SQLite format 3 @ z9 8 _ z9 -
} D~~+} i%!indexverses_indexversesCREATE UNIQUE INDEX verses_index on "verses" (book_number, chapter, verse)wItableversesversesCREATE TABLE "verses" ("book_number" NUMERIC, "chapter" NUMERIC, "verse" NUMERIC, "text" TEXT) tablebooks_allbooks_allCREATE TABLE "books_all" ("book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT, "book_color" TEXT, "is_present" NUMERIC){UtablebooksbooksCREATE TABLE "books" ("book_color" TEXT, "book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT)=_tableinfoinfoCREATE TABLE info (name TEXT, value TEXT)
~ {lQ9"~ "/)chapter_string_psПсальма'right_to_leftfalse)strong_numbersfalse/russian_numberingfalse
languagebe!)-chapter_stringКіраўнік`#/descriptionНовы Запавет Госпада нашага Ісуса Хрыста, 1931
{ kB$~~~~p~G~ }}}}\}4}||||y|U|5|{{{ ( 1#ff7c80АдкрАдкрыцьцё#00ff00ЮдЮды ##00ff003Ян3-е Яна ##00ff002Ян2-е Яна ##00ff001Ян1-е Яна"+#00ff002Пт2-е Пятра"+#00ff001Пт1-е Пятра %#00ff00ИакИакова) 3#ffff00ГэбрДа Гэбрэяў' /#ffff00ФлмнК Фiлiмона %#ffff00vЦiтДа Цiта&1#ffff00l2Цiм2-е Цiмафея&1#ffff00b1Цiм1-е Цiмафея4K#ffff00X2Фес2-е Фесаланiкiйцаў4
K#ffff00N1Фес1-е Фесаланiкiйцаў+ ;#ffff00DКалДа Каласянаў( 7#ffff00:ФiлДа Фiлiпянаў'
7#ffff000ЭфДа Эфэсянаў' 3#ffff00&ГалДа Галятаў.?#ffff00 2Кар2-е Карынфянаў.?#ffff001Кар1-е Карынфянаў)7#ffff00РымДа Рымлянаў #00ffffДзеiДзеi'7#ff6600ЯнПаводле Яна/C#ff6600ЛукПаводле Лукаша/ ?#ff6600МаркПаводле Марка1G#ff6600МацПаводле Мацьвея
Bv U-~~~~~Y~-}}}}}i}P}-} ||||z|Q|,| {{{{{l{M{,{zzzz|zHzyyyyoy>y
xxxx`x)wwww~wTw(wvvvvyvXv=v )B 1 АдкрАдкрыцьцё#ff7c80A ЮдЮды#00ff00 @# 3Ян3-е Яна#00ff00 ?# 2Ян2-е Яна#00ff00 ># 1Ян1-е Яна#00ff00#=+ 2Пт2-е Пятра#00ff00#<+ 1Пт1-е Пятра#00ff00!;% ИакИакова#00ff00*: 3 ГэбрДа Гэбрэяў#ffff00(9 / ФлмнК Фiлiмона#ffff00 8% vЦiтДа Цiта#ffff00'71 l2Цiм2-е Цiмафея#ffff00'61 b1Цiм1-е Цiмафея#ffff0055K X2Фес2-е Фесаланiкiйцаў#ffff0054K N1Фес1-е Фесаланiкiйцаў#ffff00,3; DКалДа Каласянаў#ffff00)27 :ФiлДа Фiлiпянаў#ffff00(17 0ЭфДа Эфэсянаў#ffff00(03 &ГалДа Галятаў#ffff00//? 2Кар2-е Карынфянаў#ffff00/.? 1Кар1-е Карынфянаў#ffff00*-7 РымДа Рымлянаў#ffff00 , ДзеiДзеi#00ffff(+7 ЯнПаводле Яна#ff66000*C ЛукПаводле Лукаша#ff66000) ? МаркПаводле Марка#ff66002(G МацПаводле Мацьвея#ff6600"'' МалМалахiя#ffff99#&) ЗахЗахарыя#ffff99 % АгейАгей#ffff99 $! СофСофон#ffff99## % АбакАбакум#ffff99 "! НавНавум#ffff99 ! МiхМiхей#ffff99 ЁнаЁна#ffff99# % |АўдзАўдзей#ffff99 rАмосАмос#ffff99 hЁiльЁiль#ffff99 ^AсiяAсiя#ffff99 ! TДанДанiiл#ff9fb4#' JEзэкEзэкiiль#ff9fb4'/ 6ПлEрПлач Eрaмii#ff9fb4 # ,ЕрЕрамiя#ff9fb4 "IсIсая#ff9fb4&!' ПесьнПесьня #66ff99* 3 ЭкклЭкклезiяст#66ff99"' ВысВыслоўi#66ff99!) ПсПсалтыр#66ff99 ЁвЁв#66ff99 ! ЭстЭстэр#ffcc99" # НээмНээмiя#ffcc99! ! ЭздрЭздра#ffcc99,9 2Лет2-я Летапiсаў#ffcc99,
9 1Лет1-я Летапiсаў#ffcc99* 7 x4Цар4-я Царстваў#ffcc99* 7 n3Цар3-я Царстваў#ffcc99*
7 d2Цар2-я Царстваў#ffcc99* 7 Z1Цар1-я Царстваў#ffcc99 PРутРут#ffcc992I FСудКнгiга Судзьдзяў#ffcc99&!) <ІсНавIсус Нав#ffcc99-!7 2Другi Другi закон #ccccff (ЛiкЛiкi#ccccff ЛявЛявiт#ccccff ! ВыхВыхад#ccccff %
БыцБыцьцё#ccccff -~ 4|vpjd^XRLF@:4.("
~~~ 3
2 1s 0P /3 . -_ ,- +{ *F ) (K '& &u %4 $ #S "( !{ a @ q J ( { D J D n I ) e +
P ]
* S ' 8 7 6 j 5 1 <
~~>}}!|q{{_zzIyxxAww vu:t-sr7qqp1onn8mmlgkjjHi9hgf|edYcbaa `2_^^Y]H\_[[jZmYXXWW5VFUTnSSRbQPeOOMNNM LKWJIIHH
GFEEDD,CBB+A @?>>=<<}<;;L::b99{887<6 54332*0//
-,,***)('&%% $#""R!!7 w i & "kGD.[
b
' J!"
B "'= а Я кажу вам, што й Салямон у-ва ўсёй славе сваёй не адзяваўся так, як кожная з іх.D& I аб адзеньне чаго турбуецеся? Паглядзеце на палявыя лілеі, як яны растуць: не працуюць, не прадуць;%#Дый хто з вас сваёй турботай можа дадаць сабе росту хоць на адзін локаць?$ Паглядзеце на птушак нябесных, што ня сеюць, ня жнуць і ня зьбіраюць да сьвірнаў, і Ацец ваш Нябесны корміць іх; хіба-ж вы ня лепшыя за іх?/#WВось чаму й кажу вам: ня турбуйцеся дзеля душы вашае, што вам есьці і што піць, ні дзеля цела вашага, у вошта адзецца. Ці-ж душа ня больш за ежу, і цела за адзежу?<"qНіхто ня можа служыць двом паном; бо ці першага будзе ненавідзець, а другога любіць, ці першаму пачне спрыяць, а аб другога нядбаць. Ня можаце служыць Богу і маммоне.{!oКалі-ж вока тваё будзе нягоднае, то ўсё цела тваё будзе ў цемры. I вось, калі сьвятло, што ў табе, ёсьць цемра, дык якая-ж цемра сама?G Сьветачам цела ёсьць вока. Вось жа, калі вока тваё будзе яснае, то ўсё цела тваё будзе прасьветленае.[ /Бо дзе скарб ваш, там будзе й сэрца вашае.Y +але зьбірайце сабе скарбы на небе, дзе ні моль, ні іржа ня нішчыць, і дзе зладзеі не падкапываюцца і не крадуць.D Ня зьбірайце сабе скарбаў на зямлі, дзе моль і іржа нішчыць, і дзе зладзеі падкапываюцца і крадуць;t aкаб не перад людзьмі казацца посьцячым, але перад Айцом тваім, што ўтоены, і Ацец твой, бачучы ўтоенае, нагародзіць цябе яўна.xiА ты, калі посьціш, памаж галаву тваю і ўмый аблічча тваё,~uГэтак сама, калі посьціце, ня будзьце панурымі, быццам крывадушнікі; бо яны зьмяняюць сваё аблічча, каб паказацца перад людзьмі, што посьцяць. Запраўды кажу вам, што яны ўжо атрымоўваюць нагароду сваю.Gа калі ня будзеце дароўваць людзям правіннасьцяў іх, то і Ацец ваш не даруе вам вашых правіннасьцяў.(IБо, калі вы даровуеце людзям правіннасьці іх, то і вам даруе Ацец ваш, што ў нябёсах;O
і ня ўводзь нас у спакушэньне, але захавай нас ад злога. Бо Тваё ёсьць Царства і сіла і слава навекі. Амін.xi I даруй нам даўгі нашыя, як і мы даровуем даўжніком нашым;S Хлеб наш штодзенны дай нам сягоньня.+
Няхай прыйдзе Царства Тваё; няхай будзе воля Твая, як у небе, так і на зямлі.$A Маліцеся-ж вось гэтак: Ойча наш, каторы ёсьць у нябёсах! няхай сьвяціцца імя Тваё;:mНя будзьце падобны да іх, бо ведае Ацец ваш, у чым вы маеце патрэбу, раней, чым папросіце ў Яго.:mА молячыся не гавары лішняга, як пагане, бо яны думаюць, што ў многаслоўі сваім будуць пачуты.+Ты-ж, калі молішся, увайдзі ў камору тваю і, зачыніўшыся, памаліся Айцу Твайму, які Сам утайне, і Ацец твой, відзячы ўтоенае, нагародзіць цябе яўна.fEI калі молішся, ня будзь, як крывадушнікі, якія любяць у школах і на вуглах вуліцаў прыстоіваць молячыся, каб паказацца перад людзьмі. Запраўды кажу вам, што яны ўжо дастаюць нагароду сваю.0Yкаб міласьціна твая была ўтоена, і Ацец твой, які бачыць утоенае, нагародзіць цябе яўна.
#У цябе-ж, калі ты дорыш, няхай левая рука твая ня ведае, што робіць правая,A {Дык вось, калі даеш міласьціну, ня трубі перад сабою, як робяць крывадушнікі ў школах і на вуліцах, каб выхвалялі іх людзі. Запраўды кажу вам: яны ўжо дастаюць нагароду.
Глядзеце, не давайце міласьціны вашае перад людзьмі з тым, каб яны бачылі вас, бо тады ня будзе вам нагароды ад Айца вашага, што ў Нябёсах.
{0Будзьце-ж беззаганнымі, як беззаганны Ацец ваш, што ў нябёсах.3 _/I калі вы вітаеце толькі братоў вашых, што асаблівае робіце? Ці-ж ня гэтак робяць і пагане?8i.Бо, калі вы будзеце любіць любячых вас, якая вам нагарода? Ці-ж ня тое самае робяць і мытнікі?.U-каб сталіся сынамі Айца вашага, што ў нябёсах, бо Ён загадвае сонцу свайму ўсхадзіць над добрымі і благімі і пасылае дождж на справядлівых і несправядлівых. ,А Я кажу вам: любеце ворагаў вашых, слаўце праклінаючых вас, рабеце дабро ненавідзячым вас і малецеся за крыўдзячых вас і перасьледуючых вас,/W+Вы чулі, што сказана: любі блізкага твайго і ненавідзь ворага твайго. (Левіт. 19, 17—18) *Просячаму ў цябе дай і ня ўхіляйся ад таго, хто хоча ў цябе пазычыць.pY)і хто прымусіць цябе ісьці з ім мілю, ідзі з ім дзьве.'(і хто захоча судзіцца з табою і ўзяць у цябе сарочку, аддай яму й вопратку;<q'А Я кажу вам: не праціўцеся злому, але, хто ўдэрыць цябе ў правую шчаку, павярні да яго і другую,~ u&Вы чулі, што сказана: вока за вока і зуб за зуб. (Выхад 21:24)'%Але няхай будзе слова вашае: але, але; не, не; а што больш таго, тое ад злога.*~M$ні галавою сваеёй не прысягай, бо ня можаш ніводнага воласа зрабіць белым ці чорным.}-#ні зямлёю, бо яна падножжа ног Яго, ні Ерузалімам, бо ён места вялікага Цара;}|s"А Я кажу вам: не прысягай саўсім: ні небам, бо яно пасад Божы;n{U!Яшчэ чулі вы, што сказана старадаўным: не ламай прысягі, але спаўняй перад Богам прысягі твае. (Левіт. 19:12 Другазак. 23:21)5zc А Я кажу вам: хто разлучаецца з жонкаю сваёю апрача віны блуду, той робіць яе распусьніцаю.Ey Сказана таксама, што, калі хто разлучаецца з жонкаю сваёю, няхай дасьць ёй развод. (Другазак. 24:1)(xI I калі правая рука твая спакушае цябе, адсякі яе і кінь ад сябе, бо ляпей табе, каб загінуў адзін з членаў тваіх, чымся ўсё цела тваё будзе ўкінена ў геенну.-wS Калі-ж правае вока тваё спакушае цябе, вырві яго і кінь ад сябе, бо ляпей табе, каб загінуў адзін член цела твайго, чымся ўсё цела тваё будзе ўкінена ў геенну.Dv А Я кажу вам, што ўсякі, хто глядзіць на жанчыну з блуднымі думкамі, ужо блудзіць з ёю ў сэрцы сваім.zumВы чулі, што сказана старадаўным: ня блудзі. (Выхад 20:14) t3Запраўды кажу табе: ты ня выйдзеш адтуль, пакуль не аддасі апошняга кадранта.GsГадзіся з супраціўнікам тваім хутчэй, пакуль ты яшчэ ў дарозе з ім, каб супраціўнік не аддаў цябе судзьдзі, а судзьдзя не аддаў бы цябе слузе, і ня ўкінулі-б цябе ў цямніцу.drAпакінь там ахвяру перад ахвярнікам і пайдзі перш пагадзіся з братам тваім, а тады ўжо прыйдзі і прынясі ахвяру тваю.;qoI калі ты прынясеш ахвяру тваю на ахвярнік і там прыпомніш, што брат твой мае штось проці цябе,NpА Я кажу вам, што ўсякі, хто гневаецца на брата свайго дарэмна, падлягае суду; а хто скажа брату свайму: рака, падлягае сынэдрыону, а хто скажа шалёны, падлягае гееньне агнявой..oUВы чулі, што сказана старадаўным: не забівай; хто-ж заб’е, падлягае суду. (Выхад 20:13)jnMБо кажу вам, калі сьвятасьць ваша не перавысіць сьвятасьці кніжнікаў і фарысэяў, то вы ня ўвойдзеце ў Царства Нябеснае.mwВось жа, хто парушыць адну з гэтых найменшых запаведзяў і навучыць таго людзей, той найменшым названы будзе ў Царстве Нябесным; а хто выпаўніць і навучыць, той вялікім названы будзе ў Царстве Нябесным.llQБо запраўды кажу вам: пакуль не праміне неба й зямля, ніводная йота ці рыса не праміне з закону, пакуль ня выпаўніцца ўсё.5kcНя думайце, што Я прыйшоў парушыць закон ці прарокаў; не парушыць прыйшоў Я, але выпаўніць.ujcГэтак няхай сьвятло вашае сьвеціць перад людзьмі, каб яны бачылі вашыя добрыя дзеяньні і уславілі Айца вашага, што ў нябёсах.Ii I, засьвяціўшы сьвечку, не стаўляюць яе пад судзінай, але на ліхтары, і сьвеціць усім, хто ёсьць у доме.hВы сьвятло сьвету. Ня можа места схавацца, стоячы на версе гары. g3
Вы соль зямлі; калі-ж соль згубіць сілу, то чым зробіш яе салонаю? Яна ўжо ні на вошта не надаецца, хіба толькі выкінуць яе вон на патаптаньне людзям.Ff Радуйцеся і цешцеся, бо вялікая нагарода вашая на небе; так гналі і прарокаў, якія былі раней за вас.keO Шчасьлівыя вы, калі будуць зьдзекавацца над вамі і перасьледаваць вас і ўсяляк несправядліва абгаварываць вас за Мяне.d
Шчасьлівыя, каго гоняць за праўду, бо іх ёсьць Царства Нябеснае.~cu Шчасьлівыя міратворцы, бо яны сынамі Божымі будуць названы.ebCШчасьлівыя чыстыя сэрцам, бо яны Бога ўбачаць.laQШчасьлівыя міласьцівыя, бо яны будуць памілаваны.z`mШчасьлівыя галодныя і прагнучыя праўды, бо яны насыцяцца.b_=Шчасьлівыя ціхія, бо яны ўнасьледуюць зямлю.U^#Шчасьлівыя плачучыя, бо яны ўцешацца.t]aШчасьлівыя ўбогія духам, бо іх ёсьць Царства Нябеснае.]\3I Ён, расчыніўшы вусны Свае, навучаў іх кажучы: [ ;Убачыўшы грамады народу, Ён узышоў на гару, і, калі сеў, прыступілі да Яго вучні Яго.ідзеце за Мною, і Я зраблю вас лаўцамі чалавекаў.'SGПраходзячы-ж недалёка мора Галілейскага, Ён убачыў двух братоў, Сымона, называнага Пятром, і Андрэя, брата яго, закідаючых сеткі ў мора, бо яны былі рыбаловы,-RS3 таго часу Ісус пачаў абвяшчаць і казаць: пакайцеся, бо наблізілася царства нябеснае.iQKнарод, седзячы ў цемры, угледзіў сьвятло вялікае, і тым, што сядзелі ў краіне й ценю сьмерці, зазьзяла сьвятло. (Ісая 9:1-2) P
O каб збылося сказанае праз прарока Ісаю, які кажа: зямля Завулонава і зямля Нэфалімава, на дарозе прыморскай за Іорданам, Галілея паганская,:Nm
I, пакінуўшы Назарэт, прыйшоў і асеў у Капэрнауме прыморскім, у местах Завулонавых і Нэфалімавых,pMY Дачуўшыся-ж, што Іоан у вязьніцы, Ісус адыйшоў у Галілею.L Тады пакідае Яго д’ябал; і вось Ангелы прыступіліся і служылі Яму.lKQ
Тады Ісус кажа яму: адыйдзі ад Мяне, шатан; бо напісана: Госпаду Богу твайму кланяйся і Яму аднаму служы. (Другазак 6:13)rJ] I кажа Яму: усё гэтае дам Табе, калі ўпаўшы паклонішся мне./IWІзноў бярэ Яго нячысты на вельмі высокую гару і паказвае Яму ўсе царствы сьвету і славу іх.,HQІсус сказаў яму: ізноў жа напісана: не спакушай Госпада Бога твайго. (Другазак. 6:16)4Gaды кажа Яму: калі Ты Сын Божы, кінься ўніз, бо напісана: Ангелам Сваім накажа пра Цябе, і на руках панясуць Цябе, каб не спаткнуўся аб камень нагою Тваею. (Пс. 90:11-12)|FqПотым бярэ Яго д’ябал у сьвятое места і стаўляе на крыле храмуuEcЁн жа адказаў яму: напісана: ня хлебам адным жыць будзе чалавек, але ўсякім словам, выходзячым з вуснаў Божых. (Другазак 8:3)EDI прыступіўся да Яго спакусьнік і сказаў: калі Ты Сын Божы, скажы, каб каменьні гэтыя зрабіліся хлебамі.CwI, прапасьціўшы сорак дзён ды сорак ночаў, нарэшце захацеў есьці.B Тады Ісус заведзены быў Духам у пустыню дзеля спакусы ад нячыстага.AI вось голас з неба гаворачы: Гэты ёсьць Сын Мой улюблены, якому спагадаю.@-I, ахрысьціўшыся, Ісус зараз жа выйшаў з вады, і вось расчыніліся Яму нябёсы, і ўгледзіў Іоан Духа Божага, Каторы зыходзіў, як галуб, і спускаўся на Яго.]?3Але Ісус сказаў яму ў адказ: пакінь цяпер; бо гэтак нам належыць выпаўніць усякую праўду. Тады Іоан дапускае Яго.">=Іоан жа ўстрымліваў Яго, кажучы: мне трэба хрысьціцца ў Цябе, а Ты прыходзіш да мяне.=
Тады прыходзіць Ісус з Галілеі на Іордан да Іоана хрысьціцца ў яго.]<3 Лапата Яго ў руцэ Яго, і Ён ачысьціць гумно сваё і зьбярэ пшаніцу сваю ў сьвіран, а салому спаліць агнём неўгасаючым.;+ Я хрышчу вас у вадзе ў пакаяньне, але той, што йдзе за мною, дужэйшы за мяне, я ня варт нясьці вобуй Яго. Ён будзе хрысьціць вас у Духу Сьвятым і ў вагні.9:k
Ужо й сякера ля караня дзярэў ляжыць: кожнае дрэва, якое не дае плоду, ссякаюць і кідаюць у агонь.l9Q і ня думайце гаварыць у думках сваіх: бацька ў нас Аўраам; бо кажу вам, што Бог можа з каменьняў гэтых падняць дзяцей Аўрааму.N8Учыніце-ж плады, дастойныя пакаяньня,~7uУбачыўшы-ж многа фарысэяў і садукеяў, якія ішлі да яго хрысьціцца, сказаў ім: плод яхіднавы! Хто навучыў вас уцякаць ад будучага гневу?u6cі хрысьціліся ў яго ў Іордане, спавядаючыся з грахоў сваіх.5Тады Ерузалім ды ўся Юдэя і ўсе ваколіцы Іорданскія выходзілі да ягоc4?Сам жа Іоан меў адзеньне з вярблюдавага валосься і скураны пояс на паясьніцы сваёй, а ядою яго была шаранча і дзікі мёд.z3mБо ён той, пра якога сказаў прарок Ісая: голас гукаючага ў пустыні: гатуйце дарогу Госпаду, простымі рабеце сьцежкі Яму. (Ісая 40:3)k2Oі кажучы: пакайцеея, бо наблізілася царства нябеснае.1 У тыя дні прыходзіць Іоан Хрысьціцель, навучаючы ў пустыні Юдэйскайf0EI, прыйшоўшы, асеў у месьце, званым Назарэт, каб споўнілася сказанае праз прарокаў, што Ён Назарэем назавецца. (Суд. 13:5)/А пачуўшы, што ў Юдэі пануе Архелай замест Ірада, бацькі свайго, пабаяўся туды йсьці; але, папярэджаны ад Бога ў сьне, пайшоў у межы Галілейскія. .yк Ён устаў, узяў Дзіцятка і матку Яго і прыйшоў у зямлю Ізраіляву.C-і кажа: устань, вазьмі Дзіцятка і матку Яго і йдзі ў зямлю Ізраіляву, бо памёрлі шукаўшыя душы Дзіцяці.
,Па сьмерці-ж Ірада, вось Ангел Гасподні ў сьне зьяўляецца Язэпу ў Эгіпцеk+OГолас у Раме чутны, плач і рыданьне і лямант вялікі; Рахіль плача па дзецях сваіх і ня хоча ўцешыцца, бо іх няма. (Ерам 31:15)o*WТады збылося сказанае праз прарока Ерамію, каторы кажа:`)9Тады Ірад, угледзіўшы, што магі з яго пасьмяяліся, вельмі разгневаўся і паслаў выбіць усіх дзяцей у Віфляеме і ўсіх ваколіцах яго, ад двох гадоў і малодшых, водле часу, які выведаў ад магаў.k(OI там быў да сьмерці Ірада, каб збылося сказанае Госпадам праз прарока, які кажа: з Эгіпту паклікаў Я сына Майго. (Осія 11:1)u'cЁн устаў уначы, узяў Дзіцятка й матку Яго і пайшоў у Эгіпет.u&c
Калі-ж яны адыйшлі, вось, Ангел Гасподні зьяўляецце ў сьне Язэпу і кажа: устань, вазьмі Дзіця і матку Яго і бяжы ў Эгіпет і будзь там, дакуль не скажу табе; бо Ірад хоча шукаць Дзіцятка, каб загубіць Яго.(%I I, меўшы ў Сьне наказ ад Бога не варочацца да Ірада, іншым шляхам адыйшлі ў старану сваю.($I І, увайшоўшы ў дом, убачылі Дзіцятка з Марыяй, маткаю Яго, і ўпаўшы пакланіліся Яму; і, адчыніўшы скарбы сваі, прынясьлі Яму падарункі: золата, ладан і сьмірну.p#Y
Угледзіўшы-ж зорку, яны ўзрадаваліся вялікаю радасьцяй. "3 Яны, выслухаўшы цара, пайшлі. I вось зорка, якую бачылі яны на ўсходзе, ішла перад імі, пакуль нарэшце прыйшоўшы не супынілася над месцам, дзе было Дзіця. !I, паслаўшы іх у Віфляем, сказаў: пайдзеце, добра разьведайце пра Дзіцятка і, калі знойдзеце, паведаміце мяне, каб і мне пайсьці пакланіцца Яму.
Тады Ірад, тайком прыклікаўшы магаў, выведаў ад іх час зьяўленьня зоркі. wI ты, Віфляем, зямля Юдзіна, нічым ня меншы за ваяводзтвы Юдавы, бо з цябе выйдзе Правадыр, Каторы ўпасе народ Мой Ізраільскі. (Міх 5:2)
Яны-ж сказалі яму: у Віфляеме Юдэйскім, бо гэтак напісана праз прарока:. UI, сабраўшы ўсіх архірэяў і кніжнікаў народных, пытаўся у іх: дзе належа нарадзіцца Хрысту?u cПачуўшы гэтае, Ірад цар занепакоіўся і ўвесь Ерузалім з ім.&EДзе народжаны Цар Юдэйскі? бо мы бачылі зорку Яго на ўсходзе і прыйшлі пакланіцца Яму.C Калі-ж Ісус нарадзіўся ў Віфляеме Юдэйскім у дні цара Ірада, прыйшлі ў Ерузалім магі з усходу і кажуць: %і ня ведаў яе, ажно нарадзіла Сына свайго першароднага, і ён даў Яму імя: Ісус. +Устаўшы зо-сну, Язэп зрабіў, як загадаў яму Ангел Гасподні, і прыняў жонку сваю,N вось Дзяўчына прыйме ў нутро і народзіць Сына; і дадуць Яму імя Эмануіл, гэта значыць: з намі Бог. (Ісая 7:1) !А ўсё гэтае здарылася, каб збылося сказанае Госпадам праз прарока, які кажа: 3вось жа народзіць Сына, і дасі Яму імя Ісус, бо Ён спасе людзей Сваіх ад грахоў іх.K Але, калі ён падумаў гэтае, вось Ангел Гасподні зьявіўся яму ўва сьне і сказаў: Язэп, сын Давідаў! Ня бойся прыняць Марыю, жонку тваю, бо зарадзіўшаеся ў ёй ёсьць ад Духа Сьвятога;% EЯзэп жа, муж яе, будучы праведным і ня хочучы агаласіць яе, хацеў тайком адпусьціць яе.
Ражство Ісуса Хрыста было вось як: па заручынах маткі Яго Марыі з Язэпам, раней іхняга вясельля, выявілася, што яна цяжарная ад Духа Сьвятога.F Гэтак усіх радоў ад Аўраама да Давіда чатырнаццаць радоў; і ад Давіда да перасяленьня ў Вавілон чатырнаццаць радоў; і ад перасяленьня ў Вавілон да Хрыста чатырнаццаць радоў. -Якаў спарадзіў Язэпа, мужа Марыі, ад каторай нарадзіўся Ісус, называны Хрыстос. 'Эліуд спарадзіў Элеазара; Элеазар спарадзіў Матфана; Матфан спарадзіў Якава; Азор спарадзіў Садока; Садок спарадзіў Ахіма; Ахім спарадзіў Эліуда;
3
Зарававэль спарадзіў Авіуда; Авіуд спарадзіў Эліакіма; Эліакім спарадзіў Азора;3 a Пасьля-ж перасяленьня ў Вавілон Яхоньня спарадзіў Саляфііла; Саляфііл спарадзіў Зарававэля;0 [ Іосія спарадзіў Якіма; Якім спарадзіў Яхоньню ды братоў яго, перад перасяленьнем у Вавілон.
Язэкія спарадзіў Манасію; Манасія спарадзіў Амона; Амон спарадзіў Іосію; Озія спарадзіў Яфама; Яфам спарадзіў Ахаза; Ахаз спарадзіў Язэкію; Аса спарадзіў Ясафата; Ясафат спарадзіў Ярама; Ярам спарадзіў Озію; Салямон спарадзіў Раваама; Раваам спарадзіў Авію; Авія спарадзіў Асу;- UАвід спарадзіў Ясея; Ясей спарадзіў Давіда цара; Давід цар спарадзіў Салямона ад Ур’явай;| sСалмон спарадзіў Ваоза ад Рахавы; Ваоз спарадзіў Авіда ад Руфі; 3Арам спарадзіў Амінадава; Амінадаў спарадзіў Наасона; Наасон спарадзіў Салмона;$ CЮда спарадзіў Фарэса і Зару ад Фамары; Фарэс спарадзіў Эсрома; Эсром спарадзіў Арама; 1Аўраам спарадзіў Ісаака; Ісаак спарадзіў Якава; Якаў спарадзіў Юду і братоў яго;{ sКніга радаводу Ісуса Хрыста, cына Давідавага, сына Аўраамавага.
B ~[}}|'{{ zzyy wwKvuutss
r]qppAoo nmlkjji%hIggEffe{dAcc"ba`_^^6]c\\N[YZrYYXQWWVUU=TtSRQQlPOO.N}NLLXKK8JIIHG FVEDCBA@??4>]=<<9;; :988:77:655V4B3q22h1i0{//v..-,,+]**
)?(X'&&7%$$ #^"!! d n V&mbB"./%
\ m
B S+ Дык жа кажу вам, што зямлі Садомскай лягчэй будзе ў дзень судны, чымся табе.*RM I ты, Капэрнаум, што ажно да неба ўзьнёсся, ажно да пекла ўпадзеш, бо, калі-б у Садоме выявілася моц, выяўленая ў табе, то ён ператрываў бы па сёньняшні дзень.Q Але кажу вам: Тыру й Сыдону лягчэй будзе ў дзень судны, чымся вам. P1 Гора табе, Харазін! гора табе, Віфсаіда! Бо калі-б у Тыры й Сыдоне выявілася моц, што выяўлена ў вас, то даўно б яны ў валасяніцы і ў попелі пакаяліся.2O] Тады пачаў Ён дакараць месты, у якіх найбалей выявілася моц Яго, за тое, што яны не пакаяліся.%NC Прыйшоў Сын Чалавечы, які есьць і п’е; і кажуць: вось чалавек, які любіць есьць і піць віно, сябра мытнікаў і грэшнікаў. I апраўдана мудрасьць дзяцьмі яе.|Mq Бо прыйшоў Іоан, які ня есьць, ня п’е; і кажуць: у ім злы дух. L3 кажуць: мы йгралі вам на жалейцы, і вы не скакалі; мы галасілі, і вы ня плакалі.TK! Але каму ўпадоблю род гэты? Ён падобен да хлапчанятаў, што сядзяць на рынку і, зварачаючыся да сваіх сяброў,DJ Хто мае вушы чуць, няхай чуе.I I, калі хочаце прыняць, ён ёсьць Ільля, якому належыць прыйсьці.]H3
Бо ўсе прарокі й закон прарочылі да Іоана.MG Ад дзён Іоана Хрысьціцеля дагэтуль царства нябеснае сілаю дасягаецца, і гвалтаўнікі захопліваюць яго.Fw Запраўды кажу вам: з роджаных жанчынамі не паўставаў вялікшы за Іоана Хрысьціцеля; але найменшы ў царстве нябесным вялікшы за яго.zEm
Бо ён той, пра якога напісана: вось Я пасылаю Ангела Майго перад абліччам Тваім, які прыгатуе шлях Твой перад Табою. (Малах 3:1)D Што-ж убачыць хадзілі вы? прарока? Запраўды кажу вам: і больш за прарока.C Што-ж убачыць хадзілі вы? можа чалавека, адзетага ў мяккія адзежы? Вось тыя, што адзяюцца ў мяккія адзежы, знаходяцца ў царскіх харомах.{Bo Калі-ж тыя пайшлі, Ісус пачаў гаварыць народу пра Іоана: чаго глядзець хадзілі вы ў пустыню? ці трысьціну, што ад ветру хістаецца?ZA- I шчасьлівы, хто не спакусіцца праз мяне.}@s Сьляпыя відзяць, кульгавыя ходзяць, пракажоныя ачышчаюцца і глухія чуюць, памёршыя ўваскрасаюць і ўбогія абвяшчаюць Эвангельле.? I сказаў ім Ісус у адказ: пайдзеце, абвясьціце Іоану, што чуеце і бачыце.> сказаць Яму: ці Ты Той, што павінен прыйсьці, ці чакаць нам другога?=# Іоан жа, пачуўшы ў вязьніцы аб дзеяньнях Хрыстовых, паслаў двух вучняў сваіхK< I сталася: як скончыў Ісус навучаць дванаццацёх вучняў Сваіх, пайшоў адтуль вучыць і абвяшчаць у местах іх.m;S
*I хто напоіць аднаго з малых гэтых толькі чарай сьцюдзёнай вады ў імя вучня, запраўды кажу вам, ня страціць нагароды свае.:
)Хто прыймае прарока ў імя прарока, дастае нагароду прарока; і хто прыймае справядлівага ў імя справядлівага, дастае нагароду справядлівага.9)
(Хто прыймае вас, прыймае Мяне, а хто прыймае Мяне, прыймае Паслаўшага Мяне.+8O
'Хто зьберажэ душу сваю, загубіць яе; а хто загубіць душу сваю дзеля Мяне, зьберажэ яе.~7u
&I хто не бярэ крыжа свайго і ня йдзе за Мною, той ня варт Мяне.U6#
%Хто любіць бацьку ці матку балей за Мяне, ня варт Мяне; і хто любіць сына ці дачку балей за Мяне, ня варт Мяне.E5
$I ворагі чалавеку хатнія яго.74g
#Бо Я прыйшоў разлучыць чалавека з бацькам яго і дачку з маткаю яе і нявестку з сьвякроўю яе.*3M
"Ня думайце, што Я прыйшоў прынесьці мір на зямлю; ня мір прыйшоў Я прынесьці, але меч.52c
!А хто адрачэцца ад Мяне перад людзьмі, ад таго й Я адракуся перад Айцом Маім, што ў нябёсах.J1
Вось жа ўсякага, хто Мяне прызнаваціме перад людзьмі, таго й Я прызнаю перад Айцом Маім, што ў нябёсах._07
Ня бойцеся-ж: вы лепшыя за многіх вераб’ёў.S/
У вас жа і валасы на галаве палічаны.>.u
Ці ж ня два вераб’і прадаюцца за ассары? I ніводзін з іх не ўпадзе на зямлю бяз волі Айца вашага.r-]
I ня бойцеся тых, што забіваюць цела, а душы ня могуць забіць; а бойцеся больш таго, хто можа і душу, і цела загубіць у гееньне./,W
Што кажу вам у цемнаце, гаварэце пры сьвятле; і што навуха чуеце, абвяшчайце са стрэхаў.H+
Дык ня бойцеся-ж іх: бо няма нічога ўкрытага, каб ня выявілася, ні патайнога, што ня сталася-б вядомым.!*;
Годзе для вучня, каб ён быў, як вучыцель яго, і для слугі, каб ён быў, як гаспадар яго. Калі гаспадара дому назвалі вэльзэвулам, тым балей хатніх ягоных.)#
Вучань ня вышэй за вучыцеля свайго, і слуга ня вышэй за гаспадара свайго.('
Калі-ж будуць выганяць вас з аднаго места, уцякайце ў другое, бо запраўды кажу вам: не абойдзеце йшчэ местаў Ізраілявых, як прыйдзе Сын Чалавечы. '5
і будуць вас ненавідзець за імя Маё, але, хто выцярпіць да канца, спасён будзе.>&u
Выдаваціме брат брата і бацька сына на сьмерць; і паўстануць дзеці на бацькоў і пазабіваюць іх; %
Бо ня вы будзеце гаварыць, але Дух Айца вашага будзе гаварыць у вас.X$)
Калі-ж будуць выдаваць вас, ня дбайце аб тое, як і што вам гаварыць, бо вам у той час будзе дадзена, што сказаць.(#I
I павядуць вас да валадароў і цароў за Мяне, дзеля сьведчаньня перад імі й паганамі.."U
Сьцеражэцеся людзей: бо яны будуць аддаваць вас у суд і ў школах сваіх будуць біць вас.5!c
Вось Я пасылаю вас, як авец сярод ваўкоў; дык будзьце мудрыя, як зьмеі, і простыя, як галубы.2 ]
Запраўды кажу вам: лепш будзе зямлі Садомскай і Гаморскай у дзень суда, чымся месту таму.c ?
А калі хто ня прыйме вас і ня будзе слухаць слоў вашых, то, выходзячы з дому ці з места таго, атрасеце пыл з ног вашых.G
I, калі дом будзе дастойны, мір ваш зыйдзе на яго; а калі ня будзе дастойны, то мір ваш да вас вернецца.w g
А, уваходзячы ў дом, вітайце яго, кажучы: мір дому гэтаму.U #
У якое-б места ці сяло ні прыйшлі вы, даведавайцеся, хто ў ім дастойны, і там аставайцеся, пакуль ня выйдзеце.-S
ні торбы на дарогу, ні дзьвёх адзежын, ні абутку, ні кія. Бо работнік варт стравы сваёй. y
Не бярэце з сабою ні золата, ні серабра, ні медзі ў поясы сваі,iK
Хворых аздараўляйце, пракажоных ачышчайце, памёршых уваскрашайце, злых духоў выганяйце. Дарма дасталі, дарма давайце.
А ходзячы абвяшчайце, кажучы, што наблізілася Царства Нябеснае.yk
але ідзеце найбалей да загінуўшых авец дому Ізраілявага.nU
Гэтых дванаццацёх паслаў Ісус і наказваў ім, гаворачы: на шлях паганаў ня ўзыходзьце і ў места Самарыйскае не ўваходзьце;b=
Сымон Кананіт і Юда Іскарыёт, які і здрадзіў Яго. 1
Філіп і Баўтрамей, Хама і Мацьвей мытнік, Якаў Алфеяў і Ляўвей, празваны Фадзеем,jM
А дванаццацёх апосталаў іменьні вось якія: першы Сымон, называны Пятром, і Андрэй, брат яго, Якаў Завядзеяў і Іоан, брат яго,{ q
I, паклікаўшы дванаццаць вучняў Сваіх, Ён даў ім уладу над нячыстымі духамі, каб выганяць іх і лячыць усякую хворасьць і ўсякую немач. &Дык прасеце Гаспадара жніва, каб выслаў работнікаў на жніво сваё.zm %Тады кажа вучням Сваім: жніво багатае, ды работнікаў мала.M $Гледзячы на грамады народу, Ён пашкадаваў іх, што былі змогшыся і расьцярушаныя, быццам авечкі без пастуха. #I хадзіў Ісус па ўсіх местах і вёсках, навучаючы па школах і абвяшчаючы Эвангельле Царства і зьнімаючы ўсякую хворасьць і ўсякую немач у людзей.y
k "А фарысэі гаварылі: імем князя дэманаў выганяе Ён злых духаў.H !І, калі дэман быў выгнаны, нямы загаварыў, і народ дзівіўся, кажучы: ніколі не здаралася гэткае ў Ізраілю. ) Калі-ж тыя выходзілі, то прывялі да Яго чалавека нямога, апанаванага нячыстым.j
M А яны, выйшаўшы, абвясьцілі аб Ім па ўсёй гэнай зямлі. I расчыніліся вочы іх. I Ісус пагразіў ім: глядзіце, каб ніхто ня ведаў. 9 Тады Ён дакрануўся да вачэй іх і сказаў: няхай паводле веры вашае станецца вам. Калі-ж Ён прыйшоў у дом, сьляпыя прыступіліся да Яго. I кажа ім Ісус: ці верыце вы, што Я магу гэтае зраоіць? Яны адказваюць: але, Госпадзе!?w Калі Ісус ішоў адтуль, за Ім пайшлі два сьляпыя і клікалі Яго, кажучы: памілуй нас, Ісус, Сын Давідаў.\1 I разыйшлася чутка аб тым на ўсёй гэнай зямлі. Калі-ж людзей вывелі, Ён, увайшоўшы, узяў яе за руку, і дзяўчатка ўстала./ сказаў ім: разыдзецеся; бо ня ўмерла дзяўчатка, але сьпіць. I сьмяяліся з Яго.!; I тады прыйшоў Ісус у дом начальніка і, угледзіўшы жалейнікаў і ўзварушаных людзей,r] Ісус жа, аглянуўшыся і ўгледзіўшы яе, кажа: мацуйся, дачка! вера твая выратавала цябе. I жанчына гэная з тае пары паздаравела. бо яна думала сабе: як толькі дакрануся да вопраткі Яго, паздаравею.S I вось, жанчына, якая дванаццаць гадоў хварэла на крывацечу, падыйшла ззаду і дакранулася да краю вопраткі Яго,R~ I, устаўшы, пайшоў за ім Ісус і вучні Яго.3}_ Калі Ён гутарыў з імі гэтак, падыйшоў да Яго нейкі начальнік і, пакланіўшыся Яму, кажа: дачка мая толькі што сканала, але прыйдзі, узлажы на яе руку Тваю, і яна ажыве.2|] I ня ўліваюць віна маладога ў старыя мяхі, бо разрываюцца мяхі, і віно выцякае, і мяхі гінуць; але віно маладое ўліваюць у новыя мяхі, і захоўваецца тое і другое.L{ I ніхто старое вопраткі ня лапіць новаю латкаю, бо новапрышытае аддзярэцца, і дзіра будзе яшчэ большая. z5 I сказаў ім Ісус: ці-ж могуць сумаваць сыны вясельнага дому, пакуль з імі жаніх? Але настануць дні, калі забяруць ад іх жаніха, і тады будуць пасьціць.Ey Тады прыходзяць да Яго вучні Іоанавы і кажуць: чаму мы і фарысэі посьцім шмат, а Тваі вучні ня посьцяць? x
Пайдзеце, наўчыцеся, што значыць: міласьці хачу, а ня жэртвы, бо Я прыйшоў не справядлівых, але грэшнікаў клікаць да пакаяньня. (Осія 6:6)w Ісус жа, начуўшы гэтае, сказаў Ім: не здаровым патрэбен лекар, а хворым.Bv} I, убачыўшы тое, фарысэі сказалі вучням Яго: чаму Вучыцель ваш есьць і п’ець з мытнікамі і грэшнікамі?fuE
I сталася, як Ісус сядзеў за сталом у доме, дык вось многа мытнікаў і грэшнікаў прыйшлі і паселі за стол з Ім і вучнямі Яго.
t
I, праходзячы адтуль, Ісус убачыў чалавека, седзячы ля мытніцы, званага Мацьвеем, і кажа яму: ідзі сьледам за Мною. I, устаўшы, ён пайшоў за Ім.s Народ жа, бачыўшы гэтае, дзівіўся і славіў Бога, даўшага такую ўладу людзям.erC I, устаўшы, узяў пасьцель сваю ды пайшоў у дом свой.!q; Але, каб вы ведалі, што Сын Чалавечы мае ўладу на зямлі адпускаць грахі (кажа тады спараліжаванаму), устань, вазьмі пасьцель тваю і йдзі ў дом твой.p) Бо што лягчэй сказаць: адпускаюцца табе грахі, ці сказаць: устань ды хадзі? oy Ісус жа, бачучы думкі іх, сказаў: на што благое ў сэрцах вашых?~nu Ды вось некаторыя з кніжнікаў сказалі самы ў сабе: Ён блюзьніць.%mC I вось, прынесьлі да Яго спараліжаванага, ляжучы на пасьцелі. I, бачучы веру іх, Ісус сказаў спараліжаванаму: мацуйся, дзіця! адпускаюцца табе грахі тваі.xl k I, увайшоўшы ў човен, Ён перанлыў назад і прыйшоў у сваё места.-kS"I вось, усё места выйшла насустрэчу Ісусу і, убачыўшы Яго, прасілі, каб адыйшоў ад межаў іх.+jO!Пастухі-ж уцяклі і, прыйшоўшы ў места, расказалі аб усім і аб тых, што ў іх сядзеў нячысты.uic I Ён сказаў ім: ідзіце. I тыя, выйшаўшы, увайшлі ў гурт сьвінячы. I вось увесь гурт сьвіней кінуўся з кручы ў мора і пагіб у вадзе.h I дэманы прасілі Яго, кажучы: калі нас выганяеш, то пашлі нас у гурт сьвіней.dgA Непадалёк жа ад іх пасьвіўся вялікі гурт сьвіней.Df I вось яны закрычэлі, кажучы: што нам і Табе, Ісусе, Сыну Божы? Ці прыйшоў Ты сюды перад часам мучыць нас?Ee I, калі Ён прыбыў на той бераг у зямлю Гергісінскую, насустрэчу Яму выйшлі з магілы двое апанаваных чартом, страшэнна злыя, так што ніхто не адважаўся праходзіць тэй дарогай. dА людзі дзівіліся й гаварылі: хто гэта, што й вятры і мора слухаюцца Яго?EcI кажа ім: чаго вы баіцёся, малаверы? Потым, устаўшы, загадаў вятром і мору, і зрабілася вялікая ціша.-bSТады, прыступіўшыся да Яго, разбудзілі Яго вучні Яго і сказалі: Госпадзе! ратуй нас: гінем!+aOI вось, узьнялося вялікае ўзрушэньне на моры, ажно хвалі пачалі заліваць човен, а Ён спаў.b`=I, калі ўвайшоў Ён у човен, за Ім пайшлі вучні Яго._'Ісус жа сказаў яму: ідзі за Мною і пакінь мёртвым хаваць сваіх нябожчыкаў.0^Y«Другі-ж спасярод вучняў сказаў Яму: Госпадзе! дазволь мне пайсьці і пахаваць бацьку майго.E]I кажа яму Ісус: лісы маюць норы і птушкі нябесныя гнёзды, а Сын Чалавечы ня мае дзе скланіць галаву.-\SТады адзін кніжнік, падыйшоўшы, сказаў Яму: Вучыцель, я пайду за Табою, куды-б Ты ні пайшоў.#[?Убачыўшы-ж навокал сябе множства народу, Ісус вялеў вучням Сваім адплыць на той бок.cZ?каб збылося сказанае праз прарока Ісаю, які кажа: Ён узяў на Сябе нашыя нядужасьці і вылячыў хваробы нашыя. (Іеая 53:4)qY[Калі-ж надыйшоў вечар, да Яго прывялі шмат людзей, апанаваных злым духам, і Ён выгнаў духаў словам і вярнуў усім хворым здароўе, XI дакрануўся да рукі яе, і гарачка пакінула яе, і яна ўстала і служыла ім.W{I, прыйшоўшы ў дом Пётры, Ісус угледзіў цешчу яго ляжучы ў гарачцы.OV
I сказаў Ісус сотніку: ідзі, і, як ты паверыў, няхай так табе будзе. I паздаравеў хлопец яго ў тую-ж гадзіну. U9 а сыны царства будуць укінены ў цемру вонкавую; там будзе плач і скрыгот зубоў.eTC Кажу-ж вам, што многія прыйдуць з усходу і захаду і засядуць за стол з Аўраамам і Ісаакам і Якавам у Царстве Нябесным;aS;
Пачуўшы гэтае, Ісус зьдзівіўся і сказаў тым, што йшлі за Ім: запраўды кажу вам: і ў Ізраілю Я не знайшоў гэткае веры.#R? Бо і сам я паднявольны чалавек, дый маю пад сабою жаўнераў, і кажу аднаму: пайдзі, і ідзе; і другому: прыйдзі, і прыходзіць; і рабу майму: зрабі тое, і зробіць.zQmСотнік жа ў адказ сказаў: Госпадзе! Я ня варт, каб ты ўвайшоў да мяне пад страху, але скажы адно толькі слова, і паздаравее хлопец мой.RP Ісус кажа яму: Я прыйду і вылячу яго.OГоспадзе! хлопец мой ляжыць дома спараліжаваны і страшэнна мучыцца.NКалі-ж увайшоў Ісус у Капэрнаум, падыйшоў да Яго з просьбаю сотнік, кажучы:6MeI ён ураз жа ачысьціўся ад праказы. I кажа яму Ісус: глядзі, нікому не кажы, але пайдзі пакажыся сьвяшчэніку і прынясі дар, які павялеу Майсей дзеля сьведчаньня ім.LI, працягнуўшы руку, Ісус дакрануўся да яго і сказаў: хачу, будзь чысты.7KgI вось, падыйшоў пракажоны і, кланяючыся Яму, сказаў: Госпадзе! калі хочаш, можаш мяне ачысьціць.xJ kКалі-ж Ён зыйшоў з гары, за Ім пайшло вялікае множства народу.I{ бо Ён вучыў, як той, хто мае ўладу, ды ня так, як кніжнікі й фарысэі.|Hq I, калі Ісус скончыў гэтыя словы, народ дзівіўся з Яго вучэньня,XG)I пайшоў дождж, і разьліліся рэкі, і падулі вятры і наляглі на дом той, і ён заваліўся, і была вялікая руіна яго.\F1А ўсякі, хто слухае словы Мае і не выпаўняе іх, падобны да чалавека неразумнага, які пабудаваў дом свой на пяску._E7I пайшоў дождж, і разьліліся рэкі, і падулі вятры і паімчаліся на дом той; і ён ня ўпаў, бо быў пастаўлены на камені.oDWВось жа кожнага, хто слухае словы Мае гэтыя і выпаўняе іх, прыраўную да чалавека мудрага, які пабудаваў дом свой на камені.,CQI тады скажу ім: Я ніколі ня ведаў вас; адыйдзецеся ад Мяне, вы, што чыніце беззаконьне.BB}Многія скажуць Мне ў той дзень: Госпадзе, Госпадзе! Ці не Тваім іменьнем мы прарочылі? і ці не Тваім іменьнем выганялі дэманаў і ці не Тваім іменьнем многія цуды чынілі?lAQНя ўсякі, хто кажа Мне: Госпадзе! Госпадзе!, увойдзе ў царства Нябеснае, а той, хто выпаўняе волю Айца Майго, што ў Нябёсах.E@Дык па пладох іх пазнаеце іх.
?Усякае дрэва, што не даець добрага плоду, ссякаюць і кідаюць у агонь.#>?Ня можа дрэва добрае даваць благіх пладоў, ні благое дрэва даваць добрых пладоў.!=;Гэтак усякае добрае дрэва дае і плады добрыя, а благое дрэва дае і плады благія. <9Па пладох іх пазнаеце іх. Ці зьбіраюць з цярноўніка вінаград, або з асоту фігі?.O;Сьцеражэцеся ілжывых прарокаў, якія прыходзяць да вас у авечай скуры, а ў сярэдзіне яны ваўкі драпежныя.,:Qбо цесны вароты і вузкі той шлях, што вядуць у жыцьцё, і вельмі мала хто знаходзіць іх.T9!
Уваходзьце праз цесныя вароты, бо шырокі вароты і вольны той шлях, што вядуць да загубы, і шмат хто йдзе імі;78g Вось жа ўсё, што хочаце, каб вам рабілі людзі, дык тое рабеце і вы ім; бо гэта закон і прарокі.w7g Дык, калі вы, будучы благімі, умееце даваць добрае дзецям вашым, тым балей Ацец ваш, што ў Нябёсах, дасьць добрае просячым у Яго.W6'
I калі папросіць рыбы, даў бы яму зьмяю?#5? Ці ёсьць між вамі чалавек, у якога сын калі папросіць хлеба, ён даў бы яму камень?+4OБо кожны, хто просіць, дастае, і хто шукае, знаходзіць, і хто стукаенца, таму адчыняць. 33Прасеце, і будзе вам дадзена; шукайце і знойдзеце; стукайцеся, і адчыняць вам.2Не давайце сьвятога сабакам і ня кідайце пэрлаў сваіх перад сьвіньнямі, каб не патапталі іх нагамі сваімі і, адвярнуўшыся, не разарвалі вас.H1 Крывадушнік! Дастань перш палена з вока твайго і тады ўгледзіш, як дастаць сучок з вока брата твайго.*0MЦі як скажаш брату свайму: дай, я выму сучок з вока твайго, а вось у тваім воку палена? /9I што ты глядзіш на сучок у воку брата твайго, а палена ў сваім воку не адчуваеш?7.gБо якім судом судзіце, такім будзеце суджаны; і якою меркаю мераеце, гэткаю і вам адмераюць.K- Ня судзіце, каб ня былі асуджаны.m,S"Дык ня турбуйцеся аб заўтрашні дзень, бо заўтрашні дзень сам будзе турбавацца аб сваё. Годзе для кожнага дня свайго ліха.
+!Шукайце-ж перш царства Божага і праўды Яго, а тое ўсё прыложыцца вам..*U Бо ўсяго гэтага шукаюць пагане, дый Ацец ваш нябесны ведае, што ўсё гэтае вам патрэбна.&)E Дык вось, ня турбуйцеся й не кажэце: што нам есьць? ці: што піць? ці: ў вошта адзецца?w(g Калі-ж траву палявую, якая сягоньня ёсьць, а заўтра будзе ўкінена ў печ, Бог гэтак адзявае, дык ці не балей таго вас, малаверныя?
~~}}*|S{{*zryxxwvv}v%u\tss>rrqqbpoo2nmmhlksjii h>gfeddc2b}aa%`;_i^v]B\{[ZjYYXWWAVV!UTT0SS8RlR QPPOONSLLQKYJIIHDG0F"E>DD#CABA@?>=<;::c998f776X5#443J211A0//..-v,,++T*))p((W'':&&G%%$4#"v!!!8 ' C 9OM[cG}W8[
5
hq` 9 Перайшоўшы адтуль, прыйшоў Ісус да мора Галілейскага і, узыйшоўшы на гару, сеў там.uc Тады Ісус сказаў ёй у адказ: о, жанчына! вялікая вера твая; няхай станецца табе, як жадаеш. I паздаравела дачка яе ў тую гадзіну.+OЯна сказала: так, Госпадзе! Але й сабакі ядуць крошкі, якія падаюць з стала гаспадароў іх. Ён жа сказаў у адказ: ня добра ўзяць хлеб ад дзяцей і кінуць сабакам.~uА яна, прыйшоўшы, кланялася Яму і гаварыла: Госпадзе! памажы мне. Ён жа сказаў у адказ: Я пасланы толькі да гінучых авец дому Ізраілявага.L Але Ён не адказаваў ёй ні слова. I вучні Яго, прыступіўшыся, прасілі Яго: адпусьці яе, бо яна крычыць за намі.!I вось жанчына хананэйская, выйшаўшы з тых ваколіц, крычэла Яму, кажучы: зьмілуйся нада мною, Госпадзе, сын Давідаў! дачку маю цяжка мучыць нячысты!u~cI, выйшаўшы адтуль, Ісус пайшоў у землі Тырскія і Сыдонскія.)}Kгэта апаганівае чалавека. А есьці непамытымі рукамі — гэта не апаганівае чалавека.V|%бо з сэрца выходзяць благія думкі, забойствы, чужаложства, блуд, кражы, фальшывае сьведчаньне, ганьбаваньне:{А выходзячае з вуснаў — з сэрца выходзіць; гэта апаганівае чалавека:0zYЦі-ж яшчэ не разумееце, што ўсё, уваходзячы ў вусны, праходзіць у жывот і выкідаецца вон?_y7Ісус сказаў: няўжо-ж і вы яшчэ не разумееце?~xuПётр жа, адказваючы, сказаў Яму: растлумач нам прыповесьць гэту.DwПакіньце іх; яны сьляпыя правадыры сьляпых; а калі сьляпы вядзе сьляпога, то абодва ўваляцца ў яму.5vc
Ён жа сказаў у адказ: усякая расьліна, якую насадзіў не Ацец Мой Нябесны, будзе выкаранена.>uu Тады вучні Яго, прыступіўшыся, сказалі Яму: ці ведаеш, што фарысэі, пачуўшы слова гэтае, згоршыліся?Yt+ Ня тое, што ўваходзіць у вусны, апаганівае чалавека; але тое, што выходзіць із вуснаў, тое апаганівае чалавека.qs[
I, прыклікаўшы народ, сказаў ім: слухайце і разумейце:'rG Але дарэмна пакланяюцца Мне, навучаючы навук і запаведзяў чалавечых. (Ісая 29:13)7qgЛюдзі гэныя блізкія да Мяне вуснамі сваімі і шануюць Мяне языком; сэрца-ж іх далёка ад Мяне.hpIКрывадушныя! Добра прарочыў аб вас Ісая, кажучы:Foтой можа й не шанаваць бацьку або матку сваю. I адкінулі вы прыказаньне Божае дзеля пераказу вашага.7ngА вы кажаце: калі хто скажа бацьку або матцы: дар, які-б ні быў ад мяне, будзе табе ў карысьць,emCБо Бог загадаў: шануй бацьку твайго і матку; і — хто зьняважае бацьку ці матку, няхай сьмерцяй памрэ. (Вых. 20:12; 21:16)4laЁн жа сказаў ім у адказ: чаму і вы ня пілнуецеся прыказаньня Божага дзеля пераказу вашага?малаверны! Чаму ты сумляваўся? c9 Але, бачачы моцны вецер, спужаўся і, пачаўшы тануць, закрычэў: Госпадзе, спасі мяне!#b? Ён жа сказаў: ідзі. I, выйшаўшы з чаўна, Пётр пайшоў па вадзе, каб падыйсьці да Ісуса.a/ Пётр сказаў Яму ў адказ: Госпадзе! Калі гэта Ты, скажы мне йсьці да Цябе па вадзе.
`Але Ісус ураз загаварыў з імі і сказаў: бадрыцеся; гэта Я; ня бойцеся.7_gI вучні, угледзіўшы Яго, ідучы па моры, спалохаліся і гаварылі: гэта здань. I ад страху закрычэлі.w^gУ чацьвёртую-ж старожу ночы пайшоў да іх Ісус, ідучы па моры.] А човен ужо быў пасярэдзіне мора, і яго кідалі хвалі, бо вецер быў праціўны.*\MI, адпусьціўшы народ, Ён узыйшоў на гару памаліцца насамоце; і ўвечары астаўся там Адзін.X[)I тады-ж загадаў Ісус вучням Сваім увайсьці ў човен і плысьці перш за Яго на другі бок, пакуль Ён адпусьціць народ.tZaА еўшых было каля пяці тысячаў душ, апрача жанчын і дзяцей.
YI елі ўсе і насыціліся; і назьбіралі астаткаў дванаццаць карабоў поўных.
XI сказаў народу супачыць на траве і, узяўшы пяць, хлябоў і дзьве рыбы, глянуў на неба, пабагаславіў і, паламаўшы, даў хлеб вучням, а вучні народу.LWЁн сказаў: прынясеце іх Мне сюды.tVaЯны-ж кажуць Яму: у нас тут толькі пяць хлябоў і дзьве рыбы.uUcАле Ісус сказаў ім: ня трэба ім ісьці: вы дайце ім есьці. T3Калі-ж настаў вечар, прыступіліся да Яго вучні Ягоныя і сказалі: пустыня тутака, дый час ужо позны; пусьці народ, каб яны пайшлі ў сёлы і купілі сабе ежы.S+I, выйшаўшы, Ісус угледзіў множства людзей і пашкадаваў іх і аздаравіў нядужых.WR'
I, пачуўшы, Ісус паплыў стуль на чаўне ў пустыннае месца адзін; і народ, пачуўшы тое, пайшоў за Ім з местаў пехатою.Q/ Вучні-ж яго, прыйшоўшы, узялі цела яго й пахавалі яго; і пайшлі паведаміць Ісуса.P# І прынесьлі галаву яго на талерцы і далі дзяўчыне, а яна занесла матцы сваёй.RO
I паслаў адсячы галаву Іоану ў вязьніцы.N- I засумаваў цар, але з увагі на прысягу і на супачываўшых побач з ім сказаў даць.+MOЯна-ж, падвучаная маткай сваёй, сказала: дай мне тут на талерцы галаву Іоана Хрысьціцеля.kLOДзеля гэтага ён пакляўся ёй даць, чаго-б ні папрасіла.K/У дзень жа нарадзін Ірада дачка Ірадзіяды скакала пасярод іх і дагадзіла Іраду.wJgI хацеў забіць яго, але баяўся народу: бо яго мелі за прарока.PIБо Іоан казаў яму: ня гожа табе мець яе.@HyБо Ірад, захапіўшы Іоана, зьвязаў яго і пасадзіў у вязьніцу за Ірадзіяду, жонку Філіпа, брата свайго.IG і сказаў слугам сваім: гэта Іоан Хрысьціцель; ён уваскрос з мёртвых, і дзеля гэтага цуды дзеюцца праз яго.YF -У той час Ірад тэтрарх пачуў чуткі пра Ісуса\E1
:I ня ўчыніў там многіх цудаў дзеля няверыя іх.iDK
9I спакушаліся дзеля Яго. Ісус жа сказаў ім: ня бывае прарока без пашаны, хіба толькі на бацькаўшчыне яго і ў доме ягоным.wCg
8I сёстры Ягоныя ці-ж ня ўсе між намі? Скуль жа ў Яго ўсё гэтае?4Ba
7Ці ня цесьляў Ён сын? Ці не Ягоная маці завецца Марыя і браты Ягоныя Якаў і Іосій і Сымон і Юда?iAK
6і, прыйшоўшы на бацькаўшчыну сваю, вучыў іх у школе іх, так што яны дзівіліся і гаварылі: скуль у Яго гэткая мудрасьць і моц?y@k
5I сталася, калі скончыў Ісус прыповесьці гэтыя, пайшоў адтуль?
4Ён жа сказаў ім: вось чаму ўсякі кніжнік, навучаны аб царстве Нябесным, падобны да гаспадара, што выносіць з скарбніцы сваёй новае і старое.>!
3I спытаўся ў іх Ісус: ці зразумелі вы ўсё гэтае? Яны кажуць: так, Госпадзе!=
2і ўкінуць іх у печ вагністую; там будзе плач і скрыгатаньне зубоў./<W
1Так будзе пры сканчэньпі сьвету: зыйдуць Ангелы і выдзеляць благіх спасярод праведныхF;
0калі ён напоўніўся, яго выцягнулі на бераг і, сеўшы, добрае сабралі ў судзіны, а благое выкінулі вон.5:c
/Яшчэ падобна царства Нябеснае да неваду, закіненага ў мора, што набірае ўсякага роду рыбы;9
.і, знайшоўшы адну дарагую пэрлу, пайшоў і прадаў усё, што меў, і купіў яе.8
-Яшчэ падобна царства Нябеснае да купца, які шукае добрых пэрлаў17[
,Яшчэ падобна царства Нябеснае да скарбу, схаванага ў полі, які знайшоўшы чалавек прытаіў і ў радасьці ад гэтага йдзе і прадае ўсё, што мае, і купляе гэнае поле.&6E
+Тады праведнікі зазьяюць, як сонца, у царстве Айца іх. Хто мае вушы чуць, няхай чуе.5
*I ўкінуць іх у печ вагністую: там будзе плач і скрыгатаньне зубоў.U4#
)Пашле Сын Чалавечы Ангелаў сваіх, і зьбяруць з царства яго ўсё, што спакушае, і ўсіх, хто робіць беззаконьне.'3G
(Вось жа, як зьбіраюць кукаль, агнём паляць; так будзе пры сканчэньні сьвету гэтага.)2K
'вораг, што пасеяў іх, ёсьць злы дух; жніво ёсьць сканчэньне сьвету, а жанцы — Ангелы.!1;
&Поле ёсьць сьвет, добрае насеньне — гэта сыны царства, а кукаль — сыны благога; 0
%Ён жа сказаў ім у адказ: сейбіт добрага насеньня ёсьць Сын Чалавечы.w/g
$Тады Ісус, адпусьціўшы народ, увайшоў у дом. I прыступіліся да Яго вучні Яго і сказалі: растлумач нам прыповесьць аб кукалі на полі.y.k
#каб збылося сказанае праз прарока, каторы кажа: адчыню? ў прыповесьцях вусны Мае; выкажу ўтоенае ад стварэньня сьвету. (Псал. 77:2)-%
"Усё гэтае Ісус гаварыў народу прыповесьцямі і бяз прыповесьці не гаварыў ім,,
!Іншую прыповесьць сказаў Ён ім: Царства Нябеснае падобна да рашчыны, якую жанчына ўзяўшы палажыла ў тры меры мукі, дакуль ня скісла ўсё.)+K
Яно меншае за ўсякае семя, але, калі вырасьце, бывае больш за ўсе расьліны і становіцца дрэвам, так што прылятаюць птушкі нябесныя і хаваюцца ў вецьці яго.x*i
Другую прыповесьць даў Ён ім, кажучы: Царства Нябеснае падобна да зярняці гарчычнага, якое чалавек узяў і пасеяў на полі сваім.6)e
Пакіньце расьці разам тое і другое да жніва; і ў час жніва я скажу жанцам: зьбярэце перш кукаль і зьвяжэце яго ў пучкі, каб спаліць; а пшаніцу зьбярэце ў гумно маё.(%
Але ён сказаў: не; каб, выбіраючы кукаль, вы не павырывалі разам і пшаніцы./'W
Ён жа сказаў ім: вораг зрабіў гэтае. А слугі сказалі яму: хочаш, мы пойдзем выпалаць яго?^&5
Прыйшоўшы-ж слугі гаспадара дому сказалі яму: пане, хіба благое насеньне сеяў ты на полі тваім? скуль у ім кукаль?z%m
Калі-ж збажына ўзыйшла і дала плод, тады паказаўся кукаль.$-
Калі-ж людзі спалі, прыйшоў вораг яго і пасеяў між пшаніцаю кукалю і пайшоў.`#9
Другую прыповесьць даў Ён ім, кажучы: царства Нябеснае падобнае да чалавека, што пасеяў добрае семя на полі сваім.
"
Пасеянае-ж на добрай зямлі азначае таго, хто чуе слова і разумее: гэткі дасьць плод, — і адзін дае сто, іншы шэсьцьдзесят, а іншы трыццаць.!
А пасеянае ў цярніне азначае таго, хто чуе слова, але клопаты веку гэтага і павабнасьць багацьця заглушаюць слова, і стаецца яно бясплодным.M
але ня мае ў сабе караня і нясталы: калі надыходзіць бяда ці перасьледаваньне слова, зараз адступаецца.= s
А пасеянае на камяністых мясцох азначае таго, хто чуе слова і зараз жа з радасьцяй прыймае яго;
Да ўсякага, хто слухае слова аб царстве і не разумее, прыходзіць благі і крадзе пасеянае ў сэрцы яго; вось каго азначае насеянае пры дарозе.n U
Вы-ж выслухайце значэньне прыповесьці пра сейбіта.t a
Бо запраўды кажу вам, што многія прарокі і праведнікі хацелі бачыць, што вы бачыце, і ня бачылі, і чуць, што вы чуеце, і ня чулі.}s
Вашыя-ж шчасьлівыя вочы, што бачаць, і вушы вашыя, што чуюць.~u
Бо агрубела сэрца людзёў гэтых, і вушамі з натугаю чуюць і вочы свае заплюшчылі, каб ня ўгледзіць вачыма й не пачуць вушыма і не зразумець сэрцам, ды каб не навярнуліся, каб Я аздаравіў іх. (Ісая 6:9-10)xi
I збываецца над імі прароцтва Ісаі, якое кажа: слыхам слухаць будзеце і не зразумееце, і вачыма глядзець будзеце і ня ўгледзіце.C
Дзеля таго гавару ім прыповесьцямі, што яны гледзячы ня бачаць і слухаючы ня чуюць і не разумеюць.-S
Бо, хто мае, таму дадзена будзе і пабольшае, а хто ня мае, у таго адымецца й тое, што мае.@y
Ён сказаў ім у адказ: дзеля таго, што вам дадзена ведаць тайны царства Нябеснага, а ім ня дадзена.
I, прыступіўшыся, вучні сказалі Яму: дзеля чаго гаворыш ім прыповесьцямі?L
Хто мае вушы, каб чуць, няхай чуе!H
Іншае ўпала на добрую зямлю і дало плод: адно ў сто разоў, а другое ў шэсьцьдзесят, іншае-ж у трыццаць.|q
Іншае ўпала ў цярніну, і вырасла цярніна і заглушыла гэнае.ve
Калі-ж узыйшло сонца, павяла і, ня меўшы караня, засохла.B}
Іншае ўпала на месца камяністае, дзе ня шмат было зямлі; і зараз узыйшло, бо зямля была ня глыбока.+
I, калі ён сеяў, іншае ўпала пры дарозе; і наляцелі птушкі і паклявалі гэнае.
I гаварыў ім многа прыповесьцямі, кажучы: вось выйшаў сейбіт сеяць.9
k
I зыйшлося да Яго множства народу, так што Ён увайшоў у човен і сеў, а ўвесь народ стаяў на беразе.` ;
У той жа дзень, выйшаўшы з дому, Ісус сеў ля мора.& E 2бо хто будзе выпаўняць волю Айца Майго, што ў нябёсах, той Мне брат і сястра і маці.
' 1I, паказаўшы рукою Сваею на вучняў Сваіх, сказаў: вось маці Мая і браты Мае; w 0Ён жа сказаў у адказ гаварыўшаму: хто маці Мая? хто браты Маі?%C /I нехта сказаў Яму: вось маці Твая і браты Тваі стаяць вонках, хочучы гаварыць з Табою.5c .Калі-ж Ён яшчэ гаварыў да народу, вось маці Яго і браты Яго стаялі вонках, хочучы гаварыць з Ім.6e -Тады йдзе й бярэ з сабою сем другіх духаў, горшых за яго, і, увайшоўшы, жывуць там; і для чалавека таго апошняе бывае горш першага. Так будзе і з гэтым родам благім.S ,Тады кажа: вярнуся ў дом мой, адкуль я выйшаў. I, прыйшоўшы, знаходзіць яго незанятым, вымеценым і прыбраным.C +Калі нячысты дух выйдзе з чалавека, то блукаецца на бязводзьдзі, шукаючы супакою, і не знаходзіць.0Y *Царыца паўднёвая паўстане на суд з родам гэтым і засудзіць яго, бо яна прыходзіла з краю зямлі паслухаць мудрасьці Салямонавай; і вось тут больш, чым Салямон.oW )Мужы Ніневійскія ўстануць на суд з родам гэтым і засудзяць яго, бо яны пакаяліся ад навукі Іоны; і вось тут больш, чым Іона.N (Бо, як Іона быў у чэраве кіта тры дні і тры ночы, так і Сын Чалавечы будзе ў сэрцы зямлі тры дні і тры ночы.f E 'Ён жа сказаў ім у адказ: род лукавы й чужаложны шукае знакоў, і знакі ня будуць дадзены яму, апрача знаку Іоны прарока.1[ &Тады некаторыя з кніжнікаў і фарысэяў сказалі: Вучыцель! хацелася-б нам ад Цябе знак бачыць. ~7 %Бо паводле слоў сваіх будзеш апраўданы і наводле слоў сваіх будзеш засуджаны.1}[ $Кажу-ж вам, што за ўсякае пустое слова, якое скажуць людзі, дадуць яны адказ у дзень суду.N| #Добры чалавек з добрага скарбу сэрца выносіць добрае, а благі чалавек з благога скарбу выносіць благое.<{q "Родзе гадавы! як вы можаце гаварыць добрае, калі вы благія? бо ад паўнаты сэрца гавораць вусны.tza !Або прызнайце дрэва добрым і плод яго добрым, або прызнайце дрэва благім і плод яго благім, бо дрэва пазнаецца паводле плоду.y Калі хто скажа слова на Сына Чалавечага, даруецца яму; калі-ж хто скажа на Духа Сьвятога, не даруецца яму ні ў гэтым веку, ні ў будучым.]x3 Дзеля гэтага кажу вам: усякі грэх і ганьбаваньне даруюцца чалавекам, а ганьбаваньне Духа не даруецца чалавекам.w% Хто не са Мною, той проці Мяне; і хто ня зьбірае са Мною, той марна траціць.Zv- Або як можа хто ўвайсьці ў дом асілка і абрабаваць рэчы яго, калі раней ня зьвяжа асілка і тады абрабуе дом яго.$uA А калі Я Духам Божым выганяю нячыстых, то, значыцца, прыйшло да вас царства Божае.otW I, калі Я сілаю Вэльзэвула выганяю нячыстых духаў, то чыею сілаю сыны вашыя выганяюць? Вось чаму яны будуць вам судзьдзямі.8si I калі злы дух злога духа выганяе, то ён разьдзяліўся сам у сабе: як можа ўстайць царства яго?%rC Але Ісус, ведаючы думкі іх, сказаў ім: усякае царства, разьдзяліўшыся само ў сабе, апусьцее; і ўсякае места, ці дом, разьдзяліўшыся сам у сабе, ня ўстоіць.Hq Фарысэі-ж, пачуўшы гэтае, сказалі: Ён выганяе злых духаў ня йначай, як сілаю Вэльзэвула, князя злых духаў.opW I дзівіўся ўвесь народ і гаварыў: ці ня гэта сын Давідаў?joM Тады прывялі да Яго апанаванага злым духам сьляпога й нямога, і аздаравіў яго, так што сьляпы й нямы стаў гаварыць і бачыць.gnG I ў імя Яго будуць спадзявацца народы. (Ісая 42:1-4)9mk Трысьціны надломанай не пераломіць і лёну тлеючага не загасіць, пакуль ня дасьць суду перамогі.l Ня будзе сварыцца, ані загалосіць, і ніхто не пачуе на вуліцах голасу Яго.\k1 Вось юнак Мой, Якога Я выбраў, Улюблены Мой, Якому спагадае душа Мая. Узлажу Дух Мой на Яго, і абвесьціць народам суд.cj? каб збылося сказанае праз прарока Ісаю, які кажа:;iq I забараніў ім выяўляць Яго,|hq I пайшло сьледам за Ім множства народу, і Ён аздараўляў іх усіх.5gc Фарысэі-ж, выйшаўшы, змаўляліся проці Яго, як бы загубіць Яго. Але Ісус, ведаючы, пайшоў адтуль.выцягні руку тваю! I той выцягнуў: і сталася яна здаровая, як другая.e На колькі-ж лепшы чалавек за аўцу? Значыць, можна ў суботу рабіць дабро.Dd Ён жа сказаў ім: хто з вас, маючы адну аўцу, калі яна ў суботу ўпадзе ў яму, ня возьме яе і ня выцягне?Ec
I вось там быў чалавек сухарукі. I спыталіся у Ісуса, каб абвінаваціць Яго: ці гожа аздараўляць у суботу?Ub# I, адыйшоўшы адтуль, увайшоў Ён у школу іх.Za- Бо Сын Чалавечы ёсьць гаспадар і суботы.E` Калі-б вы разумелі, што значыць: міласьці хачу, а ня жэртвы, то не асудзілі-б бязьвінных. (Осія 6:6)__7 Кажу-ж вам, што тут ёсьць вялікшы за царкву.I^ Яшчэ ці-ж ня чыталі вы ў законе, што ў суботы сьвяшчэнікі ў царкве парушаюць суботу, аднак бязьвінныя?h]I Як ён увайшоў у дом Божы і еў хлябы ахвярныя, якіх не належала есьці ні яму, ні быўшым з ім, а толькі адным сьвяшчэнікам?0\Y Ён жа сказаў ім: ці-ж вы ня чыталі, што зрабіў Давід, калі захацеў есьці сам і быўшыя з ім?4[a Фарысэі-ж, угледзіўшы гэтае, сказалі Яму: вось вучні Тваі робяць, чаго ня гожа рабіць у суботу.QZ У той час праходзіў Ісус у суботу засеянымі палямі; вучні Яго пачулі голад ды пачалі зрываць калосьсе і есьці.QY Бо ярмо Мае любае і цяжар Мой лёгкі.SX Вазьмеце ярмо Маё на сябе і наўчыцеся ад Мяне: бо Я ціхі і лагоднага сэрца, і знойдзеце супакой душам вашым.Ww Прыйдзеце да Мяне ўсе працуючыя і абцяжоныя, і Я супакою вас.gVG Усё Мне перадана Айцом Маім, і ніхто ня знае Сына апрача Айца; і Айца ня знае ніхто апрача Сына і каму Сын хоча адкрыць.]U3 Так, Ацец, бо гэткая была Твая добрая воля.T I, адказываючы, у той час Ісус сказаў: слаўлю Цябе, Ацец, Госпад неба й зямлі, што ты ўтаіў гэтае ад мудрых і разумных і выявіў тое дзецям
] ~}|{{T{zXyyrxxBwvuuattUsrrTqpoo(nnUm_lkjihggf>=<;;:@9877E6544@32110/..
-K,_+U**.(''&%$$>#m"!!$ ` X ew6
)' |.
9 )
@rA`
] 9*k"Ісус жа, зьлітаваўшыся, дакрануўся да вачэй іх; і ўраз-жа сталі бачыць вочы іх, і яны пайшлі за Ім.h)I!Яны кажуць Яму: Госпадзе! каб адчыніліся вочы нашыя.({ Ісус, супыніўшыся, прыклікаў іх і сказаў: чаго вы хочаце ад Мяне?V'% Народ жа крычэў на іх, каб маўчалі; але яны яшчэ мацней сталі крычэць: зьмілуйся над намі, Госпадзе, сыне Давідаў!q&[ I вось, два сьляпыя, сядзеўшыя ля дарогі, пачуўшы, што Ісус ідзе міма, пачалі крычэць: зьмілуйся над намі, Госпадзе, сыне Давідаў!% I, калі выходзілі яны з Ерыхону, за Ім сьледам ішло множства народу.]$3 бо Сын Чалавечы не дзеля таго прыйшоў, каб Яму служылі, але каб паслужыць і аддаць душу Сваю дзеля выкупу многіх.u#cі хто хоча між вамі быць першым, няхай будзе вам слугою,5"cале між вамі няхай ня будзе гэтак; а хто хоча між вамі быць большым, няхай будзе вам слугою;J!
Ісус жа, паклікаўшы іх, сказаў: вы ведаеце, што князі народаў валадаюць імі і вяльможы пануюць над імі;o WПачуўшы гэтае, дзесяць вучняў абурыліся на двох братоў,P I кажа ім: чару Маю будзеце піць і хрышчэньнем, якім Я хрышчуся, будзеце хрысьціцца, але сесьці ў Мяне з правага боку і з левага не магу даць вам, але каму прыгатавана Айцом Маім. 7Ісус сказаў у адказ: ня ведаеце, чаго просіце. Ці можаце піць чару, якую Я буду піць, ці хрысьціцца хрышчэньнем, якім Я хрышчуся? Яны кажуць Яму: можам. Ён жа сказаў ёй: чаго ты хочаш? Яна кажа Яму: скажы, каб гэтыя два сыны маі селі ў Цябе адзін з правага боку, а другі з левага ў царстве Тваім.? wТады прыступілася да Яго маці сыноў Завядзеявых з сынамі сваімі, кланяючыся і нечага просячы ў Яго./Wі выдадуць Яго паганам на зьдзек і біцьцё і ўкрыжаваньне; і на трэці дзень уваскрэсьне.S Вось мы ўваходзім у Ерузалім, і Сын Чалавечы выданы будзе архірэям і кніжнікам, і засудзяць Яго на сьмерць;$AI, уваходзячы ў Ерузалім, Ісус дарогаю адклікаў дванаццаць вучняў асобна і сказаў ім:1[Гэтак будуць апошнія першымі, і першыя апошнімі; бо многа закліканых, але мала выбраных.#Ці-ж я ня волен у сваім рабіць, што хачу? Ці вока тваё злоснае, што я добры? Вазьмі сваё і пайдзі; я-ж хачу даць гэтаму апошняму тое-ж, што і табе.:m
Ён жа ў адказ сказаў аднаму з іх: сябра! я ня крыўджу цябе; ці-ж не за дынар ты ўмовіўся са мною?3_ Гэтыя апошнія рабілі адну гадзіну, і ты зраўняў іх з намі, перанёсшымі цяжар дня і сьпеку.q[ I, узяўшы, пачалі наракаць на гаспадара дому і казалі:&E
Прыйшоўшыя-ж першымі, думалі, што яны дастануць больш, але й яны дасталі па дынару. I тыя, што прыйшлі каля адзінаццатае гадзіны, дасталі па дынару.~uКалі-ж надыйшоў вечар, кажа гаспадар вінаградніку эканому свайму: пакліч работнікаў і аддай ім плату, пачаўшы з апошніх да першых.W'Яны кажуць яму: ніхто нас не наняў. Ён кажа ім: ідзіце й вы ў вінаграднік мой і, што будзе належацца, дастанеце.}Нарэшце, выйшаўшы каля адзінаццатае гадзіны, ён знайшоў другіх, стоячы без работы, і кажа ім: чаму вы стаіцё тут цэлы дзень бяз дзела?|
qЗноў выйшаўшы каля шостае і дзевятае гадзіны, зрабіў тое-ж.) KI сказаў ім: ідзіце і вы ў вінаграднік мой і, што будзе належацца, дам вам. Яны пайшлі. 5Выйшаўшы-ж каля трэцяе гадзіны, ён угледзіў другіх, стоячы на рынку бяз дзела.
/I, умовіўшыся з работнікамі па дынару за дзень, паслаў іх у вінаграднік свой.j OБо Царства Нябеснае падобна да чалавека — гаспадара дому, які выйшаў вельмі рана наняць работнікаў у вінаграднік свой.nU Многія-ж першыя будуць апошнімі, і апошнія першымі.D I кожын, хто пакінуў дом, ці братоў, ці сёстраў, ці бацьку, ці матку, ці жонку, ці дзяцей, ці землі дзеля іменьня Майго, атрымае ў сто разоў больш і ўнасьледуе жыцьцё вечнае. Ісус жа сказаў ім: Запраўды кажу вам, што ў новым жыцьці вы, пасьледаваўшыя за Мною, калі Сын Чалавечы сядзе на пасадзе славы Свае, сядзеце такжа на дванаццацёх пасадах судзіць дванаццаць родаў Ізраілявых.,QТады Пётр, адказваючы, сказаў Яму: вось, мы пакінулі ўсё і пайшлі за Табою; што-ж будзе нам?'А Ісус, глянуўшы, сказаў ім: у людзей гэтае немагчыма, у Бога-ж усё магчыма.'Пачуўшы гэтае, вучні Яго дужа дзіваваліся і сказалі: дык хто-ж можа спасьціся?NI яшчэ кажу вам: лягчэй вярблюду прайсьці скрозь іголчына вуха, чымся багатаму ўвайсьці ў царства Божае.@yІсус жа сказаў вучням Сваім: запраўды кажу вам, што трудна багатаму ўвайсьці ў Царства Нябеснае. Пачуўшы слова гэтае, юнак адыйшоўся з сумам, бо ў яго было вялікае багацьце. 1Ісус сказаў яму: калі хочаш быць беззаганным, пайдзі, прадай маемасьць тваю і раздай бедным; і будзеш мець скарб на небе; і прыходзь ды йдзі за Мною.~Юнак кажа Яму: усё гэтае захаваў я ад юнацтва майго; чаго яшчэ мне нестае?M}шануй бацьку і матку; і: любі бліжняга твайго, як самога сябе. (Вых. 20:13—16, 12 Лев. 19:18 Другазак. 5, 17—20:16)$|AКажа яму: якія? Ісус жа сказаў: не забівай; ня блудзі; не крадзі; ня сьведчы ілжыва;{!Ён жа сказаў яму: чаму ты называеш Мяне добрым? Ніхто ня добры, апрача аднаго толькі Бога. Калі-ж хочаш увайсьці ў жыцьцё, выпаўняй прыказаньні.Bz}I вось нехта, падыйшоўшы, сказаў Яму: Настаўнік добры! што зрабіць мне добрага, каб мець жыцьцё вечнае?LyI, узлажыўшы на іх рукі, пайшоў стуль.Vx%Але Ісус сказаў: пусьціце дзяцей і не перашкаджайце ім прыходзіць да Мяне; бо гэткіх ёсьць Царства Нябеснае.6we
Тады прыведзены былі да Яго дзеці, каб Ён узлажыў на іх рукі й памаліўся; вучні-ж забаранялі ім.v Бо ёсьць скапцы, што з матчынага жывата гэткімі нарадзіліся; і ёсьць скапцы, што выпакладаны людзьмі; і ёсьць скапцы, якія зрабілі самы сябе скапцамі дзеля царства нябеснага. Хто можа паняць, няхай пайме.u Ён жа сказаў ім: ня ўсе разумеюць словы гэтыя, але каму дадзена. t1
Кажуць Яму вучні Яго: калі гэткі абавязак чалавека да жонкі, то лепей не жаніцца.s Але Я кажу вам: хто разьвядзецца з жонкаю не за блудлівасьць і ажэніцца з другою, той блудзіць; і хто ажэніцца з разьведзенаю, блудзіць.hrIЁн кажа ім: Майсей дзеля жорсткасьці сэрца вашага дазволіў вам развадзіцца з жонкамі вашымі, а спачатку ня было гэтак.>quЯны кажуць Яму: як жа Майсей казаў даваць разводны ліст і развадзіцца з ёю? (Другазак. 24:1 і наст.)3p_Дык яны ўжо ня двое, але адно цела. Вось жа, што Бог злучыў, таго чалавек няхай не разлучае.ioKI сказаў: дзеля гэтага пакінець чалавек бацьку й матку і прыстане да жонкі сваёй; і будуць двое адным целам. (Быт. 2:24)fnEЁн сказаў ім у адказ: ці ня чыталі вы, што Той, Хто стварыў ад пачатку мужчыну й жанчыну, стварыў іх такімі? (Быт. 1:27)dmAI прыступіліся да Яго фарысэі і, спакушаючы Яго, казалі Яму: ці за ўсякую віну можна чалавеку развадзіцца з жонкаю сваёю?glGЗа Ім пайшло множства людзёў; і Ён аздаравіў іх там.Ik
I, сталася, калі Ісус скончыў словы гэтыя, то выйшаў з Галілеі і прыйшоў у межы Юдэйскія на той бок Іордану.Vj%#Так і Ацец Мой Нябесны зробіць вам, калі кожны з вас ад сэрца свайго не даруе брату свайму праступкаў ягоных.(iI"I, разгневаўшыся, валадар ягоны аддасьць яго катам, пакуль ня верне яму ўсяго доўгу.&hE!ці-ж не належала й табе зьмілавацца над сябрам тваім, як і я зьмілаваўся над табою?]g3 Тады валадар яго паклікаў яго ды кажа: нягодны нявольніку! Увесь твой доўг я дараваў табе, калі ты папрасіў мяне;Pf Сябры яго, бачачы стаўшаеся, вельмі засмуціліся і, прыйшоўшы, расказалі валадару свайму ўсё, што сталася."e= Але той на захацеў, а пайшоў і пасадзіў яго ў вязьніцу, пакуль не аддасьць доўгу.#d? Тады сябра яго ўпаў да ног яго ды маліў яго, кажучы: пацярпі мне, і ўсё вярну табе.c Слуга-ж гэны, выйшаўшы, знайшоў аднаго з сяброў сваіх, які вінен быў яму сто дынараў, і, схапіўшы яго, душыў, кажучы: аддай мне, што вінен.b!Валадар, зьлітаваўшыся над гэным слугою, пусьціў яго і дараваў яму доўг..aUТады слуга той паваліўся і маліў яго, кажучы: валадару! пацярпі мне, і ўсё табе заплачу.V`%А як ня меў чым заплаціць, то валадар яго загадаў прадаць яго, і жонку, і дзяцей, і ўсё, што ён меў, і заплаціць.6_eКалі пачаў ён рахавацца, прывялі да яго аднаго, што вінен быў яму дзесяць тысячаў талентаў./^WВось чаму Царства Нябеснае падобна да цара, які захацеў разрахавацца з слугамі сваімі.]Ісус кажа яму: не кажу табе: да сямёх, але да сямёх разоў па семдзесят.y\kТады Пётр прыступіўся да Яго і сказаў: Госпадзе! колькі разоў дароўваць брату майму, калі ён саграшыць супраць мяне? Да сямёх разоў?r[]Бо, дзе двое ці трое зыйшліся ў імя Маё, там Я сярод іх.ZwЗапраўды таксама кажу вам, што, калі-б двое з вас на зямлі згодна аб кожную рэч прасілі, дык станецца ім ад Айца Майго, што ў Нябёсах.xYiЗапраўды кажу вам: што вы зьвяжаце на зямлі, тое будзе зьвязана на небе, і што разьвяжаце на зямлі, тое будзе разьвязана на небе.ZX-Калі-ж не паслухаецца, скажы царкве, а калі і царквы не паслухаецца, то няхай будзе ён табе, як паганін і мытнік.eWCКалі-ж не паслухаецца, вазьмі з сабою яшчэ аднаго ці двох, каб вуснамі двох ці трох сьведак змацавалася ўсякае слова.zVmКалі-ж саграшыць проці цябе брат твой, пайдзі й дакары яго між табою і ім адным; калі паслухаецца цябе, то ты здабыў брата твайго.U Гэтак няма волі Айца вашага Нябеснага, каб загінуў адзін з малых гэтых.qT[
I, калі станецца, што знойдзе яе, то запраўды кажу вам: ён цешыцца з яе балей, чымся з дзевяцьдзесяцёх дзевяцёх няблудзіўшых.*SM Як вам здаецца? Калі-б у каго было сто авец, і адна з іх заблудзілася, то ці не пакіне ён дзевяцьдзесят дзевяць у гарах і ці ня пойдзе шукаць заблудзіўшуюся?aR; Бо Сын Чалавечы прыйшоў спасаць загінуўшае.xQi
Глядзіце, не пагарджайце ні адным з малых гэтых, бо кажу вам, што Ангелы іх на небе заўсёды бачаць аблічча Айца Майго нябеснага.$PA I калі вока тваё спакушае цябе, вырві яго і кінь ад сябе: ляпей табе аднавокім увайсьці ў жыцьцё, чымся з дзьвема вачыма быць укіненым у геенну вогненую.fOEКалі-ж рука твая ці нага твая спакушае цябе, адсякі іх і кінь ад сябе: ляпей табе ўвайсьці ў жыцьцё бяз рукі ці без нагі, чым з дзьвема рукамі і з дзьвема нагамі быць укіненым у вагонь вечны.TN!Гора сьвету ад спакусаў: бо спакусы мусяць прыйсьці; але гора таму чалавеку, праз якога спакуса прыходзіць.M-А хто спакусіць аднаго з малых гэтых, веруючых у Мяне, таму лепей было-б, калі-б павесілі Яму млынавы камень на шыю і ўтапілі яго ў глыбіні марской.LwI хто прыйме адно гэткае дзіцятка ў імя Маё, той Мяне прыймае.K'Дык вось, хто ўмаліцца, як гэтае дзіцятка, той і большы ў Царстве Нябесным.калі не навернецеся і ня будзеце, як дзеці, ня ўвойдзеце ў Царства Нябеснае.yIkІсус, прыклікаўшы дзіцятка, паставіў яго пасярод іх і сказаў:H #У той час вучні прыступіліся да Ісуса, кажучы: хто большы ў царстве нябесным?@Gyале, каб нам не спакусіць іх, пайдзі на мора, кінь вуду і першую рыбу, якая пападзецца, вазьмі; і, расчыніўшы рот, знойдзеш стацір; вазьмі яго і аддай ім за Мяне і за сябе. FyПётр кажа Яму: з чужых. Ісус сказаў яму: значыць, сыны вольныя;4EaЁн кажа: так. I, калі увайшоў у дом, то Ісус папярэдзіў яго, кажучы: як табе здаецца, Сымон? цары зямныя з каго бяруць даніну ці падаткі? ці з сваіх сыноў, ці з чужых?dDAКалі-ж прыйшлі яны ў Капэрнаум, то падыйшлі да Пятра зьбіральнікі даніны і сказалі: Ці ня дасьць складчыны ваш Вучыцель? Cі заб’юць Яго, і на трэці дзень уваскрэсьне. I яны дужа засмуціліся.*BMУ час быцьця іх у Галілеі Ісус сказаў ім: Сын Чалавечы выданы будзе ў рукі чалавечыя;`A9Гэты-ж род выганяецца толькі малітваю і постам.@{Ісус жа сказаў ім: праз няверу вашую: бо запраўды кажу вам: калі вы будзеце мець веру, як гарчычнае зерне, і скажаце гарэ гэтай: перайдзі адгэтуль туды, дык яна пяройдзе; і нішто ня будзе немагчыма для вас. ?9Тады вучні, прыступіўшыся да Ісуса насамоце, сказалі: чаму мы не маглі выгнаць яго?>!I крыкнуў на яго Ісус; і шатан выйшаў з яго; і юнак паздаравеў у тую-ж гадзіну.v=eІсус жа, адказваючы, сказаў: о род, няверны і распусны! дакуль буду з вамі? дакуль буду цярпець вас? прывядзіце яго да Мяне сюды.{<oЯ прыводзіў яго да вучняў Тваіх, і яны не маглі аздаравіць яго.h;Iсказаў: Госпадзе! зьлітуйся над сынам маім, які ў маладзік шалее і цяжка мучыцца; бо часта кідаецца ў вагонь і часта ў ваду.&:EКалі-ж яны прыйшлі да народу, то падыйшоў да Яго чалавек і, сукланіўшы перад ім калені,{9o
Тады вучні зразумелі, што Ён гаварыў ім пра Іоана Хрысьціцеля.k8O Я-ж кажу вам, што Ільля ўжо прыйшоў, ды не пазналі яго, а ўчынілі проці яго, што хацелі; так і Сын Чалавечы пацерпіць ад іх.{7o Ісус сказаў ім у адказ: Ільля прыйдзе раней і падгатуе ўсё. 69
I спыталіся ў Яго вучні Яго: як жа кніжнікі кажуць, што Ільля мусіць прыйсьці раней?5 I, калі зыходзілі яны з гары, Ісус загадаў ім, кажучы: нікому не кажыце пра гэтае відзеньне, дакуль Сын Чалавечы не ўваскрэсьне з мёртвых.4}Падняўшы-ж вочы свае, яны нікога ня ўгледзелі апрача аднаго Ісуса.3Але Ісус, падыйшоўшы, дакрануўся да іх і сказаў: устаньце і ня бойцеся!u2cI, пачуўшы, вучні ўпалі на аблічча сваё і дужа перапужаліся.1 Калі-ж ён яшчэ гаварыў гэтае, сьветлая хмара ацяніла іх; і вось голас із хмары гаворачы: Гэты ёсьць Сын Мой Улюблены, якому спагадаю; Яго слухайце.|0qI, азваўшыся, Пётр сказаў Ісусу: Госпадзе! добра нам тут быць; калі хочаш, зробім тут тры палаткі: Табе адну, і Майсею адну, і адну Ільлі.h/II вось зьявіліся ім Майсей і Ільля, размаўляючы з Ім.6.eI перамяніўся перад імі: і зазьяла аблічча Яго, як сонца, адзежа-ж Яго сталася белая, як сьвятло.7- iА цераз шэсьць дзён бярэць Ісус Пятра, Якава і Іоана, брата яго, і вядзе іх на гару высокую адных.
, Запраўды кажу вам: ёсьць некаторыя з стаячых тут, якія не спазнаюць сьмерці, пакуль ня ўбачаць Сына Чалавечага, як прыйдзе ў царстве Сваім.T+!Бо прыйдзе Сын Чалавечы ў славе Айца Свайго з Ангеламі Сваімі; і тады аддасьць кожнаму водле дзеяньняў яго.t*aЯкая-ж бо карысьць чалавеку, калі ён здабудзе ўвесь сьвет, а душы сваёй пашкодзіць? Дый які выкуп дасьць чалавек за душу сваю?E)Бо хто хоча душу сваю ўсьцерагчы, той згубіць яе, а хто згубіць душу сваю дзеля Мяне, той знойдзе яе.](3Тады Ісус сказаў вучням Сваім: калі хто хоча ісьці за Мною, адракіся ад сябе і вазьмі крыж свой і сьледуй за Мною.m'SЁн жа, зьвярнуўшыся, сказаў Пятру: адыйдзі ад Мяне, шатан! ты Мне спакуса; бо думаеш не аб тым, што Божае, але што чалавечае.4&aI, узяўшы Яго, Пётр пачаў карыць Яго: пашкадуй Сябе, Госпадзе! Няхай ня станецца гэтага з Табою!R% 3 таго часу Ісус пачаў адкрываць вучням Сваім, што Ён мусіць ісьці ў Ерузалім і шмат перацярпець ад старэйшын ды архірэяў і кніжнікаў, ды быць забітым і на трэці дзень уваскрэснуць.$-Тады загадаў Ісус вучням Сваім, каб нікому не казалі, што Ён ёсьць Ісус Хрыстос.#I дам табе ключы Царства Нябеснага; і што зьвяжаш на зямлі, тое будзе зьвязана на небе; і што разьвяжаш на зямлі, тое будзе разьвязана на небе.D"I Я кажу табе: ты — скала, і на гэтай скале Я збудую Царкву Маю?, і вароты пякельныя не перамогуць яе.r!]Тады Ісус сказаў яму ў адказ: шчасьлівы ты, Сымон, сын Іонін; бо ня цела і кроў адкрылі табе гэтае, але Ацец Мой, што ў Нябёсах.x iСымон жа Пётр адказваючы сказаў: Ты Хрыстос, Сын Бога Жывога.U #Ён кажа ім: а вы за каго Мяне ўважаеце?< qЯны сказалі: адны за Іоана Хрысьціцеля, другія за Ільлю, а іншыя за Ерамію, ці за аднаго з прарокаў.Z -
Прыйшоўшы-ж у землі Кесарыі Філіпавай, Ісус пытаўся ў вучняў Сваіх: за каго людзі лічаць Мяне, Сына Чалавечага?L Тады яны зразумелі, што Ён гаварыў ім сьцерагчыся ня кісьлі хлебнае, але навукі фарысэйскае і судукейскае.:m Як не разумееце, што не аб хлебе сказаў Я вам: сьцеражыцеся кісьлі фарысэйскай і садукейскай?
Ані аб сямёх хлябох на чатыры тысячы, і колькі карабоў вы набралі?C Ці яшчэ не разумееце і ня помніце аб пяцёх хлябох на пяць тысячаў душ? і колькі карабоў вы набралі?*MВедаючы-ж тое, Ісус сказаў ім: чаму разважаеце ў сабе, малаверныя: бо хлябоў не ўзялі?oWЯны-ж разважалі ў сабе і гаварылі: бо хлябоў мы не ўзялі.%Ісус сказаў ім: глядзеце, сьцеражыцеся кісьлі фарысэйскай і садукейскай.pYПерабраўшыся на той бок, вучні Яго забыліся ўзяць хлеба.iKРод нягодны й чужаложны знакоў шукае, і знакі ня будуць дадзены яму, апрача знаку Іоны прарока. I, пакінуўшы іх, адыйшоў.eCА ўраньні: сяньня непагадзь, бо неба пахмурнае. Крывадушныя! аблічча неба распазнаць умееце, а знакоў часу ня можаце?!Ён жа сказаў ім у адказ: увечары вы кажаце: будзе пагода, бо неба чырвана. ;I прыступіліся фарысэі і садукеі і, спакушаючы Яго, прасілі паказаць ім знак з неба, 'I, адпусьціўшы народ, і Ён увайшоў у човен і прыбыў у межы Магдальскія.mS&А еўшых было чатыры тысячы душ, апрача жанчын і дзяцей.s_%I елі ўсе і наеліся; і набралі астаткаў сем карабоў поўных.'
G$I, узяўшы сем хлябоў і рыбы ды аддаўшы хвалу, паламаў і даў вучням Сваім, а вучні народу.N #Тады сказаў народу супачыць на зямлі. "Кажа ім Ісус: колькі ў вас хлябоў? Яны-ж сказалі: сем і крыху рыбак.3
_!I кажуць Яму вучні Яго: скуль нам у пустыні ўзяць гэтулькі хлеба, каб накарміць такую грамаду?S Ісус жа, прыклікаўшы вучняў сваіх, сказаў ім: шкада Мне людзей, што ўжо тры дні знаходзяцца пры Мне, і нечага ім есьці; адпусьціць жа іх ня еўшымі не хачу, каб не аслабелі ў дарозе.s_ Дык народ дзіваваўся, бачучы нямых гаворачы, калекіх здаровымі, кульгавых ходзячы і сьляпых відзячы, і славіў Бога Ізраілявага.' I прыступілася да Яго множства народу, маючы з сабою кульгавых, сьляпых, нямых, калек і многа іншых, і пакідалі іх да ног Ісусавых; і Ён аздараўляў іх.
q %~-}|| {{z@ybxxRwMvdutss]rqpoknmlkkAji}hhFg&edcc.bba `` _]\\8[[ZZYoX>WW#VWUU&T;S{RQQQOO,NMMMLKJIIIVHH9GFF2EEPDDyCC"BAAA%@??T>>@=<<;::9_88,77065 32291v00N//Z--c,q+*)((6''>&%~$>#"m"!M z D [Qlc
Kz
< W q
V 55:;
q ])0Калі-ж гэны благі слуга скажа ў сэрцы сваім: ня хутка прыйдзе гаспадар мой,\/Запраўды кажу вам, што над ўсею маемасьцяй сваёй паставіць его."[=.Шчасьлівы той слуга, якога гаспадар ягоны, прыйшоўшы, знойдзе, што робіць гэтак.DZ-Хто-ж верны й разумны раб, што яго гаспадар паставіў над слугамі сваімі, каб даваць ім у пару есьці?-YS,Дзеля гэтага і вы будзьце гатовы; бо Сын Чалавечы прыйдзе ў гадзіну, у якую ня думаеце.{Xo+Вам жа тое вядома, што, калі-б ведаў гаспадар дому, у якую варту прыйдзе злодзей, дык ня спаўбы і ня даў-бы падкапацца пад дом свой.W*Дык ня сьпіце, бо ня ведаеце, у якую гадзіну Госпад ваш прыйдзе.zVm)Дзьве мелючыя ў жорнах: адна бярэцца, а другая пакідаецца.{Uo(Тады будуць у полі двое: адзін бярэцца, а другі пакідаецца.9Tk'і ня думалі, пакуль ня прыйшоў патоп і ня зьнішчыў усіх: так будзе і ў прыход Сына Чалавечага.@Sy&Бо, як у дні перад патопам елі, пілі, жаніліся й ішлі замуж, да таго дня, як увайшоў Ной у карабель,|Rq%Але, як было ў дні Ноя, так будзе і ў прыход Сына Чалавечага.-QS$Аб дні-ж тым і гадзіне ніхто ня ведае, навет і ангелы нябесныя, а толькі Ацец Мой адзін.mPS#Неба й зямля прамінуць; але словы Мае не прамінуць. Oy"Запраўды кажу вам: не праміне род гэты, як усё гэтае станецца.N !Гэтак і вы, калі ўбачыце ўсё гэтае, дык ведайце, што блізка пры дзьвярох.bM= Ад смакоўніцы вазьмеце прыклад: калі галіны яе робяцца ўжо мяккімі і пускаюць лісьцё, дык ведаеце, што блізка лета.aL; I пашле Ангелаў сваіх з гучным голасам трубным, і зьбяруць выбраных Яго ад чатырох вятроў, ад краю нябес да краю іх.:Km Тады зьявіцца знак Сына Чалавечага на небе, і тады заплачуць усе пляменьні зямныя і ўгледзяць Сына Чалавечага ідучы на воблаках нябесных з сілаю і славаю вялікаю.J I ўраз-жа пасьля тугі дзён гэных сонца зьмеркне, і месяц ня дасьць сьвятла свайго, і зоры спадуць з неба, і сілы нябесныя ўзварухнуцца.aI; Бо абы дзе быў труп, тамака зьбяруцца і арлы.4HaБо, як бліскавіца выходзіць з усходу і відаць да захаду, так будзе прыход Сына Чалавечага.*GMДык, калі скажуць вам: вось Ён у пустыні, — ня выходзьце; вось Ён у пакоях, — ня верце.?FyВось Я наперад сказаў вам.wEgБо паўстануць фальшывыя Хрысты і фальшывыя прарокі і дадуць вялікія знаменьні і цуды, каб падмануць, калі магчыма, і выбраных.DwТады, калі хто скажа вам: вось тут Хрыстос, ці там, — ня верце.IC I калі-б не скараціліся тыя дні, то не спаслося-б ніводнае цела: але дзеля выбраных скароцяцца тыя дні.$BAБо тады будзе вялікая туга, якой ня было ад пачатку сьвету аж дагэтуль і ня будзе.zAmМалецеся-ж, каб ня прышлося ўцякаць вам зімою, ці ў суботу.d@AГора-ж цяжарным і кормячым грудзьмі ў тыя дні.?I хто ў полі, той няхай не варочаецца назад узяць вопратку сваю.> і хто на страсе, той няхай ня зыходзіць узяць што-небудзь з дому свайго.S= тады, хто ў Юдэі, няхай бягуць у горы;x<iДык вось, калі ўбачыце агіду спусташэньня, аб якой сказаў прарок Даніла, што паўстане на сьвятым месцы, (чытаючы няхай разумее):Q;I абвяшчаць будуць Эвангельле царства па ўсім сьвеце дзеля сьвядоцтва ўсім народам; і тады прыйдзе канец.N:
Хто-ж вытрывае да канца, спасецца.q9[ I ад памнажэньня грэху шмат у каго асьцюдзянее любоў.{8o І многія фальшывыя прарокі паўстануць і многіх падмануць.*7M
I тады спакусяцца многія; і адзін аднаго будуць выдаваць і ненавідзець адзін аднаго.56c Тады будуць выдаваць вас на мукі й забіваць вас; і зьненавідзяць вас усе народы за імя Маё.A5}Усё-ж гэнае — пачатак гора.B4}Бо паўстане народ на народ і царства на царства; і будуць галады, моры і зямлітрасеньні па мясцох.e3CТаксама пачуеце пра войны і ваенныя чуткі. Глядзеце, ня трывожцеся: бо ўсё гэта мусіць стацца; але гэта яшчэ не канец..2Uбо многія прыйдуць пад імем Маім і будуць гаварыць: я Хрыстос, — і шмат каго падмануць. 1yІсус сказаў ім у адказ: сьцеражэцеся, каб хто не падмануў вас,+0OКалі-ж сядзеў Ён на гарэ Аліўнай, прыступіліся да Яго вучні насамоце і спыталіся: скажы нам, калі гэтае станецца, і які знак Твайго прыходу і сканчэньня сьвету?]/3Ісус жа сказаў ім: ці бачыце ўсё гэтае? Запраўды кажу вам: не астанецца тут каменя на камені: усё будзе зьнішчана.?. yI, выйшаўшы, Ісус ішоў ад сьвятыні; і прыступіліся вучні Яго, манючыся паказаць Яму будынкі сьвятыні.I- 'Бо кажу вам: ня будзеце бачыць Мяне ад сяньня, дакуль ня скажаце: багаслаўлены, хто йдзе ў імя Госпада.P,&Вось жа астаецца вам дом ваш пусты.Z+-%Ерузалім, Ерузалім, забойца прарокаў, каменьмі пабіваючы пасланых да цябе! Колькі разоў хацеў Я сабраць дзяцей тваіх, як птушка зьбірае птушанят сваіх пад крыльлі, і вы не захацелі.p*Y$Запраўды кажу вам, што ўсё гэтае прыйдзе на род гэты.<)q#Няхай жа падзе на вас уся кроў сьвятая, пралітая на зямлі, ад крыві Авеля сьвятога да крыві Захара, сына Варахіінавага, каторага вы забілі між царквою і жэртвенікам.A({"Вось, дзеля гэтага Я пасылаю да вас прарокаў і людзей мудрых і кніжнікаў; і вы іншых заб’ецё і раскрыжуеце, а іншых будзеце біць у школах вашых і гнаць з места да места.x'i!Зьмеі, плод яхідніны! як унікнеце вы асуджэньня ў геенну?H& Дапаўняйце-ж меру айцоў вашых.)%K Гэткім чынам вы самыя проці сябе сьведчыце, што вы сыны тых, якія забівалі прарокаў.0$Y і кажаце: калі-б мы былі ў дні айцоў нашых, то ня былі-б супольнікамі іх у крыві прарокаў.U## Гора вам, кніжнікі й фарысэі-крывадушнікі, што будуеце магілы прарокам і прыхарошываеце памятнікі сьвятым,9"k Гэтак і вы звонку здаецёся людзям сьвятымі, а ўсярэдзше поўны крывадушнасьці і беззаконьня.K!Гора вам, кніжнікі й фарысэі-крывадушнікі, што робіцеся падобнымі да памаляваных трунаў, якія звонку здаюцца харошымі, а ўсярэдзіне поўны касьцей трупаў і рознае нечысьці. 5Фарысэй сьляпы! ачысьці перш сярэдзіну чары і місы, каб чыстыя былі і зьверху.n UГора вам, кніжнікі й фарысэі-крывадушнікі, што ачышчаеце чару і місу зьверху, а ўсярэдзіне поўны драпежнасьці і няпраўды. Правадыры сьляпыя, што камара адцэджваеце, а вярблюда глытаеце!j MГора вам, кніжнікі й фарысэі-крывадушнікі, што даецё дзесяціну з мяты, аніжу і кміну, ды пакінулі найважнейшае ў законе: суд і міласьць і веру; гэтае трэба было рабіць, дый гэнага не пакідаць. yI хто прысягае небам, прысягае пасадам Божым і Седзячым на ім.mSI хто прысягае царквою, прысягае ёю і жывучымі у ёй. Дык той, хто прысягае жэртвенікам, прысягае і ім, і ўсім, што на ім.)Неразумныя і сьляпыя! што балей? Жэртва, ці жэртвенік, што асьвячае жэртву??wI калі хто прысягне жэртвенікам, гэта нічога, а калі хто прысягне жэртваю, што на ім, то вінаваты.Неразумныя і сьляпыя! што балей? Золата, ці царква, асьвячаючая золата?}sГора вам, правадыры сьляпыя, якія кажаце: калі хто прысягае царквою, гэта нічога, а калі хто прысягае золатам царквы, дык вінаваты.9kГора вам, кніжнікі й фарысэі-крывадушнікі, што абходзіце мора й сушу, каб навярнуць хоць аднаго; і, калі гэта здарыцца, робіце яго сынам геенны, удвая горшым за вас.ucГора вам, кніжнікі й фарысэі-крывадушнікі, што зьядаеце дамы ўдоў і няшчыра доўга моліцеся; за гэта дастанеце цяжэйшы прысуд.'G
Гора вам, кніжнікі й фарысэі-крывадушнікі, што зачыняеце Царства Нябеснае перад людзьмі; бо самы не ўваходзіце і тых, што хочуць увайсьці, не дапускаеце. 9 Бо хто ўзвышае сябе, той паніжаны будзе, а хто паніжае сябе, той будзе ўзвышаны.U# Большы з вас няхай будзе вам за слугу.
I не называйцеся настаўнікамі; бо адзін у вас Настаўнік — Хрыстос."= I айцом сабе не называйце нікога на зямлі, бо адзін у вас Ацец, Каторы на нябёсах.$AА вы не называйцеся вучыцелямі: бо адзін у вас Вучыцель — Хрыстос; усе-ж вы браты.
і вітаньні на рынку, і каб людзі называлі іх: вучыцель, вучыцель! yды любяць першыя месцы на банкетах і першыя лавы ў сынагогах,o WУсе-ж учынкі свае яны робяць дзеля таго, каб бачылі іх людзі; пашыраюць філяктэрыі свае і павялічаюць полы вопраткі сваей,M
Бо вяжуць ёрмы цяжкія і непасільныя і ўскладаюць на плечы людзям; а самы ня хочуць і пальцам крануць іх.h IДык усё, чаго скажуць вам дзяржацца, дзяржыцеся й рабеце, але не рабеце паводле ўчынкаў іх, бо яны гавораць і ня робяць.ykі сказаў: на Майсеявым пасадзе паселі кніжнікі і фарысэі.X +Тады Ісус прамовіў да народу і вучняў Сваіх5c.I ніхто ня мог адказаць Яму ні слова; і з таго дня ніхто ўжо не адважаўся задаваць Яму пытаньні.oW-Дык калі Давід заве Яго Госпадам, як жа Ён сын ягоны?c?,Сказаў Госпад Госпаду майму: сядзі праваруч Мяне, дакуль пакладу ворагаў Тваіх да падножжа ног Тваіх. (Псал. 109:1)uc+Кажа ім: як жа Давід у духу заве Яго Госпадам, калі кажа:yk*Што вы думаеце пра Хрыста? Чый Ён сын? Кажуць Яму: Давідаў.[/)Калі-ж сабраліся фарысэі, Ісус спытаўся ў іх: y(На гэтых двох прыказаньнях грунтуецца ўвесь закон і прарокі./'Другое-ж — падобнае яму: палюбі бліжняга твайго, як самога сябе. (Лев. 19:8)a~;&Гэта ёсьць першае і найбольшае прыказаньне.o}W%Ісус сказаў яму: палюбі Госпада Бога твайго ўсім сэрцам тваім, і ўсею душою тваёю, і ўсім разуменьнем тваім. (Другазак. 6:5)a|;$Вучыцель! якое найбольшае прыказаньне ў законе?p{Y#I адзін з іх, законьнік, спакушаючы Яго, спытаўся, кажучы:z"А фарысэі, пачуўшы, што Ён прымусіў саддукеяў змоўкнуць, сабраліся разам.Ly!I, чуючы, народ дзівіўся з навукі Яго.0xY Я Бог Аўраама, і Бог Ізаака, і Бог Якава! Бог ня ёсьць Бог памёршых, але жывых. (Вых. 3:6)w' А аб ускрасеньні памершых ці ня чыталі вы сказанага вам Богам, які гавора:4va Бо пры ўваскрасеньні ані жэняцца, ані йдуць замуж, але прабываюць як ангелы Божыя на небе.u Ісус сказаў ім у адказ: памылйецеся, ня ведаючы Пісаньня, ні сілы Божае.t Дык у час уваскрасеньня каму з сямех будзе яна жонкаю? Бо ўсе мелі яе.?syПасьля-ж усіх памёрла і жонка.NrТаксама і другі, і трэці, аж да сёмага.EqБыло вось у нас сем братоў; першы, ажаніўшыся, памёр і, ня маючы дзяцей, пакінуў жонку сваю брату свайму.p-Вучыцель! Майсей сказаў: калі хто памрэ, ня маючы дзяцей, то брат яго няхай возьме за сябе жонку яго і адновіць насеньне брату свайму. (Другазак 25:5)?owУ той дзень прыступіліся да Яго саддукеі, каторыя кажуць, што няма ўваскрасеньня, і спыталіся ў Яго:mnSПачуўшы гэта, яны зьдзівіліся і, пакінуўшы Яго, пайшлі.mКажуць Яму: царавы. Тады кажа ім: дык аддайце царава цару, а Божае Богу.[l/I кажа ім: чыё гэта выабражэньне і надпіс?
kПакажэце Мне манэту, якою плоціцца падатак. Яны прынесьлі Яму дынар."j=Але Ісус, бачучы злосную хітрасьць іх, сказаў: што спакушаеце Мяне, крывадушныя?iДык скажы-ж нам: як Табе здаецца? Ці гожа даваць падатак цару, ці не?ah;I пасылаюць да Яго вучняў сваіх з ірадзіянамі, кажучы: Вучыцель! мы ведаем, што Ты справядлівы і аб шляху Божым справядліва навучаеш, дый ня дбаеш ні аб кога, бо не глядзіш ні на якое аблічча.xgiТады фарысэі пайшлі і радзіліся, як бы ўлавіць Яго на словах.Xf)Бо многа запрошаных, але мала выбраных.leQ
Тады сказаў цар слугам: зьвяжэце яму рукі й ногі, вазьмеце яго і ўкіньце ў цемру вонкавую; там будзе плач і скрыгот зубоў,d+ і кажа яму: дружа, як ты ўвайшоў сюды не ў вясельнай вопратцы? Той жа маўчаў.Цар, увайшоўшы паглядзець банкетуючых, убачыў там чалавека, адзетага не ў вясельную вопратку,gbG
I слугі тыя, выйшаўшы на дарогі, сабралі ўсіх, каго толькі знайшлі: і благіх, і добрых; і на вясельлі было поўна гасьцей.a Дык пайдзеце на росстані і ўсіх, каго сустрэнеце, клічце на вясельле.`/Тады кажа ён слугам сваім: вясельле гатова; але закліканыя ня былі дастойны.H_ Пачуўшы аб гэтым, цар узлаваўся і паслаў войскі свае вынішчыць забойцаў гэных і спаліць места іхняе.x^iДругія-ж, схапіўшы слуг яго, назьдзекаваліся і забілі іх. ]1Але яны, не зважаючы на тое, пайшлі — хто на поле сваё, а хто да свайго гандлю.-\SЗноў паслаў другіх слуг, сказаўшы: скажэце запрошаным: вось я прыгатаваў абед мой, валы мае і, што ўкормлена, зарэзаны, ды ўсё гатова; прыходзьце на вясельле.[#I паслаў слуг сваіх клікаць запрошаных на вясельле; і не хацелі прыйсьці.*ZMЦарства Нябеснае падобна да чалавека цара, каторы справіў вясельле для сына свайго.ZY /Ісус, адказваючы далей, казаў прыповесьцямі: X.I стараліся спаймаць Яго; але ўбаяліся народу, бо Яго лічылі за прарока.W -I, пачуўшы прыповесьці Яго, архірэі і фарысэі зразумелі, што гаворыць аб іх."V=,I той, хто ўпадзе на гэты камень, разаб’ецца; а на каго ён упадзе, таго раздавіць.IU +Дзеля гэтага кажу вам, што адымецца ў вас Царства Божае і дадзена будзе народу, які творыць плады яго.TT!*Ісус кажа ім: няўжо-ж вы ніколі ня чыталі ў Пісаньні: камень, які адкінулі будаўнічыя, той самы стаўся галавою вугла; гэта сталася ад Госпада, і ў вачох нашых дзіва. (Псал 117:22-23)S)Кажуць Яму: злыдняў гэтых аддасьць ліхой сьмерці, а вінаграднік дасьць другім вінаградарам, каторыя будуць аддаваць яму плады ў свой час. R3(Калі-ж прыйдзе гаспадар вінаградніку, што зробіць ён з гэтымі вінаградарамі?mQS'I, схапіўшы яго, вывелі вон з вінаградніку і забілі.oPW&Але вінаградары, угледзіўшы сына, сказалі адзін аднаму: гэта наступнік; пойдзем, заб’ем яго і заўладаем спадчынаю ягонай.
O
%Уканцы паслаў ён да іх свайго сына, кажучы: пасаромяцца сына майго. N$Зноў паслаў ён другіх слуг, больш чым раней; і з імі зрабілі таксама.2M]#Вінаградары, схапіўшы слуг яго, аднаго зьбілі, другога, забілі, а іншага пабілі каменьмі..LU"Калі-ж наблізіўся час пладоў, ён паслаў сваіх слуг да вінаградараў — узяць свае плады.`K9!Выслухайце другую прыновесьць: быў нейкі гаспадар дому, каторы насадзіў вінаграднік, агарадзіў яго агарожаю, выкапаў у ім сажалку, пабудаваў вежу і, аддаўшы яго вінаградарам, адыйшоў.(JI Бо прыйшоў да вас Іоан шляхам праўды; і вы не паверылі ям, у, а мытнікі і блудніцы паверылі яму; вы-ж, і бачыўшы гэтае, не пакаяліся пасьля, каб паверыць яму. I1 Каторы з двох выпаўніў волю айца? Кажуць Яму: першы. Ісус кажа ім: запраўды кажу вам, што мытнікі і блудніцы ідуць у царства Божае наперадзе вас.2H] I, падыйшоўшы да другога, ён сказаў тое-ж. Гэты сказаў у адказ: іду, гаспадар; —і не пайшоў.~Gu Але той сказаў у адказ: не хачу; а пасьля, пакаяўшыся, пайшоў. Fy А як вам здаецца? У аднаго чалавека былі два сыны; і ён, падыйшоўшы да першага, сказаў: сын, пайдзі сяньня рабіць у вінаградніку маім.і Я вам не скажу, якою ўладаю гэтае роблю.D А калі сказаць: ад людзёў, — баімося народу; бо ўсе лічаць Іоана за прарока.CХрышчэньне Іоанавае скуль было? з неба, ці ад людзёў? Яны-ж разважалі між сабою: калі скажам: з неба, то Ён скажа нам: чаму-ж вы не паверылі яму?^B5Ісус сказаў ім у адказ: спытаюся і Я ў вас адно: калі аб гэтым скажаце Мне, то й Я вам скажу, якою ўладаю гэнае чыню.!A;I, калі прыйшоў Ён у сьвятыню і навучаў, прыступіліся да Яго архірэі і старэйшыя з народу і сказалі: якою ўладаю Ты гэтае чыніш? I хто Табе даў гэткую ўладу?v@eI ўсё, чаго будзеце прасіць у малітве з вераю, дастанеце.u?cІсус жа, адказваючы, сказаў ім: Запраўды кажу вам: калі-б вы мелі веру і не сумляваліся, ня толькі зробіце тое, што з смакоўніцаю, але калі і гарэ гэтай скажаце: узьніміся і кінься ў мора, — станецца.'>GУгледзіўшы гэтае, вучні дзіваваліся і гаварылі: як гэта той-жа час засохла смакоўніца?f=EI, угледзіўшы пры дарозе смакоўніцу, падыйшоў да яе і, нічога не знайшоўшы на ёй, апрача аднаго лісьця, кажа да яе: няхай жа ня будзе на табе ўперад плоду давеку. I смакоўніца ўраз жа засохла.a<;А нараніцы, варочаючыся да места, захацеў есьці.s;_I, пакінуўшы іх, выйшаў з места да Віфаніі і правеў там ноч.
:і сказалі Яму: ці чуеш, што яны кажуць? Ісус жа кажа ім: Так! ці-ж вы ніколі ня чыталі: з вуснаў дзетак і сасункоў Ты ўчыніў хвалу? (Псал. 8:3)u9cАрхірэі-ж і кніжнікі, бачачы цуды, якія Ён учыніў, і дзяцей, клікаючых у сьвятыні і гаворачых: Осанна сыну Давідаваму! — абурыліся8I падыйшлі да Яго ў сьвятыні сьляпыя й кульгавыя, і Ён аздаравіў іх.e7C
I казаў ім: напісана: дом Мой домам малітвы назьвецца, а вы зрабілі яго прытонам для разбойнікаў. (Ісая 56:7 Ерам. 7:11)6{ I ўвайшоў Ісус у сьвятыню Божую, і выгнаў усіх прадаючых і купляючых у сьвятыні, і абярнуў сталы мяняльнікаў і ўслоны прадаўцоў галубоў.x5i Народужа гаварыў: гэта Ісус, прарок з Назарэту Галілейскага.4
I, калі ўвайшоў Ён у Ерузалім, усё места прыйшло ў рух ды гаварыла: хто гэта?Z3- А народ наперадзе і за Ім ідучы клікаў: осанна сыну Давідаваму! Багаслаўлен ідучы ў імя Гасподняе! Осанна ў вышніх!Q2Множства-ж народу пасьцілалі свае адзежыны на дарозе, а другія рэзалі галіны з дрэваў і пасьцілалі на дарозе.1 Прывялі асьліцу і асьлятка і ўзлажылі на іх адзежы свае, і Ён сеў паверх іх.^05Вучні пайшлі і зрабілі так, як загадаў ім Ісус.o/WСкажэце дачцэ Сыонавай: вось Цар твой ідзе да цябе ціхі, седзячы на асьліцы і асьляці, сыне пад’ярэмнай. (Ісая 62:11 Захар. 9:9)~.uI ўсё гэтае сталася, каб збылося сказанае праз прарока, які кажа:)-KI калі-б хто сказаў вам нешта, адказвайце, што яны патрэбны Госпаду: і зараз пашле іх.t,aідзеце ў сяло, якое проста перад вамі, і зараз жа знойдзеце асьліцу прывязаную і асьлятка з ёю; адвязаўшы, прывядзеце да Мяне.W+ )І, калі падыходзілі да Ерузаліму і прыйшлі да Віффагіі ля гары Аліўнай, тады Ісус паслаў двох вучняў, сказаўшы ім:
~~!}L||t{{zzoyxx&wwvtuu4ttsArqmpbobnWmAlkkjii5hfgg6f)egdccPbaa `_^]]P\\[]ZZrZY8XX'WWVV]U]TT)SSRQQ)PPOeNJMLL7KJJ5I7HH GPFEEDlCTBuA@@L?>>@==<< ;b:99 87a665+4j332a10//]..x--6,{++/*)}((O'l&&C%%$##O"!! ] 0 X5&J
~` 0]
/
[ n ulNKf #=Былі-ж там Марыя Магдаліна і другая Марыя, каторыя сядзелі насупраць магілы.a;<і палажыў Яго ў сваёй новай магіле, якую высек ён у скале; і, прываліўшы вялікі камень да дзьвераў магілы, пайшоў стуль.c?;I, узяўшы цела, Язэп абкруціў Яго чыстым палатном;+:Ён, прыйшоўшы да Пілата, прасіў цела Ісусавага. Тады Пілат загадаў аддаць цела.E9Калі-ж настаў вечар, прыйшоў багаты чалавек з Арыматэі, іменьнем Язэп, каторы таксама быў вучнем Ісуса. 78Між імі былі Марыя Магдаліна і Марыя, маці Якава і Іосіі, і маці сыноў Завядзеявых..U7Было тамака, углядаючыся здалёк, многа жанчын, якія йшлі за Ісусам з Галілеі і служылі Яму.6Сотнік-жа і тыя, што з ім вартавалі Ісуса, бачучы трасеньне зямлі і ўсё, што сталася, спалохаліся крэпка і казалі: запраўды, Ён быў Сын Божы.%C5I, выйшаўшы з магіл, па ўваскрасеньні Яго ўвайшлі ў сьвятое места і паказаліся многім.
4I магілы расчыніліся; і многа целаў памёршых сьвятых папаўставала.E 3I вось, заслона ў царкве разьдзерлася надвое ад верху да нізу; і зямля затраслася; і скалы патрэскаліся.j M2Ісус жа, зноў загаласіўшы моцным голасам, аддаў душу.}
s1А другія казалі: чакай; паглядзім, ці прыйдзе Ільля спасаць Яго.> u0I ўраз пабег адзін з іх, і, узяўшы губку ды памачыўшы ў воцат і насадзіўшы на трысьціну, даў Яму піць./Некаторыя з тых, што там стаялі, чуючы гэтае, казалі: Ён кліча Ільлю.|q.А каля дзявятай гадзіны загаласіў Ісуе моцным голасам: Элі! Элі! лама сабахтані? г. ё.: Божа Мой! Божа Мой! навошта Мяне пакінуў?-Ад шостае-ж гадзіны цемра сталася па ўсей зямлі да гадзіны дзявятае.}s,Таксама і разбойнікі, раскрыжаваныя разам з Ім, зьняважалі Яго.*M+Спадзяваўся на Бога, няхай-жа цяпер выбавіць Яго, калі хоча Яго. Бо-ж Ён казаў: Я Сын Божы.O*другіх спасаў, а Сябе Самога ня можа спасьці! Калі Ён Цар Ізраіля, няхай цяпер зыйде з крыжа, і мы паверым Яму. )Падобне-ж і архірэі з кніжнікамі і старшынамі, насьмяхаючыся, казалі:L(і кажучы: Ты, што руйнуеш цэрквы і ў тры дні адбудоўваеш! спасі Сябе Самога! Калі Ты Сын Божы, зыйдзі з крыжа!k O'Праходзіўшыя-ж міма зьняважалі Яго, ківаючы галавамі&Тады раскрыжаваны былі з Ім два разбойнікі: адзін справа, а другі зьлева.~%I зрабілі над галавою Яго надпіс аб віне Яго: гэты ёсьць Ісус, Цар Юдэйскі.>}w$І, пасеўшы, пілнавалі Яго там.|-#Расьпяўшы-ж Яго на крыжу, дзялілі адзежы Яго, кідаючы жэрабе; каб збылося сказанае праз прарока: падзялілі адзежы мае і на вопратку маю кінулі жэрабе.{ "далі Яму піць воцат, зьмяшаны з жоўцяй; і, пакаштаваўшы, не хацеў піць.z!I, прыйшоўшы на месца, называнае Галгофа, што значыць: месца чэрапу,5yc Выходзячы яны сустрэлі аднаго Кіранэйца, па іменьню Сымона; гэтага прымусілі нясьці крыж Яго.Xx) I, калі насьмяяліся з Яго, зьнялі з Яго чырвоны плашч, і адзелі Яго ў адзежы Ягоныя, і павялі Яго на раскрыжаваньне.nwU I плявалі на Яго і, узяўшы трысьціну, білі Яго па галаве.;vo і, сплёўшы вянок з цярніны, узьдзелі Яму на галаву і далі Яму ў правую руку трысьціну; і, становячыся перад Ім на калені, насьмяхаліся з Яго, кажучы: радуйся, Цар Юдэйскі!\u1 I, разьдзеўшы Яго, апранулі Яму чырвоны плашч;t%Тады жаўнеры начальніка, узяўшы Ісуса да прэторыі, сабралі на Яго цэлую роту.sТады звольніў ім Варавву, а Ісуса, зьбіўшы, выдаў на раскрыжаваньне.rI, адказваючы, увесь народ сказаў: кроў Яго на нас і на дзецях нашых!0qYПілат, бачучы, што нішто не памагае, а ўзбурэньне павялічваецца, узяў вады і ўмыў рукі перад народам і сказаў: невінаваты я ў крыві Праведніка гэтага; вы глядзіце.0pYНачальнік сказаў: шго-ж благое зрабіў Ён? Але яны яшчэ мацней крычалі: няхай будзе расьпяты!5ocПілат кажа ім: што-ж я зроблю з Ісусам, называным Хрыстом? Кажуць яму ўсе: няхай будзе расьпяты!,nQТады начальнік спытаўся ў іх: каго з двох хочаце, каб я вам звольніў? Яны сказалі: Варавву.m!Але архірэі і старшьші падбілі народ, каб прасілі Варавву, а Ісуса загубілі.zlmКалі-ж ён засядаў у судзе, жонка паслала яму сказаць: не рабі нічога Праведніку таму, бо я сягоньня ў-ва сьне многа цярпела дзеля Яго.Rk Бо ведаў, што прадалі Яго праз завісьць.Vj%І вось, калі яны зыйшліся, сказаў ім Пілат: каго хочаце, каб я вам звольніў: Варавву, ці Ісуса, называнага Хрыстом?eiCБыў тады ў іх вядомы вастрожнік, іменьнем Варавва.h+На сьвята-ж начальнік меў звычай звальняць народу аднаго вязьня, якога жадалі.gI не адказваў яму ні на адно слова, так што начальнік дужа дзівіўся.rf]
Тады кажа Яму Пілат: ня чуеш, колькі сьведчаць проці Цябе?e I, калі абвінавачавалі Яго архірэі і старшыні, Ён нічога не адказваў.Kd Ісус-жа стануў перад начальнікам; і спытаўся ў Яго начальнік: Ты Цар Юдэйскі? Ісус сказаў яму: ты кажаш.ac;
і далі іх за зямлю ганчара, як сказаў мне Госпад.gbG Тады збылося сказанае праз прарока Ерамію, які кажа: і ўзялі трыццаць срыбнякоў цану Ацэненага, што ацанілі сыны Ізраіля,maSВось чаму і завецца зямля тая зямлёю крыві да таго дня.`Зрабіўшы-ж нараду, купілі за іх зямлю ганчара, каб хараніць чужынцаў.&_EА архірэі, узяўшы срыбнякі, сказалі: нельга класьці іх у скарбонку, бо гэта цана крыві.s^_I, кінуўшы срыбнякі ў царкве, ён выйшаў і пайшоў павесіўся./]Wкажучы: саграшыў я, прадаўшы кроў нявінную. Яны-ж сказалі яму: што нам да гэтага? глядзі сам._\7Тады Юда, які прадаў Яго, угледзіўшы, што Ён засуджаны, пакаяўшыся, зьвярнуў трыццаць срыбнякоў архірэям і старшыням,|[qI, зьвязаўшы Яго, завялі і выдалі Яго Понтыю Пілату, начальніку.+Z QКалі-ж настала раніца, ўсе архірэі і старшыні народу мелі нараду аб Ісусе, каб Яго забіць.Y{KI прыпомніў Пётр сказанае яму Ісусам, як гаварыў: перш, чымся певень прапяе, тройчы адрачэшся ад Мяне. I, выйшаўшы вонкі, плакаў горка.)XKJТады ён зачаў клясьціся і бажыцца, што ня ведае гэтага чалавека. I ўраз-жа запяяў певень.JW
IКрыху паждаўшы падыйшлі туды стаяўшыя там і сказалі Пятру: запраўды, ты з іх, бо і гутарка твая выдае цябе.{VoHI ён ізноў адрокся, прысягаючыся, што ня ведае чалавека гэтага.7UgGКалі-ж ён выходзіў за вароты, убачыла яго другая, ды кажа быўшым там: гэты быў з Ісусам Назарэем.zTmFАле ён адрокся перад усімі, сказаўшы: ня ведаю, што ты гаворыш.AS{EА Пётр сядзеў вонках на падворку, і падыйшла да яго служка ды сказала: і ты быў з Ісусам Галілеянінам.ZR-Dды казалі: адгадай, Хрыстос, хто ўдарыў Цябе?QCТады плявалі Яму ў аблічча і тузалі Яго; другія-ж білі Яго па шчокахfPEBЯк вам здаецца? Яны-ж сказалі ў адказ: варт сьмерці.VO%AТады архірэй разьдзер адзежы свае і сказаў: Ён блюзьніць: на што нам яшчэ сьведкі? вось жа цяпер вы чулі хулу Яго.N@Ісус кажа яму: ты сказаў; да таго кажу вам: адгэтуль убачыце Сына Чалавечага, седзячы з правага боку сілы і ідучы на воблаках нябесных.5Mc?Ісус маўчаў. I архірэй сказаў Яму: заклінаю Цябе Богам жывым, скажы нам, ці Ты Хрыстос, Сын Божы?!L;>I, устаўшы, архірэй сказаў Яму: Ты нічога не адказваеш? Што яны проці Цябе сьведчаць?K=і сказалі: Ён казаў: магу зруйнаваць царкву Божую і ў тры дні збудаваць яе.LJбыццам на разбойніка выйшлі вы з мячамі ды каламі браць Мяне; кожны дзень сядзеў я з вамі, навучаючы ў сьвятыні, і вы ня бралі Мяне.qD[6Ды як жа збудзецца напісанае, што гэта мусіць стацца?PC5Ці думаеш, што Я не магу цяпер упрасіць Айца Майго, і Ён ня дасьць Мне балей дванаццацёх легіонаў Ангелаў?*BM4Тады кажа яму Ісус: вярні меч твой на яго месца; бо ўсе, узяўшыя меч, ад мяча загінуць.QA3I вось, адзін з быўшых з Ісусам, выцягнуўшы руку, дастаў меч свой і, ударыўшы слугу архірэявага, адсек яму вуха.8@i2А Ісус сказаў яму: дружа, чаго ты прыйшоў? Тады падыйшлі і ўзлажылі рукі на Ісуса і ўзялі Яго.?1I ўраз, падыйшоўшы да Ісуса, сказаў: радуйся, Равві! і пацалаваў Яго.>!0Прадаючы-ж Яго, даў ім знак, сказаўшы: каго я пацалую, той і ёсьць; бярэце Яго.=w/I, калі яшчэ гаварыў Ён, вось прыйшоў Юда, адзін з дванаццацёх, і з ім множства народу з мячамі ды каламі, ад архірэяў і старшых народных.r<].Устаньце, пойдзем: вось прыходзе той, што прадае Мяне.;}-Тады прыходзіць да вучняў Сваіх і кажа ім: вы ўсё яшчэ сьпіцё і спачываеце; вось настаў час, і Сын Чалавечы выдаецца ў рукі грэшнікаў.
:,I, пакінуўшы іх, адыйшоўся ізноў і маліўся трэці раз, мовіўшы тое-ж слова.z9m+I, прыйшоўшы, знаходзіць іх ізноў у сьне; бо ў іх вочы абцяжэлі. 8*I зноў, адыйшоўшыся другі раз, маліўся, кажучы: Ацец Мой! калі ня можа чара гэтая абмінуць Мяне, каб Мне ня піць яе, няхай станецца воля Твая!7))Ня сьпіце і маліцеся, каб ня ўпасьці ў спакусу. Дух бадзёры, цела-ж нядужае.[6/(I прыходзіць да вучняў і знаходзіць іх у сьне, дый кажа Пятру: гэтак не маглі вы і аднае гадзіны ня спаць са Мною?5!'I, адыйшоўшыся трохі, упаў на аблічча Сваё, маліўся і гаварыў: Ацец Мой! Калі магчыма, няхай абміне Мяне чара гэтая; аднак, не як Я хачу, але як Ты.)4K&Тады кажа ім Ісус: тужыць душа Мая аж да сьмерці: пабудзьце тут і ня сьпіце са Мною.3!%I, узяўшы з Сабою Пятра і абодвух сыноў Завядзеявых, зачаў тужыць і сумаваць.R2 $Тады йдзе з імі Ісус на месца, званае Гефсіманія, і кажа вучням: пасядзеце тут, пакуль Я пайду памалюся там.E1#Кажа Яму Пётр: хаця-б прышлося мне і памерці з Табою, не адракуся ад Цябе. Падобнае гаварылі і ўсе вучні.L0"Ісус сказаў яму: запраўды кажу табе, што ў гэту ноч, перш, чымся прапяе певень, тройчы адрачэшся ад Мяне.+/O!А Пётр сказаў Яму ў адказ: калі і ўсе спакусяцца дзеля Цябе, я ніколі не паддамся спакусе.e.C Па ўваскрасеньні-ж Маім спаткаю вас у Галілеі.z-m Тады кажа ім Ісус: усе вы спакусіцеся дзеля Мяне ў гэту ноч, бо напісана: паражу пастуха, і расьсеюцца авечкі стада. (Захар 13:7)I, I, запяяўшы, пайшлі на гару Аліўную. +y Кажу-ж вам, што адгэтуль ня буду піць ад плоду гэтага вінаграднага да таго дня, калі буду піць з вамі новае віно ў царстве АйцаМайго..*U бо гэта ёсьць кроў Мая новага запавету, якая ліецца за многіх дзеля дараваньня грахоў.){I, узяўшы чару і аддаўшы хвалу, падаў ім і сказаў: піце з яе ўсе;h(II, калі яны елі, Ісус, узяўшы хлеб і пабагаславіўшы, паламаў і даваў вучням ды сказаў: прымеце, ешце; гэта ёсьць цела Маё. '5Пры гэтым і Юда, што прадаў Яго, сказаў: ці ня, я Равві? Ісус кажа яму: ты сказаў.&'Бо Сын Чалавечы прыходзе, як напісана аб Ім: але гора таму чалавеку, праз якога Сын Чалавечы прадаецца; ляпей было-б гэтаму чалавеку не радзіцца. %1Ён жа сказаў у адказ: той, хто памачыў са Мною руку ў місе, гэты выдасьць Мяне.
$
I, крэпка засумаваўшы, пачалі гаварыць Яму кожны з іх: ці ня я, Госпадзе?# I, калі яны елі, сказаў: запраўды кажу вам, што адзін з вас выдасьць Мяне.l"QКалі-ж настаў вечар, Ён узьлёг з дванаццацьма вучнямі.m!SВучні зрабілі, як загадаў ім Ісус; і прыгатавалі пасху.| qЁн жа сказаў: пайдзеце ў места да такога-і-такога і скажэце яму: Вучыцель кажа: час Мой блізкі; у цябе зроблю пасху з вучнямі Маімі.@ yУ першы-ж дзень праснакоў прыйшлі вучні Ісуса і сказалі Яму: дзе хочаш прыгатаваць Табе есьці пасху?Z -I з таго часу ён шукаў нагоды, каб выдаць Яго." =сказаў: што хочаце даць мне, і я вам выдам Яго? Яны вызначылі ему трыццаць срыбнякоў.
Тады адзін з дванаццацёх, называны Юда Іскарыёт, пайшоўшы да архірэяў,|q
Запраўды кажу вам: дзе будзе абвяшчацца Эвангельле гэтае па ўсім сьвеце, сказана будзе і аб тым, што яна зрабіла, на ўспамін аб ёй.~u Паліўшы алеем гэным цела Маё, яна ўчыніла на пахаваньне Маё.ve Бо ўбогіх заўсёды маеце з сабою, а Мяне незаўсёды маеце.L
Але Ісус, ведаючы гэтае, сказаў ім: на што робіце прыкрасьць жанчыне? яна добры ўчынак учыніла для Мяне.{o Бо можна было-б прадаць гэты алей за добрую цану і даць убогім.Углдезіўшы гэтае, вучні Яго гневаліся, кажучы: на што гэткае марнаваньне?J
прыступілася да Яго жанчына з алябастраваю судзінаю з алеем мнагацэнным і паліла Яму на галаву, як ляжаў.iKКалі-ж Ісус быў у Віфаніі, у доме Сымона пракажонага,Але казалі: толькі ня ў сьвята, каб не ўзьнялося абурэньне ў народзе.^5I ўмовіліся схапіць Ісуса хітрасьцяй і забіць..UТады сабраліся архірэі і кніжнікі і старшыя з народу на падворак архірэя іменьнем Кайяфа.0Yвы ведаеце, што праз два дні будзе Пасха, і Сын Чалавечы выданы будзе на раскрыжаваньне.
I сталася, калі Ісус скончыў усе гэтыя словы, то сказаў да вучняў Сваіх:~u.I пойдуць гэтыя на муку вечную, а праведнікі ў жыцьцё вечнае.O
-Тады скажа ім у адказ: запраўды кажу вам: як вы не зрабілі гэтага аднаму з гэтых меншых, то не зрабілі Мне.! ;,Тады і яны скажуць Яму ў адказ: Госпадзе! калі мы бачылі Цябе галодным, ці прагнучым, ці ў дарозе, ці нагім, ці хворым, ці ў вязьніцы і не паслужылі Табе?J
+быў у дарозе, і ня прынялі Мяне; быў нагі, і не адзелі Мяне; быў хворы і ў вязьніцы, і не даведаліся Мяне.
*Бо Я хацеў есьці, і вы не далі Мне; прагнуў, і вы не напаілі Мяне;R )Тады скажа і тым, што налева: ідзеце ад Мяне, праклятыя, у вагонь вечны, прыгатаваны чарту і ангелам ягоным.X)(I Цар скажа ім у адказ: запраўды кажу вам: тое, што вы зрабілі аднаму з гэных меншых братоў Маіх, вы зрабілі Мне.}s'Калі мы бачылі Цябе хворым, ці ў вязьніцы, і прыйшлі да Цябе?xi&Калі мы бачылі Цябе ў дарозе і прынялі? Ці нагім і адзелі?\1%Тады праведнікі скажуць Яму ў адказ: Госпадзе! калі мы бачылі Цябе галодным і накармілі? ці прагнучым і напаілі?8i$Быў нагі, і вы адзелі Мяне; быў хворы, і вы адведалі Мяне; быў у вязьніцы, і вы прыйшлі да Мяне.>u#Бо Я хацеў есьці, і вы накармілі Мяне; прагнуў, і вы напаілі Мяне; быў у дарозе, і вы прынялі Мяне. "Тады скажа Цар тым, што направа ад Яго: прыйдзеце, багаслаўленыя Айца Майго, насьледуйце царства, прыгатаванае вам ад стварэньня сьвету.lQ!і паставіць авец па правай руцэ, а казлоў па левай.= s I зьбяруцца перад ім усе народы; і аддзеліць адных ад другіх, як пастух аддзяляе авец ад казлоў;K Калі-ж прыйдзе Сын Чалавечы ў славе сваёй, і ўсе сьвятыя Ангелы з Ім, тады сядзе на пасадзе славы сваёй.~' А нягоднага слугу кіньце ў цемру вонкавую; там будзе плач і скрыгот зубоў.4}a Бо ўсякаму маючаму будзе дадзена і прыўмножыцца, а ў нямаючага і тое, што мае, ўзята будзе.}|s Дык вазьмеце ў яго талянт і дайце маючаму дзесяць талянтаў.F{Дзеля гэтага належала табе аддаць серабро маё таргуючым; і я, прыйшоўшы, дастаў бы сваё з прыбыткам.]z3Гаспадар-жа яго сказаў яму ў адказ: благі і ляны слуга! Ты ведаў, што я жну, дзе ня сеяў, і зьбіраю, дзе не рассыпаў.
y
дык, убаяўшыся, пайшоў і схаваў талйнт твой у зямлю: вось табе тваё.x Падыйшоў і той, што дастаў адзін талянт, і сказаў: гаспадар, я ведаў цябе, што ты чалавек жорсткі: жнеш, дзе ня сеяў, і зьбіраеш, дзе не рассыпаў;wГаспадар яго сказаў яму: добра, добры і верны слуга! У малым ты быў верны: над многім цябе пастаўлю; увайдзі ў радасьць гаспадара твайго.|vqПадыйшоў таксама і той, што дастаў два талянты, і сказаў: гаспадар, два талянты ты мне даў, вось другія два талянты я прыдбаў на іх.uГаспадар яго сказаў яму: добра, добры і верны слуга! у малым ты быў верны, над многім цябе пастаўлю; увайдзі ў радасьць гаспадара твайго.5tcI, падыйшоўшы, той, што быў дастаў пяць талянтаў, прынёс другія пяць талянтаў і кажа: гаспадар! пяць талянтаў ты даў мне; вось другія пяць талянтаў я прыдбаў на іх.s'Цераз доўгі час прыходзіць гаспадар слуг гэных і трэбуе ў іх справаздачы.=rsА той, што дастаў адзін талянт, пайшоў і закапаў яго ў зямлю, і схаваў серабро гаспадара свайго.zqmТак сама і той, што дастаў два талянты, прыдбаў другія два.1p[Той, што дастаў пяць талянтаў, пайшоў, пусьціў іх у дзела і прыдбаў другіх пяць талянтаў.$oAІ аднаму даў пяць талянтаў, другому два, іншаму адзін — кожнаму паводле яго сілы.n!Бо, як чалавек, выяжджаючы, паклікаў слуг сваіх і здаў ім маемасьць сваю.m+
Дык ня сьпіце, бо ня ведаеце ні дня, ні гадзіны, у якую прыйдзе Сын Чалавечы.sl_ Ён-жа сказаў ім у адказ: Запраўды кажу вам: ня знаю вас.k/ Пасьля прыходзіць і рэшта дзяўчат ды кажуць: Госпадзе! Госпадзе! адчыні нам!Cj
Калі-ж пайшлі яны купляць, прыйшоў жаніх, і гатовыя ўвайшлі з ім на вясельле, і дзьверы зачыніліся.]i3 А разумныя адказалі, кажучы: каб ня здарылася недахвату і ў нас і ў вас, пайдзеце лепш да прадаўцоў і купеце сабе. h3Неразумныя-ж сказалі мудрым: дайце нам вашага алею, бо сьветачы нашы гаснуць.zgmТады ўсталі ўсе дзяўчаты гэныя і паправілі сьветачы сваі.f Але ў паўночы ўзьняўся крык: вось жаніх ідзе, выходзьце насустрэчу яму!keOА як жаніх замарудзіў, то задрамалі ўсе і паснулі. dyМудрыя-ж разам з сьветачамі сваімі ўзялі алей у судзіны свае.vceНеразумныя, узяўшы сьветачы сваі, не ўзялі з сабою алею.\b13 іх пяць было разумных і пяць неразумных.Qa Тады падобна будзе царства нябеснае да дзесяцех дзяўчат, якія, узяўшы сьветачы, выйшлі насустрэчу жаніху.2`]3і адлучыць яго і пакладзе яму адну долю з крывадушнікамі; там будзе плач і скрыгот зубоў.+_O2то прыйдзе гаспадар слугі таго ў дзень, у які ён не чакае, і ў гадзіну, у якую ня думае,w^g1і пачне біць сяброў сваіх ды есьці й ціць з п’яніцамі, —
j~}\||S{uznyyrxxw vduQt~ss"rqq pp+onn mllk^jyihhegfffIedd"c9bbHap``_v^^8]]6\*[[#ZYYLXX WqW)VV
UTSSSRQPOO@NMMLKK JRII$H%GFEDCBAA@>>>=<;;1::D99T8~7D6554G33 22611$006/{/0.--,m++_*))(J(
'&&i%%K$2##d"!!r } p >Lx Al/ t
t
0 N^OsW P I прасілі Яго ўсе дэманы: пашлі нас у сьвіней, каб нам увайсьці ў іх.ZO- Пасьвіўся-ж там ля гары вялікі гурт сьвіней.jNM
I дужа прасіў Яго, каб не высылаў іх вон з стараны тае.M/ I спытаўся ў яго: як імя тваё? I ён сказаў у адказ: легіён імя маё, бо нас многа.zLm(Бо Ісус казаў яму: выйдзі, дух нячысты, з гэтага чалавека).XK)і, закрычэўшы моцным голасам, сказаў: што Табе да мяне, Ісус, Сын Бога Усявышняга? Заклінаю Цябе Богам, ня муч мяне!jJMУгледзіўшы-ж Ісуса здалёку, прыбег ды пакланіўся Яму I5заўседы ўначы і ўдзень ён быў у горах ды ў магілах, крычучы і б’ючы сябе каменьмі.lHQбо многа разоў скоўвалі яго путамі ды ланцугамі, але ён разрываў ланцугі і разьбіваў путы, і ніхто ня меў сілы супакоіць яго;GЁн меў жыльлё ў магілах; і ніхто ня мог яго зьвязаць навет ланцугамі,)FKI, калі выйшаў Ён з чаўна, зараз жа пераняў Яго чалавек з магільніку, апанаваны нячыстым.`E ;I прыйшлі на той бок мора, у старану Гадарэнскую.DD)І спалохаліся вялікім страхам ды гаварылі між сабою: Хто гэта, што й вецер і мора слухаюцца загаду Яго?}Cs(I кажа ім: чаму вы гэткія палахлівыя? як гэта ў вас няма веры?HB 'I, падыймаючыся, забараніў ветру і кажа да мора: змоўкні, пакінь! I вецер заціх, і настала вялікая ціша.HA &А Ён спаў на карме на падушцы. Яго будзяць ды кажуць да Яго: Вучыцель! Няўжо-ж Цябе ня рупіць, што мы гінем?(@I%I ўзьнялася вялікая бура; хвалі білі ў човен так крэпка, што ўжо пачаў напаўняцца вадою."?=$I яны, адправіўшы народ, узялі Яго з сабою, як быў у чаўне, бо з Ім былі і другія чаўны.n>U#Увечары таго-ж дня сказаў ім: пераплывем на той бок.="бяз прыповесьці-ж не гаварыў нічога, а вучням насамоце тлумачыў усё.<!I многімі гэткімі прыповесьцямі казаў ім слова, колькі яны маглі слухаць;; а калі пасеяна, узыходзіць і робіцца бльшым за ўсе? расьліны і пускае такія вялікія галіны, што пад ценем яго могуць хавацца птахі нябесныя.5:c Яно як зерне гарчычнае, якое, калі сеецца ў зямлю, дык ёсьць меншае за ўсе зярнаты на зямлі,9! I сказаў: да чаго падобна царства Божае? Ці якою прыповесьцю выкажам яго?~8u Калі-ж дасьпявае плён, ураз жа шлець серп, бо надыйшло жніво. 75 бо зямля сама сабою родзіць сьпярша рунь, пасьля колас, пасьля зерне ў коласе."6=і сьпіць, і ўстае ўначы і ўдзень, і насеньне ўзыходзіць і расьце, што ён ня ведае;5 I сказаў: гэтак ёсьць царства Божае, як калі чалавек кідае зерне ў зямлю,4%Бо хто мае, таму будзе дадзена, а хто ня мае, у таго адымецца й тое, што мае.g3GI сказаў ім: заўважайце, што чуеце: якою мераю мераеце, гэткаю й вам адмерана будзе і дададзена будзе вам, што слухаеце.M2Калі хто мае вушы чуць, няхай чуе.>1uБо няма нічога тайнага, каб не зрабілася яўным: бо ня сталася дзеля ўкрываньня, а каб выявілася.{0oI сказаў Ім: ці на тое прыносіцца сьвятло, каб паставіць яго пад пасудзіну ці пад ложак, а не на тое, каб паставіць яго на сьветачу?/)I што пасеяна на добрай зямлі, гэта тыя, якія слухаюць слова і прыймаюць яго і даюць плен: адзін у трыццаць, другі ў шэсьцьдзесят, іншы ў сто разоў.w.gале ў якіх турботы гэтага веку, прынада багацьця ды іншыя пажаданьні, уваходзячы ў іх, глушаць слова, і яно стаецца бясплодным.z-mI тыя, што ў шыпшыньніку пасеяны, гэта тыя, што чуюць слова,^,5ды ня маюць у сабе караня, дык дачэсныя: як толькі прыйдзе уціск ці перасьледаваньне за слова, зараз спакушаюцца.P+Таксама й тыя, што пасеяны на камяністым месцы, якія, ледзь пачуюць слова, зараз з радасьцю прыймаюць яго,n*UВось жа тыя, што ля дарогі, дзе сеецца слова, як толькі пачуюць яго, дык ураз жа шатан й вырывае слова, пасеянае ў сэрцах іх./)YСейбіт слова сее. (7
I кажа ім: не разумееце гэтае прыповесьці? Як жа вам зразумець усе прыповесьці?~'u каб, гледзячы вачыма, глядзелі й ня бачылі; слухаючы, чулі й не разумелі; каб не навярнуліся, ды каб ня былі дараваны ім грахі іхнія.:&m I сказаў ім: вам дадзена ведаць тайны царства Божага, а тым вонках усё стаецца ў прыповесьцях,&%E
Калі-ж Ён быў Сам, акружаўшыя Яго разам з дванаццацьма спыталіся ў Яго аб прыповесьці.Y$+ I сказаў ім: хто мае вушы чуць, няхай чуе.g#Gіншае ўпала на добрую зямлю і дало плён, што ўзыйшоў і вырас, і ўрадзіла іншае трыццаць, іншае шэсьцьдзесят, іншае сто.*"MІншае ўпала між шыпшыньнікам, і шыпшыньнік вырас і заглушыў яго, і яно не дало плёну;x!iкалі-ж узыйшло сонца, завяла ды, ня маючы караня, засохла.8 iіншае ўпала на каменны грунт, дзе мала было зямлі, і хутка ўзыйшло, бо зямля была няглыбокая;7 gI сталася, як сеяў, што іншае ўпала пры дарозе, і наляцелі птушкі нябесныя ды падзёўбалі тое;Q Слухайце: вось выйшаў сейбіт сеяць.w gI навучаў іх шмат прыповесьцямі, і ў навуцы сваёй гаварыў ім: %I ізноў пачаў навучаць над морам; і сабралося да Яго такое множства народу, што Ён увайшоў у човен і сядзеў у моры, а ўвесь народ быў на зямлі ля мора.#бо хто выпаўняцімець волю Божую, той Мне і брат, і сястра, і маці."I, глянуўшы наўкола на сядзеўшых ля Яго, кажа: вось маці Мая і браты Мае;b=!I сказаў ім, мовячы: хто маці Мая ці браты Мае?.U I сядзеў каля Яго народ. I сказалі Яму: вось маці твая і браты тваі на падворку пытаюць Цябе. I прыйшлі браты і маці Яго і, стоячы вонках, паслалі да Яго клікаць Яго.:o Бо казалі: у Ім нячысты дух.F але хто будзе хуліць Духа Сьвятога, таму ня будзе даравана ніколі, але падлягае вечнаму асуджэньню.5c Запраўды кажу вам: будуць дараваны сыном чалавечым усе грахі і хулы, якімі-б яны ні хулілі;`9Ніхто, увайшоўшы ў дом дужога, ня можа абрабаваць дабра ягонага, пакуль ня зьвяжа дужога, і тады абрабуе дом ягоны.*Mі калі шатан падняўся на самога сябе ды разьдзяліўся, ня можа ўстаяць, але канец яму.|qі калі дом разьдзеліцца сам у сабе, ня можа ўстаяць дом той; Калі царства разьдзеліцца само ў сабе, ня можа ўстаяць царства тое;!I, клікнуўшы іх, гаварыў ім прыповесьцямі: як можа шатан шатана выганяць?_7А кніжнікі, што прыйшлі з Ерузаліму, ісіварылі, што Ён мае ў Сабе вэльзэвула ды што выганяе дэманаў імем іхняга князя.
+I, дачуўшыся, родныя Яго пайшлі ўзяць Яго, бо апавядалі, быццам Ён ня пры розуме.' GI прыходзяць у дом: і ізноў зыходзіцца народ, тяк што ім немагчыма было і хлеба паесьці.H ды Юду Іскарыёта, які й прадаў Яго.7
gі Андрэя, і Піліпа, і Баўтрамея, і Мацьвея, і Хаму, і Якава Алфеявага, і Фадзея, і Сымона Кананіта,7 gі Якава Завядзеявага і Іоана брата Якава, ім даў іменьні Боанэргес, што значыць — сыны громавы,0[і даў Сымону імя Пётр;~uды каб мелі ўладу аздараўляць ад хворасьцяў і выганяць дэманаў;
I выбраў з іх дванаццацех, каб з Ім былі, і каб пасылаць іх прапаведываць,}
I ўзыходзе на гару і кліча да Сябе, каго Сам хацеў; і прыйшлі да Яго.^5 Але Ён крэпка пагразіў ім, каб не выяўлялі Яго. I духі нячыстыя, бачучы Яго, падалі перад Ім ды крычэлі, кажучы: Ты Сын Божы!
Бо многіх Ён аздаравіў, дык хворыя ціснуліся да Яго, каб дакрануцца да Яго.N I сказаў вучням Сваім, каб для Яго быў прыгатаваны човен, з увагі на множства народу, каб ня ціснуліся да Яго.V %Ерузаліму, Ідумэі і з-за Іордану; дый з ваколіц Тыру й Сідону вялікай грамадой, пачуўшы, што Ён рабіў, ішлі да Яго./WАле Ісус з вучнямі Сваімі адыйшоўся да мора, і за Ім пайшло множства народу з Галілеі, Юдэі,~-Фарысэі, выйшаўшы, зараз жа склікалі з Ірадзіянамі раду аб Ім, каб загубіць Яго.6}eI, глянуўшы на іх з гневам, тужачы аб жорсткасьці сэрцаў іхніх, кажа таму чалавеку: працягні руку тваю. Ён працягнуў, і зрабілася рука ягоная здаровая, як і другая.R| I кажа да іх: Ці належыць рабіць у суботу добрае, ці рабіць благоеЖыцьцё ратаваць, ці загубіць? Яны маўчалі.g{GI кажа да сухарукага чалавека: стань пасярэдзіне.z}I сачылі за Ім, ці не аздаровіць яго ў суботу, каб абвінаваціць Яго.wy iI прыйшоў ізноў у школу; і быў там чалавек, які меў сухую руку.pxY вось чаму Сын Чалавечы ёсьць гаспадар і над суботай.{woI сказаў ім: субота для чалавека, але не чалавек для суботы; v1Як увайшоў ён у дом Божы за архірэя Авіафара ды еў хлябы ахвярныя, якіх ня можна было есьці нікому, апрача сьвяшчэньнікаў, і даў і тым, што былі з ім.NuЁн сказаў ім: няўжо-ж вы ніколі ня чыталі, што зрабіў Давід, калі меў патрэбу й галадаў сам ды быўшыя з ім?t+Фарысэі сказалі Яму: глядзі, чаму яны робяць у суботу тое, чаго ня сьлед рабіць?7sgI давялося пераходзіць Яму ў суботу цераз засевы; і пачалі вучні Ягоныя дарогаю рваць калосьсе.r-I ніхто не налівае новага віна ў старыя мяхі, бо новае віно прарве мяхі, і віно выцяча, ды мяхі прападуць; але віно новае трэба ўліваць у новыя мяхі.|qqI ніхто не прышывае лапінкі з новай тканіны да старое адзежыны, бо новая лапінка адарвецца ад старога, і дзіра будзе яшчэ большая. p5Але прыйдуць дні, калі возьмуць ад іх жаніха, і тады будуць пасьціць у тыя дні.ioKI сказаў ім Ісус: ці могуць пасьціць сыны вясельля, калі з імі жаніх? Пакуль маюць сярод сябе жаніха, ня могуць пасьціць.n А вучні Іоанавы і фарысэйскія пасьцілі, і прыходзяць да Яго ды кажуць: чаму вучні Іоанавы ды фарысэйскія посьцяць, а Тваі вучні ня посьцяць?gmGПачуўшы гэтае, Ісус кажа ім: не здаровым трэба лекара, але хворым. Я прыйшоў клікаць не сьвятых, але грэшнікаў да пакуты.l Кніжнікі й фарысэі, угледзіўшы, што Ён есьць з мытнікамі ды грэшнікамі, кажуць вучням Яго: як гэта Ёнесьцьі есьць з мытнікамі ды грэшнікамі?k I сталася, калі Ісус сядзеў за сталом у доме ягоным, пасядалі з Ім і вучнямі Яго шмат мытнікаў ды грэшнікаў, бо было іх многа, і яны йшлі за Ім.]j3Праходзячы, угледзіў Ён Левія Алфеявага, сядзючы на мытніцы, і кажа яму: ідзі за Мною. I той, устаўшы, пайшоў за Ім. i
I выйшаў Ісус ізноў да мора; і ўвесь народ пайшоў да Яго, і Ён навучаў іх.{ho Той ураз жа ўстаў і, узяўшы ложак, выйшаў перад усімі, так што ўсе дзівіліся і славілі Бога, кажучы: ніколі нічога такога мы ня бачылі.tga Табе кажу: устань, вазьмі ложак твой ды йдзі ў дом твой.3f_
Але, каб вы ведалі, што Сын Чалавечы мае ўладу на зямлі дараваць грахі, — кажа паралітыку:He Што лягчэй? ці сказаць паралітыку: даруюцца табе грахі? ці сказаць: устань, вазьмі ложак свой і хадзі?]d3Ісус, ураз жа даведаўшыся духам Сваім, што яны гэтак думаюць сабе, сказаў Ім: на што гэтак думаеце ў сэрцах вашых?cшто гэта Ён гэтак блюзьніць? Хто можа дараваць грахі, апрача аднаго Бога?bwТут жа сядзелі некаторыя з кніжнікаў і разважалі ў сэрцах сваіх:aІсус, бачучы веру іх, кажа паралітыку: дзіця, даруюцца табе грахі тваі. `9і, ня маючы магчымасьці прыйсьці да Яго цераз народ, раскрылі страху дому, дзе Ён быў, і, зробіўшы дзіру, спусьцілі ,пасьцель, на якой ляжаў спараліжаваны.r_]І прыйшлі да Яго з спараліжаваным, якога несьлі чацьвёра;/^WЗараз сабралося гэтулькі народу, што ўжо і ля дзьвераў ня было месца; і Ён гаварыў ім слова.] Праз колькі дзён ізноў прыйшоў Ён у Капэрнаум, і разыйшлося, што Ён у доме.E\ -А ён, выйшаўшы, пачаў многа гаварыць і шырыць кругом вестку, дзеля чаго Ісус ня мог ужо ўвайсьці адкрыта ў места, але быў вонках, у мясцох пустынных. I прыходзілі да Яго зусюль. [ ;,і сказаў яму: глядзі, нікому нічога не кажы, але пайдзі пакажыся сьвяшчэньніку і ахвяруй за ачышчэньне тваё, што загадаў Майсей, дзеля сьведчаньня ім.]Z 5+І, грозна глянуўшы на яго, зараз жа адаслаў яго
Y *I, як толькі Ён сказаў гэта, праказа тут жа зыйшла з яго, і ён ачысьціўся.;X q)Ісус жа, зьлітаваўшыся над ім, працягнуў руку, даткнуўся да яго і сказаў яму: хачу, будзь чысты![W 1(Прыходзіць да Яго пракажоны, молючы Яго і падаючы перад Ім на калені, дый кажа Яму: калі хочаш, можаш мяне ачысьціць.
V 'I Ён навучаў у школах іхніх скрозь па ўсёй Галілеі і выганяў злых духаў.9U m&Ён кажа ім: пойдзем у бліжэйшыя сёлы і месты, каб Мне й там навучаць, бо-ж Я дзеля таго прыйшоў.\T 3%і, знайшоўшы Яго, кажуць Яму: ўсе шукаюць Цябе.ES $Сымон і быўшыя з імі пайшлі за Ім;R )#А нараніцы, устаўшы дужа рана, выйшаў і пайшоў у пустыннае месца і там маліўся.kQ Q"I Ён аздаравіў многіх, цярпеўшых ад розных хворасьцяў, і выгнаў духаў; і не пазваляў злым духам гаварыць, што яны пазналі Яго.NP !I ўсё места сабралося перад дзьвярыма./O Y Калі-ж настаў вечар, як зайшло сонца, прыносілі да Яго ўсіх нядужых і апанаваных злым духам.'N I Падыйшоўшы, Ён падняў яе, узяўшы за руку, і гарачка пакінула яе, і яна пачала служыць ім.vM g Цешча-ж Сымонавая ляжала ў гарачцы; і зараз кажуць Яму аб ёй.L Выйшаўшы ўраз жа із школы, прыйшлі ў дом Сымона і Андрэя, з Якавам і Іоанам.pK [ I хутка разыйшлася аб Ім чутка па ўсіх ваколіцах Галілеі.J I ўсе спужаліся і пыталіся адзін у аднаго: што гэта? што гэта за новая навука, што сваёй уладай і духам нячыстым загадвае, і яны слухаюцца Яго?I Тады нячысты дух, устросшы яго і загаласіўшы моцным голасам, выйшаў з яго.lH SАле Ісус пагразіў яму, кажучы: маўчы і выйдзі з яго.6G gПакінь! што Табе да нас, Ісус Назарэйскі? Ты прыйшоў згубіць нас! Ведаю цябе, хто ты, Сьвяты Божы! F {I быў у школе іхняй чалавек, якім заўладаў дух нячысты, і закрычэў:!E =I дзівіліся з Яго навукі, бо, навучаючы іх, быў як той, хто мае ўладу, а не як кніжнікі.D -I прыходзяць у Капэрнаум, і, неадкладаючы, у суботу ўвайшоў Ён у школу і навучаў.4C cI тут жа клікнуў іх. I яны, пакінуўшы бацьку свайго Завядзея ў чаўне з работнікамі, пайшлі за Ім.TB #I, адыйшоўшы адтуль недалёка, Ён угледзіў Якава Завядзеявага і Яна, брата ягонага, таксама ў чаўне, правючы сеці.jA OI яны той жа час пакінулі свае сеці і пайшлі за Ісусам. @ {I сказаў ім Ісус: ідзеце за Мною, і Я зроблю вас лаўцамі людзей.e? EПраходзячы-ж ля мора Галілейскага, угледзіў Сымона і Андрэя, брата ягонага, як закідалі сеці ў мора, бо яны былі рыбаловы.0> [і кажучы, што споўніўся час і наблізілася царства Божае: пакайцеся і верце ў Эвангельле.<= sПасьля-ж таго, як Іоап быў выданы, прыйшоў Ісус у Галілею, прапаведуючы Эвангельле царства Божага ./< Y
I быў Ён там у пустыні сорак дзён спакушаны ад шатана, і быў з зьвярамі, і Ангелы служылі Яму.@; } I зараз Дух павёў Яго ў пустыню.k: Q I голас быў з неба: Ты Сын Мой улюблены, Якому спагадаю.89 k
I, як выходзіў із вады, тут жа ўгледзіў Іоан расчыняючыся неба й Духа, як галуба, зыходзячы на Яго.+8 Q I сталася ў тыя дні, прыйшоў ісус з Назарэту Галілейскаго і хрысьціўся ад Іоана ў Іордане.w7 iЯ хрысьціў вас вадою, а Ён будзе хрысьціць вас Духам Сьвятым.W6 )I прапаведываў кажучы: ідзе за мною Дужэйшы за мяне, у Якога я ня варт, нахіліўшыся, разьвязаць рамень абуцьця Яго.;5 qI быў Іоан адзеты ў вярблюдавы волас і ў скураны пояс на наясьніцы сваёй, і еў саранчу ды дзікі мёд.a4 =і выходзілі да Яго ўся старана Юдэйская і Ерузалімцы, і хрысьціліся ад Яго ў рацэ Іордане, спавядаючыся з грахоў сваіх.63 gЗьявіўся Іоан, хрысьцячы ў пустыні і абвяшчаючы накутнае хрышчэньне дзеля адпушчэньня грахоў.12 ]Голас гукаючага ў пустыні: гатуйце дарогу Госпаду, простымі рабеце сьцежкі Яго. (Ісая 40:3)m1 UЯк напісана ў прарокаў: вось я пасылаю Ангела Майго перад абліччам Тваім, які пракладзе дарогу Тваю перад Табою. (Малах 3:1)[0 3Пачатак Эвангельля Ісуса Хрыста, Сына Божага.A/{ навучаючы іх выпаўняць усё, што Я сказаў вам; і вось Я з вамі ў-ва ўсе дні да сканчэньня веку. Амін.$.A Дык ідзеце, навучайце ўсе народы, хрысьцячы іх у імя Айца, і Сына, і Сьвятога Духа, -5 I, падыйшоўшы, Ісус прамовіў да іх: дадзена Мне ўсякая ўлада на небе і на зямлі.j,M I, убачыўшы Яго, пакланіліся Яму; іншыя-ж сумляваліся.+ А адзінаццаць вучняў пайшлі ў Галілею на гару, куды сказаў ім Ісус.:*m Яны, узяўшы грошы, зрабілі, як іх навучылі; і разышлося слова гэтае між Юдэямі да сёньняшняга дня.))K І, калі чутка аб гэтым дойдзе да Начальніка, мы пераканаем яго і вас учынім бясьнечнымі.(!
і сказалі: скажэце, што вучні Яго, прыйшоўшы ўначы, укралі Яго, калі мы спалі.'% I тыя, сабраўшыся з старшынямі і зрабіўшы нараду, далі даволі грошай жаўнерам>&u Калі-ж яны ішлі, то некаторыя з вартаўнікоў, пайшоўшы ў места, абвясьцілі архірэям усё, што сталася.O%
Тады кажа ім Ісус: ня бойцеся; ідзіце, апавясьціце братоў Маіх, каб ішлі ў Галілею; і там яны ўбачаць Мяне.$ Калі-ж яны ішлі апавясьціць вучняў Яго, дык вось Ісус спаткаў іх і сказаў: радуйцеся! I яны, прыступіўшыся, абнялі ногі Яго і пакланіліся Яму.4#a I, выйшаўшы борзда з магілы, яны з страхам і радасьцяй вялікай пабеглі апавясьціць вучняў Яго.z"m і пайдзеце хутчэй, скажэце вучням Ягоным, што Ён ускрос з мёртвых і вось апярэдзіць вас у Галілеі; там Яго ўбачыце. Вось я сказаў вам. !7 Яго няма тут: Ён уваскрос, як і сказаў. Хадзеце, паглядзеце месца, дзе ляжаў Госпад,1 [ Ангел-жа, адказваючы жанчынам, сказаў: ня бойцеся; бо ведаю, што вы шукаеце Ісуса расьпятага.~ u I ад страху прад ім задрыжэлі вартаўнікі і зрабіліся як няжывыя.x i Выгляд яго быў, як бліскавіца, і вопратка яго белая, як сьнег. I вось сталася вялікае трасеньне зямлі; бо Ангел Гасподні, зыйшоўшы з неба, прыступіўшы, адваліў камень ад дзьвераў магілы і сядзеў на ім.Z / Калі прыйшла субота, у час сьвітаньня першага дня тыдня, прыйшла Марыя Магдаліна і другая Марыя паглядзець магілу.BЯны пайшлі і паставілі ля магілы варту і прылажылі да каменя пячаць.|qAПілат сказаў ім: вось вам старожа; ідзеце, вартуйце, як ведаеце.@y@Дык прыкажы вартаваць магілу да трэцяга дня, каб вучні Яго, прыйшоўшы ўначы, ня ўкралі Яго і не сказалі народу: уваскрос з мёртвых. I будзе апошняе ашуканства горш першага.F?і гаварылі: Пане! мы прыпомнілі, што ашуканец той, як быў яшчэ жывы, сказаў: цераз тры дні ўваскрэсну. >На другі дзень, што йдзе за пятніцаю, сабраліся архірэі і фарысэі да Пілата
~~}||"{}zyy xgww9vuuRtt$s7rrq5psonnKmml$kcjjiyh0gCfqee7dcc[baK``u_^^H]W\\n[^ZqYiXX WHGG FPEE1DDSCBhAA@o?_>j=Q<;::
9W877h6D55Y4T33 2s11<0J/..-V,,0+f**,)((8'x&&9%$$|#"""! k 4 IP q
g-b1 7g I, адказваючы, адзін із народу сказаў: Вучыцелю! я прывёў да Цябе сына майго, які мае нямога духа:oW I спытаўся Ён у кніжнікаў: аб чым у вас спрэчка з імі? I, ураз угледзіўшы Яго, увесь народ здумеўся ды, прыбягаючы, вітаў Яго.! ; I, прыйшоўшы да вучняў, угледзіў многа народу ля іх, ды кніжнікаў, спрачаючыся з Імі."=
Але кажу вам, што і Ільля прыйшоў, і ўчынілі з ім, што хацелі, як напісана пра Яго.r~] Ён жа адказаў ім: Ільля, прыйшоўшы перш, наладзіць усе, як і напісана пра Сына Чалавечага, каб шматперацярпеў і быў паніжаны.}! I спыталіся ў Яго, кажучы: кніжнікі гавораць, што перш мусіць прыйсьці Ільля?|
I захавалі гэтае слова, пытаючыся адзін у аднаго, што значыць: уваскрэснуць?N{ Калі-ж яны зыходзілі з гары, загадаў ім нікому не казаць, што яны бачылі, дакуль Сын Чалавечы не ўваскрэсьне.z# I раптам, аглядзеўшыся наўкола, нікога больш ня ўбачылі, апрача аднаго Ісуса.Ky I паўстала хмара, закрыўшая іх, і з хмары выйшаў голас, які казаў: гэты ёсьць Сын Мой улюблены, Яго слухайце.`x9 Бо ня ведаў, што сказаць; бо яны перапалохаліся.Vw% I на гэта Пётр сказаў Ісусу: Равві! добра нам тут быць; дык зробім тры палаткі: Табе адну, Майсею адну і Ільлі адну.lvQ I зьявіўся ім Ільля з Майсеем ды вялі гутарку з Ісусам.Eu I адзеньне Яго зрабілася бліскучым ды такім белым, як сьнег, ды як бялільшчык на зямлі ня можа выбяліць.]t3 I цераз шэсьць дзён бярэць Ісус Пятра, Якава і Іоана і вядзе на гару высокую асобна іх адных, і перамяніўся перад імі."s ? I сказаў ім: запраўды кажу вам: ёсьць некаторыя сярод тых, што тут стаяць, якія ня імуць сьмерці, пакуль ня ўгледзяць царства Божага, прыйшоўшага ў сіле.5rc&Бо хто пасароміцца Мяне і Маіх слоў перед родам гэтым блудным ды грэшным, дык і Сын Чалавечы пасароміцца яго, як прыйдзе ў славе Айца Свайго з ангеламі сьвятымі.Rq %Або што дасьць чалавек за душу сваю?)pK$Бо што за карысьць чалавеку, калі-б здабыў увесь сьвет, а душы сваёй шкоду ўчыніў бы?No#бо хто хоча душу сваю спасьці, загубіць яе; але хто загубіць душу сваю за Мяне і Эвангельле, той спасе яе.
n
"I, паклікаўшы народ з вучнямі Сваімі, сказаў ім: хто хочя ісьці за Мною, адракіся ад самога сябе і вазьмі крыж свой ды йдзі сьледам за Мною;zmm!А Ён, аглянуўшыся й бачучы вучняў Сваіх, забараніў Пятру, сказаўшы: адыдзі ад Мяне, шатан, бо думаеш не аб Божым, але аб чалавечым.l I гаварыў аб гэтым адкрыта. I Пётр, адклікаўшы Яго, пачаў карыць Яго.*kM I пачаў навучаць іх, што трэба, каб Сын Чалавечы многа выцярпеў, каб адцураліся ад яго старшыны і архірэі і кніжнікі, ды каб быў забіты і цераз тры дні ўваскрос.Uj# I загадаў ім, каб нікому не гаварылі аб Ім.i/ Ён жа кажа ім: а вы за каго лічыце Мяне? I Пётр адказаў Яму, кажучы: Ты Хрыстос.$hA Яны адказалі: за Іоана Хрысьціцеля; другія-ж за Ільлю, а іншыя — за аднаго з прарокаў.ugcI пайшоў Ісус з вучнямі Сваімі ў сёлы Кесарыі Піліпавай. I дарогаю Ён пытаўся ў вучняў Сваіх, кажучы: за каго лічаць Мяне людзі?fI паслаў яго дамоў, сказаўшы: не заходзь у сяло і не кажы нікому ў сяле.5ecПотым ізноў палажыў рукі на вочы яму ды зрабіў, каб бачыў. I паздаравеў ды стаў бачыць усё ясна.sd_I той, зірнуўшы, адказаў: бачу людзей, што як дрэвы ходзяць.^c5I, узяўшы сьляпога за руку, вывеў яго за сяло і, плюнуўшы яму на вочы, паклаў на яго рукі ды спытаўся, ці што бачыць?&bEI прыходзе да Віфсаіды; і прыводзяць да Яго сьляпога ды просяць, каб дакрануцца да яго.Ha I сказаў ім: як жа не разумееце?:`mА калі сем для чатырох тысячаў, колькі карабоў назьбіралі вы астаўшыхся кускоў? Сказалі: сем.[_/Калі Я пяць хлябоў паламаў на пяць тысячаў, колькі поўных карабоў кускоў назьбіралі вы? Кажуць Яму: дванаццаць.~^uМаючы вочы, ня бачыце? Маючы вушы, ня чуеце? дый не памятаеце?D]I, ведаючы, Ісус кажа да іх: ці-ж яшчэ ня цяміце й не разумееце? Ці йшчэ скамянеўшы маеце сэрца вашае?i\KI разважалі між сабою, кажучы: гэта што хлеба ня маем.[/Ён загадаў ім: глядзіце, сьцеражыцеся кісьлі фарысэйскай і кісьлі Ірадавай.Z!I забыліся ўзяць хлеба, і ня мелі з сабою ў чаўне хлеба, апрача аднаго бохана.qY[
I, пакінуўшы іх, ізноў увайшоў у човен і паплыў на той бок.sX_ I Ён, уздыхнуўшы ў душы Сваёй, сказаў: на што род гэты дамагаецца знакоў? Запраўды кажу вам, ня будзе дадзены знак роду гэтаму.0WY І выйшлі фарысэі ды пачалі з Ім спрачацца, дамагаючыся ад Яго знакоў з неба, спакушаючы Яго. V
I, ураз увайшоўшы ў човен з вучнямі Сваімі, прыйшоў у межы Далмануфскія.gUG Еўшых жа было каля чатырох тысячаў. I распусьціў іх.uTcI елі і насыціліся і набралі астаўшыхся кускоў сем карабоў.S{I мелі яны некалькі рыбак; і, пабагаславіўшы, сказаў раздаць і тыя.xRiІ сказаў народу сесьці на зямлю; і, узяўшы сем хлябоў ды падзякаваўшы, паламаў і даў вучням Сваім, каб раздалі; і яны раздалі народу.pQYI спытаўся ў іх: колькі ў вас хлябоў? Яны сказалі: сем.P+I вучні Ягоныя адказалі Яму: скуль мог бы хто тут у пустыні накарміць іх хлебам?)OKI, калі пушчу іх дамоў ня еўшы, аслабеюць у дарозе, бо некаторыя з іх прыйшлі здалёку.|NqШкада Мне народу, што ўжо тры дні са Мною і ня мае што есьці.Эффафа! што знача: расчыніся!4Ha!I, узяўшы яго ад народу, паклаў пальцы Свае ў вушы яму і, плюнуўшы, дакрануўся да языка ягонага;Gw I прывялі да Яго глуханямога ды прасілі Яго ўзлажыць на яго руку.FF I, ізноў вы??йшаўшы з зямель Тырскіх і Сідонскіх, пайшоў да мора Галілейскага, пасярод Дзесяціградзьдзя.E+ I, прыйшоўшы ў свой дом, яна знайшла, што злы дух выйшаў, і дачка ляжыць на ложку.D I сказаў ёй дзеля гэтага слова: ідзі! злы дух выйшаў з дачкі твае..CU Яна ж адказала Яму і сказала: так, Госпадзе; але й сабакі пад сталом ядуць крошкі ад дзяцей.;BoАле Ісус сказаў ёй: дай перш насыціцца дзецям, бо ня гожа ўзяць хлеб у дзяцей і кінуць сабакам.EAа жанчына тая была паганка, родам Сірафінікіянка; і прасіла ў Яго, каб выгнаў нячыстага духа з дачкі яе.6@eбо жанчына, дачка якое мела ў сабе нячыстага духа, пачуўшы аб Ім, прыйшоўшы ўпала да ног Ягоных;n?UI, устаўшы, пайшоў адтуль на ўзьмежкі Тырскія й Сідонскія; і, увайшоўшы ў дом, не хацеў, каб хто даведаўся; ды ўтаіцца ня здолеў,>wУсё тое благое з нутра выходзіць і робіць нячыстым чалавека.1=[крадзежы, прагавітасьць, злосьць, здрада, бязглуздасьць, ліхое вока, хула, паха, дурнота.'<GБо з нутра, з сэрца чалавечага выходзяць благія думкі, распуста, блуд, душагубства,;Дый сказаў: тое, што выходзе ад чалавека, тое робіць яго нячыстым.':Gбо ня ў сэрца ягонае ўваходзіць, але ў жывот, і выходзіць вон, ачышчаючы ўсякую ежу.9{I сказаў ім: няўжо-ж і вы гэткія няцямкія? Няўжо-ж не разумееце, што нішто, уваходзячы ў чалавека звонку, ня можа яго зрабіць нячыстым,8'I калі Ён увайшоў у дом ад народу, вучні Ягоныя спыталіся ў Яго аб прыповесьці.M7калі хто мае вушы чуць, няхай чуе. 69Няма нічога, што, уваходзячы ў чалавека звонку, магло бы зрабіць яго нячыстым; але тое, што выходзіць ад яго, — гэта тое, што робіць нячыстым чалавека;
5I, паклікаўшы ўвесь народ, кажа да іх: слухайце Мяне ўсе ды разумейце.94k
адкідаючы слова Божае наказам вашым, які вы пастанавілі; ды робіце шмат падобнага да гэтага. 33 таму дапускаеце ўжо нічога больш не рабіць для айца свайго ці для маткі свае,22] А вы кажаце: хто скажа айцу ці матцы: Корван, (гэта ёсьць — Дар), чым бы ад мяне карыстаўся,n1U
Бо Майсей сказаў: паважай айца твайго і матку тааю: і хто зьневажае айца ці матку, няхай сьмерцяй памрэ. (Выхад. 20:12; 21:16)"0= I сказаў ім: ці добра, што вы адкідаеце прыказаньне Божае абы спаўняць ваш наказ?/{Бо вы, пакідаючы прыказаньне Божае, трымаецеся наказу чалавечага, мыцьця чараў і кубкаў, ды робіце шмат іншага, падобнага да гэтага.#.?Але дарма пакланяюцца Мне, навучаючы навук і запаведзяў чалавечых. (Ісая 29:13)-#Ён жа, адказваючы, сказаў ім: добра прарочыў аб вас, крывадушных, Ісая, калі пісаў: людзі гэтыя паважаюць Мяне вуснамі, а сэрца іх далёка ад Мяне.q,[Пасьля пытаюцца ў Яго фарысэі ды кніжнікі: чаму вучні Тваі ня жывуць згодна з наказамі старшых, але нямытымі рукамі ядуць хлеб? +і з торгу, пакуль не памыюцца, не ядуць. Ёсьць і многае іншае, чаго яны, пераняўшы, трымаюцца: мыцьце чараў, кубкаў, меднага судзьдзя ды ўслонаў. *1Бо фарысэі і ўсе Юдэі, трымаючыся наказаў старшых, не ядуць не памыўшы чыста рук;?)wі, убачыўшы некаторых з вучняў Яго, як елі хлеб нячыстымі (гэта значыць няўмытымі) рукамі, карылі іх.( I сабраліся да Яго фарысэі й некаторыя з кніжнікаў, што прыйшлі з Ерузаліму;;'o8I, куды Ён ні прыходзіў у сёлы, у месты і ў вёскі, клалі хворых на плошчах і прасілі Яго, каб ім хоць да краю адзежы Яго дакрануцца. I тыя, што дакраналіся да Яго, спасьліся.(&I7абеглі ўсю тую ваколіцу, і пачалі на ложках прынасіць нядужых туды, дзе, як чулі, быў Ён.Y%+6I, як яны выйшлі з чаўна, зараз пазнаўшыя Яго$w5I, пераплыўшы, прыйшлі ў зямлю Генісарэцкую і прысталі да берагу.t#a4Бо яны не зразумелі аб хлябох: бо сэрца іх было скамянеўшы.$"A3I ўвайшоў да іх у човен; і вецер заціх. I яны цераз меру здумеліся ў сабе і дзіваваліся.K!2Бо ўсе бачылі Яго і спалохаліся. Дык ураз жа прамовіў да іх і сказаў ім: схамянецеся: гэта Я, ня бойцеся! 1Яны-ж, угледзіўшы Яго ідучы па моры, падумалі, што гэта здань, ды загаласілі. w0I ўбачыў, як ім цяжка плыці, бо вецер быў супраціўны; дык каля чацьвертай старожы ўначы йдзе да іх, ступаючы па моры; і хацеў абмінуць іх. {/I, як настаў вечар, човен быў пасярэдзіне мора, а Ён адзін на зямлі.Z -.I, распусыдіўшы іх, найшоў на гару памаліцца.` 9-I зараз прымусіў вучняў сваіх увайсьці ў човен ды плыці наперад на той бераг да Віфсаіды, пакуль Ён распусьціць народ.Z-,А было еўшых хлеб каля пяцёх тысячаў людзей.+I набралі кускоў хлеба дванаццаць поўных карабоў і астаткаў ад рыбы.+Q*I елі ўсе і наеліся.+)I, узяўшы пяць хлябоў і дзьве рыбы, паўзіраўшыся на неба, багаславіў і паламаў хлябы і даў вучням Сваім, каб яны раздалі ім; і дзьве рыбы падзяліў усім.Q(I паселі радамі па сто ды па пяцьдзесят.uc'Тады загадаў ім рассадзіць усіх гурткамі на зялёнай траве.c?&Але Ён спытаўся ў іх: колькі ў вас хлябоў? Пайдзеце й паглядзеце. Яны, даведаўшыся, сказалі: пяць хлябоў і дзьве рыбы.wg%Ён жа адказваючы сказаў ім: вы дайце ім есьці. I сказалі Яму: хіба нам пайсьці купіць хлеба дынараў на дзьвесьце й даць ім есьці?1[$Пусьці іх, каб, пайшоўшы ў вакалічныя вёскі й сёлы, купілі сабе хлеба, бо ня маюць чаго есьці.6e#I, як прайшло шмат часу, вучні Яго прыйшлі да Яго ды кажуць: месца тут пустыннае, а час ужо позны.c?"Ісус, выйшаўшы, угледзіў множства народу ды пашкадаваў іх, бо яны былі, як авечкі бяз пастыра; і пачаў навучаць іх многа.Q!Народ угледзіў іх едучы, і многія пазналі; і беглі туды пеша з усіх местаў і апярэдзілі іх дый зыйшліся да Яго.S I паплылі ў пустыннае месца ў чаўне адны.
I сказаў ім: пайдзеце адны ў пустыннае месца ды крыху супачыньце. Бо так многа было, што прыходзілі й адыходзілі, дый есьці ім было некалі.
/ I сабраліся апосталы да Ісуса і расказалі Яму ўсё, і што зрабілі і чаго навучалі. I, дачуўшыся, вучні яго прыйшлі і ўзялі цела ягонае ды палажылі яго ў магілу.c ? Той, пайшоўшы, сьцяў яго ў вязьніцы і прынёс галаву ягоную на місе і аддаў яе дзяўчыне, а дзяўчына аддала яе матцы сваёй.y
kI цар, ураз жа паслаўшы ката, загадаў прынесьці галаву ягоную.1 [Цар, хоць і зажурыўшыся, але дзеля прысягі і тых, што банкетавалі з ім, не схацеў ёй адмовіць._7I ўраз жа, вярнуўшыся борзда да цара, папрасіла, кажучы: хачу, каб ты даў мне цяпер жа на місе галаву Іоана Хрысьціцеля./WЯна выйшла і спыталася ў маткі сваёй: чаго прасіць? Тая адказала: галаву Іоана Хрысьціцеля. I прысягнуў ёй: чаго па просіш у мяне, дам табе, хоць бы палову царства майго.дык дачка Ірадзіяды ўвайшла і танцавала й дагадзіла Іраду і банкетаваўшым з ім. I сказаў цар дзяўчыне: прасі ў мяне, чаго хочаш, і дам табе,iKI, як надарыўся дзень, калі Ірад, з прычыны сваіх урадзін, справіў банкет сваім вяльможам, ваяводам ды іншым людзям Галілеі, бо Ірад баяўся Іоана, ведаючы яго, як чалавека справядлівага ды сьвятога, і сьцярог яго; дый шмат рабіў, слухаючыся яго, і слухаў яго з ахвотай.oWІрадзіяда, злуючы на яго, жадала забіць яго, ды не магла,taБо Іоан сказаў Іраду: ня гожа табе мець жонку брата твайго.m SБо гэты Ірад, паслаўшы, схапіў быў Іоана і зьвязаў Яго ў вязьніцы за Ірадзіяду, жану брата свайго Піліпа, што ўзяў яе за жонку.+Ірад жа, пачуўшы, сказаў: гэта Іоан, якому я сьцяў галаву; ён паўстаў із мёртвых.~'Другія гаварылі: гэта Ільля; а іншыя казалі: гэта прарок, ці адзін із прарокаў.q}[I дачуўся цар Ірад (бо імя Ягонае сталася ведама) і сказаў: гэта Іоан Хрысьціцель уваскрос, і дзеля гэтага цуды праз Яго дзеюцца.|w
і выганялі многа дэманаў і многіх хворых мазалі аліваю і лячылі.Q{ I, пайшоўшы, прапаведывалі, каб каяліся;gzG і калі хто ня прыме вас і ня будзе слухаць вас, выходзячы адтуль, абтрасеце пыл з ног вашых на сьвядоцтва ім. Запраўды кажу вам: лягчэй будзе Садому й Гаморы ў дзень суда, чымся месту гэнаму.!y;
I сказаўім: калі дзе ўвойдзеце ў дом, аставайцеся ў ім, дакуль ня выйдзеце стуль;wxg адно абувацца ў пасталы і не апранацца ў дзьве вопраткі.1w[I сказаў ім нічога ня браць у дарогу, апрача аднаго кія: ні торбы, ні хлеба, ні медзі ў поясе,)vKІ паклікаў тых дванаццацёх і пачаў іх слаць па двое і даў ім уладу над нячыстымі духамі.uI дзівіўся з недаверства іх. I хадзіў па вакалічных селах, навучаючы.-tSI ня мог там учыніць ніякага цуду, толькі некаторых хворых, усклаўшы рукі на іх, аздаравіў.NsІсус жа сказаў ім: ня бывае прарок без пашаны, хіба толькі ў сваёй бацькаўшчыне і ў родных і ў доме сваім.irKЦі-ж гэта ня цесьля, сын Марыі, брат Якава, Есіі, Юды і Сымона? Ці-ж гэта ня сёстры Ягоныя, што пасярод нас? і сумляваліся ў Ім.EqI, калі настала субота, пачаў вучыць у школе; і многія, чуючы, з задзіўленьнем гаварылі: адкуль у Яго гэтае? I што за мудрасьць дадзена Яму, што і гэткія цуды чыняцца рукамі Яго? p I выйшаў адтуль і прыйшоў у сваю бацькаўшчыну; і за Ім ішлі вучні Ягоныя.o +I Ён цьвёрда прыказаў ім, каб ніхто аб гэтым ня ведаў; і сказаў даць ёй есьці.@ny*I ўраз жа ўстала дзяўчына і пачала хадзіць; а было ёй дванаццаць гадоў. I здумеліся ад дзіва вялікага.=ms)I, узяўшы дзяўчыну за руку, кажа да яе: Таліта, кумі! што значыць: дзяўчына, табе кажу, устань!jlM(I сьмяяліся з Яго. Але Ён, выслаўшы ўсіх, бярэ з Сабою бацькоў дзяўчыны і быўшых з Ім ды ўваходзіць туды, дзе ляжала дзяўчына.$kA'I, увайшоўшы, кажа ім: чаго трывожыцеся ды плачаце? Дзяўчана ня ўмерла, але сьпіць.
j&Прыходзіць у дом старшыні школы і бачыць трывогу, плач ды лямант вялікі.i)%I не дазволіў нікому йсьці за Сабою, апрача Пятра, Якава і Іоана, брата Якавага.)hK$Але Ісус, ураз пачуўшы гавораныя словы, кажа да старшыні школы: ня бойся, толькі вер![g/#Ён яшчэ гаварыў, калі прыходзяць ад школьнага старшыні ды кажуць: дачка твая памёрла; на што яшчэ турбуеш вучыцеля?>fu"Ён жа сказаў ёй: дачка! вера твая збавіла цябе. Ідзі ў супакоі і будзь здарова ад хворасьці твае.Ue#!Жанчына-ж, спалохаўшыся і дрыжучы, бо ведала, што з ёю сталася, падыйшла, упала перад Ім і сказала Яму ўсю праўду.tda Але Ён аглянуўся наўкола, каб бачыць тую, што зрабіла гэта..cU Вучні сказалі Яму: Ты бачыш, што народ тоўпіцца ля Цябе, і пытаешся: хто дакрануўся да Мяне?ibK У той жа час Ісус, пачуўшы Сам у Сабе, што выйшла з Яго сіла, зьвярнуўся да народу і сказаў: хто дакрануўся да Мае адзежы?2a] І зараз задзяржалася ў яе крывацеча, і пачула яна ў целе сваім, што паздаравела ад хворасьці.u`c бо казала: калі хоць да вопраткі Яго дакрануся, паздаравею._/пачуўшы пра Ісуса, падыйшла ззаду між народам і дакранулася да вопраткі Ягонае,I^ ды шмат выцярпела ад многіх дахтароў і патраціла на іх усё, ня маючы ніякае палёгкі, ды йшчэ больш хворая,x]iI нейкая жанчына, якая цярпела ад крывацечы дванаццаць гадоўf\EI пайшоў з ім. I за Ім ішло шмат народу і ціснулі Яго.A[{і вельмі просіць Яго, кажучы: дачка мая ўмірае: прыйдзі, палажы на яе рукі, каб яна паздаравела і жыла.3Z_I вось прыходзіць адзін із школьных старшын, на імя Яір, і, угледзіўшы Яго, падае да ног Ягоных@YyКалі Ісус ізноў перабраўся ў чаўне на другі бераг, сабралося да Яго множства народу. I быў Ён ля мора.#X?I пайшоў ды пачаў апавядаць у Дзесяціградзьдзі, што зрабіў з ім Ісус. I ўсе дзівіліся.pWYАле Ісус не дазволіў яму і кажа да яго: ідзі дамоў да сваіх ды раскажы ім, што зрабіў табе Госпад і як зьлітаваўся над табою.!V;I, калі Ён увайшоў у човен, дык той, што быў апанаваны дэманамі, папрасіўся быць з Ім.[U/I пачалі прасіць Яго адыйсьці ад межау іхніх.TI бачыўшыя расказалі ім, як сталася з апанаваным дэманамі, ды аб сьвіньнях.vSeПрыходзяць да Ісуса ды бачаць, што апанаваны дэманамі, у якім быў іх легіён, сядзіць, адзеты, пры здаровым розуме; дык спалохаліся.TR!А тыя, што пасьвілі сьвіней, пабеглі ды абвясьцілі ў месьце і па весках. I жыхары выйшлі паглядзець, што сталася.Q#
Ісус ураз жа дазволіў ім. I нячыстыя духі, выйшаўшы, увайшлі ў сьвіней, і кінулася стада з кручы ў мора; было-ж каля дзьвёх тысячаў; і патанулі ў моры.
~~}\|{{9zyexx6wvvYuUtt6srriq~paoo=n`m`lNkjjmiLhhpgffee dSccPbbaa#`_^^E]\\/[CZY5XWVVUTTSS#QQhPONBMfMLDKTJJ IHHGFEDDCHBBA6@x?D>{==><бо шмат прыйдзе пад Маім імем і будуць гаварыць, што гэта Я, і многіх зьвядуць. *
I ў адказ ім Ісус пачаў гаварыць: сьцеражыцеся, каб хто ня зьвеу вас,
)
скажы нам, калі гэтае будзе, і які знак, калі ўсяму гэтаму мае быць канец?B(}
I калі Ён сядзеў на гары Аліўнай насупраць царквы, пыталіся ў Яго насамоце Пётр і Якаў і Іоан і Андрэй:['/
I, адказваючы, сказаў яму Ісус: бачыш гэтыя аграмадныя будыніны! Не астанецца камень на камені, які-б ня збурылі.Q&
І, калі выходзіў Ён з царквы, кажа Яму адзін із вучняў Ягоных: Вучыцель! паглядзі, якія каменьні і якія будынкі!B%} ,Бо ўсе клалі з лішкаў сваіх, а яна з недастатку свайго палажыла ўсё, што мела, увесь пражытак свой.}$s +I, паклікаўшы вучняў сваіх, Ісус сказаў ім: запраўды кажу вам, што гэтая бедная ўдава палажыла больш за ўсіх, што клалі ў скарбніцу.u#c *I адна бедная ўдава, прыйшоўшы, кінула дзьве лепты або грош.?"w )I, сеўшы ля скарбніцы, глядзеў Ісус, як народ кідае медзякі ў скарбніцу. I многа заможных кідалі шмат.)!K (тыя, што зьядаюць хаты ўдоў і дзеля вока доўга моляцца, тыя дастануць цяжэйшую кару.l Q 'і першыя лавы ў школах, і першыя месцы на банкетах;e C &I гаварыў ім у навуцы Сваёй: Сьцеражыцеся кніжнікаў, што любяць хадзіць у даўгіх вопратках, ды вітаньні на торжышчах,D %Гэтак, сам Давід называе Яго Госпадам; дык як жа Ён сын яго? I множства народу з ахвотаю слухала Яго.# ? $Бо сам Давід сказаў Духам Сьвятым: сказаў Госпад Госпаду майму: сядзі направа ад Мяне, дакуль палажу ворагаў Тваіх за падножжа ног Тваіх.. (Псал 109:1)< q #I, азваўшыся, казаў Ісус, навучаючы ў царкве: Як кажуць кніжнікі: што Хрыстос ёсьць сын Давідаў?ta "I Ісус, бачучы, што той разумна адказвае, сказаў яму: недалёка ты ад царства Божага. I ніхто ўжо ня сьмеў задаваць Яму пытаньні.w !і любіць Яго ўсім сэрцам, усім розумам і ўсёю душою і ўсёю сілаю і любіць бліжняга, як самога сябе, больш за ўсе агнявыя жэртвы й ахвяры.@y I сказаў яму кніжнік: добра, Вучыцель! Ты сказаў праўду, што адзін ёсьць Бог, і няма іншага апрача Яго;dA I другая падобная да яе: любі бліжняга твайго, як самога сябе. I нямашака іншага вялікшага прыказаньня. (Левіт 19:18) 7 і: любі Госпада Бога твайго ўсім сэрцам тваім, і ўсёю душою тваёю, і ўсім розумам тваім, і ўсёю моцаю тваёю, — вось першая запаведзь. (Другазак 6:4-5)C Ісус жа адказаў яму: першая з усіх запаведзяў: Слухай, Ізраіль! Госпад Бог наш ёсьць Госпад адзіны;kO I кніжнік адзін, падыйшоўшы і пачуўшы спрэчкі іх, бачучы, што добра ім адказаў, спытаўся ў Яго: якая першая з усіх запаведзяў?~u Ня ёсьць Бог умёршых, але Бог жывых. Дык вы крэпка мыляецеся. 7 А аб умёршых, што яны ўваскроснуць, ці-ж вы ня чыталі ў кнізе Майсея, як Бог ля купіны сказаў яму: Я Бог Аўраама, і Бог Ізаака, і Бог Якава.. (Выхад 3:6)]3 Бо, калі ўваскроснуць із мёртвых, тады ня будуць жаніцца, ні замуж выхадзіць, але будуць як ангелы, што ў нябёсах.F Ісус жа, адказваючы, сказаў ім: ці не дзеля таго вы блудзіце, што ня ведаеце пісаньняў, ні сілы Божай?@y Дык у час уваскрасеньня, калі яны ўваскроснуць, якога з іх будзе яна жаною? Бо сямёра мелі яе за жану. Бралі яе сямёра і не пакідалі сяменьня. Пасьля ўсіх памерла й жана. y I другі ўзяў яе і памёр, не пакінуўшы сяменьня; і трэці гэтак сама.
Вось жа было сем братоў: першы ўзяў жонку і, паміраючы, не пакінуў сяменьня.= s Вучыцель! Майсей напісаў нам: калі ў каго памрэ брат і пакіне жонку, а дзяцей не пакіне, — каб брат яго ўзяў жонку ягоную і ўваскрасіў семя брату свайму. (Другазак. 25:5)> u Потым прыйшлі да Яго садукеі, якія кажуць, што няма ўваскрасеньня ўмершых, і пыталіся ў Яго, кажучы:/
W I, адказваючы, Ісус сказаў ім: аддайце кесарава кесару, а Божае Богу. I дзіваваліся з Яго. Яны прынесьлі. I кажа ім: Чые гэта аблічча і надпіс? Яны адказалі: кесаравы.F Ён жа, ведаючы крывадушнасьць іх, сказаў ім: што Мяне спакушаеце? Прынясеце Мне дынар, каб Я пабачыў./ Тыя-ж, прыйшоўшы, кажуць Яму: Настаўніку! мы ведаем, што ты справядлівы і не дагаджаеш нікому: бо ня ўзіраешся на аблічча людзей, а папраўдзе шлях Божы паказуеш. Ці гожа даваць падатак кесару, ці не? Даваць нам, ці не даваць?)
I пасылаюць да Яго некаторых з фарысэяў і ірадзіянаў, каб улавіць Яго на слове.\1 I маніліся схапіць Яго, ды баяліся народу; бо ведалі, што гэтую прыповесьць сказаў да іх; і, пакінуўшы Яго, адыйшліся. ад Госпада сталася гэтае і дзіўна ў нашых вачох?. (Псал 117:22-23)6e
Няўжо-ж вы ня чыталі гэтага пісаньня: камень, што адкінулі будаўнічыя, стаўся галавою кута;H Што-ж зробіць гаспадар вінаградніку? Прыйдзе і заб’ець вінаградараў і аддасьць вінаграднік другім.jM I, схапіўшы яго, забілі й выкінулі з вінаградніку.K Але гэныя вінаградары сказалі паміж сабою: гэта наступнік; давайце, заб’ем яго, і спадчына будзе наша.@y Маючы-ж яшчэ аднаго сына, любага яму, паслаў і яго да іх наканец, кажучы: паўстыдаюцца сына майго.'~G I ізноў новага паслаў; дый таго забілі, і шмат іншых, адных б’ючы, другіх забіваючы.H} I ізноў паслаў да іх другога слугу; і таму, кідаючы каменьні, разьбілі галаву і адаслалі, зьняважыўшы.f|E Яны-ж схапілі яго, зьбілі дый адаслалі ні з чым.{ I паслаў у свой час да вінаградараў слугу ўзяць пладоў з вінаградніку. z 9 I пачаў гаварыць да іх прыповесьцямі: чалавек насадзіў вінаграднік, абгарадзіў яго і выкапаў сток, ды пабудаваў вежу і аддаў вінаградарам, ды паехаў.@yy !I сказалі ў адказ Ісусу: ня ведаем. Тады Ісус адказаў ім: і Я не скажу вам, якою ўладаю гэтае роблю.!x; А сказаць: ад людзей — баяліся народу, бо ўсе лічылі Іоана, што запраўды быў прарок."w= Яны-ж разважалі між сабою: калі скажам: з неба, то Ён скажа: чаму-ж вы не паверылі яму?vw Хрышчэньне Іоанава з неба было, ці ад людзей? Адказвайце Мне._u7 Ісус жа адказаў ім, мовячы: спытаюся і Я ў вас адно слова: адкажэце Мне, тады і Я скажу вам, якою ўладаю гэтае роблю.t- і спыталіся ў Яго: якою ўладаю Ты гэтае робіш, і хто даў Табе ўладу рабіць гэтае?Es I прыходзяць ізноў у Ерузалім. I, калі Ён хадзіў у царкве, падыйшлі да Яго архірэі і кніжнікі ды старшыныr Калі-ж вы не даруеце, то і Ацец ваш, што ў нябёсах, не даруе вам грахоў вашых.Yq+ I калі стаіцё на малітве, даруйце, калі што маеце на каго, каб і Ацец ваш, што ў нябёсах, дараваў вам грахі вашыя.8pi Дзеля гэтага й кажу вам: усё, чаго-б вы ні прасілі ў малітве, верце, што дастанеце і будзе вам.~ou Мейце веру Божую. Бо запраўды кажу вам: калі хто скажа гарэ гэтай: узьніміся і кінься ў мора, і ня будзе сумлявацца ў сэрцы сваім, але веру мець будзе, станецца так, як гавора, — будзе яму, што-б ні сказаў.9nm I, адказваючы, Ісус кажа ім:m/ І, успомніўшы, Пётр кажа Яму: Равві! глядзі, смакоўніца, якую Ты пракляў, засохла.l{ I раніцай, праходзячы міма, убачылі смакоўніцу, засохшы да караня.Rk І, як зрабілася позна, Ён выйшаў з места._j7 I пачулі гэтае кніжнікі ды архірэі і шукалі, як загубіць Яго, бо баяліся Яго, што ўвесь народ дзівіўся з навукі Ягонае. i1 I навучаў, кажучы: ці-ж не напісана: дом Мой домам малітвы ўсімі народамі будзе названы, а вы зрабілі яго прытонам разбойнікаў. (Ісая 56:7, Ерам. 7:11)vhe і не дазволіў, каб хто праз царкву насіў хоць якое судзьдзё..gU I прыйшлі ў Ерузалім. I Ісус, увайшоўшы ў царкву, пачаў выганяць купляўшых і прадаваўшых у царкве; і папераварочваў сталы мяняльнікаў і ўслоны прадаўцоў галубоў;Ef I, прамовіўшы, сказаў да яе Ісус: Няхай ніхто з цябе да веку ня есьць плоду! I чулі гэтае вучні Ягоныя.=es
I, угледзіўшы здалёк смакоўніцу, пакрытую лісьцём, пайшоў, ці ня знойдзе на ёй што-небудзь; але, падыйшоўшы да яе, нічога не знайшоў, апрача лісьця, бо ня час быў на смоквы.kdO I назаўтрае, як выйшлі яны з Віфаніі, захацеў Ён есьці.Rc I ўвайшоў Ісус у Ерузалім і ў сьвятыню; і, аглядзеўшы ўсё, выйшаў у Віфанію з дванаццацьма, бо час ужо быў позны.!b;
Багаслаўлена царства айца нашага Давіда, якое йдзе ў імя Госпада! Осанна на вышыні!,aQ I тыя, што йшлі перад і за Ім, крычалі, мовячы: Осанна! Багаслаўлены, што йдзе ў імя Госпада!7`g I многія пасьцілалі адзежу сваю на дарозе, а іншыя рэзалі вецьце з дрэваў і ўсьцілалі ім дарогу._ I прывялі асьлятка да Ісуса і паклалі на яго свае вопраткі, і Ён сеў на яго.f^E Яны адказалі ім, як загадаў Ісус; і тыя пусьцілі іх. ]9 I некаторыя, што тамака стаялі, гаварылі ім: што робіце? На што асьлятка адвязваеце?\# Яны пайшлі і знайшлі асьлятка, прывязанае ля варот на вуліцы, і адвязалі яго.E[ I калі хто скажа вам: што вы гэта робіце? адказвайце, што ён партэбны Госпаду: і зараз пашле яго сюды.0ZY і кажа ім: пайдзеце ў сяло, што перад вамі; уваходзячы да яго, зараз знойдзеце прывязанае асьлятка, на якога ніхто з людзей не сядаў; адвязаўшы яго, прывядзеце.:Y o I, калі падыйшлі да Ерузаліму, да Віфагіі і Віфані, да гары Аліўнай, Ісус пасылае двух вучняў СваіхIX
4Ісус жа сказаў яму: ідзі, вера твая збавіла цябе. I ён зараз пачаў відзець і пайшоў за Ісусам па дарозе.MW
3I, адказваючы яму, Ісус сказаў: што хочаш зрабіць табе? Сьляпы сказаў Яму: Настаўнік, каб мне ізноў відзець.qV[
2Ён жа, скінуўшы з сябе вопратку, устаў і прыйшоў да Ісуса.NU
1I Ісус, затрымаўшыся, сказаў паклікаць яго. I клічуць сьляпога і кажуць яму: ня бойся, уставай, кліча цябе.CT
0I многія сварыліся на яго, каб замоўк, але ён яшчэ больш стаў крычэць: Сын Давідаў! зьмілуйся нада мною!@Sy
/I, пачуўшы, што гэта Ісус Назарэй, ён пачаў крычэць і казаць: Ісусе, сыне Давідаў! зьмілуйся нада мною!R
.I прыходзяць у Ерыхон. I, калі Ён выходзіў з Ерыхону з вучнямі Сваімі і множствам народу, сьляпы Варцімей, сын Цімеяў, сядзеў ля дарогі, жабруючы.OQ
-Бо і Сын Чалавечы прыйшоў не каб Яму служылі, але каб паслужыць і аддаць душу Сваю на выкупленьне многіх.wPg
,і хто хоча стацца першым між вамі, хай будзе слугою ўсіх.5Oc
+у вас жа хай будзе ня гэтак: але хто хоча стацца вялікшым між вамі, няхай будзе вам служкаю,sN_
*Ісус, прыклікаўшы іх, сказаў ім: ведаеце, што тыя, што лічацца князямі народаў, пануюць над народамі; і вялікія валадаюць імі;fME
)I, пачуўшы, дзесяць пачалі злаваць на Якава і Іоана.$LA
(але сесьці ў Мяне з правага боку і з левага — ня Мне даваць, але каму прыгатована. K
'Яны адказалі: можам. Ісус жа сказаў ім: чару, якую пю Я, піць будзеце;lJQ
&Але Ісус сказаў ім: ня ведаеце, чаго просіце; ці-ж можаце піць чару, якую п’ю Я, і хрысьціцца хрышчэньнем, якім Я хрышчуся?:Im
%Яны-ж сказалі Яму: дай нам сесьці ля Цябе, аднаму з правага боку, а другому з левага, у славе Тваёй.aH;
$Ён жа сказаў ім: што хочаце, каб Я зрабіў вам?XG)
#Тады падыйшлі да Яго Якаў і Іоан, сыны Завядзеявы, ды сказалі: Вучыцель! мы хочам, каб Ты зрабіў нам, чаго папросім.JF
"і назьдзекуюцца над Ім, і будуць біць Яго і пляваць на Яго, ды забюць Яго; і на трэці дзень уваскрэсьне.~Eu
!Вось, мы ўваходзім у Ерузалім, і Сын Чалавечы будзе выданы архірэям і кніжнікам, і засудзяць Яго на сьмерць і выдадуць Яго паганам;RD
Калі яны былі ў дарозе, ідучы ў Ерузалім, Ісус ішоў наперадзе іх, а яны жахаліся і, ідучы за Ім, былі ў страху. I, узяўшы ізноў дванаццацёх, пачаў ім гаварыць аб тым, што з Ім мае стацца.pCY
бо многія першыя будуць апошнімі, а апошнія першымі.DB
і не атрымаў бы цяпер, у гэты час, сярод перасьледаваньня ў сто разоў балей дамоў, і братоў, і сёстраў, і бацькоў, і матак, і дзяцей, і земляў, а ў будучыне — жыцьця вечнага;,AQ
Ісус жа, адказваючы, сказаў: запраўды кажу вам: няма нікога, хто пакінуў бы дом, ці братоў, ці сёстраў, ці бацькоў, ці дзяцей, ці землі дзеля Мяне і Эвангельля.@w
I пачаў Пётр гаварыць Яму: вось мы пакінулі ўсё і пайшлі за Табою.6?e
Ісус, паўзіраўшыся на іх, кажа: у людзей гэта нёмагчыма, але ня ў Бога; бо ў Бога ўсё магчыма.>
Яны-ж балей зьдзівіліся ды гаварылі між сабою: Хто-ж можа спасьціся?0=Y
Зручней вярблюду прайсьці праз голчынае вуха, чымся багатаму ўвайсьці ў царства Божае.<
Вучні здумеліся ад слоў Яго. Але Ісус ізноў сказаў ім у адказ: дзеці! як цяжка ўвайсьці ў царства Божае тым, хто ўскладае надзею на багацьце.3;_
I, паглядзеўшы наўкола, Ісус кажа вучням Сваім: як цяжка багатым увайсьці ў царства Божае. :1
Той жа, зьбянтэжаны гэтым словам, адыйшоўся засмучоны, бо меў вялікую маемасьць._97
Ісус жа, глянуўшы на яго, упадабаў яго і сказаў яму: аднаго табе не хапае: пайдзі, усё, што маеш, прадай ды раздай убогім, і будзеш мець скарб на небе; і прыходзь, ідзі за Мною. узяўшы крыж.'8G
Той жа, адказваючы, сказаў Яму: Настаўнік, усяго гэтага пілнаваўся я змалку дзён сваіх.h7I
Ведаеш запаведзі: ня блудзі; не забівай: не крадзі; ня сьведчы крыва; ня крыўдзь; паважай бацькоў тваіх. (Выхад 20:12-17)6)
Ісус жа сказаў яму: што завеш Мяне добрым? Ніхто ня добры, толькі адзін Бог.5!
I, калі выходзіў у дарогу, падбег нехта, упаў перад Ім на калені і спытаўся ў Яго: Настаўніку добры! што мне рабіць, каб унасьледаваць жыцьцё вечнае?_47
I, абняўшы іх, усклаў на іх рукі і багаславіў іх. 37
Запраўды кажу вам: хто ня прыйме царства Божага, як дзіця, той ня ўвойдзе ў Яго.v2e
Убачыўшы-ж гэтае, Ісус загневаўся ды сказаў ім: дайце дзеткам ісьці да Мяне і не забараняйце ім, бо гэткіх ёсьць царства Божае.'1G
Прыносілі да Яго дзетак, каб Ён дакрануўся да іх: вучні-ж ня пускалі тых, што прыносілі.0
і калі жонка разлучыцца з мужам сваім ды выйдзе за другога, — блудзіць./#
I сказаў ім: хто пакіне жонку сваю ды ажэніцца з другою, той блудзіць з ёю;W.'
А дома вучні Яго ізноў спыталіся аб тым жа.l-Q
Вось жа, што Бог злучыў, чалавек няхай не разлучае.G,
і прыгорнецца да жонкі сваёй, і ў двох будуць адно цела, дык іх ужо ня двое, але адно цела. (Быт. 2:24)j+M
Дзеля гэтага пакіне чалавек айца свайго ды матку*
Бо на пачатку тварэньня Бог стварыў іх мужчынай і жанчынай. (Быт 1:27)4)a
I, адказваючы, Ісус сказаў: дзеля жорсткасьці сэрца вашага напісаў ён вам гэтую запаведзь.({
Яны-ж сказалі: Майсей дазволіў пісаць разводны ліст і разлучацца.s'_
Ён жа, адказваючы, сказаў ім: што запаведаў вам Майсей? &3
I, падыйшоўшы, фарысэі спыталіся, спакушаючы Яго: ці можна мужу кінуць жонку сваю?s% a
I згэтуль, устаўшы, прыходзіць у межы Юдэйскія за Іорданам. і зноў зьбіраецца да Яго народ, і па звычаю свайму Ён ізноў навучаў іх.N$ 2Соль добрая; але, калі соль зробіцца несалонай, чым яе паправіце? Мейце ў сабе соль і мір мейце між сабою.w#g 1Бо кожны агнём асоліцца, а ўсякая ахвяра соляй асоліцца._"7 0дзе чарвяк іх ня ўмірае, ды агонь не ўгасае. !3 /I калі вока тваё зводзіць цябе, вырві яго: лепей табе з адным вокам увайсьці ў царства Божае, чымся з дзьвюма вачыма быць укіненым у геенну вагнявую,_ 7 .дзе чарвяк іх ня ўмірае, ды агонь не ўгасае. 7 -I калі нага твая зводзіць цябе, адсякі яе; лепей табе ўвайсьці ў жыцьцё кульгаючы, чымся з дзьвюма нагамі быць укіненым у геенну, у вагонь неўгасаючы,Y + ,дзе чэрв іх ня ўмірае, і агонь не ўгасае. +I калі зводзіць цябе рука твая, адсякі яе: лепей табе калекаму ўвайсьці ў жыцьцё, чымся з дзьвюма рукамі йсьці ў геенну, у вагонь неўгасаючы,| q *I хто зьвядзе аднаго з малых гэтых, веручых у Мяне, таму лепей было-б, каб павесілі яму камень ад жорнаў на шыю ды кінулі яго ў мора.Y+ )I хто напоіць вас каўшом вады дзеля Мяне, затым, што вы Хрыстовыя, запраўды кажу вам: ня страціць нагароды свае.H (Бо хто ня проці вас, той за вас.U# 'Ісус жа сказаў: не забараняйце яму, бо няма такога, хто, учыніўшы цуд імем Маім, мог бы хутка зьняважыць Мяне.+ &I адказаў Яму Іоан, мовячы: Настаўнік! мы бачылі чалавека, які Тваім імем выганяе дэманаў, а ня йдзець за намі; дык забаранілі яму, бо ня йдзець за намі.gG %Хто прыйме адно з гэтых дзяцей дзеля Мяне, той прыймае Мяне, а хто Мяне прыйме, то не Мяне прыймае, але Паслаўшага Мяне.}s $I, узяўшы дзіця, паставіў яго сярод іх ды, абняўшы яго, сказаў ім:T! #I, сеўшы, паклікаў дванаццацёх і сказаў ім: калі хто хоча першым быці, будзь з усіх апошнім і для ўсіх слугою.r] "Яны-ж маўчалі, бо дарогаю разважалі між сабою, хто большы.3_ !I прыйшоў у Капэрнаум; і, як быў у доме, спытаўся ў іх: аб чым дарогаю вы гутарылі між сабою?eC Але яны не разумелі слоў, а спытацца ў Яго баяліся. y Бо навучаў Сваіх вучняў і гаварыў ім, што Сын Чалавечы выданы будзе ў рукі людзей, і забюць Яго, і забіты ўваскрэсьне на трэці дзень. І, пайшоўшы стуль, праходзілі праз Галілею, і Ён не хацеў, каб хто даведаўся.' I сказаў ім: гэты род ніяк ня можа выйсьці, адно толькі ад малітвы ды посту.'G І, як увайшоў у дом, вучні Ягоныя пыталі ся ў Яго насамоце: чаму мы не маглі выгнаць яго?f
E Але Ісус, узяўшы яго за руку, падняў яго, і ен устаў.B } I, загаласіўшы ды крэпка затросшы ім, выйшаў; і зрабіўся, як няжывы, так што многія гаварылі, што памер. 3 Ісус жа, бачучы, што зьбягаецца народ, пагразіў духу нячыстаму, кажучы яму: дух нямы і глухі! Я прыказую табе: выйдзі з яго ды больш не ўваходзь у яго!/
W I зараз, загаласіўшы, бацька хлопца сказаў праз сьлёзы: Госпадзе! памажы майму недаверству! { Ісус сказаў яму: калі можаш верыць, усё магчыма для веруючага.`9 і шмат разоў дух кідаў яго ў вагонь ды ў ваду, каб загубіць яго; але, калі што можаш, памажы нам, зьлітаваўшыся над намі.6e I спытаўся Ісус у бацькі ягонага: як даўно гэта зрабілася з ім? Той жа адказаў: з дзяцінства;9k I прывялі яго да Ісуса. I, убачыўшы Яго, дух затрос ім, і ён упаў на зямлю ды валяўся, пускаючы пену.U# Ён жа, адказваючы, гавора: о, род няверны! Дакуль буду з вамі? Дакуль буду цярпець вас? Прывядзеце яго да Мяне!
дзе ні схопіць яго, кідае яго на зямлю, і ён пеніцца й скрыгіча зубамі сваімі ды пруцянее. I казаў я вучням Тваім, каб выгналі яго, і ня здолелі.
W 3~-} |{5zbyxww~w(vuttgss3rqq^poo&nn8mmlk^^
]\\([Z_Y{YXqW{W/V>UUzTSRRfQQ PMONNxMLLKK=JpIIHHGQG
F@EEHDCCBAAl@?>>d=<зьмеяў браць будуць, ды хоць бы штось сьмяротнае выпілі, не пашкодзе ім; паложаць рукі на хворых, дык здаровымі будуць.JR
А паверыўшым будуць гэткія знаменьні: імем Маім дэманаў выганяцімуць, новымі мовамі гаварыць будуць; Q1Хто паверыць і ахрысьціцца, спасён будзе; хто-ж не паверыць, засуджаны будзе. P7I сказаў ім: ідзеце па ўсім сьвеце і абвяшчайце Эвангельле ўсякаму стварэньню.O Урэшце паказаўся самым адзінаццацём, як спачывалі за сталом, і карыў іх за няверу й жорсткасьць сэрца, што не паверылі бачыўшым Яго ўваскросшага.yNk
I тыя, вярнуўшыся, абвясьцілі ўсім іншым, але й ім не паверылі.M% Пасьля гэтага паказаўся ў іншым выглядзе двум із іх у дарозе, як ішлі ў вёску.lLQ I яны, пачуўшы, што Ён жыве й быў бачаны ёю, не паверылі.K}
Яна, пайшоўшы, абвясьціла тым, што былі з Ім, ды плакалі й галасілі.OJ Уваскросшы-ж раніцаю ў першы дзень тыдня, Ісус паказаўся сьпярша Марыі Магдаліне, з якое выгнаў сем дэманаў..IUI, выйшаўшы, пабеглі ад магілы; і зьняла іх дрыготка, і нікому нічога не сказалі, бо баяліся.GHДык ідзеце, скажэце вучням Ягоным і Пятру, што йдзе перад вамі ў Галілею; там Яго пабачыце, як сказаў вам.sG_Ён жа кажа ім: Не палохайцеся! Шукаеце Ісуса Назарэя, расыіятага на крыжу? Ён уваскрос; Яго няма тут. Вось месца, дзе палажылі Яго.?FwI, увайшоўшы ў магілу, убачылі дзяцюка, седзячы з правага боку й адзетага ў белую шату. I спалохаліся.rE]I, глянуўшы, бачаць камень адвалены, а быў ён надта вялікі.DwI гаварылі між сабою: хто адваліць нам камень ад дзьвераў магілы?
C
I дужа рана, у першы дзень тыдня, прыходзяць да магілы на ўсходзе сонца.NB I, калі прыйшла субота, Марыя Магдаліна і Марыя Якавава і Салямэя купілі пахнідлаў, каб пайсьці памазаць Яго.wAg/А Марыя Магдаліна і Марыя Есіява глядзелі, дзе Яго палажылі.@{.I, купіўшы сіндон ды зьняўшы Яго, абвіў сіндонам і палажыў Яго ў магілу, што была высечана ў скале, ды прываліў камень да дзьвераў магілы.X?)-I, даведаўшыся ад сотніка, аддаў цела Язэпу.*>M,I Пілат зьдзівіўся, што Ён ужо памёр, і, клікнуўшы сотніка, спытаўся ў Яго, ці даўно памёр?h=I+прыйшоў Язэп з Арыматэі, выдатны раднік, які й сам ждаў царства Божага, і сьмела ўвайшоў да Пілата і прасіў цела Ісусавага.~<u*I, як ужо настаў вечар, (а была параскева, значыць перадсуботнік),:;m)якія і тады, як быў у Галілеі, ішлі за Ім ды служылі Яму; і многа іншых, што прыйшлі з Ім у Ерузалім._:7(Былі тут і жанчыны, што глядзелі здалёк; між імі была і Марыя Магдаліна, і Марыя, маці Якава меншага ды Есіі, і Салямэя,b9='Сотнік жа, што стаяў насупраць Яго, угледзіўшы, што так загаласіўшы сканаў, сказаў: запраўды, чалавек гэты быў Сын Божы.o8W&I заслона ў царкве разьдзерлася надвое ад верху да нізу.Z7-%Ісус жа, загаласіўшы моцным голасам, сканаў. 6 $Адзін жа, пабегшы й набраўшы ў губку воцату ды насадзіўшы яе на трысьціну, паіў Яго, кажучы: чакайце! паглядзімо, ці прыйдзе Ільля зьняць Яго?5}#I некаторыя із стаяўшых наўкола, пачуўшы, казалі: вось Ільлю кліча.4"I а дзявятай гадзіне загаласіў Ісус моцным голасам: Элоі, Элоі! ламма сабахтані! што абазначае: Божа Мой, Божа Мой! на што Ты Мяне пакінуў? 3!I а шостай гадзіне настала цемра па ўсёй зямлі ажно да дзявятае гадзіны.Y2+ Хрыстос, Цар Ізраіляў, няхай зыйдзе цяпер з крыжа, каб мы бачылі ды паверылі! I расьпятыя разам з Ім зьневажалі Яго.V1% Падобна-ж і архірэі, насьмяхаючыся, гаварылі з кніжнікамі адзін да аднаго: другіх спасаў, Сябе-ж спасьці ня можа!I0 Спасі Сябе Самога і зыйдзі з крыжа!a/; I праходзячыя міма зьневажалі Яго, ківаючы галавамі сваімі ды кажучы: о, Ты, што цэрквы руйнуеш і ў тры дні адбудоўваеш!
.
I збылося пісаньне, што гаварыла: і да злачынцаў залічаны. (Ісая 53:12)-)I з Ім расьпялі двух разбойнікаў, аднаго з правага, а другога з левага боку Яго.^,5I быў надпіс віны Ягонае напісаны: Цар Юдэйскі.[+/Была трэцяя гадзіна, і расьпялі Яго на крыжу.* I, расьпяўшы Яго, падзялілі вопратку Ягоную, кідаючы жэрабе, каму што ўзяць.a);I давалі Яму піць віно з сьмірнаю, але Ён ня ўзяў.{(oI прывялі Яго на Галгофу, месца, якое называецца Месца Чарапоў.='sI прымусілі нейкага Сымона Кіранэйца, бацьку Аляксандра й Руфа, які йшоў з поля, каб нёс крыж Ягоны.B&}I, як насьмяяліся з Яго, зьнялі пурпур ды адзелі Яго ў уласную вопратку, і павялі Яго, каб расьпяць Яго./%WI білі Яго па галаве трысьцінай, і плявалі на Яго, і, становячыся на калені, пакланяліся Яму.T$!I пачалі вітаць Яго: Радуйся, Цар Юдэйскі!|#qI адзелі Яго ў пурпур і, сплёўшы з церняў вянок, узлажылі на Яго."!I жаўнеры завялі Яго ў панадворак, што завецца Прэторыя, і склікалі ўсю роту.A!{Тады Пілат, хочучы дагадзіць народу, звольніў ім Варавву, а Ісуса аддаў, пасьля бічаваньня, расьпяць. -Пілат жа сказаў: што-ж благое ўчыніў Ён? Але яны яшчэ мацней крычалі: распні Яго!G
Яны ж ізноў закрычэлі: распні Яго!< q I Пілат, азваўшыся ізноў, сказаў ім: Што-ж хочаце, каб я зрабіў з Тым, каго называеце Царом Юдэйскім?~ u Але архірэі падбілі народ на тое, каб звольніў ім лепей Варавву.a ;
Бо ведаў, што архірэі дзеля завісьці выдалі Яго.}s Пілат жа адказаў ім, кажучы: хочаце, звольню вам Цара Юдэйскага? I народ, падняўшы крык, пачаў прасіць Пілата, каб зрабіў ім, як заўсёды.0YБыў жа ў вязьніцы нейкі Варавва з сваімі супольнікамі, якія ў часе бунту ўчынілі забойства. На ўсякае-ж сьвята звальняў ён ім аднаго із вязьняў, за якога прасілі.veАле Ісус і на гэта нічога не адказаў, ажно зьдзівіўся Пілат.,QА Пілат ізноў спытаўся ў Яго: Ты нічога не адказваеш? Глядзі, колькі сьведчаць проці Цябе.EI многа ўзводзілі на Яго архірэі.I спытаўся ў Яго Пілат: Ты цар Юдэйскі? Ён жа адказаў яму: ты кажаш.r _I ўраз нараніцы зрабіўшы нараду, архірэі з старшынамі ды кніжнікамі і ўвесь сынэдрыон, зьвязаўшы Ісуса, завялі ды аддалі Пілату. 7HТады другі раз прапяяў певень. I прыпомніў Пётр слова, што сказаў яму Ісус: перш, чым певень двойчы прапяе, тры разы адрачэшся ад Мяне. I пачаў плакаць.+GА ён пачаў клясьціся ды прысягацца: ня ведаю чалавека гэнага, аб якім гаворыце.)FЁн жа ізноў адрокся. I, крыху счакаўшы, стаяўшыя наўкола ізноў пачалі гаварыць Пятру: праўда, што ты із іх: бо ты і галілеянін, і гутарка твая падобная. EДзяўчынка-ж, ізноў убачыўшы яго, пачала казаць стаяўшым навакол: гэты із іх.GDАле ён адрокся, кажучы: ня ведаю і не разумею, што гаворыш. I выйшаў на пярэдні падворак; і прапяяў певень.7
gCі, убачыўшы Пятра, што ён грэецца, прыгледзіўшыся да яго, сказала: і ты быў з Ісусам Назаранінам. BI, калі Пётр быў на дварэ, унізе, прыйшла адна з дяўчатак архірэйскіхZ -AI пачалі іншыя пляваць на Яго і, закрываючы Яму аблічча, біць Яго ды гаварыць Яму: прароч! I слугі білі Яго па шчоках.
@Вы чулі хулу? Як вам здаецца? Тыя-ж усе прысудзілі, што варт сьмерці. ?Тады архірэй, разьдзёршы вопраткі свае, сказаў: на што нам яшчэ сьведкі?J
>Ісус адказаў: гэта Я; і вы ўбачыце Сына Чалавечага, сядзючы направа ад сілы й ідучы на хмарах нябесных.\1=Але Ён маўчаў і не адказваў нічога. Ізноў архірэй спытаўся ў Яго, кажучы Яму: Ці Ты Хрыстос, Сын Бога Багаслаўленага?F<Тады ўстаў архірэіі пасярэдзіне ды спытаўся ў Ісуса: Нічога не адказваеш? Што яны проці Цябе сьведчаць?P;Але і іхнія сьвядоцтвы ня зыходзіліся.V%:Мы чулі, як Ён казаў: Я зруйную гэтую царкву, збудаваную рукамі, і цераз тры дні збудую другую, нерукатворную.wg9І некаторыя, падняўшыся, сьведчылі проці Яго ілжыва, кажучы:%C8Бо шмат хто сьведчыў ілжыва проці Яго, але нязгодныя былі між сабою сьвядоцтвы іхнія.C7Архірэі-ж і ўвесь сынэдрыон шукалі сьвядоцтва проці Ісуса, каб аддаць Яго на сьмерць: і не знаходзілі.A {6Пётр жа здалёк ішоў за Ім ажно ў сярэдзіну на падворак архірэяў; і сядзеў з слугамі і грэўся ля вагня./5I прывялі Ісуса да архірэя; і сабраліся да яго ўсе архірэі і старшыны і кніжнікі.V~%4Але ён, пакінуўшы тканіну, голы ўцёк ад іх.I} 3I пайшоў за Ім адзін дзяцюк, што быў накінуўшы на сябе лёгкую тканіну на голае цела; і жаўнеры схапілі Яґо.A|}2I ўсе, пакінуўшы Яго, паўцякалі.>{u1Што-дзень быў Я з вамі ў царкве, навучаючы, і вы ня бралі Мяне; але няхай збудзецца, што напісана.=zs0I, азваўшыся, Ісус сказаў ім: быццам на разбойніка выйшлі вы з мячамі й каламі, каб схапіць Мяне.'yG/Адзін жа із стаяўшых ля Яго, выхапіўшы меч, удэрыў слугу архірэявага ды адсек яму вуха.Xx).А яны ўзлажылі рукі свае на Яго і ўзялі Яго.w -I, нрыйшоўшы, зараз жа падыйшоў да Яго ды кажа: Равві! Равві! і пацалаваў Яго.Iv ,I той, што прадаваў Яго, даў ім знак, сказаўшы: каго я пацалую, Той і ёсьць; бярэце Яго й вядзеце асьцярожна.
u
+I ўраз жа, як Ён яшчэ гаварыў, прыходзіць Юда, адзін з дванаццацёх, а з ім вялікая грамада з мячамі ды каламі ад архірэяў і кніжнікаў і старшых.xti*Уставайце! Хадзем! Вось падыходзіць той, што прадае Мяне.{so)I прыходзіць трэці раз і кажа ім: вы ўсё яшчэ сьпіцё і спачываеце? Годзе! Настаў час! Вось прадаецца Сын Чалавечы ў рукі грэшнікаў./rW(I, вярнуўшыся, знайшоў іх ізноў сплючы; бо вочы ў іх абцяжэлі, і ня ведалі, што адказваць Яму.fqE'I ізноў, адыйшоўшыся, маліўся, гаворачы тое-ж слова.p/&Ня сьпіце й маліцеся, каб не папасьці ў пакусу:бо-ж дух крэпкі, а цела слабое.Io %I варочаецца і знаходзіць іх сплючы, дый кажа Пятру: Сымоне! Ты сьпіш? Ня мог ты аднае гадзіны ня спаць?Nn$і гаварыў: Авва, Ойча! усё магчыма для Цябе, пранясі чару гэтую міма Мяне; ды ня тое, чаго Я хачу, а чаго Ты./mW#I, адыйшоўшыся трохі, упаў на зямлю і маліўся, каб, калі магчыма, абмінула Яго гэтая гадзіна;l"I кажа ім: сумная душа мая ажно да сьмерці; пабудзьце гэтта і ня сьпіце.kw!I бярэ з сабою Пятра, Якава ды Іоана; і найшоў жах дый туга на. Яго.4ja I прыйшлі ў сяло, званае Гефсіманія, і сказаў вучням Сваім: пасядзеце тут, пакуль памалюся.\i1 Але той яшчэ больш казаў: хаця-б мне трэба было памерці разам з Табою, не адракуся ад Цябе. Гэтак сама гаварылі і ўсе.vhe I кажа яму Ісус: запраўды кажу табе, што ты сяньня, у гэтую самую ноч, перш, чым певень двойчы прапяе, тры разы адрачэшся ад Мяне.`g9 Пётр жа сказаў Яму: хай усе спакусяцца, але ня я.^f5 Але, як уваскросну, апярэджу вас у Галілеі.meSI кажа ім Ісус: усе вы спакушаны будзеце ў гэту ноч за Мяне; бо напісана: ўдару пастуха, і рассыплюцца авечкі. (Захар 13:7)Id I, запяяўшы, пайшлі на гару Аліўную.rc]Запраўды кажу вам: ніколі ўжо ня буду піць ад плоду вінаграднага ажно до таго дня, калі піць буду новае віно ў царстве Божым.b+I сказаў ім: гэта ёсьць кроў Мая новага запавету, што за многіх праліваецца.jaMI, узяўшы чару й аддаўшы хвалу, падаў ім: і пілі яе ўсе.``9I, калі яны елі, ІСус, узяўшы хлеб, багаславіў яго ды, паламаўшы, даў ім і сказаў: вазьмеце, ешце; гэта ёсьць цела Маё.*_MБо Сын Чалавечы йдзе, як напісана аб Ім; але гора таму чалавеку, праз якога прададзены будзе Сын Чалавечы. Ляпей было-б яму, калі-б чалавек гэны не радзіўся.^'Ён жа, адказваючы, сказаў ім: адзін з дванаццацёх, што мачае са Мною ў місе.]/Яны-ж пачалі сумаваць ды адзін праз аднаго казаці да Яго: ці ня я? I другі: ці ня я?Z\-I, як сядзелі яны за сталом ды елі, Ісус сказаў: запраўды кажу вам: адзін з вас, што есьць са Мною, прадасьць Мяне.e[CI, калі настаў вечар, Ён прыходзіць з дванаццацьма.#Z?I пайшлі вучні Ягоныя і прыйшлі да места і знайшлі, як сказаў ім; і прыгатавалі пасху.YI ён пакажа вам пакой вялікі, засланы, гатовы; там прыгатуйце нам.mXSI куды ён увойдзе, скажэце гаспадару тае хаты: Вучыцель пытаецца: дзе сьвятліца, у якой спажываціму пасху з вучнямі Маімі?cW?
I пасылае двух з вучняў Сваіх і кажа ім: Ідзеце да места; і сустрэнецца вам чалавек, нясучы гляк з вадою; ідзеце за ім.xVi I ў першы дзень праснакоў, калі рэзалі ягнё на Пасху, кажуць Яму вучні Ягоныя: дзе хочаш, каб мы пайшлі прыгатавалі Табе есьці пасху??Uw Яны-ж, пачуўшы, узрадаваліся і абяцалі даць яму грошы. I ён шукаў, як у адпаведную часіну прадаць Яго.T
А Юда Іскарыёт, адзін з дванаццацёх, пайшоў да архірэяў, каб прадаць Яго ім.
S
Запраўды кажу вам: дзе толькі будзе абвешчана Эвангельле гэтае па ўсім сьвеце, дык і аб тым, што зрабіла яна, сказана будзе ў памяць аб ёй.
R
Яна, што магла, зрабіла: наўперад памазала цела Маё для пахаваньня.?QwБо ўбогіх заўседы маеце з сабою і можаце ім рабіць дабро, калі захочаце, а Мяне маеце не заўсёды.8PiАле Ісус сказаў: пакіньце яе: на што ёй робіце прыкрасьць? Яна добрае дзела зрабіла для Мяне.1O[Бо-ж можна было-б прадаць яго больш, як за трыста дынараў, ды раздаць бедным. I наракалі на яе. NI былі некаторыя, што гневаліся ў сабе і гаварылі: на што гэты глум міра?dMAІ, як быў Ён у Віфаніі, у доме Сымона пракажонага, ды спачываў за сталом, — прыйшла жанчына з алябастравым збанком міра нардовага, чыстага й дарагога, ды, разьбіўшы судзіну, паліла Яму галаву.xLiАле казалі: толькі ня ў сьвята, каб ня было разрухі ў народзе.FK За два дні была Пасха і сьвята праснакоў; і шукалі архірэі і кнімшікі, як узяць Яго хітрасьцяй ды забіць.QJ
%А што вам кажу, кажу ўсім: ня сьпіце.nIU
$каб, прыйшоўшы неўспадзеўкі, не знайшоў вас сплючы.WH'
#Дык ня сьпіце-ж вы, бо ня ведаеце, калі прыйдзе гаспадар дому: увечары, ці апоўначы, ці пры пеўнях, ці нараніцы; Gy
"Як чалавек, што, выяжджаючы, пакінуў дом свой, даў слугам сваім уладу і кожнаму сваю работу, ды загадаў вартаўніку ля варот ня спаць.F
!Глядзіце, ня сьпіце ды маліцеся, бо ня ведаеце, калі прыдзе час.E
А аб дні тым ніхто ня ведае: ні ангелы, што на небе, ні Сын, а толькі Ацец.gDG
Неба й зямля пяройдзе, а словы Мае не пяройдуць. Cy
Запраўды кажу вам: ня счэзьне род гэты, як усё гэтае станецца. B3
Гэтак і вы: як угледзіце, што гэта збываецца, ведайце, што блізка, ля дзьвярэй.KA
Ад смакоўніцы вазьмеце прыклад: калі гальлё яе ўжо мякчэе і пускае лісьцё, то ведайце, што блізка лета.D@
I пашле Ён тады Ангелаў Сваіх і зьбярэ выбраных Сваіх ад чатырох вятроў, ад краю зямлі да краю неба.?)
I тады ўгледзяць Сына Чалавечага, ідучы на хмарах з сілаю вялікаю і славаю. >
I зоркі будуць падаць з неба, і сілы, што на нябёсах, паруханы будуць.%=C
Але ў тыя дні, пасьля тугі гэнае, сонца зьмеркне, і месяц ня дасьць сьвятла свайго.a<;
Вы-ж глядзіце: вось Я ўсё вам сказаў наперад.L;
Бо паўстануць лжэхрысты і лжэпрарокі і дадуць знаменьні і цуды, каб зьвясьці, калі магчыма, і выбраных.
:
I калі хто вам тады скажа: вось тут Хрыстос, ці: вось там, — ня верце.s9_
I калі-б Госпад не скараціў дзён гэных, то не спаслося-б ніводнае цела, але дзеля выбраных, якіх Ён выбраў, скараціў гэныя дні.Q8
Бо будзе ў тыя дні туга, якое ня бывала ад пачатку стварэньня, што стварыў Бог, ажно дагэтуль, дый ня будзе.d7A
Малецеся-ж, каб не давялося ўцякаць вам зімою.S6
Гора-ж цяжарным і кормячым у тыя дні!t5a
I хто ў полі, хай не варочаецца назад узяць адзежу сваю. 41
А хто на страсе, хай ня злазе ў хату і ня йдзе браць што-небудзь з дому свайго.&3E
Калі-ж угледзіце агіду спусташэньня, аб чым казаў Даніла прарок, паўстаўшуго, дзе ня сьлед (хто чытае, разумей), тады, хто будзе ў Юдэі, хай бягуць на горы. 27
I будуць ненавідзець вас усе за імя Маё, а хто выцярпіць да канца, той спасецца.O1
I выдасьць брат брата на сьмерць, і бацька сына, і паўстануць дзеці на бацькоў сваіх і забіваць іх будуць.[0/
Калі-ж павядуць вас, каб выдаць, не клапоцьцеся наперад, што вам гаварыць, і не абдумывайце, а што дадзена вам будзе ў той час, тое й гаварыце, бо ня вы будзеце гаварыць, але Дух Сьвяты.r/]
I перш усім народам мусіць быць абвешчана Эвангельле. .9
Сьцеражыцеся-ж і вы самі: бо будуць вас аддаваць пад суд і біць вас у школах, і будзеце пастаўлены перад ваяводамі ды царамі за Мяне, каб сьведчылі ім.-}
Бо паўстане народ на народ і царства на царства, і будзе месцамі трасеньне зямлі, і будзе голад і безгалоўе. Гэта — пачатак злыбедаў.I,
Калі-ж пачуеце пра войны ды чуткі аб войнах, ня трывожцеся: гэта мусіць стацца; але гэта яшчэ не канец.
6 ~~)}U|R{{ zz yQxxwIvvutt_srqqppIoon>mmll5kk'jj`iiihh=ggZfeeedd cwbaal``Y__e^^|^]\\<[[ZPYY/XWWfW V`UUTaSSMVLuKJIIH.GGMGFF EDDBB"Ab@??v>==<;;:99r88,655
43210//~..0-,,*))((C'&&%%M$$$7##}#""e"
!!] > D* qJ!qZ~f
p
*+ GQ<6 )}*Калі-ж настаў дзень, Ён, выйшаўшы з дому, пайшоў у пустыннае месца, і народ шукаў Яго і, прыйшоўшы да Яго, удзержываў Яго, каб ня йшоў ад іх.()Выходзілі таксама й нячыстыя духі із многіх з крыкам і гаварылі: Ты Хрыстос, Сын Божы. А Ён забараняў ім гаварыць, што яны ведаюць, што Ён Хрыстос.r'](Пры захадзе сонца ўсе, маючыя хворых на розныя хворасьці, прыводзілі іх да Яго; і Ён, кладучы на кожнага з іх рукі, аздараўляў іх. &3'I, стануўшы над ёю, пагразіў гарачцы, і пакінула яе. Яна тут жа ўстала і служыла ім.I% &Выйшаўшы-ж із школы, Ён прыйшоў у дом Сымона; цешча-ж Сымонава была ў моцнай гарачцы; і прасілі ў Яго за яе.h$I%I разьнеслася чутка аб Ім на ўсіх вакалічных мясцох.#$I напаў на ўсіх вялікі страх, і разважалі між сабою: што гэта за слова такое, што ўладаю і сілаю Ён прыказвае нячыстым духам, і яны выходзяць?{"o#Ісус прыкрыкнуў на яго, сказаўшы: змоўкні і выйдзі з яго! I дэман, кінуўшы яго сярод школы, выйшаў з яго, нічога не пашкодзіўшы яму.5!c"Пакінь! Што Табе да нас, Ісус Назаранін? Ты прыйшоў загубіць нас; знаю Цябе, хто Ты, Сьвяты Божы. 9!I быў у школе чалавек, маючы нячыстага духа шатанскага і ён заенчыў моцным голасам:d A I дзівіліся з навукі Яго, бо ўладная была мова Яго. w I прыйшоў у Канэрнаум, места Галілейскае, і вучыў іх у дні суботы.H Але Ён, прайшоўшы сярод іх, пайшоў.W ' і, устаўшы, выгналі Яго вон з места і павялі на вяршыну гары, на каторай было пабудована места іх, каб скінуць Яго.oW Пачуўшы гэтае, усе ў школе напоўніліся вялікаю злосьцю;a;Многа таксама было пракажоных у Ізраілю пры прароку Ялісею, і ніводзін з іх не ачысьціўся, апрача Нэемана Сірыйца.!;і ні да аднае з іх ня быў пасланы Ільля, але толькі да ўдавы ў Сарэпту Сідонскую.*MПапраўдзе кажу вам: многа ўдоваў было ў Ізраілю ў дні Ільлі, калі зачынена было неба тры гады і шэсьць месяцаў, так што зрабіўся вялікі голад па ўсей зямлі;"=I сказаў: запраўды кажу вам: ніводзін прарок ня прыймаецца ў бацькаўшчыне сваёй.!Ён сказаў ім: ведама, вы скажаце Мне прыказку: лекару, вылячы Самога Сябе; зрабі і тут, у Тваёй бацькаўшчыне, тое, што, мы чулі, было ў Капэрнауме.X)I ўсе засьведчылі яму гэта і дзівіліся ласкавым словам, выходзячым з вуснаў Яго, і гаварылі: Ці не Язэпаў гэта сын?I Ён начаў гаварыць ім: цяпер выпаўнілася пісаньне гэтае ў вушах вашых. 9I, зачыніўшы кнігу ды аддаўшы служцы, сеў; і вочы ўсіх у школе былі зьвернены на Яго.gGі абвяшчаць год Гасподні прыемны. (Ісая 61:1-2)pYДух Гасподні на Мне: бо Ён памазаў Мяне дабравесьціць убогім і паслаў Мяне аздараўляць разьбітых сэрцам, гаварыць вязьням аб вызваленьні і сьляпым аб павароце зроку, пусьціць змучаных на волю,QI падалі Яму кнігу прарока Ісаі; і Ён, разгарнуўшы кнігу, знайшоў месца, дзе было напісана:H I прыйшоў у Назарэт, дзе быў выхаваны, і ўвайшоў, на звычаю Свайму, у дзень суботні ў школу, і ўстаў чытаць.Z-I вучыў Ён у школах іх і ад усіх быў слаўлены.1
[I вярнуўся Ісус у сіле Духа ў Галілею; і разыйшлася чутка пра Яго па ўсёй вакалічнай старане.o W
I, скончыўшы ўсё кушэньне, д’ябал адыйшоў ад Яго дачасу.( I Ісус сказаў яму ў адказ: сказана: не спакушай Госпада Бога Твайго. (Другазак. 6:16)
і на руках панясуць, каб і не даткнуўся да каменя нагою Тваёю. (Пс 90:11-12)v e
бо напісана: Ангелам сваім накажа пра цябе ўсьцерагчы Цябе;C I павёў Яго ў Ерузалім, і паставіў на крыле царквы, і сказаў Яму: калі Ты Сын Божы, кінься адгэтуль уніз;pYІсус сказаў яму ў адказ: адыйдзі ад Мяне, шатан; напісана: Госпаду Богу твайму кланяйся і Яму аднаму служы. (Другазак 6:13)\1Дык калі Ты паклонішся мне, то ўсё будзе Тваё.Kі сказаў Яму д’ябал: дам Табе ўладу над усімі царствамі і славу іх, бо яна аддана мне, і я, каму хачу, даю яе.-SI, узьвёўшы Яго на высокую гару, д’ябал паказаў Яму ўсе царствы сусьвету ў імгненьне часу,]3Ісус сказаў яму ў адказ: напісана, што ня хлебам адным будзе жыць чалавек, але ўсякім словам Божым. (Другазак 8:3)#і сказаў Яму д’ябал: калі ты Сын Божы, то скажы гэтаму камню зрабіцца хлебам.T!там сорак дзён Ён быў спакушаны ад дябла й нічога ня еў у гэтыя дні; а калі яны скончыліся, урэшце захацеў есьці; ;Ісус, напоўнены Духам Сьвятым, вярнуўся ад Іордану і паведзены быў Духам у пустыню;:o&Эносаў, Сіфаў, Адамаў, Божы.c~?%Матусалаў, Янохаў, Іарэдаў, Малеляіляў, Каінанаў,W}'$Каінанаў, Арфаксадаў, Сімаў, Нояў, Ламехаў,S| #Сэрухаў, Рагаваў, Фалекаў, Явераў, Салін,U{#"Якубаў, Ісаакаў, Аўраамаў, Фарын, Нахораў,Yz+!Амінадаваў, Арамаў, Ясромаў, Фарэсаў, Юдзін,Wy' Іясеяў, Авідаў, Ваозаў, Салмонаў, Наасонау,_x7 Мэлеаяў, Маінаінаў, Матафаяў, Натанаў, Давідаў,[w/ Сымэонаў, Юдзін, Язэпаў, Іоананаў, Эліякімаў,Yv+ Есіяў, Еліязэраў, Іярымаў, Матфатаў, Левіін,Wu' Мэльхіяў, Адзіяў, Касамаў, Ялмадамаў, Іраў,etCІоананаў, Рысаеў, Зарававэляў, Саляфіілаў, Нірыяў,QsМаафаў, Матафіяў, Самеяў, Язэпаў, Юдзін,Yr+Матафіяў, Амосаў, Навумаў, Ясьлімаў, Нагеяў,Wq'Матфанаў, Левіяў, Мэльхіяў, Іоанаў, Язэпаў,'pGІсус, пачынаючы Сваё служэньне, быў гадоў трыццацёх і быў, як думалі, сын Язэпаў, Іліяў,goGі Дух Сьвяты зыйшоў на Яго ў цялесным выглядзе, як галуб, і быў голас з неба, гаворачы: Ты Сын Мой Улюблены; цябе ўпадабаў Я.&nEI сталася, як хрысьціўся ўвесь народ, і Ісус ахрысьціўшыся маліўся, — адчынілася неба,tmaдадаў да ўсяго іншага й тое, што пасадзіў Іоана ў вязьніцу.QlІрад жа чацьвертаўладнік, дакараны ім за Ірадзіяду, жонку брата яго, Піліпа, і за ўсё, што Ірад зрабіў благога,mkSМнога і другога прапаведываў ен народу, навучаючы яго._j7лапата Яго ў руцэ Яго, і Ён ачысьціць гумно Сваё і пазьбірае пшаніцу ў сьвіран свой, а садому спаліць агнём няўгасным.)iKІоан усім адказаў: я хрышчу вас вадою, але йдзе Дужэйшы за мяне, у каторага я ня варты разьвязаць рамень абуцьцяv: Ён будзе хрысьціць вас Духам Сьвятым і агнём;(hIКалі-ж народ быў у недаўменьні, і ўсе думалі ў сэрцах сваіх аб Іоане, ці ня Хрыстос ён? —pgYПыталіся ў яго таксама й ваяvкі: а нам што рабіць? I сказаў ім: нікога ня крыўдзьце, не абмаўляйце і здавальняйцеся сваёю платай.~fu
Ён жа адказаў ім: нічога не бярэце больш таго, што назначана вам.e Прыйшлі і мытнікі хрысьціцца і сказалі яму: вучыцель! што нам рабіць??dw Ён жа сказаў ім у адказ: у каго дзьве адзежыны, той дай таму, хто ня мае; і ў каго ёсьць ежа, рабі тое-ж.Qc
I спытаўся ў яго народ: што-ж нам рабіць?Ub# Ужо й сякера ля караняv дрэваў ляжыць; усякае дрэва, што плоду добрага ня прыносе, зрубаецца й кідаецца ў вагонь.a'Зрабеце-ж годныя пакаяньня плады і ня думайце гаварыць сабе: бацька ў нас Аўраам; бо кажу вам, што Бог можа з каменьняў гэтых падняць дзяцей Аўрааму.``9I казаў Іоан народу, які прыходзіў хрысьціцца ў яго: плод яхідніны! хто перасьцярог вас, каб уцякалі ад будучага гневу?m_Sі ўгледзіць усякае цела спасеньне Божае. (Ісая 40:3-5)p^Yусякі дол няхай напоўніцца, і ўсякая гара і ўзгорак няхай зьнізяцца, крывулі выпрастуюцца і няроўныя шляхі зробяцца гладкімі;x]iяк напісана ў кнізе слоў прарока Ісаі, які кажа: голас клікаючага ў пустыні: прыгатуйце шлях Госпаду, простымі зрабеце сьцежкі Яму;P\I ён праходзіў па ўсіх ваколіцах Іорданскіх, прапаведываючы хрышчэньне пакаяvньня дзеля адпушчэньня грахоў, [3пры архірэях Ганьне і Кайяфе, быў голас Божы да Іоана, сына Захаравага, у пустыні.)Z MУ пятнаццаты-ж год панаваньня Тывэрыя кесара, калі Понці Пілат гаспадарыў у Юдэі, Ірад быў чацьвертаўладнікам у Галілеі, Піліп, брат яго, чацьвертаўладнікам у Ітурэі і Траханіцкай краіне, а Лісані чацьвертаўладнікам у Авіленеі,qY[4Ісус жа рос розумам і ўзростам ды ў ласцы ў Бога і людзей.NX3Ён пайшоў з імі і прыйшоў да Назарэту; і быў паслухмяvны ім. I маці Яго захавала ўсе словы гэтыя ў сэрцы сваім.SW 2Але яны не зразумелі сказаных ім словаў.UV#1Ён сказаў ім: на што было вам шукаць Мяне? ці-ж вы ня ведалі, што Мне трэба быць у тым, што належыць Айцу Майму?vUe0I, угледзіўшы Яго, зьдзівіліся; і маці Яго сказала Яму: Дзіця! што ты зрабіў з намі? Вось бацька Твой і я з вялікаю тугою шукалі Цябе.`T9/усе слухаўшыя дзівіліся з розуму і адказаў Яго.*SM.Праз тры дні знайшлі Яго ў царкве, седзячы сярод вучыцялёў, слухаючы іх і пытаючыся ў іх;lRQ-І, не знайшоўшы Яго, вярнуліся ў Ерузалім, шукаючы Яго.GQ,але думалі, што Ён ідзе з другімі; прайшоўшы-ж дзенную дарогу, сталі шукаць Яго між сваякамі ды знаёмымі.`P9+калі-ж, па сканчэньні дзён сьвята, варочаліся, застаўся хлопчык Ісус у Ерузаліме; і не заўважылі таго Язэп ды маці Яго;(OI*I, калі Ён быў дванаццацёх гадоў, прыйшлі яны таксама, як звычайна, у Ерузалім на сьвята;rN])I кожны год бацькі Яго хадзілі ў Ерузалім на сьвята Пасхі.?Mw(Дзіцятка-ж узрастала і ўзмацоўвалася духам, напаўняючыся розумам; і дабрадаяvньне Божае было на Ім.0LY'I калі яныv выканалі ўсё па закону Гасподняму, дык вярнуліся ў Галілею, у места сваё Назарэт.{I вось быў у Ерузаліме чалавек, на імя Сымэон. Ён быў чалавек справядлівы й пабожны, чакаў пацяшэньня Ізраілявага; і Дух Сьвяты быў на ім.1=[і каб прынесьці ў ахвяру, як сказана ў законе Гасподнім, дзьве гарліцы, ці двое галубяняvтак.j<Mяк сказана ў законе Гасподнім, каб усякае дзіця мужчынскага полу, разрываючае чэрава, было ахвяравана Госпаду; (Вых. 13:2)];3А калі скончыліся дні ачышчэньня іх па закону Майсеяваму, прынесьлі Яго ў Ерузалім, каб прадставіць перад Госпадам,d:AI як прайшло восем дзён, калі трэба было абрэзаць Дзіцятка, далі Яму імя Ісус, названае Ангелам да зачацьця Яго ў чэvраве.09YI вярнуліся пастухі, славячы й выхваляvючы Бога за ўсё, што чулі й бачылі, як ім сказана было.s8_А Марыя захавала ўсе словы гэтыя, складаючы ў сэрцы сваім.q7[І ўсе, чуўшы, дзівіліся з таго, што расказвалі ім пастухі.6Угледзіўшы-ж, расказалі аб тым, што было абвешчана ім пра Дзіцятка гэнае. 5І пасьпешна выйшлі і знайшлі Марыю і Язэпа, і Дзіцятка, ляжучы ў жолабе.4#I сталася, як адыйшлі ад іх Ангелы на неба, пастухі сказалі адзін аднаму: пойдзем у Віфлеем і паглядзім, што там здарылася, што абвясьціў нам Госпад.{3oСлава на выvшынах Богу і на зямлі мір сярод людзей добрае волі.$2A
I неўспадзеўкі зьявілася з Ангелам вялікае войска нябеснае, славячы Бога і гаворачы:}1s і вось вам знак: вы знойдзеце Дзіця ў пялёнках, ляжучы ў яvсьлях.!0; бо цяпер нарадзіўся вам у месьце Давідавым Спасіцель, Каторы ёсьць Хрыстос Госпад;1/[
I сказаў ім Ангел: ня бойцеся! бо вось я абвяшчаю вам вялікую радасьць, што будзе ўсім людзям:4.a I вось зьявіўся ім Ангел Гасподні, і слава Госпадава асьвяціла іх; і ўбаяліся страхам вялікім.-У той старане былі на полі пастухі, што вартавалі ўначы ля статку свайго.%,Cі ўрадзіла Сына Свайго Першага, і палажыла яго ў жолаб, бо ня было ім месца ў заезьдзе.Z+-Калі-ж яны былі там, надыйшоў час радзіць ёй;x*iзапісацца з Марыяю, заручанай з Ім жонкай, што была цяжарная.o)WПайшоў таксама і Язэп з Галілеі, з места Назарэту, у Юдэю, у места Давідавае, званае Віфлеем, бо ён быў з дому і роду Давідавага,X()I пайшлі ўсе запісвацца, кожны ў сваё места.m'SГэты сьпіс быў першы за гаспадараньня Кірынэя ў Сірыі.-& UІ сталася ў тыя дні: выйшла ад кесара Аўгуста павяленьне зрабіць сьпісаньне па ўсёй зямлі./% YPДзіця-ж узрастала і ўмацоўвалася духам, і было ў пустынях да дня зьяўленьня свайго Ізраілю.($ KOпрасьвяціць тых, што ў цемры і ў цянюv сьмяротным, пакіраваць ногі нашыя, на дарогу міра. #
Nпа ўнутранаму міласэрдзю Бога нашага, якім адведаў нас Усход з вышыні,o" YMдаць народу пазнаць спасеньне ў адпушчэньні грахоў яго,X! +LI ты, дзіцятка, назавешся прарокам Усявышняга, бо пройдзеш наперад прад абліччам Госпада — прыгатаваць шляхі Яму,
Kслужыць Яму ў сьвятасьці і праўдзе перад ім у-ва ўсе дні жыцьця нашага.b ?Jне з баязьні, па выбаўленьні з рукі ворагаў нашыхh KIпрысягу, што кляўся Аўрааму, бацьцы нашаму, даць нам,{ qHі ўчыніць ласку бацьком нашым і спамяне сьвяты тастамант свой,t cGспасе нас ад ворагаў нашых і ад рукі ўсіх ненавідзячых нас;z oF(як апавясьціў вуснамі быўшых ад веку сьвятых прарокаў Сваіх),r _Eі падняў рог спасеньня нашага ў доме Давіда, слугі Свайго, /DБагаслаўлены Госпад Бог Ізраіляў, што адведаў народ свой і даў выбаўленьне яму; }CI Захарыя, бацька яго, напоўніўся Сьвятым Духам і прарочыў, кажучы:E BI ўсе чуўшыя ўзялі гэтае да сэрца свайго і гаварылі: што-ж гэта будзе за дзіця? I рука Госпадава была з ім.9 mAI страх узьняўся сярод суседзяў іх; і расказвалі пра ўсё гэтае па ўсёй нагорнай старане Юдэйскай.# A@I ў той жа час расчыніліся вусны яго і язык яго, і ён стаў гаварыць, багаслаўлючы Бога.u e?Ён зажадаў дошчачку і напісаў: Іоан імя яму. I ўсе дзівіліся.m U>I пыталіся на мігах у бацькі, як бы ён хацеў назваць яго. =I сказалі ёй: нікога няма ў родзе тваім, хто зваўся-б гэтым іменьнем.e E<На гэтае маці яго сказала: не, а назваць яго Іоанам.2 _;У восмы дзень прыйшлі абрэзаць дзіцятка і хацелі назваць яго па іменьню бацькі яго Захарыям.+ Q:I пачулі суседзі ды сваякі яе, што ўзьвялічыў Госпад міласьць сваю над ёю, і цешыліся з ёю.e E9Альжбеце-ж настаў час радзіць, і яна ўрадзіла сына.x
k8Прабыла-ж Марыя з ёю каля трох месяцаў і вярнулася ў дом свой.u e7як гаварыў да айцоў нашых, да Аўраама і насеньня яго давеку.a =6Прыняў Ізраіля, слугу свайго, успомніў міласьць,q
]5галодных здаволіў дабром, а багатыроў адпусьціў ні з чым.\ 34адабраў у моцных пасады, узьвялічыў пакорных,q ]3Учыніў сілу рукой сваёй; рассеяў гордых думкамі сэрца іх;e E2і міласьць Яго ў роды радоў для тых, што баяцца Яго.\ 31бо вялікае ўчыніў мне Дужыv; і сьвятое імя Яго;. W0што глянуў Ён на пакорнасьць рабы свае, бо адгэтуль шчасьліваю называцімуць мяне ўсе роды,Y -/і ўзрадаваўся дух мой у Богу Спасіцелю маім,U %.I сказала Марыя: вялічае душа маяv Госпада;v g-I шчасьліва паверыўшая: бо збудзецца сказанае ёй ад Госпада.? y,Бо вось, як голас вітаньня твайго дайшоў да вушэй маіх, узварухнулася вясёла дзіцятка ў чэраве маім.r _+I адкуль гэтае мне, што прыйшла маці Госпада майго да мяне?@ {*I загаласіла моцным голасам і сказала: багаслаўлена ты між жанок, і багаслаўлены плод чэvрава твайго.f~ G)I сталася, як Альжбета ўчула прывітаньне Марыі, узварухнулася дзіцятка ў чэраве яе, і Альжбета напоўнілася Духам Сьвятым.Z} /(I ўвайшла ў дом Захарыі і прывітала Альжбету.
| 'Устаўшы-ж Марыя ў тыя дні борзда пайшла ў горную краіну, у места Юдзіна.9{ m&І сказала Марыя: вось я — слуга Госпада; няхай станецца мне па слову твайму. I адыйшоў ад яе Ангел.^z 7%Бо-ж у Бога ніводнае слова ня будзе немагчымым.fy G$Вось і Альжбета, сваячка твая, і яна зачала сына ў старасьці сваёй, і гэта ўжо шосты месяц у яе, хоць і называнай няплоднай.x #I ў адказ сказаў ей: Дух Сьвяты найдзе на цябе, і сіла Найвышэйшага ахіне цябе: вось чаму й тое, што народзіцца сьвятое, Сынам Божым назавецца.qw ]"Марыя-ж сказала Ангелу: як гэта будзе, калі я ня знаю мужа?v !і царыvць будзе над домам Якава давеку, і царству Яго ня будзе канца.9u m Ён будзе вялікі і Сынам Найвышэйшага назавецца, і дасьць Яму Госпад Бог пасад Давіда, бацькі Яго,rt _ I вось зачнеш у чэраве і народзіш Сына і дасі Яму імя: Ісус.vs g I сказаў ёй Ангел: ня бойся, Марыя; бо ты знайшла ласку ў Бога.3r a Яна-ж, убачыўшы яго, спалохалася ад слоў яго і разважала, што-б гэта было за прывітаньне такое?5q e Ангел, увайшоўшы да яе, сказаў: радуйся, дабрадатная! Госпад з табою; багаслаўлена ты між жанок. p 3да дзевы, заручанай з мужам іменьнем Язэп, з дому Давідавага; імя-ж дзевы — Марыя.+o QУ шосты-ж месяц пасланы быў Ангел Гаўрыіл ад Бога ў места Галілейскае, называнае Назарэт,+n Qтак учыніў мне Госпад у дні гэтыя, як глянуў на мяне, каб зьняць з мяне ганьбу між людзьмі. m 5Пасьля гэтых дзён зачала Альжбета, жонка яго, і таілася пяць месяцаў, ды гаварыла:zl oI сталася, як скончыліся дні службы яго, вярнуўся ён у дом свой.;k qВыйшаўшы-ж, ён ня мог гаварыць да іх: і пазналі, што бачыў зьяvву ў царкве; і ён ківаў і астаўся немы.rj _I ждаў народ Захарыю і дзівіўся, што ён марудзіць у царкве.i yІ вось, будзеш ты маўчаць, і ня здолееш гаварыць да дня, калі гэтае станецца: за тое, што не паверыў словам маім, якія збудуцца ў свой час.Ph I сказаў яму Ангел у адказ: я Гаўрыіл, што перад Богам стаю, і пасланы гаварыць з табою і абвясьціць табе гэтае.'g II сказаў Захарыя Ангелу: Па чым пазнаю я гэтае? То-ж я старыv, і жонка мая ў гадох пажылых.(f KI пройдзе перад Ім у духу і сіле Ільлі, каб вярнуць сэрцы бацькоў дзецям, і непаслухмяvных да мудрасьці праведных, каб прыгатаваць Госпаду народ падгатоўлены.
g *~~1}||%{Pzyxx2w.vujtsrr.ppontmll\k!jihhgff`eedvcbaa`z_e^^] \[[ Z0YJXcWWAVUU[TSRRKQzPONNfMLLKJJ#IHHFEE1DCtBB
Ai??>%<D='84hg II далі знаць Яму: маці і браты Тваі стаяць вонках, хочучы бачыць Цябе.H%I прыйшлі да Яго маці і браты Яго і не маглі падыйсьці да Яго з прычыны народу.YG+Глядзіце-ж, як вы слухаеце; бо хто мае, таму дадзена будзе, а хто ня мае, у таго адымецца й тое, што ён думае мець.HF бо няма нічога тайнага, што-б ня выявілася, ні ўкрытага, што ня сталася-б вядомым і ня выйшла-б наверх. EyНіхто, запаліўшы сьвечку, не прыкрывае яе судзінаю, або не стаўляе пад ложак, але ставіць на ліхтар, каб, уваходзячы, бачылі сьвятло,kDOА ўпаўшае на добрую зямлю — гэта тыя, што, пачуўшы слова, захоўваюць у добрым і чыстым сэрцы і даюць плён у цярплівасьці.C а што ўпала ў цярніну — гэта тыя, што слухаюць слова, але, адыходзячы, заглушаюцца клапотамі, багацьцем і ўцехамі жыцьцёвымі і не даюць плёну.B
а на камені гэта тыя, што, калі пачуюць слова, дык з радасьцяй прыймаюць, ды ня маюць караня і часова вераць, а ў час спакусы адпадаюць;vAe А што ля дарогі, гэта тыя, што слухаюць, ды пасьля прыходзіць д’ябал і забірае слова з сэрца іх, каб не паверылі і не спасьліся;}@s Вось што значыць прыповесьць гэтая: семя ёсьць слова Божае. ?y
Ён сказаў: вам дадзена знаць тайны Царства Божага, а для рэшты яны ў прыповесьцях, так што яны бачучы ня бачуць і чуючы не разумеюць.x>i Вучні-ж Яго спыталіся ў Яго: што-б значыла прыповесьць гэтая? =yа іншае ўпала на добрую зямлю і, узыйшоўшы, прынясло плод стакротны. Сказаўшы гэтае, клікнуў: хто мае вушы слухаць, няхай слухае.<{а іншае ўпала між цярнінаю, і вырасла цярніна і заглушыла яго;; а іншае ўпала на камень і, узыйшоўшы, засохла, бо ня мела вільгаці;j:Mвыйшаў сейбіт сеяць семя сваё; і, калі ён сеяў, іншае ўпала пры дарозе і было патаптана, і птушкі нябесныя паклявалі яго;O9Калі-ж сабралося множства народу, і з усіх гарадоў жыхары зыходзіліся да Яго, Ён пачаў гаварыць прыповесьцю:F8і Іоанна, жана Хузы, наглядчыка Ірадавага, і Сусанна, і многія другія, што служылі Яму з маемасьці сваёй.g7Gі некаторыя жанчыны, каторых Ён аздаравіў ад злых духаў і хвароб, — Марыя, называная Магдаліна, з якое выйшлі сем дэманаў,t6 cI сталася пасьля, праходзіў Ён па местах і сёлах, прапаведываючы і абвяшчаючы добрую вестку аб Царстве Божым, і з Ім дванаццацёра,x5i2Ён жа сказаў жанчыне: вера твая спасла цябе; ідзі з мірам. 471I супачываўшыя разам з Ім пачалі гаварыць у сабе: хто Ён такі, што і грахі адпускае?R3 0А ёй сказаў: адпускаюцца табе грахі.h2I/Дзеля гэтага кажу табе: даруюцца многія грахі яе за тое, што яна многа ўзьлюбіла; а каму мала даруецца, той мала любіць.1}.Ты галавы Мне маслам не памазаў; а яна алеем памазала Мне ногі.&0E-Ты цалаваньня Мне ня даў, а яна, як толькі Я прыйшоў, не перастае цалаваць Мне ногі.[//,I, зьвярнуўшыся да жанчыны, сказаў Сымону: ці бачыш ты гэтую жанчыну? Я прыйшоў у дом твой, і ты вады Мне на ногі ня даў; а яна сьлязьмі абліла Мне ногі і валосьсем галавы сваёй выцерла.5.c+Сымон адказаў: думаю, той, катораму балей дараваў. Ён сказаў яму: справядліва ты рассудзіў.;-o*але, як яны ня мелі чым заплаціць, ён дараваў абодвум. Скажы-ж, каторы з іх балей узьлюбіць яго?M,)Ісус сказаў: у аднаго крэдыvтара былі два даўжнікі: адзін быў вінен пяцьсот дынараў, а другі пяцьдзесят;4+a(Зьвярнуўшыся да яго, Ісус сказаў: Сымон! Я маю штось сказаць табе. Ён кажа: скажы, Вучыцелю! *1'Бачучы гэтае, фарысэй, што быў запрасіў Яго, сказаў сам да сябе: калі-б Ён быў прарок, то ведаў бы, хто і якая жанчына дакранаецца да Яго, бо яна грэшніца. )&і, стануўшы ззаду ля ног Яго і плачучы, пачала абліваць ногі Яго сьлязьмі і выціраць валасамі галавы сваёй, і цалавала ногі Яго і мазала алеем.|(q%I вось жанчына з таго места, якая была грэшніцай, даведаўшыся, што Ён супачывае ў доме фарысэя, прынесла алябастравую судзіну з алеем;#'?$Нехта з фарысэяў прасіў Яго паесьці разам з ім; і Ён, увайшоўшы ў дом фарысэя, узьлёг.R& #I апраўданы розум усімі дзяцьмі яго.h%I"Прыйшоў Сын Чалавечы; есьць і пець; і кажуць: вось чалавек, каторы любіць есьці і піць віно, сябра мытнікаў і грэшнікаў.+$O!Бо прыйшоў Іоан Хрысьціцель; ні хлеба ня есьць, ні віна ня пець; і кажуць: у ім злы дух.:#m Яны падобны да дзяцей, што сідзяць на вуліцы, клічуць адзін аднаго і кажуць: мы йгралі вам на жалейцы, і вы не скакалі; мы сьпявалі вам сумныя песьні, і вы ня плакалі.!"; Тады Госпад сказаў: да каго прыраўную людзёў роду гэтага? і да каго яны падобны?! а фарысэі й законьнікі адкінулі раду Божую для іх, не ахрысьціўшыся ў Яго.2 ] I ўвесь народ, які слухаў Яго, і мытнікі аддалі хвалу Богу, хрысьцячыся хрышчэньнем Іоанавым;{ o Бо кажу вам: з роджаных жанчынамі няма ніводнага прарока, большага за Іоана Хрысьціцеля; але меншы ў Царстве Божым большы за яго. wГэта ёсьць, аб якім напісана: вось Я пасылаю ангела Майго перад абліччам Тваім, каторы прыгатуе шлях Твой перад Табою. (Малах 3:1) Што-ж глядзець хадзілі вы? ці прарока? Так, кажу вам, і балей за пророка. Што-ж глядзець хадзілі вы? ці чалавека, адзетага ў мяккія вопраткі? Але пышна адзетыя і раскошна жывучыя знаходзяцца пры дварох царскіх.{Калі-ж пасланыя Іоанам пайшлі, пачаў гаварыць да народу пра Іоана: што глядзець хадзілі вы ў пустыню? ці трысьціну ветрам калыханую?V%I шчасьлівы, хто не спакусіцца ад Мяне.
I сказаў ім Ісус у адказ: пайдзеце, скажэце Іоану, што вы бачылі і чулі: сьляпыя пачынаюць бачыць, кульгавыя ходзяць, пракажоныя ачышчаюцца, глухія чуюць, памершыя ўскрасаюць, і ўбогім абвяшчаецца эвангельле.J
А ў гэты час Ён многіх аздараўляў ад хвароб і недамаганьняў і ад злых духаў і многім сьляпым варочаў зрок. Яны, прыйшоўшы да Ісуса, сказалі: Іоан Хрысьціцель паслаў нас да Цябе спытацца: ці Ты Той, Катораму належыць прыйсьці, ці чакаць нам другога?lQI, паклікаўшы двох з вучняў сваіх, Іоан паслаў іх да Ісуса спытацца: ці Ты Той, Каторы павінен прыйсьці, ці чакаць нам другога?W'I паведамілі Іоана вучні Яго аб усім гэтым.|qI разыйшлося слова гэтае аб Ім па ўсёй Юдэі і па ўсіх ваколіцах.?wI ўсіх зьняў страх, і славілі Бога, кажучы: вялікі прарок паўстаў міжы намі, і Бог адведаў народ Свой.Умершы, падняўшыся, сеў і пачаў гаварыць; і аддаў яго Ісус матцы яго.?wI, падыйшоўшы, дакрануўся да насілкаў; нёсшыя затрымаліся; і Ён сказаў: хлопча! табе кажу: устань!}
Угледзіўшы яе, Госпад зьлітаваўся над ёю ды сказаў ёй: ня плач.{o Калі-ж Ён падыйшоў да мястовае брамы, тут выносілі памершага адзінага сына ў маткі, а яна была ўдава; і многа народу йшло з ёю з места.E Пасьля гэтага Ісус пайшоў да места, называнага Наім; і з Ім ішлі многія з вучняў Яго ды множства народу.
y
Пасланыя, вярнуўшыся ў дом, знайшлі хворага слугу паздаравеўшым. y Пачуўшы гэтае, Ісус зьдзівіўся з яго і, абярнуўшыся, сказаў ішоўшаму за Ім народу: кажу вам, што і ў Ізраілю не знайшоў Я гэткае веры. 3бо і я маю над сабою ўладу, але маю і пад сабою жаўнераў; кажу аднаму — пайдзі, і йдзе; і другому: прыдзі, і прыходзіць; і слузе майму: зрабі тое, і зробіць.4
aбо і сябе самога не палічыў я вартым прыйсьці да Цябе; але скажы слова, і паздаравее слуга мой;. UІсус пайшоў з імі. I, калі Ён недалёка ўжо быў ад дому, сотнік прыслаў да Яго сяброў сказаць Яму: ня турбуйся, Госпадзе! бо я ня варты, каб Ты ўвайшоў пад страху маю,Y+бо ён любіць народ наш і паставіў нам школу.+OI яны, прыйшоўшы да Ісуса, крэпка прасілі Яго, кажучы: ён варт, каб Ты зрабіў для яго гэтае,J
Пачуўшы пра Ісуса, ён паслаў да Яго Юдэйскіх старэйшынаў — прасіць Яго, каб прыйшоў аздаравіць слугу яго.~uУ аднаго-ж сотніка слуга, якога той цаніў, быў хворы пры сьмерці. 'Калі Ён скончыў усю гутарку Сваю да слухаючага народу,то ўвайшоў у Капэрнаум.M1а хто слухае і не выпаўняе, той падобны да чалавека, паставіўшага дом на зямлі без падмуроўкі, які, калі наперла на яго вада, ураз жа абваліўся; і разбурэньне яго было вялікае.0ён падобны да чалавека, што, стаўляючы дом, капаў глыvбака й заклаў фундамант на камені, дзеля чаго, калі здарыліся паводкі, і вада наперла на гэты дом, то не магла скрануць яго, бо ён быў заснаваны на камені,8i/Усякі, прыходзячы да Мяне і слухаючы словы Мае і выпаўняvючы іх, — скажу вам да каго падобны: .Што завецё Мяне: Госпадзе! Госпадзе! і ня робіце таго, што Я кажу?G-Добры чалавек з добрага скарбу сэрца свайго выносіць добрае, а благі чалавек з благога скарбу сэрца свайго выносіць благое; бо ад перапоўненага сэрца гавораць вусны яго._~7,Бо ўсякае дрэва пазнаецца па плодзе яго; бо ня зьбіраюць смокваў з цярніны і ня здымаюць вінаграду з шыпшыньніка.O}+Няма добрага дрэва, каторае прыносіла-б благі плод; і няма благога дрэва, каторае прыносіла-б плод добры.
|
*Ці як можаш сказаць брату твайму: брат! дай, я выму сучок з вока твайго, — калі сам ня бачыш бервяна ў тваім воку? Крывадушны! выvмі раней бервяно з твайго вока, тады ўбачыш, як выбраць сучок з вока брата твайго. {9)Што ты глядзіш на сучок у воку брата твайго, а бервяна ў тваім воку не адчуваеш?+zO(Вучань ня бывае вышэй за свайго вучыцеля, але кожны будзе дасканалы, як вучыцель яго.4ya'Сказаў такжа ім прыповесьць: ці можа сьляпы вадзіць сьляпога? Ці не абодва ўваляцца ў яму?&xE&давайце, і вам будзе дадзена: меру добрую націсьненую, стрэсеную і з коптурам адсыплюць вам у лона вашае; бо якою мераю мераеце, такою-ж і вам адмераецца.w%Не асуджайце, і ня будзеце асуджаны; дароўвайце, і вам дарована будзе;kvO$Дык будзьце-ж міласэрныя, як і Ацец ваш міласэрны.Fu#Але вы любеце ворагаў вашых, і рабеце дабро, і пазычайце, ня ждучыv нічога; і будзе вам нагарода вялікая, і будзеце сынамі Усявышняга, бо Ён добры і да няўдзячных і злосных.&tE"I калі пазычаеце тым, ад каторых спадзяецёся дастаць назад, якая вам за тое ўдзячнасьць? Бо і грэшнікі пазычаюць грэшнікам, каб дастаць назад гэтулькі-ж.Js
!I калі робіце дабро тым, што вам робяць дабро, якая вам за тое ўдзячнасьць? Бо-ж і грэшнікі тое-ж робяць.4ra I, калі люvбіце люvбячых вас, якая вам за тое ўдзячнасьць? Бо-ж і грэшнікі любячых іх любяць.q I як хочаце, каб з вамі паступалі людзі, так і вы паступайце з імі.p Усякаму, хто просіць у цябе, давай, і ад узяўшага тваё ня трэбуй назад.Xo) Удэvрыўшаму цябе па шчацэv падстаў і другую; і адымаючаму ў цябе верхнюю адзежу не перашкаджай узяць і кашулю.{no Багаслаўце праклінаючых вас і малецеся за крыўдзячых вас.#m?Але вам, што слухаеце, кажу: любеце ворагаў вашых, чынеце дабро ненавідзячым вас.Sl Гора вам, калі ўсе людзі будуць гаварыць аб вас добра. Бо гэтак паступалі з фальшывымі прарокамі бацькі іх.Tk!Гора вам, перасычаныя цяпер, бо будзеце цярпець голад. Гора вам, сьмяючыяся цяпер, бо заплачаце й зарыдаеце.j}Наадварот, гора вам, багатыры! бо вы ўжо дасталі сваю радасьць.QiРадуйцеся ў той дзень і весяліцеся, бо вялікая нагарода вам на нябёсах. Так паступалі з прарокамі айцы іх.hШчасьлівыя вы, калі зьненавідзяць вас людзі і калі прагоняць вас і будуць зьневажаць, і выкінуць імя вашае, як зло, за Сына Чалавечага.,gQШчасьлівыя галодныя цяпер, бо насыціцеся. Шчасьлівыя плачучыя цяпер, бо засьмяецёся.MfI Ён, падняўшы вочы Свае на вучняў Сваіх, гаварыў: шчасьлівыя ўбогія духам, бо вашае ёсьць Царства Божае.%eCI ўвесь народ стараўся дакрануцца да Яго, бо ад Яго зыходзіла сіла і аздараўляла ўсіх.Sd што папрыходзілі паслухаць Яго і пазбыцца хворасьцяў сваіх, як і церпячыя муку ад нячыстых духаў; і здаравелі.
cI, зыйшоўшы з імі, стаў Ён на роўным месцы, і множства вучняў Яго і многа народу з усяе Юдэі і Ерузаліму і прыморскіх месцаў Тырскіх і Сідонскіх,|bqЮду Якубавага і Юду Іскарыёта, каторы потым стаўся здраднікам.yakМацьвея й Хаму, Якава Алфеявага і Сымона, называнага Зілотам,(`IСымона, каторага і назваў Пятром, і Андрэя, брата яго, Якава і Іоана, Піліпа й Баўтрамея,:_m
Калі-ж настаў дзень, паклікаў вучняў Сваіх і выбраў з іх дванаццаць, каторых і назваў Апосталамі.^ У тыя дні ўзыйшоў Ён па гару памаліцца і прабыў усю ноч на малітве да Бога.
]
Яны прыйшлі ў шал і гаварылі адзін да аднаго: што-б ім зрабіць з Ісусам?c\?
I, паглядзеўшы на іх, сказаў таму чалавеку: выцягні руку тваю. Ён так і зрабіў: і сталася рука яго здаровая, як другая.b[= Тады сказаў ім Ісус: спытаюся Я ў вас: што трэба рабіць у суботу? дабро ці зло? снасьці душу ці загубіць? Яны маўчалі.UZ#Але Ён, ведаючы думкі іх, сказаў чалавеку з сухою рукой: устань і выступі насярэдзіну. I той устаў і выступіў.Сын Чалавечы ёсьць гаспадар і суботы.tVaяк ён увайшоў у дом Божы, узяў хлебы паложаныя, якіх ня можна было есьці ні кому, апрача сьвяшчэньнікаў, і еў і даў быўшым з ім.:UmІсус сказаў ім у адказ: ці вы ня чыталі, што зрабіў Давід, калі захацеў есьці сам і быўшыя з ім? T9Некаторыя-ж з фарысэяў сказалі ім: на што робіце тое, чаго ня можна рабіць у суботу?S I сталася ў суботу, першую па другім дні Пасхі, здарылася Яму праходзіць засеянымі палямі, і вучні Яго зрывалі калосьсе і елі, расьціраючы рукамі.R)'I ніхто, пючы старое віно, не захоча тады-ж маладога; бо кажа: старое лепшае.Q'&але маладое віно трэба ўліваць у мяхі новыя; тады захаваецца тое і другое.QP%I ніхто ня ўлівае маладога віна ў старыя мяхі, бо маладое віно прарве мяхі і само выvцяча, і мяхі прападуць;NO$Пры гэтым сказаў ім прыповесьць: ніхто не прышывае латкі да старое адзежыны, ададраўшы ад новае адзежыны, бо йначай і новую разьдзярэ, і да старое не падойдзе латка ад новага.N-#Але прыдуць дні, калі возьмуць у іх жаніха, і тады будуць пасьціць у тыя дні. M1"Ён сказаў ім: ці можаце прымусіць сыноў вясельных пасьціць, калі з імі жаніх?JL
!Яны-ж сказалі Яму: чаму вучні Іоанавы посьцяць часта і моляцца, таксама і фарысэйскія, а тваі ядуць і пюць?yKk Я прыйшоў клікаць да пакаяньня не праведных, але грэшных.J# Ісус жа сказаў ім у адказ: не здаровыя маюць патрэбу ў лекару, але хворыя.BI} Кніжнікі-ж і фарысэі наракалі й гаварылі вучням Яго: на што вы ясьцё і пяцё з мытнікамі ды грэшнікамі?bH= I прырыхтаваў для Яго Левій у доме сваім вялікі пачастунак, і была там грамада мытнікаў і другіх, што частаваліся з імі.TG! I той, пакінуўшы ўсё, устаў і пайшоў за Ім.HF Пасьля гэтага Ісус выйшаў і ўбачыў мытніка, на імя Левія, седзячы на мытніцы, і кажа яму: ідзі за Мною.6EeI жах апанаваў усіх, і славілі Бога; і, абнятыя страхам, гаварылі: дзіўныя дзеі відзелі мы цяпер.D/I той ураз жа ўстаў перад імі, узяў на чым ляжаў і пайшоў у дом свой, славячы Бога.7CgАле, каб вы ведалі, што Сын Чалавечы мае ўладу на зямлі адпускаць грахі, — сказаў Ён спараліжаванаму: кажу табе: устань, вазьмі пасьцель тваю і йдзі ў дом твой.B-Што лягчэй сказаць: адпускаюцца табе грахі тваі, ці сказаць: устань і хадзі?A!Ісус, пазнаўшы думкі іх, сказаў ім у адказ: што вы думаеце ў сэрцах вашых?^@5Кніжнікі й фарысэі зачалі разважаць, кажучы: Хто ён такі, што блюзьніць? Хто можа адпускаць грахі апрача аднаго Бога??%і Ён, бачачы веру іх, сказаў чалавеку гэнаму: адпускаюцца табе грахі тваі.~>uі, не знайшоўшы, дзе пранесьці яго праз народ, улезьлі на верх дому і праз страху спусьцілі яго з пасьцельлю на сярэдзіну перад Ісусам;Z=-вось, нясуць людзі на пасьцелі чалавека, што быў спараліжаваны, і хацелі ўнясьці яго ў дом і палажыць перад Ісусам;<<qI сталася, раз, як Ён навучаў, і сядзелі тут фарысэі й законавучыцелі, прыйшоўшы з усіх мястэчак Галілеі і Юдэі і Ерузаліму, і сіла Госпадава была дзеля аздараўленьня іх,\;1Але Ён адыходзіў у пустынныя месцы і маліўся.{:oАле тым балей разыйшлася чутка аб Ім, і вялікае множства народу сьцякалася да Яго — слухаць і аздаравіцца ў Яго ад хворасьцяў сваіх. 93I Ён прыказаў яму нікому не гаварыць, а пайсьці паказацца сьвяшчэньніку і прынесьці ахвяру за ачышчэньне сваё, як павялеў Майсей на сьведчаньне ім.98k
I Ён працягнуў руку, дакрануўся да яго і сказаў: хачу, ачысьціся. I тады-ж праказа зыйшла з яго.@7y I сталася, як Ісус быў у адным месьце, прыйшоў чалавек увесь у праказе і, угледзіўшы Ісуса, унаў тварам уніз, молячы Яго і кажучы: Госпадзе! калі хочаш, можаш мяне ачысьціць.}6s I, выцягнуўшы абодва чаўны на бераг, пакінулі ўсё і пайшлі за Ім. 5y
таксама і Якава і Іоана, сыноў Завядзеявых, быўшых сябрамі Сымона. I сказаў Сымону Ісус: ня бойся, ад сяньня будзеш лаўцом чалавекаў.%4C Бо вялікі страх апанаваў яго і ўсіх быўшых з ім дзеля гэтага ўлову рыб, імі злоўленых;P3Угледзіўшы гэтае, Сымон Пётр прыпаў да кален Ісусавых і сказаў: выйдзі ад мяне, Госпадзе! бо я чалавек грэшны.z2mI далі знак сябрам, што былі на другім чаўне,каб прыйшлі памагчы ім: і прыйшлі і напоўнілі абодва чаўны, так што яны пачалі залівацца. 17Зрабіўшы гэтае, яны злавілі вялікае множства рыбы, і навет сетка ў іх прарывалася.Q0Сымон сказаў Яму ў адказ: Настаўнік! Мы працавалі ўсю ноч і нічога не злавілі; але па слову Твайму закіну сеці.0/YКалі-ж перастаў вучыць, сказаў Сымону: адплыві на глыбіню і закінь сеці твае дзеля лову.N.Увайшоўшы ў адзін човен, што быў Сымонаў, Ён прасіў яго адплыць крыху ад берагу і, сеўшы, вучыў народ з чаўна.-}убачыў Ён два чаўны на возеры, а рыбаловы, выйшаўшы з іх, мылі сеці.1, ]Сталася-ж, як народ ціснуўся да Яго, каб чуць Слова Божае, а Ён стаяў ля возера Генісарэцкага,A+},I навучаў у школах Галілейскіх.R* +Але Ён сказаў ім: і другім местам павінен Я абвяшчаць добрую вестку аб Царстве Божым, бо-ж на тое Я пасланы.
>~e}|{{fzyxwwvvkuu.t`s3rqq.pYoon3m:lkSjiuhhgqffeedcc8baai``_&^]\[ZYhXX\WzVV@UZTTMS0RGQPONN-MpLLYKJhII(HhGGFOEDD CQBAAk@?>>-=<<9;G::
9S876635Z4O3q3 2}2 1c0//j.--b,4++Z*s))$(Y'}&$$# "C! \ n5n]O
< U
" (Q | mnS I, прыйшоўшы, знаходзіць яго вымеценым і прыбраным;m Калі нячысты дух выйдзе з чалавека, то ходзіць па бязводных мясцох, шукаючы супакою, і, не знаходзячы, кажа: вярнуся ў дом мой, адкуль выйшаў.
l Хто не са Мною, той проці Мяне; і хто ня зьбірае са Мною, той раскідае.okW калі-ж дужэйшы за яго нападзе на яго і пераможа яго, тады возьме ўсё аружжа яго, на якое спадзяваўся, і раздасьць дабро яго.j# Калі дужыv з аружжам пілнуе свой дом, тады ў бясьпечнасьці яго маемасьць;!i; Калі-ж Я пальцам Божым выганяю дэманаў то значыць прыйшло да вас Царства Божае.Sh і калі Я сілаю Вэльзэвула выганяю дэманаў, то сыны вашыя кім выганяюць іх? Затым яны будуць судзьдзямі вам.fgE Калі-ж і шатан разьдзяліўся сам у сабе, то як устаіць царства яго? А вы кажаце, што Я сілаю Вэльзэвула выганяю дэманаў;
f
Але Ён, ведаючы памышленьні іх, сказаў ім: усякае царства, разьдзяліўшаеся само ў сабе, апусьцее, і дом, разьдзяліўшыся сам у сабе, упадзе.keO А іншыя, спакушаючы, трэбавалі ў Яго знаменьня з неба.d Іншыя-ж з іх гаварылі: Ён выганяе дэманаў сілаю Вэльзэвула, князя дэманаў.=cs I раз выгнаў Ён дэмана, які быў немы;і,калі дэман выйшаў, немы стаў гаварыць; і народ быў зьдзіўлены.b
Дык вось, калі вы, благія, умееце добрыя даяньні даваць дзецям вашым, тым балей Ацец Нябесны дасьць Духа Сьвятога тым, што просяць у Яго.daA Ці, калі папросіць яйка, дасьць яму скарпіёна?c`? Хто з вас бацька, калі сын папросіць хлеба, дасьць яму камень? Ці, калі папросіць рыvбы, дасьць яму зьмяю замест рыбы?%_C
бо ўсякі, хто просіць, дастае; і хто шукае, знаходзіць; і хто стукае, адчыняць таму./^W I Я кажу вам: прасеце, і дадзена вам будзе; шукайце і знойдзеце; стукайце, і адчыняць вам;t]a Калі, кажу вам, ён ня ўстане і ня дасьць яму дзеля дружбы з ім, дык дзеля дакучлівасьці яго ўстаўшы дасьць яму, колькі просіць.t\a а той з хаты скажа яму ў адказ: ня турбуй мяне; дзьверы ўжо замкнёны, і дзеці мае са мною ў пасьцелі; не магу ўстаць і даць табе. [y бо сябра мой з дарогі зайшоў да мяне, і мне няма чаго даць яму;?Zw I сказаў ім: Нехта з вас, маючы сябру, прыйдзе да яго і скажа яму: сябра! пазыч мне тры булкі хлеба,ZY- і даруй нам даўгі нашыя, як і мы даруем даўжніком нашым; і ня ўводзь нас у спакушэньне, але захавай нас ад злога.RX Хлеб наш штодзенны дай нам сягоньняIW Ён сказаў ім: калі моліцеся, гаварыце: Ойча наш, каторы ёсьць у Нябёсах! Няхай сьвяціцца імя Тваё, няхай прыйдзе Царства Тваё; няхай будзе воля Твая, як у небе, так і на зямлі.
V I сталася, як Ён у адным месцы маліўся, калі перастаў, адзін з вучняў Яго сказаў Яму: Госпадзе! наўчы нас маліцца, як і Іоан наўчыў вучняў сваіх.U/
*а адно толькі патрэбна. Марыя-ж выбрала добрую частку, якая не адымецца ў яе.T-
)Ісус жа сказаў ёй у адказ: Марта! Марта! ты турбуешся і клапоцішся аб многае,8Si
(Марта-ж клапацілася аб вялікай паслузе і, падыйшоўшы, сказала: Госпадзе! ці-ж Табе ня рупіць, што сястра мая адну мяне пакінула паслугоўваць? скажы ёй, каб памагла мне.R!
'у яе была сястра, на імя Марыя, якая села ля ног Ісусавых і слухала слова Яго.CQ
&I сталася ў часе дарогі іх, прыйшоў Ён у вадно сяло; тут жанчына, іменьнем Марта, прыняла Яго ў дом свой;#P?
%Ён сказаў: той, што зьлітаваўся над ім. Тады Ісус сказаў яму: ідзі й ты рабі гэтак.O
$Хто з гэтых трох, думаеш ты, быў бліжні таму, што папаўся разбойнікам?N/
#а на другі дзень, ад’яжджаючы, дастаў два дынары, даў гаспадару заезду і сказаў яму: даглядай яго і, калі выдаш што балей, я, вярнуўшыся, аддам табе.|Mq
"і, падыйшоўшы, перавязаў яму раны, паліўшы алеем і віном; і, пасадзіўшы яго на свайго асла, прывёз яго ў заезд і паклапаціўся аб ім; L
!Самаранін жа нейкі, ідучы, найшоў на яго і, угледзіўшы, зьлітаваўся,K
Таксама й лявіт, быўшы на тым месцы, падыйшоў, паглядзеў і прайшоў міма.&JE
Здарэньнем адзін сьвяшчэньнік ішоў гэтай дарогай і, угледзіўшы яго, прайшоў міма.нейкі чалавек ішоў з Ерузаліму да Ерыхону і папаўся разбойнікам, каторыя зьнялі з яго вопратку, ранілі яго і пайшлі, пакінуўшы яго ледзь жывым.xHi
Але ён, хочучы апраўдаць сябе, сказаў Ісусу: а хто мой бліжні?G
Ісус сказаў яму: справядліва ты адказаў; так рабі, і будзеш жыць.3F_
Ён сказаў у адказ: узьлюбі Госпада Бога твайго ўсім сэрцам тваім, і ўсёю душою тваёю, і ўсёю моцаю тваёю, і ўсім разуменьнем тваім, і бліжняга твайго, як самога сябе.iEK
А Ён сказаў яму: у законе што напісана? як чытаеш?WD'
I вось адзін законьнік устаў і, спакушаючы Яго, сказаў: Вучыцель! што мне рабіць, каб унасьледаваць жыцьцё вечнае?cC?
бо кажу вам, што многія прарокі й цары хацелі бачыць, што вы бачыце, і ня бачылі; і слышаць, што вы чуеце, і ня слышалі.-BS
I, зьвярнуўшыся да вучняў, сказаў ім асобна: шчасьлівыя вочы, бачучы тое, што вы бачыце!JA
I, зьвярнуўшыся да вучняў, сказаў: усё Мне аддана Айцом Маім; і хто ёсьць Сын, ня ведае ніхто, апрача Айца, і хто ёсьць Ацец, ня ведае ніхто, апрача Сына і каму Сын хоча адкрыць.u@c
У той час узрадаваўся духам Ісус і сказаў: Хвала Табе, Ойча, Госпадзе неба й зямлі, што ты ўтаіў гэтае ад мудрых і разумных і адкрыў малым. Запраўды, Ойча; бо так яно ўпадабалася прад абліччам Тваім.X?)
аднак жа з таго ня цешцеся, што духі вам пакараюцца; але цешцеся з таго, што іменьні вашыя запісаны на нябёсах.G>
вось даю вам уладу наступаць на зьмеяў і скарпіёнаў і на ўсю сілу варожую, і нішто не пашкодзіць вам;}=s
Ён жа сказаў ім: Я бачыў шатана, спаўшага з неба як малоньня;K<
Семдзесят вучняў вярнуліся з радасьцю ды гаварылі: Госпадзе! і дэманы слухаюцца нас дзеля іменьня Твайго.c;?
Хто слухае вас — Мяне слухае, і хто вас цураецца, той Мяне цураецца; а хто цураецца Мяне, цураецца і Паслаўшага Мяне.p:Y
I ты, Капэрнаум, да неба ўзьнёсшыся, да пекла спадзеш.d9A
але Тыру й Сідону лепш будзе на судзе, чым вам.*8M
Гора табе, Харазін! гора табе, Віфсаіда! Бо калі-б у Тыры й Сідоне сталіся цуды, што дзеяліся ў вас, то даўно-б яны пакаяліся, седзячы ў валасяvніцы ды попелі;
7
Кажу-ж вам, што Садому ў дзень той лепей будзе, чымся месту гэткаму.S6
і пыл, што прыліп да нас ад вашага места, абтрасаем вам: аднак жа ведайце, што падыйшло да вас Царства Божае. 57
Калі-ж прыvдзеце ў якое места, і ня прымуць вас, то, выйшаўшы на вуліцу, скажэце:4
і адзараўляйце ў іх хворых, і кажэце ім: падыйшло да вас Царства Божае.3
I калі прыvдзеце ў якое места, і прымуць вас, ешце, што вам дадуць;X2)
У доме-ж тым аставайцеся, ешце і піце, што ў іх ёсьць; бо работнік варт платы сваёй. Не пераходзьце з дому ў дом."1=
I калі будзе там сын міру, то супачыне на ім мір ваш; а калі не, то да вас вернецца.q0[
У якую-ж хату ўвойдзеце, перш кажэце: мір дому гэтаму! /
Не бярэце ні мяшка, ні торбы, ні абутку і нікога ў дарозе ня вітайце.b.=
Ідзеце! Я пасылаю вас, як ягняvт сярод ваўкоў.Z--
I сказаў ім: жніво багатае, а работнікаў мала; дык прасеце Гаспадара жніва, каб выслаў работнікаў на жніво Сваё.,
Пасьля гэтага выбраў Госпад і другіх семдзесят вучняў і паслаў іх па двох перад абліччам Сваім у кожнае места і месца, куды Сам меўся йсьці.U+# >Але Ісус сказаў яму: ніхто не спасобен да Царства Божага, хто, узлажыўшы руку сваю на плуг, аглядаецца назад.5*c =Яшчэ іншы сказаў: Я пайду за Табою, Госпадзе! Але перш дазволь мне папрашчацца з хатнімі маімі.A){ <Але Ісус сказаў яму: пакінь умершым хаваць сваіх нябожчыкаў; а ты йдзі ды абвяшчай Царства Божае.J(
;А другому сказаў: Ідзі за Мною. Той сказаў: Госпадзе! дазволь мне перш пайсьці й пахаваць бацьку майго.P' :Ісус сказаў яму: лісіцы маюць норы, і птушкі нябесныя гнезды; а Сын Чалавечы ня мае дзе галаву прыкланіці.6&e 9I сталася, як яны былі ў дарозе, нехта сказаў Яму: Госпадзе: я пайду за Табою, куды-б Ты ні пайшоў. %9 8бо Сын Чалавечы прыйшоў не губіць душы людзкія, але спасаць. I пайшлі ў другое сяло.$ 7Але Ён, зьвярнуўшыся да іх, забараніў ім і сказаў: ня ведаеце, якога вы духа;n#U 6Бачучы-ж вучні Яго, Якаў і Іоан, сказалі: Госпадзе! ці хочаш: мы скажам, каб агонь зыйшоў з неба і зьнішчыў іх, як і Ільля зрабіў?w"g 5але там ня прынялі Яго, бо аблічча Яго было йдучы ў Ерузалім.L! 4і паслаў пасланцоў прад абліччам Сваім; і яны пайшлі і ўвайшлі ў сяло Самаранскае, каб прыгатаваць для Яго;& E 3I сталася, як набліжаліся дні забраньня Яго, умацавалася аблічча Яго ісьці ў Ерузалім, 2I сказаў яму Ісус: не забараняйце; бо хто ня проці вас, той за вас.y k 1Пры гэтым Іоан сказаў: Настаўнік! мы бачылі чалавека, іменьнем Тваім выганяvючага дэманаў, і забаранілі яму, бо ён ня ходзіць з намі.$ A 0і сказаў ім: хто прыйме гэтае дзіця ў імя Маё, той Мяне прыйме, а хто прыйме Мяне, той прыйме Паслаўшага Мяне; бо хто з вас меншы за ўсіх, той будзе вялікі. /Ісус жа, бачучы помыслы іх сэрца, узяўшы дзіця, паставіў яго перад СабоюS .Прыйшла-ж ім думка: хто-б з іх быў большы?jM -Але яны не зразумелі слова гэтага, і яно было закрыта ад іх, каб ня ўцяміць ім яго; а папытацца ў Яго пра гэтае слова баяліся. 5 ,палажэце сабе ў вушы словы гэтыя: Сын Чалавечы будзе выvданы ў рукі чалавечыя.7g +I ўсе дзівіліся велічы Божай. Калі-ж усе дзівіліся ўсяму, што чыніў Ісус, Ён сказаў вучням Сваім:oW *Калі-ж той яшчэ йшоў, дух кінуў яго і затрос; але Ісус прыкрыкнуў на нячыстага духа і аздаравіў хлопца, ды аддаў яго бацьцы яго.fE )Ісус жа адказваючы сказаў: о, род няверны і распусны! дакуль буду з вамі і буду цярпець вас? Прывядзі сюды сына твайго.c? (я прасіў вучняў Тваіх выгнаць яго; і яны не маглі.>u 'і вось дух бярэ яго, і ён ураз жа крычыць, і ірвець яго з пенай; і ледзь адступае ад яго, змучыўшы яго;5c &I вось нейкі чалавек з народу крыкнуў: Вучыцель: малю Цябе! Глянь на сына майго; ён адзін у мяне:- %I сталася назаўтрае, як яны зыйшлі з гары, сустрэла Яго вялікае множства народу.<q $I, калі быў голас гэты, апынуўся Ісус адзін. I яны маўчалі і нікому не гаварылі ў тыя дні, што бачылі. #I быў з хмары голас гаворачы: Гэты ёсьць Сын Мой улюvблены; Яго слухайце.-S "Калі-ж ён гаварыў гэтае, сталася хмара і агарнула іх; і перепалохаліся, як увайшлі ў хмару.&E !I, калі тыя адыходзілі ад Яго, сказаў Пётр Ісусу: Настаўнік! добра нам тут быць: зробім тры палаткі: адну Табе, адну Майсею і адну Ільлі, — ня ведаючы, што кажа.C
Пётр жа і быўшыя з Ім былі апанаваны сном; прабудзіўшыся-ж, убачылі славу яго і двох мужоў, стоячы з Ім. / зьявіўшыся ў славе, яны гаварылі аб сьмерці яго, што меўся споўніць у Ерузаліме.u c I вось двое людзей гутарылі з Ім, а былі гэта Майсей і Ільля:9
k і сталася, як Ён маліўся, выгляд аблічча Яго зьмяніўся, і вопратка Яго сталася белая, блішчастая.C Сталася-ж дзён праз восем пасьля слоў гэтых, узяўшы Пятра, Іоана і Якава, узыйшоў Ён на гару памаліцца,b= Праўду кажу вам: ёсьць некаторыя з тых, што тут стаяць, якія не спазнаюць сьмерці, пакуль ня ўбачаць Царства Божага.oW Бо хто паўстыдаецца Мяне? і Маіх слоў, таго Сын Чалавечы паўстыдаецца, калі прыйдзе ў славе Сваёй і Айца і сьвятых Ангелаў.7g Бо якая карысьць чалавеку здабыць увесь сьвет, а сябе? самога загубіць, ці пашкодзіць сабе??;o Бо хто хоча душу сваю спасьці, загубіць яе?; а хто загубіць душу сваю дзеля Мяне? той спасе? яе?.eC Да ўсіх жа сказаў: калі хто хоча йсьці за Мною, няхай адрачэцца ад самога сябе?, няхай возьме крыж свой і йдзе? за Мною.+ сказаўшы, што Сын Чалавечы мусіць многа выцярпець мук; і адцураюцца яго старэйшыны, архірэі і кніжнікі і будзе забіты і на трэці дзень ускрэсьне.jM Але Ён строга загадаў ім нікому не гаварыць аб гэтым, 1 Ён жа спытаўся ў іх: а вы за каго лічыце Мяне? I адказаў Пётр: за Хрыста Божага.b = Яны сказалі ў адказ: за Іоана Хрысьціцеля, а іншыя за Ільлю; другія-ж кажуць, што адзін з старадаўных прарокаў уваскрос.6e I сталася, як маліўся самотна, і вучні былі з Ім, Ён спытаўся ў іх: за каго лічыць Мяне? народ?}~s I елі і насыціліся ўсе?; і набралі недаедкаў дванаццаць карабоў.^}5 Ён жа, узяўшы пяць хлябоў і дзьве? рыбы і паўзіраўшыся ў неба, багаславіў іх, паламаў і даў вучням, каб раздалі народу.D| I ўчынілі так, і рассадзілі ўсіх.A{{ Бо іх было каля пяцёхтысячаў душ. Але Ён сказаў вучням Сваім: рассадзіце іх радамі па пяцьдзесят.z!
Але Ён сказаў ім: вы дайце ім есьці. Яны сказалі: у нас няма балей за пяць хлябоў і дзьвюх рыб; хіба нам пайсьці купіць ежы для ўсіх гэтых людзей?[y/ Калі-ж дзень пачаў зыходзіць, дык прыступілі да Яго дванаццацёра і гаварылі яму: адпраў народ, каб яны пайшлі ў вакалічныя сёлы й вёскі начаваць і дасталі есьці, бо мы тут у пустым месцы.pxY Але народ, даведаўшыся, пайшоў за Ім; і Ён, прыняўшы іх, вёў з імі гутарку аб Царстве Божым і, каму гэтага трэба было, аздараўляў.w
Апосталы, вярнуўшыся, расказалі Яму, што яны зрабілі, і Ён, узяўшы іх з Сабою, пайшоў самотна ў пустыннае месца каля места, называнага Віфсаідаю. v7 І сказаў Ірад: Іоана я сьцяў; хто-ж гэты, аб якім я чую такое? I стараўся ўбачыць Яго.u+ другія, што Ільля зьявіўся, а іншыя, што адзін з старадаўных прарокаў уваскрос.Zt- Ірад жа чацьвертаўладнік чуў пра ўсё, што дзеялася ад Яго, і ня цеміў: бо адны казалі, што гэта Іоан устаў з мёртвых;s% I, пайшоўшы, праходзілі па сёлах, апавядаючы Эвангельле і ўсюды аздараўляючы.Gr і калі дзе ня прымуць вас, то, выходзячы з таго места, абтрасеце і пыл з ног вашых у сьведчаньне на іх.q} і ў які дом увойдзеце, там аставайцеся і стуль ідзеце ў дарогу;Mp I сказаў ім: нічога не бярэце на дарогу: ні кіяv, ні торбы, ні хлеба, ні срэбра, і каб двух вопратак ня мелі;uoc I паслаў іх навучаць аб Царстве Божым і аздараўляць хворых.:n o Паклікаўшы-ж усіх дванаццацёх, даў ім моц і ўладу над усімі дэманамі і аздараўляць ад хворасьцяў.m%8I зьдзівіліся бацькі яе. Ён жа вялеў ім не гаварыць нікому аб тым, што сталася.ulc7I вярнуўся дух яе; і ўраз жа ўстала; і Ён вялеў даць ёй есьці. k36Ён жа, выслаўшы ўсіх вон і ўзяўшы яе за руку, клікнуў кажучы: дзяўчына! устань!Wj'5I сьмяяліся з Яго, ведаючы, што яна памерла.#i?4Усе плакалі і галасілі па ёй. Але Ён сказаў: ня плачце; яна не памерла, але сьпіць.Ch3Прыйшоўшы-ж у дом, не дазволіў увайсьці нікому апрача Пятра, Іоана і Якава, і бацькі ды маткі дзяўчыны.g 2Але Ісус, пачуўшы гэтае, сказаў яму: ня бойся, толькі вер, і спасёна будзе.af;1Калі Ён яшчэ гаварыў гэтае, прыходзіць нехта з дому начальніка школы і кажа ім: дачка твая памерла; ня турбуй Вучыцеля.e0Ён сказаў ёй: бадрыся, дачка! вера твая спасла цябе; ідзі з мірам.7dg/Жанчына-ж, бачучы, што яна ня ўтоіцца, дрыжучы падыйшла і, упаўшы перад Ім, аб’явіла Яму перад усім народам, з якое прычыны дакранулася да Яго, і як тады-ж паздаравела. c7.Але Ісус сказаў: нехта дакрануўся да Мяне, бо Я адчуваю сілу, што выйшла з Мяне.7bg-I сказаў Ісус: хто дакрануўся да Мяне? Калі-ж усе адпіраліся, Пётр і быўшыя з Ім сказалі: Настаўнік! народ акружае Цябе ды націскае, і Ты кажаш: хто дакрануўся да Мяне?(aI,падыйшоўшы ззаду, дакранулася да краю вопраткі Яго; і той час крывацеча ў яе спынілася.u`c+I адна жанчына, што мучылася ад крывацечы дванаццаць гадоў і аддала на лекараў усю маемасьць сваю, ды ніводзін ня мог вылячыць яе,M_*бо ў яго была адзіная дачка, гадоў дванаццацёх, і тая была пры сьмерці. Калі-ж Ён ішоў, народ ціснуўся да Яго.]^3)I вось прыйшоў чалавек, імем Яір (а быў ён начальнікам школы); і, упаўшы да ног Ісусавых, прасіў Яго ўвайсьці ў дом яго,q][(Калі-ж вярнуўся Ісус, народ прыняў Яго, бо ўсе чакалі Яго.Q\'вярніся ў дом твой і раскажы, што ўчыніў табе Бог. Ён пайшоў і наказваў па ўсім месьце, што ўчыніў яму Ісус..[U&А чалавек, з якога выйшлі дэманы, прасіў Яго, каб быць з Ім. Але Ісус адправіў яго, сказаўшы:XZ)%I прасіў Яго ўвесь народ Гадарынскае краіны пайсьці ад іх, бо іх зьняў вялікі страх. Ён увайшоў у човен і вярнуўся.tYa$А бачыўшыя расказалі ім, як спасён быў апанаваны дэманамі.)XK#І выйшлі бачыць стаўшаеся; і, прыйшоўшы да Ісуса, знайшлі чалавека, з каторага выйшлі дэманы, седзячы ля ног Ісусавых, адзетага і пры розуме; і перепалохаліся.JW
"I кінуўся гурт з кручы ў мора, і ўтануў. Пастухі, бачучы, што сталася, пабеглі ды расказалі ў месьце і сёлах._V7!Дэманы, выйшаўшы з чалавека, увайшлі ў сьвіней.WU' Тут жа на гарэ пасьвіўся вялікі гурт сьвіней; і дэvманы прасілі Яго, каб дазволіў ім увайсьці ў іх. Ён дазволіў ім.`T9 I прасілі Яго, каб не вялеў ім ісьці ў бяздоньне.%SC Ісус спытаўся ў яго: як тваё імя? Ён сказаў: легіён; бо многа дэманаў увайшло ў яго.UR# Бо Ісус сказаў нячыстаму духу выйсьці з гэтага чалавека; бо ён доўгі час мучыў яго, так што яго вязалі ланцугамі й сьцераглі яго, але ён разрываў ланцугі, і нячысты гнаў яго ў пустыні.
Q Ён, угледзіўшы Ісуса, закрычэўшы паваліўся перад Ім і моцным голасам сказаў: што табе да мяне, Ісус, Сын Бога Усявышняга? Малю Цябе, ня муч мяне.PКалі-ж выйшаў Ён на бераг, спаткаў Яго адзін чалавек з места, які меў дэманаў з даўных часоў і хадзіў не адзеўшыся, і жыў ня ў доме, але ў магілах.pOYI прыплылі ў старану Гадарынскую, што насупраць Галілеі.NТады Ён сказаў ім: дзе вера ваша? Яны-ж у страху і задзіўленьні гаварылі адзін аднаму: Хто ж гэта, што ветрам загадвае і вадзе, і слухаюцца Яго?M)I, падыйшоўшы, збудзілі Яго ды сказалі: Настаўнік! Настаўнік! мы гінем. Але Ён, устаўшы, закрычэу ветру і хваляваньню вады; і спыніліся, і сталася ціша.JL
Калі-ж яны плылі, Ён заснуў. На возеры падняўся бурны вецер, і залівала іх хвалямі, і яны былі ў небясьпецы.UK#I сталася, аднаго дня Ён увайшоў з вучнямі Сваімі ў човен і сказаў ім: пераплывем па той бок возера. I паплылі.>JuЁн сказаў ім у адказ: маці мая і браты мае — гэта тыя, што слухаюць слова Божае і выпаўняюць яго.
~}}r|;{zQy`xqwNvuuFtss\rqpp
ogn_mllk^jihhJffbedcc1bzaa `_^^^(]\[[aZYYXWW?VNUU"TS0RQQQOOMNMLKJJJIHHGFE~DC}BBKAA??>==g;;o:99=8376544433W22)0/..-u,D++$*))('' &k%y$$,#f"g! ; Z = .4/-5tYC'
J D
w q$\=H> hIА, знайшоўшы, возьме яе на плечы свае з радасьцю;Хто з вас, маючы сто авец і згубіўшы адну з іх, не пакіне дзевяцьдзесят дзевяць у пустыні і ня пойдзе за прапаўшай, пакуль ня знойдзе яе?U#Але Ён сказаў ім вось гэткую прыповесьць:+I наракалі фарысэі і кніжнікі, кажучы: Ён прыймае грэшнікаў і есьць разам з імі.l
SПадыходзілі да Яго ўсе мытнікі і грэшнікі слухаць Яго., Q#Ні ў зямлю, ні ў гной не надаецца, вон выкідаюць яе. Хто мае вушы слышаць, няхай слухае.~ u"Соль добрая рэч; але калі соль згубіць сілу, чым паправіш яе?
5!Гэтак кожны з вас, хто не адрачэцца ад усяго, што мае, ня можа быць Маім вучнем.! ; бо, калі не, дык пакуль той яшчэ далёка, ён пашле да яго пасольства прасіць міру.I Або ці які цар, ідучы на вайну супраць другога цара, ня сядзе і не парадзіцца раней, ці здолее ён з дзесяцьма тысячамі даць адпор таму, хто йдзе на яго з дваццацьма тысячамі; y кажучы: гэты чалавек пачаў будаваць башту і ня мог дакончыць!0Y каб, калі паложа фундамант і ня здолее дакончыць, усе, гледзячы, ня сталі сьмяяцца з яго,J
Бо хто з вас, надумаўшы башту стаўляці, ня сядзе раней і не аблічыць выдаткаў, ці мае, каб дакончыць яе, і хто не нясе крыжа свайго і йдзе за Мною, ня можа быць вучнем Маім.<qКалі хто прыходзіць да Мяне і не зьненавідзіць бацьку свайго і матку, і жану, і дзяцей, і братоў, і сёстраў, а пры тым і самае жыцьцё сваё, той ня можа быць вучнем Маім;q[I вялікія грамады йшлі за Ім; і Ён, абярнуўшыся, сказаў ім:бо кажу вам, што ніхто з тых, што былі прошаны, не пакаштуе мае вячэры.A {I гаспадар сказаў слузе: пайдзі па дарогах і ля платоў і ўгавары прыйсьці, каб напоўніўся дом мой; I сказаў слуга: гаспадар! сталася, як ты сказаў, і яшчэ ёсьць месцы.~ I, вярнуўшыся, слуга той пераказаў гэтае гаспадару свайму. Тады, разгневаўшыся, гаспадар дому сказаў слузе свайму: пайдзі хутчэй па вуліцах і вулках места і прывядзі сюды ўбогіх, калекаў, кульгавых, сьляпых.x}iТрэці сказаў: я ажаніўся і дзеля гэтага не магу прыйсьці. |3Другі сказаў: я купіў пяць пар валоў і йду пробаваць іх; прашу цябе, выбач мне.{ I пачалі ўсе, быццам змовіўшыся, прасіць прабачэньня. Першы сказаў яму: я купіў зямлю, і мне трэба пайсьці паглядзець яе; прашу цябе, выбач мне.>zuі, калі настаў час банкету, паслаў слугу свайго сказаць запрошаным: — ідзеце, бо ўжо ўсё гатова.y!Ён жа сказаў яму: адзін чалавек справіў вялікі банкет і паклікаў многіх;=xsПачуўшы гэтае, нехта з супачываўшых з Ім сказаў Яму: шчасьлівы, хто пакаштуе хлеба ў царстве Божым.=wsI шчасьлівы будзеш, што яны ня змогуць адплаціць табе, бо аддасца табе ў ускрасеньне праведных.v}
Але, калі ладзіш, заклікай убогіх, калекаў, кульгавых, сьляпых.nuU Сказаў жа і запрасіўшаму Яго: калі ладзіш абед, ці вячэру, ня кліч сяброў тваіх, ні братоў тваіх, ні сваякоў тваіх, ні суседзяў багатых, каб і яны цябе не запрасілі некалі, і ты не дастаў адплаты.(tI бо кожын, хто сам сябе вывышшае, будзе паніжаны, а хто сябе паніжае, будзе ўзвыvшаны.Rs
Але, калі запрошаны будзеш, прыйшоўшы сядай на апошняе месца, каб той, што прасіў цябе, падыйшоўшы сказаў: дружа! перасядзь вышэй; тады будзе табе пашана перад седзячымі з табою;r{ і каб той, што прасіў цябе і яго, падыйшоўшы не сказаў бы табе: дай яму месца; і тады з сорамам павінен будзеш сесьці на апошняе месца.vqeКалі запросіць цябе нехта на вясельле, не сядай на першае месца, каб не надарыўся хто паважнейшы за цябе спаміж запрошаных ім,pЗаўважыўшы-ж, як запрошаныя выбіралі першыя месцы, сказаў ім прыповесьць:DoI не маглі адказаць Яму на гэтае.An{Пры гэтым сказаў ім: калі ў каго з вас асёл ці вол упадзе ў студню, ці ня ўраз выцягне яго ў суботу?lmQЯны маўчалі. I, дакрануўшыся, аздаравіў яго і адправіў..lUI, азваўшыся, сказаў Ісус законьнікам і фарысэям: ці дазваляvецца аздараўляць у суботу?hkIі вось перад Ім зьявіўся чалавек, хворы на вадзянку.@j {I сталася, прыйшоў Ён у суботу ў дом аднаго з начальнікаў фарысэйскіх зьесьці хлеба, і яны сачылі Яго;i+
#Вось жа пакідаецца вам дом ваш пустыv. Кажу-ж вам, што вы ня ўбачыце Мяне, пакуль ня прыйдзе час, калі скажаце: багаслаўлены, што ідзе ў імя Госпада.Qh
"Ерузалім! Ерузалім! Ты, што забіваеш прарокаў і каменьмі закідаеш пасланых да цябе! Колькі разоў хацеў Я сабраць дзяцей тваіх, як птушка птушанят сваіх пад крыльлі, і не хацелі.Sg
!Толькі-ж мушу йсьці сягоньня і заўтра і пасьлязаўтра, бо ня можа стацца, каб прарок пагіб вонках Ерузаліму.{fo
I сказаў ім: пайдзеце скажэце гэтай лісіцы: вось выганяю дэманаў і аздараўляю сягоньня і заўтра, а на трэці дзень будзе мне канец.Be}
У гэны дзень прыйшлі некаторыя з фарысэяў і гаварылі Яму: Ідзі сабе згэтуль, бо Цябе Ірад хоча забіць. d5
I вось ёсьць апошнія, што будуць першымі, і ёсьць першыя, якія будуць апошнімі.'cG
І прыдуць з усходу і захаду, і поўначы і паўдняv, і сядуць за сталом у Царстве Божым.nbU
Там будзе плач і скрыгот зубоў, калі ўбачыце Аўраама, Ізаака і Якава і ўсіх прарокаў у Царстве Божым, вас жа прагоняць вон.1a[
Але Ён скажа: кажу вам: ня ведаю вас, адкуль вы; адыдзеце ад Мяне ўсе, што чыняць няпраўду. `9
Тады пачнецё гаварыць: мы елі й пілі перад Табою, і на вуліцах нашых навучаў Ты.`_9
Калі гаспадар дому ўстане і зачыніць дзьверы, тады вы, стоячы вонках, пачнецё стукаць у дзьверы і казаць: Госпадзе! Госпадзе! адчыні нам! Але Ён скажа вам у адказ: ня ведаю вас, адкуль вы.K^
Старайцеся ўвайсьці праз цесныя вароты, бо, кажу вам, многія будуць памыкацца ўвайсьці ды ня здолеюць.]%
Нехта сказаў Яму: Госпадзе! Няўжо-ж мала такіх, што спасаюцца? Ён жа сказаў ім:\
I праходзіў па местах і сёлах, навучаючы і кіруючы шлях свой да Ерузаліму.6[e
Яно падобна да рашчыны, якую жанчына ўзяла й палажыла ў тры меры мукі, пакуль ня скісла ўсё.cZ?
Яшчэ сказаў: да чаго прыраўную Царства Божае?-YS
Яно падобна да зярняці гарчычнага, якое ўзяўшы пасадзіў чалавек у садзе сваім: і вырасла і сталася вялікім дрэвам, і птушкі нябесныя хаваліся ў галінах яго. X
Ён жа сказаў: да чаго падобна Царства Божае і да чаго прыраўную яго?LW
I, калі гаварыў Ён гэтае, усе ворагі Яго засароміліся; і ўвесь народ радаваўся з усіх слаўных дзеяньняў Яго.Vw
А гэтую дачку Аўраамаву, якую зьвязаў шатан вось ужо восемнаццаць гадоў, ці-ж не належала звольніць ад путаў гэтых у дзень суботні?}Us
Але Госпад сказаў яму ў адказ: крывадушнік: ці не адвязвае кожны з вас вала свайго ці асла ад ясьляў у суботу, і ці-ж не вядзе паіць?MT
Пры гэтым начальнік школы, узлаваўшыся, што Ісус аздаравіў у суботу, сказаў народу: ёсьць шэсьць дзён, калі можна працаваць: у тыя і прыходзьце аздараўляцца, а ня ў дзень суботні. Sy
I ўсклаў на яе рукі; і ўраз жа выvпрасталася і пачала славіць Бога.&RE
Ісус, угледзіўшы яе, паклікаў яе і сказаў ёй: жанчына! Ты выvзвалена ад немачы твае.XQ)
і вось там была жанчына, восемнаццаць гадоў меўшая духа нядужасьці; яна была скорчыўшыся і не магла выvпрастацца.LP
У аднэй з школаў навучаў Ён у суботу;pOY
ці ня дасьць плоду; калі-ж не, то на той год ссячэш яе.>Nu
Але той сказаў яму ў адказ: гаспадар! пакінь яе і на гэты год, пакуль я акапаю яе і абкладу гноем: My
і сказаў вінаградару: вось я трэці год прыходжу шукаць плоду на гэтай смакоўніцы і не знаходжу; зрубай яе: на што яна і зямлю займае?xLi
I сказаў вось якую прыповесьць: нехта меў у вінаградніку сваім пасаджаную смакоўніцу і прыйшоў шукаць плоду на ёй і не знайшоў;yKk
Не, кажу вам; але, калі не пакаецеся, усе таксама пагінеце.J
Ці думаеце, што тыя восемнаццаць душ, на якіх завалілася Сілаамская вежа ды пабіла іх, больш вінаватыя былі за ўсіх жыўшых у Ерузаліме?zIm
Не, кажу вам; але, калі не пакаецеся, усе так сама пагінеце.vHe
Ісус сказаў ім на гэтае: ці думаеце вы, што гэтыя Галілеяне былі больш грэшныя за ўсіх Галілеян, што яны пацярпелі гэткія мукі?7G i
У той час прыйшлі некаторыя і расказалі Яму пра Галілеян, кроў якіх Пілат зьмяшаў з жэртвамі іх.
F
;кажу-ж табе: ня выйдзеш адтуль пакуль не аддасі і апошняга медзяка.fEE :Калі ты йдзеш з супраціўнікам сваім да начальства, то па дарозе пастарайся пазбыцца яго, каб ён ня прывёў цябе да судзьдзі, а судзьдзя не аддаў цябе кату, а кат ня ўкінуў бы цябе ў вязьніцу;pDY 9Чаму-ж і вы па сабе самых ня судзіце, што мусіць быць?-CS 8Крывадушныя! аблічча зямлі і неба распазнаваць умееце, яvк жа часу гэтага не пазнаецё? By 7і калі дзьме паўдзённы вецер, кажаце: сьпека будзе, і стаецца.PA 6Сказаў жа і народу: калі вы бачыце хмару, падыймаючыся з захаду, ураз кажаце: дождж будзе; і стаецца гэтак;@- 5бацька будзе проці сына, і сын проці бацькі; маці проці дачкі, і дачка проці маткі; сьвякроў проці нявесткі сваей, і нявестка проці сьвякрові свае.)?K 4Бо адгэтуль пяцёра ў адным доме пачнуць дзяліцца, трое проці двох і двое проці трох;>+ 3Ці думаеце вы, што Я прыйшоў даць мір зямлі? Не, кажу вам, але разьдзяленьне. =5 2Хрышчэньнем павінен Я хрысьціцца, і яvк Я тамлюся, пакуль гэтае ня выпаўніцца! < 1Агонь прыйшоў Я кінуць на зямлю, і яvк хацеў бы, каб ён ужо загарэўся!0;Y 0а каторы ня ведаў і зрабіў вартае кары, біты будзе меней. I ад кожнага, каму дадзена многа, многа і вымагацца будзе, і каму многа даручана, з таго больш зыvшчуць.I: /Слуга-ж той, які ведаў волю гаспадара свайго і ня быў гатовы, і не рабіў па волі яго, будзе крэпка біты,9 .то прыйдзе гаспадар слугі гэнага ў той дзень, калі ён не чакае, і ў гадзіну, у якой ня думае, і адлучыць яго і ўчыніць яму адзін лёс з нявернымі.p8Y -Калі-ж слуга гэты скажа ў сэрцы сваім: ня хутка прыйдзе гаспадар мой; і пачне біць слуг ды служанак, есьці й піць і ўпівацца;7} ,запраўды кажу вам, што над усёй маемасьцю сваёй паставіць яго. 61 +Шчасьлівы той слуга, якога гаспадар яго, прыйшоўшы, знойдзе, што робіць гэта:{5o *Госпад жа сказаў: каторы верны й разумны эканом, што гаспадар паставіў яго над слугамі сваімі раздаваць ім у свой час меру хлеба?4+ )Тады сказаў Яму Пётр: Госпадзе! ці да нас гаворыш гэтую прыповесьць, ці да ўсіх?3- (будзьце-ж і вы гатовы, бо Сын Чалавечы прыйдзе ў гадзіне, аб якой ня думаеце.|2q 'Вы ведаеце, што, калі-б ведаў гаспадар дому, у якой гадзіне прыйдзе злодзей, то ня спаў бы і не дапусьціў бы падкапацца пад дом яго;C1 &І калі прыйдзе ў другую варту і ў трэцюю варту прыйдзе і знойдзе іх так, то шчасьлівыя слугі гэныя!0- %Шчасьлівыя тыя слугі, якіх гаспадар прыйшоўшы знойдзе на нагах; запраўды кажу вам: ён падперажэцца і пасадзіць іх і, падыйшоўшы, пачне служыць ім.q/[ $і вы падобны да людзей, што чакаюць павароту гаспадара свайго з вясельля, каб, як прыйдзе ды пастукаецца, ураз адчыніць яму.. #Няхай будуць паясьніцы вашыя падперазаныя і сьветачы запаленыя;[-/ "Бо дзе скарб ваш, там будзе і сэрца вашае.T,! !Прадавайце маемасьці вашыя і давайце міласьцівыя ахвяры. Прыгатоўвайце сабе мяшкі нестарэючыя, скарб, што ня ўбывае на нябёсах, куды злодзей не дабіраецца, і дзе моль не зьядае.~+u Ня бойся, малое стада; бо Ацец ваш упадабаў даць вам Царства.w*g найбалей шукайце Царства Божага, і тое ўсё дададуць вам..)U бо ўсяго гэтага шукаюць людзі гэтага сьвету; ваш жа Ацец ведае, што вам гэтае патрэбна;}(s Дык ня шукайце-ж, што вам есьці, ці што піць, і ня турбуйцеся,^'5 Калі-ж траву на полі, якая сягоньня ёсьць, а заўтра будзе кінена ў печ, Бог так адзявае, то тым балей вас, малаверы. & Паглядзіце на лілеі, як яны растуць: не працуюць, ні прадуць; але кажу вам, што і Салямон у ўсёй сваей славе не адзяваўся так, як кожная з іх.%! Дык вось, калі і найменшага ўчыніць ня можаце, што-ж турбуецеся аб іншае?$ Дый хто з вас, турбуючыся, можа дадаць сабе росту хоць на адзін локаць?m#S Паглядзіце на груганоў: яны ня сеюць, ні жнуць; няма у іх сховаў, ні гумнаў, і Бог жывіць іх; наколькі ж вы лепшыя за птушак?T"! душа больш за ежу, і цела — за адзежу.e!C I сказаў вучням Сваім: дзеля таго кажу вам: ня турбуйцеся дзеля душы вашай, што вам есьці, ні дзеля цела, у што адзецца: Так бывае з тым, хто зьбірае скарбы для сябе, а ня ў Бога багацее.O Але Бог сказаў яму: неразумны! У гэту ноч душу тваю возьмуць у цябе; каму-ж дастанецца тое, што ты прыдбаў?% C і скажу душы маёй: душа! многа дабра ляжыць у цябе на многія гадыv: еш, пі, весяліся.Y + I сказаў: — вось, што зроблю: разьбяру гумны мае і пабудую большыя, і зьбяру туды ўвесь хлеб мой і ўсё дабро маё, і ён разважаў сам з сабою: што мне рабіць? Некуды мне злажыць плады маі? 1 I сказаў ім прыповесьць: у аднага багатага чалавека быў добры ўраджай у полі;|q Пры гэтым сказаў ім: глядзіце, сьцеражыцеся прагавітасьці на багацьце, бо жыцьцё чалавека не залежыць ад дастаткаў яго, якія мае. Ён жа сказаў таму чалавеку: хто паставіў Мяне судзіць ці дзяліць вас?0Y
Нехта з народу сказаў Яму: Вучыцель! скажы брату майму, каб ён падзяліўся са мною спадчынай.w бо Сьвяты Дух навучыць вас у тую гадзіну, што трэба гаварыць.6e Калі-ж прывядуць вас у школы, да ўладаў, ня турбуйцеся, як ці што адказваць, ці што гаварыць:mS
I ўсякаму, хто скажа слова на Сына Чалавечага, дарована будзе, а хто блюvзьніцьме на Сьвятога Духа, таму ня будзе дарована.!; а хто адрачэцца ад Мяне перад людзьмі, ад таго адракуцца перад Ангеламі Божымі.H Кажу-ж вам: усякага, хто вызнаваціме Мяне перад людзьмі, і Сын Чалавечы вызнае перад Ангеламі Божымі;3_ А ў вас і валасы на галаве ўсе палічаны. Дык ня бойцеся: вы даражэй за многіх малых птушак.!; Ці ня пяць малых птушак прадаюцца за два асары? і ніводная з іх не забыта ў Бога.U# але кажу вам, каго баяцца: бойцеся таго, хто, забіўшы, можа ўкінуць у геенну: запраўды, кажу вам, таго бойцеся.M Кажу-ж вам, другі маі: ня бойцеся тых, што забіваюць цела і пасьля гэтага ня могуць больш нічога зрабіць;^5 дык, што вы сказалі ў цемнаце, тое пачуеце ў сьвятле; і што гаварылі навуха ў хаце, тое будзе абвешчана на стрэхах.
) Няма нічога тайнага, што ня выявілася-б, і ўкрытага, аб чым не даведаліся-б;H Тымчасам сабраліся тысячы народу, ажно ціснулі адзін аднаго, і Ён зачаў гаварыць сьпярша да вучняў Сваіх: сьцеражыцеся перадусім рашчыны фарысэйскай, або крывадушнасьці. % 6цікуючы на Яго і стараючыся ўлавіць нешта з вуснаў Яго, каб абвінаваціць Яго.Q
5Калі ж Ён гаварыў ім гэтае, кніжнікі ды фарысэі пачалі вельмі прыставаць да Яго і дапытывацца ў Яго аб многае,B } 4Гора вам, законьнікам, што вы ўзялі ключ разуменьня: самыя не ўвайшлі і ўваходзячым перашкодзілі.[/ 3ад крыві Авэля да крыві Захарыі, забітага між жэртвенікам і храмам. Запраўды кажу зам: зыvшчыцца ад роду гэтага.$A 2Няхай зышчыцца ад роду гэтага кроў усіх прарокаў, пралітая ад стварэньня сьвету,fE 1Дзеля гэтага і прамудрасьць Божая сказала: пашлю да іх прарокаў і апосталаў, і з іх адных заб’юць, а другіх выvжануць._7 0гэтым вы сьведчыце аб учынках бацькоў вашых і згаджаецеся з імі, бо яны забівалі прарокаў, а вы будуеце ім склепы. /Гора вам, што строіце склепы прарокам, бацькі-ж вашыя забівалі іх; .Але Ён сказаў: і вам, законьнікам, гора, што накладаеце на людзей цяжары церазмерныя, а самыя і адным пальцам сваім не краняцё цяжараў. 7 -На гэтае нехта з законьнікаў сказаў Яму: Вучыцель, кажучы гэтае, Ты й нас крыўдзіш.c? ,Гора вам, кніжнікі і фарысэі, крывадушнікі, бо вы быццам магілы ўкрытыя, што людзі ходзяць над імі й ня ведаюць таго. - +Гора вам, фарысэям, што любіце першыя месцы ў школах і паклоны на торжышчах./W *Але гора вам, фарысэям, што даецё дзясятую частку з мяты, руты і ўсякага зельля і ня дбаеце аб суд і любоў Божую; і гэтае трэба было рабіць, ды таго не пакідаць.~% )Падавайце лепш ахвяру з таго, што ў вас ёсьць, тады ўсё будзе ў вас чыстае.} (Неразумныя! ці ня Той, Хто стварыў вонкавае, стварыў і ўнутранае?n|U 'Але Госпад сказаў яму: цяпер вы, фарысэі, чару і місу звонку ачышчаеце, а нутро вашае напоўнена драпежнасьцяй ды злосьцяй.k{O &Фарысэй жа зьдзівіўся, што Ён не абмыў рук перад ядой.'zG %Калі Ён гаварыў гэтае, адзін фарысэй прасіў Яго да сябе абедаць; Ён прыйшоў ды супачыў.gyG $Калі-ж цела тваё ўсё сьветлае і ня мае ніводнае цёмнае часткі, то будзе сьвяціцца ўсё так, як бы сьветач асьвяціў цябе.oxW #Дык глядзі-ж, каб сьвятло, што ў табе, ня было цемрай. w7 "Сьветач цела ёсьць вока; дык вось, калі вока тваё будзе чыстае, то і ўсё цела тваё будзе сьветлае, а калі яно будзе благое, то й цела тваё будзе цёмнае.kvO !Ніхто, запаліўшы сьвечку, не стаўляе яе ў патайным месцы, ці пад судзіну, але на ліхтару, каб уваходзячыя бачылі сьвятло.muS Ніневійцы ўстануць на суд з родам гэтым і асудзяць яго, бо яны пакаяліся ад навучаньня Іонінага, і вось тут балей за Іону.:tm Царыца Паўднёвая ўстане на суд з людзьмі роду гэтага і засудзіць іх, бо яна прыходзіла ад краю зямлі паслухаць мудрасьці Салямонавай, і вось тут балей за Салямона.(sI бо, як Іона быў знаменьнем для Ніневійцаў, так будзе і Сын Чалавечы для роду гэтага.3r_ Калі-ж народ пачаў зьбірацца грамадой, Ён пачаў гаварыць: род гэты нягодны; ен шукае знаменьня, і знаменьне ня будзе дадзена яму, апрача знаменьня Іоны прарока; qy А Ён сказаў: шчасьлівыя чуючыя слова Божае і выпаўняючыя яго.~pu I сталася, як Ён гаварыў гэтае, адна жанчына, азваўшыся з народу, сказала Яму: шчасьлівае нутро, насіўшае Цябе, і грудзі, Цябе карміўшыя!o тады йдзе і бярэ з сабою сем другіх духаў, больш злых за яго, і, увайшоўшы, жывуць там: і бывае для чалавека таго апошняе горш за першае.
,}||{}{zIyaxwwcvuuXtNsrrq~pp]oomll[kjihggf_eddocbbQa``_^W]\\#[ZZYVX WV UTT@SRRQPIOhONM6LBKJJ?IIH`GGRFFVEE%DCC"B:AAL@}??2>==<<%;;':j99$8e766v544"32|10//4.H-,,E+X*))d((''2&%%*$#q"""!! D R & V%$ ! K Qd
[ P
y xxm,z hDI)I, як падыйшоў, дык, гледзячы на места, заплакаў па ім.CU(I, адказваючы ім, Ён сказаў: кажу вам, што, калі яны замоўкнуць, дык каменьні загалосяць. B7'I некаторыя фарысэі з грамады народу сказалі Яму: Вучыцель! забарані вучням Тваім!A-&кажучы: багаслаўлен цар, што йдзе ў імя Гасподняе! мір на небе і слава на вышыні!@%Калі-ж пад’яжджаў да спуску з гары Аліўнай, усё множства вучняў Яго ад радасьці моцнымі галасамі славілі Бога за ўсе цуды, якія бачылі яны,h?I$I, калі Ён ехаў, падсьцілалі вопраткі свае на дарозе. >7#I прывялі яго да Ісуса; і, накінуўшы вопраткі свае на асьля, пасадзілі на яго Ісуса.J=
"Яны адказалі: яно патрэбна Госпаду.!<;!Калі-ж яны адвязалі асьлятка, гаспадары яго сказалі ім: на што адвязваеце асьлятка?W;' Пасланыя пайшлі і знайшлі, як Ён сказаў ім.3:_ і, калі хто спытаецца ў вас: «на што адвязваеце?», — скажэце яму так: яно патрэбна Госпаду.-9S сказаўшы: пайдзеце ў сяло, што насупраць; увайшоўшы ў яго, знойдзеце асьлятка прывязанае, на якога ніхто з людзей ніколі не сядаў; адвязаўшы яго, прывядзіце;;8o I сталася, як падыйшоў да Віффагіі і Віфаніі, да гарыv называнай Аліўнай, паслаў двох вучняў сваіх,g7G I, сказаўшы гэтае, Ён пайшоў далей, ідучы ў Ерузалім.<6qА ворагаў маіх — (тых, што не хацелі, каб я панаваў над імі,) прывядзіце сюды і біце перада мною.)5KКажу вам, што ўсякаму хто мае — дадзена будзе, а ў ня маючага адымецца й тое, што мае.h4I(I сказалі яму: пане, у яго ж ёсьць дзесяць мінаў!) 31I сказаў прысутным: — вазьмеце ў яго міну і дайце таму, ў якога дзесяць мінаў.&2Eчаму-ж ты не аддаў срэбра майго ў абарот, каб я, прыйшоўшы, атрымаў яго з прыбыткам?
1
Гаспадар сказаў яму: тваімі вуснамі буду судзіць цябе, хітры слуга: ты ведаў, што я чалавек жорсткі: бяру, чаго ня клаў, і жну, чаго ня сеяў; 01бо я баяўся цябе: ты чалавек жорсткі; бярэш, чаго ня клаў, і жнеш, чаго ня сеяў.-/SПрыйшоў трэці і сказаў: гаспадар! вось твая міна, каторую я схаваў, завязаўшы ў хустку,e.CСказаў і гэтаму: і ты будзь над пяцьма местамі.-{Прыйшоў другі і сказаў: гаспадар! міная тва прынесла пяць мін.I, I сказаў яму: добра, добры слуга! За тое, што ты ў малым быў верны, вазьмі пад сваю ўладу дзесяць местаў. +Прыйшоў першы і сказаў: гаспадар! міна твая прынесла дзесяць мінаў.l*QI, як вярнуўся, атрымаўшы царства, загадаў паклікаць да сябе слуг гэных, што ім даў срэбра, каб даведацца, хто што зарабіў.d)AАле грамадзяне ненавідзелі яго і паслалі сьледам за ім пасольства, сказаўшы: ня хочам, каб гэты царстваваў над намі.B(}
паклікаўшы-ж дзесяць слуг сваіх, даў ім дзесяць мін і сказаў ім: карыстайцеся імі, пакуль вярнуся.Q' Дык сказаў: нейкі чалавек высокага роду зьбіраўся ў далекую старану, каб дастаць сабе царства і вярнуцца;m&S А як яны слухалі гэтае, дадаў прыповесьць: бо Ён быў блізка Ерузаліму, і яны думалі, што хутка павінна Царства Божае зьявіцца.u%c
бо Сын Чалавечы прыйшоў знайсьці і спасьці загінуўшае.$! Ісус сказаў яму: цяпер прышло спасеньне дому гэтаму, бо і ён сын Аўраама;x#iА Закхей, стануўшы, сказаў Госпаду: Госпадзе! палову маемасьці мае я аддам убогім і, калі каго чым скрыўдзіў, аддам учацьвёра балей. "9I ўсе, бачучы гэнае, пачалі наракаць і гаварылі, што Ён зайшоў да грэшнага чалавека.`!9I той пасьпешна зыйшоў і прыняў Яго з радасьцяй.} sI, прыйшоўшы на гэтае месца, Ісус, глянуўшы, убачыў яго і сказаў яму: Закхей! зыйдзі хутчэй, бо сягоньня трэба Мне быць у цябе ў доме." =і, забегшы наперад, узьлез на смакоўніцу, каб убачыць яго: Ён мусіў прайсьці міма яе. хацеў убачыць Ісуса, які Ён? але ня мог за народам, бо быў малы ростам; yI вось, нехта на імя Закхей, начальнік мытнікаў і чалавек заможны,I
I, увайшоўшы, праходзіў праз Ерыхон.A{+I ён той жа час пачаў бачыць і пайшоў за Ім, славячы Бога. I ўвесь народ, бачучы гэнае, аддаў хвалу Богу.dA*Ісус сказаў яму: Бач жа! вера твая спасла цябе.{o)чаго ты хочаш ад Мяне? Той сказаў: Госпадзе, каб мне бачыць.0Y(Ісус, затрымаўшыся, сказаў прывесьці яго да Сябе. I, калі той падыйшоў да Яго, спытаўся ў яго:<q'Пярэднія закрычэлі на яго, каб маўчаў; але ён яшчэ мацней крычэў: Сын Давідаў! зьмілуйся нада мною!pY&Тады ён закрычэў: Ісус, Сын Давідаў, зьмілуйся нада мною!I %Яму сказалі, што Ісус Назарэй ідзе.$і, пачуўшы, што міма яго праходзіць народ, спытаўся: што гэта такое?!#I сталася, як падыходзіў да Ерыхону, адзін сьляпы сядзеў ля дарогі, жабруючы;<q"Але яны нічога з гэтага не зразумелі; словы гэтыя былі закрыты для іх, і яны не разумелі сказанага. !і будуць біць і забюць Яго на сьмерць; і на трэці дзень уваскрэсьне.!; бо выдадуць Яго паганам і назьдзекуюцца над Ім, і зьняважаць Яго, і аплююць Яго; Адклікаўшы-ж дванаццацёх вучняў Сваіх, сказаў ім: вось уваходзім у Ерузалім, і зьдзейсьніцца ўсе напісанае праз прарокаў аб Сыне Чалавечым;
не атрымаў бы шмат балей у гэты час, а ў век будучы — жыцьцё вечнае.
А Ён сказаў ім: запраўды кажу вам: няма нікога, хто, кінуўшы дом, ці бацькоў, ці братоў, ці сёстраў, ці жонку, ці дзяцей дзеля Царства Божага,h I Пётр жа сказаў: вось мы кінулі ўсё і пайшлі за Табою.s _Але Ён сказаў: немагчымае для людзей магчыма для Бога.X
)Чуўшыя гэтае сказалі: хто-ж можа спасьціся?1 [Бо лягчэй вярблюду прайсьці праз голчына вуха, чымся багатаму ўвайсьці ў Царства Божае.(IІсус, бачучы, што ён засумаваў, сказаў: як трудна багатаму ўвайсьці ў Царства Божае.]3Ён жа, пачуўшы, засумаваў, бо быў надта багаты. 1Пачуўшы гэтае, Ісус сказаў яму: яшчэ аднаго не хапае табе: усё, што маеш, прадай і раздай убогім, і будзеш мець скарб на небе; і прыходзь ідзі за Мною.q[Ён жа сказаў: усяго гэтага пільнаваўся я змалку лет маіх.iKВедаеш прыказаньні: не чужалож, не забівай, не крадзі, ня сьведчы крыва; паважай айца твайго і матку тваю. (Вых. 20:12-16)#Ісус сказаў яму: чаму кажаш Мне «добры»? Ніхто ня добры, адзін толькі Бог.B}I спытаўся ў Яго нехта з начальнікаў: Вучыцель добры! што мне рабіць, каб унасьледаваць жыцьцё вечнае? 9запраўды кажу вам: хто ня прыvйме Царства Божага, як дзіця, той ня ўвойдзе ў яго.h IАле Ісус, паклікаўшы іх, сказаў: пусьцеце дзяцей прыходзіць да Мяне і не забараняйце ім, бо гэткіх ёсьць Царства Божае;(IПрыносілі да Яго і дзяцей, каб Ён дакрануўся да іх; вучні-ж, бачучы гэтае, забаранялі ім.}~sКажу-ж вам, што гэты пайшоў апраўданы балей, чымся той: бо ўсякі, хто сам сябе вывышшае, паніжоны будзе, а паніжаючы сябе ўзвысіцца.}%
А мытнік, стануўшы здалёк, не адважаўся навет падняць вачэй на неба; але, б’ючы сябе ў грудзі, гаварыў: Божа! будзь міласьцівы нада мною грэшным.~|u пашчу два разы ў тыдзень, даю дзесяціну з усяго, што прыдбаю.{ Фарысэй, стоючы, гэтак маліўся ў сабе: Божа, дзякую табе, што я не такі, як другія людзі: зьдзірцы, крыўдзіцелі, чужаложцы, або як гэты мытнік:z
двое людзей увайшлі ў царкву памаліцца: адзін фарысэй, а другі мытнік.Iy Сказаў такжа гэткую прыповесьць да некаторых, што пэўныя былі сябе, што яны праведныя, і паніжалі другіх:Ix Кажу вам, што хутка ўчыніць ім справядлівасьць. Але Сын Чалавечы, прыйшоўшы, ці знойдзе веру на зямлі?6weЦі-ж Бог не абароніць выvбраных Сваіх, што клічуць яго дзень і ноч, і доўга цярпець будзе іх?pvYI сказаў Госпад: чуеце, што кажа судзьдзя няправедны?5ucале, як гэтая ўдава не дае мне спакою, абараню яе, каб яна ня прыходзіла балей дакучаць мне.?twАле ён доўгі час не хацеў. А пасьля сказаў сам сабе: хоць я і Бога не баюся, і людзей не саромлюся,;soУ тым жа месьце была адна ўдава, і яна, прыходзячы да яго, казала: абарані мяне ад ворага майго.$rAкажучы, што ў адным месьце быў судзьдзя, які Бога не баяўся і людзей не сароміўся.q /Сказаў такжа ім прыповесьць аб тым, што трэба заўсёды маліцца і не апускаць рук,9pk%I, пытаючыся, казалі Яму: дзеv, Госпадзе? Ён жа сказаў ім: дзе толькі цела, там зьбяруцца і арлы.qo[$і двое будуць у полі; адзін узяты будзе, а другі пакінены.n#і дзьве будуць малоць разам: адна будзе ўзята, а другая пакінена;/mW"Кажу вам: у тую ноч будзе двое на аднэй пасьцелі: аднаго возьмуць, — а другога пакінуць;5lc!Хто будзе старацца захоўваць душу сваю, той заґубіць яе; а хто загубіць яе, той ажыvвіць яе.9km Спомніце жонку Лотаву.rj] У той дзень, хто будзе на страсе, а рэчы яго ў доме, няхай ня зыходзе ўзяць іх; і хто будзе ў полі, таксама няхай не варочаецца.liQ Так будзе і ў той дзень, калі прыйдзе Сын Чалавечы.)hK але ў дзень, калі Лот выйшаў з Садому, лінуў агонь ды з серкаю з неба і зьнішчыў усіх.g- Таксама, як было ў дні Лота: елі, пілі, куплялі, прадавалі, садзілі, будавалі;Kfелі, пілі, жаніліся, выходзілі замуж да таго дня, як Ной увайшоў у човен, і прыйшоў патоп і загубіў усіх.neUI, як было ў дні Ноя, так будзе ў дні Сына Чалавечага:zdmАле мусіць Ён многа працярпець, і адцураецца яго род гэты.dcAбо як бліскавіца, мільгануўшы з аднаго краю неба, да другога краю неба сьвеціць, так будзе Сын Чалавечы ў дзень свой.b і скажуць вам: »вось тут», ці »вось там», — ды не хадзіце й не ганяйцеся,FaВучням жа сказаў: прыйдуць дні, калі захочаце бачыць хоць адзін дзень Сына Чалавечага, і ня ўбачыце; `7і ня скажуць: вось яно тут, ці вось там. Бо вось, Царства Божае ўнутры вас ёсьць.B_}Запытаны-ж фарысэямі, калі прыйдзе Царства Божае, адказаў ім: ня прыйдзе Царства Божае відавочна.h^II сказаў яму: устань, ідзі; вера твая спасла цябе.{]oяны не вярнуліся аддаць славу Богу, апрача гэтага чужынца.{\oТады Ісус сказаў: ці ня дзесяць ачысьціліся? дзе-ж дзевяць?s[_і паваліўся да ног Яго, дзякуючы Яму, і гэта быў Самаранін.Z!Адзін жа з іх, бачучы, што паздаравеў, вярнуўся, моцным голасам славючы Бога,4YaУбачыўшы іх, Ён сказаў ім: ідзеце, пакажэцеся сьвяшчэньнікам. I калі яны йшлі, ачысьціліся.nXU
і моцным голасам гаварылі: Ісус Настаўнік! памілуй нас.2W] I, калі ўваходзіў Ён у адно сяло, спаткалі Яго дзесяцёра пракажоных, якія затрымаліся здалёк.V І сталася, як ішоў да Ерузаліму, праходзіў між Самарыяй і Галілеяй.hUI
Так і вы, калі выvпаўніце ўсё, што загадана вам, кажыvце: мы слугі нічога ня вартыя, бо зрабілі, што павінны былі зрабіць. T Ці дзякуе ён слузе гэнаму за тое, што зрабіў загаданае яму? Ня думаю.pSYДык ці ж ня скажа яму: прырыхтуй мне павячэраць і, падперазаўшыся, служы мне, пакуль буду есьці ды піць, і пасьля еш і пі сам?GRА хто з вас, маючы слугу, што гарэ ці пасе, калі ён прыдзе з поля, скажа яму: ідзі хутчэй, сядай за стол? Q Госпад сказаў: калі-б вы мелі веру з зерне гарчычнае і сказалі смакоўніцы гэтай: выvкараніся і перасадзіся ў мора, то яна паслухала-б вас.WP'I сказалі апосталы Госпаду: дадай нам веры.]O3і калі сем разоў у дзень саграшыць проці цябе і сем разоў у дзень зьвернецца да цябе ды скажа: «каюся», даруй яму.CNГлядзіце-ж за сабою. Калі-ж саграшыць проці цябе брат твой, дакарай яго і, калі пакаецца, даруй яму;pMYлепей было-б яму, каліб камень ад жорнаў павесілі яму на шыю і кінулі яго ў мора, чымся каб ён спакусіў аднаго з малых гэтых.HL І сказаў Ісус да вучняў сваіх: спакусы ня могуць ня прыйсьці, але гора таму, праз. каго яны прыходзяць:NK Тады Аўраам сказаў яму: калі Майсея і прарокаў ня слухаюць, то, каліб хто і з умершых ускрос, не павераць.J- Ён жа сказаў: не, ацец Аўраам! Але калі хто з умершых прыйдзе да іх, пакаюцца.I Аўраам сказаў яму: у іх ёсьць Майсей і прарокі, няхай слухаюць іх.5Hc бо ў мяне пяць братоў; няхай ён засьведчыць ім, каб і яны ня прыйшлі ў гэтае месца мучэньня.GТады сказаў ён: дык прашу цябе, ацец, пашлі яго ў дом айца майго, F дый да таго між намі і вамі вялікая прорва, так што, хто хоча перайсьці адгэтуль да вас, ня могуць, таксама і адтуль да нас не пераходзяць.EАле Аўраам сказаў: сын! прыпомні, што ў жыцьці тваім меў ты добрае, а Лазар благое; цяпер жа ён тут пацяшаецца, а ты церпіш вялікія мукі;2D]і, загаласіўшы, сказаў: Ацец Аўраам! зьлітуйся на-да мною і пашлі Лазара, каб абмачыў канец пальца свайго ў вадзе і асьвяжыў язык мой, бо я мучуся ў полымі гэтым.7Cgі ў пекле, будучы ў муках, ён, падняўшы вочы свае, убачыў здалёк Аўраама і Лазара на лоне яго,I сталася: убогі памёр і аднесены быў Ангеламі на лона Аўраамава; памёр і багач, і пахавалі яго;і жадаў насыціцца крошкамі, што падалі з стала багача, і сабакі, прыходзячы, лізалі струпы яго.@Другі-ж быў убогі, на імя Лазар, ды ляжаў ля варот яго ўвесь у струпох;6?eАдзін чалавек быў багаты, адзяваўся ў парфіру ды віссон і кожны дзень раскошна банкетаваў.l>QУсякі, хто разводзіцца з жонкаю сваёю і жэніцца з другой, блудзіць, і кожны, хто жэніцца з разьведзенай з мужам, блудзіць.=Але хутчэй неба і зямля прамінуць, чым адна рыса з закону загіне.?<wЗакон і прарокі да Іоана: адгэтуль жа Царства Божае абвяшчаецца, і кожын сілаю ўваходзіць у яго.y;kI сказаў ім: вы паказуеце сябе праведнымі перад людзьмі, але Бог ведае сэрцы вашыя: бо што высока ў людзей, тое агіда перад Богам.l:QЧулі ўсё гэтае і срэбралюбы фарысэі і сьмяяліся з Яго.Z9-
Ніякі слуга ня можа служыць двом гаспадаром, бо ці аднаго будзе ненавідзець, а другога любіць, ці аднаму пачне пільна служыць, а пра другога нядбаць. Ня можаце служыць Богу і мамоне.j8M I калі ў чужым ня былі верны, хто дасьць вам вашае?'7G Дык вось, калі вы ў няправедным багацьці ня былі верны, хто даверыць вам праведнае? 6
Верны ў малым і ў многім верны, а няверны ў малым няверны і ў многім.`59 I Я кажу вам: здабывайце сабе прыяцеляў багацьцем няправедным, каб яны, як зьбяднееце, прынялі вас у вечныя сялібы.q4[I пахваліў гаспадар эканома нявернага, што дагадліва ўчыніў; бо сыны веку гэтага дагадлівей за сыноў сьвятла ў родзе сваім.w3gПотым другому сказаў: а ты колькі вінен? Той адказаў: сто мер пшаніцы. I сказаў яму: вазьмі тваю расьпіску і напішы: восемдзесят.52cТой сказаў: сто мер алею. I сказаў: вазьмі тваю расьпіску і сядай, хутчэй напішы пяцьдзесят.X1)I, паклікаўшы пазычальнікаў гаспадара свайго кожнага паасобку, сказаў першаму: колькі вінен гаспадару майму?)0Kведаю, што зроблю, каб прынялі мяне ў дамыv сваі, калі адстаўлены буду ад эканомства.~/uТады эканом сказаў сам у сабе: што мне рабіць? Гаспадар мой адыймае ад мяне кіраўніцтва домам; капаць ня здужаю, прасіць саромлюся:~.uі, паклікаўшы яго, сказаў яму: што гэта я чую аб табе? Дай справаздачу з гаспадараваньня твайго, бо ты ня можаш балей гаспадараваць.j- OСказаў жа і да вучняў Сваіх: адзін чалавек быў багаты і меў эканома, на якога данясьлі яму, што растрачвае маемасьць яго;D, а з таго трэба было цешыцца і весяліцца, што брат твой гэты быў умёршы і ажыў, прападаў і знайшоўся. +y Ён жа сказаў яму: сын мой! ты заўсёды са мною, і ўсё маё — тваё;T*! а калі гэты сын твой, марна страціўшы маемасьць сваю з блудніцамі, прыйшоў, ты закалоў для яго кормнае цялё.J)
Але ён сказаў у адказ бацьцы: вось я колькі гадоў служу табе і ніколі не пярэчыў прыказаньням тваім. Але ты ніколі ня даў мне і казьляці, каб мне павесяліцца з сябрамі маімі;( Ён жа ўзлаваўся і не хацеў увайсьці, а бацька яго, выйшаўшы, клікаў яго.?'wТой жа сказаў яму: брат твой прыйшоў, і бацька твой закалоў кормнае цялё, бо прыняў яго здаровым.p&YI, паклікаўшы аднаго з слуг, спытаўся: што гэта такое?*%MСтаршы-ж сын яго быў у полі; і, варочаючыся, як падыйшоў да дому, пачуў сьпевы і скокі.$)бо гэты сын мой быў умёршы і ажыў, прападаў і знайшоўся. I пачалі весяліцца.#і прывядзеце кормнае цялё і закалеце: будзем есьці і весяліцца,d"AА ацец сказаў слугам сваім: прынясеце найлепшую адзежу і адзеньце яго, і дайце персьцень на руку яго і вобуй на ногі;@!yСын жа сказаў яму: ацец, я саграшыў проці неба і перад табою і ўжо ня варты называцца сынам тваім. Устаў і пайшоў да айца свайго. I калі ён быў яшчэ далёка, згледзіў яго ацец яго і зьлітаваўся, і пабегшы кінуўся яму на шыю і цалаваў яго. 3і ўжо ня варты называцца сынам тваім; прыймі мяне, як аднаго з наймітаў тваіх.* MУстану, пайду да бацькі майго і скажу яму: ацец! я саграшыў перад небам і перад табою,8 iI, апамятаўшыся, сказаў: колькі наймітаў у айца майго маюць лішку хлеба, а я ўміраю ад голаду! !і ён рады быў бы наесца ражкамі, што елі сьвіньні, але ніхто не даваў яму.Eі пайшоў прыстаў да аднаго з жыvхараў стараны гэнае, а той паслаў яго на поле сваё пасьвіць сьвіней;+Калі-ж пражыў усё, настаў вялікі голад у гэнай старане, і ён пачаў галадаць;dA
I праз нейкі час малодшы сын, сабраўшы ўсё, пайшоў у далёкую старану і там змарнаваў маемасьць сваю, жывучы распусна.K і сказаў малодшы з іх айцу: Бацька, дай мне належную мне частку маемасьці. I ацец падзяліў ім маемасьць.b= Яшчэ сказаў: у аднаго чалавека былі два сыны;)
Так кажу вам: бывае радасьць у ангелаў Божых з аднаго грэшніка, які каецца.>u А, знайшоўшы, скліча сябровак і суседак ды скажа: пацешцеся са мною, я знайшла згубленую драхму. 3Ці якая жанчына, маючая дзесяць драхмаў, калі згубіць адну драхму, не засьвеціць сьвечкі й не пачне мясьці пакою і шукаць пільна, пакуль ня знойдзе?,QКажу-ж вам, што так на нябёсах балей будзе радасьці з аднаго каючагася грэшніка, чымся з дзевяцьдзесятдзевяцёх праведнікаў, ня маючых патрэбы ў пакаяvньні.Pі, прыйшоўшы дамоў, скліча сяброў і суседзяў ды скажа ім: пацешцеся са мною: я знайшоў маюv прапаўшую аўцу.
~I}H|{{/zyy xzxwfvvdutss0rqpp+oPn;mlkojgjihhogg&eefeddCccbGa``#__^^
]]\[ZZ`YYRX{WW VXU>TpSS2R QQ:P{OOfO NMM(LKJJ%IQHGGaFFEE DCBBAA-@@ ??/>>-==0<(;b::q99>887X6`55&4b33V22
1200^/..-,+*))z((P''&&%i$##[""=! y 4 -fM LJ14]%
m
:>.l*W + Тады пачнуць гаварыць горам: «упадзіце на нас», і ўзгоркам: «пакрыйце нас!»O бо падыходзяць дні, калі скажуць: шчасьлівыя няплодныя і чэравы, што не раджалі, і грудзі, што не кармілі.X) Ісус жа, зьвярнуўшыся да іх, сказаў: дочкі Ерузалімскія! ня плачце па Мне, але плачце па сабе і па дзецях вашых;!І йшло за Ім вялікае множства народу і жанчын, якія плакалі й галасілі па Ім.J
I, як вялі Яго, то, узяўшы нейкага Сымона Кірэнэйца, што йшоў з поля, узвалілі на яго крыж, каб нёс за Ісусам.> uI звольніў ім пасаджанага за бунт і забойства ў вязьніцу, каго яны прасілі, а Ісуса выдаў на іх волю.Z-I Пілат прысудзіў, каб сталася па просьбе іх./~WАле яны далей з вялікім крыкам дамагаліся, каб Яго ўкрыжавалі. I перамог крык іх і архірэяў.x}iЁн трэці раз сказаў ім: Што-ж благога ўчыніў Ён? Нічога, заслугоўваючага сьмерці, я не знайшоў у Ім; дык вось, пакараўшы Яго, звольню.J|
Але яны крычалі: распні, распні Яго!_{7Пілат ізноў прамовіў, хочучы адпусьціць Ісуса. z3Варавва быў пасаджаны ў вязьніцу за паднятае ім у месьце паўстаньне і забойства.~yuАле ўвесь народ пачаў крычаць: Вазьмі Яго! адпусьці нам Варавву!rx]Яму-ж трэба было дзеля сьвята звольніць ім аднаго вязьня.Ewдык вось, пакараўшы Яго, звольню.!v;і Ірад таксама, бо я яму пасылаў Яго, і нічога ня знойдзена ў Ім, дастойнага сьмерці;7ugсказаў ім: вы прывялі да мяне чалавека гэтага, які псуе народ; і вось я, пры вас пытаючы, не знайшоў чалавека гэтага вінаватым ні ў чым тым, у чым вы абвінавачваеце Яго;itK
Пілат жа, склікаўшы архірэяў ды начальнікаў і народ,*sM I сталіся ў той дзень Пілат і Ірад прыvяцелямі сабе, бо раней былі ў непрыязьні між сабою.irK Ірад жа з жаўнерамі сваімі, зьняважыўшы Яго і насьмяяўшыся над Ім, адзеў Яго ў сьветлую вопратку і адаслаў назад да Пілата.sq_
Архірэі-ж і кніжнікі стаялі, заўзята абвінавачываючы Яго.xpi I пытаўся ў Яго многімі словамі, але Ён нічога не адказаў яму.yokІрад, угледзіўшы Ісуса, вельмі ўцешыўся, бо даўно жадаў бачыць Яго, бо шмат чуў аб Ім і спадзяваўся, што Ён учыніць нейкае знаменьне.ты кажаш.iі пачалі абвінавачываць Яго, кажучы: Яго знайшлі мы, што псуе народ наш і забараняе плаціць падатак кесару, называючы Сябе Хрыстом-Царом.ch AI паднялася ўся грамада іх, і павялі Яго да Пілата,g!GЯны-ж сказалі: якое яшчэ трэба нам сьвядоцтва? бо-ж мы самы чулі з вуснаў Яго.~fuFI сказалі ўсе: дык ты Сын Божы? Ён адказаў ім: вы кажаце, што Я.jeMEАдгэтуль Сын Чалавечы сядзе праваруч сілы Божай.dDкалі-ж і Я спытаюся ў вас, ня будзеце адказваць Мне і ня звольніце Мяне.c/Cкажучы: ці Ты Хрыстос? скажы нам. Ён сказаў ім: калі скажу вам, вы не паверыце;;boBКалі-ж настаў дзень, сабраліся старшыvны народу і архірэі і кніжнікі і ўвялі Яго ў свой сынэдрыон,NaAI шмат другога, лаючы, гаварылі на Яго.`#@і, накрыўшы Яго, білі Яго па абліччу і пыталіся ў Яго: прароч, хто ўдэрыў Цябе?r_]?І людзі, трымаўшыя Ісуса, зьдзекаваліся над Ім і білі Яго;A^}>I, выйшаўшы вон, горка заплакаў.]#=Тады Госпад, азірнуўшыся, паглядзеў на Пятра, і ўспомніў Пётр слова Госпада, як Ён сказаў яму: перш, чым прапяе певень, тройчы адрачэшся ад Мяне.C\<Але Пётр сказаў: Чалавеча, ня ведаю, што ты гаворыш. I ў той жа час, калі ён яшчэ гаварыў, прапяяў певень.3[_;I, як прайшла з гадзіна часу, яшчэ нехта настайваў: запраўдыv, і гэты быў з Ім, бо ён Галілеянін.Z):I неўзабаве другі, убачыўшы яго, сказаў: і ты з іх. Але Пётр сказаў: не, чалавеча!nYU9Але ён адрокся ад Яго, сказаўшы: Жанчына! я ня ведаю Яго.2X]8Адна служанка, убачыўшы яго седзячы ля вагня і паўглядаўшыся на яго, сказала: і гэты быў з Ім. W 7Калі-ж распалілі агонь сярод двара ды паселі разам, сеў і Пётр між імі.Vw6I, узяўшы Яго, павялі і прывялі ў дом архірэя. Пётр жа ішоў здалёк.?Uw5Кожны дзень бываў Я з вамі ў царкве, і вы не падымалі на Мяне рук; але цяпер ваш час і ўлада цемры. T74Архірэям жа і начальнікам царквыv і старшыvнам, сабраўшымся проці Яго, сказаў Ісус: быццам на разбойніка выйшлі вы з мячамі ды каламі, каб узяць Мяне. S33Тады Ісус сказаў: пакіньце, даволі. I, дакрануўшыся да вуха яго, аздаравіў яго.{Ro2I адзін з іх удэрыў слугу архірэйскага і адсек яму правае вуха. Q11Быўшыя-ж з Ім, бачучы, да чаго даходзе, сказалі: Госпадзе! ці ня ўдэрыць нам мячом?~Pu0Ісус жа сказаў яму: Юда! пацалункам Сына Чалавечага прадаеш?gOG/Яшчэ Ён гаварыў, аж вось народ, а наперадзе ішоў адзін з дванаццацёх, званы Юда, і ён падыйшоў да Ісуса, каб пацалаваць Яго. N5.і сказаў ім: што вы сьпіцё? Устаньце і маліцеся, каб не папасьці ў спакушэньне.M#-Устаўшы ад малітвы, Ён прыйшоў да вучняў сваіх і знайшоў іх сьпячымі ад гора,)LK,і ў барацьбе сьмяротнай пільней маліўся, і быў пот Яго, як каплі крыві, падаючы на зямлю.]K3+Зьявіўся-ж Яму ангел з неба, узмацоўваючы Яго,DJ*кажучы: Ацец, калі Твая воля, пранясі чару гэтую міма Мяне, але не Мая воля, але Твая няхай станецца.vIe)I Сам адыйшоў ад іх, як кінуць камень, і, укленчыўшы, маліўся,H!(Прыйшоўшы-ж на месца, сказаў ім: маліцеся, каб не папасьці ў спакушэньне.G'I, выйшаўшы, пайшоў, як звычайна, на гару Аліўную; за Ім пайшлі і вучні Яго.yFk&Яны сказалі: Госпадзе! вось тут два мячы! Ён сказаў ім: даволі!uEc%бо кажу вам, што павінна выvпаўніцца на Мне тое, што напісана: і да злачынцаў залічаны. Бо ўсё аба Мне спаўняvецца. (Ісая 53:12)lDQ$Тады Ён сказаў ім: але цяпер, хто мае мяшок, той вазьмі яго, таксама й торбу; а ў каго няма, прадай вопратку сваю і купі меч;^C5#I сказаў ім: калі пасылаў Я вас без мяшка й бяз торбы і без абутку, ці мелі вы ў чым недастатак? Яны адказалі: ні ў чым.?Bw"Але Ён сказаў: кажу табе, Пётр, не прапяе певень сягоньня, як ты тройчы адрачэшся, што знаеш Мяне.A !Той жа адказаў Яму: Госпадзе! з Табою я гатоў ісьці і ў вязьніцу і на смерць!@@y але Я маліўся за цябе, каб не паменшала вера твая; і ты некалі, навярнуўшыся, умацуй братоў тваіх."?= I сказаў Госпад: Сымон, Сымон! вось шатан пажадаў вас, каб прасеіваць, як пшаніцу;V>% каб вы елі й пілі за сталом Маім у царстве Маім; і пасяvдзеце на пасадах судзіць дванаццаць кален Ізраілявых.j=M і Я адказваю вам Царства, як Мне адказаў Ацец Мой,d<A Але вы выvтрывалі са Мною ў спакушэньнях Маіх,W;'Бо хто большы: той, што сядзіць за сталом, ці той, што паслугуе? Ці не супачываючы? А я сярод вас, як паслугуючы.:)вы-ж ня гэтак: але большы сярод вас станься як меншы, і правадыр — як слуга.)9KЁн жа сказаў ім: цары народаў пануюць над імі, і валадары іх дабрадзеямі называюцца,}8sУзьнялася-ж і спрэчка між імі, хто з іх павінен лічыцца большым.7 I яны пачалі пытацца адзін у аднаго: хто гэта з іх меўся ўчыніць гэтае?@6yСын жа чалавечы йдзе паводле таго, што наперад суджана; але гора таму чалавеку, што Яго прадаець.e5CДы вось, рука выдаючага Мяне са Мною за сталом;N4Такжа і чару пасьля вячэры, кажучы: гэтая чара ёсьць новы тэстамант у Маёй крыві, што за вас праліваецца.t3aI, узяўшы хлеб і аддаўшы хвалу, паламаў і падаў ім, кажучы: гэта ёсьць Цела Маё, што за вас даецца; рабеце гэта на ўспамін аба Мне.*2Mбо кажу вам, што ня буду піць ад плоду вінаграднага, пакуль ня прыйдзе Царства Божае.1-I, узяўшы чару й аддаўшы хвалу, сказаў: вазьмеце гэтае і падзяліце між сабою,0%Бо кажу вам, што ўжо ня буду есьці яе, пакуль ня споўніцца ў Царстве Божым.-/Sі сказаў ім: крэпка зажадалася Мне есьці з вамі гэтую пасху перш, чым маю цярпець мукі..wI, як прыйшла гадзіна, Ён сеў за стол, і дванаццаць апосталаў з Ім,n-U
Яны пайшлі і знайшлі, як сказаў ім, і прыгатавалі пасху.},s I ён пакажа вам сьвятліцу вялікую, засланую; там прыгатуйце.B+} і скажэце гаспадару дому: Вучыцель кажа табе: дзе пакой, у якім бы Мне есьці пасху з вучнямі Маімі?*
Ён жа сказаў ім: вось, пры ўваходзе вашым у места, спаткаецца з вамі чалавек, нясучыv збанок вады; пайдзеце за ім у дом, у які ўвойдзе ён,])3 Яны-ж сказалі Яму: дзе скажаш нам прыгатаваць?(+I паслаў Ісус Пятра і Іоана, сказаўшы: пайдзеце, прыгатуйце нам есьці пасху.'}Прыйшоў жа дзень праснакоў, калі належала рэзаць вялікоднае ягня.y&kі ён абяцаў і шукаў нагоды, каб выдаць Яго ім і не пры народзе.b%=Яны-ж узрадаваліся і згодзіліся даць яму грошай;$і той пайшоў і гаварыў з архірэямі й начальнікамі, як Яго прадаць ім.#Увайшоў жа шатан у Юду, празванага Іскарыётам, аднаго з дванаццацёх;"{I шукалі архірэі і кніжнікі, як бы загубіць Яго, бо баяліся народу.\! 3Надыходзіла-ж сьвята праснакоў, званае Пасха.v e&I ўвесь народ зраніцы прыходзіў да Яго ў царкву слухаць Яго." =%Удзень Ён навучаў у царкве; ночы-ж, выходзячы, праводзіў на гарыv, называнай Аліўнаю.l Q$Дык чувайце ўсякі час і маліцеся, каб заслужыць на ўхіленьне ад вас усяго, што станецца, і стануць перад Сынам Чалавечым.w g#Бо ён, як сетка, пакрые ўсіх, што на абліччы зямлі жывуць. "Пілнуйцеся-ж, каб сэрцы вашыя не абцяжаліся абжорствам і п’янствам і жыцьцёвымі клапотамі, і каб дзень той не застаў вас неўспадзеўкі.mS!неба і зямля прамінуць, але словы Мае не прамінуць. Запраўдыv кажу вам: ня пройдзе род гэты, як усё гэнае збудзецца:&E Дык такжа, як угледзіце, што і гэнае спаўняецца, ведайце, што блізка царства Божае. 1 калі яны ўжо распускаюцца, то, бачучы гэта, ведаеце самы, што ўжо блізка лета.} I сказаў ім прыповесьць: глядзіце на смакоўніцу і на ўсе дрэвы:R Калі-ж пачне гэтае дзеяцца, тады ўглядайцеся і падніміце галовы вашыя, бо прыбліжаецца адкупленьне вашае.I тады ўбачаць Сына Чалавечага, ідучы ў хмары з сілаю і славаю вялікаю.PI пруцянець будуць людзі ад страху й чаканьня таго, што прыvйдзе на сусьвет, бо сілы нябесныя захістаюцца.PI будуць знаменьні на сонцы і месяцу і зорах, а на зямлі туга ў народаў ад разрухі, і зараве і забушуе мора.{паляvгуць ад вострага мяча, і павядуць іх у палон да ўсіх народаў; і Ерузалім таптацімуць пагане, пакуль не закончацца часыv паганаў.7gГора-ж цяжарным і кормячым грудзьмі ў тыя дні; бо вялікая бяда на зямлі і гнеў на народ гэты:lQбо гэта дні помсты; каб выпаўнілася ўсё напісанае.Pі хай тады тыя, што ў Юдэі, бягуць у горы; і хто ў месьце, выходзь з яго; і хто ў ваколіцах, не ўваходзь у яго,-SКалі-ж убачыце Ерузалім акружаны войскам, тады ведайце, што прыйшло спусташэньне яго:\
1цярплівасьцяй вашай спасайце душы вашыя.W 'але і волас з галавы вашай не прападзе;Y +і будуць ненавідзець вас усе за імя Маё;5
cI будзеце выvданы і бацькамі і братамі, і сваякамі і сябрамі; і некаторых з вас пазабіваюць;; oбо Я дам вам вымову і мудрасьць, якой ня здолеюць пярэчыць, ані змагацца з ёю ўсе ворагі вашыя.Дык пакладзеце сабе ў сэрцах не абдумваць загадзяv, як бараніцца:U#
і станецца гэта дзеля сьвядоцтва вам. А перад усім гэтым наложаць на вас рукі і будуць перасьледаваць вас, выдаючы ў школы і вязьніцы, і за імя Маё павядуць прад цароў і валадароў;6e і будзе мясцамі вялікае зямлі трасеньне, і голад, і мор, і страх, і знаменьні з неба вялікія. y
Тады сказаў ім: паўстане народ на народ, і царства на царства;J
Калі-ж пачуеце пра войны і паўстаньні, не палохайцеся, бо гэта мусіць стацца раней, але ня зараз канец.%Ён жа сказаў: сьцеражыцеся, каб вас не абаламуцілі, бо многія прыйдуць пад імем Маім, кажучы, што гэта Я; і гэты час блізка. Не хадзеце сьледам іх.$AI спыталіся ў Яго: Вучыцель! калі-ж гэта будзе і якая прымета, калі гэта мусіць стацца?< qпрыдуць дні, калі з таго, што вы тут бачыце, не астанецца каменя на камені; усё будзе разбурана.7gI, калі некаторыя гаварылі аб царкве, што яна аздоблена дарагімі каменьнямі й дарамі, Ён сказаў:S~ бо ўсе тыя з лішкаў сваіх клалі ахвяру Богу, яна-ж з беднасьці сваёй палажыла ўвесь пражытак свой, які мела.})і сказаў: запраўды кажу вам, што гэтая бедная ўдава палажыла больш за ўсіх;o|Wубачыў такжа бедную ўдаву, палажыўшую туды дзьве лепты,~{ wГлянуўшы-ж, убачыў Ён багатых, што клалі ахвяры свае ў скарбніцу;2z]/што зьядаюць хаты ўдоў і дзеля віду доўга моляцца; яны возьмуць тым цяжэйшае асуджэньне.y#.сьцеражыцеся кніжнікаў, што любяць хадзіць у даўгіх вопратках; любяць вітаньні на торжышчах, першыя месцы ў школах і першыя месцы на банкетах,dxA-I, калі слухаў увесь народ, Ён сказаў вучням Сваім:hwI,Дык Давід Госпадам называе Яго; як жа Ён сын яму?v+дакуль пакладу ворагаў Тваіх за падножжа ног Тваіх. (Пс. 109:1))uK*А сам Давід кажа ў кнізе псальмаў: сказаў Госпад Госпаду майму: сядзі праваруч Мяне,[t/)як кажуць: што Хрыстос ёсьць Сын Давідаў?s(I ўжо не адважаліся ні аб чым задаваць Яму пытаньні. Ён жа сказаў ім:r}'На гэтае некаторыя з кніжнікаў сказалі: Вучыцель! Ты добра сказаў.lqQ&Бо-ж ня ёсьць Бог умершых, але жывых: Яму ўсе жывыя.|pq%А што памершыя ўваскрэснуць, паказаў і Майсей ля купіны, калі зваў Госпада Богам Аўраама і Богам Ізаака і Богам Якава. (Вых. 3:6)1o[$і памерці ўжо ня могуць, бо яны роўны ангелам і сыны Бога, раз былі сынамі ўваскрасеньня.Hn #а стаўшыяся годнымі прыждаць таго веку і ўваскрасеньня з мёртвых ня жэняцца, дый замуж ня выходзяць, m"І сказаў ім Ісус у адказ: дзеці веку гэтага жэняцца й выходзяць замуж; l3!Дык пры ўваскрасеньні — каторага з іх будзе яна жонкаю? бо сямёра мелі яе жонкаю.(Другазак 25:5) f3Тады прыйшлі некаторыя з садукеяў, ня верачых у ўваскрасеньне, і спыталіся ў Яго:$eAI не маглі падлавіць Яго на слове перад народам, і, зьдзівіўшыся адказу Яго, замоўклі.~duЁн жа сказаў ім: дык аддавайце кесарава кесару, а Божае Богу.c!Пакажэце Мне дынарыя: чыё на ім аблічча і надпіс? Яны адказалі: кесаравы.b}Але Ён, зразумеўшы хітрасьць іх, сказаў ім: што вы Мяне спакушаеце?Va%Ці належыць плаціць падатак кесару, ці не?`I тыя спыталіся ў Яго: Вучыцель! мы ведаем, што Ты справядліва гаворыш і навучаеш і не глядзіш на аблічча, але запраўдыv шляху Божага вучыш._/I, сочачы за Ім, падаслалі хітрых людзей, якія, удаючы праведных, падлавілі-б Яго на якім-небудзь слове, каб выдаць Яго старшынам і ўладзе гаспадаравай.^{I шукалі ў гэты час архірэі ды кніжнікі, каб налажыць на Яго рукі, але пабаяліся народу, бо зразумелі, што аб іх сказаў гэтую прыповесьць.$]AУсякі, хто ўпадзе на гэты камень, разаб’ецца, а на каго ён упадзе, таго раздавіць.\Але Ён, гляvнуўшы на іх, сказаў: што значыць гэтае напісаньне: камень, каторы адкінулі будаўнічыя, ён жа зрабіўся галавою вугла?. (Псал 117:22)W['Прыvйдзе ды выvгубіць вінаградараў гэных і аддасьць вінаграднік другім. Чуўшыя-ж гэтае сказалі: Хай ня будзе!*ZMI, выvвеўшы яго вон з вінаградніку, забілі. Што-ж зробіць з імі гаспадар вінаградніку?sY_Але вінаградары, убачыўшы яго, разважалі між сабою, кажучы: «гэта наступнік; пойдзем, заб’ем яго, і спадчына яго будзе наша.»cX?
Тады сказаў гаспадар вінаградніку: што мне рабіць? Пашлю сына майго ўлюбленага; можа, угледзіўшы яго, паўстыдаюцца.vWe І яшчэ паслаў трэцяга; але яны й таго, зраніўшы, выгналі.'VG Яшчэ паслаў другога слугу; але яны і гэтага, прыбіўшы і аблаяўшы, адаслалі ні з чым.~Uu
і ў свой час паслаў да вінаградараў слугу, каб яны далі яму пладоў з вінаградніку; але вінаградары, прыбіўшы яго, адаслалі ні з чым. T I пачаў Ён гаварыць да народу гэткую прыповесьць: адзін чалавек насадзіў вінаграднік і аддаў яго вінаградарам, і адлучыўся на даўгі час;wSgІсус сказаў ім: і Я не скажу вам, якою ўладаю гэтае роблю.Хрышчэньне Іоанава з неба было, ці ад людзей? NЁн жа сказаў ім у адказ: спытаюся і Я ў вас адно слова, і скажэце Мне: M3і гаварылі Яму: скажы нам, якою ўладаю Ты гэтае робіш, ці хто даў Табе ўладу гэтую?dL CУ адзін з тых дзён, калі Ён навучаў народ у царкве і прапаведаваў Эвангельле, прыйшлі архірэі ды кніжнікі з старэйшынаміK+0і не знаходзілі, што-б зрабіць з Ім, бо ўвесь народ гарнуўся да Яго, каб слухаць.=Js/I навучаў кожны дзень у царкве. Архірэі-ж і кніжнікі і старэйшыны народу шукалі, як бы загубіць Яго;OI.кажучы ім: напісана: дом Мой ёсьць дом малітвы; а вы зрабілі яго лагвом разбойнікаў. (Ісая 56:7 Іерам. 7:4)H{-I, увайшоўшы ў царкву, пачаў гнаць адтуль прадаваўшых і купляўшых,}Gs,і зруйнуюць цябе, і пазабіваюць дзяцей тваіх у табе, і не пакінуць у табе каменя на камені, бо не распазнала часу адведзінаў тваіх.QF+бо прыйдуць на цябе дні, калі ворагі тваі абкладуць цябе акопамі і акружаць цябе, і сьціснуць цябе зусюль;^E5*і сказаў: о, каб і ты хоць у гэты дзень твой зразумела, што дзеля міру твайго! Але гэта ўкрыта цяпер ад вачэй тваіх;
~-~M}|z|{zz?yxx5wwvuu
tPss"rJqq pposnnCmm-l_kjjjiOhgg;ff*ee3dJcGbaa `Q_^^h]]A\g[[2ZQYYX~WWqVUU~TT[T'S RQQPOOhNNZMMuM;LLPKKJJIInIHIGFEETDD'CXBBsAA@@'?>>Z=<s Яму час расьці, а мне малець. = Хто мае нявесту, той жаніх, а друг жаніха, што стаіць ды слухае яго, цешыцца радасьцяй, слухаючы голас жаніха. Вось гэтая радасьць мая збылася.< Самі вы сьведкі мне ў тым, што я сказаў: я ня Хрыстос, але я пасланы перад Ім.$;AІоан адказаў і сказаў: ня можа чалавек нічога ўзяць, калі яму ня будзе дадзена з неба.t:aI прыйшлі да Іоана і сказалі яму: равві: Той, што быў з табою за Іорданам, аб Якім сьведчыў ты, вось Ён хрысьціць, і ўсе йдуць да Яго.y9kI ўзьнялася ў Іоанавых вучняў спрэчка з Жыдамі аб ачышчэньні.T8!бо Іоана йшчэ ня ўкінулі былі ў вязьніцу.P7Іоан жа таксама хрысьціў у Эноне, недалека ад Саліму, бо вады там было многа, і прыходзілі туды і хрысьціліся;+6OПасьля гэтага прыйшоў Ісус з вучнямі Сваімі ў зямлю Жыдоўскую і там быў з імі і хрысьціў.35_А хто чыніць праўду, ідзе да сьвятла, каб відочнымі былі ўчынкі яго, бо яны ў Богу ўчынены.]43Бо кожын, хто робіць благое, ненавідзіць сьвятла і ня йдзе да сьвятла, каб ня выявіліся ўчынкі яго, бо яны благія.V3%Суд жа такі, што Сьвятло прыйшло ў сьвет, але людзі палюбілі цемру больш за сьвятло, бо ўчынкі іх былі благія.c2?Хто веруе ў Яго, ня будзе асуджаны, а хто ня веруе, той ужо засуджаны, бо ня ўвераваў у імя Адзінароднага Сына Божага.71gБо не паслаў Бог Сына Свайго ў сьвет, каб судзіць сьвет, але каб сьвет быў збаўлены праз Яго.n0UБо так палюбіў Бог сьвет, што аддаў Сына Свайго Адзінароднага, каб усякі, хто веруе ў Яго, ня згінуў, але меў жыцьцё вечнае.|/qкаб усякі, хто веруе ў Яго, ня згінуў, але меў жыцьцё вечнае..%І, як Майсей падняў зьмея ў пустыні, так мусіць быць падняты Сын Чалавечы,-/
I ніхто ня ўзышоў на неба, толькі Сын Чалавечы, што на небе, які з неба зыйшоў.*,M калі Я сказаў вам аб зямным, і ня верыце, як паверыце, калі буду гаварыць аб нябесным?w+g Запраўды, запраўды кажу табе: Мы гаворым аб тым, што ведаем, і сьведчым аб тым, што бачылі, і вы сьведчаньня Нашага ня прыймаеце;
*
Ісус адказаў яму і сказаў: ты вучыцель Ізраіляў і гэтага ня ведаеш?`)9 Нікадэм адказаў і сказаў Яму: як гэта можа быць?f(EДух дыхае, дзе хоча, і голас яго чуеш, а ня ведаеш, скуль прыходзіць і куды адыходзіць: гэтак і ўсякі спараджоны з Духа.}'sНя дзівуйся, што Я сказаў табе: трэба вам нарадзіцца нанова.&{Спараджонае з цела ёсьць цела, а спараджонае з Духа ёсьць дух._%7Ісус адказаў: запраўды, запраўды кажу табе: калі хто не народзіцца з вады і Духа, ня можа ўвайсьці ў Царства Божае.t$aНікадэм кажа Яму: як можа чалавек нарадзіцца, калі ён стары? Няўжо-ж ен другі раз можа ўвайсьці ў чэрава маткі сваёй і нарадзіцца?h#II адказаў яму Ісус і сказаў: запраўды, запраўды кажу табе: калі хто не народзіцца нанова, ня можа бачыць Царства Божага.8"iТой прыйшоў да Ісуса ўначы і сказаў Яму: Равві! мы ведаем, што Ты вучыцель, што прыйшоў ад Бога, бо ніхто ня можа рабіць такіх цудаў, якія Ты робіш, калі-б ня быў з ім Бог.! !Быў жа між фарысэямі чалавек, на імя Нікадэм, адзін з начальнікаў жыдоўскіх. /і ня меў патрэбы, каб хто сьведчыў ао чалавеку, бо Сам ведаў, што было ў чалавеку.W 'Але Сам Ісус не даверыўся ім, бо ведаў усіх> uКалі-ж быў Ён у Ерузаліме на Пасху ў сьвяты, дык многія, бачучы цуды, якія рабіў, уверавалі ў імя Яго.\ 1I, як уваскрос пасьля сьмерці, прыпомнілі вучні Яго, што Ён казаў гэтае, і паверылі Пісаньню і слову, якім мовіў Ісус.P А Ён гаварыў гэтае аб доме цела Свайго./I сказалі Жыды: гэты дом будаваўся сорак шэсьць гадоў, а Ты ў тры дні збудуеш яго?Ісус жа адказаў ім, мовячы: зруйнуйце дом гэты, і Я ў тры дні адбудую яго.{Адказалі-ж Яму Жыды і сказалі: які знак нам дасі, чаму гэтае робіш?#?I прыпомнілі вучні Яго, што напісана: руплівасьць аб дом Твой зьядае Мяне. (Пс 68:10)5cі сказаў прадаўцом галубоў: забярэце гэнае згэтуль: не рабеце дому Айца Майго домам торгу.W'I, зрабіўшы біч з вяровак, выгнаў з царквы ўсіх, такжа й авец і валоў, ды грошы мянялам рассыпаў і сталы іх абярнуў;#і знайшоў у царкве прадаваўшых валоў, авец, галубоў, і сядзелі тамака мянялы.lQ
І была блізка Пасха ў Жыдоў, і ўвайшоў Ісус у Ерузалім;O Пасьля гэтага прыйшоў Ён у Капэрнаум, Сам і Маці Яго, і браты Яго, і вучні Яго, і там аставаліся некалькі дзён.;o Так зрабіў Ісус пачатак цудам у Кане Галілейскай і выявіў славу Сваю, і ўверавалі ў Яго вучні Яго.Q
і кажа яму: кожын чалавек перш падае добрае віно, а як нап'юцца, тады горшае; ты-ж добрае віно захаваў дагэтуль.r] Калі-ж маршалак пакаштаваў вады, што віном сталася, а ён ня ведаў, скуль яно, слугі-ж, што налівалі ваду, ведалі, — кліча маладогаxiI кажа Ім: чарпайце цяпер і нясеце да маршалка. I панясьлі.zmКажа ім Ісус: налійце вады у глякі. I напоўнілі іх да верху.i
KБыло-ж тамака шэсьць каменных судзін да вады, якія стаялі дзеля жыдоўскага ачышчэньня, зьмяшчаючы па дзьве, ці па тры меры.` 9Маці Яго сказала слугам: што вам скажа, зрабеце. Кажа ёй Ісус: што Мне і Табе жанчына? Гадзіна Мая яшчэ ня прыйшла.p
YI, як не хапіла віна, Маці Ісусава кажа Яму: віна ня маюць.[ /Быў запрошаны і Ісус і вучні Яго на вясельле.
На трэці дзень было вясельле ў Кане Галілейскай, і Маці Ісусава была там. 3I кажа яму: запраўды, запраўды кажу вам: адгэтуль будзеце бачыць неба адчыненае і ангелаў Божых узыходзячы і сходзячы ўніз да Сына Чалавечага.E 2Ісус у адказ сказаў яму: верыш, бо Я сказаў табе: Я бачыў цябе пад смакоўніцаю; убачыш больш за гэтае.p [1I кажа Яму Натанаіл: Равві! Ты Сын Божы! Ты — Цар Ізраіляў! 0Натанаіл кажа Яму: скуль ведаеш мяне? Ісус адказаў і сказаў яму: перш, чым Піліп паклікаў цябе, я бачыў цябе, як ты быў пад смакоўніцаю.T #/Ісус, угледзіўшы Натанаіла, як ішоў да Яго, кажа аб ім: вось, запраўды, ізраільцянін, у якім няма няшчырасьці.8 k.Але Натанаіл сказаў яму: ці-ж можа быць што добрае з Назарэту? Піліп кажа яму: пайдзі ды паглядзі.y m-Піліп знаходзіць Натанаіла і кажа яму: мы знайшлі Таго, аб Кім пісаў Майсей у законе і прарокі: Ісуса, Сына Язэпавага, што з Назарэту.^ 7,Піліп жа быў з Віфсаіды, з места Андрэя і Пятра.. W+На другі дзень Ісус хацеў ісьці ў Галілею і знаходзіць Піліпа ды кажа яму: ідзі за Мною.f~ G*I прывёў яго да Ісуса. Ісус жа, глянуўшы на яго, сказаў: Ты Сымон, сын Іонін, ты назавешся Кіфа, што значыць камень (Пётр).+} Q)Ён першы знаходзіць брата свайго Сымона і кажа яму: мы знайшлі Мэсію (што азначае Хрыста).| /(Адзін з двох, што чулі ад Іоана і пайшлі за Ісусам, быў Андрэй, брат Сымона Пятра.l{ S'Кажа ім: пайдзеце і ўбачыце. Яны пайшлі і ўбачылі, дзе Ён жыве, і аставаліся ў Яго гэты дзень. Было-ж каля дзесятае гадзіны.qz ]&Ісус жа, аглянуўшыся і ўгледзіўшы, што йдуць за Ім, кажа ім: чаго шукаеце? Яны адказалі Яму: Равві! (г. е. вучыцель) — дзе жывеш?xy k%І пачулі двое з вучняў яго, як казаў гэтае, і пайшлі за Ісусам.gx I$I, угледзіўшы, што йдзе Ісус, сказаў: вось Ягня Божае!fw G#На другі дзень ізноў стаяў Іоан і двое з вучняў яго.]v 5"I я бачыў і засьведчыў, што гэты ёсьць Сын Божы.u !!I я ня ведаў Яго; але Той, што паслаў мяне хрысьціць вадой, сказаў мне: на каго угледзіш зыходячы Духа, Гэты і ёсьць Той, што Духам Сьвятым хрысьціць.t / I сьведчыў Іоан, кажучы: я бачыў Духа, зыходзячы з неба, як галуб, і стаў Ён над Ім.s і я ня ведаў Яго; але, каб зьявіўся Ізраілю, прыйшоў я, хрысьцячы вадой.*r O Гэта Той, аб Якім я сказаў: ідзе за мною Муж, Які стаў наперадзе мяне, бо раней за мяне быў;Hq На другі дзень бачыць Іоан Ісуса ідучы да яго і кажа: вось Ягня Божае, што бярэ на Сябе грахі ўсяго сьвету.np W Сталася гэта ў Віфавары, за Іорданам, дзе хрысьціў Іоан.:o oгэта Той, што йдзе за мною, але наперадзе мяне быў, Якому я ня варты разьвязаць рамень абуцьця Яго.n /Іоан сказаў ім у адказ: я хрышчу вадой, але паўстаў сярод вас, Каго вы ня ведаеце;m 1I спыталіся ў яго: Дык што-ж ты хрысьціш, калі ты ня Хрыстос, ані Ільля, ані прарок?;l sА пасланыя былі ад фарысэяў.8k kI сказаў: я голас гукаючага ў пустыні: Прастуйце шлях Госпаду, як сказаў прарок Ісая. (Ісая 40:3)/j YДык сказалі яму: хто-ж ты? каб нам даць адказ тым, што нас паслалі: што ты кажаш аб самым сабе?i I пыталіся ў яго: дык хто-ж? ты Ільля? I сказаў: не. Прарок? I адказаў: не.Yh -Ён сказаў і ня зрокся, і сказаў: я ня Хрыстос.Kg I вось сьведчаньне Іоана, як Жыды паслалі з Ерузаліму сьвяшчэньнікаў і лявітаў, каб спыталіся ў яго: хто ты?f Бога ня бачыў ніхто ніколі; Адзінародны Сын, што ў улоньні Айца, Той зьявіў.e #бо закон быў дадзены праз Майсея, ласка-ж і праўда сталіся праз Ісуса Хрыста.`d ;I ад поўнасьці Яго ўсё мы прынялі ласку на ласку;~c wІоан сьведчыць аб Ім і голасна кажа: Гэта Той, пра Якога я сказаў: Той, што пасьля мяне йдзе, Ён наперадзе мяне стаў, бо раней за мяне быў.db CI Слова целам сталася і пасялілася між нас, (і бачылі мы славу Яго, славу, як Адзінароднага ад Айца), поўнае ласкі і праўды.$a C
тым, што не ад крыві, не ад жаданьня цела, не ад жаданьня мужа, але ад Бога нарадзіліся.N` А тым, што прынялі Яго, веруючым у імя Яго, дало Яно ім сілу дзяцьмі Божымі стацца, тым, якія веруюць у імя Яго,P_ Да сваіх прыйшло, і свае Яго ня прынялі.^ y
Было Яно на сьвеце, і сьвет праз Яго стаўся, і сьвет Яго не пазнаў.] + Было Сьвятло праўдзівае, якое прасьвячае ўсякага чалавека прыходзячы ў сьвет._\ 9Ня быў ён сьвятлом, але каб сьведчыў аб Сьвятле. [ 5Ён прыйшоў дзеля сьведчаньня, каб сьведчыў аб сьвятле, каб усе мелі веру праз Яго.UZ %Быў чалавек, пасланы ад Бога; імя яго Іоан.fY GІ сьвятло ў цемры сьвеціць, і цемра не агарнула яго.fX GУ Ім жыцьцё было, і жыцьцё было сьвятлом для людзей.W yУсё праз Яго сталася, і без Яго нічога ня было з таго, што сталася.7V kЯно было ў Бога спрадвеку.wU kНа пачатку было Слова, і Слова было ў Бога, і Богам было Слова.hTI5і былі ўсьцяж у царкве, славячы і хвалючы Бога. Амін. Sy4I яны пакланіліся Яму і вярнуліся ў Ерузалім з вялікаю радасьцяй,R3I сталася, як багаславіў іх, стаў аддаляцца ад іх і ўзнасіцца на неба. Qy2I вывеў іх з места да Віфаніі і, падняўшы рукі Свае, багаславіў іх._P71і вось Я пасылаю абяцанае Айцом Маім на вас; вы-ж аставайцеся ў месьце Ерузаліме, дакуль не адзенецеся сілаю звыш.4Oc0вы-ж сьведкі гэтага;JN
/і прапаведывацца ў імя Яго пакаяvньню ды адпушчэньню грахоў ува ўсіх народах, пачынаючы ад Ерузаліму;>Mu.I сказаў ім: так напісана і так належала цярпець Хрысту і ўваскрэснуць з умершых на трэці дзень,gLG-Тады расчыніў ім розум дзеля зразуменьня Пісаньня.#K?,I сказаў ім: вось тое, аб чым Я вам гаварыў, яшчэ як быў з вамі: што павінна выпаўніцца ўсё, напісанае аба Мне ў законе Майсеявым і ў прароках ды псальмах.1J]+I, узяўшы, еў перад імі.gIG*Яны падалі Яму частку печанай рыбы й сотавага мёду.5Hc)Калі-ж яны ад радасьці яшчэ ня верылі і дзівіліся, Ён сказаў ім: ці ёсьць у вас тут якая ежа?SG (I, сказаўшы гэтае, паказаў ім рукі і ногі.xFi'Паглядзеце на рукі Мае і на ногі Мае: гэта Я Сам; ашчупайце Мяне й разгледзьце, бо дух цела і касьцей ня мае, што, як бачыце, Я маю. E3&але Ён сказаў ім: чаго здумеліся? і чаму такія думкі ўваходзяць у сэрцы вашыя?tDa%Яны, здумеўшыся і спалохаўшыся, падумалі, што відзяць духаC $Калі-ж яны гэтак гаварылі, Сам Ісус стануў сярод іх і сказаў ім: мір вам!B#I яны расказвалі, што здарылася ў дарозе, і як пазналі Яго ў ламаньні хлеба.|Aq"якія гаварылі, што Госпад запраўды ўваскрос і зьявіўся Сымону.;@o!I, устаўшы ў той жа час, вярнуліся ў Ерузалім і знайшлі разам адзінаццаць Апосталаў і быўшых з імі,]?3 I яны сказалі адзін аднаму: ці-ж не гарэла ў нас сэрца нашае, калі Ён гаварыў да нас у дарозе і калі выясьняў Пісаньне?> I тады адчыніліся ў іх вочы, і яны пазналі Яго; але Ён стаўся нявідным для іх.=- I, калі Ён сядзеў за сталом з імі, то, узяўшы хлеб, багаславіў, паламаў і падаў ім.V<% але яны затрымлівалі Яго, кажучы: застанься з намі, бо дзень ужо схіліўся да вечара. I Ён увайшоў і застаўся з імі.;+ I падыйшлі яны да таго сяла, куды йшлі; і Ён паказаў ім від, што хоча йсьці далей;:I, пачаўшы ад Майсея, з усіх прарокаў выясьняў ім усё напісанае аб Ім.9Ці-ж ня гэтак і трэба было цярпець Хрысту і ўвайсьці ў славу Сваю?*8MТады Ён сказаў ім: О, бязмысныя і ляныя сэрцам паверыць усяму, што прарочылі прарокі!,7Qі пайшлі некаторыя з нашых да магілы і знайшлі так, як і жанчыны казалі, але Яго ня бачылі.H6 і не знайшлі цела Яго і, прыйшоўшы, сказалі, што яны бачылі, як зьявіліся Ангелы, якія кажуць, што Ён жывыv;5але некаторыя жанчыны з нашых абаламуцілі нас: яны былі раніцай ля магілыo4WА мы спадзяваліся, што Ён ёсьць Той, што павінен збавіць Ізраіля; а да ўсяго гэтага вось ужо трэці дзень сяньня, як тое сталася, 37як выдалі Яго архірэі ды начальнікі нашыя на прысуд сьмяротны і раскрыжавалі Яго?2wI сказаў ім: аб чым? Яны сказалі Яму: што было з Ісусам Назаранінам, Каторы быў прарок, моцны ў дзеле і слове перад Богам і ўсім народам;e1CАдзін з іх, на імя Кляопа, сказаў Яму ў адказ: ці-ж ты адзін з прыйшоўшых у Ерузалім ня ведаеш, што сталася ў ім у гэтыя дні?0!Ён жа сказаў ім: аб чым гэта вы разважаеце між сабою, і чаго вы засмучоны?\/1але вочы іх былі стрыманы, дык не пазналі Яго.,.QІ сталася, як гутарылі яны ды разважалі між сабою, вось Сам Ісус, падыйшоўшы, пайшоў з імі;^-5і гутарылі між сабою аб усіх гэтых здарэньнях.2,]
У той жа дзень двое з іх ішлі ў сяло, што ў шэсьцьдзесяцёх стадыях ад Ерузаліму, званае Эмаус,x+i Але Пётр, устаўшы, пабег да гробу і, нахіліўшыся, убачыў толькі ляжаўшую тканіну і пайшоў назад, дзіўлючыся сам у сабе з стаўшагася._*7 І здаліся ім словы іх пустымі, і не паверылі ім.E)
Былі-ж гэта Марыя Магдаліна і Іоанна і Марыя, маці Якава, і другія з імі, што сказалі аб гэтым Апосталам.( і, вярнуўшыся ад магілы, апавясьцілі адзінаццацёх і ўсіх другіх аб гэтым.7'iI ўспомнілі яны словы Яго,_&7мовячы, што Сын Чалавечы мусіць быць выvданы ў рукі людзей грэшных і будзе расьпяты, а на трэці дзень уваскрэсьне.% Яго няма тут: Ён ускрос; прыпомніце, як Ён казаў вам, калі быў яшчэ ў Галілеі,J$
Калі-ж ад страху скланілі яны абліччы свае да зямлі,— тыя сказалі ім: што вы шукаеце жывога між памершымі?9#kI сталася, як зьняла іх ад гэтага трывога, зьявіліся перад імі два чалавекі ў бліскучым адзеньні.V"%I ўвайшоўшы не знайшлі Цела Госпада Ісуса.P!але знайшлі камень адвалены ад магілы.Y -У першы-ж дзень тыдня, вельмі рана, нясучыv прыгатаваныя пахі, прыйшлі яны да магілы і разам з імі некаторыя другія;! ;8вярнуўшыся-ж прыгатавалі пахі і масьці; і ў суботу супачывалі паводле прыказаньня.& E7I жанчыны, што прыйшлі з Ісусам з Галілеі, пайшлі і глядзелі магілу і як клалі цела Яго;Z -6Дзень той быў пятніца, і надыходзіла субота.M 5і, зьняўшы Яго, абвіў плашчаніцаю і палажыў Яго ў гробе, высечаным у скале, дзе яшчэ ніхто ня быў пакладзены.W'4прыйшоў да Пілата і прасіў Цела Ісусавага;T!3(ён ня прымаў учасьця ў радзе і паступку яе), родам з Арыматэі, места Юдэйскага, які таксама ждаў Царства Божага,}s2Тады нехта на імя Язэп, сяvбра рады, чалавек добры і справядлівы*M1Усе-ж, знаўшыя Яго, і жанчыны, што йшлі за Ім з Галілеі, стаялі здалёк і глядзелі на гэтае.6e0I ўвесь народ, што прыйшоў паглядзець на гэта, бачучы здарыўшаеся, варочаўся, б’ючыся ў грудзі.,Q/Сотнік жа, бачучы здарыўшаеся, славіў Бога й казаў: запраўдыv, чалавек гэты быў праведнік.H .Ісус, загаласіўшы моцным голасам, сказаў: Ацец, у рукі Твае аддаю дух Мой. I, сказаўшы гэтае, аддаў дух.zm-і памеркла сонца, і заслона ў царкве разарвалася пасярэдзіне. 7,Было-ж каля шостае гадзіны дня, і сталася цемра па ўсёй зямлі да гадзіны дзявяvтае: +I сказаў яму Ісус: Запраўдыv кажу табе: сяньня-ж будзеш са Мною ў раю.
*I сказаў Ісусу: успомні аба мне, Госпадзе, калі прыйдзеш у Царства Тваё!>u)I мы засуджаны справядліва, бо мы дасталі тое, чаго варты нашы ўчынкі; а Ён нічога благога не зрабіў.6e(Другі-ж, наадварот, сунімаў Яго ды гаварыў: ці-ж ты не баішся Бога, калі й сам засуджаны на тое-ж?#?'Адзін з павешаных ліхадзеяў зьняважаў Яго, кажучы: калі Ты Хрыстос, спасі Сябе і нас.3
_&I быў над Ім надпіс, напісаны словамі грэцкімі, рымскімі й жыдоўскімі: гэты ёсьць Цар Юдэйскі.a ;%і казалі: калі Ты Цар Юдэйскі, спасі Сябе Самога.v e$Таксама й жаўнеры лаялі Яго, падыходзячы й падносячы воцат,
#I стаяў народ і глядзеў. Насьмяхаліся-ж разам з імі й начальнікі, кажучы: другіх спасаў, няхай жа Сябе Самога спасе, калі Ён Хрыстос, выбранец Божы.9 k"Ісус жа сказаў: Ацец, даруй ім, бо ня ведаюць, што робяць. I дзялілі адзежы Яго, кідаючы жэрабе.\1!I, калі прыйшлі на месца, называнае Чараповае, там укрыжавалі Яго й ліхадзеяў, аднаго па правы, а другога па левы бок.N Вялі з Ім на сьмерць і двох ліхадзеяў.w бо калі зялёнаму дрэву гэтае робяць, то з сухім што станецца?
. b~3}+|b{{zyVxxwnw vGuutss;rvrqpooo=nnEmltkkBjiihgg_fedccybbJa``__^Q]\\[IZYYXcWW(VUU
T[SRQPP+ONMLLlKKCJzI}HH5GG3FE_DCC;BBB)Ag@??L>>E==S=< ;::`9887O65543322K10>/z.-,++Z**)C(V''Z&h%%X$#""/!j " 8 kX"Z6X|yd[
= h !
- 7A5~t. EМайсей даў вам абразаньне; хоць яно і не ад Майсея, але ад бацькоў, і ў суботу вы абразаеце чалавека;zmІсус казаў далей: адно дзела зрабіў Я, і вы ўсе дзівуецеся;ucНарод адказаў: ці ня дэман у Табе? Хто імкнецца забіць Цябе?"=Ці ня даў вам Майсей закону, і ніхто ня жыве па закону. За што хочаце забіць Мяне?hIХто гаворыць сам ад сябе, той шукае для сябе славы, а хто шукае славы Паслаўшага яго, той праведны, і няма ў ім няпраўды.3_хто хоча волю Яго чыніць, той даведаецца аб навуцы, ці ад Бога яна, ці Я Сам ад Сябе гавару. Ісус жа адказаў ім і сказаў: Маё вучэньне не Маё, але Паслаўшага Мяне;wgІ дзівіліся Жыды, кажучы: як Ён ведае Пісаньні, ня вучыўшыся?d~AУ палове-ж сьвята ўвайшоў Ісус у царкву і навучаў.f}E
Але-ж ніхто не гаварыў аб Ім яўна, бо баяліся Жыдоў.B|} I многа шуму было дзеля Яго ў народзе: адны казалі, што Ён добры, а другія казалі: не, бо зводзіць народ.]{3 Жыды-ж шукалі Яго на сьвяце й пыталіся: дзе Ён? z7
Але, як пайшлі браты Яго, тады і Ён пайшоў на сьвята, ня яўна, але як-быццам патайна.Py I, сказаўшы гэтае ім, астаўся ў Галілеі.,xQІдзеце вы на гэтае сьвята, а Я яшчэ не пайду на гэтае сьвята, бо Мой час яшчэ не настаў.7wgвас сьвет ня можа ненавідзець, а Мяне ненавідзіць, бо Я сьведчу аб ім, што ўчынкі яго благія.vІсус жа сказаў ім: Мой час яшчэ ня прыйшоў, а для вас заўсёды час;Duбо і браты Яго ня веравалі ў Яго.QtБо ніхто ня робіць нічога ўкрадкам, але сам стараецца быць вядомым. Калі робіш гэткае, дык пакажы Сябе сьвету;Is Тады браты Яго сказалі Яму: ідзі адгэтуль і пайдзі ў Юдэю, каб і вучні Тваі бачылі дзеяньні, якія Ты чыніш.NrБлізка-ж было сьвята жыдоўскае кучкі.6q gПасьля гэтага Ісус хадзіў па Галілеі; па Юдэі не хацеў хадзіць, бо Жыды шукалі, як бы забіць Яго.5pcGГэтае гаварыў Ён пра Юду Сымонавага Іскарыёта, бо гэты хацеў прадаць Яго, адзін з дванаццацёх.o FІсус адказаў ім: ці ня вас дванаццацёх выбраў Я? Але адзін з вас злы дух.onWEі мы паверылі і пазналі, што Ты Хрыстос, Сын Бога жывога. m7DI адказаў Яму Сымон Пётр: Госпадзе! да каго нам ісьці? Ты маеш словы вечнага жыцьця;|lqCТады Ісус сказаў дванаццацём: ці ня хочаце і вы адыйсьціся? kyB3 таго часу многія з вучняў Яго пайшлі назад і ўжо не хадзілі з Ім.Xj)AI сказаў: дзеля гэтага-ж і казаў Я вам, што ніхто ня можа прыйсьці да Мяне, калі яму ня будзе дадзена Айцом Маім.Zi-@але ёсьць некаторыя сярод вас, што ня веруюць. Бо Ісус наперад ведаў, што ёсьць няверуючыя, і хто здрадзіць Яго.h-?Дух жывіць, цела-ж нічога ня вартае; словы, якія вам кажу, ёсьць дух і жыцьцё;g}>а як угледзіце Сына Чалавечага ўзыходзячы туды, дзе быў раней?0fY=Ісус жа, ведаючы ў Сабе, што вучні Яго гудзяць аб гэтым, сказаў ім: ці гэтае вас спакушае? e9<Многія з вучняў Яго, чуючы гэтае, казалі: жорсткае гэта слова. Хто можа слухаць яго?_d7;Гэтае казаў Ён у школе, навучаючы ў Капэрнауме.mcS:гэта-ж і ёсьць хлеб, што з неба зыйшоў. Ня так, як бацькі вашыя елі манну і паўміралі: хто есьць хлеб гэты, жыць будзе вечна. b39Як паслаў Мяне жывы Ацец, і Я жыву Айцом, так і хто есьць Мяне, жыць будзе Мною;yak8і хто есьць цела Маё і п’е кроў Маю, ува Мне ёсьць і Я ў ім.`}7Бо цела Маё запраўды ёсьць ежа, і кроў Мая запраўды ёсьць піта;,_Q6Хто есьць цела Маё і п’е кроў Маю, мае жыцьцё вечнае, і Я ўваскрашу яго ў апошні дзень.^5Ісус жа сказаў ім: запраўды, запраўды кажу вам: калі ня будзеце есьці цела Сына Чалавечага і піць крыві Яго, то ня будзеце мець у сабе жыцьця. ]4I спрачаліся між сабою жыды, кажучы: як Ён можа даць нам есьці цела Сваё?
\
3Я — хлеб жывы, што зыйшоў з неба: хто есьць хлеб гэты, жыць будзе вечна. Хлеб жа, які Я дам, ёсьць Цела Маё, каторае Я аддам за жыцьцё сьвету.~[u2хлеб жа, які з неба зыходзе, такі, што не памрэ, хто есьць яго.cZ?1Бацькі вашыя елі манну ў пустыні і паўміралі,)YM0Я хлеб жыцьця.X/Запраўды, запраўды кажу вам: хто веруе ў Мяне, мае вечнае жыцьцё.W.Не затым, каб нехта бачыў Айца апрача Таго, хто ад Бога: той бачыў Айца.fVE-Напісана ў прарокау: і будуць усе навучаны Богам. Кожын, чуючы ад Айца і навучыўшыся, прыходзіць да Мяне. (Ісая 54:13)UU#,ніхто ня можа прыйсьці да Мяне, калі яго ня прывабіць Ацец, што паслаў Мяне, і Я ўваскрашу яго ў апошні дзень.lTQ+Ісус жа адказаў ім і сказаў: ня гудзеце міжы сабою;AS{*і гаварылі: ці ня Ісус гэта, сын Язэпаў, бацьку й матку якога ведаем? Як жа Ён кажа: Я зыйшоў з неба? R)Жыды ж гудзелі проці Яго, што сказаў: Я ёсьць хлеб што з неба зыйшоў,qQ[(воля паслаўшага Мяне ёсьць тая, каб кожны, хто бачыць Сына і веруе ў Яго, меў жыцьцё вечнае, і Я ўваскрашу Яго ў апошні дзень.uPc'воля-ж паслаўшага Мяне Айца ёсьць тая, каб з таго, што Ён Мне даў, нічога не загубіць, але ўваскрасіць усё гэнае ў апошні дзень;(OI&бо Я зыйшоў з неба не дзеля таго, каб чыніць Маю волю, але волю паслаўшага Мяне Айца;#N?%Усё, што дае Мне Ацец, да Мяне прыйдзе, і таго, хто прыходзе да Мяне, ня выганю вон,fME$Але Я сказаў вам, што й бачылі Мяне, і ня верыце.nLU#Ісус жа сказаў ім: Я ёсьць хлеб жыцьця; хто прыходзе да Мяне, ня будзе галодны, і хто веруе ў Мяне, ня будзе прагнуць ніколі.pKY"Яны-ж сказалі Яму: Госпадзе! давай нам заўсёды такі хлеб.J!бо хлеб Божы ёсьць той, што зыходзіць з неба і дае жыцьцё сьвету.iIK Ісус жа сказаў ім: Запраўды, запраўды кажу вам: не Майсей даў вам хлеб з неба, але Ацец Мой дае вам праўдзівы хлеб з неба;HH Бацькі нашыя елі манну ў пустыні і насыціліся, паводле напісанага: «хлеб з неба даў ім есьці». (Пс 77:24)G- Яны-ж сказалі Яму: якіж Ты дасі знак, каб мы бачылі й паверылі Табе? што Ты чыніш?)FK I адказаў ім Ісус і сказаў: вось дзелы Бога: каб вы ўверавалі ў Таго, Каго Ён паслаў.qE[ Яны-ж сказалі Яму: што нам рабіць, каб рабіць дзелы Божыя?(DIпрацуйце-ж не дзеля ежы, што зьніштажаецца, але дзеля ежы, што астаецца ў жыцьцё вечнае, якое дасьць вам Сын Чалавечы, бо на Ім паклаў пячаць Сваю Ацец Бог.|CqI адказаў ім Ісус і сказаў: запраўды, запраўды кажу вам: шукаеце Мяне не затым, што бачылі цуд, але затым, што елі хлеб і насыціліся;Bі, знайшоўшы Яго на тым баку мора, сказалі Яму: Равві: калі Ты сюды прыйшоў?hAIвось-жа, калі народ угледзіў, што тут няма ні Ісуса, ні вучняў Яго, то ўвайшлі ў човен і прыплылі ў Капэрнаум, шукаючы Ісуса,@@yдругія-ж чаўны прыйшлі з Тывэрыяды, непадалёк ад таго месца, дзе елі хлеб на багаслаўленьне Госпада;n?UНазаўтрае народ, які стаяў на тым баку мора і бачыў, што там ня было другога чаўна, апрача аднаго, у які ўвашлі вучні Яго, і што Ісус не ўваходзіў у човен з вучнямі Сваімі, але адплылі адны вучні Яго,>'Яны захацелі ўзяць Яго ў човен, і зараз-жа човен прыстаў да берагу, куды плылі.J=
Але Ён сказаў ім: гэта Я, ня бойцеся!k<OПраплыўшы каля дваццацёх пяцёх ці трыццацёх стадыяў, яны ўбачылі Ісуса ідучы па моры і ўжо недалёка ад чаўна і спалохаліся.K;Дуў моцны вецер, і мора хвалявалася.J:
і, увайшоўшы ў човен, паплылі на той бок мора ў Капэрнаум. Станавілася ўжо цёмна, а Ісус ня прыходзіў да іх.]93Калі настаў вечар, то вучні Яго зыйшлі да мораV8%Ісус жа, ведаючы, што хочуць неўспадзеўкі прыйсьці і ўзяць Яго, каб зрабіць царом, ізноў адыйшоўся на гару адзін.17[Людзі-ж, што бачылі цуд, зроблены Ісусам, сказалі: гэта запраўды той прарок, што йдзе ў сьвет.96k
I сабралі й напоўнілі дванаццаць карабоў кускамі ад пяцёх ячменных хлебаў, што асталіся ў еўшых./5W I, як насыціліся, сказаў вучням сваім: зьбярэце астаўшыяся кускі, каб нічога не прапала.?4w І ўзяў Ісус хлебы і, аддаўшы хвалу, раздаў вучням, вучні сядзеўшым, так сама і рыбы, колькі хто хацеў.[3/
Ісус сказаў: скажэце ім пасядаць. Была-ж на тым месцы густая трава. I вось пасядалі людзі лікам да пяцёх тысячаў.82i Тут ёсьць у аднаго хлопчыка пяць хлебаў ячменных і дзьве рыбы; але што гэта для такога множства?m1SАдзін з вучняў Яго, Андрэй, брат Сымона Пятра, кажа Яму:B0}Піліп адказаў Яму: ім на дзьвесьці дынараў мала будзе хлеба, каб кожнаму з іх дасталася хоць па крысе./Казаў жа Ён гэта выведываючы ў яго, бо Сам ведаў, што хацеў зрабіць.`.9Ісус, падняўшы вочы і ўгледзіўшы, што многа народу йдзе да Яго, кажа Піліпу: дзе нам купіць хлеба, каб іх накарміць?O-А блізка была Пасха, сьвята жыдоўскае.h,II ўзыйшоў Ісус на гару і там сядзеў з вучнямі Сваімі.+I пайшло за Ім многа народу, бо бачылі цуды, якія Ён рабіў з хворымі.
* Пасьля гэтага пайшоў Ісус на той бок мора Галілейскага, Тывэрыядзкага.v)e/Калі-ж яго пісаньням мя верыце, як Маім словам паверыце?({.Бо, каб вы верылі Майсею, то верылі-б і Мне, бо ён пісаў аба Мне.S' -Ня думайце, што Я буду вінаваціць вас перад Айцом: ёсьць на вас абвінавальнік Майсей, на якога спадзяецёся.;&o,Як вы можаце верыць, калі бярэцё славу адзін ад аднаго, а славы, што ад Аднаго Бога, ня шукаеце.>%u+Я прыйшоў у імя Айца Майго, і ня прыймаеце Мяне, а калі-б другі прыйшоў у сваё імя, таго прыймеце.b$=*але пазнаў вас: любві да Бога ня маеце ў сабе.;#q)Славы ад людзей не бяру,l"Q(Але вы ня хочаце прыйсьці да Мяне, каб мець жыцьцё.2!]'Перагледзьце Пісаньні: бо вы думаеце праз іх жыцьцё вечнае мець, і яны сьведчаць аба Мне. &і ня маеце слова Яго, што ў вас было-б, бо ня верыце Таму, Каго Ён паслаў.U #%І Ацец, Які паслаў Мяне, Сам засьведчыў аба Мне. А вы ані голасу Яго ніколі ня чулі, ані аблічча Яго ня бачылі,& E$Я-ж маю сьведчаньне большае за Іоанава: бо дзеяньні, што Ацец даў Мне закончыць, самыя гэтыя дзеяньні, што Я чыню, сьведчаць аба Мне, што Ацец паслаў Мяне.& E#Той быў сьветач, які гарэў і сьвяціў, а вы хацелі часіну пацешыцца пры сьвятле яго. "Я-ж не ад чалавека прыймаю сьведчаньне, але кажу гэта, каб вы спасьліся.iK!Вы пасылалі да Іоана, і ён засьведчыў аб праўдзе.F Ёсьць другі, што сьведчыць аба Мне, і Я ведаю, праўдзівае тое сьведчаньне, якім Ён сьведчыць аба Мне.{o Калі сьведчу Сам аб Сабе, то сьведчаньне Маё непраўдзівае.yk Я нічога не магу рабіць Сам ад Сябе; як чую, так і суджу, і суд Мой праўдзівы, бо ня шукаю Маёй волі, але волі паслаўшага Мяне Айца.E і выйдуць, што добрае чынілі, на ўваскрашэньне жыцьця, а што благое чынілі — на ўваскрашэньне суда.0Y Ня дзівуйцеся гэтаму: бо прыйдзе час, калі ўсе, што ў магілах, пачуюць голас Сына Божага,r]і даў Яму ўладу й суд чыніць, бо Ён ёсьць Сын Чалавечы.{Бо як Ацец мае жыцьцё ў Сабе, так і Сыну даў жыцьцё мець у Сабе;eCЗапраўды, запраўды кажу вам: прыйдзе час, дый ужо прыйшоў, калі ўмершыя пачуюць голас Сына Божага і, пачуўшы, ажывуць.#Запраўды, запраўды кажу вам: хто слухае слова Маё і верыць Паслаўшаму Мяне, мае вечнае жыцьцё і на суд ня йдзе, але перайшоў ад сьмерці ў жыцьцё.@yкаб усе паважалі Сына, як паважаюць Айца. I хто не паважае Сына, не паважае і Айца, паслаўшага Яго.q[Бо Ацец і ня судзіць нікога, але ўвесь суд аддаў Сыну, Бо як Ацец уваскрашае ўмершых і ажыўляе, — так і Сын ажыўляе, каго хоча.pYБо Ацец любіць Сына і паказвае Яму ўсё, што Сам робіць, дый пакажа Яму большыя дзеяньні, чым гэтыя, ажно дзівавацца будзеце.8
iНа гэта Ісус сказаў: запраўды, запраўды кажу вам: Сын нічога ня можа рабіць Сам ад Сябе, калі ня будзе бачыць робячы Айца, бо што робіць Ён, тое й Сын робіць таксама.u cЗа гэта яшчэ больш шукалі Жыды, якбы забіць Яго, што Ён ня толькі ломіць суботу, але і Айцом Сваім заве Бога, раўняючы Сябе да Бога.n UІсус жа кажа ім: Ацец мой дагэтуль робіць, і Я роблю.+
OI пачалі за гэта Жыды гнаць Ісуса і шукалі, як бы забіць Яго, што Ён рабіў гэткае ў суботу . }Чалавек гэны пайшоў і расказаў Жыдом, што гэта Ісус аздаравіў яго.wgПасьля гэтага Ісус спаткаў яго ў царкве і сказаў яму: вось, ты цяпер здаровы, не грашы-ж больш, каб ня сталася табе нешта горшае.+
Аздароўлены-ж ня ведаў, хто Ён, бо Ісус адыйшоўся ад народу, што быў у тым месцы.+ Яго спыталіся: хто гэны чалавек, што сказаў табе: вазьмі ложак твой і хадзі?- Ён адказаў ім: хто мяне аздаравіў, той мне сказаў: вазьмі ложак твой і хадзі. 1
Дзеля гэтага Жыды казалі аздароўленаму: сёньня субота, ня гожа табе браць ложак. 7 I ён у тую-ж часіну стаўся здаровым і ўзяў ложак свой і пайшоў. Было-ж гэта ў суботу.jMI кажа яму Ісус: устань, вазьмі ложак твой і хадзі.2]Хворы адказаў Яму: так, Госпадзе, але ня маю чалавека, які спусьціў бы мяне ў купальню, калі ўскаламуціцца вада; калі-ж сам прыходжу, другі ўжо зыходзіць прада мною.J
Ісус, угледзіўшы яго ляжучы і даведаўшыся, што ён ляжыць ужо даўгі час, кажа яму: ці хочаш паздаравець?lQI быў тут нейкі чалавек, што хварэў трыццаць восем лет.#~?бо Ангел Гасподні час ад часу зыходзіў у купальню і каламуціў ваду; і хто першы ўваходзіў у яе пасьля ўскаламучаньня вады, той здаравеў, на што-б ні хварэў. }9Каля іх ляжала множства нядужых, сьляпых, кульгавых, ссохшых, што чакалі руху вады;@|yЁсьць-жа ў Ерузаліме ля авечых варотаў купальня, што завецца па жыдоўску Вітэзда, з пяцьма стаўбамі.|{ sПасьля гэтага было сьвята жыдоўскае, і прыйшоў Ісус у Ерузалім.zzm6Гэта йзноў другі цуд зрабіў Ісус, вярнуўшыся з Юдэі ў Галілею.ay;5Дык даведаўся бацька, што ў тую гадзіну, калі Ісус сказаў яму: ідзі, сын твой здаровы. I ўвераваў сам і ўвесь дом яго.Kx4Ён спытаўся ў іх: а каторай гадзіне палягчэла яму? Яму сказалі: учора а сёмай гадзіне гарачка пакінула яго.w{3I на дарозе ўжо спаткалі яго слугі яго і сказалі: сын твой здаровы.,vQ2Ісус кажа яму: ідзі, сын твой здаровы! Ён паверыў слову, якое сказаў яму Ісус, і пайшоў.|uq1Прыдворны-ж кажа Яму: Госпадзе! прыйдзі, пакуль ня ўмёр сын мой. ty0I сказаў яму Ісус: ня ўверуеце, калі ня ўбачыце знакоў і цудаў.as;/Ён, пачуўшы, што Ісус прыйшоў з Юдэі ў Галілею, прыйшоў да Яго і прасіў Яго прыйсьці і аздаравіць сына яго; бо быў канаў.nrU.I вось Ісус ізноў прыйшоў у Кану Галілейскую, дзе зрабіў з вады віно. I быў у Капэрнауме нейкі прыдворны, у якога занядужаў сын.~qu-Калі-ж прыйшоў у Галілею, то Галілеяне прынялі Яго, бо бачылі ўсе, што зрабіў у Ерузаліме ў часе сьвята; яны-ж бо самі хадзілі на сьвята.p,бо Сам Ісус сьведчыў, што прарок ня мае пашаны ў сваёй бацькаўшчыне.doA+Цераз два дні выйшаў Ён адтуль і пайшоў у Галілею;rn]*а жанчыне гэтай казалі: ўжо не дзеля тваіх гутарак верым, бо самы чулі і даведаліся, што гэта праўдзівы Збаўца сьвету — Хрыстос.Pm)I яшчэ больш уверавалі дзеля слова Яго,#l?(I вось, як прыйшлі да Яго Самаране, то прасілі Яго пабыць у іх, і Ён нрабыў там два дні.Yk+'I многа Самаранаў з места гэнага ўверавалі ў Яго па слову жанчыны, якая сьведчыла, што Ён сказаў ёй усё, што рабіла.+jO&Я паслаў вас жаць, над чым вы не працавалі: другія працавалі, а вы прыйшлі на працу іх.oiW%Бо ў гэтым сказана праўдзіва: адзін сее, а другі жне.Хто жне, дастае плату і зьбірае плён дзеля жыцьця вечнага, каб і жнец і сявец разам радаваліся.g/#Ці ня кажаце вы, што яшчэ чатыры месяцы, і прыйдзе жніво? а Я кажу вам: падымеце вочы вашыя і паглядзеце на нівы, як яны пабялелі і пасьпелі да жніва..fU"Ісус кажа ім: Мая страва — тое, каб спаўняць волю Паслаўшага Мяне і скончыць дзела Яго. e !Дзеля гэтага вучні гаварылі між сабою: няўжо-ж нехта прынёс Яму есьці?hdI Ён жа сказаў ім: Я маю страву, якой вы ня ведаеце.\c1 Тымчасам вучні прасілі Яго, кажучы: Равві! еш.Hb Яны выйшлі з места і пайшлі да Яго."a= пайдзеце й паглядзеце чалавека, які сказаў мне ўсё, што я рабіла; ці ня Хрыстос гэта?`} Тады жанчына пакінула вядро сваё і пайшла да места ды кажа людзям:_У гэты час прыйшлі вучні Яго і зьдзівіліся, што Ён гаворыць з жанчынаю, але ніводзін ня спытаўся: чаго Табе трэба? ці — аб чым гаворыш з ёю?X^)Ісус кажа ёй: гэта Я, што гавару з табою.A]{Жанчына кажа Яму: ведаю, што прыйдзе Мэсія (гэта ёсьць Хрыстос), і калі Ён прыйдзе, абвесьціць нам усё. \5Бог ёсьць Дух, і тыя, што пакланяюцца Яму, павінны пакланяцца ў духу і праўдзе.[+Але прыйдзе час, дый ён ужо прыйшоў, калі праўдзівыя паклоньнікі будуць пакланяцца Айцу ў духу і праўдзе, бо гэткіх паклоньнікаў шукае сабе Ацец.xZiвы ня ведаеце, чаму пакланяецеся; бо збаўленьне ад Юдэяў.NYІсус кажа ёй: павер мне, што надыйдзе час, калі не на гарэ гэтай і не ў Ерузаліме будзеце пакланяцца Айцу;AX{бацькі нашыя пакланяліся на гэтай гарэ, а вы кажаце, што месца, дзе павінны пакланяцца — у Ерузаліме._W7Жанчына кажа Яму: Госпадзе! бачу, што Ты прарок;&VEбо ў цябе было пяць, і той, якога цяпер маеш, ня муж табе; гэта ты праўдзіва сказала.BU}Жанчына адказала і сказала: у мяне няма мужа. Ісус кажа ёй: праўду ты сказала, што ў цябе няма мужа;uTcКажа ёй Ісус: пайдзі, пакліч мужа твайго і прыйдзі сюды.8SiЖанчына кажа Яму: Госпадзе! дай мне гэтай вады, каб мне ня прагнуць і ня прыходзіць сюды чарпаць.xRiхто ж вып‘е вады, якое Я яму дам, не запрагне ніколі, але вада, што дам яму, станецца ў ім крыніцаю вады, што ў жыцьцё вечнае цячэ. Q
Ісус адказаў ёй і сказаў: кожын, хто п'е гэтую ваду, зноў піць захоча;@Py няўжо Ты большы за айца нашага Якава, які Даў нам гэту студню і сам з яе піў, і дзеці яго, і статак яго?EO Жанчына кажа Яму: Госпадзе! У Цябе й зачарпнуць няма чым, а студня глыбокая: адкуль-жа ў Цябе вада жывая?N
Ісус адказаў ёй і сказаў: калі-б ты ведала дар Божы, і Хто кажа табе: дай мне піць, то ты сама прасіла-б у Яго, і Ён даў бы табе жывое вады.PM Жанчына Самаранская кажа Яму: як Ты, Юдэй, просіш піць у мяне, Самаранкі? Бо Юдэі ня маюць зносін з Самаранамі.XL)Бо вучні Яго адыйшліся да места купіць ежы.K-Прыходзіць жанчына з Самарыі зачарпнуць вады. Ісус кажа да яе: дай Мне піць.
~~}}4|{KzzFyhxxwqvwutt s,rrqCppeooFnnn4mmlDlkk1jiiiZhcgg>fe$dlcbaaO`__f^h]\\[iZZY.XWVVUU_TSS~RR8QPOONMvL KK JIIHGFFE!D&CBBSAA@e?>>==і Я рад за вас, што ня быў там, каб вы паверылі; але пойдзем да яго.WA' Дык Ісус сказаў ім проста: Лазар памёр; @
Гаварыў Ісус аб сьмерці яго; тыя-ж думалі, што аб сонным супачынку кажа.m?S Вучні ж Яго сказалі: Госпадзе! калі заснуў, паздаравее.&>E Сказаўшы гэтае, гавора ім пасьля: Лазар, друг наш, заснуў, але Я іду разбудзіць яго.u=c
калі-ж ходзіць уначы, спатыкаецца, бо няма сьвятла ў ім.m<S Ісус адказаў: ці не дванаццаць гадзін мае дзень? Хто ходзіць удзень, не спатыкаецца, бо бачыць сьветласьць гэтага сьвету;0;Y Вучні сказалі Яму: Равві! ці-ж даўно Жыды шукалі каменьмі забіць Цябе, і Ты ізноў ідзеш туды?l:Q Пасьля гэтага сказаў вучням: пойдзем ізноў у Юдэю.9 Калі-ж пачуў, што той хворы, дык прабыў два дні ў тым месцы, дзе знаходзіўся.S8 Ісус жа любіў Марту і сястру яе і Лазара.Q7 Ісус, пачуўшы гэта, сказаў: гэтая хворасць не на сьмерць, але на славу Божу, каб уславіўся праз яе Сын Божы.6 Сёстры паслалі сказаць Яму: Госпадзе! вось той, каго Ты любіш, хворы.H5 Марыя-ж, якой брат Лазар быў хворы, была тая, што памазала Ісуса алеем і абцерла ногі Яго валасамі сваімі.4 } Быў жа адзін хворы Лазар з Віфані, з сяла Марыі і Марты, сястры Яго.<3s
*I многія там уверавалі ў Яго.[2/
)I многія прыйшлі да Яго і казалі, што Іоан не зрабіў ніводнага цуду; але ўсё, што сказаў Іоан аб Ім, было справядліва.1%
(і пайшоў ізноў за Іордан, на тое месца, дзе раней хрысьціў Іоан, і астаўся там.d0A
'I ізноў шукалі, як узяць Яго, але Ён выйшаў з рук іхJ/
&калі-ж роблю, і ня верыце Мне, дык верце ўчынкам Маім, каб ведалі і ўверавалі, што Ацец у-ва Мне, і Я ў Ім.h.I
%Калі Я ня роблю дзела Айца Майго, ня верце Мне, —O-
$дык як жа Таму, Каго Ацец асьвяціў і паслаў у сьвет, вы кажаце: блюзьніш, — за тое, што Я сказаў: Я Сын Божы?6,e
#Калі Ён назваў багамі тых, да каторых было слова Божае (дый ня можа быць парушана Пісаньне),+
"Ісус адказаў ім: ці не напісана ў законе вашым: Я сказаў — вы богі.*)
!Жыды адказалі Яму, мовячы: не за добрае дзела хочам біць Цябе каменьмі, але за тое, што Ты абражаеш Бога, ды што Ты, будучы чалавекам, робіш Сябе Богам.Q)
Ісус адказаў ім: многа добрых учынкаў паказаў Я вам ад Айца Майго; за каторы-ж з іх хочаце Мяне каменаваць?a(;
Тут ізноў Жыды ўхапілі каменьні, каб пабіць Яго.,'S
Я і Ацец — адно.)&K
Ацец Мой, які даў Мне іх, большы за ўсіх, і ніхто ня можа вырваць іх з рукі Айца Майго. %1
і ніхто ня вырве іх з рукі Маёй. I Я даю ім жыцьцё вечнае, і не загінуць давеку. $
авечкі мае слухаюцца голасу Майго, і Я ведаю іх, і яны ідуць за Мною,x#i
Але вы ня верыце, бо вы не з маіх авец, як Я ўжо сказаў вам;D"
I адказаў ім Ісус: Я сказаў вам, і ня верыце; дзелы, што роблю ў імя Айца Майго, яны сьведчаць аба Мне.8!i
Жыды-ж абступілі Яго і казалі Яму: дакуль будзеш нас марочыць? Калі Ты Хрыстос, скажы нам проста.[ /
I хадзіў Ісус у царкве ў портыку Салямонавым.n U
I было тады ў Ерузаліме сьвята абнаўленьня, і была зіма.* M
Другія казалі: гэта словы не апанаванага дэманам, ці-ж можа дэман адчыняць вочы сьляпым?
Многія з іх гаварылі: Ён мае ў сабе дэмана і шалее: што вы слухаеце Яго?h I
Ад гэтых словаў ізноў узьнялася між Жыдамі спрэчка.|q
Ніхто не адыймае яго ў Мяне, але Я сам аддаю яго: бо маю ўладу аддаць яго і ўладу ізноў узяць яго. Гэты загад дастаў я ад Айца Майго.
За тое любіць Мяне Ацец, што кладу жыцьцё Маё, каб ізноў узяць яго.
Маю Я і іншых авечак, што ня з гэтага двара, і гэных трэба Мне прывесьці, каб і Яны пачулі голас Мой. І станецца адно стада і адзін пастыр.
Як Ацец ведае Мяне, так і Я ведаю Яго і жыцьцё Маё аддаю за авец.pY
Я добры пастыр і ведаю, хто мае, — і мае ведаюць Мяне.wg
Найміт жа ўцякае, бо ён найміт і ня турбуецца аб авечках.}s
а найміт, які ня пастыр, для якога авечкі не свае, бачыць, як прыходзе воўк, і пакідае авец і ўцякае: і воўк хапае іх і разганяе авец.ta
Я пастыр добры: добры пастыр аддае жыцьцё сваё за авец,Y+
Злодзей прыходзіць толькі дзеля таго, каб украсьці, забіць і загубіць. Я прыйшоў, каб мелі жыцьцё і мелі балей.'G
Я — дзьверы; хто ўвойдзе праз Мяне, спасён будзе, і ўвойдзе і выйдзе і пашу знойдзе.?w
Усе, колькі іх ні прыходзіла перада Мною, — зладзеі ды разбойнікі, але авечкі не паслухаліся іх. 3
I вось ізноў сказаў ім Ісус: запраўды, запраўды кажу вам, што Я дзьверы авечак.)
Гэту прыповесьць сказаў ім Ісус, але яны не зразумелі, што такое Ён гаварыў ім.
за чужым жа ня пойдуць, але ўцякуць ад яго, бо ня ведаюць чужога голасу..
U
і, калі выведзе сваіх авечак, ідзе перад імі, і авечкі йдуць за ім, бо ведаюць голас яго;O
яму прыдзьвернік адчыняе, і авечкі слухаюцца голасу яго, і ён кліча сваіх авец па іменьню і выводзіць іх;e C
А хто ўваходзіць дзьвярыма, той пастыр авечак,d
C
Запраўды, запраўды кажу вам: хто не дзьвярыма ўваходзіць у авечы двор, але пералазіць інакш, той злодзей і разбойнік.f E )Ісус сказаў ім: калі-б вы былі сьляпыя, то ня мелі-б грэху на сабе; але як вы кажаце, што бачыце, то грэх астаецца на вас."= (Пачуўшы гэтае, некаторыя з фарысэяў, што былі з Ім, сказалі Яму: няўжо-ж і мы сьляпыя?H 'I сказаў Ісус: на суд прыйшоў Я ў сьвет гэты, каб сьляпыя бачылі, а тыя, што бачаць, зрабіліся сьляпымі._7 &Ён жа сказаў: верую, Госпадзе! і пакланіўся Яму. %Ісус сказаў яму: і ты бачыў Яго, і той, што гаворыць з табою, — гэта Ён.}s $Той жа адказаў і сказаў: а хто Ён, Госпадзе, каб мне верыць у Яго?5c #Ісус, дачуўшыся, што выгналі яго вон, і знайшоўшы яго, сказаў яму: ці верыш ты ў Сына Божага?"= "Яму адказалі і сказалі: у грахох ты ўвесь урадзіўся і ты нас вучыш? I выгналі яго вон.c? !Каб Ён ня быў ад Бога, дык ня мог бы нічога рабіць. Ад веку ня чуваць было, каб хто адчыніў вочы сьляпому ад нараджэньня.9k але мы ведаем, што грэшнікаў Бог ня слухае; але хто славіць Бога і выпаўняе волю Яго, таго слухае.I~ I адказаў ім чалавек гэты і сказаў: гэта й дзівіць мяне, што вы ня ведаеце, адкуль Ён, а Ён адчыніў мне вочы;}{ Мы ведаем, што з Майсеем гаварыў Бог; аб Ім жа ня ведаем, адкуль Ён.|{ Яны ж дакаралі яго, кажучы: гэта ты вучань Яго, мыж Майсеявы вучні.F{ Адказаў ім: я ўжо сказаў вам; вы ня слухалі; што яшчэ хочаце чуць? Няўжо-ж вы хочаце зрабіцца Яго вучнямі?xzi Дык ізноў сказалі яму: што Ён зрабіў з табою? Як адчыніў вочы?-yS Ён жа адказаў ім і сказаў: ці Ён грэшны, ня ведаю, адно ведаю, што я быў сьляпы, а цяпер бачу.ax; I вось другі раз паклікалі чалавека, што быў сьляпы, і сказалі яму: аддай славу Богу: мы ведаем, што чалавек той грэшнік. wy Дзеля гэтага бацькі яго сказалі: ён дарослы, у самога спытайцеся.fvE Так адказалі бацькі яго, бо баяліся Жыдоў, бо Жыды згаварыліся ўжо, каб таго, хто прызнае Яго за Хрыста, адлучыць ад школы.xui а як цяцер бачыць, ня ведаем: таксама, хто адчыніў яму, вочы, мы ня ведаем: сам ён дарослы, самога спытайцеся; няхай сам аб сабе скажа."t= Бацькі яго адказалі ім і сказалі: мы ведаем, што ён наш сын, і што ён радзіўся сьляпы;9sk і спыталіся ў іх: ці гэта сын ваш, аб якім вы кажаце, што ён радзіўся сьляпы? Як жа ён цяпер бачыць?7rg Жыды-ж не паверылі, што ён быў сьляпы і стаў відзець, пакуль не паклікалі бацькоў аздароўленага6qe I зноў кажуць сьляпому: а ты што скажаш аб Ім, што Ён табе адчыніў вочы? Той адказаў: гэта прарок.*pM Дык некаторыя з фарысэяў гаварылі: не ад Бога гэты чалавек, бо не шануе суботы. Другія казалі: як можа чалавек грэшны рабіць гэткія цуды? I была між імі спрэчка.Xo) I пыталіся ў яго ізноў фарысэі, як ён стаў бачыць. Ён жа сказаў ім: балота палажыў Ён на вочы мае, і я ўмыўся і віджу.rn] А была субота, калі Ісус зрабіў балота і адчыніў яму вочы.Xm)
Павялі гэтага былога сьляпога да фарысэяў.Zl- Дык сказалі яму: дзе Ён? Ён адказаў: Ня ведаю..kU І той адказаў і сказаў: Чалавек, званы Ісусам, зрабіў балота, памазаў вочы мае і сказаў мне: пайдзі ў купальню Сілаам і ўмыйся. Я пайшоў, умыўся і стаў відзець.Yj+
Дык пыталіся ў яго: як адчыніліся вочы твае?i} Іншыя казалі: гэта ён, а іншыя — падобны да яго; ён жа казаў: гэта я.@hy Суседзі-ж і тыя, што бачылі яго раней, як быў сьляпы, гаварылі: ці-ж ня той гэта, што сядзеў і жабраваў?]g3 дый сказаў яму: пайдзі, умыйся ў купальні Сілаам (што тлумачыцца: Пасланы). Той пайшоў і ўмыўся і прыйшоў відзючы."f= Сказаўшы гэта, Ён плюнуў на зямлю, зрабіў з сьліны балота й памазаў ім вочы сьляпомуSe Пакуль Я на сьвеце, Я сьвятло сьвету.Fd Мне трэба рабіць дзела Таго, што паслаў Мяне, пакуль дзень; надыходзе ноч, калі ніхто ня можа рабіць.,cQ Ісус адказаў: не саграшыў ані ён, ані бацькі яго, але дзеля выяўленьня ў ім дзел Божых.&bE Вучні Яго спыталіся ў Яго: Равві! хто саграшыў: ён, ці бацькі яго, што ўрадзіўся сьляпы?qa ] I, праходзячы, угледзіў чалавека сьляпога ад нараджэньня.L`;Тады ўзялі каменьні, каб кінуць у Яго, але Ісус укрыўся і выйшаў з царквы, прайшоўшы між імі; і пайшоў далей.%_C:Ісус адказаў ім: запраўды, запраўды кажу вам: перш, чымся нарадзіўся Аўраам, быў Я. ^19На гэтае сказалі Яму Жыды: Табе няма яшчэ пяцідзесяцёх гадоў, і Ты бачыў Аўраама?]8Аўраам, ацец ваш, рад быў бачыць дзень Мой; і ўгледзіў і ўцешыўся.w\g7I вы не пазналі Яго, а Я знаю Яго, і калі скажу, што ня знаю Яго, то буду падобны да вас брахун. Але Я знаю Яго і выпаўняю слова Яго.o[W6Ісус адказаў: калі Я Сам Сябе выслаўляю, то слава Мая нішто. Мяне выслаўляе Ацец Мой, аб каторым вы гаворыце, што Ён Бог ваш./ZW5Няўжо-ж Ты большы за айца нашага Аўраама, які ўмёр? і прарокі ўмярлі: за каго Ты Сябе выдаеш? Y14Жыды сказалі Яму: цяпер даведаліся мы, што ў Табе дэман. I Аўраам памёр, і прарокі, а Ты кажаш: хто выпаўніць слова Маё, той не спазнае сьмерці давеку.$XA3Запраўды, запраўды кажу вам: хто выпаўняе слова Маё, ня ўгледзіць сьмерці давеку.W{2Дый Я-ж ня шукаю славы для Мяне; ёсьць Той, што шукае і судзіць.(VI1Ісус адказаў: у ва Мне дэмана няма; але Я паважаю Айца Свайго, а вы зьняважаеце Мяне.Хто ад Бога, той слухае словы Божыя; вы затым ня слухаеце, што вы не ад Бога.S.Хто з вас дакажа Мой грэх? Калі-ж Я гавару праўду, чаму вы ня верыце Мне?UR#-А як Я праўду гавару, то ня верыце Мне.iQK,Ваш ацец д'ябал, і вы хочаце выпаўняць жаданыіі айца вашага. Ён быў душагуб ад пачатку і ня ўстоіў у праўдзе; бо яе няма ў ім. Калі ен гаворыць брахню, гаворыць сваё, бо ён брахун і бацька ілжы.
P
+Чаму вы не разумееце гутаркі Мае? Бо ня можаце слышаць слова Майго.O*Ісус сказаў ім: калі-б Бог быў ваш Ацец, то вы любілі-б Мяне, бо Я з Бога выйшаў і прыходжу; бо Я ня Сам ад Сябе прыйшоў, але Ён паслаў Мяне.EN)Вы робіце ўчынкі айца вашага. На гэтае сказалі Яму: мы не з распусты роджаны; аднаго Айца маем, Бога.OM(А цяпер шукаеце, як забіць Мяне, чалавека, што сказаў вам праўду, якую чуў ад Бога; Аўраам гэтага не рабіў.mLS'Яны адказалі Яму і сказалі: ацец наш — Аўраам. Ісус сказаў ім: калі-б вы былі дзеці Аўраама, то рабілі бы ўчынкі Аўраамавы.K+&Я кажу тое, што бачыў у Айца Майго, а вы робіце тое, што бачылі ў айца вашага.;Jo%Ведаю, што вы семя Аўраама, аднак жа шукаеце, каб забіць Мяне, бо слова Маё не ўмяшчаецца ў вас.I$Дык вось, калі Сын вызваліць вас, то запраўды вольнымі будзеце.hHI#Але раб ня жыве ў доме вечна: сын астаецца вечна./GW"Ісус адказаў ім: запраўды, запраўды кажу вам: усякі, хто грашыць, ёсьць нявольнік грэху.?Fw!Яму адказалі: мы семя Аўраама і нікому ніколі ня былі рабамі; як жа Ты кажаш: станецеся вольнымі.iEK I пазнаеце праўду, і праўда зробіць вас вольнымі.AD{ Тады сказаў Ісус увераваўшым у Яго Жыдом: калі астанецёся ў слове Маім, дык запраўды вы вучні Mаі.]C3 Калі Ён гаварыў гэтае, многія ўверавалі ў Яго.HB I са Мною Той, што паслаў Мяне: Ацец не пакінуў Мяне аднаго, бо Я заўсёды роблю тое, што падабаецца Яму.A- I сказаў ім Ісус: як падыймеце Сына Чалавечага, тады даведаецеся, што гэта Я і што нічога ня роблю ад Сябе, але як наўчыў Мяне Ацец Мой, так і гавару.Q@Не зразумелі, што Ён гаварыў ім аб Айцу.V?%многа маю гаварыць аб вас і судзіць; але Той, што паслаў Мяне, справядлівы, што Я чуў ад Яго, тое й кажу сьвету. >Яны-ж сказалі Яму: хтож Ты? I сказаў ім Ісус: Адпачатны, як і кажу вам;N=сказаў жа Я вам, што паўміраеце ў грахох вашых; бо калі не паверыце, што гэта Я, то памрэцё ў грахох вашых.<+I сказаў ім: вы ад нізу, Я-ж з вышыні; вы з гэтага сьвету, Я ня з гэтага сьвету;&;EЖыды-ж гаварылі: ці не заб'е Ён Сябе Сам, што кажа: куды Я іду, вы ня можаце прыйсьці?f:EI ізноў сказаў ім Ісус: Я адыходжу, і будзеце шукаць Мяне; і паўміраеце ў грэху сваім. Куды іду Я, вы прыйсьці ня можаце.J9
Гэтыя словы гаварыў Ісус ля скарбніцы, калі вучыў у царкве; і ніхто ня ўзяў Яго, бо яшчэ ня прыйшоў час яго.z8mТады сказалі Яму: дзе Ацец Твой? Ісус адказаў ім: вы ня ведаеце ні Мяне, ні Айца Майго. Калі-б вы ведалі Мяне, ведалі б і Айца Майго.7Я Сам сьведчу аб Сабе і сьведчыць аба Мне Ацец, які паслаў Мяне.36_I ў законе-ж вашым напісана, што сьведчаньне двох чалавек справядлівае. (Другазак. 19:15)'5GА калі і суджу Я, то суд Мой справядлівы, бо Я не адзін, але Я і Ацец, што паслаў Мяне.T4!Вы судзіце па целу; Я ня суджу нікога.23]Адказаў ім Ісус і сказаў: калі Я і Сам аб Сабе сьведчу, то сьвядоцтва Маё справядлівае, бо Я ведаю, адкуль прыйшоў і куды іду; а вы ня ведаеце, адкуль Я і куды іду.!2;
Тады фарысэі сказалі Яму: Ты Сам аб Сабе сьведчыш, ды непраўдзівае сьвядоцтва Тваё.g1G Зноў кажа Ісус да народу: Я сьвятло сьвету; хто пойдзе за Мною, той ня будзе хадзіць у цемры, але меціме сьвятло жыцьця.40a Яна адказала: ніхто, Госпадзе! Ісус жа сказаў ёй: і Я не асуджаю цябе: ідзі і больш не грашы.`/9
Ісус, падняўшыся і ня бачучы нікога апрача жанчыны, сказаў ёй: жанчына! дзе тваі абвініцелі? Ніхто не асудзіў цябе?2.] Яны-ж, пачуўшы гэтае і дакараныя сумленьнем, павыходзілі адзін за адным, пачынаючы ад старшых аж да апошніх; застаўся адзін Ісус і жанчына, што стаяла пасярэдзіне.G-I, зноў нагнуўшыся, пісаў на зямлі.W,'Калі-ж яны не пераставалі пытацца ў Яго, то, падняўшыся, сказаў ім: хто з вас бязгрэшны, першы кінь камень у яе.s+_Гаварылі-ж гэта спакушаючы Яго, каб знайсьці што-небудзь дзеля абвінавачаньня Яго. Але Ісус, нагнуўшыся, пісаў пальцам на зямлі.*а Майсей у законе загадаў нам пабіваць гэткіх каменьнем. Ты-ж што скажаш?z)mсказалі Яму: Настаўнік, гэта жанчына злоўлена на чужаложстве,D(Тут кніжнікі і фарысэі прывялі да Яго жанчыну, злоўленую на чужаложстве, і, паставіўшы яе пасярэдзіне,'/Нараніцы-ж ізноў прыйшоў у царкву, і ўвесь народ ішоў да Яго. Ён сеў і навучаў іх.@& }Ісус жа пайшоў на гару Аліўную..%W5I разыйшліся да дому.F$4На гэтае адказалі і сказалі яму: ці і ты не з Галілеі? пашукай і пабач, што з Галілеі прарок ня прыходзіў.%#C3ці судзіць закон наш чалавека, ня выслухаўшы перш яго і не даведаўшыся, што ён робіць?z"m2Кажа ім Нікадэм, адзін з іхніх, што прыходзіў быў да Яго ўначы:Y!+1Бо пракляты гэты народ, што ня ведае закону.] 30Ці паверыў у Яго хто з начальнікаў і фарысэяў?S /Фарысэі сказалі ім: няўжо-ж і вас зьвялі?| q.Слугі адказалі: ніколі чалавек не гаварыў так, як гэты чалавск. 1-I вярнуліся слугі да архірэяў і фарысэяў, і тыя спыталіся: чаму вы не прывялі Яго? {,Некаторыя-ж з іх хацелі ўзяць Яго, але ніхто не падняў на Яго рукі.V%+Дык вось узьнялася аб Ім у людзей спрэчка.H *Ці-ж ня сказана ў Пісаньні, што Хрыстос прыйдзе з сяменьня Давідавага і Віфлеему, з сяла, скуль быў Давід?-)Другія гаварылі: гэта Хрыстос. А іншыя гаварылі: ці ж з Галілеі прыйдзе Хрыстос?|q(Многія з народу, чуўшы гэтыя словы, казалі: запраўды, Ён прарок.pY'Гэтае сказаў Ён аб Духу, якога меліся прыняць веруючыя ў Яго: бо ня было йшчэ на іх Духа Сьвятога, бо ня быў яшчэ Ісус услаўлены.$A&Хто веруе ў Мяне, у таго, як сказана ў Пісаньні, з жывата пацякуць рэкі вады жывое.5c%У апошні-ж вялікі дзень сьвята Ісус стаяў і клікаў, кажучы: хто смагу мае, ідзі да Мяне і пі.r]$Што маюць значыць гэтыя словы, якія Ён сказаў: «будзеце шукаць Мяне і ня знойдзеце, і дзе буду Я, туды вы ня можаце прыйсьці?»ve#I гаварылі жыды паміж сабою: куды Ён хоча йсьці, што мы ня знойдзем Яго? Ці не да грэцкага рассяленьня хоча йсьці і навучаць Грэкаў?-"Будзеце шукаць Мяне і ня знойдзеце, і дзе буду Я, туды вы ня можаце прыйсьці.'!Ісус жа сказаў ім: яшчэ нядоўга Мне быць з вамц і пайду да Паслаўшага Мяне.:m Чулі фарысэі такія гутаркі аб Ім у народзе; і паслалі фарысэі й архірэі слуг сваіх, каб узялі Яго.Z- Многія-ж з народу ўверавалі ў Яго і казалі: калі прыйдзе Хрыстос, няўжо-ж Ён зробіць больш цудаў, чымся гэты зрабіў?$A І шукалі, як бы ўзяць Яго, але ніхто не ўзлажыў на Яго рукі, бо яшчэ ня прыйшоў Яго час.Z
- Я ведаю Яго, бо Я ад Яго, і Ён паслаў Мяне.= s I крыкнуў тады Ісус у царкве, навучаючы і кажучы: і Мяне ведаеце, і ведаеце адкуль Я, і прыйшоў Я ня Сам ад Сябе, але праўдзівы Той, што паслаў Мяне, ды Яго вы ня ведаеце;$ AАле мы ведаем Яго, адкуль Ён; калі-ж прыйдзе Хрыстос, ніхто ня будзе ведаць, адкуль Ён.:
mВось Ён кажа яўна, і нічога ня кажуць Яму; ці не пераканаліся начальнікі, што Ён запраўды Хрыстос?
Іншыя-ж з ерузалімцаў казалі: ці ж гэта ня Той, Якога шукаюць, каб забіць?taНя судзіце па выгляду, але судзіце судом справядлівым.}калі ў суботу абразаецца чалавек, каб ня быў парушаны закон Майсеяў, — чаму ж нездаволены вы Мною, што Я аздаравіў чалавека ў суботу?
~~Y}}K||W{{zyySxwvv uruLttAsrr"qIpsonnImmlVkjjBiiVh`gff$eydccba``~__M^^4]O\\W[\ZZ=YY*XWWW==U<<;<:99c8866G5]4k33W22d100o/x/.z-,,+a*\)((6'o&&e%%$l## ""! Q YU*|2Y$r
= \ 9
$ 88w
t{aКалі-б Я не зрабіў сярод іх таго, чаго ніхто не рабіў, то ня мелі-б грэху, а цяпер і бачылі, і зьненавідзелі і Мяне, і Айца Майго.gzGХто Мяне ненавідзіць, ненавідзіць і Айца Майго.=ysКалі б Я ня прыйшоў і не гаварыў ім, то ня мелі-б грэху; а цяпер ня маюць адгаворкі ў грэху сваім.&xEАле ўсё гэтае зробяць вам дзеля іменьня Майго, бо ня ведаюць Таго, хто паслаў Мяне.Rw Памятайце слова, якое Я сказаў вам: слуга ня большы за гаспадара свайго. Калі Мяне перасьледавалі, будуць перасьледаваць і вас; калі Маё слова захавалі, і вашае слова захаваюць.PvКалі-б вы былі із сьвету, то сьвет любіў бы сваё, але, як вы не із сьвету, дык за гэта ненавідзіць вас сьвет.u!Калі сьвет вас ненавідзіць, ведайце, што Мяне раней за вас зьненавідзіў.Zt-Гэтае загадваю вам: любеце адзін аднаго.s!Ня вы Мяне выбралі, але Я вас выбраў і наставіў вас, каб ішлі і прыносілі плод, і каб плод ваш трываў; каб, што папросіце ў Айца ў імя Маё, даў вам.rЯ ўжо не называю вас слугамі, бо слуга ня ведае, што робіць гаспадар яго, а Я назваў вас другамі, бо ўсё, што чуў ад Айца Майго, сказаў вам.oqWВы другі Маі, калі спаўняеце тое, што Я загадваю вам. p7
Ніхто ня мае любві большае за тую, калі хто аддасьць душу сваю за другаў сваіх.yok Вось запаведзь Мая: любеце адзін аднаго, як Я палюбіў вас.#n? Гэтае сказаў Я вам, каб радасьць Мая ў вас была, і каб радасьць вашая была поўная.]m3
Калі выпаўніце запаведзі Мае, будзеце ў любві Маёй, як і Я выпаўніў прыказаньні Айца Майго і астаюся ў Яго любві.
l
Як палюбіў Мяне Ацец, так Я палюбіў вас; аставайцеся-ж у любві Маёй.#k?Гэтым уславіцца Ацец Мой, калі вы прынясецё багаты плод і будзеце Маімі вучнямі..jUКалі будзеце ў-ва Мне, і словы Мае ў вас будуць, то, чаго хочаце, прасеце, і станецца вам.niUХто ня будзе ў-ва Мне, будзе выкінены вон, як галіна, і засохне; а гэткія галіны зьбіраюць і кідаюдь у вагонь, і яны згараць.`h9Я лаза, а вы галіны; хто прабывае ў-ва Мне і Я ў ім, той прыносіць багата пладоў; бо без Мяне ня можаце рабіць нічога.ugcБудзьце-ж у-ва Мне, і Я ў вас. Як галіна ня можа даваць плоду сама сабою, калі ня будзе на лазе, так і вы, калі ня будзеце ў-ва Мне.cf?Вы ўжо ачышчаны праз слова, што Я гаварыў вам.Ue#Усякую галіну ў Мяне, якая не дае плоду, Ён адсякае; і ўсякую, што дае плод, абчышчае, каб больш пладоў давала.|d sЯ ёсьць запраўдная вінаградная лаза, а Ацец Мой вінаградар.Gc Але, каб сьвет ведаў, што Я люблю Айца і, як загадаў Мне Ацец, так роблю, — устаньце, пойдзем адгэтуль.*bM Ужо нямнога Мне гаварыць з вамі; бо йдзе князь гэтага сьвету і ў-ва Мне ня мае нічога.a I сказаў Я вам цяпер — перш, чым сталася, каб вы паверылі, як станецца.` Вы чулі, што Я сказаў вам: іду ад вас і прыйду да вас. Калі-б вы любілі Мяне, то ўцешыліся бы, што Я сказаў: іду да Айца, бо Ацец Мой большы за Мяне.T_!Мір пакідаю вам, мір Мой даю вам; даю-ж вам ня так, як сьвет дае: няхай не сумляваецца сэрца вашае І не баіцца.V^%Пацяшыцель жа, Дух Сьвяты, Якога пашле Ацец у імя Маё, навучыць вас усяго і напомніць вам усё, што Я казаў вам.P]Гэтае сказаў Я вам, пакуль Я з вамі.L\Хто ня любіць Мяне, не выпаўняе слоў Маіх; слова-ж, якое вы чуеце, ня ёсьць Маё, але Айца, што паслаў Мяне.[}I адказаў яму Ісус і сказаў: хто любіць Мяне, той спаўняе слова Маё; і Ацец Мой палюбіць яго; і Мы прыйдзем да Яго і зробім сялібу ў Яго.#Z?Кажа Яму Юда (не Іскарыёт): Госпадзе, чаму гэта Ты хочаш зьявіць Сябе нам, а ня сьвету? YyХто мае запаведзі Мае і выпаўняе іх, той любіць Мяне, а таго, хто любіць Мяне, любіцімець Ацец Мой, і Я палюблю Яго і зьяўлюся яму Сам.}XsУ той дзень даведаецеся, што Я ў Айцу, і вы ў-ва Мне, і Я ў вас.,WQЯшчэ трохі, і сьвет ужо ня ўбачыць Мяне, а вы ўбачыце Мяне, бо Я жыву, і вы жыць будзеце.UV#Не пакіну вас сіротамі: прыйду да вас.SU Духа праўцы, Якога сьвет ня можа прыняць, бо ня бачыць Яго, а вы ведаеце Яго, бо Ён з вамі ёсьць і ў вас будзе.T#I Я ўпрашу Айца, і Ён дасьць вам другога Пацяшыцеля, каб быў з вамі давеку,\S1Калі любіце Мяне, споўніце Мае запаведзі.ORЧаго папросіце ў імя Маё, Я зроблю.Q
I чаго папросіце ў імя Маё, тое зроблю, каб уславіўся Ацец у Сыне.zPm Запраўды, запраўды кажу вам: хто веруе ў Мяне, будзе рабіць учынкі, якія Я роблю, дый большыя за іх зробіць: бо Я да Айца Майго іду.O# Верце Мне, што Я ў Айцу, і Ён у-ва Мне; каліж не, верце Мне па самых учынках.cN?
Ці ж ты ня верыш, што Я ў Айцу і Ацец у-ва Мне? Словы, што кажу вам Я, ад Сябе не кажу. Ацец, што ў-ва Мне, Ён робіць дзелы.nMU Кажа яму Ісус: гэтулькі часу я з вамі, і ты не пазнаў Мяне, Піліп? Хто бачыў Мяне, бачыў Айца; як жа ты кажаш: пакажы нам Айца?nLUКажа яму Піліп: Госпадзе! пакажы нам Айца, і годзе з нас.'KGкалі-б вы пазналі Мяне, пазналі-б і Айца Майго; і ад сяньня ведаеце Яго і бачылі Яго.7JgІсус сказаў яму: Я і дарога, і праўда, і жыцьцё. Ніхто ня прыходзе да Айца, калі не цераз Мяне;IКажа Яму Хама: Госпадзе! ня ведаем, куды йдзеш; дык як можам ведаць дарогу?SH I куды йду, ведаеце, і дарогу ведаеце.0GYI, калі пайду і прыгатую вам месца, прыйду ізноў і вазьму вас да Сябе, каб і вы былі, дзе Я.CFУ доме Айца Майго многа сьвятліц; каб жа ня гэтак было, сказаў бы Я вам: іду прырыхтаваць вам месца.E Няхай не сумляваецца сэрца вашае; веруйце ў Бога і веруйце ў Мяне.jDM
&Ісус адказаў яму: душу тваю за Мяне паложыш? запраўды, запраўды кажу табе: не прапяе певень, як тройчы адрачэшся ад Мяне.)CK
%Петр сказаў Яму: Госпадзе! чаму я не магу ісьці за Табою цяпер? Я душу маю палажу за Цябе.B{
$Кажа Яму Сымон Пётр: Госпадзе, куды Ты йдзеш? Ісус адказаў яму: куды Я йду, ты ня можаш цяпер за Мною йсьці; пазьней жа пойдзеш за Мною."A=
#Па гэтым пазнаюць усе, што вы Маі вучні, калі будзеце мець любоў адзін да аднаго.B@}
"Даю вам новае прыказаньне: каб любілі адзін аднаго; як Я палюбіў вас, так і вы любеце адзін аднаго. ?y
!Дзеці! яшчэ нядоўга Мне быць з вамі: будзеце шукаць Мяне і, як Я сказаў Жыдом: куды Я іду, вы ня можаце йсьці, — так гавару цяпер і вам.%>C
Калі Бог уславіўся ў Ім, то Бог уславіць і Яго ў Сабе, і ў хуткім часе ўславіць Яго.=%
А як выйшаў, кажа Ісус: цяпер уславіўся Сын Чалавечы, і Бог уславіўся ў Ім.a<;
Той жа, узяўшы кусок, зараз жа выйшаў; а была ноч.s;_
А як у Юды была скарбонка з грашыма, дык іншыя думалі, быццам Ісус кажа яму: купі, што трэба нам на сьвята, ці каб даў нешта ўбогім.:
Але ніхто з прысутных таго не зразумеў, дзеля чаго гэтае сказаў яму.9
I за куском увайшоў у яго шатан. I кажа яму Ісус: што робіш, рабі хутчэй.U8#
I адказвае Ісус: той, каму Я падам абмачыўшы кусок хлеба. I, абмачыўшы кусок, падаў Юдзе Сымонаваму Іскарыёту.q7[
I той, прыпаўшы да грудзей Ісуса, кажа: Госпадзе! хто гэта?|6q
Яму Сымон Петр кіўнуў, каб папытаўся, хто гэта, аб кім гаворыць. 5
Быў жа за сталом адзін з вучняў Яго на ўлоньні Ісуса, якога Ісус любіў.4
Тады вучні аглядаліся адзін на аднаго, ня ведаючы, аб кім гаворыць.n3U
Сказаўшы гэтае, Ісус узварушыўся духам і засьведчыў і сказаў: запраўды, запраўды кажу вам, што адзін з вас прадасьць Мяне!f2E
Запраўды, запраўды кажу вам: хто прыймае таго, каго Я пашлю, Мяне прыймае, а хто Мяне прыймае, прыймае Паслаўшага Мяне."1=
Цяпер кажу вам, раней, чым гэта сталася, каб, як станецца, вы паверылі, што гэта Я.0
Не аб усіх вас гавару. Я ведаю, каго выбраў. Але няхай станецца, што напісана: Той, хто есьць са Мною хлеб, падняў на Мяне пяту сваю. (Пс. 40:10) /y
Калі гэтае ведаеце, шчасьлівыя вы, калі гэтае рабіць будзеце.Z.-
Запраўды, запраўды кажу вам: слуга ня большы за гаспадара свайго, і пасланец ня большы за таго, хто яго пасылае.q-[
бо Я даў вам прыклад, каб, як Я зрабіў вам, рабілі і вы.=,s
Дык вось, калі Я, Госпад і Вучыцель, абмыў вам ногі, дык і вы павінны абмываць ногі адзін аднаму, +9
Вы называеце Мяне Вучыцелем і Госпадам і справядліва кажаце, бо Я і ёсьць такі.X*)
Калі-ж абмыў ім ногі і апрануў Сваю вопратку, дык, супачыўшы ізноў, спытаўся: ці ведаеце, што гэта Я зрабіў вам?)
Бо ведаў, хто прадасьць Яго, дый затым і сказаў: ня ўсе вы чыстыя.0(Y
Ісус кажа яму: абмытаму трэба толькі ногі абмыць, бо ўвесь чысты, і вы чыстыя, але ня ўсе.'
Сымон Пётр кажа Яму: Госпадзе, ня толькі ногі мае, але й рукі і галаву.C&
Петр кажа Яму: ня ўмыеш ног маіх давеку. Ісус адказаў яму: калі ня ўмыю цябе, ня маеш часьці са Мною.%%C
I адказаў Ісус і сказаў яму: што Я роблю, ты цяпер ня ведаеш, але даведаешся пасьля. $9
I падыходзіць да Сымона Пятра, і той кажа Яму: Госпадзе! ці-ж Табе абмываць мае ногі?N#
Пасьля наліў вады ў умывальніцу і пачаў абмываць ногі вучням сваім і выціраць рушніком, якім быў аперазаны."'
устаў ад стала, скінуў з Сябе верхнюю вопратку і, узяўшы рушнік, падперазаўся. !5
Ісус, ведаючы, што Ацец усе аддаў у рукі Яго, і што Ён ад Бога выйшаў і да Бога йдзе, 9
I ў час вячэры, калі д'ябал улажыў ужо ў сэрца Юды Сымонавага Іскарыёта прадаць Яго, '
Перад сьвятам жа Пасхі Ісус, ведаючы, што прыйшла Яго гадзіна перайсьці з гэтага сьвету да Айца, палюбіўшы сваіх, што на сьвеце, даканца ўзьлюбіў іх.X ) 2I ведаю, што прыказаньне Яго ёсьць жыцьцё вечнае. Дык тое, што Я гавару, гавару, як сказаў Мне Ацец, каб гаварыў.. U 1бо не ад Сябе казаў Я, але Ацец, што паслаў Мяне, Ён даў Мне загад, што казаць і гаварыць.j M 0Хто адкідае Мяне і ня прыймае слоў Маіх, мае судзьдзю для сябе: слова, што Я сказаў, яно будзе судзіць яго ў апошні дзень;M /I калі хто пачуе Мае словы і не паверыць, Я ня суджу яго: бо Я прыйшоў ня судзіць сьвет, але спасаць сьвет.' .Я сьвятлом прыйшоў у сьвет, каб кожны, хто веруе ў Мяне, не астаўся ў цемры.\1 -I хто бачыць Мяне, бачыць Паслаўшага Мяне."= ,Ісус жа крыкнуў і сказаў: хто веруе ў Мяне, не ў Мяне веруе, але ў Паслаўшага Мянеa; +бо ўлюбілі балей славу людзкую, чым славу Божую.P *Аднак і з начальнікаў многія ўверавалі у Яго, але дзеля фарысэяў не вызнавалі Яго, каб ня вылучылі іх з школы,lQ )Гэта сказаў Ісая, калі бачыў славу Яго і гаварыў аб Ім.lQ (Асьляпіў вочы іх і сэрца іх абярнуў у камень, каб ня бачылі вачыма і не зразумелі сэрцам і не навярнуліся, каб Я аздаравіў іх.pY 'Дзеля таго не маглі ўвераваць, што, як ізноў сказаў Ісая:pY &каб збылося слова Ісаі прарока, які казаў: Госпадзе! хто паверыць пачутаму ад нас, і каму адкрылася рука Гасподня?. (Ісаі 53:1){ %І, хоць гэтулькі цудаў зрабіў Ён перад імі, яны ня ўверавалі ў Яго:\1 $Пакуль сьвятло з вамі, верце ў сьвятло, каб сынамі сьвятла сталіся. Сказаўшы гэтае, Ісус адыйшоў і ўкрыўся ад іх.+O #I сказаў ім Ісус: яшчэ на кароткі час з вамі сьвятло; хадзіце, пакуль маеце сьвятло, каб не агарнула вас цемра; бо хто ходзіць у цемры, той ня ведае, куды йдзе. "Народ адказаў Яму: мы чулі з закону, што Хрыстос істнуе вечна; дык як жа Ты кажаш, што мусіць быць падняты Сын Чалавечы? Хто гэты Сын Чалавечы?w
g !Гаварыў жа Ён гэтае, паказуючы, якою сьмерцяй меўся памерці.k O I Я, як буду падняты з зямлі, усіх прываблю да Сябе. Цяпер суд сьвету гэтаму; цяпер князь гэтага сьвету выгнаны будзе вон.
I адказаў Ісус і сказаў: не дзеля Мяне быў гэты голас, але дзеля вас.' G Народ, які стаяў і чуў гэтае, казаў: гэта быў гром. Другія казалі: Ангел прамовіў да Яго. Ойча, услаў імя Тваё! I зыйшоў з неба голас: і ўславіў, і яшчэ ўслаўлю.c? Цяпер душа Мая ўзварушана; і што Мне сказаць? Ойча, збаў Мяне ад гэтае гадзіны; але-ж дзеля гэтае гадзіны Я і прыйшоў.c? Хто Мне служыць, няхай ідзе Маім шляхам; і дзе Я, там і слуга Мой будзе; і хто Мне служыць, будзе ў пашане ў Айца Майго.Y+ Хто любіць душу сваю, загубіць яе; і той, што ненавідзіць душу сваю на гэтым сьвеце, захавае яе ў жыцьцё вечнае.|q Запраўды, запраўды кажу вам: калі пшанічнае зерне, упаўшы ў зямлю, не замрэ, то астанецца адно, а калі замрэ, то дасьць багаты плён.
А Ісус сказаў ім у адказ: нрыйшла гадзіна ўславіцца Сыну Чалавечаму. Піліп ідзе і кажа аб гэтым Андрэю; і Андрэй з Піліпам наказалі Ісусу.O Яны падыйшлі да Піліпа, што быў з Віфсаіды Галілейскае, і прасілі яго, кажучы: пане, нам хочацца бачыць Ісуса.n U Былі-ж і Грэкі сярод прыйшоўшых дзеля адпусту ў сьвята. 5 Фарысэі-ж гаварылі між сабою: глядзіце, нічога не даб'емся! Увесь сьвет ідзе за Ім.t~a Вось чаму спаткаў Яго народ, бо чуў, што Ён зрабіў гэты цуд.$}A Народ жа, які быў з Ім раней, сьведчыў, што Ён выклікаў з магілы Лазара і ўскрасіў Яго.w|g Вучні Яго сьпярша не разумелі гэтага, толькі, як уславіўся Ісус, тады ўспомнілі, што гэтак было напісана аб Ім, і гэтае зрабілі Яму. { ня бойся, дачка Сыонская! вось Цар твой ідзе, седзячы на маладым асьле.hzI Ісус жа, знайшоўшы асьлятка, сеў на яго, як напісана:ay;
узялі пальмовае вецьце і выйшлі на спатканьне Яму і крычэлі: Осанна, багаслаўлен, што йдзе ў імя Госпада, Цар Ізраіляў!"x= Назаўтрае множства народу, які прыйшоў на сьвята, пачуўшы, што Ісус ідзе ў Ерузалім,pwY бо дзеля яго многа Жыдоў прыходзілі і ўверавалі ў Ісуса.Pv
Архірэі-ж пастанавілі забіць і Лазара,Zu- I шмат хто з Жыдоў даведаўся, што Ён там, і прыйшлі ня толькі дзеля Ісуса, але каб і Лазара пабачыць, што Ён ускрасіў.ltQ бо ўбогіх заўсёды маеце з сабою, а Мяне не заўсёды.s Ісус жа сказаў: пакінь яе; яна захавала гэта на дзень пахаваньня Майго,r А сказаў жа гэта не дзеля таго, што клапаціўся аб убогіх, але дзеля таго, што быў злодзей і меў пры сабе скарбонку і насіў, што туды кідалі.q} чаму не прадалі гэтага алею за трыста дынараў і не раздалі ўбогім?p) Тады адзін з вучняў Яго, Юда Сымонаў Іскарыёт, які маніўся прадаць Яго, сказаў: o Марыя-ж, узяўшы хунт дарагога чыстага нардовага алею памазала ногі Ісусавы і выцерла валасамі сваімі ногі Яго, і дом напоўніўся пахам ад міра:nm Там прыгатавалі Яму вячэру, і Марта паслугоўвала, Лазар жа быў сярод супачываўшых з Ім за сталом.'m I За шэсьць дзён да Пасхі прыйшоў Ісус у Віфанію, дзе быў Лазар умёршы, якога Ён ускрасіў..lU 9Архірэі-ж і фарысэі далі загад, каб кожны, хто даведаецца, дзе Ён, данасіў бы, каб Яго ўзяць.9kk 8Дык шукалі Ісуса і, стоючы ў царкве, гаварылі між сабою: як вы думаеце, ці ня прыйдзе Ён на сьвята?Ij 7Блізка-ж была Пасха жыдоўская, і з усяго краю многа папрыходзіла ў Ерузалім перад Пасхай, каб ачысьціцца.ri] 6Дык Ісус ужо не хадзіў яўна між імі, а пайшоў адтуль у краіну ля пустыні ў места, званае Эфраім, і там аставаўся з вучнямі сваімі.Nh 5Ад гэтага дня пастанавілі забіць Яго.g' 4дый ня толькі за людзей, але каб і расьцярушаных дзяцей Божых сабраць у вадно.0fY 3Гэтае-ж ён сказаў не ад сябе, але, быўшы той год архірэем, прарочыў, што Ісус памрэ за людзей,6ee 2і не падумаеце, што лепей нам, каб адзін чалавек памер за людзей, чымся каб увесь народ загінуў."d= 1Адзін жа з іх, нехта Кайяфа, які быў той год архірэем, сказаў ім: вы нічога ня ведаеце:cm 0Калі пакінем Яго гэтак, дык усе ўверуюць у Яго, і прыйдуць Рымляне й забяруць месца нашае і народ.6be /Тады архірэі й фарысэі склікалі раду і кажуць: што нам рабіць? Гэты чалавек робіць многа цудаў.xai .А іншыя з іх пайшлі да фарысэяў і сказалі ім, што зрабіў Ісус. `7 -Тады многія з Жыдоў, што прыйшлі да Марыі, бачучы, што ўчыніў Ісус, уверавалі ў Яго.
_
,I выйшаў умершы з абкручанымі палатном нагамі й рукамі, і аблічча яго было абвязана хусткаю. Ісус кажа ім: разьвяжыце яго і дайце хадзіць.v^e +I, сказаўшы гэтае, крыкнуў моцным голасам: Лазар! выйдзі!R] *Я ведаў, што Ты заўсёды чуеш Мяне, але сказаў дзеля народу, што тут стаіць, каб паверылі, што Ты паслаў Мяне.U\# )I вось узялі камень, дзе ляжаў нябожчык. Ісус жа ўзьвёў вочы ўверх і сказаў: Ойча, дзякую Табе, што пачуў Мяне. [5 (Ісус кажа ёй: ці не казаў Я табе, што, калі будзеш верыць, угледзіш славу Божую?XZ) 'Кажа Ісус: вазьміце камень! Сястра ўмершага, Марта, кажа Яму: Госпадзе, ўжо сьмярдзіць, бо ўжо чацьверты дзень. Y3 &Ісус жа, ізноў тужачы ў душы, ідзе да магілы; была-ж гэта пячора, заваленая камнем.0XY %А некаторыя з іх сказалі: ці ня мог Ён, расчыніўшы вочы сьляпому, зрабіць, каб і гэты ня ўмёр?TW! $Тады Жыды казалі: глядзі, як Ён любіў яго.#VA #Ісус заплакаў.U# "ды сказаў: дзе вы палажылі яго? Адказалі Яму: Госпадзе! пайдзі й паглядзі.>Tu !Ісус, угледзіўшы, што яна плача і што плачуць прыйшоўшыя з ёю Жыды, Сам затужыў духам і ўзварушыўся,xSi Марыя-ж, прыйшоўшы туды, дзе быў Ісус, і ўгледзіўшы Яго, упала да ног Яго і сказала Яму: Госпадзе! каб Ты быў тут, не памер бы брат мой.wRg Жыды-ж, што былі з ёю ў доме і пацяшалі яе, бачучы, што Марыя бордза ўстала і выйшла, пайшлі за ёю, кажучы, што йдзе на магілу плакаць. Q Ісус жа яшчэ ня быў увайшоў у вёску, але быў там, дзе Яго Марта сустрэла.hPI Яна, як толькі пачула, борзда ўстала і пайшла да Яго.>Ou I, сказаўшы гэтае, пайшла і цішком паклікала Марыю, сястру сваю, і кажа ей: Настаўнік тут; кліча цябе.N! Яна кажа Яму: так, Госпадзе! Я веру, што Ты Хрыстос, Сын Божы, што йдзе ў сьвет.M I ўсякі, хто жыве й веруе ў Мяне, не памрэ давеку. Ці верыш гэтаму?2L] Ісус сказаў ёй: Я ёсьць уваскрасеньне і жыцьцё; хто веруе ў Мяне, хоць і памрэ, жыць будзе.K/ Марта сказала Яму: ведаю, што ўваскрэсьне ў дзень уваскрасеньня, у апошні дзень.RJ Ісус кажа ёй: уваскрэсьне брат твой.|Iq Але і цяпер ведаю, што, чаго Ты папросіш у Бога, дасьць Табе Бог. H Тады Марта сказала Ісусу: Госпадзе! каб Ты быў тут, не памер-бы брат мой.G# Марта, пачуўшы, што йдзе Ісус, пайшла насустрэчу Яму. Марыя-ж асталася ў доме.
F
I многа Жыдоў папрыходзіла да Марты й Марыі пацешыць іх па браце іхнім.}Es Віфанія-ж была блізка ад Ерузаліму, нешта з пятнаццаць стадыяў.
y F~b}}||H{#zzyxx?wwavuu8tsrr8q pnnml_k[jjihggfedd:cgbba<`__/^]\[[,ZZWYYYXsWW
V%UTVSRR8QnPP/OO!NsMLLTKK(JIHHGFFEE D%CuCB_AA?@H??)>T==
| ,
?L9%y ((I Ісус кажа яму: ты, Хама, паверыў, бо бачыў Мяне; шчасьлівыя ня бачыўшыя і паверыўшыя.e'C Хама адказаў Яму і сказаў: Госпадзе мой і Божа мой!w&gПотым кажа да Хамы: дай сюды палец твой і паглядзі рукі Мае; дай руку тваю і ўлажы ў бок мой; і ня будзь няверуючым, але веруючым.%I цераз восем дзён ізноў былі ў доме вучні Яго і Хама з імі. Прыходзе Ісус пры замкнёных дзьвярох, стануў пасярэдзіне і сказаў: мір вам!^$5Другія вучні сказалі Яму: мы бачылі Госпада. Але ён сказаў ім: калі ня ўбачу на руках Яго ранаў ад цьвякоў і не уткну пальца Майго ў раны ад цьвякоў, і не ўлажу рукі маёй у бок Яго, не паверу. #3А Хама, адзін з дванаццацёх, званы Блізьнюк, ня быў тут з імі, калі прыходзіў Ісус.""=Каму адпусьціце грахі, таму будуць адпушчаны; на кім пакінеце, на тым астануцца.x!iСказаўшы гэтае, дыхнуў і кажа ім: прыйміце Духа Сьвятога. !Ісус жа сказаў ім ізноў: мір вам! Як паслаў Мяне Ацец, так і Я пасылаю вас." =I, сказаўшы гэтае, паказаў ім рукі й бок свой. I ўзрадаваліся вучні, убачыўшы Госпада.I I ўвечары таго-ж першага дня тыдня, калі дзьверы дому, дзе зьбіраліся вучні Яго, былі замкнёны ад страху перад Жыдамі, прыйшоў Ісус і стануў пасярэдзіне і сказаў ім: мір вам!! ;Марыя Магдаліна ідзе й абвяшчае вучням, што бачыла Госпада, і што Ён гэта сказаў ёй.D Ісус кажа ёй: не дакранайся да Мяне, бо Я яшчэ ня ўзыйшоў да Айца Майго, але йдзі да братоў Маіх і скажы ім: узыходжу да Айца Майго і Айца вашага, і Бога Майго і Бога вашага.Ісус кажа ёй: Марыя! Яна, аглянуўшыся, кажа Яму: Раввуні! г. зн. Вучыцель!?wI кажа ёй Ісус: жанчына! чаго ты плачаш? каго шукаеш? Яна, думаючы, што гэта садоўнік, кажа яму: Госпадзе! калі ты вынес Яго, скажы мне, дзе ты палажыў Яго, і я вазьму Яго.-SСказаўшы гэтае, аглянулася назад і ўбачыла, што стаіць Ісус, але не пазнала, што гэта Ісус.C
I яны кажуць ёй: жанчына! чаго плачаш? Яна адказвае: забралі Госпада майго, і ня ведаю, дзе палажылі Яго.>u I бачыць двух ангелаў у белым адзеньні, седзячы адзін угаловах, другі ўнагах, дзе ляжала цела Ісуса.{ А Марыя стаяла ля магілы і плакала; і плачучы нагнулася да магілы.A}
Дык вучні ізноў пайшлі да сябе.yk Бо яны яшчэ ня ведалі напісанага, што Ён мусіць уваскрэснуць.!Тады ўвайшоў і другі вучань, што раней прыйшоў да магілы, і ўбачыў і паверыў.7gі хустку, што была на галаве Яго, ды ня разам з палатнінай, але асобна скручаную на другім месцы.!;I прыходзіць за ім Сымон Пётр і ўваходзіць у магілу ды бачыць ляжучы адну палатнінуoWі, нахіліўшыся, бачыць ляжучы палатніну, але не ўвайшоў.%CБеглі-ж абодва разам, і другі вучань баржджэй абагнаў Пятра і прыйшоў да магілы першы]3I выйшаў Пётр і другі вучань і пайшлі к магіле.
Дык бяжыць і прыходзіць да Сымона Пятра і другога вучня, якога любіў Ісус, і кажа ім: узялі Госпада з магілы, і ня ведаем, дзе палажылі Яго.L У першы-ж дзень тыдня Марыя Магдаліна прыходзіць раніцай да магілы і бачыць, што камень ад магілы адвалены. 7*Вось тутака дзеля пятніцы жыдоўскай (бо магіла была блізка) і палажылі цела Ісуса.A
{)На тым месцы, дзе Ён быў укрыжаваны, быў сад, і ў садзе новая магіла, у якой яшчэ ніхто ня быў паложаны.( I(I ўзялі яны цела Ісуса і абярнулі Яго ў палатно з пахнідламі, як звычайна хароняць жыды.R 'Прыйшоў такжа й Нікадэм (ён прыходзіў раней да Ісуса ўначы) і прынёс мешаніну з сьмірны і алёэ літраў каля ста.B}&Пасьля гэтага Язэп з Арыматэі (ён быў вучнем Ісуса, але тайным дзеля страху перад жыдамі) папрасіў Пілата зьняць цела Ісуса; і Пілат дазволіў. Дык пайшоў і зьняў цела Ісуса.%C%Дый ізноў жа ў другім месцы гаворыць Пісаньне: Угледзяць, каго прабілі. (Захар 12:10).U$Бо ўсё гэтае сталася, каб збылося Пісаньне: Косьць Яго няхай не пераломіцца. (Выхад 12:46)?w#Той, хто бачыў, пасьведчыў, і сьвядоцтва яго праўдзівае; і ён ведае, што кажа праўду, каб вы паверылі.-"толькі адзін з жаўнераў прабіў Яму бок рагатынаю, і ўраз жа пацякла кроў і вада. 3!Прыйшоўшы-ж да Ісуса, як убачылі, што Ён ужо ўмёр, дык не перабівалі ў Яго галеняў; 3 I вось прыйшлі жаўнеры і ў першага перабілі галені, і ў другога ўкрыжаванага з Ім. 1 А як была пятніца, дык жыды, каб не пакінуць целаў на крыжу ў суботу, (бо той дзень суботні быў вялікі), прасілі Пілата, каб перабіць у іх галені і зьняць. Ісус жа, як узяў воцату, сказаў: Збылося! і, нахіліўшы галаву, аддаў дух.`~9 Тут стаяла судзіна, поўная воцату. Жаўнеры, набраўшы воцату губкай і ўзьдзеўшы яе на трысьціну, паднялі да вуснаў Яго.0}Y Пасьля таго Ісус, ведаючы, што ўжо ўсё збылося, каб споўнілася Пісаньне, кажа: піць хачу!|)Пасьля кажа вучню: вось Маці твая! I з таго часу вучань гэты ўзяў яе да сябе.M{Ісус жа, угледзіўшы Матку і стаяўшага побач вучня, якога любіў, кажа Матцы сваёй: Жанчына, вось сын твой!.zUСтаялі-ж ля крыжа Ісусавага Маці Яго і сястра Маткі Яго, Марыя Кляопава, і Марыя Магдаліна.yдык сказалі адзін аднаму: ня будзем разьдзіраць яго, а кінем жэрабе: чый будзе; каб збылося сказанае ў Пісаньні: Падзялілі адзежу Маю між сабою і аб вопратку Маю жэрабе кідалі. Так і ўчынілі жаўнеры. (Пс 21:19)1x[Жаўнеры-ж, як расьпялі Ісуса, узялі вопратку Яго і падзялілі на чатыры часткі — кожнаму жаўнеру частка, дый хітон; хітон жа быў ня шыты, але ўвесь вытканы ад верху;Uw#Пілат адказаў: што я напісаў, тое напісаў.KvАрхірэі-ж жыдоўскія сказалі Пілату: ня пішы: «Цар Жыдоўскі», але напішы, што Ён Сам казаў: «Я цар жыдоўскі.»uГэты надпіс чыталі многія з жыдоў, бо месца, дзе быў укрыжаваны Ісус, было недалёка ад места, дый напісана было пажыдоўску, пагрэцку і парымску..tUПілат жа і надпіс напісаў і паставіў на крыжу. Напісана было: Ісус Назаранін, Цар Жыдоўскі.sдзе і ўкрыжавалі Яго і з Ім двух другіх наабапал Яго, а ў сярэдзіне Ісуса.%rCI, нясучы крыж Свой, Ён выйшаў на ўрочышча Чарапоў, што пажыдоўску называецца Галгофа,qq[Тады ён аддаў Яго на ўкрыжаваньне. I ўзялі Ісуса й павялі. pyАле яны закрычэлі: вазьмі, вазьмі, укрыжуй Яго! Пілат кажа ім: як я распну Цара вашага? Архірэі-ж адказалі: няма ў нас цара, апрача Кесара.$oAБыла-ж тады пятніца перад Пасхай, і гадзіна шостая. I сказаў Пілат Жыдом: вось Цар ваш!sn_
Пілат, пачуўшы гэтае слова, вывеў вон Ісуса і сеў на судовым пасадзе, на месцы, што называлася літостратон а па жыдоўску Гаввафа.m% З таго мамэнту Пілат стараўся звольніць Яго. Жыды-ж крычэлі, кажучы: калі звольніш Яго, ты ня друг Кесару; кожны, хто робіць сябе царом, вораг кесара.l Ісус адказаў: ты ня меў бы ніякае ўлады нада Мною, калі-б Табе ня было дадзена з вышыні; дзеля гэтага больш грэху на тым, хто Мяне прадаў табе.9kk
Пілат кажа Яму: Ты мне не адказваеш? Ці ня ведаеш, што магу ўкрыжаваць Цябе і магу звольніць Цябе?!j; I ізноў увайшоў у прэторыю і сказаў Ісусу: адкуль Ты? Але Ісус не адказаў яму нічога.ai;Пілат, пачуўшы гэтае слова, яшчэ больш спужаўся.6heЖыды адказалі яму: мы маем закон; і па закону нашаму мусіць памерці, бо зрабіў Сябе Сынам Божым.'gGЯк убачылі Яго архірэі і слугі іх, дык пачалі крычэць, кажучы: распні, распні Яго! Пілат кажа ім: вазьмеце Яго і ўкрыжуйце вы, бо я не знаходжу ў Ім ніякае віны."f=Тады выйшаў Ісус у цярновым вянку й чырвоным плашчу. I сказаў ім Пілат: вось чалавек!Je
Пілат ізноў выйшаў і сказаў ім: вось я выводжу Яго да вас, каб вы ведалі, што я не знаходжу ў Ім ніякае віны.ndUі гаварылі: радуйся, Цар Жыдоўскі! I білі Яго па абліччу.'cGI жаўнеры, сплёўшы вянок з цярніны, узьдзелі Яму на галаву і апранулі Яму чырвоны плашчJb Тады Пілат узяў Ісуса і бічаваў Яго.a (Тады ізноў закрычэлі ўсе, кажучы: не Яго, але Варавву! А Варавва быў душагуб.0`Y'Ёсьць жа ў вас звычай, каб я некага звальняў вам на Пасху. Хочаце, пушчу вам Цара Жыдоўскага?[_/&Кажа Яму Пілат: Што такое праўда? I, сказаўшы гэтае, ізноў выйшаў да Жыдоў і сказаў ім: я ніякае віны ў Ім не знаходжу.N^%Пілат сказаў Яму: дык Ты Цар? Ісус адказаў: ты кажаш, што Я цар. Я на тое нарадзіўся і на тое прыйшоў на сьвет, каб сьведчыць аб праўдзе. Кожын, хто ад праўды, слухае голасу Майго.7]g$Ісус адказаў: Царства Маё ня з гэтага сьвету; калі-б з гэтага сьвету было царства Маё, то слугі Маі бароліся бы, каб Жыды ня выдалі Мяне. Але царства Маё ня згэтуль.\)#Пілат адказаў: ці-ж я Жыд? Цябе твой народ і архірэі выдалі мне; што-ж Ты зрабіў? [7"Ісус адказаў яму: ці ад сябе ты гаворыш гэтае, ці другія сказалі табе аба Мне?!Z;!Дык Пілат ізноў увайшоў у прэторыю і, паклікаўшы Ісуса, сказаў Яму: Ты Цар Жыдоўскі? Y5 Каб споўнілася слова Ісуса, якое Ён сказаў, абвяшчаючы, якою сьмерцяй мае памерціQX Пілат сказаў ім: вазьмеце Яго вы і па вашаму закону судзіце Яго. Жыды сказалі яму: нам нікога ня гожа забіваць. W5 Яны адказалі і сказалі яму: калі-б Ён ня быў такі злачынца, мы ня выдалі-б Яго табе!zVm Пілат выйшаў да іх і сказаў: у чым вінаваціце чалавека гэтага?sU_ Ад Кайяфы павялі Ісуса да прэторыі. Была раніца, і яны не ўвайшлі ў прэторыю, каб не занячысьціцца, ды каб можна было есьці пасху.]T3Пётр ізноў адрокся; і зараз жа прапяяў певень.калі Я сказаў блага, дакажы, што блага, а калі добра, за што б'еш Мяне?WO'Як жа Ён сказаў гэтае, адзін із слуг, што блізка стаяў, удэрыў Ісуса па абліччу і сказаў: так Ты адказваеш архірэю??NwЧаму пытаешся ў Мяне? Папытайся ў тых, хто слухаў, што Я гаварыў ім. Вось яны ведаюць, што Я казаў.MІсус адказаў яму: Я ясна гаварыў сьвету; Я заўсёды навучаў у царкве і школе, дзе звычайна зьбіраюцца Жыды, і ўкрадкам не гаварыў нічога.vLeАрхірэй жа спытаўся ў Ісуса аб вучняў Яго і аб вучэньне Яго.EKРабы-ж і слугі, распаліўшы агонь, бо было сьцюдзёна, стаялі й грэліся. Пётр таксама стаяў з імі і грэўся.+JOТут служанка прыдзьверніца кажа Пятру: ці і ты ня з вучняў гэтага чалавека? Ён сказаў: Не!TI!а Пётр стаяў за варотамі. I вось той другі вучань, знаёмы з архірэем, выйшаў і сказаў прыдзьверніцы і ўвёў Пятра.jHMЗа Ісусам ішоў Сымон Пётр і другі вучань; вучань гэны быў знаёмы з архірэем, дык ён увайшоў з Ісусам на архірэйскі падворак, G9Гэта быў той Кайяфа, які парадзіў Жыдом, што лепш, каб адзін чалавек пагіб за народ. F7
і павялі Яго сьпярша да Анны, бо ён быў цесьцем Кайяфы, які быў на той год архірэем.E Тады жаўнеры і тысячнік і слугі жыдоўскія ўзялі Ісуса, зьвязалі Яго%DC Але Ісус сказаў Пятру: палажы меч у ножны. Няўжо-ж я ня вып'ю чары, што даў Мне Ацец?RC
Сымон жа Пётр, маючы меч, выняў яго і ўдэрыў слугу архірэявага і адсек яму правае вуха; слуга-ж той зваўся Малх. B1 каб споўнілася слова, сказанае Ім: з тых, якіх Ты даў Мне, Я не загубіў нікога.*AMІсус адказаў: Я сказаў вам, што гэта Я; дык вось, калі Мяне шукаеце, дайце ім адыйсьці,@}I ізноў спытаўся ў іх: каго шукаеце? Яны сказалі: Ісуса Назарэя.?I, калі сказаў ім: гэта Я, яны адступіліся назад і ўпалі на зямлю.*>MЯму адказалі: Ісуса Назарэя! Ісус кажа ім: гэта Я. Стаяў жа з імі і Юда, што прадаў Яго.
=Ісус жа, ведаючы ўсё, што з Ім будзе, выйшаў і сказаў ім: каго шукаеце?F<Вось Юда, узяўшы роту ды слуг ад архірэяў і фарысэяў, прыходзіць туды з ліхтарамі, сьветачамі і аружжам.!;;Ведаў жа гэтае месца і Юда, што прадаў Яго, бо Ісус і вучні Яго там часта зьбіраліся.D: Сказаўшы гэтае, Ісус выйшаў з вучнямі Сваімі за ручэй Кедрон, дзе быў сад, у які ўвайшоў Сам і вучні Яго.-9SI Я абвясьціў ім імя Тваё і абвяшчаю, каб любоў, якою Ты палюбіў Мяне, у іх была, і Я ў іх.68eОйча справядлівы! сьвет Цябе не пазнаў, але Я пазнаў Цябе, і яны пазналі, што Ты паслаў Мяне.7Ойча, каго Ты Мне даў, хачу, хай і яны будуць са Мною там, дзе Я, каб бачыць славу Маю, якую Ты Мне даў, бо палюбіў Мяне раней заснаваньня сьвету.a6;Я ў іх, і Ты ў-ва Мне; каб былі злучаны ў вадно, і няхай пазнае сьвет, што Ты паслаў Мяне і палюбіў іх, як палюбіў Мяне.y5kI славу, якую Ты даў Мне, Я даў ім, каб былі адно, як Мы адно.i4KНяхай будуць усе адно: як Ты, Ацец, у-ва Мне, і Я ў Табе, так і яны няхай будуць адно, каб паверыў сьвет, што Ты паслаў Мяне.3Не за іх жа толькі малю, але й за тых, што ўверавалі ў Мяне па слову іх.y2kI за іх Я пасьвячаю Сябе, каб і яны былі асьвечаны праўдаю.o1WЯк Ты паслаў Мяне ў сьвет, так і Я пасылаю іх у сьвет.a0;Асьвяці іх праўдаю Тваею: слова Тваё праўда.R/ Яны не із сьвету, як і Я не із сьвету.}.sНе прашу, каб Ты ўзяў іх із сьвету, але каб захаваў іх ад зла.,-QЯ аддаў ім слова Тваё, і сьвет зьненавідзіў іх, бо яны не із сьвету, як і Я не із сьвету.(,I
Цяпер жа да Цябе іду і гэтае кажу на сьвеце, каб яны мелі радасьць Маю ў сабе поўную.:+m Калі Я быў на сьвеце з імі, Я захаваў іх у імя Тваё; тых, якіх Ты Мне даў, Я захаваў, і ніхто з іх ня згінуў, апрача сына пагібелі, каб выпаўнілася пісаньне. (Пс. 108:17)*} Я ўжо не на сьвеце, але яны на сьвеце, Я-ж да Цябе іду. Ойча сьвяты! захавай іх у імя Тваё, тых, якіх Ты Мне даў, каб яны былі адно, як і Мы.`)9
I ўсё Маё Тваё, і Тваё Маё; і ў іх Я ўславіўся.(+ За іх прашу, не за ўвесь сьвет прашу, але за тых, якіх Ты даў Мне, бо яны Тваі.q'[Бо словы, якія Ты даў Мне, Я аддаў ім, і яны прынялі і запраўды зразумелі, што Я ад Цябе зыйшоў, і паверылі, што Ты Мяне паслаў.x&iЦяпер зразумелі яны, што ўсё, што даў Ты Мне, гэта ад Цябе.Y%+Я абвясьціў імя Тваё людзям, якіх Ты Мне даў ад сьвету; яны былі Тваі, і Ты іх даў Мне, і яны захавалі слова Тваё.C$Дык цяпер услаў Мяне Ты, Ойча, у Цябе Самога тэй славаю, якую Я меў у Цябе раней істнаваньня сьвету.#Я ўславіў Цябе на зямлі: завяршыў дзела, што Ты даў Мне зрабіць.O"Гэнае-ж жыцьцё вечнае ў тым, каб пазналі Цябе, адзінага праўдзівага Бога, і Ісуса Хрыста, якога Ты паслаў.-!Sбо Ты даў Яму ўладу над усякім целам, каб Ён усяму, што Ты даў Яму, даў бы жыцьцё вечнае.m UГэтае сказаў Ісус і падняў вочы свае да неба і мовіў: Ойча! прыйшла гадзіна: услаў Сына Твайго, каб і Сын Твой уславіў Цябе;O !Гэтае сказаў Я вам, каб мір мелі ў-ва Мне. На сьвеце гора мець будзеце, але спадзявайцеся: Я перамог сьвет. } Вось надыходзіць гадзіна, дый ужо прыйшла, калі вы рассеецеся кожын у свой бок і пакінеце Мяне аднаго. Але Я не адзін, бо Ацец са Мною.G Ісус адказаў ім: цяпер верыце?W ' Цяпер бачым, што Ты ведаеш усё і ня маеш патрэбы, каб хто пытаўся ў Цябе. Дзеля гэтага верым, што Ты ад Бога зыйшоў.#? Вучні Яго сказалі Яму: вось Ты цяпер проста гаворыш і прыповесьці ня кажаш ніводнае. Я зыйшоў ад Айца і прыйшоў у сьвет і зноў пакідаю сьвет ды йду да Айца.+бо Сам Ацец любіць вас, бо вы палюбілі Мяне і паверылі, што Я зыйшоў ад Бога.&EУ той дзень будзеце прасіць у імя Маё, і не кажу вам, што Я буду прасіць Айца за вас, yГэтае Я гаварыў вам прыповесьцямі; але надходзіць гадзіна, калі ўжо ня буду гаварыць прыповесьцямі, але проста абвяшчу вам аб Айцу.8iДа сяньня вы нічога не прасілі ў імя Маё; прасіце і дастанеце, каб радасьць ваша была поўная.s_I ў той дзень ня будзеце пытацца ў Мяне ні аб чым. Запраўды, запраўды кажу вам, што, аб чым папросіце Айца ў імя Маё, дасьць вам.V%Так і вы цяпер тужыце, але Я ўбачу вас ізноў, і ўзрадуецца сэрца вашае, і радасьці вашай ніхто не адбярэ ў вас.!;Жанчына, калі родзіць, тужыць, што прыйшла яе гадзіна, але, калі ўродзіць дзіця, дык ужо ня помніць аб горы ад радасьці, бо нарадзіўся чалавек на сьвет.taЗапраўды, запраўды кажу вам: вы заплачаце і загалосіце, а сьвет уцешыцца; вы сумныя будзеце, але сум ваш у радасьць зьменіцца.+OI пазнаў Ісус, што хочуць спытацца ў Яго, і сказаў ім: аб тым пытаецеся адзін у аднаго, што Я сказаў: хутка ня будзеце бачыць Мяне і зноў хутка ўгледзіце Мяне?I гаварылі: што гэта знача, што кажа Ён: хутка? Ня ведаем, што гаворыць.#?I гаварылі некаторыя з вучняў Яго паміж сабою: што гэта Ён гаворыць нам: хутка ня будзеце бачыць Мяне і зноў хутка ўгледзіце Мяне, дый: Я йду да Айца? 3Хутка ня будзеце бачыць Мяне; дый ізноў хутка ўгледзіце Мяне, што йду да Айца."
=Усё, што мае Ацец, ёсьць Маё; дык Я і сказаў, што ад Майго возьме і абвесьціць вам.r ]Той уславіць Мяне, бо з Майго возьме і вам абвесьціць.' G
Калі ж прыйдзе Ён, Дух Праўды, то навучыць вас усякае праўды, бо не ад Сябе гаварыць будзе, але гаварыцімець, што пачуе, і абвесьціць вам, што мае прыйсьці.
Яшчэ многа маю сказаць вам, але вы цяпер ня здолееце перанесьці.b = у судзе-ж, што князь сьвету гэтага засуджаны.ve
у праўдзе, што Я йду да Айца Майго, і ўжо ня ўбачыце Мяне;E у грэху, што ня вераць у Мяне;zmі Ён, прыйшоўшы, карыцімець сьвет у грэху, праўдзе і судзе;zmАле Я праўду кажу вам: ляпей для вас, каб Я пайшоў; бо, калі Я не пайду, Пацяшыцель ня прыйдзе да вас, калі-ж пайду, пашлю Яго да вас,wАле ад таго, што Я сказаў вам гэтае, сум напоўніў сэрца вашае./Цяпер жа йду да Паслаўшага Мяне, і ніхто з вас ня пытаецца ў Мяне: куды йдзеш?!;Але сказаў Я вам гэтае дзеля таго, каб вы, калі прыйдзе той час, прыпомнілі, што Я вам гаварыў аб гэтым; не гаварыў жа вам гэтага спачатку, бо быў з вамі.veI гэтак будуць рабіць вам, бо не пазналі ні Айца, ні Мяне.O Выключаць вас із школаў; дый ідзе гадзіна, калі кожны, хто заб'е вас, будзе думаць, што гэтым служыць Богу.[ 1Гэтае сказаў Я вам, каб ня былі спакушаны.m~SДы й вы будзеце сьведчыць, бо вы ад пачатку са Мною.`}9Калі-ж прыйдзе Пацяшыцель, якога Я пашлю вам ад Айца, Дух Праўды, Які ад Айца зыходзіць, Ён будзе сьведчыць аба Мне.6|eАле няхай споўніцца слова, напісанае ў законе іх: зьненавідзелі Мяне дарэмна. (Псал. 68:5)
R~}||{]zyxxwxwvu tt rqp nmll~kjihh@gfee*dacbb"aV`3_d^L]s\[[#ZTYxXrWVVURTSSdRQQ3POO$NNMHLLKJ`IIHCТыя-ж, пачуўшы, аднадушна паднялі голас к Богу і сказалі: Валадару! Ты Бог, што ўчыніў неба й зямлю й мора дый усё, што ў іх,6=eКалі-ж іх звольнілі, яны пайшлі да сваіх і абвясьцілі тое, што да іх гаварылі архірэі й старшыя.<!Бо больш за сорак гадоў было таму чалавеку, з якім стаўся цуд аздараўленьня.q;[Дык яны, пагразіўшы ім, звольнілі іх, не знайшоўшы нічога, каб пакараць іх, дзеля народу; бо ўсе славілі Бога за тое, што сталася.e:CМы-ж ня можам не гаварыць аб тым, што бачылі й чулі.H9 Пётр жа й Іоан, адказываючы ім, сказалі: Судзіце, ці справядліва перад Богам слухацца вас балей, чым Бога?8 I, паклікаўшы іх, загадалі ім зусім не гаварыць і не навучаць у імя Ісусавае.b7=Але, каб гэта больш не разыходзілася ў народзе, цьвёрда забаронім ім, каб далей не гаварылі ў імя гэтае нікому з людзей.6{кажучы: Што нам зрабіць з гэтымі людзьмі? Бо вялікі знак стаўся праз іх яўна для ўсіх, хто жыве ў Ерузаліме, і ня можам запярэчыць гэтаму.{5oДык, загадаўшы ім выйсьці з сынэдрыону, радзіліся паміж сабою,#4?Бачучы-ж стаяўшага з імі аздароўленага чалавека, не маглі нічога сказаць насупраць.d3A
Бачучы-ж адвагу Пятра й Іоана ды ўцяміўшы, што яны людзі няўчоныя і простыя, зьдзівіліся; і пазналі іх, што былі з Ісусам.O2 і ні ў кім іншым нямашака збаўленьня, бо й няма іншага імя пад небам, дадзенага людзям, якім бы нам спасьціся.1} Ён — камень, зьняважаны вамі пры будове, што стаўся галавою вугла,d0A
дык няхай ведама будзе ўсім вам ды ўсяму народу Ізраільскаму, што ў імя Ісуса Хрыста Назарэя, якога вы ўкрыжавалі, ды якога Бог ускрасіў із мёртвых, — праз Яго гэты стаіць перад вамі здаровы.,/Q Калі ў нас сягоньня дапытываюцца аб добрым учынку нядужаму чалавеку, чым ён аздароўлены,0.YТады Пётр, напоўніўшыся Духам Сьвятым, прамовіў да іх: Павадыры народу і старэйшыя Ізраілю!$-Aдый, паставіўшы гэных пасярод сябе, пыталіся: Якою сілай, ці якім імем учынілі вы тое? ,5і Анна архірэй, і Кайяфа, і Іоан, і Аляксандр, і колькі іх было з роду архірэйскага;+)I сталася, нараніцы сабраліся ў Ерузалім павадыры іхнія ды старшыя й кніжнікі,4*aМнога-ж із тых, што слухалі прамову, уверавалі; і было гэткіх. людзей лікам каля пяцёх тысячаў. )і палажылі на іх рукі, і аддалі іх пілнаваць да раніцы, бо быў ужо вечар.,(Qузлаваныя тым, што яны навучаюць народ ды прапаведуюць у Ісусе ўваскрасеньне із мёртвых;@' {Калі-ж яны гаварылі да народу, падыйшлі да іх сьвяшчэньнікі, і начальнік варты царкоўнае, і Саддукеі,e&CВам найперш Бог, паставіўшы Сына Свайго Ісуса, паслаў Яго багаславіць вас, каб адвярнуўся кожын ад благіх учынкаў сваіх.%wВы сыны Прарокаў і тае запаведзі, што даў Бог бацьком нашым, кажучы да Аўраама: I ў насеньні тваім багаслаўлёны будуць усе народы зямлі.($IДый усе Прарокі ад Самуіла ды пасьля іх, якія толькі прамаўлялі, прадвяшчалі гэтыя дні.I# I будзе, што кожная душа, якая не паслухаецца Прарока гэнага, будзе вынішчана з народу. (Другазак 18:15-18)x"iБо-ж Майсей сказаў бацьком: Прарока паставіць вам Госпад Бог із братоў вашых, як мяне. Яго слухайцеся ў-ва ўсім, што казаціме да вас.p!Yды якога мусіла неба прыняць да часу зьдзейсьненьня ўсяго, аб чым гаварыў Бог праз вусны ўсіх Сваіх сьвятых Прарокаў ад вякоў.O каб прыйшлі часы асьвяжэньня ад аблічча Госпада, ды Ён прыслаў-бы вам Ісуса Хрыста, якога абвясьціў наперад,| qДык пакайцеся й навярнецеся, каб былі зьняты з вас грахі вашыя,, QБог жа, што прадказаў вуснамі ўсіх Сваіх Прарокаў, каб цярпець мукі Хрысту, тое і споўніў.' GАле цяпер, браты, я ведаю, што праз няведаньне ўчынілі вы гэта, так, як і павадыры вашыя. yI дзеля веры ў імя Ягонае дало імя Яго сілу таму, каго бачыце й ведаеце; і вера, што ад Яго, дала яму гэтае аздараўленьне перад вамі ўсімі.
а Павадыра жыцьця забілі. Бог падняў Яго із мёртвых, і мы сьведкі гэтага.+OВы-ж ад Сьвятога й Справядлівага адракліся ды прасілі памілаваць вам чалавека душагуба,A{
Гэта Бог Аўраамаў і Ізаакаў і Якубаў, Бог бацькоў нашых, уславіў сына Свайго Ісуса, якога вы выдалі й адракліся ад Яго перад абліччам Пілата, калі той судзіў звольніць Яго.Z- Бачучы гэта, Пётр прамовіў да народу: Мужы Ізраільскія! што дзівуецеся з гэтага, ці што так пільна ўглядаецеся на нас, як быццам уласнай сілай або пабожнасьцяй зрабілі мы, каб ён хадзіў?w А як аздароўлены кульгач не адставаў ад Пятра й Іоана, дык увесь народ у задзіўленьні прыбег да іх у сені, што называюцца Салямонавымі.
I пазналі яго, што гэта быў той, што дзеля міласьціны сядзеў ля Красных дзьвераў царквы; і напоўніліся страхам і зьдзіўленьнем ад стаўшагася з ім.`9 I ўвесь народ бачыў яго ходзячы й слаўлючы Бога.Gі, падскочыўшы, стануў і хадзіў ды разам з імі ўвайшоў у храм, пахаджаючы, падскокваючы ды слаўлючы Бога.)I, узяўшы яго за правую руку, падняў яго, і ўраз жа акрэплі ногі й ступні ягоныя,T!I сказаў Пётр: Серабра ды золата няма ў мяне, дык дам табе тое, што маю. У імя Ісуса Хрыста Назарэя ўстань і хадзі!nUЁн жа пільна ўзіраўся на іх, спадзяючыся нешта дастаць.zmПётр жа, паўзіраўшыся на яго з Іоанам, сказаў: Паглядзі на нас.#?Ён, угледзіўшы Пятра й Іоана, што меліся ўвайсьці ў сьвятыню, прасіў у іх міласьціны.8iI несьлі нейкага чалавека, храмога ад матчынага чэрава; яго кожын дзень садзілі перад дзьвярыма храму, называнымі Краснымі, прасіць міласьціну ў прыходзіўшых у храм.r
_Пётр ды Іоан ішлі разам у храм у дзявятай гадзіне малітвы., Q/слаўлючы Бога й маючы ласку ў усяго народу. Госпад жа што-дня дадаваў царкве спасаючыхся.O .І, кожын дзень аднадушна бываючы ў храме ды ламаючы хлеб у дамох, прымалі страву ў радасьці й прастаце сэрца,
-і прадавалі дабро сваё й дастаткі, і дзялілі міжы ўсіх, як каму трэба было.e C,I ўсе веручыя былі разам, і ўсё ў іх было супольнае;++I страх зьняў кожную душу, і многа цудаў ды знаменьняў дзеялася праз Апосталаў.-*I трывалі ў навуцы апостальскай, у супольнасьці й ламаньні хлеба, ды ў малітвах.J
)Дык тыя, што прыхільна прынялі словы ягоныя, ахрысьціліся, ды ў гэны дзень далучылася каля трох тысяч душ.3_(Дый іншымі многімі словамі сьведчыў і навучаў, кажучы: Спасайцеся ад гэтага роду распуснага.2]'Бо абяцаньне належыць вам і дзецям вашым, дый усім далёкім, колькі іх пакліча Госпад Бог наш. &Пётр жа сказаў да іх: Пакайцеся, ды няхай кожын із вас ахрысьціцца ў імя Ісуса Хрыста дзеля адпушчэньня трахоў; і вазьмеце дар Духа Сьвятога.L%Пачуўшы гэта, зьмякчэла сэрца ў іх, і яны прамовілі да Пятра й рэшты Апосталаў: Што-ж нам рабіць, мужы браты?eC$Дык няхай-жа цьвёрда ведае ўвесь дом Ізраілявы, што Бог зрабіў Госпадам і Хрыстом Яго, гэтага Ісуса, якога вы ўкрыжавалі.{ o#пакуль палажу ворагаў Тваіх да падножжа ног Тваіх.. (Пс 109:1)4a"Бо Давід ня ўзышоў на нябёсы; сам жа ён кажа: Сказаў Госпад Госпаду майму: сядзі праваруч Мяне,T~!!Вось, узьнесены правіцаю Бога ды ўзяўшы ад Айца абяцаньне Духа Сьвятога, Ён выліў тое, што цяпер бачыце й чуеце.f}E Гэтага Ісуса ўскрасіў Бог, і ўсе мы сьведкі гэтага.e|C ён, прадбачучы, казаў аб ускрасеньні Хрыста, што не асталася душа Яго ў пекле, і цела Ягонае ня бачыла тленьня. (Пс 15:10)0{Y Вось, як Прарок, ды ведаючы, што Бог кляўся й прысягнуў яму з плоду паясьніцы ягонае паставіць у целе Хрыста й пасадзіць на пасадзе ягоным, (2 Царств. 7:12 Пс. 131:11)uzc Мужы браты! Дайце мне сказаць вам адкрыта аб прабацьку Давідзе, што й памер, і пахован, і магіла ягоная ў нас па сягоньняшні дзень.>yu Ты даў мне пазнаць пуціну жыцьця; Ты напоўніш мяне радасьцяй перад абліччам Тваім. (Псальм 15:8-11)x Бо не пакікеш душы маей у пекле, дый не дасі Сьвятому Твайму бачыць тленьне.-wSДзеля гэтага ўцешылася сэрца маё, ды ўзрадаваўся язык мой, дый цела маё супачыне ў надзеі.8viБо Давід кажа аб Ім: Меў я Госпада перад вачыма заўсёды: бо Ён праваруч мяне, каб я не захістаўся.4uaвось, Яго Бог ускрасіў, вызваліўшы з мукаў сьмерці, бо-ж немагчыма было, каб яна Яго ўдзяржала.\t1Яго, выданага водле азначанай рады й прадбачаньня Божага, вы ўзялі і, рукамі беззаконных прыбіўшы цьвякамі, забілі;?swМужы Ізраільскія, выслухайце гэтыя словы: Ісуса Назарэя, мужа, услаўленага міжы вамі ад Бога сілаю й цудамі ды знакамі, што рабіў праз Яго Бог сярод вас, як і самі ведаеце,rI будзе: кожын, хто прызавеціме імя Госпада, спасецца. (Іоіль 2:28-32)*qMСонца абернецца ў цемру і месяц у кроў перш, чым прыйдзе дзень Гасподні, вялікі й слаўны.p I дам цуды ў небе наверсе і знакі на зямлі ўнізе, кроў і агонь і туман дымовы. o9і на рабоў Маіх ды на рабынь Маіх выльлю ў дні гэныя Духа Майго, і будуць прарочыць.Sn I будзе ў апошнія дні, кажа Бог: выльлю Духа Майго на кожнае цела; і будуць прарочыць сыны вашыя й дачкі вашыя; і дзяцюкі вашыя будуць бачыць зьявы, і старшым вашым сны сьніцца будуць;Ym+А ёсьць тое, што сказана праз прарока Іоіля:nlUБо яны не п’яныя, як думаеце: яшчэ-ж трэцяя гадзіна дня.2k]Пётр жа з адзінаццацьма, устаўшы, падняў голас свой і прамовіў да іх: Мужы ІОдэйскія і ўсе жыхары Ерузалімскія, няхай будзе вам гэта ведама, і выслухайце словы мае:zjm
Іншыя-ж, насьмяхаючыся, казалі, што яны ўпіліся маладым віном. i3 I здумяваліся ўсе і ў недаўменьні гаварылі адзін да аднаго: Што-б гэта магло быць?h Крыцяне ды Арабы, — чуем, што яны ґавораць нашымі языкамі аб велічы Божай?Dg
Фрыгіі й Памфіліі, Эгіпту й часьцін Лівіі, сумежных з Кірэнай, ды прыходжыя Рымляне, Жыды й наверненыя, f7 Парфяне й Мідзяне й Эляміты, і жыхары Мэзапатаміі, Юдэі й Каппадокіі, Понту і Азіі,neUДык як-жа мы чуем кожын сваю гутарку, у якой урадзіліся,(Пс. 68:26; 108:8)XV +I сталася ведама ўсім жыхарам Ерузаліму; дык поле гэнае названа ў іхняй гутарцы Акельдама, гэта ёсьць зямля крыві.KU але цаной крыўды прыдбаў ён зямлю і, рынуўшыся, разьдзерся папалове, і вывалілася з яго ўсё шлуньне ягонае.T быў ён палічаны з намі, і лёс вызначыў яму частку ў служэньні гэтым,
S Мужы браты! Тое пісаньне, якое праз вусны Давідавыя Дух Сьвяты прадказаў пра Юду, што быў павадыром тых, каторыя ўзялі Ісуса, — мусіла збыцца;7R iI ў гэныя дні Пётр, устаўшы сярод вучняў, сказаў (а была грамада людзей разам каля ста дваццацёх).UQ %Усе яны трывалі аднадушна ў малітвах і просьбах разам з жанчынамі й Марыяй, Маткай Ісусавай, ды братамі Ягонымі.P #
I, увайшоўшы, узыйшлі ў сьвятліцу, дзе былі Пётр і Якуб, і Іоан і Андрэй, Піліп і Хама, Баўтрамей ды Мацьвей, Якуб Алфеявы й Сымон Зілот, ды Юда Якубаў.KO Тады яны вярнуліся ў Ерузалім з гары, называнай Аліўнай, што непадалёк ад Ерузаліму, за дзень суботні ходу. N 9 дый сказалі яны: Мужы Галілейскія! Чаго стаіцё, узіраючыся на неба? Гэты Ісус, узяты ад вас на неба, прыдзе гэтак сама, як бачылі вы Яго ўзыходзячы на неба.HM
Калі-ж яны пільна ўглядаліся ў неба, як Ён адыходзіў, вось двое мужоў станулі перад імі ў белых вопратках,L / I, сказаўшы гэтае, Ён узьнёсся перад вачыма іхнімі, і хмара ўзяла Яго ад вачэй іх. K {але прымеце сілу, як зыйдзе на вас Дух Сьвяты, і будзеце Мне сьведкамі і ў Ерузаліме, і ў-ва ўсей Юдэі й Самарыі, ды ажно па край зямлі.J -Ён жа сказаў да іх: ня вам ведаць час ці пару, што Ацец паклаў у ўладзе Сваёй;EI Дык яны, зыйшоўшыся разам, пыталіся ў Яго, кажучы: Госпадзе, ці ня ў гэтым часе адбудуеш царства Ізраілю?#H Aшто Іоан хрысьціў вадой, а вы цераз колькі дзён будзеце ахрышчаны ў Духу Сьвятым.NG I, сабраўшы іх, загадаў ім не выхадзіць з Ерузаліму, а чакаць на абвешчанае ад Айца, аб чым вы чулі ад мяне:~F wды прад якімі зьяўляўся жывы пасьля мукаў Сваіх у чысьленых зьявах, у працягу сараку дзён паказываючыся ім ды кажучы аб царстве Божым.E )да дня, у які ўзьнёсся, даўшы праз Духа Сьвятога загады Апосталам, якіх выбраў,D Першую аповесьць, Тэафілю, учыніў я аб усім, што Ісус рабіў ды навучаўCЁсьць і многа другога, што ўчыніў Ісус, але, каб напісаць гэтае асобна, дык, думаю, і самому сьвету не зьмясьціць бы напісаных кнігаў. Амін.1B[Гэты вучань і сьведчыць аб гэтым і напісаў гэтае. I мы ведаем, што праўдзівае сьвядоцтва яго.4AaI праняслося тое слова між братоў, што вучань той не памрэ. Але Ісус не сказаў яму, што не памрэ, а: калі Я хачу, каб ён ператрываў, пакуль прыду, што табе да гэтага?;@oІсус кажа яму: калі Я хачу, каб ён ператрываў, пакуль прыду, што табе да гэтага? Ты йдзі за Мною!b?=Убачыўшы яго, Пётр кажа Ісусу: Госпадзе! а ён што?>Пётр жа, аглянуўшыся, бачыць за ім вучня, якога любіў Ісус, ды што на вячэры, прыпаўшы да грудзей Яго, сказаў: Госпадзе! хто прадасьць Цябе?D=Гэтае-ж сказаў, паказуючы, якою сьмерцяю Пётр уславіць Бога. I, сказаўшы гэтае, кажа яму: ідзі за Мною.V<%Запраўды, запраўды кажу табе: калі ты быў малады, дык падпяразваўся сам і хадзіў, куды хацеў; а як састарэеш, то выцягнеш рукі твае, і другі цябе падперажэ і павядзе, куды ня схочаш.;-I кажа яму трэці раз: Сымон Іонін! Ці любіш ты Мяне? Пётр засмуціўся, што трэці раз спытаўся ў Яго: ці любіш ты Мяне? і сказаў Яму: Госпадзе! Ты ўсё ведаеш; Ты ведаеш, што я люблю Цябе! Ісус кажа яму: пасі авечкі Мае!:-Яшчэ кажа яму другі раз: Сымон Іонін! ці любіш ты Мяне? Пётр кажа Яму: так, Госпадзе, Ты ведаеш, што я люблю Цябе. Ісус кажа яму: пасі авечкі Мае.S9 Калі-ж яны абедалі, Ісус кажа Сымону Пятру: Сымон Іонін, ці любіш ты Мяне больш, чым яны? Пётр кажа Яму: так, Госпадзе! Ты ведаеш, што я люблю Цябе. Ісус кажа яму: пасі авечкі Мае.8 Гэта ўжо трэці раз зьявіўся Ісус вучням Сваім пасьля ўваскрасеньня Свайго.f7E
Ісус прыходзіць, бярэ хлеб і дае ім; таксама й рыбу.b6= Ісус кажа ім: ідзіце абедайце. З вучняў жа ніхто не адважыўся папытацца ў Яго: хто Ты? бо ўсе ведалі, што гэта Госпад.~5u Сымон Пётр пайшоў і выцягнуў на зямлю сець, поўную вялікіх рыбаў; іх было сто пяцьдзесят тры, і пры гэткім множстве сець не прарвалася.n4U
Ісус кажа ім: прынясеце рыбы, якую вы цяпер злавілі.3 Калі-ж выйшлі на зямлю, бачаць раскладзены агонь і на ім рыбу ды хлеб.B2}а другія вучні прыплылі ў чоўне (бо недалёка былі ад зямлі, локцяў каля двухсот), цягнучы сець з рыбаю.1Тады вучань, якога любіў Ісус, кажа Пятру: гэта Госпад. Сымон жа Пётр, пачуўшы, што гэта Госпад, падперазаўся (бо быў голы) і кінуўся ў мора;e0CЁн жа сказаў ім: закіньце сеці па правы бок чаўна і зловіце. Яны закінулі, ды ўжо не маглі выцягнуць сеці ад масы рыбы. /9Ісус кажа ім: дзеці! Ці ёсьць у вас якая-небудзь ядоміна? Яны адказалі Яму: няма.!.;Калі-ж ужо настала раніца, Ісус стаяў на беразе, але вучні не пазналі, што гэта Ісус.o-WСымон Пётр кажа ім: іду лавіць рыбу. Кажуць яму: ідзем і мы з табою. Пайшлі і зараз увайшлі ў човен і не злавілі ў тую ноч нічога.f,Eбылі разам Сымон Пётр і Хама, званы Блізьнюк, і Натанаіл з Каны Галілейскай, і сыны Завядзеявы, і двое другіх з вучняў Яго.)+ MПасьля гэтага ізноў зьявіўся Ісус вучням Сваім ля мора Тывэрыядзкага. Зьявіўся вось як:B*} а гэтае-ж напісана, каб вы паверылі, што Ісус ёсьць Хрыстос, Сын Божы, і, веруючы, мелі жыцьцё ў імя Яго.*)M I многа зрабіў Ісус перад вучнямі Сваімі другіх цудаў, аб якіх не напісана ў гэтай кнізе;
{~~5}i|Z{{KzyxwwZvuultsrr2qqoo1n.mHlmkkii`hhgnfeeJcbbaN`__.^3]c\t\ZZY(XWwVVEUTSRRQPONMLKKdJ/I]HH+G~GF^===qq \v
2 w
&\fm Mq I тры дні быў сьляпы, і ня еў ды ня піў.Mp Саўл устаў з зямлі. Калі-ж расчыніліся вочы ягоныя, ня бачыў нікога; дык, узяўшы за руку, завялі яго ў Дамаск. o5 Людзі-ж, што йшлі разам з ім, стаялі здумеўшыся: бо чулі голас, ды нікога ня бачылі.n+ Ён жа, дрыжучы ад жаху, сказаў: Госпадзе, што хочаш, каб я рабіў? I Госпад да яго: Устань ды йдзі да места, і будзе табе сказана, што трэ’ табе рабіць.Xm) Ён жа сказаў: Хто Ты, Госпадзе? А Госпад сказаў: Я Ісус, якога ты перасьледуеш. Цяжка Табе проці ражна ўпірацца.1l[ і, паваліўшыся на зямлю, пачуў голас, які гаварыў яму: Саўл, Саўл, чаму перасьледуеш мяне?!k; Калі-ж ён ішоў, сталася, падыходзячы к Дамаску, зьнячэўку абняло яго сьвятло з неба;wjg выпрасіў у яго пісьмы ў Дамаск да сынагогаў, каб, калі знойдзе каго таго-ж напрамку, мужчын ды жанчын, зьвязаўшы, вясьці ў Ерузалім. i 5 Саўл жа, дышучы пагрозай ды забойствам на вучняў Гасподніх, прыйшоўшы да архірэя,Fh(Піліп-жа апынуўся ў Азоце; і, праходзячы, абвяшчаў Эвангельле па ўсіх гарадох, пакуль прыйшоў у Кесарыю.Tg!'Калі-ж выйшлі із вады, Дух Гасподні схапіў Піліпа, і еўнух больш ня бачыў яго, бо паехаў у сваю дарогу усьцешаны.f-&I загадаў затрымаць воз. I зыйшлі абодва ў ваду, Піліп з еўнухам, і ахрысьціў яго.We'%I сказаў Піліп: Калі веруеш з усяго сэрца, дык можна. I, адказываючы, сказаў: верую, што Ісус Хрыстос ёсьць Сын Божы.7dg$Едучы-ж па дарозе, прыйшлі к вадзе; і сказаў еўнух: Вось вада; што-ж перашкаджае мне ахрысьціцца? c7#Піліп-жа, расчыніўшы вусны свае ды пачаўшы ад пісаньня гэнага, абвяшчаў яму Ісуса.Fb"I, адказваючы, сказаў еўнух Піліпу: Прашу цябе: аб кім прарок гавора гэтае? Аб самым сабе, ці аб кім іншым?Sa !У паніжэньні Яго суд Ягоны ўзяты. Род-жа Ягоны хто вывядзе? Бо жыцьцё Ягонае ўзята будзе ад зямлі. (Ісая 53:7-8)+`O Месца-ж Пісаньня, што ён чытаў, было гэткае: Як авечку на ўбой, вялі Яго; і як ягня ёсьць безгалосае перад тым, хто стрыжэ яго, гэтак і Ягоныя вусны не расчыняцца.3__ Той-жа сказаў: Як здолею, калі хто не давядзе мне? Дый папрасіў Піліпа ўзьлезьці й сесьці з ім. ^9 Прыбегшы-ж, Піліп пачуў, што той чытае Ісаю, дый сказаў: Ці разумееш тое, што чытаеш?n]U I сказаў Дух Піліпу: Падыйдзі й прыстань да возу гэтага.x\i варочаўся назад і, седзячы на возе сваім, чытаў прарока Ісаю.[I, устаўшы, пайшоў. I вось муж Эфіопскі, еўнух, вяльможа Кандакіі, царыцы Эфіопаў, што быў над усімі скарбамі яе ды езьдзіў у Ерузалім пакланіцца,fZEI Ангел Гасподні прамовіў да Піліпа, гаворачы: Устань ды йдзі напаўдзён па дарозе, што йдзе з Ерузаліму ў Газу; яна пустая.pYYЯны-ж, пасьведчыўшы й расказаўшы слова Гасподняе, вярнуліся ў Ерузалім ды шмат дзе ў вёсках Самарыйскіх абвяшчалі Эвангельле.SX I Сымон, адказываючы, сказаў: Памаліцеся Госпаду за мяне вы, каб нішто на мяне не найшло з таго, аб чым вы казалі.bW=Бо бачу цябе ў гарчыні жоўці ды ў путах няпраўды.5VcДык пакайся ў гэтай нягоднасьці тваёй ды малі Бога: мо думка сэрца твайго будзе табе даравана. U1Нямашака табе часьціны й долі ў слове гэтым, бо сэрца твае ня правае перад Богам.IT Пётр жа сказаў да яго: Няхай серабро твае будзе з табой на загубу, бо дар Божы ты маніўся за грошы здабыць.!S;кажучы: Дайце і мне гэткую ўладу, каб той, на каго палажу рукі, прыняў Духа Сьвятога.1R[Сымон-жа, убачыўшы, што праз ускладаньне рук Апосталавых даецца Дух Сьвяты, прынёс ім грошы,xQiТады яны паўскладалі на іх рукі, і тыя прынялі Духа Сьвятога.%PC(бо Ён ня быў на нікога з іх зыйшоўшы, а толькі былі яны ахрышчаны ў імя Госпада Ісуса).xOiякія, прыйшоўшы, памаліліся за іх, каб прынялі Духа Сьвятога,AN{Апосталы-ж, што ў Ерузаліме былі, пачуўшы, што Самарыя прыняла слова Божае, паслалі ім Пятра ды Іоана,VM%
Дый Сымон і той паверыў і, ахрысьціўшыся, быў пры Піліпе. Бачучы-ж знакі й цуды вялікія, што рабіліся, здумяваўся.IL Калі-ж паверылі Піліпу, які абвяшчаў ім Царства Божае ды ймя Ісуса Хрыста, мужчыны й жанчыны хрысьціліся.zKm А ўзіраліся на яго затым, што даволі часу чарамі іх задзіўляў. J5
I ўзіраліся на яго ўсе ад малога да вялікага, кажучы: Гэты ёсьць вялікая моц Божая.cI? Быў-жа перш у месьце тым адзін чалавек, на ймя Сымон, які чараваў ды задзіўляў народ Самарыйскі, удаючы некага вялікага.VH%I сталася радасьць вялікая ў месьце гэным.hGIБо нячыстыя духі із многіх, што мелі іх, выходзілі, моцным голасам галосячы, ды многа спараліжаваных і храмых паздаравела.GFI грамады народу аднадушна прыслухоўваліся да прамоваў Піліпавых, чуючы й бачучы знаменьні, якія рабіў.wEgПіліп жа, прыйшоўшы ў места Самарыйскае, абвяшчаў ім Хрыста.jDMА тыя, што паразьбягаліся, хадзілі і абвяшчалі слова.,CQСаўл жа нішчыў царкву і, уваходзячы ў дамы ды цягнучы мужчын і жанчын, аддаваў у вязьніцу.BА Сьцяпана пахавалі багабойныя людзі ды ўчынілі па ім галошаньне вялікае.}A uI сталася ў той дзень вялікае перасьледаваньне царквы ў Ерузаліме. Дык усе, апрача Апосталаў, расьцярушыліся па землях Юдэі й Самарыі.v@eo:і, вывеўшы за места, закаменавалі яго. А сьведкі паклалі вопраткі свае ля ног дзяцюка на ймя Саўла$=A9Яны-ж, загаласіўшы моцным голасам, пазатыкалі вушы свае ды аднадушна кінуліся на яго<+8і сказаў: Вось, бачу нябёсы расчыненыя і Сына Чалавечага, стоючы праваруч Бога.B;}7Ён-жа, поўны Духа Сьвятога, паўзіраўшыся на неба, угледзіў славу Божую ды Ісуса, стоючы праваруч Бога, :6Слухаючы-ж гэта, яны лопаліся ў сэрцах сваіх і скрыгаталі зубамі на яго.m9S5Вы прынялі закон па загаду Ангелаў, ды не захавалі яго.8}4Каго із Прарокаў ня гналі айцы вашыя? I пазабівалі прадвесьнікаў прыходу Справядлівага, здраднікамі й забойцамі Якога вы цяпер сталіся.c7?3Людзі з цьвёрдым каркам, ды з неабрэзаным сэрцам і вушыма! Вы заўсёды працівіцеся Духу Сьвятому, як айцы вашыя, так і вы.f6E2Ці-ж не Мая рука стварыла ўсё гэтае?. (Ісайя 66:1-2)g5G1Госпад гавора: Неба — пасад Мой, зямля-ж — падножжа ног Маіх. Які-ж дом пабудуеце Мне? Ці якое месца дзеля супачынку Майго? 4y0Але Найвышэйшы ня ў твораных рукамі дамох жывець, як кажа Прарок.>3w/Салямон жа пабудаваў яму дом. 2.які знайшоў ласку ў вачох Бога ды маліў, каб знайсьці жыльлё Богу Якава.W1'-Яе, узяўшы, і занесьлі айцы нашыя з Ісусам у землі паганаў, якіх Бог выгнаў ад аблічча айцоў нашых, да дзён Давіда,_07,Палатка сьведчаньня была ў айцоў нашых у пустыні, як загадаў той, што прамаўляў да Майсея, зрабіць яе на ўзор бачанае.{/o+I паднялі вы палатку Малохаву ды зорку бога Вашага Рэмфана, абразы, што парабілі, каб ім пакланяцца. Дык перасялю вас ажно за Вавілон.A.{*I адвярнуўся Бог і аддаў іх, каб служылі войску нябеснаму, як напісана ў кнізе Прарокаў: Доме Ізраілявы, ці прыносілі вы Мне бітае й ахвяры ў працягу сараку гадоў у пустыні?-+)I зрабілі ў тыя дні цяля, і прынесьлі ахвяру ідалу, і цешыліся з дзела рук сваіх.,w(кажучы Аарону: Зрабі нам багоў, якія-б ішлі наперадзе нас, бо з Майсеем, тым, што вывеў нас з зямлі Эгіпецкай, ня ведаем, што сталася з ім.,+Q'Якога не хацелі слухацца айцы нашыя, але адапхнулі яго ды зьвярнулі сэрцы свае да Эгіпту, *y&Той гэта, што быў у пустыні на зборцы з Ангелам, які з ім гутарыў на гары Сінаі, ды з айцамі нашымі; ён жа прыняў жывыя словы, каб даць нам.f)E%Гэта той Майсей, што сказаў сыном Ізраілявым: Паставіць вам Госпад Бог ваш Прарока із братоў вашых, як мяне; яго слухайце.P($Ён вывеў іх, зрабіўшы цуды й знаменьні ў зямлі Эгіпецкай і ў Чырвоным моры і ў пустыні ў працягу сараку гадоў.>'u#Таго Майсея, якога яны выракліся, мовячы: Хто паставіў цябе за начальніка й судзьдзю? — яго Бог за начальніка й збавіцеля паслаў рукой Ангела, што паказаўся яму ў кусьце.& "Я глядзеў і ўбачыў уціск народу Майго, што ў Эгіпце, ды пачуў стагнаньне ягонае. I зыйшоў вызваліць яго. Дык ідзі цяпер, я пашлю цябе ў Эгіпет. %9!Госпад жа сказаў яму: Разуй вобуй з ног тваіх, бо месца, дзе ты стаіш, сьвятая зямля.?$w Я Бог айцоў тваіх, Бог Аўраама й Бог Ізаака й Бог Якава. I, задрыжэўшы, Майсей не адважыўся ўглядацца.C# Майсей жа, убачыўшы, дзівіўся з бачанага; калі-ж падыходзіў разглядзеці, пачуўся да яго голас Госпада:R" Калі-ж мінула сорак гадоў, паказаўся яму ў пустыні пад гарою Сынаем Ангел Гасподні ў вагнявым полымі ў кусьце.6!e I ўцёк Майсей на слове гэтым ды быў прыхаджанінам у зямлі Мадыямскай, дзе спарадзіў двух сыноў.d A Ці й мяне хочаш забіць, як забіў учора Эгіпцяніна?P Але той, што быў крыўдзіў бліжняга, адапхнуў яго, кажучы: Хто паставіў цябе за начальніка й судзьдзю над намі?g GНа другі-ж дзень ён зьявіўся ім, як яны біліся, ды вёў іх да згоды, мовячы: О, мужы, вы-ж — браты! Чаму-ж крыўдзіце адны адных?B }Ён думаў, што браты ягоныя зразумеюць, што Бог ягонай рукой даець ім выбаўленьне; ды тыя не зразумелі.G I, убачыўшы, як аднаго крыўдзілі, заступіўся за яго дый памсьціўся за пакрыўджанага, забіўшы Эгіпцяніна.<qКалі-ж мінула яму сорак гадоў веку, прыйшло яму на сэрца даведацца братоў сваіх, сыноў Ізраілявых. I навучыўся Майсей усяе мудрасьці Эгіпецкае і быў дуж у словах і дзялох.+Калі-ж выкінулі, дык узяла яго дачка Фараонава дый узгадавала яго за сына сабе.4aУ тым часе ўрадзіўся Майсей ды быў угодны Богу; яго гадавалі тры месяцы ў доме бацькі ягонага.H Той, хітруючы проці народу нашага, уціскаў айцоў нашых, прымушаючы выкідаць дзіцянятак, каб не выжывалі.b=да часу, калі настаў новы цар, што ня ведаў Язэпа.4aА як набліжаўся час абяцаньню, якім кляўся Бог Аўрааму, нарастаў народ ды памнажаўся ў ЭгіпцеH і перанесьлі іх у Сіхем ды паклалі ў магілы, што закупіў Аўраам за цану серабра ў сыноў Ямора Сіхемавага.s_I Якаў перабраўся ў Эгіпет ды памер тутака сам і нашы айцы;)KI Язэп, паслаўшы, паклікаў бацьку свайго, Якава, ды ўсю сям’ю ягоную, душ семдзесят пяць. 1
а другім разам Язэп быў пазнаны братамі ягонымі, і Фараону выявіўся род Язапавы. Якаў жа, пачуўшы, што ёсьць збожжа ў Эгіпце, паслаў першы раз нашых айцоў,N I прыйшоў голад на ўсю зямлю Эгіпецкую ды Ханаанскую і гора вялікае, і бацькі нашыя не знаходзілі жыўнасьці.1[
і ратаваў яго з усіх бед ягоных, і даў яму ласку й мудрасьць перад Фараонам, царом Эгіпецкім; і той паставіў яго за начальніка над Эгіптам дый над усім домам сваім.|
q I патрыархі праз завісьць прадалі Язэпа ў Эгіпет; і Бог быў з ім| qI даў яму запаведзь абразаньня. I гэтак ён спарадзіў Ізаака ды абрэзаў яго на восмы дзень; а Ізаак Якава, а Якаў дванаццаць патрыархаў.n UАле я, сказаў Бог, учыню суд над народам, якому будуць яны рабамі; і пасьля тога яны выйдуць і будуць служыць Мне ў гэтым месцы.
yI прамаўляў да яго Бог гэтак: Што патомкі ягоныя будуць прыхаджанамі ў чужой зямлі, і паняволяць іх ды будуць мучыць іх чатырыста гадоў. I ня даў яму ў ёй спадчыны ні на стапу нагі; і абяцаў яму даць яе ў валаданьне яму й патомству ягонаму пасьля яго, а ня было ў яго тады дзіцяці. Тады, выйшаўшы з зямлі Хальдэйскае, асеў ён у Харране. I стуль, пасьля сьмерці бацькі ягонага, перасяліў яго ў тую зямлю, у якой вы цяпер жывецё.-Sды прамовіў да яго: Выйдзі з зямлі тваёй і з сям’і тваёй, ды йдзі ў зямлю, якую табе пакажу.Той-жа адказаў: Паслухайце, мужы браты і айцы! Бог славы зьявіўся айцу нашаму Аўрааму, калі той быў у Мэзапатаміі, перш, чым быў асеўшы ў Харране,? {I сказаў ахрірэй: Ці-ж гэта так?DI ўсе тыя, што сядзелі ў сынэдрыоне, пільна ўзіраючыся на яго, бачылі аблічча ягонае, як аблічча Ангела.H бо мы чулі, як ён казаў: што Ісус Назарэй зруйнуе месца гэтае ды пазьмяняе звычаі, што перадаў нам Майсей.
і паставілі фальшывых сьведкаў, якія казалі: Гэты чалавек ня кідае гаварыць ганебныя рэчы супраць гэтага сьвятога месца й супраць закону,(I I падбурылі народ і старшызну ды кніжнікаў і, напаўшы, схапілі яго й павялі ў сынэдрыон,. U Тады падбілі людзей, каб казалі: што чулі мы яго, як гаварыў рэчы ганебныя на Майсея і Бога.}s
ды ня здолелі ўстаяці супраць мудрасьці й духа, якім прамаўляў. ~5 I паўсталі некаторыя із школы, называнай Лібэртынскай, ды з Кірэнэйскай і Александрыйскай, дый з тых, што з Кілікіі й Азіі, разважаючы разам з Сьцяпанам; }Сьцяпан-жа, поўны веры й сілы, рабіў цуды й знаменьні вялікія ў народзе.l|QІ слова Божае расло, і лічба вучняў у Ерузаліме вельмі множылася, ды вялікае множства сьвяшчэньнікаў скарылася перад верай.{ды паставілі іх перад Апосталамі; і яны, памаліўшыся, узлажылі на іх рукі.az;I спадабалася слова гэтае ўсенькай грамадзе. I выбралі Сьцяпана, мужа поўнага веры й Духа Сьвятога, і Піліпа й Прахора й Ніканора, і Тымона ды Пармена, і Мікалая Антыахійца, нованаверненага,ay;а мы ўсьцяж будзем на малітве й служэньні слова.kxOВось-жа, браты, нагледзьце спасярод вас сем дазнаных мужоў, поўных Духа Сьвятога й мудрасьці, якіх паставім на гэту патрэбу,LwДык дванаццацёра, склікаўшы грамаду вучняў, сказалі: Ня гожа нам, пакінуўшы слова Божае, служыць за сталом.wv iУ тыя-ж дні, як намножылася вучняў, узьнялося нараканьне Грэцкіх на Гэбрэяў, што ў штодзённым служэньні ня рупяцца аб удовах іхніх.u'*ды кожын дзень у храме й дома ня кідалі навучаць і абвяшчаць пра Ісуса Хрыста.6te)Тыя-ж пайшлі ад аблічча сынэдрыонавага, радыя, што сталіся годнымі зьняважэньня за імя Ягонае,Gs(Яны паслухаліся яго і, паклікаўшы Апосталаў, пабіўшы, загадалі не гаварыць аб імі Ісуса ды звольнілі іх.3r_'а калі ад Бога, дык ня здолееце зьніштожыць яго, дый каб самі ня сталіся змагарамі проці Бога.Uq#&I цяпер кажу вам: пакіньце гэтых людзей і дайце ім волю; бо, калі ад людзей рада гэтая ці дзела гэтае, дык змарнее, p%Пасьля яго ў дні сьпісаваньня паўстаў Юда Галілеянін ды пацягнуў за сабою даволі народу; дый той пагіб, і ўсе, што слухаліся яго, рассыпаліся.Yo+$Бо перад гэтымі днямі паўстаў быў Тэўда, кажучы, што ён ёсьць нехта, і да яго прыстала на лік каля чатырох сот людзей; ён забіты, і ўсе, што слухаліся яго, разыйшліся й абярнуліся ў нішто.!n;#ды сказаў ім: Мужы Ізраільскія, разважце з сабою аб людзях гэтых, што маеце зрабіць.}ms"Устаўшы-ж адзін у сынэдрыоне, фарысэй, на імя Гамаліэль, вучыцель закону, паважаны ўсім народам, загадаў на часіну вывясьці Апосталаў{lo!Тыя-ж, слухаючы, ажно лопаліся ды радзіліся, каб пазабіваць іх. k9 I сьведкі Яго на словы гэтыя — мы і Дух Сьвяты, Якога Бог даў тым, што слухаюцца Яго.Aj{ Яго Бог правіцай сваёй узвысіў на Павадыра й Спаса, каб даць Ізраілю пакаяньне й адпушчэньне грахоў.i Бог айцоў нашых падняў Ісуса, якога вы забілі, павесіўшы на дзераве.h' I, адказваючы, Пётр ды Апосталы сказалі: Больш трэба слухацца Бога, чым людзей.g Ці не забаранілі мы вам крэпка навучаць у імя гэтае? I вось вы напоўнілі Ерузалім навукай вашай ды хочаце ўзьвясьці на нас кроў чалавека гэнага. f I, прывеўшы, паставілі іх перад радай; і запытаўся ў іх архірэй, кажучы:NeТады пайшоў начальнік варты з слугамі ды прывёў іх, але бяз прымусу, бо баяліся народу, каб не ўкаменаваў іх.Wd'I нехта, прыйшоўшы, расказаў ім, кажучы: Што вось мужы, якіх вы кінулі ў вязьніцу, стаяць у храме й навучаюць народ.bc=Калі-ж пачулі словы тыя сьвяшчэньнік і начальнік варты царкоўнае ды архірэі, дык сумляваліся аб іх, што-б гэта сталася?bwВязьніцу дык знайшлі мы замкнёную вельмі крэпка, і варта вонках стаяла перад дзьвярыма; але, адамкнуўшы, ўсярэдзіне нікога не знайшлі.a#Слугі-ж, прыйшоўшы, не знайшлі іх у вязьніцы і, вярнуўшыся, расказалі, мовячы:L`Пачуўшы гэта, яны ўвайшлі нараніцы ў храм і навучалі. Прыйшоўшы-ж архірэй і тыя, што з ім, склікалі сынэдрыон і ўсю старшызну сыноў Ізраілявых ды паслалі ў вязьніцу прывясьці іх._Ідзеце ды, стаўшы, кажэце ў царкве да народу ўсе словы жыцьця гэтага.
^
I Ангел Гасподні ўначы адамкнуў дзьверы вязьніцы і, вывеўшы іх, сказаў:]і палажылі рукі свае на Апосталаў ды пасадзілі іх у вязьніцу грамадзкую.A\{I, паўстаўшы, архірэй і ўсе, што былі з ім, тагачасная гэрэзія Саддукейская, напоўніліся зайздрасьцяй~[uI зыходзілася ў Ерузалім з акалічных местаў множства людзей, нясучы хворых ды апанаваных нячыстымі духамі, дый усе яны аздараўляліся.]Z3дык выносілі хворых на вуліцы й клалі на пасьцелях і ложках, каб пры праходзе Пятра хоць цень ягоны ацяніў каго з іх. Yі ўсё балей прыбывала веруючых у Госпада, множства мужчын ды жанчынаў);X
з рэшты-ж ніхто не адважаўся далучыцца да іх; ды народ іх высака стаўляў, —FW Рукамі-ж Апосталаў рабілася многа знакоў ды цудаў у народзе (і былі аднадушныя ўсе ў сенях Салямонавых,tVa I вялікі страх зьняў усю царкву дый усіх, што чулі аб гэтым.pUY
Дык яна ўраз павалілася да ног ягоных і аддала душу. А дзяцюкі, што ўвайшлі, знайшлі яе няжывую ды, вынесшы, пахавалі ля мужа яе.T# Дык Пётр сказаў да яе: Дзеля чаго змовіліся вы спакусіць Духа Гасподняга? Вось ля дзьвераў стопы тых, што пахавалі мужа твайго; яны вынясуць і цябе.5ScI прамовіў да яе Пётр: Скажы мне, ці за гэтулькі аддалі вы зямлю? Яна-ж сказала: Але, за гэтулькі.0RYСталася-ж гадзіны цераз тры пасьля гэтага, прыйшла й жана ягоная, ня ведаючы, што здарылася.iQKI дзяцюкі, устаўшы, узялі яго ды, вынесшы, пахаранілі. P7Пачуўшы словы гэтыя, Ананія ўпаў бяз духу. I вялікі страх зьняў усіх, што чулі гэта. OЦі-ж не тваё было, што ты меў, дый праданае ці-ж не ў тваей моцы было? Дзеля чаго паклаў ты дзела гэтае ў сэрцы сваім? Ты ашукаў не людзей, а Бога.HN Але Пётр сказаў: Чаму напоўніў шатан сэрца тваё, каб ашукаці Духа Сьвятога ды прыхаваці із цаны за зямлю?6Meды прыхаваў із цаны, з ведама жонкі сваёй, і, прынесшы нейкую частку, палажыў к нагам Апосталаў.L Адзін муж, на імя Ананія, з жонкай сваёй Сафіраю прадаў маемасьць сваюK{%меўшы поле, прадаў яго і прынёс грошы ды паклаў к нагам Апосталаў.
c &~/}||"{/zyAxxwvDuu1t{t
s;qqDppDo5nmm*lkjihgffueeYdcbb%am``6_e^]]3\\<[[GZ,YXXnWtVU;TySScRQQOON!M L\KKJBIMHHG.FiEE
D6CBBFAAC@@?A>>=_<(1 Царств:13, 14 Пс. 88:21)I
А з таго часу прасілі аб цара; і даў ім Бог Саула, сына Кісавага, мужа з роду Бэніямінавага, гадоў на сорак..U
Пасьля-ж гэтага каля чатырох сот і пяцьдзесяцёх гадоў даваў судзьдзяў да Самуіла прарока.
I, зьніштожыўшы сем народаў у зямлі Ханаанскай, надзяліў іх зямлёй гэных.d A
І ў працягу каля сараку гадоў карміў іх у пустыні.x i
Бог народу гэтага Ізраільскага выбраў айцоў вашых дый узвысіў народ у бытнасьць у зямлі Эгіпецкай і ўзьнятай рукой вывеў іх із яе.;
o
Паўла-ж, устаўшы й даўшы знак рукой, сказаў: Мужы Ізраільскія дый тыя, што баяцца Бога! Паслухайце! -
Пасьля-ж прачытаньня закону й Прарокаў начальнікі сынагогі паслалі да іх сказаць: Мужы браты! Калі ёсьць у вас слова павучэньня для народу, прамоўце!N
Яны-ж, прайшоўшы із Пэргіі, апынуліся ў Антыохіі Пісідзкай ды, увайшоўшы ў сынагогу, у дзень суботні, паселі._7
Адплыўшы-ж із Пафу, тыя, што былі з Паўлам, прыйшлі ў Пэргію, у Памфіліі. А Іоан, адлучыўшыся ад іх, вярнуўся ў Ерузалім.%
Тады стараста,угледзіўшы стаўшаеся, увераваў, зьдзіўлены навукай Гасподняй.,Q
Дык вось цяпер рука Гасподня над табою, і будзеш ты сьляпы, і ня ўгледзіш сонца ажно да пары. I ўраз жа найшоў на яго туман ды цемра, і, блукаючыся, шукаў павадыра.
сказаў: О, сыне дэмана, поўны ўсякае крывадушнасьці і ўсякага злачынства, ворагу ўсякае праўды! Ці-ж не пакінеш ты крывіць простыя шляхі Госпада?
Але Саўл (ён жа й Паўла), напоўніўшыся Духам Сьвятым ды паўзіраўшыся на яго,A{
Проці іх выступіў Яліма, чараўнік, (гэтак тлумачыцца імя ягонае), жадаючы адвярнуць старасту ад веры.U#
які быў у старасты Сяргея Паўлы, мужа разумнага. Той, паклікаўшы Варнаву й Саўла, зажадаў паслухаць слова Божае.5 c
Прайшоўшы-ж востраў ажно да Пафа, знайшлі нейкага чараўніка лжэпрарока, Жыда, на імя Варыісус,/W
I, апынуўшыся ў Саляміне, абвяшчалі слова Божае ў Жыдоўскіх сынагогах; мелі-ж і Іоана слугу.~
Тыя-ж, пасланыя Духам Сьвятым, прыйшлі ў Сэлеўкію ды стуль паплылі к Кіпру.}
Дык яны, папасьціўшы й памаліўшыся, ды ўзлажыўшы на іх рукі, звольнілі іх.p|Y
I, калі яны адпраўлялі службу Божую і пасьцілі, сказаў Дух Сьвяты: выдзяліце мне Варнаву й Саўла на дзела, на якое я іх паклікаў.^{ 7
Былі-ж у Антыохіі, у тамтэйшай царкве, некаторыя прарокі й вучыцялі: Варнава й Сымон, называны Нігер, і Лукій Кірэнэец, ды Манаэн, што ўзгадаваўся разам з Ірадам чацьвёраўладарным, ды Саўл.Uz# А Варнава й Саўл, споўніўшы даручэньне, пайшлі назад з Ерузаліму, узяўшы з сабой такжа Іоана, называнага Маркам.Vy% Слова-ж Божае разрасталася й памнажалася.=xs Зьнячэўку Ангел Гасподні паразіў яго за тое, што не аддаў хвалы Богу, і, заедзены чэрвямі, ён памер.Tw! а народ крычэў: Голас Божы, а не чалавечы!,vQ У вызначаны-ж дзень Ірад, апрануўшыся ў царскія шаты ды сеўшы на пасадзе, прамаўляў да іх,Nu А Ірад маніўся ваяваць з Тырыйцамі й Сіданійцамі. Яны-ж, змовіўшыся, прыйшлі да яго і, скланіўшы Уласта, пасьцельніка царскага, прасілі міру, бо іхняя краіна кармілася ад царскае.bt= Ірад жа, пашукаўшы ды не знайшоўшы яго, судзіў вартаўнікаў і загадаў сказьніць іх. I, перабраўшыся з Юдэі ў Кесарыю, жыў.#s? Калі-ж настаў дзень, сярод жаўнераў узьнялася трывога вялікая: што сталася з Пятром?!r; Паказаўшы-ж рукой, каб маўчалі, расказаў ім; як Госпад вывеў яго із вязьніцы. I сказаў: Павядомце аб гэтым Якава і братоў. I, выйшаўшы, пайшоў у другое месца.q Пётр жа не пераставаў стукацца. Калі-ж адчынілі, убачылі яго і здумеліся.2p] Тыя-ж сказалі да яе: Ты ашалела. Але яна казала, што гэта так. Яны-ж гаварылі: гэта Ангел ягоны.Yo+ і, пазнаўшы голас Пятра, ад радасьці не адчыніла дзьвераў, але, убегшы, абвясьціла, што Пётр стаіць перад уваходам. n3
Калі-ж Пётр стукаўся ў дзьверы сенцаў, падыйшла паслухаць дзяўчынка, на ймя Рода,Cm Аглядзеўшыся-ж, пайшоў к дому Марыі, маткі Іоана, называнага Маркам, гдзе многія сабраліся й маліліся."l= І Пётр, прыйшоўшы да сябе, сказаў: Цяпер ведаю запраўды, што Госпад паслаў Ангела свайго і вырваў мяне із рук Ірадавых ды з усяго, чаго ждаў народ Жыдоўскі._k7
Абмінуўшы-ж першую варту і другую, яны падыйшлі да зялезных варотаў, што вялі да места ды самі сабой расчыніліся ім. I, выйшаўшы, яны прайшлі адну вуліцу, калі Ангел зьнячэўку адстаў ад яго.Fj I, выйшаўшы, пайшоў за ім. Ды ня ведаў, ці праўда тое, што сталася праз Ангела, бо думаў, што бачыць прывід."i= I зваліліся з рук ягоных ланцугі. Ангел-жа сказаў да яго: Падперажыся й падвяжы пасталы твае. Зрабіў і гэта. I кажа яму: Надзень вопратку тваю і йдзі за мной.nhU I вось Ангел Гасподні стануў перад ім, і сьвятло зазьяла ў будынку. I, ткнуўшы Пятра ў бок, разбудзіў яго ды кажа: Устань хутчэй!g Калі-ж Ірад маніўся вывясьці яго, у тую ноч Пётр спаў міжы двух жаўнераў, апутаны двума ланцугамі, ды перад дзьвярыма варта пілнавала вязьніцу.f! Гэтак вось Пятра пілнавалі ў вязьніцы; царква-ж усьцяж малілася за яго Богу.yek ды, злавіўшы, пасадзіў у вязьніцу, загадаўшы чатыром чацьвёркам жаўнераў сьцерагчы яго, манючыся пасьля Пасхі вывясьці яго народу.d I, бачучы, што гэта люба Жыдом, наважыўся ўзяць і Пятра (а былі дні праснакоў)Sc а Якава, брата Іонавага, дык мячом забіў.b y А ў тым часе падняў цар Ірад рукі, каб мучыць некаторых із царквы,taa I ўчынілі гэта, паслаўшы старшым праз рукі Варнавы і Саўла.4`a 3 вучняў жа, колькі хто мог, пастанавіў кожын із іх паслаць на дапамогу братом, што жылі ў Юдэі.w_g I адзін із іх, на ймя Агаў, устаўшы, праз Духа абвясьціў, што на ўсенькім сьвеце мае быць вялікі голад; і стаўся ён за кесара Кляўдыя.f^E У тыя-ж дні з Ерузаліму прыйшлі ў Антыохію Прарокі.]} I сталася, што цэлы год зьбіраліся ў гэтай царкве ды навучалі значную грамаду; і вучні ў Антыохіі найперш пачалі называцца Хрысьціянамі. \5 Стуль-жа выйшаў Варнава ў Тарс пашукаць Саўла і, знайшоўшы яго, прывёў у Антыохію.2[] бо быў чалавек добры й поўны Духа Сьвятога ды веры. I значная грамада прыхілілася да Госпада.RZ Ён, прыйшоўшы й пабачыўшы ласку Божую, узрадаваўся ды клікаў усіх, каб пры пастанове сэрца трывалі ў Госпадзе,7Yg I дайшло слова аб іх да вушэй царквы, што ў Ерузаліме; і паслалі Варнаву пайсьці ажно ў Антыохію.X+ I рука Гасподня была з імі, і вялікая лічба, увераваўшы, навярнулася да Госпада.~Wu Былі-ж некаторыя із іх людзі Кіпрыйскія ды Кірэнэйскія, якія, прыйшоўшы ў Антыохію, прамаўдялі да Грэкаў, абвяшчаючы ім Госпада Ісуса.$VA А вось тыя, што расьцярушыліся пасьля няшчасьця, якое сталася з Сьцяпанам, разыйшліся ажно да Фінікіі і Кіпру й Антыохіі, гаворачы слова адно толькі Жыдом.=Us Пачуўшы-ж гэтае, супакоіліся ды славілі Бога, мовячы: Дык і паганам даў Бог пакаяньне дзеля жыцьця.IT Калі-ж Бог даў ім дар, роўны як і нам, што ўверавалі ў Госпада Ісуса Хрыста, хто-ж я такі, каб пярэчыць Богу?MS I прыпомніў я тады словы Госпада, як Ён казаў: Іоан хрысьціў вадою, вы-ж будзеце ахрышчаны Духам Сьвятым.
R Калі-ж я пачаў прамаўляць, зыйшоў на іх Дух Сьвяты, як і на нас напачатку.~Qu ён скажа табе словы, праз якія спасён будзеш ты і ўвесь дом твой.zPm
I абвясьціў ён нам, як бачыў у доме сваім Ангела, які стаяў і гаварыў да яго: Пашлі ў Іоппу людзей ды пакліч Сымона, называнага Пятром;iOK I сказаў мне Дух ісьці з імі, нічога не разьбіраючы. Пайшлі-ж са мной і гэтыя шэсьць братоў, і мы прыйшлі ў дом таго чалавека.2N] I вось у тую-ж часіну трое людзей спыніліся перад домам, дзе я быў, пасланыя да мяне з Кесарыі.hMI
I сталася гэта тройчы; і ізноў усё ўзьнялося на неба. L I адказаў мне паўторна голас з неба: Што Бог ачысьціў, ты не пагань.+KO Я-ж сказаў: Не, Госпадзе, бо нічога паганага й нячыстага ніколі не ўваходзіла ў вусны мае.|Jq I пачуў я голас, які гаварыў мне: Устань, Пётр, забівай ды еш.0IY Я зірнуў у яе і, разгледзіўшы, убачыў чаьвераногіх зямлі, зьвяроў і гадаў і птахаў нябесных.BH} Я быў у месьце Іоппе ды маліўся; і ў захапленьні ўбачыў зьяву: нейкую судзіну, якая зыходзіла, быццам вялікі абрус, на чатырох канцох спусканы з неба, і прыйшла ажно да мяне.\G1 I, пачаўшы, Пётр расказаў папарадку, гаворачы:ZF- кажучы: Да неабрэзаных ты хадзіў ды з імі еў!iEK I калі Пётр прыйшоў у Ерузалім, абрэзаныя карылі яго,D ! Апосталы-ж і браты, што былі ў Юдэі, пачулі, што й пагане прынялі слова Божае.!C;
0I загадаў ім ахрысьціцца ў імя Госпада. Тады прасілі яго, каб пабыў у іх колькі дзён.9Bk
/Няўжо-ж хто можа забараніць вады дзеля хрышчэньня вось гэтых, што прынялі Духа Сьвятога, як і мы?
A
.бо пачулі іх гаворачы языкамі і ўзьвялічаючы Бога. Тады прамовіў Пётр:S@
-I веручыя із абрэзаных, якія былі прыйшлі разам з Пятром, здумеліся, што дар Духа Сьвятога зыходзе й на паганаў:?%
,I, калі Пётр яшчэ гаварыў, зыйшоў Дух Сьвяты на ўсіх, што слухалі ягонае слова.>>u
+Аб ім усе Прарокі сьведчаць, што кожын, хто веруе ў Яго, дастане адпушчэньне грахоў праз імя Ягонае.A={
*I загадаў нам абвяшчаць народу й сьведчыць, што Ён ёсьць празначаны ад Бога судзьдзя жывых і мёртвых.f<E
)ды не ўсяму народу, але сьведкам, наперад выбраным ад Бога, нам, што елі й пілі разам з Ім пасьля ўваскрасеньня із мёртвых.j;M
(Яго Бог ускрасіў на трэці дзень і даў Яму паказвацца,D:
'I мы — сьведкі ўсяго, што Ён зрабіў у краіне Жыдоўскай дый у Ерузаліме. I забілі Яго, павесіўшы на дрэве.q9[
&як Бог Ісуса із Назарэту памазаў Духам і моцай, што хадзіў робячы дабро і аздараўляючы ўсіх апанаваных дэманам, бо з ім быў Бог.P8
%вы ведаеце слова, што сталася па ўсенькай Юдэі, пачынаючы ад Галілеі, пасьля Хрышчэньня, якое абвясьціў Іоан:,7Q
$Слова паслаў сыном Ізраілявым, абвяшчаючы мір праз Ісуса Хрыста (той ёсьць Госпад усяго);6
#але ў кожным народзе прыемны Яму той, хто баіцца Бога й чыніць справядліва.,5Q
"I Пётр, расчыніўшы вусны, сказаў: Запраўды спасьцерагаю, што не на аблічча ўглядаецца Бог,4
!Дык я ўраз-жа паслаў да цябе, і ты добра зрабіў, што прыйшоў. I вось мы ўсе стаімо перад абліччам Бога, каб выслухаць усё, што загадана табе ад Бога.u3c
дык пашлі ў Іоппу ды пакліч Сымона, што называецца Пётр: ён у гасьціне ў доме Сымона гарбара, каля мора; той, прыйшоўшы, скажа табе.@2y
ды прамовіў: Карнэль, выслухана малітва твая, і дораньне твае ўзыйшло на памяць перад абліччам Бога;31_
I прамовіў Карнэль: Ад чацьвертага дня ажно да гэтае гадзіны я пасьціў ды ў дзявятай гадзіне маліўся ў доме маім; і вось стануў перада мною муж у бліскучай вопратцы-0S
Дзеля гэтага я, пакліканы, і прыйшоў не спрачаючыся. I вось пытаюся: на што вы клікалі мяне?(/I
I прамовіў да іх: Вы ведаеце, што нельга чалавеку Жыду лучыцца ці схадзіцца з чужынцамі; але Бог паказаў мне не лічыць ніводнага чалавека паганым ці нячыстым.n.U
I, размаўляючы з ім, увайшоў ды знаходзе многа сабраных.d-A
Але Пётр падняў яго, гаворачы: Устань, і я чалавек.+,O
Калі-ж сталася, што Пётр увайшоў, Карнэль, сустрэўшы яго, упаў да ног ягоных і пакланіўся.>+u
І назаўтрае прыйшлі ў Кесарыю. Карнэль жа чакаў на іх, спрасіўшы родных сваіх ды блізкіх прыяцеляў.[*/
Дык, запрасіўшы іх, пачаставаў. А назаўтрае Пётр пайшоў з імі, ды некаторыя із братоў, што з Іоппы, пайшлі з ім разам.V)%
Яны-ж сказалі: Карнэль, сотнік, муж справядлівы й багабойны, аб якім сьведчыць увесь народ Жыдоўскі, дастаў ад сьвятога Ангела загад паклікаць цябе ў свой дом ды паслухаць слоў тваіх.v(e
Зыйшоўшы-ж да гэных людзей, пасланых да яго ад Карнэля, Пётр сказаў: Вось я той, каго шукаеце. Што за прычына, дзеля чаго вы прыйшлі? '
Дык, устаўшы, ідзі ды пайдзі з імі, нічога не разьбіраючы: бо Я паслаў іх.)&K
А пад той час, як Пётр разважаў пра зьяву, сказаў яму Дух: Вось, трое людзей шукаюць цябе.~%u
і, крыкнуўшы, спыталіся: Ці тут у гасьцёх Сымон, называны Пятром?$'
Калі-ж Пётр сумляваўся ў сабе, што-б значыла зьява, якую бачыў, — вось людзі, пасланыя ад Карнэля, распытаўшыся аб Сымонавы дом, спыніліся ля варотаўp#Y
Сталася-ж гэта тройчы. I судзіна ізноў узьнялася на неба."w
I ізноў голас другі раз да яго: Што Бог ачысьціў, ты не пагань.!
Пётр жа сказаў: не, Госпадзе, бо ніколі ня еў я паганага й нячыстага.l Q
I стаўся голас да яго: Устань, Пётр, і забівай ды еш.
а ў ім былі ўсялякія чацьвёраногія зямлі, зьвяры й гады і птахі нябесныя.r ]
і бачыць неба расчыненае ды судзіну нейкую, зыходзячы да яго, быццам вялікі абрус, зьвязаны за чатыры канцы і апусканы на зямлю,& E
I сталася, пачуў голад ды захацеў есьці; пакуль-жа гатавалі, найшло на яго захапленьне,M
Назаўтрае-ж, як яны былі ў дарозе й падыходзілі да места, Пётр узыйшоў на дах памаліцца каля шостае гадзіны.Q
ды ўсё ім расказаўшы, паслаў іх у Іоппу._7
Калі-ж Ангел, што гутарыў з Карнэлем, пайшоў, ён, клікнуўшы двое слуг сваіх і пабожнага жаўнера із тых, што былі пры ім,4a
ён у гасьцёх у нейкага Сымона, гарбара, дом якога ля мора. Ён скажа табе, што трэба табе рабіць.+
Дык пашлі цяпер у Іоппу людзей ды пакліч праз іх Сымона, што называецца Пятром;#
Ён жа, глянуўшы на яго ды спалохаўшыся, сказаў: Хто ты, Госпадзе? I сказаў да яго: Малітвы твае й дораньне тваё ўзыйшлі на памяць перад абліччам Бога.7g
Ён бачыў ясна ў зьяве, каля дзявятае гадзіны дня, як увайшоў да яго Ангел Божы і сказаў: Карнэль!?w
пабожны й багабойны разам з усенькім домам сваім; багата абдорываў ён народ ды ўсьцяж маліўся Богу. /
Быў жа ў Кесарыі муж нейкі, на ймя Карнэль, сотнік із роты, называнай Італійскай,{o +Сталася-ж, што ён даволі дзён прабыў у нейкага Сымона, гарбара.wg *I сталася ведама па ўсей Іоніі, і многія ўверавалі ў Госпада.%C )I ён, даўшы ей руку, падняў яе; і, клікнуўшы сьвятых і ўдоў, паставіў яе перад імі жывую.
(Пётр жа, выслаўшы ўсіх, укленчыў і маліўся. I, зьвярнуўшыся да цела, сказаў: Тавіта, устань! Яна-ж расчыніла вочы свае і, угледзіўшы Пятра, села.A{ 'I, устаўшы, Пётр прыйшоў да іх. I, як ён прыйшоў, завялі яго ў сьвятліцу; і абступілі яго ўсе ўдовы, плачучы й паказуючы вопраткі й адзежу, што паспраўляла Сарна, як была з імі.{o &А як Лідда недалека ад Іоппы, дык вучні, чуўшы, што тамака Пётр, паслалі двух людзей да яго з просьбай, каб неадкладаючы прыйшоў да іх.!
; %Сталася-ж у тыя дні, што, занядужаўшы, яна памерла. Яе памылі й палажылі ў сьвятліцы. w $У Іоппе-ж была адна вучаніца, на ймя Тавіта, што ў перакладзе чытаецца Сарна. Яна была поўная добрых учынкаў ды міласьцінаў, што рабіла. ! #I бачылі яго ўсе, што жылі ў Лідзьдзе й Сароніі, і яны навярнуліся да Госпада.8
i "I сказаў яму Пётр: Энэй, цябе аздараўляе Ісус Хрыстос; устань ды пасьцялі сабе. I ён ураз-жа ўстаў.8 i !Знайшоў-жа там аднаго чалавека, на ймя Энэй, які восем гадоў ляжаў у ложку, бо быў спараліжаваны. Сталася-ж, Пётр, абходзячы ўсіх, прыйшоў і да сьвятых, што жылі ў Лідзьдзе. Цэрквы-ж па ўсей Юдэі й Галілеі й Самарыі мелі супакой, будуючыся й ходзячы ў страху Гасподнім, ды праз пацяшэньне Духа Сьвятога памнажаліся.~u Браты-ж, даведаўшыся, завялі яго ў Кесарыю ды паслалі яго ў Тарс.|q Гутарыў такжа й спрачаўся з Грэкамі; а тыя маніліся забіць яго.7g I быў разам з імі ды выходзіў і прыходзіў у Ерузалім і адважна прапаведываў у імя Госпада Ісуса.8i Варнава-ж, узяўшы яго, прывёў да Апосталаў і расказаў ім, як на дарозе ён бачыў Госпада, ды што прамаўляў да яго, ды як ён у Дамаску адважна прапаведываў у імя Ісусавае.K Саўл жа, зьявіўшыся ў Ерузаліме, стараўся прыстаць да вучняў; але ўсе баяліся яго, ня веручы, што ён вучань.nU І вучні, узяўшы яго ўначы, спусьцілі праз мур у карзіне.2 ] Але Саўлу сталася ведама змова іхняя. А яны пілнавалі варотаў днямі й начамі, каб яго забіць.lQ Калі-ж прайшло багата дзён, змовіліся Жыды забіці яго. ~9 А Саўл балей дужэў ды граміў Жыдоў, што жылі ў Дамаску, даводзячы, што гэта Хрыстос.=}s I ўсе, чуючы, дзіваваліся й казалі: Няўжо-ж гэта той самы, што загубіў у Ерузаліме прызываючых імя гэтае дый сюды прыйшоў дзеля таго, каб іх, зьвязаўшы, вясьці да архірэяў?z|m і неўзабаве абвяшчаў у сынагогах Ісуса, што Ён ёсьць Сын Божы.{ і, паеўшы, узмацаваўся. I быў Саўл колькі дзён з вучнямі, што ў Дамаску,/zW I ўраз-жа нібы луска з вачэй яму апала, і з тае часіны відзеў ізноў дый, устаўшы, ахрысьціўсяyyk I пайшоў Ананія і ўвайшоў у гэны дом ды, ускладаючы на яго рукі, сказаў: Саўле, браце, паслаў мяне Госпад, Ісус, што паказаўся табе на дарозе, па якой ты йшоў, каб ты йзноў відзеў і Духам Сьвятым напоўніўся.nxU бо Я яму пакажу, колькі мусіць выцярпець за імя Мае.owW I прамовіў да яго Госпад: Ідзі, бо ён Мне выбраная судзіна, каб несьці імя Мае перад паганамі й царамі й сынамі Ізраілявымі:v дый тутака мае ўладу ад архірэяў вязаці ўсіх, хто імя Твае прызывае.Xu)
Ананія-ж адказаў: Госпадзе, ад многіх чуў я аб чалавеку гэтым, колькі благога зрабіў ён сьвятым Тваім у Ерузаліме;$tA ды бачыў у зьяве мужа, на ймя Ананія, які ўвайшоў і ўзлажыў руку, каб ізноў відзеў.ss_ I Госпад да яго: Устань ды йдзі на вуліцу, называную Простай, і пашукай у Юдавым доме Тарсяніна на ймя Саўл; бо вось ён моліццаVr%
Быў жа ў Дамаску адзін вучань на ймя Ананія; і сказаў да яго Госпад у зьяве: Ананія! Ён жа сказаў: Вось я, Госпадзе!
2~w}||7{f{ z]yy>x(wav@utsjrvqq4p ooQn`mll kijjihhkggf&e_cczbaa`V_~^]]c]\X[[BZ_XWW VUTPSS=RkQPPiOOZNMMzLLIKJ2IPH&G\FFUEDDCCB}B/Aj@X??,>o==x<<+;&:E99,88N7q655 4#3100..-r,,?+**F)T(Q''0&%%$$ #l"!M t * I
Tp(8; r
D
X :.T 4o (@IА дзеля таго, што быў аднаго рамясла, аставаўся ў іх ды працаваў; майстравалі-ж палаткі.N?I, знайшоўшы нейкага Жыда, на ймя Акілу, родам із Понту, які толькі што прыйшоў із Італіі, ды жонку ягоную Прыскіллу (— бо Клаўдзі загадаў усім Жыдом выбрацца з Рыму), прыйшоў да іх.p> [Пасьля-ж гэтага, пакінуўшы Афіны, прыйшоў Паўла ў Карынт.T=!"Некаторыя-ж мужы, прыстаўшы да яго, уверавалі; між імі й Дыаніс Арэапагіт, і жанчына на ймя Дамара, і іншыя з імі.E<!I гэтак Паўла выйшаў спасярод іх.V;% Пачуўшы-ж аб уваскрасеньні із мёртвых, адны насьмяхаліся, другія-ж казалі: Паслухаем цябе аб гэтым другім разам!: бо вызначыў дзень, у які маніцца справядліва судзіць сьвет праз Мужа, Якога вызначыў, даўшы ўсім пэўнасьць праз ускрасеньне Яго із мёртвых.(9I Дык вось, Бог, глянуўшы на часы няведаньня, прыказуе цяпер скрозь усім людзям пакаяцца:8 Дык мы, як род Божы, не павінны думаць, быццам Божства падобна да золата ці серабра або камня, выразанага здольнасьцяй і выдумкай чалавечай..7U бо ў Ім жывем і рухаемся і існуем, як і некаторыя із вашых паэтаў сказалі: Мы бо й род Ягоны.06Yкаб шукалі Госпада, ці не нашчупаюць Яго ды ня знойдуць, хаця Ён і недалёка ад кожнага з нас:h5II зрабіў з аднае крыві ўвесь род чалавечы, каб жыў на ўсенькім абліччы зямлі, вызначыўшы наперад часы й межы жыльля іхняга,I4 і не ад рук чалавечых служэньне прыймае, быццам нечага патрабуючы, а Сам дае ўсім жыцьцё й дыханьне й усё.-3SБог, які стварыў сусьвет і ўсё ў ім, Ён, Гаспадар неба й зямлі, не ў рукатворных храмах жыве*2MБо, праходзячы й аглядаючы сьвятыні вашыя, знайшоў я й жэртвенік, на якім напісана: Няведамаму Богу. Дык Таго, Каму вы, ня ведаючы, пакланяецеся, я вам абвяшчаю.J1
Паўла-ж, стануўшы пасярод Арэапагу, прамовіў: Мужы Афінскія, з усяго я бачу, што вы нібы асабліва набожныя.00YУсе-ж Афіняне й заходжыя чужынцы ні аб чым іншым ня рупіліся, як гаварыць ці слухаць навіны.
/
Бо нешта чужое ўкладаеш нам у вушы; дык хочам ведаці, што гэта мае быць?=.sI, узяўшы яго, прывялі да Арэапагу, кажучы: Ці можам ведаць, што гэта за новую навуку ты прапаведуеш?v-eНекаторыя-ж з філёзофаў эпікурэйцаў ды стоікаў спрачаліся з ім: адны гаварылі: Што хоча сказаць баўбатун гэты? а другія: Здаецца, прапаведуе чужых багоў, — бо абвяшчаў ім Ісуса і ўваскрасеньне Ягонае.+,OДык гутарыў у сынагозе з Жыдамі й пабожнымі, а такжа на торжышчы што-дня, з кім здарылася.;+oКалі-ж Паўла чакаў на іх у Афінах, узбурыўся ў ім дух ягоны, гледзячы на места, апанаванае ідаламі.^*5Тыя-ж, што праводзілі Паўлу, давялі яго да Афін і, узяўшы загад для Сілы й Цімахвея, каб чым хутчэй ішлі да яго, пайшлі.))KТады браты хутка выправілі Паўлу, быццам к мору йшоў, а Сіла й Цімахвей тамака асталіся.l(Q
Калі-ж Жыды ў Фессалоніцы даведаліся, што й у Вэрыі абвяшчаецца праз Паўлу слова Божае, дык прыйшлі й сюды, падбураючы народ.
'
Дый многа із іх уверавалі, ды нямала й жанок Грэцкіх паважаных і мужоў.& Гэтыя-ж былі больш дабрадушныя, чым у Фессалоніцы: яны прынялі слова з усей ахвотай ды кожын дзень разьбіралі Пісаньне, ці гэтак яно ёсьць.,%Q
Браты-ж зараз уначы выправілі Паўлу й Сілу ў Вэрыю. Тыя-ж, прыйшоўшы, пайшлі ў школу Жыдоў.u$c але, узяўшы забясьпечаньне ад Язона й другіх, звольнілі іх.i#KI, чуючы гэта, устрывожыўся народ і начальнікі места,5"cа Язон іх прыняў. Усе-ж яны чыняць супраць уставаў кесаравых, кажучы, што ёсьць другі цар: Ісус.u!cНе знайшоўшы-ж іх, пацягнулі Язона й некаторых братоў да начальнікаў места, крычучы, што гэтыя сусьветныя бунтары прыйшлі і сюды,? wНяверуючыя-ж Жыды, праз завісьць, назьбіраўшы нейкіх нягодных бадзяк ды ўчыніўшы таўпу, збунтавалі места. I, падыйшоўшы да дому Язонавага, шукалі іх, каб весьці да народу.] 3I некаторыя з іх уверавалі і далучыліся да Паўлы й Сілы: вялікая грамада веручых Грэкаў, дый жанок важнейшых ня мала.q [даводзячы й паказуючы, што Хрысту належала цярпець і ўваскрэснуць із мёртвых, ды што Ён, Ісус, ёсьць Хрыстос, аб якім я вам кажу.! ;I Паўла, паводле звычаю свайго, прыйшоў да іх і тры суботы гутарыў з імі із Пісаньня,, SПрайшоўшы-ж праз Амфіпаль і Апалёнію, прыйшлі ў Фессалоніку, дзе была Жыдоўская сынагога.$A(Выйшаўшы-ж з вязьніцы, прыйшлі ў Лідзію. I, бачучы братоў, навучалі іх ды пайшлі стуль.|q'I, прыйшоўшы, перапрашалі іх і, вывеўшы, прасілі пакінуць места..U&Слугі мескія пераказалі словы гэтыя ваяводам, і тыя спалохаліся, пачуўшы, што яны Рымскія.7g%Паўла-ж сказаў да іх: Нас, грамадзян Рымскіх, бяз суду білі перад народам і кінулі ў вязьніцу, а цяпер цішком звальняюць нас? О, не: няхай самі прыйдуць ды вывядуць нас.`9$I стораж вязьніцы абвясьціў словы тыя Паўлу: Прыслалі ваяводы, каб звольніць вас. Дык вось, выходзьце і йдзеце з мірам./#Як-жа настаў дзень, паслалі ваяводы слуг мескіх, кажучы: Звольніце гэных людзей.A{"Завёўшы-ж іх у свой дом, паставіў ім пачастунак і цешыўся разам з усенькім домам, што ўвераваў у Бога.7g!I ў тую-ж гадзіну ўначы, узяўшы іх, паабмываў ім раны й ахрысьціўся сам і ўсе ягоныя безадкладна.dA I казалі слова Гасподняе яму і ўсім хатнім ягоным. 9 Яны-ж адказалі: Веруй у Госпада Ісуса Хрыста, і будзеш збаўлены ты і ўвесь дом твой.% ды, выводзячы іх вонкі, сказаў: Гаспадары! Што трэ’ рабіці мне, каб спасьціся?yk Папрасіўшы сьвятла, ён убег і, дрыжучы, прыпаў да Паўлы й Сілы!; I моцным голасам загаласіў Паўла, мовячы: Не рабі сабе нічога благога: бо ўсе мы тут!wI стораж вязьніцы, прачхнуўшыся ды бачучы расчыненыя дзьверы вязьніцы, дастаўшы меч, хацеў забіць сябе, бо думаў, што вязьні паўцякалі.n
UЗьнячэўку сталася вялікае трасеньне, ажно захісталіся падваліны вязьніцы; і ўраз расчыніліся ўсе дзьверы, і ўсім апалі путы. Каля паўночы Паўла й Сіла маліліся й пяялі гімны Богу, і вязьні чулі іх.) KЁн, дастаўшы гэткі прыказ, кінуў іх у ўнутраную вязьніцу ды ногі ім паўшчамляў у калоду.9
kДаўшы-ж ім шмат удараў, кінулі іх у вязьніцу, загадаўшы сторажу вастрожнаму крэпка пілнаваць іх. 7I паўстаў народ проці іх, і ваяводы, сарваўшы вопраткі з іх, загадалі біць іх кіямі. і вучаць звычаяў, якіх нам, Рымлянам, ня сьлед ні прыймаць, ні выпаўняць. 9Прывёўшы-ж іх да ваяводаў, сказалі: Гэтыя людзі трывожаць места нашае, а яны — Жыды^5Гаспадары-ж яе, бачучы, што прапала надзея заробку іхняга, схапіўшы Паўлу й Сілу, павалаклі на плошчу да начальнікаў.I рабіла яна гэта шмат дзён. Паўла-ж, узлаваўшыся, павярнуўся й сказаў духу: Прыказую табе імем Ісуса Хрыста: выйдзі з яе! I выйшаў той-жа час.pYЯна, ідучы за Паўлам і намі, закрычэла, мовячы: Людзі гэтыя — рабы Госпада Найвышэйшага; яны абвяшчаюць нам шлях да збаўленьня!}sСталася-ж, як мы йшлі на малітву, сустрэла нас адна дзяўчына, якая мела вешчага духа ды варажбой вялікі даход давала гаспадаром сваім.
Калі-ж ахрысьцілася яна й дом яе, прасіла нас, мовячы: калі вы прызналі мяне вернай Госпаду, дык увайдзеце ў дом мой ды жывеце. I прымусіла нас.-I слухала адна жанчына, на ймя Лідзія, таргоўка парфірай, з места Фіатыра, якая шанавала Бога; і Госпад расчыніў сэрца яе, каб зважала на прамову Паўлы.d A
А ў дзень суботні выйшлі мы за места к рацэ, дзе звычайна адбывалася маленьне, і, пасеўшы, прамаўлялі да сабраных жанчын.Y+ адтуль-жа ў Філіппы, што ёсьць першае места тае часьці Македоніі — калёнія. I былі мы ў гэтым месьце некалькі дзён.~% Дык, вырушыўшы з Троады, мы борзда пайшлі ў Самафракію, а назаўтрае ў Нэапаль,k}O
Як жа пабачыў ён зьяву, ураз-жа памкнуліся мы йсьці ў Македонію, разумеючы, што паклікаў нас Госпад абвяшчаць ім Эвангельле.Y|+ I паказалася Паўлу ўначы зьява: нейкі муж, Македонец, стоючы, прасіў яго й мовіў: Прыходзь у Македонію й памажы нам.W{'Дык, прайшоўшы праз Мізію, зыйшлі ў Троаду. zyПрыйшоўшы ў Мізію, маніліся йсьці ў Віфінію; і не дазволіў ім Дух.+yOПрайшоўшы-ж праз Фрыгію й зямлю Галятыйскую, ня даў ім Дух Сьвяты абвяшчаць слова ў Азіі.gxGI цэрквы крапчэлі ў веры ды ўзрасталі што-дня лікам.]w3Калі-ж праходзілі праз месты, аддавалі ім перахоўваць уставы, пастаноўленыя Апосталамі й старшымі, што ў Ерузаліме.v{Паўла зажадаў, каб ён з ім пайшоў; і, узяўшы яго, абрэзаў дзеля Жыдоў, што былі ў тых ваколіцах: бо ўсе ведалі бацьку ягонага, што быў Грэк.Ru Аб ім сьведчылі браты ў Лістры й Іконіі.tt cI прыйшоў ён у Дэрбу й Лістру. I вось быў тамака адзін вучань, на ймя Цімахвей, сын аднае жанчыны Жыдоўскае, веручае, і бацькі Грэка.jsM)I праходзіў праз Сірыю й Кілікію, умацоўваючы цэрквы.r(Паўла-ж пайшоў, выбраўшы сабе Сілу, даручоны братамі міласьці Божай.9qk'Дык узьнялася сварка, ажно яны разлучыліся адзін з адным, і Варнава, узяўшы Марка адплыў на Кіпр.5pc&Але Паўла думаў ня браць яго з сабою, бо ён адстаў ад іх ад Памфіліі ды не пайшоў з імі на дзела.poY%Варнава-ж радзіў узяць з сабой Іоана, называнага Маркам.n$А цераз некалькі дзён сказаў Паўла Варнаве: Вернемся й даведаемся братоў нашых па ўсіх мястох, дзе мы абвяшчалі слова Гасподняе: як яны маюцца?Am{#Паўла-ж і Варнава пажылі ў Антыохіі, навучаючы і абвяшчаючы разам з многімі другімі слова Гасподняе.Kl"Але Сіле надумалася астацца тамака. ky!Прабыўшы там час, яны былі з мірам адасланы братамі да Апосталаў..jU Юда-ж і Сіла, якія й самі былі прарокамі, многімі словамі навучалі братоў ды ўмацоўвалі іх.bi= I, прачытаўшы, яны зрадзелі ад гэтага павучэньня. hy Пасланыя-ж прыйшлі ў Антыохію і, сабраўшы грамаду, аддалі пісьмо.lgQ узьдзержывацца ад жэртваў ідалам, ад крыві й душанага, ды ад блуду; высьцерагаючыся гэтага, зробіце добра. Бывайце здаровыя.Ef Бо надумалася Духу Сьвятому і нам ніякага больш цяжару на вас не ўскладаць, апрача гэтага неабходнага:e{Вось-жа паслалі мы Юду й Сілу, якія абвесьцяць вам тое-ж і словамі.dwлюдзьмі, аддаўшымі душы свае за імя Госпада нашага Ісуса Хрыста.Fcнадумалі мы, сабраўшыся аднадушна, паслаць да вас выбраных людзей разам з любымі нам Варнавай і Паўлам,&bEПачуўшы, што некаторыя, прыходзячы ад нас, устрывожылі вас словамі ды захісталі душамі вашымі, кажучы абрэзывацца і трымацца закону, чаго мы ім не даручалі,^a5напісаўшы праз рукі іх гэтак: Апосталы і старшыя і браты — братом із паганаў у Антыохіі і Сірыі і Кілікіі: радуйцеся!a`;Тады надумалі Апосталы і старшыя разам з усей царквой паслаць у Антыохію з Паўлам і Варнавай выбраных спасярод сябе людзей: Юду, называнага Варсавай, ды Сілу, мужоў перадавых сярод братоў,._Uбо Майсей ад даўных родаў мае па местах абвяшчаючых яго ў сынагогах, чытаны кожную суботу.(^Iале напісаць ім, каб узьдзержываліся ад гідотаў ідальскіх і блуду, ад душанага і крыві;]{Дык я лічу, што ня трэба абцяжаць навярнуўшыхся ад паганаў к Богу,O\Ад вякоў ведамы Богу ўсе дзелы Ягоныя.L[каб Госпада шукала рэшта людзей ды ўсе народы, на якіх прызвана імя Мае, — кажа Госпад, які робіць усё гэта.:ZmПасьля гэтага вярнуся і збудую палатку Давідаву, што звалілася, і руіны яе адбудую й папраўлю яе:cY?і з гэтым згаджаюцца словы Прарокаў, як напісана:%XCСымон вытлумачыў, як Бог перш глянуў на паганаў, каб узяць із іх народ іменьню Свайму,W
Калі-ж тыя змоўклі, адказаў Якаў, мовячы: Браты мужы! Паслухайце мяне!VV% I змоўкла ўся грамада, і слухалі Варнаву й Паўлу, апавядаўшых, якія знакі й цуды зрабіў праз іх Бог сярод паганаў.U+ Але мы верым, што спасемся міласьцяй Госпада Ісуса Хрыста, гэтак сама, як і яны.NT
Дык чаго-ж цяпер спакушаеце Бога, каб узлажыў на шыі вучняў ярмо, насіць якое ня здолелі ні айцы нашыя, ні мы?S і не адрожніў нічога міжы намі й імі, вераю ачысьціўшы сэрцы іхнія.R і знаўца сэрцаў, Бог, быў сьведкай ім, даўшы ім Духа Сьвятога, як і нам,UQ#Як-жа ўзьнялося вялікае змаганьне, Пётр, устаўшы, сказаў: Мужы браты! вы ведаеце, што ад даўных дзён Бог выбраў сярод нас, каб праз мае вусны чулі пагане слова Эвангельля ды ўверавалі;oPWI сабраліся Апосталы й старшыя разглядзець гэту справу. OyI паўсталі некаторыя із гэрэзіі Фарысэйскае, што ўверавалі, кажучы, што трэба іх абрэзаць ды наказаць, каб трымаліся закону Майсеявага.MNПрыйшоўшы-ж у Ерузалім, яны былі прыняты царквой і апосталамі ды старшымі і расказалі, што з імі ўчыніў Бог.MВось жа яны, пасланыя царквой, праходзілі праз Фінікію ды Самарыю, апавядаючы аб навароце паганаў; і радасьць вялікую рабілі ўсім братом.cL?Калі-ж узьнялася немалая спорка й змаганьне з імі ў Паўлы й Варнавы, пастанавілі, каб Паўла й Варнава й некаторыя другія спасярод іх пайшлі з гэтай справай да Апосталаў і старшых у Ерузалім._K 9Некаторыя-ж, што прыйшлі з Юдэі, навучалі братоў: калі ня будзеце абрэзаны па звычаго Майсеяваму, ня можаце спасьціся.HJ I былі тамака немалы час з вучнямі.GIАпынуўшыся там і склікаўшы царкву, абвясьцілі, што ўчыніў з імі Бог ды як расчыніў дзьверы веры паганам.*HMды стуль адплылі ў Антыохію, адкуль былі аддадзены ласцы Божай на дзела, якое выпаўнілі.ZG-I, расказаўшы слова ў Пэрзе, пайшлі ў Атталію\F1I, прайшоўшы праз Пісідыю, прыйшлі ў Памфілію.cE?Паназначаўшы-ж ім, ускладаючы рукі, старшых па царквох, ды памаліўшыся з постам, даручылі іх Госпаду, у Якога ўверавалі.QDумацоўваючы душы вучняў, заклікаючы трываць у веры, ды што праз шмат мукаў трэ’ нам увайсьці ў царства Божае.TC!Абвясьціўшы-ж Эвангельле гэнаму месту ды прыдбаўшы многа вучняў, вярнуліся назад у Лістру й Іконію й Антыохію,5BcКалі-ж абступілі яго вучні, ён устаў ды ўвайшоў да места і назаўтрае з Варнаваю выйшаў у Дэрбу.hAI3 Антыохіі-ж і Іконіі прыйшлі Жыды і, падбурыўшы народ ды ўкаменаваўшы Паўлу, вывалаклі яго за места, думаючы, што ён памер.@I, прамаўляючы гэтае, ледзьве спынілі народ, каб не забівалі для іх.t?aды не пакінуў сьведчыць аб Сабе, робячы дабро, даючы нам з неба дажджы й поры ураджайныя, ды напаўняючы ежай і ўцехай сэрцы нашыя!~>uа ў мінулых родах дапусьціў, каб усе народы йшлі сваімі шляхамі,`=9Мужы! што вы гэта робіце? Мы такія-ж людзі пакутныя, як і вы, абвяшчаем вам Эвангельле, каб адвярнуліся ад усіх гэтых марнотаў да Бога Жывога, Які стварыў неба й зямлю й мора дый усё, што ў іх,C<Апосталы-ж Варнава й Паўла, пачуўшы, разьдзерлі вопраткі свае ды кінуліся ў народ, крычучы й гаворачы:Z;-
А жрэц Зэўса, настаўленага перад местам іхнім, прывёўшы валоў з вянкамі к варотам, хацеў разам з народам забіць іх.: I называлі Варнаву Зэўсам, а Паўлу Гэрмэсам, бо быў павадыром у слове.X9) Народ-жа, бачучы, што зрабіў Паўла, падняў голас свой, мовячы па лікаонску: Богі ў чалавечай пастаці зыйшлі да нас! 8
сказаў моцным голасам: Стань на ногі твае проста! I падскочыў ды хадзіў.47a Ён слухаў, як прамаўляў Паўла. Той, паўзіраўшыся на яго і бачучы, што мае веру дзеля спасеньня,J6
У Лістры-ж нейкі чалавек, не валадаючы нагамі, сядзеў, бо ад чэрава матчынага быў храмы й ніколі не хадзіў.V5%і былі тамака й прапаведывалі Эвангельле. 4дык яны, ведаючы, уцяклі ў месты Лікаонскія Лістру й Дэрбу ды ў ваколіцу/3WКалі-ж пагане й Жыды з начальнікамі сваімі напалі на іх, каб зьняважыць ды пабіць каменьмі,2 I падзялілася грамада мястовая: і адны былі з Жыдамі, другія-ж з Апосталамі. 1Аднак, яны прабылі даволі часу, адважна прамаўляючы аб Госпадзе, Які сьведчыў слову міласьці сваей і даваў рукамі іхнімі рабіць знакі й цуды.0/Жыды-ж, што ня веравалі, падбурылі й варожа настроілі проці братоў душы паганаў.m/ UСталася-ж у Іконіі, увайшлі яны разам у сынагогу Жыдоўскую ды прамаўлялі гэтак, што ўверавала вялікая грамада Жыдоў і Грэкаў._.7
4А вучні напоўніліся радасьцяй і Духам Сьвятым.j-M
3Яны-ж, абтросшы пыл з ног сваіх на іх, пайшлі ў Іконію.,
2Жыды-ж падбухторылі пабожных ды паважаных жанок і першых у месьце, паднялі перасьледаваньне проці Паўлы й Варнавы ды выгналі іх із межаў сваіх.^+5
1I разнасілася слова Гасподняе на ўсей старане.]*3
0Пагане-ж, пачуўшы, узрадаваліся і славілі слова Гасподняе, ды ўверавалі ўсе, якія былі празначаны да жыцьця вечнага.p)Y
/Бо так запаведаў нам Госпад: Я паставіў цябе за сьветач для паганаў, каб быў ты дзеля спасеньня ажно па край зямлі. (Ісая 49:6)Q(
.Паўла-ж і Варнава горда сказалі: Да вас належала перш прамовіць слова Божае; але, калі вы адкідаеце яго ды ня лічыце сябе годнымі жыцьця вечнага, дык мы зварачаемся вось да паганаў.v'e
-Дык Жыды, убачыўшы гэткі натоўп, напоўніліся зайздрасьцяй і пярэчылі таму, што гаварыў Паўла, кажучы насупраць ды зьняважаючы іх.&
,У наступную-ж суботу блізу ўсё места зыйшлося слухаць слова Божае. %3
+А як разыйшлася сынагога, многа Жыдоў і пабожных паверненых пайшлі за Паўлам і Варнавай; тыя-ж, размаўляючы з імі, заклікалі іх аставацца ў ласцы Божай.C$
*Калі-ж выходзілі із Жыдоўскае сынагогі, прасілі іх пагане, каб і ў другую суботу гаварылі словы гэтыя.#
)Глядзіце, вы, пагарджаючыя, дзівуйцеся і шчэзьніце! Бо дзела роблю ў дні вашыя, дзела, якому вы не паверылі-б, калі-б кто расказаў вам. (Аввак 1:5)k"O
(Глядзіце-ж, каб ня прыйшло на вас сказанае ў прарокаў:-!S
'і ў-ва ўсім, у чым ня можаце апраўдацца ў законе Майсеявым, кожын веруючы апраўдаецца ў Ім.* M
&Дык няхай вам будзе ведама, мужы браты, што адпушчэньне грахоў праз Яго вам абвяшчаецца;X )
%а Той, каго Бог ускрасіў, тленьня ня ўбачыў.M
$Бо-ж Давід, паслужыўшы роду свайму, з волі Божае супачыў і быў паложаны пры бацькох сваіх ды ўбачыў тленьне,# ?
#Дзеля таго і ў іншым гаворыць: Не дасі Сьвятому Твайму ўгледзіць тленьне. (Пс 15:10)| q
"А што ўскрасіў Яго із мёртвых, каб ніколі не абярнуўся ў тленьне, дык сказаў гэтак: Дам вам сьвятасьці Давідавыя напэўна. (Ісая 55:3)#
!як і ў другім Псальме напісана: Ты Сын Мой, Я сяньня Цябе спарадзіў. (Пс 2:7)7g
I мы вам абвяшчаем, што абяцаньне, дадзенае айцом, Бог споўніў нам, іхнім дзецям, падняўшы Ісуса,J
I шмат дзён паказываўся тым, што прыйшлі разам з Ім із Галілеі ў Ерузалім; яны — сьведкі Яго перад народам.
|~}|{{Wzz(ywy xwW=<<$;:N9y887665B4[33D2#1105/D.--++M*~)w)
('5&%$$v## "! $ )<pSL
~
d$Ui- !a;I здарылася мне, як вярнуўся ў Ерузалім ды маліўся ў храме, апынуўся я ў захапленьні+`OДык чаго-ж вагаешся цяпер? Устань, ахрысьціся й змый грахі твае, прызваўшы імя Гасподняе. _ бо будзеш ты сьведкай Яму перад усімі людзьмі аб тым, што бачыў ды чуў.h^IЁн жа сказаў: Бог айцоў нашых выбраў цябе, каб пазнаў ты волю Ягоную і ўбачыў Справядлівага ды пачуў голас з вуснаў Ягоных,K]
прыйшоўшы да мяне і стануўшы, сказаў мне: Браце Саўле! Будзь ізноў відзючым! I я ў тую-ж гадзіну пабачыў яго.'\G Нейкі-ж Ананія, чалавек пабожны паводле закону, за якога сьведчылі ўсе тамтэйшыя Жыды,9[k А як ад зьяньня сьвятла гэтага я ня відзеў, дык прыйшоў у Дамаск, ведзены за руку быўшымі са мною.Z
I я сказаў: Што мне рабіць, Госпадзе? Госпад жа сказаў да мяне: Устань і йдзі ў Дамаск, і там будзе табе сказана ўсё, што назначана табе зрабіць.?Yw Тыя-ж, што былі са мною, угледзіўшы сьвятло, перапалохаліся; але голасу, што гаварыў да мяне, ня чулі..XUЯ адказаў: Хто ты, Госпадзе? Ён жа сказаў да мяне: Я Ісус Назарэй, Якога ты перасьледуеш.7WgI паваліўся я на зямлю і пачуў голас, які гаварыў да мяне: Саўл, Саўл, чаму перасьледуеш Мяне?IV I сталася мне, як ішоў і падыходзіў к Дамаску, каля паўдня зьнячэўку агарнула мяне вялікае сьвятло з неба.0UYі пасьведчыць аба мне архірэй ды ўсе старшыя: бо ад іх узяў я пісьмы да братоў і пайшоў у Дамаск, каб і быўшых там прывясьці зьвязаных у Ерузалім дзеля пакараньня.(TIШлях гэты я перасьледаваў ажно да сьмерці, вяжучы й аддаючы ў вязьніцу мужчын і жанчын;-SSЯ-ж сам Жыд, урадзіўся ў Тарсе Кілікійскім, узгадаваны ў месьце гэтым ля ног Гамаліэля, рупліва навучаны закону айцоўскага, шчыры слуга Бога, як вы ўсе сягоньня.R+Пачуўшы, што гавора да іх у Жыдоўскай мове, яшчэ балей усьцішыліся. Ён жа казаў: Q {Мужы браты й бацькі! Выслухайце цяпер маё перад вамі апраўданьне.zPm(Калі-ж той дазволіў, Паўла, стануўшы на ўсходах, даў знак народу рукою. Як-жа сталася вялікая ціша, прамовіў у Жыдоўскай мове, кажучы:`O9'Паўла-ж сказаў: Я Жыд із Тарсу, грамадзянін слаўнага места Кілікійскага. Прашуж цябе, дазволь мне прамовіць да народу.PN&Дык ці ня ты той Эгіпцянін, што перад гэтымі днямі збунтаваў і вывеў у пустыню чатыры тысячы душ разбойнікаў?IM %Перад уваходам у замак Паўла кажа тысячніку: Ці магу нешта сказаць табе? Той жа сказаў: Ты ўмееш пагрэцку?yLk$бо вялікая грамада народу йшла сьледам, крычучы: Сьмерць яму!/KW#Калі-ж апынуўся ля ўсходаў, жаўнерам прышлося на руках несьці яго дзеля натоўпу народнага,jJM"У таўпе-ж крычэлі кожын нешта другое. Дык, ня маючы магчымасьці праз шум нешта пэўнае даведацца, загадаў вясьці яго ў замак.HI !Тады, падыйшоўшы, тысячнік схапіў яго й загадаў зьвязаць двума ланцугамі ды пытаўся, хто ён і што зрабіў?[H/ дык ён, узяўшы ўраз-жа жаўнераў ды сотнікаў, пабег на іх. Яны-ж, убачыўшы тысячніка й жаўнераў, перасталі біць Паўлу.:Gm Калі-ж хацелі забіць яго, да вайсковага тысячніка дайшла вестка, што збунтаваўся ўвесь Ерузалім;gFG Увесь горад узварушыўся, і пазьбягаўся народ. I, схапіўшы Паўлу, павалаклі яго вон із храму, ды ўраз дзьверы былі зачынены.8Ei (бо перад гэтым яны бачылі з ім у горадзе Трахіма Эфэсца дый падумалі, што Паўла ўвёў яго ў храм).WD' крычучы: Мужы Ізраільскія, памажэце! Вось чалавек, які ўсіх усюды навучае проці народу й проці закону й проці месца гэтага; ды яшчэ й Грэкаў увёў у храм ды апаганіў гэтае месца сьвятоеgCGЯк-жа меліся скончыцца сем дзён, Жыды, што былі із Азіі, убачыўшы яго ў храме, падбурылі ўвесь народ і ўзлажылі на яго рукі,1B[Тады Паўла, узяўшы мужоў гэных ды назаўтрае ачысьціўшыся з імі, увайшоў у храм, абвяшчаючы заканчэньне дзён ачышчэньня, як за кожнага з іх прынесена будзе ахвяра.*AMШто-ж да ўвераваўшых паганаў, дык мы пісалі, пастанавіўшы, каб нічога гэткага ня трымаліся, а толькі высьцерагаліся жэртваў ідалам, крыві й душанага, ды блуду.\@1Узяўшы іх, ачысьціся разам з імі ды вазьмі на сябе кошты за іх, каб паабстрыгалі галовы, і ўсе даведаюцца, што тое, што даведаліся аб табе, ёсьць пустое, а ты ў парадку й сам пілнуеш закону.?'Вось-жа зрабі, што табе кажам: ёсьць у нас чатыры мужы, што маюць зарок на сабе.>Дык што-ж гэта? Напэўна мусіць сабрацца народ, бо дачуюцца, што ты прыйшоў. =1Але дачуліся аб табе, што навучаеш адступніцтва ад Майсея ўсіх Жыдоў, што жывуць між паганамі, кажучы, каб не абрэзывалі дзяцей і ня трымаліся звычаяў.<wЯны-ж, выслухаўшы, пахвалілі Бога і сказалі яму: Бачыш, браце, колькі ёсьць тысячаў Жыдоў, якія ўверавалі, і ўсе яны шчырыя слугі закону.);KI, прывітаўшы іх, падробна апавядаў, што ўчыніў Бог сярод паганаў праз служэньне ягонае.: Наступнага-ж дня прыйшоў Паўла разам з намі да Якава; прыйшлі й усе старшыя.m9SЯк-жа прыйшлі мы ў Ерузалім, браты прыязна прынялі нас.c8?Ішлі-ж з намі й некаторыя вучні із Кесарыі, вядучы да нейкага Мназона, Кіпрыйца, старога вучня, каб у яго нам пагасьціць.l7QПа гэных днёх, прыгатаваўшыся, вырушылі мы ў Ерузалім. 61Ня здолеўшы намовіць яго, мы супакоіліся ды сказалі: Хай станецца воля Гасподня!5
Паўла-ж адказаў: Што вы робіце, плачучы й разрываючы мне сэрца? Я-ж ня толькі гатоў вязьнем стацца, але й памерці ў Ерузаліме за ймя Госпада Ісуса.4' Калі-ж мы пачулі гэтае, дык і мы і тамтэйшыя прасілі, каб ён ня йшоў у Ерузалім.M3 і, увайшоўшы да нас ды ўзяўшы пояс Паўлы, зьвязаў сабе рукі й ногі і сказаў: Гэтак кажа Дух Сьвяты: чалавека, чый гэты пояс, так зьвяжуць Жыды ў Ерузаліме і аддадуць у рукі паганаў. 2y
Як-жа былі мы многа дзён, прыйшоў з Юдэі прарок нейкі, на ймя Агаў,j1M У яго-ж былі чатыры дочкі — дзяўчаты, якія прарочылі.0Назаўтрае-ж Паўла й мы, што былі з ім, выйшаўшы прыйшлі ў Кесарыю; і, увайшоўшы ў дом Піліпа Эвангеліста, аднаго із сямёх, аставаліся ў яго.K/Мы, скончыўшы плаваньне ад Тыру, прысталі к Птолемаідзе і, прывітаўшы братоў, асталіся ў іх на адзін дзень..#I, разьвітаўшыся адны з аднымі, мы ўзыйшлі на карабель, а яны вярнуліся дамоў.'-GЯк-жа давялося нам пражыць гэныя дні, мы, выйшаўшы, пайшлі ў дарогу, і ўсе праводзілі нас з жонамі й дзяцьмі ажно за места. На беразе-ж, укленчыўшы, памаліліся.>,uІ, знайшоўшы вучняў, прабылі тамака сем дзён; тыя-ж праз Духа гаварылі Паўлу, каб ня йшоў у Ерузалім.f+EКалі-ж паказаўся Кіпр, мы пакінулі яго зьлева й паплылі ў Сірыю ды прысталі ў Тыры, бо там караблю трэ’ было скінуць груз.*і, знайшоўшы карабель, які йшоў у Фінікію, узыйшлі на яго і паплылі.m) UКалі-ж давялося нам, расстаўшыся з імі, адплыці, дык, ідучы нацянькі, прыплылі мы к Косу, назаўтрае-ж к Родосу і адтуль к ПатарыZ(-&сумуючы найбольш дзеля слова, якое сказаў, што ўжо больш ня ўгледзяць аблічча ягонага. I праводзілі яго да карабля.'%Тады ўзьняўся вялікі плач усіх, і, кідаючыся на шыю яму, цалавалі яго,&{$I, сказаўшы гэтае ды сукланіўшы калені свае, маліўся з імі з усімі. %3#У-ва ўсім паказваў я вам, што, гэтак працуючы, трэба падтрымліваць слабых ды памятаць словы Госпада Ісуса, як Ён казаў: Шчасьлівей даваць, чым браць."$="вы-ж самі ведаеце, што патрэбы мае і тых, што былі са мною, здавалялі вось гэтыя рукі.n#U!Ні серабра, ні золата, ні вопратак я ні ад кога не жадаў:c"? I цяпер я аддаю вас, браты, Богу й слову міласьці Ягонае, што можа збудаваць і даць вам спадчыну міжы ўсімі пасьвячонымі.M! Дык не драмліце, памятаючы, што я тры гады ўдзень і ўначы не пераставаў са сьлязьмі навучаці кожнага із вас.@ y дый спасярод вас самых паўстануць людзі, што гаварыцімуць наадварот, каб пацягнуць вучняў за сабою.5 c Я-ж ведаю гэта, што пасьля адыходу майго прыйдуць да вас ваўкі лютыя, якія не пашкадуюць стада,
Пілнуйце-ж самі сябе й усё стада, у якім Дух Сьвяты паставіў вас за япіскапаў, каб пасьвіць царкву Бога, якую Ён прыдбаў уласнаю крывёй Сваёй.Z -бо ня ўхіляўся абвяшчаць вам усю волю Божую.{ oДык сьведчу вам у сягоньняшні дзень, што я чысты ад крыві ўсіх:QI цяпер вось ведаю, што ня ўгледзіце больш аблічча майго вы ўсе, сярод каго я хадзіў, абвяшчаючы царства Божае.6eДы я нічога ня дбаю й не даражу маім жыцьцём, абы толькі ў радасьці закончыць шлях мой і служэньне, што ўзяў ад Госпада Ісуса, сьведчучы аб Эвангельлі міласьці Божае.)адно толькі Дух Сьвяты сьведчыць па местах, кажучы, што ждуць мяне путы й мукі. 9I вось цяпер, зьвязаны Духам, іду я ў Ерузалім, ня ведаючы, што тамака сустрэне мяне,3_сьведчучы й Жыдом і Грэкам аб пакаяньні перад Богам ды аб веры ў Госпада нашага Ісуса Хрыста.T!ды як нічога не прапускаў я із таго, што было-б карысна, каб вам пераказаць і навучаць вас усенародна й па дамох,^5служачы Богу з усей пакорнасьцяй і многімі сьлязьмі й спакушэньнямі, што прыходзілі на мяне ад подступаў Жыдоўскіх,V%і, як яны апынуліся перад ім, сказаў ім: Вы ведаеце, як я, ад першага дня прыходу майго ў Азію, увесь час быў з вамі,yk3 Мілету-ж паслаўшы ў Эфэс, ён паклікаў да сябе старшых царквыveбо Паўла надумаў плыці міма Эфэсу, каб ня траціць часу ў Азіі, бо сьпяшаўся быць, калі магчыма, ў дзень Пяцідзясятніцы ў Ерузаліме. I, адплыўшы стуль, мы на другі дзень затрымаліся проці Хіоса, а назаўтрае прысталі к Самосу і, пабыўшы ў Трагільлі, наступнага дня прыбылі ў Мілет;Калі-ж ён зыйшоўся з намі ў Асьсе, дык, забраўшы яго, прыбылі мы ў Мітылену.ta
Мы-ж пайшлі наперад да карабля і паплылі ў Асс, манючыся забраць стуль Паўлу: бо гэтак ён нам загадаў, манючыся сам ісьці пехатой.[/ А дзяцюка прывялі жывога і ўцешыліся нямала.6
e I, падняўшыся наверх ды разламаўшы хлеб і паеўшы, гутарыў даволі ажне да сьвітаньня дый пайшоў./ W
Паўла-ж, зыйшоўшы ўніз, прыпаў да яго і, абняўшы, сказаў: Не палохайцеся, бо душа ягоная ў ім.4 a Дзяцюк-жа нейкі, на ймя Яўціх, сядзючы на акне, крэпка заснуў; як Паўла прамаўляў доўга, пахіснуўшыся ў сьне, зваліўся ён з трэцяга паверху ўніз і быў падняты няжывы.l
QБыло-ж даволі сьветачаў у сьвятліцы, дзе мы сабраліся. У першы-ж дзень тыдня, калі вучні сабраліся на ламаньне хлеба, Паўла, манючыся назаўтрае выйсьці, вёў з імі гутарку й зацягнуў яе ажно да паўночы.W'Мы-ж адплылі былі пасьля дзён праснакоў із Філіпаў ды дзён цераз пяць прыйшлі к ім у Троаду, дзе прабылі сем дзён.U#Яны, апярэдзіўшы, чакалі на нас у Троадзе.nUІшлі-ж з ім да Азіі Сосіпатр Вэрыец ды із Фессалонян Арыстарх і Сэкунд і Гай Дэрбянін і Цімахвей, ды із Азійцаў Тыхік і Трахім.s_Прабыўшы-ж тры месяцы, калі Жыды зрабілі на яго засаду, і ён маніўся вырушыць у Сірыю, прыйшла яму думка вярнуцца праз Македонію.Прайшоўшы-ж гэныя землі ды многімі словамі навучыўшы іх, прыйшоў у Грэцыю.D Калі-ж сьціхла ўзварушэньне, Паўла, паклікаўшы вучняў ды разьвітаўшыся, пайшоў, кіруючыся ў Македонію.P)I, сказаўшы гэта, распусьціў сабраньне.Z-(Мы-ж баімося, каб не абвінавацілі нас за сягоньняшнюю разруху, бо-ж няма ніякае прычыны, каб апраўдаць гэту зборку. 'Калі-ж даходзіце нечага іншага, дык будзе разьвязана на законным сходзе.oW&Калі-ж Зьмітра й рамесьнікі, што з ім, маюць скаргу на каго, дык судзяць судзьдзі, і старасты ёсьць: няхай адны адных пазываюць.%~C%Вы-ж прывялі гэтых людзей, якія ані храму не абакралі, ані багіні вашае не зьневажалі.8}i$А як проці гэтага нічога сказаць нельга, дык трэ’ вам супакоіцца й нічога неразважна не рабіць.y|k#Усьцішыўшы-ж народ, пісар кажа: Мужы Эфэскія! Хтож ня ведае, што места Эфэс ёсьць вартаўнік храму вялікае багіні Артэміды й Дыапэта?^{5"Калі-ж даведаліся, што ён Жыд, дык узьняўся крык у адзін голас, і крычэлі каля дзьвюх гадзін: Вяліка Артэміда Эфэская!ozW!3 таўпы-ж выпхнулі наперад Аляксандра, якога выпіхалі Жыды. Аляксандр жа, зрабіўшы знак рукою, хацеў апраўдацца перад народам.Cy Адны-ж крычэлі адно, другія другое: бо сход быў бязладны, і большасьць ня ведала, дзеля чаго сабраліся.Mx Дый некаторыя із начальнікаў Азійскіх, што былі прыяцелямі яго, паслалі да яго прасіць, каб ня йшоў у тэатр.xwi Калі-ж Паўла хацеў выйсьці да народу, вучні не пазволілі яму. v I ўсё места напоўнілася ўзварушэньнем; і, захапіўшы з сабой Гайя й Арыстарха, Македонцаў, што вандравалі з Паўлам, кінуліся аднадушна ў тэатр. u5 Пачуўшы-ж і напоўніўшыся страхам, яны закрычэлі, мовячы: Вяліка Артэміда Эфэская!QtА гэта ня толькі пагражае ўпадкам нашаму рамяслу, але й тым, што храм вялікае багіні Артэміды за нішто лічыцца будзе, ды зьніштожыцца веліч тае, якую паважае ўся Азія і ўвесь сьвет.s%бачыце-ж і чуеце, што ня толькі ў Эфэсе, але й блізу па ўсей Азіі гэны Паўла, пераканаўшы, багата народу адвярнуў, кажучы, што няма багоў рукатворных.Krсабраўшы іх ды іншых працаўнікоў гэтага дзела, сказаў: Мужы, вы ведаеце, што з гэтае работы — наш дабрабыт;?qwбо нехта, на ймя Зьмітра, што рабіў сярэбраныя храмы Артэміды й даваў рамесьнікам немалы заработак,vpeПад гэны-ж час узьнялася трывога немалая аб шлях (Гасподні):3o_Паслаўшы-ж у Македонію двух прыслужнікаў сваіх, Цімахвея й Эраста, сам астаўся часова ў Азіі.n'Калі-ж гэта споўнілася, Паўла пастанавіў у духу йсьці ў Ерузалім, прайшоўшы праз Македонію і Ахею, ды сказаў: Пабываўшы там, трэ’ мне й Рым пабачыць.am;3 гэткай сілай расло й крапчэла слова Гасподняе.lі даволі з тых, што чынілі чары, папрыносіўшы кнігі свае папалілі іх перад усімі; і, палічыўшы цану іх, знайшлі пяцьдзесят тысячаў серабра.k-Багата-ж із тых, што ўверавалі, прыходзілі вызнаваючы й апавядаючы ўчынкі свае;]j3Гэта сталася ведама Жыдом і Грэкам, што жылі ў Эфэсе, і страх напаў на іх на ўсіх, і ўзьвялічвалася імя Госпада Ісуса.iwI чалавек, што ў ім быў злы дух, накінуўшыся на іх і перамогшы іх, меў гэткую сілу над імі, што яны голыя й параненыя ўцяклі з гэнага дому.h I злы дух, адказваючы, сказаў: Ведаю Ісуса, дый Паўлу ведаю; а вы хто будзеце? gБылі-ж нейкія сямёра сыноў Скевы, архірэя Жыдоўскага, якія рабілі гэта./fW
Дый некаторыя з вандроўных шаптуноў Жыдоўскіх пачалі над апанаванымі злым духам называць імя Госпада Ісуса, мовячы: Заклінаем вас Ісусам, Якога абвяшчае Паўла.Ze- так, што хусткі й паясы ад цела ягонага на хворых ускладалі, і пакідалі іх хваробы, і духі нячыстыя выходзілі із іх.Od І Бог немалыя цуды рабіў рукамі Паўлы,)cK
Дзеялася-ж гэта два гады, і гэтак чулі слова Госпада Ісуса ўсе жыхары Азіі, Жыды і Грэкі./bW А як некаторыя закамянелі й ня верылі, зьневажаючы шлях (Гасподні) перад народам, дык, пакінуўшы іх, аддзяліў вучняў і кожын дзень гутарыў у школе нейкага Тырана.Sa Увайшоўшы-ж у сынагогу, адважна прамаўляў, вядучы ў працягу трох месяцаў гутаркі й даводзячы аб царстве Божым.J`
Было-ж усіх каля дванаццацёх мужоў.4_aI, як узлажыў Паўла рукі на іх, зыйшоў на іх Дух Сьвяты, і пачалі гаварыць языкамі ды прарочыць.a^;Пачуўшы-ж, яны ахрысьціліся ў імя Госпада Ісуса.n]UПаўла-ж сказаў: Іоан хрысьціў хрышчэньнем пакаяньня, кажучы народу, каб уверавалі ў Таго, што йдзе за ім, знача ў Ісуса Хрыста.\'I сказаў да іх: Дык у штож вы хрысьціліся? Яны-ж сказалі: У хрышчэньне Іоанавае.U[#сказаў да іх: Ці, увераваўшы, прынялі вы Духа Сьвятога? Яны-ж сказалі яму: Але-ж мы й ня чулі, што існуе Сьвяты Дух.bZ ?I сталася, як Апальлёс быў у Карыньце, што Паўла, прайшоўшы вышэйшыя краіны, зайшоў у Эфэс. Знайшоўшы-ж некаторых вучняў,'YG бо ўсенародна крэпка пераконываў Жыдоў, даводзячы Пісаньнямі, што Ісус ёсьць Хрыстос.!X;А як ён маніўся пайсьці ў Ахею, браты, наважыўшыся, напісалі вучням, каб прынялі яго. I ён, апынуўшыся там, шмат дапамог тым, што былі ўвераваўшы праз ласку:ZW-Ён пачаў адважна прамаўляць у сынагозе. Пачуўшы-ж яго, Акіла й Прыскілла ўзялі яго й вылажылі яму тачней шлях Божы.|Vqён быў пастаўлены на шлях Гасподні і, палаючы духам, прамаўляў ды навучаў пра Госпада правільна, ведаючы толькі хрышчэньне Іоанавае.@UyПрыйшоў-жа ў Эфэс нейкі Жыд, на ймя Апальлёс, родам Александрыец, муж красамоўны й моцны ў Пісаньнях;NTПабыўшы-ж нейкі час, выйшаў стуль ды праходзіў пачарзе зямлю Галятыйскую і Фрыгію, умацоўваючы ўсіх вучняў.#S?I, прыбыўшы ў Кесарыю ды зайшоўшы (ў Ерузалім) і прывітаўшы царкву, пайшоў у Антыохію.R/але разьвітаўся з імі, сказаўшы: Мне канешна трэба справіць надыходзячае сьвята ў Ерузаліме; калі-ж Бог захоча, вярнуся йзноў да вас. I вырушыў з Эфэсу.rQ]Калі-ж прасілі яго астацца ў іх надаўжэй, ён не згадзіўся,P/I прыбыў у Эфэс і пакінуў іх тамака, а сам увайшоў у сынагогу ды гутарыў з Жыдамі.O Паўла-ж, прабыўшы йшчэ даволі дзён, разьвітаўся з братамі і адплыў у Сірыю (а з ім Прыскілла й Акіла), абстрыгшы ў Кенхрэях галаву: бо быў абяцаўшы.KNУсе-ж Грэкі, схапіўшы Састэна, начальніка сынагогі, білі яго перад судом, Гальліона-ж гэта зусім ня рупіла.+MQI пагнаў іх із суду.NLкалі-ж спрэчка йдзе аб слова ды ймёны ды закон ваш, дык разглядайце самі, бо я судзьдзёй у гэтым быць не хачу.wKgКалі-ж Паўла хацеў расчыніць рот, сказаў Гальліон да Жыдоў: Жыды, я-б слушна выслухаў вас, калі-б была нейкая крыўда, ці думка ліхая;kJO
кажучы, што ён вуча людзей шанаваць Бога не па закону.-IS У часе-ж старастоўства ў Ахеі Гальліона Жыды аднадушна напалі на Паўлу й павялі яго ў суд,tHa І прабыў год і шэсьць месяцаў, навучаючы ў іх слова Божага.4Ga
бо Я з табою, і ніхто не адважыцца ўчыніць табе зло; бо багата ў Мяне народу ў месьце гэтым.!F; Госпад жа сказаў Паўлу ў зьяве ўначы: Не палохайся, але прамаўляй ды не змаўкай:vEeА Крысп, начальнік сынагогі, увераваў у Госпада разам з усім домам сваім, дый многа Карыньцян, слухаючы, уверавалі й ахрысьціліся.DDI, выйшаўшы стуль, пайшоў у дом нейкага багабойнага чалавека, на ймя Юста, дом якога быў побач сынагогі.~CuА як яны працівіліся й зьневажалі яго, дык, абтросшы вопратку, сказаў да іх: Кроў вашая на галаву вам! Я-ж чысты. Ад сяньня йду к паганам.8BiКалі-ж прыйшлі з Македоніі Сіла й Цімахвей, Дух панукаў Паўлу сьведчыць Жыдом, пра Ісуса Хрыста. AyI кожную суботу гутарыў у сынагозе й пераконываў Жыдоў ды Грэкаў.
g '~k}i||4{zyxxSwvu.t>=<=;R:h88J766443a21007.-,+**!);(}'&&+%$## "! ~ U l*Bbv
]
# #P\cg x{iКалі-ж шмат дзён не паказывалася ані сонца, ані зоркі, а бура крэпка налягала, дык урэшце прапала ўсенька надзея, каб нам спасьціся.z}а на трэці дзень мы сваімі рукамі павыкідалі карабельны струмант.pyYЯк жа бура крэпка кідала нас, назаўтрае выкінулі тавары,pxYпадняўшы-ж яго, пачалі ратавацца, абвязываючы карабель; а баючыся, каб ня сесьці на мялізну, спусьцілі парус ды гэтак насіліся.$wAНаляцеўшы-ж на нейкі астравок, называны Кляўдай, мы ледзьве здолелі ўдзяржаць човен;"v=Калі падхапіла карабель, і ён ня мог працівіцца ветру, дык мы здаліся, і нас панясло.zumАле неўзабаве наляцеў на іх бурны вецер, называны Эўроклідон.9tk
I, калі павеяў паўдзённы вецер, яны, падумаўшы, што дасяглі жаданага, рушылі й паплылі поўз Крыту.(sI А як затока ня была выгодная дзеля зімаваньня, дык большасьць і радзіла адплысьці адтуль: мо’ можна было-б перазімаваць, дабраўшыся да Фініку, Крыцкае затокі, што ляжыць насупраць паўднёва-заходняга й паўночназаходняга ветру.r/ Але сотнік больш верыў корніку й гаспадару карабля, чым таму, што гаварыў Паўла.|qq
кажучы: Мужы! Я бачу, што плаваньне мае быць нешчасьлівае ды з чысьленымі ўтратамі ня толькі для тавару й карабля, але й для душ нашых.3p_ Калі-ж мінула даволі часу, і плаваньне было ўжо няпэўнае, бо ўжо і пост мінуў, радзіў ім Паўла,^o5і, ледзьве прабраўшыся ля яго, прыйшлі да нейкае мясцовасьці, называнае Харошыя Затокі, адкуль недалека места Лязія.jnMПлывучы-ж памалу шмат дзён ды ледзь апынуўшыся насупраць Кніду, бо вецер быў проці нас, даплылі мы да Крыту, проці Сальмону,/mWі тутака сотнік знайшоў Александрыйскі карабель, які плыў у Італію, ды пасадзіў нас на яго.l#Пераплыўшы-ж мора насупраць Кілікіі й Памфіліі, прыйшлі мы ў Міры Лікійскія,}ksI, вырушыўшы стуль, прыплылі мы к Кіпру, бо вятры былі праціўныя.jНа другі дзень прысталі к Сідону; Юлі-ж, які абходзіўся з Паўлам палюдзку, дазволіў яму пайсьці да прыяцеляў і скарыстацца руплівасьцяй іх.~iuУзыйшоўшы на Адраміцкі карабель, манючыся плысьці ля месцаў Азійскіх, вырушылі мы, маючы з сабой Арыстарха, Македонца із Фессалонікі.[h 1Як жа прысудзілі нам плыці ў Італію, дык Паўлу й некаторых іншых вязьняў аддалі сотніку, на ймя Юлію, з роты Аўгуста.3g_ Агрыппа сказаў Фэсту: Можна-б было звольніць гэтага чалавека, калі-б не паклікаўся на Кесара.Uf# і, адыйшоўшыся ў бок, гутарылі паміж сабою, кажучы: што чалавек гэты ня робіць нічога, вартага сьмерці або путаў.e) I, як сказаў ён гэтае, устаў цар і стараста й Вэрніка, дый тыя, што з імі сядзелі,d% Паўла-ж сказаў: Маліў бы я Бога, каб хутка, ці ня хутка, ня толькі ты, але й усе, што слухаюць мяне сягоньня, сталіся такімі, як і я, па-за гэтымі путамі.c% Агрыппа-ж сказаў да Паўлы: Ты чуць-што не ўгаварыў мяне стацца Хрысьціянінам!hbIЦі верыш ты Прарокам, цару Агрыппа? Ведаю, што верыш.kaOбо ведае гэта цар, перад якім і гавару сьмела, бо ведаю, што нішто з гэтага перад ім не ўтаілася: не ў закуцьці-ж яно дзеялася.
`
А той кажа: Не шалею, вяльможны Фэсьце, а кажу словы праўды й мудрасьці;Q_Калі ён гэтак апраўдываўся, сказаў Фэст моцным голасам: Ты шалееш, Паўла! Вялікая навука даводзе цябе да шалу.N^што Хрыстос мусіць быць замучаны і, Першы з уваскрасеньня ўмершых, мае абвясьціць сьвятло народу й паганам. ]5Але я дастаў падмогу ад Бога й да гэтага дня стаю, сьведчучы малому й вялікаму, нічога іншага ня кажучы, як што гаварылі Прарокі й Майсей, што мае стацца:v\eЗа гэта Жыды, схапіўшы мяне ў храме, памыкаліся забіць мяне.4[aале абвяшчаў сьпярша жыхарам Дамаску й Ерузаліму, а пасьля ўсенькай зямлі Юдэйскай і паганам, каб пакаяліся й навярнуліся да Бога, робячы ўчынкі, вартыя пакаяньня.yZkДзеля гэтага, цару Агрыппа, я не супрацівіўся зьяве нябеснай,1Y[каб расчыніў ім вочы, каб зьвярнуліся ад цемры да сьвятла й ад улады шатана да Бога, ды праз веру ў Мяне атрымалі адпушчэньне грахоў і ўдзел сярод пасьвячоных. Xyбяручы цябе з народу й ад паганаў, да якіх цяпер пасылаю цябе, Wале падыйміся й стань на ногі твае, бо Я дзеля таго зьявіўся табе, каб зрабіць цябе слугой ды сьведкай таго, што ты бачыў і што адкрыю табе,V Я-ж сказаў: Хто Ты, Госпадзе? Ён жа сказаў: Я Ісус, якога ты парасьледуеш;)UKI, як усе мы паваліліся на зямлю, я пачуў голас, які прамовіў да мяне, гаворачы па-жыдоўску: Саўл, Саўл, чаму перасьледуеш мяне? Цяжка табе перці проці ражна.iTK
я ў палудзень, о цар, убачыў на дарозе сьвятло з неба, ярчэйшае за зьяньне сонца, якое асьвяціла мяне й тых, што йшлі са мной.}Ss Ды з гэтым ідучы ў Дамаск, маючы ўладу й даручэньне ад архірэяў, Ry I па ўсіх сынагогах, часта мучачы іх, прымушаў зьневажаць; і, цераз меру разьярыўшыся проці іх, перасьледаваў іх навет і па чужых местах.\Q1
і рабіў у Ерузаліме: узяўшы ўладу ад архірэяў, я многа сьвятых замыкаў у вастрозе, а, як іх забівалі, даваў голас мой. P1 Дый мне яно здавалася, што я павінен шмат зрабіць супраць іменьня Ісуса Назарэя,zOmШто? Вам здаецца непадобным да веры, што Бог ускрашае ўмершых?Nасягнуць якое спадзяюцца дванаццаць родаў нашых, служачы начамі і ўдзень бязупынна. За гэту надзею й абвінавачываюць мяне Жыды, о цар Агрыппа! M5I вось цяпер я стаю, як падсудны, за надзею на абяцаньне, данае айцом нашым ад Бога,VL%знаючы мяне здаўна (калі-б захацелі сьведчыць), што я, як Фарысэй, жыў паводле найдасканальшае навукі веры нашае.RK Усенькае жыцьцё маё ад малых год, якое ад пачатку праходзіла сярод народу майго ў Ерузаліме, ведаюць усе Жыды,:Jmбо ты найлепш ведаеш усе звычаі Жыдоўскія ды спрэчкі. Дык прашу цябе выслухаць мяне вялікадушна.bI=Цару Агрыппа, я лічу сябе шчасьлівым, прыступаючы сягоньня перад Табою да абароны ад усяго, у чым вінавацяць мяне Жыды,UH %Агрыппа-ж прамовіў да Паўлы: Дазваляецца табе гаварыці аб сабе. Тады Паўла, выцягнуўшы руку, пачаў апраўдывацца: G5Бо неразумным здаецца мне, пасылаючы вязьня, не паказаць і абвінавачаньня на яго. F1Ды ня маю аб ім нічога пэўнага напісаць Гаспадару; дзеля гэтага прывёў яго да вас, а асабліва да цябе, цару Агрыппа, каб, рассудзіўшы, меці што напісаць.ZE-Але я не знайшоў, каб ён учыніў нешта вартае сьмерці, дый ён сам паклікаўся на Аўгуста; дык я рассудзіў паслаці яго.LDI кажа Фэст: Цару Агрыппа дый усе прысутныя з намі мужы! Вы бачыце таго, аб якога ўся грамада Жыдоўская прыступала да мяне і ў Ерузаліме і тут, крычучы, што ня сьлед яму больш жыць.IC Назаўтрае-ж, як Агрыппа й Вэрніка прыйшлі з вялікай пышнасьцяй і ўвайшлі ў судовую палату з тысячнікамі й паважнейшымі мужамі места, па загаду Фэставаму быў прыведзены Паўла.3B_Агрыппа-ж сказаў да Фэста: Хацеў бы й я сам выслухаць чалавека. Заўтра, адказаў ён, пачуеш яго.YA+Калі-ж Паўла зажадаў, каб яго затрымаць на разгляд Аўгуста, я загадаў пілнаваць яго, пакуль не пашлю яго да Кесара.<@qНе разьбіраючыся ў гэтай спрэчцы, я сказаў: ці хоча ён ісьці ў Ёрузалім ды тамака судзіцца за гэта?R? а мелі яны з ім нейкія спрэчкі аб іхніх забабонах ды аб нейкім памершым Ісусе, аб якім Паўла казаў, што Ён жыве.!>;Абвініцелі, абступіўшы яго, ня прынесьлі проці яго ніякае віны, якое я спадзяваўся;D=Калі-ж яны прыйшлі сюды, я безадкладна назаўтрае сеў на судны пасад і загадаў прывясьці таго чалавека.D<Я адказаў ім, што ў Рымлян няма звычаю выдаваць чалавека на сьмерць перш, чым вінавачаны меціме перад абліччам абвініцеляў і займець месца дзеля апраўданьня ад абвіненьня.4;aна якога ў бытнасьць маю ў Ерузаліме жаліліся архірэі і старшыя із Жыдоў, просячы суду на яго.d:AКалі-ж пабылі яны тамака шмат дзён, Фэст падаў цару справу Паўлы, кажучы: Ёсьць нейкі чалавек, пакінены Фэліксам у путах,9
Праз колькі дзён цар Агрыппа й Вэрніка прыбылі ў Кесарыю прывітаці Фэста.)8K Тады Фэст, пагутарыўшы з раднікамі, адказаў: Паклікаешся на кесара, да кесара й пойдзеш.m7S Калі паступаю несправядліва і ўчыніў нешта, вартае сьмерці, дык не адмаўляюся памерці; але, калі нічога таго няма, у чым мяне яны вінавацяць, дык ніхто ня можа выдаць ім мяне. Паклікаюся на кесара.f6E
Паўла-ж сказаў: Я стаю перад кесаравым судом, дзе і трэ’ мне судзіцца. Жыдом ніякае крыўды не зрабіў, як і ты добра ведаеш.g5G Але Фэст, хочучы зрабіць ласку Жыдом, адказваючы Паўлу, сказаў: Ці хочаш ісьці ў Ерузалім, ды каб там я судзіў цябе за гэта?R4 Ён-жа апраўдываўся, што ні ў чым не правініўся ані проці закону Жыдоўскага, ані проці царквы, ані проці кесара.3Калі-ж той прыйшоў, абступілі яго Жыды, што прыйшлі з Ерузаліму, прыносячы на яго многа цяжкіх абвінавачаньняў, якіх ня здолелі даказаць.^25Пабыўшы-ж у іх больш дзесяцёх дзён, вярнуўся ў Кесарыю і назаўтрае, сеўшы на судным пасадзе, загадаў прывясьці Паўлу.Q1Дык хто із вас можа, сказаў ён, няхай ідуць са мною і, калі ёсьць нешта на чалавеку гэтым, няхай яго вінавацяць. 01Але Фэст адказаў, што Паўлу сьцерагуць у Кесарыі, а сам ён маніцца хутка выехаць.=/sі малілі яго, каб зрабіў ласку ды прыслаў яго ў Ерузалім, — зрабіўшы змову, каб забіць яго ў дарозе.y.kI архірэй і выдатнейшыя із Жыдоў зьявіліся да яго проці Паўлы!- =Фэст жа, прыйшоўшы ў сваё гаспадарства, цераз тры дні вырушыў із Кесарыі ў Ерузалім.m,SА як скончыліся два гады, дастаў Фэлікс замясьціцеля Поркія Фэста; каб-жа прыдбаць ласку Жыдоў, Фэлікс пакінуў Паўлу ў путах.Q+Да таго-ж ён спадзяваўся, што дастане грошы ад Паўлы, каб звольніў яго; дык, часта заклікаючы яго, гутарыў з ім.**MА як той гаварыў аб справядлівасьці й узьдзяржаньні ды аб судзе, што мае быці, дык Фэлікс, спалохаўшыся, адказаў: Цяпер годзе, ідзі; як выбяру час, паклічу цябе.k)OПраз колькі дзён Фэлікс, прыйшоўшы з Друзіллаю, жонкаю сваею, што была Жыдоўка, паклікаў Паўлу і слухаў яго аб веры ў Хрыста.^(5I загадаў сотніку сьцерагчы Паўлу ды даваць яму волю й не забараняць нікому з ягоных служыць яму й прыхадзіць да яго.'Пачуўшы гэтае, Фэлікс адлажыў справу іхнюю, падрабней разьведаўшы аб шляху гэтым ды сказаўшы: Як прыйдзе тысячнік Лізі, разгледжу справу вашу. &
v%eАбо самі гэтыя няхай скажуць, ці знайшлі ў-ва мне які грэх, як я стаяў перад сынэдрыонам, апрача аднаго гэтага голасу, што крыкнуў, стоючы сярод іх: што сяньня яны судзяць мяне за ўваскрасеньне мёртвых.!$;вось ім трэба было прыйсьці да цябе й вінаваціць мяне, калі-б нешта проці мяне мелі.;#oі на гэтым знайшлі мяне ачышчанага ў храме некаторыя Жыды із Азіі, а не з таўпой ды ўзварушэньнем;"{Цераз многа год прыйшоў я чыніць дораньне народу майму ды ахвяры,8!iДзеля гэтага й сам я крэпка стараюся мець заўсёды чыстае сумленьне перад Богам і перад людзьмі.H маючы надзею на Бога, што мае быць ускрасеньне мёртвых, праведных і няправедных, чаго й самі яны чакаюць.# ?Але табе прызнаюся ў тым, што на шляху, які яны гэрэзіяй называюць, я служу гэтак Богу айцоў, веручы ўсяму, што згодна з законамі ды што напісана ў Прарокаў,q [
дый ня могуць даказаць таго, у чым цяпер вінавацяць мяне.B } І ані ў храме не знайшлі мяне хоць з кім спрачаючыся ці бунтуючы народ, ані ў сынагогах, ані ў горадзе,0 Y Ты можаш даведацца, што ня больш, як дванаццаць дзён назад, прыйшоў я пакланіцца ў Ерузалім.
Паўла-ж, як стараста даў яму знак гаварыць, адказаў: Ведаючы цябе многа год, як судзьдзю гэтага народу, я тым ахватней буду бараніці справу маю.X) Пацьвярдзілі-ж і Жыды, кажучы, што гэта так.kOзагадаўшы абвініцелям ягоным ісьці да цябе. Ад яго ты сам можаш, распытаўшыся, даведацца аб усім тым, у чым мы вінавацім яго. Але прыйшоў тысячнік Лізі ды з вялікім гвалтам забраў яго із нашых рук,)Kякі й храм адважыўся зьняважыць, — мы ўзялі яго й хацелі судзіць паводле нашых законаў.mSБо, знайшоўшы, што чалавек гэты ёсьць зараза, будзіцель бунту сярод Жыдоў на ўсенькім сьвеце ды павадыр гэрэзіі Назарэйскае,0YАле, каб табе шмат не дакучаць, прашу цябе каротка выслухаць нас паводле ласкавасьці тваей.2]Дазнаючы праз цябе вялікага супакою ды шчасьця, што сталася народу гэтаму тваім адумам, заўсёды й усюды прыймаем мы (гэта), вяльможны Фэліксе, з усею ўдзячнасьцяй.iKПакліканы-ж, пачаў вінаваціць яго Тэртулл, гаворачы:d CА праз пяць дзён прыйшоў архірэй Ананія з старшымі ды нейкім рытарам Тэртуллам і выступілі перад старастай проці Паўлы.;o#сказаў: Я выслухаю цябе, як зьявяцца абвініцелі твае. I загадаў пілнаваць яго ў прэторыі Ірадавай.&E"Стараста-ж, прачытаўшы й спытаўшыся, з якое ён краіны, дый даведаўшыся, што із Кілікіі,/!Тыя, прыйшоўшы ў Кесарыю і аддаўшы пісьмо старасьце, паставілі перад ім і Паўлу.|q назаўтрае-ж, пакінуўшы коньнікаў ісьці з ім, вярнуліся ў замак.
Дык жаўнеры, як ім было загадана, узялі Паўлу й павялі ўначы ў Антыпатрыду;] 3 Калі-ж паведамілі мяне пра змову проці чалавека гэтага, што мела стацца ад Жыдоў, я ўраз паслаў яго да цябе, загадаўшы й абвінавачываючым яго гаварыць проці яго перад табою. Бывай здароў.b = і знайшоў, што яго вінавацяць за супярэчнасьці ў законе іхнім, ды што няма ў ім ніякае віны, вартае сьмерці ці кайданоў.
# Хочучы-ж ведаць прычыну, за што вінавацяць яго, я прывёў яго ў сынэдрыон іхніr ]Чалавека гэтага, якога Жыды схапілі й маніліся забіць, я, выступіўшы з войскам, адабраў, даведаўшыся, што ён Рымскі грамадзянін.kOКлаўдзі Лізі вяльможнаму старасьце Фэліксу: радуйся!KДый напісаў пісьмо гэткага зьместу: 1Прыгатуйце й жывёлу, каб, пасадзіўшы Паўлу, адвясьці жывога да старасты Фэлікса.;oI, паклікаўшы нейкіх двух сотнікаў, сказаў: Прыгатуйце дзьвесьце жаўнераў, каб ісьці ў Кесарыю, ды коньнікаў семдзесят ды стральцоў дзьвесьце — на трэцюю гадзіну ночы.$AДык тысячнік пусьціў дзяцюка, загадаўшы: Нікому не кажы, што мяне аб гэтым паведаміў.1[Ты-ж не патурай ім: бо на яго заселі больш за сорак мужоў із іх, якія далі зарок ня есьці й ня піць, пакуль не заб’юць яго, і цяпер яны гатовы, чакаючы весткі ад цябе.hII сказаў: Жыды пастанавілі прасіць цябе, каб заўтра вывеў Паўлу да сынэдрыону, быццам манючыся падрабней распытацца аб ім. 5Тысячнік, узяўшы яго за руку й адыйшоўшыся набок, запытаўся: Што маеш сказаць мне? !Дык той, узяўшы яго, завёў да тысячніка і сказаў: Вязень Паўла, паклікаўшы мяне, прасіў завясьці да цябе гэтага дзяцюка, які мае нешта сказаці табе.V%Паўла-ж, паклікаўшы аднаго із сотнікаў, сказаў: Завядзі гэтага дзяцюка да тысячніка, бо ён мае нешта сказаць яму.2~]Пачуўшы-ж пра гэту засаду, сын сястры Паўлавае прыйшоў і, увайшоўшы ў замак, паведаміў Паўлу.>}uВы-ж цяпер павядомце тысячніка з сынэдрыонам, каб заўтра вывеў яго да вас, быццам хочаце пільней разглядзець справу ягоную; а мы, перш, чым ён падойдзе, гатовы забіць яго.Y|+Яны, прыйшоўшы да архірэяў і старшых, сказалі: Мы пад прысягай заракліся есьці што-колечы, пакуль не заб’ем Паўлу.]{3
Было-ж іх больш за сорак, што далі гэткі зарок.jzM А як настаў дзень, некаторыя Жыды, зрабіўшы змову, далі зарок, кажучы, што ня будуць есьці ані піці, пакуль не заб’юць Паўлу.y У наступную-ж ноч Госпад, стануўшы перад ім, сказаў: Бадрыся, Паўла! Бо як ты сьведчыў аба Мне ў Ерузаліме, гэтак мусіш сьведчыць і ў Рыме.
x
Калі-ж спрэчка ўзгаралася, дык тысячнік, баючыся, каб яны не разарвалі Паўлу, загадаў жаўнерам зыйсьці ўзяць яго спасярод іх ды вясьці ў замак.Ww' Узьняўся вялікі крык. I, паўстаўшы, кніжнікі Фарысэйскае часткі спрачаліся, кажучы: Нічога благога не знаходзім мы ў чалавеку гэтым. Ці дух гаварыў яму, ці Ангел, не змагаймася з Богам./vWБо Саддукеі кажуць, што няма ўваскрасеньня, ані Ангела й духа; Фарысэі-ж прызнаюць абодвух.:umКалі-ж ён гэтае сказаў, узьнялася спрэчка паміж Фарысэямі й Саддукеямі, і разьдзялілася грамада.LtI, ведаючы, што адна часьціна ёсьць Саддукеі, а другая Фарысэі, загаласіў Паўла ў сынэдрыоне: Мужы браты! Я — Фарысэй, сын Фарысэявы. За надзею й ускрасеньне мёртвых судзяць мяне!]s3Паўла-ж азваўся: Ня ведаў я, браты, што ён архірэй. Бо-ж напісана: На павадыра народу твайго не кажы блага. (Вых 22:28){roА тыя, што стаялі перад ім, сказалі: Архірэя Божага зьневажаеш?qТады Паўла сказаў да яго: Бог будзе біць цябе, падбеленая сьцяна! Бо ты сядзіш, каб судзіць мяне паводле закону, і незаконна кажаш мяне біці. pАрхірэй-жа Ананія загадаў тым, што стаялі перад ім, каб білі яго ў вусны.no WПаўла-ж, паўзіраўшыся на сынэдрыон, сказаў: Мужы браты! У-ва ўсім добрым сумленьні жыў я перад Богам ажно да сягоньняшняга дня.Xn) Назаўтрае-ж, хочучы даведацца напэўна, за што абвінавачываюць яго Жыды, зьняў з яго кайданы й загадаў прыйсьці архірэям ды ўсяму сынэдрыону іх і, вывеўшы Паўлу, паставіў яго перад імі.
m
Дык ураз адступіліся ад яго тыя, што меліся выпытываць у яго. А тысячнік, даведаўшыся, што ён Рымскі грамадзянін, спалохаўся, што зьвязаў яго.7lg Тысячнік адказаў: Я набыў гэтае грамадзянства за вялікія грошы. Паўла-ж сказаў: А я й урадзіўся. kI прыйшоў тысячнік ды кажа яму: Скажы мне, ці ты Рымскі? Ён жа сказаў: Але.ljQСотнік, пачуўшы, пайшоў ды паведаміў тысячніка, кажучы: Глядзі, што ты хочаш зрабіць? Бо-ж гэты чалавек — Рымскі грамадзянін.{ioКалі-ж расьцягнулі яго рэмнямі, сказаў Паўла да стаяўшага сотніка: Ці-ж можна вам бічаваць Рымскага грамадзяніна, да таго-ж бяз суду?ah;тысячнік загадаў вясьці яго ў замак, сказаўшы бічаваць яго, каб даведацца, дзеля якое прычыны гэтак крычэлі проці яго.zgmА як яны крычэлі й кідалі вопраткі ды пыл падкідалі ў паветра,;foДа гэтага слова яго слухалі ды паднялі голас свой, кажучы: Зьнішчы із зямлі такога! Бо ня жыць яму!se_I сказаў да мяне: Ідзі, бо далёка пашлю цябе да паганаў.~duа як пралілася кроў Сьцяпана, сьведкі Твайго, дык я і стаяў тамака, і пахваляў забойства яго, ды сьцярог вопраткі тых, што яго забівалі.8ciЯ-ж сказаў: Госпадзе, яны ведаюць, што гэта я кідаў у вастрог ды біў па сынагогах веруючых у Цябе,Ub#і бачыў Яго, мовячы да мяне: Сьпяшайся ды йдзі хутчэй із Ерузаліму, бо ня прымуць сьведчаньня твайго аба Мне.
~~5}||7{zz yrxww`vRutt}tsrjqpponemmlTk'jihgg feefdcba`m_^]\\5ZZiYmXW/VVUkTTSSR)QxQP*OkNMM7LK~KJIHHGFEE0DkCBA@u?>==<;:9877z66 54433&2`1K0///.b.-$,, +0*g)((%''&%o$y$ #S"c!!Y 5 s w )'Q ,kr p
# B
,-n ( 'Дык, апраўдаўшыся вераю, мы маем мір з Богам праз Госпада нашага Ісуса Хрыста,'Які быў выданы за грахі нашыя і ўваскрос дзеля апраўданьня нашага.R& але й у адношаньні да нас: залічана будзе й нам, веруючым у Таго, Хто ўскрасіў з памершых Ісуса, Госпада нашага,x%iДый не ў адношаньні да яго аднаго напісана, што залічана яму,[$/Дзеля гэтага й залічана яму за праведнасьць.^#5і зусім пэўны, што Ён дуж і выпаўніць абяцанае.%"Cня ймаў сумліву ў абяцаньні Божым нявераю, але ўзмацаваўся ў веры, аддаўшы хвалу БогуJ!
I, не зьнямогшыся ў веры, ён ня думаў, што цела яго, амаль стогадовае, ужо амярцьвела, і нутро Сары замершае;| qКаторы, апроч надзеі, паверыў з надзеяй, праз што стаўся айцом многіх народаў, водле сказанага: Гэтак будзе насеньне твае. (Быт 15:5)& E(як напісана: Я паставіў цябе айцом многіх народаў), — перад Богам, якому ён паверыў, ажыўляючым памершых і называючым няістнуючае, як істнуючае. (Быт 17:5)Z -Дзеля гэтага з веры, каб было водле ласкі, каб абяцаньне было нязьменным для ўсяго насеньня, ня толькі для таго, што з закону, але й для таго, што з веры Аўраама, які ёсьць ацец усім нам, —u cбо закон робіць гнеў, бо гдзе няма закону, няма й праступку. -Бо, калі насьледнікі тыя, што з закону, дык апусьцее вера, зьнішчыцца абяцаньне;]3
Бо Аўрааму, ці насеньню яго, не законам дадзена абяцаньне, што ён будзе насьледнікам сьвету, але праведнасьцяй веры.uc і айцом абрэзаных ня толькі прыняўшых абрэзаньне, але і ходзячых па сьлядох веры айца нашага Аўраама, якую ён меў у неабрэзаньні.P I знак абрэзаньня ён атрымаў, як пячатку праведнасьці праз веру, якую меў у неабрэзаньні, так што ён стаўся айцом усіх веруючых у неабрэзаньні, каб і ім залічана была праведнасьць,)K
Калі палічана? па абрэзаньні, ці да абрэзаньня? Не пасьля абрэзаньня, але да абрэзаньня.Y+ Ці шчаснасьць гэтая датычыцца абрэзаньня, ці і неабрэзаньня? Мы кажам, што Аўрааму вера палічана за праведнасьць.ucшчасьлівы чалавек, якому Бог не палічыць грэху. (Пс 31:1-2)ykШчасьлівыя, чые беззаконнасьці дарованы і чые грахі пакрыты;:mГэтак і Давід называе шчасьлівым чалавека, якому Бог залічае праведнасьць незалежна ад учынкаў:;oхто-ж ня робіць, але веруе ў Таго, Хто апраўдывае бязбожніка, вера яго залічаецца за праведнасьць.}Таму, хто робіць, заплата ня з ласкі залічаецца, але з павіннасьці;.UБо што кажа пісаньне? Паверыў Аўраам Богу, і гэта залічана яму за праведнасьць. (Быт 15:6)Калі Аўраам апраўдаўся ўчынкамі, ён мае пахвалу, але не перад Богам.b ?Што-ж, скажам, Аўраам, бацька наш, знайшоў па целу? Дык мы зьніштажаем закон вераю? Няхай ня станецца! але ўзмацняем закон.
) бо адзін ёсьць Бог, які апраўдывае абрэзаньне з веры і неабрэзаньне праз веру. Няўжо-ж Бог ёсьць Бог Юдэяў толькі, а не паганаў таксама? Ведама, і паганаў, ' Бо мы прызнаем, што чалавек апраўдываецца вераю, незалежна ад учынкаў закону.-
SГдзе-ж тое, чым бы хваліцца? Выключана. Якім законам? законам учынкаў? Не, але законам веры.~ uу час доўгацярплівасьці Божае, на выяўленьне праўды Яго ў цяперашні час, каб зьявіўся Ён праведным і апраўдываючым веруючага ў Ісуса.ykЯкога Бог аддаў на ахвяру зьмілавальную праз веру, у крыві Ягонай, дзеля выяўленьня праўды Яго ў дараваньні грахоў, учыненых раней,апраўдываныя дарма ласкай Ягонай, адкупленьнем, што ў Хрысьце Ісусе,W'бо ўсе саграшылі і пазбаўлены славы Божае,$AПраўда-ж Божая праз веру ў Ісуса Хрыста для ўсіх і на ўсіх веруючых; бо няма розьніцы,3_Але сягоньня, незалежна ад закону, выявілася праўда Божая, аб якой сьведчаць закон і прарокі.%Cбо справамі закону не апраўдаецца перад Ім ніякае цела; бо праз закон пазнаецца грэх.!;Мы-ж ведаем, што закон, калі што гаворыць, гаворыць да тых, якія пад законам, каб кожны рот быў загароджаны, і ўвесь сьвет каб вінаватым стаўся перад Богам,a;Няма страху Божага перад вачыма іх. (Псал 35:2)b =шляху міру яны не пазналі. (Прып. 1:16; Ісая 59:7-8)Nзьнішчэньне і загуба на шляхох іхніх;K~Ногі ў іх хуткія на праліцьцё крыві;Z}-Рот у іх поўны абмовы й гарчыні. (Псал 9:28)>|u
Горла ў іх — адчыненая магіла; языкамі сваімі зводзяць. Яд зьмеяў на вуснах іхніх; (Псал. 5:10; 139:3);{o усе зьбіліся з дарогі, усе разам нягодныя; няма, хто-б рабіў дабро, няма да адзінага. (Псал. 13:1-3)bz= няма разумеючага; няма нікога, хто шукаў-бы Бога;Ry
як напісана: няма праведніка ніводнага;1x[ Дык што-ж? ці маем перавагу? Зусім не: бо мы ўжо даказалі, што і Юдэі, і Грэкі — усе пад грэхам,lwQI ці не рабіць нам благое, каб вышла дабро, як некаторыя абмаўляюць нас і кажуць, быццам мы гэтак вучым? Праведны суд на такіх!EvБо, калі праўда Божая маею няпраўдаю на славу Божую ўзвышаецца, за што-ж яшчэ мяне судзіць, як грэшніка?Zu-Хай ня станецца! Бо як жа Богу судзіць сьвет?rt]Калі-ж няпраўда нашая адкрывае праўду Божую, дык што скажам? няўжо-ж Бог несправядлівы, калі выяўляе гнеў? — кажу па чалавечаму.
sНяхай ня станецца! Бог верны, а ўсякі чалавек ілжывы, як напісана: Каб ты апраўдаўся ў словах Тваіх і перамог-бы, як суджаны будзеш. (Псал 50:6)r'Бо што-ж? калі некаторыя і ня ўверавалі, дык ці нявера іх зьнішчыць веру Божую?q Вялікае ў-ва ўсіх адносінах, а перадусім у тым, што ім даверана слова Божае.qp ]Дык якое пяршынства Юдэя, ці якая карысьць ад абрэзаньня?No але хто ўнутры Юдэй, і абрэзаньне ў сэрцы, па духу, а не па напісаньні; яму й пахвала не ад людзей, але ад Бога.n% Бо ня той Юдэй, хто (гэтакі) напаказ, і ня тое абрэзаньне, якое напаказ на целе;Rm I неабрэзаны па прыродзе, выпаўняючы закон, ці не асудзіць цябе, праступніка закону пры пісаньні і абрэзаньні?ElДык, калі неабрэзаны выпаўняе пастановы закону, то ці не залічыцца яму яго неабрэзаньне за абрэзаньне?Xk)Абразаньне карысна, калі выпаўняеш закон; а калі ты праступнік закону, то абрэзаньне твае сталася неабрэзаньнем.j/Бо праз вас імя Божае зьняважаецца ў паганаў, як напісана. (Ісая 52:5; Езэк. 36:20)vieХвалішся законам, а пераступаньнем закону Бога зьнявяжаеш?Zh-Навучаючы ня красьці, крадзеш? кажучы: не займайся распустай, — сам распусны. Брыдзячыся ідаламі, сьвятое крадзеш?]g3як жа ты, вучачы другога, ня вучыш сябе самога?!f;настаўнік няветных, вучыцель малалетніх, маючы ў законе прыклад веданьня і праўды:~euі пэўны аб сабе, што ты павадыр сьляпых, сьвятло тых, што ў цемры,tdaі ведаеш волю Яго, і разумееш лепшае, навучаючыся з закону,cВось ты завешся Юдэем і супакойваеш сябе законам, і хвалішся Богам,@byу дзень, калі Бог судзіць будзе тайныя ўчынкі людзей, водле дабравешчаньня майго, праз Ісуса Хрыста.aяны паказваюць дзела закону, у сэрцах у іх напісанае, аб чым сьведчыць сумленьне іх і думкі іх, то абвінавачваючыя, то апраўдываючыя адна адну) —B`}бо, калі пагане, ня маючы закону, па прыродзе робяць законнае, то, ня маючы закону, яны самі сабе закон:7_g
(бо ня тыя, што слухаюць закон, праведныя перад Богам, але тыя, што выпаўняюць, апраўданы будуць;J^
Якія без закону саграшылі, без закону й загінуць, а тыя, якія ў законе саграшылі, законам засуджаны будуцьK] Бо няма ў Бога ўзіраньня на аблічча.\
Слава-ж і чэсьць і мір усякаму, хто робіць дабро, перш Юдэю, дый Грэку![! Сум і уціск кожнай душы чалавека, каторы робіць благое, перш Юдэя, дый Грэка!&ZEа тым, што ўпіраюцца і не пакараюцца праўдзе, але аддаюцца няпраўдзе, —ярасьць і гнеў.,YQтым, што сталасьцяй у добрым дзеле шукаюць славы, чэсьці й нятленнасьці, — вечнае жыцьцё;\X1Які уздасьць кожнаму паводле ўчынкаў ягоных:kWOАле, праз упартасьць тваю і нераскаянае сэрца, ты сам сабе зьбіраеш гнеў на дзень гневу і адкрыцьця праведнага суда ад Бога,xViАбо багацьцем дабраты, лагоднасьці і доўгацярплівасьці Божае пагарджаеш, не разумеючы, што дабрата Божая вядзе цябе да пакаяньня?OUНяўжо-ж думаеш ты, чалавеча, што ўцячэш ад суда Божага, асуджаючы тых, якія гэткае робяць, ды сам робячы тое-ж?vTeА мы ведаем, што запраўды суд Божы на тых, што гэткае робяць.oS YДык няма выбачэньня табе, кожны чалавеча, каторы асуджаеш; бо, чым судзіш другога, асуджаеш сябе: бо робіш тое самае, асуджаючы.
R Яны ведаюць праведны прысуд Божы, што тыя, хто гэткае робіць, варты сьмерці; аднак, яны ня толькі гэта робяць, але й пахваляюць тых, хто робіць. Q неразумныя, вераломныя, пазбаўленыя любві, непагодлівыя, неміласэрныя.^P 7 яны зьвяглівыя манюкі, боганенавісьнікі, крыўдзіцелі, самахвалы, гардуны, выдумшчыкі ліхога, непаслухмяныя бацьком,6O g і яны напоўнены ўсякай няпраўдаю, распустай, крывадушнасьцяй, прагавітасьцяй, злосьцяй, напоўнены зайздрасьцяй, забойствам, сваркай, ашуканствам, благімі абычаямі;5N e I, як яны ня рупіліся мець Бога ў розуме, дык аддаў іх Бог ілжываму розуму рабіць непатрэбшчыну,M Гэтак сама і мужчыны, пакінуўшы прыроднае карыстаньне з жаночага полу, распаляліся пажадлівасьцяй адзін да аднаго, мужчыны на мужчынах сорам робячы і атрымліваючы ў самых сабе належную адплату за свой блуд.KL Дзеля гэтага аддаў іх Бог цярпець ганьбу: бо жанчыны іх замянілі прыроднае карыстаньне на проціпрыроднае.bK ?Яны замянілі праўду Божую на ілжу і пакланіліся і служылі стварэньню замест стварыцеля, які багаслаўлены навекі, амін.5J eДык і аддаў іх Бог у пажаданьнях сэрцаў іх нячыстасьці, каб яны апаганілі целы свае міжы сабою.AI }і славу нятленнага Бога замянілі на ўзор абраза тленнага чалавека і птушак, і чацьвёраногіх, і гадаў.VH 'кажучы аб сабе, што яны мудрыя, яны адурэліG за тое, што яны, пазнаўшы Бога, не як Бога славілі Яго ці дзякавалі, але марным займаліся ў разважаньнях сваіх, і прыцьмілася неразумнае сэрца іх:F бо нявідомае Яго, вечная сіла Яго і Божства ад стварэньня сьвету праз разважаньне аб творах відомым робіцца, каб быць ім без апраўданьняsE aБо, што можна ведаць пра Бога, яўна для іх, бо Бог выявіў ім;ED Бо адкрываецца гнеў Божы з неба на ўсякую бязбожнасьць і няпраўду людзей, што маюць праўду ў няпраўдзе.?C yБо ў ім адкрываецца праўда Божая ад веры да веры, як напісана: праведны жыць будзе вераю. (Авак 2:4)eB EБо ня стыдаюся Эвангельля Хрыстовага, бо сіла Божая ёсьць на збаўленьне кожнаму, хто веруе, сьпярша Жыду, а потым і Грэку.A дык, што да мяне, я гатоў абвяшчаць Эвангельле і вам, каторыя ў Рыме.f@ GЯ даўжнік і Грэкам, і барбарам, мудрым і неразумным;G?
Не хачу, браты, пакінуць вас у няведаньні, што я часта думаў прыйсьці да вас (ды сустракаў перашкоды яжно па сягоньняшні дзень), каб мець нейкі плод і ў вас, як і ў іншых народаў.k> Q ці то парадавацца з вамі супольнаю вераю вашаю і маею.7= i Бо я вельмі жадаю ўгледзіць вас, каб даць вам нейкі падарунак духоўны дзеля ўмацаваньня вашага,<< s
заўсёды просячы ў малітвах маіх, каб калі-небудзь давялося мне прыйсьці да вас паводле волі Божае.5; e сьведка мне Бог, якому служу духам маім у дабравешчаньні Сына Яго, што ўсьцяж успамінаю аб вас,;: qНайперш дзякую Богу майму праз Ісуса Хрыста за ўсіх вас, што вера ваша абвяшчаецца па ўсім сьвеце;`9 ;усім, што ёсьць у Рыме, улюбленым Богам, пакліканым сьвятым: ласка вам і мір ад Бога Айца нашага і Госпада Ісуса Хрыста.g8 Iміж якімі і вы, сягоньня Ісусам Хрыстом пакліканыя),-7 U(праз Якога мы атрымалі ласку й апостальства, каб у імя Яго прыдбаць дзеля веры ўсе народы,T6 #і адкрыўся, як Сын Божы, у сіле, духам сьвятасьці праз уваскрасеньне з мёртвых) аб Ісусе Хрысьце, Госпадзе нашым,{5 qаб Сыне Яго, (які целам радзіўся ад насеньня Давідавага па целу4 (якое Бог наперад абяцаў праз прарокаў Сваіх, у сьвятых пісаньнях,)*3 QПаўла, раб Ісуса Хрыста, пакліканы Апостал, выбраны дзеля абвяшчаньня Эвангельля Божага,42a абвяшчаючы царства Божае ды з усей адвагай без перашкоды навучаючы пра Госпада Ісуса Хрыста.$1A Паўла-ж цэлыя два гады жыў у нанятай ім гасподзе і прымаў усіх, што прыходзілі да яго,{0o I, як ён гэта сказаў, Жыды выйшлі, крэпка спрачаючыся між сабою./- Няхай-жа будзе вам ведама, што паганам паслана спасеньне Божае, яны-ж і пачуюць.j.M бо загрубела сэрца народу гэтага, і вушыма цяжка чуюць, і вочы свае заплюшчылі, каб не пабачыць вачыма й не пачуць вушыма ды сэрцам ня ўцяміць і не навярнуцца, каб Я не аздаравіў іх. (Ісая 6:9-10)L- Ідзі да народу гэтага і скажы: Слыхам пачуеце, ды не зразумееце; і, відзячы, глядзець будзеце, ды ня ўбачыце;x,i I, не згаджаючыся міжы сабою, пайшлі, калі Паўла сказаў адно слова: Добра сказаў да айцоў нашых Дух Сьвяты праз Прарока Ісаю, мовячы:t+a I адны былі перакананы словамі ягонымі, другія-ж ня верылі.Q* I, назначыўшы яму дзень, многа прыйшло да яго ў гасьцініцу. I ад ранку да вечара выкладаў ім, сьведчучы аб царстве Божым ды пераконываючы іх аб Ісусе із закону Майсеявага і Прарокаў.5)c Ды хочам пачуць ад цябе, як ты мысьліш; бо аб гэрэзіі гэтай ведама нам, што ўсюды працівяцца ей.( Яны-ж сказалі да яго: Мы ані пісем аб табе не дасталі з Юдэі, ані ніхто з братоў, прыходзячы, не абвяшчаў і не гаварыў аб табе нічога благога.b'= Дзеля гэтае прычыны я й паклікаў вас, каб пабачыць і пагутарыць: бо за спадзяваньне Ізраіля закавалі мяне ў путы гэтыя.b&= Калі-ж Жыды супрацівіліся, дык я быў прымушаны паклікацца на Кесара, але не затым, каб меўся ў чым вінаваціць мой народ.%%C Яны, распытаўшы мяне, хацелі мяне звольніць, бо ніякае сьмяротнае віны на мне ня было. $ I сталася, што цераз тры дні склікаў Паўла першакоў Жыдоўскіх. Калі-ж яны зыйшліся, сказаў да іх: Мужы браты! хаця я нічога не ўчыніў супраць народу й звычаяў айцоў, мяне, як вязьня, аддалі з Ерузаліму ў рукі Рымлян.V#% Калі-ж мы ўвайшлі ў Рым, сотнік здаў вязьняў ваяводзе; Паўле-ж дазволілі жыць у сябе з жаўнерам, што яго пілнаваў.
"
I стуль браты, пачуўшы аб нас, павыходзілі нам насустрэчу да Аппіявае плошчы й Трох Гасьцініц. Пабачыўшы іх, Паўла, падзякаваўшы Богу, акрыяў.!- дзе знайшлі братоў і былі запрошаны імі пабыць сем дзён; ды гэтак прыйшлі ў Рым.` 9
Вырушыўшы стуль, прыплылі мы ў Рэгію; і, як цераз дзень узьняўся паўдзённы вецер, дык на другі дзень прыйшлі ў Путэолі,S і, прыплыўшы ў Сіракузы, прабылі тры дні.G Цераз тры месяцы вырушылі мы на Александрыйскім караблі, пад назовам Дыаскуры, што зімаваў на востраве, #
Дык выяўлялі нам вялікую пашану, а, як мы адплывалі, надавалі, што трэба было. - Калі-ж гэта сталася, і другія хворыя на востраве прыходзілі і былі аздароўлены.}s I сталася, што бацька Публія ляжаў хворы на гарачку й жывот. Паўла, увайшоўшы да яго і памаліўшыся, узлажыў на яго рукі й аздаравіў яго.M Навакол-жа таго месца былі землі першака вострава на ймя Публія, які, прыняўшы нас, тры дні прыязна ўгашчаў."= Яны-ж чакалі, што ён пачне пухнуць, ці ўраз упадзе няжывы. Паждаўшы-ж доўга і бачучы, што нічога благога з ім ня сталася, зьмянілі думкі й казалі, што ён Бог.nU Але ён, абтросшы гада ў агонь, не дазнаў нічога благога.)K Варвары, угледзіўшы зьвісаўшага з рукі ягонай гада, гутарылі паміж сабою: пэўне чалавек гэты — душагуб, бо й уратаванаму ад мора справядлівасьць жыць не дае.>u Калі-ж Паўла, набраўшы берамя хворасту, клаў на агонь, ад жару выйшла яхідна й павісла на руцэ ў яго.K Варвары-ж паказалі нам нябывалую людзкасьць: бо, распаліўшы агонь, прынялі нас усіх, бо быў дождж і сьцюжа.} u Тады, выратаваўшыся, даведаліся, што востраў называецца Мэліта.0Y,рэшце-ж каму на дошках, каму на чым з карабля. I гэтак сталася, што ўсе выратаваліся на зямлю.ta+Але сотнік, хочучы ўратаваць Паўлу, супрацівіўся іхняй пастанове ды загадаў умеючым плаваць кінуцца й першымі выйсьці на зямлю,#*У жаўнераў жа была нарада, каб вязьняў пазабіваць, каб хто, выплыўшы, ня ўцек.c?)Папаўшы-ж на касу, пасадзілі карабель на мялізну: і нос, завязшы, аставаўся нярухомы, а карно разьбівалася сілаю хваляў.U#(I, падняўшы якары, пайшлі морам; і, адвязаўшы стырно ды наставіўшы малы парус па ветру, кіраваліся да ўзьбярэжжа. 'Як жа настаў дзень, яны не пазнавалі зямлі; дагледзілі-ж нейкую затоку, меўшую ўзьбярэжжа, да якога й урадзілі, калі здолеюць, прыстаць з караблём.
{&Насыціўшыся-ж ежай, аблягчылі карабель, выкідаючы пшаніцу ў мора.t a%Было-ж усіх нас на караблі дзьвесьце семдзесят шэсьць душ.U #$I ўсе набраліся духу дый самі прынялі ежу.'
G#Сказаўшы гэта і ўзяўшы хлеб, ён пахваліў Бога перад усімі дый пачаў, разламаўшы, есьці.N "Дык заклікаю вас прыняць ежу: бо гэта будзе дзеля вашага спасеньня. Бо нікому з вас волас з галавы не спадзе.
!Перад сьвітаньнем Паўла намаўляў усіх прыняць ежу, кажучы: Сягоньня чатырнаццаты дзень, як вы, ждучы, астаецёся ня еўшы, нічога ня прыймаючы.xi Тады жаўнеры паабсякалі вяроўкі ад чаўна й далі яму ўпасьці.4a Паўла сказаў сотніку й жаўнерам: Калі яны не астануцца на караблі, дык вы ня можаце спасьціся.[/ Калі-ж матросы памкнуліся ўцячы з карабля ды спускалі ў мора човен, паказуючы, быццам маняцца скінуць якары з носу,'G Баючыся, каб не папасьці на скалістае месца, скінулі з карна чатыры якары й чакалі дня.C I, памераўшы, знайшлі дваццаць сажнёў. Крыху-ж адплыўшы ды йзноў памераўшы, знайшлі пятнаццаць сажнёў.ykЯк жа настала чатырнаццатая ноч, што мы насіліся па Адрыятыцкім моры, каля поўначы пазналі матросы, што падыходзім да нейкае зямлі.S мы мусім быць выкінены на нейкі востраў.! ;Дык будзьце добрае мысьлі, мужы; бо веру Богу, што станецца так, як мне было сказана:Mды сказаў: Ня бойся, Паўла! Ты мусіш стануць перад кесарам, і вось Бог дараваў табе ўсіх, што плывуць з Табою.~Бо стануў прада мною ў гэту ноч Ангел Бога, Якому прыналежу й служу,}%Цяпер-жа раджу вам: бадрыцеся; не загіне ніводная душа із вас, апрача карабля.-|SА як мы доўга былі няеўшы, дык Паўла, стануўшы сярод іх, сказаў: Мужы, трэба было паслухацца мяне і ня плысьці ад Крыту ды ўсьцерагчыся гэтага няшчасьця й утраты.
C~~:}||a{{ z
y%xwyvuCtms r&q1pSocnn_mlkjjjiOhggHf7eeccba4`` _E^]][ZZ YWWVUUTSSARR QPP?OO
NMML'KZJIIHlGG8FEE\D4CC BAAr@u??k>>#=<;;v:e998 7B66 544 3M2281O00L/.. -v,++B*))(('x&%%\$$#" !X / X pSp
@M
3
n vWrZ\ 9Sk
няхай зацьмяцца вочы іх, каб ня бачыць, і хрыбет іх няхай будзе сагнуты назаўсёды. (Псал 68:23-24)R I Давід кажа: Хай будзе ім стол іх сеткаю і цянётамі, і спакусай і адплатаю;zQm як напісана: Даў ім Бог духа дрымоты, вочы, якімі ня бачаць, і вушы, якімі ня чуюць, ажно па сяньняшні дзень. (Ісая 29:10; Другазак. 29:4)!P; Што-ж? Ізраіль чаго шукаў, таго не дастаў; выбраныя дасталі, а рэшта разьлютавалася,O# Калі-ж праз ласку, дык не праз учынкі; іначай ласка ня была-б ужо ласкай. А калі праз учынкі, дык гэта ўжо ня ласка: іначай учынак ня ёсьць ужо ўчынак.}Ns Вось гэтак і ў цяперашні час, па выбару ласкі, захавалася рэшта.VM% Што-ж кажа яму (Божы) адказ? Я пакінуў Сабе сем тысячаў чалавекаў, што ня ўкленчылі перад Ваалам. (3 Царств. 19:18)aL; Госпадзе! прарокаў Тваіх пазабівалі, ахвярнікі тваі зруй навалі; астаўся я адзін, і душу маю? шукаюць. (3 Царств. 19:14)K/ Не адапхнуў Бог народу Свайго, які Ён наперад ведаў. Ці ня ведаеце, што кажа Псаньне (у апавяданьні) аб Ільлі? як той скардзіцца Богу на Ізраіля, кажучы:tJ c Дык кажу: няўжо-ж Бог адапхнуў народ Свой? Няхай ня станецца! Бо і я Ізраільцянін ад насеньня Аўраамавага, з калена Бэніямінавага.AI{
Да Ізраіля-ж кажа: увесь дзень працягваў я рукі Мае да народу непаслухмянага і ўпартага. (Ісая 65:2)KH
А Ісая адважыўся ды кажа: Мяне знайшлі тыя, што ня шукалі, абявіўся Я тым, што ня пыталіся Мяне. (Ісая 65:1)G
Але кажу: ці-ж Ізраіль ня ведаў? Першы Майсей кажа: я збуджу ў вас рупнасьць не праз народ, узлую вас праз народ бязглузды. (Другазак 32:21)UF#
Але кажу: ці-ж яны ня чулі? Наадварот: на ўсю зямлю разыйшоўся голас іх, і да межаў сусьвету словы іх. (Псал 18:5)fEE
Дык вера ад слуханьня, а слуханьне ад слова Божага.7Dg
Але ня ўсе паслухалі Эвангельля, бо Ісая кажа: Госпадзе! Хто паверыў чутаму ад нас?. (Ісая 53:1)xCi
I як абвяшчаць, калі ня будуць пасланыя? Водле напісанага: Як прыгожыя ногі абвяшчаючага мір, прапаведываючага добрае! (Ісая 52:7)(Іяіль 2:32)*@M
Тут няма розьніцы між Юдэем і Грэкам, бо Ён Госпад усіх, багаты для ўсіх, што клічуць Яго.?
Бо Пісаньне кажа: Кожын, хто веруе ў Яго, ня будзе асаромлены. (Ісая 28:16)>#
бо сэрцам верыцца дзеля праведнасьці, а вуснамі вызнаецца дзеля збаўленьня.p=Y
каб ты, як вуснамі тваімі будзеш вызнаваць Ісуса Госпадам і ў сэрцы тваім верыць, што Бог ускрасіў яго з мёртвых, быў бы спасён,w<g
Але што кажа Пісаньне? Блізка да цябе слова, у вуснах тваіх і ў сэрцы тваім,— гэта ёсьць слова веры, якое абвяшчаем, (Другаз. 30:14)3;_
або: хто зыйдзе ў бяздоньне? — гэта ёсьць Хрыста з мёртвых узьвясьці ўверх. (Другазак. 30:13)t:a
А праведнасьць з веры гэтак кажа: не гавары ў сэрцы тваім: Хто ўзыйдзе на неба? — гэта ёсьць Хрыста зьвясьці ўніз; (Другаз. 30:12)39_
Майсей піша аб праведнасьці, што ад закону: выпаўніўшы яго, чалавек жыць ім будзе. (Ляв 18:5)8w
бо канец закону — Хрытос, дзеля праведнасьці кожнаму веруючаму.e7C
Бо, не разумеючы праведнасьці Божае і стараючыся паставіць уласную праведнасьць, яны не пакарыліся праведнасьці Божай;u6c
Бо сьведчу ім, што маюць руплівасьць Божую, ды не па розуму.
5
Браты! жаданьне майго сэрца і малітва да Бога аб Ізраілю на збаўленьне.z4m !як напісана: вось кладу ў Сыоне камень спаткненьня і камень спакусы; але кожны, хто веруе ў Яго, ня будзе асаромлены. (Ісая 28:16; 8:14)
3 Чаму? бо ня з веры, а з дзел закону; бо спаткнуліся аб камень спаткненьня,2 А Ізраіль, шукаючы закону праведнасьці, не дасягнуў закону праведнасьці.71g Што-ж скажам? Пагане, якія ня шукалі праведнасьці, атрымалі праведнасьць, праведнасьць ад веры.~0u I, як прапрарочыў Ісая: калі-б Госпад Саваоф не пакінуў нам насеньня, то мы былі-б, як Садом, і падобнымі сталіся-б да Гаморы. (Ісая 1:9)O/ бо, канчаючы слова і прысьпяшаючы справядлівасьць, хутка зьдзейсьніць Госпад слова на зямлі. (Ісая 10:22-23)A.{ А Ісая кліча аб Ізраілю: Хаця-б лічба сыноў Ізраілявых была, як пясок у моры, (толькі) астача спасецца:S- і станецца, што на месцы, гдзе сказана Ім: вы ня мой народ, — там сынамі Бога Жывога названы будуць. (Осія 1:10)',G Як і ў Осіі кажа: Ня мой народ назаву Маім народам, і нялюбую — умілаванай; (Осія 2:23){+o дый над намі, якіх паклікаў ня толькі з Юдэяў, але й із паганаў?/*W каб разам зьявіць багацьце славы Сваей над начыньнямі міласэрдзя, якія Ён прыпас на славу,) Што-ж, калі Бог, хочучы паказаць гнеў і выявіць магутнасьць Сваю, з вялікай доўгацярплівасьцяй ашчаджаў начыньні гневу, гатовыя на загубу,h(I Ці ня ўладны ганчар пад глінаю, каб з таго-ж месіва зрабіць адно начыньне дзеля пашаннасьці, а другое дзеля непашаннасьці?B'} А ты хто, чалавеча, што спрачаешся з Богам? Ці скажа зробленае зрабіўшаму: на што ты мяне гэтак зрабіў?& Ты скажаш мне: За штож яшчэ вінаваціць? бо хто стане насупраць волі Ягонае?s%_ Дык над кім хоча, зьмілуецца, а каго хоча, жорсткім робіць.$ Бо Пісаньне кажа Фараону: дзеля таго самага Я й паставіў цябе, каб паказаць у табе сілу Маю, і каб імя Мае было абвяшчана па ўсей зямлі. (Вых 9:16) # Дык не ад таго, хто жадае, і не ад таго, хто бяжыць, але ад Бога, Які мілуе."- Бо Ён кажа Майсею: памілую, каго мілую, і зьлітуюся, над кім літуюся. (Вых 33:19)o!W Што-ж скажам? Няўжо-ж няпраўда ў Бога? Няхай ня станецца!
як і напісана: Якуба я палюбіў, а Ізава зьненавідзеў. (Малах 1:2-3)y k сказана было ёй: большы будзе ў няволі ў меншага, (Быт. 25:23) 3 бо, калі яны яшчэ не нарадзіліся іне зрабілі нічога добрага ці благога (каб пастанова Божая ў выбраньні аставалася не з учынкаў, але ад Таго, Хто кліча),
I не адно гэтае, але й Равэка, што зачала за адзін раз ад Ізаака, айца нашага; % А слова прырачэньня гэткае: у той жа час прыду, і ў Сары будзе сын. (Быт 18:10):m Гэта значыць: не цялесныя дзеці ёсьць дзеці Божыя, але дзеці прырачэньня прызнаюцца за насеньне.X) і ня ўсе дзеці затым, што яны ад насеньня Аўраамавага, але (сказана): у Ізааку назавецца насеньне табе. (Быт 21:12)#? Але ня тое, каб слова Божае ня выпаўнілася. Бо ня ўсе тыя Ізраільцяне, што ад Ізраіля,0Y каторых і айцы, ды з іх Хрыстос целам, Каторы ёсьць над усімі Бог, багаслаўлены навекі, амін.a; якія ёсьць Ізраільцяне, каторых ёсьць усынаўленьне, і слава, і запаведзі, і даньне законаў, і служэньне, і прырачэньні, бо я хацеў бы сам быць адлучаным ад Хрыста за братоў маіх, родных мне целам,lQ што вялікі для мяне сум і мука няўстанная сэрцу майму: Праўду кажу ў Хрысьце, не маню, сьведчыць мне сумленьне мае ў Духу Сьвятым,eC'ні вышыня, ні глыбіня, ні другое якое стварэньне ня можа адлучыць нас ад любві Божае, што ў Хрысьце Ісусе, Госпадзе нашым./W&Бо я пэўны, што ні сьмерць, ні жыцьцё, ні ангелы, ні ўлады, ні сілы, ні цяперашняе, ні будучае,_7%Але ўсё гэтае перамагаем праз Палюбіўшага нас./W$За Цябе забіваюць нас кожны дзень; лічаць нас за авечкі, ахвяраваныя на зарэз. (Псал 43:23)s_#Хто адлучыць нас ад любві Божае? Гора, ці ўціск, ці перасьледаваньне, ці голад, ці нагата, ці небясьпека, ці меч? Водле напісанага:)K"Хто асуджае? Хрыстос, які памёр, але-ж і ўваскрос. Ён і праваруч Бога, Ён і просіць за нас.x
i!Хто будзе абвінавачваць выбраных Божых? Бог, які апраўдывае.+ O Той, які Сына Свайго пе пашкадаваў, але аддаў Яго за ўсіх нас, як не даруе і нам з Ім усяго?q [ Дык што-ж скажам на гэта? Калі Бог за нас, хто супраць нас?F
а каго наперад празначыў, тых і паклікаў; а каго паклікаў, тых і апраўдаў; а каго апраўдаў, тых і уславіў.u c бо, каго Ён наперад пазнаў, тым наперад і празначыў быць падобнымі да абраза Сына Свайго, каб Ён быў першаком між многімі братамі;'G Дый ведаем, што тым, хто любіць Бога, пакліканым па Яго пастанове, усё памагае на дабро;1[Хто-ж выведывае сэрцы, Той ведае, якая думка ў Духа, бо Ён стараецца за сьвятых па волі Божай.
Гэтак сама й Дух дапамагае ў слабасьцях нашых; бо мы ня ведаем, аб чым маліцца, як трэба, але Сам Дух стараецца за нас стагнаньнямі нявымоўнымі.ykАле, калі спадзяемся таго, чаго ня бачым, дык чакаем цярпліва.H Бо мы вызвалены надзеяй. Надзея-ж бачаная ня ёсьць надзея; бо калі хто бачыць, дык чаго яму й спадзявацца?c?дый ня толькі яно, але й мы самі, што маем зачатак Духа, і мы ў сабе стогнем, ждучы ўсынаўленьня, выкупленьня цела нашага.{oБо ведаем, што ўсё стварэньне разам стогне й мучыцца дагэтуль, 9што й само стварэньне вызвалена будзе з няволі тленьня на волю славы дзяцей Божых. 9бо стварэньне пакарылася марнасьці не самахоць, але па волі пакарыўшага, у надзеі,eCБо надзея стварэньня чакае адкрыцьця сыноў Божых, ~5Бо думаю, што мукі цяперашняга часу недастойныя тае славы, што мае выявіцца ў нас.y}kа калі дзеці, дык і насьледнікі: насьледнікі Божыя, насьледнікі супольне з Хрыстом, калі і церпім з Ім мукі, дык каб з Ім і ўславіцца.o|WГэты самы Дух сьведчыць духу нашаму, што мы дзеці Божыя,C{бо вы ня прынялі духа няволі ізноў на страх, але прынялі Духа ўсынаўленьня, у якім і клічам: Авва, Ойча!^z5Бо ўсе, Духам Божым ведзеныя, ёсьць Сыны Божыя;1y[
бо, калі жывецё водле цела, то памрэцё; а калі духам цялесныя ўчынкі забіваеце, жыць будзеце.pxY Дык вось, браты, мы даўжнікі ня цела, каб жыць водле цела;$wA Калі-ж Дух Таго, Хто ўскрасіў із мёртвых Ісуса, жыве ў вас, дык Той, Хто ўскрасіў Хрыста з мёртвых, ажывіць і вашы сьмяротныя целы Духам Сваім, што жыве ў вас.v/
Калі-ж у вас Хрыстос, дык цела мёртва дзеля грэху, а дух жывы дзеля праведнасьці.Ju
Але вы ня ў целе, а ў духу, калі толькі Дух Божы жыве ў вас. Калі-ж хто Духа Хрыстовага ня мае, той і не Ягоны.ltQТыя-ж, што жывуць водле цела, Богу дагадзіць ня могуць.,sQбо цялесныя думкі ёсьць варожасьць да Бога: бо не пакараюцца закону Божаму дый ня могуць. ryБо думкі цялесныя ёсьць сьмерць, а думкі духоўныя — жыцьцё і мір,'qGБо тыя, што водле цела жывуць, аб цялесным думаюць; а тыя, што водле духа, — аб духоўным.(pIкаб апраўданьне закону выпаўнілася ў нас, каторыя ня водле цела, але водле духа ходзім.yokЯк закон, аслаблены целам, быў бяссільны, дык Бог, паслаўшы Сына Свайго ў кшталце цела грахоўнага і дзеля грэху, асудзіў грэх у целе,n%бо закон Духа жыцьця ў Хрысьце Ісусе звольніў мяне ад закону грэху й сьмерці.Im
Дык вось няма цяпер ніякага асуджэньня тым, што ў Хрысьце Ісусе не паводле цела, але паводле духа ходзяць,Yl+Дзякую Богу праз Ісуса Хрыста, Госпада нашага. Дык жа сам я розумам маім служу закону Божаму, а целам закону грэху.k{Нешчасьлівы я чалавек! Хто вызваліць мяне ад гэтага цела сьмерці?vjeале ў членах маіх бачу другі закон, што змагаецца з законам розуму майго і робіць мяне рабом закону грэху, які ёсьць у членах маіх.iБо, водле нутранога чалавека, знаходжу здаваленьне ў законе Божым;h)I вось я знаходжу закон, што, калі хачу рабіць добрае, ляжыць прада мною благое.g#Калі-ж роблю тое, чаго не хачу, ужо ня я роблю гэта, але грэх, што жыве ў-ва мне.wfgБо добрага, што хачу, ня роблю, а благое, якога не хачу, роблю.se_Бо ведаю, што ня жыве ў-ва мне (гэта ёсьць у целе маім) добрае; бо жаданьне ёсьць у-ва мне, але каб зрабіць добрае, таго не знаходжу.idKі цяперака ўжо ня я роблю, але грэх, што жыве ў-ва мне.cКалі-ж роблю тое, чаго не хачу, то згаджаюся з законам, што ён добры,b-Бо не разумею, што роблю, бо ня тое роблю, што хачу, але, што ненавіджу, тое роблю.wagБо мы ведаем, што закон духоўны, а я цялесны, адданы пад грэх.=`s
Дык няўжо-ж добрае сталася мне сьмерцяй? Няхай ня станецца! Але грэх, каб зьявіўся грэхам, праз добрае робіць мне сьмерць, каб грэх быў пераз меру грэшным праз запаведзь._ дзеля гэтага закон сьвят, і запаведзь сьвятая і праведная і добрая.q^[ бо грэх, які ўзяўся праз запаведзь, зьвёў мяне і забіў ею;]'
а я памёр; і мной было знойдзена, што запаведзь, якая на жыцьцё, яна на сьмерць,\ Я жыў калісь без закону; але, калі прыйшла запаведзь, дык грэх ажыў,;[oАле грэх, які ўзяўся праз запаведзь, выклікаў у мяне ўсякае пажаданьне; бо без закону грэх мёртвы.6ZeШто-ж скажам? Закон — грэх? Няхай ня станецца! але я не пазнаў грэху, толькі праз закон, бо я ня ведаў-бы й пажаданьня, калі-б закон не гаварыў: не пажадай. (Вых 20:16-17)tYaцяпер жа, памершы для закону, якім былі зьвязаны, мы вызваліліся ад яго, каб нам служыць у абнаўленьні духа, а не па старой літары.WX'Бо, калі мы былі ў целе, тады юрлівасьць грахоўная, што праз закон, дзеяла ў членах вашых, каб даваць плод сьмерці;zWmГэтак і вы, браты маі, памерлі для закону праз Цела Хрыстовае, каб належаць другому, уваскросшаму з мёртвых, каб прынасіць плод Богу.0VYДзеля гэтага, калі пры жывым мужу будзе другога, блудніцай называцца будзе; калі-ж памрэ муж, яна вольная ад закону і ня будзе блудніцай, выйшаўшы за другога мужа.3U_Замужняя жанчына прывязана законам да жывога мужа; а калі муж памрэ, яна звальняецца ад мужа.DT Ці-ж вы ня ведаеце, браты (бо кажу да ведаючых закон), што закон мае ўладу над чалавекам, пакуль той жыве?*SMБо заплата за грэх — сьмерць, а дар Божы —жыцьцё вечнае ў Хрысьце Ісусе, Госпадзе нашым.UR#Але цяпер, вызваліўшыся ад грэху і стаўшыся рабамі Бога, маеце плод свой на сьвятасьць, а канец — жыцьцё вечнае. Q1Які-ж плод мелі вы тагды, што цяпер гэтага сароміцеся? Бо канец гэтага — сьмерць.sP_Бо, калі вы былі слугамі грэху, былі вы вольнымі ад праўды.xOiПалюдзку гавару дзеля слабасьці цела вашага. Бо, як аддавалі вы члены вашыя за слугі нячыстасьці й беззаконнасьці на беззаконнасьць, гэтак сягоньня аддайце члены вашыя за слугі праўдзе на сьвятасьць.gNGВызваліўшыся-ж ад грэху, вы сталіся слугамі праўды.CMДзякуй Богу, што вы, быўшы раней слугамі грэху, ад сэрца паслухалі таго тыпу навукі, якому аддалі сябе.0LYНяўжо-ж вы ня ведаеце, што, каму вы аддаецё сябе за слугі на паслухмянасьць, таго вы і слугі, каго хлухаеце: ці грэху на сьмерць, ці паслухмянасьці на праведнасьць.K-Дык што? ці пачнем грашыць, бо мы не пад законам. а пад ласкаю? Няхай ня станецца! JyНяхай грэх не пануе над вамі, бо вы не пад законам, але пад ласкаю.
I
і не аддавайце грэху члены вашыя, як прылады няпраўды, але Богу аддайце сябе, як ажыўшых з мёртвых, і Богу вашыя члены, як прылады праведнасьці.2H] Дык няхай не пануе грэх у сьмяротным вашым целе, каб вам карыцца прад ім у пажадлівасьці яго;;Go Гэтак і вы лічыце сябе памёршымі дзеля грэху, жывымі-ж дзеля Бога ў Хрысьце Ісусе, Госпадзе нашым.F
Бо, што Ён памер, дык памёр раз дзеля грэху, а што жыве, то жыве дзеля Бога..EU ведаючы, што Хрыстос, уваскросшы з памершых, ужо ня ўмірае: сьмерць ня мае ўжо ўлады над Ім.DКалі-ж мы памерлі з Хрыстом, дык верым, што й жыць будзем з ім разам,NCбо хто памёр, той вызваліўся ад грэху,wBgведаючы тое, што адвечны наш чалавек раскрыжаваны з Ім разам, каб зьніштожана было грэшнае цела, каб нам ня быць ужо слугамі грэху;FAБо, калі мы злучаны з Ім падабенствам сьмерці Яго, дык павінны быць злучаны і падабенствам ускрасеньня,@ Дык мы пахавалі сябе з Ім хрышчэньнем у сьмерць, каб, як Хрыстос уваскрос з памершых цераз славу Айца, так і нам хадзіць у абноўленым жыцьці.1?[Няўжо-ж ня ведаеце, што ўсе мы, якія ахрысьціліся ў Хрыста Ісуса, у сьмерць Яго ахрысьціліся?c>?Мы, якія памерлі для грэху, як жа будзем жыць у ім?= /Што-ж скажам? ці аставацца нам у грэсе, каб памнажалася ласка? Няхай ня станецца!l<Qкаб, як грэх панаваў у сьмерці, так і ласка запанавала праз праведнасьць на жыцьцё вечнае, праз Ісуса Хрыста, Госпада нашага.Z;-Закон жа прыйшоў пасьля і такім чынам памножыўся праступак. А калі памножыўся грэх, церазмерна памножылася ласка,q:[Бо, як непаслухмянасьцяй аднаго чалавека многія зрабіліся грэшнымі, так і паслухмянасьцяй аднаго многія зробяцца праведнымі.r9]Дык вось, як цераз праступак аднаго ўсім людзям асуджэньне, гэтак цераз праведнасьць аднаго ўсім людзям апраўданьне на жыцьцё.M8Бо калі ад праступку аднаго сьмерць запанавала праз аднаго, дык шмат балей прымаючыя церазмернасьць ласкі і дар праведнасьці панаваць будуць у жыцьці праз аднаго Ісуса Хрыста.R7 I дар не як за аднаго саграшыўшага; бо суд за адзін праступак на асуджэньне, а з ласкі на апраўданьне ад многіх.I6 Але ня гэтак, як праступак, і дар з ласкі. Бо, калі цераз праступак аднаго памерлі многія, дык шмат балей ласка Божая, ды з ласкі аднаго чалавека, Ісуса Хрыста, хватае для многіх.e5CАднак, сьмерць панавала ад Адама да Майсея і над тымі, што не саграшылі падобна праступку Адама, які ёсьць узор будучага.4
Бо і да закону грэх быў на сьвеце; але грэх не залічаецца, калі няма закону.3 Дзеля гэтага, як праз аднаго чалавека ўвайшоў у сьвет грэх і праз грэх — сьмерць, гэтак і сьмерць перайшла праз усіх людзей, бо ў ім усе саграшылі.a2; Дый не адно гэтае, але й хвалімся Богам праз Госпада нашага Ісуса Хрыста, праз Якога мы атрымалі сягоньня прымірэньне.r1]
Бо, калі, будучы ворагамі, мы пагадзіліся з Богам праз сьмерць Сына Яго, дык шмат балей, пагадзіўшыся, уратуемся ў жыцьці Ягоным.#0? дык тым балей цяпер, калі мы апраўданы Крывёю Яго, збаўлены будзем праз Яго ад гневу.6/eАле Бог Сваю любоў да нас даводзіць тым, што Хрыстос памёр за нас, калі мы былі яшчэ грэшнікамі,.)Бо ці-ж памрэ хто за праведнага? Хіба за дабрачынцу мо хто й наважыцца памерці.
-Бо Хрыстос, калі мы былі яшчэ слабымі, у азначаны час памёр за бязбожных.(,Iа надзея ня ганьбіць, бо любоў Божая вылілася ў сэрны нашыя Духам сьвятым, які нам даны.l+Qцярплівасьць жа дасьведчаньне, дасьведчаньне надзею,*%Дый не адным тым, але хвалімся й горам, ведаючы, што гора робіць цярплівасьць,9)kпраз Якога й дасталі мы вераю доступ да тае ласкі, у якой стаімо і хвіалімся надзеяй славы Божай.
~~9}} |p{zz6yy6xwwutjss
r]r
qcpp4ohnnxn lkjj&ihhzggff0ee6dd.cbb/a`_[^{]\[[ZfYXWdVUU.T6SS4RQQ PQNNYMmLLKJIHGGGF|EE9D]CCBB A7@]?>>W=<;;l:{98766g543302200//
.a-,,7++u+ ))a(''&&A%%)$##7"!!g 0 nHc.?Au#F
x
Oz <qk @yI слова мае і навука мая не ў пераконваючых словах чалавечае мудрасьці, але ў выяўленьні духа і сілы,s_I быў я ў вас у бяссільлі, і ў страху, і ў вялікім дрыжаньні. бо я ня думаў бачыць у вас нічога, апрача Ісуса Хрыста дый укрыжаванага.G I я, прыйшоўшы да вас, браты, прыйшоў апавяшчаць вам сьведчаньне Божае ня ўзвышаным словам ці мудрасьцяй, каб было, як напісана: хто хваліцца, хваліся ў Госпадзе. (Іер 9:24)\ 3 3 Яго і вы ў Хрысьце Ісусе, які стаўся для нас прамудрасьцяй ад Бога, і праведнасьцяй, і асьвячэньнем, і адкупленьнем,g I дзеля таго, каб ніводнае цела не хвалілася перад Ім. 7 і бязроднае сьвету і пагарджанае і няістотнае выбраў Бог, каб зьнішчыць істотнае,H~ але Бог выбраў дурноту сьвету, каб асароміць мудрых, і бяссільнае сьвету выбраў Бог, каб асароміць дужое;Q} Бо паглядзеце, браты, на пакліканьне вашае: ня многа мудрых паводле цела, ня многа дужых, ня многа дабрародных;
| бо дурное Божае мудрэйшае за людзей, і слабое Божае дужэйшае за людзей.#{ Aдля самых жа пакліканых, і Юдэяў, і Грэкаў, — Хрыста, Божую сілу і Божую прамудрасьць;z %а мы абвяшчаем Хрыста ўкрыжаванага, для Юдэяў спакусу, а для Грэкаў дурасьць,gy IБо і Юдэі трэбуюць цудаў, і Грэкі шукаюць мудрасьці;{x qБо, калі сьвет сваею мудрасьцяй не пазнаў Бога ў прамудрасьці Божай, дык угодна было Богу праз дурасьць пропаведзі збавіць веруючых.nw WГдзе мудрэц? гдзе кніжнік? гдзе дасьледчык гэтага веку? Ці не ператварыў Бог мудрасьць сьвету гэтага ў вар'яцтва? (Ісая 33:18)v +Бо напісана: загублю мудрасьць мудрацоў, і розум разумных адкіну. (Ісая 29:14)5u eбо слова, што аб крыжу, для пагібаючых еёсьць вар'яцтва, а для нас, якія спасаюцца, — сіла Божая.ht KБо і Хрыстос паслаў мяне не хрысьціць, а абвяшчаць Эвангельле; не ў прамудрасьці-ж слова, каб не панізіць крыжа Хрыстовага; s
Ахрысьціў я таксама Сьцяпанавы дом, а ці ахрысьціў яшчэ каго, ня ведаю.Vr 'каб не сказаў хто, што я хрысьціў у маё імя. q {Дзякую Богу, што я нікога з вас не ахрысьціў, апрача Крыспа і Гайя,0p [
Ці-ж разьдзяліўся Хрыстос? Ці-ж Паўла раскрыжаваўся за вас? ці ў імяПаўлава вы ахрысьціліся?o / Кажу-ж аб тым, што кожны ў вас кажа: я Паўлавы, я Апалёсавы, я Кіфавы, а я Хрыстовы.n ' Бо ад Хлоіных сталася мне ведама аб вас, браты мае, што між вамі есьць спрэчкі..m W
Малю вас, браты, іменем Госпада нашага Ісуса Хрыста, каб усе вы гаварылі адно, і ня было-б між вамі падзелаў, але каб вы злучаны былі ў адным розуме і ў аднэй думцы.l + ВерныБог, якім вы пакліканы ў лучнасьць Сына Яго, Ісуса Хрыста, Госпада нашага.,k SЯкі і ўгрунтуе вас да канца, каб быць вам бязьвіннымі ў дзень Госпада нашага Ісуса Хрыста..j Wдзеля чаго вы ня маеце нястачы ні ў якім дары, ждучы адкрыцьця Госпада нашага Ісуса Хрыста,]i 5бо сьведчаньне Хрыстовае ўмацавалася ў вас, —uh eбо ўсім абагаціліся вы ў Ім, усякім словам і ўсякаю ведаю, — g 5Заўсёды дзякую Богу майму за вас з прычыны ласкі Божае, данае вам у Хрысьце Ісусе,sf aласка вам і мір ад Бога Айца нашага і Госпада Ісуса Хрыста.1e ]царкве Божай, што ў Карыньце, асьвячоным у Хрысьце Ісусе, пакліканым сьвятым з усімі, што прызываюць імя Госпада нашага Ісуса Хрыста ў-ва ўсякім месцы, у іх і ў нас:d {Паўла, воляй Божай пакліканы Апостал Ісуса Хрыста, і Состэн, брат,`c9 Пісана да Рымлянаў з Карынту цераз Фіву, служку~buАдзінаму мудраму Богу праз Ісуса Хрыста, Яму навекі хвала. Амін. a
`#Таму-ж, хто можа вас умацаваць водле Эвангельля майго і пропаведзі Ісуса Хрыста, водле адкрыцьця тайны, што ад вякоў была ўмаўчана, прарочыя пісаньні, па загаду адвечнага Бога, на послух веры абвешчана ўсім народам, —j_MЛаска Госпада нашага Ісуса Хрыста з усімі вамі. Амін.Y^+Вітае вас Гаій, гасьцінны для падарожных, для мяне і для ўсяе царквы. Вітае вас Эраст, скарбнік мескі, і брат Кварт.u]cВітаю вас у Госпадзе і я, Тэртый, што пісаў гэтае пасланьне.\Вітаюць вас Цімох, супрацоўнік мой, ды Лукій, Язон і Сасіпатр, сваякі маі.G[Бог жа міру неўзабаве скрышыць шатана пад нагамі вашымі. Ласка Госпада нашага Ісуса Хрыста з вамі. Амін.zZmБо-ж вашая паслухмянасьць веры ведама ўсім; дзеля гэтага я цешуся з вас, але жадаю, каб вы былі мудрыя на дабро і няпрыступныя на зло.tYaбо гэткія служаць ня Госпаду нашаму Ісусу Хрысту, а свайму чэраву, ды ласкавасьцяй і красамоўствам зводзяць сэрцы прастадушных.`X9Малю вас, браты, сьцеражыцеся тых, што робяць нязгоду і спакусы супраць навукі, якое вы навучыліся, і ўхіляйцеся ад іх;W Прывітайце адзін аднаго ў сьвятым пацалунку. Вітаюць вас Хрыстовыя цэрквы. V9Прывітайце Філялёга і Юлію, Нэрэя і сястру ягоную, і Алімпана, і ўсіх з імі сьвятых.UПрывітайце Асінкрыта, Флягонта, Ерма, Патрова, Ермія ды іншых з імі братоў.rT]
Прывітайце Руфа, выбранага ў Госпадзе, ды матку яго і маю.[S/ Прывітайце Трыфэну і Трыфосу, што працуюць у Госпадзе. Прывітайце любую Пэрсіду, якая шмат папрацавала ў Госпадзе.R- Прывітайце Ірадыена, сваяка майго. Прывітайце з Наркізавых тых, што ў Госпадзе.Q
Прывітайце Апэлеса, дазнанага ў Хрысьце. Прывітайце Арыстабулявых. P Прывітайце Урбана, сунрацоўніка нашага ў Хрысьце, і Стахія, любага мне.UO#Прывітайце Амплія, любага мне ў Госпадзе.oNWПрывітайце Андроніка і Юнія, сваякоў маіх і вязьняў са мною, якія ўславіліся між апосталамі і перш за мяне ўверавалі ў Хрыста.^M5Прывітайце Марыю, якая шмат працавала для нас.L Прывітайце ўмілаванага майго Эпэнэта, які ёсьць зачаткам Ахайі для Хрыста.YK+(якія галаву сваю пакладалі за маю душу, якім ня я адзін дзякую, але і ўсе цэрквы паганаў), — і царкву, што ў іх доме.JПрывітайце Прыскіллу й Акілу, супрацоўнікаў маіх, у Хрысьце Ісусе, —Iкаб прынялі яе ў Госпадзе, як прыстойна сьвятым, і памаглі ёй, у чым яна будзе мець у вас патрэбу, бо і яна была заступніцай многім дый мне самому.rH _Даручаю-ж вам Фіву, сястру нашу, слугу кенхрэйскае царквы,?Gy!Бог жа міру з усімі вамі: Амін.}Fs каб мне воляй Бога ў радасьці прыйсьці да вас і супачыць з вамі.5Ec каб выбавіцца мне ад няверуючых у Юдэі, і каб служэньне маё для Ерузаліму было ўгодна сьвятым,@Dy Малю вас, браты, Госпадам нашым Ісусам Хрыстом і любоўю Духа, памагаць мне малітвамі за мяне да Бога,)CK Ведаю-ж, што, калі прыду да вас, дык прыду ў поўні багаслаўленьня Эвангельля Хрыстовага.(BI Выпаўніўшы вось гэтае і даставіўшы ім пад пячацяй гэты плод, пайду праз вас у Гішпанію./AWБо, калі пагане зрабіліся ўчасьнікамі ў іх духоўным, дык павінны і ім паслужыць у цялесным.D@бо Македонія і Ахайя надумалі ўдзяліць нешта бедным сьвятым у Ерузаліме. Надумалі, але й вінаватыя ім.Z?-Цяпер-жа я йду ў Ерузалім паслужыць сьвятым;>/як толькі пакіруюся ў Гішнанію, прыду да вас. Бо спадзяюся, праходзячы, пабачыцца з вамі, ды што вы правядзецё мяне туды, як толькі крыху нацешуся вамі.4=aЦяпер жа, ня маючы больш месца ў гэных краінах, ды з даўных год маючы жаданьне прыйсьці да вас,q<[Цераз гэтае я шмат разоў і меў перашкоду прыйсьці да вас.(;Iале як напісана: Каму не абвешчана аб Ім, убачаць, і хто ня чуў, даведаюцца. (Ісая 52:15)Y:+Гэтак я стараўся абвяшчаць Эвангельле ня тым, гдзе ўжо было вядома імя Хрыстовае, каб не будаваць на чужой аснове,^95сілаю знакоў і цудаў, сілаю Духа Божага; гэтак Эвангельле Хрыстовае пашырана мною ад Ерузаліму і ваколіц да Ілірыка.H8 бо не адважуся сказаць што-небудзь, чаго ня зьдзеяў Хрыстос праз мяне на послух паганаў, словам і дзелам,v7eМаю вось пахвалу ў Ісусе Хрысьце ў тым, што (датычыцца) Бога:6)быць мне служкаю Ісуса Хрыста сярод паганаў, сьвятарна абвяшчаючы Эвангельле Божае, каб ахвяра паганаў, асьвячоная Духам Сьвятым, была ўгодна Богу.:5mСьмялей жа пісаў я вам, браты, часткова як-бы дзеля напамінаньня вам, праз даную мне ад Бога ласку]43I сам я перакананы аб вас, браты маі, што і вы поўныя дабраты, напоўненыя усякаю ведаю і можаце навучаць адзін аднаго.\31
Бог жа надзеі няхай напоўніць вас усякай радасьцяй і мірам у веры, каб вы, сілаю духа Сьвятога, абагаціліся надзеяй.m2S Ісая таксама кажа: будзе корань Ясеявы і Той, што паўстане, валадаць народамі; на Яго пагане спадзявацца будуць. (Ісая 11:10)1 I яшчэ: хвалеце Госпада, усе пагане, і слаўце Яго, усе народы! (Псал. 116:1) 0
I яшчэ сказана: Узьвесяліцеся, пагане, з народам Яго! (Другазак. 32:43)~/u А для паганаў з літасьці, каб славілі Бога, як напісана: За гэта буду славіць Цябе між паганамі і сьпяваць іменьню Твайму. (Псал 17:50)E.Кажу-ж, што Ісус Хрыстос стаўся служкаю абрэзаньня — дзеля праўды Божай, каб выпаўніць абяцанае айцоў.-Дзеля гэтага прымайце адзін аднаго, як і Хрыстос прыняў вас у славу Божую.$,Aкаб вы аднадушна, аднымі вуснамі выслаўлялі Бога і Айца Госпада нашага Ісуса Хрыста.F+А Бог цярплівасьці і пацехі няхай дасьць вам аднолькава думаць сярод сябе паводле навукі Хрыста Ісуса,V*%Бо ўсё, што напісана было раней, напісана намі дзеля навукі, каб праз цярплівасьцьі пацеху пісаньня мелі надзею.N)Бо і Хрыстос не сабе дагаджаў, але, як напісана: Зьняважаньні зьнязажаючых Цябе выпалі на мяне. (Псал 68:10)~(uБо кожны з нас няхай дагаджае бліжняму на дабро, на збудаваньне.z' oМы, дужыя, мусім перанасіць немачы слабых, а не сабе дагаджаць.$&AА хто сумляваецца, калі есьць, асуджае сябе, што не па веры; а ўсё, што не па веры, грэх.*%MТы хмаеш веру? Мей сам у сабе перад Богам. Шчасьлівы, хто не асуджае сябе ў тым, што шануе.X$)Добра ня есьці мяса, ня піць віна і не рабіць (такога), ад чаго брат твой спатыкаецца, ці спакушаецца, ці зьнямагае.&#EДзеля ежы ня нішчы дзела Божага: усё чыста, але блага чалавеку, які есьць праз спакусу."#Дык вось будзеш шукаць таго, што служыць дзеля міру і ўзаемнага збудаваньня.!}Бо, хто ў гэтым служыць Хрысту, той угодны Богу і паважаны людзьмі. 7Бо царства Божае ня ежа і піцьцё, але праведнасьць і мір і радасьці ў Духу Сьвятым.R Дык няхай не зьняважаецца вашае добрае.f EКалі-ж цераз страву сумуе брат твой, дык ты ўжо не паводле любві ходзіш; ня губі тваей страваю таго, за каго памер Хрыстос.n UЯ ведаю і пэўны ў Госпадзе Ісусе, што нішто праз сябе не нячыста; толькі таму, кто лічыць што-небудзь нячыстым, — таму нячыста.T !
Ня будзем жа балей судзіць адзін аднаго, а лепей судзіце аб тым, каб як ня класьці брату спаткненьня ці спакусы.jM Дык вось кожны з нас за сябе дасьць справаздачу Богу.iK Бо напісана: Я жыву, — кажа Госпад, — перада Мною суклоніцца ўсякае калена, і ўсякі язык вызнаваць будзе Бога. (Ісая 45:23)=s
А ты чаго судзіш брата свайго? Або й ты, што паніжаеш брата свайго? Бо ўсе мы станем на суд Хрыстовы. 9 Бо Хрыстос дзеля таго і памёр, і ўваскрос, і ажыў, каб валадаць і мёртвымі, і жывымі.hIбо, калі жывем, для Госпада жывем, калі-ж уміраем — для Госпада ўміраем. I дзеля гэтага — ці жывем, ці ўміраем, мы Гасподнія.s_Бо ніхто з нас ня жыве для сябе, і ніхто ця ўмірае для сябе;~uХто адрозьнівае дні, дзеля Госпада адрозьнівае; і хто не адрозьнівае дзён, дзеля Госпада не адрозьнівае. Хто есьць, дзеля Госпада есьць, бо дзякуе Богу. I хто ня есьць, дзеля Госпада ня есьць, ды дзякуе Богу.GІншы адрозьнівае дзень ад дня, а іншы судзіць (аднолькава) кожны дзень. Кожны будзь пэўны ў сваім розуме.U#Хто ты, што судзіш чужога слугу? Перад сваім гаспадаром стаіць ён, або падае; і ўстаіць, бо Бог дуж паставіць яго.?wХто есьць, не дакарай таго, хто ня есьць; і хто ня есьць, не асуджай таго, хто есьць: бо Бог прыняў яго.ykБо іншы верыць, што (можна) есьці ўсё, а слабы есьць гародніну.d CСлабога ў веры прымайце не на спрэчкі аб паглядах.'
але апранецеся Госпадам Ісусам Хрыстом і не дагаджайце целу ў пажадлівасьці.ta
як у дзень, будзем хадзіць прыстойна, не ў пражорлівасьці ды п’янстве, не ў юрлівасьці ды распусьце, не ў калатні ды зайздрасьці;&
E
Ноч прайшла, а дзень наблізіўся: дык адкінем справы цемры і апранемся ў зброю сьвятла,{ o
І гэтак (рабеце), ведаючы час, што прыйшла ўжо гадзіна збудзіцца вам зо-сну. Бо цяпер бліжэй да нас выбаўленьне, чым калі мы ўверавалі.
Любоў ня робіць благога бліжняму; дык любоў ёсьць выпаўненьне закону.f
E
Бо запаведзі: ня блудзі, не забівай, не крадзі, ня сьведчы крыва, не жадай чужога, і калі ёсьць іншая запаведзь - зьмяшчаюцца ў вось гэтым слове: любі бліжняга твайго, як самога сябе. (Ляв 19:18)@ y
Не аставайцеся віннымі нікому нічога, апрача ўзаемнай любві; бо, хто любіць другога, выпаўніў закон.P
Дык аддавайце кожнаму належнае: каму падатак, падатак; каму мыта, мыта; каму страх, страх; каму чэсьць, чэсьць.%C
Дзеля гэтага-ж вы й падаткі плаціце; бо яны Божыя служкі, гэтым самым заўсёды занятыя.
Дзеля гэтага трэба слухацца ня толькі з увагі на гнеў, але й на сумленьне.
бо (гэта) ёсьць Божы слуга табе на дабро. Калі-ж робіш благое, бойся, бо ён не надарма носіць меч: ён Божы слуга, імсьціцель на гнеў робячаму благое.c?
Бо начальнікі страшныя не для добрых дзел, але для благіх. Ці хочаш небаяцца ўлады? Рабі дабро, і атрымаеш пахвалу ад яе;X)
Дзеля гэтага, хто працівіцца ўладзе, працівіцца Божай пастанове; хто-ж працівіцца, самі на сябе прысуд нацягнуць.\ 3
Усякая душа няхай будзе пакорна вышэйшым уладам, бо няма ўлады, каб не ад Бога; істнуючыя-ж улады ад Бога пастаўлены.eC Дык, калі вораг твой галодны, накармі Яго; калі піць хоча, напаі яго: бо, робячы гэтае, зьбярэш яму на галаву вугальле гарачае. Ня будзь пераможаны злом, але перамагай зло дабром. (Прып 25:21-22)l Q Ня мсьціце за сябе, умілаваныя, але дайце месца (Божаму) гневу. Бо напісана: Мне помста, Я аддам! кажа Госпад. (Другазак 32:35)xi Калі магчыма з вашага боку, будзьце ў згодзе з усімі людзьмі. ~1 Нікому не адплачвайце злом за зло, але старайцеся аб добрае перад усімі людзьмі.f}E Будзьце аднадумныя між сабою; ня думайце зашмат аб сабе, але да пакорных прыхіляйцеся. Ня будзьце мудрымі самі праз сябе.r|] Радуйцеся з тымі, хто радуецца, і плачце з тымі, хто плача.{ багаслаўце тых, каторыя вас перасьледуюць; багаслаўце, а не кляніце.{zo
у патрэбах сьвятых бярыце ўдзел; рупліва прымайце падарожных;y Пацяшайцеся надзеяй; у горы будзьце цярплівымі, у малітве сталымі;pxY у рупнасьці не слабейце; духам палайце; Госпаду служыце.w%
Братняй любоўю адзін да аднаго пяшчотныя, у пашане адзін аднаго апераджайце;v+ Любоў няхай будзе ў вас некрывадушная; брыдзьцеся зла, прыляпляйцеся да дабра.u калі напамінаеш, напамінай; калі раздаеш, дык у прастаце; калі пастаўлены над другімі, старшынствуй у шчырасьці; калі міласэрны, дык у радасьці.Wt' калі служэньне, служы; калі навучаеш, вучы;/sW Калі-ж па данай нам ласцы маем розныя здольнасьці, дык, калі прароцтва, прароч па меры веры;r/ гэтак мы многія складаем адно цела ў Хрысьце, а паасобку адзін для аднаго члены.q Бо, як у адным целе ў нас многа членаў, але ня ўсе члены маюць тую-ж работу,p% Бо кажу праз дадзеную мне ласку кожнаму сярод вас: ня думайце аб сабе больш, чым трэба думаць, але думайце мудра, як Бог кожнага мерай веры надзяліў.%oC і не датарноўвайцеся да веку гэтага, але пераабражайцеся абнаўленьнем розуму вашага, каб вам пазнаваць, што ёсьць Воля Божая, добрая, угодная і дасканалая. n Вось-жа вельмі прашу вас, браты, праз міласэрдзе Божае, аддайце целы вашыя на ахвяру жывую, сьвятую, угодную Богу, на разумнае служэньне вашае,jmM $Бо ўсё з Яго і праз Яго і ў Яго. Яму слава навекі. Амін.mlS #Ці кто даў Яму наперад, каб Ён аддаў яму? (Ісая 40:13-14)}ks "Бо хто пазнаў розум Госпада? Ці хто быў райцам Яму? (Ісая 40:13)Hj !О, глыбіня багацьця і мудрасьці і веданьня Божага! Як недасяжныя прысуды Яго і нявысьледны шляхі Ягоныя!xii Бо ўсіх Бог замкнуў у непаслухмянасьць, каб усіх памілаваць.0hY гэтак і яны цяпер непаслухмяныя, каб праз зьмілаваньне над вамі і самі яны памілаваны былі.#g? Як і вы некалі былі непаслухмянымі, а цяпер памілаваны праз ненаслухмянасьць іхнюю,Pf Бо дары і прызваньне Божае нязьменныя.,eQ Паводле-ж Эвангельля яны ворагі вам; а паводле выбраньня — умілаваныя Божыя дзеля айцоў.d і гэта ім ад мяне запавет, калі зьніму з іх грахі іхнія. (Ісая 59:20-21)Mc ды гэтак увесь Ізраіль спасён будзе, як напісана: прыдзе з Сыону Збавіцель і адверне бязбожнасьць ад Якуба;Zb- Бо не хачу пакінуць вас, браты, у няведаньні аб гэтай тайне, (каб вы былі мудрымі праз сябе), — што разьлютаванне сталася ў Ізраілю часткова, да часу, пакуль увойдзе поўная лічба паганаў,;ao Бо, калі ты адсечаны ад дзікое папрыродзе аліўкі і, насупраць прыродзе, прывіўся да добрае аліўкі, колькі-ж балей тыя, што згодны з прыродай, прышчэпяцца да свае аліўкі?`) I тыя, калі не астануцца у няверыі, прышчэпяцца, бо Бог дуж ізноў прышчапіць іх.{_o Дык бачу дабрату і срогасьць Божую: срогасьць да адпаўшых, а дабрата да цябе, калі будзеш у дабраце (Божай); іначай і ты будзеш адцяты.^ Бо, калі Бог прыродных галін не пашкадаваў, дык глядзі, ці й цябе пашкадуе.] Добра. Яны адламаліся няверыем, а ты дзержышся вераю; ня пышайся, але бойся.g\G Дык скажаш: галіны адламаліся, каб мне прышчапіцца.;[o дык не вывышшайся перад галінамі; калі-ж вывышшаешся, дык ня ты дзержыш корань, але корань — цябе.mZS Калі-ж некаторыя з галін адламаліся, а ты-ж, быўшы дзікай аліўкай, прышчапіўся замест іх і стаўся злучом караня й соку аліўкі,Y Калі рашчына сьвятая, дык і месіва; і калі корань сьвят, дык і гальлё.+XO Бо, калі забракаваньне іх — замірэньне сьвету, дык што прыняцьце, як ня жыцьцё з мёртвых?W ці ня збуджу рупнасьці ў сваякоў маіх на целу і ці ня збаўлю некаторых з іх? Vy
Вам-жа кажу, паганам: як Апостал паганаў, я ўслаўлю служэньне мае,=Us Калі-ж упадак іх — багацьце сьвету, і абядненьне іх - багацьце паганам, дык колькі-ж балей іх поўня?T} Дык кажу: няўжо-ж яны спаткнуліся, каб зусім упасьці? Няхай ня станецца. Але ад іх упадку збаўленьне паганам, каб збудзіць у іх рупнасьць.
G ~}}0|0{zz yx ww vzuttZssHrrqpoo9n[mmCll%kQj}iihhggvff"dcc!b_a?`__2^]\\[UZZ&YYJXcWVUUCTSRRzQVONNAMPLKK6JIIdH)GRFHEDD^ChBBAC@??$>>=G<;;::
9f877654W3w22411 0^//Y.--l,x++ *t))S'&%$$#D"!!`! H pQW@~ 0\9
T
8 HQ!pbWG
4
А гэта былі прыклады длянас, каб мы не пажадалі благога, як пажадалі яны.|3q
Але ня многіх з іх упадабаў Бог: бо яны былі паражоны ў пустыні.:2m
і ўсепілі тое самае духоўнае пітво, бо пілі з духоўнае скалы, што йшла за імі, скала-ж быў Хрыстос.J1
і ўсеелі тую самую духоўную страву,Z0-
і ўсе ахрысьціліся ў Майсея ў хмары і ў моры;-/ U
Не хачу, браты, каб вы ня ведалі, што айцы нашыя ўсе былі пад хмараю, і ўсепрайшлі праз мора;-.S але я ўсьцішаю і няволю цела мае, каб, прапаведываючы другім, самому не астацца нікчэмным.t-a Вось-жа я бягу, не як на няпэўнае, б'юся, не як паветра б'ючы;5,c Кожын, хто змагаецца, узьдзержываецца ад усяго: тыя, каб дастаць вянец тленны, а мы — нятленны.C+ Ці ня ведаеце, што бегаючыя на стадыоне бягуць усе, але нагароду дастае адзін? Дык бяжыце, каб дастаць.n*U Роблю-ж гэта дзеля Эвангельля, каб быць учасьнікам Яго.;)o для нядужых быў, як нядужы, каб здабыць нядужых. Для ўсіх я стаўся ўсім, каб наагул збавіць некага.l(Q для нямаючых закону — як беззаконны (ня будучы беззаконным перад Богам, але падзаконным Хрысту), — каб здабыць беззаконных;I' для Юдэяў я быў, як Юдэй, каб здабыць Юдэяў; для падзаконных я быў, як падзаконны, каб здабыць падзаконных; & Бо, будучы вольным ад усіх, я падняволіў сябе ўсім, каб больш прыдбаці:|%q За што-ж мне нагарода? За тое, што, апавядаючы задарма Эвангельле, падаю вестку аб Хрысьце, не карыстагочыся маею ўладаю ў Эвангельлі.>$u Бо, калі раблю гэтае сваей ахвотай, дастану маю нагароду; а калі супраць волі, дык выпаўню абавязак.a#; Бо, калі я абвяшчаю Эвангельле, дык няма мне славы, бо на мне ляжыць абавязак, і гора мне, калі я не абвяшчаю Эвангельля. "7 Але я нічым з гэтага не карыстаўся; напісаў жа гэтае не дзеля таго, каб гэтак рабілася для мяне, бо для мяне лепей памерці, чым каб хто зьнішчыў славу маю.! Гэтак і Госпад загадаў тым, што Эвангельле абвяшчаюць, жыць ад Эвангельля.i K
Ці-ж ня ведаеце, што тыя, хто пры сьвятым працуе, ядуць із сьвятога? Што паслугуючыя пры ахварніку бяруць долю ад ахвярніка?8 i Калі другія —ўчасьнікі ўлады над вамі, дык ці мы не балей? Аднак, мы не скарысталі з гэтае ўлады, але ўсеё церпім, каб не ўчыніць якое перашкоды Эвангельлю Хрыстоваму. Калі мы пасеялі ў вас духоўнае, ці вялікая рэч, калі пажнем у вас цялеснае? 9
Ці дзеля нас агулам гаворыцца? Бо гэта дзеля нас напісана, што, хто гарэ, павінен араць з надзеяй, і, хто малоціць, — з надзеяй атрымаць, на што спадзяецца.N Бо ў Майсеявым законе напісана: не завязвай роту валу малоцячы. Ці аб валох клапоціцца Бог? (Другазак 25:4) Ці толькі пачалавечаму я гэтае гавару? Ці ня кажа гэтае самае і закон?hI Хто калі служыць на свой кошт? Хто садзіць вінаград і ня есьць пладоў яго? Ці хто пасець статак і ня есьць малака ад статку?_7 Ці адзін я і Варнава ня маем улады непрацаваць?>u Ці ня маем улады мець снадарожніцаю сястру — жонку, як і рэшта Апосталаў, і браты Госпадавы, і Кіфа?F Ці мы ня маем улады есьці ды піць?P Вось гэткі адказ тым, што судзяць мяне./W Калі для другіх я не апостал, дык-жа для вас; бо пячатка майго апостальства — вы ў Госпадзе.D Ці я не апостал? Ці я ня вольны? Ці я ня бачыў Ісуса Хрыста, Госпада нашага? Ці не маё вы дзела ў Госпадзе?@y
Дзеля гэтага, калі ежа спакушае брата майго, ня буду есьці мяса давеку, каб не спакусіць брата майго.>u А, грэшачы гэтак супраць братоў і б'ючы па сьведамасьці іх, якая нядужая, вы грашыцё супраць Хрыста.q[ I ад тваей веды загіне слабы брат, за якога памер Хрыстос./
Бо, калі хто ўгледзіць, што ты, маючы веду, за сталом у паганскай бажніцы, дык ці сьведамасьць яго, як слабога, ня збудуецца, каб есьці жэртвы ідальскія? y Глядзеце-ж аднак, каб вашая ўлада ня сталася спакусай для слабых.+OЕжа-ж не набліжае нас да Бога, бо ці ямо, ня робімся лепшымі, ці не ямо, ня робімся горшымі.
1Але не ў-ва ўсіх гэткая веда: некаторыя і дагэтуль з ідальскай сьвядомасьцяй, што ядуць, як жэртву ідалам, і сьведамасьць іх, як нядужая, апаганіваецца.N але ў нас адзін Бог Ацец, з якога ўсё, і мы для Яго; ды адзін Госпад Ісус Хрыстос, праз якога ўсё, і мы праз Яго./ WБо, хаця і ёсьць гэтакзваныя богі, ці на небе, ці на зямлі, (бо-ж многа багоў і многа паноў), —G
Аб спажываньні-ж ахвяр ідальскіх ведаем, што ідал на сьвеце нішто, і што няма іншага Бога, апрача Аднаго.J
але хто любіць Бога, таго Ён пазнае.)Хто думае, што ён нешта ведае, той ніколі йшчэ нічога ня ведаў, як трэба ведаць; +Аб жэртвах ідальскіх ведаем, бо ўсе маем веду. Але веда надзімае, а любоў будуе.(I(Але яна шчасьлівейшая, калі астанецца так, як я раджу; а я думаю, што і я маю Духа Божага.S 'Жонка зьвязана законам, дакуль жыве яе муж; калі-ж муж яе памрэ, вольна выйсьці, за каго хоча, толькі ў Госпадзе.
&Дзеля гэтага, хто аддае замуж, добра робіць; а хто не аддае, робіць лепей./%Але, хто непарушна цьвёрды ў сэрцы сваім, і ня маючы над воляй сваей, пастанавіў гэтак у сэрцы сваім, каб захаваць свае дзявоцтва, - той жа добра робіць.#$Калі-ж хто ўважае за няпрыстойнае для свае дзяўчыны, каб яна перацьвіўшы так і асталася, - дык няхай робіць як хоча: не саграшыць; няхай ідуць замуж.xi#кажу гэтае для вашай жа карысьці, ня з тым, каб накінуць на вас путы, але каб вы прыстойна і няспынна служылі Госпаду, не азіраючыся.o W"Ёсьць розьніца між замужняй і незамужняй дзяўчынай: незамужняя клапоціцца аб Гасподняе, як дагадзіць Госпаду, каб быць сьвятою і целам і духам; замужняя клапоціцца аб сьвецкае, як дагадзіць мужу.iK!а жанаты клапоціцца аб сьвецкае, як дагадзіць жонцы.1~[ А я хачу, каб вы былі бесклапотнымі. Нежанаты клапоціцца аб Гасподняе, як дагадзіць Госпаду,(}I і карыстаючыяся гэтым сьветам, як не карыстаючыяся; бо праходзіць абраз гэтага сьвету.-|S і што плачуць, як ня плачучыя; і што радуюцца, як ня радыя; і што купляюць, як ня набываючыя;#{? Але кажу вам тое, браты, што час ужо малы: каб і тыя, што маюць жанок, былі, як ня маюць;pzY Калі-ж бы й ажаніўся, не саграшыў; і калі-б дзяўчына пайшла замуж, не саграшыла. Гэткія будуць мець гора для цела; я-ж вас шкадую. yТы злучаны з жонкаю? Ня шукай разлукі. Ты вольны ад жаны? Ня шукай жонкі.x Дык лічу за добрае дзеля цяперашняе патрэбы, што добра чалавеку гэтак быць.CwАб дзевах я ня маю загаду ад Госпада, але даю раду, як той, штоатрымаў ад Госпада ласку быць яму верным.v У якім прызванні хто пакліканы, браты, у тым кожны хай астаецца перад Богам.kuOВы куплены (дарагою) цаною: не рабецеся рабамі людзей.;toБо раб, пакліканы Госпада ёсьць вольны Госпада; гэтак сама і пакліканы вольным ёсьць раб Хрыстоў. s9Рабом пакліканы? Не клапоцься. Але, калі можаш стацца вольным, скарыстай з лепшага.prYКожны няхай астаецца ў тым прызваньні, у якім пакліканы.qАбрэзаньне нішто і неабрэзаньне нішто, але выпаўненьне запаведзяў Божых.+pOПакліканы хто абрэзаным? Няхай не хаваецца. Пакліканы хто не абрэзанным? Не абрэзывайся.\o1Толькі кожны няхай паступае так, як Бог яму празначыў, кожны, як Госпад паклікаў; і гэтак я загадваю па ўсіх цэрквах.)nKЧаму-ж бо ты ведаеш, жонка, ці ня збавіш мужа? Або ты, муж, чаму ведаеш, ці ня збавіш жонку?m Калі-ж няверуючы хоча разлучыцца, няхай разлучаецца; брат ці сястра ў гэтакіх выпадках не прыняволіваецца, бо да згоды паклікаў нас Госпад.}lsбо няверуючы муж асьвянчаецца ў жонцы, і жонка няверуючая асьвянчаецца ў мужу; інакш дзеці вашыя былі-б нячыстыя, а цяпер яны сьвятыя.!k;
і жонка, што мае няверуючага мужа, і ён згаджаецца жыць з ёю, няхай не пакідаець яго;ejC Рэшце-ж кажу я, а ня Госпад: калі каторы брат мае жонку няверуючую, і яна згаджаецца жыць з ім, то няхай ен не пакідаець яе;Ci калі-ж разлучыцца, то няхай астаецца бяз мужа, ці пагодзіцца з мужам сваім; і мужу — не пакідаць жонкі. h9
Тым жа, што пажаніліся, ня я запаведываю, але Госпад: жонцы — не разлучацца з мужам,g але, калі ня ўзьдзержацца, няхай жэняцца: бо лепей ажаніцца, чым распаляцца.rf]Нежанатым жа і ўдовам кажу: добра ім, калі астапуцца, як я;)eKБо хачу, каб усе людзі былі, як і я, але кожны мае свой дар ад Бога, адзін так, другі гэтак.MdКажу-ж гэтае, як дазвол, а не як загад.0cYНя ўхіляйцеся адно ад аднаго, хіба па згодзе, на час, каб быць у пасьце і малітве, а потым ізноў будзьце разам, каб не спакушаў вас шатан праз няўстрыманасьць вашу.6beЖонка ня ўладная над сваім целам, але муж; гэтак сама й муж ня ўладны над сваім целам, але жонка.a}Муж няхай аказвае жонцы належную любасьць; падобна-ж і жонка мужу.`+але, з увагі на блуд, кожны няхай мае сваю жонку, і кожная няхай мае свайго мужа.
_ А аб чым вы пісалі да мяне, дык добра чалавеку не дакранацца да жанчыны,I^ Бо вы куплены дарагою цаною. Дзеля гэтага выслаўляйце Бога у целе вашым і ў духу вашым, якія ёсьць Божымі.@]yЦі ня ведаеце, што целы вашыя ёсьць храм Духа Сьвятога, Які ў вас, Якога вы маеце ад Бога, і вы не свае?Q\Уцякайце ад блуду; усякі грэх, які робіць чалавек, ёсьць вонках цела, а блуднік грашыць супраць уласнага цела.o[WА хто злучаецца з Госпадам, ёсьць адзін дух (з Госпадам).ZZ-Ці-ж ня ведаеце, што, хто злучаецца з блудніцаю, есьць адно цела (з ёю)? Бо сказана: двое будуць адно цела. (Быт 2:24)rY]Хіба ня ведаеце, што целы вашыя есьць члены Хрыстовыя? Дык ці-ж, узяўшы члены Хрыста, зраблю іх членамі блудніцы? Хай жа ня будзе![X/Бог падняў Госпада, падыме й нас сілаю Сваею.iWK
Ежа для чэрава, і чэрава для ежы; але Бог зьніштожыць тое і другое цела-ж не для распусты, але для Госпада, і Госпад для цела.V/ Усё мне можна, але ня ўсё карысна; ўсё мне можна, але нічому ня дам валадаць мною.U I гэткімі былі некаторыя з вас; але вы абмыліся, але асьвяньціліся, але апраўдаліся іменем Госпада нашага Ісуса Хрыста і Духам Бога нашага.ST
ані зладзеі, ані падкупныя, ані п'яніцы, ані зламоўныя, ані драпежнікі — ня возьмуць у спадчыну Царства Божага.7Sg Ці ня ведаеце, што няправедныя царства Божага не ўнасьледуюць? Не ашуківайце сябе: ані блуднікі, ані ідалапаклоньнікі, ані распусьнікі, ані пястуны, ані мужаложнікі,fREАле вы самі крыўдзіце, абдзіраеце, дый гэта братоў!wQgI тое ўжо вельмі сорамна для вас, што вы маеце суды між сабою. Чаму-б вам ня лепей быць пакрыўджанымі? Чаму-б вам ня лепей мець шкоду?kPOА то брат з братам судзіцца, і гэта перад няверуючымі!DOНа сорам вам кажу: няўжо-ж няма між вамі ніводнага разумнага, што мог-бы рассудзіць сярод братоў сваіх?:NmДык вы, калі маеце судзіцца аб жыцьцёвыя справы, стаўляйце сваімі судзьдзямі нікчэмных у царкве.MЦіж ня ведаеце, што мы судзіць будзем ангелаў, ня толькі справы жыцьцевыя?mLSХіба ня ведаеце, што сьвятыя будуць судзіць сьветКалі-ж вамі будзе суджаны сьвет, дык няўжо-ж вы ня вартыя судзіць найменшае?8K kЯк адважаецца хто з вас, маючы справу з другім, судзіцца перад няправеднымі, а не перад сьвятымі?yJk Бо што мне судзіць тых, хто вонках? Ці ня тых, што пасярод, судзіце вы? Вонкавых жа судзіць Бог. Дык выкіньце распуснага спасярод вас.XI) але я пісаў вам ня злучацца, калі хто, называючыся братам, будзе распусьнікам, ці хабарнікам, ці ідалапаклоньнікам, ці зламоўным, ці п'яніцаю, ці драпежнікам; з гэтакім і ня есьці разам! H9
ды не наагул з распусьнікамі гэтага сьвету, ці хабарнікамі, ці драпежнікамі, ці паклоньнікамі ідалаў: бо вам трэба было-б хіба выйсьці з гэтага сьвету; —iGK Я пісаў вам у пасланьні ня злучацца з распусьнікамі;bF=Дзеля гэтага пачнем сьвяткаваць не з старой кісьляй і ня з кісьляй зла і подступу, але з праснакамі чыстасьці і праўды.UE#Дык ачысьцьце старую кісьлю, каб быць вам новым цестам, бо вы бяз кісьлі; бо Пасха наша, Хрыстос, заколены за нас.D-Нядобрая пахвальба вашая. Хіба ня ведаеце, што крошка кісьлі квасіць усё цеста?7Cgаддаць гэткага шатану на загубу цела, каб дух быў збаўлены ў дзень Госпада нашага Ісуса Хрыста.KBу імя Госпада нашага Ісуса Хрыста на сходзе вашым сумесна з маім духам, сілаю Госпада нашага Ісуса Хрыста,3A_А я, ня быўшы целам, але духам у вас, ужо прысудзіў, як-бы быў у вас, каб таго, хто гэткае робіць,[@/I вы сталіся гордымі, а ці ня лепей бы вам замест таго плакаць, каб узяты быў спасярод вас той, хто робіць гэткую рэч?c? AЗусюль чутно, што ў вас распуста, ды такая распуста, аб якой ня чуваць навет у паганаў: што нехта мае жонку свайго бацькі. > Чаго хочаце? з дубцом прыйсьці да вас, ці з любоўю і духам лагоднасьці?L=бо Царства Божае ня ў слове, а ў сіле.!<;але я хутка прыйду да вас, калі захоча Госпад, і распазнаю ня словы гардуноў, а сілу,;Як быццам я ня маю прыйсьці да вас, гэтак некаторыя з вас загардзелі;D:Дзеля гэтага я паслаў да вас Цімахвея, які ёсьць дзіця мае ўмілаванае і вернае ў Госпадзе, і ён напомніць вам шляхі мае ў Хрысьце Ісусе, як я ўсюды ў-ва ўсякай царкве навучаю.[9/Дык малю вас: будзьце маімі пераймальнікамі.`89Бо, хаця-б вы тысячы настаўнікаў мелі ў Хрысьце, але айцоў нямнога: бо я спарадзіў вас у Хрысьце Ісусе праз Эвангельле.'7GНе на тое, каб пастыдзіць вас, пішу гэтае, але як умілаваных маіх дзяцей перасьцерагаю.$6A
зьняважаныя, мы молімся. Мы сталіся, як сьмяцьцё сусьветнае, як пыл для ўсіх да цяпер.(5I і працуем, робячы сваімі рукамі. Абмаўляныя, мы багаславім; перасьледаваныя, мы церпім;&4E Навет да цяперашняе гадзіны мы церпім голад і смагу, мы нагія, і б'юць нас, і бадзяемся,33_
Мы дурныя дзеля Хрыста, а вы мудрыя ў Хрысьце; мы слабыя, а вы дужыя; вы слаўныя, а мы ў няславе. 21 Бо я думаю, што Бог нас, Апосталаў, за апошніх паставіў, як бы на сьмерць засуджаных; бо мы сталіся як-бы відовішчам для сьвету, для ангелаў і для людзей.>1uВы ўжо сытыя, ужо разбагацелі, пачалі цараваць бяз нас. О, каб вы зацаравалі, каб і нам з вамі царыць!60eБо хто адзначае цябе? Што ты маеш, чаго-б ня ўзяў? А калі ўзяў, на што хвалішся, як быццам ня браў?/-Гэтае, браты, прыклаў я да сябе і Апалёса дзеля вас, каб вы на нас навучыліся ня думаць больш за тое, што напісана, ды каб не вывышаліся адзін над адным.%.CДзеля гэтага ня судзіце перадчасна, пакуль ня прыдзе Госпад, які і асьвеціць схаванае ў цемры і выявіць думкі сэрцаў; і тагды кожнаму будзе пахвала ад Бога.%-CБо хоць і нічога ня ведаю за сабою, але ў гэтым не апраўдываюся; судзьдзя-ж мне Госпад.',GДля мяненайменшая рэч, як судзіце аба мне вы, ці як судзяць людзі; я й сам ня суджу сябе.t+aад аканомаў жа вымагаецца, каб кожны быў знойдзены верным. * 3Гэтак чалавек павінен разумець нас, як служак Хрыстовых і аканомаў тайнаў Божых;D)выж Хрыстовыя. а Хрыстас — Божы.<(qці Паўла, ці Апалёс, ці Кіфа, ці сьвет, ці жыцьце, ці сьмерць, ці цяперашняе, ці будучае, — усё вашае;\'1Дык ніхто не хваліся ў людзей, бо вашае — ўсё:&I яшчэ: Госпад ведае разважаньні мудрых, што яны марныя. (Псал 93:11)P%Бо мудрасьць сьвету гэтага ёсьць дурнота нерад Богам, як напісана: зловіць мудрых у хітрасьці іх. (Іоў 5:13)P$Ніхто хай сам сябе не ашуківае: калі хто з вас думае быць мудрым у гэтым веку, станься дурным, каб быць мудрым.+#OКалі-ж хто зруйнуе храм Божы, зьніштожыць таго Бог, бо храм Божы — сьвяты; гэтаж ёсьць вы.l"QЦі-ж ня ведаеце, што вы храм Божы, і Дух Божы жыве ў вас?!)А чые дзела згарыць, шкоду меці будзе, сам жа спасецца, ды так, як-бы праз агонь.y kКалі чые дзела, што ён будаваў, вытрывае, той дастане заплату.Z -
кожнага дзела выявіцца; бо дзень пакажа, бо ў вагні выкрываецца, і агонь выпрабоўвае дзела кожнага, якое яно ёсьць.4 a Ці хто будуе на гэным фундаманьце з золата, серабра, дарагіх каменьняў, дрэва, сена, трысьця,—1 [ Бо ніхто ня можа пакласьці другога фундаманту, апрача закладзенага, які ёсьць Ісус Хрыстос.h I
Я, водле данай мне ад Бога ласкі, як мудры будаўнічы, залажыў фундамант, а другі стаўляе дом; кожны-ж хай глядзіць, як будуе.q[ Бо мы супрацоўнікі Бога: вы — Божая ніва, Божая будыніна.*MХто садзіць і хто палівае — ёсьць адно; але кожны возьме сваю заплату водле сваёй працы.ды гэтак і той, хто садзіў, і хто паліваў ёсьць нішто, а хто ўзрашчае — Бог.]3Я пасадзіў, Апалёс паліваў, але ўзрасьціў Бог;.UХто Паўла? Кто Апалёс? Яны толькі служкі, праз якіх вы ўверавалі, дый як кожнаму даў Госпад.Бо, калі адзін кажа: я Паўлавы, а другі: я Апалёсавы, дык ці не цялесныя вы?GБо, калі між вамі зайздрасьць, спрэчкі і нязгода, дык ці не цялесныя вы? і ці не па чалавечаму паступаеце??wЯ паіў вас малаком, а ня стравай, бо вы былі яшчэ ня ў сілах, дый цяпер ня ў сілах, бо вы яшчэ цялесныя. ;I я ня мог гаварыць вам, браты, як духоўным, але як цялесным, як малалеткам у Хрысьце. Бо хто пазнаў розум Гасподні, што ўявіў-бы яго? А мы маем розум Хрыстовы.mSДухоўны-ж разьбірае ўсё, а яго разабраць ніхто ня можа.oWДушэўны-ж чалавек ня прыймае, што ад Духа Божага, бо гэта дурнота яму, і ня можа зразумець, бо аб гэтым трэба разважаць духоўна.ta
Дый гэтае гаворым не вучонымі словамі мудрасьці чалавечае, але навучанымі ад Духа Сьвятога, разьмяркоўваючы духоўнае духоўным.*M Мы-ж узялі ня духа сьвету гэтага, а Духа, што ад Бога, каб ведаць, штодарована нам ад Бога.d
A Бо хто з людзей ведае, што ў чалавеку, апрача духа чалавечага, які ў ім? Гэтак і Божага ніхто ня ведае, апрача Духа Божага.
А нам Бог адкрыў праз Духа Свайго; бо Дух усё пранікае дый глыбіні Божыя.| q Але, як напісана: чаго ня бачыла вока і ня чула вуха, і што ня ўзыходзіла ў сэрца чалавека, тое Бог прыгатаваў любячым Яго. (Ісая 64:4);
oякое ніхто з уладаў гэтага веку не пазнаў; бо, калі-б пазналі, дык не раскрыжавалі-б Госпада славы.7 gале прамудрасьць Божую гаворым у тайне, укрытую, якую празначыў Бог прад вякамі на славу нашую,V%мудрасьць жа мы гаворым сярод дасканалых, але мудрасьць ня гэтага веку і ня ўладаў гэтага веку, што зьнішчаюцца,ykкаб вера ваша была ня ў мудрасьці чалавечай, але ў сіле Божай;
" ~M}}|Y{zz#yxx#wvvu*ttEss>rr pp%oommm!ldkjii@hhggg'fee@ddc\bbDa`h_^]\\ [jZZ8YY.XWWVUUkUTT/SS"RFQPP OOHNNAMMcMLcKJJFIHH~G.FFEDCCB]AAA@\@?>== (Быт. 2:7), а апошні Адам — дух жыцьцятворны.%pC,сеецца цела душэўнае, устае цела духоўнае. Ёсьць цела душэўнае і есьць цела духоўнае.o+сеецца ў паніжэньні, устае ў славе; сеецца ў бяссільлі, устае ў сіле;n *Гэтак і ўскрасеньне мёртвых: сеецца на тленьне, устае ў нятленнасьці;4ma)інакшая слава сонца, інакшая слава месяца, інакшая зораў; бо зорка ад зоркі розьніцца ў славе.l(I целы нябесныя, і целы зямныя: але інакшая слава нябесных, інакшая зямных; k 'Ня кожнае цела такое самае цела, але інакшае ў рыбаў, інакшае ў птушак.rj]&але Бог дае яму цела, як хоча, і кожнаму зярняці сваё цела.%iC%і што сееш, сееш ня будучае цела, а голае зерне, пшанічнае, ці якое іншае, як надарыцца;`h9$Неразумныя! штб ты сееш, не ажыве, калі не памрэ;g#Але скажа хто-небудзь: як ускрэснуць мёртвыя? ды ў якім целе прыдуць?6fe"Працьверазіцеся праведна і не грашыце; бо некаторыя з вас ня ведаюць Бога, — кажу вам на сорам.weg!Не ашуківайце сябе: благія сяброўствы псуюць добрыя абычаі. d Калі-б я пачалавечаму бароўся з зьверамі ў Эфэсе, дык якая мне карысьць, калі мертвыя не ўскрасаюць? Дык будзем есьці і піць, бо заўтра памрэм!4ca Я што-дня ўміраю: сцьвяржае гэта пахвала ваша, браты, якую маю ў Хрысьце Ісусе, Госпадзе нашым.Ob Чаго і мы кожную гадзіну ў небясьпецы?maS Іначай што будуць рабіць Тыя, што хрысьцяцца дзеля мёртвых, калі мёртвыя зусім не ўскрасаюць? чаго хрысьціцца дзеля мёртвых?5`c Калі-ж усё пакарыць Яму, тады й Сам Сын пакарыццаПакарыўшаму Яму ўсё, каб быў Бог усё ў-ва ўсім.Q_бо ўсё пакарыў пад ногі Яго; калі-ж сказана, што Яму ўсе пакорна, дык ясна, што апрача Таго, Хто пакарыў Яму ўсё.J^
Апошні вораг зьнішчыцца — сьмерць,] бо Яму належыць цараваць, дакуль пакладзе ўсіх ворагаў пад ногі Свае.O\А тады канец, калі Ён аддасьць Царства Богу і Айцу, калі зьніштожыць усякае начальства і ўсякую ўладу і сілу, [і кожны ў сваім парадку: пяршак Хрыстос, потым Хрыстовыя ў прыход Ягоны.qZ[Бо, як у Адаме ўсе паміраюць, гэтак у Хрысьце ўсе ажывуць,YБо, як сьмерць праз чалавека, гэтак праз чалавека і ўваскрасеньне мёртвых. X Але цяпер Хрыстос уваскрос з мёртвых, першаком сярод памершых стаўся.5WcА калі мы ў гэтым толькі жыцьці спадзяемся на Хрыста, дык найбольш нешчасьлівыя з усіх людзей.FVДык і памершыя ў Хрысьце пагіблі.Uа калі Хрыстос не ўваскрос, дык вера вашая пустая: вы йшчэ ў грахох вашых.oTWКалі-ж мёртвыя не ўскрасаюць, дык і Хрыстос не ўваскрос;SДа таго мы аказаліся-б і ілжывымі сьведкамі Божымі, бо сьведчылі аб Богу, што Ён ускрасіў Хрыста, Якога не ўскрашаў, калі памершыя не ўскрасаюць.R%а калі Хрыстос не ўваскрос, дык і навука наша дарэмная, дарэмная і вера вашая.vQe
Калі няма ўваскрасеньня мёртвых, дык і Хрыстос не ўваскрос;cP? Калі-ж аб Хрысьце апавядаецца, што Ён уваскрос з мёртвых, дык як некаторыя з вас кажуць, што няма ўваскрасеньня мёртвых?mOS Дык ці я, ці яны, мы гэтак навучаем, а вы гэтак паверылі.N/
але з ласкі Бога ёсьць тым, чым есьць, і ласка Яго, што ўва мне, ня была дарэмнай, але я балей за іх усіх папрацаваў; дый ня я, але ласка Божая, што са мною.-MS Бо я найменшы з Апосталаў і няварты называцца Апосталам, бо я перасьледаваў царкву Божую,aL;а пасьля ўсіх зьявіўся і мне, быццам адкіненаму.WK'пасьля зьявіўся Якубу, дый усім Апосталам;YJ+пасьля зьвявіўся балей чым пяцістам братом зараз, з якіх большая частка й дагэтуль жывуць, некаторыя-ж паўміралі;VI%і што зьявіўся Кіфе, пасьля-ж дванаццацём;}Hsі што Ён быў пахаваны і ўскрос на трэці дзень, паводле Пісаньня,7GgБо я сьпярша пераказаў вам, што і сам прыняў, што Хрыстос памер за грахі нашыя паводле Пісаньня,?Fwякім і збаўляецеся, калі ўдзержыце, якім словам я абвяшчаў яго вам, калі толькі не надарма паверылі./E YНапамінаю вам, браты, Эвангельле, якое я абвяшчаў вам, ды якое вы і прынялі, у якім і ўстаялі,SD (Няхай усё прыстойна і ў парадку робіцца. C'Гэтак, браты, старайцеся прарочыць дый не забараняйце гаварыць мовамі.HB &а хто не разумее, няхай не разумее.OA%Калі хто лічыць, што ён прарок ці духоўны, той няхай разумее, што тое, што я пішу вам, ёсьць запаведзі Госпада;t@a$Ці-ж ад вас выйшла слова Божае? або ці да вас адных дасягла?C?#Калі-ж хочуць чаго навучыцца, няхай пытаюцца дома ў мужоў сваіх; бо сорамна жанчыне гаварыць у царкве.V>%"Жанчыны вашыя ў цэрквах няхай маўчаць; бо не дазволена ім гаварыць, але каб карыліся, як і закон кажа. (Быт 3:16)= !бо Бог ня есьць (Бог) бязладзьдзя, але супакою, як па ўсіх цэрквах у сьвятых.N< I духі прарочыя паслухмяныя прарокам,;+ Бо ўсе адзін за адным можаце прарочыць, каб усе павучаліся і ўсе пацяшаны былі.: калі-ж другому з седзячых будзе адкрыцьце, дык першы няхай маўчыць.}9s I прарокі няхай гавораць двое ці трое, рэшта-ж няхай разважаюць;8 Калі-ж няма тлумача, няхай маўчыць у царкве, а гаворыць сабе і Богу.H7 Калі-ж хто гаворыць (незнаёмай) мовай, гаварыце падвое, ці найбольш патрое, ды пачародзе; адзін жа тлумач. 69Дык што-ж, браты? Калі вы сходзіцеся, дык кожны з вас мае псальм, мае навуку,мае мову, мае адкрыцьце, мае тлумачэньне; усе гэтае няхай будзе на збудаваньне.L5і гэтак тайны сэрца яго выяўляюцца, і гэтак ён, упаўшы тварам, паклоніцца Богу, кажучы: Запраўды, з вамі Бог!94kКалі-ж усе прарочаць, і ўвойдзе хто няверуючы ці няведаючы, дык усімі ён дакараны, усімі суджаны,-3SДык, калі ўся царква зыдзецца разам, і ўсе пачнуць гаварыць (незнаёмымі) мовамі, увойдуць-жа да вас няведаючыя ці няверуючыя, — дык ці ня скажуць, што вы шалёныя?P2Гэтак мовы ёсьць на знак не для веруючых, але для няверуючых; прароцтва-ж не для няверуючых, але для веруючых. 1 У законе напісана: іншымі мовамі і іншымі вуснамі буду гаварыць да народу гэтага, але й тагды не паслухаюць Мяне, кажа Госпад. (Ісая 28:11-12)80iБраты! ня будзьце дзяцьмі разуменьнем: на благое будзьце дзяцьмі, а розумам будзьце дасьпелымі.X/)але ў царкве хачу лепей сказаць пяць слоў маім розумам, каб і другіх навучыць, чым мірыяды слоў у (незнаёмай) мове.m.SДзякую майму Богу, што балей за ўсіх вас гавару мовамі;\-1Ты хораша дзякуеш, але другі ня збудоўваецца.,Бо, калі ты будзеш багаславіць духам, дык як той, хто стаіць на месцы няўчонага, скажа амін на тваё дзякаваньне? Бо ён не разумее, што ты гаворыш..+UДык што-ж? Буду маліцца духам, буду маліцца розумам; буду пяяць духам, буду пяяць і розумам.-*SБо, калі я малюся ў незнаёмай мове, дык дух мой моліцца, але розум мой астаецца бясплодным. )1
А дзеля гэтага, хто гаворыць (незнаёмаю) моваю, няхай моліцца аб дар тлумачэньня.6(e Гэтак і вы, калі рупіцеся аб дары духоўныя, старайцеся збагацець імі дзеля збудаваньня царквы.L' але, калі я не разумею значэньня голасу, дык буду чужаком таму, хто гаворыць, і для мяне чужак, хто гаворыць.&
Колькі, прыкладам, розных слоў на сьвеце, і ніводнага з іх няма бяз голасу;U%# Гэтак і вы, калі языком даецё незразумелыя словы, дык як пазнаюць, што вы гаворыце? Вы будзеце гаварыць на вецер.$I, калі труба будзе выдаваць нявыразны гук, хто пачне рыхтавацца да бітвы?#/Бо і бяздушныя, што голас даюць, ці то жалейка, ці гусьлі, калі не даюць разьдзельнасьці гукаў, дык як распазнаць, што йграюць на жалейцы, ці на гусьлях?)"KЦяпер, калі я прыду да вас, браты, гаворачы мовамі, якую прынясу вам карысьць, калі ня буду прамаўляць да вас ці адкрыцьцем, ці ведаю, ці прароцтвам, ці навукаю?`!9Хачу, каб вы ўсе гаварылі мовамі, але лепей, каб вы прарочылі, бо, хто прарочыць, той дасканальшы за таго, хто гаворыць мовамі, хібаён пры тым будзе і тлумачыць, каб царква ўзяла збудаваньне. %Хто гаворыць (незнаёмаю) моваю, збудоўвае сябе; а хто прарочыць, царкву будуе. 3А хто прарочыць, той гаворыць людзям на збудаваньне і напамінаньне і пацяшэньне.Q Бо, хто гаворыць (незнаёмаю) моваю, той гаворыць ня людзям, а Богу; бо ніхто ня чуе, і ён таёмнае духам гаворыць. Рупцеся аб любоў; старайцеся аб духоўнае, асабліва-ж аб тое, каб прарочыць.
А цяпер трываюць вера, надзея, любоў— гэтыя тры; але большая з іх — любоў.'
Цяпер мы бачым як-бы праз мутнае шкло, дагадваючыся; тады-ж абліччам да аблічча; цяпер я пазнаю? часткова, а тагды пазнаю гэтак сама, як сам я пазнаны.P
Калі я быў дзіцяткам, дык падзіцячаму гаварыў, падзіцячаму разважаў; я як стаўся мужам, дык пакінуў дзіцячае.r]
калі-ж прыдзе дасканалае, тады тое, што часткова, счэзьне.W'
Бо мы часткова ведаем і часткова прарочым;7g
Любоў ніколі ня чэзьне, а вось прароцтвы — і тыя чэзнуць, і мовы змоўкнуць, і веда зьніштожыцца.s_
Усё пакрывае, усяму верыць, усяго спадзяецца, усё церпіць.W'
ня радуецца з крыўды, але цешыцца з праўды.s_
ня буяніць, ня шукае свайго, не гняўліва, ня думае благога,1[
Любоў церціць доўга, міласэрная яна; любоў не завідуе; любоў не вывышшаецца, не надзімаецца,M
I калі я раздам усю маемасьць маю і аддам цела маё на спаленьне, а любві ня маю, дык няма мне ніякае карысьці.ta
Калі я маю прароцтва, і ведаю ўсе тайны і ўсякае веданьне, і калі маю ўсю веру, каб і горы перастаўляць, а ня маю любві, дык я нішто.A }
Калі я гавару мовамі чалавечымі і ангельскімі, а любві ня маю, то я медзь зьвінячая ці кімвал гудзячы.oW Рупцеся аб дарох большых, і я пакажувам шлях яшчэ лепшы.
Ці ўсе маюць дар аздараўляньня? ці ўсе гавораць мовамі? ці ўсе тлумачы?
Ці ўсе Апосталы? ці ўсе прарокі? ці ўсе вучыцялі? Ці ўсе (цудоўныя) сілы?L I адных Бог паставіў у Царкве наперш Апосталамі, потым прарокамі, трэціх вучыцялямі; далей (цудоўныя) сілы, затым дары аздараўляньня, дапамаганьня, гаспадараваньня, розныя мовы.R Вы-ж — цела Хрыстовае, а паасобна члены.T
! Дзеля гэтага, калі церпіць адзін член, церпяць з ім усе члены; калі славіцца адзін член, з ім радуюцца ўсе члены. ' каб ня было падзелу ў целе, а ўсечлены аднолькава адзін аб адным каб рупіліся.5c а нашыя прыстойныя ня маюць патрэбы. Але Бог склаў цела, даўшы менш дасканалым большую чэсьць,eC і, якія нам здаюцца больш непачэснымі ў целе, тых балей у чэсьці маем, і нашыя няпрыстойныя больш прыстойны выгляд маюць,xi Алеж члены цела, якія здаюцца слабейшымі, шмат патрабнейшыя,/W Ня можа-ж вока сказаць руцэ: ты мне непатрэбна; ці таксама галава нагам: вы мне непатрэбныя.J
Але цяпер членаў многа, а цела адно.W' А калі-б усе былі адзін член, дык гдзе цела? y Але-ж Бог разлажыў члены, кожны з іх па адным, у целе, як Сам хацеў.{o Калі ўсецела — вока, дык гдзе слых? Калі ўсе слых, дык гдзе нюх? I калі скажа вуха: я ня вока, я не ад цела, дык няўжо-ж яно і не ад цела?}s Калі скажа нага: я ня рука, я не ад цела, дык ці-ж яна і не ад цела?A~} Цела-ж не адзін член, але многа.<}q
Бо ўсе адным Духам ахрышчаны ў адно цела, Юдэі ці Грэкі, рабы ці вольныя, і ўсе напоены адным Духам.W|' Бо, як цела адно, але мае многа членаў, і ўсе члены аднаго цела, хаця іх і многа, ёсьць адно цела, — гэтак і Хрыстос.{/ Усё-ж гэтае робіць адзін і той-жа Дух, надзяляючы кожнага асобна, як Яму хочацца.Xz)
іншаму рабіць цуды, іншаму прароцтва, іншаму распазнаваньне духаў, іншаму розныя мовы, іншаму тлумачэньне моваў.~yu іншаму вера тым жа духам; іншаму дар азрадаўляньня тым-жа Духам;x аднаму даецца Духам слова мудрасьці, другому слова веды тым-жа Духам;aw; Але кожнаму даецца выяўленьне духа на карысьць:}vs і розьніцы ў дзеяньні, а Бог той самы, што ўсё і ў-ва ўсіх робіць.Uu# і розьніцы ў служэньні, а Госпад той самы;_t7 Ёсьць розьніцы ў дараваньнях, але Дух той самы;s! Дзеля гэтага кажу вам, што ніхто, гаворачы Духам Божым, ня скажа праклёну на Ісуса; і ніхто ня можа назваць Ісуса Госпадам, як толькі Духам Сьвятым.$rA Ведаеце, што, як былі вы паганамі, дык да ідалаў безгалосных хадзілі, быццам вялі вас.]q 5 Аб духоўных-жа, браты, не хачу, каб вы няведалі.;po "калі-ж хто галодны, няхай есьць дома, каб зьбірацца вам не на асуджэньне. Рэшту ўладжу, калі прыду.ow !Гэтак, браты маі, зьбіраючыся на вячэру, адзін на аднаго чакайце;n! Суджаныя-ж, Госпадам караны бываем, каб ня быць разам з сьветам засуджанымі.omW Бо, каб мы судзілі самых сябе, дык ня былі-б засуджанымі.|lq Дзеля гэтага сярод вас многа слабых ды хворых, і даволі ўмірае./kW Бо хто есьць і п'е няпрыстойна, той есьць і п'е прысуд сабе, не разважаючы аб Целе Гасподнім./jW Няхай жа паўзіраецца на сябе чалавек ды гэтак няхай есьць з хлеба гэтага і п'е з чары гэтае.Ri Дзеля гэтага, хто будзе есьці хлеб гэты ці піць чару Гасподню няпрыстойна, вінны будзе Цела й Крыві Гасподняе.Ih Бо кожны раз, калі вы ясьцёхлеб гэты і п'ецё чару гэтую, сьмерць Гасподнюю абвяшчаеце, дакуль (Ён) прыйдзе.gw Таксама й чару пасьля вячэры, кажучы: гэта чара есьць новы запавет у Маей крыві; гэтае рабеце, калі будзеце піць, на ўспамін аба Мне.efC і, аддаўшы хвалу, паламаў ды сказаў: прымеце, ешце, гэта ёсьць Цела Мае, за вас ламанае; рабеце гэта на ўспамін аба Мне.8ei Бо я ад Госпада прыняў, ды тое й вам перадаў, што Госпад Ісус у тую ноч, калі быў выданы, узяў хлебd' Хіба-ж дамоў ня маеце, каб есьці й піць? Або ганьбіце царкву Божую і сароміце тых, што ня маюць? Што сказаць вам? Ці пахваліць вас за гэтае? Не пахвалю.=cs бо кожны хапаецца перад другімі зьесьці ўласную вячэру, дык адзін бывае галодны, а іншы ўпіваецца.b Дый, калі вы зьбіраецеся разам, гэта ня ёсьць спажываці вячэру Гасподнюю:a{ бо мусяць быць між вамі і гэрэзіі, каб верныя выявіліся міжы вамі.&`E Бо, наперш, калі зьбіраецеся ў царкву, дык, чую, між вамі бывае падзел, дый я крыху веру,_/ Запаведываючы-ж гэтае, не хвалю вас, што зьбіраецеся не на лепшае, але на горшае.^' А калі-б хто захацеў спрачацца, то мы ня маем гэткага звычаю, ані цэрквы Божыя.2]] але, калі жанчына расьціць валасы, для яе гэта чэсьць, бо валасы дадзены ей замест пакрыцьця.\- Або ці сама прырода ня вучыць вас, што, калі муж расьціць валасы, дык ганьба яму,[
Судзіце самі ў сабе: ці прыстойна жане маліцца Богу з непакрытаю галавою?iZK Бо, як жана ад мужа, так і муж праз жану; усе-ж ад Бога.cY? Дый ні муж бяз жонкі, ні жана бяз мужа, у Госпадзе.X
Дзеля гэтага жана і павінна мець на галаве знак улады над ёю, дзеля Ангелаў.bW= I ня муж створаны дзеля жаны, але жана дзеля мужа.HV Бо ня муж ад жаны, але жана ад мужа.+UO Дык мужу ня трэба накрываць галаву, бо ён абраз і слава Божая; жонка-ж ёсьць слава мужава.bT= бо, калі жанчына не пакрываецца, дык няхай і стрыжэцца; а калі жанчыне сорамна стрыгчыся ці галіцца, няхай пакрываецца.oSW і ўсякая жанчына, што моліцца або прарочыць з непакрытаю галавою, сароміць сваю галаву, бо гэта адно і тое-ж, як-бы яна аголена;R) Усякі муж, што моліцца або прарочыць з пакрытаю галавою, сароміць сваю галаву;9Qk Хачу-ж, каб вы ведалі, што ўсякаму мужу галава Хрыстос, жонцы галава — муж, а Хрысту галава — Бог.P Хвалю вас, браты, што вы ўсе маё помніце і дзержыце наказы, як я наказаў вам.AO Насьлядуйце мяне, як і я Хрыста.N#
Не спакушайце ні Юдэяў, ні Грэкаў, ні царквы Божай, як і я дагаджаю ўсім у-ва ўсім, шукаючы не сваей карысьці, але карысьці многіх, каб яны збавіліся.Mw
Дык ці ясьцё, ці п'ецё, ці нешта робіце, усе на славу Божую рабеце. L
Калі я з падзякаю прымаю, дык чаму ганьбаваць мянеза тое, за шго дзякую?(Пс 23:1)`I9
Калі-ж хто з няверных пакліча вас, і вы захочаце пайсьці, — дык ешце ўсё, што дадуць, не разьбіраючыся дзеля сумленьня.WH'
бо Госпадава зямля і поўня яе. (Псал 23:1) G
Усё, што прадаецца на торжышчы, ешце, не разьбіраючыся дзеля сумленьня;uFc
Ніхто няхай ня шукае свайго, але кожны тое, што для другога.{Eo
Усё мне можна, ды ня ўсё карысна; усё мне можна, ды ня ўсё будуе.dDA
Ці-ж нам дражніць Госпада? Ці-ж мы дужэйшыя за Яго?VC%
Ня можаце піць чары Гасподняе і чары шатанавае; ня можаце быць учасьнікамі стала Гасподняга і стала шатанавага.QB
Не; але тое, што жэртвуюць пагане, злым духам жэртвуюць, а ня Богу. Яж не хачу, каб вы былісупольнікамі дэманаў.&AE
Што-ж я кажу? ці тое, што ідал што-небудзь ёсьць? Ці ахвяра ідальская што-небудзь ёсьць? @1
Паглядзеце на Ізраіля па целу: тыя, што ядуць ахвяры, ці ня ўдзельнікі ахвярніка??
Адзін хлеб, адно цела мы, многія; бо ўсе прычашчаемся ад аднаго хлеба.
>
Чара багаслаўленьня, якую багаславім, ці ня ёсьць супольнасьцяй крыві Хрыстовае? Хлеб, што ламаем, ці ня есьць супольнасьць Цела Хрыстовага?d=A
Кажу да вас, як да разумных; вы-ж судзіце, што кажу.h<I
Дык, умілаваныя маі, ухіляйцеся ад ідалапаклонства.B;}
Вас зьняла спакуса ня іншая, як чалавечая; верны-ж Бог, які не дапусьціць вам быць спакушанымі больш, чым маеце сілу, але з спакусай зробіць і выхад, каб вы маглі перанесьці.:{
Дзеля гэтага, хто думае, што ён стаіць, сьцеражыся, каб ня ўпасьці.'9G
Усё гэтае сталася ім, як прыклады, і апісана на навуку нам, на якіх канец вякоў прыйшоў. 83
Дый не наракайце, як некаторыя з іх наракалі і пагінулі ад губіцеля. (Лічб 14:37)$7A
I не спакушайце Хрыста, як некаторыя з іх спакушалі і пагінулі ад зьмеяў. (Лічб 21:6)L6
Ня робма і блуду, як некаторыя з іх блудзілі, і ў адзін дзень загінула іх дваццаць тры тысячы. (Лічб. 25:1,9)_57
Ня будзьце й ідалапаклоньнікамі, як некаторыя з іх, як напісана: народ пасеў есьці й піць, ды ўстаў гуляці. (Вых 32:6)
~}|{{5zzJy2xww
vvuxtt]ssrLq6ppoonamm)llWkktkjhii hRgefedcbb.al`3_o^^]G\J[[ZiYYvXXWWUTTCSSLRRjQQ,PtONN8MLKKiJ.IIHLGFEEXDDcCBAAA!@?>S=<<; :c99?877e6554@3211h1//...-o,+** )k('']&%%$a#""&!c + k CSI< 5
T(:p 0&Y Цяпер-жа й канчайце рабіць, каб, як была ахвота жадаць, гэтак і закончыць водле магчымасьці.F%
Я даю ў гэтым раду: бо гэта карысна вам, якія ня толькі рабіць, але й жадаць перш пачалі з леташняга году.j$M Бо вы ведаеце ласку Госпада нашага Ісуса Хрыста, што Ён, быўшы багатым, абяднеў дзеля вас, каб вы Яго ўбожствам разбагацелі. #1 Кажу гэта не як загад, але дбаласьцяй другіх выпрабовую шчырасьць і вашай любві.h"I А як вы багатыя ўсім: вераю і словам, і ведаю, і ўсякай дбаласьцяй, і любоўю вашаю да нас, дык і ў гэтай ласцы мейце дастатак. !1 дзеля гэтага мы прасілі Ціта, каб ён, як пачаў, так і дакончыў у вас і гэтую ласку.. U ды ня толькі, як мы спадзяваліся, але яны аддалі сябе? перш Госпаду, дый і нам па волі Божай; Яны вельмі прасілі нас прыняць дар і ўчасьце іх у служэньні сьвятым;w g бо яны дабрахотлівыя па сілам і цераз сілу — я сьведчу гэта.a ; бо ў вялікай спробе горам у іх паддастаткам радасьцяў, і глыбокая ўбогасьць іх мае паддастаткам багацьця іх прастаты, Паведамляем вас, браты, аб ласцы Божай, што дадзена цэрквам Македонскім;^5 Дык я рад, што ў-ва ўсім магу на вас пакладацца.\1 і сэрца яго тым балей да вас, калі ен успамінае аб паслухмянасьці ўсіх вас, як вы прынялі яго з страхам і дрыжаньнем. дык я не асароміўся, калі чым пахваліўся вамі перад ім; але, як мы вам гаварылі ўсю праўду, гэтак і перад Цітам пахвала наша аказалася праўдзіваю;dA
Дзеля гэтага мы ўцешыліся ўцехаю вашаю; а яшчэ балей узрадаваліся мы радасьцяй Ціта, што супакоіўся дух яго ад вас усіх;|q Дык, калі я й (пісаў да вас), то не дзеля крыўдзіцеля і не дзеля пакрыўджанага, але каб вам выявілася дбаласьць наша аб вас перад Богам.ta Бо-ж вось самае тое, што вы засумавалі па Богу, якую дбаласьць учыніла ў вас, а апраўдываньне, а абурэньне, а страх, а жаданьне, а рупнасьць, а адплату! У-ва ўсім вы паказалі, што вы чыстыя ў гэтай справе.;o
Бо смутак па Богу няруплівае пакаяньне ў збаўленьне ператварае, а смутак сьвецкі сьмерць робіць. Цяпер я цешуся не дзеля таго, што вы засмуціліся, але што вы засмуціліся на каяньне, бо засмуціліся па Богу, каб ні ў чым ня мелі ад нас шкоды.s_ Калі-ж я й засмуціў вас у пасланьні, не шкадую, хоць і шкадаваў быў; бо бачу, што гэнае пасланьне, хоць і на гадзіну, засмуціла вас.A{ I ня толькі прыходам яго, але і пацехаю, якою ён цешыўся з вас, пераказваючы нам аб вашай руплівасьці, аб вашым плачу, аб вашай прыхільнасьці да мяне, ажно я балей радаваўся.kO Але Бог, Які пацяшае ціхіх, пацешыў нас прыходам Ціта.nU Бо, калі мы прышлі ў Македонію, цела нашае ня мела аніякага супакою, ды ў-ва ўсім бедавалі: звонку — напасьці, унутры — страхі.xi Вялікае ў мяне спадзяваньне на вас, вялікая мне пахвала за вас; я напоўнены пацехаю, маю паддастаткам радасьці пры ўсім суме нашым.-S Не на асуджэньне кажу: бо я раней сказаў, што вы ў сэрцах нашых, каб разам і памерці, і жыць.
7 Зразумейце нас. Мы нікога ня крыўдзілі, нікому не пашкодзілі, нікога не абдзіралі.a = Дык, умілаваныя, маючы ўсе парукі, ачысьцім сябе ад усякага бруду цела й духа, зьдзейсьняючы сьвятасьць у страху Божым.@ y I буду вам за Айца, і вы будзеце Мне за сыноў і дачок, — кажа Госпад Уседзяржыцель. (Ер. 3:19; Осія 1:11)k
O Дзеля гэтага выйдзіце спасярод іх і адлучыцеся, — кажа Госпад, — і не дакранайцеся да нячыстага, і Я прыму вас; (Ісая 52:11)= s Дык якая супольнасьць храму Божаму з ідальскім? Бо вы храм Бога Жывога, як сказаў Бог: Пасялюся ў іх і хадзіць буду; і буду Богам іхнім, і яны народ Мне будуць. (Лев 25:16)
Што за згода між Хрыстом і Вэліалам? Ці якая частка вернаму з няверным?lQ Не хадзеце пад чужым ярмом з нявернымі; бо якая лучнасьць праведнасьці з беззаконьнем? Што супольнага ў сьвятла ды з цемраю?nU
Дзеля гэткае-ж заплаты (кажу, як дзецям,) пашырцеся і вы.Y+ Вам ня цесна ў нас, але ў сэрцах вашых цесна. Вусны нашыя расчыніліся да вас, Карыньцяне, сэрца нашае расшырана.P
як засмучаныя, ды заўсёды вясёлыя; як жабракі, ды многіх збагачаючыя; як нічога ня маючыя, ды ўсім валадаючыя.'G як няведамыя, але пазнаваныя; як паміраючыя, ды вось жывем; як караныя, ды не забіваныя; праз славу й ганьбу, заганы й пахвалы; нібы ашуканцы, ды справядлівыя, у слове праўды, у сіле Божай, з зброяй праўды ў правай і ў левай руцэ,-S у чыстасьці, у мудрасьці, у велічы душы, у дабраце, у Духу Сьвятым, у любві не« крывадушнай,~ пад ударамі, у вастрогах, у выгнаньні, у працы, у чуваньні, у пастох,?}w Але ў-ва ўсім выяўляем сябе, як служкі Божыя, у вялікай цярплівасьці, у горы, у недастатках, у ўціску,|! Мы нікому не кладзем ніякага спаткненьня, каб ня было зьняважана служэньне. { (Бо сказана: у час прыемны Я выслухаў цябе і ў дзень збаўленьня памог табе. Вось і цяпер час прыемны, вось цяпер дзень збаўленьня!) (Ісая 49:8)z Мы-ж, як памочнікі, молім вас, каб ласка Божая не надарма была прынята вамі.1y[ Бо Таго, Хто грэху ня ведаў, Ён зрабіў за нас грэхам, каб мы ў Ім сталіся праведнасьцяй Божай.;xo Дык мы — пасланцы за Хрыста, як бы Сам Бог просіць праз нас; за Хрыста просім: пагадзіцеся з Богам.Tw! бо Бог быў у Хрысьце, годзячы з Сабою сьвет, не залічаючы ім праступкаў іхніх і кладучы ў нас слова прымірэньня.,vQ Усё-ж ад Бога, Які праз Ісуса Хрыста пагадзіў нас з Сабою і даў нам служэньне прымірэньня,u) Дык хто ў Хрысьце, той новае стварэньне; старое мінула, вось настала ўсё новае.8ti Гэтак мы адгэтуль нікога ня ведаем у целе; калі-ж і ведалі ў целе Хрыста, дык цяпер ужо ня ведаем.2s] Ён-жа памер за ўсіх, каб жывыя ўжо не дзеля сябе жылі, але дзеля Таго, Хто памер за іх і ўскрос.1r[ Бо любоў Хрыстова абыймае нас, што гэтак разважаем: калі адзін памер за ўсіх, то ўсе памерлі.q
Калі-ж мы выходзім з сябе, дык дзеля Бога; калі-ж пры розуме, дык дзеля вас.sp_ Бо мы не нанова прадстаўляем сябе вам, але даем спосаб хваліцца намі, каб мелі вы для тых, якія пахваляюцца абліччам, а ня сэрцам.moS Дык, ведаючы страх Гасподні, мы пераконываем людзей, для Бога-ж мы адкрытыя; і спадзяюся, што адкрытыя і для вашых сумленьняў.Pn
бо ўсім нам трэба зьявіцца перад суд Хрыстовы, каб кожны атрымаў за тое, што ён рабіў целам, добрае, ці благое.m Дзеля гэтага рупна стараемся, ці жывучы ў ім, ці па-за ім, быць Яму любымі;l' дык будзьма добрае мысьлі і жадайма лепей жыць паза целам, ды жыць у Госпадзе.Ik (бо ходзім вераю, а ня бачаньнем), — j1 Дык мы заўсёды добрае мысьлі, ведаючы, што, жывучы ў целе, жывем па-за Госпадам, —niU На гэтае самае і стварыў нас Бог і даў нам задатак Духа.h Бо мы, знаходзячыся ў гэтай хаціне, уздыхаем пад цяжырам, з якога ня хочам распрануцца, але адзецца, каб сьмяротнае жыцьцём было праглынена.`g9 Толькі-б нам, і апрануўшыся, не аказацца нагімі.f Ад гэтага-ж мы і ўздыхаем, жадаючы апрануцца ў нашу будоўлю, што з нябёсаў.ce A Бо мы ведаем, што, калі зямны наш дом, хаціна, разваліцца, дык мы маем ад Бога будоўлю на нябёсах, дом нерукатворны, вечны.3d_ якія глядзім не на відочнае, але на нявідочнае: бо відочнае — часовае, а нявідочнае — вечнае."c= Бо цяперашняя лёгкасьць гора нашага церазмерна вытварае вагу славы вечнае для нас,Ub# Дзеля гэтага мы ня губляем надзеі; але, калі наш вонкавы чалавек і тлее, дык унутраны з дня на дзень абнаўляецца.;ao Бо ўсё дзеля вас, каб багацьце ласкі тым большую ўва многіх памнажала ўдзячнасьць на славу Божую.1`[ ведаючы, што Той, Хто ўскрасіў Госпада Ісуса, ускрасіць праз Ісуса і нас ды з вамі паставіць.T_!
Але, маючы той самы дух веры, як напісана: Я верыў і дзеля гэтага гаварыў, і мы верым, дык і гаворым, (Псал. 115:1)N^ дык сьмерць дзее ў нас, а жыцьцё ў вас.Q] Бо мы, жывыя, заўсёды на сьмерць выдаваны дзеля Ісуса, каб і жыцьцё Ісусава выявілася ў сьмяротным целе нашым,0\Y
Заўсёды носім у целе мёртвасьць Госпада Ісуса, каб і жыцьцё Ісусава выявілася ў целе нашым.[} нас перасьледуюць, але мы не пакінены; мы павалены, ды не пагібаем.Z- мы ў-ва ўсім уцісканыя, ды ня сьцісьненыя; мы ў роспачы, ды не ў безнадзейнасьці;$YA Скарб-жа гэты маем у гліняных начыньнях, каб паддастаткам было сілы Божае, а ня з нас: X Бо Бог, Які сказаў з цемры зазьзяць сьвятлу, засьвяціў у сэрцах нашых дзеля прасьвятленьня нас пазнаньнем славы Божае ў абліччы Ісуса Хрыста.+WO Бо мы не аб сабе абвяшчаем, але аб Хрысьце Ісусе, Госпадзе; а мы —слугі вашыя дзеля Ісуса.V для няверуючых, у якіх бог веку ґэтага асьляпіў думкі, каб ім не зазьяла сьвятло Эвангельля славы Хрыста, Які ёсьць абраз Бога нявідочнага.{Uo Калі-ж і закрыта Эвангельле нашае, дык закрыта для пагібаючых,>Tu але адракаемся тайных дзел сораму, ня ходзячы ў хітрасьці, ані падыходзячы слова Божае, а выяўленьнем праўды прадстаўляючы сябе сумленьню кожнага чалавека перад Богам.S Дзеля гэтага, маючы такое служэньне, як памілаваныя, мы не слабеем,R} Мы-ж усе, адкрытым абліччам, як у люстры, пазіраючы на славу Гасподню, перамяняемся ў той жа абраз ад славы ў славу, як ад Гасподняга Духа.jQM Бо Госпад ёсьць Дух; а гдзе Дух Гасподні, там свабода.iPK але, калі зварачаюцца да Госпада, заслона здымаецца.O} Дагэтуль, калі яны чытаюць Майсея, заслона ляжыць на сэрцах іхніх;N! Але зацьміліся розумы іх, бо тая-ж заслона да сягоньняшняга дня астаецца нязьнятай пры чытаньні старога запавету, бо яна ў Хрысьце зьніштажаецца.GM
Але ня так, як Майсей, які пакрываў аблічча свае, каб сыны Ізраілявы не пазіралі на канец таго, што мінае.uLc Дык, маючы вось гэткую надзею, паступаем з вялікай адвагаю.zKm Бо, калі слаўна тое, што мінае, тым балей у славе, што астаецца.J#
Дый услаўленае навет ня слаўнае ў тэй меры з прычыны славы, што мае выявіцца.7Ig Бо, калі служэньне асуджэньня есьць слава, дык шмат балей багата славаю служэньне апраўданьня.dHA дык ці ня шмат балей будзе ў славе служэньне духа?5Gc Калі-ж служэньне сьмерці ў літарах, выкаванае на камнях, было ў слове, ажно сыны Ізраілявы не маглі глядзець на аблічча Майсеявае праз славу аблічча яго, якая мінае,JF
Ён даў нам здольнасьць быць слугамі Новага Запавету, ня літары, але духа, бо літара забівае, а дух ажыўляе.2E] не затым, што мы здольныя думаць нешта ад сябе, быццам із сябе, але здольнасьць нашая ад Бога:[D/ Гэтакую пэўнасьць мы маем у Богу праз Хрыста7Cg вы паказваеце сабою праз служэньне нашае, што вы ліст Хрыстовы, напісаны не чарніламі, але Духам Бога Жывога, не на каменных табліцах, але на цялесных табліцах сэрца.
B Вы — наш ліст, напісаны ў сэрцах нашых, які пазнаюць і чытаюць усе людзі;oA Y Няўжо-ж пачынаць нам ізноў знаёміцца? Няўжо-ж патрэбны для нас, як для некаторых, паручаючыя лісты да вас, ці паручаючыя ад вас?6@e Бо мы не таргуем словам Божым, як многія, але апавядаем шчыра, як ад Бога, перад Богам у Хрысьце.
? Для адных мы пах сьмерці на сьмерць, а для другіх — пах жыцьця на жыцьцё. > Бо мы Хрыстовыя пахашчы Богу ў тых, што збаўляюцца, і ў тых, што гінуць.V=% Дзякуй-жа Богу, што заўседы дае нам перамогу ў Хрысьце — і пахашчы веды Сваей выяўляе праз нас у-ва ўсякім месцы.Q<
я ня меў супакою духу майму, бо не знайшоў там брата майго Ціта; але, разьвітаўшыся з імі, я пайшоў у Македонію.4;a Прыйшоўшы-ж у Троаду дзеля абвяшчаньня аб Хрысьце, калі мне былі адчынены дзьверы ў Госпадзе,r:] каб не перамог нас шатан; бо нам не няведамы думкі ягоныя.E9
А каму вы што дароўваеце, таму і я; бо і я, калі што дараваў каму, дараваў дзеля вас прад абліччам Хрыста,8 Бо натое я і пісаў, каб выпрабаваць вас, ці ў-ва ўсім вы паслухмяныя.W7' Дзеля гэтага прашу вас паказаць яму любоў.&6E дык вам ужо лепей дараваць Яму і пацешыць, каб гэтакі ня быў абняты сумам церазмерным.J5
Даволі такому гэтае кары ад многіх;24] Калі-ж хто засмуціў, дык не мяне засмуціў, але часткова, — каб не сказаць многа, —> і ўсіх вас.{3o Бо з вялікага гора й тугі сэрца пісаў я вам праз многія сьлёзы, не каб вы засумавалі, але каб пазналі любоў, якую я з лішкаю маю да вас.2 Гэтае самае я і пісаў вам, каб, прыйшоўшы, ня мець суму ад тых, ад якіх мне трэба мець пацеху, пэўны аб усіх вас, што мая радасьць для ўсіх вас.1 бо, калі я засмучаю вас, то хто пацешыць мяне, як ня той, што засмучаны мною?t0 c Дык я разважыў сам у сабе ня прыходзіць да вас ізноў у горы;4/ c не затым, што пануем над вераю вашай, — але мы дапамагаем радасьці вашай: бо верай вы цьвёрдыя.+. Q Я-ж Бога клічу ў сьведкі на душу маю, што, ашчаджаючы вас, я дагэтуль ня прыходзіў у Карынтk- Q Які і запячатаў нас, і даў задатак Духа ў сэрцах нашых., } Той жа, хто ўмацоўвае нас з вамі ў Хрысьце і памазаў нас, ёсьць Бог,+ # Бо колькі ёсьць абяцаньняў Божых, у Ім так і ў Ім амін, на славу Богу праз нас.]* 5 Бо Сын Божы, Ісус Хрыстос, пра Якога мы ў вас абвяшчалі, — і я, і Сілуан, і Цімахвей, — ня быў так і не, але было ў Ім так.e) E Верны-ж Бог, што слова нашае да вас ня было так і не!y( m Маючы гэткае жаданьне, ці-ж я лёгкадумна нешта зрабіў? Ці, што я надумываю, водле цела надумываю, каб было ў мяне то так, так, то не, не?7' i ды праз вас прайсьці ў Македонію, з Македоніі-ж ізноў прыйсьці да вас, а вы правялі-б мяне ў Юдэю.& ) I з гэтай пэўнасьцяй меўся я прыйсьці да вас раней, каб вы другі раз мелі ласку,N% як вы часткова і зразумелі ўжо ў нас, што будзем пахвалой вашай, таксама, як і вы нашай, у дзень Госпада Ісуса.@$ {
I мы пішам вам ня іншае, як тое, што вы ці чытаеце, ці разумееце, дый спадзяюся, што даканца зразумееце,5# e Бо пахвала нашая гэткая: пасьведчаньне сумленьня нашага, што мы ў прастаце й яснаце Божай, не ў цялеснай мудрасьці, але ў ласцы Божай жылі на сьвеце, асабліва-ж у вас.>" w пры дапамозе і вашай малітве за нас, каб за дараванае нам па просьбе многіх дзякавалі за нас многія.8! k
Які і выбавіў нас ад гэткае сьмерці і выбаўляе, і на Якога спадзяемся, што й яшчэ выбаўляць будзеK Але самыя ў сабе мелі прыгавор сьмяротны, каб спадзявацца не на самых сябе, а на Бога, што мертвых ускрашае. 3 Бо мы ня хочам, каб вы, браты, ня ведалі аб нашым горы, што сталася нам у Азіі, бо бязьмерна цяжка было нам праз сілу, ажно не спадзяваліся астацца жывымі.* O I надзея нашая аб вас цьвёрдая, бо ведаем, што вы ўчасьнікі як мук нашых, так і пацяшэньня.# A Ці тужым мы, дык дзеля вашае пацехі і збаўленьня, якое дзеецца перажываньнем тых жа мук, якія й мы церпім; ці ўцяшаемся, дык дзеля вашае пацехі і збаўленьня.3 a Бо, водле таго, як памнажаюцца ў нас мукі Хрыстовыя, гэтак памнажаецца Хрыстом і пацеха нашая.i M што пацяшае нас у кожным горы нашым, каб мы маглі пацяшаць тых, што ў усялякім горы, пацяшэньнем, якім Бог пацяшае нас самых!6 g Багаслаўлены Бог і Ацец Госпада нашага Ісуса Хрыста, Ацец міласэрдзя і Бог усякага пацяшэньня,s a ласка вам і мір ад Бога Айца нашага і Госпада Ісуса Хрыста.b A Паўла, воляй Божай Апостал Ісуса Хрыста, і Цімахвей, брат, — царкве Божай, што ў Карыньце, з усімі сьвятымі па ўсёй Ахайі:+OДа Карыньцян першае, напісанае з Філіпаў праз Сьцяпана і Фартуната, і Ахаіка, і Цімахвея.Z-любоў мая з усімі вамі ў Хрысьце Ісусе. Амін.U#Ласка Госпада нашага Ісуса Хрыста з вамі;Хто ня любіць Госпада Ісуса Хрыста, анафема! Няхай прыдзе наш Госпад!GПрывітаньне маей рукой, Паўлавай.Вітаюць вас усе браты. Прывітайце адзін аднаго сьвятым пацалункам.B}Вітаюць вас усе цэрквы Азійскія; вітаюць вас шчыра ў Госпадзе Акіла і Прыскілла з іх дамовай царквой.oWБо яны мой дух супакоілі дый ваш. Дык паважайце гэтакіх."=Я рады з прыходу Сьцяпана, Фартуната і Ахаіка; яны папоўнілі для мяне вашую нястачу.'— дык каб і вы былі пакорлівымі гэтакім дый кожнаму, хто памагае нам і працуе.`
9Малю-ж вас, браты: вы ведаеце сям'ю Сьцяпанаву, што яна ёсьць пачатак Ахайі, і што яны аддалі сябе на служэньне сьвятым;B Усё ў вас няхай у любві робіцца.h I
Чувайце, стойце ў веры, будзьце мужнымі і цьвёрдымі!
Што да брата Апалёса, дык я вельмі прасіў яго, каб з братамі пайшоў да вас; ды ён зусім ня меў ахвоты ісьці цяпер, але прыдзе, калі яму будзе зручна.H дык няхай ніхто не пагарджае ім, але правядзеце яго ў супакоі, каб ён прышоў да мяне; бо жду яго з братамі.7g
Калі-ж прыдзе да вас Цімахвей, глядзеце, каб быў у вас бясьпечны; бо дзела Госпада робіць, як і я; бо для мяне адчынены вялікія і шырокія дзьверы, і многа праціўнікаў.LУ Эфэсе-ж прабуду да пяцідзесятніцы,H Бо не хачу бачыцца з вамі цяпер мімаходам, але спадзяюся прабыць у вас трохі часу, калі Госпад дазволіць. У вас жа можа забаўлюся, або й перазімую, каб вы мяне праводзілі, куды пайду.Я-ж прыду да вас, калі прайду Македонію (бо праз Македонію праходжу).r]А калі прыстойна будзе і мне пайсьці, дык са мною пойдуць. 5Калі-ж прыду, дык, якіх выбераце, тых пашлю з пісьмамі занесьці ваш дар у Ерузалім._ 7у першы дзень тыдня кожны з вас няхай складае ў сябе і захоўвае, як яму вядзецца, каб не рабіць збораў тады, як я прыду. 3Пры складцы-ж, што для сьвятых, рабеце і вы так, як я ўстанавіў у цэрквах Галяцкіх:~!:Гэтак, браты мае ўмілаваныя! будзьце цьвёрдыя, стойкія, у дзеле Гасподнім пасьпявайце заўсёды, ведаючы, што праца ваша не дарэмная перад Госпадам. } 9Богу-ж падзяка, што даў нам перамогу праз Госпада нашага Ісуса Хрыста![|/8Джала-ж сьмерці — грэх; а сіла грэху — закон.}{s7Сьмерць! гдзе тваё джалаПекла! гдзе твая перамога? (Осія 13:14)@zy6Калі-ж тленнае гэтае апранецца ў нятленнасьць, і сьмяротнае гэтае апранецца ў несьмяротнасьць, тады станецца напісанае слова: праглынена сьмерць перамогаю. (Ісая 25:8)Dy5бо тленнаму гэтаму трэба апрануцца ў нятленнасьць, і сьмяротнаму гэтаму апрануцца ў несьмяротнасьць.Ux#4зьнячэўку, у імгненьне вока, пры апошняй трубе; бо затрубіць, і мёртвыя ўскрэснуць нятленнымі, і мы пераменімся,{wo3Вось кажу вам тайну: бо ня ўсе мы памрэм, але ўсе пераменімся —dvA2Тое-ж скажу вам, браты, што ня могуць цела і кроў унасьледаваць Царства Божае, дый тленнасьць не насьледуе нятленнасьці.
T V~}};||4{zyylxcwvvUu>tRsJrqnpoo5nXmlkkjihhBgffedccbSa$`^_^^]]'\[ZY\XXSWV@UU TSS-RQPPPOONMMTLeKK)IIHvGGhFF)EED
C}BBRA@@4?>~=w(Быт 15:6)BI}&Бо Той, Хто дае вам Духа, між вамі цуды робіць, — ці ад дзел закону (гэтае робіць), ці ад слуханьня веры?sH_&Няўжо-ж гэтулькі пацярпелі вы надарма? Дый каб жа надарма!G&Ці вы гэткія бязглуздыя, што, пачаўшы духам, цяпер завяршаеце целам?+FO&Гэтае толькі хачу даведацца ад вас: ці ад дзел закону вы ўзялі Духа? Ці ад слуханьня веры? E 3&О, бязглуздыя Галяты! Хто вас ачараваў, каб не пакараліся праўдзе, (вас), у якіх перад вачыма наперад быў апісаны Ісус Хрыстос, (як-бы) ў вас раскрыжаваны? D3&Не адкідаю ласкі Божае. А калі праз закон апраўданьне, дык Хрыстос надарма памер.2C]&Я раскрыжаваны разам з Хрыстом. I ўжо ня я жыву, але жыве ў-ва мне Хрыстос. А што цяпер жыву ў целе, дык жыву вераю ў Сына Божага, што палюбіў мяне і выдаў сябе за мяне.fBE&Бо праз закон я памер для закону, каб жыць для Бога.A&Бо, калі я ізноў будую, што зруйнаваў, дык сам сябе стаўляю за праступніка.b@=&Калі-ж, шукаючы апраўданьня ў Хрысьце, мы і самыя аказаліся грэшнікамі, дык ці-ж Хрыстос слуга грэху? Няхай ня станецца!?&ведаючы, што чалавек апраўдываецца не дзеламі закону, а толькі вераю ў Ісуса Хрыста, і мы ўверавалі ў Хрыста Ісуса, каб апраўдацца вераю ў Хрыста, а не дзеламі закону, бо дзеламі закону не апраўдаецца ніводнае цела.^>5&Мы па прыродзе Жыды, а не з паганаў грэшнікі, —r=]&Але, калі я ўбачыў, што яны няпроста ходзяць па праўдзе Эвангельскай, дык сказаў Пётры пры ўсіх: калі ты, будучы Жыдом, жывеш па-паганску, а не па-жыдоўску, дык чаму паганаў прымушаеш жыць па-жыдоўску?1<[&
Разам з ім крывадушнічала і рэшта Жыдоў; — ажно й Варнава быў захоплены іх крывадушнасьцяй.U;#& Бо перш, чым прыйшлі некаторыя ад Якуба, еў разам з паганамі; а, як прыйшлі, таіўся і ўхіляўся, баючыся абрэзаных.I: & Калі-ж Пётра прыйшоў у Антыохію, дык я паўстаў супраць яго водле аблічча ягонага, бо ён заслужыў на дакор. 9 &
толькі каб мы памяталі аб убогіх, што я і стараўся рабіць, гэтае самае. 85& і пазнаўшы ласку, даную мне, — Якуб і Кіфа і Іоан, што здаюцца стаўбамі, падалі мне і Варнаве руку лучнасьці, каб нам (ісьці) да паганаў, а ім да абрэзаных,%7C&(бо Той, Хто дапамог Пётры ў Апостальстве абрэзаньня, дапамагаў і мне між паганамі), —:6m&але наадварот, угледзіўшы, што мне даверана дабравешчаньне неабрэзаньня, як Пётры абрэзаньня, —C5&А ад тых, што лічаць сябе нечым, (якімі-б яны ні былі некалі, для мяне ўсё роўна: Бог не пазірае на аблічча чалавека), — дык тыя, што думаюць аб сабе, не ўзлажылі на мяне нічога;&4E&мы ні на гадзіну не паддаліся і не пакарыліся, каб праўда Эвангельля захавалася ў вас. 3&Фальшывым-жа братом, што паўкрадаліся, ды якія прыходзяць украдня падглядзець нашу свабоду, якую мы маем у Хрысьце Ісусе, каб паняволіць нас,z2m&Але і Ціт, што быў са мною, як Грэк, ня быў прымушаны абрэзацца.
1
&Хадзіў-жа згодна з адкрыцьцем і вылажыу ім, асабліва-ж выдатнейшым, Эвангельле, якое абвяшчаю між паганамі, ці не надарма хаджу я, або хадзіў?20 _&Пасьля, цераз чатырнаццаць гадоў, хадзіў я ізноў у Ерузалім з Варнаваю, узяўшы з сабою і Ціта.1/ _&і славілі за мяне Бога.A. }&а толькі чулі яны, што той, хто калісь перасьледаваў нас, цяпер добравесьціць веру, якую раней нішчыў;l- S&Абліччам жа быў я няведамы цэрквам Юдэі, што ў Хрысьце,U, %&Пасьля пайшоў я ў староны Сірыі і Кілікіі.`+ ;&А што пішу вам, дык вось перад Богам, што не маню.
* &Другога-ж з Апосталаў я ня бачыў нікога, апрача Якуба, брата Госпадавага..) W&Пасьля, цераз тры гады, хадзіў я ў Ерузалім бачыцца з Пётрай і прабыў у Яго пятнаццаць дзён.<( s&і не пайшоў у Ерузалім да Апосталаў, што былі да мяне,. а пайшоў у Арабію ды йзноў вярнуўся ў Дамаск._' 9&адкрыць у-ва мне Сына Свайго, каб я дабравесьціў Яго сярод паганаў, — дык я не пачаў зараз-жа радзіцца з целам і крывёю%& E&Калі-ж Богу ўгодна было, выбраўшы мяне ад чэрава маткі маей і паклікаўшы ласкай сваей,R% &і апераджаў у юдэйстве многіх равесьнікаў у родзе маім, будучы найбольш руплівым аб бацькаўскія пераказы мае.C$ &
Бо вы чулі аб маім ранейшым жыцьці ў Юдэйстве, што я бяз меры перасьледаваў Божую Царкву і пустошыў яе,# -& бо я ані прыняў яго ад чалавека, ані навучыўся, але праз адкрыцьце Ісуса Хрыста." & Апавяшчаю-ж вас, браты, што Эвангельле, якое я абвяшчаў, ня ёсьць чалавечае;l! S&
Бо ці-ж я людзей шукаю, ці Бога? ці людзям дагаджаць стараюся? Бо калі-б я яшчэ людзям дагаджаў, дык ня быў бы слугою Хрыстовым.O & Як раней мы сказалі, і цяпер ізноў кажу: хто дабравесьціць вам па-над тое, што вы прынялі, няхай будзе анатэма!Q &Але, калі-б навет мы або Ангел з неба пачаў дабравесьціць па-над тое, што мы абвяшчалі вам, няхай будзе анатэма!E &якое ня ёсьць іншае, а толькі ёсьць такія, што вас трывожаць і хочуць перавярнуць Эвангельле Хрыстовае.H &Дзіўлюся, што вы гэтак хутка адвярнуліся ад паклікаўшага вас ласкай Хрыстовай да іншага дабравешчаньня,A &Якому слава на векі вякоў. Амін.N &Які аддаў сябе за грахі нашыя, каб выбавіць нас ад сучаснага веку крывадушнасьці, па волі Бога і Айца нашага,x k&ласка вам і мір ад Бога Айца і ад Госпада нашага Ісуса Хрыста,[ 1&і ўсе браты, што са мною, цэрквам галятыйскім:Z 1&Паўла Апостал, (выбраны не людзьмі і не праз чалавека, але праз Ісуса Хрыста і Бога Айца, што ўскрасіў Яго з мертвых,)5c
Ласка Госпада нашага Ісуса Хрыста і любоў Божая і лучнасьць Сьвятога Духа з усімі вамі. Амін. Да Карыньцянаў другое напісана з Філіпаў Македонскіх праз Ціта й Луку.
Прывітайце адзін аднаго сьвятым цалаваньнем. Вітаюць вас усе сьвятыя.mS
Урэшце, браты, радуйцеся, рабецеся дасканалымі, пацяшайцеся, будзьце аднадумнымі, у згодзе, — і Бог любві і міру будзе з вамі.)
Дзеля гэтага я і пішу гэтае ў адсутнасьці, каб, прысутны, ня ўжыў срогасьці водле ўлады, якая дадзена мне Госпадам на будаваньне, а не на руйнаваньне.+O
Бо мы цешымся, калі мы слабыя, а вы дужыя; аб гэтым вось і молімся, аб вашай дасканаласьці.lQ
Бо мы нічога ня можам супраць праўды, толькі за праўду
Малюся-ж Богу, каб вы не рабілі ніякага зла, не каб нам паказацца годнымі, але каб вы рабілі дабро, мы-ж каб выдаваліся, як-быццам нягодныя.`9
Спадзяюся-ж, вы даведаецеся, што мы не нягодныя.~u
Выпрабуйце самых сябе, ці вы ў веры? Самых сябе дазнавайце. Ці вы ня ведаеце самых сябе, што Ісус Хрыстос у вас? Хіба толькі вы нягодныя.ve
Бо хаця-ж Ён і раскрыжаваны ў бяссільлі, але жывы сілаю Божай; і мы таксама, хаця слабыя ў Ім, але будзем жывы з Ім сілаю Божаю ў вас.#
?
Вы шукаеце доказу, што ў-ва мне гаворыць Хрыстос, Які не слабы для вас, але дужы ў вас.
Я папераджаў і папераджаю так, як быўшы ў вас другі раз; і цяпер, адсутны, пішу перш да саграшыўшых і ўсіх другіх, што, калі зноў прыду, не памілую.> w
Трэці гэта раз іду да вас: пры вуснах двух сьведкаў ці трох умацуецца кожнае слова. (Другазак 17:6)>
u каб, як ізноў прыду, не панізіў мяне Бог мой у вас, ды каб не аплаківаў я многіх, якія саграшылі раней і не пакаяліся, і ў нячыстасьці, і ў блудзе, і ў распусьце, якую рабілі.
Бо баюся, каб, прыйшоўшы, не знайсьці мне вас ня гэткімі, як хачу, дый каб і вам не знайсьці мяне, якім ня хочаце: каб не (знайсьці ў вас) калатні, зайздрасьці, гневу, сварак, абмаўляньняў, нагавораў, пыхі, бязладзьдзя,zm Ці мо’ ізноў думаеце, што мы апраўдываемся перад вамі? Мы гаворым перад Богам у Хрысьце і ўсё, умілаваныя, дзеля вашага збудаваньня.mS Я папрасіў Ціта і паслаў з ім аднаго з братоў: ці скарыстаўся чым ад вас Ціт? Ці ня ў тым жа духу мы хадзілі? ня тымі-ж сьлядамі?} Ці-ж карыстаўся я чым ад вас праз некага з тых, каго пасылаў да вас? Няхай так, што сам я не абцяжаў вас; але, як хітрун, мо’ подступам браў з вас?W' Я ахвотна буду траціць сваё і аддаваць сябе за душы вашыя, хоць, любячы вас балей, я менш карыстаюся вашай любоўю.)K Вось, трэці раз я гатоў ісьці да вас і ня буду цяжкім для вас, бо шукаю ня вашага, а вас. Бо ня дзеці мусяць зьбіраць багацьце для бацькоў, але бьцькі для дзяцей.O
Бо што ў вас, чым вы горшыя за другія Цэрквы? Хіба тое, што сам я ня быў вам цяжарам. Даруйце мне гэткую крыўду. Знакі Апостала сталіся ў вас у ўсякім цярпеньні, знаменьнях, цудах і сілах.~ u Я адурэў хвалячыся: вы мяне прымусілі. Бо трэба было, каб вамі быў хвалены, бо ні ў чым я ня горшы за найпершых Апосталаў, хаця я й нішто.
Дзеля гэтага я добрае мысьлі і ў слабасьцях, у крыўдах, у недастатках, у перасьледаваньнях, у ўціску за Хрыста, бо, калі я слабы, тады дужы.F~ Але Госпад сказаў мне: даволі табе ласкі Маей, бо сіла мая завяршаецца ў слабасьці. Дык ахвотна больш буду хваліцца сваімі слабасьцямі, каб увайшла ў мяне сіла Хрыстовая.i}K Тройчы маліў я Госпада аб ім, каб адступіўся ад мяне.| I, каб я не вывышшаўся веліччу церазьмернай адкрыцьцяў, дадзена мне калючка ў цела, ангел шатанавы, каб зьняважаці мяне, каб я не вывышшаўся.{ Калі-ж захачу хваліцца, ня буду дурным, бо скажу праўду; але я стрымліваюся, каб хто не падумаў аба мне балей, чым у-ва мне бачыць або чуе ад мяне.z Гэтакім магу хваліцца; сабою-ж не пахвалюся, хіба толькі бяссільлем маім.y! што быў узяты ў рай і чуў нявымоўныя словы, якіх чалавеку нельга выгаварыць. x I ведаю гэткага чалавека (ці у целе, ці па-за целам, ня ведаю: Бог ведае),
w Ведаю чалавека ў Хрысьце, які чатырнаццаць год назад (ці ў целе — ня ведаю, ці па-за целам — ня ведаю; Бог ведае) падхоплены быў да трэцяга неба.v Некарысна мне хваліцца; перайду-ж да відзежаў і адкрыцьцяў Гасподніх.uw !і я ў карзіне быў спушчаны з вакна па сьцяне і ўцёк ад рук ягоных. t1 У Дамаску намесьнік цара Арэты пілнаваў места Дамашчанаў, жадаючы схапіць мяне;s/ Бог і Ацец Госпада нашага Ісуса Хрыста, багаслаўлены навекі, ведае, што я ня лгу.vre Калі мне трэба хваліцца, дык буду хваліцца маім бяссільлем.q Хто зьнямагаецца, каб і я не зьнямагаўся? Хто спакушаецца, каб і я не гарэў?
p
Апрача пабочных (спраў), у мяне што-дня зборка, турбота аб усіх цэрквах.5oc у працы і ў зьнемажэньні, часта ня сплючы, у голадзе і смазе, часта ў пастох, у холадзе й нагаце.hnI Многа быў у падарожжах, у небясьпеках на рэках, у небясьпеках ад разбойнікаў, у небясьпеках ад зямлякоў, у небясьпеках ад паганаў, у небясьпеках у месьце, у "небясьпеках між фальшывымі братамі,Gm тройчы білі мяне кіямі, аднойчы каменавалі; тры разы разьбіваўся карабель, ноч і дзень прабыў у глыбіні.nlU Ад Юдэяў пяць разоў дастаў па сорак без аднаго (ўдараў);kkO Хрыстовыя служкі? (здурэўшы кажу) я балей: шмат балей у працы, бязьмерна ў ранах, балей у вастрогах і многа разоў пры сьмерці.|jq Яны Жыды? і я. Яны Ізраільцяне? і я. Яны насеньне Аўраамавае? і я.Ji
На сорам кажу, што мы як-быццам абяссілелі. А калі хто адважаецца ў чым (кажу па дурноце), дык адважаюся і я.\h1 церпіце, калі хто вас паняволівае, калі хто абядае, калі хто абірае, калі хто вывышшаецца, калі хто б’е вас па твару.\g1 Бо вы людзі разумныя, ахвотна церпіце дурных;mfS Як многія хваляцца паводле цела, дык і я буду хваліцца.'eG Што кажу, тое кажу не паводле Госпада, але як-бы ў дурноце пры гэткай адвазе на пахвалу.idK Ізноў кажу: няхай ніхто не палічыць мяне дурным; а калі не; дык прымеце мяне хоць як дурнога, каб і мне крыху чым пахваліцца.Gc дык невялікая рэч, калі і служкі яго прыкідываюцца служкамі праўды; але канец іх будзе водле іх учынкаў.wbg I ня дзіва: бо-ж і сам шатан прыкідаецца ангелам сьветласьці,1a[
Бо гэтакія фальшывыя апосталы, крывадушныя працаўнікі, прыкідаюцца Апосталамі Хрыстовымі.]`3 Але, што роблю, і буду рабіць, каб адрэзаць повад жадаючым поваду, каб, чым хваляцца, у тым аказаліся такімі ж, як і мы.Y_+ Дзеля чаго? Ці што ня люблю вас? Богу ведама!*^M
Ёсьць праўда Хрыстовая ў-ва мне, дык пахвала гэтая ня будзе аднята ў мяне ў землях Ахайі.p]Y дый у-ва ўсім я стараўся і пастараюся быць вам не цяжкім.T\! У другіх цэркваў браў я, дастаючы ўтрыманьне дзеля служэньня вам, і, быўшы ў вас, ды церпячы недастатак, нікому не дакучаў, бо недастатак мой папоўнілі браты, што прыйшлі з Македоніі;7[g Ці саграшыў я тым, што паніжаў сябе, каб узвысіць вас, бо задарма навучаў вас Эвангельля Божага?Z бо, хоць я дурны ў слове, але ня ў ведзе, бо-ж мы ў-ва ўсім зусім ведамы вам.tYa Але я думаю, што я ні ў чым не адстаў ад вышэйшых Апосталаў,zXm Бо, калі-б хто, прыйшоўшы, пачаў абвяшчаць другога Ісуса, якога мы не абвяшчалі, ці калі-б вы прынялі іншага духа, якога ня прымаеце, або іншае Эвангельле, якога не дасталі, дык вы былі-б вельмі цярплівымі.eWC Але баюся, каб, як зьмей хітрасьцяй сваей зьвёў Еву, гэтак і вашыя думкі не папсаваліся (адыйшоўшы) ад прастаты ў Хрысьце.RV Бо я руплюся аб вас рупнасьцяй Божай, бо я заручыў вас з адным мужам, каб паставіць перад Хрыстом чыстую дзеву.
U О, каб вы хоць крыху пацярпелі маю неразумнасьць! Але вы й церпіце мяне!zTm
Бо ня той варты, хто сам сябе хваліць, але каго хваліць Госпад.mSS
Бо, хто хваліцца, няхай хваліцца Госпадам. (Ерам 9:24)R'
каб і далей вас навучаць Эвангельля, а не хваліцца прыгатаваным чужой меркай.~Qu
Мы не бяз меры хвалімся чужою працаю, але спадзяемся, што з узрастаньнем веры вашай з лішкам узьвялічымся і мы ў вас водле меркі нашае,)PK
Бо мы ня так, як быццам недасягнуўшыя да вас, лішне цягнемся: бо-ж дасяглі й Эвангельлем.BO}
А мы не бяз меры хваліцца будзем, але ў меру меркі, што назначыў нам Бог мерыць, каб дасягнуць і да вас.+NO
Бо мы не адважаемся стаўляць сябе побач ці раўнаваць з тымі, якія самі сябе выстаўляюць: тыя, што мераюць сябе самымі сабою і раўнуюць сябе з сабою, неразумныя./MW
Гэтакі няхай ведае тое, што, якія мы словам у пасланьнях, ня будучы, гэткія і дзелам, будучы.&LE
бо, скажуць, пасланьні важкія і сільныя, а бытнасьць цела бяссільная і слова няважкае.cK?
Каб не здалося, быццам я палохаю вас пасланьнямі,vJe
Бо, каб я і балей стаў хваліцца нашай уладай, якую Госпад даў нам на збудаваньне, а не на зьніштажэньне вашае, дык не асароміўся бы.sI_
Ці на аблічча глядзіцё? Хто пэўны ў сабе, што ён Хрыстоў, той сам па сабе няхай разважае, што, як ён Хрчыстоў, гэтак і мы Хрыстовыя.H'
і гатовыя аддмсьціць за кожную непаслухмянасьць, калі ваш послух выпаўніцца.uGc
руйнуючы замыслы і ўсякае вывышшаньне, што паўстае проці пазнаньня Божага, і бяручы ў палон усякае памышленьне на послух Хрысту,#F?
(бо зброя змаганьня нашага не цялесная, але дужая Богам на зруйнаваньне цьвярдыняў),UE#
Бо мы, ходзячы ў целе, не водле цела ваюем,4Da
прашу-ж, каб мне, як буду між вамі, ня быць адважным з тэй упэўненасьцяй, з якой думаю адважыцца супраць некаторых, што лічаць нас так, як быццам мы ходзім водле цела.mC U
Сам-жа я, Паўла, што асабіста між вамі ціхі, а завочна адважны супраць вас, малю вас лагоднасьцяй і паблажлівасьцяй Хрыстовай;HB Падзяка Богу за дар Яго нявымоўны.A і моляцца за вас, прыхіляючыся да вас праз вялікую ласку Божую ў вас.@-
Бо праз выпрабаваньне служэньня гэтага яны славяць Бога за пакорнасьць вызнаванаму вамі Эвангельлю Хрыстоваму і за шчырую лучнасьць з імі і з усімі}?s Бо ўпарадкаваньне служэньня гэтага ня толькі папаўняе тое, ў чым маюць недастатак сьвятыя, але і многімі дзякаваньнямі Богу багатае. >3 каб вы ўсім багатыя былі на ўсякую шчодрасьць, якая праз нас робіць падзяку Богу,Y=+
А хто дае насеньне сеючаму, дасьць і хлеб дзеля ежы, і памножыць пасеў ваш, і павялічыць плады праведнасьці вашае),!<; (як напісана: Рассыпаў, раздаў убогім; праведнасьць яго астаецца навекі. (Пс 111:9)g;G Бог-жа дуж узбагаціць вас усякаю ласкаю, каб, заўседы і ў-ва ўсім маючы ўсякі дастатак, былі багаты на ўсякае добрае дзела,%:C Кожны (давай) па голасу сэрца, ня з жалю або з прымусу, бо Бог любіць таго, хто рады дае.9# Вось жа: хто сее скупа, той скупа і пажне; а хто сее шчодра, той шчодра і пажне.?8w Дык я палічыў патрэбным папрасіць братоў, каб яны наперад пайшлі да вас і загадзя паклапаціліся, каб абвешчаны наперад дар ваш быў прыгатаваны так, як дар, а не як прымус.7 каб, як прыдуць са мною Македоняне і знойдуць вас негатовымі, не асароміліся мы, — каб не сказаць: вы, — пахваліўшыся з гэткаю пэўнасьцяй.h6I Братоў жа я паслаў, каб маё хваленьне вас не аказалася дарэмным у гэтым выпадку, але каб вы, як я гаварыў, былі прыгатаваны,5 бо я ведаю вашу ахвоту, якой пахваляюся вамі перад Македонянамі, што Ахайя прыгатавана яшчэ з леташняга году; і рупнасьць ваша заахвоціла многіх.g4 I Для мяне-ж лішне пісаць да вас аб служэньні сьвятым,>3u Дык перад абліччам цэркваў пакажыце ім доказ любві вашай і (справядлівасьць) пахвальбы нашае вамі.^25 Што-ж да Ціта, дык гэта — мой таварыш і вам памочнік; а што да братоў нашых, дык яны пасланцы цэркваў, слава Хрыстовая.1 Ды паслалі мы з імі і брата нашага, якога дбаласьць мнагакротна выпрабавалі шмат у чым, які цяпер яшчэ больш дбалы ў вялікай надзеі на вас.0 бо мы думаем аб добрым ня толькі перад Госпадам, але і перад людзьмі.$/A высьцерагаючыся, каб не наракаў на нас хто за гэткае множства дараў, якімі мы служым,y.k дый ня толькі тое, але ён і выбраны ад цэркваў, таварыш наш з тэй ласкай, якой мы служылі на славу Самога Госпада і на вашае жаданьне,-# 3 ім паслалі мы таксама брата, у-ва ўсіх цэрквах хвалёнага за дабравешчаньне;, бо і просьбу прыняў, і, сам больш дбалы, сваей ахвотай пайшоў да вас.|+q Дзякуй Богу, які паклаў у сэрца Цітава гэткую дбаласьць аб вас;.*U як напісана: Хто (сабраў) многа, ня меў лішніцы; і хто — мала, ня меў недастатку. (Вых 16:18)K) Цяпер вам дастатак дзеля іх недастатку, каб і іх дастатак быў дзеля вашага недастатку; каб была роўнасьць,(%
Бо не на тое, каб другім было палягчэньне, а вам цяжар, але каб была роўнасьць.&'E Бо, калі ёсьць ахвота, дык яна прыемна водле таго, як хто мае, а не водле таго, як ня мае.
~~z}J|{zzy8xvvtts}rr qgq
pp5oNnnmll0kkjrihhh%ggf"e[ddjcc9bba]`__^]i]\a[~[ ZwYY(XX;WW VVrU{TT7S]RRQPP]OOMM;LL[LKxJYIIRHHdGGEFFEE%D5C[BdAA#@??,>==(Псал 67:19)ru]0Кожнаму-ж з нас дадзена ласка водле меры дару Хрыстовага.}ts0Адзін Бог і Ацец усіх, Які над усімі, і праз усіх, і ў-ва ўсіх нас.Ts!0Адзін Госпад, адна вера, адно хрышчэньне,r!0Адно цела і адзін дух, як вы і пакліканы да аднае надзеі -вашага закліканьня:aq;0стараючыся захаваць еднасьць духа ў саюзе міру.5pc0з усенькай мудрасьцяй пакоры і ціхасьцяй, з доўгацярплівасьцяй, церпячы адзін аднаго ў любві,o 10Дык я, вязень у Госпадзе, малю вас паступаць дастойна закліку, якім вы пакліканы,n}0Таму слава ў Царкве ў Хрысьце Ісусе, на ўсе роды на век вякоў. Амін.6me0А Таму, Хто дзеючаю ў нас сілаю можа зрабіць шмат балей за ўсё, чаго мы просім або ў думках маем,,lQ0ды пазнаць любоў Хрыстову, што вышэй за разуменьне, каб вам напоўніцца ўсею поўняй Божаю.nkU0каб вы, укараніўшыся і ўмацаваўшыся ў любві, здолелі зразумець з усімі сьвятымі, што шырыня і даўжыня, і глыбіня і высокасьць,`j90каб Хрыстос пасяліўся праз веру ў сэрцах вашых,3i_0каб даў вам, водле багацьця славы Сваей, сілай умацавацца праз Духа Яго ў унутраным чалавеку,{ho0ад Якога мае назоў усякае бацькоўства на нябёсах і на зямлі, –
g0Дзеля гэтага схіляю калені мае перад Айцом Госпада нашага Ісуса Хрыста,f0
Дык прашу вас не сумаваць маей аб вас тугою, якая ёсьць вашая слава.heI0 у Якім маем адвагу і доступ у надзеі праз веру ў Яго.d 0 паводле адвечнае пастановы, якую Ён зрабіў у Хрысьце Ісусе, Госпадзе нашым,6ce0
каб цяпер сталася ведамаю праз Царкву ўладам і сілам на нябёсах рознастайная мудрасьць Божая,Wb'0 і адкрыць усім, якая ёсьць супольнасьць тайны, што захоўваецца ад вякоў у Богу, стварыўшым усё праз Ісуса Хрыста,haI0Мне, найменшаму з усіх сьвятых, дадзена ласка гэтая —абвяшчаць паганам добрую весьць аб недасьледным багацьці Хрыстовым
`0слугой якога стаўся я праз дар ласкі Божае, дадзенае дзеяньнем сілы Яго.U_#0каб і паганам быць насьледнікамі і адным целам і супольнікамі прырачэньня Яго ў Хрысьце Ісусе праз Эвангельле,T^!0якая ня была пазнана сынамі чалавечымі у іншых родах, як цяпер адкрыта сьвятым Апосталам Яго і прарокам у Духу,~]u0з чаго, чытаючы, можаце пазнаць маё разуменьне тайны Хрыстовай),\0што мне праз адкрыцьце абявілася тайна, (Як я коратка і пісаў вышэй,[0Калі-ж вы чулі аб распарадкаваньні ласкі Божае, дадзенае мне для вас,zZ o0Дзеля гэтага вось я, Паўла, вязень Ісуса Хрыста за вас паганаў.fYE0на якім і вы разам будуецеся на жыльлё Божае Духам. X0на якім уся будыніна, разам змацаваная, расьце ў сьвяты храм у Госпадзе,,WQ0збудаваныя на падваліне Апосталаў і Прарокаў, маючы Самога Ісуса Хрыста за кутні камень,V 0Дык вы ўжо ня чужыя і ня прыходні, але суграмадзяне сьвятым і хатнія ў Бога,cU?0бо праз Яго абое маем доступ да Айца ў адным Духу.eTC0і, прыйшоўшы, абвясьціў мір вам, далёкім і блізкім,S#0і ў адным целе пагадзіць абодвух з Богам праз крыж, забіўшы на ім варожасьць;tRa0зьніштожыўшы варожасьць Целам Сваім, а закон запаведзяў навукай, каб з двох стварыць у Сабе аднаго новага чалавека, ладзячы мір,,QQ0Бо Ён ёсьць мір наш, што ўчыніў з абодвух адно і разбурыў стаяўшую пасярэдзіне загарадку,&PE0
а цяпер у Хрысьце Ісусе вы, што былі калісь далёка, сталіся блізкімі крывёю Хрыстоваю.!O;0 што вы былі ў час гэны бяз Хрыста, прызнаваныя чужакамі ад грамадзянства Ізраільскага і чужыя запаветам прырачэньня, ня маючы надзеі і бяз Бога ў сьвеце;[N/0 Дык памятайце, што вы, калісь пагане целам, называныя неабрэзаньнем ад такзванага абрэзаньня ў целе, рукатворнага,[M/0
Бо мы — Яго стварэньне, створаныя ў Хрысьце Ісусе на добрыя ўчынкі, якія Бог загадзя празначыў, каб мы ў іх хадзілі.FL0 не ад дзел, каб ніхто не хваліўся.xKi0Бо ласкай вы выбаўлены праз веру; і гэта не ад вас — Божы дар:DJ0каб зьявіць у надыходзячых гадох многасьць багацьця ласкі Сваей у ласкавасьці да нас у Хрысьце Ісусе.zIm0і ўскрасіў з Ім і пасадзіў на мясцох нябесных у Хрысьце Ісусе,H!0і нас, мёртвых праступкамі, ажывіў разам з Хрыстом, — ласкай вы выбаўлены, —~Gu0Бог, багаты літасьцяй праз вялікую любоў Сваю, якою палюбіў нас,F0між якімі і мы ўсе жылі калісь у пажаданьнях цела нашага, выпаўняючы жаданьні цела і думак, і былі па прыродзе дзяцьмі гневу, як і другія, —jEM0у якіх вы калісь хадзілі па веку ґэтага сьвету, па волі князя ўлады паветранае, духа, што дзеець цяпер у сынох праціўленьня,XD +0I вас, мёртвых праступкамі і грахамі вашымі,jC O0якая ёсьць Яго цела, поўня Напаўняючага ўсё ў-ва ўсім.|B s0і ўсё пакарыў пад ногі Яго І даў Яго за галаву над усім у Царкве,_A 90вышэй за ўсякае начальства і ўладу, і сілу, і панаваньне, і ўсякае імя, названае ня толькі ў гэтым веку, але і ў будучым,/@ Y0Якую Ен зьдзеяў у Хрысьце, ускрасіўшы Яго з памершых і пасадзіўшы праваруч сябе на нябёсах,&? G0ды як бязьмерная веліч магутнасьці Яго ў нас, веруючых праз дзеянне магутнае сілы Яго,~> w0прасьветленыя вочы сэрца вашага, каб вы пазналі, якая ёсьць надзея пакліканьня Яго, ды якое багацьце слаўнае спадчыны Яго для сьвятых,@= {0каб Бог Госпада нашага Ісуса Хрыста, Ацец славы, даў вам Духа мудрасьці і адкрыцьця на пазнаньне Яго,{< q0няўстанна дзякую за вас Богу , успамінаючы вас у малітвах маіх,; 10Дзеля гэтага і я, пачуўшы аб вашай веры ў Хрыста Ісуса і аб любві да ўсіх сьвятых,: 0які ёсьць залог спадчыны нашае на выкуп удзелу, на пахвалу славы Яго.c9 A0
у Ім і вы, пачуўшы слова праўды, Эвангельле вашага збаўленьня, і ўвераваўшы ў Яго, запячатаны Духам Сьвятым прырачэньня, 8 0 каб быць нам на пахвалу славы Яго, нам, што раней спадзяваліся на Хрыста;|7 s0 У Ім, у Якім мы і сталіся насьледнікамі, былі мы наперад празначаны на гэта празначэньнем Таго, Хто ўсё выпаўняе хаценьнем волі Сваей,I6
0
дзеля ўпарадкаваньня поўні часоў, каб усё было пад галавою Хрыстом, тое, што ў нябёсах, і тое, што на зямлі.'5 I0 даўшы нам пазнаць тайну волі Сваей, праз ласкавасьць Сваю, што раней пастанавіў у Сабе,d4 C0якую Ён размножыў нам у ўсякай мудрасьці і розуме, 3 30у Якім маем адкупленьне Крывёю Яго,адпушчэньне грахоў, водле багацьця ласкі Яго,r2 _0на пахвалу славы ласкі Сваей, Ён абдорыў нас у ўмілаваным, 1 50празначыўшы нас на ўсынаўленьне Сабе праз Ісуса Хрыста з ласкавасьці волі Сваей,90 m0бо Ён выбраў нас у Ім да стварэньня сьвету, каб быць нам сьвятымі і беззаганнымі перад Ім у любві,r/ _0Багаслаўлены Бог і Ацец Госпада нашага Ісуса Хрыста, Які пабагаславіў нас у Хрысьце ўсякім духоўным багаслаўленьнем у нябёсах,s. a0ласка вам і мір ад Бога Айца нашага і Госпада Ісуса Хрыста.%- G0Паўла, воляй Божай Апостал Ісуса Хрыста, сьвятым, што ў Эфэсе, і верным у Хрысьце Ісусе:&,E&Ласка Госпада нашага Ісуса Хрыста з духам вашым, браты. Амін. Да Галятаў пісана з Рыму. +9&Урэшце, няхай ніхто ня робіць мне цяжару, бо Я нашу раны Госпада Ісуса на целе маім.*)&І хто паступае паводле гэтага правіла, мір ім і зьмілаваньне і Ізраілю Божаму.!);&Бо ў Хрысьце Ісусе нічога ня значыць ані абрэзаньне, ні неабрэзаньне, але новы творs(_&Мне-ж няхай ня здарыцца хваліцца, хіба толькі крыжам Госпада нашага Ісуса Хрыста, якім для мяне сьвет укрыжаваны, і я для сьвету.V'%&
бо і тыя, што абрэзываюцца, самі ня пілнуюць закону, але хочуць, каб вы абрэзываліся, каб пахваліцца ў вашым целе.l&Q& Жадаючыя хваліцца паводле цела прымушаюць вас абрэзывацца толькі дзеля таго, каб ня быць перасьледаванымі за крыж Хрыстоў;W%'& Бачыце, як многа напісаў я вам сваею рукою.$!&
Дык, дакуль маем час, будзем рабіць дабро ўсім, а найбалей таварышом па веры.y#k& Робячы-ж дабро, ня журымася: бо ў свой час пажнем, не слабеючы.."U&хто сее ў цела свае, ад цела пажне тленнасьць; а хто сее ў духа, ад духа пажне жыцьцё вечнае.!&Не ашуківайце сябе! з Бога не насьмяешся. Бо што чалавек пасее, тое і пажне: &Хто-ж вучыцца слова, няхай дзеліцца ўсякім дабром з тым, хто навучае.< s&Бо кожны панясе свае берамя.+ O&Дзела-ж свае няхай кожны выпрабуе і тагды будзе мець пахвалу толькі ў сабе, а не ў другім. &Бо хто думае, што ён ёсьць нешта, будучы нічым, зводзіць самога сябе.{ o&Насеце берамя адзін аднаго і гэтак выпаўняйце закон Хрыстовы. 1&Браты, калі і ўпадзе чалавек у якую пагрэшнасьць, вы, духоўныя, папраўляйце гэткага ў духу ціхасьці, наглядаючы за сабою, каб і табе ня быць спакушаным.&Ня будзем задавацца, адзін аднаго дражнячы, адзін аднаму завідуючы.W'&Калі мы жывем духам, дык і паступаем духам.nU&А Хрыстовыя раскрыжавалі цела з мукамі і пажаданьнямі.lQ&ціхасьць, паўзьдзержлівасьць. На гэтакіх няма закону. 7&Плод жа духа: любоў, радасьць, мір, доўгацярплівасьць, добрасьць, міласэрдзе, вера, 9&ненавісьць, забойствы, пянства, няпрыстойнасьць і падобнае; гэтае кажу вам наперад, як і казаў, што тыя, хто гэтак робіць, Царства Божага не ўнасьледуюць.J
&пакланеньне ідалам, чарадзейства, варожасьць, спрэчкі, гарачнасьць, гнеў, сварлівасьць, нязгода, гарэзіі, &Учынкі-ж цела ведамыя; яны ёсьць: блуд, распуста, нячыстасьць, сваволя,]3&Калі-ж вы ведзены духам, дык вы не пад законам.O&Бо цела хоча супраць духу, а дух супраць целу: яны адно аднаму працівяцца, каб вы ня тое рабілі, чаго хацелі-б.oW&Я-ж кажу: хадзеце духам і пажаданьняў цела не спаўняйце.*M&Калі-ж адзін аднаго грызецё і заядаеце, сьцеражыцеся, каб ня былі загублены адзін адным.)K&Бо ўвесь закон у адным слове поўніцца: любі бліжняга твайго, як самога сябе. (Ляв 19:18)V
%&
Бо вы к волі пакліканы, браты; каб толькі воля ваша ня была сродкам для цела, але праз любоў служыце адзін аднаму.V %& О, каб былі адсечаны тыя, што вас бунтуюць!g G& Калі-ж я, браты, і цяпер абвяшчаю абрэзаньне, дык завошта-ж яшчэ мяне перасьледуюць? Тагды спакуса крыжа зьніштожылася-бы.s
_&
Я пэўны ў вас у Госпадзе, што нічога ня будзеце думаць інакш; хто-ж вас баламуціць, той, хто-б ён ні быў, панясе на сабе асуджэньне.E & Крошка кісьлі ўсё цеста квасіць.c?&Гэткае перакананьне не ад Таго, Хто вас заклікае.`9&Вы беглі добра: хто ўбіў вам не карыцца праўдзе?4a&бо ў Хрысьце Ісусе ня мае сілы ні абрэзаньне, ні неабрэзаньне, але вера, што дзеець праз любоў.^5&мы-ж духам ад веры чакаем надзеі праведнасьці; &Вы далёкія ад Хрыста; вы, што апраўдываецеся законам, адпалі ад ласкі;(I&Яшчэ сьведчу ўсякаму чалавеку, які абрэзываецца, што ён павінен выпаўніць увесь закон. 7&Вось я, Паўла, кажу вам, што, калі абрэзываецеся, дык Хрыстос вас нічым не ўспаможа." ?&Дык стойце ў волі, якою вызваліў нас Хрыстос, і не падпадайце ізноў пад ярмо рабства.^ 5& Вось-жа, браты, мы дзеці не рабыні, а свабоднай._7& Што-ж кажа Пісаньне? Выжані рабыню і сына яе, бо сын рабыні ня будзе насьледнікам разам з сынам свабоднай. (Быт 21:10)#~?& Але, як тагды народжаны водле цела перасьледаваў таго, што водле духа, гэтак і цяпер.^}5& Мы-ж, браты, — водле Ізаака, дзеці прырачэньня.<|q&Бо напісана: Узьвесяліся, няплодная, якая не раджаеш; загукай і загаласі ты, якая ня мучылася, родзячы. Бо ў пакіненай шмат балей дзяцей, чымся ў маючай мужа. (Ісая 54:1)j{M&а вышэйшы Ерузалім свабодны, які ёсьць маці ўсім нам.@zy&бо Агара ёсьць гара Сынай у Арабіі і адпавядае цяперашняму Ерузаліму, ды з дзяцьмі сваімі ў рабстве;Ly&Гэта ёсьць інасказ. Бо гэта два запаветы: адзін ад гары Сынайскае, што родзіць на рабства, якое ёсьць Агара;/xW&Але, каторы ад рабыні, той народжаны водле цела, а каторы ад вольнай, той водле прырачэньня.4wa&Бо напісана, што Аўраам меў двох сыноў: аднаго ад рабыні, а другога ад вольнай. (Быт. 16:15; 21:3) v&Скажэце мне вы, што жадаеце быць пад законам: ці-ж вы ня слухаеце закону?u&Хацеў бы я цяпер быць у вас і зьмяніць голас мой, бо я ў недаўменьні аб вас.%tC&дзеткі мае, якімі ізноў мучуся ў радзінах, пакуль ня знойдзе абраз свой у вас Хрыстос!s&Добра-ж рупіцца аб добрым заўсёды, а ня толькі, як я прыходжу да вас,r&Рупяцца аб вас нягодна, а хочуць адлучыць вас, каб вы рупіліся аб іх.eqC&Дык ці-ж я стаўся ворагам вашым, кажучы вам праўду?Cp&Якое-ж было шчасьце вашае! Сьведчу-ж вам, што, калі-б было магчыма, вырваўшы вочы вашыя, аддалі-б вы мне.]o3&і вы не пагардзілі спакусай маей, што ў целе маім, і не адапхнулі, але прынялі мяне, як Ангела Божага, як Хрыста Ісуса.
n&
ведаеце-ж, што я ў бяссільлі цела прапаведываў вам Эвангельле першы раз,
m& Малю вас, браты, будзьце, як і я; бо і я, як вы. Вы нічым ня скрыўдзілі мяне;Yl+& Баюся за вас, ці не надарма я працаваў у вас.Kk&
Вы пілнуеце дні, месяцы, часы і годы.j+& цяпер-жа, пазнаўшы Бога, а балей — пазнаныя Богам, як вы варочаецеся ізноў да бяссільных і бедных матэр’яльных зачаткаў, якім хочаце служыць нанова?i}&Але тагды, ня ведаючы Бога, вы служылі тым, што не па прыродзе богі; h1&Дзеля гэтага ты ўжо ня раб, але сын; а калі сын, дык і насьледнік Божы праз Хрыста. g3&А як вы сыны, дык Бог паслаў у сэрцы вашыя Духа Сына Свайго, які галосе: Авва, Ойча!zfm&каб адкупіць тых, што пад законам, каб нам узяць усынаўленьне.5ec&калі-ж прыйшла поўня часу, Бог паслаў сына Свайго, які нарадзіўся ад жанчыны і быў пад законам,d'&Гэтак і мы, калі былі дзяцьмі, былі паняволены матэряльнымі зачаткамі сьвету;{co&але ён пад апякунамі і аканомамі аж да вазначанага айцом часу.'b I&Кажу-ж: пакуль насьледнік — дзіця, ён нічым ня розьніцца ад раба, хаця і гаспадар усяго, a3& Калі-ж вы Хрыстовыя, дык вы насеньне Аўраамавае і водле прырачэньня насьледнікі.c`?& Няма ўжо Юдэя, ані Грэка; няма раба, ані свабоднага; няма мужчьшскага полу, ані жаноцкага: бо ўсе вы адно ў Хрысьце Ісусе.s__&Бо, колькі вас у Хрыста ахрысьціліся, у Хрыста апрануліся.\^1&бо ўсе вы сыны Божыя праз веру ў Хрыста Ісуса.Z]-&Як-жа прышла вера, мы ўжо не пад настаўнікам, \9&Дык закон быў для нас настаўнікам, (каб вясьці) да Хрыста, каб нам апраўдацца вераю..[U&А да прыходу веры мы замкнёны былі пад вартаю закону да таго часу, як мусіла адкрыцца вера.(Быт 12:7)ES&Браты, па чалавечаму кажу: навет чалавекам абвешчанага запавету ніхто не адкідае, або не дадае (да яго).IR &каб багаслаўленьне Аўраамавае ў Хрысьце Ісусе сталася на паганаў, каб абяцаньне Духа ўзялі мы праз веру. Q&
Хрыстос адкупіў нас ад пракляцьця закону, стаўшыся за нас пракляцьцем, (бо напісана: пракляты ўсякі, хто вісіць на дзераве), (Другазак. 21:23) P9& Закон-жа не ад веры; але чалавек, які гэтае выпаўняе, жыць будзе ў гэтым. (Ляв 18:5)EO& А што законам ніхто не апраўдываецца перад Богам, гэта ясна, бо праведны вераю жыць будзе. (Аввак 2:4),NQ&
А тыя, што ад дзел закону, тыя пад праклёнам. Бо напісана: пракляты ўсякі, хто ня трывае ў-ва ўсім, што напісана ў кнізе закону, каб рабіць гэтае. (Другазак 27:26)|Mq& Гэтак тыя, што ад веры, багаслаўляюцца разам з верным Аўраамам.L&I Пісаньне, прадбачачы, што Бог вераю апраўдывае паганаў, загадзя апавясьціла Аўраама: у табе багаслаўлены будуць усе народы. (Быт 12:3)
; j~}}o|{{azyyzxxYxwwv|uu\utt s?rrXqqbppIonn8mm l=kkjjihhg1ff edcbaa<``1_^]]h\[[QZyYY5XXVWWUUTT:SRReQPP(ONN*LLoKK=JJ:IH=GnFFXEBDCC Dбо Ім створана ўсе, што на нябесах і што на зямлі, бачнае і нябачнае: ці то пасады, ці дзяржавы, ці начальства, ці ўлады, — усе Ім і для Яго створана;v= gDЯкі есьць абраз Бога нявідомага, пяршак усякага стварэньня;s< aDу Якім мы маем адкупленьне крывёю Яго і дараваньне грахоў,; yD
вызваліў нас ад улады цемры і перанёс у Царства Сына любві Сваей,: #D дзякуючы Айцу, што паклікаў нас да ўчасьця ў спадчыне сьвятых у сьветласьці,A9 }D дужэючы ўсякаю сілаю па магутнасьці славы Яго на ўсякую цярплівасьць і вялікадушнасьць з радасьцяй,i8 MD
каб паступалі дастойна Бога, у-ва ўсім дагаджаючы Яму, прыносячы плод у кожнай добрай справе і узрастаючы ў пазнаньні Бога,.7 WD Дзеля гэтага і мы, з таго дня, як пачулі, не пакідалі маліцца за вас і прасіць, каб вы напаўняліся пазнаньнем волі Яго ў-ва ўсякай мудрасьці і разуменьні духоўным,V6 'Dякі і апавясьціў нас аб вашай любві ў Духу.<5 sDяк і навучыліся ад Эпафра, умілаванага супрацоўніка нашага, які ёсьць верным за вас слугой Хрыста,k4 QDшто ёсьць у вас, як і ў-ва ўсім сьвеце, і прыносіць плод, як і між вамі, з таго дня, як вы пачулі і пазналі ласку Божую ў праўдзе,13 ]Dдзеля надзеі, што прыгатавана вам у нябёсах, аб якой вы раней чулі ў слове праўды Эвангельля,|2 sDпачуўшы аб веры вашай у Хрыста Ісуса і аб любві да ўсіх сьвятых,1 DДзякуем Богу і Айцу Госпада нашага Ісуса Хрыста, заўсёды молячыся аб вас,L0 Dсьвятым і верным братом у Хрысьце, што ў Калосах: Ласка вам і мір ад Бога Айца нашага і Госпада Ісуса Хрыста.p/ ]DПаўла, воляй Божаю Апостал Ісуса Хрыста, і Цімахвей, брат,\.1:Вітаюць вас усе сьвятыя, а найбольш тыя, што з кесаравага дому. Ласка Госпада нашага Ісуса Хрыста з усімі вамі. Амін.-!:Прывітайце кожнага сьвятога ў Хрысьце Ісусе. Вітаюць вас браты, што са мною.],3:Богу-ж і Айцу нашаму слава на векі вякоў. Амін.6+e:Бог мой няхай напоўніць усякую нястачу вашую паводле багацьця Свайго ў славе, у Хрысьце Ісусе.l*Q:Я дастаў усё і маю дастаткі; я напоўнены, атрымаўшы ад Эпафрадзіта пасланае вамі, пахі салодкія, ахвяру прыемную, Богу любую.)/:Ня тое, каб я шукаў падарунку, але шукаю плоду, які памнажаецца на вашу карысьць.k(O:Вы і ў Фесалоніку і раз, і два прысылалі мне ў патрэбе.-'S:Ведаеце і вы, Філіпяне, што напачатку дабравешчаньня, калі выйшаў я з Македоніі, ні адна царква не далучылася да мяне праз дораньне і гасьціну, апрача вас адных.j&M:Па-за гэтым вы добра зрабілі, дзелячы са мною мой сум.N%:
Усё магу ў Хрысьце, які ўзмацняе мяне.w$g: бо ўмею і ў паніжэньні быць, умею і ў дастатках; навучыўся ўсяго і ў-ва ўсім, і насычацца і галадаваць, і мець дастаткі і недастатак,#': Кажу не як дзеля нястачы, бо я навучыўся быць здаволеным тым, што ў мяне ёсьць:S" :
Я вельмі ўцешыўся ў Госпадзе, што вы ўжо калісь пачалі думаць аба мне, аб якім і раней думалі, ды ня было нагоды.8!i: I чаго вы навучыліся, і што прынялі і чулі і бачылі ў-ва мне, тое рабеце, — і Бог міру будзе з вамі.4 a:Наканец, браты, што ёсьць праўдзівае, што чэснае, што справядлівае, што чыстае, што ласкавае, што хвалебнае, калі ёсьць якая цната і якая пахвала, — аб гэтым думайце.4 a:і мір Божы, які вышэй за ўсякі розум, няхай захавае сэрцы вашыя і мысьлі вашыя ў Хрысьце Ісусе.[ /:Ня турбуйцеся ні аб чым, але заўсёды ў малітве і благаньні падзякай няхай адкрываюцца просьбы вашыя перад Богам, —~ u:Ціхасьць ваша няхай пазнана будзе ўсімі людзьмі. Госпад блізка.l Q:Радуйцеся заўсёды ў Госпадзе; і йзноў кажу: радуйцеся!@y:ды прашу й цябе, шчыры супрацоўніку, дапамагай ім, тым, што працавалі ў дабравешчаньні разам са мною і з Клімантам і з рэштай супрацоўнікаў маіх, імёны якіх у кнізе жыцьця.{o:Прашу Яўводзію, прашу і Сынтыхею думаць гэтак сама ў Госпадзе;. W:Гэтак, браты мае ўмілаваныя і пажаданыя, радасьць і вянец мой, стойце так у Госпадзе, любыя.b=:Які ператворыць цела зьнявагі нашае, каб яно сталася падобным да цела славы Яго, сілаю, якою Ён дуж і пакарыць Сабе ўсё./:Нашае-ж жыцьцё — на нябёсах, адкуль мы чакаем і Збавіцеля, Госпада Ісуса Хрыста,/W:якіх канец — загуба, якіх бог — чэрава, і слава якіх у сораме іх, тых, што думаюць аб зямным.M:Бо многія, аб якіх я часта гаварыў вам, а цяпер і са сьлязьмі кажу, паступаюць, як ворагі Хрыстовага крыжа, —-S:Насьлядуйце, браты, мяне і ўзірайцеся на тых, хто гэтак паступае, па ўзору, які маеце ў нас. :Па-за гэтым, чаго мы дасягнулі, (ёсьць:) тым жа законам жыці, тое-ж думаці.;o:Дык хто з нас дасканалы, думайма гэтак; калі-ж вы аб чым іначай думаеце, дык і гэтае вам Бог адкрые. :імкнуся да мэты, да чэсьці вышэйшага прызваньня Божага ў Хрысьце Ісусе.H :
Браты, я ня думаю аб сабе, што дасягнуў, а толькі, забываючыся аб мінулым і пнучыся да таго, што наперадзе,jM: Не затым, што я ўжо дасягнуў, ці ўжо стаўся дасканалым, а імкнуся, ці не дасягну й я таго, за што і мяне дасягнуў Хрыстос Ісус.W': каб толькі дасягнуць ускрасеньня мёртвых./
W:
каб пазнаць Яго і сілу ўваскрасеньня Яго, і ўчасьце ў муках Яго, упадабляючыся сьмерці Яго,p Y: і апынуцца ў Ім, маючы не маю? праведнасьць, што з закону, але тую, што праз веру ў Хрыста, праведнасьць ад Бога на падставе веры, :Дый усё лічу стратай для вышэйшага пазнаньня Хрыста Ісуса, Госпада майго, дзеля Якога я ўсё ўтраціў і ўсё лічу за сьмяцьцё, каб Хрыста прыдбаць
:Але, што для мяне было набыткам, тое дзеля Хрыста лічыў я за страту.( I:які праз руплівасьць перасьледаваў Царкву, водле праведнасьці законнай — беззаганны.B}:абрэзаны ў восмы дзень, з роду Ізраілявага, з калена Бэніямінавага, Жыд з Жыдоў, водле закону Фарысэй, 3:хоць і я спадзяюся і на цела. Калі хто іншы думае спадзявацца на цела, дык балей я,D:бо абрэзаньне — мы, што служым Богу духам і пахваляемся ў Хрысьце Ісусе, і ня ў целе маем спадзяваньне:/:Сьцеражыцеся сабак, сьцеражыцеся благіх працаўнікоў, сьцеражыцеся абрэзаньня,> w:Урэшце, браты маі, радуйцеся ў Госпадзе. Пісаць вам аб тым самым для мяне ня цяжка, а для вас цьвёрда.W': бо ён за справу Хрыстовую быў блізкі да сьмерці, ня дбаючы аб жыцьці, каб папоўніць нястачу служэньня вашага мне.: Прымеце-ж яго ў Госпадзе з усякай радасьцяй і гэтакіх у чэсьці мейце,+O: Дык я хутчэй паслаў Яго, каб вы, угледзіўшы яго ізноў, уцешыліся, дый каб я быў менш сумны.l Q:Бо ён быў хворы траха не сьмяротна; але Бог зьлітаваўся над ім, дый не над ім толькі, але і нада мною, каб ня меў я суму да суму.:бо ён жадаў бачыць усіх вас і цяжка тужыў, што вы дачуліся аб хваробе яго.
~:Я палічыў патрэбным паслаць да вас Эпафрадзіта, брата і супрацоўніка і супольніка майго ў барацьбе, а вашага пасланца і служку ў патрэбе маёй,Y}+:Бо я пэўны ў Госпадзе, што й сам хутка прыду.|!:Дык я спадзяюся паслаць яго зараз-жа, як толькі даведаюся, што будзе са мною.{):А яго дасьведчаньне ведаеце, бо ён, як сын бацьку, служыў мне ў дабравешчаньні.[z/:бо ўсе шукаюць свайго, а не Ісуса-Хрыстовага.~yu:Бо ня маю нікога роўнага душою, хто гэтак шчыра рупіўся-б аб вас;@xy:Спадзяюся-ж у Госпадзе Ісусе хутка паслаць вам Цімахвея, каб і я, даведаўшыся аб вас, уцешыўся духам.owW:з гэтага самага і вы цешцеся і цешцеся супольна са мною.9vk:Але, калі я й роблюся ахвяраю за жэртву й служэньне веры вашай, я цешуся і цешуся супольна з вамі;=us:маючы слова жыцьця, на пахвалу маю? ў дзень Хрыстовы, што я не надарма хадзіў і не надарма працаваў.t :каб вам быць бязьвіннымі і чыстымі, дзяцьмі Божымі беззаганнымі сярод перакорлівага і распуснага роду, між якім вы зьяеце, як сьветачы на сьвеце,Ts!:Усё рабеце без нараканьня і сумляваньня,r!:
бо Бог ёсьць той, што робіць у вас і жаданьне і дзеяньне з зычлівасьці Сваей.Fq: Дык вось, умілаваныя маі, як вы заўсёды слухалі ня толькі ў бытнасьць маю, але шмат балей цяпер, у час нябытнасьці маей, са страхам і дрыжэньнем аб збаўленьне свае старайцеся, p: і каб усякі язык вызнаваў, што Госпад — Ісус Хрыстос, у славу Бога Айца. o5:
каб перад іменьнем Ісуса сукланілася ўсякае калена нябесных, зямных і падземных,znm: Дзеля гэтага і Бог узвысіў Яго і даў Яму імя па-над усякае імя, m:зьняважыў Сябе, будучы паслухмяным ажно да сьмерці і сьмерці крыжовай.Ql:але панізіў Сябе Самога, прыняўшы абраз раба, стаўшыся на падабенства людзей і здаўшыся выглядам, як чалавек,}ks:Які, будучы ў пастаці Боскай, ня лічыў захопам быць роўным Богу;djA:бо няхай тое ў вас думаецца, што і ў Хрысьце Ісусе:eiC:Не аб сабе толькі кожны клапоцься, але і аб другіх,_h7:нічога (не рабеце) праз спрэчкі ці дзеля пустое пахвальбы, але ціхой мудрасьцяй лічыце адзін аднаго вышэйшым за сябе.7gg:то дапоўніце маю радасьць: каб тое самае думалі, тую-ж любоў мелі, былі аднадушныя і аднадумныя;f :Дык, калі ёсьць якое пацяшэньне ў Хрысьце, калі ёсьць якая патоля любві, калі ёсьць якая лучнасьць духа, калі ёсьць якое міласэрдзе і спачуваньне,e : вядучы тую-ж барацьбу, якую вы бачылі ў-ва мне і цяпер чуеце аба мне. d : бо вам дадзена дзеля Хрыста ня толькі верыць у Яго, але і мучыцца за Яго,Kc : і ані не палохаючыся супраціўнікаў; гэтае для іх ёсьць знак пагібелі, а для вас — збаўленьня, і яно ад Бога;Cb :Толькі жывеце дастойна Эвангельля Хрыстовага, каб мне, ці прыду і ўгледжу вас, ці ня прыду, чуць аб вас, што вы стаіцё ў адным духу, змагаючыся аднадушна за веру Эвангельскую2a _:каб пахвала вашая ў Хрысьце Ісусе павялічылася праз мяне пры маім паўторным да вас прыходзе.(` K:I я напэўна ведаю, што астануся і перабуду з усімі вамі на вашу карысьць і радасьць веры,T_ #:але аставацца ў целе патрабней дзеля вас. ^ 7:Цягне тое і другое: маю жаданьне разьвязацца і быць з Хрыстом, бо гэта шмат лепшае, ] :А як жыцьцё водле цела — гэта мне плод дзела, дык і ня ведаю, што выбраць.c\ A:Бо для мяне жыцьцё —Хрыстос, і сьмерць — набытак.Q[ :водле спадзяваньня і надзеі маей, што я ні ў чым ня буду асаромлены, а з усенькай адвагай, як заўсёды, гэтак і цяпер, узьвялічаны будзе Хрыстос у целе маім, ці то жыцьцём, ці сьмерцяй.:Z o:бо я ведаю, што гэта паслужыць мне на збаўленьне праз вашу малітву, з дапамогай Духа Ісуса Хрыста,@Y {:Дык што? Так, ці сяк, дзеля віду, ці праўдзіва, Хрыстос абвяшчаецца, і я з гэтага цешуся і буду цешыцца,yX m:тыя-ж, што з любві, ведаючы, што дзеля абароны Эвангельля ляжу.-W U:тыя, што праз непакорлівасьць, абвяшчаюць Хрыста ня чыста, думаючы дадаць гора путам маім;/V Y:А некаторыя праз зайздрасьць і перакорлівасьць, іншыя-ж з добрай думкай абвяшчаюць Хрыста:UU %:і большая частка братоў у Госпадзе, перакананыя путамі маімі, яшчэ балей адважыліся бяз страху апавядаць Слова.T }:
бо путы маі ў Хрысьце сталіся вядомымі ўсей прэторыі і ўсім іншым,2S _: Хачу, браты, каб вы ведалі, што тое, што са мной (сталася), служыла балей на пасьпех Эвангельля,R ': напоўненымі пладамі праведнасьці праз Ісуса Хрыста на славу й пахвалу Божую.Q 1:
каб пазнаць вам лепшае, каб вы былі чыстымі і неспаткнуўшыміся ў дзень Хрыстовы,/P Y: і малюся аб тое, каб любоў вашая яшчэ балей і балей узрастала ў пазнаньні і ўсякім пачуцьці,nO W:Бо Бог мне сьведка, што я люблю вас у любві Ісуса Хрыста;N -:як і справядліва мне думаць аб усіх вас, бо я маю вас у сэрцы, у путах маіх і ў абароне і ўмацаваньні Эвангельля, вас, якія ўсе — супольнікі маі ў ласцы.#0і абуўшы ногі ў гатовасьць абвяшчаць мір;)=K0Дык стойце-ж, падперазаўшы паясьніцы вашыя праўдаю і апрануўшыся ў зброю праведнасьці,E<0
Дзеля гэтага прымеце ўсю зброю Божую, каб вы маглі ўстаяці ў ліхі дзень і, усё зрабіўшы, астацца стаяць.7;g0 бо наша барацьба ня супраць крыві й цела, але супраць начальства, супраць уладаў, супраць сусьветных валадароў цемры гэтага веку, супраць духаў злосьці паднябесных.":=0 апранецеся ў-ва ўсю зброю Божую, каб здолелі ўстаяць супраць хітрыкаў д’ябальскіх;9{0
Наканец, браты мае, крапчэйце ў Госпадзе і ў магутнасьці сілы Яго;8}0 І вы, гаспадары, тое-ж рабеце ім, палягчаючы суровасьць, ведаючы, што й вам самым ёсьць на нябёсах гаспадар, у якога няма ўвагі на аблічча..7U0ведаючы, што кожны, хто зробіць нешта добрае атрымае тое ад Госпада, ці ён раб, ці свабодны.^650са шчырасьцяй паслугуючы Госпаду, а ня людзям,P50не на вачох толькі паслугуючы, як дагаджаючыя чалавеку, але як рабы Хрыстовыя, выпаўняючы волю Божую ад душы,V4%0Рабы, будзьце паслухмянымі паном сваім водле цела, з страхам і дрыжэньнем, у прастаце сэрца вашага, як-бы Хрысту,+3O0I вы, айцы, не дражнеце дзяцей вашых, але выхоўвайце іх у навуцы і напамінаньні Гасподнім.w2g0каб было табе добра, і быў даўгалетнім на зямлі. (Вых. 20:12) 10Паважай бацьку твайго і матку, — гэта першая запаведзь з прырачэньнем:z0 o0Дзеці, слухайце бацькоў сваіх у Госпадзе, бо гэта справядліва.?/w0!Дык і вы, усякі па сабе, кожны хай любіць жонку сваю як самога сябе; жонка-ж няхай баіцца мужа свайго.c.?0 Тайна гэтая валікая; я-ж кажу аб Хрысьце і Царкве.[-/0 Дзеля гэтага пакіне чалавек айца свайго і матку і прылепіцца да жонкі сваей, і будуць двое ў адным целе. (Быт 2:24)c,?0 бо мы члены цела Яго, ад цела Яго і ад касьцей Яго.2+]0 Бо ніхто ніколі ня меў ненавісьці да свайго цела, але жывіць і грэець яго, як і Госпад Царкву;5*c0 Гэтак павінны мужы любіць сваіх жанок, як целы свае: хто любіць жонку сваю, самога сябе любіць.d)A0каб паставіць яе Сабе слаўнаю, Царкву гэную, бяз плямы ці заганы ці чаго гэткага, але каб яна была сьвятая і беззаганная.m(S0каб асьвяціць яе, ачысьціўшы купальняй воднаю у слове;
'
0Мужы, любеце жонкі свае, як і Хрыстос палюбіў Царкву і выдаў Сябе за яе,&0але, як царква пакараецца Хрысту, гэтак і жонкі сваім мужом у-ва ўсім.% 0бо муж ёсьць галава жаны, як і Хрыстос галава Царквы, і Ён жа збавіцель цела;\$10Жанчыны, пакарайцеся сваім мужом, як Госпаду,T#!0пакараючыся сабе ўзаемна ў страху Божым. "0дзякуючы заўсёды і за ўсё Богу і Айцу ў імя Госпада нашага Ісуса Хрыста,=!s0гаворачы ад сябе псальмамі і гымнамі і песьнямі духоўнымі, пяючы і іграючы Госпаду ў сэрцах вашых,| q0I ня ўпівайцеся віном, бо ў ім распуста, але напаўняйцеся Духам, '0Дзеля гэтага ня будзьце неразважлівымі, але пазнавайце, што ёсьць Воля Божая.? y0выкупляючы час, бо дні хітрыя. 0Дык глядзеце, паступайце асьцярожна, не як бязглуздыя, але як мудрыя, 0дык і кажа: устань, сьпячы, і ўскрэсьні з мертвых, і асьвеціць цябе Хрыстос./0
Усякі-ж дакор робіцца яўным ад сьвятла, бо ўсё, што робіцца яўным, ёсьць сьвятло;hI0 Бо аб тым, што робіцца імі тайна, сорамна й гаварыць.
0 і ня прыймайце ўчасьця ў бясплодных дзеяньнях цемры, а лепш дакарайце.B0
выпрабоўвайце, што ўгодна Богу,yk0 бо плод Духа ёсьць у ўсякай дабраце і праведнасьці і праўдзе;!;0Вы былі калісь цемрай, а цяпер — сьвятло ў Госпадзе: паступайце-ж, як дзеці сьвятла,B0Дык ня будзьце супольнікамі іх.C0Няхай ніхто ня зводзіць вас пустымі словамі, бо за гэтае прыходзіць гнеў Божы на сыноў спраціўленьня.W'0Бо ведайце, што ніякі блудзень, ці нячысты, ці хцівец, які хваліць ідалаў, ня мае спадчыны ў Царстве Хрыста і Бога.0ані агідныя і благія словы або жарты і няпрыстойнасьці; але лепш падзяка.6e0А блуд і ўсякая нячыстасьць або прагавітасьць няхай і не ўспамінаюцца ў вас, як і гожа сьвятым;=s0і хадзеце ў любві, як і Хрыстос палюбіў нас і выдаў Сябе за нас, як дар і ахвяру Богу, на пах прыемны.i M0Дык будзьце насьлядоўцамі Бога, як умілаваныя дзеці,J
0 будзьце-ж адзін да аднаго добрымі, спагадлівымі, выбачаючымі адзін аднаму, як і Бог у Хрысьце выбачыў вам.=
s0 Усякая горыч, і ярасьць, і гнеў, і крык, і лаянка няхай будуць аддалены ад вас — разам з усім благім; 0 I ня смуціце Сьвятога Духа Божага, Якім вы запячатаны на дзень адкупленьня.
>~}||5{WzUyymxxw]vxv%uttsHrqq.ponnmm8lGkkJjj>iQhhggDfeddcba]``__"^]]#\[["ZYYY>XWW7VUTSRRR QPlONN3M-LKJJbI/H2GjFEEJDHCBB=A\@_??A>f=
;;%::9d8777 55K432T11e0//P.-,,++*)r((a'&& %$$#0"J!: r _ ` K8p*R'B$1BA
?
; 3Go 2{]X ды якога прыход, сілаю шатана, будзе з усей магутнасьцяй, і знаменьнямі, і фальшывымі цудамі,Tz!XI тагды адкрыецца беззаконьнік, якога Госпад заб’е духам вуснаў сваіх і зьнішчыць зьяўленьнем прыходу Свайго,hyIXБо тайна беззаконьня ўжо дзеець, толькі той, што цяпер узьдзержывае, (будзе рабіць гэта), пакуль ня будзе забраны спасярод.exCXI цяпер ведаеце, што не дае адкрыцца яму ў свой час.twaXЦі не памятаеце, што я, яшчэ як быў у вас, гаварыў вам гэтае? vyXякі спраціўляецца і вывышшаецца панад усё, званае Богам ці сьвятыняй, што ў храме Божым засядзе ён, як Бог, паказываючы сябе, што ён Бог.u}XНяхай не спакусіць вас ніхто аніяк: бо дзень гэны ня прыдзе, дакуль ня прыдзе перш адступленьне і не адкрыецца чалавек грэху, сын загубы,t/Xня хістайцеся пасьпешна розумам ды ня трывожцеся ані ад духа, ані ад слова, ані ад пасланьня, нібы праз нас, што быццам ужо надыходзіць дзень Хрыстовы.(s KXМолім вас, браты, дзеля прыходу Госпада нашага Ісуса Хрыста і дзеля нашае зборкі да Яго,Pr X каб уславілася імя Госпада нашага Ісуса Хрыста ў вас, і вы ў Ім, праз ласку Бога нашага і Госпада Ісуса Хрыста.q 'X Дзеля гэтага і молімся заўсёды за вас, каб Бог наш зрабіў вас дастойнымі прызваньня і выпаўніў усякую спагаднасьць ласкавасьці і дзела веры ў сіле,Xp +X
як Ён прыдзе ўславіцца ў сьвятых сваіх і задзівіць усіх веруючых (бо вы паверылі нашаму сьведчаньню) у дзень гэны.
o X Яны прымуць кару, вечную загубу, ад аблічча Госпада і ад славы сілы Яго,Mn Xу паланеючым агні даючы адплату непазнаўшым Бога і непакарыўшымся Эвангельлю Госпада нашага Ісуса Хрыста.5m eXа вам, сумуючым, патолю (даць) разам з намі ў адкрыцьці Госпада Ісуса з неба з Ангеламі сілы яго,ul eXБо справядліва ў Бога аддаць суму тых, што вам суму задаюць,8k kXна доказ справядлівага суда Божага, каб вам быць вартымі Царства Божага, дзеля якога і мучыцеся.{j qXТак што мы самі хвалімся вамі ў цэрквах Божых, за цярплівасьць вашу і веру ў-ва ўсіх перасьледаваньнях вашых і смутках, якія вы маеце,i %XЗаўсёды павінны мы дзякаваць Богу за вас, браты, як дастойна, бо вырастае вельмі вера ваша і павялічаецца любоў кожнага з усіх вас аднаго да аднаго.sh aXЛаска вам і мір ад Бога Айца нашага і Госпада Ісуса Хрыста.3g cXПаўла і Сілуан і Цімахвей — царкве Фесалонікійцаў у Богу Айцу нашым і Госпадзе Ісусе Хрысьце:_f7N Ласка Госпада нашага Ісуса Хрыста з вамі. Амін. e NЗаклінаю вас Госпадам прачытаць гэтае пасланьне ўсім сьвятым братом.Yd+NПрывітайце ўсіх братоў пацалункам сьвятым.2c_NБраты! Малецеся за нас!_b7NВерны Той, што вас паклікаў; Ён і зробіць (гэта).a-NСам жа Бог міру няхай асьвеньціць вас у-ва ўсей поўні, і ўвесь ваш дух, і душа, і цела няхай захаваецца без заганы ў прыход Госпада Нашага Ісуса Хрыста.O`NУзьдзержывайцеся ад усякага роду зла.Q_NУсё выпрабоўвайце; добрага дзяржыцеся.<^sNПрароцтвамі не пагарджайце.(]KNДуха не ўгашайце.w\gNЗа ўсё дзякуйце: бо гэткая аб вас воля Божая ў Хрысьце Ісусе.-[UNНясупынна малецеся.+ZQNЗаўсёды радуйцеся.9YkNГлядзеце, каб ніхто не ўздаваў каму злом за зло, але заўсёды шукайце дабра і адзін аднаму, і ўсім.mXSNМолім вас такжа, браты, навучайце свавольных, пацяшайце маладушных, паддзержывайце слабых, будзьце доўгацярплівымі да ўсіх.W!N
і паважайце іх вельмі высока ў любві за дзела іх; жывеце ў згодзе міжы сабою.DVN Просім жа вас, браты, ведаць тых, што працуюць у вас і пастаўлены над вамі ў Госпадзе дый вас навучаюць,U%N Дзеля гэтага пацяшайце сябе ўзаемна і навучайце адзін аднаго, як вы й робіце.vTeN
што памер за нас, каб мы, ці чуваем, ці сьпім, з Ім разам жылі.7SgN бо Бог не празначыў нас на гнеў, але на атрыманьне збаўленьня праз Госпада нашага Ісуса Хрыста,IR NМы-ж, сыны дня, будзьма цьвярозымі, апрануўшыся зброяй веры і любві і (узьдзеўшы) шалом надзеі збаўленьня, Q Nбо тыя, што сьпяць, уначы сьпяць, і тыя, што ўпіваюцца, уначы ўпіваюцца.PNДык ня будзем-жа спаць, як і рэшта, але чувайма і будзьма цьвярозымі,sO_Nусе вы сыны сьвятла і сыны дня: мы ня (сыны) ночы, ані цемры.yNkNВы-ж, браты, ня ў цемры, каб дзень гэты захапіў вас, як злодзей:xMiNБо, як будуць гаварыць: мір і бясьпечнасьць, дык тагды неўспадзеўкі дасягне і загуба, быццам цяжарную мукі радзін, і яны не ўцякуць.L'Nбо вы самі напэўна ведаеце, што дзень Гасподні гэтак прыдзе, як злодзей уначы.jK ONАб часох жа і порах, браты, няма патрэбы пісаць да вас,XJ)NДык пацяшайце адзін аднаго гэтымі словамі. INпасьля мы, што астаемся жывымі, разам з імі падхоплены будзем на аблоках на спатканьне Госпаду на паветра, ды гэтак заўсёды з Госпадам будзем.bH=Nбо Сам Госпад з абвяшчэньнем, з голасам Архангела і трубой Божай зыйдзе з неба, і мёртвыя ў Хрысьце ўскрэснуць першымі;ZG-NБо гэтае кажам вам словам Гасподнім, што мы, жывыя, якія астаемся да прыходу Госпада, не апярэдзім тых, што памерлі,)FKNБо, калі мы верым, што Хрыстос памер І ўваскрос, дык і памершых у Ісусе Бог прывядзе з Ім.FEN
Не хачу-ж пакінуць вас, браты, у няведаньні аб памершых, каб ня тужылі вы, як і іншыя, што ня маюць надзеі.D#N каб вы паступалі прыстойна перад тымі, што вонках, і ні ў чым ня мелі нястачы.NCN і пільна дбайце аб тое, каб жыць ціха і рабіць сваё і працаваць сваімі ўласнымі рукамі, як мы запаведалі вам;7BgN
дый вы гэтак і робіце з усімі братамі па ўсей Македоніі. Дык молім вас, браты, пасьпявайце балей2A]N Аб любві-ж братняй няма патрэбы пісаць да вас, бо вы самі навучаны Богам любіць адзін аднаго,@+NДык, хто адкідае, той адкідае не чалавека, але Бога, Які і Духа Сьвятога нам даў.q?[NБо паклікаў нас Бог не да нячыстасьці, але да сьвятасьці.> Nкаб не рабілі праступку ні ў якім дзеле і не разжываліся з брата свайго: бо Госпад памсьціцца за ўсё гэтае, як і раней мы гаварылі вам і сьведчылі.z=mNа не ў пажадлівасьці юрлівай, як і пагане, што ня ведаюць Бога;<}Nкаб кожны з вас умеў захоўваць сваю судзіну ў сьвятасьці і чэсьці, ;NБо гэта воля Божая, асьвячэньне вашае, каб вы ўзьдзержываліся ад блуду,o:WNбо ведаеце, якія мы далі вам запаведзі ад Госпада Ісуса.9 NНарэшце, браты, просім вас і молім у Госпадзе Ісусе, каб вы, як прынялі ад нас, як трэба вам паступаць і дагаджаць Богу, далей узбагачаліся,8N
каб узмацаваць сэрцы вашыя беззаганнымі ў сьвятасьці перад Богам і Айцом нашым у прыход Госпада нашага ісуса Хрыста з усімі сьвятымі Яго./7WN А вас няхай Госпад напоўніць і ўзбагаціць узаемнай любоўю і (любоўю) да ўсіх, як і мы да вас;6#N Сам жа Бог і Ацец наш і Госпад наш Ісус Хрыстос няхай пакіруе шлях наш да вас!=5sN
уначы і ўдзень вельмі рупліва молячыся, каб бачыць аблічча вашае і дапоўніць нястачу ў веры вашай?74gN Якую-ж падзяку можам мы даць Богу за вас, за ўсю радасьць, якою радуемся з вас перад Богам нашым,Z3-Nбо цяпер мы жывыя, калі вы стаіцё ў Госпадзе.2Nдык мы, пры ўсім суме й бядзе нашай, уцешыліся вамі, браты, праз веру вашу;:1mNЦяпер жа, калі прыйшоў да нас ад вас Цімахвей і прынёс нам добрую вестку аб веры і любві вашай, ды што заўсёды маеце добрую памяць аб нас, жадаючы нас бачыць, як і мы вас,~0uNДзеля гэтага і я, ня церпячы балей, паслаў даведацца аб веры вашай, каб як не спакусіў вас спакусьнік, і ня сталася дарэмнай наша праца.3/_NБо мы і тагды, калі былі ў вас, прарочылі вам, што маем зазнаць гора, як і сталася, і вы ведаеце.&.ENкаб ніхто не пахіснуўся ў смутках гэтых: бо вы самі ведаеце, што на гэта мы пастаўлены.- Nі паслалі Цімахвея, брата нашага і служку Божага і супрацоўніка нашага ў дабравешчаньні Хрыстовым, каб узмоцніць вас і пацешыць вас у веры вашай,, NДзеля гэтага, ня церпячы балей, мы захацелі астацца ў Афінах адныміA+}NБо вы — слава нашая і радасьць.U*#NБо якая наша надзея, ці радасьць, ці вянец пахвалы? Ці й ня вы-ж перад Госпадам нашым Ісусам Хрыстом у прыход Яго?0)YNДзеля гэтага хацелі мы прыйсьці да вас, — я, Паўла, і раз, і два, — але перашкодзіў нам шатан.R( NМы-ж, браты, асірочаныя вамі на кароткі час абліччам, а ня сэрцам, тым больш стараліся ўгледзіць аблічча вашае,g'GNякія не даюць нам прамаўляць да паганаў, каб тыя спасьліся, каб выпаўніліся грахі іх усягды; але дасягнуў іх наканец гнеў.U&#Nякія і Госпада Ісуса забілі, і сваіх прарокаў, і нас павыганялі, і Богу не дагаджаюць, і ўсім людзям супраціўныя,% NБо вы, браты, сталіся пераймальнікамі цэркваў Божых, што ў Юдэі, у Хрысьце Ісусе, бо і вы таксама цярпелі ад сваіх зямлякоў, як і тыя ад Юдэяў,X$)N
Дзеля гэтага і мы нясупынна дзякуем, што вы, прыняўшы ад нас пачутае слова Божае, прынялі яго не як слова чалавечае, а (як яно ёсьць папраўдзе,) слова Божае, якое і дзеець у вас, веруючых.W#'N пацяшалі вас і пераконывалі і сьведчылі, каб вы паступалі дастойна Бога, які паклікаў вас у Сваё Царства і славу.r"]N бо вы ведаеце, як мы кожнага з вас, як бацька дзяцей сваіх,%!CN
Сьведкі вы і Бог, як сьвята і справядліва і беззаганна паступалі мы з вамі, веруючымі;y kN Бо вы памятаеце, браты, працу нашую і ўтому: робячы ўначы і ўдзень, каб ня быць цяжарам каму з вас, мы абвяшчалі вам Эвангельле Божае.] 3Nгэтак мы, рунячыся аб вас, пажадалі аддаць вам ня толькі Эвангельле Божае, але і душы нашыя, бо вы сталіся нам любымі.z mNАле былі мы ціхія сярод вас; як карміцелька грэе дзетак сваіх,a ;NНя шукаем мы славы ані ад людзей, ані ад вас, ані ад другіх, маючы магчымасьць быць у паважаньні, як Хрыстовыя Апосталы.% CNБо ніколі ня было ў нас ласьлівых слоў, як ведаеце, ані думкі аб карысьці: Бог сьведка!~uNале, як мы выбраны ад Бога, каб нам было даверана Эвангельле, дык мы і гаворым, не як дагаджаючы людзям, але Богу, што дазнае сэрцы нашыя
NБо пацяшэньне нашае не з абмылкі, ані з нячыстасьці, ані ў хітраваньні,}Nале, памучыўшыся перш, зьняважаныя, як вы ведаеце, у Філіпах, мы адважыліся ў Богу нашым казаці вам Эвангельле Божае з вялікай барацьбой. NВы самі ведаеце, браты, аб нашым уваходзе да вас, што ён быў не дарэмны;D N
і ждаць з нябёсаў Сына Яго, Якога Ён ускрасіў із мёртвых, Ісуса, што збаўляе нас ад надыходзячага гневу.y mN Бо самі яны аб нас абвяшчаюць, які ўваход мелі мы да вас, і як вы навярнуліся да Бога ад ідалаў, каб служыць Богу жывому і праўдзіваму/ YNБо ад вас праняслося слова Гасподняе ня толькі ў Македоніі і Ахайі, але і ў-ва ўсякім месцы прайшла слава аб веры вашай у Бога, дык мы ня маем патрэбы нешта казаці.t cNаж вы сталіся ўзорам для ўсіх веруючых у Македоніі і Ахайі.K NI вы сталіся насьледавальнікамі нашымі і Госпада, прыняўшы слова ў вялікім горы з радасьцяй Духа Сьвятога, 3Nбо нашае дабравешчаньне ня было да вас у слове толькі, але і ў сіле, і ў Сьвятым Духу, і ў сьвядоцтвах, як вы самі ведаеце, якімі былі мы для вас міжы вамі.b ?Nведаючы выбраньне вашае, умілаваныя Богам браты; Nнясупынна памятаючы аб вашым дзеле веры і аб працы любві і цярплівасьці надзеі на Госпада нашага Ісуса Хрыста нерад Богам і Айцом нашым, NЗаўсёды дзякуем Богу за ўсіх вас, успамінаючы аб вас у малітвах нашых, NПаўла і Сілуан і Цімахвей царкве Фесалонікійцаў у Богу Айцу і Госпадзе Ісусе Хрысьце: ласка вам і мір ад Бога Айца нашага і Госпада Ісуса Хрыста.
%DВітаньне маею рукою, Паўлаваю. Памятайце аб кайданох маіх! Ласка з вамі. Амін.% CDДы скажэце Архіпу: пілнуй служэньня, што прыняў ты ў Госпадзе, каб табе выпаўніць яго. DКалі-ж гэтае пасланьне будзе прачытана ў вас, зрабеце, каб яно было прачытана ў Ляодыкійскай Царкве; а тое, што з Ляодыкіі, прачытайце і вы.z
mDПрывітайце братоў у Ляодыкіі, і Німфана, і дамовую царкву яго.U #DВітае вас Лукаш, лекар умілаваны, і Дымас.$AD
Сьведчу-ж аб ім, што мае вялікую рупнасьць аб вас і аб тых, што ў Ляодыкіі ды Іераполі. D Вітае вас Эпафрас, што із вашых, раб Хрыста, што заўсёды стараецца за вас у малітвах, каб вы трывалі дасканалымі і напоўненымі ўсякай воляй Божай.]3D дый Ісус, называны Юстам, якія з абрэзаньня; яны — адзіныя супрацоўнікі дзеля Царства Божага, якія былі мне патоляй.r]D
Вітае вас Арыстарх, вязень разам са мною, і Марка, пляменьнік Варнавы, (аб якім прынялі вы загад: калі прыдзе да вас, прымеце яго),+OD з Анісімам, верным і ўмілаваным братам, што спаміж вас: яны раскажуць вам усё, што тутака. 9Dякога я дзеля таго паслаў да вас, каб ён даведаўся, што ў вас, і пацешыў сэрцы вашыя, 9DАба мне ўсё скажа вам Тыхік, умілаваны брат і верны слуга і супрацоўнік у Госпадзе,;oDСлова вашае няхай будзе заўсёды ласкавае, прыпраўленае соляй, каб вы ведалі, як кожнаму адказаць.h IDМудра паступайце з тымі, што вонках, выкупляючы час.KDкаб я выявіў яе, як сьлед мне казаці.K~Dмолячыся разам і за нас, каб Бог адчыніў нам дзьверы слова абвяшчаць тайну Хрыстовую, за якую я й закаваны,Y}+DТрывайце ў малітве, чуваючы ў ёй з падзякаю;6| gDПаны, аказвайце слугам справядлівасьць і роўнасьць, ведаючы, што і вы маеце Госпада на нябёсах.${ADА хто крыўдзіць, атрымае водле зробленае крыўды: бо няма ў Бога ўзіраньня на аблічча.z/Dведаючы, што ад Госпада атрымаеце нагароду спадчыны: бо служыце Госпаду Хрысту.yDI ўсё, што-б ні рабілі, рабеце ад душы, як для Госпада, а не для людзей,txaDРабы, у ўсім слухайцеся паноў водле цела, паслугуючы не на вачох толькі, як дагаджаючы людзям, але ў прастаце сэрца, баючыся Бога.{woDАйцы, не раздражняйце дзяцей вашых, каб яны не ўпадалі на духу. vDДзеці, будзьце паслухмянымі бацьком у-ва ўсім, бо гэтае ўгодна Госпаду.`u9DМужы, любеце жанок і ня будзьце для іх прыкрымі.ntUDЖонкі, слухайцеся мужоў вашых, як прыстойна ў Госпадзе.Ts!DI ўсё, што-б вы ні рабілі, словам або дзелам, усё рабеце ў імя Госпада Ісуса Хрыста, дзякуючы праз Яго Богу і Айцу.Yr+DСлова Хрыстовае няхай асядае ў вас багата, у ўсякай мудрасьці: навучайце і настаўляйце адзін аднаго псальмамі і гымнамі і духоўнымі песьнямі, у ласцы сьпяваючы ў сэрцах вашых Госпаду.CqDі няхай у сэрцах вашых гаспадаруе мір Божы, да якога вы і пакліканы ў адным целе; ды будзьце ўдзячнымі.pDА панад усім — (апрануўшыся) любоўю, якая ёсьць злучэньне дасканаласьці,>ouD
церпячы адзін аднаго і выбачаючы сабе, калі хто да каго мае жаль: як Хрыстос дараваў вам, гэтак і вы.{noD Дык апранецеся, як выбранцы Божыя, сьвятыя і ўмілаваныя, міласэрдзем, дабратой, ціхой мудрасьцяй, ласкавасьцяй, доўгацярплівасьцяй,Sm D гдзе няма Грэка і Юдэя, абрэзаньня і неабрэзаньня, барбара, Скіфа, раба, свабоднага, але ўсё і ў-ва ўсім Хрыстос.l#D
і апрануўшыся ў новага, які абнаўляецца ў пазнаньні на ўзор Стварыўшага яго,kD не брашыце адзін аднаму, скінуўшы з сябе старога чалавека з учынкамі яго(jIDА цяпер і вы адкіньце ўсё: гнеў, ярасьць, злосьць, лаянку, сорамныя словы з вуснаў вашых;ai;Dсярод якіх і вы калісь хадзілі, як жылі міжы імі.hhIDза што гнеў Божы прыходзіць на сыноў няслухмянства,igKDДык мярцьвіце члены вашыя, што на зямлі: блуд, нячыстасьць, юр, благое пажаданьне і хцівасьць, якая ёсьць балванахвальства,f'Dкалі-ж зьявіцца Хрыстос, жыцьцё вашае, тагды і вы зьявіцеся разам з Ім у славе.neUDбо вы памерлі, і жыцьцё вашае пахавана з Хрыстом у Богу;Jd
Dаб узгорным думайце, а не аб зямным,,c SDДык, калі вы ўскрэсьлі з Хрыстом, шукайце-ж узгорнага, гдзе Хрыстос сядзіць праваруч Бога;mbSDГэта мае толькі выгляд мудрасьці ў самавольным служэньні, мудрасьці пакоры і мардаваньні цела, не ў пашане да сытасьці цела.MaDводле запаведзяў і навукі чалавечае?
`Dне чапай, ані прабуй, ані датыкайся, — што ўсё на тленьне ад ужываньня, —?_wDДык, калі вы памерлі з Хрыстом для стыхіяў сьвету, чаго-ж, быццам жывучы ў сьвеце, трымаецеся закону:F^Dі ня трымаючыся Галавы, ад якое ўсё цела, суставамі і вязямі злучанае і змацаванае, расьце ростам Божым.]+DНяхай ніхто не спакушае вас, накланяючы мудрасьцяй пакоры і служэньнем ангелаў, уваходзячы ў тое, чаго ня бачыў, марна пышаючыся розумам цела свайгоh\IDгэта ёсьць цень таго, што мае быць; цела-ж Хрыстовае.7[gDДык няхай ніхто не асуджае вас за ежу, ці піцьцё, ці за ўчасьце ў сьвяце, ці маладзіку, ці субоце:Z Dразьдзеўшы начальства і ўлады, адважна аддаў іх на сорам, перамогшы іх у Ім.DYDзьнішчыўшы навукаю напісанае аб нас рукою, што было супраць нас; і ўзяў Яго спасярод і прыбіў да крыжа;JX
D
дый вас, якія былі мёртвыя ў грахох і неабрэзаньні цела вашага, ажывіў разам з Ім, дараваўшы нам усе грахі,EWD пахаваныя з Ім у Хрышчэньні; у Ім вы і ўскрэсьлі разам праз веру ў сілу Бога, Які ўскрасіў Яго з мёртвых,@VyD у Ім вы і абрэзаны абрэзаньнем нерукатворным, зьняўшы з цела грахі цялесныя ў абрэзаньні Хрыстовым,UwD
і вы напоўнены ў Ім, Які ёсьць галава ўсякага начальства і ўлады;PTD Бо ў Ім жыве ўся поўня Божства цялесна,aS;DГлядзеце, каб хто ня зьвёў вас філёзофіяй і пустым подступам па пераказу чалавечаму, па стыхіям сьвету, а не па Хрысту;8RiDукараніўшыся і збудаваныя ў Ім, дый акрэпшы ў веры, як вы былі навучаны, з падзякаю багацеючы ёю.sQ_DДык вось, як вы прынялі Хрыста Ісуса Госпада, хадзеце ў Ім,ZP-Dбо, хаця й няма мяне целам, але духам я з вамі, радуючыся і ўглядаючыся на ваш лад і цьвёрдасьць веры вашае ў Хрыста.O{DКажу-ж гэтае, каб хто-небудзь ня зьвёў вас, пераконываючы словамі;`N9Dу якім усе скарбы мудрасьці і веданьня схаваны.~MuDкаб цешыліся сэрцы іх, злучаныя ў любві, ды дзеля ўсякага багацьця дасканалага разуменьня, дзеля пазнаньня тайны Бога і Айца і Хрыста,ZL /DХачу-ж, каб вы ведалі, якую барацьбу маю за вас і за тых, што ў Ляодыкіі, і за ўсіх, што ня бачылі аблічча майго ў целе, K D дзеля чаго я і працую, змагаючыся сілаю Яго, што дзеець у-ва мне магутна.J D Якога мы абвяшчаем, навучаючы кожнага чалавека і вучачы ўсякае мудрасьці, каб нам прадставіць усякага чалавека дасканалым у Хрысьце Ісусе,eI EDякім схацеў Бог даць пазнаньне, што за багацьце славы ў тайне гэнай сярод паганаў, якое ёсьць Хрыстос у вас, надзея славы,H }Dтайну, укрытую ад вякоў і ад родаў, цяпер жа выяўленую сьвятым Яго,>G wDякой я стаўся служкаю паводле распарадку Божага, даручанага мне для вас, каб выпаўніць слова Божае,
,~~ ||={zz
yfxxWwvuuOtssrvqqGpkpo\nmm@lqkjj1ihhxg-fUeed:cba`__c^^$]N\\v[[`ZYXWWVVV UCTSSURRQjPPOO NwMM'LKJII>H@GGJF]EDDCCGBVAA@~??F>>k=9<|<:;;%:x9F8887@6H554K3u22e1V0//E.-,w+*))*((1'
& %A$3#E"! z9NW_R7h
\ \
q , ;kK ~-ulДык, калі хто ачысьціцца ад гэтага, той будзе судзінаю ў чэсьці, асьвянчонаю і карыснаю Валадару, прыгатаванаю на кожнае добрае дзела.u,clА ў вялікім доме ёсьць пасудзіны ня толькі залатыя і сярэбраныя, але і драўляныя і гліняныя; і адны ў чэсьці, другія — ня ў чэсьці.+ lАле цьвёрдая аснова Божая стаіць, маючы гэтакую пячаць: пазнаў Госпад Сваіх; і: няхай адступіцца ад няпраўды кожны, хто імя Госпада называе.7*glякія адступіліся ад праўды, кажучы, што ўскрасеньне ўжо было, і пераварачаюць у некаторых веру.w)glI слова іх, як гангрэна, меціме корм. Гэтакія Гімэнэй і Філет,"(=lАд нягоднага марнаслоўя ўхіляйся; бо яны яшчэ балей будуць памнажаць бязбожнасьць.L'lСтарайся паставіць сябе годным перад Богам, работнікам беззаганным, правільна пераказваючы слова праўды.M&lГэтае напамінай, сьведчучы перад Госпадам не спрачацца, што зусім не карысна, а на няшчасьце для слухаючых. %yl
калі мы няверныя, ён верным астаецца, бо ад сябе адрачыся ня Можа.$)l калі мучымся, дык з Ім і царыць будзем; калі адцураемся, і Ён адцураецца ад нас;v#el Вернае слова: бо калі мы з Ім памерлі, дык з Ім і жыць будзем;H" l
Дзеля гэтага я ўсё цярплюдля выбраных, каб і яны здабылі збаўленьне, што ў Хрысьце Ісусе з вечнаю славаю.!%l у якім цярплю мукі аж да путаў, як ліхадзей, але слова Божага нельга закаваць.E lПамятай пра Госпада Ісуса Хрыста, з насеньня Давідавага, што ўскрос із мёртвых водле Эвангельля майго, lРазумей, што кажу. Няхай жа дасьць табе Госпад разуменьне ў-ва ўсім.o WlТрэба, каб зямляроб, які працуе, першы спробаваў пладоў.
lКалі-ж хто і змагаецца, не дастане вянка, калі будзе бароцца незаконна.* MlНіводзін жаўнер ня зьвязвае сябе справамі жыцьцёвымі, каб дагадзіць начальніку войска.[/lДык цярпі мукі, як добры жаўнер Ісуса Хрыста.Klі, што чуў ад мяне пры многіх сьведках, тое перадай верным людзям, якія будуць здольнымі і другіх навучыць.q ]lДык ты, сын мой, узмацоўвайся ў ласцы, што ў Хрысьце Ісусе,V 'lНяхай дасьць яму Госпад знайсьці міласьць у Госпада ў гэны дзень; а колькі ён служыў мне у Эфэсе, ты лепей ведаеш.v glале як быў у Рыме, з вялікай рупнасьцяй шукаў мяне і знайшоў.4 clНяхай дасьць Госпад міласьць дому Анісіфара, бо ён часта прымаў мяне і ня стыдаўся путаў маіх, +lТы ведаеш тое, што адвярнуліся ад мяне ўсе, што ў Азіі, між імі Фігел і Гармаген._ 9lХавай добры залог Духам Сьвятым, што жыве ў нас.' Il
Дзяржыся прыкладу здаровых слоў, што ты чуў ад мяне, у веры й любві, што ў Хрысьце Ісусе.t cl 3 гэтае прычыны я і цярплю гэтае; але не саромлюся, бо ведаю, у Каго я ўвераваў, і пэўны, што Ён дуж захаваць залог мой на гэны дзень.
l для якога я пастаўлены за прапаведніка і Апостала ды вучыцеля паганаў. l
а цяпер выяўленае праз зьяўленьне Збавіцеля нашага Ісуса Хрыста, што зьнішчыў сьмерць і асьвяціў жыцьцё і нятленнасьць праз Эвангельле,' Il што выбавіў нас і паклікаў прызваньнем сьвятым, ня водле ўчынкаў нашых, але водле пастановы Сваей і ласкі, дадзенае нам у Хрысьце Ісусе перад вечнымі часамі,u elДык ня стыдайся сьведчаньня Госпада нашага Ісуса Хрыста, ані мяне, вязьня Яго; але цярпі муку разам з Эвангельлем водле сілы Бога,s
alбо даў нам Бог ня духа страху, але сілы й любві і мудрасьці.D lДзеля гэтае прычыны напамінаю табе, каб падаграваў дар Божы, які ёсьць у табе праз узлажэньне рук маіх,g Ilуспамінаючы некрывадушную веру тваю, якая раней жыла ў бабцы тваёй Ляідзе і ў матцы тваёй Яўніцы; дый я пэўны, што і ў табе.
#lжадаючы бачыць цябе, помнячы аб сьлёзах тваіх, каб мне напоўніцца радасьцяй,q ]lДзякую Богу, Якому служу ад прабацькоў з чыстым сумленьнем, што безперастанку ўспамінаю аб табе ў малітвах маіх уначы і ўдзень,0 [lЦімахвею, умілаванаму сыну: ласка, міласьць, мір ад Бога Айца і Хрыста Ісуса, Госпада нашага." AlПаўла, воляй Божай Апостал Ісуса Хрыста, водле абяцаньня жыцьця, што ў Хрысьце Ісусе,bпахваляючыся якім, некаторыя ўхіліліся ад веры. Ласка з табою. Амін.T!bО, Цімахвею, захоўвай пераданае табе, ухіляючыся ад паганага пустаслоўя і перакорлівасьці фальшывага знаньня,/bзьбіраючы сабе, як скарб, добры грунт дзеля будучыны, каб дастаць жыцьцё вечнае.bкаб яны рабілі дабро, багацелі добрымі ўчынкамі, былі шчодрыя, дзяліліся,'GbБагатым у гэтым веку загадывай, каб яны ня думалі шмат аб сабе ані спадзяваліся на багацьце няпэўнае, але на Бога Жывога, што дае нам усё шчодра дзеля ўслады;bадзіны, што мае несьмяротнасьць, жыве ў сьвятле недаступным, якога ніхто із людзей ня бачыў і бачыць ня можа. Яму чэсьць і дзяржава вечная. Амін. 1bякое ў свой час адкрые шчасьлівы й адзіны магутны Цар Цароў і Госпад гаспадароў,0Ybзахаваць гэту запаведзь чыстай, беззаганнай, аж да зьяўленьня Госпада нашага Ісуса Хрыста,j~Mb
Перад Богам, усё ажыўляючым, і перад Хрыстом Ісусам, Які засьведчыў перад Понцкім Пілатам добрае вызнаньне, загадываю табе
}
b змагайся добрым змаганьнем веры, дзяржыся за жыцьцё вечнае, да якога ты і пакліканы, дый ты вызнаў добрае вызнаньне перад многімі сьведкамі.X|)b Ты-ж, чалавеча Божы, уцякай ад гэтага, але пасьпявай у праўдзе, багабойнасьці, веры, любві, цярплівасьці, ціхасьці;l{Qb
бо корань усяго благога ёсьць срэбралюбства, аддаўшыся якому некаторыя ўхіліліся ад веры і самі сябе аддалі на многія мукі. z9b Тыя-ж, што жадаюць узбагачвацца, падаюць у спакушэньне і ў сеці і ў многія неразумныя і шкадлівыя пажаданьні, што топяць людзей у зьніштажэньні й загубе;_y7bМаючы-ж ежу і вопратку, будзем здаволены гэтым.x bБо мы нічога ня прынесьлі на сьвет; дык ясна, што й нічога вынясьці ня можам._w7bВялікі-ж набытак быць багабойным і здаволеным.vbпустыя гутаркі між людзьмі папсаванага розуму, што згубілі праўду і думаюць, быццам багабойнасьць служыць дзеля прыбытку. Ухіляйся ад гэтакіх.uucbтой загардзеў, нічога ня ведаючы, але хворы на змаганьне і спрэчкі, ад чаго бывае зайздрасьць, сварка, лаянкі, благія падазрэньні,Zt-bКалі-ж хто навучае інакш і ня йдзе за здаровымі словамі Госпада нашага Ісуса Хрыста і за навукай аб багабойнасьці,NsbТыя-ж, што верных маюць за паноў, няхай ня будуць нядбалымі, бо яны браты; але тым балей няхай паслугуюць ім, што яны верныя і ўмілаваныя, прымаючы дабро. Гэтага навучай і заклікай.cr AbРабы, што пад ярмом, павінны лічыць паноў сваіх годнымі ўсякае пашаны, каб ня было ганьбаваньня на імя Божае і на навуку.qbГэтак сама і добрыя ўчынкі наперад яўныя; а калі інакш, схавацца ня могуць.(pIbГрахі ў іншых людзей яўныя і наперадзе вядуць на асуджэньне, а за іншымі ідуць сьледам.1o[bДый ня пі адну ваду, але ўжывай крыху віна дзеля жывата твайго і частых тваіх недамаганьняў.,nQbРук хутка ні на кога не ўскладай і ня будзь супольнікам у чужых грахох; хавай сябе чыстым. mbПерад Богам і Госпадам Ісусам Хрыстом і выбранымі Ангеламі заклінаю цябе захаваць гэтае, не асуджаючы наперад, нічога ня робячы водле ўнады.xlibТых, што грашаць, дакарай перад усімі, каб і іншыя страх мелі.kbАбвінавачаньне на старшага ня йначай прымай, як пры двох ці трох сьведках.Rj bБо Пісаньне кажа: не закелзай вала, які малоціць, і: работнік варты нагароды сваей. (Другазак. 25:4; Мацьв. 10:10)Ji
bСтаршыя, якія старшынствуюць добра, варты падвойнае пашаны, асабліва тыя, што працуюць у слове і ў навуцы.OhbКалі які верны ці верная мае ўдовы, няхай памагае ім і не абцяжае Царквы, каб яна памагала запраўдным удовам.Yg+bбо некаторыя ўжо зьвярнулі на сьлед шатана.tfabДык хачу, каб маладыя ўдовы йшлі замуж, радзілі дзяцей, кіравалі домам і не давалі праціўніку ніякае падставы дзеля абмаўляньня:teab
да таго-ж яны, гуляючы, прывучаюцца хадзіць па дамох; дый ня толькі гуляшчыя, але й баўтлівыя, і цікавыя, і гавораць, чаго ня сьлед.ldQb яны падлягаюць асуджэньню, бо адкінулі ранейшую веру;c/b А маладых удоў ня прымай, бо яны, разласаваўшыся насупраць Хрысту, хочуць замуж;.bUb
дазнаная з добрых учынкаў, ці дзяцей узгадавала, ці прымала падарожных, ці абмывала ногі сьвятым, ці памагала нешчасьлівым, ці рупілася аб кожную добрую справу.)aKb Удава-ж няхай выбіраецца ня менш, як шасьцідзесяцігодняя, якая была жонкаю аднаго мужа,7`gbКалі-ж хто аб сваіх, а асабліва аб хатніх не клапоціцца, той адрокся ад веры і горш за нявернага.W_'bI гэтае загадвай ім, каб былі беззаганнымі.?^ybраскошніца-ж, жывучы, мёртвая.9]kbПраўдзівая-ж удава і адзінокая спадзяецца на Бога і трывае ў малітвах і просьбах уначы і ўдзень,.\UbКалі-ж якая ўдава мае дзяцей, ці ўнукаў, дык яны насамперш няхай вучацца паважаць уласны дом і ў свой чарод аддзячыць бацьком: бо гэта добра і ўгодна перад Богам.R[ bУдоваў паважай, тых, што ўдовы запраўды.Z}bстарых жанчын, як матак; малодшых, як сёстраў, з усякаю чыстасьцяй.uY ebСтарога не дакарай, але малі, як бацьку; малодшых, як братоў;Kb(Трэба быць) не з нованаверненых, каб не загардзеў і не падпаў пад асуджэньне з д’яблам.=+bбо хто ня ўмее кіраваць уласным домам, ці будзе той турбавацца аб Царкве Божай? <3bкаб добра сваім домам кіраваў, дзяцей у паслухмянасьці дзяржаў з усякай пашанай;;/bня п’яніцай, не забіякай, ня зьдзірцам, але ціхім, неваяўнічым, не срэбралюбцам,N:bДык-жа япіскапу трэба быць беззаганным, аднае жаны мужам, цьвярозым, мудрым, чэсным, гасьцінным, навучаючым,z9 obВернае слова: калі хто япіскапства жадае, добрага дзела жадае.E8bзбаўлёна-ж будзе праз раджэньне дзяцей, калі будзе трываць у веры й любві ды ў сьвятасьці з мудрасьцяй.|7qbі не Адам быў спакушаны, але жана, спакушаная, у праступку была,J6
b
Бо перш створаны Адам, а пасьля Ева;35_b а жанчыне, каб навучала, не дазваляю, ані каб мужам верхаводзіла, але каб у бязмоўнасьці была.Z4-b Жанчына няхай моўчкі вучыцца ўсякае пакоры,&3Eb
але добрымі ўчынкамі (што прыстойна жанчынам, якія на багабойнасьць сябе пасьвяцілі)..2Ub каб таксама й жанчыны, у прыстойнай вопратцы, са стыдлівасьцяй і мудрасьцяй аздаблялі сябе не пляценьнем валасоў, ані золатам, ані пэрламі, ані шатамі дарагімі,31_bДык жадаю, каб на кожным месцы маліліся мужы, узьнімаючы чыстыя рукі бяз гневу і сумляваньня;]03bдзеля Якога я пастаўлены зьвястуном і Апосталам (праўду кажу ў Хрысьце, не маню), вучыцелем паганаў у веры і праўдзе.|/qbшто аддаў Сябе дзеля адкупленьня ўсіх, сьвядоцтва сваім часом,. bБо Бог адзін і адзін пасярэднік між Богам і людзьмі — чалавек Хрыстос Ісус,o-WbЯкі хоча, каб усе людзі збавіліся і да пазнаньня дайшлі.c,?bбо гэта добра і прыемна перад Спасам нашым Богам,R+ bза цароў і за ўсіх, што наверсе, каб вясьці нам жыцьцё ціхое і спакойнае ў-ва ўсякай багабойнасьці і чыстасьці,* #bДык перш за ўсё прашу ўпрашаць, маліцца, умаляць ды дзякаваць за ўсіх людзей,#) Abіз якіх Імяней і Аляксандра, якіх я аддаў шатану, каб навучыліся не зьняважаць (Бога).
( bмаючы веру і добрае сумленьне, адкінуўшы якое некаторыя заняпалі ў веры;^' 7bГэты запавет выкладаю табе, сын мой Цімахвей, водле былых аб табе прароцтваў, каб ты ваяваў згодна з імі добрую вайну,9& mbЦару-ж вякоў нятленнаму, нявідомаму, адзінаму прамудраму Богу чэсьць і слава на векі вякоў. Амін.#% AbАле дзеля таго я й памілаваны, каб Ісус Хрысгос у-ва мне першым паказаў усю доўгацярплівасьць, на прыклад тым, што хочуць верыць у Яго дзеля жыцьця вечнага.Z$ /bВернае гэтае слова і ўсякага прыйма вартае, што Хрыстос Ісус прыйшоў на сьвет збавіць грэшнікаў, а каторых я першы. # 7bЛаска-ж Госпада нашага памножылася ўва мне разам з вераю і любоўю ў Хрысьце Ісусе.U" %b
мяне, які раней і зьняважаў, і перасьледаваў, і крыўдзіў, але памілаваны, бо рабіў гэта праз няведаньне, у няверы.K! b I дзякую Хрысту Ісусу Госпаду нашаму, Які дае мне сілу, што Ён прызнаў мяне верным, паставіўшы на служэньне,p [b водле Эвангельля славы шчаснага Бога, якое мне даверана.T #b
для блуднікаў, мужаложнікаў, грабежцаў людзей, брахуноў, вераломных і для іншага, што праціўна здаровай навуцы,G b ведаючы тое, што закон не пакладзены для праведніка, але для беззаконных і непакорных, бязбожных і грэшнікаў, распусных і паганых, для забойцаў бацькоў і матак, для душагубаў,x kbА мы ведаем, што закон добры, калі хто законна карыстаецца ім,A }bжадаючы быць вучыцялямі закону, ды не разумеючы ані таго, аб чым гавораць, ані таго, што сцьвярджаюць.v gbад чаго адступіўшы, некаторыя ўзьбіліся на шлях пустаслоўя,0 [bЗавяршэньне-ж загаду ёсьць любоў ад чыстага сэрца і добрага сумленьня ды веры бяз хітрыкаў,I
bі не займаліся міфамі ды радаводамі бясконца, якія робяць больш спрэчак, чымся Божага збудаваньня ў веры.; qbАдыходзячы ў Македонію, я ўпрасіў цябе быць у Эфэсе і загадаць некаторым, каб яны ня вучылі іншагаK bЦімахвею, праўдзіваму сыну ў веры: ласка, міласьць, мір ад Бога, Айца нашага, і Хрыста Ісуса, Госпада нашага.: qbПаўла, Апостал Ісуса Хрыста па загаду Бога, Збавіцеля нашага і Госпада Ісуса Хрыста, надзеі нашае,3_XЛаска Госпада нашага Ісуса Хрыста з усімі вамі. Амін. Другое да Фесалонікійцаў пісана з Афін.#?XПрывітаньне маею рукою, Паўлаваю, што ёсьць знак у-ва ўсякім пасланьні; пішу я гэтак:$AXСам жа Госпад міру няхай дасьць вам мір заўсёды ўсякім спосабам. Госпад з усімі вамі.dAXале ня лічэце яго за ворага, а навучайце, як брата.X)XКалі-ж хто не паслухаецца слова нашага праз гэтае пасланьне, таго адзначце і не сябруйце з ім, каб быў асаромлены;eCX
Вы-ж, браты, не ўпадайце на духу, калі робіце дабро.CX гэтакім загадываем і молім (іх) Госпадам нашым Ісусам Хрыстом, каб яны, працуючы моўчкі, елі свой хлеб.-X Але чуем, што некаторыя ў вас нягожа паступаюць, нічога ня робяць, але матаюцца;4
aX
Бо, калі мы былі ў вас, дык загадалі вам гэтак: калі хто ня хоча працаваць, той няхай і ня есьць.6 eX не затым, што мы ня мелі ўлады, але каб сябе самых даць вам за прыклад дзеля насьлядаваньня нам.E Xдый ні ў кога ня елі хлеба дарма, але ў працы і ўтоме рабілі ўначы і ўдзень, каб не абцяжыць каго з вас, —
#Xбо вы самі ведаеце, як трэба насьлядаваць нас, бо мы не рабілі ў вас нягожага, XЗагадываем жа вам, браты, іменьнем Госпада нашага Ісуса Хрыста, каб цураліся ўсякага брата, што ходзе ня ў лад і не па пераказу, які прыняў ад нас, XА Госпад няхай пакіруе сэрцы вашыя на любоў Божую і цярплівасьць Хрыстову.@yXМы пэўныя адносна да вас у Госпадзе, што вы выпаўняеце і будзеце выпаўняць тое, што мы вам загадваем.q[XВерны-ж Госпад, які ўмацуе вас і захавае ад крывадушніка.'Xды каб нам вызваліцца ад распусьнікаў і людзей крывадушных; бо не у ўсіх вера.# AXДык малецеся за нас, браты, каб слова Гасподняе пашыралася і выслаўлялася, як і ў вас,+Xняхай пацешыць вашыя сэрцы і няхай умацуе вас у-ва ўсякім слове і дзеле добрым.QXСам жа Госпад наш Ісус Хрыстос і Бог Ацец наш, Які палюбіў нас і даў пацяшэньне вечнае і надзею добрую ў ласцы,:mXДык, браты, стойце і дзяржыце пераказы, якіх вы навучыліся ці праз слова, ці праз пасланьне нашае.6 eXда якога і паклікаў вас дабравешчаньнем нашым на здабыцьцё славы Госпада нашага Ісуса Хрыста.!;X
Мы-ж заўсёды павінны дзякаваць Богу за вас, умілаваныя Госпадам браты, што Бог ад пачатку, праз асьвячэньне Духа і веру праўдзе, выбраў вас на збаўленьне, ~X каб былі засуджаны ўсе, ня ўвераваўшыя ў праўду, але любіўшыя няпраўду.~}uX I за гэтае пашле ім Бог дзеяньне подступу, каб яны паверылі ілжы,P|X
і з усякай няправеднай спакусай для тых, што гінуць, за тое, што яны ня прынялі любві праўды, каб ім спасьціся.
.~}}@||H{;zzyxx wBvutt%srrqponmmall+kjjQiYhhggLffddcc>bb.a'`V_^^ ]=\w[ZZ YpXWWJVUU TTS:RQQPP5ONNMLKKRJIH~GFFlEDCCeBBAW@??->~==h<(Быт 2:2)0WYБо ўваходзім у супачынак мы, увераваўшыя, бо Ён сказаў: Як пакляўся Я ў гневе Маім: ці ўвойдуць у супачынак Мой?, хаця ўчынкі Яго сталіся йшчэ ад стварэньня сьвету.IV Бо і нам яно абвешчана, як і гэным; але ім не дало карысьці чутае слова, бо не давяршылася вераю слухаўшых.pU [Дзеля гэтага высьцерагаймася, каб, калі йшчэ трывае прырачэньне ўвайсьці ў супачынак Яго, не аказаўся хто з вас спозьніўшымся.cT?I бачым, што яны ня здолелі ўвайсьці праз няверые.S}Каму-ж кляўся, што ня ўвойдуць у супачынак Яго, калі не непакорным?&REНа каго-ж гневаўся Ён сорак гадоў? Ці не на саграшыўшых, косьці якіх паляглі ў пустыні?QБо некаторыя, пачуўшы, угнявілі; але ня ўсе, што выйшлі з Эгіпту з Майсеем.7Pgдакуль гаворыцца: Сягоньня, калі пачуеце голас Яго, не рабеце цьвёрдымі сэрцы вашыя, як у гневе.5Ocбо мы сталіся супольнікамі Хрыста, калі толькі пачатак істнаваньня цьвёрда захаваем даканца,^N5
Але заклікайце адзін аднаго што-дня, дакуль можна казаці: сягоньня, — каб хто з вас не зачарствеў праз подступ грэху;GM Глядзеце, браты, каб ня было ў кім з вас сэрца хітрага ды нявернага, каб вам не адступіцца ад Бога жывога.L дык пакляўся Я ў гневе Маім: ці ўвойдуць яны ў супачынак Мой?. (Псал 94:7-11)KK
Дзеля гэтага угнявіўся Я на род гэны і сказаў: Заўсёды блукаюцца яны сэрцам, а самі не пазналі шляхоў Маіх; J5 дзе спакушалі Мяне айцы вашыя, выпрабоўвалі Мяне і бачылі ўчынкі Мае сорак гадоў.Iне рабеце цьвёрдымі сэрцы вашыя, як у гневе, у дзень спакушэньня ў пустыні,H}Дзеля гэтага, як кажа Дух Сьвяты: Сягоньня, калі пачуеце голас Яго,NGА Хрыстос — як Сын у доме Яго; дом жа Яго — мы, калі толькі адвагу й пахвалу надзеі цьвёрда даканца захаваем.1F[I Майсей верны ў-ва ўсім доме Яго, як слуга, дзеля пасьведчаньня таго, што мела быць сказаным.~EuБо кожны дом кім-небудзь будуецца; а хто ўсё збудаваў, ёсьць Бог.(Лічб 12:7)aB =Дык вось, браты сьвятыя, супольнікі ў нябесным прызваньні, пазнайце Пасланца і Архірэя вызнаньня нашага, Ісуса Хрыста,Awбо, як Сам Ён, спакушаны, цярпеў, дык і можа спакушаным дапамагчы.@Дзеля гэтага Ён павінен быў у-ва ўсім падобным стацца да братоў, каб быць міласэрным і верным Архірэем перад Богам, каб ачысьціць грахі народу;?Бо запраўды ня Ангелаў прыймае Ён, але насеньне Аўраамавае прыймае.">=і збавіць тых, якія ад страху сьмерці праз усё жыцьцё былі адданы пад уладу рабству.(=IКалі-ж дзеці сталіся супольнікамі цела і крыві, дык і Ён таксама супольнік іх, каб праз сьмерць зьнішчыць таго, хто мае ўладу над сьмерцяй, гэта ёсьць д'ябала,%<C
I яшчэ: Я буду спадзявацца на Яго. I яшчэ: Вось я і дзеці, якіх даў мне Бог. (Ісая 8:17-18);+ Абвяшчу імя Твае братом Маім, пасярод царквы засьпяваю гымн Табе. (Псал 21:23)c:? Бо і той, хто асьвячае, і тыя, што асьвячаюцца, усе — ад Аднаго; дзеля гэтага Ён не сароміцца называць іх братамі, кажучы:t9a
Бо трэба было, каб Той, праз Якога ўсё і Кім усё, Таго, Хто прывёў многіх сыноў у славу, Павадыра збаўленьня іх, праз мукі завяршыў.8} але бачым, што Ісус, мала чым умалены перад Ангеламі, за муку сьмерці ўвенчаны славай і чэсьцю, каб з ласкі Божае спазнаў сьмерць за ўсіх. 71усё пакарыў Ты пад ногі яго. Калі-ж пакарыў Яму ўсё, дык нічога не пакінуў непакорным яму. Цяпер жа яшчэ ня бачым, каб усё было пакорна яму; (Псал. 8:5-7)L6Мала Ты панізіў яго перад Ангеламі; славай ды чэсьцю ўвянчаў Ты яго і паставіў яго панад творамі рук Тваіх;M5засьведчыў жа нехта недзе, кажучы: Што ёсьць чалавек, што памятаеш аб ім, ці сын чалавечы, што адведваеш Яго?z4mБо не для Ангелаў пакарыў Бог будучы сусьвет, аб якім гаворым;S3 пры сьведчаньні Богам праз знаменьні і цуды і розныя сілы, ды праз раздаваньне Духа Сьвятога паводле волі Яго? 2yдык як мы ўцячэм, (мы), што ня рупіліся аб гэткае збаўленьне, якое, апавяшчанае спачатку Госпадам, умацована ў нас ад тых, што ад Яго чулі,g1GБо, калі, сказанае праз Ангелаў слова было цьвёрдае, і ўсякі праступак і непаслухмянства даставалі справядлівую адплату, 0 Дзеля гэтага трэба нам асабліва ўважаць на чутае, каб часам не адпасьці.@/ {Ці ня ўсе яны — служэбныя духі, пасланыя на служэньне дзеля тых, што маюць збаўленьне ўнасьледаваць?_. 9
Каму із Ангелаў сказаў Ён калі: Сядзь праваруч Мяне, дакуль пакладу ворагаў Тваіх за падножжа ног Тваіх?. (Псал 109:2)>- w і, як вопратку, скруціш іх, і пераменяцца; але Ты — той самы, і гады Твае ня скончацца. (Псал 101:26-28){, q яны пагібнуць, а Ты трываеш; і ўсе, быццам вопратка, пастарэюць,+
I: напачатку заснаваў Ты, Госпадзе, зямлю, і нябёсы — дзела рук Тваіх;* Ты праўду палюбіў і зьненавідзіў беззаконьне; дзеля гэтага памазаў Цябе, Божа, Твой Бог алеем радасьці балей за супольнікаў Тваіх. (Псал 44:7-8) ) 9А аб Сыне: Пасад Твой, Божа, па век вечны; паліца правасьці — паліца царства Твайго.:( oДа Ангелаў жа кажа: Ты Ангеламі Сваімі духаў робіш і служкамі Сваімі полымя агнявое. (Псал 103:4)F' Калі-ж ізноў уводзіць Першароднага ў сусьвет, кажа: I няхай паклоняцца Яму ўсе Ангелы Божыя. (Псал 96:7)
& Бо каму із Ангелаў сказаў Ён калі: Ты Сын Мой, сягоньня Я цябе спарадзіў,— і яшчэ: Я буду Яму Айцом, і Ён будзе Мне Сынам? (Псал. 2:7; 2 Царств. 7:14)"% ?дасканальшы за Ангелаў нагэтулькі, наколькі слаўнейшае за іх дастаў у спадчыне імя.#$ AТой, будучы зьяньнем славы і ўзорам пастаці Яго, усё словам сілы Сваей носячы, учыніўшы цераз Сябе ачышчэньне грахоў нашых, сеў праваруч велічы на вышынях,P# у апошнія гэтыя дні прамовіў да нас праз Сына, Якога наставіў за насьледніка ўсяго, праз Якога й вякі стварыў. " 7Бог, які многакротна і рознымі спосабамі прамаўляў здаўна да айцоў праз прарокаў,k! QЛаска Госпада нашага Ісуса Хрыста з духам вашым. Амін.K Вітае цябе Эпафрас, вязень разам са мною дзеля Хрыста Ісуса, Марка, Арыстарх, Дымас, Лука, супрацоўнікі маі.0 [А разам прыгатуй для мяне і гасподу; бо спадзяюся, што малітвамі вашымі буду вам падараваны.5 eСпадзяючыся на паслухмянасьць тваю, я напісаў да цябе, ведаючы, што ты зробіш і балей, чым кажу. 7Гэтак, браце, дай мне скарыстацца ад цябе ў Госпадзе; супакой мне сэрца ў Госпадзе.& GЯ, Паўла, напісаў маею рукою: я аддам; каб не казаць табе, што ты і самым сабою мне вінны.q ]Калі-ж ён чым скрыўдзіў цябе, або вінен, лічы гэтае на мне.h KДык, калі маеш мяне за супольніка, прымі яго, як мяне.e Eужо не як слугу, але вышэй за слугу, як брата ўмілаванага, асабліва для мяне, а тым балей для цябе — і па целу, і ў Госпадзе.
Бо можа ён дзеля таго на час адлучыўся, каб табе прыняць яго назаўсёды,0 [але без твае згоды нічога не хацеў зрабіць, каб дабро твае ня з прынукі было, а з добрае волі. ;
Хацеў я яго пры сабе трымаць, каб ён замест цябе паслужыў мне ў путах за Эвангельле,; s ты-ж яго, як маё сэрца, прымі. + што быў калісь бескарысны для цябе, а цяпер карысны табе і мне, якога я адаслаў,~ w
Прашу цябе за сына майго Анісіма, якога я спарадзіў у путах маіх, праз любоў лепей прашу я, як гэты Паўла стары, цяпер-жа вязень Ісуса Хрыста. Дзеля гэтага, маючы вялікую ў Хрысьце адвагу прыказваць табе, што трэба,+ QБо вялікую маем радасьць і пацеху ў любві тваей, бо табою, браце, супакоены сэрцы сьвятых.> wкаб супольнасьць веры тваей аказалася чыннай у пазнаньні ўсякага дабра, якое ў вас у Хрысьце Ісусе.
чуючы аб любві тваей і веры, якую маеш да Госпада Ісуса і да ўсіх сьвятых,|
sДзякую Богу майму, заўсёды ўспамінаючы аб табе ў малітвах маіх,s aЛаска вам і мір ад Бога Айца нашага і Госпада Ісуса Хрыста. 3і Анфіі, умілаванай, і Архіпу, таварышу нашаму ў барацьбе, і дамовай царкве тваей:+
SПаўла, вязень Ісуса Хрыста, і Цімахвей, брат, Філімону, нашаму ўмілаванаму і супрацоўніку,- SvДа Ціта, першага рукапаложанага япіскапа Крыцкае царквы, пісана з Нікаполю Македонскага.-SvВітаюць цябе ўсе, што са мною. Прывітай тых, што любяць нас у веры. Ласка з усімі вамі. Амін.DvНяхай і нашыя вучацца практыкавацца ў добрых учынках дзеля пільных патрэбаў, каб ня былі бясплоднымі.-Sv
Дзіну законьніка і Апалёса пастарайся выправіць так, каб у іх ня было ні ў чым недастатку.Y+v Калі-ж прышлю да цябе Арцема, або Тыхіка, пастарайся прыйсьці да мяне ў Нікаполь; бо я пастанавіў пражыць там зіму.}sv ведаючы, што гэтакі распусьціўся і грашыць, асуджаны сам сабою. yv
Гарэтыка чалавека пасьля першага і другога нанамінаньня пакінь,Gv Дурнога-ж змаганьня, і радаводаў, і спрэчак, і сварак аб закон высьцерагайся, бо яны некарысныя і марныя.}svСлова вернае; і я жадаю, каб ты сцьвярджаў гэта, каб вераваўшыя ў Бога стараліся рупіцца аб добрыя ўчынкі: гэта добра і людзям карысна.3 _vкаб, апраўдаўшыся ласкай Яго, зрабіліся мы водле спадзяваньня насьледнікамі жыцьця вечнага.{ovЯкога выліў на нас шчодра праз Ісуса Хрыста, Збавіцеля нашага,~}vЁн выбавіў нас ня водле ўчынкаў праведных, якія мы ўчынілі, а водле міласьці Сваей, праз купелю адраджэньня і абнаўленьня Сьвятым Духам,
}
vКалі-ж зьявілася ласкавасьць і любоў да людзей Збавіцеля нашага, Бога,H| vБо і мы былі калісь неразумнымі, непакорнымі, збаламучанымі, былі рабамі пажаданьняў і розных раскошаў, жылі ў злосьці і зайздрасьці, былі агіднымі, ненавідзелі адзін аднаго.B{}vкаб нікога не абмаўлялі, не сварыліся, але былі ціхімі і паказвалі ўсякую лагоднасьць да ўсіх людзей.>z wvНапамінай ім, каб былі паслухмянымі ды карыліся начальству і ўладам, гатовыя на ўсякі добры ўчынак,$yAvГэтае кажы, угаварвай і дакарай з усенькаю ўладаю, каб ніхто не вывышшаўся над табою.\x1vЯкі даў Сябе за нас, каб выбавіць нас ад усякага беззаконьня і ачысьціць Сабе народ выбраны, рупны аб добрыя ўчынкі.)wKv
ждучы шчаснае надзеі і зьяўленьня славы вялікага Бога і Збавіцеля нашага Ісуса Хрыста,vvev навучаючы нас, каб, адцураўшыся ад бязбожнасьці і пажадлівасьці сьвету, разважна, праведна і багабойна жылі мы ў цяперашнім веку,`u9v Бо зьявілася ласка Божая, спасаючы ўсіх людзей,Etv
каб ня кралі, але паказвалі ўсю добрую вернасьць, каб у-ва ўсім аздаблялі навуку Збавіцеля нашага Бога.sv Рабы каб слухаліся сваіх паноў, дагаджалі ім у-ва ўсім, не пярэчачы,Ar{vслова здаровае, беззаганнае, каб супраціўнік быў асаромлены, ня маючы нічога благога сказаць аб нас.q'vу-ва ўсім даючы сябе за ўзор добрых дзел, у навуцы непарушнасьць, паважнасьць,Yp+vМоладзь таксама ўгаварвай быць разважнымі,Ho vбылі разважнымі, чыстымі, гаспадарнымі, добрымі, пакорнымі сваім мужом, каб слова Божае не зьняважалася.znmvкаб на розум наводзілі маладых, каб яны мужоў любілі і дзяцей,Fmvкаб старыя жанчыны адзяваліся, як гожа сьвятым, не абмаўлялі, не паддаваліся п’янству, вучылі на дабро,-lSvкаб старыкі былі цьвярозымі, чэснымі, разважнымі, здаровымі верай, любоўю, цярплівасьцяй;Tk #vТы-ж гавары тое, што гожа здаровай навуцы:Vj 'vЯны кажуць, што ведаюць Бога; а ўчынкамі выракаюцца, агідныя і непакорныя і няздольныя ні да якога добрага дзела.Li vДля чыстых усё чыста, а для апаганеных і няверных няма нічога чыстага, але апаганены і розум іх і сумленьне.h vне зважаючы на юдэйскія казкі і загады людзей, што адварачаюцца ад праўды.,g Sv
Сьведчаньне гэтае праўдзівае. 3 гэтае прычыны дакарай іх строга, каб былі здаровыя ў веры,,f Sv Сказаў жа нехта з іх, уласны іх прарок: Крыцяне заўсёды ілгуць, зьверы лютыя, чэравы ляныя.Be v якім трэба затыкаць рот: яны цэлыя дамы разбураюць, навучаючы, чаго ня сьлед, дзеля ганебнае карысьці.d %v
Бо ёсьць многа і непакорных, і пустаслоўных, ашуканцаў, асабліва з абрэзаных,ec Ev каб дзяржаўся вернага слова паводле навукі, каб мог і напамінаць у здаровай навуцы, і дакараць тых, што кажуць насупраць.b +vале гасьцінны, любячы дабро, разважны, справядлівы, багабойны, паўзьдзержлівы,ea EvБо япіскап павінен быць беззаганны, як Божы Гаспадар дому, ня горды, не гняўлівы, ня п’яніца, не забіяка, не карысталюбны,B` vкалі хто беззаганны, муж аднае жонкі, дзяцей мае верных, недакараных за распусту або непакорлівасьць.\_ 3vЯ пакінуў цябе ў Крыце дзеля таго, каб ты дакончыў недакончанае і паставіў па ўсіх местах старшых, як я табе загадаў:\^ 3vЦіту, праўдзіваму сыну па супольнай веры: ласка, міласьць, мір ад Бога Айца і Госпада Ісуса Хрыста, Збавіцеля нашага.8] kvа ў свой час зьявіў Сваё слова ў пропаведзі, што даверана мне па загаду Збавіцеля нашага, Бога, —\ -vу надзеі вечнага жыцьця, якую прырок Бог, Які не ашуківае, перад вечнымі часамі,M[ vПаўла, раб Божы, Апостал жа Ісуса Хрыста, па веры выбраных Божых і пазнаньню праўды, што водле багабойнасьці,ZlДругое да Цімахвея, першага рукапакладзенага япіскапа Эфэскае царквы, пісанае з Рыму, калі паўторна стануў Паўла перад кесарам Нэронам.jYMlГоспад Ісус Хрыстос з духам тваім. Ласка з вамі. Амін. X7lПастарайся прыйсьці да зімы. Вітаюць цябе Яўвул і Пуд, і Лін і Кляўдыя, і ўсе браты.|WqlЭраст астаўся ў Карыньце; Трахіма-ж я пакінуў хворага ў Мілеце.[V/lПрывітай Прыскіллу і Акілу і дом Анісіфараў.[U/lI вызваліць мяне Госпад ад усякага ліхога дзела і спасе для Свайго Нябеснага Царства. Яму слава на векі вякоў. Амін. T1lГоспад жа стануў перада мною і ўмацаваў мяне, каб пропаведзь праз мяне забясьпечана была, ды каб і пачулі яе ўсе пагане; і я вызваліўся з ільвінае ляпы.8SilПры першым маім адказе нікога ня было са мною, але ўсе мяне пакінулі. Няхай ня будзе ім палічана!sR_lСьцеражыся яго і ты, бо ён вельмі працівіцца нашым словам.(QIlАляксандра, меднік, шмат зрабіў мне благога. Няхай дасьць яму Госпад водле ўчынкаў Яго!!P;l
Плашч, што пакінуў я ў Троадзе у Карпы, ідучы, прынясі, дый кнігі, асабліва скураныя.5Oel Тыхіка-ж я паслаў у Эфэс. Nyl Марка, узяўшы, прывядзі з сабою, бо ён мне патрэбны для служэньня,tMal
Бо Дымас пакінуў мяне, палюбіўшы цяперашні век, дый пайшоў у Фесалоніку; Крыскент у Галятыю; Ціт у Дальматыю; адзін Лукаш са мною.IL l Пастарайся хутка прыйсьці да мяне.K+lнаастатак гатовіцца мне вянок праўды, які дасьць мне Госпад, праведны Судзьдзя, у гэны дзень; і ня толькі мне, але і ўсім, што зьяўленьне Яго палюбілі.nJUlБароўся я добрай барацьбой, бег закончыў, веру захаваў;zImlБо мяне ўжо на жэртву прыгатавалі, і час майго адыходу настаў.5HclАле ты будзь чуйны ў-ва ўсім, цярпі і гора, рабі дзела дабравешчаньня, служэньне твае выпаўняй.cG?lі ад праўды слых адвернуць і зьвернуцца да казак.{Folбо будзе час, калі здаровае навукі прымаць ня будуць, але водле свайго пажаданьня будуць выбіраць сабе вучыцялёў, лашчаныя па слыху,YE+lпрапаведуй слова, настаівай у час і ня ў час, дакарай, пагражай, малі з усенькай доўгацярплівасьцяй і навучаньнем,rD _lДык сьведчу перад Богам і Госпадам нашым Ісусам Хрыстом, Які будзе судзіць жывых і мёртвых у зьяўленьні Сваім і ў царстве Сваім:Cwlкаб дасканалым быў чалавек Божы, на ўсякае добрае дзела гатовым.qB[lУсенькае пісаньне натхнёна Богам і карысна дзеля навукі, дзеля дакору, дзеля папраўленьня, дзеля ўзгадаваньня ў праведнасьці,[A/lдый ты з дзяцінства ведаеш сьвятое пісаньне, што зрабіць цябе можа мудрым на збаўленьне вераю, што ў Хрысьце Ісусе.@)lА ты трывай у тым, чаго навучыўся і што табе даверана, ведаючы, кім ты навучаны;?%l
Людзі-ж нягодныя і чарадзеі пасьпявацімуць у зьле, баламуцячы і баламучаныя.> l Дый усе, што жадаюць жыць багабойна ў Хрысьце Ісусе, перасьледаваны будуць.=l у перасьледаваньнях, муках, што здарыліся мне ў Антыохіі, Іконіі, Лістрах; гэтыя перасьледаваньні я перанёс, із усіх вызваліў мяне Госпад.8<il
А ты пайшоў за мной у навуцы, у жыцьці, станоўкасьці, вялікадушнасьці, веры, любві, цярплівасьці,=;sl Але яны ня шмат пасьпявацімуць: бо дурасьць іх выкрыецца перад усімі, як гэта і здарылася з гэнымі.Z:-lЯк Яньні і Ямбр спраціўляліся Майсею, гэтак і яны спраціўляюцца праўдзе, людзі з папсаваным розумам, невукі ў веры9lшто заўсёды вучацца ды ніколі ня могуць дайсьці да пазнаньня праўды.U8#lБо з гэткіх тыя, што закрадаюцца ў дамы і зводзяць жанок, абцяжоных грахамі, кіраваных усялякай пажадлівасьцяй,
7
lмаючы выгляд багабойнасьці, сілы-ж Яго выракшыся. Ад гэтакіх ухіляйся.6#lздрайцамі, напастлівымі, надзьмутымі, будуць больш любіць раскошу, чым Бога, 5lнязгодлівымі, абмоўцамі, непаўстрыманымі, жорсткімі, нялюбячымі дабра, 4 lБо будуць людзі самалюбнымі, срэбралюбцамі, пышнымі, гордымі, зламоўнымі, непаслухмянымі бацьком, няўдзячнымі, бязбожнымі, няпрыязьлівымі,h3 KlВедай жа тое, што ў апошнія дні прыйдуць цяжкія часы. 2 lкаб яны вызваліліся з сеці д’ябла, што жыўцом улавіў іх пад сваю волю.,1Qlу ціхасьці навучаць супраціўнікаў, ці ня дасьць ім Бог пакаяньня дзеля пазнаньня праўды, 03lрабу-жГоспадаву ня сьлед сварыцца, але быць ветлым да ўсіх, навучаючым, лагодным,/+lАд дурнога і ненавуковага змаганьня ўхіляйся, ведаючы, што яно родзіць сваркі;N.lАд юнацкіх пажаданьняў уцякай, а дзяржыся праўды, веры, любві, міру з прызываючымі Госпада ад чыстага сэрца.
~~ }Z|N{yzyy`xwwuuttxsrrk}jii7haggfeedcbba`__]\\x[[:ZY0XWWV{UUWTTSRxRQQ PBOMN-M0LwKK J6HHGFE=DCB5AA@F?>==*<`;:9887L6'44H33O2 11
0d/.-,,W+S* )Y) (''t&%% $x## "c!! N _ c l_5O Q1 gPhI"
E ,
N mb 1[ Вераю Якуб, паміраючы, пабагаславіў кожнага сына Язэпавага і пакланіўся на верх кія свайго.dA Вераю ў будучае пабагаславіў Ізаак Якуба й Ізава. 9 бо ён думаў, што Бог мае сілу і з мёртвых ускрасіць, дзеля чаго й дастаў яго на ўзор. аб якім было сказана: У Ізааку назьвецца насеньне табе; (Быт. 21:12)&E Вераю Аўраам, спакушаны, прывёў Ізаака і, прыняўшы прырачэньне, прынёс адзінароднага,{ Але яны лепшага пажадалі, гэта ёсьць нябеснага; дзеля гэтага і Бог не сароміцца іх, каб іхнім Богам называцца, бо Ён прыгатаваў ім места.xi і, калі-б памяталі тую, з якое выйшлі, дык мелі-б час вярнуцца. Бо тыя, што гэтак кажуць, паказваюць, што яны бацькаўшчыну шукаюць;&E
Усе тыя памерлі водле веры, не атрымаўшы абяцанага, а толькі здалёк пабачыўшы яго, і верылі, і цешыліся, і казалі аб сабе, што яны чужынцы й прыходні на зямлі. ~ I дзеля гэтага ад аднаго, пры тым амярцьвелага, нарадзілася гэтак многа, як многа зораў на небе і як нязьлічоны пясок, што на ўзьбярэжжы мора.h}I Вераю й сама Сара прыняла сілу на зачацьце насеньня і не па часе веку спарадзіла, бо верным лічыла Таго, Хто даў абяцаньне. |y
бо чакаў места, маючага фундамэнты, якога будаўнічы й тварэц Бог.Z{- Вераю асеў ён на зямлі абяцанай, як на чужой, і жыў у шатрох з Ізаакам і Якубам, сунасьледнікамі таго-ж прырачэньня;Xz) Вераю пакліканы Аўраам паслухаўся, каб ісьці ў месца, якое меў дастаць у спадчыну, і выйшаў, ня ведаючы, куды йдзе.9yk Вераю Ной, дазнаўшыся аб ніколі ня бачаным, праз асьцярожнасьць пабудаваў карабель на спасеньне дому свайго; ею асудзіў ён сьвет і па веры ўнасьледаваў праведнасьць.Yx+ А бяз веры дагадзіць немагчыма; бо хто прыходзіць да Бога, мусіць верыць, што Ён ёсьць і шукаючым Яго дае нагароду.#w? Вераю Энох быў перанесены, каб Яму сьмерці ня бачыць; і не знайшлі яго, бо перанёс яго Бог. Бо да перанясеньня яго было пасьведчана аб ім, што дагадзіў Богу.v/ Вераю Авель прынёс Богу ахвяру, лепшую за Каінаву, ды ею дастаў сьвядоцтва праведнасьці, як засьведчыў Бог аб дарох яго; ею ён яшчэ й памершы гаворыць. u1 Вераю пазнаем, што вякі складзены словам Божым, каб з нявідомага сталася бачнае.Et Бо ў ёй пасьведчаны старажытныя.s Вера-ж ёсьць зьдзейсьненьне спадзяванага, пэўнасьць у рэчах, якіх ня бачым.~ru
'Мы-ж не палахлівыя на пагібель, але веруючыя на збаўленьне душы.5qc
&А праведны вераю жыць будзе; — і: калі хто спалохаецца, не ўпадабае яго душа Мая. (Аввак 2:3-4)p}
%бо яшчэ крыху, крыху, і прыдзе Той, Хто надыходзе, і не замарудзіць.o
$Бо патрэбна вам цярплівасьць, учыніўшы волю Божую, дастаць абяцанае;rn]
#Дык не пакідайце адвагі вашае, якая мае вялікую нагароду.m
"бо вы і маім путам спачувалі, і рабаваньне багацьця вашага з радасьцяй прыймалі, ведаючы, што маеце на нябёсах багацьце лепшае, непераходзячае.l!
!то самі выстаўляныя на зьнявагі і зьдзекі, то дзелючы такое-ж жыцьцё другіх,+kO
Прыпомніце-ж першыя дні вашыя, калі вы, прасьвечаныя, вытрымалі вялікае тамленьне мукаў,Lj
Страшна папасьці ў рукі Бога Жывога.bi=
Мы ведаем Таго, Хто сказаў: Мне помста, Я аддам, кажа Госпад. I ізноў: Госпад будзе судзіць народ Свой. (Другазак 32:35-36)&hE
наколькі-ж, думаеце, цяжэйшае кары варты будзе той, хто Сына Божага патаптаў, і кроў запавету, якою ён асьвячоны, за звычайную ўважаў, і Духа ласкі зьняважаў?3g_
Хто адступіўся ад закону Майсеявага пры двох ці трох сьведках, хай памрэць без зьмілаваньня; f7
але нейкае страшное чаканьне суду і палу агнявога, што мае пажэрці супраціўнікаў./eW
Бо калі мы самахоць грашым, прыняўшы пазнаньне праўды, дык ужо не астаецца ахвяра за грахі,d
не пакідаючы зграмаджэньня свайго, як ёсьць у некаторых звычай, але заклікаючы (да яго), і тым балей, чым балей выглядаеце набліжэньня гэнага дня.c
I ўважайма адзін на аднаго, заахвочываючы да любві і добрых учынкаў,b{
трымаймася няўхільна вызнаньня надзеі, (бо верны Той, Хто прырок).Oa
прыступайма з шчырым сэрцам, у поўні веры, акрапіўшы сэрцы ад сумленьня благога і абмыўшы цела чыстай вадою,c`?
ды маючы вялікага Сьвяшчэньніка над домам Божым,_
шляхам новым і жывым, які Ён аднавіў нам праз заслону, гэта ёсьць цела Свае,^
Дык, браты, маючы адвагу ўваходзіць у сьвятыню крывёй Ісуса Хрыста,d]A
А дзе адпушчэньне іх, там непатрэбны дар за грахі._\7
і грахоў іх і беззаконьняў іх ня ўспомню балей.^[5
Вось запавет, які пакладу?? вам пасьля дзён гэных, кажа Госпад: даўшы законы Маі ў сэрцы іх, напішу іх і ў думках іхніх,UZ#
Сьведчыць жа нам і Дух Сьвяты; бо сказана:vYe
Бо Ён адным дарам дасканалымі зрабіў назаўсёды асьвячаных.$XA
ждучы далейшага, дакуль ворагі Яго будуць пакладзены к падножжу ног Яго. (Псал 2:8)W{
Ён жа, прынесшы адну ахвяру за грахі, назаўсёды сеў праваруч Бога,dVA
І ўсякі сьвяшчэньнік штодня стаіць, служачы ды мнагакротна прыносячы тыя-ж ахвяры, якія ніколі ня могуць зьняць грахоў.U
Гэтай вось воляй асьвячоны мы аднакротна прынясеньнем цела Ісуса Хрыста.#T?
пасьля сказаў: вось іду учыніць волю Тваю, Божа. Касу??е першае, каб паставіць другое.S{
Сказаўшы перш, што ні ахвяры, ні дару, ні ўсепаленьняў, ні (ахвяры) за грэх Ты не захацеў і не ўпадабаў, — а яны прыносяцца водле закону, —8Ri
Тады Я сказаў: вось іду (на пачатку кнігі напісана аба Мне) учыніць волю Тваю, Божа. (Псал 39:7-9)aQ;
Усепаленьні й (ахвяры) за грэх недаспадобы Табе.AP{
Дзеля гэтага (Хрыстос), уваходзячы ў сьвет, кажа: Ахвяры й дару Ты не захацеў, але цела прыгатаваў мне.lOQ
бо немагчыма, каб кроў быкоў ды казлоў зьнімала грахі.JN
Але ў іх што-году ўспамін аб грахох,AM{
Бо кінулі-б прынасіць іх, бо ўжо ня мелі-б ніякае сьвядомасьці грахоў тыя, што служаць, раз ачышчаныя.1L ]
Бо закон, маючы цень будучага дабра, а ня самы абраз рэчаў, тымі-ж ахвярамі, што прыносяцца кожын год, ніколі ня можа зрабіць дасканалымі тых, што прыходзяць (з імі). Ky гэтак і Хрыстос, раз прынесшы Сябе ў ахвяру, каб панясьці грахі многіх, другі раз бяз грэху зьявіцца тым, што чакаюць Яго, на збаўленьне.cJ? I як людзям назначана раз памерці, а пасьля суд, —I (бо трэба-б Яму мнагакротна цярпець мукі ад пачатку сьвету), а Ён адзін раз на канцы вякоў зьявіўся дзеля зьнішчэньня грэху Сваей ахвярай.LH і не дзеля таго, каб мнагакротна прынасіць Сябе, як кожын год уваходзіць архірэй у сьвятыню з чужою крывёй,G{ Бо Хрыстос увайшоў не ў рукатворную сьвятыню, на ўзор праўдзівае збудаваную, але ў самае неба, каб зьявіцца цяпер абліччу Божаму за нас;FF Дык і трэба было, каб абразы нябеснага ачышчаліся гэтымі, а самае нябеснае — лепшымі за гэтыя ахвярамі.%EC Ды бадай усё па закону ачышчаецца крывёй, і без праліцьця крыві ня бывае адпушчэньня.D Гэтак сама акрапіў крывёю і скінію, і ўсё судзьдзе дзеля служэньня.sC_ кажучы: Гэта кроў запавету, які паклаў вам Бог. (Вых 24:8)@By Бо, як былі сказаны Майсеем усе запаведзі па закону ўсяму народу, ён, узяўшы кроў цялят і казлоў з вадою ды воўнай чырвонай ды гізопам, акрапіў і самую кнігу, і ўвесь народ,RA Дык і першы быў замацаваны не бяз крыві. @9 бо запавет мае сілу пасьля памершых: ён ня мае сілы, пакуль жыве той, хто адказывае.y?k Бо дзе тастамант, там мусіць прыйсьці сьмерць адказываючага,_>7 Дзеля гэтага Ён ёсьць пасярэднік новага запавету, каб, як станецца сьмерць дзеля адкупленьня ад праступкаў, што ў першым запавеце, тыя, што пакліканы да вечнае спадчыны, дасталі абяцанае.!=; дык наколькі балей кроў Хрыста, Які Духам Сьвятым прынёс Сябе беззаганнага Богу, ачысьціць сумленьне вашае ад мёртвых дзел, дзеля служэньня Богу Жывому?6<e
Бо, калі кроў быкоў і кароў ды попел каровы, акрапляючы апаганеных, асьвячае на чыстасьць цела,T;! ды ня з крывёю казлоў і цялят, але з уласнай крывёю, адзін раз увайшоў у сьвятыню, знайшоўшы вечнае адкупленьне.s:_ Але Хрыстос, зьявіўшыся, як Архірэй будучага дабра, з большаю й дасканальшаю скініяй, нерукатворнаю, гэта ёсьць не такое будовы,K9
якія толькі ў стравах і напітках ды розных абмываньнях і установах цела, ды пастаўлены аж да часу направы.8 якая ёсьць абраз цяперашняга часу, калі прыносяцца дары й ахвяры, якія ня могуць зрабіць дасканалым паводле сумленьня таго, хто служыць,17[ Гэтым Дух Сьвяты паказвае, што яшчэ не адкрыты шлях у сьвятыню, дакуль стаіць першая скінія,F6 а ў другую — раз у год адзін толькі архірэй, не бяз крыві, якую прыносіць за сябе і за няведаньне народу.?5w Калі-ж гэта так наладжана, дык у першую скінію заўсёды ўваходзяць сьвяшчэньнікі адпраўляць службу,*4M а над ім Хэрувімы славы, ацяняючы ачысьцільню: аб іх ня сьлед цяпер гаварыць падрабязна.93k што мела залатую кадзільню і абкладзены з усіх бакоў золатам карабель запавету, у якім залатая судзіна з маннай ды паліца Ааронава, што расцьвіла, і табліцы запавету,k2O За другой жа заслонай скінія, званая Сьвятое Сьвятых,G1 Бо скінія, тая першая, была збудаваная, і ў ёй сьветач і стол і складаньне хлябоў, ды завецца яна Сьвятая.|0 s Дык жа і першая скінія мела уставы служэньня і сьвятыню зямную.!/;
А сказам «новы» састарыў першы; а састарэўшае і старэючае блізка да зьніштажэньня.M. Бо міласьцівы буду да няправеднасьцяў іх і грахоў іхніх, і беззаконьняў іх ня ўспомню балей. (Ерам 31:31-34)~-u I ня будзе вучыць кожны бліжняга свайго, і кожны брата свайго, кажучы: пазнай Госпада; бо ўсе, ад малога да вялікага, ведаць Мяне будуць.1,[
Вось запавет, які дам дому Ізраіляваму пасьля Тых дзён, — кажа Госпад: Даўшы законы Мае ў думкі іх, напішу іх і на сэрцах іхніх і буду ім Бог, а яны Мне будуць народ.c+? не паводле запавету, які з бацькамі іх зрабіў у той дзень, калі ўзяў іх за руку, каб вывесьці іх з зямлі Эгіпскай; бо яны ня вытрывалі ў запавеце Маім, і Я перастаў рупіцца аб іх, — кажа Госпад.Y*+Бо-ж, дакараючы іх, кажа: вось, надыходзяць дні, кажа Госпад, калі зроблю з домам Ізраіля і з домам Юды новы запавет,)Бо калі-б той першы быў без заганы, дык ня шукалася-б месца другому.k(OЦяпер жа Ён атрымаў служэньне тым дасканальшае, чым лепшага Ён пасярэднік запавету, які ўзаконіўся на лепшых прырачэньнях.;'oякія служаць абразу?? і ценю нябеснага, як сказана было Майсею, калі ён маніўся зрабіць скінію: Глядзі, сказана, рабі ўсё па ўзору, паказанаму табе на гарэ. (Выхад 25:40)O&Бо калі-б Ён быў на зямлі, дык ня быў-бы сьвяшчэньнікам, бо ёсьць сьвяшчэньнікі, што па закону прыносяць дары,[%/Бо кожны архірэй стаўляецца на тое, каб прынасіць дары й ахвяры; дык трэба было, каб і Гэты меў нешта, што прынесьці. $слуга сьвятыні і скініі праўдзівай, якую паставіў Госпад, а не чалавек.5# eГалоўнае-ж у сказаным ёсьць: мы маем Архірэя такога, што сеў праваруч пасаду велічы на нябёсах,y"k Бо закон стаўляе за Архірэяў людзей, маючых слабасьці; а слова прырачэньня, што пасьля закону, (паставіла) Сына, навекі дасканалага. !1Які ня мае патрэбы штодня, як архірэі, прынасіць ахвяры сьпярша за свае грахі, пасьля за грахі народу: бо Ён зрабіў гэта за-раз, прынесшы (ў ахвяру) Сябе.q [Гэткага і трэба было нам Архірэя: сьвятога, вольнага ад зла, беззаганнага, адлу??чанага ад грэшнікаў і узвышанага па-над нябёсы,C дык і можа назаўсёды збаўляць тых, што прыходзяць праз Яго да Бога, заўсёды жывы, каб заступацца за іх. }а Гэты праз тое, што вечна трывае, мае сьвяшчэнства непраходзячае, wI тых сьвяшчэньнікаў было балей, бо сьмерць недапускала трываць;d Aпагэталькі парукай лепшага запавету стаўся Ісус.W'(бо тыя ставаліся сьвяшчэньнікамі бяз прысягі, а Гэты — з прысягай Таго, Хто казаў да Яго: Кляўся Госпад і не пакаецца: Ты сьвяшчэньнік навек па уставу Мэльхісэдэкаваму), (Псал. 109:4)EI паколькі гэта не бяз прысягі, —*Mбо закон нічога не давяршыў; але ўводзіцца лепшая надзея, праз якую набліжаемся да Бога.
А раней быўшая запаведзь адкінена праз бяссільле яе і бескарыснасьць;{Бо сьведчыцца: Ты сьвяшчэньнік навек па уставу Мэльхісэдэкаваму./Які не па закону запаведзі цялеснае стаўся, але па сіле нязьнішчальнага жыцьця.-I яшчэ ясьней відаць з таго, што нападобу Мэльхісэдэку ўстае іншы сьвяшчэньнік,Y+бо ведама, што Госпад наш зазьяў з калена Юдавага, а аб гэтым калене Майсей нічога не сказаў адносна сьвяшчэнства.<q
Бо Той, аб Кім гаворыцца гэтае, належаў да другога калена, з якога ніхто не прыступаў да ахвярніка;wg Бо з зьменай сьвяшчэнства канечнай робіцца і зьмена закону. y Дык, калі-б зьвяршэньне было праз сьвяшчэнства лявіцкае, (бо народ ад яго закон дастаў), дык якая йшчэ патрэба паўставаць іншаму сьвяшчэнству па уставу Мэльхісэдэкаваму, а не па уставу Аронаваму называцца?}
бо ён быў яшчэ ў сьцягнах бацькавых, калі спаткаў яго Мэльхісэдэк.) I, адным словам, праз Аўраама ўзята дзесяціна і з Левія, які сам бярэ дзесяціны, 5I тут дзесяціны бяруць людзі сьмяротныя, а там — той, аб Якім сьведчыцца, што жыве.i
KБяз усякае-ж спрэчкі меншае багаслаўляецца большым.F Ён жа, не паходзячы з іхняга роду, дастаў дзесяціну ад Аўраама і пабагаславіў таго, што меў прырачэньне.U #I тыя з сыноў Левіных, што прымаюць сьвяшчэнства, маюць запаведзь — браць паводле закону дзесяціну з народу, гэта ёсьць з сваіх братоў, хаця й гэтыя паходзяць ад сьцягнаў Аўраамавых.
5Бачыце-ж, як вялік той, каму й дзесяціну даў Аўраам патрыарх із найлепшае здабычы. бяз бацькі, бяз маткі, без радаводу, ня маючы ні пачатку дзён, ні канца жыцьця, упадоблены-ж Сыну Бомсаму, астаецца сьвяшчэньнікам назаўсёды.gGды яму дзесяціну аддзяліў Аўраам ад усяго (— першае ў перакладзе цар праўды, а пасьля і цар Салімскі, гэта ёсьць цар міру), {Бо Мэльхісэдэк, цар Саліму, сьвяшчэньнік Бога Найвышэйшага, той, што спаткаў Аўраама, як варочаўся з пабоішча цароў, і пабагаславіў яго,9kкуды, як наш папярэднік, увайшоў Ісус, стаўшыся Архірэем навек паводле уставу Мэльхісэдэкавага.+Oякую маем, як якар душы, бясьпечную, пэўную, і ўваходзіць яна ў самае нутраное за заслону,{каб у дзьвёх нязьменных рэчах, у якіх для Бога зманіць немагчыма, мелі крэпкае пацяшэньне, прыбегшы ўзяці надзею, што перад намі ляжыць,NДзеля гэтага й Бог, хочучы балей паказаці насьледнікам прырачэньня нязьменнасьць волі Сваей, ужыў прысягу,(IБо людзі клянуцца вышэйшым, і кожнае спрэчкі між імі канец на сцьвярджэньне — прысяга.kOДык вось (Аўраам), як доўгацярплівы, атрымаў абяцанае.8 iкажучы: Запраўдным багаслаўленьнем пабагаслаўлю?? цябе і, памнажаючы, памножу цябе. (Быт 22:17) 7
Бо Бог, прыракаючы Аўрааму, ня маючы клясьціся нікім вышэйшым, кляўся Самым Сабою,R~ каб ня стацца вам лянівымі, але насьлядаваць тых, што вераю і доўгацярплівасьцяй бяруць у спадчыну абяцаньне.}+ Хочам жа, каб кожны з вас выяўляў такую-ж рупнасьць аб цьвёрдую надзею даканца;z|m
Бо Бог не несправядлівы, каб забыўся аб дзеле вашым і працы любві, якую вы выявілі дзеля іменьня Яго, калі служылі і служыце сьвятым.'{G Мы-ж спадзяемся ад вас, умілаваныя, лепшага і маючага збаўленьне, хаця й гаворым гэтак.=zsтая-ж, што прыносіць церні й пустазельле, нікчэмная і блізкая да праклёну: канец яе — на спаленьне.~yuБо зямля, якая п'е дождж, што часта зыходзе на яе, і родзіць расьліну, карысную для тых, хто садзіць яе, — дастае багаслаўленьне ад Бога;Qxды адпалі, — ізноў абнаўляць каяньнем, калі яны йзноў раскрыжоўваюць у сабе Сына Божага і зьдзекуюцца над Ім.rw]і пакаштавалі добрага слова Божага і сілаў будучага векуWv'Бо немагчыма тых, што раз былі прасьвечаны, і паспробавалі дару нябеснага, і сталіся супольнікамі Духа Сьвятога,Hu I зробім гэтае, калі Бог дазволіць..tUнавукі аб хрышчэньнях, і аб ускладаньні рук, і аб уваскрасеньні мёртвых, і аб судзе вечным.s Дык, пакінуўшы пачатак Хрыстовага слова, пасьпяшайма да дасканаласьці, не кладучы ізноў падставы дзеля пакаяньня ад мёртвых дзел і веры ў Бога,CrДасканалых-жа есьць цьвёрдая страва, тых, у якіх пачуцьці навыкам прывучаны распазнаваць дабро і зло.q
Бо ўсякі, хто корміцца малаком, нясьведамы ў слове праўды, бо ён дзіцятка.}ps Бо вас, якія, водле часу, мусілі-б быць вучыцялямі, трэба йзноў вучыць пачаткаў слоў Божых, і вам патрэбна малако, а ня цьвёрдая страва.$oA Аб Ім нам вялікае слова, ды цяжка яго высказаць, бо вы зрабіліся няздольнымі слухаць.cn?
названы ад Бога Архірэем па уставу Мэльхісэдэка. m3 і, зьвяршоны, зрабіўся для ўсіх, хто Яму паслухмяны, прычынаю вечнага збаўленьня,mlSХоць Ён і Сын, аднак праз мукі паслухмянства навучыўся&kEУ дні цела Свайго Ён з вялікім лямантам і сьлязьмі прыносіў малітвы і просьбы к Таму, Хто мог выбавіць Яго ад сьмерці, і быў выслуханы за пакорлівасьць Сваю.+jOяк і ў другім месцы кажа: Ты сьвяшчэньнік навек па уставу Мэльхісэдэкаваму. (Псал 109:4)tiaГэтак і Хрыстос ня Сам Сябе ўславіў, каб быць Архірэем, але Той, Хто сказаў Яму: Ты Сын Мой, сягоньня Я Цябе спарадзіў, (Псал. 2:7) h1I ніхто сам сабою ня прыймае гэтае чэсьці, але той, хто пакліканы Богам, як і Арон.g)і дзеля гэтага павінен, як за народ, гэтак і за сябе, прынасіць ахвяры за грахі.fкаб мог выбачаць няцямлючым і блукаючымся, бо й сам абложаны нядужасьцяй,ee EБо ўсякі архірэй, спаміж людзей выбіраны, дзеля людзей стаўляецца на тое, што Божае, каб прынасіць дары й ахвяры за грахі,QdДык прыступайма з адвагаю да пасаду ласкі, каб дастаць зьмілаваньне ды ласку знайсьці на падмогу ў добры час.c Бо маем Архірэя не такога, што ня мог-бы спачуваць слабасьцям нашым, але такога, які, падобна нам, дазнаў у-ва ўсім спакушэньня, апрача грэху.-bSДык, маючы Архірэя вялікага, што нябёсы прайшоў, Ісуса, Сына Божага, трымаймася вызнаньня.3a_
I няма стварэньня, укрытага ад Яго, але ўсё абнажона й адкрыта вачам Яго, да Якога нашае слова.:`m Бо слова Божае жывое і дзеючае, ды гастрэйшае за ўсякі меч двусечны, і пранікаючае да разьдзяленьня душы і духа, суставаў і мазгоў, і су??дзіць думкі й лятуценьні сэрца.
f L~Q}}.|m{{zYyyLxJwvuu0t)s{rrOponndmllkkj}ihhCgfeeccNbaa2`i_j^]\[[ ZZwYXX/WDV}UU:T*SRRWQQyPPNMM]LKYJJI{ICHGGrFEDD[CCCB!A/@]??:>>=[<<,;N:99i8?7O6I5432110//.Z-q,,7+h**)((%'&&\%v$$###"E! & g $2w`#x
X
@ 7).wT}f 3 Вось мы шчасьлівымі называем тых, што цярпелі. Вы чулі пра стойкасьць Іова і бачылі канец яго ад Госпада, бо Госпад вельмі міласэрны й спагадлівы.S2
За прыклад мук ліхіх і доўгацярплівасьці — вазьмеце, браты маі, прарокаў, што іменьнем Госпадавым прамаўлялі.@1y Не наракайце, браты маі, адзін на аднаго, каб ня быць засуджанымі: вось судзьдзя стаіць за дзьвярыма.0Цярпіце доўга і вы, умацуйце сэрцы вашыя, бо прыход Гасподні набліжаецца.O/Дык вось, браты, будзьце доўгацярплівымі да прыходу Госпадавага. Глядзеце: зямляроб жджэ каштоўнага плоду ад зямлі і дзеля яго церпіць доўга, пакуль дастане дождж раньні і позны.v.eВы засудзілі, забілі справядлівага: ён не спраціўляўся вам.3-_Вы мелі раскошу й асалоду на зямлі; накармілі сэрцы вашыя, быццам на дзень, калі вас заколюць.w,gВось галосіць заплата, якую вы затрымлівалі ў работнікаў, што пажалі палі вашыя; і ляманты жанцоў дайшлі да вушэй Госпада Саваофа.
+
Золата вашае й серабро вашае пайржавела, і іржа іх сьведчыць супраць вас і зьесьць цела вашае, як агонь: вы сабралі сабе скарб на апошнія дні.q*[Багацьце вашае згніло, і вопраткі вашыя зьедзены мольлю.) А ну-ж вы, багатыя: плачце й галасеце над злыбедамі вашымі, што йдуць на вас!v(eДык вось, хто ведае, як рабіць дабро, ды ня робіць, грэх таму.'/вы вось праз пыху сваю пуста хваліцеся. Усякае гэткае пустахвальства ёсьць зло.1&[Замест таго, каб вам гаварыць: калі Госпад захоча й будзем жывыя, дык зробім тое ці другое, —W%'вы, якія ня ведаеце, што будзе заўтра: бо што такое вашае жыцьцё? Пара, што зьяўляецца на малы час, а потым зьнікае.|$q
А ну цяпер вы, што кажаце: сягоньня ці заўтра вырушым у такое й такое места і пражывем там адзін год, і будзем таргаваць і зарабляць, — # Адзін законадаўца можа збавіць і загубіць; а хто ты, што судзіш другога?O" Не абмаўляйце, браты, адзін аднаго: хто брата абмаўляе й асуджае брата свайго, той абмаўляе закон і судзіць закон; а калі ты судзіш закон, то ты не выпаўніцель закону, але судзьдзя.U!#
Скарыцеся перад Госпадам, і ўзвысіць вас.% C скрушайцеся, плачце й галасіце: някай сьмех ваш абернецца ў плач, і радасьць — у гора.A {Бліжэй падыйдзеце да Бога, і прыблізіцца да вас. Ачысьціце рукі, грэшнікі, папраўце сэрцы, двудушныя;o WДык пакарыцеся Богу; супраціўцеся дяблу, і ўцячэ ад вас.; oі тым большую дае ласку, дык і сказана: Бог гордымі брыдзіцца, а пакорным ласку дае. (Прыпов 3:34) -Ці вы думаеце, што надарма кажа Пісаньне: да завісьці любіць дух, што жыве ў нас? Бясчэсныя й бясчэсьніцы! Ці ня ведаеце, што дружба са сьветам ёсьць варожасьць да Бога? Дык, хто хоча быць другам сьвету, той робіцца ворагам Богу.Просіце і не дастаецё, бо просіце блага, каб ужыць на раскошы вашыя.]3Жадаеце й ня маеце; забіваеце й завідуеце, — ды ня можаце дасягнуць; сварыцёся і ваюеце, ды ня маеце, бо ня просіце. —! =Скуль войны й бітвы у вас? Ці ня згэтуль: з раскошаў вашых, што ў членах вашых ваююць?c?Плод жа праўды ў міры сеецца тымі, што мір робяць.,QАле мудрасьць, што зьверху зыходзе, перадусім чыстая, потым згодлівая, лагодная, паслухмяная, поўная міласэрдзя й добрых пладоў, бесстаронная і некрывадушная.wgбо гдзе завісьць і сваркі, там ладу няма і ўсе благія ўчынкі.+гэта ня ёсьць мудрасьць, што зьверху зыходзе, але зямйая, душэўная, дэманічная,GАле, калі ў вашым сэрцы вы маеце горкую завісьць і сварлівасьць, дык не хвалецеся і не брашыце на праўду:4a
Хто з вас мудры й разумны? Пакажы гэта на дзеле добрым паступаньнем з лагоднасьцяй мудрасьці. Ня можа, браты маі, смоква радзіць аліўкі, ці вінаградная лаза смоквы: гэтак сама і адна крыніца ня можа выліваць салоную і салодкую ваду.eC Ці цячэ з аднаго жарала крыніцы салодкае і горкае?,Q
з тых самых вуснаў выходзіць багаслаўленьне і праклён. Не павінна быць гэтага, маі браты. Ім славім Бога і Айца — і ім праклінаем людзей, што створаны на ўзор Бога;;
oа ўгамаваць языка ніхто з людзей ня можа: гэта — нястрымнае зло; ён напоўнены сьмяротнаю атрутаю.> uбо ўсякая прырода зьвераў і птушак, гадаў і марскіх жывёл гамуецца й угамована прыродаю чалавечаю," =і язык — агонь, сьвет няпраўды. Язык гэтак зьмяшчаецца міжы членамі нашымі, што апаганівае ўсё цела і запалівае круг жыцьця, а сам запальваецца ад геенны,>
uгэтак і язык — невялікі член, але шмат робіць. Паглядзі, невялікі агонь, а як многа рэчаў запалівае;O вось і караблі ун якія вялікія, што іх ветры магутныя носяць, а невялікім стырном кіруюцца, куды хоча корнік; 5Вось мы ўкладаем зялезы ў рот коням, каб яны слухаліся нас, і кіруем усім целам іх;=sбо ўсе мы шмат грашым. Хто не грашыць словам, той — дасканалы чалавек, які дуж закелзаць і ўсё цела. 3Браты маі! Ня многія рабецеся вучыцялямі, ведаючы, што мы большы дастанем прысуд,zmБо, як цела бяз духа мёртвае, гэтак і вера мёртвая бяз учынкаў.KГэтак сама й Рааб блудніца ці ня ўчынкамі апраўдалася, прыняўшы пасланцоў і адправіўшы іх другой дарогай? yЦі бачыце, што чалавек апраўдываецца ўчынкамі, а ня вераю толькі?b=I выпаўнілася Пісаньне, якое кажа: Паверыў Аўраам Богу, і залічана яму за праведнасьць, і — другам Божым быў ён названы. Ці бачыш, што вера дапамагала ўчынкам яго, і ўчынкамі вера завяршылася?+ OЦі-ж ня ўчынкамі апраўдаўся Аўраам, бацька наш, узьвёўшы на ахвярнік Ізаака, сына свайго?Але ці хочаш ведаць, чалавеча нікчэмны, што вера бяз учынкаў мёртвая? ~yТы верыш, што Бог адзін: добра робіш; і злыя духі вераць і дрыжаць.r}]Але хто-небудзь скажа: ты маеш веру, а я маю ўчынкі: пакажы мне веру тваю з учынкаў тваіх, і я з маіх учынкаў пакажу табе маю? веру.m|SГэтак і вера, калі ня мае ўчынкаў, сама па сабе мёртвая.\{1і нехта з вас скажа ім: ідзеце ў супакоі, грэйцеся і карміцеся, але ня дасьць ім патрэбнага для цела: што за карысьць?vzeКалі брат ці сястра неадзетыя і ня маюць стравы штодзеннае,KyШто за карысьць, браты маі, калі хто кажа, што ён мае веру, ды ўчынкаў ня мае? Ці можа гэтая вера збавіць яго?x)
Бо ня мае суд ласкі для таго, хто не зрабіў ласкі; ласка па-над суд вывышшаецца.w- Гэтак гаварэце і гэтак рабеце, як тыя, што маюць быць суджаны па закону свабоды.evC Бо Той, хто сказаў: не чужалож! сказаў такжа: не забі, дык калі ты не чужаложыш, але забеш, то ты таксама праступнік закону.*uM
Бо хто выпаўняе ўвесь закон, ды саграшыць у нечым адным, той робіцца вінаватым у-ва ўсім.0tY але калі на аблічча ўзіраецеся, дык робіце грэх і праступнікамі аказваецеся перад законам.FsКалі вы выпаўняеце царскі закон паводле пісаньня: палюбі бліжняга твайго, як самога сябе, добра робіце;~ruЦі-ж не яны зьняслаўляюць добрае імя вашае, якім вы называецеся?-qSА вы пагардзілі бедным. Ці-ж не багатыя прыгнятаюць вас, і ці-ж не яны цягаюць вас па судох?%pCПаслухайце, браты маі ўмілаваныя: ці-ж ня бедных сьвету гэтага выбраў Бог быць багатымі вераю і ўзяць у спадчыну Царства, якое Ён абяцаў тым, што любяць Яго? o3дык ці-ж не перасуджваеце вы ў сабе і ня робіцеся судзьдзямі з нягоднымі думкамі? n5і вы паўзіраецеся на адзетага ў багатую вопратку і скажаце яму: табе добра сесьці тут, а беднаму скажаце: ты стань там, ці сядай тут, ля падножжа майго, —pmYБо калі на сабраньне вашае ўвойдзе чалавек з залатым пярсьцёнкам, у багатай вопратцы, дый увойдзе і бедны ў мізэрнай вопратцы,-l UБраты маі! Не на аблічча ўзіраючыся, мейце веру ў Госпада нашага Ісуса Хрыста услаўленага.k Чыстая і беззаганная багабойнасьць перад Богам Айцом — у тым, каб даглядаць сірот і ўдоваў у горы іх і дзяржацца неапаганеным ад сьвету.lj SКалі хто сярод вас думае, што ён багабойны, ды не закелзае языка свайго, але ашуківае сэрца свае, у таго багабойнасьць пустая.&i GАле хто ўглыбляецца ў дасканалы закон свабоды і трывае ў ім, той, стаючыся не слухачом забываючымся, але выпаўніцелем дзела, шчасьлівы будзе ў дзеяльнасьці.uh eён паглядзеў на сябе і адыйшоўся, ды ўраз жа забыўся, які ён.Mg Бо хто слухае слова і не выпаўняе, той падобны да чалавека, які разглядае прыраджонае аблічча свае ў люстры:f +Будзьце-ж выпаўніцелямі слова, а не слухачамі толькі, ашуківаючымі самых сябе.Ze /Дзеля гэтага, адклаўшы ўсякі бруд і астачу злосьці, у пакоры прымеце насаджанае слова, што душы вашыя збавіць можа.Td #бо гнеў чалавека ня творыць праўды Божае.Tc #Дык вось, браты маі ўмілаваныя, усякі чалавек няхай будзе хуткі паслухаць, павольны гаварыць, няскоры гневацца,#b AЗахацеўшы, спарадзіў нас словам праўды, каб быць нам нейкім пачаткам тварэньняў Яго.ba ?кожнае добрае даньнё і кожны дасканалы дар зыходзе з вышыні, ад Айца сьветласьцяў, у Якога няма адмены ані зьменнасьці.O` Не баламуцьцеся, браты маі ўмілаваныя:_ 1а пасьля пажаданьне, зачаўшы, спараджае грэх, а зроблены грэх спараджае сьмерць. ^ {А кожны спакушаецца, захоплены й прываблены ўласным пажаданьнем;N]
У часе спакушэньня ніхто хай ня кажа: Бог мяне спакушае; бо Бог не спакушаецца злом, і сам нікога не спакушае.n\ W Шчасьлівы чалавек, які выдзержывае спакусу, бо, як выпрабаваны, ён дастане вянок жыцьця, што абяцаў Госпад тым, хто любіць Яго.t[ c Бо ўзыйшло сонца са сьпекай і высушыла траву, і цьвет яе апаў, і хараство аблічча яе счэзла; гэтак і багаты на шляхох сваіх завяне.qZ ]
а багаты сваім паніжэньнем, бо праміне, як цьвет на траве.fY G Няхай жа хваліцца паніжаны брат сваей высокасьцяй,bX ?Двудушны чалавек няцьвёрды на ўсіх сваіх шляхох.{W qДык няхай ня думае гэткі чалавек, што нешта дастане ад Госпада.uV eАле няхай просіць з вераю, ані не сумляваючыся, бо той, хто сумляваецца, падобны да марское хвалі, якую вецер уздыймае й разьбівае.\U 3Калі-ж у каго з вас не хапае мудрасьці, няхай просіць у Бога, які дае ўсім проста і без дакораў, — і будзе яму дадзена.%
Памінайце настаўнікаў вашых, якія казалі вам слова Божае; і, пазіраючы на сканчэньне жыцьця іх, пераймайце веру.C=
Дзеля гэтага мы адважна кажам: Госпад мне ўспамога, і не ўбаюся: што зробіць мне чалавек?. (Псал 117:6)g<G
Ня мейце нораву срэбралюбнага, здавальняючыся тым, што ёсьць. Бо Сам сказаў: Не астаўлю цябе і ня кіну цябе. (Іс. Нав. 1:5)E;
Супружства (хай будзе) чэснае ў усіх і ложа беззаганнае; а блуднікаў ды распусьнікаў няхай судзіць Бог.;:o
Памятайце аб вязьнях, як-бы і вы з імі былі ў путах, і аб тых, што гора церпяць, бо-ж і самі вы ў целе.<9q
Аб гасьціннасьці не забывайцеся; бо праз яе некаторыя, ня ведаючы, аказалі гасьціннасьць Ангелам.:8 q
Любоў братняя няхай трывае.i7K бо Бог наш ёсьць агонь, што пажырае. (Другазак 4:24)W6' Дык мы, прыняўшы царства непарушнае, ласку маем, праз якую служыцімем Богу даспадобы з саромлівасьцяй і страхам,'5G Словы «яшчэ раз» паказваюць зьмену ўстрасанага, як створанага, каб трываць непарушна.Z4- голас Якога тады захістаў зямлёю, цяпер жа прырок, кажучы: Яшчэ раз устрасяну ня толькі зямлю, але й неба. (Аг 2:7)(3I Глядзеце, не адвярнецеся й вы ад таго, хто гаворыць. Бо, калі тыя не ўцяклі, не паслухаўшы прарочыўшага на зямлі, то тым балей мы, калі адвернемся ад нябеснага,62e і да пасярэдніка новага запавету, Ісуса, і да крыві акрапленьня, што лепш за Авеляву прамаўляе.{1o да зграмаджэньня і царквы першакоў, запісаных на нябёсах, і да Судзьдзі ўсіх, Бога, і да духаў праведнікаў, што дайшлі дасканаласьці,E0 Але вы прыступіліся да гары Сыону і да места Бога Жывога, да нябеснага Ерузаліму і да мірыядаў Ангелаў,/ і гэткая жахлівая была гэная праява, што Майсей сказіаў: Я у страху й дрыжу).S. (бо ня вытрымалі загаданага: калі і зьвер дакранецца да гары, будзе ўкаменаваны ці каменем забіты, (Вых. 19:13)*-M ані да гуку трубнага і голасу мовы, аб якім чуўшыя прасілі, каб да іх ня было больш слова,*,M Бо не прыступіліся вы да гары датыкальнае і агнём палаючае, ані да цемры, і мроку, і буры,+ Бо ведайце, што і пасьля ен, хочучы ўнасьледаваць багаслаўленьне, быў адкінены; бо не знайшоў месца пакаяньня, хоць і шукаў яго з сьлязьмі.G* каб ня было між вамі каго блуднага, ці нясьведамага, як Ізаў, які за адну страву аддаў першародзтва сваё.)/ гледзячы, каб хто ня ўтраціў ласкі Божае; каб які горкі корань, вырасшы ўверх, не зрабіў шкоды, ды праз яго каб не апаганіліся многія; (Другазак. 29:18)(# Старайцеся аб мір з усімі і аб сьвятасьць, без якое ніхто ня ўбачыць Госпада,7'g
і сьцежкі простыя рабеце нагамі вашымі, каб кульгавае ня зьбілася з дарогі, а лепш наздаравела.& Дык выпрастуйце апусьціўшыяся рукі і стомленыя калені (Ісая 35:3)]%3 Усякае-ж караньне ў цяперашні час здаецца ня радасьцяй, а сумам; а пасьля дае наву??чаным ім мірны плод праведнасьці.L$
Бо тыя каралі, як самі думалі, на няшмат дзён; а Гэты на карысьць, каб быць нам учасьнікамі ў сьвятасьці Яго.j#M Дык, калі мы мелі бацькоў цела нашага, якія нас каралі, і баяліся іх, — то ці ня шмат балей карыцца будзем Айцу духаў ды жыць?$"A Калі-ж астаецёся бяз кары, супольнікамі якое сталіся ўсе, дык вы байструкі, а не сыны.H! Калі вы церпіце кару, дык Бог адносіцца да вас, як да сыноў: бо ці ёсьць гэткі сын, якога-б не караў бацька? 9 Бо Госпад, каго любіць, таго карае ды б'е ўсякага сына, якога прыймае. (Прып 3:11-12)] 3 і забыліся аб закліку, што кажацца вам, як сыном: Сын мой! Ня грэбуй карай Гасподняй і не слабей, калі Ён цябе дакарае.l Q Вы яшчэ не да крыві ваявалі, змагаючыся супраць грэху,f E Бо падумайце аб Тым, Хто перацярпеў гэткі над сабою зьдзек ад грэшнікаў, каб вы не зьнемагаліся, аслабеўшы душамі вашымі.+ O пазіраючы на пачынальніка і завяршыцеля веры, Ісуса, Які замест радасьці, што была перад Ім, перацярпеў крыж, ня дбаючы аб сорам, ды сеў праваруч пасаду Божага._ 9 Дзеля гэтага і мы, маючы навакол сябе гэткую хмару сьведак, скінуўшы ўсякую гордасьць і грэх, што нас блутаў, з цярплівасьцяй прабягаць будзем праз поле барацьбянае, што ляжыць перад намі, 7 (бо Бог прадугледзіў аб нас нешта лепшае, каб яны не бяз нас дасяглі дасканаласьці. 'I ўсе гэтыя, дастаўшы пасьведчаньне праз веру, не дасталі абяцанага,*M &(іх увесь сьвет ня быў варты), бадзяліся па пустынях і горах, па пячорах і шчылінах зямлі. %былі каменьнямі пабіваныя, распіловываныя, мучаныя, паміралі ад мяча, туляліся ў гавечых ды казіных скурах, церпячы нэндзу, гора, нягоды,yk $другія паспыталі зьдзекаў і біцьця, ды йшчэ путаў і вязьніцы,r] #Жоны памершых сваіх з ускрасеньня даставалі; іншыя-ж былі заму??чаныя, ня прыняўшы вызваленьня, каб дастаці лепшае ўскрасеньне;lQ "тушылі сілу агню, уцякалі ад гострага мяча, крапчэлі ад слабасьці, ставаліся дужымі на вайне, прымушалі ўцякаць палкі чужых.4a !якія вераю перамагалі царствы, чынілі праўду, даставалі прырачэньні, загараджалі ляпы львоў,~u Дый што яшчэ скажу? Бо ня хопіць мне часу, каб апавядаць аб Гедэоне, аб Вараку, аб Самсоне ды Ефтаю, аб Давідзе і Самуіле, ды аб прароках, Вераю Рааб блудніца, з мірам прыняўшы выведчыкаў, не пагібла з нявернымі.wg Вераю ўпалі сьцены Эрыхонскія, абходжаныя навакол сем дзён.>u Вераю перайшлі яны цераз Чырвонае мора, як па сухапуцьцю; чаго паспробаваўшы, Эгіпцяне патапіліся. Вераю зрабіў пасху і праліцьце крыві, каб нішчыцель першакоў іх не крану??ў.7
g Вераю пакінуў ён Эгіпет, не ўбаяўшыся царскага гневу: бо цьвёрды быў, быццам бачачы Нявідомага.= s зьнявагу Хрыстовую палічыўшы большым багацьцем, чым скарбы эгіпскія; бо ён на нагароду аглядаўся. ' і лепей захацеў паку??таваць з народам Божым, чым мець дачэсную раскошу грэху,
Вераю Майсей, як вырас, адмовіўся называцца сынам дачкі фараонаваеw g Вераю Майсей па нараджэньні тры месяцы хаваны быў бацькамі сваімі, бо бачылі, што дзіця харошае, і не спалохаліся царскага загаду.0Y Вераю Язэп, канчаючыся, аб выхадзе сыноў Ізраілявых успамінаў і даў загад аб касьцёх сваіх.
~~0}S|{zzy|xwvutt:srqqFponzmnll kjii[hgffeZdcc0bb7a7`M_^]u\\ZZ YTXX WVV=U_TTS7RLQPP=OuNN M!KK0JI+HGG|FEDD C+BA@c?>><<;::.998[76;5a4W3328100/..!,,g++4*c(('v&&R%O$#"!!^ Q Z xqd/h
.$zU nPUБо з імі сталася паводле справядлівай прыказкі: сабака варочаецца да блявоціны сваей, а вымытая сьвіньня — валяцца ў брудзе.?Owбо лепей бы ім не пазнаць шляху праўды, чым, пазнаўшы, адвярнуцца ад пераданае ім сьвятое запаведзі.!N;Бо, уцёкшы ад пошкудзі сьвету праз пазнаньне Госпада і Збавіцеля нашага Ісуса Хрыста, ізноў, заблутаўшыся, паддаюцца ёй, дык апошяе для іх горш за першае:&MEяны суляць ім свабоду, а самі яны — рабы тленьня, бо хто кім пераможаны, той таму й раб.LБо, прамаўляючы надзьмутымі й пустымі словамі, яны прынаджываюць пажаданьнямі цела й распустаю тых, хто ледзь толькі ўцёк ад зблудзіўшых;'KGГэта крыніцы бязводныя, аблокі, бурай ганяныя: для іх цемра чорная навекі прыгатована.UJ#ён быў пакараны за сваё беззаконьне: бязмоўная асьліца, прагаварыўшы чалавечым голасам, затрымала шал прарока.cI?Пакінуўшы праведны шлях, яны зблудзілі, пайшоўшы па сьлядох Валаама, сына Васоравага, што палюбіў заплату няправедную; Hвочы маюць поўныя юрнасьці й нясупыннага грэху; яны душы няцьвёрдыя прывабліваюць; яны маюць сэрцы, прывучаныя да нажывы: гэта сыны праклёну.:Gm
і заплату дастануць за няпраўду. Бо за шчасьце лічаць яны штодзенныя раскошы; сораматнікі й паскуднікі, яны асалоду знаходзяць у ашуканствах сваіх, банкетуючы з вамі;pFY Яны, як бязмоўныя жывёлы прыродныя, народжаныя на ловы й убой, лаюць тое, чаго не разумеюць, і ў тленьні сваім вынішчаны будуць,8Ei тады як і Ангелы, большыя за іх моцаю й сілаю, ня выносяць на іх перад Госпадам дакараючага суда.D#
найбалей жа тых, якія йдуць за целам у нячыстых пажаданьнях ды не паважаюць начальства; якія дзёрзкія, сваявольныя й не баяцца абмаўляць вышэйшых,TC! дык ведае Госпад, як збаўляць пабожных ад спакушэньня, а няправедных захоўваць на дзень суда дзеля пакараньня,\B1(бо гзты праведнік, жывучы між імі, з дня ў дзень мучыў справядлівую душу сваю, бачучы і чуючы ўчынкі беззаконныя), —"A=а праведнага Лота, стомленага распусным жыцьцём між людзьмі бязбожнымі, выбавіў, —\@1і калі месты Садомскія й Гаморскія, засудзіўшы на зьнішчэньне, абярнуў у попел, як прыклад для будучых бязбожнікаў,r?]і калі не пашкадаваў першага сьвету, але ў васьмёх душах захаваў Ноя, апавядальніка праўды, як навёў быў патоп на сьвет паганых;O>Бо калі не дараваў Бог ангелам, якія саграшылі, але, кінуўшы ў путы цемры пякельнае, аддаў закаваць іх на суд;S= I дзеля імкненьня да зыску будуць яны вас лавіць лісьлівымі словамі; суд ім даўно гатовы, і загуба іх ня дрэмле, <3I многія пойдуць сьледам за імі да загубы, і праз іх шлях праўды зьняважаны будзе.R; Былі-ж і фальшывыя прарокі ў народзе, як і ў вас будуць фальшывыя вучыцялі, якія ўвядуць згубныя гэрэзіі і, адцураўшыся адкупіўшага іх Госпада, сьцягнуць самі на сябе хуткую загубу.[: 1Бо ніколі прароцтва ня выказвалася воляй чалавечай, але выказвалі яго сьвятыя людзі Божыя, ведзеныя Духам сьвятым.09 [ведаючы перадусім, што ніякае прароцтва ў пісаньні ня дзеецца сваім уласным разьвязаньнем.U8 %Дый маем найпэўнейшае слова прарочае; і вы добра робіце, што зварочваецеся да яго, як да сьветача, што сьвеціць у цёмным месцы, пакуль не разаднее і ня ўзыдзе дзяньніца ў сэрцах вашых,7 I гэты голас, як зыходзіў з неба, мы чулі, быўшы з Ім на сьвятой гарэ.6 Бо Ён прыняў ад Бога Айца чэсьць і славу, калі ад вялізарнае славы зыйшоў да Яго гэтакі голас: Гэты ёсьць Сын Мой Улюблены, Якому спагадаю.]5 5Бо мы абвясьцілі вам сілу й прыход Госпада нашага Ісуса Хрыста, не за міфамі йдучы, але быўшы вачавідцамі велічы Яго.4 %Буду-ж старацца, каб вы і пасьля майго адыходу заўсёды ўспаміналі гэтыя рэчы."3 ?ведаючы, што хутка пакіну гэту маю будыніну, як і Госпад наш Ісус Хрыстос мне адкрыў.(2 K
Справядлівым жа лічу, пакуль знаходжуся ў гэтай будыніне, пабуджаць вас напамінаньнем,R1 Дзеля гэтага я ніколі не перастану напамінаць вам аб гэтым, хоць вы й ведаеце гэта і ўмацованы ў гэтай праўдзе.60 g бо гэтак адчыніцца вам вольны ўваход у вечнае царства Госпада нашага і збавіцеля Ісуса Хрыста.s/ a
Дзеля гэтага, браты, балей і балей старайцеся рабіць цьвёрдым вашае прызваньне й выбраньне: гэтак робячы, ніколі не спаткнецёся,&. G у кім жа няма гэтага, той сьляпы, нявісны, забыўся аб ачышчэньні ранейшых грахоў сваіх.u- eКалі гэтае ў вас ёсьць і памнажацца будзе, дык вы не астанецёся бязьдзейнымі і бяз плоду ў пазнаньні Го спада нашага Ісуса Хрысга;g, Iу пабожнасьці браталюбства, а ў браталюбстве любоў. + 3у розуме стрыманасьць, у стрыманасьці цярплівасьць, у цярплівасьці пабожнасьць,** Oдык вы, прыкладаючы да гэтага ўсё стараньне, пакажыце ў веры вашай цнату, у цнаце-ж розум, ) 9якімі дараваны нам найвялікшыя і дарагія абяцаньні, каб праз іх сталіся вы ўдзельнікамі Божае прыроды, ухіліўшыся ад тленьня ў пажаданьні, што ў сьвеце,i( MЯк Божаю сілай Яго даравана нам усё патрэбнае дзеля жыцьця й пабожнасьці, праз пазнаньне Паклікаўшага нас славаю і цнатою,' ласка і мір вам няхай памножыцца ў пазнаньні Бога і Ісуса, Госпада нашага.& {Сымон Пётра, слуга і апостал Ісуса Хрыста, да тых, што прынялі з намі роўна дарагую веру па праўдзе Бога нашага і Збавіцеля Ісуса Хрыста:&%EПрывітайце адзін аднаго пацалункам любві. Мір вам усім, каторыя ў Хрысьце Ісусе. Амін.w$g
Вітае вас выбраная з вамі (царква) ў Вавілёне і Марк, мой сын./#W Гэтае коратка напісаў я праз Сілуана, вернага, як думаю, брата вашага, каб запэўніць вас, заклікаючы і сьведчачы, што запраўдная ласка Божая тая, у якой вы стаіцё.K" Яму слава і сіла на векі вякоў. Амін.h!I
Бог жа ўсякае ласкі, Каторы паклікаў вас да вечнае славы сваей у Хрысьце Ісусе, няхай сам, пасьля нядоўгае мукі вашае, удасканаліць вас, няхай угрунтуе, няхай умацуе, няхай зробіць непарушнымі.M Станьце насупраць яму цьвёрдыя вераю, ведаючы, што гэткія-ж мучэньні здараюцца і з братамі вашымі ў сьвеце.< qБудзьце цьвярозымі, чувайце, бо вораг ваш, дябал, як леў рыкаючы ходзіць, шукаючы, каго праглынуць.p YУсе клапоты свае ўскладайце на Яго; бо Ён аб вас рупіцца. wДык скарыцеся пад моцную руку Божую; каб узвысіла вас у свой час.4 aТаксама й вы, малодшыя, будзьце паслухмянымі старшым; усе-ж, падчыняючыся адзін аднаму, апранецеся пакорнай мудрасьцяй, бо Бог супраць гордых, а пакорным ласку дае! і калі зьявіцца Найвышэйшы Пастыр, дастанеце вянок славы, што ня вяне.hIі не пануючы над спадчынай, але даючы прыклад стаду;ucпасеце Божае стада, якое ў вас, наглядаючы за ім не пад прынукаю, але з добрае волі, ды не дзеля агіднай карысьці, але дзеля ахвоты,J Старшых сярод вас заклікаю я, сустаршыня і сьведка мукаў Хрыстовых ды ўдзельнік у славе, што мае выявіцца:CДык і пакутуючыя па волі Божай няхай аддадуць Яму, як праўдзіваму Стварыцелю, душы свае, робячы дабро.
I калі праведнік ледзьве збавіцца, то бязбожнік і грэшнік дзе пакажацца?Z-Бо час пачацца суду ад дому Божага; калі-ж перш ад нас пачнецца, дык што за канец непакараючыхся Эвангельлю Божаму?{а калі як Хрысьціянін, то не саромся, але сдаў Бога за гэткі ўдзел.8iАбы толькі не цярпеў хто з вас мукі, як забойца, або злодзей, або злачынец, ці пасягаючы на чужое;Калі абмаўляюць вас за імя Хрыстовае, то вы шчасьлівыя; бо Дух славы, Дух Божы спачывае на вас. Гэнымі Ён зьняважаецца, а вамі выслаўляецца.V%
Але, калі прымаеце ўчасьце ў муках Хрыстовых, радуйцеся, каб і ў зьяўленьні славы Яго ўзрадавацца і павесяліцца.O Умілаваныя! Ня цурайцеся агнявое спакусы, дзеля выпрабаваньня вам пасыланае, хоць-бы дзіўнае здарылася вам.I Ці гаворыць хто з вас, — гавары, як словы Божыя; ці служыць хто, — служы па сіле, якую дае Бог, каб у-ва ўсім славіўся Бог праз Ісуса Хрыста, Якому слава і сіла на векі вякоў. Амін.:m
Служыце адзін аднаму кожны тым дарам, які атрымаў, як добрыя будаўнічыя рознароднае ласкі Божае.g
G Будзьце гасьціннымі адны да адных без нараканьняў.' GНайбольш за ўсё мейце шчырую любоў адзін да аднаго; бо любоў пакрьюае множства грахоў. yДый усяму блізкі канец. Дык будзьце мудрымі і чувайце ў малітвах.^
5Бо на тое-ж і для мёртвых была абвешчана добрая весьць, каб яны, засуджаныя па-чалавечаму целам, жылі па-Божаму духам.~ uЯны здадуць справу Таму, Хто мае хутка судзіць жывых і памершых.5cзатым то яны й дзівяцца, што не бяжыцё разам з імі на той жа разьліў распусты, і абмаўляюць вас.GБо даволі ўжо, што вы ў мінулы час жыцьця паступалі паводле волі паганаў, ходзячы ў нячыстасьці, пажаданьнях, п’янстве, банкетаваньні, піцьці й лёгкамысным служэньні ідалам;*Mкаб рэшту часу ў целе жыць ужо не паводле чалавечага пажаданьня, але паводле Божае волі.d CДык вось, калі Хрыстос мучыўся за нас целам, то і вы ўзбройцеся тэй-жа думкай, бо той, хто мучыцца целам, перастае грашыць,0YЯкі, узыйшоўшы на неба, знаходаіцца праваруч Бога, і Якому пакарыліся Ангелы і ўлады і сілы. 1Гэтак і нас сягоньня спасае на ўзор гэтага Хрышчэньне (не абмыцьцё цела ад бруду, але абяцаньне Богу добрага сумленьня) праз ускрасеньне Ісуса Хрыста,3_ім, якія некалі не пакарыліся чакаўшаму іх Божаму доўгацярпеньню за дзён Ноя, у час будаваньня карабля, у якім нямногія, гэта знача восем душ, выратаваліся ад вады.nUу Якім Ён і тым духам, што ў вязьніцы, зышоўшы, абвяшчаў,n UБо і Хрыстос, каб прывясьці нас да Бога, раз пацярпеў за грахі нашыя, Праведнік за няправедных, забіты целам, але ажыўшы духам,Бо калі хоча воля Божая, лепей пацярпець за добрыя ўчынкі, чымся за благія.{~oМейце добрае сумленьне, каб у тым, за што абмаўляюць вас, як злачынцаў, былі асаромлены тыя, хто ганіць вашае добрае жыцьцё ў Хрысьце.}Госпада Бога сьвяціце ў сэрцах вашых. Будзьце заўсёды гатовымі даць адказ кожнаму, хто трэбуе ў вас слова аб вашай надзеі, лагодна й са страхам.4|aАле, калі-б вы й пацярпелі за праўду, дык вы шчасьлівыя. А страху іх ня бойцеся і ня трывожцеся.}{s
І хто зробіць вам зло, калі вы будзеце пераймальнікамі добрага?7zg Бо вочы Госпада на праведных, і вушы Яго на малітвы іх, але аблічча Госпада супраць робячых зло.qy[ Ухіляйся ад зла і рабі дабро; шукай міру й імкніся да яго.hxI
Бо хто хоча жыцьцё любіць і бачыць добрыя дні, няхай устрымлівае язык свой ад зла і вусны свае, каб крывадушна не гаварылі.w# Не аддавайце злом за зло, ці зьнявагай за зьнявагу, а наадварот: багаслаўляйце, ведаючы, што вы на тое пакліканы, каб унасьледаваць багаслаўленьне.'vGНарэшце, будзьце ўсе аднадумнымі, спачуваючымі, браталюбнымі, міласэрнымі, ветлівымі.Bu}Таксама й вы, мужы, разумна жывеце з імі, аддаючы ім, як найслабейшай судзіне жаночай, чэсьць, бо і вы сунасьледнікі ласкі жыцьця, каб ня было вам перашкоды ў малітвах вашых.dtAГэтак і Сара пакаралася Аўрааму, называючы яго гаспадаром. Вы — дзеці яе, калі робіце дабро і не баіцёся ніякага страху.4saГэтак жа аздаблялі сябе і сьвятыя жанчыны, што спадзяваліся на Бога, пакараючыся сваім мужом.0rYале ўкрыты чалавек сэрца ў нятленнасьці лагоднага й ціхога духа, што дужа цэнна прад Богам.DqНяхай будзе аздобаю вашаю ня вонкавае заплятаньне валасоў, не залатыя ўборы, ці вопраткі стройнасьць,Rp бачучы вашае чыстае, багабойнае жыцьцё.lo SТаксама й вы, жоны, пакарайцеся сваім мужом, каб тыя з іх, што не пакараюцца слову, жыцьцём жон сваіх бяз слова былі здабываны,FnБо вы былі, як авечкі блукаючыяся, але вярнуліся сягоньня да пастыра й валадара душ вашых. (Ісая 53:4-6)gmGЁн грахі нашыя сам узьнёс у целе Сваім на дрэва, каб мы, вызваліўшыся ад грахоў, жылі дзеля праўды: ранамі Яго аздароўлены.GlЁн, зьневажаны, не зьневажаў узаемна; церпячы мукі, не пагражаў, а перадаў Таму, Хто судзіць справядліва. kЁн не зрабіў ніякага грэху, і ня было подступу ў вуснах Яго; (Ісая 53:9)Ij бо вы на тое пакліканы; бо і Хрыстос пацярпеў за вас, пакінуўшы вам прыклад, каб вы йшлі па сьлядох ягоных:Zi-Бо што за пахвала, калі вы церпіце ды бюць вас за грахі? Але, калі робячы дабро і ў муках церпіце, дык гэта Богу люба, h3Бо люба Богу тое, калі хто, думаючы аб Богу, пераносе гора, церпячы несправядліва./gWСлугі, з усенькім страхам пакарайцеся валадаром, ня толькі добрым і лагодным, але і срогім.ufcУсіх паважайце, брацтва любеце, Бога бойцеся, цара шануйце.eяк вольныя, ды не як маючыя волю дзеля прыкрыцьця зла, але як Божыя слугі.5dcбо гэткая ёсьць воля Божая, каб мы, робячы дабро, затыкалі вусны нявуцтву неразумных людзей, —Dcці то начальнікам, як ад яго пасыланым дзеля караньня злачынцаў і дзеля заахвочаньня робячых дабро, —.bU
Дык будзьце пакорныя ўсякай уладзе людзкой дзеля Госпада: ці то цару, як зьверхняй уладзе,3a_ і вядзеце добрае жыцьцё між паганамі, каб яны за тое, за што словамі зьняважаюць вас, як злачынцаў, угледзіўшы добрыя ўчынкі вашыя, славілі Бога ў дзень адведзінаў.S` Умілаваныя! прашу вас, як прышлых і падарожнікаў, ухіляйцеся ад цялесных пажаданьняў, што супраць душы ваююць,_#
некалі не-народ, а цяпер народ Божы; некалі немілаваныя, а цяпер памілаваныя.^ Але вы — выбраны род, царскае сьвяшчэнства, народ сьвяты, людзі адабраныя, каб абвяшчаць цноты Паклікаўшага вас з цемры ў цудоўнае сьвятло Яго;}]sаб які яны спатыкаюцца, не пакараючыся слову, на што й пакінены.A\{Дык вось, Ён для вас, веруючых, цэннасьць, а для няверуючых — камень, які адкінулі будаўнічыя, ды які стаўся галавой вугла, камень спаткненьня і камень спакусы, (Пс. 117:22)f[EБо сказана ў пісаньні: вось Я кладу ў Сыоне камень вуглавы выбраны, дарагі, і хто верыць у Яго, не асароміцца. (Ісая 28:16)|Zqі самі як жывыя каменьні, будуйцеся ў дом духоўны, сьвяшчэнства сьвятое, каб прынасіць духоўныя ахвяры, любыя Богу праз Ісуса Хрыста.%YCПрыступаючы да Яго, жывога каменя, адкіненага людзьмі, але выбранага Богам, дарагога,MXбо вы паспробавалі, што Госпад добры.:Wmяк нованароджаныя дзеткі, палюбеце чыстае слоўнае малако, каб ад яго ўзрасьці вам на збаўленьне;.V WДык, адклаўшы ўсякую злосьць і ўсякі подступ ды крывадушнасьць і завісьць і ўсякую абмову,6U gале слова Госпадавае трывае давеку. А гэта й ёсьць тое слова, якое вам абвешчана. (Ісая 40:6—8)=T uБо ўсякае цела, як трава, і ўсякая слава чалавечая, як цьвет на траве: засохла трава, і цьвет яе апаў;AS }як адроджаныя ня з тлеючага насеньня, але з нятленнага, праз слова Бога Жывога і прабываючага давеку.R Паслухмянасьцяй праўдзе праз Духа ачысьціўшы душы вашыя дзеля некрывадушнае любві братняе, заўсёды любеце адзін аднаго ад чыстага сэрца,IQ
паверыўшых праз Яго ў Бога, Які ўскрасіў Яго з мёртвых і даў Яму славу, каб была вера ваша й надзея на Бога. P ;празначанага яшчэ да стварэньня сьвету, але зьявіўшагася ў апошнія часы дзеля вас,uO eале многацэннаю крывёю Хрыста, як чыстага агняці бяз сказы,=N uведаючы, што не трухлеючым серабром ці золатам адкуплены вы ад марнага жыцьця, данага вам ад айцоў,M +I калі называеце Айцом Таго, Хто судзіць кожнага паводле дзела яго, ня ўзіраючыся на аблічча ягонае, дык са страхам праводзьце час бытаваньня вашага,iL MБо напісана: будзьце сьвятыя, бо Я сьвяты. (Ляв 19:2)%K Eале, па прыкладу паклікаўшага вас сьвятога, і самі будзьце сьвятымі ў-ва ўсіх учынках.%J EЯк послухмяныя дзеці, ня кіруйцеся ранейшымі вашымі пажаданьнямі ў няведаньні вашым;I
Дзеля гэтага, падперазаўшы паясьніцы розуму вашага, чувайце й да канца спадзявайцеся на ласку, што прыносіцца вам у адкрыцьці Ісуса Хрыста.PH Ім было адкрыта, што ня ім, а нам служыла абвешчанае вам сягоньня тымі, якія нясьлі вам добрую весьць праз Духа Сьвятога, пасланага з нябёсаў, у што навет Ангелы жадаюць пранікнуць.@G { даходзячы, на калі і ў які час паказваў у іх Дух Хрыстовы, прадвяшчаючы мукі Хрыстовыя і славу за імі.0F [
Гэтага то збаўленьня шукалі й дапытываліся прарокі, якія прадвяшчалі вызначаную вам ласку,]E 5 дасягаючы нарэшце вераю вашаю збаўленьня душ.]D 5Якога, ня бачыўшы, любіце і, хоць ня гледзячы на яго, але веручы ў Яго, радуецеся радасьцю нявымоўнаю і найслаўнейшаю, C ;каб выпрабаваная вера вашая, шмат каштаўнейшая за гібнучае, хоць і агнём прабаванае золата, аказалася на хвалу і чэсьць і славу ў адкрыцьці Ісуса Хрыста, B З гэтага цешцеся, крыху цяпер (калі трэба) ад розных спакусаў патужыўшы,'A Iсілаю Божаю праз веру аховываных дзеля выбаўленьня, што гатова адкрыцца ў астатні час!@ 1дзеля спадчыны нятленнае, бяз сказы, што не завяне й захавана на нябёсах для вас,? 1Багаслаўлены Бог і Ацец Госпада нашага Ісуса Хрыста, Які праз вялікую ласку Сваю адрадзіў нас ускрасеньнем Ісуса Хрыста з мёртвых дзеля жывое надзеі,> /згодна з прадведаньнем Бога Айца, праз асьвячэньне ад Духа, дзеля паслухмянасьці й акрапленьня крывёю Ісуса Хрыста: няхай памножыцца вам ласка і мір!R= !Пётра, Апостал Ісуса Хрыста, выбраным захаджэнцам, расьцярушаным у Поньце, Галятыі, Каппадокіі, Азіі й Вітыніі,a<;дык няхай гэны ведае, што, вярнуўшы грэшніка з блуднае дарогі ягонае, ён збавіць душу ад сьмерці і многа пакрые грахоў.;}Браты, калі-б хто з вас ухіліўся ад праўды, і нехта яго навярнуў-бы,:-I ізноў памаліўся: і неба дало дождж, і зямля узрасьціла плод свой. (3 Цар. 17:18)p9YІльля быў чалавек, падобны да нас, і малітваю памаліўся, каб ня было дажджу: і ня падаў дождж на зямлю тры гады і шэсьць месяцаў.~8uПрызнавайцеся адзін перад адным у праступках і малецеся адзін за аднаго, каб паздаравець; многа можа натужная малітва справядлівага!97kі малітва веры вылячыць хворага, і Госпад падыме яго; і калі ён грахі зрабіў, будуць зьняты з яго.Y6+Занядужаў хто з вас? пакліч прэзьбітараў Царквы, і няхай памоляцца над ім, памазаўшы яго алеем у імя Госпадавае, —5#
Цяжка нехта з вас мучыцца? няхай моліцца. Вясела каму? няхай псальмы сьпявае.34_ Дык перш за ўсё, браты маі, не прысягайцеся ані небам, ані зямлёю, ані ніякаю другою прысягаю; але няхай будзе ў вас »але, але», і »не, не», каб вам не папасьці пад суд.
@~r}|{{zyxwxvuuYtsrfqgponmmPlkjjNighgg)fee;dcbb#a``+_.^2]\\ ZYYXWWVV UTSCRQP~POvNN*MLKJJ
HHGFFE%DDCoBBAN@h?~>=<gI тры сьведчаць на зямлі: дух, вада і кроў; і гэтыя тры — адно.=Бо тры сьведчаць на небе: Ацец, Слова і Сьвяты Дух, і гэтыя тры ёсьць адно.y<kГэты ёсьць Ісус Хрыстос, які прайшоў праз ваду і кроў; не праз ваду толькі, але праз ваду і кроў; і Дух сьведчыць, бо Дух ёсьць праўда.; Хто той, што перамагае сьвет, калі ня веруючы, што Ісус ёсьць Сын Божы?6:eБо кожны, народжаны ад Бога, перамагае сьвет; і гэтая перамога, што перамагла сьвет, вера нашая.%9CБо тое ёсьць любоў да Бога,. каб мы выпаўнялі запаведзі Яго; і запаведзі Яго не цяжкія. 85Што любім дзяцей Божых, пазнаем з таго, калі любім Бога і выпаўняем запаведзі Яго.a7 =Кожын, хто веруе, што Ісус ёсьць Хрыстос, ад Бога народжаны, і кожын, хто любіць Радзіўшага, любіць і Народжанага ад Яго.6-I мы маем ад Яго гэткую запаведзь, каб той, хто любіць Бога, любіў і брата свайго.
5Хто кажа: я люблю Бога, а брата свайго ненавідзіць, той брахун; бо хто ня любіць брата свайго, якога бачыць, як можа любіць Бога, якога ня бачыць?K4Мы любім Яго, бо Ён перш палюбіў нас.k3OСтраху няма ў любві, але дасканалая любоў вон выганяе страх, бо ў страху ёсьць мучэньне; хто баіцца, той у любві недасканалы.C2Любоў дасканаліцца з намі на тое, каб мы мелі адвагу ў дзень суда, бо які Ён, гэткія й мы ў гэтым сьвеце.m1SI мы пазналі любоў, якую мае да нас Бог, і паверылі ў яе. Бог ёсьць любоў, і той, хто прабывае ў любві, прабывае ў Богу, і Бог у ім.0}Хто вызнае, што Ісус ёсьць Сын Божы, у тым прабывае Бог, і ён у Богу.z/mI мы бачылі й сьведчым, што Ацец паслаў Сына, Збавіцеля сьвету..%
Што мы прабываем у Ім, і Ён у нас, пазнаем па тым, што Ён даў нам ад Духа Свайго.O- Бога ніхто ніколі ня бачыў: калі-ж мы любім адзін аднаго, дык Боґ у нас прабывае, і любоў Яго дасканалая ў нас.,# Умілаваныя! калі Бог палюбіў нас гэтак, дык і мы павінны любіць адзін аднаго.d+A
У тым любоў, не што мы палюбілі Бога, але што Ён палюбіў нас і паслаў Сына Свайго дзеля зьмілаваньня над грахамі нашымі. .L* Божая любоў да нас у тым выявілася, што Бог паслаў на сьвет адзінароднага Сына Свайго, каб мы жылі праз Яго.i)KХто ня любіць, той не пазнаў Бога, бо Боґ ёсьць любоў.L(Умілаваныя! будзем любіць адзін аднаго, бо любоў ад Бога, і кожны, хто любіць, народжаны ад Бога і знае Бога.h'IМы ад Бога: хто знае Бога, слухае нас; хто не ад Бога, той ня слухае нас. Гэтак вось і пазнаем духа праўды і духа манлівасьці.p&YЯны ад сьвету, бо і гавораць ад сьвету, і сьвет слухае іх."%=Дзеткі! вы — ад Бога і вы перамаглі іх; бо той, хто ў вас, большы за таго, хто ў сьвеце.$$Aа ўсякі дух, які не вызнае Ісуса Хрыста, што прыйшоў у целе, ня ёсьць ад Бога, і гэта дух антыхрыста, аб якім вы чулі, што ён прыдзе, і цяпер ёсьць ужо ў сьвеце.B#}Духа Божага пазнавайце з гэтага: усякі дух, які вызнае Ісуса Хрыста, што прыйшоў у целе, ёсьць ад Бога;f" GУмілаваныя! ня ўсякаму духу верце, але выспрабуйце духаў, ці ад Бога яны, бо многа зьявілася на сьвеце фальшывых прарокаў.b!=I хто захоўвае запаведзі Яго, той прабывае ў Ім, і Ён у тым. А што ён прабывае ў нас, даведваемся па Духу, Якога Ён нам даў.G А запаведзь Яго тая, каб мы верылі ў імя Сына Яго Ісуса Хрыста і любілі адзін аднаго, як Ён запаведаў нам.@ yі, чаго ні папросім, дастанем ад Яго, бо выпаўняем запаведзі Яго і робім добрае прад абліччам Ягоным. Умілаваныя! Калі сэрца нашае не асуджае нас, дык маем адвагу перад Богам,& EБо, калі сэрца нас асуджаеі дык тым балей Бог, бо Бог большы за сэрца нашае і ведае ўсё. yI гэтак пазнаем, што мы ад праўды, і супакоім перад Ім сэрцы нашыя.Дзеткі мае! Будзем любіць ня словам ці языком, але дзелам і праўдаю!lQА хто мае дастатак у сьвеце, але, бачучы брата свайго ў патрэбе, зачыняе ад яго сэрца свае, — дык як прабывае ў ім любоў Божая?:mУ тым пазналі мы любоў, што Ён паклаў за нас душу Сваю: і мы павінны пакладаць душы свае за братоў.q[Кожын, хто ненавідзіць брата свайго, ёсьць душагуб; а вы ведаеце, што ніводзін душагуб ня мае жыцьця вечнага, у ім прабываючага.CМы ведаем, што перайшлі ад сьмерці ў жыцьцё, бо любім братоў; хто-ж ня любіць брата, прабывае ў сьмерці.jM
Ня дзівуйцеся, браты маі, калі сьвет ненавідзіць вас.
ня гэтак, як Каін, што быў ад ліхога й забіў свайго брата. А за што забіў яго? За тое, што ягоныя ўчынкі былі благія, а брата яго — справядлівыя. 5 Бо гэткае ёсьць абвяшчэньне, што вы чулі ад пачатку: каб мы любілі адзін аднаго, —{
Дзеці Божыя і дзеці д’яблавы пазнаюцца гэтак: кожын, хто ня робіць праўды, ня ёсьць ад Бога, таксама як і той, хто ня любіць брата свайго.T! Усякі, народжаны ад Бога, грэху ня робіць, бо насеньне Яго прабывае ў ім, і ня можа грашыць, бо народжаны ад Бога.taХто робіць грэх, той ад д’ябла, бо ад пачатку д’ябал грашыць. Дзеля гэтага і зьявіўся Сын Божы, каб зьніштожыць дзела д’яблавае.%CДзеткі! няхай ніхто вас ня зводзіць. Хто робіць праўду, той праведны, як і Ён праведны."=Усякі, хто ў Ім прабывае, не грашыць; усякі, хто грашыць, ня бачыў Яго і не пазнаў Яго."=I вы ведаеце, што Ён зьявіўся дзеля таго, каб узяць грахі нашыя, і што ў Ім няма грэху.
Усякі, хто робіць грэх, робіць і беззаконьне, і грэх ёсьць беззаконьне.w gI ўсякі, хто мае гэту надзею на Яго, ачышчае сябе, бо Ён чысты.- SУмілаваныя! мы цяпер дзеці Божыя, але яшчэ ня выявілася, што мы будзем. Ведаем толькі, што, калі выявіцца, дык будзем падобныя да Яго, бо ўгледзім Яго, як Ён ёсьць.S
!Глядзеце, якую любоў даў нам Ацец, каб нам называцца Дзяцьмі Божымі. Сьвет затым ня ведае вас, што не пазнаў Яго.9 k Калі вы ведаеце, што Ён праведнік, дык ведайце й тое, што ўсякі, хто праўду робе, ад яго народжаны.P Дык вось, дзеткі, прабывайце ў Ім, каб, як Ён зьявіцца, мець нам адвагу й не асароміцца перад Ім у прыход Ягоны.%Дый памазаньне, якое вы дасталі ад Яго, у вас прабывае, і вы ня маеце патрэбы, каб хто вучыў вас; але, як гэтае самае памазаньне вучыць вас аб усім, а яно праўдзівае і не манлівае, дык, як яно навучыла вас, у тым прабывайце.X)Гэта я напісаў вам аб тых, што зводзяць вас.}sІ вось гэтае абяцаньне, якое Ён абяцаў нам, ёсьць жыцьцё вечнае.Дык што вы чулі ад пачатку, тое няхай і прабывае ў вас; калі прабывацьме ў вас тое, што вы чулі ад пачатку, то й вы прабываць будзеце ў сыне і Айцу.NУсякі, хто адкідае Сына, ня мае і Айца.CХто брахун, калі ня той, хто адкідае, што Ісус ёсьць Хрыстос? Гэта — антыхрыст, які адкідае Айца і Сына.R Я напісаў вам не затым, што вы ня ведалі-б праўды, але затым, што вы ведаеце яе, дый што ўсякая ілжа не ад праўды.e CДый вы маеце памазаньне ад Сьвятога і ведаеце ўсё.Яны выйшлі спаміж нас, але ня былі з нашых; бо, каб яны былі з нашых, дык асталіся-б з намі; але яны выйшлі, каб выявілася, што ня ўсе з нашых. ~3Дзеці! Апошняя гадзіна! I, як вы чулі, што прыйдзе антыхрыст, а цяпер зьявілася многа антыхрыстаў, дык мы і пазнаем з гэтага, што настала апошняя гадзіна.}-I сьвет праходзе, і пажаданьне яго, а хто выпаўняе волю Божую, той трывае давеку.W|'Бо ўсё, што ў сьвеце: пажаданьне цела, пажаданьне вачэй і пыха жыцьцёвая, — ня ёсьць ад Айца, але ад гэтага сьвету.{)Ня любеце сьвету, ні таго, што ў сьвеце. Хто любіць сьвет, у тым няма любві Айца.xziЯ напісаў вам, айцы, бо вы пазналі Беспачатнага. Я напісаў вам, дзяцюкі, бо вы дужыя, і слова Божае трывае ў вас, і вы перамаглі злога.yyk
Пішу вам, айцы, бо вы пазналі Істнуючага ад пачатку. Пішу вам, дзяцюкі, бо вы перамаглі злога. Пішу вам, падросткі, бо вы пазналі Айца.txa Пішу вам, дзеткі, што дараваны вам грахі дзеля іменьня Яго.lwQ а хто ненавідзіць брата свайго, той у цемры знаходзіцца і ў цемры ходзіць ды ня ведае, куды йдзе, бо цемра вочы яму асьляпіла.
v
Хто любіць брата свайго, той прабывае ў сьвятле, і няма ў ім спакушэньня;u Хто кажа, што ён у сьвятле, а ненавідзіць брата свайго, той у цемры дагэтуль.at;Зноў жа і новую запаведзь пішу вам, што праўдзіва і ў Ім, і ў вас: што праходзе цемра, і праўдзівае сьвятло сьвеціць ужо.s!Браты! ня новую запаведзь пішу вам, але запаведзь старадаўную, якую вы мелі ад пачатку: запаведзь старадаўная ёсьць слова, якое вы чулі ад пачатку. ryХто кажа, што ў Ім прабывае, той павінен хадзіць так, як Ён хадзіў.5qcа хто выпаўняе слова Яго, у тым запраўды любоў Божая завяршылася: з гэтага пазнаём, што мы ў Ім.#p?Хто кажа: я пазнаў Яго, але запаведзяў Яго не выпаўняе, той брахун, і няма ў ім праўды;
o
А што мы пазналі Яго, даведываемся з таго, што выпаўняем запаведзі Яго.'nGЁн ёсьць зьмілаваньне за грахі нашыя, і ня толькі за нашыя, але й за грахі ўсяго сьвету.om YДзеткі мае! пішу вам гэтае, каб вы не грашылі, а калі бы хто саграшыў, дык маем Заступніка перад Айцом, Ісуса Хрыста, Праведніка; l 3
Калі кажам, што мы не саграшылі, дык робім ілжывым Яго, і няма ў нас слова Ягонага.ck A Калі вызнаём грахі нашыя, дык Ён — верны і справядлівы, каб дараваць нам грахі нашыя і ачысьціць нас ад усякае няпраўды.j Калі кажам, што ня маем грэху, — ашуківаем самых сябе, і няма ў нас праўды.{i qа калі ходзім у сьвятле, як Ён у сьвятле, дык маем лучнасьць між сабою, і кроў Ісуса Хрыста, Сына Ягонага, ачышчае нас ад усякага грэху.'h IКалі мы кажам, што маем лучнасьць з Ім, а ходзім у цемры, дык манім і ня робім па праўдзе;Bg I вось тое абвяшчэньне, якое мы чулі ад Яго і абвяшчаем вам: Бог ёсьць сьвятло, і няма ў Ім жаднае цемры.`f ;I гэтае пішам вам, каб радасьць ваша была поўная.se aаб тым, што мы бачылі і чулі, абвяшчаем вам, каб і вы мелі лучнасьць з намі; а нашая лучнасьць — з Айцом і Сынам Яго Ісусам Хрыстом.Xd +(бо жыцьцё зьявілася, і мы бачылі і сьведчым і абвяшчаем вам гэтае вечнае жыцьцё, якое было ў Айца і зьявілася нам),wc kАб тым, што было ад пачатку, што мы чулі, што бачылі сваімі вачыма, што разглядалі і да чаго датыкаліся рукі нашыя, аб Слове жыцьця, —bb=але ўзрастайце ў ласцы й пазнаньні Госпада нашага і Збавіцеля Ісуса Хрыста. Яму слава й сягоньня, і ў дзень вечны. Амін.{aoДык вы, умілаваныя, як ужо папярэджаныя, сьцеражыцеся, каб вам не захапіцца блудам бязбожнікаў ды не адпасьці ад свайго ўмацаваньня,6`eяк ён кажа аб гэтым і ў-ва ўсіх пасланьнях, у якіх ёсьць дзе-што незразумелае, што невукі і неўгрунтаваныя на ўласную сваю загубу перакручваюць, як і другія Пісаньні.v_eа доўгацярплівасьць Госпада нашага ўважайце за збаўленьне, як і ўмілаваны брат наш Паўла, па дадзенай яму мудрасьці, напісаў вам,;^oДык, умілаваныя, чакаючы гэтага, пастарайцеся зьявіцца ў міры перад Ім неапаганенымі і бяз сказы, ]1
Мы-ж чакаем паводле Яго абяцаньня новага неба й новае зямлі, на якіх праўда жыве.Q\ што чакаеце й жадаеце прыходу дня Божага, калі нябёсы, паланеючы, рухнуць, і разгарэўшыяся стыхіі растопяцца?&[E Калі так усё гэтае разбурыцца, то якімі трэба быць у сьвятым жыцьці і пабожнасьці вам, Z
Прыйдзе-ж дзень Гасподні, як злодзей уначы, і тады нябёсы з шумам пройдуць, распаленыя-ж стыхіі разбурацца, а зямля і ўсе дзелы на ёй згараць.-YS Не марудзіць Госпад з абяцаным, як гэта некаторыя за маруднасьць уважаюць, але доўга церпіць нас, ня хочучы, каб нехта загінуў, але каб усе прыйшлі да пакаяньня.hXIДы тое не павінна быць скрыта ад вас, умілаваныя, што ў Госпада адзін дзень, як тысяча гадоў, і тысяча гадоў, як адзін дзень.eWCа сягоньняшнія нябёсы й зямля, тым жа словам утрымліваныя, захоўваюцца для агню на дзень суда й загубы людзей бязбожных.jVMдзеля таго тагачасны сьвет загінуў, затоплены вадою,QUБо тыя, што думаюць гэтак, ня ведаюць, што словам Божым нябёсы былі здаўна, а зямля з вады й праз ваду паўстала,aT;і скажуць: гдзе абяцаньне прыходу Яго? бо ад часоў, як сталі паміраць бацькі, усё гэтак астаецца ад пачатку стварэньня.>=Z<;:T988767543z210l..(-,T+|** )N(G&&%I$#p"{! 2 l p0 }4
' h -І я сказаў яму: Ты ведаеш, пане. I сказаў ён мне: Гэта тыя, што прыйшлі з вялікага гора; яны памылі вопраткі свае і выбелілі вопраткі свае ў крыві Ягняці.=~s
I азваўся адзін із старыкоў, мовячы да мяне: Гэтыя апраненыя ў белыя шаты — хто яны і скуль прыйшлі?[}/ мовячы: Амін! Багаслаўленьне і хвала, і мудрасьць, і падзяка, і чэсьць, і моц, і сіла Богу нашаму на вечныя вякі! Амін!`|9 I ўсе ангелы стаялі навакол пасаду і старыкоў і чатырох жывелаў і ўпалі перад пасадам на твар свой і сукланіліся Богу,2{]
і загукалі вялікім голасам, мовячы: Спасеньне Богу нашаму, што сядзіць на пасадзе, ды Ягняці.z Пасьля гэтага глянуў я, і вось вялізарны натоўп, палічыць якога ніхто ня мог, із усіх пляменьняў і родаў, і народаў, і языкоў, стаіць перад пасадам і перад Ягнём, апрануўшыся ў белыя шаты, і пальмы ў руках іхніх;"y=із роду Завулёнавага дванаццаць тысяч папячатаных; із роду Язэпавага дванаццаць тысяч папячатаных; із роду Бэніямінавага дванаццаць тясяч папячатаных. x1із роду Сымэонавага дванаццаць тысяч папячатаных; із роду Левіявага дванаццаць тысяч папячатаных; із роду Ізахаравага дванаццаць тысяч папячатаных;$wAіз роду Асіравага дванаццаць тысяч папячатаных; із роду Нэфталімавага дванаццаць тысяч папячатаных; із роду Манасьсіявага дванаццаць тысяч папячатаных;vІз роду Юдавага дванаццаць тысяч папячатаных; з роду Рувімавага дванаццаць тысяч папячатаных; із роду Гадавага дванаццаць тысяч папячатаных;9ukI пачуў я лічбу папячатаных: сто сорак чатыры тысячы папячатаных із усіх родаў сыноў Ізраілявых.6teНя шкодзьце ні зямлі, ні мору, ні дрэвам, пакуль не папячатаем рабоў Бога нашага на лабох іхніх.QsІ ўгледзіў я другога ангела, які ўзыходзіў ад усходу сонца, маючы пячаць Бога Жывога; і гукнуў ён вялікім голасам да чатырох ангелаў, якім дадзена шкоду чыніці зямлі й мору, мовячы:=r uI пасьля гэтага ўгледзіў я чатырох ангелаў, якія, стоючы на чатырох вуглох зямлі, дзяржалі чатыры вятры зямлі, каб ня дзьмуў вецер ні на зямлю, ні на мора, ні на якое дрэва.uqcбо настаў вялікі дзень гневу Ягонага, і хто здолее ўстаяці?Opдый кажуць горам і скалам: Звалецеся на нас і ўкрыйце нас ад аблічча Сідзячага на пасадзе ды ад гневу Ягняці:zomі цары зямныя, і магнаты, і багатыры, і тысячнікі, і асілкі, і кожын раб ды кожын вольнік паўкрываліся ў пячорах і ў горных расколінах n7і неба счэзла, як скручаны лісток, і кожная гара і востраў скрануліся з месц сваіх;Tm!
і зоркі нябесныя паспадалі на зямлю, як смакоўніца, устрасаная вялікім ветрам, скідае недасьпелыя смоквы свае; l I паўзіраўся я, як зьняло Яно шостую пячаць. I вось зрабілася вялікае ўстрасеньне, і сонца пацямнела, як валасяніца, і месяц зрабіўся, як кроў,'kG І далі кожнаму белыя вопраткі і сказалі, каб супачывалі яшчэ крыху часу, пакуль не дапоўняць суслужнікі іхнія ды браты іхнія, што маюць быць забіты, як і яны.2j]
Дакуль, Валадару Сьвяты і Праўдзівы, ня судзіш і ня мсьцішся за кроў нашу над жыхарамі зямлі?i# I, як зьняло Яно пятую пячаць, убачыў я пад ахвярнікам душы забітых за слова Божае ды за сьведчаньне, што мелі; і загаманілі голасам вялікім, мовячы:mhSI я паўзіраўся, і вось конь бляды, і коньнік на ім, што імя яму сьмерць, і пекла сьледам за ім; і дадзена ім улада забіваці на чацьвертай часьці зямлі мячом і голадам, і сьмерцяй, ды зьвярыма зямнымі.'gGI, як зьняло чацьвертую пячаць, пачуў я голас чацьвертае жывёлы, мовячы: Ідзі ды глядзі.jfMі пачуў я голас спасярод чатырох жывёлаў, мовячы: Мера пшаніцы за дынар, і тры меры ячменю за дынар; і алівы й віна не марнуй.e I, як зьняло трэцюю пячаць, пачуў я трэцюю жывёлу, мовячы: Ідзі ды глядзі. I я паўзіраўся, і вось конь вараны, і коньнік на ім, маючы ў руцэ сваёй вагу;ldQI выйшаў другі конь рыжы, і коньніку на ім дадзена ўзяць мір із зямлі, ды каб адны адных забівалі; і дадзены яму меч вялізарны.c'I, калі зьняло Яно другую пячаць, я пачуў другую жывёлу, мовячы: Ідзі ды глядзі.Sb I я паўзіраўся, і вось белы конь, і коньнік на ім ды з лукам; і далі яму вянок, і выйшаў пераможнік, каб перамагчы.fa GI ўбачыў я, што Ягня зьняло адну з пячацяў, і пачуў адну з чатырох жывёлаў, мовячы быццам грымотным голасам: Ідзі ды глядзі.B`}I чатыры жывёлы гаварылі: Амін. I дваццаць чатыры старыкі ўпалі і сукланіліся Жывучаму на вечныя вякі.S_
I ўсякае стварэньне, што на небе й на зямлі, і пад зямлёй, і ў моры, дый усё, што ў іх, чуў я, мовячы: Сідзячаму на пасадзе й Ягняці багаслаўленьне і чэсьць, і хвала, і сіла на вечныя вякі.n^U мовячы голасам вялікім: Годна Ягнятка заколенае ўзяць сілу й багацьце, і мудрасьць, і моц, і чэсьць, і хвалу, і багаслаўленьне.q][ I глядзеў я і чуў голас множства ангелаў навакол пасаду й жывёлаў і старыкоў; і лічба іх была мірыяды мірыядаў і тысячы тысячаў,\!
і зрабіў нас Богу нашаму царамі й сьвяшчэньнікамі; і будзем царыць на зямлі.=[s і пяюць новую песьню, мовячы: Ты годзен узяць кнігу ды зьняць пячаці з яе, бо Цябе закалолі, і Ты Крывёю Сваей адкупіў нас Богу із кожнага роду й языка і народу ды паганаў,6ZeI, як узяло кнігу, чатыры жывёлы й дваццаць чатыры старыкі ўпалі прад абліччам Ягняці, маючы кожын гусьлі й чары залатыя, поўныя пахнідлаў, што ёсьць малітвы сьвятых;oYWI прыйшло ды ўзяло кнігу з правіцы Сідзячага на пасадзе.NXI глянуў я, і вось пасярод пасаду й чатырох жывёлаў ды пасярод старыкоў Ягня стаіць, быццам заколенае, маючы сем рагоў і сем вачэй, што ёсьць сем духаў Божых, пасланых на ўсю зямлю.WI адзін із старыкоў кажа мне: Ня плач! Вось, леў, што з роду Юдавага, карэнь Давідавы, перамог, каб разгарнуць кнігу й зьняць сем пячацяў яе.9VkI я вельмі плакаў, што не знайшлося нікога, годнага разгарнуць і прачытаць кнігу, ці глянуць у яе.$UAI ніхто ня здолеў на небе ані на зямлі, ані пад зямлёй разгарнуць кнігу й глянуць у яе.ETI ўгледзіў я Ангела дужога, абвяшчаючы голасам вялікім: Хто годзен разгарнуць кнігу і зьняць пячаці яе?TS #I ўгледзіў я ў правіцы Сідзячага на пасадзе кнігу, запісаную ссярэдзіны і зьверху, запячатаную сямёма пячацямі.AR{ Госпадзе! Ты годзен узяць хвалу і чэсьць і сілу, бо Ты стварыў усё, і воляй Тваей яно ёсьць і створана. Q
упадаюць дваццаць чатыры старыкі перад Сідзя???чым на пасадзе і кланяюцца Жывучаму на вечныя вякі і кідаюць свае вянкі перад пасадам, кажучы:2P] I калі жывёлы аддаюць хвалу і чэсьць і падзяку Сідзячаму на пасадзе, Жывучаму на вечныя вякі,
O
I чатыры жывёлы, кожная па сабе, мелі па шэсьць крыльляў наўкола і ўсярэдзіне поўны вачэй; і ўдзень і ўначы ня маюць супачынку, гаворачы: Сьвят, Сьвят, Сьвят Госпад Бог Уседзяржыцель, што быў і што ёсьць і што йдзе.!N;I першая жывёла падобная да лева, і другая жывёла падобная да цяляці, і трэцяя жывёла мела аблічча, як чалавек, і чацьвертая жывёла падобна да арла лятучы.}MsI перад пасадам мора шклянае, падобнае да крышталу, і ўсярэдзіне пасаду ды навакол пасаду чатыры жывёлы, поўныя вачэй спераду і ззаду.dLAІ із пасаду выходзяць маланкі й грымоты й галасы; і сем сьветачаў агністых гараць перад пасадам і есьць сем духаў Божых.5KcI навакол пасаду дваццаць чатыры пасады; і на пасадах угледзіў я седзячы дваццаць чатырох старыкоў, апраненых у белыя вопраткі, і на галовах у іх былі залатыя вянкі.uJcI Сідзячы з выгляду падобны быў да каменя ясьпісовага й сардыновага; і вясёлка навакол пасаду, з выгляду падобная да шмарагдовае.II я ўраз быў у духу; і вось пасад стаяў на небе, а на пасадзе — Сідзячы.dH CПасьля гэтага я глянуў, і вось дзьверы расчыненыя на небе, і першы голас, які я чуў, быццам голас трубы, гукаючы са мною, сказаў: узыйдзі сюды, і пакажу табе, што мусіць стацца пасьля гэтага;aG;Хто мае вуха, слухай, што Дух цэрквам гавора.MFХто пераможа, дам яму сесьці са Мною на пасадзе Маім, як і Я перамог і сеў з Айцом Маім на пасадзе Ягоным.|EqВось, стаю пры дзьвярох і стукаюся; калі хто пачуе Мой голас і адчыніць дзьверы, Я выйду да яго і буду вячэраць з ім, дый ён са Мною.}DsЯ, каго люблю, дакараю й караю; дык будзь старэнны й пакайся._C7Раджу табе купіць у Мяне золата, ачышчанае ў вагні, каб разбагацеў; ды белую вопратку, каб апрануўся, ды каб ня выявіўся сорам нагасьці тваей; ды мазяй вочнаю памаж вочы твае, каб бачыў.hBIБо кажаш: я багаты і разбагацеў і ні ў чым ня маю патрэбы, і ня ведаеш, што ты гаротны і мізэрны, і ўбогі, і сьляпы, і голы.3A_Дык вось, дзеля таго, што ты цёплы, а не сьцюдзёны ані гарачы, Я выкіну цябе із вуснаў Маіх.2@]Ведаю ўчынкі тваі, што ты ані сьцюдзёны, ані гарачы; о, каб-жа ты быў сьцюдзёны або гарачы![?/I ангелу Ляодыкійскае царквы напішы: Вось што кажа Амін, сьведка верны й справядлівы, пачатак тварэньня Божага:a>;
Хто мае вуха, слухай, што Дух цэрквам гавора.t=a Хто пераможа, зроблю таго стаўбом у храме Бога Майго, і ўжо ня выйдзе вонкі; і напішу на ім імя Бога Майго і імя места Бога Майго, новага Ерузаліму, што зыходзе з неба ад Бога Майго, ды Маё новае імя. < Вось, Я йду хутка; дзяржы, што маеш, каб ніхто не забраў вянка твайго.!;;
А што ты захаваў слова цярплівасьці Маей, дык і Я захаваю цябе ад гадзіны спакушэньня, што мае прыйсьці на ўсенькі сьвет, каб спакусіць жыхараў зямлі.b:= Вось, я даю: із сынагогі шатана, з тых, што называюць сябе Жыдамі, ды ня ёсьць, а ілгуць, — вось, я зроблю, каб яны прыйшлі й сукланіліся перад нагамі тваімі, і даведаюцца, што Я ўлюбіў цябе./9WВедаю ўчынкі тваі; вось, Я даў перад табою дзьверы адамкнёныя, і ніхто ня можа замкнуць іх; малую маеш сілу, ды захаваў слова Маё і не адрокся ад іменьня Майго..8UI ангелу царквы ў Філядэльфіі напішы: Вось што кажа Сьвяты, Запраўдны, Які мае ключ Давідавы, што адмыкае — і ніхто не замкне, ды замыкае — і ніхто не адамкне:a7;Хто мае вуха, слухай, што Дух цэрквам гавора. 6Хто пераможа, апранены будзе ў белыя шаты; і ня вычыркну імя ягонага з кнігі жыцьця, і вызнаю імя яго перад Айцом Маім і перад Ангеламі Яго.Z5-Мала маеш у Сардах імёнаў, што не запэцкалі вопраткі сваёй; яны будуць хадзіць са Мною ў белым, бо годны гэтага.-4SДык прыпомні, як ты прыняў ды чуў, і пілнуй ды пакайся. Калі-ж ня будзеш чуваць, прыду на цябе, быццам злодзей, і ня будзеш ведаць, у якую гадзіну прыду на цябе.H3 Чувай і ўзмацняй рэшту, што маніцца ўмерці: бо не знайшоў Я, каб дзелы твае былі споўнены перад Богам.2 +I Ангелу царквы ў Сардах напішы: Вось што кажа Той, што мае сем духаў Божых ды сем зорак: Ведаю ўчынкі тваі, што маеш імя, што жывеш, ды ёсьць мёртвы.a1; Хто мае вуха, слухай, што Дух цэрквам гавора.=0u і дам яму зорку ранічную.L/і будзе пасьвіць іх паліцай зялезнай; як судзьдзе глінянае, пакрышацца яны, як і Я прыняў ад Айца Майго;./I хто пераможа й пілнаваціме дзелы мае да канца, таму дам уладу над паганамі,m-Sадно тое, што маеце, дзяржыце, ажно пакуль ня прыду.
,Вам-жа кажу ды рэшце Тыатырцаў, якія ня маюць гэтае навукі і якія не пазналі так-званых глыбіняў шатана, што не ўзвалю на вас іншага цяжару,}+sI дзяцей яе на сьмерць забъъ]’ю. I даведаюцца ўсе цэрквы, што Я ёсьць разьведчык нутра й сэрца. I дам вам кожнаму паводле дзел вашых.4*aВось я кідаю яе на ложак і палюбоўнікаў яе ў вялікую тугу, калі не пакаюцца ў дзелох сваіх.)I даў Я ей час, каб пакаялася ў распусьце сваёй, ды не пакаялася.#(?Але маю крыху проці цябе: бо даеш жанчыне Езавелі, што называе сябе прарочыцай, вучыць і баламуціць рабоў маіх, жыць распусна ды есьці жэртвы ідалавыя.`'9Ведаю ўчынкі тваі і любоў, і служэньне, і веру, і цярплівасьць тваю, і ўчынкі тваі, ды што апошніх балей, чым першых.r&]I Ангелу царквы ў Тыатыры напішы: Вось што кажа Сын Божы, Які мае вочы Свае, як полымя агністае, а ногі Яго да медзі падобныя: .g%GХто мае вуха, слухай, што Дух цэрквам гавора: Хто пераможа, дам таму спажываці ад манны ўкрытае і дам яму камень белы й на камені імя новае напісанае, якога ніхто ня ведае, толькі хто дастаў.$)Пакайся: бо як не, хутка прыйду да цябе і ваяваціму з імі мячом вуснаў Маіх.# Такжа маеш і ты такіх, што дзяржацца навукі Мікалаітаў, якую ненавіджу.I" Ды маю проці цябе няшмат, бо маеш тамака такіх, што дзяржацца навукі Валаама, які навучыў кінуць спакусу перад сынамі Ізраілявымі, каб елі жэртвы ідалавыя ды жылі ў блудзе.H!
Ведаю ўчынкі тваі, ды што жывеш там, дзе пасад шатана, і дзяржыш імя Мае ды не адрокся ад веры Маей у тыя дні, калі забіты быў у вас, дзе жыве сатана, верны Мой сьведка Антыпа.* M I ангелу царква, што ў Пэргаме, напішы: Вось што кажа Той, што мае меч двусечны востры:A { Хто мае вуха, слухай, што Дух цэрквам гавора: Хто пераможа, не дазнае крыўды ад паўторнае сьмерці.B }
Ня бойся нічога, што маеш выцярпець. Вось д’ябал маніцца кідаці спаміж вас, каб спакусіць; і зазнаеце гора дзесяць дзён. Будзь верны да сьмерці, і дам табе вянок жыцьця. Ведаю ўчынкі тваі і тугу й убожства (ты-ж багаты), ды ганьбаваньне ад тых, што называюць сябе Жыдамі й ня ёсьць, а ёсьць сынагога сатаны.. UI ангелу Сьмірнскае царквы напішы: Вось што кажа Першы й Апошні, што быў памершы і ажыў:fEХто мае вуха, слухай, што Дух цэрквам гавора: хто пераможа, дам таму спажываці ад дрэва жыцьця, што пасярод раю Божага.
Адно тое маеш, што ненавідзіш дзелы Мікалаітаў, якія й Я ненавіджу.%CДык прыпомні, скуль выпаў, і пакайся ды рабі першыя дзелы твае; калі-ж не, дык хутка прыйду да цябе і зрушу сьветач твой з месца ягонага, калі не пакаешся.wgАле маю проці цябе тое, што пакінуў ты першую любоў тваю.&Eі пакутаваў, і маеш цярплівасьць, ды дзеля іменьня Майго трудзіўся й не зьнямогся.I Ведаю ўчынкі тваі і труд твой і цярплівасьць тваю, ды што ня можаш сьцярпець нягоднікаў і дасьведчыў тых, што называюць сябе апосталамі і ня ёсьць, ды знайшоў іх брахунамі, Ангелу Эфэскае царквы напішы: Вось што кажа Той, што дзяржыць сем зорак у правай руцэ сваёй ды што ходзе сярод сямёх залатых сьветачаў:) Mтайна сямёх зорак, што бачыў ты ў правіцы Маёй, ды сем сьветачаў залатых: сем зорак — Ангелы сямёх цэркваў, а сем сьветачаў, што ты бачыў, ёсьць сем цэрквау. }Напішы, што ўбачыў ды што ёсьць і што мае стацца пасьля гэтага: 'і быў Я мёртвы і вось жыву на вечныя вякі; амін. I маю ключы пекла і сьмерці.- UI, калі я ўгледзіў Яго, я паваліўся к нагам Ягоным, быццам мёртвы; і Ён паклаў на мяне Сваю правіцу, мовячы да мяне: Не палохайся: Я ёсьць Першы і Апошні ды Жывы; і меў Ён у правай руцэ сваёй сем зорак; і із вуснаў Ягоных выходзіў меч двусечны востры; і аблічча ў Яго быццам сонца сьвеціць у сіле сваёй.4 cі ногі ў Яго падобныя да медзі, быццам у печы распаленыя; і голас у Яго быццам гук водаў многіх;& Gа галава й валасы ў Яго белыя, як белая воўна, як сьнег; і вочы ў Яго, як полымя агністае;n
W
і сярод сямёх сьветачау — падобнага да Сына Чалавечага, апранутага ў доўгую шату і падперазанага праз грудзі залатым паясом;D I я павярнуўся, каб пабачыць голас, што гутарыў са мною, і, павярнуўшыся, угледзіў сем залатых сьветачаўM Я ёсьць Альфа і Омэга, Першы й Апошні; і: што бачыш, напішы ў кнігу ды пашлі цэрквам, што ў Азіі: у Эфэс і ў Сьмірну, і ў Пэргам, і ў Тыатыру, і ў Сарды, і ў Філядэльфію, і ў Ляодыкію.!
=
Я быў у духу ў дзень Гасподні і пачуў ззаду за мной вялікі голас, як-бы трубы, мовячы:" ? Я Іоан, і брат ваш і таварыш у горы і ў царстве і ў цярпеньні Ісуса Хрыста, быў на востраве, называным Патмос, дзеля слова Божага і сьведчаньня Ісуса Хрыста.5 eЯ ёсьць Альфа і Омэга, пачатак і канец, кажа Госпад, Які ёсьць і быў і прыдзе, Уседзяржыцель.d CВось, ідзе з хмарамі, і ўгледзіць Яго кожнае вока і тыя, што пракалолі Яго; і загалосяць перад Ім усе роды зямлі. Але, амін.: o(ды зрабіў нас царамі й сьвяшчэньнікамі Богу і Айцу Свайму), хвала і дзяржава на вечныя вякі. Амін. 3і ад Ісуса Хрыста, сьведкі верыгоднага, першака із мёртвых і павадыра цароў зямных; Яму, палюбіўшаму нас ды ў крыві Сваёй абмыўшага нас ад грахоў нашых, {Іоан да сямёх цэркваў, што ў Азіі: ласка на вас і мір ад Таго, што есьць і што быў і што прыдзе, ды ад сямёх духаў, што перад пасадам Ягоным,/ YШчасьлівы, хто чытае і хто слухае словы прароцтва ды захоўвае напісанае ў ім: бо час блізкі. #які пасьведчыў слова Божае і сьведчаньне Ісуса Хрыста, ды тое, што сам бачыў.% GАдкрыцьце Ісуса Хрыста, якое даў Яму Бог, каб паказаў рабам Сваім, што мусіць стац-ца ў хуткім часе, і даў знак, паслаўшы праз Ангела Свайго рабу Свайму Іоану,| sадзінаму прамудраму Богу, Збавіцелю нашаму праз Ісуса Хрыста, Госпада нашаса, слава й веліч, сіла і ўлада сягоньня й на ўсе вякі. Амін.9 mТаму-ж, хто захаваць вас можа ад упадку і паставіць перад славаю Сваею нескажонымі ды ў радасьці,I~
а другіх ратуйце, выхопліваючы з агню, дакарайце з страхам, ненавідзячы навет вопратку, целам апаганеную.F} I над аднымі літуйцеся з развагаю,1| ]захоўвайце сябе ў любві Божай, чакаючы ласкі ад Госпада нашага Ісуса Хрыста ў жыцьцё вечнае. { 3А вы, улюбленыя, будуючы сябе найсьвяцейшай верай вашай, молячыся ў Духу Сьвятым,z Гэта тыя, што адлучаюцца (ад еднасьці веры), з душою, ды ня маючыя духа.Fy яны казалі вам, што ў апошні час зьявяцца лаяльнікі, каторыя ходзяць водле іхніх бязбожных пажаданьняў.*x OАле вы умілаваныя, памятайце словы, прадказаныя Апосталамі Госпада нашага Ісуса Хрыста:w +Гэта наракальнікі, нічым не здавальняючыяся, што ходзяць водле пажаданьняў сваіх; і вусны іх гавораць горда, і яны паважаюць аблічча дзеля карысьці.Bv учыніць суд над усімі і дакарыць між імі ўсіх бязбожных за ўсе ўчынкі бязбожнасьці іх, якімі бязбожнае чыпілі, і за ўсе жорсткасьці, што гаварылі на Яго бязбожныя грэшнікі. u ;Аб іх прарочыў і Энох, сёмы ад Адама, кажучы: вось ідзе Госпад з мірыядамі сьвятых —Gt
лютыя хвалі марскія, што пеняцца сорамам сваім; зоры блукаючыяся, для якіх чорная цемра навекі захована.
%~}||o{"zyy-x$wIvutsrtqponmm kkjiihggf*ed^cbaM`|_1^q]\}[ZZ Y WWiVUTSSmRUQP6OlNZM_LtKJDIHGFED{CC BA@"?6>u><;%:]9B8}7u6643210/.. -2,,+I*2)(j'[&`%t$#"!@ ~ e D cM9
jWa
^ Q
0:d w
g I паліла людзей вялікая сьпека, і блюзьнілі яны проці йменьня Бога, Які мае ўладу над усімі плягамі, ды не адумаліся даці хвалу Яму. +I чацьверты Ангел выліў чару сваю на сонца: і дадзена яму паліць людзей у вагні.R I пачуў я другога, які мовіў з ахвярніку: Але, Госпадзе Божа Ўседзяржыцелю: суды Тваі правільныя і справялівыя."=бо яны пралілі кроў сьвятых і прарокаў, дык і Ты даў ім кроў піці; яны-ж варты гэтага.@yI пачуў я Ангела водаў, мовячы: Справядлівы Ты, Госпадзе, Які ёсьць і быў і сьвят, што прысудзіў гэтак: I трэці Ангел выліў чару сваю ў рэкі й крыніцы водаў: і зрабілася кроў.J
I другі Ангел выліў чару сваю ў мора: і зрабілася кроў, быццам мёртвага, і ўсякая душа жывая памерла ў моры. 1І пайшоў першы і выліў чару сваю на зямлю: і зрабіліся благія й агідныя раны ў людзей, што мелі кляймо зьвера, дый у тых, што пакланяліся абразу ягонаму.; qI пачуў я голас вялікі з храму, мовячы да сямёх Ангелаў: Ідзеце й выліце чары гневу Божага на зямлю.|qI напоўніўся храм дымам ад хвалы Божае і ад сілы Ягонае; і ніхто ня мог увайсьці ў храм, пакуль ня скончыліся сем плягаў сямёх Ангелаў.G I адна із чатырох жывёлаў дала сямём Ангелам сем залатых чар, поўных гневу Бога, жывучага на вечныя вякі.і выйшлі із храму сем Ангелаў, маючы сем плягаў, апраненыя ў чыстую і сьветлую ільняную вопратку ды падперазаныя праз грудзі залатымі паясамі.~ I пасьля гэтага глянуў я: і вось раочыніўся храм скініі сьведчаньня на небе, } Хто не ўбаіцца Цябе, Госпадзе, і не пахваліць імя Тваё? Бо-ж адзін Ты сьвяты: бо ўсе народы прыйдуць і паклоняцца Табе, бо выявіліся суды Тваі.I| і пяюць яны песьню Майсея, раба Божага, і песьню Ягняці, мовячы: Вялікія і дзіўныя ўчынкі Твае, Госпадзе Божа Уседзяржыцелю! Справядлівыя й праўдзівыя шляхі Тваі, Цару сьвятых!H{ I ўбачыў я нібы шклянае мора, зьмешанае з агнём, і тых, што перамагалі зьвера і абраз ягоны, і кляймо ягонае, і лічбу іменьня яго, якія стаялі на шкляным моры, маючы гусьлі Божыя;Yz -I ўгледзіў я другі знак на небе — вялікі й дзіўны: сем Ангелаў, маючых сем плягаў апошніх, якімі канчаўся гнеў Божы.Nyі патапталі ў ступе вонках места, і выйшла кроў із ступы ажно да вуздаў конскіх на тысячу шэсьцьсот стадыяў.7xgI кінуў Ангел серп свой на зямлю, і сабраў вінаград зямлі, і кінуў у ступу вялізную гневу Божага;kwOI выйшаў із ахвярніку іншы Ангел, што мае ўладу над агнем, і вялікім крыкам крыкнуў маючаму востры серп, мовячы: Пашлі твой востры серп ды зьбяры гронкі вінаграду зямлі, бо ўжо дасьпелі ягады яго.vI другі Ангел выйшаў із храму, што на небе, ды сам маючы востры серп.}usI кінуў Сідзячы на хмары серп Свой на зямлю, і зямля была пажата.-tSI выйшаў із храму другі Ангел ды гукнуў вялікім голасам да Сідзячага на хмары: Пашлі серп Твой ды жні; бо прыйшла для Цябе гадзіна жніва, бо жніво зямлі дасьпела.sI глянуў я: і вось хмара белая, і на хмары сядзіць падобны да Сына Чалавечага, маючы на галаве Сваей вянок залаты і ў руцэ Сваей востры серп.Ur#
І пачуў я голас з неба, які казаў мне: Напішы: адгэтуль шчасьлівыя мёртвыя, што ўміраюць у Госпадзе. Запраўды???, кажа Дух: каб супачылі ад трудоў сваіх, і ўчынкі іх ідуць сьледам за імі. q1 Тут цярплівасьць сьвятых; тут тыя, што захоўваюць запаведзі Бога і веру Ісусаву.+pO і дым мукі іх будзе ўзьнімацца на вечныя вякі, і няма супакою ўдзень і ўначы тым, што пакланяюцца зьверу й абразу ягонаму, ды хто прыняў кляймо іменьня ягонага.o
той піціме віно гневу Божага, налітае без дамешкі ў чару гневу Ягонага, і будзе мучыцца ў вагні ды ў серцы перад сьвятымі Ангеламі і перад Ягнём;n I трэці Ангел ішоў сьледам за імі, мовячы вялікім голасам: Калі хто паклоніцца зьверу й абразу ягонаму ды прыме кляймо на лоб свой ці на руку сваю,]m3I другі Ангел ішоў сьледам, мовячы: Упаў, упаў Вавілён, места вялізнае, бо юрным віном блуду свайго напаіў усе народы. l3ды гаварыў вялікім голасам: Бойцеся Бога і аддайце хвалу Яму, бо прыйшоў час суду Ягонага; і пакланецеся Стварыцелю неба й зямлі, і мора, і крыніцаў вод.k#I ўгледзіў я другога Ангела, лятучы пасярод неба, які меў вечнае Эвангельле, каб абвяшчаць жыхарам зямлі і ўсім плямёнам і родам і языкам і народам,
jI ў вуснах у іх няма хітраваньня: бо беззаганныя яны перад пасадам Божым.-iSГэта тыя, што не апаганіліся з жанчынамі, бо яны чыстыя; гэта тыя, што йдуць сьледам за Ягнём, куды-б Яно ні пайшло. Яны выкуплены ад людзей, першакі Богу й Ягняці.Wh'і пяюць яны як-бы песьню новую перад пасадам і перад чатырма жывёламі і старыкамі; і ніхто ня мог навучыцца песьні гэнае, апрача тых ста сараку чатырох тысячаў, што выкуплены ад зямлі.~guI пачуў я голас з неба, быццам гук ад множства водаў, ды быццам гук грымоту вялікага; і чуў я голас гусьляроў, на гусьлях сваіх іграючых;if MI глянуў я, і вось Ягня стаіць на гарэ Сыоне, і з ім сто сорак чатыры тысячы, якія маюць імя Айца Ягонага напісанае на лобе іх.feE
Вось дзе мудрасьць. Хто мае розум, аблічы лічбу зьвера; бо гэта лічба чалавека. I лічба яго шэсьцьсот шэсьцьдзесят шэсьць.hdI
ды каб ніхто ня мог ні купляць ні прадаваць, апрача толькі тых, што маюць кляймо, або імя зьвера, або лічбу іменьня ягонага.wcg
I робіць, каб усім — малым і вялікім, і багатым і бедным, і вольным і рабом — дадзена было ім кляймо на правай руцэ іх або на лобе іх, b
I дадзена яму надзяліць абраз зьвера духам, каб абраз зьвера і гаварыў, і рабіў, каб тыя, хто толькі не паклоніцца абразу зьвера, былі-б забіты.a%
ды баламуціць жыхараў зямлі знакамі, якія дадзена яму рабіць перад зьверам, ды кажа жыхарам зямлі рабіць абраз зьвера, што мае рану ад мяча і выжыў.*`M
I робіць знакі вялікія, так што й агонь прымушае зыходзіць з неба на зямлю перад людзьмі,_
і ўсю ўладу першага зьвера зьдзейсьняе ён перад ім: прымушае зямлю і жыхараў яе пакланяціся першаму зьверу, у якога залечана сьмяротная рана яго.M^
І ўгледзіў я другога зьвера, выходзячы із зямлі, і меў ён двое рагоў, падобных да ягнячых, ды гукаў, як зьмей;Z]-
Хто вядзе ў палон, у палон пойдзе; хто мячом забівае, сам мусіць быць мячом забіты. Тут цярплівасьць і вера сьвятых.7\i
Калі хто мае вуха, слухай!V[%
I паклоняцца яму ўсе жыхары зямлі, імёны якіх не запісаны ў кнігу жыцьця Ягняці заколенага ад стварэньня сьвету.QZ
I дадзена яму вясьці вайну з сьвятымі ды перамагчы іх; і дадзена яму ўлада над усякім родам і языком і народам.zYm
I расчыніў ён вусны свае дзеля блюзьнерства проці Бога, каб блюзьніць проці іменьня Ягонага і сялібы Ягонае і тых, што жывуць у небе.EX
I дадзены яму вусны гаварыць вялікае і блюзьнерскае; і дадзена яму ўлада вясьці вайну сорак два месяцы.sW_
I пакланіліся зьмею, што даў уладу зьверу, і пакланіліся зьверу, гаворачы: Хто падобны да гэтага зьвера? Хто здольны бароцца з ім?tVa
І бачыў я адну із галоў яго, быццам на сьмерць забітую, і рана яе сьмяротная залечана, і дзівілася ўсенька зямля ззаду за зьверам. U3
I зьвер, якога я ўбачыў, быў падобны да рыся, і ногі ў яго, як у мядзьведзя, і рот у яго, як рот у лева. I даў яму зьмей сілу сваю і пасад свой і ўладу вялікую.BT
І стануў я на пяску марскім; і ўгледзіў зьвера, выходзячы з мора, які меў сем галоў і дзесяць рагоў; і на рагох у яго дзесяць дыадэмаў, і на галовах ягоных імёны блюзьнерскія.S} I разьюшыўся зьмей на жанчыну і пайшоў ваяваць з рэштай із насеньня яе, што захоўваюць запаведзі Божыя і маюць сьведчаньне Ісуса Хрыста.KR I памагла жанчыне зямля, і расчыніла зямля вусны свае ды праглынула раку, што пусьціў зьмей із роту свайго. Q5 I пусьціў вужака за жанчынай ваду із роту свайго, быццам раку, каб рака панесла яе.P I дадзены жанчыне двое крыльляў вялікага арла, каб ляцела ў пустыню на месца сваё ад аблічча вужакі, дзе-б кармілася пару, поры ды паўпары.AO{
I, як угледзіў зьмей, што ён скінены на зямлю, пачаў ён перасьледаваць жанчыну, што ўрадзіла хлапчанё.N' Дзеля гэтага радуйцеся, нябёсы і тыя, што жывуць у іх! Гора жыхарам зямлі і мора, бо зыйшоў да вас дябал у гневе вялікім, ведаючы, што ня шмат мае часу.DM І яны перамаглі яго Крывёю Ягняці і словам сьведчаньня свайго ды ня ўлюбілі душ сваіх ажно да сьмерці.L
І пачуў я голас вялікі, мовячы ў небе: Цяпер настала спасеньне і сіла і царства Бога нашага, ды ўлада Хрыста Ягонага: бо скінены паклёпнік на братоў нашых, што дзень і ноч вінаваціў іх брахліва перад Богам нашым.RK I скінены быў той зьмей вялізарны, вужака старавечны, называны д’ябалам і сатаной, што зводзе з дарогі простай усенькі сьвет, — скінены на зямлю, і з ім разам скінены ангелы ягоныя.kJO ды не асілілі, і не знайшлося ўжо месца для іх на небе.=Is I ўзьнялася вайна на небе: Міхал і Ангелы ягоныя ваявалі са зьмеем, і зьмей ваяваў ды ягоныя Ангелы,hHI і жанчына ўцякла ў пустыню, дзе мае месца, ад Бога прыгатаванае, каб кармілі яе тамака тысяча дзьвесьце шэсьцьдзесят дзён.^G5 I ўрадзіла сына, хлопчыка, што мае пасьвіць усе народы паліцай зялезнай; і ўзята дзіцятка яе да Бога й пасаду Ягонага,F і хвост ягоны ўвалок траціну зорак з неба ды кінуў іх на зямлю. I зьмей стануў перад жанчынай, што мелася радзіць, каб, як уродзе, зжэрці дзіця яе.E I паказаўся другі знак на небе: вось зьмей вялізарны, як агонь чырвоны, з сямёма галовамі й дзесяцьма рагамі, і на галовах яго сем дыадэмаў;fDE I, быўшы ўцяжку, крычэла ад болю і мукаў радзільных.nC W I знак вялізны паказаўся на небе: жанчына, апраненая ў сонца, і месяц пад нагамі ў яе, і на галаве яе вянок із дванаццацёх зорак.B I расчыніўся храм Божы ў небе, і паказалася скрыня запавету Яго ў храме Ягоным; і былі маланкі й галасы, і грымоты, і трасеньне, ды град вялізарны.dAA I ўзлаваліся пагане, і прыйшоў гнеў Твой і пара судзіці мёртвых і даць нагароду рабам Тваім прарокам і сьвятым, і баячымся іменьня Твайго, малым ды вялікім, і вынішчыць тых, што нішчаць зямлю.b@= мовячы: Дзякуем Табе, Госпадзе Божа Ўседзяржыцелю, Які ёсьць і быў і йдзеш, што прыняў Ты сілу Сваю вялікую і запанаваў.U?# I дваццаць чатыры старыкі, што перад Богам сядзелі на пасадах сваіх, паваліліся на твар свой і пакланіліся Богу,#>? I сёмы Ангел затрубіў, і сталіся вялікія галасы на небе, якія мовілі: Царствы сьвету сталіся Госпада нашага і Хрыста Ягонага, і будзе царыць на вякі вечныя.d=A Другое гора прайшло; вось, хутка йдзе трэцяе гора.Z<-
I ў гэну гадзіну зрабілася трасеньне вялікае, і дзесятая частка места завалілася, і забіты ў трасеньні сем тысяч імёнаў чалавечых; а рэшта былі зьняты жахам і аддалі хвалу Богу нябёсаў.N; I пачулі голас вялікі з неба, мовячы да іх: Узыйдзеце сюды. I ўзыйшлі на неба ў хмары, і бачылі іх ворагі іхнія.g:G I цераз тры дні і паўдня дух жыцьця зыйшоў на іх ад Бога, і паўсталі на ногі свае, і страх вялікі напаў на тых, што бачылі іх.w9g
і жыхары зямлі будуць цешыцца над імі й весяліцца; і пасылацімуць адны адным падарункі, бо гэтыя два прарокі мучылі жыхараў зямлі.8 I із народаў, і родаў, і языкоў, і плямёнаў бачыць будуць трупы іхнія ў працягу трох дзён і паўдня, і не пазволяць пакласьці трупы іхнія ў магілы;F7 I трупы іх на вуліцы вялікага места, што называецца духоўна Садом і Эгіпет, дзе і Госпад наш быў распяты.X6) I калі скончаць сьведчаньне сваё, зьвер, што выйдзе з бяздоньня, учыніць вайну з імі і пераможа іх ды пазабівае іх.?5w Яны маюць уладу замкнуці неба, каб ня падаў дождж у дні прарочаньня іхняга; і маюць уладу над водамі — ператвараць іх у кроў і біці зямлю ўсякімі плягамі, колькі-б хацелі.4! I, калі хто схоча зрабіці ім крыўду, агонь выйдзе із вуснаў іх ды пажарэ ворагаў іхніх; і калі хто схоча зрабіці ім крыўду, мусіць быць гэтак забіты.3 Гэта ёсьць дзьве аліўкі і два сьветачы, што перад Богам зямлі стаяць.J2
I дам двум сьведкам маім, і будуць прарочыць тысяча дзьвесьце шэсьцьдзесят дзён, апрануўшыся ў палатніну.r1] а панадворак, што перад храмам, кінь вонках ды ня мерай яго, бо ён дадзены паганам: і места сьвятое таптацімуць сорак два месяцы.~0 w I дадзена мне трысьціна, падобная да паліцы; і Ангел, стоючы, сказаў: Паўстань і памерай храм Божы і ахвярнік і тых, што ў ім пакланяюцца;'/G
І кажа ён мне: Ты мусіш ізноў прарочыць аб народах, і плямёнах, і языкох, і царох многіх..
і ўзяў я кніжыцу з рукі Ангела ды зьеў яе; і, як зьеў яе, прагорк жывот мой. -3
I пайшоў я к Ангелу, кажучы яму: Дай мне кніжыцу. I кажа мне: Вазьмі ды зьеш яе; і зробіць яна горка табе ў жываце, але ў вуснах тваіх будзе салодкая, як мёд.},s
I голас, які чуў я з неба, ізноў прамовіў да мяне і сказаў: Ідзі, вазьмі кніжыцу разгорненую ў руцэ Ангела, што стаіць на моры й на зямлі.\+1
адно ў дні голасу сёмага Ангела, калі той затрубіць, ды споўніцца тайна Божая, як Ён абвясьціў рабам сваім Прарокам.l*Q
і пакляўся Жывучым на вечныя вякі, Каторы стварыў неба і што ў ім, ды зямлю і што ў ёй, ды мора і што ў ім, што ня будзе ўжо часу, )
I Ангел, Якога бачыў я стоючы на моры й на зямлі, узьняў руку сваю да неба%(C
I, як прамовілі сем грымотаў галасамі сваімі, я маніўся пісаць; і пачуў голас з неба, які гаварыў мне: Запячатай, што прамовілі сем грымотаў, і ня пішы гэтага.G'
ды гукнуў ён голасам вялікім, быццам леў рычыць; і, як гукнуў ён, прамовілі сем грымотаў галасамі сваімі.<&q
і меў ён у руцэ сваёй кніжыцу разгорненую; і паставіў ён правую нагу сваю на мора, а левую на зямлю,G%
I ўбачыў я іншага Ангела, дужога, зыходзячы з неба, які апранены быў у хмару, і над галавою ягонай была вясёлка, і аблічча ў яго быццам сонца, і ногі ў яго быццам слупы вагністыя;M$ і не пакаяліся ў забойствах сваіх, ані ў чараваньнях сваіх, ані ў распуснасьці сваёй, ані ў крадзежах сваіх.'#G I рэшта людзей, што ня былі пазабіваны плягамі гэтымі, не пакаяліся ў дзелох рук сваіх, каб не пакланяцца дэманам ды ідалам залатым і сярэбраным, і мядзяным, і каменным, і драўляным, што ані бачыць ня могуць, ані чуць, ані хадзіць;*"M Бо сіла іхняя у ратох іх; бо хвасты ў іх падобныя да зьмеяў, маюць галовы ды імі шкодзяць.4!a трыма гэтымі была забіта траціна людзей: агнем і дымам і серкай, што выходзілі із ратоў іхніх.M І гэтак бачыў я коні ў прывідзе і коньнікаў на іх, што мелі панцыры агністыя і гіяцынтавыя і серкавыя; і галовы ў каней, як галовы у львоў, і із ратоў іх выходзе агонь і дым і серка;x i I лічба коннага войска дзьве мірыяды мірыяд; і я чуў лічбу іх.Y + I разьвязаны былі чатыры ангелы, што былі прыгатаваны на гадзіну і дзень, і месяц, і год, каб забіці траціну людзей.R які мовіў да шостага Ангела, што меў трубу: Разьвяжы чатырох Ангелаў, што зьвязаны над вялікай ракой Эўфратам.> u
I шосты Ангел затрубіў, і пачуў я адзін голас із чатырох вуглоў залатога ахвярніку, што перад Богам,dA Адно гора прайшло; вось, ідуць яшчэ два горы за ім.@y I мае над сабою за цара ангела бяздоньня: імя яму па-жыдоўску Аваддон, а пагрэцку мае імя Апольліон. *)P
I мае хвасты, падобныя да скарпіонавых, і ў хвастох у яе джала было; і ўлада яе — шкодзіць людзям пяць месяцаў._7 I мела панцыры, быццам панцыры зялезныя; і гук ад крыльляў яе быццам гук ад вазоў, калі множства каней бягуць на бітву.ta I валасы мела, як валасы ў жанок; і зубы ў яе як у львоў былі. I выгляд саранчы падобны да каней, прыгатаваных да бітвы, і на галовах у яе быццам вянкі, падобныя да золата; і твары ў яе быццам твары чалавечыя.P і ў гэтыя дні шукацімуць людзі сьмерці і ня знойдуць яе; і жадацімуць памерці, ды сьмерць будзе ўцякаці ад іх.pY і дадзена ей, каб іх не забівала на сьмерць, але каб мучыла пяць месяцаў; і мука ад яе, як мука ад скарпіона, калі ўкусе чалавека.- і сказана ей, каб не рабіла шкоды траве зямной, ані зельлю ніякаму, ані дрэву ніякаму, а толькі адным людзям, якія ня маюць пячаці Божае на лабох сваіх;#? I з дыму выйшла на зямлю саранча, і дадзена ей улада, як маюць уладу скарпіоны зямныя;
і адамкнула яна калодзеж бяздоньня, і ўзьняўся з калодзежа дым, быццам дым з вялізарнае печы; і зацьмілася сонца й паветра ад дыму з калодзежа.G I пяты Ангел затрубіў, і ўгледзіў я зорку, якая ўпала з неба, і дадзены быў ей ключ ад калодзежа бяздоньня;3_
I бачыў я і чуў, як адзін Ангел ляцеў пасярод неба і вялікім голасам гаварыў: Гора, гора, гора жыхарам зямлі ад рэшты трубных галасоў трох Ангелаў, што маюць трубіць!8i I чацьверты Ангел затрубіў, і была паражона траціна сонца і траціна месяца і траціна зорак, каб траціна іх зацьмілася, ды каб дзень траціну не сьвяціў і таксама ночка.[
/ і імя зоркі чытаецца Палын; і траціна водаў перакінулася ў палын, і многа людзей памерла ад тых водаў, бо прагорклі.f E
I трэці Ангел затрубіў, і звалілася з неба вялізная зорка, як паходня палаючая, і ўпала на траціну рэк ды на крыніцы водаў; # і вымерла траціна стварэньняў у моры, што мелі дух, і траціна судзен пагібла.W
'I затрубіў другі Ангел, і быццам гара вялізарная, палаючая агнём, звалілася ў мора; і траціна мора сталася крывёй; I затрубіў першы Ангел, і стаўся град і агонь, зьмешаныя з крывёю, і выпалі на зямлю; і траціна дзярэў згарэла, і ўся трава зялёная выгарэла.nUI сем ангелаў, што мелі сем труб, нарыхтаваліся трубіць.jMI ўзяў ангел кадзільню й напоўніў яе агнём з ахвярніку ды кінуў на зямлю; і сталіся галасы, і грымоты, і маланкі, і трасеньне. I ўзьняўся перад Богам дым ад пахнідлаў з малітвамі сьвятых із рукі ангела.I I прыйшоў іншы ангел і стануў перад ахвярнікам, маючы кадзільню залатую; і далі яму багата пахнідлаў, каб паклаў з малітвамі ўсіх сьвятых на залаты ахвярнік, што перад пасадам. I ўгледзіў я сем ангелаў, што стаялі перад Богам, і дадзены ім сем труб. !I, як зьняло Яно семую пячаць, настала маўчаньне на небе блізу на паўгадзіны.kOБо Ягня, што пасярод пасаду, будзе іх пасьвіць і вадзіць іх да жывых крыніцаў вод. I абатрэ Бог кожную сьлязіну з вачэй іхніх. 7і ня будуць яны ўжо хацець есьці ані піці, і не падзе на іх сонца ані жадная сьпека.W 'Дзеля гэтага яны перад пасадам Бога і служаць Яму ўдзень і ўначы ў храме Ягоным; і Сідзячы на пасадзе жыціме ў іх;
4~|}}|{zzz y9xvv`utt0srqSponmZlkkmjcihh/g f-edc2b1aK`_^]\[[FYXWVUTT0RRPO|N@MLKKJ>IyHXGG*F=DCBBRA@?>=<;f:99'755M33t210/.e-w,,X+*)(''&%#"" & { @* +oX}S`M
] 8
> i jMЛаска Госпада нашага Ісуса Хрыста з вамі ўсімі. Амін.,QТой, што сьведчыць гэта, кажа: Але, хутка прыходжу! Амін. Але, прыходзь, Госпадзе Ісусе!і калі хто адыме ад слоў кнігі прароцтва гэтага, адыме ў яго Бог долю ягоную з кнігі жыцьця і з места сьвятога і з напісанага ў гэтай кнізе. I я разам сьведчу кожнаму, хто чуе словы прароцтва кнігі гэтае: калі хто даложа да гэтага, узложыць на яго Бог плягі, напісаныя ў кнізе гэтай;DI Дух і нявеста кажуць: Прыходзь! I, хто прагне, няхай прыходзе; і, хто хоча, няхай бярэ ваду жыцьця дарма.Z-Я, Ісус, паслаў Ангела Майго пасьведчыць вам гэта ў цэрквах. Я карэнь і род Давідавы, зорка сьветлая і ранічная.Qа вонках сабакі й чарадзеі, і распусьнікі ды забойцы і служкі ідалавы, і ўсе, што любяць і чыняць няпраўду.[
/Шчасьлівыя, што выпаўняюць запаведзі Яго, каб была ўлада іх на дрэва жыцьця, ды каб увайшлі праз вароты ў места;g G
Я Альфа й Омэга, пачатак і канец, Першы і Апошні.- S I вось хутка прыходжу, і заплата Мая са Мною, каб аддаці кожнаму, як будзе дзела ягонае.!
; Крыўдзіцель няхай яшчэ крыўдзіць, і нячысты няхай яшчэ апаганіваецца, і справядлівы няхай яшчэ чыніць справядлівасьць, і сьвяты няхай яшчэ асьвячаецца.
I кажа мне: Не запячатывай слоў прароцтва кнігі гэтае: бо блізка час.X) I кажа ён мне: Глядзі, не: бо я суслужнік твой і братоў тваіх прарокаў і хаваючых словы кнігі гэтае; Богу пакланіся.q[I я, Іоан, той, што бачыў гэта і чуў. I калі я пачуў ды пабачыў, я паваліўся пакланіціся перад нагамі Ангела, што паказваў мне гэта. Вось, хутка прыходжу. Шчасьлівы, хто хавае словы прароцтва кнігі гэтае.I сказаў мне: Словы гэтыя верныя і праўдзівыя; і Госпад Бог сьвятых прарокаў паслаў Ангела Свайго паказаць рабом Сваім, што мусіць хутка стацца.oWI ня будзе тамака ночы; і няма ў іх патрэбы ў сьветачу і ў сьвятле сонца, бо Госпад Бог асьвятляе іх. I царыцімуць на вечныя вякі.mSI ўгледзяць аблічча Ягонае і імя Ягонае на лабох іхніх.6eI ня будзе ўжо нічога выклятага; і будзе ў ім пасад Бога й Ягняці, і рабы Ягоныя служыцімуць Яму.+Пасярэдзіне вуліцы яго, наабапал ракі, дрэва жыцьця, што дае плады дванаццаць разоў, даючы на кожын месяц ягоны плод; і лісьці дзерава на лек народам.: oI паказаў мне чыстую раку вады жыцьця, сьветлую, як крыштал, што выходзіла із пасаду Бога й Ягняці.=sI ня ўвойдзе ў яго нішто нячыстае ды робячае агіду й ілжу, а толькі запісаныя ў кнізе жыцьця Ягняці.S~ I прынясуць у яго славу й чэсьць народаў.|}qI вароты ягоныя ня будуць замыкацца ўдзень, а ночы там ня будзе.=|sI народы збаўлёных хадзіцімуць у сьвятле ягоным, і цары зямныя прынясуць у яго славу й чэсьць сваю.\{1I места ня мае патрэбы ў сонцы ані ў месяцу, каб асьвятлялі яго: бо хвала Божая асьвяціла яго, і сьветач ягоны — Ягня.z)I храму ў ім ня ўгледзіў я: бо храм ягоны ёсьць Госпад Бог Уседзяржыцель і Ягня.pyYI дванаццаць варотаў — дванаццаць пэрлаў: а кожныя вароты із аднае пэрлы. I вуліца места чыста залатая, быццам шкло празрыстае.xпятая сардонік, шостая сард, сёмая хрызаліт, восмая бэрыль, дзявятая тапаз, дзясятая хрызапрас, адзінаццатая гіяцынт, дванаццатая амэтыст.w I падваліны муру мястовага прыаздоблены ўсякім каменьнем дарагім: першая падваліна ясьпіс, другая сапфір, трэцяя халькедон, чацьвершая шмарагд,v+I мур быў пабудаваны з ясьпісу; і места чыста залатое, падобнае да чыстага шкла.u-I абмерыў мур ягоны на сто сорак чатыры локці меры чалавечае, якая і ангельская.Ht I места ляжыць чатырохкутнікам, і даўжыня ягоная такая-ж, як і шырыня. I абмерыў места трысьцінай на дванаццаць тысячаў стадыяў; і даўжыня ягоная і шырыня і вышыня аднолькавыя.4saI той, што гутарыў са мною, меў трысьціну залатую, каб абмерыць места і вароты яго і сьцены яго.#r?I мур мястовы меў дванаццаць падвалінаў, і на іх імёны дванаццацёх Апосталаў Ягняці.Bq}
I ад усходу трое варотаў, і ад поўначы трое варотаў, і ад паўдня трое варотаў, і ад захаду трое варотаў. p9 і меў ён мур вялікі й высокі, і меў дванаццаць варотаў, і на вароцех дванаццаць Ангелаў і імёны напісаныя, якія ёсьць дванаццацёх родаў сыноў Ізраілявых.To! і меў хвалу Божую. I сьвятло ягонае падобнае да найдаражэйшага каменя, быццам крыштальнага каменя ясьпісовага;cn?
І панёс мяне ў духу на вялікую ды высокую гару, і паказаў мне места вялікае, сьвяты Ерузалім, што зыходзіў з неба ад БогаCm I прыйшоў да мяне адзін із сямёх Ангелаў, тых, што мелі сем чараў, напоўненых сямёма апошнімі плягамі, і загутарыў са мною, мовячы: Хадзі, пакажу табе жанчыну, нявесту Ягняці.mlSА для палахлівых і няверных, і для нягоднікаў і душагубаў, і для распусьнікаў і чарадзеяў і слуг ідалавых, і для ўсіх ілжывых — доля іх у возеры, палаючым агнём ды серкаю, што ёсьць другая сьмерць.kхто пераможа, возьме ў спадчыну ўсё, і буду яму Богам, і ён будзе Мне сынам.8jiI сказаў мне: Сталася. Я Альфа і Омэга, пачатак і канец. Прагнучаму дам Я дар з крыніцы вады жывое;MiI сказаў Сідзячы на пасадзе: Вось, роблю ўсё новае. I кажа да мяне: Напішы, бо гэтыя словы праўдзівыя і верныя.zhmI абатрэ Бог усякую сьлязу з вачэй іхніх; і сьмерці ўжо ня будзе, і ня будзе ўжо ані плачу, ані галошаньня, ані труду, бо першыя мінулі.g I пачуў я голас вялікі з неба, мовячы: Вось скінія Бога з людзьмі, і Ён будзе жыць з імі; і людзі будуць Ягонымі, і сам Бог будзе з імі, іхні Бог.xfiI я, Іоан, убачыў места сьвятое, новы Ерузалім, які зыходзіў ад Бога з неба, прыгатаваны быццам нявеста, прыбраная дзеля мужа свайго.&e GI ўбачыў я новае неба і новую зямлю, бо першае неба й першая зямля мінулі, мора ўжо няма.d'I каго не знаходзілі запісанага ў кнізе жыцьця, кідалі яго ў возера вагністае. cyА сьмерць і пекла кінены ў возера вагністае. Гэта другая сьмерць.jbM
I аддала мора нябожчыкаў, што ў ім, і сьмерць ды пекла аддалі нябожчыкаў, што ў іх; і суджаны быў кожны паводле ўчынкаў сваіх.jaM I ўбачыў нябожчыкаў, малых ды вялікіх, стоячы перад Богам, і былі разгорнены кнігі; і разгарнулі іншую кнігу, што ёсьць жыцьця, і суджаны былі мёртвыя, як напісана ў кнігах, паводле ўчынкаў іхніх.V`% І ўбачыў я вялікі белы пасад і Сідзячага на ім, ад аблічча Якога ўцякла, зямля і неба, і не знайшлося месца для іх._
I д’ябал, што зьвёў іх, быў кінены ў возера агністае ды серкавае, дзе і зьвер і фальшывы прарок; і будуць яны мучыцца ўдзень і ўначы на вечныя вякі.P^ I выйшлі на шырыню зямлі ды акружылі табор сьвятых і места ўлюбленае; і зыйшоў ад Бога агонь з неба ды зжор іх.Y]+і выйдзе звадзіць народы на чатырох кутох зямлі, Гога і Магога, ды зьбіраць іх на вайну; лічба-ж іх, як пясок у моры. \yI, як скончыцца тысяча гадоў, вызваліцца сатана із вязьніцы сваёйQ[Шчасьлівы й сьвяты той, хто мае частку ў першым ускрасеньні: над імі сьмерць паўторная ня мае ўлады, але будуць яны сьвяшчэньнікамі Бога і Хрыста ды панавацімуць з Ім тысячу гадоў.%ZCРэшта-ж памершых не ажыла, пакуль ня скончыцца тысяча гадоў. Гэта першае ўскрасеньне.ZY-I ўгледзіў я пасады, і пасядалі на іх, і быў ім дадзены суд; і душы сьцятых за сьведчаньне Ісусавае і за слова Божае, і тых, што не пакланіліся зьверу ды абразу ягонаму і ня прынялі кляйма на лоб свой ані на руку сваю; і ажылі і панавалі з Хрыстом тысячу гадоў.OXі кінуў яго ў бяздоньне і замкнуў яго ды прыпячатаў зьверху, каб ня зводзіў больш народаў, пакуль ня скончыцца тысяча гадоў; а пасьля гэтага мусіць быць разьвязаны на нядоўгі час.1W[I схапіў ён зьмея, вужаку адвечнага, што ёсьць д’ябал і сатана, ды спутаў яго на тысячу гадоў,V SI ўбачыў я Ангела, зыходзячы з неба, які меў ключ ад бяздоньня і ланцуг вялікі ў руцэ сваёй.VU%I рэшта пазабівана мячом Сідзячага на кані, што выходзіў з вуснаў Ягоных. I ўсё птаства насыцілася целамі іхнімі.TwI быў схоплены зьвер і з ім прарок фальшывы, што знакі рабіў перад ім, якімі баламуціў тых, што прынялі кляймо зьвера і пакланяліся абразу ягонаму. Абодвух жыўцом кінулі ў возера вагністае, палаючае серкаю.KSI ўгледзіў я зьвера і цароў зямных і войскі іх, сабраныя дзеля вайны з Сідзячым на кані ды з войскам Ягоным.xRiкаб есьці целы цароў і целы тысячнікаў, і целы дужых, і целы каней ды коньнікаў на іх, і целы ўсіх — вольных і рабоў, малых і вялікіх.EQI ўгледзіў я аднаго Ангела, стоячы на сонцы. I крыкнуў ён вялікім голасам, прамаўляючы да ўсяго птаства, што лётала пасярод неба: Хадзеце, зьбірайцеся на вячэру Вялікага Бога,P/I мае на вопратцы і на сьцягне Сваім напісанае імя: Цар цароў і Госпад валадароў.O/I з вуснаў Ягоных выходзе меч востры, каб ім пабіць паганаў. I Сам пасець іх паліцай зялезнай. I Сам топча ступу віна ярасьці і гневу Бога Ўседзяржыцеля.N I йшлі за ім войскі нябесныя на белых канёх, апраненыя ў віссон белы і чысты. M
I быў апранены ў шату акрываўленую. I імя Ягонае называецца: Слова Божае.kLO А вочы ў яго быццам полымя агністае, і на галаве ў яго многа дыадэмаў. Меў імя напісанае, якога ніхто ня ведаў, апрача Самога.hKI I ўгледзіў я неба расчыненае: і вось конь белы, і коньнік на ім, называны Верным і Праўдзівым, што па праўдзе судзіць і ваюе.|Jq
I я ўпаў да ног ягоных, каб пакланіцца яму. I кажа мне: Глядзі, не рабі гэтага: бо я суслужнік і твой і братоў тваіх, што маюць сьведчаньне Ісусавае. Богу пакланіся: бо сьведчаньне Ісусавае ёсьць дух прарочы.iIK I кажа мне: Напішы: Шчасьлівыя тыя, што пакліканы на вячэру вясельную Ягняці. I кажа мне: Словы гэтыя ёсьць запраўдныя Божыя.jHMI дадзена ёй, каб апранулася ў віссон чысты і сьветлы;=GsРадуймася й весялімася і хвалу Яму давайма: бо прыйшло вясельле Ягняці, і прыгатавалася жонка Яго. F3I пачуў я быццам голас вялікае таўпы??? і быццам шум множства водаў і быццам гук грымотаў сільных, мовячы: Алілуя! бо запанаваў Госпад Бог Уседзяржыцель!AE{I выйшаў з пасаду голас, мовячы: Хвалеце Бога нашага, усе рабы Яго ды хто баіцца Яго, і малыя і вялікія!TD!I ўпалі дваццаць чатыры старыкі й чатыры жывёлы ды пакланіліся Богу, сідзячаму на пасадзе, мовячы: Амін! Алілуя!{CoI паўторна сказалі: Алілуя! I дым яе ўзьнімаецца на вечныя вякі.B-бо правільныя і справядлівыя суды Яго. Бо засудзіў Ён вялікую распусьніцу, што паганіла зямлю блудам сваім, і адплаціў за кроў рабоў Сваіх ад рукі яе.A I пасьля гэтага пачуў я быццам голас вялікі множства народу ў небе, які казаў: Алілуя! Спасеньне і хвала і чэсьць і сіла Госпаду Богу нашаму: @yI знойдзена ў ім кроў прарокаў ды сьвятых і ўсіх забітых на зямлі.8?iі не зазьяе ўжо ў табе сьвятло сьветача, і голасу жаніха й нявесты не пачуюць ужо ў табе: бо купцы тваі былі магнатамі зямнымі, бо чарамі тваімі абаламучаны ўсенароды.[>/і ня будзе ўжо чутно ў табе голасу гусьляроў і сьпявакаў ды жалейнікаў і трубачоў, і ня знойдзецца ўжо ў табе ніводнага мастака ніякага мастацтва, — і гук млыновы не пачуецца ўжо ў табе;&=EI адзін дужы Ангел падняў камень, вялікі, як млыновы, і кінуў у мора, мовячы: Гэтак з размахам кінены будзе Вавілён, места вялікае, і ўжо больш ня знойдуць яго;.<UУзьвесяліся над ім, неба ды сьвятыя апосталы і прарокі: бо прысудзіў Бог прысуд ваш на яго.u;cI сыпалі попел на галовы свае і крычэлі, плачучы й галосячы, ды мовілі: Гора, гора (табе), места вялікае, у якім разбагацелі ад скарбаў тваіх усе, хто мае караблі на моры: бо ў вадну гадзіну ты спустошана!: і, бачучы дым ад пажару яго, крычэлі, мовячы: Якое падобна да места вялікага?
9
бо ў вадну гадзіну спустошана гэткае багацьце! I ўсе кармачы, і ўсе людзі на караблёх, і карабельнікі, і ўсе працаўнікі на моры воддаль стаяліx8iды мовячы: Гора, гора (табе), места вялікае, у віссон і порфіру і пурпур апраненае, аздобленае золатам і каменьнем дарагім і пэрламі:P7I таргаваўшыя гэтым, што разбагацелі ад яе, воддаль стаяцімуць дзеля страху прад мукаю яе, плачучы й галосячыx6iI плады пажаданыя душы тваёй адыйшліся ад цябе; і ўсё ўкормленае ды бліскучае адыйшлося ад цябе, і ты ніколі ўжо ня знойдзеш гэтага.5{
і цынамону, і пахнідлаў, і міра, і ладану, і віна, і алівы, і мукі, і пшаніцы, і скаціны й авечак, і каней ды вазоў, і целаў дый душ чалавечых. 41 тавару із золата й серабра, і каменьня дарагога і пэрлаў, і віссону й порфіры, і шоўку й пурпуру, ды ўсякага дрэва пахучага, і ўсякіх вырабаў із косьці сланёвае, і ўсякіх вырабаў із дрэва дарагога і медзі й зялеза і мармару, 35 І купцы зямныя заплачуць ды засумуюць па ёй, бо ніхто ўжо ня купляе тавару іхняга,
2
стоючы здалёк дзеля страху ад мукі яе ды гаворачы: Гора, гора (табе), места вялікае Вавілён, места магутнае, бо ў вадну гадзіну прыйшоў суд твой!S1 I заплачуць і загалосяць па ёй цары зямныя, што сваволілі й раскошаваліся з ею, калі ўгледзяць дым ад пажару яе,x0iДзеля гэтага ў вадзін дзень прыйдуць на яе плягі: сьмерць і туга і голад; і будзе спалена ў вагні: бо дужы Госпад Бог, што судзіць яе./Колькі ўслаўляла яна сябе й раскошавалася, гэтулькі дайце ей мукаў і суму; бо яна кажа ў сэрцы сваім: Сяджу царыцай, і не ўдава я, і суму не пабачу.g.GАддайце ей, як і яна аддавала вам, і падвойце ей удвая паводле ўчынкаў яе; у чары, у якой яна мяшала (віно), мяшайце ей удвая.|-qбо дайшлі грахі яе ажно да неба, і ўспомніў Бог аб няпраўдах яе.b,=I пачуў я другі голас з неба, мовячы: Выйдзі з яе, мой народзе, каб ня быць учасьнікамі ў грахох яе і ня прыняці ўдараў яе;}+sбо юрным віном распуснасьці сваей напаіла яна ўсе народы, і цары зямныя сваволілі з ёю, і купцы зямныя разбагацелі ад сілы раскошы яе.*і крыкнуў ён крэпка, мовячы голасам вялікім: Паў, паў Вавілён, вялікая (распусьніца), і стаўся памяшканьнем дэманаў і прыпынкам для ўсіх духаў нячыстых і прыстанішчам для ўсякага птаства нячыстага і агіднага;N) I пасьля гэтага я ўбачыў Ангела, зыходзячы з неба, які меў вялікую ўладу; і зямля асьвяцілася ад славы ягонае; (1I жанчына, якую ты бачыў, ёсьць места вялікае, што мае царства над царамі зямнымі.k'Oбо Бог даў у сэрца ім учыніць волю Ягоную ды ўчыніць аднадумна і даць царства іхняе зьверу, дакуль ня споўняцца словы Божыя.&I дзесяць рагоў, што бачыў ты на зьверу, тыя зьненавідзяць распусьніцу і спустошаць яе ды аголяць, і цела яе будзе зьедзена, і спаляць яе ў вагні;8%iI кажа мне: Воды, што ты бачыў, дзе сядзіць распусьніца, ёсьць народы й грамады, і плямёны й языкі.~$uЯны будуць вясьці вайну з Ягнём, і Ягня пераможа іх, бо Яно Госпад валадароў і Цар цароў, і тыя, што з Ім, пакліканыя і выбраныя і верныя.s#_
яны маюць адну думку і сілу ды ўладу сваю аддадуць зьверу." I дзесяць рагоў, што ты бачыў, ёсьць дзесяць цароў, якія йшчэ царства не ўзялі, але возьмуць уладу, як цары, на адну гадзіну разам са зьверам;! I зьвер, які быў і няма, сам ёсьць восмы ды із сямех і на пагібель ідзе. 3
пяць упалі, і адзін ёсьць, другі яшчэ ня прыйшоў; калі-ж прыйдзе, нядоўга мае быць.= s Тут розум, які мае мудрасьць. Сем галоў ёсьць сем гор, дзе жанчына сядзіць на іх, ды ёсьць сем цароў:v eЗьвер, якога ты бачыў, быў і няма, і выйдзе з бяздоньня і пойдзе на пагібель; і задзівяцца жыхары зямлі (імёны якіх не запісаны ў кнігу жыцьця ад пачатку сьвету), бачучы зьвера, што быў і няма, хаця ёсьць.b =I сказаў мне Ангел: Што ты дзівуешся? Я табе скажу тайну жанчыны і зьвера, што носіць яе ды мае сем галоў і дзесяць рагоў.o WI ўбачыў я, што жанчына ап’янела ад крыві сьвятых і ад крыві сьведкаў Ісусавых; і, бачучы яе, дзівіўся я задзіўленьнем вялікім."=і на лобе ў яе напісана слова: тайна, Вавілён вялікі, маці распусьніц і агіды зямное.,QI жанчына апрануўшыся ў порфіру і пурпур і аздобленая золатам і дарагім каменьнем ды пэрламі, маючы ў руцэ сваей чару залатую, поўную агіды й бруду распусты яе;I павёў мяне ў духу ў пустыню. I ўгледзіў я жанчыну, сядзючы на зьверу чырвоным, поўным імёнаў блюзьнерскіх, з сямёма галовамі і дзесяцьма рагамі,#з якою блудзілі цары зямныя, і віном распуснасьці яе ўпіваліся жыхары зямлі.@ {I прыйшоў адзін із сямёх Ангелаў — тых, што мелі сем чараў, і прамовіў да мяне, кажучы мне: Хадзі, я пакажу табе суд над распусьніцай вялікай; што сядзіць над водамі многімі,hII выпаў град вялікі, як таленты* з неба на людзей; і блюзьнілі людзі проці Бога за ўдары ад граду, бо ўдар ад яго надта цяжкі.eCI кожын востраў счэз, і ніводнае гары не знайшлося.:mI распалася места вялікае на тры часьці, і месты паганскія заваліліся; і Вавілён, места вялікае, прыпомніўся перад Богам, каб даці яму чару віна яраснага гневу Ягонага./WI ўзьняліся галасы, і грымоты, і маланкі, і трасеньне зрабілася вялікае, якога ня бывала ад часоў, як зьявіліся людзі на зямлі. Гэткае трасеньне! Такое вялізарнае!NI сёмы Ангел выліў чару сваю на паветра: і выйшаў голас вялікі із храму нябеснага, ад пасаду, мовячы: Сталася!xiI сабраў ён іх у месцы, што пажыдоўску называецца Армагеддон.pYВось, іду, як злодзей: шчасьлівы, хто ня сьпіць ды хавае вопратку сваю, каб не хадзіці яму голаму, і каб ня бачылі сораму яго.&Eбо гэта духі дэманаў, што робяць знакі, ды што выходзяць на цароў зямлі ды ўсенькага сусьвету, каб сабраць іх на вайну ў той дзень вялікі Бога Ўседзяржыцеля.U#
I ўгледзіў я з вуснаў зьмея і з вуснаў зьвера і з вуснаў фальшывага прарока тры духі нячыстыя, падобныя да жабаў:{
o I шосты Ангел выліў чару сваю ў вялікую раку, у Эўфрат: і высахла вада ў ёй, каб прыгатавана была дарога для цароў, што ад усходу сонца.4 a і блюзьнілі проці Бога Нябеснага ад мукаў сваіх ды ран сваіх, ды не пакаяліся ў учынках сваіх.H
I пяты Ангел выліў чару сваю на пасад зьвера: і зацьмілася царства ягонае, і яны кусалі языкі свае ад болю
; vlbXND:0& ~~~~~~~~~~~~~z~o~d~Y~N~C~8~-~"~~ ~}}}}}}}}}}}}~}s}h}]}R}H}=}2}'} }}|||||||||||||w|l|a|V|K|@|6|+| ||
{{{{{{{{{{{{{{{p{e{Z{O{D{9{.{#{{
{zzzzzzzzzzzzzznzbzVzJz>z2z&zzzyyyyyyyyyyyysygy[yOyCy7y+y yyxxxxxxxxxxxxxxlx`xTxHxu2u&uuuttttttttttt~trtftZtNtBt6t*t ttsssssssssssswsks_sSsGs;s/s#ss rrrrrrrrrrrr{rorcrWrKr?r3r'rrrqqqqqqqqqqqqtqhq\qPqDq8q,q qqppppppppppppxpmpapUpIp=p1p%pp
pooooooooooo}oqoeoYoMoAo5o)o oonnnnnnnnnnnnunin]nQnEn9n-n!nn
mmmmmmmmmmmmzmnmbmVmJm>m2m&mmmlllllllllll~lrlflZlNlBl6l*l llkkkkkkkkkkkkvkjk_kSkGk;k/k#kk jjjjjjjjjjjj{jojcjWjKj?j3j'jjjiiiiiiiiiiiitihi\iPiDi8i,i iihhhhhhhhhhhhxhlh`hThHh`2`&```___________~_r_f_Z_N_B_6_*_ __^^^^^^^^^^^^w^k^_^S^G^;^/^#^^ ]]]]]]]]]]]]{]o]c]W]K]?]3]']]]\\\\\\\\\\\\s\g\\\P\D\8\,\ \\[[[[[[[[[[[[x[l[`[T[H[<[0[$[[ [ ZZZZZZZZZZZ}ZqZeZYZMZAZ5Z)Z ZZYYYYYYYYYYYYuYiY]YQYEY9Y-Y!YY XXXXXXXXXXXXyXmXaXUXIX=X1X&XXXWWWWWWWWWWW~WrWfWZWNWBW6W*W WWVVVVVVVVVVVVvVjV^VRVFV:V.V"VV
UUUUUUUUUUUU{UoUcUWUKU?U3U'UUUTTTTTTTTTTTTsTgT[TOTCT7T+T TTSSSSSSSSSSSSwSkS_SSSGS;S/S#SS RRRRRRRRRRRR|RpRdRXRLR@R4R(R RRQQQQQQQQQQQQtQhQ\QPQDQ8Q,Q QQPPPPPPPPPPPPxPlP`PTPHP>>>>>>>>>>>s>g>[>O>C>7>+> >>============w=k=_=S=G=;=0=$== = <<<<<<<<<<<|727'777666666666666s6g6[6O6C676+6 66555555555555w5l5`5T5H5<505$55 5 44444444444|4p4d4X4L4@444(4 44333333333333t3h3\3P3D383,3 33222222222222x2l2`2T2H2<202$22
211111111111}1q1e1Y1M1A151)1 11000000000000u0i0]0Q0E090-0!00 ////////////z/n/b/V/J/>/2/&///............~.s.h.].R.G.<.1.&...-------------v-k-`-U-J-?-4-)- --,,,,,,,,,,,,,y,n,c,X,M,B,7,,,!,, , ++++++++++++|+p+d+X+L+@+4+(+ ++************t*h*\*P*D*8*,* **))))))))))))x)l)`)T)H)<)0)$))
)(((((((((((}(q(e(Y(M(A(5()( ((''''''''''''u'i']'Q'F':'.'"''
&&&&&&&&&&&&z&n&b&V&J&>&2&&&&&%%%%%%%%%%%~%r%f%Z%N%B%7%+% %%$$$$$$$$$$$$w$k$_$S$G$;$/$#$$ ############{#o#d#X#L#@#4#(# ##""""""""""""t"h"\"P"D"8"," ""!!!!!!!!!!!!x!l!`!T!H! 2 & ~ r f Z N B 6 * v j ^ R F : . # {ocWK?3'sg[OC7+ wk_SG<0$ |pdXL@4( th\PE9-! ymaUI=1%
}qeYMA5) vj^RF:."
znbVJ>2& 0 ; / : . 9 - 8 , 7 + 6 * 5 ) 4 ( 3 ' 2 & 1 % 0 $ / # . " - ! , + * ) ( ' & % $ # " !
6 5
4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
> = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " ! ~ } | {
z y x
w v u t s r q p o
n 8m 7l 6k 5j 4i 3h 2g 1f 0e /d .c -b ,a +` *_ )^ (] '\ &[ %Z $Y #X "W !V U T S R Q P O N M L K J I H G F E D C
B A @
? > = < ; : 9 8 7
6 25 14 03 /2 .1 -0 ,/ +. *- ), (+ '* &) %( $' #& "% !$ # " !
1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
' & % $ # " !
, + * ) ( ' & % $ # " !
& %~ $} #| "{ !z y x w v u t s r q p o n m l k j i h g
f e d
c b a ` _ ^ ] \ [
Z 4Y 3X 2W 1V 0U /T .S -R ,Q +P *O )N (M 'L &K %J $I #H "G !F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3
2 1 0
/ . - , + * ) ( '
&
P%
O$
N#
M"
L!
K
J
I
H
G
F
E
D
C
B
A
@
?
>
=
<
;
:
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
/ . - , + * ) ( ' & % $ # " !
H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4~ 3} 2| 1{ 0z /y .x -w ,v +u *t )s (r 'q &p %o $n #m "l !k j i h g f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X
W V U
T S R Q P O N M L
K
%J
$I
#H
"G
!F
E
D
C
B
A
@
?
>
=
<
;
:
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
& ,% +$ *# )" (! ' & % $ # " !
!
4
3
2
1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
~ }
| { z y x w v u t
s &r %q $p #o "n !m l k j i h g f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z
Y X W
V U T S R Q P O N
M %L $K #J "I !H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5
4 3 2
1 0 / . - , + * )
( 8' 7& 6% 5$ 4# 3" 2! 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
+ * ) ( ' & % $ # " !
) ( ' & % $ # " !
# " !
~ } | { z
y x w v u t s r q p o n m l k j
i h g
f e d c b a ` _ ^
]
-\
,[
+Z
*Y
)X
(W
'V
&U
%T
$S
#R
"Q
!P
O
N
M
L
K
J
I
H
G
F
E
D
C
B
A
@
?
>
=
<
;
:
9
8
7
6
5
4
3
2
1 0 / . - , + * )
( ' &
% $ # " !
B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4
3 2 1
0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
K J I H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
. - , + * ) ( ' & % $ # " ! ~ } | { z y x w v u t s r q p o n
m l k
j i h g f e d c b
a 3` 2_ 1^ 0] /\ .[ -Z ,Y +X *W )V (U 'T &S %R $Q #P "O !N M L K J I H G F E D C B A @ ? > = < ;
: 9 8
7 6 5 4 3 2 1 0 /
. '- &, %+ $* #) "( !' & % $ # " !
. - , + * ) ( ' & % $ # " !
. - , + * ) ( ' & % $ # " !
" !
~ } | { z y x
w v u
t s r q p o n m l
k #j "i !h g f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U
T S R
Q P O N M L K J I
H G F E D C B A @ ? > = < ; :
9 8 7
6 5 4 3 2 1 0 / .
- , + * ) ( ' & % $ # " !
' & % $
# " !
$ # " !
:
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
2 1 0 / . - , + * ) ( ' & %~ $} #| "{ !z y x w v u t s r q p o n m l k j i h g
f e d
c b a ` _ ^ ] \ [
Z Y X W V U T S R Q P O N M L K J I
H G F
E D C B A @ ? > =
<
*;
):
(9
'8
&7
%6
$5
#4
"3
!2
1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
& % $ # "
!
" !
" !
0 / . - , + * ) ( ' &
%
$~
#}
"|
!{
z
y
x
w
v
u
t
s
r
q
p
o
n
m
l
k
j
i
h
g
f
e
d
c
b
a
`
_
^
]
\ [
Z
Y
X
W
V
U
T
S
R
Q
P
O
N
M
L
K
J
I
H
G
F
E
D
C B
A
@
?
>
=
<
;
:
9
8
7
6
5
4
3
2 1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
-m |qeYMA5) ~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|+| ||{{{{{{{{{{{{w{k{_{S{G{;{/{#{{ zzzzzzzzzzzz|zpzdzXzLz@z4z(z zzyyyyyyyyyyyytyhy\yPyDy9y-y!yy xxxxxxxxxxxxyxmxaxUxIx=x1x%xx
xwwwwwwwwwww~wrwfwZwNwBw6w*w wwvvvvvvvvvvvvvvjv^vRvFv:v.v"vv
uuuuuuuuuuuu{uoucuWuKu?u3u'uuuttttttttttttstgt[tOtCt7t+t ttsssssssssssswsks_sSsGsm2m&mmmlllllllllll~lrlflZlNlBl6l*l llkkkkkkkkkkkkwkkk_kSkGk;k/k#kk jjjjjjjjjjjj{jojcjWjKj?j3j'jjjiiiiiiiiiiiisigi[iPiDi8i,i iihhhhhhhhhhhhxhlh`hThHhc2c&cccbbbbbbbbbbb~brbfbZbNbBb6b*b bbaaaaaaaaaaaawaka_aSaGa;a/a#aa ````````````{`o`c`W`K`?`3`'```____________s_g_[_O_D_8_,_ __^^^^^^^^^^^^x^l^`^T^H^<^0^$^^ ^ ]]]]]]]]]]]|]p]d]X]L]@]4](] ]]\\\\\\\\\\\\u\i\]\Q\E\9\-\!\\ [[[[[[[[[[[[y[m[a[U[I[=[1[%[[
[ZZZZZZZZZZZ}ZqZeZYZMZAZ5Z)Z ZZYYYYYYYYYYYYvYjY^YRYFY:Y.Y"YY
XXXXXXXXXXXXzXnXbXVXJX>X2X&XXXWWWWWWWWWWW~WrWfWZWNWCW7W+W WWVVVVVVVVVVVVwVkV_VSVGV;V/V#VV UUUUUUUUUUUU{UoUcUWUKU?U3U'UUUTTTTTTTTTTTTtThT\TPTDT8T,T TTSSSSSSSSSSSSxSlS`STSHSP2P&PPPOOOOOOOOOOO~OrOfOZONOBO6O*O OONNNNNNNNNNNNvNjN^NRNFN:N.N"NN
MMMMMMMMMMMM{MoMcMWMKM?M3M'MMMLLLLLLLLLLLLsLgL[LOLCL7L+L LLKKKKKKKKKKKKxKlK`KTKHKH2H&HHHGGGGGGGGGGG~GrGfGZGNGBG6G*G GGFFFFFFFFFFFFwFkF_FSFGF;F/F#FF EEEEEEEEEEEE|EpEdEXELE@E4E(E EEDDDDDDDDDDDDtDhD]DQDED9D-D!DD CCCCCCCCCCCCyCmCaCUCIC=C1C%CC
CBBBBBBBBBBB~BrBfBZBNBBB6B*B BBAAAAAAAAAAAAvAjA^ARAFA:A.A"AA
@@@@@@@@@@@@{@o@c@W@K@?@3@'@@@????????????s?g?[?O?C?7?+? ??>>>>>>>>>>>>x>l>`>T>H><>0>$>> > ============|=q=f=[=P=E=:=/=$===<<<<<<<<<<<929&99988888888888~8r8f8Z8N8B868*8 88777777777777w7k7_7S7G7;7/7#77 666666666666{6o6c6W6K6?636'666555555555555t5h5\5P5D585,5 55444444444444y4m4a4U4I4=414%44
433333333333}3q3e3Y3M3A353)3 33222222222222u2i2]2Q2E292.2"22
111111111111z1n1b1V1J1>121&11100000000000~0r0f0Z0O0C070+0 00////////////w/k/_/S/G/;///#// ............{.o.c.W.L.@.4.(. ..------------t-h-\-P-D-8-,- --,,,,,,,,,,,,x,l,`,T,H,<,0,$,,
,+++++++++++}+q+e+Y+M+A+5+)+ ++************v*j*^*R*F*:*.*"**
)))))))))))){)o)c)W)K)?)3)')))((((((((((((s(g([(O(C(7(+( ((''''''''''''w'k'_'S'G';'/'#'' ' &&&&&&&&&&&|&p&d&X&L&@&4&(& &&%%%%%%%%%%%%u%i%]%Q%E%9%-%!%% $$$$$$$$$$$$y$m$a$U$I$=$1$%$$
$###########~#r#f#Z#N#B#6#*# ##""""""""""""v"j"^"R"F":".""""
!!!!!!!!!!!!{!o!c!W!K!?!3!'!!! s g \ P D 8 , x l ` T H < 0 $
} q e Y M A 5 ) u i ] Q E 9 - "
z n b V J > 2 & ~rf[OC7+ wk_SG;/# |pdXL@4( th\PD8, ymaUI=1%
}rfZNB6* vj^RF:/# {ocWK?3'th\PD8, xm
h g f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U
T S R
Q P O N M L K J I
H G F E D C B A @ ? > = < ; :
9 8 7
6 5 4 3 2 1 0 / .
- , + * ) ( ' & % $ # " !
# " !
( ' & % $ # " !
& % $ # " !
) ( ' & %~ $} #| "{ !z y x w v u t s r q p o n m l k j i h g
f e d
c b a ` _ ^ ] \ [
Z Y X W V U T S R Q P O N M L K
J I H
G F E D C B A @ ?
> "= !< ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * )
( ' &
% $ # " !
( ' & % $ # " !
) ( ' & % $ # " !
4
3
2
1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
~
}
|
{ z y x w v u t s r q p o
n m l
k j i h g f e d c
b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T S R Q
P O N
M L K J I H G F E
D
0C
/B
.A
-@
,?
+>
*=
)<
(;
':
&9
%8
$7
#6
"5
!4
3
2
1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
+ * ) ( ' & %
$ # "
!
( ' & % $ # " !
< ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
~ } | { z y x w
v *u )t (s 'r &q %p $o #n "m !l k j i h g f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y
X W V
U T S R Q P O N M
L %K $J #I "H !G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4
3 2 1
0 / . - , + * ) (
' & % $ # " !
/ . -
, + * ) ( ' & % $ # " !
* ) ( ' & % $ # " ! ~ } | { z y x w v u t s r q p o
n m l
k j i h g f e d c
b (a '` &_ %^ $] #\ "[ !Z Y X W V U T S R Q P O N M L K J I H G
F E D
C B A @ ? > = < ;
: 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . -
, + *
) ( ' & % $ # " !
!
&
%
$
#
"
!
2
1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
~
}
|
{
z
y
x
w
v
u
t
s
r
q
p
o
n
m 9
l 8
k 7
j 6
i 5
h 4
g 3
f 2
e 1
d 0
c /
b .
a -
` ,
_ +
^ *
] )
\ (
[ '
Z &
Y %
X $
W #
V "
U !
T
S
R
Q
P
O
N
M
L
K
J
I
H
G
F
E
D
C
B
A
@
?
>
=
<
;
:
9
8
7
6
5
4
*
3
)
2
(
1
'
0
&
/
%
.
$
-
#
,
"
+
!
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
)
(
'
&
%
$
#
"
!
; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " ! ~
} | {
z y x w v u t s r
q G p F o E n D m C l B k A j @ i ? h > g = f < e ; d : c 9 b 8 a 7 ` 6 _ 5 ^ 4 ] 3 \ 2 [ 1 Z 0 Y / X . W - V , U + T * S ) R ( Q ' P & O % N $ M # L " K ! J I H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7
6 5 4
3 2 1 0 / . - , +
* / ) . ( - ' , & + % * $ ) # ( " ' ! & % $ # " !
6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
$ # " !
3
2
1
0
/
.
-
,
+
* ~
) }
( |
' {
& z
% y
$ x
# w
" v
! u
t
s
r
q
p
o
n
m
l
k
j
i
h
g
f
e
d
c
b
a
`
_
^
]
\
[
Z
Y
X
W
V U 5 T 4 S 3 R 2 Q 1 P 0 O / N . M - L , K + J * I ) H ( G ' F & E % D $ C # B " A ! @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . -
, + *
) ( ' & % $ # " !
8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' &
% $ #
" !
G
F
E
D
C
B
A
@
?
>
=
<
;
:
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
&
%
$
#
"
!
~
}
|
{ /
z .
y -
x ,
w +
v *
u )
t (
s '
r &
q %
p $
o #
n "
m !
l
k
j
i
h
g
f
e
d
c
b
a
`
_
^
]
\
[
Z
Y
X
W
V
U
T
S
R
Q
P
O
N
M
L 0
K /
J .
I -
H ,
G +
F *
E )
D (
C '
B &
A %
@ $
? #
> "
= !
<
;
:
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
% $ # " !
# " ! ~ } | { z y x w
v u t
s r q p o n m l k
j
# i
" h
! g
f
e
d
c
b
a
`
_
^
]
\
[
Z
Y
X
W
V
U
T
S
R
Q
P
O
N
M
L
K
J
I
H
G ; F : E 9 D 8 C 7 B 6 A 5 @ 4 ? 3 > 2 = i
@ |pdXL@4( ~~~~~~~~~~~~t~h~\~P~D~8~,~ ~~}}}}}}}}}}}}y}m}a}U}I}=}1}%}}
}||||||||||||u|j|_|T|I|>|3|(| ||{{{{{{{{{{{{{x{m{b{W{L{A{6{+{ {{zzzzzzzzzzzzwzkz_zSzGz;z/z#zz yyyyyyyyyyyy|ypydyXyLy@y4y(y yyxxxxxxxxxxxxtxhx]xQxEx9x-x!xx wwwwwwwwwwwwywmwawUwIw=w2w&wwwvvvvvvvvvvv~vrvfvZvNvBv7v+v vvuuuuuuuuuuuuwuku_uSuGu;u/u$uu u ttttttttttt|tptdtXtLt@t4t(t ttssssssssssssusis]sQsEs9s-s!ss rrrrrrrrrrrryrmrarUrIr=r1r&rrrqqqqqqqqqqq~qrqfqZqNqBq6q*q qqppppppppppppwpkp_pSpGp;p/p#pp oooooooooooo|opodoXoLo@o4o(o oonnnnnnnnnnnntnhn\nPnDn8n,n nnmmmmmmmmmmmmymmmamUmIm=m1m%mm
mlllllllllll~lrlfl[lOlCl7l+l llkkkkkkkkkkkkwkkk_kSkHkX2X&XXXWWWWWWWWWWWWsWgW[WOWCW7W+W WWVVVVVVVVVVVVwVkV_VSVGV;V/V#VV UUUUUUUUUUUU{UoUcUXULU@U4U(U UUTTTTTTTTTTTTtThT\TPTDT8T.T#TT
TSSSSSSSSSSSS~SsShS]SRSGSL2L&LLLKKKKKKKKKKK~KsKgK[KOKCK7K+K KKJJJJJJJJJJJJwJkJ_JSJGJ;J/J#JJ IIIIIIIIIIII|IpIdIXILI@I4I(I IIHHHHHHHHHHHHuHiH]HSHHH=H2H'H HHGGGGGGGGGGGGGwGlGaGVGKG?G3G'GGGFFFFFFFFFFFFsFgF[FPFDF8F,F FFEEEEEEEEEEEExElE`ETEHEA3A(A AA@@@@@@@@@@@@@x@l@`@T@H@<@0@$@@ @ ???????????|?q?e?Y?M?A?5?)? ??>>>>>>>>>>>>v>j>^>R>F>:>.>">>
============z=n=b=V=J=>=2=&===<<<<<<<<<<<323&33322222222222~2r2f2Z2N2B262*2 22111111111111w1k1_1S1I1>131(1 11000000000000{0o0c0W0K0?030'000////////////t/h/\/Q/E/9/-/!// ............z.n.b.V.J.>.2.&...-----------~-r-f-Z-N-B-6-,-!-- - ,,,,,,,,,,,,x,l,`,T,H,<,0,$,, , +++++++++++}+q+e+Y+M+A+5+)+ ++*************x*m*b*W*L*A*6*+* **))))))))))))x)l)`)T)H)<)0)$)) ) (((((((((((}(q(e(Y(M(A(5()( ((''''''''''''v'j'^'R'F':'.'"''
&&&&&&&&&&&&{&o&c&W&K&?&3&'&&&%%%%%%%%%%%%}%r%g%\%Q%F%;%0%%%%%$$$$$$$$$$$$s$g$[$O$C$7$+$ $$############x#l#`#T#H#<#0#$##
#"""""""""""}"q"e"Y"M"A"5")" ""!!!!!!!!!!!!!w!l!a!V!K!?!3!'!!! t h \ P D 8 , w l a V K @ 5 * { p e Z O D 9 - ! y m b V J > 2 & s g [ O C 7 + xl`TH<0$
}qeYMA5* vj^RF:."
{ocWK@4( th\PD8, ymaUI=1%
}qeYMA5) vj^RF:."
znbVJ?3'
( ' & % $ # " !
~ }
| { z y x w v u t
s
'r
&q
%p
$o
#n
"m
!l
k
j
i
h
g
f
e
d
c
b
a
`
_
^
]
\
[
Z
Y
X
W
V
U
T
S
R
Q
P
O
N
M
L K J I H G F E D C B A @ ? > =
< ; :
9 8 7 6 5 4 3 2 1
0
/ . -
, + * ) ( ' & % $
# " !
v v v v
v v v
v v v v v~ v} v| v{
vz vy vx v
w v v v u v
t v s vr vq vp vo vn vm vl
vk
vj
vi
vh
v
g
v f
v e
v
d
v c
vb
va
v`
v_
v^
v]
v\ v[ lZ lY lX lW lV lU lT lS lR lQ l
P l O l N l
M l L lK lJ lI lH lG lF lE
lD lC lB lA l@ l
? l > l = l
< l ; l: l9 l8 l7 l6 l5 l4
l3 l2 l1 l0 l/ l. l- l, l+ l* l) l( l' l& l
% l $ l # l
" l ! l l l l l l l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l l b b b b b b b b b
b b b
b b b b b b b b
b b b b b b b b b b b b b b
b b b
b b b b b b b b
b b b b b
b b b
b b b b b b b b
b b b b b
b b b
b b b b b b b b
b b b b
b b b
b b b b b b b b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b b X X X X X X
X X X
X X X X X X X X
X X X X X X
X ~ X } X
| X { Xz Xy Xx Xw Xv Xu Xt
Xs
X r
X q
X
p
X o
Xn
Xm
Xl
Xk
Xj
Xi
Xh Xg N f Ne Nd Nc Nb Na N` N_ N^ N] N\ N[ NZ NY NX N
W N V N U N
T N S NR NQ NP NO NN NM NL
NK NJ NI NH NG NF N
E N D N C N
B N A N@ N? N> N= N< N; N:
N9 N
8 N 7 N 6 N
5 N 4 N3 N2 N1 N0 N/ N. N-
N, N+ N* N) N( N' N& N% N
$ N # N " N
! N N N N N N N N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N N D
D D D
D D
D D D
D D D D D D D D
D D D D D D D D D D D D D D
D D D
D D D D D D D D
D D D D D D D D D D D D
D D D
D D D D D D D D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D D : : : : : : : : : :
: : :
: : : : : : : :
: : : : : : : : : :
: : :
: : : : : : : :
: : : : : : :~ :} :| :{ :z :y :x :w :v :u :t :s :
r : q : p :
o : n :m :l :k :j :i :h :g
:f
: e
: d
: c
:b
:a
:`
:_
:^
:]
:\
:[
:Z
:Y
:X
:W
:V
:U
:
T
: S
: R
:
Q
: P
:O
:N
:M
:L
:K
:J
:I :H 0G 0F 0E 0D 0C 0B 0A 0@ 0? 0> 0= 0
< 0 ; 0 : 0
9 0 8 07 06 05 04 03 02 01
00 0!/ 0 . 0 - 0 , 0 + 0 * 0) 0( 0' 0& 0% 0$ 0# 0" 0! 0 0 0 0 0 0
0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0 0 & & & & & &
& & &
& & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & &
& & &
& & & & & & & &
& & & & ~ & } &| &{ &z &y &x &w &v &u &t &s &r &q &p &o &
n & m & l &
k & j &i &h &g &f &e &d &c
&b & a & ` &_ &^ &] &\ &[ &Z &Y &X &W &V &U &T &S &R &
Q & P & O &
N & M &L &K &J &I &H &G &F
&E &D &C &B &A &@ &? &> &= &
< & ; & : &
9 & 8 &7 &6 &5 &4 &3 &2 &1
&0
&/
&.
&-
&,
&+
&*
&)
&(
&'
&&
&%
&
$
& #
& "
&
!
&
&
&
&
&
&
&
& &
!
~ } | {
z y x w v u t s r
q p o
n m l k j i h g f
e d c b a `
_ ^ ]
\ [ Z Y X W V U T
S R Q P O N
M L K
J I H G F E D C B
A @ ? > =
< ; :
9 8 7 6 5 4 3 2 1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
%
$
#
"
!
: 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !
( ' & % $ # " !
~
} | {
z y x w v u t s r
q "p !o n m l k j i h g f e d c b a ` _ ^ ] \
[ Z Y
X W V U T S R Q P
O
N
M
L
K
J
I
H
G
F
E
D
C
B
A
@
?
>
=
<
;
:
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
/ . - , + * ) ( ' & % $ # " !
( ' & % $ # " !
~
}
|
{
z
y
x
w
v
u
t
s
r
q
p
o
n
m
l
k
j
i
h
g
f
e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U
T S R
Q P O N M L K J I
H !G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4
3 2 1
0 / . - , + * ) (
' & % $ # " !
$ # " !
!
' & % $ # " ! ~ } | { z
y x w
v u t s r q p o n
m l k j i h g f e d c b a
` _ ^
] \ [ Z Y X W V U
T S R Q P O N M L K J
I H G
F E D C B A @ ? >
= < ; : 9 8 7 6 5
4 3 2
1 0 / . - , + * )
( ' & % $ # " !
, + * ) ( ' & % $ # " ! ~ } | { z y x w v u
t s r
q p o n m l k
iW |peYMA5) ~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~;~0~%~~~}}}}}}}}}}}}}u}j}_}T}I}>}3}(} }}||||||||||||v|j|^|R|F|:|.|"||
{{{{{{{{{{{{{{o{c{W{K{?{3{'{{{zzzzzzzzzzzztzhz\zPzDz9z-z!zz yyyyyyyyyyyyyymyayUyKy@y5y*y yy xxxxxxxxxxxxxzxoxdxYxNxCx8x,x xxwwwwwwwwwwwwxwlw`wTwHwa2a&aaa````````````s`g`[`O`C`7`+` ``____________x_l_`_T_H_<_0_$__
_^^^^^^^^^^^~^r^f^Z^N^B^6^*^ ^^]]]]]]]]]]]]w]k]_]S]G];]/]#]] \\\\\\\\\\\\|\p\d\X\L\@\4\(\ \\[[[[[[[[[[[[u[i[][Q[E[9[-[![[ ZZZZZZZZZZZZzZnZbZVZJZ>Z2Z&ZZZYYYYYYYYYYYYsYgY[YOYCY7Y+Y YYXXXXXXXXXXXXxXlX`XTXHX =
< ; :
9 8 7 6 5 4 3 2 1
0
/
.
-
,
+
*
)
(
'
&
% $ # " !
~
}
|
{
z
y
x
w
v
u
t
s
r
q
p
o
n
m
l
k
j
i h
g
f
e
d
c
b
a
`
_
^
]
\
[
Z Y
X
W
V
U
T
S
R
Q
P
O
N
M L K J I H G F E D
C B A
@ ? > = < ; : 9 8
7 6 5 4 3 2 1 0 /
. - ,
+ * ) ( ' & % $ #
" !
~ } |
{ z y
x w v u t s r q p
o n m l k j i h g f e d c
b a `
_ ^ ] \ [ Z Y X W
V
U
T
S
R
Q
P
O
N
M
L
K
J
I
H
G
F
E
D
C
B
A
@
?
> = < ; : 9 8 7 6
5 4 3
2 1 0 / . - , + *
) ( ' & %
$ # "
!