SQLite format 3 @ ~( > h ~( -
~` D~~` i%!indexverses_indexversesCREATE UNIQUE INDEX verses_index on "verses" (book_number, chapter, verse)wItableversesversesCREATE TABLE "verses" ("book_number" NUMERIC, "chapter" NUMERIC, "verse" NUMERIC, "text" TEXT){UtablebooksbooksCREATE TABLE "books" ("book_color" TEXT, "book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT)=_tableinfoinfoCREATE TABLE info (name TEXT, value TEXT)
5 u]F5 regionMexico'right_to_leftfalse)strong_numbersfalse/russian_numberingfalse languageHuastec)chapter_stringChapter@#qdescriptionAn it jilchith cau cʼal i Ajatic Jesucristo, 2005
} v\> ~~~~~j~N~2~~ }}}}}~}e}L}4} ##ff7c80ApoApocalipsis#00ff00JudJudas#00ff003Ju3 Juan#00ff002Ju2 Juan#00ff001Ju1 Juan#00ff002Pe2 Pedro#00ff001Pe1 Pedro #00ff00SanSantiago#ffff00HebHebreos #ffff00FilFilemón#ffff00vTitTito #ffff00l2Ti2 Timoteo #ffff00b1Ti1 Timoteo!-#ffff00X2Te2 Tesalonicenses!
-#ffff00N1Te1 Tesalonicenses !#ffff00DColColosenses !#ffff00:FilFilipenses
#ffff000EfeEfesios #ffff00&GálGálatas ##ffff00 2Co2 Corintios ##ffff001Co1 Corintios#ffff00RomRomanos#00ffffHecHechos #ff6600JuanSan Juan #ff6600LucSan Lucas!#ff6600MarSan Marcos #ff6600MatSan Mateo 4~ :|vpjd^XRLF@:4.("
~~~~~~~~~~ 9s 8[ 7N 6: 5; 4> 3< 2( 1 0y /X .8 - ,p +S *2 ) (w '] &/ % $j #W "@ !- r [ 9 ^ 7 ! x T A / n U 4
r ] N 0 > = <
; +&
h e}}|{ zyxxwv~u tdsskrqponm*lkk>j_imh?gYfedd cZba`_^^.]\F[%ZKY,WW8VdUKSRQQaP@O NMMLKMJIZHH*GFwEaDDCBBaAA @^?>B<;u:b877,655C332:100J/.-,,**('&%z$Y#:"4! " ^ _a|_f
> 0
S LL h 'GMax i jolib ta kʼwajat, yab ki kʼwajay ta chalpax; por max ka elaꞌ xan ti ka uwaꞌ abal ka ejto teye ki kʼwajay yab i jolib, awil ka jilaꞌ ta jolib. jMJuntsik ta éb, yejat ki kʼwajay anchanꞌ xan ta kʼwajattsikwiꞌik tam ti na Dios ti kaniy.
+Yab xataꞌ tu éynal max in koꞌol an exól bin tʼuꞌúl o yabaꞌ; xowaꞌ na yejat, kin tʼajál xowaꞌ in ulal nin takʼixtal na Dios. g GMax na Dios kin kaniy jun xitaꞌ xin koꞌol an exól bin tʼuꞌúl, yejat ka kʼwajay anchanꞌ ani max kin kaniy jun xitaꞌ xi yab in koꞌol an exól bin tʼuꞌúl, yab yejat kin tʼajaꞌ an exól bin tʼuꞌúl. i KJuntsik ta éb yejat ki kʼwajay xantikʼi ti pidhámal ki kʼwajay an Ajátikláb ani anchanꞌ xan ta kʼwajatwiꞌik tam ti na Dios ti kaniy. Jechéꞌ jaꞌich u takʼixnál putálkʼi xon ti waꞌach i belomtsik. C
Pos mímláb xi belom, ¿a choꞌóbxeꞌ max neꞌech ka ejto ka tolmiy ka loꞌey na tomkíl? O inik xi belom, ¿a choꞌóbxeꞌ max neꞌech ka ejto ka tolmiy ka loꞌey na tomtal? K Por max in léꞌ ti jilax xi yab u belom, awil ka jilxin. Pos yab yejat ka kʼwajay junax kʼal i chápláb an mímláb o an inik xu belom, pos na Dios tu kanyámal abal ku kʼwajay kʼijidh. 0YPos an inik xi yab u belom, neꞌech ka tolmiyat ka belmách kʼal nin tomtal; ani an mímláb xi yab u belom, neꞌech ka tolmiyat ka belmách kʼal nin tomkíl. Max yabak anchanꞌ, nin chakámiltsik neꞌech kin junu jelti xi yabtsik u belom; por xoꞌ, kʼwajattsik tʼokodh kʼal na Dios.
Ani max jun i mímláb xu belom in koꞌol in tomkíl yab u belom, por kʼwajat alwaꞌ kʼal jajáꞌ, yab yejat kin jilaꞌ. |q Xi kʼeꞌettsik u utsáltsik jechéꞌ kʼal nanáꞌkʼi tu kwetém chalab, yab kʼal tin takʼixtal an Ajátikláb. Max jun i inik xu belom in koꞌol in tomtal yab u belom, por kʼwajat alwaꞌ kʼal jajáꞌ, yab yejat kin jilaꞌ. Por max jun i mímláb xi tomkidh kin jilaꞌ nin tomkíl, yab yejat ka tomkin ti ít ani max yab in léꞌ ka kʼwajay kwetém, ka pákwlántsíxin ani ka junkuntsik juní. Anchanꞌ jeye, an inik xi tomkidh, yab jeye yejat kin jilaꞌ nin tomtal. @y
An mímlábtsik xi tomkidh, u utsáltsik abal yab kin jilaꞌ nin tomkíl. Jechéꞌ an takʼixtaláb, yab nanáꞌkʼi u káldhámal tu kwetém chalab, in ulal an Ajátikláb. ' Por max yabtsik in achʼál neꞌech kin ejto ka kʼwajay kwetém, awil ka tomkin; pos más alwaꞌ ka tomkin ké ka kʼwajay in kuxyalkʼi. {oAn kwetém iniktsik ani an chemtsidh mímlábtsik, u utsáltsik abal alwaꞌ tʼajat max yab ka tomkintsik.
Nanáꞌ u léꞌak max ejtal ka kʼwajaytsik jelti nanáꞌ; por na Dios kʼeꞌetich kʼeꞌetich tin pidhámaltsik an ti awiltaláb, taltsik in pidhámal ti awiltaláb ka tomkin ani taltsik, in pidhámal ti awiltaláb abal kin ejto ka kʼwajay kwetém. {Jechéꞌ an takʼixtaláb tu pidháltsik kʼal nanáꞌkʼi tu kwetém chalab, yab in takʼixtal an Ajátikláb. /WYab ki kʼejtsikmétsik kʼal na tomtal. Ki kʼejtsikmétsik, max ka tʼajaꞌtsik i káw ke yab neꞌech ki junkun wéꞌ i kʼij abal jachanꞌ an kʼij, ka éynaꞌtsik abal ka óntsi ta ól. Tayíl ki junkuntsik juní abal táꞌ yab ka kuxuytsik ani ti ki walbindhaꞌtsik an lej atʼax. X~)An mímláb xi tomkidh, yabich jajáꞌ in dhabal nin tʼuꞌúl, u dhabaláb kʼal nin tomkíl. Aníl jeye, an inik xi tomkidh, yabich jeye jajáꞌ in dhabal nin tʼuꞌúl, u dhabaláb kʼal nin tomtal. } An inik xi tomkidh, yejat ka kʼwajay alwaꞌ kʼal nin tomtal. Ani an mímláb xi tomkidh, yejat ka kʼwajay alwaꞌ kʼal nin tomkíl. | por kom waꞌach tʼajat xin kulbetnáltsik ka xeꞌchin yab exbadh, jaxtám ti más alwaꞌ ka tomkin an iniktsik ani an mímlábtsik. #{ AKʼal tin kwenta an konoxtaláb xi tin tʼajtsitsik tam tin abtsi an dhutsadh úw, neꞌech tu utsaꞌtsik. Alwaꞌ tʼajat max jun i inik yab ka tomkin; ;zoPos kajbidh tu chʼaꞌidh kʼal na Dios. Jaxtám, yejat ki kʼakʼnaꞌ na Dios kʼal ni tʼuꞌúl ani kʼal ni ejattal abal chablam jechéꞌ, kʼal a Dios tu dhabaláb.y-¿Yabxeꞌ a choꞌóbtsik ke ni tʼuꞌúl yab wawáꞌ i dhabal? Jechéꞌ ni tʼuꞌúl kʼwajat jelti an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios xon tu kʼwajíl jeye an Tʼokat Ejattaláb. Jechéꞌ an Tʼokat Ejattaláb xi kʼwajat ba ni itsích, a Dios tu pidhámal. bx=Yabtsik pé ki junkun kʼal xi yab a tomtal. Xowaꞌkichkʼi i walastaláb xi kin tʼajaꞌ jun xitaꞌ, yab in waltsal nin tʼuꞌúl; por xitaꞌ xu junkunal kʼal xi yab in tomtal, in waltsal nin tʼuꞌúl. owWPor xitaꞌ kʼwajatich kʼal an Ajátikláb, xi jechéꞌ cháb, júnkʼijich in ejattal tu áynal. yvkO ¿yab a choꞌóbtsik ke tam jun i inik ka junkun kʼal jun i junkux inik uxum, jechéꞌ chablam júnkʼijich in tʼuꞌúl tu áynal? Pos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: “Xi jechéꞌ cháb, jún tokot ti neꞌech ka ájin.” ~uu¿Yabxeꞌ a choꞌóbtsik ke ni tʼuꞌúl kʼwajat jelti nin putálíl nin tʼuꞌúl na Kristo? ¿Awxeꞌ alwaꞌ ku éntsi jun pejeꞌ tin tʼuꞌúl na Kristo abal ku chʼatʼbiy kʼal in tʼuꞌúl jun i junkux inik uxum? ¡Yabaꞌ!
tAni anchanꞌ xan ti na Dios tin ejdhaꞌ ti ít an Ajátikláb, anchanꞌ weye ti neꞌech ti ku ejdhaꞌ ti ít kʼal nin cháp. cs?
An kʼapnél jaꞌich abal ni tsukul ani ni tsukul abal an kʼapnél; por chablam jechéꞌ, neꞌech kin wixkʼaꞌ na Dios. Na Dios tu pidhámal an ti tʼuꞌúl, por yab abal ku kʼwajay yab exbadh. Tu pidhámal an ti tʼuꞌúl abal ki ejto ki tʼójontsi kʼál an Ajátikláb; ani an Ajátikláb, jaꞌich tu belkómtsal an ti tʼuꞌúl. Pr Neꞌech ku ejto ku tʼajaꞌ xowaꞌ ku leꞌnaꞌ, por yab ejtal alwaꞌ. Neꞌech ku ejto ku tʼajaꞌ xowaꞌ ku leꞌnaꞌ, por yab neꞌech ku walkaꞌ ti kin átaꞌ xowaꞌ u tʼajál. q7 Anchanꞌwiꞌik ti kʼwajat taltsik xi tatáꞌtsik; por xoꞌ, i pakwlantsidhichtsik ani i tʼokodhichtsik. I kʼwajbadhichtsik alwaꞌ kʼal na Dios tin bij an Ajátikláb Jesús ani kʼal nin Tʼokat Ejattal ni Diosil. Tʼokat nin tʼuꞌúl xitaꞌ in belálich na Kristo Dp ¿Yabxeꞌ a choꞌóbtsik ke xin tʼajál xowaꞌ yab alwaꞌ, yab neꞌech kin ejto ka kʼwajay takʼnél kʼal na Dios? Yab ka walkaꞌ ki kʼambiyattsik, pos yab neꞌech kin ejto ka kʼwajay takʼnél kʼal na Dios, xu xeꞌchinaltsik yab exbadh, xin kʼakʼnáltsik i chʼilab, xu junkunaltsik kʼal xi yab in tomtal, i iniktsik xu junkunal kʼal in at inik ani i uxumtsik xu junkunal kʼal in at uxum. Yab jeye neꞌech kin ejto ka kʼwajay takʼnél kʼal na Dios, an kwéꞌtsik, an chʼeꞌneꞌtsik, an uchʼáltsik, an odhbijixtsik ani an kʼambixtsik. oPor tatáꞌtsik yab anchanꞌ ta tʼajál, tokot a tʼajtsaltsik xowaꞌ yab alwaꞌ ani a kwéꞌyaltsik na at kidháb. Sn Pos max i péjéxtsik kʼal na at kidháb, walatsich xowaꞌ a tʼajáltsik. ¿Yabxeꞌ más alwaꞌ ka kuxuy max i atʼax tʼajtsinaltsik? ¿Yabxeꞌ más alwaꞌ ka kuxuy max i kwéꞌyábtsik? {mo¿Awxeꞌ in tomnál ke jun i kidhábláb ka kʼale kin utsbiy in at kidháb ba jun i awiltaláb xi yab u belom? 7lgJechéꞌ u ulal abal ki tidhebétsik. ¿Awxeꞌ yab waꞌach ni jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik a kidhtal xi neꞌech kin ejto kin lejkiy jun xataꞌ kʼal nin at kidhábtsik?
k
Pos max a péjéxnáltsik jun xataꞌ techéꞌ ti kʼayꞌlá, ¿jantʼókʼi ta kʼwajbáltsik kin lejkiy xi yabtsik u belom? `j9¿Yabxeꞌ a choꞌóbtsik ke wawáꞌ xu dhabalábich kʼal na Dios, neꞌech ki lújundhaꞌ an tʼokat abatwáletsik? ¡Pos max anchanꞌ, neꞌech ki ejto ki lejkiy xowaꞌkichkʼi xi techéꞌ ti kʼayꞌlá! ,iQ¿Yabxeꞌ a choꞌóbtsik ke xu dhabalábichtsik kʼal na Dios, jaꞌich neꞌech kin lújundhaꞌ an atiklábtsik xi yab u belom? Ani max an atiklábtsik xi yab u belom, tatáꞌtsik neꞌech ka lújundhaꞌ, ¿yabxeꞌ neꞌech ka ejtotsik ka lejkiy xowaꞌ yab lej kʼalpidh tʼojláb? h Tam jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik ka waltsin ani koꞌol ka kʼale ti utsbix, ¿jantʼókʼi tu kʼalel ti utsbix ba jun i awiltaláb xi yab u belom? ¿Jantʼókʼi ti yab in konyal ka tʼajtsin ti lejkintaláb kʼal xu dhabalábichtsik kʼal na Dios? g1 Pos yab nanáꞌ u lujyal ku chuꞌu xantʼéy in tʼajál xi yabtsik u belom, kʼal na Dios ti neꞌech ka lújundhátsik. Por tatáꞌtsik, koꞌol ka chuꞌu xantʼéy in tʼajál xu belomtsik. Jaxtám, ka ajaꞌ jachanꞌ an walablom xi kʼwajat kʼal tatáꞌtsik. f5 Xowaꞌ tu utsáltsik, jaꞌich ke yab ki junkun kʼal xin ulal ke u kidhábláb ani u junkunal kʼal xi yab in tomtal, chʼeꞌneꞌ, in kʼakʼnál i chʼilab, tʼilmaꞌ, u uchʼal ani u kwéꞌ. Kʼal xi anchanꞌ ti kʼwajat, yab yejat nibal ki kʼapúch kʼal jajáꞌ. }es
Yab exom tu utsáltsik ke yabich ki junkun kʼal an atiklábtsik xi yab u belom xi kʼwajattsik techéꞌ ti kʼayꞌlá, xu junkunaltsik kʼal xi yab in tomtal, xi chʼeꞌneꞌtsik, xu kwéꞌtsik, o xin kʼakʼnáltsik i chʼilab. Yab jaꞌich exom tu utsáltsik, pos abal yabich tʼajat ki junkun kʼal jajáꞌtsik, koꞌol ki wékʼontsik techéꞌ ti kʼayꞌlá. d Ban jidhtal dhutsadh úw xi tu abtsitsik, tu utsaꞌ abal yab ki junkun kʼal xu junkunaltsik kʼal xi yab in tomtal. cJaxtám ti yejatich ki ajíbnaꞌ an paskwa kʼal i lujattaláb ani i tsubaxtaláb, xin junwal jelti an pan xi yab jilbédhats; yab ki ajíbnaꞌ kʼal i atʼaxtaláb nibal kʼal xowaꞌ yab alwaꞌ, xin junwal jelti an wejeꞌ jilbédhaxtaláb kʼoye. b Ka ajaꞌtsik pé jachanꞌ an inik xin junwal jelti an jilbédhaxtaláb kʼoye abal ki kʼwajaytsik i tʼokat jelti an ít kʼoye. Tatáꞌtsik a junwal jelti an pan xi yab u jilbédháb xu kʼapnal tam u ajíbnáb an paskwa. Na Kristo chemdhá abal ka pikbá kʼal wawáꞌ ti kwenta. Jajáꞌ in junwal jelti an borrego xin chemdhál an israelitatsik tam in ajíbnál an paskwa. Ja
Yab in tomnál ka tʼekʼaꞌtsik tabáꞌ abal a chalpayaltsik ke i tʼokat. ¿Yabxeꞌ a choꞌóbtsik ke wéꞌ i jilbédhaxtaláb kʼoye in jilbédhál yán i kʼoye max ka xukʼyat? `/ka pidhnaꞌtsik jachanꞌ an inik ban lej atʼax abal ka yajlombédhantsat tin tʼuꞌúl ani yabich kin tʼajaꞌ xowaꞌ in kulbetnál nin tʼuꞌúl. Max kin jilaꞌ kin tʼajaꞌ jechéꞌ an walastaláb, neꞌech tám ka loꞌwat tam ka tsích an Ajátikláb Jesús. @_yTin bij ni Ajátik Jesukristo, ki junkun tatáꞌkʼitsik ani nanáꞌ neꞌech neye kin kʼwajay kʼal tatáꞌtsik kʼal nu ejattalkʼi. Kʼal tin cháp an Ajátikláb Jesukristo, [^/Maske yab in kʼwajat nanáꞌ tʼajat kʼal tatáꞌtsik, in kʼwajat kʼal u ejattalkʼi; ani u ulúmalich abal walats xowaꞌ in tʼajál jachanꞌ an inik, jelti max taꞌ tin kʼwajat kʼal tatáꞌtsik. ]¡Maske anchanꞌ ta kʼwajattsik, bélkʼi tʼajat a tʼekʼáltsik tabáꞌ! ¿Yabxeꞌ más in tomnál ki kʼwajaytsik i tʼeꞌpinal jelti max chemnek jun xitaꞌ? An inik xin tʼajámal jechéꞌ, yabich yejat ka walkaꞌtsik ka junkun kʼal tatáꞌtsik. P\ U tʼilnal ke jún ti éb xi tatáꞌtsik, in koꞌol tin tomtal nin chab nánaꞌ. Jechéꞌ jaꞌich jun i walastaláb púlek ke nibal elaꞌ tomnál ka tʼajan kʼal xi yabtsik in exlál na Dios. ?[w¿Jantʼéy a kulbetnáltsik más? ¿Kin kʼale tu álnaꞌ abal tu kʼwiyaꞌtsik, o kin kʼale tu álnaꞌ abal tu tawnaꞌtsik kʼal i kʼanidhaxtaláb ani i chaꞌattaláb?YZ+Pos xan tu takʼix na Dios, yab kʼal i tʼilabkʼi; u takʼix kʼal in cháp. }YsPor u chalpayal kin kʼale jikʼat tu álnaꞌtsik, max an Ajátikláb anchanꞌ tin léꞌ. Neꞌech tám ku chuꞌu xantʼéy in ejtowaltsik kin tʼajaꞌ jachanꞌ xin tʼekʼáltsik tʼajat tinbáꞌ ani yab tokotkʼi xowaꞌ in ulaltsik. X Taltsik xi tatáꞌtsik a kidhtal, in tʼekʼáltsik tʼajat tinbáꞌ abal in chalpayal ke yabich neꞌech kin kʼale tu álnaꞌtsik. ]W3Jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta tu abtsaltsik an ta Timoteo, xu kʼanidhál tʼajat ani u chuꞌtal jelti jun u chakámil kʼal tin kwenta abal i belálich an Ajátikláb. Jajáꞌ, neꞌech ti ki chalpantsitsik xan tin kʼwajíl neye abal u belálich na Kristo, anchanꞌ xan tin okʼtsix putálkʼi xon ti waꞌach i belomtsik. WV'Anchanꞌ pé, tu pakabédháltsik abal ti kin wéwnantsi an tu okʼtsixtal. MUMaske tatáꞌtsik ka kóꞌoy láju i mil i okʼtsixtsik xi ti okʼtsitsik kʼal tin kwenta na Kristo, yab yán a tátaꞌtsik a koꞌol. Kom nanáꞌ tu tʼiltsitsik an ti alwaꞌ tʼilab kʼal tin kwenta an loꞌeltaláb, jáykʼi max tin tátaꞌtsik kʼal tin kwenta an belomtaláb xa koꞌoltsik ba na Kristo Jesús. 5TcYab tu dhutsuntsaltsik anchanꞌ abal tu tidhebédhaꞌtsik, tu dhutsuntsaltsik abal tu pidhaꞌtsik jun i takʼixtaláb jelt u chakámiltsik xu kʼanidhál tʼajat. S)
U jantsinal ti káw, por wawáꞌ yab u tókʼnal kʼal i chákub. Asta xoꞌ, u tʼajnal jelti max u amúl ani jelti max u jilkʼomastaláb. R ani u chekel tu tʼojnal kʼal ni kʼubak. U odhbijyáb kʼal an atiklábtsik, por wawáꞌ i lábtʼajáltsik. U atʼnal, por i kuxyal. Q Asta xoꞌ i watʼnál i kʼaꞌínab ani i tsikénib; i yéntsal i kʼudhkʼúmil, u atʼax tʼajtsinal, yab i koꞌol i kʼimáꞌ +PO
U usnal ke wawáꞌ yab u chalpadh abal u kʼwajatich kʼal na Kristo ani ke tatáꞌtsik a exbayal xowaꞌkichkʼi xi kʼal tin kwenta na Kristo. U usnal ke yab u likat ani ke tatáꞌtsik, i likat tʼajat; wawáꞌ u atʼnal kʼal an atiklábtsik ani tatáꞌtsik i kʼakʼnáb tʼajat. sO_ Pos u chuꞌtal ke wawáꞌ xu kʼwajat tu abatwále, na Dios tu tʼajámal jelti max yab u lej uluts. I junwal jelt xitaꞌ xi bijtsidhich ke neꞌech ti chemdháb; i bajúmalich ku kʼwajay jelti jun xataꞌ labidh xu telnal kʼál an atiklábtsik xi techéꞌ ti kʼayꞌlá. Anchanꞌ tu chuꞌtáb kʼal an atiklábtsik ani kʼal an tʼokat abatwáletsik. NXoꞌ i kʼwajatichtsik tʼajat alwaꞌ jelti max a koꞌoltsik kidhat. A achʼáltsik jelti max i pakdhaꞌ takʼixich ani wawáꞌ yabich tu tʼajál ti kʼij. ¡I léꞌak lejtal max i pakdhaꞌ takʼixich abal ku takʼxin weye junax kʼal tatáꞌtsik! #M?Pos, ¿jitaꞌ ti tʼajál ki kʼwajay más alwaꞌ ké xi kʼeꞌettsik? ¿Jantʼéy a koꞌol ke yab kʼal a Dios ta pidhnék? Ani max Jajáꞌ ti pidhámal, ¿jantʼókʼi ta tʼekʼál tabáꞌ jelti max xowaꞌ a koꞌol tatáꞌkʼi a bajúmal ka kóꞌoy ta kwetém chalab? $LAKidháblábtsik, tu tʼiltsaltsik jechéꞌ abal tatáꞌtsik ta alwaꞌbíl, u kʼwajbál jelti óltsixtaláb na Apolos ani nanáꞌ neye. U ulal jechéꞌ abal kʼal ni okʼtsixtalkʼi, ka choꞌóbnaꞌtsik ke yab más yejat xowaꞌ ka tʼajaꞌ, tokot xowaꞌ kʼwajat dhutsadh ani abal ni jun xitaꞌ yab kin tʼekʼaꞌ tinbáꞌ kʼal tin kwentakʼi xitaꞌ in wéwnál ani kin pojkaꞌ kʼeꞌet. uKcJaxtám, yab ti kin okʼox chalpantsitsik max in alwaꞌ tʼojnal o yabaꞌ, ka aytsitsik asta ka tsích an Ajátikláb. Jajáꞌ, jaꞌich xi neꞌech kin xalkʼaꞌ xowaꞌ kʼwajat chinat ban jikʼwaxtaláb ani kin xalkʼaꞌ xantʼéy i chalpayal ti itsích. Jachanꞌ i kʼij, na Dios neꞌech tám kin ulúch max alwaꞌ o yab alwaꞌ xowaꞌ i tʼajámal. !J;Maske in kʼwajat tsububudh u itsích, jechéꞌ yab in léꞌ kin ulu ke in lujatich tʼajat. An Ajátikláb jaꞌich nin choꞌób xan tin kʼwajat. .EUNanáꞌ, na Apolos ani na Pedro, u dhabaláb kʼal tatáꞌtsik. An kʼayꞌlá, an xeꞌchintaláb, an chemlá, xi xoꞌ, xi tayíl, ejtal tatáꞌtsik a dhabal. D)Jaxtám, yab xitaꞌ yejat kin tʼekʼaꞌ tinbáꞌ kʼal tin kwenta xitaꞌ in wéwnál; pos ejtal xowaꞌ waꞌach, tatáꞌtsik a dhabal. sC_In ulal jeye: “An Okʼóxláb in choꞌób abal nin chalab an chalpadhtsik, yab xataꞌ in jalbíl.” OBAn chalpadhtaláb xi techéꞌ ti kʼayꞌlá, i tóntotaláb abal na Dios, pos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: “Na Dios in tʼajál ke an chalpadhtsik ka kwajlá kʼal nin chalpadhtal.” A Yab xitaꞌ kin kʼambiy tinbáꞌ. Max jun xitaꞌ in chalpayal ke chalpadh kʼal an chalpadhtaláb xi techéꞌ ti kʼayꞌlá, kin tʼajaꞌ jelti max yab xataꞌ in choꞌób ani anchanꞌ, neꞌech tám kin bajaw kin kóꞌoy an chalpadhtaláb xi tsubax.
@
Max jun xitaꞌ kin paku an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, jechéꞌ xitaꞌ kin tʼajaꞌ anchanꞌ, neꞌech ka kʼibdhá kʼal na Dios; pos an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, tʼokat ani jachanꞌ an pulek atá, jaꞌich tatáꞌichtsik. #??¿Yabxeꞌ a choꞌóbtsik ke a junwal jelti an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani ke nin Tʼokat Ejattal na Dios, kʼwajat ba tatáꞌtsik? 9>kPor max ka tʼaꞌay xowaꞌ in tʼajámal, neꞌech kin kʼibdhaꞌ xowaꞌ in tʼajámal, maske jajáꞌ ka loꞌey, jelti jun xitaꞌ xu kalel adhik abal yab ka tʼaꞌay. r=]Max yab ka tʼaꞌay an tʼojláb xi jun xitaꞌ in tʼajámal, neꞌech kin bachʼu xowaꞌ in lujyal. 3<_
An tʼojláb xi jun xitaꞌ kin tʼajaꞌ, neꞌech ka chuꞌtat max alwaꞌ; pos tam kin bajaw xowkʼi neꞌech an lújundhaxtaláb, kʼal i kʼamal ti neꞌech ka chuꞌtat max alwaꞌ. Xowaꞌkich an tʼojláb xi jun xitaꞌ in tʼajámal, kʼal i kʼamal ti neꞌech ka chuꞌtat max alwaꞌ. :;m Por neꞌech ka ejtowat ka tʼekʼbá jechéꞌ an atá kʼal i oro, kʼal i plata, kʼal i labidh tʼujubtsik, o kʼal i teꞌ, kʼal i kʼudhey ani kʼal i waynek chʼojól. 3:_ Ni jun xitaꞌ yab neꞌech kin ejto kin kʼwajbantsi kʼeꞌet tin akan ké xi kʼwajbantsidhich. Jechéꞌ xi kʼwajat jelti nin akan an atá, jaꞌich na Jesukristo. 9y
Nanáꞌich nin kʼwajat jelti an kúbal atá xi na Dios kʼal nin alwaꞌtal, tin walkaꞌ ku kubtsi tin akan jechéꞌ an atá, ani kʼeꞌet exom in tʼekʼbál. Por juntsik tu éb yejat ki chuꞌu xan ti exom i tʼekʼbál jechéꞌ an atá. G8 Pos wawáꞌ i tʼójontsalkʼi na Dios ani tatáꞌtsik, a junwal jelti an chabál xon ti na Dios exom ti tʼojnal. A junwaltsik jeye jelti jun i yejcheꞌ atá xi exom in kubál na Dios. /7WXu óm ani xu wakʼtsix, u tʼojnalkʼitsik, maske juntsik ti éb neꞌech kin bachʼu tayíl xowaꞌ in lujyal kʼal tin kwenta an tʼojláb xowaꞌ in tʼajámal. 6+Jaxtám, nibal xu óm, nibal xu wakʼtsix, yab xataꞌ in éy; pos na Dios jaꞌich nin tʼajál ejtal, Jajáꞌ nin pubedhál an tʼayabláb. 57Nanáꞌ tu tʼiltsitsik an ti tsubaxtaláb jelt xan ti jun i óm in tʼayál an iyaláb, na Apolos ti tolmiytsik abal ka exbay jelt xan ti jun xitaꞌ xin wakʼtsal an tʼayabláb; por na Dios jaꞌich ti tʼajaꞌtsik ki belmách más, jelt xan tin pakedhál an tʼayabláb. 45Pos, ¿jantʼéy u éy nanáꞌ ani jantʼéy in éy na Apolos? Wawáꞌ i tʼójontsalkʼi na Dios, ani kʼal wawáꞌ ta tʼiltsintsik an ti tsubaxtaláb abal ki belmách. Ani juntsik tu éb, i tʼajaꞌ an tʼojláb xantikʼi tu pidhaꞌ ti awiltaláb an Ajátikláb. m3SAbal tam jun xitaꞌ kin ulu enchéꞌ: “Nanáꞌ u wéwnál na Pablo” ani jún kin ulu: “Nanáꞌ u wéwnál na Apolos”, ¿yabxeꞌ exomich a tʼajáltsik jelti xi yabtsik in koꞌol an Tʼokat Ejattaláb tin itsích? D2kom yabtsik bél a walkál ki takʼyat kʼal an Tʼokat Ejattaláb. Max bél waꞌach kʼal tatáꞌtsik i átʼáxtaláb, i péjéxtaláb ani i kʼéꞌáxtaláb, jaꞌich abal yabtsik a walkál ki takʼyat kʼal an Tʼokat Ejattaláb ani bél i kʼwajattsik jelt xan tu kʼwajíl an atiklábtsik xi yab u belom. 01YTu okʼtsitsik kʼal tin kwenta na Kristo xowaꞌ xi yab lej tʼojláb, jelt xan ti jun i chakam u tsutsúdhábkʼi ani yab u pidhnal ti kʼapnél xin kʼapal xi pakdhaꞌichtsik. Abal tam ti jachanꞌ, yab neꞌech ka ejtotsik ka exbay xowaꞌ xi tʼojláb kʼal tin kwenta na Kristo, jelt xan ti jun i chakam yab jeye neꞌech kin ejto kin kʼapu i kʼapnél xin kʼapal xi pakdhaꞌich. Ani asta xoꞌ, yab a ejtotsik, 0 'Kidháblábtsik, yab u ejto tu tawnaꞌtsik jelt xitaꞌ xin koꞌolich an Tʼokat Ejattaláb tin itsích, tokot tu tawnaꞌtsik jelt xitaꞌ yab in koꞌol an Tʼokat Ejattaláb tin itsích. Tu tʼiltsitsik an ta Kristo jelt xan tin tomnál ka tʼiltsin i chakamtsik. Q/Pos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: “¿Jitaꞌ in exbayámal xowaꞌ in chalpayal an Okʼóxláb? ¿Jitaꞌ neꞌech kin ejto kin okʼtsi?” Por wawáꞌ i koꞌol nin chalab na Kristo.A.{Por xitaꞌ in koꞌol an Tʼokat Ejattaláb tin itsích, in ejtowal kin exbay xowaꞌkich. Ani yab xitaꞌ kʼál ti neꞌech ka ejtowat ka utsan ke yab alwaꞌ xowaꞌ in tʼajál. --SXitaꞌ yab in koꞌol an Tʼokat Ejattaláb tin itsích, yab in ejtowal kin bachʼu xowaꞌ tál bin Tʼokat Ejattal na Dios, pos jajáꞌ in chalpayal ke i tóntotaláb. Yab in ejtowal kin exbay, pos jechéꞌ tokot in exbayal xitaꞌ in koꞌolich an Tʼokat Ejattaláb tin itsích. ,1
Wawáꞌ i tʼilál ejtal jechéꞌ kʼal an tʼilabtsik xi tu okʼtsámal an Tʼokat Ejattaláb, yab kʼal i tʼilabtsik xi witʼámal kʼal wawáꞌkʼi ti kwetém chalab. Anchanꞌ ti wiltsaltsik xowaꞌ yab tejwaꞌ xin koꞌolichtsik an Tʼokat Ejattaláb tin itsích. W+' Ani wawáꞌ yab i bachʼúmal an ejattaláb xi techéꞌ ti kʼayꞌlá, i bachʼúmal an Tʼokat Ejattaláb xi tál ba na Dios abal ki choꞌóbnaꞌ xantʼéy tu pidhámal na Dios kʼal nin alwaꞌtal. *5 Ni jun xitaꞌ yab neꞌech kin ejto kin choꞌóbnaꞌ xantʼéy waꞌach bin itsích jun i inik, tokot an ejattaláb xi kʼwajat ba jachanꞌ an inik. Anchanꞌ jeye, ni jun xitaꞌ yab in choꞌób xowaꞌ in koꞌol chinat na Dios, tokot nin Tʼokat Ejattal na Dios. Q)
Jechéꞌ jaꞌich xowaꞌ na Dios tu pidhámal ki choꞌóbnaꞌ kʼal nin Tʼokat Ejattalkʼi, pos an Tʼokat Ejattaláb, ejtal in ejtowal kin chuꞌu, asta xowaꞌ na Dios in koꞌol más chinat. ( Por támun jelt xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab enchéꞌ:Na Dios in tʼojojoyámal yán xataꞌ abal xi kʼáltsik tu kʼakʼnáb.Jechéꞌ xowaꞌ in tʼojojoyámal, yab xitaꞌ in chuꞌúmal, yab xitaꞌ in achʼámal, nibal elaꞌ in chalpayámal. J'
Ni jun i takʼix xi techéꞌ ti kʼayꞌlá yab in ejtómal kin exbay jechéꞌ; pos max in exbayámalak, yabak in chemdhámaltsik pajkʼidh ban peltsidh teꞌ an labidh tʼokat Ajátikláb. >&uXowaꞌ wawáꞌ i tʼilál, jaꞌich chalpadhtal na Dios xi yab tejwaꞌ, xin koꞌol chalpadh tam ti yabél in tʼajámal an kʼayꞌlá abal ki bachʼu an labidh tʼokattaláb. %%Por kʼal an atiklábtsik xu belomich tʼajat, i éynál jaꞌ i káwintaláb jelt xan tu káw i chalpadh iniktsik. Por jechéꞌ an chalpadhtaláb, yab jáꞌ xi techéꞌ ti kʼayꞌlá, nibal in chalab i takʼixtsik xi techéꞌ ti kʼayꞌlá xu kʼibchonal. @$yAnchanꞌ tu tʼajaꞌ abal na belomtal ka kʼwajay teykómte kʼal in cháp na Dios ani yab kʼal in chalab i iniktsik. Na Dios in xalkʼál tinbáꞌ kʼal nin Tʼokat Ejattalkʼi 6#eAni tam tu tawnaꞌtsik ani tu tʼiltsitsik an ti alwaꞌ tʼilab, yab u leꞌnaꞌ tu átantsitsik ta ejattal kʼal i káwintaláb jelt xan tu káw i chalpadh iniktsik abal ki belmách. Yab u tʼajaꞌ anchanꞌ, tu átantsitsik an ta ejattal kʼal an Tʼokat Ejattaláb ani kʼal nin cháp a Dios. "Tam tin ulich kʼal tatáꞌtsik abal tu tʼiltsitsik an ti alwaꞌ tʼilab, yab in likat ani in wipipíl kʼal i jíkʼib. #!?Pos tam tin kʼwajay kʼal tatáꞌtsik, yab xataꞌ u leꞌnaꞌ más ku choꞌóbnaꞌ, tokot na Jesukristo, xi chemdhá pajkʼidh ban peltsidh teꞌ. F Kidháblábtsik, por tam ti nanáꞌ in kʼale abal tu tʼiltsitsik tin tsubaxtalábil na Dios, yab in káwin jelt xan tu káw jun i chalpadh inik, nibal kʼal i tʼekʼdhaꞌ tʼilabtsik. } Anchanꞌ pé, kom anchanich tu kʼwajat kʼal an Ajátikláb, ki tʼajálich jelt xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab enchéꞌ: “Max jun xitaꞌ in léꞌ kin tʼekʼaꞌ tinbáꞌ, kin tʼekʼaꞌ tinbáꞌ kʼal tin kwenta an Ajátikláb.”' I Por Jajáꞌ tʼajat na Dios ti tʼajámaltsik ki kʼwajay kʼal na Kristo Jesús. In tʼajámal jeye ke na Kristo ka kʼwajay jelti ni chalpadhtal ani ke kʼal tin kwentakʼi na Kristo, ku kʼwajbájich alwaꞌ kʼal na Dios. Ku kʼwajách juniniꞌkʼi abal na Dios ani loꞌenekich. ` ; Anchanꞌ, yab xitaꞌ neꞌech kin ejto kin tʼekʼaꞌ tinbáꞌ tin tamét na Dios. c A Na Dios in takwyámal xu chuꞌtáb kʼal xi techéꞌtsik ti kʼayꞌlá ke yab xataꞌ in jalbíl ani pojkantáltsik. Na Dios in takwyámal jechéꞌtsik abal kin kʼwajbantsi tin okʼontal xu usnal ke ultalábtsik. + QPor na Dios in takwyámal xu chuꞌtábtsik yab chalpadh kʼal an atiklábtsik xi techéꞌ ti kʼayꞌlá abal kin tidhebédhaꞌ xi chalpadhtsik; ani in takwyámal xu chuꞌtábtsik yab likdhaꞌ kʼal an atiklábtsik xi techéꞌ ti kʼayꞌlá abal kin tidhebédhaꞌ xi likdhaꞌtsik. o YKidháblábtsik, yejat ka exbaytsik ke na Dios ti takwyámaltsik maske wéꞌ tʼajat xi chalpadhtsik, jelt xan tin ulal xi yabtsik u belom. Wéꞌ jeye xin koꞌoltsik i awiltaláb o u kidhtalábtsik kʼal i ultaláb kidhtaláb. \ 3Pos xowaꞌ an iniktsik in chuꞌtal jelt in tonto chalábil a Dios, más jaꞌ tʼekʼat an chalab ké in chalab an iniktsik; ani xowaꞌ in chuꞌtaltsik yab likat, más jaꞌ likat ké nin cháp an iniktsik. Por abal xi takudhtsik kʼal na Dios, i judíotsik o i griegotsik, na Kristo jaꞌich nin cháp ani nin chalpadhtal na Dios. m Upor wawáꞌ i tʼilál a Kristo, xi chemdhá pajkʼidh ban peltsidh teꞌ. Abal an judíotsik, jechéꞌ jaꞌich jelti jun i tamkʼuntaláb abal yab ka loꞌeytsik ani abal an griegotsik, in achʼál jelti jun i tóntotaláb. q ]An judíotsik in léꞌ kin chuꞌu i labidh exóltsik ani an griegotsik in ayal i chalpadhtaláb; c ANa Dios, xin choꞌób xantʼéy in tʼajál, yab in walkaꞌ ka exlá kʼal xi techéꞌtsik ti kʼayꞌlá kʼal jajáꞌkʼitsik tin kwetém chalab. Xowaꞌ Jajáꞌ in leꞌnaꞌ, jaꞌich kin loꞌo an belomtsik kʼal tin kwentakʼi nin chemtal na Kristo, maske jechéꞌ xowaꞌ in tʼajaꞌ na Dios, u chuꞌtáb jelti jun i tóntotaláb. b ?¿Jónꞌ xoꞌ ti kʼwajat an chalpadhtsik? ¿Jónꞌ xoꞌ ti kʼwajat xin wiláltsik nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés? ¿Jónꞌ xoꞌ ti kʼwajat xin witʼáltsik kin káwlíxnaꞌ xowaꞌkichkʼi xi techéꞌ ti kʼayꞌlá? ¿Yabxeꞌ ojtsidh kʼal na Dios tin chalab an chalpadhtsik xi techéꞌ ti kʼayꞌlá? 0 [Pos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ:Neꞌech ku kʼibdhantsi tin chalpadhtal an chalpadhtsik,
ani neꞌech ku taxkʼantsi tin witʼomtal an witʼomtsik. An atiklábtsik xi neꞌech ban kʼibeltaláb, in achʼáltsik jelti max i tóntotaláb an tsubaxtaláb kʼal tin kwenta nin chemtal na Kristo ban peltsidh teꞌ; por abal wawáꞌ xu loꞌenekich, i choꞌóbich ke jechéꞌ an tsubaxtaláb, in cháp a Dios. 6 gPos na Kristo yab tin abámal tin pújal. Tin abámal abal ku tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab, por yab kʼal i chalab xi techéꞌkʼi ti kʼayꞌlá abal yab ka kale yab xataꞌ in jalbíl an chemlá xin watʼnaꞌ na Kristo ban peltsidh teꞌ. Na Kristo, jaꞌich nin cháp ani nin chalpadhtal na Dios s aU pujyámaltsik jeye nin kidhtaltsik na Estéfanas, por yab u chalpayal max u pujyámal jun xitaꞌ más. _ 9pos anchanꞌ, yab xitaꞌ neꞌech kin ejto kin ulu ke pujadh kʼal nanáꞌ tu bij. %U pidhál ti jalbintsixtaláb na Dios, ke nanáꞌ yab u pujyámal ni jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik, tokot u pujyámal na Krispo ani na Gayo; 8
k
¿Awxeꞌ pejeꞌ ti pejeꞌ ti kʼwajat na Kristo? ¿Awxeꞌ pajkʼiyat na Pablo ban peltsidh teꞌ abal tatáꞌtsik ta alwaꞌbíl? O ¿i pujadhtsikxeꞌ tin bij na Pablo? \ 3 Kʼal jechéꞌ u léꞌ ku ulu, ke juntsik ta éb kʼeꞌetich kʼeꞌetich xowaꞌ a ulaltsik; taltsik in ulal enchéꞌ: “Nanáꞌ u wéwnál a Pablo”; taltsik in ulal: “Nanáꞌ u wéwnál a Apolos”; xi kʼeꞌettsik in ulal: “Nanáꞌ u wéwnál a Pedro”; ani xi kʼeꞌettsik in ulal: “Nanáꞌ u wéwnál a Kristo.” - Kidháblábtsik, u ulal jechéꞌ kom tin tʼiltsámal xu kʼwajíltsik bin kʼimáꞌ na Kloé ke a kóꞌyaltsik tʼajat i kʼéꞌáxtaláb. q
]
Kidháblábtsik, tu pakabédháltsik tin bij ni Ajátik Jesukristo abal ka kóꞌoytsik juniniꞌ na chalab ani yab ki kʼwajay ta kʼéꞌáxtsik. Yab ka tʼajaꞌtsik anchanꞌ, tokot ka kóꞌoytsik juniniꞌkʼi na chalab. b ? Na Dios echʼekʼi in tʼajál xowaꞌ kin ulu. Jajáꞌ jaꞌich xi ti kanyámaltsik abal ki kʼwajách junax kʼal nin Chakámil Jesukristo, xi jaꞌich ni Ajátik. An kʼéꞌáxtaláb xu waꞌchinal ban belomtsik T #Jajáꞌ jaꞌich xi neꞌech ti ki kóꞌontsitsik juniniꞌ an ta chalab asta tin okʼontal an kʼij abal yab xitaꞌ ti ki walbindhaꞌ kʼal ni jun xataꞌ tam ka tsích juní ni Ajátik Jesukristo. I
Jaxtám ti ejtal a ejtowaltsik ka tʼajaꞌ xowaꞌ in léꞌ na Dios. Jaꞌich ka tʼajáltsik lejat i kʼwajat a aytsím kin bajaw xowkʼi ti neꞌech ka tsích juní ni Ajátik Jesukristo. s aAnchanꞌ pé, xowaꞌ u tʼilnal kʼal tin kwenta na Kristo, xalkʼanékich ba tatáꞌtsik abal tsubax. x kPos abal i kʼwajatichtsik kʼal na Kristo Jesús, na Dios ti pidhámalichtsik xowaꞌkichkʼi ti alwaꞌtaláb. Na Dios ti pidhámaltsik ti awiltaláb abal ka ejtotsik ka exbantsi alwaꞌ an tin káwintal ani abal ka ejtotsik ka wilaꞌ. | sEchʼekʼi u pidhál ti jalbintsixtaláb na Dios kʼal tatáꞌtsik ta kwenta ani kʼal tin kwenta jeye an lábtʼajaxtaláb xi ti pidháltsik. Jechéꞌ an lábtʼajaxtaláb, ti pidháltsik na Dios kʼal tin kwentakʼi na Kristo Jesús. + QKa bachʼwaltsik an alwaꞌtaláb ani an kʼijidhtaláb xi tál ba ni Tátaꞌ Dios ani ba ni Ajátik Jesukristo. Na Pablo in pidhál ti jalbintsixtaláb na Dios / YNanáꞌ ani an kidhábláb Sóstenes, i dhutsuntsal jechéꞌ an ti úw xu kʼwajíltsik Korinto xin belálich na Dios. Jechéꞌtsik u dhabalábich kʼal na Dios abal kʼwajatichtsik kʼal na Kristo Jesús. Takudhichtsik kʼal na Dios abal ka kʼwajách tʼokat junax kʼal ejtal xi kʼwajattsik túkʼi túkʼi xin tawnáltsik ni Ajátik Jesukristo. Jechéꞌ na Jesukristo jaꞌich ni Ajátik ani in Ajátiktsik jeye. -Nanáꞌ, xu bij Pablo, in takudh abal kin kʼwajay tin abatwále kʼal na Jesukristo. Tin takuy na Dios kom Jajáꞌ anchanꞌ tin leꞌnaꞌ.
~~~||H{zyxxw;vuytmsrr^q1pbo=nnYm lsk'j i?hg^fqee8dKcc,bb a``1_Z^h]\[[ZY"XHW'VUSRR`QsP ONN MMtLKK7JOII(HGGE~EDC`BAAI@T?->==J<<[;:988c7665n44#3h211M003//..8-,;+.*s))b(&&)%
#"b! _ { p\ij<bG2Eg
C u *
k Dui 60e
Xitaꞌ u kʼanidhax, in koꞌol i chaꞌattaláb, alwaꞌ inik, yab in chakuntsal ni jun xitaꞌ kʼal tin kwenta xowaꞌ in koꞌol ani yab in tʼekʼál tinbáꞌ. O/
Max ku pidhaꞌ ejtal xowaꞌ u koꞌol an chʼojontáltsik, o ku pidhnaꞌ tubáꞌ kin tsikan kʼal tin kwenta an alwaꞌ tʼilab, por yab in kʼanidhax, ejtal jechéꞌ, yab xataꞌ ti alwaꞌ. .
Max u koꞌolak i awiltaláb ku ólnaꞌ i tsubaxtaláb xi tál ba Dios, max u exbayalak ani u choꞌóbak ejtal xowaꞌ kʼwajat yab tejwaꞌ ani max in belomak tʼajat ke asta u utsál an chʼéntsik ka yoyon, por yab in kʼanidhax, yab xataꞌ u éy. K-
Max u witʼálak tin káw kʼal xowaꞌkichkʼi i káwintaláb xi techéꞌ ti chabál ani xi walkʼiꞌ, por yab in kʼanidhax, u junwal jelti nukub xu tʼenyáb o jelti patʼál xu tsʼimbix. ,9 Pos ka aliytsik pé xan ti ka uwaꞌ abal ka ejto ka bachʼutsik an awiltaláb xi más alwaꞌ. Xoꞌ, tu óltsaltsik jun i bél xi más alwaꞌ.+) Yab ejtalkʼi in koꞌol i awiltaláb kin jeldhaꞌ i yaꞌultsik, nibal ejtalkʼi in koꞌol i awiltaláb ti káw kʼal xowaꞌkichkʼi i káwintaláb. Yab ejtalkʼi in ejtowal kin wilaꞌ xowaꞌ in ulal jun xitaꞌ tam ka káwin kʼal xowaꞌkichkʼi i káwintaláb. B*} Yab ejtalkʼi i abatwáletsik, nibal ejtalkʼi i tʼiltsixtsik. Yab ejtalkʼi in okʼtsixnál nin káwintal na Dios, nibal ejtalkʼi in ejtowal kin tʼajaꞌ i labidh labandhaxtaláb. S) Na Dios in takwyámal taltsik ban belomtsik abal kin pidhaꞌ ti awiltaláb: Jidhtal, in kʼwajbámal i abatwáletsik; in chabtal, i tʼiltsixtsik; in oxtal, xin okʼtsixnáltsik nin káwintal na Dios. Taltsik in pidhámal ti awiltaláb abal kin tʼajaꞌtsik i labidh labandhaxtaláb ani taltsik abal kin jeldhaꞌ i yaꞌultsik. In jilámal jeye xu tolmixtsik, xu okʼlektsik ani xin bachʼúmal i awiltaláb ti káw kʼal xowaꞌkichkʼi i káwintaláb. F( Anchanꞌ jeye, ejtal wawáꞌ xi belálich na Kristo, u kʼwajat jelti nin putálíl nin tʼuꞌúl na Kristo ani juntsik tu éb i junwal jelti jun pejeꞌ nin tʼuꞌúl na Kristo. ;'o Max jun pejeꞌ ni tʼuꞌúl in achʼál i yajtsiktaláb, ejtal xi más in achʼáltsik jeye ani max jun pejeꞌ ni tʼuꞌúl u kʼakʼnáb, ejtal xi más u kulbéltsik jeye. & In tʼajaꞌ anchanꞌ, abal yab ka waꞌchin i kʼéꞌáxtaláb ba ni tʼuꞌúl, tokot ka tólmíxintsik jún ani jún. >%u Nin pejtal ni tʼuꞌúl xi alabél, jaꞌich na más yab i beletnál alwaꞌ. Anchanꞌ tin lejkiy na Dios ni tʼuꞌúl abal xi yab i lej kʼanidhál, ka kʼwajay más ultaláb. J$
Nin pejtal ni tʼuꞌúl xu xalkʼanal ke yab i lej yéntsal, jaꞌich ni kʼudhkʼumliyal más alwaꞌ. Ani nin pejtal ni tʼuꞌúl xi yab lej alabél, jaꞌich na más i beletnál alwaꞌ. y#k Yab anchanꞌ ti kʼwajat, nin pejtal ni tʼuꞌúl xu xalkʼanal más yab likat, jaꞌich na más i yéntsal. $"A Ni wal yab neꞌech kin ejto kin utsaꞌ ni kʼubak ke yab in yéntsal; nibal ni ókʼ yab neꞌech kin ejto kin utsaꞌ ni akan ke yab in yéntsal. Z!- Por xoꞌ, maske yán i pejeꞌ in koꞌol ni tʼuꞌúl, jún tokot tu áynal. ~ u Max júnkʼijak i pejeꞌ ti kʼwajat ni tʼuꞌúl, yab neꞌech ka xalkʼan ke jaꞌich in tʼuꞌúl jun i inik. P Por na Dios in tʼajaꞌ ni tʼuꞌúl xan ti Jajáꞌ in leꞌnaꞌ. % Pos max ejtalak ni tʼuꞌúl u walek, ¿jan ti neꞌech ku ochʼxin? O max ejtalak ni tʼuꞌúl u xuchunlek, ¿jan ti neꞌech ku jikxin? O max ni xuchun kin ulu ke yab u walek, kʼal jechéꞌ, yab exom in ulal ke ni xuchun yab u kidhtaláb kʼal ni tʼuꞌúl. Max ni akan kin ulu ke yab u kʼubaklek, kʼal jechéꞌ, yab exom in ulal ke ni akan yab u kidhtaláb kʼal ni tʼuꞌúl. G Ni tʼuꞌúl yán i pejeꞌ ti kʼwajat, yab júnkʼi. {
Pos ejtal wawáꞌ, maske u judío o u griego, u jolib o yabaꞌ, tam ku pujyatich, i bajwalich ku kʼwajay jelti max júnkʼi tokot, kom jún tokot an Tʼokat Ejattaláb ani ejtal wawáꞌ, jayéchkʼi an Tʼokat Ejattaláb i koꞌol ti itsích. H Anchanꞌ jelt xan ti ni tʼuꞌúl yán i pejeꞌ ti kʼwajat por jún tokot tu áynal, anchanꞌ jeye, ejtal wawáꞌ xu belomich, júnkʼi tokot tu áynal kom i belálich na Kristo. V% Por ejtal jechéꞌ, tokot Jajáꞌkʼi an Tʼokat Ejattaláb in tʼajál. Juntsik tu éb, tu pidhál an ti awiltaláb xan ti Jajáꞌ in léꞌ. Ejtal wawáꞌ xu belomich jelti max júnkʼi tu kʼwajat 8i
Taltsik u pidhnal ti awiltaláb abal kin tʼajaꞌ i labidh labandhaxtaláb ani taltsik u pidhnal ti awiltaláb abal kin ólnaꞌ i tsubaxtaláb xi tál ba Dios. Taltsik u pidhnal ti awiltaláb abal kin exlaꞌ i ejattalábtsik xi alwaꞌ ani xi yab alwaꞌ. Taltsik, u pidhnal ti awiltaláb abal ka káwin kʼal xowaꞌkichkʼi i káwintaláb ani taltsik, u pidhnal ti awiltaláb abal kin wilaꞌ xowaꞌkichkʼi i káwintaláb. "= Taltsik u pidhnal ti awiltaláb kʼal an Tʼokat Ejattaláb abal ka belmách más ani taltsik u pidhnal ti awiltaláb abal kin jeldhaꞌ i yaꞌultsik. `9 Taltsik u pidhnal ti awiltaláb kʼal an Tʼokat Ejattaláb, abal ka káwin kʼal i tʼekʼdhaꞌ chalab. Taltsik u pidhnal ti awiltaláb abal kin exbay xowaꞌkichkʼi, xantikʼi tin léꞌ an Tʼokat Ejattaláb. dA Juntsik tu éb u pidhnal ti awiltaláb abal ki ejto ki tʼajaꞌ xataꞌ ani kʼál tu xalkʼanal abal i koꞌolich an Tʼokat Ejattaláb ti itsích. Jechéꞌ an awiltaláb, tu pidhál abal tin alwaꞌbíl ejtalkʼi. - Ani yán waꞌach xan ti ki tʼajaꞌ jechéꞌ an tʼojláb, por na Dios, xi tu tolmiyal abal ki tʼajaꞌ jechéꞌ an tʼojláb, jún tokot. ^5 Yán waꞌach xan ti ki tʼójontsi an Ajátikláb, por an Ajátikláb, jún tokot. ! Kʼeꞌetich kʼeꞌetich an awiltaláb xu pidhnal juntsik tu éb, por an Tʼokat Ejattaláb xin pidhnál an awiltaláb, jún tokot. W' Jaxtám, xoꞌ u léꞌ ka choꞌóbnaꞌtsik ke ni jun xitaꞌ xin ulal ke “na Jesús yab tʼajat i alwaꞌ inik”, kʼwajat ti káw kʼal tin cháp an Tʼokat Ejattaláb. Ani ni jun xitaꞌ yab neꞌech kin ejto kin ulu ke “na Jesús jaꞌich an Ajátikláb”, max yab kʼwajat ti káw kʼal tin cháp an Tʼokat Ejattaláb. nU A choꞌóbtsik alwaꞌ ke tam ti yabél i belomtsik, a wéwnáltsik i chʼilab xi yab u káw. 9 Kidháblábtsik, u léꞌ ka choꞌóbnaꞌtsik ke juntsik tu éb u pidhnék kʼal an Tʼokat Ejattaláb ti awiltaláb abal ki tʼajaꞌ jun xataꞌ.
"Max jun xitaꞌ u kʼaꞌíl, ka kʼapúch okʼox tin kʼimáꞌ abal yab ki walbintsik tam i junkunal abal ka kʼapu nin tʼokat kʼapúchil an Ajátikláb. Ejtal xowaꞌ bél u kʼibel ku lejkiy, neꞌech ku lejkiy tam kin kʼale tu álnaꞌtsik. + !Anchanꞌ pé, kidháblábtsik, tam ki junkuntsik abal ka kʼapu nin tʼokat kʼapúchil an Ajátikláb, ki áytsíxintsik jún ani jún. 1 [ Por an Ajátikláb tu chuꞌtsal xowaꞌ i tʼajál ani max tu pidhál ti yajtsiktaláb, jaꞌich abal yab ku kʼale ban kʼibeltaláb junax kʼal xi yabtsik u belom.
Por max wawáꞌ ki chuꞌu okʼox max u kʼwajat alwaꞌ ti ejattal, yab neꞌech ku pidhan ti yajtsiktaláb kʼal an Ajátikláb. w g Jaxtám, yán xi tatáꞌtsik a kidhtal u yaꞌultsik, yán xi yabtsik likdhaꞌ ani yán xi chemnekichtsik. xi Xitaꞌ kin aniꞌ kʼapukʼi jechéꞌ an pan ani kin aniꞌ uchʼaꞌkʼi jechéꞌ an yajtsik uxnél ani yab kin chalpay ke jaꞌich nin tʼuꞌúl an Ajátikláb, in kʼapal ani in uchʼál jechéꞌ abal kin bachʼu i yajtsiktaláb. *M Jaxtám, xitaꞌ neꞌech kin kʼapu jechéꞌ an pan ani kin uchʼaꞌ jechéꞌ an yajtsik uxnél, yejat kin chalpay okʼox max kʼwajat alwaꞌ tin ejattal. [/ Anchanꞌ pé, xitaꞌ kin kʼapu an pan o kin uchʼaꞌ an yajtsik uxnél xin pidhnál an Ajátikláb ani yab kʼwajat alwaꞌ tin ejattal, in waltsalich nin tʼuꞌúl ani nin xichʼál an Ajátikláb. 5 Jaxtám, tam a kʼapaltsik jechéꞌ an pan ani tam a uchʼáltsik jechéꞌ an yajtsik uxnél, a chalpayaltsik xan ti chemdhá an Ajátikláb. Ka tʼajáltsik jechéꞌ asta kin bajaw xowkʼi ti ka tsích juní. Xan ti yejat ka kʼapat nin tʼokat kʼapúchil an Ajátikláb Anchanꞌ jeye, tam ti okʼonich an kʼapúch, in téynaꞌ jun i lejab baltsidh ti yajtsik uxnél ani in ulu enchéꞌ: “Jechéꞌ an yajtsik uxnél, jaꞌich nu xichʼál xi neꞌech ku wakʼlaꞌ ban peltsidh teꞌ. Kʼal tin kwenta nu xichʼál, na Dios neꞌech kin tʼajaꞌ jun i ít lejkintaláb kʼal an atiklábtsik. Ka tʼajáltsik jechéꞌ abal ti kin chalpay.” ) ani tam tin pidhámalich ti jalbintsixtaláb na Dios, in pejaꞌ ani in ulu enchéꞌ: “Ka bachʼu ani ka kʼapu, jechéꞌ jaꞌich nu tʼuꞌúl xi neꞌech ku pidhnaꞌ ka chemdhá abal tatáꞌtsik ta alwaꞌbíl. Ka tʼajáltsik jechéꞌ abal ti kin chalpay.” K Pos nanáꞌ ban Ajátikláb tu bachʼúmal jechéꞌ an okʼtsixtaláb xi tu pidhámaltsik: Ke jachanꞌ i akal tam ti an Ajátikláb Jesús pidhná abal ka chemdhá, in téynaꞌ an pan ;o ¿Yabxeꞌ a koꞌoltsik a kʼimáꞌ xon ti ki kʼapúch ani ki uchʼách? Tam a tʼajáltsik anchanꞌ, a pojkálichtsik xin belálich na Dios ani a tidhebédhálichtsik xi yab xataꞌ in koꞌol. ¿Jantʼéy yejat tu utsaꞌtsik? ¿Yejatxeꞌ tu káldhaꞌtsik ta alwaꞌ abal a tʼajáltsik anchanꞌ? ¡Yabaꞌ! An tʼokat kʼapúxnich xin jilaꞌ ka tʼajnal an Ajátikláb (Mt. 26:26‑29; Mr. 14:22‑25; Lk. 22:14‑20) ' G Pos tam i junkunaltsik abal ki kʼapúch juniniꞌ, xi kʼeꞌet u okxinal ti kʼapul ani lejat taltsik u jilkʼonal ti kʼaꞌíl, taltsik asta u itelmél. Xowaꞌ u támnal kʼal jechéꞌ an kʼéꞌáxtaláb, yabich i junkunaltsik abal ka kʼapu nin tʼokat kʼapúchil an Ajátikláb. {~o Pos, in tomnál xónaꞌ kʼejle ki kʼéꞌáxintsik abal ka xalkʼan xitaꞌ jáꞌ na tsubax lejtal tu belom. 7}g Pos jidhtal, neꞌech tu utsaꞌtsik jechéꞌ: In usnal ke tam ki junkuntsik ta ól, u waꞌchinal i kʼéꞌáxtaláb ani u chalpayal ke tsubax xónaꞌ xowaꞌ in usnal. | Por kʼal jechéꞌ xowaꞌ neꞌech tu utsaꞌtsik, yab jaꞌich abal tu káldhaꞌtsik ta alwaꞌ, pos tam a kóꞌyaltsik an junkuntaláb, yab i junkunaltsik abal ka tʼajaꞌ xowaꞌ alwaꞌ, i junkunaltsik abal ka tʼajaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ. J{
Por max jun xitaꞌ in léꞌ kin káwlíxnaꞌ jechéꞌ, yejat kin choꞌóbnaꞌ ke ejtal xin belálichtsik na Dios, i ujnámalich ke an mímlábtsik kin putsuy nin ókʼ tam u ól ani tam in ólnál i tsubaxtaláb xin bachʼúmal ba Dios. Xi yabtsik in bachʼwal in lujtalkʼi nin tʼokat kʼapúchil an Ajátikláb +zO Por labidh u xalkʼanal max jun i mímláb nakdhaꞌ in xiꞌíl; pos jaꞌich ti pidhnék kin kóꞌoy nakdhaꞌ nin xiꞌíl abal kin putsuy kʼál nin ókʼ. _y7 Ni chalab tu utsál abal tidhetál ke jun i inik kin walkaꞌ ka nakey nin xiꞌíl. dxA
Ka ulu tatáꞌtsik max in tomnál ke an mímlábtsik ka ólan yab putsudh in ókʼ. w3 Pos anchanꞌ xan ti an mímláb ban inik ti káldhats, anchanꞌ jeye, an inik ban mímláb tu waꞌchinal, por ejtal jechéꞌ, ba Dios ti tál.
v Jaxtám, wawáꞌ xi belálich an Ajátikláb, i choꞌób ke an inik in yéntsal an mímláb ani an mímláb in yéntsal an inik. u%
Jaxtám, an mímláb yejat kin putsuy nin ókʼ abal kin xalkʼantsi an tʼokat abatwáletsik ke jajáꞌ kʼwajat takʼnél kʼal an inik. }ts Ani yab jeye tʼajan an inik abal tin kwenta an mímláb, an mímláb jaꞌich na tʼajan abal tin kwenta an inik. ~su Pos tam ti na Dios in tʼajaꞌ an inik, yab in káldhaꞌ ban mímláb, an mímláb jaꞌich na káldhá ban inik. vre An inik yab yejat kin putsuy nin ókʼ, pos jajáꞌ in junwal jelt xan ti jeye na Dios ani u takʼix jeye jelt xan ti na Dios u takʼix. Kom an inik in takʼyal an mímláb, jaꞌich tu xalkʼanal abal an inik in koꞌol i awiltaláb. q1 Max jun i mímláb yab kin putsuy nin ókʼ, tám, más alwaꞌ ka kaxun. Por max in achʼál tidhetál ka kaxun o ka olin, kin putsuy nin ókʼ. 7pg Por max jun i mímláb yab kin putsuy nin ókʼ tam u ól o tam exom in ólnál i tsubaxtaláb xin bachʼúmal ba Dios, tidhetál abal jajáꞌ; in junwal jelti max kaxudh. o Max jun i inik kin putsuy nin ókʼ tam u ól o tam exom in ólnál i tsubaxtaláb xin bachʼúmal ba Dios, tidhetál abal jajáꞌ. 4na Por u léꞌ ka exbaytsik ke na Kristo, jaꞌich na kʼwajat jelti nin ókʼ an inik; an inik, jelti nin ókʼ nin tomtal ani na Dios kʼwajat jelti nin ókʼ na Kristo. (mI Kidháblábtsik, tu kʼakʼnáltsik tʼajat abal echʼekʼi tin chalpayaltsik ani abal a óntsal ka wéwnaꞌtsik an okʼtsixtaláb xi tu pidhámaltsik. Al } Ki kʼwajaytsik teye jelt xan ti nanáꞌ in kʼwajat, anchanꞌ xan ti nanáꞌ in kʼwajat jelt xan ti kʼwajay na Kristo. Xan ti yejat ka kʼale an mímlábtsik tam neꞌech ti ól k
!Anchanꞌ neye nanáꞌ, yab u tʼajál xowaꞌ yab in kulbetnál an atiklábtsik, nibal u tʼajál xowaꞌ nanáꞌkʼi neꞌech ti kin tolmintsi. U tʼajál xowaꞌ kʼál ti neꞌech ka tolmintsat an atiklábtsik abal kin ejtotsik jeye ka loꞌey.tja
Yab ka tʼajaꞌtsik ka walbin an judíotsik, nibal xi yabtsik u judío, nibal xin belálichtsik na Dios. i
Pos max i kʼapultsik, o a uchʼáltsik xataꞌ, o a tʼajáltsik kʼeꞌet xowaꞌ, ka tʼajaꞌ ejtal abal tin kʼakʼnabíl na Dios. Ah{
Ani max u pidhál ti jalbintsixtaláb na Dios kʼal tin kwenta xowaꞌ u kʼapal, ¿jantʼókʼi tin kawyáb abal u pidhál ti jalbintsixtaláb na Dios kʼal tin kwenta an kʼapnél? \g1
Exom u tʼilál xowaꞌ neꞌech kin chalpay na jún, yab xowaꞌ tatáꞌ neꞌech ka chalpay. Pos ¿jantʼókʼi ti yejat ki exbantsi jun xitaꞌ kʼal tin kwenta max alwaꞌ o yab alwaꞌ xowaꞌ i kʼapal? cf?
Por max jun xitaꞌ ti ki utsaꞌtsik enchéꞌ: “Jechéꞌ an tʼuꞌlek pikbantsidh an chʼilabtsik”, max anchanꞌ, yab ka kʼaputsik abal yab ka walbindhaꞌ xin ulal anchanꞌ ani yab ka jilkʼon ti chalpax. Re
Max ki kanyat ta kʼapul kʼal jun xitaꞌ xi yab u belom ani a léꞌtsik ki kʼale, ka kʼaputsik ejtal xowaꞌ ki pidhan. Yab ki kʼwajaytsik ka konkomiy max alwaꞌ o yab alwaꞌ ka kʼapat. `d9
pos an chabál ani ejtal xowaꞌ waꞌach tajaꞌ, kʼal an Ajátikláb tu dhabaláb. c
Ka kʼaputsik xowaꞌkichkʼi an tʼuꞌlek xu nujnal, yab ki kʼwajay ka konkomiy max alwaꞌ o yab alwaꞌ ka kʼapat; tba
Ki tʼajaꞌ xowaꞌ alwaꞌ abal tin alwaꞌbíl xi kʼeꞌettsik, yab abal wawáꞌkʼi ti alwaꞌbíl. ?aw
Neꞌech ku ejto ku tʼajaꞌ xowaꞌ ku leꞌnaꞌ, por yab ejtal alwaꞌ. Neꞌech ku ejto ku tʼajaꞌ xowaꞌ ku leꞌnaꞌ, por yab ejtal u tolmix abal kin belmách más. %`C
O ¿a léꞌ ki chakúdhaꞌ an Ajátikláb? ¿Awxeꞌ más waꞌ u likat ké Jajáꞌ? An walkadhtaláb ani nin kʼanidhaxtal xin belálichtsik na Kristo #_?
Yab neꞌech ka ejto ka uxtsitsik an ti yajtsik uxnél xin pidhnál an Ajátikláb ani ka uxtsitsik jeye an ti yajtsik uxnél an atʼax ejattalábtsik. Yab neꞌech ka ejto ki kʼapúchtsik bin mesajil an Ajátikláb ani ki kʼapúchtsik jeye bin mesajil an atʼax ejattalábtsik. q^[
Xowaꞌ exom u ulal, jaꞌich ke tam xi yab in exláltsik na Dios in pikbál jun xataꞌ, in pikbantsal an atʼax ejattalábtsik ani yab a Dios. Yab u léꞌ ku chuꞌu ka kóꞌoytsik i junaxtaláb kʼal an atʼax ejattalábtsik. ,]Q
Yab exom u ulal ke an chʼilab in koꞌol jeye in éy, nibal exom u ulal ke an tʼuꞌlek xi pikbantsidh jun i chʼilab, más alwaꞌ ké kʼeꞌet i tʼuꞌlek. 9\k
Ka chuꞌu an atiklábtsik xi Israel; tam in kʼapaltsik xowaꞌ u pikbantsáb na Dios, ¿yabxeꞌ u junkunalich kʼal xon tu kʼwajbantsáb ti pikbantsixtaláb na Dios? &[E
Jún tokot an pan xi muꞌwal ani yán tu éb ti kʼapal, ejtal wawáꞌ yán tu éb, por jelti max jún tokot tu kʼwajat, jelti nin tʼuꞌúl na Kristo. 0ZY
Tam i pidhál ti jalbintsixtaláb na Dios kʼal tin kwenta an yajtsik uxnél, ¿yabxeꞌ jaꞌich abal ki junkulom uchʼaꞌ jechéꞌ an yajtsik uxnél jelti nin xichʼál na Kristo? Ani an pan jeye xi péjchíxnál, ¿yabxeꞌ jaꞌich abal ki junkulom kʼapu jelti nin tʼuꞌúl na Kristo? }Ys
Exom tu tawnál jelti atiklábtsik xi chalpadh ani ka chalpaytsik max alwaꞌ o yab alwaꞌ xowaꞌ tu utsáltsik. gXG
Jaxtám, kidháblábtsik xi tu kʼanidhál tʼajat, yab ka kʼakʼnaꞌtsik i chʼilab. W)
An taktamixtaláb xa achʼáltsik, jayéchkʼi an taktamixtaláb xin achʼál xitaꞌkichkʼi. Por yejat ka belaꞌtsik na Dios, pos Jajáꞌ yab neꞌech kin walkaꞌ ka kóꞌoytsik más púlek i taktamixtaláb, tokotkʼi xowaꞌ neꞌech ka ejto ka kuxuytsik. Tam ki taktamiyat, na Dios neꞌech ti ki óltsi xan ti ka uwaꞌ abal ka watʼnaꞌ ani ka ejto ka kuxuy jechéꞌ an taktamixtaláb. ~Vu
Anchanꞌ pé, xin chalpayal ke kʼwajat alwaꞌ kʼal na Dios, kin kóꞌoy tʼajat i kwenta abal yab kin walaꞌ. uUc
Ejtal jechéꞌ xowaꞌ in tamu ni wejeꞌ pakéliltsik, támun abal ka kʼwajay jelti jun i okʼtsixtaláb. Ani kʼwajat dhutsadh ban Tʼokat Dhuslab abal ti ku tawnaꞌ, wawáꞌ xu kʼwajat jechéꞌ tin okʼontalich an kʼij. T
Nibal ki itʼixbétsik kʼal na Dios jelt xan tin tʼajámal taltsik xi jajáꞌtsik ani chemdhátsik kʼal an abatwále xu chemdhax. ~Su
Yab ki taktamiy an Okʼóxláb jelt xan tin tʼajaꞌ taltsik xi jajáꞌtsik ani chemech chʼikʼadh kʼal i chan. "R=
Yab ku junkun kʼal xi yab i tomtal, jelt xan tin tʼajaꞌ taltsik xi jajáꞌtsik ani chemech jun inik ox mil i atiklábtsik xi júnkʼi a kʼítsá. dQA
Yab ka kʼakʼnaꞌtsik i chʼilab jelt xan tin tʼajaꞌ taltsik xi jajáꞌtsik, xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab enchéꞌ: “An atiklábtsik buxkan ti kʼapul ani ti uchʼal ani tayíl, in tʼajaꞌtsik i ajib.” 2P]
Ejtal jechéꞌ, támun jelti jun i óltsixtaláb abal wawáꞌ abal yab ki létʼendhaꞌ xowaꞌkich xi yab alwaꞌ, jelt xan ti jajáꞌtsik in létʼendhaꞌ. O'
Por yán an israelitatsik yab in tʼajaꞌ xowaꞌ in léꞌ na Dios ani jaxtám ti jilkʼontsik chemnek ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh. hNI
Ani ejtaltsik in uchʼaꞌ an jaꞌ xi káldhantsat ban tʼujub kʼal na Dios. Pos in uchʼámaltsik an jaꞌ xi káldhantsat kʼal na Dios ban tʼujub xi kʼál ti wewkómtetsik. Jechéꞌ an tʼujub, jaꞌich na Kristo. FM
Ejtaltsik jeye in kʼapu an kʼapnél xi tsích walkʼiꞌ. `L9
Anchanꞌ, jelti max pujyattsik ejtal ban tokow ani ban pujal junax kʼal na Moisés. &K G
Kidháblábtsik, u léꞌ ka choꞌóbnaꞌtsik, ke ni wejeꞌ pakéliltsik kʼwajinek tin ál jachanꞌ an tokow ani ejtaltsik in watʼnaꞌ an Chak Pujal. 9Jk Yab u tʼajál anchanꞌ, nanáꞌ u yajlombédhál tubáꞌ ani in kʼwajíl tin tʼójontsix, kom yab u léꞌ ke tayíl, ka kale yab xataꞌ in jalbíl nu tʼojlábil. Iy Nanáꞌ, yab in ádhil jelti max mutʼutsik u wal; yab in kúnúx jelti max in kʼwajat u wiwál nu kʼubak anikʼi. dHA Ejtal xu exóbaltsik abal ti átáx ba jun i ubátʼnich, yab in tʼajál xataꞌ xowaꞌ in chalpayal ke neꞌech ka waltsin kʼál. Jajáꞌtsik in tʼajál anchanꞌ abal kin ejto kin átaꞌ jun i kwetsotsól dhipadh chʼojól xu kʼachel. Por wawáꞌ i tʼajál an chápláb abal ki átaꞌ jun xataꞌ xi yab jaykʼi neꞌech ka kʼachey. iGK Tatáꞌtsik a choꞌóbich ke tam an ubátʼtsik u ádhil abal ti átáx, ejtaltsik u ádhil; por jún tokot xi neꞌech kin átaꞌ xowaꞌ u átáb. Ki ájláchtsik pé abal ka ejtotsik ka bachʼu xowaꞌ u átáb. F+ Ejtal jechéꞌ u tʼajál kʼal tin kwenta an alwaꞌ tʼilab abal ku bachʼu neye an alwaꞌtaláb xin koꞌol jechéꞌ an alwaꞌ tʼilab. tEa Tam in kʼwajat kʼal xi yab u lej belomtsik, in kʼwajíl jelti jajáꞌtsik abal ku tʼajaꞌtsik ka belmách más. Kʼal ejtalkʼi in kʼwajíl jelt xan tu kʼwajíltsik abal ku ejto ku tʼiltsi taltsik xan ti neꞌech ka loꞌey. D3 Tam in kʼwajat kʼal xi yab takʼnéltsik kʼal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, in kʼwajíl jelti jajáꞌtsik abal ku tʼajaꞌ ka belmáchtsik. Maske in kʼwajat takʼnél kʼal nin takʼixtal na Dios, abal in kʼwajatich bin takʼixtal na Kristo. jCM Tam in kʼwajat ban judíotsik, in wenkʼonal jelti an judíotsik, abal ku ejto ku tʼajaꞌ ka belmáchtsik. Tam in kʼwajat kʼal xi takʼnéltsik kʼal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, in kʼwajíl jelti jajáꞌtsik, abal ku ejto ku tʼajaꞌ ka belmáchtsik. Maske nanáꞌ yab in takʼnél kʼal jechéꞌ an takʼixtaláb. B7 Maske yab in kʼwajat takʼnél kʼal i iniktsik, u leꞌnámal ku tʼójontsitsik abal ku ejto ku tʼajaꞌ ke yán kin belaꞌtsik na Kristo. A3 Anchanꞌ pé, an jalbixtaláb xu bachʼwal, jaꞌich an kulbétaláb xu achʼál abal in xeꞌech u tʼilál jechéꞌ an alwaꞌ tʼilab ani yab in átlom. Neꞌech ku ejto ku konoy kin tolmiyat abal in xeꞌech u tʼilál an alwaꞌ tʼilab, por yab u tʼajál anchanꞌ. V@% Jaxtám, max u tʼajál jechéꞌ kʼal yantam u kulbétal, neꞌech ku bachʼu an jalbixtaláb; por max u tʼajál kʼal i chápláb, bélkʼi jaꞌich jun i punkʼuntsixtaláb xi tin pidhámal na Dios. ^?5 Pos nanáꞌ yab u achʼál ku tʼekʼaꞌ tubáꞌ abalkʼi in xeꞌech u tʼilál an alwaꞌ tʼilab, pos yejat ku tʼilaꞌ. ¡Chʼojontál u chuꞌbíl max yab ku tʼilaꞌ jechéꞌ an alwaꞌ tʼilab!
>
Por nanáꞌ yab jaykʼi u tʼajámal anchanꞌ kʼal tatáꞌtsik, nibal exom tu dhutsuntsaltsik jechéꞌ abal ka tʼajaꞌtsik anchanꞌ kʼal nanáꞌ. ¡Más alwaꞌ kin chemech ké ti kin kʼántsi jun xitaꞌ jechéꞌ an kʼijidhtaláb xu koꞌol! =3 Anchanꞌ jeye, an Ajátikláb in ulu enchéꞌ: Xitaꞌ xeꞌech in tʼilál an alwaꞌ tʼilab, tajaꞌ jeye ti yejat ka kale abal ka kʼapúch. <'
¿Yabxeꞌ a choꞌóbtsik ke xu tʼojnal ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, ke tajaꞌich jeye tu kalel abal ka kʼapúch? O ¿yabxeꞌ a choꞌóbtsik ke xu tʼojnal xon tu kʼwajbáb an pikbaxtaláb, jaꞌchich jeye in kʼapal xowaꞌ u pikbantsáb na Dios? w;g Max a tolmiyaltsik xi kʼeꞌet, xi xeꞌechtsik in tʼilál an alwaꞌ tʼilab, ¿yabxeꞌ más in tomnál ti ku tolmiy wawáꞌ? Por yab i tʼajámal anchanꞌ, tokot exom i kuxyal ejtal abal ka belan nin alwaꞌ tʼilábil na Kristo. :/ Max wawáꞌ i tʼilámal an alwaꞌ tʼilab ba tatáꞌtsik, ¿yabxeꞌ in tomnál ti ku pidhaꞌ weye xowaꞌ i yéntsal techéꞌ ti chabál? n9U
jechéꞌ tin ulal abal ki choꞌóbnaꞌ ke xi xeꞌech in tʼilál an alwaꞌ tʼilab, yejat ka tolmintsat kʼal xin tʼiltsaltsik. Anchanꞌ jelt xan ti jun xitaꞌ u tʼojnal bin ale in aytsím ka labey xowaꞌ in tʼayál. S8 Nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés in ulal enchéꞌ: “Yab ka busáliy an koꞌnél xi exom ti kwádhal.” Na Dios yab in ulúmal jechéꞌ abal tin alwaꞌbíl an koꞌnéltsik, 7% ¿Nanáꞌkʼixeꞌ tu kwetém chalab tu ulal jechéꞌ? ¿Yabxeꞌ jaꞌich in ulal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés? l6Q ¿Jitaꞌ kʼwajat ti soldado ani jajáꞌ in chʼaꞌyal ejtal xowaꞌ in yéntsal? ¿Jitaꞌ in tʼayál i uba ani yab in kʼaptsal tin walíl? ¿Jitaꞌ in beletnál i borregotsik ani yab in uchʼál i leche xin waꞌtsal? b5= O ¿a chalpayaltsik ke tokot nanáꞌ ani na Bernabé yab yejat ku koyóch tu tʼojnal? 47 ¿Yabxeꞌ in tomnál ku tomkin weye kʼal jun i mímláb xu belom jelti xi kʼeꞌet an abatwáletsik, nin kidhábtsik an Ajátikláb ani na Pedro? f3E ¿Yabxeꞌ in tomnál ku kʼapundhá ani ku pidhan xowaꞌ ki uchʼaꞌ kʼal an belomtsik? Q2 Jechéꞌ jaꞌich xowaꞌ neꞌech ku utsaꞌ xi tin kawyaltsik: G1 Max taltsik yab tin chuꞌtal tin abatwále, abal tatáꞌtsik in abatwále; pos kom tatáꞌtsik a belálich an Ajátikláb, jaꞌich nin xalkʼál ke nanáꞌ tsubax lejtal in abatwále. i0 M Nanáꞌ yab in kʼwajat takʼnél kʼal i iniktsik, u koꞌol i awiltaláb xin koꞌol jun i abatwále. Pos u chuꞌúmal na Jesús ni Ajátik ani tatáꞌtsik a xalkʼálich abal in kʼwajat u tʼójontsal an Ajátikláb. 8/i
Jaxtám, max u walbindhál nu at kidháb kʼal tin kwentakʼi xowaꞌ u kʼapal, más xónaꞌ alwaꞌ ke yabich jaykʼi ku kʼapu i tʼuꞌlek abal yab ku walbindhaꞌ.z.m Pos anchanꞌ, tam ka ojtsitsik an tin chalab an kidháblábtsik xi yabél u lej belom, a waltsalich na Kristo. i-K Ani anchanꞌ, tatáꞌ xa choꞌóbich ke an kʼapnél yab tu tʼokwal nibal tu waltsal, a tʼajálich ka kʼibchon na at kidháb xi yabél u lej belom. Pos na Kristo chemech abal ka loꞌey jeye jechéꞌ an kidhábláb. 1,[
Pos ka achʼaꞌtsik jechéꞌ. Max tatáꞌ xa choꞌób jechéꞌ, ki buxkan ta kʼapul xon tu pikbantsáb xataꞌ an chʼilabtsik ani ki chuꞌtat tajaꞌ kʼal jun i kidhábláb xi yabél u lej belom, ¿yabxeꞌ neꞌech kin leꞌnaꞌ jeye kin kʼapu xowaꞌ u pikbantsáb an chʼilabtsik? (+I Por ka kóꞌoytsik i kwenta abal yab ka walbindhaꞌ xi yabtsik u lej belom, pos a choꞌóbichtsik ke an kʼapnél yab tu tʼokedhál nibal tu walbindhál. ]*3An kʼapnél yab in tʼajál abal ku kʼwajách más kʼunat kʼal na Dios; pos yab neꞌech ki ejto ki tʼokedhaꞌ más tibáꞌ max ku kʼapúch, nibal neꞌech ki walbindhaꞌ tibáꞌ max yab ku kʼapúch. )Por yab ejtalkʼi in choꞌób jechéꞌ. Taltsik, xin kʼakʼnálwiꞌik an chʼilabtsik, in kʼapaltsik an kʼapnél jelti max pikbantsidh an chʼilabtsik; ani kom yabtsik u lej belom, in chalpayaltsik ke u walbinal kʼal xowaꞌ in kʼapal. H( abal wawáꞌ, jún tokot a Dios waꞌach. Jechéꞌ na Dios, jaꞌich an Tátaꞌláb xon ti tál ejtal xowaꞌ waꞌach ani wawáꞌ, tajaꞌ weye tu tál. Jún jeye tokot i Ajátikláb waꞌach, xi jaꞌich na Jesukristo. Jechéꞌ na Jesukristo, jaꞌich xin tʼajámal ejtal xowaꞌ waꞌach, asta wawáꞌ weye. %'CMaske waꞌach ban walkʼiꞌ ani ban chabál taltsik xu bijyáb ti diostsik (jelt xan ti choꞌóbich ke yán i diostsik ani i ajátiklábtsik waꞌach), 9&kKʼal tin kwenta an konoxtaláb xi tin tʼajtsitsik max alwaꞌ o yab alwaꞌ ka kʼapat an kʼapnél xu pikbantsáb an chʼilabtsik, neꞌech tu utsaꞌtsik. Jun i chʼilab xu kʼakʼnáb jelti a Dios, yab xataꞌ in éy techéꞌ ti kʼayꞌlá. Pos i choꞌóbich ke jún tokot a Dios waꞌach. N%Por max jun xitaꞌ in kʼakʼnál na Dios, u exláb kʼal na Dios. $Ani max jun xitaꞌ in chalpayal ke in choꞌób jun xataꞌ, yabél in bajúmal kin choꞌóbnaꞌ xan ti yejat kin choꞌóbnaꞌ. !# =Kʼal tin kwenta an kʼapnél xu pikbantsáb an chʼilabtsik, u chalpayal abal i choꞌóbich xantʼéy yejat ki tʼajaꞌ. An chalpadhtaláb kʼal tin kwenta jechéꞌ an kʼapnél, tu tʼajál ki tʼekʼaꞌ tibáꞌ, por an kʼanidhaxtaláb, tu tolmiyal abal ku belmách más. K"(Por nanáꞌ u ulal ke más kʼijidh neꞌech ka kʼwajay an mímláb max yabich ka tomkin ti ít. Anchanꞌ tu ulal kom u chalpayal ke u koꞌolich tu itsích nin Tʼokat Ejattal na Dios.)!K'An mímláb xi tomkidh, u kóꞌyáb kʼal an takʼixtaláb jelti max wikʼats bin tomkíl, lejat nin tomkíl kʼwajat ejat; por max ka chemech nin tomkíl, an mímláb awil ka tomkin ti ít xitaꞌ kʼál kin leꞌnaꞌ, tokot yejat kin chuꞌu ke jachanꞌ an inik, u belom jeye. )&Jaxtám, xin pidhnál nin tsidhánil abal ka tomkin, alwaꞌ xowaꞌ in tʼajál. Ani xi yab kin pidhnaꞌ, más alwaꞌ xowaꞌ in tʼajál. & E%Aníl jeye, max jun xitaꞌ in koꞌol jun in tsidhánil ani in chalpayámalich junax ke más alwaꞌ yab ka tomkin an tsidhan, alwaꞌ max yab kin tomkiy. E $Por max jun xitaꞌ in koꞌol jun in tsidhánil ani in chalpayal abal exomich ti watʼel in tamúbil abal ka tomkin ani in chalpayal ke yejat kin tomkiy, yab walats max kin tomkiy. #Tu utsáltsik jechéꞌ abal tatáꞌtsik ta alwaꞌbíl, yab abal nanáꞌkʼi u léꞌ ku chuꞌu yab ki tomkintsik. Jechéꞌ tu utsáltsik abal ka tʼajaꞌ xowaꞌ alwaꞌ ani lujat. Ani abal ka ejtotsik ka exlaꞌ más alwaꞌ an Ajátikláb. ? w"Anchanꞌ jeye u támnal kʼal an mímláb xi tomkidh ani kʼal an tsidhan. An tsidhan, tokot in chalpóm kin tʼójontsi an Ajátikláb abal ka kʼwajay tʼokat nin tʼuꞌúl ani nin ejattal; por xi tomkidh, tokot in chalpóm xowaꞌkich xi techéꞌ ti kʼayꞌlá ani xan ti kin kulbédhaꞌ nin tomkíl. |q!Por xi tomkidh, in chalpóm tokot xowaꞌkich xi techéꞌ ti kʼayꞌlá ani xan ti kin kulbédhaꞌ nin tomtal. P U léꞌak ku chuꞌu max yab ki kʼwajaytsik ta chalpax kʼal ni jun xataꞌ. Tam jun i inik yab tomkidh, tokot in chalpóm kin tʼójontsi ani kin tʼajaꞌ xowaꞌ in léꞌ an Ajátikláb. H Xitaꞌ in kulbetnáltsik xowaꞌ waꞌach techéꞌ ti kʼayꞌlá, ka kʼwajaytsik jelti max yab in kulbetnáltsik; pos ejtal xowaꞌ waꞌach techéꞌ ti kʼayꞌlá, neꞌech ka taley. ve Kom wéꞌich tʼajat an kʼij i koꞌol, xu ukʼnaltsik, yejat ka kʼwajaytsik jelti max yab u ukʼnal; xu kulbéltsik, jelti max yabtsik u kulbél ani xu chʼaꞌumtsik, jelti max yab jajáꞌtsik in dhabal xowaꞌ in chʼaꞌyámal. =s Kidháblábtsik, neꞌech tu utsaꞌtsik jechéꞌ: Wéꞌich tʼajat an kʼij i koꞌol. Jaxtám, xitaꞌ kʼwajattsik tomkidh, yejat ka kʼwajaytsik jelti max yab tomkidh. K Por max jun i kwitól ka tomkin, yab walats. Ani max jun i tsidhan ka tomkin, yab jeye walats xowaꞌ in tʼajál. Por xu tomkinaltsik, neꞌech kin watʼnaꞌ i yajtsiktaláb ba jechéꞌ an xeꞌchintaláb ani nanáꞌ u léꞌak ku chuꞌu max yab ka tomkintsik abal yab kin watʼnaꞌtsik jechéꞌ an yajtsiktaláb. `9Max i tomkidhich ta kʼwajat, yab ki jíláxin. Ani max yab i tomkidh, yab ki tomkin.
Nanáꞌ u chalpayal ke más alwaꞌ max an inik yab ka tomkin kʼal tin kwenta an yajtsiktaláb xi waꞌach jechéꞌ i kʼij. <qKʼal tin kwenta xi yab tomkinéktsik, yab u koꞌol ni jun i takʼixtaláb xi tál ban Ajátikláb. Kom u bajúmalich neye kin kóꞌontsat ti yajnantsixtaláb kʼal an Ajátikláb ani u chalpayal abal in tomnál neye kin beltsin, neꞌech neye ku ulu xowaꞌ u chalpayal kʼal jechéꞌ tin kwenta. ykKidháblábtsik, juntsik ta éb yejat ki kʼwajay jelt xan ta kʼwajatwiꞌik tam ta kanyattsik kʼal na Dios. dANa Dios kajbidh ti chʼaꞌyámaltsik; yab ki kʼwajaytsik ta jolib abal an atiklábtsik. Pos xi kʼwajat ti jolib tam ti kanyat abal kin belaꞌich an Ajátikláb, xoꞌ kʼwajatich walkadh abal in belálich an Ajátikláb; anchanꞌ jeye, xi yab u jolib tam ti kanyat abal kin belaꞌich an Ajátikláb, xoꞌ u jolibich abal na Kristo.
S O~}||N|{>yy2x$w)v[usqpp]o\onJmlVkk j(i~hhg1f dcba_^]]]\[[0ZYXX`WJVVUTT(SsS
RQQP:OMM LNKKUJ/IIBHH4G&FaEDCCCBA@~??&>a=Yab ka kʼanidháltsik xowaꞌ waꞌach yab alwaꞌ ban kʼayꞌlá, nibal ka létʼendhaꞌ xowaꞌ waꞌach tajaꞌ. Max jun xitaꞌ in kʼanidhál xowaꞌ waꞌach yab alwaꞌ ban kʼayꞌlá, yabich tám u kalel in kʼakʼnál na Dios an Tátaꞌláb; FKTátaꞌlábtsik, tu dhutsuntsámal abal a bajúmalichtsik ka exlaꞌ xi kʼejle táꞌich ti kʼwajat tam ti na Dios yabél xataꞌ in tʼajámal. Kwitóltsik ani tsidhantsik, tu dhutsuntsámal abal i likdhaꞌtsik ani a bachʼúmalichtsik ta itsích nin káwintal na Dios ani abal a átámalichtsik an lej atʼax. 4Ja
Tátaꞌlábtsik, tu dhutsuntsal abal a exlálichtsik xi kʼejle táꞌich ti kʼwajat tam ti na Dios yabél xataꞌ in tʼajámal. Kwitóltsik ani tsidhantsik, tu dhutsuntsal abal a átámalichtsik an lej atʼax. Tsʼitsik chakam, tu dhutsuntsal abal a bajúmalichtsik ka exlaꞌ an Tátaꞌláb. I Tsʼitsik chakam, tu dhutsuntsal abal na Dios ti pakwlantsámalichtsik an ta walastalábil kʼal tin kwentakʼi na Jesukristo. )HK Por xin atʼál nin at kidháb, kʼwajat ani xeꞌech ban jikʼwaxtaláb ani yab in choꞌób xon ti neꞌech abal jokʼolbédhatsich kʼal an jikʼwaxtaláb. G
Xitaꞌ in kʼanidhál nin at kidháb, kʼwajatich ban tajaxtaláb ani yabich waꞌach ni jun xataꞌ xantʼokʼál ti ka walbindhá. Fy Xitaꞌ in ulal ke kʼwajatich ban tajaxtaláb, por in atʼál nin at kidháb, bél kʼwajat ban jikʼwaxtaláb. PEPor bélkʼi tu dhutsuntsaltsik jun i ít takʼixtaláb, xi tsubax abal na Kristo ani abal tatáꞌtsik, pos an jikʼwaxtaláb exomich ti wékʼwnal ani exomich ti tajkʼanal an tsubax tajaxtaláb. %DCKidháblábtsik, yab exom tu dhutsuntsaltsik jun i ít takʼixtaláb; tu dhutsuntsaltsik jayéchkʼi an takʼixtaláb xa achʼámal tam ta tuju ka belaꞌtsik na Kristo. Jechéꞌ an wejeꞌ takʼixtaláb, jayéchkʼi an takʼixtaláb xa achʼámalichtsik tam ta tuju ta belom. CXitaꞌ in ulal ke kʼwajatich juniniꞌ kʼal na Jesús, yejat ka kʼwajay jelt xan ti Jajáꞌ xeꞌchin. An ít takʼixtaláb GBPor max i tʼajálich xan tin ulal nin takʼixtal na Dios, i bajúmalich kin kʼakʼnaꞌ na Dios in lujtalkʼi; kʼal jechéꞌ, i choꞌóbnál ke u kʼwajatich juniniꞌ kʼal Jajáꞌ. =AsPor max jun xitaꞌ in ulal: “Nanáꞌ u exlálich”, por yab in tʼajál xan tin ulal an takʼixtaláb, u kʼambixkʼi ani yab tsubax xowaꞌ in tʼajál ani xowaꞌ in ulal. c@?Max i tʼajálich xan tin ulal nin takʼixtal na Dios, tsubaxich tám ti exlálich. H? Na Jesukristo, jaꞌich an pikbantsixtaláb abal ku pakwlantsat an ti walastalábil ani yab tokot xi wawáꞌkʼi ni walastalábil, nin walabtsik jeye ejtal xi kʼwajattsik ban kʼayꞌlá. Z> /Tsʼitsik chakámil, tu dhutsuntsal jechéꞌ abal yab ka walaꞌtsik. Por max jun xitaꞌ kin walaꞌ, i koꞌol jun i kawintsíxil tin tamét an Tátaꞌláb, jaꞌich na Jesukristo, xi lujat Jaꞌ tʼajat. =
Max ki ulu ke yab i walámal, i tʼajálich tám na Dios jelti max u kʼambix ani yabich i tʼajál jelt xan tin ulal nin káwintal.K< Por max ki óltsi na Dios ni walastalábil, neꞌech ti ku pakwlantsi ani neꞌech ti ku wékʼontsi ejtal an ti walastaláb. Jajáꞌ in tʼajál Jaꞌ xowaꞌ kin ulu ani lujat Jaꞌ tʼajat. ; }Max ki ulu ke yab u walbidh, wawáꞌkʼi i kʼambiyal tibáꞌ, yab tsubax xowaꞌ i tʼajál ani xowaꞌ i ulal. d: CPor max u kʼwajatich ban tajaxtaláb jelt xan ti na Dios kʼwajat ban tajaxtaláb, tsubax tám u kʼwajatich juniniꞌ jún ani jún ani nin xichʼál nin Chakámil Jesukristo, tu wékʼontsal ejtal an ti walastaláb. /9 YMax ki ulu ke u kʼwajatich kʼal Jajáꞌ, por bélkʼi i tʼajál xowaꞌ yab alwaꞌ, u kʼambixichkʼi tám ani yab tsubax xowaꞌ i tʼajál ani xowaꞌ i ulal. [8 1Jechéꞌ jaꞌich an tsubaxtaláb xi tu okʼtsi na Jesukristo ani xoꞌ tu okʼtsaltsik teye: ke na Dios jaꞌich na kʼwajat jelti an tajaxtaláb ani yab waꞌach ni wéꞌ i jikʼwaxtaláb ba Jajáꞌ. 7 +Anchanꞌ pé, tu dhutsuntsaltsik ejtal jechéꞌ abal ki kʼwajay echʼekʼi i kulbéltsik. Na Dios jaꞌich na kʼwajat jelti an tajaxtaláb h6 KI ólnálich xoꞌ xowaꞌ i chuꞌúmal ani i achʼámal abal ki kʼwajaytsik juniniꞌ kʼal wawáꞌ, jelt xan ti wawáꞌ u kʼwajatich lejtal juniniꞌ kʼal na Dios an Tátaꞌláb ani kʼal nin Chakámil Jesukristo. 5 Jechéꞌ xin pidhnál an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal, xalkʼá. Wawáꞌ i chuꞌúmal ani i ólnámal, ke jechéꞌ xin pidhnál an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal, kʼwajatwiꞌik kʼal an Tátaꞌláb ani u xalkʼantsat. 4 U dhutsál jechéꞌ an dhutsadh úw abal ka choꞌóbná ke jachanꞌ xu bijyáb tin káwintal na Dios kʼejle táꞌich ti kʼwajat tam ti yabél tʼajadh an chabál ani an walkʼiꞌ. I axtsámal an tin káwintal, i chuꞌúmal kʼal wawáꞌ tʼajat i wal ani i takámal kʼal wawáꞌ tʼajat i kʼubak. Jajáꞌ, jaꞌich xin pidhnál an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. m3SEjtal tatáꞌtsik tu kʼanidháltsik tʼajat tin bij na Kristo Jesús. Anchanꞌ ka tʼájan.c2?Ke nin alwaꞌtal ni Ajátik Jesukristo, ka kʼwajay echʼekʼi kʼal tatáꞌtsik. 1#Max jun xitaꞌ yab in kʼakʼnál an Ajátikláb Jesukristo, ka kʼwajbá abal ka kʼale ban kʼibeltaláb. ¡Ajátik, ki tsíchich! ~0uNanáꞌ, xu bij Pablo, tu dhutsuntsaltsik jechéꞌ an ti chapnédhomtaláb kʼal nanáꞌ tʼajat u kʼubak. / Ti abtsaltsik ti chapnédhomtaláb ejtal an kidháblábtsik. Ki chápnédháxintsik jún ani jún kʼal jun i tʼokat chapnédhomtaláb. q.[An belomtsik xu kʼwajíl ban chabál xi Asia, ti abtsaltsik ti chapnédhomtaláb. Na Akila ani na Prisila, ani an kidháblábtsik xu junkunal bin kʼimáꞌ, ti abtsaltsik tʼajat ti chapnédhomtaláb tin bij an Ajátikláb. -Jajáꞌtsik tin likedhantsitsik an tu ejattal ani ti likedhantsitsik teye. Jelti jechéꞌ an kidháblábtsik, yejat ki kʼanidhaꞌ. <,qIn kulbé tʼajat abal tsích na Estéfanas, na Fortunato ani na Akaiko, pos jajáꞌtsik in tʼajámal xowaꞌ yab a ejtowaltsik ka tʼajaꞌ, kom yabtsik techéꞌ i kʼwajat. F+Tu pakabédháltsik abal ka exbantsi xowaꞌ ti ki utsaꞌtsik. Yab tokot jajáꞌkʼitsik, ka exbantsitsik jeye xin junwal jelti jajáꞌtsik, xi ti tolmiyaltsik ani ti tʼójontsaltsik. u*cKidháblábtsik, a choꞌóbichtsik ke nin kidhtaltsik na Estéfanas, jaꞌich xi okʼox ti belmáchtsik. Jajáꞌtsik u kʼwajíl ban chabál xi Akaya ani xoꞌ, kʼwajatichtsik in tʼójontsal xu dhabalábichtsik kʼal na Dios. U)#Ejtal xowaꞌ ka tʼajaꞌtsik, ka tʼajaꞌtsik kʼal i kʼanidhaxtaláb. k(O
Yabtsik ki kʼwajay ukʼpipidh ani yabtsik ka jilaꞌ ta belom. Ka likedhaꞌtsik tabáꞌ. ' Kʼal tin kwenta an kidhábláb Apolos, u pakabédhaꞌ tʼajat abal ka kʼale ti ki álnaꞌtsik junax kʼal an kidháblábtsik, por yab in leꞌnaꞌ ka kʼale xoꞌ; por neꞌech ka kʼale tam ka jolkʼan. An chapnédhomtaláb xi tin okʼontal (&I Jaxtám, yab ka pojkaꞌtsik, ka tolmiytsik tokot abal ka tsích kʼijidh xon tin kʼwajat, pos in kʼwajat u aytsím junax kʼal xi más an kidháblábtsik. C%
Max ka ulich tachanꞌ na Timoteo, ka bachʼutsik alwaꞌ abal ka kʼwajay kʼijidh ani yab ka kʼwajay u chalpax, pos jajáꞌ in tʼójontsal jeye an Ajátikláb jelti nanáꞌ. Y$+ Pos u chuꞌtal ke alwaꞌ tʼajat ku tʼajaꞌ nin tʼojlábil an Ajátikláb ani neꞌech tʼajat ka kale alwaꞌ, maske yán tʼajat waꞌach xu tamkʼuxtsik abal yab ki tʼajaꞌ jechéꞌ an tʼojláb. _#7Por neꞌech kin kʼwajay techéꞌ Efeso asta ka watʼey nin ajíb an Pentekostés. $"AYab u léꞌ kin kʼale tu álnaꞌtsik junwékʼi, u léꞌ kin kʼwajay wéꞌ i kʼij kʼal tatáꞌtsik, max an Ajátikláb anchanꞌ kin leꞌnaꞌ. A!{Yab u choꞌób max kin jilkʼon wéꞌ i kʼij kʼal tatáꞌtsik o tachanꞌ ku watʼnaꞌ nin chamáy, ani tayíl ti kin tolmiytsik abal ku óntsi an bél xon ti yejat kin kʼale. /Tam kin kʼale tachanꞌ Korinto, neꞌech kin watʼey ban chabáltsik xi Masedonia ani tayíl, tám neꞌech kin ulich kʼal tatáꞌtsik. ~ uAni max yejat neye kin kʼale, in neꞌech neye kʼal jajáꞌtsik. Na Pablo in chalpayal xon ti neꞌech ti álnax _ 7Tam kin ulich tachanꞌ, neꞌech ku abaꞌ Jerusalén an kidháblábtsik xi tatáꞌtsik a takwyám. Neꞌech ku abaꞌtsik abal kin júntsi an ti tolmixtaláb ani ti dhutsadh úw, an kidháblábtsik xi tajaꞌ. | qTin jidhtal kʼítsájil an semana, juntsik ta éb yejat ka pílmédhál wéꞌ an tolmixtaláb. Ka pílmédhál wéꞌ, xantikʼi ta átámaltsik; ka taꞌpaꞌtsik, abal yab tam kin kʼale tu álnaꞌtsik, tám ka junkutsik i tolmixtaláb. 3 aKʼal tin kwenta an tolmixtaláb abal an belomtsik xi chʼojontál, ka tʼajaꞌtsik anílkʼi jelt xan tu utsámaltsik an belomtsik xu kʼwajíl ban chabál xi Galasia. 1[:Jaxtám, kidháblábtsik xi tu kʼanidháltsik tʼajat, yab ka jilaꞌtsik ka belaꞌ an Ajátikláb ani yab ka jálkʼúkʼliytsik na chalab. Ka óntsitsik ka tʼójontsi echʼekʼi an Ajátikláb, pos a choꞌóbichtsik ke an tʼojláb xa tʼajál abal an Ajátikláb, yab jolatkʼi.}9Por ki pidhál ti jalbintsixtaláb na Dios, xi tu tolmiyal ki átaꞌ jechéꞌ kʼal tin kwenta ni Ajátik Jesukristo. ]38Xowaꞌ kʼál tu pidhnal ti awiltaláb an chemlá abal ti ku yajlombédhaꞌ, jaꞌich kʼal an walastaláb. Ani an walastaláb, u pidhnal tin cháp kʼal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés.
7An chemlá yabich xoꞌ in koꞌol in awiltal abal ti ku yajlombédhaꞌ ani yabich jaykʼi neꞌech kin ejto ti ku átaꞌ.” #?6Tam ni tʼuꞌúl xu kʼachel ka jalkʼuyatich kʼal xi yab jaykʼi u kʼachel ani tam ni tʼuꞌúl xu chemel, ka jalkʼuyatich kʼal xi yab jaykʼi u chemel, támunich tám xowaꞌ kʼwajat dhutsadh ban Tʼokat Dhuslab xin ulal enchéꞌ: “Wékʼontsat tin awiltal an chemlá. 3_5Pos ni tʼuꞌúl xu kʼachel, koꞌol ka jalkʼuyat kʼal xi yab jaykʼi u kʼachel; ani ni tʼuꞌúl xu chemel, neꞌech ka jalkʼuyat kʼal xi yab jaykʼi u chemel. 2]4Neꞌech ku jalkʼuyat jikʼatkʼi tʼajat, jelt tam ki mutʼúnaꞌ ani ki lamánaꞌ ni wal, tam ka achʼatmé ti jutsyáb an korneta tin okʼontal. Neꞌech ka jutsyat an korneta ani an chemélomtsik neꞌech ka ejdhá abal yabich más jaykʼi ka chemech ani wawáꞌ, neꞌech ku jalkʼuyat. 3Neꞌech tu utsaꞌtsik jun xataꞌ xi kʼwajat yab tejwaꞌ: Yab ejtal neꞌech ku chemech; por ejtal neꞌech ku jalkʼuyat. L2Kidháblábtsik, tu utsáltsik, ke ni tʼuꞌúl yab neꞌech ka ochich xon tu takʼix na Dios; pos xu kʼachel yab neꞌech kin ejto ka kʼwajay xon ti kʼwajat xi yab jaykʼi u kʼachel. 1Anchanꞌ xan ti koꞌol ni tʼuꞌúl xi techéꞌ ti chabál, anchanꞌ jeye ti neꞌech ki kóꞌoy ni tʼuꞌúl xi tál walkʼiꞌ. K0Nin tʼuꞌúl an iniktsik xi techéꞌ ti chabál, in junwal jelti an inik xi tʼajadh kʼal i kʼutʼ; por xitaꞌ kin belaꞌ na Kristo, neꞌech kin kóꞌoy in tʼuꞌúl jelti na Kristo. !;/An jidhtal inik xi tʼajadh kʼal i kʼutʼ, techéꞌkʼi jaꞌ ti chabál; in chabtal an inik, xi jaꞌich an Ajátikláb, walkʼiꞌ Jaꞌ ti tál. (I.Na Dios tu pidhámal okʼox ti tʼuꞌúl abal ku kʼwajay techéꞌ ti chabál ani tayíl neꞌech ti ku pidhaꞌ ti tʼuꞌúl abal ku kʼwajay walkʼiꞌ. pY-An Tʼokat Dhuslab in ulal ke an jidhtal inik xin bij Adán, tʼajan ani pidhan tin ejattal. Por na Kristo, xin junwal jeye jelti na Adán, in koꞌol in ejattal xin pidhnál i xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. D
,U jolyáb i tʼuꞌúl xu pidhnék abal ku kʼwajay techéꞌ ti chabál ani tam ku ejech ti ít, u ejel kʼal jun i tʼuꞌúl xi jaꞌich abal ku kʼwajay walkʼiꞌ. Max waꞌach i tʼuꞌúl xi jaꞌich abal ku kʼwajay techéꞌ ti chabál, waꞌach jeye i tʼuꞌúl xi jaꞌich abal ku kʼwajay walkʼiꞌ. V %+U jolyáb i tʼuꞌúl xi pojkantál ani tam ku ejech ti ít, u ejel kʼal jun i tʼuꞌúl xi labidh. U jolyáb i tʼuꞌúl xi yab likat ani tam ku ejech ti ít, u ejel kʼal jun i tʼuꞌúl xi likat. 7 g*Anchanꞌ jeye u támnal tam u ejel ti ít an chemélomtsik. U jolyáb i tʼuꞌúl xu kʼachel ani tam ku ejech ti ít, u ejel kʼal jun i tʼuꞌúl xi yabich u kʼachel. 8
i)Nin tajáx na kʼítsá, yab in junwal jelti nin tajáx na íchʼ, nibal in junwal jelti nin tajáx na óttsik. Na óttsik, kʼeꞌetich kʼeꞌetich tin koꞌol nin tajáx. }(Waꞌach xin koꞌol in tʼuꞌúl abal ka kʼwajay walkʼiꞌ ani waꞌach xin koꞌol in tʼuꞌúl abal ka kʼwajay techéꞌ ti chabál; por kʼeꞌetich jeye nin labídh xi walkʼiꞌ ani kʼeꞌetich jeye nin labídh xi techéꞌ ti chabál. !;'Ejtal xin koꞌol in tʼuꞌúl techéꞌ ti chabál, yab jununúl aniꞌ; nin tʼuꞌúl an iniktsik, kʼeꞌetich jeye; nin tʼuꞌúl an koꞌnéltsik, kʼeꞌetich jeye; nin tʼuꞌúl an toꞌoltsik, kʼeꞌetich jeye ani nin tʼuꞌúl an chʼichintsik, kʼeꞌetich jeye. $A&Por na Dios in pidhál tin akan an tʼayabláb xan ti Jajáꞌ na Dios tin léꞌ; ani ejtal an iyalábtsik, kʼeꞌetich kʼeꞌetich in akan u pidhnal. zm%Max ka tʼayan i idhidh, yab jaꞌich an idhidh neꞌech ka kale, neꞌech ka kale an ém o xowaꞌ ka tʼayan. !$Xitaꞌ in konyal anchanꞌ, yab lej chalpadh, pos tam u tʼaynal jun i iyaláb, jachanꞌ an iyaláb koꞌol ka chemech abal ka ixkʼan. (I#Por neꞌech xónaꞌ ka konoxin jun xitaꞌ enchéꞌ: “¿Jan tu ejel ti ít an chemélomtsik? ¿Janti uwats nin tʼuꞌúl neꞌech kin kóꞌoy?” ~u"Ka kóꞌoytsik na chalab alwaꞌ ani lujat, yabich ka walaꞌtsik. Pos taltsik xi tatáꞌtsik yab in exlál na Dios, u ulal jechéꞌ abal ki tidhebétsik. Xan ti uwats in tʼuꞌúl neꞌech kin kóꞌoy tam ka ejech ti ít an chemélomtsik !Yab ka kʼambiytsik tabáꞌ, xitaꞌ u junkunal kʼal xin tʼajáltsik xowaꞌ yab alwaꞌ, neꞌech jeye ka chʼilkʼoyat. W' Tam tin kʼwajat Efeso, in péjéxnék kʼal an iniktsik xi atʼaxtsik tʼajat, xin junwal jelti an padhumtsik; por, ¿jantʼéy u átámal kʼal jechéꞌ? Max tsubax lejtal ke an chemélomtsik yabich u ejel ti ít, u kalelich tám tsubax xin ulaltsik enchéꞌ: “Wana tu kʼapul ani tu uchʼal, ke kalám neꞌech ku chemech.” A { Kidháblábtsik, tsudhey ka tsudhey i tametnál an chemlá. Jechéꞌ tsubax tʼajat, jelti an kʼijidhtaláb xu achʼál kʼal tin kwenta abal a belálichtsik ni Ajátik Jesukristo. a; Max an chemélomtsik yabich u ejel ti ít, jolatkʼi i watʼnál i yajtsiktaláb. p~Y Aníl jeye, waꞌach taltsik xu pujnaltsik kʼal tin kwenta xi chemnekichtsik, ¿jantʼókʼi tin tʼajáltsik jechéꞌ? Max an chemélomtsik yabich u ejel ti ít, ¿jantʼókʼi tu pujnaltsik kʼal jajáꞌtsik tin kwenta? N} Por tam ejtalich kʼwajat takʼnél kʼal na Kristo, Jajáꞌ, xu Chakámláb kʼal na Dios, neꞌech jeye tám ka kʼwajách abal ka kʼwajay takʼnél kʼal na Dios, abal na Dios ka kʼwajay kʼal ejtalkʼi ani abal ejtalkʼi. Jechéꞌ na Dios, jaꞌich nin kʼwajbámal ejtal abal ka kʼwajay takʼnél kʼal na Kristo. n|UPos na Dios in kʼwajbámalich ejtal abal ka kʼwajay takʼnél kʼal na Kristo. Por tam an Tʼokat Dhuslab in ulal ke ejtalich kʼwajbadh abal ka kʼwajay takʼnél kʼal na Kristo, jechéꞌ yab in léꞌ kin ulu ke na Dios kʼwajat jeye takʼnél kʼal na Kristo. Pos Jajáꞌ jaꞌich nin kʼwajbámal ejtal abal ka kʼwajay takʼnél kʼal na Kristo. I{ Xi neꞌech ka wixkʼá tin okʼontalich, jaꞌich an chemlá. izKPos na Kristo neꞌech ti takʼix tam ka átantsatich kʼal na Dios xitaꞌ kʼál tu atʼnal. EyTam na Kristo kin wékʼóch ejtal an takʼixtsik, an awiltalábtsik, an cháplábtsik ani tam kin watʼbantsích ti takʼix na Dios an Tátaꞌláb, tám neꞌech ka tsích an pakwenib. zxmNeꞌech ka ejdhá an chemélomtsik xowkʼi tin lujyal ka ejdhá. Okʼox ejdhá na Kristo abal ka kʼwajay jelti nin jidhtal walíl jun i tʼayabláb; ani tayíl, tam ka tsích na Kristo, neꞌech ka ejdhá xu dhabalábtsik kʼal Jajáꞌ. w1Anchanꞌ jelti ejtal xu kidhtaláb kʼal na Adán u chemel, anchanꞌ jeye, ejtal xu dhabalábichtsik kʼal na Kristo neꞌech ka ejdhá ti ít. Av{Pos anchanꞌ xan ti an chemlá kʼal tin kwentakʼi jun i inik ti tujey ban kʼayꞌlá, anchanꞌ jeye kʼal tin kwentakʼi jun i inik ti neꞌech ka ejech ti ít an chemélomtsik.
u
Por xowaꞌ támnék, jaꞌich ke na Kristo ejech ti ít tam ti chemdhá; Jajáꞌ jaꞌich na jidhtal xi ejech ti ít abal kin xalkʼaꞌ ke xi chemnektsik neꞌech ka ejech ti ít. Anchanꞌ, in junwalich jelti nin jidhtal walíl jun i tʼayabláb. t-Max tokotkʼi tam techéꞌ u kʼwajat ejat ti koꞌol an aytsixtaláb ba na Kristo, más waꞌ chʼojontál i chuꞌbíl ké xi kʼeꞌettsik. msSAni max anchanꞌ, xi chemnekichtsik ani in belámal na Kristo, kʼibchonék jeye ti kʼwajattsik. r ani max na Kristo yab ejnek ti ít, an belomtaláb xa koꞌoltsik yab xataꞌ in jalbíl, bélkʼi i walbidhtsik ta kʼwajat. ^q5Max an chemélomtsik yabichak u ejel ti ít, nibal na Kristo yabichak ejnek ti ít; "p=Max anchanꞌ, u kalelich tám yab tsubax xowaꞌ i okʼtsixnál kʼal tin kwenta xowaꞌ na Dios in tʼajám. Pos in ulal ke na Dios in ejdhámal ti ít na Kristo ani max yabich u ejel ti ít an chemélomtsik, u kalelich tám yab tsubax ke na Dios in ejdhámal ti ít na Kristo. oAni max na Kristo yab ejnek ti ít, u kalelich jelti max yab xataꞌ in jalbíl xowaꞌ i okʼtsixnál ani xowaꞌ a beláltsik jeye. bn=
Pos max an chemélomtsik yabak u ejeltsik ti ít, yabichak jeye ejnek ti ít na Kristo. .mU Por max wawáꞌ i okʼtsixnál ke na Kristo ejnek ti ít, ¿jantʼókʼi pé tám taltsik xi tatáꞌtsik in ulal abal yabich u ejel ti ít an chemélomtsik? ilK Por yab yejat ki ódhaꞌ ti kwenta xitaꞌ tʼójnék, max nanáꞌ o jajáꞌtsik; xowaꞌ na uluts, jaꞌich ke i tʼilámal an alwaꞌ tʼilab ba tatáꞌtsik ani a belámalichtsik. Tam ka ejech ti ít an chemélomtsik k
Por xoꞌ, u bajúmalich kin kʼwajay xan tin kʼwajat kʼal nin alwaꞌtalkʼi na Dios; ani an alwaꞌtaláb xi tin kóꞌontsi, yab jilkʼon jelti max yab xataꞌ in jalbíl. Nanáꞌ más in tʼójnék ké xi más an abatwáletsik; maske xowaꞌ u tʼajámal, yab kʼal nanáꞌkʼi u cháp tu tʼajámal, na Dios, xi kʼwajat kʼal nanáꞌ, jaꞌich nin tʼajámal kʼal nin alwaꞌtal. 3j_ Pos nanáꞌ jaꞌich xi más kuxlek kʼal an abatwáletsik ani nibal in tomnál kin bijyat tin abatwále, pos u atʼax tʼajtsámaltsik tʼajat xin beláltsik na Dios. [i/Tin okʼontal, tam ti ejtal jechéꞌ in chuꞌúmalichtsik, in xalkʼaꞌ tinbáꞌ abal ku chuꞌu neye ani ku belaꞌ maske tayílich. Jelt xan ti jun i chakam xu waꞌchinal tam watʼenekich i kʼij.
hTayíl in xalkʼaꞌ tinbáꞌ abal ka chuꞌtat kʼal na Jakobo ani más tayíl abal ka chuꞌtat kʼal xi más an abatwáletsik. Xg)Tayíl in xalkʼaꞌ tinbáꞌ abal ka chuꞌtat kʼal bóꞌ i boꞌ inik i kidháblábtsik jun kʼalélkʼi ani yán xi jachanꞌ an kidháblábtsik, xoꞌ bél kʼwajat ejattsik, por taltsik chemnekich. fke in xalkʼaꞌ tinbáꞌ abal ka chuꞌtat kʼal na Pedro ani tayíl abal ka chuꞌtat kʼal xi más an abatwáletsik. ce?In ulal jeye an Tʼokat Dhuslab, ke jolyat ani ke tin óxláb a kʼítsá, ejech ti ít; 1d[Tin jidhtal, tu okʼtsitsik xowaꞌ nanáꞌ in okʼtsinék. Tu okʼtsitsik ke na Kristo chemech kʼal tin kwenta ni walab, jelt xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab. Hc Aníl jeye, kʼal tin kwentakʼi jechéꞌ an alwaꞌ tʼilab, i loꞌodhichtsik. I loꞌodhichtsik max ka óntsi ka belaꞌ xowaꞌ tu tʼiltsámaltsik ani max yab i aniꞌ belmámadhkʼi. Ab }Kidháblábtsik, u léꞌ ka chalpaytsik an alwaꞌ tʼilab xi tu tʼiltsámaltsik. Jechéꞌ jaꞌich an alwaꞌ tʼilab xa bachʼúmalichtsik ani jaꞌich xa óntsaltsik ka belaꞌ. Ka(Por ka tʼajaꞌtsik ejtal in tsubtalkʼi ani in lujtalkʼi.^`5'Anchanꞌ pé, kidháblábtsik, ka aliytsik xan ti ka uwaꞌ abal ka kóꞌoy i awiltaláb ka ólnaꞌ i tsubaxtaláb xi tál ba Dios ani yab ka taxkʼantsitsik xu káw kʼal xowaꞌkichkʼi i káwintaláb. ^_5&Por max yab in léꞌ kin exbay ke jaꞌich in takʼixtal a Dios, jilaꞌ kʼwajat. ^ %Max jun xitaꞌ in chalpayal ke in koꞌol i awiltaláb kin ólnaꞌ i tsubaxtaláb xi tál ba Dios, o in chalpayal ke teykómte tʼajat kʼal an Tʼokat Ejattaláb, yejat kin choꞌóbnaꞌ ke xowaꞌ in kʼwajat tu dhutsuntsaltsik, in takʼixtal an Ajátikláb. ] $Yejat ki choꞌóbnaꞌ ke nin káwintal na Dios yab kʼal tatáꞌtsik ti tujenek, nibal tatáꞌkʼitsik a bachʼúmal. H\ #Max in léꞌ kin choꞌóbnaꞌ jun xataꞌ, kin konoy nin tomkíl, por tin kʼimáꞌ; pos yab u xalkʼanal alwaꞌ ke jun i mímláb, ka káwin xon tu junkunal an kidháblábtsik ti ól. V[%"Ke an mímlábtsik yab ka káwin xon tu junkunal an kidháblábtsik ti ól, pos jechéꞌ yab in tomnál kin tʼajaꞌ. Yejat kin tʼajaꞌtsik xowaꞌ ka utsan, jelt xan tin ulal nin takʼixtal na Dios. Z+!Pos na Dios, yab u ukʼpindhax, tokot in pidhnál i kʼijidhtaláb. Ka tʼajaꞌtsik xan tin tʼajál ejtalkʼi xu dhabalábich kʼal na Dios. Y Xin ólnáltsik i tsubaxtaláb xi tál ba Dios, yejat kin ejto kin kubdhaꞌ tinbáꞌ ani kin aytsi asta xowkʼi in lujyal ka káwin. GX Anchanꞌ ejtal tatáꞌtsik xa bachʼwal i tsubaxtaláb xi tál ba Dios, neꞌech ka ejtotsik ta káw juntsik ti juntsik abal ejtaltsik kin witʼaꞌ ani ka tolmiyattsik ka belmách más. IW Por max jun i kidhábláb xi kʼwajat buxúl, ka pidhan kin choꞌóbnaꞌ jun xataꞌ kʼal na Dios, xi jidhtal, yejat tám kin kubdhaꞌ ti tʼilom abal ka káwin jechéꞌ an kidhábláb. V1 Anchanꞌ jeye, max neꞌech ka ólná i tsubaxtaláb xi tál ba Dios, ka káwin cháb o óx; ani xi kʼeꞌettsik, kin exbay xantʼéy u ulwáb. vUe Por max yab waꞌach ni jun xitaꞌ xi neꞌech kin ejto kin wilaꞌ, más alwaꞌ yab xataꞌ ka ulwat kʼal i kʼeꞌet káwintaláb ban junkuntaláb, tokot ki káwin kʼal i kʼeꞌet káwintaláb abal tatáꞌkʼi ani abal na Dios. `T9Tam u káw xitaꞌ kʼal i kʼeꞌet káwintaláb, ka káwin cháb o asta óx; ani yab junaxkʼi ka káwin, kʼejtsik. Tám juní, yejat ke jun xitaꞌ kin wilaꞌ xowaꞌ u ulwáb kʼal jachanꞌ an káwintaláb. ?SwKidháblábtsik, tam i junkunaltsik, max jun xitaꞌ in léꞌ kin ajatnaꞌ jun i ajatláb, o in koꞌol jun i okʼtsixtaláb, o in léꞌ kin ólnaꞌ jun xataꞌ xi pidhnék kin choꞌóbnaꞌ kʼal na Dios, o in léꞌ ti káw kʼal i kʼeꞌet káwintaláb, o in léꞌ kin wilaꞌ xowaꞌ u ulwáb kʼal jechéꞌ an káwintaláb, alwaꞌ tʼajat. Por ejtal jechéꞌ, ka éyan abal ka tolmiyat ka belmách más an belomtsik. RAnchanꞌ, xowaꞌ in koꞌol chinat tin itsích, neꞌech ka xalkʼan, neꞌech ka tudhlan kin kʼakʼnaꞌ na Dios ani neꞌech kin ulu ke na Dios tsubax lejtal kʼwajat kʼal tatáꞌtsik. Ka tʼajaꞌtsik ejtal xowaꞌkich in tsubtalkʼi ani in lujtalkʼi ,QQPor max ejtaltsik kʼwajat in ólnál i tsubaxtaláb xi tál ba Dios ani ka ochich jun xitaꞌ xi yab xataꞌ in choꞌób o yab u belom, neꞌech kin achʼaꞌ abal walbidh ti kʼwajat. Ani neꞌech kin chalpay tin itsích xan ti kʼwajat, tam kin achʼaꞌ xowaꞌ i kʼwajattsik a ulal. HP Max tam ka junkun an belomtsik, ejtal ka káwin kʼeꞌetich kʼeꞌetich, ani ka ochich jun xitaꞌ xi yab xataꞌ in choꞌób o yab u belom, ¿yabxeꞌ neꞌech kin ulu ke i olmanaltsik? lOQJaxtám, an awiltaláb xu pidhnal jun xitaꞌ abal ti káw kʼal jun i káwintaláb xi yab exbantál, alwaꞌ abal ti exól kʼal xi yabtsik u belom ani yabaꞌ, abal xu belomichtsik. Por an awiltaláb xu pidhnal jun xitaꞌ abal kin ólnaꞌ i tsubaxtaláb xi tál ba Dios, alwaꞌ abal ti exól kʼal xu belomtsik ani yabaꞌ, abal xi yabtsik u belom. NAn Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: “Neꞌech ku éynaꞌ i píl iniktsik abal ku tawnaꞌ an atiklábtsik xi jechéꞌ i kʼij kʼal i káwintaláb xi yab in exbayal, por nibal anchanꞌ yab neꞌech ti kin exbantsitsik. Anchanꞌ tin ulu an Okʼóxláb.” aM;Kidháblábtsik, ka kóꞌoytsik na chalab jelti jun xitaꞌ xi púlekich, yab jelti jun i chakam. Kʼal xowaꞌ yab alwaꞌ, ka junu jelti an chakamtsik; por kʼal xowaꞌ alwaꞌ, ka junu jelti xi pakdhaꞌ. VL%Por ban junkuntaláb xon tu junkunal an belomtsik, más u achʼál in tomnál ku ulu bóꞌ i káw xi exbantál, abal ku okʼtsitsik jeye xi kʼeꞌettsik ké ku ulu, láju i mil i káw xi yab exbantál.
K
U pidhál ti jalbintsixtaláb na Dios abal más naꞌ u ejtowal tin káw kʼal xowaꞌkichkʼi i káwintaláb ké tatáꞌtsik. &JEAlwaꞌ xónaꞌ kʼejle tʼajat xan ta pidhál ti jalbintsixtaláb na Dios, por an kidhábláb xi kʼwajat ta wál, yab u tolmiyáb abal ka belmách más. ]I3Abal max i kʼwajat a pidhál ti jalbintsixtaláb na Dios kʼal na ejattalkʼi, an kidhábláb xi kʼwajat ta wál, yab neꞌech kin ejto kin ulu “anchanꞌ ka tʼájan” kom yab in exbayal xantʼéy a ulal. OH¿Pos jantʼéy pé tám yejat ku tʼajaꞌ? Yejat kin ólan kʼal nu ejattal, por ku exbay xantʼéy u ulal. Yejat ku ajatnaꞌ i ajatlábtsik kʼal nu ejattal, por ku exbay xantʼéy u ajatnál. wGgPos max kin ólan kʼal i káwintaláb xi yab exbantál, u ejattalkʼi u ól, yab xataꞌ neꞌech ku exbay. @Fy
Jaxtám, xitaꞌ xu káw kʼal jun i káwintaláb xi yab exbantál, kin kontsi na Dios abal ka pidhan ti awiltaláb kin wilaꞌ xowaꞌ in ulal kʼal jachanꞌ an káwintaláb. ,EQ Anchanꞌ pé, kom tatáꞌtsik a léꞌ tʼajat ka bachʼu i awiltaláb xin pidhnál an Tʼokat Ejattaláb abal ka ejto ka tʼajaꞌ xowaꞌkichkʼi, ka tʼajaꞌtsik an chápláb abal ka ejto ka kóꞌoy más i awiltaláb xowaꞌ kʼál ti ka ejto ka tolmiy ka belmách más xu belomich. 6De Por max yab u exbayal xan ti kʼwajat ti káw jun xitaꞌ, abal nanáꞌ, in junwal jelti max píl chabál ti tál ani jajáꞌ, anílkʼi jeye ti neꞌech ti kin chuꞌu. UC#
Yán i káwintaláb waꞌach techéꞌ ti kʼayꞌlá ani ejtal exbantál. }Bs Anchanꞌ jeye u támnal kʼal tatáꞌtsik: max kʼal an káwintaláb xa éynál, ka ulu i tʼilabtsik xi yab exbantál, ¿jan ti neꞌech ki exbantsat xantʼéy i kʼwajat a ulaltsik? ¡In junwal jelti max anikʼi i kʼwajat ta tʼilomtsik! ATam waꞌach i péjéxtaláb, max yab ka jutsyat an korneta xan ti yejat, yab xitaꞌ neꞌech ka tʼojojon abal ka kʼale ti péjéx. C@Ki kʼwajbaꞌ ti okʼtsixtaláb xowaꞌ u tʼenyáb xi yab ejat, jelti an chúl o an arpa; max yab ka tʼenyat xan ti yejat, yab xitaꞌ neꞌech kin exbay xantʼéy u tʼenyáb. N?Kidháblábtsik, yab neꞌech ti ki tolmiy max tu tawnaꞌtsik kʼal kʼeꞌet i káwintaláb xi yab a exbayal tam kin kʼale tu álnaꞌtsik. Más neꞌech ti ki tolmiytsik, max tu tʼiltsitsik xowaꞌ tin xalkʼantsámal na Dios ani tu óltsitsik an ti tsubaxtaláb. Neꞌech jeye ti ki tolmiytsik max tu óltsitsik ti tsubaxtaláb xi tál ba Dios ani max tu okʼtsitsik an tin káwintal na Dios. Ejtal jechéꞌ, jaꞌich neꞌech ti ki tolmiytsik. v>eNanáꞌ u léꞌak ke ejtal tatáꞌtsik ka kóꞌoy i awiltaláb ta káw kʼal xowaꞌkichkʼi i káwintaláb, por más u léꞌ ka kóꞌoytsik i awiltaláb abal ka ólnaꞌtsik i tsubaxtaláb xi tál ba Dios. Más alwaꞌ ka kóꞌoytsik jechéꞌ an awiltaláb ké ki káwintsik kʼal xowaꞌkichkʼi i káwintaláb. Alwaꞌ kʼejle ki káwin kʼal xowaꞌkichkʼi i káwintaláb, por max neꞌech ka wilan xantʼéy a ulal; abal anchanꞌ, ka tolmiy an belomtsik ka belmách más. R= Xu káw kʼal xowaꞌkichkʼi i káwintaláb, jajáꞌkʼi in tolmiyal tinbáꞌ abal ka belmách más, por xin ólnál i tsubaxtaláb xi tál ba Dios, in tolmiyal an belomtsik abal ka belmách más. J<
Por xin ólnál i tsubaxtaláb xi tál ba Dios, yab jaꞌ anchanꞌ; in tawnál xi kʼeꞌettsik abal kin tolmiy ka belmáchtsik más, abal kin takʼiytsik ani abal kin kʼijidhmédhaꞌtsik. w;gXitaꞌ u káw kʼal xowaꞌkichkʼi i káwintaláb, a Dios in tawnál, yab i atiklábtsik; pos yab u exbantsáb kʼal ni jun xitaꞌ. Xowaꞌ in ulal, kʼal an Tʼokat Ejattaláb tu pidhnal kin ulu ani jaꞌich xowaꞌ yabél tejwaꞌ.
: Yab ka jilaꞌtsik ta kʼánídháx jún ani jún ani ka kontsitsik na Dios ti ki pidhaꞌ ti awiltaláb abal ka ejto ka tʼajaꞌ xowaꞌkichkʼi. Ka kontsitsik más abal ti ki pidhaꞌ ti awiltaláb ka ejto ka ólnaꞌ i tsubaxtaláb xi tál ba Jajáꞌ. E9
Anchanꞌ pé, an belomtaláb, an aytsixtaláb ani an kʼanidhaxtaláb, neꞌech ka kʼwajay echʼekʼi; por xowaꞌ más púlek kʼal xi jechéꞌ óx, jaꞌich an kʼanidhaxtaláb.?8w
Anchanꞌ jeye, xoꞌ i telál na Dios, por jelti max yab i chuꞌtal alwaꞌ. I chuꞌtal jelti jun xataꞌ xu xalkʼanal ba jun i podhenek lam, por neꞌech kin bajaw xowkʼi neꞌech ki chuꞌu alwaꞌ. Xoꞌ tokot wéꞌ u exlál, por neꞌech ku exlaꞌ alwaꞌ, jelt xan ti na Dios tin exlál nanáꞌ. A7{
Tam ti nanáꞌ in chipíl, in káw, in chalpax ani u tʼajál xowaꞌkich jelti jun i chakam; por tam tin inikbéch, u jilaꞌ tu kúx ejtal xowaꞌ u tʼajál tam tin chipíl. H6
por tam ki exlaꞌich ejtal, xi wéꞌ, neꞌech ka wékʼon. k5O
Pos ejtal jechéꞌ, wéꞌ ti exlál ani wéꞌ jeye ti ólnál i tsubaxtaláb xi tál ba Dios; 47
An kʼanidhaxtaláb yab jaykʼi in koꞌol in okʼontal. Neꞌech kin bajaw an kʼij tam yabich neꞌech ka ólná i tsubaxtaláb xi tál ba Dios, nibal xitaꞌ neꞌech ka káwin kʼal xowaꞌkichkʼi i káwintaláb ani yabich jeye neꞌech ka yéntsin i chalpadhtaláb. t3a
Xitaꞌ u kʼanidhax, in kóꞌontsal ti chaꞌattaláb xi kʼeꞌet; in belál xowaꞌ ka utsan ani in aytsal kin jilaꞌ kin tʼajaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ xi kʼeꞌettsik. In kuxyal jeye ejtal max ka tʼajtsin xataꞌ yab alwaꞌ. u2c
Yab u kulbél max kin chuꞌu jun xitaꞌ in walál, u kulbél tam kin chuꞌu u tʼajnal xowaꞌ alwaꞌ. -1S
In lujtalkʼi u káw ani yab in ayal xataꞌ abal jajáꞌkʼi tin alwaꞌbíl; yab u chakulom nibal u jilkʼonal ti chakúl max ka tʼajtsin xataꞌ yab alwaꞌ.
< ~}}3|{{yyy wrvvu=tsrrAqponmm(l'kjihggfeeVdcca`_^^\\$[ZZYXX%WW
VBUNTASRR5Q}PPNOhN{M L]KjJIHGFFmECCFByA@@.?;=<;::8 7 654100Y//>.\-[,+*)('&%$$M#z! ce`fdIMd
j / I
S>w< 7]gtokot ka kʼakʼnaꞌtsik an Ajátikláb Jesukristo kʼal ejtal na itsích. Ki kʼwajaytsik echʼekʼi tʼojojodh abal ka tókʼoytsik xitaꞌkichkʼi tam ki konyat kʼal tin kwenta an aytsixtaláb xa koꞌol kʼal na Kristo, por ka tʼajaꞌtsik kʼal yantam i chaꞌattaláb ani i kʼakʼnaxtaláb. C\Por maske a watʼnáltsik i yajtsiktaláb kʼal tin kwenta abal a tʼajálichtsik xowaꞌ lujat, kʼijidh neꞌech ki kʼwajaytsik. Yab xitaꞌ ka jikʼnaꞌtsik, nibal ki jikʼeytsik, p[Y
¿Jitaꞌ neꞌech kin ejto ti ki atʼax tʼajtsitsik, max tokot a tʼajáltsik xowaꞌ alwaꞌ? Z5 Pos an Okʼóxláb in beletnál xi lujattsik
ani in axtsal tam ka kontsin jun xataꞌ,
por in pojkál xin tʼajáltsik xowaꞌ yab alwaꞌ. $YA Yejat kin jilaꞌ kin tʼajaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ ani kin tʼajaꞌich xowaꞌ alwaꞌ,
kin aliy an kʼijidhtaláb ani jaꞌich kin wéwnaꞌ. IX
Pos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ:Xitaꞌ in kʼanidhál nin xeꞌchintal ani in léꞌ ka kʼwajay kʼijidh,
yejat kin exbay xan ti ka káwin
ani yab ka kʼambixin. vWe Max jun xitaꞌ ti ki tʼajtsi xowaꞌ yab alwaꞌ, yab ka witsbantsi; max jun xitaꞌ ti ki odhbijiy, yab ka witsbantsi. Yab ka witsbantsal, tokot ka lábtʼajáltsik, pos na Dios ti takwyámaltsik abal ka bachʼu i lábtʼajaxtaláb. BV}Ki kʼwajaytsik kʼijidh ani ki kʼákʼnáxintsik jún ani jún; ki kʼánídháxintsik jelti max a kidhábkʼitsik. Ki kʼánídháxintsik ani ka kóꞌoytsik i chaꞌattaláb.
U
Tomkidh payꞌlomlábtsik, ki kʼwajaytsik kʼal na tomtal xan ti yejat ani in tsubtalkʼi; ka kʼakʼnaꞌtsik na tomtal, yab tokotkʼi abal jajáꞌtsik yab likdhaꞌ. Ka kʼakʼnaꞌtsik abal jayéchkʼi jeye nin ejattaltsik in koꞌol jelti xi tatáꞌtsik ti pidhámal na Dios kʼal nin alwaꞌtalábil. Anchanꞌ ka tʼajaꞌtsik abal yab xataꞌ ti ki tamkʼuytsik tam ki kʼwajay ka kontsi jun xataꞌ na Dios. Xin watʼnáltsik i yajtsiktaláb kʼal tin kwentakʼi abal in tʼajál xowaꞌ alwaꞌ sT_Anchanꞌ tin tʼajaꞌ na Sara, yab in chʼikat tʼajaꞌ nin tomkíl Abraham ani in bijiy tin ajátik. Neꞌechtsik teye ka bajaw ki kʼwajay jelti jajáꞌ max ka tʼajaꞌtsik xowaꞌ alwaꞌ ani yab ki kʼwajaytsik ta jikʼél. 8SiPos anchanꞌ jeye ti xeꞌchinék ti weꞌél chabkʼiꞌ an mímlábtsik xi takudh kʼal na Dios; in beltsámaltsik na Dios ani yab in chʼikat tʼajámaltsik nin tomkíl. bR=Yab ka tʼajaꞌtsik anchanꞌ. Ka kóꞌoytsik ta itsích jelti jun i kʼwajbaxtaláb xi yab jaykʼi u kʼachel, an chaꞌattaláb ani an kʼakʼnaxtaláb. Jechéꞌ, jaꞌich xowaꞌ in jalbíl tin tamét na Dios. @QyYab tokotkʼi ka eblidh tʼojojoy tabáꞌ kʼal i alwaꞌ tsʼitsbaxtaláb, kʼal i kʼwajbaxtaláb xi tʼajadh kʼal i oro o kʼal i kajbidh xeketláb abal ki chuꞌtat i alabél. tPaNeꞌech ka belmáchtsik tam kin chuꞌu ke i kʼwajattsik tʼokat ani xitaꞌkichkʼi a kʼakʼnáltsik. vO gAnchanꞌ teye tomkidh mímlábtsik, yab ka chʼikat tʼajaꞌtsik na tomkíl. Yab ka chʼikat tʼajaꞌtsik maske yab in belál an tsubaxtaláb, yab telab ka belmách jeye tam kin chuꞌu xan ta kʼwajíltsik maske yab ka tʼiltsitsik. eNCPos tatáꞌtsik i xeꞌechwiꞌik jelti borregotsik xi kʼibchonék, por xoꞌ, i utenekichtsik ba na Kristo xi ti belkómichtsik jelt xan tu belkol jun i belkol borrego ani ti belkómtsaltsik jeye ta ejattaltsik.xMiNa Kristo in júnaꞌ ni walab tam ti chemdhá pajkʼidh ban peltsidh teꞌ abal ku kʼwajách jelti max chemnek abal an walastaláb ani ku kʼwajách lujat. Jajáꞌ in watʼnaꞌ i yajtsiktaláb abal ki wékʼontsatichtsik an ta walab. 5Lctam ti odhbijyat, yab tókʼon kʼal i odhbijixtaláb; tam ti yajlombédhá, yab tomnaxin, tokot in kʼwajbaꞌ nin ejattal ba na Dios, xu lújundhom kʼal i lujattaláb. _K7Jajáꞌ yab in tʼajám ni jun i walastaláb nibal in kʼambiyámal ni jun xitaꞌ; ~JuNa Dios ti takwyámaltsik abal ki xeꞌchintsik teye xan ti xeꞌchinék na Kristo, pos na Kristo in watʼnaꞌ i yajtsiktaláb kʼal tatáꞌtsik ta kwenta. Kʼal jechéꞌ, ti pidhaꞌtsik jun i okʼtsixtaláb abal jaꞌich ka wéwnaꞌtsik. ^I5Pos max ka tʼajaꞌtsik jun xataꞌ yab alwaꞌ ani ki yajlombédhátsik kʼal jachanꞌ tin kwenta, ¿jantʼom alwaꞌtaláb neꞌech ka bachʼutsik maske ka kuxuy kʼal i chaꞌattaláb? Por max ki yajlombédhátsik abal a tʼajámal jun xataꞌ alwaꞌ, jechéꞌ alwaꞌ tʼajat tin tamét na Dios max ka kuxuy kʼal i chaꞌattaláb. H!Pos alwaꞌ tʼajat max jun xitaꞌ kin kuxuy i yajtsiktaláb maske yab in walámal, kʼal tin kwentakʼi abal in kʼakʼnálich na Dios. 4GaTʼójontsixtsik, ka exbantsitsik xowaꞌ kin ulu na ajátiktsik, yab tokotkʼi xi alwaꞌ iniktsik ani u chalpantsix. Ka exbantsitsik jeye xi yabtsik alwaꞌ inik. `F9Ka kʼakʼnaꞌtsik xitaꞌkichkʼi, ka kʼanidhaꞌ na at kidhábtsik, ka jikʼnaꞌtsik na Dios ani ka kʼakʼnaꞌtsik an pulek takʼix. An okʼtsixtaláb xi tu pidhál an yajtsiktaláb xin watʼnaꞌ na Kristo UE#Ki kʼwajaytsik jelti atiklábtsik xi walkadh, por yab ka éynaꞌtsik an walkadhtaláb abal ka tʼajaꞌtsik xowaꞌ yab alwaꞌ. Yab ka tʼajaꞌtsik anchanꞌ, tokot ka tʼójontsaltsik na Dios. ,DQPos na Dios in léꞌ kin chuꞌu ka tʼajaꞌtsik xowaꞌ alwaꞌ abal yab ti ki tʼilaꞌtsik yab alwaꞌ xi yabtsik xataꞌ in choꞌób ani yabtsik chalpadh. \C1Yab jeye ka chʼikat tʼajaꞌtsik an pakdhaꞌ awiltaláb xu takʼyáb kʼal an pulek takʼix abal kin yajlombédhaꞌ xi atʼax iniktsik ani abal kin tʼajaꞌ ka kʼakʼná xin tʼajáltsik xowaꞌ alwaꞌ. zBm
Kom i kʼanidhábichtsik kʼal an Okʼóxláb, yabich ka chʼikat tʼajaꞌtsik ni jun i awiltaláb xi techéꞌ ti kʼayꞌlá. Yab ka chʼikat tʼajaꞌtsik an pulek takʼix, kom púlek in tʼój in koꞌol techéꞌ ti kʼayꞌlá. 3A_ Ki kʼwajaytsik echʼekʼi alwaꞌ kʼal xi yabtsik in exlál na Dios. Anchanꞌ, maske xoꞌ ti tʼiláltsik jelti max i atʼax iniktsik, tayíl neꞌech kin chuꞌu an alwaꞌtaláb xa tʼajáltsik ani neꞌech kin pubédhantsi tin bij na Dios tam kin bajaw xowkʼi neꞌech ti lújundhábtsik. G@ Kidháblábtsik xi tu kʼanidháltsik tʼajat, tatáꞌtsik a junwal jelti atiklábtsik xu watʼelkʼi ani kʼwajat ba jun i chabál xi yab jajáꞌtsik in dhabal. Tu pakabédháltsik abal yab ka walkaꞌ ki átátsik kʼal xowaꞌ xin kulbetnál na tʼuꞌúl, xi kʼwajat jelti max u péjéx kʼal na ejattal. ?
Tatáꞌtsik yabwiꞌik i exlábtsik kʼal na Dios, por xoꞌ, i dhabalábichtsik kʼal Jajáꞌ. Yabwiꞌik a choꞌóbtsik max i kóꞌontsinal ti yajnantsixtaláb kʼal na Dios, por xoꞌ, a choꞌóbichtsik. Ki kʼwajaytsik abal ka tʼójontsi a Dios ># Tatáꞌtsik i takudh kʼal na Dios, i kʼwajattsik ta páleꞌ abal ka tʼójontsi an Pulek Takʼix, i kidhtalábichtsik xi tʼokat ani i dhabalábichtsik kʼal na Dios. I takudhtsik kʼal na Dios abal ka tʼilaꞌ xowaꞌ labidh xin tʼajál na Dios. Jechéꞌ na Dios, jaꞌich xi ti káldhaꞌtsik ban jikʼwaxtaláb xon ta kʼwajattsikwiꞌik ani ti kʼwajbaꞌtsik bin labidh tajáx. =7Ani u támnalich jeye jelt xan tin ulal enchéꞌ:Jun i tʼujub xu tʼadhkʼux ani u kwajlax. Pos jajáꞌtsik jelti max u tʼadhkʼunalichtsik abal yabtsik in tʼajál ti kʼij an tsubaxtaláb. Pos jaꞌich abal jechéꞌ ti takudhtsik. Xu dhabalábichtsik kʼal na Dios <#Abal tatáꞌtsik xi belomich, jechéꞌ an tʼujub kajbidh tʼajat in jalbíl; por abal xi yabtsik u belom, u támnalich jelt xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab enchéꞌ:An tʼujub xi pojká kʼal an kúbal atátsik, jaꞌich nin bajaw ka kʼwajay más ultaláb. ;1Ani jaxtám an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ:Neꞌech ku kʼwajbaꞌ Sión jun xitaꞌ xin junwal jelti an ultaláb tʼujub xi kʼál ti tʼajadh an atá,
jun i tʼujub xi takudh ani kajbidh in jalbíl; xitaꞌ kʼál ti ka belan, yab neꞌech ka tidhebédhá. :Tatáꞌtsik teye, xa junwaltsik jelti an tʼujub xi ejat, ka walkaꞌtsik ti ki éynaꞌ na Dios abal kin tʼajaꞌ kʼal tatáꞌtsik jun i pulek atá xon ti Jajáꞌ u kʼakʼnáb. Abal ti ki kʼwajbaꞌtsik jeye ta páleꞌ xu dhabalábich kʼal Jajáꞌ, xin kʼwajbantsal ti pikbantsixtaláb na Dios xi tál bin ejattal. Jechéꞌ in tʼajáltsik kʼal tin kwentakʼi na Jesukristo. O9Pos ki utéchtsik pé ban Ajátikláb, jelti max exomtsik ta utel ba jun i tʼujub xi ejat. An iniktsik in pojkaꞌ, por abal na Dios, jaꞌich jun i tʼujub xi takudh ani kajbidh in jalbíl. '8GKa tʼajaꞌtsik anchanꞌ, max aniꞌ lejtal ta bajúmalichtsik ka exlantsi tin alwaꞌtal an Okʼóxláb. Na Kristo, in junwal jelti jun i tʼujub xi ejat Y7+Anchanꞌ jelt xan ti jun i chakam xi ít ti waꞌchinék ti chakam, in léꞌ tʼajat i leche, anchanꞌ teye ti ka leꞌnaꞌtsik nin káwintal na Dios abal ka exlaꞌtsik más na Dios ani ki loꞌeytsik.
6 Jaxtám, ka jilaꞌichtsik ejtal xowaꞌ yab alwaꞌ, yabich ki kʼambixintsik ani yabich ka tʼajaꞌ xataꞌ eb itsíchkʼi. Yabich yejat ka chakuntsi ni jun xitaꞌ kʼal tin kwentakʼi xowaꞌ in koꞌol ani yabich ka tʼilaꞌ yab alwaꞌ ni jun xitaꞌ. -5 Upor nin káwintal an Okʼóxláb, yab jaykʼi neꞌech ka okʼon. Ani jechéꞌ nin káwintal an Okʼóxláb, jaꞌich an alwaꞌ tʼilab xi tʼiltsidhichtsik.h4 KPos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ:Ejtal an atiklábtsik in junwal jelti an chʼojóltsik,
ani nin labídh, in junwal jelti nin wichíl an chʼojól.An chʼojól u wayél ani an wich u chujkʼanal; 3 'Tatáꞌtsik i jalkʼuntsidhichtsik an ta chalab jelti max i waꞌchinékichtsik ti ít, por yabich jelt xan tu waꞌchinal xu chemeltsik, i jalkʼuntsidhichtsik an ta chalab kʼal nin káwintal na Dios. Jechéꞌ nin káwintal na Dios, yab jaykʼi neꞌech ka okʼon. -2 UAni xoꞌ tatáꞌtsik, kom a tʼajálichtsik xan tin ulal an tsubaxtaláb kʼal tin kwentakʼi an Tʼokat Ejattaláb, a tʼokóchtsik na ejattal abal ka kʼanidhaꞌ in tsubtalkʼi na at kidhábtsik. Jaxtám ti yejat ki kʼánídháxintsik jún ani jún kʼal ejtal na tʼokat itsích. 1 Kʼal tin kwentakʼi na Jesukristo, a beláltsik na Dios. Na Dios, jaꞌich xin ejdhaꞌ ti ít na Jesukristo tam ti chemdhá ani in kʼwajbámal abal ka kʼakʼná. Jaxtám tatáꞌtsik, a kʼwajbámalichtsik na belomtal ani na aytsixtal ba na Dios. w0 iTam ti yabél tʼajadh an kʼayꞌlá, na Dios in bijyámalich ke neꞌech kin abaꞌ na Kristo abal ka chemdhá kʼal tin kwenta ni walab. Por yab tsích más okʼox, tsích xoꞌichkʼi jechéꞌ i kʼij abal tatáꞌtsik ta kʼánél. / jalbidh kʼal nin labidh xichʼál na Kristo. Jechéꞌ na Kristo, kʼwajbá ti pikbaxtaláb jelti jun i borrego xi tʼokat. }. uPos na Dios ti káldhámalichtsik ban xeꞌchintaláb xi yab alwaꞌ, xi ti jiltsámal na wejeꞌ pakéliltsik ani a choꞌóbtsik alwaꞌ ke nin jalbíl jachanꞌ an loꞌoxtaláb, yab jaꞌich jun xataꞌ xu kʼachel jelti an oro o an plata, ^- 7Max tatáꞌtsik a bijyal “Tátaꞌ” na Dios, xin ejtowal kin chuꞌu alwaꞌ jun xitaꞌ ani yab u takukúl an ti atiklábtsik, yejat ki jikʼnaꞌ echʼekʼi, lejat techéꞌ u xeꞌech ti kʼayꞌlá. x, kPos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: “Ki kʼwajaytsik tʼokat, anchanꞌ xan ti Nanáꞌ in tʼokat.” + 3Yabich ki kʼwajaytsik jelt xan ta kʼwajatwiꞌik, ki kʼwajaytsik alwaꞌ ani tʼokat; pos na Dios, xi ti takwyámaltsik, tʼokat Jaꞌ tʼajat.
* Kom i chakámlábichtsik kʼal na Dios, yabich ki kʼwajaytsik jelt xan ta kʼwajatwiꞌik tam ti yabél a exlámaltsik na Dios. v) g
Jaxtám, ka chalpaytsik alwaꞌ xantʼéy neꞌech ka tʼajaꞌ ani ka éynaꞌtsik na alwaꞌ chalab. Ka kʼwajbaꞌtsik na aytsixtal kʼal xowaꞌ na Dios neꞌech ti ki pidhaꞌ kʼal nin alwaꞌtal, tam ka tsích na Jesukristo. /( Y Por pidhan kin choꞌóbnaꞌtsik kʼal na Dios abal an tʼojláb xi kʼwajattsik in tʼajál, yab abal jajáꞌtsik tin alwaꞌbíl, jachanꞌ an tʼojláb xin tʼajaꞌtsik, jaꞌich abal wawáꞌ ti alwaꞌbíl. Pos xoꞌ, jaꞌich jechéꞌ xowaꞌ i tʼiltsidhichtsik kʼal jajáykʼi xi ti tʼiltsámaltsik an ti alwaꞌ tʼilab kʼal tin cháp an Tʼokat Ejattaláb. Jechéꞌ an Tʼokat Ejattaláb, tál walkʼiꞌ. Ejtal jechéꞌ in leꞌnámal jeye kin chuꞌu an tʼokat abatwáletsik. Na Dios in léꞌ kin chuꞌu ku kʼwajách tʼokat ' { An tʼiltsixtsik u pidhnal kin choꞌóbnaꞌ kʼal nin Tʼokat Ejattal na Kristo, ke na Kristo neꞌech kin watʼnaꞌ i yajtsiktaláb ani ke tayíl neꞌech ka tsích an labidh tʼokattaláb. Jajáꞌtsik in alꞌimay abal kin choꞌóbnaꞌ xitam jáꞌ ani xowkʼi ti neꞌech ka tsích xu óltsinal kʼal jachanꞌ an ejattaláb xi taꞌ ti kʼwajat kʼal jajáꞌtsik. d& C
Ti wejeꞌich, an tʼiltsixtsik in alꞌimayámal ani in choꞌóbnámaltsik kʼal tin kwenta an loꞌeltaláb ani in tʼilámaltsik xowaꞌ na Dios in ulúmal neꞌech ti ki pidhaꞌtsik kʼal nin alwaꞌtalkʼi. % 3 Ani kʼal tin kwentakʼi abal a belámichtsik na Jesukristo, i loꞌtsidhichtsik an ta ejattal ani a bachʼwalichtsik xowaꞌ a lujyal ka bachʼu. z$ oTatáꞌtsik a kʼakʼnál na Jesukristo maske yab a chuꞌúmal ani a beláltsik, maske xoꞌ yabél a chuꞌúmal. Jaxtám ta kulbéltsik kʼal jun i kulbétaláb púlek ani labidh, ke yab neꞌech ka ejto ka ulu kʼal i tʼilabkʼi. x# kPos an belomtaláb xa koꞌoltsik in junwal jelti an oro: yejat ka kʼwajbá ban kʼamal abal ka chuꞌtat max jaꞌich xi alwaꞌ. Tam jun xitaꞌ ka taktamiyat ani yab kin jilaꞌ ti belom, nin belomtal más in jalbíl ké an oro, pos an oro u talél jaꞌ. Jaxtám, tam ki taktamiyatichtsik ani yab ka jilaꞌtsik ta belom, neꞌech tám ki káldhájichtsik ta alwaꞌ ani in tomnálich tám ka bachʼutsik an labidh tʼokattaláb ani an kʼakʼnaxtaláb tam ka tsích ni Ajátik Jesukristo. " +Jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta ta kʼwajattsik i kulbél, maske yejat xónaꞌ kʼejle ka watʼnaꞌ i yajtsiktaláb wéꞌ i kʼij. P! Ani kom a belálichtsik na Dios, Jajáꞌ ti beletnáltsik kʼal nin cháp abal ka bajawtsik an loꞌeltaláb xin koꞌol tʼojojodh xi neꞌech kin pidhnaꞌ ka choꞌóbná tin okʼontal an kʼij. Jechéꞌ an aytsixtaláb, neꞌech ti ki tʼajaꞌtsik ka bachʼu an jiltsixtaláb xi na Dios ti kóꞌontsaltsik taꞌpadh túꞌ walkʼiꞌ. An jiltsixtaláb, jaꞌich jun xataꞌ xi yab u kʼachel, yab chʼoꞌodh ani yab u batʼel jelti an wich. % EKi kʼakʼnaꞌ na Dios nin tátaꞌ ni Ajátik Jesukristo. Na Dios, kʼal nin pulek yajnantsixtal, tu jalkʼuntsámal an ti chalab tam tin ejdhaꞌ ti ít na Jesukristo. Kom ejech ti ít na Jesukristo, jaxtám ti choꞌóbich abal neꞌech ku kʼwajay walkʼiꞌ kʼal na Dios. | sJechéꞌtsik, takudh kʼal na Dios an Tátaꞌláb anchanꞌ xan tin koꞌol kʼejle chalpadh tam ti yabél tujenek an kʼayꞌlá. Takudhtsik kʼal tin cháp an Tʼokat Ejattaláb abal kin exbantsitsik an tin takʼixtal ani abal ka tʼokedhátsik kʼal nin xichʼál na Kristo. Ka bachʼwaltsik yán i alwaꞌtaláb ani i kʼijidhtaláb. I loꞌenekichtsik ta kʼwajat o [Nanáꞌ, xu bij Pedro, tin abatwálejil na Jesukristo. U dhutsuntsal jechéꞌ an ti úw an judíotsik xu belomich, xi ajnéktsik ani kʼale ti kʼwajíltsik ban chabál xi Ponto, xi Galasia, xi Kapadosia, xi Asia ani xi Bitinia. Z -Tsʼitsik chakam, yab ka beláltsik an chʼilabtsik. Anchanꞌ ka tʼájan.Z-I choꞌóbich ke nin Chakámil na Dios tsiꞌnek ani tu pidhámal ti chalab abal ki exlaꞌ na Dios xi tsubax. Ani xoꞌ u kʼwajatich kʼal na Dios xi tsubax, kʼal tin kwentakʼi nin Chakámil Jesukristo. Jechéꞌ jaꞌich na Dios xi tsubax ani Jajáꞌ jaꞌich nin pidhnál an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. I choꞌóbich ke wawáꞌ u dhabalábich kʼal a Dios ani ejtal xitaꞌ yabtsik u belom, teykómtetsik kʼal an lej atʼax. I I choꞌóbich ke xitaꞌ xin koꞌol na Dios jelt in Tátaꞌ, yabich in tʼajál an walastaláb; pos belkómtejich kʼal nin Chakámil na Dios ani yabich u taknal kʼal an lej atʼax. r]Ejtal xowaꞌ yab alwaꞌ, i walastaláb; por waꞌach i walastaláb xi yab u júnax ban kʼibeltaláb. 'Max jun xitaꞌ kin chuꞌu ke nin at kidháb exom in walál, por yab lej púlek an walastaláb xi exom in tʼajál, yejat kin kontsintsi abal ka pakwlantsat kʼal na Dios. Na Dios neꞌech kin pidhaꞌ ti xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal jechéꞌ an kidhábláb, max jaꞌich jun i walastaláb xi yab lej púlek. Waꞌach i walastaláb xu júnax ban kʼibeltaláb, kʼal jechéꞌ an walastaláb, yab exom u ulal ka kontsin na Dios abal kin pakwlantsi xitaꞌ in tʼajál jelti jechéꞌ an walastaláb. Ani max i choꞌóbich ke na Dios tu axtsal tam ki kontsi xataꞌ, i choꞌóbich jeye ke neꞌech ti ku pidhaꞌ xowaꞌ ni kontsámal. I choꞌóbich abal u kʼwajatich kʼal na Dios, pos max ki kontsi xataꞌ xan ti Jajáꞌkʼi tin kulbetnál, tu axtsal. 1[
Tu dhutsuntsaltsik jechéꞌ xa belálichtsik nin Chakámil na Dios abal ka choꞌóbnaꞌ ke a koꞌolichtsik an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. )K Xitaꞌ in bachʼúmalich nin Chakámil na Dios, in koꞌolich jechéꞌ an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal; por xitaꞌ yabél in bachʼúmal nin Chakámil na Dios, yab in koꞌol jechéꞌ an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. An takʼixtaláb xi tayílich \1 Jechéꞌ jaꞌich xowaꞌ in ulal na Dios: Ke Jajáꞌ tu pidhaꞌ ti xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal ani jechéꞌ an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal, kʼwajat ba nin Chakámil. r]
Xitaꞌ in belál nin Chakámil na Dios, in beltsal xowaꞌ in ulal na Dios. Xitaꞌ yab in beltsal na Dios, in tʼajálich ka xalkʼan jelti max u kʼambix abal yab in belál xowaꞌ na Dios in ulal kʼal tin kwenta nin Chakámil. 9k Max i beltsal xowaꞌ in ulal an iniktsik, más jaꞌ yejat ki beltsi xowaꞌ in ulal na Dios, pos jechéꞌ xowaꞌ in ulal na Dios, jaꞌich kʼal tin kwenta nin Chakámil. oWAni óx jeye waꞌach ban chabál xin xalkʼál jechéꞌ: an Tʼokat Ejattaláb, an pujaxtaláb xin bachʼu na Jesukristo ani an chemlá xin watʼnaꞌ; jechéꞌ oxlam, in ólnál abal na Jesukristo u Chakámláb kʼal a Dios. <qWaꞌach óx túꞌ walkʼiꞌ xin xalkʼál ejtal jechéꞌ: an Tátaꞌláb, xu bijyáb tin Káwintal na Dios ani an Tʼokat Ejattaláb; jechéꞌ oxlam, jún tokot tu áynal. Z
-Na Jesukristo jaꞌich na tsích techéꞌ ti chabál ani pujan. In wakʼlaꞌ jeye nin xichʼál ban peltsidh teꞌ. Yab tokotkʼi pujan, in wakʼlaꞌ nin xichʼál tam ti chemdhá pajkʼidh ban peltsidh teꞌ. Anchanꞌ tu xalkʼáb kʼal an Tʼokat Ejattaláb, pos an Tʼokat Ejattaláb echʼekʼi in xalkʼál xowaꞌ tsubax. i KXitaꞌ in belál ke na Jesús u Chakámláb kʼal a Dios, jaꞌich nin ejtowal kin átaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ techéꞌ ti kʼayꞌlá. Xowaꞌ tu xalkʼantsal an Tʼokat Ejattaláb kʼal tin kwenta nin Chakámil na Dios b =Ejtal xu chakámlábich kʼal na Dios, yab u átáb kʼal xowaꞌ yab alwaꞌ techéꞌ ti kʼayꞌlá; nin belomtal jaꞌich kʼál tu tolmiyáb abal yab ka átá kʼal xowaꞌ yab alwaꞌ techéꞌ ti kʼayꞌlá.
yPos max i kʼanidhál na Dios, yejat ki axtsi an tin takʼixtal ani yab lej tʼojláb xowaꞌ tu utsál ki tʼajaꞌ. ' GMax i kʼanidhál na Dios ani ki tʼajál xowaꞌ Jajáꞌ tu utsál ki tʼajaꞌ, i choꞌóbich tám abal i kʼanidhál xu chakámlábtsik kʼal Jajáꞌ. 4 cEjtal xitaꞌ in belál ke na Jesús jaꞌich an Kristo, u chakámláb kʼal a Dios ani max in kʼanidhál an Tátaꞌláb, neꞌech jeye kin kʼanidhantsi tin Chakámil. Jajáꞌ tu pidhámal jechéꞌ an ti takʼixtaláb: Xitaꞌ in kʼanidhál na Dios, yejat jeye kin kʼanidhaꞌ nin at kidháb. 3Por max jun xitaꞌ kin ulu: “Nanáꞌ u kʼanidhál na Dios”, por in atʼál nin at kidháb; jachanꞌ, jaꞌich jun i kʼambix. Pos max jun xitaꞌ yab in kʼanidhál nin at kidháb xin chuꞌtal, ¿jan ti neꞌech kin ejto kin kʼanidhaꞌ a Dios xi yab in chuꞌtal? U#Wawáꞌ i kʼanidhál na Dios abal Jajáꞌ tu kʼanidhámal okʼox. Xon ti waꞌach i kʼanidhaxtaláb, yab waꞌach i jíkʼib. An kʼanidhaxtaláb, in wixkʼiyal an jíkʼib ba ni ejattal; pos an jíkʼib, i yajtsiktaláb. Jaxtám, max jun xitaꞌ u jikʼél, jaꞌich abal yabél in bajúmal ti kʼanidhax xan ti yejat. pYI bajúmalich tʼajat ku kʼanidhaxin, jaxtám ti yabich u kʼwajat tu chalpax kʼal tin kwenta tam kin bajaw xowkʼi neꞌech an lújundhaxtaláb; pos wawáꞌ u kʼwajat techéꞌ ban kʼayꞌlá jelt xan ti jeye na Jesukristo. GAnchanꞌ, i bajúmalich ki exlaꞌ ani ki belaꞌ ke na Dios tu kʼanidhál. Na Dios u kʼanidhax ani xitaꞌ u kʼanidhax, kʼwajat kʼal a Dios ani na Dios kʼwajat kʼal jajáꞌ. Ejtal xitaꞌ kin ulu ke na Jesús jaꞌich in Chakámil na Dios, kʼwajat kʼal na Dios ani na Dios kʼwajat kʼal jajáꞌ. Wawáꞌ i chuꞌúmal ani i ulal ke an Tátaꞌláb in abaꞌ nin Chakámil abal kin loꞌo xi kʼwajattsik ban kʼayꞌlá.
I choꞌób abal u kʼwajatich kʼal na Dios ani Jajáꞌ, kʼwajat kʼal wawáꞌ abal tu pidhámalich an tin Tʼokat Ejattal. L~ Na Dios yab jaykʼi chuꞌudh kʼal ni jun xitaꞌ; por max ku kʼánídháxin jún ani jún, na Dios kʼwajatich kʼal wawáꞌ ani Jajáꞌ, jaꞌich tu tolmiyal abal ku kʼánídháxin más. } Kidháblábtsik xi kʼán tʼajat, max na Dios tu kʼanidhámal anchanꞌ, yejat weye ku kʼánídháxin jún ani jún. T|!
An kʼanidhaxtaláb enchéꞌ ti kʼwajat: yab wawáꞌ i kʼanidhámal na Dios, Jajáꞌ tu kʼanidhámal ani in abaꞌ nin Chakámil ti pikbaxtaláb abal anchanꞌ ku pakwlantsat an ti walastalábil. \{1 Na Dios in xalkʼaꞌ abal tu kʼanidhál. Pos in abaꞌ nin junkax Chakámil ban kʼayꞌlá, abal kʼal tin kwenta nin junkax Chakámil, ki ejto ki kóꞌoy an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. [z/Xitaꞌ yab u kʼanidhax, yabél in exlámal na Dios, pos na Dios, i kʼanidhax. Ty!Kidháblábtsik xi kʼán tʼajat, yejat ku kʼánídháxin jún ani jún; pos an kʼanidhaxtaláb, ba Dios tu tsiꞌil. Ejtal xu kʼanidhaxtsik, kʼal a Dios tu chakámláb ani in exlál na Dios. xPor wawáꞌ kʼal a Dios tu dhabaláb. Xin exlál na Dios, tu axtsal; por xi yab u kidhtalábtsik kʼal a Dios, yab tu axtsal. Kʼal jechéꞌ ti neꞌech ki ejto ki exlaꞌ xitaꞌ nin koꞌol an Tʼokat Ejattaláb ani xitaꞌ nu kʼambix. Na Dios u kʼanidhax 3w_Jajáꞌtsik ban kʼayꞌlá tu kidhtaláb, jaxtám ti tokot in tʼiláltsik xowaꞌ waꞌach ban kʼayꞌlá ani u axtsinaltsik kʼal xu kʼwajíltsik ban kʼayꞌlá.
v
Tsʼitsik chakam, tatáꞌtsik kʼal a Dios ta dhabaláb ani a átámalichtsik jachanꞌ an kʼambixtsik; pos an Tʼokat Ejattaláb xi kʼwajat ba tatáꞌtsik, más jaꞌ púlek i awiltaláb in koꞌol ké an ejattaláb xi kʼwajat ban kʼambixtsik. uwPor xin ulaltsik ke na Jesukristo yab tsiꞌnek jelti jun i inik, yab in koꞌol nin Tʼokat Ejattal na Dios; jechéꞌ jaꞌich xi kʼál tu atʼnal na Kristo. A achʼámaltsik abal neꞌech ka tsích ani xoꞌ kʼwajatichtsik ban kʼayꞌlá. gtGEnchéꞌ ti neꞌech ka ejtotsik ka exlaꞌ xin koꞌol nin Tʼokat Ejattal na Dios: ejtal xin ulal ke na Jesukristo tsiꞌnek techéꞌ ti kʼayꞌlá jelti jun i inik, jaꞌich xin koꞌol nin Tʼokat Ejattal na Dios. >s wKidháblábtsik xi kʼán tʼajat, yab ka beltsitsik xitaꞌkichkʼi xin ulal ke u káw ijtsidh kʼal a Dios, ka exlaꞌtsik okʼox alwaꞌ max ba Dios ti tál xowaꞌ in ulal o yabaꞌ. Pos exomich tʼajat ti waꞌchinal ban kʼayꞌlá i kʼambix tʼiltsixtsik, xin ulal ke u káwtsik ijtsidh kʼal a Dios. mrSXitaꞌ in tʼajál xan tin ulal nin takʼixtal, kʼwajat kʼal na Dios ani na Dios kʼwajat kʼal jajáꞌ. I choꞌób ke na Dios kʼwajat kʼal wawáꞌ abal nin Tʼokat Ejattal xi tu pidhámal, kʼwajat kʼal wawáꞌ.1q[Jechéꞌ jaꞌich xowaꞌ Jajáꞌ tu utsál ki tʼajaꞌ: Ki belaꞌ nin Chakámil Jesukristo ani ku kʼánídháxin jún ani jún jelt xan ti Jajáꞌ tu utsámal. &pEJajáꞌ neꞌech ti ku pidhaꞌ ejtal xowaꞌ ki kontsi kom i tʼajál xowaꞌ in ulal nin takʼixtal ani abal i tʼajál jeye xowaꞌ Jajáꞌ in léꞌ. o+Kidháblábtsik xi kʼán tʼajat, max i achʼál ti itsích abal u kʼwajat alwaꞌ, ki choꞌóbnaꞌ abal u kʼwajat alwaꞌ kʼal na Dios.
nPos max i achʼál ti itsích ke yab u kʼwajat alwaꞌ, na Dios más Jaꞌ púlek ke ni itsích ani Jajáꞌ, in choꞌób ejtal. myEnchéꞌ ti exlál abal u kʼwajatich lejtal ban tsubaxtaláb ani i choꞌóbich abal u kʼwajat kʼal na Dios. Rl Tsʼitsik chakámiltsik, max u kʼanidhax, yab yejat ki ulukʼi; yejat ku kʼánídháxin in tsubtalkʼi ani ki xalkʼaꞌ kʼal xowaꞌ i tʼajál. Ki choꞌóbnaꞌ abal u kʼwajatich kʼal na Dios k Por xitaꞌ in koꞌol xowaꞌ yejat techéꞌ ti kʼayꞌlá ani kin chuꞌu nin at kidháb in yéntsal xataꞌ ani yab kin kóꞌontsi ti yajnantsixtaláb, ¿jan ti neꞌech kin xalkʼaꞌ ke tsubax lejtal tu kʼanidhax jelt xan tu kʼanidhax na Dios? jKʼal jechéꞌ ti exlál an kʼanidhaxtaláb xi tu kóꞌontsal na Kristo, pos Jajáꞌ in pidhnaꞌ tinbáꞌ ka chemdhá kʼal wawáꞌ ti kwenta; anchanꞌ weye wawáꞌ, yejat ki pidhnaꞌ tibáꞌ ku chemdhá kʼal tin kwenta ni at kidhábtsik. PiEjtal xin atʼáltsik nin at kidháb, in junwal jelti jun i chemdhax; ani a choꞌóbtsik ke ni jun i chemdhax, yab neꞌech kin ejto kin kóꞌoy an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. h Wawáꞌ i choꞌóbich abal i jilámalich ti kúx an chemlá ani i bajúmalich ki kóꞌoy an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal, pos i kʼanidhálich ni at kidhábtsik. Xitaꞌ yab in kʼanidhál nin at kidháb, kʼwajat jelti max chemnek. Qg
Kidháblábtsik, yab ki laban max i atʼnal kʼal xi yab u belom. }fs Yab yejat ki tʼajaꞌ jelti na Kaín, xu kidhtaláb kʼal an lej atʼax ani in chemdhaꞌ nin kidháb. ¿Ani jantʼókʼi tin chemdhaꞌ? Pos jaꞌich abal xowaꞌ in tʼajál na Kaín, yab alwaꞌ ani xowaꞌ in tʼajál nin kidháb, lujat. e{ An tsubaxtaláb xa achʼámaltsik tam ta tujutsik ta belom, jaꞌich jechéꞌ: ku kʼánídháxin jún ani jún. d%
Tejwaꞌ xitaꞌ jáꞌ nu chakámláb kʼal na Dios ani tejwaꞌ jeye xitaꞌ jáꞌ nu chakámláb kʼal an lej atʼax; ejtal xitaꞌ yab in tʼajál xowaꞌ lujat o yab in kʼanidhál nin at kidháb, yab u chakámláb kʼal a Dios. Ku kʼánídháxin jún ani jún cc? Ejtal xu chakámlábich kʼal a Dios, yabich in tʼajál i walastaláb, pos xu kidhtalábich kʼal na Dios, kʼwajatich kʼal Jajáꞌ. Yabich yejat kin tʼajál i walastaláb kom u chakámlábich kʼal na Dios. ;boPor xitaꞌ in tʼajál i walastaláb, jachanꞌ jaꞌich xi teykómte kʼal an lej atʼax, pos an lej atʼax, jaꞌich jun i walablom asta tam ti na Dios yabél xataꞌ in tʼajám. Jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta ti tsích nin Chakámil na Dios abal kin pakwtsi xowaꞌ in tʼajámal an lej atʼax. a3Tsʼitsik chakam, yab ka walkaꞌ xitaꞌ ti ki kʼambiy; xitaꞌ in tʼajál xowaꞌ lujat, lujat jeye jajáꞌ, jelt xan ti na Jesukristo lujat. /`WEjtal xi kʼwajatichtsik kʼal na Jesukristo, yabich in tʼajál an walastaláb; por ejtal xin tʼajáltsik an walastaláb, yabél in chuꞌúmal nibal in exlámal. %_CA choꞌóbichtsik ke na Jesukristo tsiꞌnek ban kʼayꞌlá abal ti ku wixkʼintsi an ti walastalábil ani Jajáꞌ yab in koꞌol ni jun i walastaláb. ^%Ejtal xitaꞌ in walál, in chʼikat tʼajtsalich tin takʼixtal na Dios, pos max ki walaꞌ, i chʼikat tʼajálich an takʼixtaláb. ]Ejtal xitaꞌ nin koꞌol jechéꞌ an aytsixtaláb ba na Kristo, exomich in tʼokwal tinbáꞌ, anchanꞌ xan ti Jajáꞌ tʼokat. #\?Kidháblábtsik xi kʼán tʼajat, wawáꞌ u chakámlábich kʼal na Dios ani yabél u xalkʼantsidh xan ti neꞌech ku kʼale tayíl. Por i choꞌóbich ke tam na Jesukristo ka xalkʼan, neꞌech weye ki junu jelti Jajáꞌ, pos neꞌech ki chuꞌu xan ti jeye Jajáꞌ tʼajat. E[ Ka chuꞌutsik xan tu kʼanidháb kʼal an Tátaꞌláb, ke asta u bijyáb tu chakámláb kʼal Jajáꞌ. Jaxtám, xi yabtsik u belom, yab tu exlál; pos yabtsik bél in exlámal na Dios. =Zs Ani max a choꞌóbichtsik ke na Jesukristo lujat Jaꞌ tʼajat, yejat jeye ka choꞌóbnaꞌtsik ke ejtal xitaꞌ xin tʼajál xowaꞌ lujat, u chakámlábtsik kʼal a Dios.'YG Pos xoꞌ tsʼitsik chakam, ka óntsi ki kʼwajay kʼal na Kristo abal yab ku jikʼey tam Jajáꞌ ka xalkʼan ani yab ku tidhebé tam ka tsích juní. &XEPor tatáꞌtsik a bachʼúmalich an Tʼokat Ejattaláb xi ti pidhámal na Jesukristo ani kʼwajat kʼal tatáꞌtsik. Jaxtám ti yabich yejat ke ni jun xitaꞌ ti ki okʼtsitsik; pos ejtal xowaꞌkich, Jajáꞌ an Tʼokat Ejattaláb neꞌech ti ki okʼtsi ani ejtal xowaꞌ in okʼtsixnál, tsubax, yab i kʼambixtaláb. Pos ka óntsi ki kʼwajaytsik kʼal na Kristo jelt xan ti okʼtsal an Tʼokat Ejattaláb. `W9Tu dhutsuntsámaltsik jechéꞌ abal ka kóꞌoy i kwenta kʼal xu kʼambixtsik. zVmAni na Jesukristo in ulúmal abal neꞌech ti ku pidhaꞌ an ti xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. UJaxtám, yab ka jilaꞌtsik an tsubaxtaláb xa achʼámal tam ta tujutsik ta belom. Max yab ka jilaꞌtsik an tsubaxtaláb xa achʼámal tam ta tujutsik ta belom, neꞌech tám ki kʼwajaytsik teye echʼekʼi kʼal an Chakámláb ani kʼal an Tátaꞌláb. T9Ejtal xitaꞌ yab in belál an Chakámláb, yab jeye in belál an Tátaꞌláb; por xitaꞌ in belál an Chakámláb, in belál jeye an Tátaꞌláb. QSXu kʼambix, jaꞌich xin ulal ke na Jesús yab jáꞌ an Kristo. Jechéꞌ jaꞌich xitaꞌ kʼál tu atʼnal na Kristo, pos xi yab in belál an Tátaꞌláb yab jeye in belál an Chakámláb. &RETu dhutsuntsámaltsik abal a exlálich an tsubaxtaláb, yab abal yabtsik a exlál ani a choꞌóbtsik, ke ni jun i kʼambixtaláb u kalel ban tsubaxtaláb. yQkPor tatáꞌtsik i takudh abal ka bachʼu an Tʼokat Ejattaláb ani a choꞌóbichtsik ejtal xowaꞌkich.
P
Jajáꞌtsik ba wawáꞌ i kidhtal ti kalnek, por yab tsubax wawáꞌ i kidhtal; pos max wawáꞌak i kidhtal, in óntsámalak jeye kin belaꞌtsik na Kristo jelti wawáꞌ. Por yab anchanꞌ ti támun abal ka xalkʼan ke yab ejtalkʼi wawáꞌ i kidhtal. ?OwTsʼitsik chakam, exomich in bajwal xowkʼi neꞌech ka witsiy na Jesukristo. A achʼámaltsik abal neꞌech ka tsích jun xitaꞌ xu atʼnal kʼál na Kristo; pos kom xoꞌ waꞌchich yán xitaꞌ kʼál tu atʼnal na Kristo, i choꞌób abal exomich in bajwal xowkʼi neꞌech ka witsiy na Jesukristo.
W ~j}(|{{zy9x.wvOutsserrqp^onmmlXkKjih=gfed%c~cb[a__.]]+\>ZYXXaVUU]TBSCQQPYONMLL7KJJ?IvHGFfENDVCB#A@@k@>>=]3EW jr ObAnchanꞌ tin tamutsik na Imeneo ani na Alejandro, xi nanáꞌ u pidhnaꞌtsik ban lej atʼax abal ka tʼajtsin kʼál xowaꞌ yab alwaꞌ ani anchanꞌ kin witʼaꞌtsik yab kin odhbijiy na Dios kʼal nin káwintaltsik.!q =bPor ka koꞌkóm an belomtaláb ani an alwaꞌ chalab. Taltsik xi yab in tʼajaꞌ ti kʼij nin alwaꞌ chalábil, in kʼibdhámalichtsik nin belomtal. Ep bTimoteo, xi nanáꞌ tu chuꞌtal jelti jun u chakámil kʼal tin kwenta an belomtaláb, tu punkʼuntsal jechéꞌ an ti takʼixtaláb abal ka likaꞌ anchanꞌ xan ta utsan kʼal an kidháblábtsik xi káwin ijtsidh kʼal a Dios ani ka ejto ka átaꞌ an atʼax jelti jun in alwaꞌ soldadojil an Ajátikláb. o bKa kʼakʼná ani ka pubédhantsat tin bij kʼal ejtalkʼi malilíl i kʼij an Pulek takʼix xi yab jaykʼi in koꞌol in okʼontal, xi yab jaykʼi neꞌech ka chemech nibal u ejtowáb ka chuꞌtat, na Dios xi junkax ani chalpadh. Anchanꞌ ka tʼájan. n bJaxtám na Dios tin kóꞌontsi ti yajnantsixtaláb kʼal jechéꞌ tin kwenta, abal ba nanáꞌ, xi máswiꞌik in walbidh tʼajat, na Jesukristo kin xalkʼaꞌ nin chaꞌattalábil. Anchanꞌ ti támun, abal xi kʼeꞌettsik xi neꞌech kin belaꞌtsik na Jesukristo ani kin kóꞌoytsik an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal, kin chuꞌutsik xowaꞌ na Dios tin tʼajtsi. Ym -bJechéꞌ tsubax tʼajat ani ejtaltsik yejat kin belaꞌ: ke na Kristo Jesús tsích ban kʼayꞌlá abal kin loꞌo an walablomtsik, kʼal jechéꞌ an walablomtsik, nanáꞌwiꞌik na más in walbidh. :l obAn alwaꞌtaláb xi tin pidhám ni Ajátik, púlek tʼajat, aníl jeye an belomtaláb ani an kʼanidhaxtaláb xi koꞌolich abal u kʼwajatich juniniꞌ kʼal na Kristo Jesús. U pidhál yán ti jalbintsixtaláb ni Ajátik Jesukristo, xi tin pidhaꞌ ti chalpadhtaláb abal ku ólnaꞌ an alwaꞌ tʼilab, kom Jajáꞌ in chuꞌu abal yab neꞌech ku jilaꞌ jechéꞌ an tʼojláb, jaxtám tin pidhaꞌ jechéꞌ an ti punkʼuntsixtaláb. ei Eb Jechéꞌ an alwaꞌ okʼtsixtaláb, anílkʼi jeye tin ulal jelti an labidh tʼokat alwaꞌ tʼilab xi tin punkʼuntsámal na Dios xi alwaꞌ tʼajat. An jalbintsixtaláb kʼal tin kwenta nin yajnantsixtalábil na Dios Oh b
Kʼwajbadh jeye abal xu junkunaltsik kʼal xi yab in tomtal, abal xu junkunaltsik kʼal in at inik, abal xin yakʼwáltsik jun xitaꞌ abal kin nuju, abal xu kʼambixtsik ani abal xin lej tsubax ulal jun xataꞌ, por u kʼambixkʼi. Ani an takʼixtaláb kʼwajat jeye abal ejtalkʼitsik xin atʼál an alwaꞌ okʼtsixtaláb. g /b Yejat ki choꞌóbnaꞌ ke ni jun i takʼixtaláb kʼwajbadh abal xin tʼajáltsik xowaꞌ lujat; an takʼixtaláb kʼwajbadh abal xu tomnaxtsik ani xi yabtsik u tʼajax ti kʼij, abal xi yabtsik in léꞌ xataꞌ kʼal a Dios ani xu walablomtsik; abal xi yabtsik in kʼakʼnál a Dios ani ni jun i belomtaláb, abal xin chemdháltsik nin tátaꞌ ani nin nánaꞌ ani abal ejtalkʼi an chemdhaxtsik. ef EbI choꞌób abal an takʼixtaláb alwaꞌ, max jun xitaꞌ kin éynaꞌ in lujtalkʼi. ve gbIn léꞌ ti okʼtsixtsik jelti max in witʼáltsik kin wilaꞌ nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, por nibal jajáꞌtsik yab in exbayal xantʼéy in ulal ani xantʼéy in okʼtsixnáltsik kʼal yantam i belomtaláb. od YbTaltsik in jilámalich kin tʼajaꞌ anchanꞌ abal kin káwlíxnaꞌ xowaꞌ yab xataꞌ in jalbíl. oc YbYejat ka takʼyaltsik anchanꞌ abal u léꞌ ku chuꞌu ka kʼánídháxintsik jún ani jún kʼal jun i kʼánídháxtaláb xi tál ba jun in alwaꞌ ejattal, ba jun in chalab xi alwaꞌ ani ba jun i belomtaláb xi tsubax. b %bani yabich ka kʼwajay kin achʼꞌamiytsik in aniꞌ tʼilábil i wejéꞌlábtsik, nibal kin chalpóm xitam jáꞌ nin wejeꞌ pakéliltsik. Ejtal jechéꞌ yab xataꞌ ti alwaꞌ, tokot in tʼajál i káwlíxtaláb xi yab xataꞌ tu éynal ani yab tu tolmiyal ki tʼajaꞌ xowaꞌ na Dios tu jiltsámal ki tʼajaꞌ, xi jaꞌich kʼal i belomtalábkʼi. Xoꞌ anílkʼi juní tu pakabédhál. Oa bAnchanꞌ xan tu pakabédhaꞌ tam tin neꞌchich Masedonia, koꞌol ki jilkʼon ban bitsow xi Efeso abal ka takʼiy taltsik i atiklábtsik ke yab kin okʼtsixnaꞌ i chalabtsik xi yab alwaꞌ _` 9bTimoteo, tu dhutsuntsal jechéꞌ an ti úw, xi nanáꞌ tu chuꞌtal jelti jun u chakámil kʼal tin kwenta an belomtaláb xi koꞌol. U léꞌ ka bachʼwal an alwaꞌtaláb, an yajnantsixtaláb ani an kʼijidhtaláb xi tál ba ni Tátaꞌ Dios ani ba ni Ajátik Jesukristo. An tawnaxtaláb kʼal tin kwenta an okʼtsixtaláb xi yab alwaꞌ U_ 'bNanáꞌ, xu bij Pablo, tin abatwálejil na Jesukristo, in abadh kʼal tin abaxtal na Dios ni Loꞌóxil ani kʼal ni Ajátik Jesukristo, jaꞌich xi wawáꞌ u kʼwajat i aytsím kin okʼoy ti ku loꞌo. l^QN Ka bachʼwaltsik echʼekʼi nin alwaꞌtal ni Ajátik Jesukristo. Anchanꞌ ka tʼájan.]NTu punkʼuntsaltsik, kʼal tin awiltal an Ajátikláb abal ka ajintsattsik jechéꞌ an ti dhutsadh úw ejtal an kidháblábtsik. c\?NKa chapnédhaꞌtsik ejtal an kidháblábtsik kʼal jun i tʼokat kʼanidhaxtaláb. H[ NKidháblábtsik, ti ku kontsintsi weye tam ki ólantsik. -ZSNXi ti kanyámaltsik, lujat Jaꞌ tʼajat ani anchanꞌ neꞌech kin tʼajaꞌ jelt xan tin ulúmal. An chapnédhomtaláb ani an lábtʼajaxtaláb xi tin okʼontal pYYNKe na Dios xin pidhnál an kʼijidhtaláb ti ki tʼokedhaꞌtsik. Ani ke Jajáꞌ ti ki alwaꞌ beletnantsi an ta ejattal, an ta xeꞌchintal ani na tʼuꞌúl, abal yab ki elan i walbidh tam ka tsích ni Ajátik Jesukristo. 6XgNEjtal xowaꞌ yab alwaꞌ, yab ka tʼajaꞌ. vWeNKa chuꞌutsik xowaꞌ alwaꞌ ani xowaꞌ yab alwaꞌ ani ka jilaꞌtsik ta itsích tokot xowaꞌ alwaꞌ. ZV-NYab ka pojkantsi xowaꞌ in ulal an tʼiltsixtsik xu káw ijtsidh kʼal a Dios. aU;NYab ka tepdhaꞌtsik nin kʼamálil an Tʼokat Ejattaláb xi kʼwajat ta itsích. >TuNKa pidháltsik ti jalbintsixtaláb na Dios kʼal ejtalkʼi xowaꞌkich. Pos jaꞌich jechéꞌ in léꞌ kin chuꞌu na Dios ka tʼajáltsik abal a belálichtsik na Kristo Jesús. &SGNKi ólantsik putál i kʼij. 3RaNKi kʼwajaytsik kʼijidh echʼekʼi. pQYNKa kóꞌoytsik i kwenta kʼal jechéꞌ; max jun xitaꞌ ka tʼajtsin xataꞌ yab alwaꞌ kʼal jun xitaꞌ, yab kin witsbantsi. Ka tʼajtsaltsik tokot echʼekʼi xowaꞌ alwaꞌ xi kʼeꞌettsik, ejtalkʼi, yab takudhkʼi. {PoNKidháblábtsik, tu pakabédháltsik jeye abal ka tawnaꞌtsik xi yab in léꞌ ti tʼojnaltsik, ka pubédhantsi tin ejattal xin jiláltsik tinbáꞌ ani ka tolmiytsik xi yab likdhaꞌ. Ka kóꞌoy i chaꞌattaláb kʼal ejtalkʼitsik. ON
Ka kʼakʼnaꞌtsik ani ka kʼanidhaꞌtsik tʼajat, kʼal tin kwenta an tʼojláb xi exom in tʼajáltsik. Ki kʼwajaytsik kʼijidh. 5NcN Kidháblábtsik, tu pakabédháltsik abal ka kʼakʼnaꞌ xu tʼojnaltsik tachanꞌ kʼal tatáꞌtsik; xi ti belkómtsik ani ti takʼyaltsik tin bij an Ajátikláb. DMN Jaxtám tu utsáltsik abal ki pákábédháxintsik ani ki púbédhántsíxintsik ta itsích jún ani jún, anchanꞌ jelt xan ta tʼajálichtsik. Na Pablo in takʼyal an kidháblábtsik L'N
Na Jesukristo chemech kʼal wawáꞌ ti kwenta abal ki ejtóch ku kʼwajay junax kʼal Jajáꞌ, maske u kʼwajat ejat o u kʼwajat chemnek. #K?N Pos na Dios yab tu takwyámal abal ki bachʼu i yajtsiktaláb, tu takwyámal abal ki bachʼu i loꞌeltaláb kʼal tin kwentakʼi ni Ajátik Jesukristo. JNPor wawáꞌ, xu kʼwajat jelti an tajaxtaláb, yejat ku kʼwajay echʼekʼi lej inik. Ki éynaꞌ jelti i dhabuxtaláb an belomtaláb ani an kʼanidhaxtaláb, jelt xan ti jun i soldado in éynal jun i patʼál kin dhabuy kʼál nin tamét. Ani jelt xan ti jun i soldado in éynál jun i patʼál kojáláb abal kin kojnaꞌ, anchanꞌ ti ki éynaꞌ an loꞌeltaláb xu kʼwajat i aytsím. [I/NXu wayaltsik, tam akal tu wayaltsik ani xu uchʼaltsik, tam akal tu uchʼaltsik. HwNJaxtám ti yab yejat ku xeꞌchin ukʼpipidh jelti xi kʼeꞌettsik. Ku kʼwajay echʼekʼi tʼojojodh ani lej inik. GNPos ejtal tatáꞌtsik a junwal jelti an tajaxtaláb ani jelti tam kʼij. Yab i junwal jelti an jikʼwaxtaláb nibal jelti tam akal. %FCNKidháblábtsik, por tatáꞌtsik yab i kʼwajat ban jikʼwaxtaláb ani yab neꞌech ki yakʼwantsik ukʼpidh tam kin bajaw jachanꞌ na kʼítsá xowkʼi ti neꞌech ka tsích an Ajátikláb. Yab neꞌech ki yakʼwantsik ukʼpidh, jelt xan ti jun i kwéꞌ u yakʼwax ukʼpidhkʼi.
ENTam an atiklábtsik kʼwajat in ulaltsik enchéꞌ: “Ejtal kʼwajat alwaꞌ ani kʼijidh”, támich ti neꞌech ka ulich jun jikʼtowále an pakwenib. Jelt xan ti an mímláb xi kʼwajat kóꞌodh in achʼál jun jikʼtowále an yajal abal neꞌech kin waꞌchích an chakam, anchanꞌ jeye ti neꞌech kin tamu jechéꞌ an atiklábtsik. Ani yab neꞌech kin ejtotsik kin jekʼaꞌ. vDeNA choꞌóbichtsik alwaꞌ, ke tam kin bajaw jachanꞌ an kʼij xowkʼi ti neꞌech ka tsích an Ajátikláb, neꞌech ka tsích jun jikʼtowále tam yab xitaꞌ in tʼílóm; neꞌech ka tsích jelt xan tu ulel jun i kwéꞌ tam akal. C NKidháblábtsik, por kʼal tin kwenta an kʼij xowkʼi ti neꞌech ka tsích an Ajátikláb, yab yejat tu dhutsuntsitsik. zBmNJaxtám, yejat ki púbédhántsíxintsik ta ejattal jún ani jún kʼal jechéꞌ xowaꞌ tu tʼiltsaltsik.ANTayíl, wawáꞌ xi belál na Kristo xu jilkʼonék ejat, neꞌech ku júná junax kʼal jajáꞌtsik ban tokow abal ku éláxin tajaꞌ tʼekʼat kʼal an Ajátikláb. Ani anchanꞌ neꞌech tám ku kʼwajách malilíl i kʼij kʼal an Ajátikláb. Z@-NPos Jajáꞌ tʼajat an Ajátikláb neꞌech ka paꞌay tuwaꞌ walkʼiꞌ xon ti kʼwajat ani kʼal in chapik tawnaxtal, kʼal jun i káwintaláb jelt xan tu káw in okʼlékil i tʼokat abatwáletsik ani kʼal in kornetajil a Dios, neꞌech ti tawnax. Tám, xi chemnekichtsik ani in belámal na Kristo, neꞌech ka ejdhátsik okʼox. i?KNJechéꞌ xowaꞌ tu utsáltsik, jaꞌich xowaꞌ tu utsámal an Ajátikláb: ke ejtal wawáꞌ xu belom, xi ku jilkʼon ejat asta tam ka tsích an Ajátikláb, yab neꞌech ku júná okʼox ani tayíl xi chemnektsik. S> NAnchanꞌ xan ti belál ke na Jesús chemech ani ejech ti ít, anílkʼi jeye ti neꞌech ka ejdhá kʼal na Dios an kidháblábtsik xi chemnekichtsik ani neꞌech ka júná xon ti kʼwajat na Jesús. v=eN
Kidháblábtsik, i léꞌ ki chuꞌu ka choꞌóbnaꞌtsik xantʼéy neꞌech ka támun kʼal an kidháblábtsik xi chemnekich abal yab ki kʼwajaytsik i tʼeꞌpinal jelti xi kʼeꞌettsik xi yab in koꞌol ni jun i aytsixtaláb. <N abal ki kʼakʼná kʼal xi yabtsik u belom ani abal ka kóꞌoytsik ejtal xowaꞌ ka yéntsi. Tam ka tsích an Ajátikláb ; N Ki kʼwajajantsik alwaꞌ ani ka óntsi na tʼojlábiltsik, ki tʼójontsik kʼal na kʼubak jelt xan tu punkʼuntsámaltsik, I: N
Ani anchanꞌ jeye ta kʼanidháltsik ejtal an kidháblábtsik xu kʼwajíltsik putál Masedonia. Kidháblábtsik, por tu pakabédháltsik abal bél ka pubédhaꞌtsik más na kʼanidhaxtal. 79gN Kʼal tin kwenta an kʼanidhaxtaláb kʼal na at kidhábtsik, yab yejat tu dhutsuntsitsik, pos na Dios ti okʼtsámalichtsik abal ki kʼánídháxintsik jún ani jún. Q8NPos anchanꞌ pé, xitaꞌ kin chʼikat tʼajaꞌ jechéꞌ an okʼtsixtaláb, yab exom in chʼikat tʼajál jun i aniꞌ inik, exom in chʼikat tʼajál a Dios, xi tu pidhámal tin Tʼokat Ejattal. j7MNPos na Dios yab tu takwyámal abal ku kʼwajay kʼibenek, tu takwyám abal ku kʼwajay tʼokat. Z6-NKe ni jun xitaꞌ yab kin kʼambintsi tin tomtal nin at kidháb, pos xitaꞌ kin tʼajaꞌ anchanꞌ, neꞌech ka pidhan púlek ti yajtsiktaláb kʼal an Okʼóxláb, jelt xan tu utsámalichtsik más okʼox. {5oNYab kin tʼajtsi xowaꞌ yab alwaꞌ nin tomtal, jelt xan tin tʼajál an atiklábtsik xi yab in exlál na Dios. j4MNke an payꞌlomlábtsik kin witʼaꞌ ka kʼwajay tʼokat kʼal nin tomtal ani kin kʼakʼnál. 3NXowaꞌ na Dios in léꞌ, jaꞌich ke tatáꞌtsik ki kʼwajách i tʼokat; ke yabich xitaꞌ ka junkun kʼal xi yab in tomtal, 2NTatáꞌtsik, a choꞌób xowaꞌ jáꞌ an takʼixtaláb xi tu pidhaꞌtsik kʼal tin awiltal an Ajátikláb Jesús. o1 YNAni xoꞌ, kidháblábtsik, tu pakabédháltsik ani tu punkʼuntsaltsik jechéꞌ tin bij an Ajátikláb Jesukristo: anchanꞌ xan tu óltsitsik ki kʼwajay xan tin léꞌ na Dios, anchanꞌ ka óntsi ka tʼajaꞌtsik echʼekʼi. V0%N
Ti ki tolmintsitsik jeye an ta itsích abal ki kʼwajaytsik juniniꞌkʼi, tʼokat ani yab i walbidh tin tamét ni Tátaꞌ Dios tam ka tsích ni Ajátik Jesús kʼal ejtal xi Jajáꞌ in tʼokómal.T/!N Ani ke an Ajátikláb ti ki tolmiytsik abal ka kóꞌoy más púlek an kʼánídháxtaláb jún ani jún ani kʼal ejtalkʼitsik, jelt xan ti wawáꞌ ti koꞌol an kʼanidhaxtaláb kʼal tatáꞌtsik. .yN I léꞌ ke ni Tátaꞌ Dios ani ni Ajátik Jesukristo, ti ku tolmiy abal ki ejto ku kʼale tachanꞌ tu álnax. :-mN
Akal i kʼij i pakabédhál na Dios abal ti ku walkaꞌ ku kʼale tachanꞌ tu álnaꞌtsik ani tu óltsitsik xowaꞌ bél u kʼibel abal ka ejto ki belmáchtsik xan ti yejat. W,'N Kidháblábtsik, ¿Janti neꞌech ki ejto ki pidhaꞌ más ti jalbintsixtaláb na Dios kʼal tatáꞌtsik ta kwenta ani kʼal tin kwenta an kʼijidhtaláb xi tatáꞌtsik tu pidhámal tin tamét Jajáꞌ? {+oNTam ti choꞌóbnaꞌ ke tatáꞌtsik a óntsal ka belaꞌ an Ajátikláb, u likedhantsat tʼajat an ti ejattal. 5*cNJaxtám, kidháblábtsik, tam ti choꞌóbnaꞌ ke a óntsaltsik ta belom, i bachʼu tʼajat i kʼijidhtaláb maske exom i watʼnál i yajtsiktaláb ani i taktamixtaláb. b)=NPor xoꞌ, na Timoteo witsenekich ani tu tsiꞌdhantsi ti tsubaxtaláb kʼal tin kwenta an belomtaláb ani an kʼanidhaxtaláb xa koꞌoltsik. Tu óltsi jeye abal tatáꞌtsik echʼekʼi tu chalpayal kʼal yantam i kʼanidhaxtaláb ani ke tatáꞌtsik a léꞌakich tʼajat max ti ku chuꞌúch, anílkʼi jelt xan ti wawáꞌ i achʼál. ( NAni jaxtám nanáꞌ, kom yabich más u ejto ku kuxuy, u abnaꞌ ki konyattsik xan ta kʼwajat kʼal tin kwenta an belomtaláb, pos u chʼejnál ke an lej atʼax ti ki júnaꞌtsik xon ti yab alwaꞌ ani ke ni tʼojlábil ka kale jelti max yab xataꞌ in jalbíl. -'SNPos tam ti tachanꞌ bél tu kʼwajat kʼal tatáꞌtsik, i ulu abal neꞌech ki watʼnaꞌ i yajtsiktaláb ani anchanꞌ ti támun, jelt xan ta choꞌóbichtsik. R& NPos yab i léꞌ ki chuꞌu ke ni jun xitaꞌ kin jilaꞌ tinbáꞌ kʼal tin kwentakʼi an taktamixtaláb xi kin achʼaꞌ. Tatáꞌtsik a choꞌób alwaꞌ ke koꞌol ki watʼnaꞌ ejtal jechéꞌ. %-Nani ki abaꞌ an kidhábláb Timoteo abal ti ki takʼiytsik ani ti ki pakabédhaꞌtsik ka óntsi ta belom. Jechéꞌ na Timoteo, jaꞌich jeye jun in tʼójontsixil na Dios xi tʼójnék junax kʼal wawáꞌ abal ka tʼilan an alwaꞌ tʼilab kʼal tin kwenta na Kristo. f$ GNAni tám, kom yabich más i ejto ki kuxuy, i chalpay ku jilkʼon Atenas wawáꞌkʼi kwetém h#INTsubax, tatáꞌtsik jaꞌich ni kʼijidhtalábil ani xantʼókʼi tu kʼwajat u kulbél.="sNPos, ¿jowaꞌ jáꞌ ni aytsixtal, ni kʼijidhtalábil ani xantʼókʼi tu kʼwajat u kulbél ani kʼijidh? ¿Yabxeꞌ jaꞌich tatáꞌtsik tam ka tsích ni Ajátik Jesukristo? ! NI exámalich ku kʼale; nanáꞌ, xu bij Pablo, yánílich u exámal kin kʼale, por echʼekʼi tin tamkʼuyal an lej atʼax. ` 9NKidháblábtsik, tam ti wawáꞌ u kale wéꞌ i kʼij xon ti tatáꞌtsik i kʼwajat, maske yab tu chuꞌtaltsik, echʼekʼi i kʼwajattsik ba ni ejattal ani i léꞌ tʼajat ku kʼale juní tu álnaꞌtsik. K Npos tam i léꞌ ki tawnaꞌ xi yabtsik u judío abal ka loꞌeytsik jeye, yab tu walkál ki tʼajaꞌ. Anchanꞌ, más u walbinalichtsik. Por xoꞌ, exomich in bajwal xowkʼi nin kʼakʼadh yajtsiktalábil na Dios neꞌech ka ulchich ba jajáꞌtsik. Na Pablo in leꞌnál kin álnaꞌ juní an belomtsik xi Tesalónika t aNJechéꞌ an judíotsik, jaꞌich nin chemdhaꞌ an Ajátikláb Jesús; anchanꞌ jelt xan ti más okʼox, in chemdhámal an tʼiltsixtsik ani wawáꞌ tu ajaꞌ ku kale. Yab in kʼakʼnáltsik na Dios ani in atʼál an atiklábtsik, !NKidháblábtsik, tam ta atʼan kʼal na at kidhtaltsik, jayéchkʼi teye a tamutsik jelt xan tin tamu an belomtsik xin belálichtsik na Dios xi kʼwajattsik Judea xu dhabalábichtsik kʼal na Kristo Jesús, pos anchanꞌ jeye ti atʼantsik kʼal nin at kidhtaltsik. s _N
Pos jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta ti echʼekʼi i pidhál ti jalbintsixtaláb na Dios; pos tam ti tatáꞌtsik a achʼaꞌ nin alwaꞌ tʼilábil na Dios, xi wawáꞌ i tʼilaꞌ, yab a bachʼutsik jelt in káwintal i iniktsik. Jechéꞌ nin alwaꞌ tʼilábil na Dios, jaꞌich xi ti tʼajáltsik ka jalkʼúch na chalab, tatáꞌtsik xa belálich. KN Tu punkʼuntsámaltsik abal ki kʼwajaytsik xan ti yejat ka kʼwajay xu dhabalábichtsik kʼal na Dios, xi ti takwyámalich abal ki kʼwajaytsik teye ba nin takʼixtal ani bin labidh tʼokát. FN Ani a choꞌóbtsik jeye xan ti pakabédhámaltsik ani i kʼijidhmédhámaltsik juntsik ti éb xi tatáꞌtsik a kidhtal, jelt xan tin tʼajál jun i tátaꞌláb kʼal nin chakámiltsik. EN
Tatáꞌtsik a choꞌób ani na Dios jeye, abal u kʼwajinek tʼokat ani lujat kʼal tatáꞌtsik xi belomichtsik, abal yab xitaꞌ kin ejto ti ku walbindhaꞌ kʼal ni jun xataꞌ. N Kidháblábtsik, tatáꞌtsik a tʼílóm xan tu tʼójnék ani tu chekenek abal ki ejto ki watʼbaꞌ tibáꞌ. Akal i kʼij u tʼójnék abal yab ki tʼojliy ni jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik tam tu xeꞌchin ki tʼilaꞌ nin alwaꞌ tʼilábil na Dios. iKNTu kʼanidháltsik, ke i léꞌak max yab tokot jáꞌkʼi tu pidhaꞌtsik an tin alwaꞌ tʼilábil na Dios, tu pidhaꞌtsik jeye an ti ejattal; pos i bajúmalich ki kóꞌoy tʼajat i kʼanidhaxtaláb kʼal tatáꞌtsik. 'NI kóꞌoy tʼajat i kʼanidhaxtaláb kʼal tatáꞌtsik, jelt xan ti jun i nánaꞌláb in tsutsúdhál ani in beletnál nin chakámiltsik. ucNYab jaykʼi i alyámal ku kʼakʼná kʼal an atiklábtsik, nibal kʼal tatáꞌtsik, nibal kʼal xi kʼeꞌettsik, maske neꞌech kʼejlewiꞌik ki ejto ki ulu ku tolmiyat kom tu abatwálejil na Kristo, por yab i tʼajaꞌ anchanꞌ. kONAnchanꞌ jelt xan ta choꞌóbichtsik, yab jaykʼi i tawnámal ni jun xitaꞌ kʼal i labidh tʼilabtsik abal ki kʼambiy, nibal i kʼambixnámal jun xataꞌ abal ki átaꞌ i tumín. Na Dios in choꞌób alwaꞌ jechéꞌ.
NAnchanꞌ tu káwin, kom na Dios tu káldhaꞌ tu alwaꞌ ani tu punkʼuntsámal abal ki tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab. Yab i tʼajaꞌ xowaꞌ in kulbetnál an atiklábtsik, i tʼajaꞌ xowaꞌ in léꞌ na Dios, xin ejtowal ti ku chuꞌtsi an ti itsích.
NPos yab u ukʼpinék tu kʼwajat tam tu xeꞌchin tu tawnax, nibal u tʼiltsixnék kʼal i atʼaxtaláb, nibal abal ku kʼambixin. &ENPos anchanꞌ jelt xan ta choꞌóbichtsik, tam ti más okʼox u kʼale ban bitsow Filipos. Tajaꞌ u odhbijyat ani u tʼajtsin xan ti ku leꞌná, por na Dios tu tolmiy abal ki tʼilaꞌ ba tatáꞌtsik nin alwaꞌ tʼilábil kʼal ni jun i jíkʼib, maske u atʼnal tʼajat chapik. p [NKidháblábtsik, pos a choꞌóbtsik alwaꞌ, ke yab jolatkʼi an álnaxtaláb xi tʼajaꞌ tachanꞌ. I
N
Ani in tʼiláltsik jeye xan ta kʼwajattsik a aytsím tam ka witsiy juní na Jesús xi kʼwajat walkʼiꞌ. Jechéꞌ na Jesús, jaꞌich nin Chakámil na Dios xi chemdhá ani na Dios in ejdhaꞌ ti ít. Jajáꞌ jaꞌich xi tu loꞌwal abal yab ki bachʼu an kʼakʼadh yajtsiktaláb xi neꞌech ka tsích tayíl.{ qN Pos jajáꞌtsik in tʼilál xan tu bachʼwat kʼal tatáꞌtsik ani xan ti jeye ta jilaꞌtsik ka kʼakʼnaꞌ an chʼilabtsik abal ka belaꞌichtsik na Dios ani anchanꞌ, ka tujúchtsik ka tʼójontsi jechéꞌ na Dios xi ejat ani tsubax.
)NPos kʼal tatáꞌtsik ti tujey ani xoꞌ bukʼenekich, yab tokotkʼi Masedonia ani Akaya, bukʼenekich putálkʼi nin alwaꞌ tʼilábil an Ajátikláb. Ani choꞌóbte jeye xan ta beláltsik na Dios, pos asta wawáꞌ i chuꞌtal ke yabich yejat ki tʼilaꞌ xataꞌ. /NAni anchanꞌ a bajawtsik ki kʼwajay jelti jun i okʼtsixtaláb abal ejtal an belomtsik xu kʼwajíl ban chabáltsik xi Masedonia ani xi Akaya. | sNAni tatáꞌtsik, a wéwnaꞌ ni xeꞌchintal ani nin xeꞌchintal an Ajátikláb; a bachʼutsik an alwaꞌ tʼilab kʼal jun i kulbétaláb xin pidhnál an Tʼokat Ejattaláb, maske a watʼnaꞌtsik kʼejle tʼajat yán i yajtsiktaláb. b
?NPos tam ti wawáꞌ i uldhaꞌ ba tatáꞌtsik an alwaꞌ tʼilab, yab ulich kʼal i tʼilabkʼi, ulich kʼal yán in cháp, kʼal an Tʼokat Ejattaláb ani kʼal yantam i belomtaláb kom wawáꞌ i choꞌóbich alwaꞌ, ke jechéꞌ jaꞌich an tsubaxtaláb. Pos a choꞌóbtsik alwaꞌ xan tu kʼwajinek ba tatáꞌtsik abal ta kʼánéltsik. h KNKidháblábtsik xi kʼanidhábtsik kʼal na Dios, i choꞌób abal Jajáꞌ ti takwyámaltsik. $ CNI tʼilál tʼajat tin tamét ni Tátaꞌ Dios xowaꞌ alwaꞌ a tʼajáltsik abal i belomich. I tʼilál jeye an tʼojláb xa tʼajáltsik kʼal tin kwenta an kʼanidhaxtaláb xa koꞌoltsik ani kom i kʼwajattsik a aytsím ni Ajátik Jesukristo, jaxtám ta kuxyal xowaꞌkichkʼi. NEchʼekʼi i pidhál ti jalbintsixtaláb na Dios kʼal tatáꞌtsik ta kwenta ani tam ku ólan, tu kontsintsaltsik teye. ; sNNanáꞌ, xu bij Pablo, junax kʼal na Silbano ani na Timoteo, tu dhutsuntsal jechéꞌ an ti úw, kidháblábtsik xi kʼwajíl Tesalónika, xi kʼwajatichtsik juniniꞌ kʼal na Dios an Tátaꞌláb ani kʼal an Ajátikláb Jesukristo. Ka bachʼwaltsik an alwaꞌtaláb ani an kʼijidhtaláb xi tál ba ni Tátaꞌ Dios ani ba ni Ajátik Jesukristo. An okʼtsixtaláb xin pidhnál kʼal nin belomtal an kidháblábtsik xi Tesalónika iKKi chápnédháxintsik jún ani jún kʼal jun i tʼokat chapnédhomtaláb abal ka xalkʼan ke i kʼánídháxtsik. Ki kʼwajaytsik kʼijidh ejtal tatáꞌtsik xi kʼwajatich kʼal na Jesukristo. Anchanꞌ ka tʼájan.D
An belomtsik xi kʼwajat Babilonia, xi takudh jeye kʼal na Dios jelti tatáꞌtsik, ti abtsaltsik ti chapnédhomtaláb. Ti abtsal jeye ti chapnédhomtaláb na Markos nu chakámil. 7g Nanáꞌ, junax kʼal na Silbano, xu exlál abal jaꞌich jun i kidhábláb xi lujat tʼajat, tu dhutsuntsámaltsik jechéꞌ an ti úw abal tu takʼiytsik ani abal tu tʼiltsitsik ke jechéꞌ xa bachʼúmalichtsik, jaꞌich nin tsubax alwaꞌtal na Dios. Ani jaꞌich ka óntsitsik ka belaꞌ. 9 Jajáꞌ kin kóꞌoy an labidh tʼokattaláb ani Jajáꞌ ka takʼxin malilíl i kʼij. Anchanꞌ ka tʼájan. An chapnédhomtaláb xi tin okʼontal H
Por tam tatáꞌtsik ka watʼnaꞌich wéꞌ an yajtsiktaláb, na Dios neꞌech ti ki lujkutsik, neꞌech ti ki tolmiytsik abal yab ka jilaꞌ ta belom, neꞌech ti ki likedhantsitsik an ta ejattal ani neꞌech ti ki tolmiytsik abal ki kʼwajay tsububudh a itsích. Jechéꞌ na Dios, xi púlek tʼajat in awiltal in koꞌol, tu kanyámal abal ki bachʼu weye tin kwentakʼi na Jesukristo, an labidh tʼokattaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. 9 k Ka kuxyaltsik ani yab ka jilaꞌtsik ka belaꞌ na Dios. Pos a choꞌóbichtsik ke na at kidhábtsik xi kʼwajat putálkʼi an kʼayꞌlá, jayéchkʼi jeye in watʼnáltsik. (IKa kóꞌoytsik tʼajat i kwenta ani yab ki kʼwajaytsik ukʼpidh; pos an lej atʼax xeꞌech jelti jun i kʼaꞌilom padhum in ayal xitaꞌ kin kʼapu. t~aKa kʼwajbaꞌtsik tin kʼubak na Dios ejtal xowaꞌ a yéntsal, pos Jajáꞌ ti kʼanidháltsik tʼajat. #}?Ka chaꞌkaꞌtsik tabáꞌ tin tamét na Dios, xin koꞌolich ejtal tin chapniꞌ kʼubak abal Jajáꞌ ti ki tʼekʼbaꞌtsik, tam kin bajaw an kʼij. s|_Aníl teye kwitóltsik, ka exbantsitsik xowaꞌ ti ki utsaꞌ an takʼix belomtsik. Ejtal yejat ki kóꞌóntsíxintsik ti chaꞌattaláb jún ani jún, ka chaꞌkaꞌtsik tabáꞌ, pos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ:Na Dios yab in kulbetnál xin tʼekʼáltsik tinbáꞌ,
por in tolmiyal kʼal nin alwaꞌtal, xin chaꞌkáltsik tinbáꞌ. g{GAnchanꞌ, tam ka witsiy na Jesukristo, xi jaꞌich nin Takʼíxal an takʼix belomtsik, neꞌech ka bachʼutsik jun i tʼokat labidh chʼejwalixtaláb xi yab in junwal jelti an kwetsotsól dhipadh chʼojól xu kʼachel. zyab jelti max tatáꞌtsik a dhabal xi kʼwajat a belkómtsik, tokot ki kʼwajaytsik jelti okʼtsixtaláb abal an belomtsik. 'yGTu pakabédháltsik abal ka beletnaꞌ alwaꞌ an belomtsik xa takʼyal; ka tʼajaꞌ kʼal yantam i kulbétaláb jelt xan ti na Dios in léꞌ. Yab ka tʼajaꞌtsik kʼal i chápláb nibal abal a léꞌtsik ka átaꞌ i tumín. Ka tʼajaꞌtsik jechéꞌ kʼal yantam i kulbétaláb, vx gKom nanáꞌ in takʼix belom neye, neꞌech tu pidhaꞌtsik cháb óx ti tsubaxtaláb xi kʼwajattsik teye ta takʼix belomtsik. Anchanꞌ jelt xan ta ólnáltsik ke na Kristo in watʼnámal i yajtsiktaláb, anchanꞌ neye tu ólnál kom u chuꞌúmal. Ani neꞌech neye ku bachʼu junax kʼal tatáꞌtsik, an labidh tʼokattaláb xi neꞌech ka xalkʼan tayíl. wJaxtám, xi watʼnál i yajtsiktaláb abal na Dios anchanꞌ tin léꞌ, yejat ki óntsi ki tʼajaꞌ xowaꞌ alwaꞌ ani ki kʼwajbaꞌ ni ejattal tin kʼubak na Dios. Jechéꞌ na Dios, jaꞌich xi tu tʼajámal ani Jajáꞌ, lujat Jaꞌ tʼajat.vAni max xi lujattsik, tʼojláb ti neꞌech ka loꞌey, ¿jantʼéy neꞌech ka támun kʼal xi atʼaxtsik ani u walablom? u Pos in bajúch an kʼij xowkʼi neꞌech ti lújundháb nin chakámiltsik na Dios. Ani max an lújundhaxtaláb okʼox u tujél kʼal wawáꞌ, más jaꞌ neꞌech tʼajat ti lújundháb xi yabtsik in tʼajál ti kʼij nin alwaꞌ tʼilábil na Dios. 9tkPor max jun xitaꞌ kin watʼnaꞌ i yajtsiktaláb abal in wéwnál na Kristo, yab yejat ka tidhebé, yejat tokot kin pubédhantsi tin bij na Dios kʼal jachanꞌ tin kwenta. ;soJaxtám, ke ni jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik kin watʼnaꞌ i yajtsiktaláb, abal u chemdhax, abal u kwéꞌ, abal atʼax o abal xeꞌech ti ochꞌom kʼal xowaꞌ yab in kwenta. nrUMax ki atʼax tʼilantsik kʼal tin kwenta na Kristo, kʼijidhtsik tʼajat abal tatáꞌtsik; pos nin labidh Tʼokat Ejattal na Dios kʼwajat kʼal tatáꞌtsik. Jajáꞌtsik in odhbijyal a Dios, por tatáꞌtsik a kʼakʼnál. Vq%
Yab ka lábnaꞌtsik, tokot ki kulbétsik abal exom teye a watʼnáltsik an yajtsiktaláb xin watʼnámal na Kristo; abal ki kulbétsik jeye tʼajat, tam ka chuꞌtsitsik an tin labidh tʼokát tam tál. :pm Kidháblábtsik xi tu kʼanidháltsik tʼajat, yab ka lábnaꞌtsik an pakdhaꞌ taktamixtaláb xa achʼáltsik, jelti max exom a tamwaltsik jun xataꞌ xi yab a exbayal. yok Max jun xitaꞌ ka káwin, kin ulu xowaꞌkʼi u pidhnal kin ulu kʼal na Dios. Max jun xitaꞌ ka tʼójontsixin, ka tʼójontsixin kʼal an chápláb xu pidhnal kʼal na Dios. Ejtal xowaꞌ ka tʼajaꞌ, ka tʼajaꞌ tin bij na Jesukristo abal tin kʼakʼnabíl na Dios xu takʼix malilíl i kʼij. Anchanꞌ ka tʼájan. An yajtsiktaláb xin watʼnál jun i belom 1n[
Ki tólmíxintsik jún ani jún xantikʼi ti pidhámaltsik ti awiltaláb na Dios, jelti jun i alwaꞌ inik xin éynál alwaꞌ ejtal nin pakdhaꞌ alwaꞌtal na Dios. Bm Ki báchʼúxintsik alwaꞌ ta kʼimáꞌ jún ani jún. lKi kʼánídháxintsik tʼajat jún ani jún, pos xitaꞌ xu kʼanidhax, in pakwlantsal xowaꞌkichkʼi yab alwaꞌ ka tʼajtsin. jkMAn pakwenib exomich ti kʼunel. Jaxtám, ki kʼwajaytsik alwaꞌ ani ka óntsitsik ta ól. jPos xi kʼwajattsik chemnek, tʼiltsidhtsik jechéꞌ an ti alwaꞌ tʼilab abal ka kʼwajay ejat nin ejattal jelt xan ti na Dios kʼwajat ejat, maske neꞌechwiꞌik ka ejtowat ka lújundhá ba techéꞌ an kʼayꞌlá jelti ejtal an iniktsik xi kʼwajat ejat. !i;Por jajáꞌtsik neꞌech kin pidhnaꞌ nin walab ba na Dios. Jechéꞌ na Dios, jaꞌich xi neꞌech kin lújundhaꞌ xi ejattsik ani xi chemnektsik. @hyJajáꞌtsik u labnal abal in chuꞌtal xoꞌ ke yabich a tʼajáltsik xowaꞌ yab alwaꞌ xi jajáꞌtsik in kulbetnál tʼajat kin tʼajaꞌ, jaxtám xoꞌ ti atʼax tʼiláltsik. vgeYabich más ka tʼajaꞌtsik xowaꞌ yab alwaꞌ xa tʼajáltsikwiꞌik xin kulbetnál tʼajat xi yabtsik in exlál na Dios. Tam ti jachanꞌ i kʼij, i kʼwajinek xan ta leꞌnámaltsik, a kóꞌyámaltsik i chalab xi yab alwaꞌ, i uchʼámadhtsik ani a kóꞌyámaltsik i ajib xi yab alwaꞌ, a watʼpiyámaltsik ta uchʼál ani a kʼakʼnámaltsik i chʼilab. bf=abal ka kʼwajách xan tin léꞌ na Dios ani yabich xan tin kulbetnál nin tʼuꞌúl. e Jaxtám, anchanꞌ xan ti na Kristo in watʼnaꞌ i yajtsiktaláb bin tʼuꞌúl, anchanꞌ teye ti yejat ki kʼwajaytsik tʼojojodh abal ka watʼnaꞌ i yajtsiktaláb. Pos xin bachʼúmalich i yajtsiktaláb bin tʼuꞌúl, in jilámalich an walastaláb GdNa Jesukristo kʼadhiy walkʼiꞌ ani xoꞌ kʼwajat buxúl tin eját na Dios; ani kʼál tu takʼyábtsik xoꞌ an tʼokat abatwáletsik, an awiltalábtsik ani an pakdhaꞌ chápláb.sc_Jajáꞌtsik loꞌwat kʼal an jaꞌ ani xoꞌ, wawáꞌ u loꞌwáb kʼal tin kwentakʼi abal na Dios in ejdhaꞌ ti ít na Jesukristo. Kʼal an pujaxtaláb, u xalkʼanal abal u loꞌodhich ani u tʼokedhantsidhich ti itsích. An pujaxtaláb yab jaꞌich abal ti ku tʼokedhantsi ti tʼuꞌúl, jaꞌich abal ki kontsi na Dios ku kʼwajay kʼijidh ti ejattal. 1b[Jechéꞌtsik jaꞌich xin chʼikat tʼajámaltsik na Dios ti wejeꞌ, tam ti xeꞌchin na Noé. Na Dios in kóꞌoy nakat i aytsixtaláb, lejat kʼwajat ti tʼajnal an tan atá, xon ti loꞌey cháb óx an atiklábtsik. Waxik xi loꞌwat abal yab ka lupun tam ti juꞌchuwat putál an chabál. uacNin ejattal kʼale jeye kin tʼiltsitsik an ti alwaꞌ tʼilab an ejattalábtsik xi kʼwajat ti wikʼnél. >`uPos na Kristo chemdhá kʼal tin kwenta ni walab, júnílkʼi abal malilílich i kʼij. Jajáꞌ, jaꞌich jun i lujat inik, por in watʼnaꞌ i yajtsiktaláb kʼal wawáꞌ ti kwenta xi yab u alwaꞌ inik. In watʼnaꞌ jechéꞌ abal ti ku júnaꞌ ba na Dios. Chemdhá, por ejech ti ít nin ejattal. ,_QMax na Dios anchanꞌ tin léꞌ, más alwaꞌ ka watʼnaꞌtsik i yajtsiktaláb abal a tʼajáltsik xowaꞌ alwaꞌ ké abal a tʼajáltsik xowaꞌ yab alwaꞌ. b^=Ki kʼwajajantsik alwaꞌ ani tsububudh a ejattal. Anchanꞌ, xi xeꞌechtsik ti atʼax tʼilál kʼal tin kwenta xowaꞌ alwaꞌ a tʼajál abal a belálichtsik na Kristo, ka tidhebédhá kʼal xowaꞌ in ulaltsik.
A~[~
}||zz!xxwvvv$u^ts:rlqqCpTonmm%lkjjHigVfPevd7cc7b2a`"_^^]m\[ZYYPXXnVVKom i choꞌób ke jechéꞌ an ít lejkintaláb neꞌech ka kʼwajay malilíl i kʼij, jaxtám ti tʼilál kʼal ni jun i jíkʼib. ,Q Jaxtám, max xi yab neꞌech ka owey, in kóꞌoy in labidh tʼokát, más jaꞌ púlek nin labidh tʼokát in koꞌol, xi neꞌech ka kʼwajay malilíl i kʼij. /W
Pos an okʼox takʼixtaláb in koꞌol jeye nin labidh tʼokát. Por jechéꞌ an labidh tʼokattaláb, yab in junwal jelti nin labidh tʼokát an ít lejkintaláb. {o Max nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés xi tu xalkʼantsal ke u walbidh, ulich kʼal i labidh tʼokattaláb, más púlek an labidh tʼokattaláb neꞌech kin xalkʼaꞌ na Dios tam tu kʼwajbaꞌich alwaꞌ kʼal Jajáꞌ. } ¿awxeꞌ yab más púlek nin labidh tʼokát neꞌech kin kóꞌoy an tsubaxtaláb xin pidhnál an Tʼokat Ejattaláb? Y+ Nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, dhutsan ba lemdhaꞌ tʼujubtsik. Tam ti na Moisés kʼale kin bachʼu jechéꞌ an takʼixtaláb, chʼaxixíl tʼajat ti witsiy ke nibal u ejtowáb ka teltsin tin wal kʼal an israelitatsik. Por jachanꞌ an chʼaxixíltaláb potʼey kʼayúm ti kʼayúm. Pos max ulich kʼal yantam i labidh tʼokattaláb jachanꞌ an takʼixtaláb xi yab in pidhnál i xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal, P~ Na Dios tu pidhaꞌ ti awiltaláb abal ki tʼilaꞌ jun i ít lejkintaláb xi yab kʼwajat dhutsadh; jechéꞌ an ít lejkintaláb tál ban Tʼokat Ejattaláb. Nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, yab in pidhnál i xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal, an Tʼokat Ejattaláb jaꞌich nin pidhnál. 2}] Yab ki ulu ke wawáꞌ u awil ki tʼajaꞌ jun xataꞌ kʼal wawáꞌkʼi ti kwetém chalab; pos yab aniꞌ, ejtal xowaꞌ i tʼajál, a Dios tu tolmiyal ki tʼajaꞌ. w|g I choꞌób alwaꞌ ke na Dios in chuꞌtal abal alwaꞌ xowaꞌ i tʼajál, kom na Kristo tu tolmiyal. X{) Tatáꞌtsik jaꞌich an dhutsadh úw xi tu tʼilál alwaꞌ xin dhutsámal na Kristo, tam ti wawáꞌ i tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab ba tatáꞌtsik. Jechéꞌ an dhutsadh úw, dhutsadh kʼal nin Tʼokat Ejattal na Dios xi kʼwajat ejat, yab dhutsadh kʼal i dhutsumtaláb; yab dhutsadh ba tʼujub, dhutsadh bin itsích an iniktsik. z# Pos tatáꞌichtsik ni kʼwajat jelti an dhutsadh úw xi tu tʼilál alwaꞌ, xi wawáꞌ i yéntsal; i kʼwajattsik ba ni itsích jelti max i dhutsadh. Ani ejtalkʼi neꞌech kin ejto kin exbay ani kin chuꞌu ke anchanꞌ, kʼal tin kwentakʼi xan ta kʼwajattsik. y Tam i ulal jechéꞌ, ¿a chalpayaltsikxeꞌ ke i tujwalich juní ki tʼilaꞌ tibáꞌ alwaꞌ? O ¿yejat tu óltsitsik jun i dhutsadh úw xi tu tʼilál alwaꞌ o tu kontsitsik jelti jechéꞌ an dhutsadh úw jelt xan tin tʼajál taltsik? ¡Yabaꞌ!
x
Wawáꞌ yab i junwal jelti xi xeꞌechtsik in janwal an alwaꞌ tʼilab abal kin ejto kin átlomnaꞌ. Yab i tʼajál anchanꞌ, wawáꞌ u káw kʼal yantam i tsubaxtaláb tin tamét na Dios, kom tu abatwálejil na Dios ani tu tʼojnálil na Kristo..wU Abal xi kʼibchonékichtsik, jechéꞌ an niwiytaláb in junwal jelti max jaꞌich jun i niwiytaláb xu chemdhax; por abal xi loꞌodhichtsik, in achʼáltsik jelti max jaꞌich jun i niwiytaláb xin pidhnál i xeꞌchintaláb. Ani abal ki tʼajaꞌ jechéꞌ, ¿jitaꞌ kʼwajat tʼojojodh? 0vY Pos wawáꞌ i junwal jelti jun i niwiytaláb xi na Kristo in pidhál na Dios ani u bukʼel putálkʼi xon ti kʼwajat xi loꞌodhichtsik ani xi kʼibchonékichtsik. u} Por i pidhál ti jalbintsixtaláb na Dios, xi echʼekʼi tu tolmiyal ki átaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ, kom u kʼwajatich kʼal na Jesukristo. Na Dios tu éynál abal ki bukʼu an alwaꞌ tʼilab, jelt xan tu bukʼel in niwíy jun i niwiytaláb. ntU
Maske anchanꞌ ti támun, bélkʼi yab tsubax nu ejattal abal yab u elaꞌ an kidhábláb Tito. Jaxtám, u utsaꞌtsik abal in neꞌchich ani in kʼale ban chabál xi Masedonia. Ejtal i átál kom u kʼwajatich kʼal na Kristo Qs Tam tin ulich ban bitsow xi Troas abal ku tʼilaꞌ nin alwaꞌ tʼilábil na Kristo, in tolmiyat tʼajat kʼal an Ajátikláb ku tʼajaꞌ jechéꞌ an tʼojláb kʼal ni jun i tamkʼuxtaláb. )rK Anchanꞌ ti yejat ki tʼajaꞌ abal an lej atʼax yab ti ku átaꞌ, pos i choꞌóbich xan tu kʼambix. Yab tsubax in ejattal na Pablo tam ti kʼwajat Troas .qU
Xitaꞌ tatáꞌtsik ka pakwlantsi, u pakwlantsal neye. Pos xitaꞌ u pakwlantsámalich, u pakwlantsámalich tin tamét na Kristo abal tatáꞌtsik ta alwaꞌbíl. wpg Tu dhutsuntsámaltsik jeye jechéꞌ, abal u léꞌ ku chuꞌu max a tʼajáltsik lejtal xowaꞌ tu utsaꞌ. Wo' Tu pakabédháltsik abal ka xalkʼantsi ke tsubax lejtal ta kʼanidháltsik. n Jaxtám, awilichtsik ka pakwlantsi ani ka tolmintsi abal yab ka lej tʼeꞌpin ani ka ukʼpindhá kʼal jachanꞌ an tʼeꞌpintaláb. omW An kʼwiyaxtaláb xi tatáꞌtsik a pidhámal ban junkuntaláb jachanꞌ xin walámal, lejat kʼál. Fl Por max jun xitaꞌ tin tʼeꞌpindhámal, yab nanáꞌkʼi tin tʼeꞌpindhámal, ti tʼeꞌpindhámaltsik teye wéꞌ. U ulal “wéꞌ”, abal yab ka lej achʼaꞌtsik kʼalpidh. k# Tam tu dhutsuntsitsik jechéꞌ an ti úw, in ukʼnal tin kʼwajat kʼal tin kwenta an tʼeꞌpintaláb xu achʼál tu itsích. Yab tu dhutsuntsitsik abal ki tʼeꞌpin, tu dhutsuntsitsik abal ka choꞌóbnaꞌ ke tu kʼanidháltsik tʼajat. Pakwlantsat xin walámal $jA Jaxtám tu dhutsuntsitsik, pos yab u leꞌnaꞌ kin kʼale tu álnaꞌtsik abal ti kin tʼeꞌpindhaꞌ. U léꞌ tu álnaꞌtsik abal ti kin kʼijidhmédhaꞌ, pos u choꞌób alwaꞌ ke max nanáꞌ in kʼwajat kʼijidh, ejtal tatáꞌtsik neꞌech teye ki kʼwajaytsik kʼijidh. i Pos max tu tʼeꞌpindhaꞌtsik, tám, ¿jitaꞌ neꞌech ti kin kʼijidhmédhaꞌ? Tokot tatáꞌtsik, xi tu tʼeꞌpindhámal. h Jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta ti yab u leꞌnaꞌ kin kʼale tu álnaꞌtsik abal yab u léꞌ tu tʼeꞌpindhaꞌ. Xg + Yab abal ka chalpaytsik ke i léꞌ tu tʼajtsitsik ti chápláb kʼal xowaꞌ yejat ka belaꞌ, pos alwaꞌich xan ta belomichtsik. Xowaꞌ i léꞌ, jaꞌich ke tatáꞌtsik ki kʼwajay más kʼijidh.Nf Por max yabél in kʼalnek Korinto jelt xan tu chalpayámal, na Dios in choꞌób alwaꞌ ke jaꞌich abal tatáꞌtsik ta alwaꞌbíl. Max in kʼambix, u pidhnál tubáꞌ abal kin chemdhá. Kom nanáꞌ u chalpayal ke anchanꞌ ta kʼwajattsik, u chalpayal kin kʼale okʼox tu álnaꞌtsik ani ki kulbétsik abal tu álnámaltsik chábíl. y] m Anchanꞌ xan ta exbayámalichtsik ban úw xi tu dhutsuntsámal, ke tatáꞌtsik i kʼwajat i kulbél kʼal wawáꞌ ti kwenta, anchanꞌ weye ti neꞌech ku kʼwajay u kulbél kʼal tatáꞌtsik ta kwenta, tam ka tsích ni Ajátik Jesús. N\
Kʼal tin kwenta xowaꞌ tu dhutsuntsaltsik, yab tu dhutsuntsaltsik kʼeꞌet, tokot xowaꞌ a ajyal ani a exbayaltsik; ani u léꞌ ka exbay alwaꞌ asta tin okʼontal xowaꞌ tu dhutsuntsaltsik. 8[ k Xantʼókʼi tu kulbél, jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta: I choꞌób abal u xeꞌchinék lujat tin tamét na Dios ani yab i tʼekʼámal tibáꞌ; anchanꞌ tu xeꞌchinék kʼal ejtalkʼi ani más kʼal tatáꞌtsik. Yab i éynámal wawáꞌkʼi i chalab, i éynámal nin alwaꞌtal na Dios. 5Z e Na Dios neꞌech kin óntsi ti ku loꞌo, kom tatáꞌtsik i ól kʼal wawáꞌ ti kwenta. Ani kom yán xitaꞌ tu kontsintsal, kʼal yán jeye ti neꞌech ka pidhan ti jalbintsixtaláb na Dios kʼal tin kwenta an chʼejwalixtaláb xi Jajáꞌ tu pidhál. Jantʼókʼi ti yab kʼale Korinto na Pablo Y {
Na Dios tu loꞌo tam ti walámich ku chemdhá. Max tu loꞌo tam ti tamu anchanꞌ, neꞌech kin óntsi ti ku loꞌo. X I achʼaꞌ jelti max u bijtsidhich ke neꞌech tu chemel. I tamu anchanꞌ, abal ki kʼwajbaꞌ ni itsích ba na Dios ani yab ki chalpay ke neꞌech ki ejto ki watʼnaꞌ kʼal wawáꞌkʼi i cháp. Jechéꞌ na Dios, jaꞌich xin ejdhál ti ít an chemélomtsik. W / Kidháblábtsik, i léꞌ ka choꞌóbnaꞌ ke i watʼnaꞌ tʼajat i yajtsiktaláb ban chabál xi Asia. Púlek tʼajat an yajtsiktaláb xi watʼnaꞌ ke nibalich i achʼál max neꞌech ki ejto ki kuxuy; ani i chalpay ke yabich neꞌech ki ejto ku kale ejat tajaꞌ. V Ke anchanꞌ jelt xan ta bachʼwaltsik an yajtsiktaláb jelti wawáꞌ, anchanꞌ jeye ti neꞌech ki kʼijidhmédhátsik. 'U I Por max wawáꞌ i watʼnál i yajtsiktaláb, jaꞌich abal ki kʼijidhmédhátsik ani ki loꞌwat; max u kʼijidhmédháb, jaꞌich abal ki kʼijidhmédhátsik ani ki loꞌwat. Anchanꞌ, neꞌech ka ejto ka kuxuy kʼal i chaꞌattaláb an yajtsiktaláb jelti xi wawáꞌ i watʼnál. 4T c Anchanꞌ xan ti watʼnál yán i yajtsiktaláb kʼal tin kwenta abal i belálich na Kristo, anchanꞌ jeye ti bachʼwal yán i kʼijidhtaláb abal i belálich na Kristo. S
Na Dios tu kʼijidhmédhál tam i watʼnál xowaꞌkichkʼi i yajtsiktaláb abal ki ejto weye ki kʼijidhmédhaꞌ xi exom in watʼnáltsik xowaꞌkichkʼi i yajtsiktaláb. Ki kʼijidhmédhaꞌ kʼal jayéchkʼi an kʼijidhtaláb xu pidhnal kʼal na Dios. LR Ki pubédhantsal tin bij na Dios nin Tátaꞌ ni Ajátik Jesukristo, pos Jajáꞌ, jaꞌich ni Tátaꞌ Dios xi tu kóꞌontsal an ti yajnantsixtaláb ani xi echʼekʼi tu kʼijidhmédhál. #Q A Ka bachʼwaltsik an alwaꞌtaláb ani an kʼijidhtaláb xi tál ba ni Tátaꞌ Dios ani ba ni Ajátik Jesukristo. An yajtsiktaláb xin watʼnál na Pablo 7P k Nanáꞌ, xu bij Pablo, tin abatwálejil na Jesukristo, kom na Dios anchanꞌ tin leꞌnámal. Nanáꞌ ani an kidhábláb Timoteo, i dhutsuntsal jechéꞌ an ti úw xu kʼwajíltsik Korinto xin belálich na Dios ani ejtal xu dhabalábichtsik kʼal na Dios xu kʼwajíltsik putál ban chabál xi Akaya. &OEbpos taltsik xin wéwnál jelti jechéꞌ an chalab, in jilámalichtsik ti belom. Ka bachʼwal echʼekʼi nin alwaꞌtal na Dios. Anchanꞌ ka tʼájan.>NubTimoteo, ka tʼajaꞌ ejtal xowaꞌ tu punkʼuntsámal. Yab ki kʼwajay ka achʼꞌamiy i tʼilabtsik xu tʼilnal techéꞌ ti kʼayꞌlá xi yab xataꞌ in jalbíl, nibal ka tʼajaꞌ ti kʼij an tómnáxtaláb xin tʼajál taltsik kʼal tin kwenta xu bijyáb ti alwaꞌ chalpadhtaláb ani yab tsubax; tMabAnchanꞌ, in junkuwalich tám yán xataꞌ alwaꞌ tin tamét na Dios abal tayíl, kom in choꞌóbichtsik alwaꞌ abal in koꞌolich an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. An punkʼuntsixtaláb xi tayíl abal na Timoteo VL%bKa utsaꞌ kin tʼajaꞌtsik xowaꞌ alwaꞌ, kin tʼajtsi yán ti alwaꞌtaláb an chʼojontáltsik ani jaꞌich kin kóꞌoy jelti an tumínladhtaláb. Ka chʼejwalixintsik ani yab ka chʼeꞌneꞌbé. )KKbAn tumínladh iniktsik xi kʼwajat ba jechéꞌ an kʼayꞌlá, ka utsaꞌtsik abal yab kin tʼekʼaꞌ tinbáꞌ, nibal kin chalpaytsik ke neꞌech ka loꞌwat kʼal xowaꞌ in koꞌol, pos jachanꞌ xowaꞌ in koꞌol, yab neꞌech kin ejto kin chapíknaꞌ. Más alwaꞌ kin kʼwajbaꞌtsik nin aytsixtal ba na Dios xi kʼwajat ejat, pos Jajáꞌ tu pidhál yandhaꞌ ejtal xowaꞌkich abal ti alwaꞌbíl. [J/bTokot Jajáꞌ nin koꞌol an awiltaláb kʼal chemlá ani Jajáꞌ kʼwajat ba jun i tajaxtaláb xon ti yab xitaꞌ u utel. Yab jaykʼi chuꞌudh kʼal ni jun xitaꞌ ani nibal u ejtowáb ka chuꞌtat. ¡Tokot Jajáꞌ kin bachʼu an kʼakʼnaxtaláb ani Jajáꞌkʼi kin kóꞌoy an awiltaláb malilíl i kʼij! Anchanꞌ ka tʼájan. IbNeꞌech ka tsích tam kin bajaw xowkʼi tin chalpayámal na Dios. Jechéꞌ na Dios, jaꞌich xi alwaꞌ tʼajat ani tokot Jajáꞌkʼi in koꞌol an awiltaláb. Jajáꞌ jaꞌich jeye nin Pulek Takʼíxal an pakdhaꞌ takʼix ani in Ajátik an ajátiklábtsik. LHbka tʼajaꞌ xan tin ulal jechéꞌ an takʼixtaláb, yab ka jalkʼuy abal yab ti ki kawiy ni jun xitaꞌ, anchanꞌ ka tʼajál asta kin bajaw xowkʼi ti ka tsích juní ni Ajátik Jesukristo. eGCb
Xoꞌ, tin tamét na Dios, xin tʼajál abal ka kʼwajay ejat ejtal xowaꞌ waꞌach ani tin tamét jeye na Jesukristo, xin lej tsubkʼaꞌ tin tamét na Ponsio Pilato ke Jajáꞌ u Chakámláb kʼal na Dios, tu utsál CFb Ka tʼajaꞌ an chápláb abal ka óntsi ka belaꞌ na Dios; ka choꞌóbnaꞌ alwaꞌ abal a koꞌol an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal, pos jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta ti kanyámal na Dios ani a lej tsubkʼámalich tin tamét yán i atiklábtsik abal a belámalich ni Ajátik Jesukristo. E!b Por tatáꞌ, xa belámalich na Dios, yab ka tʼajaꞌ ni jun xataꞌ jelti jechéꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ. Ka tʼajaꞌ xowaꞌ lujat, ki kʼwajay jelt xan tin léꞌ na Dios, ka belaꞌ na Dios, ki kʼanidhaxin, ki kʼakʼnaxin ani ka kuxuy ejtal xowaꞌkich. D9b
Pos an leꞌlomtaláb kʼal an tumín, jaꞌich xon tu tujél ejtal xowaꞌ yab alwaꞌ; waꞌach taltsik, abal in létʼendhálkʼi an tumín, in jilámalich ti belom ani in tamu yán xataꞌ yajtsik. Ki tʼajaꞌ an chápláb abal ki tʼajaꞌ xowaꞌ alwaꞌ abal u belomich 2C]b Por xin léꞌtsik ka kʼwajay tumínladh, yab in ejtowal kin kuxuy jachanꞌ an jikʼlomtaláb; anchanꞌ, u kwajlanal bin kʼambixtal an atʼax ani in létʼendhál xowaꞌ yab yejat ani yab alwaꞌ. Kʼal jechéꞌ, u kʼibdháb kʼál, u chʼojontálbédháb ani u júnáb ban kʼibeltaláb. `B9bpor max i koꞌol i kʼapnél ani i kʼudhkʼúmil, yab yejat ku kʼwajay tu chalpax. A3bPos tam tu ulich tu chakam techéꞌ ti kʼayꞌlá, yab xataꞌ i tsiꞌdhámal ani yab jeye xataꞌ neꞌech ki ejto ki júnaꞌ tam ku chemech; 8@ibTsubax kʼejle, ke max ku kʼwajay alwaꞌ tin tamét na Dios, in junwal jelti jun xataꞌ xi kajbidh in jalbíl max ku kʼwajay u kulbél kʼal xowaꞌkʼi tokot i koꞌol. |?qbIn tʼajál jeye ka kʼwajay echʼekʼi u péjéx an iniktsik abal yabtsik alwaꞌ nin chalab, yab in exláltsik an tsubaxtaláb ani in chalpayal ke an belomtaláb, alwaꞌ abal kin átaꞌ kʼál i tumín. Yab ka wéwnaꞌtsik xi anchanꞌ. 3>_bjachanꞌ, jaꞌich jun xitaꞌ xin tʼekʼál tinbáꞌ ani yab xataꞌ in choꞌób. In kulbetnál tʼajat ti káwlíx por nibal in choꞌób xantʼéy in ulal. Jaꞌich kʼal jechéꞌ tu tujél an átʼáxtaláb, an chákúxtaláb, an odhbíjíxtaláb ani yabich tám u béltsíxtsik xataꞌ. }=sbMax jun xitaꞌ in okʼtsixnál i chalab xi yab alwaꞌ ani yab in junwal an alwaꞌ okʼtsixtaláb xin okʼtsixnámal ni Ajátik Jesukristo ani nibal jáꞌ an okʼtsixtaláb xi tu okʼtsal xan ti ku kʼwajay alwaꞌ tin tamét na Dios, \<1bAni an jolibtsik xin koꞌol in ajátik u belom, yejat más kin kʼakʼnaꞌ abal in at kidhábich kʼal an belomtaláb. Yejat kin tʼójontsi más alwaꞌ, pos xitaꞌ exom in tʼójontsal u belom ani yejat ka kʼanidhá. Jechéꞌ jaꞌich ka okʼtsaltsik ani jaꞌich ka utsaꞌ kin tʼajaꞌtsik. An belomtaláb ani an kʼijidhtaláb y; mbAn jolibtsik, yejat tʼajat kin kʼakʼnaꞌ nin ajátik abal yab ka odhbijyat na Dios nibal an okʼtsixtaláb. :!bAnchanꞌ jeye, max ka tʼajan xowaꞌ alwaꞌ, tejwaꞌ tʼajat; ani maske yab tejwaꞌ, yab neꞌech ka jilkʼon echʼekʼi chinat.M9bNin walastalábil xi taltsik, tejwaꞌ tʼajat maske yabél júnadh xon ti neꞌech ti lújundháb; por nin walastalábil xi taltsik, yab u tejwaꞌmél asta tam okʼnékich ti lújundháb. G8bKom táyidh i yaꞌulmél kʼal na tsukul ani kʼal kʼeꞌet jeye an yawꞌláchtsik, yab ka uchʼaꞌ tokotkʼi i jaꞌ, ka uchʼaꞌ jeye wéꞌ i yajtsik uxnél abal ti ilálkʼi. j7MbYab ka aniꞌ puntsikʼi ta kʼubak jun xitaꞌ abal ka pidhaꞌ jun i punkʼuntsixtaláb ban belomtsik, abal yab táꞌ ki kale teye i walbidh kʼal nin walastalábil xi kʼeꞌettsik. Yab ka tʼajaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ. M6bTu punkʼuntsal tin tamét na Dios, tin tamét an Ajátikláb Jesukristo ani tin tamét jeye nin tʼokat abatwálejiltsik xin takwyámal abal ka éynaꞌ jechéꞌ an takʼixtaláb. Yab ka walbiy ni jun xitaꞌ tam yabél a choꞌób max walbidh ani ka éynaꞌ an takʼixtaláb kʼal ejtalkʼitsik, yab kʼal taltsikkʼi. ;5obPor an takʼix belomtsik xin óntsal kin walaꞌ, ka kʼwiyaꞌ tin tamét ejtal an kidháblábtsik abal xi kʼeꞌet an takʼix belomtsik, kin jikʼnaꞌ jeye kin walaꞌtsik. 4bYab ka tʼajaꞌ ti kʼij tam kʼwajat ti ólnáb jun i takʼix belomtsik, max yab waꞌach cháb o óx xu ólnaxtsik. 43abPos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: “Yab ka busáliy an koꞌnél xi exom ti kwádhal.” Ani in ulal jeye: “An tʼojnal in tomnál kin bachʼu nin jalbíl.” :2mbAn yejcheltsik xin takʼyal alwaꞌ an belomtsik, yejat kin bachʼu i kʼakʼnaxtaláb, i tolmixtaláb ani más, xin wiláltsik nin takʼixtal na Dios ani u okʼtsixtsik. +1ObMax jun i inik o i mímláb xu belomich, in koꞌol jun i chemtsidh mímláb bin kidhtal, yejat kin tolmiy; anchanꞌ, yabich tám yejat ka tolmiyat kʼal an belomtsik. An belomtsik neꞌech tám kin ejto kin tolmiy más alwaꞌ an chemtsidh mímlábtsik xi tsubax lejtal ti kwetém. t0abTaltsik an chemtsidh mímlábtsik, in jilámich kin belaꞌ na Kristo ani in wéwnámalich an lej atʼax. / bPos nanáꞌ u léꞌ ku chuꞌu ke an chemtsidh mímlábtsik xi bél tʼajat tsidhan ka tomkintsik, kin kóꞌoy i chakamtsik ani kin beletnaꞌtsik alwaꞌ nin kʼimáꞌ. Max kin tʼajaꞌ anchanꞌ, yab neꞌech ka tʼilan yab exbadh kʼal xi yabtsik u belom. m.Sb
Tám juní, u xeꞌchinaltsik túkʼi túkʼi ban atátsik. Anchanꞌ, u óbeméltsik; yab tokotkʼi u óbeméltsik, u tʼilmaꞌbéltsik, u ochꞌomtsik kʼal xowaꞌkich ani u xeꞌchinaltsik kin tʼilaꞌ xowaꞌ yab yejat. i-Kb Anchanꞌ, u jilkʼonalich tám walbidhtsik abal yab in ejtowal kin tʼajaꞌ xan tin ulúmal. Z,-b Por yab ka dhutsaꞌ an chemtsidh mímlábtsik xi bél tʼajat tsidhan; pos jachanꞌtsik, tam kin jalkʼuytsik nin chalab, u ówmédháb kʼál ba na Kristo ani in leꞌnál juní ka tomkintsik ti ít. +5b
Yejat ka exlomná kʼal tin kwenta an alwaꞌtaláb xin tʼajámal; jelti tam in pakedhámal i chakamtsik, max in bachʼúmal alwaꞌ an toneltsik xi ulnek tin kʼimáꞌ, max in tʼójontsám kʼal i chaꞌattaláb an belomtsik, jelti tam jun xitaꞌ in tʼaktsal tin akan nin at kidháb, max in tolmiyámal xi xeꞌechtsik ti chʼojontálbél o max in tʼajámal jeye kʼeꞌet xowaꞌkich xi alwaꞌ. J*
b Ban úw xon ti dhutsadh nin bij an chemtsidh mímlábtsik, tokot yejat ka kʼwajay dhutsadh xin koꞌolichtsik watʼats ox inik i tamub ani tokot xi kʼwajinek alwaꞌ kʼal nin tomkíl. \)1bPos max jun xitaꞌ yab in tʼajál ti kʼij nin kidhtaltsik ani más, xu kʼwajíltsik bin kʼimáꞌ, in pojkálich an belomtaláb ani jechéꞌ, u kalelich jaꞌ más walbidh ké jun xitaꞌ xi yab u belom. p(YbKa okʼtsitsik jeye jechéꞌ, abal yab ka waꞌchin ni jun xataꞌ xantʼokʼál ti ka kʼwiyantsik. j'MbAn chemtsidh mímláb xi ka kʼwajay yab exbadh, kʼwajat ejat, por jáykʼi jelti max chemnek. <&qbPor an chemtsidh mímláb xi tsubax lejtal ti kwetém ani yab xitaꞌ in koꞌol, in kʼwajbál nin aytsixtal ba na Dios ani yab in jilál kin pakabédhaꞌ. U ól akal i kʼij. n%UbPor max jun i chemtsidh mímláb in koꞌol in chakámiltsik o in momobtsik, jajáꞌtsik yejat okʼox kin exlaꞌ xantʼéy yejat kin tʼajaꞌ kʼal nin pakéliltsik. Anchanꞌ, neꞌech tám kin ejto kin jalbintsitsik an ti kʼanidhaxtaláb xi kóꞌontsidh kʼal nin tátaꞌtsik, pos jechéꞌ jaꞌich na alwaꞌ ani jaꞌich nin kulbetnál na Dios. P$bKa tolmiy an chemtsidh mímlábtsik xi tsubax lejtal ti kwetém. #bAn áslábtsik, ka tʼajaꞌ jelti max a nánaꞌ ani an tsidhantsik, jelti max a ixámtsik, por kʼal yantam a tʼokat itsích. " bYab ka kʼwiyaꞌ an yejcheltsik, ka takʼiy tokot jelti max a tátaꞌ; ani an kwitóltsik, ka tʼajaꞌ jelti max a kidhábtsik. !/bKa beletnaꞌ tabáꞌ ani ka kóꞌoy i kwenta kʼal xowaꞌ a okʼtsixnál, yab ka jálkʼúkʼliy na chalab kʼal ni jun xataꞌ. Max ka tʼajaꞌ jechéꞌ, neꞌech tám ka bajaw an loꞌeltaláb xi tin okʼontal ani xitaꞌ ti ki axtsi, neꞌech jeye ka loꞌey._ 7bKa pidhodhoy ta ejattal abal ka tʼajaꞌ jechéꞌ an tʼojláb, jaꞌichkʼi tokot ka tʼajál abal kin chuꞌu xi kʼeꞌettsik ke aniꞌ lejtal ti exom más a witʼál ki kʼwajay xan tin léꞌ na Dios. ~ ubYab ka jilaꞌ ka éynaꞌ an awiltaláb xa koꞌol, xi ti pidhámal na Dios tam ti an pakéltsik xin takʼyal an belomtsik, ijtsin kʼal na Dios ti ki puntsi tin kʼubak ta éb ani ti utsaꞌ abal neꞌech ka kóꞌoy jechéꞌ an awiltaláb. b
Lejat kin ulich, ka óntsal ka ajay an Tʼokat Dhuslab ban junkuntalábtsik, ka takʼiy ani ka okʼtsi an kidháblábtsik. /b Yab ka walkaꞌ ki pojká abal tatáꞌ bél i kwitóle; ki kʼwajay jelti jun i óltsixtaláb abal an belomtsik, xan ta káw, xan ta kʼwajat, xan ta kʼanidhax ani xan ta belom. Ka kóꞌoy a ejattal jelt xan tin léꞌ na Kristo ani ka kóꞌoy jeye na itsích tʼokat. Z -b Ejtal jechéꞌ, jaꞌich ka ulu ka tʼajan ani jaꞌich ka okʼtsixnaꞌ. s_b
Pos jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta tu kʼwajat tu tʼojnal ani i achʼál i odhbijixtaláb, abal i kʼwajbámalich ni aytsixtal ba na Dios xi ejat, xi jaꞌich nin Loꞌóxil ejtalkʼi an atiklábtsik ani más, xu belomichtsik. ?yb Jechéꞌ tsubax tʼajat ani ejtal yejat kin belaꞌ. gGbKi likedhaꞌ ni tʼuꞌúl kʼal an ubátʼnich, alwaꞌ kʼal taltsik xowaꞌ; por max ka tʼajaꞌ an chápláb abal ki kʼwajay xan tin léꞌ na Dios, kʼal ejtalkʼi jaꞌ ti alwaꞌ. Pos max ki tʼajaꞌ anchanꞌ, neꞌech ki bachʼu xataꞌ alwaꞌ ba jechéꞌ an xeꞌchintaláb ani ban xeꞌchintaláb jeye xi neꞌech ka tsích tayíl. !;bYab ka tʼajaꞌ ti kʼij i aniꞌ tʼilabtsik ani in tʼilábil i wejéꞌlábtsik. Ka tʼajaꞌ i chápláb abal ki kʼwajay xan tin léꞌ na Dios. {bMax ka okʼtsi jechéꞌ an kidháblábtsik, i kalelich tám abal tatáꞌ, jaꞌich jun in alwaꞌ tʼójontsixil a Jesukristo, xi pubenek kʼal an alwaꞌ tʼilab xi tin kwenta an belomtaláb ani kʼal an alwaꞌ okʼtsixtaláb xa wewkóm. jMbPos nin káwintal na Dios ani an óláb in tʼokwal. Jun in alwaꞌ tʼójontsixil a Jesukristo bPos ejtal xowaꞌ in jilámal na Dios, alwaꞌ ani yab yejat ki pojkaꞌ xataꞌ, max ki kʼapal ani ki pidhál ti jalbintsixtaláb. ;obJechéꞌ an atiklábtsik, neꞌech kin ulu ke yab alwaꞌ ka tomkin xu belomich, neꞌech jeye kin ulu ke yab alwaꞌ ka kʼapat taltsik i kʼapnél; maske a Dios in jilámal jechéꞌ an kʼapnél abal kin kʼapu an belomtsik xin exláltsik an tsubaxtaláb ani kin pidhaꞌ ti jalbintsixtaláb na Dios. V%bJechéꞌ an okʼtsixtaláb, neꞌech ka okʼtsixná kʼal i atiklábtsik xi yab in koꞌol i chalab alwaꞌ ani u kʼambixtsik, jáykʼi max tsiktsidhichtsik an tin chalab kʼal jun i kʼákʼ patʼál. bPor an Tʼokat Ejattaláb tajax tʼajat tin ulal ke tam in okʼontalich jechéꞌ an kʼij, taltsik neꞌech kin jilaꞌtsik an ti belom, neꞌech kin exbantsi i ejattalábtsik xu kʼambix ani i okʼtsixtalábtsik xi tál ban atʼax ejattalábtsik. 8ibTsubax tʼajat ke púlek xowaꞌ yab i choꞌóbnámal ti wejeꞌ kʼal tin kwenta an lujat xeꞌchintaláb tin tamét na Dios:Na Dios in xalkʼaꞌ tinbáꞌ jelti jun i inik;Jajáꞌ ólná kʼal an Tʼokat Ejattaláb abal lujat,
chuꞌtat kʼal an tʼokat abatwáletsik.Tʼilan ba putálkʼi an atiklábtsik,
belan putálkʼi an kʼayꞌlá
ani bachʼwat walkʼiꞌ kʼal i labidh tʼokattaláb.2]babal max yab kin kʼale jikʼat, ka choꞌóbnaꞌ xan ti yejat ki kʼwajay ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, ke jaꞌich xin belálichtsik na Dios xi ejat. Jechéꞌ an belomtsik, jaꞌich nin loꞌwal ani in tʼajál abal xi kʼeꞌettsik kin exlaꞌ jeye ke jaꞌich an tsubaxtaláb. U#bU léꞌ kin kʼale jikʼat tu álnaꞌ; por tu dhutsuntsal jechéꞌ b
Abal an tolmix belomtsik xi kin tʼajaꞌ alwaꞌ nin tʼojlábil, in átálichtsik jun in tʼój xi más kʼakʼnantál ani in likedháltsik nin ejattal abal kin tʼilaꞌ xan ti jajáꞌtsik tin belál na Kristo Jesús. Xowaꞌ xi yab in xalkʼál ni belomtal O
b An tolmix belomtsik yejat ka kʼwajay tomkidh ani in tsubtalkʼi kʼal júnkʼi tokot i mímláb, kin choꞌóbnaꞌ kin takʼiy alwaꞌ nin chakámiltsik ani ejtal xi kʼwajattsik bin kʼimáꞌ. -b Aníl jeye, an mímlábtsik yejat xu kʼakʼnábtsik, xi yab in janwaltsik i káw, xin tsubtalkʼi ti xeꞌech ani lujattsik kʼal xowaꞌkich. < qb
Yejat ka choꞌóbná okʼox max jechéꞌtsik lujat ti xeꞌech ani max neꞌech kin tʼójontsi; ani max yab walbidhtsik, neꞌech tám kin tʼójontsi an ti tolmix belomtsik. F
b Yejat ka kʼwajaytsik jelt xan tin ulal an tsubaxtaláb xi táꞌwiꞌik tin koꞌol yab tejwaꞌ na Dios ani xoꞌ i belálich ani in choꞌbím abal kʼwajat alwaꞌ tin tamét na Dios. L bAníl jeye, an tolmix belomtsik yejat ka bijyat xi alwaꞌ iniktsik; xi yab in jálkʼúkʼliyal xowaꞌ in ulal, nibal i uchʼál inik, nibal xin leꞌnál i tumín xi yab átadh alwaꞌ. QbYejat jeye ka exlomná kʼal xi yabtsik u belom, ke jajáꞌ jaꞌich jun i alwaꞌ inik, abal yab ka kwajlan ba jun i tidhetaláb ani bin tamkʼuxtal an lej atʼax. Xan ti yejat an tolmix belomtsik kObYab yejat ka bijyat ti okʼlek belomtsik jun i kidhábláb xi ít bél ti belmámadh, abal yab telab táꞌ kin tʼekʼaꞌ tinbáꞌ jelt xan tin tʼajaꞌ an lej atʼax ani ka tʼajtsin jeye xan ti tʼajtsin an lej atʼax. bpos xi yab in ejtowal kin takʼiytsik xi kʼwajat tin kʼimáꞌ, ¿jan ti neꞌech kin ejto kin takʼiy xin belálichtsik na Dios? bKin choꞌóbnaꞌ ti takʼix alwaꞌ tin kʼimáꞌ ani kin choꞌóbnaꞌ jeye kin takʼiy nin chakámiltsik abal ka kʼakʼnaxintsik; J
byab jun i uchʼál inik nibal i kunux inik, nibal xin leꞌnál i tumín xi yab átadh alwaꞌ. Yejat kin kʼakʼnál xitaꞌkichkʼi, kin júnaꞌ jun i chaꞌattaláb ani yab chʼeꞌneꞌ. bPor an inik xin léꞌ ti okʼlek belomtsik, yab yejat kin kóꞌoy ni jun xataꞌ xantʼokʼál ti ka kʼwiyan. Yejat ka kʼwajay tomkidh ani in tsubtalkʼi kʼal júnkʼi i mímláb. Kin júnaꞌ jun i xeꞌchintaláb chaꞌatkʼi, kin choꞌóbnaꞌ xowaꞌ in tʼajál ani kʼakʼnantál. Yejat kin bachʼwal alwaꞌ an toneltsik xu ulel tin kʼimáꞌ, yejat u awil ti okʼtsix alwaꞌ;
bJechéꞌ tsubax tʼajat: max jun xitaꞌ in léꞌ ti okʼlek belomtsik, alwaꞌ tʼajat an tʼojláb xin léꞌ kin tʼajaꞌ. B}bPor an mímlábtsik neꞌech ka loꞌey, max kin tʼajál xowaꞌ yejat kin tʼajaꞌ jun i nánaꞌláb, kin óntsi ti belom, ti kʼanidhax ani ti tʼokel kʼal i chaꞌattaláb.s _bani na Adán yab jaꞌ kʼambidh, kʼambiyat an mímláb ani tam ti kʼambiyat, kwajlan ban walastaláb. U#b
Pos na Dios okʼox tin tʼajaꞌ na Adán ani tayíl tin tʼajaꞌ na Eba; %~Cb Pos an mímláb yab jaꞌ u walkál ti okʼtsix ba jun i junkuntaláb, nibal kin kóꞌoy takʼnél ni jun i inik, yejat ka kʼwajay echʼekʼi chamamadh. i}Kb An mímlábtsik yejat kin achʼaꞌ an takʼixtaláb chamamadh, kʼal yantam i chaꞌattaláb. :|mb
Kin éynaꞌ jelt in kʼudhkʼúmil ani tin kʼwajbaxtal, an alwaꞌtaláb xin tʼajáltsik, jelt xan ti yejat kin tʼajaꞌ an mímlábtsik xu dhabalábichtsik kʼal na Dios. X{)b Ani an mímlábtsik, ka kʼudhkʼumlintsik in lujtalkʼi xan ti yejat, yab ka kʼudhkʼumlin abalkʼi ka telan kʼal an atiklábtsik; ka tʼojojontsik, por yab kin jikʼpaꞌ an tsʼitsbaxtaláb nibal an kʼwajbaxtaláb xi tʼajadh kʼal i oro o kʼal i perlatsik, nibal tokotkʼi kin leꞌnaꞌ kin éynaꞌ i kajbidh xeketlábtsik. Uz#bJaxtám tu léꞌ ke putálkʼi, ka ólan an iniktsik, kin dhayaꞌ nin kʼubaktsik abal in choꞌóbtsik ke kʼwajat alwaꞌ kʼal na Dios, yab chakulomtsik nibal in tʼajáltsik i káwlíxtaláb. y#bJaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta tin bijidh tin óltsix ani tin abatwále, abal ku okʼtsixnaꞌ an belomtaláb ani abal ku pidhaꞌtsik kin choꞌóbnaꞌ an tsubaxtaláb xi yabtsik u judío. Kom u belálich na Kristo, u ulal an tsubaxtaláb ani yab in kʼambix. bx=bNa Jesukristo in pidhnaꞌ tinbáꞌ ka chemdhá abal anchanꞌ kin jalbiy nin jalbíl an loꞌeltaláb abal ejtalkʼi. Jechéꞌ xowaꞌ in tʼajaꞌ na Jesukristo, pidhná ka choꞌóbná tam tin bajúch an kʼij. $wAbJún tokot a Dios waꞌach ani jún tokot i kawintsix waꞌach abal ka pakwlantsat an iniktsik kʼal na Dios: Na Jesukristo, xi wenkʼonék jeye ti inik. ivKbpos Jajáꞌ in léꞌ, ke ejtaltsik ka loꞌey ani kin bajawtsik kin exlaꞌ an tsubaxtaláb. KubEjtal jechéꞌ alwaꞌ ani in kulbetnál na Dios ni Loꞌóxil, bt=bAnchanꞌ jeye yejat ki tʼajaꞌ kʼal an pakdhaꞌ takʼix ani kʼal ejtal an awiltalábtsik, abal ki ejto ku kʼwajay alwaꞌ ani tsububudh i itsích, tʼokat tin tamét a Dios ani kʼakʼnantál kʼal ejtalkʼi. ;s qbTu utsáltsik tʼajat abal yejat ki tʼajaꞌ i pakabédhaxtaláb, i óláb, i kontsintsixtaláb ani ki pidhaꞌ jeye ti jalbintsixtaláb na Dios abal ejtalkʼi an atiklábtsik.
` Z~~T}|z{|{yx{w.vEuultsrqqponmlkk:ihhggfseTd?bb[a`_^]\[ZZ
YXWVUTT!S:R,QPONNALKJHH=GUFEEICCA@a>q=Ss _
Max jun xitaꞌ in tʼekʼál tinbáꞌ, kin tʼekʼaꞌ tinbáꞌ kʼal tin kwenta an Ajátikláb. '
G
Tayíl i léꞌ ki tʼilaꞌ píl an alwaꞌ tʼilab más ów ké xon ti tatáꞌtsik i kʼwajat. Por yab i léꞌ ki tʼajaꞌ jechéꞌ an tʼojláb xon ti exomich ti tʼojnal kʼeꞌet, nibal i léꞌ ki tʼekʼaꞌ tibáꞌ kʼal tin kwenta i tʼojláb xi kʼeꞌet in tʼajámal. q [
Yab exom tu kalel xon talat u bijtsidh ku tʼójon, nibal i ulal ke wawáꞌ u tʼójnék xon ti kʼeꞌet tʼójnék. Yab anchanꞌ, tokot i léꞌ ki chuꞌu ki belmáchtsik más abal ki ejto ku tʼójon más kʼal tatáꞌtsik. +O
Jaxtám, yab exom tu kalel xon talat i lujyal tu tʼojnal. Max yabakwiꞌik bél u ulnek kʼal tatáꞌtsik, jeltich tám max exomich tu kalel xon talat i lujyal tu tʼojnal. Por yab anchanꞌ, pos wawáꞌ u okxinék ki júnaꞌ nin alwaꞌ tʼilábil na Kristo asta xon ta kʼwajattsik. wg
Wawáꞌ yab neꞌech ki lej tʼekʼaꞌ tibáꞌ kʼal tin kwenta an tʼojláb xi tʼajál. Na Dios jaꞌich nin ólnál xon talat in bajwal ni tʼojlábil ani Jajáꞌ tu walkámal ku ulich Korinto asta xon ti tatáꞌtsik i kʼwajat. )
Wawáꞌ yab i ulal ke i junwal nibal i junbayal tibáꞌ kʼal taltsik xin kulbetnál kin tʼilaꞌ alwaꞌ tinbáꞌ. Jajáꞌtsik in xalkʼál ke yab chalpadh abal in tʼiláltsik alwaꞌ tinbáꞌ ani abal in júnbáxliyaltsik tinbáꞌ kʼal xi kʼeꞌettsik. F
Por xitaꞌ in ulal jechéꞌ, yejat kin choꞌóbnaꞌ ke anchanꞌ xan ti dhutsál an tʼilab tam u kʼwajat ów, anílkʼi jeye neꞌech ki tʼajaꞌ tam u kʼwajat kʼal tatáꞌtsik. @y
In usnal ke tam u abnál i dhutsadh úw, chapik kwaꞌ tʼajat in tawnax ani in kʼwiyax; por nanáꞌ tʼajat, in chaꞌatkʼi kwaꞌ tʼajat ani pojkantál kwaꞌ tʼajat in káw. Y+
Yab u léꞌ ka chalpaytsik ke u léꞌ tu jikʼédhaꞌ kʼal i dhutsadh úw. (I
Maske ku tʼekʼaꞌ wéꞌ tubáꞌ kʼal tin kwenta an awiltaláb xi tin pidhámal an Ajátikláb, yab u koꞌol xantʼókʼi ti kin tidhebé; pos an Ajátikláb tu pidhámal jechéꞌ an ti awiltaláb abal tu tolmiy ki belmáchtsik más ani yab abal ki kʼaletsik ban kʼibeltaláb. M
Tatáꞌtsik a telál jun xataꞌ xantikʼi ti tejwaꞌ. Max jun xitaꞌ in achʼál abal kʼwajatich kʼal na Kristo, yejat jeye kin chalpay ke wawáꞌ u kʼwajatich weye kʼal na Kristo. - S
ani tam ka tʼajálichtsik xowaꞌ in léꞌ na Kristo, wawáꞌ u kʼwajat tʼojojodh abal ki pidhaꞌ ti yajtsiktaláb xitaꞌ kin chʼikat tʼajaꞌ na Kristo. 3
Kʼal jechéꞌ an éyláb, i pakwal xowaꞌkichkʼi i chalab ani i tamkʼuxtaláb, xin kʼwajbál xin tʼekʼáltsik tinbáꞌ abal yab ka exlá na Dios. I kʼwajbál jeye ba na Kristo xowaꞌkichkʼi in chalab an iniktsik abal kin tʼajaꞌtsik xowaꞌ in léꞌ na Kristo U~#
Pos an éylábtsik xi éynál tu péjéx, yab jáꞌ jelti xi waꞌach techéꞌ ti kʼayꞌlá. An éylábtsik xi éynál, in koꞌol in cháp na Dios abal kin átaꞌ xowaꞌkichkʼi i tamkʼuxtaláb. y}k
Tsubax kʼejle ke wawáꞌ u inik weye, por yab u péjéx jelt xan tu péjéx xi techéꞌtsik ti kʼayꞌlá. |3
Pos tu pakabédháltsik abal tam kin kʼale tachanꞌ, yab ti kin tʼajaꞌtsik ku éynaꞌ an pojkaxtaláb kʼal taltsik na kidhtaltsik xi tin utsál ke xowaꞌ u tʼajál, nanáꞌkʼi u tʼajál tu kwetém chalab; pos yab u jikʼnál ku tametnaꞌ xin ulaltsik anchanꞌ. n{ W
Nanáꞌ, xu bij Pablo, tu pakabédháltsik kʼal nin chaꞌattalábil ani nin alwaꞌtal na Kristo. In usnal ke u chaꞌkál tʼajat tubáꞌ tam in kʼwajat kʼal tatáꞌtsik, por in pojkax kwaꞌ tʼajat tam in kʼwajat ów. z' ¡I pidhál ti jalbintsixtaláb na Dios kʼal tin kwenta an chʼejwalixtaláb xi Jajáꞌ tu pidhál xi yab neꞌech ki ejto ki wilaꞌ!ry] Ani jajáꞌtsik neꞌech ti ki kontsintsitsik ani neꞌech ti ki kʼanidhaꞌtsik tʼajat kʼal tin kwenta abal i kʼwajatichtsik tʼajat bin alwaꞌtal na Dios. Kom i kʼwajatichtsik bin alwaꞌtal na Dios, jaxtám ta tolmixtsik. Xx)
Jajáꞌtsik neꞌech kin pubédhantsi tin bij na Dios, pos kʼal jechéꞌ an tolmixtaláb, u xalkʼantsábichtsik abal a tʼajál xan tin ulal nin alwaꞌ tʼilábil na Kristo. Neꞌech jeye kin pubédhantsitsik tin bij na Dios kʼal tin kwenta an tolmixtaláb xi tatáꞌtsik ka pidhnaꞌ abal jajáꞌtsik ani abal ejtalkʼitsik. ^w5 Abal tam ki pidhaꞌichtsik jechéꞌ an ti tolmixtaláb an kidháblábtsik, yab tokotkʼi i pidhál xowaꞌ in yéntsaltsik, i tʼajálich jeye abal jajáꞌtsik kin pidhaꞌ tʼajat ti jalbintsixtaláb a Dios. v7 Anchanꞌ, neꞌech ka kóꞌoytsik yán xowaꞌkichkʼi abal ka ejto ka pidhnaꞌtsik kʼal yantam i kulbétaláb. Ani kʼal tin kwenta an tolmixtaláb xa junkúmaltsik abal ki júntsi an kidháblábtsik, neꞌech kin pidhaꞌtsik ti jalbintsixtaláb na Dios tam kin bachʼu. su_
Na Dios, xin pidhál ti iyaláb an óm, in pidhál jeye ti kʼapnél abal kin kʼapu. Anchanꞌ jeye neꞌech kin tʼajaꞌ kʼal tatáꞌtsik, neꞌech ti ki pidhaꞌtsik yán xowaꞌ ka chʼejwalixnaꞌ jelt xan tu pidhnal yán ti iyaláb jun i óm; ani neꞌech ti ki yanedhantsi an ti chʼejwalixtaláb, jelti tam an óm kin junkúch xowaꞌ in tʼayámal. :tm An Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ:In pidhámal yán an chʼojontáltsik kʼal yantam i kulbétaláb
ani xowaꞌ in tʼajál lujat, u jilkʼonalich abal echʼekʼi. s Na Dios in koꞌol i awiltaláb abal ti ki pidhaꞌ yandhaꞌ xowaꞌkich i alwaꞌtaláb. Anchanꞌ, neꞌech tám ka kóꞌoytsik echʼekʼi xowaꞌ a yéntsal ani neꞌech jeye ka kóꞌoytsik tʼajat abal ki tolmixin kʼal xowaꞌkichkʼi i yejetaláb. =rs Juntsik ta éb yejat ka pidhnaꞌ xan ta chalpayal ta itsích; yab kʼal i tʼeꞌpintaláb nibal kʼal i chápláb, pos na Dios in kʼanidhál xin pidhnál kʼal i kulbétaláb. $qA Tu utsáltsik jechéꞌ: Xitaꞌ wéꞌ kin tʼayaꞌ, wéꞌ jeye neꞌech kin junku; ani xitaꞌ yán kin tʼayaꞌ, yán jeye neꞌech kin junku. ap; Jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta tu utsaꞌ an kidháblábtsik ke yejat ka okxin abal ti ki tolmiytsik ka tʼojojoy an tolmixtaláb xa ulúmaltsik ti okʼox ke neꞌech ka pidhnaꞌ. U léꞌ ke jechéꞌ an tolmixtaláb xi tatáꞌtsik neꞌech ka pidhnaꞌ, ka pidhnaꞌtsik abal tsubax ta léꞌ ta tolmixtsik ani yab kʼal i chápláb. uoc yab telab ke taltsik xi Masedonia ka kʼale kʼal nanáꞌ ani yabtsik tʼojojodh ki elan. Max yab ki elan i tʼojojodhtsik, tidhetálich tám abal wawáꞌ ani abal tatáꞌtsik teye, kom i ulúmalich ke i kʼwajat tʼojojodhichtsik. n Por bélkʼi u abál jechéꞌ an kidháblábtsik abal yab táꞌ ka kale yab tsubax xan tu tʼilámaltsik kʼal tin kwenta an tolmixtaláb. U abál jechéꞌ an kidháblábtsik abal kin chuꞌu max tsubax lejtal i kʼwajat tʼojojodhichtsik jelt xan tu ulúmal; 2m] pos tu exlantsalichtsik an ta alwaꞌ ejattal. Echʼekʼi u utsál an kidháblábtsik xu kʼwajíl ban chabál xi Masedonia, ke tatáꞌtsik xi kʼwajíl ban chabál xi Akaya i kʼwajatich tʼojojodhtsik asta ti jun tamub abal ka pidhnaꞌtsik an tolmixtaláb. Kʼal jechéꞌ tin kwenta ti yán xu kʼwajíltsik Masedonia in leꞌnámaltsik ti tolmix tam tin achʼaꞌ ke tatáꞌtsik i tolmix kʼal yantam i kulbétaláb. ll S Kʼal tin kwenta an tolmixtaláb abal an kidháblábtsik, yabich xónaꞌ yejat tu dhutsuntsitsik; ?kw Jaxtám, ka bachʼutsik kʼal yantam i kʼakʼnaxtaláb abal anchanꞌ, ka xalkʼantsi an belomtsik ke tsubax lejtal ta kʼanidhaxtsik jelt xan ti wawáꞌ ti tʼiltsámaltsik.@jy Max jun xitaꞌ ti ki konoytsik xitam jáꞌ jeye na Tito, ka utsaꞌtsik abal nanáꞌ u junik ani u tolmiwál abal tu tʼójontsitsik. O max jun xitaꞌ ti ki konoytsik kʼal tin kwenta xi kʼeꞌet an kidháblábtsik, ka utsaꞌtsik abal abnékkʼi kʼal an belomtsik ani in kʼakʼnáltsik jeye na Kristo. i I abaꞌ jeye kʼal jajáꞌtsik jun i kidhábláb, xin kulbetnál tʼajat kin tʼójontsi an Ajátikláb kʼal xowaꞌkichkʼi. Jajáꞌ in kulbetnaꞌ tʼajat ka kʼale ti ki álnaꞌtsik kom in choꞌób abal neꞌech ka pidhnaꞌtsik an tolmixtaláb. h{ Pos exom i tʼajál jechéꞌ in lujtalkʼi, yab tokotkʼi tin tamét an Ajátikláb, tin tamét jeye an atiklábtsik. g Max ka kʼale jun xitaꞌ kʼal wawáꞌ, yabich tám xitaꞌ neꞌech kin ejto kin ulu ke yab i kidhat pidhnámal an tolmixtaláb. ;fo Ani yab tokot jechéꞌkʼi, takwyat jechéꞌ an kidhábláb kʼal an belomtsik abal ka kʼale kʼal wawáꞌ ani ka tolmixin kʼal jechéꞌ an tʼojláb. Exom i tʼajál jechéꞌ an tʼojláb abal tin kʼakʼnabíl an Ajátikláb ani abal ki xalkʼaꞌ ke tatáꞌtsik a kulbetnál tʼajat ta tolmix. Le I abaꞌ jeye junax kʼal na Tito jun i kidhábláb xu exláb kʼal an belomtsik abal alwaꞌ inik tʼajat. Jajáꞌ exom tʼajat ti tʼojnal alwaꞌ abal kin tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab. Hd Jajáꞌ neꞌech ti ki álnaꞌtsik, por yab abal nanáꞌkʼi u abámal; kom ti kʼanidháltsik tʼajat, jaxtám ti neꞌech ti ki álnaꞌtsik, por kʼal jajáꞌkʼi tin kwetém chalab. .cU U pidhál ti jalbintsixtaláb na Dios abal in kʼwajbantsi bin itsích na Tito jayéchkʼi an kʼanidhaxtaláb jelti xi nanáꞌ u koꞌol kʼal tatáꞌtsik. Db jelt xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab enchéꞌ: “Xitaꞌ in kóꞌoy yán, yab in jilaꞌ; ani xitaꞌ in kóꞌoy wéꞌ, yab in watʼnaꞌ i yejetaláb.” Na Tito ani nin juniktsik 9ak Yab jaꞌich i léꞌ, xowaꞌ i léꞌ, jaꞌich ke ki kʼwajaytsik junax anikʼi. Xoꞌ tatáꞌtsik a koꞌol abal ka pidhaꞌ xowaꞌ jajáꞌtsik in yéntsal; tayíl jajáꞌtsik jeye neꞌech ti ki pidhaꞌ xowaꞌ tatáꞌtsik ka yéntsi. Ani anchanꞌ jununúlich tám neꞌech ki kʼwajaytsik, `!
Yab ka ulutsik ke wawáꞌ i léꞌ ki chuꞌu ka watʼnaꞌtsik i kʼaꞌínab kʼal tin kwentakʼi abal a pidhnál i tolmixtaláb. N_ Abal max jun xitaꞌ tsubax lejtal tin leꞌnál kin pidhnaꞌ i tolmixtaláb, na Dios in bachʼwal an tolmixtaláb xantikʼi jún tin koꞌol; Jajáꞌ yab in konyal xowaꞌ jún yab in koꞌol. ^' Pos xoꞌ, ka óntsitsik asta ka okʼoy kʼal jayéchkʼi an kulbétaláb xa kóꞌoytsik tam ta tuju, ka pidhnáltsik xantikʼi ta koꞌol. ]/
Neꞌech tu utsaꞌtsik xantʼéy u chalpayal kʼal jechéꞌ tin kwenta abal tatáꞌtsik ta alwaꞌbíl. Tatáꞌtsik alwaꞌ ta tujutsik ti jun tamub, yab tokotkʼi abal a junkuwaltsik jechéꞌ an tolmixtaláb, aníl jeye abal a tʼajáltsik kʼal i kulbétaláb. "\= Tatáꞌtsik a exlantsámalich an tin alwaꞌtal ni Ajátik Jesukristo. Kom ti kʼanidháltsik tʼajat, in jilaꞌ ejtal xowaꞌ in koꞌol túꞌ walkʼiꞌ ani tsích chʼojontál techéꞌ ti chabál. Jajáꞌ chʼojontálbé abal tatáꞌtsik ka bachʼu yán i alwaꞌtaláb. -[S Yab exom tu utsáltsik jechéꞌ abal ka tʼajaꞌtsik kʼal i chápláb. Tu utsáltsik jechéꞌ abal ka choꞌóbnaꞌ ke xi kʼeꞌettsik in pidhnál an tolmixtaláb kʼal yantam i kulbétaláb. Anchanꞌ teye ti ka tʼajaꞌtsik abal ka xalkʼan ke tsubax lejtal ta kʼanidhaxtsik. 5Zc Tatáꞌtsik i átax tʼajat kʼal xowaꞌkichkʼi: i belomtsik tʼajat, i awiltsik tʼajat ta okʼtsix, i chalpadhtsik tʼajat; i ikʼaxtsik tʼajat ka tʼójontsi an Ajátikláb ani a koꞌoltsik tʼajat i kʼanidhaxtaláb kʼal wawáꞌ. Anchanꞌ jeye ti ka tʼajaꞌtsik kʼal an tolmixtaláb. Y% Jaxtám ti pakabédhámal na Tito abal ka kʼale tachanꞌ kʼal tatáꞌtsik kin junku an tolmixtaláb xin tujúmal kin junku más okʼox. X In tʼajaꞌtsik más ké xowaꞌ i chalpayámal, pos okʼox, in pidhnaꞌtsik tinbáꞌ abal kin tʼójontsi an Ajátikláb xan ti yejat; ani tayíl, in pidhnaꞌtsik tinbáꞌ kʼal wawáꞌ abal ka tolmixintsik jeye kom na Dios anchanꞌ tin léꞌ. 9Wk U pakabédhá tʼajat kʼal an kidháblábtsik xi Masedonia abal ki walkaꞌtsik jeye kin pidhaꞌ ti tolmixtaláb an kidháblábtsik xi chʼojontál xu kʼwajíl Jerusalén. GV Nanáꞌ u chuꞌúmal, ke kʼal yantam i kulbétaláb tin pidhnáltsik i tolmixtaláb; ani juntsikíl, yandhaꞌ tʼajat in pidhnál maske jajáꞌtsik ka jilkʼon yab xataꞌ in koꞌol. wUg Maske pakdhaꞌ i yajtsiktaláb in watʼnámaltsik, bélkʼi kʼijidh tʼajat ti kʼwajattsik; ani maske chʼojontáltsik tʼajat, in pidhnáltsik xowaꞌ in koꞌol kʼal yantam i kulbétaláb jelti max jajáꞌtsik tumínladh tʼajat. T ! Kidháblábtsik, i léꞌ tu tʼiltsitsik xan tin xalkʼámal nin alwaꞌtal na Dios ban belomtsik xu kʼwajíl ban chabál xi Masedonia. pSY In kulbél tʼajat abal u choꞌób alwaꞌ ke tatáꞌtsik i alwaꞌ inik kʼal xowaꞌkichkʼi.GR Ani jajáꞌ, más tʼajat ti kʼanidháltsik tam in chalpayal abal a tʼajaꞌtsik xowaꞌ jajáꞌ ti utsaꞌ; ani xan ta bachʼutsik kʼal i chaꞌattaláb ani kʼal i kʼakʼnaxtaláb. ~Qu Yab in kale yab alwaꞌ tam tu utsaꞌ na Tito, ke tatáꞌtsik i alwaꞌ inik. Anchanꞌ jelt xan ta choꞌóbichtsik ke tokot tu utsáltsik xowaꞌ tsubax, anchanꞌ jeye ti kale tsubax xowaꞌ u utsaꞌ na Tito kʼal tatáꞌtsik ta kwenta. _P7
Jaxtám ti achʼál u kʼijidh. Yab tokotkʼi u kulbé kʼal jechéꞌ tin kwenta, u kulbé jeye tam ti chuꞌu abal u kulbél tʼajat na Tito; pos tatáꞌtsik a tʼajámal abal ka kʼwajay tsububudh in ejattal. O- Anchanꞌ pé, tam tu dhutsuntsitsik jachanꞌ an ti úw, yab jaꞌich abal in kʼwajat u chalpóm jachanꞌ xitaꞌ nin walámal o xitaꞌ xi waltsidh; u tʼajaꞌ anchanꞌ abal ka xalkʼan tin tamét na Dios, ke tatáꞌtsik i chalpax tʼajat kʼal wawáꞌ ti kwenta. lNQ Tatáꞌtsik a kuxuy an tʼeꞌpintaláb xi na Dios in leꞌnaꞌ kin chuꞌu ka watʼnaꞌ ani, ¡ka chuꞌutsik xoꞌ xantʼéy támun! Ti tʼajaꞌtsik ka chalpay alwaꞌ jechéꞌ ani ka ólnaꞌ xantʼéy a tʼajámaltsik; ti chakúdhaꞌtsik ani ti jikʼédhaꞌtsik jeye. Tayíl a leꞌnaꞌtsik ti kin chuꞌu ani a ulutsik abal neꞌech ka yajlombédhaꞌ xitaꞌ nin walámal. Kʼal ejtal jechéꞌ, tatáꞌtsik a xalkʼaꞌ ke yab a koꞌoltsik a walab kʼal jechéꞌ. \M1
Tam jun xitaꞌ in watʼnál i tʼeꞌpintaláb abal na Dios anchanꞌ tin léꞌ, u tʼajnal kʼál abal kin jilaꞌich ti walablom ani in bajwalich an loꞌeltaláb; tam ki tamu anchanꞌ, yab yejat ku kʼwajay tu chalpax. Por an tʼeꞌpintaláb xi yab Jajáꞌ na Dios in léꞌ kin chuꞌu ki watʼnaꞌ, u júnax ban kʼibeltaláb. OL xoꞌ in kulbél; yab abal i tʼeꞌpinéktsik, in kulbél abal jachanꞌ an tʼeꞌpintaláb ti tʼajaꞌtsik ka jilaꞌichtsik ta walablom. An tʼeꞌpintaláb xi tatáꞌtsik a watʼnaꞌ, jaꞌich abal na Dios anchanꞌ tin leꞌnaꞌ, yab a watʼnaꞌtsik jechéꞌ, abal wawáꞌkʼi i léꞌ ki chuꞌu ka watʼnaꞌ. fKE Maske an dhutsadh úw xi tu abtsi ti tʼeꞌpindhaꞌtsik, yab in kʼwajat tin chalpax. Ani max in kʼwajay tin chalpax ti okʼox, abal u chuꞌu ke jachanꞌ an dhutsadh úw ti tʼeꞌpindhaꞌtsik wéꞌ i kʼij, GJ Yab tokot u kʼijidhmé abal ulich na Tito, u kʼijidhmé abal i achʼaꞌ ke tatáꞌtsik a kʼijidhmédhámal jajáꞌ. Jajáꞌ tu óltsi abal a léꞌtsik tʼajat ti ku chuꞌu, tu óltsi abal i tʼeꞌpinaltsik ani abal i chalpaxtsik kʼal wawáꞌ ti kwenta. Tam tu achʼaꞌ jechéꞌ, más in kulbé tʼajat. I Por na Dios, xin kʼijidhmédhál xin chaꞌkáltsik tinbáꞌ, tu kʼijidhmédhaꞌ kʼal tin kwenta abal ulich na Tito. 2H] Asta tu ulnek Masedonia, yab i ejtómal tu koyol, pos i tametnál tʼajat i yajtsiktaláb. I watʼnámal i péjéxtaláb ani i kóꞌyámal i jíkʼib ti itsích. JG
U choꞌób alwaꞌ ke i alwaꞌ iniktsik; nanáꞌ tu tʼiláltsik alwaꞌ tin tamét an atiklábtsik. Kʼijidh tʼajat tin kʼwajat ani in kulbél tʼajat maske u watʼnál i yajtsiktaláb. dFA Yab exom tu utsáltsik jechéꞌ abal tu walbiy. Pos tu utsámalichtsik abal i kʼwajat ba ni itsích. Yab neꞌech tu ukʼtsitsik, maske u kʼwajat ejat o u chemnek, echʼekʼi neꞌech ki kʼwajaytsik ba ni itsích. 'EG Yabich ti ku chakuntsi, ti ku kʼanidhaꞌich. Pos yab xitaꞌ i waltsámal, yab xitaꞌ i tʼajtsámal xowaꞌ atʼax ani yab xitaꞌ i kʼambiyámal. HD Anchanꞌ pé, kidháblábtsik xi tu kʼanidháltsik tʼajat, jechéꞌ jaꞌich xowaꞌ u usnék neꞌech ki bachʼu. Jaxtám ti yejatich ki jilaꞌ xowaꞌ tu walbindhál, ki jilaꞌich xowaꞌ yab alwaꞌ xi tʼajál kʼal ni tʼuꞌúl o kʼal ni ejattal. Ani kʼal tin kwenta abal i kʼakʼnál na Dios, ki óntsi ki tʼokedhaꞌ tibáꞌ abal ku dhabalnájich kʼal Jajáꞌ. Tam tin jilaꞌichtsik ti walablom an kidháblábtsik xi Korinto VC% neꞌech kin kʼwajay tin Tátaꞌláb kʼal tatáꞌtsik ani tatáꞌtsik neꞌech ki kʼwajay ta chakámláb kʼal Nanáꞌ.Anchanꞌ tin ulal an Okʼóxláb xi ejtal in ejtowal kin tʼajaꞌ.B Jaxtám, in ulal jeye enchéꞌ an Okʼóxláb:Yabich ka kóꞌoytsik i junaxtaláb kʼal jajáꞌtsik, yabich ka tʼajáltsik jaꞌich,
yabich ka takaꞌtsik xowaꞌ atʼax;
ani neꞌech tám tu bachʼúch abal tu dhabalnaꞌichtsik, $AA ¿Awxeꞌ neꞌech kin ejto kin kóꞌoy i junaxtaláb an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios kʼal an chʼilabtsik? Pos tatáꞌtsik i kʼwajat jelti an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios xi ejat, jelt xan ti na Dios in ulu enchéꞌ:Neꞌech kin kʼwajay ani neꞌech kin xeꞌchin kʼal jajáꞌtsik;Nanáꞌ neꞌech tin Dios kʼal jajáꞌtsik
ani Nanáꞌ neꞌech ku dhabalnaꞌtsik. 9@k ¿Jantʼom junaxtaláb neꞌech kin ejto kin kóꞌoy na Kristo kʼal an lej atʼax? O ¿jantʼom junaxtaláb neꞌech kin ejto kin kóꞌoy jun i belom kʼal xi yab u belom? u?c Yabtsik ka kóꞌoy i junaxtaláb kʼal xi yabtsik u belom, pos ¿jantʼom junaxtaláb neꞌech kin ejto kin kóꞌoy xi lujat kʼal xi yab lujat? ¿Neꞌechxeꞌ kin ejto ka kʼwajay junax an tajaxtaláb kʼal an jikʼwaxtaláb? >
Tu pakabédháltsik jelt xan ti jun i tátaꞌláb in pakabédhál nin chakámiltsik. Ti kin óltsi xan ta kʼwajattsik teye jelt xan ti nanáꞌ u tʼajál kʼal tatáꞌtsik. Wawáꞌ i junwal jelti an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios xi ejat }=s Tatáꞌtsik a choꞌób alwaꞌ ke tu kʼanidháltsik, por tatáꞌtsik yab anchanꞌ ta kʼwajat kʼal wawáꞌ. )<K Kidháblábtsik xi kʼwajíl Korinto, tu tawnámalichtsik kʼal yantam i tsubaxtaláb; tu pidhámalichtsik ka choꞌóbnaꞌ xan ti wawáꞌ tu kʼwajat.
;
Maske i watʼnál i tʼeꞌpintaláb, por echʼekʼi u kʼwajat u kulbél; maske u chʼojontál, por yán xitaꞌ i tʼajál kin bachʼu i lábtʼajaxtaláb tam ki tʼiltsi an ti alwaꞌ tʼilab; maske yab xataꞌ i koꞌol, jáykʼi max kidhat i koꞌol. c:? Juntsikíl u tʼajnal jelti max yab u exláb ani juntsikíl jelti max u exláb; juntsikíl i kʼunuknálich tʼajat an chemlá, por yab xataꞌ i tamwal; u tʼajnal ki watʼnaꞌ i yajtsiktaláb, por yab u chemdháb. Z9- Juntsikíl i bachʼwal i kʼakʼnaxtaláb ani juntsikíl i odhbijixtaláb; juntsikíl u tʼilnal alwaꞌ ani juntsikíl u tʼilnal yab alwaꞌ. Juntsikíl u usnal abal u kʼambix maske tsubax xowaꞌ i ulal. @8y I tʼilál an alwaꞌ tʼilab kʼal tin cháp na Dios. I éynál an lujattaláb jelti jun xataꞌ xu éynal abal tu péjéx. I éynál abal ku péjéxin ani abal ki loꞌo tibáꞌ. 7 I xalkʼál ke i tʼójontsal na Dios, abal u xeꞌchich tʼokat ani abal i exlál an tsubaxtaláb. Abal i koꞌol i chaꞌattaláb ani i alwaꞌtaláb. Aníl jeye, abal tsubax lejtal ti kʼanidhál ejtalkʼi ani abal i koꞌolich an Tʼokat Ejattaláb ti itsích. $6A Wawáꞌ u lekbadh ani u balidh al wikʼaxteꞌ, i tametnámal i péjéxtaláb ani i altsik tʼojláb, i ejámal i akal ani i watʼnámal i kʼaꞌínab. 5 Tokot i léꞌ ki xalkʼaꞌ kʼal ejtal xowaꞌ i tʼajál abal u kʼwajat i tʼójontsal a Dios. Pos kʼal yantam i chaꞌattaláb ti kuxyal xowaꞌkichkʼi i yajtsiktaláb. I kuxyal jeye tam i koꞌol xowaꞌkichkʼi i yejetaláb ani i tʼeꞌpintaláb. {4o Yab i kʼwajbantsal ni jun xitaꞌ ti tʼojlixtaláb abal yab ka tʼilan ke yab alwaꞌ xowaꞌ i tʼajál. w3g Pos Jajáꞌ in ulal enchéꞌ ban Tʼokat Dhuslab:Tam tin bajaw an kʼij, tu axtsi;
tam tin bajaw xowkʼi neꞌech tu loꞌotsik, tu tolmiy.Xoꞌ jaꞌchich jechéꞌ an kʼij; xoꞌ jaꞌchich xowkʼi na Dios tu loꞌox. %2 E Kom i tʼójontsalich na Dios, tu pakabédháltsik jeye abal yab ka tʼajaꞌtsik jelti max yab xataꞌ in jalbíl nin alwaꞌtal na Dios xa bachʼwaltsik. 1} Na Kristo yab in tʼajámal ni jun i walastaláb; por kʼal wawáꞌkʼi ti kwenta, tʼajan kin kitnaꞌ kʼal na Dios ejtal ni walastalábil abal tam ku kʼwajách kʼal na Kristo, ku kʼwajách alwaꞌ kʼal na Dios tin kwentakʼi na Kristo.s0_ Wawáꞌ u tál jelti jun xitaꞌ xi abadh kʼal na Kristo, jelti max Jajáꞌ tʼajat na Dios ti pakabédháltsik kʼal tin kwenta xowaꞌ i ólnál. Tu pakabédháltsik tin bij na Kristo abal ki kʼwajaytsik alwaꞌ kʼal na Dios. &/E Na Dios in kʼwajbál alwaꞌ kʼal Jajáꞌ an atiklábtsik kʼal tin kwentakʼi na Kristo ani yab in ódhantsal ti kwenta nin walastalábiltsik. Jechéꞌ na Dios, tu punkʼuntsámal abal ki óltsi jechéꞌ an ti káw an atiklábtsik abal ka kʼwajáchtsik alwaꞌ kʼal Jajáꞌ. . Ejtal jechéꞌ, a Dios in tʼajál. Jechéꞌ na Dios, jaꞌich xi tu kʼwajbaꞌ alwaꞌ kʼal Jajáꞌ kʼal tin kwentakʼi na Kristo ani tu punkʼuntsi abal ki óltsi an atiklábtsik xan ti neꞌech kin ejto ka kʼwajay alwaꞌ kʼal na Dios. Z-- Jaxtám, max jun xitaꞌ kʼwajatich kʼal na Kristo, in junwal jelti max waꞌchinékich ti ít: Ejtal xan ti xeꞌechwiꞌik, xoꞌ yabich anchanꞌ ti xeꞌech. Xoꞌ, ítich i xeꞌchintaláb in koꞌol. p,Y Jaxtám, xoꞌ yabich i chuꞌtal ni jun xitaꞌ jelt xan tu chuꞌtáb techéꞌkʼi ti kʼayꞌlá; ani max na Kristo i exlámal xantikʼi tu exláb jun xitaꞌ xi techéꞌkʼi ti kʼayꞌlá, xoꞌ yabich anchanꞌ ti exlál. n+U Na Kristo chemech abal xi xoꞌ kʼwajattsik ejat, yabich ka kʼwajaytsik ejat abal jajáꞌkʼi, ka kʼwajaytsik ejat abal na Kristo. Jechéꞌ na Kristo, jaꞌich xi chemech ani ejech ti ít abal jajáꞌtsik tin alwaꞌbíl. /*W Ejtal xowaꞌ i tʼajál, i tʼajál kom tu kʼanidhál na Kristo. Pos i chalpayal jechéꞌ: ke max jún chemech abal ejtalkʼijich, tám, jelti max ejtal chemech. )1
Max u kʼwajat jelti max yab u chalpadh, u kʼwajat anchanꞌ abal a Dios; max u chalpadh, u kʼwajat anchanꞌ abal tatáꞌtsik ta alwaꞌbíl. @(y Yab exom i tujwal ki tʼilaꞌ tibáꞌ alwaꞌ, xowaꞌ i tʼajál, jaꞌich abal ka ejtotsik ka exlaꞌ xantʼéy i éy ani ki kulbétsik kʼal jechéꞌ. Anchanꞌ, neꞌech tám ka ejto ka tókʼoytsik xin tʼekʼáltsik tinbáꞌ kʼal xowaꞌkʼi in chuꞌtal ani yab kʼal xowaꞌ waꞌach tin itsích. ' Jaxtám, kom i kóꞌontsal jun i pulek kʼakʼnaxtaláb an Ajátikláb, i pakabédhál an atiklábtsik abal kin belaꞌ an alwaꞌ tʼilab. I choꞌób alwaꞌ ke na Dios in choꞌób xantʼéy i éy ani i léꞌ ka choꞌóbnaꞌtsik teye xantʼéy i éy. &/
Pos ejtal wawáꞌ, koꞌol ku utey xon ti na Kristo neꞌech ti lújundhom. Pos juntsik tu éb, koꞌol ki bachʼu xowaꞌ i lujyal kʼal tin kwenta xowaꞌ alwaꞌ o yab alwaꞌ i tʼajámal tam tu kʼwajat ba ni tʼuꞌúl. An tsubaxtaláb xin koꞌol an kʼijidhtaláb % Jaxtám, maske u kʼwajat ba ni tʼuꞌúl o u kʼwajat kʼal an Ajátikláb, ki tʼajál echʼekʼi xowaꞌ Jajáꞌ in léꞌ. ($I Por u kʼwajat tsububudh i itsích ani i léꞌakich max ki jilaꞌich jechéꞌ ni tʼuꞌúl xu chemel abal ku kʼaléch tu kʼwajíl kʼal an Ajátikláb. e#C ani jechéꞌ i choꞌób abal anchanꞌ, kom i belál, yab kʼal xowaꞌkʼi i chuꞌtal. 7"g Anchanꞌ pé, echʼekʼi u kʼwajat tsububudh i itsích. I choꞌób ke lejat u kʼwajat ba jechéꞌ ni tʼuꞌúl, yabél u kʼwajat xon ti kʼwajat an Ajátikláb; Z!- Na Dios tu tʼajámal anchanꞌ abal ki ejto ki bachʼu ni ít tʼuꞌúl xi tál walkʼiꞌ ani tu pidhámalich an ti Tʼokat Ejattaláb jelti jun i okxintsixtaláb kʼal xowaꞌ neꞌech ki bachʼu tayíl. Pos anchanꞌ pé, xu kʼwajat ba jechéꞌ ni tʼuꞌúl xin junwal jelti jun i atá, u itʼixbél ani u tʼeꞌpinal. I léꞌak max yab ku wékʼontsat jechéꞌ an ti tʼuꞌúl, por i léꞌ jeye ku pidhanich an ti tʼuꞌúl xi tál walkʼiꞌ abal anchanꞌ, ka wixkʼiyatich ni tʼuꞌúl xu chemel ani ki kóꞌóch ni tʼuꞌúl xi neꞌech ka kʼwajay malilíl i kʼij. Jechéꞌ ni tʼuꞌúl xi tál walkʼiꞌ, jaꞌich xon ti neꞌech ka kʼwajay ni ejattal abal yab ka kʼwajay anchankʼi. L Jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta tu itʼixbédhál ni tʼuꞌúl xi koꞌol techéꞌ ti chabál ani i léꞌakich max na Dios ti ku jalkʼuntsích an ti tʼuꞌúl kʼal xi tál walkʼiꞌ. < s I choꞌóbich ke max ka kʼibchonich ni tʼuꞌúl, xin junwal jelti jun i atá xi jikʼat u pakchunal xon ti kʼwajat ni ejattal, na Dios tu kóꞌontsalich tʼojojodh túꞌ walkʼiꞌ jun i atá xi yab jaykʼi neꞌech ka pakchun. Jechéꞌ an atá yab tʼajadh kʼal i iniktsik, tʼajadh kʼal a Dios. 7 g Yab ki aliy xowaꞌ xi tejwaꞌ, ki aliy xowaꞌ xi yab tejwaꞌ. Pos xowaꞌ xi tejwaꞌ, yab in kuxyal owat; por xi yab tejwaꞌ, yab jaykʼi in koꞌol in okʼontal.s_ Pos an yajtsiktaláb xi achʼál techéꞌ ti kʼayꞌlá yab lej kʼalpidh ani jikʼat u watʼel; ani kʼal tin kwenta jechéꞌ an yajtsiktaláb, i átálich jun i pulek labidh tʼokattaláb xi yab jaykʼi in koꞌol in okʼontal. Jaxtám, yab jaykʼi i jilál tibáꞌ. Pos maske ni tʼuꞌúl u kʼejmélich, ni ejattal u ítmédháb tsudhél u tajkʼanal. xi Ejtal jechéꞌ xowaꞌ i tamwal, jaꞌich abal tatáꞌtsik ta alwaꞌbíl. Pos tam yán xi kin bachʼutsik nin alwaꞌtal na Dios, kʼal más yán ti neꞌech ka pidhan ti jalbintsixtaláb na Dios ani neꞌech ka pubédhantsat tin bij. Z- Ani i choꞌób ke na Dios, xin ejdhaꞌ ti ít ni Ajátik Jesukristo, neꞌech weye ti ku ejdhaꞌ ti ít kʼal tin kwentakʼi na Jesukristo; ani neꞌech ti ku júnaꞌ tin tamét junax kʼal tatáꞌtsik. iK
I tʼilál an alwaꞌ tʼilab kom tsubax ti belál. I tʼilál jelt xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab enchéꞌ: “U belaꞌ, jaxtám tu tʼilaꞌ”; anchanꞌ weye wawáꞌ, kom tsubax ti belál, jaxtám ti tʼilál. kO Echʼekʼi i tametnál an chemlá kʼal tin kwenta abal i tʼilál an alwaꞌ tʼilab ani tatáꞌtsik, a koꞌolich an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal kʼal tin kwenta abal a bachʼwaltsik an alwaꞌ tʼilab. ve Lejat techéꞌ u kʼwajat ejat, echʼekʼi waꞌach xitaꞌ in léꞌ ti ku chemdhaꞌ kʼal tin kwenta abal i belálich na Jesús. Jechéꞌ u támnal anchanꞌ abal ka xalkʼan ba ni tʼuꞌúl xu chemel, ke na Jesús kʼwajat ejat. 5
Xontikʼi ku kʼale, u leꞌnáb ku chemdhá jelt xan ti chemdhá na Jesús; kom na Jesús tu beletnál, u xalkʼanalich ke Jajáꞌ kʼwajat ejat. J
U atʼnal, por yab u walbadh; u kwajladh, por yab u kʼibdhats. I kóꞌyal xowaꞌkichkʼi i yajtsiktaláb, por yab u jikʼél; i kóꞌyal xowaꞌkichkʼi i yejetaláb, por yab u chalpax. eC I koꞌol nin tajáx na Dios ba ni itsích jelti max balidh ba jun i balixtaláb xi tʼajadh kʼal i kʼutʼ. Jechéꞌ jaꞌich abal ka xalkʼan ke an pulek chápláb tál ba na Dios ani yab wawáꞌkʼi i cháp. I Na Dios, xin tʼajaꞌ ka waꞌchin i tajaxtaláb ban jikʼwaxtaláb, jaꞌich jeye xi jelti max in tʼajaꞌ ka waꞌchin i tajaxtaláb ba ni itsích. Anchanꞌ tin tʼajaꞌ abal ki ejto ki chuꞌtsi tin labidh tʼokát na Dios xi kʼwajat bin wal na Kristo. An xeꞌchintaláb xin koꞌol jun xitaꞌ tam u belomich 'G Tam i tʼilál an alwaꞌ tʼilab, yab u xeꞌech i tʼilál tibáꞌ, tokot i tʼilál na Jesukristo ke jaꞌich an Ajátikláb. Pos wawáꞌ, u kʼwajat tu tʼójontsix abal tatáꞌtsik ta alwaꞌbíl, kʼal tin kwenta an kʼanidhaxtaláb xi koꞌol abal i belálich na Jesukristo. \1 Pos kom jajáꞌtsik yab u belom, jelti max paxkʼintsidhichtsik tin chalab kʼal an lej atʼax xu takʼix jechéꞌ i kʼij. Anchanꞌ ti tʼajtsintsik kʼal an lej atʼax abal yab kin chuꞌtsi tin tajáx an alwaꞌ tʼilab xon tu tʼilnal nin labidh tʼokát na Kristo. Jechéꞌ na Kristo, jaꞌich nin xalkʼál xan ti jeye na Dios. s
_ Max taltsik yab in exbayal an alwaꞌ tʼilab xi tʼilál, jaꞌich abal neꞌechtsik ban kʼibeltaláb. z m Yabich i tʼajál xowaꞌ u tʼajnal chinat ani xowaꞌ xi tidhetál; yab u xeꞌech tu kʼambix nibal i jalkʼuyal nin káwintal na Dios. Yab i tʼajál anchanꞌ; tin tamét na Dios, ejtaltsik in choꞌób ke tokot i ulal xowaꞌ tsubax. Jaxtám, yab jaykʼi i jilál tibáꞌ, pos na Dios kʼal nin kʼanidhaxtal tu punkʼuntsámal jechéꞌ an ti tʼojláb. O
Jaxtám, ejtal wawáꞌ, kom yabich putsudh ni wal kʼal an putsuxtaláb, i junwal jelti jun i lam xin xalkʼál nin labidh tʼokát an Ajátikláb. Anchanꞌ, kʼayúm ti kʼayúm exomich i bajwal ku kʼwajay jelt xan ti na Kristo jeye. Jechéꞌ jaꞌich nin tʼajál an Ajátikláb, xi jaꞌich an Tʼokat Ejattaláb. + Ani an Ajátikláb, jaꞌich an Tʼokat Ejattaláb; ani xitaꞌ in koꞌolich tin itsích an Tʼokat Ejattaláb, káldhatsich ban walastaláb. fE Por tam kin belaꞌichtsik an Ajátikláb, u wixkʼintsábich jachanꞌ an ti putsuxtaláb. "= Asta xoꞌ, tam kin ajaytsik nin dhutsadh úwil na Moisés, yab in exbayaltsik; pos kʼwajattsik jelti max putsudh nin chalab kʼal jun i putsuxtaláb.
n ~j}]|R{{zzxww
v{vu,tswr#qposnmm>ll#kDjj
i!hggeddPc>a`_^]\\([ZYWVYUTSRQQzPPObMLLhLK8JIHGGF&E>DCBB1A@~?F>=r<$;w:Y9877 6m55D44211;/y.-,"+*)(t' &x%$~#"5 7 0=E ;x
D
EaQJn XKidháblábtsik, yejat ki pidhál echʼekʼi ti jalbintsixtaláb na Dios kʼal tatáꞌtsik ta kwenta, kom anchanꞌ tin tomnál. Abal tsudhél u tajkʼanal a beláltsik más an Ajátikláb ani exom a kóꞌyaltsik más i kʼánídháxtaláb jún ani jún. E XKa bachʼwaltsik an alwaꞌtaláb ani an kʼijidhtaláb xi tál ba ni Tátaꞌ Dios ani ba ni Ajátik Jesukristo. Na Dios neꞌech kin lújundhaꞌ an walablomtsik tam ka tsích na Kristo XNanáꞌ, xu bij Pablo, junax kʼal na Silbano ani na Timoteo, tu dhutsuntsaltsik jechéꞌ an ti úw, kidháblábtsik xi kʼwajíl Tesalónika, xi kʼwajatichtsik xoꞌ juniniꞌkʼi kʼal na Dios an Tátaꞌláb ani kʼal an Ajátikláb Jesukristo. Yab ka walkaꞌtsik ki kʼambiyat, tokot ka aliytsik xan ti ka bachʼu más an alwaꞌtaláb ani xan ti ka exlaꞌ más ni Ajátik ani Loꞌóxil Jesukristo. ¡Ke Jajáꞌkʼi kin kóꞌoy an labidh tʼokattaláb malilíl i kʼij! Anchanꞌ ka tʼájan.`9Jaxtám, kidháblábtsik xi kʼán tʼajat, kom a okʼox choꞌóbnámalich ejtal jechéꞌ, ka kóꞌoytsik tʼajat i kwenta abal yab ki kʼambiyat kʼal xi atʼaxtsik ani anchanꞌ, ka jilaꞌtsik ta belom. Ba nin dhutsadh úwiltsik, ti tʼiltsámaltsik jayéchkʼi jechéꞌ, maske taltsik tʼojláb tʼajat ka exbayat; jaxtám, taltsik xi yab u witʼom ani xi yabtsik u lej belom, in janwal an tsubaxtaláb xin dhutsámal na Pablo, anchanꞌ jelt xan tin janwal jeye an tsubaxtaláb xi kʼwajat dhutsadh ban Tʼokat Dhuslab. Jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta ti neꞌechtsik ban kʼibeltaláb. 5Ka exbaytsik ke an aytsixtaláb xi tu kóꞌontsal an Ajátikláb, jaꞌich abal wawáꞌ ku loꞌey. Anchanꞌ jeye ti dhutsuntsámaltsik na Pablo, an kidhábláb xi wawáꞌ i kʼanidhál tʼajat. Ti dhutsuntsámaltsik xantikʼi ti pidhnék ti chalpadhtaláb kʼal na Dios. [/Jaxtám, kidháblábtsik xi kʼán tʼajat, lejat i kʼwajattsik a aytsím ejtal jechéꞌ, ka óntsitsik ka tʼajaꞌ xowaꞌ alwaꞌ abal na Dios ti ki elaꞌtsik tsububudh a itsích ani yab i walbidh. 'G
por wawáꞌ u kʼwajat i aytsím an ít walkʼiꞌ ani an ít chabál xi na Dios in ulúmal neꞌech ti ku pidhaꞌ. Tajaꞌ, tokot waꞌach xowaꞌ lujat. -S Lejat u kʼwajat i aytsím an kʼij xowkʼi na Dios neꞌech kin tʼajaꞌ ejtal jechéꞌ, ku kʼwajách alwaꞌ abal kin bajaw jikʼat jechéꞌ an kʼij. Tam kin bajaw jechéꞌ an kʼij, an walkʼiꞌ neꞌech ka tsikan ani ejtal xowaꞌ waꞌach, neꞌech ka muꞌkan kʼal an kʼamal; Kom i choꞌóbich abal ejtal neꞌech ka tʼaꞌay, yejat ku kʼwajay tʼokat ani ki tʼajál xowaꞌ in léꞌ na Dios. D
Por an Ajátikláb neꞌech ka tsích tam yab xitaꞌ in tʼílóm, jelt xan tu ulel jun i kwéꞌ tam akal. Neꞌech tám ka pakchun an walkʼiꞌ kʼal jun i kʼakʼadh kawidhtaláb ani ejtal xowaꞌ waꞌach, neꞌech ka tʼaꞌay. Neꞌech jeye ka tʼaꞌay an chabál ani ejtal xowaꞌ waꞌach tajaꞌ. ?w An Okʼóxláb yab exom in owedhál xowaꞌ in ulúmal neꞌech kin tʼajaꞌ, jelt xan ti taltsik in chalpayal. In owedhál, kom tu kóꞌontsal ti yajnantsixtaláb; pos Jajáꞌ yab in léꞌ kin chuꞌu ke ni jun xitaꞌ ka kʼale ban kʼibeltaláb, in léꞌ kin chuꞌu ke ejtal kin jilaꞌ ti walablom. ^5Kidháblábtsik xi kʼán tʼajat, ka choꞌóbnaꞌtsik ke abal an Okʼóxláb, xi jun a kʼítsá, abal Jajáꞌ, jáykʼi max mil i tamub; ani xi mil i tamub, abal Jajáꞌ, jáykʼi max jun a kʼítsá. eCPor an walkʼiꞌ ani an kʼayꞌlá xi xoꞌ kʼwajat, bijtsidhich abal neꞌech ka tsikan kʼal an kʼamal, kʼal tin káwintalkʼi jeye na Dios. Kʼal jachanꞌ an kʼamal, kʼál ti neꞌech ka tsikan an walkʼiꞌ ani an kʼayꞌlá tam kin bajaw xowkʼi neꞌech an lújundhaxtaláb, tam an atiklábtsik xi atʼax neꞌech ka kʼibdhátsik. +Aníl jeye, an jaꞌ xi kʼál ti luyꞌchiyat putál an chabál ani lupundhá an atiklábtsik xi ti wejeꞌ, táykʼi jeye ti tál ban jaꞌ. o
WJechéꞌ tin ulaltsik anchanꞌ, jaꞌich abal yab in léꞌ kin exbaytsik ke an walkʼiꞌ kʼejlejich jaꞌ kʼwajat asta ti wejeꞌ ani kʼal tin káwintalkʼi na Dios, eblin an chabál ban jaꞌ ani jilkʼon junax chʼejel. {ani neꞌech kin ulutsik enchéꞌ: “¿Jantʼéy támun kʼal xowaꞌ xin ulu na Kristo, ke Jajáꞌ neꞌech juní ka tsích? Pos asta ti chemnek ni wejeꞌ pakéliltsik, yab xowaꞌ jalkʼunék, bél aniꞌ asta ti tʼajadh an kʼayꞌlá.” z mKa exbáchtsik okʼox alwaꞌ, ke tam exomich in bajwal xowkʼi ti neꞌech ka tsích juní an Ajátikláb, neꞌech ka waꞌchin i atiklábtsik xi neꞌech ti labídhnax, xi neꞌech ka xeꞌchin xan ti jajáꞌkʼitsik in kulbetnál G
Ka chalpaytsik xowaꞌ in ulúmal más okʼox an tʼokat tʼiltsixtsik ani xowaꞌ ti okʼtsámal an abatwáletsik kʼal tin kwenta nin takʼixtal an Ajátikláb xi jaꞌich ni Loꞌóxil. ? yKidháblábtsik xi kʼán tʼajat, jechéꞌ jaꞌich in chabtal an dhutsadh úw xi tu abtsaltsik. Kʼal chablam an dhutsadh úw, tu takʼyaltsik abal ka kóꞌoy alwaꞌ na chalab. [/Pos támunich kʼal jajáꞌtsik jelt xan tin ulal jun i tʼilab enchéꞌ: “An pikʼoꞌ u witsél kin chab kʼapu nin xáꞌ ani an olom, tam ka okʼonich ti atsim, u tʼúlíkʼ juní ban kʼutʼ.”:mPos másakwiꞌik alwaꞌ abal jajáꞌtsik max yabak in exlámal an lujat bél ké abal in exlaꞌ ani tayíl in jilaꞌ kin tʼajaꞌ xowaꞌ in ulal nin takʼixtal na Dios. DPor xitaꞌ in exlámalich an Ajátikláb Jesukristo xi jaꞌich ni Loꞌóxil ani in jilámalich an walastaláb xi waꞌach ban kʼayꞌlá, por tayíl kin walkaꞌ juní ka kʼambiyat kʼal an walastaláb ani ka átantsat an tin chalab kʼal jechéꞌ, u jilkʼonalich más kʼibenek ké tam ti kʼwajatwiꞌik. !;In utsáltsik abal neꞌech ka kʼwajay alwaꞌ xitaꞌ kin wéwnaꞌ xowaꞌ in okʼtsixnáltsik, por nibal jajáꞌtsik yab kʼwajat alwaꞌ, kom u kóꞌyábtsik jelti max u jolib kʼal an walastaláb. Pos an iniktsik u kóꞌyáb jelti jolib kʼal xantʼokʼál ti ka átá. taKʼal an tʼilabtsik xi yab alwaꞌ ani yab xataꞌ tu éynal, kʼal tin kwentakʼi xowaꞌ in ujnámalich kin tʼajaꞌ ani xowaꞌ in kulbetnáltsik nin tʼuꞌúl, in kʼambiyal xi belmámadhichtsik ani in jilámalich ti walablom. oWJechéꞌ an atʼax iniktsik, in junwal jelti mom xi yab in koꞌol i jaꞌ ani jelti tokow xu júnáb kʼal i ikʼ; jajáꞌtsik bijtsidhich abal neꞌech ka kʼwajay malilíl i kʼij ban jikʼwaxtaláb xi tʼunuy tʼajat. yTawná kʼal jechéꞌ an koꞌnél jelt xan tu káw jun i inik ani yab walká kin tʼajaꞌ xowaꞌ in chalpayámal. wKʼibchonéktsik tʼajat ti xeꞌech abal in jilámaltsik an alwaꞌ bél. In wéwnantsámaltsik tin okʼtsixtal an tʼiltsix xin bij Balám, xu chakámláb kʼal na Beor. Jechéꞌ na Balám, in leꞌnaꞌ kin tʼajaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ abal kin átaꞌ i tumín; ani kʼwiyan kʼal jun i uxum burru xi móꞌ, abal jajáꞌ neꞌech kin tʼajaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ. e CYab neꞌech kin ejto kin chuꞌu jun i mímláb max yab kin leꞌnaꞌ; yab in jiláltsik ti walablom. In kʼambiyal xi yabtsik bél u lej belom, in kulbetnáltsik tʼajat ti chʼeꞌneꞌ ani atʼaxtsik tʼajat. 5c
Neꞌech ka pidhantsik kʼal na Dios xowaꞌ in lujyal, kʼal tin kwenta xowaꞌ yab lujat in tʼajámaltsik. In chalpayal ke kʼijidh ti kʼwajattsik kʼal xowaꞌ in tʼajáltsik. Jajáꞌtsik jaꞌich jun i tidhetaláb ani i itʼixbédhomtaláb tam táꞌtsik jeye kʼwajat xon ta junkunaltsik ta kʼapul kom a belálichtsik an Ajátikláb, kom jajáꞌtsik in kulbetnál kin tʼajaꞌ xowaꞌ in kulbetnál nin tʼuꞌúl. X~) Por jechéꞌ an atʼax iniktsik, in junwal jelti koꞌnéltsik xi yab chalpadh, xi kʼwajat aniꞌ ejatkʼitsik ani u waꞌchinal abal ka yakʼwan ani ka chemdhátsik. Jechéꞌ an atʼax iniktsik in tʼilál yab exbadh xowaꞌ nibal jajáꞌtsik yab in exbayal, por neꞌech ka chemechtsik jelt xan tu chemel an koꞌnéltsik. O} Más an tʼokat abatwáletsik, maske in koꞌol más i chápláb ani i awiltaláb, yabtsik in odhbijyal tin tamét an Okʼóxláb an ajátiklábtsik xin koꞌol i awiltaláb kʼal xowaꞌkichkʼi. r|]
Na Dios, más neꞌech kin pidhaꞌtsik ti yajtsiktaláb ejtal xin tʼajáltsik tokot xowaꞌ in kulbetnál nin tʼuꞌúl, xin tʼajáltsik xowaꞌ atʼax ani in pojkantsal tin awiltal an Ajátikláb. Tanchuꞌtsik tʼajat ani yabtsik tʼajat tidhelom; yabtsik in jikʼnál kin odhbijiy an ajátiklábtsik xin koꞌol i awiltaláb kʼal xowaꞌkichkʼi. {# An Okʼóxláb in ejtowal kin loꞌo an atiklábtsik xi kʼál tu kʼakʼnáb abal yab kin watʼnaꞌ i taktamixtaláb; por an atiklábtsik xi atʼax, u kóꞌyábichtsik tʼojojodh abal ka kʼale ban kʼibeltaláb tam kin bajaw xowkʼi neꞌech an lújundhaxtaláb. ]z3Tsudhey ka tsudhey jechéꞌ an lujat inik, xi tajaꞌ jeye ti kʼwajat kʼal jajáꞌtsik, u tʼeꞌpinal tin ejattal tam in chuꞌtal ani in achʼál an atʼaxtaláb xin tʼajál jechéꞌ an atʼax iniktsik. !y;Por in loꞌo na Lot, jun i lujat inik xi kʼwajat u tʼeꞌpinal tʼajat abal in chuꞌtal an walastalábtsik xin tʼajál jachanꞌ an atiklábtsik. Sx Na Dios yab jeye in pakwlantsi an atiklábtsik xi kʼwajinek ban bitsowtsik xi Sodoma ani Gomorra. In tsikaꞌ asta ti jilkʼon mapal jólteyꞌ. Jechéꞌ in tʼajaꞌ anchanꞌ, abal ka jilkʼon jelti jun i óltsixtaláb abal an atiklábtsik xin kulbetnál kin tʼajaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ xi neꞌech ka kʼwajaytsik tayíl. !w;Yab jeye in pakwlantsi an atiklábtsik xi ti wejeꞌ, tokot in abtsi an ti chapik ábal kʼij abal ka lupundhá jachanꞌ an atʼax iniktsik. Tokot in loꞌo na Noé kʼál xi búk nin kidhtaltsik. Jechéꞌ na Noé, jaꞌich xi xeꞌchin kin tʼilaꞌ an lujat xeꞌchintaláb. qv[Na Dios yab in pakwlantsi an tʼokat abatwáletsik xin walaꞌ, in petʼnaꞌtsik ban kʼibeltaláb ani in baliy ti wikʼnél ban jikʼwaxtaláb. Tajaꞌ kʼwajattsik in aytsím kin bajaw xowkʼi neꞌech an lújundhaxtaláb. ru]Kom jikʼlomtsik tʼajat kʼal an tumín, neꞌech ti ki okʼtsitsik xowaꞌ yab lujat abal kin ejto ti ki kwéꞌeytsik. Por jajáꞌtsik aytsímtejichtsik tʼajat kʼal an kʼibeltaláb, kom bijtsidhich abal tajaꞌtsik neꞌech. t-Kʼal yán ti neꞌech ka wéwnantsat an tin okʼtsixtaltsik ani kʼal jajáꞌkʼitsik tin kwenta, neꞌech ka atʼax tʼilan an tsubaxtaláb. )s MPor anchanꞌ xan ti waꞌchinék i kʼambix tʼiltsixtsik ban atiklábtsik xi Israel, anchanꞌ jeye ti neꞌech ka waꞌchin kʼal tatáꞌtsik i okʼtsixtsik xu kʼambix. Jechéꞌ an okʼtsixtsik, neꞌech kin chinat okʼtsixnaꞌ jaluts xowaꞌ in ulal na Dios, asta neꞌech kin kuxuknaꞌ an Ajátikláb xi kʼál ti loꞌodhtsik; ani jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta ti jikʼat neꞌech ka kʼibdhátsik. Pr Pos an tʼiltsixtsik yab jaykʼi káwnéktsik kʼal tin kwetém chalab. Kom u dhabalábtsik kʼal na Dios, in ólnámalichtsik i tsubaxtaláb xi tál ba Dios ijtsidh kʼal an Tʼokat Ejattaláb.Rq Por ka exbaytsik okʼox alwaꞌ jechéꞌ: Ke ni jun i tʼilab xin dhutsámal an tʼiltsixtsik ban Tʼokat Dhuslab, yab neꞌech kin ejto kin wilaꞌ jun xitaꞌ kʼal jajáꞌkʼi tin kwetém chalab. >p wI koꞌol jeye jun xataꞌ xi más tsubax, jaꞌich xowaꞌ in dhutsámal an tʼiltsixtsik. Alwaꞌich ta tʼajáltsik abal a kulbetnál ka achʼaꞌ jechéꞌ. Jechéꞌ xowaꞌ in dhutsámal an tʼiltsixtsik, in junwal jelti jun i tajbaxtaláb xi kʼwajat ban jikʼwaxtaláb, asta kin bajaw an kʼij tam jelti max neꞌchich ka tsudhéch, kom an Ajátikláb xi kʼwajat jelti na pulek ót, neꞌech ti ku tajbantsích ti itsích.
o Wawáꞌ i achʼámal jachanꞌ an káwintaláb xi tál walkʼiꞌ, pos junax tu kʼwajat kʼal an Ajátikláb ban tʼokat chʼén. (n KI chuꞌúmal tam ti na Dios an Tátaꞌláb in pidhaꞌ ti kʼakʼnaxtaláb ani ti labidh tʼokattaláb; ani i axtsámal tin tʼokat káwintal na Dios tam tin ulu enchéꞌ: “Jechéꞌ jaꞌich nu Chakámil xu kʼanidhál tʼajat ani in kʼwajat in kulbél tʼajat kʼal Jajáꞌ.” m )An okʼtsixtaláb xi tu pidhámaltsik kʼal tin kwenta nin cháp ani xan ti neꞌech ka tsích juní ni Ajátik Jesukristo, yab i aniꞌ tʼilabkʼi xi wawáꞌkʼi i chalpayámal, pos wawáꞌ tʼajat i chuꞌúmal kʼal ni wal nin labidh tʼokát an Ajátikláb. 4l cPor neꞌech ku aliy xan ti ku uwaꞌ, abal maske in chemnekich, bélkʼi ka chalpayaltsik echʼekʼi ejtal jechéꞌ. Xin chuꞌtsámaltsik tin labidh tʼokát na Kristo vk gpos ni Ajátik Jesukristo tin óltsámalich ke kʼunat i kʼij neꞌech ku jilaꞌ jechéꞌ an kʼayꞌlá. j {
Nanáꞌ u chalpayal abal alwaꞌ, ke lejat xoꞌ bél in kʼwajat ejat, tu pidhaꞌtsik jechéꞌ an ti tawnaxtaláb, !i = Jaxtám, yab neꞌech ku jilaꞌ tu witsʼkʼontsitsik jechéꞌ, maske a choꞌóbichtsik ani a belálichtsik an tsubaxtaláb xi xoꞌ a koꞌol. h + Anchanꞌ yabich tám neꞌech ka kóꞌoytsik ni jun i tamkʼuntaláb abal ki ochichtsik xon tu takʼix ni Ajátik ani Loꞌóxil Jesukristo. kg Q
Jaxtám, kidháblábtsik, kom na Dios ti kanyámalichtsik ani ti takwyámalichtsik, ka tʼajaꞌtsik an chápláb abal ki kʼwajajantsik anchanꞌ. Max ka tʼajaꞌtsik anchanꞌ, yab jaykʼi neꞌech ka jilaꞌtsik ta belom. Ef Por xi yab in koꞌol ejtal jechéꞌ, in junwal jelti jun i jokʼol o jelti jun xitaꞌ xi yab u chuꞌux owdhaꞌ; in ukʼtsámalich abal wékʼontsidhich tin wejeꞌ walastalábiltsik. ne WMax i koꞌolich ejtal jechéꞌ ani jaꞌich i tʼajál tʼajat, yab neꞌech ku jilan ku kʼwajay anikʼi. Ani neꞌech ka xalkʼan an alwaꞌtaláb xi tʼajál kʼal tin kwenta abal i exlálich an Ajátikláb Jesukristo. "d ?Tam i kʼakʼnálich na Dios, ku kʼánídháxin jún ani jún kʼal ni at kidhábtsik ani tam u kʼánídháxich, ki kʼanidhaꞌ jeye xitaꞌkichkʼi. c /Tam i exlálich más na Dios, yejat ki tʼajaꞌ an chápláb abal ki ejto ki kuxuy xowaꞌ in leꞌnál ni tʼuꞌúl; tam i ejtowalich ki kuxuy xowaꞌ in leꞌnál ni tʼuꞌúl, ki kóꞌoy an chaꞌattaláb; tam i koꞌolich an chaꞌattaláb, ki kʼakʼnál na Dios. )b MJaxtám, kom u belomich, ki tʼajaꞌ an chápláb abal ku xeꞌchin alwaꞌ; tam u xeꞌchich alwaꞌ, ki tʼajaꞌ an chápláb abal ki exlaꞌ más na Dios. Ja Kʼal tin kwentakʼi jechéꞌ, u usnékich xantʼéy neꞌech ku pidhan, pakdhaꞌ tʼajat ani labidh. Abal kʼal tin kwentakʼi xantʼéy u usnék neꞌech ku pidhan, ki bajaw ku kʼwajay jelti na Dios, tam i ejtómalich ki jilaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ xi waꞌach techéꞌ ti kʼayꞌlá xin kulbetnál ni tʼuꞌúl. ` +Na Dios tu pidhámalich kʼal nin cháp, ejtal xowaꞌ i yéntsal, abal ku kʼwajay alwaꞌ ani abal ki kʼakʼnaꞌ Jajáꞌ. U pidhnékich jechéꞌ, kʼal tin kwenta abal tu tʼajámalich ki exlaꞌ xi tu kanyámal kʼal nin pubíl ani kʼal nin labidh tʼokát. 4_ cKa bachʼwaltsik yán i alwaꞌtaláb ani i kʼijidhtaláb kʼal tin kwenta abal a exlámalichtsik na Dios ani ni Ajátik Jesukristo. Xan ti yejat ka kʼwajay jun i belom 4^ eNanáꞌ, xu bij Simón Pedro, tin tʼojnálil ani tin abatwálejil na Jesukristo. Tu dhutsuntsaltsik jechéꞌ an ti úw, tatáꞌtsik xa bajúmalichtsik ka kóꞌoy jun i belomtaláb xi labidh tʼajat jelti xi wawáꞌ i koꞌol kom ni Diosil ani ni Loꞌóxil Jesukristo, lujattsik Jaꞌ tʼajat. ]
Nin chakámiltsik an mímláb xu belomich, xi takudh kʼal na Dios, ti abtsaltsik ti chapnédhomtaláb. Anchanꞌ ka tʼájan.\ / U koꞌol tʼajat yán xataꞌ xowaꞌ u léꞌ tu utsaꞌtsik, por yab u léꞌ tu utsaꞌ dhutsadhkʼi ba jun i úw; pos u chalpayal kin kʼale tu álnaꞌtsik abal ku tʼilololách junax kʼal tatáꞌtsik ani anchanꞌ, más púlek an kʼijidhtaláb ki achʼaꞌ. -[ U por xitaꞌ kin bachʼu ani kin chapnédhaꞌ kʼal yantam i kulbétaláb, u kalelich jeye tám in tʼajál xowaꞌ yab alwaꞌ. An tʼilabtsik xi tin okʼontalich 3Z a
Max jun xitaꞌ ka ulich ti ki álnaꞌtsik ani yab in okʼtsixnál nin okʼtsixtal na Kristo, yab ka bachʼutsik nibal ka chapnédhaꞌtsik kʼal yantam i kulbétaláb; Y Xitaꞌ xu okxinal kʼal an chalab abal in chalpayal ke más in choꞌób ani yab in wéwnantsal tin okʼtsixtal na Kristo, yab kʼwajat kʼal a Dios; por xitaꞌ xin wewkóm nin okʼtsixtal na Kristo, kʼwajat kʼal an Tátaꞌláb ani kʼal an Chakámláb jeye. X Ka kóꞌoytsik tʼajat i kwenta abal yab ka kʼibdhaꞌtsik an tʼojláb xa tʼajámal ani ka bachʼutsik kidhat na chʼejwalíb. dW CYán waꞌach ban kʼayꞌlá i kʼambixtsik, xin ulal ke na Jesukristo yab tsiꞌnek ban kʼayꞌlá jelti jun i inik. Xin ulal anchanꞌ, jaꞌich an kʼambix ani jechéꞌ, jaꞌich xu atʼnal kʼál na Kristo. jV OU xalkʼanal abal u kʼanidhaxich tam ku kʼwajách xan tin ulal nin takʼixtal na Dios. An takʼixtaláb jaꞌich xi achʼámalich kʼejle asta tam ti tujukʼi tu belom, ke yejat ku kʼwajay u kʼánídháx. An kʼambixtsik UU %Ani xoꞌ mímláb, tu lej kontsal abal ku kʼánídháxin jún ani jún. Jechéꞌ xowaꞌ tu dhutsuntsal yab i ít takʼixtaláb, jayéchkʼi an takʼixtaláb xu pidhnék asta tam ti tujukʼi tu belom. ,T SIn kulbé tʼajat abal u elaꞌ taltsik na chakámiltsik kʼwajajadh xan tin ulal an tsubaxtaláb, jelt xan ti na Dios an Tátaꞌláb tu utsál ku kʼwajay. nS WKa bachʼwaltsik an alwaꞌtaláb, an yajnantsixtaláb ani an kʼijidhtaláb xin pidhnál kʼal i tsubaxtaláb ani kʼal i kʼanidhaxtaláb na Dios an Tátaꞌláb ani ni Ajátik Jesukristo, xu Chakámláb kʼal an Tátaꞌláb. R Tu kʼanidháltsik kʼal tin kwenta an tsubaxtaláb xi koꞌolich ani neꞌech ka kʼwajay kʼal wawáꞌ malilíl i kʼij. Q 5Nanáꞌ, xin pulektalábich tʼajat, u dhutsuntsal jechéꞌ an ti úw an mímláb xi takudh kʼal na Dios ani nin chakámiltsik jeye. Jaꞌich xi tsubax lejtal tu kʼanidháltsik tʼajat. Yab nanáꞌkʼi, u kʼanidháb jeye kʼal ejtal xin exlámalichtsik an tsubaxtaláb. RP
Ka bachʼwaltsik echʼekʼi nin alwaꞌtal ni Ajátik Jesukristo ani nin kʼanidhaxtal na Dios. Ani ke an Tʼokat Ejattaláb ka kʼwajay echʼekʼi kʼal tatáꞌtsik. Anchanꞌ ka tʼájan.WO'
Ejtal xu dhabalábichtsik kʼal na Dios, ti abtsaltsik ti chapnédhomtaláb. VN%
Ki chápnédháxintsik jún ani jún kʼal jun i tʼokat chapnédhomtaláb. 8Mi
Ani xoꞌ kidháblábtsik, ki kʼwajaytsik i kulbél, ka aliytsik xan ti ki kʼwajay más lujat, ki kʼíjídhmédháxin, ka kóꞌoytsik juniniꞌ na chalab ani ki kʼwajaytsik kʼijidh. Ani na Dios xin pidhnál an kʼijidhtaláb ani an kʼanidhaxtaláb, neꞌech ka kʼwajay kʼal tatáꞌtsik. aL;
Tu abtsaltsik okʼox jechéꞌ an ti úw abal ka lejkiytsik tabáꞌ. U tʼajál anchanꞌ abal tam kin kʼale tu álnaꞌtsik, yab tu chapik tawnaꞌtsik kʼal an awiltaláb xi tin pidhámal an Ajátikláb. Jechéꞌ an awiltaláb xi tin pidhámal an Ajátikláb, jaꞌich abal tu tolmiytsik más ki belmách ani yab abal tu kʼibdhaꞌtsik. K5
Jaxtám tu kulbél tam i achʼál yab u likat abal tatáꞌtsik ki likey; ani neꞌech ki óntsi ki kontsi na Dios abal ka lujkutsik más tabáꞌ. J
Pos yab neꞌech ki ejto ki tomnaꞌ xowaꞌ in ulal an tsubaxtaláb, tokot neꞌech ki ejto ki tolmiy abal ka tʼajan xowaꞌ in ulal. \I1
I kontsal na Dios abal yab ka tʼajaꞌtsik xowaꞌ yab alwaꞌ, yab abal wawáꞌ ku káldhá tu alwaꞌ, i tʼajál anchanꞌ abal ka tʼajaꞌtsik xowaꞌ alwaꞌ, maske wawáꞌ yab ku káldhá tu alwaꞌ. PH
Nanáꞌ u léꞌ ku chuꞌu ka exbaytsik ke wawáꞌ yab u kʼambix. MG
Ka chuꞌutsik tabáꞌ max tsubax lejtal ta belomich, ka exlaꞌtsik alwaꞌ tabáꞌ. ¿Yabxeꞌ a choꞌóbtsik ke na Jesukristo kʼwajat ba tatáꞌtsik, max tsubax lejtal ta belomtsik? PF
Na Jesukristo pajkʼiyat ban peltsidh teꞌ tam ti xeꞌchin kʼal in tʼuꞌúl jelti xi wawáꞌ i koꞌol; por xoꞌ, kʼwajat ejat kʼal tin cháp na Dios. Anchanꞌ weye wawáꞌ, i junwal jelti Jajáꞌ tam ti pajkʼiyat ban peltsidh teꞌ, por u kʼwajat ejat jelti Jajáꞌ kʼal tin cháp na Dios abal tu tolmiytsik. oEW
Anchanꞌ, neꞌech tám ka chuꞌúchtsik ke na Kristo xi kʼwajat tu itsích, jaꞌich nu káw. Ani na Kristo neꞌech Jaꞌ ti ki tawnaꞌtsik chapik, pos Jajáꞌ yab Jaꞌ neꞌech ti ki tawnaꞌtsik kʼal i chaꞌattaláb. ^D5
Tam tin kʼwajat kʼal tatáꞌtsik, u utsaꞌ xin waláltsik ani xoꞌ u utsáltsik juní ani xi kʼeꞌettsik jeye, ke tam kin kʼale juní tu álnaꞌtsik, yab neꞌech tu kóꞌontsitsik ti yajnantsixtaláb. C
Jechéꞌ jaꞌich tin oxtalich tin neꞌech tu álnaꞌtsik. Ejtal neꞌech ka lejkin kʼal tin káwintal cháb o óx i ólnaxtsik. B U chʼejnál jeye ke tam kin kʼale juní tu álnaꞌtsik, na Dios ti kin tidhebédhaꞌ kʼal tatáꞌtsik ta kwenta; ani kin ukʼin kʼal tin kwenta xi yán xi tatáꞌtsik xin walámtsik más okʼox ani asta xoꞌ yab in jilámaltsik ti kʼwajíl yab exbadh. Bél u junkunaltsik kʼal xi yab in tomtal ani in óntsal kin tʼajaꞌtsik xowaꞌ in kulbetnál nin tʼuꞌúl. A3 Abal u chʼejnál ke tam kin kʼale tu álnaꞌtsik, táꞌ yab tu elaꞌtsik xan ti nanáꞌ u léꞌ ani tatáꞌtsik, yab teye ti kin chuꞌu xan ti tatáꞌtsik a léꞌ. U chʼejnál max ku elaꞌ i péjéxtaláb, i téláxtaláb, i chákúxtaláb, i kʼéꞌáxtaláb, i ódhbíjíxtaláb ani i tʼíláxtaláb. U chʼejnál tu elaꞌtsik yab i kʼwajajadh alwaꞌ ani ka tʼekʼáltsik tabáꞌ. E@ Kʼal jechéꞌ xowaꞌ i ulal, ¿a chalpayaltsikxeꞌ ke i léꞌ ki káldhaꞌ tibáꞌ tu alwaꞌ kʼal tatáꞌtsik? ¡Yabaꞌ! Exom tu káw tin tamét na Dios tin bij na Kristo. Kidháblábtsik xi tu kʼanidháltsik tʼajat, ejtal jechéꞌ xowaꞌ tu dhutsuntsaltsik, jaꞌich abal ki belmáchtsik más. ? U pakabédhaꞌ na Tito abal ka kʼale ti ki álnaꞌtsik ani u abaꞌ jeye kʼal jajáꞌ na jún an kidhábláb. ¿Awxeꞌ ti kʼambiytsik na Tito? ¿Yabxeꞌ tsubax ke nanáꞌ ani na Tito, jayéchkʼi an chalab i koꞌol ani jayéchkʼi ni ejattal? M> ¿Awxeꞌ u éynámal jun xitaꞌ xu abámal abal tu kʼambiytsik? ={ Por taltsik, maske in choꞌób abal yab xataꞌ tu kontsámaltsik, in ulaltsik ke nanáꞌ tu kʼambiyámaltsik. |<q Nanáꞌ neꞌech ku paku kʼal yantam i kulbétaláb xowaꞌ u koꞌol, asta neꞌech ku pidhnaꞌ tubáꞌ kʼal tin alwaꞌbíl na ejattaltsik; maske lejat nanáꞌ tu kʼanidháltsik más, tatáꞌtsik más wéꞌich tin kʼanidháltsik. B;} Xoꞌ in kʼwajatich tʼojojodh abal kin kʼale tu álnaꞌtsik tin oxtsíl ani yab in neꞌech abal tu tʼojliytsik. Pos yab u ayal xowaꞌ a koꞌoltsik, tu ayal tatáꞌtsik; pos an tátaꞌlábtsik jaꞌich na yejat kin junku an tumín abal an chakamtsik ani yab an chakamtsik abal an tátaꞌlábtsik. M:
¿Kʼal jantʼokʼál tu tʼajámal más wéꞌ a jalbíl ké xi kʼeꞌet an belomtsik? Tokot abal yab tu kontsámaltsik ti kin tolmiy. ¡Ti kin pakwlantsi abal yab tu kontsitsik ti kin tolmiy! 89i Kʼal an tʼojláb xu tʼajaꞌ kʼal tatáꞌtsik kʼal yantam i kʼayúmtaláb, xalkʼan kʼal i exóltsik ani i labidh labandhaxtalábtsik ke tsubax lejtal tin abatwále. l8Q Nanáꞌ u junwal jelti jun xitaꞌ xi yab chalpadh abal in kʼwajay ku tʼekʼaꞌ tubáꞌ, por tatáꞌtsik tin tʼajámal ku tʼajaꞌ anchanꞌ. Pos tatáꞌtsik nin tomnál ti kin tʼilaꞌ alwaꞌ; pos kʼal ni jun xataꞌ ti wéꞌ u jalbíl ké jachanꞌ xin ulal ke jajáꞌtsik u pakdhaꞌ abatwále maske nanáꞌ yab xataꞌ u jalbíl. J7
Jaxtám, kʼal tin kwentakʼi abal u belálich na Kristo, in kulbél tʼajat abal yab in lej likat. In kulbél tam in odhbijyáb, tam u koꞌol i yejetaláb, tam in atʼnal ani tam in tʼeꞌpinal. Abal tam ku achʼaꞌ yab in likat, támich ti más in likat. Na Pablo u chalpax kʼal tin kwenta an belomtsik xi Korinto 6 por an Ajátikláb tin utsámal enchéꞌ: “Nu alwaꞌtal jaꞌich tokot na yéntsal; pos nu cháp u xalkʼanal más alwaꞌ tam jun xitaꞌ yab lej likat.” Jaxtám tin kulbél tʼajat kom yab in lej likat abal ka xalkʼan ba nanáꞌ nin cháp na Kristo. b5= Oxtalich u pakabédhámal an Ajátikláb abal ti kin wixkʼintsi jechéꞌ an ti yajal; 45 Na Dios tin xalkʼantsi yán xataꞌ labidh, por abal yab ku lej tʼekʼaꞌ tubáꞌ, in yajlombédhá kʼal jun i yajal xi jáykʼi jelti max in xikan kʼal jun i kʼídh bu tʼuꞌúl. Jechéꞌ, tsích jelti jun in éyamtal an lej atʼax abal ti kin yajlombédhaꞌ. 83i Por max nanáꞌ u léꞌ ku tʼekʼaꞌ tubáꞌ, jachanꞌ, yab jaꞌich jun i tóntotaláb, pos tokot neꞌech ku ulu xowaꞌ tsubax; por yab u tʼajál anchanꞌ abal ni jun xitaꞌ yab kin chalpay ke nanáꞌ más in púlek tin kʼwajat ké xan tin chuꞌtaltsik o xowaꞌ in achʼáltsik u ulal. f2E Nanáꞌ neꞌech ku ejto ku tʼilaꞌ alwaꞌ jechéꞌ an inik, por nanáꞌ yab neꞌech ku ejto ku tʼekʼaꞌ tubáꞌ, tokot neꞌech ku ejto ku tʼekʼaꞌ tubáꞌ kʼal tin kwenta tam ku achʼaꞌ yab in likat. 1 júná ban kʼijidhtaláb xon tin achʼaꞌ i tʼilabtsik xi yab xitaꞌ in achʼámal jaykʼi ani yab u walkáb ke jun xitaꞌ kin ulu. 0 Por u choꞌób abal jachanꞌ an inik, kʼál in tʼuꞌúl o yabaꞌ, jachanꞌ yab u choꞌób, tokot na Dios in choꞌób, e/C U exlál jun i inik xin belál na Kristo. In koꞌolich lajuchéꞌ i tamub, jechéꞌ an inik júná asta tin óxláb an walkʼiꞌ. Yab u choꞌób max júná kʼál in tʼuꞌúl o yabaꞌ; por na Dios in choꞌób. 6. g Yab xataꞌ neꞌech ku átaꞌ max kin xeꞌchin ku tʼilaꞌ alwaꞌ tubáꞌ. Por neꞌech ku tʼilaꞌ an xalkʼantsixtaláb xi tin pidhámal ku chuꞌu an Ajátikláb. }-s !por in paꞌbá kʼal jun i tʼoknal bin bentanajil in mapúl an bitsow ani anchanꞌ tu ejto ku chinkʼontsi.[,/ Tam tin kʼwajay Damasko, an pulek awiltaláb xi kʼwajat in tʼójontsal an pulek takʼix xin bij Aretas, in kʼwajbaꞌ i belkoltsik bin wiꞌlébil an bitsow abal kin yakʼwan ani kin júná tin wikʼnél; + Na Dios, nin Tátaꞌ ni Ajátik Jesukristo, xin tomnál ka kʼakʼná malilíl i kʼij, in choꞌób abal tsubax xowaꞌ u ulal. * Max yejat ki tʼekʼaꞌ tibáꞌ, nanáꞌ neꞌech ku tʼekʼaꞌ tubáꞌ kʼal tin kwenta tam tu achʼaꞌ yab in likat. 5)c Max jun xitaꞌ kʼwajat yab lej likat, jáykʼi max nanáꞌ na yab in likat. Max ka walbindhá jun xitaꞌ, tidhetál u achʼál ani in chakúlmél kʼal xu walbindhax. ( Ani yab tokot jáꞌkʼi u watʼnámal jechéꞌ, tsudhey ka tsudhey in chalpax kʼal tin kwenta ejtal an belomtsik. p'Y U kóꞌyámal tʼajat i tʼojláb ani in chekenek; yánílich tʼajat u ejámal i akal; u watʼnámal i kʼaꞌínab ani i tsikénib; yánílich tʼajat in kʼílnék; u watʼnámal in chamáy ani u yéntsámal u kʼudhkʼúmil. &} In belnekich tʼajat yáníl; u watʼnámalich tʼajat i kʼakʼadhtaláb ban waljaꞌtsik ani i kʼakʼadhtaláb kʼal i kwéꞌtsik. In kajnadh kʼal nu at kidhtaltsik ani kʼal xi yab u at kidhtaltsik. U watʼnámalich i kʼakʼadhtaláb ban bitsow, ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh, ban pujal ani in tʼajtsidh xowaꞌ yab alwaꞌ kʼal xin kʼambixnáltsik ke u belom. 7%g Oxtalich in wisidh kʼal i teꞌ ani juntal, in tʼujbadh. Oxtalich tin luyꞌchinal kʼal i tan ani jun i kʼij u watʼnaꞌ jun i akal ani jun a kʼítsá chʼejel pujal. l$Q Boꞌtalich u bachʼwal jun inik lajubeléju i wichʼateꞌ tam in lekbayáb kʼal an judíotsik. P# ¿U tʼójontsixtsik ta Kristo? Nanáꞌ más ké jajáꞌtsik. Exom tin káw jelt xan tu káw jun xitaꞌ xi yab chalpadh. Pos nanáꞌ más in tʼójnékich ké jajáꞌtsik, más in kwadhnékich ké jajáꞌtsik, más yánílich tin balyáb ban wikʼaxteꞌ ani yantalich tʼajat u tametnámal an chemlá ké jajáꞌtsik. " ¿Jajáꞌtsik u ebreo? Nanáꞌ neye. ¿U israelitatsik? Nanáꞌ neye. ¿U kidhtalábtsik kʼal na Abraham? Nanáꞌ neye. &!E Maske tidhetál ku ulu, ¡wawáꞌ yab tʼajat i tokʼnámal ki tʼajaꞌ xowaꞌ in tʼajál taltsik! Por xowaꞌ kʼeꞌettsik in tokʼnál kin tʼajaꞌ, neꞌech neye ku tokʼnaꞌ ku tʼajaꞌ, maske jechéꞌ xowaꞌ u ulal, u ulal jelt xan tu káw jun xitaꞌ xi yab chalpadh. U # Pos a kuxyaltsik max jun xitaꞌ ti ki jolibnaꞌ, max ti ki tʼajtsi xowaꞌ yab alwaꞌ ani max ti ki kwéꞌey. A kuxyaltsik jeye max ki tʼajan jelti max yab xataꞌ a jalbíl ani maske ki pikʼyat. s _ Kom a chalpayal ke i chalpadhtsik tʼajat, a kuxyaltsik kʼal yantam i kulbétaláb xi yabtsik chalpadh. Pos kom yán waꞌach xin tʼekʼáltsik tinbáꞌ kʼal jajáꞌkʼi tin kwetém chalab, neꞌech neye ku tʼekʼaꞌ tubáꞌ. 9 k Xowaꞌ neꞌech ku ulu yab Jajáꞌ an Ajátikláb tin pidhál ku ulu, jechéꞌ u ulal jelt xan tu káw jun xitaꞌ xi yab chalpadh ani in léꞌ kin tʼekʼaꞌ tinbáꞌ. w U witsʼkʼowal juní ku ulu jechéꞌ: ke ni jun xitaꞌ kin chalpay ke nanáꞌ yab in chalpadh, por max anchanꞌ ta chalpayaltsik, ti kin walkaꞌtsik tin káw jelti max yab in chalpadh abal ku ejto neye ku tʼekʼaꞌ wéꞌ tubáꞌ. 5c Jaxtám ti yab yejat ki lábnaꞌ, ke nin tʼojnáliltsik u xeꞌchinal jeye jelti iniktsik xin tʼajál xowaꞌ lujat. Por tam kin bajaw an kʼij, neꞌech kin bachʼutsik xowaꞌ in lujyal kin bachʼu kʼal tin kwenta xowaꞌ in tʼajámal. An yajtsiktaláb xin achʼál na Pablo abal u abatwále Ani jechéꞌ yab yejat ki lábnaꞌ, pos an lej atʼax u xeꞌchinal jeye jelti tʼokat abatwále xu dhabaláb kʼal a Dios. ve
Pos jechéꞌtsik i kʼambix abatwáletsik, u kʼambixtsik. In wáynáltsik ke u abatwále kʼal na Kristo. =s Por neꞌech ku óntsi ku tʼajaꞌ xowaꞌ u tʼajál abal yab ku walkaꞌtsik xi xeꞌech in ayal xan ti kin kóꞌoytsik jun i kʼijidhtaláb jelti xi wawáꞌ i koꞌol. ¿Jantʼókʼi tin káw anchanꞌ? ¿Awxeꞌ yab tu kʼanidháltsik? Na Dios in choꞌób alwaꞌ abal tu kʼanidháltsik.
Anchanꞌ jelt xan ta choꞌóbich alwaꞌ ke u exlálich nin tsubaxtalábil na Kristo, anchanꞌ jeye tu choꞌób ke ni jun xitaꞌ xu kʼwajíl ban chabál xi Akaya, yab neꞌech kin ejto ti kin wixkʼintsi jechéꞌ an ti kʼijidhtaláb xu koꞌol. Tam tin kʼwajay kʼal tatáꞌtsik ani u kóꞌoy i yejetaláb, yab u kontsi xataꞌ ni jun xitaꞌ. Pos an kidháblábtsik xi ulich xi tál Masedonia, tin pidhaꞌtsik xowaꞌ u yéntsal. Yab tu kontsitsik xataꞌ, nibal jaykʼi neꞌech tu kontsitsik. #? U bachʼkʼuntsámal ti tumín kʼeꞌet an belomtsik abal ku kóꞌoy xowaꞌ u yéntsal; ani anchanꞌ, ku ejto tu tʼiltsitsik an ti alwaꞌ tʼilab. kO ¿Awxeꞌ walats xowaꞌ u tʼajaꞌ tam tu tʼiltsitsik an ti alwaꞌ tʼilab ani yab tu utsaꞌtsik ti kin jalbiy? Yab walats xowaꞌ u tʼajaꞌ tam ti nanáꞌ u chaꞌkaꞌ tubáꞌ abal tatáꞌtsik ki tʼekʼbá.
~}}X|P{zyx@wQvusrrhqq4pMo\nonmKkjj i,h~gjfeeIdKcbb-aW`__ ^^]r\[[,ZXXWVV1UfTRQ>POvNNRMLLSKJIIpHGGmFFAEqDhCBB=A(@;?V>=<;:988T766d43W21c00.-,++^**):(M''&3%1$##"0 N o ;D\KuQ# Z
^[Gts ?4 y Tam ti okʼonich kin ulu jechéꞌ, lejat jajáꞌtsik kʼwajat in telál, na Jesús dhayan ani júnájich walkʼiꞌ; makʼwchiyat kʼal jun i tokow ani yabich más chuꞌtat. 3 3por tam ka bachʼutsik an Tʼokat Ejattaláb, neꞌech ka bachʼutsik i chápláb. Neꞌech ti ki likedhaꞌ abal ki kʼaletsik ti kin tʼilaꞌ putál Jerusalén, putál ban chabál xi Judea, xi Samaria ani asta ban owdhaꞌ bitsowtsik xi waꞌach techéꞌ ti kʼayꞌlá. ]2 5Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Yab tatáꞌtsik a lujyal ka choꞌóbnaꞌ xowkʼi o xowaꞌ neꞌech kin tʼajaꞌ an Tátaꞌláb xi tokot Jajáꞌkʼi in koꞌol i awiltaláb kin tʼajaꞌ; O1 Konyat tám enchéꞌ na Jesús kʼal xi taꞌ ti junkunéktsik: ―Ajátik, ¿xoꞌichxeꞌ ti neꞌech ka tʼajaꞌ abal yabich ku kʼwajay takʼnél kʼal i píl inik wawáꞌ xu israelita? *0 OTsubax kʼejle, na Juan pújlách kʼal i jaꞌ, por téꞌ cháb óx a kʼítsá neꞌech ka bachʼutsik an Tʼokat Ejattaláb. Na Jesús kʼadhích walkʼiꞌ / /Tam ti bél kʼwajat junax kʼal an abatwáletsik, utsantsik kʼal na Jesús abal yab ka kaletsik ban bitsow Jerusalén. Enchéꞌ ti utsantsik: ―Ka aytsitsik an Tʼokat Ejattaláb xin ulúmal nu Tátaꞌ ke neꞌech ka tsích, jelt xan ti Nanáꞌ tu utsámaltsik. D. Tam ti chemdhá na Jesús ani ejnekich ti ít, in xalkʼaꞌ tinbáꞌ abal ka chuꞌtat kʼal nin abatwálejiltsik. Tin nakíl chab inik a kʼítsá, in óntsi kin xalkʼaꞌ tinbáꞌ abal ka chuꞌtat kʼal jajáꞌtsik ke tsubax lejtal ti ejnek ti ít. U tʼiltsinaltsik kʼal na Jesús xan tu takʼix na Dios. - yani asta tam tin bajaw na kʼítsá xowkʼi ti kʼadhích walkʼiꞌ. Tam ti yabél kʼadhinek walkʼiꞌ, in takʼiy nin abatwálejiltsik xin takwyám tin cháp an Tʼokat Ejattaláb abal kin choꞌóbnaꞌtsik xantʼéy neꞌech kin tʼajaꞌ. !, ?Pulek Teófilo, ban jidhtal úw xi tu dhutsuntsi, u dhutsaꞌ ejtal xowaꞌ na Jesús in tʼajaꞌ ani in okʼtsixnaꞌ tam ti tujeykʼi ejtal jechéꞌ w+ iU léꞌ ki kʼwajay kʼijidh. An jaꞌublábtsik xi techéꞌ u kʼwajíl ti abtsaltsik ti chapnédhomtaláb. Tu kontsal ti alwaꞌtaláb, abal ka chapnédhaꞌ juntsik ti juntsik ejtal ni jaꞌúbtsik xi tachanꞌ u kʼwajíl.Y* -pos u chalpayal kin kʼale tu álnaꞌ jikʼat ani tám neꞌech tu tʼilolól.
)
Jaꞌúb Gayo, u koꞌol tʼajat yán xataꞌ xowaꞌ u léꞌwiꞌik tu utsaꞌ, por yab u léꞌ tu utsaꞌ dhutsadhkʼi; w( i Kʼal ejtalkʼi tu tʼilnal alwaꞌ na Demetrio, abal tokotkʼi in tʼajál xowaꞌ in ulal an tsubaxtaláb. Wawáꞌ i chuꞌúmalich weye jechéꞌ ani a choꞌóbichtsik abal tsubax xowaꞌ i ulal. An tʼilabtsik xi tin okʼontal <' s Kidhábláb xi tu kʼanidhál tʼajat, yab ka wéwnaꞌ i okʼtsixtaláb xi yab alwaꞌ, tokot ka wéwnaꞌ xi alwaꞌ. Xitaꞌ in tʼajál xowaꞌ alwaꞌ, kʼal a Dios tu dhabaláb; por xitaꞌ in tʼajál xowaꞌ yab alwaꞌ, yab in exlál a Dios. An alwaꞌ okʼtsixtaláb xin pidhnál na Demetrio &
Jaxtám, max kin kʼale tu álnaꞌtsik, neꞌech ku tawnaꞌ na Diótrefes abal in ulal i januts káw kʼal wawáꞌ ti kwenta. Ani yab tokot jáꞌkʼi in tʼajál, aníl jeye yab in bachʼwal an kidháblábtsik xu ulel ti tonel tin kʼimáꞌ. Ani an kidháblábtsik xin leꞌnál kin bachʼu an toneltsik, in taxkʼantsal ani yabich tám in walkál ka ochich xon tu junkunal an belomtsik. X% + Nanáꞌ u abtsitsik jun i dhutsadh úw an belomtsik, por na Diótrefes, xin kulbetnál ka kʼwajay ti okʼlek kʼal an belomtsik, yab in tʼajál ti kʼij an awiltaláb xi tu pidhámal an Ajátikláb. 8$ kJaxtám ti yejat ki tolmiy jelti jechéꞌ an kidháblábtsik abal kin óntsi ka xeꞌchintsik kin tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab. Xowaꞌ yab alwaꞌ in tʼajál na Diótrefes # %Pos jajáꞌtsik kalnek abal kin tʼójontsitsik na Jesukristo ani yab in bachʼkʼuntsámaltsik ni jun i tolmixtaláb xi yabtsik u judío. o" YJajáꞌtsik in tʼilámal tin tamét an kidháblábtsik xan ta kʼanidháltsik. Ani alwaꞌ tʼajat ka tolmiytsik kʼal xowaꞌ in yéntsaltsik abal kin ejtotsik kin óntsi an bél, pos jechéꞌ jaꞌich nin kulbetnál na Dios. ! #Kidhábláb xi tu kʼanidhál tʼajat, lujat tʼajat xan ta tʼajál tam a tʼójontsal an kidháblábtsik, más xi píltsik ti tál. R Yab waꞌach ni jun xataꞌ más xowaꞌ tin kʼijidhmédhál, tokot tam ku achʼaꞌ ke an belomtsik xi kʼwajat jelti u chakámiltsik kʼwajajadhtsik in lujtalkʼi jelt xan tin ulal an tsubaxtaláb. %Pos in kulbé tʼajat tam ti ulich an kidháblábtsik ani tin tʼiltsitsik abal i kʼwajat in lujtalkʼi jelt xan tin ulal an tsubaxtaláb. ^ 7Kidhábláb xi tu kʼanidhál tʼajat, u kontsal na Dios abal ti ki tolmiy kʼal ejtal xowaꞌ a tʼajál ani ki kʼwajay juntam anikʼi, anchanꞌ xan ti na ejattal kʼwajatich alwaꞌ abal i belmámadhich. !Nanáꞌ, xin pulektalábich tʼajat, u dhutsuntsal jechéꞌ an ti úw nu jaꞌúb xin bij Gayo, xi tsubax lejtal u kʼanidhál tʼajat. #lKe an Ajátikláb Jesukristo ka kʼwajay kʼal tatáꞌ ani ka bachʼwaltsik echʼekʼi nin alwaꞌtal na Dios. Anchanꞌ ka tʼájan.%ClKa tʼajaꞌ abal ki tsích tam yabél chamay. Ti abtsaltsik ti chapnédhomtaláb na Ewbulo, na Pudente, na Lino, na Klawdia ani ejtal an kidháblábtsik. mSlNa Erasto jilkʼon ban bitsow xi Korinto ani na Trófimo u jilaꞌ u yaꞌul ban bitsow xi Mileto. lTi kin chapnédhantsi an ta Priska ani na Akila. Ti kin chapnédhantsi jeye ejtal xu kʼwajíltsik bin kʼimáꞌ na Onesíforo. B}lAni neꞌech jeye ti kin loꞌo kʼal ejtal xowaꞌ yab alwaꞌ ani neꞌech ti kin belkóm abal kin kʼwajay neye walkʼiꞌ xon ti neꞌech ti takʼix. ¡Ke an labidh tʼokattaláb kin kóꞌoy Jajáꞌkʼi malilíl i kʼij! Anchanꞌ ka tʼajan. An chapnédhomtaláb ani an lábtʼajaxtaláb xi tin okʼontal X)lPor an Ajátikláb kʼwajay kʼal nanáꞌ ani tin pidhaꞌ ti chápláb abal ku ejto ku okʼoy ku tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab ani kin achʼaꞌtsik jeye ejtal xi yabtsik u judío. Anchanꞌ tin loꞌo an Ajátikláb abal yab xataꞌ kin tʼajtsin kʼal an atʼax, maske in kʼwajay jelti max kʼunatich tʼajat bin wiꞌ an padhum. s_lTam ti jidhtal in kʼwajay ku loꞌo tubáꞌ tin tamét an awiltalábtsik, ni jun xitaꞌ yab tin tolmiy; ejtaltsik tin jiloloy kwetém. Nanáꞌ u konyal abal ka pakwlantsattsik kʼal na Dios abal anchanꞌ tin tʼajaꞌtsik. lKa kóꞌoy teye tʼajat i kwenta kʼal jajáꞌ, pos jajáꞌ yab tʼajat in léꞌ kin chuꞌu ki tʼilaꞌ an tsubaxtaláb. QlNa Alejandro, an lejkix patʼáltsik, tin tʼajtsámalich tʼajat yán xataꞌ yab alwaꞌ; por neꞌech ka pidhan kʼal an Ajátikláb xowaꞌ in lujyal kʼal tin kwenta xowaꞌ in tʼajámal. `9l
Tam ki tsích, ti kin tsiꞌdhantsi an tu wát xu jilámal Troas bin kʼimáꞌ na Karpo; ti kin tsiꞌdhantsi jeye an ti dhutsadh úwtsik, por u yéntsal más ti kin tsiꞌdhantsi an ti ótʼtsik xi dhutsuntsidh. 2_l Na Tíkiko u abaꞌ ban bitsow xi Efeso. 5cl Tokot na Lukas techéꞌ kʼwajat kʼal nanáꞌ. Ka aliy na Markos ani ka tsiꞌdhaꞌ jeye, abal jajáꞌ neꞌech kin ejto ti kin tolmiy kʼal nin tʼojlábil na Dios. [/l
pos na Demas tin jilámal abal in leꞌnaꞌ más xowaꞌ waꞌach techéꞌ ti kʼayꞌlá ani kʼale ban bitsow xi Tesalónika. Na Kresente kʼale ban chabál xi Galasia ani na Tito ban chabál xi Dalmasia. Dl Ka tʼajaꞌ abal ki tsích jikʼat ti kin álnaꞌ; 'lAni xoꞌ, tin aytsímich xowaꞌ u átámal abal in kʼwajinek in lujtalkʼi, xi neꞌech kin pidhan tam kin bajaw an kʼij kʼal an Ajátikláb xu lújundhom in lujtalkʼi. Ani yab tokot nanáꞌkʼi neꞌech ti kin pidhaꞌ, neꞌech jeye ka pidhantsik ejtal xi kʼwajattsik in aytsím kʼal yantam i kʼanidhaxtaláb tam ka tsích juní. An punkʼuntsixtaláb xi utsan jajáꞌkʼi na Timoteo `
9lU tʼajámalich alwaꞌ an tʼojláb xowaꞌ tin punkʼuntsámal na Dios, jelt xan tin tʼajál nin tʼojlábil jun i alwaꞌ soldado; u okʼyámalich ejtal xowaꞌ yejat ku tʼajaꞌ ani yab u jilámal tin belom. ( IlPos exomich ti kʼunel xowkʼi ti neꞌech kin kʼwajbá jelti jun i pikbantsixtaláb abal a Dios; exomich in bajwal an ora xowkʼi ti neꞌech kin chemdhá. X )lPor tatáꞌ Timoteo, yab ka kʼibdhaꞌ ni jaykʼi na alwaꞌ chalab, ka kuxuy ejtal an yajtsiktaláb, ka óntsi ka tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab ani ka óntsi ka tʼajaꞌ alwaꞌ nin tʼojlábil na Dios.
lNeꞌech kin kuxuknaꞌtsik an tsubaxtaláb ani neꞌech kin belaꞌtsik más xowaꞌkichkʼi in aniꞌ tʼilábil i wejéꞌlábtsik. ~ ulPos neꞌech kin bajaw an kʼij tam an atiklábtsik yab neꞌech kin leꞌnaꞌ kin achʼaꞌtsik an alwaꞌ okʼtsixtaláb, tokot neꞌech kin aliytsik yán i okʼtsixtsik abal ka okʼtsin xowaꞌ jajáꞌkʼitsik in kulbetnál kin achʼaꞌ. Nlka tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab; ka witsʼkʼontsaltsik tam waꞌach xan ti ani xontikʼi ti ka ejto. Ki kʼwiyxin, ki tawnaxin ani ki takʼxin kʼal yantam i chaꞌattaláb ani i okʼtsixtaláb. 9 mlTin tamét na Dios ani an Ajátikláb Jesukristo, xi neꞌech ka tsích jelti jun i Pulek Takʼix abal kin lújundhaꞌ xi chemnektsik ani xi ejattsik, tu punkʼuntsal tʼajat lpos xitaꞌkʼi xin belálich na Dios, kin choꞌóbnaꞌ kidhat abal kin witʼaꞌ kin tʼajaꞌ ejtal xowaꞌ alwaꞌ.iKlEjtal xowaꞌ kʼwajat dhutsadh ban Tʼokat Dhuslab, a Dios in chalab ani alwaꞌ abal ka okʼtsixná, abal ka tawnaxná, abal ka kʼwiyaxná ani abal ka takʼixná ani anchanꞌ, ka júnájich jun i xeꞌchintaláb lujat, U#lA exlál jeye an Tʼokat Dhuslab asta ta chipíl, xi neꞌech kin ejto ti ki chalpadhmédhaꞌ abal ka bajaw an loꞌeltaláb ke jaꞌich kʼal tin kwentakʼi na belomtal xa koꞌol ba na Kristo Jesús. %ClPor tatáꞌ, ka óntsi ki kʼwajay jelt xan ta ejtómalich, kom a choꞌóbich ke jaꞌich na tsubax ani a choꞌób alwaꞌ xitaꞌ ti okʼtsámal. 5l
por xi atʼaxtsik ani u kʼambixtsik más jaꞌ kʼibenek xowaꞌ neꞌech in tamwal, neꞌech ti kʼambixtsik ani neꞌech jeye ka kʼambiyattsik. |ql Aníl jeye, ejtaltsik xin léꞌ ka kʼwajách jelt xan tin léꞌ na Kristo Jesús, neꞌech jeye ka atʼantsik; c ?l Ani a choꞌób jeye xan tin kajnadh ani xan tu achʼámal i yajtsiktaláb, jelti an yajtsiktaláb xu tamu ban bitsowtsik xi Antiokía, xi Ikonio ani xi Listra, por an Ajátikláb tin tolmiy ku kuxuy ejtal jechéꞌ. iKl
Por tatáꞌ Timoteo a wéwnámal alwaꞌ nu okʼtsixtal, xan ta chuꞌtal in kʼwajíl, xowaꞌ nu léꞌ ka tʼajan, xan tin belom, xan tu koꞌol an chaꞌattaláb, xan tin kʼanidhax ani xan tu kuxyal xowaꞌkich. <~ql Por yab neꞌech kin ejto kin tʼajaꞌ xataꞌ lej yán, kom neꞌech ka chuꞌtattsik kʼal an atiklábtsik xu kʼwajíl ban kʼayꞌlá ke yabtsik chalpadh, anchanꞌ jelt xan tin tamu xi cháb an dhimantsik xi tomná kʼál na Moisés. Na Pablo in utsaꞌ jun i punkʼuntsixtaláb tayílich na Timoteo &}ElAni anchanꞌ, jelti an dhimantsik xu bijyáb ta Janes ani ta Jambres in tomnaꞌtsik na Moisés, anchanꞌ jeye jechéꞌ an iniktsik tin pojkáltsik an tsubaxtaláb. Jechéꞌ an iniktsik yab alwaꞌ in chalab in koꞌol ani xalkʼátsik kʼal na Dios abal yab tsubax tu belomtsik. |lJechéꞌ an uxumtsik echʼekʼi in léꞌ kin witʼaꞌtsik xowaꞌ u okʼtsixnáb, por yabtsik in ejtowal kin exbay an tsubaxtaláb. /{WlTaltsik xi jechéꞌ in kidhtaltsik, u ochel ban atátsik ani in kʼambiyal an uxumtsik xi walbidhtsik tʼajat ani xin leꞌnál tʼajat xowaꞌkich xi yab alwaꞌ. 0zYlNeꞌech kin wáynaꞌtsik ke in tʼajál xowaꞌ in léꞌ na Dios, por neꞌech kin pojkantsi tin awiltal. Yab ki junkun níwéꞌ kʼal jachanꞌ an atiklábtsik. EtlKin tawnaꞌ kʼal jun i chaꞌat ejattaláb xu tomnaxtsik abal kin chuꞌu max na Dios, kin pidhaꞌichtsik jeye kin chalpách kin jilaꞌ ti walablom ani kin exbaytsik an tsubaxtaláb, 'sGlPos jun in tʼojnálil an Ajátikláb yab yejat ka xeꞌchin ti péjéx, yejat kin kʼakʼnaꞌ ejtalkʼitsik, u awil ti okʼtsix ani kin kuxuy xowaꞌkich. %rClYab ka tʼajaꞌ ti kʼij i káwlíxtaláb xi yab xataꞌ ti alwaꞌ nibal xataꞌ in jalbíl; a choꞌóbich abal jachanꞌ, in tʼajál i péjéxtaláb. q9lKa kuxuy jeye xantʼéy in chalpayal yab alwaꞌ tam jún bél kwitóle, ka óntsi ka tʼajaꞌ xowaꞌ lujat, ka óntsi ka belaꞌ na Jesukristo, ka kʼanidhaꞌ xi kʼeꞌettsik ani ki kʼwajay alwaꞌ kʼal xin ólantsaltsik an Ajátikláb kʼal jun in ejattal tʼokat. p lAnchanꞌ jeye, abal jun xitaꞌ ka éyná jelti alwaꞌ tʼojnal juniniꞌkʼi abal an Ajátikláb, yejat ka kʼwajay tʼokat ani yab yejat kin tʼajaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ; anchanꞌ neꞌech tám ka ejtowat ka éyná kʼal xowaꞌkichkʼi xi alwaꞌ. |oqlBa jun i atá púlek, yab tokotkʼi waꞌach xataꞌ xi tʼajadh kʼal i oro o kʼal i plata, waꞌach jeye xataꞌ xi tʼajadh kʼal i teꞌ o kʼal i kʼutʼ; taltsik exbadhkʼi xowkʼi tu éynal por taltsik abal ka éyná echʼekʼi. !n;lPor na Dios in kʼwajbámalich jelti jun i likat akanláb, an lej tsubaxtaláb xin koꞌol jun i exól xin ulal enchéꞌ: “An Ajátikláb in exláltsik xi Jajáꞌ in dhabal.” Ani “ejtal xin ólantsalichtsik na Jesukristo, yabich yejat kin tʼajaꞌtsik i walastaláb.” m-lxin jilaꞌtsik kin belaꞌ an tsubaxtaláb abal in ulaltsik ke an ejexnich watʼenekich ani anchanꞌ, exom in ojtsal tin belomtal xi taltsik. 6lelani nin okʼtsixtal xi jechéꞌtsik, in junwal jelti an kʼacheltaláb xi neꞌech u kʼachel u kʼachel más. Jaꞌich jechéꞌ in tʼajáltsik na Imeneo ani na Fileto, ak;lYab ka tʼajaꞌ ti kʼij i tʼilabtsik xu tʼilnal techéꞌ ti kʼayꞌlá ani i aniꞌ tʼilabtsik xi yab xataꞌ in jalbíl. Pos xin tʼajáltsik anchanꞌ, yab in ejtowaltsik ka kʼwajay xan tin léꞌ na Dios ijKlKa tʼajaꞌ alwaꞌ na tʼojlábil, abal ki ulich tin tamét na Dios jelti jun i alwaꞌ tʼójontsix, xi yab in koꞌol ni jun xataꞌ xantʼokʼál ti ka tidhebé, abal in éynál in lujtalkʼi an tsubax okʼtsixtaláb. ilKa witsʼkʼontsitsik jechéꞌ ani ka punkʼuntsi tin tamét an Ajátikláb abal yab ka kʼwajay ti káwlíxtsik kʼal tin kwentakʼi i tʼilabtsik. Pos jechéꞌ an káwlíxtaláb yab xataꞌ tu éynal, in ojtsalkʼi tin chalab xin achʼáltsik jechéꞌ. =hsl
Max wawáꞌ yab ki tʼajaꞌ xowaꞌ i ulal, Jajáꞌ echʼekʼi Jaꞌ in tʼajál xowaꞌ in ulal,
pos Jajáꞌ yab jaykʼi u jalkʼunal xan ti jeye. Jun i alwaꞌ tʼojnal Egl max ki achʼaꞌ i yajtsiktaláb kʼal Jajáꞌ tin kwenta, neꞌech weye tu takʼix kʼal Jajáꞌ.Max ki ulu ke yab i exlál, Jajáꞌ neꞌech jeye kin ulu ke yab tu exlál. f3l Jechéꞌ tsubax tʼajat:Max u kʼwajatich jelti max u chemnek junax kʼal Jajáꞌ, neꞌech jeye tám ku kʼwajay kʼal Jajáꞌ; el
Jaxtám tu kuxyal ejtal jechéꞌ abal tin alwaꞌbíl xi takudhichtsik kʼal na Dios, abal kin bachʼutsik jeye an labidh tʼokat loꞌoxtaláb xi yab jaykʼi in koꞌol in okʼontal, xi neꞌech ki bachʼu abal u kʼwajatich kʼal na Kristo Jesús. Ldl Kʼal tin kwentakʼi jechéꞌ an alwaꞌ tʼilab u achʼál yán i yajtsiktaláb, asta in kóꞌyáb wikʼats jelti jun i inik xi atʼax, por nin káwintal na Dios yab jaꞌ kʼwajat wikʼats. :cmlKa chalpay na Jesukristo, xi waꞌchin bin kidhtal an wejeꞌ pulek takʼix Dabid ani ejech ti ít tam ti chemdhá. Anchanꞌ xan tin ulal an alwaꞌ tʼilab xu tʼilál. kbOlKa chalpay alwaꞌ xowaꞌ tu utsál ani neꞌech ki pidhan ka exbay ejtil kʼal an Ajátikláb.
alXu tʼojnal ba jun i aleláb, jajáꞌ okʼox in tomnál kin bachʼu xowaꞌ in lujyal xantʼéy ka labey ba jachanꞌ an aleláb. `9lAníl jeye, max jun xitaꞌ kʼwajat ti ubátʼ, yab neꞌech kin ejto kin átaꞌ xowaꞌ u átáb, max yab ka ubátʼin xan ti yejat kin tʼajaꞌ. J_
lNi jun i soldado xi kʼwajat in tʼójontsal in okʼlékil in tʼajál kʼeꞌet i tʼojláb xi yab ka utsan kʼal jajáꞌ, pos tokot koꞌol kin exbay xowaꞌ ka utsan kʼal nin okʼlékil. y^klPor tatáꞌ xi exom a tʼójontsal na Jesukristo, ka kuxuy an yajtsiktaláb jelti jun i alwaꞌ soldado. b]=lXowaꞌ xa achʼámal u ulal tin tamét yán an atiklábtsik, jaꞌich jechéꞌ ka punkʼuntsi an payꞌlomlábtsik xi alwaꞌ iniktsik, xa chuꞌtal ke neꞌech kin tʼójontsi abal kin okʼtsi jeye kʼeꞌettsik. -\ UlAni tatáꞌ Timoteo, xi tu chuꞌtal jelti jun u chakámil, ka bachʼu an chápláb xi tál ba na Kristo Jesús kʼal tin kwenta an alwaꞌtaláb xi ti pidhámal. L[ lKe an Ajátikláb kin walkaꞌ kin elaꞌ an yajnantsixtaláb tam kin bajaw jachanꞌ an kʼij xowkʼi ti ka tsích juní. Tatáꞌ a choꞌób alwaꞌ xan tin tolmiy tam tin kʼwajay Efeso.pZ [lYab in tidhenaꞌ, xowaꞌ in tʼajaꞌ tokot tam ti tsích Roma, in óntsi tin aliy, asta tin elaꞌ. ]Y 5lKe an Ajátikláb kin kóꞌontsi ti yajnantsixtaláb na Onesíforo ani nin kidhtal jeye, abal jajáꞌ yáníl tʼajat tin kʼijidhmédhámal ani yab in tidhenaꞌ tin álnaꞌ maske in balidh ban wikʼaxteꞌ. 'X IlJelt xan ta achʼámalich, ejtal xu kʼwajíltsik ban chabál xi Asia tin jilaꞌtsik; kʼal jajáꞌtsik taꞌ ti kʼwajat na Fijelo ani na Ermójenes. ~W wlKʼal nin tolmixtal an Tʼokat Ejattaláb xi kʼwajat ba wawáꞌ, ka beletnaꞌ xowaꞌ ti punkʼuntsámal na Dios. V 9l
Ka óntsi ka éynaꞌ an alwaꞌ okʼtsixtaláb xi tu pidhámal, ka óntsi ta belom ani ta kʼanidhax abal i kʼwajatich kʼal na Kristo Jesús. !U =l Jaxtám ti exom u achʼál ejtal jechéꞌ an yajtsiktaláb kʼal jechéꞌ tin kwenta. Por yab u tidhenál, pos u choꞌóbich xitaꞌ nu belámal ani u choꞌób alwaꞌ ke Jajáꞌ in koꞌol i awiltaláb abal tin beletnaꞌ asta kin bajaw xowkʼi Jajáꞌ ti ka tsích juní. T 9l Jaꞌich kʼal tin kwenta jechéꞌ an alwaꞌ tʼilab tin bijyámal na Dios tin óltsix, tin abatwále ani abal ku okʼtsi xi yabtsik u judío. BS l
Por xoꞌ, in xalkʼámich jechéꞌ an alwaꞌtaláb tam tin abaꞌ ka tsích ni Loꞌóxil Jesukristo, xin átantsi tin cháp an chemlá. Ani kʼal an alwaꞌ tʼilabkʼi, tu pidhaꞌ ki choꞌóbnaꞌ abal neꞌech ki kóꞌoy an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal ani yabich neꞌech ku kʼachey. yR ml Na Dios tu loꞌo ani tu kaniy abal ki júnaꞌich jun i xeꞌchintaláb tʼokat, yab abal wawáꞌ i tʼajámal jun xataꞌ alwaꞌ. Tu kaniy abal Jajáꞌ anchanꞌ tin leꞌnaꞌ ani kʼal tin kwenta an alwaꞌtaláb xi tu pidhaꞌ kʼal tin kwentakʼi na Kristo Jesús. Na Dios tu pidhámal an ti alwaꞌtaláb asta tam ti yabél tujenek jechéꞌ an kʼayꞌlá. aQ =lYab ka tidhenaꞌ ka tʼilaꞌ an Ajátikláb tin tamét an atiklábtsik, nibal ki tidhebé kʼal nanáꞌ tu kwenta abal in kʼwajat tin wikʼnél kʼal Jajáꞌ tin kwenta. Alwaꞌ más ki xeꞌchin ka tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab maske ka bachʼu i yajtsiktaláb jelti xi nanáꞌ u bachʼwal, xantikʼi ti ki pidhaꞌ ti chápláb na Dios. GP lPos na Dios yab tu pidhámal jun i ejattal jikʼelom, tu pidhámal an ti Tʼokat Ejattaláb abal ku likey, ku kʼanidhaxin ani abal ki ejto jeye ki kuxuy xowaꞌ in leꞌnál ni tʼuꞌúl. O 3lJaxtám tu takʼyal abal ka óntsi ka éynaꞌ más chapik an awiltaláb xi ti pidhámal na Dios tam tu kʼwajbantsi an tu kʼubak ba na éb. XN +lPos u chalpayal na tsubax belomtal xa koꞌol. Na pulek, xin bij Loyda ani na nánaꞌ Ewnise okʼoxtsik tin bachʼúmal jechéꞌ an belomtaláb ani u choꞌób alwaꞌ ke tatáꞌ anchanꞌ teye ta belom. aM =lTam u chalpayal nin jaꞌmál na wal, u léꞌ tʼajat tu chuꞌu abal kin kʼijidhmé. RL lEchʼekʼi tam tu chalpayal bu ólábil akal i kʼij, u pidhál ti jalbintsixtaláb na Dios xin kʼwajat u tʼójontsal kʼal jun u alwaꞌ chalab jelt xan tin tʼajámal nu wejeꞌ pakéliltsik. K /lTimoteo, tu dhutsuntsal jechéꞌ an ti úw, xi nanáꞌ tu chuꞌtal jelti jun u chakámil. U léꞌ ka bachʼwal an alwaꞌtaláb, an yajnantsixtaláb ani an kʼijidhtaláb xi tál ba na Dios an Tátaꞌláb ani ba ni Ajátik Jesukristo. Ka tʼilál echʼekʼi na Kristo #J ClNanáꞌ, xu bij Pablo, tin abatwálejil na Jesukristo, in abadh abal na Dios anchanꞌ tin leꞌnaꞌ. Anchanꞌ xan tin ulúmal na Dios ke neꞌech ti ku pidhaꞌ an ti xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal xi xoꞌ i koꞌolich abal u kʼwajatich kʼal na Kristo Jesús. gIGXKa bachʼwaltsik echʼekʼi nin alwaꞌtal ni Ajátik Jesukristo. Anchanꞌ ka tʼájan.{HoXNanáꞌ, xu bij Pablo, tu dhutsuntsaltsik jechéꞌ an ti chapnédhomtaláb kʼal nanáꞌ tʼajat u kʼubak ani u dhuslábil. Anchanꞌ tu dhutsál abal ka exlaꞌ ke tsubax lejtal nanáꞌ tu abtsaltsik jechéꞌ an ti dhutsadh úw. YG+XKe Jajáꞌ an Ajátikláb xin pidhnál an kʼijidhtaláb ti ki pidhaꞌtsik echʼekʼi ti kʼijidhtaláb xantikichkʼi ti ka yéntsi. Ke an Ajátikláb ka kʼwajay echʼekʼi kʼal ejtal tatáꞌtsik. F)XPor yab ka kóꞌoytsik jelti jun a atʼwál, tokot ka takʼiy jelt xan tu takʼyáb jun i kidhábláb. An lábtʼajaxtaláb xi tin okʼontal =EsXMax jun xitaꞌ yab kin tʼajaꞌ ti kʼij xowaꞌ i ulal ba jechéꞌ an dhutsadh úw, ka chuꞌutsik alwaꞌ xitam jáꞌ ani yab ki junkuntsik kʼal jajáꞌ abal ka tidhebé. MDX
Kidháblábtsik, yab ka jilaꞌ ka tʼajaꞌ xowaꞌ alwaꞌ. \C1X Jachanꞌ, xin tʼajáltsik anchanꞌ, i utsáltsik ani i punkʼuntsal tin bij ni Ajátik Jesukristo abal ka tʼójontsik jeye kʼal i chaꞌattaláb ani anchanꞌ kin ejtotsik kin átaꞌ xan ti ka kʼapúch. "B=X I achʼámalich ke taltsik xi tatáꞌtsik a kidhtal xeꞌechkʼi, yabtsik u tʼojnal; xeꞌechkʼitsik ti ochꞌom kʼal xowaꞌkich xi yab in kwenta. .AUX
Pos tam ti wawáꞌ u kʼwajay kʼal tatáꞌtsik, tu pidhaꞌtsik jechéꞌ an ti takʼixtaláb: max jun xitaꞌ yab in léꞌ ti tʼojnal, yab jeye ka kʼapúch. R@ X In tomnál kʼejlewiꞌik ki konoy ke tatáꞌtsik ti ku tolmiy, por yab i tʼajaꞌ anchanꞌ kom i léꞌ ki chuꞌu ka exbaytsik ni okʼtsixtal ani ka tʼajaꞌ jelt xan ta chuꞌutsik i tʼajál. .?UXani yab xitaꞌ i kʼaptsámal ti kʼapnél anikʼi. U tʼójnék chapik akal i kʼij abal yab ki tʼojliy ti kʼapundhom ni jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik a kidhtal. '>GXPos a choꞌóbichtsik xan ti yejat ki kʼwajay abal ki kʼwajay jelt xan ta chuꞌu u kʼwajay. Tam ti wawáꞌ u kʼwajay kʼal tatáꞌtsik, u tʼójnék ==sXKidháblábtsik, tin bij an Ajátikláb Jesukristo tu utsáltsik jechéꞌ: yab ki junkun kʼal an kidhábláb xi óbe ani yab in léꞌ ka kʼwajay jelt xan ti okʼtsámal. z<mXKe an Ajátikláb ti ki tolmintsitsik más an ta itsích abal ka exbantsitsik más an tin kʼanidhaxtal na Dios ani ka kóꞌoytsik jeye an chaꞌattaláb jelti xin kóꞌoy na Kristo tam tin kuxuy ejtal an yajtsiktaláb. Yejat ku tʼójon ; XAni i belál tin bij an Ajátikláb, ke tatáꞌtsik a tʼajál xowaꞌ tu punkʼuntsámaltsik ani neꞌech ka óntsi ka tʼajaꞌtsik. S: XPor an Ajátikláb lujat Jaꞌ tʼajat ani in tʼajál xan tin ulal. Neꞌech ti ki tolmiy abal ka kóꞌoytsik juniniꞌ na chalab ani neꞌech ti ki beletnaꞌ abal yab ki átá kʼal an lej atʼax. 09YXKa kontsitsik jeye na Dios abal yab xataꞌ ku tʼajtsin kʼal an atiklábtsik xi yabtsik alwaꞌ inik ani atʼaxtsik, pos yab ejtalkʼi bijidh neꞌech ka belmách. 8 XKidháblábtsik, tin okʼontal tu kontsaltsik abal ti ku kontsintsi weye tam ki ólantsik. Ka kontsitsik na Dios abal ka bukʼey jikʼat nin alwaꞌ tʼilábil an Ajátikláb ani ka bachʼwat kʼal yantam i kʼakʼnaxtaláb jelt xan ti támun kʼal tatáꞌtsik. *7MXti ki likedhantsitsik ta itsích. I kontsal jeye ti ki tolmiytsik ki kʼwajay lujat ani ti ki tolmiytsik kʼal ejtal xowaꞌ alwaꞌ a ulal ani a tʼajál.Y6+XKe Jajáꞌ tʼajat ni Ajátik Jesukristo ani ni Tátaꞌ Dios, xi tu kʼanidhál, xi tu pidhál ti kʼijidhtaláb xi yab in koꞌol in okʼontal ani tu pidhál jeye jun i aytsixtaláb kʼal nin alwaꞌtal, @5yXKidháblábtsik, jaxtám tu utsál ki kʼwajajantsik lujat ani yab ka ukʼtsi an okʼtsixtaláb xi tu watʼbantsámaltsik tam tu okʼtsi ani tam tu abtsámal jeye dhutsadhkʼi. s4_XJaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta ti kanyámaltsik na Dios, tam ti wawáꞌ i tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab ba tatáꞌtsik abal ka ejto teye ka bajawtsik ka kóꞌoy an labidh tʼokattaláb jelti xin koꞌol ni Ajátik Jesukristo. 3X
Kidháblábtsik xi kʼán tʼajat kʼal an Ajátikláb. Wawáꞌ koꞌol ki pidhaꞌ echʼekʼi ti jalbintsixtaláb na Dios kʼal tatáꞌtsik ta kwenta abal ti takwyámal ki loꞌey tam ti yabél tʼajadh an walkʼiꞌ ani an kʼayꞌlá. Xoꞌ i loꞌenekichtsik abal a belámalich an tsubaxtaláb ani i tʼokedhantsidhichtsik an ta itsích kʼal an Tʼokat Ejattaláb. 72gX abal ka jilkʼontsik walbidh ejtal xi yab in leꞌnaꞌ kin belaꞌ an tsubaxtaláb, pos más in kulbetnaꞌ kin tʼajaꞌtsik xi yab alwaꞌ. Xi takudh abal ka loꞌeytsik f1EX Jaxtám tu walkanal kʼal na Dios kin belaꞌtsik an kʼambixtaláb kʼal yantam in ejattal i0KX
Neꞌech kin éynaꞌ xowaꞌkichkʼi i atʼaxtaláb abal kin ejto kin kʼambiy xi neꞌechtsik ban kʼibeltaláb, pos jajáꞌtsik yab in leꞌnaꞌ kin tʼajaꞌ ti kʼij an tsubaxtaláb abal ka ejtowat jeye ka loꞌwat. m/SX Jachanꞌ an atʼax inik neꞌech ka tsích kʼal tin awiltal an lej atʼax. Neꞌech kin kóꞌoy tʼajat i chápláb, neꞌech kin tʼajaꞌ i exóltsik ani i pakdhaꞌ labandhaxtaláb; por ejtal jechéꞌ, i kʼambixtaláb. c.?XNeꞌech tám ka xalkʼanich jachanꞌ an atʼax inik. Jechéꞌ an atʼax inik neꞌech ka chemdhá kʼal nin jajchixtal an Ajátikláb Jesús ani neꞌech ka kʼibdhá kʼal nin tajáx an Ajátikláb tam ka tsích. #-?XJechéꞌ an atʼax inik tujenekich ti tʼojnal chinatkʼi ani tam ka wékʼoyatich xantʼokʼál ti kʼwajat tamkʼúmte, neꞌech tám ka xalkʼanich. , XAni xoꞌ a choꞌóbtsik xantʼokʼál tu kubdháb abal yabél ka xalkʼan, por tam kin bajaw an kʼij, neꞌech ka xalkʼan. {+oX¿Yabxeꞌ a tʼílómtsik abal tu utsámalichtsik jechéꞌ tam tin kʼwajat tachanꞌ kʼal tatáꞌtsik? * XJachanꞌ an atʼax inik, jaꞌich xi neꞌech kin pojkaꞌ ejtal xu bijyáb ti Dios ani ejtal xowaꞌ xu kʼakʼnáb. Neꞌech ka buxkan ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios jelti max jajáꞌich nu Dios ani neꞌech kin kʼambixnaꞌ ke jajáꞌich nu Dios. )!XYab ka walkaꞌ níwéꞌkʼi tʼajat ki kʼambiyattsik. Pos jechéꞌ yabél neꞌech ka támun, asta ka waꞌchin okʼox xi neꞌechtsik kin pojkaꞌ tʼajat na Dios ani tam ka xalkanich jeye an atʼax inik xi kʼwajatich bijtsidh abal neꞌech ban kʼibeltaláb. (Xabal yab ka jalkʼuytsik junwéꞌkʼi an chalab xa koꞌol, nibal ka walkaꞌtsik ki jikʼédhá max ki utsan ke waꞌchinékich jun i xalkʼantsixtaláb kʼal tin kwenta abal tsiꞌnekich an Ajátikláb. Yab ka walkaꞌ ki kʼambiyattsik kʼal i aniꞌ tʼilab nibal maske ki utsan ke wawáꞌ i dhutsámal abal xoꞌ in bajúmalich an kʼij xowkʼi ti neꞌech ka tsích an Ajátikláb. $' CXAni xoꞌ, kidháblábtsik, kʼal tin kwenta tam neꞌech ka tsích ni Ajátik Jesukristo, tam neꞌech ku éláxinich kʼal Jajáꞌ, tu pakabédháltsik k& QX Ani anchanꞌ, nin bij ni Ajátik Jesukristo neꞌech ka kʼakʼnantsat kʼal tin kwenta na alwaꞌ xeꞌchintaltsik ani neꞌech teye ki kʼakʼnátsik kʼal tin kwenta nin alwaꞌtal ni Diosil ani ni Ajátik Jesukristo.Q% X Jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta ti wawáꞌ echʼekʼi tu kontsintsaltsik, i kontsal ni Diosil abal ki kʼwajaytsik xan tin tomnál kom Jajáꞌ ti takwyámal. I kontsal jeye ke Jajáꞌ ti ki tolmiytsik kʼal in cháp, abal ka tʼajáltsik xowaꞌkich xi alwaꞌ ani an tʼojláb kʼal tin kwenta abal i belomichtsik.
$ X
Tam an Ajátikláb ka tsích jachanꞌ a kʼítsá, jaꞌich abal ka kʼakʼná kʼal ejtal, kʼal tin kwentakʼi xi Jajáꞌ in tʼokómal ani abal ka chuꞌtat kʼal ejtal an belomtsik, ke labidh; tatáꞌtsik a belámal kom a belaꞌtsik xowaꞌ tu óltsi. \# 3X Na jechéꞌtsik, neꞌech ka yajlombédhá ban kʼibeltaláb malilíl i kʼij. Yab neꞌech ka walká ka kʼwajay xon ti kʼwajat an Ajátikláb ani yab jaykʼi neꞌech kin chuꞌtsi tin labidh tʼokat cháp. F" XNeꞌech ka tsích abal kin pidhaꞌ ti yajtsiktaláb xi yab in leꞌnaꞌtsik kin exlaꞌ na Dios ani nibal in tʼajál ti kʼij an alwaꞌ tʼilab kʼal tin kwenta ni Ajátik Jesukristo. ! XAni tatáꞌtsik xi exom a watʼnál an yajtsiktaláb, ti ki pidhaꞌich ti kʼijidhtaláb junax kʼal wawáꞌ tam ka tsích an Ajátikláb Jesús túꞌ walkʼiꞌ junax chʼejélidh kʼal i kʼamal ani kʼal nin likdhaꞌ tʼokat abatwálejiltsik. XIn tomnál ka pidhantsik ti yajtsiktaláb kʼal na Dios xi ti atʼax tʼajtsaltsik abal kin achʼaꞌtsik jeye an yajtsiktaláb. r _XKʼal jechéꞌ, na Dios in xalkʼál abal ejtal lujat xowaꞌ in tʼajál. Pos Jajáꞌ ti chuꞌtal ke in tomnál ki kʼwajaytsik takʼnél kʼal Jajáꞌ. Jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta ti exom a kuxyaltsik an yajtsiktaláb. 1XJaxtám wawáꞌ i tʼilál tʼajat kʼal yantam i kulbétaláb tin tamét xi kʼeꞌet an belomtsik xan ti teye tatáꞌtsik. I tʼiltsal xan ta belomtsik ani xan ti jeye ta koꞌoltsik an chaꞌattaláb tam a kuxyal xowaꞌkichkʼi i yajtsiktaláb ani tam i atʼnal jeye.
N}} {zzxxFwvv ufttszrqqppoo n;mm,l~k7jXii ggofeddc$ba]`~__^@]\\ [4Z5YXXWVVTSSRuQPPOO
NMMLoKK5JJIgHH FEDzCKBA@??>O==<;a:9a877H66554332z1D0n/.Z--R,P+|+*<)((',&Z%a$##f"z! ; s & %&1,3]qi4 * O
W x{b( 7Ug"Por tajaꞌ ban awiltalábtsik, taꞌ ti kʼwajat jun i fariseo xu bijyáb ta Gamaliel, jaꞌich jún ti éb an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés ani u kʼakʼnáb tʼajat kʼal an atiklábtsik. Kubey ani in ulu abal ka káldhá junwéꞌ an abatwáletsik. zTm!Tam tin achʼaꞌtsik jechéꞌ, chakuytsik tʼajat ani in leꞌnaꞌtsik kin chemdhaꞌ an abatwáletsik. 9Sk Ejtal jechéꞌ i chuꞌúmal weye ani an Tʼokat Ejattaláb jeye. Jechéꞌ an Tʼokat Ejattaláb, jaꞌich xi na Dios in pidhámalich xu axtsinal kʼál tin tsubaxtalábil. R# Na Dios in dhayaꞌ tʼekʼat, in kʼwajbaꞌ tin eját ani in kʼwajbaꞌ ti Okʼpidh Okʼlek ani ti Loꞌox. In tʼajaꞌ anchanꞌ abal kin pidhaꞌ bél ti kʼij an atiklábtsik xi Israel abal kin jilaꞌtsik ti walablom ani ka pakwlantsat tin walastalábiltsik. Q} Nin Diosil ni wejeꞌ pakélil in ejdhaꞌ ti ít na Jesús, xi tatáꞌtsik a chemdhaꞌ pajkʼidh ban peltsidh teꞌ. UP# Tókʼon tám na Pedro ani xi más an abatwáletsik enchéꞌ: ―Wawáꞌ i choꞌób alwaꞌ ke yejat ki tʼajaꞌ xowaꞌ in ulal nin tsubaxtalábil na Dios ani yab, xowaꞌ in ulal an iniktsik. 7Og ―Wawáꞌ i ulu alwaꞌ abal yabich i léꞌ ki chuꞌu ki okʼtsixintsik tin bij na Jesukristo. ¿Ani jantʼéy a tʼajaꞌtsik? Ejtal an atiklábtsik xi Jerusalén a okʼtsámalichtsik kʼal jachanꞌ an okʼtsixtaláb ani a léꞌtsik ti ku walbindhaꞌ kʼal nin chemtal jachanꞌ an inik. NTam ti uldhátsik, kʼwajbá tin tamét an Junkulom Awiltaláb ani utsantsik enchéꞌ kʼal nin okʼlékil an páleꞌtsik: TM!Kʼale tám nin okʼlékil xu belkoltsik an ti pulek atá, kʼál an yákʼwaltsik ani in tsiꞌdhaꞌtsik, por yab xataꞌ tin tʼajtsitsik abal in chʼejnál ka tʼujbayat kʼal an atiklábtsik. [L/Támkʼi jachanꞌ, ulich jun i inik ani utsantsik kʼál enchéꞌ: ―An iniktsik xa balyámaltsik ban wikʼaxteꞌ, taꞌ kʼwajattsik in okʼtsal an atiklábtsik ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. tKaTam tin achʼaꞌtsik jechéꞌ nin okʼlékil an páleꞌtsik, nin okʼlékil xu belkoltsik an ti pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani an ultaláb páleꞌtsik, u kónóxtsik xan ti neꞌech ka kʼale ti okʼnal jechéꞌ. WJ'in ulu enchéꞌ: ―Mapupudh alwaꞌ ti elaꞌ an wikʼaxteꞌ ani an soldadotsik taꞌ ti kʼwajat eléb ti belkol ban wiꞌlebtsik; por tam tin japiy an wiꞌlebtsik, yab i elaꞌ ni jun xitaꞌ altá. eICPor tam ti ulich ban wikʼaxteꞌ an belkoltsik, yab in elaꞌtsik; ani tam ti witsiytsik, H5Tam tin achʼaꞌtsik jechéꞌ, jun tsudhelom dhajawe ti ochichtsik ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani in tujutsik ti okʼtsix. Tam ti jachanꞌ, ulich an okʼlek páleꞌtsik junax kʼal xi taꞌ ti kʼwajattsik kʼal jajáꞌ, in kaniytsik xu takʼix ban Junkulom Awiltaláb ani ejtal jeye nin okʼlékil an israelitatsik. In abnaꞌ tám ka ikʼtat ban wikʼaxteꞌ an abatwáletsik. :Gm―Ki kʼaléchtsik ani tam i kʼwajattsik ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, ka tʼiltsi an atiklábtsik ejtal kʼal tin kwenta jechéꞌ an ít xeꞌchintaláb. 3F_Por tam ti akal, jun in tʼokat abatwálejil an Ajátikláb in japiy in wiꞌlébil an wikʼaxteꞌ ani in káldhaꞌtsik. Tam ti exomich ti kalel, utsantsik enchéꞌ: XE)ani in júnaꞌ abal kin baliy ban wikʼaxteꞌ xon tu balyáb ejtalkʼitsik. 8DiAn okʼlek páleꞌtsik ani nin kidhtal an saduseotsik, xi taꞌ ti kʼwajattsik kʼal jajáꞌ, chakuytsik tʼajat abal in atʼál xowaꞌ in tʼajál an abatwáletsik wCgU ulel jeye i atiklábtsik Jerusalén xu kʼwajíl ban kwentsaltsik xi tajaꞌ kʼunat. In tsiꞌdhál an yaꞌultsik ani xi kʼwajattsik jeye ochadh kʼal i atʼax ejattaláb ani ejtal u jeldhábtsik. Na Pedro ani na Juan u atʼnaltsik *BMU káldháb an yaꞌultsik ban béltsik, u kʼwajbáb ban chéytsik ani ban chayteꞌtsik abal ka bajwattsik kʼal nin chalám na Pedro tam ka watʼey tajaꞌ. AyTsudhey ka tsudhey más u yanel an atiklábtsik xin belálich an Ajátikláb, i payꞌlomlábtsik ani i mímlábtsik. @y
Yab u junkunal kʼal jajáꞌtsik ni jun xitaꞌ xi yab u belom, por u kʼakʼnábtsik tʼajat kʼal an atiklábtsik. h?I Yán i exóltsik ani i labidh labandhaxtalábtsik in tʼajál an abatwáletsik ban atikláb kʼal tin awiltal an Ajátikláb; ejtal an belomtsik u junkunal ban chakʼ xu bijyáb Salomón ani juniniꞌtsik nin chalab. >9 Ejtal an atiklábtsik xu belomich ani ejtal jeye xin choꞌóbnaꞌtsik jechéꞌ, jikʼeytsik tʼajat. Yán i labidh labandhaxtaláb ani i exóltsik a=;
Támkʼi jachanꞌ, kwajlan jeye chabál na Safira ani chemech. Tam ti ochich an kwitól iniktsik, chemnekich tin elaꞌ; in káldhaꞌichtsik tám ani in júnaꞌ kin joliy tin wál xon ti jolidh nin tomkíl.
< Utsan tám enchéꞌ kʼal na Pedro: ―¿Jantʼókʼi ta tʼajaꞌtsik i káw abal a leꞌnaꞌ ka kʼambintsi tin Tʼokat Ejattal an Okʼóxláb? Jachanꞌ tál eléb xi kʼaletsik kin joliy na tomkíl ani xoꞌ, tatáꞌ teye neꞌech ti ki júnaꞌ. ?;wKonyat enchéꞌ kʼal na Pedro: ―Ti kin utsaꞌ, ¿tsubaxxeꞌ lejtal anchanꞌ ta nujúmaltsik an chabál jelt xan ta ulúmaltsik? An mímláb tókʼon enchéꞌ: ―Anchanꞌ. v:eÓx i ora más tayíl, ochich nin tomtal na Ananías ani jajáꞌ yab in choꞌób xantʼéy támnék. h9IUlich tám cháb óx i kwitól iniktsik, in boliy an chemélom ani in júnaꞌtsik kin joliy.
8
Tam tin achʼaꞌ jechéꞌ, na Ananías kwajlan ani chemech. Ejtal xin choꞌóbnaꞌtsik jechéꞌ, jikʼeytsik tʼajat. 7{¿Yabxeꞌ tatáꞌ a dhabal jachanꞌ an chabál? Ani tam ta nujúch, ¿yabxeꞌ tatáꞌ a dhabal an tumín xa bachʼu? ¿Jantʼókʼi ta chalpay ka tʼajaꞌ anchanꞌ? Yab a kʼambiyámal i iniktsik, xitaꞌ a leꞌnámal ka kʼambiy, a Dios. q6[Utsan tám enchéꞌ kʼal na Pedro: ―Ananías, ¿jantʼókʼi ta walkaꞌ ti ki átantsi ta itsích an lej atʼax abal ti tʼajaꞌ ka kʼambiy an Tʼokat Ejattaláb ani yab ka pidhnaꞌ ejtal in jalbíl an chabál xa nujúmal? {5oJechéꞌ an inik, yab in pidhnaꞌ ejtal an tumín, in jilaꞌ wéꞌ ani xi más, in pidhaꞌ an abatwáletsik. Por jajáꞌ in pidhnaꞌ jachanꞌ an tumín jelti max ejtal xin bachʼu ani nin tomtal in choꞌób alwaꞌ ejtal jechéꞌ. v4 gPor jun i inik jeye xu bijyáb ta Ananías ani nin tomtal xin bij ta Safira, in nujutsik jeye jun i chabál. 3%Jechéꞌ an inik in nuju jun i chabál xin koꞌol ani in tsiꞌdhaꞌ an tumín abal kin pidhaꞌ an abatwáletsik.[2/$Anchanꞌ jeye tin tʼajaꞌ na José, jun i lebita xi Chipre tu chakam, an chabál xi kʼwajat ban jaꞌ; bijyat kʼal an abatwáletsik ta Bernabé, jechéꞌ an bijláb in léꞌ kin ulu Xu kʼijidhmédhom. k1O#ani in pidhál an abatwáletsik. An abatwáletsik in wélchíxliyal xantikʼi jún tin yéntsal. D0"Yab waꞌach kʼal jajáꞌtsik ni jun xitaꞌ xi watʼatsich tʼajat tin yéntsal jun xataꞌ; pos ejtal xin koꞌol i chabáltsik o i atátsik, in nujwaltsik, in tsiꞌdhál an tumín %/C!An abatwáletsik in óntsal kin tʼilaꞌ kʼal yantam i awiltaláb, ke na Jesús ejnek ti ít ani u lábtʼajnaltsik tʼajat kʼal na Dios ejtalkʼitsik. f.E Ejtal xi belmámadhichtsik, jununúltsik aniꞌ tin koꞌol nin chalab ani jununúltsik nin ejattal. Ni jun xitaꞌ yab in ulal ke xowaꞌ in koꞌol kwetém tin dhabal, tokot in ulal abal ejtalkʼi tin dhabaltsik. - Tam ti okʼonichtsik an ti ól, an chabál xon ti kʼwajattsik, yoyon; likedhantsattsik tin itsích kʼal an Tʼokat Ejattaláb ani in óntsi kin tʼilaꞌtsik nin káwintal na Dios kʼal ni jun i jíkʼib. Ejtal ti éb tin dhabal xowaꞌ xin koꞌoltsik ,% Kʼal na awiltal ki jeldhaꞌ i yaꞌultsik, ki tʼajaꞌ i exóltsik ani i labidh labandhaxtalábtsik tin bij na tʼokat Chakámil Jesús. h+I Ani xoꞌ, Okʼóxláb, ka achʼaꞌ xan tu utsan ke neꞌech ku atʼax tʼajtsin, por ti ku pidhaꞌ ti chápláb abal wawáꞌ xi jaꞌich na tʼojnáliltsik, ki óntsi ki tʼilaꞌ na káwintal kʼal ni jun i jíkʼib. w*g Kʼal jechéꞌ, jajáꞌtsik in tʼajaꞌ ejtal xowaꞌ Tatáꞌ a ulúmal ke anchanꞌ neꞌech ka támun. \)1ʼTsubax kʼejle, na Erodes ani na Ponsio Pilato, junkuntsik ba jechéꞌ an bitsow kʼal an píl iniktsik ani kʼal an israelitatsik abal kin péjey na tʼokat Chakámil Jesús, xi Tatáꞌ a takwyámal. (3An pakdhaꞌ takʼix ani an okʼlektsik xi techéꞌ ti chabál,
junkuntsik abal ti kin péjey ani abal kin péjey jeye an Kristo xu takwyám. u'cTatáꞌ, kʼal na Tʼokat Ejattal ani kʼal nin wiꞌ na tʼójontsixil Dabid, a ulu ti wejeꞌ enchéꞌ:¿Jantʼókʼi tu péjéx an pakdhaꞌ bitsow
ani an atiklábtsik in chalpayal xowaꞌ xi yab xataꞌ in jalbíl? N&Tam tin achʼaꞌtsik, ejtal jununúl ti ólan ani in utsaꞌtsik enchéꞌ na Dios: ―Okʼóxláb, Tatáꞌ ni Dios xa tʼajámal an walkʼiꞌ, an chabál, an pujal ani ejtal xowaꞌ waꞌach. ^%5Tam ti walkadhichtsik, na Pedro ani na Juan, kʼaletsik xon ti kʼwajat nin kidhtaltsik ani in óltsi ejtal xowaꞌ utsantsik kʼal nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik ani kʼal nin okʼlékil an judíotsik. 7$gAn inik xi jeldhá kʼal tin awiltal na Dios, in koꞌolich chab inik watʼats i tamub. An belomtsik in konyal ka tolmiyat ka belmách más ani ka pubédhantsat tin ejattal #yUtsantsik tám más kʼal an okʼlektsik abal neꞌech ka atʼax tʼajtsintsik, por walkátsik. Yab in elaꞌ xantʼokʼál ti kin walbindhaꞌtsik, pos ejtal an atiklábtsik in pubédhantsal tin bij na Dios kʼal tin kwenta xowaꞌ támun. l"QPos wawáꞌ yab neꞌech ki ejto ki jilaꞌ ki tʼilaꞌ xowaꞌ i chuꞌúmal ani i achʼámal. O!Por tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Pedro ani na Juan: ―Ka chalpaytsik max alwaꞌ más tin tamét na Dios ki tʼajaꞌ xowaꞌ tatáꞌtsik a léꞌ, o ki tʼajaꞌ xowaꞌ in léꞌ na Dios. j MKanyattsik tám ani utsantsik abal yabich ka káwin nibal ka okʼtsixin tin bij na Jesús. P Por abal yabich más ka choꞌóbná kʼal an atiklábtsik jechéꞌ xowaꞌ támun, wana ki utsaꞌtsik abal neꞌech ki atʼax tʼajtsitsik abal yabich más xitaꞌ kin tʼiltsitsik an ta Jesús. ~ uAni in ulaltsik enchéꞌ: ―¿Jantʼéy neꞌech ki tajaꞌ kʼal jechéꞌ an iniktsik? Pos ejtal xu kʼwajíltsik Jerusalén in choꞌób abal in tʼajámal jechéꞌ an labidh labandhaxtaláb ani yab neꞌech ki ejto ki ulu ke yab aniꞌ. x iUtsantsik tám abal ka kaléch tajaꞌ xon ti kʼwajat an junkuntaláb ani jajáꞌtsik jilkʼon ti káwlíx. An inik xi jeldhats taꞌ jeye ti kubat junax kʼal jajáꞌtsik, jaxtám an okʼlektsik ti yab in ejto kin ulu ke yab tsubax. \1
Tam ti an okʼlektsik in chuꞌu ti káw na Pedro ani na Juan kʼal ni jun i jíkʼib ani in choꞌóbtsik ke jajáꞌtsik yab exóblomámadh, nibal in choꞌóbtsik xan tu wilnal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, labantsik tʼajat ani in ulutsik tám, ke jechéꞌtsik jaꞌich xi xeꞌchinék kʼal na Jesús. 0Y Ba ni jun xitaꞌ más ti neꞌech ki elaꞌ i loꞌeltaláb; pos na Dios yab xitaꞌ más tu bijtsámal techéꞌ ti kʼayꞌlá, xi neꞌech kin ejto ti ku loꞌo. R Jelti jun i kúbal atá xin kʼwajbaꞌ píl jun i tʼujub abal yab in léꞌ kin éynaꞌ, anchanꞌ ta tʼajaꞌtsik kʼal na Jesús, por Jajáꞌ in bajaw ka kʼwajay jelti an tʼujub xi ultaláb. 2]
neꞌech ki ulu ta taméttsik abal kin choꞌóbnaꞌ ejtal an atiklábtsik xi Israel, ke jechéꞌ an inik xi jéꞌ kʼwajat, jelnek tin bij na Jesukristo xi Nasaret. Jechéꞌ na Jesukristo, jaꞌich xi tatáꞌtsik a chemdhaꞌ pajkʼidh ban peltsidh teꞌ ani xi na Dios in ejdhaꞌ ti ít. 3 kom tatáꞌtsik tu konyal kʼal tin kwenta an alwaꞌtaláb xi tʼájan ba jun i yaꞌul inik abal a léꞌ ka choꞌóbnaꞌtsik xan ti jeldhá, )Na Pedro, teykómte kʼal nin cháp an Tʼokat Ejattaláb in utsaꞌtsik tám enchéꞌ: ―Okʼlek atiklábtsik ani okʼlek judíotsik, GAbná tám ka ikʼtat na Pedro ani na Juan, kʼwajbátsik junax chʼejel ani konyattsik enchéꞌ: ―¿Kʼal jantʼom awiltaláb, o kʼal jitaꞌ in bij ta tʼajámaltsik ejtal jechéꞌ? /WTáꞌ jeye ti kʼwajattsik na Anás, xi jaꞌich in okʼlékil an páleꞌtsik, na Kayfás, na Juan, na Alejandro ani ejtal in kidhtaltsik an okʼlek páleꞌtsik. OTam ti jun tsudhelom, junkuntsik Jerusalén an pakdhaꞌ awiltalábtsik, nin okʼlékiltsik an judíotsik ani an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. B}Por yán i atiklábtsik belmách xin achʼaꞌ xowaꞌ in ulu na Pedro. Nin yaníl an atiklábtsik xi belmách, tokot jákʼi ajidh an iniktsik, in bajaw xónaꞌ wéꞌich boꞌ mil. wgJúnátsik tám ani balyat ban wikʼaxteꞌ asta jun tsudhelom, pos tam ti jachanꞌ a kʼítsá, wákalich. 3_Jajáꞌtsik u chakúl tʼajat abal na Pedro ani na Juan in okʼtsal an atiklábtsik ani in ulal abal an chemélomtsik u ejel ti ít jelt xan ti na Jesús ejech ti ít. J Tam ti na Pedro ani na Juan bél kʼwajat in tawnál an atiklábtsik, ulich an páleꞌtsik junax kʼal nin okʼlékil an belkol pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani kʼal an saduseotsik. Tam ti na Dios in ejdhaꞌ ti ít nin Chakámil, tu abtsi okʼox wawáꞌ abal ti ku lábtʼajaꞌ ani ki jilaꞌich tu walablom.q
[Xowaꞌ na Dios in ulúmal kʼal nin tʼiltsíxiltsik, jaꞌich abal tatáꞌtsik. Jaꞌich jeye abal tatáꞌtsik ta alwaꞌbíl tin tʼajámal na Dios jun i lejkintaláb kʼal ni wejeꞌ pakéliltsik, tam tin utsaꞌ na Abraham enchéꞌ: “Ejtal xi ka waꞌchintsik techéꞌ ti kʼayꞌlá, neꞌech ka lábtʼájan kʼal tatáꞌkʼi na kidhtaltsik.” ʼEjtal an tʼiltsixtsik, asta tam ti xeꞌchin na Samuel ani xi más tayíltsik, in tʼilámal jechéꞌ an kʼijtsik. + OPos ejtal xi yab kin tʼajaꞌ ti kʼij jachanꞌ an tʼiltsix, neꞌech ka kʼibdhátsik ani neꞌech ka wékʼoyat ban atiklábtsik xin takwyámal na Dios.”
Anchanꞌ pé, na Moisés in utsaꞌ enchéꞌ ni wejeꞌ pakéliltsik: “Na Dios an Okʼóxláb neꞌech kin takuy jun ti éb xi tatáꞌtsik abal ti tʼiltsix jelt xan ti nanáꞌ tin takwyámal. Ka exbantsitsik ejtal xowaꞌ Jajáꞌ ti ki utsaꞌ. J
Por xoꞌ, yejat kʼejle ke na Jesukristo ka kʼwajay ban walkʼiꞌ asta tam na Dios kin lejkích ejtal, jelt xan tin ulúmal kʼal nin tʼokat tʼiltsíxiltsik xi kʼwajinektsik ti wejeꞌ. c?neꞌech kin abaꞌ na Jesukristo, xi takudhich ti wejeꞌ abal tatáꞌtsik ki loꞌey. ?wJaxtám xoꞌ, ka jilaꞌich ta walablomtsik ani ka belaꞌichtsik na Dios abal ki pakwlantsattsik an ta walastalábil. An Okʼóxláb neꞌech tám kin abnaꞌ i kʼij xi alwaꞌ, 8iPor na Dios in tʼajaꞌ anchanꞌ jelt xan tin ulúmich kʼejle más okʼox kʼal nin tʼiltsíxiltsik, ke an Kristo koꞌol kin watʼnaꞌ i yajtsiktaláb ani ka chemdhá. PʼKidháblábtsik, u choꞌób alwaꞌ, ke tam ti tatáꞌtsik ani na okʼlékiltsik a chemdhaꞌ na Jesús, a tʼajaꞌtsik anchanꞌ abal yab a choꞌóbtsik xantʼéy i kʼwajat a tʼajál. DJaꞌich kʼal tin bij jechéꞌ na Jesús, o jaꞌich ki ulu, an belomtaláb kʼal Jajáꞌ tin bij, jaꞌich kʼál ti pidhan an ti chápláb jechéꞌ an inik xa chuꞌtaltsik ani a exlál. Jechéꞌ an belomtaláb kʼal na Jesús, jaꞌich kʼál ti jeldhá, anchanꞌ xan ti xoꞌ i kʼwajat a chuꞌtaltsik. CAnchanꞌ ta chemdhaꞌtsik jachanꞌ an inik xin pidhnál i xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. Por na Dios in ejdhaꞌ ti ít ani ejtal jechéꞌ, wawáꞌ i chuꞌúmal. %Tam ti yejat ka konoy abal ka walká jachanꞌ an inik xi tʼokat ani lujat, tatáꞌtsik, tokot a konoy ki walkantsat jun i chemdhax inik. +O
Yab anchanꞌ, nin Diosil na Abraham, na Isák, na Jakob ani ni wejeꞌ pakéliltsik in pidhámal tin pulek awiltal nin Chakámil Jesús. Jachanꞌ an inik, jaꞌich xi tatáꞌtsik a pidhnaꞌ ban tʼójodhtsik. Tam ti na Pilato in leꞌnaꞌ kin walkaꞌ, tatáꞌtsik yab a leꞌnaꞌ. ) K Tam ti na Pedro in chuꞌu jechéꞌ, in utsaꞌ enchéꞌ an atiklábtsik: ―Payꞌlomlábtsik xi kʼwajíl Israel, ¿jantʼókʼi ta labnéktsik tʼajat? ¿Jantʼókʼi ta kʼwajattsik tu telál jelti max kʼal wawáꞌ i cháp o i tʼokattal ti jeley ani ti beley jechéꞌ an inik? >u Yab u jilchʼowáb na Pedro ani na Juan kʼal an inik xi jeldhá; ejtal an atiklábtsik labnék tʼajat ani adhiktsik ti kʼale bin chakʼlíl an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. Jechéꞌ an chakʼ, jaꞌich xu bijyáb Salomón. Tajaꞌ ti kʼwajattsik na Pedro, na Juan ani an inik xi jeldhats. 3~_
Labnéktsik tʼajat ejtal ani u jikʼél abal anchanꞌ in chuꞌutsik támun, pos u exláb ke jachanꞌ an inik, jaꞌich xu buxkanal ti konox tolmixtaláb bin wiꞌlébil an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, xu bijyáb ti Labidh. An tʼilabtsik xin ulu na Pedro ban chakʼ xin bij Salomón b}= Kʼal ejtal an atiklábtsik ti chuꞌtat ti belal ani ti pubédhantsix tin bij na Dios. ^|5Tʼikcholách tám an kʼwechʼeꞌ, kubey ani in tujúch tám ti belal. Ochich tám junax kʼal jajáꞌtsik ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, u belal, u tʼikwnal ani in pubédhantsal tin bij na Dios. %{CIn téynaꞌ tám na Pedro an inik bin eját kʼubak ani in dhayaꞌ; támkʼi ti likey nin akantsik ani nin mulíkʼ nin akantsik jachanꞌ an inik. CzPor utsan enchéꞌ kʼal na Pedro: ―Yab u koꞌol i plata nibal i oro, por neꞌech tu pidhaꞌ xowaꞌ u koꞌol. Tin bij na Jesukristo xi Nasaret, tu utsál ki kubey ani ki beley. [y/Telxin tám an inik abal in chalpay max neꞌech ka pidhan ti tolmixtaláb. jxMTeloloyat tám kʼal na Pedro ani na Juan ani utsan enchéꞌ kʼal na Pedro: ―Ti ku telaꞌ. Iw Tam ti chuꞌtat na Pedro ani na Juan kʼal an kʼwechʼeꞌ ke exomichtsik ti ochel ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, pakabédhaxin an kʼwechʼeꞌ abal ka pidhan ti tolmixtaláb. v7Tsudhey ka tsudhey u kʼwajíl tajaꞌ jun i inik xu kʼwechʼeꞌ; jechéꞌ an inik, u kʼwechʼeꞌ ti waꞌchinék. U júnáb ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani u kʼwajbáb ban wiꞌleb xu bijyáb ti Labidh abal kin kontsi ti tolmixtaláb xu ocheltsik tajaꞌ. 7u iJun i kʼij, tam ti óxich i wákal, na Pedro ani na Juan kʼale junax ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. Jechéꞌ i ora támich tin ujnámaltsik ka kʼalel ti ól. Ys+.Tsudhey ka tsudhey u junkunaltsik ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani ban atátsik abal kin péjtsíxnaꞌ an pan; in kʼapaltsik kʼal yantam i kulbétaláb ani kʼal jun in chaꞌat ejattaltsik. $rA-In nujwaltsik nin chabálil ani ejtal xowaꞌ in koꞌoltsik ani in wélchíxnáltsik an tumín ejtalkʼi ti éb xantikʼi tin koꞌoltsik an yejetaláb. iqK,Ejtal xi belmámadhichtsik, u junkunal tʼajat ani u chʼéjwálíx xataꞌkich jún ani jún. p+Ejtal u labnaltsik tʼajat, kʼal tin kwenta xi yán an labidh labandhaxtaláb ani an exóltsik xin tʼajál an abatwáletsik. ao;*Ejtal in óntsi kin belaꞌ xowaꞌ jáꞌ u okʼtsinaltsik kʼal an abatwáletsik, kʼwajajadhtsik alwaꞌ jún ani jún, u óltsik ani u junkunaltsik abal kin kʼapu an pan. Xan ti kʼwajinek an jidhtal belomtsik n))Anchanꞌ pé, xin belaꞌtsik jechéꞌ xowaꞌ utsan, pujyattsik. Jachanꞌ a kʼítsá, belmách ox mil xónaꞌ i atiklábtsik más. fmE(Kʼal jechéꞌ an tʼilabtsik ani cháb óx más, na Pedro in tawnaꞌ ani in takʼiytsik enchéꞌ: ―Ka bachʼúchtsik an loꞌeltaláb ani yabich ki kʼwajaytsik yab alwaꞌ jelti xi kʼeꞌet an atiklábtsik. cl?'Jechéꞌ xowaꞌ na Dios in pidhnál, jaꞌich abal tatáꞌtsik, abal na chakámiltsik ani abal ejtalkʼi jeye xi kʼwajattsik owdhaꞌ; jaꞌich abal ejtalkʼitsik xitaꞌ ka kanyat kʼal an Okʼóxláb ni Diosil. 3k_&Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Pedro: ―Ka jilaꞌichtsik ta walablom ani ka tʼajaꞌichtsik xowaꞌ in léꞌ na Dios. Ki pujanichtsik tin bij na Jesukristo abal ki pakwlantsatich an ta walastalábiltsik ani anchanꞌ, na Dios neꞌech tám ti pidhaꞌichtsik an ti Tʼokat Ejattaláb. Mj%Tam tin achʼaꞌtsik jechéꞌ, tʼeꞌpintsik tʼajat asta tin itsích ani konyat enchéꞌ na Pedro ani xi más an abatwáletsik jeye: ―Kidháblábtsik, ¿jantʼéy yejat ki tʼajaꞌ? Ti!$ʼKa choꞌóbnaꞌtsik alwaꞌ, atiklábtsik xi Israel, ke jechéꞌ na Jesús xi tatáꞌtsik a chemdhaꞌ pajkʼidh ban peltsidh teꞌ, na Dios in kʼwajbaꞌ abal ti Ajátikláb ani ti Kristo. ?hy#asta tu átantsi an ti atiklábtsik xi ti tomnál.” /gW"Pos na Dabid yab jajáꞌ na kʼadhiy walkʼiꞌ, por jajáꞌ in ulu enchéꞌ:An Okʼóxláb in utsaꞌ enchéꞌ nu Ajátik:“Ki buxkan tu eját, yfk!Pos Jajáꞌ dhayan kʼal in cháp nin eját kʼubak na Dios an Tátaꞌláb ani pidhan kʼál an ti Tʼokat Ejattaláb xi usnék neꞌech ku abtsin. Ejtal jechéꞌ xowaꞌ a chuꞌúmaltsik ani a achʼámal, tál ban Tʼokat Ejattaláb. ~eu Pos na Dios in ejdhaꞌ ti ít jechéꞌ na Jesús ani ejtal jechéꞌ i chuꞌúmal ani i ulal abal tsubax lejtal. {do Jaxtám na Dabid, kom in choꞌóbich xantʼéy usnék kʼal na Dios, in ulu abal an Kristo neꞌech ka ejech ti ít ani in ulu jeye abal nin ejattal yab neꞌech ka jilkʼon bin takʼixtal an chemlá nibal neꞌech ka odhey nin tʼuꞌúl. fcE Por na Dabid jaꞌich jun i tʼiltsix ani in choꞌób abal usnék tsubax tʼajat kʼal na Dios, ke jún ti éb nin kidhtaltsik jaꞌich neꞌech an ti Kristo xi neꞌech ka buxkan ti takʼix bin tʼokat kʼwajtalábil. ,bQ ʼAt kidhábtsik, tsubax kʼejle ke ni wejeꞌ pakélil Dabid chemech ani jolyat, pos an jólimtaláb xon ti jolidh, techéꞌ bél kʼwajat kʼal wawáꞌ. >au Tin óltsámalich an ti bél abal ku elaꞌ an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal
ani neꞌech tʼajat ti kin kʼijidhmédhaꞌ tam kin kʼwajách xon ta kʼwajat. ,`Qpos Tatáꞌ, tin Tʼokat Chakámil, yab neꞌech ka jilaꞌ nu ejattal bin takʼixtal an chemlá,
nibal neꞌech ka walkaꞌ ka kʼachey nu tʼuꞌúl. C_Jaxtám ti kulbé tʼajat nu itsích ani jaxtám tu tʼilaꞌ i tʼilabtsik xi kʼijidh.Ani jaxtám jeye ti neꞌech kin koyóch u aytsím ke Jajáꞌ ti kin ejdhaꞌ ti ít; ]^3A Jesús u tʼilnal kʼal an pulek takʼix Dabid tam tin ulu ti wejeꞌ enchéꞌ:Echʼekʼi u chuꞌtal an Okʼóxláb tu tamét;Jajáꞌ kʼwajat tu eját abal yab ku jikʼnaꞌ ni jun xataꞌ. ] Por na Dios in ejdhaꞌ ti ít ani in átantsi tin awiltal an chemlá. Pos na Jesús yab neꞌech ka ejtowat ka átá kʼal an chemlá. [\/Por bélkʼi, tam ta pidhantsik an ta Jesús, jelt xan ti na Dios in koꞌolich kʼejle chalpadh, a júnaꞌtsik ti wikʼnél ani a pidhnaꞌ ban atʼax iniktsik abal ka chemdhá pajkʼidh ban peltsidh teꞌ. c[?ʼAt judíotsik, ka achʼaꞌ xantʼéy neꞌech tu utsaꞌtsik: Na Jesús xi Nasaret, jaꞌich jun i inik xi takudh kʼal a Dios ta tamét tatáꞌtsik abal kin tʼajaꞌ i pakdhaꞌ labidhtaláb, i labidh labandhaxtalábtsik ani i exóltsik xin tʼajaꞌ na Dios ba tatáꞌtsik kʼal na Jesúskʼi, jelt xan ta choꞌóbichtsik alwaꞌ. ]Z3Ani ejtal xitaꞌ kin konoy ka loꞌwat kʼal an Ajátikláb, neꞌech ka loꞌey. mYSNa kʼítsá neꞌech ka jikʼwchin
ani na íchʼ neꞌech ka wenkʼon jelti xichʼ,
tam yabél in bajúmal an kʼij xowkʼi ti neꞌech ka tsích an Ajátikláb,
xi jaꞌich na kʼítsá xi púlek ani labidh. >XuBan walkʼiꞌ neꞌech ku xalkʼaꞌ xowaꞌkich i labidh exóltsik
ani ban chabál neꞌech ku xalkʼaꞌ i exóltsik:
i xichʼ, i kʼamal ani i paw xi jelti tokow. 1W[Jachanꞌ i kʼij neꞌech ku pidhaꞌ tʼajat tu Tʼokat Ejattal an payꞌlomlábtsik ani an mímlábtsik xi tin tʼójontsal
ani neꞌech ti tʼiltsixtsik. UV#Na Dios in ulu abal enchéꞌ neꞌech ka támun tam u kʼunelich an pakwenib,
neꞌech ku abtsi an tu Tʼokat Ejattal ejtalkʼi an atiklábtsik;
an chakámlábtsik neꞌech ti tʼiltsix,
xi yabéltsik lej pakdhaꞌ, neꞌech kin chuꞌu i xalkʼantsixtaláb
ani an yejcheltsik neꞌech kin kóꞌoy i watsib. UYab u iteltsik, jechéꞌ jaꞌich xowaꞌ xin ulúmal an tʼiltsix Joel, tam tin ulu enchéꞌ ijtsidh kʼal na Dios: gTGJechéꞌ an atiklábtsik yab u itel jelt xan ta chalpayaltsik, pos xowéy beléju i dhajaw. .SUKubey tám na Pedro junax kʼal xi lajujún an abatwáletsik ani in utsaꞌ kawidh enchéꞌ an atiklábtsik: ―At judíotsik xi ulnek techéꞌ Jerusalén ani ejtal xi kʼwajíltsik techéꞌ, ka choꞌóbnaꞌtsik jechéꞌ ani ka achʼaꞌtsik alwaꞌ xantʼéy neꞌech tu utsaꞌ. R
Por taltsik u labídhnax ani in ulaltsik enchéꞌ: ―U itelkʼitsik ti kʼwajat. Xantʼéy utsan an atiklábtsik kʼal na Pedro 4Qa Ejtal labnéktsik tʼajat, yabich in choꞌóbtsik xantʼéy kin chalpay ani u kónóx jajáꞌkʼitsik enchéꞌ: ―¿Jantʼéy in léꞌ kin ulu ejtal jechéꞌ? [P/ Techéꞌ jeye kʼwajat i atiklábtsik xi tál Kreta ani xi Arabia. Ani ejtal i achʼáltsik ti káw kʼal wawáꞌ i káwintal, tam ti kʼwajattsik in tʼilál an pakdhaꞌ labidhtaláb xin tʼajám na Dios. CO
Techéꞌ jeye kʼwajat xi táltsik Frijia, xi Panfilia, xi Ejipto ani xi ban chabáltsik xi Afrika xi kʼwajattsik más ów ké Sirene. Techéꞌ jeye kʼwajat i romanotsik xu kʼwajíltsik techéꞌ; taltsik xi jajáꞌtsik u judío ani taltsik yabaꞌ, por in wéwnantsámalichtsik tin belomtal an judíotsik. *NM Pos techéꞌ kʼwajat i atiklábtsik xi tál Partos, xi Medos, xi Elám, xi Mesopotamia, xi Judea, xi Kapadosia, xi Ponto ani xi táltsik ban chabál xi Asia. iMK¿Jantʼókʼi pé tám ti achʼáltsik ti káw jelt xan ti wawáꞌ u káw asta tu tsʼitsik? L7Labnéktsik tʼajat ani u útsáxtsik jún ani jún enchéꞌ: ―¿Yabxeꞌ jaꞌich xu kʼwajíltsik Galilea xi jechéꞌ kʼwajat ti tʼilomtsik? aK;Tam ti achʼatmé jachanꞌ, junkun jechéꞌ an atiklábtsik ani nibalich in choꞌóbtsik xantʼéy kin chalpay abal in achʼáltsik ti káw an belomtsik kʼeꞌetich kʼeꞌetich jelt xan ti jajáꞌtsik u káw. RJ Tam ti jachanꞌ i kʼij, taꞌ ti kʼwajat ti kʼwajíltsik Jerusalén i judíotsik xin tʼajál tʼajat xan tin ulal nin belomtaltsik, xi táltsik túkʼi túkʼi tin putálíl an kʼayꞌlá. $IAEjtal in bachʼutsik an Tʼokat Ejattaláb ani in tujutsik ti káw kʼeꞌetich kʼeꞌetich, xantikʼi ti tʼajan ka káwin kʼal an Tʼokat Ejattaláb. GHXalkʼan tám ba jajáꞌtsik in éb jun i kʼamal jomomól. %GCJun jikʼtowále ti achʼatmé jun xataꞌ xi tál walkʼiꞌ, jelti tam u wawꞌnal jun i chapik ikʼ ani achʼatmé putálkʼi an altá xon ti buxutsik. hF KTam tin bajúch nin kʼítsájil an ajib Pentekostés, ejtal an belomtsik junkunék juniniꞌ. dE CUbátʼintsik tám abal kin chuꞌu xitam jáꞌ kin lujuy ka jilkʼon tin kuxúl na Judas, ani na Matías, jaꞌich in lujuy ka jilkʼon. Asta ti tám, na Matías junkunich kʼal xi lajujún an abatwáletsik.D abal kin tʼajaꞌ nin tʼojlábil jun i abatwále xi na Judas in jilaꞌ kʼal nin walab, pos jajáꞌ kʼale xon tin lujyal ka kʼale. C Ólantsik tám enchéꞌ: ―Ajátik, Tatáꞌ xa a exlál ejtal an ejattalábtsik, ti ku óltsi xitaꞌ xi jechéꞌ cháb a takwyámal |B sBijyat tám cháb xi jajáꞌtsik: na José, xu bijyáb Barsabás ani u bijyáb jeye ta Justo ani na Matías. SA !asta tam ti pujyat kʼal na Juan asta tam ti kʼadhích walkʼiꞌ. Yejat pé, ke jún ti éb xi jajáꞌtsik ka junkun kʼal wawáꞌ abal kin tʼilaꞌ jeye ke na Jesús ejech ti ít tam ti chemdhá. "@ ?ʼWaꞌach techéꞌ kʼal wawáꞌ i payꞌlomlábtsik xi tu juniknámal echʼekʼi tam ti techéꞌ ti kʼwajat kʼal wawáꞌ ni Ajátik Jesús, W? )Abal ban dhutsadh úw, an ajatlábtsik in ulal enchéꞌ:Ka jilkʼon walbadh nin altájil
ani yab ka kʼwajay ni jun xitaꞌ tajaꞌ. Ani in ulal jeye enchéꞌ:Ani ka kuxyat kʼal kʼeꞌet. 4> cEjtal an kʼwajíltsik xi Jerusalén, in choꞌóbnaꞌ ani in bijiytsik jachanꞌ an chabál, Aséldama, ke jajáꞌ tin káwintaltsik in léꞌ kin ulu, Xichʼ Chabál. #= APor kʼale ani in chʼaꞌay jun i chabál kʼal an tumín xin átaꞌ kʼal nin walab; tayíl kwajlan chʼepat, pewen ani tʼáxin ejtal nin tʼidhídh. < 'Pos na Judas jaꞌich jún ti éb xi wawáꞌ i kidhtal ani in koꞌol jeyewiꞌik xowaꞌ yejat kin tʼajaꞌ kʼal jechéꞌ an tʼojláb. 2; _―Kidháblábtsik, koꞌol ka tʼájan xowaꞌ an Tʼokat Ejattaláb in ulúmal ban Tʼokat Dhuslab, xi káwnék tin wiꞌ na Dabid, kʼal tin kwenta xowaꞌ neꞌech ka támun kʼal na Judas. Jechéꞌ na Judas, jaꞌich xi éyan ti ólnax kʼal an iniktsik xi kʼal ti yakʼwan na Jesús. a: =Tam ti jachanꞌ i kʼij, kubey na Pedro junax chʼejel xon ti kʼwajat an kidháblábtsik, (nin yaníl an kidháblábtsik jaꞌich jún i boꞌ inik kʼal jun inik i atiklábtsik) ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: 59 eEjtal jajáꞌtsik u junkunal echʼekʼi abal ka ólantsik junax kʼal nin kidhábtsik na Jesús, kʼal na María nin nánaꞌ na Jesús ani kʼal xi más an mímlábtsik. H8
Tam ti ulichtsik ban bitsow, kʼadhiy ban atá xon tu kʼwajíltsik. Jajáꞌtsik, jaꞌich na Pedro, na Jakobo, na Juan, na Andrés, na Felipe, na Tomás, na Bartolomé, na Mateo, na Jakobo xu chakámláb kʼal na Alfeo, na Simón xu takʼnal ban junkuntaláb xu bijyáb kananista ani na Judas, nin kidháb na Jakobo. z7 o In jilaꞌichtsik tám an chʼén xu bijyáb Olibos ani witsiytsik Jerusalén. An bél abal ban chʼén Olibos asta Jerusalén, yab lej nakat; jaꞌich tokot xowaꞌ in ulal an takʼixtaláb ka belná tam in kʼítsájil an koyóxnich. L6 ani utsantsik enchéꞌ kʼal jachanꞌ an iniktsik: ―Payꞌlomlábtsik xi Galilea, ¿jantʼókʼi ta kʼwajattsik a telál walkʼiꞌ? Jayéchkʼi jechéꞌ na Jesús xa chuꞌutsik ti kʼadhíl walkʼiꞌ, neꞌech ka witsiy juní anílkʼi jelt xan ta chuꞌutsik ti kʼale. Takwyat na Matías abal kin kuxuy na Judas .5 W
Lejat kʼwajat in teláltsik walkʼiꞌ tam ti exom ti kʼadhíl na Jesús, xalkʼan jun jikʼtowál xon ti kʼwajattsik, cháb i iniktsik xeketlidh kʼal dhakniꞌ
M~+}h|{{zHy[x w7v9utss(ruqYppBoEnjmllkk!jihFg*f,dc:aa `<__^^@]\\u[ZZRYXWW!VUYTT S.R_QQ ONMLKpJJIGGFYDCiBBA@@?>==T<;;X::%9m8)7|66
5v433B2P100&/_..-w,, +R*))I((('%$$#"! 3 Q6~}DeSQUuk
R
%fxE n Tam ti an kidháblábtsik in choꞌóbnaꞌ jechéꞌ, júná Sesarea na Sawlo ani tam ti tajaꞌich ti kʼwajat, aban Tarso. 7mg U káw kʼal yantam i awiltaláb tin bij an Ajátikláb, u tʼilolól ani u káwlíx kʼal an judíotsik xu tʼilom griego; por u leꞌnáb ka chemdhá kʼal jechéꞌtsik. Tl! Kʼwajay tám Jerusalén na Sawlo ani xeꞌchin junax kʼal jajáꞌtsik. &kE Por júná kʼal na Bernabé abal ka utwat ban abatwáletsik. Na Bernabé in tʼiltsitsik xan ti na Sawlo tin chuꞌúmal an Ajátikláb ti bél, xan ti jeye ti tawná kʼal an Ajátikláb ani xan ti na Sawlo ti okʼtsixnék Damasko kʼal yantam i awiltaláb kʼal tin bij na Jesús. .jU Tam ti na Sawlo ulich Jerusalén, in leꞌnaꞌ ka junkun kʼal an belomtsik; por kʼal ejtaltsik tu jikʼnáb abal yab u belnal max jajáꞌ u belomich jeye. jiM por an belomtsik, in baliy na Sawlo ba jun i tʼoknal púlek ani in káldhaꞌ rechechél bin kúx in mapúl an bitsow tam ti jikʼwax. Anchanꞌ ti káldhá na Sawlo ba jachanꞌ an bitsow. Tam ti na Sawlo ulich Jerusalén ;ho por na Sawlo in choꞌóbnaꞌ xantʼéy tu leꞌnáb ka tʼajtsin. Akal i kʼij an judíotsik u kʼwajíl kin aytsi na Sawlo bin wiꞌlébiltsik an bitsow abal kin chemdhaꞌ; ugc Tam ti watʼenekich yán a kʼítsá, an judíotsik in tʼajaꞌ i káw abal kin chemdhaꞌ na Sawlo; zfm Por na Sawlo u okʼtsix kʼal yán más i awiltaláb ani in ólnál ke na Jesús jaꞌich xi takudh kʼal na Dios abal ti loꞌox, asta in ukʼpindhál an judíotsik xu kʼwajíl tajaꞌ Damasko. Na Sawlo in chinkʼontsi an judíotsik Xe) Ejtaltsik xi kʼál tu axnal, u labnaltsik tʼajat ani in ulaltsik enchéꞌ: ―¿Yabxeꞌ jaꞌich jechéꞌ an inik xi xeꞌchinék Jerusalén in atʼax tʼajtsal xin beláltsik na Jesús? ¿Yabxeꞌ jaxtám ti tsiꞌnek jeye techéꞌ abal kin yakʼwaꞌ an belomtsik ani kin júnaꞌ abal kin pidhnaꞌ ban okʼlek páleꞌtsik? +dO Más tayíl, in tujúch tám na Sawlo ti okʼtsix ban atátsik xon tu tʼajnal an junkuntaláb, in ulal ke na Jesús jaꞌich nu Chakámláb kʼal na Dios. (cI Tayíl kʼapúch ani likey tám juní ani kʼwajay cháb óx a kʼítsá tajaꞌ kʼal an belomtsik xu kʼwajíl tajaꞌ Damasko. Na Sawlo okʼtsixin Damasko 8bi Támkʼi jachanꞌ ti kwajlan jun xataꞌ xi pitʼkʼan bin wal jelt in otʼól i toꞌol ani chuꞌxinich tám juní. Chʼakách tám na Sawlo ani pujyatich jeye tám. naU Kʼale tám na Ananías ban atá xon ti kʼwajat na Sawlo. Tam ti ochich, in kʼwajbaꞌ nin kʼubak bin éb na Sawlo ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―Kidhábláb Sawlo, an Ajátikláb Jesús, xin xalkʼaꞌ tinbáꞌ ti bél xon ta tál abal ka chuꞌu, tin abámal abal tu chuꞌxindhaꞌ juní ani abal ka bachʼu jeye nin cháp an Tʼokat Ejattaláb. r`] Nanáꞌ neꞌech ku óltsi ejtal an ti yajtsiktaláb xi yejat kin watʼnaꞌ kʼal Nanáꞌ tu kwenta. ]_3 Por utsan enchéꞌ kʼal an Ajátikláb: ―Ki kʼale, pos Nanáꞌ u takwyámal jachanꞌ an inik abal ti kin tʼilaꞌ ban atiklábtsik xi yab u judío, ban pulek takʼixtsik ani ban israelitatsik jeye. ^ Xoꞌ tsiꞌnek techéꞌ Damasko ani in kontsám ti awiltaláb an okʼlek páleꞌtsik abal kin yakʼwaꞌ ejtal xi ti belálichtsik. ]
Tam tin achʼaꞌ jechéꞌ na Ananías, in ulu enchéꞌ: ―Ajátik, kʼal yánich tin tʼiltsidh xantʼéy in tʼajál jachanꞌ an inik ani in tʼiltsidhich jeye ejtal an atʼaxtaláb xin tʼajtsal xi ti belálichtsik xu kʼwajíl Jerusalén. \\1 ani ba jun i xalkʼantsixtaláb, in chuꞌúmal ke jun i inik xin bij Ananías neꞌech ka ochich xon ti jajáꞌ kʼwajat ani neꞌech kin kʼwajbaꞌ nin kʼubak bin éb jajáꞌ abal ka chuꞌxindhá juní. x[i Utsan tám enchéꞌ kʼal an Ajátikláb: ―Ki chʼakay, ki kʼale ban bél xu bijyáb Eját ani ka konoy bin kʼimáꞌ na Judas max taꞌ kʼwajat tajaꞌ jun i inik xu bijyáb ta Sawlo xu kʼwajíl Tarso. Táꞌ kʼwajat ti ól ~Zu
Tajaꞌ Damasko, taꞌ ti kʼwajat jun i inik xu belom tʼajat xu bijyáb ta Ananías, xi utsan enchéꞌ kʼal an Ajátikláb ba jun i xalkʼantsixtaláb: ―¡Ananías! Ani jajáꞌ tókʼon enchéꞌ: ―Jeꞌtám in kʼwajat, Ajátik. dYA Kʼwajay tajaꞌ óx a kʼítsá yab u chuꞌux, yab u kʼapul nibal xataꞌ in uchʼál. 'XG Chʼakay tám na Sawlo ban chabál xon ti kwachat, por tam tin lamaꞌ nin wal, yab in chuꞌtal ni jun xataꞌ. Jaxtám ti lotʼokʼná ani júná Damasko. W/ An iniktsik xi junax ti neꞌech kʼal na Sawlo, labnéktsik tʼajat abal in achʼáltsik an káwintaláb por yab in chuꞌtaltsik xitaꞌ. V In ulu tám enchéꞌ na Sawlo u wipipíl kʼal i jíkʼib: ―Ajátik, ¿jantʼéy a léꞌ ku tʼajaꞌ? Utsan enchéꞌ kʼal an Ajátikláb: ―Ki chʼakách ani ki ulchich ban bitsow ani tajaꞌ neꞌech ki utsan xantʼéy yejat ka tʼajaꞌ. 1U[ Konoxin jeye tám na Sawlo enchéꞌ: ―¿Jitaꞌ pé teye, jaꞌúb? Ani tókʼoyat enchéꞌ kʼal xi kʼwajat ti káw: ―Nanáꞌ in Jesús, xi tatáꞌ a atʼál. Exom a yajlombédhál tatáꞌkʼi tabáꞌ, jelt xan tin tʼajál an koꞌnél tam in chochbiyal an chʼupidh patʼál. T! Kwajlan tám na Sawlo chabál ani in achʼaꞌ jun i káwintaláb, xu káw in ulu enchéꞌ: ―Sawlo, Sawlo, ¿jantʼókʼi tin atʼál? S3 Por tam ti neꞌech ti bél ani u kʼunelich ban bitsow xi Damasko, jun jikʼtowál ti wiliyat kʼal jun i chʼaxixíl kʼamal xi tál walkʼiꞌ. }Rs abal kin kontsi ti awiltaláb ka pidhan ka kʼale ban atátsik xon tu tʼajnal an junkuntaláb xi Damasko abal kin aliy xin belálichtsik an alwaꞌ tʼilab ani kin tsiꞌdhaꞌ ti wikʼnél Jerusalén; i payꞌlomlábtsik ani i mímlábtsik. 4Q c Tam ti jachanꞌ, na Sawlo in óntsal kin ulu abal neꞌech kin chemdhaꞌ xin belálichtsik an Ajátikláb. Jaxtám ti kʼale kin chuꞌu nin okʼlékil an páleꞌtsik, /PW(Tayíl, jun jikʼtowál tin chuꞌu na Felipe abal Asotojich ti kʼwajat ani watʼey bitsow ti bitsow ti tʼiltsix an ti alwaꞌ tʼilab, asta ti ulich Sesarea.rO]'Tam ti kaletsik ban jaꞌ, júnájich tám na Felipe kʼal nin Tʼokat Ejattal an Ajátikláb ani yab más witsiy ka chuꞌtat kʼal jachanꞌ an tʼójodh inik; por u kulbél tʼajat an tʼójodh inik tam tin óntsích nin bélil. oNW&In ulu tám ka kubdhá an karreta, paꞌay chablam ti éb ban jaꞌ ani pujyat kʼal na Felipe. ^M5%Utsan enchéꞌ kʼal na Felipe: ―Max a belál lejtal kʼal ejtal na ejattal na Jesukristo, awil ki pujan. An inik tókʼon enchéꞌ: ―U belál abal na Jesukristo jaꞌich nu Chakámláb kʼal na Dios. 5Lc$Tam ti neꞌechtsik ti belal, ulichtsik xon ti waꞌach i jaꞌ ani an tʼójodh inik in ulu enchéꞌ: ―Techéꞌ waꞌach i jaꞌ, ¿awxeꞌ yab awil kin pujyat neye? K9#In tuju tám na Felipe kin wiltsi xon ti kʼwajat in ajyal ban Tʼokat Dhuslab ani in tʼiltsi an ti alwaꞌ tʼilab kʼal tin kwenta na Jesús. uJc"Konyat tám na Felipe enchéꞌ kʼal jachanꞌ an tʼójodh inik: ―Tu kontsal ti alwaꞌtaláb abal ti kin utsaꞌ, ¿jitaꞌ kʼwajat in tʼilál jechéꞌ an tʼiltsix, jajáꞌ in tʼilál tinbáꞌ o kʼeꞌet in tʼilál? I!Tʼajan jelti max yab xataꞌ in éy ani yab lújundhá jelt xan tin ulal an takʼixtaláb.Kom chemdhá ani yab in jilaꞌ ni jun in kuxúl, ¿jitaꞌ kʼál ti neꞌech ka ejtowat ka tʼilan?Abal nin xeꞌchintal wékʼoyat techéꞌ ti kʼayꞌlá. /HW An Tʼokat Dhuslab xi kʼwajat in ajyal, jaꞌich jechéꞌ:Júná abal ka chemdhá jelti jun i borrego.Anchanꞌ jelti an borrego yab u kʼuxnal tin tamét an inik xi kʼál ti kʼwajat ti kaxwáb,
anchanꞌ jeye Jajáꞌ yab kʼuchun ní wéꞌ abal kin ulu xataꞌ. dGA Tókʼoyat enchéꞌ kʼal an inik: ―¿Janti neꞌech ku ejto ku exbay max yab waꞌach ni jun xitaꞌ ti kin wiltsi? Ani pakabédhá na Felipe kʼal an inik abal ka kʼadhiy ani ka buxkan junax kʼal jajáꞌ. JF
Tam ti utey na Felipe, in achʼaꞌ ke jachanꞌ an inik kʼwajat in ajyal nin dhutsadh úwil an tʼiltsix Isaías ani in konoy enchéꞌ: ―¿A exbayalxeꞌ xowaꞌ i kʼwajat a ajyal? E Utsan tam enchéꞌ na Felipe kʼal an Tʼokat Ejattaláb: ―Ki utey ban karreta ani ki beley junax kʼal jechéꞌ an inik. D Jechéꞌ an inik u witsélich bin pulek bitsówil, punat bin karretajil ani kʼwajat in ajyal nin dhutsadh úwil an tʼiltsix Isaías. MCChʼakay tám na Felipe ani kʼale; ti bél, in elaꞌ jun i inik xu kʼwajíl Etiopía. Jajáꞌ jaꞌich jun i inik xu ewnuko. Jechéꞌ jaꞌich jun i pulek tʼójodh, pos jajáꞌ in belkómtsal tin tumínal na Kandase, an pulek takʼix mímláb xi Etiopía, jajáꞌ kʼalnek Jerusalén abal kin kʼakʼnaꞌ na Dios. B Más tayíl, utsan enchéꞌ na Felipe kʼal jun in tʼokat abatwálejil an Ajátikláb: ―Ki chʼakay ani ki kʼale alál, ka yakʼwaꞌ an bél xi tál Jerusalén ani neꞌech Gasa. Jechéꞌ an bél, jaꞌich xu watʼel ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh. A#Tam ti okʼonichtsik kin ólnaꞌ ani kin tʼilaꞌ nin káwintal na Dios, an abatwáletsik kʼale jeye kin tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab ba yán i kwentsaltsik xi Samaria ani tayíl witsíchtsik tám juní Jerusalén. Na Felipe ani an inik xu kʼwajíl Etiopía @/Tókʼon tám enchéꞌ na Simón: ―Ti kin kontsintsi neye ban Okʼóxláb abal yab ku tamu ni jun xataꞌ xowaꞌ i kʼwajat tin utsál. ?wPos u chuꞌtal ke yab tʼajat alwaꞌ na chalab a koꞌol ani i teykómte tʼajat ta kʼwajat kʼal an walastaláb. ,>QKa jilaꞌich jechéꞌ an walastaláb xa koꞌol ani ka pakabédhaꞌ na Dios abal ka chuꞌu max anchanꞌ ti ki pakwlantsi kʼal xowaꞌ a chalpay ta ejattal. =Tatáꞌ yab a koꞌol ni jun xataꞌ xantʼéy ka chuꞌu kʼal jechéꞌ, pos na ejattal yab kʼwajat lujat tin tamét na Dios. E<Utsan tám enchéꞌ kʼal na Pedro: ―Ka kʼibchon na tumínal junax kʼal tatáꞌ abal a chalpayal ke xowaꞌ in pidhnál na Dios, neꞌech ka ejto ka chʼaꞌay kʼal i tumín. 3;_in ulu enchéꞌ: ―Ti kin pidhaꞌ neye jachanꞌ an ti awiltaláb abal tam ku kʼwajbantsi an tu kʼubak bin éb jun xitaꞌ, kin bachʼu jeye an Tʼokat Ejattaláb. [:/Tam ti na Simón in chuꞌu ke an belomtsik in bachʼu an Tʼokat Ejattaláb tam ti an abatwáletsik in kʼwajbaꞌ nin kʼubak bin éb an belomtsik, in leꞌnaꞌ kin chʼaꞌay jechéꞌ an awiltaláb, 9Na Pedro ani na Juan in kʼwajbaꞌtsik nin kʼubak bin éb an belomtsik ani in bachʼu tám an Tʼokat Ejattaláb an belomtsik. 8 Pos an belomtsik xi Samaria, yabél in bachʼúmaltsik an Tʼokat Ejattaláb, tokot pujadhtsik tin bij an Ajátikláb Jesús. 7)Tam ti na Pedro ani na Juan ulichtsik tajaꞌ, ólantsik kʼal tin kwenta an belomtsik xi Samaria abal kin bachʼutsik an Tʼokat Ejattaláb. <6qTam ti an abatwáletsik xi kʼwajat Jerusalén in choꞌóbnaꞌ ke xu kʼwajíltsik Samaria in bachʼúmalichtsik nin káwintal na Dios, aban tajaꞌ na Pedro ani na Juan. C5
Na Simón xu dhimanwiꞌik, belmách jeye ani pujan ani xeꞌchin kʼal na Felipe. Tam in chuꞌtal an pakdhaꞌ labidh labandhaxtaláb ani an exóltsik xu tʼájnal, u labnal tʼajat. B4} Tam ti na Felipe xeꞌech in tʼilál na Jesukristo ani an alwaꞌ tʼilab kʼal tin kwenta xan tu takʼix na Dios, yán i payꞌlomlábtsik ani i mímlábtsik belmách ani pujantsik. 3% U beltsinal tʼajat xowaꞌ in ulal ani in tʼajál, pos kʼal nin dhimantal, nakatich tʼajat i kʼij tin kóꞌyámal kʼambidhtsik. F2
Kʼal ejtaltsik tu axtsinal xowaꞌ jajáꞌ in ulal, kʼal xi tsʼitsik ani asta kʼal xi pakdhaꞌtsik ani in ulaltsik enchéꞌ: ―Jechéꞌ an inik, jaꞌich nin pulek cháp na Dios. n1U Por taꞌ ti kʼwajat ba jachanꞌ an bitsow jun i inik xu bijyáb ta Simón. Jechéꞌ an inik, jaꞌich jun i dhiman ani in kʼambiyal an atiklábtsik xi tajaꞌ Samaria. In ulal ke jajáꞌ jaꞌich jun i chalpadh inik. 0yEjtal an atiklábtsik xu kʼwajíl ba jachanꞌ an bitsow u kulbéltsik tʼajat kʼal jechéꞌ xowaꞌ in chuꞌtal. _/7Pos yán i atiklábtsik xi ochadh kʼal i atʼax ejattalábtsik, u jeldháb ani an atʼax ejattalábtsik u dhajnal u kalel ba jajáꞌtsik ani yán xi yab in ejtowal ka yoyon ani xu kʼwechʼeꞌtsik, u jeldháb. I. An atiklábtsik u junkunal ani ejtal in achʼáltsik kʼal yantam i kwenta xowaꞌ in ulal na Felipe ani in chuꞌtaltsik jeye an labidh labandhaxtalábtsik xin tʼajál jechéꞌ na Felipe. -Jún ti éb xi jajáꞌtsik, xin bij ta Felipe, kʼale ba jun i bitsow xu takʼnal Samaria ani in tuju kin tʼiltsitsik an ta Kristo. t,aPor xi kaletsik ban bitsow Jerusalén, in tʼiláltsik an alwaꞌ tʼilab xontikʼi ti xeꞌechtsik. w+gTam ti jachanꞌ, na Sawlo in áynál an belomtsik, u ochel ban atátsik abal kin káldhaꞌ bodhodhól an payꞌlomlábtsik ani an mímlábtsik ani in júnál kin baliy al wikʼaxteꞌ. Tʼilan an alwaꞌ tʼilab ban chabál xi Samaria )*KTaltsik an iniktsik xin wéwnáltsik tʼajat xan tin ulal nin takʼixtal na Dios, in júnaꞌ kin joliy na Esteban ani in ukʼintsitsik tʼajat abal chemdhá. @) {Na Sawlo in ulu jeye abal alwaꞌ ka chemdhá na Esteban. Támkʼi jachanꞌ a kʼítsá, tujey tʼajat ti atʼnal an belomtsik xi Jerusalén. Ejtalkʼi an belomtsik atʼan, jaxtám ti bukʼeytsik ban chabál xi Judea ani xi Samaria. Tokot an abatwáletsik yab atʼan, jaxtám ti jilkʼontsik jaꞌ Jerusalén. 4(a<Tayíl tudhlan ani in ulu kawidh enchéꞌ: ―Ajátik, ka pakwlantsitsik an tin walastalábil xi exom in tʼajál. Tam ti okʼonich kin ulu jechéꞌ, chemech.z'm;Lejat kʼwajat ti tʼujbayáb, na Esteban ólan ani in ulu enchéꞌ: ―Ajátik Jesús, ka bachʼu nu ejattal. 2&]:Káldhá ban bitsow ani exmách ti tʼujbayáb. An ólnaxtsik xin tʼajaꞌ jechéꞌ, in jilaꞌ nin xekét ka beletnantsat kʼal jun i kwitól inik xin bij ta Sawlo. %{9Por jajáꞌtsik in tsʼutsʼkʼiy nin xuchun ani u dhajnaltsik kawidh, tujeytsik tám kin nixkʼaꞌ na Esteban. 3$_8In ulu tám enchéꞌ: ―¡Ka telaꞌtsik! U chuꞌtal jebél an walkʼiꞌ ani u chuꞌtal na Jesús xi aban abal ka wenkʼon jeye ti inik kʼwajat tin eját na Dios. <#q7Por na Esteban, teykómte kʼal nin cháp an Tʼokat Ejattaláb, in teloloy walkʼiꞌ, in chuꞌtsi tin labidh tʼokát na Dios ani in chuꞌu jeye na Jesús tin eját na Dios. "36Tam ti jajáꞌtsik in achʼaꞌ ejtal jechéꞌ, in chakuntsitsik tʼajat na Esteban ke asta u rechʼechʼéltsik nin kamab kʼal i chákub. !5Tatáꞌtsik xa bachʼu an takʼixtaláb kʼal an tʼokat abatwálekʼi, yab a tʼajáltsik ti kʼij. Tam ti chemdhá na Esteban w g4¿Jowaꞌ tʼiltsix yab atʼnék kʼal na wejeꞌ pakéliltsik? In chemdhaꞌtsik xi tsiꞌnek más okʼox kin tʼilaꞌ abal neꞌech ka tsích jachanꞌ xi lujat tʼajat ani xoꞌ tam ti ulich, a chinat pidhnaꞌtsik ani a chemdhaꞌ. * M3In óntsi ti káw na Esteban ani in ulu enchéꞌ: ―Por tatáꞌtsik echʼekʼi tʼajat chapik na itsích ani a koꞌoltsik na ochʼoxtal ani na itsích jelti xi yab in exláltsik na Dios. Echʼekʼi a tomnáltsik an Tʼokat Ejattaláb. A junwaltsik jelti na wejeꞌ pakéliltsik. L 2¿Yabxeꞌ Nanáꞌ u tʼajámal kʼal u kʼubak ejtal jechéꞌ? z m1An walkʼiꞌ jaꞌich nu tʼokat kʼwajtal
ani an chabál, jaꞌich xon tu kubál nu akan.In ulu enchéꞌ an Okʼóxláb:¿Janti uwats an atá xi neꞌech kin tʼajtsin?O ¿jónꞌ ti neꞌech ku ejto kin koyóch?
0Por na Dios xi púlek tʼajat, yab u kʼwajíl ba atá xi tʼajadh kʼal i iniktsik. Jelt xan tin ulu an tʼiltsix enchéꞌ: F/por na Salomón jaꞌich nin kubtsi tin kʼimáꞌ na Dios. .Na Dios kulbé kʼal an pulek takʼix Dabid ani na Dabid in leꞌnaꞌ kin tʼajtsi jun i atá xon ti ka kʼwajay nin Diosil na Jakob; ve-Ni wejeꞌ pakéliltsik in bachʼu jechéꞌ an ótʼ padhel jelti jun i jiltsixtaláb ani xi tsíchtsik kʼal na Josué, in tsiꞌdhaꞌ kʼal jajáꞌtsik tam tin kʼántsitsik an ti chabál an kʼeꞌet atiklábtsik, jaꞌich xin káldhaꞌtsik na Dios abal kin pidhaꞌ an ti chabál ni wejeꞌ pakéliltsik. Anchanꞌ ti tʼájan asta tam tin bajaw na Dabid. r],In óntsi ti káw na Esteban ani in ulu enchéꞌ: ―Tajaꞌ ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh, ni wejeꞌ pakéliltsik taꞌ tin koꞌol an ótʼ padhel xon tin taꞌpál an tʼujubtsik xon ti kʼwajat dhutsadh nin takʼixtal na Dios. Jechéꞌ tʼajnék anchanꞌ xan ti na Dios tin utsaꞌ na Moisés, tam ti utsan kin tʼajaꞌ jelt xan ti óltsin. -S+Tatáꞌtsik tokot a xeꞌchindhantsitsik tin ótʼ padhélil na dios Molok
ani nin ótil na dios Renfán,
i chʼilabtsik xa tʼajámaltsik abal ka kʼakʼnaꞌ.Jaxtám Nanáꞌ, neꞌech tu káldhaꞌtsik ba na chabálil ani neꞌech tu abnaꞌtsik más tuwaꞌ ké Babilonia. 9k*Wékʼon tám na Dios kʼal jajáꞌtsik ani walkátsik kin kʼakʼnaꞌ a óttsik xi waꞌach walkʼiꞌ. Pos anchanꞌ ti kʼwajat dhutsadh bin dhutsadh úwil an tʼiltsixtsik ke enchéꞌ ti utsan ni wejeꞌ pakéliltsik kʼal na Dios:¿Awxeꞌ tatáꞌtsik, atiklábtsik xi Israel, a chemdhámal i koꞌnéltsik abal ti kin pikbantsi
tin nakíl xi chab inik i tamub ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh? ¡Yabaꞌ! F)In tʼajaꞌtsik tám jun in chʼilábil i beserro kʼal i oro, in chemdhantsi ti koꞌnéltsik abal kin pikbantsi ani kulbétsik tʼajat kʼal xowaꞌ in tʼajámaltsik kʼal in kʼubak. L(tam ti kʼwajat in utsáltsik enchéꞌ na Arón: “I léꞌ ti ku tʼajtsi ti diostsik xi ka okxin, pos yab i choꞌób xantʼéy in tamu na Moisés xi tu káldhaꞌ ban chabál xi Ejipto.” 'ʼPor ni wejeꞌ pakéliltsik yab in leꞌnaꞌ kin exbay, in pojkaꞌtsik tokot ani in léꞌtsikwiꞌik ka witsiy Ejipto, 2]&Na Moisés kʼwajay kʼal an atiklábtsik ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh, tam ti junkuntsik ban chʼén xu bijyáb Sinaí. Tajaꞌ, utsan na Moisés kʼal an tʼokat abatwále kʼal tin kwenta an xeꞌchintaláb ani na Moisés, in watʼbantsi ni wejeꞌ pakéliltsik jechéꞌ xowaꞌ utsan. q[%Jechéꞌ na Moisés jaꞌich xin utsaꞌ enchéꞌ an israelitatsik: “Na Dios neꞌech kin takuy jun i tʼiltsix xi wawáꞌ i kidhtal, jelt xan ti nanáꞌ tin takwyámal, ka exbantsitsik xowaꞌ jajáꞌ ti ki utsaꞌtsik.” $Jechéꞌ na Moisés, jaꞌich xin káldhaꞌ Ejipto ni wejeꞌ pakéliltsik ani xin tʼajaꞌ i labidh labandhaxtalábtsik ani i exóltsik tin nakíl chab inik i tamub ba jachanꞌ an chabál, ban Chak Pujal ani ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh. U##ʼJechéꞌ na Moisés xi pojká ani utsan enchéꞌ kʼal an israelitatsik: “¿Jitaꞌ ti bijiy ta okʼlek ani ta lújundhax?”, jaꞌich aban kʼal na Dios jelti jun i pulek awiltaláb ani i walkax, kʼal an tʼokat abatwálekʼi xin chuꞌu taꞌ ti kʼwajat bin kʼamálil an kʼidhadh teꞌ xi kʼwajat ti tʼaꞌíl. "Nanáꞌ u chuꞌúmalich an yajtsiktaláb xi exom in achʼál Ejipto an atiklábtsik xu takwyám, xi jaꞌich na kidhtal, u achʼámich ti ejꞌéltsik ani in paꞌinek abal ku káldhaꞌichtsik tajaꞌ. Pos xoꞌ, jalaꞌich, neꞌech tu abaꞌ Ejipto.”
!Utsan tám enchéꞌ kʼal an Okʼóxláb: “Ka kʼotʼiy na pajab, pos an chabál xon ta kubat, jaꞌich jun i chabál xi tʼokat. = s “Nanáꞌ tin Diosil na wejeꞌ pakéliltsik, nin Diosil na Abraham, na Isák ani na Jakob.” Tujey tám na Moisés ti wipipíl kʼal i jíkʼib ani yab in léꞌ kin telaꞌ. K Na Moisés laban tʼajat tam tin chuꞌu jechéꞌ an xalkʼantsixtaláb ani tam ti utey abal kin chuꞌu más alwaꞌ, in axtsi tin káwintal an Okʼóxláb. Enchéꞌ tin ulu an Okʼóxláb: m
S ʼChab inik i tamub más tayíl, tam ti kʼwajat ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh kʼunat ban chʼén xu bijyáb Sinaí, in chuꞌu jun i tʼokat abatwále bin kʼamálil jun i kʼidhadh teꞌ xi kʼwajat ti tʼaꞌíl. 0 Y Tam tin achʼaꞌ jechéꞌ na Moisés, ájlách ani kʼale ban chabál xi Madián. Tajaꞌ ti kʼwajay jelti jun i píl inik ani in kóꞌoy cháb in chakámiltsik. } ¿A léꞌxeꞌ neye ti kin chemdhaꞌ, jelt xan ta chemdhaꞌ ti weꞌél an inik xi techéꞌ Ejipto in chabálil?” 5cTám, xi kʼwajat in chaꞌwal nin at kidhtal nixíkʼlá kʼál na Moisés ani utsan enchéꞌ: “¿Jitaꞌ ti kʼwajbámal ta okʼlek ani ta lújundhom kʼal wawáꞌ? Tam ti jun tsudhelom, na Moisés in elaꞌ cháb i at kidhtal ti péjéx ani kom in léꞌ kin chuꞌu yabich ka péjéxintsik, in utsaꞌtsik enchéꞌ: “Tatáꞌtsik a kidhábkʼitsik tabáꞌ; ¿jantʼókʼi ta atʼax tʼájtsíxtsik jún ani jún?” FPos na Moisés in chalpayal ke ni at kidhtal, xi jaꞌich an israelitatsik, neꞌech kin exbaytsik ke jajáꞌ takudh kʼal na Dios abal kin walkaꞌ nin at kidhtal; por yab in exbaytsik. wAni in chuꞌu tajaꞌ ke jun i inik xi Ejipto in chabálil exom in atʼax tʼajtsal jun i israelita. Abal kin loꞌo ani abal kin tʼajtsi jayéchkʼi xowaꞌ exom in tʼajál, na Moisés in chemdhaꞌ jachanꞌ an inik xi Ejipto in chabálil. +ʼTam tin koꞌolich chab inik i tamub, na Moisés in leꞌnaꞌ ka kʼale kin álnaꞌ nin at kidhtaltsik, xi jaꞌich an israelitatsik. CJaxtám, na Moisés okʼtsin ejtal xowaꞌ in choꞌób an atiklábtsik xi Ejipto in chabálil ani in kóꞌoy tʼajat i awiltaláb kʼal xowaꞌ in tʼajál ani kʼal xowaꞌ in ulal. Por tam ti an tátaꞌlábtsik in jilaꞌ, nin tsidhánil an pulek takʼix in penaꞌ ani in pubedhaꞌ jelti max jajáꞌ in chakámil. 6 eJachanꞌ i kʼij, tám jeye ti waꞌchin na Moisés. Jechéꞌ an chakam, kulbetná tʼajat kʼal na Dios ani tokot beletná óx a íchʼ bin kʼimáꞌ nin tátaꞌtsik. NJechéꞌ an pulek takʼix, in kʼambiy ni kidhtaltsik ani tʼajtsintsik xan ti ka leꞌná ni wejeꞌ pakéliltsik. In tʼajaꞌ jeye abal kin walbaꞌ ka chemech nin chakámiltsik xi tsʼitsik. d~ATujey tám ti takʼix tajaꞌ Ejipto jun i pulek takʼix xi yab u exláb kʼál na José. 2}]ʼTam ti kʼunatich an kʼij xowkʼi ti neꞌech ka támun xowaꞌ na Dios in lej tsubax utsámal na Abraham, an atiklábtsik xi Israel yanenekich tajaꞌ Ejipto. *|MMás tayíl, júntsintsik an tin beklék Sikém ani joltsin ban jólimtaláb xi na Abraham in chʼayꞌtsámal nin chakámiltsik na Amor ban chabál xi Sikém. { Anchanꞌ ti támun, na Jakob kʼale ti kʼwajíl Ejipto xon ti chemech más tayíl ani xon ti chemechtsik jeye ni wejeꞌ pakéliltsik. zIn abnaꞌ tám na José ka ikʼtat nin tátaꞌ Jakob ani ejtal nin kidhtaltsik, jajáꞌtsik ox inik lajubóꞌ ti éb. Yy+
Tam ti kʼaletsik juní tin chabtal, na José in xalkʼaꞌ tinbáꞌ abal ka exlá kʼal nin kidhábtsik. Anchanꞌ tin choꞌóbnaꞌ an pulek takʼix xi Ejipto xitaꞌ kʼál tu kidhtaláb jeye na José. Ix Por tam ti na Jakob in achʼaꞌ abal waꞌach i trigo Ejipto, in abaꞌ tajaꞌ nin chakámiltsik, xi jaꞌich ni wejeꞌ pakéliltsik. Jechéꞌ jaꞌich an jidhtal bél xin tʼajaꞌtsik. Hw ʼWaꞌchin tám i kʼaꞌínab ani jun i yajtsiktaláb púlek, ban chabál xi Ejipto. Anchanꞌ jeye ti támun Kanán ani ni wejeꞌ pakéliltsik yabich in elál xantʼéy kin kʼapu. av;
ani in tolmiy kʼal ejtal an yajtsiktaláb xin tametnaꞌ. In pidhaꞌ ti chalab ani in tolmiy abal kin bajaw ka kʼanidhá kʼal an Faraón. Jechéꞌ an Faraón, jaꞌich an pulek takʼix xi Ejipto, xi kʼál ti bijyat na José ti pulek awiltaláb abal ka takʼxin Ejipto ani abal ka takʼxin jeye bin kʼimáꞌ jechéꞌ an pulek takʼix. Eu ʼJechéꞌ ni wejeꞌ pakéliltsik, in atʼaꞌ nin kidháb xin bij José ani in nujutsik abal ka júná ban chabál xi Ejipto. Por na Dios tajaꞌ ti kʼwajat junax kʼal na José %tCNa Dios in tʼajaꞌ jun i lejkintaláb kʼal na Abraham ani utsan kin tʼajtsal jun i exól bin tʼuꞌúl an kwitól chakamtsik abal kin kóꞌoy ti exól kʼal tin kwenta an lejkintaláb. Jaxtám, tam ti waꞌchin ti chakam na Isák, na Abraham in tʼajtsi jun i exól bin tʼuꞌúl tam tin kidhbách waxik a kʼítsá ti waꞌchinék ti chakam. Anílkʼi jeye tin tʼajaꞌ na Isák kʼal nin chakámil Jakob ani na Jakob anílkʼi jeye tin tʼajaꞌ kʼal xi lajucháb nin chakámiltsik. Jechéꞌtsik, jaꞌich ni wejeꞌ pakélil. zsmPor utsan jeye enchéꞌ: “Nanáꞌ neꞌech ku lújundhaꞌ an yejcheꞌ bitsow xi kin tʼajaꞌ ti jolib na kidhtaltsik ani tayíl, na kidhtaltsik neꞌech ka kale tajaꞌ ani neꞌech ti kin tʼójontsitsik ba jechéꞌ an chabál.” r)Ani utsan jeye enchéꞌ kʼal na Dios: “Na kidhtaltsik neꞌech ka kʼwajay jelti píl iniktsik ba jun i chabál xi yab jajáꞌtsik in dhabal, neꞌech ka tʼajan ti jolibtsik ani neꞌech ka tʼajtsin xan ti ka leꞌná, tin nakíl chéꞌ i boꞌ inik i tamub.” mqSPor yab pidhan kʼal na Dios techéꞌ ni jun pejeꞌ ti chabál abal kin dhabalnaꞌ, nibal jun pejeꞌ elaꞌ xon ti kin kubaꞌ jun in akan; por utsan abal neꞌech ka pidhan ani ke tayíl, tam jajáꞌ ka chemchich, nin chakámiltsik jaꞌich neꞌech kin dhabalnaꞌ; maske tam ti jachanꞌ i kʼij, na Abraham yabél in koꞌol ni jun in chakámil. Zp-Kale tám na Abraham bin chabálil an kaldeotsik ani kʼale ti kʼwajíl Arán. Tayíl chemech nin tátaꞌ ani na Dios in tsiꞌdhaꞌ na Abraham ti kʼwajíl techéꞌ xon ti tatáꞌtsik xoꞌ i kʼwajat. o ani utsan enchéꞌ: “Ka jilaꞌ na chabálil ani ejtal na exlowáltsik ani ki kʼale ban chabál xi neꞌech tu óltsi.” FnAni na Esteban tókʼon enchéꞌ: ―At kidhtaltsik ani tátaꞌlábtsik, ka achʼaꞌ xantʼéy neꞌech tu utsaꞌtsik: Ni labidh tʼokat Diosil, in xalkʼaꞌ tinbáꞌ abal ka chuꞌtat kʼal ni wejeꞌ pakélil Abraham tam ti kʼwajat ban chabál xi Mesopotamia, tam ti yabél kʼalnek ti kʼwajíl Arán |m sKonyat tám enchéꞌ na Esteban kʼal nin okʼlékil an páleꞌtsik: ―¿Tsubaxxeꞌ jechéꞌ xowaꞌ i usnal? 6leTam ti an awiltalábtsik ani ejtal xi taꞌ ti buxutsik in telaꞌ na Esteban, in chuꞌutsik ke nin wal na Esteban in junwal jelt in wal jun i tʼokat abatwále.Bk}I achʼámal jeye tin ulu ke na Jesús xi Nasaret neꞌech kin paku an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani neꞌech kin jalkʼuy ejtal xowaꞌ in jilámal ka tʼajan na Moisés. Wj'
Alyat jeye i jánum káwtsik, xin ulutsik enchéꞌ: ―Jechéꞌ an inik yab u koyol ti odhbíjil an ti pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani an tin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. yik Anchanꞌ ti chakúdhá an atiklábtsik, nin okʼlékil an judíotsik ani an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés; péjeyat kʼál na Esteban, yakʼwan ani júná tin tamét an Junkulom Awiltaláb. h} Jalbiyat tám kʼal jechéꞌtsik taltsik i iniktsik abal kin ulu ke in achʼámal ti odhbíjil ta Moisés ani ta Dios.
g
por yab u ejtowáb ka tomná na Esteban abal jajáꞌ u káw kʼal yantam i chalpadhtaláb xu pidhnal kʼal an Tʼokat Ejattaláb. f) Tám, taltsik i atiklábtsik xu takʼnal ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb xu bijyábtsik ti jolib xi walkadhich, junax kʼal i atiklábtsik xi Sirene, xi Alejandría, xi Silisia ani xu kʼwajíltsik ban chabál xi Asia, in tujutsik ti káwlíx kʼal na Esteban; /eWNa Esteban, jun i inik xin bachʼúmal tʼajat nin alwaꞌtal ani nin cháp na Dios, in tʼajál i labidh labandhaxtalábtsik ani i exóltsik ban atiklábtsik. Id Nin káwintal na Dios jikʼat tʼajat ti bukʼey ani an belomtsik jikʼat tʼajat ti yaney Jerusalén, asta yán in páleꞌiltsik an judíotsik belmách. Júná ti wikʼnél na Esteban c Tsiꞌdhátsik tám xon ti kʼwajat an abatwáletsik, ólan an abatwáletsik ani in kʼwajbaꞌtsik nin kʼubak bin éb xi takwyattsik. NbEjtaltsik in tokʼoy jechéꞌ ani takwyat na Esteban, jun i inik xu belom tʼajat ani teykómte tʼajat kʼal in cháp an Tʼokat Ejattaláb. Takwyat jeye na Felipe, na Prókoro, na Nikanor, na Timón, na Parmenas ani na Nikolás, jun i inik xu kʼwajíl Antiokía xin belámal jeyewiꞌik nin belomtal an judíotsik. Ya+Wawáꞌ neꞌech ki óntsi tu ól ani ki okʼtsixnaꞌ nin káwintal na Dios. z`mJaxtám kidháblábtsik, ka aliy búk i payꞌlomlábtsik xi tatáꞌtsik a kidhtal, xi alwaꞌ iniktsik, xi chalpadhtsik, xi teykómte tʼajat kʼal in cháp an Tʼokat Ejattaláb ani jaꞌich ka punkʼuntsitsik jechéꞌ an ti tʼojláb. d_AJunkuwat tám ejtal an belomtsik kʼal xi lajucháb an abatwáletsik ani utsantsik enchéꞌ: ―Yab in tomnál ki jilaꞌ ki tʼilaꞌ nin káwintal na Dios kʼal tin kwentakʼi abal ku kʼwajay tu pidhnom kʼapnél. 8^ kTam ti jachanꞌ i kʼij, kom an belomtsik yanéch, an judíotsik xu káw griego tujey ti itʼixbéltsik kʼal an judíotsik xu káw ebreo. In ulaltsik xu káw griego ke an chemtsidh mímlábtsik xi jajáꞌ in kidhtal, yab u lej tʼajtsinaltsik ti kʼij tam u pidhnáb an kʼapnél tsudhey ka tsudhey. i]K*Tsudhey ka tsudhey yab in jiláltsik kin okʼtsixnaꞌ an alwaꞌ tʼilab ani kin tʼilaꞌ ke na Jesús jaꞌich na takudh kʼal na Dios. U okʼtsixtsik ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani ban atátsik jeye.N\)Kaléch tám an abatwáletsik xon ti kʼwajat an awiltalábtsik ani u kulbéltsik tʼajat abal pidhan ti chápláb kʼal a Dios kin watʼnaꞌ i tidhetaláb kʼal tin kwentakʼi in bij na Jesús. L[(Ejtal in exbaytsik xowaꞌ utsan kʼal na Gamaliel. Kanyat tám an abatwáletsik, kwadhan ani utsantsik abal yabich más ka xeꞌchintsik ti káw tin bij na Jesús ani walkájichtsik tám. 9Zk'por max a Dios in chalab, yab neꞌech ka ejto ka tamkʼuytsik. Ka kóꞌoytsik tʼajat i kwenta; pos yab a choꞌóbtsik max exom ta péjéx kʼal i iniktsik o kʼal a Dios. =Ys&Jaxtám tu utsáltsik, jilaꞌ kʼwajat jechéꞌ an iniktsik ani yab xataꞌ ka utsaꞌtsik. Pos max jechéꞌ xowaꞌ in tʼajáltsik, in chalab i iniktsik, neꞌech ka okʼon; ?Xw%ʼMás tayíl, tam ti tʼajan an ajumtaláb, xeꞌchin jeye na Judas xu kʼwajíl Galilea ani kʼal yán jeye ti wéwná; por chemdhá jeye ani ejtal xi wéwnaxnék, bukʼlan. W5$Ka chalpaytsik ke ti weꞌél chabkʼiꞌ xeꞌchin na Tewdas, xin péjey an lej pulek takʼix ani in ulu ke jajáꞌ jaꞌich jun i pulek inik, wéwná kʼal chéꞌ i boꞌ inik i iniktsik. Por chemdhá ani ejtal xi kʼál ti wéwnadh, bukʼlantsik ani anchanꞌ ti okʼon. /VW#In utsaꞌ tám enchéꞌ an awiltalábtsik: ―Atiklábtsik xi Israel, ka kóꞌoytsik tʼajat i kwenta kʼal xantʼéy a léꞌ ka tʼajtsi jechéꞌ an iniktsik.
O ~~)}||J{/zypxQwNvv&utsrqqp-o%nnmwllckk9jj7iQhhgfe9d;czbbyb
``5_ ^d]<\ [ZYY9WW1VUUT-SRRpQPPRONN}MfLL,KJJIHH GFFNEcCBAAb@@?*>==<3;s::S:97754n3`2q1=0//U.. -B,++#*:(r''=&q%%L$:#2"T! < S7k #A*D
w
9
wck(# O F
)Ka kóꞌoytsik i kwenta, tatáꞌtsik xa pojkál an tsubaxtaláb, ki labantsik ani ki kʼibchontsik;
pos Nanáꞌ, xin Dios, neꞌech ku tʼajaꞌ ba na kʼítsájiltsik i pakdhaꞌ labidh labandhaxtaláb;
jechéꞌ xowaꞌ neꞌech ku tʼajaꞌ, max ti ki tʼiltsi jun xitaꞌ yab neꞌech ka belaꞌtsik.
(Ka kóꞌoytsik i kwenta abal yab ka tamu xowaꞌ in jilámal dhutsadh an tʼiltsixtsik, tam tin ulutsik enchéꞌ: w
'Yejat jeye ka choꞌóbnaꞌtsik ke xitaꞌ kin belaꞌich na Jesús, neꞌech ka kʼwajbájich alwaꞌ kʼal na Dios, pos tokot na Jesús in ejtowal kin tʼajaꞌ jechéꞌ. Nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés yab in ejtowal. #?
&Kidháblábtsik, yejat ka choꞌóbnaꞌ, ke an pakwlantsixtaláb kʼal tin kwenta ni walastalábil, neꞌech ki bachʼu kʼal tin kwentakʼi na Jesús. [/
%Por nin tʼuꞌúl na Jesús, xi na Dios in ejdhaꞌ ti ít, yab jaꞌ kʼachey. F
$Tsubax kʼejle, na Dabid in tʼójontsi nin kidhtaltsik xi jachanꞌ i kʼij xan ti utsan kʼal na Dios, tayíl chemech, jolyat xon ti jolidh nin tátaꞌtsik ani nin tʼuꞌúl kʼachey. ve
#Jaxtám tin ulu jeye enchéꞌ ba jun i ajatláb: “Yab neꞌech ka walkaꞌ ka kʼachey nu tʼuꞌúl.” ta
"Na Dios in ulúmal abal neꞌech kin ejdhaꞌ ti ít abal yab ka kʼachey nin tʼuꞌúl. Na Dios in ulu enchéꞌ ban Tʼokat Dhuslab: “Neꞌech tu pidhaꞌtsik an ti lábtʼajaxtaláb xu utsámal neꞌech ku pidhaꞌ na Dabid.”
!Pos wawáꞌ, xu kidhtaláb kʼal jajáꞌtsik, na Dios tu tʼajtsích xan tin ulúmal abal in ejdhaꞌ ti ít na Jesús jelt xan ti kʼwajat dhutsadh bin chabtsíl an ajatlábtsik: “Tatáꞌ tu Chakámil ani Nanáꞌ tu pidhámal xoꞌ ti xeꞌchintaláb.”
ʼJaxtám xoꞌ, wawáꞌ exom tu óltsaltsik an ti alwaꞌ tʼilab xi na Dios in utsámal ni wejeꞌ pakéliltsik.
Tam ti jachanꞌ i kʼij, yáníl in xalkʼaꞌ tinbáꞌ na Jesús abal ka chuꞌtat kʼal xi juniknadhtsik kʼál tam ti kale Galilea ani kʼale Jerusalén. Xoꞌ jaꞌich jajáꞌtsik xi xeꞌech in tʼiltsal an atiklábtsik kʼal tin kwenta na Jesús. * O
Por ejdhá ti ít kʼal na Dios. *M
Tam ti okʼonich ti tʼajtsinal ejtal xowaꞌ kʼwajat dhutsadh ban Tʼokat Dhuslab kʼal Jajáꞌ tin kwenta, paꞌbájich tám ban peltsidh teꞌ ani jolyat. ~
Ani maske na Jesús yab eltsin ni jun in walab xantʼókʼi ti ka chemdhá, in kontsitsik na Pilato abal kin abnaꞌ ka chemdhá. }
Pos xu kʼwajíltsik Jerusalén ani nin okʼlékiltsik, yab in exlaꞌ xitam jáꞌ jeye na Jesús, nibal in exbantsi tin káwintal an tʼiltsixtsik xu ajyáb ban atátsik xon tu tʼajnal an junkuntaláb tam in kʼítsájil an koyóxnich. Jaxtám, tam ti jajáꞌtsik in pidhnaꞌ na Jesús abal ka chemdhá, in tʼajaꞌichtsik abal ka támun jelt xan tin ulúmal an tʼiltsixtsik. |
ʼKidháblábtsik, xi chakámláb kʼal nin kidhtaltsik na Abraham ani tatáꞌtsik teye xa exlál abal na Dios ejtal in ejtowal kin tʼajaꞌ: kʼal tatáꞌtsik ta kwenta tu ulal jechéꞌ an tsubaxtaláb xi kʼal tin kwenta an loꞌeltaláb. 4{a
Tam tu kʼunelich an kʼij xowkʼi ti neꞌech ka chemdhá na Juan, in ulu enchéꞌ: “Yab nanáꞌ xi tatáꞌtsik a chalpayal ke nanáꞌ u éy; por tu kuxmats taꞌ tál jún xi más púlek ké nanáꞌ. Púlek tʼajat ke yab xataꞌ u éy abal kin kutpan ku wiltsi tin wikʼáb nin pajab.” 0zY
Tam ti yabél tsiꞌnek na Jesús, na Juan xeꞌchin kin tʼiltsi ejtal an atiklábtsik xi Israel, in utsál abal kin jilaꞌichtsik ti walablom ani ka pujanichtsik. Ey
Jún ti éb xin kidhtaltsik jechéꞌ na Dabid, jaꞌich na Jesús. Jechéꞌ na Jesús, jaꞌich xi aban kʼal na Dios abal kin loꞌo an israelitatsik jelt xan ti Jajáꞌ tin ulúmal. exC
Más tayíl, na Dios in wékʼoy ti pulek takʼix na Saúl ani in kʼwajbaꞌ na Dabid abal jaꞌich ka kʼwajay tin pulek takʼíxal an israelitatsik. Na Dios in ulu enchéꞌ kʼal tin kwenta na Dabid: “U elámal na Dabid, nin chakámil na Isaí, jun i inik xu kulbetnál tʼajat ani neꞌech kin tʼajaꞌ ejtal xowaꞌ Nanáꞌ u léꞌ.” w
In konoytsik tám abal in léꞌ ka kʼwajay takʼnél kʼal jun i pulek takʼix ani pidhantsik kʼal na Dios an ta Saúl abal ti pulek takʼix chab inik xónaꞌ i tamub. Jechéꞌ na Saúl, u chakámláb kʼal na Sis, jun i inik xi tál bin kidhtal na Benjamín. Bv}
Más tayíl, chéꞌ i boꞌ inik xónaꞌ i tamub kʼal chab inik láju, in kóꞌoytsik takʼnél kʼal i lújundhaxtsik, asta tam tin bajaw xowkʼi ti kʼwajay an tʼiltsix Samuel. u
ani in kʼibdhaꞌ búk i pakdhaꞌ bitsow ban chabál xi Kanán abal ka pidhantsik an ti chabál ni wejeꞌ pakéliltsik. ty
’Na Dios in kuxuy chab inik i tamub ejtal xowaꞌ jajáꞌtsik in tʼajaꞌ ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh s
Ni Diosil xi wawáꞌ xu Israel, in takuy ni wejeꞌ pakéliltsik ani in tʼajaꞌ abal ka wenkʼon ti yejcheꞌ bitsow tam ti bél kʼwajattsik jelti píl iniktsik ban chabál xi Ejipto. Tayíl, in káldhaꞌtsik ba jachanꞌ an chabál kʼal nin awiltal. urc
Chʼakay tám na Pablo, in kontsi an atiklábtsik kʼal in kʼubakkʼi abal ka chamkʼan ani in ulu enchéꞌ: ―Ka achʼaꞌ payꞌlomlábtsik xi Israel ani tatáꞌtsik teye xa exlál ke na Dios ejtal in ejtowal kin tʼajaꞌ: Kq
Tam ti okʼonich ti ajyáb nin takʼixtal an Dios xin jilámal dhutsadh na Moisés ani nin dhutsadh úwil jeye an tʼiltsixtsik, an okʼlektsik xi ba jachanꞌ an atá in abnaꞌ ka utsantsik enchéꞌ na Pablo ani na Bernabé: ―Kidháblábtsik, max a tsiꞌdhál jun i takʼixtaláb abal an atiklábtsik, awil ka ulu. p%
Tayíl, na Pablo ani na Bernabé, kale Perje abal ka kʼaletsik ban bitsow Antiokía xi kʼwajat ban chabál xi Pisidia. Tam ti tajaꞌich ti kʼwajattsik ani in bajaw nin kʼítsájil an koyóxnich, ochichtsik ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb ani buxkantsik. .oU
Na Pablo ani nin juniktsik balin ban tan ban chabál xi Pafos ani kʼaletsik Perje ban chabál xi Panfilia; por jilantsik kʼal na Juan ani witsiy Jerusalén. Xn)
Tam ti an pulek awiltaláb in chuꞌu jechéꞌ, belmách, kom u labnal tʼajat kʼal an okʼtsixtaláb xin achʼál kʼal tin kwenta an Ajátikláb. Na Pablo ani na Bernabé ulichtsik Antiokía xi Pisidia Más tayíl, na Bernabé ani na Sawlo kʼaletsik Selewsia abal abantsik kʼal an Tʼokat Ejattaláb. Tajaꞌ, balintsik ban tan abal ka kʼale ban chabál xin bij Chipre xi kʼwajat ban pujal. Ze-
Tam ti okʼonichtsik ti ól ani ti kʼíl, in kʼwajbaꞌ nin kʼubaktsik bin éb na Bernabé ani na Sawlo ani in utsaꞌichtsik tám ka kʼaléch. An abatwáletsik u okʼtsix ban chabál xin bij Chipre d
Jun i kʼij, tam ti kʼwajat in kʼakʼnáltsik an Ajátikláb ani ti kʼíltsik, an Tʼokat Ejattaláb in ulu enchéꞌ: ―Ti kin pílmedhantsi an ta Bernabé kʼal na Sawlo abal kin tʼajaꞌtsik an tʼojláb xowaꞌ u utsámaltsik kin tʼajaꞌ. c
Ban belomtsik xi kʼwajat Antiokía taꞌ ti kʼwajat i tʼiltsixtsik ani i okʼtsixtsik. Jaꞌich na Bernabé, na Simón (xu bijyáb jeye Tʼunuy), na Lusio xi Sirene, na Manaén (xi junax ti pubenek kʼal na Erodes, an pulek takʼix xi Galilea) ani na Sawlo. /bW Tam ti na Bernabé ani na Sawlo in pidhnámich an tolmixtaláb, witsiytsik Antiokía ani in júnaꞌ kʼal jajáꞌtsik na Juan, xu bijyáb jeye ta Markos.oaW Por nin káwintal na Dios dhubatkʼi ti bukʼey putálkʼi ani túkʼi túkʼi tu okʼtsixnáb. H` Támkʼi jachanꞌ, jun in tʼokat abatwálejil an Okʼóxláb in yaꞌundhaꞌ na Erodes abal in walkaꞌ ka kʼakʼná jelti max u Dios ani tajaꞌ ti chemech kʼapudh kʼal i dhúm. {_o Tujey tám an atiklábtsik kin ulu kawidh enchéꞌ: ―¡Xitaꞌ jechéꞌ kʼwajat ti káw yab i inik, i dios! 3^_ Bijtsin jun i kʼij kʼal na Erodes abal ka kʼaletsik. Jachanꞌ a kʼítsá, na Erodes in kʼwajbaꞌ nin alwaꞌ kʼudhkʼúmil, buxkan xon tu lújundhom ani káwin. D] Na Erodes in chakuntsal an atiklábtsik xi Tiro ani Sidón, por jechéꞌ an atiklábtsik in tʼajaꞌ i káw abal ka kʼaletsik tin tamét na Erodes. In ejtotsik kin átantsi tin alwaꞌtal na Blasto, jun in awiltalábil an pulek takʼix Erodes ani kʼal jachanꞌkʼi, an pulek awiltaláb in konoytsik i lejkintaláb abal xi jechéꞌtsik táykʼi jeye tu tsiꞌdhantsábtsik an ti kʼapnél ban chabál xin takʼyal an pulek takʼix. e\C Na Erodes in abnaꞌ ka alyat ani kom yab ejtowat ka elan na Pedro, ejtal an belkol wikʼaxteꞌ lújundhá ani abná ka chemdhátsik. Tayíl, na Erodes kale Judea ani kʼale ti kʼwajíl Sesarea. Nin chemtal na Erodes y[k Tam ti tsudhey, laban tʼajat an soldadotsik abal yab in choꞌóbtsik xantʼéy támnék kʼal na Pedro. Z% Por jajáꞌ in utsaꞌtsik kʼal in kʼubakkʼi abal yab ka kʼuchuntsik ani in tʼiltsitsik xan ti káldhá ban wikʼaxteꞌ kʼal an Ajátikláb ani utsantsik jeye enchéꞌ: ―Ka tʼiltsitsik jechéꞌ na Jakobo ani an kidháblábtsik. Kale tám ani kʼale píl. Y Por na Pedro in óntsal kin tʼeney an wiꞌleb, ani tam tin japiytsik an wiꞌleb ani in chuꞌu, labantsik tʼajat. :Xm Utsan tám enchéꞌ: ―¡Tatáꞌ i olmanal! Por an tsidhan in ulal abal tsubax. Jajáꞌtsik in ulal enchéꞌ: ―Yab jajáꞌ, i tʼokat abatwále xi kʼál tu beletnáb. EW Por tam tin exbay abal a Pedro na kʼwajat ti tawnax, yab in japiy an wiꞌleb, ájlách altá kʼal i kulbéxnich abal kin ólnaꞌ ke na Pedro taꞌ ti kʼwajat ban wiꞌleb ti tawnax. V
Tam tin tʼeney an wiꞌleb xi kuxtál, jun i tsidhan xu bijyáb Rode kale kin chuꞌu xitam jáꞌ nin tʼenyal an wiꞌleb. VU% In chalpóm jechéꞌ, na Pedro kʼale bin kʼimáꞌ na María, nin nánaꞌ na Juan, xu bijyáb jeye ta Markos; tajaꞌ, taꞌ ti kʼwajat yán i atiklábtsik, jechéꞌ junkunéktsik abal ti ól.
T
In exbách tám na Pedro ani in ulu enchéꞌ: ―Xoꞌ ojniꞌ u exbách ke Jajáꞌ an Ajátikláb in abámal nin tʼokat abatwálejil abal ti kin loꞌo kʼal na Erodes ani kʼal ejtal xowaꞌ nu at kidhtaltsik xi yab u belom in léꞌ ti kin tʼajtsi. 0SY
Por watʼeytsik ban jidhtal belkol ani bin chabtal jeye; tam ti ulichtsik ban patʼál wiꞌleb abal ka kaléch ban bél xu kʼalel ban bitsow, an wiꞌleb kwetémtal ti jakʼpin. Kaletsik tám, ani tam tin belámalichtsik jun pejeꞌ an bél, jilanich tám kwetém kʼal an tʼokat abatwále. kRO Kale tám na Pedro in wewkóm an tʼokat abatwále, maske yab in choꞌób max tsubax o yabaꞌ xowaꞌ kʼwajat in tʼajál an tʼokat abatwále. Jajáꞌ in chalpayal ke kʼwajat in chuꞌtal jun i xalkʼantsixtaláb.
Q
ani utsan enchéꞌ kʼal an tʼokat abatwále: ―Ka wikʼaꞌ na tsukul kʼal an ótʼ ani ka kʼwajbaꞌ na pajab. Tam ti na Pedro okʼon kin tʼajaꞌ jechéꞌ, utsan enchéꞌ kʼal an tʼokat abatwále: ―Ka wátnaꞌ na wát ani ti kin wéwnaꞌ. XP) Jun jikʼtowále ti ulich jun in tʼokat abatwálejil an Ajátikláb ani tajkʼan jun i kʼamal ba jachanꞌ an wikʼaxteꞌ. Takan na Pedro bin chóyíl kʼal jachanꞌ an tʼokat abatwále, bakyat ani utsan enchéꞌ: ―Ki chʼakay jikʼatkʼi. Wilkʼan tám an patʼáltsik xi kʼál ti kʼwajat wikʼadh nin kʼubaktsik na Pedro GO Jachanꞌ an akal, tam ti neꞌech ka tsudhéch xowkʼi na Herodes ti neꞌech kin káldhaꞌ na Pedro tin tamét an atiklábtsik, na Pedro kʼwajat ti wayal junax chʼejélidh kʼal cháb i soldado ani wikʼats kʼal cháb i patʼál ani belkómte nin wiꞌlébil an wikʼaxteꞌ kʼal cháb óx i soldadotsik. UN# Na Pedro u kóꞌyáb balidh ban wikʼaxteꞌ belkómte tʼajat alwaꞌ, por an belomtsik in óntsaltsik kin kontsintsi na Pedro kʼal yantam i chápláb. Na Dios in káldhaꞌ na Pedro ban wikʼaxteꞌ M! Tam ti yakʼwan na Pedro, abná ka balyat al wikʼaxteꞌ kʼal na Herodes, xon ti kʼwajay belkómte kʼal chéꞌ i kweneꞌ i soldadotsik, xi juntsik kweneꞌ, cheꞌtsik i soldado. In chalpayal kin káldhaꞌ tin tamét an atiklábtsik tam watʼenekich an ajib. zLm ani kom in chuꞌu ke jechéꞌ in kulbetnaꞌ tʼajat an judíotsik xi yab u belom, in abnaꞌ jeye ka yakʼwan na Pedro. Jechéꞌ támun tam ti exom an ajib xowkʼi tu kʼapnal an pan xi yab jilbédhats kʼal an jilbédhaxtaláb kʼoye. LK In ulu ka chemdhá kʼal i machét na Jakobo, nin kidháb na Juan gJ I Tam ti jachanꞌ i kʼij, an pulek takʼix Herodes in tuju kin atʼaꞌ taltsik an belomtsik. 2I] Anchanꞌ tin tʼajaꞌtsik, in abtsitsik jun i tolmixtaláb an takʼix belomtsik xi Judea. Jechéꞌ an tolmixtaláb pidhan kin júnaꞌ na Bernabé ani na Sawlo.Tam ti jachanꞌ i kʼij, kale Jerusalén cháb óx i tʼiltsixtsik ani kʼaletsik Antiokía. 8Ei Tajaꞌ ti kʼwajaytsik kʼal an belomtsik jun i tamub ani yán i atiklábtsik in okʼtsi. Tajaꞌ Antiokía ti tujey jidhtal tʼajat ti bijyáb an belomtsik, kristianotsik. oDW Tayíl, na Bernabé kʼale Tarso abal kin aliy na Sawlo. Tam tin elaꞌ, in júnaꞌ Antiokía. WC' Pos jechéꞌ na Bernabé, jaꞌich jun i alwaꞌ inik, teykómte kʼal in cháp an Tʼokat Ejattaláb ani u belom tʼajat. Ani anchanꞌ, yán i atiklábtsik in tʼajaꞌ abal kin belaꞌ an Ajátikláb. gBG Tam ti na Bernabé ulich Antiokía, in chuꞌu xan ti na Dios tin lábtʼajámal an belomtsik xi tajaꞌ ani kulbé tʼajat. In takʼiytsik ejtal abal kin óntsi kin belaꞌtsik an Ajátikláb kʼal jun in ejattal lujat. oAW Tam ti an belomtsik xi Jerusalén in achʼaꞌ jechéꞌ, in abaꞌ na Bernabé asta Antiokía. @! Nin cháp an Ajátikláb kʼwajat kʼal jajáꞌtsik, pos yán xin jilaꞌ nin wejeꞌ belomtaltsik ani in belaꞌichtsik an Ajátikláb. K? Por taltsik an belomtsik xi tál Chipre ani Sirene, ulichtsik ban bitsow xi Antiokía ani in tʼiltsitsik jeye xi yabtsik u judío an ti alwaꞌ tʼilab kʼal tin kwenta an Ajátikláb Jesús. >} Tam ti chemdhájich na Esteban, tujey jeye ti atʼnal xi kʼeꞌet an belomtsik ani taltsik kʼale asta Fenisia, Chipre ani Antiokía. Tajaꞌ, in tʼiltsitsik an ti alwaꞌ tʼilab an judíokʼitsik ani xi kʼeꞌet an atiklábtsik, yabaꞌ. = Tam ti an kidháblábtsik xi Jerusalén in achʼaꞌ ejtal jechéꞌ, chamkʼantsik ani kʼwajay kin kʼakʼnaꞌtsik na Dios. Enchéꞌ tin ulutsik: ―¡Tám, in pidhámaltsik jeye na Dios xi yabtsik u judío an ti chalab abal kin jilaꞌichtsik ti walablom ani anchanꞌ kin ejtóchtsik jeye kin kóꞌoy an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal! An belomtsik xi Antiokía g<G Pos max na Dios in pidhaꞌtsik jeye jayéchkʼi xowaꞌ wawáꞌ tu pidhámal xi belámalich ni Ajátik Jesukristo, ¿jantʼéy u éy nanáꞌ abal kin kʼwajay ku tamkʼuy na Dios kʼal xowaꞌ in léꞌ kin tʼajaꞌ? +;O U chalpay tám xan tin ulúmal an Ajátikláb: “Tsubax kʼejle ke na Juan pujxin kʼal i jaꞌ, por tatáꞌtsik neꞌech ka bachʼu an Tʼokat Ejattaláb.” : Tam ti nanáꞌ u tuju ku tawnaꞌtsik, in bachʼutsik an Tʼokat Ejattaláb, jelt xan ti wawáꞌ i bachʼúmal más okʼox. t9a jajáꞌ neꞌech ti ki utsaꞌ xan ti neꞌech ka ejto ki loꞌey, tatáꞌ ani ejtal na kidhtaltsik.” n8U
Jechéꞌ an inik, tu tʼiltsi xan tin chuꞌúmal kubúl jun i tʼokat abatwále tajaꞌ tin kʼimáꞌ ani utsan kʼál enchéꞌ: “Ka abaꞌ i iniktsik ban bitsow xi Jope abal kin kaniy na Simón, xu bijyáb jeye ta Pedro, 7 An Tʼokat Ejattaláb tin utsaꞌ abal kin kʼale kʼal jajáꞌtsik ani yab kin kʼwajay xataꞌ ku chalpay. Kʼaletsik jeye kʼal nanáꞌ jechéꞌ akak an kidháblábtsik ani ejtal tu éb tu ochich bin kʼimáꞌ jun i inik xin bij ta Kornelio. 6% Támkʼi jachanꞌ, ulich óx i iniktsik ban atá xon tin kʼwajat. Jechéꞌ an iniktsik, tál Sesarea ani tsiꞌnek abal ti kin aliytsik. P5
Óxíl tʼájan jechéꞌ ani tayíl kʼaléch tám juní walkʼiꞌ. *4M Tin tawnaꞌ tám juní jachanꞌ an káwintaláb xi tál walkʼiꞌ ani tin utsaꞌ enchéꞌ: “Xowaꞌ Nanáꞌ u tʼokómal, yab yejat ka bijiy atʼax.” 3! Por u ulu enchéꞌ: “Yabaꞌ, Ajátik, pos yab jaykʼi u kʼapúmal jun xataꞌ xowaꞌ Tatáꞌ a ulúmal ke yab yejat ka kʼapat.” }2s Ani u achʼaꞌ jun i káwintaláb xi tin utsaꞌ enchéꞌ: “Pedro ki chʼakay, ka chemdhaꞌ ani ka kʼapu.” 61e Tam tu telaꞌ alwaꞌ abal ku chuꞌu xantʼéy taꞌ ti kʼwajat alkʼidh, u chuꞌu i koꞌnéltsik xi cheꞌtsik in akan, i padhumtsik, i chantsik ani i chʼichintsik. 0 ―Tam tin kʼwajat ban bitsow xi Jope ani in kʼwajat tin ól, u chuꞌu jun i xalkʼantsixtaláb. Ban xalkʼantsixtaláb, u chuꞌu jun xataꞌ jelti jun i kʼudhkʼum púlek xi tál ti paꞌíl walkʼiꞌ wikʼats tamatkʼi ani ulich asta xon tin kʼwajat. q/[ Tʼiltsintsik tám kʼal na Pedro asta tin tujtal ejtal xowaꞌ támnék, enchéꞌ ti utsantsik: .- Konyat enchéꞌ: ―¿Jantʼókʼi ta kʼalnek ka álnaꞌ xi yab in koꞌoltsik an exól bin tʼuꞌúl ani i kʼapúmadh kʼal jajáꞌtsik? ?-w Tam ti na Pedro ulich Jerusalén, kawyat kʼal taltsik an judíotsik xu belomich xin ulal ke yejat jeye ka tʼajtsintsik an ti exól bin tʼuꞌúl xin belálichtsik na Jesukristo. , ! An abatwáletsik ani an belomtsik xi kʼwajat Judea, in achʼaꞌ abal in bachʼúmaltsik jeye nin káwintal na Dios xi yabtsik u judío. +-
0In ulu abal ka pujyatichtsik tin bij na Jesukristo ani pakabédhá na Pedro abal ka kʼwajay cháb óx a kʼítsá kʼal jajáꞌtsik.e*C
/In ulu tám enchéꞌ na Pedro: ―¿Awxeꞌ waꞌach jun xitaꞌ xi neꞌech kin ejto kin tamkʼuy abal yab ka pujyat jechéꞌ an atiklábtsik, kom in bachʼúmichtsik jeye xoꞌ an Tʼokat Ejattaláb jelti wawáꞌ? u)c
.Abal in achʼaꞌtsik ti káw kʼal i kʼeꞌet káwintalábtsik ani ti kʼakʼnaxtsik an tin bij na Dios. 0(Y
-Ani an judíotsik xu belomich, xi tsiꞌnektsik junax kʼal na Pedro, labantsik tʼajat abal in chuꞌu pidhantsik jeye an ti Tʼokat Ejattaláb xi yabtsik u judío.
'
,Lejat na Pedro kʼwajat ti káw, ulich an Tʼokat Ejattaláb ba ejtal xi kʼwajat in achʼáltsik nin tsubaxtalábil na Dios. ^&5
+Ejtal an tʼiltsixtsik xi ti wejeꞌ, in tʼilámaltsik na Jesús, ke ejtal xitaꞌ kʼál ti ka belan, neꞌech ka pakwlantsat tin walastalábiltsik. In bachʼutsik an Tʼokat Ejattaláb xi yabtsik u judíotsik 4%a
*Ani tu abaꞌ ki tʼiltsi an atiklábtsik ani ki óltsitsik jeye ke jechéꞌ na Jesukristo bijidhich kʼal na Dios abal kin lújundhaꞌ xi ejattsik ani xi chemnektsik. V$%
)Yab xalkʼantsat ejtal an atiklábtsik, tokot wawáꞌkʼi, xi na Dios in takwyámalich kʼejle okʼox abal ku xeꞌchin tu óltsix. Wawáꞌ u kʼapúch ani u uchʼách kʼal Jajáꞌ tam ti ejdhatsich. #
(Por ejdhá ti ít kʼal na Dios tin óxláb a kʼítsá ani tu xalkʼantsi an ta Jesús abal ki chuꞌu ke Jajáꞌ ejnek ti ít. 4"a
'Wawáꞌ i chuꞌúmal ejtal jechéꞌ xowaꞌ in tʼajámal na Jesús, ban chabáltsik xi Judea ani ban bitsow Jerusalén. Tayíl chemdhá pajkʼidh ban peltsidh teꞌ. L!
&A choꞌóbtsik alwaꞌ xan ti na Dios tin pidhaꞌ na Jesús xi Nasaret tin cháp an Tʼokat Ejattaláb. Xan ti na Jesús ti xeꞌchin jeye in tʼajál xowaꞌ alwaꞌ ani in jeldhál ejtal xi kʼwajat teykómtetsik kʼal in cháp an lej atʼax. Ejtal jechéꞌ in tʼajál abal na Dios taꞌ ti kʼwajat kʼal Jajáꞌ. " =
%A choꞌóbtsik alwaꞌ xantʼéy tʼílan bin chabálil an judíotsik, tujey Galilea, tin kuxmats na Juan tam ti xeꞌchin ti tʼiltsix ani ti pújal.
$Na Dios in abtsi nin kidhtaltsik na Israel an ti tsubaxtaláb. Jechéꞌ an tsubaxtaláb, jaꞌich an alwaꞌ tʼilab xin pidhnál an kʼijidhtaláb kʼal tin kwentakʼi na Jesukristo ani jechéꞌ na Jesukristo, jaꞌich nu Ajátikláb kʼal ejtalkʼitsik. /
#Na Dios in bachʼwal xitaꞌkichkʼi, tokot ka exlá ke Jajáꞌ ejtal in ejtowal kin tʼajaꞌ ani kin tʼajaꞌtsik xowaꞌ in léꞌ na Dios.
"In tuju tám na Pedro ti káw ani in ulu enchéꞌ: ―Xoꞌ ojniꞌ u exbách abal na Dios yab u takukúl an ti atiklábtsik. )
!Jaxtám tu abnaꞌ jikʼatkʼi ki kʼale ta alyáb ani alwaꞌ tʼajat abal i tsích. Xoꞌ ejtal techéꞌ u kʼwajat tin tamét na Dios ani i léꞌ ki achʼaꞌ ejtal xowaꞌ an Ajátikláb ti abámal ti ku utsaꞌ. Xowaꞌ in ulu na Pedro bin kʼimáꞌ na Kornelio $A
Pos ka abaꞌ xoꞌ na tʼojnáliltsik ban bitsow xin bij Jope abal kin kaniy na Simón, xu bijyáb jeye ta Pedro. Táꞌ kʼwajat bin kʼimáꞌ na Simón, an inik xu lejkix ótʼ, jajáꞌ u kʼwajíl bin wál an pujal. Tam ka ulich techéꞌ, neꞌech ti káw kʼal tatáꞌ.” $A
Ani tin utsaꞌ enchéꞌ: “Kornelio, na Dios in achʼámalich na ólábil ani in chuꞌúmalich xowaꞌ a tʼajál abal ka tolmiy an chʼojontáltsik. %C
Tókʼon tám enchéꞌ na Kornelio: ―In koꞌolich chéꞌ a kʼítsá, enchéꞌ xónaꞌ i ora, in kʼwajat tin kʼíl techéꞌ tu kʼimáꞌ ani tin ól xin kwenta an wákal ani in xalkʼantsat abal ku chuꞌu jun i inik xi xeketlidh kʼal jun i chʼaxixíl kʼudhkʼum. #
Jaxtám, tokot tin kanyat, in tsích ani yab in kʼwajay tin chalpax. Pos xoꞌ u léꞌ ku choꞌóbnaꞌ xantʼókʼi tin kanyámaltsik. 8i
Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Pedro: ―Tatáꞌtsik a choꞌób ke nin belomtal an judíotsik in ulal ke yab alwaꞌ ka junkun jun i judío kʼal jun i píl inik o ka ochich bin kʼimáꞌ an píl inik. Por na Dios tin óltsámalich ke yab in tomnál ku bijiy atʼax o yab alwaꞌ ni jun xitaꞌ. lQ
Lejat u tʼilolóltsik, ochich altá ani in elaꞌ tajaꞌ yán i atiklábtsik xi junkunék. yk
Por dhayan kʼal na Pedro ani utsan enchéꞌ: ―Ki chʼakay, pos jayéchkʼi neye jun i inik jelti tatáꞌ. {
Tam ti na Pedro ulich ban atá, kale ti bachʼwáb kʼal na Kornelio, tudhlan tin tamét na Pedro ani in kʼakʼnaꞌ. =s
Tam ti jun tsudhelom, ulichtsik Sesarea, xon ti kʼwajat aytsímte kʼal na Kornelio junax kʼal jun kweneꞌ in exlowáltsik ani nin jaꞌúbtsik xin kanyámal na Kornelio. zm
Utsantsik tám kʼal na Pedro abal ka ochichtsik ani tajaꞌ ti jilkʼontsik kʼal jajáꞌ jachanꞌ i akal. Tam ti tsudhey, na Pedro kʼaléch tám kʼal jajáꞌtsik ani junikná kʼal cháb óx i kidháblábtsik xu kʼwajíl Jope.
Tókʼontsik enchéꞌ: ―U tsiꞌnek abal u abnék kʼal an okʼlek soldadotsik xu bijyáb ta Kornelio. Jajáꞌ jaꞌich jun i lujat inik xin belál a Dios, xu kʼakʼnáb ani u kʼanidháb tʼajat kʼal ejtal na at kidhtaltsik. Usnék kʼal jun in tʼokat abatwálejil na Dios abal yejat ti kaniy ki kʼale tin kʼimáꞌ ani kin achʼaꞌ xowaꞌ neꞌech ka utsaꞌ. P
Paꞌay tám na Pedro xon ti kʼwajat an iniktsik xi abnék kʼal na Kornelio ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Nanáꞌich xitaꞌ i xeꞌechtsik a ayal. ¿Jantʼéy a léꞌ ta tsiꞌnektsik? oW
Ki paꞌay, ki kʼale kʼal jajáꞌtsik ani yab ki kʼwajay ta chalpax, pos Nanáꞌ u abámaltsik. 0Y
Kom na Pedro bél kʼwajat ti chalpax kʼal tin kwenta an xalkʼantsixtaláb, utsan enchéꞌ kʼal an Tʼokat Ejattaláb: ―Náꞌ kʼwajat ti ayal óx i iniktsik.
Tam ti ulichtsik, in konoytsik kawidh max taꞌ ti kʼwajat ba jachanꞌ an atá jun i inik xin bij Simón ani u bijyáb jeye ta Pedro. b =
Lejat na Pedro kʼwajat ti chalpax xantʼéy in léꞌ kin ulu jachanꞌ an xalkʼantsixtaláb, ulich ban wiꞌleb nin tʼojnáliltsik na Kornelio, xi táltsik in konówiyal xon ti kʼwajat nin kʼimáꞌ na Simón. h I
Óxíl tʼájan jechéꞌ ani tayíl kʼadhbájich tám juní walkʼiꞌ an kʼudhkʼum.
Tawná tám juní kʼal jachanꞌ an káwintaláb ani utsan enchéꞌ: ―Xowaꞌ Nanáꞌ u tʼokómal, yab yejat ka bijiy atʼax. * M
Por na Pedro tókʼon enchéꞌ: ―Yabaꞌ, Ajátik; nanáꞌ yab jaykʼi u kʼapúmal ni jun xataꞌ xowaꞌ Tatáꞌ a ulúmal ke yab yejat ka kʼapat. yk
In achʼaꞌ jun i káwintaláb xi utsan kʼál enchéꞌ: ―Pedro, ki chʼakay, ka chemdhaꞌ ani ka kʼapu. yk
Ban kʼudhkʼum, taꞌ ti kʼwajat yán i koꞌnéltsik xi cheꞌtsik in akan, i chantsik ani i chʼichintsik. !
In chuꞌu jakʼpin an walkʼiꞌ ani in chuꞌu ti paꞌíl jun xataꞌ xin junwal jelti jun i kʼudhkʼum púlek xi wikʼats tamatkʼi. '
Kʼaꞌay tʼajat ani in leꞌnaꞌ ti kʼapul, por lejat kʼwajat ti lejkintsáb xantʼéy kin kʼapu, in chuꞌu jun i xalkʼantsixtaláb. =s
Tam ti jun tsudhelom, lejat jajáꞌtsik neꞌech ti bél ani exomich ti kʼunel Jope, na Pedro kʼadhiy bin éb an atá tam ti chʼejelich xónaꞌ a kʼítsá abal ti ól. O
In tʼiltsitsik ejtal xowaꞌ in chuꞌúmal ani in abaꞌtsik Jope.
Tam ti kʼaléch an tʼokat abatwále xi kʼál ti tawná, na Kornelio in kaniy cháb nin tʼojnáliltsik ani in kaniy jeye jun i soldado, jechéꞌ jaꞌich jun i inik xin belál jeye tʼajat na Dios jelti na Kornelio ani alwaꞌ inik tʼajat. dA
Jajáꞌ taꞌ kʼwajat bin kʼimáꞌ jun i inik xu bijyáb jeye ta Simón, an inik xu lejkix ótʼ ani in koꞌol nin kʼimáꞌ bin wál i pujal. Na Simón Pedro neꞌech ti ki utsaꞌ xantʼéy yejat ka tʼajaꞌ. p Y
Pos ka abaꞌ xoꞌ i iniktsik ban bitsow xi Jope abal kin kaniy na Simón, xu bijyáb jeye ta Pedro. 7g
Na Kornelio jilkʼon in telál an tʼokat abatwále kʼal yantam i jíkʼib ani in konoy enchéꞌ: ―¿Jantʼéy, Ajátik? Utsan tám enchéꞌ kʼal an tʼokat abatwále: ―Na Dios in achʼámalich an ólábtsik ani in chuꞌúmich xowaꞌ a tʼajál jeye abal ka tolmiy an chʼojontáltsik. v~e
Jun i kʼij, tam ti óxich xónaꞌ i wákal, in chuꞌu jun i xalkʼantsixtaláb. Ba jechéꞌ an xalkʼantsixtaláb, in chuꞌu ke jun in tʼokat abatwálejil a Dios ochich xon ti jajáꞌ kʼwajat ani utsan enchéꞌ: ―¡Kornelio! |}q
Jajáꞌ ani ejtal nin kidhtaltsik in kʼakʼnál na Dios ani in jikʼnál abal in choꞌóbtsik ke na Dios ejtal in ejtowal kin tʼajaꞌ. In pidhnál jeye yandhaꞌ i tumín abal kin tolmiy an judíotsik ani echʼekʼi in ólantsal a Dios. @| {
Táꞌ ti kʼwajat ban bitsow Sesarea jun i inik xin bij ta Kornelio, jajáꞌ jaꞌich jun i okʼlek xin takʼyal boꞌ inik i soldadotsik, jechéꞌ an kweneꞌ u bijyáb Italiano. !{; +Na Pedro kʼwajay yán a kʼítsá ba jachanꞌ an bitsow, bin kʼimáꞌ jun i inik xin lejkiyal i ótʼ, jechéꞌ an inik, u bijyáb ta Simón.jzM *Ejtal jechéꞌ, choꞌóbná putál ban bitsow xi Jope ani kʼal yán ti belan an Ajátikláb. 7yg )In téynaꞌ tám bin kʼubak ani in dhayaꞌ. In kaniy tám an kidháblábtsik ani an chemtsidh mímlábtsik ani chuꞌtatich tám abal ejnek ti ít jachanꞌ an mímláb. xw (Utsantsik tám kʼal na Pedro abal ka kaletsik ejtal, tudhlan tám ani ólan ani in teltóm an mímláb xi chemnek, in ulu enchéꞌ: ―Tabita, ki chʼakay. In lamaꞌ tám nin wal an mímláb ani tam ti chuꞌtat na Pedro, buxkan an mímláb. w/ 'Kʼale tám na Pedro junax kʼal jajáꞌtsik. Tam ti ulchich, júná ban altá xon ti kʼwajat an chemélom ani kʼal ejtal an chemtsidh mímlábtsik ti wiliyat, u ukʼnaltsik ani in ólnáltsik nin lakab ani nin xekéttsik xi tʼajtsidh kʼal na Dorkas tam ti ejat. v! &An bitsow xi Jope, kʼunat ti kʼwajat Lida, xon ti kʼwajat na Pedro tam ti jachanꞌ i kʼij. Kom an belomtsik in choꞌóbnaꞌ abal tajaꞌ ti kʼwajat na Pedro, in abnaꞌ ka pakabédhá enchéꞌ kʼal cháb i iniktsik: ―Ki tsích dhubat ban bitsow xi Jope. #u? %Tam ti jachanꞌ i kʼij, yawꞌlách ani chemech. Tam ti okʼonich ti tʼaknal, kʼwajbá ba jun i altá xi kʼwajat tʼekʼat ba jun i púntsíx atá. t' $Tam ti jachanꞌ i kʼij, taꞌ ti kʼwajat ban bitsow xu bijyáb Jope jun i mímláb xu belom tʼajat xu bijyáb Tabita, ke ti káwintaláb griego, u ulwáb Dorkas. Jechéꞌ an mímláb echʼekʼi in tʼajál xowaꞌ alwaꞌ ani in tolmiyal an chʼojontáltsik. .sU #ani chuꞌtat kʼal ejtaltsik xu kʼwajíl Lida ani Sarón, in jilaꞌichtsik tám nin wejeꞌ belomtalábiltsik ani in belaꞌich an Ajátikláb. Ejdhá na Dorkas %rC "Ani utsan enchéꞌ kʼal na Pedro: ―Eneas, na Jesukristo neꞌech ti ki jeldhaꞌ. Ki chʼakay ani ka dhayaꞌ na waytal. Na Eneas támkʼi ti chʼakay qy !In elaꞌ tajaꞌ jun i inik xin bij ta Eneas, xin koꞌolich waxik i tamub ti kwachíl, kom yab in ejtowal ti belal. p Tam ti na Pedro xeꞌchin ti álnax an ti kidháblábtsik, kʼale jeye kin álnaꞌ an kidháblábtsik xu kʼwajíl Lida. Fo Tam ti jachanꞌ, ejtal an belomtsik xi ban chabál xi Judea, xi Galilea ani xi Samaria, kʼijidhtsik tʼajat ti kʼwajat ani u likeltsik. In koꞌoltsik nin belomtal ban Ajátikláb ani kʼal tin cháp an Tʼokat Ejattaláb, tsudhey ka tsudhey u waꞌchinal más xin belálich an Ajátikláb. Jeldhá na Eneas
}||7zyixfwvuuAtRsr qmpp onn"mll3k
j1hhTgFfeddcaam``-_4^]\;[&ZKYHXWVUTTISHRR:QPOOqNMLKYIHGFFGEDhCCWBAA@??9>=<<};;:983766I5C43e21r0.-,+*))D(l''&V%^$r##K""
! F Y 1vh4{k
- ^ @ty M ʼKʼal jún tokot i inik tin tʼajámal ejtal an atiklábtsik abal ka kʼwajaytsik ba putál an chabál. In okʼox bijtsámalich an ti kʼij ani an ti chabál xon ti yejat ka kʼwajaytsik, k Onibal in kóꞌyal i yejetaláb xi neꞌech ka ejtowat ka tʼajtsin kʼal i atiklábtsik. Pos Jajáꞌ tu pidhál an ti xeꞌchintaláb, Jajáꞌ tu tʼajál ku dhútsumlách ani Jajáꞌ tu pidhál ejtal xowaꞌ i yéntsal. wgʼJechéꞌ na Dios, jaꞌich xin tʼajámal an kʼayꞌlá ani ejtal xowaꞌ waꞌach; Jajáꞌ in dhabal an walkʼiꞌ ani an kʼayꞌlá. Yab u kʼwajíl ban pulek atá xon ti Jajáꞌ u kʼakʼnáb xi tʼajadh kʼal i iniktsik, GAbal tam tin xeꞌchin tin telolól xon ta tʼajáltsik an kʼakʼnaxtaláb, u elaꞌ ba jún xon ta kʼwajbáltsik an pikbaxtaláb i dhuslab xin ulal enchéꞌ: “Abal na Dios xi yab i exlál.” Pos jechéꞌ na Dios xi tatáꞌtsik a kʼakʼnál maske yab a exlál, jaꞌich na Dios xi nanáꞌ tu tʼiltsaltsik. fEKubey tám na Pablo junax chʼejel xon ti jajáꞌtsik kʼwajat ban Areópago ani in ulu enchéꞌ: ―Payꞌlomlábtsik xi kʼwajíl Atenas, nanáꞌ u chuꞌtal ke tatáꞌtsik a kʼakʼnál tʼajat a diosiltsik. V%Pos ejtal xu kʼwajíltsik Atenas ani an píl iniktsik jeye xu kʼwajíltsik tajaꞌ, yabtsik más xowaꞌ in chalpayal, tokot kin achʼaꞌ ani kin tʼilaꞌ an ít tʼilabtsik xu tʼilnal tajaꞌ. Pos wawáꞌ i achʼál a tʼilál xowaꞌ yab i exbayal ani i léꞌ weye ki exbay xantʼéy in léꞌ kin ulu ejtal jechéꞌ. gGJúná tám ba jun i kubtaláb xu bijyáb ti Areópago, xon tin ujnámal u junkunal an takʼixtsik ani konyat enchéꞌ: ―¿Alwaꞌxeꞌ ki choꞌóbnaꞌ weye jechéꞌ an ít okʼtsixtaláb xi tatáꞌ a tsiꞌdhál? ?wTaltsik an iniktsik xin wewkómtsal tin okʼtsixtalábil xu bijyáb ti epikúreos ani taltsik jeye xin wewkómtsal tin okʼtsixtalábil an estoikos, in tujutsik ti tʼilolól kʼal na Pablo. Taltsik in ulal enchéꞌ: ―¿Jantʼéy awil tu utsál jechéꞌ an inik xu káw tʼajat? Ani taltsik in ulal jeye: ―In junwal jelti max xeꞌech in ólnál i kʼeꞌet diostsik. Jechéꞌ tin ulaltsik, jaꞌich abal in achʼáltsik ke na Pablo in tʼilál an alwaꞌ tʼilab kʼal tin kwenta na Jesús ani abal neꞌech ka ejdhá ti ít an chemélomtsik kʼal na Dios. -Jaxtám na Pablo, u kʼalel kin tʼilaꞌ nin káwintal na Dios ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb. U kʼwajíl jeye ti káw kʼal taltsik xin kʼakʼnál a Dios ani tsudhey ka tsudhey in tʼiltsal tin káwintal na Dios junax chʼejel bitsow xitaꞌkʼi kin elaꞌ. KLejat na Pablo kʼwajat Atenas in aytsím na Silas ani na Timoteo, u chalpax tʼajat abal in chuꞌtal an atiklábtsik xi ba jachanꞌ an bitsow in kʼakʼnáltsik tʼajat i chʼilabtsik. :mJúná na Pablo kʼal nin juniktsik asta ban bitsow xin bij Atenas. Tam ti ulichtsik tajaꞌ, an junkiltsik witsiy, por utsantsik kʼal na Pablo abal ka witsiy Berea ani kin utsaꞌ na Silas ani na Timoteo abal ka kʼaletsik dhubat xon ti kʼwajat na Pablo. Tam ti kʼwajat na Pablo ban bitsow xi Atenas Por an kidháblábtsik in abaꞌ jikʼatkʼi na Pablo abal ka kʼale bin waltsik an pujal. Na Silas ani na Timoteo, jilkʼontsik Berea. dA
Por tam ti an judíotsik xi Tesalónika in choꞌóbnaꞌ abal na Pablo kʼwajat in tʼilál jeye nin káwintal na Dios ba jachanꞌ an bitsow xi Berea, kʼaletsik jeye tajaꞌ ani in péjéxlindhaꞌ an atiklábtsik. Jaxtám, yán belmách xi jajáꞌtsik ani an griegotsik jeye. Belmách jeye i mímlábtsik ani i iniktsik xi exlómtetsik tʼajat. &E Jechéꞌ an judíotsik, alwaꞌ iniktsik jaꞌ ani yab jelti xi Tesalónika. In bachʼutsik an alwaꞌ tʼilab kʼal yantam i kulbétaláb ani tsudhey ka tsudhey in ajyaltsik ban Tʼokat Dhuslab abal kin chuꞌu max tsubax lejtal xowaꞌ u óltsinaltsik kʼal na Pablo ani na Silas. e
C
Jikʼatkʼi ti utsantsik na Pablo ani na Silas kʼal an kidháblábtsik abal ka kale akal ani ka kʼaléchtsik Berea. Tam ti ulichtsik tajaꞌ, kʼaletsik ban atá xon ti an judíotsik in tʼajál an junkuntaláb. " = Por na Jasón ani xi kʼeꞌettsik jeye, in pidhnaꞌtsik i jalbixtaláb abal ka walkátsik. Tam ti kʼwajattsik na Pablo ani na Silas ban bitsow Berea q [Tam tin achʼaꞌtsik ejtal jechéꞌ, an atiklábtsik ani an awiltalábtsik tujey ti itʼixbél. \
1Jechéꞌ na Jasón in koydhámal tin kʼimáꞌ. Ejtal jajáꞌtsik in chʼikat tʼajtsal tin takʼixtalábil an lej pulek takʼix romano abal in ulaltsik ke waꞌach ít i Pulek Takʼix xu bijyáb ta Jesús. ^ 5Por kom yab elantsik tajaꞌ na Pablo ani na Silas, in júnaꞌtsik bodhodhól na Jasón ani taltsik i kidháblábtsik tin tamét an awiltalábtsik xi ba jachanꞌ an bitsow ani in ulutsik kawidh enchéꞌ: ―Jechéꞌ an iniktsik, xi xeꞌech in ojtsal tin chalab an atiklábtsik putál an kʼayꞌlá, tsiꞌnekich jeye xoꞌ techéꞌ. *MPor kʼal jechéꞌ tin kwenta, an judíotsik xi yab belmámadh, tujeytsik ti itʼixbél ani in junku cháb óx i iniktsik xi atʼax xi xeꞌechkʼitsik ti bél yab xataꞌ in tʼojnál. In tujutsik ti péjex ani in itʼixbédhaꞌ an atiklábtsik xi ba jachanꞌ an bitsow. Kʼaletsik ti péjex bin kʼimáꞌ na Jasón, in ayaltsik na Pablo ani na Silas abal kin káldhaꞌtsik ani kin pidhnaꞌ ban atiklábtsik. LBelmách tám taltsik an judíotsik ani junkuntsik kʼal na Pablo ani na Silas. Belmách jeye yán i griego xin kʼakʼnáltsik tʼajat na Dios ani yán i mímláb xi exlómtetsik tʼajat.
Anílkʼi xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab, anchanꞌ tin wiltsaltsik ke an Kristo koꞌol kin watʼnaꞌ i yajtsiktaláb, koꞌol ka chemdhá ani ka ejech ti ít. In ulal enchéꞌ: ―Jechéꞌ na Jesús xin kʼwajat tu tʼiltsaltsik, jaꞌich an Kristo. 7gNa Pablo, kʼale ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb jelt xan tin ujnámalich in tʼajál ani óx i semana káwin kʼal jajáꞌtsik tam in kʼítsájil an koyóxnich. h KTam ti kʼaléchtsik, na Pablo ani na Silas watʼey ban bitsowtsik xi Anfípolis, xi Apolonia ani ulichtsik ban bitsow xi Tesalónika. Tajaꞌ, taꞌ ti kʼwajat jun i atá xon ti an judíotsik in tʼajál an junkuntaláb. C(Tam ti kaléchtsik ban wikʼaxteꞌ, kʼale bin kʼimáꞌ na Lidia. Tam tin álnaꞌich an kidháblábtsik ani in utsaꞌich abal yab kin jilaꞌtsik ti belom, kʼaléchtsik tám.G'Pos kʼale tám an awiltalábtsik abal kin kontsi ti pakwlantsixtaláb na Pablo ani na Silas. Káldhájichtsik tám ani kontsin ti alwaꞌtaláb abal ka kaléchtsik ba jachanꞌ an bitsow. &E&An yákʼwaltsik in tʼiltsi jechéꞌ an awiltalábtsik ani an awiltalábtsik jikʼey tam tin choꞌóbnaꞌtsik abal na Pablo ani na Silas u romano. & E%Por na Pablo in ulu enchéꞌ: ―Wawáꞌ xu romano, tu kwadhaꞌ tin tamét an atiklábtsik maske yab in exbayámaltsik okʼox xantʼéy i walámal, tu baliy ban wikʼaxteꞌ; ani ¿xoꞌ tu walkál chinatkʼi? ¡Pos yabaꞌ! Ka tsíchtsik xoꞌ jajáꞌtsik ti ku káldhaꞌ. ?w$Utsan tám enchéꞌ na Pablo kʼal an belkol wikʼaxteꞌ: ―An awiltalábtsik in ulal abal tu walkaꞌichtsik; jaxtám, awil ki kʼaléchtsik ani yab ki kʼwajaytsik ta chalpax.
~#Tam ti tsudhey, an awiltalábtsik in abaꞌ dhajawe i yákʼwaltsik abal ka utsan an belkol wikʼaxteꞌ kin walkaꞌichtsik. G}"Más tayíl, an belkol wikʼaxteꞌ in júnaꞌtsik tin kʼimáꞌ ani in kʼapundhaꞌ. An belkol wikʼaxteꞌ ani ejtal nin kidhtaltsik, u kulbél tʼajat abal in belaꞌichtsik na Dios. ]|3!Jachanꞌ i ora bél akal, an belkol wikʼaxteꞌ in júnaꞌ na Pablo ani na Silas abal kin tʼaktsi xon ti chʼojbédhats kʼal an wichʼateꞌ. Tayíl, pujan an belkol wikʼaxteꞌ ani ejtal nin kidhtaltsik. { Tʼiltsin tin káwintal an Ajátikláb ani ejtal nin kidhtaltsik jachanꞌ an belkol wikʼaxteꞌ, tʼiltsintsik jeye. z% Jajáꞌtsik in tókʼoy enchéꞌ: ―Ka belaꞌ an Ajátikláb Jesukristo ani neꞌech ki loꞌey tatáꞌ ani ejtal na kidhtaltsik. y9 Káldhátsik tám eléb kʼal an belkol wikʼaxteꞌ ani konyattsik enchéꞌ: ―Jaꞌúbtsik, ¿jantʼéy yejat ku tʼajaꞌ abal kin loꞌey neye? %xC In konoy tám jun i tajbaxtaláb an belkol wikʼaxteꞌ, ochich adhik altá ani u wipipíl kʼal i jíkʼib tudhlan tin tamét na Pablo ani na Silas. {wo Por tawná kawidh enchéꞌ kʼal na Pablo: ―Yab xataꞌ ka tʼajtsi tabáꞌ, pos ejtal techéꞌ u kʼwajat. hvIEjech an belkol wikʼaxteꞌ ani tam tin chuꞌu abal ejtal nin wiꞌlébiltsik an wikʼaxteꞌ jakʼpinék, in jixónaꞌ nin machétil abal kin chemdhaꞌ tinbáꞌ kom in chalpayal ke ájlámadh ejtal an wikʼnéltsik. tuaJun jikʼtowál ti léwékʼin chapik tʼajat an chabál ani in dhiyaꞌ nin akanlábil an wikʼaxteꞌ. Támkʼi jachanꞌ, jakʼpin ejtal an wiꞌlebtsik ani wilkʼan an patʼáltsik xi kʼál ti kʼwajat wikʼadh an wikʼnéltsik. Por tam ti chʼejelich i akal, na Pablo ani na Silas kʼwajattsik ti ól ani in ajatnáltsik i ajatláb abal a Dios. Xi kʼeꞌet an wikʼnéltsik kʼwajat in achʼáltsik. ;soTam ti an belkol wikʼaxteꞌ in achʼaꞌ utsan jechéꞌ, in baliy asta tin okʼontalich in altájil an wikʼaxteꞌ ani in jilaꞌ machʼbintsidhtsik tin akan kʼal i teꞌ. r Tam ti okʼon ti kwadhnaltsik yáníl, balyat ban wikʼaxteꞌ ani utsan an belkol wikʼaxteꞌ abal kin beletnaꞌtsik tʼajat alwaꞌ. Tq!An atiklábtsik chakuy ani in adhík ti utey ba na Pablo ani na Silas. An awiltalábtsik in abnaꞌ ka kʼoꞌtsin tin kʼudhkʼúmil na Pablo ani na Silas ani ka kwadhantsik kʼal i wichʼateꞌ. p'ani exom in okʼtsixnál xowaꞌ jajáꞌtsik in ujnámal in tʼajál, por wawáꞌ yab alwaꞌ ki bachʼu nibal ki tʼajaꞌ, kom u romano. Jo
Utwattsik ban awiltalábtsik ani in ulutsik enchéꞌ xi yakʼwxinék: ―Jechéꞌ an iniktsik, xi jaꞌich i judíotsik, exom in péjéxlindhál an atiklábtsik xi techéꞌ ba ni bitsówil inKPor tam ti nin ajátiktsik jachanꞌ an tsidhan in chuꞌu abal yabich más neꞌech kin ejto kin átlomnaꞌ, in yakʼwaꞌtsik na Pablo ani na Silas ani in júnaꞌ chʼejel bitsow xon ti kʼwajat an awiltalábtsik. Rm Yán a kʼítsá in tʼajaꞌ anchanꞌ, asta ke jun i kʼij na Pablo, itʼixbédhájich, chawꞌkʼilách ani in utsaꞌ enchéꞌ an ejattaláb xi taꞌ ti kʼwajat ba jachanꞌ an tsidhan: ―Tin bij na Jesukristo tu utsál abal ki kale ba jachanꞌ an tsidhan. Ani támkʼi ti kale jachanꞌ an ejattaláb ban tsidhan. Sl Wawáꞌ ani na Pablo u wéwná kʼal an tsidhan ani kawidh in ulal enchéꞌ: ―Jechéꞌ an payꞌlomlábtsik, in tʼojnálil a Dios xi púlek tʼajat ani ti óltsaltsik xan ti neꞌech ki loꞌey. k5Jun i kʼij, tam tu neꞌech ban kubtaláb xon tu kʼalel tu ól, i elaꞌ jun i tsidhan xin koꞌol jun i ejattaláb xin witʼál kin exlaꞌ xowaꞌkich. Jechéꞌ an tsidhan in átál tʼajat yán i tumín abal nin ajátiktsik kom in witʼál kin exlaꞌ xowaꞌkich. $jAPujyat tám, kʼál ejtal nin kidhtaltsik ani tayíl tu pakabédhaꞌ enchéꞌ: ―Max tatáꞌtsik a chalpayal ke nanáꞌ tsubax lejtal tu belálich an Ajátikláb, ki kʼaletsik tu kʼimáꞌ abal ki koyóch tajaꞌ. Ani tu tʼajtsi ti chápláb abal ku koyóch bin kʼimáꞌ. ]i3Jún ti éb an mímlábtsik xin bij Lidia xu kʼwajíl ban bitsow Tiatira, xin nujwal i kʼudhkʼumtsik xi tʼunuyich tʼajat kʼal in chákníꞌ, taꞌ ti kʼwajat ti ochʼówix. Jechéꞌ an mímláb, in kʼakʼnál tʼajat na Dios ani palmédhantsat tin ejattal kʼal an Ajátikláb abal kin belaꞌ xowaꞌ kʼwajat in ulal na Pablo. %hC
Jun i kʼij, tam ti jaꞌich in kʼítsájil an koyóxnich, u kale ban bitsow ani u kʼale xon ti kʼwajat jun i waljaꞌ, jun i kubtaláb xon tu kʼalel tʼajat yán ti ól. U buxkan tajaꞌ ani u kʼwajay ki tʼiltsitsik an ti alwaꞌ tʼilab an mímlábtsik xi junkunék tajaꞌ. Fg Tam tu kʼwajatich Neápolis, u kʼale Filipos. Jechéꞌ an bitsow Filipos, kʼwajat Masedonia, an bitsow xi más ultaláb ani Roma tu takʼnal. U kʼwajay tajaꞌ cháb óx a kʼítsá. /fW Tajaꞌ Troas, u balin ban tan ani u kʼale in lujtal Samotrasia, an chabál xi kʼwajat ban jaꞌ. Tam ti jun tsudhelom, u ulich ban bitsow xin bij Neápolis. 'eG
Tam ti na Pablo in chuꞌu jachanꞌ an xalkʼantsixtaláb, u tʼojojon abal ku kʼale Masedonia kom i choꞌób alwaꞌ ke na Dios jaꞌich xi kʼwajat tu utsál ku kʼale tajaꞌ ki tʼiltsitsik jeye an ti alwaꞌ tʼilab. Tam ti kʼwajat na Pablo ani na Silas ban bitsow xi Filipos d} Tam ti tajaꞌ ti kʼwajattsik, jun i akal, na Pablo in chuꞌu jun i xalkʼantsixtaláb. Ban xalkʼantsixtaláb, in chuꞌu kubúl jun i inik xu kʼwajíl Masedonia ani u pakabédháb kʼál enchéꞌ: “Ki watʼey Masedonia ani ti ku tolmiy.” icKWatʼeytsik in lujtalkʼi ani yab ochich ban chabál xi Misia, kʼaletsik ban bitsow xi Troas. Obani ulichtsik bin wál an chabál xi Misia. Tam ti tajaꞌ ti kʼwajattsik, in chalpay ka ochichtsik ban chabál xi Bitinia, por yab walká kin tʼajaꞌtsik anchanꞌ kʼal nin Ejattal na Jesús. 'aGYab walká kʼal an Tʼokat Ejattaláb kin tʼilaꞌtsik an alwaꞌ tʼilab ban chabál xi Asia. Jaxtám, watʼeytsik ban chabál xi Frijia ani Galasia a`;Anchanꞌ, an belomtsik u likedhantsáb tin itsích ani in óntsaltsik ti belom. Tsudhél u tajkʼanal u yanel más an belomtsik. Na Pablo in chuꞌu jun i xalkʼantsixtaláb xon tin chuꞌu jun i inik xi Masedonia h_IBa ejtal an bitsowtsik xon tu watʼel, in óltsal an kidháblábtsik an ti takʼixtaláb xin pidhnámal an abatwáletsik ani an takʼix belomtsik xi kʼwajat Jerusalén abal anchanꞌ ti yejat ka tʼajan xan tin ulaltsik. ^ Na Pablo in leꞌnaꞌ ka junikná kʼal na Timoteo, jaxtám tin tʼajtsi an ti exól bin tʼuꞌúl, abal yab kin itʼixbédhaꞌ an judíotsik xu kʼwajíl ba jachanꞌ an bitsowtsik. Pos kʼal ejtal ti choꞌóbte ke nin tátaꞌ na Timoteo i griego. ]yAn kidháblábtsik xu kʼwajíl Listra ani Ikonio in tʼilál abal jechéꞌ na Timoteo, jaꞌich jun i alwaꞌ inik. e\ ENa Pablo ani na Silas ulich ban bitsowtsik xin bij Derbe ani Listra, tajaꞌ, in elaꞌ jun i belom xin bij ta Timoteo. Jechéꞌ na Timoteo u chakámláb kʼal jun i mímláb judío xu belom, por nin tátaꞌ i griego. s[_)Xeꞌchintsik Siria ani Silisia in punkʼuntsal an kidháblábtsik abal kin óntsaltsik an ti belom.0ZY(Na Pablo in takuy na Silas abal ka junikná kʼál. Tam ti okʼonich ti kontsintsábtsik an tin alwaꞌtalábil na Dios kʼal an kidháblábtsik, kʼaléchtsik tám. jYM'Káwlíxin kʼal jechéꞌ tin kwenta ani yabtsik in kóꞌoy i lejkintaláb, jaxtám ti kʼejtsik ti kʼale. Na Bernabé in júnaꞌ na Markos. Balintsik ban tan ani kʼale ban chabál xin bij Chipre xi kʼwajat ban pujal. X9&por na Pablo in chalpayal abal yab alwaꞌ max kin júnaꞌ, pos más okʼox, jilnéktsik Panfilia ani yab in óntsi an tʼojláb kʼal jajáꞌtsik. iWK%Na Bernabé in léꞌ kin júnaꞌ na Juan kʼal jajáꞌtsik, xu bijyáb jeye ta Markos; zVm$Tam ti más tayílich, na Pablo in utsaꞌ enchéꞌ na Bernabé: ―Wana juní ki álnaꞌ ti ít an kidháblábtsik xi kʼwajat putálkʼi an bitsowtsik xon ti tʼilámalich nin káwintal na Dios abal ki chuꞌu xan ti kʼwajattsik. mUS#Na Pablo ani na Bernabé jilkʼon tajaꞌ Antiokía ani kʼal yán más xi kʼeꞌettsik, in óntsi ti okʼtsixtsik ani ti tʼiltsixtsik an ti alwaꞌ tʼilab. Na Pablo in tujúch tin chabtsíl ti kʼalel owdhaꞌ ti tʼiltsix GT"Por na Silas in ulu abal neꞌech jaꞌ ka jilkʼon tajaꞌ. bS=!Tayíl, tam ti kʼwajách na Judas ani na Silas cháb óx a kʼítsá Antiokía, chapnédhájichtsik tám kʼal i kʼijidhtaláb kʼal an kidháblábtsik abal ka witsích xon ti kʼwajattsik xi kʼál ti abnéktsik. R Kom na Judas ani na Silas i tʼiltsixtsik jeye, in takʼiy ani in pakabédhaꞌ an kidháblábtsik kʼal yán i tʼilabtsik xin ulu. zQm Tam tin ajay jechéꞌ an dhutsadh úw an kidháblábtsik, kulbétsik tʼajat kʼal jachanꞌ an takʼixtaláb. P Anchanꞌ pé, tam ti abanichtsik, kʼaletsik Antiokía. In junku tajaꞌ an kidháblábtsik ani in pidhaꞌ an ti dhutsadh úw. 8Oi ke yab ka kʼaputsik xowaꞌ pikbantsidhich an chʼilabtsik, yab jeye ka kʼaputsik i xichʼ, nibal nin tʼuꞌúl an koꞌnéltsik xi kʼuchʼédhatskʼi ani yab ki junkuntsik kʼal xi yab a tomtal. Max yabich ka tʼajaꞌtsik jechéꞌ, a tʼajálichtsik xowaꞌ alwaꞌ. Ki kʼwajaytsik alwaꞌ.” N7 Pos an Tʼokat Ejattaláb ani wawáꞌ weye, i chuꞌu abal alwaꞌ, ke yab más xowaꞌ tu utsaꞌtsik ka tʼajaꞌ, tokot jechéꞌ xi más yejat: M7Jaxtám, jéꞌ i abál na Judas ani na Silas xi takwyámal, jajáꞌtsik neꞌech ti káw kʼal tatáꞌtsik abal ti ki wiltsitsik ejtal jechéꞌ. .LUJechéꞌ na Bernabé ani na Pablo, jaꞌich an kidháblábtsik xi yab tʼajat in ajyaltsik tinbáꞌ maske ka chemdhá kʼal tin kwentakʼi ni Ajátik Jesukristo. jKMJaxtám wawáꞌ, i chalpay ejtal tu éb ki takuy taltsik i kidháblábtsik xi wawáꞌ i kidhtal abal ka kʼale ti ki álnaꞌtsik junax kʼal na Bernabé ani na Pablo, an kidháblábtsik xi wawáꞌ i kʼanidhál tʼajat. oJWI choꞌóbnámalich ke taltsik i atiklábtsik xu kʼwajíl techéꞌ, kʼalnektsik tachanꞌ, por yab wawáꞌ i abámal. Jajáꞌtsik ti itʼixbédhámalichtsik kʼal nin okʼtsixtal ani ti ukʼpindhámalichtsik abal ti utsáltsik ke yejat ka tʼajaꞌ an exól ba na tʼuꞌúl ani ka wéwnaꞌtsik nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. XI)ani kʼal jajáꞌtsik, abná jechéꞌ an dhutsadh úw, xin ulal enchéꞌ: “Wawáꞌ xu kʼwajat tu abatwále junax kʼal an takʼix belomtsik ani ejtal an kidháblábtsik, i abnál i chapnédhomtaláb abal ejtal an kidháblábtsik xi yabtsik u judío xu kʼwajíl Antiokía ani xu kʼwajíltsik ban chabál xi Siria ani Silisia. ~HuAn abatwáletsik ani an takʼix belomtsik, junax kʼal ejtal an belomtsik, in ulu tám abal alwaꞌ kin takuy cháb óx xi jajáꞌtsik in kidhtal abal kin abaꞌtsik Antiokía junax kʼal na Pablo ani na Bernabé. Takwyat na Judas xu bijyáb jeye Barsabás ani na Silas. Jechéꞌ an payꞌlomlábtsik, jaꞌich xi kʼwajat ultaláb tʼajat kʼal an kidháblábtsik G}Pos asta ti wejeꞌ waꞌach jun xitaꞌ ban bitsowtsik xin okʼtsixnál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. Jechéꞌ jaꞌich xu ajyáb echʼekʼi ban atátsik xon tu tʼajnal an junkuntaláb tam in kʼítsájil an koyóxnich. FLejat kʼal ki dhutsuntsi abal ki utsaꞌtsik ke yabich kin kʼapu i kʼapnél xi pikbantsidh an chʼilabtsik, ke yabich ka junkun kʼal xi yab in tomtal ani yabich kin kʼapu i koꞌnéltsik xi kʼuchʼédhatskʼi o putedhatskʼi nibal kin kʼaputsik i xichʼ. yEkʼJaxtám, nanáꞌ u ulal ke yab yejat ki itʼixbédhaꞌ xi yabtsik u judío xin belálichtsik na Dios. lDQAnchanꞌ tin ulu an Okʼóxláb, xin pidhnámal ka choꞌóbná ejtal jechéꞌ asta ti wejeꞌ. }CsAnchanꞌ neꞌech ku tʼajaꞌ abal ejtal an atiklábtsik xi bijidh Nanáꞌ u dhabal ti kin aliytsik
ani xi yabtsik u israelita jeye, xi kʼwajattsik putálkʼi an kʼayꞌlá, ti kin exlaꞌtsik abal Nanáꞌich tin Okʼóxlábil. NBTayíl neꞌech kin witsiy juní ku kʼwajbaꞌ jun i Pulek Takʼix xin kidhtal na Dabid.Jechéꞌ an Pulek Takʼix neꞌech kin tʼajaꞌ abal kin kʼakʼná jelt tam ti ejat na Dabid. AJechéꞌ támun anchanꞌ abal ka tʼájan jelt xan tin dhutsámal an tʼiltsixtsik ban Tʼokat Dhuslab enchéꞌ: @Na Simón Pedro tu tʼiltsámalich xan ti na Dios tin tuju kin bachʼu jeye xi yabtsik u judío abal kin dhabalnaꞌich. ?
Tam ti okʼonichtsik ti káw na Pablo ani na Bernabé, na Jakobo in ulu enchéꞌ: ―Kidháblábtsik, ti kin axtsitsik: }>s Chamkʼantsik tám ejtal ani in achʼaꞌtsik xan ti exmách ti tʼiltsinaltsik kʼal na Bernabé ani na Pablo an exóltsik ani an labidh labandhaxtalábtsik xin tʼajámal na Dios kʼal jajáꞌtsik ban atiklábtsik xi yabtsik u judío. .=U Yab yejat ki tʼajaꞌ anchanꞌ, tokot yejat ki chalpóm abal u loꞌodhich anikʼi kʼal nin alwaꞌtalábil ni Ajátik Jesús jelt xan ti jajáꞌtsik loꞌodh. a<;
Ani xoꞌ, ¿jantʼókʼi ti yab a beláltsik xowaꞌ na Dios in tʼajámal ani a léꞌ ka chuꞌutsik kin tʼajaꞌ jechéꞌ an belomtsik xowaꞌ wawáꞌ nibal ni wejeꞌ pakéliltsik in ejtómal kin tʼajaꞌ? Q; Na Dios yab in píl káldhaꞌ jajáꞌtsik kʼal wawáꞌ, nibal wawáꞌ yab tu píl káldhaꞌ kʼal jajáꞌtsik, pos in tʼokedhantsitsik jeye an tin ejattal kʼal tin kwenta abal belmáchtsik. Q:Ani na Dios, xin exlantsal tin ejattal ejtalkʼitsik, in xalkʼaꞌ abal in bachʼu xi yabtsik u judío, tam tin pidhaꞌichtsik an ti Tʼokat Ejattaláb anílkʼi jelt xan ti wawáꞌ tu pidhámal. 19[Tam ti okʼonichtsik yáníl ti káwlíx, chʼakay na Pedro ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Kidháblábtsik, a choꞌóbichtsik abal na Dios tin takwyámal, xi jaꞌich jún ti éb xi tatáꞌtsik a kidhtal abal ku óltsitsik an ti alwaꞌ tʼilab xi yabtsik u judío ani ka belmáchtsik jeye. 8Junkun tám an abatwáletsik ani an takʼix belomtsik abal kin chalpay xan ti neꞌech kin ejto kin lejkiy jechéꞌ. 7wPor taltsik an fariseotsik xi belmámadhich jeye, kubeytsik ani in ulu enchéꞌ: ―An belomtsik xi yabtsik u judío, yejat ka tʼajtsin an ti exól ba nin tʼuꞌúl ani kin wéwnaꞌtsik nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. W6'Tam ti ulichtsik Jerusalén, bachʼwat kʼal an belomtsik, kʼal an abatwáletsik ani kʼal an takʼix belomtsik. In tʼiltsitsik xan ti éynéktsik kʼal na Dios kʼal an tʼojláb xi punkʼuntsidh. 5Xi aban kʼal an belomtsik, watʼey ban chabál xi Fenisia ani xi Samaria. Tajaꞌ, in tʼiláltsik xan ti belmáchtsik jeye an atiklábtsik xi yabtsik u judío ani ejtal an kidháblábtsik u kulbél tʼajat kʼal jechéꞌ xowaꞌ in achʼál u tʼiltsinaltsik. I4 Na Pablo ani na Bernabé in tujutsik jun i káwlíxtaláb kʼal jechéꞌ an iniktsik ani káwlíxintsik tʼajat. Jaxtám ti utsan na Pablo ani na Bernabé ani taltsik an kidháblábtsik xi tajaꞌ abal ka kʼaletsik Jerusalén kin lejkiy jechéꞌ kʼal an abatwáletsik ani an takʼixtsik xin beletnál an belomtsik. F3 Tam ti na Pablo ani na Bernabé kʼwajattsik Antiokía, ulich taltsik i iniktsik xi tál Judea. Jechéꞌ an iniktsik, in tuju kin okʼtsi an kidháblábtsik ke abal kin ejto ka loꞌeytsik, koꞌol kin tʼajaꞌtsik an exól ba nin tʼuꞌúl jelt xan tin ulal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. _27 Na Pablo ani na Bernabé, kʼwajaytsik tajaꞌ nakat i kʼij kʼal jajáꞌtsik.u1cTam ti ulichtsik Antiokía, in junku an belomtsik ani in tʼiltsi ejtal xan ti éynéktsik kʼal na Dios abal kin tʼajaꞌ an tʼojláb xi punkʼuntsidh ani xan ti tolmiyat jeye kʼal na Dios xi yabtsik u judío abal ka belmáchtsik. A0{Tajaꞌ Atalia, balintsik ban tan ani kʼale Antiokía, an bitsow xon ti kontsintsidhtsik an tin alwaꞌtal na Dios abal kin ejto kin tʼajaꞌtsik an tʼojláb xi xoꞌ in okʼóch. x/iIn tʼilaꞌtsik jeye an alwaꞌ tʼilab ban bitsow xi Perje ani tayíl kʼaletsik ban bitsow xin bij Atalia. a.;Tayíl, watʼeytsik ban chabál xi Pisidia ani ulichtsik ban chabál xi Panfilia. ?-wBijyat jeye putálkʼi ban bitsowtsik xon ti waꞌach i belomtsik, i takʼixtsik xi neꞌech ti belkol an ti belomtsik. Tam ti okʼonichtsik ti ól ani ti kʼíl, in kawintsitsik abal ka beletná kʼal an Ajátikláb xu belomichtsik. Na Pablo ani na Bernabé witsiytsik Antiokía, an bitsow xi kʼwajat Siria ,{Ba jachanꞌ an chabáltsik, in pakabédhaꞌ tʼajat an belomtsik ani in utsaꞌ abal kin óntsitsik an belomtaláb. In utsáltsik jeye, ke abal kin ejto jun xitaꞌ ka kʼwajay takʼnél kʼal na Dios, yejat kin watʼnaꞌ yán i yajtsiktaláb. 6+eTam ti okʼonich kin tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab ba jachanꞌ an bitsow xi Derbe, xon ti belmách yán i atiklábtsik, witsiytsik juní Listra, Ikonio ani Antiokía. Y*+Por tam ti an belomtsik junkun wililíl xon ti kʼwajat na Pablo, jajáꞌ chʼakay ani ochich juní ba jachanꞌ an bitsow. Tam ti jun tsudhelom, kʼaléch tám junax kʼal na Bernabé ban bitsow xi Derbe. z)mUlich tám cháb óx i judíotsik xi tál Antiokía ani Ikonio. In pidhkáwliy an atiklábtsik abal ka tʼujbaxintsik ani tʼujbayat na Pablo. Tam tin chalpaytsik in chemdhámalich, in káldhaꞌtsik bodhodhól ba jachanꞌ an bitsow. (!Por maske in ulutsik ejtal jechéꞌ, bélkʼi yab in ejto kin kubdhaꞌ abal yab ka chemdhantsat an ti torotsik abal ka pikbantsat.
'
Por bélkʼi in xalkʼál tinbáꞌ na Dios xitam jáꞌ jeye, kʼal an alwaꞌtaláb xowaꞌ u tʼajtsinaltsik. Jajáꞌ tu uldhantsal an ti áb, tu labedhantsal an ti kʼapnél, tu pidhál xowaꞌ i yéntsal abal ki kʼapu ani abal ku kʼwajay kʼijidh. z&mTi wejeꞌich, na Dios in jilámal kʼejle an atiklábtsik ka xeꞌchin xan ti jajáꞌkʼitsik kin leꞌnaꞌ. \%1―¡Payꞌlomlábtsik! ¿Jantʼókʼi ta tʼajáltsik jechéꞌ? Wawáꞌ u iniktsik weye jelti tatáꞌtsik ani u tsiꞌnek abal tu óltsitsik ke yejatich ka jilaꞌ ejtal jechéꞌ xi yab xataꞌ ti alwaꞌ. Ka belaꞌichtsik na Dios xi ejat, xin tʼajámal an walkʼiꞌ, an chabál, an pujal ani ejtal xowaꞌ waꞌach tajaꞌ. U$#Por tam ti na Bernabé ani na Pablo, xi jaꞌich an abatwáletsik in achʼaꞌ jechéꞌ, in michʼónaꞌtsik nin kʼudhkʼúmil, ochich xon ti kʼwajat an atiklábtsik ani in ulutsik kawidh enchéꞌ: %#C
Nin páleꞌil na Jupiter, xin koꞌol nin oláb atájil bin wiꞌlébil an bitsow, in tsiꞌdhaꞌ i torotsik ani i tʼidhats wich tin tamét an wiꞌlebtsik. An páleꞌ, junax kʼal an atiklábtsik in léꞌ kin chemdhaꞌ an torotsik abal kin pikbantsi na Bernabé ani na Pablo. " In ulaltsik ke na Bernabé, jaꞌich an dios Jupiter ani ke na Pablo, jaꞌich an dios Merkurio abal jajáꞌ nu káw. Z!- Tam ti chuꞌtat xowaꞌ in tʼajaꞌ na Pablo, an atiklábtsik in tuju kin ulu kawidh enchéꞌ kʼal i káwintaláb xi Likaonia: ―¡I diostsik xi jáykʼi i inik paꞌinek asta techéꞌ xon tu kʼwajat!
Utsan tám kawidh enchéꞌ kʼal na Pablo: ―Ki kubey. Tʼikcholách tám an inik, kubey ani in tujúch tám ti belal. " = Kʼwajat in achʼál xowaꞌ na Pablo exom in ulal, na Pablo in teloloy jachanꞌ an inik ani in chuꞌu abal in belál tʼajat ke neꞌech ka jeldhá. H Ban bitsow xi Listra, taꞌ ti kʼwajat jun i inik xi yab in ejtowal ti belal. Jechéꞌ an inik kʼwajat buxúl ani yab jaykʼi belnek kom kʼejle anchanꞌ ti waꞌchinék ti chakam. t axon ti xeꞌchintsik jeye kin tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab. Tʼujbayat na Pablo ban bitsow xin bij Listra ? wPor na Pablo ani na Bernabé, tam tin choꞌóbnaꞌtsik, chinat kʼaletsik Listra ani Derbe, an bitsowtsik xi kʼwajat Likaonia ani putálkʼi an kwentsaltsik xi tajaꞌ wililíl, /An judíotsik ani xi yabtsik u judío, in tʼajaꞌtsik tám i káw kʼal an awiltalábtsik abal kin odhbijiy ani kin tʼujbay an abatwáletsik. -SPor an atiklábtsik xi ba jachanꞌ an bitsow, kʼéꞌáxnéktsik, taltsik in tolmintsal an judíotsik xi yab u belom ani taltsik in tolmintsal an abatwáletsik. wPor bélkʼi kʼwajaytsik tajaꞌ nakat i kʼij na Pablo ani na Bernabé ani káwintsik kʼal yantam i awiltaláb abal in choꞌób ke an Ajátikláb kʼwajat kʼal jajáꞌtsik. An Ajátikláb in xalkʼál xowaꞌ jajáꞌtsik in ulal kʼal tin kwenta nin alwaꞌtal na Dios ani u pidhnaltsik ti awiltaláb abal kin tʼajaꞌ i exóltsik ani i labidh labandhaxtalábtsik. -SPor an judíotsik xi yab u belom in ojtsi tin chalab xi yabtsik u judío ani in tʼajaꞌ abal kin chalpay xowaꞌ yab alwaꞌ kʼal jachanꞌ an kidháblábtsik. k QTajaꞌ ban bitsow xi Ikonio, na Pablo ani na Bernabé, ochichtsik ban atá xon ti an judíotsik in tʼajál an junkuntaláb, tʼiltsixintsik lujat tʼajat, jaxtám ti yán belmáchtsik, xu judíotsik ani xi yabtsik u judío. jM
4Por an belomtsik kʼwajat kʼijidh ani teykómtetsik kʼal nin cháp an Tʼokat Ejattaláb.iK
3Na Pablo ani na Bernabé, in tiniy tám an pojodh xi palenek ba nin akan abal kin choꞌóbnaꞌ xi tajaꞌtsik ke yab alwaꞌ tin tʼajaꞌ abal in pojkantsi tin káwintal na Dios ani kʼaletsik ban bitsow xin bij Ikonio. Y+
2Por an judíotsik xi yab u belom, in pidhkáwliy taltsik i mímlábtsik xin tʼajál tʼajat xan tin ulal nin belomtal ani u kʼakʼnábtsik tʼajat. Káwin jeye kʼal an ultaláb iniktsik xi ba jachanꞌ an bitsow ani in utsaꞌtsik abal alwaꞌ kin kajnaꞌ na Pablo ani na Bernabé, asta kin káldhaꞌtsik ba jachanꞌ an chabál. kO
1Anchanꞌ ti xeꞌchin ti tʼilnal nin káwintal na Dios putál jachanꞌ an chabál xi Pisidia. w
0Tam tin achʼaꞌtsik jechéꞌ, xi yabtsik u judío kulbé tʼajat ani in tujutsik kin ulu ke nin káwintal na Dios alwaꞌ tʼajat. Ejtal belmách xi kʼwajat takudhtsik abal kin bachʼu an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. *M
/Pos anchanꞌ tu utsan kʼal an Ajátikláb tam tin ulu enchéꞌ:Tatáꞌ tu kʼwajbámal jelti jun i tajbaxtaláb abal ejtal an atiklábtsik xi yabtsik u judío
ani abal ka óltsi xan ti neꞌech kin ejto ka loꞌey ejtal an atiklábtsik xu kʼwajíl techéꞌ ti kʼayꞌlá. 1
.Na Pablo ani na Bernabé, káwintsik tám kʼal yantam i awiltaláb ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Tsubax kʼejle ke yejat ki óltsi okʼox an tin káwintal na Dios an judíotsik xi jelti tatáꞌtsik; por kom yab a léꞌ ka bachʼutsik, a xalkʼálich abal yab a léꞌ ka bachʼu an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. Jaxtám xoꞌ, u neꞌchich abal ki tʼiltsi xi yabtsik u judío. 1
-Por tam ti an judíotsik xi yab u belom in chuꞌu yán an atiklábtsik, tujey ti itʼixbéltsik ani tujey ti tomnáb na Pablo ani ti odhbijyáb. C
,Tam tin bajaw juní nin kʼítsájil an koyóxnich, junkun juní wéꞌich xónaꞌ ejtal an atiklábtsik xu kʼwajíl ba jachanꞌ an bitsow abal kin axtsi tin káwintal na Dios. g
G
+Tam ti bukʼlanichtsik xi taꞌ ti junkunék ba jachanꞌ an atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb, wéwná na Pablo ani na Bernabé kʼal yán i judíotsik ani xin belálichtsik jeye nin belomtal an judíotsik kʼal yantam i tsubaxtaláb. Na Pablo ani na Bernabé in takʼiytsik tʼajat abal yejat kin óntsi ka kʼwajaytsik bin alwaꞌtal na Dios. s _
*Tam ti na Pablo ani nin juniktsik kaléch ban atá xon ti an judíotsik in tʼajál an junkuntaláb, pakabédhá kʼal xi yabtsik u judío abal ka tʼiltsintsik jeye jechéꞌ tam kin bajaw juní nin kʼítsájil an koyóxnich.
_~}|{pzzbybywvutsprqpoo\nmlkkGj hgg?feodtcubya`6^^E]{\[[9ZSYXWgVzVU SS,ReQ^PPONMLLfK(J@I G]FEE
D~CBA???>y=|=
<;:9877q6Q5r433 2u11<0/.c--k,d++ *)(o''N&%$$#5"! v s J ^ZSA (
i
{X` A/{ U leꞌnábich tʼajat ka chemdhá, tam tin choꞌóbnaꞌ an pulek okʼlek soldadotsik abal ejtal an atiklábtsik xi ba jachanꞌ an bitsow xi Jerusalén, u chakúl ti kʼwajattsik. u.c Ejtal an atiklábtsik xu kʼwajíl ba jachanꞌ an bitsow, chʼakay ani jikʼatkʼi ti tsíchtsik. Yakʼwan na Pablo, bodhyat ka kale bin elébil an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani jikʼatkʼi ti mapyat an wiꞌlebtsik. c-? Jechéꞌ tin ulutsik anchanꞌ, kom chuꞌudh na Pablo más okʼox ban bitsow junax kʼal na Trófimo, xu kʼwajíl Efeso ani in chalpayaltsik ke na Pablo in ódhámal ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. [,/ ani in ulutsik kawidh enchéꞌ: ―¡Payꞌlomlábtsik xi Israel, ti ku tolmiy! Jechéꞌ an inik, jaꞌich xi xeꞌech putálkʼi in okʼtsal an atiklábtsik abal kin pojkaꞌ ni at kidhtal, nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés ani jechéꞌ an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. Aníl jeye, in ódhámalich ba jechéꞌ an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios cháb óx i griego ani anchanꞌ, in chʼoꞌyalich jechéꞌ an tʼokat altá. t+aPor tam ti wéꞌich u kʼibel ka kidhey xi búk a kʼítsá, chuꞌtat na Pablo ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios kʼal cháb óx i judíotsik xu kʼwajíl Asia ani in péjéxlindhaꞌ an atiklábtsik. Yakʼwan na Pablo Y*+In júnaꞌ tám na Pablo xi chéꞌ an iniktsik ani ti jun tsudhelom, in tʼoko tinbáꞌ junax kʼal jajáꞌtsik. Tayíl ochich ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios abal kin ulu xowkʼi ti neꞌech ka okʼon an tʼokeltaláb. Jechéꞌ, jaꞌich xowkʼi ti neꞌech kin kʼwajbaꞌtsik an pikbantsixtaláb juntsik ti éb. B)}Por kʼal tin kwenta xi yabtsik u judío xi belmámadhich jeye, i dhutsuntsámalich ke yab yejat ka kʼwajaytsik ti chalpax kʼal jechéꞌ. Tokot yab kin kʼaputsik in tʼuꞌúl i koꞌnéltsik xi pikbantsidh an chʼilabtsik, yab kin kʼaputsik i xichʼ, yab kin kʼaputsik in tʼuꞌúl an koꞌnéltsik xi kʼuchʼédhatskʼi ani yab xitaꞌ ka junkun kʼal xi yab in tomtal. Yakʼwan na Pablo ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios (Ka júnaꞌtsik kʼal tatáꞌ, ka tʼokedhaꞌ tabáꞌ junax kʼal jajáꞌtsik ani tatáꞌ ka jalbiy xowaꞌ jajáꞌtsik neꞌech kin paku. Tayíl awil ka olilintsik. Anchanꞌ, ejtal neꞌech kin choꞌóbnaꞌ ke yab tsubax xowaꞌ usnéktsik kʼal tatáꞌ ta kwenta. Neꞌech kin chuꞌutsik abal a óntsal teye ka wéwnaꞌ nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. U'#Wawáꞌ i chalpayal abal más xoꞌ alwaꞌ ka tʼajaꞌ enchéꞌ: Waꞌach techéꞌ kʼal wawáꞌ chéꞌ i iniktsik xin lej tsubax utsámal a Dios ke neꞌech kin tʼajaꞌ xowaꞌ in ulúmaltsik. &w¿Jantʼéy a ulal kʼal jechéꞌ? Pos an atiklábtsik neꞌech ka junkun tam kin achʼaꞌ abal techéꞌ i ulnek. F%Usnékichtsik ke tatáꞌ, a okʼtsal an judíotsik xu kʼwajíl ban píl bitsowtsik, ke yabich yejat kin wéwnaꞌ nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. Ke a utsáltsik jeye ke yabich yejat kin exóliy nin chakámiltsik nibal kin wéwnaꞌ xowaꞌ in ujnámal in tʼajál nin wejeꞌ pakéliltsik. 8$iTam tin achʼaꞌtsik, in pubédhantsi tin bij na Dios ani utsan enchéꞌ na Pablo: ―Alwaꞌich at kidháb, a chuꞌtal ke waꞌchich yán i mil i judíotsik xu belomich, por ejtal jajáꞌtsik in óntsal kin ulu ke yejat ka óntsin ka wéwná nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. #!Chapnédhátsik kʼal na Pablo ani tʼiltsintsik ejtal xowaꞌ in tʼajámal na Dios kʼal jajáꞌ ban atiklábtsik xi yabtsik u judío. "3Tam ti jun tsudhelom, na Pablo junax kʼal wawáꞌ, u kʼale ki álnaꞌ na Jakobo ani taꞌ jeye ti kʼwajat tajaꞌ ejtal an okʼlek belomtsik. c!?Tam tu ulich Jerusalén, an kidháblábtsik tu bachʼu kʼal yantam i kulbétaláb. % CU junikná kʼal cháb óx i belomtsik xu kʼwajíl Sesarea ani kʼal jajáꞌtsik, taꞌ jeye ti neꞌech jun i inik xi Chipre tu chakam xu bijyáb Mnasón. Jechéꞌ an inik, owenekich ti belmámadh ani tajaꞌ ti neꞌech ku koyóch bin kʼimáꞌ. Na Pablo in álnaꞌ na Jakobo d ATam ti watʼéch cháb óx a kʼítsá, u tʼojojon ani u kʼaléch tám Jerusalén. !Kom yab i ejto ki tamkʼuy, yabich más xataꞌ ti utsaꞌ. Tokot i utsaꞌ enchéꞌ: ―Ka tʼájan xan tin léꞌ an Ajátikláb. y k
Por na Pablo tókʼon enchéꞌ: ―¿Jantʼókʼi ta ukʼnaltsik ani tin tʼeꞌpindháltsik? Pos nanáꞌ u pidhnál tubáꞌ yab tokotkʼi abal kin wikʼan, asta abal kin chemdhá jeye Jerusalén kʼal tin kwenta an Ajátikláb Jesús.
Tam ti achʼaꞌ jechéꞌ, wawáꞌ ani xu kʼwajíltsik Sesarea, i pakabédhaꞌ na Pablo abal yab ka kʼale Jerusalén. ! Jechéꞌ an tʼiltsix, tsiꞌnek abal ti ku álnaꞌ. In téynaꞌ an ótʼ xi kʼál tin wikʼál nin tsukul na Pablo, in wikʼaꞌ nin akan ani nin kʼubak jeye kʼal jachanꞌ an ótʼ ani in ulu enchéꞌ: ―An Tʼokat Ejattaláb in ulal abal enchéꞌ ti neꞌech ka wikʼan kʼal an judíotsik tuwaꞌ Jerusalén xin dhabal jechéꞌ an ótʼ ani neꞌech ka pidhná ban píl iniktsik. wg
Tam tu kʼwajinekich tajaꞌ cháb óx a kʼítsá, ulich jun i tʼiltsix xi tál Judea xu bijyáb ta Agabo. ) Na Felipe in koꞌol chéꞌ in tsidhániltsik yab tomkidh, jachanꞌ an tsidhantsik in tʼilál i tsubaxtalábtsik xu ijtsinal kʼal a Dios. gGTam ti jun tsudhelom, na Pablo ani xi taꞌ tu kʼwajat kʼal jajáꞌ, u kale ani u kʼale ban bitsow xin bij Sesarea. Tam ti tajaꞌich tu kʼwajat, u kʼale bin kʼimáꞌ na Felipe. Jechéꞌ na Felipe, jaꞌich an tʼiltsix alwaꞌ tʼilab ani jajáꞌ, jaꞌich jeye jún ti éb xi búk an tolmix belomtsik. Tajaꞌ tu koyóch tin kʼimáꞌ. =sU ulich Tolemayda xon ti okʼóch an belách ban jaꞌ xi tuju Tiro. Tajaꞌ Tolemayda, i chapnédhaꞌ an kidháblábtsik ani u kʼwajay kʼal jajáꞌtsik jun a kʼítsá. U chápnédháxin tám kʼal i mulukʼnaxtaláb, u kʼadhích ban tan ani jajáꞌtsik, witsíchtsik jeye tin kʼimáꞌ. _7Por tam ti kidhéch jachanꞌ xi búk a kʼítsá, u kale. Ejtal an belomtsik, kʼál nin tomtaltsik ani nin chakámiltsik, tu juniknaꞌ asta tu kale ban bitsow. Tajaꞌ tin wál an pujal, u tudhlan ani u ólan. T!Tajaꞌ Tiro, i elaꞌ an belomtsik ani u kʼwajay búk a kʼítsá kʼal jajáꞌtsik. Jajáꞌtsik, ijtsidh kʼal an Tʼokat Ejattaláb, in utsaꞌtsik na Pablo abal yab alwaꞌ ka kʼale Jerusalén. hITam tu watʼelich, i chuꞌu an chabál xin bij Chipre xi kʼwajat ban jaꞌ; u chawꞌkʼin ti eját ani i óntsi an belách asta Siria. Kom an tan neꞌech kin akiy i kitáláb ban bitsow xin bij Tiro, u ochich tajaꞌ. mSTajaꞌ Pátara, i elaꞌ jun i tan xi neꞌech Fenisia, u balin ba jachanꞌ an tan ani u kʼale. 5 eTam ti jilaꞌich an kidháblábtsik, u balin ban tan ani u kʼale in lujtal Kos. Tam ti jun tsudhelom, u kʼale Rodas ani tam ti tajaꞌich tu kʼwajat, u kʼale Pátara. 'G&Tʼeꞌpintsik tʼajat abal in achʼaꞌ utsan ke yabich más neꞌech ka witsiytsik kin chuꞌu. Tayíl, juniknájich tám asta xon ti kʼwajat an tan.U#%Kʼal ejtal ti ukʼintsat tʼajat na Pablo, mulukʼná ani chʼuchʼbayat. hI$Tam ti okʼonich kin ulu jechéꞌ, na Pablo tudhlan ani ólan kʼal ejtal jajáꞌtsik. w
g#Echʼekʼi tu okʼtsámaltsik ke anchanꞌ ti yejat ku tʼójon abal ki ejto ki tolmiy an chʼojontáltsik. Ka chalpómtsik nin káwintal ni Ajátik Jesús, tam tin ulu enchéꞌ: “Más tʼajat kʼijidh ki pidhnaꞌ, ke ki bachʼu.” > u"Tatáꞌtsik a choꞌób alwaꞌ ke nanáꞌ in tʼójnék neye kʼal u kʼubak abal ku kóꞌoy xowaꞌ u yéntsal ani abal ku ejto jeye ku tolmiytsik xi kʼwajat kʼal nanáꞌ. s _!Yab u létʼendhantsámal tin tumínal nibal tin kʼudhkʼúmil jun xitaꞌ, yab u tʼajámal anchanꞌ.
3 ʼAni xoꞌ kidháblábtsik, tu kʼwajbáltsik bin kʼubak na Dios ani bin tsubaxtalábil nin alwaꞌtal. Na Dios in koꞌol in cháp abal ti ki likedhaꞌtsik ani abal ti ki pidhaꞌtsik teye xowaꞌ in ulúmal neꞌech kin pidhaꞌ xu dhabalábichtsik kʼal Jajáꞌ. L Ka kóꞌoytsik tʼajat i kwenta, ka chalpay abal tin nakíl óx i tamub, akal i kʼij, yab u jilámal tu takʼiytsik juntsik ta éb. Juntsikíl asta kʼal i ukʼil in kʼwajíl tu takʼiytsik. ,Q Ani ba tatáꞌtsik a kidhtal, neꞌech ka kale taltsik xi neꞌech kin okʼtsixnaꞌ i kʼambixtaláb abal jajáꞌtsik in léꞌ ka wéwná kʼal an belomtsik. b= Nanáꞌ u choꞌób alwaꞌ, ke tam kin kʼaléch, neꞌech ka tsích kʼeꞌettsik xi neꞌech kin leꞌnaꞌ kin ojtsi tin chalab an belomtsik. Jechéꞌtsik, in junwal jelti an padhumtsik xin kʼapal an borrego. + Jaxtám tu utsáltsik ka beletnaꞌ tabáꞌ. Ka beletnaꞌtsik jeye ejtal an belomtsik xon ta kʼwajbadh ta okʼlektsik kʼal an Tʼokat Ejattaláb abal ka beletnaꞌ an kidháblábtsik xin belálich an Ajátikláb, xi Jajáꞌ in chʼaꞌyámalich kʼal nin xichʼál. pos tu tʼiltsámalichtsik ejtal xowaꞌ in léꞌ na Dios kin chuꞌu ka choꞌóbnaꞌtsik ani yab tu chintsámaltsik ni jun xataꞌ. kOJaxtám, tu utsáltsik xoꞌ, ke yabich u kwenta max jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik yab in belaꞌ, /WʼXoꞌ in kʼwajat u chalpayal ke ni jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik, xi tu tʼiltsámalichtsik xan tu takʼix na Dios, yab neꞌech ki witsiy ti kin chuꞌutsik. B}Por nanáꞌ yab in kʼwajat tin chalpax kʼal jechéꞌ nibal u ajyal tubáꞌ max kin chemdhá. Tokot u léꞌ ku ejto ku okʼoy kʼal yantam i kulbétaláb, an tʼojláb xi tin punkʼuntsámal an Ajátikláb Jesús, xi jaꞌich abal ku tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab kʼal tin kwenta nin kʼanidhaxtal na Dios. GXowaꞌ tokot u choꞌób, jaꞌich ke putálkʼi an bitsowtsik xon ti kin kʼale, an Tʼokat Ejattaláb tin utsál abal in aytsímte kʼal i wikʼaxteꞌ ani kʼal yantam i yajtsiktaláb. )Pos xoꞌ, in neꞌech Jerusalén kom anchanꞌ tin usnal kʼal an Tʼokat Ejattaláb ani yab u choꞌób xantʼéy neꞌech ku tamu tajaꞌ. )KXu judíotsik ani xi yabtsik u judío, u utsámalichtsik ke yejatich kin jilaꞌ ti walablom, kin alích na Dios ani kin belaꞌichtsik ni Ajátik Jesukristo. ~'Por yab u jilaꞌ tu tʼiltsitsik ni jun xataꞌ xowaꞌ alwaꞌ abal tatáꞌtsik, tu okʼtsitsik yaníl ta éb ani ta kʼimáꞌkʼi jeye. }Echʼekʼi in kʼwajay kʼal tatáꞌtsik u tʼójontsal an Ajátikláb kʼal yantam i chaꞌattaláb, kʼal yantam i ukʼil ani kʼal yantam i taktamixtaláb xin tʼajtsin kʼal an judíotsik abal in léꞌ ti kin tʼajtsitsik xowaꞌ yab alwaꞌ. |ani tam ti ulichtsik, in utsaꞌ enchéꞌ: ―Tatáꞌtsik a choꞌób alwaꞌ xan tin kʼwajay asta tin ulichkʼi techéꞌ Asia. c{?Tam ti na Pablo kʼwajat Mileto, in abnaꞌ ka kanyat an okʼlek belomtsik xi Efeso `z9Anchanꞌ ti tʼajaꞌ abal na Pablo yab ka kʼwajay nakat i kʼij Asia. Yab in leꞌnaꞌ ka kʼale Efeso, pos jajáꞌ in léꞌ ka ulich jikʼat Jerusalén ani max in ejtowalak ka ulich jikʼat, in léꞌ ka kʼwajay tajaꞌ tam kin bajaw in kʼítsájil an Pentekostés. An tʼilabtsik xin tʼiltsi na Pablo an okʼlek belomtsik xi Efeso yU kale tajaꞌ ani tam ti jun tsudhelom, u watʼey tin tamét an chabál xin bij Kío. Tam ti jun tsudhelom juní, u ulich Samos, xon tu kubéltsik an tan. U koyóch Trojilio ani tam ti jun tsudhelom tam tu beléch putál a kʼítsá, u ulich Mileto. ixKTam tu éláxin Asón kʼal jajáꞌ, balin jeye ban tan kʼal wawáꞌ ani u kʼale Mitilene. &wE
Wawáꞌ u okxin ani u kʼale kʼal i tan asta Asón abal ki ikʼiꞌ na Pablo abal anchanꞌ tin ulúmal kom jajáꞌ belal tin leꞌnaꞌ ka kʼale. v An kwitól ejat ti júná ani ejtal u kulbéltsik ti jilkʼon. An belách xin tʼajaꞌ na Pablo ban bitsow xi Troas asta Mileto u Kʼadhiy tám juní na Pablo, in pejaꞌ an pan, in kʼaputsik ani in óntsi ti okʼtsix asta ti tsudhey. Tayíl kʼaléch tám. &tE
Paꞌay tám na Pablo, kwachiy xon ti kʼwajat an kwitól, in mulukʼnaꞌ ani in utsaꞌ enchéꞌ an kidháblábtsik: ―Yab ki jikʼeytsik, yab chemnek. *sM ani jun i kwitól inik xu bijyáb ta Ewtiko, buxúl ban bentana. Kom na Pablo owéch tʼajat ti okʼtsix, an kwitól in leꞌnaꞌ tʼajat ti wayal, wayich ukʼpidhkʼi ani kwajlan ban púntsíx atá. Nin tʼekʼíl, jaꞌich in oxtal in puntsíl jachanꞌ an atá ani chemnek ti dhayan.
rXon tu junkunék, jaꞌich ba jun i altá xi kʼwajat ba jun i púntsíx atá xon ti kʼwajat letʼotʼól yán i tajbaxtalábtsik [q/Tin jidhtal kʼítsájil an semana, u junkun abal ki péjchíxnaꞌ an pan ani na Pablo in okʼtsal an belomtsik. Kom tam jun tsudhelom neꞌech ka kʼaléch, in óntsi ti káw asta ti chʼejlan an akal. p1Tam ti okʼonich an ajib xowkʼi tu kʼapnal an pan xi yab jilbédhats kʼal an jilbédhaxtaláb kʼoye, u kale Filipos kʼal i tan ani tin bóꞌláb a kʼítsá, i bajawtsik ban bitsow xi Troas. U kʼwajay tajaꞌ búk a kʼítsá. Na Pablo in álnaꞌ an bitsow xi Troas So Jechéꞌ an kidháblábtsik okxin ani tu aytsitsik ban bitsow xi Troas. znmJunikná kʼal na Sópater xu kʼwajíl Berea xu chakámláb kʼal na Pirro, na Aristarko ani na Segundo xu kʼwajíltsik Tesalónika, na Gayo xu kʼwajíl Derbe, na Timoteo, na Tíkiko ani na Trófimo xu kʼwajíltsik ban chabál xi Asia. m9Kʼwajay tajaꞌ óx a íchʼ. Tam ti neꞌchich tʼajat ka balin ban tan abal ka kʼale Siria, na Pablo in choꞌóbnaꞌ xantʼéy tu leꞌnáb ka tʼajtsin kʼal an judíotsik abal u atʼnal. Jaxtám tin chalpay abal más alwaꞌ ka witsiy belal ani watʼey juní Masedonia. *lMIn álnaꞌ putálkʼi an kwentsaltsik xi ba jachanꞌ an chabál, in pakabédhál tʼajat an kidháblábtsik kʼal nin káwintal ani más tayíl ulich Gresia. k #Tam ti okʼonich an péjéxtaláb, na Pablo in kaniy an belomtsik abal kin pidhaꞌ cháb óx ti takʼixtaláb. Tayíl, tam ti okʼonich kin pidhnaꞌ jechéꞌ an takʼixtaláb, in chapnédhaꞌichtsik tám kʼal jun i mulukʼnaxtaláb ani kʼaléch tám Masedonia. gjG)Tam ti okʼon kin ulu jechéꞌ, in utsaꞌ tám an atiklábtsik abal ka kʼaléch.miS(yab táꞌ ku utsan ke wawáꞌ i tʼajál ka péjéxin an atiklábtsik kʼal xowaꞌ támun xoꞌ. Pos yab waꞌach ni jun i tsubaxtaláb xi neꞌech ki ejto ki ulu max ku konyat xantʼókʼi tin kwenta ti tʼájan jechéꞌ. ohW'Ani max a koꞌol bél kʼeꞌet xantʼéy ka lejkiytsik, yejat ka lejkiytsik ba jun i junkuntaláb; ygk&Max na Demetrio ani nin tʼojnáliltsik waltsidh kʼal jun xitaꞌ, jaxtámich ti waꞌach i lújundhomtsik ban atá xon tu tʼajnal i lújundhaxtaláb; awil kin utsbiy tajaꞌ ani ka lejkintsik alwaꞌ jelt xan tin ulal an takʼixtaláb. f%Pos jechéꞌ an iniktsik xi tatáꞌtsik a tsiꞌdhámal, yab in odhbijyámal nibal in atʼax tʼilámal ni ajátik Diana. *eM$Kom yab xitaꞌ neꞌech kin ejto kin ulu ke jechéꞌ yab aniꞌ, ki chamkʼantsik ani yab xataꞌ ka tʼajaꞌtsik max yab a chalpayámaltsik okʼox alwaꞌ.
d
#Tam ti an dhutsum xi ba jachanꞌ an bitsow in ejtóch kin chamkʼaꞌ an atiklábtsik, in ulu enchéꞌ: ―Payꞌlomlábtsik xi kʼwajíl Efeso, putál an kʼayꞌlá in choꞌób ke jechéꞌ an bitsow xi Efeso kʼwajat punkʼudh abal kin beletnaꞌ an atá xon tu kʼakʼnáb an ajátikláb xu bijyáb Diana ani ka beletnantsat jeye an tin chʼilábil xi tál ba na Jupiter. Qc"Por tam ti chuꞌtat abal jajáꞌ u judío jeye, kʼwajaytsik ti dhajnal enchéꞌ cháb xónaꞌ i ora: ―¡Púlek an ajátikláb Diana xu kʼakʼnáb kʼal wawáꞌ xu kʼwajíl techéꞌ Efeso! b !Por taltsik xi taꞌ ti kʼwajat tajaꞌ in óltsi na Alejandro xantʼókʼi tin kwenta tin tʼajáltsik anchanꞌ. Jechéꞌ na Alejandro, jaꞌich xi nixkʼá ka ochich tin tamét an atiklábtsik kʼal an judíotsik. Na Alejandro in utsaꞌ an atiklábtsik kʼal in kʼubakkʼi abal ka chamkʼan kom jajáꞌ in léꞌ ti káw ani kin ulu ke yab jajáꞌ an judíotsik in tujúm jechéꞌ. Pa Lejat ba jachanꞌ an junkuntaláb, an atiklábtsik kʼeꞌetich kʼeꞌetich xantʼéy in ulaltsik kawidh abal u chakúltsik ani yán an atiklábtsik xi yab in choꞌób xantʼókʼi ti junkunék. ` Aníl jeye, taltsik nin jaꞌúb na Pablo xu awiltalábtsik Asia, in abnaꞌ ka pakabédhá na Pablo abal yab ka ochich tajaꞌ. _w Na Pablo in léꞌwiꞌik ka ochich tajaꞌ abal ka káwin kʼal an atiklábtsik, por yab walká kʼal an belomtsik. ^ Waꞌchin tám i péjéxtaláb ba jachanꞌ an bitsow. Yakʼwan na Gayo ani na Aristarko, cháb i iniktsik xu kʼwajíl Masedonia xi junkímte kʼál na Pablo ani bodhodhól ti júnátsik asta xon tin kóꞌyal an junkuntaláb an atiklábtsik. C] Tam tin achʼaꞌtsik jechéꞌ, chakuytsik tʼajat ani kawidh tin ulutsik enchéꞌ: ―¡Púlek an ajátikláb Diana, xu kʼakʼnáb kʼal wawáꞌ xu kʼwajíl techéꞌ Efeso! <\qJechéꞌ yab tʼajat alwaꞌ abal neꞌech ti ku ojtsi jechéꞌ an ti tʼojláb xi koꞌol. Yab tokot jechéꞌkʼi, an atá xon tu kʼakʼnáb an ajátikláb xu bijyáb Diana, yabich jeye neꞌech ka tʼajan ti kʼij tayíl. Anchanꞌ, neꞌech tám ka pojkantsatich tin pubíl jechéꞌ an ajátikláb xu kʼakʼnáb kʼal ejtal wawáꞌ xu kʼwajíl ban chabál xi Asia ani kʼal xu kʼwajíltsik jeye putálkʼi an kʼayꞌlá. [7por xoꞌ, a chuꞌtaltsik ani a achʼáltsik, ke jechéꞌ na Pablo xeꞌech in ulal ke an chʼilabtsik xin tʼajál an iniktsik, yab i dios. Yánich i atiklábtsik in tʼajámal kin belaꞌ anchanꞌ, yab tokot techéꞌkʼi Efeso, aníl jeye putálkʼi ban chabál xi Asia. dZAPos in junku nin tʼojnáliltsik kʼál xi kʼeꞌettsik xi jayéchkʼi jeye in tʼojlábil ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Jaꞌúbtsik, a choꞌóbichtsik ke kʼal jechéꞌ an tʼojláb i átál tʼajat an tumín; :YmJachanꞌ an káwlíxtaláb, in tʼajaꞌ jun i inik xin bij Demetrio xin tʼajál i chʼilabtsik kʼal i plata. Jechéꞌ an inik in tʼajál i tsʼitsik chʼilab xin junwal jelti an atá xon tu kʼakʼnáb an ajátikláb xu bijyáb Diana ani yandhaꞌ tʼajat in átál xu tʼojnaltsik kʼal jajáꞌ. wXgTam ti jachanꞌ i kʼij, waꞌchin jun i káwlíxtaláb púlek kʼal tin kwenta an ít okʼtsixtaláb. "W=In abaꞌ tám Masedonia cháb nin tolmiwáltsik, na Timoteo ani na Erasto, lejat jajáꞌ jilkʼon bél wéꞌ i kʼij Asia. An péjéxtaláb xi Efeso V}Tam ti más tayíl, na Pablo in ulu abal neꞌech kin álnaꞌ an belomtsik xu kʼwajíl ban chabál xi Masedonia ani xi Akaya ani kin óntsi an bél asta Jerusalén. In ulu jeye ke tam kin álnaꞌich Jerusalén, koꞌol ka kʼale jeye Roma. vUeAni anchanꞌ, nin tsubaxtalábil an Ajátikláb neꞌech u bukʼel u bukʼel ani u xalkʼanal nin awiltal. T Xu dhimantsikwiꞌik, in tsiꞌdhál nin dhutsadh úwiltsik ani in tsikál tin tamét an atiklábtsik. Tam ti káldhantsat xatʼwaꞌ in jalbíl jachanꞌ an dhutsadh úwtsik, in bajaw nin jalbíl, chab inik láju mil i tumín xi tʼajadh kʼal i plata. SAníl jeye, yán xi belmámadhichtsik, u ulel kin ólnaꞌ an walastaláb xin tʼajámaltsik ti weꞌél chabkʼiꞌ. @RyEjtal an judíotsik ani an griegotsik xu kʼwajíl tajaꞌ Efeso, in choꞌóbnaꞌ jechéꞌ; jaxtám ti jikʼeytsik tʼajat ani in pubédhantsaltsik tin bij an Ajátikláb Jesús. QTámkʼi jachanꞌ, an inik xon ti kʼwajat an atʼax ejattaláb, tʼikchon xon ti jajáꞌtsik kʼwajat ani kom likat tʼajat, átátsik ejtal ti éb. Chaꞌwattsik tʼajat, chʼojbédhá ani chilim ti kaletsik ti ádhil ba jachanꞌ an atá. CPPor tam tin utsaꞌtsik anchanꞌ, tókʼoyat enchéꞌ kʼal an atʼax ejattaláb: ―Na Jesús u exlál ani u exlál jeye xitam jáꞌ na Pablo; por tatáꞌtsik, ¿jitaꞌtsik teye? )OKJechéꞌ jaꞌich in tʼajál xi búk an iniktsik xu chakámlábtsik kʼal na Eseba, jun i judío xi jaꞌich jún ti éb in okʼlékil an páleꞌtsik. /NW
Por taltsik i judíotsik xi xeꞌech ti káldhax atʼax ejattaláb ban atiklábtsik, in leꞌnaꞌ kin éntsi tin bij an Ajátikláb Jesús abal kin káldhaxnaꞌ. In utsál enchéꞌ an atʼax ejattalábtsik: ―Tin bij na Jesús xi xeꞌech in tʼilál na Pablo, tu utsál ki kaletsik. M Watʼats tʼajat, ke asta i panyuelotsik o i kʼudhkʼumtsik xin takámal o in wetnámal na Pablo, u júntsinal an yaꞌultsik. Tam kin takaꞌ an yaꞌultsik, u jelél kʼal an yawꞌlách xin koꞌoltsik ani an atʼax ejattalábtsik u kalel jeye. dLA Na Dios in pidhál ti awiltaláb na Pablo abal kin tʼajaꞌ i pakdhaꞌ labandhaxtaláb. iKK
Anchanꞌ tin óntsi kin tʼajaꞌ na Pablo tin nakíl cháb i tamub, jaxtám ti ejtal an atiklábtsik xu kʼwajíl ban chabál xi Asia, i judíotsik ani i griegotsik, in achʼaꞌ nin tsubaxtalábil an Ajátikláb Jesús. J Por taltsik in chapikmédhaꞌ nin itsích ani yab in leꞌnaꞌtsik ti belom, tokot in atʼax tʼiláltsik an ít okʼtsixtaláb tin tamét an atiklábtsik. Pílmé tám na Pablo kʼal jajáꞌtsik ani in júnaꞌ an belomtsik ba jun i atá xon tu tʼajnal i exóblách. Jechéꞌ an atá, in dhabal jun in inik xin bij Tirano ani tajaꞌ ti okʼtsixin na Pablo tsudhey ka tsudhey. ITin nakíl óx a íchʼ, na Pablo in óntsi ka kʼale ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb. Tajaꞌ in wilál ani in tʼilál nin káwintal na Dios kʼal ni jun i jíkʼib. In pakabédhál an atiklábtsik abal kin exbay xan tu takʼix na Dios. QHLajucháb xónaꞌ an iniktsik xin exbay xowaꞌ utsan kʼal na Pablo. bG=In kʼwajbaꞌ tám nin kʼubak na Pablo bin éb jajáꞌtsik ani ulich an Tʼokat Ejattaláb ba jajáꞌtsik. Káwintsik kʼal i kʼeꞌet káwintaláb ani in tʼiláltsik i tʼilab xu pidhnal kin ulu kʼal a Dios. ]F3Tam tin achʼaꞌichtsik jechéꞌ, pujyattsik tin bij an Ajátikláb Jesús. E-Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Pablo: ―Aniꞌ kʼejle, na Juan in pujyámal xin jilálichtsik ti walablom, por in utsáltsik abal yejat kin belaꞌ xi neꞌech ka tsích más tayíl ké jajáꞌ. Jechéꞌ xi kʼwajat in tʼilál, jaꞌich na Jesús, an Kristo. @DyKonyattsik tám juní enchéꞌ kʼal na Pablo: ―Pos, ¿jantʼom pujaxtaláb a bachʼúmaltsik? Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: ―Wawáꞌ u pujan jelt xan tin ulu na Juan. FCKonyattsik enchéꞌ kʼal na Pablo: ―¿A bachʼutsikxeꞌ an Tʼokat Ejattaláb tam ta belmách? Tókʼontsik enchéꞌ: ―Nibal i achʼámal elaꞌ max waꞌach i Tʼokat Ejattaláb. B 9Lejat na Apolos kʼwajat Korinto, na Pablo watʼey ban kwentsaltsik xi kʼwajat ban chʼénlom ani ulich Efeso, xon tin elaꞌ cháb óx i belomtsik. JA
Na Apolos in xalkʼál tin tamét an atiklábtsik abal ukʼpinék ti kʼwajat an judíotsik kʼal tin kwenta na Jesús. In xalkʼantsal kʼal jun i tsubaxtaláb xi yab xitaꞌ neꞌech kin ejto kin ulu ke yab aniꞌ ani in óltsaltsik ban Tʼokat Dhuslab, ke na Jesús jaꞌich an Kristo xi kʼwajattsik in aytsím.Z@-Tayíl, tam ti na Apolos in ulu abal neꞌech ban chabál xi Akaya, tolmiyat kʼal an kidháblábtsik ani in abtsitsik jun i dhutsadh úw abal an belomtsik xi tajaꞌ, xon tin utsál abal kin bachʼutsik alwaꞌ na Apolos tam ka ulich. Tam ti ulich Akaya, in tolmiy tʼajat xi belmámadhichtsik kʼal tin kwenta nin alwaꞌtal na Dios. a?;Na Apolos kʼwajay ti tʼiltsix ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb kʼal ni jun i jíkʼib; por tam ti achʼan kʼal na Prisila ani na Akila, júná pílkʼi ani wiltsin más tajax tin tsubaxtalábil na Dios. x>iJajáꞌ okʼtsidh tʼajat alwaꞌ tin tsubaxtalábil an Ajátikláb, u tʼiltsix kʼal yantam i kulbétaláb ani u okʼtsix kʼal yantam i tajaxtaláb kʼal tin kwenta na Jesús, maske jajáꞌ tokot in exlál nin pujaxtalábil na Juan. {=oTam ti jachanꞌ i kʼij, ulich Efeso jun i judío xu bijyáb ta Apolos, xu chakam ban bitsow xi Alejandría. Jechéꞌ na Apolos, jaꞌich jun i alwaꞌ tʼiltsix tin káwintal na Dios ani in exlál tʼajat alwaꞌ an Tʼokat Dhuslab. w<gTam ti kʼwajách wéꞌ i kʼij Antiokía, kale juní ani xeꞌchin kin loniy juntsik ti juntsik an bitsowtsik xu takʼnal Galasia ani xi Frijia, in punkʼuntsaltsik abal yab kin jilaꞌ ti belom. Na Apolos xeꞌchin Efeso ti tʼiltsix ; Tam ti ulich Sesarea, na Pablo paꞌay ban tan ani kʼale Jerusalén abal kin chapnédhaꞌ an belomtsik. Tayíl kʼale jeye Antiokía. 6:eChapnédhomách tokot na Pablo abal neꞌchich ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Koꞌol kin kʼale Jerusalén abal ku ajíbnaꞌ an ajib xi exomich ti kʼunel; por neꞌech juní kin witsiy abal tu álnaꞌtsik ti ít, max na Dios anchanꞌ tin léꞌ. Tayíl, na Pablo balin ban tan ani kale Efeso. 9 Pakabédhá kʼal an judíotsik xi tajaꞌ abal ka kʼwajay nakat i kʼij kʼal jajáꞌtsik, por na Pablo yab in leꞌnaꞌ. C8Tam ti ulichtsik ban bitsow xi Efeso, na Pablo in jilaꞌ na Prisila ani na Akila. Kʼale ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb ani káwin kʼal an judíotsik xi tajaꞌ u junkunal. j7MNa Pablo kʼwajay bél owat Korinto. Más tayíl, in utsaꞌich tám an kidháblábtsik abal neꞌchich ani balinich tám ban tan abal ka kʼale ban chabál xi Siria junax kʼal na Prisila ani na Akila. Ban bitsow xi Senkrea, tam ti yabél balnék ban tan, na Pablo olilin abal kin tʼajaꞌ jun xataꞌ xowaꞌ in ulúmal neꞌech kin tʼajaꞌ. C6Na Sóstenes, an inik xu okʼlek ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb yakʼwan kʼal xi táꞌ ti kʼwajattsik ani chaꞌwat tajaꞌ tin tamét an pulek awiltaláb. Por na Galión yab in tʼajaꞌ ti kʼij ejtal jechéꞌ. Na Pablo witsiy Antiokía ani in tujúch tin oxtsíl ti kʼalel owdhaꞌ ti tʼiltsix F5Ani in utsaꞌ tám ka kaléchtsik eléb ejtal ti éb. z4mpor kom i tʼilabkʼi ani i bijlábkʼitsik xowaꞌ a káwlíxnál ani kʼal tin kwenta jeye na takʼixtalábiltsik, awil ka lejkiy tatáꞌkʼitsik, nanáꞌ yab u léꞌ tin lújundhom kʼal jechéꞌ xowaꞌ tatáꞌtsik a káwlíxnál. 3 Neꞌchich jeye tʼajat ka káwin na Pablo, tam ti na Galión in utsaꞌ enchéꞌ an judíotsik: ―Judíotsik, max jaꞌichak jun i walastaláb o jun i atʼaxtaláb xowaꞌ in tʼajámal jechéꞌ an inik, neꞌech tu exbantsitsik xowaꞌ ka ulu; 2
ani utsan enchéꞌ an pulek awiltaláb: ―Jechéꞌ an inik xeꞌech in utsál an atiklábtsik ke yejat kin kʼakʼnaꞌ na Dios kʼal jun i kʼakʼnaxtaláb xi yab in junwal jelt xan tin ulal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. 61e Por jachanꞌ i kʼij, tam ti na Galión kʼwajat ti pulek awiltaláb Akaya, an judíotsik junkun abal kin péjey na Pablo. Júná xon tu tʼajnal an lújundhaxtaláb 0 Anchanꞌ, na Pablo kʼwajay tajaꞌ Korinto jun i tamub kʼal chʼejel, in okʼtsal an atiklábtsik an tin káwintal na Dios. Q/
Nanáꞌ in kʼwajat kʼal tatáꞌ ani yab xitaꞌ neꞌech kin ejto ti ki tʼajtsi jun xataꞌ yab alwaꞌ, pos u koꞌol yán i atiklábtsik ba jechéꞌ an bitsow xi neꞌechtsik ti kin belaꞌ. =.s Jun i akal, na Pablo in chuꞌu jun i xalkʼantsixtaláb xon ti utsan enchéꞌ kʼal an Ajátikláb: ―Yab ki jikʼey, ka óntsi ka tʼilaꞌ nu káwintal ani yab ki chamkʼan. }-sNa Krispo, xu okʼlek ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb kʼál ejtal nin kidhtaltsik, in belaꞌtsik an Ajátikláb. Belmách jeye yán i atiklábtsik xi tajaꞌ Korinto tam tin achʼaꞌtsik jechéꞌ an alwaꞌ tʼilab ani pujantsik. g,GKale tám ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb ani kʼale bin kʼimáꞌ jun i inik xin bij Justo. Jechéꞌ an inik, in kʼakʼnál jeye na Dios ani u kʼwajíl tin wál an atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb. z+mPor an judíotsik tujey ti itʼixbél ani ti odhbijixtsik. In tiniy tám nin kʼudhkʼúmil na Pablo jelti jun i exól abal kin xalkʼantsitsik ke yab alwaꞌ xan tin tʼajál ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Tatáꞌtsik ta walab max ka kʼibdhaꞌ na ejattal, nanáꞌ yabich u kwenta. Xoꞌ in neꞌchich abal ku tʼiltsi an ti alwaꞌ tʼilab xi yabtsik u judío. v*eTam ti ulich na Silas ani na Timoteo xi táltsik Masedonia, na Pablo in óntsích tám kin tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab abal kin lej tsubkʼantsi an judíotsik, ke na Jesús, jaꞌich an Kristo xi jajáꞌtsik kʼwajat in aytsím. g)GEchʼekʼi tam in kʼítsájil an koyóxnich, na Pablo u kʼalel ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb, u kʼwajíl kin tʼilaꞌ tajaꞌ an alwaꞌ tʼilab, in pakabédhál an judíotsik ani xi yabtsik u judío jeye. <(qani kom na Pablo in witʼál jeye kin tʼajaꞌ xowaꞌ jajáꞌtsik in tʼajál, ke jaꞌich an tʼojmách kʼudhkʼum atá, kʼwajay kʼal jajáꞌtsik abal ka tʼójon junax. o'WTajaꞌ, in elaꞌ jun i judío xin bij Akila, xu chakam ban chabál xi Ponto. Na Akila ani nin tomtal Prisila tám tʼajat ít ti ulnektsik Korinto. Jajáꞌtsik tál ban chabál xin bij Italia, kaletsik ban bitsow xi Roma abal an pulek takʼix Klawdio in ulu ke yejat ka kale Roma ejtal an judíotsik. Na Pablo kʼale kin álnaꞌ na Akila ani na Prisila Y& -Tam ti más tayíl, na Pablo kale Atenas ani kʼale ban bitsow xin bij Korinto. |%q"Por wéwná kʼal taltsik i atiklábtsik ani belmáchtsik. Jún ti éb xi jajáꞌtsik, jaꞌich na Dionisio, xu kidhtaláb jeye kʼal xu junkunaltsik ban Areópago. Belmách jeye jun i mímláb xu bijyáb Dámaris ani yán más xitaꞌ.0$[!Jilanichtsik tám kʼal na Pablo. W#' Tam tin achʼaꞌtsik abal an chemélomtsik neꞌech ka ejdhá ti ít, taltsik labídhnaxin ani taltsik in ulu enchéꞌ: ―Tayíl juní neꞌech ki óntsi ki achʼaꞌ jechéꞌ xowaꞌ a tʼilál. L" Pos na Dios in bijyámalich jun i kʼij xowkʼi neꞌech kin lújundhaꞌ ejtal an atiklábtsik xi techéꞌ ti kʼayꞌlá kʼal i lujattaláb. Neꞌech ka lújundhátsik kʼal jun i inik xi Jajáꞌ in takwyámal ani jechéꞌ, ejtalich in pidhámal kin choꞌóbnaꞌ xitaꞌ Jáꞌ tam ti Jajáꞌ in ejdhaꞌ ti ít. j!M Na Dios in kuxuy xowaꞌ in tʼajaꞌ an atiklábtsik xi ti weꞌél chabkʼiꞌ abal yab in choꞌób xantʼéy in tʼajáltsik. Por xoꞌ, in utsál ejtal an atiklábtsik xi putálkʼi abal kin jilaꞌichtsik ti walablom. p Y Max wawáꞌ u kidhtaláb kʼal a Dios, yab yejat ki chalpay ke na Dios in junwal jelti jun i chʼilab xi tʼajadh kʼal i oro, o kʼal i plata, o kʼal i tʼujub, xi tʼajnék kʼal i iniktsik xantikʼi jajáꞌtsik kin chalpay. 9 k Pos kʼal tin awiltal na Dios tu xeꞌech, tu yoyꞌnal ani tu ejat; jun i chalpadh inik xi tatáꞌtsik a kidhtal in ulu enchéꞌ: “Wawáꞌ u kidhtaláb kʼal a Dios.” 3abal kin aliytsik na Dios, jelti max baludhkʼi neꞌech kin ejto kin elaꞌtsik, maske tsubax kʼejle na Dios yab ów ti kʼwajat kʼal wawáꞌ.
o ~}||U{zyxwwBvu#tUrr&qppDo?nmll
kdjii h*gHfIee-dZc^ba`_^Y]] [[7ZBXXCWnUTSWRVRQ OO N,LLRKNIHGsFFdEDDCBB Ae@@C?w>Z=5<<3;-:m99G877:6T5433y211(0/.-,+A*w))(_'&&'%7$J#5"{!q * P N x \]YJ
2
CRno {AoTu abál tajaꞌ abal ka lamtsitsik an tin wal ani yabich más ka xeꞌchintsik ban jikʼwaxtaláb. Ka xeꞌchinichtsik jeye ban tajaxtaláb abal kin belaꞌichtsik na Dios ani yabich ka kʼwajaytsik teykómte kʼal nin cháp an lej atʼax. Ti kin belaꞌichtsik abal ka pakwlantsatich tin walastalábil ani kin bachʼutsik jeye xowaꞌ neꞌech ka pidhan kʼal na Dios junax kʼal xu dhabalábich kʼal Jajáꞌ.” Na Pablo in tʼajaꞌ xowaꞌ utsan kʼal an Ajátikláb ban xalkʼantsixtaláb `@9Xoꞌ neꞌech tu abaꞌ ka tʼiltsi xi yabtsik u judío an ti tsubaxtaláb xi kʼal Nanáꞌ tu kwenta. Neꞌech tu beletnaꞌ abal yab xataꞌ ki tʼajtsin kʼal an judíotsik ani kʼal xi yabtsik u judío jeye. m?SPor ki chʼakách ani ki kubey, pos Nanáꞌ u xalkʼám tubáꞌ ti kin chuꞌu abal tu utsaꞌ ti kin tʼójontsi ani ka tʼilaꞌ xowaꞌ exom a chuꞌtal xoꞌ ani xowaꞌ neꞌech jeye ka chuꞌu ku tʼajaꞌ más tayíl. >+U ulu tám enchéꞌ: “¿Jitaꞌ pé teye, Jaꞌúb?” An Ajátikláb tin utsaꞌ enchéꞌ: “Nanáꞌ nin Jesús, xi tatáꞌ a atʼál. =/Ejtal tu éb u kwajlan chabál ani u achʼaꞌ tin tawnáb enchéꞌ kʼal jun i káwintaláb xi ebreo: “Sawlo, Sawlo, ¿jantʼókʼi tin atʼál? Exom a yajlombédhál tatáꞌkʼi tabáꞌ, jelt xan tin tʼajál an koꞌnél tam in chochbiyal an chʼupidh patʼál.” d<A
Por ti bél, pulek takʼix Agripa, tam ti chʼejelich xónaꞌ a kʼítsá, u chuꞌu jun i tajaxtaláb xi tál walkʼiꞌ. Jechéꞌ an tajaxtaláb más tajax ke nin tajáx na kʼítsá ani tu wiliy kʼal nin tajáx. ";= ʼKʼal jechéꞌ tin kwenta tin neꞌech ban bitsow xi Damasko, in abnék ani in pidhnék ti awiltaláb kʼal nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik. >:u Yáníl u atʼax tʼajtsámaltsik abal u léꞌ ku tʼajaꞌ kin odhbijiy na Jesús. Jechéꞌ u tʼajámal putálkʼi ban atátsik xon tu tʼajnal an junkuntaláb ani u atʼáltsik tʼajat ke asta in kʼalel ku aliy píl bitsow abal ku atʼax tʼajtsitsik. Na Pablo in tʼilaꞌ juní xan ti tujey ti belom R9
Jechéꞌ u tʼajaꞌ jeye anchanꞌ ban bitsow Jerusalén. Kʼal tin takʼixtal an okʼlek páleꞌtsik, yán i belom u baliy al wikʼaxteꞌ. Tam u chemdháb an belomtsik, u ulal neye abal alwaꞌ. 8 ʼNanáꞌ u chalpayalwiꞌik ke yejat ku tʼajaꞌ yán xataꞌ abal ku tamkʼuy xin belálichtsik na Jesús xi Nasaret. 7#¿Awxeꞌ tatáꞌtsik yab a belál ke na Dios in ejdhál ti ít an chemélomtsik? Xan ti na Pablo ti xeꞌchinék in atʼál an belomtsik (6IXi lajucháb an kidhtaláb xi Israel xi wawáꞌ i kidhtal, in aytsím kin tʼajaꞌ na Dios xan tin ulúmal. Jaxtám tin kʼakʼnáltsik na Dios ani in tʼójontsal akal i kʼij. Jaꞌich kʼal jechéꞌ an aytsixtaláb, pulek takʼix Agripa, tin utsbiyaltsik xoꞌ nu at kidhtaltsik. E5Xoꞌ in tsiꞌdhats techéꞌ abal kin lújundhá kʼal tin kwenta abal u belál ke na Dios neꞌech kin ejdhaꞌ ti ít an chemélomtsik, jelt xan tin utsámal ni wejeꞌ pakéliltsik. m4SIn choꞌóbtsik jeye jechéꞌ ani neꞌech kin ejto kin ulu abal tsubax, max in léꞌ. Ke nanáꞌ in fariseo neye asta tin kwitóle ani in kidhtalábwiꞌik kʼal an junkunél xi más lujattsik tin beldhál an belomtaláb. 3#ʼEjtal an judíotsik, xi jaꞌich nu kidhtaltsik, in choꞌób xan tin xeꞌchinék ba nu chabálil ani Jerusalén tam tin kwitóle. 2Pos tatáꞌ a exlál ejtal xowaꞌ in ujnámal kin tʼajaꞌ an judíotsik ani kʼal tin kwenta jeye xowaꞌ u kʼwajat xoꞌ i káwlíxnál. Jaxtám tu kontsal abal ti kin axtsi kʼal i kʼayúmtaláb. Xowaꞌ in tʼajámal na Pablo tam ti yabél u belom 91k―In kulbél tʼajat abal neꞌech ku ejto tin káw ta tamét pulek takʼix Agripa abal ku ejto ku loꞌo tubáꞌ kʼal ejtal xowaꞌ in usnal kʼal nu at kidhtaltsik. B0 Utsan tám enchéꞌ na Pablo kʼal na Agripa: ―Awil ki káwin abal ka loꞌo tabáꞌ. In dhayaꞌ tám nin kʼubak na Pablo ani in tuju ti káw enchéꞌ abal kin loꞌo tinbáꞌ: ~/uPos yab u achʼál alwaꞌ ku abnaꞌ jun i wikʼnél, max yab ku dhutsaꞌ xantʼom walastaláb in tʼajámal.@.yAni kom yab u koꞌol chalpadh xantʼéy ku dhutsuntsi nu ajátik an lej pulek takʼix romano kʼal tin kwenta na Pablo, u tsiꞌdhámal ta taméttsik. Tatáꞌ, pulek takʼix Agripa, awil ka lújundhaꞌ abal ku chuꞌu max anchanꞌ ku elaꞌ jun xataꞌ xantʼéy ku dhutsuntsi an lej pulek takʼix romano. s-_Por nanáꞌ yab u eltsal ni jun i walastaláb púlek xi yejat kin jalbiy kʼal i chemlá. Kom tin kontsámal abal in léꞌ ka lújundhá kʼal na Awgusto, an lej pulek takʼix romano, u ulúmalich abal neꞌech ku abnaꞌ tajaꞌ. u,cani in ulu tám enchéꞌ: ―Pulek takʼix Agripa ani payꞌlomlábtsik xi junkunék techéꞌ kʼal wawáꞌ, jéꞌ kʼwajat jechéꞌ an inik. Yán an judíotsik tin utsál ke jajáꞌ yab i alwaꞌ inik. Anchanꞌ in ulal an judíotsik xu kʼwajíl Jerusalén ani xi techéꞌtsik Sesarea. Yab in kubdháltsik kin ulu ke yejat ka chemdhá jechéꞌ an inik. +Tam ti jun tsudhelom, na Agripa ani na Berenise ulichtsik tʼojojodh ani ochich ban altá junax kʼal nin okʼlékiltsik an soldadotsik ani kʼal an ultaláb iniktsik xu kʼwajíl ba jachanꞌ an bitsow. Na Festo in abnaꞌ ka ikʼtat na Pablo G*Utsan tám enchéꞌ na Festo kʼal na Agripa: ―U léꞌ neye ku achʼaꞌ xantʼéy in ulal jachanꞌ an inik. Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Festo: ―Kalám neꞌech ka achʼaꞌ. .)UPor kom na Pablo in konoy abal in léꞌ ka lújundhá kʼal an lej pulek takʼix romano Awgusto, u ulu abal ka kóꞌyat ban wikʼaxteꞌ asta ku abnaꞌ tajaꞌ. C(Kom yab u choꞌób xantʼéy ku tʼajaꞌ kʼal jun xataꞌ jelti jechéꞌ, u konoy na Pablo max in léꞌ ka kʼale Jerusalén abal ka lújundhá tajaꞌ kʼal jechéꞌ tin kwenta. >'uXowaꞌ tokot in ulaltsik, jaꞌich kʼal tin kwenta in belomtaltsik ani in tʼiláltsik jun i inik xin bij ta Jesús xi chemnekich, por na Pablo in ulal abal taꞌ kʼwajat ejat. &Por xi ulichtsik ti utsbix, yab in ulu ni jun xataꞌ xi kʼalpidhich tʼajat ti walats jelt xan ti nanáꞌ u chalpayámal. ^%5Jaxtám, tam ti jajáꞌtsik tsích techéꞌ, yab in kʼwajay owat tin chalpax. Támkʼi jun tsudhelom tin buxkan ban kʼwajtaláb xon tu tʼajnal an lújundhaxtaláb ani u abnaꞌ ka ikʼtat jachanꞌ an inik. i$KNanáꞌ u tókʼoytsik ke an awiltaláb xi Roma yab in ujnámal kin pidhnaꞌ ka chemdhá ni jun xitaꞌ, max yab ka walká okʼox kin loꞌo tinbáꞌ tin tamét an utsbixtsik kʼal tin kwenta xantʼokʼál tu utsbiyáb. R# Tam tin kʼale Jerusalén, an okʼlek páleꞌtsik ani nin okʼlékil an judíotsik tin kʼwajbantsitsik jun i utsbixtaláb kʼal tin kwenta jechéꞌ an inik, tin utsáltsik abal ku ulu ka chemdhá. ~"uKom kʼwajaytsik tajaꞌ yán a kʼítsá, na Festo in tʼiltsi an pulek takʼix romano xowaꞌ waꞌach kʼal tin kwenta na Pablo. Enchéꞌ tin utsaꞌ: ―Techéꞌ kʼwajat jun i inik ti wikʼnél xi jiladh al wikʼaxteꞌ kʼal na Félix. !
Cháb óx a kʼítsá más tayíl, an pulek takʼix Agripa ani na Berenise, ulichtsik Sesarea abal kin chapnédhaꞌ na Festo. D Na Festo in konoy tám okʼox nin tolmiwáltsik xantʼéy kin tʼajaꞌ. Tam ti okʼon ti tʼilolóltsik, in utsaꞌ enchéꞌ na Pablo: ―Kom a konyal abal a léꞌ ki lújundhá kʼal jajáꞌ tʼajat an lej pulek takʼix romano, pos tajaꞌ neꞌech tu abaꞌ. Na Pablo tin tamét an pulek takʼix Agripa C Max u tʼajámalak jun i walastaláb xi yejat ku jalbiy kʼal i chemlá, awil kin chemdhá; por xoꞌ, kom yab tsubax xowaꞌ kʼwajat tin usnal, ni jun xitaꞌ yab in koꞌol i awiltaláb ti kin pidhnaꞌ kʼal jajáꞌtsik. Nanáꞌ u léꞌ ke jajáꞌ tʼajat an lej pulek takʼix romano ti kin lújundhaꞌ.
Na Pablo tókʼon enchéꞌ: ―In kʼwajatich tin tamét an awiltaláb xu takʼnal kʼal an lej pulek takʼix romano xon ti yejat kin lújundhá. Pos jelt xan ta a choꞌóbich alwaꞌ, nanáꞌ yab u waltsámal ni jun xataꞌ nu at kidhtaltsik. 6 e Por kom na Festo in léꞌ ka jilkʼon alwaꞌ kʼal an judíotsik, in konoy enchéꞌ na Pablo: ―¿A léꞌxeꞌ ki kʼale Jerusalén abal tu lújundhaꞌ tajaꞌ? Na Pablo in ulu tám enchéꞌ abal kin loꞌo tinbáꞌ: ―Nanáꞌ yab u tʼajámal ni jun xataꞌ walats ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. Yab u chʼikat tʼajámal nin takʼixtalábil an judíotsik, nibal nin takʼixtal an lej pulek takʼix romano. iKTam ti ochich na Pablo, utey an judíotsik xi tál Jerusalén ani in ulutsik abal na Pablo yán i pakdhaꞌ walastaláb in tʼajámal. Por ni jun xataꞌ xowaꞌ kʼwajattsik in ulal, yab in ejto kin xalkʼaꞌ max tsubax. lQNa Festo kʼwajay Jerusalén waxik o láju xónaꞌ a kʼítsá ani tayíl, witsiy Sesarea. Tam ti jun tsudhelom ti ulnek Sesarea, buxkan ban kʼwajtaláb xon tu buxkanal an lújundhom ani in abnaꞌ ka ikʼtat na Pablo. QIn utsaꞌtsik jeye enchéꞌ: ―An awiltalábtsik xi tatáꞌtsik a kidhtal, awil ka kʼale Sesarea kʼal nanáꞌ xitaꞌ kin ejto ani max jachanꞌ an inik in walám, awiltsik ka utsbiy tajaꞌ. Na Festo in tókʼoytsik abal na Pablo kʼwajat ti wikʼnél Sesarea ani ke jajáꞌ neꞌech ka kʼale tajaꞌ kʼunat i kʼij. PPakabédhá na Festo abal kin abnaꞌ ka ikʼtat na Pablo ani ka tsiꞌdhá Jerusalén. Por xowaꞌ jajáꞌtsik in koꞌol chalpadh, jaꞌich ke in léꞌ kin abnaꞌ ka chemdhá ti bél na Pablo. #?Tajaꞌ Jerusalén, an okʼlek páleꞌtsik ani an judíotsik xi más ultaláb, kʼaletsik ba na Festo kin kʼwajbaꞌ jun i utsbixtaláb abal na Pablo. & GUlich tám na Festo ban chabál xi Sesarea abal ka ochichich an ti pulek awiltaláb ani óx a kʼítsá más tayíl, kale Sesarea abal ka kʼale Jerusalén. CCháb i tamub más tayíl, kale ti pulek awiltaláb na Félix ani ochich na Porsio Festo. Kom na Félix in léꞌ ka jilkʼon alwaꞌ kʼal an judíotsik, yab in walkaꞌ na Pablo.FNa Félix yáníl tʼajat in abnaꞌ ka kanyat na Pablo ani u káw kʼal jajáꞌ abal in léꞌ kin chuꞌu max ka pidhan ti tumín kʼal na Pablo ani anchanꞌ, ka walká na Pablo. yPor tam ti na Pablo in tʼiltsi abal yejattsik kin tʼajál echʼekʼi xowaꞌ alwaꞌ, kin kuxyal xowaꞌ in leꞌnál nin tʼuꞌúl ani kʼal tin kwenta jeye an lújundhaxtaláb xi neꞌech ka waꞌchin tin okʼontal an kʼij, jikʼey tʼajat na Félix ani in utsaꞌ enchéꞌ na Pablo: ―Xoꞌ ki kʼaléch. Tam kin jolkʼan, tám juní neꞌech ku abnaꞌ ki kanyat. Tam ti watʼenekich cháb óx a kʼítsá, ulich juní na Félix, junax kʼal na Drusila, nin tomtal. Jechéꞌ na Drusila, i judío jeye. Na Félix in abnaꞌ ka kanyat na Pablo abal ka tʼiltsin an ti belomtaláb kʼal tin kwenta na Jesukristo. 4aUtsan tám an okʼlek soldadotsik kʼal na Félix abal yab kin walkaꞌ na Pablo ani kin belkóm, por kin walkaꞌ ka álná ani ka tolmiyat kʼal nin jaꞌúbtsik. ]3Tam tin achʼaꞌich na Félix ejtal jechéꞌ, kom óltsidhich alwaꞌ xan ti kʼwajat jechéꞌ an ít tsubaxtaláb, in jilaꞌ jechéꞌ abal kin lejkiy tayíl ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Tam ka tsích na Lisias, nin pulek okʼlékil an soldadotsik, tám neꞌech ku okʼoy tu lejkintsitsik an ti utsbixtaláb xa tsiꞌdhál. -Nanáꞌ tokot u ulúmal kawidh enchéꞌ: “Tatáꞌtsik exom tin lújundhál abal u belál ke an chemélomtsik neꞌech ka ejdhá ti ít.”
5Ani max yabaꞌ, ke xi jechéꞌ kʼwajattsik kin ulu max in eltsin tu walab tam tin lújundhá tin tamét nin Junkulom Awiltalábil an judíotsik. m SJaꞌich jachanꞌ xi yejat ka tsíchtsik ani ka utey kin ulu max aniꞌ lejtal tu waltsámaltsik. @ yJaꞌich in kʼwajat u tʼajál jechéꞌ, tam tin elan ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios kʼal cháb óx i judíotsik xi tál Asia. Jechéꞌtsik, tin elaꞌ tam tin okʼnékich ku tʼajaꞌ an tʼokeltaláb jelt xan ti yejat ka tʼajan. Por yab kʼal yán i atiklábtsik nibal kʼal i péjéxtaláb.
+ʼTam tin xeꞌchinich cháb óx i tamub píl chabál, in witsiy ba nu chabálil abal ku pidhnaꞌ i tolmixtaláb ani i pikbantsixtaláb. w gJaxtám tu léꞌ ku kóꞌoy tsububudh nu itsích echʼekʼi tin tamét na Dios ani tin tamét an iniktsik. 8iNanáꞌ jayéchkʼi neye u belál xowaꞌ jajáꞌtsik in belál, ke na Dios neꞌech kin ejdhaꞌ ti ít an chemélomtsik, xi alwaꞌ iniktsik ani xi yab alwaꞌ iniktsik. >uPor xowaꞌ neꞌech tu utsaꞌ jaꞌich jechéꞌ: Nanáꞌ u tʼójontsal nin Diosil nu wejeꞌ pakélil jelt xan tin ulal an ít tsubaxtaláb xi jajáꞌtsik in utsál ke yab tsubax. Pos nanáꞌ, u belál ejtal xowaꞌ kʼwajat dhutsadh ban takʼixtaláb ani xowaꞌ in dhutsámal jeye an tʼiltsixtsik. `9
Yab jeye neꞌech kin ejto kin ulutsik ke tsubax xowaꞌ tin utsáltsik u tʼajámal. b= Yab in elnék tin káwlíx kʼal ni jun xitaꞌ, nibal u péjéxlindhámal an atiklábtsik ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, nibal ban atátsik xon tu tʼajnal an junkuntaláb, nibal ba jachanꞌ an bitsow. Pos jelt xan ti neꞌech ka achʼaꞌ, in koꞌolich lajucháb a kʼítsá, in kʼale Jerusalén abal ku kʼakʼnaꞌ na Dios. 1
An pulek awiltaláb in utsaꞌ tám na Pablo kʼal in kʼubakkʼi abal ka káwin ani na Pablo in ulu enchéꞌ: ―Kʼal yantam i kulbétaláb neꞌech kin káwin ta tamét abal ku loꞌo tubáꞌ, pos u choꞌób abal yánich i tamub ta lújundhom ba jechéꞌ an chabál. ]3 An judíotsik xi taꞌ jeye ti kʼwajat, in ulal abal ejtal jechéꞌ tsubax. 3_In ulu abal an utsbixtsik yejat ka tsích techéꞌ kʼal tatáꞌ. Tatáꞌ neꞌech ka ejto ka lújundhaꞌ ani ka choꞌóbnaꞌ xantʼókʼi tin kwenta ti utsbiyal. l Qpor ochich an pulek okʼlek soldadotsik xin bij Lisias ani tu kʼántsi kʼal yantam i chápláb. <qAsta in leꞌnámal kin chʼikat tʼajaꞌ an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. Jaxtám ti yakʼwaꞌ ani i leꞌnaꞌ ki lújundhaꞌ jelt xan tin ulal ni takʼixtalábil; ~}Pos wawáꞌ i chuꞌúmalich abal jechéꞌ an inik, exom in ojtsal tin chalab an atiklábtsik. Putálkʼi techéꞌ an chabál exom in tʼajál ka kʼéꞌáxin an judíotsik ani jajáꞌ, u okʼlek kʼal an junkunéltsik xu bijyáb ti nasareno. }Por abal yab más tu lej tʼojliy owat, tu kontsal ti alwaꞌtaláb abal ti ku exbantsi junwéꞌ xowaꞌ neꞌech ki ulu. v|ePulek awiltaláb Félix, ejtal jechéꞌ echʼekʼi i bachʼwal putálkʼi kʼal yantam i jalbintsixtaláb. !{;Tam ti uldhá na Pablo, na Tértulo, tujey kin ólnaꞌ ban pulek awiltaláb. Enchéꞌ tin utsaꞌ na Félix: ―Juntam jalbintsích tʼajat pulek awiltaláb abal u kʼwajat kʼijidh ani yab u kʼwajat tu péjéx. Ejtal kʼwajat belkómte alwaꞌ kʼal tatáꞌ na chalpadhtal. z -Bóꞌ a kʼítsá más tayíl, ulich Sesarea na Ananías, nin okʼlékil an páleꞌtsik. Ulich jeye kʼal jajáꞌ cháb óx in okʼlékil an judíotsik ani jun i kawintsix xin bij Tértulo. Jechéꞌtsik, kʼale tin tamét an pulek awiltaláb abal kin utsbiy na Pablo. Hy #in utsaꞌ enchéꞌ: ―Neꞌech tu lújundhaꞌ asta tam ka tsích xi ti utsbiyaltsik. An pulek awiltaláb, in ulu tám abal ka beletná na Pablo ban atá xon tu lújundhom na Erodes. x5"Tam ti an pulek awiltaláb okʼon kin ajay an dhutsadh úw, in konoy xon tu kʼwajíl na Pablo. Tam tin choꞌóbnaꞌich abal Silisia u kʼwajíl, }ws!Tam ti ulichtsik Sesarea, in pidhaꞌtsik an ti dhutsadh úw an pulek awiltaláb ani in pidhaꞌ jeye an ta Pablo. 7vg Tam ti jun tsudhelom, an soldadotsik xi belal, witsiy ban atá xon tu tʼajnal an lújundhaxtaláb ani xi punattsik kʼal an bitsim, in óntsi an bél junax kʼal na Pablo.
u
Tam ti an soldadotsik in achʼaꞌich xan ti utsan, in káldhaꞌ na Pablo ani jikʼwax tin júnaꞌtsik asta Antípatris. ftE Por kom u choꞌóbnaꞌ abal an judíotsik in koꞌol chalpadh kin chemdhaꞌ, jéꞌ tu abtsal ani u kontsámal jeye xi kʼál tu atʼnal abal ka kʼale tachanꞌ kin lejkiytsik xantʼéy in koꞌol kʼal jajáꞌ.” esC Tajaꞌ u achʼaꞌ ke u atʼnal abal in chʼikat tʼajál nin takʼixtalábil an judíotsik, por yab in tʼajámal ni jun xataꞌ xin tomnál kin jalbiy kʼal i chemlá, nibal abal ka kʼwajay balidh ban wikʼaxteꞌ. zrm Kom u leꞌnaꞌ ku choꞌóbnaꞌ xantʼókʼi tu atʼnal, u júnaꞌ bin Junkulom Awiltalábil an judíotsik. Jq
An judíotsik in yakʼwámal jechéꞌ an inik ani neꞌechwiꞌik kin chemdhaꞌ, por tam ti nanáꞌ u choꞌóbnaꞌ abal jajáꞌ i romano, in kʼale kʼal nu soldadojiltsik ani u loꞌo. p!“Nanáꞌ, xu bij Klawdio Lisias, tu abtsal ti chapnédhomtaláb. Tu abtsal jechéꞌ an ti dhutsadh úw, pulek awiltaláb Félix. Zo-Ani in abnaꞌ jechéꞌ an dhutsadh úw kʼal jajáꞌtsik xin ulal enchéꞌ: .nUIn ulu jeye abal ka tʼojojoyat i bitsim xi neꞌech kin púnaꞌ na Pablo. In ulu abal ka beletná alwaꞌ ani ka uldhá alwaꞌ asta ban pulek awiltaláb Félix. Jm
An pulek okʼlek soldadotsik in kaniy tám cháb i okʼlek soldadotsik jeye ani in utsaꞌtsik abal kin tʼojojoy cháb i boꞌ inik i soldadotsik xi kʼal in akankʼi, ox inik láju xi kʼal i bitsim ani cháb i boꞌ inik xi kʼal i chʼupidh patʼáltsik abal ka kʼaletsik Sesarea tam jaykʼich beléju i akal. l5Tam tin achʼaꞌich jechéꞌ, an pulek okʼlek soldadotsik, in abaꞌich tám ka kʼale an kwitól; por in utsaꞌ abal yab kin tʼiltsi ni jun xitaꞌ max an pulek okʼlek soldadotsik óltsidh jechéꞌ. Abná na Pablo tin tamét an pulek awiltaláb xin bij ta Félix gkGPor yab ka beltsitsik, pos watʼats xónaꞌ chab inik i iniktsik xi jajáꞌtsik in kidhtal neꞌech ka kʼwajay ti aytsix chinat. Jajáꞌtsik in lej tsubax ulúmal kʼal i atʼaxtaláb abal yab neꞌech kin kʼaputsik nibal kin uchʼaꞌtsik xataꞌ asta kin chemdhaꞌ okʼox na Pablo. Ani xoꞌ, tokot kʼwajat in aytsímtsik xantʼéy ka ulu. jyUtsan tám enchéꞌ kʼal an kwitól: ―An judíotsik in tʼajámal i káw abal ki pakabédhá ka júnaꞌ kalám na Pablo ban Junkulom Awiltaláb. In ulaltsik abal neꞌech ti ki utsaꞌ ke in léꞌ kin lújundhaꞌ kʼal más i kwenta. i5Lotʼokʼná tám an kwitól kʼal an pulek okʼlek soldadotsik, júná pílkʼi ani konyat enchéꞌ: ―¿Jantʼéy a léꞌ ti kin utsaꞌ? 4haAn okʼlek soldadotsik in júnaꞌ tám an kwitól ban pulek okʼlek soldadotsik ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―An wikʼnél xin bij Pablo, tin tawnaꞌ ani tin pakabédhaꞌ abal tu tsiꞌdhantsi jechéꞌ an ti kwitól, pos an kwitól in koꞌol jun xataꞌ xantʼéy in léꞌ ti ki utsaꞌ. mgSIn tawnaꞌ tám na Pablo jún ti éb an okʼlek soldadotsik ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―Ka júnaꞌ jechéꞌ an kwitól ban pulek okʼlek soldadotsik, pos jajáꞌ in tsiꞌdhál jun xataꞌ xantʼéy in léꞌ kin utsaꞌ. f+Por nin chakámil nin ixám na Pablo in choꞌóbnaꞌ jechéꞌ ani kʼale kin óltsi na Pablo ban atá xon tu kʼwajíl an soldadotsik. NeAni xoꞌ tatáꞌtsik, junax kʼal an Junkulom Awiltaláb, ka kontsitsik an pulek okʼlek soldadotsik abal kalám kin tsiꞌdhaꞌ na Pablo ta tamét tatáꞌtsik. Ka utsaꞌtsik abal a léꞌ ka lújundhaꞌ kʼal más i kwenta ani wawáꞌ neꞌech ku kʼwajay tʼojojodh abal ki chemdhaꞌ ti bél tam u tsiꞌdhábich. dwPos jechéꞌtsik kʼale ban okʼlek páleꞌtsik ani bin okʼlékil an judíotsik ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Wawáꞌ i lej tsubax ulúmal kʼal i atʼaxtaláb, ke yab neꞌech ki kʼapu ni jun xataꞌ asta ki chemdhaꞌ okʼox na Pablo. Dc
Watʼats xónaꞌ chab inik i iniktsik xin ulu anchanꞌ. }bs Tam ti tsudhey, taltsik an judíotsik in tʼajaꞌ i káw xan ti kin uwaꞌ abal kin chemdhaꞌ na Pablo. In lej tsubax ulutsik kʼal i atʼaxtaláb abal yab neꞌech kin kʼaputsik nibal kin uchʼaꞌ xataꞌ asta kin chemdhaꞌ okʼox. a Jun tsudhelom, tam ti jikʼwchinich, an Ajátikláb in xalkʼaꞌ tinbáꞌ abal ka chuꞌtat kʼal na Pablo ani utsan enchéꞌ na Pablo: ―Pablo, ka pubédhaꞌ na ejattal, pos anchanꞌ jelt xan ta tʼiltsi an atiklábtsik xi techéꞌ Jerusalén kʼal Nanáꞌ tu kwenta, anchanꞌ jeye yejat ka tʼajaꞌ Roma. Tʼajan i káw abal ka chalpayat xan ti ka chemdhá na Pablo `
Kom an káwlíxtaláb más chapikméch, an pulek okʼlek soldadotsik in chalpay max ka atʼax tʼajtsin na Pablo. Jaxtám tin abaꞌ i soldadotsik abal kin káldhaꞌ na Pablo xon ti kʼwajat ani kin júnaꞌ juní ban atá xon tu kʼwajíl an soldadotsik. r_] Tujey ti dhajnaltsik kawidh. Chʼakay tám cháb óx i okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés xu tolmintsáb kʼál an fariseotsik ani in ulutsik enchéꞌ: ―Jechéꞌ an inik yab in tʼajámal ni jun xataꞌ walats ani max tawnadh kʼal jun i ejattaláb o kʼal jun i tʼokat abatwále, yab yejat ki tomnaꞌ na Dios. Q^Pos an saduseotsik in ulal ke an chemélomtsik yabich u ejel ti ít, nibal waꞌach i tʼokat abatwáletsik nibal i ejattalábtsik; por an fariseotsik, in belál jaꞌ abal waꞌach ejtal jechéꞌ. ]Tam ti okʼon kin ulu jechéꞌ, an fariseotsik ani an saduseotsik in tuju ti káwlíx ani kʼéꞌáxin xi taꞌ ti junkunék. h\ITam ti na Pablo in chuꞌu abal taltsik xi kʼwajat ban Junkulom Awiltaláb, jaꞌich in kidhtal an saduseotsik ani taltsik, in kidhtal i fariseotsik, in ulu kawidh enchéꞌ: ―At kidhtaltsik, nanáꞌ in fariseo neye, in kidhtaláb kʼal i fariseotsik ani exomtsik tin lújundhál abal u belál ke an chemélomtsik neꞌech ka ejdhá ti ít. q[[Na Pablo in ulu enchéꞌ: ―At kidhtaltsik, nanáꞌ yab u choꞌób max jajáꞌ i okʼlek páleꞌtsik; pos ban Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: “Yab yejat ka atʼax kawintsi jun xitaꞌ xu takʼix ba na bitsówil.” Z+Utsan enchéꞌ na Pablo kʼal xi taꞌ ti kʼwajattsik tajaꞌ: ―¿Jantʼókʼi ta odhbijyal anchanꞌ nin okʼlek páleꞌil na Dios? (YIPor tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Pablo: ―¡Kʼambix inik, na Dios neꞌech ti ki chaꞌaw tatáꞌ! I buxúl tachanꞌ abal ti kin lújundhaꞌ jelt xan tin ulal an tsubaxtaláb. Max anchanꞌ, ¿jantʼókʼi pé tám ta chʼikat tʼajál an takʼixtaláb abal a ulal kin chaꞌwat? "X=Na Ananías, xi jaꞌich nin okʼlékil an páleꞌtsik, in utsaꞌtsik tám xi taꞌ ti kʼwajat kʼunat ba na Pablo abal kin chaꞌaw bin wiꞌ. /W YNa Pablo in teloloy an Junkulom Awiltaláb ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―At kidhtaltsik, nanáꞌ in kʼwajinek asta xoꞌ tsububudh u itsích tin tamét na Dios. _V7 Tam ti jun tsudhelom, an pulek okʼlek soldadotsik, kom in léꞌ kin exbay xantʼókʼi tu atʼnal na Pablo kʼal an judíotsik, in wixkʼintsi an ti patʼáltsik ani in abnaꞌ ka junkuwat nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik ani ejtal an Junkulom Awiltaláb. In káldhaꞌ tám na Pablo ani in kʼwajbaꞌ tin tamét jajáꞌtsik. U7 Tam tin achʼaꞌ jechéꞌ xi neꞌechtsik ti kwadhax an ta Pablo, ówmétsik; asta an pulek okʼlek soldadotsik jeye. Tam tin exbáchtsik abal na Pablo i romano, jikʼeytsik abal in wikʼámal kʼal i patʼál. Na Pablo tin tamét in Junkulom Awiltalábil an judíotsik eTC Utsan tám enchéꞌ kʼal an pulek okʼlek soldadotsik: ―Nanáꞌ yán tʼajat i tumín u pakúmal abal kin ájin neye tin romano. Ani na Pablo in ulu enchéꞌ: ―Pos nanáꞌ in romano naꞌ asta tin chakam. ?SwUtey tám an pulek okʼlek soldadotsik ba na Pablo ani in konoy enchéꞌ: ―¿Tsubaxxeꞌ kwaꞌ lejtal ke tatáꞌ i romano? Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Pablo: ―Tsubax. ORTam tin achʼaꞌ jechéꞌ an okʼlek soldadotsik, kʼale kin utsaꞌ enchéꞌ an pulek okʼlek soldadotsik: ―¿Jantʼéy neꞌech ka tʼajaꞌ? Pos jechéꞌ an inik jaꞌich jun romano. xQiPor tam ti wikʼadhich tu kóꞌyáb abal neꞌech ti kwadhnal, na Pablo in utsaꞌ enchéꞌ an okʼlek soldadotsik xi taꞌ ti kʼwajat tajaꞌ: ―¿A koꞌoltsikxeꞌ i awiltaláb ka kwadhaꞌ jun i romano tam yabél a lújundhámal? OPan pulek okʼlek soldadotsik in ulu ka ódhá na Pablo ban atá xon tu kʼwajíl an soldadotsik ani in abnaꞌ ka kwadhan abal kin ólnaꞌ xantʼókʼi tu atʼnal anchanꞌ kʼal an atiklábtsik. eOCKom in óntsal ti dhajnaltsik, ti petʼnax tin kʼudhkʼúmil ani ti kʼúpul pojodh, 0NYEjtal jechéꞌ, jaꞌich tokot axtsin ani in tujutsik juní ti dhajnal kawidh enchéꞌ: ―¡Ka chemdhá jachanꞌ an inik! ¡Yab in tomnál ka kʼwajay ejat! {MoPor an Ajátikláb tin utsaꞌ enchéꞌ: “Ki kʼaléch, pos Nanáꞌ neꞌech tu abaꞌ ów xon tu kʼwajíl xi yabtsik u judío abal ka tʼiltsi an ti alwaꞌ tʼilab.” Tam ti kʼwajat na Pablo tin kʼubak an pulek okʼlek soldadotsik ^L5Tam ti chemdhá jeye na Esteban, na tʼójontsixil xi ti tʼilál, taꞌ neye tin kubat tajaꞌ kʼunat ani u ulu abal alwaꞌ ka chemdhá. Asta u beletnantsámal tin kʼudhkʼúmil an iniktsik xi chemdhaxin.” [K/U utsaꞌ neye tám enchéꞌ: “Ajátik, jajáꞌtsik in choꞌób abal nanáꞌ in kʼalel ba ejtal an atátsik xon tu tʼajnal an junkuntaláb, u júnáltsik ti wikʼnél xi ti belál ani u chaꞌwaltsik. PJBan xalkʼantsixtaláb u chuꞌu an Ajátikláb ani tin utsaꞌ enchéꞌ: “Ki kale jikʼatkʼi Jerusalén, pos yab neꞌech ki beltsin techéꞌ xowaꞌ ka tʼilaꞌ kʼal Nanáꞌ tu kwenta.” +IOʼTam tin witsiy Jerusalén, in kʼale tin ól ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani lejat in kʼwajat tin ól, u chuꞌu jun i xalkʼantsixtaláb. TH!Ani xoꞌ, ¿jantʼéy bél a aytsal? Ki chʼakách, ki pujanich ani ka kontsi na Jesús abal ti ki pakwlantsi an ta walastalábil.” Na Pablo in tʼilaꞌ xan ti aban kin álnaꞌ xi yabtsik u judío "G=Pos tatáꞌ neꞌech ka tʼilaꞌ Jajáꞌ tin tamét ejtal an atiklábtsik ani neꞌech ka tʼiltsitsik ejtal xowaꞌ a chuꞌúmal ani a achʼámal. VF%Tin utsaꞌ tám enchéꞌ: “Nin Diosil ni wejeꞌ pakéliltsik, ti takwyámal abal ti ki pidhaꞌ ka choꞌóbnaꞌ xantʼéy in léꞌ, abal ka chuꞌu an Ajátikláb ani abal ka axtsi tin káwintal. ME
Na Ananías, ulich ti kin álnaꞌ ani tam ti ulich, tin utsaꞌ enchéꞌ: “Kidhábláb Sawlo, ki chuꞌxinich juní.” Támkʼi jachanꞌ tin chuꞌxin juní ani u ejto ku chuꞌu jajáꞌ. D' ʼTajaꞌ Damasko, taꞌ ti kʼwajat jun i inik xin bij ta Ananías. Jechéꞌ an inik, in tʼajál tʼajat xan tin ulal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés ani exlómte tʼajat abal i alwaꞌ inik kʼal ejtal an judíotsik xu kʼwajíl tajaꞌ. lCQ Kom tin jokʼolbédhámal an tajaxtaláb, nu juniktsik tin lotʼokʼnaꞌ asta tin ulich Damasko. B{
Nanáꞌ u utsaꞌ tám enchéꞌ: “¿Jantʼéy yejat ku tʼajaꞌ Ajátik?” Ani an Ajátikláb tin utsaꞌ enchéꞌ: “Ki chʼakay, ka óntsi an bél abal ki ulich Damasko ani tajaꞌ, neꞌech ki utsan ejtal xowaꞌ yejat ka tʼajaꞌ.” !A; Xi taꞌ ti kʼwajattsik kʼal nanáꞌ, in chuꞌu jeye an tajaxtaláb ani jikʼeytsik, por yab in achʼaꞌ an káwintaláb xi kʼwajat tin tawnál. &@EU konoy tám enchéꞌ: “¿Jitaꞌ pé teye, Jaꞌúb?” Ani Jajáꞌ tin utsaꞌ enchéꞌ: “Nanáꞌ in Jesús xi Nasaret, xi tatáꞌ a atʼál.” ?ani in kwajlan chabál. U achʼaꞌ tám jun i káwintaláb xi tin utsál enchéꞌ: “Sawlo, Sawlo, ¿jantʼókʼi tin atʼál?” 4>aʼPor tam tin neꞌech ti bél ani kʼunatich kin ulich Damasko, chʼejel kʼítsá xónaꞌ, jun jikʼtowál tin wiliyat kʼal jun i tajaxtaláb xi tál walkʼiꞌ s=_Nin okʼlékil an páleꞌtsik ani ejtal nin okʼlékil an judíotsik in choꞌób jechéꞌ. Pos jajáꞌtsik tin pidhámal jun i dhutsadh úw abal ku pidhaꞌ an awiltalábtsik xi Damasko ani anchanꞌ, ku ejto ku yakʼwaꞌ an belomtsik, ku tsiꞌdhaꞌtsik techéꞌ Jerusalén ani ki baliytsik ban wikʼaxteꞌ. Na Pablo in tʼilaꞌ xan ti tujey ti belom J<
Ti weꞌél chabkʼiꞌ, u atʼálwiꞌik xin beláltsik an ít tsubaxtaláb, u yakʼwál an payꞌlomlábtsik ani an mímlábtsik abal ku baliy ban wikʼaxteꞌ ani taltsik asta u chemdhál. ;'―Nanáꞌ in judío. In chakam ban bitsow xin bij Tarso xu takʼnal ban chabál xi Silisia, por techéꞌ tin pubenek Jerusalén ani tam tin exóblomách, tin okʼtsi na Gamaliel. U exóbnaꞌ anchanꞌ jelt xan tin ulal nin takʼixtal ni wejeꞌ pakéliltsik. Echʼekʼi u tʼajál an chápláb kʼal ejtal nu ejattal abal ku tʼójontsi na Dios jelt xan ti tatáꞌtsik a tʼajál xoꞌ. :yTam tin achʼaꞌtsik abal kʼwajat ti tawnáb ebreo, chamkʼantsik más ani utsantsik enchéꞌ kʼal na Pablo: o9 Y―At kidhtaltsik ani tátaꞌlábtsik, ka achʼaꞌ xowaꞌ neꞌech ku ulu abal ku loꞌo tubáꞌ. 8!(Walká tám ti káw kʼal an pulek okʼlek soldadotsik, kubey na Pablo ban kʼoyob ani in utsaꞌ kʼal in kʼubakkʼi abal ka chamkʼan an atiklábtsik. Tam ti chamkʼantsik, in tawnaꞌtsik tám kʼal i káwintaláb xi ebreo ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: 7y'In ulu tám enchéꞌ na Pablo: ―Nanáꞌ in judío ani in chakam ban yejcheꞌ bitsow xin bij Tarso. Jechéꞌ an bitsow u takʼnal ban chabál xi Silisia. Por tu kontsal ti alwaꞌtaláb abal ti kin walkaꞌ ku tawnaꞌ an atiklábtsik. F6&Tám, ¿yabxeꞌ pé tatáꞌ an inik xi Ejipto in chabálil, xi jun i kʼij in tuju jun i péjéxtaláb ani in júnaꞌ ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh cheꞌ mil i chemdhax iniktsik? 5#%Tam ti neꞌchich ka ódhá na Pablo ban atá xon tu kʼwajíl an soldadotsik, in utsaꞌ enchéꞌ an pulek okʼlek soldadotsik: ―¿Awilxeꞌ tu utsaꞌ jun xataꞌ? Tókʼoyat enchéꞌ kʼal an pulek okʼlek soldadotsik: ―¿A ejtowalxeꞌ ta káw griego? 45$kom an atiklábtsik ejtal wéwnaxnék ani kawidh in ulaltsik enchéꞌ: ―¡Ka chemdhá! Na Pablo in loꞌwal tinbáꞌ tin tamét an atiklábtsik 3#Tam ti ulich bin kʼoyóbil jachanꞌ an atá, kitná na Pablo kʼal an soldadotsik abal an atiklábtsik u chaꞌuxichtsik tʼajat; 2 "Por an atiklábtsik kʼeꞌetich kʼeꞌetich xantʼéy in ulaltsik kawidh, jaxtám an pulek okʼlek soldadotsik yab xataꞌ in ejtowal kin exbay abal u xakwakwál tʼajat an atiklábtsik ani in abnaꞌ ka júná na Pablo ban atá xon tu kʼwajíl an soldadotsik. <1q!Utey tám an pulek okʼlek soldadotsik, in yakʼwaꞌ na Pablo ani in ulu ka wikʼan kʼal cháb i patʼál. Tayíl konyatich tám xitam jáꞌ jeye ani xantʼéy in tʼajámal. ?0w Tam ti an pulek okʼlek soldadotsik in choꞌóbnaꞌ abal u chakúl an atiklábtsik, in junku an soldadotsik ani an okʼlek soldadotsik jeye ani adhik ti kʼaletsik xon ti kʼwajat an atiklábtsik. Tam ti chuꞌtat an pulek okʼlek soldadotsik ani an soldadotsik jeye, in kubdhaꞌtsik ti pewex an ta Pablo.
`}}M|4{z2yxxwviutsrrq pp ofnmm:lCkjhii#hgffeecc!bak``>_&^V]t\z[[UZYXXXWVU'T,SRRQPP4ONMLKK+J^IXIH=GFKEKCC%B\Am@n?>&=<<:99z88876%543210/..H-e,,*)(''#&+%b$x"! O ^fMb
b
)U'q( %TCDPos jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta tu tsiꞌil an yajtsiktaláb xi tál ba na Dios abal an atiklábtsik xi yab in tʼajál ti kʼij an takʼixtaláb; =SsDJaxtám, kom jelti max i chemech ani i ejech ti ít junax kʼal na Kristo, yejatich ka jilaꞌtsik ka tʼajaꞌ an walastalábtsik xi jelti jechéꞌ: Yabich ki kʼwajaytsik yab exbadh, yabich ka tʼajaꞌ xowaꞌ atʼax, yabich ka tʼajaꞌ xowaꞌ a achʼál in kulbetnál na tʼuꞌúl ani nibal xa chalpayal xowaꞌ yab alwaꞌ. Yabich jeye ki chʼeꞌneꞌbé, pos jechéꞌ in junwal jelti max a kʼakʼnál i chʼilabtsik. RDNa Kristo jaꞌich xi ti pidháltsik an ti xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. Ani tam Jajáꞌ ka tsích, neꞌech ka xalkʼanich an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal xa koꞌolichtsik ani neꞌech jeye tám ki kʼwajaytsik junax bin labidh tʼokát. An xeꞌchintaláb tam ti yabél a beláltsik na Kristo ani an xeꞌchintaláb tam ta belaꞌichtsik 2Q]DPos kom jelti max i chemechtsik junax kʼal na Kristo, xoꞌ a koꞌolichtsik an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal chinat junax kʼal Jajáꞌ ba na Dios. ePCDKa chalpaytsik xowaꞌ waꞌach walkʼiꞌ ani yab tokot xowaꞌ waꞌach ban kʼayꞌlá. BO DJaxtám, kom i kʼwajat teye jelti max i ejdhatsichtsik ti ít junax kʼal na Kristo, ka aliytsik tokot xowaꞌ waꞌach walkʼiꞌ, xon ti kʼwajat na Kristo buxúl tin eját na Dios. RN DTsubax kʼejle, ke ejtal jechéꞌ u xalkʼanal jelti jun i alwaꞌ chalab abal in ulaltsik ke yejat ka wéwnál jun i belomtaláb, ka kóꞌoy i chaꞌattaláb ani ka yajlombédhál tabáꞌ. Por ejtal jechéꞌ, yab xataꞌ ti alwaꞌ, pos yab neꞌech ka ejto ka kubdhaꞌtsik kʼál xowaꞌ in kulbetnál na tʼuꞌúl.{MoDEjtal jechéꞌ xowaꞌ in ulaltsik, neꞌech ka taley, pos yab xataꞌ in éy, in chʼa okʼtsixtal i iniktsik. LDxin ulaltsik enchéꞌ: “Yab ka takaꞌtsik jachanꞌ, yab ka kʼaputsik jachanꞌ, yab ka téynaꞌtsik jachanꞌ”? K'DTatáꞌtsik i kʼwajat teye jelti max i chemnekich kʼal na Kristo, abal a jilámalichtsik an chalab xi yab alwaꞌ ani xowaꞌ a tʼajáltsikwiꞌik. Pos max anchanich ta kʼwajattsik, ¿jantʼókʼi pé tám bél ta exbantsaltsik tin takʼixtal an okʼtsixtsik J DJechéꞌ an okʼtsixtsik yab kʼwajat kʼal a Kristo. Na Kristo jaꞌich na kʼwajat jelti nin ókʼ an belomtsik ani wawáꞌ xu belomich, jaꞌich nu kʼwajat jelti nin putálíl nin tʼuꞌúl. Na Kristo jaꞌich nin tʼajál abal ku belmách más, tu likedhantsal ti ejattal ani in tʼajál abal ku kʼwajay juniniꞌ i chalab, anchanꞌ xan ti na Dios in léꞌ kin chuꞌu ku kʼwajay. kIODYab ka walkaꞌtsik ki kʼántsin an ti chʼejwalixtaláb xa koꞌolichtsik átadh kʼal an okʼtsixtsik xin wáynál in chaꞌkáltsik tʼajat tinbáꞌ. Jajáꞌtsik in kʼakʼnál i tʼokat abatwáletsik, in ulal ke in chuꞌúmaltsik i xalkʼantsixtaláb ani in tʼekʼáltsik tʼajat tinbáꞌ kʼal an chalabtsik xi jajáꞌkʼitsik in káldhál.
HDEjtal jechéꞌ, jaꞌich jelti jun in chalám xi kʼwajat kʼejle neꞌech ka tsích, por xowaꞌ nin lejtal, jaꞌich na Kristo. G5DJaxtám xoꞌ, yabich ka tʼajáltsik ti kʼij xitaꞌ ti kawyaltsik kʼal tin kwenta xowaꞌ a kʼapal o kʼal xowaꞌ a uchʼál, kʼal tin kwenta i ajibtsik, tam u witsél a íchʼ ani kʼal tin kwenta jeye xantʼéy yejat ka tʼajan tam in kʼítsájil i koyóxnich. ~FuDTam ti na Kristo chemech ban peltsidh teꞌ, in átaꞌ an ajátiklábtsik ani an awiltalábtsik xi teykómte kʼal an lej atʼax. In kʼántsi an tin awiltaltsik ani anchanꞌ tin tidhebédhaꞌ. Ka aliytsik xowaꞌ xi kʼwajat ban walkʼiꞌ E DNa Dios in paku ni júntsixtal xi koꞌolwiꞌik kʼal Jajáꞌ. Jechéꞌ an júntsixtaláb, jaꞌich ke yab i ejtómal ki tʼajaꞌ xan tin ulal nin takʼixtal na Dios ani jechéꞌ an júntsixtaláb, pákun tam ti na Kristo chemech pajkʼidh ban peltsidh teꞌ. $DAD
Ti weꞌél chabkʼiꞌ, i kʼwajattsikwiꞌik jelti max i chemnek kʼal tin kwenta an walastaláb xa koꞌol ani abal yab i exólidh kom yab i judíotsik; por xoꞌ, na Dios ti ejdhámalichtsik ti ít jelt xan tin ejdhaꞌ na Kristo ani ti pakwlantsámalichtsik ejtal an ta walab. _C7D Pos tam ta pujantsik, in junu jelti max i jolyatichtsik junax kʼal na Kristo ani jelti max i ejdhátsik teye ti ít junax kʼal Jajáꞌ, abal a belaꞌtsik ke kʼal nin cháp na Dios ti ejdhá ti ít na Kristo. BD Aníl jeye, abal i kʼwajatichtsik kʼal na Kristo, i exólidhichtsik; por yab kʼal i exól jelti xu tʼajtsinaltsik an israelitatsik bin tʼuꞌúl. Jechéꞌ an exól xi na Kristo in pidhnál, jaꞌich ke ti jalkʼuyámalichtsik xan ta xeꞌechtsikwiꞌik. A D
Tatáꞌtsik a koꞌolich ejtal xowaꞌ a yéntsal abal ki kʼwajaytsik alwaꞌ kʼal na Dios kom i kʼwajatichtsik kʼal na Kristo. Jajáꞌ jaꞌich na más ultaláb ké an ajátiklábtsik ani xitaꞌkichkʼi xin koꞌol i awiltaláb kʼal xowaꞌkich. E@D Pos ejtal xan ti jeye na Dios, kʼwajat ba na Kristo. :?mDKa kóꞌoytsik tʼajat i kwenta, yab ka exbantsitsik xin léꞌ ti ki kʼambiytsik kʼal i tʼilabtsik ani i chalabtsik xi yab tsubax; jajáꞌtsik yab ba Kristo tin káldhál xowaꞌ in okʼtsixnáltsik, pos tokot in wewkóm in okʼtsixtal i iniktsik ani i chalab xi techéꞌkʼi ti kʼayꞌlá. >#DKa kóꞌoytsik na ejattal kʼwajat alwaꞌ ba na Jesukristo, ka belaꞌtsik Jajáꞌ in tsubtalkʼi jelt xan ta okʼtsidhtsik ani ka pidháltsik echʼekʼi ti jalbintsixtaláb na Dios. An ít xeꞌchintaláb xi neꞌech ki kóꞌoy tam ku kʼwajách kʼal na Kristo =3DJaxtám, anchanꞌ jelt xan ta bachʼúmalichtsik na Jesukristo abal ta Ajátik, anchanꞌ ti yejat ki kʼwajaytsik juniniꞌ kʼal Jajáꞌ. U<#DPos maske nanáꞌ yab in kʼwajat kʼal tatáꞌtsik, ka tʼajaꞌtsik jelti max tachanꞌ in kʼwajat. In kulbél tʼajat abal u achʼál i kʼwajattsik alwaꞌ ani a óntsaltsik ka belaꞌ na Kristo. {;oDJechéꞌ xowaꞌ tu utsáltsik, jaꞌich abal yab ti ki kʼambiytsik ni jun xitaꞌ kʼal i labidh tʼilabtsik.
:DPos ba na Kristo tu tsiꞌil ejtal an chalab xi alwaꞌ ani Jajáꞌ, jaꞌich jeye xin pidhnál ka exbayat ejtal xowaꞌ alwaꞌ. 9/DTu kontsintsaltsik abal ki likedhantsat ta itsích kʼal na Dios ani ki kʼwajaytsik juniniꞌ i kʼánídháx. Anchanꞌ neꞌech ka exbaytsik alwaꞌ an tsubaxtaláb ani neꞌech jeye ka exlaꞌtsik xowaꞌ xin koꞌolwiꞌik yab tejwaꞌ na Dios, ke jaꞌich na Kristo. [8 1DU léꞌ ka choꞌóbnaꞌtsik ke nanáꞌ u tʼajál an chápláb tu kontsintsi abal ki tolmiyattsik kʼal na Dios, abal ka tolmiyattsik jeye xu kʼwajíltsik Laodisea ani ejtal xi yabél tin chuꞌúmaltsik. 7 -D Nanáꞌ jaꞌich tin tʼojnal kʼal jechéꞌ tin kwenta, in tʼojnal kʼal ejtal an chápláb ani an awiltaláb xi tin pidhál na Kristo.A6 }D Wawáꞌ i tʼilál na Kristo, i tawnál ani i okʼtsal ejtalkʼitsik kʼal yantam i chalab abal kin exbaytsik alwaꞌ ani ka kʼwajaytsik alwaꞌ juntsik ti éb kʼal na Kristo. $5 CDNa Dios in pidhaꞌtsik kin choꞌóbnaꞌ xu dhabalábichtsik kʼal Jajáꞌ, ke an tʼokat tsubaxtaláb xi taꞌ tin koꞌolwiꞌik yab tejwaꞌ, jaꞌich jeye abal xi yabtsik u judío. Ani jachanꞌ xowaꞌ taꞌ tin koꞌolwiꞌik yab tejwaꞌ na Dios, jaꞌich jechéꞌ: ke na Kristo kʼwajat ba na itsích ani anchanꞌ a choꞌóbichtsik alwaꞌ abal neꞌech ka bachʼutsik nin tʼokat labidhtalábil. 34 aDJechéꞌ an alwaꞌ tʼilab xi na Dios in koꞌolwiꞌik yab tejwaꞌ asta ti wejeꞌ, jaꞌich xi xoꞌ in pidhámalich kin exlaꞌ xu dhabalábichtsik kʼal Jajáꞌ. R3 DU bajúmalich kin kʼwajay tin tʼójontsix an ti belomtsik, kʼal tin kwenta an punkʼuntsixtaláb xi tin pidhámal na Dios abal tu tʼiltsitsik kidhat an ti alwaꞌ tʼilab kʼal ta alwaꞌbíltsik. 02 [DXoꞌ in kʼwajat in kulbél abal u achʼál an yajtsiktaláb kʼal tatáꞌtsik ta alwaꞌbíl, pos anchanꞌ, exom u kidhbayal ba nu tʼuꞌúl an yajtsiktaláb jelti xin achʼámal na Kristo kʼal tin alwaꞌbíl an belomtsik, ke jaꞌich xi kʼwajat jelti nin putálíl nin tʼuꞌúl. <1 sDPor yejat tʼajat ka óntsi ta belomtsik kʼal ejtal na ejattal ani yab ka jilaꞌtsik an aytsixtaláb xa koꞌol kʼal tin kwenta an alwaꞌ tʼilab xa achʼámalichtsik. Jechéꞌ an alwaꞌ tʼilab, jaꞌich xu tʼilnal putálkʼi an kʼayꞌlá; ani nanáꞌ, xu bij Pablo, tin kʼwajbaꞌ na Dios abal kin xeꞌchin neye tin tolmix ka tʼilan jechéꞌ an alwaꞌ tʼilab. Na Pablo punkʼuntsidh abal kin tʼójontsi an belomtsik f0 GDkʼal tin kwenta an chemlá xin bachʼu na Kristo bin tʼuꞌúl. Jechéꞌ in tʼajaꞌ anchanꞌ na Dios abal ti ki ututsik i tʼokat tin tamét, yab i walbidh ani kʼal ni jun xataꞌ xantʼokʼál ti ki walbiyattsik. E/ DTatáꞌtsik yabwiꞌik i dhabaláb kʼal na Dios ani a pojkáltsikwiꞌik ta itsích. A tʼajáltsik an walastaláb, por xoꞌ, na Dios ti kʼwajbámalichtsik alwaꞌ kʼal Jajáꞌ t. cDNa Dios in tʼajaꞌ ka lejkin kʼal Jajáꞌ ejtal xowaꞌ waꞌach ban chabál ani ban walkʼiꞌ. Jechéꞌ an lejkintaláb in tʼajaꞌ kʼal tin kwenta nin xichʼál nin Chakámil xin wakʼlaꞌ tam ti chemech ban peltsidh teꞌ. a- =DPos na Dios in kulbetnaꞌ abal ban Chakámláb ka xalkʼan ejtal xan ti jeye Jajáꞌ. a, =DAni yab tokot jechéꞌkʼi, Jajáꞌ jaꞌich ni okʼlékil wawáꞌ xu belomich. Jaꞌich na kʼwajat jelti nin ókʼ an belomtsik ani an belomtsik jaꞌich na kʼwajat jelti nin putálíl nin tʼuꞌúl. Jaꞌich jeye xi tu pidhál an ti xeꞌchintaláb ani jaꞌich xi okxinékich ka ejech ti ít abal ka kʼwajay ultaláb kʼal ejtalkʼi. + 5DJechéꞌ an Chakámláb kʼejlejich Jaꞌ taꞌ ti kʼwajat tam ti ejtal jechéꞌ yabél tʼajadh ani Jajáꞌ in teykóm ejtal xowaꞌ tʼajadh. _* 9DNa Dios junax kʼal nin Chakámil, in tʼajaꞌ ejtal xowaꞌ waꞌach ban chabál ani ban walkʼiꞌ, ejtal xowaꞌ xi tejwaꞌ ani xi yab tejwaꞌ, in jilaꞌ jeye an pakdhaꞌ takʼix, an awiltalábtsik, an ajátiklábtsik ani xitaꞌkichkʼi xin koꞌol i awiltaláb kʼal xowaꞌkich, ejtal kʼal Jajáꞌ ti tʼajadh ani abal Jajáꞌ. ) !DNa Kristo, xi jaꞌich nin Chakámil na Dios, tu xalkʼantsal xan ti jeye na Dios xi yab i ejtowal ki chuꞌu. Jajáꞌ kʼejlejich Jaꞌ taꞌ ti kʼwajat tam ti na Dios yabél xataꞌ in tʼajámal ani Jajáꞌ, jaꞌich na más ultaláb kʼal ejtal xowaꞌ. :( oDJechéꞌ nin Chakámil, jaꞌich xi tu loꞌo kʼal nin chemtal ani tu pakwlantsi an ti walastalábil. An lejkintaláb kʼal na Dios kʼal tin kwenta nin chemtal nin Chakámil ' 3D
Na Dios tu káldhaꞌ bin takʼixtal an lej atʼax xon tu kʼwajatwiꞌik ani tu kʼwajbaꞌ bin takʼixtal nin Chakámil xin kʼanidhál tʼajat. _& 9D ani kʼal i kulbétaláb ka pidháltsik ti jalbintsixtaláb an Tátaꞌláb xi tu tʼokedhantsámalich ti ejattal abal ki ejto ki bachʼu ban tajaxtaláb xowaꞌ neꞌech ti ku pidhaꞌ abal Jajáꞌich tu dhabal. % /D I kontsal abal Jajáꞌ ti ki likedhaꞌtsik kʼal nin tʼokat labidh cháp abal ka ejtotsik ka kuxuy xowaꞌkich kʼal yantam i chaꞌattaláb, $ D
Anchanꞌ neꞌech tám ka ejtóch ki kʼwajaytsik xan ti yejat ka kʼwajay jun xitaꞌ xu dhabalábich kʼal an Ajátikláb, ka tʼajáltsik echʼekʼi xowaꞌ Jajáꞌ in léꞌ, ka tʼajáltsik tokot xowaꞌ alwaꞌ ani ka óntsal ka exlaꞌ alwaꞌ na Dios. }# uD Jaxtám, tokotkʼi ti choꞌóbnaꞌ jechéꞌ, yab i jilámal tu ól kʼal tatáꞌtsik ta kwenta. I kontsal na Dios abal ti ki pidhaꞌtsik ka choꞌóbnaꞌ alwaꞌ kʼal jun i chalab xi tál ban Tʼokat Ejattaláb xantʼéy in léꞌ. ." WDNa Epafras jaꞌich tu tsiꞌdhantsámal jechéꞌ an ti tsubaxtaláb ani tu utsaꞌ abal i pidhnéktsik tʼajat an ti kʼanidhaxtaláb kʼal an Tʼokat Ejattaláb. f! GDJechéꞌ ti okʼtsámaltsik an kidhábláb Epafras xi wawáꞌ i kʼanidhál tʼajat ani xi tʼójnék jeye junax kʼal wawáꞌ. Jajáꞌ, jaꞌich jun in alwaꞌ tʼojnálil na Kristo abal tatáꞌtsik ta alwaꞌbíl. P DJechéꞌ an alwaꞌ tʼilab xi tʼiltsinéktsik, jaꞌich xi exom ti bukʼel ani exom tʼajat ti jalkʼuntsáb kʼál tin chalab an atiklábtsik putálkʼi an kʼayꞌlá, anchanꞌ xan ti támun kʼal tatáꞌtsik tam ta tʼiltsin tin alwaꞌtal na Dios ani a choꞌóbnaꞌtsik ke jechéꞌ an alwaꞌtaláb, tsubax lejtal. DEjtal jechéꞌ, a tʼajáltsik abal neꞌech ka bachʼutsik an chʼejwalixtaláb xi taꞌ kʼwajat taꞌpadh túꞌ walkʼiꞌ. A bajawtsik ki kʼwajay a aytsím jechéꞌ an chʼejwalixtaláb, tam ta achʼaꞌtsik an tsubaxtaláb xin ólnál an alwaꞌ tʼilab. DPos wawáꞌ i achʼámalich xan ta beláltsik na Kristo Jesús ani xan ti jeye ta kʼanidháltsik xu dhabalábichtsik kʼal na Dios. DEchʼekʼi i pidhál ti jalbintsixtaláb na Dios, nin Tátaꞌ ni Ajátik Jesukristo, tam ku ólan kʼal tatáꞌtsik ta kwenta. a =DTu dhutsuntsaltsik jechéꞌ an ti úw, kidháblábtsik xi kʼwajíl ban bitsow Kolosas, xa belálich tsubax na Kristo ani i dhabalábichtsik kʼal na Dios. Ka bachʼwaltsik an alwaꞌtaláb ani an kʼijidhtaláb xi tál ba ni Tátaꞌ Dios ani ba ni Ajátik Jesukristo. An kontsintsixtaláb xin tʼajaꞌ na Pablo abal an belomtsik xi Kolosas * QDNanáꞌ, xu bij Pablo, tin abatwálejil na Jesukristo, kom na Dios anchanꞌ tin leꞌnámal. Nanáꞌ, junax kʼal an kidhábláb Timoteo, tu chapnédháltsik. A{ Kʼal ni jun i jíkʼib tin óltsal an atiklábtsik xan tu takʼix na Dios, in okʼtsaltsik kʼal tin kwenta an Ajátikláb Jesukristo ani yab u tamkʼuyáb kʼal ni jun xitaꞌ.zm Kʼwajay na Pablo ba jachanꞌ an matidh atá, cháb i tamub ani in bachʼwal ejtaltsik xu ulel ti álnax. ~u Tam ti na Pablo in okʼoy kin ulu jechéꞌ, kʼale an judíotsik ani u káwlíxtsik tʼajat jajáꞌkʼitsik. !; Ka choꞌóbnaꞌtsik pé, ke xoꞌ, jechéꞌ nin loꞌoxtalábil na Dios neꞌech ka tʼiltsin xi yabtsik u judío ani neꞌech jaꞌ kin exbaytsik. nU Abal nin itsích jechéꞌ an atiklábtsik, in chapikmédhámal tʼajat,
wetsik tʼajat tin achʼáltsik kʼal nin ochʼoxtal.Mutʼutsik tin koꞌol nin wal;
abal yab ka chuꞌxintsik kʼal nin wal,
nibal ka ochʼxintsik kʼal nin ochʼoxtal.Yab kin exbaytsik kʼal in itsích,
nibal ka uteytsik kʼal Nanáꞌ abal ku jeldhaꞌ. B} Ki kʼale ani ka utsaꞌ enchéꞌ núꞌ na at kidhtaltsik:Neꞌech ka achʼaꞌtsik, por yab neꞌech ka exbay;
neꞌech ka chuꞌutsik, por jelti max yab a chuꞌtal. |q Ani kom yabtsik jununúl nin chalab, in tuju ti kʼaleltsik. Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Pablo: ―Tsubax tʼajat ti utsan kʼal an Tʼokat Ejattaláb ni wejeꞌ pakéliltsik, tam ti utsantsik enchéꞌ kʼal an tʼiltsix Isaías: K Taltsik in belál xowaꞌ in ulal na Pablo ani taltsik, yabaꞌ. &E Anchanꞌ pé, bijtsin jun i kʼij xowkʼi ti neꞌech ka tʼiltsin xowaꞌ nin léꞌ kin choꞌóbnaꞌtsik ani junkun yán i a atiklábtsik xon ti kʼwajat na Pablo. Dhajaw tin tuju ti tʼiltsix kʼal tin kwenta xan tu takʼix na Dios asta dhamuy. In tʼiltsaltsik an ta Jesús ani in óltsaltsik xan tu tʼilnal bin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés ani bin dhuslábil an tʼiltsixtsik. - Por i léꞌ ki achʼaꞌ xantʼéy a chalpayal kʼal tin kwenta jechéꞌ an ít junkuntaláb, pos i achʼámalich abal putálkʼi tu atʼnal. {o Utsan tám enchéꞌ: ―Wawáꞌ yab i bachʼúmal ni jun i dhutsadh úw xi tál Judea abal ku óltsin xantʼéy waꞌach kʼal tatáꞌ ta kwenta, nibal tsiꞌnek ni jun i judío xi tuwaꞌ abal ti ku tʼiltsi max tatáꞌ i utsbidh. kO Jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta tu kanyámaltsik. Abal tu chuꞌutsik ani abal ku tʼilololách. Pos techéꞌ in kʼwajat wikʼadh kʼal i patʼál kʼal tin kwentakʼi an aytsixtaláb xi koꞌol, wawáꞌ xu israelita. E Por an judíotsik yab in leꞌnaꞌ. Jaxtám tu konoy abal kin lújundhá kʼal an lej pulek takʼix romano, por yab abal u koꞌol jun xataꞌ xantʼokʼál ti ku utsbiy nu kidhtaltsik. "
= Tam ti okʼon ti kin lújundhaꞌtsik, in léꞌwiꞌik ti kin walkaꞌ abal yab tin eltsitsik ni jun i walastaláb xi yejat ku jalbiy kʼal i chemlá. | q Tam tin óxlábich a kʼítsá ti ulnek na Pablo, in abnaꞌ ka kanyat an judíotsik xi más ultaláb xi tajaꞌ Roma ani tam ti junkuntsik, in utsaꞌ enchéꞌ: ―At kidhtaltsik, nanáꞌ yab xataꞌ tu waltsámal an judíotsik nibal u chʼikat tʼajtsámal tin takʼixtal ni wejeꞌ pakéliltsik, por in pidhná Jerusalén abal kin wikʼan kʼal an romanotsik. | q Tam tu ulich Roma, an okʼlek soldadotsik in pidhnaꞌ an wikʼnéltsik bin okʼlékil xu belkoltsik an ti wikʼaxteꞌ, por na Pablo walká jaꞌ ka kʼwajay píl, belkómte kʼal jun i soldado. Na Pablo in tʼilaꞌ Roma an alwaꞌ tʼilab H
An kidháblábtsik xi Roma, in achʼámalichtsik abal neꞌech ku ulich; jaxtám ti kaletsik abal ti ku tamu ban bitsow xin bij Foro de Apio ani ban kubtaláb jeye xu bijyáb Tres Tabernas. Tam ti na Pablo in chuꞌutsik, in pidhaꞌ ti jalbintsixtaláb na Dios ani in achʼaꞌ abal likedhantsat tʼajat tin ejattal. " = Tajaꞌ, i elaꞌ cháb óx i kidháblábtsik xi tu pakabédhaꞌ abal ku kʼwajay kʼal jajáꞌtsik jun i semana; más tayíl, u kʼaléch tám Roma. A{
Tam tu kale Sirakusa, i óntsi an belách tin waltsik an jaꞌ asta tu ulich Rejio. Tam ti jun tsudhelom, waꞌun an ikʼ xi tál alál ani tin chábláb a kʼítsá u ulich Puteoli. S Tam tu ulich ban bitsow xi Sirakusa, u kʼwajay tajaꞌ óx a kʼítsá. } Tam tu kʼwajách óx a íchʼ ba jachanꞌ an chabál, u balin ba jun i tan xin watʼnámal tajaꞌ nin chamáy; jachanꞌ an tan, jaꞌich jun i tan xi Alejandría ti tál ani in koꞌol chʼilbadh an diostsik xu bijyáb Kástor ani Pólux. I
Yán xowaꞌ alwaꞌ u tʼajtsin kʼal jachanꞌ an atiklábtsik. Más tayíl, tam tu balinich juní ban tan, u pidhan kidhat xowaꞌ neꞌech ki yéntsi abal an belách. Na Pablo ulich Roma # Tam ti an atiklábtsik in achʼaꞌ jechéꞌ, ulich jeye ba na Pablo an yaꞌultsik xu kʼwajíl ba jachanꞌ an chabál ani jeldhátsik. Tam ti jachanꞌ i kʼij, nin tátaꞌ na Publio taꞌ ti kwachat abal u kʼakʼél ani in koꞌol i kotox tsukúl. Kʼale ti álnáb kʼal na Pablo; tam ti na Pablo okʼon kin kontsintsi, in kʼwajbaꞌ nin kʼubak bin éb an yaꞌul ani in jeldhaꞌ. hI Kʼunat ba jachanꞌ an kubtaláb xon tu kʼwajat, taꞌ ti kʼwajat nin chabálil na Publio, an ultaláb inik xi ba jachanꞌ an chabál xi Malta. Jajáꞌ tu bachʼu ani tu koydhaꞌ óx a kʼítsá tin kʼimáꞌ. { Ejtaltsik kʼwajat in aytsím kin chuꞌu ka málin o jun jikʼtowál ka kwajlan chemnek; por tam ti owéch ti aytsixtsik ani in chuꞌu abal yab xataꞌ in tamu, in jalkʼuytsik nin chalab ani in tuju kin ulutsik ke na Pablo jaꞌich jun i dios. W ' Por in tinínaꞌ an chan ban kʼamal ani na Pablo yab xataꞌ in tamu. % Tam ti an atiklábtsik xu kʼwajíl tajaꞌ in chuꞌu palat an chan bin kʼubak na Pablo, útsáxintsik enchéꞌ: ―Jechéꞌ an inik i chemdhax inik xónaꞌ, pos maske in jekʼaꞌ an chemlá ban pujal, bélkʼi neꞌech ka chemech abal chʼikʼan kʼal an chan. G~ In penaꞌ tám na Pablo wéꞌ i waynek dhiꞌ ani kʼwajat in umtsal an kʼamal, por jun jikʼtowál ti kale jun i chan kʼal in kʼákʼíl an kʼamal ani palkʼan bin kʼubak na Pablo. 0}Y An kʼwajíltsik xi tajaꞌ, tu bachʼutsik tʼajat alwaꞌ; pos in jokʼpaꞌtsik i kʼamal abal exom an áb ani chamay ani tu kaniy ejtal tu éb ku utey tu dhilal. b| ? Tam tu loꞌenekich ejtal tu éb, i choꞌóbnaꞌ ke jachanꞌ an chabál in bij Malta. &{E,Ani xi yab in witʼáltsik ti kowal, in utsaꞌ ka puneytsik ba okchaꞌ o bin pejmats an tan. Anchanꞌ ti ulichtsik ejtal juntam anikʼi ban chabál.wzg+Por an okʼlek soldadotsik, kom in léꞌ kin loꞌo na Pablo, yab in walkaꞌ kin tʼajaꞌtsik anchanꞌ, tokot in ulu ke xin witʼáltsik ti kowal, ka okxintsik kin petʼnaꞌ tinbáꞌ ban jaꞌ abal ka ulich kowal asta ban chabál. lyQ*An soldadotsik in leꞌnaꞌ tám kin chemdhaꞌ an wikʼnéltsik abal yab ka ájláchtsik kowal. wxg)Por ulich asta xon tu támúx an jaꞌ xu ádhil ani tajaꞌ ti xakʼpan ban kidhiblom. Nin ókʼ an tan jilkʼon xapat ban kidhiblom, nibal elaꞌ u ejtowáb ka yoywat ani nin kúx, tujéch ti pakwáb kʼal in cháp an múlákʼ jaꞌ. cw?(In kotsi tám tin wikʼáb an patʼál xin kubdhál kʼál an tan ani tajaꞌ tin jilaꞌtsik alkʼidh ban jaꞌ. In polkʼantsi an ti xaltsixtaláb xu éynal abal ka beldhá kʼál an tan. In paltsi jeye tʼekʼat an tan an ti kʼudhkʼum xi okʼox abal ka wawꞌyat kʼal an ikʼ ani in tujúch tám ka utey an tan xon ti yab owtsik an jaꞌ.
v
'Tam ti tsudhey, an iniktsik xu tʼojnal ban tan, yab in exlaꞌtsik an chabál xin chuꞌtal. Por in chuꞌutsik jun i kubtaláb ba jachanꞌ an jaꞌ xon ti yab lej owtsik ani in ulu abal neꞌech kin chuꞌutsik max kin ejto kin utu tajaꞌ an tan. xui&Tam ti ajwéchtsik, in petʼnaꞌtsik an trigo ban pujal abal ka ikʼowmé an tan. Juꞌchun an tan ban jaꞌ {to%Nin yaníl xi tajaꞌ tu kʼwajat ba jachanꞌ an tan, cháb i boꞌ inik kʼal ox inik lajuakak i atiklábtsik. Gs$Ejtal in pubédhaꞌtsik nin ejattal ani kʼapúchtsik jeye. Gr#Tam ti na Pablo in ulu jechéꞌ, in téynaꞌ an pan ani in pidhaꞌ ti jalbintsixtaláb na Dios tin tamét ejtal xi taꞌ ti kʼwajattsik. In pejaꞌich tám ani in tuju kin kʼapu. Xq)"Jaxtám, tu kontsaltsik ti alwaꞌtaláb abal ka kʼapu elaꞌ wetsik i kʼapnél abal tatáꞌtsik ta alwaꞌbíl. Pos ni jun xitaꞌ yab neꞌech kin kʼibdhaꞌ ni jun in xiꞌíl xin koꞌol bin ókʼ. Kp!Tam ti exomich ti tsudhél, na Pablo in utsaꞌtsik ejtal abal ka kʼapúch. Enchéꞌ tin ulu: ―In koꞌolich cháb i semana ke tatáꞌtsik yab i wayal nibal a kʼapúmaltsik xataꞌ. moS An soldadotsik in kotsi tám tin wikʼáb an chakam tan ani in walkaꞌ ka kwajlan ban jaꞌ. 1n[ Por na Pablo in óltsi an okʼlek soldadotsik ani an soldadotsik jeye. Enchéꞌ tin utsaꞌtsik: ―Max jechéꞌtsik ka kʼale, yab neꞌech ka ejto ki loꞌeytsik. vme Por an iniktsik xi tajaꞌ u tʼojnal ban tan, in chalpayaltsik ka ájlách, jaxtám tin tujutsik kin paꞌbaꞌ an chakam tan ban jaꞌ, in wáynáltsik jelti max exom in balyal an patʼáltsik xi okʼox xi kʼál tin kubdhál an tan. ^l5 Kom in chʼejnáltsik kin tamu an pakdhaꞌ tʼujub, in baliy ban jaꞌ tin kúx an tan, chéꞌ i patʼáltsik xin kubdhál kʼál an tan ani kom u jikʼéltsik, in léꞌich tʼajat kin chuꞌutsik ka tsudhey. Lk In lejbantsitsik nin ówtsík an jaꞌ ani in chuꞌu abal jun inik lajuakak i metro in koꞌol. Más tayíl in lejbantsitsik juní ani in chuꞌu abal jun inik búkich tám i metro in koꞌol. j!Jun i akal, tam tin cháblábich i semana tu belal, u kʼwajat ban pujal xu bijyáb Adriático ani u júnáb túkʼi túkʼi kʼal an ikʼ. Tam ti chʼejelich i akal, an iniktsik xu tʼojnal tajaꞌ ban tan in chuꞌutsik abal exomich tu ulel ba jun i chabál. FiKoꞌol ki elaꞌ jun i chakam chabál techéꞌ ban pujal. `h9Jaꞌúbtsik, jaxtám tu utsáltsik abal yab ka jilaꞌ tabáꞌ, pos nanáꞌ u beltsal xowaꞌ in ulal na Dios ani u choꞌób alwaꞌ abal anchanꞌ neꞌech ka támun jelt xan tin utsaꞌ an tʼokat abatwále. g#An tʼokat abatwále tin utsaꞌ enchéꞌ: “Pablo, yab ki jikʼey, pos tatáꞌ koꞌol ki utey ban lej pulek takʼix romano ani kʼal tatáꞌkʼi ta kwenta, na Dios yab neꞌech kin walkaꞌ ka chemech ni jun xitaꞌ xi kʼwajat junax kʼal tatáꞌ ban tan.” f+Pos jechéꞌ i akal, u chuꞌu jun in tʼokat abatwálejil na Dios. Jechéꞌ na Dios, jaꞌich xi nanáꞌ u kʼakʼnál ani u tʼójontsal. !e;Por xoꞌ, tu utsáltsik abal yab ka jilaꞌ tabáꞌ, pos ni jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik yab neꞌech ka chemech, tokot neꞌech ka kʼibchon an tan. =dsKom nakatich i kʼij yab xataꞌ i kʼapúmal, kubey na Pablo junax chʼejel xon ti jajáꞌtsik kʼwajat ani in ulu enchéꞌ: ―Jaꞌúbtsik, másakwiꞌik alwaꞌ max tin exbantsámalaktsik ani u jilkʼonékak Kreta. Anchanꞌ yabak i tamúmal ejtal jechéꞌ, nibalak i kʼibdhámal an kitáláb. c9Owéch tʼajat yab u xalkʼanal na kʼítsá nibal na óttsik ani kom in óntsal an ikʼladh áb, yabich i chalpayal max neꞌech ki ejto ku loꞌey. fbETin óxláb a kʼítsá, i petʼnaꞌ jeye kʼal i kʼubak ejtal xowaꞌ u éynáb ban tan. a Tam ti jun tsudhelom, kom bél tʼajat chapik an ikʼladh áb, in tujutsik kin petʼnaꞌ ban pujal an kitáláb xin neꞌdhál an tan. `%Tam tu okʼonich ki kʼadhbaꞌ an chakam tan, malyat an tan abal ka likey ani yab ka pakchun. Kom i chʼejnál ka xakʼpan an tan ban kidhiblom xu bijyáb Sirte, paꞌbantsat an ti kʼudhkʼum xi kʼál tu beldháb an tan ani in walkaꞌtsik ka júná kʼal an ikʼ. M_U watʼey tin kúx jun i chakam chabál xu bijyáb Klawda, tajaꞌ yab lej kʼalpidh chapik ti waꞌudh an ikʼ ani kʼal yán i tʼojláb ti ejto ki kʼadhbaꞌ an chakam tan xu tál i kinkóm.
^
Jechéꞌ an ikʼ, tujey kin júnaꞌ an tan. Kom yab i ejtowal ku beley abal tu tamkʼuyal an ikʼ, i walkaꞌ ti ku júnaꞌ. ]yPor lej wéꞌ más tayíl, tujey ti wawꞌyáb an tan kʼal jun i chapik ikʼ xu bijyáb Ewroklidón, xi tál ebál. =\s
Kom tujey tám ti wawꞌnal kʼayúm an ikʼ xi tál alál, in chalpaytsik abal alwaꞌ ki óntsi an belách. Pos u kale ani i óntsi tu belal tin waltsik an jaꞌ xi Kreta. _[7 Kom ba jachanꞌ an kubtaláb yab alwaꞌ abal kin watʼnaꞌ tajaꞌ nin chamáy, yán an atiklábtsik xin chalpay abal más alwaꞌ ku kale tajaꞌ ani ki chuꞌu max ki ejto ku ulich Fenise, jun i kubtaláb xi Kreta xi kʼwajat in lujtal xon tu kalel na kʼítsá ani ki watʼnaꞌ tajaꞌ nin chamáy. An ikʼladh áb xi ulich ban pujal uZc Por an okʼlek soldadotsik más in exbantsi an dhabal tan ani an beldhom ké xowaꞌ in ulu na Pablo. sY_
ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Jaꞌúbtsik, nanáꞌ u chuꞌtal abal jechéꞌ an belách neꞌech tʼajat ka kʼakʼadhmé, neꞌech ki kʼibdhaꞌ an tan ani an kitálábtsik. Yab tokot jáꞌkʼi, asta táꞌ weye ku chemech. ,XQ Kom i kʼibdhámalich tʼajat yán i kʼij ani kʼakʼadhich tʼajat ku beley ban pujal abal exomich ti kʼunel nin chamáy, jaxtám na Pablo in takʼiytsik W!I óntsi tu belal kʼal i chápláb tin waltsik an jaꞌ, u ulich ba jun i kubtaláb xin bij Buenos Puertos, kʼunat ban bitsow xi Lasea. `V9Yán a kʼítsá tu belal kʼayúmkʼi ani kʼal yantam i tʼojláb tu ulich tin tamét an bitsow xi Gnido. Kom bél ti tamét tu wawꞌnal an ikʼ, u watʼey tin tamét Salmón ani i malintsi an chabál xi Kreta. U7An okʼlek soldadotsik in elaꞌ tajaꞌ jun i tan xi tál Alejandría ani neꞌech Italia. Tajaꞌ tu utsaꞌ ku balin abal ki óntsi an bél. T7I watʼnaꞌ an pujal tin tamét in waltsik an jaꞌ xi Silisia ani xi Panfilia ani u ulich ban bitsow xin bij Mira, jun i bitsow xu takʼnal Lisia. qS[Tam tu kaléch Sidón, i jilaꞌ ti kʼwatab an chabál xi Chipre kom an ikʼ, ti tamét tu wawꞌnal. bR=Tam ti jun tsudhelom, u ulich ban bitsow xi Sidón. Tajaꞌ, kóꞌyat na Pablo kʼal na Julio kʼal yantam i kʼakʼnaxtaláb, pos walká ka kʼale kin álnaꞌ nin jaꞌúbtsik abal ka tolmiyat kʼal jajáꞌtsik. hQIPos u balin ba jun i tan xi tál ban bitsow xu bijyáb Adramitio, xi neꞌech ban bitsowtsik xi Asia. Táꞌ jeye ti kʼwajat na Aristarko kʼal wawáꞌ, jajáꞌ u kʼwajíl Tesalónika, an bitsow xu takʼnal Masedonia. P Tam ti ulwatich abal neꞌech ku abná Italia, na Pablo ani xi kʼeꞌet jeye an wikʼnéltsik, pidhná ba jun i okʼlek soldadotsik xu bijyáb ta Julio, xin takʼyal jun kweneꞌ i soldadotsik. Jechéꞌ jun kweneꞌ an soldadotsik, u bijyáb Awgusto. 8Oi Ani na Agripa in utsaꞌ enchéꞌ na Festo: ―Awilichakwiꞌik ka walká jechéꞌ an inik max yabak in konyámal ka lújundhá kʼal an lej pulek takʼix romano.zNm kʼale píl abal kin tʼilaꞌtsik jechéꞌ. Ani u útsáxtsik enchéꞌ jajáꞌkʼitsik: ―Jechéꞌ an inik yab in tʼajámal ni jun xataꞌ xi yejat kin jalbiy kʼal i chemlá, nibal elaꞌ yejat ka kóꞌyat balidh ban wikʼaxteꞌ. /MW Tam ti na Pablo in okʼoy kin ulu jechéꞌ, chʼakay an pulek takʼix ani an pulek awiltaláb jeye. Chʼakay jeye na Berenise ani ejtal xi táꞌ ti buxutsik, "L= In ulu tám enchéꞌ na Pablo: ―Pos max wéꞌich o yabaꞌ, u léꞌak max na Dios kin leꞌnaꞌ ke yab tatáꞌkʼi, ejtal xi kʼwajat in achʼál xowaꞌ u ulal, ka belmáchaktsik jeye jelti nanáꞌ maske yabtsik jaꞌ wikʼadh kʼal jelti jechéꞌ an patʼáltsik. }Ks Utsan tám enchéꞌ kʼal na Agripa: ―Wéꞌichwiꞌik tʼajat ti kin tʼajaꞌ ku belaꞌ neye na Kristo. JPulek takʼix Agripa, ¿a belálxeꞌ jechéꞌ xowaꞌ in ulúmal an tʼiltsixtsik? Nanáꞌ u choꞌób alwaꞌ abal a belál. IJéꞌ kʼwajat an pulek takʼix Agripa, xin exlál alwaꞌ ejtal jechéꞌ. Jaxtám tin kʼwajat tin káw tin tamét jajáꞌ kʼal ni jun i jíkʼib. U choꞌób alwaꞌ ke jajáꞌ in choꞌób alwaꞌ ejtal jechéꞌ, pos yab chinat ti támnék. H Por na Pablo tókʼon enchéꞌ: ―Yab in olmanal, pulek awiltaláb Festo; lujat ani tsubax xowaꞌ in kʼwajat u ulal. PGTam ti na Pablo in ulu ejtal jechéꞌ abal kin loꞌo tinbáꞌ, na Festo kawidh tin ulu enchéꞌ: ―¡Pablo, Tatáꞌ i olmanal! A óntsámalich tʼajat ta exóbal, jaxtám ta olmanékich. *FMJajáꞌtsik jaꞌich nin ulúmal ke an Kristo neꞌech ka chemdhá ani ke jaꞌich xi neꞌech ka okxin ka ejech ti ít abal kin tʼiltsi xan ti neꞌech ka loꞌey ni kidhtaltsik ani xi kʼeꞌet jeye an atiklábtsik. Na Pablo in utsál an pulek takʼix Agripa abal ka belmáchich jeye E#Por kʼal tin tolmintsixtal na Dios u óntsal ku tʼilaꞌ jechéꞌ asta xoꞌ. Ejtalkʼitsik u tʼiltsal an ti alwaꞌ tʼilab, tsʼitsik ani pakdhaꞌ. Yab u jalkʼuntsal ni jun xataꞌ xowaꞌ an tʼiltsixtsik ani na Moisés in ulúmaltsik ke neꞌech ka támun. D7Jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta nu at kidhtaltsik tin yakʼwámal ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani in léꞌtsik ti kin chemdhaꞌ. lCQOkʼox tu tʼiltsitsik an ti alwaꞌ tʼilab an atiklábtsik xu kʼwajíl Damasko. Tayíl u tʼiltsitsik xi Jerusalén, xi putálkʼi ban chabál xi Judea ani xi yabtsik u judío jeye. U utsáltsik abal kin jilaꞌichtsik ti walablom ani kin belaꞌich na Dios, kin tʼajaꞌichtsik xowaꞌ alwaꞌ abal kin xalkʼaꞌ ke in jilámalichtsik ti walablom. B1ʼJaxtám, pulek takʼix Agripa, yab u chʼikat tʼajaꞌ xowaꞌ in utsan kʼal an Ajátikláb ban xalkʼantsixtaláb xi tsích walkʼiꞌ.
~~a}|k{izyxwvv!uu>tsrr5q`pp9nnmlkkIj0i h feefdcc/b,a `X_^]]\2[[$ZZYaXWKUTTvSRRQPOOLN]LKhJII>HGG3FECC BBA?>>n=x<~;::999 876
5]4o322&100*//.\--,+v**A)((''V&& %$[#"! X j-7Ds'W
c
~
* ?lepD $xA0 Pos ni jun xitaꞌ yab in pojkál tinbáꞌ, tokot in kʼapundhál ani in beletnál tinbáꞌ. Na Kristo, anchanꞌ jeye tin tʼajál kʼal an belomtsik; w50 An tomkidh inik, yejat kin kʼanidhál nin tomtal, jelt xan tin kʼanidhál tinbáꞌ. Xitaꞌ in kʼanidhál nin tomtal, in kʼanidhál tinbáꞌ. v0abal kin utu tin tamét Jajáꞌ jelti jun i labidh tʼokat belomtsik, yab chʼoꞌodh, alabél, tʼokat ani lujat tʼajat. u 0Jechéꞌ in tʼajaꞌ abal kin tʼoko an belomtsik. In tʼoko kʼal an alwaꞌ tʼilab ani in tʼoko jelti max kʼal i jaꞌ, ;to0Tomkidh iniktsik, ka kʼanidhaꞌ na tomtal, jelt xan ti na Kristo tin kʼanidhaꞌ an belomtsik ani in pidhnaꞌ tinbáꞌ ka chemdhá kʼal tin alwaꞌbíl an belomtsik. %sC0Pos anchanꞌ xan ti an belomtsik yab in chʼikat tʼajál na Kristo, anchanꞌ jeye an tomkidh mímlábtsik yab yejat kin chʼikat tʼajaꞌ nin tomkíl. r'0Abal an tomkidh inik, jaꞌich kʼwajat jelti nin ókʼ nin tomtal, anchanꞌ jelti na Kristo kʼwajat jelti nin ókʼ an belomtsik. Na Kristo jaꞌich jeye nin Loꞌóxil an belomtsik ani an belomtsik jaꞌich na kʼwajat jelti nin putálíl nin tʼuꞌúl na Kristo. wqg0An tomkidh mímláb yab yejat kin chʼikat tʼajál nin tomkíl, pos jaꞌich in léꞌ an Ajátikláb. opW0Ki kʼákʼnáxintsik jún ani jún abal ka xalkʼan ke yabich a chʼikat tʼajáltsik na Dios. Oo0Ka pidháltsik echʼekʼi ti jalbintsixtaláb na Dios an Tátaꞌláb kʼal ejtal xowaꞌ a tʼajáltsik, tin bij ni Ajátik Jesukristo. Xan ti yejat ka kʼwajay an belomtsik kʼal nin kidhtaltsik 1n[0Ka ajatnaꞌtsik i ajatlábtsik ani i ajatlábtsik xi ijtsinal kʼal an Tʼokat Ejattaláb. Ka ajtintsitsik ani ka kʼakʼnaꞌ kʼal ejtal na itsích an Ajátikláb. Jaxtám, ka chuꞌutsik alwaꞌ xan ta kʼwajattsik. Yab ki kʼwajaytsik jelti xi yab chalpadh, ki kʼwajaytsik jelti xi chalpadh. 2i]0Jaxtám tu ulwáb enchéꞌ:Ki ejchich, tatáꞌ xi kʼwajat ta wayal;
ki chʼakách xon ta kʼwajat ban chemélomtsik
ani na Kristo neꞌech ti tajbách. h#0
por tam ka xalkʼantsat ban tajaxtaláb ejtal xowaꞌ in tʼajáltsik, ejtal u jilkʼonal tejwaꞌ, pos an tajaxtaláb in xalkʼál ejtal. [g/0 Pos tidhetál tʼajat ki tʼilaꞌ asta xowaꞌ jajáꞌtsik in tʼajál chinat; _f70 Yab ka tʼajáltsik xowaꞌ xi yab xataꞌ in jalbíl jelt xowaꞌ in tʼajál xi yabtsik u belom xi kʼwajattsik jelti max ban jikʼwaxtaláb; más alwaꞌ ka xalkʼantsitsik abal kin chuꞌutsik ke yab alwaꞌ. Ge0
Ka tʼajáltsik echʼekʼi xowaꞌ in léꞌ an Ajátikláb. fdE0 Pos ban tajaxtaláb tu tsiꞌil ejtal an alwaꞌtaláb, an tsubaxtaláb ani an lujattaláb. =cs0Tatáꞌtsik i kʼwajatwiꞌik jelti max ban jikʼwaxtaláb kʼal tin kwenta an walastaláb xa tʼajáltsik. Por xoꞌ, kom i kʼwajatichtsik junax kʼal an Ajátikláb, i kʼwajatichtsik jelti max ban tajaxtaláb. Ki kʼwajaytsik jelt xan tu kʼwajíl an atiklábtsik xi kʼwajattsik ban tajaxtaláb. Hb 0Pos yabtsik ka wéwnaꞌ xowaꞌ a chuꞌtal in tʼajáltsik. @ay0Yab ka walkaꞌtsik ti ki kʼambiy ni jun xitaꞌ kʼal i aniꞌ tʼilabtsik. Pos jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta tu tʼájnal xowaꞌ yab alwaꞌ ani jaꞌich ti neꞌech ka tsích an kʼakʼadh yajtsiktaláb xi neꞌech kin abnaꞌ na Dios abal an atiklábtsik xi yab u tʼajnal kʼál ti kʼij na Dios. w`g0Pos a choꞌóbichtsik alwaꞌ, ke max jun xitaꞌ u junkunal kʼal xi yab in tomtal o in tʼajál xowaꞌ yab alwaꞌ, yab neꞌech kin ejto ka kʼwajay takʼnél kʼal na Kristo ani kʼal na Dios. Xitaꞌ chʼeꞌneꞌ tʼajat, in junwal jelti max in kʼakʼnál i chʼilabtsik, yab jeye neꞌech kin ejto ka kʼwajay takʼnél kʼal na Kristo ani kʼal na Dios. M_0Yab ka tʼilaꞌtsik ni jun xataꞌ xi yab tsubax, nibal xowaꞌ xi yab a exláltsik; yab jeye ki odhbijxin, pos ejtal jechéꞌ yab alwaꞌ. Alwaꞌ más ki pidhál ti jalbintsixtaláb na Dios. M^0Kom i dhabalábichtsik kʼal na Dios, yabich yejat ka waꞌchin kʼal tatáꞌtsik níwéꞌ xitaꞌ xu kʼwajíltsik yab exbadh, ni jun xataꞌ xowaꞌ atʼax, nibal i chʼeꞌneꞌtaláb. o]W0Ki kʼánídháxintsik, jelt xan ti na Kristo tu kʼanidhaꞌ ani in pidhnaꞌ tinbáꞌ ka chemdhá kʼal wawáꞌ ti alwaꞌbíl, jelt tam u chemdháb jun i borrego abal ka pikbantsat na Dios tsikadh ani kin jiktsi tin niwíy. \ 0Pos kom i chakámlábichtsik kʼal na Dios, xi kʼanidhábtsik tʼajat, yejat ka tʼajáltsik xowaꞌ Jajáꞌ in tʼajál. ;[o0 Ki tʼájtsíxintsik xowaꞌ alwaꞌ, ki yájnántsíxintsik ani ki pákwlántsíxintsik jún ani jún jelt xan ti na Dios ti pakwlantsitsik kʼal tin kwentakʼi na Kristo.uZc0 Ka jilaꞌichtsik an tʼeꞌpintaláb, an chákub, an chapik káwintaláb ani an atʼax káwintaláb. qY[0 Yab ka tʼeꞌpindhantsi tin Tʼokat Ejattal na Dios. Jechéꞌ an Tʼokat Ejattaláb, kʼál ta kʼwajat i exólidh abal ki xalkʼantsik ke i dhabalábichtsik kʼal a Dios tam kin bajaw xowkʼi neꞌech ki okʼonich ta loꞌwáb. >Xu0 Yab ka ulutsik i tʼilab xi yab alwaꞌ, tokot ka éynaꞌtsik jun i káwintaláb alwaꞌ abal anchanꞌ, ka tolmintsi más kin bachʼu xowaꞌ alwaꞌ xitaꞌ kin achʼaꞌ. TW!0 Xu kwéꞌwiꞌik, kin jilaꞌich ti kwéꞌ ani ka tʼójonich; kin tʼajaꞌ kʼal nin kʼubak jun i alwaꞌ tʼojláb abal anchanꞌ, kin kóꞌoy xantʼéy kin chʼejwaliy an chʼojontáltsik. :Vo0Yab ka walkaꞌtsik ti ki átaꞌ an lej atʼax. gUG0Max ki chakuytsik, yab ka walaꞌ ani yab ki kʼwajaytsik i chakúl putál a kʼítsá. T/0Jaxtám, yabich yejat ki kʼámbíxintsik; ki káwintsik tsubax kʼal na at kidhábtsik abal ejtal ni at kidhábtsik i kidhtal tu kʼwajat. 5Sc0Ka bachʼúchtsik an ít chalab xi kʼwajat tʼajadh xan ti na Dios tin léꞌ. Jechéꞌ an ít chalab, u xalkʼanal tam ku kʼwajách tsubax, in lujtalkʼi ani tʼokat. 5Re0Ka jalkʼúchtsik na ejattal ani na chalab. )QK0Ani kʼal tin kwenta an wejeꞌ chalab xan ta kʼwajattsikwiꞌik, ka jilaꞌich, pos i odhitstsikwiꞌik ta kʼwajat kʼal an atʼaxtaláb xa kulbetnáltsik.
P0max aniꞌ lejtal ta axtsámalichtsik ani i okʼtsidhichtsik kʼal Jajáꞌ xan tin ulal an tsubaxtaláb xi kʼwajat ba na Jesús. ZO-0Por tatáꞌtsik yab anchanꞌ ta okʼtsinéktsik ka tʼajaꞌ kʼal na Kristo, N0Yabich in achʼál tidhetál tam in tʼajál xowaꞌ yab alwaꞌ ani in tʼajáltsik i atʼaxtaláb xowaꞌkichkʼi kin chalpay. >Mu0Nin chalab kʼwajat jelti max ban jikʼwaxtaláb. Yabtsik in koꞌol an xeꞌchintaláb xi tál ba na Dios kom yabtsik xataꞌ in choꞌób ani kom chapiktsik tʼajat nin itsích. L'0Pos jechéꞌ jaꞌich tu utsáltsik ani tu punkʼuntsaltsik tin bij an Ajátikláb: yabich ki kʼwajaytsik más jelt xan tu kʼwajíltsik xi kʼeꞌet xi yab in exláltsik na Dios, xu kʼwajíltsik xantikʼi kin chalpay kʼal an chalab xi yab xataꞌ in jalbíl. K90Ani kʼal tin kwenta na Kristo, ejtal an belomtsik kʼwajat alwaꞌ ani juniniꞌ kʼal Jajáꞌ, tin kwenta an junaxtaláb xin koꞌol an belomtsik. Ani tam an belomtsik kʼwajat alwaꞌ, u yanel más ani u kʼanidhaxtsik más. An ít xeꞌchintaláb tam i belálich na Kristo *JM0Alwaꞌ más, ki óntsi ki wéwnaꞌ an tsubaxtaláb ani tu kʼánídháx abal ku kʼwajay más utat kʼal na Kristo, xi kʼwajat jelti nin ókʼ an belomtsik. I90Yabich tám neꞌech ki junu jelti an chakamtsik, xi yab tʼajat tʼojláb u jalkʼuntsáb tin chalab, xin bachʼwaltsik xowaꞌkichkʼi i okʼtsixtaláb, tam ka kʼambiyattsik kʼal i iniktsik xu kʼambix. Jechéꞌtsik in éynál ejtal xowaꞌ yab alwaꞌ abal ka kʼambixin. IH 0
asta ki ejto ki bajaw ku kʼwajay juniniꞌ kʼal tin kwenta ni belomtal ani ki exlaꞌ alwaꞌ nin Chakámil na Dios. Anchanꞌ neꞌech tám ku kʼwajách lujat jelt xan ti jeye na Kristo. PG0 Anchanꞌ tin tʼajaꞌ abal ku okʼtsin wawáꞌ xu dhabalábich kʼal na Dios abal ki ejto ki tʼójontsi na Dios ani ku belmách más xu kʼwajatich jelti nin putálíl nin tʼuꞌúl na Kristo, 5Fc0 Jajáꞌ jaꞌich xi tu pidhaꞌ ti awiltaláb juntsik tu éb, taltsik in pidhaꞌ ti awiltaláb kin tʼójontsitsik ti abatwále, xi kʼeꞌet abal ti tʼiltsix, xi kʼeꞌet abal kin tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab, xi kʼeꞌet abal kin wilaꞌ an alwaꞌ tʼilab ani xi kʼeꞌet abal ti okʼtsix. tEa0
Xi paꞌay, jayéchkʼi jeye xi kʼadhiy xon ti más tʼekʼat an walkʼiꞌ abal ka kʼwajay putálkʼi. D/0 ¿Ani jantʼéy in léꞌ kin ulu ke Jajáꞌ “kʼadhiy?” In léꞌ kin ulu ke okʼox paꞌay asta xon ti más chaꞌat an chabáltsik. (CI0Jaxtám an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ:Kʼadhiy walkʼiꞌ, tam tin átámich xitaꞌ kʼál tu tomnáb ani in pidhaꞌ ti awiltaláb an iniktsik. B{0Por Jajáꞌ tu pidhámal juntsik tu éb an ti alwaꞌtaláb, xantikʼi na Kristo tin leꞌnámal ti ku pidhaꞌ. 6Ae0jún a Dios waꞌach xi jaꞌich nin Tátaꞌ ejtalkʼitsik. Jajáꞌ kʼwajat ultaláb kʼal ejtal, in xalkʼál nin awiltal kʼal ejtalkʼi ani kʼwajat kʼal ejtalkʼi. Z@-0Jún jeye tokot i Ajátikláb waꞌach, jún i belomtaláb, jún i pujaxtaláb, 9?k0jelti max júnkʼi tokot ani júnkʼi jeye tokot an Tʼokat Ejattaláb, anchanꞌ xan ti na Dios ti takwyámaltsik abal ki kʼwajáchtsik a koꞌol jún tokot i aytsixtaláb. >0Ki kʼwajaytsik echʼekʼi juniniꞌ, kʼal tin cháp an Tʼokat Ejattaláb abal ki kʼwajaytsik echʼekʼi kʼijidh ani juniniꞌ, y=k0Ka chaꞌkaꞌtsik tabáꞌ, ki kóꞌóntsíxintsik ti chaꞌattaláb jún ani jún kʼal i kʼanidhaxtaláb. 5< e0Nanáꞌ, xin kʼwajat tin wikʼnél kʼal tin kwenta an Ajátikláb, tu pakabédháltsik abal ki kʼwajay alwaꞌ xan ti yejat ka kʼwajaytsik xi takudhich kʼal na Dios. ;90Ke na Dios ka pidhan kʼal an belomtsik ti labidh kʼakʼnaxtaláb malilíl i kʼij kʼal tin kwentakʼi na Kristo Jesús. Anchanꞌ ka tʼájan.q:[0Ani xoꞌ, ke an labidh tʼokattaláb kin kóꞌoy na Dios, xin koꞌol an awiltaláb abal kin tʼajaꞌ yán xataꞌ más ké xowaꞌ i konyal o i chalpayal. Jechéꞌ an awiltaláb, jaꞌich xi kʼwajat jeye kʼal wawáꞌ. U9#0Pos u konyal ka exlaꞌtsik jechéꞌ an kʼanidhaxtaláb abal ki kʼwajaytsik i teykómte tʼajat kʼal na Dios. Nin pubíl jechéꞌ an kʼanidhaxtaláb, yab in junwal ni jun xataꞌ xowaꞌ i exlál. q8[0neꞌech tám ka ejtóch ka exbay kʼal ejtal an belomtsik xan tin pubíl nin kʼanidhaxtal na Kristo. 17[0ani ke na Kristo, ka kʼwajay ba na itsích kʼal tin kwentakʼi an belomtaláb xa koꞌoltsik. Anchanꞌ, tam i kʼwajattsik alwaꞌ ani i kʼanidhaxichtsik tʼajat, %6C0U kontsal an Tátaꞌláb abal kʼal nin tʼokat alwaꞌtal, ti ki pidhaꞌtsik ti chápláb ani ti likattaláb ba ejattal, kʼal nin Tʼokat Ejattalkʼi, m5S0Jajáꞌ u Tátaꞌláb kʼal ejtal xu kʼwajíltsik chabál ani xu kʼwajíltsik jeye walkʼiꞌ. u4c0Pos jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta, tin tudhlanal tin tamét nin Tátaꞌ ni Ajátik Jesukristo. 30
Jaxtám, tu kontsaltsik abal yab ka jalkʼuy na chalab kʼal xowaꞌ a chuꞌtaltsik exom u tamwal kʼal tatáꞌtsik ta kwenta. Pos ejtal jechéꞌ, u tamwal kʼal tatáꞌtsik ta alwaꞌbíl, jaxtám ti yejat ki kʼwajaytsik i kulbél. Na Kristo tu kʼanidhál l2Q0 Ani kʼal tin kwentakʼi na Jesukristo, i ejtowal ku utey ba na Dios abalkʼi i belál na Kristo. 1}0 Na Dios in tʼajaꞌ kʼal tin kwentakʼi ni Ajátik Jesukristo, jechéꞌ xowaꞌ in koꞌol chalpadh asta ti wejeꞌ. S0 0
Anchanꞌ ti támun, abal xoꞌ, kʼal tin kwentakʼi an belomtsik, ejtal an ajátiklábtsik ani an awiltalábtsik xi kʼwajattsik walkʼiꞌ kin bajaw kin exlantsi tin pubíl nin chalpadhtal na Dios. h/I0 Ani tin punkʼuntsámal abal tu pidhaꞌtsik ka choꞌóbnaꞌ xowaꞌ jáꞌ an chalab xi asta ti wejeꞌ, taꞌwiꞌik tin koꞌol yab tejwaꞌ na Dios. Jechéꞌ na Dios, jaꞌich xin tʼajámal ejtal xowaꞌ waꞌach. j.M0Nanáꞌ, xi más wéꞌ u jalbíl ké xi más chipíl xu dhabalábich kʼal na Dios; in pidhan an ti alwaꞌtaláb ku tʼiltsi an ti alwaꞌ tʼilab kʼal tin kwenta nin yaníl nin alwaꞌtal na Kristo xi yabtsik u judío. ,-Q0Nanáꞌ in kʼwajbadh tin tʼójontsix kʼal jechéꞌ an alwaꞌ tʼilab kʼal tin kwentakʼi nin alwaꞌtal na Dios, xin pidhan kʼal Jajáꞌ nin cháp. ,0ke kʼal tin kwentakʼi max kin belaꞌ an alwaꞌ tʼilab, xi yabtsik u judío neꞌech jeye kin bachʼu jayéchkʼi an chʼejwalixtaláb xi neꞌech kin bachʼu an judíotsik. Júnkʼi tokot i bitsow ti neꞌech ka ájin an judíotsik ani xi yabtsik u judío ani neꞌech jeye kin bachʼutsik xowaꞌ in ulúmal neꞌech kin pidhnaꞌ na Dios kʼal tin kwenta na Kristo Jesús. +0Jechéꞌ xowaꞌ in koꞌolwiꞌik yab tejwaꞌ na Kristo, jaꞌich xowaꞌ an iniktsik yab pidhnék kin exlaꞌ asta ti wejeꞌ; por xoꞌ, na Dios in xalkʼantsámalichtsik nin abatwálejiltsik ani nin tʼiltsíxiltsik kʼal nin Tʼokat Ejattalkʼi, {*o0Tam ka ajaytsik, neꞌech ka chuꞌu abal nanáꞌ u exlálich xowaꞌ na Kristo in koꞌolwiꞌik yab tejwaꞌ. z)m0Pos na Dios tin óltsi an ti chalab xin koꞌolwiꞌik yab tejwaꞌ, jelt xan tu dhutsámal wéꞌ más okʼox. ()0A choꞌóbichtsik xónaꞌ ke na Dios, kʼal nin alwaꞌtal, tin punkʼuntsámal jechéꞌ an ti tʼojláb abal tatáꞌtsik ta alwaꞌbíl. ;' q0Jaxtám kʼal jechéꞌ tin kwenta, nanáꞌ, xu bij Pablo, in kʼwajat tin wikʼnél kʼal tin kwentakʼi na Kristo Jesús abal tatáꞌtsik ta alwaꞌbíl xi yabtsik i judío. =&s0Anchanꞌ jeye tatáꞌtsik, juniniꞌ kʼal na Kristo, i junkunaltsik abal ka bajaw ki kʼwajay jelti jun i pulek atá xon ti na Dios kʼwajat kʼal nin Tʼokat Ejattalkʼi.A%{0Bin éb jachanꞌ in akan an pulek atá, ke jaꞌich na Kristo, exom ti pubel más jechéꞌ an pulek atá, lejkidh alwaꞌ abal ka kʼwajay ti pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. v$e0Tatáꞌtsik a junwal jelti jun i pulek atá; i kʼwajattsik i teykómte kʼal jun in akan xin kʼwajbámal an abatwáletsik ani an tʼiltsixtsik. Na Jesukristo, jaꞌich na kʼwajat ti ultaláb tʼujub kʼal jachanꞌ in akan an atá. r#]0Jaxtám, tatáꞌtsik yabich i píl iniktsik, nibal i kʼwajattsik ba jun i chabál xon ti yab tajaꞌ i takʼnal. Tatáꞌtsik i kidhtalábich xoꞌ kʼal xi tʼokattsik ani i kidhtalábich kʼal xu dhabalábichtsik kʼal na Dios.
"0Pos kʼal tin kwentakʼi na Kristo, ejtal maske u judío o yabaꞌ, ku utéch ban Tátaꞌláb kʼal an junkax Tʼokat Ejattaláb. c!?0Na Kristo tsích ani in tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab abal ku kʼwajay kʼijidh. In tʼiltsi xi yabtsik u judío xi kʼwajat jelti max ów kʼal na Dios ani an judíotsik xi kʼwajat jelti max utat kʼal na Dios. )0Ani anchanꞌ, kʼal tin kwenta an chemlá xin watʼnaꞌ ban peltsidh teꞌ, na Kristo in kubdhaꞌ an péjéxtaláb xi waꞌachwiꞌik kʼal an judíotsik kʼal xi yabtsik u judío ani in kʼwajbaꞌichtsik alwaꞌ kʼal na Dios, jilkʼonich tám jún tokot i bitsow. < q0Na Kristo in wixkʼaꞌ kʼal an chemlá xin watʼnaꞌ, an chákúxtaláb kʼal tin kwenta an takʼixtaláb xin ulal xowaꞌ yejat ka tʼajan. Anchanꞌ, in tʼajaꞌ abal xi chablam an bitsow ka kʼwajay júnkʼi tokot, jelti max júnkʼi tokot i inik. Anchanꞌ tin tʼajaꞌ abal ku kʼwajay kʼijidh. X )0Na Kristo jaꞌich xi tu tʼajál ku kʼwajay kʼijidh. Jajáꞌ in tʼajaꞌ kʼal an judíotsik ani kʼal xi yabtsik u judío jún tokot i bitsow, in wixkʼaꞌ xowaꞌ in tʼajál ku kʼwajay kʼejtsik. G 0
Por xoꞌ, kom i kʼwajatich junax kʼal na Kristo Jesús, tatáꞌtsik xi yabwiꞌik a exláltsik, i pidhnékich xoꞌ ka exlaꞌ kʼal tin kwentakʼi an chemlá xin watʼnaꞌ na Kristo. * M0 Tam ti jachanꞌ i kʼij, yabtsik a exlál na Kristo. Kom yabtsik i judío, yab a exlál an lejkintaláb kʼal tin kwenta xowaꞌ in ulúmal na Dios neꞌech kin pidhnaꞌ. Techéꞌ ta kʼwajattsik ban kʼayꞌlá, por yabtsik a koꞌol ni jun i aytsixtaláb nibal a exláltsik na Dios. y0 Anchanꞌ pé, ka chalpaytsik xan ta kʼwajatwiꞌik. Yabtsik a kidhtal an judíotsik ani jaxtám an judíotsik, xin tʼajtsal ti exól bin tʼuꞌúl an iniktsik ani in bijyaltsik tinbáꞌ abal exólidh, ti utsáltsik abal yab i exólidh. !0
Pos na Dios tu tʼajámal kʼal tin kwentakʼi na Kristo Jesús abal ki tʼajaꞌ xowaꞌ alwaꞌ. Na Dios in okʼox tʼajámalich jechéꞌ abal ku kʼwajay i tʼajál echʼekʼi xowaꞌ alwaꞌ. An lejkintaláb kʼal tin kwenta an chemlá xin watʼnaꞌ na Kristo 0 Yab xitaꞌ neꞌech kin ejto kin átaꞌ an loꞌeltaláb kʼal xowaꞌkʼi in tʼajál abal yab kin tʼekʼaꞌ tinbáꞌ. _70Pos kʼal tin alwaꞌtalkʼi na Dios i loꞌodhichtsik, kʼal tin kwentakʼi abal i belmáchtsik. Jechéꞌ an loꞌeltaláb yab a bachʼúmaltsik abal a tʼajámal jun xataꞌ, pos a Dios ti chʼejwaliyamaltsik. +0Jechéꞌ in tʼajaꞌ abal ti ku xalkʼantsi más tayíl an ti pulek alwaꞌtaláb xi tu kóꞌontsal, kʼal tin kwentakʼi na Kristo Jesús. #?0Na Dios jelti max tu ejdhámalich weye junax kʼal na Kristo Jesús jelt xan ti Jajáꞌ ejdhá ani tu buxkaꞌ junax kʼal na Kristo túꞌ walkʼiꞌ. }s0tu pidhaꞌ ti xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal kʼal tin kwentakʼi na Kristo, maske u kʼwajatwiꞌik jelti max u chemnek kʼal tin kwenta an walastaláb xi tʼajál. Pos anchanꞌ pé, u loꞌwat kʼal nin alwaꞌtal na Dios. w0Por na Dios xi púlek tʼajat in yajnantsixtal in koꞌol, xi tu kʼanidhaꞌ tʼajat kʼal nin pulek kʼanidhaxtal, }0Ejtal wawáꞌ anchanꞌwiꞌik weye tu kʼwajat ti weꞌél chabkʼiꞌ, i wewkóm tokot xowaꞌ i kulbetnál ani tokot i tʼajál xowaꞌ in kulbetnál ni tʼuꞌúl ani xowaꞌ i chalpayal. Jaxtám, in tomnálwiꞌik ki bachʼu an kʼakʼadh yajtsiktaláb xi neꞌech kin abnaꞌ na Dios, jelt xi neꞌech kin bachʼutsik xi yab in tʼajál ti kʼij nin káwintal na Dios. kO0I kʼwajattsikwiꞌik jelti max i chemnek kom a wewkómtsik an okʼtsixtaláb xi techéꞌ ti kʼayꞌlá ani a tʼajámaltsik xowaꞌ in kulbetnál an lej atʼax xin takʼyal ejtal an atʼax ejattalábtsik xi kʼwajat ban kʼayꞌlá. Jechéꞌ an lej atʼax, jaꞌich kʼál ti teykómte an iniktsik xi yab in tʼajál ti kʼij nin káwintal na Dios. k Q0Na Dios ti pidhaꞌtsik ti xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal kʼal tin kwentakʼi na Kristo, maske i kʼwajattsikwiꞌik jelti max i chemnek kʼal tin kwenta xowaꞌ yab alwaꞌ a tʼajál ani an walastalábtsik. 50Pos an belomtsik, jaꞌich na kʼwajat jelti nin putálíl nin tʼuꞌúl na Kristo ani na Kristo, jaꞌich nin teykóm ejtal xowaꞌ waꞌach. -0Ejtal xowaꞌ waꞌach, na Dios in kʼwajbaꞌ bin takʼixtal na Kristo ani na Kristo, kʼwajbá abal ka kʼwajay jelti nin ókʼ an belomtsik. v g0In pidhaꞌ más púlek ti awiltaláb ké an ajátiklábtsik, an awiltalábtsik, an cháplábtsik, an takʼixtsik ani ni jun xitaꞌ yab neꞌech kin bawtsi an ti awiltaláb xin koꞌol na Kristo, yab tokot xoꞌkʼi, aníl jeye tayíl.
0Jechéꞌ an chápláb, xalkʼan ba na Kristo tam ti na Dios in ejdhaꞌ ti ít ani in buxkaꞌ tin eját túꞌ walkʼiꞌ. /0Ani ka choꞌóbnaꞌtsik jeye xan tin pubíl an chápláb xi wawáꞌ i koꞌol abal u belomich. Jechéꞌ in xalkʼaꞌ kʼal nin pulek cháp. 0U kontsal jeye ti ki pidhaꞌ ti chalab abal ka choꞌóbnaꞌtsik an aytsixtaláb xa koꞌol kom Jajáꞌ ti takwyámalichtsik. Abal ka choꞌóbnaꞌtsik jeye xan tin pubíl nin jalbíl an jiltsixtaláb xi neꞌech ka pidhan xu dhabalábich kʼal Jajáꞌ. 6
g0U kontsal nin Diosil ni Ajátik Jesukristo, an labidh tʼokat Tátaꞌláb abal ti ki pidhaꞌtsik ti chalpadhtaláb ani anchanꞌ, ka ejtotsik ka exlaꞌ alwaꞌ Jajáꞌ. j O0yab u jilál ku pidhaꞌ ti jalbintsixtaláb na Dios tam kin ólan kʼal tatáꞌtsik ta kwenta. ;0Jaxtám, tam ti nanáꞌ u choꞌóbnaꞌ neye abal a beláltsik ni Ajátik Jesús ani a kʼanidháltsik ejtal xu dhabalábichtsik kʼal na Dios, @ {0Na Dios tu pidhámal an ti Tʼokat Ejattaláb abal ki choꞌóbnaꞌ ke neꞌech lejtal ki bachʼu an chʼejwalixtaláb xi Jajáꞌ in ulúmal neꞌech ti ku pidhaꞌ. Jechéꞌ an chʼejwalixtaláb neꞌech ti ku pidhaꞌ, tam kin okʼóch kin káldhaꞌ ban walastaláb an atiklábtsik xi Jajáꞌ in dhabal abal ka pubédhantsat tin bij kom púlek Jaꞌ tʼajat. Na Pablo in kontsal a Dios abal ka pidhan ti chalpadhtaláb an belomtsik f G0
Aníl teye tatáꞌtsik xi yab i judío, tam ta achʼaꞌtsik an tsubaxtaláb, tam ta tʼiltsintsik an ti alwaꞌ tʼilab kʼal tin kwenta an loꞌeltaláb ani a belaꞌtsik na Kristo, i exóliyattsik abal i dhabalábichtsik kʼal na Dios. Jechéꞌ an exólixtaláb, jaꞌich an Tʼokat Ejattaláb xi na Dios in ulúmal ke neꞌech ka bachʼutsik. ( K0 Anchanꞌ tin tʼajaꞌ abal wawáꞌ xu judío, xu okxin ki belaꞌ na Kristo, ku kʼwajay i pubédhantsal tin bij na Dios kom Jajáꞌ púlek Jaꞌ tʼajat. u e0 Na Dios tu takwyámal asta ti wejeꞌ abal ku kʼwajách kʼal na Kristo ani anchanꞌ, ki bachʼu an chʼejwalixtaláb xi na Dios neꞌech kin pidhnaꞌ. Ejtal jechéꞌ, anchanꞌ tin tʼajaꞌ kom anchanꞌ tin chuꞌu alwaꞌ. F 0
Jechéꞌ xowaꞌ na Dios in koꞌol chalpadh, jaꞌich ke kin pidhaꞌ na Kristo kin takʼiy ejtal xowaꞌ waꞌach walkʼiꞌ ani xowaꞌ waꞌach ban kʼayꞌlá tam kin bajaw an kʼij. * O0 Tu pidhámalich ki exlaꞌ xowaꞌ in koꞌolwiꞌik yab tejwaꞌ, jaꞌich xowaꞌ Jajáꞌ in koꞌol chalpadh ke neꞌech kin tʼajaꞌ kʼal nin alwaꞌtal. ] 50In tʼajaꞌ abal ki bachʼu tʼajat i alwaꞌtaláb kʼal yantam i chalpadhtaláb. L 0Na Kristo tu jalbintsi an ti walab kʼal nin xichʼál xin wakʼlaꞌ tam ti chemdhá pajkʼidh ban peltsidh teꞌ ani tu pakwlantsi ejtal an ti walastalábil, kom púlek tʼajat nin alwaꞌtal. k Q0Jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta ti echʼekʼi i pubédhantsal tin bij na Dios kʼal tin kwentakʼi nin tʼokat labidh kʼanidhaxtal, xi kʼál tu lábtʼajál tam ku kʼwajách kʼal nin Chakámil xin kʼanidhál tʼajat. \~ 30Kʼal nin kʼanidhaxtal tu takwyámalich asta ti wejeꞌ abal ku kʼwajách jelti max u chakámlábich kʼal Jajáꞌ kʼal tin kwentakʼi na Jesukristo, anchanꞌ xan ti Jajáꞌ tin kulbetnaꞌ kin tʼajaꞌ. ,} S0Na Dios tu takwyámal kʼal tin kwentakʼi na Kristo tam ti yabél in tʼajámal an walkʼiꞌ ani an chabál abal ku utey tin tamét u tʼokat ani yab u walbidh. S| !0Ki pubédhantsal tin bij na Dios nin Tátaꞌ ni Ajátik Jesukristo, pos kom u kʼwajatich junax kʼal na Kristo, na Dios tu lábtʼajámalich kʼal i tʼokat lábtʼajaxtaláb xi tál walkʼiꞌ. D{ 0Ka bachʼwaltsik an alwaꞌtaláb ani an kʼijidhtaláb xi tál ba ni Tátaꞌ Dios ani ba ni Ajátik Jesukristo. An lábtʼajaxtaláb xin pidhnál na Dios kʼal tin kwentakʼi na Kristo z
0Nanáꞌ, xu bij Pablo, tin abatwálejil na Jesukristo, kom na Dios anchanꞌ tin leꞌnaꞌ. Tu dhutsuntsaltsik jechéꞌ an ti úw, kidháblábtsik xi kʼwajíl ban bitsow xi Efeso, xa belálichtsik na Kristo Jesús ani i dhabalábichtsik kʼal na Dios. ywDJechéꞌ an chapnédhomtaláb, tu dhutsuntsámaltsik kʼal nanáꞌ tʼajat u kʼubak ani u dhuslábil. Ka chalpaytsik abal nanáꞌ in kʼwajat tin wikʼnél. Ka bachʼwaltsik echʼekʼi nin alwaꞌtal na Dios. Anchanꞌ ka tʼájan.pxYDKa utsaꞌtsik na Arkipo abal kin tʼajaꞌ ejtal an tʼojláb xi punkʼuntsidh kʼal an Ajátikláb. mwSDTam ka okʼóchtsik ka ajay jechéꞌ an dhutsadh úw, ka abnaꞌ Laodisea abal ka ajintsattsik jeye an belomtsik xi tajaꞌ. Ani an dhutsadh úw xu abtsám an belomtsik xi Laodisea, neꞌech jeye ti ki abtsi abal ka ajaytsik. OvDTi kin chapnédhantsitsik an ti kidháblábtsik xu kʼwajíl Laodisea. Ti kin chapnédhantsitsik an ta Ninfas ani ejtal an kidháblábtsik xu junkunal bin kʼimáꞌ jechéꞌ an kidhábláb. xuiDNa Lukas, an ilálix xi wawáꞌ i kʼanidhál tʼajat, ti abtsaltsik ti chapnédhomtaláb ani na Demas jeye. Ut#D
Pos nanáꞌ u chuꞌtal xan tu kʼwajíl tʼajat ti ól na Epafras kʼal tatáꞌtsik ta kwenta ani kʼal tin kwenta jeye an kidháblábtsik xu kʼwajíl ban bitsowtsik xin bij Laodisea ani Ierápolis. MsD Ti abtsaltsik jeye ti chapnédhomtaláb na Epafras, jún ti éb xi tatáꞌtsik a kidhtal xi kʼwajat jeye in tʼójontsal na Kristo. Jajáꞌ echʼekʼi tʼajat in tʼajál an chápláb abal ti ki kontsintsitsik ki kʼwajay tsububudh a itsích ani ki kʼwajaytsik in lujtalkʼi a tʼajál tokot xowaꞌ in léꞌ na Dios. |rqD Ti abtsaltsik jeye ti chapnédhomtaláb na Jesús, xu bijyáb jeye ta Justo. Jechéꞌtsik, jaꞌich an judíotsik xi belmách ani u tʼojnal junax kʼal nanáꞌ abal ki tʼilaꞌ xan tu takʼix na Dios ani tin kʼijidhmédháltsik tʼajat. !q;D
Na Aristarko, xi kʼwajat ban wikʼaxteꞌ junax kʼal nanáꞌ, ti abtsaltsik ti chapnédhomtaláb. Ti abtsal jeye ti chapnédhomtaláb na Markos, nin chʼejel kidháb na Bernabé. Nanáꞌ tu utsámalichtsik abal ka bachʼu alwaꞌ na Markos max ka kʼale ti ki álnaꞌ. p#D Na Onésimo, an kidhábláb xu belom jeye in lujtalkʼi, xi wawáꞌ i kʼanidhál tʼajat, neꞌech jeye kʼal na Tíkiko. Jechéꞌ na Onésimo, jaꞌich jún ti éb xi tatáꞌtsik a kidhtal. Jajáꞌtsik neꞌech ti ki tʼiltsi ejtal xowaꞌ u támnal techéꞌ. o DJaxtám tu abaꞌ tachanꞌ xon ta kʼwajattsik abal ti ki óltsi xan tu kʼwajat weye ani abal ti ki kʼijidhmédhantsitsik ta itsích. inKDNa Tíkiko, an kidhábláb xi kʼanidhál tʼajat, neꞌech ti ki óltsitsik ejtal xan tin kʼwajat neye. Jechéꞌ an kidhábláb, jaꞌich jun i alwaꞌ tʼojnal xin tʼójontsal an Ajátikláb junax kʼal nanáꞌ. `m9DYejat ki káwintsik kʼal i chaꞌattaláb abal kin achʼaꞌ alwaꞌ xitaꞌ na tolmiyal ti tʼilom ani yejat ka choꞌóbnaꞌtsik xan ti neꞌech ka tókʼoyal jun xitaꞌ. An chapnédhomtaláb xi tin okʼontal klODKa kóꞌoytsik tʼajat i kwenta kʼal xowaꞌ a tʼajál ani ki kʼwajaytsik alwaꞌ kʼal an atiklábtsik xi yab u belom abal ka ejto ka tʼiltsitsik an ti alwaꞌ tʼilab tam waꞌach xan ti ani xontikʼi ti ka ejto. \k1DTi kin kontsintsi abal ku ejto ku tʼilaꞌ tajax jelt xan ti yejat ku tʼajaꞌ. 6jeDTi ku kontsintsi weye abal an Ajátikláb ti ku tolmiy ki elaꞌ xan ti ki tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab. Anchanꞌ, neꞌech tám ki ejto ki pidhnaꞌ ka choꞌóbná xowaꞌ kʼwajatwiꞌik yab tejwaꞌ kʼal tin kwenta na Kristo, pos jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta tin kʼwajat tin wikʼnél. niUDKi ólantsik echʼekʼi, yab ki óbemétsik ta ól ani ka pidhál ti jalbintsixtaláb na Dios. 2h _DAjátiklábtsik, ka tʼajaꞌtsik xowaꞌ alwaꞌ ani lujat kʼal na tʼojnáliltsik. Pos yejat ka chalpay abal a koꞌoltsik teye jun a Ajátik xi kʼwajat walkʼiꞌ. QgDPor xitaꞌ in tʼajál xowaꞌ yab alwaꞌ, neꞌech ka pidhan kʼal na Dios an ti yajtsiktaláb kʼal tin kwenta xowaꞌ in tʼajámal; pos na Dios yab kʼwajat ti takukúl an ti atiklábtsik.Tomkidh mímlábtsik, yab ka chʼikat tʼajaꞌ na tomkíl, pos jechéꞌ jaꞌich yejat ka tʼajaꞌtsik kom a belálich an Ajátikláb. U_#DAni ejtal xowaꞌ ka tʼajaꞌ o ka ulu, ka tʼajaꞌtsik tin bij an Ajátikláb Jesús, ka pidhál ti jalbintsixtaláb na Dios an Tátaꞌláb tin bij na Jesús. Xowaꞌ yejat kin tʼajaꞌ jun i belom M^DKe nin káwintal na Kristo ka kóꞌoytsik tʼajat ba na itsích. Ki ókʼtsíxintsik ani ki pákábédháxintsik jún ani jún kʼal yantam i chalab. Ka ajatnaꞌtsik i ajatláb ani i ajatlábtsik xi ijtsinal kʼal an Tʼokat Ejattaláb. Ka ajtintsitsik na Dios kʼal yantam i kʼakʼnaxtaláb xi tál ba na itsích. ]DKe nin kʼijidhtalábil na Dios ka kʼwajay ba na itsích abal ti ki óltsitsik xan ti yejat ki kʼwajay, pos jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta ti kanyámaltsik na Dios abal ki kʼwajách jelti max jún tokot. Ani ka pidháltsik tʼajat ti jalbintsixtaláb. \ DAni ki kʼánídháxintsik tʼajat, pos jechéꞌ jaꞌich nin tʼajál ka kóꞌoytsik juniniꞌ na chalab kʼal ejtal xowaꞌkichkʼi. T[!D
Ki kóꞌóntsíxintsik ti chaꞌattaláb jún ani jún ani ki pákwlántsíxin jún ani jún max ki wáltsíxin. Anchanꞌ jelt xan ti na Kristo ti pakwlantsámaltsik, anchanꞌ teye ka tʼajaꞌtsik. ~ZuD Na Dios ti kʼanidháltsik ani ti takwyámaltsik abal Jajáꞌ tiki dhabalnaꞌ. Jaxtám, ki kʼwajáchtsik i kóꞌóntsíx ti yajnantsixtaláb, ti alwaꞌtaláb ani i chaꞌattaláb; ka kuxuy xowaꞌkichkʼi ani yabich ki pojkaxmétsik. )YKD Yab in ódhál ti kwenta max i griego o i judío, max i exólidh o yabaꞌ, max i píl inik xu kʼwajíl kʼunat o i píl inik xu kʼwajíl ów, i jolib o i ajátikláb; pos na Kristo jaꞌich na más ultaláb ani Jajáꞌ, kʼwajat bin itsích ejtalkʼi xitaꞌ kʼál ti ka bachʼwat. EXD
Pos xoꞌ a bachʼúmalichtsik an ít chalab xin pidhnál na Dios. Jechéꞌ an ít chalab, a Dios in tʼajámal ani exom in ítmédhál ba tatáꞌtsik asta ka exlaꞌ alwaꞌ Jajáꞌ. W D Yabich ki kʼámbíxintsik jún ani jún kom a jilámalichtsik an wejeꞌ chalab xi yab alwaꞌ ani xowaꞌ jeye a tʼajáltsikwiꞌik. #V?DPor xoꞌ, ka jilaꞌichtsik jeye ejtal jechéꞌ: an chákub, an chákúxtaláb, an atʼax chalab, an odhbijixtaláb ani an atʼax tʼilab xa ulaltsik. _U7Dani tatáꞌtsik jaꞌichwiꞌik a tʼajál ejtal jechéꞌ ti weꞌél chabkʼiꞌ.
C ~S}||{{zyxxEwv#uvtsZrqhppo#nRmhl0kVjii hgffee4drcbTac__D^]\[[ZNYY-XXYWVVKUT SCQQPNNL)KYJIHG0FCBBAw?>f=<$;o:9987D654*3'10;/-,N*((L&%% $#n""2! aT> $7 "U.9W
`
-GIVC &E&Pos wawáꞌ, tin kwentakʼi an Tʼokat Ejattaláb ani an belomtaláb xi koꞌol, i koꞌol jun i aytsixtaláb abal ku kʼwajbájich alwaꞌ kʼal na Dios. U#&Tatáꞌtsik xa ulal abal i kʼwajatich alwaꞌ kʼal na Dios abal a tʼajáltsik xowaꞌ kʼwajat dhutsadh ban takʼixtaláb, i ówmenekich kʼal na Kristo; yabich i kʼwajat bin kʼanidhaxtal na Dios. H &U ulal juní, max jun i inik ka tʼajtsin an ti exól bin tʼuꞌúl, jachanꞌ an inik, koꞌol tám kin tʼajaꞌ ejtal xan tin ulal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. @y&Ti kin axtsitsik. Nanáꞌ, xu bij Pablo, tu utsáltsik ke max ka walkaꞌtsik ki tʼajtsin an ti exól ba na tʼuꞌúl, yabich tám xataꞌ ti neꞌech ka éynaꞌ na Kristo. <~ s&Na Kristo tu káldhaꞌ abal yabich ku kʼwajay takʼnél kʼal jachanꞌ nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés abal ku kʼwajách walkadh. Pos ka óntsitsik pé ki kʼwajay ba jachanꞌ an walkadhtaláb ani yabich ka witsintsitsik ki kóꞌyat jelti jolib kʼal jachanꞌ an takʼixtaláb. /}W& Anchanꞌ pé kidháblábtsik, wawáꞌ yab i junwal jelti nin chakámil an mímláb xu jolib, wawáꞌ i junwal jelti nin chakámil an mímláb xi yab u jolib.z|m& Por ¿jantʼéy in ulal an Tʼokat Dhuslab? In ulal enchéꞌ: “Ka ajaꞌ an jolib kʼál nin chakámil, pos nin chakámil an jolib, yab jaꞌ neꞌech kin bachʼu xowaꞌ neꞌech kin bachʼu nin chakámil an mímláb xi yab u jolib.” b{=& Por anchanꞌ jelt tam ti jachanꞌ i kʼij, an chakam xi waꞌchin jelt xan tu waꞌchinal ejtalkʼi an chakamtsik in atʼál an chakam xi waꞌchindhá kʼal an Tʼokat Ejattaláb, anílkʼi jeye xoꞌ tu támnal. z& Kidháblábtsik, tatáꞌtsik a junwal jelti na Isák; tatáꞌtsik jaꞌich an chakámlábtsik xi na Dios in ulúmal. by=&Pos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ:Ki kulbé, mímláb xi yab i kóꞌnal;
ki dhájan kʼal i kulbétaláb, tatáꞌ xi yab jaykʼi a achʼámal ni jun i yajal xu axnal tam u waꞌchiyáb jun i chakam.Abal an mímláb xi jilnék, neꞌech kin kóꞌoy más in chakámiltsik
ké an mímláb xi kʼwajat kʼal in tomkíl. ax;&Por an Jerusalén xi walkʼiꞌ, yab jaꞌ u jolib ani wawáꞌ kʼál tu chakámláb. [w/&Pos na Agar jaꞌich in léꞌ kin ulu an chʼén xu bijyáb Sinaí xi kʼwajat Arabia ani jechéꞌ, jaꞌich an Jerusalén xi xoꞌ, pos jechéꞌ an bitsow ani nin atiklábiltsik, kʼwajat jelti jolibtsik. jvM&Jechéꞌ jaꞌich jelti jun i óltsixtaláb. Xi jechéꞌ cháb an mímlábtsik, in léꞌ kin ulu xi cháb an lejkintaláb. Xi jún an lejkintaláb, jaꞌich xi tʼajan ban chʼén xu bijyáb Sinaí ani jaꞌich nin léꞌ kin ulu na Agar; xu waꞌchinaltsik kʼal jachanꞌ an lejkintaláb, u waꞌchinal techéꞌ ti kʼayꞌlá abal ti jolibtsik. cu?&Nin chakámil nin jolíbal, waꞌchin jeye ti chakam jelt xan tu waꞌchinal ejtalkʼitsik ti chakam; por an chakam xin kóꞌoy nin tomtal na Abraham, waꞌchin ti chakam abal ka tʼájan xowaꞌ in ulúmal na Dios. t5&Pos in ulal ke na Abraham in kóꞌyámal cháb in chakámiltsik: jún kʼal nin jolíbal ani jún kʼal nin tomtal; nin tomtal, yab jaꞌ i jolib. ^s5&Tatáꞌtsik, xa leꞌnál ka óntsi ka wéwnaꞌ nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, ti kin utsaꞌtsik jechéꞌ: ¿Yabxeꞌ a achʼámaltsik xowaꞌ in ulal jachanꞌ an takʼixtaláb? qr[&¡U léꞌak max in kʼwajat xoꞌ kʼal tatáꞌtsik abal ku ejto tu tawnaꞌtsik alwaꞌ; pos yabich u choꞌób xantʼéy ku chalpay kʼal tatáꞌtsik ta kwenta! An junbaxtaláb xu exbayáb kʼal tin kwenta na Agar ani na Sara #q?&Tsʼitsik chakámil, u achʼál juní i yajtsiktaláb kʼal tatáꞌtsik ta kwenta jelti an yajal xin achʼál jun i nánaꞌláb tam neꞌchich kin waꞌchiy jun i chakam; ani neꞌech ku óntsi ku achʼaꞌ jechéꞌ an yajal, asta ku chuꞌu ke a junwalichtsik jelti na Kristo. Ip &Pos alwaꞌich, alwaꞌ kʼejle ki kaniy jun xitaꞌ abal ka junkun kʼal wawáꞌ, por ki tʼajaꞌ abal tin alwaꞌbíl ani echʼekʼi, yab tamkʼi nanáꞌ in kʼwajat kʼal tatáꞌtsik. yok&Jachanꞌ an atiklábtsik in léꞌ tʼajat kin chuꞌu ki junkun kʼal jajáꞌtsik, por yab abal ta alwaꞌbíltsik. Xowaꞌ jajáꞌtsik in léꞌ, in léꞌ kin chuꞌu ki wékʼon kʼal wawáꞌ ani ki kʼaletsik kʼal jajáꞌ. an;&Ani xoꞌ, ¿awxeꞌ ka ulutsik tu atʼálkʼi abal tu óltsaltsik an ti tsubaxtaláb? 0mY&¿Jantʼéy támun kʼal jachanꞌ an kʼijidhtaláb xa achʼaꞌtsik? Tsubax u ulal, ke max a ejtowalaktsik ka jixaꞌ na wal, a jixámalaktsik ani tin pidhámalak. ^l5&Ani jachanꞌ an yawꞌlách xu kóꞌoy, jaꞌich abal ki chuꞌtat xantitsik teye; por ibách abal a chuꞌutsik anchanꞌ, tin pojkámalak o yabak tin bachʼúmaltsik. Yab a ódhaꞌtsik ti kwenta max anchanꞌ, más tokot tin bachʼutsik alwaꞌ jelti max nanáꞌ tin tʼokat abatwálejil a Dios, jelti max nanáꞌich nin Jesukristo. k&
Pos jelt xan ta choꞌóbichtsik, tam ti jidhtal tu tʼiltsitsik jechéꞌ an alwaꞌ tʼilab, jaꞌich abal in yawꞌlách. hjI& Kidháblábtsik, tu punkʼuntsal abal ki kʼwajaytsik jelt xan ti nanáꞌ in kʼwajat; pos nanáꞌ in kʼwajatwiꞌik in takʼnél kʼal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, por xoꞌ yabich, xoꞌ in wenkʼonékich jelti jún ti éb xi tatáꞌtsik. Yab abal ki ulu ke tatáꞌtsik tin tʼajtsámal jun xataꞌ yab alwaꞌ. i& In kʼwajíl tʼajat tin chalpax abal u chʼejnál max an tʼojláb xu tʼajámal ba tatáꞌtsik, yab xataꞌ in jalbílnámal. nhU&
Tatáꞌtsik bél a pakwlantsal taltsik a kʼítsá, a íchʼ, in ajumtal a íchʼ ani i tamubtsik. /gW& Por xoꞌ, kom a exlálichtsik na Dios, o más alwaꞌ ki ulu, ke na Dios ti exlálichtsik xoꞌ, ¿jantʼókʼi bél ta chalpayaltsik ki witsiy kʼal jachanꞌ an chalab xi yab xataꞌ in jalbíl ani yab alwaꞌ abal ki kóꞌyattsik juní kʼal jachanꞌ an takʼixtaláb jelti jun i jolib? xfi&Ti weꞌél chabkʼiꞌ, tam ti yabéltsik a exlál na Dios, i kóꞌyáb ta jolib kʼal i chʼilabtsik. e &Anchanꞌ pé, tatáꞌ jaꞌich jún xu chakámlábich kʼal na Dios ani yabich i jolib. Kom i chakámlábich kʼal Jajáꞌ, na Dios neꞌech ti ki pidhaꞌ an ti jiltsixtaláb xin ulúmal neꞌech kin pidhnaꞌ. Na Pablo u chalpax kʼal tin kwenta an belomtsik d &Ani abal ti ki xalkʼantsitsik ke i chakámlábich kʼal Jajáꞌ, na Dios ti abtsi an tin Tʼokat Ejattal nin Chakámil ba na itsích. Jechéꞌ an Tʼokat Ejattaláb xi kʼwajat ba na itsích in ulal kawidh enchéꞌ: “¡Tatáꞌ tu Tátaꞌ!” c3&Nin Chakámil na Dios, tsích abal ti ku káldhaꞌ bin takʼixtal jachanꞌ an takʼixtaláb ani ti ku bachʼúch na Dios jelti max tu chakámil. ^b5&Por tam tin bajaw xowkʼi na Dios tin ulúmal, in abaꞌ nin Chakámil, xi waꞌchin ba jun i tsidhan mímláb ani ulich jelti jun i judío, takʼnél kʼal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés.
a
&Anchanꞌ jeye u támnal kʼal wawáꞌ. Tam ti wawáꞌ u xeꞌech jelti max u tsʼitsik chakam, u kʼwajinek belkómte kʼal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés ani kʼal xowaꞌkich an belomtaláb xi waꞌach techéꞌ ti kʼayꞌlá. `9&Waꞌach taltsik xin beletnál i chakamtsik ani in beletnál jeye xowaꞌ neꞌech ka jiltsin asta xowkʼi kin ulu an tátaꞌláb abal ka pidhanich. _ #&Xowaꞌ u léꞌ ku ulu jaꞌich jechéꞌ: Max jun i chakam xi neꞌech kin bachʼu jun i jiltsixtaláb chipíl bél, in junwal jelti jun i jolib xi kʼwajat ti tʼójontsix ba jun i atá maske jajáꞌ in dhabal ejtal xowaꞌ waꞌach tajaꞌ ba jachanꞌ an atá. S^ & Ani max i dhabalábichtsik kʼal na Kristo, tám, i kidhtalábichtsik teye kʼal na Abraham ani neꞌech ka bachʼutsik jelti jun i jiltsixtaláb xowaꞌ na Dios in ulúmal neꞌech kin pidhnaꞌ.)]K& Yabich yejat max u judío o u griego, u jolib o yabaꞌ, inik o i uxum; pos max i kʼwajatich kʼal na Kristo Jesús, ejtal tatáꞌtsik jún tokot ta áynal. \5&Ejtal tatáꞌtsik xi kʼwajatich kʼal na Kristo abal i pujadhichtsik, i kʼwajatich i mákʼúmte kʼal Jajáꞌ jelti max Jajáꞌ, u xeketláb. [%&Pos kʼal tin kwentakʼi abal i belomich, ejtal tatáꞌtsik i chakámlábich kʼal na Dios abal i kʼwajatich kʼal na Kristo Jesús. Z!&Ani xoꞌ, kom ulnekich an belomtaláb, yabich u kʼwajat bin takʼixtal jachanꞌ nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. Yw&Jaxtám wawáꞌ, u kʼwajatwiꞌik u belkómte kʼal an takʼixtaláb jelti max u tsʼitsik chakam abal ti ku okʼtsi asta tam ka ulich na Jesukristo ani kʼal tokot ki belaꞌ Jajáꞌ, ki ejto ku utey abal ku kʼwajách alwaꞌ kʼal a Dios. X-&Tam ti yabél ulnek an belomtaláb, u wikʼnél tu kóꞌyáb kʼal an takʼixtaláb, i aytsím ka pidhná ka choꞌóbná an belomtaláb. W&Por xowaꞌ in ulal an Tʼokat Dhuslab jaꞌich jechéꞌ: ejtal i wikʼnél ta kʼwajat kʼal an walastaláb; anchanꞌ tin ulal abal an belomtsik kin ejto kin bachʼu xowaꞌ na Dios in ulúmal neꞌech kin pidhnaꞌ, kʼal tokotkʼi kin belaꞌ na Jesukristo. V&¿Awxeꞌ jechéꞌ in léꞌ kin ulu ke nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés yab in junwal kʼal xowaꞌ in ulúmal na Dios? ¡Yabaꞌ! Pos max pidhnatsak jun i takʼixtaláb xin pidhnál i xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal, neꞌech tám ki ejto ku utey abal ku kʼwajách alwaꞌ kʼal na Dios abalkʼi i tʼajál xowaꞌ in ulal an takʼixtaláb. *UM&Por yab yejat ni jun i óltsix tam júnkʼi tokot i inik, pos na Dios, jún tokot. Xantʼókʼi ti jiladh nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés DT&Pos tám, ¿jantʼó ti alwaꞌ nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés? Kʼwajbá tayílich abal ka xalkʼá an walastaláb xin tʼajál an atiklábtsik. Tokotkʼi neꞌech ti éynal asta ka ulich jachanꞌ an “kidhtaláb” xi usnék neꞌech ka pidhan xowaꞌ in ulúmal na Dios. An takʼixtaláb tʼiladh kʼal i tʼokat abatwáletsik ani na Moisés éyná abal kin óltsi jachanꞌ an takʼixtaláb an atiklábtsik. S &Pos max an jiltsixtaláb xi neꞌech ku pidhan kʼal na Dios, tokot neꞌech ku pidhan abalkʼi i tʼajál xowaꞌ in ulal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, tám, yabich neꞌech ki bachʼu abalkʼi i belál xowaꞌ na Dios in ulúmal; por na Abraham pidhan anikʼi tʼajat jachanꞌ an jiltsixtaláb kʼal na Dios tam tin belaꞌ xowaꞌ utsan kʼal Jajáꞌ. R&Xowaꞌ u ulal jaꞌich jechéꞌ: Na Dios in tʼajám jun i lejkintaláb kʼal na Abraham ani in lej tsubkʼaꞌ. Jaxtám nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, xi ulich chéꞌ i boꞌ inik kʼal jun inik láju i tamub más tayíl, yab neꞌech kin ejto kin wékʼoy jachanꞌ an lejkintaláb ani kin jilaꞌ yab xataꞌ in jalbíl xowaꞌ in ulúmal na Dios. )QK&Pos xoꞌ, xowaꞌ na Dios in utsám neꞌech kin pidhaꞌ na Abraham, utsan jeye nin kidhtal. An Tʼokat Dhuslab yab in ulal: “kidhtalábtsik” jelti max yán i atiklábtsik, tokot in ulal: “ani na kidhtal.” Jechéꞌ in léꞌ kin ulu júnkʼi tokot i inik, jaꞌich na Kristo. 4Pa&Kidháblábtsik, tu kʼwajbantsal jun i óltsixtaláb xi káldhats ban xeꞌchintaláb xi techéꞌkʼi ti kʼayꞌlá: Tam jun i inik kin tʼajaꞌ jun i lejkintaláb ani kin jilaꞌ dhutsadh nin bij, ni jun xitaꞌ yab neꞌech kin ejto kin paku nibal kin puntsiy jachanꞌ an lejkintaláb. !O;&Jechéꞌ támun abal kin bachʼutsik an lábtʼajaxtaláb xi yabtsik u judío xi usnék neꞌech ka pidhan na Abraham kʼal tin kwentakʼi na Kristo Jesús ani ki ejto jeye ki bachʼu ejtal tu éb, an Tʼokat Ejattaláb xin ulúmal na Dios neꞌech ti ku pidhaꞌ kʼal tin kwentakʼi ni belomtal. Nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés ani xowaꞌ in ulúmal neꞌech kin pidhnaꞌ na Dios CN&
Na Kristo tu loꞌo kʼal nin xichʼál abal yabich ku kʼwajay ban kʼibeltaláb xin pidhnál jachanꞌ an takʼixtaláb, pos na Kristo, tʼajan jelti jun xataꞌ kʼibenek kʼal wawáꞌkʼi ti kwenta, pos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: “Kʼibenek tʼajat xitaꞌ ka pajkʼiyat ba jun i teꞌ.” Mw& Ani nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, yab jaꞌich abal ki kʼwajbaꞌ tajaꞌ ni belomtal, tokot in ulal enchéꞌ: “Xitaꞌ kin ejto kin tʼajaꞌ ejtal xowaꞌ in ulal an takʼixtaláb, neꞌech ka kʼwajay alwaꞌ.” iLK& Tejwaꞌich pé tʼajat, ke ni jun xitaꞌ yab neꞌech kin ejto ka kʼwajay alwaꞌ kʼal na Dios abalkʼi in tʼajámal xowaꞌ kʼwajat bin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés; pos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: “Max jun xitaꞌ ka kʼwajbájich alwaꞌ kʼal na Dios abalkʼi u belom, yabich jaykʼi neꞌech ka chemech.” ;Ko&
Xin kʼwajbáltsik nin belomtal bin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, kʼibchonéktsik ti kʼwajat. Abal an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: “Xitaꞌ yab kin tʼajaꞌ ejtal xowaꞌ kʼwajat bin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, kʼibchonéktsik ti kʼwajat.” kJO& Jaxtám, xitaꞌ ka belmách, u lábtʼájnalich jeye tám junax kʼal na Abraham xi belmámadh. aI;&Dhutsadh ti kʼwajat ban Tʼokat Dhuslab ke na Dios neꞌech kin kʼwajbaꞌ alwaꞌ kʼal Jajáꞌ xi yabtsik u judío kʼal nin belomtalkʼi, jaxtám na Dios tin okxintsám kin utsaꞌ jechéꞌ an ti alwaꞌ tʼilab na Abraham: “Ejtal an atiklábtsik xi techéꞌ ti kʼayꞌlá, neꞌech ka lábtʼájan kʼal tatáꞌkʼi ta kwenta.” mHS&Jaxtám, yejat ka choꞌóbnaꞌtsik ke xu kidhtalábtsik kʼal na Abraham, jaꞌich xu belomtsik. pGY&Na Abraham in belaꞌ na Dios ani kʼal nin belomtalkʼi, bachʼwat kʼal na Dios ti lujat inik. 6Fe&Tam na Dios ti ki pidhaꞌtsik an tin Tʼokat Ejattal ani kin tʼajaꞌ i labidh labandhaxtaláb ba tatáꞌtsik, ¿jantʼókʼi tin tʼajál? Yab in tʼajál abal yabtsik a chʼikat tʼajál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, in tʼajál, abal a beláltsik xowaꞌ a achʼámal. %EC&Yán i yajtsiktaláb a watʼnámaltsik kʼal tin kwenta an alwaꞌ tʼilab, ani ¿yab xataꞌ ta éynámaltsik? ¡Yabich tʼajat in tomnál max anchanꞌ! 1D[&¿Jantʼókʼi awil ti yabtsik tʼajat a exbayal? ¿A chalpayaltsikxeꞌ ka kidhbay kʼal tatáꞌkʼitsik a cháp xowaꞌ a tujúmaltsik kʼal an Tʼokat Ejattaláb? fCE&Ti kin utsaꞌtsik pé xoꞌ jechéꞌ: ¿A bachʼúmaltsikxeꞌ an Tʼokat Ejattaláb abal yab a chʼikat tʼajámaltsik nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés o abal a belámal xowaꞌ a achʼámaltsik? TB #&¡Chʼojontál a chuꞌbíl atiklábtsik xi Galasia, yabtsik tʼajat a exbayal! ¿Awxeꞌ jun xitaꞌ ti dhimkʼayámaltsik abal yabich ka ejto ka exbaytsik an tsubaxtaláb? Kʼal an tʼiltsixtaláb xi wawáꞌ i tʼajámal, tu óltsámalichtsik ta tamét, Jajáꞌ tʼajat na Jesukristo, xi chemdhá pajkʼidh ban peltsidh teꞌ. 6Ae&Yab u léꞌ ku pojkantsi tin alwaꞌtal na Dios; pos max jun xitaꞌ neꞌechak kin ejto ka kʼwajách alwaꞌ kʼal na Dios abalkʼi yab in chʼikat tʼajámal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, tám, yabich xataꞌ ti neꞌech ka éyan an chemlá xin watʼnaꞌ na Kristo.S@ &Nanáꞌ in kʼwajat jelti max in chemnekich pajkʼidh ban peltsidh teꞌ junax kʼal na Kristo. Jaxtám, xi xoꞌ kʼwajat ejat, yabich nanáꞌ; jaꞌich na Kristo xi kʼwajat ejat ba nu ejattal. Ani xi xoꞌ kʼwajat ejat ba nu tʼuꞌúl, jaꞌich an xeꞌchintaláb xu bachʼu tam tu belaꞌich nin Chakámil na Dios. Jechéꞌ nin Chakámil na Dios, jaꞌich xi tin kʼanidhál tʼajat ani in pidhnaꞌ tinbáꞌ ka chemdhá kʼal nanáꞌ tu kwenta. ?&Abal jachanꞌ nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, tin tʼajaꞌ kin chemech ani xoꞌ yabich neꞌech kin ejto tin takʼiy jachanꞌ an takʼixtaláb; xoꞌ, neꞌech ku ejtóch kin kʼwajay ejat ani tokot ku tʼójontsal na Dios. `>9&Pos max ku paku jun xataꞌ ani tám ku tʼajaꞌ juní, in kalelich tám in walbidh.
=&Ani xoꞌ, max wawáꞌ ki leꞌnaꞌ ku kʼwajbájich alwaꞌ kʼal na Dios kʼal tin kwentakʼi na Kristo, u xalkʼanalich tám jelti max wawáꞌ weye u walbinalich, ¿awxeꞌ jechéꞌ in léꞌ kin ulu ke na Kristo tu tʼajál ku walbin? ¡Yabaꞌ! .<U&Por i choꞌóbich alwaꞌ ke na Dios yab neꞌech kin kʼwajbaꞌ alwaꞌ kʼal Jajáꞌ ni jun xitaꞌ, abalkʼi in tʼajámal xan tin ulal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés; tokot neꞌech kin kʼwajbál alwaꞌ kʼal Jajáꞌ, xitaꞌ kin belaꞌ na Jesukristo. Jaxtám wawáꞌ, i belámalich weye na Jesukristo abal ti ku kʼwajbaꞌich alwaꞌ na Dios kʼal Jajáꞌ tin kwentakʼi jechéꞌ an belomtaláb ani yab abalkʼi yab i chʼikat tʼajámal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. Pos na Dios, yab neꞌech kin kʼwajbaꞌ alwaꞌ kʼal Jajáꞌ ni jun xitaꞌ abalkʼi yab in chʼikat tʼajámal jechéꞌ an takʼixtaláb. ;&Wawáꞌ kʼejle u judío asta tu chakam ani yab u lej walablom jelt xi kʼeꞌet an atiklábtsik xi yabtsik u judío. 6:e&Por tam ti nanáꞌ u chuꞌu abal yab in tʼajál xan tin ulal an tsubaxtaláb xi kʼwajat ban alwaꞌ tʼilab, u utsaꞌ enchéꞌ na Pedro tin tamét ejtal an belomtsik: “Max tatáꞌ, xi jaꞌich jun i judío, i kʼwajíl jelt xan tu kʼwajíl xi yabtsik u judío, ¿jantʼókʼi ta utsáltsik ka kʼwajay jelti judío xi yabtsik u judío?” An judíotsik ani xi yabtsik u judío, neꞌech ka loꞌey max ka belmáchtsik #9?&
Tam ti na Pedro chuꞌtat in tʼajál anchanꞌ, in tʼajaꞌ jeye xi kʼeꞌet an judíotsik xu belomich, asta na Bernabé in tʼajaꞌ jeye anchanꞌ. 78g& Pos jidhtal, jajáꞌ u kʼapulwiꞌik kʼal xi yabtsik u judío, por tam ti ulich cháb óx i iniktsik xi abnék kʼal na Jakobo, in tuju tám ti ówmél ani in jilaꞌ ti kʼapul kʼal xi yabtsik u judío. Pos in jikʼnál jachanꞌ an iniktsik xin koꞌol an exól bin tʼuꞌúl kom u judíotsik. 7 & Por tam ti na Pedro tsích ban bitsow xin bij Antiokía, u kʼwiyaꞌ tin tamét abal xowaꞌ xin tʼajaꞌ, yab alwaꞌ. L6&
Tokot tu punkʼuntsitsik abal yab ki ukʼtsi ki tolmiy an chʼojontáltsik; ani anchanꞌ u tʼajál, yab u ukʼtsal an chʼojontáltsik. Na Pablo in kʼwiyaꞌ na Pedro ban bitsow xi Antiokía l5Q& Jaxtám, na Jakobo, na Pedro ani na Juan, xu bijyáb kʼal an belomtsik ti okʼlek, in exbaytsik abal a Dios tin pidhámal jechéꞌ an ti alwaꞌtaláb. Nanáꞌ ani na Bernabé u chapnédhaꞌ kʼal jajáꞌtsik jelti jun i exól abal ki chuꞌu ke jajáꞌtsik tu kulbetnál weye tin at abatwále ani in ulutsik abal alwaꞌ ku xeꞌchin ki tʼiltsi an ti alwaꞌ tʼilab xi yabtsik u judío, lejat jajáꞌtsik neꞌech kin tʼajaꞌ jechéꞌ an tʼojláb ban judíotsik. 49&Jechéꞌ na Dios xin kʼwajbámal na Pedro ti abatwále ban judíotsik, jayéchkʼi xi tin kʼwajbámal neye tin abatwále abal xi yabtsik u judío. D3&Jajáꞌtsik yab in ejto ti kin pidhaꞌtsik ít ti chalab, tokot in exbaytsik abal a Dios tin punkʼuntsámal jechéꞌ an ti tʼojláb abal kin xeꞌchin ku tʼiltsi jechéꞌ an ti alwaꞌ tʼilab xi yabtsik u judío, jelt xan ti na Pedro punkʼuntsidh abal kin tʼajaꞌ jechéꞌ an tʼojláb ban judíotsik. 2&Por yab tin pidhaꞌtsik ni jun i ít chalab xi kʼwajattsik exlómte ti ultaláb abatwáletsik; (maske nanáꞌ yab kʼejle xataꞌ ku éynaꞌ xantʼéy in éy jajáꞌtsik, pos na Dios yab kʼwajat in telál max jun xitaꞌ más ultaláb o yabaꞌ). 01Y&Por yab i walkaꞌ níwéꞌ ti ku kʼambiytsik kom yab i léꞌ ki chuꞌu ka kʼibdhaꞌtsik an tsubaxtaláb xa bachʼúmalich kʼal tin kwenta an alwaꞌ tʼilab. v0e&Táꞌ jeye kʼejle ti kʼwajat xin aniꞌ ulal ke u kidháblábtsik, xi ochenektsik chinatkʼi kʼal wawáꞌ. Jechéꞌtsik in léꞌ kin chuꞌu xantʼókʼi ti yabich i wéwnál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés abal u kʼwajatich kʼal na Kristo Jesús, pos jajáꞌtsik in léꞌ kin chuꞌu ku jolibná kʼal jachanꞌ an takʼixtaláb. E/&Por nibal na Tito, xi taꞌ jeye ti kʼwajat kʼal nanáꞌ, maske u griego, yab tʼajtsin ti chápláb abal kin tʼajaꞌ an exól bin tʼuꞌúl jelt xan tin tʼajál an israelitatsik. .&In kʼale tajaꞌ, abal na Dios tin óltsi kin kʼale. Tajaꞌ Jerusalén, u junkun wawáꞌkʼi kʼal an ultaláb abatwáletsik xi exlómte ti okʼlektsik ani u óltsitsik an ti alwaꞌ tʼilab xu tʼiltsal xi yabtsik u judío. U tʼajaꞌ jechéꞌ abal yab u léꞌ ke xowaꞌ u tʼajámalich ani xowaꞌ in kʼwajat u tʼajál, ka jilkʼon jelti jun xataꞌ xi yab in jalbíl. 0- [&Tam ti nanáꞌ u belaꞌich na Jesukristo ani watʼéch lajuchéꞌ i tamub, in kʼale juní Jerusalén kʼal na Bernabé ani u júnaꞌ jeye na Tito kʼal nanáꞌ. p, [&Ani in pubédhantsal tin bij na Dios tam tin achʼaꞌtsik xantʼéy in tʼajámal kʼal nanáꞌ..+ W&Tokot in achʼáltsik u tʼilnal enchéꞌ: “Xi tu kajnálwiꞌik tʼajat abal ti ku atʼax tʼajtsi, xoꞌ jajáꞌ xeꞌech in ulal ke yejat ka belan na Kristo. Jechéꞌ xi xoꞌ in ulal anchanꞌ, jaꞌich xi ti weꞌél chabkʼiꞌ in leꞌnálwiꞌik kin taxkʼaꞌ an belomtaláb.” f* G&Xin belálichtsik na Kristo, xu kʼwajíltsik ban chabál xin bij Judea, yabtsik tin exlál. `) ;&Más tayíl, in kʼale ban chabál xin bij Siria ani ban chabál xin bij Silisia. n( W&Tu utsáltsik tsubax tin tamét na Dios, ke jechéꞌ xowaꞌ exom tu dhutsuntsaltsik, ejtal tsubax. }' u&Por yab u chuꞌu ni jun xitaꞌ más xu abatwáletsik jeye, tokot u chuꞌu na Jakobo, nin kidháb an Ajátikláb. & 5&Tayíl, tam ti watʼenekich óx i tamub, tám tin kʼale Jerusalén; u exlaꞌ na Pedro ani in kʼwajay kʼal jajáꞌ lajubóꞌ a kʼítsá. =% u&nibal in kʼale Jerusalén abal ku chuꞌu xi kʼejle u abatwálejichtsik tam ti nanáꞌ yabél. Tokot in kʼale ban chabál xu bijyáb Arabia ani tayíl in witsiy juní Damasko. `$ ;&tin tʼajaꞌ ku exlantsi an tin Chakámil abal kin xeꞌchin ku tʼilaꞌ ban atiklábtsik xi yabtsik u judío. Tam ti nanáꞌ u tamu jechéꞌ, yab in kʼale ku konoy ni jun xitaꞌ xantʼéy yejat ku tʼajaꞌ, <# s&Por na Dios tin takwyámal tam ti yabél in waꞌchinék tin chakam ani Jajáꞌ tin kanyámal kʼal tin kwenta nin alwaꞌtal. Jaxtám, tam ti Jajáꞌ anchanꞌ tin leꞌnaꞌ, " &Kʼal nin belomtal an judíotsik, nanáꞌwiꞌik na más okʼox tʼajat tin kʼwajat tam ti jachanꞌ i kʼij ké nu kidhtaltsik; pos nanáꞌ máswiꞌik u kulbetnál tʼajat ku tʼajaꞌ alwaꞌ xowaꞌ tu jiltsámal ki tʼajaꞌ ni wejeꞌ pakéliltsik. ! &
Tatáꞌtsik a achʼámal xan tin kʼwajatwiꞌik tam ti nanáꞌ u wewkómtsal tin belomtal an judíotsik. Ani a choꞌóbichtsik jeye xan tu atʼax tʼajtsámal xin beláltsik na Dios abal u leꞌnál ku taxkʼantsi an ti belomtaláb xin koꞌol. t c& Yab u bachʼúmal nibal in okʼtsidh kʼal ni jun i inik; xitaꞌ tin okʼtsámal, jaꞌich na Jesukristo. n W& Kidháblábtsik, ka choꞌóbnaꞌ ke an alwaꞌ tʼilab xu tʼilál, yab in chalab i iniktsik. * O&
Tam u ulal jechéꞌ, ¿awxeꞌ jaꞌich abal u léꞌ kin káldhá tin alwaꞌ kʼal an atiklábtsik o abal u léꞌ kin káldhá tin alwaꞌ kʼal na Dios? ¿Awxeꞌ jaꞌich abal u léꞌ kin jilkʼon alwaꞌ kʼal an atiklábtsik? ¡Yabaꞌ! Max u leꞌnálkʼijak lejtal kin jilkʼon alwaꞌ kʼal an atiklábtsik, yab neꞌech ku ejto ku tʼójontsi na Kristo. Xan tin ejto kin bajaw ti abatwále na Pablo m U& Jelt xan ti ulúmalich okʼox, xoꞌ i witsʼkʼowal juní ki ulu: Max jun xitaꞌ ti ki okʼtsitsik jun i okʼtsixtaláb ani yab jáꞌ xa bachʼúmalichtsik, ke jachanꞌ an inik ka kʼwajbá abal ka kʼale ban kʼibeltaláb. H &Por max jun xitaꞌ ti ki okʼtsi jun i okʼtsixtaláb ani ka achʼaꞌtsik abal yab jáꞌ an alwaꞌ tʼilab xa achʼámalichtsik, ke jachanꞌ an inik ka kʼwajbá abal ka kʼale ban kʼibeltaláb, yab ka ódhaꞌtsik ti kwenta maske jachanꞌ an inik jaꞌich nanáꞌ o jun i tʼokat abatwále xi tál walkʼiꞌ. N &Yab abal ki ulu ke waꞌach kʼeꞌet i alwaꞌ tʼilab. Xowaꞌ u támnal, jaꞌich ke waꞌach taltsik xi ti ojtsaltsik ta chalab ani in léꞌtsik kin jalkʼuy nin alwaꞌ tʼilábil na Kristo. > w&In labnal tʼajat abal exom a jiláltsik jikʼat na Dios, xi ti kanyámaltsik kʼal tin kwenta nin alwaꞌtal na Kristo ani exom a wéwnáltsik jun i kʼeꞌet okʼtsixtaláb.
&¡Ke an labidh tʼokattaláb kin kóꞌoy na Dios malilíl i kʼij! Anchanꞌ ka tʼájan. Yab waꞌach kʼeꞌet i alwaꞌ tʼilab )&Jechéꞌ na Jesukristo, jaꞌich xin pidhnaꞌ tinbáꞌ ka chemdhá abal ti ku wixkʼintsi an ti walastalábil ani ti ku loꞌo kʼal xowaꞌ yab alwaꞌ xi waꞌach tʼajat xoꞌ jechéꞌ i kʼij. Anchanꞌ ti tʼájan kom ni Tátaꞌ Dios anchanꞌ tin leꞌnaꞌ. &Ka bachʼwaltsik an alwaꞌtaláb ani an kʼijidhtaláb xi tál ba na Dios an Tátaꞌláb ani ba ni Ajátik Jesukristo. $ C&Nanáꞌ ani ejtal an kidháblábtsik xi kʼwajat kʼal nanáꞌ, i dhutsuntsal jechéꞌ an ti úw an belomtsik xu kʼwajíl ban chabál xin bij Galasia.
&Nanáꞌ, xu bij Pablo, in abatwále, yab in abnék nibal in bijidh kʼal i iniktsik; in bijidh ani in abnék kʼal Jajáꞌ tʼajat na Jesukristo ani kʼal na Dios an Tátaꞌláb. Jechéꞌ na Dios, jaꞌich xin ejdhaꞌ ti ít na Jesukristo tam ti chemdhá. 9k0Ka bachʼwaltsik echʼekʼi nin alwaꞌtal na Dios ejtal tatáꞌtsik xa kʼanidhálich ni Ajátik Jesukristo kʼal jun i alwaꞌ kʼanidhaxtaláb. Anchanꞌ ka tʼájan.?w0Ke na Dios an Tátaꞌláb ani an Ajátikláb Jesukristo, ti ki pidhaꞌtsik ti kʼijidhtaláb. Ti ki pidhaꞌtsik jeye ti kʼanidhaxtaláb ani ti tolmiytsik ki belmách más. 3_0Jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta tu abál tachanꞌ xon ta kʼwajattsik abal ti ki utsaꞌtsik xan tu kʼwajat techéꞌ ani ti ki kʼijidhmédhantsitsik ta itsích. V%0Na Tíkiko, an kidhábláb xi kʼanidhál tʼajat, xi jaꞌich jun i alwaꞌ tʼojnal xin tʼójontsal an Ajátikláb, neꞌech ti ki óltsitsik ejtal xan tin kʼwajat neye ani xantʼéy u tʼajál. 4a0Na Dios tin abámal abal ku tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab ani jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta tin kʼwajat tin wikʼnél. Ti kin kontsintsi abal ku ejto ku tʼilaꞌ jechéꞌ an alwaꞌ tʼilab kʼal ni jun i jíkʼib, pos anchanꞌ ti yejat ku tʼajaꞌ. An chapnédhomtaláb xi tin okʼontal fE0Ti kin kontsintsitsik neye abal na Dios ti kin pidhaꞌ ti tʼilabtsik tam kin káwin ani kin káwin kʼal ni jun i jíkʼib tam ku tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab kʼal tin kwenta xowaꞌ na Dios in koꞌolwiꞌik chinat. M0Ki ólantsik echʼekʼi, ka pakabédhál ani ka kontsal na Dios kʼal tin cháp an Tʼokat Ejattaláb. Yab ka ukʼtsitsiytsik ta ól ani ka kontsintsitsik jeye xu dhabalábichtsik kʼal na Dios. ^
50Ka éynaꞌtsik an loꞌeltaláb jelt xan ti jun i soldado in éynál jun i patʼál kojáláb abal kin kojnaꞌ ani nin káwintal na Dios ka kóꞌoytsik jelti jun i machét xi ti pidhál an Tʼokat Ejattaláb. r ]0Ka éynaꞌtsik an belomtaláb abal ka tamkʼuy kʼál ejtal xowaꞌ in léꞌ ti ki tʼajtsi an lej atʼax, jelt xan ti jun i soldado in éynál jun i patʼál abal kin tamkʼuntsi kʼál tin kwiꞌixtal xitaꞌ kʼál tu atʼnal. j M0Ki kʼwajaytsik tʼojojodh abal ka tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab xin pidhnál an kʼijidhtaláb. "
=0Ka kóꞌoytsik pé juniniꞌ na chalab, ka éynaꞌtsik an tsubaxtaláb jelt xan ta éynáltsik an ótʼ xa wikʼál kʼál na tsukul. Ka éynaꞌtsik jeye an lujattaláb jelti jun i dhabuxtaláb, jelt xan ti jun i soldado in éynál jun i patʼál kin dhabuy kʼál nin tamét. H 0
Jaxtám, ka éynaꞌtsik ejtal xowaꞌ in pidhnál na Dios abal ka ejtotsik ka kuxuy jachanꞌ an kʼij xi yab alwaꞌ. Ani tam ka ejtóchtsik ka kuxuy, ka kóꞌoytsik juniniꞌ na chalab. ,Q0 Pos yab exom tu péjéx kʼal i iniktsik, exom tu péjéx kʼal i ajátiklábtsik, kʼal xitaꞌkichkʼi xin koꞌol i awiltaláb kʼal xowaꞌkichkʼi, kʼal an takʼixtsik xin koꞌol i awiltaláb kʼal xowaꞌ yab alwaꞌ ani kʼal in abatwálejiltsik an lej atʼax xi kʼwajat al ikʼ. hI0 Jelt xan ti an soldadotsik in koꞌol kidhat xowaꞌ in éynál ti péjéx, anchanꞌ teye ti ka kóꞌoytsik xowaꞌ in pidhnál na Dios abal ka ejto ki kʼwajaytsik alwaꞌ ani yab ki kʼambiyattsik kʼal an lej atʼax. )K0
Ani xoꞌ kidháblábtsik, ka likedhaꞌtsik tabáꞌ abal i kʼwajatichtsik junax kʼal an Ajátikláb ani kʼal nin pulek cháp xi Jajáꞌ in koꞌol. wg0 Ani tatáꞌtsik, ajátiklábtsik, anílkʼi teye ka tʼajaꞌ jelti na tʼojnáliltsik, yab ka jikʼédhaꞌtsik. Ka chalpay abal tatáꞌtsik ani na tʼojnáliltsik a koꞌol jun a Ajátik xi kʼwajat walkʼiꞌ, pos abal Jajáꞌ, an atiklábtsik ejtal jayéchkʼi in jalbíl. Xantʼokʼál ti neꞌech kin ejto kin tamkʼuy jun i belom xowaꞌ yab alwaꞌ #?0Pos a choꞌóbichtsik ke maske jún u jolib o yabaꞌ, max kin tʼajaꞌ xowaꞌ alwaꞌ, neꞌech jeye ka pidhan xowaꞌ alwaꞌ kʼal an Ajátikláb. xi0Ki tʼójontsik kʼal yantam i kulbétaláb, jelti max exom a tʼójontsal an Ajátikláb ani yab i iniktsik. 3_0Ka tʼójontsitsik alwaꞌ, yab tokotkʼi tam kʼwajattsik ti telál abal a léꞌ ki utsan ke i alwaꞌ tʼójontsixtsik. Ki tʼójontsixin jelt in tʼójontsixil na Kristo, ka tʼajaꞌtsik an tʼojláb kʼal yantam i kulbétaláb, pos na Dios anchanꞌ tin léꞌ kin chuꞌu ka tʼajál. S 0Jolibtsik, yab ka chʼikat tʼajáltsik na ajátik xi techéꞌ ti kʼayꞌlá, ka exbantsitsik xowaꞌ ti ki utsaꞌ kʼal yantam i kʼakʼnaxtaláb ta itsích ani kʼal yantam i chaꞌattaláb. < q0Ani tatáꞌtsik, tátaꞌlábtsik, yab ka chakúdhál na chakámiltsik, tokot ka takʼyaltsik abal kin tʼajál xowaꞌ alwaꞌ xan tin ulal nin takʼixtal an Ajátikláb. R 0abal ki kʼwajay alwaꞌ ani nakat i kʼij techéꞌ ti kʼayꞌlá.” ~30An jidhtal takʼixtaláb xin ulal abal neꞌech ki bachʼu jun xataꞌ alwaꞌ, in ulal enchéꞌ: “Ka kʼakʼnaꞌ na tátaꞌ ani na nánaꞌ, p} [0Chakamtsik, yab ka chʼikat tʼajál na tátaꞌtsik abal i belomich, pos jechéꞌ jaꞌich na lujat. C|0!Por jechéꞌ in ulal jeye ke juntsik ta éb yejat ka kʼanidhaꞌ na tomtal jelt xan ta kʼanidhál tabáꞌ ani an tomkidh mímláb, yab yejat kin chʼikat tʼajaꞌ nin tomkíl.{0 Jechéꞌ jaꞌich jun xataꞌ púlek xi kʼwajatwiꞌik yab tejwaꞌ; por nanáꞌ in kʼwajat u tʼilál na Kristo ani an belomtsik. /zW0 “Jaxtám, an inik neꞌech kin jilaꞌ nin tátaꞌ ani nin nánaꞌ abal ka kʼwajay kʼal nin tomtal ani xi jechéꞌ cháb, jún tokot ti neꞌech ka ájin.” vye0 pos an belomtsik, jaꞌich na kʼwajat jelti nin putálíl nin tʼuꞌúl na Kristo ani wawáꞌ jayéch i kidhtal jachanꞌ nin putálíl nin tʼuꞌúl na Kristo. U tʼajadh kʼal jayéch nin tʼuꞌúl ani kʼal jayéch nin beklék.
~~r~}|}{dzyy@x4w~vHuts4qqpQoanmlkkFj?ii=hg>feeFd3ba`_;^I]]3\YZYXcWVVDUTT$SiRRQPOpNVMLKJIyH>GFFDD`CBBA@)??>8<<*;::98766>544B3210e//.?-,, +*)(''&%%J$#"!! 3 ~ t<aQ4 )YX;
7 <
7Nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés in ulal enchéꞌ: an páleꞌtsik xu kidhtaláb kʼal na Lebí in koꞌol i awiltaláb kin kontsi an atiklábtsik wetsik ejtal xowaꞌkich, maske in jaꞌúb, pos u kidhtalábtsik jeye kʼal na Abraham jelti jajáꞌtsik. CPos alwaꞌich, ka exlantsitsik xoꞌ tin pubíl na Melkisedek, pos ni wejeꞌ pakélil Abraham in pidhaꞌ wéꞌ xowaꞌ in kʼántsámal an pakdhaꞌ takʼix ban péjéxtaláb. (IYab u xalkʼanal max tátaꞌlidh ani max nánaꞌlidh, nibal u xalkʼanal max in koꞌol in wejeꞌ pakéliltsik. Yab u tʼilnal xowkʼi tu chakam nibal xowkʼi ti chemech. Anchanꞌ, u xalkʼanalich jelti max u Chakámláb kʼal na Dios, jun i páleꞌ, xi kʼwajat malilíl i kʼij. +Pidhan wéꞌ na Melkisedek xowaꞌ na Abraham in átaꞌ ban péjéxtaláb. An bijláb Melkisedek, in léꞌ kin ulu okʼox “lujat pulek takʼix”; ani kom u pulek takʼix Salem, xin léꞌ kin ulu “kʼijidhtaláb”, in ulalich tám, “kʼijidh pulek takʼix.” Jechéꞌ na Melkisedek, kʼwajinek ti takʼix ban bitsow xi Salem ani ti páleꞌ abal na Dios xi púlek tʼajat. Tam ti na Abraham witsích an ti péjéx xon tin átaꞌ an pakdhaꞌ takʼix, kale ti bachʼwáb kʼal na Melkisedek ani lábtʼajan. V%xon ti ochich na Jesús kʼal wawáꞌ ti kwenta abal ti ku japtsi an ti bél. Anchanꞌ, na Jesús in bajúmalich ka kʼwajay malilíl i kʼij ti lej okʼlek páleꞌ, anílkʼi jelti na Melkisedek.
#Jechéꞌ an aytsixtaláb, tu kóꞌontsal in lujtalkʼi ani in tsubtalkʼi an ti ejattal, jelti an patʼáltsik xu paltsinal an tan abal ka kóꞌyat kubat juniniꞌkʼi. Jechéꞌ an aytsixtaláb xi koꞌol, xi jaꞌich jelti an patʼál kubdhaxtaláb, kʼwajat wikʼadh alwaꞌ tin kúx in dhabúl an Lej Tʼokat Altá xi kʼwajat ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios túꞌ walkʼiꞌ, : mAnchanꞌ pé, waꞌach cháb xataꞌ xi yab neꞌech ka ejtowat ka jalkʼuyat, xon ti na Dios yab neꞌech kin ejto ka kʼambixin; ani kʼal jachanꞌtsik, na Dios tu pidhál jun i lujat kʼijidhmédhaxtaláb, wawáꞌ xi ayal nin beletnaxtal ani i belámalich an aytsixtaláb xi Jajáꞌ tu pidhámal. { oJaxtám na Dios tin tsubkʼaꞌ kʼal i lej tsubax uluxtaláb xowaꞌ in ulal ke neꞌech kin pidhnaꞌ. In tʼajaꞌ anchanꞌ abal in leꞌnaꞌ kin xalkʼantsi tajax tʼajat xi neꞌechtsik kin bachʼu xowaꞌ Jajáꞌ in ulúmal ke neꞌech kin pidhnaꞌ. Ani ke Jajáꞌ, yab neꞌech ka kuxkulách ani yab neꞌech kin jalkʼuy ni jun xataꞌ xowaꞌ in ulúmal. w
gTam kin lej tsubax ulu jun xataꞌ an iniktsik, in lej tsubax ulal kʼal in bij jun xitaꞌ xi más púlek ké jajáꞌ ani tam kin lej tsubax ulu jun xataꞌ kʼal jun i lej tsubkʼaxtaláb, yabich más yejat xataꞌ kin káwlíxnaꞌ. yNa Abraham in aytsi kʼal i kʼayúmtaláb ani anchanꞌ tin bachʼu xowaꞌ usnék neꞌech ka pidhan kʼal na Dios. }sEnchéꞌ tin ulu: “Tsubax ti neꞌech tʼajat tu lábtʼajaꞌ ani neꞌech tu pidhaꞌ yán ta kidhtaltsik.” +
Tam ti na Abraham utsan kʼal na Dios abal neꞌech ka pidhan jun i jiltsixtaláb, na Dios in lej tsubax ulu kʼal Jajáꞌ tinbáꞌ kom yab waꞌach ni jun xitaꞌ más púlek ké Jajáꞌ xi neꞌech kin ejto kin éynantsi tin bij abal kin lej tsubax ulu kʼál. }s Yab u léꞌ ku chuꞌu ki óbemétsik, más alwaꞌ ka óntsi ka wéwnantsi tin okʼtsixtal xi kʼal tin kwentakʼi nin belomtal ani nin chaꞌattalábil, exom in bachʼwaltsik an jiltsixtaláb xi usnéktsik neꞌech ka pidhan kʼal na Dios. L Por nanáꞌ u léꞌ ku chuꞌu ke ejtal tatáꞌtsik, ka óntsi ka tʼajaꞌ anchanꞌ kʼal yantam i ikʼaxtaláb asta tin okʼontal abal ka tʼájan kidhat xowaꞌ i kʼwajat a aytsímtsik. q[
Pos na Dios, lujat Jaꞌ tʼajat ani yab neꞌech kin ukʼtsi xantʼéy a tʼajámaltsik kʼal tin kwenta an kʼanidhaxtaláb xa xalkʼantsitsik na Dios tam ta tolmiy an belomtsik, jaꞌich xi xoꞌ bél i kʼwajat a tʼajáltsik. 1 Kidháblábtsik, por maske nanáꞌ anchanꞌ in káw, u choꞌób alwaꞌ ke tatáꞌtsik a tʼajál xowaꞌ alwaꞌ kom i loꞌodhichtsik. gGpor max tokot in labedhál i kʼídh o i aniꞌ chʼojóltsik, yab xataꞌ ti alwaꞌ; yabich neꞌech ka lábtʼajan kʼal na Dios ani tayíl neꞌech ka tsikan. An aytsixtaláb xi tu tolmiyal abal yab ku witsiy ti kúx _7In junwalich tám jelti an chabál xin dhikedhál an jaꞌ echʼekʼi tam u ulel an áb: max jachanꞌ an chabál in labedhantsal an ti tʼayabláb xu tʼojnaltsik tajaꞌ, lábtʼajadh ti kʼwajat kʼal na Dios; ( IMax ka kuxkuláchtsik, yabich neꞌech ka ejtowat ka tʼajan juní kin jilaꞌ ti walablom; pos max kin tʼajaꞌ anchanꞌ, u kalelich tám jelti max jajáꞌtsik tʼajat exom in pajkʼiyal ti ít ban peltsidh teꞌ nin Chakámil na Dios ani in labídhnál tin tamét an atiklábtsik. ykin exlámalich nin alwaꞌ tsubaxtalábil na Dios ani nin awiltal an kʼayꞌlá xi neꞌech ka tsích tayíl. &~EWaꞌach xin bachʼúmalichtsik an tajaxtaláb jun i kʼij ani in exlálich xowaꞌ na Dios in pidhnál. In bachʼúmalich jeye an Tʼokat Ejattaláb, p}YPos neꞌech ki óntsi ki tʼajaꞌ an chápláb ki lujku tibáꞌ, max na Dios anchanꞌ tin léꞌ. |Aníl jeye, jelti an okʼtsixtaláb kʼal tin kwenta an pujaxtaláb, an kʼwajbantsixtaláb an ti kʼubaklek bin ókʼ an belomtsik, kʼal tin kwenta tam ka ejech ti ít an chemélomtsik ani kʼal tin kwenta an lújundhaxtaláb xi neꞌech ka tsích tayíl. `{ ;Anchanꞌ pé, ki óntsi ki tʼajaꞌ an chápláb abal ki lujku tibáꞌ, ki jilaꞌich an jidhtal okʼtsixtaláb kʼal tin kwenta na Kristo. Yabich ki tʼilál an jidhtal okʼtsixtaláb, jelti tam i óntsal ki tʼilaꞌ abal ki jilaꞌich tu walablom xi neꞌech ti ku júnaꞌ ban kʼibeltaláb ani kʼal an belomtaláb tin kwenta na Dios. Tz!Por an kʼapnél xi yab tumax, jaꞌich abal xi pakdhaꞌichtsik. Anchanꞌ jeye in junwal xin witʼálichtsik kin chuꞌu xowaꞌ alwaꞌ ani xowaꞌ yab alwaꞌ abal in witʼálichtsik kin exbay.y/
Ani xi tokot in uchʼáltsik i leche, in junwal jelti tʼeleꞌ, pos yabél in bajúmaltsik kin exbay xantʼéy in éy an lujat xeꞌchintaláb. 4xa Kʼal tin nakílkʼi an kʼij xi watʼenekich, in tomnálichak max i okʼtsixichtsik; por bél a yéntsaltsik ki wiltsin ti ít xowaꞌ yab lej tʼojláb nin káwintal na Dios. A junwaltsik bél jelti tʼeleꞌ xi tokot in uchʼáltsik i leche, tam yejatich ka kʼaputsik i kʼapnél xi yab tumax. w5 U koꞌol tʼajat yán xataꞌ ku tʼilaꞌ kʼal jechéꞌ tin kwenta, por tʼojláb tʼajat ku wilaꞌ abal kʼayúmtsik tʼajat ta exbayal. v
Pos bijyat kʼal na Dios ti lej okʼlek páleꞌ anílkʼi jelti na Melkisedek. An kʼakʼadhtaláb xin koꞌol max ki jilaꞌ tu belom Nu Ani kom anchanꞌ ti tʼajadh lujat tʼajat, in bajaw ka kʼwajay ultaláb kʼal an loꞌeltaláb xi malilíl i kʼij abal kʼal ejtalkʼi xitaꞌ kʼál ti ka exbantsat xowaꞌ Jajáꞌ in ulal. 1t[Ani anchanꞌ, maske Jajáꞌ u Chakámláb kʼal a Dios, in witʼaꞌ kin tʼajaꞌ xowaꞌ utsan kʼal na Dios kʼal tin kwentakʼi an yajtsiktaláb xin watʼnaꞌ. QsTam ti na Kristo kʼwajay techéꞌ ti kʼayꞌlá, in tʼajtsi ti konoxtaláb ani ti pakabédhaxtaláb na Dios, kʼal kawidh i káwintaláb ani kʼal yantam in jaꞌmál in wal. Jechéꞌ xitaꞌ in tʼajtsi an ti konoxtaláb ani an ti pakabédhaxtaláb, jaꞌich xin koꞌol i awiltaláb abal ka loꞌwat kʼal an chemlá xi kʼwajatich neꞌech kin tamu. Axtsin an tin káwintal kʼal na Dios, kom Jajáꞌ tokot in tʼajál xowaꞌ in léꞌ na Dios. r-Jelt xan tin utsámal jeye táykʼi ban Tʼokat Dhuslab enchéꞌ:Tatáꞌ i páleꞌ malilíl i kʼij,
anílkʼi jelti na Melkisedek. 4qaAnchanꞌ jeye u támnal kʼal na Kristo; yab Jajáꞌkʼi tin kwetém chalab tin bijyámal tinbáꞌ ti lej okʼlek páleꞌ, kʼal a Dios ti pidhan jachanꞌ an ti punkʼuntsixtaláb, jelt xan ti usnék enchéꞌ:Tatáꞌ tu Chakámil
ani Nanáꞌ tu pidhámal xoꞌ ti xeꞌchintaláb. jpMNi jun xitaꞌ yab neꞌech kin ejto kin bijiy tinbáꞌ ti lej okʼlek páleꞌ; tokot kʼal a Dios ti neꞌech ka ejtowat ka takwyat ani ka pidhan jechéꞌ an ti punkʼuntsixtaláb jelt xan ti támun kʼal na Arón. Bo}ani kʼal tin kwenta abal jajáꞌ u walbinal jeye, koꞌol kin pidhnaꞌ i pikbantsixtaláb kʼal tin kwenta nin walastalábil ani kʼal tin kwenta nin walastalábil an atiklábtsik. 4naKom an lej okʼlek páleꞌ u átáb jeye kʼal an taktamixtaláb, in kóꞌyal i chaꞌattaláb kʼal xi yabtsik lej chalpadh ani kʼal xi kʼibchonéktsik ti xeꞌech; Wm )Jun i lej okʼlek páleꞌ, u takwyáb ban iniktsik ani u bijyáb abal ka kʼwajay ti okʼlek atiklábtsik tin tamét na Dios ani abal kin pidhnaꞌ an pikbantsixtaláb kʼal tin kwenta an walastalábtsik. \l1Jaxtám, ki kontsích pé kʼal yantam i belomtaláb ni Diosil xu kʼanidhax tʼajat abal ti ku kóꞌontsi ti yajnantsixtaláb ani ti ku tolmiy kʼal nin alwaꞌtal, xowaꞌkichkʼi i kʼij ti ki yéntsi.vkePos ni lej okʼlek páleꞌil, in ejtowal ti ku kóꞌontsi ti yajnantsixtaláb kʼal tin kwenta abal wawáꞌ yab u lej likat, pos Jajáꞌ jeye tʼajat, in achʼámal xowaꞌkich i taktamixtaláb jelti wawáꞌ, por yab Jaꞌ walbin. >juNa Jesús, nin Chakámil na Dios, jaꞌich ni lej okʼlek páleꞌil xi ochenekich tin tamét na Dios. Jaxtám ti yejat ki óntsi ku kʼwajay juniniꞌkʼi kʼal ni belomtal. zim
Yab waꞌach ni jun xataꞌ xowaꞌ xi tʼajadh kʼal a Dios, xi neꞌech ka ejtowat ka chinkʼontsat kʼál; ejtal kʼwajat tejwaꞌ ani in telál jachanꞌ xi neꞌech ti ku lújundhaꞌ tayíl. Na Jesús jaꞌich nu lej okʼlek páleꞌ h- Pos nin káwintal na Dios ejat ani in koꞌol i awiltaláb. Más jaꞌ chʼupidh ké jun i machét xi tamatkʼi ti wiꞌidh; u ochel asta más alkʼidh ba ni itsích ani ba ni ejattal. Tu exlantsal xowaꞌ i chalpayal ani xowaꞌ i leꞌnál ki tʼajaꞌ ti itsích. .gU Yejat pé ki tʼajaꞌ an chápláb ku ochich ba jachanꞌ an koyóxnich, pos yab telab táꞌ kin wéwnaꞌ jun xitaꞌ xowaꞌ in tʼajámal xi yabtsik belmách. f
pos xu ochelich ti koyol kʼal na Dios, u koyolich kʼal nin tʼojlábil jelt xan ti na Dios ti koyóch kʼal nin tʼojlábil. `e9 Anchanꞌ pé, bél waꞌach jun i tʼokat koyóxnich abal xin belálichtsik na Dios; d%Max pidhnékak an israelitatsik jachanꞌ an ti koyóxnich kʼal na Josué, na Dios yabichak in witsʼkʼómal kin bijiy kʼeꞌet i kʼij. "c=Jaxtám, na Dios tin bijyámal juní jun i kʼij: jaꞌich jechéꞌich i kʼij. Pos na Dios tu tawnál kʼal xowaꞌ in ulu na Dabid más tayílich, ban Tʼokat Dhuslab xin ulal enchéꞌ:Max ka achʼaꞌtsik xoꞌ ti tawnál na Dios, yab ka chapikmédhaꞌtsik na ejattal. Tb!Por bél u kʼibel taltsik ka ochich ba jachanꞌ an koyóxnich; ani xi jidhtal in achʼámaltsik jechéꞌ an tsubaxtaláb kʼal tin kwenta an loꞌeltaláb, yab ochich abal in chʼikat tʼajaꞌtsik. yakAni in ulal juní an Tʼokat Dhuslab enchéꞌ:Yab neꞌech ka ochichtsik abal ka koyóch kʼal Nanáꞌ. N`pos taꞌ kʼwajat ban Tʼokat Dhuslab xon tin ulal enchéꞌ kʼal tin kwenta in kʼítsájil an koyóxnich:Na Dios koyóch tin búkláb a kʼítsá, kʼal ejtal an tʼojláb xin tʼajaꞌ.
_Por wawáꞌ xi belámalich, jaꞌich xi exomich tu ochel ba jachanꞌ an koyóxnich. Por kʼal tin kwenta xi yabtsik in belaꞌ na Dios, in ulúmal enchéꞌ:Jaxtám tin chakuy kʼal jajáꞌtsik ani u lej tsubax utsaꞌ,
ke yab neꞌech ka ochichtsik abal ka koyóch kʼal Nanáꞌ. Por na Dios kʼejle in okʼyámalich nin tʼojlábil asta tam tin tʼajámal an kʼayꞌlá; w^gPos wawáꞌ, u tʼiltsidhich weye an ti tsubaxtaláb kʼal tin kwenta an loꞌeltaláb jelti jajáꞌtsik; por jajáꞌtsik yab xataꞌ tin éynaꞌ tam tin achʼaꞌ jachanꞌ an tsubaxtaláb, abal in achʼaꞌtsik ani yab in belaꞌ. [] 1Jaxtám, lejat xoꞌ bél i koꞌol xowaꞌ in ulúmal na Dios abal ku ochich tu koyol kʼal Jajáꞌ, yejat ki kóꞌoy i kwenta abal yab telab táꞌ yab kin ejto ka ochich taltsik xi tatáꞌtsik a kidhtal. o\WPos i chuꞌtal ke yabtsik in ejto ka ochich abal ka koyóch kʼal na Dios kom yabtsik belmách.![;¿Ani jitaꞌ na Dios in lej utsaꞌ tsubax ke yab neꞌech ka ochichtsik abal ka koyóch junax kʼal Jajáꞌ? Jaꞌich xi yabtsik tʼajxin ti kʼij. )ZK¿Ani kʼal jitaꞌ kʼál ti kʼwajay na Dios u chakúl chab inik i tamub? Jaꞌich kʼal xin walaꞌtsik; xi chemechtsik ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh. &YE¿Jitaꞌ pé xin axtsitsik tin káwintal na Dios ani tayíl tomnaxintsik? Jaꞌich jachanꞌ ejtal xi káldhátsik kʼal na Moisés ban chabál xi Ejipto. *XMEnchéꞌ tu ulwáb:Max ka achʼaꞌtsik xoꞌ ti tawnál na Dios,
yab ka chapikmédhaꞌtsik na ejattal jelt xan tin tʼajámaltsik xi tomnaxin. AW{Pos max ki óntsi ku kʼwajay juniniꞌ ni chalab asta tin okʼontal, kʼal an belomtaláb xi kóꞌyám asta tin tujtal, neꞌech tám ki kóꞌoy weye xowaꞌ in koꞌol na Kristo. V}
Ka kóꞌoytsik i kwenta abal yab ka tamu anchanꞌ, ki táwnáxintsik jún ani jún tsudhey ka tsudhey, lejat u kʼwajat jechéꞌ an kʼij, abal ni jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik, yab ka kʼambiyat kʼal an walastaláb ani ka pojkaxmé nin ejattal. GU Kidháblábtsik, ka kóꞌoy tʼajat i kwenta abal ni jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik, yab kin kóꞌoy in ejattal yab alwaꞌ ani yab u belom xi ka pílmédhá kʼál ba na Dios xi ejat. T Jaxtám tin chakuy kʼal jajáꞌtsik ani u lej utsaꞌtsik tsubax,
ke yab neꞌech ka ochichtsik abal ka koyóch kʼal Nanáꞌ. OS
Jaxtám tin chakuy kʼal jachanꞌ an atiklábtsik
ani u ulu enchéꞌ:“Echʼekʼi xeꞌechtsik kʼibchonék nin ejattal
ani yab in leꞌnámal ti kin exlantsi an tu bélil.” R+ Tajaꞌ, tin taktamiytsik na wejeꞌ pakéliltsik,
maske tin nakíl chab inik i tamub in chuꞌu xowaꞌkich xi Nanáꞌ u tʼajaꞌ. Q9yab ka chapikmédhaꞌtsik na ejattal jelt xan tin tʼajámaltsik xi tomnaxnék ani in taktamiyámal na Dios ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh. P Jaxtám, xan tin ulal enchéꞌ an Tʼokat Ejattaláb ban Tʼokat Dhuslab:Max ka achʼaꞌtsik xoꞌ ti tawnál na Dios, tOaPor na Kristo, kʼwajat lujat jelti an chakámláb ba jachanꞌ nin kʼimáꞌ na Dios. Jechéꞌ nin kʼimáꞌ na Dios, jaꞌich wawáꞌich, xu kʼwajat jelti jachanꞌ an atá, max ki óntsích ku kʼwajay in lujtalkʼi ani ki belaꞌ asta tin okʼontal ani u kulbél kʼal tin kwenta an aytsixtaláb xi koꞌol. An koyóxnich abal xin belálichtsik na Dios IN Anchanꞌ pé, na Moisés kʼwajay ti tʼójontsix in lujtalkʼi ba putál nin kʼimáꞌ na Dios; nin tʼojlábil, jaꞌich kin tʼilaꞌ ejtal xowaꞌ na Dios neꞌech kin ulu más tayíl. MEjtal an atátsik yejat ka kʼwajay kubadh kʼal jun xitaꞌ; por na Dios jaꞌich nin tʼajámal ejtal xowaꞌ waꞌach. L)Na Jesús yejat más ka kʼakʼná ké na Moisés, jelt xan ti jun i kúbal atá in bachʼwal más i kʼakʼnaxtaláb ké an atá xin kubál. hKIPos na Jesús yab jaykʼi in chʼikat tʼajámal na Dios, xi kʼál ti bijidh abal kin tʼajaꞌ jechéꞌ an tʼojláb, jelt xan ti na Moisés kʼwajay jeye ti tʼójontsix in lujtalkʼi ba putál nin kʼimáꞌ na Dios. jJ OKidháblábtsik xi tʼokodhich, kom tatáꞌtsik jaꞌich xi kanidhich kʼal na Dios abal ki dhabalnájich kʼal Jajáꞌ, ka exlaꞌ alwaꞌ na Kristo Jesús, an abatwále ani an lej okʼlek páleꞌ kʼal ni belomtalábil. +IOAni anchanꞌ jelt xan ti Jajáꞌ in achʼaꞌ i yajtsiktaláb ani taktamiyat, xoꞌ in koꞌol i awiltaláb abal kin tolmiy ejtal xu taktamiyábtsik jeye.H-Ani abal kin tʼajaꞌ jachanꞌ, yejat kin junu jelti nin kidhábtsik abal kin bajaw ka kʼwajay jelti jun i lujat ani i yajnantsix okʼlek páleꞌtsik tin tamét na Dios ani abal kin wékʼontsi ti walastaláb an atiklábtsik, kʼal tin kwentakʼi an chemlá xin tamu. GPos tsubax, Jajáꞌ yab tsiꞌnek abal kin tolmiy i tʼokat abatwáletsik, tsiꞌnek abal kin tolmiy nin kidhtaltsik na Abraham. sF_Anchanꞌ tin loꞌo xu kóꞌyábtsik jelti jolib kʼal an lej atʼax abal in jikʼnáltsik an chemlá. @EyXu chakámlábtsik ba jun i kidhtaláb, jununúl aniꞌ nin tʼuꞌúl ani nin xichʼál; anchanꞌ jeye na Jesús, nin tʼuꞌúl ani nin xichʼál jáykʼi jelti wawáꞌ abal kin ejto ka chemech ani anchanꞌ, kin kʼibdhaꞌ jachanꞌ xin koꞌol an awiltaláb ti chemdhax, xi jaꞌich an lej atʼax. GD
In ulal jeye enchéꞌ:Nanáꞌ neꞌech ku óntsi ku belaꞌ na Dios. Ani in witsʼkʼowal kin ulu enchéꞌ:Techéꞌ in kʼwajat, kʼal an chakamtsik xi tin pidhámal na Dios. C1 tam in ulal enchéꞌ an Tʼokat Dhuslab:Neꞌech tu tʼilaꞌ ba nu at kidhábtsik ani neꞌech tu ajatnantsi ti ajatláb ban junkuntaláb. 5Bc Abal xu tʼokwábtsik ani xu tʼokox, jayéchkʼi tu dhabaláb kʼal jachanꞌ an Tátaꞌláb. Jaxtám nin Chakámil na Dios yab u tidhenal kin bijiy tin at kidhábtsik, 7Ag
Ejtal xowaꞌ waꞌach, kʼwajat abal a Dios ani abal Jajáꞌkʼi tin kwenta. Na Dios in léꞌ ke ejtal nin chakámiltsik, ka kʼwajay jeye ba nin tʼokat labidhtalábil. Jaxtám na Dios ti koꞌol kin tʼojojoy, kʼal an yajtsiktaláb xin bachʼu na Jesukristo xi jajáꞌtsik nin Loꞌóxil. B@} Por i chuꞌtal na Jesús, xi na Dios in kʼwajbaꞌ wéꞌ i kʼij más chaꞌat ké an tʼokat abatwáletsik. Na Dios, kʼal nin kʼanidhaxtal, in walkaꞌ ka chemech abal ejtaltsik tin alwaꞌbíl; ani xoꞌ, in koꞌolich an labidh tʼokattaláb ani an kʼakʼnaxtaláb kʼal tin kwenta an chemlá xin tamu. &?EEjtal a kʼwajbaꞌ ba jajáꞌ in takʼixtal. Jaxtám, tam ti kʼwajbá ejtal abal ka kʼwajay takʼnél kʼal an inik, na Dios yab in jilaꞌ ni jun xataꞌ xi yab neꞌech ka kʼwajay takʼnél kʼal an inik. Por bélkʼi i chuꞌtal abal kʼal yab ejtalkʼi tu tʼajnal ti kʼij. W>'A kʼwajbámal wéꞌ i kʼij más chaꞌat ké an tʼokat abatwáletsik,
por a pidhaꞌ an ti labidh tʼokattaláb, an ti kʼakʼnaxtaláb
ani an ti awiltaláb ba ejtal xowaꞌ a tʼajámal. ]=3Por jun xitaꞌ in ulu enchéꞌ ban Tʼokat Dhuslab:Dios, ¿jantʼéy in éy an inik abal ki kʼwajay ta chalpax kʼal jajáꞌ tin kwenta?¿Jantʼéy in éy an inik xu chemel, abal a beletnál? -<SNa Dios yab in kʼwajbámal bin takʼixtal i tʼokat abatwáletsik jachanꞌ an kʼayꞌlá xi neꞌech ka waꞌchin tayíl, xi xoꞌ in kʼwajat u tʼilál. ;%Aníl jeye, na Dios in lej tsubkʼámal kʼal i exóltsik, kʼal i labidhtalábtsik, kʼal yán i labidh labandhaxtalábtsik ani kʼal xowaꞌ an Tʼokat Ejattaláb tu pidhámal kʼeꞌetich kʼeꞌetich, jelt xan ti Jajáꞌ in leꞌnaꞌ. Na Jesukristo, i inik jeye ):K¿Pos jan ti neꞌech ki ejto ki jekʼaꞌ an yajtsiktaláb max yab ki beletnaꞌ jechéꞌ an pulek loꞌeltaláb? Pos Jajáꞌ an Okʼóxláb in okʼox tʼilámal jechéꞌ an loꞌeltaláb ani tayíl, xin achʼaꞌtsik jechéꞌ an tsubaxtaláb, in exbaytsik ani tu watʼbantsi weye. }9sNin tsubaxtalábil na Dios xi tʼiladh ti wejeꞌ kʼal an tʼokat abatwáletsik, jaꞌich jun i pulek takʼixtaláb. Xi walbintsik ani in chʼikat tʼajaꞌ jechéꞌ an takʼixtaláb, pidhantsik ti yajtsiktaláb xan tin tomnál kin bachʼu. d8 CJaxtám ti yejat tʼajat ki exbay xowaꞌ i achʼámalich abal yab ki kʼibdhaꞌ an bél. (7 KEjtal an tʼokat abatwále, i ejattalábkʼitsik, xi kʼwajat ti tʼójontsix ta Dios, abadh abal kin tolmiytsik xi neꞌech kin bachʼu an loꞌeltaláb.46 c
Na Dios, yab jaykʼi in utsámal ni jun i tʼokat abatwále xan tin utsaꞌ na Kristo enchéꞌ:Ki buxkan tu eját, asta ke Nanáꞌ tu átantsi ejtal xi ti atʼál. 75 i neꞌech ka pakaꞌ ani neꞌech ka jalkʼuy jelti jun i xeketláb.Por Tatáꞌ, malilíl i kʼij yab i jalkʼunal
ani yab jaykʼi neꞌech ka kóꞌoy a okʼontal. %4 E Jechéꞌtsik neꞌech ka okʼon, por Tatáꞌ neꞌech ki jilkʼon malilíl i kʼij.Ejtal jechéꞌtsik, neꞌech ka kʼejmé jelti kʼudhkʼum; 33 a
In ulal jeye enchéꞌ:Tatáꞌ Okʼóxláb, tam ti tujey ejtal, a kʼwajbaꞌ nin tujtal an chabál
ani kʼal na kʼubak ta tʼajaꞌ ejtal an walkʼiꞌ. <2 s A kʼanidhámal xi lujat ani a pojkámal xi yab alwaꞌ;
jaxtám na Dios, na Diosil ti takwyámal Tatáꞌ
ani ti pidhámal taꞌ más ti kʼijidhtaláb ké na juniktsik. (1 KPor kʼal tin kwenta nin Chakámil, in ulal enchéꞌ:Dios, Tatáꞌ neꞌech ta takʼix malilíl i kʼij;
ani Tatáꞌ in lujtalkʼi i takʼix. N0 Kʼal tin kwenta an tʼokat abatwáletsik, na Dios in ulu enchéꞌ:U tʼajál ke nu tʼokat abatwálejiltsik, ka wenkʼon jelti ikʼ
ani nu tʼójontsixiltsik, ka wenkʼon jelti kʼamal. / 5Por tam ti na Dios in xalkʼaꞌ nin okʼox Chakámil ban kʼayꞌlá, in ulu enchéꞌ:Ka kʼakʼná kʼal ejtal nu tʼokat abatwálejiltsik.
. Na Dios yab jaykʼi in utsámal ni jun i tʼokat abatwále xan tin utsaꞌ na Kristo enchéꞌ:Tatáꞌ tu Chakámil;Nanáꞌ tu utsámalich xoꞌ abal tu Chakámil; nibal in ulúmal jaykʼi enchéꞌ kʼal tin kwenta jun i tʼokat abatwále:Nanáꞌ neꞌech kin kʼwajay tin Tátaꞌláb abal jajáꞌ
ani jajáꞌ neꞌech ka kʼwajay ti chakámláb kʼal Nanáꞌ. ]- 5Nin Chakámil na Dios in bajaw ka kʼwajay más ultaláb ké an tʼokat abatwáletsik; pos Jajáꞌ, kom u Chakámláb kʼal a Dios, in bachʼúmal jun i awiltaláb más púlek ké an tʼokat abatwáletsik. , {Na Jesús jaꞌich nin tajax labidh tʼokát na Dios ani tu xalkʼantsalich xan ti jeye na Dios. Jajáꞌ, jaꞌich nin teykóm ejtal xowaꞌ waꞌach kʼal nin cháp nin káwintal. Tam ti okʼon ti ku wixkʼintsi an ti walastalábil, buxkan tin eját nin tʼokat kʼwajtalábil na Dios túꞌ walkʼiꞌ. Nin Chakámil na Dios más Jaꞌ púlek ké an tʼokat abatwáletsik V+ 'Xoꞌ, tin okʼontal jechéꞌ a kʼij, tu tawnál kʼal nin Chakámil. Na Dios in tʼajaꞌ an kʼayꞌlátsik kʼal tin kwenta jechéꞌ nin Chakámil ani Jajáꞌ in jiltsámal xowaꞌkich xi waꞌach. * -Ti wejeꞌich, na Dios in tawnámal yáníl ni wejeꞌ pakéliltsik ani kʼeꞌetich kʼeꞌetich xan tin tawnámal kʼal nin tʼiltsíxiltsik. w)g&Kidháblábtsik, ka bachʼwaltsik echʼekʼi ni alwaꞌtal ni Ajátik Jesukristo. Anchanꞌ ka tʼájan.n(U&Ani xoꞌ, nibal tayíl, yabich u léꞌ ke ni jun xitaꞌ ti kin pidhaꞌ jun i tʼojlixtaláb; pos xowaꞌ xin tʼajtsidh yab alwaꞌ ba nu tʼuꞌúl, in xalkʼál abal nanáꞌ in kʼwajat u tʼójontsal na Jesukristo. T'!&Pos ka bachʼúch pé an kʼijidhtaláb ani an yajnantsixtaláb ejtal xi kʼwajatichtsik jelt xan tin ulal jechéꞌ an takʼixtaláb ani ejtal jeye, xi na Dios in chuꞌtal jelti an lej bitsow Israel. |&q&Pos max u kʼwajatich junax kʼal na Kristo Jesús, yabich xataꞌ in jalbíl max i tʼajámal an exól ba ni tʼuꞌúl o yabaꞌ; xowaꞌ in jalbíl, jaꞌich ke wawáꞌ i belálich na Kristo ani jáykʼi jelti max ítich tu waꞌchinék. %'&Por nanáꞌ, yab u ulal ke in púlek tin kʼwajat kʼal jun xowaꞌ, tokot in púlek tin kʼwajat kʼal an chemlá xin tamu na Kristo ban peltsidh teꞌ. Pos kʼal tin kwentakʼi an chemlá xin tamu na Kristo ban peltsidh teꞌ, ejtal xowaꞌ yab alwaꞌ xu tʼajálwiꞌik, chemech jeye pajkʼidh ban peltsidh teꞌ. Ani nanáꞌ, jáykʼi neye max yabich techéꞌ in kʼwajat ban kʼayꞌlá. ${&
Pos nibal xin koꞌoltsik an exól bin tʼuꞌúl in tʼajáltsik ejtal xowaꞌ in ulal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. Por in léꞌtsik kin chuꞌu ke tatáꞌtsik ka kóꞌoy teye an exól ba na tʼuꞌúl abal in léꞌ ka utsan ke pakdhaꞌtsik ti kʼwajat, abalkʼi ti tʼajámaltsik ka kóꞌoy an exól ba na tʼuꞌúl jelti an israelitatsik. #& Xitaꞌ xin léꞌ ti ki tʼajtsitsik ti chápláb abal ka tʼajaꞌ an exól ba na tʼuꞌúl, in tʼajáltsik abal ka jilkʼon alwaꞌ kʼal an atiklábtsik ani yabtsik in léꞌ ka atʼan kʼal tin kwenta na Kristo xi chemdhats pajkʼidh ban peltsidh teꞌ. }"s& Ka telaꞌtsik kʼal xowaꞌ i pakdhaꞌ dhuslab ti exom tu dhutsuntsaltsik kʼal nanáꞌ tʼajat u kʼubak. >!u&
Jaxtám, tam yejat ki tʼajaꞌ, ki tʼajtsi ti alwaꞌtaláb ejtalkʼitsik ani más xu belomichtsik jeye jelti wawáꞌ. An tawnaxtaláb ani an chapnédhomtaláb xi tin okʼontal 2 ]& Yab ki jilaꞌ ki tʼajaꞌ xowaꞌ alwaꞌ; pos max yab ki jilaꞌ ki tʼajaꞌ xowaꞌ alwaꞌ, tam kin bajaw an kʼij, neꞌech weye ki bachʼu mapal alwaꞌtaláb. K &Max jun xitaꞌ kin tʼajaꞌ tokot xowaꞌ jajáꞌkʼi in kulbetnál, kʼal jachanꞌ xowaꞌ in tʼajál, kʼál ti neꞌech ka júná ban kʼibeltaláb. Por max kin tʼajaꞌ xowaꞌ in léꞌ an Tʼokat Ejattaláb, neꞌech ka pidhan kʼal an Tʼokat Ejattaláb an ti xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. , Q&Yab ka kʼambiytsik tabáꞌ, yab xitaꞌ kʼál ti neꞌech ka ejtowat ka ubátʼná na Dios. Xowaꞌ kin tʼajaꞌ an inik, jaꞌich neꞌech kin chuꞌu. * M&Xitaꞌ in bachʼwal jun i okʼtsixtaláb kʼal tin kwenta an alwaꞌ tʼilab, yejat jeye kin pidhaꞌ nin okʼtsíxal wetsik xowaꞌ jajáꞌ in koꞌol. Q &Pos juntsik tu éb koꞌol ki kuxuy ejtal xowaꞌ yejat ki watʼnaꞌ. &Juntsik tu éb koꞌol ki chalpay max alwaꞌ xowaꞌ i tʼajál, max alwaꞌ xowaꞌ i tʼajál, awilich tám ku kulbé kʼal xowaꞌ i tʼajál ani yab yejat ki chuꞌu max xowaꞌ i tʼajál más alwaꞌ ké xowaꞌ in tʼajál xi kʼeꞌettsik. {o&Max jun xitaꞌ in ulal ke púlek ti kʼwajat ani yab xataꞌ in éy, jajáꞌkʼi in kʼambiyal tinbáꞌ. jM&Ki tólmíxintsik jún ani jún kʼal xowaꞌkichkʼi jelt xan ti tʼajál tam i dhayál jun xataꞌ altsik. Max ka tʼajaꞌichtsik anchanꞌ, a tʼajálichtsik tám jelt xan tin ulal an takʼixtaláb xin jilám na Kristo. E &Kidháblábtsik, max ka chuꞌu jun a at kidháb kwajlanék kʼal i walastaláb, tatáꞌtsik xi teykómtejich kʼal in cháp an Tʼokat Ejattaláb, yejat ka tolmiy abal yabich más kin walaꞌ. Por yejat ka tʼajaꞌtsik kʼal i chaꞌattaláb ani ka kóꞌoytsik i kwenta, yab telab táꞌ teye ka tamu anílkʼi. <q&Yab yejat ku kʼwajay jelti pojkax atiklábtsik, chákúntsíx jún ani jún ani yab ku kʼwajay ki chakuntsi xi kʼeꞌettsik kʼal xowaꞌkʼi i chuꞌtal in koꞌol."=&Anchanꞌ xan tu kʼwajatich kʼal an Tʼokat Ejattaláb, anílkʼi jeye ti yejat ki exbantsi an Tʼokat Ejattaláb xowaꞌ ti ku utsaꞌ ki tʼajaꞌ. lQ&Por xu dhabalábichtsik kʼal na Jesukristo, in junwal jelti max chemnekich nin tʼuꞌúl pajkʼidh ban peltsidh teꞌ junax kʼal Jajáꞌ; ani xoꞌ yabich in tʼajáltsik xowaꞌ yab alwaꞌ xin kulbetnál nin tʼuꞌúl. >u&an chaꞌattaláb ani ki ejto ki kuxuy abal yab ki tʼajaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ. Yab waꞌach ni jun i takʼixtaláb xi neꞌech kin ejto kin ulu ke ejtal jechéꞌ, yab alwaꞌ. 5c&Por xowaꞌ in pidhnál an Tʼokat Ejattaláb, jaꞌich an kʼanidhaxtaláb, an kulbétaláb, an kʼijidhtaláb, an kʼayúmtaláb, an alwaꞌtaláb, an belomtaláb, dA&In chakuntsal xi kʼeꞌettsik kʼal xowaꞌkʼi kin chuꞌu in koꞌol, u uchʼaltsik, in tʼajáltsik xowaꞌ yab alwaꞌ ba jun i ajib ani yán más xowaꞌ in tʼajáltsik jelti jechéꞌ. Tu óltsaltsik juní jelt xan tu utsámalich okʼox, ke xin tʼajáltsik jelti jechéꞌ, yab neꞌech kin ejto ka kʼwajaytsik takʼnél kʼal na Dios. M&in kʼakʼnáltsik xowaꞌkich i chʼilabtsik ani u dhimkʼaxtsik. U átʼáxtsik tʼajat, u péjéxtsik ani tokot jajáꞌkʼi in léꞌ ka kʼakʼná kʼal xi kʼeꞌettsik. Jikʼatkʼi tʼajat u chakúltsik, yab in léꞌ kin chuꞌu ka tʼajan xowaꞌ in léꞌ xi kʼeꞌettsik ani in kʼéꞌáxliyal i atiklábtsik. &Yab tʼojláb ki exlaꞌ xowaꞌ in tʼajál xi tokot in tʼajáltsik xowaꞌ in kulbetnál nin tʼuꞌúl: u junkunaltsik kʼal xi yab in tomtal, u aniꞌ junkunalkʼitsik maske yab tomkidh, in tʼajáltsik xowaꞌ yab alwaꞌ ani xowaꞌkich xi tidhetál, *M&Por max jaꞌchich an Tʼokat Ejattaláb xi ti junkímtsik, yabich tám i kʼwajattsik i teykómte kʼal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. 2]&Abal xowaꞌ in kulbetnál ni tʼuꞌúl, yab alwaꞌ abal nin Tʼokat Ejattal na Dios ani an Tʼokat Ejattaláb, in pojkál xowaꞌ in kulbetnál ni tʼuꞌúl. Yab u kalel alwaꞌ ki tʼajaꞌ chablamkʼi, jaxtám yabich neꞌech ka ejto ka tʼajaꞌtsik xowaꞌ tatáꞌkʼitsik a kulbetnál. 2
]&Xowaꞌ tu utsáltsik jaꞌich jechéꞌ: Ki kʼwajaytsik jelt xan tin léꞌ an Tʼokat Ejattaláb ani yab ki kʼwajaytsik jelt xan tin kulbetnál na tʼuꞌúl. &Por max ki tujeytsik ta péjéx ani ki kʼátʼúxintsik jún ani jún jelti an koꞌnéltsik, ka kóꞌoy i kwenta abal yab táꞌ ki kʼíbdháxin tatáꞌkʼitsik. Xowaꞌ in kulbetnál ni tʼuꞌúl ani an xeꞌchintaláb kʼal an Tʼokat Ejattaláb
&Abal ejtal an takʼixtaláb, enchéꞌ tokot tu exbayáb: “Ka kʼanidhaꞌ xi kʼeꞌettsik jelt xan ta kʼanidhál tabáꞌ.” ~
u&
Kidháblábtsik, tatáꞌtsik i kanidh abal ki kʼwajay walkadh. Tokotkʼi, maske i kʼwajattsik walkadh, yab ki kʼwajaytsik jelt xan tin kulbetnál na tʼuꞌúl; más alwaꞌ ki tólmíxintsik jún ani jún abal i kʼánídháxichtsik.
& Por xi xeꞌechtsik ti itʼixbédhál kʼal tin kwenta an exól ba na tʼuꞌúl, ¡alwaꞌak kin tʼaj kotónaꞌ nin tʼuꞌúl! #& Kidháblábtsik, max nanáꞌ bélak u ulal ka tʼajan an exól ba ni tʼuꞌúl, an judíotsik yabak tin atʼál; max anchanak, an tsubaxtaláb xu tʼilál kʼal tin kwenta an peltsidh teꞌ xon ti pajkʼiyat na Kristo, yabak neꞌech ka chakúdhátsik kʼál.
&
Nanáꞌ u choꞌób alwaꞌ ke an Ajátikláb yab neꞌech ti ki walkaꞌtsik ka jalkʼuy na chalab; por na Dios neꞌech kin pidhaꞌ ti yajtsiktaláb jachanꞌ an atiklábtsik xi xeꞌech ti kʼambiyal ani yab neꞌech kin ódhaꞌ ti kwenta xitam jáꞌ. uc& Yab ka ukʼtsitsik ke “wéꞌ i jilbédhaxtaláb kʼoye in jilbédhál yán i kʼoye max ka xukʼyat.” iK&Na Dios xi ti kanyámaltsik, yab Jajáꞌ ti tʼajámal ka jilaꞌ ka belaꞌ an tsubaxtaláb. &Alwaꞌichwiꞌik tʼajat ta neꞌechtsik. ¿Jitaꞌ pé ti tʼajaꞌtsik abal ka chʼikat tʼajaꞌ an tsubaxtaláb? {&Max u kʼwajatich kʼal na Kristo Jesús, yabich tám xataꞌ ti neꞌech ka éyná max i koꞌol an exól o yabaꞌ. Xowaꞌ nin jalbíl, jaꞌich ku belmách ani ke jechéꞌ ni belomtal, kin tʼajaꞌ ku kʼwajay u kʼánídháx jún ani jún.
~~}||$zzJyxx9wZvv"uauserrr q"pn]m$lZkk
j&hgg0edcUbRa``\[)ZkYlXWVaUSRQXOONwN!LKK`JIiHKGFrFDCBB A@@ ?\>+= 'Ejtal jajáꞌtsik, maske káldhats ti alwaꞌ abal u belomtsik, yab in bachʼu xowaꞌ na Dios in ulúmal ke neꞌech kin pidhnaꞌ; &Jechéꞌ an alwaꞌ iniktsik, xin tomnálakwiꞌik ka kʼwajaytsik xon ti alwaꞌ ani yab ba jechéꞌ an walbidh kʼayꞌlá, xeꞌchinéktsik ti belal ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh, ban chʼénlom, ban cholax chʼéntsik ani bin choltáltsik an chabál. %Taltsik chemdhats kwiꞌidh kʼal i tʼujub, kotbadh junax chʼejel, taktamidhtsik, chemdhats kʼal i machét. Xeꞌchintsik túkʼi túkʼi bolidhkʼi tokot kʼal in otʼól i borrego ani kʼal in otʼól i chibo; chʼojontáltsik, u tʼeꞌpinal ani u yajlom. $Kʼeꞌet, in watʼnámaltsik i labídhnaxtaláb ani kwadhnéktsik. Asta balidhtsik al wikʼaxteꞌ ani wikʼadhtsik kʼal i patʼál. ta #Waꞌchinék i mímlábtsik xi ejdhantsidh ti ít tin chakámiltsik. Taltsik, chemech kʼal i yajtsiktaláb ani yab in tokʼoytsik ka walká, abal anchanꞌ, kin ejto kin bachʼutsik an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. Y+ "in tepdhámal i pakdhaꞌ kʼamal, in jekʼámaltsik tam ti neꞌechwiꞌik ka chemdhá kʼal i machét. Xi yabtsik likdhaꞌ, likeytsik; awilmétsik tʼajat ban péjéxtaláb ani in átaꞌtsik xin tolmiy. { !Kʼal tin kwentakʼi nin belomtal, jechéꞌtsik in kʼániyámal i pakdhaꞌ bitsow, takʼxinéktsik in lujtalkʼi ani in bachʼutsik an tolmixtaláb xi usnéktsik neꞌech ka pidhantsik kʼal na Dios. In paxkʼintsámal tin wiꞌ an padhumtsik, <q ¿Jantʼéy más neꞌech ku ulu? Nibal neꞌech ka kidhey an kʼij abal ku tʼilaꞌ na Jedeón, na Barak, na Sansón, na Jefté, na Dabid, na Samuel ani an tʼiltsixtsik. A{ Ani kʼal nin belomtal, na Ráb, an junkux inik uxum, yab chemech junax kʼal xin chʼikat tʼajaꞌtsik an takʼixtaláb kom jajáꞌ in bachʼúm alwaꞌ an kwáchixtsik xi Israel. #? Kʼal nin belomtal an israelitatsik, julpan nin mapúl an bitsow xi Jerikó, tam ti jajáꞌtsik okʼon kin wilintsi taꞌaꞌál búk a kʼítsá. <q Ani kʼal in belomtal, an israelitatsik watʼey ban Chak Pujal jelti max i waynek chabál; ani tam ti an atiklábtsik xi Ejipto in leꞌnaꞌ kin tʼajaꞌ anílkʼi, lupuntsik. Kʼal nin belomtal, na Moisés in tuju kin tʼajaꞌ an ajib paskwa ani in abnaꞌ ka wadhyat an wiꞌlebtsik kʼal i xichʼ, abal an tʼokat abatwále xi pidhnék ti awiltaláb ti chemdhax, yab kin taktsi tin jidhtal chakámil an israelitatsik. ]3 Kʼal nin belomtal, na Moisés kale ban chabál xi Ejipto, yab abal in jikʼnantsi tin chákub an pulek takʼix, pos in óntsi kin tʼajaꞌ xowaꞌ in chalpayámal jelti max in teltóm na Dios xi yab tejwaꞌ. s_ In achʼaꞌ abal más alwaꞌ kin bachʼu i yajtsiktaláb kʼal tin kwenta na Kristo ké ka kʼwajay Ejipto ban tumínladhtaláb; pos jajáꞌ tokot in leꞌnál kin bachʼu an chʼejwalixtaláb xi neꞌech ka pidhan kʼal na Dios. 8i más in kulbetnaꞌ ka tʼajtsin xan ti ka leꞌná junax kʼal an atiklábtsik xin belál na Dios ani yab in leꞌnaꞌ ka kʼwajay kʼijidh wéꞌ i kʼij ban walastaláb. &E Ani kʼal nin belomtal, tam ti inikbéch na Moisés, yab in leꞌnaꞌ ka bijyat ke jajáꞌ u chakámláb kʼal nin tsidhánil an pulek takʼix xi Ejipto, 6e Kʼal nin belomtal nin tátaꞌtsik, tam ti waꞌchin ti chakam na Moisés, chinan kʼal jajáꞌtsik óx a íchʼ, abal in chuꞌutsik ke jaꞌich jun i chakam xi alabél tʼajat. Yab in jikʼnaꞌtsik an takʼixtaláb xin pidhnámal an pulek takʼix ke yejat ka chemdhá an tsʼitsik kwitól. _7 Kʼal nin belomtal, tam ti na José neꞌchich ka chemech, in ulu abal an israelitatsik neꞌech ka kale más tayíl ba jachanꞌ an chabál xi Ejipto ani in jilaꞌ uludh xantʼéy ka tʼájan kʼal nin beklék. F
Ani kʼal nin belomtal, tam ti na Jakob neꞌchich ka chemech, in lábtʼajaꞌ juntsik ti juntsik nin chakámiltsik na José ani in kʼakʼnaꞌ na Dios, in liklóm bin tsúm nin kwayab.
Kʼal nin belomtal, na Isák in lábtʼajaꞌ na Jakob ani na Esaú kʼal tin kwenta xan ti neꞌech ka kʼaletsik tayíl. s _ Jaꞌich abal na Abraham in choꞌób alwaꞌ ke na Dios in koꞌol i awiltaláb abal asta kin ejdhaꞌ i chemélomtsik; pos na Abraham, in bachʼu juní nin chakámil ani anchanꞌ, jilkʼon jelti max chemech ani ejdhantsat ti ít. W
' “Kʼal tin kwentakʼi na Isák neꞌech ka kóꞌoy yán a kidhtaltsik.” | q Kʼal nin belomtal, tam ti na Abraham taktamiyat kʼal na Dios, in júnaꞌ na Isák abal kin pikbaꞌ. Jajáꞌ yab kʼwajay ti chalpax, tokot in ulu abal neꞌech kin pikbaꞌ nin junkax chakámil maske usnék kʼal na Dios enchéꞌ: dA Por in léꞌtsik jun i chabál más alwaꞌ, jaꞌich ki ulu, an chabál xi walkʼiꞌ. Jaxtám na Dios yab in tidhenál ka utsan ke Jajáꞌ nu Dios kʼal jajáꞌtsik, pos in koꞌolich tʼojojontsidh jun i bitsow. mS Max in chalpómaktsik tokot nin chabálil xon ti kalnek, neꞌech kin ejto ka witsiytsik táykʼi. mS pos xu káwtsik anchanꞌ, in xalkʼáltsik tʼajat ke xeꞌech bél in ayaltsik jun in chabálil. |q
Ejtal jechéꞌ an atiklábtsik, chemech maske yab in bachʼutsik xowaꞌ usnék neꞌech ka pidhan kʼal na Dios; por kom u belomtsik, in choꞌób alwaꞌ abal neꞌech kin bachʼutsik tayíl ani in aytsitsik kʼal yantam i kulbétaláb maske in ów telaꞌkʼi. Anchanꞌ, in xalkʼálichtsik ke u watʼelkʼitsik techéꞌ ti kʼayꞌlá ani yab techéꞌtsik;
Jaxtám na Abraham, maske u kʼunelich tʼajat an kʼij xowkʼi ti neꞌech ka chemech, in kóꞌoy in kidhtaltsik yán tʼajat jelti na óttsik xi waꞌach walkʼiꞌ ani jelti an kidhib xi waꞌach tin waltsik an pujal, xi yab neꞌech ka ejtowat ka ajyat. { Kʼal nin belomtal, aníl jeye na Sara, maske uxkweꞌich tʼajat ani yab u kóꞌnal, in bachʼu i chápláb abal kin kóꞌoy i chakam; pos in waꞌchiy jun in chakámil abal in belaꞌ ke na Dios neꞌech kin tʼajaꞌ xowaꞌ in ulúmal. #?
Pos na Abraham kʼwajat in aytsím jachanꞌ an bitsow xin koꞌol kubat alwaꞌ nin akantsik. Jechéꞌ, jaꞌich xi tʼajadh ani kubadh kʼal na Dios. M Kom u belom, na Abraham kʼwajay ban chabál xi usnék neꞌech ka pidhan kʼal na Dios, jelti jun i píl chabál xi yab jajáꞌ in dhabal. Kʼwajay ba atátsik xin tʼajál kʼal i kʼudhkʼumkʼi ani anílkʼi jeye tin tʼajaꞌtsik na Isák ani na Jakob, xi usnéktsik jeye kʼal na Dios jelt xan ti usnék na Abraham. h I Kʼal nin belomtal, tam ti na Abraham kanyat kʼal na Dios, in exbantsi ani kale abal ka kʼale ban chabál xi utsan neꞌech ka chʼejwaliyat kʼal na Dios. Kale bin chabálil maske yab in choꞌób xon ti neꞌech. Kʼal nin belomtal, tam ti na Noé óltsin kʼal na Dios abal neꞌech ka watʼey xataꞌkich xi tam ti jachanꞌ yab tejwaꞌ, in exbantsi xowaꞌ in ulu na Dios ani in tʼajaꞌ an pulek tan atá abal kin loꞌo nin kidhtaltsik. Kʼal nin belomtalkʼi, in xalkʼantsi abal u walablom xi yabtsik u belom ani na Noé káldhá ti alwaꞌ kʼal na Dios kʼal tin kwentakʼi nin belomtal. C~ Por na Dios yab in kulbetnál max wawáꞌ yab i belál, pos abal ku utey ba na Dios, yejat ki belaꞌ ke na Dios taꞌ kʼwajat ani ke Jajáꞌ, in chʼejwaliyaltsik xu alyáb kʼál. } Kʼal nin belomtal, na Enok ejat ti júná ban ít xeꞌchintaláb ani yabich chemech. Yabich jaykʼi elan kom júná kʼal na Dios. Ani an Tʼokat Dhuslab in ulal, ke tam ti bél techéꞌ ti xeꞌech ti kʼayꞌlá, na Enok kulbetná tʼajat kʼal na Dios. C| Kʼal nin belomtal, na Abel in pikbantsi na Dios jun i pikbantsixtaláb más alwaꞌ ké xin pidhnaꞌ na Kaín. Jaxtám ti bachʼwat kʼal na Dios ti lujat inik ani bachʼkʼuntsat an tin pikbantsixtal. Ani jaxtám, maske na Abel chemnekich, in óntsal ti káw kʼal tin kwenta an belomtaláb xin kóꞌoy. i{K Kʼal ni belomtal, i choꞌób abal na Dios in tʼajámal kʼal nin káwintalkʼi an kʼayꞌlá ani ejtal xowaꞌ waꞌach. Jaxtám, xi xoꞌ i chuꞌtal, yab tʼajnék kʼal jun xataꞌ xi kʼwajat kʼejle tejwaꞌ. Iz Ni wejeꞌ pakéliltsik káldhá ti alwaꞌ abal belmáchtsik. Fy Pos max u belomich, i choꞌóbich tám alwaꞌ ke neꞌech ki bachʼu xowaꞌ nu kʼwajat i aytsím ani ki belaꞌ lejtal ke jun xataꞌ xowaꞌ yab i chuꞌtal, jaꞌich an tsubaxtaláb. $xA
'Por wawáꞌ yab jaꞌich i kidhtal jelti xu kuxkultsik ani u kʼibdhábtsik, wawáꞌ i kidhtal xu belomtsik ani anchanꞌ, i belkómich ni ejattal.6we
&Max jun xitaꞌ ka kʼwajbájich alwaꞌ kʼal na Dios abalkʼi u belom, yabich jaykʼi neꞌech ka chemech;
por max ka kuxkulách, neꞌech kin chakuy kʼal jajáꞌ. *vM
%Pos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ:Kʼunatich tʼajat i kʼij,
neꞌech ka tsích xi bijidh neꞌech ka tsích ani yabich neꞌech ka owey. (uI
$Yejat ka kóꞌoytsik i chaꞌattaláb abal ka tʼajaꞌ xowaꞌ in léꞌ na Dios ani tayíl, ka bachʼu xowaꞌ Jajáꞌ in ulúmal neꞌech kin pidhnaꞌ. t7
#Pos yabtsik pé ka kʼibdhaꞌ jachanꞌ na belomtal, abal kʼal jachanꞌ an belomtaláb, neꞌech ki tsiꞌdhantsat jun i pulek chʼejwalixtaláb. s-
"Taltsik a kóꞌontsi ti yajnantsixtaláb xi kʼwajattsik ban wikʼaxteꞌ ani asta kʼal i kulbétaláb ta kuxyámaltsik ki kʼántsin xowaꞌ tatáꞌtsik a dhabal abal a choꞌóbtsik ke túꞌ walkʼiꞌ a koꞌol jun xataꞌ xi más alwaꞌ ani yab jaykʼi u talél. Er
!Taltsik xi tatáꞌtsik, odhbijyat ani tʼajtsin xan ti ka leꞌná tin tamét an atiklábtsik ani taltsik, in bachʼu jeye an yajtsiktaláb abal in tolmiy xi tʼajtsinéktsik anchanꞌ. [q/
Por ka chalpaytsik an kʼij xi watʼenekich, tam ti tám tʼajat ta bachʼutsik an tajaxtaláb ani a kuxuy kʼal yantam i chaꞌattaláb an yajtsiktaláb tam ta pojkátsik kʼal tin kwentakʼi na Kristo. dpA
¡Kʼakʼadh tʼajat ku kwajlan kʼal i walastaláb tin kʼubak na Dios xi kʼwajat ejat! o%
I choꞌób abal an Okʼóxláb in ulúmal enchéꞌ: “Nanáꞌ u lujyal ku pidhaꞌtsik an ti yajtsiktaláb; Nanáꞌ neꞌech ku jalbiytsik.” Ani in ulu jeye enchéꞌ: “An Okʼóxláb jaꞌich neꞌech kin lújundhaꞌ an atiklábtsik xi kʼál tu belnal.” ]n3
Pos, ¿yabxeꞌ a chalpayaltsik ke más púlek i yajtsiktaláb in tomnál kin bachʼutsik xitaꞌ in chʼikat tʼajtsal tin Chakámil na Dios, in pojkantsal tin xichʼál ani in odhbijtsal tin Tʼokat Ejattal na Dios xu kʼanidhábtsik kʼál? Jachanꞌ an xichʼ, jaꞌich nin tsubkʼál an lejkintaláb ani xi kʼál ti tʼokedhatstsik. pmY
Tam jun xitaꞌ kin chʼikat tʼajaꞌ an takʼixtaláb xin jilám dhutsadh na Moisés ani waꞌach cháb o óx i ólnaxtsik xin ulal abal aniꞌ, u pidhnáb abal ka chemdhá jachanꞌ an walablom kʼal ni jun i yajnantsixtaláb. ?lw
Tokotich tám u jilkʼonal ki aytsím an kʼakʼadhtaláb tam ka tsích an lújundhaxtaláb ani an kʼamal xi kʼwajat jomomól xon ti neꞌech ka petʼná xin tomnáltsik na Dios. lkQ
Pos max ki óntsal ki tʼajaꞌ an walastaláb abalkʼi i jilaꞌ ki belaꞌ jechéꞌ an tsubaxtaláb maske i exlálich, yabich waꞌach más i pikbantsixtaláb xowaꞌ ka pikbá abal ku pakwlantsat an ti walastalábil. ~ju
Yab yejat ki wéwnantsi tin okʼtsixtal xin ujnámaltsik yab u kʼalel xon ti tʼajál an junkuntaláb. Yejat ku pákábédháxin jún ani jún ani xoꞌ más, kom i chuꞌtal ke exomich ti kʼunel xowkʼi ti neꞌech ka tsích an Ajátikláb. i
Ani yejat ki aliy xan ti ku tólmíxin jún ani jún, abal anchanꞌ, ku kʼánídháxin más ani ki tʼajál xowaꞌ alwaꞌ. Kidháblábtsik, jaxtám xoꞌ ti ejtowalich ku ochich ban Lej Tʼokat Altá kʼal ni jun i jikʼéltaláb kʼal tin kwentakʼi nin xichʼál na Jesukristo, c)
Anchanꞌ pé, tam an walastalábtsik pakwlantsidhich, yabich más yejat i pikbantsixtaláb abal an walastalábtsik. Yejat ku utey ba na Dios b
Ani tayíl in ulal jeye:Yab más jaykʼi neꞌech ku chalpay nin walastalábiltsik nibal xowaꞌ yab alwaꞌ in tʼajámaltsik. a
An lejkintaláb xi neꞌech ku tʼajaꞌ kʼal jajáꞌtsik tam ka watʼéch jachanꞌ an kʼij, enchéꞌ ti neꞌech ka tʼájan, in ulal an Okʼóxláb:Neꞌech ku kʼwajbaꞌ nu takʼixtal ba nin itsích
ani neꞌech ku dhutsaꞌ ba nin chalabtsik. j`M
Ani an Tʼokat Ejattaláb, jayéchkʼi jechéꞌ tu utsál abal jidhtal in ulal enchéꞌ: _
abal kʼal júnkʼi tokot i pikbantsixtaláb xin pikbantsi na Dios, in lujkuwalichtsik abal echʼekʼijich xi Jajáꞌich in dhabal. S^
Tajaꞌ kʼwajat in aytsím asta ka átantsat xitaꞌ kʼál tu atʼnal, $]A
Por na Jesukristo jún tokot an pikbantsixtaláb in tʼajaꞌ abal kin wixkʼaꞌ an walastaláb abal echʼekʼijich ani tayíl buxkan tin eját na Dios. u\c
Ejtal xu páleꞌtsik, u kubél tsudhey ka tsudhey ani in óntsal kin tʼajaꞌ yáníl jayéchkʼi an pikbantsixtalábtsik, maske jechéꞌ an pikbantsixtalábtsik yab jaykʼi neꞌech kin ejto kin wixkʼaꞌ an walastalábtsik. 0[Y
Na Dios tu tʼokómal abal na Jesukristo in tʼajaꞌ xowaꞌ na Dios in leꞌnaꞌ tam tin pikbaꞌ Jajáꞌ tʼajat nin tʼuꞌúl júnílkʼi abal echʼekʼijich. Z
Ani tayíl in ulal jeye enchéꞌ: “Dios, jeꞌtám in kʼwajat abal ku tʼajaꞌ xowaꞌ a léꞌ.” Jechéꞌ jaꞌich in ulal ke na Dios in wékʼóch jachanꞌ an wejeꞌ pikbantsixtalábtsik ani in kʼwajbaꞌich jechéꞌ kʼeꞌet an pikbantsixtaláb. -YS
Jidhtal, na Kristo in ulu ke na Dios yabich in léꞌ nibal in kulbetnál ka chemdhantsat ani ka pikbantsat ti koꞌnéltsik; nibal i tsikadh koꞌnéltsik nibal i pikbantsixtalábtsik abal kin wixkʼaꞌ i walastaláb, maske jechéꞌ jaꞌich xowaꞌ in ulal ka tʼájan an takʼixtaláb. @Xy
U ulu tám enchéꞌ: “Dios, jeꞌtám in kʼwajat abal ku tʼajaꞌ xowaꞌ Tatáꞌ a leꞌ,
anchanꞌ xan ti kʼwajat dhutsadh kʼal Nanáꞌ tu kwenta ban dhutsadh úw.” W/
Yabich a léꞌ ki pikbantsat an ti tsikadh koꞌnéltsik, nibal an pikbantsixtalábtsik xu tʼajnal abal ka wékʼoyat an walastalábtsik. lVQ
Jaxtám na Kristo, tam ti ulich techéꞌ ti kʼayꞌlá, in utsaꞌ enchéꞌ na Dios:Yabich a léꞌ i pikbantsixtaláb nibal ki pikbantsat ti koꞌnéltsik,
jaxtám tin tʼojojontsámal jun u tʼuꞌúl. lUQ
pos nin xichʼál an toro ani an chibo yab jaykʼi neꞌech kin ejto kin wékʼoy an walastaláb.
T
Por xoꞌ, jechéꞌ an pikbantsixtalábtsik xin tʼajáltsik, u tʼajnal kin chalpay kʼál nin walastalábiltsik tamub ti tamub, fSE
Pos max an takʼixtaláb u lujkuxak, jachanꞌ an pikbantsixtaláb neꞌech ka jilan ti tʼajnal; pos xin tʼajáltsik, tam ka pakwlantsatich tin walastalábil, yabich neꞌech kin achʼaꞌ ke walbidh u jilkʼonaltsik. UR %
Abal an takʼixtaláb xin jilám dhutsadh na Moisés jaꞌich tokot jelti jun in chalám xi xowaꞌkich alwaꞌ neꞌech ka tsích ani yab jaꞌich xin lejtalich. Jaxtám, jachanꞌ an takʼixtaláb yab jaykʼi neꞌech kin lujku xu uteltsik ba na Dios kʼal tin kwentakʼi jachanꞌ an pikbantsixtaláb xu tʼajnal tamub ti tamub.
Q anchanꞌ jeye na Kristo ti pikbá júnílkʼi abal kin wékʼontsi yán xitaꞌ tin walastalábiltsik. Tayíl neꞌech juní ka xalkʼan tin chabtsíl, yabich abal kin wékʼoy i walastalábtsik, tál abal kin loꞌotsik xi kʼál ti kʼwajat aytsímte.lPQ Anchanꞌ, jelt xan ti ejtal koꞌol ka chemechtsik júníl ani tayíl, tál an lújundhaxtaláb, O# Pos max anchanak, yejat támwiꞌik ka chemech yáníl asta ti tujenek an kʼayꞌlá. Por xowaꞌ u támnal xoꞌ, tam exomich ti kidhel an kʼijtsik, na Kristo xalkʼan júníl tokot abal ejtalichkʼi ani in pikbaꞌ tinbáꞌ abal kin wékʼoy an walastalábtsik. Anchanꞌ pé, yéntsinék ejtal jechéꞌ an pikbantsixtaláb abal ka tʼokedhá ejtal jachanꞌ xowaꞌkich xi jaꞌich in chʼilábil xowaꞌ waꞌach walkʼiꞌ; por ejtal jachanꞌ xowaꞌ waꞌach walkʼiꞌ, in yéntsal más alwaꞌ i pikbantsixtaláb ké xi jechéꞌtsik. GK An takʼixtaláb in ulal ke ejtal koꞌol ka tʼokedhá kʼal i xichʼ ani yab waꞌach i pakwlantsixtaláb max yab ka wakʼlá i xichʼ. Nin chemtal na Kristo in wixkʼiyal an walastaláb J In wadhiy jeye na Moisés nin tʼokat altájil na Dios kʼal an xichʼ ani ejtal xowaꞌkich xu éynal abal an kʼakʼnaxtaláb. I In utsaꞌtsik enchéꞌ: “Jechéꞌ jaꞌich an xichʼ xin tsubkʼál an lejkintaláb xi na Dios in pidhnámal abal tatáꞌtsik.” H) Na Moisés in tʼiltsi ejtal an atiklábtsik ejtal xowaꞌ in ulal jachanꞌ an takʼixtaláb. Tayíl, in téynaꞌ an lana xi tʼunuyich tʼajat kʼal in chákníꞌ ani jun kʼweꞌlek i chʼojól xin bij isopo, in axdhaꞌ bin xichʼál an beserro ani an chibo xukʼudh kʼal i jaꞌ, in wadhiy an dhutsadh úw xon ti kʼwajat dhutsadh an takʼixtaláb ani in wadhiy jeye ejtal an atiklábtsik. SG Jaxtám, wakʼlá jeye i xichʼ tam ti tʼájan an jidhtal lejkintaláb. F7 Pos jachanꞌ an bijtsixtaláb, yabél in jalbíl max bél kʼwajat ejat xin tʼajámal; tokot neꞌech kin jalbílnaꞌ, tam chemnekich an tʼojom. 8Ei Tam waꞌach jun i bijtsixtaláb, yejat ka choꞌóbná okʼox max chemnekich xin tʼajámal jachanꞌ an bijtsixtaláb abal ka tujéch ti éynal jachanꞌ an bijtsixtaláb. ~Du Jaxtám, na Jesukristo jaꞌich ni kawintsíxil ban ít lejkintaláb o jiltsixtaláb. Nin chemtal na Kristo, tʼájan abal ka pakwlantsat an walastalábtsik xi tʼájnék bin takʼixtal an jidhtal lejkintaláb ani abal xi kanidhtsik kʼal na Dios kin ejto kin bachʼu an jiltsixtaláb xi yab in koꞌol in okʼontal, xi Jajáꞌ in ulúmal ke neꞌech kin pidhnaꞌ. ~Cu Por max anchanꞌ, ¿awxeꞌ yab in koꞌol más i awiltaláb nin xichʼál na Kristo? Pos kʼal tin cháp an Tʼokat Ejattaláb xi kʼwajat malilíl i kʼij, na Kristo in pikbaꞌ tinbáꞌ abal a Dios jelti jun i pikbaxtaláb xi yab chʼoꞌodh ani kʼal nin xichʼál, tu wixkʼintsal an ti chalab xi tu júnál ban chemlá abal ki ejto ki tʼójontsi na Dios xi ejat. uBc
Tsubax kʼejle ke nin xichʼál an toro ani an chibo ani nin kʼwixíx an baka xu tʼaꞌíl xon tu tʼajnal an pikbaxtaláb, xu wadhyábtsik kʼál xi kʼwajattsik yab tʼokat, in koꞌol i awiltaláb ka tʼokedhaxin, por eblidhkʼi. -AS Na Kristo ochenekich ban Lej Tʼokat Altá, yabich abal kin pikbaꞌ in xichʼál i borrego o i beserro. Ochenek abal kin pikbaꞌ Jajáꞌ tʼajat nin xichʼál; anchanꞌ ti ochenek júnílkʼi abal ejtalich ani tu bawtsámalich an ti loꞌeltaláb xi yab jaykʼi in koꞌol in okʼontal. Y@+ Por tsiꞌnekich na Kristo ani xoꞌ, Jajáꞌich nu lej okʼlek páleꞌ kʼal ejtal xowaꞌ alwaꞌ xi tsiꞌnek. Nin tʼokat altájil na Dios xon ti na Kristo kʼwajat ti páleꞌ, alwaꞌ jaꞌ tʼajat, más jaꞌ lujat ani yab tʼajnék kʼal i iniktsik; yab jaꞌich in tʼokat altájil na Dios xi techéꞌ ti kʼayꞌlá. $?A
Pos ejtal jechéꞌ, jaꞌich i takʼixtalábtsik xi techéꞌkʼi ti kʼayꞌlá, ke jaꞌich tokot i kʼapnéltsik, i uxnéltsik ani xowaꞌkʼitsik in ujnámal in tʼajál abal ka tʼokeytsik. Jechéꞌ, jaꞌich tokot xi neꞌech ka éyan asta tam na Dios kin jalkʼúch ejtal. y>k Ejtal jechéꞌ jaꞌich jelti jun i óltsixtaláb abal an kʼij xi xoꞌ; pos an chʼejwalixtaláb ani an pikbantsixtaláb xi tajaꞌ u pidhnal na Dios, yab u ejtowáb ka lujkuntsat kʼál tin chalab xu ocheltsik ti kʼakʼnax anchanꞌ. b== Kʼal jechéꞌ, an Tʼokat Ejattaláb tu pidhál ki exbay, ke lejat nin jidhtal altájil nin tʼokat altájil na Dios u éynal abal ka tʼajan an kʼakʼnaxtaláb, an bél abal ban Lej Tʼokat Altá, yabél japidh. {<o Por bin chabtal an altá, tokot u ochel an lej okʼlek páleꞌ júníl ti tamub; ani tam u ochel, koꞌol kin júnaꞌ in xichʼál i koꞌnéltsik abal kin pikbaꞌ kʼal tin kwenta nin walastalábil ani nin walastalábil an atiklábtsik. :;m Tam tʼojojodhich anchanꞌ ejtal jechéꞌ, an páleꞌtsik u ochel táyidh bin jidhtal altájil nin tʼokat altájil na Dios abal kin tʼajaꞌtsik an kʼakʼnaxtaláb.
:
Tin éb jachanꞌ an kajón, taꞌ ti kʼwajat cháb in chʼilábil i tʼokat abatwáletsik xi sutsʼutsʼlidh xu belkol, xin léꞌ kin ulu ke tajaꞌ ti kʼwajat na Dios. Jechéꞌ an abatwáletsik, in dhabyal kʼal nin sutsʼútsʼ xon tu wadhyáb kʼal an xichʼ abal ka pakwlantsat an walastalábtsik. Por xoꞌ, yab más neꞌech ku ejto ku óntsi ku tʼilaꞌ ejtal jechéꞌ. ^95 Nin tʼokat altájil na Dios enchéꞌ ti kʼwajat tʼajadh: ban ultaláb altá xu bijyáb ti Tʼokat Altá, tajaꞌ ti kʼwajat in kúb an béla ani an mesa kʼal an tʼokat pan. Ba jachanꞌ nin tʼokat altájil na Dios, utat tin tamét in chabtal an dhabuxtaláb, taꞌ jeye ti kʼwajat xon tu kʼwajbáb an pikbantsixtaláb xi tʼajadh kʼal i mapal oro abal ka tsikan tajaꞌ an ikob. Tin kúx jachanꞌ an dhabuxtaláb, tajaꞌ ti kʼwajat na jún an altá xu bijyáb ti Lej Tʼokat Altá. Tajaꞌ, taꞌ ti kʼwajat jun i kajón bolidh putálkʼi kʼal i mapal oro xon tu taꞌpáb an lejkintaláb. Alkʼidh ba jachanꞌ an kajón, taꞌ ti kʼwajat jun i mul xi tʼajadh kʼal i oro baltsidh ti maná ani taꞌ jeye ti kʼwajat nin kwayab na Arón xi pudhnék ani an tʼujubtsik xon ti dhutsadh an tʼilabtsik kʼal tin kwenta an lejkintaláb. >8 w Pos alwaꞌich, an jidhtal lejkintaláb in kóꞌyámal an takʼixtaláb xan ti yejat ka tʼajan an kʼakʼnaxtaláb ba jun in tʼokat altájil na Dios xi techéꞌ ti kʼayꞌlá. ^75
Tam na Dios in tʼilál jun i ít lejkintaláb, jaꞌich abal in ulalich ke kʼejméch xi jidhtal an lejkintaláb. Ani xi ka kʼejméch ani yabich xataꞌ ti alwaꞌ, kʼunatich i kʼij neꞌech ka wixkʼá.6 Neꞌech ku pakwlantsi xowaꞌ yab alwaꞌ in tʼajámaltsik
ani yab jaykʼi neꞌech kin witsiy ku chalpay nin walastalábiltsik. 5w Ni jun xitaꞌ yab yejat kin okʼtsi xataꞌ xi kʼeꞌet;
nibal nin junik, nibal nin kidháb abal kin exlaꞌ an Okʼóxláb,
pos ejtal neꞌech ti kin exlaꞌtsik,
asta xi más chipíl ani asta xi más púlek xi jajáꞌtsik. 4
An lejkintaláb xi neꞌech ku tʼajaꞌ kʼal an atiklábtsik xi Israel tam ka watʼéch jachanꞌ an kʼijtsik, enchéꞌ ti neꞌech ka tʼájan, in ulu an Okʼóxláb:Neꞌech ku kʼwajbaꞌ nu takʼixtal ba jajáꞌtsik nin chalab
ani neꞌech ku dhutsaꞌ bin itsích.Nanáꞌich tám tin Diosiltsik,
ani jajáꞌtsik jaꞌchich tám nu bitsówil. 33 Yab jelti an lejkintaláb xu tʼajámal kʼal nin wejeꞌ pakéliltsik
tam tu lotʼokʼnaꞌtsik abal ku káldhaꞌ ban chabál xi Ejipto;
pos in chʼikat tʼajaꞌtsik jachanꞌ an lejkintaláb
ani jaxtám tu walbaꞌtsik, enchéꞌ tin ulu an Okʼóxláb. /2WPor na Dios in chuꞌu abal yab kʼwajat alwaꞌ jachanꞌ an atiklábtsik, jelt xan tin ulu enchéꞌ ban Tʼokat Dhuslab kʼal jajáꞌtsik tin kwenta:Neꞌech kin bajaw i kʼijtsik
xowkʼi neꞌech ku tʼajaꞌ ít i lejkintaláb kʼal an atiklábtsik xi Israel ani xi Judá. w1gAbal max an jidhtal lejkintaláb yabichak xataꞌ in kʼibdhál, yabichak yéntsidh ít i lejkintaláb. s0_Por ni lej okʼlek páleꞌil in bajúmal ka kʼwajay ti kontsintsix ba jun i tʼójontsixtaláb xi más alwaꞌ, pos Jajáꞌ kʼwajat ti kawintsix ba jun i lejkintaláb xi más alwaꞌ, xi káldhats ban chalabtsik xi más alwaꞌ. /{Por jechéꞌ an páleꞌtsik, kʼwajat ti tʼójontsix kʼal xowaꞌ xi jelt in chʼilábil ani in chalám xowaꞌ waꞌach túꞌ walkʼiꞌ. I choꞌób abal i chʼilabkʼi, pos tam ti na Moisés neꞌchich kin tʼajtsi tin tʼokat altájil na Dios, utsan enchéꞌ kʼal na Dios: “Ka chuꞌu alwaꞌ ani ka tʼajaꞌ anchanꞌ jelt xan tu óltsi túꞌ ban chʼén.” `.9Max Jajáꞌ techéꞌak kʼwajat chabál, nibalak elaꞌ u páleꞌ; abal techéꞌ, bél waꞌach i páleꞌtsik xin pidhnál i pikbantsixtaláb jelt xan tin ulal an takʼixtaláb xin jilám dhutsadh na Moisés. @-yEjtal an okʼlek páleꞌtsik u bijyáb abal kin kʼwajbaꞌ i chʼejwalixtaláb ani i pikbantsixtaláb; jaxtám na Jesukristo, yejat jeye kin kóꞌoy xataꞌ xowaꞌ kin pikbaꞌ. , Kʼwajat ti lej okʼlek páleꞌ bin lej tʼokat altájil na Dios, xi tʼajadh kʼal an Okʼóxláb ani yab kʼal i iniktsik. F+ Xowaꞌ xi más uluts xi xoꞌ in kʼwajat u tʼilál, jaꞌich abal ni lej okʼlek páleꞌil anchanꞌ Jaꞌ ani buxkanék bin eját nin tʼokat kʼwajtalábil na Dios túꞌ walkʼiꞌ. 5*c An takʼixtaláb xin jilám dhutsadh na Moisés, in bijyal ti okʼlek páleꞌtsik i iniktsik xi yabtsik lujat; por nin lej tsubax uluxtalábil na Dios, xi ulich más tayíl ké jechéꞌ an takʼixtaláb, in bijiy ti lej okʼlek páleꞌ nin Chakámil, xi tʼajadh lujat abal malilíl i kʼij.$)AYab in junwal jelti xi kʼeꞌet an okʼlek páleꞌtsik, xi koꞌol kin chemdhaꞌ i koꞌnéltsik ani kin pikbaꞌ tsudhey ka tsudhey, okʼox kʼal tin kwenta jajáꞌ nin walabtsik ani tayíl, kʼal tin kwenta nin walab an atiklábtsik. Na Jesús yab Jaꞌ anchanꞌ tin tʼajaꞌ, tam tin pidhnaꞌ tinbáꞌ abal ka chemdhá, in kʼwajbaꞌich an pikbantsixtaláb júnílkʼi tokot abal ejtalichkʼitsik. (+Anchanꞌ pé, na Jesús jaꞌich an lej okʼlek páleꞌ xi kʼejle i yéntsal tu kʼwajat. Jajáꞌ tʼokat Jaꞌ tʼajat, yab in koꞌol ni jun xataꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ nibal walbidh, wékʼodh ban walablomtsik ani kʼadhbats más tʼekʼat ké an walkʼiꞌ. w'gJaxtám tin ejtowal kin loꞌóch abal malilíl i kʼij, xu utelichtsik ba na Dios kʼal Jajáꞌkʼi tin kwenta. Pos Jajáꞌ, kʼwajat ejat malilíl i kʼij abal kin pakabédhál na Dios kʼal tin kwenta xu utelichtsik kʼal Jajáꞌ. d&APor kom na Jesús yab Jaꞌ u chemel, yab in watʼbantsal kʼeꞌet an ti páleꞌtaláb. s%_Xi kʼeꞌet an páleꞌtsik, yaneytsik tʼajat; kom u chemeltsik, jaxtám ti yab in ejtowal kin óntsi. h$IJaxtám, na Jesús jaꞌich nin lej tsubkʼál jun i lejkintaláb más alwaꞌ ké xi okʼox. #-Xi kʼeꞌet an páleꞌtsik, yab bijidh kʼal ni jun i lej tsubax uluxtaláb, por kʼal tin kwenta jechéꞌ an páleꞌ, bijyat kʼal jun i lej tsubax uluxtaláb; pos ban Tʼokat Dhuslab u usnal enchéꞌ:An Okʼóxláb in lej tsubax ulúmal ani yab neꞌech kin jalkʼuy:“Tatáꞌ jaꞌich jun i páleꞌ xi neꞌech ki kʼwajay malilíl i kʼij,
anílkʼi jelti na Melkisedek.” ["/Na Dios, jaꞌich in tʼajaꞌ jechéꞌ kʼal jun i lej tsubax uluxtaláb. =!spos an takʼixtaláb xin jilaꞌ dhutsadh na Moisés yab xataꞌ in lujku. Ani xoꞌ, tin kuxúl, i koꞌol jun i aytsixtaláb más alwaꞌ, xi kʼál tu utelich weye ba na Dios. j MJaxtám, an jidhtal takʼixtaláb wékʼoyat abal yab tʼajat likat ani yab xataꞌ ti alwaꞌ; G Pos jechéꞌ, jaꞌich xowaꞌ in ulal na Dios kʼal Jajáꞌ tin kwenta:Tatáꞌ jaꞌich jun i páleꞌ xi neꞌech ki kʼwajay malilíl i kʼij,
anílkʼi jelti na Melkisedek. [ /Yab in bajúmal ti páleꞌ abalkʼi an takʼixtaláb in ulúmal ke yejat ka tsích ba jun i kidhtaláb, in bajúmal ti páleꞌ, kʼal tin cháp jun i xeꞌchintaláb xi yab neꞌech ka ejtowat ka kʼibdhá. z mAni jechéꞌ, más tejwaꞌich tʼajat tam ti an ít páleꞌ xi xalkʼan, in junwal jelti na Melkisedek. I Abal choꞌóbte alwaꞌ, ke ni Ajátik tál bin kidhtal na Judá; ani na Moisés, yab in tʼilaꞌ ni jun xataꞌ kʼal tin kwenta jechéꞌ an kidhtaláb tam tin tʼilaꞌ an páleꞌtsik. C
ani ni Ajátik, xin ulal an Tʼokat Dhuslab enchéꞌ kʼal Jajáꞌ tin kwenta: kʼeꞌet jeye i kidhtaláb xi tál táykʼi ba na Israel, xon ti yab jaykʼi kalnek ni jun i páleꞌ. \1 Pos tam ka jalkʼuyat an páleꞌtsik, yejat jeye ka jalkʼuyat an takʼixtaláb; wg An atiklábtsik xi Israel, in bachʼu an takʼixtaláb tin kʼubak an lebitatsik xu páleꞌ, xu kidhtalábtsik kʼal na Arón. Por xoꞌ, max jechéꞌtsik tsubax lejtal tin tʼajámaltsik ka lujkun xin wéwnáltsik jechéꞌ an takʼixtaláb, tám, yabichakwiꞌik yéntsidh ka waꞌchin ít i páleꞌ xi jáykʼi na Arón, tokot xi jáykʼi na Melkisedek.
abal tam ti tám, bél tajaꞌ ti kitámtetsik bin tʼuꞌúl na Abraham tam ti na Abraham kale ti bachʼwáb kʼal na Melkisedek. ta Ani neꞌech ki ejto ki ulu ke na Lebí ani ejtal an páleꞌtsik xu kidhtaláb kʼal jajáꞌ, xi xoꞌ in bachʼwaltsik jechéꞌ wetsik, in pidhámaltsik jeye wetsik na Melkisedek támkʼi jachanꞌ tam ti na Abraham in pidhnaꞌ; Z-Wawáꞌkʼi techéꞌ, xin bachʼwaltsik xi jechéꞌ wetsik, jaꞌich i iniktsik xu chemel; por kʼal tin kwenta na Melkisedek, an Tʼokat Dhuslab in tʼilál jelti jun xitaꞌ xi bél taꞌ kʼwajat ejat. oWani yab xitaꞌ neꞌech kin ejto kin ulu ke xu lábtʼajax, más jaꞌ chipíl ké xu lábtʼajnal. wPor na Melkisedek, maske yab u kidhtaláb kʼal na Lebí, in bachʼkʼuntsi xi wéꞌ na Abraham. Jechéꞌ na Abraham, jaꞌich xi usnék ke neꞌech ka pidhan jun xataꞌ kʼal na Dios. Anchanꞌ ti lábtʼajan na Abraham kʼal na Melkisedek;
? ~}]|{zzYyxwv`uuitsrqpponsmlkjiihgglfedd+cQbba``U_1^^.]x\[Z"YXWVUUTT#SRQQ+P+ONNNdMMLJJIHH{GEFHEGDCBBhA@@>>Z=u'E&%$#s"!!3 ( ' 3
> f I
r Y K
x 5 wQT? 17[ Kidháblábtsik, yab ki kʼwajay ta chákúxtsik jún ani jún abal yab ki elan i walbidh tam ki lújundhá; pos an Lújundhom, kʼunatich i kʼij neꞌech ka tsích. 66eKa kóꞌoytsik teye i aytsixtaláb jelti jechéꞌ an tʼojnal ani yabtsik ka jilaꞌ tabáꞌ, pos exomich ti kʼunel xowkʼi ti neꞌech ka tsích juní an Ajátikláb.
5Jaxtám, kidháblábtsik, yejat ka kóꞌoytsik i aytsixtaláb asta ka tsích an Ajátikláb, jelt xan ti an tʼojnal xin léꞌ kin junkuntsi yán tin walíl an tʼayabláb koꞌol kin kóꞌoy i aytsixtaláb asta ka ulich an jidhtal áb ani xi tayíl. 4Jajáꞌtsik in walbiyámaltsik ani in chemdhámaltsik xi yab xataꞌ in walámal ani yab tomnadhtsik. An chaꞌattaláb ani an óláb y3kTechéꞌ ti kʼayꞌlá in kóꞌyámaltsik jun i xeꞌchintaláb xan ti jajáꞌtsik in leꞌnámal, kʼotsenektsik jelti an koꞌnéltsik xi neꞌech ti chemdháb; ani xoꞌ, exomich in bajwal xowkʼi neꞌech kin jalbiytsik nin walab. "2=An jalbixtaláb xi jajáꞌtsik yab in kidhat pidhám an tʼojnaltsik xi tʼójnék ti junkux tin walíl an tʼayablábtsik, exom in káwnáltsik xoꞌ ani an Okʼóxláb xin takʼyal ejtal an tʼokat abatwáletsik, in achʼámich xantʼéy in káwnál jachanꞌ an tʼojnaltsik. 1)Nin orojil ani nin platajil exomich ti bokmanal ani jachanꞌ nin bokom, jaꞌich neꞌech ka kʼwajay jelti jun i ólnax kʼal jajáꞌtsik ani neꞌech ka tsikantsik kʼál jelt xan tu tsikax an kʼamal. Yán i tumín in junkúmal jechéꞌ tin okʼontalich an kʼij. j0MNin tumínal kʼachenekich ani nin alwaꞌ kʼudhkʼúmil, exomich ti kʼapnal kʼal an takúl. F/ Ka achʼaꞌtsik jechéꞌ, neꞌech ku tʼilaꞌ an tumínladhtsik xi yab u belom. Ka ukʼintsik ani ka dhájantsik kʼal tin kwenta an yajtsiktaláb xi neꞌech kin achʼaꞌtsik tayíl. h.IXitaꞌ xin choꞌób kin tʼajaꞌ xowaꞌ alwaꞌ ani yab kin tʼajaꞌ, u walbinalich.
-
Por tatáꞌtsik a inikbédháltsik tʼajat tabáꞌ ani anílkʼi jeye i káwtsik; ejtal jechéꞌ an iniktaláb, yab alwaꞌ. 1,[Xowaꞌ yejat ka ulutsik jaꞌich jechéꞌ: “Max an Okʼóxláb anchanꞌ tin léꞌ, neꞌech ku kʼwajay ejat ani neꞌech ki tʼajaꞌ jechéꞌ o jachanꞌ.” O+por nibal elaꞌ a choꞌóbtsik xantʼéy neꞌech ka támun kalám. Pos ¿jantʼéy in éy nin xeꞌchintal jun xitaꞌ? In junwal jelti an jél xu xalkʼanal junwékʼi ani junwékʼi u pakwel.
*
Xoꞌ ka achʼaꞌtsik jechéꞌ, xa ulaltsik enchéꞌ: “Xoꞌ o kalám neꞌech ku kʼale ba tuwaꞌ o ba jechéꞌ i bitsow; ani tajaꞌ neꞌech ku kʼwajay jun i tamub, neꞌech ki tʼajaꞌ i álimtal ani neꞌech ki átaꞌ yán i tumín”, )# Na Dios jaꞌich nin pidhnámal an takʼixtaláb ani tokot Jajáꞌ neꞌech kin ejto ti loꞌox o ti kʼibdhax. Por tatáꞌ, ¿jantʼéy a éy abal ki kʼwajay ka teltsal xowaꞌ in tʼajál jun xitaꞌ? Yab xitaꞌ in choꞌób xantʼéy neꞌech ka támun kalám S( Kidháblábtsik, yab ki tʼíláxintsik yab alwaꞌ jún ani jún. Xitaꞌ in tʼilál yab alwaꞌ jun in at belom, o kin teltsal xowaꞌ in tʼajál, u kalelich tám jelti max exom in tʼilál yab alwaꞌ an takʼixtaláb ani in ulalich abal yab xataꞌ ti alwaꞌ. Por max tatáꞌ a ulal ke yab xataꞌ ti alwaꞌ an takʼixtaláb, u kalelich tám jelti max tatáꞌ más a koꞌol i awiltaláb ka ulu xowaꞌ yejat ka tʼajan ké an takʼixtaláb. "'=
Ka chaꞌkaꞌtsik tabáꞌ tin tamét an Okʼóxláb ani Jajáꞌ neꞌech ti ki tʼekʼbaꞌtsik. Xitaꞌ xin telál xowaꞌ in tʼajál nin at belom &&E Ki tʼeꞌpintsik, ki ukʼintsik ani ka yajnantsitsik tabáꞌ. Ka jalkʼuytsik an teꞌnich kʼal i ukʼil ani an kʼijidhtaláb kʼal i tʼeꞌpintaláb. %wKi utéchtsik ba na Dios ani Jajáꞌ neꞌech ka utey kʼal tatáꞌtsik. Max i walbinal, ka jilaꞌichtsik an walastaláb; ani tatáꞌtsik xa leꞌnál ka kʼakʼnaꞌ na Dios ani a kʼanidhál jeye xowaꞌ waꞌach yab alwaꞌ ban kʼayꞌlá, yabich ka tʼajaꞌtsik anchanꞌ. Ka kʼakʼnaꞌtsik tokot na Dios ani anchanꞌ, neꞌech ka tʼokedhaꞌtsik na ejattal. o$WPos ka walkaꞌichtsik pé ki takʼyattsik kʼal na Dios. Yab ka walkaꞌ ti ki átantsi an ta chalab an lej atʼax. Pos max yab ka walkaꞌ ti ki átaꞌtsik an lej atʼax, an lej atʼax neꞌech ka wékʼon kʼal tatáꞌtsik. a#;Por na Dios tu tolmiyal más kʼal nin alwaꞌtal; pos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: “Na Dios in pojkál xin tʼekʼáltsik tinbáꞌ, por in tolmiyal kʼal nin alwaꞌtal xin chaꞌkáltsik tinbáꞌ.” r"]O ¿a chalpayaltsik ke an Tʼokat Dhuslab in aniꞌ ulalkʼi enchéꞌ: “An Tʼokat Ejattaláb xi tu kʼwajbantsámal na Dios ba ni ejattal tu kʼanidhál tʼajat ani in léꞌ kin chuꞌu ke tokotkʼi ki kʼanidhaꞌ na Dios”? x!iTatáꞌtsik a jilámal na Dios jelt xan ti jun i mímláb in jilál nin tomkíl abal ka junkun kʼal i kʼeꞌet inik. ¿Yabxeꞌ a choꞌóbtsik ke max ka kʼanidhaꞌ xowaꞌ waꞌach yab alwaꞌ techéꞌ ban kʼayꞌlá a pojkálich na Dios? Max jun xitaꞌ kin kʼanidhaꞌ xowaꞌ waꞌach yab alwaꞌ techéꞌ ban kʼayꞌlá, u kalelich in pojkál a Dios. 7Ani max a kontsaltsik, yab i pidhnal kom yab alwaꞌ ta konyaltsik; pos a konyaltsik abal ka éynaꞌ kʼal xowaꞌkʼi in kulbetnál na tʼuꞌúl. 1 [A létʼendháltsik xataꞌ ani yab a ejto ka kóꞌoytsik. I chemdhaxtsik abal a léꞌtsik ka kóꞌoy xowaꞌ a chuꞌtal in koꞌoltsik xi kʼeꞌet ani kom yab a ejtowal ka kóꞌoytsik, támich ta péjéxtsik. Yab a ejtowal ka kóꞌoytsik xowaꞌ a léꞌ, kom yab a kontsaltsik na Dios. P ¿Jónꞌ tu tsiꞌil an péjéxtaláb ani an kúnúxtaláb xi tatáꞌtsik a kóꞌyal? ¿Yabxeꞌ tajaꞌ tu tsiꞌil ban leꞌlomtaláb xi kʼwajat in tʼajál i chápláb alkʼidh ba na ejattal? ) KXitaꞌ in ayal an kʼijidhtaláb, in tʼajál abal ka waꞌchin i kʼijidhtaláb ban atiklábtsik ani anchanꞌ, neꞌech kin bachʼutsik an lujattaláb.G Pos xin koꞌoltsik an chalpadhtaláb xi tál ba na Dios, jachanꞌ in koꞌoltsik jun i xeꞌchintaláb tʼokat. Yabtsik pojkax, alwaꞌ iniktsik, in exbayaltsik xowaꞌkich. In yajnantsal jeye nin at kidhábtsik ani in tʼajáltsik xowaꞌ alwaꞌ; yab exbadhkʼi xitaꞌ in kʼakʼnáltsik ani yab u kʼambixtsik. xiPos xon ti waꞌachtsik xitaꞌ xin chakuntsal xi kʼeꞌet kʼal tin kwentakʼi xowaꞌ in koꞌol ani in péjéxnáltsik abal kin bajaw ka kʼwajay más púlek, tajaꞌ waꞌach xowaꞌ xi yab exbadh ani xowaꞌkichkʼi i atʼaxtaláb. xiPos jechéꞌ yab jaꞌich an chalpadhtaláb xi tál ba na Dios, jechéꞌ an chalpadhtaláb jaꞌich xi techéꞌkʼi ti kʼayꞌlá. Yab jáꞌ xi tál ban Tʼokat Ejattaláb, jechéꞌ an chalpadhtaláb tál ban atʼax ejattalábtsik. -SPor max tatáꞌtsik a chakuntsal jun xitaꞌ kʼal tin kwenta xowaꞌ in koꞌol ani a péjéxnál abal ka bajaw ki kʼwajay más púlek, yab yejat ka tʼekʼaꞌtsik tabáꞌ kʼal jachanꞌ an chalab xa koꞌoltsik, pos anchanꞌ, i kʼambixichkʼi ani yab a éynáltsik an tsubaxtaláb. pY
Max kʼal tatáꞌtsik taꞌ kʼwajat jun xitaꞌ xi chalpadh ani in exbayal xowaꞌkich, kin xalkʼaꞌ kʼal xowaꞌ alwaꞌ in tʼajál ani kʼal an chaꞌattaláb xin koꞌol kʼal tin kwenta jachanꞌ an chalpadhtaláb. }s Kidháblábtsik, ¿awxeꞌ jun in akan i lanáx neꞌech kin kóꞌoy i itʼadh, o jun in akan i uj kin kóꞌoy i lanáx? Pos ba jun in kalemtal i jaꞌ yab jeye neꞌech ka kale i jaꞌ xi chʼapu ani xi alwaꞌ. An chalpadhtaláb xi tsubax yk ¿Awxeꞌ ba jun in kalemtal i jaꞌ neꞌech ka kale i jaꞌ xi alwaꞌ ani i jaꞌ xi tsʼaꞌik? ¡Yabaꞌ!
Ba ni wiꞌ u kalel i kʼakʼnaxtaláb ani táykʼi u kalel i odhbijixtaláb. Kidháblábtsik, yab yejat ki tʼajaꞌ anchanꞌ. 7g Kʼal jayéch jechéꞌ ni wiꞌ, i kʼakʼnál na Dios an Tátaꞌláb ani kʼal jayéchkʼi jeye ti odhbijyal an iniktsik, xin tʼajámal na Dios jáykʼi jelti Jajáꞌ. hIpor yab xitaꞌ in ejtómal kin tʼajaꞌ ke nin wiꞌ kin ulu tokot xowaꞌ alwaꞌ. Jechéꞌ jaꞌich jun i atʼaxtaláb xi yab in walkál tinbáꞌ ka kubdhá kʼal ni jun xitaꞌ; in junwal jelti itʼlab xu chemdhax. #An inik in ejtowal kin máxubédhaꞌ xowaꞌkichkʼi i padhumtsik, i chʼichintsik, i chantsik ani i koꞌnéltsik xi waꞌach ban pujal; fEAni ni wiꞌ, in junwal jelti jun i kʼamal. Ni wiꞌ, kʼwajat bin putálíl ni tʼuꞌúl ani tu chʼoꞌyal tam ki ulu xowaꞌ yab alwaꞌ. In junwal jelti an atʼaxtaláb xu tʼájnal ban kʼayꞌlá. An lej atʼax, jaꞌich xi tu tʼajál ki ulu xowaꞌ yab alwaꞌ ani anchanꞌ, i chʼoꞌyalich ejtal xowaꞌ i tʼajál ba ni xeꞌchintal. Anílkʼi jeye u támnal kʼal ni wiꞌ; jaꞌich jun pejeꞌ in putálíl ni tʼuꞌúl, por u tʼájnal xowaꞌkich pakdhaꞌ kʼal tin kwentakʼi xowaꞌ ki ulu. Jelti wéꞌ i kʼamal in tsikál i pakdhaꞌ teꞌlom, anchanꞌ jeye u támnal kʼal ni wiꞌ. Y+Anchanꞌ jeye an pakdhaꞌ tan, maske pakdhaꞌtsik tʼajat ani chapik tʼajat tu wawꞌyáb kʼal an ikʼ, an beldhom, in ejtowal kin júnaꞌ xon ti jajáꞌ kin leꞌnaꞌ kʼal jun in chakam chawtsíl. taTam ki kʼwajbantsi ti freno bin wiꞌ an bitsim, neꞌech tám ki ejto ki júnaꞌ xon ti ki leꞌnaꞌ. u
cEjtal i tʼajál xowaꞌ yab alwaꞌ. Max jun xitaꞌ yab in ulal xowaꞌ yab alwaꞌ, jachanꞌ jaꞌich jun i lujat inik, xi neꞌech jeye kin ejto kin kubdhaꞌ nin tʼuꞌúl tam in léꞌ kin tʼajaꞌ jun xataꞌ xi yab alwaꞌ. r _Kidháblábtsik, yab yejat ka waꞌchin ba tatáꞌtsik yán xitaꞌ xin leꞌnál kin okʼtsixnaꞌ nin káwintal na Dios, pos a choꞌóbichtsik ke nanáꞌ ani xi más xu okʼtsixtsik jeye, más chapik ti neꞌech tu lújundháb. b =Pos anchanꞌ jelti ni tʼuꞌúl max yab in koꞌol an ejattaláb, chemnek ti kʼwajat ani yabich xataꞌ ti alwaꞌ, anchanꞌ jeye, yab xataꞌ ti alwaꞌ max tokot u belom ani yab i tʼajál xowaꞌ alwaꞌ.
Anílkʼi jeye támun kʼal na Ráb, an junkux inik uxum; bachʼwat kʼal na Dios ti lujat mímláb kʼal xowaꞌ alwaꞌ in tʼajaꞌ tam tin chinat bachʼu tin kʼimáꞌ nin abatwálejiltsik na Josué ani tayíl in tolmiy abal ka kale píl bél. . UPos a chuꞌtalichtsik, ke na Dios in bachʼwal jeye jun xitaꞌ ti lujat inik kʼal xowaꞌ alwaꞌ in tʼajál abal u belom ani yab tokot, abal u belomkʼi. QAnchanꞌ ti támun jelt xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab enchéꞌ: “Na Abraham in belaꞌ na Dios ani kʼal nin belomtal, bachʼwat kʼal na Dios ti lujat inik.” Ani bijyat tin jaꞌúb a Dios. 'A chuꞌtalich ke nin belomtal na Abraham, in xalkʼaꞌ kʼal xowaꞌ xin tʼajaꞌ ani anchanꞌ, in xalkʼaꞌ ke tsubax lejtal tu belom.
Ni wejeꞌ pakélil Abraham bachʼwat kʼal na Dios ti lujat inik kʼal xowaꞌ in tʼajaꞌ tam tin pikbaꞌ nin chakámil Isák. T!Por yejat ka choꞌóbnaꞌ, inik xi yab i chalpadh, ke max an belomtaláb xi jun xitaꞌ in koꞌol yab kin xalkʼaꞌ kʼal an alwaꞌtaláb xowaꞌ xin tʼajál, yab xataꞌ in jalbíl nin belomtal. 8iTatáꞌ a belál ke jún tokot a Dios waꞌach ani anchanꞌ alwaꞌich ta tʼajál. Anchanꞌ jeye tin belál an atʼax ejattalábtsik ani u wipipíltsik kʼal i jíkʼib. B}Por max jun xitaꞌ kin ulu enchéꞌ: “Tatáꞌ i belom ani nanáꞌ u tʼajál xowaꞌ alwaꞌ.” Pos ti kin xalkʼantsi pé pílkʼi an ti belomtaláb xa koꞌol ani yab junax kʼal xowaꞌ alwaꞌ a tʼajál; ani nanáꞌ neꞌech tu xalkʼantsi abal in belom junax kʼal xowaꞌ alwaꞌ u tʼajál. 1Anchanꞌ u támnal kʼal an belomtaláb; max jun xitaꞌ yab kin xalkʼaꞌ nin belomtal kʼal xowaꞌ alwaꞌ in tʼajál, yab tsubax tu belom. mSani ke jún ti éb xi tatáꞌtsik kin utsaꞌ enchéꞌ: “Ka watʼnaꞌ alwaꞌ na kʼítsá, ki wátin ani ki kʼapúch”, por yab kin pidhaꞌ xowaꞌ in yéntsal nin tʼuꞌúl, ¿jantʼó ti alwaꞌ xowaꞌ in utsaꞌ? . UKa chalpaytsik enchéꞌ: Max jun i kidhábláb i inik o i mímláb yab in koꞌol in kʼudhkʼúmil nibal i kʼapnél xan ti kin watʼnaꞌ jachanꞌ a kʼítsá, ^5Kidháblábtsik, ¿jantʼó ti alwaꞌ max jun xitaꞌ kin ulu ke u belom ani yab in tʼajál ni jun xataꞌ xi alwaꞌ? ¿Awxeꞌ neꞌech ka ejtowat ka loꞌwat kʼal jachanꞌ an belomtaláb xin koꞌol? "~=
Pos xitaꞌ xi yab in kóꞌontsám ti yajnantsixtaláb xi kʼeꞌettsik, yab jeye neꞌech ka kóꞌontsat ti yajnantsixtaláb kʼal na Dios tam kin bajaw xowkʼi neꞌech an lújundhaxtaláb; por xin kóꞌontsám ti yajnantsixtaláb xi kʼeꞌettsik, neꞌech jeye ka kóꞌontsat ti yajnantsixtaláb kʼal na Dios tam kin bajaw xowkʼi neꞌech an lújundhaxtaláb. An belomtaláb ani xowaꞌ i tʼajál ;}o Ka choꞌóbnaꞌtsik ke neꞌech ki lújundhá kʼal an takʼixtaláb xi ti tʼajál ki kʼwajay walkadh, jaxtám ti yejat ka tʼiláltsik ani ka tʼajáltsik xowaꞌ alwaꞌ. s|_ Pos na Dios xin ulu enchéꞌ: “Yab ki junkun kʼal xi yab a tomtal”, in ulu jeye: “Yab ki chemdhaxin.” Jaxtám, max jun xitaꞌ yab u junkunal kʼal xi yab in tomtal por u chemdhax, in chʼikat tʼajálich an takʼixtaláb. C{
Max jun xitaꞌ in tʼajál ejtal xowaꞌ in ulal an takʼixtaláb, por yab kin tʼajaꞌ jún xowaꞌ in ulal jechéꞌ an takʼixtaláb, u kalel jelti max in chʼikat tʼajál ejtal. !z; Por max takudhkʼi xitaꞌ a kʼakʼnál, i walbinalichtsik tám ani nin takʼixtal na Dios, ti xalkʼálichtsik abal yab a tʼajáltsik xan tin ulal. kyOMax a tʼajálaktsik lejtal jelt xan tin ulal nin takʼixtal an Ajátikláb Jesús xin ulal enchéꞌ ban Tʼokat Dhuslab: “Ka kʼanidhaꞌ xi kʼeꞌettsik jelt xan ta kʼanidhál tabáꞌ”, alwaꞌich ta tʼajál. wxg¿Yabxeꞌ jajáꞌtsik nin atʼax tʼilál na Jesukristo xa bachʼúmaltsik ani xoꞌ a koꞌol ta itsích? 0wYPor tatáꞌtsik a tidhebédhál an chʼojontáltsik. ¿Yabxeꞌ jaꞌich an tumínladh iniktsik xi ti tʼajtsaltsik yab alwaꞌ ani ti utwaltsik ban awiltalábtsik? Av{Kidháblábtsik xi nanáꞌ tu kʼanidháltsik tʼajat, ka achʼaꞌtsik jechéꞌ: Na Dios in takwyámal xi chʼojontáltsik techéꞌ ti kʼayꞌlá abal ka belmáchtsik ani abal kin bachʼutsik jelti jun i jiltsixtaláb xowaꞌ Jajáꞌ in ulúmal ke neꞌech kin pidhaꞌtsik xi kʼál tu kʼakʼnáb. wug¿yabxeꞌ exomichkʼi a takwyal xitaꞌ ka kʼakʼnál? Max anchanꞌ ka tʼajáltsik, yab lujat na chalab. ztmani ka bachʼutsik alwaꞌ xi xeketlidh kʼal an alwaꞌ kʼudhkʼum ani ka utsaꞌ: “Ki buxkan techéꞌ ban alwaꞌ koytaláb”, por an chʼojontál ka utsaꞌ: “Tatáꞌ núꞌ ki kʼale ta kubél, o ki buxkan techéꞌ chabál”, as;Max ka ochich xon ta junkunaltsik jun i inik xin kʼwajbím jun i aniyo xi tʼajadh kʼal i oro ani in kʼwajbím i alwaꞌ kʼudhkʼum; ani ka ochich jeye jun i chʼojontál xi xeketlidh kʼal i kʼej kʼudhkʼum, r Kidháblábtsik, kom a belálichtsik ni tʼokat labidh Ajátik Jesukristo, yab takudhkʼi xitaꞌ yejat ka kʼakʼnáltsik. q ;An belomtaláb xi alwaꞌ, xi na Dios an Tátaꞌláb in chuꞌtal abal tʼokat, jaꞌich jechéꞌ: ki tolmiy an chemtsiwáletsik ani an chemtsidh mímlábtsik kʼal an yajtsiktaláb xin watʼnáltsik ani yab ku chʼóꞌon kʼal an walastaláb xi waꞌach ban kʼayꞌlá.Cp Max jun xitaꞌ in chalpayal ke u belom tʼajat, por yab in ejtowal kin kubdhaꞌ ti káw yab alwaꞌ, jajáꞌkʼi in kʼambiyal tinbáꞌ ani nin belomtal yab xataꞌ in jalbíl. o 3Por xitaꞌ yab in ukʼtsal kin tʼajaꞌ xan tin ulal an takʼixtaláb; an takʼixtaláb xi lujat ani in pidhnál an walkadhtaláb, tokot kʼwajat lujtalkʼi in tʼajál xan tin ulal jechéꞌ an takʼixtaláb, neꞌech ka kʼwajay kʼijidh kʼal ejtal xowaꞌ in tʼajál. wn iIn chuꞌtal tinbáꞌ xan ti jeye jajáꞌ ani tam ka wixkʼinich ban lam, in ukʼtsal xan ti jeye jajáꞌ. m Xitaꞌ xin achʼálkʼi an alwaꞌ tʼilab ani yab in tʼajál ti kʼij, in junwal jelti jun xitaꞌ xin telál tinbáꞌ ba jun i lam. $l CPor ka tʼajaꞌtsik xan tin ulal an alwaꞌ tʼilab, yab ka achʼaꞌkʼitsik, pos max ka achʼaꞌkʼitsik, tatáꞌkʼitsik a kʼambiyal tabáꞌ. +k QPos anchanꞌ pé, ka jilaꞌichtsik ejtal xowaꞌ yab alwaꞌ ani ejtal an atʼaxtaláb xi waꞌach tʼajat. Ka bachʼutsik kʼal i chaꞌattaláb an alwaꞌ tʼilab xi kʼwajbantsidh ba na itsích; pos jechéꞌ an alwaꞌ tʼilab, in koꞌol i awiltaláb abal ti ki loꞌtsi ta ejattal. oj YAbal tam jun xitaꞌ u chakúl, yab neꞌech kin ejto kin tʼajaꞌ xowaꞌ lujat tin tamét na Dios. }i uJaxtám, kidháblábtsik xi tu kʼanidháltsik tʼajat, juntsik ta éb yejat ki kʼwajaytsik tʼojojodh abal ka achʼaꞌtsik nin káwintal na Dios; por yejat ka kóꞌoy i chaꞌattaláb abal ki káwin ani yab ki chakúlmél jikʼatkʼi. yh mTu pidhaꞌ ti ít xeꞌchintaláb kʼal tin kwentakʼi tam ti belaꞌ an alwaꞌ tʼilab. Anchanꞌ tin tʼajaꞌ abal ki junu jelti an okʼox walíláb xu pikbantsáb na Dios, pos Jajáꞌ anchanꞌ tin leꞌnámal. An tsubax belomtaláb 2g _Ejtal xowaꞌ alwaꞌ ani lujat xi bachʼwal, tál tʼekʼat ba ni Tátaꞌ Dios. Jechéꞌ na Dios, jaꞌich xin tʼajámal an tajbaxtalábtsik xi waꞌach walkʼiꞌ. Malilíl i kʼij na Dios jayéchkʼi Jaꞌ, Jajáꞌ yab jaykʼi u jalkʼunal jelti an tajbaxtalábtsik xi waꞌach walkʼiꞌ. df CKidháblábtsik xi nanáꞌ tu kʼanidháltsik tʼajat, yab ka kʼambiytsik tabáꞌ. -e UTam kin tʼajaꞌ jechéꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ in kulbetnál, támich tu walbinal. Ani kʼal tin kwentakʼi jechéꞌ an walastaláb, u júnáb ban kʼibeltaláb. d {U kwajlanal ban taktamixtaláb jun xitaꞌ, tam ka kʼambiyat kʼal xowaꞌ yab alwaꞌ xi jajáꞌkʼi in kulbetnál. Ic
Tam jun xitaꞌ kin achʼaꞌ u taktamiyáb, yab yejat kin chalpay ke kʼal a Dios tu taktamiyáb; pos na Dios yab u taktamiyáb kʼal xowaꞌ yab alwaꞌ, nibal in taktamiyal ni jun xitaꞌ. 3b a Kʼijidh tʼajat xitaꞌ xin kuxyal kʼal i chaꞌattaláb, an yajtsiktaláb; abal tam kin kuxúch jachanꞌ an yajtsiktaláb, neꞌech kin bachʼu an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. Jechéꞌ jaꞌich xowaꞌ na Dios in ulúmal neꞌech kin pidhaꞌ xi kʼál tu kʼakʼnáb. za o Tam ka eblin na kʼítsá ani ka yajbé tʼajat an kʼakʼal, u wayél an chʼojól, u chujkʼanal nin wichíl ani u talél nin labídh. Anchanꞌ jeye ti neꞌech ka okʼon an tumínladh inik lejat in óntsal ti tʼojnal. Tam ku taktamiyat X` +
ani xi tumínladh, yejat jeye ka kulbé tam kin chalpay ke yab xataꞌ in éy nin tumínladhtal tin tamét na Dios. Abal xi tumínladh tʼajat, in junwal jelt in wichíl an chʼojóltsik, xi yab u lej owel. l_ S An kidhábláb xi chʼojontál, yejat ka kulbé tam kin chalpay ke púlek tin tamét na Dios, g^ IXitaꞌ xi xoꞌ in léꞌ jun xataꞌ ani kalám kʼeꞌet, yab in koꞌol lujat nin chalab. }] uXitaꞌ xin jálkʼúkʼliyal nin chalab, yab yejat kin chalpay ke neꞌech ka pidhan xataꞌ kʼal an Ajátikláb. Y\ -Por yejat kin konoy kʼal yantam i belomtaláb ani yab yejat kin jálkʼúkʼliy nin chalab; pos xitaꞌ in tʼajál anchanꞌ, in junwal jelti an jaꞌ xu múlákʼ xu júnáb túkʼi túkʼi kʼal an ikʼ. |[ sMax jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik u kʼibel i chalab, kin kontsi na Dios, pos Jajáꞌ in pidhnál xowaꞌkichkʼi ka kontsin. In pidhál ejtalkʼitsik yandhaꞌ an ti chalab ani yab xataꞌ kʼwajat in utsál xitaꞌ kʼál ti ka kontsin. AZ }Por in tsubtalkʼi lejtal ti ka kóꞌoytsik jachanꞌ an chaꞌattaláb; anchanꞌ, neꞌech tám ka likey más na ejattal abal ka ejtotsik ka kuxuy xowaꞌkichkʼi i taktamixtaláb. /Y YPos a choꞌóbichtsik, ke tam a watʼnáltsik i yajtsiktaláb abal ki chuꞌtat max tsubax lejtal ta belom, neꞌech ka ejtotsik ka kóꞌoy más an chaꞌattaláb. uX eKidháblábtsik, yejat ki kulbétsik tʼajat tam exom a watʼnáltsik xowaꞌkichkʼi i yajtsiktaláb. W Nanáꞌ, xu bij Santiago, xin kʼwajat u tʼójontsal na Dios ani an Ajátikláb Jesukristo, u chapnédhál nin kidhtaltsik xi lajucháb nin chakámiltsik na Israel xi kʼwajattsik túkʼi túkʼi ban kʼayꞌlá. An chalpadhtaláb xi tál ba na Dios ^V5
Ka bachʼwaltsik echʼekʼi nin alwaꞌtal na Dios. Anchanꞌ ka tʼájan.U
Ka chapnédhaꞌ ejtal na okʼlékiltsik ani ejtal an belomtsik. Ti abtsal ti chapnédhomtaláb xu kʼwajíltsik Italia. (TI
Ka choꞌóbnaꞌtsik abal an kidhábláb Timoteo, walkadhich; max ka ulich jikʼat, neꞌech jeye ku júnaꞌ kʼal nanáꞌ tam kin kʼale tu álnaꞌtsik. GS
Kidháblábtsik, tu kontsal abal ka kóꞌoy i chaꞌattaláb kʼal jechéꞌ an takʼixtaláb xi tu utsáltsik, pos yab lej púlek an dhutsadh úw xi jechéꞌ tu dhutsuntsámaltsik. rR]
Ke Jajáꞌ ti ki tʼajaꞌtsik ki lujkun ani ki alwaꞌmétsik kʼal ejtal xowaꞌkich abal ka ejto ka tʼajaꞌtsik xowaꞌ Jajáꞌ in léꞌ. Ani ke Jajáꞌ, kin tʼajaꞌ kʼal ejtal wawáꞌ xowaꞌ Jajáꞌ kin leꞌnaꞌ, kʼal tin kwentakʼi na Jesukristo. ¡Ke na Kristo kin kóꞌoy an labidh tʼokattaláb malilíl i kʼij! Anchanꞌ ka tʼájan. TQ!
Na Dios xin pidhnál an kʼijidhtaláb, jaꞌich nin ejdhaꞌ ti ít ni Ajátik Jesukristo, an pulek Belkol borregotsik xin lej tsubkʼaꞌ kʼal nin xichʼál an lejkintaláb xi malilíl i kʼij. GP
Tu lej pakabédháltsik ki ólan kʼal nanáꞌ tu kwenta abal na Dios ti kin walkaꞌ kin witsiy jikʼat kʼal tatáꞌtsik. An lábtʼajaxtaláb ani an chapnédhomtaláb xi tin okʼontal Ow
Ti ku kontsintsi weye, i chalpayal ke u kʼwajat alwaꞌ abal i léꞌ ki tʼajaꞌ ejtal alwaꞌ xan ti yejat. ,NQ
Yab ka chʼikat tʼajaꞌ xi ti okʼtsaltsik ani ka exbantsi xowaꞌ jajáꞌtsik in ulal; pos jajáꞌtsik ti belkómtsal ta ejattal ani in choꞌób abal neꞌech ka lújundhátsik kʼal na Dios. Ka tolmiytsik abal tam ka lújunhdá kʼal na Dios kin achʼaꞌtsik i kʼijidhtaláb ani yab i tʼeꞌpintaláb, pos max yab ka tʼajaꞌtsik anchanꞌ, yab xataꞌ ti neꞌech ka éynaꞌ xowaꞌ ti okʼtsaltsik. @My
Ani yab ka ukʼtsi ka tʼajaꞌtsik xowaꞌ alwaꞌ ani ka chʼejwaliyal jeye xowaꞌ a koꞌol xi kʼeꞌettsik; pos jechéꞌ, jaꞌich an pikbantsixtaláb xin kulbetnál na Dios. ^L5
Jaxtám ti yejat echʼekʼi ki pubédhantsal tin bij na Dios kʼal tin kwenta na Jesukristo. Jechéꞌ an ajtintsixtaláb, jaꞌich an pikbantsixtaláb xi yejat ki pidhnaꞌ. ¡Ki ajtintsích pé an Okʼóxláb! 2K]
Pos techéꞌ ti kʼayꞌlá yab i koꞌol ni jun i bitsow xi neꞌech kin ejto ka kʼwajay malilíl i kʼij, tokot exom i ayal an bitsow xi neꞌech ka tsích tayíl. eJC
Wanách pé ba na Jesús, táykʼi eléb abal ku atʼan weye jelt xan ti Jajáꞌ in tamu. I'
Anchanꞌ jeye, na Jesús káldhá ban bitsow abal ka chemdhá ani anchanꞌ, kin tʼoko an atiklábtsik kʼal tin kwentakʼi nin xichʼál. H9
Pos xu lej okʼlek páleꞌ, in ódhál in xichʼál an koꞌnéltsik ban Lej Tʼokat Altá ti pikbantsixtaláb abal kin wixkʼaꞌ an walastaláb; por nin tʼuꞌúl jachanꞌ an koꞌnéltsik, yab u tsiknal xon tu kʼwajíl an israelitatsik. U káldháb eléb abal ka tsikan. G9
Wawáꞌ i koꞌol xon tu kʼwajbáb an pikbaxtaláb; tajaꞌ, yab in tomnál ka kʼapúch xu páleꞌtsik bin wejeꞌ tʼokat altájil na Dios. dFA
Yab ka walkaꞌ ki kʼambiyattsik kʼal i kʼeꞌet okʼtsixtaláb xi yab i okʼtsinék kʼal na okʼlékiltsik. Más alwaꞌ ke ni ejattal kin bachʼu i chapiktaláb xi tál bin kʼanidhaxtal na Dios ké i takʼixtaláb kʼal tin kwenta i kʼapnéltsik; pos yab jaykʼi káldhats xataꞌ alwaꞌ ba jechéꞌ an okʼtsixtaláb xin wéwnáltsik. ?Ey
Na Jesukristo yab u jalkʼunal malilíl i kʼij. *DM
Ka chalpaytsik na okʼlékiltsik xi ti tʼiltsámal an tin káwintal na Dios; ka chalpaytsik xan ti xeꞌchin ani ka óntsi ka wéwnantsi an tin belomtal. VC%
Jaxtám ti neꞌech ki ejto ki ulu enchéꞌ kʼal yantam i belomtaláb:An Okʼóxláb jaꞌich xi tin tolmiyal;
yab neꞌech ku jikʼnaꞌ xowaꞌ neꞌech kin ejto ti kin tʼajtsi jun xitaꞌ. FB
Yab ki chʼeꞌneꞌbétsik; ki kʼwajaytsik kʼijidh kʼal xowaꞌkʼi a koꞌol, pos na Dios in ulúmal enchéꞌ: “Yab jaykʼi neꞌech tu jilaꞌ nibal neꞌech tu walbaꞌ.” AA{
Ke ejtal xi tomkidhtsik ka kʼakʼná kʼal ejtalkʼi; pos na Dios neꞌech kin lújundhaꞌ xu junkunaltsik kʼal xi yab in tomtal ani xu walbinaltsik kʼal i uxúmbeꞌtaláb. y@k
Ka yajnantsi jeye xi kʼwajattsik ti wikʼnél, jelti max tatáꞌtsik i kʼwajat teye ta wikʼnél junax kʼal jajáꞌtsik. Ka yajnantsi jeye xi atʼax tʼajtsidhtsik, pos neꞌech teye ki ejtowat ki atʼax tʼajtsintsik anílkʼi. 1?[
Yab ka ukʼtsitsik ka bachʼu alwaꞌ xu uleltsik ta kʼimáꞌ, pos taltsik xin tʼajál anchanꞌ, in koydhámaltsik i tʼokat abatwáletsik maske yab in choꞌób. P>
Yab ka jilaꞌtsik ta kʼánídháx jún ani jún jelti a kidhábtsik. B= pos ni Diosil, in junwal jelti kʼamal xu kʼibdhax.{<o Nin takʼixtal na Dios xi tu pidhál, yab neꞌech ka ejtowat ka yoywat. Pos ki pidhaꞌ ti jalbintsixtaláb kʼal jechéꞌ tin kwenta ani ki kʼakʼnaꞌ na Dios kʼal yantam i tʼokattaláb ani i chaꞌattaláb xi Jajáꞌ in kulbetnál; M; Tam tin ulu “neꞌech juní”, i exbayal jelti max in ulal abal neꞌech kin wékʼoy ejtal xowaꞌ xu yoyꞌnal xin tʼajámal na Dios abal ka jilkʼon tokotkʼi xi yab u ejtowáb ka yoywat. M: Nin tawnaxtal na Dios, in tʼajaꞌ ka yoyon an chabál tam ti jachanꞌ an kʼij; por xoꞌ in ulal: “Neꞌech juní ku tʼajaꞌ ka yoyon ani yab tokotkʼi an chabál, an walkʼiꞌ jeye.” 9 Jaxtám, ka kóꞌoytsik i kwenta abal yab ka pojkaꞌ xi tu tawnál. Pos yabtsik loꞌey xin pojkaꞌ na Dios tam ti tawnátsik techéꞌ ti kʼayꞌlá; ani wawáꞌ más yab neꞌech ki ejto ku loꞌey, max yab ki exbantsi xi tu tawnál túꞌ walkʼiꞌ. H8 U utenekich jeye ba na Jesús, an kawintsix ban ít lejkintaláb ani ba nin xichʼál xin wakʼlaꞌ xi kʼál tu tʼokómalich. Jechéꞌ tu tawnál más alwaꞌ ké nin xichʼál na Abel. 7) junkunék abal kin kʼakʼnaꞌtsik na Dios ani bin junkuntal nin chakámiltsik na Dios xi kʼwajattsik dhutsadh nin bij túꞌ walkʼiꞌ. I utenekichtsik ba na Dios, nin Lújundhaxil ejtalkʼi ani bin ejattal an iniktsik xi alwaꞌ, abal lujkudhichtsik kʼal na Dios. L6 Por tatáꞌtsik i utenek ban chʼén xi Sión ani bin bitsówil na Dios xi ejat, jaꞌich ki ulu, an Jerusalén xi walkʼiꞌ. I utenekichtsik xon ti kʼwajat yán i tʼokat abatwáletsik 5 Jikʼentál tʼajat xi táꞌ ti tejwaꞌ, ke asta na Moisés in ulu enchéꞌ: “In wipipíl tin kʼwajat kʼal i jíkʼib.” 4 Jachanꞌ tin tʼajaꞌtsik anchanꞌ, jaꞌich abal yabich in kuxyal xan ti kʼwajat ti usnaltsik enchéꞌ: “Max jun i koꞌnél o jun xitaꞌ kin kubaꞌ nin akan ba jechéꞌ an chʼén, yejat ka chemdhá tʼujbadhkʼi o kʼal i chʼupidh patʼál.” \31 Yab a achʼámaltsik ti jutsyáb an korneta nibal nin tawnaxtal na Dios xi kʼál ti tawnadh an israelitatsik. Xin achʼámaltsik jachanꞌ an tawnaxtaláb, in pakabédhaꞌtsik abal yabich ka tawnátsik más. @2y Tatáꞌtsik, yab i utenek jelti an israelitatsik, ba jachanꞌ an chʼén xi kʼwajat jomomól jelti kʼamal ani u taknal, xon ti waꞌach i jikʼwaxtaláb ani i ikʼladh áb. k1O Ani tatáꞌtsik a choꞌób ke tayíl, tam ti na Esaú in leꞌnaꞌ kin bachʼu nin lábtʼajaxtal nin tátaꞌ, pojká; ani maske ukʼin tʼajat, yabich in elaꞌ xan ti kin uwaꞌ abal kin jalkʼuy xowaꞌ in tʼajámal. }0s Ke ni jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik ka junkun kʼal xi yab in tomtal, nibal kin pojkaꞌ xowaꞌ tʼokat; pos jechéꞌ jaꞌich in tʼajaꞌ na Esaú, ke kʼal jún tokot i kʼapnél, in nuju an awiltaláb xin koꞌol jun i okʼox chakámláb. q/[ Ka kóꞌoytsik i kwenta abal ni jun xitaꞌ yab kin jilaꞌ kin bachʼu an tolmixtaláb xin pidhnál na Dios; ke ni jun xitaꞌ yab kin junu jelti jun i tsʼaꞌik tʼayabláb, xin tʼajál yab alwaꞌ ani yán u ítʼnal kʼál. J.
Ki kʼwajaytsik kʼijidh kʼal ejtalkʼitsik, ka júnaꞌtsik jun i tʼokat xeꞌchintaláb; pos max yab ka tʼokedhaꞌtsik tabáꞌ, yab neꞌech ka ejtotsik ka chuꞌu an Okʼóxláb. -
ani ka aliytsik an bél xi lujat. Neꞌech tám ka jeley na akan xu kʼwechʼeꞌ ani yabich más neꞌech ka tʼawꞌkʼin. i,K Anchanꞌ pé, ka likedhaꞌtsik ti ít na kʼubak xi chekenekich, na akan xi palmenekich b+= Tsubax kʼejle ke ni jun i yajtsiktaláb yab neꞌech ki kulbetnaꞌ tam ki bachʼukʼi, tokot neꞌech ki yajnaꞌ; por xin lejkiyaltsik tinbáꞌ kʼal tin kwentakʼi an yajtsiktaláb xin bachʼwal, tayíl in kóꞌyalichtsik tám jun i xeꞌchintaláb lujat ani kʼijidh. Xantʼéy neꞌech ki tamu max yab ki exbantsi tin káwintal na Dios *
Ni tátaꞌtsik xi techéꞌ ti kʼayꞌlá, tu takʼyal abal ki ejto ku kʼwajay alwaꞌ techéꞌ ti kʼayꞌlá xan ti jajáꞌtsik tin chuꞌtal alwaꞌ; por na Dios, tu takʼyal kʼal wawáꞌ ti alwaꞌbíl abal ti ku tʼoko jelt xan ti Jajáꞌ tʼokat. )} Pos aníl jeye, ni tátaꞌtsik xi techéꞌ ti kʼayꞌlá, tu takʼyal ani i exbantsal xowaꞌ ti ku utsaꞌ. Pos más alwaꞌ ki exbantsi ni Tátaꞌ xi walkʼiꞌ abal anchanꞌ, ki kóꞌóch an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. w(g Por max na Dios yab ti ki takʼiytsik, tám, yab i lej chakámláb kʼal Jajáꞌ, i aniꞌ chakámlábkʼi. "'= Ka kuxuytsik an yajtsiktaláb kom na Dios ti koꞌoltsik jelti max ti chakámil. ¿Awxeꞌ waꞌach jun i tátaꞌláb xi yab in takʼyal in chakámil? &) Pos an Okʼóxláb in takʼyal xin kʼanidhál
ani in pidhál ti yajtsiktaláb abal kin lujku xi Jajáꞌ in bachʼwal jelt in chakámil. @%y ¿A ukʼtsámalichtsikxeꞌ an takʼixtaláb xi ti pidhál na Dios abal ti chuꞌtal jelti max ti chakámiltsik? Enchéꞌ tin ulal ban Tʼokat Dhuslab:Chakam, yab ka pojkaꞌ an yajtsiktaláb xi ti pidhál an Okʼóxláb abal ka lejkiy tabáꞌ,
nibal ka walbaꞌ tabáꞌ tam ti ki kʼwiyaꞌ. {$o Pos tatáꞌtsik yabél a bajúmal ka bachʼu i chemlá abalkʼi yabich a léꞌ ka tʼajaꞌtsik i walastaláb. 8#i Ka chalpaytsik nin okʼtsixtalábil na Jesús, xi yantam yajtsiktaláb in bachʼu tin kʼubak an walablomtsik; jaxtám, yab ki chekeytsik nibal ka jilaꞌtsik tabáꞌ. c"? Ki chalpóm echʼekʼi na Jesús, xon ti tál ni belomtal, pos Jajáꞌ, jaꞌich xitaꞌ tu tujtsi ani tu lujkuntsi an ti belomtal. Na Jesús in achʼaꞌ an yajtsiktaláb ban peltsidh teꞌ ani yab in ódhaꞌ ti kwenta an tidhetaláb xin koꞌol jachanꞌ an chemlá. Pos in choꞌób alwaꞌ ke tam kin watʼnaꞌich jachanꞌ an yajtsiktaláb, neꞌech kin kóꞌoy i kulbétaláb, i kʼijidhtaláb ani neꞌech ka buxkan tin eját nin tʼokat kʼwajtalábil na Dios.
H}|*{mzyxx;wwuuttsorrqq{qpBooHnRmCl.kkii;hgg ee^dd
chbgaR`__H^(]].\\ [HZ9YXWW VUcTSRR3QfPMOOKNMM[LAKJIHGFF1ED CoBBAZ@f?>>===(<;:998I77665\4322 00/..7-W,++++*?))''8&L%%o$$G""h"!!? x `^7>h-
A 9
oj s^_-Tam ti na Jesús ulich Galilea, bachʼwat alwaꞌ kʼal xi tajaꞌtsik, abal xu kʼwajíltsik tajaꞌ, kʼalnektsik jeye Jerusalén kin ajíbnaꞌtsik an paskwa ani in chuꞌúmaltsik ejtal xowaꞌ in tʼajaꞌ ba jachanꞌ an ajib. \]1,Pos jelt xan ti na Jesús in ulu, ni jun i tʼiltsix u kʼakʼnáb bin chabálil. x\i+Cháb a kʼítsá más tayíl, na Jesús kale Samaria ani in óntsi an bél abal ban chabál xi Galilea. [*Utsan tám enchéꞌ an mímláb kʼal an atiklábtsik: ―Xoꞌ i belálich, yab tokotkʼi kʼal xowaꞌ tatáꞌ tu utsámal, i belál abal wawáꞌ weye i achʼámalich xantʼéy in tʼilál ani i choꞌóbich abal tsubax lejtal Jajáꞌich nu Kristo nin Loꞌóxil xi ejtal techéꞌ ti kʼayꞌlá. Na Jesús in jeldhantsi tin chakámil jun in tʼojnálil i pulek awiltaláb [Z/)ani kʼal yán más ti belan, tam tin achʼaꞌtsik xantʼéy in ulal na Jesús. IY (Jaxtám, tam ti ulich an atiklábtsik xu kʼwajíl ban chabál xi Samaria, pakabédhá na Jesús abal ka jilkʼon kʼal jajáꞌtsik. Na Jesús jilkʼon kʼal jajáꞌtsik cháb a kʼítsá, ~Xu'Yán i atiklábtsik xu kʼwajíl ba jachanꞌ an bitsow xu takʼnal Samaria, in belaꞌtsik na Jesús kʼal xowaꞌkʼi in achʼaꞌtsik utsan kʼal an mímláb, tam ti utsantsik enchéꞌ: “Tin utsámal ejtal xantʼéy u tʼajámal.” qW[&Nanáꞌ tu abámaltsik ka junkuntsi tin walíl an tʼayabláb xi yab tatáꞌtsik a tʼayámal; jaxtám tu utsáltsik ke kʼeꞌet xi tʼójnék ani tatáꞌtsik neꞌech ki labey kʼal an tʼojláb xi jajáꞌtsik in tʼajámal. V%Tsubax xan tin ulal enchéꞌ jun i tʼilab: “Kʼeꞌet xu óm ani kʼeꞌet xin junkuntsal tin walíl an tʼayabláb.” yUk$Xu tʼojnal abal kin junkuntsi tin walíl an tʼayabláb, in bachʼwal nin jalbíl. Ani an walíláb xin junkuwal, jaꞌich xi yab jaykʼi neꞌech ka kʼibey; abal xu óm ani xin junkuntsal tin walíl an tʼayabláb, ka kulbétsik junax. aT;#Tatáꞌtsik a ulal abal bél u kʼibel chéꞌ a íchʼ abal ka junkuntsat tin walíl a tʼayabláb, por Nanáꞌ tu utsáltsik abal nin walíl an tʼayabláb yejnekich ani alwaꞌich ti kʼwajat abal ka junkuwat. 'SG"Por utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Nu kʼapnélil, jaꞌich ku tʼajaꞌ xowaꞌ in léꞌ xi tin abámal ani ku okʼontsi an tin tʼojlábil.
R!Tujey tám an exóbaltsik ti kónóx jajáꞌkʼitsik enchéꞌ: ―¿Awxeꞌ tsiꞌdhantsidh ti kʼapnél kʼal jun xitaꞌ? Q% Por utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Nanáꞌ u koꞌol jun xataꞌ xantʼéy neꞌech ku kʼapu, xi tatáꞌtsik yab a exlál. kPO Lejat an exóbaltsik kʼwajat in pakabédhál na Jesús enchéꞌ: ―Okʼtsix, kʼapulich teye. RO Kaletsik tám ban bitsow ani kʼaletsik xon ti kʼwajat na Jesús. N ―Jalaꞌ ka chuꞌutsik jun i inik xi tin utsámal ejtal xantʼéy u tʼajámal. ¿Awxeꞌ yab jaꞌchich an Kristo? ~Mu An mímláb in jilónaꞌ tám an mul ani kʼale ban bitsow xon ti kʼwajay kin tʼiltsi enchéꞌ an atiklábtsik: }LsTámkʼi jachanꞌ, ulich nin exóbaliltsik ani labantsik tʼajat abal in chuꞌu ti tʼilolól na Jesús kʼal jun i mímláb. Por ni jun xitaꞌ yab in leꞌnaꞌ kin konoy xantʼéy in konyal o xantʼéy in tʼilál kʼal an mímláb. KUtsan enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Jachanꞌ xa bijiy, jaꞌich Nanáꞌich, xi xoꞌ kʼwajat ti káw kʼal tatáꞌ. dJAUtsan enchéꞌ kʼal an mímláb: ―Nanáꞌ u choꞌób abal neꞌech ka tsích an Mesías, xi jaꞌich an Kristo xi bijidh neꞌech ka tsích. Ani tam Jajáꞌ ka ulich, neꞌech ti ku wiltsi ejtal jechéꞌ.
I
Na Dios i Ejattaláb ani xitaꞌ kʼál ti ka kʼakʼná, yejat kin kʼakʼnaꞌ kʼal in ejattalkʼi ani kʼal i tsubaxtaláb. H5Por xoꞌ in bajúch an ora ani jaꞌich xoꞌich, tam xi tsubax lejtal tin kʼakʼnál an Tátaꞌláb neꞌech kin kʼakʼnaꞌ kʼal in ejattalkʼi ani kʼal i tsubaxtaláb. Pos an Tátaꞌláb in léꞌ kin chuꞌu ke anchanꞌ kin tʼajaꞌtsik xi kʼál tu kʼakʼnáb. KGTatáꞌtsik xi kʼwajíl ban chabál xi Samaria, yab a choꞌób xantʼéy a kʼakʼnáltsik; por wawáꞌ i choꞌób waꞌ xantʼéy i kʼakʼnál; pos an loꞌeltaláb tál ban judíotsik. ~FuTókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Mímláb, ti kin beltsi ke neꞌech kin bajaw an kʼij tam neꞌech ka kʼakʼnaꞌtsik an Tátaꞌláb ani yab neꞌech ka yéntsi ki tsíchtsik ba jechéꞌ an chʼén o ki kʼaletsik Jerusalén. NENi wejeꞌ pakéliltsik xi techéꞌ jeye ti kʼwajinek Samaria in kʼakʼnámaltsik na Dios ba jechéꞌ an chʼén, por tatáꞌtsik an judíotsik a ulal ke Jerusalén ti yejat ki kʼakʼnaꞌ. D%Tam tin achʼaꞌ jechéꞌ an mímláb, in ulu enchéꞌ: ―Payꞌlomláb, nanáꞌ u achʼál ke Tatáꞌ jaꞌich jun i tʼiltsix. }Cspos a beletnámalich bóꞌ i inik ani xi xoꞌ i kʼwajat a belkóm, yab a tomkíl. Tsubax tʼajat xowaꞌ a ulu. 8BiTókʼoyat enchéꞌ na Jesús kʼal an mímláb: ―Yab u koꞌol u tomkíl. Utsan tam enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tsubax kʼejle ta ulal ke yab a koꞌol a tomkíl; uAcUtsan enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ki kʼale ka kaniy na tomkíl ani ki tsích tám juní techéꞌ. T@!Utsan tám enchéꞌ kʼal an mímláb: ―Payꞌlomláb, ti kin pidhaꞌ neye jachanꞌ an ti jaꞌ abal yab más jaykʼi kin tsikey, nibal kin witsiy más ku jotʼiy i jaꞌ ba jechéꞌ an mom. %?Cpor xitaꞌ kin uchʼaꞌ an jaꞌ xi Nanáꞌ u pidhnál, yab jaykʼi neꞌech ka tsikey. Pos an jaꞌ xi Nanáꞌ neꞌech ku pidhaꞌ, neꞌech ka kʼwajay alkʼidh ba jajáꞌ jelti jun in kalemtal i jaꞌ abal ka pidhan kʼál ti xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. }>s
Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ejtal xin uchʼáltsik jechéꞌ an jaꞌ, neꞌech juní ka tsikey; #=? Ni wejeꞌ pakélil Jakob tu jiltsámal jechéꞌ an ti mom, xon ti jajáꞌ in jotʼyámal an jaꞌ abal kin uchʼaꞌ. Tajaꞌ jeye tin jotʼyámal an jaꞌ nin chakámiltsik ani tajaꞌ tin uchʼandhámal nin koꞌnéliltsik. ¿Awxeꞌ Tatáꞌ más i púlek ké jajáꞌ? ~<u Utsan tám enchéꞌ kʼal an mímláb: ―Payꞌlomláb, nibal elaꞌ a koꞌol xantʼokʼál ka jotʼiy an jaꞌ ani an mom owtsik. ¿Jónꞌ ti neꞌech ka elaꞌ an jaꞌ abal nu ejattal xi kʼwajat a ulal ke neꞌech ti kin pidhaꞌ? ;!
Tókʼoyat tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Max a exlálak an chʼejwalixtaláb xin pidhnál na Dios ani xitaꞌ xi exom ti kontsal an ti jaꞌ, u choꞌób alwaꞌ abal neꞌech ti kin kontsi an ti jaꞌ ani Nanáꞌ neꞌech tu pidhaꞌ ti jaꞌ abal a ejattal. ":= Tókʼoyat tám enchéꞌ kʼal an mímláb: ―¿Jantʼókʼi Tatáꞌ, xa kidhtal an judíotsik, tin kontsal ti jaꞌ maske a choꞌób alwaꞌ ke nanáꞌ in kʼwajíl ban chabál xi Samaria? (Utsan anchanꞌ, kom an judíotsik u átʼáx kʼal xu kʼwajíltsik Samaria.) 9/An exóbaltsik kʼalnek ban bitsow abal kin chʼaꞌay xantʼéy kin kʼapu. Támkʼi jachanꞌ, ulich ban mom jun i mímláb xu kʼwajíl ba jachanꞌ an chabál xi Samaria abal kin jotʼiy i jaꞌ ani utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ti kin pidhaꞌ neye an ti jaꞌ. D8Tajaꞌ ti kʼwajat an mom xu bijyáb tin momil na Jakob. Kom na Jesús u chekelich ti tál an ti belal, buxkan bin wál an mom. Tam ti jachanꞌ, wéꞌich xónaꞌ chʼejel kʼítsá. 67ejaxtám ti ulich ba jun i bitsow xin bij Sikar xu takʼnal Samaria. Jechéꞌ an bitsow, kʼwajat kʼunat ban chabál xi na Jakob in pidhámal nin chakámil xin bij José. j6MAn bél xin yakʼwámal abal ka witsiy Galilea, koꞌol ka watʼey ban chabál xi Samaria, `59Tam ti na Jesús in choꞌóbnaꞌ jechéꞌ, kale tám Judea abal ka witsiy Galilea. V4%maske yab kʼejle Jajáꞌ na Jesús nu pújal, u pújal nin exóbaliltsik. 3 An fariseotsik in choꞌóbnaꞌ abal na Jesús u pújal más ké na Juan ani kʼal yán más xitaꞌ kʼál tu wéwnáb; T2!$Xitaꞌ kin belaꞌ nin Chakámil na Dios, in koꞌolich an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal; por xitaꞌ yab in léꞌ kin belaꞌ nin Chakámil na Dios, yab neꞌech kin ejto kin kóꞌoy jachanꞌ an xeꞌchintaláb, tokot neꞌech kin bachʼu an kʼakʼadh yajtsiktaláb xi neꞌech ka pidhan kʼal na Dios.1)#An Tátaꞌláb in kʼanidhál nin Chakámil ani in pidhámalich ejtal xowaꞌ waꞌach techéꞌ ti chabál ani xowaꞌ waꞌach walkʼiꞌ. 0 "abal xitaꞌ abnék kʼal a Dios, in káwintal a Dios in tʼilál, pos na Dios yán tʼajat tin pidhnál nin Tʼokat Ejattal. ^/5!Por max jun xitaꞌ kin belaꞌ, in ulalich tám ke na Dios tsubax xowaꞌ in ulal; y.k ani in tʼilál xowaꞌ in chuꞌúmal ani in achʼámal; por yab xitaꞌ kʼál tu beltsinal xowaꞌ in ulal. h-I ’Xi tʼekʼat ti tál, más Jaꞌ púlek ké ejtal wawáꞌ. Xi kʼwajat chabál, chabálkʼi ti kʼwajat ani tokot in tʼilál xowaꞌ waꞌach chabál. Por xi tál walkʼiꞌ, más Jaꞌ púlek ké ejtal wawáꞌ , Jajáꞌ koꞌol kin bajaw ka kʼwajay más ultaláb ani nanáꞌ koꞌol kin kʼwajay más tayíl. Xi tʼekʼat ti tál K+ Ba jun i tomkixtaláb, xitaꞌ kʼál tu dhabaláb an tomkinél tsidhan, jaꞌich kʼal an tomkinél inik; ani nin jaꞌúb an tomkinél inik, xi kʼwajat junax ani in achʼál xowaꞌ in ulal, u kulbél jeye tʼajat kʼal xowaꞌ in achʼál in tʼilál an tomkinél inik. Anchanꞌ jeye, xoꞌ in kulbél neye tʼajat. *! Tatáꞌtsik a achʼámal tam tu ulu tsubax ke yab nanáꞌ nin Kristo, nanáꞌ jaꞌich jun i abatwále xin abnék okʼox ké Jajáꞌ. )#Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Juan: ―Ni jun xitaꞌ yab neꞌech kin ejto kin kóꞌoy xataꞌ max yab ka pidhan kʼal na Dios. h(IKʼaletsik tám kin utsaꞌ enchéꞌ na Juan: ―Okʼtsix, xi taꞌ ti kʼwajat kʼal tatáꞌ túꞌ jun pakʼeꞌ waljaꞌ Jordán, xi tatáꞌ a tʼilámal, u pújal jeye xoꞌ ani kʼal ejtaltsik ti exom ti wéwnáb. '{Taltsik nin exóbaliltsik na Juan in tuju tám ti káwlíx kʼal an judíotsik kʼal tin kwenta an tʼokeltaláb. J&
Jechéꞌ támun tam ti yabél balidh na Juan ban wikʼaxteꞌ. 3%_Ani na Juan kʼwajat jeye ti pújal ba jun i kubtaláb xin bij Enón, kʼunat Salim, kom tajaꞌ waꞌach tʼajat i jaꞌ. U ulel tajaꞌ an atiklábtsik ani u pujyáb. $7Tam ti watʼéch ejtal jechéꞌ, na Jesús kʼale kʼal nin exóbaliltsik ban chabál xi Judea ani kʼwajaytsik wéꞌ owat tajaꞌ ti pújal. \#1Por xi kʼwajattsik xan tin ulal an tsubaxtaláb, u uteltsik jaꞌ ban tajaxtaláb abal ka xalkʼan ke xowaꞌ in tʼajáltsik, jaꞌich xowaꞌ in léꞌ na Dios. Na Juan xu pujax in tʼilaꞌ juní na Jesús -"SEjtal xin tʼajáltsik xowaꞌ yab alwaꞌ, in pojkáltsik an tajaxtaláb ani yab u uteltsik ban tajaxtaláb abal yab ka xalkʼan an walastaláb xin tʼajáltsik. Z!-Xitaꞌ yab in belaꞌ, walbidhich ti kʼwajat, abal tam ti tsích an tajaxtaláb ban kʼayꞌlá, in kulbetnaꞌtsik más an jikʼwaxtaláb ké an tajaxtaláb, kom tokot in tʼajáltsik xowaꞌ yab alwaꞌ. < qʼXitaꞌ kin belaꞌ nin Chakámil na Dios, yab neꞌech ka walbiyat, por xitaꞌ yab kin belaꞌ, walbidhich ti kʼwajat abal yab in belaꞌ nin junkax Chakámil na Dios. \ 1Na Dios yab in abámal nin Chakámil abal ti walbix, in abámal abal ti lóꞌol. 4 aʼNa Dios in kʼanidhaꞌ tʼajat xi kʼwajattsik ban kʼayꞌlá. Jaxtám tin abaꞌ nin junkax Chakámil ka tsích techéꞌ ti kʼayꞌlá, abal ejtal xitaꞌ kʼál ti ka belan, yab ka kʼaletsik ban kʼibeltaláb, tokot kin kóꞌoytsik an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. K abal ejtal xitaꞌ ti kin belaꞌ, yab ka kʼaletsik ban kʼibeltaláb, tokot kin kóꞌoytsik an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. Nin kʼanidhaxtal na Dios abal an atiklábtsik M Ani anchanꞌ xan ti na Moisés tin tʼekʼbaꞌ an chan túꞌ ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh, anchanꞌ neye ti neꞌech kin tʼekʼbá Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, @y
ʼNi jun xitaꞌ yab kʼadhinek walkʼiꞌ, tokot xi paꞌinek túꞌ walkʼiꞌ, jaꞌich Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, xin kʼwajíl túꞌ walkʼiꞌ. W' Max yab tin beltsaltsik tam kin kʼwajay tu tʼiltsitsik xowaꞌ waꞌach techéꞌ ti kʼayꞌlá, ¿jan ti neꞌech ti kin beltsitsik max kin kʼwajay tu tʼiltsitsik xowaꞌ waꞌach túꞌ walkʼiꞌ? 1[ Tsubax tu utsál, ke wawáꞌ tokot i tʼilál xowaꞌ i choꞌóbich ani tokot i ólnál xowaꞌ i chuꞌúmal; por tatáꞌtsik, yab a belál xowaꞌ tu utsáltsik.
Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Tatáꞌ, xi jaꞌich jun in okʼtsíxal an israelitatsik, yab a choꞌób jechéꞌ? hI Konyat tám juní enchéꞌ kʼal na Nikodemo: ―¿Jantich tám tu tʼájnal jechéꞌ? T!An ikʼ u wawꞌnal xon ti kin leꞌnaꞌ; a achʼál u bososól, por yab a choꞌób xon ti tál nibal a choꞌób xon ti neꞌech. Anchanꞌ jeye ejtal xu waꞌchinaltsik kʼal an Tʼokat Ejattaláb. ^5Yab ki laban abal tu utsál: “Ejtaltsik koꞌol ka waꞌchin ti chakam ti ít.” H Xu waꞌchinal techéꞌ ti kʼayꞌlá, in koꞌol in tʼuꞌúl jelti nin tátaꞌ ani nin nánaꞌ; por xu waꞌchinal kʼal an Tʼokat Ejattaláb, in kóꞌyalich an Tʼokat Ejattaláb. LTókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tsubax tu utsál, ke xitaꞌ yab ka pujan kʼal i jaꞌ ani kʼal an Tʼokat Ejattaláb, yab neꞌech kin ejto ka kʼwajay takʼnél kʼal na Dios. b=Konoxin tám enchéꞌ na Nikodemo: ―Por ¿jan ti neꞌech kin ejto jun i pulek inik ka waꞌchin ti chakam ti ít? ¿Awxeꞌ neꞌech kin ejto ka ochich juní bin nánaꞌ abal ka waꞌchin ti chakam ti ít? 3_Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tsubax tu utsál, ke xitaꞌ yab ka waꞌchin ti chakam ti ít, yab neꞌech kin ejto ka kʼwajay takʼnél kʼal na Dios. <qJechéꞌ na Nikodemo kʼale jun i akal kin álnaꞌ na Jesús ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―Okʼtsix, i choꞌób abal a Dios ti abámal ta okʼtsix, pos ni jun xitaꞌ yab neꞌech kin ejto kin xalkʼaꞌ nin awiltal kʼal i labidh exóltsik jelt xan ta tʼajál, max na Dios yab kʼwajat kʼal jajáꞌ. c ATáꞌ ti kʼwajat jun i Fariseo xin bij ta Nikodemo, jun i ultaláb inik ban judíotsik. 7gYab in yéntsal ka óltsin kʼal ni jun xitaꞌ xantʼéy in chalpayal an atiklábtsik, pos Jajáꞌ in choꞌób alwaꞌ xantʼéy in chalpayal tin itsích jun i inik.W
'Por na Jesús yab in lej beltsaltsik, abal Jajáꞌ in exlál ejtalkʼitsik. $ ATam ti na Jesús kʼwajat Jerusalén, ban ajib kʼal tin kwenta an paskwa, kʼal yán ti belan tam tin chuꞌutsik an labidh exóltsik xin tʼajál. y kJaxtám, tam ti na Jesús chemdhá ani ejech ti ít, nin exóbaliltsik in chalpay jechéꞌ xowaꞌ in ulúmal na Jesús ani in belaꞌtsik an Tʼokat Dhuslab ani ejtal xowaꞌ usnéktsik kʼal na Jesús. Na Jesús in exlál ejtalkʼitsik
yPor an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios xi kʼwajat in tʼilál na Jesús jaꞌich Jajáꞌ nin tʼuꞌúl. p YUtsan tám enchéꞌ kʼal an judíotsik: ―Chab inik kʼal akak i tamub in júnámal abal ka kuban jechéꞌ an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios; ani ¿Tatáꞌ a ulal ke neꞌech ka kubaꞌ ti ít ti óx a kʼítsá? 7gTókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ka pakutsik jechéꞌ an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani Nanáꞌ neꞌech ku kubaꞌ ti ít ti óx a kʼítsá. B}Konyat tám enchéꞌ kʼal an judíotsik: ―¿Jantʼom exól neꞌech ti ku pidhaꞌ ki chuꞌu abal ki exlaꞌ ke aniꞌ lejtal ta koꞌol i awiltaláb ka tʼajaꞌ jechéꞌ? In chalpay tám nin exóbaliltsik xi kʼwajat dhutsadh enchéꞌ ban Tʼokat Dhuslab: “U kʼanidhál tʼajat na kʼimáꞌ.” )KAn nújul kukuꞌtsik utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¡Ka káldhaꞌtsik eléb xi jechéꞌ! ¡Yab ka wenkʼo nin kʼimáꞌ nu Tátaꞌ ti nújumtaláb! iKTam tin chuꞌu jechéꞌ, na Jesús in tʼajaꞌ jun i wichʼateꞌ kʼal i ládhutsik ani in ajaꞌtsik ejtal ka kale eléb xi táꞌ ti kʼwajattsik tajaꞌ ti nújul, junax kʼal nin borregojiltsik ani nin bákajiltsik. Xin jaltsal an ti tumín an atiklábtsik, in wakʼlantsi an ti tʼipax tumín chabál ani in kʼetʼpantsi an tin mesajiltsik. $AIn elaꞌ tajaꞌ altá ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, xin nujwaltsik i baka, i borrego, i kukuꞌ ani xin jaltsal ti tumín an atiklábtsik.
Tam ti exomich ti kʼunel xowkʼi an judíotsik tin ajíbnál an paskwa, na Jesús kʼale ban bitsow xin bij Jerusalén. 7g Tam ti watʼéch ejtal jechéꞌ, kʼale ban bitsow xin bij Kapernaúm, junkímte kʼal nin nánaꞌ, nin kidhábtsik ani nin exóbaliltsik. Tajaꞌ ti kʼwajay cháb óx a kʼítsá. Na Jesús in tʼoko an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios (Mt. 21:12‑13; Mk. 11:15‑18; Lk. 19:45‑46) O Jechéꞌ xowaꞌ in tʼajaꞌ na Jesús ban bitsow Kaná xu takʼnal Galilea, jaꞌich an jidhtal labidh exól xi kʼál tin xalkʼaꞌ nin labidh tʼokát ani belan kʼal nin exóbaliltsik. 1
ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―Ejtalkʼi in pidhnál okʼox an alwaꞌ yajtsik uxnél ani tam yánich in uchʼám an ajíblomtsik, tám neꞌech kin pidhnaꞌ an yajtsik uxnél xi yab lej alwaꞌ. Por tatáꞌ a taꞌpámal an alwaꞌ yajtsik uxnél abal ka pidhnaꞌ tayíl.
~
An tʼojom ajib in lekaꞌ an jaꞌ xi wenkʼonékich ti yajtsik uxnél, maske yab in choꞌób xon tu tsiꞌdháb; tokot in choꞌób xi kʼwajattsik ti tʼojojól, kom jajáꞌtsik in jotʼyámal an jaꞌ. An tʼojom ajib in kaniy tám an tomkinél inik })ani utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ka jotʼiytsik xoꞌ wéꞌ ani ka júntsi an tʼojom ajib. Ani anchanꞌ tin tʼajaꞌtsik. (|INa Jesús in utsaꞌ enchéꞌ xi kʼwajattsik ti tʼojojól: ―Ka tsʼutsiy kʼal i jaꞌ jachanꞌ an pakdhaꞌ balixtaláb. In tsʼutsiytsik tám alwaꞌ {%Táꞌ tu kóꞌyáb tajaꞌ akak i pakdhaꞌ balixtaláb xi tʼajadh kʼal i tʼujub xu baltsinal ti jaꞌ, xin éynál an judíotsik kin tʼakaxnaꞌ abal kin tʼoko tinbáꞌ. Xi jun i yejcheꞌ balixtaláb in ákʼnál cheꞌ inik o boꞌ inik litro i jaꞌ. z+Por utsan enchéꞌ kʼal nin nánaꞌ na Jesús xi kʼwajattsik ti tʼojojól: ―Ka tʼajaꞌtsik ejtal xowaꞌ Jajáꞌ ti ki utsaꞌ. MyPor tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Mímláb, ¿jantʼéy koꞌol ki chuꞌu wawáꞌ kʼal jechéꞌ? Yabél in bajúmal xowkʼi neꞌech ku xalkʼaꞌ xitam jáꞌ neye Nanáꞌ. xwTaley an yajtsik uxnél ani utsan enchéꞌ na Jesús kʼal nin nánaꞌ: ―Yabich in koꞌoltsik i yajtsik uxnél. Xw)Na Jesús ani nin exóbaliltsik kanidhtsik jeye ba jachanꞌ an tomkixtaláb. #v AÓx a kʼítsá tayíl, waꞌchin jun i tomkixtaláb ban bitsow Kaná, xu takʼnal ban chabál xi Galilea ani tajaꞌ ti kʼwajat nin nánaꞌ na Jesús. u %3In ulu jeye enchéꞌ na Jesús: ―Tsubax tu utsáltsik, ke neꞌech ka chuꞌutsik japidh an walkʼiꞌ ani neꞌech ka chuꞌutsik ti paꞌíl ani ti kʼadhíl nin tʼokat abatwálejiltsik na Dios, ba Nanáꞌich xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik.It
2Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Tin belál abalkʼi tu utsaꞌ ke tu chuꞌúmal tin ál in akan an igo? Pos neꞌech ka chuꞌu tayíl xantʼéy más pakdhaꞌ ké jechéꞌ. s +1Utsan tám enchéꞌ kʼal na Natanael: ―Okʼtsix, Tatáꞌ i Chakámláb kʼal a Dios; Tatáꞌ nin Pulek Takʼíxal an israelitatsik. wr i0Konyat tám enchéꞌ kʼal na Natanael: ―¿Jónꞌ pé tám tin exlámal? Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Nanáꞌ kʼejle tu chuꞌúmalich tam ti yabél i kanidh kʼal na Felipe, tam ta kʼwajat tin ál in akan an igo. Hq /Tam ti na Jesús in chuꞌu ke na Natanael exomich ti kʼunel, in ulu enchéꞌ kʼal tin kwenta na Natanael: ―Jéꞌ tál jun i inik xi tsubax lejtal tu israelita ani yab u kʼambix. Ip
.Na Natanael in utsaꞌ enchéꞌ na Felipe: ―¿Awxeꞌ neꞌech kin ejto ka waꞌchin jun xataꞌ alwaꞌ Nasaret? Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Felipe: ―Jalaꞌ ani wana ka chuꞌu. !o =-Na Felipe in elaꞌ na Natanael ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―I elámal an inik xu tʼilnal kʼal an tʼiltsixtsik ani kʼal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. Jechéꞌ an inik jaꞌich na Jesús, xu chakámláb kʼal na José xu kʼwajíl ban bitsow Nasaret. ~n w,Jechéꞌ na Felipe u kʼwajíl ban bitsow xin bij Betsayda, xon tu kʼwajíltsik jeye na Andrés ani na Pedro. !m =+Tam ti jun tsudhelom, na Jesús in leꞌnaꞌ ka kʼale ban chabál xi Galilea, in elaꞌ na Felipe ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―Ti kin wéwnaꞌ. Dl *Na Andrés in júnaꞌ tám na Simón xon ti kʼwajat na Jesús ani tam ti na Jesús in chuꞌu na Simón, in utsaꞌ enchéꞌ: ―Tatáꞌ i Simón, xi chakámláb kʼal na Jonás, por neꞌech ki bijyat ta Sefas ―jechéꞌ in léꞌ kin ulu, Pedro. Na Jesús in kaniy ti exóbal na Felipe ani na Natanael k 3)Na Andrés, kʼale okʼox kin aliy nin kidháb Simón ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―I elámal an Mesías ―jechéꞌ in léꞌ kin ulu, an Kristo. j 9(Jún ti éb an exóbaltsik xin achʼámaltsik xan tin ulu na Juan ani in wéwnámal na Jesús, jaꞌich na Andrés, nin kidháb na Simón Pedro. i 'Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Jalaꞌ ani neꞌech ka chuꞌutsik. Kʼaletsik tám ani in chuꞌu xon tu kʼwajíl na Jesús. Jachanꞌ a kʼítsá jilkʼontsik kʼal Jajáꞌ abal tam ti jachanꞌ jaykʼich xónaꞌ chéꞌich i wákal. Ph &In telaꞌ tám na Jesús tin kúx, in chuꞌu abal wewkómte ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―¿Jantʼéy a ayaltsik? Jajáꞌtsik in utsaꞌ enchéꞌ: ―Okʼtsix, ¿jónꞌ pé teye i kʼwajíl? sg a%Chablam nin exóbaliltsik na Juan in achʼaꞌ tam tin ulu jechéꞌ ani in wéwnaꞌtsik na Jesús. f +$Ani tam tin chuꞌu taꞌ ti xeꞌech na Jesús, na Juan in ulu enchéꞌ: ―Ka telaꞌtsik, jechéꞌ jaꞌich jelti nin borregojil na Dios. je O#Tam ti jun tsudhelom, tajaꞌ juní ti kʼwajat na Juan junax kʼal cháb in exóbaliltsik. d
"Ani xoꞌ nanáꞌ u chuꞌúmalich ani u ulal ke jechéꞌ jaꞌich nin Chakámil na Dios. Nin jidhtal exóbaliltsik na Jesús c 3!Nanáꞌ yab u exlál xitam jáꞌ jeye Jajáꞌ; por xi tin abámal tin pújal kʼal i jaꞌ, tin utsaꞌ enchéꞌ: “Tam ka chuꞌu an Tʼokat Ejattaláb ti paꞌíl ani ka jilkʼon ba jun xitaꞌ, jachanꞌ jaꞌich xi neꞌech ti pújal kʼal an Tʼokat Ejattaláb.” !b = In ulu jeye enchéꞌ na Juan: ―Nanáꞌ u chuꞌu an Tʼokat Ejattaláb ti paꞌíl walkʼiꞌ jelti jun i kukuꞌ ani jilkʼon kʼal Jajáꞌ. a Nanáꞌ yab u exlál xitam jáꞌ jeye Jajáꞌ; por jaꞌich tin pújal kʼal i jaꞌ abal ka exlá kʼal an atiklábtsik xi Israel. M` Jajáꞌ u tʼilál tin kʼwajat tam tu ulu enchéꞌ: “Tayíl neꞌech ka tsích jun i inik xi más ultaláb ké nanáꞌ, abal kʼejle Jaꞌ kʼwajatich tam ti nanáꞌ yabél in waꞌach.” _ Tam ti jun tsudhelom, na Juan in chuꞌu ti utel na Jesús xon ti jajáꞌ kʼwajat ani in ulu enchéꞌ na Juan: ―Ka telaꞌtsik, jechéꞌ jaꞌich jelti nin borregojil na Dios xi neꞌech ka pikbá abal kin wékʼontsi tin walastalábil an atiklábtsik. }^ u Ejtal jechéꞌ támun ban chabál xin bij Betábara, xu jilkʼonal ejtsím kalel kʼítsá kʼal an waljaꞌ Jordán, xon ti na Juan kʼwajat ti pújal. Na Jesús jaꞌich jelti an borrego xin chemdhál an israelitatsik abal kin pikbaꞌ ] 7Neꞌech ka tsích tayíl, por Jajáꞌ kʼwajat más ultaláb ké nanáꞌ. Nanáꞌ yab xataꞌ u éy nibal abal ku wiltsi tin wikʼáb nin pajab. \ 9Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Juan: ―Nanáꞌ tu pujyaltsik kʼal i jaꞌ, por kʼal tatáꞌtsik taꞌ kʼwajat jún xi yabtsik a exlál. -[ UAni in konoytsik enchéꞌ: ―Tám, max yab tatáꞌ ni Kristo, nibal i Elías, nibal an tʼiltsix xi bijidh neꞌech ka tsích, ¿jantʼókʼi pé tám ta pujax? RZ Xi kʼalnektsik ti káw kʼal na Juan, abnék kʼal an fariseotsik. iY MNa Juan in tókʼoytsik enchéꞌ: ―Nanáꞌich xin tʼilámal an tʼiltsix Isaías tam tin ulu enchéꞌ: Achʼat in káwintal jun xitaꞌ ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh ani xu káw, in ulal kawidh enchéꞌ: “Ka júnaꞌichtsik jun i xeꞌchintaláb alwaꞌ; abal anchanꞌ, ki kʼwajáchtsik tʼojojodh tam ka tsích an Ajátikláb.” 5X eUtsan tám enchéꞌ: ―¿Pos jitaꞌ pé teye? Koꞌol ki júntsi jun i tsubaxtaláb xi tu abámal. ¿Jantʼéy pé neꞌech ti ku utsaꞌ kʼal tatáꞌ ta kwenta? W Konyat tám juní: ―¿Tatáꞌxeꞌ pé ni Elías, an tʼiltsix? Na Juan in ulu enchéꞌ: ―Yab nanáꞌ. Konyat tám juní enchéꞌ: ―Tám, ¿tatáꞌichxeꞌ pé an tʼiltsix xi bijidh neꞌech ka tsích? Ani jajáꞌ tókʼon enchéꞌ: ―Yabaꞌ. JV por na Juan in ulu tsubax enchéꞌ: ―Yab nanáꞌ nin Kristo.
U An judíotsik xi Jerusalén in abaꞌ i páleꞌtsik ani i lebitatsik ba na Juan abal kin konoy xitam jáꞌ jeye jajáꞌ, 5T eYab jaykʼi chuꞌudh na Dios kʼal ni jun xitaꞌ; tokot kʼal nin junkax Chakámil ti chuꞌudh, xi kʼwajat junax kʼal an Tátaꞌláb ani jaꞌich Jajáꞌ xi tu óltsámal abal ki exlaꞌ an Tátaꞌláb. Na Juan xu pujax in tʼilál na Jesukristo (Mt. 3:11‑12; Mk. 1:7‑8; Lk. 3:15‑17) S !An takʼixtaláb pidhan na Moisés abal kin ólnaꞌ, por an alwaꞌtaláb ani an tsubaxtaláb tsích kʼal tin kwentakʼi na Jesukristo. R Kʼal ejtal xowaꞌ Jajáꞌ in koꞌol, i bachʼkʼuntsámalich yán tin lábtʼajaxtalábil kʼal tin kwentakʼi nin alwaꞌtal. Q Na Juan jaꞌich in tʼilál tam tin ulu enchéꞌ: ―Jechéꞌ jaꞌich xi nanáꞌ tu tʼiltsámaltsik, tam tu ulu ke xi neꞌech ka tsích tayíl, kʼwajat más ultaláb ké nanáꞌ, kom Jajáꞌ kʼejlejich Jaꞌ kʼwajat tam ti nanáꞌ yabél in waꞌach. P Ani jachanꞌ xu bijyáb tin Káwintal na Dios, wenkʼon ti inik ani kʼwajay kʼal wawáꞌ, kʼal yantam i alwaꞌtaláb ani i tsubaxtaláb. I chuꞌtsámalich tin labidh tʼokát, xi jaꞌich nin labidh tʼokát nin junkax Chakámil an Tátaꞌláb. rO _
Yab in junwal jelti xu chakámlábtsik kʼal i tátaꞌláb xi techéꞌ ti kʼayꞌlá, xu waꞌchinaltsik ti chakam kom anchanich ti jilnéktsik o abal anchanꞌ tin kulbetnaꞌ jun i inik; jajáꞌtsik u chakámláb kʼal a Dios. N y Por ejtaltsik xitaꞌ kʼál ti bachʼwat ani belan, pidhantsik ti awiltaláb ka kʼwajay u chakámláb kʼal a Dios. uM e Tsích ban kʼayꞌlá xon ti kʼwajattsik xi Jajáꞌ in tʼajámal, por yab bachʼwat kʼal jajáꞌtsik. JL
Jachanꞌ xu bijyáb tin Káwintal na Dios kʼwajatich ban kʼayꞌlá ani maske kʼal Jajáꞌkʼi tin kwenta ti tʼajadh an kʼayꞌlá, yab exlá kʼal xi kʼwajattsik ban kʼayꞌlá. hK K An lej tajaxtaláb, xin tajbayal ejtal an atiklábtsik, u ulelich ti kʼwajat ban kʼayꞌlá. zJ oNa Juan yab jajáꞌ nu tajaxtaláb; jajáꞌ jaꞌich jun i óltsix xi abnék abal kin ólnaꞌ an tajaxtaláb. .I WJechéꞌ na Juan, tsích jelti jun i óltsix abal kin ólnaꞌ jachanꞌ an tajaxtaláb abal ejtaltsik ka belmách kʼal tin kwentakʼi xowaꞌ in ólnál na Juan. LH Waꞌchin jun i inik xi abadh kʼal na Dios, xin bij ta Juan. sG aJechéꞌ an tajaxtaláb u tajbax ban jikʼwaxtaláb ani an jikʼwaxtaláb yab in ejtómal kin tepdhaꞌ. F Kʼal Jajáꞌ ti kʼwajat an ít xeꞌchintaláb ani jechéꞌ an ít xeꞌchintaláb jaꞌich an tajaxtaláb abal an atiklábtsik. %E EKʼal Jajáꞌkʼi tin kwenta na Dios tin tʼajaꞌ ejtal xowaꞌ waꞌach; yab waꞌach ni jun xataꞌ xowaꞌ yab tʼajadh kʼal Jajáꞌkʼi tin kwenta. nD WPos tam ti yabél tʼajadh an walkʼiꞌ ani an chabál, Jajáꞌ kʼejle kʼwajatich kʼal na Dios. UC 'Tam ti yabél tʼajadh an walkʼiꞌ ani an chabál, kʼejle Jaꞌ kʼwajatich jachanꞌ xu bijyáb tin Káwintal na Dios; ani jachanꞌ nin Káwintal na Dios, kʼwajat kʼal na Dios ani jaꞌich na Dios. B3ka choꞌóbnaꞌtsik ke xitaꞌ kin tʼajaꞌ kin jilaꞌ ti walablom jun xitaꞌ, neꞌech kin loꞌtsi tin ejattal jachanꞌ an walablom abal yab ka kʼale ban kʼibeltaláb ani neꞌech kin tʼajaꞌ abal ka pakwlantsat yán tin walastalábil. Anchanꞌ ka tʼájan.,AQKidháblábtsik, max jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik a kidhtal kin jilaꞌ kin belaꞌ an tsubaxtaláb ani ka tolmiyat kʼal jun xitaꞌ abal kin belaꞌ juní, s@_Ani tayíl, ólan juní abal ka ulich an áb ani ulich. Ani an chabál in labedhaꞌ juní an kʼapnél. /?WAn tʼiltsix Elías jaꞌich jun i inik jelti wawáꞌ; ani tam ti ólan chapik abal yab ka ulich i áb, yab ulich i áb ban kʼayꞌlá óx i tamub kʼal chʼejel. _>7Jaxtám, ki óltsíxintsik an ti walastaláb xa koꞌoltsik jún ani jún ani ki kóntsíntsíxintsik jún ani jún abal ki jeldhátsik. Nin chapik kontsintsixtal jun i lujat inik in koꞌol tʼajat i awiltaláb. ]=3Ani tam ka tʼajaꞌtsik i kontsintsixtaláb kʼal yantam i belomtaláb, an yaꞌul neꞌech ka jeley abal neꞌech ka jeldhá kʼal an Ajátikláb; ani max in tʼajámal i walastaláb, neꞌech ka pakwlantsat. 7<gMax jun xitaꞌ kʼwajat u yaꞌul, yejat ka kantsin an ti takʼix belomtsik abal ka kontsintsat jachanꞌ an yaꞌul ani ka majuyat kʼal i aséyte tin bij an Ajátikláb. 9;k
Max jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik a kidhtal kʼwajat kʼal jun i yajtsiktaláb, yejat ka ólan. Max jun xitaꞌ kʼwajat u kulbél, kin ajatnantsi ti ajatlábtsik na Dios. : Kidháblábtsik, ka exbaytsik alwaꞌ jechéꞌ xowaꞌ neꞌech tu utsaꞌ: Yab ka éynaꞌ an walkʼiꞌ, nibal an chabál ani ni jun xataꞌ abal ki beltsintsik xowaꞌ a ulal. Tam ka ulutsik ke “Aniꞌ”, anchanꞌ ti ka ulu max anchanꞌ ti yejat; ani tam ka ulutsik ke “Yabaꞌ”, anchanꞌ ti ka ulu max anchanꞌ ti yejat, abal yab ki kwajlan tayíl kʼal i walastaláb. 9 Pos i choꞌób abal kʼijidh neꞌech kin achʼaꞌ xitaꞌ kin ejto kin kuxuy i yajtsiktaláb kʼal i chaꞌattaláb. A achʼámaltsik xan ti na Jób tin kuxyámal kʼal i chaꞌattaláb an yajtsiktaláb xin watʼnaꞌ ani a achʼámaltsik jeye xan ti lábtʼajan kʼal an Okʼóxláb más tayíl; pos an Okʼóxláb u kóꞌontsix tʼajat ti yajnantsixtaláb ani u kʼanidhax. 48a
Ka éynaꞌtsik jelti jun i óltsixtaláb abal an yajtsiktaláb ani an chaꞌattaláb, an tʼiltsixtsik xi xeꞌchinéktsik ti tʼiltsix kʼal tin kwenta an Ajátikláb.
~}}^||#{zzydxww vQuu!tPss,rrq}poonnqm,kjjinhg)eddgcbaga
``I_^]]/\[['ZZYYXGWVVJUUGTTSQRRQ:PgO&NMLKKJJIIHGGEEIDrBBIA@?>>6=<<(;::H9D877M6544j43s210/..Q-,+d*)((A')&A%$$##"Y!F ? G#G!zxU^U
+ w gG)Xi kʼeꞌettsik in ulal enchéꞌ: ―Jechéꞌ jaꞌich an Kristo. Por taltsik in ulal enchéꞌ: ―¿Janti neꞌech ki ejto ki ulu ke Jajáꞌ jaꞌchich an Kristo ani i choꞌób alwaꞌ ke Galilea u kʼwajíl? J
(Taltsik an atiklábtsik xi tajaꞌ ti kʼwajat, tam tin achʼaꞌ jechéꞌ, in ulutsik enchéꞌ: ―Tsubax lejtal, jechéꞌ an inik jaꞌich an tʼiltsix xi bijidh neꞌech ka tsích. H 'Kʼal jechéꞌ, na Jesús in leꞌnaꞌ kin ulu ke xitaꞌ kʼál ti ka belan, neꞌech kin bachʼutsik an Tʼokat Ejattaláb. Abal tam ti jachanꞌ, yabél ulnek an Tʼokat Ejattaláb, pos na Jesús yabél xalkʼantsidh an tin labidh tʼokát. Yab jununúl nin chalab an atiklábtsik kʼal tin kwenta na Jesús B}&Pos jelt xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab, tin ejattal xitaꞌ tin belál Nanáꞌ, neꞌech ka kale jelti i waljaꞌtsik xin pidhnál i xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. Q%Tin okʼontalich an ajib xi jaꞌich na kʼítsá xi más uluts, chʼakay na Jesús ani in ulu kawidh enchéꞌ: ―Max jun xitaꞌ u tsikél, ka utey kʼal Nanáꞌ ani kin uchʼaꞌ an jaꞌ. $¿Jantʼéy awil in leꞌnaꞌ kin ulu abal tu utsaꞌ enchéꞌ: “Neꞌech ti kin aliytsik por yab neꞌech ti kin elaꞌ, pos yab neꞌech ka ejto ki kʼaletsik xon ti Nanáꞌ neꞌech kin kʼwajay”? Xowaꞌ na Jesús in ulu tam tin okʼontalich an ajib * M#Tujey tám an judíotsik ti útsáx jajáꞌkʼitsik enchéꞌ: ―¿Jónꞌ awil ti neꞌech ka kʼale jechéꞌ an inik abal in ulal ke yab neꞌech ki ejto ki elaꞌ? ¿Awxeꞌ neꞌech ban judíotsik xi kʼwajat túkʼi túkʼi kʼal an griegotsik ani kin okʼtsi an griegotsik? "Neꞌech ti kin aliytsik, por yab neꞌech ti kin elaꞌ, pos yab neꞌech ka ejto ki kʼaletsik xon ti Nanáꞌ neꞌech kin kʼwajay. 0~Y!Ani na Jesús in ulu enchéꞌ: ―Bél neꞌech kin kʼwajay wéꞌ i kʼij kʼal tatáꞌtsik ani neꞌech juní kin kʼale xon ti kʼwajat na Dios xi tin abámal. T}! An fariseotsik in achʼaꞌ xantʼéy in tʼilál an atiklábtsik kʼal tin kwenta na Jesús. Aban tám kʼal an okʼlek páleꞌtsik ani an fariseotsik i yákʼwaltsik abal ka yakʼwan na Jesús. s|_ Por kʼal yán ti belan ani in ulaltsik enchéꞌ: ―Tam ka tsích an Kristo, ¿awxeꞌ neꞌech kin tʼajaꞌ más i labidh labandhaxtaláb ké jechéꞌ an inik? An fariseotsik in abaꞌ i yákʼwaltsik abal ka yakʼwan na Jesús {7 Leꞌná tám ka júná ti wikʼnél, por ni jun xitaꞌ yab utey ti yakʼwax, kom yabél in bajúmal an kʼij xowkʼi ti neꞌech ka chemdhá. Oz Nanáꞌ u exlál kom ba Jajáꞌ tin tál ani Jajáꞌ tin abámal. by= Tam tin achʼaꞌ jechéꞌ na Jesús, xi kʼwajat ti okʼtsix ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, in ulu kawidh enchéꞌ: ―¡Tám, tin exláltsik ani a choꞌóbtsik xon tin tál! Por yab in tsiꞌnek kʼal Nanáꞌkʼi tu kwetém chalab, in tsiꞌnek abal in abnék kʼal na Dios xi kʼwajat ejat xi tatáꞌtsik yab a exlál. !x;Por wawáꞌ i choꞌób xon ti tál jechéꞌ an inik; por tam ka ulich an Kristo, yab xitaꞌ neꞌech kin choꞌóbnaꞌ xon ti neꞌech ka tsích. =wsPos núꞌ kʼwajat tejwaꞌ ti okʼtsix ani yab xataꞌ tu usnal kʼal ni jun xitaꞌ. ¿Awxeꞌ an awiltalábtsik in belámalich lejtal ke jechéꞌ an inik jaꞌich an Kristo? v7Taltsik xu kʼwajíltsik Jerusalén in ulutsik tám enchéꞌ: ―¿Yabxeꞌ jaꞌich jechéꞌ an inik xi xeꞌech ti alyáb abal ka chemdhá? 6ueYab ti kin kawiy kʼal tin kwentakʼi xowaꞌ a chuꞌtaltsik u tʼajál. Tam ka tʼajaꞌtsik anchanꞌ, ka tʼajaꞌtsik in lujtalkʼi. Na Jesús in tʼilál xon ti tál 9tkPos alwaꞌich, max abal yab a léꞌtsik ka chʼikat tʼajaꞌ nin takʼixtal na Dios xin jilámal dhutsadh na Moisés, a tʼajtsaltsik an ti exól bin tʼuꞌúl an chakamtsik maske in kʼítsájil i koyóxnich, ¿jantʼókʼi tin chakuntsal abal u jeldhaꞌ jun i inik tin kʼítsájil i koyóxnich? s7Na Moisés ti óltsi ka tʼajaꞌtsik an exól ba na tʼuꞌúl, (yab abal jajáꞌ in tujúmal kin tʼajaꞌ, in tujúmal kin tʼajaꞌ na wejeꞌ pakéliltsik) ani jaxtám xoꞌ ta tʼajtsaltsik an ti exól bin tʼuꞌúl na chakámiltsik maske in kʼítsájil i koyóxnich. r-Utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Kʼal jun xataꞌ xowaꞌ u tʼajaꞌ tin kʼítsájil an koyóxnich, ejtal tatáꞌtsik i labnal. q Tókʼoyat enchéꞌ kʼal an atiklábtsik: ―I ochadh kʼal i atʼax ejattaláb; ¿jitaꞌ in léꞌ ti ki chemdhaꞌ? Tp!ʼ¿Yabxeꞌ tsubax ke na Moisés ti jiltsámaltsik dhutsadh an tin takʼixtal na Dios? Por ni jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik yab in tʼajál ti kʼij. ¿Jantʼókʼi ta léꞌtsik ti kin chemdhaꞌ? FoMax in káwak kʼal Nanáꞌkʼi tu kwetém chalab, u kalelich tám jelti max u ayal kin kʼakʼná kʼal an atiklábtsik; por yab u tʼajál anchanꞌ, tokot u ulal xowaꞌ tin pidhámal na Dios xi tin abámal abal Jajáꞌ kin bachʼu an kʼakʼnaxtaláb. Nanáꞌ tokot u ulal xowaꞌ tsubax ani yab in kʼambix. Jn
Max jun xitaꞌ in léꞌ kin tʼajaꞌ xowaꞌ in léꞌ na Dios, neꞌech kin exlaꞌ max nu okʼtsixtal tsubax lejtal ba Dios ti tál, o exom tin káw kʼal Nanáꞌkʼi tu kwetém chalab. mTókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―An okʼtsixtaláb xu pidhnál yab Nanáꞌ u dhabal, in dhabal xi tin abámal. l'An judíotsik laban tʼajat ani in ulaltsik enchéꞌ: ―¿Janti awil tin witʼámal jechéꞌ an inik yán xataꞌ ani yab exóblomámadh? kPor tam ti chʼejélábich an ajib, na Jesús ochich ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani in tuju ti okʼtsix. ]j3
Por kʼal ni jun xitaꞌ tu tʼilnal kawidh, abal u chʼejnáb an judíotsik. yik Kʼal yán an atiklábtsik xi tajaꞌ ti kʼwajat u tʼilnal na Jesús. Taltsik in ulal enchéꞌ: “Jajáꞌ jaꞌich jun i alwaꞌ inik” ani taltsik in ulal enchéꞌ: “Yab i alwaꞌ inik, pos in kʼambiyal an atiklábtsik.” |hq U alyáb kʼal an judíotsik ban ajib ani in ulaltsik enchéꞌ: ―¿Jónꞌ awil ti kʼwajat jachanꞌ an inik? g+
Por tam ti kʼalnekich nin kidhábtsik ban ajib, na Jesús kʼale jeye, maske yab choꞌóbte kʼal ni jun xitaꞌ, jelti max chinatkʼi. f Ani tam tin utsámalichtsik jechéꞌ, Jajáꞌ jilkʼon Galilea. Tam ti kʼwajat na Jesús bin ajíb an padheltsik ~euKi kʼaléchtsik taꞌ ban ajib, Nanáꞌ yabél in neꞌech kom yabél in bajúmal xowkʼi ti neꞌech kin kʼale. 4daXu kʼwajíltsik techéꞌ ti kʼayꞌlá yab neꞌech kin ejto ti ki pojkaꞌtsik, por Nanáꞌ tin pojkál, abal u xalkʼantsal ke yab alwaꞌ xowaꞌ in tʼajáltsik. c1Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Yabél in bajúmal xowkʼi ti neꞌech kin kʼale, por abal tatáꞌtsik, xowkʼijakichkʼi alwaꞌ. cb?Anchanꞌ ti utsan kʼal nin kidhábtsik kom yab u belnal nibal kʼal jajáꞌtsik. 5acPos max jun xitaꞌ in léꞌ ka exlomná, yab in tʼajál xataꞌ chinat. Kom Tatáꞌ a tʼajál xataꞌ jelti jechéꞌ, ka tʼajaꞌ tin tamét ejtal an atiklábtsik. R` utsan enchéꞌ na Jesús kʼal nin kidhábtsik: ―Yab ki kʼwajaykʼi techéꞌ, ki kʼale Judea abal an atiklábtsik xi ti wéwnál xu kʼwajíltsik tajaꞌ, kin chuꞌu jeye xantʼéy a tʼajál. q_[Por kom exomich ti kʼunel xowkʼi tu ajíbnáb an padheltsik, jun i ajib xin ajíbnál an judíotsik, 9^ mTam ti watʼenekich ejtal jechéꞌ, na Jesús xeꞌchin ban chabál xi Galilea kom yab in léꞌ ka xeꞌchin Judea, abal tajaꞌ u leꞌnáb ka chemdhá kʼal an judíotsik. ]GTam tin ulu jechéꞌ, na Jesús kʼwajat in tʼilál na Judas Iskariote, xu chakámláb kʼal na Simón, pos na Judas jaꞌich xi neꞌech kin pidhnaꞌ na Jesús abal ka chemdhá, maske jajáꞌ jaꞌich jeye jún ti éb xi lajucháb an exóbaltsik.<\qFTókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Yabxeꞌ Nanáꞌ tu takwyámal tatáꞌtsik xi lajucháb? Por jún ti éb xi tatáꞌtsik jaꞌich in kidhtal an lej atʼax. s[_EWawáꞌ i belámalich ani i choꞌóbnámalich ke Tatáꞌich ni Kristo, nin Chakámil na Dios xi ejat. mZSDPor tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Simón Pedro: ―Ajátik, ¿Ba jitaꞌ ti neꞌech ki ejto ku kʼale? Pos tokot Tatáꞌ tu okʼtsal xan ti neꞌech ki ejto ki kóꞌoy an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. vYeCKonyat tám enchéꞌ kʼal na Jesús xi lajucháb an exóbaliltsik: ―¿A léꞌxeꞌ teye ki kʼaletsik? XBAsta tam ti tám, yán xi kʼál ti wéwnadh na Jesús in jilaꞌtsik ti wéwnax ani yabich más xeꞌchintsik kʼal Jajáꞌ. 2W]AAni in ulu enchéꞌ: ―Kʼal jechéꞌ tin kwenta tu utsámaltsik ke yab xitaꞌ neꞌech kin ejto ka utey kʼal Nanáꞌ, max yab kʼal an Tátaꞌláb ti ka utwat. dVA@Por waꞌach taltsik na kidhtal xi yab in belál. In ulu anchanꞌ na Jesús, kom in exláltsik xitaꞌ kʼál ti yab u belnal asta ti tujenek an kʼayꞌlá ani xitaꞌ kʼál ti neꞌech ka pidhná abal ka chemdhá. U!?An ejattaláb jaꞌich nin pidhnál an xeꞌchintaláb; ni tʼuꞌúl yab xataꞌ ti alwaꞌ. Xowaꞌ Nanáꞌ tu tʼiltsámaltsik jaꞌich abal tin kwenta a ejattaltsik ani jaꞌich kʼál ti neꞌech ki pidhan an ti xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. &TE>¿Pos jantʼéy pé tám neꞌech ka támun max tin chuꞌutsik Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, tin kʼadhíl xon tin kʼwajatwiꞌik? "S==Tam ti na Jesús in chuꞌu abal kʼwajattsik ti tʼilom kʼal jechéꞌ tin kwenta, in konoytsik enchéꞌ: ―¿Ti itʼixbédháltsik jechéꞌ? }Rs<Tam tin achʼaꞌtsik jechéꞌ an okʼtsixtaláb, yán xi kʼál ti wewkómte na Jesús in ulutsik enchéꞌ: ―Jechéꞌ xowaꞌ kʼwajat in ulal tʼojláb tʼajat abal ki belaꞌ. ¿Jitaꞌ kʼál ti neꞌech ka ejtowat ka exbantsat? NQ;Na Jesús in okʼtsixnaꞌ jechéꞌ ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb ban bitsow xin bij Kapernaúm. An tʼilabtsik kʼal tin kwenta an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal bP=:Jechéꞌ xowaꞌ in kʼwajat u tʼilál jaꞌich an kʼapnél xi paꞌinek walkʼiꞌ. Jechéꞌ an kʼapnél yab in junwal jelti an kʼapnél xi paꞌinek walkʼiꞌ xin kʼapúmal na wejeꞌ pakéliltsik ani bélkʼi chemechtsik; xitaꞌ kin kʼapu jechéꞌ an kʼapnél xin kʼwajat u tʼilál, neꞌech ka kʼwajay ejat malilíl i kʼij. rO]9Anchanꞌ jelt xan ti an Tátaꞌláb xi tin abámal kʼwajat ejat ani Nanáꞌ in kʼwajat ejat kʼal Jajáꞌ, anchanꞌ jeye, xitaꞌ tin kʼaptsi an tu tʼuꞌúl jelti max i kʼapnél, neꞌech ka kʼwajay ejat kʼal Nanáꞌ.
N8Xitaꞌ ti kin kʼaptsi an tu tʼuꞌúl ani ti kin uxtsi an tu xichʼál, kʼwajatich kʼal Nanáꞌ ani Nanáꞌ kʼal jajáꞌ. ]M37Pos nu tʼuꞌúl jaꞌich i lej kʼapnél ani nu xichʼál jaꞌich i lej uxnél. aL;6Xitaꞌ ti kin kʼaptsi an tu tʼuꞌúl ani ti kin uxtsi an tu xichʼál, neꞌech kin kóꞌoy an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal ani Nanáꞌ neꞌech ku ejdhaꞌ ti ít tam kin bajaw an pakwenib. 4Ka5Utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tsubax tu utsáltsik, ke max yab ti kin kʼaptsitsik an tu tʼuꞌúl ani yab ti kin uxtsitsik an tu xichʼál, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, yab neꞌech ka ejto ka kóꞌoytsik an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. 4Ja4Tujey tám ti káwlíx an judíotsik jajáꞌkʼitsik ani u útsáxtsik enchéꞌ: ―¿Janti neꞌech kin ejto jechéꞌ ti ku pidhaꞌ ki kʼaptsi tin tʼuꞌúl? lIQ3Nanáꞌich an kʼapnél xi paꞌinek walkʼiꞌ; xitaꞌ kin kʼapu jechéꞌ an kʼapnél, neꞌech ka kʼwajay ejat malilíl i kʼij. An kʼapnél xi Nanáꞌ neꞌech ku pidhaꞌ, jaꞌich nu tʼuꞌúl xi neꞌech ku pidhnaꞌ abal an atiklábtsik xi techéꞌ ti kʼayꞌlá kin ejto kin kóꞌoy an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. zHm2por xitaꞌ kin kʼapu an kʼapnél xi tál walkʼiꞌ xi Nanáꞌ u tʼilál, yab jaykʼi neꞌech ka chemech.
G1Na wejeꞌ pakéliltsik in kʼapúmal ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh an kʼapnél xi tál walkʼiꞌ ani bélkʼi chemechtsik; cF?0Nanáꞌich an kʼapnél xin pidhnál an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. E}/Tsubax tu utsáltsik, xitaꞌ ti kin belaꞌ Nanáꞌ, in koꞌolich an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. 6De.ʼJechéꞌ yab in léꞌ kin ulu ke jun xitaꞌ in chuꞌúmalich an Tátaꞌláb; xitaꞌ kʼál tokot ti chuꞌudh na Dios, jaꞌich xi tajaꞌ ti tál ba na Dios. kCO-Ba nin dhutsadh úwil an tʼiltsixtsik in ulal enchéꞌ: “Na Dios neꞌech kin okʼtsi ejtalkʼitsik.” Jaxtám, ejtal xitaꞌ kin axtsi an Tátaꞌláb ani kin walkaꞌ ka okʼtsin kʼal Jajáꞌ, u utel kʼal Nanáꞌ. 0BY,Yab xitaꞌ neꞌech kin ejto ka utey kʼal Nanáꞌ max yab ka utwat kʼal an Tátaꞌláb xi tin abámal ani neꞌech ku ejdhaꞌ ti ít tam kin bajaw an pakwenib. `A9+Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ka jilaꞌichtsik ti kin káwnaꞌ. b@=*Ani in ulutsik enchéꞌ: ―¿Yabxeꞌ jaꞌich jechéꞌ na Jesús, nin chakámil na José? Wawáꞌ i exlantsal tin tátaꞌ ani tin nánaꞌ. ¿Jantʼókʼi pé tám tin ulal ke Jajáꞌ walkʼiꞌ ti paꞌinek? *?M)Tam ti an judíotsik in achʼaꞌ jechéꞌ, tujeytsik kin kawiy na Jesús abal in ulu enchéꞌ: “Nanáꞌich nin kʼapnél xi paꞌinek walkʼiꞌ.” >y(Xowaꞌ in léꞌ xi tin abámal, jaꞌich ke ejtal xitaꞌ kin chuꞌu nin Chakámil na Dios ani kin belaꞌ, kin kóꞌoytsik an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal ani Nanáꞌ neꞌech ku ejdhaꞌ ti ít tam kin bajaw an pakwenib. 3=_'Xowaꞌ in léꞌ nu Tátaꞌ xi tin abámal, jaꞌich ke yab ku kʼibdhaꞌ ni jun xitaꞌ xi Jajáꞌ tin pidhál, tokot ku ejdhaꞌ ti ít tam kin bajaw an pakwenib. <)&Pos Nanáꞌ yab in paꞌinek walkʼiꞌ abal ku tʼajaꞌ xowaꞌ u léꞌ, in paꞌinek abal ku tʼajaꞌ xowaꞌ in léꞌ xi tin abámal. ; %Ejtal xowaꞌ tin pidhál an Tátaꞌláb, u ulel kʼal Nanáꞌ ani xitaꞌ ka utey kʼal Nanáꞌ, yab neꞌech ku pojkaꞌ. o:W$Por anchanꞌ jelt xan tu utsámalichtsik, tatáꞌtsik yab tin belál maske tin chuꞌúmalichtsik. 9#Utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Nanáꞌich an kʼapnél xin pidhnál an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. Xitaꞌ ka utey kʼal Nanáꞌ, yab jaykʼi neꞌech ka kʼaꞌay ani xitaꞌ ti kin belaꞌ, yab jaykʼi neꞌech ka tsikey. 8"Utsan tám enchéꞌ na Jesús kʼal an atiklábtsik: ―Ajátik, ti ku pidhaꞌ echʼekʼi jachanꞌ an ti kʼapnél. $7A!Pos an kʼapnél xin pidhnál na Dios, jaꞌich xi paꞌinek walkʼiꞌ ani in pidhál an atiklábtsik ti xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. 6 Tókʼoyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tsubax tu utsáltsik: Yab kʼal a Moisés ti pidhnék na wejeꞌ pakéliltsik an ti kʼapnél xi tál walkʼiꞌ, kʼal nu Tátaꞌ ti pidhnéktsik jachanꞌ an kʼapnél xi tsubax lejtal ti tál walkʼiꞌ. n5U Ni wejeꞌ pakéliltsik in kʼapúmal ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh an kʼapnél xi tál walkʼiꞌ, jelt xan tin ulal enchéꞌ an Tʼokat Dhuslab: “Na Dios in pidhaꞌtsik kin kʼapu an kʼapnél xi tál walkʼiꞌ.” O4 Konyat tám juní enchéꞌ na Jesús: ―¿Jantʼom labidh labandhaxtaláb neꞌech ka ejto ti ku xalkʼantsi abal ki chuꞌu ani anchanꞌ tu belaꞌich? ¿Jantʼéy a ejtowal ka tʼajaꞌ?
3 Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Na Dios in léꞌ kin chuꞌu ke tatáꞌtsik ka belaꞌ xi Jajáꞌ in abámal. 2 Konyat tám enchéꞌ kʼal an atiklábtsik: ―¿Jantʼéy yejat ki tʼajaꞌ abal ki ejto ki tʼajaꞌ xowaꞌ in léꞌ na Dios? 1Yab ki tʼójontsik abal ka átaꞌ an kʼapnél xu talél, ki tʼójontsik abal ka átaꞌ an kʼapnél xi yab u talél xi neꞌech ti ki pidhaꞌtsik an ti xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. Jechéꞌ jaꞌich an kʼapnél xu pidhnál Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik. Pos na Dios an Tátaꞌláb tin takwyámal abal ku pidhnaꞌ jechéꞌ an kʼapnél. S0 Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tsubax tu utsál, ke tatáꞌtsik tin ayal abal a chuꞌu tu kʼapundhaꞌtsik asta ki ajwé ani yab abal a chuꞌúmaltsik an labidh labandhaxtaláb. /9Tam ti an atiklábtsik ulich jun pakʼeꞌ pujal, in elaꞌ na Jesús ani in konoytsik enchéꞌ: ―Okʼtsix, ¿jowkʼijich ta ulnek techéꞌ? ".=Ani jaxtám, tam ti an atiklábtsik in chuꞌu ke na Jesús yabich tajaꞌ ti kʼwajat nibal nin exóbaliltsik, balin ban tan ani kʼaletsik Kapernaúm abal kin aliy. Na Jesús jaꞌich na kʼwajat jelti an kʼapnél xin pidhnál an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal K-Por támkʼi jachanꞌ, ulich kʼeꞌet i tan xi tál ban bitsow xin bij Tiberias, tajaꞌ kʼunat xon ti kʼapúmadh an atiklábtsik tam ti an Ajátikláb in pidhnámalich i jalbintsixtaláb. `,9Tam ti jun tsudhelom, an atiklábtsik xi jilkʼonéktsik jun pakʼeꞌ pujal, in chuꞌu abal an exóbaltsik kʼalnekich kʼal an junkax tan xi taꞌ ti kʼwajat ani na Jesús yab kʼalnek kʼal jajáꞌtsik. E+Tam tin achʼaꞌtsik jechéꞌ, in utsaꞌichtsik tám ka ochich ban tan ani junwékʼi ti ulichtsik ban chabál xon tin ulúmaltsik neꞌech. Alyat na Jesús kʼal an atiklábtsik V*%Por utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¡Nanáꞌ, yab ki jikʼeytsik! )3Tam tin belámalichtsik bóꞌ o akak i kilómetro, in chuꞌutsik na Jesús ti utel ban tan, tál belal tin éb an jaꞌ ani jikʼeytsik tʼajat. R( An jaꞌ u múlákʼ asta tʼekʼat, kom u wawꞌnal jun i chapik ikʼ. >'uochichtsik ban tan ani in tujúchtsik tám kin watʼnaꞌ an pujal abal ka kʼaletsik Kapernaúm. Jikʼwchinékich alwaꞌ ani na Jesús yabél ulnek xon ti jajáꞌtsik kʼwajat. V&%Tam ti jikʼwchinékich, nin exóbaliltsik na Jesús kʼale ban pujal, v%ePor kom na Jesús in chuꞌu abal u leꞌnáb ka júná kʼal i chápláb abal ka tʼajan ti pulek takʼix, kʼale juní ban chʼén abal ka kʼwajay kwetém. Na Jesús beley bin ebtsik an jaꞌ (Mt. 14:22‑27; Mr. 6:45‑52) e$CTam ti an atiklábtsik in chuꞌu jechéꞌ an labidh labandhaxtaláb xin tajaꞌ na Jesús, in ulutsik enchéꞌ: ―Tsubax lejtal jechéꞌ jaꞌich an tʼiltsix xi bijidh neꞌech ka tsích techéꞌ ti kʼayꞌlá. %#C
In junkutsik tám ani in tsʼutsiytsik lajucháb i tʼoknaltsik kʼal an pejmatstaláb xi jilkʼon kʼal xi bóꞌ an pan xi tʼajadh kʼal i sebada. "3 Tam ti ajwéchtsik, na Jesús in utsaꞌ enchéꞌ nin exóbaliltsik: ―Ka junkutsik an pejmatstalábtsik xi jilkʼon abal yab xataꞌ ka odhná. =!s In téynaꞌ tám na Jesús xi bóꞌ an pan, in pidhaꞌ ti jalbintsixtaláb na Dios ani in pidhaꞌich tám nin exóbaliltsik. An exóbaltsik in pidhaꞌichtsik tám ejtal xi táꞌ ti buxutsik. Anílkʼi jeye tin tʼajaꞌ kʼal an toꞌoltsik ani in pidhaꞌtsik asta xan ti jajáꞌtsik in leꞌnaꞌ. O
In ulu tám enchéꞌ na Jesús: ―Ka utsaꞌ ejtal an atiklábtsik ka buxkan. Tajaꞌ xon ti kʼwajattsik, waꞌach tʼajat i tsʼitsik chʼojól ani buxkantsik boꞌ mil iniktsik xónaꞌ. \ 1 ―Jéꞌ kʼwajat jun i chakam kwitól xin tsiꞌdhál bóꞌ i pan xi tʼajadh kʼal i sebada ani cháb i toꞌol; por kʼal jechéꞌ yab neꞌech ka kidhey abal ki kʼapundhaꞌ yantam i atiklábtsik. }Utsan tám enchéꞌ kʼal jún ti éb nin exóbaliltsik xin bij Andrés, xi jaꞌich nin kidháb na Simón Pedro: - STókʼoyat tám enchéꞌ kʼal na Felipe: ―Maske ki chʼaꞌay cháb boꞌ inik i denariotsik i pan, yab neꞌech ka kidhey abal kin elaꞌ bachʼutsik wetsik. / WPor na Jesús in ulu anchanꞌ abal in léꞌ kin achʼaꞌ xantʼéy kin ulu na Felipe, pos Jajáꞌ in choꞌóbich alwaꞌ xantʼéy neꞌech kin tʼajaꞌ. U#Tam ti na Jesús in chuꞌu abal kʼal yán i atiklábtsik ti wéwnadh, in utsaꞌ enchéꞌ na Felipe: ―¿Jónꞌ neꞌech ki chʼaꞌay i kʼapnél abal ka kʼapúch ejtal jechéꞌ an atiklábtsik? gGTam ti jachanꞌ i kʼij, exomich ti kʼunel an paskwa, an ajib xin ajíbnál an judíotsik. _7Kʼadhiy tám na Jesús ba jun i chʼén ani buxkan tajaꞌ kʼal nin exóbaliltsik. 3Kʼal yán i atiklábtsik ti neꞌech wewkómte kom in chuꞌúmalichtsik an labidh labandhaxtaláb xin tʼajál, abal in jeldhál an yaꞌultsik. %Tam ti watʼéch ejtal jechéꞌ, na Jesús kʼale jun pakʼeꞌ pujal xi kʼwajat Galilea, xi jayéchkʼi in kidhtal an pujal xi Tiberias. +/Por max yab a beláltsik xowaꞌ in jilámal dhutsadh na Moisés, ¿jan ti neꞌech ka ejto ka belaꞌtsik xowaꞌ Nanáꞌ tu utsáltsik?C.Abal max tsubaxak ta beláltsik xowaꞌ in dhutsámal na Moisés, neꞌech jeye tám ka belaꞌtsik xowaꞌ Nanáꞌ u ulal, pos Nanáꞌ tin tʼilál xowaꞌ in dhutsámal na Moisés. H -Yab ka chalpaytsik ke Nanáꞌ neꞌech tu ólnaꞌtsik tin tamét nu Tátaꞌ; xitaꞌ ti ólnáltsik, jaꞌich xowaꞌ in dhutsámal na Moisés, xon ta kʼwajbámaltsik na aytsixtalábil. /,¿Janti neꞌech ka ejto ki belmáchtsik, max tokot a léꞌ ki exlomná ke i alwaꞌ inik kʼal an atiklábtsik ani yab kʼal na junkax Diosil? O+Nanáꞌ in tsiꞌnek abal in abnék kʼal nu Tátaꞌ, por tatáꞌtsik yab tin bachʼwal; por max tál jun xitaꞌ kʼal jajáꞌkʼi tin kwetém chalab, jachanꞌ neꞌech jaꞌ ka bachʼutsik. A}*Por Nanáꞌ tu exláltsik ke yab a kʼakʼnál a Dios. [/)ʼNanáꞌ yab u léꞌ kin exlá ke in alwaꞌ inik kʼal an atiklábtsik. 3(por tatáꞌtsik yab a léꞌ ki uteytsik kʼal Nanáꞌ abal ka ejto ka kóꞌoytsik jachanꞌ an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. a;'Tatáꞌtsik a ajyal an Tʼokat Dhuslab kʼal yantam i kwenta, abal a léꞌtsik ka chuꞌu max ka elaꞌtsik tajaꞌ an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal; por an Tʼokat Dhuslab Nanáꞌ tin tʼilál,
w&Por tatáꞌtsik yab a beltsal nin tsubaxtalábil abal yab tin beláltsik Nanáꞌ, xin abadh kʼal an Tátaꞌláb. K %Aníl jeye, an Tátaꞌláb xi tin abámal, in pidhnál jeye i óltsixtaláb kʼal Nanáꞌ tu kwenta, maske tatáꞌtsik yab jaykʼi a axtsámal tin káwintal nibal jaykʼi a chuꞌúmaltsik. h I$Por Nanáꞌ u koꞌol jun i óltsixtaláb más alwaꞌ ké xowaꞌ xin ulúmal na Juan. Ejtal xowaꞌ an Tátaꞌláb tin pidhámal ku tʼajaꞌ, jaꞌich nin xalkʼál abal tsubax lejtal tin abadh kʼal an Tátaꞌláb. =
s#Xowaꞌ in ulu na Juan, in junwal jelti jun i tajbaxtaláb xi kʼwajat letʼotʼól abal ti tajbax ani tatáꞌtsik a leꞌnaꞌ ki kulbé wéꞌ i kʼij kʼal nin tajaxtalábil. -"Nanáꞌ yab in teykómte kʼal xowaꞌ kin ulu jun i inik kʼal Nanáꞌ tu kwenta; por u ulal jechéꞌ abal tatáꞌtsik ka ejto ki loꞌey. [/!Tatáꞌtsik a abnámal ka konyat na Juan ani tsubax xan ti jajáꞌ tókʼnék. `9 Waꞌach kʼeꞌet xi tin tʼilál ani u choꞌób alwaꞌ ke tsubax xowaꞌ in ulal. Z- Max Nanáꞌkʼijak in xeꞌech u tʼilál tubáꞌ, yab tsubax xowaꞌ u ulal. (I ʼNanáꞌ yab u ejtowal ku tʼajaꞌ xataꞌ kʼal Nanáꞌkʼi tu kwetém chalab. Nanáꞌ in lújundhax xantikʼi ti kin utsan ani in lújundhax in lujtalkʼi, pos yab exom u tʼajál xowaꞌ Nanáꞌ u léꞌ, tokot u tʼajál xowaꞌ in léꞌ an Tátaꞌláb xi tin abámal. F ani neꞌech ka kale xon ti kʼwajattsik jolidh. Xitaꞌ xin tʼajámaltsik xowaꞌ alwaꞌ, neꞌech ka ejechtsik abal yabich jaykʼi ka chemechtsik; por xitaꞌ xin tʼajámaltsik xowaꞌ yab alwaꞌ, neꞌech ka ejechtsik abal ka abnájichtsik ban kʼibeltaláb. Xantʼokʼál tu xalkʼanal nin awiltal na Jesús Yab ki labantsik kʼal jechéꞌ, kom neꞌech kin bajaw an ora tam ejtal an chemélomtsik neꞌech kin axtsi tin káwintal veIn pidhámal jeye ti awiltaláb abal ti lújundhom, kom Jajáꞌich xi abadh abal ka wenkʼon jeye ti inik. Anchanꞌ jelt xan ti an Tátaꞌláb in koꞌol i awiltaláb abal kin pidhnaꞌ i xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal, anchanꞌ jeye tin pidhámal ti awiltaláb nin Chakámil abal kin pidhnaꞌ i xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. 6 eTsubax tu utsáltsik, ke neꞌech kin bajaw an ora ani jaꞌich xoꞌich, tam xi kʼwajattsik jelti max chemnek kʼal tin kwenta an walastaláb neꞌech kin axtsitsik tin káwintal nin Chakámil na Dios; ani xitaꞌ kin axtsi, neꞌech kin kóꞌoy an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. [/ʼTsubax tu utsáltsik: Xitaꞌ kin exbay xowaꞌ Nanáꞌ u ulal ani kin belaꞌ xitam Jáꞌ tin abámal, neꞌech kin kóꞌoy an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal; ani yabich neꞌech ka jilkʼon walbidh, pos jajáꞌ in watʼnaꞌich an chemlá ani in kóꞌóch an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. b~=abal kʼal ejtalkʼi ti ka kʼakʼná an Chakámláb jelt xan tu kʼakʼnáb an Tátaꞌláb. Xitaꞌ yab kin kʼakʼnaꞌ an Chakámláb, yabich jeye tám u kalel in kʼakʼnál an Tátaꞌláb xi kʼál ti abnék. }Pos an Tátaꞌláb yab in lújundhál ni jun xitaꞌ, nin Chakámil jaꞌich nin pidhámal ejtal an ti awiltaláb abal ti lújundhax, T|!Anchanꞌ jelt xan ti an Tátaꞌláb in ejdhál an chemélomtsik ani in pidhál ti xeꞌchintaláb, anchanꞌ jeye an Chakámláb in pidhál ti xeꞌchintaláb xitaꞌ Jajáꞌ in léꞌ kin pidhaꞌ. i{KPos an Tátaꞌláb in kʼanidhál nin Chakámil ani in xalkʼantsal ejtal xowaꞌ Jajáꞌ in tʼajál; ani neꞌech kin xalkʼantsi xowaꞌ más pakdhaꞌ xi Jajáꞌ in tʼajál, xi neꞌech ti ki jilaꞌtsik i labnék. `z9Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tsubax tu utsáltsik, ke nin Chakámil na Dios yab neꞌech kin ejto kin tʼajaꞌ ni jun xataꞌ kʼal Jajáꞌkʼi tin kwetém chalab; tokot in tʼajál xowaꞌ in chuꞌtal in tʼajál an Tátaꞌláb. Ejtal xowaꞌ in tʼajál an Tátaꞌláb, anílkʼi jeye tin tʼajál an Chakámláb. Ay{Jaxtám an judíotsik másich tin leꞌnál kin chemdhaꞌ na Jesús, abal yab tokotkʼi yab in pakwlantsal nin kʼítsájil an koyóxnich, u leꞌnáb ka chemdhá, abal in ulal ke Jajáꞌ jáykʼi jeye a Dios, kom in ulal ke na Dios jaꞌich nin Tátaꞌ. An awiltaláb xin koꞌol nin Chakámil na Dios xyPor utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Nu Tátaꞌ echʼekʼi u tʼojnal ani jaxtám Nanáꞌ tin tʼojnal neye. w3Jaxtám na Jesús tu atʼnal kʼal an judíotsik ani u leꞌnáb ka chemdhá, abal na Jesús in tʼajál jechéꞌ tin kʼítsájil an koyóxnich. _v7Kʼale tám an inik ani in óltsi an judíotsik ke kʼal na Jesús ti jeldhats. [u/Tayíl elan jachanꞌ an inik kʼal na Jesús ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani utsan enchéꞌ: ―Ka achʼaꞌ, xoꞌ i jeléch, yabich más ka walaꞌ abal yab ka tamu jun xataꞌ más yajtsik. "t=
Por an inik yab in choꞌób xitam jáꞌ xi kʼál ti jeldhats, kom na Jesús pitʼkʼonékich bin yaníl an atiklábtsik xi tajaꞌ ti kʼwajat. sy Konyat tám enchéꞌ: ―¿Jitam jáꞌ pé jeye xi ti utsaꞌ: “Ka dhayaꞌ na chaytéꞌil ani ki beley”? r An inik tókʼon enchéꞌ: ―Xi tin jeldhaꞌ, tin utsaꞌ enchéꞌ: “Ka dhayaꞌ na chaytéꞌil ani ki beley.” q1
utsan enchéꞌ kʼal an judíotsik jachanꞌ an inik xi jeldhá: ―Xoꞌ in kʼítsájil i koyóxnich, yab alwaꞌ ka kitnaꞌ na chaytéꞌil. 3p_ Támkʼi jachanꞌ ti jilkʼon jelnek an inik, in dhayaꞌ nin chaytéꞌil ani beley. Por kom tam ti jachanꞌ a kʼítsá jaꞌich in kʼítsájil an koyóxnich, joMUtsan enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ki chʼakay, ka dhayaꞌ na chaytéꞌil ani ki beley. MnTókʼoyat enchéꞌ kʼal an yaꞌul: ―Ajátik, yab u koꞌol xitaꞌ ti kin ódhaꞌ ban chʼakat jaꞌ tam ka lanyat. Echʼekʼi tam u léꞌ neye kin ochich, okʼox u ochel kʼeꞌet. >muTam ti na Jesús in chuꞌu kwachál jechéꞌ an inik ani in choꞌóbnaꞌ abal nakatich tʼajat i kʼij ti kʼwajíl anchanꞌ, in konoy enchéꞌ: ―¿A léꞌxeꞌ ki jeley? klOTáꞌ jeye ti kʼwajat tajaꞌ jun i inik xin koꞌolich jun inik lajuwaxik i tamub ti yaꞌul. KkAbal owdhaꞌkʼi i kʼij u paꞌíl jun i tʼokat abatwále ani in lanyal an jaꞌ. Xitaꞌ ka ochich okʼox tam ka lanyat an jaꞌ, u jelél kʼal xowaꞌkichkʼi an yawꞌlách xin koꞌol. EjTajaꞌ ban chalam, taꞌ ti kwachatsik yán i yaꞌultsik, xu jokʼoltsik, xu kʼwechʼeꞌtsik ani xi yabtsik in ejtowal ka yoyon. Jechéꞌ kʼwajattsik in aytsím ka lanyat an jaꞌ. si_Tajaꞌ Jerusalén, kʼunat bin wiꞌlébil an bitsow, waꞌach jun i chʼakat jaꞌ xi ti káwintaláb ebreo u bijyáb Betesda. Jechéꞌ an chʼakat jaꞌ, kʼwajat ban wiꞌleb xu bijyáb Obejatsik ani in koꞌol bóꞌ i chalam. h {Tam ti watʼenekich ejtal jechéꞌ, na Jesús witsiy Jerusalén xon ti an judíotsik kʼwajat in tʼajál jun i ajib. g+6Jechéꞌ jaꞌich in chabtal an labidh labandhaxtaláb xin tʼajaꞌ na Jesús abal ti exól, tam ti witsiy Judea ani ulich Galilea.Rf 5In chalpay tám an tátaꞌláb ke jachanꞌ i ora, tám ti usnék enchéꞌ kʼal na Jesús: “Na chakámil yab neꞌech ka chemech.” Jajáꞌ ani ejtal nin kidhtaltsik in belaꞌ na Jesús. =es4Ani in konoy tám nin tʼojnáliltsik xáy i ora ti tujey ti elábmél nin chakámil ani utsan enchéꞌ: ―Ti weꞌél, jún xónaꞌ i wákal ti wékʼon an kʼakʼlách. d3Tam tu witsélich tin kʼimáꞌ, kale ti tamnal kʼal nin tʼojnáliltsik ani utsan enchéꞌ: ―Na chakámil yab chemech. 7cg2Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ki kʼaléch ta kʼimáꞌ, na chakámil yab neꞌech ka chemech. An inik in belaꞌ xowaꞌ utsan kʼal na Jesús ani kʼale. }bs1Por utsan enchéꞌ kʼal an tʼójontsix: ―Ajátik, ki tsích jikʼat, lejat yabél u chemel nu chakámil. a 0Utsan tám enchéꞌ kʼal Jesús: ―Max yab ka chuꞌutsik i exól ani i labidh labandhaxtalábtsik, yab neꞌech ti kin belaꞌtsik. b`=/Tam ti jachanꞌ an tʼójontsix in achʼaꞌ ke na Jesús ulich Galilea, kʼale kin chuꞌu ani in pakabédhaꞌ abal ka kʼale bin kʼimáꞌ ani ka jeldhantsat tin chakámil xi taꞌ ti kʼwajat tolowich tʼajat. "_=.Na Jesús witsiy Kaná, an bitsow xu takʼnal ban chabál xi Galilea xon tin wenkʼómal an jaꞌ ti yajtsik uxnél. Tajaꞌ, taꞌ ti kʼwajat jun in tʼojnálil an pulek awiltaláb. Jechéꞌ an tʼójontsix, in koꞌol jun in chakámil u yaꞌul ban bitsow xi Kapernaúm.
?~~8}}||3{{z_yy?y x`wQvv u tTt rqpoommllCkjih{gfeeGd^cbqaa+`e__!^]]k\\U[ZZYXXVNVU]TvSSRoRPP;O8NaMMLgKKJBIcHHEGFEDDClBBOAA?X>]=<Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Nanáꞌich nin ejdhax ti ít ani xu pidhnál an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. Xitaꞌ ti kin belaꞌ, maske ka chemech, bélkʼi neꞌech ka kʼwajay ejat; .7U Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Marta: ―Aniꞌ kʼejle, u choꞌóbich abal neꞌech ka ejech ti ít tam ka ejdhá an chemélomtsik tam kin bajaw an pakwenib. X6) Utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Na kidháb neꞌech ka ejech ti ít. X5) Por u choꞌób alwaꞌ ke neꞌech ti ki pidhaꞌ na Dios xowaꞌ ka kontsi. {4o Ani utsan enchéꞌ na Jesús kʼal na Marta: ―Ajátik, max techéꞌak ta kʼwajat, yabak chemnek nu kidháb. 3 Tam ti na Marta in achʼaꞌ abal táꞌich tu ulel na Jesús, kale kin tamu; por na María jilkʼon ban atá xon tu kʼwajíltsik. 2 ani kʼal yán i judíotsik ti kʼalnek ti álnáb na Marta ani na María abal ka kʼijidhmédhaꞌtsik kom chemnek nin kidháb Lásaro. 1w An kwentsal xi Betania, kʼwajat kʼunat ban bitsow Jerusalén, cháb kʼal chʼejel xónaꞌ i kilómetro in owíl; r0] Tam ti na Jesús ulich Betania, utsan abal in koꞌolich chéꞌ a kʼítsá ti jolidh na Lásaro. z/m Na Tomás, xu bijyáb ti Kwayaꞌ, in utsaꞌ tám enchéꞌ nin at exóbaltsik: ―Wana weye abal ku chemech junax kʼal Jajáꞌ. Na Jesús jaꞌich xu ejdhax ti ít ani xin pidhnál an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal
. In kulbél tʼajat kʼal tatáꞌtsik ta kwenta abal yab tajaꞌ tin kʼwajat abal anchanꞌ ki belmáchtsik. Por wana ki chuꞌu. W-' Utsutsuyattsik tám tsubax enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Na Lásaro chemech. -,S
Por xowaꞌ in leꞌnaꞌ kin ulu na Jesús, jaꞌich ke na Lásaro chemnek, por an exóbaltsik in chalpay ke na Jesús kʼwajat in tʼilál i aniꞌ wayich. t+a Utsan tám enchéꞌ kʼal an exóbaltsik: ―Ajátik, max wayámadhich, tám, neꞌech ka elábmé. }*s Tayíl utsantsik juní enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ni jaꞌúb Lásaro wayámadhich, por neꞌech ku bakiy. d)A
Por max jun xitaꞌ xeꞌech tam jikʼwax, u tʼadhkʼunal kom yab tajax xon ti xeꞌech. ({ Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Yabxeꞌ lajucháb i ora in koꞌol xi jun a kʼítsá? Pos max jun xitaꞌ xeꞌech ti belal tam kʼij, yab u tʼadhkʼunal kom in telál an tajaxtaláb xi waꞌach ba jechéꞌ an kʼayꞌlá. K' Utsan tám enchéꞌ kʼal nin exóbaliltsik: ―Okʼtsix, xoꞌ ít, an judíotsik xi tajaꞌ u kʼwajíl in leꞌnámaltsik ti ki tʼujbay; ani ¿xoꞌ a léꞌ juní ki kʼale tajaꞌ? S& Tayíl in utsaꞌ tám enchéꞌ nin exóbaliltsik: ―Wana juní Judea. %} tam ti utsan ke na Lásaro u yaꞌul, yab kʼale jikʼat kin álnaꞌ, jilkʼon bél cháb a kʼítsá xon ti kʼwajat. _$7 Maske na Jesús in kʼanidhál tʼajat na Marta, na María ani na Lásaro jeye, # Tam ti na Jesús in achʼaꞌ, in ulu enchéꞌ: ―Jechéꞌ an yawꞌlách yab jaꞌich tokot abal ka chemech, jaꞌich abal kin xalkʼaꞌ nin labidh tʼokát na Dios ani anchanꞌ ka xalkʼan jeye nin labidh tʼokát nin Chakámil na Dios. v"e Jechéꞌ cháb an mímlábtsik in abnaꞌ ka utsan enchéꞌ na Jesús: ―Ajátik, na jaꞌúb u yaꞌul. ;!o Jechéꞌ na María, nin ixám na Lásaro, an inik xu yaꞌul, jaꞌich an mímláb xin mawtsi kʼal i niwiytaláb tin akan an Ajátikláb ani in wayedhantsi kʼal in xiꞌíl. E Táꞌ ti kʼwajat jun i inik u yaꞌul xu bijyáb ta Lásaro. Jechéꞌ an inik u kʼwajíl ban kwentsal xin bij Betania, xon tu kʼwajíltsik jeye na María ani na Marta, nin ixámtsik. Q
*Ani kʼal yán ti belan na Jesús tam ti tajaꞌ ti kʼwajat.k O
)Kʼal yán i atiklábtsik tu kʼalel ti chuꞌtáb na Jesús ani in ulaltsik enchéꞌ: ―Tsubax lejtal, maske na Juan yab in tʼajaꞌ ni jun i labidh exól, ejtal xowaꞌ in ulu kʼal tin kwenta jechéꞌ an inik, tsubax.
(Witsiy tám na Jesús ban waljaꞌ Jordán ani tajaꞌ ti kʼwajay xon ti na Juan kʼwajinek ti pújal más okʼox. \ 1
'U leꞌnábwiꞌik juní ka yakʼwan, por chinkʼontsattsik kʼal na Jesús. `9
&Por max u tʼajál, maske yab ti kin belaꞌtsik, ka belaꞌtsik xowaꞌ a chuꞌtal u tʼajál abal ka choꞌóbnaꞌtsik ke an Tátaꞌláb kʼwajat kʼal Nanáꞌ ani Nanáꞌ in kʼwajat kʼal an Tátaꞌláb. V%
%Max yab u tʼajál xowaꞌ in tʼajál nu Tátaꞌ, yab ti kin belaꞌtsik. A{
$Ani max na Dios tin takwyámal ani tin abámal techéꞌ ti kʼayꞌlá, yab neꞌech ka ejto ka ulutsik ke u odhbijyal na Dios abal u ulal ke Nanáꞌ in Chakámláb kʼal Jajáꞌ. 8i
#I choꞌób ke xowaꞌ in ulal an Tʼokat Dhuslab, yab neꞌech ki ejto ki ulu ke yab tsubax ani na Dios in bijiy ti diostsik an atiklábtsik xi axtsin kʼál tin káwintal. ?w
"Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ban takʼixtaláb xi tatáꞌtsik a éynál kʼwajat dhutsadh ke na Dios in ulúmal enchéꞌ: “Tatáꞌtsik i diostsik teye.” 2]
!Tókʼoyat enchéꞌ kʼal an judíotsik: ―Yab i leꞌnáb ki tʼujbayat kʼal ni jun xowaꞌ alwaꞌ a tʼajámal. I leꞌnáb ki tʼujbayat kom púlekich tʼajat an walastaláb a tʼajál abal a tʼajálich tabáꞌ jelti max i Dios. Pos Tatáꞌ jayéch teye jun i inik jelti wawáꞌ. Q
Ani utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Yánich tʼajat xataꞌ alwaꞌ u tʼajámal ta taméttsik kʼal tin awiltal nu Tátaꞌ, ¿kʼal jowaꞌ kʼál tin kwenta ta léꞌ ti kin tʼujbaytsik? Z-
In penaꞌ tám juní i tʼujub an judíotsik abal kin tʼujbay na Jesús. <s
Nanáꞌ ani an Tátaꞌláb, jun tokot tu áynal. 'G
Nu Tátaꞌ jaꞌich tin pidhámaltsik. Jajáꞌ jaꞌich xi más púlek ani xi más ultaláb ani kʼal ni jun xitaꞌ ti neꞌech ka ejtowat ka kʼántsin. 3_
U pidhámalichtsik ti xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal ani yab neꞌech ka kʼaletsik ban kʼibeltaláb, nibal xitaꞌ neꞌech kin ejto ti kin kʼántsi. s_
Xitaꞌ tin belálichtsik, tin axtsalichtsik xowaꞌ u ulal; u exláltsik ani jajáꞌtsik tin wéwnál. ~u
Por yabtsik a belál, kom yab tin belál jelti xi utenekichtsik kʼal Nanáꞌ, jelt xan tu utsámalichtsik okʼox. J
Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tu óltsámalichtsik ani yab tin beltsal. Ejtal xowaꞌ u tʼajál kʼal tin awiltal nu Tátaꞌ, in xalkʼálich xitam jáꞌ neye Nanáꞌ.
3
wiliyat kʼal an judíotsik ani utsan enchéꞌ: ―¿Asta jowkʼi neꞌech tu kóꞌoy tu chalpax? Max Tatáꞌich ni Kristo, ti ku óltsitsích. p Y
Na Jesús taꞌ ti xeꞌech ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ban chakʼ xu bijyáb Salomón, J
Tam ti jachanꞌ i kʼij, chamay ani ban bitsow Jerusalén kʼwajat ti tʼajnal i ajib kʼal tin kwenta xowkʼi ti tʼokwat ani tujey ti éynáb an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios.
Por taltsik in ulal enchéꞌ: ―Ni jun xitaꞌ xi ochadh kʼal i atʼax ejattaláb yab neꞌech kin ejto ti káw anchanꞌ. ¿Awxeꞌ jun i atʼax ejattaláb neꞌech kin ejto kin chuꞌxindhaꞌ jun i jokʼol? U pojkáb na Jesús kʼal an judíotsik
Yán xi jajáꞌtsik in ulal enchéꞌ: ―¿Jantʼókʼi ta exbantsaltsik? Jajáꞌ ochadh kʼal i atʼax ejattaláb ani u olmanal. -
Tam ti an judíotsik in achʼaꞌ jechéꞌ, in kóꞌoytsik kʼeꞌetich kʼeꞌetich i chalab kʼal tin kwenta xowaꞌ in ulu na Jesús. &E
Yab xitaꞌ tin nixál ku pidhnaꞌ tubáꞌ kin chemdhá, Nanáꞌkʼi u pidhnal tubáꞌ kʼal u kulbétal. U koꞌol i awiltaláb ku pidhnaꞌ tubáꞌ kin chemdhá ani u koꞌol i awiltaláb abal kin ejech ti ít. Jechéꞌ jaꞌich xowaꞌ tin utsámal ku tʼajaꞌ nu Tátaꞌ. ta
ʼAn Tátaꞌláb tin kʼanidhál abal u pidhnál tubáꞌ kin chemdhá ani tayíl kin ejech ti ít.
U koꞌol jeye kʼeꞌet xi neꞌech ti kin belaꞌtsik xi yabél kʼwajat kʼal Nanáꞌ ani koꞌol jeye ku ututsik kʼal Nanáꞌ. Neꞌech ti kin axtsitsik an tu káwintal, jún tokot i kweneꞌ neꞌech ka waꞌchin ani júnkʼi jeye tokot i belkol. )K
ʼNanáꞌich nin kʼwajat jelti an alwaꞌ belkol. Anchanꞌ jelt xan ti nu Tátaꞌ tin exlál ani Nanáꞌ u exlál Jajáꞌ, anchanꞌ tu exlál xitaꞌ tin belálichtsik ani jajáꞌtsik tin exlál neye. Nanáꞌ neꞌech ku pidhnaꞌ tubáꞌ kin chemdhá abal ku loꞌotsik. "=
Jechéꞌ an inik u kʼalel ti chinkʼonal, kom tokotkʼi kʼwajat ti belkol abal in léꞌ kin átaꞌ i tumín ani yab in kʼanidhál an borregotsik. ta
Por xu belkol abal in léꞌkʼi kin átaꞌ i tumín, tam kin chuꞌu tál an padhum, in jilál kwetém an borregotsik ani jajáꞌ u kʼalel ti chinkʼonal. In tʼajál anchanꞌ kom yab i alwaꞌ belkol ani kom yab jajáꞌ in dhabal an borregotsik. U yakʼwnal tám taltsik an borregotsik kʼal an padhum ani xi kʼeꞌettsik, u bukʼel, kom u jikʼédháb. &E
Nanáꞌich nin kʼwajat jelti an alwaꞌ belkol borregotsik. An alwaꞌ belkol, yab in ódhál ti kwenta maske ka chemdhá abal kin loꞌo an borregotsik. A {
ʼAn kwéꞌ u tsiꞌilkʼi ti kwéꞌ ani ti chemdhax; por Nanáꞌ in tsiꞌnek abal ka kóꞌoytsik an ít xeꞌchintaláb, an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. hI
Nanáꞌich nin kʼwajat jelti an wiꞌleb; xitaꞌ ka ochich ba Nanáꞌ xin kʼwajat jelti an wiꞌleb neꞌech ka loꞌey. Neꞌech kin junu jelti jun i borrego xu ochel ani u kalel ban mapuxtaláb ani in elál i tóm. t~a
Ejtal xi tsiꞌnektsik okʼox ké Nanáꞌ, i kwéꞌtsik, por yab tʼajan ti kʼij kʼal an borregotsik. 3}_
Witsʼkʼontsattsik tám juní ka utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tsubax tu utsáltsik: Nanáꞌich nin kʼwajat jelti an wiꞌleb xon tu ochel an borregotsik. 4|a
Utsantsik jechéꞌ an ti junbaxtaláb kʼal na Jesús, por yab in exbaytsik xantʼéy leꞌná ka utsantsik. Na Jesús jaꞌich jelti an alwaꞌ belkol borregotsik {
Por an borregotsik yab in wéwnál ni jun xitaꞌ xi yab kʼál tu dhabaláb, in jikʼnál tokot kom yab in exlantsal an tin káwintal. z3
Tam in káldhámalich ejtal an borregotsik xi jajáꞌ in dhabal, u okxinal ani u wéwnáb kʼal an borregotsik kom u exlantsáb an tin káwintal. 7yg
U japtsinal kʼal an belkol wiꞌleb abal ka ochich, in bijyal tin bij an borregotsik ani u exlantsáb tin káwintal ani in káldhál an borregotsik xon ti kʼwajat mapudh. Ox
Por xu ochel ban wiꞌleb, jachanꞌ jaꞌich an belkol borregotsik. w 5
ʼTsubax tu utsáltsik, xi yab u ochel bin wiꞌlébil in mapúl an borregotsik, xin tʼikontsalkʼi an mapuxtaláb, jachanꞌ jaꞌich an kwéꞌ. v5 )Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Max i jokʼolaktsik, yabak i walbidh; por kom a ulal abal i chuꞌuxtsik, jaxtám ta walbidh.&uE (Tam tin achaꞌtsik jechéꞌ, taltsik an fariseotsik xi taꞌ ti kʼwajat xon ti kʼwajat na Jesús, konoxintsik enchéꞌ: ―¿U jokʼolxeꞌ weye? t' 'In ulu tám enchéꞌ na Jesús: ―Nanáꞌ in tsiꞌnek techéꞌ ban kʼayꞌlá abal ku xalkʼantsi an atiklábtsik xan ti kʼwajat. In tsiꞌnek abal ku chuꞌxindhaꞌ xi kʼwajattsik jelti max u jokʼol ani xu chuꞌuxtsik, ka jilkʼon jelti max u jokʼol. ss_ &Tudhlan tám jachanꞌ an inik tin tamét na Jesús ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―U belál, Ajátik. r %Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Pos a telálich ta kʼwajat, jaꞌich Nanáꞌich xi kʼwajat ta tʼilom junax. fqE $Utsan enchéꞌ kʼal an inik: ―Ajátik, ti kin óltsi xitam jáꞌ abal ku belaꞌ. .pU #Na Jesús in choꞌóbnaꞌ abal ajnék jachanꞌ an inik xu jokʼolwiꞌik ani tam tin elaꞌ in utsaꞌ enchéꞌ: ―¿A belálxeꞌ nin Chakámil na Dios? loQ "Utsan tám enchéꞌ: ―Tatáꞌ xi walbidh tʼajat ta waꞌchinék ta chakam, ¿a léꞌ ti ku okʼtsi? Ani utsan abal yabich más ka kʼale ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb. Xi kʼwajattsik jelti max u jokʼol xni !Max jechéꞌ an inik yabak ba Dios ti tál, yab neꞌech kin ejto kin tʼajaꞌ jun xataꞌ jelti jechéꞌ.
m Yab jaykʼi i achʼámal ti tʼilnal jun xitaꞌ xin ejtowal kin chuꞌxindhaꞌ jun xitaꞌ xi jokʼol ti waꞌchinék ti chakam. 3l_ Wawáꞌ i choꞌób ke na Dios yab in axtsal xowaꞌ kin konoy jun i walablom; tokot in axtsal xitaꞌ kʼál tu kʼakʼnáb ani in tʼajál xowaꞌ in léꞌ na Dios. _k7 Tókʼoyattsik tám enchéꞌ kʼal jachanꞌ an inik xu jokʼolwiꞌik: ―¡Pos jaꞌich jechéꞌ xowaꞌ yab i ejtowal ki exbay! Tatáꞌtsik yab a choꞌób xon ti tál ani nanáꞌ tin chuꞌxindhaꞌ. j Wawáꞌ i choꞌób abal na Moisés tawnadh kʼal na Dios; por jachanꞌ an inik, nibal i choꞌób elaꞌ xon ti tál. iy Odhbijyat tám ani utsan enchéꞌ: ―Tatáꞌ a wéwnál jachanꞌ an inik, por wawáꞌ i wéwnál a Moisés. 0hY Jajáꞌ in tókʼoytsik enchéꞌ: ―Tu utsámalichtsik ani yab tin beltsal; ¿jantʼókʼi ta léꞌ tu witsʼkʼontsitsik? ¿A léꞌtsik teye ka wéwnaꞌ? }gs Ani konyat juní enchéꞌ: ―¿Jantʼéy ti tʼajtsi? ¿Jan tin uwaꞌ abal kin ejto ti ki chuꞌxindhaꞌ? 8fi Jajáꞌ in tókʼoytsik tám enchéꞌ: ―Nanáꞌ yab u choꞌób max i walablom o yabaꞌ. Tokot u choꞌób ke nanáꞌ in jokʼolwiꞌik ani xoꞌ in chuꞌuxich. Xe) Kanyat tám juní kʼal an judíotsik jachanꞌ an inik xi jokʼolwiꞌik ani utsan enchéꞌ: ―Tin bij na Dios, ti ku utsaꞌ xowaꞌ tsubax. Wawáꞌ i choꞌób abal jachanꞌ an inik i walablom. ldQ Jaxtám tin ulu enchéꞌ nin tátaꞌtsik jachanꞌ an inik: “Jajáꞌ ka konoy, púlekich.” c Nin tátaꞌtsik in ulu jechéꞌ abal in chʼejnál an judíotsik, pos an judíotsik in tʼajámalichtsik i káw abal yabich neꞌech kin walkaꞌ ka ochich ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb xitaꞌ kin belaꞌ ke na Jesús jaꞌich an Kristo. Kb por yab i choꞌób xantʼókʼi tu chuꞌuxich xoꞌ nibal i choꞌób xitaꞌ kʼál ti chuꞌxindhats. Jajáꞌ ka konoy, púlekich ani neꞌech ti ki óltsitsik xitaꞌ kʼál ti jeldhats. +aO An tátaꞌlábtsik tókʼon enchéꞌ: ―I choꞌób alwaꞌ abal jechéꞌ jaꞌich ni chakámil ani i choꞌób abal jokʼol ti waꞌchinék ti chakam; 3`_ ani konyat enchéꞌ an tátaꞌlábtsik: ―¿Jaꞌichxeꞌ jechéꞌ na chakámil, xa ulaltsik ke jokʼol ti waꞌchinék ti chakam? ¿Janti pé xoꞌ tu chuꞌuxich? -_S Por an judíotsik yab in belál ke jachanꞌ an inik u jokʼolwiꞌik ani xoꞌ u chuꞌuxich, asta ti kantsin tin tátaꞌtsik jachanꞌ an inik xi jeldhats w^g Konyat tám juní enchéꞌ an inik xu jokʼolwiꞌik: ―¿Ani tatáꞌ, jantʼéy a ulal kʼal tin kwenta jachanꞌ an inik xi ti chuꞌxindhaꞌ? Ani jajáꞌ in ulu enchéꞌ: ―Nanáꞌ u ulal ke Jajáꞌ jaꞌich jun i tʼiltsix. +]O In ulu tám enchéꞌ taltsik an fariseotsik: ―An inik xin tʼajaꞌ jechéꞌ, yab xónaꞌ ba Dios ti tál, pos yab in pakwlantsal in kʼítsájil an koyóxnich. Por taltsik in ulal enchéꞌ: ―¿Janti neꞌech kin ejto kin tʼajaꞌ jelti jechéꞌ i labidh labandhaxtaláb max i walablom inik? Jaxtám ti kʼeꞌetich kʼeꞌetich an chalab in koꞌoltsik kʼal tin kwenta xowaꞌ in tʼajám na Jesús. L\ an fariseotsik in konoy juní jachanꞌ an inik xan tin uwámal abal u chuꞌuxich xoꞌ. Jajáꞌ in tókʼoytsik enchéꞌ: ―Tin mawtsi ti kʼutʼ bu wal, u midhiy ani xoꞌ in chuꞌuxich. u[c Por kom in kʼítsájil i koyóxnich tam ti na Jesús in tʼajaꞌ an kʼutʼ ani in jeldhaꞌ an jokʼol, PZ
Júná tám ban fariseotsik jachanꞌ an inik xu jokʼolwiꞌik. FY Konyat tám enchéꞌ: ―¿Jónꞌ xoꞌ ti kʼwajat jachanꞌ an inik? Ani jajáꞌ tókʼon enchéꞌ: ―Yab u choꞌób. An fariseotsik in lújundhaꞌ an inik xu jokʼolwiꞌik +XO Tókʼon ani in ulu enchéꞌ: ―An inik xu bijyáb ta Jesús in tʼajaꞌ i kʼutʼ, tin mawtsi kʼál tu wal ani tin utsaꞌ enchéꞌ: “Ki kʼale ban chʼakat jaꞌ xu bijyáb Siloé ani ka midhiy tajaꞌ na wal.” Pos in kʼale ani tam tu midhiy nu wal, in chuꞌxinich tám. ^W5
Konyat tám enchéꞌ: ―¿Por jan ti pé ta uwaꞌ abal i chuꞌuxich xoꞌ? 6Ve Taltsik in ulal enchéꞌ: ―Jajáꞌ. Kʼeꞌettsik in ulal enchéꞌ: ―Yab jajáꞌ, por in junwal tʼajat. Por xu jokʼolwiꞌik in ulal enchéꞌ: ―Nanáꞌ. cU? Jaxtám, tam ti chuꞌtat kʼal nin at kʼimádhtsik ani kʼal ejtal xitaꞌ kʼál tu exláb abal jajáꞌ u jokʼol, in ulutsik enchéꞌ: ―¿Yabxeꞌ jaꞌich jechéꞌ an inik xu buxkanal ti konox tolmixtaláb? tTa In utsaꞌ tám enchéꞌ: ―Ki kʼale ka midhiy na wal ban chʼakat jaꞌ xu bijyáb Siloé (Siloé, in léꞌ kin ulu Abatwále). Kʼale tám an jokʼol, in midhiy tajaꞌ nin wal ani tam ti witsiy, in ejtowalich tám ti chuꞌux. ,SQ Tam ti na Jesús okʼon kin ulu jechéꞌ, in tubaꞌ in ijil chabál, in tʼajaꞌ wéꞌ i kʼutʼ kʼal nin ijil ani in mawtsi kʼál tin wal an jokʼol. vRe Lejat in kʼwajat techéꞌ ti kʼayꞌlá, Nanáꞌ nin kʼwajat jelti an tajaxtaláb abal an kʼayꞌlá. !Q; Lejat xoꞌ bél tajax, yejat ku tʼajtsi an tin tʼojlábil xi tin abámal; pos neꞌech ka jikʼwchin ani yab xitaꞌ neꞌech kin ejto ti tʼojnal. [P/ Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Yab jajáꞌ in walámal, nibal nin tátaꞌtsik; jechéꞌ támnék anchanꞌ abal ka xalkʼan ba jechéꞌ an inik xowaꞌ na Dios in ejtowal kin tʼajaꞌ. NO Ani konyat enchéꞌ kʼal nin exóbaliltsik: ―Okʼtsix, ¿jantʼókʼi ti anchanꞌ ti waꞌchinék ti chakam jechéꞌ an inik? ¿Awxeꞌ in walámal nin tátaꞌtsik, o jajáꞌ in walámal? qN ] Tam ti na Jesús watʼey ba jun i kwentsal, in chuꞌu jun i inik xi jokʼol ti waꞌchinék ti chakam. [M/;In penaꞌtsik tám i tʼujub abal kin tʼujbay na Jesús, por Jajáꞌ chinkʼon ani kale ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. Tajaꞌ ti watʼey junax chʼejel xon ti kʼwajattsik ani kʼale.&LE:Tókʼoyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tsubax tu utsáltsik, ke tam ti yabél waꞌach na Abraham, Nanáꞌ kʼejlejich taꞌ tin kʼwajat. K59Utsan tám enchéꞌ na Jesús kʼal an judíotsik: ―Nibal bél a koꞌol chab inik láju i tamub, ani ¿a ulal ke a chuꞌúmal na Abraham? *JM8Na wejeꞌ pakélil Abraham, kulbé tʼajat abal jajáꞌ neꞌech kin chuꞌu an kʼij xowkʼi Nanáꞌ ti neꞌech kin tsích. In chuꞌu ani kulbé tʼajat. SI 7Tatáꞌtsik yab a exlál, por Nanáꞌ u exlál ani max ku ulu ke yab u exlál, in kalelich neye tám in kʼambix jelti tatáꞌtsik. Nanáꞌ tsubax u exlál ani u tʼajál xowaꞌ Jajáꞌ in ulal. Hw6Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Max Nanáꞌkʼi u ayal kin kʼakʼnaꞌ, an kʼakʼnaxtaláb xi ku bachʼu yab xataꞌ in jalbíl. Por xitaꞌ tin kʼakʼnál jaꞌich nu Tátaꞌ xi tatáꞌtsik a ulal ke jaꞌich na Diosil. G15¿Awxeꞌ Tatáꞌ más i uluts ké ni tátaꞌ Abraham? Jajáꞌ ani an tʼiltsixtsik chemech. ¿Jitam jáꞌ pé ta chalpayal ke Tatáꞌ teye? 'FG4Tókʼoyat tám enchéꞌ kʼal an judíotsik: ―Xoꞌ ojniꞌ i exbách ke tsubax lejtal i kʼwajat teykómte kʼal jun i atʼax ejattaláb. Na Abraham ani ejtal an tʼiltsixtsik chemech, por Tatáꞌ a ulal ke xitaꞌ kin exbay xowaꞌ a ulal, yab jaykʼi neꞌech ka chemech. fEE3Tsubax tu utsáltsik, ke xitaꞌ kin exbay xowaꞌ u ulal, yab jaykʼi neꞌech ka chemech. D2Nanáꞌ yab u ayal kin kʼakʼná. Waꞌach jun xitaꞌ xin léꞌ kin chuꞌu kin kʼakʼná ani Jajáꞌ, jaꞌich nu lújundhax. 6Ce1Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Yab in teykómte kʼal ni jun i atʼax ejattaláb, tokot u kʼakʼnál nu Tátaꞌ, por tatáꞌtsik yab tin kʼakʼnál. 6Be0Utsan tám enchéꞌ na Jesús kʼal an judíotsik: ―Tsubax xowaꞌ i ulal tam ki ulu ke Tatáꞌ i kʼwajíl Samaria ani i teykómte kʼal jun i atʼax ejattaláb. cA?/Xitaꞌ u dhabaláb kʼal a Dios, in axtsal tin káwintal na Dios; por kom tatáꞌtsik yab i dhabaláb kʼal na Dios, jaxtám ti yabtsik a léꞌ ka axtsi an tin káwintal. Na Kristo más Jaꞌ okʼox ké na Abraham #@?.¿Jitaꞌ xi tatáꞌtsik neꞌech kin ejto ti kin utsaꞌ ke Nanáꞌ in walbidh? Ani max u ulal xowaꞌ tsubax, ¿jantʼókʼi ti yab tin beltsaltsik? G?-Por kom Nanáꞌ u ulal xowaꞌ tsubax, yabtsik tin beltsal. 6>e,Tatáꞌtsik a tátaꞌ an lej atʼax ani kʼál ta dhabalábtsik; ani tokot a léꞌ ka tʼajaꞌtsik xowaꞌ jajáꞌ in léꞌ. An lej atʼax jaꞌich jun i chemdhax asta ti tujenek an kʼayꞌlá. Yab jaykʼi in éynámal an tsubaxtaláb ani yab jaykʼi in ulal xowaꞌ tsubax. Tam u kʼambix, kʼwajat ti káw jelt xan ti jajáꞌ jeye; pos jajáꞌ jaꞌich jun i kʼambix ani jaꞌich nu okʼlek kʼal an kʼambixtaláb. }=s+Tatáꞌtsik yab a ejtowal ka exbay xowaꞌ u ulal kom yab a léꞌ ka achʼaꞌtsik an tsubaxtaláb xi tu utsál. <*Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Max tsubaxak lejtal na Dios jaꞌichtsik na tátaꞌ, neꞌech ti kin kʼakʼnaꞌtsik, pos Nanáꞌ ba Dios tin tál. Yab in tsiꞌnek kʼal Nanáꞌkʼi tu kwetém chalab, in tsiꞌnek kom na Dios tin abámal. x;i)’Tatáꞌtsik a tʼajál xowaꞌ in tʼajál na tátaꞌ. Utsan tám enchéꞌ kʼal jajáꞌtsik: ―Wawáꞌ yab u chakámláb kʼal kʼeꞌetich kʼeꞌetich i tátaꞌláb, jún tokot i tátaꞌ i koꞌol ani jaꞌich na Dios. >:u(Por xoꞌ, maske tu óltsámalichtsik an ti tsubaxtaláb xi tin xalkʼantsámal na Dios, bélkʼi a léꞌtsik ti kin chemdhaꞌ. ¡Na Abraham yab jaykʼi in tʼajámal anchanꞌ! w9g'Tókʼoyat tám enchéꞌ kʼal jajáꞌtsik: ―Ni tátaꞌ jaꞌich na Abraham. Por utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Max tsubaxak lejtal ta chakámlábtsik kʼal na Abraham, a tʼajálaktsik xowaꞌ jajáꞌ in tʼajámal. 8{&Nanáꞌ u tʼilál xowaꞌ tin xalkʼantsámal nu Tátaꞌ ani tatáꞌtsik a tʼajál xowaꞌ ti utsál na tátaꞌ.
7%U choꞌóbich abal a wejeꞌ pakéliltsik na Abraham; por a léꞌtsik ti kin chemdhaꞌ, kom yab a belál xowaꞌ tu utsáltsik. \61$Jaxtám, max an Chakámláb ti ki walkaꞌtsik, tsubaxich tám ta walkadhichtsik. 45a#Jun i jolib yab neꞌech ka kʼwajay echʼekʼi ban kʼimádh xon tu tʼójontsix, por jun i chakámláb echʼekʼi jaꞌ neꞌech ka kʼwajay ba jachanꞌ an kʼimádh. 4/"Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tsubax tu utsáltsik, ke ejtal xu walablomtsik, u kóꞌyáb jelti jolib kʼal an walastaláb. R3 !Tókʼontsik tám enchéꞌ: ―Wawáꞌ i wejeꞌ pakélil na Abraham ani yab jaykʼi u kʼwajinek tu jolib kʼal ni jun xitaꞌ. ¿Jantʼókʼi pé tám ta ulal ke neꞌech tám ku walkájich? k2O Neꞌech tám ka exlaꞌtsik an tsubaxtaláb ani an tsubaxtaláb neꞌech ti ki walkaꞌichtsik. B1} Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús an judíotsik xi kʼál ti belnék: ―Max tatáꞌtsik yab ka jilaꞌ ka belaꞌ xowaꞌ tu utsáltsik, tsubaxich tám tu exóbaliltsik. 0+ Tam ti na Jesús in tʼilaꞌ jechéꞌ, kʼal yán ti belan. Nin chakámiltsik na Dios ani xi teykómtetsik tʼajat kʼal an walastaláb %/C Abal nu Tátaꞌ xi tin abámal, kʼwajat kʼal Nanáꞌ ani yab jaykʼi tin jilámal kwetém, pos echʼekʼi u tʼajál tokot xowaꞌ Jajáꞌ in léꞌ. . Jaxtám ti utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tam tatáꞌtsik ti kin tʼekʼbaꞌich pajkʼidh ban peltsidh teꞌ, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, tám neꞌech ti kin exlaꞌtsik ke Nanáꞌich xitam jáꞌ tu utsámaltsik ani ke yab xataꞌ u tʼilál kʼal Nanáꞌkʼi tu kwetém chalab, tokot u tʼilál xowaꞌ in okʼtsidh kʼal an Tátaꞌláb. `-9Por jajáꞌtsik yab in exbay ke na Jesús kʼwajat in tʼilál an Tátaꞌláb. e,CYán tʼajat u koꞌol xantʼéy tu utsaꞌtsik ani tu lujtsitsik, por xitaꞌ tin abámal jaꞌich na Dios xi kʼwajat ejat. Ani xowaꞌ u utsáltsik xi techéꞌ ti kʼayꞌlá, jaꞌich xowaꞌ u achʼámal in ulal. 0+YKonyat tám enchéꞌ na Jesús: ―¿Jitaꞌ pé teye? Ani tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tu utsámalichtsik asta tam tu tujukʼi tu okʼtsitsik. S* Jaxtám tu utsaꞌtsik ke neꞌech ki chemech kʼal na walastalábiltsik; pos max yab a beláltsik xowaꞌ tu utsál kʼal tin kwenta xitam jáꞌ neye, neꞌech ki chemech kʼal na walastalábiltsik. _)7Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tatáꞌtsik techéꞌ i kʼwajíl chaꞌat, por Nanáꞌ in kʼwajíl túꞌ tʼekʼat; tatáꞌtsik techéꞌ i kʼwajíl ban kʼayꞌlá, por Nanáꞌ yabaꞌ. B(}In ulutsik tám enchéꞌ an judíotsik: ―¿Awxeꞌ neꞌech kin chemdhaꞌ tinbáꞌ ani jaxtám tu utsál ke wawáꞌ yab neꞌech ki ejto ku kʼale xon ti Jajáꞌ neꞌech?
'Witsʼkʼontsattsik juní ka utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Nanáꞌ neꞌech kin kʼale ani neꞌech ti kin aliytsik, por neꞌech ki chemechtsik kʼal na walastalábil; pos xon ti Nanáꞌ in neꞌech, tatáꞌtsik yab neꞌech ka ejto ki kʼale. X&)Ejtal jechéꞌ in ulu na Jesús tam ti kʼwajat ti okʼtsix ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, xon ti kʼwajat in bál an pikbantsixtaláb. Por kʼal ni jun xitaꞌ ti yakʼwan, kom yabél in bajúmal an kʼij xowkʼi ti neꞌech ka chemdhá. Xon ti Nanáꞌ in neꞌech, tatáꞌtsik yab neꞌech ka ejtotsik ki kʼale w%gKonyat tám enchéꞌ na Jesús: ―¿Jónꞌ ti kʼwajat na Tátaꞌ? Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tatáꞌtsik yab tin exlál, nibal a exláltsik nu Tátaꞌ; max tin exlálaktsik, a exlálaktsik jeye nu Tátaꞌ. ]$3Nanáꞌ u tʼilál tubáꞌ ani an Tátaꞌláb xi tin abámal tin tʼilál jeye. #+Ban takʼixtaláb xi tatáꞌtsik a koꞌol, taꞌ kʼwajat dhutsadh enchéꞌ: “Tam cháb i ólnax kin ulu jayéchkʼi, awil ka beltsin.” "9Ani max ku walbiy jun xitaꞌ, in lujtalkʼi tu tʼajál; pos yab u tʼajál Nanáꞌ kwetém, i tʼajál junax kʼal an Tátaꞌláb xi tin abámal. v!eTatáꞌtsik tin walbiyal kʼal xowaꞌkʼi a chuꞌtal u tʼajál. Nanáꞌ yab u walbiyal ni jun xitaꞌ. Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Maske Nanáꞌkʼi u tʼilál tubáꞌ, in jalbíl tʼajat xowaꞌ u tʼilál. Pos u choꞌób xon tin tál ani xon tin neꞌech; por tatáꞌtsik yab a choꞌób xon tin tál nibal xon tin neꞌech. 3
Utsan tám enchéꞌ kʼal an fariseotsik: ―Tatáꞌkʼi exom a tʼilál tabáꞌ ani jachanꞌ xowaꞌ a tʼilál, yab xataꞌ in jalbíl. T ! Na Jesús in tawnaꞌ juní an atiklábtsik ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―Nanáꞌich nin kʼwajat jelti an tajaxtaláb abal an kʼayꞌlá; xitaꞌ ti kin wéwnaꞌ neꞌech kin kóꞌoy an tajaxtaláb xin pidhnál an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal ani yab neꞌech ka xeꞌchin jelti max ban jikʼwaxtaláb. { o Tókʼon enchéꞌ an mímláb: ―Yabaꞌ Ajátik, ni jun xitaꞌ. Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Pos yab neye tu walbiyal; ki kʼaléch ani yabich más ka walaꞌ. Na Jesús jaꞌich jelti an tajaxtaláb abal an kʼayꞌlá P
Lujkun tám na Jesús ani kom yab más in chuꞌu xitaꞌ waꞌach, tokot an mímláb, in utsaꞌ enchéꞌ: ―Mímláb, ¿jónꞌ ti kʼaletsik xi kʼwajat ti ólnál? ¿Ni jun xitaꞌ ti walbiy? +O Por tam tin achʼaꞌtsik jechéꞌ, in chalpay abal walbidhtsik ani in tuju ka kʼaleltsik juntsik ti juntsik. Okʼox tin tuju ka kʼale xi yejchelichtsik ani tayíl xi más. Tam ti ejtalich kʼalnektsik, na Jesús jilkʼon kwetém kʼal jachanꞌ an mímláb, xi tajaꞌ ti jilkʼonék. QKutpan tám juní na Jesús ani in óntsi ti dhutsum ban chabál. FPor kom in achʼál abal in óntsal ti konyáb, lujkun tám ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Max jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik yab walbidh, awil kin tuju kin tʼujbay jechéꞌ an mímláb. {oIn ulutsik anchanꞌ, abal in léꞌ kin achʼaꞌtsik xantʼéy kin ulu na Jesús ani max yab ka tókʼon alwaꞌ, neꞌech tám ka ejtowat ka walbiyat. Kutpan tám na Jesús ani in tuju ti dhutsum ban chabál kʼal in tsʼútsbixtal. (INin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés in ulal abal jelti jechéꞌ an mímlábtsik yejat ka chemdhá tʼujbadh. ¿Tatáꞌ, jantʼéy a ulal? ani utsan enchéꞌ na Jesús: ―Okʼtsix, jechéꞌ an mímláb elnék chinat junax kʼal jun i inik xi yab in tomkíl. Utuntsat tám kʼal an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés ani kʼal an fariseotsik jun i mímláb xi elnék chinat junax kʼal jun i inik xi yab in tomkíl. Kʼwajbá junax chʼejel xon ti kʼwajat an atiklábtsik 'GTam ti jun tsudhelom, witsiy dhajawe ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. Utukná na Jesús kʼal ejtal an atiklábtsik, buxkan ani tujey ti okʼtsix. 1 _Por na Jesús kʼale ban chʼén Olibos. J
5Kʼaléchtsik tám kʼejtsik kʼejtsik tin kʼimáꞌ.O4Tókʼoyat tám enchéꞌ na Nikodemo: ―¿I galileoxeꞌ teye? Ka ajay an Tʼokat Dhuslab ani neꞌech ka chuꞌu ke ni jun i tʼiltsix yab waꞌchinék jaykʼi Galilea. An junkux inik uxum 0Y3―An takʼixtaláb xi wawáꞌ i koꞌol, in ulal ke yab in tomnál ki walbiy jun i inik max yab ki axtsi okʼox ani ki choꞌóbnaꞌ xantʼéy in tʼajámal. 32Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Nikodemo, xi jaꞌich jún ti éb xi jajáꞌtsik in kidhtal xi kʼalnek kin álnaꞌ jun i akal na Jesús: |q1Por jechéꞌ an atiklábtsik xi yab in exlál an takʼixtaláb, bijtsidhichtsik abal neꞌech ban kʼibeltaláb. [
/0¿Awxeꞌ belnékich kʼal jún ti éb ni okʼlékiltsik o kʼal an fariseotsik? m S/Utsantsik tám enchéꞌ kʼal an fariseotsik: ―¿A walkámichtsikxeꞌ teye ki kʼambiyat?
.Ani an yákʼwaltsik tókʼon enchéꞌ: ―¡Yab jaykʼi i achʼámal xitaꞌ ti káw jelt xan tu káw jachanꞌ an inik! %
C-Witsiy an yákʼwaltsik xon ti kʼwajat an fariseotsik ani an okʼlek páleꞌtsik ani konyat enchéꞌ: ―¿Jantʼókʼi ti yabtsik a tsiꞌdhaꞌ? ,Taltsik in léꞌwiꞌik kin yakʼwaꞌ, por ni jun xitaꞌ yab in tʼajaꞌ anchanꞌ. Na Jesús yab u belnal kʼal an awiltalábtsik oW+Jaꞌich kʼal jechéꞌ ti yab jununúl nin chalab an atiklábtsik kʼal tin kwenta na Jesús. =s*Pos an Tʼokat Dhuslab in ulal ke an Kristo koꞌol ka tsích bin kidhtaltsik an pulek takʼix Dabid ani Belén ti neꞌech ka waꞌchin, ban kwentsal xon ti kʼwajinek na Dabid.
5 ~i~}|{{_zzz[yxxwwEvyuuCssMrqpp on|n
mslRkbjii4h}gDfedcc"b+a``*_N^^6]
\U[ZZDYMXX#WVTT$SWRQPPvP NLKK*J?IHHPGBFyEEDDC BMAO?>=V<<;:b9d877c669554 32J1T00G//2.-V,++P*\)('&%$$#"!!! 5 xd# LW(2
H
T AIu75 U[#Tatáꞌtsik tu jaꞌúb, max ka tʼajaꞌtsik xowaꞌ Nanáꞌ tu utsál. &ZE
An kʼanidhaxtaláb más púlek xi jun xitaꞌ yejat kin kóꞌoy jaꞌich jechéꞌ: kin pidhnaꞌ tinbáꞌ ka chemdhá abal kin loꞌo nin jaꞌúbtsik. Y+ An takʼixtaláb xi Nanáꞌ tu pidháltsik, jaꞌich jechéꞌ: ki kʼánídháxintsik jún ani jún jelt xan ti Nanáꞌ tu kʼanidháltsik. X3 ʼTu tʼiltsaltsik jechéꞌ abal ka kóꞌoytsik an kʼijidhtaláb jelti xi Nanáꞌ u koꞌol ani anchanꞌ ki kʼwajaytsik más i kulbél. PW
Max ka tʼajáltsik xowaꞌ tu okʼtsámal, neꞌech ka óntsi ki kʼwajaytsik i kʼán kʼal Nanáꞌ, jelt xan ti Nanáꞌ in kʼwajat kʼán kʼal nu Tátaꞌ abal u tʼajál xowaꞌ tin utsál.
V
Nanáꞌ tu kʼanidháltsik jelt xan ti an Tátaꞌláb tin kʼanidhál; pos ka óntsitsik ki kʼwajay i kʼán kʼal Nanáꞌ. 1U[Nu Tátaꞌ in bachʼwalich i kʼakʼnaxtaláb tam tatáꞌtsik a tʼajálich tʼajat xowaꞌ alwaꞌ ani anchanꞌ u xalkʼanalich ke tsubax lejtal tu exóbaliltsik. 1T[ʼMax ki kʼwajaytsik echʼekʼi kʼal Nanáꞌ ani yab ka ukʼtsitsik xowaꞌ tu okʼtsámaltsik, ka konoytsik xowaꞌ ka leꞌnaꞌ ani neꞌech ki pidhantsik. S%Xitaꞌ yab ka kʼwajay kʼal Nanáꞌ, neꞌech ka petʼná jelti an kʼweꞌlek xi yab u walim, neꞌech ka wayey ani neꞌech ka tsikan. @RyʼNanáꞌich nin kʼwajat jelti nin akan an uba ani tatáꞌtsik jelti nin kʼweꞌél. Xitaꞌ kʼwajat kʼal Nanáꞌ ani Nanáꞌ kʼal jajáꞌ, neꞌech tʼajat kin tʼajaꞌ xowaꞌ alwaꞌ. Tatáꞌtsik yab xataꞌ neꞌech ka ejto ka tʼajaꞌ xowaꞌ alwaꞌ, max yab i kʼwajat kʼal Nanáꞌ. 1Q[Ki kʼwajaytsik echʼekʼi kʼal Nanáꞌ, jelt xan ti Nanáꞌ in kʼwajat kʼal tatáꞌtsik. Jun i kʼweꞌlek yab neꞌech kin ejto ti walim max yab palat ban akanlek; anchanꞌ teye tatáꞌtsik, yab neꞌech ka ejto ka tʼajaꞌtsik xataꞌ alwaꞌ, max yab i kʼwajattsik kʼal Nanáꞌ. fPETatáꞌtsik i kʼwajat jelti max i akʼidhich kʼal an okʼtsixtaláb xi tu pidhámaltsik. OEjtal an kʼweꞌlek xi yab u walim, in wékʼoyal; por in kaxwal ani in akʼyal an kʼweꞌlek xu walim abal ka walin más. [N 1ʼNanáꞌich nin kʼwajat jelti nin akan an uba ani nu Tátaꞌ jelti xu belkol. yMk Anchanꞌ koꞌol ka támun abal kin choꞌóbnaꞌ an atiklábtsik xi techéꞌ ti kʼayꞌlá, ke Nanáꞌ u kʼanidhál an Tátaꞌláb ani tokot u tʼajál xowaꞌ Jajáꞌ tin utsámal ku tʼajaꞌ. Ki chʼakáchtsik ani wanách.|Lq ʼYabich neꞌech tin káw yáníl kʼal tatáꞌtsik, pos neꞌech ka ulchich an lej atʼax xu takʼix techéꞌ ti kʼayꞌlá. Maske jajáꞌ u takʼix techéꞌ ti kʼayꞌlá, yab in koꞌol ni jun i awiltaláb abal ti kin takʼiy. RK Tu óltsalichtsik okʼox jechéꞌ, abal tam ka támun, ka belaꞌtsik. 6Je A achʼámalichtsik tam tu ulu ke Nanáꞌ neꞌech kin kʼale ani ke neꞌech juní kin witsiy abal kin kʼwajay kʼal tatáꞌtsik. Max tin kʼanidhálaktsik, neꞌech ki kulbétsik tʼajat tam ta achʼaꞌ ke Nanáꞌ in neꞌech ban Tátaꞌláb; pos nu Tátaꞌ, más Jaꞌ púlek ké Nanáꞌ. rI]ʼTu jilálichtsik kʼal yantam i kʼijidhtaláb. Tu pidháltsik ti kʼijidhtaláb xu koꞌol, por yab tu pidháltsik an ti kʼijidhtaláb jelt xan tin pidhnál an atiklábtsik. Yab ki kʼwajaytsik ta chalpax nibal ki jikʼey. hHIpor an Tʼokat Ejattaláb, xi neꞌech ti ki abtsitsik an Tátaꞌláb abal ti ki tolmiytsik ani ti ki pubédhantsitsik an ta ejattal, jaꞌich neꞌech ti ki óltsitsik ejtal ani ti ki chalpantsitsik xowaꞌ tu utsámal. lGQʼIn kʼwajat tu utsáltsik ejtal jechéꞌ lejat xoꞌ bél in kʼwajat kʼal tatáꞌtsik; PFXitaꞌ yab tin kʼanidhál, yab in tʼajál xowaꞌ Nanáꞌ u ulal. Xowaꞌ a achʼáltsik u ulal, yab u ulal kʼal Nanáꞌkʼi tu kwetém chalab, tál bin chalab an Tátaꞌláb xi tin abámal. qE[Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Xitaꞌ tin kʼanidhál, in tʼajál xowaꞌ Nanáꞌ u ulal. Neꞌech ka kʼanidhá kʼal nu Tátaꞌ ani nu Tátaꞌ ani Nanáꞌ, neꞌech ku tsích abal ku kʼwajay kʼal jajáꞌ. LDUtsan tám enchéꞌ kʼal na Judas (yab kʼal na Judas Iskariote): ―Ajátik, ¿jantʼókʼi ti neꞌech ka xalkʼaꞌ tabáꞌ ba wawáꞌ ani yab jaꞌ ban atiklábtsik xi yab u belom? CXin exlálich ani in tʼajálich xowaꞌ u ulal, in xalkʼálich ke tsubax lejtal tin kʼanidhál. Xitaꞌ tin kʼanidhál, neꞌech jeye ka kʼanidhá kʼal nu Tátaꞌ, Nanáꞌ neꞌech neye ku kʼanidhaꞌ ani neꞌech kin xalkʼan ba jajáꞌ. -BSJachanꞌ i kʼij, neꞌech tám ka exbáchtsik ke Nanáꞌ in kʼwajat kʼal nu Tátaꞌ, tatáꞌtsik i kʼwajat kʼal Nanáꞌ ani Nanáꞌ kʼal tatáꞌtsik. ;AoKʼunat i kʼij, yabich neꞌech kin chuꞌtat kʼal an atiklábtsik, por tatáꞌtsik neꞌech ti kin chuꞌu; pos neꞌech ki kʼwajaytsik ejat kom Nanáꞌ in kʼwajat ejat. i@KYab neꞌech tu jilaꞌtsik kwetém, neꞌech kin witsiy abal kin kʼwajay kʼal tatáꞌtsik. ?Jechéꞌ an Tʼokat Ejattaláb xi tsubax, yab neꞌech kin ejto kin bachʼu xi yabtsik u belom kom yabtsik in chuꞌtal nibal in exlál; por tatáꞌtsik a exlál, kom Jajáꞌ kʼwajat kʼal tatáꞌtsik ani neꞌech ka kʼwajay echʼekʼi kʼal tatáꞌtsik. |>qAni Nanáꞌ neꞌech ku pakabédhaꞌ an Tátaꞌláb ti ki abtsitsik an ti Tʼokat Ejattaláb abal ka kʼwajay echʼekʼi kʼal tatáꞌtsik. An Tʼokat Ejattaláb jaꞌich neꞌech ti ki tolmiytsik ani ti ki pubédantsitsik an ta ejattal. N=ʼMax tin kʼanidháltsik, ka tʼajaꞌtsik xowaꞌ tu utsál. < Neꞌech ku tʼajaꞌ xowaꞌkichkʼi ka konoy kʼal Nanáꞌ tu bij. Na Jesús in ulal abal neꞌech kin abnaꞌ an Tʼokat Ejattaláb 1;[
Ejtal xowaꞌ ka konoytsik kʼal Nanáꞌ tu bij, neꞌech ku tʼajaꞌ, abal Nanáꞌ, xin Chakámláb kʼal na Dios, ku xalkʼantsi tin labidh tʼokát nu Tátaꞌ. r:] Tsubax tu utsáltsik, ke xitaꞌ ti kin belaꞌ, neꞌech jeye kin ejto kin tʼajaꞌ xowaꞌ Nanáꞌ u tʼajál ani neꞌech kin ejto kin tʼajaꞌ xowaꞌ más pakdhaꞌ, pos Nanáꞌ in neꞌech xon ti kʼwajat an Tátaꞌláb. O9 Ti kin beltsitsik ke Nanáꞌ in kʼwajat kʼal an Tátaꞌláb ani an Tátaꞌláb kʼwajat kʼal Nanáꞌ; max yab a beláltsik ke anchanꞌ, ka belaꞌtsik kʼal xowaꞌ a chuꞌtal u tʼajál. 8-
¿Yabxeꞌ a belál ke Nanáꞌ in kʼwajat kʼal an Tátaꞌláb ani an Tátaꞌláb kʼwajat kʼal Nanáꞌ? Ejtal xowaꞌ tu utsáltsik, yab u ulal kʼal Nanáꞌkʼi tu kwetém chalab. An Tátaꞌláb xi kʼwajat kʼal Nanáꞌ, jaꞌich nin tʼajál nin tʼojlábil. 79 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Felipe, owenekich tʼajat tin kʼwajíl kʼal tatáꞌtsik, ani ¿yabél tin exlál? Xitaꞌ tin chuꞌtal Nanáꞌ, in chuꞌtalich jeye an Tátaꞌláb; tám, ¿jantʼókʼi bél tin kontsal tu xalkʼantsitsik an ti Tátaꞌláb? x6iUtsan tám enchéꞌ kʼal na Felipe: ―Ajátik, ti ku xalkʼantsi an ti Tátaꞌláb ani lejat kʼál. 59Max tatáꞌtsik ti kin exlaꞌtsik alwaꞌ, neꞌech jeye ka exlaꞌtsik nu Tatáꞌ; ani xoꞌ a exlálichtsik, pos a óntsámalichtsik ka chuꞌu. %4CTókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Nanáꞌich nin kʼwajat jelti an bél, Nanáꞌich nin tsubaxtaláb ani Nanáꞌich nu pidhnál an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. Yab xitaꞌ neꞌech kin ejto ka ulich ban Tátaꞌláb max yab ti kin belaꞌ Nanáꞌ. 3 Utsan enchéꞌ kʼal na Tomás: ―Ajátik, yab i choꞌób xon ta neꞌech; ¿jan ti neꞌech ki ejto ki choꞌóbnaꞌ an bél? ^25A choꞌóbichtsik xon ti Nanáꞌ in neꞌech ani a choꞌóbichtsik jeye an bél. W1'Ani tam in kʼalnekich ku tʼojojoy xon ti neꞌech ki kʼwajaytsik, neꞌech kin witsiy tu ikʼiꞌtsik ani tu júnaꞌtsik kʼal Nanáꞌ abal ki kʼwajaytsik teye xon ti Nanáꞌ neꞌech kin kʼwajay. T0!Ba nin kʼimáꞌ nu Tátaꞌ, yán tʼajat waꞌach xon ti ki kʼwajaytsik; max yabak anchanꞌ, tu utsámalichaktsik. Jaxtám, neꞌech kin okxin abal tu tʼojojontsi xon ti neꞌech ki kʼwajaytsik. W/ )ʼYab ki kʼwajaytsik ta chalpax. Ka belaꞌ na Dios ani ti kin belaꞌ neye. s._
&Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Tsubax lejtal yab a ajyal tabáꞌ maske ki chemdhá kʼal Nanáꞌ tu kwenta? Tsubax tu utsál, ke tam yabél dhájnék an pekʼel, tatáꞌ óxílich a ulúmal ke yab tin exlál.I-
%Utsan tám enchéꞌ kʼal na Pedro: ―Ajátik, ¿jantʼókʼi ti yab neꞌech ku ejto tu wéwnaꞌ xoꞌich? Nanáꞌ yab u ajyal tubáꞌ maske kin chemdhá kʼal Tatáꞌ ta kwenta. ,
$Konyat enchéꞌ na Jesús kʼal na Simón Pedro: ―Ajátik, ¿jónꞌ ta neꞌech? Ani tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Xonti Nanáꞌ in neꞌech, yab xoꞌ neꞌech ka ejto ti kin wéwnaꞌ; por tayíl i neꞌech teye xon ti Nanáꞌ in neꞌech. y+k
#Max ki kʼánídháxintsik jún ani jún, ejtal an atiklábtsik neꞌech kin chuꞌu ke Nanáꞌ lejtal tu exóbaliltsik. Utsan na Pedro abal neꞌech kin ulu ke yab in exlál na Jesús (Mt. 26:31‑35; Mr. 14:27‑31; Lk. 22:31‑34) $*A
"Neꞌech tu pidhaꞌtsik jun i ít takʼixtaláb: ki kʼánídháxintsik jún ani jún; ki kʼánídháxintsik jelt xan ti Nanáꞌ tu kʼanidhámaltsik. )
!Tsʼitsik chakam, yabich neꞌech kin kʼwajay nakat i kʼij kʼal tatáꞌtsik. Neꞌech ti kin aliytsik, por xowaꞌ u utsámal an judíotsik, xoꞌ jayéchkʼi teye neꞌech tu utsaꞌtsik: Yab neꞌech ka ejto ki kʼaletsik xon ti Nanáꞌ in neꞌech. D(
Ani max Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, u xalkʼantsal tin labidh tʼokát na Dios, Jajáꞌ neꞌech jeye ti kin xalkʼantsi tu labidh tʼokát kʼunatich i kʼij. p'Y
Tam ti kʼalnekich na Judas, na Jesús in ulu enchéꞌ: ―Xoꞌ exomich ti xalkʼanal nu labidh tʼokát Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik ani nin labidh tʼokát na Dios u xalkʼanalich jeye ba Nanáꞌ. o&W
Tam ti na Judas in kʼapúmalich an pan, kʼale. Tam ti jachanꞌ, jikʼwaxich. An ít takʼixtaláb %
Kom na Judas jaꞌich nin xeꞌchindhál nin bál an tumín, taltsik in chalpay ke na Jesús kʼwajat in utsál na Judas ke yejat kin chʼaꞌay xataꞌ xowaꞌ neꞌech kin yéntsi abal an ajib, o kin pidhaꞌ wéꞌ ti tolmixtaláb an chʼojontáltsik. $
Por ni jun xitaꞌ xi taꞌ ti kʼwajat ban mesa ti kʼapul, yab in exbay xantʼókʼi ti utsan anchanꞌ na Judas. ?#w
támkʼi tam ti na Judas in bachʼu an pan, ochich an lej atʼax bin itsích na Judas. Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Xowaꞌ neꞌech ka tʼajaꞌ, ka tʼajaꞌ jikʼat. "#
Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Neꞌech ku juꞌu jun pejeꞌ i pan ani xitaꞌ ku pidhaꞌ, jaꞌich xi neꞌech ti kin pidhnaꞌ abal kin chemdhá. In juꞌu tám jun pejeꞌ an pan ani in pidhaꞌ na Judas Iskariote, xu chakámláb kʼal na Simón, !
Utkakan tám más jechéꞌ an exóbal ba na Jesús ani in konoy enchéꞌ: ―Ajátik, ¿jitam jáꞌ xi kʼwajat a tʼilál?
Na Simón Pedro in utsaꞌ jechéꞌ an exóbal kʼal in kʼubakkʼi abal kin konoy xitam jáꞌ na kʼwajat in tʼilál.
Jún ti éb an exóbaltsik, xu kʼanidháb tʼajat kʼal na Jesús, kʼwajat jeye ti kʼapul jedhél bin okób na Jesús. {
Tujey tám an exóbaltsik ti téláx jún ani jún, maske yab in choꞌóbtsik xitam jáꞌ na kʼwajat ti usnal. r ]
Tam ti okʼon kin ulu jechéꞌ, na Jesús in achʼaꞌ jun i pulek yajtsiktaláb tin ejattal ani in ulu enchéꞌ: ―Tsubax tu utsáltsik, ke jún ti éb xi tatáꞌtsik a kidhtal neꞌech ti kin pidhnaꞌ abal kin chemdhá. 2 ]
Tsubax tu utsáltsik, ke xitaꞌ kin bachʼu xitaꞌ Nanáꞌ u abámal, Nanáꞌ tin bachʼwal ani xitaꞌ ti kin bachʼu Nanáꞌ, in bachʼwalich xitaꞌ tin abámal. Na Jesús in ulal ke neꞌech ka pidhná kʼal na Judas abal ka chemdhá (Mt. 26:20‑25; Mr. 14:17‑21; Lk. 22:21‑23)
Tu okxintsaltsik tu óltsi jechéꞌ abal tam ka támun, ka belaꞌtsik ke Nanáꞌich xitam jáꞌ tu utsámaltsik u éy.
ʼYab abal ejtal ta éb tin kʼwajat tu utsáltsik jechéꞌ; Nanáꞌ u choꞌób xitaꞌ nu takwyámaltsik. Por koꞌol ka támun jelt xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab enchéꞌ: “Xi kʼwajat ti kʼapul junax kʼal Nanáꞌ, tin atʼálich xoꞌ.” wg
Max a exbayaltsik ejtal jechéꞌ ani ka tʼajaꞌtsik anchanꞌ, kʼijidh tʼajat neꞌech ki kʼwajaytsik. "=
Tsubax tu utsáltsik, ke ni jun i tʼójontsix kʼwajat más púlek ké nin ajátik ani ni jun i abatwále kʼwajat más púlek ké xi kʼál ti abadh. }
Nanáꞌ tu pidhaꞌichtsik jun i okʼtsixtaláb abal ka tʼajaꞌtsik teye anílkʼi jelt xan ti Nanáꞌ u tʼajaꞌ. 9
Pos max Nanáꞌ, xin Okʼtsix ani in Ajátikláb, tu tʼaktsitsik an ta akan, anílkʼi teye ti yejat ki tʼáktsíxintsik an ta akan jún ani jún. ve
Tatáꞌtsik tin bijyal tin Okʼtsix ani tin Ajátikláb ani tsubax xowaꞌ a ulaltsik, kom aniꞌ kʼejle. dA
Tam ti okʼonich kin tʼaktsi tin akan nin exóbaliltsik, na Jesús in kʼwajbaꞌ juní nin eblidh kʼudhkʼúmil, buxkan juní ban mesa ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―¿A exbayaltsikxeꞌ xowaꞌ tu tʼajtsi? 1
Na Jesús in ulu: “Yab ejtal ta éb i kʼwajattsik tʼokat”, kom in choꞌóbich xitaꞌ kʼál ti neꞌech ka pidhná abal ka chemdhá. zm
Por utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Xi tám ti okʼnék ti atsim, yab yejat xowaꞌ más kin tʼakaꞌ, tokot nin akan; pos ejtal kʼwajat tʼokat nin tʼuꞌúl. Tatáꞌtsik i tʼokat ta kʼwajat, maske yab kʼejle ejtal ta éb. .U
Utsan enchéꞌ kʼal na Simón Pedro: ―Ajátik, tám, yab tokotkʼi ti kin tʼaktsi tu akan, ti kin tʼaktsi jeye tu kʼubak ani ti kin pakʼwtsi tu ókʼ. yk
Por utsan enchéꞌ kʼal na Pedro: ―Nanáꞌ yab jaykʼi neꞌech tu walkaꞌ ti kin tʼaktsi an tu akan. Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Max yab tu tʼaktsi an ta akan, yabich neꞌech ka ejto ki kʼwajay kʼal Nanáꞌ.
Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Xoꞌ yab neꞌech ka ejto ka exbay xowaꞌ exom u tʼajál, por tayíl neꞌech ka exbay. *M
Tam ti neꞌchich jeye ti tʼaktsinal tin akan na Simón Pedro, na Simón Pedro in ulu enchéꞌ: ―Ajátik, ¿Tatáꞌ neꞌech ti kin tʼaktsi tu akan? ,
Q
In jolo tám i jaꞌ ba jun i balixtaláb ani kʼwajay kin tʼaktsi tin akan nin exóbaliltsik ani kin wayedhantsi kʼal an kʼudhkʼum xin wíkʼím bin tsukul. p Y
Na Judas Iskariote, xu chakámláb kʼal na Simón, ódhantsidhich bin itsích kʼal an lej atʼax abal kin pidhnaꞌ na Jesús ka chemdhá. Na Jesús in choꞌób alwaꞌ abal ba Dios ti tál ani abal neꞌech juní ka witsích táykʼi ani in choꞌób jeye abal pidhnékich ejtal an ti awiltaláb kʼal an Tátaꞌláb. Jaxtám, tam ti kʼwajattsik an ti kʼapul, chʼakay na Jesús ban mesa, in kʼotʼiy nin eblidh kʼudhkʼumil ani in wikʼaꞌ jun i kʼudhkʼum bin tsukul. Q
Wéꞌich u kʼibel abal ka ajíbná an paskwa. Na Jesús in choꞌóbich abal in bajúmich an kʼij xowkʼi neꞌech kin jilaꞌich an kʼayꞌlá abal ka kʼaléch ban Tátaꞌláb. Kom echʼekʼi in kʼanidhál an atiklábtsik xi kʼál tu belnal, xoꞌ kʼwajat in xalkʼantsal ke tsubax lejtal tin kʼanidháltsik tʼajat. z
m 2Ani u choꞌób alwaꞌ ke xowaꞌ tin utsámal ku ulu nu Tátaꞌ, jaꞌich abal ka ejtotsik ka kóꞌoy an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. Jaxtám, xowaꞌ u ulal, u ulal xantikʼi tin utsámal ku ulu an Tátaꞌláb.O 1Xowaꞌ Nanáꞌ u ulúmal, yab u ulúmal kʼal Nanáꞌkʼi tu kwetém chalab; an Tátaꞌláb xi tin abámal, jaꞌich tin utsámal xowaꞌ neꞌech ku ulu ani xowaꞌ neꞌech ku okʼtsixnaꞌ. `9 0Xitaꞌ tin pojkál ani yab in tʼajál ti kʼij xowaꞌ u ulal, in koꞌolich xitaꞌ kʼál ti neꞌech ka walbiyat: xowaꞌ Nanáꞌ u ulúmal, jaꞌich kʼál ti neꞌech ka walbiyat tam kin bajaw an pakwenib. b= /Por max jun xitaꞌ kin achʼaꞌ xowaꞌ u ulal ani yab kin tʼajaꞌ ti kʼij, yab Nanáꞌ exom u walbiyal; pos yab in tsiꞌnek ku walbiy an atiklábtsik xi kʼwajat ban kʼayꞌlá, in tsiꞌnek abal ku loꞌo. ) .Nanáꞌ, xin kʼwajat jelti an tajaxtaláb, in tsiꞌnek ban kʼayꞌlá abal xitaꞌ ti kin belaꞌ yab ka jilkʼontsik ban jikʼwaxtaláb. S -Ani xitaꞌ tin chuꞌtal Nanáꞌ, in chuꞌtalich xitaꞌ tin abámal. + ,Na Jesús in ulu kawidh enchéꞌ: ―Xitaꞌ ti kin belaꞌ Nanáꞌ, yab Nanáꞌ tin belál, in belál an Tátaꞌláb xi tin abámal. E +Pos jajáꞌtsik más in kulbetnál ka kʼakʼná kʼal an atiklábtsik ké kʼal na Dios. Kʼal xowaꞌ in ulal na Jesús, kʼál ti neꞌech ka xalkʼan xan ti kʼwajat an atiklábtsik
*Por bélkʼi, kʼal yán i judíotsik ti belan na Jesús, belan asta kʼal taltsik i awiltalábtsik; por yabtsik in xalkʼál, kom in chʼejnál an fariseotsik ani in chʼejnál yabich ka walkan ka ochichtsik ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb. 3 )Na Isaías in tʼilámal jechéꞌ abal in chuꞌtsámalich tin labidh tʼokát na Jesús ani Jajáꞌ kʼwajat in tʼilál tam tin ulu jechéꞌ. h I (Jokʼolbédhatstsik kʼal na Dios ani chapikmédhantsidhtsik tin itsích,
abal yab ka chuꞌxintsik kʼal nin wal,
nibal kin exbaytsik kʼal nin itsích,
ani nibal ka uteytsik kʼal Nanáꞌ abal ku jeldhaꞌ. _7 'Jaxtám ti yab u belnal na Jesús, pos na Isaías in dhutsámal jeye enchéꞌ: g~G &Jechéꞌ támun anchanꞌ abal ka tʼájan jelt xan tin jilámal dhutsadh an tʼiltsix Isaías enchéꞌ:Okʼóxláb, ¿jitaꞌ in belámal xowaꞌ i ólnámal?¿Jitaꞌ xalkʼantsidh tin cháp an Okʼóxláb? }{ %Maske na Jesús in tʼajámalich tʼajat yán i labidh exóltsik tin tamét an judíotsik, bélkʼi yab u belnal. F| $Ti kin belaꞌtsik lejat xoꞌ bél in kʼwajat kʼal tatáꞌtsik, Nanáꞌ in kʼwajat jelti an tajaxtaláb abal ki kʼwajaytsik jelti an atiklábtsik xi kʼwajat ban tajaxtaláb. Tam ti okʼon kin ulu jechéꞌ, na Jesús kʼale ani in chinkʼontsitsik. Xantʼókʼi ti yab u belnal na Jesús kʼal an judíotsik {' #Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Bél neꞌech kin kʼwajay wéꞌ i kʼij kʼal tatáꞌtsik, Nanáꞌ xin kʼwajat jelti an tajaxtaláb, por yabich neꞌech kin lej owey. Ki uteytsik kʼal Nanáꞌ lejat xoꞌ bél in kʼwajat kʼal tatáꞌtsik abal yab ki yakʼwantsik ukʼpidh kʼal an jikʼwaxtaláb; pos xi xeꞌechtsik ban jikʼwaxtaláb yab in choꞌób xon ti neꞌech. z "Tókʼoyat enchéꞌ kʼal an atiklábtsik: ―Wawáꞌ i achʼámal ti ajyáb bin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés ke an Kristo yab jaykʼi neꞌech ka chemech. ¿Jantʼókʼi pé tám ta ulal ke nin Chakámil na Dios neꞌech ka tʼekʼbá pajkʼidh ba peltsidh teꞌ? ¿Jitaꞌ pé jeye jachanꞌ xa utsál ke Jajáꞌich xi abadh abal ka wenkʼon jeye ti inik? Sy !Kʼal jechéꞌ kʼwajatich in ólnál xan ti neꞌech ka chemdhá. vxe Ani tam Nanáꞌ kin tʼekʼbájich pajkʼidh ban peltsidh teꞌ, neꞌech ku ututsik ejtal kʼal Nanáꞌ. bw= Xoꞌ in bajúch an kʼij xowkʼi neꞌech ti lújundháb an atiklábtsik xi techéꞌ ban kʼayꞌlá ani neꞌech ka petʼnájich ban kʼibeltaláb an lej atʼax xi kʼwajat ti takʼix ba jechéꞌ an kʼayꞌlá. )vK Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Yab abal Nanáꞌ tu kwenta ti achʼatmé jechéꞌ an káwintaláb, achʼatmé abal tatáꞌtsik ta kwenta. Qu An atiklábtsik xi tajaꞌ ti kʼwajat ani in achʼaꞌ jachanꞌ an káwintaláb, in ulutsik abal i junkil áb u jululúl ani xi kʼeꞌettsik in ulal: ―Tawná kʼal jun i tʼokat abatwále. It Tátaꞌ, ka xalkʼaꞌich na labidh tʼokát. Achʼatmé tám jun i káwintaláb túꞌ walkʼiꞌ ani xu káw in ulu enchéꞌ: ―U xalkʼámalich ani neꞌech juní ku xalkʼaꞌ ti ít. As{ ʼXoꞌ in chalpax tʼajat tin kʼwajat; por yab neꞌech ku utsaꞌ nu Tátaꞌ ti kin loꞌo kʼal xowaꞌ neꞌech ku tamu, pos jaꞌich tin tsiꞌnek abal ku tamu anchanꞌ. )rK Max jun xitaꞌ in léꞌ ti kin tʼójontsi, ti kin wéwnaꞌ ani xon ti Nanáꞌ neꞌech kin kʼwajay, tajaꞌ jeye neꞌech ka kʼwajay xitaꞌ tin tʼójontsal. Max jun xitaꞌ ti kin tʼójontsi, neꞌech ka kʼakʼná kʼal nu Tátaꞌ. Na Jesús in ulu abal neꞌech ka chemdhá xqi Xitaꞌ in kʼanidhál nin ejattal neꞌech kin kʼibdhaꞌ; por xitaꞌ xi yab in kʼanidhál nin ejattal techéꞌ ti kʼayꞌlá, in koꞌolich tʼojojodh nin ejattal abal kin bachʼu an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal.
p Tsubax tu utsáltsik, ke max jun i iyaláb yab ka tʼayan ani yab ka kʼibchon nin tʼuꞌúl, yab jaykʼi neꞌech ka yaney. Por max ka tʼayan ani ka kʼibchon nin tʼuꞌúl, neꞌech ka ixkʼan, neꞌech ka pubey ani neꞌech kin kóꞌoy yán in walíl. 9ok Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―In bajúch an kʼij xowkʼi Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech kin xalkʼantsat an tu labidh tʼokát. jnM Na Felipe kʼale kin utsaꞌ na Andrés ani chablam ti éb ti kʼale kin óltsi na Jesús. sm_ Jechéꞌ an griegotsik utey ba na Felipe. Na Felipe, jaꞌich xu kʼwajíl Betsayda, an chabál xu takʼnal Galilea. Tam ti utukná kʼal an griegotsik, pakabédhá kʼál enchéꞌ: ―Jaꞌúb, i léꞌ weye ki chuꞌu na Jesús. l Kʼal an atiklábtsik xi kʼalnek Jerusalén abal ti ól tam exom an ajib, taꞌ jeye ti kʼwajattsik cháb óx i griego. |kq Por an fariseotsik in ulu jajáꞌkʼitsik enchéꞌ: ―A chuꞌtalichtsik xoꞌ, yab neꞌech ki ejto ki tʼajaꞌ ni jun xataꞌ. Ka telaꞌ, kʼal ejtal an atiklábtsik ti exom ti wéwnáb. U alyáb na Jesús kʼal cháb óx i griegotsik jy Jaxtám an atiklábtsik ti kale kin bachʼu na Jesús, abal in choꞌóbnámalichtsik an labidh exól xin tʼajámal. 4ia An atiklábtsik xi taꞌ ti kʼwajat tam ti na Jesús in ejdhaꞌ ti ít na Lásaro ani in utsaꞌ ka kale ban jólimtaláb, in tʼiláltsik xowaꞌ in chuꞌúmal. %hC Tam ti jachanꞌ i kʼij, nin exóbaliltsik yab in exbay ejtal jechéꞌ, por más tayíl, tam ti na Jesús xalkʼantsatich tin labidh tʼokát, in chalpaytsik tám abal ejtal jechéꞌ kʼwajat dhutsadh ban Tʼokat Dhuslab kʼal tin kwenta na Jesús ani anchanich ti támnék. g Yab ki jikʼey, atiklábtsik xi kʼwajíl Sión;
ka telaꞌtsik, náꞌich tál na Pulek Takʼíxal
punat ba jun i chakam burru. ~fu Na Jesús in elaꞌ jun i chakam burru ani puney tajaꞌ, jelt xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab enchéꞌ: Xe)
in pejaꞌtsik i apachʼ, kale kin bachʼu ani in ulaltsik kawidh enchéꞌ: ―¡Ti ku loꞌóch xoꞌ! ¡Lábtʼajadh xi tál tin bij an Okʼóxláb! ¡Lábtʼajadh nin Pulek Takʼíxal an israelitatsik! 7dg Yán i atiklábtsik kʼalnek Jerusalén abal kin ajíbnaꞌtsik an paskwa. Tam ti jun tsudhelom in achʼaꞌtsik abal na Jesús exomich ti ulel ba jachanꞌ an bitsow, Yc+ pos kʼal tin kwentakʼi na Lásaro, yán i judíotsik in pílmédháltsik tinbáꞌ ani in belálichtsik na Jesús. Na Jesús ochich ban bitsow Jerusalén (Mt. 21:1‑11; Mr. 11:1‑11; Lk. 19:28‑40) fbE
Nin okʼlékil an páleꞌtsik in tʼajaꞌtsik i káw abal kin chemdhaꞌ jeye na Lásaro, sa_ Kʼal yán i judíotsik ti choꞌóbná ke na Jesús taꞌ ti kʼwajat Betania ani kʼaletsik tajaꞌ, yab tokotkʼi abal kin chuꞌutsik na Jesús, aníl jeye abal kin chuꞌutsik na Lásaro, xi ejdhats ti ít kʼal na Jesús. G` An chʼojontáltsik echʼekʼi neꞌech ka kʼwajay kʼal tatáꞌtsik, por Nanáꞌ, yab echʼekʼi neꞌech kin kʼwajay kʼal tatáꞌtsik. U tʼajnal i káw abal ka chemdhá na Lásaro p_Y Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Jilaꞌ kʼwajat, yab xataꞌ ka utsaꞌ; pos jajáꞌ in taꞌpámal jechéꞌ abal ti kin mawtsi an tu tʼuꞌúl abal ka kʼwajách tʼojojodh tam kin bajaw xowkʼi neꞌech kin jolyat. ^y Por na Judas yab in ulu jechéꞌ abal tsubax lejtal tin kʼanidhál an chʼojontáltsik, in ulu anchanꞌ, kom jajáꞌ jaꞌich jun i kwéꞌ, ani kom jajáꞌ in xeꞌchindhál nin bál an tumín, in kwéꞌyal xowaꞌ u balyáb tajaꞌ. ]5 ―¿Jantʼókʼi ti yab nujwat jechéꞌ an niwiytaláb kʼal óx i boꞌ inik i denariotsik abal ka pidhan an ti tumín an chʼojontáltsik? 9\k Na Judas Iskariote, xi jaꞌich jeye jún ti éb xi lajucháb nin exóbaliltsik na Jesús, xi kʼál ti neꞌech ka pidhná na Jesús abal ka chemdhá, in ulu tám enchéꞌ: 5[c In uldhaꞌ tám na María chʼejel litro xónaꞌ i niwiytaláb xi tʼajadh kʼal i wich xin bij nardo. Jechéꞌ an niwiytaláb, kajbidh tʼajat in jalbíl. Na María in mawtsi kʼál tin akan na Jesús ani in wayedhantsi kʼal nin xiꞌíl. Putál an altá niwbé kʼal jachanꞌ an niwiytaláb. 3Z_ Tʼajan tajaꞌ jun i kʼapúch abal tin kʼakʼnabíl na Jesús; na Marta u jótʼil ani na Lásaro jaꞌich jún ti éb xi buxúl ti kʼapul ban mesa kʼal na Jesús. (Y K Bél u kʼibel akak a kʼítsá abal ka watʼey an paskwa, na Jesús kʼale Betania xon tu kʼwajíl na Lásaro, xi chemnek ani ejdhá ti ít kʼal na Jesús. .XU 9An fariseotsik ani an okʼlek páleꞌtsik in ulúmal ke max jun xitaꞌ in choꞌób xon ti kʼwajat na Jesús, kin ólnaꞌ abal ka kʼale ti yakʼwnal.LW 8In ayaltsik na Jesús ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani u kónóxtsik jún ani jún enchéꞌ: ―¿Jantʼéy a chalpayaltsik? ¿Awxeꞌ neꞌech ka tsích an ti ajíblom o yabaꞌ? lVQ 7Tam ti jachanꞌ i kʼij, u kʼunelich xowkʼi tin ajíbnál an paskwa an judíotsik ani yán i atiklábtsik xu kʼwajíl ban kwentsaltsik kʼalnek Jerusalén abal kin tʼokotsik tinbáꞌ tam yabél watʼenek an paskwa. U3 6Na Jesús yabich tám in lej xalkʼál tinbáꞌ ka chuꞌtat kʼal an judíotsik, kale ba jachanꞌ an chabál xi Judea ani kʼale ba jun i chabál kʼunat ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh, ba jun i bitsow xin bij Efrain. Tajaꞌ ti kʼwajay kʼal nin exóbaliltsik. T 5Jaxtám, asta tam ti jachanꞌ i kʼij, an awiltalábtsik xi Judea in ayaltsik xan ti kin uwaꞌ abal kin ejto kin chemdhaꞌ na Jesús. oSW 4ani yab tokot jáꞌkʼi, abal kin junku jeye nin chakámiltsik na Dios xi kʼwajat túkʼi túkʼi. R 3Por na Kayfás yab in ulu jechéꞌ kʼal jajáꞌkʼi tin kwetém chalab; kom jajáꞌ kʼwajat ti okʼlek páleꞌtsik jachanꞌ i tamub, jaxtám ti ijtsin kin ulu kʼal na Dios ke na Jesús neꞌech ka chemdhá abal ka loꞌey an judíotsik; Q' 2nibal a chalpayaltsik ke más alwaꞌ abal wawáꞌ, ka chemech jún tokot i inik abal tin kwenta an atiklábtsik ani yab ku chemdhá ejtal. EP 1Por jun ti éb xi jajáꞌtsik xu bijyáb ta Kayfás, xi jaꞌich nin okʼlékil an páleꞌtsik tam ti jachanꞌ i tamub, in ulu enchéꞌ: ―Tatáꞌtsik yab a choꞌób xataꞌ, gOG 0Max ki walkaꞌ kin óntsi anchanꞌ, kʼal ejtal ti neꞌech ka belan. Neꞌech tám ka tsích an awiltalábtsik xi Roma, neꞌech ti ku pakwtsi an ti pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani neꞌech ti ku chemdhaꞌ. |Nq /Tam ti an fariseotsik ani an okʼlek páleꞌtsik in achʼaꞌ jechéꞌ, junkun kʼal an Junkulom Awiltaláb ani in ulutsik enchéꞌ: ―¿Jantʼéy neꞌech ki tʼajaꞌ? Jechéꞌ an inik exom tʼajat in tʼajál yán i labidh exóltsik. wMg .Por taltsik an judíotsik kʼale kin chuꞌu an fariseotsik ani in tʼiltsi xowaꞌ in tʼajámal na Jesús. L9 -Kʼal tin kwentakʼi xowaꞌ in chuꞌutsik in tʼajaꞌ na Jesús, yán an judíotsik xi kʼalnek ti junkil an ta María, in belaꞌ na Jesús. NK ,Ejech tám xi chemnek ani kale, malidh nin kʼubak ani nin akan kʼal i bolixtaláb ani nin ókʼ bolidh jeye kʼal i kʼudhkʼum. Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ka wilaꞌ ani ka walkaꞌich ka kʼale. U chalpayáb xan ti ka uwan abal ka yakʼwan na Jesús (Mt. 26:1‑5; Mr. 14:1‑2; Lk. 22:1‑2) `J9 +Tam ti okʼon kin ulu jechéꞌ, in ulu kawidh enchéꞌ: ―¡Lásaro, ki kale! OI *U choꞌób alwaꞌ abal Tatáꞌ echʼekʼi tin axtsal, por jechéꞌ tu ulal abal tin alwaꞌbíl ejtal jechéꞌ an atiklábtsik xi jéꞌ kʼwajat abal kin belaꞌtsik ke Tatáꞌ tin abámal. HH )Wékʼoyat tám an tʼujub xi kʼál ti paxkʼidh an jólimtaláb, in telaꞌ walkʼiꞌ na Jesús ani in ulu enchéꞌ: ―Tátaꞌ, tu pidhál ti jalbintsixtaláb abal tin axtsámal. G (Por utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Yabxeꞌ tu utsámich ke max i belom, neꞌech ka chuꞌtsi tin labidh tʼokát na Dios? bF= 'In ulu tám enchéꞌ na Jesús: ―Ka wékʼoytsik an tʼujub. Utsan enchéꞌ kʼal na Marta, nin ixám an chemélom: ―Ajátik, kaxiyich xónaꞌ nin tʼuꞌúl, kom chéꞌich a kʼítsá in koꞌol ti chemnek. 3E_ &Na Jesús, kʼal yantam i yajnantsixtaláb, utey xon ti jolidh na Lásaro. Xon ti kʼwajat jolidh, jaꞌich jun i cholax chʼén ani paxkʼidh kʼal jun i tʼujub. _D7 %Por taltsik an judíotsik in ulu enchéꞌ: ―Jechéꞌ an inik, xin chuꞌxindhaꞌ an jokʼol, ¿awxeꞌ yabwiꞌik neꞌech kin ejto kin jeldhaꞌ na Lásaro abal yab ka chemech? Ejdhá ti ít na Lásaro ZC- $In ulu tám enchéꞌ an judíotsik: ―Ka telaꞌtsik, in kʼanidhál tʼajat. *BO #Ukʼin tám jeye na Jesús. wAg "ani in konoytsik enchéꞌ: ―¿Jónꞌ ta jolyámal? Tókʼoyat enchéꞌ: ―Ajátik, jalaꞌ ka chuꞌu.
@
!Tam ti na Jesús in chuꞌu ti ukʼnaltsik na María ani an judíotsik xi wéwnaxnék, tʼeꞌpin tʼajat asta tin ejattal 1?[ Tam ti na María ulich xon ti kʼwajat na Jesús, tudhlan tin tamét ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―Ajátik, max techéꞌak ta kʼwajat, yabak chemnek nu kidháb. `>9 Tam ti chuꞌtat abal chʼakay na María ani kale jikʼatkʼi tʼajat, an judíotsik xi tajaꞌ ti kʼwajat ti kʼijítnax, wéwnaxintsik. In chalpaytsik max na María neꞌech ti ukʼnal xon ti jolidh na Lásaro. z=m Na Jesús yabél ochenek ban kwentsal, tajaꞌ bél ti kʼwajat xon ti kʼwajinek ti tʼilolól kʼal na Marta. c<? Tokot tin achʼaꞌ jechéꞌ na María, chʼakay ani kʼale kin chuꞌu na Jesús. 1;[ Tam ti okʼon kin ulu jechéꞌ, na Marta kʼale kin kaniy nin kidháb María ani in utsaꞌ enchéꞌ chinatkʼi: ―Ulnek an Okʼtsix ani tin abámal tu kaniy. ^:5 Na Marta tókʼon enchéꞌ: ―U belál, Ajátik. U belál abal Tatáꞌich ni Kristo, nin Chakámil na Dios xi bijidh neꞌech ka tsích techéꞌ ti kʼayꞌlá. Na Jesús ukʼin xon ti jolidh na Lásaro
: }}|{zzyxy%x$wjv^uuttsrrMqp;ooFnnll6k4jrib=6<;:99<8{7#65V433271o0m/.[--1,+**;)W(K&%$$##"q!! Y > :(V
T
,
3 1[RT: 4ra'Ulich jeye na Nikodemo, xi kʼalnek jun i akal ti káw kʼal na Jesús ani in tsiꞌdhál jun inik láju i kilo i ilál xi tʼajadh kʼal i mirra xukʼudh kʼal i áloe. q&Tam ti watʼéch ejtal jechéꞌ, na José, xu kʼwajíl ban bitsow xin bij Arimatea, in pakabédhaꞌ na Pilato abal ka walkan kin júnaꞌ nin tʼuꞌúl na Jesús. Na José jaꞌich jun i inik xin belál na Jesús, maske chinatkʼi, kom in chʼejnál an judíotsik. Pidhan an ti awiltaláb kʼal na Pilato, kʼale tám na José ani in júnaꞌich tám nin tʼuꞌúl na Jesús. Np%Ani taꞌ jeye kʼwajat dhutsadh ban Tʼokat Dhuslab xon tin ulal enchéꞌ: “Neꞌech ka chuꞌutsik xi chʼojbédhats.” Jolyat na Jesús (Mt. 27:57‑61; Mr. 15:42‑47; Lk. 23:50‑56) o'$Pos ejtal jechéꞌ támun abal ka tʼájan jelt xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab enchéꞌ: “Yab neꞌech ka pejtsin ni jun in beklék.” En#Xitaꞌ kʼwajat in tʼilál jechéꞌ, jaꞌich jun xitaꞌ xin chuꞌúmal ani tsubax xowaꞌ in ulal; jajáꞌ in choꞌób alwaꞌ ke tsubax xowaꞌ in ulal abal ka belaꞌtsik teye. m%"Por jún ti éb an soldadotsik, in cholkʼantsi tin chóyíl kʼal jun i chʼupidh patʼál ani támkʼi ti kale i xichʼ ani i jaꞌ. l!Por tam ti uteytsik xon ti kʼwajat na Jesús, in chuꞌu abal chemnekich. Jaxtám ti yabich Jaꞌ pejtsin an tin chʼejet. |kq Kʼale tám an soldadotsik ani in pejtsi tin chʼejet xi taꞌ jeye ti kʼwajattsik pajkʼidh ban peltsidh teꞌ. Rj Júnich a kʼítsá u kʼibel abal kin bajaw an paskwa ani an judíotsik yab in léꞌ kin chuꞌu ka jilkʼon nin tʼuꞌúl an chemélomtsik ban peltsidh teꞌ tin kʼítsájil an koyóxnich, pos jachanꞌ a kʼítsá jaꞌich xi uluts tʼajat. Jaxtám ti pakabédhá na Pilato abal kin abnaꞌ ka pejtsin tin chʼejettsik xi taꞌ ti kʼwajattsik pajkʼidh ban peltsidh teꞌ ani ka wékʼoyatichtsik tám ban peltsidh teꞌ junax kʼal na Jesús. ~iu Tam ti na Jesús in uchʼámich an jiliy yajtsik uxnél, in ulu enchéꞌ: ―Ejtalich támun jelt xan ti bijidh neꞌech ka tʼájan. Kutpan tám ani chemech. Jun i soldado in cholkʼantsi tin chóyíl na Jesús kʼal jun i chʼupidh patʼál uhc Táꞌ ti kʼwajat tajaꞌ jun i balixtaláb tsʼutsat kʼal i jiliy yajtsik uxnél. Axdhá wéꞌ i kwinim ba jachanꞌ an jiliy yajtsik uxnél, wikʼan bin tsúm jun i teꞌ xu bijyáb ti isopo ani utuntsat bin wiꞌ na Jesús. Fg Más tayíl, kom na Jesús in choꞌób abal támunich ejtal xowaꞌ bijidh neꞌech ka támun, in ulu enchéꞌ abal ka tʼájan jelt xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab: ―In tsikél. f3Tayíl in utsaꞌ jeye enchéꞌ an exóbal: ―Jachanꞌ kʼwajat na nánaꞌ. Ani asta tam ti jachanꞌ i kʼij, nin nánaꞌ na Jesús, bachʼwat abal ka kʼwajách bin kʼimáꞌ an exóbal. Nin chemtal na Jesús (Mt. 27:45‑56; Mr. 15:33‑41; Lk. 23:44‑49) PeTam ti na Jesús in chuꞌu nin nánaꞌ ani kubúl jeye tin wál an exóbal xu kʼanidháb tʼajat kʼal na Jesús, in utsaꞌ enchéꞌ nin nánaꞌ: ―Mímláb, jachanꞌ kʼwajat na chakámil. FdKʼunat ban peltsidh teꞌ xon ti kʼwajat pajkʼidh na Jesús, taꞌ ti kʼwajat nin nánaꞌ ani nin kidháb nin nánaꞌ; na María, nin tomtal na Kleofas ani na María Magdalena. c/útsáxin an soldadotsik jún ani jún enchéꞌ: ―Yab ki muꞌu, wana ku ubátʼin abal ki chuꞌu xitaꞌ kin lujuy kin dhabalnaꞌ. Anchanꞌ ti támun jelt xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab enchéꞌ: “In wélchíxnaꞌtsik nu kʼudhkʼúmil ani ubátʼintsik abal kin chuꞌu xitaꞌ kin lujuy kin dhabalnaꞌ nu eblidh kʼudhkʼumil.” Jechéꞌ jaꞌich xowaꞌ in tʼajaꞌ an soldadotsik. =bsTam ti an soldadotsik in pajkʼiyámalich na Jesús ban peltsidh teꞌ, in pentsi an tin kʼudhkʼúmil na Jesús ani in muꞌu ti chéꞌ i pejeꞌ, juntsik pejeꞌ abal jun i soldado. In pentsi jeye an tin eblidh kʼudhkʼumil ani kom yab jaꞌ tsukudhkʼi, juntʼakʼi jaꞌ tin pubíl ti kʼwajat, uacPor tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Pilato: ―Xowaꞌ u dhutsaꞌ, anchanich neꞌech ka jilkʼon. }`sJaxtám ti utsan enchéꞌ na Pilato kʼal nin okʼlek páleꞌil an judíotsik: ―Yab ka dhutsaꞌ: “nin Pulek Takʼíxal an judíotsik”, más alwaꞌ ka dhutsaꞌ enchéꞌ: “Xin ulal ke Jajáꞌ in Pulek Takʼíxal an judíotsik.” O_Yán i judíotsik in ajay jachanꞌ an dhuslab kom an chabál xon ti pajkʼiyat na Jesús ban peltsidh teꞌ, kʼunat ti kʼwajat ban bitsow. An dhuslab kʼwajat dhutsadh ebreo, griego ani latín. ;^oNa Pilato in abnaꞌ ka kʼwajbá bin ókʼ an peltsidh teꞌ, jun i dhuslab xon ti kʼwajat dhutsadh enchéꞌ: “Na Jesús xi Nasaret, nin Pulek Takʼíxal an judíotsik.” 2]]Tam ti ulich ban chabál xin bij Gólgota, pajkʼiyat ban peltsidh teꞌ. Junax kʼal Jajáꞌ, pajkʼiyat jeye cháb i iniktsik, jún tin eját ani jún tin kʼwatab. N\Káldhájich tám na Jesús in okbám an peltsidh teꞌ abal ka kʼale ban chabál xu bijyáb “In beklék in ókʼ i chemélom inik”, (ti káwintaláb ebreo, in léꞌ kin ulu Gólgota). [Pidhanichtsik tám an ta Jesús kʼal na Pilato abal kin júnaꞌtsik kin chemdhaꞌ pajkʼidh ban peltsidh teꞌ. In bachʼutsik tám na Jesús ani in júnaꞌ. Pajkʼiyat na Jesús ban peltsidh teꞌ (Mt. 27:32‑44; Mr. 15:21‑32; Lk. 23:26‑43) ZPor jajáꞌtsik in ulu kawidh enchéꞌ: ―¡Ka chemdhaꞌ! ¡Ka chemdhaꞌ! ¡Ka chemdhaꞌ pajkʼidh ban peltsidh teꞌ! Konyattsik enchéꞌ kʼal na Pilato: ―¿Ku chemdhaꞌ pajkʼidh ban peltsidh teꞌ na Pulek Takʼíxaltsik? Tókʼoyat enchéꞌ kʼal an okʼlek páleꞌtsik: ―Wawáꞌ yab i koꞌol más i pulek takʼíxal, tokot an lej pulek takʼix romano. iYKTam ti jachanꞌ, júnich a kʼítsá u kʼibel abal kin bajaw an ajib xu bijyáb paskwa ani chʼejel kʼítsájich xónaꞌ. Na Pilato in utsaꞌ tám enchéꞌ an judíotsik: ―¡Jéꞌ kʼwajat na Pulek Takʼíxaltsik! eXC
Tam ti na Pilato in achʼaꞌ jechéꞌ, in ulu abal ka káldhá na Jesús ani buxkan xon tu lújundhom. An koytaláb xon ti buxkan, ti káwintaláb ebreo, u bijyáb Gabata; jechéꞌ in léꞌ kin ulu, Tʼujbidh. 6We Asta tam ti tám, na Pilato in ayal xan ti kin uwaꞌ abal kin ejto kin walkaꞌ na Jesús; por utsan kawidh enchéꞌ kʼal an judíotsik: ―¡Max ka walkaꞌ, yab a jaꞌúb an lej pulek takʼix romano! ¡Ejtal xitaꞌ ka wenkʼon ti pulek takʼix, in tomnálich an lej pulek takʼix romano! mVS Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Yab neꞌech ka ejto ka kóꞌoy ni jun i awiltaláb kʼal Nanáꞌ, max na Dios yabak ti pidhámal; jaxtám, xitaꞌ tin pidhnaꞌ kʼal tatáꞌ, más jaꞌ walbidh ké tatáꞌ. VU%
Utsan tám enchéꞌ kʼal na Pilato: ―¿Yab neꞌech ti kin tókʼoy? ¿Yabxeꞌ a choꞌób ke nanáꞌ u koꞌol i awiltaláb ku ulu ki chemdhá pajkʼidh ban peltsidh teꞌ o ku ulu ki walká? T1 Ochich tám juní ban atá xon tu lújundhom ani in konoy enchéꞌ na Jesús: ―¿Jónꞌ pé teye ta tál? Por yab tókʼoyat kʼal na Jesús. HS Tam ti na Pilato in achʼaꞌ jechéꞌ, más jikʼéch. LRTókʼoyat enchéꞌ kʼal an judíotsik: ―Wawáꞌ i koꞌol jun i takʼixtaláb ani jechéꞌ an takʼixtaláb in ulal ke yejat ka chemdhá, abal in ulal ke u Chakámláb kʼal a Dios. #Q?Tam ti chuꞌtat na Jesús kʼal an okʼlek páleꞌtsik ani kʼal xu belkoltsik an ti pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, in ulutsik kawidh enchéꞌ: ―¡Ka chemdhaꞌ pajkʼidh ban peltsidh teꞌ! ¡Ka chemdhaꞌ pajkʼidh ban peltsidh teꞌ! Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Pilato: ―Ka júnaꞌichtsik ani ka chemdhaꞌich pajkʼidh ban peltsidh teꞌ, nanáꞌ yab u eltsal ni jun in walab. =PsKale tám na Jesús in kojám an kwetsotsól dhipadh kʼídh ani xeketlidh kʼal an chak kʼudhkʼum. Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Pilato: ―¡Jéꞌ kʼwajat an inik! ,OQKale tám juní na Pilato ani in utsaꞌ enchéꞌ an atiklábtsik: ―Ka telaꞌtsik, u káldhál abal ka chuꞌutsik ke yab u eltsal ni jun i walastaláb. N3U uteltsik tám ba na Jesús ani in utsáltsik enchéꞌ: ―¡Ki kʼwajay kʼijidh, Pulek Takʼíxal an judíotsik! Ani in chaꞌwaltsik bin wal. AM{An soldadotsik in tʼajaꞌ jun i kwetsotsól dhipadh kʼídh, in kʼwajbantsi bin ókʼ na Jesús ani in xeketliy kʼal jun i kʼudhkʼum xi tʼunuyich tʼajat kʼal in chákníꞌ. 9L oNa Pilato in abnaꞌ tám ka lekbayat na Jesús. *KM(Tujeytsik tám juní kin ulutsik kawidh enchéꞌ: ―¡Jachanꞌ yabaꞌ! ¡Ka walkaꞌ na Barrabás! Jechéꞌ na Barrabás, jaꞌich jun i kwéꞌ.;Jo'Por tatáꞌtsik a ujnámalich ke nanáꞌ ku walkaꞌ jun i wikʼnél tam u ajíbnáb an paskwa; ¿a léꞌxeꞌ ka chuꞌutsik ku walkaꞌ nin Pulek Takʼíxal an judíotsik? bI=&Konyat enchéꞌ kʼal na Pilato: ―¿Ani jantʼéy in éy an tsubaxtaláb? Bijtsin na Jesús abal neꞌech ka chemdhá (Mt. 27:15‑31; Mr. 15:6‑20; Lk. 23:13‑25) Tam ti na Pilato in ulu jechéꞌ, kale juní ti káw kʼal an judíotsik ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Nanáꞌ yab u eltsal ni jún tin walab jechéꞌ an inik. aH;%Konyat tám enchéꞌ kʼal na Pilato: ―Tám, ¿Tatáꞌ i Pulek Takʼix? Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Nanáꞌ in Pulek Takʼix, jelt xan ti tatáꞌ a ulal. Nanáꞌ in waꞌchinék ani in tsiꞌnek ban kʼayꞌlá abal ku tʼilaꞌ xowaꞌ tsubax. Ejtal xitaꞌ kin exbay an tsubaxtaláb, in achʼáltsik xowaꞌ u ulal. G $Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Nanáꞌ yab techéꞌ in takʼix ban kʼayꞌlá. Pos max anchanak, an atiklábtsik xi tin wéwnál, péjéxnékak abal yab kin pidhná ban judíotsik. Por Nanáꞌ yab techéꞌ in takʼix ban kʼayꞌlá. `F9#Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Pilato: ―¿A chuꞌtalxeꞌ ke nanáꞌ in judío neye? Na kidhtaltsik ani an okʼlek páleꞌtsik, jaꞌich ti tsiꞌdhámaltsik techéꞌ tu tamét. ¿Jantʼéy a tʼajámal? #E?"Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Tin konyal jechéꞌ kʼal Tatáꞌkʼi ta kwetém chalab o abal i tʼiltsinékkʼi kʼal kʼeꞌettsik? $DA!Ochich tám juní na Pilato ban atá xon tu lújundhom, in kaniy na Jesús ani in konoy enchéꞌ: ―¿Tatáꞌxeꞌ nin Pulek Takʼíxal an judíotsik?
C Anchanꞌ ti támun abal ka tʼájan jelt xan tin ulúmal na Jesús, tam ti kʼwajat in tʼilál xan ti neꞌech ka chemdhá. B Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Pilato: ―Ka júnaꞌichtsik ani ka lújundhaꞌich xan tin ulal an takʼixtaláb xi tatáꞌtsik a exlál. Tókʼoyat enchéꞌ kʼal an judíotsik: ―Wawáꞌ yab i koꞌol i awiltaláb abal ki chemdhaꞌ ni jun xitaꞌ. A Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: ―Max Jajáꞌ yabak jaꞌich jun i walablom, yab neꞌech ki tsiꞌdhaꞌ techéꞌ ta tamét. @ Jaxtám ti kale na Pilato ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―¿Jantʼom walastaláb in tʼajámal jechéꞌ an inik abal a utsbiyaltsik? V?% Káldhá tám na Jesús bin kʼimáꞌ na Kayfás ani júná ban atá xon tu lújundhom an pulek awiltaláb. Tam ti jachanꞌ, exomich ti tsudhél ani an judíotsik yab ochich ba jachanꞌ an atá abal yab ka walbintsik, pos max ka walbintsik, yab tám neꞌech kin ejto kin kʼaputsik an kʼapnél kʼal tin kwenta an paskwa. 4>aNa Pedro in ulu juní ke yab aniꞌ ani támkʼi jachanꞌ, dhájan an pekʼel. Na Jesús tin tamét na Pilato (Mt. 27:1‑2, 11:14; Mr. 15:1‑5; Lk. 23:1‑5) ~=uKonyat tám enchéꞌ kʼal jún ti éb nin tʼojnálil an okʼlek páleꞌtsik, nin exlowál an inik xi kotsidh tin xuchun kʼal na Pedro: ―¿Yabxeꞌ tatáꞌ xitaꞌ xu chuꞌúmal ba jachanꞌ an chakam aleláb junax kʼal Jajáꞌ? D<Tam ti jachanꞌ, na Pedro taꞌ ti kubat ti dhilal ani utsan enchéꞌ: ―¿Yabxeꞌ jaꞌich teye jún ti éb nin exóbaliltsik na Jesús? Na Pedro in ulu enchéꞌ: ―Yabaꞌ. \;1Na Anás in abnaꞌ tám wikʼats na Jesús ba na Kayfás, nin okʼlékil an páleꞌtsik. Na Pedro in ulu juní tin chabtal ke yab in exlál na Jesús (Mt. 26:71‑75; Mr. 14:69‑72; Lk. 22:58‑62) ::mTókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Max u ulu jun xataꞌ yab alwaꞌ, ka ulu xowaꞌ yab alwaꞌ u ulu; por max alwaꞌ xowaꞌ u ulu, ¿jantʼókʼi tin chaꞌwal? N9Tam ti na Jesús in ulu jechéꞌ, chaꞌwat bin wal kʼal jún ti éb an yákʼwaltsik xi tajaꞌ jeye ti kʼwajat ani utsan enchéꞌ: ―¿Anchanꞌ ta tókʼoyal an okʼlek páleꞌtsik? +8O¿Jantʼókʼi tin konyal Nanáꞌ? Ka konoytsik xantʼéy u okʼtsámal xitaꞌ tin achʼámal tin okʼtsix, jajáꞌtsik in choꞌób xantʼéy u okʼtsámal. K7Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Nanáꞌ echʼekʼi in kʼwajinek tin káw tin tamét an atiklábtsik. Echʼekʼi in kʼwajinek tin okʼtsix ban pulek atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb ani ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, xon tu junkunal ejtal an judíotsik ani yab u ulúmal ni jun xataꞌ chinat. {6oKonyat na Jesús kʼal a okʼlek páleꞌtsik xantʼéy in okʼtsixnál ani xitam jáꞌ nin exóbaliltsik. T5!Kom chamay tam ti jachanꞌ i kʼij, an tʼójontsixtsik ani an yákʼwaltsik in jokʼpámal i kʼamal ani tajaꞌ ti kubutsik ti dhilal. Na Pedro tajaꞌ jeye ti kʼwajat kʼal jajáꞌtsik ti dhilal bin wál an kʼamal. An okʼlek páleꞌtsik in lújundhaꞌ na Jesús (Mt. 26:59‑66; Mr. 14:55‑64; Lk. 22:66‑71) =4sKonyat tám enchéꞌ na Pedro kʼal an mímláb xu belkol wiꞌleb: ―¿Yabxeꞌ jaꞌich teye jún ti éb nin exóbaliltsik na Jesús? Tókʼon enchéꞌ na Pedro: ―Yabaꞌ. ;3oPor na Pedro, jilkʼon eléb ban wiꞌleb. Jaxtám, kale an exóbal xin exlowál an okʼlek páleꞌ, káwin kʼal an mímláb xu belkol wiꞌleb ani in ódhaꞌ jeye na Pedro. j2MNa Simón Pedro ani jún jeye an exóbal in wéwnaꞌtsik na Jesús. Na jún an exóbal, in exlowál an okʼlek páleꞌ, jaxtám tin ejto ka ochich junax kʼal na Jesús bin elébil nin kʼimáꞌ an okʼlek páleꞌ. 1Na Kayfás, jaꞌich xin utsámal an judíotsik ke más alwaꞌ abal jajáꞌtsik, ke jún tokot i inik ka chemech abal tin alwaꞌbíl an atiklábtsik. Na Pedro in ulu ke yab in exlál na Jesús (Mt. 26:69‑70; Mr. 14:66‑68; Lk. 22:55‑57) *0M
Júná tám okʼox na Jesús bin kʼimáꞌ na Anás. Jechéꞌ na Anás jaꞌich nin payꞌlóm na Kayfás, xi kʼwajat ti okʼlek páleꞌ jachanꞌ i tamub. /! An soldadotsik kʼál nin okʼlékil ani an yákʼwaltsik xu takʼnal kʼal an judíotsik, in yakʼwaꞌ na Jesús ani in wikʼaꞌ. (.I Por na Jesús in utsaꞌ enchéꞌ na Pedro: ―Ka taꞌpaꞌ an machét. Max an Tátaꞌláb in léꞌ kin chuꞌu ku watʼnaꞌ jechéꞌ an yajtsiktaláb, ¿awxeꞌ yab yejat ku watʼnaꞌ? Na Jesús tin tamét an okʼlek páleꞌtsik (Mt. 26:57‑58; Mr. 14:53‑54; Lk. 22:54) -y
Támkʼi jachanꞌ, na Simón Pedro xi taꞌ tin koꞌol jun i machét, in jixónaꞌ ani in patíntsi tin eját xuchun jún ti éb an yákʼwal xin bij ta Malko. Jechéꞌ na Malko, jaꞌich jún ti éb nin tʼójnálil an okʼlek páleꞌtsik. !,; Jechéꞌ támun anchanꞌ abal ka tʼájan jelt xan tin ulúmal na Jesús enchéꞌ: “Xitaꞌ Tatáꞌ tin pidhaꞌ, yab kʼibchon ni jún.” J+
Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tu utsámalichtsik ke Nanáꞌich xitaꞌ na ayal. Max Nanáꞌ tin ayaltsik, ka walkaꞌ ka kʼale xi jechéꞌtsik kʼwajat kʼal Nanáꞌ. *wKonyattsik juní enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Jitaꞌ a ayaltsik? Tókʼontsik enchéꞌ: ―A Jesús xi Nasaret. o)WTam ti utsantsik kʼal na Jesús: “Nanáꞌich xitaꞌ na ayaltsik”, kuxkuláchtsik ani kwajlan. y(kTókʼoyat enchéꞌ: ―A Jesús xi Nasaret. Utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Nanáꞌich xitaꞌ na ayaltsik. Na Judas, xi kʼál ti exom ti pidhnáb na Jesús abal ka chemdhá, taꞌ jeye ti kʼwajat kʼal an yákʼwaltsik. ' Por kom na Jesús in choꞌóbich xantʼéy neꞌech kin tamu, utey xon ti kʼwajattsik ani in konoy enchéꞌ: ―¿Jitaꞌ a ayaltsik?
&
Na Judas ulich tajaꞌ kʼal yán i soldadotsik ani kʼal xu belkoltsik an ti pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. Jechéꞌ an belkoltsik, u takʼnal kʼal an okʼlek páleꞌtsik ani kʼal an fariseotsik. In júnámaltsik i machét ani i tajbaxtaláb. G%Na Judas, xi kʼál ti neꞌech ka pidhná na Jesús abal ka chemdhá, in exlál jeye alwaꞌ jachanꞌ an aleláb, pos yáníl tʼajat junkunék tajaꞌ na Jesús kʼal nin exóbaliltsik. m$ UTam ti okʼonich kin ulu ejtal jechéꞌ, kale na Jesús kʼal nin exóbaliltsik abal ka kʼale jun jekʼat jól xu bijyáb Sedrón. Tajaꞌ, taꞌ ti kʼwajat jun i aleláb ani ochich tajaꞌ na Jesús kʼal nin exóbaliltsik. f#EU óltsámalichtsik xitam jáꞌ teye Tatáꞌ ani neꞌech ku óntsi ku ólnaꞌ abal an kʼanidhaxtaláb xi Tatáꞌ tin kóꞌontsal, kin kóꞌoytsik jeye ani Nanáꞌ kin kʼwajay echʼekʼi kʼal jajáꞌtsik.E"Tátaꞌ, xa tʼajál tokot xowaꞌ lujat; xi yabtsik u belom, yab ti exlál, por Nanáꞌ tu exlál ani jechéꞌtsik xitaꞌ tin pidhámal, in choꞌóbichtsik ke Tatáꞌ tin abámal. !ʼTátaꞌ, xitaꞌ tin pidhámaltsik, u léꞌ ka kʼwajay xon ti Nanáꞌ neꞌech kin kʼwajay abal kin chuꞌutsik an labidh tʼokattaláb xi Tatáꞌ tin pidhámal; pos kʼejle tin kʼanidhál asta tam ti yabél tʼajadh an walkʼiꞌ ani an chabál. 1 [Nanáꞌ kin kʼwajay juniniꞌ kʼal jajáꞌtsik ani Tatáꞌ kʼal Nanáꞌ abal ka kʼwajaytsik in tsubtalkʼi lejtal juniniꞌ. Anchanꞌ, neꞌech tám kin exbay an atiklábtsik xi yab u belom, ke Tatáꞌ tin abámal ani ke a kʼanidháltsik tʼajat jelt xan ti Nanáꞌ tin kʼanidhál. . UU pidhámalichtsik an ti labidh tʼokattaláb xi Tatáꞌ tin pidhámal abal ka kʼwajaytsik juniniꞌ, anchanꞌ jelti Tatáꞌ ani Nanáꞌ u kʼwajat juniniꞌ. C Tu kontsal abal ka kʼwajaytsik echʼekʼi juniniꞌ. Tátaꞌ, ka kʼwajaytsik juniniꞌ kʼal wawáꞌ, anchanꞌ jelti Tatáꞌ i kʼwajat kʼal Nanáꞌ ani Nanáꞌ in kʼwajat kʼal Tatáꞌ. Ka kʼwajaytsik echʼekʼi juniniꞌ abal an atiklábtsik xi yab u belom, kin belaꞌtsik ke Tatáꞌ tin abámal. s _ʼPor yab exom tu pakabédhál abal jajáꞌkʼitsik ka pidhaꞌ an ta alwaꞌtal, tu pakabédhál jeye kʼal tin kwenta xi neꞌechtsik ti kin belaꞌ tayíl, tam kin achʼaꞌtsik an tsubaxtaláb xi neꞌech ka tʼiltsintsik. . UAni kʼal jajáꞌkʼitsik tin kwenta ti neꞌech ku pidhnaꞌ tubáꞌ kin chemdhá abal jajáꞌtsik, kin pidhnaꞌ jeye tinbáꞌ kin tʼilaꞌ an tsubaxtaláb. Jelt xan ti Tatáꞌ tin abaꞌ ban atiklábtsik xi yab u belom, anchanꞌ neye xoꞌ tu abáltsik ban atiklábtsik xi yab u belom. Y+Ka tʼokotsik kʼal na tsubaxtalábil; na káwintal, jaꞌich an tsubaxtaláb. veAnchanꞌ jelti Nanáꞌ yab in takʼnal ban kʼayꞌlá, jajáꞌtsik yab jeye u takʼnal ban kʼayꞌlá. {Yab tu kontsal abal ka wékʼoytsik ban kʼayꞌlá, tu kontsal abal yab ka walkaꞌ ka átátsik kʼal an lej atʼax. Y+U óltsámalichtsik an ta káwintal, por atʼantsik kʼal an atiklábtsik xi yab u belom, kom yabich techéꞌ u takʼnaltsik ban kʼayꞌlá, jelt xan ti Nanáꞌ yab techéꞌ in takʼnal ban kʼayꞌlá. =s
ʼXoꞌ in neꞌchich xon ti Tatáꞌ i kʼwajat; por u ulal jechéꞌ, lejat bél in kʼwajat ban kʼayꞌlá abal ka kulbétsik echʼekʼi jelt xan ti Nanáꞌ in kulbél. 5c Tam tin kʼwajat kʼal jajáꞌtsik ban kʼayꞌlá, u beletnámal kʼal na awiltal, ejtaltsik xi Tatáꞌ tin pidhámal. Xitaꞌ Tatáꞌ tin pidhámal, ni jun xitaꞌ yab kʼibchonék, tokot xi kʼejle kʼibchonékich ti kʼwajat, abal ka támun jelt xan ti kʼwajat dhutsadh ban Tʼokat Dhuslab. P ʼNanáꞌ yabich más neꞌech kin kʼwajay ban kʼayꞌlá, por jajáꞌtsik neꞌech ka jilkʼon ban kʼayꞌlá, Nanáꞌ neꞌech kin kʼaléch abal kin kʼwajay kʼal Tatáꞌ. Tʼokat Tátaꞌ, ka beletnaꞌtsik kʼal na awiltal xitaꞌ tin pidhámal abal ka kʼwajaytsik juniniꞌ, jelti Tatáꞌ kʼal Nanáꞌ. -
Ejtal xowaꞌ Nanáꞌ u dhabal, a dhabal teye ani xowaꞌ Tatáꞌ a dhabal u dhabal neye ani nu labidh tʼokát u xalkʼanal ba jajáꞌtsik. a; ʼTu pakabédhál abal ka pidhaꞌtsik ta alwaꞌtal, yab tu pakabédhál abal tin alwaꞌbíl xi yabtsik u belom, tu pakabédhál abal tin alwaꞌbíl xi Tatáꞌ tin pidhámaltsik, kom Tatáꞌ a dhabaltsik. H pos u utsámalichtsik xowaꞌ Tatáꞌ tin utsámal ani in exbayámalichtsik. In choꞌóbnámalichtsik ke tsubax lejtal ba Tatáꞌ tin tál ani in belámalichtsik ke Tatáꞌ tin abámal. [/Xoꞌ in choꞌóbichtsik abal ejtal xowaꞌ tin pidhámal, ba Tatáꞌ ti tál; R ʼXi Tatáꞌ a takwyámaltsik ti kʼayꞌlá abal ti kin pidhaꞌ, u xalkʼantsámalich xitam jáꞌ teye Tatáꞌ. Tatáꞌ a dhabaltsik ani tin pidhaꞌ ani in exbayámalichtsik na káwintal. OTátaꞌ, ti kin xalkʼantsích xoꞌ ta tamét an tu labidh tʼokát, kʼal jayéchkʼi an labidh tʼokattaláb xu koꞌol kʼal Tatáꞌ asta tam ti yabél tʼajadh an walkʼiꞌ ani an chabál. "
=ʼNanáꞌ tu xalkʼantsámalich an ta labidh tʼokát techéꞌ ti kʼayꞌlá ani u okʼyámalich ku tʼajaꞌ xowaꞌ tin abámal ku tʼajaꞌ. 3 _Neꞌech kin bachʼutsik an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal max ti ki exlaꞌich Tatáꞌ xi junkax Dios xi tsubax ani Nanáꞌ, xi Tatáꞌ tin abámal. J
Pos, Tatáꞌ tin pidhámal ti awiltaláb abal ku takʼiy an atiklábtsik ani abal ku pidhaꞌtsik jeye ti xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal, ejtaltsik xi Tatáꞌ tin pidhámal.
Tam ti na Jesús okʼon kin ulu ejtal jechéꞌ, in teloloy walkʼiꞌ ani in ulu enchéꞌ: ―Tátaꞌ, in bajúch an kʼij. Ti kin xalkʼantsích an tu labidh tʼokát, abal Nanáꞌ, xin Chakámláb kʼal Tatáꞌ, tu xalkʼantsích teye an ta labidh tʼokát. 3 _!Tu utsáltsik jechéꞌ abal ki kʼwajaytsik kʼijidh kʼal tin kwenta abal i kʼwajattsik kʼal Nanáꞌ. Neꞌech tʼajat ka watʼnaꞌtsik i yajtsiktaláb techéꞌ ti kʼayꞌlá; por yab ka jilaꞌtsik tabáꞌ, pos Nanáꞌ u átámalich xowaꞌ yab alwaꞌ xi waꞌach ban kʼayꞌlá. Pos, neꞌech kin bajaw an kʼij ani jaꞌich xoꞌich, tam neꞌech ki bukʼeytsik túkʼi túkʼi xontikʼi ka chalpaytsik ki kʼale ani neꞌech ti kin jilaꞌtsik kwetém. Por yab kwetém tin kʼwajat, kom an Tátaꞌláb kʼwajat kʼal Nanáꞌ. b= Tókʼoyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Tám, tin belálichtsik xoꞌ? Xoꞌ i exbách abal a choꞌób ejtal xowaꞌkich ani yab yejat ki konoy xataꞌ ni jun xitaꞌ. Jaxtám ti belál ke ba Dios ta tál. { Utsan tám enchéꞌ kʼal nin exóbaliltsik: ―Xoꞌ tajaxich exom ta káw ani yabich a éynál i junbaxtaláb. O In kale xon ti kʼwajat an Tátaꞌláb ani in tsích ba jechéꞌ an kʼayꞌlá, por xoꞌ, neꞌech ku jilaꞌich juní an kʼayꞌlá ani neꞌech kin witsích xon ti kʼwajat an Tátaꞌláb. !pos an Tátaꞌláb ti kʼanidháltsik. Ti kʼanidháltsik, kom tatáꞌtsik tin kʼanidhál ani a belámalichtsik abal ba Dios tin tál. NTam jachanꞌ i kʼij, neꞌech ka kontsitsik xataꞌ an Tátaꞌláb kʼal Nanáꞌ tu bij ani yab exom u ulal ke Nanáꞌ neꞌech ku pakabédhaꞌ an Tátaꞌláb kʼal tatáꞌtsik ta kwenta, )KʼEjtal jechéꞌ tu tʼiltsaltsik kʼal i junbaxtalábkʼi; por neꞌech kin bajaw an kʼij tam yabich neꞌech tu tʼiltsitsik xataꞌ kʼal i junbaxtalábkʼi. Tam kin bajaw jachanꞌ an kʼij, neꞌech tám tu xalkʼantsíchtsik tejwaꞌ ejtal kʼal tin kwenta an Tátaꞌláb. Y +Asta xoꞌ, yab xataꞌ a konyámaltsik kʼal Nanáꞌ tu bij; ka konoytsik ani neꞌech ki pidhan abal ki kulbétsik echʼekʼi. Na Jesukristo in átámalich xowaꞌ yab alwaꞌ xi waꞌach ban kʼayꞌlá KʼJachanꞌ i kʼij, yabich tám neꞌech ti kin konoytsik ni jun xataꞌ. Tsubax tu utsáltsik, ke ejtal xowaꞌ ka kontsi an Tátaꞌláb kʼal Nanáꞌ tu bij, neꞌech ti ki pidhaꞌ. k~OAnchanꞌ jeye xoꞌ, tatáꞌtsik i tʼeꞌpinal, por neꞌech juní tu chuꞌutsik. Tam tu chuꞌutsik, neꞌech tám juní ki kulbétsik tʼajat kʼal jun i kulbétaláb xi yab xitaꞌ neꞌech kin ejto ti ki wékʼontsi. #}?Tam jun i mímláb neꞌech kin waꞌchiy i chakam, u tʼeꞌpinal abal in bajúch an ora xowkʼi neꞌech kin achʼaꞌ an yajal; por tam kin waꞌchích an chakam, in ukʼtsal an yajal kʼal an kulbétaláb xin achʼál abal in waꞌchích jun i chakam techéꞌ ti kʼayꞌlá. |Tsubax tu utsáltsik, ke neꞌech ki ukʼintsik ani neꞌech ki tʼeꞌpintsik, por an atiklábtsik xi yab tin belál, neꞌech ka kulbétsik. Por maske tatáꞌtsik i kʼwajat i tʼeꞌpinal, an tʼeꞌpintaláb neꞌech ka wenkʼon ti kulbétaláb. Z{-Na Jesús in chuꞌu abal u leꞌnáb ka konyat jun xataꞌ kʼal nin exóbaliltsik, jaxtám tin utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Nanáꞌ tu utsaꞌtsik abal kʼunat i kʼij yabich neꞌech ti kin chuꞌutsik ani más lej wéꞌ tayíl neꞌech juní ti kin chuꞌutsik. ¿Jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta ta kʼwajat ta kónóxtsik? pzY¿Jantʼéy in léꞌ kin ulu kʼal: “Kʼunat i kʼij?” Yab i exbayal xantʼéy kʼwajat in ulal. 2y]Taltsik nin exóbaliltsik kónóxin tám jajáꞌkʼitsik enchéꞌ: ―¿Jantʼéy in léꞌ kin ulu jechéꞌ? Abal tu utsál ke kʼunat i kʼij yabich neꞌech ki chuꞌu ani ke más tayíl neꞌech juní ki chuꞌu ani ke jaꞌich abal Jajáꞌ neꞌech xon ti kʼwajat an Tátaꞌláb. >xuʼKʼunat i kʼij yabich neꞌech ti kin chuꞌutsik; por más lej wéꞌ tayíl, neꞌech juní ti kin chuꞌutsik, kom Nanáꞌ in neꞌech xon ti kʼwajat an Tátaꞌláb. ~wuEjtal xowaꞌ in koꞌol an Tátaꞌláb u dhabal neye; jaxtám tu ulu ke an Tʼokat Ejattaláb jaꞌich neꞌech ti ki óltsitsik xitam jáꞌ neye Nanáꞌ ani ejtal xowaꞌ u koꞌol. An tʼeꞌpintaláb neꞌech ka wenkʼon ti kulbétaláb &vEJajáꞌ neꞌech ti kin xalkʼantsi an tu labidh tʼokát, pos ejtal xowaꞌ u koꞌol ani xitam jáꞌ neye Nanáꞌ, jaꞌich neꞌech ti ki óltsitsik. 3u_
Por tam ka tsích an Tʼokat Ejattaláb xi tsubax, Jajáꞌ neꞌech ti ki óltsitsik ejtal xowaꞌ tsubax; pos yab neꞌech ti káw kʼal Jajáꞌkʼi tin kwetém chalab, tokot neꞌech kin ulu xowaꞌ ka utsan kʼal na Dios ani neꞌech ti ki óltsitsik ejtal xowaꞌ neꞌech ka támun tayíl. ptY ʼU koꞌol yán xantʼéy neꞌech tu utsaꞌtsik, por yab neꞌech ka ejto ka exbaytsik xoꞌ. 8si Ani neꞌech kin exbaytsik ke neꞌech ka lújundhátsik kʼal na Dios, kom an lej atʼax, xu takʼix techéꞌ ban kʼayꞌlá, bijtsidhich abal neꞌech ban kʼibeltaláb. &rE
Neꞌech kin exbaytsik ke waꞌach jun i lujattaláb, kom Nanáꞌ in neꞌech xon ti kʼwajat an Tátaꞌláb ani yabich más neꞌech ti kin chuꞌutsik. Hq Neꞌech kin exbaytsik abal walbidh, kom yabtsik tin belaꞌ. Rp Tam Jajáꞌ ka tsích, neꞌech kin xalkʼantsi an atiklábtsik xi techéꞌ ti kʼayꞌlá ke walbidhtsik, ke waꞌach jun i lujattaláb ani ke neꞌech ka lújundhá an atiklábtsik kʼal na Dios. 8oiPor tsubax tu utsáltsik ke más alwaꞌ abal tatáꞌtsik kin kʼale. Pos max yab kin kʼale, yab neꞌech ka tsích abal ka kʼwajay kʼal tatáꞌtsik an Tʼokat Ejattaláb xi neꞌech ti ki tolmiytsik ani ti likedhantsitsik an ta ejattal; por max kin kʼale, Nanáꞌ neꞌech ku abaꞌ ka tsích. An}I tʼeꞌpinichtsik tokot abal tu utsáltsik jechéꞌ. mwPor xoꞌ neꞌech kin kʼaléch abal kin kʼwajay kʼal xi tin abámal ani yab xitaꞌ tin konyal xon tin neꞌech. l}Tu okxintsalichtsik tu utsaꞌ jechéꞌ, abal tam kin bajaw an kʼij, ka chalpaytsik ke tu okʼox utsámalichtsik. Xowaꞌ in tʼajál an Tʼokat Ejattaláb ʼJechéꞌ yab tu utsámaltsik okʼox, kom Nanáꞌ bél in kʼwajat kʼal tatáꞌtsik. k{Neꞌech kin tʼajaꞌtsik anchanꞌ, kom yab jaykʼi in exlámaltsik an Tátaꞌláb nibal tin exlámaltsik Nanáꞌ. hjIYabich neꞌech ki walkan ki ochichtsik ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb, asta neꞌech kin bajaw i kʼij, tam jun xitaꞌ ti ki chemdhaꞌ neꞌech kin chalpay ke exom in tʼajál jun xataꞌ alwaꞌ abal a Dios. Pi ʼEjtal jechéꞌ tu tʼiltsaltsik abal yab ka jilaꞌ ti kin belaꞌ. ~huTatáꞌtsik neꞌech teye ti kin tʼilaꞌtsik, kom i kʼwajinektsik kʼal Nanáꞌ asta tu tuju tin okʼtsix.g ʼPor tam ka ulich an Tʼokat Ejattaláb xi tsubax, xi Nanáꞌ neꞌech ku abnaꞌ, xi neꞌech ti tolmiy ani ti ki likedhantsitsik an ta ejattal, jaꞌich neꞌech ti kin tʼilaꞌ Nanáꞌ. Jechéꞌ an Tʼokat Ejattaláb, tál ban Tátaꞌláb. 6fePor jechéꞌ exom ti tʼájnal anchanꞌ abal ka támun jelt xan ti kʼwajat dhutsadh bin takʼixtalábiltsik: “Tin pojkaꞌtsik maske yab xataꞌ tu waltsámaltsik.” }esYabak walbidhtsik max Nanáꞌ yabak u tʼajámal xataꞌ ba jajáꞌtsik xowaꞌ yab jaykʼi tʼajadh kʼal ni jun xitaꞌ; por xoꞌ, in chuꞌúmalichtsik ejtal xowaꞌ u tʼajámal ani bélkʼi tin pojkál ani in pojkál jeye nu Tátaꞌ. Pdpos xitaꞌ tin pojkál Nanáꞌ, in pojkálichtsik jeye nu Tátaꞌ. c ʼJajáꞌtsik yabak walbidh, max yabak in tsiꞌnek tu tawnaꞌtsik. Por xoꞌ, yab neꞌech kin ejtotsik kin ulu ke yab walbidh; }bsEjtal jechéꞌ neꞌech ki tʼajtsintsik kʼal Nanáꞌkʼi tu kwenta, kom yab in exláltsik xitaꞌ tin abámal. qa[Ka chalpay xantʼéy tu utsámaltsik: “Ni jun i tʼójontsix kʼwajat más púlek ké nin ajátik.” Max Nanáꞌ in atʼnék, neꞌech teye ki atʼantsik ani max in exbantsidh an tu okʼtsixtal, neꞌech teye ki exbantsattsik. `Max yabak i belomtsik, an atiklábtsik xi yab u belom, neꞌech ti ki kʼanidhaꞌtsik jelt xan tin kʼanidhál nin kidhtaltsik. Por Nanáꞌ tu takwyámaltsik tam ta kʼwajatwiꞌik kʼal jajáꞌtsik ani jaxtám xoꞌ ti pojkáltsik, kom yabich a kidhtaltsik. n_UʼMax ti pojkáltsik xi yabtsik u belom, ka choꞌóbnaꞌtsik ke Nanáꞌ okʼox tin pojkadh. 6^eJechéꞌ jaꞌich xowaꞌ tu punkʼuntsaltsik ka tʼajaꞌ: ki kʼánídháxintsik jún ani jún. Na Jesús ani xi kʼál tu belnal u atʼnaltsik kʼal xi yabtsik u belom C]Yab tatáꞌtsik tin takwyámal Nanáꞌ, Nanáꞌ tu takwyámal tatáꞌtsik. Tu takwyámaltsik abal ka tʼajaꞌtsik tʼajat xowaꞌ alwaꞌ ani ke jachanꞌ xowaꞌ alwaꞌ ka tʼajaꞌ ka kʼwajay echʼekʼi. Anchanꞌ, ejtal xowaꞌ ka kontsi an Tátaꞌláb kʼal Nanáꞌ tu bij, neꞌech ti pidhaꞌtsik. s\_Yabich neꞌech tu bijiy tu tʼójontsixiltsik, pos jun i tʼójontsix, yab in choꞌób xantʼéy in tʼajál nin ajátik. Tu bijyaltsik tu jaꞌúb, kom tu pidhámalichtsik ka choꞌóbnaꞌ ejtal xowaꞌ tin utsámal nu Tátaꞌ.
~"}F|S{l{zz yaxx)wwv}uttfs/rcq%onnm\ll/kwjhgg[f{edd5c,baf`_^]|\\m[DZ{YY3WVUTRQPP6O1NiMZL*KJHTGF`DCBA@>=GnF`[
E
P /w?2o , ' ILAni tatáꞌ teye, chakam, neꞌech ki bijyat tin tʼiltsíxil a Dios xi púlek tʼajat, pos neꞌech ki okxin ka tʼojojontsi tin bélil an Ajátikláb yKani ku kʼwajay lujat ani tʼokat tin tamét Jajáꞌ, tsudhey ka tsudhey putál i kʼij asta xon talat tu ejat. o YJke neꞌech ti ku loꞌo kʼal xi tu péjeyaltsik abal ki tʼójontsích kʼal ni jun i jíkʼib e EIJechéꞌ jaꞌich xowaꞌ na Dios in lej tsubax utsámal ni wejeꞌ pakélil Abraham:
{Hke neꞌech kin yajnantsi ni wejeꞌ pakéliltsik
ani ke yab neꞌech kin ukʼtsi nin tʼokat lejkintalábil. ` ;GIn ulúmal ke neꞌech ti ku loꞌo kʼal xi tu péjeyal ani kʼal xi tu atʼál, X +FAnchanꞌ tin ulúmal kʼal nin tʼokat tʼiltsíxiltsik asta ti wejeꞌ. e
EETu pidhámal jun i pulek Loꞌóxil, xi tál bin kidhtal na Dabid, nin tʼójontsixil. }DKi kʼakʼnaꞌ an Okʼóxláb, nin Diosil na Israel, abal tsiꞌnek techéꞌ ba nin bitsówil abal ti ku loꞌo. CNa Sakarías, nin tátaꞌ an chakam, teykómte kʼal nin cháp an Tʼokat Ejattaláb, ijtsin kin ulu enchéꞌ: 4 cBEjtal xin achʼáltsik jechéꞌ u chalpaxtsik ani u kónóxtsik jún ani jún enchéꞌ: ―¿Jantʼéy awil neꞌech kin tʼajaꞌ jachanꞌ an chakam kwitól tam ka pubey? Pos jechéꞌ an chakam kwitól, tsubax lejtal ti teykómte kʼal in cháp an Okʼóxláb. Nin Ajatlábil na Sakarías 3AEjtal nin at kʼimádhtsik laban tam tin chuꞌu jechéꞌ ani putálkʼi ba jachanꞌ an chʼenadh chabál xi Judea, u tʼilnal xowaꞌ támnék. t c@Támkʼi jachanꞌ, in ejtóch tám juní ti káw na Sakarías ani tujey kin pubédhantsi tin bij na Dios. 5?Nin tátaꞌ an chakam, in konoy jun i okchaꞌ ani in dhutsaꞌ tajaꞌ enchéꞌ: “Jajáꞌ neꞌech ka bijyat ta Juan.” Ani ejtaltsik laban. # A>Konyat tám kʼal i kʼubaklekkʼi nin tátaꞌ an chakam abal ka choꞌóbná xowaꞌ bijláb in léꞌ kin chuꞌu ka kʼwajbantsat nin chakámil. w i=Tókʼoyat tám enchéꞌ: ―¿Jantʼókʼi? Yab waꞌach ni jun xitaꞌ a kidhtal xi anchanꞌ in bij. S !Tam tin bajúch an kʼij xowkʼi na Elisabet ti neꞌech kin waꞌchiy an chakam, in waꞌchiy jun i chakam kwitól. 1} ]8Na María kʼwajay tajaꞌ kʼal na Elisabet óx a íchʼ xónaꞌ ani más tayíl witsích tám juní tin kʼimáꞌ. Tam ti waꞌchin ti chakam na Juan xu Pujax q| ]7anchanꞌ tin utsámal ni wejeꞌ pakélilAbraham ani ejtal nin kidhtaltsik abal malilíl i kʼij. { 6In tolmiyámal nin tʼójontsixil, xi jaꞌich an israelitatsik
ani yab in ukʼtsámal kin kóꞌontsi ti yajnantsixtaláb; z 5Xu kʼaꞌíltsik, in pidhámal kin kóꞌoy xowaꞌkich xi alwaꞌ
ani xi tumínladhtsik, in ajámal ka kʼale mapats kʼubak. y y4In wékʼontsámal tin awiltal an pakdhaꞌ takʼix
ani in tʼekʼbámal xi yabtsik in tʼekʼál tinbáꞌ. 8x k3Yán xataꞌ pakdhaꞌ in tʼajámal kʼal nin cháp;
in pakwtsámal tin chalab xin tʼekʼáltsik tinbáꞌ abal yab kin ejto kin tʼajaꞌ xowaꞌ in chalpayámal. sw a2Na Dios echʼekʼi neꞌech kin kóꞌontsi ti yajnantsixtaláb ejtal xitaꞌ kʼál tu kʼakʼnáb. v 1Pos na Dios xi ejtal in ejtowal kin tʼajaꞌ,
tin tʼajtsámal yán xowaꞌ pakdhaꞌ. Jajáꞌ, tʼokat Jaꞌ tʼajat. bu ?0Abal na Dios in chuꞌu ke nanáꞌ jaꞌich jun in chʼojontál jolíbal
ani xoꞌ, ejtal an atiklábtsik xi neꞌech ka waꞌchin techéꞌ ti kʼayꞌlá, neꞌech kin ulutsik ke nanáꞌ in lábtʼajadh. It
/ani nu ejattal u kʼijidhmél kʼal na Dios nu Loꞌóxil. ^s 7.In ulu tám enchéꞌ na María:Nanáꞌ u kʼakʼnál an Okʼóxláb xr k-Kʼijidh tʼajat abal a belaꞌ xowaꞌ i utsan, pos neꞌech ka tʼájan jelt xan ti utsámal an Okʼóxláb. pq [,Pos tam tu achʼpiykʼi na chapnédhomtal, an chakam xi kʼwajat u kitkóm, yoyon kʼal i kulbéxnich. Zp /+¿Jitaꞌ u éy nanáꞌ abal ka tsích ti kin álnaꞌ nin nánaꞌ nu Ajátik? o /*Ani kawidh tʼajat tin ulu enchéꞌ: ―Na Dios ti lábtʼajámal más ké xi ejtal an mímlábtsik ani in lábtʼajámal an chakam xa kitkóm. +n Q)Tam ti na Elisabet in achʼaꞌ nin chapnédhaxtal na María, an chakam xi kʼwajat in kitkóm, yoyon ani na Elisabet in bachʼu nin cháp an Tʼokat Ejattaláb. sm a(Tam ti ulich ba jachanꞌ an bitsow, ochich bin kʼimáꞌ na Sakarías ani in chapnédhaꞌ na Elisabet. zl o'Tam ti jachanꞌ i kʼij, na María kʼale jikʼatkʼi ba jun i bitsow xi kʼwajat ban chʼénlom xi Judea. k
&In ulu tám enchéꞌ na María: ―Nanáꞌ tin jolíbal an Okʼóxláb, ke Jajáꞌ kin tʼajaꞌ kʼal nanáꞌ jelt xan tin utsál. Tam ti okʼonich kin ulu jechéꞌ, an tʼokat abatwále kʼaléch tám. Na María kʼale kin álnaꞌ na Elisabet Zj /%Abal na Dios yab waꞌach ni jun xataꞌ xi yab neꞌech kin ejto kin tʼajaꞌ. @i {$Na exlowál Elisabet, maske púlekich tʼajat, neꞌech jeye kin waꞌchiy jun i chakam kwitól. Xu usnal ke yab u kóꞌnal, xoꞌ in koꞌolich akak a íchʼ ti kʼwajat kóꞌodh. Vh '#Tókʼoyat enchéꞌ kʼal an tʼokat abatwále: ―An Tʼokat Ejattaláb neꞌech ka ulich ba tatáꞌ ani na Dios xi púlek tʼajat, neꞌech ti ki paxkʼiy kʼal nin cháp jelt xan tu paxkʼix jun i chalam. Jaxtám, an chakam kwitól xi neꞌech ka kóꞌoy tʼokat Jaꞌ tʼajat ani neꞌech ka bijyat tin Chakámil a Dios. /g Y"Na María in konoy enchéꞌ an tʼokat abatwále: ―¿Jantich tám ti neꞌech ku kóꞌoy i chakam ani nanáꞌ yab jaykʼi in junkunék kʼal ni jun i inik? f !neꞌech kin takʼiy malilíl i kʼij nin kidhtaltsik na Israel ani nin takʼixtal yab jaykʼi neꞌech kin kóꞌoy in okʼontal. Ne Jajáꞌ neꞌech ka kʼwajay ultaláb tʼajat, neꞌech ka bijyat tin Chakámil a Dios xi púlek tʼajat ani neꞌech ka kʼwajbá kʼal na Dios ti Pulek Takʼix jelti nin wejeꞌ pakélil Dabid, {d q Xoꞌ neꞌech ki jilkʼon kóꞌodh, neꞌech ka waꞌchiy jun i chakam kwitól ani neꞌech ka bijiy ta Jesús. c - Utsan tám enchéꞌ kʼal an tʼokat abatwále: ―María, yab ki jikʼey, pos i chuꞌtat kʼal na Dios ke alwaꞌ ka bachʼu nin alwaꞌtal. (b K Por tam ti na María in chuꞌu an tʼokat abatwále, laban tʼajat kʼal xowaꞌ in achʼaꞌ utsan ani u chalpax xantʼókʼi ti chapnédhá anchanꞌ. a An tʼokat abatwále ochich xon ti kʼwajat na María ani in ulu enchéꞌ: ―¡María, tu chapnédhál, xi kʼanidháb tʼajat kʼal an Okʼóxláb! An Okʼóxláb kʼwajat kʼal tatáꞌ ani ti lábtʼajámal más ké xi kʼeꞌet an mímlábtsik. T` #abal kin chaꞌbiy jun i tsidhan xin bij ta María. Jechéꞌ an tsidhan, kʼwajatich konodh abal ka tomikná kʼal jun i inik xin bij José. Jechéꞌ an inik u kidhtaláb kʼal an pulek takʼix Dabid. 5_ eTam tin akaklábich a íchʼ ti kʼwajat kóꞌodh na Elisabet, aban kʼal na Dios an tʼokat abatwále Gabriel ba jun i bitsow xi kʼwajat Galilea xu bijyáb Nasaret 8^ k“An Okʼóxláb tin tʼajtsám jechéꞌ abal yabich ti kin tidhebédhaꞌ an atiklábtsik.” Jun i tʼokat abatwále in ulu abal neꞌech ka waꞌchin ti chakam na Jesús ] Más tayíl, nin tomtal Elisabet jilkʼon kóꞌodh ani bóꞌ a íchʼ yab kale tin kʼimáꞌ. Jajáꞌ in ulal enchéꞌ tin itsích: \\ 3Tam ti kidhéch an kʼij ti tʼójontsix, na Sakarías kʼale tin kʼimáꞌ. [ Tam ti kale na Sakarías, yabich in ejtowal kin tawnaꞌ an atiklábtsik, tawnaxin kʼal in kʼubakkʼi abal móꞌbédhats. An atiklábtsik in choꞌóbná tám abal na Sakarías in chuꞌúmal jun i xalkʼantsixtaláb ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. IZ
Lejat kʼwajat ti támnal jechéꞌ, an atiklábtsik kʼwajat eléb in aytsal na Sakarías, u labnalichtsik abal owéch tʼajat ani yab u kalel ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. GY Por xoꞌ, kom yab a belaꞌ xowaꞌ tu utsaꞌ, neꞌech ki móꞌbé ani yab neꞌech ka ejto ta káw asta ka waꞌchin na chakámil. Jechéꞌ neꞌech ka támun, tam kin bajaw an kʼij. DX Tókʼoyat enchéꞌ kʼal an tʼokat abatwále: ―Nanáꞌ u bij Gabriel ani u tʼójontsal a Dios, Jajáꞌ tin abámal tu tawnaꞌ ani tu óltsi jechéꞌ an ti alwaꞌ tʼilab. IW
Na Sakarías in konoy enchéꞌ an tʼokat abatwále: ―¿Janti neꞌech ku ejto ku choꞌóbnaꞌ max tsubax jechéꞌ? Pos nanáꞌ in yejchelich ani nu tomtal púlekich jeye tʼajat. 7V iJechéꞌ na Juan neꞌech ka okxin xon ti neꞌech ka ulich an Ajátikláb ani neꞌech kin kóꞌoy nin ejattal ani an chápláb jelti xin kóꞌoy an tʼiltsix Elías. Neꞌech kin tʼajaꞌ ka pákwlántsíxin an tátaꞌlábtsik kʼal nin chakámiltsik ani abal kin lujkúchtsik jeye nin chalab xi yabtsik u tʼajax ti kʼij. Anchanꞌ, neꞌech tám ka kʼwajách tʼojojodh an atiklábtsik abal kin bachʼu an Ajátikláb. U Neꞌech kin tʼajaꞌ ka witsiytsik ti ít ban Okʼóxláb nin Diosil, yán i atiklábtsik xu kidhtaláb kʼal na Israel. oT Ypos jachanꞌ na chakámil neꞌech ka kʼwajay púlek tin tamét na Dios. Yab neꞌech kin uchʼaꞌ i yajtsik uxnél nibal i bók ani neꞌech tʼajat ka kʼwajay teykómte kʼal an Tʼokat Ejattaláb asta tam ka waꞌchinkʼi. rS _Tatáꞌ neꞌech tʼajat ki kʼijidhmé ani yán neꞌech ka kulbé abal waꞌchin jachanꞌ an chakam, XR +
Por utsan enchéꞌ kʼal an tʼokat abatwále: ―Sakarías, yab ki jikʼey, pos na Dios in achʼámalich na ólábil ani na tomtal Elisabet neꞌech kin kóꞌoy jun i chakam xi neꞌech ka bijiy ta Juan. YQ - Tam ti na Sakarías in chuꞌu an tʼokat abatwále, laban tʼajat ani jikʼey. $P C Támkʼi jachanꞌ, na Sakarías in chuꞌu jun in tʼokat abatwálejil an Okʼóxláb xi xalkʼan kubúl tin eját xon ti kʼwajat ti tʼaꞌíl an ikob. \O 3
Lejat an ikob kʼwajat ti tʼaꞌíl, ejtal an atiklábtsik kʼwajat eléb ti ól. ~N w ubátʼintsik abal kin choꞌóbnaꞌ xitaꞌ neꞌech kin lujuy ka ochich ti ikbax ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb an Okʼóxláb. Ubátʼintsik okʼox kom anchanꞌ tin ujnámaltsik in tʼajál ani na Sakarías, jaꞌich in lujuy ka ochich. M Jun i kʼij, tam ti an páleꞌtsik xon tu takʼnal jeye na Sakarías in lujuy ka tʼójontsik abal kin tʼójontsi na Dios, oL YPor yab in koꞌol i chakamtsik kom na Elisabet yab u kóꞌnal, tám juní pakdhaꞌichtsik tʼajat. $K CChablam ti éb lujattsik tʼajat tin tamét na Dios, in tʼajáltsik ejtal xowaꞌ in ulal an takʼixtaláb ani xowaꞌ in ulal ka tʼajan an Okʼóxláb. J Tam ti na Erodes u pulek takʼix ban chabál xi Judea, taꞌ ti kʼwajat jun i páleꞌ xu bijyáb ta Sakarías, jún ti éb xu kidhtaláb bin junkunélil na Abías. Nin tomtal in bij ta Elisabet ani jajáꞌ u kidhtaláb kʼal an páleꞌ Arón. OI Tu dhutsuntsal jechéꞌ abal ka exlaꞌ alwaꞌ an tsubaxtaláb kʼal tin kwenta xowaꞌ i okʼtsinékich. Jun i tʼokat abatwále in ólnaꞌ abal neꞌech ka waꞌchin ti chakam na Juan xu pujax xH kPulek chalpadh Teófilo, nanáꞌ u alꞌimay neye kʼal yantam i kʼayúmtaláb ejtal xowaꞌ támnék asta tam ti tujeykʼi ani u chalpayal abal in tomnál tu dhutsuntsi ejtal xowaꞌ in tʼajaꞌ an Ajátikláb anchanꞌ xan ti támun. IG
Anchanꞌ tin dhutsámaltsik jelt xan tu tʼiltsinék kʼal xi chúꞌlámadhtsik asta tam ti tujey jechéꞌ xowaꞌ támnék ani tolmixnéktsik abal ka tʼilan jechéꞌ an alwaꞌ tʼilab. F }Yán i atiklábtsik in dhutsámal kʼal tin kwenta ejtal xowaꞌ in tʼajaꞌ an Ajátikláb techéꞌ ba ni chabálil. UE %Na Dios in koꞌol an awiltaláb ti ku beletnaꞌ abal yab ku kwajlan ban walastaláb ani ti ku utu u tʼokat ani u kʼijidh bin labidh tʼokát. Jajáꞌ jaꞌich nu junkax Dios ani chalpadh tʼajat. Jaꞌich xi tu loꞌóm kʼal tin kwentakʼi ni Ajátik Jesukristo. Ke jechéꞌ na Dios, kin kóꞌoy an labidh tʼokattaláb, an takʼixtaláb, an awiltaláb ani Jajáꞌkʼi ka kʼwajay echʼekʼi ultaláb malilíl i kʼij. Anchanꞌ ka tʼájan.D +Xi kʼeꞌettsik, ka tolmiy ka loꞌey abal yab ka kʼaletsik ban kʼibeltaláb. Ani ka kóꞌontsi ti yajnantsixtaláb xi kʼeꞌettsik; por ka kóꞌoy i kwenta abal yab ki chʼóꞌon kʼal an walastaláb xin tʼajáltsik. Ki kʼakʼnaꞌ na Dios kʼal i ajatlábtsik EC Ka tolmiytsik kin exbay xitaꞌ yabtsik in lej belál. pB [Anchanꞌ neꞌech tám ka ejto ki kʼwajajantsik bin kʼanidhaxtal na Dios, a aytsím kin bajaw xowkʼi ni Ajátik Jesukristo, kʼal nin yajnantsixtal, neꞌech ti ku pidhaꞌ an ti xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. :A oPor tatáꞌtsik, kidháblábtsik xi kʼán tʼajat, ki kʼwajajantsik lujat kʼal an tʼokat belomtaláb xa koꞌol ani ki ólantsik kʼal in cháp an Tʼokat Ejattaláb. ;@ qJechéꞌtsik, jaꞌich nin tʼajáltsik an kʼéꞌáxtaláb; tokot in tʼajáltsik xowaꞌ in léꞌ nin tʼuꞌúl ani yab in koꞌol tin itsích nin Tʼokat Ejattal na Dios. 5? e“Tam u kʼunelich an pakwenib, neꞌech ka waꞌchin i atiklábtsik xi neꞌech ti labídhnax ani neꞌech kin tʼajaꞌ tokot xowaꞌ jajáꞌkʼitsik in kulbetnál.” "> ?Por tatáꞌtsik, kidháblábtsik xi kʼán tʼajat, ka chalpay ke nin abatwálejiltsik ni Ajátik Jesukristo, ti okʼox utsámalichtsik enchéꞌ: 9= mJechéꞌtsik u tʼilax ani u itʼixbéltsik kʼal xowaꞌkich, tokot xeꞌech xan ti jajáꞌkʼitsik in kulbetnál. In tʼilál ke jajáꞌtsik ulutstsik tʼajat ani in tʼilál alwaꞌ taltsik an atiklábtsik abal in léꞌ kin chuꞌu xantʼéy kin ejto kin jixtsi. An tawnaxtaláb abal an belomtsik l< Sabal kin lújundhaꞌ ejtalkʼitsik ani kin abnaꞌ ban kʼibeltaláb an atʼax iniktsik kʼal tin kwenta xowaꞌ yab alwaꞌ in tʼajámal. Jechéꞌtsik, jaꞌich an walablomtsik xin tomnámal ani in odhbijyámal na Dios.” ^; 7Na Enok, an inik xin búkláb más tayíl ké na Adán, in tʼilaꞌ jechéꞌtsik ijtsidh kʼal a Dios tam tin ulu enchéꞌ: “U chuꞌu an Ajátikláb tam ti tál kʼal yán i mil i tʼokat abatwáletsik N:
In junwal jelt in dhujál an jaꞌ xin xalkʼál tam u múlákʼ chapik ban pujal. Anchanꞌ jeye tu xalkʼanal an atʼaxtaláb xin tʼajál jechéꞌ an iniktsik. In junwal jelti a óttsik xin kʼibdhámal in bélil; kom kʼibchonékichtsik tʼajat, neꞌech ka kʼwajaytsik xon ti lej jikʼwaxich tʼajat malilíl i kʼij. p9 [ Xi jechéꞌtsik, u tidhebédhomtsik tʼajat tam ka ulich xon ta kʼwajattsik ta kʼapul juniniꞌ abal a kʼakʼnálichtsik an Ajátikláb. Jajáꞌtsik in kulbetnál ti okʼox kʼapultsik abal ka ajwé ani yab in ódháltsik ti kwenta max waꞌach kʼeꞌet xu kʼaꞌíltsik ani in léꞌ jeye ti kʼapul. In junwal jelti an tokow xi yab in koꞌol i jaꞌ xu beldháb kʼal an ikʼ; in junwal jeye jelti an teꞌtsik xi yab u walim, xu kwajláb puꞌudh asta bin ibíl ani u wayél. 8 7 ¡Chʼojontál in chuꞌbíltsik! abal in wéwnámal xowaꞌ in tʼajaꞌ na Kaín. Kom in léꞌtsik kin átaꞌ i tumín, in tʼajaꞌ jeye jelt xan tin tʼajaꞌ na Balám. Kʼibeytsik jelt xan ti kʼibdhá na Koré; pos jechéꞌ na Koré, jaꞌich jun i tomnax inik. {7 q
Por jechéꞌ an iniktsik, in odhbijyal xowaꞌ jajáꞌtsik nibal elaꞌ in exlál. In junwal jelti koꞌnéltsik xi tokot in tʼajál xowaꞌ in kulbetnál in tʼuꞌúl ani jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta tin kʼibdháltsik tinbáꞌ. 6 Pos nibal an okʼlek tʼokat abatwále Miguel, tam ti kʼwajat ti péjéx kʼal an lej atʼax in kʼántsíxnál nin tʼuꞌúl na Moisés, yab in utsaꞌ ti odhbijixtaláb an lej atʼax, tokot in utsaꞌ enchéꞌ: “Ke an Okʼóxláb ti ki kʼwiyaꞌ.” 5 Anchanꞌ jeye, jechéꞌ an iniktsik xin okʼtsixnál xowaꞌ jajáꞌkʼitsik in chalpayal, in chʼoꞌyalich nin tʼuꞌúl kʼal xowaꞌ atʼax in tʼajál. In pojkantsal tin awiltal an Ajátikláb ani in odhbijtsal tin éy an tʼokat abatwáletsik. 4 Aníl jeye an bitsowtsik xi Sodoma ani Gomorra ani an bitsowtsik xi tajaꞌ kʼunat, in walaꞌtsik jeye jelti jechéꞌ an tʼokat abatwáletsik. U junkunaltsik kʼal xi yab in tomtal, u junkunaltsik i inik kʼal in at inik ani i mímláb kʼal in at mímláb; ani xoꞌ kʼwajattsik ban yajtsiktaláb. Dhutsadh xowaꞌ tʼajtsinéktsik kʼal na Dios abal yab ki tʼajaꞌ weye anílkʼi. 73 iKa choꞌóbnaꞌtsik jeye ke an tʼokat abatwáletsik xin chʼikat tʼajaꞌ xantʼó in éy ti tʼajadhtsik ani yab kʼwajaytsik xon ti bijtsin, xoꞌ u kóꞌyáb ti wikʼnél kʼal na Dios ban jikʼwaxtaláb xi yab in koꞌol in okʼontal, in aytsím kin bajaw xowkʼi neꞌech an lújundaxtaláb. 52 eU léꞌ tu chalpantsi maske a choꞌóbnámalichtsik ke an Okʼóxláb in káldhaꞌ Ejipto an atiklábtsik xi Israel, por tayíl in kʼibdhaꞌtsik xi yab belmách. @1 {Pos taltsik i atiklábtsik xin wáynál u belom, ochenektsik kʼal an kidháblábtsik xi tsubax lejtal tu belom. Jechéꞌ jaꞌich xu tʼilnaltsik asta ti wejeꞌ ke neꞌech ka kʼale ban kʼibeltaláb. Jajáꞌtsik yab alwaꞌ iniktsik, in éynál nin alwaꞌtal na Dios abal kin tʼajaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ; in pojkáltsik ni Ajátik Jesukristo xi Jajáꞌ tu dhabal ani na Dios jeye xi junkax Jajáꞌkʼi in koꞌol an awiltaláb. t0 cKidháblábtsik xi tu kʼanidhál tʼajat, u leꞌnámal tʼajat tu dhutsuntsi kʼal tin kwenta an loꞌeltaláb xi nanáꞌ ani tatáꞌtsik i koꞌol. Por xoꞌ u chuꞌtal ke yejat tʼajat tu dhutsuntsi abal tu utsaꞌtsik ke yab ka walkaꞌ ki átantsat níwéꞌ an ta belomtal xi pidhnéktsik abal echʼekʼijich, kom i dhabalábichtsik kʼal na Dios. / 'Ka bachʼwaltsik yán i yajnantsixtaláb, i kʼijidhtaláb ani i kʼanidhaxtaláb. Xin okʼtsixnáltsik an kʼambixtaláb (2 Pedro 2:1‑17) ,. UNanáꞌ, xu bij Judas, nin kidháb na Jakobo, in kʼwajat u tʼójontsal na Jesukristo. Tu dhutsuntsaltsik jechéꞌ an ti úw tatáꞌtsik xi takudhich kʼal na Dios an Tátaꞌláb ani i dhabalábichtsik kʼal Jajáꞌ. Ti beletnáltsik alwaꞌ abal i kʼwajatichtsik kʼal na Jesukristo. -Waꞌach jeye yán más kʼeꞌet xowaꞌ in tʼajámal na Jesús. Yán tʼajat, ke max ka dhutsan juntsik ti juntsik, u chalpayal ke nibal tin putálíl an kʼayꞌlá yab neꞌech ka exey an dhutsadh úwtsik xi ka tʼajan. Anchanꞌ ka tʼájan.D,Jechéꞌ an exóbal xu kʼanidháb tʼajat kʼal na Jesús, jaꞌich xi kʼwajat in tʼilál ejtal jechéꞌ ani jajáꞌ in dhutsámal. Ani i choꞌób ke tsubax xowaꞌ in ulal. +{Jaxtám ti tʼílan ban kidháblábtsik, ke jechéꞌ an exóbal yab neꞌech ka chemech. Por xowaꞌ in ulúmal na Jesús jaꞌich jechéꞌ: “Max u léꞌ ka kʼwajay ejat asta tam Nanáꞌ kin witsiy, ¿jantʼó neꞌech ka éynaꞌ?” 9*kTókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Max u léꞌ ka kʼwajay ejat asta tam Nanáꞌ kin witsiy, ¿jantʼó neꞌech ka éynaꞌ? Tatáꞌ ti kin wéwnaꞌich tokot. )5Tam ti na Pedro in chuꞌu jechéꞌ an exóbal, in konoy enchéꞌ na Jesús: ―Ajátik, ¿jantʼéy jeye neꞌech kin tamu jechéꞌ an exóbal? X()Tam ti chawꞌkʼin na Pedro, in chuꞌu abal taꞌ jeye ti tál tin kúx an exóbal xu kʼanidháb tʼajat kʼal na Jesús. Jechéꞌ an exóbal, jaꞌich xi jedhkakanék bin okób na Jesús tam ti kʼwajattsik ti kʼapul ani in konyámal enchéꞌ: “Ajátik, ¿jitaꞌ jáꞌ xi neꞌech ti ki pidhnaꞌ abal ki chemdhá?” 'Tam ti na Jesús in ulu jechéꞌ, kʼwajat in tʼilál xan ti neꞌech ka chemech na Pedro ani anchanꞌ, kin xalkʼantsi tin labidh tʼokát na Dios. Tayíl utsan enchéꞌ na Pedro: ―¡Ti kin wéwnaꞌ! An exóbal xu kʼanidháb tʼajat kʼal na Jesús & Tsubax tu utsál, ke tam ti más i kwitóle, i xeketlinal ani i kʼalel xon ti tatáꞌ ka leꞌnaꞌ; por tam ki yejchelméch, neꞌech ka dhayaꞌ na okób ani kʼeꞌet neꞌech ti ki xeketliy ani neꞌech ti ki júnaꞌ xon ti yab a léꞌ ki kʼale. p%YKonyat juní tin oxtal: ―Simón, xi chakámláb kʼal na Jonás, ¿tin kʼanidhálxeꞌ? Na Pedro tʼeꞌpin abal óxílich ti konyáb max in kʼanidhál na Jesús ani tókʼon enchéꞌ: ―Ajátik, Tatáꞌ ejtal a choꞌób; a choꞌób abal tu kʼanidhál. Utsan tám juní enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ti kin beletnantsi xitaꞌ tin beláltsik. -$SKonyat juní tin chabtal: ―Simón, xi chakámláb kʼal na Jonás, ¿tin kʼanidhálxeꞌ? Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Pedro: ―Tu kʼanidhál Ajátik, Tatáꞌ a choꞌób alwaꞌ abal tu kʼanidhál. Utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ti kin beletnantsi xitaꞌ tin beláltsik. w#gTam ti okʼonich ti kʼapultsik, na Jesús in konoy enchéꞌ na Simón Pedro: ―Simón, xi chakámláb kʼal na Jonás, ¿tin kʼanidhálxeꞌ más ke xi jechéꞌtsik? Tókʼon enchéꞌ na Pedro: ―Tu kʼanidhál Ajátik, Tatáꞌ a choꞌób alwaꞌ abal tu kʼanidhál. Utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Pos ti kin beletnantsi xitaꞌ tin beláltsik. <"qJechéꞌ jaꞌich tin oxtalich ke na Jesús in xalkʼál tinbáꞌ abal ka chuꞌtat kʼal nin exóbaliltsik tam ti ejnekich ti ít. Na Jesús káwin kʼal na Simón Pedro !
Tayíl utey na Jesús, in téynaꞌ an pan ani in pidhaꞌ an exóbaltsik; anílkʼi jeye tin tʼajaꞌ kʼal an toꞌol. E Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Jalaꞌ ta kʼapultsik. Ni jún an exóbaltsik yab in léꞌ kin konoy xitam jáꞌ jeye, kom in choꞌóbichtsik ke jaꞌich an Ajátikláb. % C Na Simón Pedro kʼadhiy ban tan ani in bodhoy in jixáb an toꞌol tsʼutsat kʼal an pakdhaꞌ toꞌol asta tin wál an jaꞌ xon ti yab lej owtsik. Nin yaníl an toꞌol, jun i boꞌ inik kʼal chab inik lajuóx ani maske yán tʼajat an toꞌol, nin jixáb yab michʼkʼan. z m
Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ka tsiꞌdhaꞌtsik cháb óx i toꞌol xi talél ta jixámaltsik. Tam ti ulichtsik ban chabál, in elaꞌtsik jokʼpadh i kʼamal. Ban kʼamal taꞌ ti exom ti tekʼel jun i toꞌol ani i pan jeye. }Xi kʼeꞌet an exóbaltsik, ulich kʼal an tan bin wál an pujal xon ti yab owtsik, in bodhkóm in jixáb an toꞌol tsʼutsat kʼal an toꞌoltsik; pos nin owíl xon ti kʼwajattsik abal bin wál an jaꞌ, in koꞌol xónaꞌ boꞌ inik i metro. Utsan tám enchéꞌ na Pedro kʼal an exóbal xu kʼanidháb tʼajat kʼal na Jesús: ―¡Jaꞌich an Ajátikláb! Tam ti na Simón Pedro in achʼaꞌ abal jaꞌich an Ajátikláb, xeketlin kom chilim ti kʼwajat ani in petʼnaꞌ tinbáꞌ ban jaꞌ. @yUtsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ka petʼnaꞌtsik nin jixáb an toꞌol tin eját an tan ani neꞌech ka jixaꞌtsik an toꞌol. Anchanꞌ tin tʼajaꞌtsik ani junwékʼi nibalich in ejtowaltsik kin káldhaꞌ ban jaꞌ nin jixáb an toꞌol kʼal in álém, kom yán i toꞌol yákʼwnék. Konyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Chakamtsik, ¿yabxeꞌ xataꞌ a koꞌol ki kʼapu? Tókʼontsik enchéꞌ: ―Yabaꞌ. 'Tam ti exomich ti tsudhél, na Jesús in xalkʼaꞌ tinbáꞌ tin wál an pujal, por an exóbaltsik yab in choꞌób max jaꞌich na Jesús. 'GTam ti tajaꞌtsik ti kʼwajat juniniꞌ, utsantsik enchéꞌ kʼal na Simón Pedro: ―Neꞌech tin jixom toꞌol. Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: ―U neꞌech weye kʼal tatáꞌ. Kʼadhiytsik tám ba jun i tan ani kʼale; por jachanꞌ i akal yab xataꞌ in ejtotsik kin jixaꞌ. Jun i kʼij, kʼwajattsik juniniꞌ na Simón Pedro, na Tomás, xu bijyáb ti Kwayaꞌ ani na Natanael, xu kʼwajíl Kaná, an bitsow xu takʼnal Galilea. Táꞌ jeye ti kʼwajat nin chakámiltsik na Sebedeo ani cháb más in exóbaliltsik na Jesús. F Tam ti watʼenekich ejtal jechéꞌ, na Jesús in xalkʼaꞌ juní tinbáꞌ abal ka chuꞌtat kʼal nin exóbaliltsik. Jechéꞌ támun bin wál an pujal xi Tiberias, enchéꞌ ti támun: ]3 Por xowaꞌ kʼwajat dhutsadh, jaꞌich abal ka belaꞌtsik ke na Jesús jaꞌich an Kristo, nin Chakámil na Dios ani max ka belaꞌ, neꞌech ka kóꞌoy an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal.' Na Jesús in tʼajám yán más i labidh exóltsik tin tamét nin exóbaliltsik, xi yab kʼwajat dhutsadh ba jechéꞌ an dhutsadh úw. \1 Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿I belmách abalkʼi tin chuꞌu? ¡Kʼijidhtsik tʼajat abal xitaꞌ tin beláltsik maske yab tin chuꞌúmal! Xantʼókʼi ti tʼajadh jechéꞌ an dhutsadh úw X) In ulu tám enchéꞌ na Tomás: ―¡Tatáꞌ tu Ajátik ani tu Diosil! Utsan tám enchéꞌ na Tomás kʼal na Jesús: ―Ka xapaꞌ techéꞌ na tsʼútsbixtal ani ka telaꞌ nu kʼubaktsik; ka tsiꞌdhaꞌ na kʼubak ani ka xapaꞌ ba nu chóyíl. Yab ka jálkʼúkʼliyal na chalab, tokot ka óntsi ti kin belaꞌ. OWaxik a kʼítsá más tayíl, an exóbaltsik junkunék juní ba jun i atá ani tam ti jachanꞌ i kʼij, taꞌ jeye ti kʼwajat na Tomás kʼal jajáꞌtsik. Mapudhtsik tin koꞌol an wiꞌleb, por ochich na Jesús, kubey junax chʼejel xon ti kʼwajattsik ani chapnédhomách enchéꞌ: ―¡Ki kʼwajaytsik kʼijidh! `9Tayíl óltsin enchéꞌ kʼal xi kʼeꞌet an exóbaltsik: ―I chuꞌúmal an Ajátikláb. Por tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Tomás: ―Max yab ku chuꞌu bin kʼubak xon ti ochenek an pajkʼixtaláb ani ku xapaꞌ nu tsʼútsbixtal xon ti ochenek an pajkʼixtaláb ani ku xapaꞌ jeye nu kʼubak bin chóyíl, yab neꞌech ku belaꞌ. 4
aNa Tomás, xu bijyáb ti Kwayaꞌ, xi jaꞌich jeye jún ti éb xi lajucháb an exóbaltsik, yab jaꞌ waꞌach kʼal xi más an exóbaltsik tam ti ulich na Jesús. 0 YXitaꞌ ka pakwlantsitsik, neꞌech ka pakwlantsat; xitaꞌ yab ka pakwlantsitsik, yab neꞌech ka pakwlantsat. Na Tomás in chuꞌu an Ajátikláb abal ejnek ti ít v eJutsutsuyattsik tám kʼal na Jesús ani utsantsik enchéꞌ: ―Ka bachʼutsik an Tʼokat Ejattaláb. '
GUtsantsik juní enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¡Ki kʼwajaytsik kʼijidh! Anchanꞌ jelt xan tin abámal an Tátaꞌláb, anchanꞌ neye xoꞌ tu abáltsik. 9Tam tin ulu jechéꞌ, na Jesús in ólnaꞌ nin kʼubak ani nin chóyíl. Ani an exóbaltsik kulbé tʼajat abal in chuꞌutsik an Ajátikláb. KTam ti jikʼwchinich jayéchkʼi jachanꞌ na kʼítsá, nin jidhtal kʼítsájil an semana, junkunék an exóbaltsik ba jun i atá mapupudh an wiꞌleb abal in jikʼnál an judíotsik. Ochich na Jesús, kubey junax chʼejel xon ti kʼwajat an exóbaltsik ani chapnédhaxin enchéꞌ: ―¡Ki kʼwajaytsik kʼijidh! 'GKʼale tám na María Magdalena ani in óltsi an exóbaltsik ke in chuꞌúmal an Ajátikláb ani in óltsitsik jeye xantʼéy usnék kʼal na Jesús. Na Jesús in xalkʼaꞌ tinbáꞌ abal ka chuꞌtat kʼal nin exóbaliltsik (Mt. 28:16‑20; Mr. 16:14‑18; Lk. 24:36‑49) :mUtsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ti kin walkaꞌ, yabich más ti kin takaꞌ, pos yabél in kʼalnek xon ti kʼwajat nu Tátaꞌ. Por ki kʼale ani ka tʼiltsi an kidháblábtsik ke Nanáꞌ in neꞌchich xon ti kʼwajat nu Tátaꞌ ani a Tátaꞌtsik teye, nu Diosil ani a Diosiltsik teye. H Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¡María! Na María chawꞌkʼin ani in utsaꞌ enchéꞌ kʼal i káwintaláb xi ebreo: ―¡Raboni! ―jechéꞌ in léꞌ kin ulu, Okʼtsix. 3_Konyat tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Mímláb, ¿jantʼókʼi ta ukʼnal? ¿Jitaꞌ a ayal? Na María, kom in chalpay max jaꞌich xu belkol an ti chakam aleláb, in utsaꞌ enchéꞌ: ―Payꞌlomláb, max tatáꞌ a júnámal, ti kin óltsi xon ta kʼwajbámal abal kin kʼale ku ikʼiꞌ. {Tam tin ulúmalich jechéꞌ, chawꞌkʼin ani in chuꞌu na Jesús, por yab in choꞌób max jaꞌich na Jesús. U#
Konyat enchéꞌ kʼal an tʼokat abatwáletsik: ―Mímláb, ¿jantʼókʼi ta ukʼnal? Jajáꞌ tókʼon enchéꞌ: ―In ukʼnal abal in júntsidh an tu Ajátik ani yab u choꞌób xon ti kʼwajbadh. 5c ani in chuꞌu cháb i tʼokat abatwáletsik xeketlidh kʼal i dhak kʼudhkʼum buxutsik xon ti kʼwajbantsidh tin tʼuꞌúl na Jesús, jún tin ókʼ ani jún tin akan. Na María jilkʼon eléb ban jólimtaláb ti ukʼnal. Lejat kʼwajat ti ukʼnal, kutpan kin telaꞌ alkʼidh ban jólimtaláb, "=
Tayíl, jechéꞌ an exóbaltsik witsiy tin kʼimáꞌ. Na Jesús in xalkʼaꞌ tinbáꞌ abal ka chuꞌtat kʼal na María Magdalena (Mr. 16:9‑11) q~[ Pos yabél in exbayámaltsik xowaꞌ in ulal an Tʼokat Dhuslab, ke na Jesús koꞌol ka ejech ti ít. }{Ochich jeye tám na jún an exóbal xi okʼox ti ulnek ban jólimtaláb, in chuꞌu xantʼéy támnék ani in belaꞌ. /|WIn chuꞌu jeye abal an kʼudhkʼum xi kʼál ti boltsidh tin ókʼ na Jesús yab junax ti kʼwajat kʼal xi más an kʼudhkʼumtsik, pílkʼi ti kʼwajat mululudh. '{GTin kuxmats ulich jeye na Simón Pedro ani ochich jaꞌ ban jólimtaláb. In chuꞌu jeye an kʼudhkʼumtsik xi kʼál ti boltsidh tin tʼuꞌúl na Jesús. {zoKutpan kin telaꞌ ani in chuꞌu an kʼudhkʼum xi kʼál ti boltsidh tin tʼuꞌúl na Jesús, por yab ochich. yChablam ti éb ti kʼale ti ádhiltsik; por na jún más adhik ti kʼale ké na Pedro ani okʼox ti ulich ban jólimtaláb. Ux#Na Pedro ani na jún an exóbal kaletsik ani kʼale ban jólimtaláb. cw?Kʼale tám adhik xon ti kʼwajat na Simón Pedro ani xi jún jeye an exóbal xu kʼanidháb tʼajat ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―¡An Ajátikláb wékʼodh ban jólimtaláb ani yab i choꞌób xon ti kʼwajbadh! ov YTin jidhtal kʼítsájil an semana, na María Magdalena kʼale dhajawe ban jólimtaláb, bél tʼajat jikʼwax. Tam ti ulich ban jólimtaláb, in chuꞌu abal wékʼodh an tʼujub xi kʼál ti paxkʼidh jachanꞌ an jólimtaláb. Xu)*Tajaꞌ ti kʼwajbantsat tin tʼuꞌúl na Jesús, kom kʼunat ti kʼwajat jachanꞌ an jólimtaláb ani abal tam ti jachanꞌ, támich tin tʼojojoyal an judíotsik xowaꞌ in yéntsal abal an paskwa.utc)Xon ti chemdhá na Jesús pajkʼidh ban peltsidh teꞌ, taꞌ ti kʼwajat jun i chakam aleláb; tajaꞌ, taꞌ ti cholkʼadh i chʼén xon ti neꞌech ka jolyat i chemélom, bél tʼajat ít ani yab jaykʼi jolidh bél ni jun xitaꞌ. as;(Na José ani na Nikodemo in bachʼutsik tám nin tʼuꞌúl na Jesús ani in boliy kʼal i kʼudhkʼum xi umtsidh jachanꞌ an ti niwiy ilál; anchanꞌ xan tin tʼajál an judíotsik tam in jolyal i chemélomtsik.
N~h}||9{{pzzyxkww/vnuuGtsrr6qqJq onmllmk`jii@hhWhgUfedcba`W_s^^<]x\\?ZZFYEXpXW;VUTTrSQPPtO{N/M[LL KdJIIGFFcEDDBAA@==<;\:a987760544?322 10/..*--:,j++))\''i&& %G$ #z"v! p iKL+X5
B
2=
H E-Ulich tám cháb óx i iniktsik xin tsiꞌdhál kʼal i chayteꞌ jun i inik. Jechéꞌ an inik yab in ejtowal ka yoyon ani in exaꞌtsik kin ódhaꞌ ban atá xon ti kʼwajat na Jesús. ,%Jun i kʼij, na Jesús kʼwajat ti okʼtsix ani taꞌ ti buxutsik tajaꞌ cháb óx i fariseotsik ani i okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. Jechéꞌtsik, tál túkʼi túkʼi ban kwentsaltsik xi Galilea, xi Judea ani xi táltsik jeye ban bitsow Jerusalén. Ani nin cháp an Okʼóxláb u xalkʼanal ba na Jesús abal kin jeldhaꞌ an yaꞌultsik. >+uPor na Jesús u kʼalel xon ti yab xitaꞌ u kʼwajíl ani tajaꞌ u kʼwajíl ti ól. Na Jesús in jeldhaꞌ jun i inik xi yab in ejtowal ka yoyon (Mt. 9:1‑8; Mr. 2:1‑12) U*#Por bélkʼi u choꞌóbnáb putálkʼi xantʼéy in tʼajál na Jesús. Yandhaꞌ i atiklábtsik u junkunal abal ka axtsin xowaꞌ in ulal ani abal ka jeldhátsik kʼal an yawꞌlách xin koꞌol. V)%Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Yab xitaꞌ ka óltsi xantʼéy tu tʼajtsi, tokot ki kʼale ban páleꞌ ani ka pidhnaꞌ an pikbantsixtaláb kʼal tin kwenta na tʼokeltal jelt xan tin jilám ka tʼajan na Moisés. Ka tʼajaꞌ anchanꞌ abal ejtal kin choꞌóbnaꞌ ke i jeléch kʼal an yawꞌlách xa koꞌolwiꞌik. '(G
Takan tám kʼal na Jesús ani utsan enchéꞌ: ―U léꞌ ani xoꞌ i jeléch. Támkʼi ti wékʼon an kʼwajat atʼax tʼítʼ ba jachanꞌ an inik. F' Tam ti na Jesús kʼwajat ba jun i bitsow, ulich jun i inik xu yaꞌul kʼal an kʼwajat atʼax tʼítʼ. Tam ti chuꞌtat na Jesús, an inik, tudhlan kutúl asta chabál ani pakabédhá enchéꞌ na Jesús: ―Ajátik, max a léꞌ, neꞌech ka ejto ti kin jeldhaꞌ kʼal jechéꞌ an yawꞌlách xu koꞌol. f&E Tam tin júnaꞌichtsik an tan bin wál an pujal, in jilaꞌtsik ejtal ani kʼaletsik kʼal na Jesús. Na Jesús in jeldhaꞌ jun i inik xu yaꞌul kʼal an kʼwajat atʼax tʼítʼ (Mt. 8:1‑4; Mr. 1:40‑45) "%=
Aníl jeye, na Jakobo ani na Juan, xu chakámlábtsik kʼal na Sebedeo, xi jayéch nin juniktsik na Simón, jikʼenektsik jeye. Por na Jesús in utsaꞌ enchéꞌ na Simón: ―Yab ki jikʼey, pos asta xoꞌ neꞌech ka tujúch ka aliy an atiklábtsik xi neꞌech ti kin belaꞌ. $! Anchanꞌ tin ulu na Simón, kom jajáꞌ ani xi más nin at jixom toꞌol jikʼenektsik tʼajat abal yán i toꞌol in jixaꞌtsik. <#qTam ti na Simón Pedro in chuꞌu jechéꞌ, tudhlan tin tamét na Jesús ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―¡Ajátik, ki wixkʼin techéꞌ kʼal nanáꞌ, pos nanáꞌ in walablom! {"oIn kaniy tám kʼal in kʼubakkʼi nin at jixom toꞌol xi taꞌ ti kʼwajattsik jun pakʼeꞌ tan abal ka tsích ti tolmiyáb. Utey tám xi jún an tan ani in tsʼutsiytsik chablam ke asta wetsikich ka luyꞌchin ban pujal kʼal in álém. !)Tam tin tʼajaꞌtsik xowaꞌ utsan, yán i toꞌol yákʼwan, ke asta u michʼkʼanalich an jixaxtaláb kʼal in álém an toꞌoltsik. 0 YTókʼon na Simón: ―Okʼtsix, u tʼójnékich putál i akal ani yab xataꞌ i jixámal, por kom Tatáꞌ a ulal, neꞌech ku petʼnaꞌ juní an jixaxtaláb. : mTam ti okʼon ti káw, in utsaꞌ enchéꞌ na Simón: ―Ka júnaꞌ an tan xon ti owtsik an pujal ani ka petʼnaꞌ tajaꞌ nin jixáb an toꞌol abal ka jixaꞌ an toꞌol. a ;Na Jesús balin tám ba jún an tan xin dhabal na Simón ani pakabédhá na Simón abal kin ówmédhaꞌ wéꞌ an tan bin wál an jaꞌ. Buxkan tám na Jesús ban tan ani tujey kin okʼtsi tajaꞌ an atiklábtsik. H Na Jesús in chuꞌu cháb i tan xi taꞌ ti kʼwajat mapats tin wál an pujal xon ti yab owtsik. Tajaꞌ ti kʼwajat kom an jixom toꞌoltsik paꞌinek ti tʼokom an tin jixáb an toꞌol. O Jun i kʼij, tam ti na Jesús kʼwajat bin wál an pujal xi Jenesaret, ulich yán i atiklábtsik, ke asta u kʼichʼnalich tʼajat na Jesús, abal in léꞌtsik kin achʼaꞌ nin káwintal na Dios. ,Anchanꞌ ti xeꞌchin na Jesús ti tʼiltsix Galilea, putálkʼi ban atátsik xon tu tʼajnal an junkuntaláb.lQ+por utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Koꞌol jeye kin kʼale ku tʼiltsitsik an ti alwaꞌ tʼilab an atiklábtsik xu kʼwajíl ba kʼeꞌet an bitsowtsik abal ka takʼyatichtsik kʼal na Dios, pos jaꞌich tin abnék. eC*Tam ti tsudhey, na Jesús kale ban bitsow ani kʼale ba jun i chabál xon ti yab kʼwajtsidh. Por alyat kʼal an atiklábtsik ani ulichtsik asta xon ti Jajáꞌ kʼwajat. U leꞌnáb ka kubdhá abal yab ka kʼale, =s)Aníl jeye, yán i yaꞌultsik in káldhantsi ti atʼax ejattalábtsik; tam u kalel, u dhajnaltsik chapik ani in ulaltsik enchéꞌ: ―Tatáꞌ i Chakámláb kʼal a Dios. Por na Jesús in kʼwiyaꞌ an atʼax ejattalábtsik ani yab más in walkaꞌ ti tʼilomtsik, abal choꞌóbte kʼal an atʼax ejattalábtsik ke Jajáꞌich nu Kristo. Na Jesús xeꞌchin kin tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab ban chabál xi Galilea (Mr. 1:35‑39) {o(Tam ti ochichich na kʼítsá, ejtal xin koꞌol i yaꞌultsik xu yaꞌul kʼal xowaꞌkich i yawꞌlách, in tsiꞌdhaꞌ ba na Jesús. Jajáꞌ juntsik ti juntsik tin puntsi tin kʼubak an yaꞌultsik ani anchanꞌ tin jeldhaꞌtsik. 3_'Kutpan tám na Jesús xon ti kʼwajat an yaꞌul, in utsaꞌ an kʼakʼlách abal ka wékʼon ani támkʼi ti wékʼon. Chʼakay tám an mímláb ani tujey ti tʼójontsáb kʼal an mímláb na Jesús ani nin juniktsik. Na Jesús in jeldhaꞌ yán i yaꞌultsik (Mt. 8:16‑17; Mr. 1:32‑34) c?&Kale tám na Jesús ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb ani kʼale bin kʼimáꞌ na Simón. Nin mím na Simón taꞌ ti kʼwajat u yaꞌul kʼal i kʼakʼlách ani pakabédhá na Jesús abal kin jeldhaꞌ. 2]%Putálkʼi jachanꞌ an chabál ti choꞌóbná xowaꞌ in tʼajál na Jesús. Na Jesús in jeldhantsi tin mím na Simón Pedro (Mt. 8:14‑15; Mr. 1:29‑31) iK$Ejtal jikʼey ani u útsáxtsik jún ani jún enchéꞌ: ―¿Jantʼom káwintaláb awil jechéꞌ? ¡Jechéꞌ an inik in utsál an atʼax ejattalábtsik kʼal yantam i awiltaláb ani i chápláb abal ka kale ani u kalel!
#Kʼwiyan tám enchéꞌ an atʼax ejattaláb kʼal na Jesús: ―¡Ki chamkʼan ani ki kale ba jechéꞌ an inik! Kwajlá tám chabál an inik kʼal an atʼax ejattaláb tin tamét ejtal jajáꞌtsik, kale ani yab xataꞌ ti tʼajtsin jachanꞌ an inik. T!"―¡Ti ku jilaꞌ! ¿Jantʼéy a léꞌ kʼal wawáꞌ, Jesús xi Nasaret? ¿I tsiꞌnek abal ti ku kʼibdhaꞌ? Nanáꞌ tu exlál ani u choꞌób ke Tatáꞌ i Tʼokat Chakámláb kʼal a Dios. 5!Ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb, taꞌ ti kʼwajat jun i inik xi ochadh kʼal jun i atʼax ejattaláb ani dhájaxin kawidh enchéꞌ: { Ejtal u labnaltsik tʼajat xan tu okʼtsinaltsik, abal in chuꞌtaltsik ke na Jesús u káw kʼal yantam i awiltaláb. 3_ Kʼale tám na Jesús Kapernaúm, jun i bitsow xu takʼnal Galilea ani tajaꞌ ti kʼwajay in okʼtsal an atiklábtsik tam in bajwal in kʼítsájil an koyóxnich.
+ Por na Jesús watʼey junax chʼejel xon ti jajáꞌtsik kʼwajat ani kʼale. Jun i inik xi ochadh kʼal i atʼax ejattaláb (Mr. 1:21‑28) + O Chʼakaytsik ani in káldhaꞌ na Jesús ba jachanꞌ an bitsow ani júná tám bin éb an chʼén xon ti kʼwajat jachanꞌ an bitsow abal ka nixkʼá tajaꞌ. Tam tin achʼaꞌtsik ejtal jechéꞌ, ejtaltsik xi taꞌ ti kʼwajat ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb chakuytsik tʼajat. w
gAníl jeye, yán taꞌ ti kʼwajat Israel xu yaꞌultsik kʼal an kʼwajat atʼax tʼítʼ tam ti xeꞌchin an tʼiltsix Eliseo, por yab jeldhá ni jun xitaꞌ xi jajáꞌtsik, tokot jeldhá na Námán xu kʼwajíl ban chabál xi Siria. B }por na Elías yab aban kʼal na Dios ba ni jun i chemtsidh mímlábtsik xu kʼwajíl Israel, tokot aban ba jun i chemtsidh mímláb xu kʼwajíl Sarepta, kʼunat ban bitsow xi Sidón. yTsubax tu utsáltsik ke yán i chemtsidh mímláb taꞌ ti kʼwajat ban chabál xi Israel tam ti xeꞌchin an tʼiltsix Elías. Tam ti yab ulich i áb óx i tamub kʼal chʼejel ani waꞌchin i pulek kʼaꞌínab tin pubíl jachanꞌ an chabál; In óntsi tám ti káw ani in ulu enchéꞌ: ―Tsubax tu utsáltsik ke ni jun i tʼiltsix u bachʼwáb alwaꞌ bin chabálil. 7gUtsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Nanáꞌ u choꞌób alwaꞌ ke neꞌech ti kin utsaꞌtsik jechéꞌ an tʼilab: “Ilálix, ka iláliy tabáꞌ.” Neꞌech jeye ti kin utsaꞌtsik: “Xowaꞌ i achʼámal a tʼajám túꞌ Kapernaúm, ka tʼajaꞌ jeye techéꞌ ba chabálil.” QKʼal ejtaltsik tu tʼilnal alwaꞌ na Jesús ani u labnaltsik kʼal an labidh tʼilabtsik xi Jajáꞌ in ulal. U kónóxtsik enchéꞌ: ―¿Yabxeꞌ jaꞌich jechéꞌ nin chakámil na José? In tuju tám ti káw ani in ulu enchéꞌ: ―Xoꞌ exomich ti tʼájnal ta taméttsik jelt xan tin ulal jechéꞌ an Tʼokat Dhuslab. 4aTam ti okʼon kin ajay, in tʼuliy an úw, in witsbantsi xu tolmix ba jachanꞌ an atá ani buxkan, por in óntsal ti telnal kʼal ejtal xi tajaꞌ ti kʼwajattsik. s_ani abal ku tʼilaꞌ ke in bajúch xowkʼi an Okʼóxláb neꞌech ti ku xalkʼantsi an tin alwaꞌtal. ykNin Tʼokat Ejattal an Okʼóxláb kʼwajat kʼal Nanáꞌ,
pos tin takwyámal abal ku óltsi an ti alwaꞌ tʼilab an chʼojontáltsik,
tin abámal abal ku kʼijidhmédhaꞌ xu tʼeꞌpinaltsik,
abal ku tʼiltsi xi kʼwajat ti wikʼnéltsik, ke walkanichtsik,
abal ku chuꞌxindhaꞌ xu jokʼoltsik,
abal ku loꞌo xu atʼax tʼajtsinaltsik !Pidhan tám kin ajay an dhutsadh úw xin jilám an tʼiltsix Isaías, tam tin wilaꞌ, in elaꞌ xon ti kʼwajat dhutsadh enchéꞌ: Kʼale tám Nasaret na Jesús, an bitsow xon ti Jajáꞌ pubenek. Tam tin bajaw nin kʼítsájil an koyóxnich, ochich ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb jelt xan tin ujnámalich in tʼajál echʼekʼi ani kubey abal kin ajay an Tʼokat Dhuslab. E~U kʼwajíl ti okʼtsix ban atátsik xon tu tʼajnal an junkuntaláb ani kʼal ejtalkʼi tu kʼakʼnáb. Tam ti na Jesús kʼwajat ban bitsow xi Nasaret (Mt. 13:53‑58; Mr. 6:1‑6) }-Na Jesús witsiy Galilea teykómte kʼal in cháp an Tʼokat Ejattaláb ani u tʼilnal Jajáꞌ putálkʼi ban chabál xi tajaꞌ kʼunat. L|
Tam ti an lej atʼax yabich más in elaꞌ xan ti kin taktamiy na Jesús, in jilaꞌich tám wéꞌ i kʼij. Na Jesús in tujúch Galilea nin tʼojlábil (Mt. 4:12‑17; Mr. 1:14‑15) { Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―In ulal jeye enchéꞌ an Tʼokat Dhuslab: “Yab ka taktamiy an Okʼóxláb na Diosil.” Vz% Neꞌech ti ki bachʼu abal yab ka chaꞌaw na akan kʼal ni jun i tʼujub.
y
pos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ:Na Dios neꞌech kin abaꞌ nin tʼokat abatwálejiltsik abal ti ki beletnaꞌ. xw Tayíl, júnaꞌ na Jesús kʼal an lej atʼax ban bitsow xi Jerusalén, kʼadhbá bin éb an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani utsan enchéꞌ: ―Max tsubax lejtal i Chakámláb kʼal a Dios, ka petʼnaꞌ tabáꞌ abal chaꞌat, dwAPor tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Lej atʼax, ki wékʼon techéꞌ tu tamét, pos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: “Ka kʼakʼnaꞌ an Okʼóxláb na Diosil ani Jajáꞌkʼi ka tʼójontsal.” evCMax ki tudhlan abal ti kin kʼakʼnaꞌ, ejtal jechéꞌ Tatáꞌ neꞌech ka dhabalnaꞌ. uAni utsan enchéꞌ kʼal an lej atʼax: ―Neꞌech tu pidhaꞌ ti awiltaláb ka takʼiy ejtal jechéꞌ an chabáltsik ani abal ka dhabalnaꞌ jeye nin pubíl. Pos ejtal jechéꞌ, nanáꞌ in pidhnék ani neꞌech ku ejto ku pidhaꞌ xitaꞌ ku leꞌnaꞌ. 0tYJúná tám kʼal an lej atʼax ba jun i tʼekʼat chʼén ani xalkʼantsat junwékʼi ejtal an ti chabáltsik xi kʼwajat takʼnél kʼal an pakdhaꞌ takʼix. DsTókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―An Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: “Yab tokotkʼi kʼal i kʼapnél ti ejat an inik, ejat jeye kʼal ejtal xowaꞌ na Dios in ulal.” r7Utsan tám enchéꞌ kʼal an lej atʼax: ―Max tsubax lejtal i Chakámláb kʼal a Dios, ka utsaꞌ jechéꞌ an tʼujub ka wenkʼon ti kʼapnél. q'Kʼwajay tajaꞌ chab inik a kʼítsá ani taktamiyat kʼal an lej atʼax. Yab kʼapúch tin nakíl jachanꞌ an kʼij ani tayíl kʼaꞌay. )p MNa Jesús, teykómte kʼal in cháp an Tʼokat Ejattaláb, kale ban waljaꞌ Jordán ani júná kʼal an Tʼokat Ejattaláb ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh. %oC&na Kainán u chakámláb kʼal na Enós, na Enós u chakámláb kʼal na Set, na Set u chakámláb kʼal na Adán ani na Adán tʼajadh kʼal na Dios._n7%na Lamek u chakámláb kʼal na Matusalén, na Matusalén u chakámláb kʼal na Enok, na Enok u chakámláb kʼal na Jared, na Jared u chakámláb kʼal na Málalél, na Málalél u chakámláb kʼal na Kainán, Pm$na Sala u chakámláb kʼal na Kainán, na Kainán u chakámláb kʼal na Arfaksad, na Arfaksad u chakámláb kʼal na Sem, na Sem u chakámláb kʼal na Noé, na Noé u chakámláb kʼal na Lamek, Jl
#na Nakor u chakámláb kʼal na Serug, na Serug u chakámláb kʼal na Ragaw, na Ragaw u chakámláb kʼal na Peleg, na Peleg u chakámláb kʼal na Eber, na Eber u chakámláb kʼal na Sala, Qk"na Judá u chakámláb kʼal na Jakob, na Jakob u chakámláb kʼal na Isák, na Isák u chakámláb kʼal na Abraham, na Abraham u chakámláb kʼal na Taré, na Taré u chakámláb kʼal na Nakor, Sj !na Násón u chakámláb kʼal na Aminadab, na Aminadab u chakámláb kʼal na Aram, na Aram u chakámláb kʼal na Esrom, na Esrom u chakámláb kʼal na Fares, na Fares u chakámláb kʼal na Judá, wig na Natán u chakámláb kʼal na Dabid, na Dabid u chakámláb kʼal na Isaí, na Isaí u chakámláb kʼal na Obed, na Obed u chakámláb kʼal na Bós, na Bós u chakámláb kʼal na Salmón, na Salmón u chakámláb kʼal na Násón, /hW na Eliakim u chakámláb kʼal na Melea, na Melea u chakámláb kʼal na Mainán, na Mainán u chakámláb kʼal na Matata, na Matata u chakámláb kʼal na Natán, |gq na Matat u chakámláb kʼal na Lebí, na Lebí u chakámláb kʼal na Simeón, na Simeón u chakámláb kʼal na Judá, na Judá u chakámláb kʼal na José, na José u chakámláb kʼal na Jonán, na Jonán u chakámláb kʼal na Eliakim, )fK na Er u chakámláb kʼal na Josué, na Josué u chakámláb kʼal na Elieser, na Elieser u chakámláb kʼal na Jorim, na Jorim u chakámláb kʼal na Matat, Ie na Neri u chakámláb kʼal na Melki, na Melki u chakámláb kʼal na Adi, na Adi u chakámláb kʼal na Kosam, na Kosam u chakámláb kʼal na Elmodam, na Elmodam u chakámláb kʼal na Er, Xd)na Judá u chakámláb kʼal na Joana, na Joana u chakámláb kʼal na Resa, na Resa u chakámláb kʼal na Sorobabel, na Sorobabel u chakámláb kʼal na Salatiel, na Salatiel u chakámláb kʼal na Neri, Sc na Nagai u chakámláb kʼal na Mát, na Mát u chakámláb kʼal na Matatías, na Matatías u chakámláb kʼal na Semei, na Semei u chakámláb kʼal na José, na José u chakámláb kʼal na Judá, Tb!na José u chakámláb kʼal na Matatías, na Matatías u chakámláb kʼal na Amós, na Amós u chakámláb kʼal na Naúm, na Naúm u chakámláb kʼal na Esli, na Esli, u chakámláb kʼal na Nagai, Ja
na Elí u chakámláb kʼal na Matat, na Matat u chakámláb kʼal na Lebí, na Lebí u chakámláb kʼal na Melki, na Melki u chakámláb kʼal na Jana, na Jana u chakámláb kʼal na José, R` In koꞌol xónaꞌ jun inik láju i tamub tam ti na Jesús in tuju nin tʼojlábil. An atiklábtsik in chalpayal ke na Jesús u chakámláb kʼal na José. Na José u chakámláb kʼal na Elí, T_!paꞌay an Tʼokat Ejattaláb ani buxkan tin éb Jajáꞌ. Tejwaꞌ tʼajat ti paꞌay jelti jun i kukuꞌ ani achʼatmé jun i káwintaláb túꞌ walkʼiꞌ, xu káw in ulu enchéꞌ: ―Tatáꞌ tu Chakámil ani tu kʼanidhál tʼajat. In kulbél tʼajat kʼal Tatáꞌ. Nin wejeꞌ pakéliltsik na Jesukristo (Mt. 1:1‑17) '^GJun i kʼij, tam ti na Juan bél kʼwajat ti pújal an ti atiklábtsik, pujyat jeye na Jesús. Lejat na Jesús kʼwajat ti ól, jakʼpin an walkʼiꞌ, b]=Por na Erodes yab in tʼajaꞌ ti kʼij xowaꞌ utsan kʼal an Juan, más tokot in óntsi kin tʼajaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ: in baliy na Juan ban wikʼaxteꞌ. Tam ti pujyat na Jesús (Mt. 3:13‑17; Mk. 1:9‑11) >\uIn kʼwiyaꞌ jeye an pulek awiltaláb Erodes abal in tʼajámal tin tomtal na Erodías, nin tomtal nin kidháb Felipe ani kʼal tin kwenta jeye xowaꞌ yab alwaꞌ in tʼajámal. {[oEnchéꞌ ani yán más xan ti, na Juan in takʼyal ani in tʼiltsal an ti alwaꞌ tʼilab an atiklábtsik. SZ In teykóm an pala abal kin jutsuy an trigo ani abal kin wixkʼintsích an ti amúl. Neꞌech kin junku an trigo bin wiltéꞌil, por an amúl neꞌech kin tsikaꞌ ban kʼamal xi yab jaykʼi u tepel. GYpor utsantsik ejtal enchéꞌ kʼal na Juan: ―Nanáꞌ tu pujyaltsik kʼal i jaꞌ, por taꞌ tál jun xitaꞌ xi más in koꞌol i awiltaláb ké nanáꞌ; nanáꞌ nibal elaꞌ xataꞌ u éy abal ku wiltsi tin wikʼáb nin pajab. Jajáꞌ neꞌech ti ki pujaytsik kʼal an Tʼokat Ejattaláb ani kʼal i kʼamal. X'Ejtal an atiklábtsik kʼwajat in aytsím an Kristo xi bijidh neꞌech ka tsích ani in chalpayaltsik max na Juan jaꞌchich an Kristo; 0WYKonyat jeye kʼal cháb óx i soldadotsik enchéꞌ: ―Ani wawáꞌ, ¿jantʼéy yejat ki tʼajaꞌ? Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Juan: ―Yab ka kʼántsitsik xataꞌ ni jun xitaꞌ, nibal ka aniꞌ ólnaꞌ ni jun xitaꞌ xi yab in walám ani ki kulbétsik kʼal xowaꞌ a átál. V
Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Juan: ―Yab ka konoy watʼats an jalbixtaláb, tokotkʼi xowaꞌ in ulal an awiltalábtsik. 6Ue Ulich jeye cháb óx i bachʼkʼul jalbixtaláb xin léꞌ ka pujyattsik ani konyat enchéꞌ na Juan kʼal jajáꞌtsik: ―Okʼtsix, ¿jantʼéy yejat ki tʼajaꞌ? WT' Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Juan: ―Xitaꞌ in koꞌol cháb in xekét, yejat kin pidhaꞌ jún xi yab in koꞌol ani xitaꞌ in koꞌol i kʼapnél, yejat jeye kin pidhaꞌ xi yab in koꞌol. _S7
Konyat tám enchéꞌ kʼal an atiklábtsik: ―¿Jantʼéy yejat ki tʼajaꞌ? PR Anchanꞌ jelt xan ti jun i inik in kwajlál ani in tsikál jun i teꞌ xi yab xataꞌ ti alwaꞌ, anchanꞌ jeye ti neꞌech kin tʼajaꞌ na Dios kʼunat i kʼij kʼal an iniktsik xi yab alwaꞌ. HQ Ki kʼwajáchtsik alwaꞌ abal ka xalkʼan ke tsubax lejtal ta jilaꞌichtsik ta walablom ani yab ka chalpaytsik ta ejattal ke neꞌech ki loꞌeytsik abalkʼi i kidhtalábtsik kʼal na Abraham; pos tu utsáltsik ke na Dios neꞌech kin ejto kin káldhaꞌ in chakámiltsik a Abraham asta ba jechéꞌ an tʼujubtsik. uPcTam ti an atiklábtsik u ulel abal ka pujyat kʼal na Juan, u usnaltsik enchéꞌ kʼal na Juan: ―¡Tatáꞌtsik a junwal jelti chan! Abal a léꞌtsik ka jekʼaꞌ kʼal i pujaxtaláb nin chákub na Dios xi exomich ti kʼunel. OKʼal ejtal an atiklábtsik xi kʼwajat ban kʼayꞌlá ti neꞌech ka chuꞌtat an loꞌeltaláb xin pidhnál na Dios.” uNcAn chabál xi jokʼitsik neꞌech ka tsʼutsiyat,
ejtal an pakdhaꞌ chʼén ani an tsʼitsik chʼén neꞌech ka lujkuwat,
an bél xi kʼuchʼutsik neꞌech ka lujkuwat
ani an bél xi jókʼmáx neꞌech ka lejkiyat. "M=Jechéꞌ támun anchanꞌ abal ka tʼájan jelt xan tin jilámal dhutsadh an tʼiltsix Isaías enchéꞌ:Achʼat in káwintal jun xitaꞌ ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh ani xu káw, in ulal kawidh enchéꞌ:“Ka tʼojojontsíchtsik tin bélil an Ajátikláb;
ka júnaꞌichtsik jun i xeꞌchintaláb alwaꞌ abal anchanꞌ, ki kʼwajáchtsik tʼojojodh tam ka tsích an Ajátikláb. RL watʼey putálkʼi an kwentsaltsik xi kʼunat ban waljaꞌ Jordán, in utsál an atiklábtsik ke yejatich kin jilaꞌtsik ti walablom ani ka pujanichtsik abal ka pakwlantsat an tin walastalábiltsik. ^K5Na Anás ani na Kayfás, jaꞌich nu okʼlek páleꞌtsik. Tam ti jachanꞌ i kʼij, na Dios in tawnaꞌ na Juan ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh. Jechéꞌ na Juan, jaꞌich xu chakámláb kʼal na Sakarías, HJ Tam ti lajubóꞌich i tamub ti takʼix an lej pulek takʼix Tiberio, na Ponsio Pilato u pulek awiltaláb ban chabál xi Judea. Na Erodes u pulek awiltaláb ban chabál xi Galilea, nin kidháb xin bij ta Felipe, u takʼix ban chabál xi Iturea ani xi Trakonite. Na Lisanias, u pulek awiltaláb ban chabál xi Abilinia. I'4Na Jesús neꞌech u pubel ani más u chalpadhmél, in tʼajál ejtal xowaꞌ alwaꞌ tin tamét na Dios ani tin tamét an atiklábtsik.SH 3Junaxich tám ti witsiy ban bitsow Nasaret. Tajaꞌ ti kʼwajay ani in tʼajál ejtal xowaꞌ u usnal kʼal jajáꞌtsik. Ani nin nánaꞌ echʼekʼi in chalpóm tin itsích ejtal xowaꞌ támun. [G/2Por nin tátaꞌtsik yab in exbay xantʼókʼi ti tókʼoyattsik anchanꞌ. QF1Tókʼoyat tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Jantʼókʼi tin ayaltsik? ¿Yabxeꞌ a choꞌóbtsik ke yejat kin kʼwajay techéꞌ abal ku tʼajaꞌ xowaꞌ in jilám ka tʼajan nu Tátaꞌ? }Es0Tam ti chuꞌtat kʼal nin tátaꞌtsik, labantsik ani utsan enchéꞌ kʼal nin nánaꞌ: ―Chakam, ¿jantʼókʼi tu tʼajtsámal anchanꞌ? Na tátaꞌ ani nanáꞌ neye u kʼwajinekich tʼajat tu álim ani tu chalpax abal i kʼibchonék. !D;/Ejtaltsik xin achʼál u labnal abal in chuꞌtal chalpadh tʼajat na Jesús ani abal in tókʼoyal jeye alwaꞌ xowaꞌ u konyáb kʼal jajáꞌtsik. PC.Xeꞌchintsik kin aliy ani tin óxláb a kʼítsá in elaꞌ ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. Tajaꞌ ti buxúl junax kʼal an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. In ochʼówiyal xantʼéy in tʼiláltsik ani in konyal ka wiltsin xowaꞌ Jajáꞌ in léꞌ kin exbay. [B/-Kom yab elan, witsiytsik tám Jerusalén nin tátaꞌtsik abal kin aliy tajaꞌ. WA',Jajáꞌtsik in chalpay ke na Jesús taꞌ jeye ti tál bin yaníl an atiklábtsik ani anchanꞌ ti beleytsik putál a kʼítsá; por tam ti alyat na Jesús bin kidhtaltsik ani bin exlowáltsik, yab elan. @@y+Tam ti okʼonich an ajib, kaletsik tám abal ka witsích tin kʼimáꞌ, por na Jesús jilkʼonék Jerusalén ani nin tátaꞌtsik yab in choꞌób max Jajáꞌ jilkʼonék tajaꞌ. ?3*Tam ti na Jesús in kidhbay lajucháb i tamub, kʼaletsik ejtal ti éb Jerusalén, jelt xan tin ujnámalichtsik in tʼajál tam kin bajaw an ajib. > )Tamub ti tamub nin tátaꞌtsik na Jesús u kʼalel Jerusalén abal kin ajíbnaꞌ an paskwa, an ajib xin ajíbnál an judíotsik. `=9(Tsudhél u tajkʼanal an chakam u pubel, u likel ani más u chalpadhmél. Ani echʼekʼi in bachʼwal nin alwaꞌtal na Dios. Xowaꞌ in tʼajaꞌ tam ti chipíl na Jesús ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios 8<i'Tam ti na José ani na María in tʼajaꞌichtsik ejtal xowaꞌ in ulal nin takʼixtal an Okʼóxláb, witsiytsik Nasaret, an bitsow xu takʼnal ban chabál xi Galilea. y;k&Na Ana ulich jeye támkʼi jachanꞌ, in tuju kin pidhaꞌ ti jalbintsixtaláb na Dios ani kin tʼiltsi an atiklábtsik kʼal tin kwenta jachanꞌ an chakam xu bijyáb ta Jesús. Jachanꞌ an atiklábtsik xu kʼwajíl Jerusalén, jaꞌich xin aytsím ka loꞌwat abal yabich más ka kóꞌyattsik takʼnél kʼal i kʼeꞌet bitsow. Tam ti witsíchtsik juní Nasaret :%Jajáꞌ jaꞌich xoꞌ jun i chemtsidh mímláb xin koꞌolich cheꞌ inik kʼal chéꞌ i tamub ti kwetém. Echʼekʼi kʼwajat ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, akal i kʼij in tʼójontsal an Okʼóxláb kʼal i kʼílixnich ani kʼal i óláb. 9+$Táꞌ jeye ti kʼwajat jun i mímláb púlekich tʼajat xu tʼiltsix jeye, jajáꞌ in bij ta Ana ani u chakámláb kʼal na Fanuel, xu kidhtaláb kʼal na Aser. Jechéꞌ an mímláb, tsidhan tʼajat ti tomkinék ani tokot búk i tamub kʼwajay kʼal nin tomkíl. Q8#Anchanꞌ neꞌech ka choꞌóbná xowaꞌ in chalpayal jun xitaꞌ tin itsích. Por abal tatáꞌ, ejtal jechéꞌ neꞌech kin junu jelti max exom ta tʼidhbantsáb ta ejattal kʼal jun i machét. 17["Lábtʼajantsik kʼal na Simeón ani utsan enchéꞌ na María nin nánaꞌ na Jesús: ―Ka achʼaꞌ, jechéꞌ an chakam kʼwajbá abal kin tʼajaꞌ ke yán i israelitatsik ka kʼale ban kʼibeltaláb o ka loꞌeytsik. Jajáꞌ jaꞌich jun i exól xi neꞌech ka pojká kʼal yán xitaꞌ.
6
!Nin tátaꞌ ani nin nánaꞌ na Jesús labantsik kʼal xowaꞌ in achʼál in ulal na Simeón kʼal tin kwenta an chakam. ;5o Jajáꞌ jaꞌich jelti an tajaxtaláb xi neꞌech kin tajbay ejtalkʼi an bitsowtsik xi yab u israelitatsik ani neꞌech kin pidhaꞌ ti labidh tʼokattaláb an israelitatsik. @4{ xa kʼwajbámal tin tamét ejtal an atiklábtsik. N3 Pos xoꞌ u chuꞌúch kʼal nanáꞌ tʼajat u wal an Loꞌox 2! Okʼóxláb, awilich ti kin walkaꞌ kin chemech tsububudh u itsích
abal a tʼajaꞌich jelt xan ta utsámal na tʼójontsixil. c1? na Simeón in mulukʼnaꞌ an chakam ani in pubédhantsi tin bij na Dios enchéꞌ: 0#Jechéꞌ na Simeón kʼale ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ijtsidh kʼal an Tʼokat Ejattaláb. Tam ti na Jesús júná kʼal nin tátaꞌtsik ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios abal ka tʼajtsin xan tin ulal an takʼixtaláb ke yejat ka tʼajtsin, /3ani usnék kʼal an Tʼokat Ejattaláb abal yab neꞌech ka chemech max yab kin chuꞌu okʼox an Kristo xi neꞌech ka aban kʼal an Okʼóxláb. . Tam ti jachanꞌ i kʼij, taꞌ ti kʼwajat Jerusalén jun i inik xu bijyáb Simeón. Jajáꞌ jaꞌich jun i lujat inik xin kʼakʼnál na Dios ani in aytsím jeye ka loꞌwat an israelitatsik. Jajáꞌ teykómte tʼajat kʼal an Tʼokat Ejattaláb
-
Kʼalnektsik jeye abal kin pikbaꞌ cháb i bókʼ o cháb i tsʼitsik kukuꞌ jelt xan tin ulal nin takʼixtal an Okʼóxláb. N,In tʼajaꞌtsik anchanꞌ kom bin takʼixtal an Okʼóxláb kʼwajat dhutsadh enchéꞌ: “Ejtal an tsʼitsik kwitól xi jidhtal ka waꞌchin ti chakam, yejat ka pidhná abal an Okʼóxláb.” m+STam ti kidhey an kʼij xowkʼi jajáꞌtsik yejat kin tʼoko tinbáꞌ jelt xan tin ulal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, in júnaꞌtsik an chakam ban bitsow Jerusalén abal kin utu ban Okʼóxláb. *Tam ti kidhey waxik a kʼítsá ti waꞌchinék an chakam, tʼajtsin ti exól bin tʼuꞌúl jelt xan ti usnék na Abraham ani bijyat ta Jesús. Jachanꞌ an bijláb, jaꞌich xi usnék na María kʼal an tʼokat abatwále tam ti jajáꞌ yabél kóꞌodh. *)MMás tayíl, an belkol koꞌnéltsik kʼaléchtsik tám, por in pubédhantsal ani in kʼakʼnantsal tin bij na Dios kʼal tin kwenta xowaꞌ in achʼaꞌtsik ani in chuꞌutsik, abal anchanꞌ ti támnék jelt xan ti usnéktsik. Na Jesús júná ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios G(Por na María in chalpóm tokot tin itsích ejtal jechéꞌ. _'7Ejtal xi kʼál ti achʼan xowaꞌ in ulutsik, labantsik kʼal xowaꞌ in achʼaꞌ. &Tam tin chuꞌutsik, in tʼilaꞌtsik xantʼéy usnéktsik kʼal an tʼokat abatwále kʼal tin kwenta jechéꞌ an chakam. %-Kʼaletsik jikʼat ani in elaꞌ na María ani na José ani an chakam xi taꞌ ti kwachat xon tu mujtsinal tin kʼapwál an koꞌnéltsik. z$mTam ti an tʼokat abatwáletsik kʼadhíchtsik juní walkʼiꞌ, an belkol koꞌnéltsik tujey ti útsáx jún ani jún enchéꞌ: ―Pos wana pé asta Belén abal ki chuꞌu jechéꞌ xowaꞌ támnék, xi tu óltsích an Okʼóxláb. -#S¡Kin kóꞌoy an labidh tʼokattaláb na Dios túꞌ walkʼiꞌ
ani ban chabál, kin kóꞌoy an kʼijidhtaláb an iniktsik xu kʼanidhábtsik kʼal na Dios! @"y
Támkʼi jachanꞌ, xalkʼan tin wál an tʼokat abatwále yán i tʼokat abatwáletsik xi tál walkʼiꞌ, in pubédhantsaltsik tin bij na Dios ani in ulaltsik enchéꞌ: !- Ti exól, neꞌech ka elaꞌtsik an chakam dhantsidh, bolilidh kʼal i kʼudhkʼum ani kwachat xon tu mujtsinal tin kʼapwál an koꞌnéltsik. ke xoꞌ waꞌchinich ti chakam bin bitsówil na Dabid jun i Loꞌox abal tatáꞌtsik, jaꞌich na Kristo an Ajátikláb. = s
Por utsantsik enchéꞌ kʼal an tʼokat abatwále: ―Yab ki jikʼeytsik, pos tu tsiꞌdhantsaltsik jun i alwaꞌ tʼilab ani yán neꞌech ka kulbé kʼal jechéꞌ tin kwenta: 9 k Jun jikʼtowále tin chuꞌutsik jun in tʼokat abatwálejil an Okʼóxláb, nin labidh tʼokát an Okʼóxláb tajkʼan malilíl xon ti kʼwajattsik ani jikʼeytsik tʼajat. | qKʼunat Belén, taꞌ ti kʼwajat cháb óx i belkol koꞌnéltsik xin beletnál nin koꞌwáltsik tam akal. - STajaꞌ tin waꞌchiy nin jidhtal chakámil, in dhantsiy, in boliy kʼal i kʼudhkʼum ani in kwachbaꞌ xon tu mujtsinal tin kʼapwál an koꞌnéltsik, pos yab in elaꞌtsik ejtidh xon ti ka koyóch ba jachanꞌ an atá xon tu koynáb. An tʼokat abatwáletsik ani an belkol koꞌnéltsik eCLejat kʼwajattsik Belén, in bajaw xowkʼi na María ti neꞌech kin waꞌchiy an chakam. Kʼale Belén abal ka ájin tajaꞌ junax kʼal na María, xi konodhich tin koꞌol abal ka tomkin kʼál ani kʼwajatich kóꞌodh. U#Jaxtám, na José kale Nasaret, an bitsow xi kʼwajat Galilea ani kʼale ban chabál xi Judea ban bitsow xu bijyáb Belén xon tu chakam an pulek takʼix Dabid, kom na José u kidhtaláb kʼal na Dabid. KEjtaltsik koꞌol ka witsiy bin bitsówil abal ka ájin tajaꞌ. xiJechéꞌ an jidhtal ajumtaláb, tʼajan tam ti na Sirenio kʼwajat ti pulek awiltaláb ban chabál xi Siria. Tam ti jachanꞌ i kʼij, an lej pulek takʼix xu bijyáb ta Awgusto in ulu abal ka ajyat putálkʼi ejtal an atiklábtsik. \ 3PAn chakam kwitól u pubel ani nin ejattal más u chapniꞌbél, kʼwajay ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh asta tam tin bajaw an kʼij kin pidhnaꞌ tinbáꞌ ka exlá kʼal an atiklábtsik xi Israel.B OJajáꞌ neꞌech kin tajbay xi xeꞌechtsik ban jikʼwaxtaláb, xi neꞌechtsikwiꞌik ban kʼibeltaláb tam ka chemech
ani neꞌech ti ku tajbantsi ku beley ban bél xi kʼijidh. b ?NKom tu kʼanidhál ani tu yajnantsal ni Diosil,
neꞌech ti ku abtsi jun xitaꞌ xi túꞌ walkʼiꞌ abal ti ku tolmiy.Jajáꞌ in junwal jelt in tajáx jun i ít kʼij xin wékʼoyal i jikʼwaxtaláb. . WMabal kin pidhaꞌ kin choꞌóbnaꞌ nin bitsówil ke nin walastalábiltsik neꞌech ka pakwlantsat ani anchanꞌ neꞌech kin bachʼúchtsik an loꞌeltaláb.
Z ~~8}|d{zzyxcwGvvtt<;; :0988(7(6n55M4r3Q11]0:/..-- ,F+]*)) (>'&%$#"!!! s " I ks/]XDV
l n
SfZ (@ITam ti na Jesús paꞌách ban tan, utukná kʼal jun i inik xu kʼwajíl ba jachanꞌ an bitsow. Jechéꞌ an inik nakatich tʼajat i kʼij ti kʼwajat ochadh kʼal i atʼax ejattalábtsik. Yab u xeketlinal nibal u kʼwajíl ba jun i atá, u kʼwajíl xon tu jolyáb an chemélomtsik. y?kUlchichtsik tám ban chabál xi Gadara, xi kʼwajat jun pakʼeꞌ pujal tin tamét an chabál xi Galilea. >>uIn utsaꞌ tám enchéꞌ nin exóbaliltsik: ―¿Jantʼéy támun kʼal an belomtaláb xa koꞌoltsik? Por jajáꞌtsik jikʼenek ani labnéktsik tʼajat kʼal xowaꞌ in chuꞌu támun ani u kónóxtsik jún ani jún enchéꞌ: ―¿Jantʼom awiltaláb in koꞌol jechéꞌ an inik xin utsál ka chamkʼan an ikʼ ani an jaꞌ ani u axtsinal? Jun i inik xi Gadara xi ochadh kʼal i atʼax ejattaláb (Mt. 8:28‑34; Mr. 5:1‑20) d=AKʼale tám ti bakyáb na Jesús ani utsan enchéꞌ: ―¡Okʼtsix! ¡Okʼtsix! ¡Exomich tu lupnal! Chʼakay tám na Jesús, in kʼwiyaꞌ an ikʼ ani an múlákʼ jaꞌ. Junwékʼi ti kublan ani jilkʼon chamamadh. 6<ePor lejat exom ti watʼel, na Jesús wayich. Tajaꞌtsik ti elan ban pujal kʼal jun i chapik ikʼ, tujey ti baltsinal ti jaꞌ an tan ani wetsikich tʼajat ka luyꞌchin. ;1Jun i kʼij, na Jesús balin ba jun i tan kʼal nin exóbaliltsik ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Wana jun pakʼeꞌ pujal. Ani kʼaletsik. I: Por Jajáꞌ in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Xitaꞌ in achʼáltsik nin káwintal na Dios ani in tʼajáltsik xowaꞌ in léꞌ na Dios, jachanꞌ, jaꞌich xi kʼwajattsik jelti nu nánaꞌ ani nu kidhábtsik. Na Jesús in kubdhaꞌ ti wawꞌnal an ikʼ ani ti múlákʼ an jaꞌ (Mt. 8:23‑27; Mr. 4:35‑41) 9Utsan tám enchéꞌ na Jesús: ―Na nánaꞌ ani na kidhábtsik núꞌ kʼwajat eléb ani in léꞌtsik ti ki chuꞌu. 98kUlichtsik tám nin nánaꞌ ani nin kidhábtsik na Jesús, por yab in ejtotsik ka utey asta xon ti Jajáꞌ kʼwajat abal yán tʼajat taꞌ ti kʼwajat an atiklábtsik. 7/ʼAnchanꞌ pé, ka achʼaꞌtsik alwaꞌ, xitaꞌ in exbayal, neꞌech ka pidhan kin exbay más ani xitaꞌ yab in exbayal, neꞌech ka kʼántsin asta xowaꞌ in chalpayal ke in exbayal. Nin nánaꞌ ani nin kidhábtsik na Jesús (Mt. 12:46‑50; Mr. 3:31‑35) 46aPos yab waꞌach xataꞌ chinat xi yab neꞌech ka xalkʼan tayíl, nibal waꞌach xataꞌ yab tejwaꞌ xi yab neꞌech ka choꞌóbná tayíl ani ka kʼwajbá tejwaꞌ. z5mʼNi jun xitaꞌ yab in letʼkʼoyal jun i tajbaxtaláb abal tayíl kin paxkʼiy kʼal jun i balixtaláb o kin kʼwajbaꞌ tin ál i chéy. U letʼkʼoyáb an tajbaxtaláb ani u kʼwajbáb tʼekʼat abal ka tajbayat xitaꞌ ka ochich. G4Por an iyaláb xi kwajlan ban alwaꞌ chabál, in junwal jelti an atiklábtsik xin bachʼwal nin káwintal na Dios kʼal ejtal nin ejattal; in tʼajáltsik xowaꞌ in achʼál ani kom in óntsal ti belomtsik, u xeꞌchinalichtsik tám lujat tʼajat. An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an tajbaxtaláb (Mt. 4:21‑25) >3uAn iyaláb xi kwajlan ban kʼídhlom, in junwal jelti an atiklábtsik xin achʼál nin káwintal na Dios por yab in tʼajáltsik ti kʼij. In walkál ka átátsik kʼal an chalpaxtaláb, kʼal an tumín ani kʼal xowaꞌkich xin kulbetnáltsik tʼajat. Anchanꞌ yab in ejtowal kin bajaw ka xeꞌchin lujat. }2s
An iyaláb xi kwajlan ban tʼujublom, in junwal jelti an atiklábtsik xin axtsal tin káwintal na Dios ani in bachʼwal kʼal yantam i kulbétaláb, por eb itsíchkʼi; neꞌech ka belmách wéꞌ i kʼij, por tam ka taktamiyat, u kuxkultsik. R1 an iyaláb xi kwajlan ban bél, in junwal jelti an atiklábtsik xin achʼál nin káwintal na Dios, por tam tál an lej atʼax u wékʼontsáb bin itsích abal yab kin belaꞌtsik ani yab ka loꞌey. 0} ʼJechéꞌ jaꞌich xowaꞌ in léꞌ kin ulu an junbaxtaláb: An iyaláb, in junwal jelti nin káwintal na Dios; j/M
Ani Jajáꞌ in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Tatáꞌtsik, ti pidhál na Dios ka choꞌóbnaꞌ xowaꞌ in koꞌol yab tejwaꞌ kʼal tin kwenta xan ti Jajáꞌ tu takʼix; por xi kʼeꞌettsik, tokot u tawnál kʼal i junbaxtalábkʼi. Anchanꞌ, maske in chuꞌtaltsik, por jáykʼi max yab in chuꞌtal; maske in achʼáltsik, por yab in exbayal. Na Jesús in wilaꞌ xantʼéy in léꞌ kin ulu an junbaxtaláb xi kʼal tin kwenta an óm inik (Mt. 13:18‑23; Mr. 4:13‑20) j.M Konyat tám kʼal nin exóbaliltsik xantʼéy in léꞌ kin ulu jechéꞌ an junbaxtaláb. #-?Por taltsik an iyaláb, kwajlan ban chabál xi alwaꞌ, tam ti ixkʼan ani pakey, tʼuꞌuntsik tʼajat. Xi jun i iyaláb in kóꞌoy asta boꞌ inik i itsixlek. Tam ti okʼonich kin ulu jechéꞌ, utsantsik kawidh enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Xitaꞌ in koꞌol in ochʼoxtal alwaꞌ, kin exbay xowaꞌ u ulal. Xantʼókʼi tu okʼtsix na Jesús kʼal i junbaxtalábkʼi (Mt. 13:10‑17; Mr. 4:10‑12) s,_Taltsik an iyaláb kwajlan ban kʼídhlom, ixkʼan, por kom junax ti pakey kʼal an kʼídh, paxkʼiyat. +Taltsik an iyaláb kwajlan ban tʼujublom ani tam ti jachanꞌ an iyalábtsik ixkʼan, wayey kom tajaꞌ, yab áchʼ an chabál. -*S―Jun i óm kʼale ti búkʼul iyaláb. Tam ti kʼwajatich ti búkʼul, taltsik an iyaláb kwajlan ban bél, kʼachʼyat ani kʼapat kʼal an chʼichintsik. H) Yán xi kale ban bitsowtsik abal kin chuꞌu na Jesús. Tam ti junkunich yán i atiklábtsik, na Jesús tujey tám kin tawnaꞌtsik kʼal i junbaxtalábkʼi. Enchéꞌ tin utsaꞌtsik: Q(Táꞌ jeye ti xeꞌech na Juana, nin tomtal na Kusa, an inik xi jaꞌichwiꞌik in okʼlek tʼojnálil na Erodes. Na Susana ani yán más kʼeꞌet i mímlábtsik taꞌ jeye ti xeꞌechtsik abal kin tolmiy na Jesús kʼal xowaꞌ in koꞌoltsik. An junbaxtaláb xi kʼal tin kwenta an óm inik (Mt. 13:1‑9; Mr. 4:1‑9) @'yTáꞌ jeye ti xeꞌech ti junkil cháb óx i mímlábtsik xi Jajáꞌ in jeldhámal kʼal an yawꞌlách xin koꞌoltsikwiꞌik ani in káldhantsám ti atʼax ejattalábtsik. Kʼal jechéꞌ an mímlábtsik taꞌ jeye ti xeꞌech na María xu bijyáb ta Magdalena, xi káldhantsidh búk ti atʼax ejattaláb. t& cTam ti watʼéch ejtal jechéꞌ, na Jesús xeꞌchin ba yán i bitsowtsik ani ban kwentsaltsik ti tʼiltsix ani ti óltsix an ti alwaꞌ tʼilab kʼal tin kwenta xan tu takʼix na Dios. Junkímte kʼal xi lajucháb nin exóbaliltsik. %2Por na Jesús in utsaꞌ enchéꞌ an mímláb: ―I loꞌey abal i belmách, ki kʼaléch tsububudh a ejattal.i$K1Xi más an kʼapultsik xi taꞌ jeye ti buxutsik kʼal Jajáꞌ, tujeytsik ti útsáx jajáꞌkʼitsik enchéꞌ: ―¿Jitam jáꞌ pé jeye awil jechéꞌ an inik, ke asta i walastalábtsik in ejtowal kin pakwlantsi? g#G0In utsaꞌ tám enchéꞌ an mímláb: ―Na walastalábil pakwlantsidhich ti kʼwajat. U"#/Jaxtám tu utsál, kom pakwlantsat ejtal nin walastalábil maske yán tʼajat, jaxtám ti kʼanidhaxin tʼajat; por xitaꞌ wéꞌ in walastalábil ka pakwlantsat, wéꞌ jeye ti neꞌech ti kʼanidhax. h!I.Yab tin joltsámal ti aséyte bu ókʼ, por jajáꞌ tin joltsámal ti niwiy aséyte bu akan. -Tatáꞌ yab tin chʼuchʼbay, por jechéꞌ an mímláb, asta tin ochenek yab in koydhámal tin chʼuchʼbantsi tu akan. Z -,Chawkʼin tám na Jesús, in telaꞌ an mímláb ani in utsaꞌ enchéꞌ na Simón: ―A chuꞌtal jechéꞌ an mímláb. In ochich ba na kʼimáꞌ ani yab tin pidhaꞌ ti jaꞌ abal ku tʼakaꞌ nu akan; por jechéꞌ an mímláb tin axdhantsámal tu akan kʼal nin jaꞌmál nin wal ani tin wayedhantsámal kʼal nin xiꞌíl. * M+Tókʼon enchéꞌ na Simón: ―Nanáꞌ u chalpayal abal kʼal xi más yán nin júntsixtal pakwlantsat. Utsan kʼal na Jesús: ―Tsubax xowaꞌ a ulu. W '*kom yab in ejtowaltsik kin witsbaꞌ, an matintsix tumín in pakwlantsi an tin júntsixtaltsik chablam. Ani xoꞌ ti kin utsaꞌ, ¿kʼal jowaꞌ kʼál ti neꞌech ka kʼakʼná más an matintsix tumín? X ))In ulu tám enchéꞌ na Jesús: ―Cháb i iniktsik in júntsal ti tumín jun i inik xin matintsixnál i tumín. Jún in júnál bóꞌ i boꞌ inik i denariotsik ani jún in júnál chab inik láju; ?w(Utsan tám enchéꞌ an fariseo kʼal na Jesús: ―Simón, u koꞌol jun xataꞌ xantʼéy u léꞌ tu utsaꞌ. Tókʼon enchéꞌ an fariseo: ―Ti kin utsaꞌich, Okʼtsix. A{'Tam tin chuꞌu jechéꞌ an fariseo xi kʼál ti kanidh na Jesús, in chalpay enchéꞌ: ―Max jechéꞌ an inik tsubaxak lejtal jaꞌich jun i tʼiltsix, neꞌech kin exlaꞌ xitaꞌ kʼál ti kʼwajat ti taknal ani xitam mímláb jeye jajáꞌ. Pos jajáꞌ, jaꞌich jun i mímláb xi xeꞌech yab exbadh. S &Utey u ukʼnal ba na Jesús ani tujey kin axdhantsi tin akan kʼal in jaꞌmál nin wal. Tayíl exmách kin kʼwiꞌtsi kʼal nin xiꞌíl, in chʼuchʼbantsi ani in joltsi bin akan an ti niwiytaláb. /%Tám, jun i mímláb xi xeꞌech yab exbadh, xu kʼwajíl jeye ba jachanꞌ an bitsow, xin achʼaꞌ abal na Jesús kʼalnek ti kʼapul bin kʼimáꞌ jachanꞌ an fariseo, ulich ani in tsiꞌdhál jun i frasko xi tʼajadh kʼal i alabastro, tsʼutsat kʼal i niwiytaláb. 8i$Pakabédhá na Jesús kʼal jun i fariseo abal ka kʼale ti kʼapul bin kʼimáꞌ jechéꞌ an fariseo, kʼale bin kʼimáꞌ jachanꞌ an fariseo ani buxkan ban mesa. (I#Por nin chalab na Dios u xalkʼanal abal lujat bin xeꞌchintal an atiklábtsik xi kʼál tu belnal. Na Jesús bin kʼimáꞌ an fariseo xu bijyáb ta Simón J
"Tayíl in tsích Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, xin kʼapul ani in uchʼal por a ulaltsik ke in jikʼlom ani ke u jaꞌúb i walablomtsik ani i bachʼkʼul jalbixtaláb. *M!Pos tsích na Juan xu pujax, xi yab in kʼapal i kʼapnél nibal in uchʼál i yajtsik uxnél ani a ulaltsik ke jajáꞌ ochadh kʼal i atʼax ejattaláb. yk In junwal jelti tsʼitsik chakam xu buxkanal ti ubátʼ xon tu tʼajnal an nújlách ani in dhájayaltsik nin at chakamtsik enchéꞌ: “I jutsuy i chúl ani yab i bixmáchtsik; i ajatnaꞌ i tʼeꞌpidh ajatláb ani yab i ukʼintsik.” "= In ulu tám enchéꞌ an Ajátikláb: ―¿Jantʼokʼál ti neꞌech ku ejto ku junbay an atiklábtsik xi jechéꞌ i kʼij? ¿Jantʼéy in junwaltsik? eC por an fariseotsik ani an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, xi yabtsik pujadh kʼal na Juan, in pojkaꞌtsik xowaꞌ na Dios in leꞌnámal kin tʼajaꞌ kʼal jajáꞌtsik. B} Tam tin achʼaꞌtsik jechéꞌ, ejtal an atiklábtsik ani an bachʼkʼul jalbixtaláb xi pujadhtsik kʼal na Juan, in exlaꞌtsik abal na Dios lujat tʼajat xowaꞌ in tʼajál; R Tsubax tu utsáltsik, ke ba ejtal an atiklábtsik yab jaykʼi waꞌchinék jun i tʼiltsix más púlek ké na Juan xu pujax; por xi más chipíl xon tu takʼix na Dios, más jaꞌ púlek ké na Juan. "=Jechéꞌ na Juan jaꞌich xu tʼilnal kʼal an Tʼokat Dhuslab enchéꞌ:Jéꞌ u okxiyal nu abatwálejil
abal ti ki tʼojojontsi an ti bél. "
=Pos tám, ¿jantʼéy i kʼalnektsik ka chuꞌu? ¿Jun i tʼiltsix? Aniꞌ kʼejle ani tu utsáltsik ke na Juan, más jaꞌ púlek ké jun i tʼiltsix. Max yabaꞌ, ¿jantʼéy i kʼalnektsik ka chuꞌu? ¿Jun i inik xi xeketlidh kʼal i alwaꞌ kʼudhkʼum? A choꞌóbtsik alwaꞌ ke xu xeketlinaltsik kʼal i alwaꞌ kʼudhkʼum ani kidhat in koꞌol u kʼwajíltsik bin kʼimáꞌ i pakdhaꞌ takʼix. 7Tam ti kʼaléch xi abnéktsik kʼal na Juan, na Jesús tujey tám kin tʼiltsi an atiklábtsik kʼal tin kwenta na Juan. In ulu enchéꞌ: ―¿Jantʼéy i kʼalnek ka chuꞌutsik ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh? ¿Jun i pakáb xi kʼwajat ti wawꞌyáb kʼal i ikʼ? U
#Kʼijidh tʼajat abal xitaꞌ ti kin belaꞌ ani yab ka kux witsiy tayíl. )Tókʼoyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ki kʼaléchtsik ani ka utsaꞌ na Juan xowaꞌ a chuꞌúmaltsik ani xowaꞌ a achʼámal. Ka utsaꞌ abal an jokʼoltsik u chuꞌxinal, an kʼwechʼeꞌtsik u belal, xin koꞌoltsik an kʼwajat atʼax tʼítʼ u jelél, an tanchuꞌtsik u ochʼxinal, an chemélomtsik u ejdháb ti ít ani an chʼojontáltsik u tʼiltsinal an ti alwaꞌ tʼilab. 3Jachanꞌ i ora tam ti ulich nin exóbaliltsik na Juan, na Jesús in jeldhaꞌ yán i yaꞌultsik kʼal xowaꞌkich an yawꞌláchtsik ani an chʼukʼuxtalábtsik xin koꞌol, xi ochadhtsik kʼal i atʼax ejattaláb in káldhantsi ani xu jokʼoltsik in chuꞌxindhaꞌ. W'Tam ti uteytsik ba na Jesús xi abnék kʼal na Juan, in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Na Juan xu pujax tu abámal abal tu konoy max tatáꞌich kwaꞌ xi bijidh neꞌech ka tsích o yejat ki aytsi kʼeꞌet. ani in abaꞌ abal ka kʼale ti konyáb na Jesús max Jajáꞌich lejtal xi bijidh neꞌech ka tsích o koꞌol ki aytsi kʼeꞌet. Na Juan in achʼaꞌ jeye ejtal jechéꞌ, kom u tʼiltsinal kʼal nin exóbaliltsik. In kaniy tám cháb nin exóbaliltsik 6ePutál Judea ani an kwentsaltsik xi kʼwajat malilíl, in choꞌóbnaꞌtsik xantʼéy in tʼajámal na Jesús. Xi abnéktsik kʼal na Juan xu pujax (Mt. 11:2‑19) |qEjtaltsik xin chuꞌu jechéꞌ, jikʼey ani tujeytsik kin pubédhantsi tin bij na Dios. In ulaltsik enchéꞌ: ―Jun i pulek tʼiltsix xalkʼanék ba wawáꞌ. In ulaltsik jeye enchéꞌ: ―Na Dios tsiꞌnek abal kin tolmiy nin bitsówil. |qBuxkan tám xi chemnekwiꞌik ti kʼwajat ani tujey ti káw; na Jesús in pidhnaꞌich tám ba nin nánaꞌ. c?Utey tám na Jesús, in takaꞌ an kʼimáꞌláb ani kubeytsik xi neꞌech in kitám jachanꞌ an kʼimáꞌláb. Na Jesús in utsaꞌ tám enchéꞌ an chemélom: ―Kwitól, Nanáꞌ tu utsál: ¡Ki chʼakay! 5
Tam ti chuꞌtat kʼal an Ajátikláb jachanꞌ an chemtsidh mímláb, kóꞌontsat ti yajnantsixtaláb ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―Yab ki ukʼin. kO Tam tu kʼunelich ba jachanꞌ an bitsow, in chuꞌu jun i chemélom xu neꞌdhábich ti jolyáb. Jachanꞌ an chemélom jaꞌich in junkax chakámil jun i chemtsidh mímláb. Kʼal yán i atiklábtsik ti neꞌech junkímte. ,~Q Tam ti watʼéch ejtal jechéꞌ, na Jesús neꞌech ba jun i bitsow xu bijyáb Naín, junkímte kʼal nin exóbaliltsik ani kʼal yán i atiklábtsik jeye. D}
Tam ti witsiytsik ban atá xi abnéktsik ti kanix an ta Jesús, jelnekich tin elaꞌ jachanꞌ an tʼójontsix. Na Jesús in ejdhantsi ti ít tin kwitólil jun i chemtsidh mímláb m|S Tam ti na Jesús in achʼaꞌ jechéꞌ, laban tʼajat kʼal xowaꞌ in achʼaꞌ in ulúmal jachanꞌ an inik, in teloloy tám an atiklábtsik xi kʼál ti wewkómte ani in ulu enchéꞌ: ―Tsubax tu utsáltsik, ke nibal ban israelitatsik yab u elámal jun xitaꞌ xin koꞌol in belomtal jelt xan tin koꞌol jechéꞌ an inik xi yab u israelita. @{yPos nanáꞌ in takʼnélkʼi neye tin kʼwajat kʼal nu okʼlékiltsik, por u koꞌol neye i soldadotsik xi nanáꞌ u takʼyal. Tam ku utsaꞌ jun i soldado ka kʼale, u kʼalel; tam ku utsaꞌ jeye xi kʼeꞌet ka tsích, u tsiꞌil ani tam ku utsaꞌ nu tʼojnálil kin tʼajaꞌ jun xataꞌ, in tʼajál. }zsjaxtám ti nibal elaꞌ nanáꞌ in kʼale tu aliy. Kʼal tokot ka ulu ka jeley nu tʼojnálil, neꞌech ka jeley. yKʼale tám na Jesús kʼal jajáꞌtsik. Por tam tu kʼunelichtsik ban atá, an okʼlek soldadotsik in abaꞌ cháb óx in jaꞌúbtsik abal ka utsan enchéꞌ na Jesús: ―Ajátik, yabich ki tʼojlin, pos yab in tomnál ki ochich bu kʼimáꞌ; uxcpos jajáꞌ tu kʼanidhál tʼajat ani in abnámal ku kubtsin an ti atá xon ti tʼajál an junkuntaláb. wKʼaletsik ba na Jesús ani in pakabédhaꞌ tʼajat enchéꞌ: ―Jechéꞌ an okʼlek soldadotsik in tomnál tʼajat ka tolmiy; Tv!Tam ti jachanꞌ an okʼlek soldadotsik in achʼaꞌ u tʼilnal na Jesús, in abaꞌ cháb óx in okʼlékil an judíotsik abal kin pakabédhaꞌ na Jesús ka kʼale ti jeldhantsáb an tin tʼojnálil. Su Tajaꞌ taꞌ ti kʼwajat jun i romano xu okʼlek soldadotsik xin koꞌol jun in tʼojnálil xin kʼanidhál tʼajat. Jechéꞌ nin tʼojnálil u yaꞌul ti kʼwajat ani neꞌchich tʼajat ka chemech. Wt )Tam ti na Jesús in okʼóch kin tawnaꞌ an atiklábtsik, kʼale Kapernaúm. "s=1Por xin achʼál nu káwintal ani yab in tʼajál xowaꞌ u ulal, in junwal jelti jun i inik xin kubaꞌ nin kʼimáꞌ eb chabál ani yab aknidh alwaꞌ; tam ti owtsikmé an waljaꞌ ájlách chapik an jaꞌ xon ti kʼwajat an atá, julpá an atá ani pakudh ejtal ti jilan./rW0In junwal jelti jun i inik xin kubaꞌ jun in kʼimáꞌ enchéꞌ: okʼox in chajaꞌ alkʼidh tʼajat an chabál ani in kʼwajbantsi tin akan ba tʼujub. Tam ti owtsikmé an waljaꞌ, ájlách chapik an jaꞌ xon ti kʼwajat an atá ani yab ejtowat ka yoywat abal nin akan kubat ba tʼujub. q/Neꞌech tu utsaꞌtsik xitaꞌ in junwal xu uteltsik kʼal Nanáꞌ, xi tin axtsal ani in tʼajál xowaꞌ Nanáꞌ u ulal: qp[.ʼ¿Jantʼókʼi tin bijyaltsik, “Ajátik, Ajátik” ani yab a tʼajáltsik xowaꞌ tu utsál? 9ok-An inik xi alwaꞌ, in ulal xowaꞌ alwaꞌ, kom alwaꞌ xowaꞌ kʼwajat bin itsích. An atʼax inik, in ulal xowaꞌ yab alwaꞌ, kom yab alwaꞌ xowaꞌ kʼwajat bin itsích. Pos xowaꞌ kʼwajat bin itsích, jaꞌich in ulal. An atá xi kubadh ban tʼujub ani xi kubadh eb chabál (Mt. 7:24‑27) n ,Pos an teꞌtsik kʼal nin walílkʼi tu exláb. Yab u pitnal i igo ban kʼídhtsik, nibal u pitnal i uba ban kʼidhadh teꞌ. 0mY+ʼYab waꞌach i alwaꞌ teꞌ xi neꞌech kin kóꞌoy in walíl yab alwaꞌ, nibal waꞌach i teꞌ xi yab alwaꞌ xi neꞌech kin kóꞌoy in walíl alwaꞌ. Xl)*Ani max yab a ejtowal ka chuꞌu an yejcheꞌ elits xa koꞌol ba na wal, ¿jantʼókʼi ta utsál enchéꞌ na at kidháb: “Kidháb, ti kin walkaꞌ tu jixtsi an ti elits xa koꞌol ba na wal”? ¡Kʼambix inik! Ka wékʼoy okʼox an yejcheꞌ elits xa koꞌol ba na wal ani anchanꞌ neꞌech tám ka ejto ka chuꞌu alwaꞌ abal ka jixtsi an ti elits xin koꞌol na at kidháb bin wal. An teꞌ kʼal nin walílkʼi tu exláb (Mt. 7:17‑20; 12:34‑35) k%)ʼ¿Jantʼókʼi ta teltsal an ti elits xin koꞌol na at kidháb bin wal ani yab a chuꞌtal an yejcheꞌ elits xa koꞌol ba na wal? j-(Ni jun i exóbal in choꞌób más ké nin okʼtsíxal, por tam kin okʼóch an ti exóbal, neꞌech jeye tám kin bajaw jelti nin okʼtsíxal. Si 'Utsantsik tám kʼal na Jesús jechéꞌ an ti junbaxtaláb: ―¿Awxeꞌ jun i jokʼol neꞌech kin ejto kin lotʼokʼnaꞌ in at jokʼol? ¿Yabxeꞌ neꞌech ka kwajlan chablam ti éb ban jól? nhU&Ka pidhaꞌtsik xowaꞌ in yéntsal xi kʼeꞌettsik ani na Dios neꞌech jeye ti ki pidhaꞌ xowaꞌ tatáꞌtsik a yéntsal. Neꞌech ki pidhan ba na morrálil lejbadh alwaꞌ, kʼichʼadh alwaꞌ ani dhiyadh asta ke u wakʼlanalich kʼal in tsʼutsát. Na Dios jayéchkʼi neꞌech kin éynaꞌ an lejab xi tatáꞌtsik ka éynaꞌ kʼal kʼeꞌettsik. g5%ʼYab ka teltsi xantʼéy in tʼajál xi kʼeꞌettsik ani na Dios yab jeye neꞌech ti ki teltsi xantʼéy a tʼajáltsik. Yab ka walbiy ni jun xitaꞌ ani yab teye neꞌech ki walbiyattsik kʼal na Dios. Ki pakwlantsixin ani na Dios neꞌech jeye ti ki pakwlantsitsik. f $Ki yajnantsixintsik, jelti xan ti ni Tátaꞌ u yajnantsix. Yab ka teltsi xantʼéy in tʼajál kʼeꞌettsik (Mt. 7:1‑5) 0eY#Por tatáꞌtsik yejat ka kʼakʼnaꞌ xi ti atʼáltsik, ka tʼajaꞌ i alwaꞌtalábtsik, ka matintsixnaꞌ xowaꞌkich, por yab ka aytsím ki witsbantsat. Anchanꞌ, púlek tám an chʼejwalixtaláb neꞌech ka bachʼu ani neꞌech ki kʼwajaytsik ta chakámlábtsik kʼal na Dios xi púlek tʼajat; pos Jajáꞌ i alwaꞌ inik tʼajat kʼal xi yabtsik in pidhnál i jalbintsixtaláb ani kʼal xi yab alwaꞌ iniktsik. Md"Ani max tokot a matintsaltsik xa chalpayal ke neꞌech ti ki pidhaꞌ xataꞌ, ¿jantʼéy neꞌech ka átaꞌtsik? Pos an walablomtsik u mátíntsíxtsik jeye ani in aytsímtsik ka witsbantsat. :cm!Max tokot a tʼajtsaltsik ti alwaꞌtaláb xitaꞌ ti tʼajtsaltsik ti alwaꞌtaláb, ¿jantʼéy exom a tʼajáltsik watʼats? Pos anchanꞌ jeye in tʼajál an walablomtsik. b7 ʼMax tokot a kʼanidháltsik xitaꞌ ti kʼanidhál, ¿jantʼéy exom a tʼajáltsik watʼats? Pos asta an walablomtsik in tʼajál anchanꞌ. [a/ Ka tʼajtsi xi kʼeꞌettsik jelt xan ta léꞌ ki tʼajtsin kʼal jajáꞌtsik. ` Ka pidhaꞌ xitaꞌkich xowaꞌ ti ki kontsi ani xitaꞌ ti ki kʼántsi xowaꞌ tatáꞌ a dhabal, yab ka kontsi ti ki witsbantsi. ?_w Max jun xitaꞌ ti ki pikʼiy ba jun a chʼaꞌúb, ka pidhaꞌ jeye ti pikʼtsi xi jun pakʼeꞌ. Max jun xitaꞌ ti ki kʼántsi ta wát, ka walkaꞌ jeye kin júnaꞌ na xekét. ]^3 ka lábtʼajaꞌ xi ti odhbijyaltsik ani ki kontsintsi xi ti atʼax tʼajtsaltsik. 1][ʼPor tatáꞌtsik xi xoꞌ i kʼwajat tin axtsal, tu utsáltsik enchéꞌ: ’Ka kʼanidhaꞌ xi ti atʼáltsik, ka tʼajtsi ti alwaꞌtaláb xi ti atʼáltsik, \ ʼChʼojontál a chuꞌbíl tam ejtal an atiklábtsik ti tʼilál alwaꞌ, pos anchanꞌ jeye tin tʼajámal nin wejeꞌ pakéliltsik kʼal an kʼambix tʼiltsixtsik. Na Jesús in okʼtsixnál ke yejat ki kʼanidhaꞌtsik xi tu atʼál (Mt. 5:38‑48; 7:12) ^[5ʼChʼojontál a chuꞌbíl xi xoꞌ kidhat a koꞌoltsik, pos tayíl neꞌech ta kʼaꞌíl. ʼChʼojontál a chuꞌbíl xi xoꞌ i teꞌnaltsik, pos tayíl neꞌech ki ukʼintsik kʼal i tʼeꞌpintaláb. }ZsʼPor chʼojontál a chuꞌbíl tumínladh iniktsik abal a kóꞌyámalichtsik xowaꞌ ti kʼijidhmédhámal. YʼKi kulbétsik tʼajat ani ki kʼijidhmé jachanꞌ i kʼij, pos neꞌech ka bachʼutsik jun i pulek chʼejwalixtaláb túꞌ walkʼiꞌ; pos anchanꞌ jeye ti atʼax tʼajtsinék an tʼiltsixtsik kʼal nin wejeꞌ pakélil jachanꞌ an atiklábtsik. hXIʼKʼijidh tʼajat abal tatáꞌtsik tam ki atʼan kʼal an atiklábtsik, tam ki ajan, tam ki odhbijyat ani tam ki pojká jelti jun xataꞌ atʼax, kʼal tu kwenta Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik. ;WoʼKʼijidh tʼajat abal tatáꞌtsik xi xoꞌ i kʼaꞌíl, pos neꞌech ki ajwédhátsik. ’Kʼijidh tʼajat abal xi xoꞌ i ukʼnaltsik, pos tayíl neꞌech ki teꞌen. =VsIn teloloy tám na Jesús nin exóbaliltsik ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Kʼijidh tʼajat abal tatáꞌtsik xi chʼojontál, kom a walkáltsik ki takʼyat kʼal na Dios. 8UiJaxtám, kʼal ejtaltsik tu leꞌnáb ka takan na Jesús abal u jeldhábtsik kʼal an chápláb xu kalel ba Jajáꞌ. An kʼijidhtaláb ani an yajtsiktaláb (Mt. 5:1‑12) iTKXin achʼáltsik i yajtsiktaláb abal ochadh kʼal i atʼax ejattalábtsik, u jeléltsik jeye. "S=Paꞌay tám na Jesús ban chʼén junax kʼal jajáꞌtsik ani kubey ba jun i chaꞌlam kʼal nin exóbaliltsik. Junkunék tajaꞌ yán i atiklábtsik xi tál ban chabál Judea, ban bitsow Jerusalén ani xu kʼwajíltsik jeye Tiro ani Sidón tin waltsik an pujal. Ulnektsik tajaꞌ abal kin achʼaꞌ xowaꞌ in ulal na Jesús ani abal ka jeldhá jeye kʼal xowaꞌkich an yawꞌláchtsik xin koꞌol. AR{na Judas, xu chakámláb kʼal na Santiago ani na Judas Iskariote, xi más tayíl in pidhnaꞌ na Jesús abal ka chemdhá. Na Jesús in okʼtsal yán i atiklábtsik (Mt. 4:23‑25) Qna Mateo, na Tomás, na Santiago xu chakámláb kʼal na Alfeo; na Simón xu takʼnal ban junkuntaláb xu bijyáb kananista; P'Jajáꞌtsik jaꞌich na Simón, xi bijyat jeye ta Pedro; na Andrés, nin kidháb na Simón; na Santiago, na Juan, na Felipe, na Bartolomé, yOk
Tam ti tsudhey, in kaniy nin exóbaliltsik ani in takuy lajucháb xi jajáꞌtsik, xin bijiy ti abatwáletsik. !N; Tam ti jachanꞌ i kʼij, na Jesús kʼale ba jun i chʼén abal ti ól tajaꞌ ani tajaꞌ tin watʼnaꞌ putál i akal ti ólantsix an ta Dios. QM Por chakuy tʼajat xi kʼeꞌettsik ani tujey ti kónóx jajáꞌkʼitsik xantʼéy alwaꞌ kin tʼajtsi na Jesús. Na Jesús in takuy xi lajucháb an abatwáletsik (Mt. 10:1‑4; Mr. 3:13‑19) ]L3
In teloloy tám na Jesús ejtal an atiklábtsik xi tajaꞌ ti kʼwajat wililíl ani in utsaꞌ enchéꞌ an inik: ―Ka lujku na kʼubak. Anchanꞌ tin tʼajaꞌ an inik ani jelnek ti jilkʼon nin kʼubak. K Utsan tám enchéꞌ xi kʼeꞌettsik kʼal na Jesús: ―Neꞌech tu konoytsik jun xataꞌ: ¿Jantʼéy alwaꞌ ka tʼajan tam in kʼítsájil an koyóxnich? ¿Xowaꞌ alwaꞌ o xowaꞌ yab alwaꞌ? ¿Ka jeldhá an yaꞌultsik o ka walbá ka chemech? dJAPor na Jesús, kom in choꞌób alwaꞌ xantʼéy kʼwajat ti chalpantsáb, in utsaꞌ enchéꞌ an inik xi mulkanék nin kʼubak: ―Ki chʼakay ani ki kubey junax chʼejel. Chʼakay tám an inik ani kubey tametláb. qI[An okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés ani an fariseotsik, taꞌ ti kʼwajat in kwáchiyaltsik na Jesús abal in léꞌ kin chuꞌu max kin jeldhaꞌ jachanꞌ an inik tin kʼítsájil an koyóxnich. Pos max kin tʼajaꞌ anchanꞌ, neꞌech tám kin kóꞌoytsik jun xataꞌ xantʼokʼál ti kin ólnaꞌ na Jesús. eHCJun i kʼij, jayéchkʼi tin kʼítsájil an koyóxnich, ochich na Jesús ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb ani in tuju ti okʼtsix. Tajaꞌ, taꞌ jeye ti kʼwajat jun i inik xi mulkanék in eját kʼubak. G{In ulu jeye enchéꞌ: ―Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, u koꞌol i awiltaláb abal ku ulu xowaꞌ alwaꞌ ka tʼajan tam in kʼítsájil an koyóxnich. An inik xi teytemadh nin kʼubak (Mt. 12:9‑14; Mr. 3:1‑6) FOchich ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani in ikʼiꞌ an pan xi pikbantsidh na Dios, in kʼapu ani in pidhaꞌ jeye nin juniktsik xi taꞌ ti kʼwajat junax kʼal jajáꞌ, maske jachanꞌ an pan, tokot bijtsidh neꞌech kin kʼapu an páleꞌtsik. )EKTókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Yabxeꞌ jaykʼi a ajyámaltsik xowaꞌ in tʼajaꞌ na Dabid tam ti jajáꞌ ani nin juniktsik kʼaꞌay? )DKKonyat tám enchéꞌ kʼal taltsik an fariseotsik: ―¿Jantʼókʼi ta tʼajáltsik i tʼojláb xi yab alwaꞌ ka tʼajan tam in kʼítsájil an koyóxnich? aC =Jun i kʼij tin kʼítsájil an koyóxnich, lejat na Jesús neꞌech ti belal ban aleláb xon ti waꞌach i tʼayablábtsik, nin exóbaliltsik in belal puꞌwal i trigo, in ixyal kʼal in kʼubak ani in kʼapaltsik. BB}'Ni jun xitaꞌ xi kin uchʼaꞌ okʼox an kʼej yajtsik uxnél, in kulbetnál jeye an ít yajtsik uxnél, pos in ulal enchéꞌ: “An kʼej yajtsik uxnél, más jaꞌ alwaꞌ.”tAa&Jaxtám ti yejat ka balyat an ít yajtsik uxnél ban ít ótʼ balixtaláb abal chablam yab ka kʼibchon. ~@u%Nibal u balyáb an ít yajtsik uxnél ban kʼej ótʼ balixtaláb; pos max ka tʼajan anchanꞌ, an ít yajtsik uxnél in michʼál an kʼej ótʼ balixtaláb, neꞌech tám ka wakʼlan an yajtsik uxnél ani an ótʼ balixtaláb u kʼibchonal. )?K$Tʼiltsintsik jeye jechéꞌ an ti junbaxtaláb: ―Yab xitaꞌ in kotyal jun pejeꞌ i ít xeketláb abal kin patsʼkʼuy kʼál i kʼej xeketláb. Max kin tʼajaꞌ anchanꞌ, in odhnál an ít xeketláb, tám juní, an ít xeketláb yab neꞌech kin tomnaꞌ an kʼej xeketláb. >#Por neꞌech kin bajaw an kʼij tam neꞌech ka wékʼontsat an ti tomkinél inik ani neꞌchich jeye tám ka kʼílintsik. O="Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Awxeꞌ neꞌech kin ejtotsik ka kʼílin xi kanidhtsik ba jun i tomkixtaláb tam bél kʼwajat an tomkinél inik kʼal jajáꞌtsik? ¡Yabaꞌ! i<K!Utsan tám enchéꞌ na Jesús kʼal jajáꞌtsik: ―Nin exóbaliltsik na Juan ani nin exóbaliltsik an fariseotsik u kʼíltsik ani u óltsik tʼajat, por na exóbaliltsik echʼekʼi u kʼapultsik ani u uchʼaltsik. a;; Nanáꞌ yab in tsiꞌnek ku aliy xi xeꞌechtsik lujat, in tsiꞌnek ku aliy xi walbidhtsik abal kin jilaꞌichtsik ti walablom. Konyat na Jesús kʼal tin kwenta an kʼílixnich (Mt. 9:14‑17; Mr. 2:18‑22) ":= Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Xi kʼwajattsik alwaꞌ ani yab u yaꞌul yab in yéntsal i ilálix, por xu yaꞌultsik, in yéntsal. +9O Por an fariseotsik ani an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, in tujutsik kin kawiy nin exóbaliltsik na Jesús. Enchéꞌ tin ulutsik: ―¿Jantʼókʼi ta kʼapultsik ani i uchʼaltsik kʼal i bachʼkʼul jalbixtaláb ani kʼal i walablomtsik? [8/ Más tayíl, na Lebí in tʼajtsi na Jesús jun i pulek kʼapúxnich tin kʼimáꞌ; taꞌ jeye ti buxutsik junax kʼal jajáꞌtsik ban mesa yán i bachʼkʼul jalbixtaláb ani kʼeꞌet jeye i atiklábtsik. T7! Chʼakay tám na Lebí, in jilaꞌ ejtal ani in wéwnaꞌ na Jesús. 6)Tayíl, tam ti na Jesús kaléch, in chuꞌu jun i inik xin bij ta Lebí xin bachʼwal an jalbixtaláb abal an chabál xi Roma. Jechéꞌ an inik buxúl xon tu ulel ti pidhnáb an jalbixtaláb ani utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Wana ta exóbal kʼal Nanáꞌ. 5/Ejtal labantsik, in pubédhantsal tin bij na Dios ani kʼal an jíkʼib in ulutsik enchéꞌ: ―Xoꞌ i chuꞌu yán xataꞌ xi labidh tʼajat. Na Jesús in kaniy na Lebí xu bijyáb jeye ta Mateo abal ka kʼale ti exóbal kʼal Jajáꞌ (Mt. 9:9‑13; Mr. 2:13‑17) t4aTámkʼi jachanꞌ, an inik xi yab in ejtowal ka yoyon, chʼakay tin tamét ejtal xi tajaꞌ ti kʼwajattsik. In dhayaꞌ nin chaytéꞌil xon ti kwachatwiꞌik ani kʼaléch tám tin kʼimáꞌ in pubédhantsal tin bij na Dios. U3#Pos neꞌech tu xalkʼantsitsik ke Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, u koꞌol i awiltaláb techéꞌ ti chabál abal ku pakwlantsi i walastalábtsik. In utsaꞌ tám enchéꞌ an yaꞌul xi yab in ejtowal ka yoyon: ―Tatáꞌ tu utsál, ki chʼakay, ka dhayaꞌ na chaytéꞌil ani ki kʼaléch ta kʼimáꞌ.
2¿Jowaꞌ más yab tʼojláb ku ulu: “Na walastalábil pakwlantsidhich ti kʼwajat”, o ku ulu: “Ki chʼakay ani ki beley”? 17Por na Jesús in choꞌóbnaꞌ xantʼéy kʼwajat in chalpayaltsik ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―¿Jantʼókʼi ta chalpayaltsik anchanꞌ? -0SAn fariseotsik ani an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, in tujutsik tám kin chalpay enchéꞌ: ―¿Jitam jáꞌ pé jeye jechéꞌ an inik xin tʼajál tinbáꞌ jelti max u Dios? Tokot a Dios in ejtowal kin pakwlantsi an walastalábtsik. $/ATam ti na Jesús in chuꞌu abal u belnal kʼal jajáꞌtsik, in utsaꞌ enchéꞌ an yaꞌul: ―Jaꞌúb, na walastalábil pakwlantsidhich ti kʼwajat. .1Por yab in elaꞌtsik xon ti kin ódhaꞌ, kom yán taꞌ ti kʼwajat an atiklábtsik; kʼadhiytsik tám bin éb an atá, in wékʼontsi wéꞌ tin jujúl ani tajaꞌ tin paꞌbaꞌ an yaꞌul kʼal nin chaytéꞌil junax chʼejel an atiklábtsik xon ti kʼwajat na Jesús.
}{||5{\zz xxHwPvyuCtsrqqNpoynnmlVkjjsii|hggxffe3dkcba``^]\\u[GZkYXW\VUmTSS QPPMOOCNMLKKKJ IHGGFhEDCBB(A@?;>==Q<;;: 9[8f7654322%1000/B..B-,+)(''&F%$#"s! Y a 8x 4-;E
} &
< Qg tWa Anchanꞌ jeye, max an lej atʼax ka kʼéꞌáxin kʼal nin kidhtaltsik, ¿jan ti neꞌech kin ejto kin kóꞌoy nin awiltal? Jechéꞌ tu utsáltsik abal a ulal ke u káldhál an atʼax ejattalábtsik kʼal tin cháp an lej atʼax; 7Vg Por na Jesús, kom in choꞌób alwaꞌ xantʼéy kʼwajat in chalpayaltsik, in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Max jun i yejcheꞌ bitsow ka kʼéꞌáxin ani ka tujey ti péjéxtsik, neꞌech ka okʼon jachanꞌ an bitsow; ani max xu kʼwajíltsik ba jun i atá ka kʼéꞌáxin, neꞌech jeye ka okʼon.
U Xi kʼeꞌettsik jeye, abal kin taktamiy na Jesús, in kontsal kin tʼajaꞌ jun i labidh labandhaxtaláb xi tál walkʼiꞌ. /TW Por taltsik in ulu enchéꞌ: ―Jechéꞌ an inik in káldhál an atʼax ejattalábtsik kʼal tin cháp an lej atʼax, nin lej okʼlékil an atʼax ejattalábtsik. vSe Na Jesús kʼwajat in káldhál jun i atʼax ejattaláb xi móꞌbédhats kʼál jun i inik ani tam ti kale an atʼax ejattaláb, an móꞌ in ejtóch tám ti káw. An atiklábtsik laban tʼajat kʼal jechéꞌ xowaꞌ in chuꞌu. vRe
Pos max tatáꞌtsik, xi yab i alwaꞌ inik, a witʼál ka pidhaꞌ xowaꞌ alwaꞌ na chakámiltsik, ¡an Tátaꞌláb xi kʼwajat walkʼiꞌ, más Jaꞌ in witʼál tʼajat! Ani Jajáꞌ neꞌech kin pidhaꞌ an ti Tʼokat Ejattaláb xitaꞌ kʼál ti ka kontsin. U usnal na Jesús ke in koꞌol in cháp an atʼax ejattaláb (Mt. 12:22‑30; Mr. 3:19‑27) IQ O ¿kin pidhaꞌ jun i dhiniy max ka kontsin jun i dhaktsokʼ? XP) ʼ¿Awxeꞌ jun i tátaꞌláb xi tatáꞌtsik a kidhtal, max ka kontsin ti pan kʼal in chakámil, neꞌech kin pidhaꞌ ti tʼujub? O ¿max ka kontsin ti toꞌol, neꞌechxeꞌ kin pidhaꞌ ti chan? O'
Abal xitaꞌ in kontsal na Dios, in bachʼwal xowaꞌ in konyal; xitaꞌ in ayal, in elál ani xitaꞌ in tʼenyal an wiꞌleb, u japtsinal. gNG Jaxtám tu utsáltsik enchéꞌ: Ka kontsaltsik na Dios xowaꞌ a léꞌ ani neꞌech ti ki pidhaꞌtsik; ka ayaltsik ani na Dios neꞌech ti ki tolmiy abal ka elaꞌ; ka tawnáltsik na Dios ani neꞌech ti ki axtsitsik. fME Por neꞌech tu utsaꞌtsik, maske yab ka chʼakay kin pidhaꞌ xataꞌ abal in jaꞌúb, neꞌech ka chʼakay kin pidhaꞌ abal yab más kin óntsi ti itʼixbédháb ani neꞌech kin pidhaꞌ ejtal xowaꞌ in yéntsal. sL_ Neꞌech ka tókʼoyat enchéꞌ altákʼi kʼal na jún: “Yabich ti kin tʼojliy; mapudhich tu koꞌol an wiꞌleb ani nu chakámiltsik jéꞌ kwachatsik kʼal nanáꞌ bu waytal. Yab neꞌech ku ejto kin chʼakay tu pidhaꞌ.” |Kq pos jun u jaꞌúb xi tál ti belal ów, ulich tu kʼimáꞌ ani yab xataꞌ u koꞌol ku pidhaꞌ kin kʼapu.” ]J3 Utsantsik jeye enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Max jún ti éb xi tatáꞌtsik in koꞌol jun in jaꞌúb ani ka ulich chʼejel akal ti bakyáb ani ka utsan enchéꞌ: “Jaꞌúb, ti kin matintsi óx i pan, DI Ti ku pakwlantsi an ti walab, jelt xan ti wawáꞌ i pakwlantsal xitaꞌ tu waltsal.Yab ka walkaꞌ ku taktamiyat,
tokot ti ku beletnaꞌ abal yab ku átá kʼal an lej atʼax. TH! Ti ku pidhaꞌ xoꞌ an ti kʼapnél xi yéntsal tsudhey ka tsudhey. *GM Utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tam ki ólantsik, ka ulu enchéꞌ:Tátaꞌ, xi kʼwajat walkʼiꞌ,Tatáꞌ i tʼokat tʼajat.Ti ku takʼích weye.Ka tʼájan techéꞌ ban chabál xowaꞌ Tatáꞌ a léꞌ, jelt xan tu tʼájnal túꞌ walkʼiꞌ. gF I Jun i kʼij kʼwajat ti ól na Jesús, tam ti okʼonich an ti ól, utsan enchéꞌ kʼal jún ti éb nin exóbaliltsik: ―Ajátik, ti ku okʼtsi weye xan ti ku ólan, jelt xan ti na Juan in okʼtsámal nin exóbaliltsik. E}
*Por jún tokot waꞌach xowaꞌ yejat. Na María in takwyámal xowaꞌ más alwaꞌ ani yab neꞌech ka kʼántsin.D
)Por tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Marta, Marta, tatáꞌkʼi a tʼojliyal tabáꞌ ani i chalpax kʼal xowaꞌkich. C
(Por na Marta in óntsal tokot ti tʼojojól abal yán tʼajat in koꞌol xantʼéy kin tʼajaꞌ. Utey tám ba na Jesús ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―Ajátik, ¿Yabxeꞌ a chalpayal ke yejat ti kin tolmiy nu kidháb an tin tʼojojól? Ka utsaꞌ ti kin tolmiy. B1
'Na Marta in koꞌol jun in kidháb xu bijyáb María. Jechéꞌ na na María, buxkan kʼunat bin akan na Jesús abal kin axtsi xantʼéy in ulal. A
&Na Jesús in óntsi an bél ani ulich ba jun i kwentsal. Tajaꞌ, jun i mímláb xin bij Marta in bachʼu na Jesús tin kʼimáꞌ. @
%An okʼtsix xin wilál an takʼixtaláb in ulu enchéꞌ: ―Xi kʼál ti kóꞌontsat ti yajnantsixtaláb. Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ki kʼaléch ani anílkʼi teye ka tʼajaꞌ. Tam ti na Jesús kʼwajat bin kʼimáꞌ na Marta ani na María 7?g
$Konyat tám enchéꞌ an okʼtsix kʼal na Jesús: ―¿Kʼal jowaꞌ xi jechéꞌ óx ta chalpayal tu kʼakʼnáb jechéꞌ an inik xi chaꞌudh kʼal an kwéꞌtsik? >1
#Ti jun tsudhelom, tam ti an samaritano neꞌchich, in jixaꞌ cháb i tʼipax tumín, in pidhaꞌ an dhabal kubtaláb atá ani in utsaꞌ enchéꞌ: “Ti kin beletnantsi alwaꞌ jechéꞌ an ti inik ani max ka paku más an tumín, neꞌech tu witsbantsi tam kin witsiy.” (=I
"Utey tám xon ti kwachat jachanꞌ an inik, in ilálintsi kʼal i aséyte ani kʼal i yajtsik uxnél xon ti chaꞌudh ani in boltsi kʼal i kʼudhkʼum. In kʼadhbaꞌ tám ban koꞌnél xi tál in púnúm, in júnaꞌ ba jun i atá xon tu ulel i kubéltsik ani tajaꞌ tin beletnaꞌ. <
!Por jun i inik xu kʼwajíl Samaria xi taꞌ jeye ti neꞌech ba jachanꞌ an bél, tam tin chuꞌu, in kóꞌontsi ti yajnantsixtaláb. P;
Watʼey jeye tajaꞌ jun i lebita, tam tin chuꞌu, watʼeykʼi jeye. t:a
Watʼey jun i páleꞌ ba jachanꞌ an bél, por tam tin chuꞌu, yab in tʼajaꞌ ti kʼij, watʼeykʼi. 93
Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Jun i inik tál ti belal ban bél xi Jerusalén in ókʼóm Jerikó. Yakʼwan kʼal i kwéꞌtsik, kweꞌtsin ejtal xowaꞌ in tsiꞌdhál ani kweꞌtsin asta tin kʼudhkʼúmil; chaꞌwat alwaꞌ, putedhá ani tám ti jilanich. >8u
Por an okʼtsix xin wilál an takʼixtaláb, kom yab in léꞌ ka jilkʼon tidhetál tin tamét na Jesús, in konoy enchéꞌ: ―¿Ani jitaꞌ jáꞌ pé tám nu at kidhtal? <7q
Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Alwaꞌ tʼajat xan ta tókʼon. Max ka tʼajaꞌ jechéꞌ, neꞌech ka bachʼu an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. %6C
An okʼtsix xin wilál an takʼixtaláb tókʼon enchéꞌ: ―“Ka kʼakʼnaꞌ an Okʼóxláb na Diosil kʼal ejtal a itsích, kʼal ejtal a ejattal, kʼal ejtal a cháp ani kʼal ejtal a chalab ani ka kʼakʼnaꞌ jeye na at kidhtaltsik jelt xan ta kʼakʼnál tabáꞌ.” }5s
Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Jantʼéy kʼwajat dhutsadh ban takʼixtaláb? ¿Janti ta exbayal? 4!
Jun i okʼtsix xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, chʼakay kin tawnaꞌ enchéꞌ na Jesús abal kin taktamiy: ―Okʼtsix, ¿jantʼéy yejat ku tʼajaꞌ abal ku ejto ku bachʼu an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal? \31
pos tsubax tu utsáltsik, ke yán i tʼiltsixtsik ani i pakdhaꞌ takʼix in leꞌnámal kin chuꞌu xowaꞌ tatáꞌtsik exom a chuꞌtal, por yab in chuꞌutsik; in leꞌnámaltsik jeye kin achʼaꞌ xowaꞌ tatáꞌtsik exom a achʼál, por yab in achʼaꞌtsik. An okʼtsixtaláb xin pidhnaꞌ jun i alwaꞌ inik xu kʼwajíl Samaria .2U
In teloloy tám an exóbaltsik ani in utsaꞌ jajáꞌkʼitsik enchéꞌ: ―Kʼijidh tʼajat abal xitaꞌ in chuꞌtal xowaꞌ tatáꞌtsik exom a chuꞌtal, d1A
ʼNu Tátaꞌ tin pidhámalich ejtal xowaꞌ waꞌach. Yab xitaꞌ tin exlál xitam jáꞌ neye Nanáꞌ, xin Chakámláb kʼal a Dios, tokot an Tátaꞌláb tin exlál. Ani yab xitaꞌ in exlál xitam jáꞌ jeye an Tátaꞌláb, tokot Nanáꞌ u exlál ani xitaꞌ Nanáꞌ, xin Chakámláb kʼal na Dios u léꞌ ku pidhaꞌ kin exlaꞌ. 0
Támkʼi jachanꞌ, na Jesús u kulbél tʼajat kʼal an kulbétaláb xi pidhan kʼal an Tʼokat Ejattaláb in ulu enchéꞌ: ―Tátaꞌ, tu kʼakʼnál, Okʼóxláb xi takʼix walkʼiꞌ ani chabál, abal a chintsámal jechéꞌ xi chalpadhtsik ani xin exbayaltsik ani a xalkʼantsámal xi yabtsik lej chalpadh. Tátaꞌ, anchanꞌ ta tʼajaꞌ kom anchanꞌ ta leꞌnaꞌ. E/
Por yab ki kulbétsik abal i axtsinal kʼal an atʼax ejattalábtsik, ki kulbétsik abal na bij kʼwajatich dhutsadh túꞌ walkʼiꞌ. Na Jesús u kulbél (Mt. 11:25‑27; 13:16‑17) V.%
Nanáꞌ tu pidhámaltsik ti awiltaláb abal ka kʼachʼiy i chan ani i dhiniy ani yab xataꞌ neꞌech ti ki tʼajtsitsik. Tu pidhámal jeye ti awiltaláb abal ka átantsi ejtal tin cháp an lej atʼax. !-;
Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Nanáꞌ u chuꞌu ti kwajlan an lej atʼax adhik tʼajat jelti léy, tam ti petʼná abal chaꞌat. L,
Xi ox inik láju an atiklábtsik, u kulbéltsik tʼajat ti witsiy ani enchéꞌ tin ulutsik: ―Ajátik, asta an atʼax ejattalábtsik tu exbantsal tam ki kʼwiyaꞌ kʼal Tatáꞌ ta bij. E+
ʼXitaꞌ ti ki axtsitsik, Nanáꞌ tin axtsal, xitaꞌ ti ki pojkaꞌtsik, Nanáꞌ tin pojkál ani xitaꞌ tin pojkál, in pojkál xi tin abámal. Tam ti witsích xi ox inik láju ^*5
Ani tatáꞌtsik, atiklábtsik xi Kapernaúm, ¿a chalpayaltsikxeꞌ ke más neꞌech ki lábtʼajan kʼal na Dios? ¡Pos tu utsáltsik ke yabaꞌ! Neꞌech ki petʼnátsik asta xon ti kʼwajat an chemélomtsik. w)g
Por tam kin bajaw xowkʼi neꞌech an lújundhaxtaláb, más jaꞌ púlek an yajtsiktaláb neꞌech kin bachʼu an atiklábtsik xi Korasín ani xi Betsayda ké an yajtsiktaláb xi neꞌech kin bachʼu an atiklábtsik xi Tiro ani Sidón. F(
ʼ¡Chʼojontál in chuꞌbíl an atiklábtsik xi Korasín! ¡Chʼojontál in chuꞌbíl an atiklábtsik xi Betsayda! Abal max jechéꞌ an labidh labandhaxtalábtsik xu tʼajámal ba jajáꞌtsik, u tʼajámalak ban bitsowtsik xi Tiro ani Sidón, an atiklábtsik xi tajaꞌ u kʼwajíl, wejeꞌichak tin kʼwajbámaltsik nin kodhow kʼudhkʼúmil ani buxkanékichaktsik ban kʼwixix abal kin xalkʼaꞌ ke in jilámalichtsik ti walablom. 3'_
Tsubax tu utsáltsik ke tam kin bajaw xowkʼi neꞌech an lújundhaxtaláb, jechéꞌ an bitsow, más jaꞌ púlek an yajtsiktaláb neꞌech kin bachʼu ké an yajtsiktaláb xi neꞌech kin bachʼu an atiklábtsik xi kʼwajinek Sodoma. An atiklábtsik xi yab u tʼajax ti kʼij (Mt. 11:20‑24) z&m
“Asta an pojodh xi waꞌach techéꞌ ba na bitsówiltsik xi palenek ba ni akan, i tinyal jelti jun i exól kom tatáꞌtsik yab tu bachʼu alwaꞌ. Por ka choꞌóbnaꞌtsik jechéꞌ, na Dios in léꞌ kin tujúch ti ki takʼiytsik.” %
Por max ki ulich ba jun i bitsow xon ti yab ki bachʼwattsik alwaꞌ, ki kale ban béltsik ani ka utsaꞌtsik enchéꞌ: $
ka jeldhaꞌ an yaꞌultsik xi ka elaꞌ tajaꞌ ani ka utsaꞌtsik enchéꞌ: “Na Dios in léꞌ kin tujúch ti ki takʼiytsik.” i#K
Tam ki ulichtsik ba jun i bitsow xon ti ki bachʼwat alwaꞌ, ka kʼaputsik xowaꞌ ki pidhan; j"M
Xon ti ki bachʼwat alwaꞌ, ki koyóchtsik tajaꞌ; ka kʼapu ani ka uchʼaꞌ xowaꞌ jajáꞌtsik ti ki pidhaꞌ, pos an tʼójontsix in tomnál kin bachʼu nin jalbíl. Yab ki xeꞌchintsik túkʼi túkʼi ban atátsik. C!
Max ba jachanꞌ an atá u kʼwajíl i alwaꞌ kʼimádh, neꞌech kin bachʼutsik an chapnédhomtaláb; por max yabaꞌ, an chapnédhomtaláb neꞌech juní ka witsiy ba tatáꞌtsik. 3
Tam ki ochichtsik ba jun i atá, ki chapnédhomáchtsik okʼox enchéꞌ: “Ke an kʼijidhtaláb ka waꞌchin echʼekʼi ba jechéꞌ an atá.”
Yab ka júnaꞌtsik i morrál, nibal in bál i tumín, nibal a pajab ani yab ki kubey ka chapnédhaꞌ ni jun xitaꞌ ti bél. y k
Ki kʼaletsik ani ka choꞌóbnaꞌ abal Nanáꞌ tu abáltsik jelti borrego xon ti waꞌach tʼajat i padhum. " =
In utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Tsubax kʼejle, yán tʼajat waꞌach xi neꞌech ti kin belaꞌ, por wéꞌ tʼajat waꞌach xitaꞌ tin tʼilál. Jaxtám, yejat ka pakabédhaꞌtsik na Dios abal kin abaꞌ xitaꞌ ti kin tʼilaꞌ ani kin aliy xitaꞌ neꞌech ti kin belaꞌtsik. C
Más tayíl, an Ajátikláb in takuy jeye ox inik láju i iniktsik abal kin abaꞌ chabtsik ti chabtsik ka okxin ban bitsowtsik ani ban kwentsaltsik xon ti Jajáꞌ neꞌech ka watʼey. M >Por utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Xitaꞌ kin téynaꞌ nin jobáb an chabál ani in telál tin kúx, yab neꞌech kin ejto kin júnaꞌ lujat an kʼadhíl. Anchanꞌ jeye, xitaꞌ kin tuju kin tʼójontsi na Dios por yab in tʼójontsi kʼal ejtal in ejattal, yab xataꞌ ti alwaꞌ xon tu takʼix na Dios.G =Utsan tám juní na Jesús kʼal kʼeꞌet enchéꞌ: ―Ajátik, u léꞌ tu juniknaꞌ, por ti kin aytsi okʼox kin kʼale ku utsaꞌ xi túꞌtsik tu kʼimáꞌ abal in neꞌchich. S <Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Jilaꞌ ka jolyat an chemélomtsik kʼal xi yabtsik u belom; por tatáꞌ, ki kʼaléch ka tʼilaꞌ abal na Dios in léꞌ kin takʼích an atiklábtsik. a; ;Na Jesús in utsaꞌ jeye kʼeꞌet enchéꞌ: ―Wana ta exóbal kʼal Nanáꞌ. Por tókʼoyat enchéꞌ: ―Ajátik, ti kin aytsi okʼox asta ka chemech nu tátaꞌ ani ku joliy, tám neꞌech tu wéwnaꞌ. q[ :Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Na wáxtsik in koꞌol in kʼimáꞌ ani an chʼichintsik in koꞌol in pákʼw; por Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, yab u koꞌol nibal elaꞌ xon ti kin koyóch. !; 9Tam ti jajáꞌtsik neꞌech ti bél, utsan enchéꞌ na Jesús kʼal jun i inik: ―Ajátik, u léꞌ tu juniknaꞌ putálkʼi xon ti ki kʼale. y 8Pos Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, yab in tsiꞌnek abal ku kʼibdhantsi tin ejattal an iniktsik, in tsiꞌnek abal ku loꞌtsi. Ani kʼaléchtsik tám píl kwentsal. Xin léꞌtsik kin wéwnaꞌ na Jesús (Mt. 8:19‑22) / 7Teloloyattsik tám kʼal na Jesús ani kʼwiytsikiyattsik enchéꞌ: ―Yab a choꞌóbtsik xantʼom ejattaláb ti ijtsal ka ulu jechéꞌ. 5 6Tam ti na Jakobo ani na Juan, xi jaꞌich in exóbaliltsik na Jesús, in chuꞌu jechéꞌ, in utsaꞌtsik enchéꞌ na Jesús: ―Ajátik, ¿a léꞌxeꞌ ki konoy ka paꞌay i kʼamal walkʼiꞌ abal ka kʼibdhátsik, jelt xan tin tʼajámal ti wejeꞌ an tʼiltsix Elías? 5por yab leꞌná ka bachʼwat kʼal an atiklábtsik xu kʼwajíl tajaꞌ abal in achʼaꞌtsik ke Jerusalén ti neꞌechtsik.
4In okxiy cháb óx i iniktsik abal ka kʼale ba jun i kwentsal xu takʼnal Samaria ani kin aliy xon ti neꞌech ka koyóchtsik; $A 3Tam ti exomich ti kʼunel xowkʼi na Jesús ti neꞌech ka kʼadhích walkʼiꞌ, in ulúch tám abal neꞌchich Jerusalén kʼal ni jun i jíkʼib. 0Y 2Por tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Yab ka taxkʼantsi, pos xitaꞌ yab tu atʼál, junax kʼal wawáꞌ. Na Jesús in kʼwiyaꞌ na Jakobo ani na Juan R 1Utsan tám enchéꞌ na Jesús kʼal na Juan: ―Okʼtsix, i chuꞌúmal jun i inik ti káldhax atʼax ejattaláb kʼal Tatáꞌ a bij ani wawáꞌ i taxkʼantsi kom yab xeꞌech kʼal wawáꞌ. w
g 0ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Xitaꞌ kin bachʼu jun i chakam kwitól jelti jechéꞌ kʼal Nanáꞌ tu bij, Nanáꞌ tin bachʼwal; ani xitaꞌ tin bachʼu Nanáꞌ, in bachʼwalich jeye xitaꞌ tin abámal. Pos xitaꞌ xin chaꞌkál más tinbáꞌ kʼal tatáꞌtsik, jaꞌich na más ultaláb. Xitaꞌ yab tu atʼál, junax kʼal wawáꞌ (Mr. 9:38‑40) ) /por na Jesús in choꞌóbnaꞌ xowaꞌ in chalpayaltsik. In yakʼwánaꞌ tám jun i chakam kwitól, in kʼwajbaꞌ xon ti Jajáꞌ kʼwajat .Tujey tám ti káwlíx an exóbaltsik abal in léꞌ kin choꞌóbnaꞌtsik xitaꞌ jáꞌ na más ultaláb xi jajáꞌtsik,
-Por an exóbaltsik yab in exbay xantʼéy kʼwajat ti usnaltsik, pos yabtsik u pidhnal kin exbay ani in jikʼnáltsik kin konoy ka wiltsin xantʼéy utsantsik. Na Jesús in okʼtsixnál xitaꞌ jáꞌ na más ultaláb (Mt. 18:1‑5; Mr. 9:33‑37) 8 i ,―Ka achʼaꞌtsik alwaꞌ jechéꞌ ani yab ka ukʼtsi: Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech kin pidhná abal kin chemdhá kʼal an iniktsik. } +Ejtaltsik laban kʼal nin pulek awiltal na Dios. Na Jesús in ulu juní ke neꞌech ka chemdhá (Mt. 17:22‑23; Mr. 9:30‑32) Lejat kʼwajattsik labnék kʼal xowaꞌ in tʼajál na Jesús, utsantsik enchéꞌ an exóbaltsik kʼal na Jesús: [/ *Por tam ti exomich ti utwáb an kwitól, kwajlá chabál kʼal an atʼax ejattaláb ani wipindhá; por na Jesús in kʼwiyaꞌ an atʼax ejattaláb, in jeldhaꞌ an kwitól ani pidhanich tám an tátaꞌláb. % )Tókʼon tám enchéꞌ na Jesús: ―¡Atiklábtsik xi jechéꞌ i kʼij, yab lejtal tʼajat i belom ani i walablomtsik tʼajat! ¿Asta jowkʼi koꞌol kin kʼwajay kʼal tatáꞌtsik? ¿Asta jowkʼi koꞌol tu kuxuytsik? Ka tsiꞌdhaꞌ techéꞌ na kwitólil. ve (U pakabédhámalich na exóbaliltsik abal kin káldhantsi an ti atʼax ejattaláb, por yab in ejtómaltsik. ;o 'U oxnal kʼal jun i atʼax ejattaláb ani u tʼajnal ka dhájan; u wipindháb ani u dhopopól in ijil bin wiꞌ. U tʼajtsinal xan ti ka leꞌná ani yab u leꞌnáb ka walká. Y+ &Utsan tám enchéꞌ kawidh kʼal jun i inik xi taꞌ jeye ti kʼwajat ba jachanꞌ an atiklábtsik: ―Okʼtsix, tu kontsal ti alwaꞌtaláb abal ti kin chuꞌtsi tu chakámil, pos tokot jáꞌ tu koꞌol. r] %Jun tsudhelom, tam ti paꞌáchtsik ban chʼén, kʼal yán i atiklábtsik ti bachʼwat na Jesús. ;o $Tam ti chamkʼanich jachanꞌ an káwintaláb, in chuꞌúchtsik tám abal na Jesús kwetém ti kʼwajat. Yabich más xataꞌ in ulutsik ani yab in tʼiltsi xataꞌ ni jun xitaꞌ xowaꞌ in chuꞌutsik. Na Jesús in káldhantsi ti atʼax ejattaláb jun i kwitól (Mt. 17:14‑21; Mr. 9:14‑29) # ? #Achʼatmé tám ban tokow jun i káwintaláb xin ulu enchéꞌ: ―Jechéꞌ jaꞌich nu Chakámil xu kʼanidhál tʼajat, ka axtsitsik xowaꞌ in ulal. # "Lejat kʼwajat ti káw, chaꞌkan jun i tokow, dhabyattsik kʼál ani jikʼeytsik tʼajat tam tin chuꞌu dhabyattsik kʼal an tokow. G~ !Tam ti jachanꞌ an iniktsik ówméch ba na Jesús, utsan tám enchéꞌ na Jesús kʼal na Pedro: ―Okʼtsix, ¡alwaꞌ tʼajat abal techéꞌ u kʼwajat! Neꞌech ki tʼajaꞌ óx i padhel, jún abal Tatáꞌ, jún abal na Moisés ani jún abal na Elías. Por na Pedro yab in choꞌób xantʼéy kʼwajat in ulal. ^}5 Maske na Pedro ani nin juniktsik in léꞌ tʼajat ti wayal, lamkʼantsik nin wal, in chuꞌtsitsik tin labidh tʼokát na Jesús ani in chuꞌutsik jeye xi cháb an iniktsik xi taꞌ ti kʼwajat kʼal Jajáꞌ. | wililidh kʼal i labidh tajaxtaláb ani kʼwajat in tʼiláltsik an chemlá xi neꞌech kin watʼnaꞌ Jerusalén na Jesús.
{ Xalkʼan tám cháb i iniktsik xi kʼwajat ti tʼilolól kʼal Jajáꞌ. Jachanꞌ an iniktsik, jaꞌich na Moisés ani na Elías, vze Lejat na Jesús kʼwajat ti ól, jalkʼun nin wal, dhakniꞌbé tʼajat nin kʼudhkʼúmil ani chʼaxkʼin. y7 Tam ti waxikich a kʼítsá tin ulúmal jechéꞌ, na Jesús kʼadhiy ba jun i chʼén ti ól, junkímte kʼal na Pedro, na Jakobo ani na Juan. Lx Tsubax tu utsáltsik, ke taltsik xi techéꞌ kʼwajat yab neꞌech ka chemech asta kin chuꞌu okʼox ti takʼix na Dios. Tam ti na Jesús in jalkʼuy tinbáꞌ (Mt. 17:1‑8; Mr. 9:2‑8) [w/ Max jun xitaꞌ kin tidhenaꞌ ti kin tʼilaꞌ ani kin tidhenaꞌ kin tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech neye ku tidhenaꞌ jajáꞌ tam kin tsích kʼal ejtal nu labidh tʼokát, kʼal ejtal nin labidh tʼokát nu Tatáꞌ ani nin labidh tʼokát jeye an tʼokat abatwáletsik. &vE Pos, ¿jantʼó ti alwaꞌ max jun xitaꞌ kin bajaw kin kóꞌoy ejtal xowaꞌ waꞌach ban kʼayꞌlá ani kin kʼibdhaꞌ nin ejattal ban kʼibeltaláb? =us Pos xitaꞌ yab in léꞌ kin ukʼtsitsiy tinbáꞌ, neꞌech kin kʼibdhaꞌ nin ejattal ani xitaꞌ kin ukʼtsitsiy tinbáꞌ kʼal Nanáꞌkʼi tu kwenta, neꞌech kin loꞌo. _t7 Más tayíl in utsaꞌ ejtaltsik enchéꞌ: ―Max jun xitaꞌ in léꞌ ti kin wéwnaꞌ, yejat kin ukʼtsitsiy tinbáꞌ ani ti kin wéwnaꞌ tsudhey ka tsudhey, nibal kin ajay tinbáꞌ maske ka chemdhá. s Enchéꞌ ti utsantsik: ―Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech ku watʼnaꞌ yán i yajtsiktaláb, neꞌech kin pojká kʼal in okʼlékil an judíotsik, kʼal an okʼlek páleꞌtsik ani kʼal an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. Neꞌech kin chemdhá por tin óxláb a kʼítsá neꞌech kin ejech ti ít. cr? Por punkʼuntsattsik tʼajat kʼal na Jesús abal yab xitaꞌ kin óltsi jechéꞌ. 0qY Konyattsik tám juní enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ani tatáꞌtsik, ¿jitaꞌ pé ta ulaltsik ke Nanáꞌ neye? Utsan enchéꞌ kʼal na Pedro: ―Tatáꞌ i Kristo, xi takudh kʼal na Dios abal ta takʼix. Na Jesús in ulu abal neꞌech ka chemdhá (Mt. 16:20‑28; Mr. 8:30‑9:1) |pq Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: ―Taltsik in ulal ke Tatáꞌ i Juan xu pujax, taltsik in ulal ke i Elías xi xeꞌchinék ti tʼiltsix ti wejeꞌ ani kʼeꞌettsik in ulal ke Tatáꞌ jaꞌich jun i wejeꞌ tʼiltsix xi ejnek ti ít. Wo' Jun i kʼij tam ti na Jesús kʼwajat ti ól pílkʼi ani taꞌ jeye ti kʼwajat nin exóbaliltsik tajaꞌ, in konoytsik enchéꞌ: ―Kʼal an atiklábtsik, ¿jitaꞌ pé tin usnal ke Nanáꞌ neye? Xn) Ejtaltsik kʼapúch ani ajwétsik. Más tayíl, in tsʼutsiytsik lajucháb i tʼoknal kʼal an pejmatstaláb xi jilkʼon. Na Pedro in ulu ke na Jesús jaꞌich an Kristo (Mt. 16:13‑19; Mr. 8:27‑29) *mM In téynaꞌ tám na Jesús xi boꞌ an pan ani xi cháb an toꞌol. In telaꞌ walkʼiꞌ ani in pidhaꞌ ti jalbintsixtaláb na Dios kʼal tin kwenta jachanꞌ an kʼapnél. Tam tin pejámalich, in pidhaꞌich tám an exóbaltsik ani an exóbaltsik in pidhaꞌich tám an atiklábtsik. Anchanꞌ tin tʼajaꞌtsik ani ejtal buxkan. Tk! Nin yaníl, boꞌ mil xónaꞌ i iniktsik. Por na Jesús in utsaꞌ enchéꞌ nin exóbaliltsik: ―Ka utsaꞌ ka buxkantsik kweneꞌ ti kweneꞌ, xi juntsik i kweneꞌ, chab inik láju in yaníl. Hj
Por utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ka pidhaꞌ tatáꞌtsik ti kʼapul. Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: ―Max yab ku kʼale ki chʼaꞌay i kʼapnél abal ejtal jechéꞌ an atiklábtsik yab neꞌech ki ejto ki kʼapundhaꞌ, pos yab i koꞌol yán i kʼapnél, tokot bóꞌ i pan ani cháb i toꞌol. 5ic Tam ti wákléch, utey xi lajucháb nin exóbaliltsik ba na Jesús ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Ka utsaꞌich an atiklábtsik ka kʼaléch ti koyol ani abal kin aliy xantʼéy kin kʼapu ban kwentsaltsik xi waꞌach techéꞌ kʼunat, pos techéꞌ xon tu kʼwajat yab xitaꞌ u kʼwajíl. )hK Por tam ti achʼan kʼal an atiklábtsik, wéwnátsik. Bachʼwat an atiklábtsik kʼal na Jesús, tʼiltsin xan tu takʼix na Dios ani jeldhá an yaꞌultsik. Vg%
Tam ti witsiy an abatwáletsik, in tʼiltsi na Jesús xowaꞌ in tʼajámaltsik. Júnátsik tám pílkʼi kʼal na Jesús ba jun i chabál xon ti yab kʼwajtsidh kʼunat ban bitsow xin bij Betsayda. cf? Por na Erodes in ulu enchéꞌ: ―Na Juan nanáꞌ tʼajat u abnaꞌ ka kotsin tin ókʼ. ¿Jitaꞌ jáꞌ pé tám jechéꞌ an inik xu achʼál u tʼilnal ke in tʼajál yán xataꞌ? Ani na Erodes in leꞌnál tʼajat kin chuꞌu na Jesús. Na Jesús in kʼapundhaꞌ boꞌ mil i iniktsik (Mt. 14:13‑21; Mr. 6:30‑44; Jn. 6:1‑14) !e; Kʼeꞌettsik in ulal ke jaꞌich an tʼiltsix Elías xi xoꞌ ulnekich ani kʼeꞌettsik in ulal ke jaꞌich jun i wejeꞌ tʼiltsix xi ejnek ti ít. Cd An pulek awiltaláb Erodes, in choꞌóbnaꞌ ejtal xowaꞌ in tʼajál na Jesús. Yabich in choꞌób xantʼéy kin chalpay abal taltsik in ulal ke na Juan xu pujax ejnek ti ít. Dc Kaletsik tám ani kʼaletsik kwentsal ti kwentsal in tʼilál an alwaꞌ tʼilab ani in jeldhál an yaꞌultsik. Tam ti chemdhá na Juan xu pujax (Mt. 14:1‑12; Mr. 6:14‑29) Jb
Ani xon ti yab ki leꞌnátsik ki bachʼwat, ki kale ba jachanꞌ an bitsow ani ka tiniy an pojodh xi palenek ba na akan jelti jun i exól abal yab i bachʼwattsik alwaꞌ kʼal jajáꞌtsik. (aI Ba xowaꞌkich an atá xon ti ki ulichtsik ani ki bachʼwat alwaꞌ, ki kʼwajaytsik tajaꞌ asta kin bajaw xowkʼi neꞌech ki kale ba jachanꞌ an chabál. G` In utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Yab xataꞌ ka júnaꞌtsik abal ti bél, yab ka júnaꞌ a kwayab, nibal i morrál, nibal i kʼapnél ani nibal i tumín. Tokot ka júnaꞌtsik jún a xekét. h_I In abaꞌtsik abal kin tʼilaꞌ xan tu takʼix na Dios ani abal kin jeldhaꞌ i yaꞌultsik. y^ m Na Jesús in junku xi lajucháb nin exóbaliltsik, in pidhaꞌ ti chápláb, ti awiltaláb abal kin ejtotsik jeye kin káldhaꞌ xowaꞌkich i atʼax ejattalábtsik ani abal kin jeldhaꞌ xu yaꞌultsik kʼal xowaꞌkich i yawꞌláchtsik. ])8Nin tátaꞌ ani nin nánaꞌ an tsidhan labantsik tʼajat, por utsantsik kʼal na Jesús abal yab xitaꞌ kin tʼiltsi xantʼéy támun.}\s7Ejech tám ti ít an tsidhan ani támkʼi ti chʼakay; na Jesús in ulu abal ka pidhan ti kʼapul an tsidhan. t[a6Téyná tám bin kʼubak an tsidhan kʼal na Jesús ani in ulu kawidh enchéꞌ: ―Tsidhan, ki chʼakay. gZG5Por labídhnákʼi tokot, pos jajáꞌtsik in choꞌób alwaꞌ ke chemnek ti kʼwajat. FY4Ejtal u ukʼnal ti kʼwajat ani u tʼeꞌpinaltsik abal chemnek an tsidhan. Por utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Yab ki ukʼintsik, an tsidhan yab chemnek ti kʼwajat, u wayalkʼi. +XO3Tam ti ulich ban atá, yab xitaꞌ más in walkaꞌ ka ochich kʼal Jajáꞌ, tokot na Pedro, na Jakobo, na Juan, nin tátaꞌ ani nin nánaꞌ an tsidhan. )WK2Por tam ti na Jesús in achʼaꞌ xowaꞌ utsan na Jairo, in utsaꞌ enchéꞌ: ―Yab ki jikʼey, tokot ki belmách ani na tsidhánil neꞌech ka ejech. V1Bél kʼwajat ti káw na Jesús, tam ti ulich jun xitaꞌ xi tál bin kʼimáꞌ na Jairo, an inik xu okʼlek ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb ani utsan enchéꞌ na Jairo: ―Na tsidhánil chemech, yabich ki kʼwajay ka aniꞌ tʼojliy an Okʼtsix. zUm0Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Mímláb, i jeley abal i belmách, awil ki kʼale tsububudh a itsích. `T9/Tam ti an mímláb in achʼaꞌ abal axnék, utey u wipipíl ani tudhlan tin tamét na Jesús. In ólnaꞌ tám tin tamét ejtal an atiklábtsik xantʼókʼi tin kwenta ti takxinék ani xan ti jeley támkʼi. S+.Por na Jesús in ulu enchéꞌ: ―Tin takám jun xitaꞌ, pos u achʼaꞌ abal kale i chápláb xu koꞌol ani jeley jun xitaꞌ kʼál. 4Ra-Konoxin tám na enchéꞌ Jesús: ―¿Jitaꞌ tin takaꞌ? Kom ejtaltsik in ulal abal ni jun xitaꞌ kʼál ti taknék, na Pedro ani nin juniktsik in ulu enchéꞌ: ―Okʼtsix, kʼal yán i atiklábtsik ta kʼichʼnal ani i nixkʼáb túkʼi túkʼi, ani ¿bél a konyal xitaꞌ ti takaꞌ? Q,Jechéꞌ an mímláb utey tin kúx na Jesús, in taktsi tin wál nin kʼudhkʼúmil ani támkʼi jachanꞌ ti kublan ti xichʼnal. P+Ba nin yaníl an atiklábtsik, taꞌ jeye ti tál jun i mímláb xin koꞌolich lajucháb i tamub ti yaꞌul kʼal i lakúmtaláb. In pakúmalich ejtal xowaꞌ in koꞌol kʼal i ilálixtsik ani yab u ejtowáb ka jeldhá kʼal ni jun i ilálix. hOI*kom taꞌ tin koꞌol jun in junkax tsidhánil xin koꞌolich lajucháb i tamub ani jechéꞌ an tsidhan exomich ti chemel. Kʼale tám na Jesús ani kʼal yán i atiklábtsik ti wéwná, ke asta u kʼichʼnalich tʼajat. FN)Ulich tám jun i inik xu bijyáb ta Jairo, xu okʼlek ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb. Tudhlan tin tamét na Jesús ani in pakabédhaꞌ abal ka kʼale ti álnáb tin kʼimáꞌ, !M;(Tam ti na Jesús witsích jun pakʼeꞌ pujal, bachʼwat kʼal an atiklábtsik kʼal yantam i kulbétaláb kom kʼal ejtal ti kʼwajat aytsímte. 2L]'―Ki kʼaléch ta kʼimáꞌ ani ka tʼilaꞌ xantʼéy ti tʼajtsámal na Dios. Kʼaléch tám an inik ani in tʼilaꞌ putál an bitsow xantʼéy tʼajtsin kʼal na Jesús. Nin tsidhánil na Jairo ani an mímláb xin taktsi tin kʼudhkʼúmil na Jesús (Mt. 9:18‑26; Mr. 5:21‑43) SK &Por pakabédhá na Jesús kʼal an inik xin káldhantsámal an ti atʼax ejattalábtsik abal ka júná jeye kʼal Jajáꞌ, por utsan kʼal na Jesús abal ka jilkʼon tajaꞌ ani utsan jeye enchéꞌ: tJa%Ejtal an atiklábtsik xu kʼwajíl tajaꞌ ban chabál xi Gadara, tujeytsik kin pakabédhaꞌ na Jesús abal ka kaléch bin chabáliltsik, kom jajáꞌtsik u jikʼéltsik tʼajat. Jaxtám na Jesús ti balin ban tan abal ka kʼaléch. )IK$Xi chúꞌlámadhtsik, jaꞌich kʼál ti tʼiltsin an atiklábtsik xi ulich xan ti jeldhá jachanꞌ an inik xi ochadhwiꞌik kʼal an atʼax ejattalábtsik. H#An atiklábtsik kʼale kin chuꞌu xantʼéy támnék. Tam ti ulichtsik xon ti kʼwajat na Jesús, elan an inik xi ochadhwiꞌik kʼal an atʼax ejattalábtsik, buxúlkʼi xon ti kʼwajat na Jesús, xeketlidhich ani juntam anikʼijich. An atiklábtsik, jikʼey.
G"Tam ti an belkol olomtsik in chuꞌu xantʼéy támun, ájláchtsik ani kʼale kin tʼilaꞌ ban bitsow ani ban kwentsaltsik. >Fu!Kale tám an atʼax ejattalábtsik ba jachanꞌ an inik ani ochich ban olomtsik. Ejtal an olomtsik in petʼnaꞌ tinbáꞌ ban chʼén, kwajlan ban pujal ani tajaꞌ ti lupuntsik. UE# Ba jachanꞌ an chʼénlom taꞌ ti xeꞌech yán i olomtsik ti kʼapupúl ani pakabédhaxin an atʼax ejattalábtsik abal ka walká ka ochich ban olomtsik. Walká ka ochichtsik tajaꞌ kʼal na Jesús. pDY Jachanꞌ an atʼax ejattalábtsik in pakabédhaꞌ na Jesús abal yab ka abnátsik ban owtsiktaláb. OC Konyat tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Jan ta bij? Jajáꞌ tókʼon enchéꞌ: ―Nanáꞌ u bij Lejión. Anchanꞌ tin ulu kom jajáꞌ yán tʼajat ti éb ti kʼwajat ba jachanꞌ an inik. B In ulu jechéꞌ, kom na Jesús kʼwajatich in utsál an atʼax ejattaláb abal ka kaléch ba jachanꞌ an inik. Owenekich tʼajat ti ochadh jachanꞌ an inik kʼal an atʼax ejattaláb. Wikʼtsinék kʼal an atiklábtsik tin kʼubak ani tin akan kʼal i patʼál abal ka kóꞌyat wikʼadh, por in tʼapyal ani u júnáb kʼal an atʼax ejattaláb ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh. mAS Tam ti chuꞌtat na Jesús, tudhlan tin tamét ani in ulu kawidh enchéꞌ: ―¿Jantʼókʼi ta ochꞌom kʼal nanáꞌ, Jesús, xi Chakámláb kʼal na Dios xi púlek tʼajat? Tu pakabédhál abal yab ti kin yajlombédhaꞌ.
; M~}} | {zyYxnwvus0ppo5nmilljjlihMg[ee"ccbbaa _^~]][[%Z Y{XWVUTTS5RxQQ+PeOON(M5LnKJJ9I_HH;GWF_EEADwCBAA@?? >Y=J<;;:9p8z76q544 3F100B/%.-n-++ *)((+'&M%$$4## ! 1QB 6#J
" 1
_ IdR; +jOTam ti kʼwajatich tʼojojodh an kʼapnél, in abaꞌ nin tʼojnálil kin utsaꞌ enchéꞌ xi kʼwajattsik kanidh: “Ki tsíchichtsik, tʼojojodhich ejtal.” i'Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Jun i inik in tʼajaꞌ jun i pulek kʼapúxnich ani in abnaꞌ ka kanyat yán i atiklábtsik. Ih Tam tin achʼaꞌ jechéꞌ, jún ti éb xi taꞌ ti buxutsik ban mesa, in utsaꞌ enchéꞌ na Jesús: ―¡Kʼijidh tʼajat abal xitaꞌ xi neꞌech ti kʼapul xon tu takʼix na Dios! gani kʼijidh tʼajat neꞌech ki kʼwajay. Pos jajáꞌtsik yab neꞌech kin ejto ti jalbintsi, por tatáꞌ, neꞌech ka bachʼu an chʼejwalixtaláb tam ka ejdhá ti ít an atiklábtsik xi alwaꞌ inik. An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an pulek kʼapúxnich
f
Tam ka tajaꞌ jun i ajib, más alwaꞌ ka kaniy an chʼojontáltsik, an mochoꞌtsik, an kʼwechʼeꞌtsik ani an jokʼoltsik, Se In utsaꞌ jeye enchéꞌ an inik xi kʼál ti kanidh: ―Tam ka tʼajaꞌ jun i kʼapúxnich, yab ka kaniy na jaꞌúbtsik, nibal na kidhábtsik, nibal na exlowáltsik, nibal na at kʼimádh xi tumínladh; pos tam kin tʼajaꞌtsik jeye i kʼapúxnich, neꞌech jeye ti ki kaniy ani anchanꞌ, jelti max i witsbantsábich. d Pos xitaꞌ in tʼekʼál tinbáꞌ, neꞌech ka chaꞌká; ani xitaꞌ in chaꞌkál tinbáꞌ, neꞌech ka tʼekʼbá. Dc
Tam ki kanyat ba jun i tomkixtaláb, más alwaꞌ ki buxkan ban kʼwajtaláb xi kuxlek; abal tam ka ulich xi ti kanyámal, ti ki utsaꞌ enchéꞌ: “Jaꞌúb, jéꞌ ki watʼey ta buxkanal ban koytaláb xi más ultaláb.” Anchanꞌ neꞌech ki kʼakʼná kʼal xi taꞌ buxutsik ban mesa junax kʼal tatáꞌ. Ub# ani ka ulich ti ki utsaꞌ enchéꞌ xi ti kanyámal: “Ka pidhaꞌ jachanꞌ an ti kʼwajtaláb na jeꞌ jún.” Tidhetálich tám abal tatáꞌ ki kʼale ta buxkanal ban kʼwajtaláb xi más kuxlek. 4aa―Tam jun xitaꞌ ti kaniy ta ajíblom ba jun i tomkixtaláb, yab ki buxkan ban kʼwajtaláb xi ultaláb, yab telab ka ulich jun xitaꞌ xi más uluts ké tatáꞌ 2`]Tam ti na Jesús in chuꞌu ti tákultsik an ti ultaláb kʼwajtaláb ban mesa xi kanidhtsik ba jun i tomkixtaláb, in pidhaꞌtsik jechéꞌ an ti takʼixtaláb: ^_5Ani yabtsik in ejto ka tókʼon ni wéꞌ. Xi kanidhtsik ba jun i tomkixtaláb \^1Utsan tám enchéꞌ an fariseotsik kʼal na Jesús: ―¿Jitaꞌ xi tatáꞌtsik a kidhtal, max nin burrujil o nin bákajil ka balkʼin ba jun i mom, yab in jixál támkʼi maske in kʼítsájil i koyóxnich?
]Por jajáꞌtsik yab kʼuchun. Téyná tám an yaꞌul bin kʼubak kʼal na Jesús, jeldhá ani in utsaꞌ tám ka kʼaléch. m\SKonyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés ani an fariseotsik: ―¿Awilxeꞌ ka jeldhá jun i yaꞌul tam in kʼítsájil i koyóxnich o yabaꞌ? d[ATáꞌ jeye ti kʼwajat tajaꞌ tin tamét na Jesús, jun i inik xu yaꞌul kʼal i mál. =Z uJun i kʼij, tin kʼítsájil i koyóxnich, na Jesús kʼalnek ti kʼapul bin kʼimáꞌ jun in okʼlékil i fariseo ani xi kʼeꞌet an fariseotsik taꞌ ti kʼwajat ti kwáchix. LY
#Ka achʼaꞌtsik xantʼéy neꞌech tu utsaꞌ, an pulek atá xon ta kʼakʼnáltsik na Dios, neꞌech ka walbá. Tu utsáltsik abal yab más neꞌech ki witsiy ti kin chuꞌutsik, asta kin bajaw an kʼij tam tatáꞌtsik neꞌech ka ulutsik enchéꞌ: “¡Lábtʼajadh ti kʼwajat xi tál tin bij an Okʼóxláb!”X
"In ulu jeye enchéꞌ na Jesús: ―¡Atiklábtsik xi Jerusalén, xa chemdhál an tʼiltsixtsik ani a tʼujbayal xi abtsinaltsik kʼal na Dios abal ti ki óltsi an tin tsubaxtalábil! Yáníl u leꞌnaꞌ ku junku na chakámiltsik, jelt xan ti an pákʼwlam kwitaꞌ in junkuwal nin tsʼitsik tʼám abal kin pákʼwnaꞌ tin ál nin sutsʼútsʼ, por yab a leꞌnaꞌtsik. W9
!Por xoꞌ koꞌol ku óntsi nu bélil, kalám ani chabkʼiꞌ jeye, pos yab in tomnál ke jun i tʼiltsix ka chemdhá píl bitsow ani yab Jerusalén. V5
Por Jajáꞌ in tókʼoytsik enchéꞌ: ―Ki kʼaletsik ani ka utsaꞌ enchéꞌ jachanꞌ an inik xin koꞌol in chalab jelti a wáx: “Ka telaꞌ, xoꞌ ani kalám u káldhál an atʼax ejattalábtsik, u jeldhál an yaꞌultsik ani chabkʼiꞌ neꞌech ku okʼoy.” ,UQ
Támkʼi jachanꞌ a kʼítsá, ulich cháb óx i fariseotsik ani utsan enchéꞌ na Jesús: ―Ki kʼaléch píl, pos na Erodes in léꞌ ti ki chemdhaꞌ. jTM
Jachanꞌ i kʼij, taltsik xi xoꞌ kʼwajat kuxlek, neꞌech ka kʼwajay ultaláb ani taltsik xi xoꞌ kʼwajat ultaláb, neꞌech ka kʼwajay kuxlek. Na Jesús in ukʼintsi an atiklábtsik xi Jerusalén (Mt. 23:37‑39) +SO
Pos neꞌech ka tsích an atiklábtsik xi ebál ani alál, xon tu kalel na kʼítsá ani xon tu ochel jeye abal ka buxkantsik ti kʼapul xon tu takʼix na Dios. cR?
Tajaꞌ neꞌech ki ukʼintsik ani neꞌech ti rechʼechʼél na kamab tam ka chuꞌutsik abal na Abraham, na Isák, na Jakob ani ejtal an tʼiltsixtsik kʼwajat xon tu takʼix na Dios ani tatáꞌtsik i jilan eléb. eQC
Por Jajáꞌ neꞌech ti ki tókʼoytsik enchéꞌ: “Tu utsálichtsik ke yab tu exlál nibal u choꞌób xon ta tál. ¡Ki wixkʼintsik techéꞌ kʼal Nanáꞌ, ejtal tatáꞌtsik xa tʼajál xowaꞌ yab alwaꞌ!” .PU
Neꞌech tám ki tujeytsik ka utsaꞌ enchéꞌ: “U kʼwajinek pé tu kʼapul ani tu uchʼal junax kʼal Tatáꞌ ani Tatáꞌ i okʼtsixnék ba ni bitsówil.” ;Oo
Tam ka chʼakay an dhabal atá ani kin mapuy an wiꞌleb, tatáꞌtsik, xi jilkʼonék eléb, neꞌech ka tʼeneytsik an wiꞌleb ani neꞌech ka ulutsik enchéꞌ: “Ajátik ti ku japtsi weye.” Por Jajáꞌ neꞌech ti ki tókʼoytsik enchéꞌ: “Yab tu exláltsik nibal u choꞌób xon ta tál.” GN
―Ka tʼajaꞌtsik an chápláb abal ka ejto ki kʼwajaytsik takʼnél kʼal na Dios, jelti an chápláb xi yejat ka tʼajaꞌtsik tam a léꞌ ki ochich ba jun i xuyat wiꞌleb. Tsubax tu utsáltsik ke yán tʼajat xi neꞌech kin leꞌnaꞌ ka kʼwajay takʼnél kʼal na Dios, por yabtsik neꞌech kin ejto. yMk
Konyat enchéꞌ kʼal jun xitaꞌ: ―Ajátik, ¿wéꞌxeꞌ tʼajat xu loꞌel? Jajáꞌ tókʼon enchéꞌ: L
Tam ti na Jesús neꞌech ti belal abal Jerusalén, u kʼwajíl ti okʼtsix ban bitsowtsik ani ban kwentsaltsik xon tu watʼel. \K1
In junwal jelti an jilbédhaxtaláb kʼoye xi jun i mímláb in xukʼyal kʼál ox lejab i cheꞌedh trigo ani in jilbédhál ejtal an xoꞌkadh cheꞌedh trigo. An wiꞌleb xi xuyat (Mt. 7:13‑14, 21‑23) yJk
In ulu jeye enchéꞌ na Jesús: ―¿Jantʼokʼál ti neꞌech ku ejto ku junbay xan tu takʼix na Dios? SI
In junwal jelti jun in itsích i mostasa xi jun i inik in tʼayál bin ale, u pubel tʼajat asta kin bajaw jelti jun i teꞌ. U pubel tʼajat, ke an chʼichintsik xi xeꞌech ti jumumúl in tʼajáltsik nin pákʼw bin kʼweꞌéltsik jechéꞌ an teꞌ. An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an jilbédhaxtaláb kʼoye (Mt. 13:33) H
In ulu tám enchéꞌ na Jesús: ―¿Jantʼéy in junwal xan tu takʼix na Dios ani jantʼokʼál ti neꞌech ku ejto ku junbay? AG{
Tam ti na Jesús in ulu jechéꞌ, ejtaltsik xi kʼál tu atʼnal na Jesús, tidhebétsik; por ejtal xi más an atiklábtsik u kulbél tam tin chuꞌutsik an pakdhaꞌ labidh labandhaxtaláb xin tʼajál na Jesús. An junbaxtaláb kʼal tin kwenta in itsích an mostasa (Mt. 13:31‑32; Mr. 4:30‑32) uFc
’Jechéꞌ an mímláb xu kidhtaláb jeye kʼal na Abraham, xu kóꞌyáb kʼal an lej atʼax ti yaꞌul lajuwaxikich i tamub kʼal jechéꞌ an yawꞌlách, ¿awxeꞌ yab in tomnál ka jeldhá tam in kʼítsájil i koyóxnich? =Es
Tókʼon tám enchéꞌ na Jesús: ―Kʼambixtsik, ¿yabxeꞌ a wiláltsik na bákajil o na burrujil tam in kʼítsájil i koyóxnich abal ka júnaꞌtsik ka uchʼandhaꞌ? mDS
Por an inik xu okʼlek ba jachanꞌ an atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb, chakuy abal na Jesús in jeldhaꞌ an mímláb tin kʼítsájil i koyóxnich ani in utsaꞌ enchéꞌ an atiklábtsik: ―Waꞌach akak a kʼítsá xowkʼi ti alwaꞌ ku tʼójon; ki tsíchtsik jachanꞌ a kʼítsá abal ki jeldhátsik ani yab tam in kʼítsájil i koyóxnich. #C?
In kʼwajbaꞌ tám nin kʼubak ban mímláb ani támkʼi jachanꞌ ti lujkun an mímláb. An mímláb tujey tám kin pubédhantsi tin bij na Dios. By
Tam ti chuꞌtat kʼal na Jesús, kanyat ani utsan enchéꞌ: ―Mímláb, i jeléch kʼal an yawꞌlách xa koꞌol. CA
Tajaꞌ, taꞌ jeye ti kʼwajat jun i mímláb xin koꞌolich lajuwaxik i tamub ti yaꞌul. Kútandhats kʼal jun i atʼax ejattaláb ani jaxtám ti yab in ejtowal ni wéꞌ ka lujkun. @
Jun i kʼij, tin kʼítsájil i koyóxnich, na Jesús kʼwajat ti okʼtsix ba jun i atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb. A?{
yab telab max anchanꞌ ka walin; max yab ka walin, neꞌech tám ku kwajlaꞌich.” Na Jesús in jeldhaꞌ tin kʼítsájil an koyóxnich jun i mímláb xi yab in ejtowal ka lujkun C>
Por an belkol aleláb tókʼon enchéꞌ: “Ajátik, jilaꞌ bél kubat jechéꞌ i tamub. Neꞌech ku jobtsi an ti chabál xon ti kubat ani neꞌech ku mujtsi an ti lukuk xi alwaꞌ, =
In utsaꞌ tám enchéꞌ an inik xi kʼál tu belkómtsáb an tin ale: “Oxtalich tin tsiꞌil tamub ti tamub ku altsi tin walíl jechéꞌ an teꞌ, por yab jaykʼi u eltsámal. Ka kwajlaꞌich, pos yab xataꞌ ti alwaꞌ ka kʼwajay kubat anikʼi ba nu ale.” L<
Tʼiltsintsik tám kʼal na Jesús jechéꞌ an ti junbaxtaláb: ―Jun i inik in tʼayámal jun akanlek i igo bin ale ani kʼale kin chuꞌu max walidh, por yab in eltsi ni jun in walíl. :;m
Tsubax tu utsáltsik ke yabaꞌ. Max yabtsik teye ka jilaꞌ ta walablom, anílkʼi teye neꞌech ki chemechtsik. An junbaxtaláb kʼal tin kwenta in akan an igo xi yab walidh D:
O ¿a chalpayaltsik ke xi lajuwaxik xi chemechtsik tʼuꞌchidh kʼal an pulek tʼiꞌadh tʼujub xu bijyáb Siloé, más jaꞌ walbidhtsik ké xi kʼeꞌet xu kʼwajíltsik Jerusalén? |9q
Tsubax tu utsáltsik ke yabaꞌ. Max yabtsik teye ka jilaꞌ ta walablom, anílkʼi teye neꞌech ki chemechtsik. h8I
Utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿A chalpayaltsikxeꞌ ke jachanꞌ an iniktsik xu kʼwajíl Galilea in tamu anchanꞌ abal más jaꞌ walbidhtsik ké xi kʼeꞌet xu kʼwajíltsik táykʼi ba jachanꞌ an bitsow? 7
Támkʼi jachanꞌ, ulich cháb óx i atiklábtsik ani tʼiltsin na Jesús xan ti na Pilato tin chemdhámal i iniktsik xu kʼwajíltsik Galilea. Tʼiltsin abal in xukʼuntsámal tin xichʼál kʼal in xichʼál an koꞌnéltsik xin chemdháltsik abal kin pikbaꞌ. i6K ;Tsubax tu utsál ke yab neꞌech ki kale ban wikʼaxteꞌ asta ka jalbiy ejtal xa júnál.R5 :Max jun xitaꞌ ti ki utsbiy abal a waltsámal ani ki éláxin ti bél kʼal jajáꞌ tam i neꞌchich ban awiltaláb, ki lejkin kʼal jajáꞌ abal yabich ti ki utu tin tamét an lújundhom; pos max ti ki utu tajaꞌ, an lújundhom neꞌech ti ki pidhnaꞌ ban yákʼwal ani an yákʼwal neꞌech ti ki baliy ban wikʼaxteꞌ. ^45 9ʼ¿Jantʼókʼi ti yab a ejtowaltsik ka chalpay xowaꞌ alwaꞌ ka tʼajaꞌ? 3+ 8’¡Kʼambixtsik! A witʼáltsik ka exbantsi xowkʼi neꞌech ka ulich an áb ani xowkʼi neꞌech ka yajbé tʼajat an kʼakʼal, por yab a ejtowaltsik ka exbantsi xantʼéy exom ti támnal jechéꞌ i kʼij. Ki lejkin kʼal xitaꞌ a waltsámal (Mt. 5:25‑26) 2 7Ani tam u wawꞌnal an ikʼ xi alál ti tál, a ulaltsik abal neꞌech tʼajat ka yajbé an kʼakʼal ani anchanꞌ u támnal. ^15 6Utsan jeye enchéꞌ an atiklábtsik kʼal na Jesús: ―Tam tatáꞌtsik ka chuꞌu u chʼakíl an tokow xon tu ochel na kʼítsá, támkʼi a ulaltsik abal neꞌech ka ulich i áb ani anchanꞌ u támnal. 0 5’An tátaꞌláb neꞌech kin chakuntsi nin kwitólil ani an kwitól neꞌech kin chakuntsi nin tátaꞌ; an nánaꞌláb neꞌech kin chakuntsi nin tsidhánil ani an tsidhan neꞌech kin chakuntsi nin nánaꞌ; an mímláb neꞌech kin chakuntsi nin alꞌíb ani an alꞌíbe neꞌech kin chakuntsi nin mím. An exóltsik xin xalkʼál an kʼijtsik (Mt. 16:1‑4; Mr. 8:11‑13) B/} 4Por xoꞌ ani tin nakíl an kʼij, bóꞌ xi kʼwajat ba jun i kʼimádh, neꞌech ka kʼéꞌáxin, xi óx neꞌech kin chakuntsi xi cháb ani xi cháb neꞌech kin chakuntsi xi óx. L. 3’¿A chalpayaltsikxeꞌ ke Nanáꞌ in tsiꞌnek abal ku tsiꞌdhaꞌ i kʼijidhtaláb techéꞌ ti chabál? Tu utsáltsik ke yabaꞌ, in tsiꞌnek abal ku tʼajaꞌ i kʼéꞌáxtaláb. %-C 2’Por koꞌol ku watʼnaꞌ okʼox jun i yajtsiktaláb púlek, ¡ani tʼojláb tʼajat ku kuxuy asta kin bajaw xowkʼi neꞌech ka támun jechéꞌ! h,I 1ʼNanáꞌ in tsiꞌnek techéꞌ ti chabál abal ku tʼajaꞌ jelt xan tin tʼajál an kʼamal, in tsikál xowaꞌ u tʼaꞌíl ani in tʼokwal xowaꞌ yab u tʼaꞌíl; ¡ani u léꞌak max exomichak ti tʼaꞌíl! O+ 0Por an tʼójontsix xi yab in choꞌób, maske kin tʼajaꞌ xowaꞌ walats, wéꞌ i wichʼateꞌ neꞌech kin bachʼu. Xitaꞌ yán ka pidhan, yán jeye neꞌech ka kontsin; ani xitaꞌ yán ka punkʼuntsat, más yán neꞌech ka kontsin. U waꞌchinal i kʼéꞌáxtaláb kʼal tin kwentakʼi na Jesús (Mt. 10:34‑36) 2*] /ʼAn tʼójontsix xin choꞌób xantʼéy in léꞌ nin ajátik, por yab tʼojojon nibal kin tʼajaꞌ ti kʼij, yán tʼajat i wichʼateꞌ neꞌech kin bachʼu. r)] .neꞌech ka ulich nin ajátik tam jajáꞌ yab xataꞌ in tʼílóm, nibal in choꞌób xáy i ora; neꞌech tám ka pidhan jun i yajtsiktaláb púlek ani neꞌech ka tʼajtsin anílkʼi jelt xan tin tamwaltsik xi yab alwaꞌ inik. () -Por max an tʼójontsix xi ka jilan punkʼudh, kin chalpay ke nin ajátik yab neꞌech ka witsiy jikʼat ani ka tujey tokot ti kʼapul, ti uchʼal asta ka itey ani ka tujey kin atʼax tʼajtsi xi kʼeꞌet an payꞌlomlábtsik ani an mímlábtsik xi tajaꞌ u tʼojnal, r'] ,Tsubax tu utsáltsik, ke neꞌech ka kʼwajbá ti belkol kʼal ejtal xowaꞌ in koꞌol an ajátikláb. & +Kʼijidh tʼajat abal an tʼójontsix xi ka elan kʼal nin ajátik tam ka witsiy, in tʼajál xowaꞌ jiltsidh kin tʼajaꞌ. %%C *In ulu enchéꞌ an Ajátikláb: ―An tʼójontsix xi lujat ani chalpadh, jaꞌich xi neꞌech ka punkʼuntsat kin takʼiy xi más nin tʼojnálil an ajátikláb; jajáꞌ jaꞌich xi neꞌech kin ulu xowkʼi ti yejat ka pidhan ti kʼapul xi kʼwajattsik ba jachanꞌ an atá. $ )Konyat tám enchéꞌ kʼal na Pedro: ―Ajátik, ¿a tʼilaꞌ jechéꞌ an junbaxtaláb abal wawáꞌkʼi o abal ejtal tu éb? # (’Anchanꞌ teye tatáꞌtsik, ki kʼwajaytsik i tʼojojodh; pos tam yab xataꞌ a tʼílómtsik, neꞌech kin ulich Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik. An tʼójontsix xi alwaꞌ ani an tʼójontsix xi yab alwaꞌ (Mt. 24:45‑51) A"{ 'Ka choꞌóbnaꞌtsik jechéꞌ, max jun i dhabal atá in choꞌóbak xáy i ora neꞌech ka ulich an kwéꞌ, yab neꞌech kin walkaꞌ ka japtsin tin kʼimáꞌ abal ka kwéꞌyat. ! &Kʼijidh tʼajat abal jachanꞌ an tʼójontsix xi ka elan ejat kʼal nin ajátik, maske ka ulich chʼejel akal o dhajawichkʼi. { %Kʼijidh tʼajat abal an tʼójontsix, xi ka elan ejat tam ka ulich nin ajátik; tsubax tu utsáltsik ke jachanꞌ an tʼójontsix neꞌech ka utsan kʼal nin ajátik ka buxkan ban mesa ani neꞌech ka joꞌtsin an ti kʼapnél kʼal nin ajátik. U # $Ka tʼajaꞌtsik jáykʼi jelti tam jun i tʼójontsix kʼwajat in aytsím ka witsiy nin ajátik ba jun i tomkixtaláb. Kʼwajat tʼojojodh abal kin japtsi an ti wiꞌleb tam ka ulich tokot kin tʼeney. g G #ʼKi kʼwajaytsik echʼekʼi i tʼojojodh, xeketlidh ani letʼotʼól na tajbaxtaltsik. 9 "Pos xon ti kʼwajat xowaꞌ alwaꞌ xi tatáꞌtsik a kulbetnál, tajaꞌ jeye neꞌech ka kʼwajay na ejattal. Ki kʼwajaytsik tʼojojodh echʼekʼi ' !’Ka nujutsik xowaꞌ a koꞌol ani ka pidhaꞌ an ti tumín an chʼojontáltsik; anchanꞌ, a junkuwalichtsik i alwaꞌtaláb túꞌ walkʼiꞌ xi yab jaykʼi in koꞌol in okʼontal, xon ti an kwéꞌ yab in ejtowal ka ochich, nibal u kʼapnal kʼal an takúl. ?w ʼYab ki jikʼeytsik, tatáꞌtsik xi tin belálich, yab tʼajat yán ta éb, por na Tátaꞌ in kulbetnámal ti pidhaꞌtsik an ti awiltaláb abal ki takʼxin kʼal Nanáꞌ. F Ka aliytsik xan ti ki kʼwajay takʼnél kʼal na Dios ani ejtal jechéꞌ neꞌech ka bachʼutsik. Xowaꞌ yejat ki tʼajaꞌ abal ki kóꞌoy xataꞌ túꞌ walkʼiꞌ (Mt. 6:19‑21) .U ’An atiklábtsik xi yab u belom, jaꞌich in ayal ejtal jechéꞌ; por tatáꞌtsik, a koꞌol jun a Tátaꞌ xin choꞌób abal a yéntsal ejtal jechéꞌ. iK Pos yab ki xeꞌchintsik ta chalpax ani ta álim xantʼéy ka kʼapu o xantʼéy ka uchʼaꞌ. ta ’Pos max na Dios in labidhmédhál anchanꞌ an chʼojól xi xoꞌ kʼwajat ban aleláb ani kalám neꞌech ka tsikan, ¿awxeꞌ na Dios yab neꞌech ti ki kʼudhkʼumliytsik más alwaꞌ? Tatáꞌtsik wéꞌ tʼajat ta belom. `9 ʼKa telaꞌtsik xan tu pakel an wich, yab u tʼojnaltsik nibal u dhutseꞌlix; tu utsáltsik ke nibal an pulek takʼix Salomón, kʼal ejtal nin tumínladhtal, yab kʼudhkʼumlinék labidh jelti an wichtsik. Max yab a ejtowaltsik ka tʼajaꞌ xowaꞌ xi yab lej uluts, ¿jantʼókʼi ta kʼwajat ta chalpaxtsik kʼal xowaꞌkich xi más? ¿Jitaꞌ xi tatáꞌtsik, max ka kʼwajay tʼajat ti chalpax, neꞌech kin ejto kin nakedhaꞌ tinbáꞌ elaꞌ chʼejel metro más? V% Ka telaꞌ an chʼichintsik, yab u óm, yab u kʼójol nibal in taꞌpál xataꞌ ba wilteꞌtsik; por u kʼapundhábtsik kʼal na Dios. ¿Awxeꞌ tatáꞌtsik más wéꞌ a jalbíl ké an chʼichintsik? oW Ni ejattal más in jalbíl ké an kʼapnél ani ni tʼuꞌúl más in jalbíl ké ni kʼudhkʼúmil. ' Tayíl, na Jesús in utsaꞌ enchéꞌ nin exóbaliltsik: ―Tu utsáltsik jechéꞌ: Yab ki kʼwajaytsik ta chalpax kʼal xantʼéy neꞌech ka kʼapu abal ki kʼwajay ejat, nibal ki kʼwajay ta chalpaxtsik kʼal xowaꞌ a kʼudhkʼúmil neꞌech ka kʼwajbaꞌ. $A Anchanꞌ in tamwal xitaꞌ in junkuwal i tumín abal jajáꞌkʼi ani yab tumínladh abal a Dios. Na Dios in belkóm nin chakámiltsik (Mt. 6:25‑34) C Por utsan enchéꞌ kʼal na Dios: “Jaꞌúb, yab tʼajat i chalpadh, pos jechéꞌ i akal neꞌech ki chemech ani xowaꞌ a koꞌol taꞌpadh, ¿jitaꞌ neꞌech kin dhabalnaꞌ?” oW Neꞌech tám ku ulu enchéꞌ tu ejattal: yán xataꞌ u koꞌol taꞌpadh abal ku watʼnaꞌ kʼál yán i tamub; jaxtám xoꞌ, awilich kin kʼwajay koyol koyolkʼi, kʼapul kʼapulkʼi, uchʼal uchʼalkʼi ani in kulbél.” i
K In chalpay tám enchéꞌ: “U choꞌóbich xantʼéy neꞌech ku tʼajaꞌ. Neꞌech ku paku nu wiltéꞌiltsik abal ku tʼajaꞌ ít más pakdhaꞌ, neꞌech ku taꞌpaꞌ ejtal an kʼapnél ani ejtal xowaꞌ u koꞌol. " = Kʼwajay tám kin chalpay enchéꞌ an tumínladh inik: “¿Jantʼéy xoꞌ neꞌech ku tʼajaꞌ? Yab u koꞌol xon ti ku taꞌpaꞌ an kʼapnél.” & E Tʼiltsintsik tám jechéꞌ an ti junbaxtaláb: ―Táꞌwiꞌik ti kʼwajat jun i inik xi tumínladh tʼajat, in tʼajaꞌ in ale ani labey tʼajat. B
} In ulu jeye enchéꞌ: ―Ka kóꞌoy tʼajat i kwenta kʼal an chʼeꞌneꞌtaláb, pos nin xeꞌchintal jun xitaꞌ yab jaꞌich tu likel kʼal xowaꞌ yán xataꞌ in koꞌol. { Por utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Jaꞌúb, Nanáꞌ yab in kʼwajbadh tin lújundhax ani tin wélchíxlix. D
Utsan enchéꞌ na Jesús kʼal jún ti éb xi taꞌ ti kʼwajat ban atiklábtsik: ―Okʼtsix, ka utsaꞌ nu kidháb ti kin pidhaꞌ an ti jiltsixtaláb xi nanáꞌ neye u lujyal. 9k pos tam kin bajúch xowkʼi neꞌech ta káw, an Tʼokat Ejattaláb, jaꞌich neꞌech ti óltsi xantʼéy neꞌech ka ulu. Ka kóꞌoytsik i kwenta kʼal an tumínladhtaláb W' ʼTam ki júnátsik ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb, tin tamét i lújundhomtsik o ban awiltalábtsik, yab ki kʼwajaytsik ta chalpax xan ti neꞌech ki tókʼon o xantʼéy neꞌech ka ulu, T!
ʼXitaꞌ kʼál ti kin odhbijyat Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech ka pakwlantsat; por xitaꞌ kin odhbijiy an Tʼokat Ejattaláb, yab jaykʼi neꞌech ka pakwlantsat. a; por xitaꞌ kin tidhenaꞌ ti kin tʼilaꞌ tin tamét an atiklábtsik, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech neye ku tidhenaꞌ ku tʼilaꞌ tin tamét nin tʼokat abatwálejiltsik na Dios. c? ʼTu utsáltsik ejtal ta éb, xitaꞌ ti kin tʼilaꞌ tin tamét an atiklábtsik, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech neye ku tʼilaꞌ tin tamét nin tʼokat abatwálejiltsik na Dios; 2] Pos asta na xiꞌíl xa koꞌoltsik ba na ókʼ, ejtal ajidh ti kʼwajat juntsik ti juntsik. Yab ki jikʼeytsik, pos tatáꞌtsik más yán a jalbíl ké yantam i chʼichintsik. Xitaꞌ yab in tidhenál kin tʼilaꞌ na Jesukristo tin tamét an atiklábtsik (Mt. 10:32‑33; 12:32; 10:19‑20) $A ʼ¿Yabxeꞌ u nujwáb bóꞌ i tsʼitsik chʼichin kʼal cháb i tʼipax tumín? Por na Dios yab in ukʼtsal ni jún xi jechéꞌ an chʼichintsik. e C Por neꞌech tu utsaꞌtsik xitaꞌ yejat ka jikʼnaꞌ: ka jikʼnaꞌtsik na Dios, xi tam ti chemdhámalich, in koꞌol i awiltaláb abal ti ki petʼnaꞌ ban kʼibeltaláb. Jechéꞌ jaꞌich yejat ka jikʼnaꞌtsik. !; ʼJaꞌúbtsik, tu utsál ke yab yejat ka jikʼnaꞌ ni jun xitaꞌ xin ejtowal ti chemdhax ani tayíl yab más xataꞌ in ejtowal kin tʼajaꞌ. ~{ Jaxtám tu utsáltsik, ejtal xowaꞌ a ulúmal ban jikʼwaxtaláb, neꞌech ka achʼan tam kʼij; ani xowaꞌ a ulúmaltsik chinat ani mapudh i wiꞌleb, neꞌech ka ulwat kawidh tin éb an atátsik. Xitaꞌ yejat ka jikʼnaꞌ (Mt. 10:28‑31) }/ Pos yab waꞌach ni jun xataꞌ chinat xi yab neꞌech ka xalkʼan ani yab waꞌach xataꞌ yab tejwaꞌ xi yab neꞌech ka choꞌóbná tayíl. F| Tam ti jachanꞌ, junkun yán i mil i atiklábtsik, ke tokotich u níxkʼáx kʼal in yaníl. Na Jesús in okxiy kin utsaꞌ enchéꞌ nin exóbaliltsik: ―Ka kóꞌoytsik i kwenta kʼal nin okʼtsixtal an fariseotsik xin junwal jelti an jilbédhaxtaláb kʼoye. Jechéꞌ, jaꞌich xowaꞌ in kʼambixnálkʼitsik.
{
6In taktamiyal abal in léꞌtsik kin achʼaꞌ max kin ulu jun xataꞌ yab alwaꞌ ani anchanꞌ kin ejtotsik kin ólnaꞌ.^z5 5Tam ti na Jesús in okʼoy kin ulu ejtal jechéꞌ, an okʼtsixtsik xin wilál an takʼixtaláb ani an fariseotsik, in chakuntsitsik tʼajat na Jesús ani tujeytsik kin taktamiy kʼal yán i konkomixtaláb. (yI 4ʼ¡Chʼojontál a chuꞌbíl, okʼtsixtsik xa wilál an takʼixtaláb! abal yab a óltsal an atiklábtsik xan ti kin uwaꞌ abal ka takʼyatichtsik kʼal na Dios. Yab a léꞌtsik ki takʼyat kʼal na Dios nibal a walkál ka takʼyattsik kʼal na Dios xin léꞌtsik ka takʼyat. pxY 3asta tam ti chemdhá na Abel asta tam ti chemdhá na Sakarías. Jechéꞌ na Sakarías, jaꞌich xi chemdhá tamchʼejelidh ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios kʼal xon tu kʼwajbáb an pikbaxtaláb. Jaxtám tu utsál atiklábtsik xi jechéꞌ i kʼij, ke na Dios neꞌech ti tʼajaꞌtsik ka jalbiy nin chemtal an tʼiltsixtsik ani an abatwáletsik. &wE 2Atiklábtsik xi xoꞌ jechéꞌ i kʼij, na Dios neꞌech ti tʼajaꞌtsik ka jalbiy nin chemtal ejtal an tʼiltsixtsik asta tam ti tujenek an kʼayꞌlá, Ov 1ʼKom na Dios chalpadh tʼajat, jaxtám tin ulu enchéꞌ: “Neꞌech ku abtsi ti tʼiltsixtsik ani ti abatwáletsik, taltsik neꞌech ka chemdhá ani xi kʼeꞌettsik neꞌech ka atʼan.” Cu 0Kʼal jechéꞌ, u kalel jelti max a ulalichtsik ke alwaꞌ xowaꞌ in tʼajámal na wejeꞌ pakéliltsik; jajáꞌtsik in chemdhaꞌ ani tatáꞌtsik a kubtsal ti exól xon ti jolidh. t# /ʼ¡Chʼojontál a chuꞌbíltsik! abal a kubtsal ti exól xon ti jolidh an tʼiltsixtsik xi chemdhats kʼal na wejeꞌ pakéliltsik. #s? .Por utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¡Chʼojontáltsik teye a chuꞌbíl, okʼtsixtsik xa wilál an takʼixtaláb! abal a utsáltsik kʼeꞌet kin tʼajaꞌ xowaꞌ in ulal an takʼixtaláb ani tatáꞌtsik nibal elaꞌ a tʼajáltsik ti kʼij xowaꞌ a okʼtsixnál. r' -Tókʼon tám jún an okʼtsix xin wilál an takʼixtaláb ani in ulu enchéꞌ: ―Okʼtsix, tam a ulal jechéꞌ, tu tejtsalich weye. q- ,ʼ¡Chʼojontál a chuꞌbíl, okʼtsixtsik ani fariseotsik xi kʼambix! abal a junwaltsik jelti jólimtaláb xi yab tejwaꞌ ani tam jun xitaꞌ kin kʼachʼiy maske yab in choꞌób, u jilkʼonal chʼoꞌodh kʼal an atʼaxtaláb. Anchanꞌ teye tatáꞌtsik, yab tejwaꞌ an atʼaxtaláb xa koꞌoltsik ba na itsích ani xitaꞌ ti ki wéwnaꞌtsik u chʼóꞌnal kʼal na walastalábiltsik. npU +ʼ¡Chʼojontál a chuꞌbíl, fariseotsik! abal a kulbetnáltsik ki buxkan ban alwaꞌ kʼwajtalábtsik ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb ani a kulbetnáltsik ki chapnédhá ti bél kʼal yantam i kʼakʼnaxtaláb. o *ʼ¡Chʼojontál a chuꞌbíl, fariseotsik! Xa pidháltsik na Dios xowaꞌ in lujyal jeye kin bachʼu kʼal an menta, an ruda ani ejtal xi más an chʼojóltsik, por yab a tʼajáltsik ti kʼij xowaꞌ lujat nibal i kʼanidhaxtsik jelt xan tu kʼanidhax na Dios. Yejat ka tʼajaꞌtsik xowaꞌ lujat ani ki kʼanidhaxintsik, por yab ka jilaꞌ ka pidhaꞌ xowaꞌ in lujyal na Dios. n )Ka pidhaꞌ an chʼojontáltsik xowaꞌ a kʼanidháltsik tʼajat; anchanꞌ, tʼokatich tám neꞌech ka kʼwajay na ejattal. m (’¡Yabtsik i chalpadh! ¿Yabxeꞌ a choꞌóbtsik abal xitaꞌ in tʼajámal xi eblidh in tʼajámal jeye xi alkʼidh? l) 'Por utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tatáꞌtsik an fariseotsik, a tʼaktsal tin kúx an baso ani an talab, por alkʼidh yab a tʼakáltsik. Anílkʼi teye tatáꞌtsik, eblidh i tʼokattsik, por ba na ejattal tokot a chalpómtsik i kwéꞌlách ani i atʼaxtaláb. k &An fariseo, laban abal in chuꞌu ke yab in tʼakaꞌ okʼox nin kʼubak xan ti jajáꞌtsik in tʼajál tam neꞌech ti kʼapul. Aj{ %Tam ti na Jesús in kubdhaꞌ ti káw, pakabédhá kʼal jun i fariseo abal ka kʼale ti kʼapul tin kʼimáꞌ jechéꞌ an fariseo. Na Jesús ochich altá ani buxkan ban mesa. Wi' $Pos max ejtal na tʼuꞌúl in koꞌol i tajaxtaláb ani yab in koꞌol ni wéꞌ i jikʼwaxtaláb, ejtal xowaꞌkich, tajax ti neꞌech ka chuꞌu jelti tam i tajbantsáb kʼal jun i tajbaxtaláb. Na Jesús in kawyal an fariseotsik ani an okʼtsixtsik xin wilál an takʼixtaláb (Mt. 23:1‑36; Mr. 12:38‑40; Lk. 20:45‑47) nhU #Ka kóꞌoy i kwenta kʼal an tajaxtaláb xa koꞌol abal yab táꞌ ka wenkʼon ti jikʼwaxtaláb. Og "Na wal in junwal jelti jun in tajbaxtal na tʼuꞌúl; max na wal alwaꞌ, na tʼuꞌúl putál tin koꞌol an tajaxtaláb; por max yab alwaꞌ, na tʼuꞌúl jelti max kʼwajat ba jikʼwaxtaláb. ]f3 !ʼYab xitaꞌ in letʼkʼoyal jun i tajbaxtaláb abal kin kʼwajbaꞌ xon ti chinat o abal kin paxkʼiy kʼal jun i kajón. In letʼkʼoyal abal kin kʼwajbaꞌ tʼekʼat ani ka tajbayat xitaꞌ ka ochich. Ce Xi kʼwajinektsik ban bitsow xi Nínibe, neꞌech ka ejechtsik ti ít tam kin bajaw xowkʼi neꞌech an lújundhaxtaláb, tam ki lújundhá xi kʼwajattsik xoꞌ jechéꞌ i kʼij. Neꞌech kin xalkʼaꞌtsik abal tatáꞌtsik, xi kʼwajat xoꞌ jechéꞌ i kʼij, i walbidhtsik. Jajáꞌtsik in jilaꞌ ti walablom tam ti tʼiltsin an tin káwintal na Dios kʼal na Jonás; ani xoꞌ, techéꞌ in kʼwajat Nanáꞌ, xi jaꞌich jun xitaꞌ xi más púlek ké na Jonás ani yab tin axtsaltsik. Ni wal kʼwajat jelti nin tajbaxtal ni tʼuꞌúl (Mt. 5:15; 6:22‑23) _d7 An pulek takʼix mímláb xi Alál, neꞌech ka ejech ti ít tam kin bajaw xowkʼi neꞌech an lújundhaxtaláb, tam ki lújundhá xi kʼwajattsik xoꞌ jechéꞌ i kʼij. Jajáꞌ neꞌech kin xalkʼaꞌ abal tatáꞌtsik, xi kʼwajat xoꞌ jechéꞌ i kʼij, i walbidhtsik. Jajáꞌ tsích ów chabál abal kin axtsi tin chalpadhtal na Salomón ani xoꞌ, techéꞌ in kʼwajat Nanáꞌ, xi jaꞌich jun xitaꞌ xi más púlek ké na Salomón ani yab tin axtsaltsik. {co Pos anchanꞌ xan ti na Jonás kʼwajay ti exól abal an atiklábtsik xi Nínibe, anchanꞌ neye Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech kin kʼwajay tin exól abal tatáꞌtsik xi kʼwajattsik xoꞌ jechéꞌ i kʼij. vbe An atiklábtsik in óntsal ti junkunaltsik malilíl xon ti kʼwajat na Jesús. Tujey ti káw na Jesús ani ulu enchéꞌ: ―Tatáꞌtsik xi kʼwajat jechéꞌ i kʼij, i atʼaxtsik tʼajat ani tin kontsaltsik ku tʼajaꞌ jun i labidh exól; por yab más neꞌech ki pidhantsik kʼeꞌet i exól, tokot an exól jelt xan ti támun kʼal an tʼiltsix Jonás. ^a5 Por na Jesús in ulu enchéꞌ: ―¡Más kʼijidh abal xitaꞌ xin axtsaltsik xowaꞌ in ulal na Dios ani kin tʼajaꞌ! An walablom atiklábtsik in konyal jun i labidh exól (Mt. 12:38‑42; Mr. 8:12) g`G Lejat na Jesús kʼwajat in ulal jechéꞌ, jun i mímláb xi taꞌ jeye ti kʼwajat ban atiklábtsik, in ulu kawidh enchéꞌ: ―¡Kʼijidh tʼajat abal an mímláb xi ti waꞌchiyámal ta chakam ani ti pubedhám! A_{ Neꞌech tám juní ka kʼale ani neꞌech kin ikʼiꞌ búk i atʼax ejattalábtsik xi más atʼax ké jajáꞌ ani ejtal neꞌech ka ochichtsik ti kʼwajíl ba jachanꞌ an inik. Jachanꞌ an inik neꞌech tám ka jilkʼon más kʼibenek ké tam ti kʼwajatwiꞌik. Xitaꞌ na tsubax lejtal kʼwajat kʼijidh r^] Tam ka witsiy, in elál jachanꞌ an inik jelti jun i atá xi yab kʼwajtsidh, kʼwetodh ani lejkikidh. t]a ʼTam jun i atʼax ejattaláb ka kale ba jun i inik, u xeꞌchinal ba waynek chabáltsik in ayal xon ti ka koyóch. Tam yab kin elaꞌ xon ti ka koyóch, in chalpayal enchéꞌ: “Neꞌech kin witsiy ban inik xon tin kalnek.” \ ʼXitaꞌ yab junax kʼal Nanáꞌ, tin atʼál. Ani xitaꞌ yab tin tolmiyal ku utu an atiklábtsik ba na Dios, jachanꞌ, jaꞌich xin tʼajál abal an atiklábtsik yab ka utey ba na Dios. An atʼax ejattaláb xu witsél xon ti kalnek (Mt. 12:43‑45) I[ Por max tál jun xitaꞌ más likat ké jajáꞌ ani ka átá, neꞌech tám ka kʼántsin ejtal tin éyamtal xin éynál ti belkol ani neꞌech ka wélchíxnantsat ejtal xowaꞌ in koꞌol. -ZS ʼTam jun i likat inik kʼwajat tʼojojodh alwaꞌ ani in belkóm nin kʼimáꞌ, yab neꞌech ka ejtowat ka kweꞌtsin xowaꞌ in koꞌol taꞌpadh tajaꞌ. -YS Por Nanáꞌ u káldhál an atʼax ejattalábtsik kʼal tin awiltal na Dios ani kʼal jechéꞌ, u xalkʼanalich ke na Dios tujenekich ti takʼix ba tatáꞌtsik. /XW pos max anchanak, ¿kʼal jitaꞌ in cháp tin káldhál an atʼax ejattalábtsik na kidhtaltsik? Anchanꞌ, ti xalkʼantsalichtsik ke i ukʼpinéktsik ta kʼwajat.
~=}|U{zzyxwwvAutss rqqzpp:o/nnlkkj;ihgg1ff
eJdd>K=l<_;:99*87F6j5B43b22I11%00!//E.-,+*))\('&&)%$$##I""Y!_ P I df^7^J!q =
z bSbr X )+Támkʼi jachanꞌ ti chuꞌxin an jokʼol, in wéwnaꞌ tám na Jesús ani in pubédhantsal tin bij na Dios. Ejtal an atiklábtsik xin chuꞌu jechéꞌ, in pubédhantsitsik jeye tin bij na Dios.d
A*Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¡Ki chuꞌxinich! I jeley abal i belmách. )―¿Jantʼéy a léꞌ tu tʼajtsi? An jokʼol tókʼon enchéꞌ: ―Ajátik, u léꞌ neye ti kin chuꞌxindhaꞌ. }s(Kubey tám na Jesús ani in abnaꞌ ka ikʼtat an jokʼol. Tam ti tajaꞌich ti kʼwajat, in konoy enchéꞌ: Q'Xi taꞌ ti neꞌechtsik okʼox kʼwiyxin abal ka chamkʼan, por an jokʼol más kawidh ti dhájaxin enchéꞌ: ―¡Tatáꞌ, xi kidhtaláb kʼal an pulek takʼix Dabid, ti kin yajnantsi neye! )&Tam tin achʼaꞌ jechéꞌ, dhájaxin tám kawidh enchéꞌ: ―¡Jesús, xi kidhtaláb kʼal an pulek takʼix Dabid, ti kin yajnantsi neye! B%Utsan abal exom ti watʼel tajaꞌ na Jesús xi Nasaret. wg$Tam ti an jokʼol in achʼaꞌ abal exom ti watʼel yán i atiklábtsik, in konoy xantʼéy exom ti támnal. #Tam ti na Jesús exomich ti kʼunel ban bitsow xi Jerikó, in elaꞌ jun i jokʼol buxúl wal bél ti konox tolmixtaláb. H "Por jajáꞌtsik yab in exbay xataꞌ jechéꞌ xowaꞌ utsan kʼal na Jesús, nibal in choꞌóbtsik xantʼéy nu tʼiltsinal, pos jechéꞌ xowaꞌ utsantsik, jaꞌich xowaꞌ yabél neꞌech kin ejtotsik kin exbay. Na Jesús in jeldhaꞌ jun i jokʼol xu kʼwajíl Jerikó (Mt. 20:29‑34; Mr. 10:46‑52) ta!Neꞌech kin chaꞌwat ani neꞌech kin chemdhá; por tin óxláb a kʼítsá, neꞌech kin ejech ti ít. } s Neꞌech kin pidhná ban píl iniktsik, neꞌech kin labídhná, neꞌech kin odhbijyat ani neꞌech kin tubkayat. Na Jesús in kaniy pílkʼi xi lajucháb an exóbal ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Xoꞌ u neꞌchich Jerusalén, xon ti neꞌech ka támun ejtal xowaꞌ in dhutsámal an tʼiltsixtsik kʼal tu kwenta Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik. ~/ más yán neꞌech kin bachʼu ba jechéꞌ an kʼayꞌlá ani ban ít kʼayꞌlá xi neꞌech ka tsích tayíl, neꞌech kin bachʼu an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. Na Jesús in ulu tin oxtal ke neꞌech ka chemdhá (Mt. 20:17‑19; Mr. 10:32‑34) Y}+ Tókʼoyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tsubax tu utsáltsik, ke xitaꞌ kin jilaꞌ in kʼimáꞌ, in tátaꞌtsik, in kidhábtsik, in tomtal o in chakámiltsik abal kin tʼójontsi na Dios, | Utsan tám enchéꞌ kʼal na Pedro: ―Wawáꞌ i jilámal ejtal xowaꞌ i koꞌol abal ku xeꞌchin kʼal Tatáꞌ. {Utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Xowaꞌ yab in ejtowal kin tʼajaꞌ an iniktsik, na Dios in ejtowal kin tʼajaꞌ. ~zuXin achʼaꞌtsik xowaꞌ in ulu na Jesús, in ulu enchéꞌ: ―Tám, ¿jitaꞌ neꞌech kin ejto ka loꞌey? /yWMás yab tʼojláb ka watʼey jun i koꞌnél xin bij kameyo bin chultál jun i tʼidhab ké kin walkaꞌ tinbáꞌ jun i tumínladh inik ka takʼyat kʼal na Dios. Hx Tam ti na Jesús in chuꞌu abal tʼeꞌpin tʼajat an tumínladh inik, in ulu enchéꞌ: ―¡Tʼojláb tʼajat abal jun i tumínladh inik kin walkaꞌ tinbáꞌ ka takʼyat kʼal na Dios! ewCTam ti an inik in achʼaꞌ jechéꞌ, tʼeꞌpin tʼajat kom watʼats ti tumínladh. KvTam ti na Jesús in achʼaꞌ xan ti tókʼon, in utsaꞌ enchéꞌ: ―Bél u kʼibel ka tʼajaꞌ jun xataꞌ: ka nuju ejtal xowaꞌ a koꞌol ani ka pidhaꞌ an ti tumín an chʼojontáltsik, anchanꞌ neꞌech tám ka kóꞌoy túꞌ walkʼiꞌ xowaꞌ más yán in jalbíl, ki tsích tám ani ti kin wéwnaꞌ. ^u5Utsan enchéꞌ kʼal an inik: ―Ejtal jechéꞌ u tʼajál asta tin chipíl. QtA exlálich an takʼixtaláb: “Yab ki junkun kʼal xi yab a tomtal, yab ki chemdhaxin, yab ki kwéꞌlách, yab ka jantsi ti káw ni jun xitaꞌ ani ka kʼakʼnaꞌ na tátaꞌ ani na nánaꞌ.”
sTókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Jantʼókʼi tin bijyal tin alwaꞌ? Jún tokot waꞌach xitaꞌ alwaꞌ, na Dios. ?rwKonyat enchéꞌ na Jesús kʼal jun i okʼlek: ―Alwaꞌ Okʼtsix, ¿jantʼéy yejat ku tʼajaꞌ abal ku ejto ku kóꞌoy an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal? qTsubax tu utsáltsik, ke xitaꞌ yab kin jilaꞌ tinbáꞌ ka takʼyat kʼal na Dios jelti jun i chakam, yab jaykʼi neꞌech kin ejto ka kʼwajay takʼnél kʼal na Dios. Jun i tumínladh kwitól inik káwin kʼal na Jesús (Mt. 19:16‑30; Mr. 10:17‑31) Up#Kanyattsik kʼal na Jesús ani utsan enchéꞌ: ―Ka walkaꞌ ka utey an chakamtsik xon tin kʼwajat, yab ka tamkʼuy, pos xitaꞌ in jilál tinbáꞌ ka takʼyat kʼal na Dios, in junwal jelti chakam. Jo
U utuntsáb jeye ti chakamtsik na Jesús abal kin puntsi tin kʼubak ani kin lábtʼajaꞌ, por tam ti an exóbaltsik in chuꞌu jechéꞌ, tujey kin kʼwiyaꞌ an tsiꞌdhom chakamtsik. Un#Tsubax tu utsáltsik ke jechéꞌ an bachʼkʼul tumín witsiy tin kʼimáꞌ pakwlantsidh kʼal na Dios, por an fariseo yabaꞌ. Pos xitaꞌ kin tʼekʼaꞌ tinbáꞌ, neꞌech ka chaꞌká ani xitaꞌ kin chaꞌkaꞌ tinbáꞌ, neꞌech ka tʼekʼbá. Na Jesús in lábtʼajál an chakamtsik (Mt. 19:13‑15; Mr. 10:13‑16) m
Por an bachʼkʼul jalbixtaláb, ówkʼi jaꞌ ti jilkʼon ani nibal elaꞌ in leꞌnál kin telaꞌ walkʼiꞌ, in pewyal tokot in tamét nin itsích ani in ulal enchéꞌ: “¡Dios, ti kin kóꞌontsi neye ti yajnantsixtaláb abal in walablom!” |lq Nanáꞌ in kʼíl chábíl ti semana ani tu pidhál xowaꞌ a lujyal ka bachʼu kʼal ejtal xowaꞌ u átál.” k An fariseo kubat ti ól enchéꞌ: “Dios, tu pidhál ti jalbintsixtaláb abal yab u junwal jelti xi kʼeꞌettsik, xu kwéꞌ, xi yabtsik alwaꞌ inik ani xu junkunaltsik kʼal xi yab in tomtal. Nibal elaꞌ u junwal jelti jechéꞌ an bachʼkʼul jalbixtaláb. j
―Cháb i iniktsik kʼale ti ól ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios: jún i fariseo ani jún i bachʼkʼul jalbixtaláb. Qi Na Jesús in tʼilaꞌ jeye jechéꞌ an junbaxtaláb abal taltsik an atiklábtsik xi taꞌ ti kʼwajat, in chalpayaltsik ke alwaꞌ iniktsik ani in pojkál xi kʼeꞌettsik. Enchéꞌ tin ulu: +hOTsubax tu utsáltsik ke neꞌech ti ki exbantsitsik jikʼatkʼi. Por tam kin tsích, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, ¿bélxeꞌ awil neꞌech ku elaꞌ techéꞌ ti kʼayꞌlá xu belomtsik? An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an fariseo ani an bachʼkʼul jalbixtaláb 2g]¿Awxeꞌ na Dios yab neꞌech kin exbantsitsik jeye xi Jajáꞌ in takwyámal, xi akal i kʼij u tawnáb kawidh kʼál? ¿Awxeꞌ neꞌech kin kóꞌoy ti aytsixtsik? tfaAni in ulu enchéꞌ an Ajátikláb: ―Jechéꞌ jaꞌich in ulu an lújundhom xi yab alwaꞌ inik. Dekom jechéꞌ an chemtsidh mímláb, bélkʼi neꞌech kin óntsi ti kin itʼixbédhaꞌ, neꞌech ku exbantsi abal yabich más kin óntsi ti tsiꞌil yab táꞌ ti kin chakúdhaꞌ.” DdOwey ti pakabédhax an ti lújundhom, por yab u tʼajnal ti kʼij. Tayíl in chalpay enchéꞌ an lújundhom: “Maske yab u jikʼnál na Dios, nibal u tʼajál ti kʼij ni jun xitaꞌ, LcTáykʼi ba jachanꞌ an bitsow, taꞌ jeye ti kʼwajat jun i chemtsidh mímláb xu kʼalel kin chuꞌu jachanꞌ an lújundhom abal in léꞌ ka kinandhantsat jun xitaꞌ xi waltsinék kʼál. (bIIn utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Táꞌwiꞌik ti kʼwajat ba jun i bitsow jun i lújundhom xi yab in jikʼnál a Dios nibal in tʼajál ti kʼij ni jun xitaꞌ. a Na Jesús in kʼwajbantsitsik jun i junbaxtaláb abal kin okʼtsitsik ke yejat ka ólan echʼekʼi ani yab kin jilaꞌtsik tinbáꞌ. v`e%Tam ti an exóbaltsik in achʼaꞌ jechéꞌ, konoxintsik enchéꞌ: ―Ajátik, ¿jónꞌ ti neꞌech ka támun jechéꞌ? Na Jesús tókʼon enchéꞌ: ―Xonti kʼwajat an chemélom, tajaꞌ neꞌech ka junkun an tʼottsik.w_g$Max cháb i iniktsik kʼwajat ti tʼojnal junax bin ale, jún neꞌech ka júná ani jún neꞌech ka jilan. s^_#Max cháb i mímlábtsik kʼwajat ti cheꞌel junax, jún neꞌech ka júná ani jún neꞌech ka jilan. %]C"ʼTsubax tu utsáltsik ke jachanꞌ i akal, max kʼwajat cháb ti wayal junax ba jun i waytaláb, jún neꞌech ka júná ani jún neꞌech ka jilan.
\
!Xitaꞌ kin leꞌnaꞌ kin loꞌo nin xeꞌchintal, neꞌech kin kʼibdhaꞌ; por xitaꞌ kin kʼibdhaꞌ, neꞌech kin loꞌo. =[u Ka chalpaytsik xantʼéy in tamu nin tomtal na Lot. \Z1 ʼJachanꞌ i kʼij, max jun xitaꞌ kʼwajat bin éb nin kʼimáꞌ ani in koꞌol xataꞌ taꞌpadh altá, yab ka paꞌay kin ikʼiꞌ ani max jun xitaꞌ kʼwajat bin ale, yab ka witsiy tin kʼimáꞌ. Y Anchanꞌ jeye neꞌech ka támun jachanꞌ i kʼij tam kin xalkʼan, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik.
X por tam ti na Lot kale ba jachanꞌ an bitsow xi Sodoma, kwajlan i kʼamal ani i asufre xi tál walkʼiꞌ ani ejtal chemdhátsik. GW Anchanꞌ jeye ti támun tam ti xeꞌchin na Lot. An atiklábtsik xi yab u belom, tokot in beláltsik ti kʼapul ani ti uchʼal, u chʼaꞌum ani u nújultsik, u óm ani u kúbal atátsik; VJechéꞌ an atiklábtsik xi yab u belom, tokot in beláltsik ti kʼapul ani ti uchʼal, u tomkinaltsik ani in pidhnáltsik nin tsidhánil abal ka tomkin, asta tin bajaw xowkʼi na Noé ti ochich ban tan atá, tsích an chapik ábal kʼij ani ejtaltsik chemech. ?UwJelt xan ti támun tam ti xeꞌchinék na Noé, anchanꞌ jeye neꞌech ka támun tam kin bajaw xowkʼi ti neꞌech kin tsích, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik. TPor koꞌol okʼox ku watʼnaꞌ yán i yajtsiktaláb ani neꞌech kin pojká kʼal an atiklábtsik xi jechéꞌ i kʼij. PSPos jelt xan tu lamkʼil an léy jun pakʼeꞌ jun pakʼeꞌ ban walkʼiꞌ, anchanꞌ jeye neꞌech ka támun jachanꞌ i kʼij tam kin tsích, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik. CRTaltsik neꞌech ti ki utsaꞌtsik enchéꞌ: “Ka telaꞌ, jéꞌ kʼwajat an Kristo” o “Ka telaꞌ, núꞌ kʼwajat.” Por yab ki kʼaletsik ti kin aliy nibal ka wéwnaꞌtsik. RQ In utsaꞌ tám enchéꞌ nin exóbaliltsik: ―Neꞌech kin bajaw an kʼij tam tatáꞌtsik neꞌech ka leꞌnaꞌ ti kin chuꞌu, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, maske jún tokot a kʼítsá, por yab neꞌech ka ejto ti kin chuꞌutsik kom yabél in bajúmal an kʼij xowkʼi ti neꞌech kin witsiy. TP!Yab neꞌech ka ulwat enchéꞌ: “Jéꞌ kʼwajat” o “Núꞌ kʼwajat”; pos na Dios tujenekich ti takʼix xon ta kʼwajattsik, por tokot u xalkʼanal bin itsích xitaꞌ kʼál ti ka bachʼwat. ZO-Konyat na Jesús kʼal an fariseotsik xowkʼi neꞌech ka tujey ti takʼix na Dios ani Jajáꞌ in tókʼoytsik enchéꞌ: ―Xan tu takʼix na Dios, yab neꞌech kin junu jelti jun xataꞌ xi tejwaꞌ. 6NeUtsan tám enchéꞌ an inik kʼal na Jesús: ―Ki chʼakay ani ki kʼaléch, i jeley abal i belmách. Tam na Dios kin tujúch ti takʼix (Mt. 24:23‑28, 36‑41) UM#Tokot jechéꞌ an píl inik witsiy abal kin pubédhantsi tin bij na Dios. LyIn ulu tám enchéꞌ na Jesús: ―¿Yabxeꞌ pé láju an yaꞌultsik xi jeley? ¿Jónꞌ ti kʼaletsik xi beléju?
K
Tudhlan kutúl asta chabál tin tamét na Jesús abal kin pidhaꞌ ti jalbintsixtaláb. Jechéꞌ an inik, u kʼwajíl Samaria. sJ_Jún ti éb xi jajáꞌtsik, tam tin chuꞌu abal jeley, witsiy in pubédhantsal kawidh tin bij na Dios. @IyTam ti chuꞌtattsik kʼal na Jesús, utsantsik enchéꞌ: ―Ki kʼaletsik tin tamét an páleꞌtsik abal ki chuꞌtat kʼal jajáꞌtsik. Lejat neꞌech ti belal, jeleytsik. ]H3
tokot dhájaxintsik kawidh enchéꞌ: ―¡Jesús, Okʼtsix, ti ku yajnantsi weye! G Tam ti ulich ba jun i kwentsal, kʼale ti tamwáb kʼal láju i iniktsik xin koꞌol i kʼwajat atʼax tʼítʼ, por yab utukná, F Tam ti na Jesús in óntsích an bél abal Jerusalén, watʼey bin xámlíl an chabáltsik xi Galilea ani xi Samaria. WE'
Anchanꞌ teye tatáꞌtsik, tam ki okʼon ka tʼajaꞌ ejtal xowaꞌ ti utsáltsik na Dios, yejat ka ulutsik enchéꞌ: “Wawáꞌ u tʼójontsix por yab xataꞌ tu alwaꞌ, pos yab más xataꞌ i tʼajámal, tokot xowaꞌ xi yejat ki tʼajaꞌ.” Na Jesús in jeldhaꞌ láju i yaꞌultsik xin koꞌol i kʼwajat atʼax tʼítʼ D{ ¿Awxeꞌ neꞌech ka pidhan ti jalbintsixtaláb jechéꞌ an tʼójontsix abal in tʼajaꞌ xowaꞌ utsan? ¡Yabaꞌ! $CAYab in tʼajál anchanꞌ, tokot in utsál enchéꞌ: “Ti kin lejkintsi an ti kʼapnél xowaꞌ neꞌech ku kʼapu ani ki kʼwajay techéꞌ abal ti kin bíntsi xowaꞌ ku yéntsi, lejat in kʼwajat tin kʼapul ani tin uchʼal. Tayíl, tám teye ki kʼapúch ani ki uchʼách.” XB)ʼMax jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik in koꞌol jun i jolib ti jóbal chabál o ti belkol koꞌnéltsik ban aleláb, tam ka witsích, yab in utsál enchéꞌ: “Ki ochichich ani ki buxkan ta kʼapul.” sA_Utsantsik tám enchéꞌ kʼal an Ajátikláb: ―Max i belomaktsik elaꞌ wéꞌ, jelt in pubíl jun in itsích i mostasa, neꞌech ka ejtotsik ka utsaꞌ jechéꞌ an teꞌ xu bijyáb sikómoro: “Ki puꞌchun techéꞌ xon ta kʼwajat ani ki kʼale ta kubél ban pujal”; ani an teꞌ neꞌech ti ki axtsi. Xowaꞌ yejat kin tʼajaꞌ xu tʼójontsix j@MAn exóbaltsik in utsaꞌ enchéꞌ an Ajátikláb: ―Ti ku tolmiy abal ku belmách más. 0?YMaske ti waltsi búkíl ta kʼítsá ani búkíl ti ki utsaꞌ enchéꞌ: “Yabich más neꞌech kin witsiy ku tʼajaꞌ”, ka pakwlantsi. Nin cháp an belomtaláb N>Ka kóꞌoytsik tʼajat i kwenta abal yab ka walbindhaꞌ ni jun xitaꞌ. ʼMax jun a at kidháb ti waltsi, ka tawnaꞌ, max kin exbay ani yabich más kin tʼajaꞌ an walastaláb, ka pakwlantsi. `=9Más alwaꞌ abal an walbindhom ka wikʼtsin bin núkʼ jun i yejcheꞌ chaꞌ tʼujub ani ka petʼná ban pujal abal ka luyꞌchin ké kin walbindhaꞌ jún ti éb xi jechéꞌ an chakamtsik xi tin belálichtsik. G< Na Jesús in utsaꞌ enchéꞌ nin exóbaliltsik: ―Echʼekʼi waꞌach xantʼokʼál tu walbindháb an atiklábtsik; por ¡chʼojontál in chuꞌbíl xitaꞌ kin walbindhaꞌ jun xitaꞌ! ; Por utsan enchéꞌ kʼal na Abraham: “Max yab in léꞌ kin exbantsitsik xowaꞌ in dhutsámal na Moisés ani an tʼiltsixtsik, yab jeye neꞌech kin exbantsitsik maske jun i chemélom ka ejech ti ít ani ka witsiy xon ti jajáꞌtsik kʼwajat.”[:/ Tókʼon enchéꞌ an tumínladh inik: “Aniꞌ kʼejle, tátaꞌ Abraham, por max jún xi chemnekich ka ejech ti ít ani ka witsiy xon ti jajáꞌtsik kʼwajat, neꞌech tám kin jilaꞌtsik ti walablom.” 09Y Por utsan enchéꞌ kʼal na Abraham: “Táꞌ in koꞌoltsik an takʼixtaláb xin dhutsámalt na Moisés ani an tʼiltsixtsik; ¡awil kin exbantsitsik jaꞌich!” 8 xon ti kʼwajat bóꞌ u kidhábtsik abal kin óltsitsik jechéꞌ ani anchanꞌ, yabtsik ka tsích techéꞌ ban yajtsiktaláb.” 77In ulu tám enchéꞌ an tumínladh inik: “Tátaꞌ Abraham, tu kontsal pé ti alwaꞌtaláb abal ka abaꞌ na Lásaro bin kʼimáꞌ nu tátaꞌ, m6SAni tám juní, yab neꞌech kin ejto ka watʼey xon ti tatáꞌ i kʼwajat kom waꞌach jun i owtsik jól ani yab xan ti ka watʼey tachanꞌ. Jaxtám, xi techéꞌtsik kʼwajat, yab neꞌech kin ejto ka kʼale tachanꞌ max in léꞌtsik ka kʼale ani xi tachanꞌtsik kʼwajat, yab neꞌech kin ejto ka tsích techéꞌ max in léꞌtsik ka tsích.” 85iPor utsan enchéꞌ kʼal na Abraham: “Chakámláb, ka chalpay abal tatáꞌ a bachʼúmalich xowaꞌ alwaꞌ tam ta xeꞌchinék ti chabál ani na Lásaro mapal yajtsiktaláb in bachʼúmal. Xoꞌ, jajáꞌ exom in bachʼwal i kʼijidhtaláb techéꞌ ani tatáꞌ exom a bachʼwal i yajtsiktaláb. 49Dhájaxin tám kawidh enchéꞌ: “Tátaꞌ Abraham, ti kin yajnantsi neye, ka abaꞌ na Lásaro abal kin axdhaꞌ nin tsúm nin tsʼútsbixtal ba jaꞌ ani ka tsích ti kin chamambédhantsi tu lekʼáb, pos yabich tʼajat u kuxyal an yajtsiktaláb ba jechéꞌ an kʼamal.” .3UTam ti an tumínladh inik kʼwajat ti chʼojontálbél kʼal an yajal ban kʼibeltaláb, in telaꞌ tʼekʼat ani in ów chuꞌu na Abraham junax kʼal na Lásaro. 72gJun i kʼij, an chʼojontál inik chemech ani júná kʼal an tʼokat abatwáletsik abal ka kʼwajay xon ti kʼwajat na Abraham. Chemech jeye an tumínladh inik ani jolyat. 1Jechéꞌ an chʼojontál inik, in leꞌnál kin kʼapu nin muꞌmats an kʼapnél xu kwajlanal tin ál nin mesajil an tumínladh inik. Jechéꞌ na Lásaro tʼítidh tʼajat ke asta an pikʼoꞌtsik u utel ti lekʼwtsinal kʼál an tin tʼítʼal. -0STáꞌ jeye ti kʼwajat jun i chʼojontál inik xu bijyáb ta Lásaro, xi tʼítʼidh tʼajat ani u buxkanal chabál bin wiꞌlébil jachanꞌ an tumínladh inik. C/ʼTáꞌwiꞌik ti kʼwajat jun i tumínladh inik xu xeketlinal kʼal i kʼudhkʼum xi tʼunuyich tʼajat kʼal in chákníꞌ ani in tʼajál i pakdhaꞌ ajib tsudhey ka tsudhey. . ʼMax jun i inik kin jilaꞌ nin tomtal ani ka tomkin ti ít kʼal kʼeꞌet i mímláb, u walbinalich tám kʼal i uxúmbeꞌtaláb ani xitaꞌ ka tomkin kʼal an jiladh mímláb, u walbinalich jeye kʼal i uxúmbeꞌtaláb. An tumínladh inik ani na Lásaro -)ʼPor más yab tʼojláb ka kʼibchon an walkʼiꞌ ani an chabál ké yab ka támun ejtal jelt xan ti kʼwajat dhutsadh bin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. Na Jesús u okʼtsix kʼal tin kwenta an jíláxtaláb (Mt. 9:1‑12; Mr. 10:1‑12) a,;ʼAsta tam ti xeꞌchin na Juan xu pujax u éynal an takʼixtaláb xin jilám dhutsadh na Moisés ani in okʼtsixtal an tʼiltsixtsik. Tam ti xeꞌchin na Juan xu pujax, tám ti tujey ti tʼilnal an alwaꞌ tʼilab kʼal tin kwenta xan tu takʼix na Dios ani ejtalkʼi in tʼajál an chápláb abal ka kʼwajách takʼnél kʼal na Dios. S+ Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tatáꞌtsik a wáynál ke i alwaꞌ iniktsik tʼajat tin tamét an atiklábtsik, por na Dios ti exlantsal an ta ejattaltsik; pos xowaꞌ u chuꞌtáb kʼal an iniktsik ke alwaꞌ tʼajat, na Dios in pojkál. An takʼixtaláb xin jilám dhutsadh na Moisés ani xan tu takʼix na Dios *!An fariseotsik xi chʼeꞌneꞌ tʼajat kʼal an tumín, kʼwajat in achʼáltsik ejtal jechéꞌ ani in labídhnaꞌtsik na Jesús. k)O
ʼNi jun i tʼójontsix yab neꞌech kin ejto kin tʼójontsi cháb i ajátikláb; pos neꞌech kin atʼaꞌ na jún ani neꞌech kin kʼanidhaꞌ na jún. Neꞌech kin tʼajaꞌ xowaꞌ ka utsan kʼal na jún ani na jún yab neꞌech kin tʼajaꞌ ti kʼij. Yab neꞌech ka ejto ka tʼójontsi na Dios ani ka tʼójontsi jeye an tumínladhtaláb. >(u Ani max yab ka beletnaꞌ alwaꞌ xowaꞌ na Dios ti pidhál ka beletnaꞌ, ¿awxeꞌ neꞌech ti ki pidhaꞌ na Dios xowaꞌ ti bijtsámalich ke tatáꞌ neꞌech ka dhabalnaꞌ? D' ’Jaxtám, max yabtsik a tʼajál alwaꞌ kʼal xowaꞌ a koꞌol techéꞌ ban walbidh kʼayꞌlá, ¿awxeꞌ neꞌech ki pidhan kʼal na Dios abal ka beletnaꞌ xowaꞌ alwaꞌ? |&q
ʼXitaꞌ in tʼajál alwaꞌ kʼal xowaꞌ wéꞌ in koꞌol, anchanꞌ jeye neꞌech kin tʼajaꞌ kʼal xi yán ani xitaꞌ in tʼajál yab alwaꞌ kʼal xowaꞌ wéꞌ in koꞌol, anchanꞌ jeye neꞌech kin tʼajaꞌ kʼal xi yán. %' ʼNanáꞌ tu utsáltsik enchéꞌ: ka éynaꞌ xowaꞌ waꞌach techéꞌ ban walbidh kʼayꞌlá abal ka kóꞌoy a jaꞌúbtsik, pos tam ka taley xowaꞌ waꞌach techéꞌ ti kʼayꞌlá, ka waꞌchin xitaꞌ ti ki bachʼu ban atá xi yab jaykʼi u pakchunal. 6$eAn ajátikláb in chuꞌu abal jachanꞌ an okʼlek tʼojnal xi yab alwaꞌ, in choꞌób tʼajat xan ti kin uwaꞌ abal yab ka xeꞌchin ti chʼojontálbél tayíl. Pos an atiklábtsik xi yab u belom, más jaꞌ in choꞌóbtsik xan ti kin uwaꞌ kʼal nin kidhtaltsik ké an atiklábtsik xu belom. F#Tayíl in konoy jeye xin chabtal: “Ani tatáꞌ, ¿jatʼwaꞌ a júnál?” Jajáꞌ tókʼon enchéꞌ: “Boꞌ inik lejab i trigo.” In utsaꞌ jeye tám enchéꞌ: “Jéꞌ kʼwajat an úw xon ti dhutsadh abal anchanꞌ a júnál; ka tʼajaꞌ ít xon ti kin ulu abal tokot a júnál cheꞌ inik i lejab.” "3Tókʼoyat enchéꞌ: “U júntsal boꞌ inik barril ti aséyte.” Utsan tám enchéꞌ kʼal an okʼlek tʼojnal: “Jéꞌ kʼwajat an úw xon ti dhutsadh abal anchanꞌ a júnál; ki buxkan jikʼat ani ka tʼajaꞌ jún xin ulal abal tokot a júnál chab inik láju.” !1Tujey tám kin kaniy juntsik ti juntsik xu júntsixtsik ban ajátikláb. Xi jidhtal in konoy enchéꞌ: “¿Jatʼwaꞌ a júntsal nu ajátik?” 5U chalpách xantʼéy neꞌech ku tʼajaꞌ abal ku kóꞌoy xitaꞌ ti kin bachʼu tin kʼimáꞌ tam kin káldhájich an tin okʼlek tʼojnal.” An okʼlek tʼojnal in chalpay tám enchéꞌ: “¿Jantʼéy xoꞌ neꞌech ku tʼajaꞌ abal nu ajátik neꞌech ti kin káldhaꞌich an tin tʼojnal? Nanáꞌ yabich in likat ku tʼajaꞌ u ale ani tidhetál u achʼál kin xeꞌchin tin konox tolmixtaláb. " =Abná tám ti kanyáb kʼal nin ajátik ani utsan enchéꞌ: “¿Jantʼéy in éy xowaꞌ u achʼál in usnal kʼal tatáꞌ ta kwenta? U léꞌ ti kin óltsi xoꞌ xantʼéy a tʼajám kʼal nu tumínal, pos yabich más neꞌech ka óntsi ta okʼlek tʼojnal kʼal nanáꞌ.” Na Jesús in utsaꞌ jeye enchéꞌ nin exóbaliltsik: ―Táꞌwiꞌik ti kʼwajat jun i tumínladh inik xin koꞌol jun i okʼlek tʼojnal ani kʼale ti óltsinal an tumínladh inik ke exom ti atʼax pakwtsinal tin tumínal kʼal jechéꞌ an okʼlek. P Por xoꞌ alwaꞌ ki tʼajaꞌ i ajib ani ku kulbé, pos na kidháb xi kʼwajatwiꞌik jelti max chemnek, xoꞌ jelti max ejnekich ti ít; kʼibchonékwiꞌik ti kʼwajat ani xoꞌ i elaꞌich.&E Utsan tám enchéꞌ kʼal nin tátaꞌ: “Kwitól, tatáꞌ echʼekʼi techéꞌ i kʼwajat kʼal nanáꞌ ani ejtal xowaꞌ u koꞌol, a dhabal teye.” 0Y Por xoꞌ ulich jechéꞌ na chakámil, xi ti atʼax pakwtsámal ta tumínal kʼal i junkux inik uxumtsik ani a chemdhantsal kin kʼapu an baka xi más kʼotsól.” 1[ Jechéꞌ an okʼox kwitól in utsaꞌ enchéꞌ nin tátaꞌ: “Tatáꞌ, a choꞌób xáyich i tamub tu tʼójontsámal ani yab jaykʼi tu chʼikat tʼajtsámal ta takʼixtal; por yab jaykʼi tin elaꞌ pidhámal jun i chakam chibo abal ku chemdhaꞌ ani ku ajíbnaꞌ kʼal nu jaꞌúbtsik. Por an okʼox kwitól chakuy ani kom yab in léꞌ ti ochel altá, kale ti pakabédháb kʼal nin tátaꞌ abal ka ochich. FUtsan enchéꞌ kʼal jachanꞌ an tʼojnal: “Exom i ajib kom na kidháb witsích; na tátaꞌ in abnaꞌ ka chemdhá an baka xi más kʼotsól abal na kidháb witsiy juntam anikʼi.” \1In kaniy tám jun ti éb an tʼojnaltsik ani in konoy xantʼéy exom ti tʼajnal. /WʼTam ti jachanꞌ, an okʼox kwitól xeꞌech ban aleláb; por tam tu witsélich ani exomich ti kʼunel ban atá, in achʼaꞌ an tʼénlách ani an bixmách. KPos jechéꞌ nu chakámil kʼwajatwiꞌik jelti max chemnek ani xoꞌ jelti max ejnekich ti ít; kʼibchonékwiꞌik ti kʼwajat ani xoꞌ i elaꞌich.” Tujeytsik tám kin tʼajaꞌ i ajib. {Ka tsiꞌdhaꞌtsik an baka xi más kʼotsól ani ka chemdhaꞌ. Neꞌech tu kʼapul ani neꞌech ki tʼajaꞌ i ajib. EPor an tátaꞌláb in utsaꞌ enchéꞌ nin tʼojnáliltsik: “Ka jixaꞌtsik jikʼat an alwaꞌ xeketláb, ka xeketliy ani ka pajbiy; ka kʼwajbantsi jeye ti aniyo bin tsʼútsbixtal. -SIn ulu tám enchéꞌ jachanꞌ an kwitól: “Tátaꞌ, u waltsámal na Dios ani tatáꞌ teye, yabich in tomnál kin bijyat ke in chakámláb kʼal tatáꞌ.” hIIn tuju tám an bél ani witsiy bin kʼimáꞌ nin tátaꞌ. ʼTam ti bél ów ti tál, chuꞌtat kʼal nin tátaꞌ ani kóꞌontsat ti yajnantsixtaláb. Ájlách abal ka kʼale ti tamwáb, mulukʼná ani chʼuchʼbayat. ykyabich in tomnál kin bijyat ke in chakámláb kʼal tatáꞌ; ti kin bachʼu neye jelti jun a tʼojnálil.” Neꞌech kin witsiy bin kʼimáꞌ nu tátaꞌ ani neꞌech ku utsaꞌ enchéꞌ: Tátaꞌ, u waltsámal na Dios ani tatáꞌ teye; <
qKʼwajay tám ti chalpax enchéꞌ: “¡Yán i tʼojnaltsik bin kʼimáꞌ nu tátaꞌ u kʼapultsik alwaꞌ ani nanáꞌ techéꞌ in kʼwajat tin chemel kʼal i kʼaꞌínab!
Kom u kʼaꞌílich tʼajat, in léꞌakich max kin kʼaptsi tin kʼapwál an olomtsik, por yab u pidhnal kʼal ni jun xitaꞌ. #Kʼale tám kin kontsi ti tʼojláb jun i inik xu kʼwajíl ba jachanꞌ an chabál ani aban ti belkol olomtsik bin ale jachanꞌ an inik. $
APor tam tin pakúmalich ejtal an tumín, waꞌchin jun i pulek kʼaꞌínab ba jachanꞌ an chabál ani jajáꞌ tujey jeye kin achʼaꞌ i kʼaꞌínab. y k
Tam ti watʼéch cháb óx a kʼítsá, an tayíl kwitól in nuju ejtal xowaꞌ jajáꞌ in lujuy kin bachʼu. Kʼal an tumín xin bachʼu, kʼale ti kʼwajíl píl chabál, xon ti kʼwajay kin atʼax paku ejtal an tumín xin bachʼúmal. ~u ani an kwitól xi tayíl in utsaꞌ enchéꞌ nin tátaꞌ: “Tátaꞌ, ti kin pidhaꞌich an ti jiltsixtaláb xi nanáꞌ neye neꞌech ku lujuy ku bachʼu.” Pidhantsik tám kʼal an tátaꞌláb xowaꞌ jajáꞌtsik in lujyal kin bachʼu. `9 In ulu jeye enchéꞌ na Jesús: ―Jun i inik in koꞌol cháb in kwitóliltsik S
Tu utsáltsik abal u kulbéltsik tʼajat nin tʼokat abatwálejiltsik na Dios tam jun i walablom kin jilaꞌich ti walablom. An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an chakámláb xi xeꞌchinék ti kʼibél V% Tam kin elaꞌ, neꞌech kin kaniy ejtal nin jaꞌúbtsik, nin at kʼimádhtsik ani neꞌech kin utsaꞌtsik enchéꞌ: “Ki kulbétsik kʼal nanáꞌ abal u elaꞌ an tʼipax tumín xu kʼibdhámal.” pYʼAníl jeye, ¿jitam mímláb xin koꞌol láju i tʼipax tumín ani kin kʼibdhaꞌ jún, yab neꞌech kin letʼkʼoy jun i tajbaxtaláb ani kin kʼwetoy putál an altá abal kin aliy kʼal yantam i kwenta asta kin elaꞌ? *MTu utsáltsik abal u waꞌchinal más i kulbétaláb túꞌ walkʼiꞌ tam jun i walablom kin jilaꞌich ti walablom ké kʼal xi cheꞌ inik lajubeléju i atiklábtsik xi alwaꞌ ani yabtsik yejat kin jalkʼuy nin chalab. An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an tʼipax tumín xi kʼibdhats a;ani tam ka ulich tin kʼimáꞌ, neꞌech kin kaniy ejtal nin jaꞌúbtsik, nin at kʼimádhtsik ani neꞌech kin utsaꞌtsik enchéꞌ: “Ki kulbétsik kʼal nanáꞌ, abal u elaꞌ an borrego xu kʼibdhámal.” 9mTam kin elaꞌ, kulbenek neꞌech kin okobnaꞌ ―¿Jitaꞌ xi tatáꞌtsik, max in koꞌol boꞌ inik i borregotsik ani kin kʼibdhaꞌ jún, yab neꞌech kin jilaꞌ xi cheꞌ inik lajubeléju ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh abal ka kʼale kin aliy na jún xi kʼibchonék asta kin elaꞌ? QKʼwajbantsattsik tám jechéꞌ an junbaxtaláb kʼal na Jesús: h~IJaxtám tu kawyáb na Jesús kʼal an fariseotsik ani kʼal an okʼtsixtsik xin wilál an takʼixtaláb, in ulaltsik enchéꞌ: ―Jechéꞌ an inik u junkunal kʼal an walablomtsik ani u kʼapul junax kʼal jajáꞌtsik. z} oEjtal an bachʼkʼul jalbixtaláb ani an walablomtsik, u uteltsik ba na Jesús abal kin axtsi xantʼéy in ulal. -|S#Yab alwaꞌ abal an chabál nibal abal ka xukʼuxná an ti alwaꞌ lukuk, tokot abal ka wakʼlá. Xin koꞌol in ochʼoxtal alwaꞌ, kin exbay xowaꞌ u ulal.`{9"ʼAn atʼem alwaꞌ, por max ka xawꞌmé, yabich xataꞌ ti neꞌech ka éyná. Sz !Anchanꞌ jeye, max jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik yab kin jilaꞌ ejtal xowaꞌ in koꞌol, yab neꞌech kin ejto ka tsích ti exóbal kʼal Nanáꞌ. Tam ka xawꞌmé an atʼem (Mt. 5:13; Mr. 9:50) Ty! Max yab neꞌech kin ejto kin tomnaꞌ, neꞌech tám kin abaꞌ nin abatwálejiltsik abal kin konoy i lejkintaláb tam na jún an pulek takʼix ów bél ti tál ani anchanꞌ yabich tám ka péjéxin. vxe O max jun i pulek takʼix neꞌech ti péjéx kʼal kʼeꞌet i pulek takʼix, ¿yabxeꞌ neꞌech ka buxkan okʼox kin chalpay max neꞌech kin ejto kin tomnaꞌ kʼal láju mil i soldadotsik, xi tál kʼal jun inik mil i soldadotsik? w ani neꞌech kin ulutsik enchéꞌ: “Jechéꞌ an inik in tuju kin tʼajaꞌ jun i atá pulek ani yab in ejto kin okʼoy.” @vy Pos max yab kin tʼajaꞌ anchanꞌ, kin kʼwajbantsích tokot okʼox an tin akan ani yab kin ejto kin okʼoy, neꞌech tám ka labídhná kʼal ejtal xitaꞌ kʼál ti ka chuꞌtat Su Max jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik in léꞌ kin kubaꞌ jun i atá pulek, ¿yabxeꞌ neꞌech ka buxkan okʼox kin chalpay xatʼwaꞌ neꞌech kin paku abal kin chuꞌu max neꞌech kin ejto kin okʼoy? DtAníl jeye, max jun xitaꞌ in léꞌ ti kin wéwnaꞌ ani yab in léꞌ kin watʼnaꞌ i yajtsiktaláb o i chemlá kʼal Nanáꞌkʼi tu kwenta, yab neꞌech kin ejto ti kin wéwnaꞌ. zsm―Max jun xitaꞌ ka utey kʼal Nanáꞌ, por in kʼanidhál más nin tátaꞌ, nin nánaꞌ, nin tomtal, nin chakámiltsik, nin kidhábtsik, nin ixámtsik ani in kʼanidhál tʼajat tinbáꞌ, yab neꞌech kin ejto ti kin wéwnaꞌ. prYKʼal yán i atiklábtsik ti wewkómte na Jesús, chawꞌkʼilách ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: GqTu utsáltsik, ke ni jún xi jachanꞌ xu kanyámaltsik okʼox, yab neꞌech ka ochich ba nu kʼimáꞌ ti kʼapul.” An yajtsiktaláb xi neꞌech ki achʼaꞌ tam ki belaꞌich na Kristo gpGUtsan tám enchéꞌ an tʼójontsix kʼal an ajátikláb: “Ki kʼale putálkʼi ban pakdhaꞌ bél ani ban béltsik xi tin waltsik an bitsow ani ka tʼajtsitsik ti chápláb ka ochich abal ka tsʼutsich nu kʼimáꞌ. oMás tayíl, in ulu enchéꞌ an tʼójontsix: “Ajátik, u tʼajámalich xan ta ulúmal ani bél tʼajat ejtidh altá.” onWTam ti witsiy an tʼójontsix, in utsaꞌ ejtal jechéꞌ nin ajátik. Chakuy an ajátikláb ani in utsaꞌ enchéꞌ nin tʼójontsixil: “Ki kʼale jikʼatkʼi ban pakdhaꞌ bél ani ban chʼikwdhaꞌ bél xi waꞌach techéꞌ ban bitsow ani ka kaniy ka tsích techéꞌ xi chʼojontáltsik, xi mochoꞌtsik, xu kʼwechʼeꞌtsik ani xu jokʼoltsik.” rm]Ani jún in ulu jeye enchéꞌ: “Talél tin tomkin ani jaxtám ti yab neꞌech ku ejto kin kʼale.” DlJún in ulu jeye enchéꞌ: “U chʼaꞌyámal boꞌ kubél i bákatsik xu kínal ani u léꞌ kin kʼale ku chuꞌu max alwaꞌ; tu kontsal ti alwaꞌtaláb abal ti kin pakwlantsi.” wkgPor ejtaltsik in konoy ka pakwlantsat abal yab neꞌech kin ejtotsik ka kʼale. Xi jidhtal in ulu enchéꞌ: “Talél tu chʼaꞌay jun i chabál ani koꞌol kin kʼale ku chuꞌu; tu kontsal ti alwaꞌtaláb abal ti kin pakwlantsi.”
~~?}||w{zyy wwvu
tsrr!qqpuopnnEmlkkjjii/hh]ggefTeddcuba`>_^]c\[|ZZ[YYXPWVUTSSsRQPONMLKJpJIhHGFEDCCBB}AA8@G?>n==j<<;];":T987 6y55:3211 //A.B-a+++T*))a)('&&U% #3" !S Q 1 A\ RgNur z ]
C j[9` 1/[ In ulu jeye enchéꞌ an Ajátikláb: ―Simón, Simón, ka achʼaꞌ, an lej atʼax in konyámal i awiltaláb abal ti ki tiniytsik jelt xan tu tinyáb an trigo; c.? abal ki kʼapúchtsik ani ki uchʼáchtsik ba nu mesajil xon ti Nanáꞌ neꞌech tin takʼix. Neꞌech jeye ki buxkantsik ba tʼokat kʼwajtaláb abal ka lújundhaꞌ nin kidhtaltsik xi lajucháb nin chakámiltsik na Israel. Utsan na Pedro abal neꞌech kin ulu ke yab in exlál na Jesús (Mt. 26:31‑35; Mr. 14:27‑31; Jn. 13:36‑38) o-W Jaxtám, neꞌech tu kʼwajbaꞌtsik ta takʼix jelt xan ti nu Tátaꞌ tin kʼwajbámal tin takʼix , ʼTatáꞌtsik echʼekʼi tin juniknámal ani yab i kuxkulámadhtsik tam tu watʼnaꞌ xowaꞌkich i yajtsiktaláb. Y++Pos ¿jitaꞌ jáꞌ xi más uluts, xu buxkanal ti kʼapul ban mesa o xu tʼójontsix? ¿Yabxeꞌ jaꞌich xu buxkanal ti kʼapul ban mesa? Por Nanáꞌ in kʼwajat kʼal tatáꞌtsik jelti xu tʼójontsix. c*?Por tatáꞌtsik yab yejat ka tʼajaꞌ anchanꞌ, tokot ka tʼajaꞌtsik enchéꞌ: Xitaꞌ más uluts xi tatáꞌtsik, yejat ka kʼwajay jelti xi más tayíl ani xu takʼix, yejat ka kʼwajay jelti xu tʼójontsix. S) Por utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―An pakdhaꞌ takʼix xi techéꞌ ti kʼayꞌlá, chapiktsik tʼajat in takʼyal nin bitsówil ani an okʼlektsik xi tajaꞌ, u bijyáb ti alwaꞌ iniktsik. (Tayíl, an exóbaltsik kʼwajay ti káwlíx abal in léꞌ kin choꞌóbnaꞌtsik xitam jáꞌ na más ultaláb xi jajáꞌtsik. '9Tujey tám ti kónóx jajáꞌkʼitsik enchéꞌ: ―¿Jitaꞌ awil xi neꞌech an ti pidhnax? In káwlíxnáltsik xitam jáꞌ na más ultaláb S& Pos Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, koꞌol ku tamu xan tin bijtsidh ke yejat ku watʼnaꞌ; por chʼojontál in chuꞌbíl an inik xi neꞌech ti kin pidhnaꞌ abal kin chemdhá. %ʼPor xoꞌ, an inik xi neꞌech ti kin pidhnaꞌ abal kin chemdhá, techéꞌ kʼwajat ti kʼapul kʼal Nanáꞌ ban mesa. F$Anchanꞌ jeye tin tʼajaꞌ kʼal an yajtsik uxnél tam ti okʼonichtsik ti kʼapul ani in ulu enchéꞌ: ―Jechéꞌ an yajtsik uxnél, jaꞌich nu xichʼál xi neꞌech ku wakʼlaꞌ abal ku jalbiy kʼál na walabtsik. Jaꞌich an ít lejkintaláb xi neꞌech ku tʼajaꞌ abal tatáꞌtsik ta alwaꞌbíl. <#qTayíl, in téynaꞌ jeye an pan, in pidhaꞌ ti jalbintsixtaláb na Dios, in pejaꞌ, in pidhaꞌ nin exóbaliltsik ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Jechéꞌ jaꞌich nu tʼuꞌúl xi neꞌech ku pidhnaꞌ ka chemdhá abal tatáꞌtsik ta alwaꞌbíl. Ka tʼajáltsik jechéꞌ abal ti kin chalpay. w"gpos tu utsáltsik ke yabich neꞌech kin witsiy ku uxtsi tin jaꞌlíl an uba asta tam u takʼixich na Dios. C!In téynaꞌ tám jun i lejab baltsidh ti yajtsik uxnél, in pidhaꞌ ti jalbintsixtaláb na Dios ani in ulu enchéꞌ: ―Ka bachʼutsik jechéꞌ ani ka uchʼaꞌ wetsik wetsik, #Pos tu utsáltsik ke yabich neꞌech kin witsiy ku ajíbnaꞌ más an paskwa, asta tam ka tʼájanich xan ti yejat xon tu takʼix na Dios. ; oUtsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¡U leꞌnámal tʼajat ku kʼapu kʼal tatáꞌtsik jechéꞌ an kʼapnél abal tin kwenta an paskwa tam yabél in chemdhats! [ /Tam tin bajúch an ora, na Jesús ani nin abatwálejiltsik buxkan ban mesa. ! ;
Kʼaletsik tám ani anchanꞌ tin elaꞌ ejtal xan ti usnéktsik kʼal na Jesús ani in lejkíchtsik tám an kʼapnél abal tin kwenta an paskwa. 3 Neꞌech tám ti ki óltsitsik jun i altá púlek ba jun i púntsíx atá xi kʼwajat tʼojojodhich; ka tʼojojoy tajaꞌ an tʼokat kʼapúxnich. b= ani ka utsaꞌ enchéꞌ an dhabal atá: “An Okʼtsix in léꞌ kin choꞌóbnaꞌ xon ti kʼwajat an altá xon ti neꞌech kin kʼapu an wiyadh borrego junax kʼal nin exóbaliltsik kʼal tin kwenta an paskwa.” H
Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tam ki ochichtsik ban bitsow, neꞌech ka elaꞌ jun i inik xin neꞌdhál jun mul i jaꞌ. Ka wéwnaꞌtsik asta ban atá xon ti ka ochich `9 In konoytsik enchéꞌ na Jesús: ―¿Jónꞌ ta léꞌ ku kʼale ki tʼojojoy? 1Na Jesús in abaꞌ tám na Pedro ani na Juan ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Ki kʼaletsik ka tʼojojoy an kʼapnél abal tin kwenta an paskwa. U#In bajaw in kʼítsájil an ajib xowkʼi tu tʼajnal an pan xi yab jilbédhats kʼal an jilbédhaxtaláb kʼoye abal ka kʼapat junax kʼal an wiyadh borrego xu chemdháb abal tin kwenta an paskwa. #na Judas in tokʼoy ani in tuju tám kin aliy xan ti kin uwaꞌ abal kin pidhnaꞌ na Jesús tam yab waꞌach yán i atiklábtsik. An tʼokat kʼapúxnich xin jilaꞌ ka tʼajnal an Ajátikláb (Mt. 26:17‑29; Mr. 14:12‑25; Jn. 13:21‑30; 1 Ko. 11:23‑26) X)Jajáꞌtsik kulbétsik ani utsan na Judas abal neꞌech ka pidhan ti tumín; iKNa Judas kʼale kin chuꞌu an okʼlek páleꞌtsik ani xu belkoltsik an ti pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, káwin kʼal jajáꞌtsik ani in utsaꞌ xan ti neꞌech kin pidhaꞌtsik an ta Jesús abal kin chemdhaꞌ. 7Ochich tám an lej atʼax bin itsích na Judas xu bijyáb jeye Iskariote, jechéꞌ na Judas, jaꞌich jún ti éb xi lajucháb an exóbaltsik. H Nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik ani an okʼtsixtsik xin wilál an takʼixtaláb, in ayaltsik xan ti kin uwaꞌ abal kin chemdhaꞌ chinatkʼi na Jesús kom in chʼejnáltsik an atikláb. e ETam ti jachanꞌ i kʼij, exomich ti kʼunel an ajib xowkʼi tu tʼajnal an pan xi yab jilbédhats kʼal an jilbédhaxtaláb kʼoye abal ka kʼapat junax kʼal an borrego xu chemdháb tam exom an ajib xu bijyáb paskwa. 5&Tsudhey ka tsudhey u ulel dhajawe an atiklábtsik ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios abal kin achʼaꞌtsik xantʼéy in ulal na Jesús./W%Na Jesús u okʼtsix tam kʼij ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani tam ka jikʼwchinich u kʼalel ban chʼén xin bij Olibos abal ka koyóch tajaꞌ. !;$Ki kʼwajaytsik echʼekʼi i tʼojojodh, ki ólantsik echʼekʼi abal ka ejto ka jekʼaꞌ ejtal jechéꞌ an yajtsiktaláb xi neꞌech ka watʼey ani ka ejto ki uteytsik kʼal ni jun i jíkʼib tu tamét tam kin tsích juní Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik. <
q#jelt xan tu yakʼwnal jun xitaꞌ kʼal jun i paltsixtaláb, pos anchanꞌ ti neꞌech ka ulich jachanꞌ an kʼij ba ejtal xu kʼwajíltsik putálkʼi techéꞌ an kʼayꞌlá. l Q"ʼKa kóꞌoytsik tʼajat i kwenta abal yab tokotkʼi ka chalpóm ta kʼapul, ta uchʼal ani xowaꞌ a kulbetnáltsik tʼajat techéꞌ ti kʼayꞌlá abal tam kin bajaw jachanꞌ an kʼij yab ki yakʼwantsik i ukʼpidh, o W!An walkʼiꞌ ani an chabál neꞌech ka wixkʼá, por xowaꞌ u ulal, anchanꞌ neꞌech ka támun. *
M ʼTsubax tu utsáltsik ke ejtal jechéꞌ neꞌech ka támun okʼox ani tám neꞌech ka chemech an atiklábtsik xi xoꞌ kʼwajat ejat jechéꞌ i kʼij. 4 a Anchanꞌ jeye, tam ka chuꞌúchtsik abal exomich ti támnal xowaꞌ in kʼwajat tu utsál, ka chalpaytsik abal kʼunatich i kʼij neꞌech ka tujey ti takʼix na Dios. {o Tam ka chuꞌutsik exomich ti eblinal nin xekél, a choꞌóbichtsik abal exomich ti kʼunel an kʼakʼal kʼij. r] Utsantsik jeye jechéꞌ an ti junbaxtaláb: ―Ka telaꞌtsik in akan an igo o kʼeꞌet i teꞌ. ,Q Tam ka tujéch ti támnal jechéꞌ xowaꞌ in kʼwajat tu utsáltsik, ka likedhaꞌtsik tabáꞌ ani ki kulbé, pos kʼunatich i kʼij neꞌech ki loꞌwattsik. #?Neꞌech tám kin chuꞌtat, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik tam in tál ba jun i tokow kʼal nu cháp ani kʼal nu labidh tʼokát. ENeꞌech ka puteytsik kʼal an jíkʼib tam kin chalpay xantʼéy neꞌech ka támun techéꞌ ban kʼayꞌlá; pos asta an pakdhaꞌ chápláb xi kʼwajat walkʼiꞌ neꞌech ka yoywat. ʼJachanꞌ i kʼij, neꞌech ka waꞌchin i exóltsik ba na kʼítsá, ba na íchʼ ani ba na óttsik; techéꞌ ti chabál an atiklábtsik neꞌech ka ukʼpindhá ani neꞌech ka jikʼeytsik tam kin achʼaꞌ ti bososól an jaꞌ ban pujal ani ti múlákʼ. iKTaltsik neꞌech ka chemdhá ban péjéxtaláb ani xi kʼeꞌettsik neꞌech ka júná wikʼats túkʼi túkʼi ban píl chabál abal ka tʼajantsik ti jolib. An atiklábtsik xi yabtsik u judío neꞌech ti takʼixtsik ban bitsow xi Jerusalén ani neꞌech kin atʼax tʼajtsi ejtal xowaꞌkich asta kin bajaw xowkʼi neꞌech ka kubdhátsik ti takʼix. Xan ti neꞌech kin tsích Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik (Mt. 24:29‑35, 42‑44; Mr. 13:24‑37) 1[¡Chʼojontál in chuꞌbíl an mímlábtsik xi kʼwajat kóꞌodh o u tsutsúdhom ti tsʼitsik chakam jachanꞌ i kʼij! Pos jachanꞌ i kʼij, neꞌech ka waꞌchin jun i pulek yajtsiktaláb techéꞌ ti chabál ani neꞌech ka pidhan jun i pulek yajtsiktaláb an atiklábtsik xi yab u belom. ! ;Abal jachanꞌ i kʼij, mapal yajtsiktaláb neꞌech ka waꞌchin, pos anchanꞌ neꞌech ka támun jelt xan ti kʼwajat dhutsadh ban Tʼokat Dhuslab. ]3Jachanꞌ i kʼij, xi kʼwajattsik Judea, yejat ka kʼaletsik ti chinkʼonal ban chʼénlom; xi kʼwajattsik ban bitsow Jerusalén, ka kaletsik tajaꞌ ani xi kʼwajattsik bin ale, yab ka witsiytsik ban bitsow. -~SʼTam ka chuꞌutsik abal an bitsow xi Jerusalén wilidhich tu kóꞌyáb kʼal an soldadotsik, ka choꞌóbnaꞌ abal kʼunatich i kʼij neꞌech ka pakwat. w}gMax ka kuxuytsik ejtal jechéꞌ, neꞌech ka bachʼutsik an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. X|)por yab neꞌech ka kʼibdhaꞌtsik ni jun a xiꞌíl xa koꞌol ba na ókʼ. n{Uani neꞌech ki atʼantsik kʼal Nanáꞌkʼi tu kwenta kʼal ejtal an atiklábtsik xi yab u belom; Vz%Por taltsik xi tatáꞌtsik, neꞌech ka pidhná kʼal nin tátaꞌtsik, taltsik kʼal nin kidháb, taltsik kʼal nin exlowál ani taltsik kʼal nin jaꞌúb. Neꞌech ki chemdhá taltsik xi tatáꞌtsik $yApos Nanáꞌ neꞌech tu pidhaꞌtsik ti tʼilab ani ti chalab xan ti ki tókʼon abal ni jun xitaꞌ xi ti atʼáltsik, yab kin ejto ti ki tomnaꞌtsik. ixKYab ki kʼwajaytsik ta chalpax okʼox xan ti neꞌech ki tókʼon abal ka loꞌotsik tabáꞌ, ;wq
Anchanꞌ, neꞌech ka ejtotsik ti kin tʼilaꞌ. _v7 ʼPor tam yabél watʼenek jechéꞌ, neꞌech ki yakʼwantsik ani neꞌech ki atʼantsik. Neꞌech ki júnátsik ta lújundháb ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb, neꞌech ki balyattsik ban wikʼaxteꞌ, neꞌech ki júnátsik tin tamét an pakdhaꞌ takʼix ani tin tamét an pakdhaꞌ awiltaláb kʼal Nanáꞌkʼi tu kwenta. ]u3 Neꞌech ka léwékʼin an chabál, neꞌech ka waꞌchin i kʼaꞌínab, neꞌech ka waꞌchin i yawꞌláchtsik túkʼi túkʼi, neꞌech ka waꞌchin i kʼakʼadh telomtaláb walkʼiꞌ ani yán i exóltsik. {to
In óntsi kin ulu enchéꞌ: ―An atiklábtsik xu kʼwajíl ba jun i pulek chabál, neꞌech ti péjéx kʼal an atiklábtsik xu kʼwajíltsik píl chabál; ani jun i pulek takʼix, neꞌech ti péjéx kʼal kʼeꞌet i pulek takʼix. -sS Tam ka achʼaꞌtsik exom i péjéxtaláb, yab ki jikʼeytsik; pos jechéꞌ koꞌol ka támun okʼox, por jachanꞌ i kʼij yabél neꞌech ka ulich an pakwenib. *rMNa Jesús in ulu enchéꞌ: ―Ka kóꞌoytsik tʼajat i kwenta ani yab ka walkaꞌ ki kʼambiyattsik. Pos yán neꞌech ka tsíchtsik kin kʼambixnaꞌ nu bij ani neꞌech kin ulutsik enchéꞌ: “Nanáꞌich nin Kristo, exomich in bajwal an pakwenib.” Por yab ka wéwnaꞌtsik. 'qGKonyat tám na Jesús: ―Okʼtsix, ¿jowkʼi neꞌech ka támun jechéꞌ? ¿Jantʼom exól neꞌech ka waꞌchin tam neꞌech ka támunich jechéꞌ? p%―Neꞌech kin bajaw i kʼij, tam ejtal jechéꞌ xowaꞌ a chuꞌtaltsik neꞌech ka pakwat ani yab neꞌech ka jilkʼon ni jun i tʼujub tʼíꞌbáx. An exóltsik xi neꞌech ka waꞌchin tam neꞌchich ka ulich an pakwenib (Mt. 24:3‑28; Mr. 13:3‑23)
oTaltsik kʼwajat in tʼiláltsik an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, in ulaltsik abal labidh tʼajat an tʼujubtsik xi kʼál ti tʼajadh ani ejtal xowaꞌkich xi pidhnats ti pikbaxtaláb. Tam ti na Jesús in achʼaꞌ anchanꞌ, in ulu enchéꞌ: @nypos xi kʼeꞌettsik tokot in pidhnál xowaꞌ yabich in yéntsal; por an mímláb kʼal in chʼojontáltal, in pidhnaꞌ ejtal xowaꞌ taꞌ tin koꞌol abal kin watʼnaꞌ kʼál na kʼítsá. Na Jesús in ulu abal neꞌech ka pakwat an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios (Mt. 24:1‑2; Mr. 13:1‑2) 'mGani in ulu enchéꞌ na Jesús: ―Tsubax tu utsáltsik, ke jechéꞌ an chʼojontál chemtsidh mímláb, más jaꞌ yán in pidhnaꞌ ké xi kʼeꞌettsik; lIn chuꞌu jeye xan ti jun i chʼojontál chemtsidh mímláb tin baliy tajaꞌ cháb i tsʼitsik tʼipax tumín xi yab in lej jalbíl k ;Na Jesús kʼwajat ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios in telál xan ti an tumínladh iniktsik in balyal an tumín bin bál an pikbantsixtaláb. zjm/Jajáꞌtsik, in kʼántsal tin kʼimáꞌ an chemtsidh mímlábtsik; ani abal ka utsantsik ke jajáꞌ i alwaꞌ iniktsik, in tʼajál i nakdhaꞌ óláb. Jajáꞌtsik, jaꞌich xi neꞌech kin bachʼu más pakdhaꞌ an yajtsiktaláb.9ik.―Ka kóꞌoytsik i kwenta kʼal xowaꞌ in tʼajál an okʼtsixtsik xin wilál an takʼixtaláb, yab ka tʼajaꞌtsik xan ti jajáꞌtsik in tʼajál. Jajáꞌtsik in kulbetnál ka xeꞌchin kʼal in jochʼdhaꞌ xekét ani in kulbetnáltsik ka chapnédhá kʼal yantam i kʼakʼnaxtaláb. In kulbetnáltsik jeye ka buxkan ban ultaláb koytalábtsik ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb ani xon tu tʼajnal i kʼapúch. yhk-Kʼal ejtal an atiklábtsik ti kʼwajat ti axnal tam ti na Jesús in utsaꞌ enchéꞌ nin exóbaliltsik: Jg
,Pos max na Dabid in bijiy jeye tin Ajátik, tám, yab tokotkʼi in kidhtal. Na Jesús in kawyal an okʼtsixtsik xin wilál an takʼixtaláb (Mt. 23:1‑36; Mr. 12:38‑40; Lk. 11:37‑54) 8fk+asta ke Nanáꞌ tu átantsi xi ti atʼál.” %eC*Pos na Dabid in ulu jeye enchéꞌ xon ti dhutsadh nin ajatlábiltsik:An Okʼóxláb in utsaꞌ enchéꞌ nu Ajátik:“Ki buxkan tu eját, :dm)Utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Jantʼókʼi tin ulal an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios ke an Kristo u chakámláb kʼal an pulek takʼix Dabid? "c=(Ani yabich más xitaꞌ kʼwajay ti konkomix ni jun xataꞌ. ¿Kʼal jitaꞌ kʼál tu chakámláb an Kristo? (Mt. 22:41‑46; Mr. 12:35‑37) b'Utsan tám enchéꞌ kʼal taltsik an okʼtsixtsik xin wilál an takʼixtaláb: ―Okʼtsix, alwaꞌich xan ta ulu. zam&Na Dios, yab in Diosil i chemélomtsik; na Dios, in Diosil xi ejattsik; pos abal Jajáꞌ, ejtal kʼwajat ejat. `9%Ani kʼal tin kwenta max an chemélomtsik u ejel ti ít, ¿yabxeꞌ jaykʼi a ajyámaltsik bin dhuslábil na Moisés xan ti tawná kʼal na Dios ban kʼidhadh teꞌ xi kʼwajat ti tʼaꞌíl, tam ti utsan enchéꞌ?: “Nanáꞌ tin Diosil na Abraham, na Isák ani na Jakob.” 1_[$pos, yabich neꞌech ka chemechtsik. Jajáꞌtsik neꞌech ka kʼwajay jelti an tʼokat abatwáletsik ani u chakámlábichtsik kʼal na Dios abal ejnekichtsik ti ít. m^S#Tam kin bajaw xowkʼi neꞌech ka ejdhá ti ít an chemélomtsik xi takudh kʼal na Dios abal ka kʼwajách malilíl i kʼij túꞌ walkʼiꞌ, yabich neꞌech ti tomkinaltsik nibal neꞌech ti pidhnáb xitaꞌ abal ka tomkin, ]"Tókʼoyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Techéꞌ ti kʼayꞌlá, an iniktsik ani an mímlábtsik u tomkinal. 6\e!Tam ka ejechtsik ti ít, ¿kʼal jowaꞌ an kwitól ti neꞌech ti tomikláb jachanꞌ an mímláb abal ejtal xi búk an kwitóltsik tomkinék kʼal jachanꞌ an mímláb? +[Q Tayíl, chemech jeye an mímláb. WZ' Tomkin jeye nin oxtal kʼal jachanꞌ an chemtsidh mímláb por yab jeye in kóꞌoy in chakámil. Anchanꞌ tin tʼajaꞌ ejtal xi búk an kwitóltsik, chemechtsik por yab in jilaꞌ ni jun in chakámil. sY_ Nin chabtal tomkin kʼal an chemtsidh mímláb, por chemech jeye ani yab in jilaꞌ ni jun in chakámil. "X= Pos alwaꞌich, táꞌwiꞌik ti kʼwajat búk i kwitóltsik in kidhábkʼitsik. Nin jidhtal tomkin, por chemech an yab in jilaꞌ ni jun in chakámil. BW} ―Okʼtsix, na Moisés tu jiltsámal dhutsadh enchéꞌ: Max jun i inik ka chemech ani yab kin jilaꞌ ni jun i chakam kʼal nin tomtal, nin kidháb jachanꞌ an inik, yejat ka tomkin kʼal an chemtsidh mímláb ani kin kóꞌoy i chakamtsik abal ka kʼwajay jelti max in chakámil nin kidháb xi chemnek. FVMás tayíl, kʼale ti chuꞌtáb na Jesús kʼal cháb óx i saduseotsik. An saduseotsik in ulal abal an chemélomtsik yabich u ejel ti ít ani jaxtám ti utsan enchéꞌ na Jesús: U!Ani yab ejtowat ka walbindhá kʼal xowaꞌ Jajáꞌ in ulu tin tamét an atiklábtsik; tokot labantsik tam tin achʼaꞌ xan ti tókʼon ani chamkʼantsik. An konoxtaláb kʼal tin kwenta max u ejel ti ít an chemélomtsik (Mt. 22:23‑33; Mr. 12:18‑27) 7TgUtsantsik tám enchéꞌ: ―Pos, ka pidhaꞌ an lej pulek takʼix romano xowaꞌ in lujyal kin bachʼu ani ka pidhaꞌ na Dios xowaꞌ Jajáꞌ in lujyal kin bachʼu. _S7Ti kin óltsi jún i patʼál tumín. ¿Jitaꞌ jáꞌ in wal xi jechéꞌ kʼwajat chʼilbadh ban tumín ani jitaꞌ in bij xi jechéꞌ kʼwajat dhutsadh? Tókʼontsik enchéꞌ: ―An lej pulek takʼix romano. R+Por na Jesús in chuꞌu abal kʼwajatkʼi ti taktamiyáb ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―¿Jantʼókʼi ta kʼwajattsik tin taktamiyal? hQITi ku utsaꞌ max alwaꞌ ki pidhaꞌ ti jalbixtaláb an lej pulek takʼix romano, o yabaꞌ. %PCJaxtám ti konyat enchéꞌ: ―Okʼtsix, wawáꞌ i choꞌób ke xowaꞌ a ulal ani xowaꞌ a okʼtsixnál ejtal tsubax, Tatáꞌ yab a ódhál ti kwenta xantʼéy in tʼajál o in chalpayal an atiklábtsik, Tatáꞌ a okʼtsixnál kʼal i tsubaxtaláb nin takʼixtalábil na Dios. bO=Abtsin tám na Jesús ti kwáchixtsik xin wáynál u alwaꞌ iniktsik abal ka taktamiyat kʼal i tʼilabtsik ani ka tʼajan kin ulu jun xataꞌ yab alwaꞌ ani anchanꞌ, ka ejtowat ka utsbiyat ban pulek awiltaláb. N'An okʼlek páleꞌtsik ani an okʼtsixtsik xin wilál an takʼixtaláb, in leꞌnaꞌ kin yakʼwaꞌ na Jesús támkʼi jachanꞌ abal in achʼaꞌtsik ke na Jesús in ulu jechéꞌ an junbaxtaláb kʼal jajáꞌtsik tin kwenta; por in jikʼnál an atiklábtsik. M-Xitaꞌ ka kwajlan ba jachanꞌ an tʼujub, muꞌax neꞌech ka kʼale ani max an tʼujub ka kwajlan ba jun xitaꞌ, neꞌech ka jilan jelti i pojodh. An jalbixtaláb kʼal tin kwenta xu pidhnal an lej pulek takʼix romano (Mt. 21:45‑46; 22:15‑22; Mr. 12:12‑17) 7LgPor teloloyattsik kʼal na Jesús ani utsantsik enchéꞌ: ―¿Jantʼéy pé tám in léꞌ kin ulu xi kʼwajat dhutsadh ban Tʼokat Dhuslab? ¿Awxeꞌ yab Nanáꞌ tin tʼilál tam in ulal enchéꞌ?:An tʼujub xin pojkaꞌ an kúbal atátsik,
jaꞌich nin bajaw ka kʼwajay ultaláb. gKGNeꞌech ka tsích ti chemdhábtsik jachanꞌ an mat aleláb ani neꞌech kin matintsi kʼeꞌet an ti aleláb. Tam tin achʼaꞌtsik anchanꞌ, in ulutsik enchéꞌ: ―¡Ke yab kin walkaꞌ na Dios ka támun anchanꞌ! ZJ-Káldhá tám an chakámláb ba jachanꞌ an aleláb ani chemdhá. Konoxin tám enchéꞌ na Jesús: ―¿Jantʼéy a chalpayaltsik neꞌech ka tʼajtsintsik jachanꞌ an mat aleláb kʼal an dhabal aleláb? eICPor tam ti an chakámláb chuꞌtat kʼal an mat aleláb, útsáxintsik enchéꞌ: “Jechéꞌ jaꞌich neꞌech kin dhabalnaꞌ tayíl an aleláb; wana ki chemdhaꞌ abal wawáꞌ ki dhabalnaꞌ tayíl an aleláb.” JH
ʼTayíl an dhabal aleláb in ulu enchéꞌ: “¿Jantʼéy ku tʼajaꞌ? Neꞌech ku abaꞌ nu chakámil xu kʼanidhál tʼajat; tam ka chuꞌtat, neꞌech xónaꞌ ka kʼakʼnáꞌ.” G An dhabal aleláb in abnaꞌ juní kʼeꞌet, por an mat aleláb in chʼojbédhaꞌ ani in kajnaꞌ ka kale eléb aleláb. F An dhabal aleláb in abaꞌ juní kʼeꞌet in tʼojnálil; por odhbijyat jeye, chaꞌwat ani mapats jeye ti aban ka kʼale. E1
Tam tin bajúch an kʼij xowkʼi neꞌech ti pitnal an uba, in abaꞌ jun in tʼojnálil abal ka kontsin jachanꞌ an mat aleláb xowaꞌ in lujyal jeye kin bachʼu an dhabal aleláb; por an mat aleláb in chaꞌaw nin tʼojnálil an dhabal ani mapats tin abaꞌ ka kʼale. LD Tujey tám na Jesús kin tawnaꞌ an atiklábtsik ani in kʼwajbantsi jechéꞌ an ti junbaxtaláb: ―Táꞌwiꞌik ti kʼwajat jun i inik xin tʼayaꞌ yán i akanlek i uba. Tayíl in matixnaꞌ jachanꞌ an aleláb abal ka tʼójomná kʼal kʼeꞌettsik, an dhabal aleláb kʼale ów ti belal ani owey ti witsiy. oCWUtsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Pos yab neye neꞌech tu utsaꞌtsik kʼal jantʼom awiltaláb tu tʼajál ejtal jechéꞌ. An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an atʼax tʼojnaltsik (Mt. 21:33‑44; Mr. 12:1‑11) cB?Jaxtám tin ulutsik ke yab in choꞌób xitaꞌ kʼál ti abnék na Juan ti pújal. CAAni max ki utsaꞌ ke kʼal i iniktsik ti abnék, an atiklábtsik neꞌech ti ku chemdhaꞌ kʼal i tʼujbaxtaláb, kom in choꞌóbtsik alwaꞌ ke kʼal a Dios ti abnék ti tʼiltsix. c@?Tujey tám ti káwlíx jajáꞌkʼitsik ani u kónóxtsik enchéꞌ: ―¿Jantʼéy ki utsaꞌ? Max ki utsaꞌ ke kʼal a Dios ti abnék, neꞌech ti ku konoy enchéꞌ: “¿Jantʼókʼi ti yabtsik a beltsi?” Z?-¿Kʼal jitaꞌ ti abnék na Juan ti pújal? ¿Kʼal a Dios o kʼal i iniktsik? |>qUtsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Neꞌech neye tu konoytsik jun xataꞌ ani ti kin tókʼoytsik. =5ani utsan enchéꞌ na Jesús: ―Ti ku utsaꞌ kʼal jantʼom awiltaláb ta tʼajál jechéꞌ. ¿Jitaꞌ ti pidhámal jechéꞌ an ti awiltaláb? E< Jun i kʼij, tam ti na Jesús kʼwajat ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios in okʼtsal an atiklábtsik ani in tʼiltsal an ti alwaꞌ tʼilab, ulichtsik nin okʼlékil an páleꞌtsik ani an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés junax kʼal nin okʼlékil an judíotsik ;-0Por yab in elaꞌtsik xan ti kin uwaꞌ abal kin chemdhaꞌ, pos kʼal ejtal an atiklábtsik tu axtsinal xowaꞌ in okʼtsixnál na Jesús.[://Tsudhey ka tsudhey na Jesús u kʼwajíl ti okʼtsix ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios; por nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik, an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés ani an okʼlektsik xi ba jachanꞌ an bitsow in ayaltsik xan ti kin uwaꞌ abal kin ejto kin chemdhaꞌ na Jesús. J9
.In utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Ban Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: “Nu kʼimáꞌ abal i ólábkʼi ti bijidh ti neꞌech ka éyná”, por a wenkʼómalichtsik tin chinkʼontal i kwéꞌ. *8M-Ochich tám na Jesús ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani tujey kin káldhaꞌ xi taꞌ ti kʼwajattsik tajaꞌ ti chʼaꞌum ani ti nújultsik. 7-,Neꞌech ka pakwtsin an tin bitsówil ani yab neꞌech ka jilan ni jun i tʼujub tʼíꞌbáx. Neꞌech ka pakwat ejtal ani neꞌech ka chemdhá ejtal an atiklábtsik xi tajaꞌ u kʼwajíl kom yab in exbaytsik an kʼij xowkʼi ti tsích ti álnáb kʼal na Dios abal ka loꞌwattsik. Na Jesús in tʼoko an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios (Mt. 21:12‑17; Mr. 11:15‑19; Jn. 2:13‑22) $6A+Por neꞌech kin bajaw an kʼij tam xi kʼál tu atʼnal neꞌech ka mapyattsik kʼál, neꞌech ka wiliyat ani neꞌech ka péjeyattsik túkʼi túkʼi. m5S*ani in ulu enchéꞌ: ―¡Max an atiklábtsik xu kʼwajíl ba jechéꞌ an bitsow in ejtowalak kin exbaytsik jechéꞌ a kʼítsá xan ti neꞌech kin kóꞌoytsik an kʼijidhtaláb, alwaꞌak tʼajat! Por yab in exbayaltsik. 41)Tam ti ulchich kʼunat Jerusalén ani in chuꞌu jachanꞌ an bitsow, na Jesús ukʼin kʼal tin kwenta an atiklábtsik xu kʼwajíl tajaꞌ 13[(Por na Jesús in tókʼoytsik enchéꞌ: ―Tsubax tu utsáltsik, ke max jechéꞌ an atiklábtsik ka chamkʼan, an tʼujubtsik neꞌech ka dhájaxintsik kawidh. :2m'Taltsik an fariseotsik xi taꞌ ti kʼwajat ba jachanꞌ an atikláb in utsaꞌtsik tám enchéꞌ na Jesús: ―Okʼtsix, ka utsaꞌtsik ka chamkʼan xi ti wéwnáltsik. H1 &In ulaltsik enchéꞌ: ―¡Lábtʼajadh an Pulek Takʼix xi tál tin bij an Okʼóxláb! ¡Ka waꞌchin i kʼijidhtaláb túꞌ walkʼiꞌ ani kin kóꞌoy na Dios an labidh tʼokattaláb!
0%Tam ti exomich ti kʼunel bin paꞌbíl an chʼén xu bijyáb Olibos, ejtal xitaꞌ kʼál ti wewkómte in tuju ti dhajnaltsik kawidh kʼal i kulbéxnich ani in pubédhantsal tin bij na Dios kʼal tin kwenta an labidh labandhaxtalábtsik xin chuꞌúmaltsik. m/S$Lejat na Jesús neꞌech punat, an atiklábtsik in nukʼál nin kʼudhkʼúmil tin nakíl an bél. .#In júntsitsik tám na Jesús, in tatlabiy an burru kʼal jajáꞌtsik nin kʼudhkʼúmil ani in pumbaꞌ na Jesús. O-"Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: ―An Ajátikláb in yéntsal. },s!Tam ti exomtsik in wilál an burru, konyat enchéꞌ kʼal an dhabal: ―¿Jantʼókʼi ti exom a wilál an burru? f+E Kʼale tám an exóbaltsik ani anchanꞌ tin elaꞌ xan ti usnéktsik kʼal na Jesús. k*O Max ti konoy jun xitaꞌ xantʼókʼi ta wilál, ka utsaꞌtsik abal an Ajátikláb in yéntsal. h)I ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Ki kʼaletsik ban kwentsal xi núꞌ kʼwajat kʼunat, tam ki ulichtsik tajaꞌ neꞌech ka elaꞌ wikʼats jun i burru xi yabél jaykʼi púnadh. Ka wilaꞌ ani ka tsiꞌdhaꞌ techéꞌ. ( Tam ti exomich ti ulel ban bitsowtsik xi Betfajé ani Betania, kʼunat ban chʼén xu bijyáb Olibos, in abaꞌ cháb nin exóbaliltsik `'9 Tam ti okʼonich kin ulu jechéꞌ, na Jesús in óntsi an bél abal Jerusalén. &wAni an atiklábtsik xi tin atʼál, xi yabtsik tin kulbetnál tin pulek takʼíxal, ka tsiꞌdhaꞌtsik techéꞌ ani ka chemdhaꞌtsik tu tamét.” Na Jesús ochichich ban bitsow Jerusalén (Mt. 21:1‑11; Mr. 11:1‑11; Jn. 12:12‑19) b%=An pulek takʼix tókʼon enchéꞌ: “Tu utsáltsik ke xitaꞌ in koꞌolich, neꞌech ka pidhan más kʼal na Dios; por xitaꞌ yab in koꞌol, neꞌech ka kʼántsin kʼal na Dios asta xowaꞌ wéꞌ in koꞌol. n$UJajáꞌtsik in ulu enchéꞌ: “Ajátik, por in koꞌolich láju an tumín xi yán in jalbíl.” ~#uIn utsaꞌtsik enchéꞌ xi tajaꞌ ti kʼwajat: “Ka kʼántsi an ti tumín ani ka pidhaꞌ xin koꞌol láju.” &"E¿jantʼókʼi pé tám ti yab a kʼwajbaꞌ nu tumínal xon tu tʼójondháb abal tam kin witsiy, ku bachʼu nu tumínal kʼálich xowaꞌ in átámal?” !{In ulu tám enchéꞌ an pulek takʼix: “Tatáꞌ yab i alwaꞌ tʼójontsix, kʼal xowaꞌ a ulal, u xalkʼanal abal i walbidh. Max a choꞌób abal kidhat u kawyal, abal u kʼániyal xowaꞌ yab u dhabal ani in junkux xon ti yab in ómámadh, " =kom tu jikʼnál abal tatáꞌ kidhat tʼajat a kawyal. Pos tatáꞌ a kʼániyal xowaꞌ yab tatáꞌ a dhabal ani i junkux xon ti yab i ómámadh.” Ulich jeye jún ani in ulu enchéꞌ: “Ajátik, jéꞌ kʼwajat na tumínal. U boliy kʼal jun pejeꞌ i kʼudhkʼum ani u taꞌpaꞌ; l QTókʼoyat jeye enchéꞌ: “Tatáꞌ neꞌech tu kʼwajbaꞌ ka takʼiy bóꞌ i bitsowtsik.” Ulich jeye xin chabtal ani in ulu enchéꞌ: “Ajátik, u tʼójondhaꞌ na tumínal ani in átaꞌ bóꞌíl más in yaníl.” V %Tókʼoyat enchéꞌ kʼal an pulek takʼix: “Alwaꞌ tʼajat, tatáꞌ i alwaꞌ tʼójontsix; kom i tʼójon alwaꞌ kʼal wéꞌ, neꞌech tu pidhaꞌ ti awiltaláb ka takʼiy láju i bitsowtsik.” Ulich xi jidhtal ani in ulu enchéꞌ: “Ajátik, u tʼójondhaꞌ na tumínal ani in átaꞌ lájujíl más in yaníl.” taPor bélkʼi bijyat ti pulek takʼix ani witsiy ba nin bitsówil. Tam ti ulich, in abnaꞌ ka kanyat an tʼojnaltsik xin jiltsámal an ti tumín abal kin choꞌóbnaꞌ xatʼwaꞌ in átámal juntsik ti éb kʼal jachanꞌ an tumín. ucJechéꞌ an inik u atʼnal kʼal an atiklábtsik xi tajaꞌ bin bitsówil. Jaxtám ti aban jeye cháb óx i iniktsik tin kuxmats abal ka kʼaletsik kin ulu enchéꞌ: “Yab i kulbetnál jechéꞌ an inik abal ti pulek takʼíxal.” xi
Tam ti neꞌchich ka kʼaléch, in kaniy láju in tʼojnáliltsik, in pidhaꞌ juntsik ti éb jun i patʼál tumín xi yán tʼajat in jalbíl ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: “Ka tʼójondhaꞌtsik jechéꞌ an tumín asta kin witsiy.” iK In utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Táꞌwiꞌik ti kʼwajat jun i inik xu kidhtaláb kʼal i pakdhaꞌ takʼix. Jechéꞌ an inik, kʼale ów ba jun i píl bitsow abal ka bijyat ti pulek takʼix ani tayíl ka witsiy ti takʼix.
Kom kʼunatich ka ulich Jerusalén ani kom xi taꞌ ti kʼwajattsik in achʼál xowaꞌ in ulal na Jesús in chalpayal ke wéꞌich u kʼibel kin tuju ti takʼix na Dios, jaxtám na Jesús in óntsi ti káw ani in tʼiltsitsik jechéꞌ an junbaxtaláb. dA
Pos Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, in tsiꞌnek ku aliy ani ku loꞌo an atiklábtsik xi kʼibchonékichwiꞌik ti kʼwajat. An junbaxtaláb kʼal tin kwenta xi láju an tumín xi yán in jalbíl X) In ulu tám enchéꞌ na Jesús: ―Xoꞌ loꞌwatichtsik xu kʼwajíl bin kʼimáꞌ na Sakeo, pos jajáꞌ u kidhtaláb jeye kʼal na Abraham ani xoꞌ belmáchich jelt xan ti belmámadh na Abraham. Kubey tám na Sakeo ani in utsaꞌ enchéꞌ an Ajátikláb: ―Ajátik, neꞌech ku pidhaꞌ an chʼojontáltsik junax chʼejel xowaꞌ u koꞌol ani max u kwéꞌyámal jun xitaꞌ, neꞌech ku witsbantsi chéꞌíl in yaníl xowaꞌ u kweꞌtsámal. $ATam ti an atiklábtsik in chuꞌu jechéꞌ, ejtal in tujutsik ti kawix, in ulaltsik abal na Jesús kʼalnek ti koyol bin kʼimáꞌ jun i walablom inik. iKPaꞌay tám jikʼatkʼi na Sakeo ani kʼal yantam i kulbétaláb ti bachʼwat na Jesús. ?wTam ti na Jesús watʼey tajaꞌ, in telaꞌ tʼekʼat, in chuꞌu na Sakeo ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―Sakeo, ki paꞌay jikʼatkʼi, pos xoꞌ koꞌol kin koyóch ta kʼimáꞌ. #Ájlách tám abal ka okxin ani abal kin ejto kin chuꞌu na Jesús, kʼadhiy ba jun i teꞌ kʼunat xon ti na Jesús neꞌech ka watʼey. 'GNa Sakeo in léꞌ kin exlaꞌ na Jesús, por yab in ejto kin chuꞌu kom yán tʼajat an atiklábtsik taꞌ ti neꞌech ani tám juní, yab nakat na Sakeo.
#Ba jechéꞌ an bitsow, taꞌ ti kʼwajat jun i tumínladh inik xin bij Sakeo, jajáꞌ u okʼlek kʼal xin bachʼwaltsik an jalbixtaláb. z oUlich tám na Jesús ban bitsow xi Jerikó ani tam ti exomich ti watʼel tajaꞌ, ochich ba jechéꞌ an bitsow.
~T}W|M{UzJybxx6wpvzv uatsrr1qpp6nm&lkjjihh0gNff~feudccIbaaaa _^^a]n\\P[n[ZmYmXxWVV#UUTTGSS@R.QNQONN&MrLKKBJIHGG
FEDDDCC BA@@p?>>= 66(5m443302f10`//)..>-,+**M))(n''$&;%$$N#""M! 8 d p4 * fD
, v
h G2> |] sPor yab junkun kʼal na María asta tam ti na María in kóꞌoy an chakam ani in kʼwajbantsi tin bij Jesús.\ 'Tam ti na José ejech, anchanꞌ tin tʼajaꞌ xan ti utsan kʼal nin tʼokat abatwálejil an Okʼóxláb ani yab in jilaꞌ na María. W[ )An tsidhan neꞌech ka jilkʼon kóꞌodh ani neꞌech kin waꞌchiy jun i chakam.Jechéꞌ an chakam neꞌech ka bijyat Emanuel. An bijláb Emanuel in léꞌ kin ulu: Na Dios kʼwajat kʼal wawáꞌ. |Z sEjtal jechéꞌ támun abal ka tʼájan xan tin ulúmal an Okʼóxláb enchéꞌ kʼal nin tʼiltsíxil: GY Na María neꞌech kin waꞌchiy jun i chakam ani neꞌech ka bijiy ta Jesús. Anchanꞌ ti neꞌech ka bijyat abal neꞌech kin loꞌo an atiklábtsik kʼal an walastaláb xin koꞌoltsik. FX Lejat kʼwajat in chalpayal jechéꞌ, in chuꞌu ba watsib jun in tʼokat abatwálejil an Okʼóxláb ani utsan kʼál enchéꞌ: ―José, xi kidhtaláb kʼal na Dabid, ka bachʼu na María ta tomtal ani yab ki kʼwajay ta chalpax, pos an chakam xi neꞌech kin waꞌchiy, kʼal an Tʼokat Ejattaláb tu dhabaláb. ;W qNa José, nin tomkíl na María, jaꞌich jun i lujat inik, por yab in leꞌnaꞌ kin xalkʼaꞌ max anchanꞌ ti kʼwajat na María, tokot in leꞌnaꞌ kin jilaꞌ chinatkʼi. oV YEnchéꞌ ti waꞌchin ti chakam na Jesukristo: Na María, nin nánaꞌ, kʼwajat konodh abal ka tomkin kʼal na José ani tam ti yabél kʼwajattsik junax, jilkʼon kóꞌodh na María kʼal tin cháp an Tʼokat Ejattaláb. &U GWaꞌchin lajuchéꞌ i kidhtalábtsik, tujey ba na Abraham asta ba na Dabid. Lajuchéꞌ jeye i kidhtalábtsik waꞌchin xi tujey ba na Dabid asta tam ti an israelitatsik júná Babilonia ti wikʼnél. Ani lajuchéꞌ jeye i kidhtalábtsik waꞌchin xi tujey tam ti an israelitatsik júná Babilonia ti wikʼnél asta ti waꞌchin ti chakam na Kristo. Xan ti waꞌchin ti chakam na Jesukristo (Lk. 2:1‑7) AT }Na Jakob in kóꞌoy in chakámil xin bij ta José. Jechéꞌ na José, jaꞌich nin tomkíl na María ani ba jechéꞌ na María, tajaꞌ ti waꞌchin na Jesús xu bijyáb ti Kristo. .S WNa Eliud in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Eleasar, na Eleasar in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Matán ani na Matán in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Jakob. %R ENa Asor in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Sadok, na Sadok in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Akim ani na Akim in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Eliud. /Q Y
Na Sorobabel in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Abiud, na Abiud in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Eliakim ani na Eliakim in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Asor. 2P _ Más tayíl, tam ti támnékich jechéꞌ, na Jekonías in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Salatiel ani na Salatiel in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Sorobabel. /O Y Na Josías in kóꞌoy in chakámiltsik ani jún ti éb jaꞌich na Jekonías. Jechéꞌ támun tam ti an israelitatsik júná ti wikʼnél ban chabál xi Babilonia. 3N a
Na Esekías in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Manasés, na Manasés in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Amón ani na Amón in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Josías. *M O Na Usías in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Jotam, na Jotam in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Akas ani na Akas in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Esekías. +L QNa Asa in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Josafat, na Josafat in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Joram ani na Joram in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Usías. 2K _Na Salomón in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Roboam, na Roboam in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Abías ani na Abías in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Asa. eJ ENa Isaí in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Dabid ani jechéꞌ na Dabid jaꞌich na kʼwajay ti pulek takʼix. An pulek takʼix Dabid kʼal nin tomtalwiꞌik na Urías in kóꞌoytsik in chakámil xin bij ta Salomón. PI Nin tátaꞌ na Bós jaꞌich na Salmón ani nin nánaꞌ jaꞌich na Ráb. Nin tátaꞌ na Obed jaꞌich na Bós ani nin nánaꞌ jaꞌich na Rut. Na Obed in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Isaí. 3H aNa Aram in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Aminadab, na Aminadab in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Násón ani na Násón in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Salmón. KG Nin tátaꞌ na Fares ani na Sara jaꞌich na Judá ani nin nánaꞌ jaꞌich na Tamar. Na Fares in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Esrom ani na Esrom in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Aram. ?F yNa Abraham in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Isák. Na Isák in kóꞌoy in chakámil xin bij ta Jakob. Na Jakob in kóꞌoy in chakámiltsik ani jún ti éb in bij ta Judá. xE mJechéꞌ jaꞌich nin bij nin wejeꞌ pakéliltsik na Jesukristo, xu kidhtaláb kʼal na Dabid ani na Abraham. D5echʼekʼi u kʼaleltsik ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani in pubédhantsal tin bij na Dios. Anchanꞌ ka tʼájan.aC;4Tam ti okʼonichtsik kin kʼakʼnaꞌ, u kulbéltsik tʼajat ti witsiytsik Jerusalén, bB=3Tam tin lábtʼajaꞌichtsik, ówmé kʼal jajáꞌtsik ani júnájich tám walkʼiꞌ. +AO2Káldhátsik tám kʼal na Jesús ba jachanꞌ an bitsow ani júnátsik asta Betania, in dhayaꞌ tám nin kʼubak tʼekʼat na Jesús ani lábtʼajantsik. 8@i1Ani Nanáꞌ neꞌech tu abtsitsik an ti Tʼokat Ejattaláb xin ulúmal neꞌech ti ki abtsi an Tátaꞌláb. Por ki jilkʼontsik techéꞌ ban bitsow xi Jerusalén asta ka bachʼutsik nin cháp an Tʼokat Ejattaláb xi neꞌech ka tsích walkʼiꞌ. Na Jesús kʼadhích walkʼiꞌ (Mr. 16:19‑20) U?#0Tatáꞌtsik yejat ka tʼilaꞌ ejtal jechéꞌ xowaꞌ a chuꞌúmaltsik. 8>i/Kʼwajat jeye dhutsadh, ke koꞌol ka tʼiltsin an atiklábtsik abal yejatich kin jilaꞌtsik ti walablom ani ti kin belaꞌ abal ka pakwlantsatich tin walastalábiltsik kʼal na Dios. Jechéꞌ an tʼiltsixtaláb, Neꞌech ka tujey Jerusalén ani tayíl putálkʼi an kʼayꞌlá neꞌech ka tʼilan. ?=w.ani enchéꞌ tin utsaꞌtsik: ―Anchanꞌ ti kʼwajat dhutsadh, ke an Kristo, xi jaꞌich Nanáꞌich, koꞌol kin chemdhá ani tin óxláb a kʼítsá neꞌech kin ejech ti ít. T<!-In pidhaꞌtsik tám ti chalab abal kin exbaytsik an Tʼokat Dhuslab B;},Tayíl utsantsik enchéꞌ: ―Xowaꞌ u tamu, jaꞌich xowaꞌ tu utsaꞌ tam ti bél in kʼwajat kʼal tatáꞌtsik: ke koꞌol ka támun ejtal xan ti kʼwajat dhutsadh kʼal Nanáꞌ tu kwenta ba nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, bin dhutsadh úwil an tʼiltsixtsik ani ban ajatlábtsik. F:+in bachʼu ani kʼwajay kin kʼapu tin tamét jajáꞌtsik. h9I*Pidhan tám jun pejeꞌ ti wiyadh toꞌol ani jun pejeꞌ ti tʼuyikʼ kʼal i chiꞌik, A8{)Por kom jajáꞌtsik yabél in belál max ejnek ti ít abal u kulbéltsik ani labnéktsik tʼajat, utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿A koꞌoltsikxeꞌ techéꞌ i kʼapnél? X7)(Tam ti na Jesús in ulu jechéꞌ, in ólnaꞌ nin kʼubak ani nin akan. C6'Ka telaꞌtsik nu kʼubak ani nu akan. Nanáꞌ. Ti kin takaꞌtsik ani ti kin telaꞌ, jun i ejattaláb yab in koꞌol i tʼuꞌlek nibal i beklek jelt xan ta chuꞌtaltsik u koꞌol. 5 &Por utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Jantʼókʼi ta jikʼéltsik? ¿Jantʼókʼi ta chalpaxtsik tʼajat ta itsích? `49%Jikʼeytsik tʼajat abal in chalpay max kʼwajat in teláltsik jun i ejattaláb. 13[$Bél kʼwajat in tʼiláltsik jechéꞌ, tam ti na Jesús xalkʼan junax chʼejel xon ti kʼwajattsik ani chapnédhomách enchéꞌ: ―Ki kʼwajaytsik kʼijidh. 2#In tʼilaꞌtsik jeye tám xi cháb xantʼéy in tamúm ti bél ani xan tin exlaꞌtsik na Jesús tam tin pejaꞌ an pan. Na Jesús in xalkʼaꞌ tinbáꞌ abal ka chuꞌtat kʼal nin exóbaliltsik (Mt. 28:16‑20; Mr. 16:14‑18; Jn. 20:19‑23) 1%"Utsantsik enchéꞌ xi cháb: ―Tsubax lejtal, an Ajátikláb ejnek ti ít ani in xalkʼámal tinbáꞌ abal ka chuꞌtat kʼal na Simón. '0G!Támkʼi jachanꞌ in tujutsik an bél abal ka witsiy Jerusalén. Tam ti ulichtsik, in elaꞌ junkunék xi lajujún an abatwáletsik ani nin juniktsik. //W Útsáxintsik tám enchéꞌ: ―¿Yabxeꞌ tu kʼijidhmédhantsi ti itsích kʼal tin kwenta tam ti tál ti bél tu tʼiltsal ani tu wiltsal an ti Tʼokat Dhuslab? .7 Támkʼi jachanꞌ, pidhanichtsik tám kin exlaꞌ abal jaꞌich na Jesús xi taꞌ ti kʼwajat kʼal jajáꞌtsik. Por Jajáꞌ yab más chuꞌtat. r-] Tam ti kʼwajatich buxutsik ban mesa, in téynaꞌ an pan, in lábtʼajaꞌ, in pejaꞌ ani pidhantsik. k,O Por in pakabédhaꞌ abal ka jilkʼon jeye kʼal jajáꞌtsik, enchéꞌ tin utsaꞌ: ―Ki jilkʼon teye kʼal wawáꞌ, pos dhamúlich ani exomich ti jikʼwchinal. Ochich tám na Jesús abal ka jilkʼon kʼal jajáꞌtsik. + Tam ti ulich ban kwentsal xon tin ulúmal neꞌechtsik, na Jesús in wáynaꞌ jelti max neꞌech kin óntsi an bél. e*CTujey tám ti wiltsinaltsik ejtal xowaꞌ kʼwajat dhutsadh ban Tʼokat Dhuslab xi kʼal Jajáꞌ tin kwenta, in tuju kʼal nin dhutsadh úwil na Moisés ani tayíl kʼal ejtal nin dhutsadh úwil an tʼiltsixtsik. )'¿Yabxeꞌ in ulúmal an tʼiltsixtsik ke koꞌol kin watʼnaꞌ okʼox ejtal jechéꞌ an Kristo abal tayíl kin bachʼu nin kʼakʼnabíl? +(OUtsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¡Yabtsik tʼajat a ejtowal ka exbay ani tʼojláb tʼajat ka belaꞌtsik xowaꞌ in ulúmal an tʼiltsixtsik! ''GTayíl kʼale jeye cháb óx ni kidhtaltsik ban jólimtaláb ani anchanꞌ tin elaꞌtsik xan tin ulúmal an mímlábtsik, por yab in chuꞌutsik na Jesús. 7&gani kom yab in eltsi an tin tʼuꞌúl na Jesús, tam ti witsiytsik tu utsaꞌ abal in chuꞌúmal i tʼokat abatwáletsik xi usnéktsik kʼál abal na Jesús ejnek ti ít. v%ePor taltsik i mímlábtsik xi wawáꞌ i kidhtal tu labandhámal, pos kʼalnektsik dhajawe ban jólimtaláb $1Wawáꞌ i chalpayámal max Jajáꞌich xi neꞌech ti ku loꞌo ejtal wawáꞌ xu israelita ani xoꞌ watʼenekich óx a kʼítsá ti chemdhats. F#Jechéꞌ na Jesús, jaꞌich jun i tʼiltsix xin koꞌol tʼajat i awiltaláb kʼal xowaꞌ in tʼajál ani kʼal xowaꞌ xin ulal tin tamét na Dios ani tin tamét jeye an atiklábtsik. " Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Jantʼéy pé támnék? Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: ―Na Jesús xi Nasaret pidhná kʼal nin okʼlékil an páleꞌtsik ani kʼal ni awiltalábiltsik abal ka chemdhá pajkʼidh ban peltsidh teꞌ. r!]Jún ti éb xi jajáꞌtsik, xu bijyáb ta Cleofas, tókʼon enchéꞌ: ―Ejtal an atiklábtsik in choꞌób xantʼéy támnék Jerusalén jechéꞌ i kʼij, ¿tokot Tatáꞌ xi tajaꞌ teye ta kʼwajat yab a choꞌóbnámal? yKonyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Jantʼéy pé a tʼiláltsik? Ani ¿jantʼókʼi ta tʼeꞌpinaltsik? X )Por maske in chuꞌtaltsik, yab u pidhnal kin exlaꞌ max jaꞌich na Jesús. Ani lejat neꞌechtsik in tʼilál ani in káwlíxnál jechéꞌ, utuknátsik kʼal na Jesús ani beley junax kʼal jajáꞌtsik. Y +In tʼiláltsik ti neꞌech ejtal xantʼéy támun kʼal tin kwenta na Jesús. W '
Jayéchkʼi jachanꞌ a kʼítsá, cháb xu belnal kʼál na Jesús neꞌech ti bél abal neꞌechtsik ban kwentsal xin bij Emaús, nin owíl, jaꞌich xónaꞌ lajujún i kilómetro abal Jerusalén. ! Por na Pedro kʼale adhik ban jólimtaláb. Tam ti ulich tajaꞌ ani in telaꞌ altá, in chuꞌu abal yab waꞌach nin tʼuꞌúl na Jesús, tokot in chuꞌu taꞌ ti kʼwajat an dhak kʼudhkʼum xi kʼál ti boltsidh an tin tʼuꞌúl na Jesús. Na Pedro labnék tʼajat ti witsiy tin kʼimáꞌ tam tin chuꞌu xantʼéy támnék. Xantʼéy támun ban bél xi Emaús (Mr. 16:12‑13) kO Por an abatwáletsik yab in tʼajaꞌ ti kʼij xowaꞌ in ulu an mímlábtsik ani yab in beltsi. F
Xitaꞌ kʼál ti óltsintsik jechéꞌ an ti tʼilab an abatwáletsik, jaꞌich na María Magdalena, na Juana, na María nin nánaꞌ na Jakobo ani xi kʼeꞌettsik jeye an mímlábtsik. ani tam ti witsíchtsik xon ti kʼwajat xi lajujún an abatwáletsik ani ejtal xi más, in tʼiltsitsik ejtal xowaꞌ in chuꞌu. NAn mímlábtsik in chalpay tám xantʼéy in ulúmal na Jesús ]3tam tin ulu ke Jajáꞌ, xi abadh abal ka wenkʼon jeye ti inik neꞌech ka pidhná ban walablom iniktsik, neꞌech ka chemdhá pajkʼidh ban peltsidh teꞌ ani tin óxláb a kʼítsá neꞌech ka ejech ti ít. xiYab waꞌach techéꞌ, ejnekich ti ít. Ka chalpay xan ti utsaꞌtsik tam ti Jajáꞌ bél kʼwajat Galilea, 7gKom an mímlábtsik jikʼey tʼajat, kutpan asta chabál; por utsantsik enchéꞌ kʼal jachanꞌ an iniktsik: ―¿Jantʼókʼi ta ayal ban chemélomtsik xi kʼwajat ejat? NJikʼeytsik tʼajat, ke nibalich in chalpayal xantʼéy kin tʼajaꞌ. Jun jikʼtowále tin chuꞌutsik cháb i iniktsik kubutsik tin wál jajáꞌtsik, xeketlidh kʼal i chʼaxixíl kʼudhkʼum. A}Ochichtsik, por yab in elaꞌ nin tʼuꞌúl na Jesús. {oTam ti ulichtsik ban jólimtaláb, in chuꞌu abal an tʼujub xi kʼál ti paxkʼidh an jólimtaláb, wékʼodh. g ITin jidhtal kʼítsájil an semana, an mímlábtsik xin juniknámaltsik na Jesús, kʼale juní ban jólimtaláb dhajawe ani in júnaꞌtsik i niwiytaláb xin lejkiyámal. Juniknátsik jeye kʼal kʼeꞌet i mímlábtsik. C8Tam ti witsiytsik tin kʼimáꞌ, in lejkiytsik i niwiytaláb, i majuxtaláb ani koyóchtsik tin kʼítsájil an koyóxnich, jelt xan tin ulal an takʼixtaláb ke yejat ka tʼajan.@y7An mímlábtsik xi tsiꞌnek junax kʼal na Jesús asta Galilea, kʼaletsik, in chuꞌu an jólimtaláb ani in chuꞌutsik jeye xan ti taꞌpantsat an tin tʼuꞌúl na Jesús. O
6Tam ti jachanꞌ, jaꞌich nin kʼítsájil xowkʼi tu tʼojojoyáb ejtal xowaꞌ neꞌech ka yéntsin tin kʼítsájil an koyóxnich, pos jun tsudhelom, jaꞌchich nin kʼítsájil an koyóxnich. e C5Tam tin paꞌbámich ban peltsidh teꞌ, in boliy kʼal jun i dhak kʼudhkʼum ani in kʼwajbaꞌich tám ban jólimtaláb xi taꞌ ti cholkʼadh ba jun i tʼujub chʼén, xon ti yab jaykʼi jolidh bél ni jun xitaꞌ. R 4Kʼale kin chuꞌu na Pilato ani in kontsi an tin tʼuꞌúl na Jesús. E
3Jechéꞌ na José, kʼwajat jeye in aytsím xowkʼi neꞌech kin tujúch ti takʼix na Dios ani jaxtám jajáꞌ yab in káldhál ti alwaꞌ xowaꞌ in tʼajaꞌ an Junkulom Awiltaláb. ~ u2Táꞌ ti kʼwajat jun i inik xi alwaꞌ inik tʼajat ani lujat xu bijyáb ta José. Jechéꞌ an inik u kʼwajíl ban bitsow Arimatea, an bitsow xi kʼwajat Judea. Jajáꞌ u kidhtaláb jeye kʼal nin Junkulom Awiltalábil an judíotsik. gG1Por ejtal nin jaꞌúbtsik na Jesús ani an mímlábtsik jeye xi juniknaxnéktsik asta Galilea, jilkʼontsik ówkʼi in telál ejtal xowaꞌ támun. Jolyat na Jesús (Mt. 27:57‑61; Mr. 15:42‑47; Jn. 19:38‑42) :m0Ejtal an atiklábtsik xi taꞌ ti kʼwajat ani in chuꞌutsik xantʼéy támun, kʼaletsik tám ani in pewyaltsik nin tamét itsích kʼal tin kwenta an tʼeꞌpintaláb. 5c/Tam ti an okʼlek soldado romano in chuꞌu ejtal xantʼéy támun, in pubédhantsi tin bij na Dios enchéꞌ: ―Tsubax lejtal, jechéꞌ jaꞌich jun i lujat inik. .In ulu tám kawidh na Jesús enchéꞌ: ―Tátaꞌ, ka bachʼu nu ejattal. Tam ti okʼon kin ulu jechéꞌ, chemchich tám. /-Na kʼítsá yab tajkʼan ani xílan an tolow kʼudhkʼum xi taꞌ ti palat ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. Chab pejeꞌ ti jilkʼon. }s,Tam ti chʼejelich xónaꞌ a kʼítsá jikʼwchin ani putál an chabál jilkʼon jikʼwax asta óx i wákal. nU+Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tsubax tu utsál ke xoꞌich neꞌech ki kʼwajay junax kʼal Nanáꞌ ban kʼijidhtaláb xi walkʼiꞌ. Nin chemtal na Jesús (Mt. 27:45‑56; Mr. 15:33‑41; Jn. 19:28‑30) uc*In ulu tám enchéꞌ an inik xi kʼwiyxin: ―Jesús, ti kin chalpay neye tam ki tujéch ta takʼix. < q)Wawáꞌ in tomnál waꞌ ki bachʼu jechéꞌ an yajtsiktaláb kom exom i jalbiyal an walastaláb xi tʼajámal; por jechéꞌ an inik, yab in tʼajámal ni jun xataꞌ walats. (I(Por na jún in kʼwiyaꞌ xi odhbijxin, in utsaꞌ enchéꞌ: ―¿Yab a jikʼnál a Dios, maske i kʼwajat teye a tamtém jayéchkʼi an yajtsiktaláb? M~'Jún ti éb an atʼax iniktsik xi taꞌ ti kʼwajat jeye pajkʼidh ban peltsidh teꞌ, u odhbijix enchéꞌ: ―¡Max Tatáꞌich lejtal ni Kristo, ka loꞌo tabáꞌ ani ti ku loꞌo weye! C}&Kʼwajbá bin ókʼ an peltsidh teꞌ jun i dhuslab xi kʼwajat dhutsadh griego, latín ani ebreo, xin ulal enchéꞌ: “Jechéꞌ jaꞌich nin Pulek Takʼíxal an judíotsik.” |{%ani in utsáltsik enchéꞌ: ―¡Max Tatáꞌich lejtal nin Pulek Takʼíxal an judíotsik, ka loꞌo xoꞌ tabáꞌ! {y$U labídhnáb jeye na Jesús kʼal an soldadotsik, u uteltsik kin pidhaꞌ kin uchʼaꞌ ti jiliy yajtsik uxnél z#An atiklábtsik taꞌ ti kʼwajat tajaꞌ ti telom, asta u labídhnáb na Jesús kʼal an awiltalábtsik ani in ulaltsik enchéꞌ: ―In loꞌómal kʼeꞌettsik, kin loꞌo jeye xoꞌ tinbáꞌ max tsubax lejtal Jajáꞌich nu Kristo xi takudh kʼal na Dios. 2y]"Tam ti exomich ti pajkʼiyáb na Jesús ban peltsidh teꞌ, in ulu enchéꞌ: ―Tátaꞌ, ka pakwlantsitsik, pos yab in choꞌób xantʼéy exom in tʼajáltsik. An soldadotsik, abal kin wélchíxnantsi tin kʼudhkʼúmil na Jesús, ubátʼintsik abal kin chuꞌu xitaꞌ kin lujuy kin átaꞌ. xxi!Tam ti ulichtsik ban chabál xu bijyáb tin Beklék in ókʼ i chemélom inik, pajkʼiyatich tám na Jesús ban peltsidh teꞌ. Pajkʼiyat jeye ba peltsidh teꞌ chablam an atʼax iniktsik, jún tin eját na Jesús ani jún tin kʼwatab. iwK Táꞌ jeye tu neꞌdháb cháb i atʼax iniktsik abal ka chemdhá junax kʼal na Jesús. vve Pos max Nanáꞌ, xi yab in walbidh in tʼajtsinal jechéꞌ, ¿jantʼéy neꞌech ka tʼajtsin xi walbidh? duA An atiklábtsik neꞌech tám kin tuju kin ulutsik enchéꞌ: u kwajlanalak an pakdhaꞌ chʼén abal ti ku tʼuꞌchiy. Ani neꞌech jeye kin ulutsik enchéꞌ: u kwajlanalak an tsʼitsik chʼén abal ti ku chinaꞌ. Kt Pos neꞌech kin bajaw i kʼij tam neꞌech ka ulwat enchéꞌ: “Kʼijidh tʼajat abal an mímlábtsik xi yab u kóꞌnal, xi yab jaykʼi in waꞌchiyámal ani nibal tsutsudhomámadhtsik.” 0sY Por teloloyattsik kʼal na Jesús ani utsantsik enchéꞌ: ―Mímlábtsik xi kʼwajíl Jerusalén, yab ti kin ukʼintsi, ka ukʼintsi tabáꞌ ani na chakámiltsik. rKʼal yán i atiklábtsik ti wewkómte ani yán i mímlábtsik u ukʼnal ani u tʼeꞌpinaltsik kʼal tin kwenta na Jesús. qTam tu neꞌdhábich na Jesús abal ka pajkʼiyat ban peltsidh teꞌ, yakʼwan jun i inik xu kʼwajíl Sirene xu bijyáb ta Simón. Jeché na Simón u witsélich bin ale, tʼajan kin kitnaꞌ an peltsidh teꞌ ani ka kʼale in kitám in aykóm na Jesús. Por jajáꞌtsik in óntsi kin konoy abal ka chemdhá na Jesús pajkʼidh ban peltsidh teꞌ; kom kawidh u dhajnal an atiklábtsik ani nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik, exbantsat xowaꞌ nin konyaltsik. mNa Pilato in witsʼkʼo juní tin oxtsíl kin utsaꞌ enchéꞌ an atiklábtsik: ―¿Jantʼom walastaláb in tʼajámal? Nanáꞌ yab u eltsal ni jun in walab xi yejat kin jalbiy kʼal i chemlá. Neꞌech ku ulu ka kwadhan ani tám neꞌech ku walkaꞌ. l3Por jajáꞌtsik más kawidh tin ulutsik enchéꞌ: ―¡Ka chemdhaꞌ pajkʼidh ban peltsidh teꞌ! ¡Ka chemdhaꞌ pajkʼidh ban peltsidh teꞌ! ck?Na Pilato in léꞌwiꞌik kin walkaꞌ na Jesús ani in tawnaꞌ juní an atiklábtsik. 4jaJechéꞌ na Barrabás, balidh ban wikʼaxteꞌ abal chemdhaxnék ba jun i péjextaláb xin tʼajámal tam tin tomnaꞌ an awiltalábtsik xi ba jachanꞌ an bitsow. i{Por ejtal tujeytsik ti dhajnal kawidh enchéꞌ: ―¡Ka chemdhaꞌ jachanꞌ an inik! ¡Ani ka walkaꞌ na Barrabás! Uh#Tam exom an ajib, na Pilato in ujnámal kin walkaꞌ jun i wikʼnél. DgNeꞌech ku ulu ka kwadhan ani tám neꞌech ku walkaꞌ. .fUNibal kʼal na Erodes yab eltsin, pos jéꞌich juní tu witsbantsámal. A telálichtsik abal yab in tʼajámal ni jun xataꞌ xi yejat kin jalbiy kʼal i chemlá. eani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Tatáꞌtsik tin tsiꞌdhantsi jechéꞌ an ti inik, a ulaltsik abal in pidhkáwliyal an atiklábtsik, por nanáꞌ u lújundhámalich ta taméttsik ani yab u eltsi ni jun i walastaláb xi tatáꞌtsik a utsál in tʼajám. d
Na Pilato in junku tám nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik, an awiltalábtsik xu takʼix ba jachanꞌ an bitsow, an atiklábtsik qc[ Asta tam ti jachanꞌ i kʼij, na Pilato ani na Erodes in kóꞌoytsik i junaxtaláb; pos tam ti kʼwajatwiꞌik, u átʼáxtsik. Bijtsin na Jesús abal neꞌech ka chemdhá (Mt. 27:15‑26; Mr. 15:6‑15; Jn. 18:39‑19:16) |bq Tám, na Erodes ani nin soldadojiltsik yabtsik in kʼakʼnaꞌ na Jesús. Ani abal kin labídhnaꞌtsik, in xeketliy kʼal i alwaꞌ kʼudhkʼum jelti xin éynál jun i pulek takʼix. Tayíl in abnaꞌ juní ka júná na Jesús ba na Pilato. $aA
Táꞌ jeye ti kʼwajattsik tajaꞌ in okʼlékil an páleꞌtsik ani an okʼtsixtsik xin wilál an takʼixtaláb, xi kʼál tu ólnáb chapik na Jesús. V`% Yán xataꞌ konyat na Jesús kʼal na Erodes, por yab in tókʼoy ni jún. ^_5Tam ti na Erodes in chuꞌu na Jesús, kulbé tʼajat; pos na Erodes kʼejle owenekich in leꞌnál kin exlaꞌ, kom in achʼál u tʼilnal ani in léꞌ kin chuꞌu tam in tʼajál jun i labidh labandhaxtaláb. '^GTam tin achʼaꞌ abal Galilea u kʼwajíl, in abnaꞌ ba na Erodes, an pulek awiltaláb xi Galilea, xi taꞌ jeye ti kʼwajat Jerusalén jachanꞌ i kʼij. p]YTam ti na Pilato in achʼaꞌ jechéꞌ, in konoytsik max jechéꞌ an inik Galilea u kʼwajíl. o\WPor jajáꞌtsik in óntsal kin ulu más kawidh enchéꞌ: ―Exom in péjéxlindhál ejtal an atiklábtsik xi Judea. Tujey ban chabál xi Galilea ani xoꞌ techéꞌich jeye exom in tʼajál. Na Jesús tin tamét na Erodes [)Na Pilato in utsaꞌ tám enchéꞌ an okʼlek páleꞌtsik ani an atiklábtsik: ―Yab u eltsal ni jun i walastaláb jechéꞌ an inik. .ZUKonyat tám enchéꞌ kʼal na Pilato: ―¿Tatáꞌxeꞌ nin Pulek Takʼíxal an judíotsik? Na Jesús tókʼon enchéꞌ: ―Tatáꞌ a ulal abal anchanꞌ. VY%Tam ti tajaꞌich tin koꞌoltsik, tujey tám kin ólnaꞌtsik enchéꞌ: ―I elámal abal jechéꞌ an inik in pidhkáwliyal an atiklábtsik xi wawáꞌ i kidhtal. In ulal ke yab yejat ki pidhaꞌ ti jalbixtaláb an lej pulek takʼix romano ani in ulal jeye ke Jajáꞌich nu Kristo, jun i Pulek Takʼix, xi takudh kʼal na Dios. UX %Chʼakaytsik tám ejtal ani in júnaꞌtsik na Jesús tin tamét na Pilato. W}GIn ulutsik tám enchéꞌ: ―Yabich más i yéntsal i ólnaxtsik. Pos i achʼaꞌich xan ti Jajáꞌ tu káw.CVFTayíl konoxin tám ejtaltsik enchéꞌ: ―¿Tatáꞌxeꞌ pé tám ni Chakámláb kʼal na Dios? Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tatáꞌtsik a ulal abal anchanꞌ. U'EPor asta xoꞌ, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik neꞌech kin buxkan bin eját na Dios xi ejtal in ejtowal kin tʼajaꞌ. iTKDMax tu konoytsik xataꞌ, yab neꞌech ti kin tókʼoytsik nibal neꞌech ti kin walkaꞌtsik. JS
C―Ti ku utsaꞌ, ¿tatáꞌxeꞌ ni Kristo, xi takudh kʼal na Dios abal ta takʼix? Jajáꞌ in tókʼoytsik enchéꞌ: ―Max tu utsaꞌtsik abal Nanáꞌ, yab neꞌech ti kin beltsi. nRUBTam ti tsudhey, junkun nin okʼlékiltsik an judíotsik, nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik ani an okʼtsixtsik xin wilál an takʼixtaláb. Júná na Jesús tin tamét an Junkulom Awiltaláb ani tajaꞌ, konyat enchéꞌ: Q#AAni yán i odhbijixtaláb u usnal. Na Jesús tin tamét an Junkulom Awiltaláb (Mt. 26:59‑66; Mr. 14:55‑64; Jn. 18:19‑24) mPS@U putsuntsáb tin wal, u chaꞌwáb ani u usnal enchéꞌ: ―¡Ti ku utsaꞌ xitaꞌ ti chaꞌaw! bO=?Na Jesús u labídhnáb ani u chaꞌwáb kʼal an iniktsik xi kʼál ti belkómte. hNI>Kale tam na Pedro ani ukʼin tʼajat. U labídhnáb na Jesús (Mt. 26:67‑68; Mr. 14:65) ^M5=Chawkʼin tám an Ajátikláb ani teloloyat na Pedro. Na Pedro in chalpay tám xantʼéy usnék kʼal an Ajátikláb: “Xoꞌ, tam yabél dhájnék an pekʼel, tatáꞌ óxílich a ulúmal ke yab tin exlál.” In ulu tám enchéꞌ na Pedro: ―Jaꞌúb, yab u choꞌób xantʼéy i kʼwajat a tʼilál. Támkʼi jachanꞌ, tam ti na Pedro bél kʼwajat ti káw, dhájan an pekʼel. XK);Jun i ora xónaꞌ más tayíl, in witsʼkʼo juní jun xitaꞌ kin ulu enchéꞌ: ―Tsubax kʼejle, jechéꞌ an inik taꞌ jeye ti kʼwajat junax kʼal na Jesús, pos jajáꞌ Galilea jeye ti tál. 5Jc:Más tayíl, chuꞌtat juní kʼal kʼeꞌet ani utsan enchéꞌ: ―Tatáꞌ jayéch teye a kidhtal. Por na Pedro in ulu enchéꞌ: ―Payꞌlomláb, yab u kidhtal. `I99Por na Pedro in ulu ke yab tsubax. Enchéꞌ tin ulu: ―Mímláb, yab u exlál. H8Támkʼi jachanꞌ, jun i mímláb xu tʼojnal ba jachanꞌ an atá chuꞌtat kʼál na Pedro buxúl bin wál an kʼamal; tam ti chuꞌtat, teloloyat alwaꞌ ani in ulu enchéꞌ an mímláb: ―Jechéꞌ an inik junax jeye ti xeꞌech kʼal na Jesús. 0GY7Bin kʼimáꞌ in okʼlékil an páleꞌtsik, jokʼpá i kʼamal chʼejel eléb, buxkantsik malilíl ban kʼamal ani na Pedro buxkan jeye tajaꞌ kʼal jajáꞌtsik. |Fq6Yakʼwan tám na Jesús ani júná bin kʼimáꞌ in okʼlékil an páleꞌtsik. Na Pedro wéwnaxin ówkʼi. 2E]5Tsudhey ka tsudhey in kʼwajinek kʼal tatáꞌtsik ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani yab tin takámaltsik; por xoꞌ in bajúmalich na orajiltsik abal ka tʼajaꞌ xowaꞌ na léꞌ ani xowkʼi an lej atʼax, xu takʼix ban jikʼwaxtaláb neꞌech ka walká kin xalkʼaꞌ nin awiltal. Na Pedro in ulu ke yab in exlál na Jesús (Mt. 26:57‑58, 69‑75; Mr. 14:53‑54, 66‑72; Jn. 18:12‑18, 25‑27) VD%4Tayíl in utsaꞌtsik tám enchéꞌ an okʼlek páleꞌtsik, nin okʼlékiltsik an belkol atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani nin okʼlékil an judíotsik xi ulnektsik kʼál ti yakʼwnal: ―¿Jantʼókʼi ta tsiꞌnektsik kʼal i teꞌ, kʼal i machét abal ti kin yakʼwaꞌ, jelti max neꞌech ka yakʼwaꞌtsik jun i kwéꞌ? AC{3Por na Jesús in ulu enchéꞌ: ―Jilaꞌ kʼwajat, yab ka tʼajaꞌtsik anchanꞌ. In taktsi tám na Jesús tin xuchun nin tʼójontsixil an okʼlek páleꞌtsik ani in jeldhantsi. B}2Jún ti éb xi jajáꞌtsik in tʼakʼtsi tin tʼojnálil an okʼlek páleꞌtsik, in tʼakʼtsi tin eját xuchun. ,AQ1Xi taꞌ ti kʼwajattsik kʼal na Jesús, tam tin chuꞌu xantʼéy exom ti támnal, konoxintsik enchéꞌ: ―Ajátik, ¿ki tomnaꞌxeꞌ kʼal an machét? 7@g0Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Judas, ¿kʼal jun i chʼuchʼbaxtaláb ti neꞌech tin pidhnaꞌ kin chemdhá Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik? V?%/Bél kʼwajat ti káw na Jesús, tam ti ulich yán i atiklábtsik. Okʼox ti tál xu bijyáb ta Judas xi jaꞌich jún ti éb xi lajucháb an exóbaltsik ani utey ba na Jesús abal kin chʼuchʼbay. a>;.Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Jantʼókʼi ta wayaltsik? Ki chʼakay ani ki ólan abal yab ki átátsik kʼal an lej atʼax. Yakʼwan na Jesús (Mt. 26:47‑56; Mr. 14:43‑50; Jn. 18:2‑11) 2=]-Tam ti chʼakay xon ti kʼwajat an ti ól, witsiy xon ti kʼwajat an exóbaltsik ani u wayaltsik tin elaꞌ kom yab in ejtómaltsik kin kuxuy an tʼeꞌpintaláb. &<E,Ani kom púlek tʼajat an yajtsiktaláb xi kʼwajat in achʼál na Jesús, más chapikich u ól ani nin chakʼíb jáykʼijich i xichʼ u tʼuknal chabál. l;Q+Xalkʼan tám jun i tʼokat abatwále xi tál walkʼiꞌ abal ka pidhan kʼál ti chápláb. r:]*Enchéꞌ tin ulu: ―Tátaꞌ, max Tatáꞌ a léꞌ ka chuꞌu yab ku watʼnaꞌ jechéꞌ an yajtsiktaláb, neꞌech ka ejto ti kin wixkʼintsi; por yab ka tʼájan xan ti Nanáꞌ u léꞌ, ka tʼájan xan ti Tatáꞌ a léꞌ. B9})Tayíl ówmé tám na Jesús ba nin exóbaliltsik, nin owíl jaꞌich xónaꞌ jelti xon tu kwajlanal jun i tʼujub tam ka kwiꞌná kʼal jun xitaꞌ ani tudhlan tajaꞌ ti ól. 8(Tam ti ulichtsik tajaꞌ, in utsaꞌ enchéꞌ nin exóbaliltsik: ―Ki ólan abal yab ki átaꞌtsik kʼal an lej atʼax. 77'Kale tám na Jesús, kʼale ban chʼén xu bijyáb Olibos jelt xan tin ujnámalich in tʼajál echʼekʼi ani junikná kʼal nin exóbaliltsik. d6A&In ulutsik tam enchéꞌ: ―Ajátik, jéꞌ kʼwajat cháb i machét. Na Jesús tókʼon enchéꞌ: ―Lejatich. Na Jesús kʼale ti ól ban chakam aleláb xin bij Jetsemaní (Mt. 26:36‑46; Mr. 14:32‑42) 5%Pos tu utsáltsik ke koꞌol ka támun kʼal Nanáꞌ jelt xan ti kʼwajat dhutsadh ban Tʼokat Dhuslab enchéꞌ: “Ajyat jeye jelti max yab i alwaꞌ inik.” Pos ejtal xowaꞌ kʼwajat dhutsadh kʼal Nanáꞌ tu kwenta, koꞌol ka támun anchanꞌ. t4a$Utsantsik tám enchéꞌ: ―Por xoꞌ yab anchanꞌ, max jun xitaꞌ in koꞌol i morrál, kin júnaꞌ ani kin júnaꞌ jeye in bál i tumín. Xitaꞌ yab in koꞌol i machét, kin nuju nin kʼákʼ xekét abal kin chʼaꞌay. 3#Konyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tam tu abaꞌtsik ka tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab ani yab a júnaꞌ i morrál, nibal in bál i tumín, nibal a pajabtsik, ¿a yéntsixeꞌ xataꞌ? Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: ―Ni jun xataꞌ. y2k"Utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Pedro, tsubax tu utsál ke xoꞌ tam yabél dhájnék an pekʼel, tatáꞌ óxílich a ulúmal ke yab tin exlál. U Kʼunelich kin bajaw an ora tam na Jesús neꞌech kin achʼaꞌ an yajtsiktaláb ?1w!Utsan tám enchéꞌ kʼal na Simón: ―Ajátik, in kʼwajat tʼojojodh abal kin kʼale junax kʼal Tatáꞌ ban wikʼaxteꞌ ani asta abal kin chemdhá junax kʼal Tatáꞌ. e0C por tu kontsintsámalich abal yab ka jilaꞌ ta belom. Por tam ka chalpay abal yab alwaꞌ xowaꞌ a tʼajaꞌ ani ki witsiy juní kʼal Nanáꞌ, ka tolmiy na at kidhábtsik abal ti kin belaꞌtsik tokotkʼi Nanáꞌ.
~}}[|l{zzdynx}x'vvJtt@s?qq)p oqnnMm8lekkgihhgff.e>dIcaz``?_^]]s\\/[gZYXWWVUUdTTDS_RrQXP OlOMM KJfI-HH
GG$FEErDDyCC$A@@[?>d=`<:98766 442332I10A..F-_,+**P)w(('' &;%3$w##`"w! KHcNY7
WF}^ /wWʼKa konoytsik xowaꞌ a yéntsal ani neꞌech ki pidhan kʼal na Dios; ka aliytsik ani neꞌech ka elaꞌ; ka tʼeneytsik an wiꞌleb ani neꞌech ki japtsin. v'ʼYab ka pidhaꞌ xowaꞌ tʼokat an atʼax iniktsik xin junwal jelti an pikʼoꞌ, abal yab telab, táꞌ ka witsiy ani ti ki tʼajtsi xowaꞌ yab alwaꞌ jelti tam u kʼatʼux an pikʼoꞌ. Ani yab ka pidhaꞌ xowaꞌ kajbidh in jalbíl an atʼax iniktsik xin junwal jelti an olom, abal yab táꞌ kin kʼáchʼíkʼnaꞌ. Ka konoy, ka aliy ani ka tʼeney an wiꞌleb (Lk. 11:9‑13; 6:31) Fu¡Kʼambix!, ka jixaꞌ okʼox an yejcheꞌ elits xa koꞌol ba na wal ani anchanꞌ neꞌech tám ka ejto ka chuꞌu alwaꞌ abal ka jixtsi an ti elits xin koꞌol na at kidháb bin wal. 6te¿Janti neꞌech ka ejto ka utsaꞌ na at kidháb: “ti kin walkaꞌ tu jixtsi an ti elits xa koꞌol ba na wal”, max tatáꞌ más púlek an elits a koꞌol ba na wal? s¿Jantʼókʼi ta teltsal an ti elits xin koꞌol na at kidháb bin wal ani yab a chuꞌtal an yejcheꞌ elits xa koꞌol ba na wal? Xr)Pos anchanꞌ xan ti ka walbiytsik xi kʼeꞌet, anchanꞌ teye ti neꞌech ki walbiyattsik kʼal na Dios ani xowaꞌ ka tʼajtsi xi kʼeꞌettsik, jayéchkʼi teye neꞌech ki tʼajtsintsik kʼal na Dios. Wq )ʼYabtsik ka walbiy xi kʼeꞌet abal yab teye ki walbiyattsik kʼal na Dios.
p"Pos yab ki kʼwajaytsik ta chalpax kʼal tin kwenta xan ti neꞌech ka watʼnaꞌtsik kalám, pos kalám neꞌech jeye ka waꞌchin xantʼokʼál ti ki kʼwajaytsik ta chalpax. Tsudhey ka tsudhey u waꞌchinal xantʼokʼál ti ki kʼwajaytsik ta chalpax.@oy!Jaxtám, ka aliytsik okʼox xan ti ki kʼwajay takʼnél kʼal na Dios ani ka tʼajaꞌtsik xowaꞌ Jajáꞌ in léꞌ ani ejtal jechéꞌ xowaꞌ a yéntsaltsik neꞌech ki pidhan. >nu Pos an atiklábtsik xi yab in exlál na Dios tokot in ayaltsik ejtal jechéꞌ; por na Tátaꞌ Dios xi kʼwajat túꞌ walkʼiꞌ, in choꞌób ke a yéntsaltsik ejtal jechéꞌ. Em Jaxtám, yab ki kʼwajaytsik ta chalpax ani ka ulutsik enchéꞌ: “¿Jantʼéy neꞌech ki kʼapu? O ¿jantʼéy neꞌech ki uchʼaꞌ? O ¿jantʼokʼál neꞌech ku kʼudhkʼumlin?” Vl% Max na Dios in labidhmédhál anchanꞌ an chʼojóltsik, xi xoꞌ kʼwajat ban aleláb ani kalám neꞌech ka tsikan, ¿awxeꞌ yab más neꞌech ti tolmiy tatáꞌtsik, atiklábtsik xi yab i lej belom? k Por tu utsáltsik ke nibal an pulek takʼix Salomón, kʼal ejtal nin tumínladhtal, yab kʼudhkʼumlinék labidh jelti an wichtsik. Fj ʼ¿Jantʼókʼi ta kʼwajíltsik ta chalpax kʼal tin kwenta na kʼudhkʼúmil? Ka telaꞌtsik xan tu pakel an wich xi waꞌach ban aleláb, yab u tʼojnaltsik nibal u dhutseꞌlix. %iC¿Ani jitaꞌ xi tatáꞌtsik, max ka kʼwajay tʼajat ti chalpax kʼal jun xataꞌ neꞌech kin ejto kin nakedhaꞌ tinbáꞌ elaꞌ chʼejel metro más? h1Ka telaꞌ an chʼichintsik xi xeꞌech ti jumumúl; yabtsik u óm, yabtsik in junkuwal i kʼapnél, nibal in taꞌpáltsik i kʼapnél ba wilteꞌ; por bélkʼi u kʼapundhábtsik kʼal na Dios xi kʼwajat walkʼiꞌ. ¿Awxeꞌ yab más a jalbíltsik ké an chʼichintsik? 4gaʼTu utsáltsik: Yab ki kʼwajay ta chalpax kʼal tin kwenta xantʼéy neꞌech ka kʼapu o xantʼéy neꞌech ka uchʼaꞌ, nibal ki kʼwajay ta chalpax kʼal tin kwenta na kʼudhkʼúmil. ¿Awxeꞌ yab más in jalbíl na ejattal ke an kʼapnél ani na tʼuꞌúl, más ke na kʼudhkʼúmil? Uf#ʼYab xitaꞌ neꞌech kin ejto kin tʼójontsi cháb in ajátik, pos neꞌech kin kʼanidhaꞌ xi jún ani neꞌech kin pojkaꞌ xi jún, o neꞌech kin tʼójontsi alwaꞌ xi jún ani xi jún yabaꞌ. Yab neꞌech ka ejto ka tʼójontsi na Dios ani an tumínladhtaláb. Na Dios in belkóm nin chakámiltsik (Lk. 12:22‑31) e5Por max na wal yab alwaꞌ, ejtal na tʼuꞌúl neꞌech ka kʼwajay jelti max ban jikʼwaxtaláb. Ani max an tajaxtaláb xa koꞌol ka wenkʼon ti jikʼwaxtaláb, ¡tʼunuy tʼajat neꞌech ka xalkʼan jachanꞌ an jikʼwaxtaláb! Na Dios ani an tumínladhtaláb (Lk. 16:13) 'dGʼNa wal in junwal jelti nin tajbaxtal na tʼuꞌúl. Jaxtám, max na wal alwaꞌ, putál na tʼuꞌúl neꞌech ka kʼwajay jelti max ban tajaxtaláb. 5ccPos xon ti ka kóꞌoytsik xowaꞌ xi kajbidh in jalbíl, tajaꞌ jeye neꞌech ka kʼwajay na ejattal. Ni wal kʼwajat jelti nin tajbaxtal ni tʼuꞌúl (Lk. 11:34‑36)
bMás alwaꞌ ka junku túꞌ walkʼiꞌ xowaꞌ kajbidh in jalbíl. Tajaꞌ yab u takúlinal, yab u kʼachel, nibal u kwéꞌyáb. (aIʼYab ka junku xataꞌ xi kajbidh in jalbíl techéꞌ ti chabál. Pos xowaꞌ ka junku techéꞌ ti chabál u takúlinal, u kʼachel ani u kwéꞌyáb. e`Cabal yab ki chuꞌtat kʼal an atiklábtsik ke exom ta kʼíl. Tokot ki chuꞌtat kʼal na Tátaꞌ Dios xi kʼwajat yab tejwaꞌ ani Jajáꞌ, xin chuꞌtal xowaꞌ a tʼajál chinatkʼi, neꞌech ti ki pidhaꞌ an ta chʼejwalíb tin tamét an atiklábtsik. Xowaꞌ yejat ki tʼajaꞌ abal ki kóꞌoy xataꞌ túꞌ walkʼiꞌ (Lk. 12:33‑34) O_Por tatáꞌ, tam ki kʼílin, ka midhiy na wal ani ki tsʼitsbaxin, ^%ʼTam ki kʼílin, yab ka tʼajaꞌtsik jelt xan tin tʼajál an kʼambixtsik. Jajáꞌtsik in kʼwajbál tʼeꞌpidh nin wal abal ka chuꞌtat kʼal an atiklábtsik ke exom ti kʼíl. Tsubax tu utsáltsik ke kʼal jechéꞌ in bachʼwalichtsik nin chʼejwalíb. F]Por max yab ka pakwlantsitsik xi ti waltsámal, na Tátaꞌ Dios yab jeye neꞌech ti ki pakwlantsi an ta walastalábiltsik. Na Jesús u okʼtsix kʼal tin kwenta xan ti yejat ku kʼílin +\OʼJaxtám, max tatáꞌtsik ka pakwlantsi xi ti waltsámal, na Tátaꞌ Dios xi kʼwajat walkʼiꞌ neꞌech jeye ti ki pakwlantsi an ta walastalábiltsik. [w
Yab ka walkaꞌ ku taktamiyat, tokot ti ku beletnaꞌ abal yab ku átá kʼal an lej atʼax.Pos Tatáꞌ ni takʼix, Tatáꞌ na koꞌol an chápláb ani Tatáꞌ ka kóꞌoy an labidh tʼokattaláb malilíl i kʼij. Anchanꞌ ka tʼájan. dZA Ti ku pakwlantsi an ti walab, jelt xan ti wawáꞌ i pakwlantsal xitaꞌ tu waltsal. TY! Ti ku pidhaꞌ xoꞌ an ti kʼapnél xi yéntsal tsudhey ka tsudhey. X
Ti ku takʼích weye.Ka tʼájan techéꞌ ban chabál xowaꞌ Tatáꞌ a léꞌ, jelt xan tu tʼájnal túꞌ walkʼiꞌ. vWe Jaxtám, enchéꞌ ki ólantsik:Tátaꞌ, xi kʼwajat walkʼiꞌ,Tatáꞌ i tʼokat tʼajat. V-Yabtsik ka tʼajaꞌ xan ti jajáꞌtsik in tʼajál, pos na Tátaꞌ Dios in choꞌóbich xantʼéy a yéntsaltsik, maske yabél a kontsámal. YU+ʼTam ki ólan, yab ka wítsʼkʼókʼliy jayéchkʼi jayéchkʼi xowaꞌ a ulal, jelt xan tin tʼajál xi yabtsik in exlál na Dios abal in chalpayaltsik ke anchanꞌ neꞌech ka axtsin kʼal na Dios. TPor tam tatáꞌ ki ólan, ki ochkan ba na altájil, ka mapuy an wiꞌleb ani ka ólantsi na Tátaꞌ Dios xi kʼwajat yab tejwaꞌ. Max anchanꞌ ka tʼajaꞌ, na Tátaꞌ xin chuꞌtal xowaꞌ a tʼajál chinatkʼi, neꞌech ti ki pidhaꞌ an ta chʼejwalíb. "S=ʼTam ki ólan, yab ka tʼajaꞌtsik jelt xan tin tʼajál an kʼambixtsik, xin kulbetnál ti ól kubat ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb ani ban bél abal ka chuꞌtat kʼal an atiklábtsik. Tsubax tu utsáltsik, ke kʼal jechéꞌ, in bachʼwalich nin chʼejwalíb. NRani na Tátaꞌ Dios, xin chuꞌtal xowaꞌ a tʼajál chinatkʼi, neꞌech ti ki pidhaꞌ an ta chʼejwalíb tin tamét an atiklábtsik. Na Jesús u okʼtsix xan ti yejat ku ólan (Lk. 11:2‑4) vQePor tam tatáꞌ ka pidhnaꞌ i tolmixtaláb, yab ka tʼiltsi nibal na jaꞌúb; chinatkʼi ti ka tʼajaꞌ ^P5Jaxtám, tam ka pidhnaꞌ i tolmixtaláb, yab ka tʼilaꞌ, jelt xan tin tʼajál an kʼambixtsik ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb ani ban bél. Jechéꞌ tin tʼajáltsik anchanꞌ, jaꞌich abal in léꞌ ka tʼilan alwaꞌ kʼal an atiklábtsik; por tsubax tu utsáltsik, ke kʼal jachanꞌ in bachʼwalichtsik nin chʼejwalíb. eO EʼYab tokotkʼi ka tʼajál xowaꞌ lujat tin tamét an atiklábtsik abalkʼi ki chuꞌtat. Pos max ka tʼajaꞌ anchanꞌ, na Tátaꞌ Dios xi kʼwajat walkʼiꞌ yab neꞌech ti ki pidhaꞌ ni jun i chʼejwalixtaláb. sN_0Ka lujkutsik tabáꞌ, anchanꞌ xan ti na Tátaꞌ Dios xi kʼwajat walkʼiꞌ lujat Jaꞌ tʼajat. M3/Max tokot a chapnédhál na at kidhábtsik, ¿jantʼéy exom a tʼajáltsik watʼats? Pos asta xi yabtsik in exlál na Dios in tʼajál anchanꞌ. 8Li.Max tokot a kʼanidhál xi ti kʼanidháltsik, ¿Jantʼéy neꞌech ka átaꞌ max anchanꞌ a tʼajáltsik? Asta an bachʼkʼul jalbixtaláb in tʼajáltsik jeye anchanꞌ. K-Max ka tʼajaꞌtsik anchanꞌ, i chakámlábichtsik tám kʼal na Tátaꞌ Dios xi kʼwajat walkʼiꞌ; pos Jajáꞌ in tajbayal kʼal na kʼítsá an iniktsik xi alwaꞌ ani xi atʼax; ani in uldhantsal an ti áb xi lujattsik ani xi yab lujattsik. ^J5,Por Nanáꞌ tu utsáltsik: Ka kʼanidhaꞌ xi ti atʼáltsik, ka lábtʼajaꞌ xi ti odhbijyaltsik, ka tʼajtsi xowaꞌ alwaꞌ xi ti atʼáltsik ani ka kontsintsi xi ti atʼáltsik ani ti atʼax tʼajtsaltsik. I#+ʼA achʼámaltsik jeye usnék enchéꞌ an wejeꞌ pakéltsik: “Ka kʼanidhaꞌ xi kʼeꞌettsik por ka pojkaꞌ xi ti atʼál.” OH*Max jun xitaꞌ ti ki kontsi jun xataꞌ, ka pidhaꞌ ani max ki kontsin xataꞌ matidh, ka pidhnaꞌ. Na Jesús in okʼtsixnál ke yejat ki kʼanidhaꞌtsik xi tu atʼál (Lk. 6:27‑28, 32‑36) pGY)Max ki tʼajtsin ti chápláb ka júnaꞌ jun i kitáláb jun kilómetro, ka júntsi chab kilómetro. xFi(Max jun xitaꞌ ti ki péjey abal in léꞌ ti ki kʼántsi ta xekét, ka pidhaꞌ jeye kin júnaꞌ na wát. UE#'Por Nanáꞌ tu utsáltsik: Yab ka tomnaꞌtsik an inik xi atʼax, tokot ka tʼajaꞌtsik enchéꞌ: max jun xitaꞌ ti ki pikʼiy ba jun a chʼaꞌúb, ka pidhaꞌ jeye ti ki pikʼtsi xi jun pakʼeꞌ. D &ʼA achʼámaltsik jeye usnék enchéꞌ an wejeꞌ pakéltsik: “Xan ti ki tʼajtsin anílkʼi teye ti ka tʼajtsi.” C%Tam yejat ka tokʼoy jun xataꞌ, tokot ka ulu “aniꞌ” max aniꞌ, o “yabaꞌ” max yabaꞌ. Pos max ka puntsiy jechéꞌ, an lej atʼaxich ti tʼajál ka tʼajaꞌ anchanꞌ. Na Jesús u okʼtsix kʼal tin kwenta an wítsbántsíxtaláb (Lk. 6:29‑30) B7$Yab jeye ka lej tsubkʼaꞌ xataꞌ kʼal tatáꞌ tabáꞌ, pos yab neꞌech ka ejto ka dhakniꞌbédhaꞌ o ka tʼunuybédhaꞌ ni jun a xiꞌíl. HA #nibal kʼal an chabál, kom jelti max tajaꞌ in kubál nin akan na Dios. Nibal ka lej tsubkʼaꞌ xataꞌ kʼal an bitsow Jerusalén, kom jaꞌich nin bitsówil an yejcheꞌ Pulek takʼix. c@?"Por Nanáꞌ tu utsáltsik ke yab yejat ka éynaꞌ ni jun xataꞌ abal ka lej tsubkʼaꞌ xataꞌ. Yab ka éynaꞌ an walkʼiꞌ abal ka lej tsubkʼaꞌ jun xataꞌ, kom jaꞌich jelti nin tʼokat kʼwajtal na Dios; ?+!ʼA achʼámaltsik jeye usnék enchéꞌ an wejeꞌ pakéltsik: “Koꞌol ka tʼajaꞌ xowaꞌ a lej tsubkʼantsámal an Okʼóxláb.” Z>- Por Nanáꞌ tu utsáltsik ke max jun i inik kin jilaꞌ nin tomtal ani yab abal u junkunal kʼal kʼeꞌet, in tʼajálich tám ka wenkʼon ti junkux inik uxum; ani xu tomkinal kʼal jun i jiladh mímláb, u walbinalich jeye kʼal i uxúmbeꞌtaláb. Na Jesús u okʼtsix kʼal tin kwenta tam jun xitaꞌ in lej tsubkʼál jun xataꞌ V=% ʼUsnéktsik jeye an wejeꞌ pakéltsik enchéꞌ: “Xitaꞌ ka jíláxin kʼal nin tomtal, yejat kin pidhaꞌ nin tomtal jun i úw xon tin ulal xantʼókʼi tin kwenta ti neꞌech ka jíláxin.” *<M Ani max na eját kʼubak ti walbindhál, ka muchʼiy ani ka petʼnaꞌ; pos más alwaꞌ ka kʼibdhaꞌ jun pejeꞌ na tʼuꞌúl ké ki petʼná kʼal ejtal na tʼuꞌúl ban kʼibeltaláb. Na Jesús u okʼtsix kʼal tin kwenta an jíláxtaláb (Mt. 19:9; Mr. 10:11‑12; Lk. 16:18) F; ʼMax na eját wal ti walbindhál, ka jixaꞌ ani ka petʼnaꞌ; pos más alwaꞌ ka kʼibdhaꞌ jun pejeꞌ a tʼuꞌúl ké ki petʼná kʼal ejtal na tʼuꞌúl ban kʼibeltaláb. /:W Por Nanáꞌ tu utsáltsik ke xitaꞌ kin létʼendhaꞌ jun i mímláb, walbinich kʼal i uxúmbeꞌtaláb tin ejattal abal in létʼendhál jachanꞌ an mímláb. i9KʼAn wejeꞌ pakéltsik usnék jeye enchéꞌ: “Yab ki junkun kʼal xi yab a tomtal.” 85Tsubax tu utsál, ke yab neꞌech ki kale tajaꞌ asta ka jalbiy ejtal xowaꞌ a júnál. Na Jesús u okʼtsix kʼal tin kwenta an uxúmbeꞌtaláb F7ʼMax jun xitaꞌ ti ki utsbiy ani ti ki júnaꞌ ban awiltaláb, ki lejkintsik ti bél kʼal jajáꞌ abal yab ti ki júnaꞌ ban lújundhom; pos max ti ki júnaꞌ ban lújundhom, an lújundhom neꞌech ti ki pidhnaꞌ ban belkol wikʼaxteꞌ ani an belkol wikʼaxteꞌ neꞌech ti ki baliy ban wikʼaxteꞌ. \61ka jilaꞌ an pikbantsixtaláb tin tamét xon tu kʼwajbáb an pikbaxtaláb ani ki kʼale okʼox ta lejkinal kʼal na at kidháb. Tam i lejkinékich, ki witsích tám ani ka kʼwajbaꞌich an pikbantsixtaláb. 5/ʼJaxtám, max neꞌchich ka kʼwajbantsi ti pikbantsixtaláb na Dios ani tajaꞌ ka chalpay ke yab i kʼwajat alwaꞌ kʼal na at kidháb, 14[Pos Nanáꞌ tu utsáltsik ke xitaꞌ kin chakuntsi nin at kidháb, yejat ka lújundhá kʼal an awiltalábtsik. Xitaꞌ kin odhbijiy nin at kidháb, yejat ka lújundhá kʼal an Junkulom Awiltaláb ani xitaꞌ kin bijiy nin at kidháb ti atʼax inik, in tomnálich ka kʼale ban kʼibeltaláb. )3KʼA achʼámaltsik ke an wejeꞌ pakéltsik usnék enchéꞌ: “Yab ki chemdhaxin, pos xitaꞌ ka chemdhaxin yejat ka lújundhá kʼal an awiltaláb.” \21Pos tu utsáltsik, ke max yab ka tʼajaꞌ más an chápláb abal ka tʼajaꞌ xowaꞌ in léꞌ na Dios ké an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés ani an fariseotsik, yab neꞌech ka ejto ki kʼwajaytsik takʼnél kʼal na Dios. Na Jesús u okʼtsix kʼal tin kwenta an chákub (Lk. 12:57‑59) !1;Jaxtám, xitaꞌ kin chʼikat tʼajaꞌ xowaꞌ kʼwajat dhutsadh ba jechéꞌ an takʼixtaláb, maske jaꞌich jun xataꞌ xi más chipíl ani anchanꞌ kin okʼtsi an atiklábtsik, chaꞌat tʼajat in éy neꞌech ka kʼwajay xon tu takʼix na Dios. Por xitaꞌ kin tʼajaꞌ xowaꞌ in ulal jechéꞌ an takʼixtaláb ani jaꞌich kin okʼtsixnaꞌ, ultaláb neꞌech ka kʼwajay xon tu takʼix na Dios. X0)Pos tsubax tu utsáltsik, ke lejat kʼwajat an chabál ani an walkʼiꞌ, yab neꞌech ka wékʼontsat ni jun xataꞌ jechéꞌ an takʼixtaláb. Koꞌol ka tʼájan okʼox ejtal xowaꞌ kʼwajat dhutsadh. /yʼYab ka chalpaytsik ke Nanáꞌ in tsiꞌnek ku wékʼoy nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés o xowaꞌ in jilámal dhutsadh an tʼiltsixtsik; yab in tsiꞌnek abal ku wékʼoy, in tsiꞌnek abal ku tʼajaꞌ xan tin ulal. ;.oAnchanꞌ xan tu tajbax an tajbaxtaláb, anchanꞌ teye ti ka xalkʼaꞌ xowaꞌ alwaꞌ a tʼajál abal kin chuꞌu an atiklábtsik ani anchanꞌ kin pubédhantsi tin bij na Tátaꞌ Dios xi kʼwajat walkʼiꞌ. Na Jesús u okʼtsix kʼal tin kwenta nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés 4-aYab u letʼkʼoyáb jun i tajbaxtaláb abal ka paxkʼiyat kʼal jun i kajón, u letʼkʼoyáb abal ka kʼwajbá tʼekʼat abal kin tajbay ejtal xi kʼwajattsik ban atá. ,5ʼTatáꞌtsik ni kʼwajat jelti an tajaxtaláb abal an atiklábtsik. Jun i bitsow xi kʼwajat ba chʼén, yab neꞌech kin ejto ka chinkʼon. p+Y
ʼTatáꞌtsik ni kʼwajat jelti an atʼem abal an atiklábtsik. Max an atʼem ka xawꞌmé, ¿jantʼó ti neꞌech ka éyná? Yabich xataꞌ ti alwaꞌ, tokot abal ka wakʼlá ani ka kʼáchʼíkʼná kʼal an atiklábtsik. /*W Ki kulbé ani ki kʼijidhmétsik abal neꞌech ka bachʼutsik jun i chʼejwalixtaláb púlek túꞌ walkʼiꞌ, pos anchanꞌ jeye ti tʼajtsinék an tʼiltsixtsik xi kʼwajinek más okʼox ke tatáꞌtsik. An belomtsik kʼwajat jelti an atʼem ani an tajaxtaláb (Mr. 9:50; Lk. 14:34‑35) ,)Q ʼKʼijidh abal tatáꞌtsik, tam ki odhbijyattsik, ki atʼantsik ani ki utsantsik xowaꞌkich xi yab alwaꞌ maske yab tsubax kʼal Nanáꞌkʼi tu kwenta. !(;
ʼKʼijidh abal xitaꞌ xu atʼnaltsik kʼal tin kwenta abal in tʼajáltsik xowaꞌ lujat, pos neꞌech ka kʼwajaytsik takʼnél kʼal na Dios. 'y ʼKʼijidh abal xitaꞌ xin ayaltsik an kʼijidhtaláb, pos neꞌech ka bijyattsik ti chakámláb kʼal na Dios. r&]ʼKʼijidh abal xitaꞌ xin koꞌoltsik tʼokat nin ejattal, pos neꞌechtsik kin chuꞌu na Dios. }%sʼKʼijidh abal xitaꞌ xin yajnantsaltsik nin at kidhtal, pos neꞌech jeye ka yajnantsattsik kʼal na Dios. $#ʼKʼijidh abal xitaꞌ xin leꞌnáltsik kin tʼajaꞌ xowaꞌ lujat, pos neꞌech ka tolmiyattsik kʼal na Dios abal kin tʼajaꞌ. ##ʼKʼijidh abal xin chaꞌkáltsik tinbáꞌ, pos neꞌech kin bachʼutsik an chabál xi usnéktsik neꞌech ka pidhan kʼal na Dios. b"=ʼKʼijidh abal xu ukʼnaltsik, pos neꞌech ka kʼijidhmédhátsik kʼal na Dios. !y―Kʼijidh abal xin chalpayaltsik ke in yéntsal na Dios, pos neꞌech ka kʼwajaytsik takʼnél kʼal na Dios. } sani tujey ti okʼtsinaltsik enchéꞌ kʼal na Jesús: Xitaꞌ tsubax lejtal kʼwajattsik kʼijidh (Lk. 6:20‑23) 3Tam ti na Jesús in chuꞌu ejtal an atiklábtsik, kʼadhiy ba chʼén ani buxkan. Junkun tám nin exóbaliltsik malilíl xon ti Jajáꞌ kʼwajat 5 cKʼal yán i atiklábtsik ti wéwná na Jesús, wéwná kʼal xu kʼwajíltsik Galilea, kʼal xu kʼwajíltsik ban bitsowtsik xi Dekápolis, xi Jerusalén, kʼal xu kʼwajíltsik ban chabál xi Judea ani kʼal xu kʼwajíltsik jeye in lujtal xon tu kalel na kʼítsá kʼal an waljaꞌ Jordán.t aChoꞌóbná xantʼéy in tʼajál na Jesús kʼal ejtal an atiklábtsik xu kʼwajíl ban chabál xi Siria ani tsiꞌdhantsat ejtal xi kʼwajattsik kʼal i yajtsiktaláb, xu yaꞌultsik, xin koꞌoltsik i chʼukʼuxtaláb, xi kʼwajattsik ochadh kʼal i atʼax ejattalábtsik, xu wipipíltsik ani xi yabtsik in ejtowal ka yoyon. Ani jeldhátsik kʼal na Jesús. ' GNa Jesús xeꞌech in lonyal putál an chabál xi Galilea ani u kubél ti okʼtsix ban bitsowtsik ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb. In tʼilál an alwaꞌ tʼilab kʼal tin kwenta xan tu takʼix na Dios ani in jeldhál an atiklábtsik kʼal xowaꞌkichkʼi i yawꞌlách. 4aani támkʼi jachanꞌ tin jilaꞌtsik an tan. In jilaꞌtsik jeye nin tátaꞌ ani in wéwnaꞌtsik na Jesús. Na Jesús in okʼtsal yán i atiklábtsik (Lk. 6:17‑19) <qMás asta tuwaꞌ wéꞌ aniꞌ, na Jesús in chuꞌu juní cháb i iniktsik xi aníl jeye in kidhábkʼitsik. Jechéꞌtsik jaꞌich na Jakobo ani na Juan, xu chakámlábtsik kʼal na Sebedeo xi kʼwajattsik ba jun i tan kʼal nin tátaꞌ ti lejkix tin jixáb an toꞌol. Kanyattsik kʼal na Jesús hITámkʼi jachanꞌ tin jilaꞌtsik nin jixáb an toꞌol ani kʼaletsik kʼal na Jesús. ,QUtsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ti kin wéwnaꞌtsik ani neꞌech tu okʼtsitsik xan ti neꞌech ka aliy an atiklábtsik xi neꞌech ti kin belaꞌ. 8iTam ti na Jesús neꞌech ti belal waltsik an pujal xi Galilea, in chuꞌu cháb i iniktsik xin kidhábkʼitsik; jún jaꞌich na Simón, xi bijyat jeye ta Pedro ani na jún a Andrés. Jechéꞌ an iniktsik, kʼwajat in petʼnál nin jixáb an toꞌol ban pujal, kom jajáꞌtsik u jixom toꞌol. %Asta tam ti tám ti tujey na Jesús ti tʼiltsix ani in ulal enchéꞌ: ―Ka jilaꞌichtsik ta walablom, pos exomich ti kʼunel xowkʼi neꞌchich ti takʼix na Dios. Na Jesús in kaniy abal ti exóbal chéꞌ i jixom toꞌoltsik (Mr. 1:16‑20; Lk. 5:1‑11) iKAn atiklábtsik xi kʼwajat jelti max ban jikʼwaxtaláb, in chuꞌutsik jun i pulek tajaxtaláb
ani an atiklábtsik xi kʼwajat jelti max in kʼunkʼúmich tʼajat an chemlá,
tajbayattsik kʼal jun i tajaxtaláb. a;Chabál xon ti kʼwajinektsik na Sabulón ani na Neftalí,
xi kʼwajat in lujtal ban pujal, in lujtal xon tu kalel na kʼítsá kʼal an waljaꞌ Jordán,Galilea, xon tu kʼwajíl xi yabtsik u judío. kOJechéꞌ támun abal ka tʼájan xan tin jilámal dhutsadh an tʼiltsix Isaías enchéꞌ: .U
Por yab kʼwajay Nasaret, kʼale ti kʼwajíl Kapernaúm, jun i bitsow xi kʼwajat bin wál i pujal, ban chabál xon ti kʼwajinektsik na Sabulón ani na Neftalí. r] Tam ti na Jesús in achʼaꞌ abal na Juan balidh ban wikʼaxteꞌ, witsiy ban chabál xi Galilea. R Jilanich tám na Jesús kʼal an lej atʼax ani ulich i tʼokat abatwáletsik abal ka tʼójontsat kʼál na Jesús. Na Jesús in tujúch Galilea nin tʼojlábil (Mr. 1:14‑15; Lk. 4:14‑15) M
Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Lej atʼax, ki kʼaléch, pos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: “Ka kʼakʼnaꞌ an Okʼóxláb na Diosil ani Jajáꞌkʼi ka tʼójontsal.” q[ ani utsan enchéꞌ: ―Neꞌech tu pidhaꞌ ejtal jechéꞌ, max ki tudhlan abal ti kin kʼakʼnaꞌ. u
cJúná tám juní kʼal an lej atʼax ba jun i tʼekʼat chʼén, xalkʼantsat ejtal an ti pakdhaꞌ bitsow xi techéꞌ ti kʼayꞌlá xi kʼwajat takʼnél kʼal an pakdhaꞌ takʼix ani nin pubíl jachanꞌ an pakdhaꞌ bitsow Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―In ulal jeye enchéꞌ an Tʼokat Dhuslab: “Yab ka taktamiy an Okʼóxláb na Diosil.” H ani utsan enchéꞌ: ―Max tsubax lejtal i Chakámláb kʼal a Dios, ka petʼnaꞌ tabáꞌ abal chaꞌat; pos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ:Na Dios neꞌech kin abaꞌ nin tʼokat abatwálejiltsik abal ti ki beletnaꞌ.Neꞌech ti ki bachʼu
abal yab ka chaꞌaw na akan kʼal ni jun i tʼujub.
Júná tám na Jesús kʼal an lej atʼax ban tʼokat bitsow Jerusalén, kʼadhbá bin éb an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios D Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―An Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: “Yab tokotkʼi kʼal i kʼapnél ti ejat an inik, ejat jeye kʼal ejtal xowaꞌ na Dios in ulal.” J
Utey tám an lej atʼax ba na Jesús abal kin taktamiy ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―Max tsubax lejtal i Chakámláb kʼal a Dios, ka utsaꞌ jachanꞌ an tʼujubtsik ka wenkʼon ti kʼapnél. s_Tajaꞌ ti kʼwajay yab u kʼapul chab inik a kʼítsá ani chab inik i akal ani tayíl, kʼaꞌay. Júná tám na Jesús kʼal an Tʼokat Ejattaláb ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh abal ka taktamiyat kʼal an lej atʼax. 8iAchʼatmé tám jun i káwintaláb walkʼiꞌ, xu káw in ulu enchéꞌ: ―Jechéꞌ jaꞌich nu Chakámil xu kʼanidhál tʼajat ani in kulbél tʼajat kʼal Jajáꞌ.S Tam ti pujadhich na Jesús, kale ban jaꞌ. Támkʼi jachanꞌ, jakʼpin an walkʼiꞌ ani in chuꞌu na Jesús nin Tʼokat Ejattal na Dios ti paꞌíl jelti jun i kukuꞌ ani buxkan tin éb Jajáꞌ. +OPor utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Xoꞌ ka tʼajaꞌich anchanꞌ; pos yejat ki tʼajaꞌ ejtal xowaꞌ in léꞌ na Dios. In tokʼóch tám na Juan. ;oYabwiꞌik u leꞌnáb ka pujyat na Jesús kʼal na Juan, tokot u usnal enchéꞌ: ―Nanáꞌ nin tomnál kin pujyat kʼal Tatáꞌ, ani ¿Tatáꞌ a léꞌ tu pujay nanáꞌ? yk
Ulich tám na Jesús ban waljaꞌ Jordán xon ti kʼwajat na Juan abal ka pujyat, na Jesús tál Galilea. # Anchanꞌ xan ti jun i inik in jutsyal an trigo abal kin taꞌpaꞌ ban wilteꞌ ani in tsiktsal an tin jokom, anchanꞌ jeye ti neꞌech ka tʼajtsin an atiklábtsik kʼal xi taꞌ tál tayíl. Neꞌech kin júnaꞌ walkʼiꞌ xi Jajáꞌ in dhabal ani neꞌech kin petʼnaꞌ xi yab Jajáꞌ in dhabal ban kʼamal xi yab jaykʼi u tepel. Tam ti pujan na Jesús (Mr. 1:9‑11; Lk. 3:21‑22) 2] Nanáꞌ tu pujyaltsik kʼal i jaꞌ jelti jun i exól abal a jilaꞌichtsik ta walablom; por xi taꞌ tál tayíl, neꞌech ti ki pujaytsik kʼal an Tʼokat Ejattaláb ani kʼal i kʼamal. Jajáꞌ más in koꞌol i awiltaláb ke nanáꞌ, nanáꞌ nibal elaꞌ in tomnál ku téntsi tin pajab. q~[
Anchanꞌ jelt xan ti jun i inik in kwajlál jun i teꞌ xi yab xataꞌ ti alwaꞌ ani in tsikál, anchanꞌ jeye ti neꞌech kin tʼajaꞌ na Dios kʼunat i kʼij kʼal an atiklábtsik xi Jajáꞌ kin chuꞌu ke yab alwaꞌ inik. l}Q Yab ka chalpaytsik ke i alwaꞌ inik tin tamét na Dios abalkʼi i kidhtalábtsik kʼal na Abraham; pos tu utsáltsik ke asta ba jechéꞌ an tʼujubtsik na Dios neꞌech kin ejto kin waꞌchindhaꞌ in kidhtaltsik a Abraham. e|CKi kʼwajáchtsik alwaꞌ abal ka xalkʼan ke tsubax lejtal ta jilaꞌichtsik ta walablom. {+Por tam ti na Juan in chuꞌu ke yán i fariseotsik ani i saduseotsik u ulel abal ka pujyat, utsantsik enchéꞌ kʼal na Juan: ―¡Tatáꞌtsik a junwal jelti an chan! ¿Jitaꞌ ti okʼtsámaltsik ka chinkʼontsi an kʼakʼadh yajtsiktaláb xi exomich ti kʼunel? _z7Tam kin ólnaꞌichtsik nin walab, u pujyábtsik kʼal na Juan ban waljaꞌ Jordán. MyYán i atiklábtsik xi Jerusalén, ejtaltsik xu kʼwajíltsik ban chabál xi Judea ani ejtal xu kʼwajíltsik kʼunat ban waljaꞌ Jordán, u uleltsik abal kin achʼaꞌ xowaꞌ in ulal na Juan. ^x5Na Juan u xeketlinal kʼal i xeketláb xi tʼajadh kʼal nin xiꞌíl an koꞌnél xu bijyáb kameyo ani in wikʼál nin tsukul kʼal i ótʼ. Nin kʼapwál, jaꞌich an pichʼichʼ ani an alteꞌ chiꞌik. w/Jechéꞌ na Juan jaꞌich an inik xin tʼilámal an tʼiltsix Isaías tam tin ulu enchéꞌ:Achʼat in káwintal jun xitaꞌ ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh ani xu káw, in ulal kawidh enchéꞌ:“¡Ka tʼojojontsíchtsik tin bélil an Ajátikláb;
ka júnaꞌichtsik jun i xeꞌchintaláb alwaꞌ; abal anchanꞌ, ki kʼwajáchtsik tʼojojodh tam ka tsích an Ajátikláb!” v{ani in ulal enchéꞌ: ―Ka jilaꞌichtsik ta walablom, pos exomich ti kʼunel xowkʼi neꞌchich ti takʼix na Dios. vu gTam ti jachanꞌ i kʼij na Juan xu pujax ulich Judea ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh. Tujey ti tʼiltsix OtTam ti ulich tajaꞌ, kʼale ti kʼwajíl ban bitsow xin bij Nasaret. Jechéꞌ támun anchanꞌ abal ka tʼájan xan tin ulúmal an tʼiltsixtsik, ke na Jesús neꞌech ka bijyat ti nasareno.sPor tam ti na José in achʼaꞌ abal na Arkelao jaꞌich na kʼwajat ti takʼix Judea in kuxyal nin tátaꞌ Erodes, jikʼey ani yab in leꞌnaꞌ ka kʼale tajaꞌ. Ani kom óltsinékich kʼal jun i watsib xon ti yejat ka kʼale, kʼale ban chabál xi Galilea. krOChʼakay tám na José ani in júnaꞌ an chakam kʼál nin nánaꞌ ban chabál xi Israel. 2q]―Ki chʼakay ani ki kʼale ban chabál xi Israel. Ka júnaꞌ an chakam junax kʼal nin nánaꞌ abal chemnekichtsik xin léꞌwiꞌik kin chemdhaꞌ an chakam. +pOPor tam ti chemnekich na Erodes, tajaꞌ Ejipto, na José in chuꞌu ba jun i watsib jun in tʼokat abatwálejil an Okʼóxláb ani utsan kʼál enchéꞌ: oAchʼatmé ban bitsow Ramá
i mímlábtsik ti ukʼnal ani ti tʼeꞌpinal;
jaꞌich nin at kidhtaltsik na Rakel xi kʼwajat in ukʼintsal nin chakámiltsik
ani yab in leꞌnaꞌtsik ka kʼijidhmédhá, kom chemdhantsidh tin chakámiltsik. dnAAnchanꞌ ti támun jelt xan tin jilámal dhutsadh enchéꞌ an tʼiltsix Jeremías: +mOTam ti na Erodes in chuꞌu abal kʼambiyat kʼal an chalpadh iniktsik, chakuy tʼajat ani in abnaꞌ ka chemdhá ejtal an tsʼitsik kwitól xi ít ti waꞌchinék asta xin koꞌolich chabtsik i tamub. In abnaꞌ ka chemdhá an tsʼitsik kwitól xu kʼwajíl Belén ani xu kʼwajíltsik tajaꞌ kʼunat. Jechéꞌ in tʼajaꞌ anchanꞌ kom in koꞌolich kʼunat cháb i tamub ti watʼenek an chalpadh iniktsik. }lsTajaꞌ ti kʼwajaytsik asta ti chemech na Erodes. Jechéꞌ támun abal ka tʼájan xan tin ulúmal enchéꞌ an Okʼóxláb kʼal nin tʼiltsíxil: “U utsaꞌ ka kʼale Ejipto nu Chakámil.” Na Erodes in abnaꞌ ka chemdhá i chakamtsik ~kuTam ti na José ejech, jachanꞌ an akal ájlách abal Ejipto. In júnaꞌ an chakam junax kʼal nin nánaꞌ. j
Tayíl, tam ti kʼalnekich an chalpadh iniktsik, na José in chuꞌu ba jun i watsib jun in tʼokat abatwálejil an Okʼóxláb ani utsan kʼál enchéꞌ: ―Ki chʼakay ani ki ájlách abal Ejipto. Ka júnaꞌ an chakam junax kʼal nin nánaꞌ ani ki kʼwajay tajaꞌ asta tam nanáꞌ tu utsaꞌ ki witsiy. Pos na Erodes neꞌech kin aliy an chakam abal kin chemdhaꞌ. +iO Por óltsintsik kʼal jun i watsib ke yab yejat ka witsiytsik xon ti kʼwajat na Erodes, jaxtám ti witsiytsik bin chabálil, píl bél. Ajláchtsik abal Ejipto *hM Tam ti ochichtsik ban atá, in chuꞌu an chakam junax kʼal na María. Jechéꞌ na María jaꞌich nin nánaꞌ an chakam. An chalpadh iniktsik tudhlan tám ani in kʼakʼnaꞌ an chakam. In japiy tám an balixtaláb xin tsiꞌdháltsik ani in chʼejwaliy ti oro, ti ikob ani ti mirra. Sg
Tam ti an chalpadh iniktsik in chuꞌu kubey na ót, kulbétsik tʼajat. mfS Tam ti okʼon ti usnaltsik jechéꞌ kʼal an pulek takʼix, kʼaléchtsik tám. Na ót xin chuꞌúmaltsik in lujtal xon tu kalel na kʼítsá, taꞌ ti neꞌech okʼox ani tam tin bajaw xon ti kʼwajat an chakam, kubey. re]In abaꞌtsik tám Belén ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Ki kʼaletsik tajaꞌ ani ka alꞌimay i tsubaxtaláb kʼal tin kwenta jachanꞌ an chakam. Tam ka elaꞌtsik an chakam, ti kin óltsi abal kin kʼale neye ku kʼakʼnaꞌ. |dqNa Erodes in kaniy tám chinatkʼi an chalpadh iniktsik ani in konoy xowkʼi jun bél ti xalkʼanék na ót. `c9Maske Belén jaꞌich jun i chakam bitsow xi kʼwajat ban chabál xi Judea,
púlek ti kʼwajat,
kom tajaꞌ ti neꞌech ka waꞌchin jun i okʼlek,
xi neꞌech kin beletnaꞌ an atiklábtsik xi Israel. !b;Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: ―Ban bitsow xin bij Belén xu takʼnal ban chabál xi Judea; pos an tʼiltsix enchéꞌ tin jilámal dhutsadh: kaOKanyattsik tám kʼal an pulek takʼix ejtal an okʼlek páleꞌtsik ani an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés ani in konoytsik jónꞌ ti neꞌech ka waꞌchin ti chakam an Kristo. ` Tam tin choꞌóbnaꞌ jechéꞌ an pulek takʼix Erodes, jilkʼon tʼajat ti chalpax ani ejtal jeye an atiklábtsik xi Jerusalén. i_Kani konoxintsik enchéꞌ: ―¿Jónꞌ ti kʼwajat nin pulek takʼíxal an judíotsik xi waꞌchin ti chakam? Pos i chuꞌúmal nin ótil in lujtal xon tu kalel na kʼítsá ani u tsiꞌnek techéꞌ abal ki kʼakʼnaꞌ. ^ 5Na Jesús waꞌchin ban bitsow xin bij Belén xu takʼnal ban chabál xi Judea, tam ti na Erodes kʼwajat ti pulek takʼix ba jachanꞌ an chabál. Tam ti jachanꞌ i kʼij, ulich ban bitsow Jerusalén cháb óx i chalpadh iniktsik xi tál in lujtal xon tu kalel na kʼítsá
t~~}|V{zz yxx7ww vLu tsvrrGqqpqpo!nrll}kkjihgfee;d=cSbGa``_V^a^ ]c\[[YXXWVV U
TSRRQmP"ONMLKKIOH|G8F~DCCqBBAB@??Z>>=<;;A:99
76564H3E2w10///--,,+*)('z&%$$""P!W , G ]Q C_/"
]
N H# " gG ―¡Chʼojontál a chuꞌbíl, atiklábtsik xi kʼwajíl Korasín! ¡Chʼojontál a chuꞌbíl, atiklábtsik xi kʼwajíl Betsayda! Abal max an labidh labandhaxtaláb xi tʼájnék ba tatáꞌtsik, tʼájnékak ban bitsowtsik xi Tiro ani Sidón, an atiklábtsik xu kʼwajíl tajaꞌ, owenekichak tin jalkʼuyámaltsik nin chalab, in kʼwajbámalichaktsik nin kodhow kʼudhkʼúmil ani buxkanékichaktsik ba kʼwixix abal kin xalkʼaꞌ ke in jilámalichtsik ti walablom. ]3 Tujey tám kin kʼwiyaꞌ na Jesús an atiklábtsik xon tin tʼajámal más yán an labidh labandhaxtalábtsik, abal an atiklábtsik xu kʼwajíl tajaꞌ, yab in jilámaltsik ti walablom. In ulu enchéꞌ: Tayíl in tsích Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, xin kʼapul ani in uchʼal ani a ulutsik abal in kʼapmaꞌ ani in uchʼal tʼajat, ke u jaꞌúb i walablomtsik ani xin bachʼwaltsik i jalbixtaláb. Por nin chalpadhtal na Dios u xalkʼanal kʼal xowaꞌ in tʼajál jun xitaꞌ xu dhabaláb kʼal Jajáꞌ. An atiklábtsik xi yab u tʼajax ti kʼij (Lk. 10:13‑15) pY Pos tsích na Juan, xi yab u kʼapul nibal u uchʼal ani a ulutsik ke in koꞌol i atʼax ejattaláb. s_ “I jutsuy an chúl ani yab i bixmáchtsik; i ajatnaꞌ i tʼeꞌpidh ajatláb ani yab i ukʼintsik.” V% ʼ¿Jantʼokʼál neꞌech ku ejto ku junbay an atiklábtsik xi jechéꞌ i kʼij? In junwal jelti an chakamtsik xu buxkanal ti ubátʼ chʼejel bitsow ani in dhájayal nin at ubátʼtsik enchéꞌ: ;q Xin koꞌoltsik in ochʼoxtal alwaꞌ, kin exbay. w
g ani max tatáꞌtsik a léꞌ ka belaꞌ, na Juan jaꞌich an tʼiltsix Elías xi bijidh neꞌech ka tsích. ' G
Ejtal an tʼiltsixtsik ani nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, in ólnámal xowaꞌ na Dios neꞌech kin tʼajaꞌ asta ti tsích na Juan } ʼAsta ti tsích na Juan xu pujax abal kin tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab ani asta xoꞌ, waꞌach xin tʼajáltsik an chápláb abal ka kʼwajay takʼnél kʼal na Dios ani jaꞌich jajáꞌtsik xi neꞌech ka kʼwajay takʼnél kʼal na Dios.
Tsubax tu utsáltsik ke ejtal an atiklábtsik xi kʼwajinekich asta xoꞌ, yab jaykʼi waꞌchinék jun xitaꞌ más ultaláb ké na Juan xu pujax; por tu utsáltsik, xi más chaꞌat in éy xon tu takʼix na Dios, más jaꞌ ultaláb ké na Juan xu pujax. +
Na Juan jaꞌich xu tʼilnal enchéꞌ kʼal an Tʼokat Dhuslab:Neꞌech ku okxiy nu abatwálejil
abal ti ki tʼojojontsi an ti bél. 1 Max yab anchanꞌ, ¿jantʼéy i kʼaletsik ka chuꞌu? ¿Jun i tʼiltsix? Jaꞌich, ani jaꞌich jun xitaꞌ xi más púlek ké jun i tʼiltsix. q[ Max yabaꞌ, ¿jantʼéy i kʼaletsik ka chuꞌu? ¿Jun i inik xi xeketlidh kʼal i alwaꞌ kʼudhkʼum? Tatáꞌtsik a choꞌób ke xu xeketlinaltsik kʼal i alwaꞌ kʼudhkʼum u kʼwajíltsik bin kʼimáꞌ i pakdhaꞌ takʼix. 7 Tam ti nin exóbaliltsik na Juan kʼaléch, na Jesús tujey kin tʼiltsi an atiklábtsik kʼal tin kwenta na Juan, enchéꞌ tin utsaꞌtsik: ―¿Jantʼéy i kʼaletsik ka chuꞌu ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh? ¿Jun i pakáb xi kʼwajat ti wawꞌyáb kʼal i ikʼ? [/ Kʼijidh tʼajat abal xitaꞌ ti kin belaꞌ ani yab kin jilaꞌ ti kin belaꞌ. Ka óltsi abal an jokʼoltsik u chuꞌxinal, an kʼwechʼeꞌtsik u jelél, xin koꞌoltsik an kʼwajat atʼax tʼítʼ u jelél, xi yabtsik u ochʼox u ochʼxinal, an chemélomtsik u ejdháb ti ít ani an chʼojontáltsik u tʼiltsinal an ti alwaꞌ tʼilab.
Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ki kʼaletsik ani ka óltsi na Juan xowaꞌ exomtsik a chuꞌtal ani a achʼál. yk ani kin konoy enchéꞌ: ―¿Tatáꞌichxeꞌ kwaꞌ xi bijidh neꞌech ka tsích o yejat ki aytsi kʼeꞌet? %C Tam ti na Juan xi balidh ban wikʼaxteꞌ in achʼaꞌ xowaꞌ in tʼajál na Kristo, in abaꞌ in exóbaliltsik abal ka kʼale kin chuꞌu na Jesús J Tam ti na Jesús okʼon kin takʼiy xi lajucháb nin exóbaliltsik, kʼale ban kwentsaltsik xi kʼwajat ba jachanꞌ an chabál abal kin okʼtsitsik ani kin tʼiltsitsik an ti alwaꞌ tʼilab. 5c
*Ani xitaꞌ kin pidhaꞌ jun tuꞌ ti chamay jaꞌ jún ti éb xi jechéꞌtsik abal in choꞌób ke Nanáꞌ u exóbalil, neꞌech jeye kin bachʼu nin chʼejwalíb.T~!
)Xitaꞌ kin bachʼu jun i tʼiltsix abal in choꞌób ke kʼal a Dios ti abnék, neꞌech kin bachʼu i chʼejwalixtaláb jelti xi neꞌech kin bachʼu jun i tʼiltsix; xitaꞌ kin bachʼu jun i lujat inik abal in choꞌób ke i lujat inik, neꞌech kin bachʼu i chʼejwalixtaláb jelti xi neꞌech kin bachʼu jun i lujat inik. }
(ʼXitaꞌ ti ki bachʼutsik, Nanáꞌ tin bachʼwal ani xitaꞌ ti kin bachʼu Nanáꞌ, in bachʼwalich xi tin abámal. X|)
'Xitaꞌ in léꞌ kin loꞌo nin xeꞌchintal, neꞌech kin kʼibdhaꞌ; por xitaꞌ kin kʼibdhaꞌ nin xeꞌchintal kʼal Nanáꞌ tu kwenta, neꞌech kin loꞌo. Xowaꞌ neꞌech ki átaꞌ (Mr. 9:41) x{i
&ani xitaꞌ ti kin wéwnaꞌ por in chʼejnál ka chemdhá, yab neꞌech kin ejto ka kʼwajay kʼal Nanáꞌ. yzk
%ʼXitaꞌ in kʼanidhál más nin tátaꞌ o nin nánaꞌ ke Nanáꞌ, yab neꞌech kin ejto ka kʼwajay kʼal Nanáꞌ; xitaꞌ in kʼanidhál más nin chakámiltsik ke Nanáꞌ, yab jeye neꞌech kin ejto ka kʼwajay kʼal Nanáꞌ ^y5
$Ani anchanꞌ, xi kʼwajattsik ba jun i atá, jajáꞌkʼitsik neꞌech ti péjéx. x
#In tsiꞌnek abal ku péjéxlindhaꞌ an kwitól kʼal nin tátaꞌ, an tsidhan kʼal nin nánaꞌ ani an alꞌíbe kʼal nin mím. Cw
"ʼYab ka chalpaytsik ke Nanáꞌ in tsiꞌnek techéꞌ ti kʼayꞌlá abal ku tsiꞌdhaꞌ i kʼijidhtaláb; pos yab anchanꞌ, in tsiꞌnek abal ku tsiꞌdhaꞌ i péjéxtaláb. v
!Por xitaꞌ kin tidhenaꞌ ti kin tʼilaꞌ tin tamét an atiklábtsik, neꞌech neye ku tidhenaꞌ ku tʼilaꞌ tin tamét nu Tátaꞌ xi kʼwajat walkʼiꞌ. U waꞌchinal i kʼéꞌáxtaláb kʼal tin kwentakʼi na Jesús (Lk. 12:51‑53, 14:26‑27) >uu
ʼXitaꞌ yab kin tidhenaꞌ ti kin tʼilaꞌ tin tamét an atiklábtsik, Nanáꞌ yab neye neꞌech ku tidhenaꞌ ku tʼilaꞌ tin tamét nu Tátaꞌ xi kʼwajat walkʼiꞌ. Tt!
Pos yabtsik pé ka jikʼnaꞌ ni jun xitaꞌ, tatáꞌtsik más yán a jalbíl ké yantam i chʼichintsik. Xitaꞌ yab in tidhenál kin tʼilaꞌ na Jesukristo tin tamét an atiklábtsik (Lk. 12:8‑9) Ms
Pos asta na xiꞌíl xa koꞌoltsik ba na ókʼ ajidh ti kʼwajat. Dr
ʼ¿Yabxeꞌ u nujwáb cháb i chʼichintsik kʼal wéꞌ i tumín? Por ni jún xi jachanꞌ an chʼichintsik yab neꞌech ka kwajlan max na Tátaꞌ Dios yab anchanꞌ tin léꞌ. q+
Yab ka jikʼnaꞌ an chemdhaxtsik, pos tokot in ejtowal ti ki chemdhantsi an ta tʼuꞌúl ani yab in ejtowal ti ki chemdhantsi an ta ejattal. Ka jikʼnaꞌtsik na Dios xin ejtowal ti ki chemdhantsi an ta ejattal ani ti ki petʼnantsi an ta tʼuꞌúl ban kʼibeltaláb. p1
Xowaꞌ tu utsáltsik xon ti yab tejwaꞌ, ka ulutsik xon ti tejwaꞌ ani xowaꞌ tu utsáltsik chinat, ka ulutsik xon ti yán kin achʼaꞌtsik. Go
ʼJaxtám, yab yejat ka jikʼnaꞌ an atiklábtsik. Pos yab waꞌach ni jun xataꞌ xi yab neꞌech ka chuꞌtat, nibal waꞌach xataꞌ chinat xi yab neꞌech ka choꞌóbná tayíl. Cn
Abal an exóbal, lejatich jeye max in bajúch jelti nin okʼtsíxal ani an tʼójontsix jelti nin ajátik. Max Nanáꞌ, xin kʼwajat jelti max tin tátaꞌtsik, in bijyáb tin lej atʼax, ¿jan ti neꞌech ki bijyat tatáꞌtsik xi kʼwajat jelti max tu chakámiltsik? Xitaꞌ yejat ki jikʼnaꞌ (Lk. 12:2‑9) vme
ʼNi jun i exóbal más u awil ke nin okʼtsíxal ani ni jun i tʼójontsix más uluts ke nin ajátik. ulc
Tam ki atʼantsik ba jun i bitsow, ki kʼaletsik píl; pos tsubax tu utsáltsik ke Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech kin tsích juní tam tatáꞌtsik yabél a lonyámal ejtal in bitsówil an israelitatsik. 'kG
Neꞌech ki atʼantsik kʼal ejtal an atiklábtsik xi yab u belom kʼal Nanáꞌkʼi tu kwenta; por xitaꞌ kin kuxuy ejtal jechéꞌ, neꞌech ka loꞌwat. j)
ʼAn iniktsik neꞌech kin pidhnaꞌ nin kidháb abal ka chemdhá ani an tátaꞌlábtsik neꞌech kin pidhnaꞌ nin chakámil abal ka chemdhá. An chakámlábtsik neꞌech kin tomnaꞌ nin tátaꞌ ani nin nánaꞌ ani neꞌech kin tʼajaꞌ abal ka chemdhátsik. hiI
Pos yab tatáꞌtsik neꞌech ta káw, neꞌech ti káw nin Tʼokat Ejattal na Tátaꞌ Dios. +hO
Por tam ki pidhnátsik ban awiltaláb, yab ki kʼwajaytsik ta chalpax kʼal tin kwenta xantʼéy neꞌech ka ulutsik o xan ti neꞌech ki tókʼontsik; pos tam kin bajúch xowkʼi neꞌech ta lújundhábtsik kʼal an awiltaláb, na Dios neꞌech ti ki óltsi xan ti yejat ki tókʼontsik. g
Ani asta neꞌech ki júnátsik tin tamét i pakdhaꞌ awiltaláb ani tin tamét i pakdhaꞌ takʼix kʼal Nanáꞌkʼi tu kwenta. Anchanꞌ neꞌech tám ka ejtotsik ti kin tʼilaꞌ tin tamét an awiltalábtsik ani tin tamét xi yabtsik u judío. >fu
Ka kóꞌoytsik tʼajat i kwenta, pos neꞌech ki pidhnátsik ban awiltaláb kʼal an atiklábtsik xi atʼax ani neꞌech ki lekbayattsik ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb. Le
ʼ¡Ka achʼaꞌtsik! Tu abál ka tʼilaꞌtsik an alwaꞌ tʼilab xon ti waꞌach i atiklábtsik xi atʼax. Jelti max exom u abál i borregotsik xon ti waꞌach i padhumtsik. Ka kóꞌoytsik tʼajat i kwenta jelt xan tin tʼajál an chan por ka chaꞌkaꞌtsik tʼajat tabáꞌ jelt xan tin tʼajál an kukuꞌtsik. 'dG
Tsubax tu utsáltsik ke tam kin bajaw xowkʼi neꞌech an lújundhaxtaláb, más jaꞌ púlek an yajtsiktaláb neꞌech kin bachʼu jachanꞌ an bitsow ké an yajtsiktaláb xi neꞌech kin bachʼu an atiklábtsik xi kʼwajinek ban chabál xi Sodoma ani Gomorra. Neꞌech ki atʼantsik 5cc
Max yab ki bachʼwattsik nibal ki leꞌná ki axtsintsik, ki kaletsik tám ba jachanꞌ an atá o ba jachanꞌ an bitsow ani ka tiniytsik an pojodh xi palenek ba na akan. mbS
Max an atiklábtsik xu kʼwajíl ba jachanꞌ an atá in tomnál kin bachʼutsik jechéꞌ an chapnédhomtaláb, neꞌech ka kʼwajaytsik kʼijidh, por max yab in tomnáltsik kin bachʼu, yab neꞌech ka kʼwajaytsik kʼijidh. wag
Tam ki ochichtsik ba jachanꞌ an kʼimádh, ki chapnédhaxintsik enchéꞌ: “Ki kʼwajaytsik kʼijidh.” I`
ʼTam ki ulichtsik ba jun i bitsow o ba jun i kwentsal, ka aliytsik jun xitaꞌ xi alwaꞌ inik ani tajaꞌ ki kʼwajaytsik bin kʼimáꞌ asta kin bajaw xowkʼi ti ki kaletsik tajaꞌ. E_
nibal i morrál. Yab ka júnaꞌtsik yán a xekét nibal yán a pajab, tokot xa kʼwajbím, nibal ka júnaꞌtsik a kwayab; pos an tʼojnal in tomnál ka kʼapundhá xon tu tʼójontsix. D^
ʼKi kʼaletsik mapats, yab ka júnaꞌtsik i tumín !];
Ka jeldhaꞌ an yaꞌultsik, ka ejdhaꞌ an chemélomtsik, ka jeldhaꞌtsik xin koꞌol an kʼwajat atʼax tʼítʼ ani ka káldhaꞌ an atʼax ejattalábtsik. Kom anikʼi ta bachʼúmaltsik jechéꞌ an awiltaláb, anikʼi jeye ti ka tʼajaꞌtsik xowaꞌkich an alwaꞌtaláb. }\s
Xon ti ki watʼey, ka tʼiláltsik abal exomich ti kʼunel xowkʼi na Dios neꞌech kin takʼích an atiklábtsik. \[1
Ki kʼaletsik okʼox ban yejcheꞌ bitsow Israel abal ka aliy xi yabtsik u belom. QZ
Na Jesús in abaꞌ jechéꞌ lajucháb, kʼal jechéꞌ an punkʼuntsixtaláb: ―Yab ki kʼaletsik ban chabál xon tu kʼwajíl xi yabtsik u judío, nibal ki ochich ban bitsowtsik xi Samaria. hYI
Na Simón, xu takʼnal ban junkuntaláb xu bijyáb kananista ani na Judas Iskariote, xi tayíl kʼál ti pidhná na Jesús abal ka chemdhá. Na Jesús in abaꞌ ti tʼiltsix nin exóbaliltsik (Mr. 6:7‑13; Lk. 9:1‑6) 8Xi
Na Felipe, na Bartolomé, na Tomás ani na Mateo xin bachʼwal an jalbixtaláb abal an chabál xi Roma; na Jakobo nin chakámil na Alfeo ani na Lebeo, xu bijyáb jeye Tadeo. JW
Jechéꞌ jaꞌich nin bij xi lajucháb an abatwáletsik: na Simón, xi bijyat jeye ta Pedro ani nin kidháb Andrés; na Jakobo ani nin kidháb Juan, xu chakámlábtsik kʼal na Sebedeo. V y
In kaniy tám na Jesús xi lajucháb nin abatwálejiltsik ani in pidhaꞌ ti awiltaláb abal kin káldhaꞌ i atʼax ejattalábtsik, abal kin jeldhaꞌ ejtalkʼi kʼal xowaꞌkichkʼi i yawꞌlách ani kʼal xowaꞌkichkʼi jeye i yajtsiktaláb. jUM &Anchanꞌ jelt xan ti an dhabal tʼayabláb in abál i tʼojnaltsik abal kin junkuntsi tin walíl an tʼayabláb, anchanꞌ ti ka kontsitsik na Dios kin abaꞌ xitaꞌ kin tʼiltsi an ti alwaꞌ tʼilab an atiklábtsik.'TG %In utsaꞌ tám enchéꞌ nin exóbaliltsik: ―Tsubax tu utsáltsik, ke anchanꞌ jelti tam labenek tʼajat nin walíl an tʼayabláb, anchanꞌ jeye ti waꞌach tʼajat xitaꞌ neꞌech ti kin belaꞌ. Por anchanꞌ jelti tam wéꞌ tʼajat an tʼojnaltsik waꞌach abal kin junkuntsi tin walíl an tʼayabláb, anchanꞌ jeye wéꞌ tʼajat waꞌach xitaꞌ kin tʼiltsi an ti alwaꞌ tʼilab an atiklábtsik. PS $Tam tin chuꞌu yán an atiklábtsik, in kóꞌontsi ti yajnantsixtaláb abal in chuꞌtal ke walbadhtsik ti kʼwajat ani kʼwajat jelti borregotsik xi yab in koꞌol xitaꞌ kʼál ti ka beletná. TR! #Na Jesús xeꞌech in lonyal putál an bitsowtsik ani an kwentsaltsik ani u okʼtsix ban atátsik xon tu tʼajnal an junkuntaláb xi waꞌach tajaꞌ. In tʼilál an alwaꞌ tʼilab kʼal tin kwenta xan tu takʼix na Dios, in jeldhál ejtalkʼi kʼal xowaꞌkich i yawꞌlách ani kʼal xowaꞌkichkʼi jeye i yajtsiktaláb. RQ "Por an fariseotsik in ulal enchéꞌ: ―Jechéꞌ an inik in káldhál an atʼax ejattalábtsik kʼal tin awiltal in okʼlékil an atʼax ejattalábtsik. Na Jesús in yajnantsal an atiklábtsik `P9 !Tam ti na Jesús in káldhaꞌ an atʼax ejattaláb, an móꞌ káwinich tám. An atiklábtsik u labnal tʼajat ani in ulaltsik enchéꞌ: ―Yab jaykʼi i chuꞌúmal techéꞌ Israel jun xataꞌ jelti jechéꞌ. wOg Tam ti kʼaléch an jokʼoltsik, uldhantsat na Jesús jun i móꞌ xi ochadh kʼal i atʼax ejattaláb. *NM Por tokot ti kaletsik tajaꞌ, in tʼilaꞌ putál ba jachanꞌ an chabál xantʼéy tʼajtsintsik kʼal na Jesús. Na Jesús in káwindhaꞌ jun i móꞌ %MC Chuꞌxinichtsik tám, por utsantsik tʼajat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Yab ka tʼilaꞌtsik jechéꞌ abal yab kin choꞌóbnaꞌ ni jun xitaꞌ. zLm Taktsintsik tám an tin wal kʼal na Jesús ani utsantsik enchéꞌ: ―Pos ka tʼájan xan ta beláltsik. wKg Tam ti na Jesús ochich ban atá, utukná kʼal an jokʼoltsik ani Jajáꞌ in konoy enchéꞌ: ―¿A beláltsikxeꞌ ke neꞌech ku ejto ku tʼajaꞌ xowaꞌ tin kontsaltsik? Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: ―I belál, Ajátik. 2J] Tam ti na Jesús kale tajaꞌ, wéwná kʼal cháb i jokʼoltsik, xi dhájaxintsik chapik enchéꞌ: ―¡Tatáꞌ xi kuxlab kʼal na Dabid, ti ku yajnantsi weye! I Jechéꞌ xowaꞌ in tʼajaꞌ na Jesús, choꞌóbná putálkʼi ba jachanꞌ an chabál. Na Jesús in jeldhaꞌ cháb i jokʼoltsik Hy por in utsaꞌ ka kaletsik eléb. Ochich tám na Jesús, in téynaꞌ an tsidhan bin kʼubak ani chʼakay an tsidhan. .GU in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Ki kaletsik eléb, an tsidhan yab chemnek, u wayalkʼi ti kʼwajat. Tam ti achʼan in ulu jechéꞌ, labídhná kʼal an atiklábtsik, .FU Tam ti na Jesús ulich bin kʼimáꞌ an okʼlek inik ani in chuꞌu tʼojojodhich an tʼéneltsik abal an jólmách ani an atiklábtsik chapik u ukʼnaltsik, KE Por na Jesús chawꞌkʼin, in chuꞌu an mímláb ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―Mímláb, yab ka jilaꞌ tabáꞌ; i jeley abal i belmách. Ani támkʼi jachanꞌ, jilkʼon jelnek an mímláb. D In tʼajaꞌ anchanꞌ abal in chalpayal enchéꞌ: “Max u ejtowalak ku taktsi tin kʼudhkʼúmil, neꞌech kin jeley.” RC Tam ti na Jesús neꞌech ti bél, utukná kʼal jun i mímláb xin neꞌdhálich lajucháb i tamub ti yaꞌul kʼal i lakúmtaláb, utey tin kúx na Jesús ani in taktsi tin wál nin kʼudhkʼúmil. dBA Chʼakay na Jesús ani kʼale kʼal jachanꞌ an inik junax kʼal nin exóbaliltsik. A Lejat kʼwajat ti usnaltsik kʼal na Jesús ejtal jechéꞌ, ulich jun in okʼlékil an judíotsik, tudhlan tin tamét na Jesús ani in ulu enchéꞌ: ―Nu tsidhánil talél ti chemech, por max Tatáꞌ ki tsích ani ka takaꞌ, neꞌech ka ejech. @% Nibal u balyáb an ít yajtsik uxnél ba kʼej ótʼ balixtaláb; pos max ka tʼajan anchanꞌ, an ótʼ balixtaláb u michʼkʼanal ani an yajtsik uxnél neꞌech ka wakʼlan. Jaxtám ti yejat ka balyat an ít yajtsik uxnél ban ít ótʼ balixtaláb abal chablam yab ka kʼibchon. Nin tsidhánil na Jairo ani an mímláb xin taktsi tin kʼudhkʼúmil na Jesús (Mr. 5:21‑43; Lk. 8:40‑56) 6?e ʼYab xitaꞌ in patsʼkʼuyal jun i kʼej xeketláb kʼal jun pejeꞌ i ít kʼudhkʼum; pos an ít kʼudhkʼum, u muchel ani in michʼál más an kʼej kʼudhkʼum. @>y Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Awxeꞌ yejat ka kʼwajaytsik tʼeꞌpidh xi kanidhtsik ba jun i tomkixtaláb, tam an tomkinél inik kʼwajat kʼal jajáꞌtsik? ¡Yabaꞌ! Por neꞌech kin bajaw an kʼij tam ka wixkʼintsattsik an ti tomkinél inik ani neꞌchich jeye tám ti kʼíltsik. O= Utukná tám na Jesús kʼal nin exóbaliltsik na Juan xu Pujax ani konyat enchéꞌ: ―¿Jantʼókʼi ti wawáꞌ ani an fariseotsik jeye u kʼíl tʼajat ani na exóbaliltsik yab u kʼíl? 5<c
Ki kʼaléchtsik ani ka exbaytsik xantʼéy in léꞌ kin ulu jechéꞌ an Tʼokat Dhuslab: “Nanáꞌ u léꞌ ka kóꞌoytsik i yajnantsixtaláb ani yabich u léꞌ ka pikbaꞌ i chemdhats koꞌnéltsik.” Pos Nanáꞌ yab in tsiꞌnek ku aliy xi xeꞌechtsik lujat, in tsiꞌnek ku aliy xi walbidhtsik abal kin jilaꞌichtsik ti walablom. Konyat na Jesús kʼal tin kwenta an kʼílixnich (Mr. 2:18‑22; Lk. 5:33‑39) 8;i Tam ti na Jesús in achʼaꞌ jechéꞌ, in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Xi kʼwajattsik alwaꞌ ani yab u yaꞌul, yab in yéntsal i ilálix, por xu yaꞌul, in yéntsal. Q: Tam ti an fariseotsik in chuꞌu jechéꞌ, in utsaꞌ enchéꞌ nin exóbaliltsik na Jesús: ―¿Jantʼókʼi tu kʼapul na Okʼtsíxal kʼal an bachʼkʼul jalbixtaláb ani kʼal an walablomtsik? 9
Jun i kʼij, tam ti na Jesús kʼwajat ti kʼapul tin kʼimáꞌ na Mateo, ulich yán i bachʼkʼul jalbixtaláb ani i walablomtsik. Jechéꞌ an iniktsik buxkan jeye ti kʼapultsik ban mesa xon ti kʼwajat ti kʼapul na Jesús kʼal nin exóbaliltsik. 8 Tam ti na Jesús kale tajaꞌ, in chuꞌu jun i inik xin bij ta Mateo buxúl xon tin bachʼwal an jalbixtaláb abal an chabál xi Roma ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―Wana ta exóbal kʼal Nanáꞌ. Chʼakay tám na Mateo ani in wéwnaꞌ na Jesús. 7 Tam ti an atiklábtsik in chuꞌu jechéꞌ, labantsik ani in pubédhantsi tin bij na Dios abal in pidhámal jechéꞌ an ti awiltaláb an iniktsik. Na Jesús in kaniy na Mateo abal ka kʼale ti exóbal kʼal Jajáꞌ (Mr. 2:13‑17; Lk. 5:27‑32) c6? Chʼakay tám an inik xi yab in ejtowal ka yoyon ani kʼaléch tám tin kʼimáꞌ. G5 Pos alwaꞌich, neꞌech tu xalkʼantsitsik ke Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, u koꞌol i awiltaláb techéꞌ ti chabál abal ku pakwlantsi xi walbidhtsik. In utsaꞌ tám enchéꞌ an inik xi yab in ejtowal ka yoyon: ―Ki chʼakay, ka dhayaꞌ na chaytéꞌil ani ki kʼaléch ta kʼimáꞌ. 4 Pos ¿jowaꞌ más yab tʼojláb ku ulu: “Na walastalábil pakwlantsidhich ti kʼwajat”, o ku ulu: “Ki chʼakay ani ki beley”? %3C Kom na Jesús in choꞌób xantʼéy kʼwajat in chalpayaltsik, in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―¿Jantʼókʼi ti yab tʼajat alwaꞌ i chalab a koꞌoltsik? `29 Tam ti na Jesús in ulu jechéꞌ, taltsik an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, in chalpaytsik enchéꞌ: “Jechéꞌ in tʼajálich jelti max Jajáꞌ u Dios.” 1# Júntsin tajaꞌ kwachat ba jun i chayteꞌ jun i inik xi yab in ejtowal ka yoyon. Tam ti na Jesús in chuꞌu abal u belnal kʼal jajáꞌtsik, in utsaꞌ enchéꞌ an yaꞌul: ―Payꞌlomláb, yab ka jilaꞌ tabáꞌ; na walastalábil pakwlantsidhich ti kʼwajat. b0 ? Balin tám na Jesús ban tan, watʼey juní jun pakʼeꞌ jaꞌ ani ulich bin bitsówil. o/W"Tam ti an atiklábtsik xu kʼwajíl ba jachanꞌ an bitsow in achʼaꞌ jechéꞌ, kʼaletsik ejtal xon ti kʼwajat na Jesús ani tam ti chuꞌtat na Jesús, pakabédhá abal yabich más ka xeꞌchin ba jachanꞌ an chabál.X.)!An belkol olomtsik, jikʼeytsik tʼajat ani ájlách. Tam ti ulichtsik ban bitsow, in tʼilaꞌtsik ejtal jechéꞌ ani xantʼéy támun kʼal an iniktsik xi ochadhtsik kʼal an atʼax ejattalábtsik. - Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ki kʼaléchtsik. Kale tám an atʼax ejattalábtsik ban iniktsik ani ochich ban olomtsik. Támkʼi jachanꞌ, ejtal an olomtsik in petʼnaꞌ tinbáꞌ ba jun i chʼén, kwajlan ban pujal ani tajaꞌ ti lupuntsik. ,! ani an atʼax ejattalábtsik in pakabédhaꞌ enchéꞌ na Jesús: ―Max ti ku káldhaꞌ, ti ku walkaꞌ ku ochich núꞌ ban olomtsik. O+ Tajaꞌ kʼunat taꞌ ti xeꞌech yán i olomtsik ti kʼapupúl a*; Ani in ulutsik kawidh enchéꞌ: ―¿Jantʼéy a léꞌ kʼal wawáꞌ, Jesús, xi Chakámláb kʼal na Dios? ¿I tsiꞌnek abal ti ku yajlombédhaꞌ maske yabél in bajúmal xowkʼi neꞌech an lújundhaxtaláb? A){ Tam ti na Jesús ulich jun pakʼeꞌ jaꞌ, ban chabál xi Gadara, utukná kʼal cháb i iniktsik xi kale ban jólimtaláb. Chablam jechéꞌ an iniktsik kʼwajat ochadhtsik kʼal i atʼax ejattalábtsik ani watʼatsich tʼajat ti atʼaxtsik ke nibalich xitaꞌ in ejtowal ka watʼey ba jachanꞌ an bél. q([An iniktsik laban tʼajat ani in ulutsik enchéꞌ: ―¿Jitam inik awil xi jechéꞌ, ke asta kʼal an ikʼ ani an pujal tu exbantsáb? An iniktsik xi Gadara xi ochadh kʼal i atʼax ejattalábtsik (Mr. 5:1‑20; Lk. 8:26‑39) a';Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Jantʼókʼi ta jikʼél, atiklábtsik xi wéꞌ tʼajat ta belom? Chʼakay tám na Jesús, in kʼwiyaꞌ an ikʼ ani an pujal ani támkʼi ti jilkʼon chamamadh. &wKʼale tám ti bakyáb kʼal nin exóbaliltsik ani utsan enchéꞌ: ―¡Ajátik, ti ku loꞌo! ¡Exomich tu lupnal! %%CJun jikʼtowál ti tujey ti wawꞌnal i chapik ikʼ ban pujal ani múlákʼin an jaꞌ ke asta in luyꞌchiyalich an tan. Por na Jesús kʼwajat ti wayal. R$ Ochich tám na Jesús ban tan ani wéwná kʼal nin exóbaliltsik. q#[Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ti kin wéwnaꞌich, jilaꞌ ka jolyat an chemélomtsik kʼal xi yabtsik u belom. Na Jesús in kubdhaꞌ ti wawꞌnal an ikʼ ani ti múlákʼ an jaꞌ (Mr. 4:35‑41; Lk. 8:22‑25) 7"gUtsan jeye enchéꞌ kʼal jún ti éb nin exóbaliltsik: ―Ajátik, neꞌech okʼox ku aytsi ka chemech nu tátaꞌ ani tam u jolyámich, tám neꞌech tu wéwnaꞌ. b!=Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Na wáx in koꞌol nin kʼimáꞌ ani an chʼichintsik in koꞌol nin pákʼw; por Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, yab u koꞌol xon ti kin koyóch. L Utukná tám na Jesús kʼal jun i okʼtsix xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés ani utsan enchéꞌ: ―Okʼtsix, u léꞌ tu wéwnaꞌ xónꞌtikichkʼi ki kʼale. } sTam ti na Jesús in chuꞌu abal kʼal yán i atiklábtsik ti wilidh, in ulu ka watʼbá jun pakʼeꞌ jaꞌ. Jechéꞌ támun abal ka tʼájan xan tin ulúmal an tʼiltsix Isaías, tam tin ulu enchéꞌ: “Jajáꞌ in kitnaꞌ ejtal an yawꞌlách xi koꞌol ani in júnaꞌ an yajtsiktaláb xi koꞌol.” Xin léꞌtsik kin wéwnaꞌ na Jesús (Lk. 9:57‑62) f ETam ti jikʼwchinich, júntsin na Jesús yán i atiklábtsik xi ochadh kʼal i atʼax ejattaláb ani kʼal nin káwintalkʼi, in káldhaꞌ ejtal an atʼax ejattalábtsik ani in jeldhaꞌ jeye ejtal an yaꞌultsik. z mTaktsin tám tin kʼubak kʼal na Jesús ani wékʼon an kʼakʼlách; chʼakay tám an mímláb ani tujey ti tʼójontsáb na Jesús junax kʼal nin exóbaliltsik. Na Jesús in jeldhaꞌ yán i yaꞌultsik (Mr. 1:32‑34; Lk. 4:40‑41) wNa Jesús kʼale bin kʼimáꞌ na Pedro ani in chuꞌu nin mím na Pedro kwachat bin waytal abal u kʼakʼél. }s
Utsan tám enchéꞌ an okʼlek soldadotsik kʼal na Jesús: ―Ki kʼaléch ani ka tʼájan xan ta belál. Ani támkʼi jachanꞌ i ora ti jeley nin tʼojnálil. Na Jesús in jeldhantsi tin mím na Pedro (Mr. 1:29‑31; Lk. 4:38‑39) Waꞌach an israelitatsik xin chalpayal abal neꞌech ka kʼwajay xon tu takʼix na Dios abalkʼi u kidhtalábtsik kʼal na Abraham, por neꞌech ka káldhátsik eléb ban jikʼwaxtaláb. Tajaꞌ neꞌech ti ukʼnaltsik ani ti rechʼechʼél nin kamab. U# Nanáꞌ tu utsáltsik abal yán neꞌech ka tsíchtsik xon tu kalel na kʼítsá ani xon tu ochel na kʼítsá ani neꞌech ka buxkantsik kʼal na Abraham, na Isák ani na Jakob xon tu takʼix na Dios. w
Tam ti na Jesús in achʼaꞌ jechéꞌ, laban tʼajat ani in utsaꞌtsik enchéꞌ xi kʼál ti wewkómte: ―Tsubax tu utsáltsik, ke putál ban chabál xi Israel yab u elámal ni jun xitaꞌ xu belom jelt xan tu belom jechéꞌ an inik. 8i Pos nanáꞌ in takʼnélkʼi neye tin kʼwajat kʼal nu okʼlékiltsik, por u koꞌol neye i soldadotsik xi nanáꞌ u takʼyal. Tam ku utsaꞌ jun i soldado ka kʼale, u kʼalel, tam ku utsaꞌ kʼeꞌet ka tsích, u tsiꞌil ani tam ku utsaꞌ nu tʼojnálil kin tʼajaꞌ jun xataꞌ, in tʼajál. 3_Tókʼoyat enchéꞌ kʼal an okʼlek soldado: ―Ajátik, yab in tomnál ki ochich tu kʼimáꞌ; tokot ka ulu abal ka jeley nu tʼojnálil ani neꞌech ka jeley. Z-Utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Neꞌech kin kʼale abal ku jeldhaꞌ. Enchéꞌ ti utsan: ―Ajátik, nu tʼojnálil taꞌ kwachat tu kʼimáꞌ, yab in ejtowal ka yoyon ani u yajlom tʼajat. }sTam ti na Jesús ochich ban bitsow xi Kapernaúm, utukná kʼal jun i okʼlek soldado romano ani pakabédhá. q[Ani utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Yab xitaꞌ ka tʼiltsi xowaꞌ tu tʼajtsi, tokot ki kʼale, ki utey tin tamét an páleꞌ ani ka kʼwajbaꞌ an pikbantsixtaláb xan tin ulúmal na Moisés abal ejtal kin choꞌóbnaꞌ ke i jeléch kʼal an yawꞌlách xa koꞌol. Na Jesús in jeldhantsi tin tʼojnálil jun i okʼlek soldado romano (Lk. 7:1‑10) +OTakan tám kʼal na Jesús ani utsan enchéꞌ: ―U léꞌ ani xoꞌ i jeléch. Tokot tin ulu jechéꞌ, támkʼi ti wékʼon an kʼwajat atʼax tʼítʼ. taUtukná tám kʼal jun i inik xu yaꞌul kʼal an kʼwajat atʼax tʼítʼ, tudhlan tin tamét na Jesús ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―Ajátik, max a léꞌ, neꞌech ka ejto ti kin jeldhaꞌ kʼal jechéꞌ an yawꞌlách xu koꞌol. U %Tam ti na Jesús paꞌay ban chʼén, kʼal yán i atiklábtsik ti wéwná. !
; Pos na Jesús u okʼtsix kʼal yantam i awiltaláb ani yab jelti an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés.{ o Tam ti okʼon ti káw na Jesús, an atiklábtsik laban tʼajat xin achʼaꞌtsik xan tu okʼtsix na Jesús. / WUlich an áb, waꞌun an ikʼ, owtsikmé an waljaꞌ ani bawtsin tin akan jachanꞌ an atá ani kom ba kidhib ti kubat, julpá an atá ani pakudh ejtal ti jilkʼon.
%Por xitaꞌ tin axtsal ani yab in tʼajál xowaꞌ u ulal, in junwal jelti jun i inik xi yab chalpadh xin kubaꞌ nin kʼimáꞌ ba kidhib. Ulich an áb, waꞌun an ikʼ, owtsikmé an waljaꞌ ani bawtsin tin akan jachanꞌ an atá, por kom ba tʼujub ti kubat, yab kwajlan. /ʼJaxtám, xitaꞌ tin axtsal ani in tʼajál xowaꞌ u ulal, in junwal jelti jun i inik xi chalpadh xin kubaꞌ nin kʼimáꞌ ba tʼujub. Por neꞌech ku utsaꞌtsik tám enchéꞌ: “Yab jaykʼi tu exlámaltsik; ki wixkʼintsik techéꞌ kʼal Nanáꞌ, atiklábtsik xa tʼajál xowaꞌ yab alwaꞌ.” An atá xi kubadh ban tʼujub ani xi kubadh ban kidhib (Lk. 6:47‑49; Mr. 1:22) +OTam kin bajaw xowkʼi neꞌech an lújundhaxtaláb, yán neꞌech ti kin utsaꞌtsik enchéꞌ: “Ajátik, Ajátik, wawáꞌ i tʼilámal kʼal ta bij nin káwintal na Dios, kʼal tin awiltal na bij i káldhámal i atʼax ejattalábtsik ani i tʼajámal yán i labidh labandhaxtaláb.” NʼYab ejtalkʼi xi tin utsáltsik, “Ajátik, Ajátik”, neꞌech kin ejto ka kʼwajay takʼnél kʼal na Dios, tokot xin tʼajáltsik xowaꞌ in léꞌ nu Tátaꞌ xi kʼwajat walkʼiꞌ. (IJaxtám, tatáꞌtsik neꞌech ka exlaꞌ an teꞌ kʼal nin walílkʼi. Yab ejtalkʼi neꞌech kin ejto ka kʼwajay takʼnél kʼal na Dios (Lk. 13:25‑27) jMEjtal an teꞌtsik xi yab in kóꞌyal in walíl alwaꞌ, u kwajláb ani u tsiknal ban kʼamal. -SAn teꞌ xi alwaꞌ, yab neꞌech kin ejto kin kóꞌoy in walíl xi yab alwaꞌ ani an teꞌ xi yab alwaꞌ, yab jeye neꞌech kin kóꞌoy in walíl xi alwaꞌ. 3Anchanꞌ jeye, ejtal an teꞌtsik xi alwaꞌ, alwaꞌ in walíl in kóꞌyal ani an teꞌtsik xi yab alwaꞌ, yab alwaꞌ in walíl in kóꞌyal. Tatáꞌtsik neꞌech ka exlaꞌ kʼal xowaꞌkʼi in tʼajáltsik; pos yab u pitnal i uba ba kʼídh, nibal u pitnal i igo ba badhuts. EʼKa kóꞌoytsik tʼajat i kwenta kʼal an kʼambix tʼiltsixtsik. Jajáꞌtsik u ulel xon ta kʼwajattsik jelti max i alwaꞌ iniktsik. Por alkʼidh tin itsích i atʼax iniktsik. I~ por an wiꞌleb ani an bél xu júnax ban xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal, xuyat jaꞌ ani wéꞌ tʼajat xin eláltsik. An teꞌ kʼal in walílkʼi tu exláb (Lk. 6:43‑44) }3
ʼKi ochichtsik ban wiꞌleb xi xuyat. An wiꞌleb ani an bél xu júnax ban kʼibeltaláb, chʼikwat ani wejat ani yán u ocheltsik tajaꞌ; B|} ʼJaxtám, ejtal xowaꞌ a léꞌ ka chuꞌu ki tʼajtsin kʼal an atiklábtsik, jaꞌich teye ka tʼajtsi jajáꞌtsik, pos jechéꞌ jaꞌich xowaꞌ in ulal ka tʼajan nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés ani xowaꞌ in dhutsámal jeye an tʼiltsixtsik. An wiꞌleb xi xuyat (Lk. 13:24) l{Q Pos max tatáꞌtsik, xi yabtsik i alwaꞌ inik, a witʼál ka pidhaꞌ xowaꞌ alwaꞌ na chakámiltsik, na Tátaꞌ Dios xi kʼwajat walkʼiꞌ, más Jaꞌ neꞌech kin pidhaꞌ xowaꞌ alwaꞌ xitaꞌ kʼál ti ka kontsin. Ez
O ¿max ka kontsin jun i toꞌol, kin pidhaꞌ jun i chan? y1 ʼ¿Awxeꞌ waꞌach jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik a kidhtal, ke max ka kontsin ti pan kʼal in chakámil neꞌech kin pidhaꞌ jun i tʼujub? x Pos xitaꞌ in konyal xowaꞌ in yéntsal, in bachʼwal; xitaꞌ in ayal, in elál ani xin tʼenyal an wiꞌleb, u japtsinal.
}|{{Zz9y~xqxwHv}utssrr-qIponnOmll]lkjeihh gTfedcba`__]] \e[[ZIYEXLW>UTSbRQPAONNRMM/LLKwJJJ,IJHH G)F\EkDCBA)@?>=<
:b988766449211 /.--,N+**K(''&#%$##,"!O w >LM" %"v
W O
W ] 0ax I2 Por tatáꞌtsik a ulal ke jun xitaꞌ awil kin utsaꞌ enchéꞌ nin tátaꞌ o nin nánaꞌ: “Yabich neꞌech ku ejto tu tolmiy, pos ejtal xowaꞌ u koꞌol u pikbantsámalich a Dios”; /1WPos na Dios in ulúmal enchéꞌ: “Ka kʼakʼnaꞌ na tátaꞌ ani na nánaꞌ” ani “Xitaꞌ kin odhbijiy nin tátaꞌ ani nin nánaꞌ, yejat ka chemdhá.” e0CPor tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Ani jantʼókʼi teye ta chʼikat tʼajtsaltsik tin takʼixtal na Dios, abal a óntsal ka tʼajaꞌ xowaꞌ i jiltsidh ka tʼajaꞌ kʼal na wejeꞌ pakéliltsik? K/―¿Jantʼókʼi na exóbaliltsik ti yabich in tʼajál xowaꞌ u jiltsidh ki tʼajaꞌ kʼal ni wejeꞌ pakélil? Pos yabtsik in tʼakál okʼox nin kʼubak tam neꞌech ti kʼapultsik. U. %Utukná tám na Jesús kʼal taltsik i fariseotsik ani i okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. Jechéꞌtsik tál ban bitsow Jerusalén ani konoxintsik enchéꞌ: -$U pakabédháb abal kin walkaꞌ ka taktsin tin waltsik nin kʼudhkʼúmil ani ejtal xitaꞌ kʼál tu taknal, u jeléltsik.A,{#Tam ti exlá na Jesús kʼal an atiklábtsik xu kʼwajíltsik tajaꞌ, tʼilan ba putálkʼi jachanꞌ an chabál ani tsiꞌdhantsat ejtal an ti yaꞌultsik xon ti Jajáꞌ kʼwajat. S+ "Tam tin watʼnaꞌichtsik an pujal, ulich ban chabál xi Jenesaret. * !Tam tin chuꞌutsik jechéꞌ xi táꞌtsik ti kʼwajat ban tan, uteytsik tin tamét na Jesús ani in kʼakʼnaꞌtsik enchéꞌ: ―Tsubax lejtal i Chakámláb kʼal a Dios. Na Jesús in jeldhaꞌ i yaꞌultsik ban chabál xi Jenesaret (Mr. 6:53‑56) K) Tam ti kʼadhíchtsik ban tan, kublan ti wawꞌnal an ikʼ. !(; Támkʼi jachanꞌ, téyná bin kʼubak kʼal na Jesús ani utsan enchéꞌ: ―¡Wéꞌ tʼajat ta belom! ¿Jantʼókʼi ta jilaꞌ tin belaꞌ? '9 Por tam tin achʼaꞌ abal chapik u wawꞌnal an ikʼ, jikʼey; ani kom tujey ti luyꞌchinal, dhájan kawidh enchéꞌ: ―¡Ajátik, ti kin loꞌo! 0&Y Ani utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Jalaꞌich. Paꞌay tám ban tan na Pedro ani in tuju ti belal ebtsik an jaꞌ abal ka kʼale xon ti kʼwajat na Jesús. 6%e Tókʼoyat tám kʼal na Pedro ani utsan enchéꞌ: ―Ajátik, max Tatáꞌ lejtal, ti kin utsaꞌ neye kin beley ebtsik an jaꞌ ani kin ulich asta xon ta kʼwajat. $Por tawnátsik kʼal na Jesús ani utsantsik enchéꞌ: ―¡Ka likedhaꞌtsik tabáꞌ; Nanáꞌ, yab ki jikʼeytsik! #+Tam ti chuꞌtat kʼal an exóbaltsik ti belal ebtsik an jaꞌ, jikʼeytsik ani kʼal an jíkʼib, dhájantsik kawidh enchéꞌ: ―¡I labax! h"ITam ti dhajaw akalich, utuknátsik kʼal na Jesús. Por na Jesús tál belal ebtsik an jaꞌ. ! lejat an tan junax chʼejel pujalich ti neꞌech. U lanyáb an tan kʼal an múlákʼ jaꞌ abal tin tamét tu wawꞌyáb kʼal an ikʼ. 1 [Tam ti okʼon kin chapnédhaꞌ an atiklábtsik, na Jesús kʼadhiy ba jun i chʼén abal ti ól kwetém. Tam ti jikʼwchinich, na Jesús tajaꞌ ti kʼwajat kwetém, O Tayíl, na Jesús in utsaꞌ nin exóbaliltsik ka balin ban tan abal ka okxinichtsik ka watʼey ban pujal ani ka kʼale jun pakʼeꞌ, lejat Jajáꞌ kʼwajat in chapnédhál an atiklábtsik. ( IBoꞌ mil iniktsik xónaꞌ xi kʼapúch, yab ajidh i mímlábtsik nibal i chakamtsik. Na Jesús beley bin ebtsik an jaꞌ (Mr. 6:45‑52; Jn. 6:16‑21) ~ uEjtal kʼapúchtsik asta ajwé ani tayíl in tsʼutsiytsik lajucháb i tʼoknal kʼal an pejmatstaláb xi jilkʼon. ) KIn utsaꞌ tám an atiklábtsik ka buxkan ban tóm. In téynaꞌ xi bóꞌ an pan ani xi cháb an toꞌol, in telaꞌ walkʼiꞌ, in pidhaꞌ ti jalbintsixtaláb na Dios. In pejaꞌ tám an pan ani in pidhaꞌ nin exóbaliltsik ani jajáꞌtsik in pidhaꞌich tám an atiklábtsik. R Utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ka tsiꞌdhaꞌ techéꞌ. Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: ―Yab i koꞌol techéꞌ yán i kʼapnél, tokot bóꞌ i pan ani cháb i toꞌol. oWUtsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Yab yejat ka kʼaletsik; tatáꞌtsik ka kʼapundhaꞌ. ~uTam ti exomich ti jikʼwchinal, utey an exóbaltsik ba na Jesús ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―Dhamúlich ani techéꞌ yab xitaꞌ u kʼwajíl. Ka utsaꞌ an atiklábtsik ka kʼaléch abal ka kʼale ban kwentsaltsik kin chʼaꞌay i kʼapnél. )KTam ti na Jesús kale ban tan, in chuꞌu abal yán an atiklábtsik taꞌ ti kʼwajat, in kóꞌontsitsik ti yajnantsixtaláb ani in jeldhaꞌ xu yaꞌultsik. {o
Tam ti na Jesús in choꞌóbnaꞌ jechéꞌ, balin kwetém ba jun i tan ani kʼale ba jun i chabál xon ti yab xitaꞌ waꞌach. Por an atiklábtsik in choꞌóbnaꞌ abal kʼale na Jesús ani kʼaletsik jeye belal abal kin wéwnaꞌ. Ulich tám nin exóbaliltsik na Juan ani in júnaꞌtsik kin joliy nin putálíl nin tʼuꞌúl na Juan ani tayíl kʼaletsik kin óltsi na Jesús. Na Jesús in kʼapundhaꞌ boꞌ mil i iniktsik (Mr. 6:30‑44; Lk. 9:10‑17; Jn. 6:1‑14) ta ani tám ti tsiꞌdhá ba jun i talab. Pidhanich tám an tsidhan ani an tsidhan in pidhaꞌ nin nánaꞌ. =u
In ulu ka kotsin tin ókʼ na Juan ban wikʼaxteꞌ ;o Tam ti an pulek takʼix Erodes in achʼaꞌ jechéꞌ, tʼeꞌpin; por kom in lej tsubax ulúmal ani axnék kʼal an ajíblomtsik, in ulu abal ka pidhan xowaꞌ in konyal. 'Utsan tám an tsidhan kʼal nin nánaꞌ abal kin utsaꞌ enchéꞌ na Erodes: ―Ti kin pidhaꞌ ba jun i talab nin ókʼ na Juan xu pujax. T!ke in utsaꞌ tsubax tʼajat ke neꞌech kin pidhaꞌ xowaꞌ ka kontsin. 7Por tam ti na Erodes in ajíbnaꞌ nin tamúbil, nin tsidhánil na Erodías bixmách tin tamét an ajíblomtsik ani in kulbetnaꞌ tʼajat na Erodes 'GNa Erodes in léꞌ kin chemdhaꞌ na Juan, por in jikʼnál an atiklábtsik abal ejtal in choꞌóbtsik ke na Juan kʼal a Dios ti abadh ti tʼiltsix. i
KNa Juan in utsámal enchéꞌ na Erodes: ―Yab alwaꞌ ki junkun kʼal nin tomtal na kidháb. C Jechéꞌ na Erodes in ulúmal ka yakʼwan na Juan ani ka balyat wikʼadh ban wikʼaxteꞌ. In tʼajaꞌ anchanꞌ kʼal tin kwentakʼi na Erodías, nin tomtal nin kidháb Felipe. ` 9ani in utsaꞌtsik enchéꞌ xi táꞌtsik ti kʼwajat kʼal jajáꞌ: ―Jachanꞌ jaꞌich xónaꞌ na Juan xu pujax, xi ejnek ti ít. Jaxtám tin koꞌol an chápláb kin tʼajaꞌ i labidh labandhaxtalábtsik. p
[Tam ti jachanꞌ i kʼij, na Erodes, xi kʼwajat ti takʼix Galilea, in achʼaꞌ u tʼilnal na Jesús o W
:Ani yab in tʼajaꞌ yán i labidh labandhaxtaláb tajaꞌ, kom yab u belnal kʼal jajáꞌtsik.kO
9Jaxtám ti yab leꞌná ka tʼajan ti kʼij. Por utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Putálkʼi tu kʼakʼnáb jun i tʼiltsix, tokotkʼi bin chabálil ani kʼal xu kʼwajíltsik bin kʼimáꞌ ti yab u kʼakʼnáb.
8ani nin ixámtsik techéꞌ jeye u kʼwajíl xon ti wawáꞌ u kʼwajíl. ¿Pos, jónꞌ pé tám tin witʼámal ejtal jechéꞌ? %
7Pos jechéꞌ jaꞌich nin chakámil an dhakúm ani nin nánaꞌ jaꞌich na María. In kidháb na Jakobo, na José, na Simón ani na Judas H
6Ulich bin chabálil ani in tuju ti okʼtsix ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb. Ejtal xin achʼáltsik xan tu okʼtsix, u labnal ani in ulaltsik enchéꞌ: ―¿Jónꞌ tin witʼámal jechéꞌ an inik ejtal jechéꞌ xowaꞌ in okʼtsixnál? ¿Jan tin ejtowal kin tʼajaꞌ jechéꞌ an labidh labandhaxtaláb? _7
5Tam ti na Jesús in okʼoy kin tʼilaꞌ jechéꞌ an junbaxtalábtsik, kʼale. :m
4Utsantsik tám enchéꞌ: ―Tam jun i okʼtsix xin exlál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, kin exlaꞌ jeye xan tu takʼix na Dios, in junwal jelti jun xitaꞌ xin koꞌol xataꞌ kajbidh in jalbíl. Tam ti na Jesús kʼwajat ban bitsow Nasaret (Mr. 6:1‑6; Lk. 4:16‑30) /
3Konyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿A exbayaltsikxeꞌ ejtal jechéꞌ? Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: ―I exbayal, Ajátik. 7g
2Xi atʼaxtsik neꞌech ka petʼná ban kʼamal, tajaꞌ neꞌech ti ukʼnaltsik ani ti rechʼechʼél nin kamab. An tsubaxtaláb xi ítich ani an tsubaxtaláb xi wejeꞌich % C
1Anchanꞌ jeye neꞌech ka támun tam kin bajaw an pakwenib; neꞌech ka kale an tʼokat abatwáletsik kin takuy an atiklábtsik xi atʼax ani xi alwaꞌ. lQ
0Tam ka yákʼwanich yán an toꞌoltsik, an jixom toꞌoltsik in káldhál walteꞌ nin jixáb an toꞌol. Tajaꞌ u buxkanaltsik ti tákul an ti toꞌol, xi alwaꞌ in balyal ban tʼoknaltsik ani xi yab alwaꞌ in petʼnál. ~7
/ʼAníl jeye, xan tu takʼix na Dios in junwal jelti jun in jixáb i toꞌol xu petʼnáb ban pujal ani in yakʼwál xowaꞌkich i toꞌoltsik. h}I
.Tam tin elaꞌ jun i perla xi kajbidh tʼajat in jalbíl, kʼale kin nuju ejtal xowaꞌ in koꞌol ani in chʼaꞌay jachanꞌ an perla xi kajbidh tʼajat in jalbíl. An junbaxtaláb kʼal tin kwenta nin jixáb an toꞌol |
-ʼAníl jeye, xan tu takʼix na Dios in junwal jelti jun i chʼaꞌum inik xi xeꞌech in ayal i perlatsik xi alwaꞌ tʼajat. X{)
,ʼXan tu takʼix na Dios, in junwal jelti tumín xi jolidh ba jun i aleláb, xi jun i inik in elál ani in chinál juní táykʼi; ani kulbenek kʼal jechéꞌ tin kwenta, u kʼalel kin nuju ejtal xowaꞌ in koꞌol ani in chʼaꞌyal jachanꞌ an chabál. An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an perla xi kajbidh tʼajat in jalbíl Jz
+Jachanꞌ i kʼij, xi kʼwajatichtsik alwaꞌ kʼal na Dios, neꞌech ka kʼwajaytsik xon tu takʼix an Tátaꞌláb; neꞌech ka xalkʼantsik chʼaxixíl, jelti nin chʼaxixíltal na kʼítsá. Xitaꞌ in koꞌol in ochʼoxtal alwaꞌ, kin achʼaꞌ xowaꞌ u ulal. An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an tumín xi jolidh iyK
*Neꞌech ka petʼnátsik ban kʼamal, neꞌech ti ukʼnaltsik ani ti rechʼechʼél nin kamab. exC
)Xi Nanáꞌich xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech ku abaꞌ nu tʼokat abatwálejiltsik kin junku xi kʼwajattsik xon ti Nanáꞌ in takʼix, xu walbindhaxtsik ani xin tʼajáltsik xowaꞌ yab alwaꞌ. *wM
(Anchanꞌ jelt xan tu junkuwáb an atʼax chʼojól ani u petʼnáb ban kʼamal abal ka tʼaꞌay, anchanꞌ jeye neꞌech ka támun tam kin bajaw an pakwenib. Cv
'Xitaꞌ nin tʼayaꞌ an atʼax chʼojól, jaꞌich an lej atʼax. Xowkʼi ti neꞌech ka junkuwat an trigo, jaꞌich an pakwenib; ani an junkuxtsik, jaꞌich an tʼokat abatwáletsik. `u9
&An aleláb, jaꞌich an kʼayꞌlá; an alwaꞌ iyaláb, jaꞌich an atiklábtsik xin walkál tinbáꞌ ka takʼyat kʼal na Dios ani an atʼax chʼojól, jaꞌich an atiklábtsik xu dhabaláb kʼal an lej atʼax. (tI
%Tókʼoyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Xitaꞌ nin tʼayál an alwaꞌ iyaláb, jaꞌich Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik. s}
$Tam ti na Jesús in utsaꞌich an atiklábtsik abal ka kʼaléch, Jajáꞌ ochich altá. Utukná tám kʼal nin exóbaliltsik ani utsan enchéꞌ: ―Ti ku wiltsi an ti junbaxtaláb kʼal tin kwenta an atʼax chʼojól xi tʼayan ban aleláb. Qr
#Jechéꞌ támun anchanꞌ abal ka tʼájan xan tin ulúmal enchéꞌ an tʼiltsix:Neꞌech tin káw kʼal i junbaxtalábkʼi,
neꞌech ku tʼilaꞌ xataꞌ xowaꞌ kʼwajinek chinat asta tam ti na Dios in tʼajám an kʼayꞌlá. Na Jesús in wilaꞌ an junbaxtaláb kʼal tin kwenta an trigo ani an atʼax chʼojól q#
"Na Jesús in tʼiltsi ejtal jechéꞌ an atiklábtsik kʼal i junbaxtalábkʼi, yab in tʼilaꞌ xataꞌ xi yab kʼal i junbaxtaláb. Ep
!Tʼiltsintsik jeye jechéꞌ an ti junbaxtaláb: ―Xan tu takʼix na Dios in junwal jelti an jilbédhaxtaláb kʼoye xi jun i mímláb in xukʼyal kʼal ox lejab i cheꞌedh trigo ani in jilbédhál ejtal an xoꞌkadh cheꞌedh trigo. Xantʼókʼi tu okʼtsix na Jesús kʼal i junbaxtaláb (Mr. 4:33‑34) So
Jechéꞌ jaꞌich an iyaláb xi más chipíl ké xi kʼeꞌet an iyalábtsik, por tam ka ixkʼan ani ka pubey, u pubel tʼajat ké xi kʼeꞌet an tʼayablábtsik ani u kʼweꞌnal tʼajat. U ulel an chʼichintsik ani in tʼajál tajaꞌ nin pákʼw. An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an jilbédhaxtaláb kʼoye (Lk. 13:20‑21) &nE
Tʼiltsintsik jeye jechéꞌ an ti junbaxtaláb: ―Xan tu takʼix na Dios in junwal jelti jun in itsích i mostasa xi jun i inik in tʼayál bin ale. m)
Jilaꞌ ka pakey chablamkʼi asta kin bajaw xowkʼi ti neꞌech ki junku an trigo; tam neꞌech ki junkúch an trigo, neꞌech ku utsaꞌ enchéꞌ an tʼojnaltsik: Ka junku okʼox an atʼax chʼojól ani ka kʼwajbaꞌ ti wikʼeꞌtsik abal ka tsikan; por an trigo ka junku abal ka taꞌpá ban wilteꞌ.” An junbaxtaláb kʼal tin kwenta in itsích an mostasa (Mr. 4:30‑32; Lk. 13:18‑19) zlm
Por utsantsik enchéꞌ: “Yabaꞌ, pos max ka puꞌu an atʼax chʼojól, neꞌech jeye ka púꞌun an trigo. Uk#
Utsantsik enchéꞌ kʼal an dhabal: “Jun xitaꞌ xi tin atʼál in tʼajámal jechéꞌ.” Konyat tám enchéꞌ kʼal an tʼojnaltsik: “¿A léꞌxeꞌ ku kʼale ki puꞌu an atʼax chʼojól?” =js
Kʼaletsik tám an tʼojnaltsik kin utsaꞌ enchéꞌ an dhabal: “Ajátik, max i alwaꞌ iyaláb a tʼayámal ba na ale, ¿jónꞌ pé tám ti tsiꞌnek an atʼax chʼojól?” Ui#
Tam ti pakey an trigo ani tʼuꞌunich, xalkʼan jeye an atʼax chʼojól. =hs
por tam ti ejtalich u wayaltsik, ulich jun xitaꞌ xi kʼál tu atʼnal an dhabal ani tʼaytsin ti atʼax chʼojól xon tin tʼayámal an trigo ani tam tin tʼayámalich, kʼale. /gW
Tʼiltsintsik jeye kʼal na Jesús jechéꞌ an ti junbaxtaláb: ―Xan tu takʼix na Dios, in junwal jelti jun i inik xin tʼayaꞌ i alwaꞌ iyaláb bin ale; 'fG
Taltsik an atiklábtsik xin achʼál an tsubaxtaláb, in exbayal ani in tʼajáltsik tʼajat xowaꞌ alwaꞌ, in junwal jelti an iyaláb xi kwajlan ban alwaꞌ chabál ani labey tʼajat. Taltsik in junwal jelti an itsixlek xin kóꞌoy boꞌ inik i itsixlek, taltsik jelti xin kóꞌoy ox inik láju ani taltsik jelti xin kóꞌoy jun inik láju. An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an trigo ani an atʼax chʼojól weg
Taltsik an atiklábtsik in achʼál an tsubaxtaláb, por u chalpaxtsik tʼajat kʼal tin kwenta xowaꞌ waꞌach ban kʼayꞌlá, u kʼambiyábtsik kʼal an tumín ani yabtsik u walkanal kin tʼajaꞌ kʼál xowaꞌ alwaꞌ. Jechéꞌ an atiklábtsik in junwal jelti an iyaláb xi kwajlan ban kʼídhlom, u paxkʼiyáb kʼal an kʼídh ani yab u walkanal ka walin. d
Jechéꞌ an atiklábtsik in junwal jelti an iyaláb xi kwajlan ban tʼujublom, kom yab owtsik nin ibíl tin koꞌol, yab u owel. Pos tam kin achʼaꞌ i yajtsiktaláb o ka atʼan kʼal tin kwenta abal in belámal nin káwintal na Dios, in jiláltsik kin belaꞌ. fcE
Taltsik an atiklábtsik, tam kin achʼaꞌ an tsubaxtaláb in bachʼwal kʼal yantam i kulbétaláb, por tam ka taktamiyat o ka atʼan kʼal tin kwenta jechéꞌ an tsubaxtaláb, in jiláltsik jechéꞌ an tsubaxtaláb. *bM
Taltsik an atiklábtsik in achʼál an tsubaxtaláb kʼal tin kwenta xan tu takʼix na Dios, por kom yabtsik in exbayal, u ulel an lej atʼax ani u wékʼontsáb an ti tsubaxtaláb xin bachʼúmal tin itsích. Jechéꞌ an atiklábtsik in junwal jelti an iyalábtsik xi kwajlan ban bél. paY
ʼPos ka achʼaꞌtsik xantʼéy in léꞌ kin ulu an junbaxtaláb kʼal tin kwenta an óm inik. |`q
Tsubax tu utsáltsik, ke yán i tʼiltsix ani i alwaꞌ iniktsik in leꞌnámal kin chuꞌu xowaꞌ tatáꞌtsik a chuꞌtal, por yab in chuꞌúmaltsik; in leꞌnámaltsik kin achʼaꞌ xowaꞌ tatáꞌtsik a achʼál, por yab in achʼámal. Na Jesús in wilaꞌ xantʼéy in léꞌ kin ulu an junbaxtaláb kʼal tin kwenta an óm inik (Mr. 4:13‑20; Lk. 8:11‑15) X_)
ʼPor kʼijidh abal tatáꞌtsik, abal i chuꞌuxtsik ani i ochʼoxtsik. z^m
Abal nin itsích jechéꞌ an atiklábtsik in chapikmédhámal tʼajat,
wetsik tʼajat tin achʼáltsik kʼal nin ochʼoxtal.Ani mutʼutsik tin koꞌol nin wal;
abal yab ka chuꞌxintsik kʼal nin wal,
ani yab ka ochʼxintsik kʼal nin ochʼoxtal,
nibal kin exbaytsik kʼal nin itsích,
ani nibal ka uteytsik kʼal Nanáꞌ abal ku jeldhaꞌ. e]C
Anchanꞌ, u támnalich kʼal jajáꞌtsik jelt xan tin ulúmal an tʼiltsix Isaías enchéꞌ:Neꞌech ka achʼaꞌtsik, por yab neꞌech ka exbay;
neꞌech ka chuꞌutsik, por jelti max yab a chuꞌtal. m\S
Jaxtám tu tawnáltsik kʼal i junbaxtalábkʼi; pos jajáꞌtsik in chuꞌtal, por u jilkʼonaltsik jelti max yab xataꞌ in chuꞌúmal; in achʼáltsik, por yabtsik xataꞌ in exbayal, jelti max yab xataꞌ in achʼáltsik. I[
Xitaꞌ xin bachʼúmalich an alwaꞌ tʼilab, neꞌech ka pidhan kin choꞌóbnaꞌ más; por xitaꞌ xi yab in bachʼúmal, neꞌech ka wixkʼintsat xowaꞌ in chalpayal in koꞌol wéꞌ. _Z7
Tókʼoyattsik enchéꞌ: ―Tatáꞌtsik, ti pidhál na Dios ka choꞌóbnaꞌ xowaꞌ in koꞌol yab tejwaꞌ kʼal tin kwenta xan ti Jajáꞌ tu takʼix; por jajáꞌtsik yab u pidhnal kin choꞌóbnaꞌ. Y)
Utukná tám na Jesús kʼal an exóbaltsik ani konyat enchéꞌ: ―¿Jantʼókʼi ta tawnál an atiklábtsik kʼal i junbaxtalábkʼi? X5
Max a koꞌoltsik a ochʼoxtal alwaꞌ, ¡ka exbaytsik! Xantʼókʼi tu okʼtsix na Jesús kʼal i junbaxtalábkʼi (Mr. 4:10‑12; Lk. 8:9‑10) ^W5
Por wéꞌ an iyaláb, kwajlan ban chabál xi alwaꞌ ani labey tʼajat; taltsik, kʼal jún tokot i itsixlek, in kóꞌoy boꞌ inik i itsixlek. Taltsik ox inik i itsixlek ani taltsik jun inik láju i itsixlek. ]V3
Taltsik kwajlan ba kʼídhlom, pakey an kʼídhtsik ani paxkʼiyat an tʼayabláb. KU
Por tam ti yajbé an kʼakʼal, tsikan ani kom yab ibidh, wayey. T+
Taltsik kwajlan ba tʼujublom, xon ti yab lej waꞌach i lukuk ani jachanꞌ an iyalábtsik jikʼat ti ixkʼan abal an chabál yab lej owtsik. S
tam ti neꞌech an ti búkʼul iyaláb, taltsik an iyaláb kwajlan ba bél, ulich an chʼichintsik ani in kʼapu an iyaláb. R
In okʼtsitsik tám yán xataꞌ kʼal i junbaxtalábkʼi. Enchéꞌ tin utsaꞌtsik: ―Jun i inik kale ti búkʼul iyaláb, Q3
Kom yán i atiklábtsik junkun xon ti kʼwajat, ochich na Jesús ba jun i tan ani buxkan. Ani ejtal an atiklábtsik jilkʼon bin waltsik an jaꞌ. P
Tam ti jachanꞌ i kʼij, na Jesús kale ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb ani kʼale ti buxkanal bin wál an pujal. O% 2Pos xitaꞌ in tʼajál xowaꞌ in léꞌ nu Tátaꞌ xi kʼwajat walkʼiꞌ, jachanꞌ, jaꞌich nu kidháb, nu ixám ani nu nánaꞌ.N/ 1In tsʼútsbiy tám nin exóbaliltsik ani in ulu enchéꞌ: ―Jechéꞌtsik jaꞌich xi kʼwajattsik jelti nu nánaꞌ ani nu kidhábtsik. M 0Por Jajáꞌ in tókʼoy enchéꞌ xi kʼál ti kʼalnek ti usnal: ―¿Jitam jáꞌ nu nánaꞌ ani jitam jáꞌ nu kidhábtsik? 7Lg /kʼale ti óltsinal na Jesús kʼal jun xitaꞌ ani utsan enchéꞌ: ―Na nánaꞌ ani na kidhábtsik núꞌ kʼwajat eléb ani in léꞌtsik ti tʼilolól kʼal Tatáꞌ. AK{ .Bél kʼwajat ti káw na Jesús kʼal an atiklábtsik, tam ti ulich nin nánaꞌ ani nin kidhábtsik abal in léꞌtsik ti tʼilolól kʼal na Jesús. Kom eléb ti jilkʼontsik, /JW -Neꞌech tám juní ka kʼale ani neꞌech kin ikʼiꞌ búk i atʼax ejattalábtsik xi más atʼax ké jajáꞌ ani ejtal neꞌech ka ochichtsik ti kʼwajíl ba jachanꞌ an inik. Jachanꞌ an inik neꞌech tám ka jilkʼon más kʼibenek ké tam ti kʼwajatwiꞌik. Anchanꞌ jeye neꞌech ka támun kʼal jechéꞌ an atiklábtsik xi atʼax. Nin nánaꞌ ani nin kidhábtsik na Jesús (Mr. 3:31‑35; Lk. 8:19‑21) %IC ,“Neꞌech kin witsiy ban inik xon tin kalnek.” Tam ka witsiy, in elál jachanꞌ an inik jelti jun i atá xi yab kʼwajtsidh, kʼwetodh ani lejkikidh. 4Ha +ʼTam jun i atʼax ejattaláb ka kale ba jun i inik, u xeꞌchinal ban waynek chabáltsik in ayal xon ti ka koyóch; ani max yab kin elaꞌ, in chalpayal enchéꞌ: G' *Tam kin bajaw xowkʼi neꞌech an lújundhaxtaláb, an pulek takʼix mímláb xi alál, neꞌech ka ejech ti ít ani neꞌech kin walbiy an atiklábtsik xi jechéꞌ i kʼij. Pos jechéꞌ an mímláb tsích ów chabál abal kin axtsi tin chalpadhtal na Salomón. Ani xoꞌ techéꞌ kʼwajat jun xitaꞌ más púlek ké na Salomón. An atʼax ejattaláb xu witsél xon ti kalnek (Lk. 11:24‑26) F )Tam kin bajaw xowkʼi neꞌech an lújundhaxtaláb, an atiklábtsik xi kʼwajinek Nínibe, neꞌech ka ejechtsik ti ít ani neꞌech kin walbiy an atiklábtsik xi jechéꞌ i kʼij. Pos an atiklábtsik xi kʼwajinek Nínibe, in jilaꞌtsik ti walablom tam ti tʼiltsin an tin káwintal na Dios kʼal na Jonás. Ani xoꞌ techéꞌ kʼwajat jun xitaꞌ más púlek ké na Jonás.
E
(Pos anchanꞌ xan ti na Jonás kʼwajay óx a kʼítsá ani óx i akal alkʼidh bin tsukul an yejcheꞌ toꞌol, anchanꞌ neye Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech kin kʼwajay óx a kʼítsá ani óx i akal alkʼidh ban chabál. uDc 'Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―An atiklábtsik xi atʼax ani u walablom, in konyal jun i labidh labandhaxtaláb abal ti exól; por yab neꞌech ka pidhan más ti exól, tokot xan ti támun kʼal an tʼiltsix Jonás. Cy &Utsan tám enchéꞌ na Jesús kʼal taltsik i fariseotsik ani kʼal an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés: ―Okʼtsix, i léꞌ ki chuꞌu ka tʼajaꞌ jun i labidh labandhaxtaláb abal ti exól. 5Bc %Pos kʼal xowaꞌkʼi in ulúmal kʼál ti neꞌech ka chuꞌtat max walbidh o yabaꞌ. An walablom atiklábtsik in konyal jun i labidh exól (Mr. 8:12; Lk. 11:29‑32) )AK $Por tu utsáltsik, ke tam kin bajaw xowkʼi neꞌech an lújundhaxtaláb, ejtaltsik neꞌech ka lújundhá kʼal tin kwenta an aniꞌ tʼilab xin ulúmaltsik. 2@] #An alwaꞌ inik, in ulal xowaꞌ alwaꞌ, kom alwaꞌ xowaꞌ waꞌach tin ejattal ani an atʼax inik, in ulal xowaꞌ atʼax, kom atʼax xowaꞌ waꞌach tin ejattal. 6?e "Tatáꞌtsik a junwal jelti an chan. ¿Janti neꞌech ka ejto ka ulutsik xowaꞌ alwaꞌ, max tatáꞌtsik yab i alwaꞌ? Pos na wiꞌ in ulal xowaꞌ waꞌach ta ejattal. 5>c !ʼMax an teꞌ alwaꞌ, alwaꞌ in walíl in kóꞌyal ani max an teꞌ yab alwaꞌ, yab alwaꞌ in walíl in kóꞌyal. Pos an teꞌ, kʼal in walílkʼi tu exláb. (=I Xitaꞌ tin odhbijiy Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech ka pakwlantsat; por xitaꞌ kin odhbijiy an Tʼokat Ejattaláb, yab jaykʼi neꞌech ka pakwlantsat, neꞌech ka jilkʼon walbidh malilíl i kʼij. An teꞌ kʼal in walílkʼi tu exláb (Lk. 6:43‑45) r<] ʼJaxtám tu utsáltsik, ke an iniktsik neꞌech ka pakwlantsat xowaꞌkichkʼi i walastaláb kin tʼajaꞌ ani xowaꞌkichkʼi i odhbijixtaláb kin ulu; por max kin odhbijiy an Tʼokat Ejattaláb, yab neꞌech ka pakwlantsat. N; ʼXitaꞌ yab junax kʼal Nanáꞌ, tin atʼál. Ani xitaꞌ yab tin tolmiyal ku utu an atiklábtsik ba na Dios, jachanꞌ, jaꞌich xin tʼajál abal an atiklábtsik yab ka utey ba na Dios. :w ʼPos, ¿jan ti neꞌech kin ejto jun xitaꞌ ka ochich bin kʼimáꞌ jun i likat inik ani kin kʼántsi xowaꞌ in koꞌol, max yab kin wikʼaꞌ okʼox? Tokot neꞌech kin ejto kin kʼántsi xowaꞌ in koꞌol, max kin wikʼaꞌ okʼox. A9{ Por Nanáꞌ u káldhál an atʼax ejattalábtsik kʼal tin cháp nin Tʼokat Ejattal na Dios ani jechéꞌ, in léꞌ kin ulu ke xan tu takʼix na Dios ulnekich xon ta kʼwajattsik. ?8w Tatáꞌtsik a ulal ke Nanáꞌ u káldhál an atʼax ejattalábtsik kʼal tin awiltal an lej atʼax; pos max anchanak, ¿jitaꞌ kʼál tu pidhnal ti awiltaláb xi tatáꞌtsik ti wéwnál abal kin káldhaꞌ an atʼax ejattalábtsik? Jaxtám, jajáꞌtsik ti xalkʼantsal abal i ukʼpinéktsik ta kʼwajat. c7? Anchanꞌ jeye, max an lej atʼax kin káldhál tinbáꞌ xi kʼwajat bin ejattal jun i inik, exomich tám in kʼeꞌál tinbáꞌ; max kin tʼajaꞌ anchanꞌ, ¿jan ti neꞌech kin ejto ka kʼwajay owat ti takʼix? 66e Kom na Jesús in choꞌób xantʼéy na kʼwajat ti chalpantsáb, in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Max jun i bitsow ka kʼéꞌáxin kweneꞌ ti kweneꞌ ani ka péjéxin jajáꞌkʼitsik, neꞌech ka okʼon. Ani max jun i kwentsal o jun i kʼimádh ka kʼéꞌáxin, yab neꞌech ka kʼwajay owat. `59 Por tam ti an fariseotsik in achʼaꞌ jechéꞌ, in ulutsik enchéꞌ: ―Jechéꞌ an inik in káldhál an atʼax ejattalábtsik kʼal tin awiltalkʼi an lej atʼax, nin okʼlékil an atʼax ejattalábtsik. u4c Ejtal an atiklábtsik laban ani in ulutsik enchéꞌ: ―¿Awxeꞌ jaꞌich jechéꞌ nin kuxtal na Dabid? 43a Júntsin tám na Jesús jun i jokʼol inik ani móꞌ xi kʼwajat teykómte kʼal jun i atʼax ejattaláb. Jeldhá kʼal na Jesús ani an inik káwin ani chuꞌxin. ?2w Ani ejtal an atiklábtsik neꞌech kin kʼwajbaꞌ nin aytsixtal ba Jajáꞌ. U usnal na Jesús ke in koꞌol in cháp an atʼax ejattaláb (Mr. 3:19‑30; Lk. 11:14‑23; 12:10) v1e Yab neꞌech kin pejaꞌ nibal elaꞌ jun i maꞌidh pakáb,
nibal neꞌech kin tepdhaꞌ an kʼamal xi xowéy tʼajat exom ti letʼkʼonal,
asta tam kin bajúch an kʼij xowkʼi Jajáꞌ neꞌech ti takʼix in lujtalkʼi. 0) Yab neꞌech ti péjéx, nibal neꞌech ti tʼilom kawidh,
nibal neꞌech ka axtsin tin káwintal kʼal ni jun xitaꞌ ban béltsik. $/A Jechéꞌ jaꞌich nu tʼójontsixil, xi Nanáꞌ u takwyámal,
xi Nanáꞌ u kʼanidhál ani in kulbél tʼajat kʼal Jajáꞌ.Neꞌech ku kʼwajbaꞌ nu Tʼokat Ejattal ba Jajáꞌ
ani neꞌech kin tʼiltsi ejtal an atiklábtsik ke neꞌech ku lújundhaꞌtsik. w.g Jechéꞌ támun anchanꞌ abal ka tʼájan xan tin ulúmal an tʼiltsix Isaías tam tin ulu enchéꞌ: S- ani in utsáltsik abal yab kin tʼilaꞌtsik xitam jáꞌ jeye Jajáꞌ. ,5 Tam ti na Jesús in choꞌóbnaꞌ jechéꞌ, kʼale ani kʼal yán i atiklábtsik ti wéwná. Na Jesús in jeldhál ejtalkʼi an yaꞌultsik, !+; Kale tám an fariseotsik ani tujey kin aliy xan ti kin uwaꞌ abal kin ejto kin chemdhaꞌ na Jesús. Jun i tʼiltsixtaláb kʼal tin kwenta na Jesús '*G
Utsan tám enchéꞌ an inik kʼal na Jesús: ―Ka lujku na kʼubak. Ani tam tin lujku nin kʼubak, jeley, jilkʼon alwaꞌ jelti na jún nin kʼubak. )5 Pos más yán in jalbíl jun i inik ké jun i borrego. Jaxtám, tu utsáltsik ke alwaꞌ ka tʼajan xowaꞌ alwaꞌ tin kʼítsájil an koyóxnich. j(M Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Jitaꞌ xi tatáꞌtsik a kidhtal, max in koꞌol jun i borrego ani ka balkʼin ba jun i cholax chabál tin kʼítsájil an koyóxnich, yab neꞌech ka kʼale kin jixaꞌ? '
Tajaꞌ, taꞌ ti kʼwajat jun i inik xin koꞌol jun in kʼubak teytemadh ani kom u leꞌnáb ka eltsin jun xataꞌ xantʼokʼál ti ka walbiyat na Jesús, konyat enchéꞌ: ―¿Alwaꞌxeꞌ ka jeldhá jun i yaꞌul tin kʼítsájil i koyóxnich? `&9 Kale tám na Jesús tajaꞌ ani kʼale ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb. `%9 Pos Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, u koꞌol i awiltaláb abal ku ulu xowaꞌ alwaꞌ ka tʼajan tin kʼítsájil an koyóxnich. An inik xi teytemadh nin kʼubak (Mr. 3:1‑6; Lk. 6:6‑11) A${ Tatáꞌtsik yab a exbayámal xantʼéy in léꞌ kin ulu jechéꞌ an Tʼokat Dhuslab: “Yabich u léꞌ ka chemdhaꞌtsik i koꞌnél abal ti kin pikbantsi, u léꞌ ki kʼánídháxintsik.” Max a exbayalaktsik, yabich neꞌech ka walbiytsik ni jun xitaꞌ xi yab in tʼajámal ni jun xataꞌ yab alwaꞌ. x#i Pos tu utsáltsik ke techéꞌ kʼwajat jun xitaꞌ más púlek ké an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. |"q O ¿yab a ajyámaltsik bin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, ke an páleꞌtsik xi kʼwajat ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, yab u koyoltsik tam in kʼítsájil an koyóxnich ani yab walats xowaꞌ in tʼajáltsik? ^!5 Ochich ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani in kʼapu an pan xi pikbantsidh na Dios. Jechéꞌ an pan yab in tomnál kin kʼapu na Dabid nibal nin juniktsik, tokot in tomnál kin kʼapu an páleꞌtsik. * M Por utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Yabxeꞌ a ajyámal xantʼéy in tʼajaꞌ jun i kʼij na Dabid tam ti jajáꞌ ani nin juniktsik kʼaꞌay? G Tam ti an fariseotsik in chuꞌu jachanꞌ, in utsaꞌtsik enchéꞌ na Jesús: ―Na exóbaliltsik exom in tʼajál i tʼojláb xi yab alwaꞌ ka tʼajan tam in kʼítsájil i koyóxnich. E Tam ti jachanꞌ i kʼij, na Jesús neꞌech ti belal tin kʼítsájil an koyóxnich xon ti tʼayadh i trigo. Nin exóbaliltsik kʼaꞌay ani tujeytsik kin puꞌu an trigo ani kin kʼapu. ] 3 Pos xowaꞌ Nanáꞌ tu utsáltsik ka tʼajaꞌ, yab tʼojláb ani yab altsik. Ki kʼwajaytsik teye jelt xan ti Nanáꞌ in kʼwajat. Ka tʼajaꞌtsik xowaꞌ a chuꞌtal u tʼajál ani ka chaꞌkaꞌ tabáꞌ jelt xan ti Nanáꞌ u chaꞌkál tubáꞌ. Max ka tʼajaꞌtsik anchanꞌ, neꞌech tám ka kʼwajách alwaꞌ na ejattal. 7g Ki uteytsik kʼal Nanáꞌ, ejtal tatáꞌtsik xi kʼwajat i walbidh ani neꞌech tu wixkʼintsi an ta walab; jelti jun xitaꞌ xu wékʼontsáb tin kitál abal ka koyóch. 3 ʼNu Tátaꞌ tin pidhámalich ejtal xowaꞌ waꞌach. Yab xitaꞌ kʼál tu exláb an Chakámláb, tokot kʼal an Tátaꞌláb ani yab xitaꞌ in exlál an Tátaꞌláb, tokot u exláb kʼal an Chakámláb ani xitaꞌ an Chakámláb in léꞌ kin pidhaꞌ kin exlaꞌ. I Tátaꞌ, anchanꞌ ta tʼajaꞌ, kom anchanꞌ ta leꞌnaꞌ. y Tam ti jachanꞌ i kʼij, na Jesús in ulu enchéꞌ: ―Tátaꞌ, xa takʼyal an walkʼiꞌ ani an chabál, tu kʼakʼnál abal a xalkʼantsámal xin chaꞌkáltsik tinbáꞌ xowaꞌ yab a xalkʼantsámal xi chalpadhtsik ani u witʼomtsik. y Jaxtám tu utsáltsik ke tam kin bajaw xowkʼi neꞌech an lújundhaxtaláb, más púlek an yajtsiktaláb neꞌech ka bachʼutsik ké an atiklábtsik xi kʼwajinek ban bitsow xi Sodoma. Ki uteytsik kʼal Nanáꞌ abal ki koyóch (Lk. 10:21‑22) mS Ani tatáꞌtsik xi kʼwajíl Kapernaúm, ¿a chalpayalxeꞌ ke neꞌech ki tʼekʼbá asta walkʼiꞌ? ¡Yabaꞌ! Neꞌech ki petʼnátsik asta ban kʼibeltaláb. Abal max an labidh labandhaxtalábtsik xi tʼájnék ba tatáꞌtsik, tʼájnékak ban bitsow xi Sodoma, an atiklábtsik xi kʼwajinek ba jachanꞌ an bitsow, bélak jeye taꞌ kʼwajattsik. ]3 Jaxtám tu utsáltsik ke tam kin bajaw xowkʼi neꞌech an lújundhaxtaláb, más púlek an yajtsiktaláb neꞌech ka bachʼutsik ké an yajtsiktaláb xi neꞌech kin bachʼu an atiklábtsik xi Tiro ani Sidón.
[ ~~a}}W||M{zzyyVxxHwOvav
tt ss
r{qppDoBn&llkLkj=iiXhggKf
ddRcqbba=;;T: 9k881765432110(/f.--b,d+c*}*
)a(''&%%a$g##="!!c d @ (ad"Qi'u_
S
n(Xb[ STókʼoyat enchéꞌ: “Techéꞌkʼi u kʼwajat kom yab xitaꞌ tu kanyámal tu tʼojnal.” Utsantsik tám enchéꞌ: “Ki kʼaletsik teye ta tʼojnal xon tu koꞌol tʼayadh an uba ani neꞌech tu pidhaꞌtsik xowaꞌ in tomnál ka átaꞌ.” rR]Tam ti bóꞌich i wákal, kale juní ani in elaꞌ kʼeꞌet xi taꞌ ti kʼwajattsik yab xataꞌ in tʼajál ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: “¿Jantʼókʼi ta kʼwajattsik techéꞌ putál a kʼítsá yab xataꞌ a tʼojnál?” QyAn dhabal tʼojláb kale juní tam ti chʼejelich a kʼítsá ani tam ti óxich i wákal ani anílkʼi tin tʼajaꞌ. 8Piani in utsaꞌtsik enchéꞌ: “Ki kʼaletsik teye ta tʼojnal xon tu koꞌol tʼayadh an uba ani neꞌech tu pidhaꞌtsik xowaꞌ in tomnál ka átaꞌ.” Ani kʼaletsik. xOiTayíl, tam ti beléjujich xónaꞌ i dhajaw, kale juní, in elaꞌ kʼeꞌet xi yabtsik xataꞌ in tʼojnál AN{In elaꞌ an tʼojnaltsik ani utsan neꞌech ka tolmiyat. In utsaꞌ neꞌech kin jalbiytsik jun i denario ta kʼítsá ani in abaꞌ ti tʼojnaltsik xon tin koꞌol tʼayadh an uba. /M YʼXan tu takʼix na Dios in junwal jelti jun i dhabal tʼójomtaláb xi kale dhajawe ti álim tʼojnaltsik abal ka kʼale ti tʼojnal xon tin koꞌol tʼayadh i uba. L+ Por yán xi xoꞌ kʼwajattsik ultaláb, neꞌech ka jilkʼon tayíl ani yán xi xoꞌ kʼwajat tayíl, neꞌech ka kʼwajaytsik ultaláb.BK} Ani ejtal xin jilámaltsik in kʼimáꞌ, o in kidhábtsik, in ixámtsik, in tátaꞌ o in nánaꞌ, in tomtal, in chakámiltsik o in chabáliltsik, kʼal Nanáꞌkʼi tu kwenta, neꞌech ka pidhantsik más yán kʼal na Dios ani neꞌech jeye kin kóꞌoytsik an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. *JM Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tsubax tu utsáltsik, ke tam kin bajaw an kʼij tam ejtal ka ítmédhájich, tam Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, kin buxkan bu tʼokat kʼwajtal, tatáꞌtsik xi tin wéwnámal, neꞌech ki buxkantsik teye ba lajucháb i tʼokat kʼwajtaláb. Neꞌech ki buxkantsik abal ka lújundhaꞌ nin kidhtaltsik xi lajucháb nin chakámiltsik na Israel. :ImKonyat tám enchéꞌ kʼal na Pedro: ―Ajátik, wawáꞌ i jilámal ejtal xowaꞌ i koꞌol abal ku xeꞌchin kʼal Tatáꞌ, ¿jantʼéy pé weye neꞌech ki kóꞌoy? @HyTeloloyattsik kʼal na Jesús ani utsantsik enchéꞌ: ―Na Dios ejtal in ejtowal kin tʼajaꞌ, por an iniktsik, yabaꞌ. Tokot na Dios in ejtowal kin loꞌo xitaꞌkichkʼi. 1G[Tam ti an exóbaltsik in achʼaꞌ jechéꞌ, labantsik tʼajat ani kónóxin jajáꞌkʼitsik enchéꞌ: ―¿Pos jitaꞌ pé tám neꞌech kin ejto ka loꞌey? FFTu utsáltsik jeye, ke más yab tʼojláb ka watʼey jun i koꞌnél xin bij kameyo bin chultál jun i tʼidhab ké kin walkaꞌ tinbáꞌ jun i tumínladh inik ka takʼyat kʼal na Dios. 8EiUtsan tám enchéꞌ an exóbaltsik kʼal na Jesús: ―Tsubax tu utsáltsik, ke tʼojláb tʼajat kin jilaꞌ tinbáꞌ ka takʼyat kʼal a Dios jun i tumínladh inik. D}Tam ti an kwitól in achʼaꞌ jechéꞌ, u tʼeꞌpinal tʼajat ti kʼale, abal jajáꞌ yán xataꞌ in koꞌol. "C=Utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Max a léꞌ lejtal ki xeꞌchin lujat, ki kʼale ka nuju ejtal xowaꞌ a koꞌol ani ka pidhaꞌ an ti tumín an chʼojontáltsik, anchanꞌ neꞌech ka kóꞌoy túꞌ walkʼiꞌ xowaꞌ xin jalbíl; ki tsích tám ani ti kin wéwnaꞌ. BUtsan enchéꞌ kʼal an kwitól: ―Ejtal jechéꞌ u tʼajál asta tin chipíl, ¿jantʼéy más yejat ku tʼajaꞌ? }Aska kʼakʼnaꞌ na tátaꞌ ani na nánaꞌ ani ka kʼanidhaꞌ xi kʼeꞌettsik jelt xan ta kʼanidhál tabáꞌ. n@UKonyat enchéꞌ kʼal an kwitól: ―¿Jowaꞌ takʼixtaláb? Ani tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Yab ki chemdhaxin, yab ki junkun kʼal xi yab a tomtal, yab ki kwéꞌlách, yab ka jantsi ti káw ni jun xitaꞌ, ?Utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Jantʼókʼi tin bijyal tin alwaꞌ? Jún tokot waꞌach xitaꞌ alwaꞌ, na Dios. Por max a léꞌ ka kóꞌoy an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal, ka tʼajaꞌ xowaꞌ in ulal an takʼixtaláb. e>CKʼale ti chuꞌtáb na Jesús kʼal jun i kwitól ani konyat enchéꞌ: ―Alwaꞌ Okʼtsix, ¿jantʼom alwaꞌtaláb yejat ku tʼajaꞌ abal ku ejto ku kóꞌoy an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal? .=UIn kʼwajbaꞌ tám nin kʼubak ban chakamtsik ani tayíl kʼale píl. Jun i tumínladh kwitól inik káwin kʼal na Jesús (Mr. 10:17‑31; Lk. 18:18‑30) ><uIn ulu tám enchéꞌ na Jesús: ―Ka walkaꞌtsik ti kin utuknaꞌ an chakamtsik ani yab ka tamkʼuytsik; pos xitaꞌ kin walkaꞌ tinbáꞌ ka takʼyat kʼal na Dios, jelt xan tin walkál tinbáꞌ ka takʼyat jun i chakam, jachanꞌ jaꞌich xi neꞌech kin ejtotsik ka kʼwajay takʼnél kʼal na Dios. d;A
Utuntsat tám na Jesús cháb óx ti chakamtsik abal kin kʼwajbaꞌ nin kʼubak ban chakamtsik ani ka ólan kʼal jajáꞌtsik tin kwenta; por an exóbaltsik tujey kin kʼwiyaꞌ xitaꞌ nin utwal an chakamtsik. M: Yán waꞌach xantʼókʼi tin kwenta ti yab neꞌech kin ejto ka tomkin an iniktsik: taltsik u waꞌchinal abal yab ka tomkin, taltsik yab in ejtowal ka tomkin abal tʼajtsidh jun xataꞌ kʼal an iniktsik ani taltsik yab u tomkinal abal in léꞌ kin tʼójontsi na Dios ani ka kʼwajay takʼnél kʼal Jajáꞌ. Xitaꞌ in ejtowal ka kʼwajay kwetém, ka kʼwajay kwetém. Na Jesús in lábtʼajál an chakamtsik (Mr. 10:13‑16; Lk. 18:15‑17) 89i Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Yab ejtalkʼi neꞌech kin ejto ka kʼwajay kwetém, tokotkʼi xi bijtsidh kʼal na Dios ke anchanꞌ neꞌech ka kʼwajay. 8}
Utsan tám enchéꞌ kʼal nin exóbaliltsik: ―Max anchanꞌ u támnal, más alwaꞌ abal an inik yab ka tomkin. 7) Nanáꞌ tu utsáltsik ke xin jiláltsik nin tomtal ani yab abal u junkunal kʼal kʼeꞌet ani ka tomkin kʼal kʼeꞌet i mímláb, u walbinalich kʼal i uxúmbeꞌtaláb; ani xitaꞌ ka tomkin kʼal jun i jiladh mímláb, u walbinalich jeye kʼal i uxúmbeꞌtaláb. ]63Utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―In ulu ka tʼajan anchanꞌ, kom tatáꞌtsik watʼats ta tanchuꞌ; jaxtám tin ulu ke awil ka jilaꞌtsik na tomtal, por tam ti tujeykʼi yab anchanꞌ ti tujenek. C5Konyat tám enchéꞌ na Jesús: ―¿Jantʼókʼi pé tám na Moisés tin ulu ka pidhan an tomikláb mímláb jun i úw xon tin ulal xantʼókʼi tin kwenta ti neꞌech ka jilan? 4Yabich cháb ti neꞌech ka ájin, jún tokot. Jaxtám, an inik yab yejat kin kʼéꞌáxliy xowaꞌ in júnkúxliyámal na Dios. L3In ulu jeye enchéꞌ: “Jaxtám, an inik neꞌech kin jilaꞌ nin tátaꞌ ani nin nánaꞌ abal ka kʼwajay junax kʼal nin tomtal ani xi jechéꞌ cháb, jún tokot ti neꞌech ka ájin.” 42aTókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Yabxeꞌ a ajyámaltsik ban Tʼokat Dhuslab, ke tam ti tujeykʼi, na Dios in tʼajaꞌ jun i inik ani jun i mímláb? E1Utukná tám na Jesús kʼal cháb óx i fariseotsik ani abal ka taktamiyat, konyat enchéꞌ: ―¿Alwaꞌxeꞌ kin jilaꞌ jun xitaꞌ nin tomtal kʼal xowaꞌkichkʼi tin kwenta? X0)Kʼal yán i atiklábtsik ti wéwná ani in jeldhaꞌ tajaꞌ an yaꞌultsik. */ OTam ti na Jesús okʼon kin ulu ejtal jechéꞌ, kale Galilea ani kʼale ban chabál xi Judea xi kʼwajat tin ejtsím kalel kʼítsá kʼal an waljaꞌ Jordán. 7.g#’Anchanꞌ jeye neꞌech kin tʼajaꞌ kʼal tatáꞌtsik nu Tátaꞌ xi kʼwajat walkʼiꞌ, max yab ka pakwlantsitsik na at kidhábtsik kʼal ejtal na ejattal.- "An ajátikláb chakuy tʼajat ani in ulu ka atʼax tʼajtsin an tʼojnal xi yab pakwlantsixin asta kin jalbiy ejtal xowaꞌ in júnál. l,Q!¿Yabxeꞌ yejat ka pakwlantsiwiꞌik teye na at tʼojnal, jelt xan ti nanáꞌ tu pakwlantsi?” M+ In abnaꞌ tám an ajátikláb ka kanyat an tʼojnal xi yab pakwlantsixin ani in utsaꞌ enchéꞌ: “¡Atʼax tʼójontsix! Nanáꞌ tu pakwlantsi ejtal ta júntsixtal, abal tin pakabédhaꞌ. *% Tam tin chuꞌu nin at tʼojnaltsik xowaꞌ támun, tʼeꞌpintsik tʼajat ani kʼaletsik kin tʼiltsi an ajátikláb ejtal xowaꞌ támun. ) Por jajáꞌ yab in leꞌnaꞌ kin aytsintsi, kʼale kin ulu ka balyat ban wikʼaxteꞌ asta kin jalbiy ejtal xu júntsinal. (/ Tudhlan tám nin at tʼojnal tin tamét ani pakabédhá enchéꞌ: “Tin aytsintsi neye ani neꞌech tu jalbintsi ejtal xowaꞌ tu júntsal.” v'e Por tam ti kale jachanꞌ an tʼójontsix, in elaꞌ jun in at tʼójontsix, xu júntsinal kʼál wéꞌ i tumín. In yakʼwaꞌ bin núkʼ ani in tuju kin kʼuchʼédhaꞌ, in utsaꞌ enchéꞌ: “¡Tin witsbantsi xi tin júntsal!” i&KKóꞌontsat ti yajnantsixtaláb kʼal nin ajátik, pakwlantsat an tin júntsixtal ani walká. B%}Tudhlan jachanꞌ an tʼójontsix tin tamét an pulek takʼix ani in pakabédhaꞌ enchéꞌ: “Ajátik, ti kin aytsintsi neye ani neꞌech tu jalbintsi ejtal xowaꞌ tu júntsal.” m$SKom jachanꞌ an tʼójontsix yab in koꞌol xan ti kin jalbiy, an pulek takʼix in ulu abal ka nujwat jachanꞌ an tʼójontsix kʼál nin tomtal, nin chakámiltsik ani ejtal xowaꞌ in koꞌol abal ka jalbin nin júntsixtal. t#aTam ti tám in tujwal kin tʼajaꞌ an kwenta, uldhantsat jun xitaꞌ xu júntsinal kʼál yán i tumín. "%ʼJaxtám, xan tu takʼix na Dios in junwal jelti jun i pulek takʼix xin leꞌnaꞌ kin tʼajaꞌ i kwenta kʼal nin tʼojnáliltsik. H! Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Yab neꞌech tu utsaꞌ ke tokot búkíl, yejat ka pakwlantsi echʼekʼi. An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an tʼójontsix xi yab pakwlantsixin % CUtukná tám na Jesús kʼal na Pedro ani konyat enchéꞌ: ―Ajátik, ¿jáyíl koꞌol ku pakwlantsi nu at kidháb max tin waltsi? ¿Asta búkíl? p YAbal xon ti ka junkun cháb o óx kʼal Nanáꞌ tu bij, tajaꞌ neye in kʼwajat kʼal jajáꞌtsik. b =ʼTu utsáltsik jeye, ke max cháb xi tatáꞌtsik a kidhtal xi kʼwajat techéꞌ ti kʼayꞌlá kin tʼajaꞌtsik i káw abal kin kontsi jun xataꞌ nu Tátaꞌ xi kʼwajat walkʼiꞌ, neꞌech ka pidhantsik. } sʼTsubax tu utsáltsik, ke xitaꞌ ka pakwlantsitsik techéꞌ ti kʼayꞌlá, neꞌech jeye ka pakwlantsat túꞌ walkʼiꞌ ani xitaꞌ yab ka pakwlantsitsik techéꞌ ti kʼayꞌlá, yab jeye neꞌech ka pakwlantsat túꞌ walkʼiꞌ. z mMax yab jeye kin axtsi xi jechéꞌtsik, ka ulu tám tin tamét an kidháblábtsik; ani max yab jeye kin axtsi an kidháblábtsik, ka kóꞌóchtsik tám jelti jun i píl inik o jelti jun i bachʼkʼul jalbixtaláb xi yab in exlál a Dios. }sPor max yab ti ki axtsi, ka kaniy tám jún o cháb i belomtsik abal ka tawná jeye kʼal cháb o óx i belomtsik. [/ʼMax na at kidháb ti tʼajtsi jun xataꞌ yab alwaꞌ, ki kʼale abal ki tʼilololách tatáꞌkʼitsik. Max ti ki axtsi xowaꞌ ka utsaꞌ, neꞌech tám kin exbay ke yab alwaꞌ xowaꞌ in tʼajaꞌ. !;Anchanꞌ jeye, na Tátaꞌ xi kʼwajat walkʼiꞌ, yab in léꞌ kin chuꞌu ka kʼibchon ni jun xitaꞌ. Xan ti yejat ku pákwlántsíxin (Lk. 17:3) >u
Ani max kin elaꞌ, tu utsáltsik tsubax ke más neꞌech ka kulbé kʼal tin kwenta jachanꞌ xi kʼibchonék ké kʼal tin kwenta xi cheꞌ inik lajubeléju xi yab kʼibchonék. iK ʼ¿Jan ta chuꞌtaltsik? Max jun i inik in koꞌol boꞌ inik i borregotsik ani kin kʼibdhaꞌ jún, ¿yabxeꞌ neꞌech kin jilaꞌ xi cheꞌ inik lajubeléju abal ka kʼale ban chʼénlom kin aliy xi kʼibchonék? Pos Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, in tsiꞌnek ku loꞌo xi kʼibchonékichtsikwiꞌik ti kʼwajat. oW
ʼKa kóꞌoytsik i kwenta abal yab ka pojkaꞌtsik ni jun xitaꞌ xi tin belálichtsik. Pos tu utsáltsik ke nin tʼokat abatwálejiltsik túꞌ walkʼiꞌ echʼekʼi kʼwajat tin tamét nu Tátaꞌ xi kʼwajat walkʼiꞌ. 8i Ani max na wal ti walbindhál, ka jixaꞌ ani ka petʼnaꞌ ów; pos más alwaꞌ ki ochich ban xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal kʼal jún tokot na wal ani yab kʼal chablam na wal ki petʼná ban kʼibeltaláb. An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an borrego xi kʼibchonék (Lk. 15:3‑7) 1ʼJaxtám, max na kʼubak o na akan ti walbindhál, ka kotoy ani ka petʼnaꞌ ów; pos más alwaꞌ ki ochich mochoꞌ o kʼwechʼeꞌ ban xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal ani yab kʼal chablam na kʼubak o chablam na akan ki petʼná ban kʼibeltaláb. ¡Chʼojontál in chuꞌbíl an atiklábtsik xi techéꞌ ti kʼayꞌlá abal waꞌach tʼajat xantʼokʼál ti ka walbindhá! Echʼekʼi neꞌech ka waꞌchin xantʼokʼál ti ka walbindhá, por ¡chʼojontál in chuꞌbíl xitaꞌ ka walbindhaxin! iKʼXitaꞌ kin walbindhaꞌ jún ti éb jechéꞌ an chakamtsik xi tin belálichtsik, más alwaꞌ abal an walbindhom ka wikʼtsin bin núkʼ jun i yejcheꞌ chaꞌ tʼujub ani ka petʼná ban pujal abal ka luyꞌchin. 8iAni xitaꞌ in bachʼwal jun i chakam jelti jechéꞌ kʼal Nanáꞌ tu bij, Nanáꞌ tin bachʼwal. Ka kóꞌoy i kwenta abal yab ka walaꞌ (Mr. 9:42‑48; Lk. 17:1‑2) Jaxtám, xitaꞌ na más ultaláb xon tu takʼix na Dios, jaꞌich xin chaꞌkál tinbáꞌ ani in junwal jelti jechéꞌ an chakam. Dani in ulu enchéꞌ: ―Tsubax tu utsáltsik, ke max yabtsik ka jalkʼuy tabáꞌ ani yabtsik ka junu jelti an chakamtsik, yab neꞌech ka ejto ki kʼwajaytsik takʼnél kʼal na Dios. o
WIn kaniy tám na Jesús jun i chakam kwitól, in kʼwajbaꞌ junax chʼejel xon ti kʼwajattsik 5Tam ti jachanꞌ i kʼij, utey an exóbaltsik ba na Jesús ani in konoytsik enchéꞌ: ―¿Jitaꞌ jáꞌ na más ultaláb xon tu takʼix na Dios? D Por abal yab ki itʼixbédhaꞌtsik, ki kʼale ban pujal, ka petʼnaꞌ nin jixáb an toꞌol ani ka yakʼwaꞌ an jidhtal toꞌol xi ka palkʼan. Ka chʼaꞌtsi tin wiꞌ ani tajaꞌ neꞌech ka elaꞌ jun i patʼál tumín, ka jixtsi ani ka júnaꞌ abal ka jalbiy xi tatáꞌ a lujyal ani xi Nanáꞌ neye.
/Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Pedro: ―Xi píltsik. Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tám, yab yejat ka jalbixin xi techéꞌtsik. 7Tókʼon enchéꞌ na Pedro: ―In pidhnál. Tam ti na Pedro ochich altá, tsusbél ti utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Janta chuꞌtal, Simón? An okʼlektsik xi techéꞌ ti kʼayꞌlá jitaꞌ nin kontsaltsik an ti jalbixtaláb ¿nin at kidhtaltsik o xi píltsik? GTam ti na Jesús ani nin exóbaliltsik ulich ban bitsow xi Kapernaúm, utukná na Pedro kʼal xin bachʼwaltsik an jalbixtaláb kʼal tin kwenta an atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani konyat enchéꞌ: ―¿Yabxeꞌ Jaꞌ in pidhnál na Okʼtsíxal an jalbixtaláb abal an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios? a;ani neꞌech kin chemdhá, por tin óxláb a kʼítsá neꞌech kin ejech ti ít. Tam tin achʼaꞌtsik jechéꞌ xowaꞌ utsan, tʼeꞌpintsik tʼajat. An jalbixtaláb abal an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios CTam ti kʼwajattsik Galilea, na Jesús in utsaꞌ enchéꞌ nin exóbaliltsik: ―Nanáꞌich xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech kin pidhná ban walablom iniktsik J
Por jelti jechéꞌ an atʼax ejattaláb tokot neꞌech ka ejtotsik ka káldhaꞌ max ki ólan ani ki kʼílin. Na Jesús in ulu juní ke neꞌech ka chemdhá (Mr. 9:30‑32; Lk. 9:43‑45) {oUtsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Pos tatáꞌtsik wéꞌ tʼajat ta belom. Tsubax tu utsáltsik max i belomak elaꞌ wéꞌ, jelt in pubíl jun in itsích i mostasa, neꞌech ka ejto ka utsaꞌtsik jechéꞌ an chʼén: “Ki wixkʼin techéꞌ ani ki kʼale píl” ani an chʼén neꞌech ka kʼale. Ejtal neꞌech ka ejto ka tʼajaꞌtsik max i belomak. /WTayíl an exóbaltsik in kaniy tám pílkʼi na Jesús ani in konoytsik enchéꞌ: ―¿Jantʼókʼi wawáꞌ ti yab i ejto ki káldhaꞌ an atʼax ejattaláb? zmIn kʼwiyaꞌ tám na Jesús an atʼax ejattaláb, kale ani támkʼi jachanꞌ jilkʼon jelnek an kwitól. 'Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¡Atiklábtsik xi jechéꞌ i kʼij, yab lejtal tʼajat i belom ani i walablomtsik tʼajat! ¿Asta jowkʼi koꞌol kin kʼwajay kʼal tatáꞌtsik? ¿Asta jowkʼi koꞌol tu kuxuytsik? Ka tsiꞌdhaꞌ techéꞌ an kwitól. k OU tsiꞌdhantsám na exóbaliltsik, por yab in ejtómal kin káldhantsi an ti atʼax ejattaláb. I ―Ajátik, ka kóꞌontsi ti yajnantsixtaláb nu chakámil; pos ochadh kʼal i atʼax ejattaláb ani in achʼál tʼajat i yajtsiktaláb; yánílich kwajlanék ba kʼamal ani ba jaꞌ.
~Tam ti ulichtsik xon ti kʼwajat an atiklábtsik, utukná na Jesús kʼal jun i inik, tudhlan tin tamét ani utsan enchéꞌ: 4}a
In exbách tám an exóbaltsik ke na Jesús kʼwajat in tʼilál na Juan xu pujax. Na Jesús in jeldhaꞌ jun i kwitól xu wipipíl (Mr. 9:14‑29; Lk. 9:37‑43) R| Por Nanáꞌ tu utsáltsik ke na Elías tsiꞌnekich, por yab exlá, tokot tʼajtsin xowaꞌ ka leꞌná. Anchanꞌ neye ti neꞌech kin tʼajtsin Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik. { Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tsubax kʼejle ke na Elías neꞌech ka tsích okʼox ani neꞌech kin lejkiy ejtal. ^z5
Konyat tám enchéꞌ kʼal nin exóbaliltsik: ―¿Jantʼókʼi pé tám an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés tin ulaltsik ke koꞌol ka tsích okʼox na Elías? tya Tam ti exomich ti paꞌíltsik ban chʼén, utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Yab xitaꞌ ka tʼiltsi xowaꞌ a chuꞌutsik, asta tam kin chemdhá Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik ani in ejnekich ti ít. ixKTam ti chʼakaytsik ani in telaꞌ, yab más xitaꞌ in chuꞌu, tokot na Jesús kwetém. ywkUtey tám na Jesús xon ti kʼwajattsik, takan ani utsantsik enchéꞌ: ―Ki chʼakaytsik ani yab ki jikʼey. vveTam tin achʼaꞌtsik jechéꞌ, an exóbaltsik tudhlan kututsik asta chabál ani jikʼeytsik tʼajat. )uKLejat na Pedro kʼwajat ti káw, dhabyattsik kʼal jun i chʼaxixíl tokow ani ban tokow achʼatmé jun i káwintaláb, xu káw in ulu enchéꞌ: ―Jechéꞌ jaꞌich nu Chakámil xu kʼanidhál tʼajat ani in kulbél tʼajat kʼal Jajáꞌ. Ka axtsitsik xowaꞌ Jajáꞌ in ulal. otWUtsan tám enchéꞌ na Jesús kʼal na Pedro: ―Ajátik, ¡alwaꞌ tʼajat abal techéꞌ u kʼwajat! Max Tatáꞌ a léꞌ, neꞌech ki tʼajaꞌ óx i padhel, jún abal Tatáꞌ, jún abal na Moisés ani jún abal na Elías. ksOTámkʼi jachanꞌ, in chuꞌutsik jeye na Moisés ani na Elías, ti tʼilolól kʼal na Jesús. MrTajaꞌ, na Jesús in jalkʼuy tinbáꞌ tin tamét nin exóbaliltsik xi kʼalnek kʼal Jajáꞌ. Nin wal chʼaxkʼin jelti na kʼítsá ani nin kʼudhkʼúmil dhakniꞌbé jelti an tajaxtaláb. (q KAkak a kʼítsá más tayíl, na Jesús in kaniy na Pedro, na Jakobo ani na Juan nin kidháb na Jakobo ani kʼale jajáꞌkʼitsik ba jun i tʼekʼat chʼén. ]p3 Tsubax tu utsáltsik, ke waꞌach taltsik xi xoꞌ techéꞌ jeye kʼwajat, ke yab neꞌech ka chemech asta kin chuꞌutsik okʼox kin tsích tin takʼix Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik."o=Pos Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech kin tsích kʼal ejtal nin labidh tʼokát nu Tátaꞌ ani kʼal nin tʼokat abatwálejiltsik ani tám neꞌech ku pidhaꞌ an atiklábtsik xowaꞌ in lujyal kin bachʼu kʼal tin kwentakʼi xowaꞌ in tʼajámal. xniPos, ¿jantʼó ti alwaꞌ max jun xitaꞌ kin bajaw kin kóꞌoy ejtal xowaꞌ waꞌach ban kʼayꞌlá ani kin kʼibdhaꞌ nin ejattal ba kʼibeltaláb? O ¿jantʼéy neꞌech kin ejto kin pidhnaꞌ an inik abal kin loꞌo nin ejattal? qm[Pos ejtal xitaꞌ in léꞌ kin loꞌo nin xeꞌchintal, neꞌech kin kʼibdhaꞌ; por xitaꞌ kin kʼibdhaꞌ nin xeꞌchintal kʼal Nanáꞌkʼi tu kwenta, neꞌech kin kóꞌoy an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. QlUtsan tám enchéꞌ an exóbaliltsik kʼal na Jesús: ―Max jun xitaꞌ in léꞌ ti kin wéwnaꞌ, yejat kin ukʼtsi tinbáꞌ ani tin wéwnaꞌ por yab kin ajay tinbáꞌ maske ka chemdhá. okWPor chawꞌkʼin na Jesús ani utsan enchéꞌ na Pedro: ―¡Ki wixkʼin techéꞌ lej atʼax! Tatáꞌ tin tʼojliyalkʼi, pos yab a chalpayal xan ti na Dios tin chalpayal, tokot a chalpayal xan tin chalpayal an iniktsik. 3j_Júná tám pílkʼi kʼal na Pedro ani tujey ti kʼwiynal enchéꞌ: ―¡Ajátik, ke na Dios yab kin walkaꞌ ka tamu anchanꞌ! ¡Ke yab jaykʼi ka támun jechéꞌ! #i?Asta tam ti tám, na Jesús in tuju kin wiltsi nin exóbaliltsik ke Jajáꞌ koꞌol ka kʼale Jerusalén ani ke neꞌech tʼajat ka atʼax tʼajtsin kʼal nin okʼlékil an judíotsik, an okʼlek páleꞌtsik ani an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. In utsaꞌtsik jeye ke Jajáꞌ neꞌech ka chemdhá, por tin óxláb a kʼítsá neꞌech ka ejech ti ít. @hyUtsantsik tám an exóbaltsik kʼal na Jesús abal yab xitaꞌ kin óltsi max Jajáꞌich nu Kristo. Na Jesús in ulu abal neꞌech ka chemdhá (Mr. 8:31‑9:1 Lk. 9:22‑27) bg=Nanáꞌ neꞌech tu pidhaꞌ ti awiltaláb abal ka choꞌóbnaꞌ xan ti neꞌech kin ejto ka kʼwajay jun xitaꞌ takʼnél kʼal na Dios. Xitaꞌ ka pakwlantsi techéꞌ ti kʼayꞌlá, neꞌech jeye ka pakwlantsat túꞌ walkʼiꞌ ani xitaꞌ yab ka pakwlantsi techéꞌ ti kʼayꞌlá, yab jeye neꞌech ka pakwlantsat túꞌ walkʼiꞌ. _f7Ani Nanáꞌ tu utsál ke tatáꞌ i Pedro, xin léꞌ kin ulu tʼujub, ani ba jechéꞌ an tʼujub ti neꞌech ku kʼwajbaꞌ xi neꞌech ti kin belaꞌtsik ani yab neꞌech ka ejtowat ka átá kʼal an chemlá. feETókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Kʼijidh tʼajat abal tatáꞌ, Simón, xi chakámláb kʼal na Jonás, pos jechéꞌ yab i óltsinék kʼal jun i inik, i óltsidh kʼal nu Tátaꞌ xi kʼwajat walkʼiꞌ. udcTókʼoyat tám enchéꞌ kʼal na Simón Pedro: ―Tatáꞌ i Kristo, nin Chakámil na Dios xi ejat. }csKonyattsik tám juní enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ani tatáꞌtsik, ¿jitaꞌ ta ulaltsik ke Nanáꞌ neye? jbMJajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: ―Juntsik in ulal ke Tatáꞌ i Juan xu pujax, kʼeꞌettsik in ulal ke i Elías xi xeꞌchinék ti tʼiltsix ti wejeꞌ ani taltsik in ulal ke i Jeremías o jun i kʼeꞌet tʼiltsix. Ua#
Tam ti na Jesús ulich Sesarea, an bitsow xu takʼnal Filipo, in konoy enchéꞌ nin exóbaliltsik: ―¿Jitaꞌ tin ulal an atiklábtsik ke Nanáꞌ neye xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik? C` In exbáchtsik tám ke yab usnéktsik kʼal na Jesús kin kóꞌoy i kwenta kʼal an jilbédhaxtaláb xu éynáb abal ka tʼajan an pan, usnéktsik kin kóꞌoy i kwenta kʼal nin okʼtsixtal an fariseotsik ani an saduseotsik. Na Pedro in ulu ke na Jesús jaꞌich an Kristo (Mr. 8:27‑30; Lk. 9:18‑21) I_ ¿Jantʼókʼi ti yabtsik a exbayal ke yab in kʼwajat u tʼilál i pan, tam tu utsaꞌtsik abal ka kóꞌoy i kwenta kʼal nin jilbédhaxtaláb kʼoyéjil an fariseotsik ani an saduseotsik? &^E
¿Nibal a chalpayal xi búk an pan xu kʼapundhaꞌ kʼál cheꞌ mil i iniktsik? ¿Ani jáy i tʼoknaltsik a tsʼutsiy kʼal an pejmatstaláb xi jilkʼon? L] ¿Yabxeꞌ bél a exbayámtsik, nibal a chalpayaltsik tam tu kʼapundhaꞌ boꞌ mil i iniktsik kʼal xi bóꞌ an pan? ¿Ani jáy i tʼoknaltsik a tsʼutsiy kʼal an pejmatstaláb xi jilkʼon? '\GAchʼantsik kʼal na Jesús ani utsantsik enchéꞌ: ―¿Jantʼókʼi ti wéꞌ tʼajat tin belál? ¿Jantʼókʼi ta ulaltsik ke yab a koꞌol i pan? [Tujey tám an exóbaltsik ti útsáx jajáꞌkʼitsik enchéꞌ: ―Jechéꞌ tin ulal abal yab i tsiꞌdhaꞌ an pan. ]Z3Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ka achʼaꞌtsik; ka kóꞌoytsik i kwenta kʼal nin okʼtsixtal an fariseotsik ani kʼal nin okʼtsixtal an saduseotsik, xin junwal jelti i jilbédhaxtaláb kʼoye. fYEAn exóbaltsik watʼey jun pakʼeꞌ pujal, por in ukʼtsámaltsik kin júnaꞌ i pan. NXJechéꞌ an atiklábtsik xi atʼax ani u walablom, in konyal jun i labidh labandhaxtaláb abal ti exól; por yab neꞌech ka pidhan ti exól, tokot xowaꞌ támun kʼal an tʼiltsix Jonás. Jilónátsik tám ani kʼale na Jesús. Nin okʼtsixtal an fariseotsik xin junwal jelti an jilbédhaxtaláb kʼoye (Mr. 8:14‑21) :Wmani tam dhajaw a ulaltsik: “Xoꞌ yab alwaꞌ i kʼij neꞌech ka kʼwajay, abal chakniꞌ tʼajat an walkʼiꞌ ani tokwidh.” ¡Kʼambixtsik! A witʼáltsik ka exbantsi an exól xin kʼwajbál an walkʼiꞌ, por yab a witʼáltsik ka exbay ke xowaꞌ u tʼajál, u tʼajál kʼal tin cháp na Dios. V3Por na Jesús tókʼon enchéꞌ: ―Tam dhamúlich, a ulaltsik: “Alwaꞌ i kʼij neꞌech ka kʼwajay, abal chakniꞌ tʼajat an walkʼiꞌ”; \U 3Kʼale ti chuꞌtáb na Jesús kʼal i fariseotsik ani kʼal i saduseotsik, ani abal ka walbindhá, kontsin kin tʼajaꞌ jun i labidh labandhaxtaláb abal kin xalkʼaꞌ ke tsubax lejtal kʼal a Dios ti abadh. T 'Tayíl, na Jesús in abaꞌich tám ka kʼale an atiklábtsik. Na Jesús balin ban tan ani kʼale ban chabál xi Magdala.eSC&Cheꞌ mil iniktsik xónaꞌ xi kʼapúch ani yab ajidh i mímlábtsik nibal i chakamtsik. zRm%Ejtal kʼapúchtsik asta ajwé. Ani tayíl in tsʼutsiytsik búk i tʼoknal kʼal an pejmatstaláb xi jilkʼon. GQ$in téynaꞌ xi búk an pan ani an toꞌoltsik ani in pidhaꞌ ti jalbintsixtaláb na Dios. Tayíl in pejaꞌ, in pidhaꞌ nin exóbaliltsik ani an exóbaltsik in pidhaꞌ an atiklábtsik. AP}#In utsaꞌ tám ka buxkan chabál an atiklábtsik, 2O]"Konyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Jáy i pan a koꞌoltsik? Ani jajáꞌtsik in ulu enchéꞌ: ―I koꞌol búk i pan ani cháb óx i tsʼitsik toꞌol. >Nu!Utsan tám enchéꞌ kʼal nin exóbaliltsik: ―Por, ¿jónꞌ neꞌech ki elaꞌ i kʼapnél abal ejtal jechéꞌ an atiklábtsik, techéꞌ xon ti yab xitaꞌ u kʼwajíl? ^M5 Na Jesús in kaniy tám nin exóbaliltsik ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―U yajnantsal tʼajat jechéꞌ an atiklábtsik, abal in koꞌolich óx a kʼítsá ti kʼwajíl techéꞌ kʼal Nanáꞌ ani yab in koꞌoltsik xantʼéy kin kʼapu. Yab u léꞌ ku abaꞌtsik tin kʼimáꞌ u kʼaꞌíl abal yab táꞌ ka palmétsik ti bél. L) An atiklábtsik u labnal tam tin chuꞌu ke an móꞌ káwin, xi mochoꞌtsik u jelél, xu kʼwechʼeꞌtsik u belal ani xu jokʼoltsik u chuꞌxinal. Ani in kʼakʼnaꞌtsik nin Diosil an israelitatsik. Na Jesús in kʼapundhaꞌ cheꞌ mil i iniktsik (Mr. 8:1‑10) ~Ku Yán i atiklábtsik ulich xon ti Jajáꞌ kʼwajat ani in tsiꞌdháltsik i kʼwechʼeꞌtsik, i jokʼoltsik, i móꞌtsik, i mochoꞌtsik ani yán más kʼeꞌet i yaꞌultsik. Kʼwajbátsik tin tamét na Jesús ani Jajáꞌ in jeldhaꞌtsik. J Watʼey na Jesús tajaꞌ ani kʼale tin waltsik an pujal xi Galilea; kʼadhiy ba jun i chʼén ani buxkan tajaꞌ. \I1 Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¡Mímláb, tin belál tʼajat! Ka tʼájan jelt xan ta léꞌ. Ani támkʼi jachanꞌ ti jilkʼon jelnek nin tsidhánil. Na Jesús in jeldhaꞌ yán i yaꞌultsik LHPor an mímláb in ulu enchéꞌ: ―Tsubax kʼejle xowaꞌ a ulal Ajátik, por asta an pikʼoꞌtsik in kʼapal in muꞌmats an kʼapnél xu kwajlanal tin ál nin mesajil nin ajátiktsik. GTókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Yab alwaꞌ ki kʼántsi ti kʼapnél an chakamtsik ani ki pidhaꞌ an pikʼoꞌtsik. zFmPor an mímláb utey, tudhlan tin tamét na Jesús ani in ulu enchéꞌ: ―¡Ajátik, ti kin tolmiy neye! E In ulu tám enchéꞌ na Jesús: ―Na Dios tin abámal abal tokot ku aliy an atiklábtsik xi Israel xi xeꞌechtsik kʼibchonék. SD Por yab tókʼoyat níwéꞌ kʼal na Jesús. Utukná tám na Jesús kʼal nin exóbaliltsik ani pakabédhá enchéꞌ: ―Ka utsaꞌ ka kʼaléch, pos núꞌ tál tu wewkóm ani kawidh u tawnax. C Ani jun i mímláb xi Kanán xu kʼwajíl ba jachanꞌ an chabál, utey ba na Jesús ani in ulu kawidh enchéꞌ: ―¡Ajátik, xi kuxlab kʼal na Dabid, ti kin yajnantsi neye! Nu tsidhánil ochadh kʼal jun i atʼax ejattaláb ani exom tʼajat ti yajlombédháb. QBNa Jesús kale tajaꞌ ani kʼale ban chabál xi Tiro ani Sidón. jAMEjtal jechéꞌ kʼál tu chʼoꞌtsinal tin ejattal an inik; por max ka kʼapúch yab tʼakadh nin kʼubak, yab u chʼoꞌtsinal kʼál tin ejattal. Belan na Jesús kʼal jun i mímláb xi yab u israelita (Mr. 7:24‑30) u@cPos ba ni itsích tu kalel an atʼax chalab, an chémdháxtaláb, an kwéꞌtaláb, an kʼámbíxtaláb ani an odhbíjíxtaláb. Táykʼi jeye tu tsiꞌil an chalab xu junkunal kʼal xi yab in tomtal ani xu xeꞌchinaltsik yab exbadh. ?Por xowaꞌ i ulal, ba ni itsích tu tsiꞌil ani max ki ulu xowaꞌ yab alwaꞌ, kʼál tu chʼoꞌtsinal an ti ejattal. >}¿Yabxeꞌ a choꞌóbtsik ke ejtal xowaꞌ i kʼapal u kʼalel ba ni tsukul ani tayíl neꞌech ki wakʼlaꞌ alteꞌ? M=In ulu tám enchéꞌ na Jesús: ―¿Yabtsik teye a exbayal? l<QUtsan tám enchéꞌ na Jesús kʼal na Pedro: ―Ti ku wiltsi jechéꞌ an ti junbaxtaláb. I; Jilaꞌ kʼwajat, pos in junwal i jokʼoltsik xi kʼwajat in lotʼokʼnál in at jokʼol. Ani max jun i jokʼol kin lotʼokʼnaꞌ in at jokʼol, chablam ti éb neꞌech ka kwajlan ban jól. <:q
Por Jajáꞌ in tókʼoytsik enchéꞌ: ―Xowaꞌkich an tʼayabláb xi yab Jajáꞌ in tʼayámal nu Tátaꞌ xi kʼwajat walkʼiꞌ, neꞌech ka puꞌwat asta bin ibíl. '9G Utukná tám na Jesús kʼal nin exóbaliltsik ani utsan enchéꞌ: ―¿A choꞌóbxeꞌ ke an fariseotsik chakuy tam tin achʼaꞌtsik xowaꞌ a ulu? q8[ Yab u chʼóꞌnal nin ejattal an inik kʼal xowaꞌ in kʼapal. U chʼóꞌnal kʼal xowaꞌ in ulal. 7
In kaniy tám an atiklábtsik ka utey xon ti Jajáꞌ kʼwajat ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Ka achʼaꞌtsik ani ka exbaytsik: v6e Yab xataꞌ in jalbíl xan tin kʼakʼnáltsik,
pos tokot in okʼtsixnáltsik in takʼixtal i iniktsik.
5Jechéꞌ an atiklábtsik kʼal in wiꞌkʼi tin kʼakʼnáltsik,
por nin ejattal ów tʼajat ti kʼwajat kʼal Nanáꞌ. 4¡Kʼambixtsik! Tsubax tʼajat tin ulu an tʼiltsix Isaías kʼal tatáꞌtsik ta kwenta, tam tin dhutsaꞌ enchéꞌ: 3ani ke xitaꞌ kin ulu anchanꞌ, yabich yejat kin tolmiy nin tátaꞌ o nin nánaꞌ. Anchanꞌ, a tʼajálichtsik jelti max yab xataꞌ in jalbíl nin takʼixtal na Dios abal a óntsal ka tʼajaꞌ xowaꞌ i jiltsidh ka tʼajaꞌ kʼal na wejeꞌ pakéliltsik.
~}}|{zz7yxrwCvuFtWsBqqhpoo}n9mllkk8jihhUgfff e,dcTbE`` _r^\|[[ZYUWW
UTSSRPP]ONJLKEJIIWHGGFEDCC(BAAk@@^?#>>)=i<<5;y:988.7g6554432C1_0V/w...
-Y,j++G*))r((!''F&I& %3$m##?""V!w q P ft!xS
Q
? 7}vq fpE&Pos ka achʼaꞌtsik, an atá xon ta kʼakʼnáltsik na Dios, neꞌech ka jilkʼon walbadh; 9ok%ʼ¡Atiklábtsik xi kʼwajíl Jerusalén, xa chemdhál an tʼiltsixtsik ani a tʼujbayal nin abatwálejiltsik na Dios xi abtsinal! ¡Yánílich tʼajat u leꞌnámal tu junkutsik, jelt xan ti jun i pákʼwlam kwitaꞌ in junkuwal nin tsʼitsik tʼám tin ál in sutsʼútsʼ, por yab a leꞌnaꞌ! Dn$Tsubax tu utsáltsik, ke ejtal jechéꞌ an walastaláb neꞌech kin kitnaꞌ an atiklábtsik xi jechéꞌ i kʼij. Na Jesús in ukʼintsi an atiklábtsik xi Jerusalén (Lk. 13:34‑35) ;mo#Jaxtám, tatáꞌtsik i walbidh kʼal nin chemtal ejtal an lujat iniktsik xi chemdhats, asta tam ti chemdhá na Abel an lujat inik asta na Sakarías nin chakámil na Berekías, xi tatáꞌtsik a chemdhaꞌ tamchʼejélidh ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios kʼal xon tu kʼwajbáb an pikbaxtaláb. ;lo"Jaxtám, Nanáꞌ neꞌech tu abtsi ti tʼiltsixtsik, ti chalpadhtsik ani ti okʼtsixtsik. Por tatáꞌtsik neꞌech ka chemdhaꞌ, taltsik neꞌech ka pajkʼiytsik ba peltsidh teꞌ, taltsik neꞌech ka chaꞌawtsik ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb ani neꞌech ka kajnaꞌtsik bitsow ti bitsow. k!ʼ¡Tatáꞌtsik a kidhtal jelti an chan! Yab neꞌech ka ejto ka jekʼaꞌtsik abal yab ki kʼale ban kʼibeltaláb. Zj- ¡Pos ka okʼóchtsik ka tʼajaꞌ xowaꞌ in tujúmal na wejeꞌ pakéliltsik! Zi- Kʼal jechéꞌ, a ulalichtsik abal a kidhtal xin chemdhámal an tʼiltsixtsik. (hI ani a ulaltsik enchéꞌ: “Max techéꞌak tu kʼwajat tam ti xeꞌchinék ni wejeꞌ pakéliltsik, yabak i tolmiyámal kin chemdhaꞌ an tʼiltsixtsik.” Ag{ ʼ¡Chʼojontál a chuꞌbíl okʼtsixtsik ani fariseotsik xi kʼambix! Tatáꞌtsik a lejkintsal xon ti jolidh an tʼiltsixtsik ani a dhibyal nin chʼilábil an lujat iniktsik, f Anchanꞌtsik teye, eblidh, jelti max i lujat iniktsik, por alkʼidh ta itsích tokot a chalpómtsik i kʼambixtaláb ani i walastaláb. eʼ¡Chʼojontál a chuꞌbíl okʼtsixtsik ani fariseotsik xi kʼambix! Pos a junwaltsik jelti an jólimtaláb xi mukudh ani labidh u xalkʼanal eblidhkʼi, por alkʼidh tsʼutsat kʼal in beklék i chemélomtsik ani kʼal xowaꞌkichkʼi i atʼaxtaláb. /dWFariseotsik, tatáꞌtsik a junwal jelti max i jokʼol, okʼox ka tʼaktsi alkʼidh na basojil, na talábil ani tʼokatich jeye tám neꞌech ka jilkʼon xi eblidh. cʼ¡Chʼojontál a chuꞌbíl okʼtsixtsik ani fariseotsik xi kʼambix! Tatáꞌtsik a junwal jelti an baso ani an talab xi eblidhkʼi ti tʼakadh, abal alkʼidh ta itsích tokot a chalpómtsik an kwéꞌlách ani ka tʼajaꞌ xowaꞌ yab lujat. b¡Tatáꞌtsik, jokʼol junkiltsik, a tʼajáltsik xowaꞌ xi yab lej uluts, por yab a tʼajáltsik xowaꞌ xi más uluts. In junwal jelti max a dhikáltsik an chiꞌchim abal yab ka kʼutʼu, por jelti max a kʼutʼwaltsik an koꞌnél xin bij kameyo! -aSʼ¡Chʼojontál a chuꞌbíl okʼtsixtsik ani fariseotsik xi kʼambix! Tatáꞌtsik a pidhál na Dios xowaꞌ in lujyal kin bachʼu kʼal an menta, an anís ani an komino, por yabtsik a tʼajál ti kʼij an takʼixtaláb xi más uluts, ke jaꞌich an lujattaláb, an yajnantsixtaláb ani ka belaꞌtsik na Dios. Jechéꞌ jaꞌich yejat ka tʼajaꞌtsik, por yab ka jilaꞌ ka pidhaꞌ xowaꞌ in lujyal na Dios. H` Aníl jeye, xin lej tsubkʼál jun xataꞌ kʼal tin bij an walkʼiꞌ, in lej tsubkʼálich jeye kʼal tin bij nin tʼokat kʼwajtal na Dios ani kʼal na Dios jeye, kom tajaꞌ u buxkanal. _Xitaꞌ kin lej tsubkʼaꞌ jun xataꞌ kʼal tin bij an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, yab tokotkʼi kʼwajat in lej tsubkʼál jun xataꞌ kʼal tin bij an atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, in lej tsubkʼálich jeye kʼal na Dios xi kʼwajat tajaꞌ. t^aPos xitaꞌ in lej tsubkʼál jun xataꞌ kʼal tin bij xon tu kʼwajbáb an pikbaxtaláb, yab tokotkʼi kʼwajat in lej tsubkʼál jun xataꞌ kʼal tin bij xon tu kʼwajbáb an pikbaxtaláb, kʼálich jeye xowaꞌ kʼwajat tajaꞌ. 0]Y¡I kʼwajattsik jelti max i jokʼol ani yab i chalpadh! Pos ¿jowaꞌ más uluts: an pikbaxtaláb, o xon tu kʼwajbáb an pikbaxtaláb xin tʼokwal an pikbaxtaláb? !\;Ani a ulaltsik jeye enchéꞌ: “Max jun xitaꞌ kin lej tsubkʼaꞌ jun xataꞌ kʼal tin bij xon tu kʼwajbáb an pikbaxtaláb, yab xataꞌ; por max kin lej tsubkʼaꞌ jun xataꞌ kʼal tin bij an pikbaxtaláb xi tajaꞌ kʼwajat, yejat tám kin tʼajaꞌ xowaꞌ in ulu.” %[C¡I kʼwajattsik jelti max i jokʼol ani yab i chalpadh! Pos ¿jowaꞌ más uluts: an oro, o an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios xin tʼokwal an oro? OZʼ¡Chʼojontál a chuꞌbíl, jokʼol junkiltsik! xa ulaltsik enchéꞌ: “Max jun xitaꞌ kin lej tsubkʼaꞌ jun xataꞌ kʼal tin bij an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, yab xataꞌ; por max kin lej tsubkʼaꞌ jun xataꞌ kʼal tin bij an oro xi kʼwajat tajaꞌ, yejat tám kin tʼajaꞌ xowaꞌ in ulu.” *YMʼ¡Chʼojontál a chuꞌbíl okʼtsixtsik ani fariseotsik xi kʼambix! Tatáꞌtsik a lonyal i chabál ani i pujal abal ka okʼtsi jun xitaꞌ na belomtal ani tam ki beltsinich kʼal jun xitaꞌ, a tʼajálich ke jachanꞌ an inik ka kʼale más ban kʼibeltaláb ké tatáꞌtsik. 'XGʼ¡Chʼojontál a chuꞌbíl okʼtsixtsik ani fariseotsik xi kʼambix! Abal a kʼántsal tin kʼimáꞌ an chemtsidh mímlábtsik ani tayíl, abal ki utsan ke i alwaꞌ iniktsik, a tʼajáltsik i nakdhaꞌ óláb. Jaxtám ti más púlek an yajtsiktaláb neꞌech ka bachʼutsik. 4Wa
ʼ¡Chʼojontál a chuꞌbíl okʼtsixtsik ani fariseotsik xi kʼambix! Abal yab a walkál xi kʼeꞌettsik ka kʼwajách takʼnél kʼal na Dios. Pos nibal tatáꞌtsik yab a léꞌ ki kʼwajay takʼnél kʼal na Dios ani nibal a walkál xi kʼeꞌettsik ka kʼwajay takʼnél kʼal na Dios. V Pos xitaꞌ kin tʼekʼaꞌ tinbáꞌ, neꞌech ka chaꞌká ani xitaꞌ kin chaꞌkaꞌ tinbáꞌ, neꞌech ka tʼekʼbá. ^U5 Xitaꞌ in tʼójontsal xi kʼeꞌet, jaꞌich xi más ultaláb kʼal tatáꞌtsik. sT_
Nibal yejat ka walkaꞌtsik ki bijyat ta okʼlek, pos jún tokot i okʼlek waꞌach, jaꞌich an Kristo. S Yab ka bijiy ta tátaꞌ ni jun xitaꞌ xi techéꞌ ti chabál, pos jún tokot a Tátaꞌ a koꞌoltsik, xi kʼwajat walkʼiꞌ. JR
ʼPor tatáꞌtsik yab yejat ka leꞌnaꞌ ke an atiklábtsik ti bijiy ta okʼtsix, pos jún tokot i Okʼtsix a koꞌoltsik, jaꞌich an Kristo. Ani ejtal tatáꞌtsik a kidhábkʼitsik. Q In kulbetnáltsik ka chapnédhá ti bél kʼal an atiklábtsik kʼal yantam i kʼakʼnaxtaláb ani ka bijyat ti okʼtsixtsik. GPXon tu tʼajnal i kʼapúxnich, in kulbetnáltsik ka buxkan xon ti más ultaláb ani ban atátsik xon tu tʼajnal an junkuntaláb, in kulbetnáltsik ka buxkan ban kʼwajtaláb xi ultaláb. RO Ejtal xowaꞌ in tʼajáltsik, in tʼajál abal ka chuꞌtat kʼal an atiklábtsik. Pos in kulbetnáltsik kin chʼatʼaꞌ bin píkʼib ani bin okób wetsik an Tʼokat Dhuslab, dhutsadh ba juntsik pejeꞌ i kʼudhkʼum. In kʼwajbáltsik in kʼudhkʼúmil kʼal más nakdhaꞌ in dhutseꞌlíl ké xi kʼeꞌet an atiklábtsik. 1N[Pos in okʼtsixnáltsik xataꞌ xi tʼojláb tʼajat ani in utsál an atiklábtsik kin tʼajaꞌ; por jajáꞌtsik yab in tʼajál nibal elaꞌ wéꞌ, jelt tam jun xitaꞌ in tʼajál jun i kitáláb altsik ani in kitáyal xi kʼeꞌettsik, por jajáꞌtsik nibal elaꞌ in léꞌ kin takaꞌ. MMJaxtám, ka exbantsitsik ani ka tʼajaꞌ ejtal xowaꞌ kin ulutsik; por yab ka wéwnaꞌ xowaꞌ in tʼajáltsik, pos jajáꞌtsik in okʼtsixnál jun xataꞌ ani kʼeꞌet xowaꞌ in tʼajál. [L/―An fariseotsik ani an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, in koꞌoltsik i awiltaláb abal kin wilaꞌ nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. RK Utsan tám enchéꞌ an atiklábtsik ani an exóbaltsik kʼal na Jesús: J.Ani kʼal ni jun xitaꞌ ti ejtowat ka tókʼoyat ani asta tam ti tám, jikʼeytsik ani ni jun xitaꞌ más konoxin xataꞌ.I)-Pos max an pulek takʼix Dabid in bijiy tin Ajátik an Kristo, ¿jantʼókʼi pé tám ta ulaltsik ke an Kristo u chakámláb kʼal na Dabid? H,An Okʼóxláb in utsaꞌ enchéꞌ nu Ajátik:“Ki buxkan tu eját,
asta ke Nanáꞌ tu átantsi ejtal xi ti atʼál.” BG}+Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Jantʼókʼi pé tám na Dabid, ti ijtsiyat kʼal an Tʼokat Ejattaláb kin bijiy tin Ajátik? Abal na Dabid in ulu enchéꞌ: IF *konyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Jantʼéy a chalpayaltsik kʼal tin kwenta an Kristo? ¿Kʼal jitaꞌ kʼál tu chakámláb? Tókʼoyat enchéꞌ: ―Kʼal an pulek takʼix Dabid. FE)Lejat an fariseotsik bél taꞌ ti kʼwajat juniniꞌ, yDk(Jechéꞌ cháb an takʼixtaláb jaꞌich nin tujtal ejtal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés ani xin jilám dhutsadh an tʼiltsixtsik. ¿Kʼal jitaꞌ kʼál tu chakámláb an Kristo? (Mr. 12:35‑37; Lk. 20:41‑44) C}'Nin chabtal, in junwal jeye jelti xin jidhtal: “Ka kʼanidhaꞌ xi kʼeꞌettsik jelt xan ta kʼanidhál tabáꞌ.” RB &Jechéꞌ jaꞌich an takʼixtaláb xi más uluts ani xi más ultaláb. 1A[%Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―“Ka kʼakʼnaꞌ an Okʼóxláb na Diosil kʼal ejtal na itsích, kʼal ejtal na ejattal ani kʼal ejtal na chalab.” @)$―Okʼtsix, ¿jowaꞌ jáꞌ an takʼixtaláb xi más uluts xi kʼwajat dhutsadh bin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés? v?e#ani jún ti éb xin wilál nin takʼixtal na Dios, in leꞌnaꞌ kin taktamiy. Jaxtám tin konoy enchéꞌ: *>M"Tam ti an fariseotsik in choꞌóbnaꞌ abal na Jesús tókʼnék in lujtalkʼi ani an saduseotsik yab in elaꞌ xan ti ka tókʼon, junkun an fariseotsik *=M!Tam ti an atiklábtsik in achʼaꞌ jechéꞌ, labantsik tʼajat xan tin achʼaꞌ u okʼtsix na Jesús. An takʼixtaláb xi más uluts (Mr. 12:28‑34) < “Nanáꞌ tin Diosil na Abraham, na Isák ani na Jakob.” Na Dios yab in Diosil i chemélomtsik, in Diosil xi kʼwajattsik ejat.
; Por kʼal tin kwenta max u ejel ti ít an chemélomtsik, ¿yabxeꞌ a ajyámaltsik xan ti na Dios tin ulu, tam tin ulu enchéꞌ?: k:O Pos tam ka ejech ti ít an chemélomtsik, yabich neꞌech ti tomkinaltsik nibal neꞌech ti pidhnáb xitaꞌ abal ka tomkin, pos neꞌech ka kʼwajaytsik jelti nin tʼokat abatwálejiltsik na Dios xi kʼwajattsik walkʼiꞌ. -9S Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tatáꞌtsik i ukʼpinék tʼajat ta kʼwajat, abal yab a exláltsik an Tʼokat Dhuslab nibal nin cháp na Dios. 88i Tam ka ejech ti ít an chemélomtsik, ¿Kʼal jowaꞌ jáꞌ xi búk an kwitóltsik ti neꞌech ti tomikláb jachanꞌ an mímláb, abal ejtal an kwitóltsik in tomiknámal? /7YMás tayíl chemech jeye an mímláb. |6qAnchanꞌ jeye ti támun kʼal xin chabtal, kʼal xin oxtal ani anchanꞌ ti támun kʼal xi búk an kwitóltsik. [5/Pos alwaꞌich, kʼal wawáꞌ táꞌwiꞌik ti kʼwajat búk i kwitóltsik in kidhábkʼitsik. Xi jidhtal tomkin ani chemech. Kom yab in jilaꞌ in chakámiltsik, in jiltsi an tin tomtal nin chabtal kidháb. 4―Okʼtsix, na Moisés in ulu ke max jun i tomkidh inik ka chemech ani yab kin jilaꞌ i chakamtsik, nin kidháb yejat ka tomkin kʼal jachanꞌ an chemtsidh mímláb abal kin kóꞌoy i chakamtsik jelti max in chakámil nin kidháb xi chemech. `39Jayéchkʼi jachanꞌ a kʼítsá, kʼale ti álnáb na Jesús kʼal cháb óx i saduseotsik. Jechéꞌ an saduseotsik, in ulal ke an chemélomtsik yabich u ejel ti ít; jaxtám ti konyat enchéꞌ na Jesús: N2Tam tin achʼaꞌtsik jechéꞌ, labantsik tʼajat. Jilan tám na Jesús ani kʼaletsik. An konoxtaláb kʼal tin kwenta max u ejel ti ít an chemélomtsik (Mr. 12:18‑27; Lk. 20:27‑40) |1qTókʼoyat enchéꞌ: ―An lej pulek takʼix romano. Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Pos ka pidhaꞌ an lej pulek takʼix romano xowaꞌ in lujyal kin bachʼu ani ka pidhaꞌ na Dios xowaꞌ Jajáꞌ in lujyal kin bachʼu. v0eKonyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Jitaꞌ in wal ani in bij xi jechéꞌ kʼwajat chʼilbadh? p/YTi kin óltsi jun i patʼál tumín xi kʼál tu tʼajnal an jalbixtaláb. Pidhan tám jun i denario. ./Por na Jesús in chuꞌu abal kʼwajatkʼi ti taktamiyáb ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Kʼambixtsik, ¿jantʼókʼi tin taktamiyaltsik? o-WPos ti ku utsaꞌ: ¿Alwaꞌxeꞌ ki pidhaꞌ ti jalbixtaláb an lej pulek takʼix romano o yabaꞌ? Q,Jaxtám tin abaꞌ cháb óx nin kidhtaltsik junax kʼal nin kidhtaltsik jeye na Erodes ani utsan enchéꞌ na Jesús: ―Okʼtsix, i choꞌób abal tsubax xowaꞌ a ulal ani a okʼtsixnál in lujtalkʼi xan tu takʼix na Dios ani yab a ódhál ti kwenta xantʼéy in ulal an iniktsik, pos yab a telál an iniktsik eblidhkʼi. C+Kʼale tám an fariseotsik ani in tʼajaꞌ i káw abal kin aliy xan ti kin uwaꞌtsik kin tʼajaꞌ kin ulu jun xataꞌ yab alwaꞌ na Jesús ani anchanꞌ kin ejto kin ólnaꞌ. 7*gPos yán tʼajat xi kanidhtsik, por wéꞌ tʼajat xi takudhtsik. An jalbixtaláb kʼal tin kwenta xu pidhnal an lej pulek takʼix romano (Mr. 12:13‑17; Lk. 20:20‑26) h)I
An pulek takʼix in utsaꞌ tám enchéꞌ xi kʼwajattsik ti tʼojojól: “Ka wikʼaꞌ bin akan ani bin kʼubak ani ka káldhaꞌ eléb ban jikʼwaxtaláb, xon ti neꞌech ti ukʼnal ani ti rechʼechʼél nin kamab.” H( Ani in utsaꞌ enchéꞌ: “Jaꞌúb, ¿jan ta ochenek techéꞌ ani yab i xeketlidh jelt xan tu xeketlinal jun xitaꞌ xu kʼalel ba jun i tomkixtaláb?” Por yab tʼajat xataꞌ in ulu. T'! ʼOchich tám an pulek takʼix kin chuꞌu xi kanidhtsik ani in chuꞌu jun i inik xi taꞌ jeye ti kʼwajat, por yab xeketlidh jelt xan tu xeketlinal jun xitaꞌ xu kʼalel ba jun i tomkixtaláb. 8&i
Kale tám an tʼójontsixtsik ban bél ani in junku ejtal xin elaꞌtsik, xi alwaꞌ iniktsik ani xi atʼax iniktsik. Anchanꞌ ti tsʼutsich an altá kʼal an atiklábtsik. }%s Pos ki kʼaletsik pé xon tu xayꞌmanal an bél ani ka kaniy ban tomkixtaláb ejtalkʼi xitaꞌ ka elaꞌtsik.” 0$YTayíl in utsaꞌ enchéꞌ nin tʼojnáliltsik: “Ejtalich kʼwajat tʼojojodh abal an tomkixtaláb, por jachanꞌ xi kanidhtsik yab xónaꞌ in tomnál ka tsích. <#qTam ti an pulek takʼix in achʼaꞌ jechéꞌ, chakuy tʼajat ani in abaꞌ nin soldadojiltsik kin chemdhaꞌ jachanꞌ an chemdhax iniktsik ani abal kin tsiktsi tin bitsówil. ~"uani xi kʼeꞌettsik, in yakʼwaꞌ nin tʼojnáliltsik an pulek takʼix, in atʼax tʼajtsitsik ani in chemdhaꞌ. v!ePor xi kanidhtsik yab in tʼajaꞌ ti kʼij. Jún kʼale bin ale, jún kʼale xon tin tʼajál nin álimtal 7 gIn abaꞌ juní kʼeꞌet nin tʼojnáliltsik ani in utsaꞌ enchéꞌ: “Ka utsaꞌ xi kʼwajatichtsik kanidh abal tʼojojodhich u koꞌol an kʼapnél. Ka utsaꞌ abal chemdhatsich an bákatsik, an koꞌnéltsik xi kʼosdhaꞌ ani ejtalich kʼwajat tʼojojodh; ka utsaꞌ abal ka tsíchichtsik.” {In abaꞌ nin tʼojnáliltsik abal kin kaniy xi kʼwajatichtsik kanidh, por jechéꞌtsik yab in leꞌnaꞌ ka kʼale. ―Xan tu takʼix na Dios in junwal jelti jun i tomkixtaláb xi jun i pulek takʼix in tʼajaꞌ abal nin chakámil. g IIn óntsi tám juní ti káw na Jesús kʼal i junbaxtalábkʼi ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ' G.In leꞌnaꞌtsik tám kin yakʼwaꞌ, por in jikʼnáltsik an atikláb, kom an atiklábtsik in belál ke na Jesús kʼal a Dios ti abnék ti tʼiltsix.$A-Tam ti an okʼlek páleꞌtsik ani an fariseotsik in achʼaꞌ an junbaxtaláb xin ulu na Jesús, in exbaytsik ke jajáꞌtsik kʼwajat ti tʼilnal. ,Xitaꞌ ka kwajlan ba jechéꞌ an tʼujub neꞌech ka muꞌkan ani xitaꞌ ka tʼuꞌchiyat kʼál, neꞌech ka jilan jelti pojodh. D+Jaxtám tu utsáltsik, ke yab neꞌech ki kóꞌyattsik takʼnél kʼal na Dios; tokot neꞌech ka kʼwajaytsik takʼnél kʼal na Dios, xitaꞌ kin tʼajaꞌ xowaꞌ in léꞌ na Dios. W'*Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Yabxeꞌ jaykʼi a ajyámaltsik ban Tʼokat Dhuslab xin ulal enchéꞌ?:An tʼujub xi pojká kʼal an kúbal atátsik,
jaꞌich nin bajaw ka kʼwajay más ultaláb.Jechéꞌ in tʼajámal an Okʼóxláb
ani wawáꞌ i chuꞌtal jelti jun i pulek labandhaxtaláb. ')Utsantsik enchéꞌ: ―Neꞌech kin chemdhaꞌ jachanꞌ an atʼax mat aleláb ani neꞌech kin matintsi kʼeꞌet i tʼojnaltsik jachanꞌ an ti aleláb, xi ka pidhan kʼál xowaꞌ jajáꞌ in lujyal kin bachʼu tam kin bajaw xowkʼi neꞌech ti pitnal an uba. "=(Konyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Pos tam ka tsích an dhabal aleláb, ¿jantʼéy neꞌech ka tʼajtsintsik jachanꞌ an mat aleláb? U#'Jaxtám tin yakʼwaꞌtsik, in káldhaꞌ eléb aleláb ani in chemdhaꞌ. M&Por tam tin chuꞌutsik an chakámláb, an mat aleláb útsáxintsik enchéꞌ: “Jechéꞌ jaꞌich xi neꞌech ti dhabal tayíl, wana ki chemdhaꞌ abal wawáꞌ ki dhabalnaꞌ an aleláb.” %ʼTin okʼontal in abaꞌ nin chakámil, kom in chalpay enchéꞌ: “Neꞌech xónaꞌ kin kʼakʼnantsat tu chakámil.” !$An dhabal aleláb in abaꞌ juní más yán i tʼojnaltsik ké tam tin jidhtal; por ejtaltsik yab bachʼwat alwaꞌ kʼal an mat aleláb. #Por an mat chabáltsik in yakʼwaꞌ nin tʼojnáliltsik an dhabal aleláb, jún in chaꞌaw, jún in chemdhaꞌ ani jún in tʼujbay. =s"Tam tin bajaw xowkʼi neꞌech ti pitnal an uba, in abaꞌ cháb óx in tʼojnáliltsik abal kin kontsi jachanꞌ an tʼojnaltsik xowaꞌ in lujyal kin bachʼu an dhabal aleláb. s_!ʼKa achʼaꞌtsik jeye jechéꞌ kʼeꞌet an junbaxtaláb: Jun i dhabal chabál in tʼayaꞌ yán i akanlek i uba ani in mapuy; in tʼajaꞌ jun i balixtaláb abal kin watʼiy tajaꞌ an uba ani jun i púnchéy abal kin beletnaꞌ tajaꞌ an ubalom. ʼTayíl in matintsi jachanꞌ an ti aleláb kʼeꞌet i tʼojnaltsik ani jajáꞌ kʼale ów ti belal.
Pos na Juan xu pujax tsích ti okʼtsitsik xan ti yejat ki kʼwajaytsik ani yabtsik a beltsi; por xin bachʼwaltsik an jalbixtaláb ani an junkux inik uxumtsik in beltsitsik jaꞌ. Por tatáꞌtsik, maske a chuꞌúmal jechéꞌ, yab a jilaꞌtsik ta walablom abal ka beltsitsik xowaꞌ in ulu. An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an atʼax tʼojnaltsik (Mr. 12:1‑12; Lk. 20:9‑19) _
7 ¿Jowaꞌ jáꞌ xi jechéꞌ cháb in tʼajaꞌ xowaꞌ in léꞌ an tátaꞌláb? In ulutsik enchéꞌ: ―Xi jidhtal. Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tsubax tu utsáltsik, ke xin bachʼwaltsik an jalbixtaláb ani an junkux inik uxumtsik, okʼox neꞌech kin walkaꞌtsik tinbáꞌ ka takʼyat kʼal na Dios ké tatáꞌtsik. , Q Tayíl, kʼale an tátaꞌláb kin chuꞌu xi jún ani in utsaꞌ jeye anílkʼi ani jechéꞌ an chakámláb tókʼon enchéꞌ: “Neꞌech.” Por yab kʼale. y Tókʼon enchéꞌ an chakámláb: “¡Yab u léꞌ!” Por tayíl in jalkʼuy nin chalab ani kʼale an ti tʼojnal. "
= Utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Jantʼéy a chalpayaltsik kʼal jechéꞌ xowaꞌ neꞌech tu tʼiltsitsik? Jun i inik in koꞌol cháb in chakámiltsik ani in utsaꞌ enchéꞌ jún ti éb: “Chakam, ki kʼale xoꞌ ta tʼojnal xon tu koꞌol tʼayadh an uba.” Jaxtám tin utsaꞌtsik enchéꞌ na Jesús: ―Yab i choꞌób. Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Pos yab neye neꞌech tu utsaꞌtsik kʼal jantʼom awiltaláb tu tʼajál jechéꞌ. An junbaxtaláb kʼal xi cháb an chakámlábtsik 3_Ani max ki ulu ke kʼal i iniktsik, neꞌech ku tʼajtsin xataꞌ yab alwaꞌ kʼal an iniktsik; pos ejtal in beláltsik ke na Juan kʼal a Dios ti abnék ti tʼiltsix. -¿Jitaꞌ kʼál ti abnék na Juan ti pújal? ¿Kʼal a Dios o kʼal i iniktsik? Tujeytsik tám ti káwlíx jajáꞌkʼitsik ani u útsáxtsik enchéꞌ: ―Max ki ulu ke kʼal a Dios ti abnék, neꞌech tu tókʼoy enchéꞌ: ¿Jantʼókʼi pé tám ti yab a beltsitsik? H Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Neꞌech tu konoytsik jun xataꞌ; max tin tókʼoytsik, neꞌech tám tu utsaꞌtsik neye kʼal jantʼom awiltaláb tu tʼajál jechéꞌ. U#Tam ti ulich na Jesús ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, ochich ani okʼtsixin tajaꞌ. Lejat kʼwajat ti okʼtsix, utukná kʼal an okʼlek páleꞌtsik, kʼal nin okʼlékil an judíotsik ani konyat enchéꞌ: ―¿Kʼal jantʼom awiltaláb ta tʼajál jechéꞌ? ¿Jitaꞌ ti pidhámal jechéꞌ an ti awiltaláb? 9kEjtal xowaꞌ ka kontsitsik na Dios, max ka belaꞌtsik ke neꞌech ti pidhaꞌ, neꞌech ka bachʼutsik. An awiltaláb xin koꞌol na Jesús (Mr. 11:27‑33; Lk. 20:1‑8)
Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tsubax tu utsáltsik, max i belomtsik ani yab ka jálkʼúkʼliytsik na chalab, yab tokotkʼi neꞌech ka ejto ka tʼajaꞌtsik xowaꞌ a chuꞌu u tʼajtsi nin akan an igo, neꞌech jeye ka ejtotsik ka utsaꞌ jechéꞌ an chʼén: “Ki wixkʼin techéꞌ ani ka petʼnaꞌ tabáꞌ ban pujal” ani anchanꞌ neꞌech ka tʼájan. -STam ti an exóbaltsik in chuꞌu jechéꞌ, labantsik tʼajat ani in konoytsik enchéꞌ na Jesús: ―¿Jantʼókʼi ti jikʼat tʼajat ti wayey nin akan an igo? In chuꞌu jun akanlek i igo bin wál an bél, utey tajaꞌ, por yab in eltsi ni jun in walíl, tokot in xekél. Utsan tám kʼal na Jesús jachanꞌ nin akan an igo: ―¡Yab jaykʼi neꞌech ki witsiy ta walim! Ani támkʼi ti wayey jachanꞌ nin akan an igo. g GTam ti dhajaw, tam ti neꞌchich juní ban bitsow, na Jesús in achʼaꞌ u kʼaꞌíl. taJilanichtsik tám kʼal na Jesús. Kale tám na Jesús ba jachanꞌ an bitsow, kʼale ban kwentsal xi Betania ani tajaꞌ tin watʼnaꞌ an akal. Na Jesús in kʼwiyaꞌ in akan an igo abal yab walidh (Mr. 11:12‑14, 20‑26) ~}ani in utsaꞌtsik enchéꞌ na Jesús: ―¿A achʼálxeꞌ xantʼéy in ulal xi jechéꞌ kʼwajattsik? Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―U achʼál. ¿Yabxeꞌ a ajyámaltsik ban Tʼokat Dhuslab xan tin ulal kʼal jechéꞌ tin kwenta? In ulal enchéꞌ:A tʼajámal ke xi tsʼitsik ani an chakamtsik xi bél u tsutsul
kin ajatnaꞌ alwaꞌ i ajatláb. l}QPor tam ti an okʼlek páleꞌtsik ani an okʼtsixtsik xin wilál an takʼixtaláb in chuꞌu an labidh labandhaxtaláb xin tʼajál na Jesús ani in achʼaꞌtsik jeye ke an chakamtsik kawidh in ulaltsik enchéꞌ ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios: “¡Kin bachʼu an labidh tʼokattaláb xu kuxlab kʼal an pulek takʼix Dabid!”, chakuytsik )|KTajaꞌ ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, utukná na Jesús kʼal cháb óx i jokʼoltsik ani i kʼwechʼeꞌtsik ani Jajáꞌ in jeldhaꞌtsik. K{
ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Ban Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: “Nu kʼimáꞌ abal i ólábkʼi ti bijidh neꞌech ka éyná”; por a wenkʼómalichtsik tin chinkʼontal i kwéꞌ. Sz Tayíl ochich na Jesús ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani in káldhaꞌ eléb ejtaltsik xi taꞌ ti kʼwajat tajaꞌ ti nújultsik ani ti chʼaꞌumtsik. In kʼetʼpantsi tin mesajil xi taꞌ ti kʼwajattsik tajaꞌ in jaltsal ti tumín an atiklábtsik. In kʼetʼpantsi jeye tin laktémil an nújul kukuꞌtsik y Ani an atiklábtsik in ulaltsik enchéꞌ: ―Jechéꞌ jaꞌich an tʼiltsix Jesús, xu kʼwajíl Nasaret, an bitsow xu takʼnal Galilea. Na Jesús in tʼoko an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios (Mr. 11:15‑19; Lk. 19:45‑48; Jn. 2:13‑22) 0xY
Tam ti na Jesús ochich Jerusalén, ejtal an atiklábtsik xu kʼwajíl tajaꞌ, xakwan ani yán konoxintsik enchéꞌ: ―¿Jitam jáꞌ jeye jechéꞌ an inik? w9 An atiklábtsik xi neꞌech okʼox ani xi táltsik jeye kuxlek, in ulaltsik kawidh enchéꞌ: ―¡Ajátik, xi kidhtaláb kʼal an pulek takʼix Dabid, ti ku loꞌóch xoꞌ! ¡Lábtʼajadh xi tál tin bij an Okʼóxláb! ¡Okʼóxláb túꞌ walkʼiꞌ, ti ku loꞌóch xoꞌ! [v/Ani yán an atiklábtsik xi tajaꞌ ti neꞌech, in nukʼáltsik nin kʼudhkʼúmil ban bél xon ti neꞌech ka watʼey na Jesús ani kʼeꞌettsik in pejál in kʼweꞌél an teꞌ ani in umáltsik ban bél. }usIn tsiꞌdhaꞌtsik an uxum burru kʼál nin tʼám, in tatlabiy kʼal nin kʼudhkʼúmiltsik ani puney na Jesús. ct?Kʼale tám an exóbaltsik ani in tʼajaꞌ jelt xan ti usnéktsik kʼal na Jesús. lsQKa utsaꞌ an atiklábtsik xu kʼwajíl Sión:“Ka telaꞌ, núꞌich tál na Pulek Takʼíxal,
xin chaꞌkál tʼajat tinbáꞌ, punat ba jun i burru,
ba jun i burru, in tʼám jun i koꞌnél xu kitandháb.” qr[Jechéꞌ támun abal ka tʼájan xan tin ulúmal an tʼiltsix, tam tin dhutsaꞌ enchéꞌ: qAni max ki tawná kʼal jun xitaꞌ, ka utsaꞌtsik abal an Ajátikláb in yéntsal, por jikʼat neꞌech kin witsbaꞌ. cp?ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Ki kʼaletsik ban kwentsal xi núꞌ kʼwajat tametláb. Tajaꞌ neꞌech ka elaꞌ wikʼats jun i uxum burru ani tajaꞌ jeye kʼwajat in tʼám. Ka wilaꞌ ani ti kin tsiꞌdhantsi. ?o yTam ti kʼunatichtsik ti kʼwajat Jerusalén ani ulichtsik ban kwentsal xin bij Betfajé, xi kʼwajat kʼunat ban chʼén xin bij Olibos, na Jesús in abaꞌ cháb nin exóbaliltsik .nU"Kóꞌontsattsik tám ti yajnantsixtaláb kʼal na Jesús ani taktsintsik an tin wal. Támkʼi ti chuꞌxin an jokʼoltsik ani in wéwnaꞌtsik na Jesús.Xm)!Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: ―Ajátik, ti ku chuꞌxindhaꞌ weye. l} Kubey tám na Jesús, in kaniy an jokʼoltsik ani in konoytsik enchéꞌ: ―¿Jantʼéy a léꞌ tu tʼajtsitsik? @ky Kʼwiyantsik kʼal an atiklábtsik abal ka chamkʼan, por jajáꞌtsik más kawidh ti dhájaxintsik: ―¡Ajátik, xi kuxlab kʼal an pulek takʼix Dabid, ti ku yajnantsi weye! cj? Táꞌ ti buxutsik wal bél cháb i jokʼoltsik ani tam tin achʼaꞌtsik ke na Jesús exom ti watʼel tajaꞌ, in ulutsik kawidh enchéꞌ: ―¡Ajátik, xi kuxlab kʼal an pulek takʼix Dabid, ti ku yajnantsi weye! ri] Tam ti exomichtsik ti kalel ban bitsow xi Jerikó, kʼal yán i atiklábtsik ti wéwná na Jesús. @hy Pos Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, yab in tsiꞌnek abal kin tʼójontsat, in tsiꞌnek tin tʼójontsix ani ku pidhnaꞌ tubáꞌ kin chemdhá abal ku jalbiy an loꞌeltaláb xi yán neꞌech kin bachʼutsik. Na Jesús in jeldhaꞌ cháb i jokʼoltsik (Mr. 10:46‑52; Lk. 18:35‑43) ogWani xitaꞌ in léꞌ ka kʼwajay más ultaláb kʼal tatáꞌtsik, yejat kin tʼójontsi ejtalkʼi. f/Por tatáꞌtsik yab yejat ka tʼajaꞌ anchanꞌ. Xitaꞌ in léꞌ ka kʼwajay más púlek kʼal tatáꞌtsik, yejat kin tʼójontsi ejtalkʼi Ve%Kanyattsik tám kʼal na Jesús ani utsantsik enchéꞌ: ―Anchanꞌ xan ta choꞌóbichtsik, an pakdhaꞌ takʼix u takʼix jelti ajátiklábtsik ani xi más ultalábtsik, u chapik takʼixtsik tʼajat. dyTam tin achʼaꞌtsik jechéꞌ xi láju an exóbaltsik, in chakuntsitsik xi jechéꞌ cháb an kidháblábtsik. Rc Utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Aniꞌ kʼejle. Tatáꞌtsik neꞌech ka watʼnaꞌtsik jechéꞌ an yajtsiktaláb ani an chemlá jeye; por kʼal tin kwenta xitaꞌ neꞌech ka buxkan tu eját ani tu kʼwatab, yab Nanáꞌ neꞌech ku ulu, tokot neꞌech ka buxkantsik xitam jáꞌ na takudhtsik kʼal nu Tátaꞌ. bPor tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tatáꞌtsik yab a choꞌób xantʼéy a konyal. ¿Neꞌechxeꞌ ka ejto ka watʼnaꞌtsik an yajtsiktaláb xi neꞌech ku watʼnaꞌ ani an chemlá jeye? Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: ―Neꞌech ki ejto. kaOKonyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Jantʼéy a léꞌ? In ulu enchéꞌ an nánaꞌláb: ―Tam kin bajaw xowkʼi neꞌech ta takʼixich, tu kontsal ke jún ti éb nu chakámil ka buxkan ta eját ani xi jún ta kʼwatab. J`
Utey tám ba Jesús nin nánaꞌ na Jakobo ani na Juan, xu chakámlábtsik kʼal na Sebedeo junax kʼal jajáꞌtsik ani tudhlan tin tamét na Jesús abal kin kontsi jun i alwaꞌtaláb. +_Oani neꞌech kin pidhná ban píl iniktsik abal kin labídhná kʼal jajáꞌtsik, neꞌech kin lekbayat ani neꞌech kin chemdhá pajkʼidh ban peltsidh teꞌ; por tin óxláb a kʼítsá neꞌech kin ejech ti ít. Xantʼéy in konoy nin nánaꞌ na Jakobo ani na Juan (Mr. 10:35‑45) +^O―A chuꞌtaltsik ke u neꞌchich Jerusalén ani tajaꞌ, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech kin pidhná ban okʼlek páleꞌtsik ani ban okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. Neꞌech kin ulutsik abal kin chemdhá ]Tam ti na Jesús neꞌchich abal Jerusalén, in kaniy pílkʼi xi lajucháb nin exóbaliltsik ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: 2\]Pos anchanꞌ pé, xi xoꞌ kʼwajat ultalábtsik, neꞌech ka jilkʼon tayíl ani xi xoꞌ kʼwajat tayíl, neꞌech ka kʼwajaytsik ultaláb. Pos yán tʼajat xi kanidhtsik, por wéꞌ tʼajat xi takudhtsik. Na Jesús in ulu tin oxtal ke neꞌech ka chemdhá (Mr. 10:32‑34; Lk. 18:31‑34) [7¿Awxeꞌ yab alwaꞌ ku tʼajaꞌ xowaꞌ nanáꞌ u léꞌ kʼal xowaꞌ u koꞌol? O ¿i chakúl abal a chuꞌtal ke nanáꞌ in alwaꞌ inik?” *ZMKa bachʼu na jalbíl ani ki kʼaléch. Por nanáꞌ u léꞌ ku pidhaꞌ anílkʼi jeye xan tu pidhaꞌ tatáꞌ jechéꞌ xi ochich tayílich an ti tʼojnal. xYi
Por an dhabal tʼojláb tókʼon ani in utsaꞌ enchéꞌ jún ti éb xi kʼwajat an ti káw: “Jaꞌúb, yab exom tu tʼajtsal ni jun xataꞌ yab alwaꞌ. ¿Yabxeꞌ tu utsaꞌ abal jún tokot i denario neꞌech tu jalbiy ta kʼítsá? Xw ani in utsaꞌtsik enchéꞌ an dhabal tʼojláb: “Jechéꞌtsik xi ulich tayílich, tokot tʼójontsik jun i ora ani anílkʼi jeye ta jalbiytsik jelti wawáꞌ, xu tʼójnék ani i kuxyámal nin yájtsík an kʼakʼal putál a kʼítsá.” 6Wg Tam tin bachʼutsik, tujeytsik ti itʼixbél KV
Tayíl, tam tin bajúchtsik jeye kin bachʼutsik nin jalbíl xi okʼoxtsik ti ochenek ti tʼojnal, in chalpay ke más yandhaꞌ neꞌech ka pidhantsik; por tokot jeye juntsik i denario pidhan. uUc Ulichtsik tám xi ochenektsik ti tʼojnal bóꞌich i wákal ani kidhat jeye pidhantsik juntsik i denario. uTcTam ti jikʼwchinich, an dhabal aleláb in utsaꞌ enchéꞌ an okʼlek tʼojnal: “Ka kaniy an tʼojnaltsik ani ka jalbiy, okʼox ka jalbiy xi tayílichtsik ti ochenek ti tʼojnal ani tayílich ka jalbiy xi okʼoxtsik ti ochenek.”
[ )~]}{{]zzyx[wvvOuuztss~srrAqqp ofnmllk(j*hggfMeeXdkcbaa\``r_z^]]1\\[[Z3YY8XX"WVVUTSSxS RQNPOOOGNNAMJLYK~JI\HHGeFFE'D7CzC BAp@@-??Y>=R<<);L:e99i8u7q65544 322A1w0C/.-,+V**S))(t'S&%$#"o"! B i T,/ ZO
g X[ ykGTam ti na Pedro neꞌchich ban wiꞌleb, chuꞌtat juní kʼal kʼeꞌet i mímláb ani an mímláb, in utsaꞌ enchéꞌ xi táꞌtsik ti kʼwajat: ―Jechéꞌ an inik junax jeye ti xeꞌech kʼal na Jesús, xi Nasaret u kʼwajíl. )FPor na Pedro in ulu ke yab aniꞌ tin tamét ejtal xi taꞌ ti kʼwajattsik, enchéꞌ tin ulu: ―Yab u choꞌób xantʼéy a tʼilál. iKETam ti jachanꞌ, lejat na Pedro buxúl bin elébil an atá, utukná kʼal jun i mímláb xu tʼójontsix tajaꞌ ani utsan kʼál enchéꞌ: ―Tatáꞌ junax teye ta xeꞌech kʼal na Jesús, xi Galilea u kʼwajíl. ODani in utsáltsik enchéꞌ: ―Kom Tatáꞌ i Kristo, ¡ti ku utsaꞌ xitaꞌ ti chaꞌaw! Na Pedro in ulu ke yab in exlál na Jesús (Mr. 14:66‑72; Lk. 22:56‑62; Jn. 18:15‑18, 25‑27) OCTubkayat tám bin wal ani chaꞌwat. Taltsik in pikʼiy bin wal |qB¿jantʼéy xoꞌ a chalpayaltsik? Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: ―Walbidh ti kʼwajat ani yejat ka chemdhá. 0YAKom chakuy tʼajat an okʼlek páleꞌtsik, in michʼónaꞌ nin xekét xin kʼwajbím ani in ulu enchéꞌ: ―Jechéꞌ an inik in odhbijyalich na Dios kʼal xowaꞌ in ulal; yabich más i yéntsal ni jun i ólnax. Tatáꞌtsik a achʼaꞌ xan tin odhbijiy na Dios kʼal xowaꞌ in ulu, @y@Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Nanáꞌ. Ani tu utsáltsik jeye, ke asta xoꞌ neꞌech tin chuꞌutsik Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, buxúl tin eját na Dios xi ejtal in ejtowal kin tʼajaꞌ. Ani neꞌech jeye ti kin chuꞌutsik tam in tál ban tokow xi walkʼiꞌ. ^5?Por na Jesús yab tókʼon. Utsan tám enchéꞌ kʼal an okʼlek páleꞌtsik: ―Kʼal tin bij na Dios xi ejat, tu kontsal abal ti ku utsaꞌ max tatáꞌich lejtal ni Kristo xi Chakámláb kʼal na Dios. :m>Chʼakay tám an okʼlek páleꞌ ani in konoy enchéꞌ na Jesús: ―¿Jantʼéy a ulal kʼal jechéꞌ tin kwenta? ¿Jantʼéy in éy xi jechéꞌ i kʼwajat ta usnal? F=xin ulutsik enchéꞌ: ―Jechéꞌ an inik in ulúm enchéꞌ: “Neꞌech ku ejto ku paku jechéꞌ an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani ku kubaꞌ ti ít ti óx a kʼítsá.” Nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik, nin okʼlékil an judíotsik ani ejtal an Junkulom Awiltaláb, in ayaltsik xan ti kin uwaꞌ kin aniꞌ walbiy na Jesús abal kin ejtotsik kin ulu ka chemdhá. S :Por na Pedro ów wéwnaxin asta bin elébil nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik. Ochich tajaꞌ ani buxkan kʼal an belkoltsik abal in léꞌ kin chuꞌu xan ti neꞌech ka kʼale ti okʼnal jechéꞌ. U #9Xin tʼajaꞌtsik ti yákʼwal, in júnaꞌ na Jesús ba na Kaifás, nin okʼlékil an páleꞌtsik. Tajaꞌ, junkunék an okʼtsixtsik xin wilál an takʼixtaláb ani nin okʼlékil an judíotsik. P
8Por ejtal jechéꞌ exom ti támnal abal ka tʼájan xan tin dhutsámal an tʼiltsixtsik ban Tʼokat Dhuslab. Támkʼi jachanꞌ, ejtal an exóbaltsik in jiloloy kwetém na Jesús ani kʼaletsik ti chinkʼonal. Na Jesús tin tamét an Junkulom Awiltaláb (Mr. 14:53‑65; Lk. 22:54‑55, 63‑71; Jn. 18:12‑14, 19‑24) u c7Támkʼi jachanꞌ, utsan enchéꞌ an atiklábtsik kʼal na Jesús: ―¿Jantʼókʼi ta tsiꞌnektsik kʼal i machét ani kʼal i teꞌ abal ti kin yakʼwaꞌ, jelti max neꞌech ka yakʼwaꞌtsik jun in kwéꞌ? Tsudhey ka tsudhey in buxkanék kʼal tatáꞌtsik tin okʼtsix ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani yab jaykʼi tin yakʼwámaltsik. 6Por max ku tʼajaꞌ anchanꞌ, ¿jan ti neꞌech ka támun xowaꞌ kʼwajat dhutsadh ban Tʼokat Dhuslab, ke anchanꞌ yejat ka támun? G5¿Yab a choꞌób ke Nanáꞌ neꞌech ku ejto ku kontsi nu Tátaꞌ ani Jajáꞌ neꞌech ti kin abtsi xoꞌkʼi lajucháb i pakdhaꞌ kweneꞌ i tʼokat abatwáletsik abal ti kin loꞌo? %C4Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ka taꞌpaꞌ an machét. Pos ejtal xu péjéxtsik kʼal i machét, kʼal i machét jeye ti neꞌech ka chemdhá. )K3Por jún ti éb xi taꞌ ti kʼwajat kʼal na Jesús, in jixónaꞌ nin machétil ani in patíntsi tin xuchun jun in tʼojnálil an okʼlek páleꞌtsik. 72Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Jaꞌúb, ¿jantʼókʼi ta tsiꞌnek? Uteytsik tám, in yakʼwaꞌ na Jesús ani in júnaꞌ ti wikʼnél. q[1Utey tám ba na Jesús ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―¡Janta uwats, Okʼtsix! Ani in chʼuchʼbay. 7g0Na Judas, xi neꞌech an ti pidhnax, in utsámalichtsik xowaꞌ exól neꞌech kin tʼajaꞌ, enchéꞌ tin utsámaltsik: ―Xi ku chʼuchʼbay, jaꞌich ka yakʼwaꞌtsik. 1[/Bél kʼwajat ti káw na Jesús tam ti ulich na Judas, xi jaꞌich jún ti éb xi lajucháb an exóbaltsik. Kʼal jajáꞌ, taꞌ ti tál yán i atiklábtsik teykodh kʼal i machéttsik ani i teꞌ. Abnéktsik kʼal nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik ani kʼal in okʼlékil an judíotsik. / W.Ki chʼakáchtsik ani wanách; núꞌich tál xi neꞌech ti kin pidhnaꞌ abal kin chemdhá. Yakʼwan na Jesús (Mr. 14:43‑50; Lk. 22:47‑53; Jn. 18:2‑11) -Witsiy tám tin oxtal xon ti kʼwajat nin exóbaliltsik ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Xoꞌ awilich ka óntsitsik ta wayal ani ta koyol. In bajúch an ora xowkʼi Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech kin pidhná ban walablomtsik. [~/,In jilaꞌtsik tám, kʼale juní ti ól tin oxtal ani anílkʼi juní ti ólan. !};+Witsiy tám tin chabtal xon ti kʼwajat nin exóbaliltsik ani u wayaltsik juní tin elaꞌ, kom u mútʼnalichtsik tʼajat nin wal kʼal an akal. .|U*Kʼale juní tin chabtal, ólan ani in ulu enchéꞌ: ―Tátaꞌ, max koꞌol ku watʼnaꞌ jechéꞌ an yajtsiktaláb, ka tʼájan xan ti Tatáꞌ a léꞌ. "{=)Yabtsik ki wayich ani ki ólan abal yab ki átátsik kʼal an lej atʼax. Tsubax kʼejle ke na ejattal in léꞌ ka ólan, por na tʼuꞌúl yab likat. Gz(Witsiy tám xon ti kʼwajat nin exóbaliltsik ani u wayaltsik tin elaꞌ. In utsaꞌ tám enchéꞌ na Pedro: ―¿Yabtsik a ejto ka kuxuy ki kʼwajay ejat kʼal Nanáꞌ elaꞌ jun i ora? Yy+'Kʼale tám na Jesús lej wéꞌ túꞌ aniꞌ, tudhlan kutúl asta chabál, ólan ani in utsaꞌ enchéꞌ na Dios: ―Tátaꞌ, max Tatáꞌ a léꞌ ka chuꞌu yab ku watʼnaꞌ jechéꞌ an yajtsiktaláb, neꞌech ka ejto ti kin wixkʼintsi; por yab ka tʼájan xan ti Nanáꞌ u léꞌ, ka tʼájan xan ti Tatáꞌ a léꞌ. 3x_&Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―U achʼál tu ejattal jun i pulek tʼeꞌpintaláb xi neꞌech ku chémay. Ki jilkʼontsik techéꞌ ani yab ki wayichtsik. w%In júnaꞌ na Pedro ani chablam nin chakámiltsik na Sebedeo ani tujey kin achʼaꞌ jun i pulek tʼeꞌpintaláb tin itsích. Gv$Ulich tám na Jesús kʼal nin exóbaliltsik ba jun i kubtaláb xin bij Jetsemaní ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Ki buxkantsik techéꞌ, lejat Nanáꞌ in neꞌech núꞌ tin ól. (uI#Por utsan enchéꞌ kʼal na Pedro: ―Maske kin utsan ke neꞌech kin chemdhá junax kʼal Tatáꞌ, yab neꞌech ku ulu ke yab tu exlál. Ani ejtal an exóbaltsik anílkʼi tin ulu. Na Jesús kʼale ti ól ban chakam aleláb xin bij Jetsemaní (Mr. 14:32‑42; Lk. 22:39‑46) )tK"Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tsubax tu utsál ke jechéꞌ i akal, tam yabél dhájnék an pekʼel, óxíl neꞌech ka ulu ke yab tin exlál. isK!Tókʼoyat tám enchéꞌ kʼal na Pedro: ―Maske ejtal ti ki jilaꞌ, nanáꞌ yabaꞌ. cr? Por tam kin ejech ti ít, neꞌech kin okxin kin kʼale Galilea ani tatáꞌtsik tayíl. }qs Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ejtal tatáꞌtsik neꞌech ti kin jilaꞌtsik jechéꞌ i akal; pos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: “Neꞌech ku chemdhaꞌ an belkol borregotsik ani neꞌech ka bukʼey an borregotsik.” Wp' Tam ti okʼonich ti ajattsik, kʼaletsik ban chʼén xu bijyáb Olibos. ?ow Pos tu utsáltsik ke yabich neꞌech kin witsiy ku uxtsi tin jaꞌlíl an uba asta kin bajaw xowkʼi neꞌech ku uchʼaꞌ kʼal tatáꞌtsik an ít yajtsik uxnél xon tu takʼix nu Tátaꞌ. Utsan na Pedro abal neꞌech kin ulu ke yab in exlál na Jesús (Mr. 14:26‑31; Lk. 22:31‑34; Jn. 13:36‑38) inK pos jechéꞌ, jaꞌich nu xichʼál xi neꞌech kin jalbílnaꞌ an ít lejkintaláb. Jaꞌich xi neꞌech ku wakʼlaꞌ tam kin chemdhá abal yán xitaꞌ tin alwaꞌbíl ani abal ka pakwlantsatich tin walastalábiltsik. sm_Tayíl in téynaꞌ jun i lejab baltsidh kʼal i yajtsik uxnél, in pidhaꞌ ti jalbintsixtaláb na Dios, in pidhaꞌ nin exóbaliltsik ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Ka uchʼaꞌtsik ejtal ta éb jechéꞌ an yajtsik uxnél, l Lejat kʼwajattsik ti kʼapul, na Jesús in téynaꞌ an pan ani in pidhaꞌ ti jalbintsixtaláb na Dios. In pejaꞌ tám an pan, in pidhaꞌ nin exóbaliltsik ani in ulu enchéꞌ: ―Ka bachʼutsik ani ka kʼapu, jechéꞌ jaꞌich nu tʼuꞌúl. -kSKáwin tám na Judas, xi kʼál ti neꞌech ka pidhná ani in ulu enchéꞌ: ―Okʼtsix, ¿nanáꞌxeꞌ? Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tatáꞌ. j3Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech ku watʼnaꞌ ejtal xowaꞌ in ulal an Tʼokat Dhuslab kʼal Nanáꞌ tu kwenta; por ¡chʼojontál in chuꞌbíl an inik xi ti kin pidhnaꞌ! Másakwiꞌik alwaꞌ abal jajáꞌ max yabak waꞌchinék ti chakam. !i;Tókʼon na Jesús ani in ulu enchéꞌ: ―Xitaꞌ xi kʼwajat ti kʼapul junax kʼal Nanáꞌ ban talab, jaꞌich xi neꞌech ti kin pidhnaꞌ. hyTʼeꞌpintsik tám tʼajat ani tujey ti konoxtsik juntsik ti juntsik enchéꞌ: ―Ajátik, ¿awxeꞌ nanáꞌ? 2g]ani lejat kʼwajat ti kʼapultsik, in ulu enchéꞌ: ―Tsubax tu utsáltsik, ke jún ti éb xi tatáꞌtsik neꞌech ti kin pidhnaꞌ ban atiklábtsik xi tin atʼál. sf_Tam ti jikʼwchin, na Jesús buxkan ti kʼapul ban mesa junax kʼal xi lajucháb nin exóbaliltsik; e An exóbaltsik in tʼajaꞌ xan ti utsantsik kʼal na Jesús ani in tʼojojoytsik an kʼapnél abal tin kwenta an paskwa. Vd%Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ki kʼaletsik ban bitsow bin kʼimáꞌ jun i inik ani ka utsaꞌtsik enchéꞌ: “An Okʼtsix in ulu enchéꞌ: Exomich in bajwal an ora xowkʼi neꞌech kin chemdhá ani ba na kʼimáꞌ neꞌech ku kʼapu an kʼapnél kʼal tin kwenta an paskwa junax kʼal nu exóbaliltsik.” c9Tin jidhtal kʼítsájil an ajib tam u kʼapnal an pan xi yab jilbédhats kʼal an jilbédhaxtaláb kʼoye, an exóbaltsik utey ba na Jesús ani in konoytsik enchéꞌ: ―¿Jónꞌ ta léꞌ ki tʼojojoy an kʼapnél abal ka kʼapu an wiyadh borrego tin kwenta an paskwa? _b7Ani asta tam ti tám, na Judas in tuju kin aliy xan ti kin pidhnaꞌ na Jesús. An tʼokat kʼapúxnich xin jilaꞌ ka tʼajnal an Ajátikláb (Mr. 14:12‑25; Lk. 22:7‑23; Jn. 13:21‑30; 1 Ko. 11:23‑26) ayani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―¿Jáy i patʼál tumín neꞌech ti kin pidhaꞌtsik max tu pidhaꞌtsik an ta Jesús? Utsan tám kʼal an okʼlek páleꞌtsik abal neꞌech ka pidhan jun inik láju i patʼál tumín xi tʼajadh kʼal i plata. `Jún ti éb xi lajucháb an exóbaltsik, xu bijyáb ta Judas Iskariote, kʼale ti káw kʼal an okʼlek páleꞌtsik 0_Y
Tsubax tu utsáltsik, ke xónꞌtikichkʼi ka tʼilan jechéꞌ an alwaꞌ tʼilab ba putálkʼi an kʼayꞌlá, neꞌech jeye ka tʼilan xowaꞌ in tʼajaꞌ jechéꞌ an mímláb abal ka chalpayat. Na Judas in ulu abal neꞌech kin chinat pidhnaꞌ na Jesús (Mr. 14:10‑11; Lk. 22:3‑6) F^ Xowaꞌ in tʼajaꞌ jechéꞌ an mímláb, tam tin joltsi an ti niwiytaláb bu tʼuꞌúl, jaꞌich abal ti kin tʼojojontsi an tu tʼuꞌúl abal ka kʼwajách tʼojojodh tam ka jolyat. ]1 Pos an chʼojontáltsik echʼekʼi neꞌech ka kʼwajay kʼal tatáꞌtsik, por Nanáꞌ yab echʼekʼi neꞌech kin kʼwajay kʼal tatáꞌtsik. 4\a
Achʼantsik kʼal na Jesús ani utsantsik enchéꞌ: ―¿Jantʼókʼi ta itʼixbédháltsik jechéꞌ an mímláb? Jechéꞌ xowaꞌ tin tʼajtsi, alwaꞌ tʼajat. m[S Ka nujwatwiꞌik kajbidh jechéꞌ an niwiytaláb abal ka pidhan an ti tumín an chʼojontáltsik.
ZTam ti an exóbaltsik in chuꞌu jechéꞌ, chakuytsik ani in ulu enchéꞌ: ―¿Jantʼókʼi ti odhná jechéꞌ an niwiytaláb? kYOani utukná kʼal jun i mímláb xin tsiꞌdhál jun i frasko xi tʼajadh kʼal i alabastro tsʼutsat kʼal i niwiytaláb xi kajbidh. Tam ti na Jesús kʼwajat ban mesa, joltsin an ti niwiytaláb bin ókʼ kʼal an mímláb. rX]Na Jesús kʼwajat Betania, bin kʼimáꞌ na Simón xin kóꞌyámal an kʼwajat atʼax tʼítʼ; YW+Por in ulaltsik enchéꞌ: ―Yab ki yakʼwaꞌ tam exom an ajib abal yab ka kʼwajaytsik ti péjéx an atikláb. Jun i mímláb in joltsi ti niwiytaláb bin ókʼ na Jesús (Mr. 14:3‑9; Jn. 12:1‑8) V Tajaꞌ, in tʼajaꞌtsik i káw abal kin chalpay xan ti kin uwaꞌ kin yakʼwaꞌ na Jesús kʼal i kʼambixtaláb ani kin chemdhaꞌ. UyJachanꞌ i kʼij, an okʼlek páleꞌtsik, an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés ani nin okʼlékil an judíotsik, junkuntsik bin elébil nin kʼimáꞌ na Kayfás, nin okʼlékil an páleꞌtsik. pTY―Jelt xan ta choꞌóbichtsik, téꞌ cháb a kʼítsá neꞌech kin bajúch in ajíb an paskwa; ani Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech kin pidhná abal kin chemdhá pajkʼidh ban peltsidh teꞌ. eS ETam ti na Jesús in okʼoy kin ulu ejtal jechéꞌ, in utsaꞌ enchéꞌ nin exóbaliltsik: R.Jechéꞌtsik neꞌech ban yajtsiktaláb ani xi lujattsik neꞌech kin bachʼu an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal.cQ?-Ani neꞌech ka tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal an Pulek Takʼix: “Tsubax tu utsáltsik, ke ejtal xowaꞌ yab a tʼajtsi ni jun xitaꞌ, maske jaꞌich xi yab lej ultaláb, yab jeye tin tʼajtsámaltsik Nanáꞌ.” YP+,Neꞌech tám kin ulutsik jeye enchéꞌ: “Ajátik, ¿jowkʼi ta xeꞌchinék ta kʼaꞌíl, ta tsikél, jelti píl inik, a yéntsal a kʼudhkʼúmil, ta yaꞌul, o ta wikʼnél ani yab tu tolmiyámal?” ;Oo+in xeꞌchin jelti píl inik ani yabtsik tin koydhaꞌ. U yéntsi u kʼudhkʼúmil ani yabtsik tin pidhaꞌ; in yawꞌlách ani in wikʼan ani yabtsik i kʼale tin álnaꞌ.” gNG*Pos in kʼaꞌay ani yab tin kʼapundhaꞌtsik; in tsikey ani yabtsik tin pidhaꞌ ti jaꞌ; -MS)ʼAn Pulek Takʼix neꞌech jeye tám kin utsaꞌ enchéꞌ xi kʼwajattsik tin kʼwatab: “Ki wixkʼintsik techéꞌ kʼal Nanáꞌ, atiklábtsik xi atʼax; ki kʼaléchtsik ban kʼamal xi yab jaykʼi u tepel xi kʼwajat tʼojojodh abal an lej atʼax ani abal nin tʼójontsixiltsik. RL (Ani neꞌech ka tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal an Pulek Takʼix: “Tsubax tu utsáltsik, ke ejtal xowaꞌ a tʼajtsi jún nu at kidhábtsik, maske yab lej ultaláb, Nanáꞌ tin tʼajtsámaltsik.” RK '¿Jowkʼi ta yawꞌlámadh o i wikʼnék ani u kʼalnek tu álnaꞌ?” |Jq&¿Jowkʼi ta xeꞌchinék jelti píl inik ani tu koydhámal? O ¿a yéntsámal a kʼudhkʼúmil ani tu pidhámal? +IO%Xi lujattsik neꞌech tám kin ulutsik enchéꞌ: “Ajátik, ¿jowkʼi ta kʼaꞌinek ani tu kʼapundhámal? O ¿jowkʼi ta tsikenek ani tu pidhámal ti jaꞌ? H$U yéntsi u kʼudhkʼúmil ani tin pidhaꞌtsik; in yawꞌlách ani tin álnaꞌtsik; in wikʼan ani i kʼaletsik ti kin álnaꞌ.” G #Pos in kʼaꞌay ani tin kʼapundhaꞌtsik; in tsikey ani tin pidhaꞌtsik ti jaꞌ; in xeꞌchin jelti píl inik ani tin koydhaꞌtsik. F"An Pulek Takʼix neꞌech tám kin utsaꞌ enchéꞌ xi kʼwajattsik tin eját: “Jalaꞌichtsik, xi lábtʼajadhichtsik kʼal nu Tátaꞌ ani ka bachʼúchtsik xon ti neꞌech ta takʼix, xi bijtsidhich neꞌech ka takʼiy asta tam ti tujeykʼi an kʼayꞌlá. [E/!Neꞌech kin kʼwajbaꞌ an borregotsik tin eját ani an chibotsik tin kʼwatab. 9Dk Ejtal an atiklábtsik neꞌech ka junkun tu tamét ani tám neꞌech ku takuytsik, jelt xan ti an belkol borrego in kʼwajbál píl an borregotsik ani píl jeye an chibotsik. lCQ ʼTam Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik kin tsích kʼal ejtal nu labidh tʼokát ani kʼal ejtal nu tʼokat abatwálejiltsik, tám neꞌech kin buxkan bu labidh tʼokat kʼwajtalábil abal tin takʼix. YB+ Ani jechéꞌ an tʼójontsix xi yab xataꞌ ti alwaꞌ, ka káldhaꞌ eléb ban jikʼwaxtaláb, xon ti neꞌech ti ukʼnal ani ti rechʼechʼél nin kamab.” Xan ti neꞌech ti lújundháb an atiklábtsik /AW Pos xitaꞌ xin koꞌol, neꞌech ka pidhan ani neꞌech kin kóꞌoy más yán; por xi yab in koꞌol, neꞌech ka kʼántsin asta xowaꞌ in chalpayal in koꞌol. *@M Utsan tám enchéꞌ kʼal an ajátikláb xi taꞌ ti kʼwajattsik: “Ka kʼántsi xin koꞌol mil an patʼál tumín ani ka pidhaꞌ xin koꞌol láju i mil. ?3¿jantʼókʼi ti yab a kʼwajbaꞌ nu tumínal xon tu tʼójondháb abal tam kin witsiy, ku bachʼu nu tumínal kʼálich xowaꞌ in átámal?” W>'Tókʼoyat enchéꞌ kʼal nin ajátik: “Atʼax tʼojnal ani óbe, max a choꞌóbich abal in kʼójol xon ti yab in ómámadh ani u junkuwal nin walíl an tʼayabláb xon ti yab u bukʼúmal i iyaláb, x=iJaxtám tu jikʼnaꞌ, in kʼale ani u joliy na tumínal al chabál. Por jéꞌ kʼwajat xi tin pidhámal.” -<SPor tam ti ulich an tʼójontsix xin bachʼúmal mil i patʼál tumín, in utsaꞌ enchéꞌ nin ajátik: “Ajátik, nanáꞌ u choꞌób abal tatáꞌ kidhat tʼajat a konyal, ke i kʼójol xon ti yab i ómámadh ani a junkuwal nin walíl an tʼayabláb xon ti yab a bukʼúmal i iyaláb. m;SUtsan enchéꞌ kʼal nin ajátik: “Alwaꞌ tʼajat, tatáꞌ i alwaꞌ tʼójontsix ani i lujat; kom a tʼójondhaꞌ alwaꞌ xowaꞌ wéꞌ tu pidhaꞌ, neꞌech tu pidhaꞌ más. Ki ochich ani ki kulbé kʼal nanáꞌ.” W:'Tayíl ulich jeye an tʼójontsix xin bachʼúm chab mil i patʼál tumín ani in ulu enchéꞌ: “Ajátik, tin pidhaꞌ chab mil i patʼál tumín ani jéꞌ kʼwajat chab mil más xu átaꞌ kʼál.” m9SUtsan enchéꞌ kʼal nin ajátik: “Alwaꞌ tʼajat, tatáꞌ i alwaꞌ tʼójontsix ani i lujat; kom a tʼójondhaꞌ alwaꞌ xowaꞌ wéꞌ tu pidhaꞌ, neꞌech tu pidhaꞌ más. Ki ochich ani ki kulbé kʼal nanáꞌ.” s8_Ulich okʼox xin bachʼúmal boꞌ mil i patʼál tumín, in pidhaꞌ nin ajátik bél boꞌ mil ani in utsaꞌ enchéꞌ: “Ajátik, boꞌ mil i patʼál tumín tin pidhaꞌ ani jéꞌ kʼwajat boꞌ mil más xu átaꞌ kʼál.” 7ʼMás tayíl, witsiy nin ajátik jachanꞌ an tʼójontsixtsik ani tujey kin tʼajaꞌ i kwenta kʼal jajáꞌtsik. {6oPor xi pidhan tokot mil kʼal nin ajátik, kʼale kin cholkʼaꞌ i chabál ani in taꞌpaꞌ tajaꞌ an tumín. o5WAn tʼójontsix xi jiltsin chab mil, anílkʼi jeye tin tʼajaꞌ ani in átaꞌ jeye chab mil más. 4 An tʼójontsix xin bachʼu boꞌ mil i patʼál tumín, in tʼajaꞌ i álimtaláb kʼal an tumín ani in átaꞌ anílkʼi in yaníl. {3oʼJún ti éb in pidhaꞌ boꞌ mil i patʼál tumín, jún chab mil ani xi jún in pidhaꞌ mil i patʼál tumín; pidhan juntsik ti éb xantikʼi ti chuꞌtat neꞌech kin ejto kin tʼójondhaꞌ ani tayíl, kʼale tám ów ti belal. B2}ʼXan tu takʼix na Dios in junwal jelti jun i inik, xi tam ti neꞌchich ka kʼaléch píl bitsow, in kaniy nin tʼojnáliltsik ani in pidhaꞌtsik ti tumín kin tʼójondhaꞌ. 1
Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Yabtsik pé ki kʼwajay i ukʼpipidh, pos yabtsik a choꞌób xowkʼi jun bél ti neꞌech kin tsích Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik. An junbaxtaláb kʼal xi óx an tʼójontsixtsik U0# Por tókʼoyattsik enchéꞌ: “Tsubax tu utsáltsik ke yab tu exlál.” r/] Tayíl ulich xi bóꞌ an tsidhantsik ani in ulutsik enchéꞌ: “¡Ajátik, ajátik, ti ku japtsi!” |.q
Por lejat xi bóꞌ an tsidhantsik kʼalnek ti chʼaꞌum an ti gás, ulich an tomkinél inik. An tsidhantsik xi taꞌ ti kʼwajat tʼojojodhtsik, ochichtsik jaꞌ junax kʼal an tomkinél inik ban tomkixtaláb ani tayíl mapyat an wiꞌleb. o-W Por tókʼon enchéꞌ an tsidhantsik xi chalpadh: “Yabaꞌ, xib yab tám neꞌech ka kidhey abal wawáꞌ nibal abal tatáꞌtsik. Más alwaꞌ ki kʼale ka chʼaꞌaytsik xon tu nujnal ani ka chʼaꞌay abal tatáꞌtsik.” *,MUtsan tám enchéꞌ an tsidhantsik xi chalpadh kʼal xi yabtsik chalpadh: “ti ku pidhaꞌ weye wéꞌ an ti gás abal exomich ti tepel ni tajbaxtalábil.” ]+3Ejtal jachanꞌ an tsidhantsik chʼakay abal kin tʼojojoy nin tajbaxtalábiltsik. 3*_Tam ti chʼejel akalich xónaꞌ, achʼatmé in kawidh káwintal jun xitaꞌ xin ulu kawidh enchéꞌ: “¡Náꞌich tál an tomkinél inik, ki kaletsik ka bachʼu!” z)mKom an tomkinél inik owéch ani yab u ulel, tujey ti onkʼal wayal ejtal an tsidhantsik ani tayíl wayichtsik. (por xi chalpadhtsik, in júnámaltsik i boteya tsʼutsat kʼal i gás, yab tokotkʼi xi baltsidh nin tajbaxtalábiltsik. 'Xi yabtsik chalpadh, tam tin júnaꞌ nin tajbaxtalábiltsik, yab in júnaꞌtsik i gás abal kin baltsi ti ít tam kin talaꞌ; I& Bóꞌ xi jajáꞌtsik chalpadh tʼajat ani xi bóꞌ yabaꞌ. +% QʼXan tu takʼix na Dios, in junwal jelti láju i tsidhantsik xin téynaꞌ i tajbaxtalábtsik xu joltsinal ti gás ani kʼaletsik kin bachʼu an tomkinél inik. b$=3neꞌech ka pidhan jun i yajtsiktaláb púlek kʼal nin ajátik ani neꞌech ka kʼwajbá abal kin tamu jelt xan ti neꞌech kin tamu an kʼambixtsik. Tajaꞌ neꞌech ti ukʼnal ani ti rechʼechʼél nin kamab.o#W2tam ka witsiy nin ajátik tam yab xataꞌ in tʼílóm, nibal in choꞌób max neꞌech ka witsích, "1ka tujey kin atʼax tʼajtsitsik xi kʼeꞌet nin at tʼojnaltsik, ka kʼwajách ti kʼapul ani ti uchʼal kʼal an uchʼáltsik, !0Por max jachanꞌ an tʼójontsix jaꞌich jun i atʼax inik ani kin chalpay ke nin ajátik yab neꞌech ka witsiy jikʼat, /Tsubax tu utsáltsik, ke neꞌech ka kʼwajbá kʼal nin ajátik abal kin beletnaꞌ ejtal xowaꞌ in koꞌol an ajátikláb. w.Kʼijidh abal an tʼójontsix xi ka elan kʼal nin ajátik tam ka witsiy, in tʼajál xowaꞌ jilnék kin tʼajaꞌ. R -ʼ¿Jitam jáꞌ an alwaꞌ tʼójontsix xin tʼajál xowaꞌ ka utsan, xu jilnal kʼal nin ajátik punkʼudh abal kin kʼapundhaꞌ xan ti yejat ejtal xi kʼwajat bin kʼimáꞌ an ajátikláb? m S,Jaxtám, yab ki kʼwajaytsik teye ukʼpipidh, pos tam yabtsik a tʼílóm, neꞌech kin tsích Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik. An tʼójontsix xi alwaꞌ ani an tʼójontsix xi yab alwaꞌ (Lk. 12:41‑48) t a+Por ka choꞌóbnaꞌtsik jechéꞌ, ke max jun i dhabal atá in choꞌób xowkʼi jun bél ti neꞌech ka ulich an kwéꞌ, yab neꞌech ka wayich ani yab neꞌech kin walkaꞌ ka ochich an kwéꞌ tin kʼimáꞌ abal ka kwéꞌyat. r]*ʼYabtsik pé ki kʼwajay ukʼpipidh kom yab a choꞌóbtsik xowkʼi ti neꞌech kin tsích juní. r])Cháb i mímlábtsik xi kʼwajat ti cheꞌel junax, jún neꞌech ka júná ani jún neꞌech ka jilan.
(Tam jachanꞌ i kʼij, cháb i iniktsik xi kʼwajat ti tʼojnal junax bin ale, jún neꞌech ka júná ani jún neꞌech ka jilan. G'ani yab in exbaytsik asta tam ti ulchich an chapik áb ani chemechtsik ejtal. Anchanꞌ jeye ti neꞌech ka támun tam kin tsích juní Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik. w&Jachanꞌ i kʼij, tam ti yabél tujenek an chapik ábal kʼij, an atiklábtsik in óntsal ti kʼapul ani ti uchʼal, ti tomkinaltsik ani ti pidhnax tin chakámiltsik abal ka tomkin, asta tam tin bajaw xowkʼi na Noé ti ochichich ban tan atá; ,Q%ʼAnchanꞌ xan ti támun tam ti xeꞌchin na Noé, anchanꞌ jeye ti neꞌech ka támun tam kin tsích Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik. iK$ʼPor kʼal tin kwenta xowkʼi jun bél ti neꞌech kin tsích, yab xitaꞌ in choꞌób, nibal an tʼokat abatwáletsik xi kʼwajat walkʼiꞌ, nibal nin Chakámil na Dios. Tokot in choꞌób na Dios an Tátaꞌláb. q[#An chabál ani an walkʼiꞌ neꞌech ka taley, por ejtal xowaꞌ u ulu, anchanꞌ neꞌech ka támun. ~u"Tsubax tu utsáltsik, ke ejtal jechéꞌ neꞌech ka támun tam yabél chemnek na kidhtaltsik xi jechéꞌ i kʼij. 6e!Anchanꞌ jeye, tam ka chuꞌutsik ejtal jechéꞌ, ka choꞌóbnaꞌtsik abal Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, kʼunatich i kʼij neꞌech kin tsích. r] ʼKa exbaytsik xowaꞌ okʼtsixtaláb in pidhnál an junbaxtaláb kʼal tin kwenta in akan an igo: Tam dhálamich nin kʼweꞌéltsik ani exom ti kalel nin xekél, a choꞌóbichtsik abal exomich ti kʼunel an kʼakʼal kʼij. A{ Neꞌech ku abaꞌ nu tʼokat abatwálejiltsik abal kʼal jun i chapik jutsuxtaláb i korneta kin junku xu takwyámaltsik putálkʼi, asta jun pakʼeꞌ jun pakʼeꞌ an kʼayꞌlá. dA Neꞌech tám ka xalkʼan walkʼiꞌ nu exólil Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik. Ejtal an kidhtalábtsik xi yab u belom xi kʼwajattsik ban kʼayꞌlá, neꞌech ka ukʼintsik tam tin chuꞌutsik Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, in tál ban tokow xi walkʼiꞌ kʼal ejtal nu cháp ani nu labidh tʼokát. zm ʼTámkʼi tam ka watʼéch jechéꞌ an yajtsiktaláb, na kʼítsá neꞌech ka jikʼwchin, na íchʼ yab neꞌech ka tajkʼan, na óttsik neꞌech ka kwajlan ani asta an pakdhaꞌ chápláb xi kʼwajat walkʼiꞌ neꞌech ka yoywat. X
) Xon ti kʼwajat an chemélom, tajaꞌ neꞌech ka junkun an tʼottsik. Xan ti neꞌech kin tsích Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik (Mr. 13:24‑37; Lk. 21:25‑33; 17:26‑30, 34‑36) F Pos anchanꞌ jelt xan tu lamkʼil an léy asta xon tu kalel na kʼítsá ani asta xon tu ochel, anchanꞌ neye ti neꞌech kin tsích Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik. l QJaxtám, max ki utsantsik enchéꞌ: “Ka telaꞌtsik, núꞌ kʼwajat ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh”, yab ki kʼaletsik ka chuꞌu; o max ki utsantsik: “Ka telaꞌtsik, jéꞌ kʼwajat altá”, yab ka belaꞌtsik. A
}Exomichtsik tu utsál ejtal xowaꞌ neꞌech ka támun. ` 9Pos neꞌech ka waꞌchin i kʼambixtsik xi neꞌech kin ulu ke jajáꞌich nu Kristo, o ke jajáꞌich xi abadh ti tʼiltsix kʼal a Dios. Neꞌech kin tʼajaꞌ i pakdhaꞌ exól ani i pakdhaꞌ labandhaxtaláb abal kin kʼambiy an atiklábtsik ani neꞌech kin leꞌnaꞌ kin kʼambiytsik max kin ejto asta xi takudhichtsik kʼal na Dios. 6eʼTam jachanꞌ i kʼij, max jun xitaꞌ ti ki utsaꞌtsik enchéꞌ: “Ka telaꞌ, jéꞌ kʼwajat an Kristo”, o “ka telaꞌ, núꞌ kʼwajat”, yab ka beltsi. _7Max na Dios yab kin wéꞌmédhaꞌ jachanꞌ an pulek yajtsiktaláb, yab xitaꞌ neꞌech ka loꞌey; por kʼal tin kwenta in kʼánél xi Jajáꞌ in takwyámal, neꞌech kin wéꞌmédhaꞌ jachanꞌ an kʼij. Fpos jachanꞌ i kʼij, neꞌech ka waꞌchin jun i kʼakʼadh yajtsiktaláb xi yab jaykʼi waꞌchinék asta ti tujenek an kʼayꞌlá, nibal más neꞌech ka waꞌchin jaykʼi anchanꞌ. q[Ka kontsaltsik na Dios abal yab ka támun jechéꞌ tam chamay nibal tam in kʼítsájil i koyóxnich; oW¡Chʼojontál in chuꞌbíl an mímlábtsik xi ka elan kóꞌodh jachanꞌ i kʼij o u tsutsúdhom! Qani xi kʼwajattsik bin ale, yab ka witsiy abal kin ikʼiꞌ nin wát. taXi kʼwajattsik tin éb nin kʼimáꞌ, yab ka paꞌaytsik abal ka ochich kin ikʼiꞌ jun xataꞌ altá; c?tám, xi kʼwajattsik ban chabál xi Judea, ki kʼaletsik ta chinkʼonal ban chʼénlom. 1 [ʼXitaꞌ kin ajay jechéꞌ, kin exbay: Tam ka chuꞌutsik an kʼakʼadh atʼaxtaláb xin tʼilámal an tʼiltsix Daniel kʼwajatich xon tu kʼakʼnáb na Dios, ]3Ani jechéꞌ an alwaꞌ tʼilab kʼal tin kwenta xan tu takʼix na Dios, neꞌech ka tʼilan putálkʼi an kʼayꞌlá abal ka exlá kʼal ejtalkʼi an kidhtalábtsik; ani tám neꞌech ka ulchich an pakwenib. G~
Por xitaꞌ kin kuxuy ejtal jechéꞌ, neꞌech ka loꞌwat. } Ani kʼal tin kwenta abal neꞌech tʼajat ka waꞌchin xowaꞌ yab alwaꞌ, yán neꞌech kin jilaꞌtsik ti kʼánídháx. (|I Neꞌech ka waꞌchin yán i kʼambix tʼiltsixtsik, xi neꞌech kin ulu ke kʼal a Dios ti abadh ti tʼiltsix ani yán i atiklábtsik neꞌech kin kʼambiy. "{=
Tam jachanꞌ i kʼij, yán neꞌech kin jilaꞌtsik ti belom, neꞌech ka chákúxintsik ani neꞌech ka pídhnáxintsik jún ani jún ban awiltaláb. 6ze ʼNeꞌech tám ki pidhnátsik abal ki atʼax tʼajtsin, neꞌech ki chemdhátsik ani neꞌech ki atʼantsik kʼal ejtal an atiklábtsik kʼal Nanáꞌkʼi tu kwenta. 7ygPor ejtal jechéꞌ jaꞌich nin tujtal an yajtsiktaláb xi neꞌech ka támun. Jelti an chʼukʼuxtaláb xin achʼál jun i mímláb tam neꞌchich kin waꞌchiy i chakam. zxmPos jun i kidhtaláb neꞌech ti péjéx kʼal kʼeꞌet i kidhtaláb ani jun i bitsow neꞌech ti péjéx kʼal kʼeꞌet i bitsow; neꞌech ka waꞌchin i kʼaꞌínab, i yawꞌláchtsik ani neꞌech ka léwékʼin an chabál putálkʼi. =wsNeꞌech ka achʼaꞌtsik ke exom i péjéxtaláb ani ke ítich juní neꞌech ka tujey, por yab ki jikʼeytsik. Pos anchanꞌ koꞌol ka támun, por yabél jaꞌich an pakwenib. vPos yán neꞌech ka tsích ti kʼambixtsik ani neꞌech kin ulu ke jajáꞌich nu Kristo ani yán neꞌech kin kʼambiy. uTókʼoyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ka kóꞌoytsik i kwenta abal yab ti ki kʼambiytsik ni jun xitaꞌ. 'tGKʼaletsik tám ban chʼén Olibos ani tam ti na Jesús tajaꞌ ti buxúl, kʼale ti usnal chinatkʼi enchéꞌ kʼal nin exóbaliltsik: ―Ti ku utsaꞌ, ¿jowkʼi neꞌech ka támun jechéꞌ? ¿Jantʼom exól neꞌech ki chuꞌu tam i tálich ani tam u kʼunelich an pakwenib? GsPor tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Xoꞌ a chuꞌtaltsik ejtal jechéꞌ, por tsubax tu utsáltsik ke yab neꞌech ka jilkʼon ni jun i tʼujub tʼíꞌbáx. Ejtal neꞌech ka julpá. An exóltsik xi neꞌech ka waꞌchin tam neꞌchich ka ulich an pakwenib (Mr. 13:3‑23; Lk. 21:7‑24; 17:22‑24) Hr Kale na Jesús ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani tam ti neꞌchich, utukná kʼal nin exóbaliltsik ani tujey ti óltsinal xan ti kubadh an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. Sq 'pos tu utsáltsik ke yabich neꞌech ki witsiy ti kin chuꞌutsik asta kin bajaw an kʼij tam tatáꞌtsik neꞌech ka ulu enchéꞌ: “Lábtʼajadh ti kʼwajat xi tál tin bij an Okʼóxláb.”
[ ~~}/|~{zyyGxnwwXvwuttsrr+qpponnmJlxkjyihhqgvgee4dcbbaa$`_^]]&\k\[$ZYY XWW_VU|TSS>RRYQPOO0MMLCKoJIIJHGGF}EJDoCBAA^@S??m>>=3<;:Z9P857U6~554`3c210/..
-,++<*k)) (|'&&%X$##"!$ 3 l 67^rj6
+
:s[ 8!Por tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Yabxeꞌ jaykʼi a ajyámaltsik xowaꞌ in tʼajaꞌ na Dabid junax kʼal nin juniktsik tam ti bél ejat na Abiatar, nin okʼlékil an páleꞌtsik? Kʼaꞌaytsik tʼajat ani yab in koꞌol xataꞌ kin kʼapu. C7Utsan tám enchéꞌ na Jesús kʼal an fariseotsik: ―Ka telaꞌ, ¿jantʼókʼi tin tʼajál i tʼojláb na exóbaliltsik xi yab alwaꞌ ka tʼajan tam in kʼítsájil i koyóxnich? I6 Jun i sábado, xi jaꞌich nin kʼítsájil an koyóxnich, na Jesús xeꞌech ba jun i aleláb xon ti tʼayadh i trigo ani nin exóbaliltsik in tuju kin puꞌu an trigo abal kin kʼapu. H5 Nibal u balyáb an ít yajtsik uxnél ban kʼej ótʼ balixtaláb; pos max ka tʼajan anchanꞌ, an ít yajtsik uxnél in michʼál an kʼej ótʼ balixtaláb, neꞌech tám ka wakʼlan an yajtsik uxnél ani an ótʼ balixtaláb u kʼibchonal. Jaxtám ti yejat ka balyat an ít yajtsik uxnél ban ít ótʼ balixtaláb abal chablam yab ka kʼibchon. An exóbaltsik in puꞌwal i trigo tin kʼítsájil an koyóxnich (Mt. 12:1‑8; Lk. 6:1‑5) 24]ʼYab xitaꞌ in patsʼkʼuyal i kʼej xeketláb kʼal jun pejeꞌ i ít kʼudhkʼum; pos an ít kʼudhkʼum, u muchel ani in michʼál más an kʼej kʼudhkʼum. 3Por neꞌech kin bajaw an kʼij tam an tomkinél inik neꞌech ka wixkʼintsat ani neꞌchich jeye tám ka kʼílintsik. K2Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Awxeꞌ neꞌech kin ejto ka kʼílintsik xi kanidh ba jun i tomkixtaláb tam bél kʼwajat an tomkinél inik kʼal jajáꞌtsik? ¡Yabaꞌ! -1SJun i kʼij, tam ti nin exóbaliltsik na Juan kʼílin ani nin exóbaliltsik jeye an fariseotsik, ulich cháb óx i atiklábtsik xon ti kʼwajat na Jesús abal ka konyat enchéꞌ: ―¿Jantʼókʼi tu kʼíl an fariseotsik, nin exóbaliltsik jeye na Juan ani na exóbaliltsik yabaꞌ? K0Tam ti na Jesús in achʼaꞌ xowaꞌ in ulutsik, in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Xu yaꞌul, jaꞌich nin yéntsal an ilálix; xi yab u yaꞌul, yab in yéntsal. Anchanꞌ jeye, an walablomtsik jaꞌich xitaꞌ tin yéntsal. Jaxtám, Nanáꞌ yab in tsiꞌnek ku aliy xi xeꞌechtsik lujat, in tsiꞌnek ku aliy xi walbidhtsik abal ki jilaꞌichtsik ti walablom. Konyat na Jesús kʼal tin kwenta an kʼílixnich (Mt. 9:14‑17; Lk. 5:33‑39) H/ Por an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios ani an fariseotsik, tam tin chuꞌu ti kʼapul na Jesús junax kʼal an walablomtsik ani kʼal an bachʼkʼul jalbixtaláb, in konoy enchéꞌ an exóbaltsik: ―¿Jantʼókʼi tu kʼapul na Okʼtsíxal kʼal an bachʼkʼul jalbixtaláb ani kʼal an walablomtsik? Q.Tayíl, na Jesús kʼwajat ti kʼapul bin kʼimáꞌ na Lebí junax kʼal nin exóbaliltsik, kʼal yán i bachʼkʼul jalbixtaláb ani kʼal an walablomtsik kom yán xitaꞌ kʼál ti wéwnadh. 2-]Tam ti exomich ti watʼel ban bél, in chuꞌu jun i inik buxúl xon tu bachʼwáb an jalbixtaláb abal an chabál xi Roma. An bachʼkʼul tumín in bij ta Lebí, nin kwitólil na Alfeo. Utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Wana ta exóbal kʼal Nanáꞌ. Chʼakay tám na Lebí ani in wéwnaꞌ.
,
Tayíl, witsiy juní na Jesús bin waltsik an pujal ani tam ti an atiklábtsik utey xon ti Jajáꞌ kʼwajat, in okʼtsitsik. +7 Chʼakay tám an inik, in dhayaꞌ nin chaytéꞌil ani kaléch tám tin tamét ejtal an atiklábtsik. Ejtal xi tajaꞌtsik ti kʼwajat, laban tʼajat, in pubédhantsaltsik tin bij na Dios ani in ulaltsik enchéꞌ: ―Yab jaykʼi i chuꞌúmal jun xataꞌ jelti jechéꞌ. Na Jesús in kaniy na Lebí xu bijyáb jeye ta Mateo abal ka kʼale ti exóbal kʼal Jajáꞌ (Mt. 9:9‑13; Lk. 5:27‑32) [*/ ―Ki chʼakay, ka dhayaꞌ na chaytéꞌil ani ki kʼaléch ta kʼimáꞌ. e)C
Pos neꞌech tu xalkʼantsitsik ke Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, u koꞌol i awiltaláb techéꞌ ti chabál abal ku pakwlantsi i walastalábtsik. Utsan tám enchéꞌ an yaꞌul kʼal na Jesús: =(s ¿Jowaꞌ más yab tʼojláb ku utsaꞌ an yaꞌul: “Na walastalábil pakwlantsidhich ti kʼwajat”, o ku utsaꞌ: “Ki chʼakay, ka dhayaꞌ na chaytéꞌil ani ki beley”? $'APor na Jesús in choꞌóbnaꞌ xantʼéy u chalpantsáb kʼal an okʼtsixtsik ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―¿Jantʼókʼi tin chalpantsal anchanꞌ? &5“¿Jantʼókʼi tu káw yab alwaꞌ jechéꞌ an inik? Abal u káw jelti max u Dios. Tokot a Dios in ejtowal ti pakwlantsix an ti walastaláb.” %5Táꞌ jeye ti buxutsik cháb óx i okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés xin chalpayaltsik enchéꞌ: U$#Tam ti na Jesús in chuꞌu xantʼéy in tʼajaꞌtsik, in choꞌóbnaꞌ abal u belnal kʼal jajáꞌtsik; jaxtám tin utsaꞌ enchéꞌ an inik: ―Jaꞌúb, na walastalábil pakwlantsidh ti kʼwajat. Y#+In léꞌwiꞌik kin ódhaꞌtsik altá xon ti kʼwajat na Jesús, por yab in ejtotsik abal taꞌ ti kʼwajat yán i atiklábtsik. Xowaꞌ in tʼajaꞌtsik tám, kʼadhiytsik tin éb an atá ani in wixkʼintsi wéꞌ tin jujúl. Tajaꞌ tin ódhaꞌ ani tin paꞌbaꞌ an yaꞌul kʼal nin chaytéꞌil asta xon ti kʼwajat na Jesús. "5Ulich tám i iniktsik xin tsiꞌdhál jun i yaꞌul inik xi yab in ejtowal ti belal. Kitámte tu tsiꞌdháb bin chaytéꞌil kʼal chéꞌ ti éb. !5jikʼatkʼi ti junkun yán i atiklábtsik ke nibalich ejtidh tin tamét in wiꞌlébil an atá ani Jajáꞌ in tʼiltsaltsik tin káwintal na Dios. 0 [Tayíl, tam ti watʼenekich cháb óx a kʼítsá, witsiy juní na Jesús ban bitsow xi Kapernaúm. Tam ti choꞌóbná abal taꞌ ti kʼwajat ban atá xon tu kubél, A }-Por tam ti kʼaléch an inik, in tuju kin tʼiltsi xitaꞌkich xowaꞌ tʼajtsin kʼal na Jesús. Putálkʼi tin tʼilaꞌ. Jaxtám na Jesús yabich in ejto ka xeꞌchin tametláb ba ni jun i bitsow. U jilkʼonal xon ti yab kʼwajtsidh, por bélkʼi u utuknáb kʼal an atiklábtsik xi tál putálkʼi.2 _+Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Yab xitaꞌ ka óltsi xowaꞌ tu tʼajtsi. Tokot ki kʼale xon ti kʼwajat nin páleꞌil an israelitatsik abal ki chuꞌtat ani ka kʼwajbantsi na Dios an ti pikbantsixtaláb jelt xan tin ulúmal na Moisés abal kin choꞌóbnaꞌ ejtaltsik ke i jeléch. b ?*Támkʼi ti wékʼon ejtal an kʼwajat atʼax tʼítʼ ani jilkʼon jelnek an inik. w i)Na Jesús in yajnantsi an yaꞌul, in takaꞌ ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―U léꞌ ani xoꞌ i jeléch. x k(Utukná tám na Jesús kʼal jun i inik xu yaꞌul kʼal an kʼwajat atʼax tʼítʼ, tudhlan tin tamét na Jesús ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―Max a léꞌ, neꞌech ka ejto ti kin jeldhaꞌ kʼal jecheꞌ an yawꞌlách xu koꞌol. 1'Anchanꞌ ti xeꞌchin na Jesús ti tʼiltsix ban atátsik xon tu tʼajnal an junkuntaláb putálkʼi Galilea ani ti káldhantsix an ti atʼax ejattalábtsik. Na Jesús in jeldhaꞌ jun i inik xu yaꞌul kʼal an kʼwajat atʼax tʼítʼ (Mt. 8:1‑4; Lk. 5:12‑16) S !&Por tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Wana ki álnaꞌ an píl kwentsaltsik xi utat abal ku tʼiltsitsik jeye an ti alwaꞌ tʼilab, pos jaꞌich tin tsiꞌnek techéꞌ ti kʼayꞌlá. X +%Tam tin elaꞌ na Jesús, in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Ejtaltsik exom ti ayal. V '$Tayíl, na Simón kʼál nin juniktsik kʼale kin aliy na Jesús putálkʼi. ##Tam ti jun tsudhelom, bél tʼajat jikʼwax ti chʼakay na Jesús. Kale ban bitsow ani kʼale ti ól walteꞌ xon ti yab kʼwajtsidh. "Jeldhá kʼal na Jesús yán i yaꞌultsik kʼal xowaꞌkich i yawꞌláchtsik xin koꞌol ani káldhantsat jeye yán ti atʼax ejattaláb xi kʼál ti ochadhtsik. Na Jesús u exláb kʼal an atʼax ejattalábtsik, jaxtám na Jesús yab in walkaꞌ kin ulutsik xitam jáꞌ jeye Jajáꞌ. Na Jesús xeꞌchin kin tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab ban chabál xi Galilea (Lk. 4:42‑44) d C!Ejtal an atiklábtsik xi ba jachanꞌ an bitsow, junkun tin tamét in wiꞌlébil an atá. 6 g Tam ti ochenekich na kʼítsá ani jikʼwchinékich, júntsin xon ti kʼwajat na Jesús ejtal an ti yaꞌultsik ani ejtal jeye xi ochadh kʼal i atʼax ejattalábtsik. # Ochich tám xon ti kʼwajat an yaꞌul, in téynaꞌ bin kʼubak ani in dhayaꞌ. Tsusbél ti wékʼon an kʼakʼlách. Tayíl, kʼapundhá na Jesús kʼal an mímláb ani an junkiltsik jeye. Na Jesús in jeldhaꞌ yán i yaꞌultsik (Mt. 8:16‑17; Lk. 4:40‑41) n W Nin mím na Simón taꞌ ti kwachat abal u kʼakʼél ani utsan na Jesús, ke an mímláb u yaꞌul. + Q Tam ti kaléchtsik ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb, na Jesús kʼale bin kʼimáꞌ na Simón ani na Andrés, junikná kʼal na Jakobo ani na Juan. V ' Ejtal xowaꞌ in tʼajaꞌ na Jesús, jikʼatkʼi ti choꞌóbná kʼal ejtal xu kʼwajíltsik ban pulek chabál xi Galilea. Na Jesús in jeldhantsi tin mím na Pedro (Mt. 8:14‑15; Lk. 4:38‑39) 'Ejtal an atiklábtsik laban tʼajat ani u útsáxtsik enchéꞌ: ―¿Jantʼéy in léꞌ kin ulu jechéꞌ xowaꞌ támun? ¿Jantʼom ít okʼtsixtaláb xin okʼtsixnál? ¡Abal Jajáꞌ in koꞌol i awiltaláb kin utsaꞌ ka kale an atʼax ejattaláb ani u axtsinal! ~
wAn atʼax ejattaláb in wipipindhaꞌ chapik an inik, dhájan kawidh ani támkʼi ti kale ba jachanꞌ an inik. {Kʼwiyan tám enchéꞌ an atʼax ejattaláb kʼal na Jesús: ―¡Ki chamkʼan ani ki kale ba jechéꞌ an inik! H ―¿Jantʼéy a léꞌ kʼal wawáꞌ, Jesús xi Nasaret? ¿I tsiꞌnekxeꞌ abal ti ku kʼibdhaꞌ? Nanáꞌ tu exlál ani u choꞌób ke Tatáꞌ i Tʼokat Chakámláb kʼal na Dios.
1Táꞌ jeye ti kʼwajat altá xon tu tʼajnal an junkuntaláb, jun i inik xi ochadh kʼal jun i atʼax ejattaláb ani dhájaxin kawidh enchéꞌ: M Labantsik tʼajat xin achʼaꞌ xan tu okʼtsix na Jesús abal u okʼtsix kʼal yantam i awiltaláb ani yab jelti an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. / YKʼaletsik tám ban bitsow Kapernaúm ani tam tin bajúch nin kʼítsájil an koyóxnich, na Jesús ochich ti okʼtsix ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb. Z /In kaniytsik jeye abal ka junikná kʼál. In jilaꞌtsik tám nin tátaꞌ Sebedeo ban tan kʼal an tʼojnaltsik ani kʼaletsik kʼal na Jesús. Jun i inik xi ochadh kʼal i atʼax ejattaláb (Lk. 4:31‑37) V 'In óntsi tám ti belal ani in chuꞌu na Jakobo junax kʼal nin kidháb Juan. Jajáꞌtsik u chakámláb kʼal na Sebedeo ani kʼwajattsik jeye balidh bin tanil ti patsʼkʼux tin jixáb an toꞌol. ` ;Jikʼatkʼi tin jilaꞌtsik nin jixáb an toꞌol ani in wéwnaꞌtsik na Jesús. H Utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Wana ta exóbal kʼal Nanáꞌ. Tatáꞌtsik i jixom toꞌol, por xoꞌ neꞌech tu okʼtsi xan ti ka aliy an atiklábtsik xi neꞌech ti kin belaꞌ. p [Jun i kʼij neꞌech ti belal na Jesús tin waltsik an pujal xi Galilea ani in chuꞌu na Simón junax kʼal nin kidháb Andrés, xi kʼwajat in petʼnáltsik nin jixáb an toꞌol ban jaꞌ, kom jajáꞌtsik u jixom toꞌol. /In ulu enchéꞌ: ―Xoꞌ in bajúch xowkʼi neꞌech ka tujéch ti takʼyáb an iniktsik kʼal na Dios. Ka jilaꞌichtsik ta walablom ani ka belaꞌichtsik an alwaꞌ tʼilab. Na Jesús in kaniy abal ti exóbal chéꞌ i jixom toꞌoltsik (Mt. 4:18‑22; Lk. 5:1‑11) $ CTayíl, tam ti balidhich na Juan ban wikʼaxteꞌ, na Jesús kʼale Galilea. In tʼilaꞌ tajaꞌ an alwaꞌ tʼilab xin ulal xan tu takʼix na Dios. T #
Kʼwajay tajaꞌ chab inik a kʼítsá akal i kʼij xon tu kʼwajíl an padhumtsik. Tajaꞌ, táꞌ jeye ti kʼwajat an lej atʼax abal ka taktamiyat kʼál na Jesús ani taꞌ jeye ti kʼwajat i tʼokat abatwáletsik xu tʼójontsáb kʼál na Jesús. Na Jesús in tujúch Galilea nin tʼojlábil (Mt. 4:12‑17; Lk. 4:14‑15) x k Tayíl, ijtsiyat na Jesús kʼal an Tʼokat Ejattaláb abal ka kʼale ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh. y~ m Achʼatmé tám jun i káwintaláb túꞌ walkʼiꞌ. Xu káw in ulu enchéꞌ: ―Tatáꞌ tu Chakámil ani tu kʼanidhál tʼajat. In kulbél tʼajat kʼal Tatáꞌ. Taktamiyat na Jesús kʼal an lej atʼax (Mt. 4:1‑11; Lk. 4:1‑13) 5} e
Tam tu kalelich ban jaꞌ, na Jesús in chuꞌu ti jakʼpin an walkʼiꞌ ani in chuꞌu an Tʼokat Ejattaláb ti paꞌíl jelti jun i kukuꞌ ani buxkan tin éb Jajáꞌ. /| Y Tam ti jachanꞌ i kʼij, kale na Jesús ban bitsow Nasaret, xu takʼnal ban chabál xi Galilea ani ulich ban waljaꞌ Jordán. Tajaꞌ ti pujyat kʼal na Juan. .{ WNanáꞌ tu pujyámaltsik kʼal i jaꞌ, por Jajáꞌ neꞌech ti ki pujaytsik kʼal an Tʼokat Ejattaláb. Tam ti pujyat na Jesús (Mt. 3:13‑17; Lk. 3:21‑22) Sz !Jajáꞌ u tʼiltsix enchéꞌ: ―Wéꞌich u kʼibel ka ulich jun i inik xin koꞌol más i awiltaláb ké nanáꞌ. Nanáꞌ yab xataꞌ u éy nibal abal kin kutpan ku wiltsi tin wikʼáb nin pajab. \y 3Na Juan u xeketlinal kʼal i xeketláb xi tʼajadh kʼal in xiꞌíl an koꞌnél xu bijyáb kameyo ani in wikʼál nin tsukul kʼal i ótʼ. Nin kʼapwál, jaꞌich an pichʼichʼ ani an alteꞌ chiꞌik. x )Ejtal xu kʼwajíltsik ban bitsow Jerusalén ani xu kʼwajíltsik jeye ban kwentsaltsik xu takʼnal ban chabál xi Judea, u kʼaleltsik kin axtsi xowaꞌ in ulal na Juan. Tam kin lujutsik nin walastalábil, u pujyábichtsik tám kʼal na Juan ban waljaꞌ Jordán. w Anchanꞌ ti támun tam ti ulich na Juan ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh. In pujyal tajaꞌ an atiklábtsik ani in utsál abal kin jilaꞌichtsik ti walablom. In utsál ka pujanichtsik abal ka pakwlantsatich tin walastalábiltsik kʼal na Dios. 1v ]Achʼat in káwintal jun xitaꞌ ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh ani xu káw, in ulal kawidh enchéꞌ:Ka tʼojojontsíchtsik tin bélil an Ajátikláb.“Ka júnaꞌichtsik jun i xeꞌchintaláb alwaꞌ; abal anchanꞌ, ki kʼwajáchtsik tʼojojodh tam ka tsích an Ajátikláb.” u
An tʼiltsix Isaías in jilám dhutsadh xowaꞌ na Dios in utsaꞌ nin Chakámil. Enchéꞌ tin jilaꞌ dhutsadh:Neꞌech ku abaꞌ nu abatwálejil abal ka okxin xon ti neꞌech ki ulich.Jajáꞌ neꞌech ti ki tʼojojontsi an ti bél. t #Enchéꞌ ti kʼwajat dhutsadh xan ti tujey an alwaꞌ tʼilab kʼal tin kwenta xowaꞌ in tʼajaꞌ na Jesukristo, nin Chakámil na Dios. cs? Ka okʼtsitsik kin tʼajaꞌ ejtal xowaꞌ tu okʼtsámaltsik ka tʼajaꞌ ani ka choꞌóbnaꞌtsik ke Nanáꞌ in kʼwajat kʼal tatáꞌtsik malilíl i kʼij, asta kin bajaw an pakwenib. Anchanꞌ ka tʼájan.Fr Jaxtám, ki kʼaletsik putálkʼi an kʼayꞌlá ani ka okʼtsi an atiklábtsik xowaꞌ tu okʼtsámaltsik; ka pujaytsik tin bij an Tátaꞌláb, an Chakámláb ani an Tʼokat Ejattaláb. q Utuknátsik tám kʼal na Jesús ani utsantsik enchéꞌ: ―In pidhan ejtal ti awiltaláb ban walkʼiꞌ ani ban chabál. qp[ Ani tam ti chuꞌtat na Jesús kʼal an exóbaltsik, kʼakʼná, maske kʼal taltsik yab u lej belnal. ooW Xi lajujún an exóbaltsik, kʼaletsik Galilea ba jun i chʼén xi bijtsidhich kʼal na Jesús. n In bachʼu tám an tumín an soldadotsik ani in tʼajaꞌ xan ti utsantsik. Ani anchanꞌ tin tʼilál an judíotsik asta xoꞌ. An punkʼuntsixtaláb xi jiltsin an abatwáletsik kʼal na Jesús (Mr. 16:14‑18; Lk. 24:36‑49; Jn. 20:19‑23) m+ Ani max an pulek awiltaláb kin choꞌóbnaꞌ abal i wayámadhtsik, wawáꞌ neꞌech ku káwin kʼal jajáꞌ abal yab xataꞌ ki utsantsik. 6le
ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Ka ulutsik ke tam ti akal, lejat i kʼwajat ta wayaltsik, nin exóbaliltsik na Jesús ulich ani in kwéꞌeytsik nin tʼuꞌúl na Jesús. Ik Jechéꞌ an okʼlektsik, kʼale ti káw kʼal nin okʼlékil an judíotsik ani tam tin chalpayámichtsik xantʼéy neꞌech kin tʼajaꞌ, in pidhaꞌtsik tám yán ti tumín an soldadotsik ijK Lejat an mímlábtsik kʼale kin óltsi an exóbaltsik ejtal jechéꞌ, taltsik an soldadotsik xi taꞌ ti kʼwajat ti belkol, kʼale ban bitsow ani in óltsi nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik ejtal xowaꞌ támnék. Wi'
Ani utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Yab ki jikʼeytsik. Ki kʼale ka óltsi an kidháblábtsik ke yejat ka kʼaletsik Galilea ani tajaꞌ neꞌech ti kin chuꞌutsik. Xowaꞌ in ulu an soldadotsik /hW Lejat neꞌechtsik ti bél abal kin óltsi jechéꞌ an exóbaltsik, na Jesús in xalkʼaꞌ tinbáꞌ abal ka chuꞌtat kʼal an mímlábtsik ani chapnédhátsik. Uteytsik tám an mímlábtsik ba na Jesús, in mulukʼnantsi tin akan ani tudhlantsik kutúl asta chabál abal kin kʼakʼnaꞌ. g' Kale tám an mímlábtsik jikʼatkʼi ban jólimtaláb, u jikʼéltsik por u kulbél; ani kʼaletsik jikʼat kin óltsi an exóbaltsik. af; Ki kʼaletsik jikʼat ani ka utsaꞌ enchéꞌ nin exóbaliltsik: “Jajáꞌ chemech por ejech ti ít, okxinékich Galilea ani tajaꞌ neꞌech ka chuꞌutsik.” Jechéꞌ jaꞌich xowaꞌ koꞌol tu utsaꞌtsik.
e
Yab waꞌach techéꞌ, pos ejnek ti ít, jelt xan tin ulúmal. Jalaꞌ ka chuꞌutsik xon ti kʼwajbantsidh an tin tʼuꞌúl. ;do Utsan tám enchéꞌ an mímlábtsik kʼal an tʼokat abatwále: ―Yab ki jikʼeytsik. Nanáꞌ u choꞌób abal a ayaltsik na Jesús xi chemdhá pajkʼidh ban peltsidh teꞌ. c7 Tam ti chuꞌtat an tʼokat abatwáletsik kʼal an soldadotsik, an soldadotsik wipipilách kʼal i jíkʼib ani jilkʼontsik jelti max chemnek. b An tʼokat abatwále chʼaxixíl tʼajat jelt in tajáx i léy tam u lamkʼil ani nin kʼudhkʼúmil dhakniꞌ tʼajat jelti an chám. iaK Jun jikʼtowál ti tujey ti léwékʼ an chabál. Jaꞌich abal jun in tʼokat abatwálejil an Ajátikláb paꞌinek walkʼiꞌ ani in wékʼoy an tʼujub xi kʼál ti paxkʼidh an jólimtaláb. Tayíl, buxkan ban tʼujub. P` Tam ti watʼéch in kʼítsájil an koyóxnich ani exomich ti tsudhél tin jidhtal kʼítsájil an semana, na María Magdalena ani na jún na María, kʼaletsik kin álnaꞌ xon ti jolidh na Jesús. G_BKʼaletsik tám ani in paxkʼiytsik alwaꞌ an jólimtaláb. In tsʼutsʼkʼiytsik alwaꞌ nin paxkʼíl jachanꞌ an jólimtaláb ani in jilaꞌ tajaꞌ ti belkol an soldadotsik.2^]AUtsantsik enchéꞌ kʼal na Pilato: ―Táꞌ a koꞌol i soldadotsik. Ki kʼaletsik junax ani ka paxkʼiytsik alwaꞌ an jólimtaláb jelt xan ta choꞌóbtsik. h]I@Jaxtám, i konyal abal ka abnaꞌ ka beletná jachanꞌ an jólimtaláb asta ka watʼey xi óx a kʼítsá. Yab telab ka kʼale nin exóbaliltsik akal, kin kwéꞌeytsik nin tʼuꞌúl na Jesús ani tayíl kin utsaꞌ an atiklábtsik enchéꞌ: “Ejech ti ít.” Max ka támun anchanꞌ, jachanꞌ an kʼambixtaláb más tám púlek ké xi okʼox. 2\]?ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Payꞌlomláb, i chalpayámal ke jachanꞌ an kʼambix inik in ulúmal tam ti bél ejat, ke neꞌech ka ejech tin óxláb a kʼítsá. i[K>Tam ti jun tsudhelom, xi jaꞌich tam watʼenekich xowkʼi tu tʼojojoyáb xowaꞌ u yéntsinal tam in kʼítsájil an koyóxnich, nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik ani an fariseotsik kʼaletsik kin chuꞌu na Pilato .ZU=Ani táꞌtsik jeye ti kʼwajat na María Magdalena ani na jún na María, buxutsik tin tamét an jólimtaláb. An soldadotsik in beletnál xon ti jolyat na Jesús PYTam ti exomich ti jikʼwchinal, ulich jun i tumínladh inik xu bijyáb ta José, xu kʼwajíl ban bitsow xin bij Arimatea, xin wéwnámal jeye na Jesús. ~Uu8Jéꞌ kʼwajat taltsik nin bij xi táꞌtsik ti kʼwajat, na María Magdalena; na María nin nánaꞌ na Jakobo ani na José; ani nin nánaꞌ nin chakámiltsik na Sebedeo. Jolyat na Jesús (Mr. 15:42‑47; Lk. 23:50‑56; Jn. 19:38‑42) T7Táꞌ jeye ti kʼwajat i mímlábtsik ti ów telom, xin juniknámaltsik na Jesús asta Galilea ani in tʼójontsámaltsik. 'SG6Tam ti an okʼlek soldadotsik ani xi táꞌ ti kʼwajattsik junax kʼal jajáꞌ ti belkol an ta Jesús, in chuꞌutsik léwékʼin an chabál ani ejtal xowaꞌ támun, jikʼeytsik tʼajat ani in ulutsik enchéꞌ: ―Tsubax lejtal, jechéꞌ an inik u Chakámláb kʼal na Dios. 4Ra5Jechéꞌtsik, kale xon ti kʼwajattsik jolidh tam ti ejnekich ti ít na Jesús ani ochichtsik ban tʼokat bitsow Jerusalén, xon ti chuꞌtat kʼal yán i atiklábtsik. Q4jakʼpin xon ti jolidh an chemélomtsik ani ejdhá yán i chemélomtsik xin belámal na Dios tam ti xeꞌchinéktsik ejat. QP3Támkʼi jachanꞌ, an tolow kʼudhkʼum xi taꞌ ti palat ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, xílan asta tʼekʼat ani asta chaꞌat. An chabál léwékʼin, an pakdhaꞌ tʼujub pokʼchon, @O{2Dhájan tám kawidh na Jesús ani chemchich tám. N1Por utsan enchéꞌ kʼal xi kʼeꞌettsik: ―Jilaꞌ kʼwajat, wana ki chuꞌu max ka tsích ti loꞌwáb kʼal an tʼiltsix Elías. iMK0Támkʼi jachanꞌ, jún ti éb xi taꞌ ti kʼwajattsik, kʼale adhik kin ikʼiꞌ jun i kwinim ani in axdhaꞌ ba jiliy jaytsik uxnél. In kʼwajbaꞌ bin tsúm jun i teꞌ ani in utuntsi na Jesús abal kin juchʼu. L5/Taltsik xi tajaꞌ ti kʼwajat, in achʼaꞌ jechéꞌ ani in ulutsik enchéꞌ: ―Jechéꞌ an inik kʼwajat in tawnál an tʼiltsix Elías. \K1.Tam ti wéꞌich óx i wákal, na Jesús in ulu kawidh enchéꞌ: ―Elí, Elí, ¿lama sabaktani? ―Ti tének káw, jechéꞌ in léꞌ kin ulu: Dios tu Ajátik, Dios tu Ajátik, ¿jantʼókʼi tin walbaꞌ? dJA-Jikʼwchin tám ba putál an chabál, asta chʼejel kʼítsá ani asta óx i wákal. 7Ig,An kwéꞌtsik xi taꞌ ti kʼwajattsik pajkʼidh junax kʼal Jajáꞌ, u odhbijixtsik jeye. Nin chemtal na Jesús (Mr. 15:33‑41; Lk. 23:44‑49; Jn. 19:28‑30) (HI+Jajáꞌ in belál tʼajat na Dios, pos ka loꞌwat xoꞌ kʼal na Dios, max tsubax lejtal tu leꞌnáb; kom in ulal ke Jajáꞌ u Chakámláb kʼal na Dios. KG*―In loꞌóm kʼeꞌet, por xoꞌ yab in ejto kin loꞌo tinbáꞌ. Max Jajáꞌich lejtal nin Pulek Takʼíxal an Israelitatsik, ka paꞌay xoꞌ ban peltsidh teꞌ abal ki belaꞌich. F)Anchanꞌ jeye tu labídhnáb kʼal nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik, kʼal an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, kʼal an fariseotsik, kʼal nin okʼlékil an judíotsik ani u útsáxtsik enchéꞌ: E5(ani in ulaltsik enchéꞌ: ―Tatáꞌ, xa ulal ke neꞌech ka paku an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani ti óx a kʼítsá neꞌech ka kubaꞌ ti ít, ka loꞌo xoꞌ tabáꞌ. Max Tatáꞌich lejtal ni Chakámláb kʼal na Dios, ki paꞌay xoꞌ ban peltsidh teꞌ. UD#'U odhbijyáb kʼal xu watʼeltsik tajaꞌ, in wíwókʼliyaltsik nin ókʼ jCM&Pajkʼiyat jeye kʼal na Jesús cháb i kwéꞌtsik, jún tin eját ani jún tin kʼwatab. nBU%Ani éb in ókʼ an peltsidh teꞌ, kʼwajbá jun i dhuslab xin ulal xantʼókʼi tin kwenta ti pajkʼidh ban peltsidh teꞌ. An dhuslab in ulal enchéꞌ: “Jechéꞌ jaꞌich na Jesús, nin Pulek Takʼíxal an judíotsik.” 6Ag$Buxkantsik tám tajaꞌ abal kin beletnaꞌ. @1#Tam ti pajkʼidhich na Jesús ban peltsidh teꞌ, an soldadotsik ubátʼin abal kin wélchíxnantsi tin kʼudhkʼúmil na Jesús. Anchanꞌ ti támun jelt xan tin ulúmal an tʼiltsix enchéꞌ: “Ubátʼintsik abal ti kin wélchíxnantsitsik an tu kʼudhkʼúmil.” &?E"Tajaꞌ, pidhan na Jesús kin uchʼaꞌ i yajtsik uxnél xukʼudh kʼal i tsʼaꞌiktaláb; por tam tin lekaꞌ, na Jesús yab in leꞌnaꞌ kin uchʼaꞌ. *>M!Ulichtsik tám ba jun i chabál xu bijyáb Gólgota. Ti tének káw, Gólgota, in léꞌ kin ulu: “In chabálil in beklék in ókʼ i chemélom inik.” ;=o Tam tu kalelichtsik, elan jun i inik xu kʼwajíl Sirene, xu bijyáb ta Simón ani tʼajtsin ti chápláb abal kin kitnantsi an ti peltsidh teꞌ xin neꞌdhál na Jesús. !<; Tam ti okʼon ti labídhnáb, wékʼontsatich tám an ti chak kʼudhkʼum, kʼwajbantsat xi Jajáꞌ in kʼudhkʼúmil ani júnájich tám abal ka chemdhá pajkʼidh ban peltsidh teꞌ. Pajkʼiyat na Jesús ban peltsidh teꞌ (Mr. 15:21‑32; Lk. 23:26‑43; Jn. 19:17‑27) [;/ Tubkayat jeye, u kʼántsinal an ti teꞌ ani u tʼoxyáb kʼál bin ókʼ. w:g Kʼwajbantsat jeye bin ókʼ jun i kwetsotsól dhipadh kʼídh ani teykoyat ti teꞌ bin eját kʼubak. U tudhéltsik tám tin tamét na Jesús ani in labídhnáltsik enchéꞌ: ―¡Ki kʼwajay kʼijidh, Pulek Takʼíxal an judíotsik! 9{ Kʼoꞌtsin tám tin kʼudhkʼúmil ani xeketliyat kʼal jun i kʼudhkʼum xi tʼunuyich tʼajat kʼal in chákníꞌ. Z8-Tayíl, nin soldadojiltsik an pulek awiltaláb in júnaꞌtsik na Jesús ban atá xon tu tʼajnal an lújundhaxtaláb, in junku ejtal an soldadotsik ani wiliyat na Jesús kʼal jechéꞌ an soldadotsik. !7;Na Pilato in walkaꞌ tám na Barrabás, in abnaꞌ ka lekbayat na Jesús ani in pidhnaꞌich tám abal ka chemdhá pajkʼidh ban peltsidh teꞌ. 6 Ani ejtal an atiklábtsik tókʼon enchéꞌ: ―¡Wawáꞌ ani ni chakámiltsik ku jilkʼon u walbidh kʼal nin chemtal! n5UTam tin chuꞌu na Pilato abal yab xataꞌ neꞌech kin exbay, tokot exomich in péjéxlindhál más an atiklábtsik, in abnaꞌ ka ikʼtsin ti jaꞌ, in tʼakaꞌ nin kʼubak tin tamét an atiklábtsik ani in ulu enchéꞌ: ―Nanáꞌ yab u léꞌ kin walbin kʼal nin chemtal jechéꞌ an lujat inik, tatáꞌtsik a choꞌób xantʼéy a tʼajál. N4Utsantsik tám enchéꞌ kʼal an pulek awiltaláb: ―Pos, ¿jantʼom walastaláb in tʼajám? Por jajáꞌtsik in ulu juní kawidh enchéꞌ: ―¡Ka chemdhá pajkʼidh ban peltsidh teꞌ! B3}Konyattsik enchéꞌ kʼal na Pilato: ―¿Ani jantʼéy ku tʼajtsi na Jesús, xu bijyáb ti Kristo? Ejtal tókʼontsik enchéꞌ: ―¡Ka chemdhá pajkʼidh ban peltsidh teꞌ! F2Tawnátsik juní kʼal an pulek awiltaláb ani konyattsik enchéꞌ: ―¿Jitaꞌ a léꞌ ka chuꞌutsik ku walkaꞌ xi jechéꞌ cháb? Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: ―Na Barrabás. <1qPor nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik ani nin okʼlékil an judíotsik, in pidhkáwliy an atiklábtsik abal kin konoy ka walkantsat ta Barrabás ani ka chemdhá na Jesús. e0CLejat na Pilato buxúl xon tu lújundhom, abná ti usnal enchéꞌ kʼal nin tomtal: “Yab ka tʼajtsi xataꞌ jachanꞌ an lujat inik, pos ti akal u kóꞌoy jun i kʼakʼadh watsib kʼal Jajáꞌ tin kwenta.” b/=Na Pilato in ulu anchanꞌ, kom in choꞌób ke na Jesús pidhnats abal u atʼnal. I. ani tam ti an atiklábtsik taꞌ ti kʼwajat junkunék, konyattsik enchéꞌ kʼal na Pilato: ―¿Jitaꞌ a léꞌ ka chuꞌutsik ku walkaꞌ: na Barrabás o na Jesús xu bijyáb ti Kristo? s-_Tam ti jachanꞌ i kʼij, taꞌ ti kʼwajat jun i wikʼnél xi exlómte tʼajat xu bijyáb ta Barrabás; , Pos alwaꞌich, tam exomich an ajib, an pulek awiltaláb in walkál jun i wikʼnél, xi ka kontsin kʼal an atiklábtsik. p+YPor na Jesús yab kʼuchun, jaxtám ti labandhájich tokot an pulek awiltaláb ani yabich in choꞌób xantʼéy kin chalpay. Bijtsin na Jesús abal neꞌech ka chemdhá (Mr. 15:6‑20; Lk. 23:13‑25; Jn. 18:38‑19:16) f*E
Utsan tám enchéꞌ kʼal na Pilato: ―¿Yabxeꞌ a achʼál ejtal xowaꞌ exom ta usnal? )) Ani tam ti nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik ani nin okʼlékil an judíotsik kʼwajat in walbiyal na Jesús, Jajáꞌ yab u tókʼnal. Y(+ Na Jesús júná tin tamét an pulek awiltaláb ani konyat enchéꞌ kʼal an pulek awiltaláb: ―¿Tatáꞌxeꞌ nin Pulek Takʼíxal an judíotsik? Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Nanáꞌ. e'C
ani kʼál tin chʼaꞌaytsik an chabál xu bijyáb tin Chabálil i tʼojom pats, jelt xan tin utsan kʼal an Okʼóxláb. Tam ti na Jesús kʼwajat tin tamét na Pilato (Mr. 15:2‑5; Lk. 23:3‑5; Jn. 18:33‑38) ]&3 Ani anchanꞌ, támunich xan tin ulúmal enchéꞌ an tʼiltsix Jeremías: In bachʼutsik xi jun inik láju an patʼál tumín xi tʼajadh kʼal i plata, nin jalbíl an inik xi an israelitatsik in kʼwajbantsi, [%/Jaxtám ti bijyat jachanꞌ an chabál asta xoꞌ, tin “Chabálil i Xichʼ.” 4$aIn tʼajaꞌtsik tám i káw abal kin chʼaꞌay kʼal jachanꞌ an tumín jun i chabál xu bijyáb tin Chabálil i tʼojom pats, xon ti ka jolyat an píl iniktsik. U##Nin okʼlékil an páleꞌtsik in penaꞌ an tumín ani in ulutsik enchéꞌ: ―Yab alwaꞌ ki baliy jechéꞌ an tumín xon tu taꞌpáb an pikbantsixtaláb, kom in jalbíl in chemtal jun i inik. "{In petʼnaꞌ tám na Judas an tumín ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, kʼale ani in palaꞌ tinbáꞌ. a!;In utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Nanáꞌ u walaꞌ abal u pidhnaꞌ ka chemdhá jun i inik xi yab walbidh. Por tókʼoyat enchéꞌ kʼal jajáꞌtsik: ―Wawáꞌ yab i kwenta xantʼéy a tʼajaꞌ. Tatáꞌich teye. 9 kTam ti na Judas xin tʼajaꞌ ti pidhnax an ta Jesús abal ka chemdhá, in chuꞌu abal walbiyatich na Jesús, in achʼaꞌ abal yab alwaꞌ xowaꞌ in tʼajaꞌ, in jalkʼuy nin chalab ani kʼale kin witsbantsi xi jun inik láju an tumín an okʼlek páleꞌtsik ani nin okʼlékil an judíotsik. In júnaꞌtsik wikʼadh na Jesús ani in pidhnaꞌ ba na Ponsio Pilato, xi jaꞌich an pulek awiltaláb. Xan ti chemech na Judas - UTam ti tsudhey, ejtal nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik ani nin okʼlékil an judíotsik, in tʼajaꞌ i káw xan ti kin uwaꞌtsik abal kin chemdhaꞌ na Jesús. ` 9KIn chalpánaꞌ tám na Pedro xantʼéy ti usnék kʼal na Jesús: “Tam yabél dhájnék an pekʼel, óxílich a ulúmal ke yab tin exlál.” Na Pedro kale eléb ani ukʼin tʼajat kʼal i tʼeꞌpintaláb. JTujey tám na Pedro kin lej tsubax ulu enchéꞌ: ―Yab u exlál jachanꞌ an inik. Ani támkʼi jachanꞌ, dhájan jun i pekʼel. W'IMás tayíl, utukná na Pedro kʼal xi táꞌtsik ti kʼwajat ani utsan enchéꞌ: ―Tsubax lejtal, tatáꞌ a kidhtal teye nin exóbaliltsik na Jesús, pos anílkʼi teye i káw jelti jajáꞌtsik. xiHPor in ulu juní na Pedro ke yab aniꞌ, in lej tsubax ulu enchéꞌ: ―Yab u exlál jachanꞌ an inik.
O ~~}b|{{mz8yPxqwvuu`tgssrrqppnn|mlkjjsihhWgffqee:ddc
baa~a`` _5^E]j\~[$ZjZ Y XWTVU(SRQaQONN:MCLKK*JIlHGGF E\DCC4BqB&A@@H??Y>l==+< \2h`8
8 |
O \,mL\O X}(ani buxkantsik tám ti kweneꞌtsik. Taltsik an kweneꞌ ti boꞌ inik, an xi kʼeꞌet an kweneꞌ ti chab inik láju. W'Na Jesús in abaꞌ nin exóbaliltsik abal kin utsaꞌ an atiklábtsik ka buxkan kweneꞌ ti kweneꞌ ban yax tóm, lVQ&Konyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Jáy i pan a koꞌoltsik? Ki kʼale ka chuꞌu. Kʼaletsik tám kin chuꞌu ani tam ti witsiy in utsaꞌ enchéꞌ na Jesús: ―I koꞌol bóꞌ i pan ani cháb i toꞌol. U3%Por tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ka pidhaꞌ tatáꞌtsik ti kʼapul. An exóbaltsik tókʼon enchéꞌ: ―Yab neꞌech ki ejto, pos neꞌech ki yéntsi cháb i boꞌ inik i denariotsik abal ki chʼayꞌtsi ti kʼapnél ejtal jechéꞌ an atiklábtsik. ;To$Ka abaꞌ an atiklábtsik ban atátsik ani ban kwentsaltsik xi techéꞌ utat abal kin chʼaꞌay xantʼéy kin kʼapu, pos techéꞌ yab xataꞌ waꞌach xantʼéy kin kʼapu. S#Tam ti wákléch, utey nin exóbaliltsik ani utsan enchéꞌ na Jesús: ―Exomich ti dhamul ani techéꞌ yab xitaꞌ u kʼwajíl. R"Tam ti na Jesús kale ban tan, yánich tʼajat an atiklábtsik taꞌ ti kʼwajat tajaꞌ. In kóꞌontsi tʼajat ti yajnantsixtaláb abal kʼwajattsik jelti borrego xi yab in koꞌol xitaꞌ kʼál ti ka beletná. Ani yán xataꞌ okʼtsintsik kʼal na Jesús.
Q!Por kʼal yán ti chuꞌtat tam ti kʼaléchtsik ani exlá na Jesús abal taꞌ jeye ti neꞌech. Jaxtám an atiklábtsik xi tál ba putálkʼi an bitsowtsik, adhik ti kʼale xon ti neꞌech ka ulich na Jesús kʼal nin exóbaliltsik ani okʼoxtsik ti ulich. wPg Balintsik tám ba jun i tan ani kʼale xon ti yab xitaꞌ u kʼwajíl abal kin ejtotsik ka kʼwajay kwetém. oOW Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Wana xon ti yab xitaꞌ u kʼwajíl abal ki ejto jun wéꞌ tu koyol. Anchanꞌ ti utsantsik abal yán an atiklábtsik xu ulel ani xu kʼalel ani nibalich u jolkʼanaltsik ti kʼapul. N/ Más tayíl, witsiy an abatwáletsik xon ti kʼwajat na Jesús ani in tʼiltsitsik xowaꞌ in tʼajámaltsik ani xowaꞌ in okʼtsixnámal. M7 Tam ti nin exóbaliltsik na Juan in choꞌóbnaꞌ xantʼéy in tamúmal na Juan, kʼale kin dhaytsi tin putálíl nin tʼuꞌúl ani in júnaꞌichtsik tám abal kin joliy. Na Jesús in kʼapundhaꞌ boꞌ mil i iniktsik (Mt. 14:13‑21; Lk. 9:10‑17; Jn. 6:1‑14) hLI Tsiꞌdhantsat tám ba jun i talab, pidhan an tsidhan ani an tsidhan in júntsi nin nánaꞌ. 8KiAn pulek takʼix in abaꞌ jun i soldado abal ka tsiꞌdhantsat támkʼi tin ókʼ na Juan. Kʼale tám jachanꞌ an soldado ban wikʼaxteꞌ ani in kotsi tin ókʼ na Juan. LJAn pulek takʼix watʼats ti tʼeꞌpin tam tin achʼaꞌ xowaꞌ kontsin, por kom yab in leꞌnaꞌ ka jilkʼon tidhetál tin tamét an ajíblomtsik, koꞌol in tʼajaꞌ xowaꞌ kontsin. CIWitsiy tám dhubatkʼi an tsidhan xon ti kʼwajat an pulek takʼix ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―U léꞌ ti kin pidhaꞌ xoꞌich balidh ba jun i talab nin ókʼ na Juan xu Pujax. >HuKʼale tám an tsidhan kin konoy nin nánaꞌ ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―¿Jantʼéy ku kontsi? Utsan enchéꞌ kʼal nin nánaꞌ: ―Ka kontsi tin ókʼ na Juan xu Pujax. #G?Ani in utsaꞌ lej tsubax enchéꞌ: ―Neꞌech tu pidhaꞌ xowaꞌ ti kin kontsi, maske ti kin kontsi asta junax chʼejel an chabál xu takʼyal. $FATam ti exomich an kʼapúch, ochich nin tsidhánil na Erodías ani bixmách. Na Erodes ani ejtal xi kanidhtsik, watʼats tin kulbetnaꞌ xan ti bixmách an tsidhan, jaxtám na Erodes tin utsaꞌ enchéꞌ an tsidhan: ―Ti kin kontsi xowaꞌ ka leꞌnaꞌ ani neꞌech tu pidhaꞌ. EPor na Erodías in elaꞌ an kʼij abal ka chemdhá na Juan, tam ti na Erodes in ajíbnaꞌ nin tamúbil ani tʼajtsin jun i pulek kʼapúxnich an pakdhaꞌ awiltaláb, an pakdhaꞌ okʼlek soldadotsik ani ejtal an ultaláb tʼójodhtsik xi Galilea. \D1abal na Erodes in choꞌób alwaꞌ ke na Juan, jaꞌich jun i lujat inik ani tʼokat, jaxtám tin jikʼnál. Jaxtám ti yab in walkál ka chemdhá na Juan kʼal na Erodías. Maske na Erodes yab in lej exbantsal alwaꞌ xowaꞌ in ulal na Juan, u jilkʼonal tʼajat ti chalpax tam in axtsal an tin takʼixtal kʼal yantam i kulbétaláb. gCGNa Erodías in atʼál tʼajat na Juan ani in léꞌ kin chemdhaꞌ, por yab in ejtowal |BqJaxtám ti utsan enchéꞌ na Erodes kʼal na Juan: ―Yab tʼajat alwaꞌ abal a tʼajámal ta tomtal na atmúl. PAXowaꞌ támnék jaꞌich jechéꞌ: na Erodes in abnámal ka balyat ban wikʼaxteꞌ na Juan xu Pujax wikʼadh kʼal i patʼál kʼal tin kwentakʼi na Erodías. Jechéꞌ na Erodías, kʼwajat tomkidh kʼal na Felipe, nin kidháb na Erodes, por na Erodes junkun kʼal jechéꞌ an mímláb ani in tʼajaꞌ tin tomtal. R@ Tam ti na Erodes in achʼaꞌ xowaꞌ in ulal an atiklábtsik, in ulu tám enchéꞌ: ―Jechéꞌ jaꞌich na Juan xu Pujax, xi nanáꞌ u abnaꞌ ka kotsin tin ókʼ ani xoꞌ ejnekich ti ít. )?KXi kʼeꞌettsik in ulal enchéꞌ: ―Jaꞌich an tʼiltsix xin bij Elías. Taltsik in ulal: ―Jaꞌich jun i tʼiltsix jelti an wejeꞌ tʼiltsixtsik. O>An pulek takʼix Erodes in achʼaꞌ xowaꞌ in tʼajál na Jesús kom putálkʼi tu tʼilnal ejtal xowaꞌ in tʼajál. Jaxtám tin ulu enchéꞌ: ―Jechéꞌ jaꞌich xónaꞌ na Juan xu Pujax, xi chemdhá ani xoꞌ ejnekich ti ít; jaxtám tin koꞌol an awiltaláb abal kin tʼajaꞌ an labidh labandhaxtalábtsik. ^=5
Yán tʼajat xin káldhantsitsik ti atʼax ejattaláb xi kʼwajattsik teykómte kʼál. Yán jeye i yaꞌultsik in majuy kʼal i aséyte ani jeley. Tam ti chemdhá na Juan xu Pujax (Mt. 14:1‑12; Lk. 9:7‑9) </ Kale tám nin exóbaliltsik an ti tʼiltsix ani in utsál an atiklábtsik abal kin jilaꞌichtsik ti walablom ani ka utéchtsik ba na Dios. 1;[ Max ki ulich ba jun i bitsow xon ti yab ki bachʼwat ani yab ti ki axtsitsik, ki kale, ka tiniy an pojodh xi palenek ba na akan jelti jun i exól abal kin choꞌóbnaꞌtsik ke yab alwaꞌ xan ti tʼajtsitsik ani ki kʼaletsik tám píl bitsow. Tsubax tu utsáltsik, ke tam kin bajaw xowkʼi neꞌech an lújundhaxtaláb, an atiklábtsik xi yab ti bachʼu xu kʼwajíltsik ba jachanꞌ an bitsow, más jaꞌ púlek an yajtsiktaláb neꞌech kin bachʼu ké an yajtsiktaláb xi neꞌech kin bachʼu an atiklábtsik xi kʼwajinek Sodoma ani xi Gomorra. ):K
Utsantsik jeye enchéꞌ: ―Xowaꞌkich an kʼimádh xon ti ki bachʼwat, ki kʼwajay tajaꞌ asta kin bajaw xowkʼi neꞌech ki kale ba jachanꞌ an bitsow. 9 Utsantsik ke tokot kin júnaꞌ nin pajab xin pajbím ani nin kʼudhkʼúmil xin kʼwajbím, yab kin júnaꞌtsik cháb. 8'In junku tám xi lajucháb an exóbaltsik ani in pidhaꞌ ti awiltaláb kin káldhantsi ti atʼax ejattaláb xitaꞌ kʼwajat teykómte kʼál. In abaꞌ chabtsik ti chabtsik abal kin tʼajaꞌ xowaꞌ utsan, por tam ti yabél kʼalnektsik, utsantsik abal yab kin júnaꞌ xataꞌ abal an bél; yab kin júnaꞌ i morrál, nibal i kʼapnél, nibal i tumín, tokot kin júnaꞌ jun in kwayab. q7[Laban tʼajat na Jesús abal yab beltsin kʼal jajáꞌtsik. Kale tám tajaꞌ, kʼale kin loniy an kwentsaltsik xi tajaꞌ utat ani in okʼtsitsik. Na Jesús in abaꞌ ti tʼiltsix nin exóbaliltsik (Mt. 10:5‑15; Lk. 9:1‑6) m6SJaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta ti yab in ejto na Jesús kin tʼajaꞌ ni jun i labidh labandhaxtaláb tajaꞌ bin bitsówil. Tokot in kʼwajbaꞌ nin kʼubak bin éb in ókʼ cháb óx i yaꞌultsik ani in jeldhaꞌ. P5Por utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Putálkʼi tu kʼakʼnáb jun i tʼiltsix, tokotkʼi bin chabálil, kʼal nin kidhtaltsik ani kʼal xu kʼwajíltsik bin kʼimáꞌ ti yab u kʼakʼnáb. 4In ulutsik jeye enchéꞌ: ¿Yabxeꞌ jaꞌich an dhakúm, nin chakámil na María, nin kidháb na Jakobo, na José, na Judas ani na Simón? ¿Yabxeꞌ techéꞌ jeye u kʼwajíl nin ixámtsik? Jaxtám tu pojkáb ani yab u beltsinal xowaꞌ in okʼtsixnál. 43aTam tin bajúch nin kʼítsájil an koyóxnich, kʼale ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb ani kʼwajay ti okʼtsix. Kʼal yán i atiklábtsik ti axtsin xowaꞌ in ulu ani labantsik tʼajat. U útsáxtsik jún ani jún enchéꞌ: ―¿Jónꞌ ti kʼalnek kin exóbnaꞌ jechéꞌ xowaꞌ in okʼtsixnál? In ulutsik jeye: ¿Jantʼom witʼomtaláb xi jechéꞌ pidhnék ani jan tin tʼajál an labidh labandhaxtalábtsik? m2 UKale tám tajaꞌ na Jesús junkímte kʼal nin exóbaliltsik ani kʼale ban bitsow xon ti pubenek. 1#+Por utsantsik tʼajat kʼal na Jesús abal yab xitaꞌ kin tʼiltsi xowaꞌ in tʼajaꞌ ani utsan kin pidhaꞌ ti kʼapul an tsidhan.0+*Támkʼi ti chʼakay ani beley jachanꞌ an tsidhan xin koꞌol lajucháb i tamub ani ejtaltsik xin chuꞌu jechéꞌ, labantsik tʼajat. //)In téynantsi tám tin kʼubak an tsidhan ani káwin arameo enchéꞌ: ―Talita, kumi. Ti tének káw, in léꞌ kin ulu: Tsidhan, ki chʼakay. y.k(Jajáꞌtsik in labídhnaꞌkʼi tokot na Jesús. Utsantsik tám kʼal na Jesús abal ka kale ejtal eléb, ochich ban altá xon ti kʼwajat an tsidhan junkímte kʼal an tátaꞌláb, an nánaꞌláb ani xi kʼalnek an ti junkiltsik. .-U'Ochich tám na Jesús ban altá ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―¿Jantʼókʼi ta ukʼnaltsik ani ta dhajnaltsik? An tsidhan yab chemnek, u wayalkʼi ti kʼwajat. D,&Tam ti ulich bin kʼimáꞌ jachanꞌ an inik xu okʼlek ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb, in achʼaꞌ abal kʼíbalich tʼajat an ukʼil ani an dhajal abal chemech an tsidhan. +!%Kʼale tám na Jesús kʼal na Jairo ani tokot in walkaꞌ ka junikná kʼal na Pedro, na Jakobo ani na Juan, nin kidháb na Jakobo. 1*[$Na Jesús in achʼaꞌ xowaꞌ ulwat ani in utsaꞌ enchéꞌ na Jairo: ―Yab ki kʼwajay ta chalpax, ka belaꞌ tokot abal Nanáꞌ neꞌech ku ejto tu tolmiy. D)#Tam ti na Jesús bél kʼwajat ti tʼilom, ulich cháb óx i iniktsik xi tál tin kʼimáꞌ na Jairo ani utsan enchéꞌ: ―Na tsidhánil chemech, yabich ka tʼojliy an Okʼtsix. /(W"Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Mímláb, i jeley abal i belmách. Awil ki kʼaléch tsububudh a itsích, i jeléch kʼal an yawꞌlách xa koꞌolwiꞌik. _'7!Utey tám an mímláb ani tudhlan tin tamét na Jesús u wipipíl kʼal i jíkʼib abal in choꞌób xantʼéy támnék kʼal jajáꞌ. An mímláb in utsaꞌ ejtal na Jesús kʼal tin kwenta xowaꞌ in tʼajám. [&/ Por na Jesús in teloloy putál abal kin chuꞌu xitam jáꞌ na takxinék. /%W Utsan tám enchéꞌ kʼal nin exóbaliltsik: ―A telálich pé jéꞌ kʼwajat yán i atiklábtsik ti kʼichʼkʼóm, ani ¿bél a konyal xitaꞌ ti takaꞌ? '$G Na Jesús in achʼaꞌ abal jeley jun xitaꞌ kʼal an chápláb xin koꞌol, chawꞌkʼin ani konoxin enchéꞌ: ―¿Jitaꞌ tin taktsi tu kʼudhkʼúmil? L# Támkʼi ti kublan ti yaꞌul ani in choꞌóbnaꞌ abal jeléch. >"uAn mímláb in achʼámal an pakdhaꞌ labidh labandhaxtaláb xin tʼajál na Jesús ani in chalpayal enchéꞌ: “Max ku ejto ku taktsi tin kʼudhkʼúmil, neꞌech kin jeley.” Jaxtám ti utey tin yaníl an atiklábtsik xi taꞌ ti tál, in utuknaꞌ na Jesús tin kúx ani in taktsi tin kʼudhkʼúmil. %!CIn watʼnámalich tʼajat yajtsik kʼal yán i ilálixtsik, in pakúmalich ejtal nin tumínal ti ilálnal, por yab u elábmél; más tokot yawꞌláchich. Táꞌ jeye ti kʼwajat jun i mímláb xin kidhbayámalich lajucháb i tamub ti yaꞌul kʼal i lakúmtaláb ani yab u jelél. -Kʼale tám na Jesús kʼal na Jairo ani yán kʼale ti juniknax. Kʼal nin yaníl an atiklábtsik, u nichʼokʼnábich tʼajat na Jesús. -ani pakabédhá enchéꞌ: ―Nu tsidhánil exomich ti chemel, jalaꞌ ka puntsi an ta kʼubak bin tʼuꞌúl abal ka jeley ani yab ka chemech. 5Ulich jun i inik xin bij ta Jairo xu okʼlek jeye ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb. Tam ti chuꞌtat na Jesús, tudhlan na Jairo tin tamét )Ochich tám na Jesús ban tan ani tam ti ulich juní jun pakʼeꞌ pujal, yán i atiklábtsik junkun wililíl xon ti kʼwajat na Jesús. wKʼale an inik ani tujey tám kin tʼiltsi an atiklábtsik xu kʼwajíl ba xi láju an bitsowtsik xu takʼnal Dekápolis an ti pakdhaꞌ labidh labandhaxtaláb xowaꞌ tʼajtsin kʼal na Jesús. Tam tin achʼaꞌtsik xowaꞌ tʼiltsin, labantsik tʼajat. Nin tsidhánil na Jairo ani an mímláb xin taktsi tin kʼudhkʼúmil na Jesús (Mt. 9:18‑26; Lk. 8:40‑56) q[Por na Jesús yab in leꞌnaꞌ, tokot in utsaꞌ enchéꞌ: ―Ki kʼaléch ta kʼimáꞌ xon ti kʼwajat na jaꞌúbtsik, ka tʼiltsi ejtal xantʼéy ti tʼajtsámal an Okʼóxláb ani xan ti kóꞌontsámal ti yajnantsixtaláb. 0YTam ti na Jesús exomich ti ochel ban tan, an inik xi teykómtewiꞌik kʼal an atʼax ejattaláb in pakabédhaꞌ na Jesús abal ka júná jeye kʼal Jajáꞌ. nUTujey tám ti pakabédháb na Jesús kʼal an atiklábtsik abal ka kaléch ba jachanꞌ an chabál. Y+Xin chuꞌutsik xantʼéy támun kʼal an inik xi kʼwajatwiꞌik teykómte kʼal an atʼax ejattalábtsik ani xantʼéy jeye támun kʼal an olomtsik, jaꞌich kʼál ti tʼiltsin an atiklábtsik xi ulich. [/Tam ti ulichtsik xon ti kʼwajat na Jesús, chuꞌtat an inik xi teykómtewiꞌik kʼal an atʼax ejattalábtsik, buxúlichkʼi, xeketlidhich ani juntam anikʼijich. Jikʼey an atiklábtsik xi ulich ti telom. ykÁjláchtsik tám an belkol olomtsik, kʼale ban bitsow ani bin waltsik an bitsow abal kin tʼiltsi an atiklábtsik xantʼéy támun. An atiklábtsik xu kʼwajíl ba jachanꞌ an bitsow kʼaletsik tám kin chuꞌu xantʼéy támnék. %
Tokʼontsat tám kʼal na Jesús xowaꞌ in konoytsik, kale tám an atʼax ejattalábtsik ban inik ani ochich ban olomtsik. Chab mil xónaꞌ in yaníl an olomtsik, bololól ti kʼale adhik ban chʼén, in petʼnaꞌ tinbáꞌ ban pujal ani tajaꞌ ti lupuntsik.
pakabédhá na Jesús kʼal ejtal an atʼax ejattalábtsik enchéꞌ: ―Ti ku walkaꞌ ku ochich ban olomtsik xi núꞌ xeꞌech. T! Kom taꞌ ti xeꞌech tajaꞌ utat ban chʼén yán i olom ti kʼapupúl,
Pakabédhá tʼajat na Jesús kʼal jún ti éb an atʼax ejattaláb abal yab ka abantsik píl chabál ti kʼwajíl. -S Konyat tám enchéꞌ an atʼax ejattaláb kʼal na Jesús: ―¿Jan ta bij? Jajáꞌ tókʼon enchéꞌ: ―Nanáꞌ u bij Lejión, kom yán tʼajat tu éb. Anchanꞌ tin ulu abal kʼwajatich ti usnal enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¡Atʼax ejattaláb, ki kale ba jechéꞌ an inik! iKAni kawidh ti utsan enchéꞌ na Jesús: ―Jesús, xi Chakámláb kʼal na Dios xi púlek tʼajat, ¿jantʼéy a léꞌ kʼal nanáꞌ? Tu kontsal kʼal tin bij na Dios abal yab ti kin lej watʼpintsi an ti yajtsiktaláb. f
ETam ti ów chuꞌtat na Jesús, ájlách an inik abal kin utuknaꞌ ani tudhlan tin tamét. }Akal i kʼij u xeꞌchinal ti dhajnal ban chʼénlom, ban jólimtaláb ani in chʼojbédhál tinbáꞌ kʼal i tʼujub. * MYantalich wikʼtsidh tin akan ani tin kʼubak kʼal i patʼál, por táyidh in tʼapyal ani in muꞌwal an patʼál. Kʼal ni jun xitaꞌ tu ejtowáb ka átá.
abal tajaꞌich u kʼwajíl; kom watʼats ti olmanékich, yabich u ejtowáb ka yakʼwan, nibal ka wikʼan kʼal i patʼál. " =Tam ti na Jesús exomich ti kalel ban tan, ulich jun i inik xi kʼwajat ochadh kʼal i atʼax ejattaláb. Jajáꞌ tál xon tu jolyáb an chemélomtsik H Ulichtsik tám jun pakʼeꞌ pujal ban chabál xin bij Gadara. ?w)Jikʼeytsik tʼajat ani u útsáxtsik jún ani jún enchéꞌ: ―¿Jantʼom awiltaláb in koꞌol jechéꞌ an inik abal u axtsinal tam kin tawnaꞌ an ikʼ ani an pujal? (Utsan tám enchéꞌ an exóbaltsik kʼal na Jesús: ―¿Jantʼókʼi ta jikʼéltsik ani jantʼókʼi ti yabtsik tin belál? Q'Chʼakay tám na Jesús in kʼwiyaꞌ an ikʼ ani in utsaꞌ enchéꞌ an pujal: ―¡Ki chamkʼan! ¡Yabich ki kʼuchun! Támkʼi ti kublan ti wawꞌnal an ikʼ ani jilkʼon chamamadh tʼajat. B}&Na Jesús kʼwajat ti wayal ba jun i latsikʼláb tin kúx an tan. Bakyat tám kʼal nin exóbaliltsik ani utsan enchéꞌ: ―¡Okʼtsix! ¿Yabxeꞌ a ódhál ti kwenta max ku lupun? =s%Jun jikʼtowále ti tujey ti wawꞌnal jun i chapik ikʼ ani in múlákʼindhaꞌ an jaꞌ. Ochich an jaꞌ ban tan ke asta wéꞌich tʼajat ka tsʼutsich an tan kʼal an jaꞌ. r]$In jilaꞌ tám an atiklábtsik xi taꞌ ti kʼwajat bin wál an pujal ani kʼaletsik kʼal an tan xon ti kʼwajat balidh. Táꞌ jeye ti kʼwajat i atiklábtsik ba kʼeꞌet i tantsik ani kʼale jeye kin juniknaꞌ na Jesús. #Tam ti dhamúch jachanꞌ a kʼítsá, in utsaꞌ enchéꞌ nin exóbaliltsik: ―Wana ku watʼey jun pakʼeꞌ pujal. "Tokot kʼal i junbaxtalábkʼi tin okʼtsaltsik, por nin exóbaliltsik, in wiltsal ejtal xowaꞌ in léꞌ kin ulu an junbaxtaláb tam kʼwajatichtsik kwetém. Na Jesús in kubdhaꞌ ti wawꞌnal an ikʼ ani ti múlákʼ an jaꞌ (Mt. 8:23‑27; Lk. 8:22‑25) 6e!Anchanꞌ ti okʼtsintsik an ti tsubaxtaláb kʼal na Jesús. Yán i junbaxtaláb tʼiltsintsik jelti jechéꞌ abal ka okʼtsintsik xantikʼi kin ejtotsik kin exbay. /~W por tam tʼayadhich, u ixkʼanal ani u pubel más ké xi kʼeꞌet an tʼayablábtsik. In kóꞌyal tʼajat pakdhaꞌ in kʼweꞌél, in kóꞌyal tʼajat i chalam ani an chʼichintsik in tʼajál tajaꞌ nin pákʼw. Xantʼókʼi tu okʼtsix na Jesús kʼal i junbaxtaláb (Mt. 13:34‑35) } In junwal jelt in itsích an mostasa. Jechéꞌ, jaꞌich an iyaláb xi más tsʼitsik xu tʼaynal techéꞌ ti kʼayꞌlá, |5 In óntsi ti káw ani in ulu jeye enchéꞌ: ―Neꞌech jeye tu tʼiltsitsik kʼeꞌet ti junbaxtaláb abal tu óltsi xan tu takʼix na Dios. r{] Tam kin bajúch nin yéjnék an tʼayabláb, an dhabal neꞌech tám kin junkuntsích an tin walíl abal in bajúmalich an kʼij ka junkuwat. An junbaxtaláb kʼal tin kwenta in itsích an mostasa (Mt. 13:31‑32; Lk. 13:18‑19) ~zu An chabál jaꞌich nin ixkʼandhál an tʼayabláb ani in pubedhál. Okʼox u xeknal, u wixnal ani tayíl u walim. sy_Tam ómámadhich, neꞌech tám ka kʼaléch ti wayal ani tam ka tsudhey neꞌech ka chʼakay. Ani anchankʼi, tsudhél u tajkʼanal u watʼel an kʼij. Lejat an iyaláb u ixkʼanal ani u pubel, por jajáꞌ yab in choꞌób xan ti. xwIn ulu jeye enchéꞌ na Jesús: ―Xan tu takʼix na Dios in junwal jelti jun i inik xi kʼale ti óm bin ale. sw_Xin exbayaltsik, neꞌech ka tolmiyat más kʼal na Dios abal kin exbay; ani xi yab in lej exbayal, neꞌech ka tʼajan kin ukʼtsitsik kʼal na Dios xowaꞌ wéꞌ in exbayámal. An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an iyaláb xu pakel Xv)Utsantsik jeye: ―Ka kóꞌoytsik i kwenta kʼal xowaꞌ exom a achʼál. Max wéꞌ i chápláb ka tʼajaꞌtsik abal ka exbay, wéꞌ jeye neꞌech ki pidhantsik ka exbay kʼal na Dios. Por max yán i chápláb ka tʼajaꞌtsik, yán jeye neꞌech ki pidhantsik ani más tʼajat neꞌech ki pidhan ka exbaytsik kʼal na Dios. OuMax a koꞌoltsik a ochʼoxtal alwaꞌ, ka exbaytsik xowaꞌ u ulal. !t;Pos yab waꞌach ni jun xataꞌ chinat xi yab neꞌech ka xalkʼá tayíl, nibal waꞌach ni jun xataꞌ yab tejwaꞌ xi yab neꞌech ka choꞌóbná. s Utsantsik jeye enchéꞌ: ―¿Awxeꞌ u letʼkʼoyáb jun i tajbaxtaláb abal ka paxkʼiyat kʼal jun i kajón o abal ka kʼwajbá bin ál i waytaláb? ¡Yabaꞌ! An tajbaxtaláb u letʼkʼoyáb ani u kʼwajbáb tʼekʼat abal ka tajbaxin alwaꞌ. r Por xowaꞌ u támnal kʼal xi kʼeꞌettsik, in junwal jelt xan ti támun kʼal an iyaláb xi kwajlan ban chabál xi alwaꞌ. Tam in achʼáltsik nin káwintal na Dios, in bachʼwal ani in beláltsik kʼal yantam in ejattal. Jechéꞌtsik in junwal jelti an tʼayabláb xi labey tʼajat. Taltsik, kʼal jún tokot an iyaláb xi tʼayan, in pidhnaꞌ jun inik láju itsixlek, taltsik in pidhnaꞌ ox inik itsixlek ani xi taltsik, in pidhnaꞌ boꞌ inik. An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an tajbaxtaláb (Lk. 8:16‑18) qypor u chalpaxtsik tʼajat kʼal xowaꞌ in léꞌtsik kin tʼajaꞌ ani u kʼambiyábtsik kʼal an tumín abal in chalpayaltsik ke an tumín u kʼijidhmédhom. In léꞌtsik jeye tʼajat kin kóꞌoy ejtal xowaꞌ waꞌach. Jaxtám, max jaꞌich tokot in chalpómtsik echʼekʼi, in ukʼtsal nin káwintal na Dios ani yab u tʼájnal ni jun xataꞌ alwaꞌ ba jajáꞌtsik. $pAXowaꞌ u támnal kʼal xi kʼeꞌettsik, in junwal jelt xan ti támun kʼal an iyaláb xi kwajlan ban kʼídhlom. In achʼáltsik nin káwintal na Dios, @oyPor eb itsíchkʼi, jaxtám ti yab u owel an kulbétaláb; pos tam kin tamu jun xataꞌ yajtsik o ka atʼantsik abal in bachʼúmal nin káwintal na Dios, in jiláltsik kin belaꞌ. dnAXowaꞌ u támnal kʼal xi kʼeꞌet an atiklábtsik, in junwal jelt xan ti támun kʼal an iyaláb xi kwajlan xon ti yab lej waꞌach an lukuk. In achʼál nin káwintal na Dios ani in bachʼwal kʼal i kulbétaláb. m Xowaꞌ u támnal kʼal taltsik an atiklábtsik xin achʼál nin káwintal na Dios, in junwal jelt xan ti támun kʼal an iyaláb xi kwajlan ban bél. Tam in achʼámalich, u utuknáb kʼal an lej atʼax ani u tʼajnal kin ukʼtsi xowaꞌ in achʼámal. [l/An inik xu búkʼul iyaláb, in junwal jelti xin tʼilál nin káwintal na Dios. 6ke
Utsantsik jeye enchéꞌ: ―¿Yab a exbayaltsik jechéꞌ an junbaxtaláb? Pos max yab a exbayaltsik, ¿jan ti neꞌech ka ejto ka exbaytsik xi más an junbaxtaláb? Vj% Abal anchanꞌ, maske in chuꞌtaltsik, por jáykʼi max yab in chuꞌtal; in achʼáltsik, por yab in exbayal. Anchanꞌ yab neꞌech ka uteytsik kʼal Nanáꞌ abal ku pakwlantsi tin walastalábiltsik. Na Jesús in wilaꞌ xantʼéy in léꞌ kin ulu an junbaxtaláb kʼal tin kwenta an óm inik (Mt. 13:18‑23; Lk. 8:11‑15) hiI Utsantsik enchéꞌ: ―Tatáꞌtsik, ti pidhál na Dios ka choꞌóbnaꞌ xowaꞌ in koꞌol yab tejwaꞌ kʼal tin kwenta xan ti Jajáꞌ tu takʼix. Por xi yabtsik tin belál, tokot u okʼtsaltsik kʼal i junbaxtaláb. Wh'
Tayíl, tam ti jilkʼonich kwetém na Jesús, konyat kʼal xi taꞌ ti kʼwajattsik jeye kʼunat junax kʼal xi lajucháb an exóbaltsik xantʼéy in léꞌ kin ulu jachanꞌ an junbaxtaláb xin ulu. lgQ In utsaꞌtsik tám enchéꞌ xi taꞌ ti kʼwajattsik: ―Xitaꞌ in koꞌol nin ochʼoxtal alwaꞌ, kin exbay xowaꞌ u ulal. Xantʼókʼi tu okʼtsix na Jesús kʼal i junbaxtalábkʼi (Mt. 13:10‑17; Lk. 8:9‑10) ffEPor taltsik an iyaláb kwajlan xon ti alwaꞌ an chabál, ixkʼan, pakey ani labey tʼajat. Taltsik, kʼal jún tokot an iyaláb xi tʼayan, in kóꞌoy jun inik láju itsixlek; taltsik, ox inik ani taltsik, boꞌ inik. eTaltsik an iyaláb kwajlan ban kʼídhlom, pakey an kʼídhtsik ani in paxkʼiy an tʼayabláb ani yab xataꞌ in kóꞌoy. cd?Por tam ti yajbé an kʼakʼal, batʼey ani kom yab owtsik tin koꞌol nin ibíl, wayey. lcQTaltsik an iyaláb, kwajlan ban tʼujublom xon ti yab lej owtsik an lukuk ani jikʼat ti ixkʼan. qb[Tam ti exomich in bukʼwal an iyaláb, taltsik kwajlan ban bél, ulich an chʼichintsik ani in kʼapu. a―Ka achʼaꞌtsik jechéꞌ an junbaxtaláb xi neꞌech tu tʼiltsi: Jun i kʼij, kale jun i inik ti búkʼul iyaláb bin ale. `yIn okʼtsitsik tám yán xataꞌ, por kʼal i junbaxtalábkʼi. Tam ti exomich in okʼtsal, in utsaꞌtsik enchéꞌ: _ Jun i kʼij, na Jesús tujey juní ti okʼtsix bin wál an pujal, junkun yán i atiklábtsik xon ti Jajáꞌ kʼwajat ani wiliyat. Jaxtám ti balin na Jesús ba jun i tan xi kʼwajat ban pujal ani buxkan, an atiklábtsik jilkʼon tin wál an pujal. z^m#Pos xitaꞌ in tʼajál xowaꞌ in léꞌ na Dios, jachanꞌ jaꞌich nu kidháb, nu ixám ani nu nánaꞌ.)]K"In telaꞌ tám xi taꞌ ti buxutsik wililíl ani in ulu enchéꞌ: ―Jechéꞌtsik jaꞌich xi kʼwajattsik jelti nu nánaꞌ ani jelti nu kidhábtsik. ~\u!Por utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿A exláltsikxeꞌ xitaꞌ jáꞌ nu nánaꞌ ani nu kidhábtsik? 2[] Utsan tám enchéꞌ na Jesús kʼal xi taꞌ ti buxutsik wililíl xon ti Jajáꞌ kʼwajat: ―Na nánaꞌ ani na kidhábtsik taꞌ kʼwajat núꞌ eléb ani ti ayal.
Z
Ulich tám nin nánaꞌ ani nin kidhábtsik na Jesús, in abnaꞌ ka kantsin an ta Jesús ani jajáꞌtsik jilkʼon eléb. 4Ya Anchanꞌ tin ulu na Jesús kom u usnal ke Jajáꞌ in koꞌol jun i atʼax ejattaláb. Nin nánaꞌ ani nin kidhábtsik na Jesús (Mt. 12:46‑50; Lk. 8:19‑21) X1 Por xitaꞌ kin odhbijiy an Tʼokat Ejattaláb, yab jaykʼi neꞌech ka pakwlantsat kʼal na Dios; neꞌech ka jilkʼon walbidh malilíl i kʼij. W ʼTsubax tu utsáltsik, ke na Dios neꞌech kin pakwlantsi ejtal tin walab an iniktsik ani an atʼax odhbijixtaláb jeye xu usnal. rV]ʼNi jun xitaꞌ neꞌech kin ejto ka ochich bin kʼimáꞌ jun i likat inik ani kin kʼántsi xowaꞌ in koꞌol max yab kin wikʼaꞌ okʼox. Tokot neꞌech kin ejto kin kʼántsi xowaꞌ in koꞌol max kin wikʼaꞌ okʼox. UMax an lej atʼax ka kʼwajay ti péjéx kʼal in at atʼax, yabich neꞌech kin ejto ti okʼlek. Neꞌech ka okʼon nin awiltal. fTEAníl jeye, max xu kʼwajíltsik ba jun i atá ka péjéxintsik, neꞌech ka kʼéꞌáxin. -SSMax an atiklábtsik xu takʼnal ba jun i bitsow ka kʼéꞌáxin kweneꞌ ti kweneꞌ ani ka péjéxin kʼal in at kidhtal, jachanꞌ an bitsow neꞌech ka taley. +ROJaxtám tin kaniy na Jesús ka utey xon ti Jajáꞌ kʼwajat xin ulutsik anchanꞌ. In wiltsitsik tám cháb óx ti káw abal kin exbay an tsubaxtaláb, in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―¿Janti neꞌech kin ejto an lej atʼax kin káldhaꞌ tinbáꞌ xi kʼwajat bin itsích an iniktsik? .QUUlich jeye an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios, xi táltsik Jerusalén ani in ulaltsik enchéꞌ: ―Jechéꞌ an inik kʼwajat teykómte kʼal an lej atʼax, nin okʼlékil an atʼax ejattalábtsik ani kʼal tin cháp an lej atʼax tin káldhál an atʼax ejattalábtsik.
P
Tam tin choꞌóbnaꞌtsik jechéꞌ nin at kidhtal na Jesús, kʼale ti ikʼtáb abal in chalpayaltsik max olmanék na Jesús. uOcJunkun juní yán i atiklábtsik ke asta nibalich u jolkʼanal ti kʼapul na Jesús ani nin exóbaliltsik. NTakwyat jeye na Judas Iskariote, xi tayíl pidhnaxin an ta Jesús abal ka chemdhá. U usnal na Jesús ke in koꞌol in cháp an atʼax ejattaláb (Mt. 12:22‑32; Lk. 11:14‑23; 12:10) Tayíl, ochich na Jesús ba jun i atá junax kʼal nin exóbaliltsik. \M1Na Andrés, na Felipe, na Bartolomé, na Mateo, na Tomás ani na Jakobo, xu chakámláb kʼal na Alfeo. Na Tadeo ani na Simón; jechéꞌ na Simón jaꞌich xu takʼnal kʼal an junkunél xu bijyáb kananista. ELna Jakobo kʼál nin kidháb Juan, xu chakámlábtsik kʼal na Sebedeo. Jechéꞌ cháb in bijiy jeye ta Boanerjes. Jechéꞌ an bijláb in léꞌ kin ulu, in chakámiltsik i junkil áb. `K9Jéꞌ kʼwajat nin bij xi lajucháb in takuy: Jún u Simón xin bijiy jeye ta Pedro, uJcIn pidhaꞌtsik ti awiltaláb abal kin jeldhaꞌ i yaꞌultsik ani kin káldhaꞌ i atʼax ejattalábtsik. I in takuy tám lajucháb i iniktsik abal ka xeꞌchin kʼal Jajáꞌ ani abal kin abaꞌtsik kin tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab. /HW
Tayíl, kʼadhiy na Jesús ba jun i chʼén ani in kaniytsik xitaꞌ Jajáꞌ in leꞌnaꞌ abal ka junikná kʼál. Tam ti ulichtsik xon ti Jajáꞌ kʼwajat, G1 Por utsantsik abal yab kin ulu xitam jáꞌ jeye na Jesús. Na Jesús in takuy xi lajucháb an abatwáletsik (Mt. 10:1‑4; Lk. 6:12‑16) uFc Táꞌ jeye ti kʼwajat xi ochadhtsik kʼal i atʼax ejattalábtsik. Tam ka chuꞌtat na Jesús kʼal jajáꞌtsik, u tudhlanal tin tamét na Jesús ani u dhajnal tʼilomtsik chapik enchéꞌ: ―¡Tatáꞌ i Chakámláb kʼal a Dios! E
Kom yánich xitaꞌ in jeldhámal, ejtal an yaꞌultsik tokot u níxkʼáxtsik abal in léꞌ ka utey kin takaꞌ na Jesús. 6De Jaxtám na Jesús tin utsaꞌ nin exóbaliltsik abal kin kóꞌoy tʼojojodhich jun i tan xon ti ka balin max ka nichʼokʼná kʼal tin kwenta nin yaníl an atiklábtsik. 9CkTam ti choꞌóbná ke na Jesús in tʼajál an pakdhaꞌ labidh labandhaxtaláb, ulich tám xon ti Jajáꞌ kʼwajat yán i atiklábtsik xi tál Judea ani xi tál Jerusalén, xi tál Idumea, xi tál tin ejtsím kalel kʼítsá kʼal an waljaꞌ Jordán ani xi tál jeye ban chabál xi Tiro ani Sidón. BPor na Jesús kʼale bin wál an pujal junax kʼal nin exóbaliltsik ani wéwná kʼal yán i atiklábtsik xi tál Galilea. [A/Kaletsik tám an fariseotsik ani kʼale ti junkunal kʼal in kidhtal na Erodes abal kin chalpaytsik junax xan ti kin uwaꞌ abal kin ejto kin chemdhaꞌ na Jesús. Junkun yán i atiklábtsik bin wál an pujal d@ANa Jesús chakuy ani tʼeꞌpin tam tin teloloy xi taꞌ ti bukúl abal yabtsik tʼajat in léꞌ kin exbay. In utsaꞌ tám enchéꞌ an inik xi mulkanék nin kʼubak: ―Ka lujku na kʼubak. In lujku tám ani jeley. 1?[Utsan tám enchéꞌ an atiklábtsik kʼal na Jesús: ―¿Jantʼéy alwaꞌ ki tʼajaꞌ tam in kʼítsájil an koyóxnich? ¿Ki tʼajaꞌ xowaꞌ alwaꞌ o xowaꞌ yab alwaꞌ? ¿Alwaꞌxeꞌ ki jeldhaꞌ an yaꞌultsik o ki walbaꞌ ka chemech? Por yabtsik in elaꞌ xan ti ka tókʼon. t>aUtsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús an inik xi mulkanék nin kʼubak: ―Ki kubey núꞌ junax chʼejel. ]=3Táꞌ jeye ti kʼwajat i atiklábtsik ti kwáchix abal u leꞌnáb ka chuꞌtat max na Jesús kin jeldhaꞌ an yaꞌul tin kʼítsájil an koyóxnich, pos max kin jeldhaꞌ, in chalpayaltsik tám kin ólnaꞌ. < -Tayíl, ochich juní na Jesús ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb ani tajaꞌ, taꞌ jeye ti kʼwajat jun i inik xi mulkanék in kʼubak. -;S Jaxtám, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, u koꞌol i awiltaláb abal ku ulu xowaꞌ alwaꞌ ka tʼajan tam in kʼítsájil an koyóxnich.5:cUtsantsik jeye enchéꞌ: ―Na Dios in jilaꞌ nin kʼítsájil an koyóxnich abal tin alwaꞌbíl an iniktsik ani yab abal kin kóꞌoy jelti jun i tʼojlixtaláb. 09YJaxtám ti ochich na Dabid ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani in kʼapu an pan xi pikbantsidh na Dios maske yab jajáꞌ in bijtsíl kin kʼapu. Tokot in bijtsíl kin kʼapu an páleꞌtsik. Na Dabid yab u páleꞌ, por in kʼapu jachanꞌ an pan ani in pidhaꞌ jeye nin juniktsik.
O ~~~}||]{zzEyxxwwCveuqtss8rpoo6nGmtlkkjMihhggPfdedcba``,_m^6]\[[iZZYYX=<;::9
77 65447342110K/-,,,+V*b)Z(''S&&P%:$L##(";! f s xMD+~W
Y R
r /WYO {yo
Tókʼon tám enchéꞌ an inik: ―Okʼtsix, ejtal jachanꞌ an takʼixtaláb u tʼajál asta tin chipíl. wxg
A exlálich xan tin ulal nin takʼixtal na Dios: “Yab ki junkun kʼal xi yab a tomtal, yab ki chemdhaxin, yab ki kwéꞌlách, yab ka jantsi ti káw ni jun xitaꞌ, yab ki kʼambixin ani ka kʼakʼnaꞌ na tátaꞌ ani na nánaꞌ.”
w
Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Jantʼókʼi tin bijyal tin alwaꞌ? Jún tokot waꞌach xitaꞌ alwaꞌ, na Dios. zvm
Tam ti na Jesús in óntsích an bél, utey adhik jun i inik, tudhlan tin tamét ani utsan enchéꞌ: ―Alwaꞌ Okʼtsix, ¿jantʼéy yejat ku tʼajaꞌ abal ku ejto neye ku kóꞌoy an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal? Tu!
In mulukʼnaꞌ tám an chakamtsik, in punu nin kʼubak bin éb in ókʼ an chakamtsik ani in lábtʼajaꞌ. Jun i tumínladh kwitól inik káwin kʼal na Jesús (Mt. 19:16‑30; Lk. 18:18‑30) -tS
Tsubax tu utsáltsik, ke xitaꞌ yab kin jilaꞌ tinbáꞌ ka takʼyat kʼal na Dios jelti jun i chakam, yab neꞌech kin ejto ka kʼwajay takʼnél kʼal a Dios. s5
Tam ti na Jesús in chuꞌu ti kʼwiyax nin exóbaliltsik, chakuy ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Ka walkaꞌ ka utey an chakamtsik xon tin kʼwajat, yab ka tamkʼuytsik, pos xitaꞌ in jiláltsik tinbáꞌ ka takʼyat kʼal na Dios, in junwal jelti jechéꞌ an chakamtsik. r)
Utuntsat tám na Jesús cháb óx ti chakamtsik abal kin lábtʼajaꞌ, por an exóbaltsik tujey kin kʼwiyaꞌ xin utwal an chakamtsik. `q9
Ani max jun i mímláb kin jilaꞌ nin tomkíl ani ka tomkin kʼal i kʼeꞌet inik, an mímláb u wenkʼonalich jeye tám ti junkux inik. Na Jesús in lábtʼajál an chakamtsik (Mt. 19:13‑15; Lk. 18:15‑17) lpQ
Utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Max jun i inik kin jilaꞌ nin tomtal ani ka tomkin kʼal kʼeꞌet i mímláb, u jilkʼonal walbidh kʼal i uxúmbeꞌtaláb ani kʼal jechéꞌ, in waltsalich nin jidhtal tomtal. |oq
Tayíl, tam ti kʼwajatichtsik ban atá, an exóbaltsik in konoy juní na Jesús kʼal jechéꞌ tin kwenta. ^n5
Jaxtám, xowaꞌ na Dios in júnkúxliyámal, yab yejat kin kʼéꞌáxliy an inik. Am}
Xi jechéꞌ cháb, jún tokot ti neꞌech ka ájin.” l
“Jaxtám, tam jun i inik ka tomkin, koꞌol kin jilaꞌ nin tátaꞌ ani nin nánaꞌ abal ka kʼwajay kʼal nin tomtal. ky
Por tam ti tujeykʼi, tam ti na Dios in tʼajaꞌ ejtal xowaꞌ waꞌach, “in tʼajaꞌ an inik ani an mímláb”. 2j]
Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Na Moisés in jilaꞌ dhutsadh jachanꞌ an takʼixtaláb abal i tanchuꞌtsik tʼajat ani yab a léꞌ ka exbaytsik. zim
Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: ―Na Moisés in takʼixnámal ba nin dhuslábil ke an inik awil kin jilaꞌ nin tomtal max kin pidhaꞌ jun i úw xin ulal xantʼókʼi tin kwenta ti neꞌech kin jilaꞌ ani awilich tám kin jilaꞌ. whg
Tókʼoyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Jantʼéy in takʼixnámal na Moisés ba nin dhuslábil? Qg
Utukná tám na Jesús kʼal taltsik i fariseotsik abal ka konyat max in tomnál ka jíláxin xi tomkidhtsik. Anchanꞌ ti konyat na Jesús abal ka ejtowat ka walbindhá max yab ka tókʼon alwaꞌ. f
Kale tám na Jesús ban bitsow xi Kapernaúm ani kʼale ban chabál xi Judea ani ban chabál xi kʼwajat jun jekʼat waljaꞌ Jordán. Junkun juní tajaꞌ xon ti kʼwajat na Jesús yán i atiklábtsik ani Jajáꞌ in okʼtsitsik jelt xan tin ujnámal in tʼajál. He 2An atʼem alwaꞌ, por max ka xawꞌmé, ni jun xitaꞌ yab neꞌech kin ejto kin chʼapmédhaꞌ. Ki kʼwajaytsik echʼekʼi jelti an atʼem ani ki kʼwajaytsik kʼijidh jún ani jún.rd] 1ʼEjtal xitaꞌ kin belaꞌ na Dios neꞌech ka tʼokwattsik kʼal an yajtsiktaláb, jelt in yájtsík an kʼamal. Pos anchanꞌ jeye, nin tʼuꞌúl an koꞌnél xu pikbantsáb na Dios, okʼox u chʼapniyáb abal ka tʼokwat. )cK 0Xi neꞌechtsik tajaꞌ, neꞌech ka kʼapattsik kʼal an dhúm xi yab jaykʼi u chemel ani neꞌech ka tʼaꞌaytsik kʼal an kʼamal xi yab jaykʼi u tepel. 6be /Max na wal ti walbindhál, ka jixaꞌ; pos más alwaꞌ ki ochich xon tu takʼix na Dios kʼal jún tokot a wal ani yab kʼal chablam na wal ki petʼná ban kʼibeltaláb. )aK .Xi neꞌechtsik tajaꞌ, neꞌech ka kʼapattsik kʼal an dhúm xi yab jaykʼi u chemel ani neꞌech ka tʼaꞌaytsik kʼal an kʼamal xi yab jaykʼi u tepel. |`q -Max na akan ti walbindhál, ka muchʼiy; pos más alwaꞌ ki ochich ban xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal kʼal jún tokot a akan ani yab kʼal chablam na akan ki petʼná ban kʼibeltaláb xon ti an kʼamal yab jaykʼi u tepel. ._U ,Xi neꞌechtsik tajaꞌ, neꞌech ka kʼapattsik kʼal an dhúm xi yab jaykʼi u chemel ani neꞌech jeye ka tʼaꞌaytsik kʼal an kʼamal xi yab jaykʼi u tepel. ^ +Max na kʼubak ti walbindhál, ka muchʼiy; pos más alwaꞌ ki ochich ban xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal kʼal jún tokot a kʼubak ani yab kʼal chablam na kʼubak ki petʼná ban kʼibeltaláb xon ti an kʼamal yab jaykʼi u tepel. ']G *ʼTu utsáltsik jeye, xitaꞌ kin walbindhaꞌ jún ti éb jechéꞌ an chakamtsik xi tin belálichtsik, yán an yajtsiktaláb neꞌech ka pidhan. Más alwaꞌ abal an walbindhom ka wikʼtsin bin núkʼ jun i yejcheꞌ chaꞌ tʼujub ani ka petʼná ban pujal abal ka luyꞌchin. \# )Xitaꞌkich ti ki pidhaꞌ jun tuꞌ ti jaꞌ ka uchʼaꞌ kʼal Nanáꞌ tu kwenta abal i junax kʼal Nanáꞌ, tu utsáltsik tsubax ke neꞌech ka pidhan ti jalbintsixtaláb kʼal na Dios. Ka kóꞌoytsik i kwenta abal yab ka walaꞌ (Mt. 18:6‑9; Lk. 17:1‑2) ;[q (Pos xitaꞌ yab tu atʼál, junax kʼal wawáꞌ. [Z/ 'Por na Jesús in ulu enchéꞌ: ―Yab ka taxkʼantsitsik, pos xitaꞌ in tʼajál i labidh labandhaxtaláb kʼal tin awiltal nu bij, yab neꞌech kin ejto kin ulu tayíl ke Nanáꞌ yab in alwaꞌ inik. NY &Utsan tám enchéꞌ kʼal na Juan: ―Okʼtsix, i chuꞌu jun i inik xin káldhál i atʼax ejattaláb kʼal tin awiltal na bij, por i taxkʼantsi abal jajáꞌ yab xeꞌech kʼal wawáꞌ. PX %―Max jun xitaꞌ kin bachʼu ani kin beletnaꞌ jun i chakam kwitól jelti jechéꞌ kʼal Nanáꞌ tu bij, Nanáꞌ tin bachʼwal ani xitaꞌ ti kin bachʼu Nanáꞌ, yab Nanáꞌkʼi tin bachʼwal, in bachʼwalich jeye na Dios xi tin abámal. Xitaꞌ yab tu atʼál, junax kʼal wawáꞌ (Lk. 9:49‑50; Mt. 10:42) W/ $In yakʼwanaꞌ tám jun i chakam kwitól, in kʼwajbaꞌ junax chʼejel xon ti kʼwajattsik, in mulukʼnaꞌ ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: oVW #Buxkan tám na Jesús, in kaniy ka utey xi lajucháb an exóbaltsik ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Max jun xitaꞌ in léꞌ ka kʼwajay más ultaláb, yejat tʼajat kin chaꞌkaꞌ tinbáꞌ ani kin tʼójontsi ejtalkʼitsik. U' "Por yab tókʼontsik, kom kʼwajinektsik ti káwlíx abal in léꞌ kin choꞌóbnaꞌ xitaꞌ jáꞌ na más ultaláb xi jajáꞌtsik. CT !Ulichtsik tám ban bitsow xin bij Kapernaúm ani tam ti kʼwajatich ban atá, na Jesús in konoy enchéꞌ nin exóbaliltsik: ―¿Jantʼéy i kʼwajaytsik ta útsáxtsik ti bél? PS An exóbaltsik yab in exbay xantʼéy kʼwajattsik ti usnal ani in jikʼnáltsik kin konoy ka wiltsin. Na Jesús in okʼtsixnál xitaꞌ jáꞌ na más ultaláb (Mt. 18:1‑5; Lk. 9:46‑48) R abal Jajáꞌ kʼwajat in okʼtsal nin exóbaliltsik ani in utsáltsik enchéꞌ: ―Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech kin pidhná ban walbidh iniktsik abal kin chemdhá, por tin óxláb a kʼítsá neꞌech kin ejech ti ít. Q Tam ti kaletsik tajaꞌ, watʼeytsik Galilea. Na Jesús yab in leꞌnaꞌ ka choꞌóbná kʼal ni jun xitaꞌ xon ti kʼwajat, iPK Tókʼoyattsik enchéꞌ: ―Jechéꞌ an atʼax ejattaláb ani xi más nin kidhtaltsik tokot u kalel tam jún ka ólan ani ka kʼílin. Na Jesús in ulu juní ke neꞌech ka chemdhá (Mt. 17:22‑23; Lk. 9:43‑45) FO Tayíl, tam ti kʼwajatichtsik kwetém ba jun i atá, konyat enchéꞌ na Jesús kʼal nin exóbaliltsik: ―¿Jantʼókʼi wawáꞌ ti yab i ejto ki káldhaꞌ an atʼax ejattaláb? WN' Por na Jesús in téynaꞌ an kwitól bin kʼubak ani in tolmiy ka chʼakay. jMM An atʼax ejattaláb in tʼajaꞌ ka dhájan an kwitól, in wipipindhaꞌ chapik ti ít ani kaléch tám ba jachanꞌ an kwitól. An kwitól jilkʼon kwachál jelti max chemnek. Jaxtám ti yán in ulutsik ke chemchich. L Tam tin chuꞌu na Jesús ke exom tʼajat ti junkunal an atiklábtsik, in kʼwiyaꞌ an atʼax ejattaláb enchéꞌ: ―Atʼax ejattaláb, xa koꞌol jechéꞌ an kwitól u móꞌ ani yab u ochʼox, tu utsál ki kale ba jajáꞌ ani yab ki witsiy ka ochaꞌ. |Kq In ulu tám kawidh enchéꞌ an tátaꞌláb: ―In belomich, por ti kin tolmiy neye abal kin belmách más. Jy Utsan tám kʼal na Jesús: ―¿Jantʼókʼi tin utsál max ka ejto? Ejtal u tʼájnal max jún u belom lejtal. I5 Yantalich an atʼax ejattaláb in tʼajám ka kwajlan ba kʼamal o ba jaꞌ abal kin chemdhaꞌ. Ti ku yajnantsi weye ani ti ku tolmiy max ka ejto. &HE Konyat tám an tátaꞌláb kʼal na Jesús: ―¿Jáyich i kʼij in koꞌol ti kʼwajat anchanꞌ? Tókʼon enchéꞌ an tátaꞌláb: ―Asta ti chipíl. 7Gg Utuntsat tám ani tam ti chuꞌtat na Jesús kʼal an atʼax ejattaláb, wipipindhá tám an kwitól. Kwajlá chabál, tʼúlíkʼin ani u dhopopól in ijil bin wiꞌ. F Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¡Atiklábtsik xi jechéꞌ i kʼij, yab lejtal tʼajat i belomtsik! ¿Asta jowkʼi koꞌol kin kʼwajay kʼal tatáꞌtsik? ¿Asta jowkʼi koꞌol tu kuxuytsik? Ka tsiꞌdhaꞌ techéꞌ an kwitól. pEY Tam ka bajujuyat xontikʼi ti xeꞌech, u wipipindháb, u dhopopól in ijil, u rechʼechʼél in kamab ani u jilkʼonal teytemadh. U utsámalich na exóbaliltsik abal kin káldhantsi an ti atʼax ejattaláb por yabtsik in ejtóm. ?Dw Tókʼon tám jún xi tajaꞌ jeye ti kʼwajat: ―Okʼtsix, jéꞌ tu tsiꞌdhantsámal tu kwitólil abal kʼwajat teykómte kʼal jun i atʼax ejattaláb ani móꞌbédhats. hCI Konyattsik tám kʼal na Jesús: ―¿Jantʼéy i kʼwajat a káwlíxnál kʼal jajáꞌtsik? ]B3 Tam ti chuꞌtat na Jesús, labantsik tʼajat ani kʼaletsik adhik ti chapnédhom. A Tam ti witsiytsik xon ti kʼwajat xi más an exóbaltsik, in chuꞌu yán i atiklábtsik wililíl xon ti kʼwajattsik ani taꞌ jeye ti kʼwajat ti káwlíx kʼal jajáꞌtsik i okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés.
@
Por tsubax tu utsáltsik ke na Elías tsiꞌnekich ani tʼajtsin kʼal an iniktsik xan ti ka leꞌná, jelt xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab ke neꞌech kin tamu. Na Jesús in káldhantsi ti atʼax ejattaláb jun i kwitól (Mt. 17:14‑21; Lk. 9:37‑43) A?{ Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tsubax kʼejle ke na Elías neꞌech ka tsích okʼox ani neꞌech kin lejkiy ti ít ejtal xowaꞌ waꞌach. In ulal jeye an Tʼokat Dhuslab ke Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech ku watʼnaꞌ tʼajat yajtsik ani neꞌech kin pojká. B>} In konoytsik tám enchéꞌ na Jesús: ―¿Jantʼókʼi tin ulal an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés ke yejat ka tsích okʼox na Elías? R=
Anchanꞌ tin tʼajaꞌtsik xan ti utsan ani ni jun xitaꞌ yab in tʼiltsitsik; por jajáꞌtsik echʼekʼi u kónóx xantʼéy in léꞌ kin ulu tam ti kʼwajat in ulal ke neꞌech ka ejech ti ít. Y<+ Tam ti exomichtsik ti paꞌíl ban chʼén, utsantsik kʼal na Jesús abal yab xitaꞌ kin tʼiltsi xowaꞌ in chuꞌúmaltsik asta tam Jajáꞌ, xi abadh abal ka wenkʼon jeye ti inik ka ejech ti ít. m;S Támkʼi, tam tin telaꞌtsik wililíl, yab xitaꞌ más in chuꞌu, tokot kwetém na Jesús. :w Chaꞌkan tám jun i tokow xon ti jajáꞌtsik kʼwajat ani dhabyattsik, achʼatmé jun i káwintaláb ban tokow ani xu káw, in ulu enchéꞌ: ―Jechéꞌ jaꞌich nu Chakámil xu kʼanidhál tʼajat, ka exbantsitsik xowaꞌ Jajáꞌ in ulal. 97 Anchanꞌ ti kʼwajat ti káw abal jajáꞌ ani nin kidhtaltsik jikʼenektsik tʼajat ani na Pedro yab in choꞌób xantʼéy kʼwajat in ulal. Y8+ Utsan tám enchéꞌ na Jesús kʼal na Pedro: ―Okʼtsix, ¡alwaꞌ tʼajat abal techéꞌ u kʼwajat! Neꞌech ki tʼajaꞌ óx i padhel, jún abal Tatáꞌ, jún abal na Moisés ani jún abal na Elías. a7; An exóbaltsik in chuꞌu jeye na Elías ani na Moisés ti tʼilolól kʼal na Jesús. 6w Nin kʼudhkʼúmil chʼaxkʼin ani dhakniꞌbé tʼajat jelti an chám; dhakniꞌbé tʼajat, ke ni jun i pakʼwtsix xi techéꞌ ti kʼayꞌlá yab neꞌech kin ejto kin dhakniꞌbédhaꞌ jelt xan ti dhakniꞌbé nin kʼudhkʼúmil na Jesús. Q5 Akak a kʼítsá más tayíl, na Jesús junax kʼal na Pedro, na Jakobo ani na Juan, kʼadhiytsik ba jun i tʼekʼat chʼén. Tam ti tajaꞌich ti kʼwajattsik, na Jesús in jalkʼuy tinbáꞌ. 4 ! Utsantsik jeye enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tsubax tu utsáltsik ke taltsik xi xoꞌ techéꞌ i kʼwajat, yab neꞌech ki chemech asta ka chuꞌutsik ti takʼix na Dios kʼal ejtal nin cháp. Tam ti na Jesús in jalkʼuy tinbáꞌ (Mt. 17:1‑13; Lk. 9:28‑36)
3&Max jun xitaꞌ kin tidhenaꞌ tin tʼilaꞌ ani kin tidhenaꞌ jeye kin tʼilaꞌ nu okʼtsixtal tin tamét an atiklábtsik xi atʼax ani u walablom xi xoꞌ waꞌach, tám, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech neye kin tidhebé kʼal jajáꞌ tam kin witsiy kʼal ejtal in pulek labidh tʼokát nu Tátaꞌ ani in junkímte kʼal an tʼokat abatwáletsik.]23%O ¿jantʼéy neꞌech kin ejto kin pidhnaꞌ an inik abal kin loꞌo nin ejattal? '1G$¿Jantʼó ti alwaꞌ abal jun xitaꞌ, max kin bajaw kin kóꞌoy ejtal xowaꞌ waꞌach ban kʼayꞌlá ani kin kʼibdhaꞌ nin ejattal ban kʼibeltaláb? h0I#Pos max jun xitaꞌ in léꞌ kin loꞌo nin xeꞌchintal, neꞌech kin kʼibdhaꞌ, por xitaꞌ kin jilaꞌ tinbáꞌ ka chemdhá kʼal Nanáꞌkʼi tu kwenta ani kʼal tin kwenta an alwaꞌ tʼilab, neꞌech kin loꞌo. o/W"In kaniytsik tám na Jesús ka utey an atiklábtsik ani nin exóbaliltsik ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Max jun xitaꞌ in léꞌ ti kin wéwnaꞌ, yab kin ajay tinbáꞌ ani yab kin ódhaꞌ ti kwenta maske ka chemdhá. }.s!Por na Jesús chawꞌkʼin kin telaꞌ xi más an exóbaltsik ani in kʼwiyaꞌ na Pedro enchéꞌ: ―¡Ki wixkʼin techéꞌ lej atʼax! Tatáꞌ yab a chalpayal xan ti na Dios tin chalpayal, tokot a chalpayal xan tin chalpayal an iniktsik. =-s Ejtal jechéꞌ tajax tʼajat ti utsantsik, jaxtám na Pedro tin júnaꞌ pílkʼi na Jesús ani in kʼwiyaꞌ abal kʼwajat in chalpayal ke anchanꞌ neꞌech ka tʼajtsin. U,# Tujey tám ti óltsinaltsik kʼal na Jesús xantʼéy neꞌech kin tamu Jajáꞌ. Utsantsik enchéꞌ: ―Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech ku watʼnaꞌ yán xataꞌ yajtsik. Neꞌech kin pojká kʼal an pakdhaꞌ tʼójodh, kʼal an okʼlek páleꞌtsik ani kʼal an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. Neꞌech kin chemdhá, por tin óxláb a kʼítsá neꞌech kin ejech ti ít. .+U Por utsantsik kʼal na Jesús abal yab kin tʼiltsitsik jechéꞌ ni jun xitaꞌ. Na Jesús in ulu abal neꞌech ka chemdhá (Mt. 16:21‑28; Lk. 9:22‑27) k*O Konyattsik tám juní enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ani tatáꞌtsik, ¿jitaꞌ ta ulaltsik ke Nanáꞌ neye? Tókʼoyat kʼal na Pedro ani utsan enchéꞌ: ―Tatáꞌ i Kristo, xi takudh kʼal na Dios abal ta takʼix. )y Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: ―Taltsik in ulal ke Tatáꞌ i Juan xu Pujax, taltsik in ulal ke i Elías xi xeꞌchinék ti tʼiltsix ti wejeꞌ ani xi kʼeꞌettsik in ulal ke Tatáꞌ jaꞌich jun ti éb xi kʼeꞌet an tʼiltsixtsik. (!Tayíl, kʼale na Jesús kʼal nin exóbaliltsik ban kwentsaltsik xi kʼwajat wililíl Sesarea, an bitsow xu takʼnal Filipo. Tam ti neꞌechtsik ti bél, in konoy enchéꞌ nin exóbaliltsik: ―Kʼal an atiklábtsik, ¿jitaꞌ pé tin usnal ke Nanáꞌ neye? z'mAbanich tám tin kʼimáꞌ kʼal na Jesús ani utsan enchéꞌ: ―Yab ki ochich ban kwentsal, nibal xitaꞌ ka óltsi xi tajaꞌtsik xantʼéy tu tʼajtsi. Na Pedro in ulu ke na Jesús jaꞌich an Kristo (Mt. 16:13‑20; Lk. 9:18‑21) @&yIn kʼwajbaꞌ tám juní na Jesús nin kʼubak bin éb in wal an jokʼol, chuꞌxinich tám alwaꞌ an inik ani jelnek alwaꞌ ti jilkʼon. Ejtalich tám in chuꞌtal alwaꞌ. %yAn jokʼol chuꞌxinich tám ani in ulu enchéꞌ: ―U chuꞌtal an iniktsik, por jáykʼi i teꞌ, por u belaltsik. M$In lotʼokʼnaꞌ tám an jokʼol ani in káldhaꞌ ban kwentsal. In ijlintsi tin wal an jokʼol, in kʼwajbantsi tin kʼubak bin éb nin wal an jokʼol ani in konoy max in chuꞌtalich xataꞌ. C#Tayíl, ulichtsik ban bitsow xi Betsayda, tsiꞌdhantsat na Jesús jun i jokʼol kʼal cháb óx i atiklábtsik ani pakabédhá kin takaꞌ jachanꞌ an jokʼol abal ka chuꞌxin. "'Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Yabxeꞌ bél a exbayaltsik? Na Jesús in jeldhaꞌ jun i jokʼol ban bitsow xi Betsayda L!Utsantsik jeye enchéꞌ: ―Ani tam tu muꞌu jeye xi búk an pan abal xi cheꞌ mil an atiklábtsik, ¿jáy i tʼoknaltsik a tsʼutsiy kʼal xi jilkʼon? Tókʼontsik enchéꞌ: ―Búk. # ?Tam tu pejaꞌ xi bóꞌ an pan abal xi boꞌ mil an atiklábtsik, ¿jáy i éx a tsʼutsiytsik kʼal xi jilkʼon? Tókʼontsik enchéꞌ: ―Lajucháb. A koꞌoltsik a wal ani a ochʼoxtal, ¡por jáykʼi max yabtsik i chuꞌux nibal i ochʼox! ¿Yabxeꞌ a tʼílómtsik? | qNa Jesús in choꞌóbnaꞌ xantʼéy in ulaltsik, jaxtám tin utsaꞌtsik enchéꞌ: ―¿Jantʼókʼi ta kʼwajat ta útsáxtsik ke yab a tsiꞌdhám i pan? ¿Yabxeꞌ tʼajat a exbayaltsik? ¿Bélxeꞌ tʼajat tʼojláb ka exbaytsik? Tujey tám an exóbaltsik ti útsáx jún ani jún enchéꞌ: ―¿Awxeꞌ tu utsál jechéꞌ abal yab i tsiꞌdhaꞌ an pan? I Takʼyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ka kóꞌoytsik i kwenta kʼal nin okʼtsixtal an fariseotsik ani kʼal nin okʼtsixtal na Erodes xin junwal jelti an jilbédhaxtaláb kʼoye. }Nin exóbaliltsik na Jesús yab in chalpay kin júnaꞌtsik i pan, jún tokot i pan taꞌ tin koꞌoltsik ban tan. R
In jilonaꞌtsik tám tajaꞌ, balin ban tan ani watʼey kʼal nin exóbaliltsik jun pakʼeꞌ pujal. Nin okʼtsixtal an fariseotsik xin junwal jelti an jilbédhaxtaláb kʼoye (Mt. 16:5‑12) + Dhutsutsun tám na Jesús tin ejattal kʼal yantam i tʼeꞌpintaláb ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―¿Jantʼókʼi tin kontsaltsik ku tʼajaꞌ i labidh labandhaxtaláb? Tsubax tu utsáltsik, ke ni jun i labidh labandhaxtaláb yab neꞌech ku tʼajaꞌ ta taméttsik. gG Ulich tám an fariseotsik ani in tuju ti káwlíx kʼal na Jesús. Ani abal ka taktamiyat na Jesús, u kontsinal kin tʼajaꞌ jun i labidh labandhaxtaláb abal kin xalkʼaꞌ ke tsubax lejtal kʼal a Dios ti abadh. N
Balin tám na Jesús ban tan kʼal nin exóbaliltsik ani kʼale ban chabál xin bij Dalmanuta. An fariseotsik in konyal jun i labidh labandhaxtaláb abal ti exól (Mt. 16:1‑4; Lk. 12:54‑56) y Wéꞌich xónaꞌ cheꞌ mil i atiklábtsik xi kʼapúch. Tayíl abanichtsik tám kʼal na Jesús abal ka kʼaléch. Ejtal kʼapúchtsik asta ajwé. Tayíl, nin exóbaliltsik in tsʼutsiy búk i tʼoknal kʼal in pejmats an kʼapnél xi jilkʼon. s_Táꞌ jeye tin koꞌol cháb óx i tsʼitsik toꞌol ani anílkʼi jeye tin tʼajaꞌ jelt xan tin tʼajaꞌ kʼal an pan, in pidhaꞌ ti jalbintsixtaláb na Dios ani in pidhaꞌ nin exóbaliltsik abal kin pidhaꞌ an atiklábtsik. pYUtsan tám an atiklábtsik kʼal na Jesús ka buxkan chabál. Na Jesús in bachʼu tám xi búk an pan, in pidhaꞌ ti jalbintsixtaláb na Dios, in pejaꞌ ani in pidhaꞌ nin exóbaliltsik abal kin pidhaꞌ an atiklábtsik. ykKonyattsik tám kʼal na Jesús: ―¿Jáy i pan a koꞌoltsik? Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: ―Búk. 1[Tókʼoyat enchéꞌ kʼal nin exóbaliltsik: ―¿Por jónꞌ ti neꞌech ki elaꞌ an kʼapnél abal ki kʼapundhaꞌ techéꞌ xon ti yab xitaꞌ u kʼwajíl? /WMax ku abaꞌich ka kʼaletsik tin kʼimáꞌ anchanꞌ yab kʼapúmadh, neꞌech ka palmétsik ti bél kʼal an kʼaꞌínab abal taltsik owdhaꞌ tʼajat ti tál. 'G―U yajnantsal tʼajat jechéꞌ an atiklábtsik abal kʼwajinekich óx a kʼítsá kʼal Nanáꞌ ani xoꞌ yabich in koꞌol xataꞌ kin kʼaputsik. A }Tam ti jachanꞌ i kʼij, junkunék yán i atiklábtsik ani tam ti yabich in koꞌoltsik xataꞌ kin kʼapu, na Jesús in kaniy ka utey nin exóbaliltsik ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: H
%Xin achʼáltsik, u labnaltsik tʼajat ani in ulaltsik enchéꞌ: ―Ejtal xowaꞌ in tʼajál, alwaꞌ tʼajat; asta xi yab u ochʼox in ochʼxindhál ani an móꞌtsik in káwindhál. 5$Utsantsik kʼal na Jesús abal yab kin tʼiltsi ni jun xitaꞌ xowaꞌ in tʼajaꞌ, por yabtsik in tʼajaꞌ ti kʼij, más tokot in tʼiláltsik. V %#Támkʼi jachanꞌ ti ochʼxin an inik ani in ejtóch ti káw alwaꞌ. '
G"In telaꞌ tám walkʼiꞌ, dhutsutsun asta tin itsích ani in utsaꞌ enchéꞌ an inik: ―¡Efata! ―Jechéꞌ an káw in léꞌ kin ulu: ¡Ki jakʼpin! 7 g!Na Jesús in júnaꞌ pílkʼi xon ti yab waꞌach an atiklábtsik ani in xaptsi tin tsʼútsbixtal bin xuchuntsik, in tubkay nin kʼubak ani in taktsi kʼál tin lekʼáb. Uldhantsat tajaꞌ jun i inik xi yab u ochʼox ani yab in ejtowal ti káw alwaꞌ ani pakabédhá kin kʼwajbaꞌ nin kʼubak ban inik. #? Kale na Jesús ban bitsow xi Tiro, watʼey Sidón, bin chabáliltsik jeye xi láju an bitsowtsik xin bij Dekápolis ani ulich ban pujal xi Galilea. ^5 Tam ti an mímláb witsiy tin kʼimáꞌ, in elaꞌ nin tsidhánil kwachálkʼijich bin waytal abal an atʼax ejattaláb, kalnekich. Na Jesús in jeldhaꞌ jun i inik xi yab u ochʼox ani yab tʼokat u káw *M Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Alwaꞌ tʼajat xan ta tókʼon; jaxtám, awil ki kʼaléch, pos an atʼax ejattaláb kalnekich ba na tsidhánil. 3_ Tókʼon enchéꞌ an mímláb: ―Ajátik, tsubax xowaꞌ a ulal. Xi tál píl bitsow jelti nanáꞌ u usnal kʼal tatáꞌtsik abal i junwal jelti an pikʼoꞌ, por asta an pikʼoꞌtsik xi kʼwajat tin ál an mesa, in kʼapal xowaꞌ u kwajlanal muꞌax tam exom ti kʼapul an chakamtsik. ;oPor utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ka walkaꞌ okʼox ka kʼapúch an chakamtsik, pos yab alwaꞌ ki kʼántsi ti kʼapnél an chakamtsik ani ki pidhaꞌ an pikʼoꞌtsik. MJechéꞌ an mímláb yab u israelita, jajáꞌ Sirofenisia in chabálil. Pakabédhá na Jesús kʼal an mímláb abal ka káldhantsat an ti atʼax ejattaláb xi kʼál ti ochadh nin tsidhánil. 6eAbal jun i mímláb xin koꞌol jun in tsidhánil ochadh kʼal i atʼax ejattaláb in choꞌóbnaꞌ ke taꞌ ti kʼwajat tajaꞌ, tsích ani tudhlan tin tamét na Jesús. [ /Kale tám tajaꞌ na Jesús ani kʼale ban chabál xi Tiro ani Sidón. Tam ti ulich tajaꞌ, ochich ba jun i atá abal yab in léꞌ ka choꞌóbná max tajaꞌ ti kʼwajat, por yab in ejto ka chinkʼon. ucEjtal jechéꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ, u tujél bin itsích an iniktsik ani tam kin tʼajaꞌ, u jilkʼonalich tám chʼoꞌodh nin itsích kʼal an walastaláb. Belan na Jesús kʼal jun i mímláb xi yab u israelita (Mt. 15:21‑28) '~Gxu kwéꞌ, xi chʼeꞌneꞌ, xin tʼajtsal ti atʼaxtaláb xi kʼeꞌet, xu kʼambix, xin jilál tinbáꞌ ka óxná kʼal xowaꞌkich i atʼaxtaláb, xin telál kʼal i chákub xowaꞌ in koꞌol kʼeꞌet, xu tʼilom yab exbadh, xin tʼekʼál tinbáꞌ ani xi yab lujat in chalab. !};Pos xowaꞌ kʼwajat alkʼidh bin itsích an iniktsik, jaꞌich kʼál tu tʼajnal kin kóꞌoy an atʼax chalab. Kʼal jachanꞌ an atʼax chalab, kʼál tu tʼajnal ka junkun kʼal xi yab in tomtal. Waꞌach jeye xi yab u tomkinal, u aniꞌ junkunalkʼi. Waꞌach xu chemdhax, |{In ulu jeye enchéꞌ: ―U chʼóꞌnal nin itsích an inik kʼal xowaꞌ in chalpayal yab alwaꞌ ani kin tʼajaꞌ. h{IAn kʼapnél yab u ochel bin itsích an inik, u kʼalel bin tsukul ani tayíl neꞌech kin wakʼlaꞌ alteꞌ. Anchanꞌ tin ulu na Jesús abal kin xalkʼaꞌ ke xowaꞌkich an kʼapnél yab tu chʼoꞌtsal an ti itsích. *zMUtsantsik enchéꞌ: ―¿Yabxeꞌ teye a exbayámaltsik? ¿Yabxeꞌ a choꞌóbtsik ke ni jun xitaꞌ yab u chʼóꞌnal nin itsích kʼal xowaꞌ in kʼapal? #y?Tayíl, tam ti na Jesús in jilaꞌich an atiklábtsik ani ochich ban atá, utsan tám kʼal nin exóbaliltsik kin wilaꞌ an junbaxtaláb xin ulu. PxMax a koꞌoltsik na ochʼoxtal alwaꞌ, ka exbaytsik xowaꞌ u ulal. w9An inik yab u chʼóꞌnal nin itsích kʼal xowaꞌ in kʼapal, u chʼóꞌnal kʼal xowaꞌ yab alwaꞌ in chalpayal tin itsích ani kin tʼajaꞌ. -vSIn kaniy tám juní na Jesús ka utey an atiklábtsik ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Ka achʼaꞌtsik alwaꞌ xowaꞌ neꞌech tu utsaꞌ ani ka exbaytsik. 0uY
Anchanꞌ, a tʼajálichtsik jelti max yab xataꞌ in jalbíl nin takʼixtal na Dios abal tokot a tʼajáltsik xowaꞌ i jiltsinék kʼal na wejeꞌ pakéliltsik. Jaꞌich tokot a okʼtsixnál ka tʼajan ani jechéꞌ yab in takʼixtal a Dios. Ani yán más xataꞌ a tʼajál jelti jechéꞌ. rt] Ani max jun xitaꞌ kin utsaꞌ anchanꞌ nin pakéliltsik, a ulaltsik ke yabich tám yejat kin tolmiy. Is Por tatáꞌtsik a ulal ke jun xitaꞌ awil kin utsaꞌ enchéꞌ nin tátaꞌ o nin nánaꞌ: “Yabich neꞌech ku ejto tu tolmiy, pos ejtal xowaꞌ u koꞌol u pikbantsámalich a Dios.” -rS
Pos na Moisés in ulu enchéꞌ: “Ka kʼakʼnaꞌ na tátaꞌ ani na nánaꞌ”, ani “Xitaꞌ kin odhbijiy nin tátaꞌ o nin nánaꞌ, yejat ka chemdhá.” Oq In óntsi ti káw na Jesús ani in utsaꞌtsik jeye enchéꞌ: ―Yab a tʼajáltsik ti kʼij nin takʼixtal na Dios abal a óntsaltsik tokot ka wéwnaꞌtsik xowaꞌ in tʼajál an iniktsik. kpOTatáꞌtsik yab a tʼajál ti kʼij nin takʼixtal na Dios abal tokot a wéwnál xowaꞌ in tʼajál an iniktsik. A tʼakáltsik an balixtaláb xa éynáltsik ka uxnaꞌ ani yán más xataꞌ a tʼajáltsik jelti jechéꞌ. voeYab xataꞌ in jalbíl xan tin kʼakʼnáltsik,
pos tokot in okʼtsixnáltsik in takʼixtal i iniktsik. ;noTókʼoyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¡Kʼambixtsik! Tsubax tʼajat tin ulu an tʼiltsix Isaías kʼal tatáꞌtsik ta kwenta, tam tin dhutsaꞌ enchéꞌ:Jechéꞌ an atiklábtsik kʼal in wiꞌkʼi tin kʼakʼnál,
por nin ejattal ów tʼajat ti kʼwajat kʼal Nanáꞌ. m!Konyat tám enchéꞌ na Jesús kʼal an fariseotsik ani kʼal an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios: ―¿Jantʼókʼi na exóbaliltsik ti yab in óntsal kin wéwnantsi tin takʼixtal ni wejeꞌ pakéliltsik abal u kʼapultsik yab tʼakadh nin kʼubak? .lUTam ka witsiytsik ti chʼaꞌum, max yabtsik in tʼakám nin kʼubak xan ti yejat kin tʼajaꞌ, yabtsik u kʼapul ani yán más xataꞌ xowaꞌ in ujnámaltsik in tʼajál. Aníl jeye, in tʼakáltsik an balixtaláb, an patʼál balixtaláb ani an koytaláb xon tu jedhkanal tam u kʼapul.) ;ko(Pos an fariseotsik ani ejtal xi más an judíotsik, in wewkómtsal tin takʼixtal nin wejeꞌ pakéliltsik, yabtsik u kʼapul max yab kin tʼakaꞌ okʼox nin kʼubak yáníl. Aj{Jajáꞌtsik in chuꞌu ke taltsik nin exóbalil na Jesús u kʼapul yab tʼakadh nin kʼubak, jaxtám ti kawyattsik abal yab in tʼakaꞌtsik nin kʼubak xan ti yejat kin tʼajaꞌ. 1i ]Utukná tám na Jesús kʼal an fariseotsik ani kʼal cháb óx i okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés xi táltsik Jerusalén. phY8Xontikʼi ka ochich ban tsʼitsik bitsow, ban pakdhaꞌ bitsow o ban kwentsaltsik, u pakabédháb abal kin walkaꞌ ka taktsin tin waltsik nin kʼudhkʼúmil kʼal an yaꞌultsik. Ejtaltsik xitaꞌ kʼál tu taknal, u jelél.Zg-7An atiklábtsik xu kʼwajíl ba jachanꞌ an chabál, adhiktsik ti kʼale túkʼi túkʼi abal kin ikʼiꞌ an yaꞌultsik kwachat ban chayteꞌ ani kin júnaꞌ asta xon ti kin achʼaꞌ xeꞌech na Jesús. Df6Tokot ti kaletsik ban tan, dhubatkʼi ti exlá na Jesús. e5Tam tin watʼnaꞌichtsik an pujal, ulich ban chabál xin bij Jenesaret ani tajaꞌ tin wikʼaꞌ an tan tin wál an pujal. Zd-4abal yabél in exbayámaltsik xantʼéy in léꞌ kin ulu tam tin yanedhaꞌ an pan, pos yabtsik tʼajat in ejtowal kin exbay. Na Jesús in jeldhaꞌ i yaꞌultsik ban chabál xi Jenesaret (Mt. 14:34‑36) $cA3Ochichich tám na Jesús ban tan xon ti kʼwajattsik ani tsusbél ti kublan ti wawꞌnal an ikʼ. Nin exóbaliltsik laban tʼajat ani u jikʼéltsik "b=2Kʼal ejtal ti chuꞌtat ani jikʼeytsik tʼajat. Por Jajáꞌ in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―¡Ka likedhaꞌtsik tabáꞌ! Nanáꞌ, yab ki jikʼeytsik. qa[1Por tam ti chuꞌtat ti belal bin éb an jaꞌ, an exóbaltsik in chalpay max i labax ani dhájantsik. )`K0Na Jesús in chuꞌu nin exóbaliltsik ti xaltsix kʼal yán i chápláb abal u nixkʼábtsik kʼal an chapik ikʼ ani jaxtám ti yab in ejtowaltsik kin beldhaꞌ an tan. Tam ti dhajaw akalich, na Jesús beley bin éb an jaꞌ asta xon talat ti kʼwajattsik ani walaꞌ ka jekʼwattsik. t_a/Tam ti akléch, an tan kʼwajatich junax chʼejel an pujal ani na Jesús jilkʼonék kwetém ban chabál. T^!.Tam tin talaꞌ abámich ka kʼaletsik, kʼadhiy ba jun i chʼén ti ól. S] -Tayíl, na Jesús in abaꞌ nin exóbaliltsik ka balin ban tan ani ka okxin ka kʼale jun pakʼeꞌ pujal ban bitsow Betsayda, lejat Jajáꞌ in abál an atiklábtsik ka kʼaléch tin kʼimáꞌ. \,Nin yaníl xi kʼapúchtsik, boꞌ mil i iniktsik. Na Jesús beley bin ebtsik an jaꞌ (Mt. 14:22‑27; Jn. 6:16‑21) s[_+ani bél junkuwat lajucháb i éx tsʼutsutsik kʼal an pejadh pan ani an pejadh toꞌol xi jilkʼonich. (ZK*Ejtaltsik kʼapúch asta ajwé GY)In bachʼu tám na Jesús xi bóꞌ an pan ani xi cháb an toꞌol, in telaꞌ walkʼiꞌ ani in pidhaꞌ ti jalbintsixtaláb na Dios. Tam tin tʼajámich jechéꞌ, in pejaꞌ an pan ani in pidhaꞌich tám nin exóbaliltsik abal kin pidhaꞌ an atiklábtsik. Anchanꞌ jeye tin tʼajaꞌ kʼal xi cháb an toꞌol.
h ~p~ }@|?{zz5yxw>v tsSrOqq'p\oFn5mtlkkjiLhgQfeedd0cibdaaF``F__^a]\~\/[zZ6XXzWqVUU TPSRR=QPONNMLKJI HXH GtFF E/DCBB@@!>`=<|;:{9H877>655
33 100%/W.- +*)(&%$d#p"! Q T ~0N?7n`q
"6!n:>h {
%Xowaꞌ tu utsáltsik yab tatáꞌkʼitsik tu utsál, ejtalkʼi u utsáltsik enchéꞌ: Ka koꞌkómtsik i kwenta.N
$abal tam kin tsích jun jikʼtowále, yab tu elaꞌ i ukʼpidhtsik. x i
#Nanáꞌ u junwal jelti an dhabal atá xi kʼale owél bitsow. Jaxtám tu utsáltsik ka koꞌkóm i kwenta kom yab a choꞌóbtsik xowkʼi neꞌech kin witsiy, max dhamkʼulom, chʼejel akal, tam ka dhájan an pekʼel o tam tsudhenekich, 0Y
"In junwal jelti jun i inik xi neꞌech owél bitsow. Tam ti yabél kʼalnek, in punkʼuntsi nin tʼojnáliltsik abal ka beletnantsat tin kʼimáꞌ; juntsik juntsik in pidhaꞌ ti tʼojláb ani in takʼiy an belkol wiꞌleb kin chuꞌchúm alwaꞌ abal ka japtsin an ti wiꞌleb tam ka witsiy. /W
!ʼJaxtám tu utsáltsik: Ka koꞌkóm i kwenta ani ki ólantsik juniniꞌ abal yab ki elan ukʼpidh, pos yab a choꞌóbtsik xowkʼi neꞌech kin witsiy juní.
ʼPor kʼal tin kwenta na kʼítsá ani an ora xowkʼi ti neꞌech kin tsích juní, ni jun xitaꞌ yab in choꞌób, nibal an tʼokat abatwáletsik xi túꞌ kʼwajat walkʼiꞌ, nibal Nanáꞌ xin Chakámláb kʼal na Dios, tokot in choꞌób nu Tátaꞌ. G
Ejtal xi túꞌ kʼwajat walkʼiꞌ ani xi kʼwajat jeye techéꞌ ban kʼayꞌlá, neꞌech ka pakchun; por xowaꞌ Nanáꞌ u ulal, yab jaꞌ neꞌech ka watʼey yab ka támun anchanꞌ. {
Tsubax tu utsáltsik, ke ejtal jechéꞌ neꞌech ka támun tam yabél chemnektsik xi kʼwajat ejat jechéꞌ i kʼij. )
Anchanꞌ jeye, tam ka chuꞌutsik exomich ti támnal ejtal xowaꞌ tu utsámal, ka choꞌóbnaꞌ abal wéꞌich u kʼibel kin tsích juní. ve
ʼKa exbaytsik jechéꞌ an junbaxtaláb kʼal tin kwenta in akan an igo: Tam ka tujéch ti kalel nin dhálam kʼweꞌéltsik ani ka tujéch ti eblinal nin xekéltsik, a choꞌóbichtsik abal exomich ti kʼunel an kʼakʼal kʼij. '
Neꞌech tám ku abaꞌ nu tʼokat abatwálejiltsik putálkʼi an kʼayꞌlá ani putálkʼi túꞌ walkʼiꞌ abal kin junku xu takwyámal. P
Támkʼi jachanꞌ, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech kin chuꞌtat kʼal ejtalkʼi, pos neꞌech kin tsích ban tokow kʼal ejtal nu cháp ani nu pulek labidh tʼokát. ve
neꞌech ka kwajlan na óttsik ani ejtal an pakdhaꞌ chápláb xi kʼwajat walkʼiꞌ, neꞌech ka yoywat. ~
ʼTayíl, tam ka watʼéch jachanꞌ an yajtsiktaláb, na kʼítsá neꞌech ka jikʼwchin ani na íchʼ yab neꞌech ka tajkʼan; e}C
Por yab ka ukʼtsitsik ke ejtal jechéꞌ tu okʼox utsámalich abal ki kʼwajaytsik tʼojojodh. Xan ti neꞌech kin tsích Nanáꞌ, xin abadh abal ka wenkʼon neye tin inik (Mt. 24:29‑35, 42‑44; Lk. 21:25‑36) P|
Pos neꞌech ka waꞌchin i kʼambixtsik xi neꞌech kin ulu ke jajáꞌich nu Kristo, o ke jajáꞌich xi abadh ti tʼiltsix kʼal na Dios. Neꞌech kin tʼajaꞌ i pakdhaꞌ exól ani i pakdhaꞌ labandhaxtaláb abal kin kʼambiy an atiklábtsik ani neꞌech kin leꞌnaꞌ kin kʼambiytsik asta xi takudhich kʼal na Dios. 6{e
ʼTam jachanꞌ i kʼij, max jun xitaꞌ ti ki utsaꞌtsik enchéꞌ: “Ka telaꞌ, jéꞌ kʼwajat an Kristo”, o “ka telaꞌ, núꞌ kʼwajat”, yab ka beltsi. \z1
Max an Okʼóxláb yab kin wéꞌmédhaꞌ jachanꞌ an kʼij, yab xitaꞌ neꞌech ka loꞌey; por kʼal tin kwentakʼi in kʼánél xi Jajáꞌ in takwyámal, neꞌech kin wéꞌmédhaꞌ jachanꞌ an kʼij. Cy
pos watʼats ti kʼakʼadh an yajtsiktaláb xi neꞌech ka waꞌchin jachanꞌ i kʼij. Asta tin tʼajám na Dios an chabál ani an walkʼiꞌ ani asta xoꞌ, yab jaykʼi waꞌchinék ni jun i yajtsiktaláb jelti xi neꞌech ka waꞌchin. Ani yab más jaykʼi neꞌech ka waꞌchin jun i yajtsiktaláb anchanꞌ. Yx+
Ka kontsaltsik na Dios abal yab ka támun jechéꞌ tam in kʼijil in chamáy, owW
¡Chʼojontál in chuꞌbíl an mímlábtsik xi ka elan kóꞌodh jachanꞌ i kʼij o u tsutsúdhom! `v9
Ani xi kʼwajattsik bin ale, yab ka witsiy tin kʼimáꞌ abal kin ikʼiꞌ nin wát. tua
Xi kʼwajattsik tin éb nin kʼimáꞌ, yab ka paꞌaytsik abal ka ochich kin ikʼiꞌ jun xataꞌ altá.
t
ʼXitaꞌ kin ajay jechéꞌ, kin exbay: Tam ka chuꞌutsik an kʼakʼadh atʼaxtaláb xin tʼilámal an tʼiltsix Daniel kʼwajatich xon tu kʼakʼnáb na Dios, tám, xi kʼwajattsik ban chabál xi Judea, ki kʼaletsik ta chinkʼonal ban chʼénlom. 'sG
Neꞌech ki atʼantsik kʼal ejtal an atiklábtsik xi yab u belom kʼal Nanáꞌkʼi tu kwenta, por xitaꞌ kin kuxuy ejtal jechéꞌ, neꞌech ka loꞌwat. r-
Taltsik neꞌech kin pidhnaꞌ nin kidhábtsik abal ka chemdhá ani an tátaꞌlábtsik neꞌech jeye kin pidhnaꞌ nin chakámiltsik abal ka chemdhá. An chakámlábtsik neꞌech kin tomnaꞌ nin tátaꞌ ani nin nánaꞌ ani neꞌech kin pidhnaꞌ abal ka chemdhátsik. `q9
Tam ki yakʼwantsik ani ki júnájich abal ki pidhná ban awiltalábtsik, yab ki kʼwajaytsik ta chalpax kʼal tin kwenta xowaꞌ neꞌech ka ulu. Tam kin bajúch an ora xowkʼi neꞌech ki káwin, neꞌech ki pidhantsik xowaꞌ ka ulu. Pos yab tatáꞌtsik neꞌech ta káw, neꞌech ti káw an Tʼokat Ejattaláb xi kʼwajat ba na itsích. p9
Ani neꞌech ka tʼiltsin jechéꞌ an ti alwaꞌ tʼilab ejtal an atiklábtsik xi techéꞌ ti kʼayꞌlá ani tám neꞌech ka ulchich an pakwenib. Zo-
ʼKa beletnaꞌtsik tabáꞌ, pos neꞌech ki pidhná ban pakdhaꞌ tʼójodh ani neꞌech ki chaꞌwattsik ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb. Neꞌech ki kinandhátsik ban pakdhaꞌ awiltaláb ani ban pakdhaꞌ takʼix kʼal Nanáꞌkʼi tu kwenta. Anchanꞌ, neꞌech ka ejto ti kin tʼilaꞌtsik tin tamét jajáꞌtsik. -nS
Pos an pakdhaꞌ bitsow neꞌech ti péjéx kʼal in at pakdhaꞌ bitsow ani an pakdhaꞌ okʼlek neꞌech ti péjéx kʼal in at pakdhaꞌ okʼlek. Neꞌech ka léwékʼin an chabál túkʼi túkʼi, neꞌech ka waꞌchin i kʼaꞌínab ani neꞌech ti péjéx an atiklábtsik. Por ejtal jechéꞌ, jaꞌich in tujtal an yajtsiktaláb, jelti an yajal xin achʼál jun i mímláb tam neꞌchich kin waꞌchiy i chakam. ^m5
ʼTam ka achʼaꞌtsik ke exom i péjéxtaláb túkʼi túkʼi ani u tʼilnal ke ítich juní neꞌech ka tujey, yab ki kʼwajay ta chalpax, pos anchanꞌ koꞌol ka támun, por yabél jaꞌich an pakwenib. Bl}
pos neꞌech ka tsích yán kin kʼambixnaꞌ nu bij ani neꞌech kin ulutsik enchéꞌ: “Nanáꞌich nin Kristo”. Ani yán neꞌech ka kʼambiyat kʼal jechéꞌ an kʼambixtsik. k
Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ka beletnaꞌtsik tabáꞌ abal yab ki kʼambiyat kʼal ni jun xitaꞌ, Rj
―Ti ku utsaꞌ xowkʼi neꞌech ka támun ejtal xowaꞌ a ulu ani ti ku utsaꞌ jeye xantʼom exól neꞌech ki chuꞌu abal ki choꞌóbnaꞌ ke exomich ti kʼunel xowkʼi neꞌech ka támun. yik
Kʼaletsik tám ban chʼén Olibos xi kʼwajat tin tamét an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. Tam ti tajaꞌich ti buxúl na Jesús, utey tám na Pedro, na Jakobo, na Juan ani na Andrés abal kin konoytsik chinatkʼi enchéꞌ: 8hi
Por tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Xoꞌ a chuꞌtal jechéꞌ an pakdhaꞌ atá, por yab neꞌech ka jilkʼon ni jun i tʼujub tʼíꞌbáx. Ejtal neꞌech ka julpá. An exóltsik xi neꞌech ka waꞌchin tam neꞌchich ka ulich an pakwenib (Mt. 24:3‑28; Lk. 21:7‑24; 17:22‑24) 0g [
Tam ti na Jesús exomich ti kalel bin elébil an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, utsan enchéꞌ kʼal jún ti éb nin exóbaliltsik: ―¡Okʼtsix, ka telaꞌ an labidh tʼujubtsik xi kʼál ti tʼajadh an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani an atátsik xi jayéch jeye in adhík! Pf ,Pos kʼeꞌettsik, tokot in pidhnál xowaꞌ yabich in yéntsal; por an mímláb, kʼal in chʼojontáltal, in pidhnaꞌ ejtal xowaꞌ taꞌ tin koꞌol abal kin watʼnaꞌ kʼál na kʼítsá.Me +Na Jesús in kaniy tám nin exóbaliltsik ka utey ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Tsubax tu utsáltsik, an tumín xin pidhnaꞌ jechéꞌ an chʼojontál chemtsidh mímláb wéꞌ tʼajat, por más jaꞌ yán in jalbíl tin tamét na Dios ké xi ejtal an tumín xi kʼeꞌettsik in balyámal bin bál an pikbantsixtaláb. d *Ulich jeye jun i chʼojontál chemtsidh mímláb ani in baliy cháb i tsʼitsik tʼipax tumín xi yab yandhaꞌ in jalbíl. pcY )Jun i kʼij, na Jesús buxúl tin tamét xon ti kʼwajat nin bál an tumín xu pikbantsáb na Dios, in telál xan ti an atiklábtsik tin balyal an pikbantsixtaláb ani yán i tumínladh iniktsik in balyal yandhaꞌ i tumín. mbS (Jajáꞌtsik in kʼántsal tin kʼimáꞌ an chemtsidh mímlábtsik ani tayíl, in tʼajáltsik i nakdhaꞌ óláb abal kin makʼuxnaꞌ ani abal ka utsantsik ke i lujdhaꞌ iniktsik. Xin tʼajáltsik anchanꞌ, neꞌech kin bachʼu jun i yajtsiktaláb más púlek. An pikbantsixtaláb xin kʼwajbaꞌ jun i chʼojontál chemtsidh mímláb (Lk. 21:1‑4) `a9 'Ban atátsik xon tu tʼajnal an junkuntaláb, in kulbetnáltsik ka buxkan ban koytaláb xon tu buxkanaltsik xi más uluts ani tam waꞌach i kʼapúxnich, in kulbetnáltsik ka buxká ban koytaláb xi más alwaꞌ. Q` &Tam ti na Jesús bél kʼwajat in okʼtsal an atiklábtsik in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Ka kóꞌoytsik i kwenta kʼal an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios. Jajáꞌtsik in kulbetnál ka xeꞌchin kʼal in jochʼdhaꞌ xekét ani ka chapnédhátsik kʼal yantam i kʼakʼnaxtaláb tin tamét an atiklábtsik.
_ %Pos max jajáꞌ jeye tʼajat an pulek takʼix Dabid in ulu ke an Kristo jaꞌich nin Ajátik, ¿jantʼókʼi pé tám tu ulwáb ke na Dabid, jaꞌich in wejeꞌ pakélil an Kristo? Yán i atiklábtsik taꞌ ti kʼwajat tajaꞌ ani u ochʼówixtsik kʼal yantam i kulbéxnich. Na Jesús in kawyal an okʼtsixtsik xin wilál an takʼixtaláb (Mt. 23:1‑36; Lk. 11:37‑54; 20:45‑47) ^) $Pos max anchanꞌ, ¿jantʼókʼi pé tám ti jajáꞌ jeye tʼajat na Dabid ijtsiyat kin ulu enchéꞌ kʼal an Tʼokat Ejattaláb?:An Okʼóxláb in utsaꞌ enchéꞌ nu Ajátik:“Ki buxkan tu eját,
asta ke Nanáꞌ tu átantsi ejtal xi ti atʼál.” ]' #Tam ti na Jesús kʼwajat ti okʼtsix bin elébil an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, in ulu enchéꞌ: ―An okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, in ulaltsik ke an Kristo u chakámláb kʼal an pulek takʼix Dabid. C\ "Tam ti na Jesús in achʼaꞌ abal tókʼon kʼal i tʼekʼat chalab, in utsaꞌ tám enchéꞌ: ―Wéꞌich tʼajat u kʼibel abal ki kʼwajay takʼnél kʼal na Dios. Yabich tám xataꞌ konyat más kʼal ni jun xitaꞌ. ¿Kʼal jitaꞌ kʼál tu chakámláb an Kristo? (Mt. 22:41‑46; Lk. 20:41‑44) f[E !Max i kʼakʼnál na Dios kʼal ejtal ni itsích, kʼal ejtal ni chalab, kʼal ejtal ni ejattal ani kʼal ejtal ni cháp ani max i kʼanidhál jeye ejtal xi kʼeꞌettsik jelt xan ti kʼanidhál tibáꞌ, jaꞌich más in jalbíl tin tamét na Dios ké tam ki chemdhál i koꞌnél abal ki pikbantsi na Dios tsikadh o tam ki pikbantsi xowaꞌkich. LZ Utsan tám enchéꞌ kʼal an okʼtsix xin wilál nin takʼixtal na Dios: ―Okʼtsix, alwaꞌ tʼajat ani tsubax xowaꞌ a ulu. Jún tokot a Dios waꞌach ani yab waꞌach más kʼeꞌet. JY
Nin chabtal, in junwal jeye jelti xin jidhtal: “Ka kʼanidhaꞌ xi kʼeꞌettsik jelt xan ta kʼanidhál tabáꞌ.” Yab waꞌach ni jun i takʼixtaláb xi más uluts ké xi jechéꞌtsik. IX Ka kʼakʼnaꞌ an Okʼóxláb na Diosil kʼal ejtal na itsích, kʼal ejtal na ejattal, kʼal ejtal na chalab ani kʼal ejtal na cháp.” Jechéꞌ jaꞌich an takʼixtaláb xi más uluts. dWA Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―An takʼixtaláb xi más uluts jaꞌich jechéꞌ: “Ka achʼaꞌ, atiklábtsik xi Israel: an Okʼóxláb jaꞌich ni Diosil ani Jajáꞌ, jaꞌich nu junkax Okʼóxláb. "V= Jun i okʼtsix xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés utey xon ti kʼwajattsik ani in achʼaꞌ xantʼéy u káwlíxnáb. Kom in choꞌóbnaꞌ ke na Jesús tókʼnék alwaꞌ, in konoy enchéꞌ: ―¿Jowaꞌ jáꞌ an takʼixtaláb xi más uluts? ]U3 Na Dios, in Diosil xi ejattsik, pos nin ejattal an chemélomtsik kʼwajat ejat. Tatáꞌtsik i ukʼpinék tʼajat ta kʼwajat kʼal tin kwenta an chemélomtsik. An takʼixtaláb xi más uluts (Mt. 22:34‑40) %TC Por kʼal tin kwenta an chemélomtsik xi neꞌech ka ejech ti ít, ¿ké yab jaykʼi a ajyámaltsik bin dhuslábil na Moisés xan ti tawná kʼal na Dios ban kʼidhadh teꞌ, xi kʼwajat ti tʼaꞌíl? Enchéꞌ ti utsan: “Nanáꞌ tin Diosil na Abraham, na Isák ani na Jakob.” MS Pos tam ka ejdhá an chemélomtsik, neꞌech ka kʼwajay jelti an tʼokat abatwáletsik xi kʼwajat walkʼiꞌ; yabich neꞌech ti tomkinaltsik nibal neꞌech ti pidhnáb xitaꞌ abal ka tomkin. ?Rw Tókʼoyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tatáꞌtsik i ukʼpinék tʼajat ta kʼwajat, por jaꞌich abal yab a exláltsik an Tʼokat Dhuslab nibal nin cháp na Dios. Q1 Tam ka ejechtsik ti ít, ¿kʼal jowaꞌ an inik ti neꞌech ti tomikláb jachanꞌ an mímláb abal ejtal xi búk an kwitóltsik in tomiknámal? 9Pk Ani anchanꞌ ti támun kʼal ejtal xi búk an kwitóltsik. Tomkin kʼal an chemtsidh mímláb ani ni jún yab in jilaꞌ in chakámil. Okʼontaláb chemech jeye an mímláb. +OO In chabtal an kwitól tomkin kʼal an chemtsidh mímláb, por chemech jeye ani yab in jilaꞌ ni jun i chakam. Anchanꞌ jeye ti támun kʼal nin oxtal kidháb. N- Pos táꞌwiꞌik ti kʼwajat búk i kwitóltsik in kidhábkʼitsik. An jidhtal kwitól tomkin, por chemech ani yab in jilaꞌ ni jun i chakam. /MW ―Okʼtsix, na Moisés tu jiltsi dhutsadh ke max jun i tomkidh inik ka chemech ani kin jilaꞌ nin tomtal ani yab in kóꞌyámaltsik ni jun i chakam, nin kidháb koꞌol ka tomkin kʼal an chemtsidh mímláb abal kin kóꞌoy i chakamtsik jelti max in chakámil nin kidháb xi chemech. L+ Tsích jeye ti chuꞌtáb na Jesús kʼal cháb óx i Saduseotsik, xin ulal ke an chemélomtsik yabich u ejel ti ít ani utsan enchéꞌ: `K9 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Pos ka pidhaꞌ an lej pulek takʼix romano xowaꞌ in lujyal kin bachʼu ani ka pidhaꞌ na Dios xowaꞌ Jajáꞌ in lujyal kin bachʼu. Labantsik tʼajat abal anchanꞌ ti tókʼoyattsik. An konoxtaláb kʼal tin kwenta max u ejel ti ít an chemélomtsik (Mt. 22:23‑33; Lk. 20:27‑40) J% Tsiꞌdhantsat tám an ti tumín, tam tin telámich na Jesús, in utsaꞌ enchéꞌ an atiklábtsik: ―¿Jitaꞌ in wal xi jechéꞌ kʼwajat chʼilbadh ban tumín ani jitaꞌ in bij xi jechéꞌ dhutsadh? Tókʼontsik enchéꞌ: ―An lej pulek takʼix romano. FI Por kom na Jesús in choꞌóbich abal u kʼambixkʼitsik, in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―¿Jantʼókʼi tin taktamiyaltsik? Ti kin tsiꞌdhantsi jun i patʼál tumín abal ku telaꞌ. =Hs Tam ti ulichtsik, utsan enchéꞌ na Jesús: ―Okʼtsix, wawáꞌ i choꞌób ke ejtal tsubax xowaꞌ a ulal. Tatáꞌ yab a ódhál ti kwenta xowaꞌ in chalpayal an atiklábtsik, pos yab i kʼwajat a eblidh telál an iniktsik xantʼéy in wáynáltsik in éy. A okʼtsixnál kʼal i tsubaxtaláb nin takʼixtal na Dios. ¿In tomnálxeꞌ ki pidhaꞌ ti jalbixtaláb an pulek takʼix romano, o yabaꞌ? ¿Ki pidhaꞌxeꞌ o yabaꞌ? EG
Tayíl, abtsin na Jesús cháb óx ti fariseotsik junax kʼal in atiklábil na Erodes abal ka taktamiyat ani anchanꞌ ka tʼajan kin ulu jun xataꞌ yab alwaꞌ abal ka walbindhá. F- U leꞌnábwiꞌik ka yakʼwan na Jesús kʼal taltsik xi taꞌ ti kʼwajattsik abal in choꞌób ke kʼal jajáꞌtsik tin kwenta ti tʼiltsin jachanꞌ an ti junbaxtaláb kʼal na Jesús. Por yab xataꞌ ti tʼajtsin na Jesús ani kʼaléchtsik tokot kom in chʼejnál an atiklábtsik. An jalbixtaláb kʼal tin kwenta xu pidhnal an lej pulek takʼix romano (Mt. 22:15‑22; Lk. 20:20‑26) mES Jechéꞌ in tʼajámal an Okʼóxláb ani wawáꞌ i chuꞌtal jelti jun i pulek labandhaxtaláb. dDA
Konyattsik jeye enchéꞌ: ―¿Awxeꞌ yab jaykʼi a ajyámaltsik an Tʼokat Dhuslab xin ulal enchéꞌ?:An tʼujub xi pojká kʼal an kúbal atátsik,
jaꞌich nin bajaw ka kʼwajay más ultaláb. sC_ Konyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Jantʼéy a chalpayaltsik neꞌech kin tʼajaꞌ an dhabal aleláb? ¿Yabxeꞌ neꞌech ka tsích kin chemdhaꞌ jachanꞌ an mat aleláb ani kin matintsi kʼeꞌet an ti aleláb? UB# Pos in yakʼwaꞌtsik tám, in chemdhaꞌ ani in petʼnaꞌ eléb aleláb. VA% Por tam ti ulich an chakámláb, útsáxintsik enchéꞌ an mat aleláb: “Jechéꞌ jaꞌich xi neꞌech ti dhabal tayíl; wana ki chemdhaꞌ ani wawáꞌich tám neꞌech ki dhabalnaꞌ an aleláb.” A@{ ʼJilkʼonék bél nin junkax chakámil xin kʼanidhál tʼajat. Tin okʼontal in abaꞌ jeye abal in chalpay enchéꞌ: “Neꞌech xónaꞌ kin kʼakʼnantsat tu chakámil.” "?= An dhabal aleláb in abaꞌ juní bél jún ani xi jechéꞌ chemdhá. Tayíl in abaꞌ yán más kʼeꞌet, taltsik chaꞌwat ani xi taltsik chemdhá. > In abaꞌ juní ít in tʼojnálil ani jechéꞌ tʼujbayat kʼal an mat aleláb, chʼojbédhá bin ókʼ ani odhbijyat jeye. U=# Por yakʼwan kʼal an mat aleláb, chaꞌwat ani mapats kʼubak ti witsiy. 0<Y Tam tin bajúch an kʼij xowkʼi ti neꞌech ti pitnal an uba, in abaꞌ tám jun in tʼojnálil abal kin konoy xowaꞌ in lujyal jeye kin bachʼu an dhabal aleláb. %; E In tuju tám ti káw na Jesús kʼal i junbaxtalábkʼi ani in ulu enchéꞌ: ―Jun i inik in tʼayaꞌ yán i akanlek i uba ani in mapuy. In tʼajaꞌ jeye jun i pulek balixtaláb abal kin baliy tajaꞌ nin jaꞌlíl an uba ani in tʼajaꞌ jeye jun i púnchéy abal kin ejto kin beletnaꞌ an tʼayablábtsik. ʼIn matintsixnaꞌ tám an aleláb abal ka tʼójomná kʼal kʼeꞌet ani jajáꞌ kʼale owél. : !In utsaꞌtsik tám enchéꞌ na Jesús: ―Yab i choꞌób xitaꞌ kʼál ti abnék. Utsantsik tám kʼal na Jesús: ―Pos kom yabtsik tin utsaꞌ xitaꞌ kʼál ti abnék, yab neye neꞌech tu utsaꞌtsik kʼal jantʼom awiltaláb tu tʼajál jechéꞌ.f9E O ¿awxeꞌ ki utsaꞌ ke kʼal i iniktsik ti abnék? Por tákʼíxintsik jún ani jún abal yab xataꞌ kin utsaꞌ, pos in chʼejnál an atiklábtsik kom ejtal in belál ke na Juan kʼal a Dios ti abnék ti tʼiltsix. o8W Tujeytsik tám ti kónóx jajáꞌkʼitsik enchéꞌ: ―¿Jantʼéy ki utsaꞌ? Max ki utsaꞌ ke kʼal a Dios ti abnék, neꞌech ti ku tókʼoy enchéꞌ: “¿Jantʼókʼi pé tám ti yab a beltsitsik xowaꞌ in ulu?” n7U Ti kin utsaꞌtsik, ¿Jitaꞌ kʼál ti abnék na Juan ti pujax? ¿Kʼal a Dios o kʼal i iniktsik? Y6+ Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Neꞌech neye tu konoytsik jun xataꞌ, max ti kin tókʼoytsik, neꞌech tám tu utsaꞌtsik neye kʼal jantʼom awiltaláb tu tʼajál xowaꞌ u tʼajál. 5 ani konyat enchéꞌ: ―¿Kʼal jantʼom awiltaláb ta tʼajál jechéꞌ? ¿Jitaꞌ ti pidhámal ti awiltaláb ka tʼajaꞌ? 34_ Witsiy tám juní na Jesús kʼal nin exóbaliltsik ban bitsow Jerusalén. Tam ti xeꞌchich na Jesús ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, utukná kʼal nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik, kʼal an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios ani kʼal nin okʼlékil an judíotsik, F3 Pos max yab ka pakwlantsi xi kʼeꞌettsik, na Tátaꞌ xi kʼwajat walkʼiꞌ yab jeye neꞌech ti ki pakwlantsitsik. An awiltaláb xin koꞌol na Jesús (Mt. 21:23‑27; Lk. 20:1‑8) 82i Tam ki ólantsik, max jun xitaꞌ ti tʼajtsámal jun xataꞌ yab alwaꞌ, ka pakwlantsi; abal na Tátaꞌ xi kʼwajat walkʼiꞌ, ti ki pakwlantsi jeye an ta walastalábil. +1O Jaxtám tu utsáltsik, ke xowaꞌkich ka kontsi na Dios kʼal i óláb, ka belaꞌ ke Jajáꞌ ti pidhámalich xowaꞌ a kontsámal ani neꞌech ka bachʼutsik. }0s Tsubax tu utsáltsik ke xitaꞌ kin utsaꞌ jechéꞌ an chʼén: “Ki wixkʼin tachanꞌ ani ka petʼnaꞌ tabáꞌ ban pujal”, max tsubax lejtal tin belál na Dios ani yab kin jálkʼúkʼliy nin chalab, neꞌech ka tʼájan xan tin ulu. `/9 Tókʼon tám na Jesús ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Ka belaꞌtsik na Dios. I. In chalpánaꞌ tám na Pedro xantʼéy usnék kʼal na Jesús jachanꞌ in akan an igo ani in utsaꞌ enchéꞌ na Jesús: ―Okʼtsix, ka telaꞌ, in akan an igo xa odhbijiy, waynek xoꞌ. - Tam ti jun tsudhelom, watʼeytsik dhajawe xon ti kʼwajat in akan an igo ani in chuꞌu abal waynek asta bin ibíl. s,_ Por tam ti jikʼwchinich, na Jesús kale ba jachanꞌ an bitsow. Wayey in akan an igo (Mt. 21:20‑22) S+ Tam tin achʼaꞌtsik anchanꞌ an okʼlek páleꞌtsik ani an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, tujeytsik kin aliy xan ti kin uwaꞌ abal kin ejto kin chemdhaꞌ na Jesús. Pos in chʼejnáltsik kom ejtal an atiklábtsik labnék tʼajat kʼal xowaꞌ in okʼtsixnál na Jesús. * In okʼtsi an atiklábtsik ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Na Dios in ulal ban Tʼokat Dhuslab: “Nu kʼimáꞌ abal i ólábkʼi ti bijidh, neꞌech ka éyná kʼal ejtalkʼi an atiklábtsik”; por a wenkʼómalichtsik tin chinkʼontal i kwéꞌ. )w Ni jun xitaꞌ yab in walkaꞌ ka watʼey ti kititíl kʼal in kitáltsik ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. 6(e Tam ti ulichtsik Jerusalén, na Jesús kʼale ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani in ajaꞌ ka kale eléb ejtal an nújultsik ani an chʼaꞌumtsik xi tajaꞌ ti kʼwajattsik. In kʼetʼpantsi tin mesajil xin jaltsal ti tumín an atiklábtsik ani nin nújumtal jeye an nújul kukuꞌ. @'y In utsaꞌ tám enchéꞌ na Jesús jachanꞌ in akan an igo: ―Yab jaykʼi neꞌech ki witsiy ta walim abal ki kʼaptsin an ta walíl. Nin exóbaliltsik in achʼaꞌ xan ti utsan in akan an igo. Na Jesús in tʼoko an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios (Mt. 21:12‑17; Lk. 19:45‑48; Jn. 2:13‑22) 1&[
In ów chuꞌu jun akanlek in xekedh akan i igo ani kʼale kin chuꞌu max walidh; por yab in eltsi ni jun in walíl, tokot in xekél, kom yabél in kʼijil ti walim. L% Jun tsudhelom, tam ti kaletsik Betania, kʼaꞌay na Jesús. D$ Ochich na Jesús ban bitsow Jerusalén ani kʼale ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. Tam tin telámalich putál wililíl ejtal xowaꞌ waꞌach tajaꞌ, kʼaléch tám Betania kʼal xi lajucháb an exóbaltsik, abal wákléch. Na Jesús in kʼwiyaꞌ in akan an igo abal yab walidh (Mt. 21:18‑19) #'
¡Lábtʼajadh xi tál ti takʼix jelt xan ti takʼxinék ni wejeꞌ pakélil Dabid! ¡Okʼóxláb túꞌ walkʼiꞌ, ti ku loꞌóch xoꞌ! ""= Xi neꞌechtsik okʼox ani xi palattsik kuxlek in ulaltsik kawidh enchéꞌ: ―¡Ti ku loꞌóch xoꞌ! ¡Lábtʼajadh xi tál tin bij an Okʼóxláb! J!
Tin nakél an bél neꞌech in nukʼáltsik nin kʼudhkʼúmil xon ti neꞌech ka watʼey na Jesús ani kʼeꞌettsik in pejál in kʼweꞌél i teꞌtsik ani in kwachbál tin nakél an bél. n U In júntsitsik an ti burru na Jesús, in tatlabiytsik kʼal nin kʼudhkʼúmil ani puney na Jesús. n U Tókʼontsik jelt xan ti usnék kʼal na Jesús ani walkájich tám kin júnaꞌtsik an burru. Utsantsik enchéꞌ kʼal xi tajaꞌtsik ti kʼwajat: ―¿Jantʼéy a tʼajáltsik? ¿Jantʼókʼi ta wiláltsik an burru? u c Kʼaletsik tám, in elaꞌ wikʼadh an burru eléb ban bél kʼunat ba jun i wiꞌleb ani in wilaꞌ. " = Max ti ki konoy xantókʼi ti exom a wilál an burru, ka utsaꞌ enchéꞌ: “An Ajátikláb in yéntsal ani támeye kwaꞌ neꞌech kin witsbaꞌ.” { Utsantsik enchéꞌ: ―Ki kʼaletsik ban kwentsal xi núꞌ kʼwajat tametláb ani tam ki ulichtsik tajaꞌ neꞌech ka elaꞌtsik wikʼadh jun i burru xi yabél púnadh jaykʼi kʼal ni jun xitaꞌ. Ka wilaꞌtsik ani ka tsiꞌdhaꞌ techéꞌ. C Tam ti ulichtsik juntal xi cháb an kwentsal xin bij Betfajé ani Betania kʼunatich Jerusalén xi kʼwajattsik tin tamét an chʼén Olibos, in okxiy na Jesús cháb nin exóbaliltsik. ?w
4Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Awil ki kʼaléch, i jeley abal i belmách. Támkʼi jachanꞌ ti chuꞌxin an jokʼol ani in wéwnaꞌ na Jesús xon ti neꞌech.(I
3Konyat tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Jantʼéy a léꞌ tu tʼajtsi? An jokʼol tókʼon enchéꞌ: ―Okʼtsix, u léꞌ neye ti kin chuꞌxindhaꞌ. X)
2In petʼnaꞌ tám nin wát, kubey ani kʼale xon ti kʼwajat na Jesús. (I
1Kubey tám na Jesús ani in abnaꞌ ka kanyat an jokʼol. Kʼale tám ti usnal enchéꞌ an jokʼol: ―Yab ki kʼwajay ta chalpax, ki kubey, ti kanál. 'G
0Yán kʼwiyxin abal ka chamkʼan, por jajáꞌ más kawidh ti dhájaxin: ―¡Jesús xi kidhtaláb kʼal an pulek takʼix Dabid, ti kin yajnantsi neye! :m
/Tam tin achʼaꞌ abal exom ti watʼel na Jesús xi Nasaret, tujey ti dhájax ani in ulu enchéꞌ: ―¡Jesús, xi kuxlab kʼal an pulek takʼix Dabid, ti kin yajnantsi neye! 9k
.Ulchichtsik tám Jerikó. Tam ti na Jesús exomich ti kalel ba jachanꞌ an bitsow junax kʼal nin exóbaliltsik ani kʼal yán i atiklábtsik, in elaꞌ buxúl wal bél jun i chʼojontál jokʼol xin konyal i tolmixtaláb. Jechéꞌ an jokʼol in bij ta Bartimeo ani u chakámláb kʼal na Timeo. H
-Pos nibal Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, yab in tsiꞌnek abal kin tʼójontsat, in tsiꞌnek abal tin tʼójontsix ani abal ku pidhnaꞌ tubáꞌ kin chemdhá ani anchanꞌ yán kin ejto ka loꞌeytsik. Na Jesús in jeldhaꞌ jun i jokʼol xin bij ta Bartimeo (Mt. 20:29‑34; Lk. 18:35‑43) |q
,Max jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik a kidhtal in léꞌ ti tʼójodh, yejat ka kʼwajay ti jolib kʼal ejtalkʼitsik. D
+Por tatáꞌtsik yab ka tʼajaꞌ anchanꞌ xan ti jajáꞌtsik in tʼajál. Max jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik a kidhtal in léꞌ ka kʼwajay ultaláb, yejat kin tʼójontsitsik xi más. }
*Por kanyattsik ka utey kʼal na Jesús ani utsantsik enchéꞌ: ―Jelt xan ta choꞌóbichtsik, xin takʼyal i bitsowtsik xi yab u israelitatsik u chapik takʼixtsik ani an pulek okʼlek, in tʼajál tinbáꞌ ti pulek inik kʼal an atiklábtsik.
)Tam tin achʼaꞌtsik xi láju an exóbaltsik xowaꞌ kontsidh na Jesús, in chakuntsitsik tʼajat xi cháb an exóbaltsik. =
s
(Por yab u koꞌol an awiltaláb abal tu utsaꞌtsik xitam jáꞌ neꞌech ka buxkan tu eját ani tu kʼwatab; tokot neꞌech ka buxkantsik kʼal Nanáꞌ xi takudh kʼal na Dios.
'Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: ―Neꞌech ki ejto. Utsantsik tám kʼal na Jesús: ―Neꞌech kʼejle ka kuxuytsik an yajtsiktaláb xi Nanáꞌ neꞌech ku kuxuy ani neꞌech jeye ka ejto ka watʼnaꞌtsik an chemlá jelti xi neꞌech ku watʼnaꞌ.
&Utsantsik tám kʼal na Jesús: ―Yab a choꞌóbtsik xantʼéy a konyal. ¿Neꞌechxeꞌ ka ejto ka kuxuytsik an yajtsiktaláb xi Nanáꞌ neꞌech ku kuxuy? ¿Ani neꞌechxeꞌ ka ejto ka watʼnaꞌtsik an chemlá xi jelti Nanáꞌ neꞌech ku watʼnaꞌ? G
%Jajáꞌtsik in ulu enchéꞌ: ―Tam kin bajaw xowkʼi neꞌech ta takʼix kʼal na pulek labidh tʼokát, i léꞌ weye ku buxkan kʼal Tatáꞌ, jún ta eját ani jún ta kʼwatab. c ?
$Konyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―¿Jantʼéy a léꞌ tu tʼajtsitsik? >u
#Uteytsik tám ba na Jesús, na Jakobo ani na Juan, xu chakámlábtsik kʼal na Sebedeo ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Okʼtsix, i léꞌ ti ku tʼajtsi jun i alwaꞌtaláb. y
"Neꞌech ti kin labídhnaꞌtsik, neꞌech ti kin kwadhaꞌ, neꞌech ti kin tubkay ani neꞌech ti kin chemdhaꞌ; por tin óxláb a kʼítsá, neꞌech kin ejech ti ít. Na Jakobo ani na Juan in konoytsik jun i alwaꞌtaláb (Mt. 20:20‑28) zm
!In utsaꞌtsik enchéꞌ: ―A chuꞌtaltsik ke u neꞌchich abal Jerusalén, xon ti Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech kin pidhná ban okʼlek páleꞌtsik ani ban okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. Jajáꞌtsik neꞌech kin ulu abal kin chemdhá ani neꞌech tám kin pidhná ban píl iniktsik. 6e
Tam ti neꞌchichtsik ti bél abal ka kʼale Jerusalén, na Jesús okʼox ti neꞌech ani an exóbaltsik kuxlek. An exóbaltsik labnék tʼajat ani u jikʼéltsik. Pílmé tám juní na Jesús kʼal xi lajucháb an exóbaltsik ani tujey juní kin utsaꞌtsik xowaꞌ Jajáꞌ neꞌech kin tamu. /W
Por tam na Dios kin tʼajaꞌ an lújundhaxtaláb, yán xitaꞌ xoꞌ kʼwajat más ultaláb, neꞌech ka jilkʼon más tayíl ani yán xitaꞌ xoꞌ kʼwajat más tayíl, neꞌech ka kʼwajay más ultaláb. Na Jesús in ulu ti oxtal ke neꞌech ka chemdhá (Mt. 20:17‑19; Lk. 18:31‑34) @y
neꞌech kin bachʼu ba jechéꞌ an kʼayꞌlá boꞌ inik más in yaníl xowaꞌ in jilámal: in kʼimáꞌtsik, in kidhábtsik, in ixámtsik, in nánaꞌtsik, in chakámiltsik ani in chabáliltsik, maske neꞌech ka atʼan, por tayíl neꞌech kin bachʼu an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. 3
Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tsubax tu utsáltsik, ke xitaꞌ kin jilaꞌ in kʼimáꞌ, in kidhábtsik, in ixámtsik, in tátaꞌ, in nánaꞌ, in tomtal, in chakámiltsik o in chabálil kʼal Nanáꞌkʼi tu kwenta ani kʼal tin kwenta an alwaꞌ tʼilab,
Utsan tám enchéꞌ kʼal na Pedro: ―Ajátik, wawáꞌ i jilámal ejtal xowaꞌ i koꞌol abal ku xeꞌchin kʼal Tatáꞌ. A {
Telantsik tám kʼal na Jesús ani utsantsik enchéꞌ: ―Na Dios ejtal in ejtowal kin tʼajaꞌ, por an iniktsik, yabaꞌ. Tokot na Dios in ejtowal kin loꞌo xitaꞌkichkʼi.
An exóbaltsik más laban tʼajat ani u kónóxtsik enchéꞌ: ―Pos max anchanꞌ ¿jitaꞌ neꞌech kin ejto ka loꞌey? 2~]
Más yab tʼojláb ka watʼey jun i koꞌnél xu bijyáb kameyo bin chultál jun i tʼidhab ké kin walkaꞌ tinbáꞌ jun i tumínladh inik ka takʼyat kʼal na Dios. }}s
Labantsik tʼajat an exóbaltsik kʼal xowaꞌ in achʼaꞌ in ulu na Jesús, por utsantsik juní enchéꞌ: ―Chakamtsik, ¡tʼojláb tʼajat kin jilaꞌ tinbáꞌ ka takʼyattsik kʼal na Dios xin kóꞌyaltsik tin belomtal an tumín! <|q
In telaꞌ tám wililíl na Jesús ani in utsaꞌ enchéꞌ nin exóbaliltsik: ―¡Tʼojláb tʼajat kin jilaꞌ tinbáꞌ ka takʼyat kʼal na Dios jun i tumínladh inik! m{S
Tam ti an inik in achʼaꞌ jechéꞌ, tʼeꞌpin tʼajat ani kʼale, kom tumínladh tʼajat. z
In teloloy tám na Jesús jachanꞌ an inik, in kóꞌontsi ti kʼanidhaxtaláb ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―Tokot u kʼibel jun xataꞌ ka tʼajaꞌ: ki kʼale ka nuju ejtal xowaꞌ a koꞌol ani ka chʼejwaliy an chʼojontáltsik an ti tumín. Anchanꞌ, neꞌech tám ka kóꞌoy túꞌ walkʼiꞌ jun xataꞌ xi yán tʼajat in jalbíl ani wana tám ta exóbal kʼal Nanáꞌ.
~S}v{{ zUyxxaw.vou-srqqEpp)o4ngmwlWkUjihwhffjee7dc3ba`_^^]] [[YXfWWWV UTSRRQ PKOOqNqN M1LHKVJ|IH+G~FFAED|CBeA@T??P>> ==<<*;R::D988
7U66754{3M221.00/.--,+1*))5'''&I%]$A#"h!!) " 7 N5<7
( h R
s/ ~ z( oMax ti waltsámal kʼal jun xataꞌ, o max ti júntsal jun xataꞌ, nanáꞌ neꞌech kin lejkin kʼal tatáꞌ. k' QAnchanꞌ pé, max tin exlál abal tu jaꞌúb, ka bachʼu jelti max nanáꞌ tin bachʼwal. r& _Yabich jelti jun i jolib, ka kóꞌoy jelti jun i kidhábláb xa kʼanidhál tʼajat. Nanáꞌ u kʼanidhál tʼajat, por tatáꞌ yejat más ka kʼanidhaꞌ, yab jelti jun i aniꞌ inikkʼi, ka kʼanidhaꞌ jelti jun i kidhábláb. % /Pos nanáꞌ u chalpayal abal jaꞌich ti pílmenek wéꞌ i kʼij na Onésimo abal tayíl ka witsiy ti kʼwajíl echʼekʼijich kʼal tatáꞌ. z$ oPor yab u leꞌnaꞌ ku tʼajaꞌ xataꞌ max tatáꞌ yab ka choꞌóbnaꞌ okʼox abal an alwaꞌtaláb xowaꞌ ti kin tʼajtsi, yab u léꞌ ti kin tʼajtsi kʼal i chápláb, u léꞌ ka tʼajaꞌ kʼal tatáꞌkʼi tʼajat a kulbétal. &# G
U léꞌak max ka jilkʼon techéꞌ kʼal nanáꞌ ban wikʼaxteꞌ abal ti kin tolmiy ku ólnaꞌ an alwaꞌ tʼilab jelt xan ti tatáꞌ tin tolmiyámal. h" K Jéꞌ xoꞌ tu abtsal ti ít ani tu kontsal ka bachʼu jelti max nanáꞌ exom tin bachʼwal. ! Ti weꞌél chabkʼiꞌ, yab xataꞌ ta ejtómal ka éynaꞌ; por xoꞌ, yejat tʼajat abal tatáꞌ ani abal nanáꞌ.
tu kontsal jun i alwaꞌtaláb abal na Onésimo, xi techéꞌ jeye balidh ban wikʼaxteꞌ junax kʼal Nanáꞌ. U tolmintsi abal kin belaꞌ jeye na Kristo ani xoꞌ in bajúmalich ka kʼwajay jelti jun u chakámil kʼal tin kwenta an belomtaláb. 0 [ Tokot tu pakabédhál kʼal jun i alwaꞌtaláb enchéꞌ: Nanáꞌ, xu bij Pablo, xin yejchelich ani in kʼwajat tin wikʼnél kʼal tin kwentakʼi na Kristo Jesús, /Jaxtám, maske u koꞌol i awiltaláb tu utsaꞌ xowaꞌ ka tʼajaꞌ abal tin abatwálejil na Kristo, yab neꞌech ku tʼajaꞌ anchanꞌ. { qPos in kʼwajat kʼijidh tʼajat ani in kulbél kʼal tin kwenta an kʼanidhaxtaláb xa koꞌol. Kidhábláb, kʼal tatáꞌkʼi ta kwenta, an belomtsik kʼijidhmenekichtsik más. Na Pablo in konyal jun i alwaꞌtaláb abal an jolib Onésimo $ CU kontsal na Dios ke tatáꞌ xi belom teye jelti wawáꞌ, ka bajaw ka exlaꞌ alwaꞌ an lábtʼajaxtaláb xi koꞌol abal i belálich na Kristo Jesús. 'Pos u achʼámalich xan ta kʼanidhál ani xan ta belál ni Ajátik Jesús ani xan ti jeye ta kʼanidháltsik xu dhabalábich kʼal na Dios. e EU pidhál ti jalbintsixtaláb nu Diosil ani tu kontsintsal teye echʼekʼi tam in ól. * OKa bachʼwaltsik an alwaꞌtaláb ani an kʼijidhtaláb xi tál ba ni Tátaꞌ Dios ani ba ni Ajátik Jesukristo. Nin kʼanidhaxtal ani nin belomtal na Filemón < sAbal an belomtsik jeye xu junkunal ta kʼimáꞌ, abal an kidhábláb Apia xi kʼanidhál tʼajat ani abal an kidhábláb Arkipo xi tu tolmiyal jeye kʼal jechéꞌ an tʼojláb. Nanáꞌ, xu bij Pablo, xin kʼwajat tin wikʼnél kʼal tin kwentakʼi na Kristo Jesús, u dhutsál jechéꞌ an úw junax kʼal an kidhábláb Timoteo. I dhutsál jechéꞌ an úw abal tatáꞌ Filemón, xi tu tolmiyámal teye kʼal jechéꞌ an tʼojláb. {Tam ti kaléch an abatwáletsik, xeꞌchin putálkʼi kin tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab ani tolmiyattsik kʼal an Ajátikláb kin tʼajaꞌ i labidh labandhaxtaláb abal ka choꞌóbná ke tsubax xowaꞌ in tʼiláltsik. Anchanꞌ ka tʼájan. yTayíl, tam ti okʼonich ti tawnábtsik, júnájich tám walkʼiꞌ an Ajátikláb ani buxkan tin eját na Dios. 1ani max yab kin chuꞌu ani kin téynaꞌ i chan o max kin uchʼaꞌ jun i itʼlab, yab xataꞌ neꞌech kin tamu. Neꞌech jeye kin kʼwajbaꞌtsik nin kʼubak ban yaꞌultsik ani neꞌech ka jeley jachanꞌ an yaꞌultsik. Na Jesús kʼadhích walkʼiꞌ (Lk. 24:50‑53) -Ejtal xitaꞌ kin beltsi an tin káwintal na Dios, neꞌech kin ejto kin tʼajaꞌ jechéꞌ an exóltsik: Kʼal tin awiltal nu bij neꞌech kin ejto kin káldhantsi ti atʼax ejattalábtsik xitaꞌ kʼwajat teykómte kʼál, neꞌech ti káwtsik kʼal i ít káwintaláb Xitaꞌ kin belaꞌ ani ka pujan, neꞌech ka loꞌey; por xitaꞌ yab kin belaꞌ, neꞌech ka kʼale ban kʼibeltaláb. +OUtsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Ki kʼaletsik putálkʼi tin pubíl an kʼayꞌlá ani ka tʼiltsitsik an ti alwaꞌ tʼilab ejtal an atiklábtsik. J
Más tayíl, na Jesús in xalkʼaꞌ tinbáꞌ abal ka chuꞌtat kʼal xi lajujún an exóbaltsik tam ti buxutsik ti kʼapul. Kʼwiyantsik tám kʼal na Jesús abal yabtsik tʼajat u belom ani yabtsik tʼajat in exbayal, kom yab in belaꞌtsik xowaꞌ tʼiltsin kʼal xin chuꞌúmaltsik ke na Jesús ejnek ti ít. 8i
Tam tin exlaꞌichtsik abal jaꞌich na Jesús, witsiytsik xon ti kʼwajat xi más an exóbaltsik ani in tʼiltsi ke in chuꞌúmaltsik na Jesús, por nibal jajáꞌtsik yab beltsin. An punkʼuntsixtaláb xi jiltsin an abatwáletsik kʼal na Jesús (Mt. 28:16‑20; Lk. 24:36‑49; Jn. 20:19‑23) Tayíl, chuꞌtat na Jesús kʼal cháb nin exóbaliltsik tam ti neꞌech ti bél, por Jajáꞌ in jalkʼuyámal tinbáꞌ. L
Tam tin achʼaꞌ ke na Jesús ejnek ti ít ani ke na María in chuꞌúm, yab in belaꞌtsik. Na Jesús in xalkʼaꞌ tinbáꞌ abal ka chuꞌtat kʼal cháb nin exóbaliltsik (Lk. 24:13‑35) ] 3
Na María kʼale tám ani in utsaꞌ xi xeꞌchinéktsik junax kʼal na Jesús ke jajáꞌ in chuꞌúmal na Jesús. Xi xeꞌchinéktsik kʼal na Jesús, elantsik ti ukʼnal ani ti tʼeꞌpinal kʼal na María. I Tam ti na Jesús ejech dhajawe tin jidhtal kʼítsájil an semana, okʼox in xalkʼaꞌ tinbáꞌ abal ka chuꞌtat kʼal na María Magdalena, xi káldhantsidh búk i atʼax ejattaláb.
!Kale tám adhik an mímlábtsik ban jólimtaláb abal tokot u wipipíltsik ani u jikʼél. Nibal xataꞌ in utsaꞌtsik ni jun xitaꞌ abal u jikʼéltsik tʼajat. Na Jesús in xalkʼaꞌ tinbáꞌ abal ka chuꞌtat kʼal na María Magdalena (Jn. 20:11‑18) M Ki kʼaléchtsik ani ka utsaꞌ nin exóbaliltsik ani na Pedro: “Na Jesús neꞌech ka okxin ka kʼale Galilea ani tatáꞌtsik tayíl; tajaꞌ neꞌech ka chuꞌutsik jelt xan ti utsámal.” {Por utsan enchéꞌ an mímlábtsik: ―Yab ki jikʼeytsik, u choꞌóbich abal a ayaltsik na Jesús xi Nasaret, xi chemdhá pajkʼidh ban peltsidh teꞌ. Jajáꞌ ejnekich ti ít, yabich waꞌach techéꞌ. Ka telaꞌti núꞌ xon ti kʼwajbadh. OOchichtsik tám altá ani in chuꞌu tajaꞌ buxúl tin ejáttsik jun xitaꞌ jelti kwitól inik. An kwitól inik xeketlidh kʼal jun i dhak jochʼat xeketláb ani jikʼey tʼajat an mímlábtsik.
Por tam ti ulchichtsik, in chuꞌu abal an yejcheꞌ tʼujub xi kʼál ti paxkʼidh an jólimtaláb jaykʼi ti wixkʼintsidh. {Kónóxintsik enchéꞌ: ―¿Jitaꞌ neꞌech ti ku wixkʼintsi an ti tʼujub xi kʼál ti paxkʼidh an jólimtaláb? Dhajawe tin jidhtal kʼítsájil an semana, kʼaletsik ban jólimtaláb ani tam ti ulich tajaꞌ jaykʼi ti eblinékich na kʼítsá. g ITam ti watʼéch nin kʼítsájil an koyóxnich, na Salomé, na María Magdalena ani xi jún na María nin nánaꞌ na Jakobo, in chʼaꞌaytsik i niwiytaláb abal ka kʼaletsik kin mawtsi kʼál tin tʼuꞌúl na Jesús. /Na María Magdalena ani xi jún na María, nin nánaꞌ na José, in chuꞌutsik xon ti kʼwajbantsat tin tʼuꞌúl na Jesús.q[.In chʼaꞌay tám na José jun i kʼudhkʼum, in paꞌbaꞌ nin tʼuꞌúl na Jesús ban peltsidh teꞌ ani in boliy kʼal an kʼudhkʼum. Kʼale tám kin kʼwajbaꞌ ba jun i jólimtaláb xi taꞌ ti kʼwajat cholkʼadh bin akan jun i tʼujub chʼén ani tolilíl tin utu jun i yejcheꞌ tʼujub abal kin paxkʼintsi kʼál tin wiꞌlébil an jólimtaláb.
-Tam ti utsan kʼal an okʼlek soldadotsik abal aniꞌ, utsanich tám na José kʼal na Pilato abal awilich kin júnaꞌ kin joliy. *M,Na Pilato labandhá abal in achʼaꞌ ke jaykʼi ti chemnek na Jesús. Jaxtám tin kaniy an okʼlek soldadotsik abal kin konoy max aniꞌ lejtal ti chemnekich. L~+ulich na José xu kʼwajíl ban bitsow Arimatea. Jajáꞌ jaꞌich jeye jun i ultaláb kidhtaláb kʼal an Junkulom Awiltaláb. Jajáꞌ kʼwajat jeye in aytsím xowkʼi na Dios neꞌech ka tujéch ti takʼix ani in kubaꞌ tinbáꞌ ka ochich xon ti kʼwajat na Pilato abal kin kontsi tin tʼuꞌúl na Jesús kin joliy. }*Tam ti exomich ti dhamul, tam an israelitatsik in tʼojojoyal xowaꞌ in yéntsal abal in kʼítsájil an koyóxnich, |))Jechéꞌ an mímlábtsik, juniknadh ani tolmidh kʼál na Jesús tam ti kʼwajay Galilea. Taꞌ jeye ti kʼwajat más kʼeꞌet i mímlábtsik xi juniknadh kʼál na Jesús tam ti kʼale Jerusalén. Jolyat na Jesús (Mt. 27:57‑61; Lk. 23:50‑56; Jn. 19:38‑42) h{I(Táꞌ jeye ti kʼwajat i mímlábtsik ti ów telom. Jéꞌ kʼwajat taltsik nin bij: na Salomé, na María Magdalena ani na María xin koꞌol cháb in chakámil, jún in bij ta José ani xi tayíl in bij ta Jakobo. Lz'An okʼlek soldado romano xi taꞌ ti kubúl tin tamét na Jesús, tam tin chuꞌu xan ti dhájan ani chemech, in ulu enchéꞌ: ―Tsubax lejtal, jechéꞌ an inik u Chakámláb kʼal na Dios. y7&Támkʼi jachanꞌ, an tolow kʼudhkʼum xi taꞌ ti palat altá ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, xílan asta tʼekʼat ani asta chaꞌat. 9xm%Dhájan tám kawidh na Jesús ani chemech. 9wk$Jún ti éb kʼale adhik kin axdhaꞌ ban jiliy uxnél jun xataꞌ jelti kwinim, in wikʼaꞌ bin tsúm jun i teꞌ, in utuntsi bin wiꞌ na Jesús abal kin juchʼu ani in ulu enchéꞌ: ―Yabich más xataꞌ ki tʼajtsi, wana ki chuꞌu max ka tsích na Elías kin paꞌbaꞌ ban peltsidh teꞌ. *vM#Taltsik xi tajaꞌ ti kʼwajat, in achʼaꞌtsik ani in ulu enchéꞌ: ―Ka achʼaꞌ, exom in kanál na Elías, an tʼiltsix xi xeꞌchinék ti wejeꞌ. Mu"Tam ti óxich i wákal, na Jesús in ulu kawidh enchéꞌ: ―Eloi, Eloi, ¿lama sabaktani? ―jechéꞌ an káw in léꞌ kin ulu: Dios tu Ajátik, Dios tu Ajátik, ¿jantʼókʼi tin walbaꞌ? ztm!Tam ti chʼejelich a kʼítsá, jikʼwchin tin pubíl an kʼayꞌlá ani in tʼójontsi asta óx i wákal. Ls Max aniꞌ lejtal Jajáꞌich nu Kristo, nin Pulek Takʼíxal an israelitatsik, ka paꞌay xoꞌ ban peltsidh teꞌ ani neꞌech tám ki belaꞌich. Xi taꞌ ti kʼwajattsik tin wálím kʼejtsik pajkʼidh ban peltsidh teꞌ, u odhbijixtsik jeye. Nin chemtal na Jesús (Mt. 27:45‑56; Lk. 23:44‑49; Jn. 19:28‑30) r} Táꞌ jeye ti kʼwajat nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik ani an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios ti labídhnax ani u útsáxtsik enchéꞌ: ―In loꞌómal kʼeꞌettsik ani xoꞌ Jajáꞌ yab in ejtowal kin loꞌo tinbáꞌ. Fq ka loꞌo xoꞌ tabáꞌ ani ki paꞌay ban peltsidh teꞌ. xpi Odhbijyat kʼal xu watʼeltsik tajaꞌ tin tamét, in wíwókʼliyaltsik nin ókʼ ani in ulaltsik enchéꞌ: ―Tatáꞌ, xa ejtowal ka paku an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani neꞌech ka kubaꞌ juní ti óx a kʼítsá, 9ok Anchanꞌ ti támun abal ka tʼájan xan ti kʼwajat dhutsadh enchéꞌ ban Tʼokat Dhuslab: “Ájin jeye jelti max i walablom, jelti xi chemechtsik junax kʼal Jajáꞌ.” n{Pajkʼiyattsik jeye ba peltsidh teꞌ junax kʼal na Jesús cháb i kwéꞌtsik, jún tin eját ani jún tin kʼwatab. Im Kʼwajbá bin ókʼ an peltsidh teꞌ jun i dhuslab xin ulal xantʼókʼi tin kwenta ti chemdhá. Enchéꞌ ti kʼwajat dhutsadh: “Jechéꞌ jaꞌich nin Pulek Takʼíxal an judíotsik.” PlBeléju i dhajaw tam ti na Jesús pajkʼiyat ban peltsidh teꞌ. ak;Tam ti pajkʼiyatich ban peltsidh teꞌ, wélchíxnantsat an tin kʼudhkʼúmil na Jesús kʼal an soldadotsik, por yab anikʼi, okʼox ubátʼintsik abal kin chuꞌu xantʼéy kin lujuy kin átaꞌ juntsik ti éb. jPidhan na Jesús ti yajtsik uxnél xukʼudh kʼal i tsʼaꞌiktaláb xu bijyáb mirra, por yab in leꞌnaꞌ kin uchʼaꞌ. ,iQJúná tám na Jesús ban chabál xu bijyáb Gólgota. Ti tének káw, Gólgota, in léꞌ kin ulu: “In chabálil in beklék in ókʼ i chemélom inik.” *hMTaman ti bél jun i inik xin bij Simón, xu takʼnal ban chabál Sirene, nin tátaꞌ na Alejandro ani na Rufo. Jajáꞌ u witsélich bin ale ani tam tu watʼelich tajaꞌ, tʼajtsin ti chápláb kʼal an soldadotsik abal kin kitnantsi an ti peltsidh teꞌ xin neꞌdhál na Jesús. NgTam ti okʼontsik kin ubátʼnaꞌ ani kin labídhnaꞌ, in wékʼontsíchtsik tám an ti chak kʼudhkʼum, kʼwajbantsat xi Jajáꞌ nin kʼudhkʼúmil ani kaldhájich tám abal ka júná ka chemdhá pajkʼidh ban peltsidh teꞌ. Pajkʼiyat na Jesús ban peltsidh teꞌ (Mt. 27:32‑44; Lk. 23:26‑43; Jn. 19:17‑27) gfGU tʼoxyáb bin ókʼ kʼal jun i teꞌ, u tubkayáb ani u tudhéltsik tám tin tamét. teaTujey tám ti labídhnáb enchéꞌ na Jesús: ―¡Ki kʼwajay kʼijidh, Pulek Takʼíxal an judíotsik! #d?Xeketliyat tám na Jesús kʼal jun i kʼudhkʼum xi tʼunuyich tʼajat kʼal in chákníꞌ ani kʼwajbantsat bin ókʼ ti kwetsotsól dhipadh kʼídh. 4caJúná tám na Jesús kʼal an soldadotsik bin kuxtálil an atá xon tu tʼajnal an lújundhaxtaláb ani kanyat ka junkun tajaꞌ ejtal xi kʼeꞌet an soldadotsik. ibKKom na Pilato in léꞌ ka jilkʼon alwaꞌ kʼal an atiklábtsik, in walkaꞌ na Barrabás. In abnaꞌ tám ka lekbayat yáníl na Jesús ani tayíl in pidhnaꞌich tám abal ka chemdhá pajkʼidh ban peltsidh teꞌ. LaKonyattsik tám enchéꞌ kʼal na Pilato: ―¿Jantʼom walastaláb in tʼajám? Por jajáꞌtsik in óntsi kin ulu más kawidh enchéꞌ: ―¡Ka chemdhaꞌ pajkʼidh ban peltsidh teꞌ! w`g
Jajáꞌtsik tókʼon kawidh ani in ulutsik enchéꞌ: ―¡Ka chemdhaꞌ pajkʼidh ban peltsidh teꞌ! _# Konyattsik tám juní enchéꞌ kʼal na Pilato: ―¿Ani jantʼéy a léꞌ ku tʼajtsi xa bijyaltsik tin Pulek Takʼíxal an judíotsik? r^] Por nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik, in nixoknaꞌ an atiklábtsik kin konoy ka walká na Barrabás. T]!
Konyattsik anchanꞌ kʼal na Pilato kom in choꞌób alwaꞌ ke yab u leꞌnáb ka chuꞌtat na Jesús kʼal nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik ani jaxtám ti pidhnats na Jesús abal ka chemdhá. \w Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Pilato: ―¿A léꞌtsikxeꞌ tu walkantsi an tin Pulek Takʼíxal an judíotsik?
[Junkun tám an atiklábtsik abal kin kontsi na Pilato kin walkaꞌ jun i wikʼnél jelt xan ti echʼekʼi in ujnámal in tʼajál. HZ Tam ti jachanꞌ i kʼij, taꞌ ti balidh ban wikʼaxteꞌ jun i inik xin bij ta Barrabás xi wikʼnék junax kʼal nin kidhtaltsik abal chemdhaxnéktsik tam tin péjeyám i awiltalábtsik. YwEchʼekʼi tam u ajíbnáb an paskwa, na Pilato in walkál jun i wikʼnél xi ka kontsin kʼal an atiklábtsik. AX{Por nibal anchanꞌ yab tókʼon na Jesús ani labandhájich tokot na Pilato. Bijtsin na Jesús abal neꞌech ka chemdhá (Mt. 27:15‑31; Lk. 23:13‑25; Jn. 18:38‑19:16) %WCKonyat tám juní kʼal na Pilato: ―¿Yabxeꞌ neꞌech ki tókʼon? Ka achʼaꞌ xan ti exom ti walbiyaltsik, in ulaltsik ke yán xataꞌ a tʼajámal. XV)Kʼal yán xataꞌ ti walbiyat kʼal nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik. .UUKonyat enchéꞌ na Jesús kʼal na Pilato: ―¿Tatáꞌxeꞌ nin Pulek Takʼíxal an judíotsik? Tókʼon enchéꞌ na Jesús: ―Tatáꞌ a ulal abal anchanꞌ. [T 1Tam ti tsudhey, dhajawe tʼajat ti junkun nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik kʼal nin okʼlékil an judíotsik, kʼal an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios ani kʼal an Junkulom Awiltaláb. Tam tin chalpáchtsik alwaꞌ xantʼéy neꞌech kin tʼajaꞌ, in júnaꞌtsik tám wikʼadh na Jesús ani in pidhnaꞌ ba na Pilato. 3S_HTámkʼi jachanꞌ, dhájan an pekʼel tin chabtsíl. In chalpánaꞌ tám na Pedro xan ti usnék kʼal na Jesús: “Tam yabél dhájnék an pekʼel tin chabtsíl, tatáꞌ óxílich a ulúmal ke yab tin exlál.” Ani ukʼikʼíl ti kʼwajay kin chalpay xowaꞌ usnék kʼal na Jesús.\R1GTujey tám kin ulu na Pedro abal kin tamu xataꞌ yab alwaꞌ max yab tsubax xowaꞌ in ulal ani in lej tsubax ulu enchéꞌ: ―Tsubax tu utsáltsik ke yab u exlál xitam inik xi kʼwajattsik a tʼilál. Q+FPor jajáꞌ in witsʼkʼo kin ulu ke yab aniꞌ. Tam ti más lej jun wéꞌ, utsan enchéꞌ kʼal xi táꞌtsik ti kʼwajat: ―Tsubax lejtal, tatáꞌ jaꞌich teye jún ti éb xi jajáꞌtsik, pos tatáꞌ i Galileo ani anchanꞌ teye i káw jelti jajáꞌtsik. $PAEChab chuꞌtat juní kʼal an tsidhan ani tujey kin utsaꞌ enchéꞌ xi táꞌtsik ti kʼwajat: ―Jechéꞌ an inik jaꞌich jeye in kidhtal na Jesús. O9DPor na Pedro in ulu enchéꞌ: ―Yab u exlál, nibal u choꞌób xantʼéy a tʼilál. Kale eléb xon tu oxnáb ani dhájan tám jun i pekʼel. N#CTam ti chuꞌtat na Pedro ti dhilal, teloloyat alwaꞌ ani utsan enchéꞌ: ―Tatáꞌ junax teye ta xeꞌech kʼal na Jesús xi Nasaret. )MKBNa Pedro kʼwajat chaꞌat bin elébil an pulek atá ani támkʼi jachanꞌ, ulich jun in tsidhan xu tʼojnal bin kʼimáꞌ an lej okʼlek páleꞌtsik. qL[ATujey tám ti tubkayáb na Jesús kʼal taltsik, ti putsuntsáb tin wal, ti chaꞌwáb kʼal i kʼubaklek ani u usnal enchéꞌ: ―¡Ka ulu xoꞌ xitaꞌ ti chaꞌaw! Ani pikʼyat jeye bin wal kʼal an belkol pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. Na Pedro in ulu ke yab in exlál na Jesús (Mt. 26:69‑75; Lk. 22:56‑62; Jn. 18:15‑18, 25‑29) XK)@A achʼaꞌichtsik xan tin chʼikat tʼajaꞌ na Dios. ¿Jantʼéy xoꞌ a ulaltsik ki tʼajtsi? Ejtal xi taꞌ ti junkunék, jununúl tin ulutsik abal walbidh tʼajat na Jesús ani in tomnál ka chemdhá. VJ%?An lej okʼlek páleꞌtsik in michʼónaꞌ kʼal in chákub nin kʼudhkʼúmil xin kʼwajbím abal anchanꞌ ti tókʼoyat kʼal na Jesús ani in ulu enchéꞌ: ―Yabich más i yéntsal i ólnax. nIU>Tókʼon enchéꞌ na Jesús: ―Nanáꞌ. Ani neꞌech ti kin chuꞌutsik Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, buxúl tin eját na Dios xi ejtal in ejtowal kin tʼajaꞌ ani tam kin tsích juní ban tokow. eHC=Por na Jesús ní wéꞌ yab kʼuchun ani nibal xataꞌ in tókʼoy. Konyat tám juní enchéꞌ kʼal nin lej okʼlékil an páleꞌtsik: ―¿Tatáꞌxeꞌ ni Kristo, xi Chakámláb kʼal na Dios xu kʼakʼnáb? kGO<Kubey tám an lej okʼlek páleꞌtsik junax chʼejel xon ti kʼwajat xi táꞌtsik ti junkunék ani konyat enchéꞌ na Jesús: ―¿Jantʼókʼi ti yab i tókʼnal? ¿Tsubaxxeꞌ xowaꞌ i kʼwajat ta usnal o yabaꞌ? NF;Por nibal anchanꞌ yab in junu xowaꞌ in ulutsik xi jidhtal. |Eq:―Wawáꞌ i achʼám tin ulúmal enchéꞌ: “Nanáꞌ neꞌech ku paku jechéꞌ an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios xin kubám an iniktsik ani ti óx a kʼítsá neꞌech ku kubaꞌ juní ít xi yab kubadh kʼal i iniktsik.” aD;9Kubey tám taltsik ti ólnax jayéchkʼi kʼal i januts káw ani in ulutsik enchéꞌ: sC_8Kʼal yán ti kʼwajay ti jantsinal ti káw na Jesús, por kʼeꞌetich kʼeꞌetich xowaꞌ in ulutsik. OB7Nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik ani an Junkulom Awiltaláb in ayal jun xataꞌ abal kin ejto kin walbiy na Jesús ani anchanꞌ ka pidhná abal ka chemdhá, por yab eltsin ni jun in walab. `A96Na Pedro wéwnaxin ówkʼi ani ulich asta bin elébil in kʼimáꞌ an lej okʼlek páleꞌtsik. Buxkan tajaꞌ ti dhilal bin wál an kʼamal junax kʼal xin beletnáltsik an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. _@75Júná tám na Jesús bin kʼimáꞌ an lej okʼlek páleꞌtsik ani junkun tajaꞌ nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik, nin okʼlékiltsik an judíotsik ani an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios. S? 4por in jilchʼónaꞌ an dhak kʼudhkʼum xi kʼál ti bolidh ani chilim ti ájlách. Na Jesús tin tamét an Junkulom Awiltaláb (Mt. 26:57‑68; Lk. 22:54‑55, 63‑71; Jn. 18:12‑14, 19‑24) c>?3Táꞌ jeye ti neꞌech wewkómte na Jesús kʼal jun i kwitól inik ani tokot bolilidh kʼal jun i dhak kʼudhkʼum. Jeché an kwitól inik, yakʼwan jeye kʼal an yákʼwaltsik xi kʼál ti yakʼwan na Jesús, r=]2Jilan tám kwetém na Jesús ani kʼale ti chinkʼonal an exóbaltsik. An kwitól inik xi ájlách <1Tsudhey ka tsudhey in kʼwajinek kʼal tatáꞌtsik ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios tin okʼtsix ani yab tin yakʼwámal. Por jechéꞌ xowaꞌ exom tin tʼajtsaltsik, jaꞌich abal ka tʼájan xan ti kʼwajat dhutsadh ban Tʼokat Dhuslab. `;90Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús xi ulich an ti yakʼwaxtsik: ―¿Jantʼókʼi ta tsiꞌnektsik kʼal i machét ani kʼal i teꞌ abal ti kin yakʼwaꞌ jelti max neꞌech ka yakʼwaꞌtsik jun i kwéꞌ? !:;/Jún ti éb xi taꞌ ti kʼwajat kʼal na Jesús in jixónaꞌ nin machétil ani in patíntsi tin xuchun nin tʼojnálil an okʼlek páleꞌtsik. @9{.Támkʼi ti yakʼwan na Jesús kʼal an yákʼwaltsik. w8g-Tam ti ulich, utey ba na Jesús ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―¡Okʼtsix, Okʼtsix! Ani in chʼuchʼbay. <7q,Na Judas, xi neꞌech ti pidhnax, jaykʼi tin utsámalich an yákʼwaltsik xantʼéy neꞌech kin tʼajaꞌ abal kin exlaꞌtsik xitam jáꞌ na Jesús. Enchéꞌ tin utsaꞌtsik: ―An inik xi neꞌech ku chʼuchʼbay, jaꞌich xi tatáꞌtsik a ayal. Ka yakʼwaꞌ ani ka júnaꞌtsik belkómte alwaꞌ. i6K+Bél kʼwajat ti káw na Jesús tam ti ulich na Judas, jún ti éb xi lajucháb an exóbaltsik. Ulich junax kʼal yán i yákʼwaltsik, in teykómtsik i machét ani i teꞌ. Abnéktsik kʼal an okʼlek páleꞌtsik ani kʼal an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés ani kʼal nin okʼlékil an judíotsik. /5W*Ki chʼakáchtsik ani wanách; núꞌich tál xi neꞌech ti kin pidhnaꞌ abal kin chemdhá. Yakʼwan na Jesús (Mt. 26:47‑56; Lk. 22:47‑53; Jn. 18:2‑11) A4{)Kʼale juní ti ól tin oxtsíl ani tam ti witsiy xon ti kʼwajat an exóbaltsik, in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―¿A óntsaltsik ta wayal ani ta koyol? ¡Lejatich! In bajúmalich an ora xowkʼi Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech kin pidhnájich abal kin chemdhá kʼal an walablomtsik. 39(Tam ti witsiy na Jesús, u wayaltsik juní tin elaꞌ abal u mútʼnalichtsik tʼajat nin wal kʼal an akal ani yabtsik in elaꞌ xan ti ka tókʼon. d2A'Kʼale tám juní ani ólan. Anílkʼi ti ólan jelt xan tin tʼajámal tin jidhtal. K1&Yabtsik ki wayich ani ki ólan abal yab ki átátsik kʼal an lej atʼax. Tsubax kʼejle, na ejattaltsik in léꞌ ki ólan, por yab i tolmiyábtsik kʼal na tʼuꞌúl abal yab tʼajat likat. I0 %Witsiy tám xon ti kʼwajat xi óx an exóbaltsik ani u wayaltsik tin elaꞌ. Utsan enchéꞌ na Pedro: ―Simón, ¿a belál ta wayal? ¿Yab a ejto ka kuxuy ni jun i ora yab ki wayich? >/u$Ba nin ólábil in ulu enchéꞌ: ―Tátaꞌ, ejtal xowaꞌ a léꞌ u tʼájnal kʼal na awiltal ani kʼal na cháp. Nanáꞌ tu kontsal ti kin tolmintsi abal yab ku watʼnaꞌ jechéꞌ an yajtsiktaláb xi tin aytsím; por yab ka tʼájan xowaꞌ Nanáꞌ u léꞌ, ka tʼájan xowaꞌ Tatáꞌ a léꞌ. e.C#Kʼale tám na Jesús lej wéꞌ túꞌ aniꞌ, tudhlan kutúl asta chabál ani in kontsi na Dios max in ejtowalak kin tʼajaꞌ abal yab kin watʼnaꞌ an yajtsiktaláb xi neꞌech kin tametnaꞌ jachanꞌ i ora. /-W"Utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―U achʼál tu ejattal ke neꞌech ku chémay jechéꞌ an tʼeꞌpintaláb. Ki jilkʼontsik techéꞌ ani yab ki wayichtsik. ,7!In júnaꞌ na Pedro, na Jakobo ani na Juan abal ka junikná kʼál ani tujey kin achʼaꞌ na Jesús jun i tʼeꞌpintaláb ani yajtsiktaláb. L+ Ulichtsik tám ba jun i chakam aleláb xin bij Jetsemaní ani utsan enchéꞌ an exóbaltsik kʼal na Jesús: ―Ki buxkankʼitsik techéꞌ, lejat Nanáꞌ neꞌech núꞌ aniꞌ tin ól. 0*Y Por na Pedro in witsʼkʼo juní ani in ulu enchéꞌ: ―Maske kin utsan ke neꞌech kin chemdhá junax kʼal Tatáꞌ, yab neꞌech ku ulu ke yab tu exlál. Ani ejtaltsik anchanꞌ tin ulu. Na Jesús kʼale ti ól ban chakam aleláb xin bij Jetsemaní (Mt. 26:36‑46; Lk. 22:39‑46) 7)g Por utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tsubax tu utsál ke jechéꞌ i akal, tam yabél dhájnék an pekʼel chábíl, tatáꞌ óxílich a ulúmal ke yab tin exlál. u(c Utsan tám enchéꞌ kʼal na Pedro: ―Maske ejtal xi más kin jilaꞌ ti belaꞌ, nanáꞌ yabaꞌ. l'Q Por tam kin ejech ti ít, neꞌech kin kʼale okʼox ban chabál Galilea ani tatáꞌtsik tayíl. <&qUtsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Jechéꞌ i akal ejtal tatáꞌtsik neꞌech ka jilaꞌ ti kin belaꞌ kʼal tin kwenta xowaꞌ neꞌech ku tamu, pos enchéꞌ tin ulu na Dios ban Tʼokat Dhuslab: “Neꞌech ku walkaꞌ ka chemdhá an belkol borregotsik ani an borregotsik neꞌech ka bukʼey.” [%/Tam ti okʼontsik kin ajtintsi na Dios, kʼaletsik tám ban chʼén Olibos. $Tsubax tu utsáltsik ke yabich neꞌech kin witsiy ku uxtsi tin jaꞌlíl an uba asta tam ku uchʼaꞌ xi ít an uxnél xon tu takʼix na Dios. Utsan na Pedro abal neꞌech kin ulu ke yab in exlál na Jesús (Mt. 26:30‑35; Lk. 22:31‑34; Jn. 13:36‑38)
#
In utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Jechéꞌ, jaꞌich nu xichʼál xi neꞌech kin jalbílnaꞌ an ít lejkintaláb xin lejkiyámal na Dios. Jechéꞌ nu xichʼál, jaꞌich xi neꞌech ku wakʼlaꞌ ban peltsidh teꞌ abal tin alwaꞌbíl yán i atiklábtsik. 9"kIn téynaꞌ tám jun i lejab baltsidh ti yajtsik uxnél, in pidhaꞌ ti jalbintsixtaláb na Dios, in watʼbantsi nin exóbaliltsik ani ejtal in uchʼaꞌ wetsik wetsik. ~!uLejat kʼwajattsik ti kʼapul, na Jesús in téynaꞌ an pan, in pidhaꞌ ti jalbintsixtaláb na Dios ani tam tin pejámalich, in pidhaꞌ nin exóbaliltsik ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: ―Ka kʼaputsik, jechéꞌ jaꞌich nu tʼuꞌúl. 1Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech kin chemdhá jelt xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab, por ¡chʼojontál in chuꞌbíl an inik xi neꞌech ti kin pidhnaꞌ! Pos yajtsik tʼajat ti neꞌech kin jalbiy, másakwiꞌik alwaꞌ max yabak waꞌchinék. l QTókʼoyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Jún ti éb xi tatáꞌtsik lajucháb, xi exom in juꞌwal an pan ba jayéch an talab xon ti Nanáꞌ u juꞌwal, jaꞌich xi neꞌech ti kin pidhnaꞌ abal kin chemdhá. I Tʼeꞌpintsik tám tʼajat ani tujey ti konyáb enchéꞌ na Jesús kʼal xi lajucháb juntsik ti juntsik: ―¿Awxeꞌ nanáꞌ? Ani jún in ulu jeye enchéꞌ: ―¿Awxeꞌ nanáꞌ? q [ani tam ti kʼwajatichtsik ti kʼapul ban mesa, utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: ―Tsubax tu utsáltsik ke jún ti éb xi tatáꞌtsik, xi xoꞌ kʼwajat ti kʼapul kʼal Nanáꞌ, neꞌech ti kin pidhnaꞌ abal kin chemdhá. Z -Tam ti akléch, ulich na Jesús junax kʼal xi lajucháb nin exóbaliltsik ;oKale tám an exóbaltsik ani ulich ban bitsow Jerusalén. Anchanꞌ xan ti utsantsik, anchanꞌ tin elaꞌ ani in lejkíchtsik tám an kʼapnél abal tin kwenta an paskwa. !;Neꞌech tám ti ki óltsitsik jun i pulek altá tʼojojodhich alwaꞌ ba jun i púntsíx atá. Ka lejkiytsik tám tajaꞌ an kʼapnél abal wawáꞌ.
Ki ochichtsik xon ti jajáꞌ ka ochich ani ka utsaꞌ enchéꞌ an dhabal atá: “An okʼtsix in léꞌ kin choꞌóbnaꞌ xon ti kʼwajat an altá xon ti neꞌech kin kʼapu an wiyadh borrego junax kʼal nin exóbaliltsik kʼal tin kwenta an paskwa.” W'
In abaꞌ tám cháb xi taꞌ ti xeꞌech kʼal Jajáꞌ ani in utsaꞌ enchéꞌ: ―Ki kʼale ban bitsow, tajaꞌ, neꞌech ka elaꞌtsik jun i inik xin neꞌdhál jun mul i jaꞌ ani ka wéwnaꞌ. V% Tin jidhtal kʼítsájil an ajib tam u kʼapnal an pan xi yab jilbédhats kʼal an jilbédhaxtaláb kʼoye ani tam u chemdháb jeye an borrego abal ka ajíbná an paskwa, konyat enchéꞌ na Jesús kʼal an exóbaltsik: ―¿Jónꞌ ta léꞌ ku kʼale ki tʼojojoy abal ka kʼapu an wiyadh borrego kʼal tin kwenta an paskwa? >u Tam tin achʼaꞌtsik, kulbétsik tʼajat ani utsan na Judas abal neꞌech ka pidhan ti tumín. Na Judas in tuju tám kin aliy xan ti kin uwaꞌ abal kin pidhnaꞌ na Jesús. An tʼokat kʼapúxnich xin jilaꞌ ka tʼajnal an Ajátikláb (Mt. 26:17‑29; Lk. 22:7‑23; Jn. 13:21‑30; 1 Ko. 11:23‑26) ;o
Na Judas Iskariote, jún ti éb xi lajucháb an exóbaltsik, kʼale tám kin chuꞌu an okʼlek páleꞌtsik ani in utsaꞌ abal jajáꞌ neꞌech kin pidhnaꞌ na Jesús. /W Tsubax tu utsáltsik, ke putálkʼi tin pubíl an kʼayꞌlá xónꞌtikichkʼi ka tʼilan an alwaꞌ tʼilab, neꞌech jeye ka tʼilan xowaꞌ in tʼajámal jechéꞌ an mímláb abal ka chalpayat. Na Judas in ulu abal neꞌech kin chinat pidhnaꞌ na Jesús (Mt. 26:14‑16; Lk. 22:3‑6)
Jajáꞌ tin tʼajtsi xowaꞌ in ejto, tin niwbédhantsámalich an tu tʼuꞌúl abal ka kʼwajay tʼojojodhich tam kin jolyat. QPos an chʼojontáltsik echʼekʼi neꞌech ka kʼwajay kʼal tatáꞌtsik ani neꞌech ka ejto ka tolmiytsik tam ka leꞌnaꞌ, por Nanáꞌ yab echʼekʼi neꞌech kin kʼwajay kʼal tatáꞌtsik.
Por na Jesús in ulu enchéꞌ: ―Jilaꞌ kʼwajat, yab xataꞌ ka utsaꞌ. Jechéꞌ xowaꞌ tin tʼajtsi, alwaꞌ tʼajat. GKa nujwatwiꞌik kʼal óx i boꞌ inik i denariotsik o más abal ka pidhan an ti tumín an chʼojontáltsik. Ani ulwat abal yab tʼajat alwaꞌ xowaꞌ in tʼajaꞌ jachanꞌ an mímláb.
Taltsik xi taꞌ ti kʼwajattsik, chakuytsik ani u útsáxtsik enchéꞌ: ―¿Jantʼókʼi ti odhná jechéꞌ an niwiytaláb? DTam ti na Jesús kʼwajat ban bitsow xi Betania bin kʼimáꞌ na Simón xin koꞌolwiꞌik an kʼwajat atʼax tʼítʼ, lejat buxúl ti kʼapul, ulich jun i mímláb xin tsiꞌdhál jun i frasko tʼajadh kʼal i alabastro. An frasko tsʼutsat kʼal i niwiytaláb xi mapal jáꞌ in niwíy i wich xu bijyáb ti nardo ani kajbidh tʼajat in jalbíl. In pejkántsi tin núkʼ an frasko ani in joltsi an ti niwiytaláb bin ókʼ na Jesús. Y
+Por in ulaltsik enchéꞌ: ―Yab ki tʼajaꞌ tam exom an ajib abal yab ka kʼwajay ti péjéx an atiklábtsik. Jun i mímláb in joltsi ti niwiytaláb bin ókʼ na Jesús (Mt. 26:6‑13; Jn. 12:1‑8) ) MTam ti jachanꞌ, u kʼibel cháb a kʼítsá abal ka ajíbná an paskwa junax kʼal nin ajíb an pan xi yab jilbédhats kʼal an jilbédhaxtaláb kʼoye, an ajib xin ajíbnál an israelitatsik. An okʼlek páleꞌtsik junax kʼal an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, in ayaltsik xan ti kin uwaꞌ abal kin yakʼwaꞌ na Jesús kʼal i kʼambixtaláb ani kin chemdhaꞌ.
C ~~B}|\{{4zyxxzxwmvuXtt3sVruqqpSoznmm>a=<;:988;6554372700
/.d.-,t++F*6)u(('6&%$#"r! / = N`)dM
U Z :AItC -<SXitaꞌ in koꞌol in ochʼoxtal alwaꞌ, kin exbay xowaꞌ an Tʼokat Ejattaláb in utsál an belomtsik: Xitaꞌ kin kuxuy ejtal xowaꞌkich kʼal Nanáꞌ tu kwenta ani yab kin jilaꞌ ti kin belaꞌ, neꞌech ku pidhaꞌ kin kʼapu an kʼapnél xi paꞌinek walkʼiꞌ xi kʼwajat chinat ani neꞌech ku pidhaꞌ jun i chakam dhak tʼujub. Ba jechéꞌ an chakam tʼujub, neꞌech ka kʼwajay dhutsadh jun i ít bijláb xi yab xitaꞌ in exlál, tokot xitaꞌ kin bachʼu.” Xowaꞌ dhutsuntsat an belomtsik xu kʼwajíl ban bitsow xi Tiatira Q;Jaxtám, ka jilaꞌich ka tʼajaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ, pos max yab ka tʼajaꞌ anchanꞌ, neꞌech kin kʼale jikʼat tu álnaꞌ ani neꞌech ku péjeytsik kʼal an machét xu kalel ba nu wiꞌ. :}Táꞌ jeye a koꞌol tachanꞌ xi yabtsik in léꞌ kin jilaꞌ nin okʼtsixtal an nikolaítas, xi Nanáꞌ u pojkál. n9UPor u chuꞌtal taltsik xowaꞌ yab alwaꞌ a tʼajál: a koꞌol tachanꞌ Pérgamo cháb óx xi yab in léꞌ kin jilaꞌtsik nin okʼtsixtal na Balám. Jechéꞌ na Balám, jaꞌich xin okʼtsi na Balak abal kin tʼajaꞌ kin walaꞌ an israelitatsik, in utsaꞌ kin kʼaputsik xowaꞌkich xi pikbantsidh an chʼilabtsik ani ka kʼwajaytsik yab exbadh. O8
Nanáꞌ u choꞌób xowaꞌ a tʼajál ani u choꞌób abal i kʼwajíl xon tu takʼix an lej atʼax, por bélkʼi a óntsal ti kin belaꞌ. Yab a jilámal ti kin belaꞌ, nibal tam ti xeꞌchin na Antipas nu lujat tʼójontsixil. Jechéꞌ na Antipas, chemdhá xon ta kʼwajíltsik, tachanꞌ xon tu takʼix an lej atʼax. "7= ʼKa dhutsuntsi an óltsix xi kʼwajat ban belomtsik xi Pérgamo: “Enchéꞌ tin ulal xin koꞌol an chʼupidh machét xi tamatkʼi ti wiꞌidh: Q6 Xitaꞌ in koꞌol in ochʼoxtal alwaꞌ, kin exbay xowaꞌ an Tʼokat Ejattaláb in utsál an belomtsik: Xitaꞌ kin kuxuy ejtal xowaꞌkich kʼal Nanáꞌ tu kwenta ani yab kin jilaꞌ ti kin belaꞌ, yabich neꞌech kin chuꞌu an chemlá xin chabtal.” Xowaꞌ dhutsuntsat an belomtsik xu kʼwajíl ban bitsow xi Pérgamo G5
Yab ka jikʼnaꞌ an yajtsiktaláb xi neꞌech ka watʼnaꞌ. An lej atʼax neꞌech kin tʼajaꞌ ka balyat ban wikʼaxteꞌ taltsik xi tatáꞌtsik abal ki chuꞌtattsik max tsubax lejtal tin beláltsik ani neꞌech ka watʼnaꞌtsik i yajtsiktaláb tin nakíl láju a kʼítsá. Por yab ka jalkʼuy na chalab, ka óntsi ti kin belaꞌ maske ki chemdhá ani Nanáꞌ, neꞌech tu pidhaꞌ an ti xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. w4g Nanáꞌ u choꞌób xowaꞌ a tʼajál; u choꞌób an yajtsiktaláb xa watʼnál ani abal i chʼojontál, por yab i chʼojontál. U choꞌób xan ti odhbijyal xin ulaltsik ke u judío, por yabtsik u judío, in atiklábil i lej atʼax. /3WʼKa dhutsuntsi an óltsix xi kʼwajat ban belomtsik xi Esmirna: “Enchéꞌ tin ulal xi Jajáꞌich nin tujtal ani in okʼontal, xi chemech ani ejech ti ít: G2Xitaꞌ in koꞌol in ochʼoxtal alwaꞌ, kin exbay xowaꞌ an Tʼokat Ejattaláb in utsál an belomtsik: Xitaꞌ kin kuxuy ejtal xowaꞌkich kʼal Nanáꞌ tu kwenta ani yab kin jilaꞌ ti kin belaꞌ, neꞌech ku pidhaꞌ kin kʼaptsi tin walíl an teꞌ xin pidhnál an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. Jechéꞌ an teꞌ, kʼwajat xon tu takʼix na Dios.” Xowaꞌ dhutsuntsat an belomtsik xu kʼwajíl ban bitsow xi Esmirna w1gPor a koꞌol jun xataꞌ alwaꞌ, a pojkál xowaꞌ in tʼajál an nikolaítas, xi Nanáꞌ u pojkál neye. M0Jaxtám, ka chalpay xowaꞌ yab alwaꞌ a tʼajál, ka jilaꞌich ka tʼajaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ ani ka tʼajaꞌich juní xowaꞌ a tʼajálwiꞌik tin jidhtal. Pos max yab ka jilaꞌ ka tʼajaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ, neꞌech kin kʼale jikʼat tu chuꞌu ani neꞌech ku wékʼoy nin kúb na bélajil xon ti kʼwajat. r/]Por u chuꞌtal jun xataꞌ yab alwaꞌ xowaꞌ a tʼajám: yabich tin kʼakʼnál jelt tam ti jidhtal. .A watʼnámal i yajtsiktaláb, a kuxyámal xowaꞌkichkʼi, i tʼójnékich tʼajat kʼal Nanáꞌ tu kwenta ani yab i chekenek. -{Nanáꞌ u choꞌób xowaꞌ a tʼajál, u choꞌób abal chapik tʼajat tin tʼójontsal, a kuxyal xowaꞌkichkʼi ani yab tʼajat a kulbetnál xi yabtsik alwaꞌ inik. A chuꞌúmalich ke xin ulaltsik u abatwále, yab tsubax ani u kʼambixtsik. j, OʼKa dhutsuntsi enchéꞌ an óltsix xi kʼwajat ban belomtsik xi Efeso: “Enchéꞌ tin ulal xin koꞌol búk na óttsik bin eját kʼubak ani xi xeꞌech junax chʼejel ba xi búk in kúb an béla xi tʼajadh kʼal i oro: _+ 9Jechéꞌ jaꞌich xowaꞌ kʼwajat yab tejwaꞌ ba xi búk na ót xa chuꞌu bu eját kʼubak ani xi búk in kúb an béla xi tʼajadh kʼal i oro: xi búk na ót, in léꞌ kin ulu i óltsixtsik abal an belomtsik xi kʼwajat ba búk an bitsow; ani xi búk in kúb an béla, in léꞌ kin ulu an belomtsik xi kʼwajat ba búk an bitsow.i* MKa dhutsaꞌ xowaꞌ a chuꞌúmal, xowaꞌ a chuꞌtal ani xowaꞌ neꞌech ka chuꞌu tayíl. A) }Nanáꞌich xin kʼwajat ejat, in chemdhá, por xoꞌ in kʼwajatich ejat abal malilíl i kʼij. Nanáꞌ u átantsámalich tin awiltal an chemlá ani xon tu kʼalel an chemélomtsik. M( Tam tu chuꞌu, in kwajlan bin akan jelti max in chemnek. Por Jajáꞌ tin puntsi an tin eját kʼubak ani tin utsaꞌ enchéꞌ: ―Yab ki jikʼey, Nanáꞌich nin tujtal ani nin okʼontal. <' sBin eját kʼubak in koꞌol búk a óttsik ani bin wiꞌ u kalel jun i chʼupidh machét xi tamatkʼi ti wiꞌidh. Putál nin wal in junwal jelti na kʼítsá tam tajax tʼajat. "& ?Nin akan chʼaxixíl jelti i bádhits patʼál xin bij bronse, xi xoꞌkadh ba jun i jorna; ani nin káwintal, kawidh jelti tam u bososól yán i jaꞌ. v% gNin xiꞌíl dhakniꞌ tʼajat jelt in dhak xiꞌíl i borrego o jelti an chám ani nin wal jelti i kʼamal. T$ #
Junax chʼejel ba jachanꞌ búk in kúb an béla, u chuꞌu jun i inik xeketlidh kʼal jun i xeketláb xi bodhól asta bin akan ani in wíkʼím bin itsích jun i wikʼaxtaláb xi tʼajadh kʼal i oro. # - In chawꞌkʼin abal ku chuꞌu xitam jáꞌ tin tawnál ani tam tin chawꞌkʼin, u chuꞌu búk in kúb i béla xi tʼajadh kʼal i oro. L" xu káw tin utsaꞌ enchéꞌ: ―Nanáꞌich nin tujtal ani nin okʼontal. Ka dhutsaꞌ ba jun i úw xowaꞌ exom a chuꞌtal ani ka abtsi an belomtsik xi kʼwajat ba búk an bitsow xu takʼnaltsik ban chabál xi Asia. An bitsowtsik xi Efeso, xi Esmirna, xi Pérgamo, xi Tiatira, xi Sardis, xi Filadelfia ani xi Laodisea. k! Q
Jun i domingo, xi jayéchkʼi jelti na kʼítsá tam ti ejech ti ít an Ajátikláb, in jilkʼon teykómte kʼal in cháp an Tʼokat Ejattaláb ani u achʼaꞌ tu kúx jun i kawidh káwintaláb, jelt xan tu júsnal i korneta, , S Nanáꞌ, xu bij Juan, tu at kidhábtsik neye ani exom u watʼnál an yajtsiktaláb jelti tatáꞌtsik. In takʼnélich neye kʼal na Dios ani exom u watʼnál xowaꞌkichkʼi kʼal tin kwenta na Jesukristo. In kʼwajat tin wikʼnél ban chakam chabál xin bij Patmos xi kʼwajat ban jaꞌ. In kʼwajat tin wikʼnél abal u tʼilál an alwaꞌ tʼilab ani abal u tʼilál jeye xowaꞌ in tʼajámal na Jesukristo. \ 3“Nanáꞌich nin tujtal ani nin okʼontal”, anchanꞌ tin ulal an Ajátikláb xi ejtal in ejtowal kin tʼajaꞌ ani xi kʼwajat ejat malilíl i kʼij. Na Juan in chuꞌtsi tin labidh tʼokát na Kristo ¡Ka achʼaꞌtsik, na Kristo neꞌech ka tsích ban tokow! Kʼal ejtal ti neꞌech ka chuꞌtat, asta kʼal xi kʼál ti chʼojbédhats. Ejtal an atiklábtsik xi ban kʼayꞌlá neꞌech ka ukʼintsik tam kin chuꞌu. Aniꞌ anchanꞌ neꞌech ka támun. \ 3ani tu tʼajámalich tu pakdhaꞌ takʼix ani tu páleꞌ abal ki tʼójontsi nin Tátaꞌ Dios. ¡Ke an labidh tʼokattaláb ani an awiltaláb kin kóꞌoy Jajáꞌkʼi malilíl i kʼij! Anchanꞌ ka tʼájan. _ 9Ka bachʼutsik jeye i alwaꞌtaláb ani i kʼijidhtaláb xi tál ba na Jesukristo an lujat óltsix, xi okxinék ka ejech ti ít abal yabich jaykʼi ka chemech ani xin koꞌol i awiltaláb kin takʼiy i pakdhaꞌ takʼix xi techéꞌ ti kʼayꞌlá. Na Jesukristo tu kʼanidhál, tu wixkʼintsámalich an ti walastalábil kʼal nin xichʼál, Q Nanáꞌ, xu bij Juan, u dhutsuntsal an belomtsik xi kʼwajattsik ba búk i bitsow xu takʼnaltsik ban chabál xi Asia. Ka bachʼutsik i alwaꞌtaláb ani i kʼijidhtaláb xi tál ba na Dios, xi kʼwajat ejat malilíl i kʼij ani xi tál jeye ba búk an ejattalábtsik xi kʼwajat tin tamét nin tʼokat kʼwajtal na Dios. Kʼijidh tʼajat abal xitaꞌ kin ajay, kin exbay jechéꞌ an tʼiltsixtaláb ani kin tʼajaꞌ xowaꞌ jechéꞌ kʼwajat dhutsadh, pos an kʼij exomich ti kʼunel. Na Juan in dhutsuntsal ti chapnédhomtaláb an belomtsik xi kʼwajattsik ba búk i bitsow C Jechéꞌ na Juan, nin tʼójontsixil na Jesukristo, jaꞌich xin tʼilámalich nin káwintal na Dios, in ólnámal xowaꞌ in tʼajámal na Jesukristo ani ejtal xowaꞌ in chuꞌúmal. " AJechéꞌ jaꞌich xowaꞌ na Dios in xalkʼantsi na Jesukristo abal kin pidhaꞌ kin choꞌóbnaꞌ nin tʼójontsixiltsik xowaꞌ neꞌech ka támun kʼunat i kʼij. Na Jesukristo in abaꞌ nin tʼokat abatwálejil abal ka xalkʼantsat na Juan jechéꞌ an ti xalkʼantsixtaláb. lQ:Ka bachʼwaltsik echʼekʼi nin alwaꞌtal ni Ajátik Jesukristo. Anchanꞌ ka tʼájan.Y+:Ejtal xu dhabalábichtsik kʼal na Dios xi techéꞌtsik u kʼwajíl, ti abtsaltsik ti chapnédhomtaláb. Ti abtsaltsik jeye ti chapnédhomtaláb, xi kʼwajattsik bin kʼimáꞌ an lej pulek takʼix romano. F:Ti kin chapnédhantsitsik tin bij na Jesukristo, ejtal xu dhabalábichtsik kʼal na Dios. An kidháblábtsik xi techéꞌ kʼwajat kʼal nanáꞌ, ti abtsaltsik ti chapnédhomtaláb. !:¡Ke an labidh tʼokattaláb kin kóꞌoy malilíl i kʼij ni Tátaꞌ Dios! Anchanꞌ ka tʼájan. An chapnédhomtaláb xi tin okʼontal =s:Pos nu Diosil, neꞌech ti ki pidhaꞌtsik ejtal xowaꞌ a yéntsal. Yán i alwaꞌ chʼejwalixtaláb in koꞌol ani neꞌech ti ki pidhaꞌtsik kom a belálich na Kristo Jesús. :Pos nanáꞌ u bachʼúmalich ejtal ani watʼatsich. Kʼal xowaꞌ tin abtsitsik kʼal na Epafrodito lejat kʼál u koꞌolich. Xi tin abtsámaltsik in junwal jelti niwiy ikbaxtaláb, jun i pikbantsixtaláb xin bachʼwal na Dios kʼal yantam i kulbétaláb. .U:Nanáꞌ yab in kʼwajat u chalpóm kin chʼejwaliyat, xowaꞌ nanáꞌ u léꞌ, jaꞌich ke tatáꞌtsik ka kóꞌoy más i alwaꞌtaláb xon tu takʼix na Dios. yk:Pos tam tin kʼwajat Tesalónika, yáníl tin abtsi ti tolmixtaláb abal ku éynaꞌ kʼal xowaꞌ u yéntsal. +:Jelt xan ta choꞌóbich tatáꞌtsik xi kʼwajíl Filipos, ke tam tin kale Masedonia abal ku tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab, ejtal an belomtsik yab tin tolmiy, tokot tatáꞌkʼitsik. Jechéꞌ ta tʼajáltsik anchanꞌ, jaꞌich abal tu tolmiyámaltsik ki belmách. {o:Por tu utsáltsik ke alwaꞌ tʼajat xan ta tʼajál abal tin tolmiyaltsik kʼal ejtal xowaꞌ exom u watʼnál. R
:
Ejtal u ejtowal ku tʼajaꞌ kom na Kristo tin pidhál ti chapiktaláb. $ A: U witʼál kin kʼwajay jelti jun i chʼojontál ani u witʼál jeye kin kʼwajay jelti jun xitaꞌ xin koꞌol kidhat. U witʼámal ku tametnaꞌ xowaꞌkich i yejetalábtsik, ku watʼnaꞌ i kʼaꞌínab o kin kʼwajay in ajꞌuts, ku kóꞌoy yán xataꞌ o kin kʼwajay mapats. ~ u: Yab u ulal jechéꞌ abal u yéntsal tʼajat xataꞌ, pos u witʼámalich kin kʼwajay kʼal xowaꞌkʼi u koꞌol. O
:
In kulbél tʼajat tin bij an Ajátikláb abal tin chalpayámalichtsik juní. Yab exom u ulal ke tin ukʼtsámalichtsik, xowaꞌ u ulal, jaꞌich ke yab a kóꞌyámaltsik xan tin tolmiytsik. S : Ka tʼajaꞌtsik xowaꞌ tu okʼtsámaltsik, xowaꞌ a achʼámaltsik u ulúmal ani xowaꞌ a chuꞌúmaltsik u tʼajámal. Ki kʼwajaytsik xan tu takʼyámaltsik ani na Dios xin pidhnál an kʼijidhtaláb, neꞌech ka kʼwajay kʼal tatáꞌtsik. An tolmixtaláb xin kʼwajbaꞌ an kidháblábtsik xi Filipos abal na Pablo |q:Kidháblábtsik, tin okʼontal, tu kontsal abal ka chalpaytsik tokotkʼi xowaꞌ tsubax, xowaꞌ xu kʼakʼnáb, xowaꞌ lujat, xowaꞌ tʼokat ani xowaꞌ alwaꞌ. Ka chalpaytsik tokotkʼi xowaꞌ alwaꞌ ani xin tomnál ka kʼakʼná. lQ:Neꞌech tám ki pidhantsik kʼal na Dios an ti kʼijidhtaláb, xi jaꞌich jun i kʼijidhtaláb xi púlek tʼajat, ke yab xitaꞌ in ejtowal kin exbay. Jechéꞌ an kʼijidhtaláb neꞌech ti ki beletnantsitsik an ta itsích ani neꞌech ka kóꞌoytsik juniniꞌ na chalab kom a belálichtsik na Kristo Jesús. Ka chalpaytsik xowaꞌ jáꞌ na alwaꞌ T!:Yab ki kʼwajay ta tʼeꞌpinaltsik kʼal ni jun xataꞌ, ka óltsal na Dios ejtal xowaꞌ a yéntsal. Ka óltsal kʼal i óláb, kʼal i pakabédhaxtaláb ani ka pidhál jeye ti jalbintsixtaláb. q[:Ke ejtal ti ki exlaꞌtsik abal i alwaꞌ iniktsik. An Ajátikláb kʼunat i kʼij neꞌech ka tsích. :Ki kʼwajaytsik echʼekʼi i kulbél abal a belálichtsik an Ajátikláb. Tu witsʼkʼontsaltsik juní: ¡Ki kulbétsik tʼajat! 0Y:Ani tatáꞌ, Sísigo, xi tin juniknámal tʼajat kʼal jechéꞌ an tʼojláb, tu kontsal abal ka tolmiy jechéꞌ an kidháblábtsik. Pos jajáꞌtsik, na Klemente ani xi kʼeꞌettsik jeye, tʼójnéktsik junax kʼal nanáꞌ abal ki tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab. Nin bij xi jechéꞌtsik kʼwajat dhutsadh ban dhutsadh úw xon ti kʼwajat dhutsadh xin koꞌolichtsik an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. :U pakabédhál na Ebodia ani na Síntike abal kin kóꞌoytsik juniniꞌ nin chalab kom in belálichtsik an Ajátikláb. :Jaxtám, kidháblábtsik xi tu kʼanidháltsik tʼajat ani xu léꞌ tʼajat kin kʼale tu álnaꞌtsik, kʼal tatáꞌtsik ta kwenta tin kʼwajat in kʼijidh ani tatáꞌichtsik ni kʼwajat jelti nu chʼejwalíb. Ka óntsi ka belaꞌtsik an Ajátikláb. 1:Jajáꞌ neꞌech ti ku jalkʼuntsi jechéꞌ an ti tʼuꞌúl xu chemel abal ki kóꞌoy jun i labidh tʼuꞌúl xi jelti Jajáꞌ in koꞌol. Jechéꞌ neꞌech kin tʼajaꞌ kʼal jayéch an chápláb xin koꞌol, xi kʼál ti neꞌech kin takʼiy ejtal xowaꞌkich.5c:Por wawáꞌ, ni chabálil jaꞌich an walkʼiꞌ ani u kʼwajat i aytsím ke tajaꞌ ban walkʼiꞌ ka tsích juní ni Loꞌóxil, xi jaꞌich an Ajátikláb Jesukristo. ~ :Por tam kin bajaw an pakwenib, jechéꞌtsik, neꞌech ka kʼibdhá. Pos jajáꞌtsik tokot in belál xowaꞌ in kulbetnál ani in tʼekʼáltsik tinbáꞌ kʼal xowaꞌ xi yejat ka tidhebétsik kʼál. Tokot in chalpayaltsik xowaꞌ waꞌach techéꞌ ti chabál. }:Yánílich tʼajat tu utsámaltsik ani bél tu witsʼkʼontsaltsik asta kʼal jaꞌmaꞌtsik u wal, ke bél tʼajat waꞌach yán xitaꞌ xi yab in léꞌ ka tʼilan ke na Kristo chemdhats pajkʼidh ban peltsidh teꞌ kʼal tin kwenta ni walastalábil. |:Kidháblábtsik, ka wéwnaꞌ nu okʼtsixtal ani ka chuꞌutsik jeye xu kʼwajílichtsik anílkʼi jelt xan tu okʼtsámaltsik. {':Por asta xon ti bajúmalich ki lujku tibáꞌ, yab ku jilkʼon tajaꞌkʼi, ki óntsi ki lujku tibáꞌ ani ki kóꞌoy juniniꞌ ni chalab. 9zk:Jaxtám, ejtal xu kʼwajatich lujat, yejat ki chalpay jechéꞌ; ani max kʼeꞌet xantʼéy a chalpayaltsik, na Dios neꞌech jeye ti ki pidhaꞌtsik ka choꞌóbnaꞌ. Ly:Anchanꞌ, neꞌech tám ku ejto ku bajaw xon ti yejat kin ulich ani ku átaꞌ an chʼejwalixtaláb xi tu kanál ki bachʼu na Dios túꞌ walkʼiꞌ abal u kʼwajatich kʼal na Kristo Jesús. Wx':
Kidháblábtsik, nanáꞌ yab exom u ulal ke u bajúmich jechéꞌ; por xowaꞌ u tʼajál, jaꞌich ku ukʼtsích xu jilámich tu kúx ani u tʼajál i chápláb abal ku bajaw xowaꞌ kʼwajat tu tamét. Aw{: Yab exom u ulal ke u bajúmalich ejtal jechéꞌ, nibal u léꞌ ku ulu ke in lujatich tʼajat; por u óntsal abal ku ejto ku bajaw xantʼókʼi tin takwyámal na Kristo Jesús. $vA: abal ku kóꞌoy neye an aytsixtaláb kin ejdhá tam ka ejdhá ti ít an chemélomtsik. Xantʼéy yejat ki tʼajaꞌ abal ki bajaw xon ti léꞌ ku ulich u{:
Nanáꞌ u léꞌ ku exlaꞌ na Kristo ani ku achʼaꞌ nin cháp na Dios xi kʼál ti ejdhá ti ít tam ti chemdhá. Ku achʼaꞌ jeye an yajtsiktaláb xi Jajáꞌ in achʼámal ani ku watʼnaꞌ neye an chemlá xi jelti Jajáꞌ in watʼnámal, 1t[: Anchanꞌ, neꞌech kin kʼwajách juniniꞌ kʼal Jajáꞌ, yab abalkʼi yab u chʼikat tʼajámal an takʼixtaláb, jaꞌich abal u koꞌolich an lujattaláb xin pidhál na Dios xitaꞌ kin belaꞌich na Kristo. Jechéꞌ jaꞌich jun i lujattaláb xi neꞌech ki kóꞌoy tam ku belmáchich. Es:Ani yab tokot jáꞌkʼi jechéꞌ, aníl jeye ejtal xowaꞌ ku ejto ku kóꞌoy, yab u ajyal max in jalbíl, más yán in jalbíl abal u bajúmalich ku exlaꞌ nu Ajátik Jesukristo. Kʼal tin kwentakʼi na Kristo u tokʼoy ku jilaꞌ ejtal ani u ajyal jelti amúl abal u léꞌ kin dhabalnájich kʼal na Kristo. !r;:Por ejtal jechéꞌ xin jalbíl tʼajatwiꞌik abal nanáꞌ, xoꞌ u ulal abal yab xataꞌ in jalbíl, kʼal tin kwentakʼi abal u exlaꞌ na Kristo. q :Kom anchanꞌ tu wéwnámal jechéꞌ an takʼixtaláb, u atʼámal tʼajat xin beláltsik na Kristo. U tʼajámal in lujtalkʼi xan tin ulal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, ke ni jun xitaꞌ yab in ejtómal ti kin utsaꞌ xataꞌ. wpg:pos tin waxikláb a kʼítsá tin waꞌchinék tin chakam in exóliyat bu tʼuꞌúl kom in israelita neye ani in kidhtaláb kʼal nin kidhtaltsik na Benjamín. Nanáꞌ in ebreo asta tin chakam ani nu tátaꞌtsik, u ebreotsik jeye. U tʼajámal tʼajat jelt xan tin ulal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés jelt xan tin wéwnál an fariseotsik. "o=:Maske nanáꞌ neye u koꞌol kʼejle xantʼókʼi ti ku belaꞌ jechéꞌ. Max jun xitaꞌ in chalpayal ke yejat kin belaꞌ jechéꞌ, nanáꞌ más; qn[:Pos xi tsubaxich lejtal exólidh, jaꞌich wawáꞌ, xi kʼakʼnálich na Dios kʼal i ejattal ani u kulbél abal u dhabalábich kʼal na Kristo Jesús. Yabich i ódhál ti kwenta max i koꞌol an exól ba ni tʼuꞌúl o yabaꞌ. m:Ka kóꞌoytsik tʼajat i kwenta kʼal an atiklábtsik xu usnal ke in junwal jelti an pikʼoꞌ, kʼal an atiklábtsik xin okʼtsixnál xowaꞌ yab alwaꞌ ani kʼal an atiklábtsik xin léꞌ kin chuꞌu ka tʼajaꞌtsik an exól ba na tʼuꞌúl. Hl :Ani xoꞌ kidháblábtsik, ki kulbétsik abal a belálich an Ajátikláb. Pos abal nanáꞌ yab i itʼixtaláb max tu witsʼkʼontsitsik tu dhutsuntsi, pos alwaꞌ tʼajat abal tatáꞌtsik. pkY: Pos jajáꞌ walaꞌich tʼajat ka chemech kʼal tin kwentakʼi ti tʼójontsix an ta Kristo. Jajáꞌ yab in ajay tinbáꞌ tam ti tsích ti kin tolmiy kʼal an tʼojláb xu koꞌol kom tatáꞌtsik yab a ejto ti kin tolmiy.)jK: Ka bachʼutsik kʼal yantam i kulbétaláb, kom i at kidhábich abal i belál an Ajátikláb ani ka kʼakʼnaꞌ tʼajat an kidháblábtsik xi jelti Jajáꞌ. i : Jaxtám tu léꞌ ku abaꞌ jikʼat ti ki álnaꞌtsik abal ki kulbé tam ka chuꞌu juní ani abal yabich neye más kin lej tʼeꞌpin. nhU:Yawꞌlámadh kʼejle ani walámich tʼajat ka chemech; por kóꞌontsat ti yajnantsixtaláb kʼal na Dios. Yab tokot jajáꞌkʼi, nanáꞌ neye. Támun anchanꞌ abal yab más ku kóꞌoy i tʼeꞌpintaláb ké xu koꞌolich. g:Pos jajáꞌ in léꞌ tʼajat ti ki chuꞌu ejtal tatáꞌtsik ani tʼeꞌpin tʼajat abal a achʼámaltsik ke jajáꞌ u yaꞌul. mfS:Por u chuꞌtal yejat tu abtsitsik an kidhábláb Epafrodito, xi tin tolmiyal ani tin juniknál an tin tʼojnal. Jechéꞌ an kidhábláb, jaꞌich xi tatáꞌtsik tin abtsámal abal ti kin tolmiy kʼal an yejetalábtsik. ey:maske u choꞌób alwaꞌ abal an Ajátikláb neꞌech ti kin tolmiy abal kin kʼale tu álnaꞌtsik kʼunat i kʼij. d7:Ani jaxtám tu chalpayal ku abaꞌ ti ki álnaꞌtsik, tam ku choꞌóbnaꞌich xan ti neꞌech an yejetaláb xu koꞌol techéꞌ ban wikʼaxteꞌ; vce:Por tatáꞌtsik a choꞌóbichtsik xan ti na Timoteo tin xalkʼámal xowaꞌ in ejtowal kin tʼajaꞌ ani xan tin tolmiyámal abal kin xeꞌchin ku tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab, jelt xan ti jun i chakámláb tin tolmiyal nin tátaꞌ. obW:Pos ejtaltsik in ayal xowaꞌ jajáꞌkʼitsik in léꞌ ani yab xowaꞌ in léꞌ na Kristo Jesús. 7ag:Pos yab waꞌach xitaꞌ jelti na Timoteo xin chalpayal jelt xan ti nanáꞌ u chalpayal ani ka kʼwajay lejtal ti chalpax in tsubtalkʼi kʼal tatáꞌtsik ta alwaꞌbíl. 7`g:Max an Ajátikláb Jesús anchanꞌ tin léꞌ, u chalpayal tu abtsitsik jikʼat an ta Timoteo abal ti ki álnaꞌ ani kin kulbé tam ku achʼaꞌ xan ta kʼwajattsik. [_/:Ki kulbétsik teye jelt xan ti nanáꞌ in kulbél. Na Timoteo ani na Epafrodito ^w:Neꞌech kin kulbé maske kin chemdhá kom neꞌech ku pidhnaꞌ tubáꞌ jelti max in pikbaxtaláb. Neꞌech ku pidhnaꞌ tubáꞌ abal ku kidhbay an pikbantsixtaláb xa kʼwajbantsaltsik na Dios abal i belomichtsik. Jaxtám ti awil ku kulbé. f]E:abal a tʼiltsaltsik an ti alwaꞌ tʼilab xi kʼál ti neꞌech kin exlaꞌ xan ti neꞌech kin kóꞌoy an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. Ani anchanꞌ, tam ka tsích na Kristo, nanáꞌ neꞌech ku achʼaꞌ i kʼijidhtaláb kʼal tatáꞌtsik ta kwenta, kom neꞌech ka xalkʼan ke yab in xeꞌchinék tin aniꞌ tʼojnalkʼi. (\I:abal ni jun xitaꞌ yab ti ki eltsi ta walab ani anchanꞌ, ka xalkʼan ke i chakámlábichtsik kʼal a Dios, maske i kʼwajattsik ban walablom atiklábtsik, yab neꞌech ki kʼwajay i chʼoꞌodhtsik. Tatáꞌtsik i kʼwajat kʼal jajáꞌtsik jelti a ót xin tajbayal an kʼayꞌlá, d[A:Ka tʼajaꞌtsik ejtal kʼal yantam i kulbétaláb ani yab kʼal i itʼixbéltaláb, Z1:
Pos na Dios jaꞌich ti pidháltsik ka chalpay xowaꞌ alwaꞌ ka tʼajaꞌ ani ti tolmiyal abal ka tʼajaꞌtsik, xantikʼi Jajáꞌ tin léꞌ. eYC: Jaxtám, kidháblábtsik xi tu kʼanidháltsik tʼajat, anchanꞌ xan ta tʼajámaltsik tʼajat xowaꞌ tu utsámal tam tin kʼwajat kʼal tatáꞌtsik, anílkʼi ti ka tʼajaꞌtsik xoꞌ maske in kʼwajat ów kʼal tatáꞌtsik. Kom i loꞌodhichtsik, ka tʼajáltsik xowaꞌ in léꞌ na Dios abal yab ka kʼibdhaꞌtsik an loꞌeltaláb. 3X_: Ani ejtaltsik kin ulu ke na Jesukristo jaꞌich an Ajátikláb abal tin kʼakʼnabíl na Dios an Tátaꞌláb. An belomtsik in junwal jelti tajbaxtaláb ban kʼayꞌlá W:
abal tam ka ulwat nin bij na Jesús, ejtal xi kʼwajattsik walkʼiꞌ, ban chabál ani alkʼidh ban chabál, ka tudhlantsik. !V;: Jaxtám na Dios tin kʼwajbaꞌ na Jesús más ultaláb ké ejtal xowaꞌ waꞌach ani in kʼwajbantsi tin bij xi más uluts ké ejtal an bijlábtsik, U:Ani tam ti kʼwajay jelti inik, in chaꞌkaꞌ tʼajat tinbáꞌ ani in tʼajaꞌ xowaꞌ utsan kʼal na Dios tam ti utsan abal yejat ka chemech, maske jaꞌich jun i chemlá xi tidhetál tʼajat, kom neꞌech ka chemdhá pajkʼidh ban peltsidh teꞌ. "T=:In jilaꞌ ejtal xan ti Jajáꞌ jeye ani wenkʼon ti tʼójontsix, tam ti waꞌchin techéꞌ ti chabál jelt xan tu waꞌchinal ti chakam jun i inik. hSI:Pos maske Jajáꞌich nu Dios, yab in tʼajaꞌ i chápláb abal ka exlá ke Jajáꞌ u Dios. YR+:Ka kóꞌoytsik teye jayéchkʼi an chalab xin kóꞌoy na Kristo Jesús. |Qq:Yab ka aliytsik xataꞌ abal tatáꞌkʼitsik ta alwaꞌbíl, ka aliytsik xataꞌ abal ejtalkʼi tin alwaꞌbíl. P{:Yab ka tʼajaꞌtsik xataꞌ abal ki kʼwajaytsik ta tómnáx, nibal abal ka tʼekʼaꞌtsik tabáꞌ. Yab ka tʼajaꞌtsik anchanꞌ, ka chaꞌkaꞌtsik tabáꞌ ani ka kʼakʼnaꞌ xi kʼeꞌet jelti max jajáꞌ más ultaláb ké tatáꞌtsik. O+:ka kóꞌoytsik juniniꞌ na chalab, ki kʼánídháxintsik jún ani jún, ki kʼwajajantsik juniniꞌ abal ti kin kʼijidhmédhaꞌtsik más. BN :Jaxtám, max na Kristo ti kʼijidhmédhál ani ti kʼanidhál, max nin Tʼokat Ejattal kʼwajat kʼal tatáꞌtsik, max i kʼákʼnáxtsik ani i kóꞌóntsíxtsik ti yajnantsixtaláb, eM E: Tatáꞌtsik ani nanáꞌ u kʼwajat i watʼnál jayéchkʼi jechéꞌ an yajtsiktaláb. A chuꞌúmichtsik xan tu watʼnámal i yajtsiktaláb más okʼox ani asta xoꞌ, a achʼáltsik abal u óntsal ku watʼnaꞌ.2L _: Pos kʼal tin kwenta na Kristo, i takudhtsik abal ki belmách ani yab tokot jechéꞌkʼi, aníl jeye abal ka watʼnaꞌtsik i yajtsiktaláb kʼal tin kwenta na Kristo. 4K c: ani yab ka walkaꞌ ti ki jikʼédhaꞌtsik xin atʼál an alwaꞌ tʼilab. Jechéꞌ xowaꞌ tu kontsal ka tʼajaꞌtsik, jaꞌich jun i exól abal kin chuꞌu ke jajáꞌtsik neꞌech ban kʼibeltaláb, por jaꞌich jeye jun i exól abal tatáꞌtsik i loꞌodhich ani jechéꞌ, ba Dios ti tál. J ):Tokot tu pakabédháltsik abal ki kʼwajay jelt xan tin ulal nin alwaꞌ tʼilábil na Kristo. Anchanꞌ, maske kin kʼale tu álnaꞌ o in kʼwajat ów, ku achʼaꞌ ke i kʼwajajadhtsik alwaꞌ, juniniꞌ a chalab, a tʼiláltsik an alwaꞌ tʼilab abal ka belan pI [:Anchanꞌ, tam kin kʼale juní tu álnaꞌtsik, ki kʼijidhmétsik kʼal tin kwenta na Kristo Jesús. NH :Ani kom u choꞌób abal anchanꞌ neꞌech ka támun, bél neꞌech kin kʼwajay kʼal tatáꞌtsik abal ta alwaꞌbíl ani abal ki kʼijidhmétsik kʼal tin kwenta an belomtaláb xa koꞌoltsik. UG %:por u chalpayal abal más alwaꞌ abal tatáꞌtsik max yabél kin chemech. XF +:Tʼojláb tʼajat ku takuy xowaꞌ más alwaꞌ kʼal jechéꞌ chablam: pos u léꞌak max kin chemchich abal kin kʼaléch tin kʼwajíl junax kʼal na Kristo, pos jechéꞌ alwaꞌ tʼajat abal nanáꞌ; E ):Pos max techéꞌkʼi neye bél in xeꞌech juntam anikʼi ani alwaꞌ ku tʼójontsi an Ajátikláb, tám, yab u choꞌób xowaꞌ ku takuy. 3D a:Pos abal nanáꞌ, max in kʼwajat ejat, in ejat abal ku tʼójontsi a Kristo ani max kin chemech, más alwaꞌ, kom neꞌech kin kʼaléch tin kʼwajíl kʼal Jajáꞌ. AC }:Pos xowaꞌ u aytsal ani xowaꞌ u léꞌ, jaꞌich ke yab kin tidhebé. U léꞌ ku ejto kin káwin kʼal ni jun i jíkʼib, abal anchanꞌ jelti xoꞌ ani echʼekʼi, ka xalkʼan más ba nanáꞌ nin pubíl na Kristo. U léꞌ ka xalkʼan ba nanáꞌ nin pubíl na Kristo, maske in kʼwajat ejat o in chemnek. eB E:kom u choꞌób ke kʼal ejtal jechéꞌ xowaꞌ exom u tamwal neꞌech kin kale alwaꞌ, kʼal tin kwenta an kontsintsixtaláb xa tʼajáltsik ani kʼal an tolmixtaláb xi tin pidhál nin Tʼokat Ejattal na Jesukristo. $A C:Por, ¿jantʼó ki éynaꞌ? Maske alwaꞌ o yab alwaꞌ, in tʼiláltsik a Kristo ani jechéꞌ, tin kʼijidhmédhál. Ani más neꞌech kin kʼijidhmé, 1@ ]:Por xi kʼeꞌettsik, in tʼilál na Kristo kom u kʼanidhaxtsik, pos in choꞌóbtsik ke nanáꞌ in kʼwajat tin wikʼnél abal ku ulu ke an alwaꞌ tʼilab, tsubax. ]? 5:Taltsik in tʼiláltsik na Kristo, abal in atʼál ani yab kʼal i tsubaxtaláb. Jechéꞌ tin tʼajáltsik anchanꞌ abal in léꞌ kin chuꞌutsik ku watʼnaꞌ más i yajtsiktaláb techéꞌ ban wikʼaxteꞌ. U> %:Tsubax kʼejle ke taltsik in tʼilál na Kristo abal in chakuntsal o abal in ulaltsik ke yab tsubax xowaꞌ u ulwáb kʼal tin kwenta na Kristo, por taltsik, xeꞌech in tʼiláltsik in tsubtalkʼi. 8= k:Ani abal in chuꞌtáb ke in kʼwajat tin wikʼnél, yán an kidháblábtsik in kubámal tinbáꞌ abal ka xeꞌchin kin tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab kʼal ni jun i jíkʼib. H< :
Jaxtám, ejtal an soldadotsik xi kʼwajat ban atá xon tu tʼajnal an lújundhaxtaláb ani ejtal xi más, in choꞌóbtsik abal nanáꞌ in kʼwajat tin wikʼnél abalkʼi u belál a Kristo. ; ': Kidháblábtsik, u léꞌ ka choꞌóbnaꞌtsik ke ejtal xowaꞌ u tamúmal, tin tolmiyámal abal ku tʼilaꞌ más an alwaꞌ tʼilab. ]: 5: Max a belálichtsik na Jesukristo, neꞌech ka ejtotsik ka tʼajaꞌ yán xowaꞌ alwaꞌ abal tin kʼakʼnabíl na Dios ani abal kin bachʼu an labidh tʼokattaláb. Max in kʼwajat ejat, in ejat abal na Kristo Y9 -:
abal ka witʼaꞌtsik ka exlaꞌ xowaꞌ na más alwaꞌ. Anchanꞌ, neꞌech ki xeꞌchintsik alwaꞌ ani yab neꞌech ka waꞌchin ni jun xataꞌ xantʼokʼál ti ki walbiyat tam ka tsích juní na Kristo. 8 : U kontsal na Dios abal ki kʼánídháxintsik más, kʼal yantam i chalpadhtaláb ani ka ejto ka exbaytsik xowaꞌkichkʼi, 7 +:Na Dios in choꞌób alwaꞌ abal tu kʼanidháltsik tʼajat kʼal jun i kʼanidhaxtaláb jelti an kʼanidhaxtaláb xin koꞌol na Jesukristo. N6 :In tomnál tʼajat ku chalpay anchanꞌ kʼal tatáꞌtsik ta kwenta, kom tu kʼanidháltsik tʼajat. Aníl jeye kom a bachʼwaltsik jayéchkʼi an alwaꞌtaláb xi nanáꞌ u bachʼwal kʼal tin kwenta tam in balidh ban wikʼaxteꞌ ani tam in kʼwajat tin tamét i awiltalábtsik abal ku ulu ke an alwaꞌ tʼilab, tsubax. ?5 y:U choꞌób alwaꞌ abal na Dios, xin tujúm kin tʼajaꞌ an alwaꞌ tʼojláb ba tatáꞌtsik, neꞌech kin okʼoy tam kin bajaw xowkʼi ti neꞌech ka tsích juní na Jesukristo. )4 M:pos i tolmixnéktsik teye abal ka tʼilan an alwaꞌ tʼilab. Jechéꞌ a tujutsik ka tʼajaꞌ asta tam ta tʼiltsintsik an ti alwaꞌ tʼilab ani asta xoꞌ. ]3 5:Echʼekʼi tam kin ólan, tu kontsintsal ejtal tatáꞌtsik kʼal i kʼijidhtaláb; V2 ':Echʼekʼi tam tu chalpaytsik, u pidhál ti jalbintsixtaláb nu Diosil. )1 M:Ka bachʼwaltsik an alwaꞌtaláb ani an kʼijidhtaláb xi tál ba ni Tátaꞌ Dios ani ba ni Ajátik Jesukristo. Nin kontsintsixtal na Pablo abal an belomtsik G0 :Nanáꞌ, xu bij Pablo, junax kʼal na Timoteo, u kʼwajat i tʼójontsal na Jesukristo. I dhutsuntsal jechéꞌ an ti úw ejtal xu dhabalábichtsik kʼal na Dios abal in belálichtsik na Kristo Jesús. I dhutsál jeye jechéꞌ an úw abal an okʼlek belomtsik ani an tolmix belomtsik xu kʼwajíl ban bitsow Filipos. f/ GKa bachʼwaltsik echʼekʼi nin alwaꞌtal ni Ajátik Jesukristo. Anchanꞌ ka tʼájan.. )Ti abtsal jeye ti chapnédhomtaláb na Markos, na Aristarko, na Demas ani na Lukas, xi tin tolmiyaltsik kʼal nin tʼojlábil an Ajátikláb. -
I abtsinal ti chapnédhomtaláb kʼal na Epafras, xi junax tu kʼwajat tu wikʼnél kʼal tin kwentakʼi na Kristo Jesús. =, uAníl jeye tu kontsal abal ti kin tʼojojontsi jun i altá xon ti neꞌech kin koyóch; pos u choꞌób alwaꞌ ke na Dios neꞌech kin tókʼoy an kontsintsixtaláb xa tʼajáltsik ani neꞌech ti kin walkaꞌ kin kʼale juní tu álnaꞌtsik. An chapnédhomtaláb ani an lábtʼajaxtaláb xi tin okʼontal !+ =Tu dhutsuntsal abal u choꞌób alwaꞌ ke anchanꞌ neꞌech ka tʼajaꞌ ani u choꞌób abal más neꞌech ka tʼajaꞌ ké xowaꞌ tu kontsal. '* IKidhábláb, ti kin tʼajtsi jechéꞌ an ti alwaꞌtaláb kom wawáꞌ i belálich an Ajátikláb; ti kin kʼijidhmédhaꞌ, kom i belálich an Ajátikláb. ) Nanáꞌ, xu bij Pablo, u dhutsál jechéꞌ kʼal nanáꞌ tʼajat u kʼubak, nanáꞌ neꞌech kin lejkin kʼal tatáꞌ; maske neꞌech ku ejto tu chalpantsi ke tatáꞌ tin júntsal teye, pos nanáꞌ tu óltsi an tin káwintal na Dios abal ki loꞌey teye.
(~F||Y{mz yxwvv=utUsXrq)onmvlykj$igff#edcba`__]\[ZYXWVUTSwRQQ8POMLMJIaHGF[DCBuA@?>=<;s:i9877E654J32q1800/v..h-+*)('&%$#!"Y! ; G tb& kv;M
r
MQi o>W
Dhájan tám kawidh jelt xan tu dhajnal jun i padhum ani tam ti dhájan, píkʼan búkíl an junkil. ~=u
In teykóm jun i chakam dhutsadh úw weladh, in kubaꞌ nin eját akan ban pujal ani nin kʼwatab akan ban chabál. X< +
U chuꞌu tám ti paꞌíl walkʼiꞌ ba jun i tokow jun i likat tʼokat abatwále ani éb in ókʼ, in koꞌol jun i pichʼal. Nin wal chʼaxixíl jelt a kʼítsá ani nin akantsik in junwal jelti kʼamal. ; Yab jeye in jilaꞌtsik ti chemdhax, nibal ti dhimkʼax, nibal ti kwéꞌ, nibal ti junkunaltsik kʼal xi yab in tomtal.: Por xi jilkʼon an atiklábtsik, xi yab chemech kʼal jechéꞌtsik an yajtsiktaláb, yab in jilaꞌtsik kin tʼajaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ. Yab in jilaꞌtsik kin kʼakʼnaꞌ an atʼax ejattalábtsik, an chʼilabtsik xi tʼajadh kʼal i oro, kʼal i plata, kʼal i bronse, kʼal i tʼujub ani kʼal i okchaꞌ. Jechéꞌ an chʼilabtsik, yab u chuꞌux, yab u ochʼox, nibal u belal. <9q Abal nin awiltal jechéꞌ an bitsimtsik in koꞌol bin wiꞌ ani bin wéw; pos nin wéw jechéꞌ an bitsimtsik, in koꞌol in ókʼ jelti chan ani kʼál tu yajlombédhaxtsik. $8A Wéꞌich junax chʼejel an atiklábtsik chemdhá kʼal jechéꞌ óx an yajtsiktaláb xu kalel bin wiꞌ an bitsimtsik: an kʼamal, an paw ani i asufre. 37_ Anchanꞌ tu chuꞌu ban xalkʼantsixtaláb an bitsimtsik ani xi punattsik tajaꞌ. An bitsimtsik ani xi punattsik tajaꞌ, in koꞌol tin tamét jun i dhabuxtaláb chakniꞌ, asul ani mán. An bitsimtsik in koꞌol in ókʼ jelti padhum ani bin wiꞌ, u kalel i kʼamal, i paw ani i asufre. l6Q Ani u achʼaꞌ abal láju inik i miyón nin yaníl an soldadojiltsik xi punutsik kʼal i bitsim. o5W Walká tám xi chéꞌ an tʼokat abatwáletsik abal kin chemdhaꞌ wéꞌich junax chʼejel an atiklábtsik, pos jaꞌich ti tʼojojodh abal jachanꞌ i ora, jachanꞌ a kʼítsá, jachanꞌ a íchʼ ani jachanꞌ i tamub. l4Q Ani utsan enchéꞌ nin akakláb an tʼokat abatwále xin koꞌol an korneta kʼal jachanꞌ an káwintaláb: ―Ka walkaꞌ cheꞌlam an tʼokat abatwáletsik xi kʼwajat wikʼats bin wál an pulek waljaꞌ xin bij Eufrates. =3s
Tam ti nin akakláb an tʼokat abatwále in jutsuy an korneta xi taꞌ tin koꞌol, u achʼaꞌ jun i káwintaláb xi kale ba cheꞌlam xon ti jiltsidh chʼupitsik xon tu kʼwajbáb an pikbaxtaláb. Jechéꞌ xon tu kʼwajbáb an pikbantsixtaláb, tʼajadh kʼal i oro ani kʼwajat tin tamét na Dios. X2) An jidhtal yajtsiktaláb watʼéch, por bél u kʼibel ka watʼey cháb. 1 An pichʼichʼtsik in koꞌol jun in okʼlékil xi jaꞌich an abatwále xi tál ban owtsiktaláb xi yab in koꞌol in okʼontal in ówtsík. Jechéꞌ an abatwále, ti káwintaláb ebreo u bijyáb, Abadón ani ti káwintaláb griego u bijyáb, Apolión. J0
In koꞌol in wéw jelt in wéw i dhiniy ani in koꞌol jeye in chʼikʼaxtal. Tajaꞌ ba nin wéw, in koꞌoltsik i awiltaláb kin yajlombédhaꞌ an atiklábtsik tin nakíl bóꞌ a íchʼ. j/M Nin putálíl nin tʼuꞌúl bolidh kʼal jun i bolixtaláb xi jelti i patʼál ani nin kawídh nin sutsʼútsʼ in junwal jelt in kawídh yán i karrotsik xu kinoknáb kʼal i bitsim tam neꞌechtsik adhik abal ti péjéx. q.[ In koꞌoltsik in xiꞌíl jelt in xiꞌíl i mímláb ani nin kamab in junwal jelt in kamab i padhum. - An pichʼichʼtsik in junwal jelti bitsimtsik xi kʼwajatich tʼojojodh abal an péjéxtaláb; bin ókʼ in koꞌoltsik jun xataꞌ xin junwal jelti jun i kwetsotsól kʼwajbaxtaláb xi tʼajadh kʼal i oro ani nin wal in junwal jelt in wal i iniktsik. 3,_ Jachanꞌ i kʼij, an atiklábtsik neꞌech kin leꞌnaꞌ ka chemech, por yab neꞌech ka chemech; ani maske in léꞌtsik tʼajat ka chemech, yab neꞌech ka chemech. + Por yab walkantsik kin chemdhaꞌ an atiklábtsik, tokot kin yajlombédhaꞌ tin nakíl bóꞌ a íchʼ. An yajal xin jilál tam ka chʼikʼxin jachanꞌ an pichʼichʼ, in junwal jelti an yajal xin achʼál jun xitaꞌ tam ka chʼikʼan kʼal jun i dhiniy. a*; Utsantsik abal yab xataꞌ kin tʼajtsi an chʼojóltsik xi waꞌach ban chabál, ni jun xataꞌ xowaꞌ yaxniꞌ nibal an teꞌtsik; tokot an atiklábtsik xi yab exólidh bin píkʼib kʼal nin exólixtal na Dios. /)W Ba jachanꞌ an paw kale i pichʼichʼtsik xu jumumúl ban chabál. Jachanꞌ an pichʼichʼtsik pidhan ti awiltaláb jelti an awiltaláb xin koꞌol an dhiniytsik. a(; In japiy tám an owtsiktaláb xi yab in koꞌol in okʼontal in ówtsík ani kale tajaꞌ i paw jelt xan tu kalel ba jun i yejcheꞌ jorna. An paw xu kalel ban owtsiktaláb, in jikʼwchiy na kʼítsá ani an kʼij. h' K Tam ti nin boꞌtal an tʼokat abatwále in jutsuy an korneta xi taꞌ tin koꞌol, u chuꞌu jun a ót xi kwajlanék chabál. Jachanꞌ na ót, pidhan tin japíb an owtsiktaláb xi yab in koꞌol in okʼontal in ówtsík. 3&_
Tayíl u telaꞌ ani u achʼaꞌ jun i tʼokat abatwále ti jumumúl junax chʼejel an walkʼiꞌ ani in ulal kawidh enchéꞌ: ―¡Chʼojontál in chuꞌbíl an atiklábtsik xi kʼwajat ban chabál kʼal tin kwenta an kornetatsik xi neꞌech kin jutsuy xi óx an tʼokat abatwáletsik!8%i Tam ti nin cheꞌtal an tʼokat abatwále in jutsuy an korneta xi taꞌ tin koꞌol, odhyat wéꞌich junax chʼejel na kʼítsá, na íchʼ ani na óttsik jeye. Jaxtám ti wéꞌich junax chʼejel na kʼítsá yab tajbaxin ani wéꞌich junax chʼejel na íchʼ ani na óttsik yab jeye tajbaxin. $ Jechéꞌ na ót in bij Ajenjo, (ti káwintaláb tének, Ajenjo in léꞌ kin ulu, tsʼaꞌiktaláb). Kʼal jechéꞌ tin kwenta, wéꞌich junax chʼejel an jaꞌtsik tsʼaꞌikmé ani yán i atiklábtsik chemech kʼal tin kwenta abal tsʼaꞌikmé an jaꞌ.
#
Tam ti nin oxtal an tʼokat abatwále in jutsuy an korneta xi taꞌ tin koꞌol, kwajlan jun a yejcheꞌ ót jomomól jelti jun i tajbaxtaláb. Kwajlan ba wéꞌich junax chʼejel an waljaꞌtsik ani ba wéꞌich junax chʼejel xon tu kaleltsik i jaꞌ. " Ani chemech wéꞌich junax chʼejel ejtal xowaꞌ waꞌach ban pujal. Pakwat jeye wéꞌich junax chʼejel an pakdhaꞌ tan. m!STam ti nin chabtal an tʼokat abatwále in jutsuy an korneta xi taꞌ tin koꞌol, petʼná ban pujal jun xataꞌ xin junwal jelti jun i yejcheꞌ chʼén jomomól ani wenkʼon ti xichʼ wéꞌich junax chʼejel an pujal. A {Tam ti nin jidhtal an tʼokat abatwále in jutsuy an korneta xi taꞌ tin koꞌol, ulich i idhidh áb ani kwajlan i kʼamal xukʼudh kʼal i xichʼ xi petʼná ban chabál. Tʼaꞌay wéꞌich junax chʼejel an chabál junax kʼal wéꞌich jeye junax chʼejel an teꞌtsik ani ejtal an yax chʼojóltsik. Xi búk an tʼokat abatwáletsik xi taꞌ tin koꞌol juntsik juntsik i korneta, tʼojojontsik tám abal kin jutsuy. h IAn tʼokat abatwále in téynaꞌ tám an ikbaxtaláb, in tsʼutsiy kʼal i kʼalul xi taꞌ ti kʼwajat xon tu kʼwajbáb an pikbantsixtaláb ani in petʼnaꞌ ban chabál. Tam ti an tʼokat abatwále in tʼajaꞌ jechéꞌ, tujey ti lamkʼil an léy an ti píkʼnal an junkil. Julululách ani léwékʼin an chabál. Tam ti jutsuyat an kornetatsik / WAn paw xu kalel ban ikbaxtaláb xin teykóm an tʼokat abatwále, tʼekʼey asta xon ti kʼwajat na Dios junax kʼal nin ólábil xu dhabalábichtsik kʼal na Dios. [ /Más tayíl, ulich jun i tʼokat abatwále, in tsiꞌdhál jun i ikbaxtaláb xi tʼajadh kʼal i oro ani kubey tin tamét xon tu kʼwajbáb an pikbaxtaláb. Jechéꞌ an tʼokat abatwále, pidhan yán ti ikob abal kin ikbaxnaꞌ tam u ól ejtal xu dhabalábichtsik kʼal na Dios. Jechéꞌ xon tu ól xu dhabalábichtsik kʼal na Dios, jaꞌich xon tu kʼwajbáb an pikbantsixtaláb xi tʼajadh kʼal i oro, xi taꞌ ti kʼwajat tin tamét an tʼokat kʼwajtaláb. U chuꞌu tám ti pidhan juntsik juntsik ti korneta xi búk an tʼokat abatwáletsik xi taꞌ ti kubutsik tin tamét na Dios. D Tam ti an Ajátikláb xi jaꞌich jelti an borrego xu pikbantsáb na Dios, in wékʼoy xin búkláb an pajkʼixtaláb, chamkʼan ejtal túꞌ walkʼiꞌ. Chʼejel ora xónaꞌ chamkʼan. "=pos neꞌech ka beletnátsik kʼal an Ajátikláb xi jaꞌich jelti an borrego xu pikbantsáb na Dios, xi kʼwajat tin tamét an tʼokat kʼwajtaláb. Neꞌech ka beletnátsik kʼál jelt xan tu beletnáb an borregotsik. Neꞌech ka júnátsik kʼál bin kalemtal i jaꞌ xin pidhnál i xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal ani neꞌech ka kʼwiꞌtsintsik tin jaꞌmál nin wal kʼal na Dios.7gYabichtsik neꞌech ti kʼaꞌíl nibal neꞌech ti tsikél, yabich neꞌech kin achʼaꞌtsik nin yájtsík na kʼítsá nibal neꞌech kin achʼaꞌtsik i kʼitsowtaláb, wJaxtám ti kʼwajattsik tin tamét nin tʼokat kʼwajtal na Dios ani in tʼójontsaltsik akal i kʼij ban atá xon ti Jajáꞌ kʼwajat; neꞌech ka beletnátsik kʼal xi buxúl ban tʼokat kʼwajtaláb kom Jajáꞌ kʼwajat kʼal jajáꞌtsik. [/Nanáꞌ u utsaꞌ enchéꞌ: ―Payꞌlomláb, tatáꞌ a choꞌób. Ani jajáꞌ tin utsaꞌ enchéꞌ: ―Jechéꞌtsik jaꞌich xin watʼnámalichtsik an pulek yajtsiktaláb, xi tʼokedhatsichtsik kʼal tin kwenta tam ti chemdhá na Kristo pajkʼidh ban peltsidh teꞌ. Tʼokedhatsichtsik, jelti jun i tʼokat dhak kʼudhkʼum. -S
Tin konoy tám enchéꞌ jún ti éb an yejcheltsik: ―¿Jitam jáꞌtsik pé jeye xi jéꞌ kʼwajattsik xeketlidh kʼal dhakniꞌ ani jónꞌ ti táltsik? )K enchéꞌ tin ulutsik:¡Anchanꞌ ka tʼájan! Kin bachʼu an ajtintsixtaláb, an jalbintsixtaláb ani an kʼakʼnaxtaláb malilíl i kʼij ni Diosil;
ani Jajáꞌ kin kóꞌoy an labidh tʼokattaláb, an chalpadhtaláb ani an chápláb malilíl i kʼij. Anchanꞌ ka tʼájan. + Ani ejtal an tʼokat abatwáletsik xi taꞌ ti kubutsik malilíl ban tʼokat kʼwajtaláb ani malilíl ban yejcheltsik ani ba xi chéꞌ jeye xi taꞌ ti kʼwajat ejattsik, tudhlan kututsik asta chabál tin tamét an tʼokat kʼwajtaláb ani in kʼakʼnaꞌtsik na Dios, J
Ejtal in ulaltsik kawidh enchéꞌ:An loꞌeltaláb tál ba ni Diosil,
xi buxúl ban tʼokat kʼwajtaláb
ani ban Ajátikláb xi jaꞌich jelti an borrego xu pikbantsáb na Dios. xi Tam ti watʼéch jechéꞌ, u telaꞌ ani u chuꞌu yán i atiklábtsik. Jechéꞌtsik, tál ba putálkʼi an atiklábtsik, ba putálkʼi an kidhtalábtsik, ba putálkʼi an bitsowtsik ani ba ejtalkʼi an káwintaláb. Kʼwajat kubutsik tin tamét an tʼokat kʼwajtaláb ani tin tamét an Ajátikláb xi jaꞌich jelti an borrego xu pikbantsáb na Dios; yán tʼajat an atiklábtsik ke nibal xitaꞌ neꞌech kin ejto kin ajay. Xeketlidhtsik kʼal dhakniꞌ ani in teykómtsik i apachʼ. ;olajuchab mil nin kidhtaltsik na Sabulón, lajuchab mil nin kidhtaltsik na José ani lajuchab mil nin kidhtaltsik na Benjamín. Xi yán an atiklábtsik xeketlidh kʼal dhakniꞌ }lajuchab mil nin kidhtaltsik na Simeón, lajuchab mil nin kidhtaltsik na Lebí, lajuchab mil nin kidhtaltsik na Isakar, lajuchab mil nin kidhtaltsik na Aser, lajuchab mil nin kidhtaltsik na Neftalí, lajuchab mil nin kidhtaltsik na Manasés,
Lajuchab mil xi exólidh nin kidhtaltsik na Judá, lajuchab mil nin kidhtaltsik na Rubén, lajuchab mil nin kidhtaltsik na Gad,
Ani u achʼaꞌ xáy nin yaníl xi exólidhtsik: buk inik cheꞌ mil in kidhtaltsik xi lajucháb nin chakámiltsik na Israel. 7―Yab ka atʼax tʼajtsi an chabál, nibal an pujal, nibal an teꞌtsik, asta ki exóliy okʼox bin píkʼib nin tʼójontsixiltsik ni Diosil. 5
cU chuꞌu jeye jun i tʼokat abatwále xi tál xon tu kalel na kʼítsá ani in koꞌol nin exólixtal na Dios xi ejat. Jechéꞌ an tʼokat abatwále in dhájay kawidh enchéꞌ xi chéꞌ an tʼokat abatwáletsik xi pidhnéktsik ti awiltaláb abal kin atʼax tʼajtsitsik an chabál ani an pujal: F Más tayíl u chuꞌu chéꞌ i tʼokat abatwáletsik kubutsik ban chabál. Jún ebál, jún alál, jún xon tu kalel na kʼítsá ani jun xon tu ochel na kʼítsá. Jechéꞌ an tʼokat abatwáletsik, kʼwajat in tamkʼúm an ikʼ abal yab ka waꞌun ní wéꞌ ban chabál, nibal ban pujal ani nibal ban teꞌtsik. Pos in bajúmalich xowkʼi ti neꞌech kin pidhnaꞌ an pulek yajtsiktaláb, ani ¿jitaꞌ neꞌech kin ejto kin kuxuy?B}ani in utsáltsik enchéꞌ an chʼéntsik ani an pakdhaꞌ tʼujub: ―Ti ku tʼuꞌchiy ani ti ku chinaꞌ abal yab ti ku chuꞌu xi buxúl ban tʼokat kʼwajtaláb ani abal ki jekʼaꞌ an kʼakʼadh yajtsiktaláb xi neꞌech kin pidhnaꞌ an Ajátikláb, xi jaꞌich jelti an borrego xu pikbantsáb na Dios. 'An pakdhaꞌ takʼix xi ban kʼayꞌlá, chinkʼontsik ban cholax chʼén ani ban pakdhaꞌ tʼujub xi waꞌach ban chʼén, junax kʼal an ultaláb iniktsik, kʼal xi tumínladhtsik, kʼal an okʼlek soldadotsik, kʼal ejtal an jolibtsik ani kʼal xi yab u jolibtsik; %An walkʼiꞌ kʼibchon jelti tam u tʼúlnal jun i úw ani ejtal an chʼéntsik ani an chabáltsik xi kʼwajat ban pujal, pílmédhátsik. )
ani na óttsik xi kʼwajat walkʼiꞌ, kwajlan chabál jelt xan tu kwajlanal nin tej walíl jun i teꞌ tam u wawꞌyáb kʼal i chapik ikʼ. <q Tam ti an Ajátikláb in wékʼoy xin akakláb an pajkʼixtaláb, léwékʼin an chabál. Na kʼítsá tʼunkʼan jelti tʼunuy kʼudhkʼum, na íchʼ wenkʼon jelti xichʼ nU Pidhantsik tám tin dhak xekét ani utsantsik abal ka koyóchtsik bél wéꞌ i kʼij, asta ka kidhey nin yaníl an kidháblábtsik xi kʼwajat in tʼójontsal na Kristo xi neꞌechtsik jeye ka chemdhá jelti jajáꞌtsik. R
Jechéꞌtsik in ulal kawidh enchéꞌ: ―Tʼokat Okʼóxláb ani tsubax, ¿asta jowkʼi neꞌech ka lújundhaꞌ ani ka tʼajaꞌtsik kin jalbiy xitaꞌ tu chemdhámal, xi kʼwajattsik ban chabál? Tam ti an Ajátikláb in wékʼoy xin bóꞌláb an pajkʼixtaláb, u chuꞌu tin ál xon tu kʼwajbáb an pikbaxtaláb, nin ejattal xi chemdhatstsik kʼal tin kwenta nin káwintal na Dios ani abal in ólnáltsik ke na Kristo jaꞌich nu loꞌox. xiU telaꞌ ani u chuꞌu jun i mán bitsim. Xi taꞌ ti punat ban bitsim, u bijyáb ti Chemlá ani tin kúx taꞌ ti tál xu bijyáb tin kubtal an chemélomtsik. Pidhan ti awiltaláb ba jun pejeꞌ an chabál abal kin chemdhaꞌ an atiklábtsik kʼal i péjéxtaláb, kʼal i kʼaꞌínab, kʼal i yawꞌláchtsik ani kʼal i padhumtsik xi waꞌach ban chabál. <~qTam ti an Ajátikláb in wékʼoy xin chéꞌláb an pajkʼixtaláb, u achʼaꞌ tin ulu enchéꞌ xin cheꞌtal xi taꞌ ti kʼwajat ejattsik: ―¡Jalaꞌ ani ka telaꞌ! '}GU achʼaꞌ jun i káwintaláb junax chʼejel xon ti kʼwajat xi chéꞌ taꞌ ti kʼwajat ejattsik ani xu káw in ulu enchéꞌ: ―Jun i denario in jalbíl xi jun kilo i trigo ani anílkʼi jeye in jalbíl xi ox kilo i sebada; por yab ka odhnaꞌ an aséyte nibal an yajtsik uxnél. |5Tam ti an Ajátikláb in wékʼoy xin óxláb an pajkʼixtaláb, u achʼaꞌ tin ulu enchéꞌ xi oxtal xi taꞌ ti kʼwajat ejattsik: ―¡Jalaꞌ ani ka telaꞌ! U telaꞌ ani u chuꞌu jun i tʼunuy bitsim. Xi taꞌ ti punat ban bitsim, in teykóm jun i lejbaxtaláb. w{gKale tám juní jun i chak bitsim. Xi taꞌ ti punat ban bitsim, pidhan ti awiltaláb abal kin wékʼoy an kʼijidhtaláb ban kʼayꞌlá ani abal kin tʼajaꞌ ka chémdháxin an iniktsik jún ani jún. Pidhan jun i nakat machét. Tam ti an Ajátikláb in wékʼoy xin chábláb an pajkʼixtaláb, u achʼaꞌ jeye tin ulu enchéꞌ xi chabtal xi taꞌ ti kʼwajat ejattsik: ―¡Jalaꞌ ani ka telaꞌ! :ymU telaꞌ ani u chuꞌu jun i dhak bitsim. Xi taꞌ ti punat ban bitsim, in teykóm jun i kwiꞌixtaláb. Pidhan jun i kwetsotsól kʼwajbaxtaláb ani kale abal ti átax. !x =U chuꞌu tám ke an Ajátikláb xi jaꞌich jelti an borrego xu pikbantsáb na Dios in wékʼoy an jidhtal pajkʼixtaláb ani u achʼaꞌ tin ulu jún ti éb xi chéꞌ xi taꞌ ti kʼwajat ejattsik, kʼal jun i káwintaláb xin junwal jelti junkil: ―¡Jalaꞌ ani ka telaꞌ! pwYXi chéꞌ xi taꞌ ti kʼwajat ejattsik, in ulal enchéꞌ:―¡Anchanꞌ ka tʼájan! Ani xi jun inik chéꞌ an yejcheltsik tudhlan kututsik asta chabál ani in kʼakʼnaꞌtsik xi kʼwajat ejat malilíl i kʼij.Iv
U achʼaꞌ jeye ejtal xowaꞌ tʼajadh kʼal na Dios, xi kʼwajat walkʼiꞌ, xi kʼwajat chabál, xi kʼwajat alkʼidh ban chabál, xi kʼwajat ban pujal ani ejtal xowaꞌ xi waꞌachtsik tajaꞌ in ulaltsik enchéꞌ:Kin bachʼu an kʼakʼnaxtaláb, kin kóꞌoy an labidh tʼokattaláb ani an awiltaláb malilíl i kʼij,
xi buxúl ban tʼokat kʼwajtaláb ani an Ajátikláb xi jaꞌich jelti an borrego xu pikbantsáb na Dios. nuU ani in ulaltsik kawidh enchéꞌ:An Ajátikláb xi chemdhá, xi jaꞌich jelti an borrego xu pikbantsáb na Dios,
in tomnál kin kóꞌoy an chápláb, kin dhabalnaꞌ ejtal xowaꞌ waꞌach,
kin kóꞌoy an chalpadhtaláb ani an chapniꞌtaláb.Jajáꞌ kin bachʼu an kʼakʼnaxtaláb ani Jajáꞌ kin kóꞌoy an labidh tʼokattaláb. utc Tayíl u telaꞌ juní ani u axtsi tin káwintal yán i tʼokat abatwáletsik xi taꞌ ti kʼwajattsik malilíl ban tʼokat kʼwajtaláb, ba xi chéꞌ jeye xi taꞌ ti kʼwajat ejattsik ani ba xi jun inik chéꞌ an yejcheltsik, s'
Tu pidhámalich ti awiltaláb abal ku kʼwajay tu pakdhaꞌ takʼix ani tu páleꞌ abal ni Diosil,
ani neꞌech tu takʼix ban chabál. Ir Ani in ajatnáltsik jechéꞌ an ít ajatláb:Tatáꞌ nin tomnál ka téynaꞌ an dhutsadh úw ani ka wékʼontsi an tin pajkʼíl;
pos Tatáꞌ i chemdhá ani kʼal na xichʼál tu chʼaꞌyámal abal ku dhabalnájich kʼal na Dios,
ejtalkʼi an kidhtalábtsik, an káwintaláb ani an atiklábtsik. q/Tam tin téynaꞌ an dhutsadh úw, xi chéꞌ xi taꞌ ti kʼwajat ejattsik ani xi jun inik chéꞌ an yejcheltsik, tudhlan tin tamét an Ajátikláb xi jaꞌich jelti an borrego xu pikbantsáb na Dios. Ejtaltsik in teykóm juntsik i són ani in teykómtsik jeye i lejab xi tʼajadh kʼal i oro tsʼutsat kʼal i ikob. Jechéꞌ an ikob, jaꞌich jelti nin ólábil xu dhabalábichtsik kʼal na Dios. CpJechéꞌ xi jaꞌich jelti an borrego xu pikbantsáb na Dios, kʼale ani in bachʼu an dhutsadh úw xi taꞌ tin koꞌol bin eját kʼubak xi taꞌ ti buxúl ban tʼokat kʼwajtaláb. yokU telaꞌ tám juní ani u chuꞌu ke junax chʼejel ban tʼokat kʼwajtaláb, ba xi chéꞌ xi taꞌ ti kʼwajat ejattsik ani junax chʼejel ban yejcheltsik taꞌ ti kubúl an Ajátikláb xi jaꞌich jelti an borrego xu pikbantsáb na Dios, por kʼwajat jelti max chemdhats. Jechéꞌ xi jaꞌich jelti an borrego xu pikbantsáb na Dios, in koꞌol búk in ichʼám ani búk in wal. Nin ichʼámtsik ani nin wal, jaꞌich xi búk nin ejattal na Dios xi kʼwajat putálkʼi an kʼayꞌlá.
nIn utsan tám enchéꞌ kʼal jún ti éb an yejcheltsik: ―Yabich más ki ukʼin, pos xu kidhtaláb kʼal na Judá ani u kidhtaláb jeye kʼal an pulek takʼix Dabid, in átámalich ani neꞌech kin ejto kin welaꞌ an dhutsadh úw ani kin wékʼontsi xi búk an tin pajkʼíl. Jechéꞌ an kidhtaláb, in koꞌol in cháp ani in awiltal jelti an padhum, jaxtám tu bijyáb ti padhum. m Nanáꞌ in ukʼin tʼajat abal yab elan ni jun xitaꞌ xin tomnál kin welaꞌ ani kin ajay an dhutsadh úw, nibal elaꞌ kin telaꞌ. 8liPor nibal walkʼiꞌ, nibal chabál, nibal alkʼidh ban chabál, yab waꞌach ni jun xitaꞌ xi neꞌech kin ejto kin welaꞌ an dhutsadh úw, nibal elaꞌ kin telaꞌ. >kuAni u chuꞌu jun i likat tʼokat abatwále xi kʼwajat in ulal kawidh tʼajat enchéꞌ: ―¿Jitaꞌ in tomnál kin welaꞌ an dhutsadh úw ani kin wékʼontsi an tin pajkʼíl? =j uBin eját kʼubak xi taꞌ ti buxúl ban tʼokat kʼwajtaláb, u chuꞌu jun i dhutsadh úw tʼulilidh, dhutsuntsidh alkʼidh ani eblidh ani pajkʼidh kʼal búk i pajkʼixtaláb. &iE Okʼóxláb ani Diosil, Tatáꞌ nin tomnál ka kóꞌoy echʼekʼi
an labidh tʼokattaláb, an kʼakʼnaxtaláb ani an chápláb;
pos Tatáꞌ a tʼajámal ejtal xowaꞌ waꞌach
ani kom Tatáꞌ anchanꞌ ta leꞌnámal, jaxtám ti waꞌach ani jaxtám ti tʼajadh. h1
xi jun inik chéꞌ an yejcheltsik, u tudhlanal tin tamét xi taꞌ ti buxúl ban tʼokat kʼwajtaláb ani in kʼakʼnáltsik xi kʼwajat ejat malilíl i kʼij. In kwachbáltsik nin kwetsotsól kʼwajbaxtal tin tamét an tʼokat kʼwajtaláb ani in ulaltsik enchéꞌ: Ng Echʼekʼi tam xi jechéꞌtsik chéꞌ in pidhál ti labidh tʼokattaláb, ti kʼakʼnaxtaláb ani ti jalbintsixtaláb xi buxúl ban tʼokat kʼwajtaláb, xi kʼwajat ejat malilíl i kʼij, @fyCheꞌlam jechéꞌ xi ejattsik in koꞌol akak in sutsʼútsʼ juntsik ti éb, in koꞌoltsik tʼajat in wal eblidh ani alkʼidh ani akal i kʼij yab in kubdháltsik kin ulu enchéꞌ:Tʼokat, tʼokat, tʼokat,Okʼóxláb Dios, xi ejtal a ejtowal ka tʼajaꞌ,
i kʼwajat ejat malilíl i kʼij. EeIn jidhtal jechéꞌ xi ejattsik, in junwal jelti padhum; nin chabtal, in junwal jelti toro; nin oxtal, in koꞌol in wal jelti inik ani nin cheꞌtal, in junwal jelti tʼíw u jumumúl. dTin tamét an tʼokat kʼwajtaláb, taꞌ jeye ti kʼwajat jun xataꞌ xin junwal jelti pujal xi tumax tʼajat. Junax chʼejel ani malilíl ban tʼokat kʼwajtaláb, taꞌ ti kʼwajat chéꞌ xataꞌ ejat xin koꞌol in wal putálkʼi, tin kúx ani tin tamét. Tc!Ban tʼokat kʼwajtaláb u lamkʼil i léy, u achʼatmél xataꞌ ani u jululúl. Tin tamét an tʼokat kʼwajtaláb, taꞌ ti letʼotʼól búk i tajbaxtaláb, xi jaꞌich xi búk nin ejattal na Dios. -bSMalilíl ban tʼokat kʼwajtaláb u chuꞌu jeye jun inik chéꞌ i tʼokat kʼwajtalábtsik ani ba jachanꞌ an tʼokat kʼwajtalábtsik, taꞌ ti buxutsik jun inik chéꞌ i yejcheltsik xeketlidh kʼal dhakniꞌ ani in kojámtsik jun i kwetsotsól kʼwajbaxtaláb xi tʼajadh kʼal i oro. a Xi taꞌ ti buxúl ban tʼokat kʼwajtaláb, in junwal jelti jun i chʼaxixíl tʼujub xu bijyáb jaspe ani jelti tʼujub xu bijyáb kornalina. Malilíl ban tʼokat kʼwajtaláb taꞌ ti kʼwajat jun i pichʼal chʼaxixíl jelti jun i tʼujub xu bijyáb esmeralda. \`1Támkʼi jachanꞌ, tam tin kʼwajat teykómte kʼal in cháp an Tʼokat Ejattaláb, u chuꞌu jun i tʼokat kʼwajtaláb xi kʼwajbadh walkʼiꞌ ani ban tʼokat kʼwajtaláb taꞌ ti buxúl jun xitaꞌ. J_ Tam ti watʼéch ejtal jechéꞌ, u telaꞌ ani u chuꞌu walkʼiꞌ jebél jun i wiꞌleb. Jachanꞌ an káwintaláb xin junwal jelt xan tu júsnal jun i korneta xi tin tawnámal jidhtal, tin utsaꞌ enchéꞌ: ―Ki kʼadhiy techéꞌ ani neꞌech tu óltsi ejtal xowaꞌ neꞌech ka támun tam ka támunich jechéꞌ. {^oXitaꞌ in koꞌol in ochʼoxtal alwaꞌ, kin exbay xowaꞌ an Tʼokat Ejattaláb in utsál an belomtsik.”$]AXitaꞌ kin kuxuy ejtal xowaꞌkich kʼal Nanáꞌ tu kwenta ani yab kin jilaꞌ ti kin belaꞌ, neꞌech ku walkaꞌ ka buxkan junax kʼal Nanáꞌ bu tʼokat kʼwajtal, jelt xan ti Nanáꞌ u átámalich ejtal xowaꞌkich ani in buxkanék kʼal nu Tátaꞌ bin tʼokat kʼwajtal. @\yKa achʼaꞌ, Nanáꞌ in kʼwajat jelti jun xitaꞌ xi kʼwajat ti tawnax ban wiꞌleb, max jun xitaꞌ ti kin axtsi an tu káwintal ani tin walkaꞌ ki ochich bin itsích jelti tam jun xitaꞌ u japtsinal an ti wiꞌleb, neꞌech kin kʼwajay kʼal jajáꞌ ani jajáꞌ neꞌech ka kʼwajay kʼal Nanáꞌ. =[sNanáꞌ u tawnál ani u kʼwiyál ejtal xu kʼanidháltsik. Pos ka tʼajaꞌich i chápláb abal ka tʼajaꞌ xowaꞌ alwaꞌ ani ka jilaꞌich ka tʼajaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ. (ZIJaxtám, tu takʼyal abal ti kin chʼayꞌtsi an ti oro xi tʼajadh alwaꞌ ban kʼamal abal ki kʼwajay lejtal i tumínladh. Ti kin chʼayꞌtsi an ti dhak kʼudhkʼum abal ki xeketlin ani ti kin chʼayꞌtsi an ti ilál abal ka kʼwajbantsi na wal ani anchanꞌ ka ejto ki chuꞌxin. tYaTatáꞌ a ulal ke i tumínladh tʼajat, ke i kʼwajatich alwaꞌ ani ke yab xataꞌ a yéntsal; por yab a choꞌób ke i kʼwajat jelti max i chʼojontál, jelti max yab xataꞌ a koꞌol, jelti max i jokʼol ani jelti max i chilim. HX Por kom yab i chamay nibal i kʼákʼ, neꞌech tu xaꞌaꞌ. WNanáꞌ u choꞌób xowaꞌ a tʼajál. U choꞌób abal yab a lej pojkál xi yab alwaꞌ nibal a lej tʼajál an chápláb abal ka tʼajaꞌ xowaꞌ alwaꞌ, jelti jun xataꞌ xi yab kʼákʼ nibal chamay. ¡U léꞌak max i kʼákʼ o i chamayak! RV ʼKa dhutsuntsi enchéꞌ an óltsix xi kʼwajat ban belomtsik xi Laodisea: “Enchéꞌ tin ulal xin ólnál xowaꞌ tsubax ani lujat, xin tʼajámal junax kʼal na Dios ejtal xowaꞌ waꞌach: ʼKa dhutsuntsi enchéꞌ an óltsix xi kʼwajat ban belomtsik xi Filadelfia: “Enchéꞌ tin ulal xi Tʼokat ani Tsubax, xin koꞌol an awiltaláb jelti xin kóꞌyámal an pulek takʼix Dabid, xi tam kin japiy an wiꞌleb, ni jun xitaꞌ yab in ejtowal kin mapuy ani tam kin mapuy, ni jun xitaꞌ yab in ejtowal kin japiy: >NuXitaꞌ in koꞌol in ochʼoxtal alwaꞌ, kin exbay xowaꞌ an Tʼokat Ejattaláb in utsál an belomtsik.” Xowaꞌ dhutsuntsat an belomtsik xu kʼwajíl ban bitsow xi Filadelfia M!Xitaꞌ kin kuxuy ejtal xowaꞌkich kʼal Nanáꞌ tu kwenta ani yab kin jilaꞌ ti kin belaꞌ, neꞌech ka xeketliyattsik kʼal dhakniꞌ ani yab neꞌech ku pakwtsitsik tin bij ban úw xon ti kʼwajat dhutsadh xi neꞌech kin bachʼutsik an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. Neꞌech ku ólnantsitsik tin bij tin tamét nu Tátaꞌ ani tin tamét nin tʼokat abatwálejiltsik. jLMPor waꞌach taltsik tachanꞌ Sardis i atiklábtsik xi yab in tʼajámaltsik xowaꞌ yab alwaꞌ, jajáꞌtsik neꞌech ka xeꞌchin kʼal Nanáꞌ xeketlidhtsik kʼal dhakniꞌ, pos anchanꞌ tin tomnáltsik ka xeꞌchin. =KsKa chalpay ani ka óntsi ka wéwnaꞌ an tsubaxtaláb xan ta okʼtsinék. Ka óntsi ka wéwnaꞌ an tsubaxtaláb ani ka jilaꞌich ka tʼajaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ, pos max yab ka tʼajaꞌ anchanꞌ, neꞌech kin kʼale jelti jun i kwéꞌ xon ta kʼwajat ani yab neꞌech ka choꞌóbnaꞌ xowaꞌ i ora. yJkKa chalpách juní ti ít ani ka tʼajaꞌich in tsubtal xowaꞌ a tʼajál abal a Dios, pos jechéꞌ xowaꞌ a tʼajál, kʼwajat jelti max neꞌchich ka chemech. U chuꞌúmalich ke xowaꞌ a tʼajál, yab lej lujat tin tamét na Dios. fI GʼKa dhutsuntsi enchéꞌ an óltsix xi kʼwajat ban belomtsik xi Sardis: “Enchéꞌ tin ulal xin koꞌol xi búk nin ejattal na Dios ani búk a ót: Nanáꞌ u choꞌób xowaꞌ a tʼajál, u tʼilnal abal tin beláltsik ani a koꞌoltsik an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal, por yab tsubax, pos i kʼwajattsik jelti max i chemnek. {Ho Xitaꞌ in koꞌol in ochʼoxtal alwaꞌ, kin exbay xowaꞌ an Tʼokat Ejattaláb in utsál an belomtsik.”uGc Neꞌech jeye kin kóꞌoy xowaꞌ Nanáꞌ u koꞌol xin kʼwajat jelti na pulek ót xu kalel tam dhajaw. 'FGAnchanꞌ jelt xan ti nu Tátaꞌ tin pidhámal ti awiltaláb tin takʼix, anchanꞌ jeye neꞌech ti takʼixtsik. Neꞌech kin kóꞌoy tʼajat i awiltaláb ti takʼix ani xitaꞌ kʼál ti ka tomná, neꞌech kin muꞌu jelt xan tu múꞌwáb jun i pats xi tʼajadh kʼal i kʼutʼ. #E?Xitaꞌ kin óntsi kin tʼajaꞌ xowaꞌ Nanáꞌ u tʼajál asta kin bajaw an pakwenib, neꞌech ku pidhaꞌ ti awiltaláb ti takʼix ban atiklábtsik. zDmPor ka óntsi ka belaꞌ xowaꞌ Nanáꞌ tu okʼtsámaltsik, asta kin bajaw xowkʼi neꞌech kin tsích juní. CPor xi más na kidhtaltsik xi kʼwajattsik jeye Tiatira, xi yabtsik in wéwnámal jachanꞌ an okʼtsixtaláb nibal in exlámaltsik xi jajáꞌtsik in bijyal tin tʼekʼat chalpadhtal an lej atʼax, u utsáltsik abal yab más xataꞌ u punkʼuntsal. ]B3Neꞌech ku walkaꞌ ka chemdhá xitaꞌ junaxtsik kʼal jechéꞌ an mímláb. Anchanꞌ, ejtal an belomtsik neꞌech kin choꞌóbnaꞌ ke Nanáꞌ u exlantsal xowaꞌ in chalpayal ani xowaꞌ in achʼál tin itsích jun xitaꞌ. Juntsik ta éb neꞌech tu pidhaꞌ xowaꞌ a lujyaltsik ka bachʼu kʼal tin kwenta xowaꞌ a tʼajámal. hAIJaxtám, neꞌech ku yaꞌundhaꞌ jachanꞌ an mímláb ani neꞌech ku tʼajaꞌ kin watʼnaꞌtsik i yajtsiktaláb xin wéwnantsal tin okʼtsixtal max yab kin jilaꞌtsik kin tʼajaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ u okʼtsinal. @Nanáꞌ u aytsámalich tʼajat jachanꞌ an mímláb abal kin jilaꞌich ti kʼwajíl yab exbadh, por yab in léꞌ kin jilaꞌ. Y?+Por u chuꞌtal jun xataꞌ yab alwaꞌ xowaꞌ a tʼajál: a walkál kin tʼajaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ jachanꞌ an uxum xin bij Jesabel, xin ulal ke jajáꞌ in tʼiltsíxil a Dios. Jajáꞌ in kʼambiyal ani in okʼtsal nu tʼójontsixiltsik abal ka kʼwajaytsik yab exbadh ani kin kʼaputsik xowaꞌ u pikbantsáb an chʼilabtsik. ^>5Nanáꞌ u choꞌób xowaꞌ a tʼajál, u exlál xan ta kʼanidhax, xan ta belom, xan ta tʼójontsix, xan ta koꞌol i chaꞌattaláb ani abal xoꞌ más exomich a tʼajál xowaꞌ alwaꞌ ké tam tin jidhtal. T=!ʼKa dhutsuntsi an óltsix xi kʼwajat ban belomtsik xi Tiatira: “Enchéꞌ in ulal nin Chakámil na Dios, xin koꞌol in wal jelti kʼamal ani nin akan jelti i bádhits patʼál xin bij bronse:
} ~~n}|{~ziyxwvv/utsRr_q2p\o nzmxl`kj}ihfeVd[cba`_^^r]^[Z[YAXWVVPUTRQPP-ONMtM%KKJIiHUGFF DCBA@_?>=<;:I9'8H6533821 /..,+I*)V(' %$j# " !V
5V'h[\
/-Oc ;
Q$* [;/Neꞌech ti péjéxtsik kʼal an Ajátikláb xi jaꞌich jelti an borrego xu pikbantsáb na Dios, por neꞌech ka átátsik kʼal an Ajátikláb; pos Jajáꞌ, jaꞌich in Ajátik an ajátiklábtsik ani in Pulek Takʼíxal an pakdhaꞌ takʼix. Xi kʼwajattsik kʼal an Ajátikláb, kanidhtsik ani takudhtsik kʼal a Dios ani lujattsik. A:{
Jechéꞌ láju an pakdhaꞌ takʼix, juniniꞌ tin koꞌoltsik nin chalab ani neꞌech kin watʼbantsitsik an atʼax an ti chápláb ani an ti awiltaláb xi jajáꞌtsik in koꞌol. %9C ʼXi láju in ichʼám an atʼax xa chuꞌúmal, in léꞌ kin ulu láju i pakdhaꞌ takʼix xi yabél in tujúmal ti takʼix; por neꞌech ka pidhan ti awiltaláb abal ti takʼix jun ora, jelt xan tu takʼix an pakdhaꞌ takʼix. Neꞌech ti takʼixtsik junax kʼal an atʼax. A8{ An atʼax xi ejatwiꞌik ani xoꞌ yabich, jaꞌich in waxikláb an pakdhaꞌ takʼix; ani jaꞌich jeye jún ti éb xi búk an takʼixtsik xi neꞌech ka petʼná ban kʼibeltaláb. C7
ani in léꞌ jeye kin ulu búk i pakdhaꞌ takʼix. Bóꞌ xi jachanꞌ an pakdhaꞌ takʼix okʼnékich ti takʼix, jún, jaꞌich xi xoꞌ kʼwajat ti takʼix ani xi jún, yabél in bajúmal an kʼij xowkʼi neꞌech ti takʼix. Por tam ka takʼxinich xi bél u kʼibel, yab neꞌech ti takʼix nakat i kʼij. /6W ʼJechéꞌ kʼwajat jun xataꞌ abal xitaꞌ kin ejto kin exbay: Xi búk in ókʼ an atʼax, in léꞌ kin ulu búk i chʼén xon ti buxúl jachanꞌ an uxum; v5eAn atʼax xa chuꞌu, jaꞌich jún xi ejatwiꞌik, por xoꞌ yabich; por bélkʼi neꞌech ka kale ban owtsiktaláb xi yab in koꞌol in okʼontal in ówtsík abal ka petʼnájich ban kʼibeltaláb. Xu kʼwajíltsik ban chabál, xi yabtsik kʼwajat dhutsadh nin bij ban dhutsadh úw xon ti kʼwajat dhutsadh nin bij xi neꞌechtsik kin bachʼu an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal, neꞌech ka labantsik tam kin chuꞌu jachanꞌ an atʼax xi ejatwiꞌik ani xoꞌ yabich ejat, por ejech juní. Jechéꞌ an atiklábtsik, yab kʼwajat dhutsadh nin bij ban dhutsadh úw, asta tam ti tujenek an kʼayꞌlá. f4ETin utsaꞌ tám enchéꞌ an tʼokat abatwále: ―¿Jantʼókʼi ta labnék? Neꞌech tu óltsi xantʼéy in léꞌ kin ulu jechéꞌ an uxum ani an atʼax xin púnúm, xin koꞌol búk in ókʼ ani láju in ichʼám. X3)Tayíl u chuꞌu abal jachanꞌ an uxum jelti max u itel kʼal nin xichʼál xi chemdhatstsik xu dhabalábichtsik kʼal na Dios ani xin tʼilámaltsik na Jesús. Tam tu chuꞌu jechéꞌ, in laban tʼajat. ]23In koꞌol jeye dhutsadh bin píkʼib jun i bijláb xi yab tʼajat exbantál: “An yejcheꞌ bitsow Babilonia, xi kʼwajat jelti nin nánaꞌ an junkux inik uxumtsik ani xowaꞌ atʼax techéꞌ ti chabál.” g1GJechéꞌ an uxum xeketlidh kʼal i kʼudhkʼum xi tʼunuyich tʼajat kʼal in chákníꞌ ani in koꞌol in kʼwajbaxtal xi tʼajadh kʼal i oro, xi tʼajadh kʼal i labidh tʼujubtsik ani kʼal i perlatsik. In teykóm jun i lejab xi tʼajadh kʼal i oro tsʼutsat kʼal xowaꞌ in atʼál na Dios ani kʼal an atʼaxtaláb xin tʼajámal an uxum. 0)Ban xalkʼantsixtaláb xi tin pidhaꞌ ku chuꞌu an Tʼokat Ejattaláb, in júná kʼal an tʼokat abatwále ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh. Tajaꞌ, u chuꞌu jun i uxum punat ba jun i atʼax xi tʼunuyich tʼajat kʼal in chákníꞌ. Jechéꞌ an atʼax, in koꞌol búk in ókʼ, láju in ichʼám ani in koꞌol dhutsadh ba putálkʼi in tʼuꞌúl i odhbijixtalábtsik abal a Dios. L/Jelti jun i junkux inik uxum, anchanꞌ jeye ti junkunék jechéꞌ an bitsow kʼal an pakdhaꞌ takʼix xi kʼwajat ban chabál abal kin tʼajaꞌtsik xowaꞌ yab alwaꞌ. Ani an atiklábtsik xi kʼwajat ban chabál ukʼpindhátsik jeye kʼal an walastaláb xin tʼajáltsik jechéꞌ an bitsow ani an pakdhaꞌ takʼix. Q. Tsích tám jún ti éb xi búk an tʼokat abatwáletsik xi taꞌ tin koꞌoltsik xi búk an lejab ani tin utsaꞌ enchéꞌ: ―Jalaꞌ ani neꞌech tu óltsi an ti yajtsiktaláb xi neꞌech kin bachʼu an yejcheꞌ bitsow Babilonia. Jechéꞌ an bitsow, in junwal jelti jun i junkux inik uxum, xi buxúl tin éb yán i jaꞌ. -7Ulich jeye i pakdhaꞌ idhidh áb xon ti kʼwajat an atiklábtsik. Nin álém juntsik an idhidh áb, chab inik xónaꞌ i kilo. An atiklábtsik in odhbijiy na Dios kʼal tin kwenta an kʼakʼadh idhidh áb, pos jechéꞌ, jaꞌich jun i yejcheꞌ kʼakʼadh yajtsiktaláb.c,?Ejtal an tsʼitsik chabál xi kʼwajat ba jaꞌ, kʼibchon ani an chʼéntsik, yab elan. ~+uAn yejcheꞌ bitsow pejkan ti óx i pejeꞌ ani an bitsowtsik xi ban kʼayꞌlá, julpan. Na Dios in chalpay an yejcheꞌ bitsow xin bij Babilonia abal kin tʼajaꞌ kin watʼnaꞌ ejtal an kʼakʼadh yajtsiktaláb xin abtsi kʼal nin chákub. Y*+Tujey tám ti lamkʼil i léy, achʼatmé i káwintalábtsik, píkʼan i junkil ani léwékʼin chapik an chabál jelt xan ti yab jaykʼi léwékʼnék asta ti waꞌchinék an atiklábtsik ban chabál. z)mNin búkláb an tʼokat abatwále in jolo al ikʼ xowaꞌ taꞌ tin koꞌol balidh ban lejab ani achʼatmé jun i kawidh káwintaláb ban atá xon ti kʼwajat nin tʼokat kʼwajtal na Dios xin ulu enchéꞌ: ―Okʼonich ti tʼájnal. O(Ani junkuwat an pakdhaꞌ takʼix ban chʼén xu bijyáb Armajedón. {'o“Ka achʼaꞌtsik, Nanáꞌ neꞌech kin tsích jun jikʼtowále jelti jun i kwéꞌ. Kʼijidh tʼajat abal xitaꞌ ku elaꞌ tin belál ani tʼokat nin ejattal, pos yab neꞌech ku elaꞌ jelti max chilim ani yab neꞌech ka tidhebé.” & Jechéꞌ jaꞌich in ejattal i atʼaxtsik xin ejtowal kin tʼajaꞌ i labidh exóltsik. Ani kaletsik kin junku ejtal an pakdhaꞌ takʼix xi kʼwajat ban chabál abal ti péjéxtsik tam kin bajaw an kʼij kʼal na Dios xi ejtal in ejtowal kin tʼajaꞌ. ;%o
U chuꞌu tám ti kalel bin wiꞌ an yejcheꞌ aknidh chan, bin wiꞌ an atʼax ani bin wiꞌ an kʼambix tʼiltsix, óx i atʼax ejattalábtsik xin junwal jelti kʼwaꞌ. +$O Nin akakláb an tʼokat abatwále in jolo ban yejcheꞌ waljaꞌ Eufrates xowaꞌ taꞌ tin koꞌol balidh ban lejab ani an jaꞌ xi taꞌ ti kʼwajat tajaꞌ, dhikey abal ka tʼájan jun i bél ani ka watʼey tajaꞌ an pakdhaꞌ takʼix xi tál in lujtal xon tu kalel na kʼítsá. [#/ por nibal anchanꞌ yab in jilaꞌtsik kin tʼajaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ. In odhbijiytsik tokot na Dios xi kʼwajat walkʼiꞌ kʼal tin kwenta an yajal xin achʼáltsik ani kʼal an tʼítʼ xin koꞌoltsik. e"C
Xin bóꞌláb an tʼokat abatwále in jolo bin kʼwajtal an atʼax xowaꞌ taꞌ tin koꞌol balidh ban lejab ani jikʼwchin xon tu takʼix an atʼax. An atiklábtsik in kʼatʼwaltsik nin lekʼáb kʼal i yajal, h!I Ejtal an atiklábtsik tsikantsik tʼajat, por yab in jilaꞌtsik kin tʼajaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ. Yabtsik in kʼakʼnaꞌ na Dios xin koꞌol i awiltaláb ba jechéꞌ an kʼakʼadh yajtsiktalábtsik, in odhbijiy tokot. K Xin chéꞌláb an tʼokat abatwále in jolo ba na kʼítsá xowaꞌ taꞌ tin koꞌol balidh ban lejab ani pidhan ti awiltaláb na kʼítsá kin tsikaꞌ an atiklábtsik kʼal i kʼamal. h IU achʼaꞌ jeye ti káwin jun xitaꞌ asta xon tu kʼwajbáb an pikbaxtaláb xin ulu enchéꞌ: ―Aniꞌich Okʼóxláb, Dios xi ejtal a ejtowal ka tʼajaꞌ, Tatáꞌ i lújundhax in tsubtalkʼi ani in lujtalkʼi. < qKom in chemdhámaltsik xu dhabalábich kʼal Tatáꞌ ani na tʼiltsíxiltsik jeye, xoꞌ a tʼajámalichtsik kin uchʼaꞌ i xichʼ, pos anchanꞌ tin tomnál ka tʼajtsintsik. M U achʼaꞌ tám tin ulu enchéꞌ an tʼokat abatwále xin belkóm an jaꞌ: ―Okʼóxláb, i lujat tʼajat abal anchanꞌ ta tʼajaꞌ, tʼokat Okʼóxláb, xi kʼwajat ejat malilíl i kʼij. B }Xin óxláb an tʼokat abatwále in jolo ban waljaꞌtsik ani xon tu kaleltsik an jaꞌ xowaꞌ taꞌ ti balidh ban lejab ani an jaꞌtsik xi waꞌach tajaꞌ wenkʼon ti xichʼ. iKXin chábláb an tʼokat abatwále in jolo ban pujal xowaꞌ taꞌ ti balidh ban lejab ani an jaꞌ wenkʼon ti xichʼ jelt in xichʼál i chemélom. Ejtal xowaꞌkich xi taꞌ ti kʼwajat ejat ban jaꞌ, chemechtsik. ]3Kʼale xi jidhtal an tʼokat abatwále ani in jolo an kʼakʼadh yajtsiktaláb xi taꞌ ti kʼwajat balidh ban lejab. Tam ti an tʼokat abatwále in tʼajaꞌ jechéꞌ, ejtal an atiklábtsik xin koꞌol nin exólixtal an atʼax ani in kʼakʼnantsal an tin chʼilábil, in kóꞌoytsik i atʼax tʼítʼ xi yab u jelél ani yajtsik. b ?U achʼaꞌ tám jun i káwintaláb kawidh xi kale ban altá xon ti kalnek xi búk an tʼokat abatwáletsik ani utsan enchéꞌ xi jechéꞌ búk an tʼokat abatwále: ―Ki kʼaletsik ani ka jolo ban chabál an kʼakʼadh yajtsiktaláb xi kʼwajat balidh ba xi búk an lejab. Jechéꞌ an kʼakʼadh yajtsiktaláb, jaꞌich xi tál ba na Dios. 8iAn altá xon ti kaletsik xi búk an tʼokat abatwále, tsʼutsich kʼal i paw xi tál bin labidh tʼokát ani bin cháp na Dios. Yab xitaꞌ in ejtowal ka ochich ba jechéꞌ an altá, asta ka okʼon okʼox xi búk an kʼakʼadh yajtsiktaláb xi taꞌ tin koꞌol xi búk an tʼokat abatwáletsik. Jún ti éb xi chéꞌ taꞌ ti kʼwajattsik ejat, in pidhaꞌ tám xi búk an tʼokat abatwáletsik juntsik ti lejab xi tʼajadh kʼal i oro tsʼutsat kʼal an kʼakʼadh yajtsiktaláb xi neꞌech kin pidhnaꞌ na Dios xi kʼwajat ejat malilíl i kʼij. 9kBa jechéꞌ an altá, tajaꞌ ti kale xi búk an tʼokat abatwáletsik xin tsiꞌdháltsik xi búk an kʼakʼadh yajtsiktaláb. Jechéꞌ an tʼokat abatwáletsik, xeketlidhtsik kʼal i alwaꞌ tʼokat kʼudhkʼum xi chʼaxixíl ani in wíkʼímtsik tin tamét i wikʼaxtaláb xi tʼajadh kʼal i oro. 9kTam ti watʼéch jechéꞌ, u telaꞌ ani u chuꞌu túꞌ walkʼiꞌ ti japyat an altá xon ti kʼwajat taꞌpadh an lemdhaꞌ tʼujub xon ti dhutsadh an takʼixtaláb. 2]¿Jitaꞌ yab neꞌech ti ki jikʼnaꞌ, Okʼóxláb?¿Jitaꞌ yab neꞌech ti ki kʼakʼnantsi an ta bij?Pos tokot Tatáꞌ ni tʼokat,
neꞌech ka tsích ejtal an atiklábtsik ani neꞌech ti ki kʼakʼnaꞌ,
pos xalkʼanékich abal ejtal xowaꞌ a tʼajámal, lujat tʼajat. V%Ani in ajatnáltsik nin ajatlábil na Moisés nin tʼójontsixil na Dios ani nin ajatlábil jeye an Ajátikláb xin ulal enchéꞌ:Pakdhaꞌ ani labidh tʼajat xowaꞌ a tʼajámal,Okʼóxláb, Dios xi ejtal a ejtowal ka tʼajaꞌ;
lujat ani tsubax ejtal xowaꞌ a tʼajál,Pulek Takʼíxal an atiklábtsik. [/U chuꞌu jeye jun xataꞌ xin junwal jelti pujal xi jáykʼi i lam xukʼudh kʼal i kʼamal. Tin wál jechéꞌ, taꞌ ti kubutsik in teykóm i són xi pidhnéktsik kʼal na Dios, xi yabtsik in kʼakʼnámal an atʼax, yab in kʼakʼnantsámal tin chʼilábil nibal in walkámaltsik ka kʼwajbantsat tin ajumtal nin bij an atʼax. o YU chuꞌu juní walkʼiꞌ jun i exól púlek ani labidh: u chuꞌu búk i tʼokat abatwáletsik xin tsiꞌdhál xi búk an kʼakʼadh yajtsiktaláb xi tin okʼontal, pos kʼal jachanꞌ, kʼál tu okʼnalich nin chákub na Dios. eCAn uba yab watʼyat tajaꞌ ban bitsow, eléb bitsow ti watʼyat. Ban yejcheꞌ balixtaláb kale i xichʼ, nin ówtsík an xichʼ in bajaw asta bin wiꞌ an bitsim ani nin chʼikwél, óx i boꞌ inik i kilómetro.;oAn tʼokat abatwále in éynaꞌ an kʼuchʼúl wiꞌidh patʼál, in kotsi tin walíl an uba xi waꞌach ban chabál ani in baliy ba jun i yejcheꞌ balixtaláb abal ka watʼyat. Anchanꞌ jelt xan ti neꞌech ka tʼajtsin an atiklábtsik kʼal na Dios tam ka abtsin an ti kʼakʼadh yajtsiktaláb. s_Kale jeye kʼeꞌet i tʼokat abatwále xon tu kʼwajbáb an pikbaxtaláb, xin koꞌol i awiltaláb kʼal i kʼamal. Jechéꞌ an tʼokat abatwále, in utsaꞌ kawidh enchéꞌ xin teykóm an kʼuchʼúl wiꞌidh patʼál: ―Ka éynaꞌich an kʼuchʼúl wiꞌidh patʼál ani ka kotsích tin walíl an uba xi waꞌach ban chabál, pos an walíláb wejnekich.
9Kale tám juní ít i tʼokat abatwále túꞌ walkʼiꞌ ban atá xon tu kʼwajíl na Dios in teykóm jeye jun i kʼuchʼúl wiꞌidh patʼál. ) KXi taꞌ ti buxúl bin éb an tokow, in éynaꞌ tám nin kʼuchʼúl wiꞌidh patʼálil ani in junku nin walíl an tʼayabláb xi waꞌach ban chabál. 7Kale tám jun i tʼokat abatwále ban atá xon tu kʼwajíl na Dios ani in utsaꞌ kawidh enchéꞌ xi taꞌ ti buxúl bin éb an tokow: ―Ka éynaꞌich an kʼuchʼúl wiꞌidh patʼál ani ka kotsích tin walíl an tʼayabláb; pos in bajúch an kʼij ani an walíláb xi waꞌach ban chabál, yejnekich. An atiklábtsik xin belámal na Jesukristo, jaꞌich jelti an walíláb xi neꞌech ka junkuwat. |
qU telaꞌ tám ani u chuꞌu jun i dhak tokow; bin éb an dhak tokow, taꞌ ti buxúl jun i inik. Jechéꞌ an inik, in kojám jun i kwetsotsól kʼwajbaxtaláb xi tʼajadh kʼal i oro ani in teykóm jun i kʼuchʼúl wiꞌidh patʼál. < q
U achʼaꞌ tám jun i káwintaláb xi tál walkʼiꞌ xi tin utsál enchéꞌ: ―Ka dhutsaꞌ jechéꞌ: “Kʼijidh tʼajat xi xoꞌ ani tayíl ka chemechtsik in belál an Ajátikláb.” An Tʼokat Ejattaláb in ulu enchéꞌ: ―Aniꞌ, pos neꞌech ka koyóchich kin tʼójontsi na Dios techéꞌ ti chabál ani ejtal xowaꞌ in tʼajámaltsik abal na Dios, neꞌech kin chuꞌutsik. An pitmách uba xi tʼajan ban chabál [/ Techéꞌich ti neꞌech ka xalkʼan max tsubax lejtal ti neꞌech kin kuxuy ejtal xowaꞌkich, xu dhabalábichtsik kʼal na Dios, xi yabtsik in chʼikat tʼajtsal tin takʼixtal ani xin beláltsik na Jesús. 5 An paw xu kalel xon ti neꞌech ka yajlombédhátsik, yab jaykʼi neꞌech kin kóꞌoy in okʼontal. Akal i kʼij yab jaykʼi neꞌech ka koyóch kin achʼaꞌtsik an yajtsiktaláb xin kʼakʼnáltsik an atʼax ani nin chʼilábil o xin koꞌoltsik nin exólixtal an atʼax. 8i
koꞌol kin achʼaꞌ an kʼakʼadh yajtsiktaláb xi neꞌech kin pidhnaꞌ na Dios, xin koꞌolich tʼojojodh. Neꞌech ka yajlombédhátsik kʼal i kʼamal ani i asufre tin tamét nin tʼokat abatwálejiltsik na Dios ani tin tamét an Ajátikláb xi jaꞌich jelti an borrego xu pikbantsáb na Dios. Tayíl káwin juní jun i tʼokat abatwále xi jaꞌich in oxtal ani in ulu kawidh enchéꞌ: ―Max jun xitaꞌ kin kʼakʼnaꞌ an atʼax, kin kʼakʼnantsi an tin chʼilábil ani kin walkaꞌ ka kʼwajbantsat an ti exól bin píkʼib o bin kʼubak, nUTin kuxmats, tsích juní ít i tʼokat abatwále xin ulu enchéꞌ: ―Kwajlanich, kwajlanich an yejcheꞌ bitsow xin bij Babilonia abal junkunék kʼal ejtal an atiklábtsik abal kin tʼajaꞌ xowaꞌkich xi yab alwaꞌ. xiAni kawidh in ulal enchéꞌ: ―Ka jikʼnaꞌtsik na Dios ani ka kʼakʼnaꞌ, pos in bajúch an kʼij xowkʼi neꞌech ti lújundhax. Ka kʼakʼnaꞌtsik xin tʼajámal an walkʼiꞌ, an chabál, an pujal ani xon tu kaleltsik an jaꞌ. CU chuꞌu tám jun i tʼokat abatwále ti jumumúl chʼejel walkʼiꞌ ani taꞌ tin koꞌol an alwaꞌ tʼilab xi yab in koꞌol in okʼontal abal kin óltsi xu kʼwajíltsik ban chabál, ejtal an kidhtalábtsik, an bitsowtsik ani an atiklábtsik xi kʼeꞌetich kʼeꞌetich i káwintalábtsik in koꞌol. Yabtsik eltsin ni jun i kʼambixtaláb, tʼokattsik tin tamét na Dios. An óltsixtaláb xin xalkʼaꞌ xi óx an tʼokat abatwáletsik M Jechéꞌ jaꞌich xi yabtsik in kʼakʼnámal i chʼilabtsik, tʼokattsik ani in wéwnáltsik an Ajátikláb xontikʼi ka kʼale. Loꞌodhichtsik ban atiklábtsik abal ka kʼwajay jelti jidhtal walíláb abal ka dhabalnájichtsik kʼal na Dios ani kʼal an Ajátikláb xi jaꞌich jelti an borrego xu pikbantsáb na Dios. =sIn ajatnáltsik jun i ít ajatláb tin tamét an tʼokat kʼwajtaláb, tin tamét xi taꞌ ti kʼwajat chéꞌ ejattsik ani tin tamét an yejcheltsik. Yab xitaꞌ in ejtowal kin witʼaꞌ jechéꞌ an ít ajatláb, tokot xi buk inik cheꞌ mil xi kʼwajattsikwiꞌik jeye ban chabál ani xoꞌ loꞌodhich. S~ Tayíl u achʼaꞌ jun i káwintaláb xi tál walkʼiꞌ, xin junwal jelt xan tu bososól yán i waljaꞌ ani jelt xan tu jululúl kawidh i junkil. In junwal jelti tam yán xitaꞌ in tʼenyal i són. .} WTayíl u telaꞌ juní ani u chuꞌu kubúl ban chʼén xu bijyáb Sión an Ajátikláb xi jaꞌich jelti an borrego xu pikbantsáb na Dios. Táꞌ ti kʼwajat kʼal Jajáꞌ buk inik cheꞌ mil i atiklábtsik xin koꞌol dhutsadh bin píkʼib nin bij an Ajátikláb ani nin bij nin Tátaꞌ. |
Jechéꞌ in léꞌ tʼajat i chalpadhtaláb; xitaꞌ xin exbayal, kin exbantsi tin ajumtal nin bij an atʼax. Nin ajumtal nin bij, jayéchkʼi an ajumtaláb xin éynál an iniktsik. Nin ajumtal jaꞌich jechéꞌ: akak i boꞌ inik kʼal ox inik akak. {
Ani ke yab xitaꞌ kin ejto ti chʼaꞌum nibal ti nújul max yab in koꞌol an exól o nin bij an atʼax o nin ajumtal nin bij. zw
Ani yab tokot jáꞌkʼi jechéꞌ in tʼajaꞌ, in tʼajaꞌ jeye ke ejtalkʼi, tsʼitsik ani pakdhaꞌ, xi tumínladhtsik ani xi chʼojontáltsik, xu jolibtsik ani xi yabaꞌ, ka kʼwajbantsattsik jun i exól bin eját kʼubak o bin píkʼib. 6ye
Nin chabtal an atʼax, pidhan ti awiltaláb kin ejdhantsi tin chʼilábil an jidhtal atʼax abal ka káwin ani kin tʼajaꞌ ka chemdhá ejtal xi yab u kʼakʼnáb kʼál. x
Kʼal jechéꞌ an exóltsik xu walkáb kin tʼajaꞌ tin tamét xi jidhtal an atʼax, in kʼambiyal xu kʼwajíltsik ban chabál ani in utsál kin tʼajtsi jun in chʼilábil jachanꞌ an atʼax xin koꞌolwiꞌik jun i chʼojbédhaxtaláb bin ókʼ ani jeley. w#
In tʼajál jeye i pakdhaꞌ labidh exól tin tamét an atiklábtsik ani asta in tʼajál ka kwajlan chabál i kʼamal xi tál walkʼiꞌ. v
In koꞌol jeye ejtal an awiltaláb jelti xin koꞌol xi jidhtal an atʼax ani in tʼajál ka kʼakʼná an jidhtal atʼax kʼal ejtal xu kʼwajíltsik ban chabál. Jechéꞌ an jidhtal atʼax, jaꞌich xi jeley kʼal an chʼojbédhaxtaláb xin koꞌolwiꞌik. Qu
Tayíl u chuꞌu juní ít i atʼax xi kʼwajat ti kalel ban chabál. Jechéꞌ an atʼax, in koꞌol cháb in ichʼám jelt in ichʼám i borrego, por u káw jelti jun i yejcheꞌ aknidh chan. 7tg
Xitaꞌ in neꞌdhál kʼeꞌet ti wikʼnél, neꞌech jeye ti wikʼnél. Ani xitaꞌ u chemdhax kʼal i machét, kʼal i machét jeye neꞌech ka chemdhá. Techéꞌich ti neꞌech ka xalkʼan max tsubax lejtal tu belom ani max neꞌech kin kuxuy ejtal xowaꞌkich xu dhabalábichtsik kʼal na Dios. Ls
Max jun xitaꞌ in koꞌol in ochʼoxtal alwaꞌ, kin exbay. (rI
Jachanꞌ an atʼax, kʼakʼná kʼal ejtalkʼi xu kʼwajíltsik ban chabál xi yabtsik kʼwajat dhutsadh nin bij asta ti tujenek an kʼayꞌlá bin dhutsadh úwil an Ajátikláb. Jechéꞌ an Ajátikláb, jaꞌich jelti an borrego xu pikbantsáb na Dios ani jaꞌich jeye xi chemdhá. pqY
Walká kin péjey xu dhabalábichtsik kʼal na Dios ani kin átaꞌtsik. Pidhan ti awiltaláb abal kin takʼiy ejtal an kidhtalábtsik, an bitsowtsik ani an atiklábtsik xi kʼeꞌetich kʼeꞌetich i káwintaláb in koꞌoltsik. p#
Anchanꞌ tin tʼajaꞌ, in odhbijiy na Dios, in odhbijtsi xon tu kʼwajíl na Dios ani in odhbijiy jeye ejtal xi kʼwajattsik walkʼiꞌ. -oS
Walká jeye kin ulu an atʼax ejtal xowaꞌ yab alwaꞌ ani i odhbijixtaláb abal a Dios ani kin kóꞌoy i awiltaláb tin nakíl óx i tamub kʼal chʼejel. znm
Kʼakʼná an yejcheꞌ aknidh chan xin pidhámal ti awiltaláb jachanꞌ an atʼax ani kʼakʼná jeye an atʼax. Enchéꞌ tin ulutsik: ―¿Jitaꞌ waꞌach in junwal jelti jechéꞌ an atʼax ani jitaꞌ neꞌech kin ejto kin tomnaꞌ? m
Ba jun in ókʼ jachanꞌ an atʼax, in koꞌol jun i chʼojbédhaxtaláb xi jelti max neꞌech ka chemdhá kʼál; por jachanꞌ an chʼojbédhaxtaláb jeldhantsat ani ejtal an atiklábtsik xi kʼwajat ban kʼayꞌlá, labantsik ani in wéwnaꞌ an atʼax. l
Jechéꞌ an atʼax xu chuꞌu, in junwal jelti padhum ani nin akan, in junwal jelt in akan i oso. An yejcheꞌ aknidh chan, in watʼbantsi jechéꞌ an atʼax ti chápláb ani ti kʼwajtaláb xi jajáꞌwiꞌik in koꞌol. In pidhaꞌ jeye ti awiltaláb púlek.
k
In kubey bin wál an pujal ani u chuꞌu ti kalel ban pujal jun i atʼax xin koꞌol búk in ókʼ ani láju in ichʼám. Ba juntsik in ichʼám in koꞌol juntsik i kwetsotsól kʼwajbaxtaláb ani bin ókʼtsik in koꞌol jun i odhbijixtaláb abal a Dios. =js Tam ti an yejcheꞌ aknidh chan in chuꞌu anchanꞌ, in chakuntsi tʼajat an mímláb ani kʼale kin péjey nin kidhtal an mímláb. Jechéꞌ nin kidhtaltsik an mímláb, jaꞌich xin tʼajáltsik xowaꞌ in ulal nin takʼixtal na Dios ani in wewkómtsik an tsubaxtaláb xin tʼilámal na Jesukristo. i3 por tolmiyat an mímláb kʼal an chabál, pos jakʼpin an chabál ani in kʼutʼu an waljaꞌ xin káldhámal bin wiꞌ an yejcheꞌ aknidh chan. h In káldhaꞌ tám i jaꞌ bin wiꞌ an yejcheꞌ aknidh chan abal kin tʼajaꞌ jun i waljaꞌ ani ka júná kʼál an mímláb; )gK Por an mímláb pidhan cháb tin pakdhaꞌ sutsʼútsʼ jelti nin sutsʼútsʼ i tʼíw abal kin ejto ka jumun ani ka kʼale asta ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh, xon ti yab ka bajwat kʼal an yejcheꞌ aknidh chan. Tajaꞌ neꞌech ka beletná tin nakíl óx i tamub kʼal chʼejel. f
Tam ti an yejcheꞌ aknidh chan in chuꞌu abal petʼná chabál, in kajnaꞌ an mímláb xin waꞌchiyámal an chakam kwitól. e% Jaxtám, ki kulbétsik ejtal xi kʼwajat walkʼiꞌ. Por ¡chʼojontál a chuꞌbíltsik xi kʼwajat ban chabál ani ban pujal! Pos an lej atʼax petʼnadh asta xon ta kʼwajattsik ani u chakúl tʼajat kom in choꞌób abal yabich nakat i kʼij neꞌech ka kʼwajay. Bd} Átadhich kʼal ni at kidhábtsik kʼal tin kwentakʼi nin xichʼál an Ajátikláb xi jaꞌich jelti an borrego xu pikbantsáb na Dios ani kʼal tin kwentakʼi jeye an tsubaxtaláb xin tʼilámaltsik. Yab in ajyámaltsik tinbáꞌ maske ka chemdhá tam ti xeꞌchintsik kin tʼilaꞌ jechéꞌ an tsubaxtaláb. 9ck
U achʼaꞌ tám jun i káwintaláb kawidh túꞌ walkʼiꞌ, xu káw in ulal enchéꞌ: ―Xoꞌ in bajúch xowkʼi na Dios neꞌech kin xalkʼaꞌ ke Jajáꞌ nu loꞌox, Jajáꞌ nu takʼix ani in koꞌol in cháp abal kin tʼajaꞌ xowaꞌkich. In xalkʼámalich jeye ke na Kristo in koꞌol i awiltaláb. Pos petʼnadhich eléb an lej atʼax, xi kʼál tu walbindháb ni at kidhábtsik akal i kʼij tin tamét ni Diosil. b Petʼná tám eléb an yejcheꞌ aknidh chan. Jechéꞌ jaꞌich an wejeꞌ yejcheꞌ chan xu bijyáb ti lej atʼax ani ta Satanás, xin kʼambiyal ejtal an atiklábtsik xi kʼwajat ban kʼayꞌlá. Jajáꞌ ani nin tʼójontsixiltsik, petʼnátsik ban chabál. ~au por yab in ejtotsik kin átaꞌ an péjéxtaláb ani nibalich waꞌchin ejtidh túꞌ walkʼiꞌ abal jajáꞌtsik. ` Waꞌchin tám jun i péjéxtaláb túꞌ walkʼiꞌ, xon ti an okʼlek tʼokat abatwále Miguel ani nin tʼokat abatwálejiltsik kʼwajay ti péjéx kʼal an yejcheꞌ aknidh chan. An yejcheꞌ aknidh chan ani nin tʼójontsixiltsik péjexin, :_m ani an mímláb ájlách abal ka kʼale ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh, xon ti tʼojojontsidh kʼal na Dios abal ka beletná tajaꞌ tin nakíl óx i tamub kʼal chʼejel. P^ An mímláb in waꞌchiy jun i chakam kwitól, xi neꞌech kin chapik takʼiy ejtal an atiklábtsik. Tayíl, kʼántsin an tin chakámil ani júntsin ba na Dios xon ti buxúl bin tʼokat kʼwajtal; =]s In bodhoy kʼal nin wéw wéꞌich junax chʼejel na óttsik xi kʼwajat walkʼiꞌ ani in petʼnaꞌ ban chabál. Jechéꞌ an yejcheꞌ aknidh chan, kubey tin tamét an mímláb xi wéꞌich kin waꞌchiy an chakam. In tʼajaꞌ anchanꞌ abal in léꞌ kin kʼaptsi an tin chakámil tokot kin waꞌchiy. t\a Xalkʼan tám juní walkʼiꞌ ít i exól: jun i yejcheꞌ aknidh chan xi tʼunuyich tʼajat kʼal in chákníꞌ xin koꞌol búk in ókʼ, láju in ichʼám ani in kojám juntsik i kwetsotsól kʼwajbaxtaláb ba juntsik nin ókʼ. [ Jechéꞌ an mímláb, kʼwajat kóꞌodh ani u dhajnal abal in achʼálich i chʼukʼuxtaláb, kom neꞌchich kin waꞌchiy an chakam. wZ i Xalkʼan tám walkʼiꞌ jun i exól púlek: jun i mímláb xin koꞌol in xekét jelt a kʼítsá, kubat ba na íchʼ, in kojám jun i kwetsotsól kʼwajbaxtaláb ani jachanꞌ an kwetsotsól kʼwajbaxtaláb, in koꞌol lajucháb a ót. =Ys Japyat tám túꞌ walkʼiꞌ an atá xon tu kʼwajíl na Dios ani xalkʼan nin taꞌpáb nin lejkintalábil xi taꞌ ti kʼwajat ban atá xon ti Jajáꞌ u kʼwajíl. Lamkʼin tám i léy, píkʼan i junkil, achʼatmé i káwintalábtsik, léwékʼin an chabál ani ulich jun i chapik idhidh áb.8Xi Ejtal an atiklábtsik chakunek,
por in bajúmalich an kʼij xowkʼi Tatáꞌ neꞌech ka pidhnaꞌ an ti yajtsiktaláb,
xowkʼi jeye neꞌech ka lújundhaꞌ an chemélomtsik
ani xowkʼi neꞌech ka pidhaꞌ na tʼiltsíxiltsik xowaꞌ in átámal abal ti tʼójontsámaltsik.Xowkʼi jeye neꞌech ka pidhaꞌ xowaꞌ in átámal xu dhabalábichtsik kʼal Tatáꞌ ani xitaꞌ ti kʼakʼnantsal an ta bij,
tsʼitsik ani pakdhaꞌ.In bajúmalich jeye an kʼij xowkʼi neꞌech ka kʼibdhaꞌtsik xin atʼax tʼajtsaltsik an chabál. uWc ani in ulutsik enchéꞌ:Tu pidhál ti jalbintsixtaláb, Okʼóxláb,Dios xi ejtal a ejtowal ka tʼajaꞌ,
xi kʼwajat ejat malilíl i kʼij,
pos a xalkʼámalich na pulek cháp
ani a tujúmalich ta takʼix. -VS Xi jun inik chéꞌ an yejcheltsik, xi taꞌ ti buxutsik bin tʼokat kʼwajtaltsik tin tamét na Dios, tudhlan kututsik asta chabál, in kʼakʼnaꞌtsik na Dios, ZU- Tam ti nin búkláb an tʼokat abatwále in jutsuy an korneta xi taꞌ tin koꞌol, achʼatmé i kawidh káwintalábtsik tu walkʼiꞌ xin ulal enchéꞌ:Xoꞌ in bajúch xowkʼi an Okʼóxláb ani an Kristo neꞌech ti takʼixich ban chabál xon tu takʼix an iniktsik;
ani Jajáꞌ neꞌech ti takʼix malilíl i kʼij. T{ Nin chabtal an yajtsiktaláb, watʼéch, por kʼunat i kʼij neꞌech ka tujey nin oxtal. Nin búkláb an korneta S!
Támkʼi jachanꞌ, léwékʼin chapik an chabál, julpan jun pejeꞌ an bitsow ani chemech buk mil i atiklábtsik kʼal tin kwenta abal léwékʼin an chabál. An atiklábtsik xi jilkʼon, jikʼeytsik tʼajat ani in kʼakʼnaꞌtsik na Dios xi kʼwajat walkʼiꞌ. ~Ru Xi jechéꞌ cháb an tʼiltsixtsik in achʼaꞌ tám jun i kawidh káwintaláb túꞌ walkʼiꞌ xu usnal kʼál enchéꞌ: ―Ki kʼadhiytsik techéꞌ. Kʼadhiytsik tám walkʼiꞌ ba jun i tokow ani chuꞌtattsik xitaꞌ kʼál ti tomnadh. Q7 Por tam ti kidhéch óx a kʼítsá kʼal chʼejel, ejdhátsik kʼal na Dios. Chʼakaytsik ani jikʼeytsik tʼajat ejtal xi kʼál ti chuꞌtattsik. ;Po
Xu kʼwajíltsik techéꞌ ti chabál, neꞌech ka kulbétsik tʼajat abal in chuꞌu chemdhá jechéꞌ an tʼiltsixtsik. Neꞌech ka kulbétsik tʼajat, ke asta neꞌech ti chʼéjwálixtsik jún ani jún; pos abal jajáꞌtsik, jachanꞌ cháb an tʼiltsixtsik, in junwal jelti max i yajbédhomtaláb. RO Tin nakíl óx a kʼítsá kʼal chʼejel, neꞌech ka chuꞌtsintsik kwachatsik an tin tʼuꞌúl kʼal ejtalkʼi an atiklábtsik xi techéꞌ ti chabál ani yab neꞌech kin walkaꞌtsik ka jolyat. )NK Nin tʼuꞌúl an tʼiltsixtsik, neꞌech ka jilkʼon kwachatsik junax chʼejel an yejcheꞌ bitsow. Jechéꞌ an yejcheꞌ bitsow, jaꞌich jelti an bitsow xi Sodoma ani xi Ejipto. Ba jechéꞌ an yejcheꞌ bitsow, jaꞌich jeye xon ti chemdhá ni Ajátik pajkʼidh ban peltsidh teꞌ. oMW Por tam kin okʼóch ti tʼiltsix jechéꞌ an tʼiltsixtsik, neꞌech ka péjeyat kʼal an atʼax xi kale ban owtsiktaláb xi yab in koꞌol in okʼontal in ówtsík. Neꞌech ka átá ani neꞌech ka chemdhá an tʼiltsixtsik. 8Li Jechéꞌ an tʼiltsixtsik, in koꞌol i awiltaláb abal kin tʼajaꞌ ke yab ka ulich i áb tam ka xeꞌchin ti tʼiltsixtsik. In koꞌoltsik jeye i awiltaláb abal kin wenkʼo an jaꞌ ti xichʼ ani kin waꞌchindhaꞌ xowaꞌkichkʼi i yajtsiktaláb techéꞌ ti chabál xáyíl kin leꞌnaꞌtsik. yKk Max u leꞌnáb ka atʼax tʼajtsintsik kʼal jun xitaꞌ, jajáꞌtsik in káldhál i kʼamal bin wiꞌ ani in tsikál kʼál xu tomnaxtsik, pos anchanꞌ koꞌol ka chemech xitaꞌkichkʼi xi kʼál tu leꞌnáb ka atʼax tʼajtsintsik. J9 Jechéꞌ cháb an tʼiltsixtsik, jaꞌich xi cháb an olibo ani xi cháb in kúb an béla xi kʼwajat tin tamét na Dios xin dhabal an chabál. I+ Neꞌech ku abaꞌ cháb u tʼiltsíxil abal ti kin tʼilaꞌ tin nakíl óx i tamub kʼal chʼejel, xeketlidhtsik kʼal i kodhow kʼudhkʼum. `H9 Por yab ka lejbantsi tin elébil an atá xon tu kʼwajíl na Dios, pos jachanꞌ, pidhnékich an píl iniktsik. Jechéꞌ an iniktsik, neꞌech kin odhbijiy an tʼokat bitsow tin nakíl óx i tamub kʼal chʼejel. xG k In pidhan tám jun i lejbaxtaláb xin junwal jelti jun i teꞌ xu lejbaxnáb ani in utsan enchéꞌ: ―Ki kʼale ka lejbay an atá xon tu kʼwajíl na Dios ani xon tu kʼwajbáb an pikbaxtaláb ani ka ajay xáy xu kʼakʼnaxtsik tajaꞌ. _F7
Tin utsaꞌ tám enchéꞌ: ―Yejat ki kʼale juní ka tʼiltsi xowaꞌ in ulal na Dios, yán i bitsowtsik ani i atiklábtsik. Ejtalkʼi xan tu káw an atiklábtsik ani ka tʼiltsi jeye an pakdhaꞌ takʼix.VE%
U bachʼkʼuntsi tám an tʼokat abatwále an ti chakam dhutsadh úw ani u kʼapu. Ba nu wiꞌ, u achʼaꞌ chiꞌik jelti an chiꞌik, por tam tu kʼapúmalich, tsʼaꞌikmé alkʼidh ba nu tsukul. D
In kʼale tám ban tʼokat abatwále ani u kontsi an ti chakam dhutsadh úw. Jajáꞌ tin utsaꞌ enchéꞌ: ―Jéꞌ kʼwajat ani ka kʼapu. Ba na wiꞌ chiꞌik neꞌech ka achʼaꞌ jelti an chiꞌik, por alkʼidh ba na tsukul neꞌech ka tsʼaꞌikmé. C
An káwintaláb xi tál walkʼiꞌ xi nanáꞌ u achʼámal, tin tawnaꞌ juní ani tin utsaꞌ enchéꞌ: ―Ki kʼale ani ka téynaꞌ an chakam dhutsadh úw xi weladh, xin teykóm an tʼokat abatwále xi kʼwajat kubat ban chabál ani ban pujal. B
pos tam kin bajaw xowkʼi nin búkláb an tʼokat abatwále kin tuju kin jutsuy an korneta, neꞌech tám ka tʼájanich xowaꞌ yab tejwaꞌ xin koꞌol chalpadh na Dios, jelt xan ti Jajáꞌ tin utsámal nin tʼiltsíxiltsik xi kʼál tu tʼójontsáb. SA
ani in lej tsubax ulu tin bij xi kʼwajat ejat malilíl i kʼij, xin tʼajám an walkʼiꞌ, an chabál, an pujal ani ejtal xowaꞌ waꞌach tajaꞌ, in ulu enchéꞌ: ―Yabich más neꞌech ka owey; }@s
An tʼokat abatwále xu chuꞌu kubat ban pujal ani ban chabál, in dhayaꞌ tám tʼekʼat nin eját kʼubak ?
Tam ti píkʼnékich búkíl an junkil, neꞌchich ku dhutsaꞌ xowaꞌ u achʼaꞌ in ulu, por u achʼaꞌ jun i káwintaláb xi tál walkʼiꞌ xi tin utsaꞌ enchéꞌ: ―Ka taꞌpaꞌ chinat xowaꞌ in ulu xi búk an píkʼnaltaláb ani yab ka dhutsaꞌ.
~8}P||&{+yxwwutzsbrqAonCmWl$jihgHfdcbOa`^^1]&[ZYqXW]UTTSRQbPONMLKRJsIHIF=<;;3:8988S7f65 3271 0r/E.. -E,3+k*)('&%%
$$"! C > ~ Kk
'
a D: Yab u tidhenál ku tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab, pos an alwaꞌ tʼilab, in cháp na Dios. Jechéꞌ an alwaꞌ tʼilab, kʼál tu tʼilnal na Jesukristo; ani xitaꞌ kin belaꞌ na Jesukristo, neꞌech ka loꞌey. Jechéꞌ an alwaꞌ tʼilab okʼox ti tʼiltsin an judíotsik ani tayíl xi yabtsik u judío. 9 7Jaxtám, nanáꞌ u leꞌnál tʼajat kin kʼale tu tʼiltsitsik an ti alwaꞌ tʼilab, tatáꞌtsik xi kʼwajíl Roma. Nin cháp an alwaꞌ tʼilab 8 Pos nanáꞌ koꞌol ku tʼiltsi an ti alwaꞌ tʼilab an griegotsik ani xi yab u griegotsik, xi chalpadhtsik ani xi yab chalpadhtsik. g7 I
Kidháblábtsik, u léꞌ ka choꞌóbnaꞌtsik abal yánílich tʼajat u leꞌnámal kin kʼale tu álnaꞌtsik, por asta xoꞌ yab u ejtómal kin kʼale. U leꞌnál kin kʼale tachanꞌ abal kin tʼójon ani ka waꞌchin más i belom kʼal tatáꞌtsik, jelt xan ti támnék kʼal an atiklábtsik xi yab u judío xi kʼwajattsik píl bitsow. ^6 7 abal ku líkédhántsíxin ti itsích jún ani jún kʼal an belomtaláb xi koꞌol. "5 ? Pos nanáꞌ u léꞌ tu chuꞌutsik ani tu tolmiytsik ka bachʼu xowaꞌ in léꞌ ti pidhaꞌ an Tʼokat Ejattaláb ani anchanꞌ ki belmáchtsik más w4 i
Echʼekʼi u pakabédhál na Dios abal ku ejto kin kʼale tu álnaꞌtsik, max Jajáꞌ anchanꞌ tin léꞌ. V3 ' Na Dios, xi nanáꞌ in kʼwajat u tʼójontsal kʼal ejtal nu ejattal abal ku tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab kʼal tin kwenta nin Chakámil, in choꞌób alwaꞌ abal tu kontsintsaltsik tʼajat tam in ól. ~2 wOkʼox, u léꞌ tu utsaꞌtsik abal u pidhál ti jalbintsixtaláb nu Diosil kʼal tin kwenta na Jesukristo. Jechéꞌ an jalbintsixtaláb u pidhnál kʼal tatáꞌtsik ta kwenta abal putálkʼi tu tʼilnal xan ta beláltsik na Jesukristo. }1 uKʼal jechéꞌ an atiklábtsik, taꞌ teye ta kʼwajat, tatáꞌtsik xi kʼwajíl Roma. Na Dios ti kʼanidháltsik, ti kanyámaltsik abal ki kʼwajách kʼal na Jesukristo ani abal ki kʼwajáchtsik i tʼokat. Ka bachʼwaltsik an alwaꞌtaláb ani an kʼijidhtaláb xi tál ba ni Tátaꞌ Dios ani ni ba ni Ajátik Jesukristo. Na Pablo in léꞌ ka kʼale Roma ti álnax 0 9Kʼal tin kwentakʼi na Jesukristo, i bachʼu an alwaꞌtaláb ani u pidhan kʼal na Dios ku kʼwajay tu abatwále. U pidhan ku kʼwajay tu abatwále abal ki okʼtsi an atiklábtsik xi putál an kʼayꞌlá abal kin belaꞌ na Jesukristo ani yab kin chʼikat tʼajaꞌ na Dios. / 9Kʼal tin kwenta nin tʼokattal ani tam ti ejdhá ti ít, támich ti xalkʼá abal tsubax lejtal u Chakámláb kʼal na Dios ani pidhan ti chápláb. b. ?Jechéꞌ an alwaꞌ tʼilab, jaꞌich kʼál tu tʼilnal ni Ajátik Jesukristo, nin Chakámil na Dios. Jajáꞌ na Jesukristo in kóꞌoy jeye in tʼuꞌúl jelti wawáꞌ, u kidhtaláb kʼal an pulek takʼix Dabid. 6- gNa Dios in pidhnámal ka choꞌóbná jechéꞌ an tsubaxtaláb asta ti wejeꞌ. Jechéꞌ in pidhnaꞌ ka choꞌóbná ban Tʼokat Dhuslab kʼal nin tʼiltsíxiltsik. b, ANanáꞌ, xu bij Pablo, in kʼwajat u tʼójontsal na Jesukristo. Na Dios tin kanyámal ani tin pílmédhámal abal ti kin kʼwajbaꞌ tin abatwálejil. In tʼajaꞌ anchanꞌ abal ku tʼilaꞌ nin alwaꞌ tʼilábil. l+QKa bachʼwaltsik echʼekʼi nin alwaꞌtal ni Ajátik Jesukristo. Anchanꞌ ka tʼájan.<*qAn Ajátikláb, xin ólnál jechéꞌ, in ulal enchéꞌ: ―Tsubax u ulal abal kʼunat i kʼij neꞌech kin tsích. Anchanꞌ ka tʼájan. ¡Ki tsích, Ajátikláb Jesús! )Ani max jun xitaꞌ kin wékʼoy jun xataꞌ xowaꞌ kʼwajat dhutsadh ba jechéꞌ an dhutsadh úw, neꞌech jeye ka wékʼontsat tin bij kʼal na Dios ban dhutsadh úw xon ti kʼwajat dhutsadh nin bijtsik xi neꞌech kin bachʼu an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. Yab neꞌech ka walká ka ochich ban tʼokat bitsow xi kʼwajat in tʼilál jechéꞌ an dhutsadh úw. 1([Ejtaltsik xin achʼál xowaꞌ kʼwajat dhutsadh ba jechéꞌ an dhutsadh úw, u utsáltsik enchéꞌ: Max jun xitaꞌ kin puntsiy xowaꞌ jéꞌ kʼwajat dhutsadh, neꞌech jeye tám ka pidhan kʼal na Dios an ti kʼakʼadh yajtsiktaláb xi kʼwajat dhutsadh ba jechéꞌ an dhutsadh úw. .'UAn Tʼokat Ejattaláb ani an belomtsik, in ulaltsik enchéꞌ: ―Jalaꞌ. Xitaꞌ kin achʼaꞌ, kin ulu jeye: ―Jalaꞌ. Xitaꞌ u tsikél, ka tsích ani kin uchʼaꞌ an jaꞌ xin pidhnál an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal ani yab neꞌech kin jalbiy ni jun xataꞌ. {&o―Nanáꞌ, xu bij Jesús, u abámal nu tʼokat abatwálejil abal kin óltsi jechéꞌ ejtal an belomtsik. Nanáꞌich nin tujtal ani nin kidhtal an pulek takʼix Dabid. Nanáꞌich nin kʼwajat jelti na pulek ót xu kalel tam dhajaw. J%
Por xi atʼaxtsik, xu dhimantsik, xu junkunaltsik kʼal xi yab in tomtal, xu chemdhaxtsik, xin kʼakʼnáltsik i chʼilab ani ejtal xin kulbetnáltsik ti kʼambix, eléb neꞌech ka jilkʼon. l$QKʼijidh xitaꞌ exomtsik in tʼokwal tinbáꞌ abal kin ejtotsik ka utey xon ti kʼwajat an teꞌ xin pidhnál an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal ani abal kin ejtotsik ka ochich bin wiꞌlébil an bitsow. M#
Nanáꞌich nin tujtal ani nin okʼontal, xi okʼox ani xi tayíl. ?"w ―Kʼunat i kʼij neꞌech kin tsích ani neꞌech ku tsiꞌdhaꞌ an chʼejwalixtaláb xi neꞌech tu pidhaꞌ juntsik ta éb, kʼal tin kwenta xowaꞌkʼi a tʼajámaltsik. .!U Xitaꞌ xin tʼajáltsik xowaꞌ yab lujat, jilaꞌ kin óntsi kin tʼajaꞌtsik xowaꞌ yab lujat; xi atʼaxtsik, jilaꞌ kin óntsi kin tʼajaꞌ xowaꞌ atʼax. Por xi lujattsik, kin óntsi kin tʼajaꞌ xowaꞌ lujat ani xi tʼokodhichtsik kʼal na Dios, kin óntsi kin tʼoko tinbáꞌ. + O
Tin utsaꞌ jeye enchéꞌ: ―Yab ka chinaꞌ xowaꞌ kʼwajat dhutsadh ba jechéꞌ an dhutsadh úw, pos kʼunatich xowkʼi neꞌech ka támun jechéꞌ. " = Por jajáꞌ tin utsaꞌ enchéꞌ: ―Yab ka tʼajaꞌ anchanꞌ, pos nanáꞌ u tʼójontsalkʼi neye na Dios jelti tatáꞌ ani na at kidhábtsik an tʼiltsix ani ejtal xin tʼajáltsik xowaꞌ kʼwajat dhutsadh ba jechéꞌ an dhutsadh úw. Tokotkʼi na Dios ka kʼakʼnaꞌ. ^ 5Nanáꞌ, xu bij Juan, u achʼaꞌ ani u chuꞌu ejtal jechéꞌ. Tam tu achʼámalich ani u chuꞌúmalich, in tudhlan tin tamét an tʼokat abatwále xi tin xalkʼantsámal jechéꞌ abal ku kʼakʼnaꞌ. < q―¡Kʼunat i kʼij neꞌech kin tsích! ¡Kʼijidh abal xitaꞌ xin tʼajál xowaꞌ in ulal nin tsubaxtalábil na Dios xi kʼwajat dhutsadh ba jechéꞌ an dhutsadh úw! / WTin utsaꞌ jeye enchéꞌ an tʼokat abatwále: ―Ejtal jechéꞌ xowaꞌ u ulal, tsubax ani awil ka belan. An Okʼóxláb, na Dios xin ijtsal an tʼiltsixtsik, in abnámal nin tʼokat abatwálejil abal kin xalkʼantsi nin tʼójontsixiltsik xowaꞌ neꞌech ka támun kʼunat i kʼij. ?wTajaꞌ yab neꞌech ka jikʼwchin. Xi neꞌech ka kʼwajaytsik tajaꞌ, yab neꞌech kin yéntsitsik i tajbaxtaláb, nibal nin tajáx na kʼítsá. Pos neꞌech ka tajbayattsik kʼal na Dios, an Okʼóxláb ani neꞌech ti takʼixtsik malilíl i kʼij. Kʼunatich xowkʼi ti neꞌech ka tsích na Jesukristo zmNeꞌech ka chuꞌtat kʼal nin tʼójontsixiltsik ani neꞌech kin kóꞌontsitsik an tin bij ba nin píkʼib. {Yabich neꞌech ka waꞌchin xataꞌ xi bijidh ke neꞌech ka kʼale ban kʼibeltaláb. Nin tʼokat kʼwajtal na Dios ani an Ajátikláb, tajaꞌ neꞌech ka kʼwajay ba jachanꞌ an bitsow ani neꞌech ka kʼakʼná kʼal nin tʼójontsixiltsik. Z-Junax chʼejel ban pulek bél xi kʼwajat ba jachanꞌ an bitsow ani jun pakʼeꞌ jun pakʼeꞌ tin waltsik an waljaꞌ, tajaꞌ ti kubat an teꞌ xin pidhnál an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal, xu walim lajuchábíl ti tamub. Íchʼ ta íchʼ u walim ani nin xekéltsik alwaꞌ abal ka jeldhá kʼál an atiklábtsik. %An tʼokat abatwále tin óltsi tám jun i alabél waljaꞌ ani an jaꞌ xi waꞌach tajaꞌ, jaꞌich xin pidhnál i xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. Jechéꞌ an jaꞌ, tajujúl jelti lam ani u kalel bin tʼokat kʼwajtal na Dios ani ban Ajátikláb. Y+Yab jaykʼi neꞌech ka ochich tajaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ, xowaꞌ atʼax nibal xu kʼambixtsik. Tokot neꞌech ka ochichtsik tajaꞌ xi kʼwajat dhutsadh nin bij bin dhutsadh úwil an Ajátikláb. Jechéꞌ an dhutsadh úw, jaꞌich xon ti dhutsadh xi neꞌech kin kóꞌoytsik an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal.Ejtal an atiklábtsik, neꞌech kin júnaꞌ tajaꞌ i alwaꞌ chʼejwalixtaláb ani neꞌech kin kʼakʼnaꞌtsik na Dios. fENin wiꞌlébiltsik yab jaykʼi neꞌech ka mapyat, pos tajaꞌ yab neꞌech ka jikʼwchin. q[An atiklábtsik xi loꞌodhich, neꞌech ka xeꞌchintsik bin tajáx jachanꞌ an bitsow ani an pakdhaꞌ takʼix xi ban kʼayꞌlá, neꞌech kin júnaꞌtsik tajaꞌ i chʼejwalixtaláb ani neꞌech kin kʼakʼnaꞌtsik na Dios. c?An bitsow yab in yéntsal ka tajbayat kʼal a kʼítsá nibal kʼal a íchʼ, pos u tajbayáb kʼal nin tajáx na Dios ani an Ajátikláb, xi jaꞌich jelti an borrego xu pikbantsáb na Dios, jaꞌich nu tajaxtaláb. {Ba jachanꞌ an bitsow, yab u chuꞌu ni jun i pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, pos an Okʼóxláb, na Dios xi ejtal in ejtowal kin tʼajaꞌ, Jajáꞌich na kʼwajat jelti an atá xon ti Jajáꞌ u kʼakʼnáb ani an Ajátikláb jeye. nUXi lajucháb an wiꞌleb, i labidh tʼujubtsik xu bijyáb ti perla; juntsik an wiꞌleb, kʼal juntsik i perla ti tʼajadh. Ani an pulek bél xi kʼwajat ba jachanꞌ an bitsow, tʼajadh kʼal i mapal oro jelti lam xi tajujúl. #nin boꞌtal, kʼal i ónise; nin akakláb, kʼal i kornalina; nin búkláb, kʼal i krisólito; nin waxikláb, kʼal i berilo; nin beléjuláb, kʼal i topasio; nin lájutal, kʼal i krisoprasa; nin lajujuntal, kʼal i jasinto ani nin lajuchabtal, kʼal i amatista. PNin akan an mapuxtaláb, labidhmédhats kʼal xowaꞌkich i labidh tʼujubtsik: nin jidhtal, kʼal i jaspe; nin chabtal, kʼal i safiro; nin oxtal, kʼal i ágata; nin cheꞌtal, kʼal i esmeralda;
3An mapuxtaláb, tʼajadh kʼal i tʼujub xu bijyáb jaspe ani an bitsow, kʼal i mapal oro ti tʼajadh, in junwal jelti jun i lam xi tʼokat. D Tayíl in lejbantsi jeye an tin mapúl, ox inik chéꞌ i metro ti lejban. Jechéꞌ an lejbaxtaláb xin éynaꞌ an tʼokat abatwále, jaꞌich an lejbaxtaláb xin éynál an iniktsik. An bitsow, chéꞌ in waltsik in koꞌol, nin nakíl ani nin chʼikwél junax anikʼi. An tʼokat abatwále in lejbay an bitsow kʼal an lejbaxtaláb ani chab mil láju inik i kilómetro ti lejban; nin nakíl, nin tʼekʼíl ani nin chʼikwél, junax anikʼi. @
yAn tʼokat abatwále xi kʼwajat ti tʼilom kʼal nanáꞌ, in teykóm jun i lejbaxtaláb xi tʼajadh kʼal i oro abal kin lejbay an bitsow, nin wiꞌlébiltsik ani nin mapúl. % CNin mapúl an bitsow aknidh kʼal lajucháb i tʼujubtsik ani ban tʼujubtsik, kʼwajat dhutsadh nin bij xi lajucháb nin abatwálejiltsik an Ajátikláb.
Óx i wiꞌleb kʼwajat in lujtal xon tu kalel na kʼítsá, óx jeye ebál, óx alál ani óx, in lujtal xon tu ochel na kʼítsá. )K Malilíl jachanꞌ an bitsow, mapudh kʼal jun i mapuxtaláb púlek ani tʼekʼat. In koꞌol lajucháb i wiꞌleb ani ba juntsik an wiꞌleb, kubutsik juntsik i tʼokat abatwále. Ba juntsik an wiꞌleb, dhutsadh juntsik i bijláb, xi jaꞌich xi lajucháb nin chakámiltsik na Israel. )K Jachanꞌ an bitsow, chʼaxixíl kʼal nin tajáx na Dios ani nin chʼaxixíltal in junwal jelti jun i labidh tʼujub xu bijyáb ti jaspe, tajujúl jelti lam. !
Ban xalkʼantsixtaláb xi tin pidhaꞌ ku chuꞌu an Tʼokat Ejattaláb, an tʼokat abatwále tin júnaꞌ ba jun i yejcheꞌ tʼekʼat chʼén ani tin xalkʼantsi an ti yejcheꞌ tʼokat bitsow Jerusalén xi kʼwajat ti paꞌíl walkʼiꞌ xi tál ba na Dios.
Tsích tám xon tin kʼwajat jún ti éb xi búk an tʼokat abatwáletsik xi táꞌwiꞌik tin teykóm jún xi búk an lejab tsʼutsat kʼal jún xi búk an kʼakʼadh yajtsiktaláb xi tin okʼontal ani tin utsaꞌ enchéꞌ: ―Jalaꞌ ani neꞌech tu óltsi xi neꞌech kin tomiknaꞌ an Ajátikláb. Jechéꞌ an Ajátikláb, jaꞌich jelti an borrego xu pikbantsáb na Dios. W'Por xi jikʼelomtsik, xi yabtsik u belom, xi pojkantáltsik, xu chemdhaxtsik, xu junkunaltsik kʼal xi yab in tomtal, xu dhimantsik, xin kʼakʼnáltsik i chʼilab ani ejtal xu kʼambixtsik, neꞌech ka kʼaletsik ban kʼamal xi kʼwajat jomomól xukʼudh kʼal i asufre. Jechéꞌ jaꞌich an chemlá xin chabtal. An ít Jerusalén wgXitaꞌ kin kuxuy ejtal xowaꞌkich kʼal Nanáꞌ tu kwenta ani yab kin jilaꞌ ti kin belaꞌ, neꞌech ku pidhaꞌ ejtal xowaꞌ u koꞌol; neꞌech kin kʼwajay tin Dios kʼal jajáꞌ ani jajáꞌ neꞌech ka kʼwajay tu chakámil. GTayíl tin utsaꞌ enchéꞌ: ―Tʼajadhich ti kʼwajat. Nanáꞌich nin tujtal ani nin okʼontal, xi okʼox ani tayíl. Xitaꞌ u tsikél, neꞌech ku pidhaꞌ an ti jaꞌ xu kalel xon tu kalel an jaꞌ xin pidhnál an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal ani yab neꞌech kin jalbiy ni jun xataꞌ. i KIn ulu tám enchéꞌ xi taꞌ ti buxúl ban tʼokat kʼwajtaláb: ―Nanáꞌ u tʼajál ti ít ejtal xowaꞌkich. In ulu jeye enchéꞌ: ―Ka dhutsaꞌ, pos ejtal jechéꞌ xowaꞌ u ulal, tsubax ani awil ka belan. a;Neꞌech ka kʼwiꞌtsintsik tin jaꞌmál nin wal kʼal na Dios ani yabich neꞌech ka waꞌchin i chemlá, nibal i ukʼil, nibal i tʼeꞌpintaláb, nibal i yajal; pos ejtal xowaꞌ xi waꞌachwiꞌik, watʼéch. |~qAni u achʼaꞌ jun i kawidh káwintaláb xi tál walkʼiꞌ xin ulu enchéꞌ: ―Ka telaꞌ, na Dios kʼwajatich xoꞌ kʼal an iniktsik. An iniktsik neꞌech ka kʼwajay tin bitsówil na Dios ani Jajáꞌ, neꞌech ka kʼwajay tin Diosil. w}gNanáꞌ, xu bij Juan, u chuꞌu an tʼokat bitsow ti paꞌíl walkʼiꞌ tʼojojodh tʼajat, jelti jun i tsidhan xi kʼwajat tʼojojodh abal neꞌech ti tomkinal. Jechéꞌ an bitsow, jaꞌich an ít Jerusalén xi abnadh kʼal na Dios. | 7U chuꞌu tám jun i ít walkʼiꞌ ani jun i ít chabál; pos an jidhtal walkʼiꞌ ani an jidhtal chabál, wixkʼin ani yabich waꞌchin an pujal. >{uTajaꞌ jeye ti petʼná xi yabtsik eltsin dhutsadh tin bij xon ti kʼwajat dhutsadh nin bijtsik xi neꞌech kin bachʼutsik an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal.yzkAn chemlá ani xon tu ulel an chemélomtsik, petʼná ban kʼamal. Jechéꞌ, jaꞌich nin chabtal an chemlá. y}
An pujal in pidhnaꞌ an chemélomtsik xi tajaꞌ tin koꞌol, an chemlá ani xon tu ulel an chemélomtsik, in pidhnaꞌtsik jeye xi tajaꞌ tin koꞌol. Ejtal an chemélomtsik, lújundhá juntsik ti juntsik kʼal tin kwenta xowaꞌ in tʼajámal. x# U chuꞌu an chemélomtsik, tsʼitsik ani pakdhaꞌ, kubutsik tin tamét na Dios. Welan tám an dhutsadh úwtsik ani welan jeye jún xi jaꞌich xon ti kʼwajat dhutsadh nin bij xi neꞌech kin bachʼutsik an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. An chemélomtsik, lújundhá kʼal tin kwenta xowaꞌ in tʼajámaltsik, xantikʼi ti kʼwajat dhutsadh ba jachanꞌ an dhutsadh úwtsik. mwS U chuꞌu tám jun i yejcheꞌ dhak tʼokat kʼwajtaláb ani xi taꞌ ti buxúl tajaꞌ. Tin tamét Jajáꞌ, wixkʼin an chabál ani an walkʼiꞌ ani yab elan ní wéꞌ xon ti ka kʼwajbá an chabál ani an walkʼiꞌ. 0vY
Ani an lej atʼax, xi kʼál ti kʼambidhtsik, petʼná ban kʼamal xi xukʼudh kʼal i asufre, xon ti petʼnadhtsik an atʼax ani an kʼambix tʼiltsix. Tajaꞌ neꞌech ti yajlombédhábtsik akal i kʼij malilíl i kʼij. An lújundhaxtaláb tin tamét an yejcheꞌ dhak tʼokat kʼwajtaláb puY Kʼaletsik putál in chʼikwél an chabál, in wiliytsik xon ti kʼwajat xu dhabalábichtsik kʼal na Dios ani an bitsow xu kʼanidháb tʼajat kʼal na Dios. Por petʼnantsattsik ti kʼamal kʼal na Dios ani ejtal tʼaꞌaytsik. |tqani neꞌech ka kʼale kin kʼambiy ejtal an atiklábtsik xi kʼwajat ban kʼayꞌlá. Neꞌech kin kʼambiy na Gog ani na Magog, neꞌech kin junku an soldadotsik abal ti péjéx. Nin yaníl, in junwal jelti an kidhib xi waꞌach ban pujal. ksOTam ka watʼéch xi mil i tamub, an lej atʼax neꞌech ka walká xon tu kóꞌyáb balidh, Lr¡Kʼijidh tʼajat ani tʼokodhich kʼal na Dios, xi neꞌech ka ejech tam ka ejdhá tin jidhtal an chemélomtsik! Jechéꞌtsik, yabich jaꞌ neꞌech ka chemech tin chabtal. Jajáꞌtsik neꞌech ti páleꞌ abal na Dios ani abal na Kristo ani neꞌech ka kʼwajaytsik ti takʼix kʼal na Kristo tin nakíl mil i tamub. /qWJechéꞌ jaꞌich tin jidhtal ti ejech ti ít an chemélomtsik. Por xi kʼeꞌet an chemélomtsik yab jaꞌ ejechtsik ti ít, asta tam ka watʼéch xi mil i tamub. p U chuꞌu jeye i tʼokat kʼwajtalábtsik ani buxkan tajaꞌ xi pidhantsik ti awiltaláb ti lújundhom. U chuꞌu jeye nin ejattaltsik xi kotsidhtsik tin ókʼ kʼal tin kwentakʼi abal in beláltsik xowaꞌ in ólnámal na Jesús. Jajáꞌtsik yab in kʼakʼnámal an atʼax, nibal in kʼakʼnantsámal an tin chʼilábil, nibal in walkámaltsik ka kʼwajbantsat tin exólixtal an atʼax bin píkʼib o bin kʼubak. U chuꞌu ke ejechtsik ti ít ani takʼxin tin nakíl mil i tamub junax kʼal na Kristo. QoAn tʼokat abatwále in petʼnaꞌ an yejcheꞌ aknidh chan ban owtsiktaláb xi yab in koꞌol in okʼontal in ówtsík. Tajaꞌ tin mapuy ani in pajkʼintsi an ti wiꞌleb abal yabich más kin kʼambiy an atiklábtsik asta ka watʼey xi mil i tamub. Tayíl, tam ka watʼéch xi mil i tamub, neꞌech ka walká wéꞌ i kʼij. QnJechéꞌ an tʼokat abatwále in yakʼwaꞌ an yejcheꞌ aknidh chan, xi jaꞌich an wejeꞌ chan xu bijyáb ti lej atʼax ani ta Satanás ani in wikʼaꞌ kʼal an patʼál tin nakíl mil i tamub. [m 1Tayíl u chuꞌu ti paꞌíl walkʼiꞌ jun i tʼokat abatwále xin tsiꞌdhál an japixtaláb abal kin japiy an owtsiktaláb xi yab in koꞌol in okʼontal in ówtsík ani in teykóm jun i yejcheꞌ patʼál. +lOXi más, chemdhátsik kʼal an machét xu kalel bin wiꞌ xin púnúm an dhak bitsim ani ejtal an chʼichintsik, ajwé kʼal nin tʼuꞌúl xi chemdhátsik.5kcYakʼwan an atʼax junax kʼal jachanꞌ an kʼambix tʼiltsix xin tʼajámal i labidh exóltsik tin tamét jechéꞌ an atʼax. Kʼal tin kwenta an exóltsik xin tʼajám, an kʼambix tʼiltsix in kʼambiyámal xin walkámaltsik ka kʼwajbantsat tin exólixtal an atʼax ani in kʼakʼnantsámal tin chʼilábil. An atʼax ani an kʼambix tʼiltsix, petʼnátsik ejat ban kʼamal xi kʼwajat jomomól xukʼudh kʼal i asufre. Hj U chuꞌu tám an atʼax ani an pakdhaꞌ takʼix xi kʼwajat ban chabál kʼál nin soldadojiltsik, xi junkunéktsik abal kin péjey xin púnúm an dhak bitsim ani nin soldadojiltsik. iAbal ka kʼaptsitsik tin tʼuꞌúl i pakdhaꞌ takʼix, i okʼlek soldadotsik ani i likdhaꞌ iniktsik. Abal ka kʼaptsitsik jeye tin tʼuꞌúl i bitsim ani xi punattsik tajaꞌ. Nin tʼuꞌúl jeye i jolibtsik ani xi yabaꞌ; xi tsʼitsik ani xi pakdhaꞌ. hU chuꞌu tám juní jun i tʼokat abatwále xi taꞌ ti kubat ba kʼítsá ani in utsaꞌ kawidh enchéꞌ ejtal an chʼichintsik xi xeꞌech ti jumumúl: ―Jalaꞌ ani ki junkuntsik abal ta kʼapul ban kʼapúxnich xi neꞌech kin tʼajaꞌ na Dios. 6geAni bin eblidh kʼudhkʼumil ani bin chʼejet, in neꞌdhál dhutsadh jechéꞌ an bijláb: “In Pulek Takʼíxal i pakdhaꞌ takʼix ani in Ajátik i ajátiklábtsik.” fBin wiꞌ u kalel jun i wiꞌidh machét abal kin tʼakʼiy kʼál an atiklábtsik xi kʼál tu tomnáb ani neꞌech ti chapik takʼix. Jajáꞌ neꞌech kin lújundhaꞌtsik jelt xan tin tʼajál an wátʼil uba xin watʼyal kʼal in akan ani neꞌech kin tʼajaꞌ kin watʼnaꞌtsik an kʼakʼadh yajtsiktaláb xi tál bin chákub na Dios xi ejtal in ejtowal kin tʼajaꞌ. -eSWewkómte kʼal yán i soldadotsik xi tál walkʼiꞌ, xeketlidhtsik kʼal i alwaꞌ kʼudhkʼum xi biliy, dhakniꞌ ani tʼokat ani punutsik kʼal i dhak bitsim. tda
Xeketlidh kʼal jun i xeketláb xi chʼoꞌodh tʼajat kʼal i xichʼ ani u bijyáb tin Káwintal a Dios. @cy Nin wal chʼaxixíl tʼajat jelti an kʼamal, yán i kwetsotsik kʼwajbaxtaláb in kʼwajbím bin ókʼ ani taꞌ tin koꞌol dhutsadh jun i bijláb xi tokotkʼi Jajáꞌ in exlál. @by U chuꞌu tám jebél an walkʼiꞌ ani xalkʼan jun i dhak bitsim. Xi taꞌ ti punat tajaꞌ, in bij Lujat ani Tsubax, kom Jajáꞌ in lujtalkʼi tu lújundhom ani tu péjéx. @ay
In tudhlan tin tamét an tʼokat abatwále abal ku kʼakʼnaꞌ, por jajáꞌ tin utsaꞌ enchéꞌ: ―Yab ka tʼajaꞌ anchanꞌ; pos nanáꞌ u tʼójontsalkʼi neye na Dios jelti tatáꞌ ani na at kidhábtsik xin beláltsik xowaꞌ in ólnámal na Jesús. Tokotkʼi na Dios ka kʼakʼnaꞌ. Jachanꞌ an tsubaxtaláb xowaꞌ in ólnámal na Jesús, jaꞌich kʼál tu ijtsinal an tʼiltsixtsik. An inik xi punat ban dhak bitsim 6`e Tin utsaꞌ tám enchéꞌ an tʼokat abatwále: ―Ka dhutsaꞌ enchéꞌ: “Kʼijidh tʼajat abal xitaꞌ xi kanidhtsik ban ajib tam an Ajátikláb kin utúch an belomtsik abal ka kʼwajách kʼal Jajáꞌ.” Ani tin utsaꞌ jeye enchéꞌ: ―Jechéꞌ jaꞌich tsubax in káwintal a Dios. V_%ani pidhnékich ka xeketlin kʼal i alwaꞌ kʼudhkʼum xi biliy, tʼokat ani chʼaxixíl. Pos an alwaꞌ kʼudhkʼum xi biliy, in léꞌ kin ulu nin lujat xeꞌchintal xu dhabalábichtsik kʼal na Dios. N^Ku kulbéch xoꞌ, ku kʼijidhméch ani ki kʼakʼnaꞌ an Okʼóxláb,
pos in bajúmalich an kʼij xowkʼi an Ajátikláb ti neꞌech kin utúch kʼal Jajáꞌ an belomtsik jelt xan ti jun i kwitól u tomkinalich kʼal jun i tsidhan.An belomtsik, kʼwajatich tʼojojodh abal ka kʼwajay kʼal an Ajátikláb; ]+U achʼaꞌ jeye jelt in káwintal yán i atiklábtsik, jelt xan tu bososól yán i waljaꞌtsik ani jelti tam u píkʼnal kawidh i junkil xin ulaltsik enchéꞌ:¡Aleluya! In tujúch ti takʼix an Okʼóxláb, ni Diosil xi ejtal in ejtowal kin tʼajaꞌ. B\}Achʼatmé tám jun i káwintaláb xi kale ban tʼokat kʼwajtaláb xin ulu enchéꞌ:Ka kʼakʼnaꞌtsik ni Diosil,
ejtal tatáꞌtsik xa tʼójontsal
ani xa jikʼnáltsik,
tsʼitsik ani pakdhaꞌ. An ajib xi neꞌech ka waꞌchin tam an Ajátikláb kin utúch kʼal Jajáꞌ an belomtsik [Xi jun inik chéꞌ an yejcheltsik ani xi chéꞌ jeye taꞌ ti kʼwajattsik ejat, tudhlan tám kututsik asta chabál, in kʼakʼnaꞌtsik na Dios xi buxúl ban tʼokat kʼwajtaláb ani in ulaltsik enchéꞌ: ―¡Aleluya! ¡Anchanꞌ ka tʼájan! -ZSIn ulutsik jeye enchéꞌ: ―¡Aleluya! An paw xu bolilíl tam exom ti tʼaꞌíl jechéꞌ an yejcheꞌ bitsow, yab jaykʼi neꞌech ka kublan ti bolilíl. BY}pos Jajáꞌ in lujtalkʼi tu lújundhax ani in tsubtalkʼi.In pidhaꞌ xowaꞌ in lujyal kin bachʼu an yejcheꞌ bitsow Babilonia xin junwal jelti jun i yejcheꞌ junkux inik uxum.Jechéꞌ an yejcheꞌ bitsow, in walbindhám an atiklábtsik xi kʼwajat ban chabál kʼal an walastaláb xi jajáꞌ in tʼajámal.Tʼajan kin jalbiy kʼal ni Diosil jechéꞌ an yejcheꞌ bitsow, nin chemtal nin tʼójontsixiltsik na Dios. X Tam ti watʼéch ejtal jechéꞌ, u achʼaꞌ túꞌ walkʼiꞌ jun i kawidh káwintaláb jelt in káwintal yán i atiklábtsik xin ulal enchéꞌ:¡Aleluya! An loꞌeltaláb, an labidh tʼokattaláb ani an chápláb, ni Diosil in dhabal, W3Ba jechéꞌ an yejcheꞌ bitsow chemdhats xu dhabalábichtsik kʼal na Dios, i tʼiltsixtsik ani ejtal xi chemdhatstsik ban kʼayꞌlá.qV[Yabich neꞌech ka tajkʼan i kʼamal ba jechéꞌ an yejcheꞌ bitsow, nibal más neꞌech ka achʼatmé ti tʼajnal i ajib jelti xu tʼajnal tam waꞌach i tomkixtaláb. Pos an nújultsik xi nújlámadhtsik tachanꞌ, jaꞌichwiꞌik xi más tumínladhtsik tʼajat xi waꞌach ban kʼayꞌlá ani a kʼambiyámal ejtal an atiklábtsik kʼal na kʼambixtal. "U=Yab más jaykʼi neꞌech ka achʼatmé ba jechéꞌ an yejcheꞌ bitsow ti tʼenyáb an són, ti jutsyáb an chúl ani an kornetatsik. Nibal más neꞌech ka waꞌchin ba jechéꞌ an yejcheꞌ bitsow i tʼojnaltsik, nibal neꞌech ka achʼatmé an chaꞌ tʼujub ti cheꞌnáb. *TMJun i likat tʼokat abatwále in dhayaꞌ tám jun i tʼujub, xin junwal jelti jun i yejcheꞌ chaꞌ tʼujub, in petʼnaꞌ ban pujal ani in ulu enchéꞌ: ―Anchanꞌ jeye ti neꞌech ka petʼná an yejcheꞌ bitsow Babilonia ani yab más jaykʼi neꞌech ka witsiy ka chuꞌtat. ,SQPor tatáꞌtsik xi kʼwajat walkʼiꞌ, xi dhabalábichtsik kʼal na Dios, abatwáletsik ani tʼiltsixtsik, ki kulbétsik kʼal tin kwenta xowaꞌ in tamu jechéꞌ an yejcheꞌ bitsow, pos na Dios in tʼajaꞌich kin jalbiy xowaꞌ ti tʼajtsámaltsik jechéꞌ an yejcheꞌ bitsow. RIn mujtsitsik ti pojodh in ókʼ abal kin xalkʼaꞌ ke u tʼeꞌpinaltsik, ukʼintsik, tʼeꞌpintsik ani in ulutsik kawidh enchéꞌ: ―¡Chʼojontál in chuꞌbíl jechéꞌ an yejcheꞌ bitsow! Pos kʼal an tumín xi waꞌachwiꞌik tajaꞌ, tumínladhnéktsik xin koꞌol an pakdhaꞌ tan ban pujal. ¡Ani júnkʼi a kʼítsá ti pakwat jechéꞌ an yejcheꞌ bitsow! ZQ-Tam tin chuꞌtsitsik an tin pawil jechéꞌ an yejcheꞌ bitsow tam ti exom ti tʼaꞌíl, in ulutsik kawidh enchéꞌ: ―¿Jowaꞌ bitsow waꞌach xi neꞌech kin junu jelti jechéꞌ an yejcheꞌ bitsow? P}¡abal júnkʼi a kʼítsá ti kʼibchon ejtal xowaꞌ kajbidh in jalbíl xin koꞌolwiꞌik! Ejtal xu beldhomtsik an ti pakdhaꞌ tan, an bitsówlomtsik xi neꞌech ban tan, xu tʼojnaltsik ban tan ani ejtal xu tʼojnaltsik ban pujal, ówmétsik. kOONeꞌech kin ulutsik enchéꞌ: ―¡Chʼojontál in chuꞌbíl jechéꞌ an yejcheꞌ bitsow! Xin junwalwiꞌik jelti jun i mímláb xi xeketlidh kʼal i alwaꞌ kʼudhkʼum xi biliy ani chakniꞌ, ani xi tʼunuyich tʼajat kʼal in chákníꞌ. Xin koꞌol jeye i kʼwajbaxtaláb xi tʼajadh kʼal i oro, kʼal i labidh tʼujubtsik ani kʼal i perla; /NWAn nújultsik xin nujúmal ejtal jechéꞌ ani tumínladhnéktsik abal nújlámadhtsik ba jechéꞌ an yejcheꞌ bitsow, neꞌech kin ów telaꞌkʼi abal in jikʼnáltsik an yajtsiktaláb xi exom in tamwal jechéꞌ an yejcheꞌ bitsow, neꞌechtsik kin ukʼintsi ani kin tʼeꞌpintsi. hMINeꞌech kin utsaꞌtsik enchéꞌ jachanꞌ an yejcheꞌ bitsow: ―Ejtal xowaꞌ a kulbetnál, xoꞌ yabich a koꞌol ani ejtal xowaꞌ alwaꞌ ani labidh xa kóꞌyámal, xoꞌ yabich más jaykʼi neꞌech ka kóꞌoy. ;Lo
In nujwaltsik jeye i kanela, xowaꞌkich i chʼojóltsik xi niwiy, i ikob, i mirra, i niwiytalábtsik, i yajtsik uxnél, i aséyte, i trigo xi cheꞌedh ani xi putdhaꞌ. In nujwaltsik jeye i koꞌnéltsik xu kitandháb, i borregotsik, i bitsim, i karreta ani in nujwaltsik jeye i iniktsik abal ti jolib. ;Ko Xowaꞌ in nujwaltsik, jaꞌich an oro, an plata, an labidh tʼujubtsik, an perla, an alwaꞌ kʼudhkʼumtsik xi biliy, an kʼudhkʼum xi tʼajadh kʼal i seda, xi chakniꞌ ani xi tʼunuyich tʼajat kʼal in chákníꞌ. Ejtal jeye an teꞌtsik xi niwiy, ejtal xowaꞌ tʼajadh kʼal i marfíl, xowaꞌ tʼajadh kʼal i teꞌtsik xi labidh. Xowaꞌ tʼajadh jeye kʼal i patʼál xin bij bronse ani kʼal i tʼujub xin bij mármol. PJ An nújultsik xi kʼwajat ban chabál, neꞌech kin ukʼintsi ani kin tʼeꞌpintsi jechéꞌ an bitsow abal yabich neꞌech ka waꞌchin xitaꞌ kʼál ti ka chʼayꞌtsintsik an tin nujwál. II
Neꞌech kin ów telaꞌkʼi abal in jikʼnáltsik an yajtsiktaláb xi exom in tamwal jechéꞌ an yejcheꞌ bitsow ani neꞌech kin ulutsik enchéꞌ: ―¡Chʼojontál in chuꞌbíl jechéꞌ an yejcheꞌ bitsow Babilonia xi likat tʼajat! Pos júnkʼi a kʼítsá ti pidhan ejtal xowaꞌ bijtsidh neꞌech kin tamu. H! An pakdhaꞌ takʼix xin wéwnámaltsik xowaꞌ yab alwaꞌ in tʼajál jachanꞌ an bitsow ani kʼwajinektsik xan ti jajáꞌkʼitsik in kulbetnámal, neꞌech kin ukʼintsi ani neꞌech kin tʼeꞌpintsi tam kin chuꞌtsi an tin pawil tam exom ti tʼaꞌíl. ?GwJaxtám, junkʼi a kʼítsá ti neꞌech kin chuꞌu ejtal jechéꞌ an kʼakʼadh yajtsiktaláb: an chemlá, an tʼeꞌpintaláb ani an kʼaꞌínab. Neꞌech ka tsikan, pos ejtal in ejtowal kin tʼajaꞌ na Dios an Okʼóxláb, xi kʼál ti bijtsidh xowaꞌ neꞌech kin tamu jechéꞌ an yejcheꞌ bitsow. AF{Kom jajáꞌ in tʼekʼámal tʼajat tinbáꞌ ani kʼwajinek xan ti jajáꞌ in leꞌnámal, ka pidhan ti yajtsiktaláb ani ka ukʼindhá, pos jajáꞌ in ulal enchéꞌ tin itsích: “Techéꞌ in buxúl jelti jun i pulek takʼix mímláb, yab in chemtsidh nibal neꞌech ku achʼaꞌ i tʼeꞌpintaláb.” kEOKa tʼajtsi jachanꞌ an yejcheꞌ bitsow anílkʼi xan tin tʼajtsámal xi kʼeꞌettsik ani chábíl ti ka tʼajtsi xowaꞌ in tʼajámal. Chábíl ti ka tʼajtsin an ti yajtsiktaláb xowaꞌ in tʼajtsámaltsik kʼeꞌet. YD+Pos nin walabtsik jachanꞌ an yejcheꞌ bitsow, yanenekich tʼajat ani in bajúmalich asta walkʼiꞌ. Jaxtám na Dios ti neꞌech kin pidhaꞌ ti kʼakʼadh yajtsiktaláb abal yanenekich tʼajat ni walab. C9U achʼaꞌ tám juní jun i káwintaláb xi tál walkʼiꞌ xin ulal enchéꞌ: ―Ki kaletsik ba jachanꞌ an bitsow, tatáꞌtsik xi Nanáꞌ tu dhabal, abal yab ki walbintsik kʼal nin walab nibal ka bachʼutsik an kʼakʼadh yajtsiktaláb xi neꞌech kin bachʼutsik. 5BcAbal ejtal an atiklábtsik, ukʼpindhats kʼal an walastaláb xin tʼajál; an pakdhaꞌ takʼix xi kʼwajat ban chabál, in wéwnámaltsik xowaꞌ yab alwaꞌ in tʼajál ani an nújultsik xi kʼwajat ban chabál tumínladhnéktsik kʼal xowaꞌ in pakwal yab exbadh jachanꞌ an yejcheꞌ bitsow. wAgAni in ulu kawidh enchéꞌ: ―Pakwatich, pakwatich, an yejcheꞌ bitsow Babilonia, xi wenkʼodhich tin kʼimáꞌ i atʼax ejattalábtsik, tin chinkʼontal xowaꞌkich i atʼax ejattalábtsik ani tin pákʼw i chʼichintsik xi atʼax. )@ MTam ti watʼéch jechéꞌ, u chuꞌu juní jun i tʼokat abatwále ti paꞌíl walkʼiꞌ kʼal yantam i awiltaláb ani in tajbay an chabál kʼal nin tajáx. z?mAn uxum xa chuꞌu, jaꞌich an yejcheꞌ bitsow xin takʼyal an pakdhaꞌ takʼix xi kʼwajat ban chabál.d>AKʼwajbantsidhtsik bin ejattal kʼal na Dios abal kin tʼajaꞌtsik xowaꞌ Jajáꞌ in léꞌ. In tʼajámtsik i káw abal kin pidhaꞌ ti awiltaláb an atʼax ka takʼxin asta ka tʼájan xowaꞌ in ulúmal na Dios. R= Xi láju an ichʼamtsik xa chuꞌu ani an atʼax, neꞌech ka pojká kʼál jachanꞌ an uxum ani neꞌech ka jilan walbadh ani chilim. Neꞌech ka kʼaptsin an tin tʼuꞌúl ani neꞌech ka tsikan. n<UTin utsaꞌ jeye enchéꞌ an tʼokat abatwále: ―An jaꞌ xa chuꞌúmal, xon ti buxúl jachanꞌ an uxum, i bitsowtsik, yán i atiklábtsik ani i atiklábtsik xi kʼeꞌetich kʼeꞌetich i káwintalábtsik in koꞌol.
~}}|zzyxwvutsrr7poonHml[kjji]h}h fedcbb a`_b^]\\9[ Z.XXaW.VVQUTSSURiQ"PgOONMMMbLLL~K6J#I HPGGjF1EDpCCB3AwA @i??!>P==#<;:8765z43 10// ..?-,,-+w*))/(2'&K%$#"!! v c
9/Xvot
{ -
< B#DnL 7NgJaxtám, max an mímláb ka junkun kʼal i kʼeꞌet inik tam bél ejat nin tomkíl, u wenkʼonalich tám ti junkux inik; por max ka chemech nin tomkíl, an mímláb u jilkʼonalich tám walkadh kʼal jechéꞌ an takʼixtaláb. Ani max ka tomkin kʼal kʼeꞌet i inik, yabich u kalel i junkux inik. M5An mímláb xi tomkidh, jáykʼi max wikʼadh tu kóꞌyáb kʼal an takʼixtaláb bin tomkíl, lejat nin tomkíl kʼwajat ejat; por max ka chemech nin tomkíl, an mímláb u jilkʼonalich walkadh kʼal an takʼixtaláb xi kʼál tu kóꞌyáb jelti max wikʼadh bin tomkíl. RL Neꞌech tin káw kʼal xin exláltsik an takʼixtaláb. Kidháblábtsik, ¿yabxeꞌ a choꞌóbtsik ke an takʼixtaláb in koꞌol i awiltaláb ba jun i inik tam jachanꞌ an inik bél kʼwajat ejat? [K/Xitaꞌ in tʼajál i walastaláb, tayíl neꞌech ban kʼibeltaláb; por nin chʼejwalixtal na Dios, jaꞌich an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal kʼal tin kwentakʼi ni Ajátik Jesukristo.tJaPor xoꞌ, kom i káldhatsichtsik ta jolib ban walastaláb ani i kʼwajbadhichtsik abal ka tʼójontsi na Dios, a koꞌolichtsik an tʼokattaláb ani anchanꞌ, a koꞌolichtsik jeye an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. :Impor ¿jantʼom alwaꞌtaláb a kóꞌyámaltsik kʼal jachanꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ a tʼajámaltsik ani xoꞌ bél ti tidhebédháltsik? Pos tokot u júnax ban kʼibeltaláb. fHETam ta kóꞌyábtsik ta jolib kʼal an walastaláb, yab a tʼajáltsik xowaꞌ lujat; Gy(Exom tin káw jelt xan tu káw jun i inik xi techéꞌ ti kʼayꞌlá, kom tatáꞌtsik yab a lej ejtowal ka exbaytsik alwaꞌ jechéꞌ.) Anchanꞌ jelt xan ta pidhnámaltsik tabáꞌ ki éyná kʼal an atʼaxtaláb ani kʼal xowaꞌ yab alwaꞌ, anchanꞌ jeye xoꞌ ti ka pidhnaꞌtsik tabáꞌ abal ki tʼokedhájichtsik ani anchanꞌ ka tʼajálichtsik xowaꞌ lujat. sF_Tam ta káldhájichtsik ta jolib ban an walastaláb, i kʼwajbájichtsik abal ka tʼajál xowaꞌ lujat. mESPor u pidhál ti jalbintsixtaláb na Dios kʼal tatáꞌtsik ta kwenta, xi kʼwajattsikwiꞌik jelti max i jolib kʼal an walastaláb ani xoꞌ a exbayámalichtsik kʼal yantam a itsích an alwaꞌ tʼilab xi okʼtsidhichtsik. tDaA choꞌóbtsik alwaꞌ ke max ka pidhnaꞌ tabáꞌ abal ki kʼwajay ta jolib ba jun i ajátikláb, koꞌol ka tʼajaꞌ xowaꞌ kin ulu jachanꞌ an ajátikláb. Ani anchanꞌ, max i kʼwajat a tʼójontsal an walastaláb jelti jun i ajátikláb, jechéꞌ neꞌech ti ki júnaꞌ ban kʼibeltaláb; por max a tʼójontsal na Dios, neꞌech ki kʼwajay lujat. RC ¿Jantʼéy ki tʼajaꞌ? ¿Ki óntsi ki walaꞌ abal u kʼwajatich bin alwaꞌtal na Dios ani yabich u kʼwajat takʼnél kʼal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés? ¡Yabaꞌ! uBcYabich ki kʼwajaytsik takʼnél kʼal an walastaláb, pos yabich i kʼwajattsik takʼnél kʼal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, i kʼwajattsik bin alwaꞌtal na Dios. Jun i okʼtsixtaláb xi káldhats ban jolib GA
Yab ka pidhnaꞌtsik tabáꞌ ki éynátsik kʼal an walastaláb abal ka tʼajaꞌtsik xowaꞌ yab alwaꞌ. Yab ka tʼajaꞌtsik anchanꞌ, ka pidhnaꞌtsik tabáꞌ ba na Dios, jelti jun xitaꞌ xi chemnekich ani ejdhatsich ti ít. Ka pidhnaꞌtsik tabáꞌ ba na Dios abal ki éynátsik ka tʼajaꞌ xowaꞌ lujat. ,@Q Jaxtám, yabich ka walkaꞌtsik kin kóꞌoy i awiltaláb an walastaláb ba na tʼuꞌúl xu chemel. Yabich ka tʼajál xowaꞌ in kulbetnál na tʼuꞌúl. (?I Anchanꞌ teye tatáꞌtsik, ki kʼwajaytsik jelti max i chemnek abal an walastaláb, por i ejattsik abal na Dios kʼal tin kwentakʼi ni Ajátik Jesukristo. 5>c
Pos tam ti chemech na Kristo, chemech kʼal tin kwenta an walastaláb júnílkʼi abal echʼekʼijich; por tam ti ejdhá ti ít, ejdhá abal ka kʼwajay ejat abal a Dios. =5 I choꞌóbich ke tam ti na Kristo ejdhájich ti ít, yabich jaykʼi neꞌech ka chemech; an chemlá yabich in koꞌol i awiltaláb kʼal Jajáꞌ. w<gKom jelti max u chemech junax kʼal na Kristo, i choꞌób jeye ke neꞌech ku kʼwajay ejat kʼal Jajáꞌ. e;CPos xi chemnekich, yabich neꞌech ka ejtowat ka kóꞌyat takʼnél kʼal an walastaláb. -:SI choꞌóbich ke an wejeꞌ chalab xi koꞌolwiꞌik, jelti max pajkʼiyat jeye junax kʼal na Kristo. Anchanꞌ ti támun abal ka wixkʼiyat an walastaláb, xi kʼwajat jelti max i ajátikláb. Anchanꞌ yabich yejat ki walaꞌ jelti max exom i tʼójontsal bél jechéꞌ an ajátikláb. 9Kom jelti max u chemech junax kʼal na Kristo, anchanꞌ jeye ti neꞌech ku ejech ti ít jelt xan ti Jajáꞌ ejech. 8+Tam tu pujan, i junwal jelti max u chemech ani u jolyat junax kʼal na Kristo. Pos anchanꞌ xan ti na Kristo ejech ti ít abal kin xalkʼantsi tin labidh tʼokát an Tátaꞌláb, anchanꞌ weye wawáꞌ yejat ku xeꞌchinich lujat ani yabich ki tʼajál i walastaláb.
7
¿Yabxeꞌ a choꞌóbtsik ke tam ti bachʼu na Kristo Jesús, in junwal jelti max u chemech junax kʼal Jajáꞌ tam tu pujan? y6kPos xu kʼwajatich jelti max chemnek abal an walastaláb, ¿jantʼókʼi ti koꞌol ku kʼwajay bél i walál? 5 Tám, ¿jantʼéy neꞌech ki ulu? ¿Neꞌechxeꞌ ki óntsi ki walaꞌ abal na Dios ti ku xalkʼantsi más tin alwaꞌtal? ¡Yabaꞌ! 24]Pos anchanꞌ xan ti an walastaláb in tʼajál abal ka chemech an atiklábtsik, anchanꞌ jeye nin alwaꞌtal na Dios tu kʼwajbálich alwaꞌ kʼal na Dios abal ki kóꞌóch an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. Jechéꞌ u támnal kʼal tin kwentakʼi ni Ajátik Jesukristo.l3QNin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, kʼwajbá abal ka xalkʼan ke waꞌach tʼajat an walastaláb; por tam ti xalkʼan ke waꞌach tʼajat an walastaláb, más tʼajat waꞌchin nin alwaꞌtal na Dios. 2 Anchanꞌ, kʼal tin jekʼomtalkʼi jun i inik, ejtal an atiklábtsik xalkʼan u walablom tin tamét na Dios; anchanꞌ jeye, kʼal tin kwentakʼi abal na Jesukristo in tʼajaꞌ xowaꞌ in léꞌ na Dios, ejtal an atiklábtsik kʼwajbájich alwaꞌ kʼal na Dios. U1#Pos anchanꞌ, kʼal tin kwentakʼi nin walab jun i inik, jilkʼon walbidh ejtal an atiklábtsik, anchanꞌ jeye kʼal tin kwentakʼi xowaꞌ lujat in tʼajaꞌ na Jesukristo, tʼájan ke ejtal an atiklábtsik kin ejtóch ka kʼwajay alwaꞌ kʼal na Dios ani kin kóꞌóch an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. 0Pos max kʼal nin walab jachanꞌ jún an inik waꞌchin an chemlá, más tʼajat neꞌech ka kʼwajay ejat kʼal tin kwentakʼi na Jesukristo xitaꞌ xin bachʼwaltsik tʼajat an alwaꞌtaláb ani an chʼejwalixtaláb abal ka kʼwajách alwaꞌ kʼal na Dios. /3Nin walab xi jechéꞌ jún an inik, yab in junwal nin chʼejwalixtal na Dios. Pos kʼal jun an walastaláb, waꞌchin an kʼibeltaláb; por nin chʼejwalixtal na Dios, kʼál tu ejtowábich ka kʼwajbá alwaꞌ an inik kʼal na Dios, maske in tʼajámal yán i walastaláb. .3Nin chʼejwalixtal na Dios yab in junwal jelti nin walab na Adán. Pos max kʼal nin walab jachanꞌ jún an inik, yán chemech, nin alwaꞌtal ani nin chʼejwalixtal na Dios yaney tʼajat ani yán xitaꞌ nin bachʼu kʼal nin alwaꞌtalkʼi jun i inik, na Jesukristo. P-Por an chemlá kʼejle waꞌach asta tam ti xeꞌchin na Adán, asta ti waꞌchin na Moisés. U chemel xitaꞌkichkʼi ka walbin jelt xan ti walbin na Adán. Anchanꞌ xan ti na Adán in walaꞌ ani waꞌchin an chemlá, anchanꞌ jeye ti tsích na Kristo abal kin pidhnaꞌ an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. c,?
Tam ti yabél waꞌach nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, kʼejle waꞌchich an walastaláb ban kʼayꞌlá; por xon ti yab waꞌach an takʼixtaláb, yab u walbiyáb ni jun xitaꞌ maske walbidh. E+ Kʼal júnkʼi i inik ti tujey an walastaláb techéꞌ ban kʼayꞌlá ani kʼal tin kwenta an walastaláb, waꞌchin an chemlá. Kom ejtal walbin, jaxtám xoꞌ ti ejtal u chemel. T*! Ani yab tokot jechéꞌkʼi, u kulbél jeye kʼal na Dios kʼal tin kwentakʼi ni Ajátik Jesukristo; pos kʼal tin kwentakʼi na Jesukristo, u kʼwajatich alwaꞌ kʼal na Dios. Na Adán ani na Kristo )1
Tam ti wawáꞌ yab u kʼwajat alwaꞌ kʼal na Dios, tu kʼwajbaꞌ alwaꞌ kʼal Jajáꞌ, kʼal tin kwentakʼi nin chemtal nin Chakámil. Max in tʼajaꞌ anchanꞌ, xoꞌ kom u kʼwajatich alwaꞌ kʼal Jajáꞌ, más neꞌech ku loꞌwatich kom na Kristo ejech ti ít. n(U Ani xoꞌ, kom u kʼwajbadhich alwaꞌ kʼal na Dios kʼal tin kwenta an chemlá xin watʼnaꞌ na Kristo, más xoꞌ neꞌech ku loꞌwatich kʼal na Kristo tam ka tsích an kʼakʼadh yajtsiktaláb, tam kin bajaw an pakwenib. !';Por na Dios in xalkʼál abal tu kʼanidhál, pos na Kristo chemech kʼal wawáꞌ ti kwenta maske tam ti jachanꞌ i kʼij, wawáꞌ bél u walablom. 3&_Yab junwéꞌkʼi neꞌech kin leꞌnaꞌ ka chemdhá jun xitaꞌ abal kin loꞌo kʼeꞌet, nibal abal kin loꞌo jun xitaꞌ xi lujat tʼajat; por abal kin loꞌo jun xitaꞌ xin tʼajál tʼajat xowaꞌ alwaꞌ, táꞌ xónaꞌ kʼejle kʼwajat xi neꞌech kin pidhnaꞌ tinbáꞌ ka chemdhá. ,%QKom wawáꞌ yab neꞌech ki ejto ki loꞌo tibáꞌ, tam tin bajaw an kʼij, na Kristo in pidhnaꞌ tinbáꞌ ka chemdhá kʼal tin kwenta an walablomtsik. y$kAni jechéꞌ an aytsixtaláb xi koꞌol, yab anikʼi, pos i choꞌób abal neꞌech ku kʼwajay kʼal na Dios, kom Jajáꞌ yab u kʼambix. Pos na Dios in xalkʼál abal tu kʼanidhál tʼajat kʼal an Tʼokat Ejattaláb xi tu pidhámal. $#AAn chaꞌattaláb in xalkʼál abal likat ni ejattal ani max likat ni ejattal, i koꞌol an aytsixtaláb ke neꞌech ku kʼwajay xan ti kʼwajat na Dios. 0"YAni yab tokot kʼal jechéꞌkʼi, u kulbél jeye kʼal an yajtsiktaláb xi bachʼwal; pos i choꞌób ke an yajtsiktaláb, tu tolmiyal ki kóꞌoy i chaꞌattaláb. h!IKʼal tin kwentakʼi na Kristo ani abal u belomich, i ejtowalich ku utey ba na Dios ani u kʼwajatich juniniꞌ bin alwaꞌtal. U kulbél abal i koꞌol an aytsixtaláb ke neꞌech ku kʼwajay bin labidh tʼokát na Dios. 2 _Kom na Dios tu kʼwajbámich alwaꞌ kʼal Jajáꞌ, kʼal tin kwentakʼi ni belomtal, u kʼwajatich kʼijidh kʼal Jajáꞌ kʼal tin kwentakʼi ni Ajátik Jesukristo. Na Jesús jaꞌich xi pidhná ka chemdhá kʼal tin kwentakʼi ni walab ani ejdhá abal ku kʼwajbájich alwaꞌ kʼal na Dios.T !dhutsan jeye kʼal wawáꞌ ti kwenta. Pos kʼal tin kwentakʼi abal i belálich na Dios, tu bachʼwalich weye tu lujat inik. Jechéꞌ na Dios, jaꞌich xin ejdhaꞌ ni Ajátik Jesús tam ti chemdhá. $ AJechéꞌ xowaꞌ dhutsan kʼal tin kwenta na Abraham, ke jajáꞌ bachʼwat kʼal na Dios ti lujat inik, yab dhutsan kʼal jajáꞌkʼi tin kwenta; R Jaxtám, kʼal nin belomtalkʼi, bachʼwat kʼal na Dios ti lujat inik. Anchanꞌ tin tʼajaꞌ abal in choꞌób alwaꞌ ke na Dios in koꞌol i awiltaláb kin tʼajaꞌ ejtal xowaꞌ in ulúmal. .UNa Abraham yab kʼwajay ti chalpax, tokot in belaꞌ xowaꞌ utsan kʼal na Dios, in likedhaꞌ nin ejattal kʼal nin belomtal ani in pubédhantsi tin bij na Dios. W'Maske na Abraham in koꞌolich kʼunat boꞌ inik i tamub ani kʼwajat jelti max chemnekich, ani na Sara uxkweꞌich ani yab u kóꞌnal, na Abraham yab in jilaꞌ kin belaꞌ xowaꞌ utsan kʼal na Dios. -Na Abraham in belaꞌ na Dios ani in kóꞌoy i aytsixtaláb maske yabich waꞌach ni jun i aytsixtaláb. Anchanꞌ tin bajaw ka kʼwajay jelti “tátaꞌláb kʼal yán i atiklábtsik”, jelt xan ti usnék enchéꞌ: “Yán neꞌech ka kóꞌoy a kidhtaltsik.” =sjelt xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab enchéꞌ: “Tu tʼajámal ki kʼwajay ta tátaꞌláb kʼal yán i atiklábtsik.” Kʼwajbá na Abraham kʼal na Dios jelti tátaꞌláb, abal belmách. Jechéꞌ na Dios, jaꞌich nin ejdhál an chemélomtsik ani in bijyal xowaꞌ yab waꞌach jelti max waꞌchich. kOJaxtám, kom i belál na Dios ani kʼal tin kwenta nin alwaꞌtal, tu pidhál xowaꞌ in ulúmal ke neꞌech ti ku pidhaꞌ. I bachʼwal, max i belál na Dios jelt xan ti belmách na Abraham ani nin kidhtaltsik. Jechéꞌ xowaꞌ in ulúmal na Dios neꞌech kin pidhnaꞌ, yab tokotkʼi neꞌech kin bachʼu xin tʼajáltsik xan tin ulal an takʼixtaláb, neꞌech jeye kin bachʼutsik xu belom jelt xan ti belmách na Abraham. Na Abraham u tátaꞌláb kʼal ejtal wawáꞌ, }sAn takʼixtaláb, in tʼajál i chákub; por xon ti yab waꞌach i takʼixtaláb, yab u xalkʼanal an walastaláb. %Pos max xin tʼajáltsik xowaꞌ in ulal an takʼixtaláb, jaꞌichkʼijak in bachʼwaltsik xowaꞌ na Dios in ulúmal neꞌech kin pidhnaꞌ, tám, an belomtaláb yab xataꞌ ti neꞌech ka éyan ani xowaꞌ in ulúmal na Dios, yab xataꞌ neꞌech kin jalbílnaꞌ. %C
Pos na Dios in utsámal na Abraham ani nin kidhtaltsik ke neꞌech kin bachʼutsik an chabál ti jiltsixtaláb; por jechéꞌ xowaꞌ utsan na Abraham, utsan abal in belaꞌ na Dios ani bachʼwat kʼal na Dios ti lujat inik, yab abal yab in chʼikat tʼajaꞌ an takʼixtaláb. 1[ Na Abraham u tátaꞌláb jeye kʼal xin koꞌoltsik an exól bin tʼuꞌúl ani u belomtsik. U belomtsik jelt xan ti belmách ni wejeꞌ pakélil Abraham tam ti yabél tʼajtsidh an exól bin tʼuꞌúl. Neꞌech ki bachʼu xowaꞌ na Dios in ulúmal neꞌech tu pidhaꞌ kʼal ni belomtalkʼi 1[ Tʼajtsin na Abraham an ti exól bin tʼuꞌúl, jelti jun i chʼoꞌmaxtaláb; jelti jun i exól abal bachʼudhich kʼal na Dios ti lujat inik kom belmách tam ti yabél in koꞌol an exól. Anchanꞌ, na Abraham jilkʼonich tám jelti tátaꞌláb kʼal ejtal xu belomich maske yab in koꞌoltsik an exól bin tʼuꞌúl; abal anchanꞌ, ka kʼwajbájichtsik jeye alwaꞌ kʼal na Dios kʼal tin kwentakʼi nin belomtal. Y+
¿Chuꞌtatxeꞌ na Abraham ti lujat inik kʼal na Dios tam ti tʼajtsidhich an ti exól bin tʼuꞌúl, o tam ti yabél tʼajtsidh? ¡Yabaꞌ! Chuꞌtat ti lujat inik, tam ti yabél tʼajtsidh an ti exól. 9 ¿Awxeꞌ jechéꞌ an kʼijidhtaláb tokot neꞌech kin ejto kin bachʼutsik xin koꞌol an exól bin tʼuꞌúl, o neꞌech jeye kin bachʼutsik xi yab in koꞌol jechéꞌ an exól? Pos i ulal abal na Dios in bachʼúmal na Abraham ti lujat inik kʼal nin belomtalkʼi. xiKʼijidh abal xitaꞌ xi yab u ódhantsáb ti kwenta kʼal an Okʼóxláb xantʼom walastaláb in tʼajámal. e
CEnchéꞌ tin ulu:Kʼijidh abal xitaꞌ xu pakwlantsáb tin walab kʼal na Dios. A {Na Dabid in tʼilaꞌ an kʼijidhtaláb xin bachʼwal jun xitaꞌ tam ka kʼwajbájich alwaꞌ kʼal na Dios, maske yab xataꞌ in tʼajámal abal ka kʼwajbá alwaꞌ kʼal na Dios. M Por max jun xitaꞌ, maske yab xataꞌ in tʼajámal, kin belaꞌ abal na Dios in kʼwajbál alwaꞌ kʼal Jajáꞌ an walablomtsik, u kʼwajbábich alwaꞌ kʼal na Dios kʼal nin belomtalkʼi. %
CPor max jun xitaꞌ kin tʼajaꞌ jun i tʼojláb, an jalbixtaláb yab u pidhnal jelti jun i chʼejwalixtaláb, u pidhnal jelti jun xataꞌ xu júntsinal. /Pos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: “Na Abraham in belaꞌ na Dios ani kʼal nin belomtalkʼi, bachʼwat kʼal na Dios ti lujat inik.” 0YMax na Abraham kʼwajbadhak alwaꞌ kʼal na Dios kʼal tin kwentakʼi xowaꞌ in tʼajaꞌ, neꞌech kin ejto kin tʼekʼaꞌ tinbáꞌ, por yab tin tamét na Dios. W )¿Jantʼéy neꞌech ki ulu kʼal tin kwenta na Abraham, ni wejeꞌ pakélil? 8i Tám, ¿exomxeꞌ i éynál an belomtaláb abal ki jilaꞌ yab xataꞌ in jalbíl an takʼixtaláb? ¡Yabaꞌ! Exom i xalkʼál abal an takʼixtaláb in jalbíl tʼajat.Y+ Jún tokot a Dios waꞌach; ani jechéꞌ na Dios, jaꞌich xin kʼwajbálich alwaꞌ kʼal Jajáꞌ xitaꞌ kin belaꞌ na Kristo, yab in ódhál ti kwenta max in koꞌol an exól bin tʼuꞌúl o yabaꞌ. ) ¿Awxeꞌ na Dios tokotkʼi u Dios abal an judíotsik ani yab abal xi yabtsik u judío? ¡Yabaꞌ! U Dios jeye abal xi yabtsik u judío. @y Pos tám, i chuꞌúch ke na Dios in kʼwajbál alwaꞌ kʼal Jajáꞌ xitaꞌ xu belomich ani yab in ódhál ti kwenta max in tʼajámal o yabaꞌ xowaꞌ in ulal an takʼixtaláb. ¿Jónꞌ ti jilkʼon xin éynál an atiklábtsik abal kin tʼekʼaꞌ tinbáꞌ? Wixkʼiyat. ¿Kʼal jowaꞌ takʼixtaláb? ¿Kʼal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés? ¡Yabaꞌ! Wixkʼiyat kʼal an belomtaláb xin koꞌol kʼal na Kristo. &Ejaꞌich abal Jajáꞌ yab jikʼpadh. In xalkʼál jeye ke na Dios lujat xoꞌ ani echʼekʼi lujat, abal in pakwlantsámalich xin belálichtsik na Jesús. 5 cNa Dios in tʼajaꞌ ke nin xichʼál na Kristo, xin wakʼlaꞌ tam ti chemdhá, ka kʼwajay jelti jun i jalbixtaláb abal ku pakwlantsat. Jechéꞌ an pakwlantsixtaláb neꞌech ki bachʼu max ku belmách ani in xalkʼál ke na Dios lujat. Ani max in pakwlantsi xitaꞌ in walámaltsik ti wejeꞌ, Na Dios u kʼwajbax alwaꞌ kʼal Jajáꞌ anikʼi, kʼal nin alwaꞌtalkʼi, kʼal tin kwenta an chemlá xin watʼnaꞌ na Kristo. Q~Kom ejtal walbidh, yabtsik kʼwajat kʼal nin labidh tʼokát na Dios. J}
Na Dios tu kʼwajbálich alwaꞌ kʼal Jajáꞌ, kʼal tin kwenta abal i belálich na Jesukristo; pos na Dios yab kʼwajat ti takukúl xitaꞌ neꞌech kin kʼwajbaꞌ alwaꞌ kʼal Jajáꞌ. |{Por xoꞌ, maske i tʼajálich xan tin ulal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, na Dios tu xalkʼantsi xan ti neꞌech ku kʼwajay alwaꞌ kʼal Jajáꞌ. Jechéꞌ ólná kʼal an takʼixtaláb ani kʼal an tʼiltsixtsik. {Ni jun xitaꞌ yab neꞌech ka kʼwajbá alwaꞌ kʼal na Dios abal in tʼajámalkʼi xowaꞌ in ulal an takʼixtaláb, pos an takʼixtaláb tokot alwaꞌ abal ti ku xalkʼantsi ke wawáꞌ u walablom. An loꞌeltaláb neꞌech ki bachʼu kʼal ni belomtalkʼi DzI choꞌób ke ejtal xowaꞌ in ulal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, in ulal abal xi kʼwajattsik takʼnél kʼal jechéꞌ an takʼixtaláb. Jechéꞌ tin ulal, jaꞌich abal ejtal ka chamkʼantsik ani ejtal an atiklábtsik xi kʼwajat ban kʼayꞌlá ka lújundhátsik kʼal na Dios. 8ykNibal in chalpayal kin jikʼnaꞌtsik na Dios. 7xiani yabtsik in exlál an kʼijidhtaláb. lwQin tʼajáltsik i chemlá ani in waꞌchindháltsik i chʼojontáltaláb xon ti xeꞌechtsik FvU ádhiltsik abal ka kʼale kin chemdhaꞌ in at inik; PuU odhbijixtsik tʼajat ani in ulaltsik tʼajat i káw xi atʼax. u kʼambixtsik tʼajat.Atʼax ejtal xowaꞌ in ulaltsik, in junwal jelt in itʼlábil i chan. Cs Ejtaltsik in yakʼwaꞌ i bél xi yab alwaꞌ, ejtaltsik in tʼajaꞌ xowaꞌ atʼax.Yab waꞌach ni jun xitaꞌ xin tʼajál xowaꞌ alwaꞌ, yab waꞌach nibal elaꞌ jún. irK yab waꞌach ni jun xitaꞌ xin exbayal,
yab waꞌach ni jun xitaꞌ xin ayal a Dios. sq_
Pos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ:Yab waꞌach ni jun xitaꞌ lujat, nibal elaꞌ jún; 7pg ¿Awxeꞌ ki ulu ke wawáꞌ xu judío más waꞌ u alwaꞌ ké xi yabtsik u judío? ¡Yabaꞌ! Pos i choꞌóbnámalich ke maske i judío o yab i judío, walbidhtsik. CoMax anchanak, ¿jantʼókʼi ti yab i tʼajál xowaꞌ yab alwaꞌ abal ki bachʼu xowaꞌ alwaꞌ? Jechéꞌ jaꞌich xowaꞌ taltsik in ulal, ke nanáꞌ u okʼtsixnál abal ti kin walbindhaꞌ. Jachanꞌ an atiklábtsik in tomnál ka kʼwajbá abal ka kʼaletsik ban kʼibeltaláb. Ejtal u walbidh tu kʼwajat hnIPor max nu kʼambixtal alwaꞌ abal kin xalkʼaꞌ más nin tsubaxtalábil na Dios ani anchanꞌ kin kóꞌoy más nin labidh tʼokát, ¿jantʼókʼi pé tám na Dios tin chuꞌtal ke in walablom tam kin kʼambixin? tmaPos max na Dios yabak lujat, ¿jan ti neꞌech kin ejto kin lújundhaꞌ xi kʼwajattsik ban kʼayꞌlá? }lsAni max kʼal xowaꞌ yab alwaꞌ i tʼajál, i xalkʼál ke na Dios lujat, ¿jantʼéy neꞌech ki chalpay? ¿Ke na Dios yab lujat xowaꞌ in tʼajál tam in pidhnál an yajtsiktaláb? (Exom tin káw jelt xan tu káw jun i aniꞌ inik.) [k/Na Dios echʼekʼi in tʼajál xowaꞌ lujat ani ejtal an iniktsik u kʼambix; pos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ:Abal ki xalkʼá i lujat kʼal xowaꞌ a ulal
ani ka átaꞌ tam ki lújundhá. !j;¿Ani jantʼó jeye max taltsik xi jajáꞌtsik yab u belom? Abal yab u belom, ¿neꞌechxeꞌ kin tʼajaꞌ ka kʼwajay yab lujat na Dios? ¡Yabaꞌ! iiKKʼal yán xowaꞌ tu éynal. Jidhtal, pidhan an judíotsik kʼal na Dios an ti takʼixtaláb. nh W¿Jantʼó ti alwaꞌ max jún u judío o jantʼó tu éynal max in koꞌol an exól bin tʼuꞌúl? /gW Exlómte kʼal na Dios, xitaꞌ tsubax lejtal tin tʼajál xowaꞌ in léꞌ na Dios ani exólidhich kʼal an Tʼokat Ejattaláb bin itsích, yab xan tin ulalkʼi an takʼixtaláb. An kʼakʼnaxtaláb xi neꞌech kin bachʼu xi kʼwajattsik anchanꞌ, yab tál ban iniktsik, tál ba Dios. fy Jun i judío yab jaꞌich ti exlómte kʼal na Dios abalkʼi u judío, nibal abal in koꞌol an exól bin tʼuꞌúl. EeXi yab in koꞌol an exól bin tʼuꞌúl, por in tʼajál xowaꞌ in ulal an takʼixtaláb, neꞌech kin chuꞌu ke yab alwaꞌ xowaꞌ in tʼajál an israelitatsik. An israelitatsik in koꞌol an exól bin tʼuꞌúl ani in exlál an takʼixtaláb, por yab in tʼajál xowaꞌ in ulal jechéꞌ an takʼixtaláb. NdPor xi yab in koꞌol an exól bin tʼuꞌúl ani in tʼajál xan tin ulal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, u kalelich tám jelti max jajáꞌ in koꞌol jachanꞌ an exól. 5ccTsubax kʼejle ke an exól xin tʼajál an israelitatsik bin tʼuꞌúl, alwaꞌ, max kin tʼajaꞌ xan tin ulal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés; por max yab kin tʼajaꞌ ti kʼij jachanꞌ an takʼixtaláb, jáykʼi max yab in koꞌol jachanꞌ an exól bin tʼuꞌúl. bJaxtám tin ulal enchéꞌ an Tʼokat Dhuslab: “U odhbijyáb na Dios kʼal xi yabtsik u judío kʼal tatáꞌkʼitsik ta walab.” LaA tʼekʼál tabáꞌ abal a ulal a exlál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, por a chʼikat tʼajál na Dios abal yab a tʼajál xowaꞌ in ulal jechéꞌ an takʼixtaláb. `Max a ulal ke yab xitaꞌ yejat ka junkun kʼal xi yab in tomtal, ¿jantʼókʼi ta junkunal kʼal xi yab a tomtal? Max a atʼál tʼajat an chʼilabtsik, ¿jantʼókʼi ta kwéꞌyal xowaꞌ u pikbantsáb ban atá xon tu kʼakʼnáb jechéꞌ an chʼilabtsik? /_WPos max tatáꞌ a okʼtsal xi kʼeꞌettsik, ¿jantʼókʼi ti yab a okʼtsal tabáꞌ? Max a ulal ke yab yejat xitaꞌ ka kwéꞌlách, ¿jantʼókʼi ta kwéꞌ? K^A chalpayal ke a choꞌób xan ti neꞌech ka takʼiy xi yab u witʼomtsik ani xan ti neꞌech ka okʼtsi xi yabtsik bél in lej exlámal nin káwintal na Dios. A tʼajál anchanꞌ abal a koꞌol ban takʼixtaláb an chalpadhtaláb ani an tsubaxtaláb xan tin ulal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. P]A chalpayal tʼajat abal neꞌech ka ejto ka okʼtsi xi kʼeꞌet, xi kʼwajattsik jelti max u jokʼol ani a chalpayal ke a tajbayal xi kʼwajat ban jikʼwaxtaláb jelti max tatáꞌ i tajaxtaláb. x\iA exlál xowaꞌ in léꞌ na Dios ani jechéꞌ an takʼixtaláb, ti okʼtsal ka takuy xowaꞌ más alwaꞌ. -[STatáꞌ a ulal abal i judío, a éynál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés ani a tʼekʼál tabáꞌ abal a ulal i exlómte kʼal a Dios. :ZmTam kin bajaw an kʼij, na Dios neꞌech kin lújundhaꞌ kʼal tin kwentakʼi na Jesukristo xowaꞌ in chinat chalpayal tin ejattal an atiklábtsik. Anchanꞌ neꞌech ka támun jelt xan tu utsámaltsik in ulal an alwaꞌ tʼilab. An judíotsik ani nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés {YoKʼal xowaꞌ in tʼajáltsik, in xalkʼál ke in koꞌoltsik an takʼixtaláb tin itsích. Kʼal xowaꞌ in chalpayal, kʼál tu xalkʼanal jechéꞌ. Ani kʼal xowaꞌ in achʼál tin ejattal, kʼál ti neꞌech ka walbiyat o ka loꞌwat. aX;Tam xi yabtsik u judío, xi yabtsik in exlál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, kin tʼajaꞌ jajáꞌkʼi tin chalab xowaꞌ in ulal jechéꞌ an takʼixtaláb, u kalelich jelti max in exlál. eWC
Pos yabtsik kʼwajat alwaꞌ kʼal na Dios xin achʼálkʼitsik nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, tokot kʼwajattsik alwaꞌ kʼal na Dios, xin tʼajáltsik xan tin ulal jechéꞌ an takʼixtaláb. LV Ejtal xu walbinaltsik maske yab in exlál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, neꞌech ka kʼibey maske yabtsik in exlál jachanꞌ an takʼixtaláb. Ani xu walbinaltsik maske in exlál jechéꞌ an takʼixtaláb, neꞌech ka lújundhá anchanꞌ xan ti kʼwajat dhutsadh ba jechéꞌ an takʼixtaláb. nUU Pos na Dios yab in ódhál ti kwenta xitam jáꞌ kin walaꞌ o kin tʼajaꞌ xowaꞌ alwaꞌ. \T1
Por xitaꞌ in tʼajáltsik xowaꞌ alwaꞌ, neꞌech ka pidhan kʼal na Dios ti labidh tʼokattaláb, ti kʼakʼnaxtaláb ani ti kʼijidhtaláb, okʼox abal an judíotsik ani tayíl, abal xi yabtsik u judío. :Sm Neꞌech ka pidhantsik kʼal na Dios ti kʼakʼadh yajtsiktaláb ejtalkʼi xin tʼajáltsik xowaꞌ yab alwaꞌ, okʼox abal an judíotsik ani tayíl abal xi yabtsik u judío. GRPor neꞌech kin pidhaꞌtsik ti kʼakʼadh yajtsiktaláb xitaꞌ in tʼajáltsik i péjéxtaláb ani yab in tʼajáltsik ti kʼij an tsubaxtaláb, tokot in tʼajáltsik xowaꞌ yab lujat. iQKNeꞌech kin pidhaꞌtsik ti xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal xitaꞌ in tʼajámal xowaꞌ alwaꞌ abal kin bachʼu an labidh tʼokattaláb, an kʼakʼnaxtaláb ani ejtal xowaꞌ yab in koꞌol in okʼontal. PTám jeye ti neꞌech ka pidhan an atiklábtsik xowaꞌ in lujyal kin bachʼu kʼal tin kwenta xowaꞌ in tʼajámaltsik. 2O]Por tatáꞌ, kom watʼats ti chapik na itsích ani yab a léꞌ ka jilaꞌ ta walablom, jaxtám ti exom a yanedhál abal ka bachʼu más yán i yajtsiktaláb tam kin bajaw xowkʼi ti neꞌech ka chakuy na Dios. Jachanꞌ i kʼij, tám neꞌech ka xalkʼan ke na Dios u lújundhom in lujtalkʼi. 3N_O ¿a pojkantsal nin pulek alwaꞌtal ani nin chaꞌattalábil na Dios ani yab a chuꞌtal abal jaꞌich nin alwaꞌtalábil xi exom ti tʼajál ka jilaꞌ ta walablom? HM Ani tatáꞌ, xi kʼwajat a teltsal xantʼéy in tʼajál xi kʼeꞌettsik ani jayéchkʼi teye a tʼajál, ¿a chalpayalxeꞌ ke neꞌech ka ejto ka chinkʼontsi nin lújundhaxtal na Dios? LwPor i choꞌób abal na Dios u lújundhax kʼal i lujattaláb tam in ulal ke walbidhtsik xin tʼajáltsik jechéꞌ. ]K 5Jaxtám tatáꞌ, xa teltsal xantʼéy in tʼajál xi kʼeꞌettsik, yab a koꞌol i pakwlantsixtaláb, yab neꞌech ka ódhá ti kwenta xitam jáꞌ teye. Pos tam i kʼwajat a teltsal xantʼéy in tʼajál jun xitaꞌ, a walbindhál tabáꞌ, pos tatáꞌ xi kʼwajat a teltsal xantʼéy in tʼajál xi kʼeꞌet, jayéch teye a tʼajál. I ; Yabtsik jeye in léꞌ kin exbay xataꞌ, yabtsik in tʼajál xowaꞌ lujat, yabtsik xitaꞌ in kʼanidhál ani yabtsik in koꞌol i yajnantsixtaláb. sH a In tʼilál yab alwaꞌ xi kʼeꞌettsik, in janwaltsik i káw, in atʼáltsik na Dios, u odhbijixtsik ani in tʼekʼáltsik tinbáꞌ. In káldháltsik i chalab xi yab alwaꞌ, in chʼikat tʼajáltsik nin tátaꞌ ani nin nánaꞌ. G 7 In tʼajáltsik tʼajat xowaꞌ yab lujat, u junkunaltsik kʼal xi yab in tomtal, in tʼajáltsik xowaꞌ atʼax ani chʼeꞌneꞌtsik tʼajat. In chakuntsaltsik xitaꞌkichkʼi kʼal tin kwenta xowaꞌ in chuꞌtal in koꞌol, u chemdhaxtsik, u péjextsik ani u kʼambixtsik. BF Kom yabich in leꞌnaꞌ kin exbantsitsik na Dios, jaxtám ti walkátsik kʼal na Dios kin kóꞌoy i chalab xi yab alwaꞌ abal kin tʼajaꞌtsik xowaꞌ yab yejat kin tʼajaꞌ. E %Aníl jeye an iniktsik, in jilaꞌ ti kʼwajíltsik kʼal i mímláb; in jalkʼuytsik nin chalab ani in tʼajaꞌ xowaꞌ tidhetál. Junkun i inik kʼal in at inik ani anchanꞌ in bachʼwaltsik i yajtsiktaláb bin tʼuꞌúl kʼal tin kwenta xowaꞌ in tʼajáltsik. yD mJaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta ti walkátsik kʼal na Dios kin tʼajaꞌ xowaꞌ tidhetál; pos asta an mímlábtsik in jalkʼuy nin chalab, yabich u kʼwajíl xan ti yejat ka kʼwajay, u junkunal i mímláb kʼal in at mímláb. lC SIn jalúmaltsik nin tsubaxtalábil na Dios kʼal i kʼambixtaláb, in kʼakʼnámaltsik ani in ólantsámaltsik xowaꞌ na Dios in tʼajámal. Na Dios jaꞌich nin tomnál ka kʼakʼná malilíl i kʼij. Anchanꞌ ka tʼájan. `B ;Jaxtám na Dios tin walkámalichtsik kin óntsi kin tʼajaꞌ xowaꞌ atʼax, xowaꞌ in kulbetnáltsik tin itsích ani anchanꞌ, in tʼajtsalich nin tʼuꞌúl xowaꞌ yab alwaꞌ jajáꞌkʼitsik tinbáꞌ. XA +In jalúmaltsik nin labidh tʼokát na Dios xi yab jaykʼi u chemel, kʼal in chʼilábil i iniktsik xu chemel, kʼal in chʼilábil i chʼichintsik, i chantsik ani kʼal i koꞌnéltsik xi chéꞌ in akan. _@ 9Jilkʼontsik yab xataꞌ in exbayal abal in chalpay ke jajáꞌtsik chalpadh tʼajat. -? UMaske in exláltsik na Dios, yab in kʼakʼnámaltsik xan tu kʼakʼnáb na Dios, nibal in pidhámaltsik ti jalbintsixtaláb. In óntsal tokot kin chalpaytsik xowaꞌ yab xataꞌ in jalbíl ani nin itsích xi yab tʼajat xataꞌ in léꞌ kin exbay, jilkʼonék jelti max ban jikʼwaxtaláb. l> SNa Dios yab tejwaꞌ, por in xalkʼál xan ti jeye Jajáꞌ kʼal xowaꞌ in tʼajámal. Tam tin tʼajaꞌ an walkʼiꞌ ani an chabál, in xalkʼaꞌ ke Jajáꞌ tsubax lejtal u Dios ani in koꞌol in cháp xi yab jaykʼi in koꞌol in okʼontal. Jaxtám, an atiklábtsik xin tʼajál xowaꞌ yab alwaꞌ, yab neꞌech kin ejto kin ulu ke yab in exlál. h= KIn exlálichtsik alwaꞌ xowaꞌ u exlantsáb na Dios, kom xalkʼantsidhichtsik kʼal na Dios. N< Nin kʼakʼadh yajtsiktalábil na Dios tál walkʼiꞌ abal ejtalkʼi xin tʼajál xowaꞌ yab alwaꞌ. Kʼal nin atʼaxtal, jechéꞌ an atiklábtsik yab in walkál ka exlá an tsubaxtaláb. <; sPos ban alwaꞌ tʼilab, na Dios tu xalkʼantsalich xan tu kʼwajbál alwaꞌ kʼal Jajáꞌ kʼal an belomtaláb ani tokot kʼal an belomtalábkʼi. Pos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: “Max jun xitaꞌ ka kʼwajbájich alwaꞌ kʼal na Dios abalkʼi u belom, yabich jaykʼi neꞌech ka chemech.”
F ~}U{yy x&ww vjtt&srrkqqLppRonnRmElGkbjhgfeeQd*c%aaZ`_^J]\[bZYXWVsUUETFSZRyQPtONNhMLyKK IHHGFECCBRAg@@ ==r<;::&9a8{7q6`5W433,2?10/.-,,@+**)('&&%F$$#"! z P 8 |5^EUS+ Q \
9ZF [ An israelitatsik in pojkál an alwaꞌ tʼilab ani anchanꞌ in pojkálich na Dios kʼal tatáꞌtsik ta kwenta. Por u kʼanidhábtsik kʼal na Dios kʼal tin kwentakʼi nin wejeꞌ pakéliltsik xi takudh kʼal na Dios abal ka dhabalnátsik kʼal Jajáꞌ. Z' Ani jechéꞌ jaꞌich an lejkintaláb xi neꞌech ku kóꞌoy kʼal jajáꞌtsik,
tam Nanáꞌ ku wékʼontsi an tin walastalábiltsik. @Yy Tayíl, tam ka loꞌéch xi yab u israelitatsik xi kʼwajat takudh abal ka loꞌey, ejtal an israelitatsik neꞌech ka loꞌwat; pos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ:Ban bitsow Sión ti neꞌech ka tsích an Loꞌox.Neꞌech kin wékʼontsi ejtal an ti walastaláb nin kidhtaltsik na Jakob. TX! Kidháblábtsik, u léꞌ ka choꞌóbnaꞌtsik xowaꞌ na Dios in koꞌolwiꞌik yab tejwaꞌ abal yab ka ulu ke tatáꞌtsik i chalpadh tʼajat: na Dios in chapikmédhantsi tin itsích taltsik an israelitatsik, por yab abal echʼekʼi, tokot asta tam ka loꞌéch xi yab u israelitatsik xi kʼwajat takudh abal ka loꞌey. kWO Tatáꞌtsik xi yab i judío, xa junwal jelti nin kʼweꞌél an dhimalón olibo, na Dios ti chʼatʼaꞌ ban lej olibo maske yab in tomnál. Max na Dios in tʼajaꞌ anchanꞌ kʼal tatáꞌtsik, an judíotsik xin junwal jelti nin kʼweꞌél an lej olibo, más jaꞌ in tomnál ka chʼatʼan ban lej olibo. Tam ka okʼodh loꞌwatich an israelitatsik Neꞌech xónaꞌ ka ulu enchéꞌ: “Aniꞌ kʼejle, por an kʼweꞌlabtsik tʼakʼyat abal kin chʼatʼan nanáꞌ ba jachanꞌ an lej olibo.” qQ[ Yab ka ulu ke tatáꞌtsik más i alwaꞌ ke an judíotsik xin junwal jelti nin kʼweꞌél an lej olibo. Yab ka ulutsik anchanꞌ, pos yab tatáꞌtsik a teykóm nin ibíl jachanꞌ an lej olibo, tatáꞌtsik ni teykómte kʼál. 4Pa An judíotsik, in junwal jelti nin kʼweꞌél an lej olibo ani xi yabtsik u judío, in junwal jelti nin kʼweꞌél an dhimalón olibo. Taltsik an judíotsik xin junwal jelti nin kʼweꞌél an lej olibo, wékʼoyat ani tatáꞌ, xa junwal jelti nin kʼweꞌél an dhimalón olibo, i chʼatʼan xon ti jajáꞌtsik wékʼoyat. Anchanꞌ, a bajawtsik ki kʼwajay teykómte kʼal nin ibíl ani nin xichʼál an lej olibo. ZO- Max an jidhtal pan xu tʼajnal jaꞌich abal a Dios, ejtal an xoꞌkadh cheꞌedh trigo, jaꞌich jeye abal Jajáꞌ. Ani max an iblab jaꞌich abal a Dios, ejtal an kʼweꞌlek, jaꞌich jeye abal Jajáꞌ. @Ny Pos max tam ti pojká an judíotsik kʼal na Dios, kʼwajbájich alwaꞌ kʼal na Dios an atiklábtsik xi putál an kʼayꞌlá, ¿jantʼéy neꞌech ka támun tam an judíotsik ka bachʼwattsik juní? Neꞌech ka pidhantsik ti xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal xi kʼwajattsik jelti max chemnek. M{ Anchanꞌ tu tʼajál abal nu at kidhtaltsik kin leꞌnaꞌ jeye ka loꞌwattsik, jelt xan ti tatáꞌtsik i loꞌodh. RL
Neꞌech tu utsaꞌtsik jun xataꞌ tatáꞌtsik xi yabtsik i judío: Nanáꞌ in kʼwajat tin abatwále abal xi yabtsik u judío ani in tʼojnal chapik abal ku tʼajaꞌ jechéꞌ an tʼojláb. Pos xoꞌ u ulal enchéꞌ: ¿Awxeꞌ tam ti an israelitatsik in chʼikat tʼajaꞌ na Dios, okʼodh pojkátsik kʼal na Dios? ¡Yabaꞌ! Por kʼal tin kwentakʼi nin walab, loꞌwat xi yabtsik u judío abal an israelitatsik kin leꞌnaꞌ jeye ka loꞌwat. .IU
Ka kʼwajaytsik jelti max jokʼolbédhats abal yab ka chuꞌxin
ani ka kútandhaꞌtsik abal echʼekʼijich. An loꞌeltaláb xin bachʼwal xi yabtsik u judío BH} Na Dabid in ulal enchéꞌ:Ke nin ajíbaltsik ka wenkʼon jelti paltsixtaláb,
ani jelti max ka tʼadhkʼuntsik kʼál ani tajaꞌ kin bachʼutsik nin jalbíl nin walab. ~Gu jelt xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab enchéꞌ: “Pidhantsik kʼal na Dios tin ejattal xi yab tʼajat xataꞌ in exbayal, tin wal xi jelti max yab u chuꞌux ani tin xuchun xi jelti max yab u ochʼox. Asta xoꞌ, anchanꞌ ti kʼwajattsik.” lFQ ¿Pos jantʼéy neꞌech ki ulu? Yab ejtal an israelitatsik in bajaw ka kʼwajay alwaꞌ kʼal na Dios, tokot in bajawtsik ka kʼwajat alwaꞌ kʼal na Dios, xi takudh. Xi kʼeꞌettsik chapikmédhantsattsik tin itsích, PE Ani max takudh kʼal tin kwentakʼi nin alwaꞌtal na Dios, yabich jaꞌich tin kwenta kʼal xowaꞌ jún in tʼajál; pos max anchanak, nin alwaꞌtal na Dios, yabich tám u kalel i alwaꞌtaláb. D Anílkʼi jeye xoꞌ jechéꞌ i kʼij jilkʼonék jun kweneꞌ an israelitatsik xin takwyámal na Dios kʼal nin alwaꞌtal. 5Cc Por tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Dios: “U pílmédhámalich abal Nanáꞌ buk mil i iniktsik xi yab tudhenektsik abal kin kʼakʼnaꞌ nin chʼilábil an dios Baal.” SB “Okʼóxláb, an israelitatsik in chemdhámal na tʼiltsíxiltsik ani in pakúmal xon ta kʼwajbantsáb an ti pikbantsixtaláb; tokotich nanáꞌ in jilkʼonal ani in leꞌnáb neye kin chemdhá.” CA Na Dios yab in okʼodh pojkámal an israelitatsik. Jechéꞌ an israelitatsik, jaꞌich xi Jajáꞌ in okʼox takwyámal. ¿Yabxeꞌ a choꞌóbtsik xantʼéy in ulal an Tʼokat Dhuslab kʼal tin kwenta an tʼiltsix Elías, tam ti jajáꞌ in ólnaꞌ ba na Dios, an israelitatsik? Enchéꞌ tin utsaꞌ na Dios: @ Pos xoꞌ u ulal enchéꞌ: ¿Awxeꞌ na Dios in okʼodh pojkámalich an israelitatsik, an atiklábtsik xi Jajáꞌ in takwyámal? ¡Yabaꞌ! Pos nanáꞌ in israelita neye, u kidhtal na Abraham ani in kidhtaláb kʼal nin kidhtaltsik na Benjamín. 2?]
Por kʼal tin kwenta an israelitatsik, in ulu enchéꞌ: “Putál a kʼítsá in kʼwajay tin tawnax an ti atiklábtsik xi yab u tʼajax ti kʼij ani u tomnax.”K>
Ani más tayíl, na Isaías in tʼajaꞌ jeye kin ulu enchéꞌ:Xi yab tin ayaltsik, tin elaꞌ;
ani u xalkʼaꞌ tubáꞌ abal kin chuꞌtat kʼal xi yab xeꞌech tin konówiyaltsik. E=
Por u konyal juní: ¿Awxeꞌ an israelitatsik yabél in exbayámal? Por na Moisés in ulal enchéꞌ tin jidhtal:Neꞌech ku tʼajaꞌ ki itʼixbétsik kʼal tin kwenta i atiklábtsik xi yab u takwyámal;
neꞌech ku tʼajaꞌ ki chakuytsik kʼal tin kwenta an atiklábtsik xi yab in exlál nu káwintal. &<E
Por nanáꞌ u konyal: ¿Awxeꞌ yab in achʼámaltsik an tsubaxtaláb? ¡In achʼámaltsik! An Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ:Nin káwintal an tʼiltsixtsik achʼatmenek putál an chabál
ani nin tʼilábiltsik, in bajúmal putálkʼi xon ti kʼwajtsidh an chabál. x;i
Pos anchanꞌ, xowaꞌ i belál jaꞌich xowaꞌ i achʼál, xowaꞌ i achʼál jaꞌich in káwintal a Dios. @:y
Por yab ejtalkʼi in bachʼwal an alwaꞌ tʼilab abal kin tʼajaꞌ xan tin ulal, pos na Isaías in ulal enchéꞌ: “Okʼóxláb, ¿jitaꞌ in belám xowaꞌ i ólnámal?” 9
¿Ani jan ti neꞌech ka kʼale jun xitaꞌ kin tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab max yab ka aban? An Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: “¡Kʼijidh tʼajat tam ka ulich jun xitaꞌ xin tsiꞌdhál an alwaꞌ tʼilab kʼal tin kwenta an kʼijidhtaláb!” x8i
Por, ¿jan ti neꞌech kin tawnaꞌtsik an Ajátikláb max yab in belámal? ¿Jan ti neꞌech kin belaꞌ max yab tʼiltsidhtsik? ¿Jan ti neꞌech kin achʼaꞌtsik an alwaꞌ tʼilab max yab waꞌach xitaꞌ kʼál ti ka tʼiltsintsik? V7%
“Ejtal xitaꞌ kʼál ti ka tawná an Ajátikláb neꞌech ka loꞌey.” (6I
Pos na Dios yab in ódhál ti kwenta max i judío o yabaꞌ; pos Jajáꞌ xu Ajátikláb kʼal ejtalkʼi, alwaꞌ tʼajat kʼal xitaꞌkichkʼi ti ka tawná. ~5u
An Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: “Ni jun xitaꞌ xi kʼál ti ka belan yab neꞌech ka tidhebédhá.” ;4o
Pos kʼal ni itsích ti yejat ku belmách abal ku kʼwajbájich alwaꞌ kʼal na Dios ani kʼal ni wiꞌ ti yejat ki ulu ke na Jesús jaꞌich an Ajátikláb abal ku loꞌéch. (3I
Max ka ulu kʼal na wiꞌ ke na Jesús jaꞌich an Ajátikláb ani ka belaꞌ ta itsích ke na Dios in ejdhámal ti ít tam ti chemdhá, neꞌech ki loꞌey. Q2
Pos, ¿jantʼéy pé tám nin ulal? “An alwaꞌ tʼilab kʼunat ti kʼwajat, kʼunat ti kʼwajat ba na wiꞌ ani ba na itsích.” Jechéꞌ an alwaꞌ tʼilab, jaꞌich ni tʼilál abal ka belan. }1s
O ¿jitaꞌ neꞌech ka paꞌay asta chaꞌat xon ti kʼwajat an chemélomtsik abal kin utsaꞌ ka kale na Kristo? 0
Por kʼal tin kwenta abal jun xitaꞌ ka kʼwajbájich alwaꞌ kʼal na Dios kʼal tin kwentakʼi abal u belom, in ulal enchéꞌ: “Yab ka ulu enchéꞌ ta ejattal”, ¿jitaꞌ neꞌech ka kʼadhiy walkʼiꞌ abal kin utsaꞌ ka paꞌay na Kristo? /
Por kʼal tin kwenta abal jun xitaꞌ ka kʼwajbájich alwaꞌ kʼal a Dios kʼal an takʼixtalábkʼi, na Moisés in dhutsaꞌ enchéꞌ: “Xitaꞌ kin ejto kin tʼajaꞌ ejtal xowaꞌ in ulal an takʼixtaláb, neꞌech ka kʼwajay alwaꞌ.” ;.o
Ejtal xitaꞌ kin belaꞌ na Kristo, u kʼwajbábich alwaꞌ kʼal na Dios ani yabich yejat kin tʼajaꞌ xowaꞌ in ulal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. d-A
Kom yabtsik in choꞌób xan ti na Dios tu kʼwajbax alwaꞌ kʼal Jajáꞌ ani kom yabtsik in tʼajál xan ti na Dios tin ulal, jaxtám ti tokot in ayal jajáꞌkʼitsik xan ti ka kʼwajbájich alwaꞌ kʼal na Dios. ~,u
Nanáꞌ u ulal ke jajáꞌtsik in léꞌ kin tʼajaꞌ xan tin ulal na Dios, por yabtsik in tʼajál xan ti yejat. + +
Kidháblábtsik, xowaꞌ u léꞌ tu itsích ani xowaꞌ u kontsal na Dios kʼal tin kwenta an israelitatsik, jaꞌich ke ka loꞌeytsik jeye. u*c !Ban Tʼokat Dhuslab kʼwajat dhutsadh enchéꞌ:Neꞌech ku kʼwajbaꞌ Sión jun xitaꞌ xin junwal jelti jun i tʼujub xu tʼadhkʼundhax ani u kwajlax;
xitaꞌ kʼál ti ka belan Jajáꞌ, yab neꞌech ka tidhebédhá.%)C ¿Jantʼókʼi ti yab in bajawtsik ka kʼwajbá alwaꞌ kʼal na Dios? Abal in ayaltsik ka kʼwajbá alwaꞌ kʼal na Dios kʼal xowaꞌ in tʼajál ani yab abal u belom. In junwal jelti max tʼadhkʼun kʼal jun i tʼujub; jechéꞌ xin junwal jelti an tʼujub, jaꞌich na Kristo. L( Por an israelitatsik, xin wéwnámaltsik jun i takʼixtaláb xin chalpayaltsik ke kʼál ti neꞌech ka kʼwajbátsik alwaꞌ kʼal na Dios, yab in bajawtsik ka kʼwajbá alwaꞌ kʼal na Dios. ]'3 ¿Jantʼéy neꞌech ki ulu? I ulal ke xi yabtsik u judío, xi yab in ayaltsik ka kʼwajbájichtsik alwaꞌ kʼal na Dios, in bajawtsik ka kʼwajbá alwaꞌ kʼal na Dios kʼal tin kwentakʼi nin belomtal. &w Jelt xan tin ulúmal más okʼox na Isaías enchéꞌ:Max an Okʼóxláb yabak tu jiltsámal ti kidhtaltsik,
i tamúmalak weye jelt xan ti okʼodh kʼibdhá an atiklábtsik xi Sodoma ani xi Gomorra. An judíotsik ani an alwaꞌ tʼilab % pos an Okʼóxláb neꞌech kin tʼajaꞌ techéꞌ ban chabál xan tin ulúmal, neꞌech kin tʼajaꞌ kidhat ani jikʼat.” i$K Por kʼal tin kwenta an israelitatsik, na Isaías in ulu enchéꞌ: “Maske nin kidhtal an israelitatsik yán tʼajat jelti an kidhib xi waꞌach ban pujal, tokot neꞌech ka jilkʼon jun kweneꞌ xi neꞌech ka loꞌwat, /#W Ani táykʼi xon ti utsantsik enchéꞌ: “Tatáꞌtsik yab i dhabaláb kʼal Nanáꞌ”,
tajaꞌ neꞌech ki bijyattsik ta chakámláb kʼal na Dios xi ejat. i"K Pos na Dios in ulal enchéꞌ ban Tʼokat Dhuslab xin dhutsám na Oséas:An atiklábtsik xi yabwiꞌik u dhabal, neꞌech ku ulu ke u dhabal;
ani xi yabwiꞌik u kʼanidhál, neꞌech ku ulu ke u kʼanidhál. ! Jechéꞌ xitaꞌ na Dios in takwyámal, jaꞌich wawáꞌich, yab i judíokʼitsik, in takwyámal jeye xi yabtsik u judío. Pos in tʼajaꞌ anchanꞌ abal kin pidhnaꞌ ka exlantsat tin pubíl nin labidh tʼokát, jelt xan ti támun kʼal wawáꞌ. Jajáꞌ tu kóꞌontsi ti yajnantsixtaláb ani tu tʼojojoy abal ki ejto weye ki bachʼu jachanꞌ an labidh tʼokattaláb.
¿Ani jantʼó max na Dios, abal kin xalkʼaꞌ wéꞌ an yajtsiktaláb xi neꞌech kin pidhnaꞌ ani kin xalkʼaꞌ nin cháp, in kuxuy kʼal yantam i chaꞌattaláb xowaꞌ in tʼajál xin tomnáltsik kin bachʼu an yajtsiktaláb ani ka kʼibdhátsik? Pos an tʼojom in koꞌol i awiltaláb kin tʼajaꞌ kʼal an kʼutʼ xan ti jajáꞌ kin leꞌnaꞌ; neꞌech kin ejto kin tʼajaꞌ kʼal jachanꞌ an kʼutʼ jun i pats xi exbadhkʼi ti neꞌech ti éynal ani jún, xi neꞌech ti éynal echʼekʼi. b = ¡Por payꞌlomláb! ¿Jantʼéy teye a éy abal ki kʼwajay ta káwlíx kʼal a Dios? ¿Awxeꞌ an pats neꞌech kin ejto kin utsaꞌ enchéꞌ xi kʼál ti tʼajadh?: “¿Jantʼókʼi tin tʼajámal anchanꞌ?” A { Por tám neꞌech ti kin utsaꞌ enchéꞌ: “Max anchanꞌ, ¿jantʼókʼi pé tám na Dios tin walbiyal an iniktsik? Pos, ¿jitaꞌ neꞌech kin ejto kin tomnaꞌ na Dios?” J
Jaxtám tu xalkʼanalich ke na Dios in kóꞌontsal ti yajnantsixtaláb xitaꞌ Jajáꞌ in léꞌ kin kóꞌontsi ani in chapikmédhantsal tin itsích xitaꞌ in léꞌ kin chapikmédhantsi. X) Pos ban Tʼokat Dhuslab, na Dios in utsaꞌ enchéꞌ an pulek takʼix xi Ejipto: “Tu kʼwajbámal ta pulek takʼix abal ku xalkʼaꞌ ba tatáꞌ nu cháp ani abal kin exlomná putálkʼi an chabál.” -S Anchanꞌ pé, yab jaꞌich abal wawáꞌkʼi ki leꞌnaꞌ o ki tʼajaꞌ i chápláb, tokot na Dios xu kóꞌontsix ti yajnantsixtaláb, jaꞌich nin choꞌób. mS Pos utsan enchéꞌ na Moisés kʼal na Dios: “Neꞌech ku kóꞌontsi ti yajnantsixtaláb xitaꞌ Nanáꞌ u léꞌ ku kóꞌontsi ani neꞌech ku kóꞌontsi ti kʼakʼnaxtaláb xitaꞌ Nanáꞌ u léꞌ ku kóꞌontsi.” S ¿Pos jantʼéy neꞌech ki ulu? ¿Ke na Dios yab lujat? ¡Yabaꞌ! =s Tam ti xi jechéꞌ cháb an chakamtsik yabél waꞌchinék ti chakam ani nibal bél in tʼajáltsik xowaꞌ alwaꞌ o xowaꞌ yab alwaꞌ, utsan enchéꞌ na Rebeka kʼal na Dios: “Xi okʼox neꞌech kin tʼójontsi xi tayíl.” Jechéꞌ anílkʼi jeye tu kalel xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab enchéꞌ: “U kʼanidhaꞌ na Jakob, por u pojkaꞌ na Esaú.” Anchanꞌ, xalkʼanich abal na Dios in koꞌol i awiltaláb kin takuy xitaꞌ Jajáꞌ in kulbetnál; xitaꞌ Jajáꞌ in léꞌ kin kaniy ani yab in ódhál ti kwenta xantʼéy in tʼajámaltsik. )K
Ani yab tokot jáꞌkʼi jechéꞌ. Chablam nin chakámil na Rebeka, u chakámlábtsik kʼal júnkʼi tokot i inik xi jaꞌich ni wejeꞌ pakélil Isák. -S Pos xowaꞌ utsan na Abraham kʼal na Dios jaꞌich jechéꞌ: “Tam kin bajaw an kʼij, neꞌech kin tsích ani na Sara, neꞌech kin waꞌchiy jun i chakam.” gG Jechéꞌ tu tolmiyal ki exbay ke ni jun xitaꞌ yab u chakámláb kʼal a Dios kʼal tin kwentakʼi an kidhtaláb xon tu waꞌchinal; u chakámlábtsik kʼal na Dios xitaꞌ nu waꞌchinal xantikʼi na Dios tin ulúmal. <q Yab ejtal nin kidhtaltsik na Abraham u chakámlábtsik kʼal jajáꞌ; pos usnék kʼal na Dios enchéꞌ: “Kʼal na Isák, yán tʼajat neꞌech ka kóꞌoy a kidhtaltsik.” / Yab neꞌech ki ejto ki ulu ke nin káwintal na Dios yab tʼájan xan tin ulal, pos yab ejtal xu waꞌchinal ban israelitatsik u israelita. fE An okʼox tátaꞌlábtsik, u kidhtaláb jeye kʼal an israelitatsik ani na Kristo, xi waꞌchin jelt xan tu waꞌchinal jun xitaꞌ techéꞌ ti chabál, u kidhtaláb jeye kʼal an okʼox tátaꞌlábtsik. Jechéꞌ na Kristo, jaꞌich na Dios xin takʼyal ejtal xowaꞌ waꞌach, lábtʼajadh ti kʼwajat malilíl i kʼij. Anchanꞌ ka tʼájan. R An israelitatsik, xi jaꞌich nu at kidhtaltsik, jaꞌich xi kʼwajattsik ti chakámláb kʼal na Dios. Jaꞌich jeye xi neꞌech kin bachʼutsik an labidh tʼokattaláb, an lejkintaláb ani nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. An israelitatsik jaꞌich punkʼuntsidh kin tʼójontsi na Dios ban atá xon ti Jajáꞌ u kʼakʼnáb ani jaꞌich jeye xi usnéktsik ke neꞌech kin bachʼu xowaꞌ na Dios in ulúmal neꞌech kin pidhnaꞌ. $A Pos asta nanáꞌ u léꞌak max in bijtsidh kin kʼale ban kʼibeltaláb ani yabak ku belaꞌ na Kristo, max jechéꞌ alwaꞌak abal nu at kidhtaltsik. |
q In tʼeꞌpinal tʼajat tin kʼwajat ani echʼekʼi u achʼál i yajal tu itsích kʼal tin kwenta nu at kidhtal. ; q Tsubax in káw kom u belálich na Kristo ani yab in kʼambix; pos nu chalab, kom teykómte kʼal in cháp an Tʼokat Ejattaláb, tin óltsal abal tsubax xowaꞌ neꞌech ku ulu. T !'nibal xi tʼekʼat, nibal xi owtsik. Ni jun xataꞌ xowaꞌ tʼajadh kʼal a Dios neꞌech kin ejto kin tʼajaꞌ ke yab ku kʼwajay kʼán kʼal na Dios kʼal tin kwentakʼi ni Ajátik Jesukristo.i
K&Jaxtám, nanáꞌ u choꞌób alwaꞌ ke yab waꞌach ni jun xataꞌ xi neꞌech kin ejto kin tʼajaꞌ ke yab ku kʼwajay kʼán kʼal na Dios. Nibal an chemlá, nibal an xeꞌchintaláb, nibal an tʼokat abatwáletsik, nibal an ajátiklábtsik xin koꞌol i awiltaláb kʼal xowaꞌkichkʼi, nibal an cháplábtsik, nibal xi xoꞌ, nibal xi tayíl, { o%Por kʼal ejtal jechéꞌ, i átámalich tu kʼwajat kʼal tin kwentakʼi na Kristo xi tu kʼanidhámal tʼajat. [/$An Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ:Kʼal tatáꞌkʼi ta kwenta u aytsímte kʼal an chemlá putál a kʼítsá;
u tʼajtsinal jelt xan tu tʼajtsinal an borregotsik tam u júnáb xon tu chemdháb. <q#¿Pos jitaꞌ neꞌech kin ejto kin tʼajaꞌ ke yab ku kʼwajay kʼán kʼal na Kristo? ¿Awxeꞌ neꞌech kin ejto kin tʼajaꞌ ke yab ku kʼwajay kʼán kʼal na Kristo an yajtsiktaláb, an tʼeꞌpintaláb, an odhbijixtaláb, an kʼaꞌínab, an chʼojontáltaláb, an kʼakʼadhtaláb, o an chemlá? +O"¿jitaꞌ neꞌech ti walbix? Na Kristo jaꞌich na chemech ani ejech ti ít. Jaꞌich xi kʼwajat tin eját na Dios ani jaꞌich jeye xi kʼwajat tu kawintsal. y!¿Jitaꞌ kʼál ti neꞌech ka walbiyat xi takudhtsik kʼal na Dios? Na Dios jaꞌich nin ulal abal yab walbidhtsik; P Max na Dios yab in kʼanidhaꞌ kin pidhnaꞌ nin Chakámil abal ka chemdhá kʼal wawáꞌ ti kwenta, ¿awxeꞌ yab neꞌech ti ku pidhaꞌ kʼal tin kwentakʼi na Kristo ejtal xowaꞌ i yéntsal? 0Y ¿Pos jantʼéy neꞌech ki ulu kʼal jechéꞌ tin kwenta? Max na Dios kʼwajat kʼal wawáꞌ, ¿jitaꞌ neꞌech kin ejto ti ku tʼajtsi xowaꞌ yab alwaꞌ? >u Xitaꞌ nin takuy, jaꞌich nin okʼox bijtsi abal ka kʼwajách jelti nin Chakámil ani xitaꞌ nin takuy, in kʼwajbaꞌ abal ka kʼwajách alwaꞌ kʼal Jajáꞌ. Ani xitaꞌ in kʼwajbaꞌ abal ka kʼwajách alwaꞌ kʼal Jajáꞌ, in pidhaꞌ ti awiltaláb abal kin bachʼutsik an labidh tʼokattaláb. ?w Xitaꞌ in okʼox takuy, in okʼox bijtsi abal ka kʼwajay jelti nin Chakámil Jesukristo. In tʼajaꞌ anchanꞌ, abal jechéꞌ na Jesukristo, ka kʼwajay ti jidhtal Chakámláb. ] 3 I choꞌób ke xitaꞌ in kʼakʼnálich na Dios, ejtal xowaꞌ in tamwal, u tolmiyáb kʼál abal ka likey más nin itsích. Anchanꞌ u támnal kʼal xitaꞌ kanidhtsik xantikʼi tin leꞌnámal na Dios. hIPor na Dios, xi tu exlantsal an ti itsích, in choꞌób xantʼéy in ulal an Tʼokat Ejattaláb. Pos an Tʼokat Ejattaláb in kontsintsal xu dhabalábichtsik kʼal na Dios, xantikʼi tin kulbetnál na Dios. I átámalich {~oAn Tʼokat Ejattaláb jaꞌich xi tu tolmintsal an ti ejattal tam u ól. Tam yab i choꞌób xan ti ku ólan, an Tʼokat Ejattaláb jaꞌich xi tu kontsintsal xowaꞌ i yéntsal kʼal jun i káwintaláb xi tokotkʼi na Dios in exbayal. e}CPor max u kʼwajat i aytsím xowaꞌ yabél i chuꞌtal, i aytsím kʼal i kʼayúmtaláb. B|}Tam ti na Dios tu loꞌo, i tuju ki aytsi xowaꞌ in ulúmal neꞌech ti ku pidhaꞌ. Max ki chuꞌúch xowaꞌ i aytsal ki chuꞌu, ¿jantʼó bél ku kʼwajay ki aytsím ki chuꞌu? W{'Aníl weye wawáꞌ, xi koꞌolich an Tʼokat Ejattaláb jelti jun i okxintsixtaláb kʼal tin kwenta xowaꞌ neꞌech ki bachʼu más tayíl, u ejꞌél weye ti itsích. U kʼwajat i aytsím xowkʼi na Dios neꞌech tu kʼwajbaꞌ tu okʼodh chakámláb kʼal Jajáꞌ ani anchanꞌ, tu káldhaꞌich bin takʼixtal an walastaláb. Az{I choꞌób alwaꞌ ke xowaꞌ na Dios in tʼajám, asta xoꞌ jelti max u ejꞌél jelti tam jun i mímláb in achʼál i chʼukʼuxtaláb tam neꞌchich kin waꞌchiy jun i chakam. lyQEjtal xowaꞌ tʼajadh kʼal na Dios, neꞌech ka káldhá abal yabich ka kʼwajay xon ti yab alwaꞌ ani abal kin bachʼu jeye an labidh tʼokattaláb tam ka tejwaꞌmédhantsat tin labidh tʼokát nin chakámiltsik na Dios.
x
Ejtal xowaꞌ na Dios in tʼajaꞌ, jilkʼon jelti max yab xataꞌ ti alwaꞌ, por yab abal xowaꞌ xi tʼajadh, anchanꞌ tin leꞌnaꞌ. Anchanꞌ ti tʼájan kom na Dios anchanꞌ tin leꞌnaꞌ ani kom in choꞌób ke tayíl neꞌech juní kin lejkiy. MwEjtal xowaꞌ in tʼajámal na Dios xi kʼwajat walkʼiꞌ ani chabál, in aytsím tʼajat kin bajaw xowkʼi neꞌech ka tejwaꞌmédhantsat an ti labidh tʼokattaláb nin chakámiltsik na Dios. ,vQNanáꞌ u choꞌób ke an yajtsiktaláb xi xoꞌ i achʼál, yab neꞌech kin junu jelti an labidh tʼokattaláb xi neꞌech ku tejwaꞌmédhantsat tayíl. CuMax u chakámlábich kʼal na Dios, neꞌech ki bachʼu xowaꞌ u bijtsidh neꞌech ku pidhan. Neꞌech ki bachʼu xowaꞌ in ulúmal na Dios neꞌech ti ku pidhaꞌ ani neꞌech ki kóꞌoy xowaꞌ na Kristo in koꞌol. Anchanꞌ neꞌech ka támun, max ki watʼnaꞌ an yajtsiktaláb jelti xin watʼnaꞌ na Kristo ani max ki watʼnaꞌ jechéꞌ an yajtsiktaláb, neꞌech ki kóꞌoy an labidh tʼokattaláb jelti xin koꞌol na Kristo. ntUJechéꞌ an Tʼokat Ejattaláb in xalkʼantsal ni ejattal ke wawáꞌ u chakámláb kʼal na Dios. OsPos an Tʼokat Ejattaláb xa bachʼúmal, xi xoꞌ kʼwajat a tʼójontsaltsik, yab jaꞌich abal ki kʼwajaytsik juní i jikʼél. Jechéꞌ an Tʼokat Ejattaláb ti tʼajál ki kʼwajách ta chakámláb kʼal na Dios. Jaxtám ti neꞌech ki ejto ki kawidh ulu enchéꞌ kʼal ni jun i jíkʼib: “Tatáꞌ tu Tátaꞌ.” orWEjtal xi kʼwajattsik takʼnél kʼal nin Tʼokat Ejattal na Dios, u chakámláb kʼal na Dios. Gq
Pos max tatáꞌtsik tokot i kʼwajíltsik jelt xan tin kulbetnál na tʼuꞌúl, neꞌech ki kʼaletsik ban kʼibeltaláb, por max kʼal tin kwentakʼi an Tʼokat Ejattaláb, ka jilaꞌtsik ka tʼajaꞌ xowaꞌ in kulbetnál na tʼuꞌúl, neꞌech ka kóꞌoytsik an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. p Anchanꞌ pé, kidháblábtsik, koꞌol ku kʼwajay jelt xan tin léꞌ na Dios ani yab jelt xan tin kulbetnál ni tʼuꞌúl. 5oc Ani max nin Tʼokat Ejattal na Dios, xin ejdhaꞌ ti ít na Jesús, kʼwajat kʼal tatáꞌtsik, jayéchkʼi jechéꞌ na Dios neꞌech kin pidhaꞌ ti xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal na tʼuꞌúl xu chemel, kʼal tin kwentakʼi abal nin Tʼokat Ejattal kʼwajat kʼal tatáꞌtsik. n{
Por max na Kristo kʼwajatich kʼal tatáꞌtsik, ni ejattal in koꞌolich an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal abal u kʼwajbadhich alwaꞌ kʼal na Dios; por ni tʼuꞌúl kʼwajat jelti max chemnek kʼal tin kwenta an walastaláb. #m? Por tatáꞌtsik yabich i kʼwajat xan tin kulbetnál na tʼuꞌúl, i kʼwajatichtsik xan tin léꞌ an Tʼokat Ejattaláb, max nin Tʼokat Ejattal na Dios kʼwajatich kʼal tatáꞌtsik. Xitaꞌ yab in koꞌol nin Tʼokat Ejattal na Kristo, yab u dhabaláb kʼal na Kristo. "l=Jaxtám, xi kʼwajattsik tokot in tʼajál xowaꞌ in kulbetnálkʼi nin tʼuꞌúl, yab neꞌech kin ejto kin tʼajaꞌtsik xowaꞌ in léꞌ na Dios. NkXin chalpómtsik tokot kin tʼajaꞌ xowaꞌ in kulbetnál nin tʼuꞌúl, u kalelich in pojkál na Dios; pos yabtsik in léꞌ nibal in ejtowal kin tʼajaꞌ xan tin ulal nin takʼixtal na Dios. j)Max ki chalpóm tokot ki tʼajál xowaꞌ in kulbetnál ni tʼuꞌúl, neꞌech ku kʼale ban kʼibeltaláb; por max ki tʼajál tokot xowaꞌ in léꞌ an Tʼokat Ejattaláb, neꞌech ki kóꞌoy an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal ani an kʼijidhtaláb. i Xin tʼajáltsik tokotkʼi xowaꞌ in kulbetnál nin tʼuꞌúl, tokot in chalpómtsik xowaꞌ in kulbetnál nin tʼuꞌúl; por xin tʼajáltsik xowaꞌ in léꞌ an Tʼokat Ejattaláb, tokot in chalpómtsik xowaꞌ in léꞌ an Tʼokat Ejattaláb.
hJechéꞌ in tʼajaꞌ abal ka xalkʼan jelti max i tʼajálich xowaꞌ in ulal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, pos wawáꞌ yabich u kʼwajat jelt xan tin kulbetnál ni tʼuꞌúl, u kʼwajat jelt xan tin léꞌ an Tʼokat Ejattaláb. [g/Nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, yab in ejto kin wékʼoy an walastaláb xi tʼajál kʼal ni tʼuꞌúl, kom yab in koꞌol in cháp. Jaxtám na Dios tin abaꞌ nin Chakámil jelti jun i inik xu walablom kʼal tin kwentakʼi an walastaláb abal ti ku wékʼontsi an ti walastaláb xi tʼajál kʼal ni tʼuꞌúl. af;Pos nin takʼixtal an Tʼokat Ejattaláb xin pidhnál an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal kʼal tin kwentakʼi na Kristo Jesús, tin káldhámalich bin takʼixtal an walastaláb ani ban kʼibeltaláb. ze oPos xoꞌ, yabich waꞌach ni jun i walbixtaláb abal xi kʼwajatichtsik kʼal na Kristo Jesús, yabich waꞌach ni jun i walbixtaláb, kʼal xi kʼwajatichtsik xan tin léꞌ an Tʼokat Ejattaláb ani yab xan tin kulbetnál nin tʼuꞌúl. d U pidhál ti jalbintsixtaláb na Dios, ke tokot ni Ajátik Jesukristo neꞌech kin ejto tin wixkʼintsi an ti walastaláb. Jaxtám, kʼal nu chalab u tʼajál xowaꞌ in ulal nin takʼixtal na Dios, por kʼal nu tʼuꞌúl, u tʼajál an walastaláb.#c?¡Chʼojontál u chuꞌbíl! ¿Jitaꞌ neꞌech ti kin wixkʼintsi an ti walastaláb xu tʼajál bu tʼuꞌúl xi tin neꞌdhál ban kʼibeltaláb? zbmU léꞌ ku tʼajaꞌ xowaꞌ in ulal ka tʼajan nin takʼixtal na Dios, por waꞌach bu tʼuꞌúl nin cháp an walastaláb xi tin tamkʼuyal. Jechéꞌ nin cháp an walastaláb xi kʼwajat bu tʼuꞌúl, jaꞌich tin tʼajál ku walaꞌ. Xa)Tu ejattal, u kulbetnál ku tʼajaꞌ xowaꞌ in ulal nin takʼixtal na Dios. |`qAnchanꞌ pé, tam u léꞌ ku tʼajaꞌ xowaꞌ alwaꞌ, tokot u tʼajál xowaꞌ yab alwaꞌ xu koꞌkóm. x_iAni max u tʼajál xowaꞌ yab u léꞌ, yabich nanáꞌ u tʼajál; in tʼajál an walastaláb xu koꞌkóm. ^ Pos yab u tʼajál xowaꞌ alwaꞌ xu léꞌ ku tʼajaꞌ, tokot u tʼajál xowaꞌ yab alwaꞌ xi yab u léꞌ ku tʼajaꞌ. ]U choꞌób ke ba nanáꞌ, yab waꞌach xataꞌ alwaꞌ; pos u léꞌ ku tʼajaꞌ xowaꞌ alwaꞌ, por yab u ejtowal ku tʼajaꞌ.
\
Anchanꞌ, yabich nanáꞌ nu tʼajál an walastaláb; xitaꞌ nin tʼajál, jaꞌich an walastaláb xu koꞌkóm tin kʼwajat. [)Ani max tokot u tʼajál xowaꞌ yab u léꞌ ku tʼajaꞌ, u ulalich tám ke nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, alwaꞌ.
ZYab u choꞌób xantʼéy u tamwal, pos yab u ejto ku tʼajaꞌ xowaꞌ u léꞌ ku tʼajaꞌ, tokot u tʼajál xowaꞌ u pojkál. 9YkI choꞌób ke an takʼixtaláb a Dios tu pidhám, por yab u ejto ku tʼajaꞌ xowaꞌ in ulal jechéꞌ an takʼixtaláb kom in kʼwajat takʼnél kʼal an walastaláb. X
Tám, ¿jechéꞌ an takʼixtaláb xin ulal ka tʼajan xowaꞌ alwaꞌ, neꞌech ti kin júnaꞌ ban kʼibeltaláb? ¡Yabaꞌ! An walastaláb, abal ka xalkʼan ke yab alwaꞌ, tin xalkʼantsi abal in neꞌech ban kʼibeltaláb kʼal xowaꞌ alwaꞌ in ulal ka tʼajan jechéꞌ an takʼixtaláb. Anchanꞌ, an takʼixtaláb in xalkʼaꞌ ke an walastaláb yab tʼajat alwaꞌ. W3 Tsubax kʼejle ke nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, tʼokat; ani xowaꞌ in ulal ka tʼajan, tʼokat, lujat ani alwaꞌ. V Por an walastaláb in éynaꞌ an takʼixtaláb abal ti kin kʼambiy ani u choꞌóbnaꞌ abal neꞌech kin kʼale ban kʼibeltaláb. U
U choꞌóbnaꞌ ke an takʼixtaláb xin pidhnál i xeꞌchintaláb, tin xalkʼantsi abal in neꞌech ban kʼibeltaláb. sT_ Tam ti yab u exlál an takʼixtaláb, u chalpay abal neꞌech kin kʼwajay ejat kʼal na Dios; por tam tu exlaꞌ an takʼixtaláb, u chuꞌu abal in walbidh ani u choꞌóbnaꞌ abal yab neꞌech ku ejto kin kʼwajay kʼal na Dios. DSPor an walastaláb in éynaꞌ an takʼixtaláb abal ti kin kʼwajbantsi bu chalab an ti létʼendhaxtaláb. Pos max yabak waꞌach an takʼixtaláb, yabak jeye waꞌach an walastaláb. R9Tám, ¿jantʼéy neꞌech ki ulu? ¿Ke nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, i walastaláb? ¡Yabaꞌ! Por max yabak waꞌchinék jechéꞌ an takʼixtaláb, yabak u exlámal an walastaláb. Yabak u exlámal max walats ku létʼendhaꞌ xowaꞌ in koꞌol kʼeꞌet, max an takʼixtaláb yabak in ulúmal enchéꞌ: “Yab neꞌech ka létʼendhaꞌ xowaꞌ in koꞌol kʼeꞌet.” HQ Por xoꞌ, yabich u kʼwajat takʼnél kʼal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, kom u kʼwajatich jelti max chemnek abal jechéꞌ an takʼixtaláb xi tu takʼyalwiꞌik. Jaxtám, kom yabich xoꞌ u kʼwajat takʼnél kʼal jechéꞌ an takʼixtaláb, ki tʼójontsích an Tʼokat Ejattaláb xi xoꞌ u takʼix ani yabich ki tʼójontsi an wejeꞌ takʼixtaláb xi tu takʼyalwiꞌik. An walastaláb xu koꞌkóm tin kʼwajat Kidháblábtsik, anchanꞌ teye tatáꞌtsik, tam ta bachʼu na Kristo, jelti max i chemechtsik abal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. Anchanꞌ yabich i kʼwajat takʼnél kʼal jechéꞌ an takʼixtaláb, i kʼwajatich takʼnél kʼal na Kristo xi chemdhá ani ejech ti ít abal ka tʼajálich xowaꞌ in léꞌ na Dios.
~ k~}}|||2{zyxwwvSu trr[qpp;ooZnn8mm8kjjgihgfPedd c9a`_^^]M\\D[qYXW)VsUU2TSS RkQPP7O1NMLLKHJhIIDHXGwFFEODqC(BA@?~>=w<;:9877$655X4322C1o00/.--X,t+D**)((\'&&<%$$@#6"?!c ) 4y 5
K
wD5#t~ rs]v
Yab kin kwéꞌey nin ajátik, ka kʼwajaytsik alwaꞌ ani lujat kʼal ejtalkʼi xowaꞌ, abal anchanꞌ, ka chuꞌtattsik kʼal xi más ani ka exlá jeye ke an okʼtsixtaláb kʼal tin kwenta na Dios ni Loꞌóxil, labidh tʼajat. +rOv Ka takʼiy an jolibtsik abal kin exbantsitsik ejtal xowaꞌ u usnal kʼal nin ajátiktsik; kin tʼajaꞌ ejtal xowaꞌ u usnal ani yab ti tokʼokʼóltsik. qvki káwin alwaꞌ abal yab ka waꞌchin ni jun xataꞌ xantʼokʼál ti ki kawyat. Anchanꞌ neꞌech tám ka tidhebé xitaꞌ xin leꞌnál ti ki tomnaꞌ ani yab neꞌech kin elaꞌ ni jun xataꞌ yab alwaꞌ abal ti ki tʼilaꞌ kʼal jechéꞌ tin kwenta. .pUvka tʼajaꞌ tatáꞌ tʼajat xowaꞌkich xi alwaꞌ abal kin chuꞌutsik ani kin tʼajaꞌtsik jeye. Tam ka okʼtsitsik, ka tʼajaꞌ kʼal yantam i tsubaxtaláb, Zo-vKa takʼiy an kwitóltsik abal kin chalpaytsik alwaꞌ xan ti ka kʼwajay, /nWvKin okʼtsi jeye abal kin choꞌóbnaꞌtsik xowaꞌ in tʼajál, ke yab ka junkun kʼal i kʼeꞌet iniktsik, kin beletnaꞌtsik alwaꞌ nin kʼimáꞌ, ka kʼakʼnaxintsik, kin exbantsi xowaꞌ in ulal nin tomkíl abal anchanꞌ, yab ka odhbijyat nin káwintal na Dios kʼal ni jun xitaꞌ. bm=vkin okʼtsi an tsidhan mímlábtsik kin kʼanidhaꞌ nin tomkíl ani nin chakámiltsik. LlvAníl jeye, an áslábtsik ka kʼwajay xan ti yejat ka kʼwajay xin belálich na Dios, yab kin janwaltsik i káw, yab ka uchʼálmétsik. Yejat kin okʼtsixnaꞌtsik ka tʼajan xowaꞌ alwaꞌ, ak;vKe an yejcheltsik kin júnaꞌ jun i xeꞌchintaláb chaꞌatkʼi, kʼakʼnantáltsik, kin choꞌóbnaꞌ xowaꞌ in tʼajál, ka belmáchtsik in tsubtalkʼi, ka kʼanidhaxintsik ani kin kuxyaltsik xowaꞌkichkʼi. cj AvPor tatáꞌ Tito, koꞌol ki okʼtsixin jelt xan tin ulalkʼi an alwaꞌ okʼtsixtaláb. Li vIn ulaltsik abal in exlál a Dios, por kʼal xowaꞌ in tʼajáltsik u xalkʼanal ke yab aniꞌ; pos atʼaxtsik tʼajat ani u tomnax. Yabtsik in ejtowal kin tʼajaꞌ ni jun xataꞌ alwaꞌ. h 5vXitaꞌtsik in koꞌol in chalab tʼokat, ejtal xowaꞌ kʼwajat ba jajáꞌtsik, tʼokat; por abal xi yabtsik u belom nibal nin chalab yab tʼokat, yab waꞌach xataꞌ tʼokat ba jajáꞌtsik; pos asta nin chalab ani nin chalpaxtal chʼoꞌodhich kʼal xi yab alwaꞌ. 6g gvani yabich kin tʼajaꞌtsik ti kʼij in aniꞌ tʼilábiltsik in wejéꞌlábil an judíotsik, nibal xantʼéy in takʼixnál ka tʼajan xin kuxuknáltsik an tsubaxtaláb. %f Ev
Jechéꞌ xowaꞌ ulwat kʼal jajáꞌtsik tin kwenta, tsubax tʼajat. Jaxtám ti yejat tʼajat ka kʼwiyaꞌtsik chapik abal ka belmáchtsik in lujtalkʼi =e uv Jún ti éb xi jajáꞌtsik in tʼiltsíxil, in ulu enchéꞌ: “An atiklábtsik xi Kreta echʼekʼi u kʼambixtsik, in junwal jelti an padhumtsik, kʼutʼmaꞌ ani óbe.” d v Xi jachanꞌtsik, yejat ki chamkʼaꞌtsik an ti tʼilom, pos in ojtsal tin chalab an atiklábtsik xontikʼi ka okʼtsixin abal in okʼtsixnáltsik xowaꞌ yab yejat kin okʼtsixnaꞌ. In tʼajáltsik anchanꞌ abal kin átaꞌ i tumín maske yab átadh alwaꞌ. Gc v
Bél tʼajat waꞌach xu tomnaxtsik, xin tʼiláltsik xowaꞌ yab xataꞌ in jalbíl ani yab tsubax ani más, xin ulaltsik ke yejat ka tʼajtsin an ti exól bin tʼuꞌúl an iniktsik. b v Yejat kin koꞌkóm tin itsích nin káwintal na Dios in lujtalkʼi jelt xan ti okʼtsixnadh, abal kin ejto jeye kin tawnaꞌ an kidháblábtsik kʼal an alwaꞌ okʼtsixtaláb ani anchanꞌ, kin tʼajaꞌ jeye abal kin belaꞌ an tsubaxtaláb xu tomnaxtsik. 6a gvJun i okʼlek belomtsik yejat kin bachʼwal alwaꞌ an toneltsik xu ulel tin kʼimáꞌ, kin kulbetnál kin tʼajaꞌ xowaꞌ alwaꞌ, kin júnaꞌ jun i xeꞌchintaláb chaꞌatkʼi, kin tʼajál xowaꞌkʼi xi lujat, ka kʼwajay juniniꞌkʼi abal a Dios ani yab u átnal kʼal xowaꞌ yab alwaꞌ. O` vPos xi kʼwajattsik ti okʼlek belomtsik, xi kʼwajattsik in belkómtsal xowaꞌ in dhabal na Dios, yab yejat kin kóꞌoy ni jun xataꞌ xantʼokʼál ti ka kʼwiyan, yab yejat kin tʼekʼaꞌtsik tinbáꞌ, nibal u chakulom. Yab jun i uchʼál inik, yab jun i kunux inik, nibal xin leꞌnál i tumín xi yab átadh alwaꞌ. L_ vJun i takʼix belomtsik yab yejat kin kóꞌoy ni jun xataꞌ xantʼokʼál ti ka kʼwiyan, yejat ka kʼwajay tomkidh ani in tsubtalkʼi kʼal júnkʼi i mímláb, yejat kin kóꞌoy in chakámiltsik u belom ani ke nin chakámiltsik yab ka exlomná kʼal tin kwenta xowaꞌ kʼibenek in tʼajáltsik ani abal u tomnaxtsik. p^ [vTam tu jilaꞌ ban chabál xi Kreta, tu jilaꞌ abal ka lejkiy xowaꞌ bél u kʼibel ka lejkiyat ani abal ka bijiy i takʼix belomtsik xi neꞌech ti belkol belomtsik bin bitsówiltsik, anchanꞌ jelt xan tu punkʼuntsámal. P] vTito, tu dhutsuntsal jechéꞌ an ti úw, xi nanáꞌ tu chuꞌtal jelti jun u chakámil abal chablam tu éb jaꞌich i belál. U léꞌ ka bachʼwal an alwaꞌtaláb, an yajnantsixtaláb ani an kʼijidhtaláb xi tál ba ni Tátaꞌ Dios ani ba ni Ajátik Jesukristo ni Loꞌóxil. Nin tʼojlábil na Tito ban chabál xi Kreta ;\ qvani tam tin bajúch an kʼij, in pidhnaꞌ ka choꞌóbná nin káwintal kʼal tin kwenta an tʼiltsixtaláb xi na Dios ni Loꞌóxil tin punkʼuntsi kʼal Jajáꞌ tin abaxtal. [ 'vTam kin belaꞌichtsik ani kin exlaꞌichtsik jechéꞌ an tsubaxtaláb, neꞌech ka tʼajantsik kʼál abal kin kóꞌoy an aytsixtaláb kʼal tin kwenta an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. Na Dios xi yab jaykʼi u kʼambix, in ulúmal abal neꞌech ti ku pidhaꞌ jechéꞌ an ti xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal asta tam ti yabél tujenek jechéꞌ an kʼayꞌlá; Z vNanáꞌ, xu bij Pablo, tin tʼojnálil na Dios ani tin abatwálejil na Jesukristo, abal ku tolmiy ka belmáchtsik xi takudh kʼal na Dios ani kin exlaꞌtsik an tsubaxtaláb xi neꞌech ka tolmiyattsik kʼál abal ka kʼwajáchtsik xan tin léꞌ na Dios. *YM¡Ke na Dios, xi junkax ani chalpadh, kin kóꞌoy an labidh tʼokattaláb malilíl i kʼij kʼal tin kwentakʼi na Jesukristo! Anchanꞌ ka tʼájan.pXYPor xoꞌ in pidhnámalich ka choꞌóbná kʼal an Tʼokat Dhuslab xin dhutsámal an tʼiltsixtsik xantikʼi ti utsan kʼal na Dios xi kʼwajat ejat malilíl i kʼij. Jechéꞌ xowaꞌ na Dios in koꞌolwiꞌik chinat, pidhnatsich xoꞌ ka choꞌóbná abal ejtalkʼi an atiklábtsik kin belaꞌ ani kin tʼajaꞌ xan tin ulal jechéꞌ an alwaꞌ tʼilab. XW)Ani xoꞌ, ki pubédhantsi tin bij na Dios, xin ejtowal ti ki likedhantsitsik ta itsích abal yab ka jilaꞌtsik ta belom, jelt xan tin ulal an alwaꞌ tʼilab xi nanáꞌ u ólnál ani an tʼiltsixtaláb kʼal tin kwenta na Jesukristo. Jechéꞌ an alwaꞌ tʼilab, jaꞌich xi na Dios in koꞌolwiꞌik chinat asta ti wejeꞌ. V Ka bachʼwaltsik echʼekʼi nin alwaꞌtal ni Ajátik Jesukristo. Anchanꞌ ka tʼájan. An kʼakʼnaxtaláb abal na Dios U!Ti abtsal jeye ti chapnédhomtaláb an kidhábláb xin bij Gayo. Jechéꞌ na Gayo, jaꞌich xi tin matintsámal jun i altá xon ti kin koyóch ani jaꞌich jeye xin matintsal ti altá an kidháblábtsik tam u junkunal. Ti chapnédháltsik jeye na Erasto, xin koꞌol an punkʼuntsixtaláb ti taꞌpax tumín ba jechéꞌ an bitsow. Ti chapnédháltsik jeye an kidhábláb xin bij Kwarto. T Nanáꞌ, xu bij Tersio, xin kʼwajbadh ku dhutsaꞌ jechéꞌ an úw, tu abtsal neye ti chapnédhomtaláb tin bij an Ajátikláb. MSTi abtsal ti chapnédhomtaláb na Timoteo, an kidhábláb xi tin tolmiyal kʼal jechéꞌ an tʼojláb. Ti chapnédháltsik jeye nu at kidhtal xin bij ta Lusio, na Jasón ani na Sosípater. ORNa Dios neꞌech ti ki tolmiytsik abal ka okʼodh átaꞌ an lej atʼax. Jechéꞌ na Dios, jaꞌich nin pidhnál an kʼijidhtaláb. Ka bachʼutsik echʼekʼi nin alwaꞌtal ni Ajátik Jesukristo. XQ)Kʼal ejtal ti choꞌóbte ke a tʼajáltsik xan tin ulal nin káwintal na Dios; jaxtám tin kulbél ani u léꞌ ku chuꞌu ka witʼaꞌtsik más ka tʼajaꞌ xowaꞌ alwaꞌ ani yab, xowaꞌ yab alwaꞌ. sP_pos jechéꞌ an atiklábtsik yab kʼwajat in tʼójontsal ni Ajátik Jesukristo. Jajáꞌtsik tokot in tʼajál xowaꞌ jajáꞌkʼi in kulbetnáltsik ani in kʼambiyaltsik kʼal i labidh tʼilab an atiklábtsik xi yab u lej belom. OKidháblábtsik, tu pakabédhál abal ka chuꞌutsik xitam jáꞌ nin tʼajáltsik i kʼéꞌáxtaláb ani in tʼajál ke taltsik kin jilaꞌ kin belaꞌ an tsubaxtaláb xi tatáꞌtsik i okʼtsidh. Yab ki junkun kʼal xin tʼajáltsik anchanꞌ, "N=Ki chápnédháxintsik jún ani jún kʼal jun i tʼokat chapnédhomtaláb. Ejtal xin belálichtsik na Kristo, ti abtsaltsik ti chapnédhomtaláb. Ka chapnédhaꞌ na Amplias, an kidhábláb xu kʼanidhál tʼajat abal in belálich an Ajátikláb. hEIKa chapnédhaꞌtsik nu at kidhtaltsik xin bij ta Andróniko ani ta Junias, xu kʼwajinek junax ban wikʼaxteꞌ. Jajáꞌtsik u kʼanidhábtsik tʼajat, u abatwáletsik ani okʼox tin belámaltsik na Kristo ké nanáꞌ. SD Ka chapnédhaꞌ na María, xi tʼójnékich tʼajat kʼal tatáꞌtsik. ,CQKa chapnédhaꞌtsik jeye an kidháblábtsik xu junkunal bin kʼimáꞌ na Prisila ani na Akila. Ti kin chapnédhantsi an ta Epeneto, an kidhábláb xu kʼanidhál tʼajat. Jechéꞌ an kidhábláb u kʼwajíl ban bitsow xin bij Akaya ani jaꞌich xin jidhtal tʼajat in belaꞌ na Kristo. `B9Jajáꞌtsik yab in ajyámal tinbáꞌ abal ti kin tolmiy; jaxtám tu pidháltsik ti jalbintsixtaláb. Yab tokot nanáꞌkʼi, u pidhnal jeye ti jalbintsixtaláb kʼal ejtal an kidháblábtsik xi yabtsik u judío. rA]Ka chapnédhaꞌtsik na Prisila ani na Akila, xi tin tolmiyaltsik ku tʼójontsi na Kristo Jesús. @wKa bachʼutsik tin bij an Ajátikláb, jelt xan ti yejat ka bachʼwat kʼal xu dhabalábichtsik kʼal na Dios. Ka tolmiytsik kʼal xowaꞌkich kin yéntsi, pos jajáꞌ yánich tʼajat xitaꞌ in tolmiyámal, asta nanáꞌ neye tin tolmiyámal. 9? mTu punkʼuntsaltsik ka bachʼu ani ka tolmiy an kidhábláb xin bij Febe. Jechéꞌ an mímláb, kʼwajat in tʼójontsal an belomtsik xu kʼwajíl ban bitsow xin bij Senkrea. >w!Ke na Dios xin pidhnál an kʼijidhtaláb ka kʼwajay echʼekʼi kʼal tatáꞌtsik. Anchanꞌ ka tʼájan.=w Max na Dios anchanꞌ tin léꞌ, neꞌech kin ulich kʼijidh ani neꞌech kin koyóch tachanꞌ kʼal tatáꞌtsik. Z<- Ka kontsitsik na Dios abal ti kin loꞌo kʼal an atiklábtsik xi yab u belom xu kʼwajíltsik Judea. Ani ke jechéꞌ an tolmixtaláb xu neꞌdhantsal an kidháblábtsik xi Jerusalén, ka bachʼwat alwaꞌ. P; Kidháblábtsik, tu pakabédháltsik tin bij an Ajátikláb Jesukristo ani kʼal tin kʼanidhaxtal an Tʼokat Ejattaláb, ki ólantsik teye kʼal nanáꞌ abal ki kontsi na Dios ti kin tolmiy. ':G Nanáꞌ u choꞌób alwaꞌ ke tam kin ulich tachanꞌ, neꞌech tʼajat ki bachʼu an lábtʼajaxtaláb kʼal tin kwenta nin alwaꞌ tʼilábil na Kristo. 69e Jaxtám, tam ku pidhnaꞌich jechéꞌ an tolmixtaláb xin punkʼuntsidh ku akiy, neꞌech ku óntsi an bél abal Espanya, por okʼox neꞌech kin watʼey tu álnaꞌtsik. s8_Jajáꞌtsik in chalpayámal abal alwaꞌ kin tʼajaꞌtsik jechéꞌ; ani alwaꞌ tʼajat, pos in tomnál xónaꞌ kʼejle kin tolmiy kʼal xowaꞌ in yéntsaltsik jelt xan ti jajáꞌtsik xi yabtsik u judío, tolmiyat ka belmách. 57cPos an kidháblábtsik xi Masedonia ani Akaya, in chalpayámaltsik kin junku i tolmixtaláb abal kin abtsi an kidháblábtsik xi chʼojontál xu kʼwajíltsik Jerusalén. s6_Por xoꞌ in neꞌech Jerusalén, u neꞌdhál wéꞌ i tolmixtaláb abal an kidháblábtsik xi tajaꞌ. 65eneꞌech ku chuꞌu max ku ejto kin watʼey tu álnaꞌtsik tam kin kʼale Espanya. Ani tam tu chuꞌúchtsik, u léꞌak max ti kin tolmiytsik abal kin kʼale na Espanya. 4)Por xoꞌ, kom u okʼóch nu tʼojlábil ba jechéꞌ an chabáltsik ani kom yánich tʼajat i tamub tin exꞌél kin kʼale tu álnaꞌtsik, 3!Jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta ti yab u ejtómal kin kʼale tu álnaꞌtsik, maske yánílich tʼajat u leꞌnámal kin kʼale. .2UYab u tʼajaꞌ anchanꞌ, u tʼajaꞌ jelt xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab enchéꞌ:Neꞌech ka chuꞌtat kʼal xi yab jaykʼi usnéktsik xataꞌ kʼal tin kwenta na Kristo;
ani neꞌech ka exlá kʼal xi yab jaykʼi in achʼámal ti tʼilnal. Na Pablo in chalpayal ka kʼale Roma 11[Anchanꞌ tin xeꞌchin ku tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab xon ti yabél jaykʼi tʼiladh na Kristo abal yab kin xeꞌchin tin okʼtsix xon ti okʼtsixnékich kʼeꞌet. 0 kʼal an pakdhaꞌ exól ani an labidh labandhaxtalábtsik xu tʼajaꞌ kʼal tin kwentakʼi nin cháp an Tʼokat Ejattaláb. Anchanꞌ tu tʼilaꞌ putálkʼi nin alwaꞌ tʼilábil na Kristo, u tuju Jerusalén ani u bajaw asta ban chabál xi Ilíriko. U/#pos tokot u léꞌ ku tʼilaꞌ xan ti na Kristo tin éynámal abal kin tʼajaꞌ jeye xowaꞌ in léꞌ na Dios xi yabtsik u judío. Jechéꞌ tʼájan kʼal xowaꞌ u ulúmal ani xowaꞌ u tʼajámal, . Abal u belálich na Kristo Jesús u koꞌol tʼajat xantʼokʼál ti kin kulbé abal in kʼwajat u tʼójontsal na Dios, _-7abal ku tʼójontsi na Jesukristo ban atiklábtsik xi yabtsik u judío. An tʼojláb xu tʼajál, jaꞌich ku tʼiltsi an tin alwaꞌ tʼilábil na Dios xi yabtsik u judío. Jechéꞌ u tʼajál abal ku ututsik ba na Dios xi yabtsik u judío jelti jun i pikbantsixtaláb xi Jajáꞌ kin kulbetnaꞌ, xi tʼokodh kʼal an Tʼokat Ejattaláb. Y,+Ba jechéꞌ an úw xi tu dhutsuntsaltsik, tu dhutsuntsámal taltsik an takʼixtalábtsik kʼal yantam i tsubaxtaláb ani yab tu chintsámaltsik ni jun xataꞌ. U tʼajaꞌ anchanꞌ abal yab ka ukʼtsitsik xowaꞌ tu okʼtsámal. Jechéꞌ u tʼajál kʼal tin kwenta nin punkʼuntsixtal na Dios xi tin pidhámal kʼal nin alwaꞌtal &+EKidháblábtsik, u choꞌób alwaꞌ ke i alwaꞌ inikichtsik tʼajat, i chalpadhichtsik tʼajat ani neꞌech ka ejtóch ki tákʼíxin jún ani jún. /*W
Na Dios, xi tu tʼajál ki kóꞌoy an aytsixtaláb abal ki bachʼu xowaꞌ in ulúmal neꞌech ti ku pidhaꞌ, ti ki pidhaꞌtsik tʼajat ti kulbétaláb ani ti kʼijidhtaláb abal i belomich. Anchanꞌ neꞌech ka kóꞌoytsik más i aytsixtaláb kʼal tin cháp an Tʼokat Ejattaláb. D) Na Isaías in dhutsámal jeye enchéꞌ ban Tʼokat Dhuslab:Neꞌech ka waꞌchin jun xitaꞌ xu kidhtaláb kʼal na Isaí,
neꞌech ka kʼwajay ti Pulek Takʼix kʼal an atiklábtsik xi yabtsik u judío;
jajáꞌtsik neꞌech kin kóꞌoy an aytsixtaláb kom neꞌech ka loꞌwattsik kʼal Jajáꞌ. +(O Ani píl in ulal juní enchéꞌ:Ka kʼakʼná an Okʼóxláb kʼal ejtal xi yabtsik u judío
ani ka pubédhantsat tin bij kʼal ejtal an atiklábtsik. }'s
Ani píl in ulal jeye enchéꞌ:Ki kulbé atiklábtsik xi yab i judío, kʼal xu dhabalábtsik kʼal na Dios. E& Tsiꞌnek jeye abal kin tʼajaꞌ ke xi yab i judíotsik kin pubédhantsi tin bij na Dios kʼal tin kwentakʼi nin yajnantsixtalábil, pos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ:Neꞌech tu tʼilaꞌ ban atiklábtsik xi yabtsik u judío
ani neꞌech ku ajatnaꞌ i ajatlábtsik abal tatáꞌ ta alwaꞌbíl. Z%-Pos xowaꞌ nanáꞌ u ulal, jaꞌich ke na Kristo tsích abal kin tʼójontsi an judíotsik ani ka tʼájan xan ti usnék ni wejeꞌ pakéliltsik ani abal ka xalkʼan jeye ke na Dios tsubax xowaꞌ in ulal. /$WAnchanꞌ pé, ku báchʼúxin jún ani jún, jelt xan ti na Kristo tu bachʼúmal, max ki tʼajaꞌ anchanꞌ, neꞌech tám ka pubédhantsat tin bij na Dios. C#Ani anchanꞌ, ejtal juniniꞌ, kʼal júnkʼi tokot i káwintaláb ka ajtintsitsik na Dios nin Tátaꞌ ni Ajátik Jesukristo. Tʼiltsin jeye an ti alwaꞌ tʼilab xi yabtsik u judío *"MKe na Dios, xin pidhnál an chaꞌattaláb ani an kʼijidhtaláb, ti ki tolmiytsik abal ki kʼwajay alwaꞌ jún ani jún jelt xan tin léꞌ na Kristo Jesús. ]!3Pos ejtal xowaꞌ dhutsadh más okʼox ban Tʼokat Dhuslab, dhutsan abal ki choꞌóbnaꞌ. Ani kʼal tin kwenta an chaꞌattaláb ani an kʼijidhtaláb xi elál ban Tʼokat Dhuslab, ki kóꞌoy i aytsixtaláb. h IPos nibal na Kristo yab in tʼajaꞌ xowaꞌ Jajáꞌkʼi in léꞌ; yab in tʼajaꞌ anchanꞌ, tokot in tamu jelt xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab enchéꞌ: “Nin odhbijixtal xi ti odhbijyaltsik, Nanáꞌ u bachʼu.” Juntsik tu éb xi wawáꞌ, yejat ki tʼajál xowaꞌ in kulbetnál ni at kidháb ani anchanꞌ, ki tolmiy ka belmách más. %Max u belomich lejtal tʼajat, yejat ki tolmiy an kidháblábtsik xi yab u lej belom ani yab ki tʼajál xowaꞌ wawáꞌkʼi i kulbetnál. \ 1Por xitaꞌ xin kʼapal jun xataꞌ ani u jilkʼonal ti chalpax, jajáꞌkʼi in walbindhál tinbáꞌ abal yab tsububudh in itsích tin kʼapal. Ejtal xowaꞌ ki tʼajaꞌ yab tsububudh i itsích, walats.L Max a belál ke alwaꞌ xowaꞌ a tʼajál, anchanꞌ ti ka belaꞌ tin tamét na Dios. ¡Kʼijidh tʼajat abal jun xitaꞌ xi yab in walbindhál tinbáꞌ kʼal tin kwenta xowaꞌ in tʼajál! MMás alwaꞌ yab ki kʼapu i tʼuꞌlek, nibal ki uchʼaꞌ i yajtsik uxnél, abal yab ki itʼixbédhaꞌ kʼál, nibal ki tʼajaꞌ kin weꞌkaꞌ ti belom o kin jilaꞌ ti belom ni at kidháb. Yab ki odhiy xowaꞌ in tʼajál na Dios kʼal tin kwentakʼi xowaꞌ i kʼapal. Tsubax kʼejle ke ejtal an kʼapnél, tʼokat; por xowaꞌ yab alwaꞌ, jaꞌich tam ki kʼapu jun xataꞌ ani ki tʼajaꞌ kʼál kin jilaꞌ ti belom xi kʼeꞌettsik. %CAnchanꞌ pé, ki óntsi ki tʼajaꞌ xowaꞌ tu tolmiyal abal ku kʼwajay kʼijidh ani anchanꞌ, ku tólmíxin jún ani jún abal ku belmách más. Xitaꞌ in tʼójontsal anchanꞌ na Kristo, in tʼajálich xowaꞌ in léꞌ na Dios ani u káldháb ti alwaꞌ kʼal an atiklábtsik. }Pos xon tu takʼix na Dios, yab u ódháb ti kwenta xantʼéy u kʼapnal o xantʼéy u uxnal. Xon tu takʼix na Dios tokot u ódháb ti kwenta an lujattaláb, an kʼijidhtaláb ani an kulbétaláb xi koꞌol kʼal tin kwenta an Tʼokat Ejattaláb. nUYab pé ki tʼajaꞌ ka tʼilan yab alwaꞌ an walkadhtaláb xi koꞌol abal i belálich na Kristo. Por max kʼal tin kwenta xowaꞌ a kʼapal, a tʼeꞌpindhál na at kidháb, tám, u kalelich jelti max yab a kʼanidhál. Yab ka tʼajaꞌ ke kʼal tin kwentakʼi xowaꞌ a kʼapal, kin jilaꞌ ti belom jun xitaꞌ xi loꞌodhich tam ti chemech na Kristo. 0YNanáꞌ u choꞌób alwaꞌ tin bij an Ajátikláb Jesús, ke yab waꞌach ni jun xataꞌ atʼax. Xitaꞌ xin chalpayal ke atʼax jun xataꞌ, atʼax abal jajáꞌ.
Jaxtám, yabich yejat ku lábnáxin jún ani jún. Tokot, ki aliy xan ti ki uwaꞌ abal yab ki tʼajaꞌ ka walbin ni at kidháb. Anchanꞌ pé, juntsik tu éb neꞌech ki óltsi na Dios xantʼéy i tʼajámal. Yab ki tʼajaꞌ ka walbin ni at kidháb zm Pos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ:Anchanꞌ jelt xan ti Nanáꞌ in kʼwajat ejat abal echʼekʼi, tsubax u ulal ke ejtal an atiklábtsik neꞌech ka tudhlan tu tamét
ani ejtal neꞌech kin ulutsik ke Nanáꞌich nin Dios. (I
Por tatáꞌ, ¿jantʼókʼi ta lábnál na at kidháb? O ¿jantʼókʼi ta pojkál? Pos ejtal neꞌech ku utey xon ti na Kristo neꞌech ti lújundhom. xi Na Kristo chemech ani ejech juní abal ka kʼwajay ti Ajátikláb kʼal xi chemnektsik ani kʼal xi ejattsik. B}Pos max u kʼwajat ejat, u ejat abal an Ajátikláb ani max ku chemech, u chemel abal an Ajátikláb. Anchanꞌ pé, max u kʼwajat ejat o u chemnek, u dhabaláb kʼal an Ajátikláb. 2
]Ni jun xitaꞌ xi wawáꞌ yab kʼwajat ejat abal jajáꞌkʼi in léꞌ ka kʼwajay ejat ani ni jun xitaꞌ yab u chemel, abal jajáꞌkʼi in léꞌ ka chemech. I Xin pakwlantsal taltsik a kʼítsá, in tʼajál abal tin kʼakʼnabíl an Ajátikláb ani xin ulal ke jayéchkʼi ejtal na kʼítsátsik, in tʼajál jeye abal tin kʼakʼnabíl an Ajátikláb. Xitaꞌ u kʼapul, in tʼajál abal tin kʼakʼnabíl an Ajátikláb, pos in pidhál ti jalbintsixtaláb na Dios ani xitaꞌ yab u kʼapul, in tʼajál jeye abal tin kʼakʼnabíl an Ajátikláb, pos in pidhál jeye ti jalbintsixtaláb an Ajátikláb. ~ uWaꞌach taltsik xin ulal ke waꞌach taltsik a kʼítsá más uluts ke xi kʼeꞌet ani waꞌach jeye taltsik xin ulal ke jayéchkʼi ejtal na kʼítsátsik. Juntsik tu éb yejat ki choꞌóbnaꞌ alwaꞌ max alwaꞌich xan ti chalpayal. u
c¿Pos tatáꞌ jantʼéy a éy abal ki kʼwajay ka lábnaꞌ xi kʼwajat in tʼójontsal jun xitaꞌ? Max kin tʼajaꞌ xowaꞌ alwaꞌ o xowaꞌ yab alwaꞌ, yab tatáꞌ a kwenta, in kwenta xi kʼwajat in tʼójontsal. Por yab neꞌech kin tʼajaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ, pos an Ajátikláb in koꞌol i awiltaláb abal kin tolmiy kin tʼajaꞌ xowaꞌ alwaꞌ. O Xitaꞌ in kʼapal kidhat, yab yejat kin pojkaꞌ xi yab in kʼapal kidhat ani xi yab in kʼapal kidhat, yab jeye yejat kin lábnaꞌ xin kʼapal kidhat, pos na Dios in bachʼúmalich chablamkʼi. !Waꞌach taltsik xin chalpayal ke alwaꞌ ka kʼapat kidhat; por waꞌach taltsik xi yabtsik u lej belom, xi tokot in kʼapal i akʼwál. n WMax jun xitaꞌ yabél u lej belom, ka bachʼutsik ani yab ki kʼwajay ka káwlíxnaꞌtsik xataꞌ. 4a
Tokot, ku kʼwajay u mákʼúmte kʼal ni Ajátik Jesukristo jelti max Jajáꞌ u xeketláb ani yab ki chalpóm ki tʼajaꞌ xowaꞌkʼi in kulbetnál ni tʼuꞌúl.hI
Ku xeꞌchin alwaꞌ, xan ti yejat ku xeꞌchin. Yab ki belaꞌ tu ajíblom nibal tu uchʼál. Yab ku junkun kʼal xi yab i tomtal nibal ki tʼajaꞌ xowaꞌkʼi i kulbetnál. Yab ku kʼwajay tu péjéx nibal tu átʼáx.
Xoꞌ exomich tʼajat ti kʼunel an kʼij jelti max akalich tʼajat tu kʼwajat ani jelti max neꞌchich ka tsudhéch, kom neꞌchich ka tsích na Kristo. Jaxtám ti yejatich ki jilaꞌ ki tʼajaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ ani ki tʼajaꞌich xowaꞌ alwaꞌ. jM
Ka tʼajaꞌtsik ejtal jechéꞌ a chalpóm ke u kʼunelich xowkʼi ti neꞌech ka tsích na Kristo. Yabich ki kʼwajaytsik jelti max i wayal, pos más xoꞌ kʼunatich ti kʼwajat an loꞌeltaláb ké tam tu belmách. 1[
Xitaꞌ in kʼanidhál xi kʼeꞌet, yab in tʼajtsal xowaꞌ yab alwaꞌ; jaxtám, xitaꞌ in kʼanidhál xi kʼeꞌet, in tʼajálich xan tin ulal an takʼixtaláb.
Jechéꞌ an takʼixtaláb in ulal enchéꞌ: “Yab ki junkun kʼal xi yab a tomtal, yab ki chemdhaxin, yab ki kwéꞌlách, yab ka jantsi ti káw ni jun xitaꞌ, nibal ka létʼendhaꞌ xowaꞌ a chuꞌtal in koꞌol kʼeꞌet”; pos jechéꞌ ani xi kʼeꞌet jeye an takʼixtaláb, tokot enchéꞌkʼi tu exbayáb: “Ka kʼanidhaꞌ xi kʼeꞌettsik jelt xan ta kʼanidhál tabáꞌ.” C
Yab ki kʼwajay a júntsal ni jun xitaꞌ, tokot yejat ki kʼwajay i kʼánídháx jún ani jún; pos xitaꞌ in kʼanidhál xi kʼeꞌet, in tʼajálich xan tin ulal an takʼixtaláb. c?
Ka pidhaꞌ an awiltalábtsik xowaꞌ in lujyal kin bachʼu. Ka pidhál ti jalbixtaláb an awiltalábtsik, xin lujyal kin bachʼu i jalbixtaláb; ka kʼakʼnál jeye an awiltalábtsik xan ti yejat ka kʼakʼná. :~m
Jaꞌich jeye kʼal jechéꞌ tin kwenta ta pidhnáltsik an jalbixtalábtsik, pos an awiltalábtsik kʼwajat in tʼójontsal a Dios ani jaꞌich jechéꞌ nin tʼojlábiltsik. '}G
Jaxtám, yejat ki exbantsal xowaꞌ kin ulu an awiltalábtsik, yab abal yabkʼi ku yajlombédhá, ki tʼajaꞌ anchanꞌ abal yab ki achʼaꞌ ke u walbidh. P|
Pos an awiltalábtsik kʼwajat in tʼójontsal na Dios abal tatáꞌtsik ta alwaꞌbíl. Por max a tʼajál xowaꞌ yab alwaꞌ, ka chʼejnaꞌ; pos yab anikʼi tin koꞌol an awiltaláb abal ti ki yajlombédhaꞌ. Pos jajáꞌtsik kʼwajat in tʼójontsal a Dios abal kin lújundhaꞌ ani kin yajlombédhaꞌ xin waláltsik. C{
Xitaꞌ in tʼajál xowaꞌ alwaꞌ, yab in chʼejnál an awiltalábtsik; por xitaꞌ in tʼajál xowaꞌ yab alwaꞌ, in chʼejnál an awiltalábtsik. Max yab a léꞌ ka chʼejnaꞌ an awiltalábtsik, ka tʼajál xowaꞌ alwaꞌ. Anchanꞌ, neꞌech tám ki chuꞌtat kʼal an awiltalábtsik ke i alwaꞌ inik. z9
Jaxtám, xitaꞌ kin tomnaꞌ an awiltaláb, u kalelich in tomnál na Dios. Ani xu tomnaxtsik, jajáꞌich in ayal xan ti kin walbindhaꞌ tinbáꞌ. Ty #
Ni jun xitaꞌ yab yejat kin chʼikat tʼajál an awiltalábtsik. Pos yab waꞌach ni jun i awiltaláb xi yab kʼal a Dios ti kʼwajbadh; ejtal an awiltalábtsik xi waꞌach, kʼal a Dios ti kʼwajbadh. sx_ Yab ka walkaꞌ ki átá kʼal xowaꞌ yab alwaꞌ, ka átaꞌ xi yab alwaꞌ kʼal xowaꞌ alwaꞌ.Zw- Ani in ulal jeye enchéꞌ: “Max xi ti atʼál, ka kʼaꞌay, ka kʼapundhaꞌ; ani max ka tsikey, ka pidhaꞌ ti jaꞌ kin uchʼaꞌ. Pos max ka tʼajaꞌ anchanꞌ, neꞌech ka tidhebédhaꞌ tʼajat.” yvk Kidháblábtsik xi tu kʼanidháltsik tʼajat, max jun xitaꞌ ti ki tʼajtsi xowaꞌ yab alwaꞌ, yab ka witsbantsi, ka jilaꞌ abal ka pidhan an ti kʼakʼadh yajtsiktaláb kʼal na Dios; pos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: “Nanáꞌ u lujyal tin lújundhax, Nanáꞌ neꞌech ku pidhaꞌ xowaꞌ in lujyal kin bachʼu. Anchanꞌ in ulal an Okʼóxláb.” juM Ka tʼajáltsik an chápláb asta xon ti ka ejto abal ki kʼwajay kʼijidh kʼal ejtalkʼitsik. t Max jun xitaꞌ ti ki tʼajtsi xowaꞌ yab alwaꞌ, yab ka witsbantsi. Ka tʼajtsal echʼekʼi xowaꞌ alwaꞌ an atiklábtsik. 7sg Ka kóꞌoytsik juniniꞌ na chalab jún ani jún. Yab ka tʼekʼáltsik tabáꞌ, ki junkuntsik kʼal xi chʼojontáltsik. Yab ka wáynaꞌ ke i chalpadhtsik tʼajat. drA Ki kulbétsik teye kʼal xu kulbéltsik ani ki ukʼintsik teye kʼal xu ukʼnaltsik. `q9 Ka lábtʼajáltsik xi ti atʼál. Ki lábtʼajxintsik ani yab ki odhbijxintsik. {po
Ka tolmiyal an belomtsik kʼal xowaꞌ in yéntsal; ka bachʼwaltsik alwaꞌ xitaꞌ u ulel ti ki álnaꞌ. @oy Ki kʼwajaytsik kʼijidh kʼal tin kwenta an aytsixtaláb xa koꞌoltsik; ka kuxyal kʼal i chaꞌattaláb xowaꞌkichkʼi an yajtsiktaláb ka tamu ani ki ólantsik echʼekʼi. n Ka tʼajáltsik xowaꞌ yejat ka tʼajaꞌ, yab ka óbetnaꞌ. Ka tʼójontsaltsik an Ajátikláb kʼal yantam a ejattal. Km
Ki kʼánídháxintsik jún ani jún jelt xan ti yejat ka kʼánídháxin xin belálichtsik na Kristo. Kʼal tin kwenta an kʼákʼnáxtaláb, ki kʼákʼnáxintsik jún ani jún xan ti yejat.
l
Yab ki kʼánídháxintsik eb itsíchkʼi. Yab ka tʼajáltsik xowaꞌ yab alwaꞌ, tokot ka tʼajáltsik xowaꞌ alwaꞌ. k! Xitaꞌ pidhnék ti awiltaláb ti takʼix, ka takʼxin xan ti yejat; xitaꞌ in pidhnál xataꞌ, kin tʼajaꞌ kʼal yantam i kulbétaláb. Xitaꞌ pidhnék ti awiltaláb ti okʼlek belomtsik, yejat kin tʼajaꞌ kʼal yantam i kwenta ani xitaꞌ pidhnék ti awiltaláb kin tolmiy an chʼojontáltsik, kin tʼajaꞌ kʼal yantam i kulbétaláb. Xowaꞌ yejat kin tʼajaꞌ tam jún u belomich j) Xitaꞌ pidhnék ti awiltaláb ti tʼójontsix, ka tʼójontsixin alwaꞌ; xitaꞌ pidhnék ti awiltaláb ti okʼtsix, ka okʼtsixin alwaꞌ. 2i] Na Dios tu pidhámal ti awiltaláb juntsik tu éb, xantikʼi Jajáꞌ tin leꞌnámal kʼal nin alwaꞌtal, por yejat ki éynaꞌ alwaꞌ xowaꞌ tu pidhámal. Xitaꞌ pidhnék ti awiltaláb kʼal na Dios ti tʼiltsix, kin tʼajaꞌ jechéꞌ an tʼojláb xantikʼi ti pidhnék kin belaꞌ. Kʼal an punkʼuntsixtaláb xi tin pidhámal na Dios kʼal nin alwaꞌtal, tu utsáltsik ke ni jun xitaꞌ yab yejat kin tʼekʼaꞌ tinbáꞌ, tokot ka kʼwajay xan ti yejat. Más alwaꞌ ke juntsik ta éb ka éynaꞌtsik an alwaꞌ chalab, xantikʼi ta pidhnéktsik ki belmách kʼal na Dios. )eK Yabich ki kʼwajaytsik jelt xan tu kʼwajíl xi yab u belom; ka jalkʼúchtsik na xeꞌchintal kʼal tin kwentakʼi abal i ítmédhantsidhich an ta chalab. Anchanꞌ neꞌech tám ka bajawtsik ka chuꞌu alwaꞌ xowaꞌ jáꞌ in léꞌ na Dios, xowaꞌ in kulbetnál ani xowaꞌ lujat. fd G Kidháblábtsik, tu pakabédhál kʼal tin yajnantsixtal na Dios abal ka pidhnaꞌtsik tabáꞌ jelti jun i pikbantsixtaláb xi ejat ani tʼokat, xan tin kulbetnál na Dios. Jechéꞌ jaꞌich an tsubax kʼakʼnaxtaláb. >cu $Pos ejtal xowaꞌkich ba Dios ti tál, kʼal Jajáꞌ ti tʼajadh ani abal Jajáꞌ. ¡Ke an labidh tʼokattaláb kin kóꞌoy na Dios malilíl i kʼij! Anchanꞌ ka tʼájan.b #¿Jitaꞌ in pidhámal okʼox jun xataꞌ an Okʼóxláb abal tayíl ka pidhan jun xataꞌ jelti jun i jalbintsixtaláb?” qa[ "Pos, “¿jitaꞌ in exbantsámal xowaꞌ in chalpayal an Okʼóxláb? O ¿jitaꞌ kʼál ti takʼidh? R` !¡Yán tʼajat nin alwaꞌtal na Dios ani nin chalpadhtal! Na Dios xowaꞌkichkʼi in exbayal. Yab i ejtowal ki wilaꞌ xowaꞌ Jajáꞌ in ulal, nibal i ejtowal ki exbantsi xowaꞌ in tʼajál. x_i Pos na Dios in walkaꞌ ke ejtal ka chʼikat tʼajxin abal kin kóꞌontsi ti yajnantsixtaláb ejtalkʼitsik. -^S Anchanꞌ jeye xoꞌ, an israelitatsik in chʼikat tʼajámal na Dios abal kʼal tin kwentakʼi an yajnantsixtaláb xi kóꞌontsattsik, ka kóꞌontsattsik jeye. ?]w Ti weꞌél chabkʼiꞌ a chʼikat tʼajáltsik na Dios, por xoꞌ, i kóꞌontsidhichtsik ti yajnantsixtaláb kʼal tin kwenta abal an israelitatsik in chʼikat tʼajaꞌ na Dios. \ Pos xowaꞌ na Dios in pidhnál, yab in kʼániyal ani yab in jalkʼuyal nin chalab tam kin takuy jun xitaꞌ abal kin dhabalnaꞌich.
n v~]}|{{zXxx&vvutsrrqNpon {vEjtal xi kʼwajattsik kʼal nanáꞌ ti abtsal ti chapnédhomtaláb. Ka chapnédhaꞌtsik ejtal ni jaꞌúbtsik xi tu kʼanidhál abal u belomichtsik jeye. Ke nin alwaꞌtal na Dios ka bachʼwal ejtal tatáꞌtsik. Anchanꞌ ka tʼájan.ucvAni ke an kidháblábtsik kin witʼaꞌ jeye kin tʼajaꞌtsik an alwaꞌtaláb ani ka tolmixintsik max waꞌach i yejetaláb abal ka éyan jeye nin xeꞌchintalábiltsik. An chapnédhomtaláb ani an lábtʼajaxtaláb xi tin okʼontal 4av
Ka tolmiy kʼal ejtal xowaꞌ ka ejto na Senas, an okʼtsix xin wilál an takʼixtaláb ani na Apolos jeye, abal tam kin óntsitsik an bél, yab xataꞌ kin yéntsitsik. H v Tam tu abtsi an ta Artemas o na Tíkiko, ka tʼajaꞌ abal ki tsích jikʼat ti kin álnaꞌ ban bitsow xi Nikópolis, pos u ulúmalich abal tajaꞌ neꞌech ku watʼnaꞌ nin chamáy. :mv Pos kʼal jachanꞌ, a exlaꞌich abal in kʼibdhámalich an alwaꞌ bél ani u walablomich abal in tʼajál xowaꞌ in choꞌób ke yab alwaꞌ. An takʼixtaláb abal na Tito Dv
Max jun xitaꞌ in tʼajál i kʼéꞌáxtaláb ban belomtsik, ka tawnaꞌ júníl o chábíl ani max yab ti ki tʼajaꞌ ti kʼij, yabich ka walkaꞌ ka junkun kʼal an belomtsik. R v Por yab ka tʼajaꞌ ti kʼij i káwlíxtaláb xi yab xataꞌ in jalbíl, nibal an káwlíxtaláb kʼal tin kwenta an wejeꞌ pakéltsik, nibal an káwlíxtaláb ani an péjéxtaláb xi kʼal tin kwenta nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. Pos ejtal jechéꞌ yab xataꞌ in jalbíl ani yab xataꞌ tu éynal. m SvJechéꞌ tsubax tʼajat ani jaꞌich u léꞌ tʼajat ka ólnaꞌ, abal xin belálichtsik na Dios, kin óntsi kin tʼajaꞌtsik xowaꞌ alwaꞌ. Ejtal jechéꞌ alwaꞌ ani alwaꞌ tʼajat abal ejtalkʼi an atiklábtsik. )vabal kʼal nin alwaꞌtalkʼi ti ku bachʼu ani anchanꞌ ki bachʼu an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal xu kʼwajat i aytsím. s~_vKʼal tin kwentakʼi ni Loꞌóxil Jesukristo, na Dios tu pidhám yán tʼajat an ti Tʼokat Ejattaláb, )}Kvtu loꞌo, yab abal i tʼajámal jun xataꞌ lujat; in tʼajaꞌ anchanꞌ, abal tu kóꞌontsi ti yajnantsixtaláb. Na Dios tu loꞌo tam tu pakwlantsi an ti walastalábil jelti max tu tʼajtsi jun i tʼokedhaxtaláb ani tu pidhaꞌ jun i ít xeꞌchintaláb kʼal nin Tʼokat Ejattal. t|avPor tam ti na Dios ni Loꞌóxil in xalkʼaꞌ nin alwaꞌtal ani nin kʼanidhaxtal abal an atiklábtsik, 7{gvPos wawáꞌ, aníl weyewiꞌik yab u chalpadh ani yabwiꞌik i tʼajál ti kʼij na Dios; kʼibchonékwiꞌik tu xeꞌech ani u kóꞌyábwiꞌik takʼnél kʼal ejtal xowaꞌ in kulbetnál ni tʼuꞌúl ani kʼal xowaꞌkich i leꞌlomtaláb. I atʼax tʼajtsalwiꞌik xitaꞌkichkʼi ani i atʼál xitaꞌkich kʼal tin kwentakʼi xowaꞌ i chuꞌtal in koꞌol; u pojkantálwiꞌik tʼajat ani u pójkáx jeye jún ani jún. &zEvKe yabtsik kin jantsal ti káw ni jun xitaꞌ, yab ka péjexintsik, ka kʼakʼnaxintsik, kin kóꞌoytsik i chaꞌattaláb kʼal ejtalkʼi an atiklábtsik. sy avKa witsʼkʼontsaltsik abal yejat kin exbantsi xowaꞌ in ulal an pakdhaꞌ awiltaláb ani xi kʼeꞌet jeye an awiltalábtsik, yab kin chʼikat tʼajaꞌtsik ani ka kʼwajaytsik echʼekʼi in leꞌnál kin tʼajaꞌ xowaꞌ alwaꞌ. *xMvJechéꞌ jaꞌich ka tʼilaꞌ, jaꞌich ka ulu ka tʼajan ani ki tawnaxin kʼal yantam i awiltaláb. Yab ka walkaꞌ ki pojká kʼal ni jun xitaꞌ.cw?vxin pidhnaꞌ tinbáꞌ ka chemdhá kʼal wawáꞌkʼi ti kwenta abal ti ku loꞌo kʼal ejtal xowaꞌ yab alwaꞌ ani ti ku dhabalnaꞌich, abal ku kʼwajách i léꞌ tʼajat ki tʼajál echʼekʼi xowaꞌ alwaꞌ. Kvv
Tu okʼtsal jeye abal ku kʼwajay i aytsím kin bajaw jachanꞌ an kʼij xi kʼijidh xowkʼi neꞌech ka tsích juní kʼal ejtal nin labidh tʼokát ni pulek Diosil ani Loꞌóxil Jesukristo, u#v Jachanꞌ nin alwaꞌtal na Dios tu okʼtsal abal ki jilaꞌich ki tʼajaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ, ki jilaꞌich an chalabtsik xi yab alwaꞌ ani ki júnaꞌich ba jechéꞌ an kʼayꞌlá jun i alwaꞌ xeꞌchintaláb, in lujtalkʼi ani tokot xan tin léꞌ na Dios. tv Pos na Dios tu xalkʼantsámich an tin alwaꞌtal, abal kʼal jaꞌich, kin ejto ka loꞌey ejtalkʼi an atiklábtsik.
2u }rg\QF;0%~~~~~~~~~~~~w~k~_~S~G~;~/~#~~ }}}}}}}}}}}}|}p}d}X}L}@}4}(} }}||||||||||||u|i|]|Q|E|9|-|!|| {{{{{{{{{{{{z{n{b{V{J{>{2{&{{{zzzzzzzzzzz~zrzfzZzNzBz6z*z zzyyyyyyyyyyyywyky_ySyGy;y/y#yy xxxxxxxxxxxx{xoxcxWxKx?x3x'xxxwwwwwwwwwwwwtwhw\wPwDw8w,w wwvvvvvvvvvvvvyvmvavUvIv=v1v%vv
vuuuuuuuuuuu}uqueuYuMuAu5u)u uuttttttttttttvtjt^tRtFt:t.t"tt
sssssssssssszsnsbsVsKs?s3s'sssrrrrrrrrrrrrsrgr[rOrCr7r+r rrqqqqqqqqqqqqwqkq_qTqHqk2k&kkkjjjjjjjjjjjjsjgj[jOjCj7j+j jjiiiiiiiiiiiiwiki_iSiGi;i0i$ii i hhhhhhhhhhh|hphdhXhLh@h4h(h hhggggggggggggtghg]gQgEg9g-g!gg ffffffffffffyfmfafUfIf=f1f%fffeeeeeeeeeee~erefeZeNeBe6e*e eeddddddddddddwdkd_dSdGd;d/d#dd cccccccccccc{cocccWcKc?c3c(c ccbbbbbbbbbbbbtbhb\bPbDb8b,b bbaaaaaaaaaaaayamaaaUaIa=a1a%aa
a```````````}`q`e`Y`M`A`5`*` ``____________v_j_^_R_F_:_._"__
^^^^^^^^^^^^z^n^b^V^J^>^2^&^^^]]]]]]]]]]]]s]g][]O]C]7]+] ]]\\\\\\\\\\\\w\k\_\S\G\;\/\#\\ [[[[[[[[[[[[|[p[d[X[L[@[4[([ [[ZZZZZZZZZZZZtZhZ\ZPZDZ8Z,Z ZZ YYYYYYYYYYYYyYmYaYUYIY=Y1Y%YY
YXXXXXXXXXXX}XqXeXYXMXAX5X)X XXWWWWWWWWWWWWvWjW^WRWFW:W.W"WW
VVVVVVVVVVVVzVnVbVVVJV>V2V&VVVUUUUUUUUUUUUsUgU[UOUCU7U+U UUTTTTTTTTTTTTwTkT_TSTGT;T/T#TT SSSSSSSSSSSS{SoScSWSKS?S3S'SSSRRRRRRRRRRRRsRgR[RORCR7R+R RRQQQQQQQQQQQQxQlQ`QTQHQ>>>>>>>>>>>v>j>^>R>F>:>.>">>
============z=n=b=V=J=>=2=&===<<<<<<<<<<<525&555444444444444s4g4[4O4C474+4 44333333333333w3k3_3S3G3;3/3#33 222222222222{2o2c2W2K2?232'222111111111111t1h1\1P1D181,1 11000000000000x0l0`0T0H0<000$00 0 ///////////}/q/e/Y/M/A/5/)/ //............y.n.c.X.M.B.7.,.!.. . ------------|-q-f-[-P-E-:-/-$---,,,,,,,,,,,,,t,i,^,S,H,=,2,', ,,+++++++++++++w+l+a+V+K+@+5+*+ ++************w*k*_*S*G*;*/*#** )))))))))))){)o)c)W)K)?)3)')))((((((((((((t(h(\(P(D(8(,( ((''''''''''''x'l'`'T'H'<'0'$'' ' &&&&&&&&&&&}&q&e&Y&M&A&5&)& &&%%%%%%%%%%%%u%i%]%Q%E%9%-%!%% $$$$$$$$$$$$z$n$b$V$J$>$2$&$$$###########~#r#f#Z#N#B#6#*# ##""""""""""""w"k"_"S"G";"/"#"" !!!!!!!!!!!!{!o!c!W!K!?!3!'!!! t h \ P D 8 , x l ` T H < 0 $ | p e Y M A 5 ) u i ] Q E 9 - ! y m a U I = 1 %
~rfZNB6* vj^RF:."
znbVJ>2&sg[OC7+ wk_SG;/# |pdXL@4( th\PD8, xlaUI=1%
}qeYMA5) u *% )$ (# '" &! % $ # " !
6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
> = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !~ } | { z y x w v u t s r q p o n m l k
j i h
g f e d c b a ` _
^ 8] 7\ 6[ 5Z 4Y 3X 2W 1V 0U /T .S -R ,Q +P *O )N (M 'L &K %J $I #H "G !F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3
2 1 0
/ . - , + * ) ( '
& 2% 1$ 0# /" .! - , + * ) ( ' & % $ # " !
1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
' & % $ # " !
, + * ) ( ' & % $ # " ! ~ }
| { z
y x w v u t s r q
p &o %n $m #l "k !j i h g f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W
V U T
S R Q P O N M L K
J 4I 3H 2G 1F 0E /D .C -B ,A +@ *? )> (= '< &; %: $9 #8 "7 !6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ #
" !
P
O
N
M
L
K
J
I
H
G
F
E
D
C
B
A
@
?
>
=
<
;
:
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
/ . - , + * ) ( ' & % $ # " !
H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
%
$
#
"
!
~
}
|
{
z
y
x
w
v
u
t
s
r
q
p
o
n
m
l
k
j
i
h
g ,f +e *d )c (b 'a &` %_ $^ #] "\ ![ Z Y X W V U T S R Q P O N M L K J I H
G F E
D C B A @ ? > = <
; !: 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( '
& % $
# " !
4
3
2
1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
& % $ # " !
% $ # " ! ~ } | { z y x w v
u t s
r q p o n m l k j
i 8h 7g 6f 5e 4d 3c 2b 1a 0` /_ .^ -] ,\ +[ *Z )Y (X 'W &V %U $T #S "R !Q P O N M L K J I H G F E D C B A @ ? >
= < ;
: 9 8 7 6 5 4 3
2 +1 *0 )/ (. '- &, %+ $* #) "( !' & % $ # " !
) ( ' & % $ # " !
# " !
-
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
~
}
|
{
z
y
x
w
v
u t s r q p o n m
l k j
i h g f e d c b a
` B_ A^ @] ?\ >[ =Z <Y ;X :W 9V 8U 7T 6S 5R 4Q 3P 2O 1N 0M /L .K -J ,I +H *G )F (E 'D &C %B $A #@ "? !> = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , +
* ) (
' & % $ # " !
K J I H G F E D C B A @ ? > = < ;
: 9 8
7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
. - , + * ) ( ' & % $ # " !
3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
~ } |
{ z y x w v u t s
r 'q &p %o $n #m "l !k j i h g f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X
W V U
T S R Q P O N M L
K .J -I ,H +G *F )E (D 'C &B %A $@ #? "> != < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + *
) ( '
& % $ # " !
. - , + * ) ( ' & % $ # " !
" !
# " !
~
} | {
z y x w v u t s r
q p o n m l k j i h g f e d c b
a ` _
^ ] \ [ Z Y X W V
U 'T &S %R $Q #P "O !N M L K J I H G F E D C B A @ ? > = < ;
: 9 8
7 6 5 4 3 2 1 0 /
. $- #, "+ !* ) ( ' & % $ # " !
:
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
*
)~
(}
'|
&{
%z
$y
#x
"w
!v
u
t
s
r
q
p
o
n
m
l
k
j
i
h
g
f
e
d
c
b
a
`
_
^
]
\
[
Z
Y
X
W
V &U %T $S #R "Q !P O N M L K J I H G F E D C B A @ ? > =
< ; :
9 8 7 6 5 4 3 2 1
0 "/ !. - , + * ) ( ' & % $ # " !
" !
0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
~ } | { z y x w v
u t s r q p o n m l k
j i h
g f e d c b a ` _
^
]
\
[
Z
Y
X
W
V
U
T
S
R
Q
P
O
N
M
L
K
J
I
H
G
F E
-l |pdXL@4) ~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|*| ||{{{{{{{{{{{{w{k{_{S{G{;{/{#{{ zzzzzzzzzzzz{zozdzXzLz@z4z(z zzyyyyyyyyyyyytyhy\yPyDy8y,y yyxxxxxxxxxxxxyxmxaxUxIx=x1x%xx
xwwwwwwwwwww}wqwewYwMwAw6w*w wwvvvvvvvvvvvvvvjv^vRvFv:v.v"vv
uuuuuuuuuuuuzunubuVuJu>u3u'uuuttttttttttttstgt[tOtCt7t+t ttsssssssssssswsks_sSsGs;s/s#ss rrrrrrrrrrrr|rprdrXrLr@r4r(r rrqqqqqqqqqqqqtqhq\qPqDq8q,q qqppppppppppppypmpapUpIp=p1p%pp
pooooooooooo}oqoeoYoMoAo5o)o oonnnnnnnnnnnnvnjn^nRnFn:n.n"nn
mmmmmmmmmmmmzmnmbmVmJm>m2m&mmmlllllllllll~lrlflZlNlBl6l*l llkkkkkkkkkkkkwkkk_kSkGk;k/k#kk jjjjjjjjjjjj{jojcjWjKj?j3j'jjjiiiiiiiiiiiisigi[iOiCi7i+i iihhhhhhhhhhhhxhlh`hThHhX2X&XXXWWWWWWWWWWW~WrWfWZWNWBW6W*W WWVVVVVVVVVVVVwVkV_VSVGV;V/V#VV UUUUUUUUUUUU{UoUcUWUKU?U3U'UUUTTTTTTTTTTTTsTgT[TOTDT8T,T TTSSSSSSSSSSSSxSlS`STSHSP2P&PPPOOOOOOOOOOO~OrOfOZONOBO6O*O OONNNNNNNNNNNNvNjN^NRNFN:N.N"NN
MMMMMMMMMMMM{MoMcMWMKM?M3M'MMMLLLLLLLLLLLLsLgL[LOLCL7L+L LLKKKKKKKKKKKKwKlK`KTKHKH2H&HHHGGGGGGGGGGG~GrGfGZGNGBG6G*G GGFFFFFFFFFFFFwFkF_FSFGF;F/F#FF EEEEEEEEEEEE|EpEdEXELE@E4E(E EEDDDDDDDDDDDDtDhD\DPDED9D-D!DD CCCCCCCCCCCCyCmCaCUCIC=C1C%CC
CBBBBBBBBBBB}BqBfBZBNBBB6B*B BBAAAAAAAAAAAAvAjA^ARAFA:A.A"AA
@@@@@@@@@@@@z@o@c@W@K@?@3@'@@@????????????s?g?[?O?C?7?+? ??>>>>>>>>>>>>x>l>`>T>H><>0>$>> > ============z=o=d=Y=N=C=8=-="== =<<<<<<<<<<<929&99988888888888~8r8f8Z8N8B868*8 88777777777777w7k7_7S7G7;7/7#77 666666666666{6o6c6W6K6?636'666555555555555t5h5\5P5D585,5 55444444444444y4m4a4U4I4=414%44
433333333333}3q3e3Y3M3A353)3 33222222222222u2i2]2Q2E292-2!22
111111111111z1n1b1V1J1>121&11100000000000~0r0f0Z0N0B070+0 00////////////w/k/_/S/G/;///#// ............{.o.c.W.K.?.4.(. ..------------t-h-\-P-D-8-,- --,,,,,,,,,,,,x,l,`,T,H,<,0,$,, , +++++++++++}+q+e+Y+M+A+5+)+ ++************v*j*^*R*F*:*.*"**
))))))))))))z)n)c)W)K)?)3)')))((((((((((((s(g([(O(C(7(+( ((''''''''''''w'k'_'S'G';'/'#'' &&&&&&&&&&&&|&p&d&X&L&@&4&(& &&%%%%%%%%%%%%u%i%]%Q%E%9%-%!%% $$$$$$$$$$$$y$m$a$U$I$=$1$%$$
$###########~#r#f#Z#N#B#6#*# ##""""""""""""v"j"^"R"F":".""""
!!!!!!!!!!!!{!o!c!W!K!?!3!'!!! s g [ O D 8 , x l ` T H < 0 $ } q e Y M A 5 ) u i ] Q E 9 - !
z n b V J > 2 & ~rfZNC7+ wk_SG;/# {odXL@4( th\PD8, ymaUI=1%
}qeZNB6* vj^RF:." {ocWK?3'th\PD8, xl
~ } | {
z #y "x !w v u t s r q p o n m l k j i h g f e d
c b a
` _ ^ ] \ [ Z Y X
W V U T S R Q P O N M L K J I H G F
E D C
B A @ ? > = < ; :
9 (8 '7 &6 %5 $4 #3 "2 !1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
& % $ #
" !
) ( ' & % $ # " !
" !
( ' & % $ #~ "} !| { z y x w v u t s r q p o n m l k j i
h g f
e d c b a ` _ ^ ]
\ )[ (Z 'Y &X %W $V #U "T !S R Q P O N M L K J I H G F E D C B A @
? > =
< ; : 9 8 7 6 5 4
3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $
# " !
4
3
2
1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
~
}
| +{ *z )y (x 'w &v %u $t #s "r !q p o n m l k j i h g f e d c b a ` _ ^
] \ [
Z Y X W V U T S R
Q (P 'O &N %M $L #K "J !I H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6
5 4 3
2 1 0 / . - , + *
) <( ;' :& 9% 8$ 7# 6" 5! 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
* ) ( ' & % $ # " !
% $ # " !
~ } | { z y x w v
u /t .s -r ,q +p *o )n (m 'l &k %j $i #h "g !f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T S
R Q P
O N M L K J I H G
F
E
D
C
B
A
@
?
>
=
<
;
:
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
/
.
- ,
~ } | { z y x w
v *u )t (s 'r &q %p $o #n "m !l k j i h g f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y
X W V
U T S R Q P O N M
L (K 'J &I %H $G #F "E !D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1
0 / .
- , + * ) ( ' & %
$ # " !
!
&
%
$
#
"
!
2 1 0 / . - , + * ) ( ' &~ %} $| #{ "z !y x w v u t s r q p o n m l k j i h g f
e d c
b a ` _ ^ ] \ [ Z
Y 9X 8W 7V 6U 5T 4S 3R 2Q 1P 0O /N .M -L ,K +J *I )H (G 'F &E %D $C #B "A !@ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . -
, + *
) ( ' & % $ # " !
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
)
(
'
&
%
$
#
"
!
;
:
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
5
4
3
2
1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
~
}
|
{
z
y
x
w
v
u
t
s
r
q
p
o
n
m
l
k
j
i
h
g
f
e
d
c
b
a
`
_
^ G
] F
\ E
[ D
Z C
Y B
X A
W @
V ?
U >
T =
S <
R ;
Q :
P 9
O 8
N 7
M 6
L 5
K 4
J 3
I 2
H 1
G 0
F /
E .
D -
C ,
B +
A *
@ )
? (
> '
= &
< %
; $
: #
9 "
8 !
7
6
5
4
3
2
1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
$ # " !
~ } | { z y x w
v
3 u
2 t
1 s
0 r
/ q
. p
- o
, n
+ m
* l
) k
( j
' i
& h
% g
$ f
# e
" d
! c
b
a
`
_
^
]
\
[
Z
Y
X
W
V
U
T
S
R
Q
P
O
N
M
L
K
J
I
H
G
F
E
D C 5D 4C 3B 2A 1@ 0? /> .= -< ,; +: *9 )8 (7 '6 &5 %4 $3 #2 "1 !0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
8 7 6
5 4 3
2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
& % $ # " ! ~ } | { z y x
w v u
t s r q p o n m l
k /j .i -h ,g +f *e )d (c 'b &a %` $_ #^ "] !\ [ Z Y X W V U T S R Q P O N M L K J I
H G F
E D C B A @ ? > =
< 0; /: .9 -8 ,7 +6 *5 )4 (3 '2 &1 %0 $/ #. "- !, + * ) ( ' & % $ # " !
+ *
) ( ' & % $ # " !
% $ # " !
~
} #| "{ !z y x w v u t s r q p o n m l k j i h g
f e d
c b a ` _ ^ ] \ [
Z
#Y
"X
!W
V
U
T
S
R
Q
P
O
N
M
L
K
J
I
H
G
F
E
D
C
B
A
@
?
>
=
<
;
:
9
8
7 ;6 :5 94 83 72 61 50 4/ 3. 2- 1, 0+ /* .) -( ,'
I |pdXL@4( ~~~~~~~~~~~~t~h~\~P~D~8~,~ ~~}}}}}}}}}}}}y}m}a}U}I}=}1}%}}
}||||||||||||t|i|^|S|H|=|2|'| ||{{{{{{{{{{{{{w{l{a{V{K{@{5{*{ {{zzzzzzzzzzzzvzjz^zRzFz:z.z"zz
yyyyyyyyyyyy{yoycyWyKy?y3y'yyyxxxxxxxxxxxxsxgx\xPxDx8x,x xxwwwwwwwwwwwwxwlw`wTwHwd3d(d ddcccccccccccccxcncccXcMcBc6c*c ccbbbbbbbbbbbbvbjb^bRbFb:b.b"bb
aaaaaaaaaaaa{aoacaWaKa?a3a'aaa````````````t`h`\`P`D`8`,` ``____________y_m_a_U_I_=_1_%__
_^^^^^^^^^^^}^q^e^Y^M^A^5^*^ ^^]]]]]]]]]]]]v]j]^]R]F]:].]"]]
\\\\\\\\\\\\{\o\c\W\K\?\3\'\\\[[[[[[[[[[[[s[g[[[O[C[7[+[ [[ZZZZZZZZZZZZyZmZaZUZIZ=Z1Z%ZZ
ZYYYYYYYYYYY}YqYeYYYMYAY5Y)Y YYXXXXXXXXXXXXvXjX^XRXFX:X.X"XX
WWWWWWWWWWWWzWnWbWVWJW>W2W&WWWVVVVVVVVVVV~VrVfVZVNVBV6V*V VVUUUUUUUUUUUUwUkU_USUGU;U/U#UU TTTTTTTTTTTTTyTnTcTXTMTBT7T,T!TT T SSSSSSSSSSSSuSiS]SQSES9S-S!SS RRRRRRRRRRRRzRnRbRVRJR>R2R'RRRQQQQQQQQQQQQsQgQ[QPQDQ8Q,Q QQPPPPPPPPPPPPxPlP`PUPIP=P1P%PP
POOOOOOOOOOO~OrOfOZONOBO6O*O OONNNNNNNNNNNNwNkN_NSNGN;N/N#NN MMMMMMMMMMMM|MpMdMXMLM@M4M(M MMLLLLLLLLLLLLuLiL]LQLEL9L-L!LL
KKKKKKKKKKKKzKnKbKVKJK>K2K&KKKJJJJJJJJJJJJsJgJ[JOJCJ7J+J JJIIIIIIIIIIIIxIlI`ITIHI>>>>>>>>>>}>q>e>Y>M>A>5>)> >>============v=j=^=R=F=:=.="==
<<<<<<<<<<<<2<&<<<;;;;;;;;;;;;s;g;[;O;C;7;+; ;;:::::::::::::w:l:a:V:K:@:5:*: :: 9999999999999w9k9_9S9G9;9/9#99 888888888888{8o8c8W8K8?848(8 88777777777777t7h7\7P7D797-7!77 666666666666y6m6a6U6I6=616'6 665555555555555w5l5a5V5K5@555*5 55 444444444444|4p4d4X4L4@444(4 44333333333333u3i3]3Q3E393-3!33 222222222222z2n2b2V2J2>222&222111111111111|1q1f1Z1N1B161*1 11000000000000w0k0_0S0G0;0/0#00 ////////////|/p/d/X/L/@/4/(/ //............u.i.].Q.E.9.-.!.. -------------u-j-_-T-I->-3-'---,,,,,,,,,,,,s,h,\,P,D,8,,, ,,++++++++++++|+q+f+[+P+E+:+/+$+++************z*n*b*V*J*>*2*&***))))))))))))s)g)[)O)D)8),) ))((((((((((((y(m(a(U(I(=(1(%((
('''''''''''}'q'e'Z'N'B'6'*' ''&&&&&&&&&&&&v&j&`&U&J&?&4&)& &&%%%%%%%%%%%%%v%j%^%R%F%:%.%"%%
$$$$$$$$$$$$z$n$c$W$K$?$3$'$$$############t#h#\#P#D#8#,# ##""""""""""""|"q"f"["P"E":"/"$"""!!!!!!!!!!!!v!j!^!R!F!:!/!#!! } r g \ Q F ; 0 % u k ` U J ? 4 ) } q e Y M A 5 ) v j ^ R F : . " { o c X L @ 4 ( ui]QE9-! znbVJ>2&~sg[OC7+ xl`TH<0$ }qeYMA5) ui]QE9-! znbVJ>2&~rfZNB6* wk_SG;/#
( ' & % $ # " !
~ } | { z
y
' x
& w
% v
$ u
# t
" s
! r
q
p
o
n
m
l
k
j
i
h
g
f
e
d
c
b
a
`
_
^
]
\
[
Z
Y
X
W
V
U
T
S
R Q P O N M L K J I H G F E D C
B A @
? > = < ; : 9
8
7 6 5
4 3 2 1 0 / . - ,
+ * ) ( ' & % $ # " !
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
v v v
v v v
v v v v v v v v
v v v v
v v v
v v v v v v v v
v
v
v
v
v
v
v
v
v
v
v
v
v
v
v
v v l l l l l l l l l l
l l l
l l l
l l l
l l
l l l l l l
l l l
l l l l l l l l
l l l l l l l l l l l l l l l
l l l
l l l l l l l l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l l bO bN bM bL bK bJ bI bH b
G b F b E b
D b C bB bA b@ b? b> b= b<
b; b: b9 b8 b7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b0 b/ b
. b - b , b
+ b * b) b( b' b& b% b$ b#
b" b! b b b
b b b
b b b b b b b b
b b b b b
b
b b
b
b b b b b b b
b b b b
b b b
b b b b b b b b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b b X X X X X X
X X X
X X X X X X X X
X X X X X X
X X X
X X X X X X X X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X X N N N N N N N N N N N N N N N N
N N N
N N N N N N N N
N N N N N N N
N N N
N N N N N N N N
N N
N N N
N N N N N N N N
N N N N N N N N N
N N N
N N N N N N N N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N N D y D x D w D v D u D
t D s D r D
q D p D o D n D m D l D k D j D i
D h D g D f D e D d D c D b D a D ` D _ D ^ D ] D \ D
[ D Z D Y D
X D W D V D U D T D S D R D Q D P
D O D N D M D L D K D J D I D H D G D F D E D
D D C D B D
A D @ D ? D > D = D < D ; D : D 9
D 8
D 7
D 6
D 5
D 4
D 3
D 2
D 1
D 0
D /
D .
D -
D ,
D +
D *
D )
D (
D
'
D &
D %
D
$
D #
D "
D !
D
D
D
D
D D : : : : : : : : : : :
: : :
: : : : : : : :
: : : :~ :} :| :{ :z :y :
x : w : v :
u : t :s :r :q :p :o :n :m
:l : k : j : i :h :g :f :e :d :c :b :a :` :_ :^ :] :\ :[ :
Z : Y : X :
W : V :U :T :S :R :Q :P :O
:N
: M
: L
: K
:J
:I
:H
:G
:F
:E
:D
:C
:B
:A
:@
:?
:>
:=
:
<
: ;
: :
:
9
: 8
:7
:6
:5
:4
:3
:2
:1 :0 0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0 0
0 0! 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0 ~
0 }
0 |
0 { 0 z &
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
~ &
} &
| &
{ &
z &
y &
x &
w &
v &
u &
t &
s &
r &
q &
p &
o &
n &
m &
l &
k &
j &
i &
h &
g &
f &
e &
d &
c &
b &
a &
`
&
_ &
^ &
] &
\ &
[ &
Z &
Y &
X &
W &
V &
U &
T &
S &
R &
Q &
P &
O &
N &
M &
L &
K &
J &
I &
H &
G &
F &
E &
D &
C
&
B &
A &
@ &
? &
> &
= &
< &
; &
: &
9 &
8 &
7 &
6 &
5 &
4 &
3 &
2 &
1 &
0 &
/ &
.
&
-
&
,
&
+
&
*
&
)
&
(
&
'
&
&
&
%
&
$
&
#
&
"
&
!
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
P
O
N
M
L
K
J
I
H
G
F
E
D
C B A @ ? > = < ;
: 9 8
7 6 5 4 3 2 1 0 /
. !- , + * ) ( ' & % $ # " !
~ } | { z
y x w v u
t s r
q p o n m l k j i
h
g
f
e
d
c
b
a
`
_
^
]
\
[
Z
Y
X
W
V
U
T
S
R
Q P
: 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " ! ~ } | { z y x w v u t s r q p o
n m l
k j i h g f e d c
b (a '` &_ %^ $] #\ "[ !Z Y X W V U T S R Q P O N M L K J I H G
F E D
C B A @ ? > = < ;
:
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
/
.
- , + * ) ( ' & % $ # " !
"
!
!
( ' & % $ # " !
~
}
| {
z
y
x
w
v
u
t
s
r
q
p
o
n
m
l
k
j
i h
g
f
e
d
c
b
a
`
_
^
] \
[
Z
Y
X
W
V
U
T
S
R
Q
P
O
N
M
L
K
J
I
H G
F
E
D
C
B
A
@
?
>
=
<
;
:
9
8
7
6
5
4
3
2
1 0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
!
~
}
|
{
z
y x w v u t s r q
p o n
m l k j i h g f e
d $ c # b " a ! ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T S R Q P O N M
L K J
I H G F E D C B A
@
?
>
=
<
;
:
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
/
.
-
,
+ ! * ) ( ' & % $ # " !
' &
% $ # " !
~ } | { z y x w v u
t s r
q p o n m l k j i
h g f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X
W V U
T S R Q P O N M L
K
J
I
H
G
F
E
D
C
B
A
@
?
>
=
<
;
:
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
/
.
- ,
, + * ) ( ' & % $ # " !
\Xw }qeYMA5) ~~~~~~~~~~~~~~s~h~]~R~G~<~1~&~~~}}}}}}}}}}}}~}r}f}Z}N}B}6}*} }}||||||||||||v|k|_|S|G|;|/|#|| {{{{{{{{{{{{|{p{d{X{L{@{4{({ {{zzzzzzzzzzzzuziz]zQzEz9z-z!zz yyyyyyyyyyyyyxymybyWyLyAy6y+y yy
xxxxxxxxxxxxxtxhx\xPxDx8x,x xxwwwwwwwwwwwwywmwawUwIw=w1w%ww
wvvvvvvvvvvv~vrvfvZvNvBv6v*v vvuuuuuuuuuuuuwuku_uSuGu;u/u#uu
utttttttttttt~tstht]tRtGtr3r(r rrqqqqqqqqqqqq{qoqcqWqKq?q3q'qqqpppppppppppptphp\pPpDp8p,p ppooooooooooooxoloaoUoIo=o1o%oo
onnnnnnnnnnn}nqnfnZnNnBn6n*n nnmmmmmmmmmmmmvmlmamVmKm@m5m*m mm lllllllllllll{lplelZlOlDl:l/l$lllkkkkkkkkkkkkktkik^kSkHk=k3k(k kkjjjjjjjjjjjjjxjmjbjWjKj?j3j'jjjiiiiiiiiiiiisigi[iOiCi7i+i iihhhhhhhhhhhhxhlh`hThHha2a&aaa````````````s`g`[`O`C`7`+` ``____________x_l_`_T_I_=_1_%__
_^^^^^^^^^^^}^q^e^Y^N^B^6^*^ ^^]]]]]]]]]]]]w]k]_]S]G];]/]#]] \\\\\\\\\\\\{\o\c\X\L\@\4\(\ \\[[[[[[[[[[[[t[h[][Q[E[9[-[![[ ZZZZZZZZZZZZzZnZbZVZJZ>Z2Z&ZZZYYYYYYYYYYY~YrYgY[YOYCY7Y+Y YYXXXXXXXXXXXXw + * ) ( ' & % $
# " !
~
}
|
{
z
y
x
w
v
u
t
s
r
q
p
o
n
m
l
k j i h g
f e d
c b a ` _ ^ ] \ [
Z Y X W V U T
S R Q
P O N M L K J I H
G
F
E
D
C
B
A
@
?
>
=
< ; : 9 8 7 6 5 4
3 2 1
0 / . - , + * ) (
'
& % $
# " !
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
]
\
[
Z
Y
X
W
V
U
T
S
R Q
~ }
| { z y x w v u t
s
r
q
p
o
n
m
l
k
j
i
h
g
f
e
d
c
b
a
`
_ ^
~ } | { z y
x w v u t s r
q p o
n m l k j i h g f
e d c b a ` _ ^ ] \
[ Z Y
X W V U T S R Q P
O N M L K J I H G F E D C
B A @
? > = < ; : 9 8 7
6
5
4
3
2
1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
B A @ ? > = <
; : 9
8 7 6 5 4 3 2 1 0
/ . - , +
* ) (
' & % $ # " !