimudu runakuna sukaman kushikunkasapa Tata Diospa wambrankuna kashpankuna. Paykunaka manana kashkanka wañunkasapanachu. Saserdotekunashina Tata Diosta Jesukristuta sirvinkasapa. Waranka watata Jesukristuwan tantanlla kamachikunkasapa. Tata Dios supaykunapa kamachikukninta ninaman wishchukunka. 3Z_Tata Dios manara ni pita kawsachimushpara chay kamachikuk runakunata kawsachimurkansapa. Chay waranka watakuna washan Tata Dios suk wañudukunatapish kawsachimunkasapa. -YSChaymanta kawarkani aypa kamachikukkunapa tiyarinankunata. Chaypi kawarkani aypa tiyaridu runakunata. Paykuna manara wañushpara Tata Diospa rimananta Jesukristupa yachachikunanta allita yachachikurkansapa. Chay runakunaka chay kanchis umayuk manchana laya animalta mana kuyarkansapachu. Nima ruradu figuranta kuyarkansapachu. Nima makinkunapi nima urkunkunapi chay animalpa sellunwan selluchaduchu karkansapa. Chashna Tata Diospa rimananta allita yachachikuptinkuna chay manchana laya animalka umankunata tipichishpa wañuchichirkansapa. Paykunata wañuchichiptinkunapish Tata Dios kawsachimushpa willarkansapa waranka watata Jesukristuwan tantalla kamachikunankunapa. ~i}|{{7zyy'xpwvvuvutsrqpomlkijSiggngffleeGdcbbal`__^z]w\[ZYXWVsUTSSRrQQ PO[NrN MM.LKK>JIHrGFoEDDiCBAA%@Y?z> =;987765j33G221000//W..+,++)f('&&%$#""J!L e-!cg+?O,g  : *F   dA Chaymanta ñawpa awilunchikuna Isakpa warmin Rebeka mellisu wambrakunata wawayarkan. ~3 Tata Dios Abrahamta willarkan: “Suk tiempukaman shamuptini warmiki Sara wawayanka.” Abrahamka kreyirkan Tata Dios chay willashkanta rurananta. }w Chayta rimashpa Tata Dios yachachiwanchisapa judiyumasinchikuna Abrahampa mirakninkuna kashpankunapish mana tukuychu Tata Diospa wambrankuna. Tata Dios tukuy rimashkanta rurananta kreyik runakunallata akllarkansapa wambrankuna kanankunapa. ?|w Mana tukuy awilunchikuna Abrahampa mirakninkunachu Tata Diospa wambrankuna. Ñawpa tiempu Tata Dioska Abrahamtaka willarkan: “Wambrayki Isakpa mirakninkunallata yanapashasapa.” ]{3 Judiyumasinchikuna awilunchikuna Israelpa mirakninkuna kashpankunapish mana tukuychu Tata Diospa wambrankuna. Chayrayku Tata Dios mana yanapansapachu. Tata Dioska rimashkanta tukuy kreyik runakunapa ruran. z3 Ñukanchikuna Abrahampa Isakpa Jakobopa mirakninkuna kanchisapa. Paykunapa mirakninkunamanta Tata Diospa kachamushka wambran Jesukristu nasirkan. Payka Dios kashpa tukuy layapi kamachikun. Chayrayku mana tukuyniyukta akuychi alabaypachi. Tata Dios tukuy rimashkanta ruranka. wyg Judiyumasinikuna, ñukanchikuna awilunchikuna Israelpa mirakninkunami kanchisapa. Tata Dioska akllawarkanchisapa wambrankuna kananchikunapa. Tata Dios llipyak puyupi awilunchikunata yachachiksapa. Paykunawan paktuta rurarkan. Moisespa kamachikunankunata kurkansapa. Yachachirkansapa payta kuyashpa kawsanankunapa. Willarkansapa salvakukninkunata kachamunanta. vxe Munayman Tata Dios ñukata Jesukristumanta ashuchiwashpa kastigawananpa ama kankunata kastigashunaykichipa. Zw- Sukaman llakiptini shunkuyni nanan kankuna Jesukristuta mana kreyinayaptikichi. :v o Judiyumasinikuna, ñuka Jesukristuta kreyik kashpayni kuskata mana llullakushpa suk imata willaykichi. Shunkuynipi Tata Diospa Espiritun willawan mana llullakushpa rimanaynita. u3'Mana nima kay allpapi kamachikukkuna, nima sielupi kamachikukkuna nima Tata Dios rurashkankuna michawashunchisapachu Tata Dios kuyawananchikunamanta. Tata Dios Señorninchi Jesukristuta kachamurkan ñukanchikunapa wañunanpa yachananchikunapa sukaman kuyawananchikunata.Wt'&Allita yachanchisapa wañuptinchikuna manara wañuptinchikunapish Tata Dios sukaman kuyawananchikunallata. Mana nima laya angelkuna nima laya supaykuna nima kamachikuk supaykuna nima kamachikuk runakuna michawanchisapachu Tata Dios kuyawananchikunamanta. Mana ni kunan nima shamuk tiempu Tata Dioska kunkankachu kuyawayninchikunata. 'sG%Chashna wañuchiwanayaptinchikunapish Jesukristu sukaman kuyawashpanchikuna yanapawaptinchikuna ashwan allita atipanchisapa payllata kasushpa kawsayta. Wr'$Tata Diospa killkadunpi riman:“A, Tata Dios, kanta kasushpa kawsaptinikuna imay orapish kaptin runakuna wañuchiwanayaykansapa.Iden ovejakunashina kanisapa pushawanankunapa wañuchiwaksapa.” Iq #¿Pití michawanchimansapa Jesukristu kuyawananchikunamanta? Mana ni pi. Ichara runakuna chikniwashpanchikuna padesichiwanchimansapa. Ichara yarkanchimansapa. Llachapanchikuna illanman. Mana alli rurak runakuna raslla wañuchiwanayanchimansapa. Tukuy chayta padesiptinchikunapish Jesukristuka kuyawanchisapallami. mpS"¿Pití mana tukuyniyuk ninaman kachawanchimansapa? Mana ni pi. Jesukristu ñukanchikunarayku wañurkan. Wañushkanmanta kawsamurkan. Kunanka Tata Diospa alli ladunpi tiyaridumi, ñukanchikunapa roygaykan yanapawananchikunapa. o5!Tata Dios akllawashpanchikuna kikin perdonawaptinchikuna mana ni pi atipankasapachu paypi chatawayninchikunata mana alli rurak kananchikunata. Cn Tata Dios kuyawashpanchikuna wambran Jesukristuta kachamurkan ñukanchikunarayku wañunanpa. Wambran Jesukristuta kachamushka kashpa paywan tantallata tukuy layapi yanapawashunchisapa. Am{Tukuy chayta yachaykashpa ¿ima ashwantatí rimashunchisapa? Tata Dios sukaman kuyawashpanchikuna yanapawaptinchikuna mana ni pi atipankasapachu paymanta ashuchiwayninchikunata. l7Ñawpamantapacha Tata Dios akllawashpanchikuna kayawarkanchisapa paypa wambrankuna kananchikunapa. Chashna kayawashpanchikuna perdonawarkanchisapa. Perdonawashpanchikuna sukaman yanapawanchisapa Jesukristu kawsashkanshina allita rurashpa sukaman kushikushpa kawsananchikunapa. ,kQÑawpamantapacha Tata Dios riksiwashpanchikuna akllawashkanchisapa wambran Jesukristu allita rurashpa kawsashkanshina kawsananchikunapa. Chashna Jesukristu kawsashkanshina kawsashpanchikuna paypa wawkinkunashina paninkunashina kashpanchikuna tukuy pimanta payta ashwanta kuyanchisapa. Tata Dios akllawashkanchisapa paypa munananta rurananchikunapa. Yachanchisapa payta kuyaptinchikuna paypa munananta ruraptinchikuna tukuy layata allininchikunapa rurananta. hiITata Diospa munananllata roygan. Chayrayku Tata Dios yuyayninchikunata allita riksishpa yachan imatami Espiritun ñukanchikunapa roygaykan nishpa. Tata Dios yanapawaptinchikuna paymanta mana ni pi ashuchiwashunchisapachu. 8hiChaymanta imatapish sufriptinchikuna Tata Diospa Espiritunka yanapawanchisapa. Chashna yanapawashpanchikuna mana yachaptinchikuna imashnami roygashunchisapa nishpa payna llakichiwashpanchikuna ñukanchikunapa roygan. Mana entiendina laya rimanata rimashpa Tata Diosta roygan yanapawananchikunapa. `g9Manara sielupi kawsashpanchikunara chayman riyta mana shaykushpalla shuyaykanchisapa. ofWYachanchisapa suknin diya sielupi Tata Dioswan tantalla kawsananchikunata. Kunanka manara chaypi kawsanchisaparachu. Tata Dios wañushkanchikunamanta kawsachimuwaptinchikuna manana kawsachimuwananchikunata shuyashunchisapanachu. "e=Kunanka tukuy Tata Dios rurashkankunawan tantalla llakishpa padesinchisapa. Tata Dioska Espiritunta kuwashkanchisapa sukaman sufrishpanchikunapish kushikushpalla kawsananchikunapa. Allita yachanchisapa suknin diya sielupi kawsashpa sukaman ashwan allita kushikushpa kawsananchikunata. Shuyaykanchisapa Tata Dios wañushkanchikunamanta kawsachimuwananchikunata paywan tantalla sielupi kawsananchikunapa. d5Yachanchisapa kunankaman tukuy Tata Dios rurashkankunaka iden wawayanayaykak warmishina sukaman sufrishpa llakishpa nanayta malliykanankunata. c)Awilunchi Adan uchallikushkanrayku Tata Dios kikin munarkan tukuy rurashkankuna sukaman mawkayashpa usunankunapa. Chaymanta rimarkan suknin diya ñukanchikuna paywan sielupi kawsaptinchikuna tukuy rurashkankunatapish mushukta rurananta. Chaypina manana usunkasapanachu. b }asTukuy Tata Dios rurashkankuna sukaman shuyaykansapa Tata Diospa wambrankuna sielupi kushikushpa kawsananchikunata. 4`aKay allpapi sufrishpanchikunapish yachanchisapa sielupi Tata Dioswan tantalla kushikunanchikunata. Chayta yachashpa sufrinanchikunata kawanchisapa mana nimatashina. "_=Tata Diospa wambrankuna kashpanchikuna paypa wambran Jesukristuwan tantalla kawsashunchisapa. Jesukristuwan tantalla kawsashpanchikuna kaypi sufrishpanchikunapish paywan tantalla sielupi sukaman kushikushunchisapa. Shuyaykanchisapa sieluman riyta Tata Dioswan kushikushpa kawsak. r^]Tata Diospa Espiritun ñukanchikunapi kawsashpa willawanchisapa Tata Diospa wambrankuna kananchikunata. h]IManana Tata Diosta manchanchisapanachu mana alli patrontashina. Tata Diospa Espiritunta chaskishkanchisapa Tata Diospa wambrankuna kananchikunapa. Chayrayku atipanchisapa Tata Diosta willayta “Tataynimi kanki” nishpa. ]\3Tata Diospa Espiritun yanapawaptinchikuna Tata Diospa wambrankuna kanchisapa. z[m Kikinchikunapa munananchikunata rurashpa kawsashpanchikunaka wañuyninchikunata maskaykanchisapa. Chaymanta Tata Diospa Espiritun yanapawaptinchikuna manana munananchikunata rurashpana kawsanchisapa. Tata Dioswan tantalla kawsashunchisapa. Z3 Chayrayku wawkinikuna, paninikuna, tukuy chayta yachashpanchikuna manana kikinchikunapa munananchikunata rurashpanachu kawsananchikuna tiyan. Y7 Tata Diospa Espiritun Jesukristuta wañushkanmanta kawsachimurkan. Payllami wañushkanchikunamanta ñukanchikunatapish kawsachimuwashunchisapa. X Uchanchikunarayku wañuy yachak runakuna kaptinchikunapish Tata Dios uchanchikunamanta perdonawashkanchikunarayku Jesukristu ñukanchikunapi kawsan. Chashna ñukanchikunapi kawsashpa yanapawanchisapa mushuk layata allita rurashpa kawsananchikunapa. W Ñukanchikuna manana kikinchikunapa munananchikunallata rurashpanachu kawsanchisapa. Tata Diospa Espiritun ñukanchikunapi kawsaptin payta kasushpa kawsanchisapa. Sukkuna mana Jesukristuta kasushpa kawsansapachu mana Espiritun paykunapi kawsaptin. lVQChayrayku kikinkunapa munanankunallata rurak runakuna mana atipansapachu Tata Diosta kushichiyta. -USChay kikinkunapa munanankunata rurak runakuna Tata Diosta chikninsapa. Mana munansapachu nima atipansapachu Tata Diospa kamachikunankunata kasushpa kawsayta. STChay kikinkunapa munanankunallata rurak runakuna wañuyninkunata maskaykansapa. Ñukanchikuna Tata Diospa Espiritunta kasushpa kawsashpanchikuna Tata Dioswan tantalla allita kushikushpa kawsanchisapa. eSCSuk runakuna mana allikunata rurashpa kawsashpankuna kikinkunapa munanankunallata rurashpa kawsansapa. Ñukanchikuna Tata Diospa Espiritunta kasushpa kawsashpanchikuna Tata Diospa munananta rurashpa kawsanchisapa. bR=Jesukristu wañurkan atipananchikunapa Tata Diospa alli kamachikunankunata kasushpa kawsayta. Tata Diospa Espiritunka yanapawanchisapa paypa munananta mana kikinchikunapa munananchikunata rurashpa kawsananchikunapa. Q)Mana alli rurak kashpanchikuna mana atipanchisapachu Moisespa kamachikunankunata kasushpa kawsayta. Tata Dios kastigawananchikunamanta mana kikinchikunalla atipanchisapachu kishpiyta. Chayrayku Tata Dios kikin wambran Jesukristuta kachamurkan iden ñukanchikunashina kay allpapi nasinanpa. Chashna Jesukristu runa kashpa uchanchikunarayku kruspi wañurkan ama Tata Dios kastigawananchikunapa. CPJesukristuwan tantalla kawsaptinchikuna Tata Diospa Espiritunka atipachiwanchisapa amana uchallikushpa kawsananchikunapa. Yanapawanchisapa amana wañuyninchikunatana maskananchikunapa. wO iKunanka Jesukristuwan tantalla kawsaptinchikuna Tata Dioska uchanchikunamanta perdonawanchisapa. Tata Diospa Espiritunta kasushpa mana kikinchikunapa munananchikunallata rurashpa kawsaptinchikuna Tata Dioska mana kastigawashunchisapachu. cN?¡Tata Diosllami atipan! Señorninchi Jesukristu wañushkanrayku payka atipan yanapawayninchikunata allita rurashpa kawsananchikunapa. Chayrayku payta agradesiypachi. Kashkan willaykichi: Munanchisapa Tata Diospa kamachikunankunata kasuyta. Chayta munashpanchikunapish uchasapa kashpanchikuna mana atipanchisapachu allita rurashpa kawsayta.MChashna mana atipashpanchikuna allita rurayta sukaman llakinchisapa. ¿Pití yanapawanchimansapa mana uchallikushpa kawsananchikunapa? LChayta munashpanchikunapish uchasapa kashpanchikuna ishkay yuyayuk kanchisapa. Chayrayku mana atipanchisapachu allita rurashpa kawsayta. LKTukuy shunku munanchisapa Tata Diospa kamachikunankunata rurayta. hJIAllita rurayta munashpanchikunapish yachanchisapa mana atipananchikunata allita rurayta. oIWChashna modomanta mana alli munananchikunata rurashpanchikuna yachanchisapa uchasapa kananchikunata. oHWAllita rurayta munashpanchikunapish mana allillata ruranchisapa. Alli ruranata mana ruranchisapachu. )GKYachanchisapa kikinchikunalla mana alli rurak kananchikunata. Yuyayninchikunapi allita rurayta munashpanchikunapish mana atipanchisapachu allita rurayta. ]F3Chay mana munananchikunata rurashpanchikuna yachanchisapa uchasapa kananchikunata. |EqChashna mana munananchikunata rurashpanchikuna yachanchisapa Tata Diospa kamachikunankuna sukaman allima kananta. BD}Mana entiendinchisapachu imapami uchallikushpalla kawsanchisapa nishpa. Allita rurayta yachashpanchikunapish mana allitachu ruranchisapa. Mana munananchi ruranakunallata ruranchisapa. 3C_Yachanchisapa Tata Dios sukaman allima kashpa allima kamachikunankunata kuwashkanchikunata. Chay kamachikunankuna allima kaptinpish uchallikushpalla kawsanchisapa. hBI Chashna allima kashpa ¿wañuymanchu kachawanchisapa? Manami chashnachu. Tata Diospa kamachikunankuna allima kashpa mana alli rurananchikunata kawachiwanchisapa sukaman mana alli ucha kananta. Chashna kawachiwaptinchikuna yachanchisapa sukaman sakra mana alli rurak runakuna kananchikunata. Chaypina uchallikushkanchikunarayku wañunanchikuna tiyan. 'AG Tata Dios kamachikunankunata kuwashkanchisapa yachachiwananchikunapa allita rurashpa kawsananchikunapa. Chayrayku yachanchisapa sukaman allima kananta. o@W Ichara yuyanchimansapa tukuy kamachikunankunata allita kasuyta atipananchikunata. Chashna yuyashpanchikuna kikinchikunalla llullachinakunchisapa. Chay kamachikunankunata mana kasuyta atipashpanchikuna wañunanchikuna tiyan. =?s Tata Dios kamachikunankunata kuwarkanchisapa paywan kawsananchikunapa. Chashna Tata Dios munaptinpish mana atiparkanchisapachu kasushpa kawsayta. Chayrayku wañunanchikuna tiyan. y>k Ñawpa manara chay kamachikunankunata yachashpanchikunara uchallikushpanchikunapish mana nimatashinachu kawarkanchisapa. Chaymanta kamachikunankunata yachashpanchikuna yachashkanchisapana uchallikushkanchikunarayku wañunanchikunata. c=?Moisespa killkadunpi willawaptinchikuna suk ima mana allita ama rurananchikunapa chaypira chay mana allikunata munanchisapa rurayta. Kamachikunankuna mana tiyaptinka mana yachanchimansapachu uchallikuykananchikunata. V<%Chashna alli mushuk layatana kawsashpanchikuna ichara rimanchimansapa Moisespa kamachikunankuna uchallichiwananchikunata. Ama chaytaka yuyaypachichu. Chay kamachikunankuna mana tiyaptinka mana yachanchimansapachu imakunami uchaka nishpa. Moisespa kamachikunan willawanchisapa ama sukkunapa ima tiyapunankunata munananchikunapa. Mana chayta willawaptinchikunaka mana yachanchimansapachu sukkunapa tiyapunankunata munashpanchikuna uchallikuykananchikunata. ; Kunanka Jesukristuwan wañudushina kashpanchikuna manana uchallikushpanachu kawsanchisapa. Jesukristullata kreyishpa kawsashpanchikuna manana chay ñawpa killkadu kamachikunankunata kasushpanachu kawsanchisapa. Kunanka Tata Diospa Espiritun yanapawaptinchikuna atipanchisapa Tata Diosllata sirvishpa mushuk layata kawsayta. Kikinchikunalla mana atipanchisapachu allita rurayta. r:]Ñawpa uchallikushpa kawsaptinchikuna Moisespa kamachikunankuna munachiwashkanchisapa ashwan mana allita rurashpa kawsananchikunapa. Chaypina ashwan ashwanta uchallikushpa kawsashpanchikuna wañuyninchikunata maskarkanchisapa. l9QMunanayni wawkinikuna, paninikuna, chay warmipa kusan wañushkanshina Jesukristu wañurkan. Wañushkanrayku ñukanchikunapish paywan tantalla wañudushina kashkanchisapa. Manana Moisespa kamachikunankunatachu kasunanchikuna tiyan. Kunanka Jesukristu kawsamushkanrayku ñukanchikunapish payllatana sirvik kanchisapa Tata Diosta kushichinanchikunapa. [8/Chay warmipa kusan kawsaykaptinra chikan ullkuwan tantanakushpaka uchallikun. Kusan wañuptin manana kusayukna kashpa kashkan kasarayta munashpa atipanman kasarayta. Kashkan kusayuk kashpa mana uchallikunchu. H7 Suk ejempluta parlachiykichi. Moisespa kamachikunankuna willawanchisapa kusayuk warmi kusanwan kawsananpa kusan wañunan diyakaman. Kusan wañuptin chay warmika manana kusayuknachu kiparin. '6 IWawkinikuna, paninikuna, Moisespa kamachikunankunata riksinchisapa. Allita yachanchisapa wañunanchikuna diyakamanlla chay kamachikunankuna kasunanchikunata. h5IUchallikushkanchikunarayku wañunanchikuna tiyan. Chashna kaptinpish Tata Dios sukaman kuyawashpanchikuna Señorninchi Jesukristu wañushkanrayku sieluman pushawashunchisapa mana tukuyniyukta paywan kawsananchikunapa.o4WKunanka manana ñawpashinanachu uchallikushpa Tata Diosllata kasushpana kawsaykankichina. Manana yankamantanachu kawsaykankichi. Kunanka Tata Diosllata sirvishpa kawsashpaykichi sieluman rinkichi paywan mana tukuyniyukta kawsak. 63eUchallikushpa kawsashpaykichi ¿ima allikunatatí surkushkankichi? Wañuynikichillata maskaykashkankichi. Kunanka chay ñawpa uchallikushkaykichita yuyashpa pinkakunkichi. j2MÑawpaka uchallikushpalla kawsashpaykichi mana munashkankichichu allita rurashpa kawsayta. 1yTukuy kaykunata parlachiykichi allita entiendinaykichipa. Mana chashna yachachiptini mana atipankichimanchu entiendiyta. Ñawpaka sukaman uchallikushpalla kawsak kankichi. Kunanka Tata Diosllata kasushpa allita rurashpa kawsanaykichi tiyan. 0Tata Dios perdonashuptikichi manana uchallikushpanachu kawsaykankichi. Kunanka Tata Diosllata kasushpa allita rurashpa kawsaykankichi. (/IKankuna manana uchallikushpanachu kawsaykankichi. Kunanka tukuy shunkuna Tata Diospa rimananta allita kasuykankichina. Chayrayku Tata Diosta agradesini. S.Kankuna yachankichi patronpi trabajashpaykichi chay patronta allita kasunaykichita. Kikikichipa munanaykichillata rurashpa kawsashpaykichika uchallikushpalla kawsaykankichi. Uchallikushpa kawsashpaykichi wañuynikichillata maskaykankichi. Chaymanta Tata Diosta kasushpa kawsashpaykichika paywan tantalla kushikushpa kawsankichi. - Mana Moisespa kamachikunankunata kasushkanchikunaraykuchu Tata Dios perdonawanchisapa. Payka kuyawashpanchikuna perdonawanchisapa. Tata Dios perdonawananchikunata yachashpa ¿uchallikushpallachu kawsashunchisapa? Ama nima layapi uchallikuypachinachu. ,Moisespa kamachikunankunata mana atipashpanchikuna kasuyta yachanchisapa uchasapakuna kananchikunata. Kunanka Tata Dios kuyawashpanchikuna perdonawashkanchisapa. Chayrayku manana uchallikushpanachu kawsanchisapa. Tata Diosllata kasushpa kawsananchikuna tiyan. #+? Ama nima layapi uchallikuychinachu. Munaychi allikunallata rurayta. Wañuymanta kawsamudushina kashpaykichi Tata Diospa munananllata rurashpa kawsaychi. |*q Chayta yuyashpa amana munaychinachu uchallikushpa kawsayta. Amana munanaykichillata rurashpanachu kawsaychi. O) Chashnashina kankunapish yuyaychi wañudushina kanaykichita amana uchallikushpa kawsanaykichipana. Yuyaychi Jesukristuwan kawsamudushina kanaykichita Tata Diosllata sirvishpa kawsanaykichipa. (- Jesukristu uchanchikunarayku wañushpa suk kutilla wañurkan. Chaymanta wañushkanmanta kawsamushpa Tata Dioswan tantalla paktanakushpa kawsan. y'k Yachanchisapa Jesukristu wañushkanmanta kawsamushka kashpa mana kutin wañunanta. Manana kutin wañunkanachu. s&_Jesukristuwan tantalla wañudushina kashpanchikuna yachanchisapa paywan tantalla kawsananchikunata. O%Wañudushina kashpanchikuna manana uchallikushpanachu kawsanchisapa. e$CYachanchisapa Jesukristuwan tantalla kruspi timbidushina kashkanchikunata. Paywan tantalla wañudushina kashpanchikuna manana uchallikushpanachu kawsashunchisapa. Kunanka ñami atipanchisapana allita rurashpa kawsayta. 9#kJesukristuwan tantalla wañudushina kanchisapa amana uchallikushpa kawsananchikunapana. Paywan tantalla kawsachimudushina kanchisapa mushuk kawsayta kawsananchikunapana. "Bawtisakushpanchikuna Jesukristuwan tantalla wañudu pampadushina kashkanchisapa. Pampadushina kaptinchikuna Tata Dios tukuy laya atipak kashpa Jesukristuta kawsachimushkanshina ñukanchikunatapish yanapawanchisapa mushuk kawsayta kawsananchikunapa. 4!a¿Manachu yachankichi ñukanchikuna bawtisakushpa Jesukristuwan tantanakushkanchikunata? Chayrayku suk wañudu runashina manana uchallikushpanachu kawsananchikuna tiyan.  %Amana uchallikuypachinachu. Suk runa wañudu kashpa manana uchallikunnachu. Ñukanchikunapish wañudu runashina amana uchallikuypachinachu.  /Kunanka ¿imatatí rimashunchisapa? ¿Ashwanta uchallikushpallachu kawsashunchisapa Tata Dios ashwanta kuyawashpanchikuna perdonawananchikunapa? _7Sukaman uchallikushpa kawsashkanchikunarayku wañunanchikuna tiyan. Tata Dios sukaman kuyawashpanchikuna Jesukristurayku uchanchikunamanta perdonawanchisapa paywan sielupi mana tukuyniyukta kawsananchikunapa.`9Tata Dios kamachikunankunata Moisesta kurkan tukuy runakuna yachananchikunapa uchasapa kananchikunata. Uchasapa kaptinchikunapish Tata Dios perdonawashpanchikuna ashwanta kawachiwanchisapa kuyawananchikunata. NÑawpa awilunchi Adan Tata Diosta mana kasushkanrayku aypa runakuna uchallikushpa kawsansapa. Chaymanta Jesukristu Tata Diosta allita kasushkanrayku Tata Dioska aypa runakunata perdonawanchisapa. FÑawpa awilunchi Adan uchallikushkanrayku Tata Dioska tukuy runakunata kastigawananchikuna tiyan. Chaymanta Jesukristu wañushkanrayku Tata Dioska tukuy runakunata atipan perdonayta.  Awilunchi Adan uchallikushkanrayku tukuy runakuna wañunanchikuna tiyan. Jesukristu wañushkanrayku Tata Dios kikin munashpa sukaman kuyawashpanchikuna perdonawanchisapa. Tata Dios perdonawaptinchikuna atipanchisapana allita rurashpa kushikushpa kawsayta. Ñawpa awilunchi Adan uchallikushkanmantapacha tukuy runakuna uchallikushpa kawsanchisapa. Chayrayku Tata Dios kastigawananchikuna tiyan. Chaymanta Jesukristu wañushkanrayku Tata Dios atipan tukuy laya mana alli rurananchikunamanta perdonawayninchikunata. *MAdan uchallikushkanrayku mana atipanchisapachu wañuymanta kishpiyta. Tata Dioslla sukaman kuyawashpanchikuna atipan wañunanchikunamanta salvawayninchikunata. Jesukristu wañushkanrayku Tata Dios kikin munashpa uchanchikunamanta perdonawanchisapa paywan tantalla kawsananchikunapa. *MChay runakuna kastigunta mana yachashpankunapish Adanpa tiempunmantapacha Moisespa tiempunkaman uchankunarayku wañuksapa. Mana Adanshina uchallikushpankunapish mana allita rurashkankunarayku wañuksapa. Adan yuyachiwanchisapa Jesukristu shamunanta uchanchikunamanta salvawananchikunapa. _7 Manara Moisespa kamachikunankuna tiyaptinpish tukuy runakuna uchallikurkansapa. Manara Moisespa kamachikunankuna killkadu tiyaptinra mana yacharkansapachu uchankunarayku ima kastigutami chaskinkasapa nishpa. K Ñawpa awilunchikuna Adan kallarirkan uchallikuyta. Uchallikushkanrayku kallarirkan viejuyayta wañunankaman. Chashnamanta tukuy mirakninkunapish uchallikushkanchikunarayku wañunchisapa. P Manami salvawanchisapallachu. Jesukristu wañushkanrayku Tata Dioswan kuyanakushpa kawsanchisapa. Chayrayku sukaman kushikushpa kawsanchisapa. Ñawpa awilunchi Adanshina mana alli rurak kanchisapa. w Tata Diosta chiknik runakuna kaykaptinchikunapish wambran Jesukristuka wañurkan Tata Dioswan kuyanakushpa kawsananchikunapa. Paywan kuyanakushpa kawsaptinchikuna Jesukristu ñukanchikunawan tantalla kawsashpa uchanchikunamanta salvawanchisapa. !; Jesukristu yawarninta ichashpa wañushkanrayku Tata Dios uchanchikunamanta perdonawashpanchikuna kastigawananchikunamantapish salvawashunchisapa. QChaymanta ñukanchikuna sukaman mana alli rurak kaykaptinchikunapish Jesukristu ñukanchikunarayku wañurkan. Chashna ñukanchikunarayku wañuptin yachanchisapa Tata Dios sukaman kuyawananchikunata. DMana aypa runakuna animukunmansapachu wañuyta runamasinpa lugarninpi chay runamasin alli rurak kaykaptinpish. Ichara suk runa animukunman wañuyta suk kuyanan runa ama wañunanpa. ,QÑawpa tiempu mana atiparkanchisapachu mana alli rurananchikunamanta kishpiyta. Chayrayku Tata Dios munashkan tiempu Jesukristu uchanchikunarayku wañurkan. !;Tata Dios Espiritunta kuwaptinchikuna yachanchisapa kuyawananchikunata. Tukuy chayta yachashpanchikuna padesishpanchikunapish mana pinkakunchisapachu. B }Chashna Jesukristuta ashwan allita kreyishpa kawsashpanchikuna ashwan alli rurak runakuna tukunchisapa. Ashwan ashwanta yachanchisapa Tata Dioswan mana tukuyniyukta kawsananchikunata. B }Chayta yachashpanchikuna sukaman padesishpanchikunapish kushikushunchisapalla. Padesishpanchikuna ashwan ashwanta yachakunchisapa mana shaykushpa Jesukristuta kreyishpa kawsayta.  Chashna Jesukristurayku Tata Dios perdonawananchikunata allita kreyiptinchikuna payka sukaman yanapawanchisapa. Sukaman yanapawananchikunata yachashpa kushikunchisapa. Chaymanta sukaman kushikunchisapa yachashpa paywan tantalla allimata kawsananchikunata.   +Kunanka Señorninchi Jesukristu wañushkanrayku Tata Dios perdonawashkanchikunata kreyishpanchikuna paywan tantalla kushikushpa kawsanchisapa.  Señorninchi Jesukristu wañurkan uchanchikunarayku. Wañushkanmanta kawsamurkan Tata Dios uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. Señorninchi Jesukristuta kawsachimuk Tata Diosta kreyiptinchikuna ñukanchikunatapish willawanchisapa perdonadu kananchikunata. W'Tata Dios killkadunpi mana Abrahamllapachu rimarkan alli rurak kananta. J Chayrayku Tata Dioska perdonashpa willarkan alli rurak kananta. X)Tata Diosta kushichishpalla allita kreyirkan atipananta willashkanta rurayta. {oAbraham allita kreyirkan Tata Dios willashkanta rurananta. Chashna ashwan ashwanta kreyishpa payllata alabarkan. *MAbraham yaka pachak watayuk kaykashpapish allillata kreyirkan Tata Dios willashkanta rurananta. Payka warminwan pakta vieju kashpankuna mallinakurkansapa manana atipanankunata wambrayuk kayta. Chashna mallinakushpankunapish Abraham kreyirkanlla warmin Sara suk wambrata wawayananta. 5cTata Dios Abrahamta willarkan warmin wawayananta. Willarkan chay nasik wambranmanta aypata mirananpa. Chashna Tata Dios willaptin Abraham viejuna kaykashpapish mana shaykushpa kreyirkan Tata Dios willashkanta rurananta. Chaymanta Tata Dios willashkanshina Abrahampa mirakninkuna aypa tiyarkan. Abrahamka allita kreyirkan Tata Dios wañudukunata kawsachimunanta. Kreyirkan Tata Dios rimashpalla mana tiyashkanmanta tukuy layata rurashkanta. Chayrayku Tata Dios Abrahamta willarkan: “Aypa llaktakunapi kawsak runakunapa tatankunashina kanayki tiyan.” pYChayrayku Tata Dioska kikin munashpa suk regaluta kuwananchikunashina perdonawanchisapa. Tata Dios perdonawananchikunata kreyiptinchikuna payka iden Abrahamtashina perdonawanchisapa. Mana Moisespa kamachikunankunata kasushkanchikunaraykuchu Tata Dioska perdonawanchisapa. Tata Dios Abrahamtashina perdonawaptinchikuna Abrahampa mirakninkunashina kanchisapa. ]3Moisespa kamachikunankunata mana kasuyta atipaptinchikuna Tata Dioska kastigawananchikuna tiyan. Tata Dios kamachikunankunata mana Moisesta kushka kaptinka mana yachanchimansapachu uchasapa kananchikunata. L~Tata Dios ñukanchikunatapish mana Moisespa kamachikunanta kasushkanchikunaraykuchu yanapawanchisapa. Moisespa kamachikunankunata kasushkanchikunaraykulla Tata Dios yanapawaptinchikunaka yankamanta payta kreyinchimansapa karkan. Llullakushpa Tata Dios willawanchimansapa karkan kreyiptinchikuna yanapawananchikunata. } Abrahamka kreyirkan Tata Dios tukuy laya atipak kananta. Chayrayku Tata Dios Abrahamta willarkan paypa mirakninkuna tukuy allpapi kawsak runakunata kamachinankunapa. Mana Moisespa kamachikunankunata kasushkanraykuchu Tata Dios Abrahamta willarkan mirakninkuna tukuy runakunata kamachinankunapa. Abraham kreyikushkanrayku Tata Dios perdonashpa willarkan alli rurak kananta. | Abraham manara señalachinakushpara Tata Diosta kreyishkanrayku paypa wambran karkan. Ñukanchikuna señaladu judiyu runakunapish Tata Diosta kreyishkanchikunarayku Abrahampa mirakninkunashina kanchisapa. Abraham kreyirkan Tata Dios tukuy willashkanta rurananta. ?{w Abrahamta perdonashkanwasha Tata Dios willarkan señalachinakunanpa. Chayrayku Abrahamka yacharkan Tata Diosta kreyiptin perdonashkanta. Chashna modomanta aypa mana señaladu runakuna Tata Diosta kreyiptinkuna paykunatapish perdonankasapa. Chay mana señaladu runakunapish Abrahampa mirakninkunashinami. :zm ¿Aykapití Abrahamta chayta willarkan? Manarapish señalachinakuptinra Tata Dioska Abrahamtaka willarkan perdonadu kananta. Mana señalachinakushkanwashachu chayta willarkan. y} ¿Tata Dios pikunatatí uchankunamanta perdonanka? ¿Señaladu judiyu runakunallatachu perdonanka? ¿Manachu Tata Dios mana judiyukunatapish perdonanka? Ñami willashkaykichina: Tata Dios Abrahamta willarkan kreyishkanrayku perdonadu kananta. OxTata Dios manana uchanchikunata yuyaptin sukaman kushikunchisapa.” owWDavidka rimarkan:“Tata Dios uchanchikunata perdonawaptinchikuna sukaman kushikunchisapa. vÑawpa kamachikuk Davidpish rimarkan suk runa mana allita rurashpapish sukaman kushikun Tata Dios perdonadu kananta rimaptin. muSChaymanta ñukanchikuna mana atipashpanchikuna allita rurashpa kawsayta tukuy shunku kreyinanchikuna tiyan Tata Dios uchanchikunamanta perdonawananchikunata. Chashna kreyiptinchikuna Tata Dios kikin munashpa perdonawanchisapa. 2t]Mash uyariwaychi. Suk runa patronpi trabajashpa trabajunpa chaninta chaskin. Chay trabajunpa chaninka mana regaluchu. Patronnin trabajashkanrayku pagaranan tiyan. >suTata Diospa rimanan willawanchisapa: “Abrahamka Tata Diosta kreyirkan alli rurak alli perdonakuk kananta. Chayrayku Tata Dios willarkan uchankunamanta perdonadu kananta.” 3r_Abraham allita rurashkanraykulla Tata Dios perdonashka kaptinka sukaman kikinlla alabanakunman karkan. Chashna kaptinka Tata Dios mana willanmanchu karkan perdonananpa. nq WIchara tapunakunchimansapa: ¿Imatatá rurarkan ñawpa awilunchikuna Abraham Tata Dios perdonananpa? pChaymanta Jesukristullata kreyishpanchikuna ichara yuyanchimansapa Tata Diospa kamachikunankuna mana nima kananta. Mana allichu chayta yuyananchikunapa. Jesukristuta kreyishpanchikuna yachanchisapa Tata Diospa kamachikunankuna alli kananta.oTata Dioska sukllallami. Chayrayku tukuy Jesukristuta kreyik runakunata perdonawanchisapa judiyu mana judiyu runakuna kaptinchikunapish. 7ng¿Tata Dios judiyu runakunallatachu perdonawashunchisapa? Manami. Judiyu runakuna mana judiyu runakunapish Jesukristuta kreyiptinchikuna Tata Dioska perdonawanchisapa. ;moChayrayku yachanchisapa Jesukristullata kreyishpa kawsaptinchikuna Tata Dios perdonawananchikunata. Mana Moisespa kamachikunankunata kasushkanchikunaraykuchu perdonawanchisapa. flETata Diospa kamachikunankunata mana kikinchikunallachu atipanchisapa kasuyta. Jesukristullata kreyiptinchikuna Tata Dios perdonawanchisapa. Chashna Tata Dios perdonawaptinchikuna mana atipanchisapachu alabanakuyta. Jk Kunanpish Tata Dios kawachiwanchisapa alli rurak kashpa perdonawananchikunata. Jesukristu wañushkanrayku Tata Dios ñami atipanna tukuy Jesukristuta kreyik runakunata perdonawayninchikunata. jTata Dios munaptin Jesukristu yawarninta ichashpa wañurkan uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. Jesukristu ñukanchikunarayku wañushkanta kreyiptinchikuna Tata Dios perdonawanchisapa. Tata Dios ñawpa tiempu kreyik runakunatapish kuyashpankuna mana piñakushpa perdonarkansapa Jesukristu shamunanta yuyashpa. Chashna paykunata perdonashpa Tata Dios kawachiwanchisapa alli rurak kananta. ~&}||^{czyxx=w v5utt8sFrqppFo%n>mml7kji%hVg1fPeedacba``@_]\\[+Z Y7XWWVU/TS5R;PONNpM^KIH@GF^ECC A#?>>=~<Tata Dios ñawpa alli yachachikukkunata willarkan rimananta killkanankunapa ñukanchikunata yachachiwananchikunapa. Tata Diospa rimananka kushichiwanchisapa animuchiwanchisapa yachananchikunapa sieluman rinanchikunata paywan kawsak.  Jesukristupish mana kikinllapa munanantachu rurarkan. Tata Diosllata kushichiptin aypa runakuna payta washancharkansapa. Tata Diospa killkadunpi Jesukristupa riman: “A Tata Dios, kanta washanchashushpankuna ñukatapish sufrichiwarkansapa.”  )Tukuy ñukanchikuna runamasinchikunata kushichishpa allininkunapa yanapananchikuna tiyan ashwan allita Jesukristuta kreyishpa kawsanankunapa. +  QJesukristuta allita kreyishpa kawsashpanchikuna manara allita kreyikkunata kuyashpa yanapananchikuna tiyan. Ama kikinchikunallapa munananchikunata ruraypachichu. Ichara manara yachanchimansaparachu suk imata mikushpanchikuna uchallikunchichu manachu nishpa. Chashna mana allita yachashpanchikuna ama mikuypachichu. Mana yachashpanchikuna alli mana alli kananta mikushpanchikunaka uchallikuykanchisapa.,QYuyanakunanchikuna tiyan Tata Diospa ñawpakninpi allitachu manachu ruraykanchisapa nishpa. Rurashkanchikuna alli kananta yachashpanchikuna kushikunchisapa. NAychata mikushpa vinuta upyashpa suk imakunata rurashpa ichara Jesukristuta kreyikmasinchikunata uchallichinchimansapa. Ama ni pita uchallichinanchikunapa alli kanman ama chayta rurananchikunapa. pYAllita yachanchisapa tukuy mikuna alli kananta mikunanchikunapa. Alli kaptinpish ima mikunata mikushpanchikuna ichara Jesukristuta kreyikmasinchikunata uchallichinchimansapa. Chashna kaptinka ama chay mikunata mikuypachichu. Chayrayku akuychi munaypachi sukwan sukwan kuyanakushpa kawsayta animuchinakunanchikunapa Jesukristuta ashwanta kreyishpa kawsayta. "=Chashna Jesukristullata sirvishpa kawsashpanchikuna Tata Diosta kushichinchisapa. Chaypina runamasinchikunapish rimankasapa allita ruraykananchikunata. }Tata Diospa mandunpi kawsashpanchikuna mana mikunanchikunallatachu mana upyananchikunallatachu yuyashpa kawsananchikuna tiyan. Tata Diospa Espiritun yanapawaptinchikuna allita rurashpalla kushikushpalla sukwan sukwan kuyanakushpalla kawsanchisapa. Jesukristuta kreyikmasinchikuna mikunanchikunarayku washanchawaptinchikunaka alli mikuna kaptinpish amana chayta mikuypachinachu. 1[Tukuy laya mikunata mikuptinchikuna ichara Jesukristuta kreyikmasinchikuna yuyanmansapa mana allita ruraykananchikunata. Chayta yuyaptinkuna amana chay laya mikunata mikuypachinachu ama paykunata sientichinanchikunapa. Paykunata sientichishpanchikuna manana kuyaykanchisapanachu. Akuychi yuyaypachi paykunarayku Jesukristu wañushkanta. Chayrayku ama munaypachinachu mikunanchikunarayku Jesukristumanta ashunankunapa. lQÑuka Jesukristuta kreyik kashpayni allita yachani tukuy laya mikuna allimi mikunanchikunapa. Chaymanta suk kreyikukmasinchikuna yuyansapa suk mikuna mana alli kananta mikunankunapa. Paykunapa chay mikunaka mana allichu. D~ Chayta yachaykashpanchikuna ama sukta sukta washanchashpa yuyaypachichu. Allita yuyaykuypachi allita rurashpa kawsayta ama Jesukristuta kreyikmasinchikunata uchallichinanchikunapa. >}u Chashna Tata Dios rimaptin allita yachanchisapa suknin diya tukuy rurashkanchikunata Tata Diosta willananchikunata. Ama Jesukristuta kreyikmasinchikunata uchallichiypachichu. 0|Y Tata Dioska killkadunpi riman: “Ñukalla kawsak Tata Dios kashpayni rimani: Tukuy runakuna ñawpakninipi kunkurikushpa kuyawankasapa. Ñukallata alabawankasapa.” &{E Suknin diya Tata Diospa ñawpakninpi tukuy runakuna rikurinanchikuna tiyan willawananchikunapa allitachu manachu rurashkanchisapa nishpa. Chayrayku ¿imapatí Jesukristuta kreyikmasinchikunata mana alli rurak kananta yuyankichi? ¿Imapatí paykunata mana nimatashina kawankichi? }zs Jesukristu wañurkan chaymanta kawsamurkan kawsaptinchikunapish wañuptinchikunapish kamachiwakninchikuna kananpa. pyYKawsashpanchikunara Señorninchi Jesukristupa munananta rurashpa kawsanchisapa. Wañushpanchikunapish sieluman rishpanchikuna payllapa munananta rurashunchisapa. Kawsashpanchikuna wañushpanchikunapish Jesukristullapa kanchisapa. uxcKawsashpanchikunapish wañushpanchikunapish mana ñukanchikunallapa munananchikunatachu ruranchisapa. w Ñukanchikuna suk diyakunalla ashwan allita Tata Diosta kuyashpanchikuna payta kushichinchisapa. Chaymanta suk ñukanchikuna tukuy layata mikushpanchikuna Tata Diosta kushichinanchikunapa mikunchisapa. Chashna mikushpa payta agradesinchisapa. Suk ñukanchikuna aychata mana mikushpa Tata Diosta kushichinanchikunapa mana mikunchisapachu. Chashna mana mikushpa payta agradesinchisapa. v)Sukkuna yuyanchisapa suk diyakunalla ashwan alli kananta Tata Diosta kuyananchikunapa. Sukkuna yuyanchisapa tukuy diya alli kananta Tata Diosta kuyananchikunapa. Tukuy ñukanchikuna mana sukwan sukwan yuyanakushpa munashkanchikuna diya Tata Diosta kuyashunchisapa. (uIAma Jesukristuta kreyikmasikichikunata washanchaychichu. Paykunaka payllata kreyishpa kawsansapa. Tata Dioslla wambrankunata kawanan tiyan allitachu manachu ruraykansapa nishpa. Payka atipan yanapayta allita ruranankunapa. Chayrayku mana nimachu kankichi paykunata washanchanaykichipa. tTukuy laya aycha mikuk kashpanchikuna ama washanchaypachichu mana tukuy laya aycha mikuk runakunata. Chaymanta mana aychata mikuk kashpanchikuna ama yuyaypachichu tukuy laya aycha mikuk runakunata. Tata Dios tukuy ñukanchikunata munawanchisapalla. hsIIchará sukkuna yuyansapa rikchak laya aycha alli kananta mikunankunapa. Chaymanta ichará sukkuna manara allita Jesukristuta kreyishpara chakramanta tiyakllata mikunsapa. Mana munansapachu nima laya aychata mikuyta. 'r ISukkuna Jesukristuta manara allita kreyiptinkuna paykunata kushikushpalla chaskinaykichi tiyan kankunawan tantanakunankunapa. Ama paykunawan ayninakuychichu. q Ama munaychichu kikikichipa munanaykichikunallata rurashpa kawsayta. Jesukristu kawsashkanshina kawsaychi paypa munananta rurashpa. p  Akuychi luspishina allita rurashpa kawsaypachi. Ama machashpa ama fiestakunapi sukaman mikushpa wakllichinakuypachichu. Ama chikan warmiwan uchallikushpa ama sukwan sukwan piñanakushpa kawsaypachichu. Nima sukpa tiyapunanta munashpa kawsaypachichu. &oE Tata Diospa kawsananman rinanchikunapa paktamuykanna. Ñami chay rinanchikuna diya pakariykanna. Chayrayku amana tutapishina mana allikunata rurashpa kawsaypachinachu. Akuychi Tata Diospa munananllata rurashpa kawsaypachi. Suk soldadu amachanakunanpa churakunanshina kuydanakuypachi. Cn Yachanchisapa sufrinanchikuna tiempupi kawsaykananchikunata. Jesukristuta kreyishkanchikunamantapacha manana ashwannachu illan Tata Dios kawsananman pushawananchikunapa. Chayrayku akuychi puñudushina kananchikunamanta rikchaypachi. Akuychi Jesukristuta ashwan allita kreyishpa mana sampayashpa kawsaypachi. *mM Runamasinchikunata kuyashpanchikuna mana llakitachu kunchisapa. Sukwan sukwan kuyanakushpanchikuna tukuy Tata Diospa kamachikunankunata allita kasuykanchisapa. ~lu Tata Dioska killkadunpi riman: “Ama chikan warmiwan uchallikuychichu. Ama ni pita wañuchiychichu. Ama suwakuychichu. Ama ni pipa tiyapukninta munaychichu.” Chaymanta suk killkadunpi Tata Dioska riman: “Kankuna kikikichi kuyanakunaykichishina runamasikichita kuyanaykichi tiyan.” Chay kamachikunanta kasushpanchikuna tukuy kamachikunankunata kasuykanchisapa. #k? Ama ni pita debiychichu. Sukwan sukwan kuyanakunaykichi tiyan. Runamasinchikunata kuyashpanchikuna tukuy Tata Diospa kamachikunankunata kasuykanchisapa. {jo Tukuy debikunaykichita pagarakunaykichi tiyan. Awtoridarkuna suk imapa kobrashuptikichi pagarakunaykichi tiyan. Kullkita kobrashuptikichi pagarakunaykichi tiyan. Maykan kuyanaykichi kaptin kuyaychi. Maykan kasunaykichi kaptin kasuychi. -iS Tata Dios awtoridarkunata churashka kaptin kullkita kobrawaptinchikunaka pagarakunanchikuna tiyan. Awtoridarkunaka Tata Diosta sirviptinkuna kasunanchikuna tiyan. h3 Tata Dios awtoridarkunata churashka kaptin kasunanchikuna tiyan ama kastigawananchikunapa. Paykunata kasunanchikuna tiyan Tata Dios munaptin. cg? Awtoridarkuna kuydawashpanchikuna Tata Diosta sirvinsapa. Mana allita rurashpanchikunaka kastigawananchikunata manchananchikuna tiyan. Tata Diosta sirvishpa awtoridarkuna mana alli rurak runakunata kastigansapa. 2f] Awtoridarkuna tukuy mana alli rurak runakunata kastigashpa manchachinsapa. Allita ruraptinchikuna mana kastigawanchisapachu. Awtoridarkuna mana kastigawananchikunata munashpanchikunaka allita rurashpalla kawsananchikuna tiyan. Chaypina awtoridarkunaka rimankasapa alli rurak kananchikunata. )eK Awtoridarkunata mana kasushpanchikunaka Tata Diospa munananta mana ruraykanchisapachu. Chashna awtoridarkunata mana kasuptinchikuna kastigawananchikuna tiyan. 0d [ Tukuy llaktanchikunapi tiyak awtoridarkunata kasunanchikuna tiyan. Mana tiyanchu niman suk awtoridar Tata Dios mana churaptin. Tata Dios munaptin awtoridarkuna tiyan. c Sukkuna mana allita rurashuptikichi kutipashpaykichika kankunapish mana allita ruraykankichi. Chayrayku kuyashpalla yanapaychi.nbU Chaymanta Tata Dios killkadunpi willawanchisapa: “Chiknishuknikichi runakuna yarkaptinkuna karaychi. Yakunayaptinkuna yakuta upyachiychi. Chashna kuyashpa karaptikichi upyachiptikichi kikinkunalla pinkachinakunkasapa.” "a= Munanayni wawkinikuna, paninikuna, maykan runa padesichishuptikichi ama munaychichu chiknishpa kutipayta. Kawapayaychilla Tata Dioslla kastiganankunapa. Tata Dios killkadunpi riman: “Ñukalla yachani tukuy mana alli rurak runakunata kastigayta. Ñukalla kastigashasapa.” p`Y Runakuna chiknishuptikichipish munaychi kushikushpalla mana aynishpa paykunawan allita kawsayta. $_A Maykan runa padesichishuptikichika ama kutipaychichu. Allillata rurayta munaychi tukuy runakuna yachanankunapa Tata Diospa wambrankuna kanaykichita. [^/ Sukwan sukwan allillapi kawsaychi. Ama kreyinakuychichu alli rurak kanaykichita. Tukuy alli modoyuk alli yuyayuk runakunawan kuyanakushpa kawsaychi. Ama kikikichilla yuyaychichu alli yachak kanaykichita. ]  Suk runakuna kushikuptinkuna paykunawan tantalla kushikuychi. Sukkuna llakishpa wakaptinkuna paykunawan tantalla wakaychi. r\] Runakuna sufrichishuptikichi Tata Diosta roygaychi yanapanankunapa. Ama chiknishpa maldisiychichu. I[  Jesukristuta kreyikmasikichipa suk iman mana tiyaptin yanapanaykichi tiyan. Chikan llaktamanta Jesukristuta kreyikmasinchikuna shamuptin kushikushpalla wasikichipi chaskinaykichi tiyan. Z5 Kushikushpa shuyaychi sieluman rinaykichita. Padesishpaykichipish Jesukristuta kreyishpalla kawsaychi. Ama kunkaychichu Tata Dioswan parlayta. kYO Mana killakushpa kushikushpalla tukuy shunku Señorninchi Jesukristuta sirvishpa kawsaychi. X Jesukristuta kreyik runakuna kashpaykichi sukwan sukwan kuyanakuychi. Sukwan sukwan yanapanakushpa kasunakushpa kawsaychi. &WE Kankuna Tata Diospa wambrankuna kashpaykichi sukwan sukwan kuyanakuychi. Allita rurashpa kawsaychi. Amana munaychinachu mana allita rurashpa kawsayta. tVa Suk ñukanchikunata atipachiwanchisapa sukta sukta animuchikuyta Jesukristuta ashwan allita kreyishpa kawsanankunapa. Chashna atipachiwaptinchikuna allita animuchikunanchikuna tiyan. Suk imanchikunawan maykanta yanapashpa kushikushpalla kunanchikuna tiyan. Kamachikuk kashpanchikuna kushikushpalla allita kamachikunanchikuna tiyan. Maykan mana nimayukta yanapashpanchikuna kushikushpalla yanapananchikuna tiyan. Tata Diospa wambrankuna kashpanchikuna allita rurashpa kawsananchikuna tiyan. #U? Suk ñukanchikunata atipachiwanchisapa sukta sukta yanapananchikunapa. Chashna atipachiwaptinchikuna allita yanapakunanchikuna tiyan. Suk ñukanchikunata atipachiwanchisapa paypa rimananta yachachinanchikunapa. Chashna atipachiwaptinchikuna allita yachachikunanchikuna tiyan. T1 Tata Dios kikin munashpa tukuy ñukanchikunata atipachiwanchisapa chikan chikan layakunata rurayta. Suk ñukanchikunata atipachiwanchisapa pay ruranayananta yachachikunanchikunapa. Chashna atipachiwaptinchikuna payta kreyishpa ruranayananta yachachikunanchikuna tiyan. S1 Chashnashina Jesukristuta kreyishpanchikuna aypa kashpanchikunapish suk kuerpushinalla kanchisapa sukwan sukwan yanapanakushpa kawsananchikunapa. R Ñukanchikunapa kuerpunchikunapi tiyawanchisapa rikchak layanchikuna. Tukuy chaykunaka chikan chikan layata yanapawanchisapa. vQe Tata Dios yachachikuk kachamuwaptin tukuy kankunata willaykichi: Allita yuyaykuychi kreyiptikichi ima laya ruranakunatami Tata Dios atipachishushkankichi rurayta nishpa. Ama yuyaychichu kikikichilla tukuy laya yachak kanaykichita. RP Ama Tata Diosta mana kasunayak runakunapa amañanankunata rurashpa kawsaychichu. Mana alli ruranaykichita sakishpa allita rurayllata yuyaychi allita rurashpa kawsanaykichipa. Chaypirami atipankichi entiendiyta Tata Diospa munananta. Payka munan ashwan ashwanta payta kasushpa payta kushichishpa allita rurashpa kawsanaykichipa. O 3 Wawkinikuna, paninikuna, Tata Dios sukaman kuyawaptinchikuna tukuy shunku payta kuyashpa payllapa munananta rurashpa kawsananchikuna tiyan. Chayrayku roygaykichi sufrishpaykichipish Tata Diosta kasushpa kawsanaykichipa. Chashna kasushpa kawsashpaykichi payta kushichinkichi. FN $Tata Dioska tukuy laya tiyakta rurarkan. Chashna rurashka kashpa paylla tukuy layapi kamachikun. Tukuy laya tiyakmi payllapa. Chayrayku ¡akuychi payllata alabaypachi! Chashna kachun.bM= #Mana ni pi Tata Diosta suk imata kushkanchisapachu mañananchikunapa kutichiway nishpa. {Lo "Mana ni pi Tata Diospa yuyayninkunata entiendinchisapachu. Mana ni pi Tata Diosta nimata yachachinchimansapachu. ]K3 !Tata Dioska sukaman allimami. Sukaman tukuy laya alli yachakmi. Sukaman tukuy layata entiendikmi. Mana ni pi atipanchisapachu paypa yuyayninkunata yachayta. Mana atipanchisapachu ruranankunata entiendiyta. hJI Judiyu mana judiyu runakuna Tata Diosta kasushkanchikunarayku payka yachachiwanchisapa tukuy runakuna karselpishina kananchikunata. Chayta yachachiwashpanchikuna munan tukuyta llakichiwashpanchikuna yanapawayninchikunata. I+ Chaymanta judiyumasinikuna Tata Diosta mana kasunayaptinkunapish suknin diya kasuptinkuna paykunatapish kankunatashina kuyashpa yanapankasapa. )HK Ñawpa tiempu kankunaka Tata Diosta mana kasushkankichichu. Kunanka judiyumasinikuna mana Tata Diosta kasunayaptinkuna payka kankunata llakichishunkichi. ,GQ Tata Dios ñawpa awiluynikunata willarkansapa mirakninkunata kuyashpa yanapanankunapa. Chayta willashkankunarayku yanapankasapa. Tukuy rimashkanta ruranan tiyan. F Judiyumasinikuna Jesukristu salvawananchikunata mana kreyinayashpankuna Tata Diosta chikninsapa kankuna atipanaykichipa kreyikushpa kawsayta. Judiyumasinikuna Tata Diosta chikniptinkunapish ñawpa awiluynikunata akllashkankunarayku payka kuyansapalla. _E7 Paykunawan suk paktuta rurasha tukuy mana alli rurashkankunamanta perdonanaynipa.” nDU Chaypina Tata Dioska tukuy payta kreyik judiyu runakunatapish uchankunamanta salvankasapa. Tata Dios killkadunpi riman:“Sion llaktamanta suk salvakuk runa shamunka judiyu runakunata yanapak amana uchallikunankunapa. >Cu Wawkinikuna, paninikuna, munani Tata Diospa ñawpa pakadu yuyayninta yachanaykichipa. Chayta yachashpaykichi ama yuyanakuychichu judiyumasinikunamanta ashwan alli yachak kanaykichita. Ariya suk judiyumasinikuna shunkunkunata sinchiyachishkasapa aypa mana judiyu runakuna Jesukristuta kreyinankunakaman. cB? Kankuna mana judiyu runakuna kashpaykichi sachapi wiñadu olivo kaspipa ramanshina kashkankichi. Tata Diosta kreyiptikichi payka chaskishushpaykichi yanapashushkankichi. Alli olivo kaspipi apichishushkankichi. Chaymanta judiyumasinikuna kashkan Tata Diosman kutimuptinkuna payka kushikushpa chaskinkasapa. Paykuna kikin olivo kaspipa ramankunashina kashpankuna Tata Dioska alli olivo kaspipi kashkan apichinkasapa. Tata Dios judiyu runakunata kuyashpa munan yanapaysapata. XA) Chaymanta mana kasunayak judiyumasinikuna kashkan Tata Diosta kreyiptinkunaka payka kashkan yanapankasapa. Paykuna olivo kaspipa tipidu ramanshina kaptinkuna Tata Dioska paykunata atipan kashkan apichiyta. @+ Mash allita yuyaychi. Tata Dios sukaman kuyawashpanchikunapish mana allita ruraptinchikuna kastigawanchisapa. Mana kreyinayak judiyumasinikuna mana allita ruraptinkuna Tata Dios kastigarkansapa. Kankuna payta kreyiptikichi kuyashushpaykichi yanapashushkankichi. Chayrayku Tata Diosta allita kreyishpalla kawsanaykichi tiyan. Mana allita rurashpa kawsaptikichika kankunatapish kastigashunkichi. W?' Judiyu runakuna chay kikin olivo kaspipa ramankunashina karkansapa. Tata Dioska paykunata mana perdonarkansapachu mana payta kreyiptinkuna. Kankunatapish mana perdonashunkichichu mana payta kreyiptikichi. E> Ama chashnaka yuyaychichu. Tata Dioska chay ramankunata tipirkan mana payta kreyishkankunarayku. Chay kaspipi Tata Dioska kankunata apichishushkankichi payta allita kreyishkaykichirayku. Ama yuyaychichu kankunalla alli rurak kanaykichita. Kushikushpa Tata Diosta kasushpa kastigashunaykichita manchashpa kawsaychi. =# Ichará yuyaykankichi alli kashkaykichirayku Tata Dios mana alli ramankunata tipishkanta kankunata olivo kaspipi apichishunaykichipa. r<] Tata Diosta kasuk judiyu runakuna chay olivo kaspipa ramankunashinami. Kankuna chay alli olivo kaspipi apichidu ramankunashina kashpaykichi ama yuyaychichu judiyukunamanta ashwan alli kanaykichita. Allita yuyaychi chay kaspipa sapinrayku kawsanaykichita. Allita yuyaychi Tata Dios awiluynikunata yanapashkankunarayku kankunatapish yanapashuykanaykichita. ];3 Suk judiyumasinikuna Tata Diosmanta ashurkansapa. Paykunaka alli olivo kaspipa tipidu ramankunashinami. Kankunaka mana judiyu runakuna sachapi wiñadu olivo kaspipa ramankunashinami kankichi. Tata Dioska kankunataka chay alli tarpudu olivo kaspipi apichishushkankichi. Chay alli olivo kaspipi apichidushina kaptikichi chay kaspipa sapin kawsachishunkichi. Awiluynikuna Tata Diosta kasushkankunarayku kankunapish allita yachankichi Tata Diosta kasushpa kawsayta. C: Kunan suk ejempluta parlachiykichi: Ñawpa tiempu ñukaykunapa awiluynikuna Tata Diosta kasushpankuna paypa wambrankuna karkansapa. Ñukanchikunapish Jesukristuta kreyishpanchikuna Tata Diospa wambrankuna kanchisapa. Chay ñawpa Tata Diosta kasuk awiluynikunaka kaspipa sapinshina karkansapa. Ñukanchikuna Jesukristuta kreyishpanchikuna chay kaspipa ramankunashinami kanchisapa. Paykunapish ñukanchikunapish Tata Diospami kanchisapa. 9 Tata Dios judiyumasinikunata sakiptin mana judiyukuna atiparkansapa paywan tantalla kushikushpa kawsayta. Chaymanta judiyumasinikuna kashkan Tata Diosta kasuptinkuna payka ashwan aypa runakunata kushichinkasapa. Paykunaka wañuymanta kawsamudushina kankasapa. 8y Chashna kankunata yachachishpayni munani judiyumasinikunatapish animuchiyta kankunashina Jesukristuta kreyinankunapa. 17[ Kunanka kankuna mana judiyu runakunata parlachinayaykichi. Tata Dioska kachamuwashka kankunata yachachinaynipasapa. Chayrayku sukaman kushikushpa yachachiykichi. 6 Judiyu runakuna mana Tata Diosta kasuptinkuna payka tukuy allpapi kawsak mana judiyu runakunata sukaman tukuy layapi yanapashkasapa. Chaymanta judiyu runakuna kashkan Tata Diosta kasuptinkunaka payka tukuy runakunata sukaman ashwanta yanapankasapa. 5 Kashkan tapuykichi: ¿Tata Dios chay mana kasunayak judiyu runakunata sakishkasapachu ama kutin payta kasunankunapa? Manami. Tata Dios munan kashkan kasunankunapa. Judiyu runakuna mana Tata Diosta kasunayaptinkuna payka munarkan mana judiyu runakunata salvaysapata. Munarkan judiyu runakunapish chayta kawashpankuna kashkan animukushpa payta kuyashpa kasushpa kawsanankunapa. v4e Kanta mana kreyishuptinkuna yuyayninkunata pantachichipunkisapa rimanaykita ama entiendinankunapa.Mana entiendishpankuna llashak karga aparidushina sukaman llakishpa kawsankasapa.” Tata Dios mana judiyu runakunata yanapankasapa. G3 Chaymanta ñawpa awilunchi Davidpa killkadunpi riman:“A Tata Dios, chay chikniwak runakuna kushikushpa allita mikuptinkuna kanka suk trampapi nitichikshina kastigankisapa. +2O Tata Diospa killkadunpi israel runakunapa rimarkan: “Mana Tata Diosta kreyiptinkuna payka sakirkansapa mana entiendik kanankunapa. Kunankaman mana nimata entiendinsapachu. Ñawinkuna tiyaptinpish mana kawakukshina tukunsapa. Rinrinkuna tiyaptinpish mana uyarikukshina tukunsapa.” d1A Tukuy chaykunata yachashpa ¿imatatí entiendinchisapa? Aypa judiyumasinchikuna Tata Dios yanapanankunata munaptinkunapish payka mana yanapashkasapachu. Chaymanta ñukanchikuna Jesukristuta kreyiptinchikuna Tata Dioska akllawashpanchikuna yanapawashkanchisapa. Judiyumasinchikuna Jesukristuta mana kreyishpankuna sinchi shunku tukushkasapa. 0+ Tata Dios kikin munashpa kuyawashpanchikuna yanapawaykanchisapa. Mana ñukanchikuna allita rurananchikunaraykuchu Tata Dios yanapawanchisapa. Ñukanchikunapa rurananchikunaraykulla Tata Dios yanapawashpanchikunaka mana kikinlla kuyawashpanchikunachu yanapawanchimansapa. /7 Chashnashina kunanpish Tata Dios judiyumasinchikunamanta sukkunallata kuyawashpanchikuna yanapawaykanchisapa payta kreyishpa kawsananchikunapa. \.1 Eliyas chayta willaptin Tata Dioska aynirkan: “Manami kanllachu kishpishkanki. Ñuka kanchis waranka kasuwak judiyumasikikunata yanapaptini mana kunkurikushkasapachu ruradu dios Baalta kuyanankunapa.” N- “A Tata Dios, judiyumasinikuna alli yachachikuk runakunata wañuchishkasapa. Kanpa altarnikikunata urmachishkasapa. Ñukallata mana wañuchiwashkasapachu. Ñukatapish wañuchiwanayaykansapa.” ,5 Abrahampa tiempunmantapacha Tata Dios judiyukunata akllawashkanchisapa paypa wambrankuna kananchikunapa. Manami tukuytachu sakiwashkanchisapa. ¿Manachu yuyankichi chay alli yachachikuk Eliyas Tata Diosta willashkanta? Payka judiyumasinkunata chatashpa Tata Diosta willarkan: `+ ; Kunan tapuykichi: ¿Tata Dios tukuy judiyu runakunatachu sakiwashkanchisapa? Manami tukuytachu sakiwashkanchisapa. Ñukapish judiyu runami kani. Ñawpa awilunchi Abrahampa mirakninmi kani. Benjaminpa ayllunmi kani. =*s Chaymanta Isaiyaspa killkadunpi Tata Dioska riman: “Makinita kicharishpa Israel runakunata kayaptinipish paykunaka mana nima munawansapachu nima kasuwanayansapachu.”O) Chaymanta Isaiyas mana manchakushpa Tata Dios rimashkanta killkarkan:“Mana maskawak runakuna ñukata tariwashkasapa.Mana munawak runakunata yachachishkanisapa riksiwanankunapa.” r(] Kashkan tapuykichi. ¿Manachu judiyumasinikuna yachashkasapa Tata Dios tukuy allpapi kawsak runakunata munananta salvaysapata? Ariya paykunaka yachashkasapa. Moisespa killkadunpi Tata Dioska riman:“Ñuka Israel runakunata piñachishasapa mana judiyu runakunata salvashpayni.Mana entiendik runakunata kuyaptini kawashpankuna piñakunkasapa.” #'? Kunanka tapuykichi: ¿Manachu tukuy maypi judiyu runakuna Tata Diospa rimananta uyarishkasapa? Ariya tukuy maypimi uyarishkasapa. Tata Diospa killkadun riman:“Tukuy maypimi alli yachachikukkuna chayashkasapa.Tukuy allpapi kuchun mañanpi yachachikuypi purishkasapa.” "&= Chashna Isaiyas rimaptinpish ñukanchikuna Jesukristu salvawananchikunata yachachikuptinchikuna aypa runakuna chayta uyarishpa tukuy shunku kreyinsapa. % Chay yachachikuk runakuna Tata Diospa rimananta yachachikuptinkunapish aypa runakuna mana kreyinayarkansapachu. Chay ñawpa yachachikuk Isaiyas killkadunpi riman: “A Tata Dios, rimanaykita yachachikuptinipish aypa runakuna mana kreyinayansapachu.” $y Mana ni pi yachachikukkunata kachaptinkuna ¿imashnatí rinkasapa yachachikuk? Tata Diospa killkadunpi riman: “Aypa runakuna Tata Dios uchanchikunamanta salvawananchikunata yachachikuypi purinsapa. Tata Dios paykunata sukaman kushichinsapa.” ~#u Chaymanta ¿imashnatí Jesukristuta mana kreyik runakuna roygankasapa yanapanankunapa? ¿Imashnatí payta kreyinkasapa manara yachashpara Jesukristu salvakuk kananta? ¿Imashnatí yachankasapa salvakuk kananta mana ni pi yachachiptinkuna? c"? Pipish kaptin Señorninchi Jesukristuta salvanankunapa roygaptinkuna payka salvankasapa. !!; Jesukristuka tukuy judiyu runakunapa tukuy mana judiyu runakunapapish kamachikukninkunami. Suk imata mañaptinchikuna sukaman allita yanapawanchisapa.  Tata Diospa killkadun riman: “Tata Dios mana llullakuk kaptin tukuy payta kreyik runakuna mana llullachiduchu kankasapa.” 5c Tukuy shunku chayta kreyiptinchikuna Tata Dioska uchanchikunamanta perdonawanchisapa. Jesukristu kamachiwakninchikuna kananta rimaptinchikuna Tata Dioska salvawanchisapa. ]3 Rimananchikuna tiyan Jesukristu tukuy layapi kamachiwakninchikuna kananta. Tukuy shunku kreyinanchikuna tiyan Tata Dios wañushkanmanta kawsachimushkanta. Chayta kreyiptinchikuna Tata Dios salvawanchisapa. !; ¿Imatatá yachachiwanchisapa chay Moisespa rimanan? Paypa killkadunpi riman: “Tata Dioska rimananta allita entiendichishushkankichi tukuy shunku kreyishpa allita rimashpa kawsanaykichipa.” Chay rimananllata ñukaykuna yachachiykaykichi Jesukristullata kreyinaykichipa. K Moisespa killkadunpi riman: “¿Pití tuta likidu uchkuman atipanman urayayta wañuduta surkumuk kashkan kawsamunanpa?” Mana ni pi. Tata Dioslla Jesukristuta wañushkanmanta kawsachimurkan. gG Chaymanta tukuy kamachikunankunata mana kasuyta atipaptinchikuna Tata Dios rimarkan Jesukristullata kreyiptinchikuna salvawananchikunata. Moisespa killkadunpi riman: “¿Pití atipanman sieluman riyta salvawakninchikunata pushamuk?” Mana ni pi atipanchimansapachu. Chayrayku Tata Dios kikin munashpa Jesukristuta kachamurkan salvawananchikunapa.  Runakuna kikinkunalla Tata Diospa kastigunmanta kishpiyta munashpa tukuy kamachikunankunata allita rurashpa kawsanankuna tiyan. Moiseska killkarkan: “Suk runa allita tukuy kamachikunankunata kasushpa kawsaptinra Tata Dioska kastigananmanta salvanka.”  Jesukristulla tukuy Tata Diospa kamachikunankunata kasushpa kawsarkan. Chayrayku paylla tukuy payta kreyik runakunata atipan salvayta. X) Mana yachanayansapachu Tata Dioslla uchankunamanta salvanankunata. Munansapa kikinkuna rurashkankunaraykulla Tata Dios salvanankunata. Mana munansapachu Jesukristuta kreyiptinkuna Tata Dios salvanankunapa. -S Allita yachani paykuna sukaman munanankunata Tata Diosta sirviyta. Payta sirviyta munashpankunapish mana munansapachu kreyiyta Jesukristu salvakukninkuna kananta. w i Wawkinikuna, paninikuna, tukuy shunku munashpa Tata Diosta sukaman roygani judiyumasinikunata salvanankunapa. c? !Tata Diospa killkadunpi riman:“Sion llaktaynipi suk sinchi rumitashina churasha.Chaypi aypa runakuna mitkakunkasapa.Chaymanta chay sinchi rumipi kimikukkunata mana llullachishpa yanapashasapa.”3 ¿Imapatí Tata Dios paykunata mana perdonarkansapa? Judiyu runakunaka yuyarkansapa kikinkunapa alli ruranankunaraykulla Tata Dios perdonanankunata. Mana munarkansapachu payta kreyishpa kawsayta Tata Dios perdonanankunapa. Paykunaka sinchi rumipi mitkakukshinami karkansapa. (I Chaymanta judiyu runakuna Moisespa kamachikunankunata sukaman kasuyta munashpankunapish mana atiparkansapachu. Chayrayku Tata Dioska mana perdonarkansapachu. hI Tata Dios tukuy chayta rimaptin ¿imatatí rimanchimansapa? Mana judiyu runakuna mana nima yuyashkasapachu Tata Dios paykunata perdonanankunata. Mana yuyashpankunapish Tata Diosta kreyiptinkuna payka perdonashkasapa. xi Chay yachachikuk Isaiyaslla rimarkan:“Tukuy layata atipak Tata Dios mana llakichiwashpanchikunaka Sodomawan Gomorra llaktatashina ñukanchikunatapish kulluchiwanchimansapa.” Judiyu runakuna mana Tata Diosta kreyinayarkansapachu. iK Utkana Tata Dioska rimashkanta rurashpa tukuy uchallikuk runakunata sukaman kastigankasapa.” nU Chay ñawpa yachachikuk Isaiyaspish yachachikushpa judiyumasinkunapa rimarkan: “Awilunchikuna Israelpa mirakninkuna playashina mana yupaypa laya kashpapish paykunamanta sukkunalla Tata Diospa kastigunmanta kishpinkasapa.  Chay killkadunllapi riman:“Kankuna mana Tata Diospachu kashkankichi.Kunanka kawsak Tata Diospa wambrankunana kankichi.” ` 9 Chay ñawpa yachachikuk Oseaspa killkadunpi Tata Dioska rimarkan:“Mana ñukapa kashkakunata willashasapa wambraynikuna kanankunapa.Mana kuyadu runakunata willashasapa kuyaduynikuna kanankunapa.”  { Judiyu runakuna mana judiyu runakuna kaptinchikunapish Tata Dios akllawashkanchisapa paypa wambrankuna kananchikunapa. Q  Chaymanta Tata Dios ñukanchikunata kuyawashpanchikuna perdonawashkanchisapa sieluman rinanchikunapa paywan tantalla kawsak. Ñawpamantapacha willawashkanchisapa paywan tantalla kushikunanchikunapa. / W Tata Diospish munashkan layata ruran. Uchasapa runakunata kastiganan tiyan kawachikunanpa tukuy laya atipak kananta. Chashna kaptinpish mana piñakushpara manara chay kulluchinanpa runakunata kastigashkasaparachu. Chaymanta ashwan mana allita rurashpa kawsaptinkuna kastiganankuna tiyan. 1 [ Chay ollata rurak runaka munashkan layallata ruran. Metomanta suk ollakunata ruran fiestakunallapa. Chay metollamanta ollakunata ruran tukuy diya trabajachinankunapa. fE Chashna rimashpaykichika mana allitachu rimaykankichi. Ama Tata Diosta washanchashpa yuyaychichu mana alli rurak kananta. Metomanta ruradu olla rurak runata mana willanmanchu: “¿Imapatí mana allita rurawashkanki?” 4a Ichara rimankichiman: “Mana ni pi atipanmanchu Tata Diosta michayta kikinpa munananta rurananpa. Chashna kaptin ¿imapatí Tata Dios runakunata kastigankasapa?” K Chashna Tata Dios rimaptin yachanchisapa kikin munashpa suk runakunata llakichishpa yanapanankunata. Kikin munashpa sinchi shunkuyuk runakunata sakinsapa ashwan sinchi shunkuyuk tukunankunapa. wg Chaymanta ñawpa killkadunpi Tata Dios Egipto llaktapa kamachikuk Faraonta willarkan: “Ñukami churashkayki kamachikuk kanaykipa yachanaykipa ñuka tukuy laya atipak kanaynita. Munani tukuy allpapi kawsakkuna riksiwanankunapa.” 3 Chayta rimaptin yachanchisapa mana munashkanchikunaraykuchu nima rurashkanchikunaraykuchu Tata Dioska llakichiwashpanchikuna yanapawananchikunata.  Ñawpa tiempu Tata Dioska Moisesta willarkan: “Pitapish kaptin munashpayni yanapasha. Pitapish kaptin munashpayni llakichisha.”  Tata Dios munashkan runakunallata yanapaptin ¿rimanchimansapachu Tata Dios mana alli rurak kananta? Ama chashnaka rimaypachichu. V% Chay mellisukuna manara nasishpankunara manara nima allita nima mana allita ruraptinkunara Tata Dios Rebekata willarkan: “Primeru nasik wawaykimi washa nasik wawaykita sirvinka.” Chashnalla Tata Dios killkadunpi riman: “Jakobota kuyashpa yanaparkani. Wawkin Esawta mana yanaparkanichu.” Chashna Tata Dios rimashpa yachachiwanchisapa runakuna manarapish allita mana allita ruraptinkuna kikin munashpa paykunata akllansapa paypa munananta ruranankunapa. f-X~V}|x{]zzDyCxiwvuu$tsHrqqVpp3onmm-lkk"jjcihhXgffZezedcc|bbak``!_^,]M\[[XZiYX=WVLU*TSLRQ/P&NMLKKJ4IHHFF{EPDRCBBrA@?>>D=&Tukuy ñukawan wawkinchikuna rimachishunkisapa. Kan shutinipi rimachiysapa chay llaktapi munadu Jesukristuta kreyikmasinchikunata. Ñuka munani Tata Dios tukuy kankunata yanapashunaykichipa. Ñuka Pablu chayllata killkashkayki.KqvMunani Jesukristuta kreyikmasinchikuna yachakunankunapa allita rurashpa kawsayta. Munani yachakunankunapa mana nimayukkunata yanapayta. Chashna yanapashpa llaktamasinkunata kushichinsapa. +pOv Abogado wawkinchi Senas wawkinchi Apoloswan kanpi chayaptinkuna yanapaysapa. Tukuy layata kuysapa chikan llaktakunaman riptinkuna ama nima illapunankunapa. moSv Ichará wawkinchi Artemasta kanman kachasha. Mana payta kachashpaynika wawkinchi Tikikota kachasha. Kanpi chay wawkinchi chayaptin utkakushpa Nikopolis llaktaman rillay tariwak. Munani chay llaktapi tamya tiempu kawsayta. \n1v Chashna wawkinchikunata wakllichiptin yachankina chay runa mana kuskata yuyaykushpa mana allita rurashpa kawsaykananta. Kikinpa uchanrayku Tata Dioska kastiganka. Pablu kay kartata tukuchashpa Titota despidin. m!v Ichará suk llullachikuk runa wawkinchikuna allita kawsaykashkankunamanta wakllichinayan chikninakushpa kawsanankunapa. Chay laya runata suk ishkay kuti sinchita willay ama chayta rurananpa. Chay runa mana kasushuptikika willay amana kankunawan tantanakunanpa. Al{v Yachachikushpayki ama ni piwan awilunchikunapa kuentunkunarayku nima Moisespa kamachikunankunarayku ayninakuychu. Chay layakuna mana nimapa allichu. Mana ni pita yanapansapachu. `k9vKuskata yachachiykayki. Tukuy chayta sinchita yachachiysapa tukuy Tata Diosta kreyik runakuna yachanankunapa allita rurashpa kawsayta. Alli kanman tukuy runakuna kay yachachishkaynita kasushpa kawsanankunapa. KjvTata Dios kuyawashpanchikuna uchanchikunamanta perdonawashkanchisapa sieluman rinanchikunapa paywan mana tukuyniyukta kawsak. Sukaman kushikushpa shuyaykanchisapa sieluman pushawananchikunapa. i%vSalvawakninchi Jesukristu wañushkanrayku Tata Dioska kushikushpa mana michakushpa Espiritunta kachamushka ñukanchikunapi kawsananpa. Yh+vManami salvawashkanchisapachu allikunata rurashkanchikunarayku. Llakichiwashpanchikunalla salvawashkanchisapa. Tata Dios uchanchikunamanta mayllawashpanchikuna rurawanchisapa kashkan nasidushina kananchikunapa mushuk layata yuyananchikunapa. Tata Diospa Espiritun munachiwanchisapa mushuk alli ruranakunata rurashpa kawsananchikunapa. g/vChashna mana allita rurashpa kawsaptinchikunapish salvawakninchi Tata Dios kuyawananchikunata llakichiwananchikunata kawachiwashkanchisapa. bf=vÑawpa tiempu ñukanchikunapish Tata Diosta mana kasushpa mana alli yuyayuk kawsarkanchisapa. Pantakudu kashpanchikuna tukuy laya vanidarpi kawsarkanchisapa. Tukuy laya mana allita rurashpa kawsarkanchisapa. Maykanpa ima tiyapukninkunata kawashpa munarkanchisapa. Sukkuna chikniwaptinchikuna sukwan sukwan chikninakushpa kawsarkanchisapa. evYachachiysapa ama ni pita yuyashpa ni piwan ayninakushpa kawsanankunapa. Yachachiysapa alli modoyuk tukuy runakunawan kawsanankunapa. ed EvChay wawkinchikunata paninchikunata yuyachiysapa tukuy awtoridarkunata kamachikukkunata allita kasushpa kawsanankunapa. Yachachiysapa kamachikuk runakuna suk alli imapi trabajachiptinkuna mana killakushpa ruranankunapa. ocWvTata Dios yanapashuptiki tukuy chay runakunata tukuy yachachishkaynikunata sinchita yachachiysapa. Animuchishpa willaysapa ama mana allikunata rurashpa kawsanankunapa. Allita yachachiysapa ama ni pi washanchashunaykipa.Xb)vJesukristu wañurkan tukuy mana alli rurashkanchikunamanta salvawananchikunapa. Tukuy uchanchikunamanta pichawashkanchisapa paypa wambrankuna kananchikunapa. Chaypina munanchisapa allita rurashpa kawsayta. (aIv Salvawakninchi Jesukristu Diosninchi kashpa allimata rikurishpa kashkan shamunka. Chay allima shamunanta shuyashpa kushikushpalla kawsananchikuna tiyan. `-v Tata Dios kuyawashpanchikuna yachachiwanchisapa kay allpapi kawsashpanchikunara allita yuyashpa payta kuyashpa kawsananchikunapa. Yachachiwanchisapa allita rurashpa kawsananchikunapa. Yachachiwanchisapa amana kikinchikunapa munananchikunallata rurashpa kawsananchikunapa. _3v Tata Dios munan tukuy runakunata salvawayninchikunata. Chayrayku Jesukristu shamurkan Tata Dios kuyawananchikunata entiendichiwananchikunapa. |^qv Yachachiysapa ama patronninkunapa ima tiyapunankunata suwanankunapa. Yachachiysapa rikchak layata allita rurashpa trabajanankunapa. Chaypina tukuy runakuna kawashpankuna yachankasapa salvawakninchi Tata Diospa rimanan sukaman allima kananta. 6]ev Rantidu wawkinchikunata yachachiysapa tukuy layapi patronninkunata allita uyarinankunapa. Yachachiysapa patronninkunata kushichishpa allillapi aynishpa kasunankunapa. u\cvKuskata rimashpa yachachikuy ama ni pi rimanankunapa mana allita yachachikunaykita. Chashna kuskata yachachikuptiki chay yuyashuk runakuna pinkachinakunkasapa. Mana atipankasapachu rimayta ñukanchikuna mana alli rurak kananchikunata. V[%vKan, Tito, tukuy layapi allita rurashpa kawsay chay wayna wawkinchikuna kanta kawashushpa allita rurashpa kawsanankunapa. Tata Diospa rimananta yachachikushpa kuskata allita yuyaykushpa kawsanayki tiyan. ZZ-vChashnashina wayna wawkinchikunata yachachiysapa alli yuyayuk kanankunapa. uYcvChay paninchikuna ñañankunata yachachinankuna tiyan alli yuyayuk alli rurak warmikuna kanankunapa. Yachachinankuna tiyan wasinkunata allichashpa kusankunata kasushpa kawsanankunapa ama ni pi Tata Diospa rimananta washanchanankunapa. XvVieja paninchikunata yachachiysapa kusayuk ñañankunata yachachinankunapa kusankunata wawankunata kuyashpa kawsanankunapa. zWmvChashnashina vieja paninchikunata yachachiysapa allita Tata Diosta kuyashpa kawsanankunapa. Chaypirami warmimasinkuna paykunata kawashpa yachankasapa allita rurayta. Yachachiysapa ama ni pita yuyaypi purinankunapa nima machanankunapa. 'VGvVieju wawkinchikunata yachachiysapa allita rurashpa kawsanankunapa llaktamasinkuna kawanankunapa alli rurak kanankunata. Yachachiysapa allita Tata Diosta tukuy shunku kreyishpa tukuy piwan kuyanakushpa kawsanankunapa. Yachachiysapa sufrishpankunapish Tata Diosmanta ama ashunankunapa. PU vTata Diospa alli yachachikunanta chay runakunata allita yachachiysapa. DS vSuk allita ruranayak runa yuyaynin alli kaptin yuyan tukuy laya alli kananta. Jesukristuta mana kreyinayak runa yuyaynin sukaman mana alli kaptin yuyan tukuy laya mana alli kananta. )R MvYachachiysapa judiyu runakuna yuyayninkunallamanta yachachikuptinkuna ama kreyinankunapa. Yachachiysapa mana kuskata yachachikuk runakunata ama kreyinankunapa. -Q Uv Chay yachachikuk runa chashna rimashpa kuskata rimarkan. Chayrayku kretino runakunata sinchita yachachiysapa allita rurashpa Jesukristuta kreyishpa kawsanankunapa. XP +v Chay Kreta ishlapi yachachikuk runa llaktamasinkunapa rimarkan: “Kretapi kawsak runakuna llullakushpa animalshina mana alli yuyayuk kawsansapa. Sukaman killa likidu mikuyllata munashpa kawsansapa.” cO Av Chayta yachachikushpankuna aypa llaktamasinkunata familyankunatapish llullachinsapa. Llullachikushpa kullkita chaskinayashpalla mana allikunata yachachikunsapa. Chayrayku paykunata michaysapa ama llullachikunankunapa. UN %v Aypa runakuna mana munansapachu Tata Diosta kasuyta. Llullachikushpa yankamanta sukaman rimakushpa kawsansapa. Paykunaka mana judiyu runakunata sukaman apuransapa paykunashina señaladu kanankunapa. M v Ansianuka Tata Diospa yachachikunanta allita kasunan tiyan. Chaypina atipanka Tata Diospa rimananta yachachikushpa tukuy llaktamasinkunata allita animuchiyta. Chaymanta atipanka Tata Diospa rimananta mana alli kananta rimakkunata upallayachiyta. wL ivWasinpi maykan chayaptin ansianuka kushikushpa chaskinan tiyan. Yanapakuyta yachak runa kanan tiyan. Alli rurak kuskanpi rimak runa kanan tiyan. Tata Diospa munananta rurashpa kawsanan tiyan. Kikin kamachinakunan tiyan allita kawsananpa. OK vAnsianuka yachanan tiyan tukuy wawkinkunata paninkunata allita yanapayta allita rurashpa kawsanankunapa. Chayrayku allita rurashpa kawsanan tiyan. Mana piñakushpa mana kikinpa munananllata rurashpa kawsanan tiyan. Suk ansianu mana machashpa mana makanakushpa kawsanan tiyan. Mana llullachikushpa kullkita gananan tiyan. J vAnsianuka allita rurashpa kawsanan tiyan ama ni pi rimananpa mana allita rurashpa kawsaykananta. Warminllawan kawsanan tiyan. Wambrankunapish Jesukristuta kreyishpa kawsanankuna tiyan ama ni pi rimananpa mana tatanta kasuk mana alli rurak kanankunata. RI vWawkini Tito, chay atun ishla Kretapi kanta sakishpayni allita willashkayki tukuchanaykipa ruraykashkanchita. Willashkayki tukuy llaktakunapi wawkinchikunata akllanaykipa ansianukuna kanankunapa. CH vTata Diospa rimananta yachachikuptini kanka ñukashina Jesukristuta tukuy shunku kreyishpa kawsaykanki. Chayrayku wambraynishina kaptiki kay kartata killkaykayki. Munani Tata Diosninchi salvawakninchi Jesukristuwan tukuy layapi yanapashunaykipa kushichishunaykipa. Pablu Titota yachachin ansianukunata akllananpa. NG vKunan Tata Diospa munashkan tiempu kaptin chay alli rimashkanta ñukanchikunata yachachiwashkanchisapa. Salvawakninchi Tata Dios ñukata kachamuwashka chay alli rimashkanta yachachikunaynipa. F  vJesukristuta kreyishpanchikuna yachanchisapa mana tukuyniyukta Tata Dioswan kawsananchikunata. Tata Dios mana llullakuk kashpa manara kay allpata rurashpara rimarkan sieluman pushawananchikunata. Chaypi paywan tantalla mana tukuyniyukta kawsashunchisapa. E 9vMunanayni wawkini Tito, ñuka Pablu Tata Diospa mandunpi kaptini Jesukristu kachamuwashka paypa rimananta yachachikunaynipa. Kachamuwashka Tata Dios akllashkan runakunata yachachiptini Jesukristuta kreyinankunapa. Yachachikuni payllata kreyishpa allita rurashpa kawsanankunapa. FDTata Diosninchika alli yachakmi. Paylla tukuy layata yachan. Chayrayku Jesukristuta kreyishpanchikuna akuychi Tata Diosta alabaypachi. Chashna kachun. Chayllata killkashkaykichi.#C?Mana tukuyniyuk Tata Diosninchika ñawpa alli yachachikukkunata willarkansapa killkanankunapa salvawananchikuna runa shamunanta. Kunanka Tata Dios ñami tukuy partipi kawsak runakunata yuyayninta entiendichishkasapana tukuy runakuna Jesukristuta kreyishpa kasushpa kawsanankunapa. B7Akuychi Tata Diosta alabaypachi. Paymi atipan yanapawayninchikunata mana shaykushpa Jesukristuta allita kreyishpa kawsananchikunapa. Ñawpamantapacha Tata Dios yuyarkan salvawayninchikunata. Chashna yuyashpapish manara ni pita entiendichirkansaparachu imashnami salvawashunchisapa nishpa. Kunanka ñami entiendichiwashkanchisapana Jesukristu wañushkanrayku salvawananchikunata. Chayta yachachikuni. AMunani Señorninchi Jesukristu tukuy kankunata yanapashunaykichipa. Chashna kachun. Pablu yachachikushkanta tukuchan. k@OWawkinchi Kayo rimachishunkichi. Paypa wasinpi kawsaykani. Payka tukuy Jesukristuta kreyikkunata wasinpi kushikushpa chaskinsapa. Rimachishunkichi kay llaktapa kullki wakaychak Erasto. Rimachishunkichi wawkinchi Kuartu. ?Ñuka Tersio wawkinchi Pablupa killkakuknin kashpayni kay kartata killkashpayni Señorninchita kreyikmasinikunata rimachiykichi. >3Wawkinchi Timoteo Tata Diospa rimananta yachachikukmasini rimachishunkichi. Llaktamasinikuna Lusianowan Jason Sosipaterpish rimachishunkichi. <=qKushichiwakninchi Tata Dios utkana yanapashunkichi kamachikuk supay Satanasta saru saru ruranaykichipa. Munani Señorninchi Jesukristu llakichishushpaykichi yanapashunaykichipa. [</Tukuy runakuna yachansapa kankuna allita Jesukristuta kreyishpa kawsanaykichita. Chayrayku sukaman kushikuni. Munani yachanaykichipa allillata rurayta. Munani ama yachanaykichipa mana allikunata rurayta. R;Paykunaka mana Señorninchi Jesukristutachu sirvinsapa. Kikinkunapa mana alli munanankunallata ruransapa. Allipi tukushpa alli yachachikukshina mana kuskanpi aynikuy yachak runakunata llullachinsapa. :/Wawkinikuna, paninikuna, mash allita uyariwaychi. Suk runakuna alli yachachishkaynikunamanta chikan layata yachachikunsapa. Kankuna allita Jesukristuta kreyishpa kawsashkaykichimanta anchuchishunayashpaykichi uchallichishunayankichi. Chay laya runakunamanta ashuychi. z9mSukwan sukwan kushikushpa rimachinakuychi. Tukuy kaypi Jesukristuta kreyik kankunatapish rimachishunkichi. I8 Rimachipaychi wawkinchi Filologota, paninchi Juliata, wawkinchi Nereota, paypa panintapish. Rimachipaychi chay wawkinchi Olimpasta. Rimachipaychi tukuy paykunawan tantanakuk wawkinchikunata. %7CRimachipaychi wawkinchi Asinkritota, wawkinchi Flegontesta, wawkinchi Hermesta, wawkinchi Patrobasta, wawkinchi Hermasta, tukuy paykunawan kakkunata. 6 Rimachipaychi sukaman alli yachak alli rurak wawkinchi Rufota. Paypa mamantapish rimachipaychi. Payka mamaynishinami kuyawashka. U5# Rimachipaychi paninchi Trifenata paninchi Trifosata. Paykunaka Señorninchita sirvishpa trabajaykansapa. Rimachipaychi kuyanayni paninchi Persidata. Paypish Señorninchita sukaman sirvishpa trabajashka. 4w Rimachipaychi llaktamasini Herodionta. Rimachipaychi Señorninchi Jesukristuta kreyik Narsisopa familyankunata. 33 Rimachipaychi wawkinchi Apelesta. Payka sukaman sufrishpapish Jesukristuta kreyishpa kawsan. Rimachipaychi wawkinchi Aristobulospa familyankunata. x2i Rimachipaychi Jesukristupa rimananta yachachikukmasini Urbanota. Rimachipaychi munanayni wawkinchi Estakista. ]13Chaymantapish rimachipaychi Jesukristuta kreyik kuyanayni wawkini Ampliatota. \01Rimachipaychi llaktamasinikuna Andronikota Juniasta. Paykunaka karseladumasinikuna karkansapa. Jesukristupa disipulunkuna paykunata sukaman kuyansapa. Paykunaka ñukamanta ñawpakta Jesukristuta kreyirkansapa. i/KRimachipaychi paninchi Mariyata. Paymi sukaman trabajashpa kankunata yanapashushkankichi. ].3Prisilapa Akilaspa wasinpi tukuy tantanakuk wawkinchikunata paninchikunata rimachipaychi. Munanayni wawkini Epenetotapish rimachipaychi. Asia partipi manara ni pi Jesukristuta kreyik tiyaptinra payka kreyirkan. --SPaykunami ñukarayku yaka wañurkansapa. Chayrayku sukaman paykunata agradesini. Mana ñukallachu agradesini. Mana judiyu wawkinchikunapish sukaman agradesinsapa. o,WRimachipaychi Jesukristupa rimananta yachachikuyta yanapawak paninchi Prisilata kusan Akilasta. e+CJesukristuta kreyikmasinchikunata chaskinanchikunashina chay paninchitapish kushikushpa chaskiychi. Payka kreyikukmasinchikunata sukaman yanapashka. Ñukatapish sukaman yanapawashka. Chayrayku ima munananpi yanapaychi. ,* SChaymanta willaykichi paninchi Febe Jesukristuta allita kreyishkanta. Payka Senkrea llaktapi Jesukristuta kreyikukkunapa diyakonisami. Utka rinka kawashuknikichi. [)/!Munani kushichikuk Tata Diosninchi tukuy kankunawan kananpa. Chashna kachun.^(5 Roygaychi Tata Dios munaptin kushikushpa kankunapi chayanaynipa chaypi samanaynipa. >'uTata Diosta roygaychi Judea partipi mana Jesukristuta kreyik runakunamanta kuydawananpa. Roygaychi Jerusalenpi kreyikukmasinchikuna apanayni ofrendata kushikushpa chaskinankunapa. g&GWawkinikuna, paninikuna, Kankuna Señorninchi Jesukristuta sukaman kuyankichi. Tata Diospa Espiritun yanapawanchisapa kuyananchikunapa. Chayrayku roygaykichi yanapawanaykichipa Tata Diosta sukaman ñukapa roygashpa. [%/Allita yachani kankunaman riptini Jesukristu sukaman tukuy layapi yanapawananta. $ Ñuka chay ofrendakunata apashkayniwasha atipasha España partiman riyta. Chayman rishpayni kankunawan suk tiemputa kiparisha. #Jesukristuta kreyik judiyukuna mana judiyu runakunata Tata Diospa rimananta yachachirkansapa. Chayrayku chay mana judiyu runakuna Jesukristuta kreyik judiyukunata yanapanankuna tiyan. Chayrayku paykuna sukaman munashpa ofrendata kachashpankuna allita rurashkasapa. Z"-Kay Masedonia partipi Akaya partipi wawkinchikuna munansapa Jerusalen llaktapi mana nimayuk Jesukristuta kreyikmasinkunata yanapayta. Chayrayku kikinkuna munashpa yuyaykushkasapa suk ofrendata kachayta. !yManara kankunaman rishpaynira Jerusalen llaktaman risha Jesukristuta kreyikmasinchikunapa suk ofrendata apashpa. % CChayrayku España partiman rishpayni munani kankunawan kushikushpa suk tiemputa kipariyta. Chaymanta munani yanapawanaykichipa España partiman rinaynipa. wgKunanka ñami tukuchashkanina kay llaktakunapi yachachikuyta. Aypa watakunata yuyashkani riyta kawaknikichi. ~uAypa llaktakunapi yachachikushkaynirayku sukaman rinayashpaynipish manara atipashkanirachu riyta kawaknikichi. PTata Diospa killkadun rimananshina:“Mana ni suk kuti Tata Diospa rimananta uyarishka runakuna uyarinkasapa.Tata Dios salvanankunata yachankasapa.” Pablu yuyarkan Roma llaktaman riyta. +Manara ni pi Jesukristu salvakuk kananta yachachikushkankuna llaktakunapi munani yachachikuyta ama chikan yachachikushkanpi yachachikunaynipa. MTata Diospa Espiritun yanapawaptin aypa almirana milagrukunata rurashkani. Chashnalla Jerusalen llaktamanta Iliria partikaman tukuy maypi Jesukristu salvawananchikunata yachachikuypi purishkani. Mana animukunichu kikinimanta rurashkaynita parlachikuyta. Jesukristu yanapawaptin mana judiyu runakunata yachachishkaynillata parlachikuni. Allita yachachikuptini allita rurashpa kawsaptini aypa mana judiyu runakuna Tata Diosta kasushpa kawsashkasapa. \1Jesukristuta kreyishpa kawsashpayni Tata Diosta sirvishpa sukaman kushikuni. QÑukaka Jesukristu salvawananchikunata yachachikuykani mana judiyu runakunapish payta kreyinankunapa. Paykuna Jesukristuta kreyiptinkuna Tata Diospa Espiritun yanapansapa allita rurashpa kawsanankunapa. Chashna allita rurashpa kawsaptinkuna ñuka saserdoteshina kashpa paykunata suk allima ofrendatashina Tata Diosta kunisapa. %CChayta allita yachaptikichipish kay kartata animukuni killkayta ama yachachishkaynita kunkanaykichipa. Tata Dios kuyawashpa willawashka killkanaynipasapa. dAWawkinikuna, paninikuna, allita yachani kankuna kuyanakushpa kawsanaykichita. Tata Diospa rimananta allita yachankichi. Allita yachankichi sukwan sukwan animuchinakuyta Jesukristuta ashwan allita kreyinaykichipa. V% Chayrayku animuchiwakninchi Tata Diosta roygani kushichishunaykichipa Jesukristuta kreyiptikichi. Roygani Tata Diospa Espiritun yanapashunaykichipa tukuy willashushkaykichita allita kreyinaykichipa. }s Chaymanta chay ñawpa yachachikuk Isaiyaspish killkarkan:“Isayipa mirakninmanta nasinka sinchi kamachikuk runa tukuy llaktakunapi kawsak runakunata kamachinankunapa.Chay runakuna paypi konfiyakushpa shuyankasapa salvanankunapa.” zm Chaymanta Tata Diospa killkadun riman:“Tukuy llaktakunapi kawsak runakuna,Tata Diosta alabaychi.” ) Chaymanta Tata Diospa rimananpi Moises rimarkan:“Kankuna mana judiyu runakuna,Tata Diospa wambrankunawan tantalla kushikuychi.” ' Tata Dios mana judiyu runakunatapish kuyashkankunarayku Jesukristu shamurkan Tata Diosta alabanankunapa. Ñawpa killkadunpi David Tata Diosta willarkan:“Ñuka mana judiyu runakunata willasha sukaman allima kanaykita.Kantashpayni shutikita alabasha.” Mash uyariwaychi. Jesukristu shamurkan judiyukunata yanapanankunapa. Paykunata yanapashpa Tata Dios ñawpa awilunchikunata willashkanshina rurarkan. Chayta kawashpanchikuna yachanchisapa Tata Dios mana llullakushpa tukuy rimashkanta rurananta. SJesukristu ñukanchikunata chaskiwashkanchikunashina tukuy payta kreyikmasinchikunata kuyashpa chaskinanchikuna tiyan. Paykunata chaskiptinchikuna runakuna yachankasapa Tata Dios kuyakuk kananta. @yChashna sukwan sukwan kuyanakushpa kawsashpaykichi tantalla Jesukristupa Tatan Diosta alabashpa kushichinkichi. Tata Dios Pabluta willarkan mana judiyu runakunata yachachinankunapa. b =Tata Dios animuchiwashpanchikuna sukaman yanapawanchisapa kushikushpalla kawsananchikunapa. Chayrayku munani Tata Dios yanapashunaykichipa sukwan sukwan kuyanakushpa Jesukristu kuyakushkanshina kawsanaykichipa. 2sxl`TH<0% ~~~~~~~~~~~~~r~g~[~O~C~7~+~~~}}}}}}}}}}}}x}l}a}U}I}=}1}%}} }|||||||||||~|r|g|[|O|C|7|+|||{{{{{{{{{{{{x{l{`{T{H{={1{%{{ {zzzzzzzzzzz~zrzfzZzOzCz7z+zzzyyyyyyyyyyyyxyly`yTyHye2e&eeeddddddddddddsdgd[dOdCd7d+dddccccccccccccwckc_cScGc;c/c#cc bbbbbbbbbbbb|bpbdbXbLb@b4b(bbbaaaaaaaaaaaataha\aPaDa8a,a aa````````````y`m`a`U`I`=`1`%`` `___________~_r_f_Z_N_B_6_*___^^^^^^^^^^^^v^j^^^R^F^:^.^"^^ ]]]]]]]]]]]]z]n]b]V]J]>]2]']]]\\\\\\\\\\\\s\g\[\O\C\7\+\\\[[[[[[[[[[[[w[k[_[S[G[;[/[#[[ ZZZZZZZZZZZZ{ZpZdZXZLZ@Z4Z(ZZZYYYYYYYYYYYYtYhY\YPYDY8Y,Y YYXXXXXXXXXXXXyXmXaXUXIX=X1X%XX XWWWWWWWWWWW}WqWeWYWMWAW5W)WWWVVVVVVVVVVVVvVjV^VRVFV:V.V"VV UUUUUUUUUUUU{UoUcUWUKU?U3U'UUUTTTTTTTTTTTTsTgT\TPTDT8T,T TTSSSSSSSSSSSSxSlS`STSHSP2P&PPPOOOOOOOOOOOOsOgO[OOOCO7O+OOONNNNNNNNNNNNwNkN_NSNGN;N/N#NN MMMMMMMMMMMM|MpMdMXMLM@M4M(MMMLLLLLLLLLLLLtLhL\LPLDL8L,L LLKKKKKKKKKKKKxKmKaKUKIK=K1K%KK KJJJJJJJJJJJ}JqJeJYJMJAJ5J)JJJIIIIIIIIIIIIvIjI^IRIFI:I.I"II HHHHHHHHHHHHzHnHbHVHJH>H2H&HHHGGGGGGGGGGG~GrGfGZGNGBG7G+GGGFFFFFFFFFFFFwFkF_FSFGF;F/F#FF EEEEEEEEEEEE{EoEcEWEKE?E3E'EEEDDDDDDDDDDDDtDhD\DPDDD8D,D DDCCCCCCCCCCCCxClC`CTCHC>>>>>>>>>>>v>j>^>R>F>:>.>">> ============}=r=g=\=Q=F=;=0=%===<<<<<<<<<<<<<3<(<<<;;;;;;;;;;;;;u;i;];Q;E;9;-;!;; ::::::::::::y:m:a:U:J:>:2:&:::99999999999~9r9f9Z9N9B969*999888888888888w8k8_8S8G8;8/8#88 777777777777{7o7c7W7K7?737'777666666666666t6h6\6P6D686,6 66555555555555x5l5`5T5H5<505$55 544444444444}4q4e4Y4M4A454)444333333333333u3i3]3Q3E393-3!33 222222222222y2m2a2U2I2=212%22211111111111~1r1f1Z1N1B161*111000000000000v0j0_0S0G0;0/0#00 ////////////{/o/c/W/K/?/3/'///............t.h.\.P.D.8.,. ..------------x-l-`-T-H-<-0-$-- -,,,,,,,,,,,|,p,d,X,L,A,5,),,,++++++++++++u+i+]+Q+E+9+-+!++ ************y*m*a*U*I*=*1*%** *)))))))))))~)r)f)Z)N)B)6)*)))((((((((((((v(j(^(R(G(;(/(#(( ''''''''''''{'o'c'W'K'?'3'''''&&&&&&&&&&&&s&g&[&O&C&8&,& &&%%%%%%%%%%%%x%l%`%T%H%<%0%$%% %$$$$$$$$$$$}$q$e$Y$M$A$5$)$$$############u#i#]#Q#E#9#-#!## """"""""""""y"m"a"U"I"="1"%"" "!!!!!!!!!!!}!q!e!Y!M!A!5!)!!! v j ^ R F : . "  znbVJ>2&sg[OC7+yncXMB7,! |qf[PE:/$ti^SH=2'sg[OC7+wk_SG;/# {ocWK?4(th\PD8, xmaUI=1% }qeYMA5)ui^RF:." znbVJ>2&s     ' & % $ # " !                                        , + * ) ( ' & % $ # " !                               ~ } | { z y x  w &v %u $t #s "r !q  p o n m l k j i h g f e d c b a ` _ ^  ]  \  [  Z  Y X W V U T S R  Q 4P 3O 2N 1M 0L /K .J -I ,H +G *F )E (D 'C &B %A $@ #? "> !=  < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 / 0 . - , + *  )  (  '  &  % $ " # !       P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                               / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                         %  $  #  "  !                                    ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q   p  ,o  +n  *m  )l  (k  'j  &i  %h  $g  #f  "e  !d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E   D  !C  B  A  ?  @  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $   #  4"  3!  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                  & % $ # " !                                        % $ # " !                      ~  }  |  {  z y x w v u t s  r 8q 7p 6o 5n 4m 3l 2k 1j 0i /h .g -f ,e +d *c )b (a '` &_ %^ $] #\ "[ !Z  Y X W V U T S R Q P O N M L K J I H G  F  E  D  C  B A @ ? > = < ;  : +9 *8 )7 (6 '5 &4 %3 $2 #1 "0 !/  . - , + * ) ( ' & % $ # " !                         ) ( ' & % $ # " !                                        # " !                                                                           -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                              ~  }  |  {  z y x w v u t s  r  q  p  o  n m l k j i h g  f Be Ad @c ?b >a =` <_ ;^ :] 9\ 8[ 7Z 6Y 5X 4W 3V 2U 1T 0S /R .Q -P ,O +N *M )L (K 'J &I %H $G #F "E !D  C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1  0  /  .  -  , + * ) ( ' & %  $ K# J" I! H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                ~ } | { z y  x 'w &v %u $t #s "r !q  p o n m l k j i h g f e d c b a ` _ ^  ]  \  [  Z  Y X W V U T S R  Q .P -O ,N +M *L )K (J 'I &G %H $F #E "D !C  B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0  /  .  -  ,  + * ) ( ' & % $  # ." -! , + * ) ( ' & % $ # " !                                        " !                                                                            # " !                                                                ~ } | { z y x  w v u t s r q p o n m l k j i h  g  f  e  d  c b a ` _ ^ ] \  [ 'Z &Y %X $W #V "U !T  S R Q P O N M L K J I H G F E D C B A  @  ?  >  =  < ; : 9 8 7 6 5  4 $3 #2 "1 !0  / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                         :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                *  )  (  '  &  %  $  #~  "}  !|  {  y  z  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]   \  &[  %Z  $Y  #X  "W  !V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7   6 "5 !4  3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                       " !                                        0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                                                         ~ } |  { z y x w v t u s r q  p  o  n  m  l k j i h g f e  d  c  b  `  a  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X   W   V   U   T   S  R  Q  P  O  N  M  L  K                                   y y y y y y y  y wi wh wg wf we wd wc wb wa w w w w  w  w  w  w  h# h" h! h  h h h h h h h h h h h h h h h h h h h  h  h  h  h  h h h h h h h  h d d d d  d I I I I I I I I I I I I I I I I  I  I  I  I  I I I I I I I  I = = = = = = =  = 7 7~ 7} 7| 7{ 7z 7y 7x 7w 7v 7 u 7 t 7s 7r 7q 7p 7o 7m 7n  7l 5k 5j 5i 5h 5g  5f 3 e 3 d 3 c 3 b 3 a 3` 3_ 3^ 3] 3\ 3[ 3Z  3Y . X . W . V .U .T .S .R .Q .P .O  .N %M %L %K %J %I %H % G %F %E %D %C %B %A %@  %? "> "= "< "; ": "9 "8 "7 "6 " 5 " 4 " 3 " 2 " 1 "0 "/ ". "- ", "+ "*  ") (  '  &  %  $  # " !                                                                                                                                                                                               -h|pdXL@4(~~~~~~~~~~~~t~h~\~P~D~8~,~ ~~}}}}}}}}}}}}y}m}a}U}I}=}1}%}} }|||||||||||}|q|e|Y|M|A|5|)|||{{{{{{{{{{{{v{j{^{R{F{:{.{"{{ zzzzzzzzzzzzzznzbzVzJz>z2z&zzzyyyyyyyyyyy~yryfyZyNyBy6y*yyyxxxxxxxxxxxxwxkx_xSxGx;x/x#xx wwwwwwwwwwww{wowcwWwKw?w3w'wwwvvvvvvvvvvvvsvgv[vOvCv7v+vvvuuuuuuuuuuuuxulu`uTuHuo2o&ooonnnnnnnnnnnnsngn[nOnCn7n+nnnmmmmmmmmmmmmwmkm_mSmGm;m/m#mm mlllllllllll|lpldlXlLl@l4l(lllkkkkkkkkkkkkukik]kQkEk9k-k!kk jjjjjjjjjjjjyjmjajUjIj=j1j%jj jiiiiiiiiiii~irifiZiNiBi6i*iiihhhhhhhhhhhhwhkh_hShGh;h/h#hh gggggggggggg{gogcgWgKg?g3g'gggfffffffffffftfhf\fPfDf8f,f ffeeeeeeeeeeeexele`eTeHeb2b&bbbaaaaaaaaaaa~arafaZaNaBa6a*aaa````````````v`j`^`S`G`;`/`#`` ____________{_o_c_W_K_?_3_'___^^^^^^^^^^^^t^h^\^P^D^8^,^ ^^]]]]]]]]]]]]x]l]`]T]H]<]0]$]] ]\\\\\\\\\\\|\p\d\X\L\@\4\(\\\[[[[[[[[[[[[t[h[\[P[D[9[-[![[ ZZZZZZZZZZZZyZmZaZUZIZ=Z1Z%ZZ ZYYYYYYYYYYY}YqYeYYYMYAY5Y)YYYXXXXXXXXXXXXvXjX^XRXFX:X.X"XX WWWWWWWWWWWWzWnWbWVWJW>W2W&WWWVVVVVVVVVVV~VrVfVZVNVBV6V*V VV UUUUUUUUUUUUU{UpUeUZUOUDU9U.U#UU UTTTTTTTTTTTT~TsThT]TRTGTM2M&MMMLLLLLLLLLLL~LrLfL[LOLCL7L+LLLKKKKKKKKKKKKwKkK_KSKGK;K/K#KK JJJJJJJJJJJJ{JoJcJWJKJ?J3J'JJJIIIIIIIIIIIIsIgI[IOICI7I+IIIHHHHHHHHHHHHxHlH`HTHHHB2B&BBBAAAAAAAAAAAAsAgA[AOACA7A+AAA@@@@@@@@@@@@w@k@_@S@G@;@/@#@@ ????????????|?p?d?X?L?@?4?(???>>>>>>>>>>>>t>h>\>P>D>8>,> >>============x=l=`=T=H===1=%== =<<<<<<<<<<<}:2:&:::99999999999~9r9f9Z9N9B969*999888888888888w8k8_8S8G8;8/8#88 777777777777|7p7d7X7L7@747(777666666666666t6i6]6Q6E696-6!66 555555555555y5m5a5U5I5=515%55 544444444444~4r4f4Z4N4B464*444333333333333w3k3_3S3G3;3/3#33 222222222222{2o2c2W2K2?232'222111111111111t1h1\1P1D181,1 11000000000000x0l0`0T0H0<000$00 0///////////}/q/e/Y/M/A/5/)///............u.i.^.R.F.:...".. ------------z-n-b-V-J->-4-)---,,,,,,,,,,,,,y,n,c,X,M,B,7,,,!,, ++++++++++++z+n+b+V+J+>+2+&+++***********~*r*f*Z*N*B*6*****))))))))))))w)k)_)S)G);)/)#)) ((((((((((((|(p(d(X(L(@(4(((((''''''''''''t'h'\'P'D'8',' ''&&&&&&&&&&&&y&m&a&U&I&=&1&%&& &%%%%%%%%%%%}%q%e%Y%M%A%5%)%%%$$$$$$$$$$$$v$j$^$R$G$;$/$#$$ ############{#o#c#W#K#?#3#'###""""""""""""s"g"["O"C"7"+"""!!!!!!!!!!!!x!l!`!T!H!2&~rfZNB6*wk_SG;/# {ocWK?3'th m l k  j  i  h  g  f e d c b a ` _  ^ )] (\ '[ &Z %Y $X #W "V !U  T S R Q P O N M L K J I H G F E D C B  A  @  ?  >  = < ; : 9 8 7 6  5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' &  %  $  #  "  !           4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                   0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                 ~  +}  *|  ){  (z  'y  &x  %w  $v  #u  "t  !s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T   S (R 'Q &P %O $N #M "L !K  J I H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8  7  6  5  4  3 2 1 0 / . - +  , <* ;) :( 9' 8& 7% 6$ 5# 4" 3! 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                             * ) ( ' & % $ # " !                                        % $ # " !                                                               ~ } | { z y x  w /v .u -t ,s +r *q )p (o 'n &m %l $k #i "j !h  g f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U  T  S  R  Q  P O N M L K J I  H  G  E  F  D  B  C  A  @  ?  =  >  <  ;   :   9   8   7   6  5  4  3  2  1  0  /  .                                                                    ~ *} )| ({ 'z &y %x $w #v "u !t  s r q p o n m l k j i h g f e d c b a  `  _  ^  ]  \ [ Z Y X W V U  T (S 'R &Q %P $O #N "M !L  K J I H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9  8  7  6  5  4 3 2 1 0 / . -  , + * ) ( ' & % $ # " !                      !                                                                                                               &  %  $  #  "  !                                                                   2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !  ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  l  m  k  j  h  i  g  f  e  d  c  b  a  `   _  9^  8]  7\  6[  5Z  4Y  3X  2W  1V  0U  /T  .S  -R  ,Q  +P  *O  )N  (M  'L  &K  %J  $I  #H  "G  !F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  1  2  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '   &  *%  )$  (#  '"  &!  %  $  #  "  !                                                                  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                           ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !       ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d   c G b F a E ` D _ C ^ B ] A [ @ \ ? Z > Y = X < W ; V : U 9 T 8 S 7 R 6 Q 5 P 4 O 3 N 2 M 1 L 0 K / J . I - H , G + F * E ) D ( C ' B & A % @ $ ? # > " = ! <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !           /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                          6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  $ # " !                                                        ~  }  |  {   z  3 y  2 x  1 w  0 v  / u  . t  - s  , q  + r  * p  ) o  ( n  ' m  & l  % k  $ j  # i  " h  ! g   f   e   d   c   b   a   `   _   ^   ]   \   [   Z   Y   X   W   V   U   T   S   R   Q   P   O   N   L   M   K   J   I   H   G 5J 4I 3H 2G 1F 0E /D .C -B ,A +@ *? )> (= '< &; %: $9 #8 "7 !6  5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ #  "  !                8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        & % $ # " !                    ~  }  |  {  z  y x w v u t s r  q /p .o -n ,m +l *k )j (i 'h &g %f $d #e "c !b  a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T S R Q P O  N  M  L  K  J I H G F E D C  B 0A /@ .? -> ,= +< *; ): (9 '8 &7 %6 $5 #4 "3 !2  1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                      + * ) ( ' & % $ # " !                                        % $ # " !                                                                                                                    # " !   ~ } | { z y x w v u t s r q p o n m  l  k  j  i  h g f e d c b a  `  #_  "^  !]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >   =  ;<  :;  9:  89  78  67  56  45  34  23  12  01  /0  ./  -.  ,-  +,  *+  )*  ()  '(  &'  %&  $$  #%  "#  !"  !                                                                 6  5  4  3  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !              ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  r  s  q  p  o  n  m  k  l  j  i  h  g  f   e 8d 7c 6b 5a 4` 3_ 2^ 1] 0\ /[ .Z -Y ,X +W *U )V (T 'S &R %Q $P #O "N !M  L K J H I G F E D C B A @ ? > = < ; :  9  8  7  6  5 4 3 2 1 0 / .  - 2, 1+ 0* /) .( -' ,& +% *$ )# (" '! & % $ # " !                                        1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                   n  E|pdXL@4(~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}y}m}a}U}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|*|||{{{{{{{{{{{{w{k{_{S{G{;{/{#{{ zzzzzzzzzzzz{zozczWzKz?z3z'zzzyyyyyyyyyyyytyhy\yPyDy8y,y yyxxxxxxxxxxxxxxlx`xTxIx=x1x%xx xwwwwwwwwwww}wqwewYwMwAw5w)wwwvvvvvvvvvvvvuvjv^vRvFv:v.v"vv uuuuuuuuuuuuzunubuVuJu>u2u&uuuttttttttttttstgt[tOtCt7t+tttsssssssssssswsks`sTsHsp2p&pppooooooooooo~orofo[oOoCo7o+ooonnnnnnnnnnnnwnkn_nSnGn;n/n#nn mmmmmmmmmmmm{momcmWmLm@m4m(mmmlllllllllllltlhl\lPlDl8l,l llkkkkkkkkkkkkkwklkakVkKk@k5k*kkk jjjjjjjjjjjjjzjnjbjVjJj>j2j&jjjiiiiiiiiiii~irifiZiNiBi6i*iiihhhhhhhhhhhhwhkh_hShGh;h/h#hh gggggggggggg|gpgdgXgLg@g4g(gggffffffffffffufif]fQfEf9f-f!ff eeeeeeeeeeeezenebeVeJe>e2e&eeeddddddddddd~dsdgd[dOdCd7d+dddccccccccccccwckc_cScHc[2[&[[[ZZZZZZZZZZZZsZgZ[ZOZCZ7Z+ZZZYYYYYYYYYYYYwYkY_YSYGY;Y/Y#YY YXXXXXXXXXXX|XpXdXXXLX@X4X(XXXWWWWWWWWWWWWW|WrWhW^WTWJW@W6W,W"WWWVVVVVVVVVVVVVVuVjV_VTVIV>V3V(VVVUUUUUUUUUUUUUyUnUcUXUMUBU7U,U!UU UTTTTTTTTTTTT}TrTgT\TQTFT;T0T%TTTSSSSSSSSSSSSSwSlSaSVSKS@S5S*SSS RRRRRRRRRRRRRzRnRbRVRJR>R2R&RRRQQQQQQQQQQQ~QrQfQZQNQBQ6Q*QQQPPPPPPPPPPPPwPkP_PSPGP;P/P$PP POOOOOOOOOOO|OpOdOXOLO@O4O(OOONNNNNNNNNNNNuNiN]NQNEN9N-N!NN MMMMMMMMMMMMyMmMaMVMJM>M2M&MMMLLLLLLLLLLL~LrLfLZLNLBL6L*LLLKKKKKKKKKKKKwKkK_KSKGK;K/K#KK JJJJJJJJJJJJ{JoJcJWJLJ@J4J(JJJIIIIIIIIIIIIuIiI]IQIEI9I-I!II HHHHHHHHHHHHyHmHaHUHIH=H1H%HH HGGGGGGGGGGG~GrGfGZGNGBG6G*GGGFFFFFFFFFFFFvFjF^FRFFF:F.F"FF EEEEEEEEEEEEzEnEbEVEJE>E2E&EEEDDDDDDDDDDDDsDgD[DODCD7D+DDDCCCCCCCCCCCCCyCnCcCXCMCBC7C,C!CC CBBBBBBBBBBB}BqBeBYBMBAB5B*BBBAAAAAAAAAAAAvAjA^ASAGA;A/A#AA @@@@@@@@@@@@|@p@d@X@L@@@4@(@@@????????????u?i?]?Q?E?9?-?!?? >>>>>>>>>>>>z>n>b>V>J>>>2>&>>>============s=g=[=O=C=7=+===<<<<<<<<<<< 2 &   sg[OC7+xl`TH<1% }qeYMA5)uj_SG;/# |pdXL@4(|qf[PE:/$vj^RF:/# {pdXL@4(ui]QE9-! znbVJ>2&vk`UJ?4)~rfZNB6*wk_SG;/#  l l l l  l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l l l l l l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l  l  l  l  l  l  l   l   l   l   l   l  l  l  l  l  l  l  l bQ bP bO bN bM bL bK bJ b I b H b G b F b E bD bC bB bA b@ b? b>  b= b< b; b: b9 b8 b7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b 0 b / b . b - b , b+ b* b) b( b' b& b%  b$ b# b" b! b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b  b  b  b  b  b  b  b  b   b   b   b   b   b  b  b  b  b  b  b  b X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X  X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X  X  X   X   X   X   X  X  X  X  X  X  X  X N N N N N N N N N N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N  N   N   N  N  N  N  N  N  N  N D { D z D y D x D w D v D u D t D s D r D q D p D o D n D m D l D k  D j D i D h D g D f D e D d D c D b D a D ` D _ D ^ D ] D \ D [ D Z D Y D X D W D V D U D T D S D R  D Q D P D O D N D M D L D K D J D I D H D G D F D E D D D C D B D A D @ D ? D > D = D < D ;  D :  D 9  D 8  D 7  D 6  D 5  D 4  D 3  D 2  D 1  D 0  D /  D .  D -  D ,  D +  D *  D )  D (  D '  D &  D %  D $  D "  D #  D !  D  D   D   D  : : : : : : : : : : :  :  :  :  :  : : : : : : :  : : : : : : : : : :  :  :  : ~ : } :| :{ :z :y :x :w :v  :u :t :s :r :q :p :o :n :m :l :k :j :i :h :g :f :e :d : c : b : a : ` : _ :^ :] :\ :[ :Z :Y :X  :W  :V  :U  :T  :S  :R  :Q  :P  :O  :N  :M  :L  :K  :J  :I  :H  :G  :F  : E  : D  : C  : B  : A  :@  :?  :>  :=  :<  :;  ::  :9 0  0  0  0  0  0  0  0  0  0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0  0  0  0  0 0! 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0   0 ~  0 }  0 | & & & & & & & & & & & & & & & & &  & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &  & &  & ~ & } & | & { & z & y & x & w & v & u & t & s & r & q & p & o & n & m & l & k & j & i & h & g & f & e & d & c & b  & a & ` & _ & ^ & ] & \ & [ & Z & Y & X & W & V & U & T & S & R & Q & P & O & N & M & L & K & J & I & H & G & F & E  & D & C & B & A & @ & ? & > & = & < & ; & : & 9 & 8 & 7 & 6 & 5 & 4 & 3 & 2 & 1 & 0  & /  & .  & -  & ,  & +  & *  & )  & (  & '  & &  & %  & $  & #  & "  & !  &  &   &   &   &   &   &   &   &   &   R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F   E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1   0  !/  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                                                                                            ~ } |  { z y x w  v  u  t  s  r q p o n m l k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _   ^   ]   \   [   Z  Y  X  W  V  U  T  S  R                               : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !       ~ } | { z y x w v u t s r q  p  o  n  m  l k j i h g f e  d (c 'b &a %` $_ #^ "] !\  [ Z Y X W V U T S R Q P O N M L K J I  H  G  F  E  D C B A @ ? > =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0   /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                     "  !                                                             !                                                                                                                          ( ' & % $ # " !                               ~  } | { z y x w v  u  t  s  r  q p o n m l k j  i  g  h  f  e  d c b a ` _ ^ ]  \ [ Z Y X W V U T  S  R  Q  P  O N M L K J I H  G F E D C B A @ ? > =  <  ;  :  9  8 7 6 5 4 3 2 1  0 / . -  ,  +  *  )  ( ' & % $ # " !                                                                 D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +   * ! )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                          $  #  "  !                                                                                                              !                                              ~  }  |  {  z  y  x  w   v 'u &t %s $r #q "p !o  n m l k j i h g f e d b c a ` _ ^ ] \  [  Z  Y  X  W V U T S R Q P  O N M L K J I H G F E D C  B  A  @  ?  > = < ; : 9 8 7  6 5 4 3 2 1 0 / . - ,  +  *  )  (  ' & % $ # " !                                                                                                                                                                                                                                                                   , + * ) ( ' & % $ # " !                                                                                                                                             ~ }  | #{ "z !y  x w v u t s r q p o n m l k j i h g f  e  d  c  b  a ` _ ^ ] \ [ Z  Y X W V U T S R Q P O N M L K J I H  G  F  E  D  C B A @ ? > = <  ; (: '9 &8 %7 $5 #6 "4 !3  2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                     & % $ # " !                                        ) ( ' & % $ # " !                                                                          " !                                        ( ' & % $ # " !~  } | { z y x w v u t s r q p G|pdXL@6+  ~~~~~~~~~~~~~z~n~b~V~J~>~2~&~~~}}}}}}}}}}}}s}g}[}O}C}7}+}!}} }||||||||||||||q|f|[|P|E|:|/|$|||{{{{{{{{{{{{{u{i{]{Q{E{9{-{!{{ zzzzzzzzzzzzzznzbzVzJz>z2z&zzzyyyyyyyyyyyysygy[yOyCy7y+yyyxxxxxxxxxxxxxxlx`xUxIx=x1x%xx xwwwwwwwwwww}wqwfwZwNwBw6w*wwwvvvvvvvvvvvvvvjv^vRvFv:v.v"vv uuuuuuuuuuuu|upuduXuLu@u4u(uuuttttttttttttttht\tPtDt8t-t!tt ssssssssssssysmsasUsIs=s1s%ss srrrrrrrrrrr}rqrerZrNrBr6r*rrrqqqqqqqqqqqqvqjq^qRqFq:q.q"qq pppppppppppp{popcpWpKp?p3p'pppoooooooooooosogo[oOoCo7o+o oonnnnnnnnnnnnxnln`nTnHnb2b&bbbaaaaaaaaaaa~ataia^aSaHa=a2a'aaa````````````v`j`^`R`F`:`.`"`` ____________{_o_c_W_K_?_3_'___^^^^^^^^^^^^t^h^\^P^D^8^,^ ^^]]]]]]]]]]]]y]m]a]U]I]=]1]%]] ]\\\\\\\\\\\\v\k\`\U\J\?\4\)\\\ [[[[[[[[[[[[[z[o[e[Z[O[D[9[.[#[[ [ZZZZZZZZZZZZ~ZsZhZ]ZSZHZ=Z2Z'ZZZYYYYYYYYYYYYYwYkY_YSYGY;Y/Y#YY XXXXXXXXXXXX{XoXcXWXKX?X3X'XXXWWWWWWWWWWWWtWhW\WPWDW8W,W WW VVVVVVVVVVVVzVnVbVVVJV>V2V&VVVUUUUUUUUUUUUsUgU[UOUCU7U+U UUTTTTTTTTTTTTxTlT`TUTIT=T1T%TT TSSSSSSSSSSS~SrSfSZSNSBS6S*SSSRRRRRRRRRRRRwRkR_RSRGRM2M&MMMLLLLLLLLLLLLsLgL[LOLCL7L+LLLKKKKKKKKKKKKwKlK`KTKHK = < ; : 9 8 7 6  5  4  3  2  1 0 / . - , + *  ) ( ' & % $  #  "  !                                                                                                                                                                                                                                                                                     ~  }  |  {  z  y x w v u t s r  q p o n m  l  k  j  i  h g f e d c b a  ` _  ^  ]  \  Z  [ Y X W V U T S  R  Q  P  O N M L K J I H  G F E D C B A @ ? >  =  <  ;  :  9 8 7 6 5 4 3 2  1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                                                                                         -  ,   +   *   )   (   '  &  %  $  #  "  !       _   ^   ]   \   [  Z  Y  X  W  V  U  T  S                                                                                                                                                                                      ~  } | { z y x w v  u  t  s  r  q  p  o  n  m   l   k   j   i   h  g  f  e  d  c  b  a  `               ~ } | {  z y x w v u t  s  r  q  p  o n m l k j i h  g f e d c b a ` _ ^  ]  \  [  Z  Y X W V U T S Q  R P O N M L K J I H G F E  D  C  B  A  @ ? > = < ; : 9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,   +   *   )   (   '  &  %  $  #  "  !      F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4   3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #   "  !                                                                                                                                                                                                                                 (  '  &  %  $  #  "  !                                                          ~   }  ' |  & {  % z  $ y  # x  " w  ! v  u   t   s   r   q   p   o   n   m   l   k   j   i   h   g   f   e   d   c  b  a  `  _  ^   ]   \   [   Z   Y   X   W   V   U   T   S   R   Q   P   O   N   M   L   K   J   I   H   G  F  E  D  C  B   A   @   ?   >   =   <   ;   :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .   -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                     8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -   ,   +   *   )   (  '  &  %  $  #  "  !   v r v q v p v o v n v m v l v k v j v i v h v g v f v e  v d v c v b v a v ` v _ v ^ v ] v \ v [ v Z v Y v X v W v V  v U  v T  v S  v R  v Q  v P  v O  v N  v M  v L  v K  v J  v I  v H  v G  v F  v E l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l