SQLite format 3@ zEz- ~`D~~`i%!indexverses_indexversesCREATE UNIQUE INDEX verses_index on "verses" (book_number, chapter, verse)wItableversesversesCREATE TABLE "verses" ("book_number" NUMERIC, "chapter" NUMERIC, "verse" NUMERIC, "text" TEXT){UtablebooksbooksCREATE TABLE "books" ("book_color" TEXT, "book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT)=_tableinfoinfoCREATE TABLE info (name TEXT, value TEXT) ~q<~ /chapter_string_psPsalm#3'introduction_stringAbout edition3'Sdetailed_infoBible Society of South Africa, 1996'right_to_leftfalse)strong_numbersfalse/russian_numberingfalse languagexh)chapter_stringChapitre##descriptionIBHAYIBHILE BxkR<~~~~~m~R~9~!~}}}}}h}O}4}}||||||o|S|8||{{{{{{r{T{0{ zzzzzjzCz&z yyyyyydyHy,yxxB##ff7c80RvIsiTyhileloA#00ff00JdEkaYuda@#00ff003Jh3 UYohane?#00ff002Jh2 UYohane>#00ff001Jh1 UYohane=!#00ff002Pt2 KaPetros<!#00ff001Pt1 KaPetros;#00ff00JmEkaYakobi:##ffff00HbKumaHebhere9#ffff00PlKuFilemon8#ffff00vTtKuTito7!#ffff00l2Tm2 KuTimoti6!#ffff00b1Tm1 KuTimoti%55#ffff00X2Th2 Kwabase Tesalonika%45#ffff00N1Th1 Kwabase Tesalonika3)#ffff00DClKwabase Kolose2)#ffff00:PhKwabase Filipi1'#ffff000EpKwabase Efese0!#ffff00&GlKumaGalati"//#ffff002Cr2 Kwabase Korinte"./#ffff001Cr1 Kwabase Korinte-%#ffff00RmKwabase Roma,#00ffffAcIZenzo+#ff6600JhUYohane*#ff6600LkULuka)#ff6600MrUMarko(#ff6600MtUMateyu'#ffff99MlUMalaki&#ffff99ZcUZekariya%#ffff99HgUHagayi$#ffff99ZpUZefaniya#!#ffff99HkUHabhakuki"#ffff99NaUNahum!#ffff99McUMika #ffff99JnUYona#ffff99|ObUObhadiya#ffff99rAmUAmos#ffff99hJlUYoweli#ffff99^HsUHoseya#ff9fb4TDnUDaniyeli#ff9fb4JEkUHezekile#ff9fb46LmIziLilo#ff9fb4,JrUYeremiya#ff9fb4"IsUIsaya#3#66ff99SnINgoma yazo iiNgoma';#66ff99EcEcclesiastesImiZekeliso##66ff99PrImiZekeliso#66ff99PsIiNdumiso#66ff99JbUYobhi#ffcc99EsUEstere#ffcc99NhUNehemiya#ffcc99EzUEzra'#ffcc992Ch2 YeziKronike '#ffcc991Ch1 YeziKronike %#ffcc99x2Kn2 YooKumkani %#ffcc99n1Kn1 YooKumkani %#ffcc99d2Sm2 KaSamuweli %#ffcc99Z1Sm1 KaSamuweli#ffcc99PRtURute#ffcc99FJgAbaGwebi#ffcc99==J%q$*#e"!M #!Tz>q"Bbt0-? E m   & CscSC &q g 2^ T Uu , LE C J9  0 /' Z  2  # &~~~}}T||Z{{\\Z[[DZZY\XXXWWKVVUTTuSSSRJRQPPPeOOxNN\MMVLLL&KKK?JJJUJIII:HHH4GG|G,FF~FEE1DDzD*CC5BBwBAAQ@??i?&>s>G==d<<;;::996888r86776d55544(433 22,111 00\///F/..2--J,,,*++o+'*o*-))2(E'''r&&& %b$m##L"""!!A zTynx;akN`PFz7S)^] 1 7 A a i (Y w'=\ V`&; Nanga amagqabantshintshi ngoTera uyise ka-Abram noNahore noHaran. UHaran wazala uLothe,R% UTera wayeselenamashumi asixhenxe ukuzala kwakhe uAbram noNahore noHaran._$9 Emva koko uhleli ikhulu lineshumi elinethoba leminyaka, waza wazala nabanye abantwana.Q# Wayenamashumi mabini anethoba uNahore ukuzala kwakhe unyana wakhe uTera.M" Uhleli amakhulu mabini eminyaka emva koko, wazala nabanye abantwana.?!{ Akuba mashumi mathathu ubudala uSerugi, wazala uNahore.P  Uhleli amakhulu mabini anesixhenxe emva koko, wazala nabanye abantwana.I URewu uzele unyana, uSerugi, emashumi mathathu anambini ubudala.M Uhleli amakhulu mabini anethoba emva koko, wazala nabanye abantwana.?{ UPelege uzele unyana, uRewu, emashumi mathathu ubudala.U% Uhleli amakhulu mane anamashumi mathathu emva koko, wazala abanye abantwana.M Wayenamashumi mathathu anane uHebhere ukuzala kwakhe unyana uPelegi.M Wahlala amakhulu mane anantathu emva koko, wazala nabanye abantwana.@} Akuba namashumi mathathu uShela, wazala unyana uHebhere.L Emva koko uhleli amakhulu mane anantathu, wazala nabanye abantwana.O Akuba namashumi mathathu anantlanu uArpakishadi, wazala unyana uShela.L Uhleli amanye amakhulu amahlanu emva koko, wazala abanye abantwana.# Nanga amagqabantshintshi ngoShem. Kudlule iminyaka yamibini emva konogumbe, uShem wazala unyana uArpakishadi selenekhulu leminyaka ubudala. Kwathiwa eso sixeko yiBhabheli, kuba kaloku uThixo wasuka wayenza ingxuba-kaxaka intetho yabantu. Ukusuka apho abantu bathi saa elizweni.>y Wabathi saa elizweni uNdikhoyo, àbasakha neso sixeko.fG Yizani sihle, ulwimi lwabo silwenze lube yingxuba-kaxaka, khon' ukuze bangevani ngentetho.”  waza wathi: “Xa aba bantu beluhlanga olunye, bekwantetho-nye, sebeqala ngokwenjenje, abanakuxakwa nayintoni na abafuna ukuyenza.L *UNdikhoyo wehla weza kusibona eso sixeko babesakhile nenqaba leyo,  Bathi ke: “Masakhe isixeko, senze nenqaba enencopho eya kutsho esibhakabhakeni, ukuze sibe negama nathi, singathi saa elizweni.”  Bathethana bathi: “Masenze izitena, sizitshise ziqine.” Baza ke basebenzisa ezo zitena endaweni yamatye, netha endaweni yodaka.c A Ke ekubhaduleni kwabo kwelasempumalanga bada baya kutsho kumathafa aseBhabheli, bema apho.b  A Ngelo xesha abantu elizweni babethetha ulwimi olunye, besebenzisa namagama afanayo ezinto.  Yinzala kaNowa yonke ke le, izizizwe ngezizwe ngokwemilibo yazo. Emva kwemvula kanogumbe zonke izizwe elizweni zavela koonyana bakaNowa.u e Yinzala kaShem ke leyo, eyayimi izizwe ngezizwe kwiindawo ngeendawo, isizwe ngasinye sithetha olwaso ulwimi.` ; Umhlaba ababemi kuwo wawusuka eMesa uye kuthi xhaxhe ngeZefara kweleentaba empumalanga.N amaOfire, amaHavila, namaJobhabhi. Zonke ezi zizwe yinzala kaJoketan.-W amaObhali, ama-Abhimayeli, amaShebha,(M amaHadoram, amaUzali, amaDikela,V' Inzala kaJoketan yaba ngama-Alemodadi, amaShelefe, amaHazare-mavete, amaJera, UHebhere wazala oonyana ababini. Omnye nguPelege, kuba ngexesha lakhe abantu babahlulelene elizweni, omnye yayinguJoketan.5g UArpakishadi wazala uShela, owazala uHebhere.D Inzala ka-Aram yaba ngamaUzi, amaHuli, amaGetere, namaMahi.D Oonyana bakhe nguElam, uAsuri, uArpakishadi, uLudi, noAram.>y UShem, umkhuluwa kaYafete, waba ngukhokho wamaHebhere.p[ Yinzala kaHam ke le eyayimi izizwe ngezizwe kwiindawo ngeendawo, sizwe ngasinye sithetha olwaso ulwimi.!~= yada imida yazo yaya kuthi xhaxhe ngeSidon, yada yaya kutsho eGerari ngaseGaza, yenjenjeya ukuya eSodom naseGomora, eAdama naseZebhoyim kufuphi neLasha.L} noArvadi, noZemari, noHamati. Izizwe ngezizwe zakwaKanan zathi saa, |= noHivi, noAreki, noSini,'{K noJebhusi, noAmori, noGirgashi,>zy Oonyana bakaKanana nguSidon owamazibulo, kunye noHeti,Oy amaPatrusi, namaKaseluyi, apho kwakuvela khona amaFilistiya namaKafto.Nx Inzala kaMizerayim yaba ngamaLudi, ama-Anam, amaLehabhi, amaNafetuyi,@w} kunye neRezen emi phakathi kweNiniva nesixekokazi iKala.bv? Ukusuka apho waya eAsiriya apho wakha isixeko saseNiniva, esaseRehobhoti-ire, nesaseKala,duC Lwaqala eBhabheli, e-Ereki, naseAkadi ulawulo lwakhe. Zontathu ezo ndawo zikwelaseBhabheli.*tO Ngoncedo *lukaNdikhoyo waba lichebesha lezingela. Yiyo ke loo nto kuthiwa xa kuthethwayo: “Wanga uNdikhoyo angakupha amandla, ube lizingela, ufuze uNimrodi.”Ys- UKushe wayenonyana ogama linguNimrodi, owaba lelona kroti libalaseleyo elizweni.|rs Inzala kaKushe yaba ngamaSebha, amaHavila, amaSabheta, amaRama, namaSabheteka. Inzala kaRama ngamaShebha namaDedan.>qy Oonyana bakaHam nguKushe, uMizerayim, uPuti, noKanana. Emva kwamashumi amane eentsuku uNowa wavula ifestile yenqanawa,a== Aya ephela amanzi, kwathi ngomhla wokuqala wenyanga yeshumi zathi thu iincopho zeentaba.h<K Ngomhla weshumi elinesixhenxe wenyanga yesixhenxe inqanawa yaya kuma phezu kweentaba zeArarati.N; Aya ethotha amanzi kwada kwaziintsuku ezilikhulu linamashumi mahlanu.[:1 Yavalwa imithombo yamanzi engaphantsi komhlaba nesesibhakabhakeni, yapheza imvula.9 UThixo wayengabalibalanga ooNowa nezilwanyana nezilo ezazisenqanaweni kunye nabo. Wavelisa umoya, aza andula ukuthotha amanzi.O8 Kwada kwaba likhulu linamashumi mahlanu eentsuku engathothi loo manzi. 7 Kwatshatyalaliswa yonke into ephilayo elizweni: abantu, neenyamakazi, neentaka. Kwasala uNowa kunye nabo babesenqanaweni kunye naye..6Y Kwafa yonke into ephefumlayo elizweni.k5Q Kwafa yonke into ephilayo elizweni. Kwafa iintaka, kwafa imfuyo, kwafa iinyamakazi, kwafa nabantu.G4 anyuka ada aziimitha ezisixhenxe ukusuka encochoyini yeentaba.[31 Aphakama amanzi, ada agubungela nezona ziphakamileyo iintaba kulo lonke elimiweyo;<2u Aye enyuka amanzi, yadada phezu kwawo yona inqanawa.k1Q Yatsho izandyondyo imvula iintsuku zamashumi mane, athi ngokuya esanda amanzi ayifunqula inqanawa.0 /# Kweza inkunzi nemazi yazo zonke izinto eziphilayo, zangena apho enqanaweni ngokomyalelo kaThixo. *UNdikhoyo waluvala ucango akungena uNowa.}.u Bangenisa kunye nabo nezilwanyana zonke, ezasekhaya nezasendle, ezinkulu nezimfutshane, nazo zonke iindidi zeentaka. -  Ngaloo mini kanye uNowa nomkakhe bangena enqanaweni kunye noonyana babo bobathathu, uShem, noHam, noYafete, kwakunye nabafazi babo.J,  Yatsho izandyondyo imvula iintsuku ezimashumi mane nobusuku bazo.I+  Wayemakhulu mathandathu ubudala uNowa, ingumhla weshumi elinesixhenxe kwinyanga yesibini xa kwakugqabhuka imithombo yamanzi angaphantsi komhlaba, kuvuleka nemivalo yemisinga esesibhakabhakeni.D*  Zagaleleka izandyondyo zemvula emva kweentsuku ezisixhenxe.)  ( Kwangena kuloo nqanawa inkunzi nemazi yazo zonke iindidi zeenyamakazi neentaka ezityiwayo nezingatyiwayo ngokomyalelo kaThixo.e'E Yena nomkakhe noonyana bakhe kunye nabafazi babo babalekela enqanaweni ukufika kwaloo mvula.e&E Wayemakhulu mathandathu ubudala uNowa ukufika kwezantyala-ntyala zemvula kanogumbe elizweni.8%m UNowa wayenza yonke into ayiyalelwa nguNdikhoyo."$? Emva kweentsuku ezisixhenxe ndiza kunisa imvula eya kutsho iintsuku nobusuku ezingamashumi mane, ukuze itshabalalise yonke into ephilayo endayidalayo.”#7 kwaneendidi zeentaka zibe ngasixhenxe, inkunzi nemazi. Loo nto yenzelwa ukuze zonke ezi ndidi zeenyamakazi neentaka zibuye ziqhame kwakhona elizweni.") Uze ungenise enqanaweni iinyamakazi ezityiwayo zibe ngasixhenxe, ibe yinkunzi nemazi, kodwa kwezingatyiwayo ibe yinkunzi nemazi zibe ngambini,!  Wathi ke *uNdikhoyo kuNowa: “Ngena enqanaweni nomkakho kunye nosapho lwakho. Ndiphawule ukuba nguwe wedwa kwesi sizukulwana olilungisa.9 o Wayenza yonke loo nto wayixelelwa nguThixo uNowa.=w Uze uphathe iindidi zonke zokutya kwabantu nezilo.” vg ungenise enqanaweni inkunzi nemazi kwiindidi zonke zezilwanyana neentaka, zona eziya kuza kuwe ukuze zisinde.nW kodwa wena ndiza kukwenzela umnqophiso. Ngena enqanaweni nomkakho kunye noonyana bakho nabafazi babo,q] Ndiza kuthumela izantyala-ntyala zemvula elizweni, zibhubhise yonke into ephilayo. Kuza kufa yonke into,H Uzuyifake uphahla inqanawa, ushiye isithuba esingamashumi amane anane eesentimitha sibe phakathi kophahla namacala eendonga zenqanawa. Yenze ibe nemigangatho emithathu, ibe nomnyango ecaleni.*O Uzuyenze ibe likhulu leemitha namashumi mathathu anantathu ubude, ibe ngamashumi mabini anambini eemitha ububanzi, zibe lishumi elinesithathu iimitha ukuphakama.a= Wena zenzele inqanawa ngamaplanga, ibe namagumbi, uyiqabe itha ngaphandle nangaphakathi."?  Wathi ke uThixo kuNowa: “Ndifikelele ekubeni ndilubhangise lonke uluntu. Ndiza kulutshabalalisa luphele tu, kuba ilizwe lizele zizenzo zobundlobongela.J  Walibona lonakele ilizwe uThixo, kuba abantu babeziphethe kakubi.ue  Lonke uluntu lwalonakele phambi koThixo. Abantu babeziindlobongela zezijama-nkungwini ezigqibe lonke ilizwe.=w  UNowa wayenoonyana abathathu: uShem, noHam, noYafete.9  Nanga amagqabantshintshi ngoNowa. Lo Nowa wayelilunga lomfo. Kwakungekho siphene kuye phakathi kwabantu bemihla yakhe. Wayehlala enobudlelane noThixo.)O Kodwa uNowa wamkeleka kuNdikhoyo./Y Wathi: “Ndiza kubacima kuphele, bangabikho konke emhlabeni abantu endibadalileyo. Nditsho nkqu neenyamakazi, neentaka, kuba ndiyazisola ngento endabadalela yona.”@} weva into embi ngenxa yokuba wabadala wababeka elizweni.q] Uthe ke uNdikhoyo akukuphawula ukuba ngamatshijolo kwabantu elizweni, nokuthi rhoqo kwabo ukuyila ububi,/Y Ngezo mini, ukanti nangasemva koko, kwakukho iingxilimbela zabafo elizweni ababezalwa ziintombi zabantu noonyana bakaThixo. Yayingamakroti neendwalutho zamandulo ezo.= u Ngoko ke *uNdikhoyo wathi: “Andisayi kubayeka babe zizimakade abantu. Kaloku bangabantu abafayo. Ukususela ngoku abayi kuhlala ngaphezu kwekhulu elinamashumi amabini eminyaka.”k Q oonyana bakaThixo baphandlwa bubuhle beentombi zabantu, bazikhethela abafazi kuzo ngokuzithandela.L   Lwakuba lwandile uluntu, luthe saa elizweni, kuzelwe namantombazana,f G  Akuba makhulu mahlanu eminyaka uNowa wazala oonyana babathathu; yayinguShem, noHam, noYafete.J  Ubhubhe emakhulu asixhenxe mashumi asixhenxe anesixhenxe ubudala.nW ULameki wahlala amakhulu amahlanu anamashumi asithoba anesihlanu emva koko. Wazala nabanye abantwana.5 Wathi yakuvela loo nkwenkwe: “Lo mntwana uza kusithuthuzela ekubulalekeni kulo mhlaba uqalekisiweyo *nguNdikhoyo.” Wathi ke igama lakhe nguNowa.Q ULameki wayenekhulu linamashumi asibhozo anambini ukuzala kwakhe unyana.M Wabhubha emakhulu asithoba namashumi mathandathu anesithoba ubudala.[1 Wahlala amakhulu asixhenxe anamashumi asibhozo anambini. Wazala nabanye abantwana.V' UMethusela wazala unyana, uLameki, enekhulu linamashumi asibhozo anesixhenxe. Wayesoloko enobudlelane noThixo ngalo lonke elo xesha. Kamva ke wathi shwaka akaziwa apho akhoyo, kuba wayethathwe nguThixo.R Ubomi ubudle amakhulu mathathu namashumi mathandathu anesihlanu eminyaka.lS Emva koko uInoki wahlala amakhulu amathathu eminyaka edlelana noThixo. Uphinde wanabanye abantwana.Z/ UInoki uzele unyana, uMethusela, xa wayenamashumi mathandathu anantlanu eminyaka.P~ Ubhubhe xa emakhulu asithoba anamashumi amathandathu anesibini ubudala.N} Emva koko uhleli amakhulu asibhozo eminyaka, wazala abanye abantwana.n|W UJerede wayeneminyaka elikhulu elinamashumi amathandathu anambini ukuzala kwakhe unyana wakhe uInoki.F{ Yena ubhubhe emakhulu asibhozo namashumi asithoba anesihlanu.Zz/ Uhleli amakhulu asibhozo anamashumi mathathu emva koko, wazala nabanye abantwana.ay= UMahalaleli uzele unyana wakhe uJerede xa wayenamashumi amathandathu anesihlanu ubudala.Ex Yena ubhubhe enamakhulu asithoba aneshumi leminyaka ubudala.Kw  Wahlala amakhulu asibhozo namashumi mane; wazala abanye abantwana.Gv  UKenan yena uzele uMahalaleli xa enamashumi asixhenxe ubudala./u[  Ubhubhe enamakhulu asithoba anesihlanu.Rt  Uhleli amakhulu asibhozo aneshumi elinesihlanu, wazala nabanye abantwana.Ts#  UEnoshe yena wayenamashumi asithoba eminyaka ukuzala kwakhe unyana, uKenan.Dr Wabhubha enamakhulu asithoba aneshumi elinambini leminyaka.Lq Yena uhleli amakhulu asibhozo anesixhenxe, wazala abanye abantwana.Fp Uthe akuba nekhulu elinesihlanu uSeti, wazala unyana uEnoshe.?o{ Ubhubhe enamakhulu asithoba namashumi mathathu ubudala.\n3 UAdam wahlala amakhulu asibhozo eminyaka emva koko. Waba nabanye oonyana neentombi.vmg Akuba nekhulu elinamashumi mathathu uAdam, wazala unyana owayefuze yena ncakasana, wathi igama lakhe nguSeti.Pl Wadala indoda nomntu obhinqileyo, wabathamsanqelisa, wathi bangabantu.)dk E Nanga amagqabantshintshi ngoAdam. (Kaloku uThixo ukudala kwakhe abantu, wabenza bafana naye.cjA USeti wazala unyana, wathi nguEnoshe. Baqala ngoko ke abantu ukunqula igama *likaNdikhoyo.i7 UAdam nomkakhe baba nomnye unyana. Wathi uEfa: “UThixo undiphe omnye unyana endaweni ka-Abheli owabulawa nguKayen.” Wathi ke igama lakhe nguSeti.yhm Ke ukuba umntu wohlwaywa kasixhenxe ngokubulala uKayen, ngamashumi asixhenxe anesixhenxe ngokubulala uLameki.”g7 Wathi uLameki kubafazi bakhe: “Ada noZila, khanive bethu; bafazi bakaLameki, bekani iindlebe. Ndombulala umntu ondibethayo, umfana ondenzakalisayo.f UZila wazala uThubhali-kayen, owayengumkhandi wezixhobo zokusebenza ezenziwa ngobhedu nangentsimbi. Wayenodade wabo uNama.eeE Umntakwabo-Yabhali yayinguYubhali, ongukhokho wazo zonke iimvumi ezidlala iihapu neefleyiti.Sd! UAda wazala uYabhali, ongukhokho kwabo babehlala ezintenteni, bengabafuyi.2ca ULameki wayenabafazi ababini, uAda noZila.b) UInoki wazala unyana, wathi igama lakhe nguHiradi. Yena uHiradi wazala uMehuyali; uMehuyali wazala uMethusali; uMethusali yena wazala uLameki.vag UKayen nomkakhe bafumana umntwana oyinkwenkwe, uInoki. Wakha isixeko uKayen, wasithiya ngegama lonyana wakhe.H` Wemka ke uKayen kuNdikhoyo, waya kuhlala eNodi, empuma yeIdeni.R_ Uphendule wathi uNdikhoyo: “Hayi, akunjalo; ukuba kubekho mntu ukubulalayo, ndomohlwaya ngokuphindwe kasixhenxe.” Waza ke uNdikhoyo wamphawula uKayen khon' ukuze nabani na odibana naye angambulali.^ Uyandigxotha ngoku emhlabeni, ndibe kude nawe. Ngoku ndiza kuba ngudingezweni, yaye wonke ubani odibana nam uya kundibulala.”S]!  Waphendula wathi uKayen: “Esi sohlwayo siqatha; andinako ukusinyamezela.t\c  Uya kuthi wakulima, usuke umhlaba ungavelisi kutya konke. Uya kuba sisibhadu-bhadu esijikeleza elizweni.”w[i  Uqalekisiwe! Akusobe uphinde uwulime umhlaba. Kaloku úlifunxile umhlaba igazi lomntakwenu ngokuya ubumbulala.Z  Uthe ke uNdikhoyo: “Uyenzele ntoni into embi kangaka, Kayen? Igazi lomntakwenu oliphalazele emhlabeni liyakhala, likhalela impindezelo. Y  UNdikhoyo uthe kuKayen: “Uphi uAbheli umntakwenu?” Wathi uKayen ukuphendula: “Andazi. Ndingumalusi womntakwethu mna kakade?”X! UKayen wathetha nomninawa wakhe uAbheli. [“Makhe siye endle, mfondini.”] Bathi bakuba besendle, uKayen wajikela umntakwabo, wambulala.W9 Ukuba ubulungisile, ngewamkelekile; kodwa ke, kuba wenze ububi, isono sesikungxangele emnyango. Isono sifuna ukukulawula, kodwa uze usilwe usoyise.”PV Wathi ke uNdikhoyo kuKayen: “Uqumbeleni? Kutheni wantshingi-ntshingi?eUE kodwa akanelanga nguKayen nomnikelo wakhe. Waqumba uKayen, waba ntshingi-ntshingi ngumsindo.T1 Yena ke uAbheli wathatha amanqatha kumazibulo omhlambi weegusha zakhe, wenza idini. UNdikhoyo wakholiswa nguAbheli, waneliseka nangumnikelo wakhe,TS# Emva kwethuba uKayen wenzela uNdikhoyo umnikelo ngenxalenye yesivuno sakhe.bR? Uphinde wazala inkwenkwe: uAbheli. UAbheli wayengumfuyi weempahla, yena uKayen engumlimi.4Q e UAdam wadibana nomkakhe uEfa, waza wakhulelwa. Wazala umntwana oyinkwenkwe, waza wathi: “Ndifumene inkwenkwe ngoncedo *lukaNdikhoyo.” Wamthiya igama ke, wathi nguKayen.IP Kwicala elingasempumalanga lomyezo uThixo wabeka *izithunywa ezimaphiko nekrele elidangazelayo, elijika-jika lijonge kwiimbombo zonke. Zazilinde ukuba kungabikho bani usondelayo kumthi wobomi.cOA UNdikhoyo uThixo wamgxothela ngaphandle komyezo umntu, wamenza umlimi womhlaba avele kuwo./NY Wathi ke *uNdikhoyo uThixo: “Umntu ngoku unjengathi, uyakwazi ukucalula okuhle kokubi. Kuya kuthini ke xa athe wakha, watya kumthi wobomi, aze aphile angaze afe?”bM? UNdikhoyo uThixo wabenzela izambatho zesikhumba senyamakazi, wabambesa zona ooAdam noEfa.\L3 UAdam wamthiya igama umkakhe, wathi nguEfa, kuba kaloku luzalwa nguye lonke uluntu.K Uya kutya ukubila kwakho ude ubuyele kwakuloo mhlaba wawuthathwe kuwo. Wênziwa ngomhlaba; ke uya kubuya ube ngumhlaba.”CJ Kohluma ukhula nenkunzane. Uya kufa yindlala, utye umfino.^I7 Uthe endodeni uThixo: “Wena uve umkakho, watya kumthi ebendithe kuwe uze ungatyi kuwo. Ngenxa yento oyenzileyo ke úqalekisiwe ngoku umhlaba. Ùya kusebenza nzima bonke ubomi bakho, ukuze umhlaba uvelise ukutya.:Ho Waza wathi kuloo mfazi: “Wena uza kuthwala ubunzima ngakumbi xa ukhulelwe, udliwe yinimba xa uzalayo. Noko kunjalo umyeni wakho ùya kumlangazelela, lo gama ayinkosi yakho.”G- Ndiza kudala ubutshaba phakathi kwakho nomfazi. Inzala yakho neyakhe ziya kuhlala zithiyene. Yona yokucumza intloko; wena woyiluma isithende.”,FS *UNdikhoyo uThixo uthe kuyo inyoka: “Ngenxa yesi senzo uqalekisiwe wena kuzo zonke izilo. Ukususela ngoku uya kurhubuluza ngesisu, utye uthuli bonke ubomi bakho.E#  UNdikhoyo uThixo wambuza umfazi esithi: “Ùyenzele ntoni into enje?” Uphendule umfazi wathi: “Ndikhohliswe yinyoka, nam ke ndatya.”bD?  Ithe indoda ukuphendula: “Ngulo mfazi ùndinike yena lo úndiphileyo, nam ke ndatya.”fCG  Uthe uThixo: “Ùve ngabani ukuba uhamba ze? Utyile kulaa mthi bendithe uze ungatyi kuwo?”gBI  Yaphendula yathi: “Ndive isandi sokuza kwakho, ndaza ndoyika ndazimela, kuba ndihamba ze.”=Aw  UNdikhoyo uThixo wayibiza indoda, wathi: “Ùphi?”~@w Emva koko beva isandi sokuhamba kukaThixo uNdikhoyo emyezweni ukujika kwelanga. Bazimela ematyholweni emyezweni apho. ? Bathi bakugqiba ukutya kwatsho kwee dlwe, avuleka amehlo, baziqonda ukuba bahamba ze. Bathunga amagqabi omkhiwane, bazambhathisa.$>C Watsho waqonda umfazi ukuba singamnandi eso siqhamo: siyanqweneleka, yaye sifanele ukunika ulwazi. Wakha, watya; wanika nomyeni wakhe owayekho, naye watya.= Nto nje uyazi uThixo ukuba xa nizityileyo iziqhamo zawo novuleka amehlo, nibe njengaye, nikwazi ukucalula okuhle kokubi.”7<k Ithe ukuphendula inyoka: “Hayi, anisoze nife.*;O “Ngumthi ophaya esidikidikini somyezo qha esingenakutya kuwo. UThixo uthe maze singazityi iziqhamo zawo, singaziphathi nokuziphatha oku, ukuba asifuni kufa.”Y:- “Hayi, singatya nakuwuphi na umthi osemyezweni,” utshilo umfazi ukuphendula.W9 + Inyoka yayisesona sidalwa sinobuqhetseba kunazo zonke izidalwa *zikaNdikhoyo uThixo. Yambuza umfazi inyoka yathi: “Ngaba kuyinyani na ukuba uThixo uniyalele ukuba ningatyi kuyo yonke imithi ekulo myezo?”88m Loo ndoda nomkayo babehamba ze, bengenazintloni.^77 Yiyo ke loo nto indoda imshiya uyise nonina, inamathele kumkayo, baze babe mntu mnye. 6 Ithe ke indoda: “Nanku ke oyena-yena! Lithambo lamathambo am, nenyama yeenyama zam. Kuya kuthiwa ngumfazi, kuba uthathwe kumfo.”U5% UNdikhoyo uThixo udale umfazi ngolo bambo waluthathayo endodeni, wamsa kuyo.4+ Usuke uNdikhoyo uThixo wayihlisela obunzulu bona ubuthongo obu indoda leyo. Ithe isalele njalo wakhupha ubambo kuyo, wabuya wayivala loo ndawo.3y Yazithiya amagama zonke iintaka neenyamakazi loo ndoda, kodwa akubangakho nanye kuzo eyafanela ukuba ngumlingane wayo.&2G UNdikhoyo uThixo wayethathe umhlaba wabumba zonke iinyamakazi neentaka, wazisa kuloo ndoda ukuba izithiye amagama. Zawafumana njalo ke amagama azo ezo zinto. 1 Uthe ke uNdikhoyo uThixo emva koko: “Akukuhle ukuba le ndoda ihlale ililolo. Kuhle ndiyenzele umlingane onokuncedisana nayo.”`0; kodwa uze ungatyi kumthi wokucalula okubi nokuhle. Mhla watya kuwo ngenene uya kufa.”F/ UThixo wathi kuye: “Ungatya nakuwuphi na umthi osemyezweni;Z./ Umntu wabekwa nguNdikhoyo uThixo emyezweni waseIdeni ukuze awulime, awulondoloze.^-7 Owesithathu umlambo yiTigre; wona ucanda ngasempumalanga yeAsiriya. Owesine yiEfrati.F,  Owesibini umlambo yiGihoni; wona ujikeleze ilizwe lakwaKushe.c+A  Kulapho kufunyanwa khona igolide, kunye namakha avumba limnandi, kwakunye namatye exabiso.S*!  Owokuqala umlambo, okuthiwa yiPishoni, ngulo ujikeleze ilizwe lakwaHavila.){  Kwakukho umlambo owawuphuma apho eIdeni, unyakamisa umyezo lowo. Wawusahlukana ube yimilambo emine wakuyishiya i-Ideni.+(Q  Wahlumisa iindidi zemithi emihle eneziqhamo ezinomtsalane apho eIdeni. Phakathi esidikidikini somyezo kwakukho umthi onika ubomi, nomthi wokucalula okubi nokuhle.g'I Emva koko uNdikhoyo uThixo wenza umyezo eIdeni empumalanga, wambeka apho loo mntu wayemenzile.&# UNdikhoyo uThixo wacaphula umhlaba emhlabeni, wabumba umntu ngawo. Waphefumlela umoya obubomi emathatheni akhe, yaba ngumntu ophilayo lowo.;%s Kwagqabhuka amanzi emhlabeni, awunyakamisa umhlaba.+$Q kwakungekho zityalo emhlabeni. Kwakungekho nambewu intshulayo, kuba kaloku wayengekayinisi emhlabeni imvula uNdikhoyo; kwakungekho namntu wakuwulima umhlaba lowo.r#_ Nanga amagqabantshintshi ngokudalwa kwezulu nehlabathi: Ekudalweni kwezulu nehlabathi nguThixo *uNdikhoyox"k Wawuthamsanqelisa umhla wesixhenxe, wawumisa wangumhla okhethekileyo, kuba ngaloo mhla wayeselegqibile ukudala.Y!- Ngomhla wesixhenxe uThixo wayeselekugqibile konke awayekwenza, waza ke waphumla.C   Aba ke ngoko agqityiwe ukudalwa amazulu nehlabathi liphela.l U UThixo wakholwa kakhulu yiyo yonke indalo yakhe. Kwahlwa, kwasa; yaba ngumhla wesithandathu ke lowo.J  Ke zona iintaka nezilo zonke ziya kutya uhlaza.” Kwaba njalo ke.z q Ndininika zonke izityalo ezithwala iinkozo elizweni, kunye nemithi ethwala iziqhamo. Zoba kukutya kwenu ezo zinto.& I Wabathamsanqelisa uThixo wathi: “Yandani, inzala yenu ilizalise ilizwe, nilongamele. Ndininika igunya phezu kweentlanzi, iintaka, nazo zonke izilo elizweni.q _ Wamdala ke uThixo umntu. Wamenza wangumfuziselo wakhe. Wadala umntu oyindoda kwakunye nomntu obhinqileyo.W + Waza ke uThixo wathi: “Masenze umntu abe ngumfuziselo wethu, afane nathi. Makabe negunya, alawule iintlanzi elwandle, iintaka ezibhabha esibhakabhakeni, iinkomo, nazo zonke izilo nezinambuzane elizweni.”7 k Wazenza zonke ke uThixo izilo ngokweendidi zazo, noozinkomo ngokweendidi zazo, nezilwanyane ezirhubuluzayo nezinambuzane ngokweendidi zazo. Waza ke uThixo wakholwa zezo zinto.2 a Kwakhona uThixo uthe umhlaba mawuvelise iintlobo zonke zezinto ezinobomi: oozinkomo, izinto ezirhubuluzayo nezinambuzane, nazo zonke iindidi zamarhamncwa. Kwaba njalo ke.3 e Kwahlwa, kwasa, yaba ngumhla wesihlanu lowo.{ s Wazithamsanqelisa zonke, wathi: “Mazande izilo zamanzi, zinyakazele elwandle. Neentaka nazo mazande emhlabeni.” { Wabadala ke uThixo oominenga nezinye iintlobo-ntlobo zezilo zamanzi, neentlobo zonke zeentaka. Wakholwa ke uThixo zizo.  UThixo wathi: “Makubekho inyambalala yeendidi zezinto ezinobomi emanzini, kubekho neentaka eziphaphazelayo esibhakabhakeni.”+ U Kwahlwa, kwasa, yaba ngumhla wesine.d E zongamele imini kunye nobusuku, nokuze zahlule ukukhanya nobumnyama. Wakholwa uThixo nazizo.R ! UThixo wazibeka esibhakabhakeni ezo zikhanyiso, ukuze zikhanyise elizweni,  UThixo wênza izikhanyiso ezibini ezikhulu: esikhulu sibe sesasemini, esincinane sibe sesasebusuku. Wênza neenkwenkwezi.S # Wathi: “Mazivele esibhakabhakeni, zikhanyise elizweni.” Kwaba njalo ke. ' Kwakhona uThixo wathi: “Makuvele izikhanyiso esibhakabhakeni, zahlukanise imini nobusuku, zibe yimiqondiso yamathuba, imihla, neminyaka.”@   Kwahlwa ke, kwaza kwasa. Lowo ke yaba ngumhla wesithathu.  % Umhlaba ke wavelisa zonke iindidi zezityalo, ezo zithwala iinkozo kwanezo zithwala iziqhamo ngokweendidi zazo. UThixo ke wakholwa yiloo nto.  ) Ubuye wathi umhlaba mawuvelise zonke iintlobo zezityalo, ezo zithwala iinkozo kwanezithwala iziqhamo, zonke ngokweendidi zazo. Kwaba njalo ke.   Wathi uThixo loo ndawo ingenamanzi ngumhlaba, waza wathi loo manzi andawonye wona lulwandle. Wakholwa ke yiloo nto uThixo.   Wandula uThixo ukuthi amanzi angaphantsi kwesibhakabhaka makaqokeleleke ndawonye, kuze kuvele indawo engenamanzi. Kwaba njalo ke.l U Wathi uThixo amajukujuku lawo sisibhakabhaka. Kwahlwa, kwabuya kwasa; yaba ngumhla wesibini ke lowo.y o Abakho ke amajukujuku. Wawenza ke uThixo amajukujuku, wawahlula amanzi angaphantsi kwawo kumanzi angaphezu kwawo.J  Wabuya uThixo wathi makubekho amajukujuku, awahlule kubini amanzi.j Q Wathi ukukhanya yimini; wathi ubumnyama bona bubusuku. Kwahlwa, kwasa; yangumhla wokuqala ke lowo.O  Wakholwa ke uThixo koko kukhanya, waza wakwahlula ukukhanya nobumnyama.< w Wathi uThixo makubekho ukukhanya. Kwabakho ukukhanya.8 m Kwakuselubala nje emhlabeni, kungekho nto ikhoyo. Inzonzobila yamanzi eyayigubungele konke yayithiwe gqume sisithokothoko sobumnyama. UMoya kaThixo wafukama phezu kwaloo manzi.- [ Ekuqaleni uThixo wadala izulu nomhlaba. *~}}}|{{{izz'yxxNwww+vvtuu^ttTss_rrr8qqCppNooqnmmmAllTkkkj{iifhh@ggQffeWedcc!bba{a `___.^]]C\\[ZZpYYeXX:WWVVaUUeTT)SSS,RtQQvPOOpNNN-MLLHKK=JJ\JIILHHdGGFEEE DD=CBBA@@c@3??>>>>> ==<;;#::9988<77866r6!5544>33w221z1 //.. -%,++*T))5(('&&&9%x$$J#""!!7 C?:[b {>hJ^qy*uT  /  yC ^W<u UAbraham wakhetha amatakane asixhenxe kuloo mhlambi,]5 UAbraham ke wakhupha iinkomo neegusha, wazinika uAbhimeleki, baza benza imvumelwano.#A Wathi uAbhimeleki: “Bendingazi ukuba ukho owenze loo nto; nawe ngokwakho akuzange wandixelela nokundixelela. Ndiyaqala namhlanje ukuyiva into enjalo.”{ UAbraham wavakalisa kwanesikhalazo awayenaso kuAbhimeleki, esiphathelele nomthombo owahluthwa zizicaka zika-Abhimeleki.8m UAbraham wathi ukuphendula: “Ndiyathembisa.”hK Ngoko ke khawufunge ngoku apha phambi koThixo ukuba akusokuze undixokise mna nabantwana bam kunye nabazukulwana bam. Mna ndinyanisekile kuwe, nawe ke ndithembise ukuba uya kunyaniseka kum nakubemi beli lizwe uhlala kulo.”# Ngelo xesha kwafika uAbhimeleki ehamba noPikoli umphathi-mkhosi, wathi kuAbraham: “Yonke into oyenzayo inesandla sikaThixo kuyo, Abraham. ! UThixo wamgcina loo mntwana, wakhula ehlala kuloo ntlango yaseParan. Waba yincutshe yomzingeli. Unina wamthathela intombi engumJiputakazi.ue UThixo wawavula amehlo kaHagare, nako kubonakala umthombo. Waya kuzalisa loo ntsuba, waseza nomntwana wakhe.S! Hamb' uye kumthatha umthuthuzele. Úya kuba ngunozala wesizwe esikhulu.”E UThixo wamva ekhala umntwana, kwavakala ilizwi lesithunywa livela ezulwini, lisithi kuHagare: “Ukhathazwa yintoni, Hagare? Sukoyika. UThixo umvile umntwana wakho kulaa ndawo umbeke kuyo.1 wemka wathi qelele, wahlala phantsi. Watsho esithi: “Andinakuyinyamezela into yokubona umntwana wam esifa.” Uthe ehleli apho zehla iinyembezi.H Akuphela amanzi awayewaphethe, wamqhusheka etyholweni umntwana,Z / Kwakusasa ngengomso uAbraham wavuka wathatha ukutya kunye nentsuba ezele ngamanzi, wazinika uHagare, wamthwalisa, wathi makahambe nomntwana wakhe. Wemka ke uHagare, wahamba ebhadula kuloo ntlango iyiBheshebha.l S  Ewe, nonyana wesicakazana lo uya kuzala isizwe esikhulu, kuba kaloku naye ngumntwana wakho ncam.”? y  Wavakala esithi uThixo kuye: “Hayi, sukuzikhathaza ngenxa yalo mntwana nesicakazana sakho. Yenza loo nto ithethwa nguSara wena, kuba kaloku abazukulwana bakho boba yinzala kaIsake.X +  Le nto yamkhathaza gqitha uAbraham, kuba noIshmayeli lowo wayengumntwana wakhe.T #  Waya kuthi kuAbraham: “Wethu, sikhuphele ngaphandle esi sicakazana kunye nomntwana waso. Andiyi kuyivumela yona into yokuba lo mntwana wesi sicakazana sahlulelane ngelifa kunye noIsake umntwana wam!”wi  Ngaminazana ithile uSara wabona umntakaHagare umJiputakazi, lowa uHagare wamfumana kuAbraham, edlala ngoIsake.jO Lwakhula usana lwada lwalunyulwa. Wenza elikhulu lona itheko uAbraham ukulunyulwa kwaloo mntwana.)M Uqokele wathi: “Ibingubani kakade obenokuthi kuAbraham ndiza kuba ngumdlezana owanyisayo? Naku ke kodwa ndizele umntwana wakhe, eyinkothovu yexhego enjalo!”ue Wada wathi uSara: “UThixo undenze ndakwazi ukuhleka, yaye wonke ubani oyivayo le nto wohleka kunye nam.”>y UAbraham wayeselenekhulu leminyaka ukuzalwa kukaIsake.W) Uthe ke akuba ntsuku zisibhozo ezelwe, wamalusa uAbraham ngokomyalelo kaThixo.<u Wamthiya igama loo mntwana uAbraham, wathi nguIsake. USara wakhulelwa, waza wazala umntwana oyinkwenkwe, sele aluphele uAbraham. Wamzala kanye ngelaa xesha wayelixelile uThixo.R ! *UNdikhoyo wamenzela isisa uSara ngokuthi asizalisekise isithembiso sakhe.eE Ngenxa yale nto yehlela uSara, uThixo wabavala bonke abafazi bakomkhulu, ababi nanzala. UAbraham ke wathandazela uAbhimeleki kuThixo, waza wamphilisa uThixo. Kwaphila nomkakhe kunye nezicakazana zakhe, bonke bakhululeka.t~c Ubuye wathi kuSara: “Umntakwenu ndiza kumnika iwaka leesiliva, ukuze wonke ubani azi ukuba akunatyala.”L} Wathi kuAbraham: “Ngumhlaba wam lo; ungema apho uthanda khona.”g|I UAbhimeleki wambuyisela kuAbraham uSara, wabuya wamnqoma ngeegusha neenkomo, wamnika nezicaka. {  Uthe akundindulula kwilizwe loobawo uThixo, ndathi kumkam uya kubonakala ukuba uyandithanda ngokuthi ebantwini ungudade wethu.”rz_  Únguye udade wethu ngenene. Singabantwana bendoda enye, nakuba sahlukile ngoomama. Ngumkam noko kunjalo.uye  Uthe uAbraham: “Ndibe akukho mntu umoyikayo kweli lizwe uThixo, ndaba ke ndingábulawa apha ngenxa yomkam.+xS  Bekutheni ukuze wenze into enje?”:wo  UAbhimeleki ubize uAbraham, wathi kuye: “Yintoni le nto usenza yona? Ndakwenza ntoni le nto undizisela ishwangusha elingaka kunye nabantu bam? Wenze into engenziwayo ke kambe.v Wavuka kwangentseni uAbhimeleki, wazibiza zonke izicaka zakomkhulu, waza wazilawulela iphupha lakhe. Othuka kakhulu loo madoda.Lu Kodwa ke mbuyisele kumyeni wakhe ngoku lo mfazi. *Ngumshumayeli laa mfo; uya kunithandazela nisinde. Kodwa ukuba akumbuyiseli umkakhe, ngenene uya kuba lilifa lokufa kunye nabantu bakho bonke.”>tw Uphendule uThixo kwasephupheni apho: “Ewe, ndiyazi ukuba le nto uyenze ungenabubi konke. Yaye ikwandim lo okuncedileyo ukuba ungandoni; yiyo loo nto ndingakuvumelanga ukumambatha.s1 Andibi kanene yilaa ndoda ngokwayo ethe kum ngudade wayo lo, waza naye wathi ingumnakwabo? Le nto ndiyenze ndingenasazela, yaye andonanga bani.”yrm UAbhimeleki ke wayengekamambathi uSara, waza wathi: “Mhlekazi, ungathini ukutshabalalisa isizwe esingenatyala?q Kodwa uThixo wavela kuAbhimeleki ephupheni, wathi: “Abhimeleki, usisisulu sokufa, ngenxa yokuba lo mfazi umthathileyo ngumka-mtu.”lpS wafika wathi apho uSara ngudade wabo. Ukumkani walapho, uAbhimeleki, wathi uSara makasiwe komkhulu.o  UAbraham wafuduka kwelo lizwe, wajonga emazantsi eKanana, apho wafika wamisa khona phakathi kweKadeshe neShure. Waya kutsho naseGerare,fnG &Intombi encinci yazala inkwenkwe nayo, yathi igama layo nguBhenami. Yena ngukhokho wama-Amon.hmK %Intombi enkulu yazala inkwenkwe, eyathi igama layo nguMowabhi. Nguye lo ungukhokho wamaMowabhi.Ol $Yaba njalo ke into yokumitha kweentombi zikaLothe, zimithiswe nguyise.qk] #Baphinda ke bamntyintya nangobo busuku, yamambatha nencinci intombi. Wayenxile engayazi into eqhubekayo.Ej "Ngosuku olulandelayo yathi intombi enkulu kwencinci: “Bendikunye naye phezolo. Masiphinde nanamhlanje ngokuhlwa, ukuze nawe ulale naye. Sobabini ke soba nabantwana bakabawo osizalayo.”i !Ngobo busuku bamntyintya ngewayini, yaza ke intombi enkulu yamambatha. ULothe wayenxile kangangokuba akazange akuqonde okwaqhubekayo.Rh  Yiza simseze anxile, khon' ukuze simambathe, sifumane abantwana bakhe.”ygm Yathi intombi enkulu kudade wayo: “Ubawo uyaluphala, yaye akukho madoda apha kule ndawo angasitshatayo sizale.zfo ULothe woyika ukuhlala eZoware. Uthe ngenxa yoko wenyukela ezintabeni kunye neentombi zakhe, wahlala emqolombeni.heK Kodwa uThixo wasikhumbula isicelo sika-Abraham ukubhubhisa kwakhe loo ntili, wamsindisa uLothe.qd] Wakhangela ezantsi eSodom naseGomora nakuloo ntili, wabona kukho ukuqhuma okungathi ngumsi ophuma eziko.Lc UAbraham wavuka kwakusasa, waya kulaa ndawo wayemi noNdikhoyo kuyo.Hb Umka-Lothe wajonga ngasemva, suka wajika waba yintsika yetyuwa.haK wazibhubhisa kunye naloo ntili yonke, kunye nabo bonke abantu ababelapho, nento yonke ehlumayo.F` *UNdikhoyo wathobela isalfa evuthayo phezu kweSodom neGomora,9_o Laliseliphumile ilanga ukufika kukaLothe eZoware.|^s Kodwa ke khawuleza ukuya apho, kuba akukho nto ndinokuyenza de ube ulapho.” Yiyo ke loo dolophu kuthiwa yiZoware.e]E Sithe isithunywa: “Kulungile ke. Andiyi kuba sayitshabalalisa loo dolophana uthetha ngayo.\ Uyayibona laa dolophana? Ikufuphi noko yona. Yidolophana nje engenkulu. Mna ndithi ngesele ndisiya khona ukuze ndikhuseleke.”[ Sele undincedile kakade ngokundisindisa; noko kukude kakhulu phaya endulini. Le ntlekele isenokundifumana, ndife singekafiki nalapho.HZ “Hayini noko, nkosi,” utshilo uLothe, “sanukundenjenjalo.TY# Bakuba bengaphandle kwedolophu, esinye isithunywa sathi: “Balekani ukuze nisinde. Ze ningakhangeli ngasemva, ningemi nokuma phaya entilini. Balekelani phaya endulini, kungenjalo nani nakutshabalala.”!X= Unge angazila-zila, suka zambamba ngesandla, zamkhuphela ngaphandle kwedolophu kunye nomkakhe neentombi zakhe. Kaloku uNdikhoyo wamenzela inceba uLothe.5We Ngentseni izithunywa zamxhesha uLothe, zathi: “Gxabha-gxabhisa, ndoda, umke apha neentombi zakho kunye nomkakho. Kungenjalo uya kutshabalala xa kusohlwaywa le dolophu.”V ULothe ke waya kuxelela amasoka eentombi zakhe ukuba makumkiwe eSodom, kuba uNdikhoyo wayeza kuyibhubhisa. Kodwa wona aba uyaqhula nje.U'  Kaloku le dolophu siza kuyitshabalalisa. Isikhalo esivakele ngayo sibi kangangokuba sithunywe *nguNdikhoyo ukuba size kuyibhubhisa iSodom.”=Tu  Athe kuLothe la madoda mabini: “Ngaba kusekho mntu wumbi na apha – nokuba ngoonyana, nokuba ziintombi zakho, nabayeni beentombi, nasiphi na isizalwana sakho? Yitsho bemke apha.`S;  awabetha ngobumfama onke loo madoda ayengaphandle, atsho akalubona ucango apho lukhoyo.RR  Kodwa la madoda ayengaphakathi amtsalela endlwini uLothe, aluvala ucango,`Q;  Kodwa loo madoda athi: “Suka endleleni, mfikindini! Ungubani wena? Ucinga ukuba singagwetywa nguwe? Singajikela wena thina, kube kubi nangaphezu kwawo.” Atsho emsunduza uLothe, etyhala ezama ukuluqhekeza ucango.BP Ndineentombi zimbini apha, ziseziintombi nto; kubhetele ndininike zona, nizenze ukuthanda kwenu endaweni yale nto nifuna ukuyenza. La madoda ziindwendwe zam; aphantsi kokhuselo lwam.”SO! Ufike wathi kuloo madoda: “He, zinkosi, sanukuyenza into enje ukuba mbi.AN Waphuma endlwini uLothe, waluvala ucango ukuphuma kwakhe.M) Bakhwaza bebuza kuLothe ukuba aye phi na laa madoda ayeze kulala kwakhe ngobo busuku. Batsho besithi makawakhuphe, kuba babefuna ukulala nawo.L{ Ngaphambi kokuba ziye kulala, kwafika amadoda nabafana baseSodom, bevela kumacala ngamacala, bayingqonga indlu kaLothe.6Kg Wazithundeza, ezicenga-cenga uLothe, zada zoyisakala, zaya naye kwakhe. Wazilungiselela ukutya, wenza namaqebengwana ngentlama engenagwele. Kuthe ke kwakulunga ukutya zatya.iJM “Zinkosi zam, khanikhe niye kwam, nihlambe oku kweenyawo, nilalise khona. Ningavuka ke ngentsasa, nithabathise uhambo lwenu.” Zithe zona izithunywa ukuphendula: “Hayi noko wena, siza kuhlala phaya ebaleni kude kuse.”RI ! Ukufika kwezithunywa ezibini eSodom ngorhatya lwaloo mini, uLothe wayehleli ngasemasangweni edolophu. Uthe khwasululu ukuwabona kwakhe, wawahlangabeza. Ufike waqubuda ekhangele phantsi ekhahlela, wathi:QH !Wemka ke uNdikhoyo akugqiba ukuthetha noAbraham, naye uAbraham wagoduka.`G;  Wathi uAbraham: “Mhlekazi, selundinyamezela oku kokugqibela! Kuya kuthini ukuba lishumi linye kuphela abantu abamsulwa abalapho?” “Nokuba lishumi nje qha, andiyi kusitshabalalisa isixeko,” utshilo uNdikhoyo.5Fe “Ndinyamezele, Mhlekazi,” utshilo uAbraham. “Ukuba bangamashumi mabini kuphela, kothini?” “Nokuba bangamashumi mabini, ndosisindisa isixeko,” utshilo uNdikhoyo.9Em Wathi ke uAbraham: “Mhlekazi, ungakhathazeki, ndisafuna ukuqonda. Kuya kuthini ke xa bengamashumi amathathu?” “Nokuba ngamashumi amathathu, sosinda,” utshilo uNdikhoyo.uDe Ubuye wathi uAbraham: “Ukuba ngamashumi mane nje kuphela?” Uthe uNdikhoyo: “Sosinda nokuba kunjalo.”C Ukuba ngaba kukho amashumi amane anantlanu endaweni yamashumi amahlanu, ungátshabalalisa isixeko sonke ngenxa yokuba bengaphantsi nje ngesihlanu abantu abamsulwa?” Uthe uNdikhoyo: “Nokuba ngamashumi mane anantlanu abantu abamsulwa, ndosisindisa isixeko.”nBW Uthe kwakhona uAbraham: “Ndinyamezele, Mhlekazi, ndiyintw' engento, andifanele nakuthetha oku nawe.A Uthe uNdikhoyo: “Ukuba kungakho amashumi amahlanu abantu abamsulwa eSodom, ndingasisindisa eso sixeko sonke ngenxa yabo.”h@K Hayi kaloku, akunakuyenza into enjalo ukutshabalalisa abangenatyala ndawonye nabagwenxa, ube njalo wohlwaya amalungisa ngesohlwayo esinye naboni. Ngunongekhe lowo. UMgwebi welizwe liphela akamele kugweba ngobulungisa na?”? Ukuba kukho amashumi amahlanu amalungisa, ngaba ungasibhangisa eso sixeko? Akungesisindisi ngenxa yamashumi amahlanu lawo?q>] Uthe uAbraham kuNdikhoyo: “Ngaba ngenene, *Mhlekazi, uza kutshabalalisa amalungisa ndawonye nezibhoja?P= Emka ke loo madoda, abheka ngaseSodom. Wasala noNdikhoyo yena uAbraham.i<M Ngako oko ndiza kukhe ndihle ndiye kuzibonela ukuba kunjalo na. Ndobona ngoko ukuba akunjalo.”f;G Uqhube wathi kuAbraham uNdikhoyo: “Iyakhalazelwa iSodom neGomora ngenxa yobubi besono sayo./:Y Ndimtyumbele ukuze aqeqeshele abantwana bakhe kunye nabazukulwana bakhe ekundithobeleni nasebulungiseni. Xa besenjenjalo ndozizalisekisa izithembiso zam kuAbraham.”X9+ Inzala yakhe yoba sisizwe esikhulu, yaye ndozithamsanqelisa ngaye zonke izizwe.N8 Uthe *uNdikhoyo: “Mandingayifihli kuAbraham into endifuna ukuyenza.Q7 La madoda anduluka, ayivelela iSodom. UAbraham wayehamba nawo ewakhapha.o6Y USara wakhanyela, kuba wayesoyika, wathi: “Andikhange ndihleke.” Wathi yena: “Hayi, uhlekile.”5 Niba kukho into enokuxaka uNdikhoyo? Bendithe ngeli xesha kunyaka ozayo ndobe ndibuye; uSara woba enomntwana oyinkwenkwe.”x4k  Uthe uNdikhoyo kuAbraham: “Uhleka ntoni uSara, ade athi: ‘Ndingamfumana njani umntwana sendaluphele nje?’n3W  Wahleka yedwa ke uSara, wathi: “Sendigqithile kwixabiso lokuzala, kanti nomyeni wam selaluphele.”c2A  Bobabini, uAbraham noSara, babesebaluphele kakhulu, uSara selegqithile kwixabiso lokuzala..1W  Lwathi olunye undwendwe: “Malunga neli xesha kunyaka ozayo ndobe ndibuye. USara umkakho woba enomntwana oyinkwenkwe.” USara wabavela emi emva kwabo ngasemnyango.K0  Ambuza athi: “Uphi na umkakho uSara?” Wathi: “Usendlwini.”/ Wathatha amasi anengqaka nenyama leyo, wabeka phambi kwaloo madoda, azenzela apho phantsi kwaloo mthi, emi apho yena ngakuwo.. Watsho ekhawulezile uAbraham ukuya ezinkomeni, wafika wakhetha elona lityebileyo ithole, wathi malixhelwe ngokukhawuleza.&-G UAbraham wakhawuleza ukungena ententeni, wafika wathi kuSara: “Khawuthathe izitya ezithathu zomgubo wengqolowa, uxove wenze amaqebengwana, ukhawulezise.”L, Ndiza kuniphathela nento etyiwayo, ukuze nifumane amandla endleleni. Nakuthi ke nandule ukuhamba loo ndlela yenu inidlulise ekhaya apha.” Athe ke wona amadoda: “Ngxatsho ke, ungénjenjalo.”`+; Ndinganiphathela amanzi, nikhe nihlambe iinyawo, lo gama nisaphumle phantsi kwalo mthi.* “Bahlekazi,” utshilo kuwo, “noko sanukudlula emzini wam ningakhanga nikhe nithule imithwalo. Kaloku ndikholo nina apha.})u Nako kusithi thu amadoda amathathu. Uthe ke ukuwabona kwakhe wakhawuleza ukuwahlangabeza, wafika waqubuda ekhahlela.u( g *UNdikhoyo wabonakala kuAbraham ngakwimithi kaMamre. UAbraham wayehleli ngasemnyango wentente emini emaqanda.-'W kwakunye nezicaka zika-Abraham zonke.$&E Bobabini baluka ngamini-nye,b%? Ukwaluka kwakhe uIshmayeli unyana ka-Abraham wayeneshumi elinesithathu leminyaka ubudala.H$ Ukwaluka kwakhe uAbraham wayemashumi alithoba anethoba ubudala.&#G Kwangaloo mini uAbraham wamthobela uThixo, wamalusa uIshmayeli nawo onke amanye amaduna emzini wakhe. Walusa izicaka ezazalelwa kwakhe, kwanezo zazithengiwe.-"W Akuba etshilo kuAbraham uThixo wemka.! Kodwa wona umnqophiso wam ndiya kuwugcinela unyana wakho uIsake, oya kuzalwa nguSara malunga neli xesha kunyaka ozayo.”K  Ndikuvile ucelela uIshmayeli, naye ndiza kumthamsanqelisa abe nabantwana abaninzi nesizukulwana esikhulu. Uya kuba nguyise weenkosi ezilishumi elinambini. Inzala yakhe iya kuba sisizwe esikhulu.I Uthe uThixo: “Hayi, uSara umkakho uza kuzala inkwenkwe. Uzuthi nguIsake igama layo. Umnqophiso wam ndowugcina kuye nakwinzala yakhe ngalo lonke ixesha, ingumnqophiso ongayi kujika nanini na._9 Wathi uAbraham kuThixo: “Kutheni ungaseluyeka nje ibe nguIshmayeli indlalifa yam?”I Waqubuda uAbraham, waya kuthi ngqu ngobuso phantsi. Wasuka waphela yintsini akucinga ukuba umntu onekhulu leminyaka angazala umntwana. Yena uSara enamashumi alithoba nje, angamfumana umntwana? Ndiza kumthamsanqelisa, ndimenze akuzalele unyana. Ndiza kumsikelela abe ngunina wezizwe ngezizwe. Uya kuzala neekumkani.”Y- Uqhube wathi uThixo kuAbraham: “Uze ungabuye uthi Sarayi kumkakho, yithi Sara.q] Nawuphi na umntu oliduna ongalukanga uya kuhlanjwa ngamawabo, kuba kaloku uwutyeshele umnqophiso wam.”   Makwaluke wonke umntu, oyinzalelwane kwanothengiweyo, ube ngumqondiso obonakalayo lowo wokuba umnqophiso wam nawe awusoze uphele.  fG  Ukususela ngoku wonke umntwana oyinkwenkwe kufuneka aluke eneentsuku ezisibhozo ubudala; nditsho nkqu nezicaka ezizalelwe phantsi kwakho kwanezo zingeneleleyo. Lowo ke uya kuba ngumqondiso womnqophiso phakathi kwakho nam.  Nantsi into emaniyenze nina ukuwugcina kwenu umnqopiso wam: Wena kufuneka waluke, kwaluke lonke iduna phakathi kwabantu bakho.  Waqokela wathi uThixo kuAbraham: “Nawe ke, kwakunye nenzala yakho ngokunjalo, ze niwugcine umnqophiso wam nakwizizukulwana ezizayo.3a Lo mhlaba ungumfiki kuwo, ndiza kukunika wona uwume kunye nenzala yakho. Wonke umhlaba waseKanana uya kumiwa yinzala yakho ngalo lonke ixesha, mna ndibe nguThixo wabo.” “Andiyi kuwujika umnqophiso wam endiwenze nawe kunye nenzala yakho; uya kuhlala uhleli. Ndoba nguThixo wakho nenzala yakho.[1 Ndiza kukupha inzala eninzi; abanye kuyo boba ziikumkani; kuya kuvela izizwe kuwe.cA Akusayi kuthiwa Abram kuwe; uya kuba nguAbraham, kuba uza kuba ngukhokho wezizwe ngezizwe.O “Ndikunika lo mnqophiso; ndithi uya kuba ngukhokho wezizwe ezininzi.U% Wakhahlela uAbram, ubuso baya kuthi ngqu phantsi; waza uThixo waqhuba wathi:>y Ndowugcina umnqophiso wam, ndikunike inzala eninzi.”  5 Akuba mashumi asithoba anethoba ubudala uAbram, wabonakala kuye *uNdikhoyo, wathi: “Mna ndinguThixo uSomandla. Uze undithobele, uhlale ungasoleki. % UHagare wazala inkwenkwe, wathi ke uAbram igama layo nguIshmayeli. Wayemashumi asibhozo anesithandathu ubudala uAbram ukuzala kwakhe unyana.o Y Yiyo ke loo nto abantu bathi loo mthombo uphakathi kweKadeshe neBherede ngumthombo kaPhila-endibonile.   UHagare wathi khumnqa, wathi ke ukumbiza loo Ndikhoyo ambonileyo nguThixo obonayo, kuba esithi: “Ngoku ndimbonile ondibonayo.”' I  Kodwa yena unyana wakho uya kuziphatha okweqwarha; uya kuchasa wonke ubani, angafunwa ngumntu wonke naye. Uya kuhlala elikheswa phakathi kwabantu bakowabo.”'I  Isithunywa sikaNdikhoyo saqokela sathi: “Ukhulelwe nje uza kuzala inkwenkwe. Uze uthi nguIshmayeli igama layo, kuba kaloku uNdikhoyo uyivile intlungu yakho.^7  Siphinde sathi: “Ndokunika abantwana abangenakubalwa mntu ngenxa yobuninzi babo.”F  Sithe ke kuye isithunywa: “Buyela kwakuye ke, umthobele.”% Sathi kuye: “Hagare, sicakazana sikaSarayi, uvela phi, usiya phi?” Waphendula wathi: “Ndibaleka uSarayi inkosikazi endikhonza yona.”iM Isithunywa sikaNdikhoyo sadibana noHagare ngasemthonjeni osentlango ngasendleleni ebheka eShure.>w Uphendule wathi uAbram: “Kulungile kaloku, sisicakazana sakho; uphantsi kwakho uHagare. Yenza into oyibonayo kaloku.” USarayi ke wamphatha gadalala uHagare, wada wabaleka wemka.T# USarayi ke uthe kuAbram: “Endidela nje uHagare lo, kungenxa yakho. Kanti ke wawumnikwe ndim lo, seleqhosha nje akuzibona ekhulelwe. Ngamana uNdikhoyo angahlula oyena unyanisileyo phakathi kwam nawe.”ym UAbram wadibana noHagare, waza uHagare wakhulelwa. Uthe ke akuziqonda ukuba ukhulelwe, waqhosha wamdela uSarayi.y USarayi ke wamnikezela uHagare abe ngumfazi omncinci ka-Abram. Le nto yehla selehleli ishumi leminyaka uAbram eKanana.4c Wathi ke uSarayi kuAbram: “Ndiyabona ukuba *uNdikhoyo akandiphanga inzala. Ungangeni uHagare nje, isicakakazi sam? Mhlawumbi angandizalela unyana yena.” UAbram wavuma.[~ 3 Umka-Abram uSarayi wayengazali. Wayenesicakazana somJiputakazi esigama linguHagare._}9 amaHeti, amaPerezi, namaRafa; ama-Amori, amaKanana, amaGirgashi, kunye namaJebhusi.”:|q ndawonye nomhlaba wamaKeni, amaKinazi, amaKadimon,@{{ Waza ke uNdikhoyo wathi kuAbram esenza umnqophiso: “Ndiyathembisa ukuba wonke lo mhlaba, ukususela kwimida yeJiputa kuye kuthi xhaxhe ngomlambo iEfrati, ndiza kuwunika inzala yakho,uze Kuthe kwakurhatyela, kwathi gqi imbiza iqhuma, nesikhuni esivuthayo, zadlula phakathi kwaloo mkrozo wenyama.y Inzala yakho yobuyela apha emva kwezizukulwana ezine. Kaloku andiyi kuwakhupha kwangoku ama-Amori, bude buzaliseke ubugwenxa bawo.”gxI Wena ke kambe uza kuhlala udle ubomi ude ukhokhobe, amathambo akho afihlwe ngakookhokho bakho.ewE Kodwa ndosohlwaya eso sizwe sibaphethe kakubi; baya kuthi xa bemkayo apho bahambe namaxhoba.6vg  UNdikhoyo wathi kuye: “Inzala yakho iya kuba ngabangeneleli kumhlaba wasemzini, uze uyazi loo nto. Apho baya kuba ngamakhoboka, baphathwe gadalala amakhulu amane eminyaka.[u1  Ukutshona kwelanga wehliwa bobunzulu ubuthongo uAbram. Wangenwa luvalo naluloyiko.Vt'  Kwandanda amaxhalanga phezu kwaloo nyama yezo zinto, kodwa uAbram wawagxotha.s  Weza nazo uAbram ezo zinto, wazahlula kubini, waza wazidwelisa, icala ngalinye lamelana nelinye. Iintaka zona akazange azahlule kubini.r!  Uthe uNdikhoyo: “Ndizisele ithokazi lenkomo, nemazi yebhokhwe, nenkunzi yegusha, zonke zibe minyaka mithathu, kunye nehobe nevukuthu.”mqU Ke yena uAbram wabuza wathi: “Mhlekazi Ndikhoyo, ndingaqonda njani ukuba lo mhlaba woba ngowam?”p) Waqokela wathi kuye uNdikhoyo: “NdinguNdikhoyo owakukhupha kwilizwe lakowenu eUre yelamaKaledi, ukuze uze kuma kulo mhlaba, ube ngowakho.”Uo% UAbram walibeka kuNdikhoyo ithemba lakhe, waza ngenxa yoko wenziwa ilungisa.;nq UNdikhoyo wamkhuphela ngaphandle kwendlu uAbram, wathi: “Khangela esibhakabhakeni, uzibale iinkwenkwezi ezilapho, ukuba ungaba nako. Boba baninzi kangako abazukulwana bakho.”m Uthe ke uNdikhoyo ebhekisa kuAbram: “UElizere akayi kuba yindlalifa yakho. Ngunyana wakho nqo oya kuba yindlalifa yakho.”klQ Kwakhona uAbram uthe: “Akukho nzala undinike yona; ke sisicaka sam esiza kuba yindlalifa yam.”@k{ Uphendule wathi uAbram: “Mhlekazi Ndikhoyo, iya kundinceda ntoni loo nto? Yintoni ongandibonelela kuyo ndingenabantwana nje? Nàlo uza kuba yindlalifa yam nguElizere waseDamasko.”j ) Emva koku uAbram waba nombono apho weva *uNdikhoyo esithi: “Uze ungoyiki, Abram, ndim oya kukukhusela; ikwandim oya kukubonelela kanobom.”0i[ Mna andiyi kuthatha nto konke, ngaphandle nje kokutya okutyiwe ngabantu bam. Kodwa wona amakholwane am, uAnere noEshkoli noMamre, mabayifumane bona eyabo inxaxheba.”h- Andiyi kuthatha nto yakho konke, nditsho nokuba ngumsonto lo okanye umtya wembadada. Ndifuna ungaze utsho ukuthi: ‘UAbram watyetyiswa ndim.’bg? Wathi uAbram: “Ndiyafunga, uThixo uyazi, *uNdikhoyo uPhezukonke, umenzi wezulu nelizwe!af= Wathi ukumkani waseSodom kuAbram: “Wathathe onke amaxhoba, undinike nje abantu bam.”e% UThixo uPhezukonke okoyiseleyo iintshaba zakho, makadunyiswe.” Waza ke uAbram wakhupha izishumi zamaxhoba emfazwe, wanikela kuMelkizedeki.xdk Wathamsanqelisa uAbram esithi: “UThixo uPhezukonke, owênza izulu nomhlaba, wanga angakuthamsanqelisa, Abram!mcU UMelkizedeki owayengukumkani waseSalem ekwangumbingeleli woThixo uPhezukonke, weza nesonka newayini.b9 Ukubuya kwakhe uAbram ekulweni noKedor-lahomere namakholwane akhe, wahlangatyezwa ngukumkani waseSodom entilini yaseShawe, ekuthiwa yiNtili kaKumkani.kaQ Wabuya nawo amaxhoba ababewahluthile. Wabuya naye noLothe nempahla yakhe, kunye nabafazi nezicaka.` Wawahlula angamaqela ngamaqela amadoda akhe, wawuhlasela loo mkhosi kwakuhlwa. Wawoyisa, wawusukela waya kufika eHobha entla kweDamasko.>_w Akuva uAbram ukuba isizalwane sakhe sithinjiwe, wabiza onke amadoda akhe. Ayengamakhulu amathathu aneshumi elinesibhozo ewonke. Wazisukela zone ezo kumkani, wada waya kutsho kwaDan.;^q  Kwabakho ndoda ithile yasindayo, eyabaleka yaya kuxelela uAbram umHebhere owayehlala ngakwimithi kaMamre umAmori. UMamre nabantakwabo uEshkoli noAnere babengamakholwane ka-Abram.[]1  ULothe unyana womninawa ka-Abram wayehlala eSodom, zamthimba kunye nempahla yakhe.T\#  Iikumkani ezine zathimba yonke into eSodom naseGomora, zemka kunye nokutya.-[U  Kuloo ntili kwakukho imihadi enetha. Zithe xa zibalekayo edabini iikumkani zaseSodom naseGomora, amanye amajoni eyela kuloo mihadi. Asindileyo abalekela ezintabeni.Z9  Zaqubisana apho ezi kumkani zintlanu neekumkani ezine: ooKedor-lahomere wase-Elam, noTidali waseGoyi, noAmrafele waseBhabheli, noAriyoki wase-Elasare."Y? Zaphuma iikumkani zaseSodom, eGomora, eAdama, eZebhoyim, naseBhela, le kuthiwa yiZoware, zayikhupha imikhosi yazo ukusinga edabini kuloo ntili yaseSidim.X Babuyela eKadeshe, ekwakusithiwa yiEn-mishpati ngoko. Balihlutha lonke ilizwe lama-Amaleki nama-Amori awayemi eHazezon-tamare.aW= AmaHori bawadudula kwezo nduli zaseSeyire, bawasukela aya kutsho e-Elparan ngasentlango.3Va Kunyaka weshumi linane uKedor-lahomere namakholwane akhe badibanisa imikhosi yabo, bawachitha amaRafa eAshtaroti-karnayim, amaZuzi eHam, namaEma ethafeni laseKiriyatayim.lUS Zaziphantsi koKedor-lahomere ishumi elinambini leminyaka. Zamvukela kodwa kulo weshumi elinantathu.dTC Zontlanu ezi kumkani zaqukanisa imikhosi yazo entilini yeSidim, ngoku eluLwandle oluFileyo.*SO Yayilidabi neekumkani ezintlanu: uBhera waseSodom, uBhisha waseGomora, uShinabhi waseAdama, uShenebhere waseZebhoyim, nekumkani yaseBhela ekwakusithiwa yiZoware.R  Kwaqubisana emfazweni iikumkani ezine: uAmrafele waseBhabheli, uAriyoki wase-Elazare, uKedor-lahomere wase-Elam, kunye noTidali waseGoyi.Q UAbram ke wazikhulula iintente, wemka waya kuma ngakwimithi yaseMamre eHebron, apho wamenzela khona uNdikhoyo iqonga lamadini.PP Hamba ke, uye kuwuhlola macal' onke loo mhlaba, kuba ndikunika wona.”cOA Ndiza kukunika inzala eninzi, ibe yinyambalala engaphezu kwentlabathi, engenakubalwa mntu.lNS Wonke loo mhlaba uwubonayo ndiza kuwunika wena kunye nenzala yakho. Niya kuwuma ngalo lonke ixesha.{Mq Akuba emkile uLothe, *uNdikhoyo wathi kuAbram: “Bheka-bheka ukhangele kakuhle macal' onke ukuloo ndawo umi kuyo.=Lw Abantu baseSodom babegwenxa, bemona gqitha uNdikhoyo.{Kq Wasala kwilizwe laseKanana uAbram, uLothe yena wagxumeka iintente kuloo ntili iphakathi kwezo zixeko zingaseSodom.J} ULothe wayithatha yonke loo ntili yeJordan, wenjenjeya ukubheka ngasempumalanga. Aba ayahlukana njalo loo madoda mabini.iIM Wakhangela uLothe, waphawula ukuba yonke loo ntili yeJordan ukuya kuma ngeZoware, yayingumhlaba onamanzi. Wawufana nomyezo kaNdikhoyo, ufana nqwa nelaseJiputa. Ngeli xesha kwakungaphambi kokutshatyalaliswa kweSodom neGomora.vHg Kungcono sahlukane; umhlaba uphangalele. Zikhethele nayiphi na indawo, uye kwelo cala, mna ndiye kwelinye.”aG= UAbram wathi kuLothe: “Siyazalana, mfondini; masingabhidani, namadoda ethu makangalwi.F Kwabakho ingxwaba-ngxwaba phakathi kwamadoda alusa impahla ka-Abram namadoda alusa ekaLothe. AmaKanana namaPerezi ayesahlala kwelo zwe.^E7 Ngoko ke amadlelo akazange ayanele impahla yabo eninzi, nomhlaba wokuhlala awabanela.PD ULothe naye wayeneegusha neebhokhwe neenkomo, nentsapho nezicaka zakhe.C7 Wafika kulaa ndawo wakha wagxumeka kuyo iintente kuqala, leya iphahlwe yiBhetele neAyi, apho wayenzele khona uThixo iqonga, wanqula khona *uNdikhoyo.FB Nalapho wemka, edlula kwiindawo ngeendawo, esingise eBhetele.5Ag Wayefumile neenkomo, enayo nesiliva negolide."@ A Ukuphuma kwakhe eJiputa uAbram wabheka ngasentla emazantsi aseKanana, ehamba nomkakhe, nemfuyo yakhe yonke, uAbram, eneegusha neebhokhwe kwakunye noLothe.? Ukumkani wayalela amadoda ukuba uAbram makakhutshelwe ngaphandle kwemida yelo zwe, emke nomkakhe, nayo yonke impahla yakhe.j>O Kutheni usithi ngudade wenu nje, undiyeke ndimenze umkam? Nanko ke umkakho; mthathe umke naye.”={ Waza ke ukumkani wabiza uAbram, wathi: “Yintoni le nto undenze yona? Kutheni ungandixelelanga nje ukuba ngumkakho lo?< Kodwa ngenxa yokuthathwa kukaSarayi ngukumkani, uNdikhoyo wathumela izibetho zezifo kukumkani nakubantu bonke bakomkhulu. ; Ukumkani wamphatha kakuhle uAbram ngenxa yomkakhe, wamphawulela imihlambi yeegusha neebhokhwe, iinkomo needonki, izicaka neenkamela.:} Amaphakathi kakumkani athi nawo akumbona abuncoma ubuhle bakhe kukumkani. Wathathwa ke, waya kuhlala ebhotwe kwakumkani.R9 Akugqitha emideni engena eJiputa, amaJiputa akhangwa bubuhle bomka-Abram._89 Uze uthi ke ungudade wethu. Aya kundiphatha kakuhle ke ngenxa yakho, angandibulali.”Y7- yaye akukubona amaJiputa, aza kuthi ungumkam, aze andibulale mna, akushiye wena.P6 Akufika emideni, wathi kumkakhe uSarayi: “Ndiyazi ukuba umhle gqitha,q5] Kwakukho indlala eKanana. Yayinkulu kangangokuba uAbram wehla waya eJiputa, wakha wahlala apho ixeshana.R4 Wanduluka nalapho, egqitha kwiindawo ngeendawo, ejonge emazantsi eKanana.]35 Ukusuka apho wabheka ngasemazantsi kweleentaba kwicala langasempuma yesixeko saseBhetele. Wazigxumeka apho iintente, ephahlwe yiBhetele ngasentshona neAyi ngasempumalanga. Nalapho wenza iqonga, wanqula uNdikhoyo.29 UNdikhoyo wabonakala kuAbram, wathi: “Nali ke ilizwe eliya kumiwa yinzala yakho.” UAbram ke wenza iqonga apho, wanqula uNdikhoyo owabonakala kuye.y1m uAbram wenjenjeya wada waya kugaleleka eShekem kwindawo enomthi kaMore. Ayesemi kwelo zwe ngelo xesha amaKanana.B0 UAbram wemka nomkakhe uSarayi, kunye noLothe unyana womninawa wakhe. Wathatha bonke ubutyebi bakhe, kunye nezicaka zakhe azifumene eHaran, wenjenjeya ukubheka eKanana. Bakufika eKanana,/ Wanduluka ke uAbram eHaran ngokomyalelo kaNdikhoyo. Wayemashumi asixhenxe anantlanu ubudala. ULothe naye wahamba kunye noAbram.. Abo bakuthamsanqelisayo nam ndobathamsanqelisa, ndibaqalekise abo bakuqalekisayo. Zonke izizwe zothamsanqeliswa ngawe.”- “Ndiza kukunika inzala eninzi, eya kuba sisizwe esikhulu; ndikunike amathamsanqa, libe nodumo igama lakho, ube lithamsanqa nakwabanye. ,  *UNdikhoyo wathi kuAbram: “Lishiye ilizwe lakowenu, izizalwana kunye nekhaya lakho, umke uye kwilizwe endiza kukwalathisa lona.H+ Wabhubhela apho eHaran uTera emakhulu mabini anantlanu ubudala.}*u UTera wafuduka eUre, ehamba noAbram unyana wakhe, kunye nomzukulwana wakhe uLothe, unyana kaHaram, kwakunye noSarayi umolokazana wakhe, umka-Abram. Wemka kwelamaKaledi, wafudukela welaseKanana. Bahamba bada baya kutsho eHaran, bafika bema apho.>)y Ke kaloku uSarayi wayengenabantwana, kuba wayengazali.c(A UAbram wathatha uSarayi, waza uNahore yena wathatha uMilika, intombi kaHaran uyise kaIska.m'U waza kwayena uHaran watshabela kwakweso sixeko sakubo, iUre kwelamaKaledi. Uyise wayesadla amazimba. 2&~~f~}};|s{{^zzVyxxxXww vuuuutCsshrrr_qqq=ppip ooco0nn'mllkkk"jiii@hhfggpff*eddccblaa`S__#^^N]]e]\p[[[L[ZkZ.YXXaWW-VVUU,TTmSSR}RQPPAONNAMM#LLKK}JJ[JII HMGG_FFEEEDDuD CC_BBiB^AA5@?????>>==<<;;n;/::%9988!77U66 5|5 4v33j3C22"1|10///g/..G--Z,,?+`+(*>))@(((''_&&&>%%q$$r$"##B"""D!!|! CJ  (s-Q ^=.g$w 0 H G  [Py2+ Yayisithi yakuthontelana apho imihlambi, abelusi baliqengqe elo litye, bayikhelele amanzi, babuye balibuyisele elo litye, livale umthombo lowo.8k Wafika kumthombo owawusendle, kukho imihlambi emithathu yeegusha, zithe ncwaba zingqengqe kufuphi nawo. Le mihlambi yayikhelelwa amanzi kuloo mthombo uliso ligqunywe ngelitye._ ; Wenjenjeya uYakobi kuhambo lwakhe, wada waya kufika kwilizwe leentlanga zasempumalanga.  Eli litye lesikhumbuzo ndilimise apha liya kuba yindawo yokunqulela uThixo. Ndiya kumahlulela isishumi kwizinto andipha zona.”U% ndide ndibuyele ekhaya, ngenene ndiya kumkhonza uNdikhoyo, abe nguThixo wam.|s UYakobi ke yena wenza esi sifungo: “Ukuba uThixo undigcinile wandilondoloza kolu hambo, andiphe ukutya nezambathoQ Wathi loo ndawo yiBhetele. Kodwa ke isixeko salapho kwakusithiwa yiLuzi.xk Wavuka kwangentseni uYakobi. Wathatha elo litye wayeqamele ngalo, wenza ngalo isikhumbuzo; waligalela amafutha.sa Wangenwa luvalo kwaoko, wathi: “Hayi ukoyikeka kwayo le ndawo! Yindlu kaThixo le! Lisango lezulu eli!”iM Akuphaphama uYakobi, wathi: “Ngenene uNdikhoyo ukho kule ndawo; ndibe bendingayazi loo nto.”/Y Ndiza kusoloko ndinawe, ndikukhusele naphi na apho uya khona, ndibuye ndikubuyisele kwakule ndawo. Andiyi kukushiya ndide ndizenze zonke izinto endizithembisileyo.”#A Inzala yakho iya kuba ngangentlabathi ubuninzi bayo. Yaye iya kuxanda, inabe kumacala onke. Zonke izizwe ziya kuthamsanqeliswa ngenxa yakho nenzala yakho.'I  Wabona *uNdikhoyo emi ngakuye esithi: “NdinguNdikhoyo, uThixo kayihlo-mkhulu uAbraham noyihlo uIsake. Lo mhlaba ulele kuwo uya kumiwa nguwe nayinzala yakho.  Waphupha ngathi ubona ileli esuka emhlabeni, yaya kuthi xhaxhe ngesibhakabhaka. Izithunywa zikaThixo zazisihla zinyuka ngayo.tc  Wafika ndaweni ithile, walalisa apho, kuba laliselitshonile ilanga. Uthathe ilitye, waqamela ngalo, walala.= w  Wenjenjeya ukusuka eBheshebha uYakobi, esinga eHaran.f G  Waya kwaIshmayeli ke, unyana ka-Abraham, wathatha intombi yakhe uMahalati, udade boNebhayoti.K  Waqonda ke uEsawu ukuba uyise wayengazithandi iintombi zaseKanana.G  Weva nokuba uYakobi wamthobela uyise nonina, waya ePadan-aram.+ Q UEsawu weva ukuba uYakobi usikelelwe wathunyelwa ePadan-aram, ukuba aye kufuna umfazi. Weva nokuba xa wayesikelelwa wayalelwa ukuba angaze athathe umfazi eKanana.!= Wenjenjalo ke uIsake ukundulula uYakobi, emthumela ePadan-aram kuLabhan unyana kaBhetuweli umAram. Lo Labhan ngumnakwabo-Rabheka unina kaYakobi noEsawu. Wanga uThixo angawagqithisela kuwe nakwinzala yakho amathamsanqa ka-Abraham, niwume loo mhlaba uThixo wayemise kuwo uAbraham kuqala.”\3 Wanga uThixo uSomandla angakusikelela, akunike inzala, yande, ibe zizizwe ezininzi.zo Hamba uye kulonyoko ePadan-aram, kwaBhetuweli, uzithathele umfazi apho phakathi kweentombi zikanyokolume uLabhan.h M UIsake wabiza uYakobi, wamsikelela, wathi kuye: “Uze ungathathi nanye kwezi ntombi zaseKanana.)M .Uthe uRabheka kuIsake: “Ndidiniwe mna ngoku ngaba bafazi bakaEsawu. Ukuba uYakobi angathatha intombi yomHeti, ayenze umfazi, ndingakhetha ukufa kube kanye.” -ayilibale nento omenze yona. Ndothumela ukuba uphuthunywe. Andinakuyithwala into yokulahlekelwa nini nobabini noyihlo ngaxesha-nye.”=w ,Uze uhlale khona ude udambe umsindo womkhuluwa wakho,mU +Ke, nyana wam, uze wenze le nto ndiza kukuxelela yona. Zimela, ubalekele kumnakwethu uLabhan eHaran.oY *Akuyixelelwa into ethethwe nguEsawu, uRabheka wabiza uYakobi, wathi kuye: “UEsawu ufuna ukukubulala.1~] )UEsawu wamzonda uYakobi ngenxa yeentsikelelo awazifumana kuyise. Wadumzela wathi: “Iya kuze ifike yona imini yokuba angabikho utata; ndakuze ndimbulale uYakobi lo.”}3 (Uya kuphila ngekrele uphantsi komninawa wakho; kambe ke liya kufika ithuba apho uya kudinwa khona, uyaphule loo dyokhwe yakhe isentanyeni yakho.”| 'Wahlabeka uyise, wenjenje: “Wena uya kuba kude lee nenqatha lokuchuma komhlaba; uya kuba kude lee kumbethe ovuza ezulwini.{ &Uthe uEsawu: “Tata, kuphela kwentsikelelo obunayo leyo? Akusekho yimbi? Tata, nam ndisikelele!” Watsho ekhala uEsawu.9zm %Uthe ke uIsake: “Sendimenze inkosi yakho, nezizalwane zakhe zaba zizicaka zakhe. Ndithe uya kuphila ngengqolowa newayini. Yintoni ke ngoko enokuba isasalele wena, mfo wam?”y $Uthe uEsawu: “Sekukokwesibini eyenza le nto yokundidla izithende. Yiyo le nto negama lakhe linguYakobi. Kokwesibini ngoku endikhohlisa. Wathatha ilungelo lam lobuzibulo. Ngoku uthatha iintsikelelo zam. Tata, akundigcinelanga ntsikelelo konke na?”Zx/ #Wathi uIsake: “Umninawa wakho undikhohlisile, wemka nazo iintsikelelo zakho.”Xw+ "Akuyiva loo nto uEsawu, wakhala kabuhlungu, wathi: “Ndisikelele nam, tata!”nvW !Wothuka wagubha uIsake. Ubuze wathi: “Ngubani ke lo ubeye kuzingela wandiphathela inyama, ndayitya? Ndisandul' ukugqiba ukuyitya ngaphambi kokuba ungene. Ndiziphelelisele kuye iintsikelelo, kunjalonje ziya kuhlala zizezakhe.”^u7  “Ungubani wena?” watsho uIsake. “Ndingunyana wakho omkhulu, uEsawu,” utshilo. t Wapheka ukutya okumnandi, naye wakusa kuyise, wathi: “Vuka, tata, utye. Nantsi inyama endikuphathele yona. Uze undisikelele.”rs_ UIsake wayesandul' ukusikelela uYakobi, naye esandul' ukusuka kuyise, wagaleleka uEsawu, evela kuzingela.>rw Unga ungabuswa zizizwe, neentlanga zikhahlele kuwe. Yiba yinkosi kubantakwenu, ukhonzwe nangabantwana bakanyoko. Mabaqalekiswe abo bakuqalekisayo, basikelelwe abo bakusikelelayo.”}qu Wanga ke uThixo angakugalela ngombethe, nomhlaba wakho uchume ube linqatha, uvelise nentabalala yengqolowa newayini.Xp+ Esasondela ukuya kumanga uIsake, waliva ivumba leempahla ezazinxitywe nguYakobi, watyibela ngentsikelelo esithi: “Ngxatsho ke ivumba lonyana wam! Linjengevumba lomhlaba ogalelwe iintsikelelelo nguNdikhoyo.Co Uthe ke uyise: “Khawusondele kaloku undange, mfo wam.”1n] Uthe ke uIsake: “Zis' apha ke inyama leyo ndikhe nditye, mfo wam. Ndakuthi ke ndakugqiba ukutya, ndikusikelele.” Wamnika ke uYakobi, wamphathela newayini yokuthoba.rm_ wabuya wabuza wathi: “Ngaba ngenene ungunyana wam uEsawu?” Waphendula uYakobi esithi: “Ndinguye.”klQ Akazange amqonde uYakobi, kuba kaloku izandla zazixhonti njengezikaEsawu. Uthe seleza kumsikelela,k} UYakobi ke wasondela kuyise owamphampathayo ngezandla esithi: “Ilizwi lona lelikaYakobi, kodwa izandla zezikaEsawu.”vjg Uthe ke uIsake kuYakobi: “Khawusondele ke, mfo wam, ndikuve ngesandla ukuba unguye na unyana wam uEsawu.”2i_ Uthe uIsake: “Wakhawuleza kangaka ukufumana inyamakazi? Wenze njani, mfo wam?” Uphendule wathi uYakobi: “Ndincedwe *nguNdikhoyo uThixo wakho, wayizisa ngqo kum.”h Uthe uYakobi: “NdinguEsawu, unyana omkhulu. Ndiyenzile into obundithume yona. Nantsi inyama. Vuka utye, uze undisikelele.”hgK UYakobi wafika kuyise, wathi: “Tata!” Usabele wathi uyise: “Thetha; ungubani, mfo wam?”Af Wamnika oko kutya kunencasa kunye nesonka awayesibhakile.Ge Wamgquma izandla ngofele lwebhokhwe, wamthandela nasentanyeni.]d5 URabheka wakhupha ezona zintle iimpahla zikaEsawu awayezigcinile, wazinxiba uYakobi.ecE Waya kuwathatha ke uYakobi, wawasa kunina, wapheka okona kutya kunencasa kuthandwa nguIsake.}bu  Uthe unina: “Siya kuba phezu kwam eso siqalekiso, mfo wam. Yenza le nto ndithi yenze wena; yiza nalaa matakane.”a  Ukuba ubawo undivile ngesandla, waqonda ukuba ndiyamkhohlisa, ayiyi kundizisela isiqalekiso loo nto endaweni yeentsikelelo?”c`A  Kodwa uYakobi yena uthe kunina: “Usazi nje ukuba uEsawu lixhonti, ndibe mna ndimpuluswa!A_  Kuya kusiwa nguwe kuyihlo, ukuze akusikelele engekafi.”^{  Yiya phaya kulaa mhlambi, uze namatakane amabini atyebileyo eebhokhwe. Ndiza kuphekela uyihlo ukutya akuthanda kakhulu.<]u Ke, mfo wam, uze wenze le nto ndiza kukuxelela yona.t\c makamphathele inyama yenyamakazi, amphekele ukutya okunencasa, atye, khon' ukuze amsikelele ngoku engekafi.E[ waya kuYakobi uRabheka, wathi: “Ndive uyihlo esithi uEsawucZA URabheka wayephulaphule wonke lo gama uIsake athetha noEsawu. Uthe akuya kuzingela uEsawu,wYi Ndifuna undiphekele ukutya okunencasa, okona ndikuthandayo; undizisele nditye, ze ndikusikelele ndingekafi.”MX Thatha utolo lwakho, uye kuzingela, undiphathele inyama yenyamakazi.dWC Uthe uIsake: “Ndiyabona ukuba sendaluphele ngoku, ndaye ndingazi nokuba ndingafa nini na.V % Akwaluphala uIsake, namehlo akhe selenorhatyazo, ubize unyana wakhe omkhulu, wathi kuye: “Nyana wam!” Uthe ke yena: “Ndim lo, tata.”  UIsake walima amasimi akhe ngaloo nyaka, isivuno sakhe saba sikhulu ngokuphinda-phindeneyo, kuba kaloku uNdikhoyo wayemthamsanqelisa.r=_  Wabayala ke bonke abantu uAbhimeleki ukuba bangabakhathazi ooIsake nomkakhe, esithi owenjenjalo wobulawa.y<m  Uthe uAbhimeleki: “Imbi le nto uyenzileyo. Enye indoda ibisenokulala nomkakho, loo nto ke isifake etyaleni.”";?  UAbhimeleki wambiza uIsake, wathi: “Ingumkakho nje lo, kutheni le nto uhamba usithi ngudade wenu?” Uthe uIsake: “Ndoyika ukubulawa ngenxa yakhe.”r:_ Wayeselenethuba elide elapho uIsake. Ngamhla uthile uAbhimeleki wabona uIsake ngefestile esanga uRabheka.(9K Wayesithi akubuzwa ngomkakhe ngamadoda alapho, athi ngudade wabo. Wayesoyika ukuthi uRabheka ngumkakhe, hleze ambulale athathe uRabheka, kuba wayemhle kakhulu.$8E Wema apho eGerare ke uIsake.n7W Ndiza kukuthamsanqelisa, kuba uyihlo uAbraham wandithobela, wahamba ngokwemithetho nemiyalelo yam.”6) Inzala yakho iza kuba ngangeenkwenkwezi ezisesibhaka-bhakeni, ndiyinike wonke lo mhlaba. Zonke iintlanga ziya kuthamsanqeliswa ngenzala yakho.5 Uze uhlale apha; ndoba nawe, ndikuthamsanqelise. Lo wona umhlaba uza kuwuma nenzala yakho. Isifungo endasenza kuyihlo ndiza kusifezekisa.m4U *UNdikhoyo wavela ephupheni kuIsake esithi: “Uze ungayi eJiputa; yima kumhlaba endithi hlala kuwo. 3 = Kwafika indlala kwelo zwe, ngaphandle kwaleya yakhe yabakho ngexesha lika-Abraham. UIsake ke waya kuAbhimeleki, ukumkani wamaFilistiya, owayemi eGerare.,2S "Wandula ke uYakobi ukumpha isonka nesophu leyo yeentlumayo. Watya, wasela; wasukuma, wemka. Kwakukangako ke ukungawaxabisi kwakhe uEsawu amalungelo akhe obuzibulo.1} !Uthe uYakobi: “Funga kuqala ukuba uza kundinika ubuzibulo.” Wafunga ke uEsawu, enikezela ngobuzibulo bakhe kuYakobi.`0;  Uthe uEsawu: “Mfondini, ndiyafa! Buza kundenzela ntoni obu buzibulo uthetha ngabo?”f/G Uphendule wathi uYakobi: “Kulungile, ukuba nje unganikezela ngamalungelo akho obuzibulo.”. Wathi kuYakobi: “Mfo, andilambe ngako! Khawundiphe kuloo nto ibomvu uyiphekileyo.” Yiyo loo nto uEsawu ekwabizwa ngokuthi nguEdom.[-1 Ngamini ithile uYakobi esapheka, wafika uEsawu evela kuzingela. Wayefile yindlala.p,[ UIsake wayethanda uEsawu, kuba wayemana emzisela inyama yeenyamakazi. URabheka yena wayethanda uYakobi.+3 Akukhula la makhwenkwe, uEsawu waba lizingela lomfo othanda ukusoloko esendle. UYakobi yena wathanda ukusoloko esekhaya, ephila ubomi obuzinzileyo.*9 Elincinci lavela libambelele nkqi esithendeni sikaEsawu, kwathiwa ke lona nguYakobi. Ukuzalwa kwala mawele uIsake wayeselemashumi mathandathu ubudala.d)C Iwele elikhulu lalibomvana linga lambeswe ngengubo yoboya, kwathiwa ke nguEsawu igama lalo.<(u Lakufika ixesha lakhe lokukhululeka, wazala amawele.'} “Uthwele izizwe ezibini; uya kuzala iintlanga ezahlukeneyo, olunye longamele olunye, omkhulu abe phantsi komncinci.”J& Wayekhulelwe amawele, ekwathi engekaveli avukelana esesesizalweni sikanina. Wathi uRabheka: “Sisimanga sini esi sindihlelayo?” Wabhenela kuNdikhoyo ukuba amkhanyisele. Wathi kuye uNdikhoyo:x%k URabheka wayengazali; uIsake wamthandazela *kuNdikhoyo. Weviwa umthandazo wakhe nguNdikhoyo, wathatha uRabheka.$ UIsake wayeselemashumi mane eminyaka ubudala ukuthatha kwakhe uRabheka, intombi kaBhetuweli, umAram wasePadan-aram, ekwangudade boLabhan.<#u Nanga amagqabantshintshi ngoIsake unyana ka-Abraham.2"_ Isizukulwana sakhe saya kuma kulaa mhlaba uphakathi kweHavila neShure, ngasempumalanga yeJiputa xa ujonge eAsiriya. Babemi bethe geqe kwabanye abazukulwana baka-Abraham.O! UIshmayeli wabhubha enekhulu linamashumi mathathu anesixhenxe ubudala.| s Ngoonyana bakaIshmayeli ke abo, izizwana ezilishumi linambini. Iilali zabo nezikhululo zabo zathiywa ngamagama abo.6i uHadadi, noTema; uJeture, noNafishe, noKedama. = uMishma, noDuma, noMasa;  <s  Naba oonyana bakaIshmayeli unyana ka-Abraham owazalwa nguHagare umJiputakazi owayesisicakakazi sikaSara. Badweliswe ngokuvela kwabo. NguNebhayoti, noKedare, noAdebhele; uMibhesam,sa  Akubhubha uAbraham, uThixo wamthamsanqelisa uIsake unyana wakhe owayemi ngasemthonjeni kaPhila-endibonile.ym  Yilaa ntsimi uAbraham wayeyithenge kumaHeti. Wangcwatyelwa apho ke kuloo ndawo wayengcwatywe kuyo uSara umkakhe.)M  Wangcwatyelwa kulaa mqolomba useMakapela ngoonyana bakhe uIsake noIshmayeli. Wawungasempumalanga yeMamre entsimini awayeyifumene kuEfron unyana kaZoware umHeti. ]5 Ubhubhe seleyinkothovu yexhego elinekhulu linamashumi asixhenxe anesihlanu uAbraham. Kodwa ke ngaphambi kokuba abhubhe wabaphawulela noonyana bezindlu ezincinci. Emva koko wabandulula baya kuma kwimihlaba engasempumalanga.5g UAbraham walishiya kuIsake lonke ilifa lakhe.q] Oonyana bakaMidiyan nguHefa noEfere, noHanoki, uAbhida noElda. Ngabazukulwana bakaKetura bebonke ke abo.gI UYokeshan wazala uShebha noDedan. Ama-Ashuri la yinzala kaDedan, kunye namaLetushi namaLewumi.P UKetura wazala uZimran noYokeshan, uMedan noMidiyan, uIshbhaki noShuwa.8 o UAbraham wathatha omnye umfazi ogama linguKetura.?y CUIsake umngenise uRabheka kulaa ntente yayiyekanina uSara, wamenza umkakhe. UIsake wayemthanda kakhulu uRabheka, kangangokuba savaleka nesikroba esabangwa kukusweleka kukanina uSara.(M BYambalisela konke induna uIsake.@{ Awabuza kwinduna ka-Abraham wathi: “Ngubani lowa ucanda emasimini esihlangabeza?” Ithe ukuphendula: “Yinkosi yam leya.” Kwangoko uRabheka uthathe iqhiya yakhe, wazigquma ubuso.7 k @URabheka akubona uIsake wehla enkameleni yakhe,m U ?Ngamhla uthile ngorhatya uIsake wayehamba-hamba endle, wabona kusithi gqi iinkamela, zisiza ngakuye.g I >UIsake wayeselefudukile waya kutsho ngakumthombo kaPhila-endibonile, selemi emazantsi eKanana. { =URabheka kunye nabafazana ababemkhapha bazilungiselela ukukhwela iinkamela, baza banduluka kunye nesicaka sika-Abraham.; q Q Athe ukuphendula uAbraham amaHeti:]=5 “Ndingumfiki nomhambi apha; ndinikeni indawo apho ndingamngcwabela khona umkam.”^<7 UAbraham wesuka apho wafela khona umkakhe, waya kumaHeti. Ufike wathi kubemi balapho:p;[ Ubhubhele eKiriyati-arbha, ekuthiwa yiHebron, kwelaseKanana. Waba buhlungu uAbraham, wamzilela umkakhe.M:  USara uhleli wade wanekhulu elinamashumi amabini anesixhenxe ubudala.V9' Iqadi likaNahore, uRewuma, lazala uTebha, noGaham, noTahashe, kunye noMahaka.v8g UBhetuweli wazala intombi uRabheka. Aba bantwana basibhozo bazalwa nguMilika umka-Nahore umninawa ka-Abraham.O7 Kulandele uRhesedi, noHazo, noPildashe, noJidelafu, kunye noBhetuweli.J6 Yayingu-Uzi izibulo, yaba nguBhuzi, kweza uKamweli uyise ka-Aram.g5I Emva kwexesha uAbraham weva ukuba uMilika uzalele uNahore umninawa wakhe abantwana abasibhozo._49 UAbraham wabuyela kwizicaka zakhe, bonke baphindela eBheshebha apho waba ngummi khona.v3g Zonke izizwe emhlabeni zothamsanqeliswa ngenzala yakho. Iyonke loo nto kungenxa yokundithobela kwakho.’ ”W2) ndiza kukuthamsanqelisa kanobom, ndikuphe inzala eninzi, ibe ngangeenkwenkwezi ezisesibhaka-bhakeni nentlabathi eselunxwemeni lolwandle ubuninzi bayo. Abazukulwana bakho boyithimba imihlaba yeentshaba zabo.1 “Uthi uNdikhoyo: ‘Mna ngokwam ndiyafunga; ndithi ngenxa yale nto uyenzileyo, akwala ukuncama intandane ekuphela kwayo,M0 Siphindile savakala sithetha ezulwini isithunywa, sisithi kuAbraham:}/u UAbraham wathi loo ndawo yiYawe-yire. Unangoku kusathiwa xa kuthethwayo: “UNdikhoyo uyabonelela endulini yakhe.”.  UAbraham wabheka-bheka, wabona inkunzi yegusha ibambeke ngeempondo etyholweni. Waya kuyirhola, wenza ngayo idini endaweni yonyana wakhe.,-S  “Uze ungayenzakalisi loo nkwenkwe, ungayithi cha nakancinci! Ngoku ndiyazi ukuba uThixo uyamoyika; kaloku akwalanga nonyana wakho oyintandane ekuphela kwakhe.”,/  Suka kwavakala isithunywa *sikaNdikhoyo simemeza sisezulwini sisithi: “Abraham! Abraham!” Yena ke uthe: “Ndim lo!” Sathi isithunywa kuye:2+a  Uthathe imela ukuze ambulale unyana wakhe.*  ) Uthe ukuphendula uAbraham: “Iya kubonwa nguThixo loo nto, mfo wam.” Batsho bahamba besiya kuloo ndawo yayalathwe nguThixo. Bakufika apho, uAbraham wenza iqonga lamadini, wabeka iinkuni ezo phezu kwalo, wambopha uIsake unyana wakhe, wambeka phezu kwezo nkuni.'(I Endleleni uthe uIsake kuyise: “Tata!” UAbraham wathi: “Thetha, nyana!” UIsake wathi: “Nanku umlilo, nanzi neenkuni; liphi ke lona ixhwane ledini?”l'S UAbraham wamthwalisa emagxeni uIsake ezo nkuni, yena waphatha amalahle nemela. Benjenjeya bobabini.&% Wathi kuloo madoda wayehamba nawo: “Salani apha nina nale donki, mna nale nkwenkwe siza kuya phaya. Sakuthi sakugqiba ukunqula, sibuye.”@%} Ngosuku lwesithathu wayibona isekude loo ndawo uAbraham.N$ Kwakusasa ngengomso uAbraham wavuka, wabopha idonki yakhe, wabiza izicaka zazibini kunye noIsake, bacanda iinkuni zokubasa umlilo wedini, banduluka baya kuloo ndawo bekuthiwe ze baye kuyo nguThixo.D# Uthe uThixo: “Thatha unyana wakho uIsake, lo kanye usenyongweni kuwe, uye naye eMoriya. Uya kufika apho ke, kuloo nduli ndiza kukubonisa yona, umnikele khona abe lidini elitshiswayo.”" Ekuhambeni kwexesha uThixo wamvavanya uAbraham. Wambiza wathi: “Abraham!” Wasabela uAbraham wathi: “Ndim lo, Mhlekazi!”7!k "Wahlala kwelo lizwe lamaFilistiya ixesha elide.c A !UAbraham watyala umthi apho eBheshebha. Apho ke wamnqula *uNdikhoyo uThixo uSonini-nanini.E  Emva koko uAbhimeleki noPikoli babuyela kwakwelamaFilistiya.ue Yaba ke loo ndawo kuthiwa yiBheshebha ukubizwa kwayo, kuba kaloku kulapho loo madoda avumelana khona efunga.tc Wathi uAbraham: “Wathathe la matakane asixhenxe. Ngokwenjenjalo ungqina ukuba lo mthombo wembiwa ndim.”`; waza uAbhimeleki wathi kuAbraham: “Ngawantoni la matakane asixhenxe uwakhethileyo?” e*~~'}}P|||/{u{#zzKyyQxxww}w!vv uu5tttssroqq5ppoo^o"nnZmmbm=lllMkjiii hh ggg0ff[eeLedcc@baa}``^__W^^h]]/\\5\[["ZZoYY2XX`WWEVV)UU7TTxT SS>RRR QQ P}OOONMMFLKKVJJI3HGG FFEEEDD7CCBB7AA:@@m??>>W==%<;;:99r887z66c55-448433222U11005//4..F--4,,++**<))6((''7&&E%%%$$}##""=!!! AMe({r/-x)JC@ . b  T Y x 8)Yuj_Se' $URuweli, unyana kaEsawu, yena nguyise-mkhulu wezi zizwe: amaNahati, amaZera, amaShama, namaMiza. Bonke aba ngabomlibo kaBhasemati umka-Esawu.Q $amaKora, amaGatam, nama-Amaleki. Bonke aba ngabomlibo ka-Ada umka-Esawu.' $Nazi ke izizwe ezingumlibo kaEsawu: UElifazi izibulo likaEsawu, nguyise-mkhulu wezi zizwe zilandelayo: amaTema, amaOmare, amaZefo, amaKenazi,oY $Umka-Esawu onguHolibhama intombi ka-Ana lo ungunyana kaZibheyon, yena wazala uJewushe, uJalam, noKora. $  $  $  $ Umka-Esawu, uAda, wazala unyana uElifazi. UElifazi yena wazala uTeman, no-Omare, uZefo, uGatam, noKenazi. Omnye umfazi kaElifazi, uTimna, wazala uAmaleki. UBhasemati, umka-Esawu, yena wazala uRuweli. Yena uRuweli wazala uNahati, uZera, uShama, kunye noMiza./[ $ Nantsi inzala kaEsawu, ukhoko wamaEdom:/[ $UEsawu ke waya kuma kweleentaba e-Edom.dC $Unobangela wokuba emke kukuba lo mhlaba wawungasabaneli; imfuyo yabo yayiselininzi kakhulu.L $UEsawu wathatha abafazi bakhe, noonyana bakhe, iintombi zakhe, nabo bonke abantu bakhe, kunye nemfuyo yakhe, nayo yonke impahla awayifumana kwilizwe laseKanana, wemka wamshiya umntakwabo uYakobi.kQ $waza uHolibhama wazala uJewushe noJalam kunye noKora. Bonke aba nyana bakaEsawu bazalelwa eKanana.8m $UAda wazala uElifazi, uBhasemati wazala uRuweli,F $kunye noBhasemati, intombi kaIshmayeli, engudade boNebhayoti.  $UEsawu watshata iintombi zaseKanana. Wathatha uAda, intombi kaElon umHiti, noHolibhama intombi ka-Ana unyana kaZibheyon, umHivi,5 i $Nanga amagqabantshintshi ngoEsawu okwanguEdom.U% #Ubhubhe seleyinkothovu yexhego, wangcwatywa ngoonyana bakhe uEsawu noYakobi.= w #UIsake uhleli iminyaka elikhulu linamashumi asibhozo.z o #UYakobi waya kuyise eMamre kufuphi neHebron, ekwakusithiwa yiKiriyati-arbha, apho babemi khona ooAbraham noIsake.a = #Oonyana bempelesi kaLeya uZilipha yayinguGadi noAshere. Aba nyana bazalelwa ePadan-aram.C  #Oonyana bempelesi kaRakeli uBhiliya yayinguDan noNafetali.= w #Oonyana abazalwa nguRakeli yayinguJosefu noBhenjamin.r_ #Oonyana abazalwa nguLeya yayinguRubhen, izibulo likaYakobi, noSimon, noLevi, noJuda; uIsakare noZebhulon.<s #Ngethuba wayesekuloo mmandla uSirayeli, uRubhen walala noBhiliya, elinye lamaqadi abafazi bakayise uSirayeli. Wayiva loo nto uSirayeli. UYakobi wayenoonyana abalishumi elinambini.K #Wahambela mganyana uYakobi, wafika wemisa malunga neMigdali-edere.eE #Wemisa ilitye lesikhumbuzo apho uYakobi. Liselapho; nangoku lisaqondisa ingcwaba likaRakeli.a= #Waza ke uRakeli wafa, wangcwatywa ecaleni kwendlela eya e-Efrata, ekuthiwa yiBhetelehem.) #Ngelo xesha ke uRakeli wayeseleqhawuka. Uthe kanye xa uphumayo umphefumlo wathi igama laloo mntwana nguBhenoni. Uyise yena wathi nguBhenjamin.tc #Kwathi egcuma ziintlungu, wavakala esithi umbelekisi wakhe: “Uzungoyiki, Rakeli, uzele enye inkwenkwe.”(K #Wafuduka uYakobi nentsapho yakhe eBhetele. Kwathi xa babekude kufuphi ne-Efrata, kwabonakala ukuba lifikile ixesha lokuba uRakeli abeleke. Kwaba nzima kakhulu."A #Loo ndawo wathi yiBhetele.  #Apho kanye kuloo ndawo uThixo wayethetha kuyo noYakobi, wemisa ilitye uYakobi, walinikela kuThixo ngokuligalela iwayini namafutha.8~m # UThixo wamshiya ke apho akugqiba ukuthetha naye.e}E # Umhlaba endawunika uAbraham noIsake ndiwunika wena kunye nabazukulwana bakho emva kwakho.”"|? # Wabuya wathi uThixo: “Mna ndinguThixo uSomandla. Ndithi chuma wande. Uya kuba nguyise wesizwe – nditsho izizwe ngezizwe – ube ngukhokho weekumkani..{W # Wenjenje ukuthetha uThixo: “Kuthiwa igama lakho unguYakobi, kodwa ukususela ngoku kuya kuthiwa unguSirayeli.” Kwaba ke njalo uThixo umthiya igama elinguSirayeli.[z1 # UThixo wabuya wavela kuYakobi ukubuya kwakhe ePadan-aram, wabuya wamthamsanqelisa.#yA #UDibhora impelesi kaRakeli, wabhubhela khona apho, wafihlelwa phantsi komthi wom-oki owawusezantsi kweBhetele. Kwathiwa ke loo ndawo nguM-oki weeNyembezi.&xG #Wamisa iqonga lamadini apho uYakobi, wayithiya loo ndawo ngoThixo waseBhetele. Kaloku kulapho uThixo wazibonakalisayo kuYakobi xa wayebaleka umkhuluwa wakhe.mwU #Waya kugaleleka eBhetele eKanana uYakobi nentsapho yakhe yonke. IBhetele ke yayaziwa ngokuba yiLuzi.lvS #Ukumka kukaYakobi noonyana bakhe, abantu beedolophu ezikufuphi baba noloyiko olukhulu, ababasukela.&uG #Bazikhupha ke *izithixo zasemzini, bazinika uYakobi kunye naloo macici babewafakile. Ezo zinto wazimbela ngaphantsi komthi wom-oki ongakwidolophu yaseShekem.!t= #Siza kumka apha, sifudukele eBhetele, apho ndiya kumisa khona iqonga lamadini loThixo owandikhulula engxakini nobesoloko enam naphi na apho ndikhoyo.”s% #UYakobi ke wayalela intsapho nezicaka zakhe wathi: “Yahlukanani *noothixo basemzini abaphakathi kwenu, nihlambuluke, ninxibe mpahla zimbi.>r y #Wathi uThixo kuYakobi: “Hamba ngoku uye kuhlala eBhetele. Uze ufike undenzele iqonga lamadini apho. Mna ndingulaa Thixo wavela kuwe xeshikweni wawubaleka umkhuluwa wakho uEsawu.”Wq) "Bamphendula ngelithi: “Besingenakuyeka udadethu aphathwe njengehenyukazi.”~pw "UYakobi wathi kuSimon noLevi: “Nina nindibangela ingxwaba-ngxwaba ngale nto. Ngoku ndiza kucatshukelwa ngabantu bonke, amaKanana kunye namaPerezi. Andinamadoda maninzi mna. Ukuba bona banokudibana bandihlasele ungatshabalala wonke umzi wam.”foG "Yonke into enexabiso bahamba nayo, bathatha bonke abafazi nabantwana kunye nempahla yezindlu.Un% "Bemka neegusha, neenkomo, needonki, babutha konke esixekweni nasemadlelweni.my "Emva koko abanye oonyana bakaYakobi bangena edolophini, bayiphanga, bekhupha isixhiba ngenxa yokunyeliswa kodade wabo.Nl "kunye noHamore noShekem. Baya kuthatha uDayina kwaShekem, bemka naye.jkO "Emva kweentsuku ezintathu, xa kanye onke amadoda aqhanile ziintlungu, oonyana ababini bakaYakobi, abanakwabo-Dayina, uSimon noLevi, bathatha amakrele abo, bangena esixekweni, bengarhanelwa bani, bafika bawabulala onke amadodaNj "Laba linye kumntu wonke kubemi baloo dolophu, aza onke amadoda aluka.vig "Anithi ke izinto zabo nemfuyo yabo yonke ayingebi yeyethu xa kunjalo? Masivumelane ke nabo, bahlale nathi.”h) "Kodwa abaya bantu bathi bohlala phakathi kwethu, sibe ngabantu abanye, ngaphantsi komqathango omnye: lo wokuba onke amadoda aluke, afane nabo.%gE "“Abaya bantu ngabahlobo bethu. Masibavumele bahlale bazive besekhaya apha kowethu. Mkhulu lo mhlaba; ungasanela sonke. Singendiselana nokwendiselana nabo.ffG "UHamore noShekem babizela amawabo embizweni ngasesangweni ledolophu, babhekisa kuwo benjenje:ey "UShekem akapholisanga maseko, ngenxa yokuba wayemthanda uDayina intombi kaYakobi. UShekem wayexatyiswe kakhulu kowabo.Qd "Yavakala ilungile imihle le miqathango kuHamore nakunyana wakhe uShekem.dcC "Kodwa ke ukuba anivumelani nathi ngale ndawo, siya kumthatha udade wethu, sifuduke apha.”b "Nolwendiselwano olu nina nithetha ngalo singalwamkela phantsi kwaloo mqathango kuphela, sihlale phakathi kwenu, sibe ngabantu abanye.Sa! "Singavuma xa nina, kunye nawo onke amadoda alapha, nisaluka, nifane nathi._`9 "benjenje: “Asinakumendisela kumntu ongalukanga udade wethu. Into enjalo ingalihlazo._ " Ngenxa yokuba uShekem wayeselemhlazisile udade wabo uDayina, oonyana bakaYakobi babaphendula ngelibaqhathayo ooShekem noyise uHamore,E^ " Ndixeleleni ikhazi emandilikhuphe, libe likhulu kangangoko nifuna; nixele namabhaso eniwafunayo, ndininike. Nantoni na eniyifunayo ndingayikhupha, ukuba nje niyavuma ndimthathe uDayina.”{]q " Uthe ke yena uShekem kuYakobi noonyana bakhe: “Ndikhululeleni le ntombi. Ndiya kuhlawula nantoni na eniyifunayo.q\] " Nawe ke ungema naphi na kulo mhlaba wakowethu, urhwebe nokurhweba kangangoko uthanda, ufuye nempahla.”>[y " Masivane thina kwinto yokuba abantu bethu bendiselane.Z "UHamore wenjenje ebhekisa kuYakobi: “Unyana wam uShekem uyayithanda le ntombi yakho. Ndiyakucela ke, mvumele ayithathe.bY? "Kwakuxa kanye babuyayo emadlelweni oonyana bakaYakobi. Bothuka, bakhathazeka kakhulu bakuyiva into embi kangaka eyenziwe nguShekem yokunyelisa amaSirayeli ngokulala nentombi kaYakobi, nto leyo ingenziwayo kwaSirayeli.6Xi "Uyise kaShekem uHamore waya kuthetha noYakobi.W) "Weva uYakobi ukuba intombi yakhe yonakele. Kodwa ngenxa yokuba babengekho oonyana bakhe, besemadlelweni, akazange enze nto kwada kwabuya bona.>Vy "Waxelela uyise ukuba makamthathele yona ibe ngumkakhe.VU' "Wasuka wathi ti yiloo ntombi uShekem, wayithanda, wazama ukuzicengezela kuyo.mTU "UShekem, unyana kaHamore umHivi inkosi yaloo mmandla, wambona, wemka naye, wazithathel' isondo kuye.aS ? "Ngamhla uthile uDayina intombi kaYakobi noLeya waya kubutha kwezinye iintombi zaseKanana.WR) !Wenza iqonga lamadini apho, wayithiya loo ndawo ngoThixo, uThixo wamaSirayeli.ZQ/ !Wawuthenga loo mhlaba kubazukulwana bakaHamore uyise kaShekem ngekhulu leesiliva.P !Ekubuyeni kwakhe ePadan-aram, uYakobi wahamba kakuhle, waya kufika kwidolophu iShekem kwelaseKanana, wamisa apho kufuphi nedolophu leyo.O+ !Kodwa yena uYakobi wenjenjeya esiya eSukoti. Apho wazakhela indlu, nemihlambi yakhe wayenzela uthango. Yiyo loo nto loo ndawo kuthiwa yiSukoti.8Nm !Wanduluka ke ngaloo mini uEsawu ukusinga e-Edom.)MM !Wathi uEsawu: “Xa kunjalo ke makushiyeke namanye amadoda kula ndihamba nawo.” Kodwa wathi uYakobi: “Hayi, akukho mfuneko; kwanele xa ndamkelekile kuwe.”xLk !Hamba ngaphambili wena, mna ndolandela, ndicothoza kunye nabantwana kunye nemihlambi, de ndikufumane e-Edom.”,KS ! UYakobi uthe: “Kaloku abantwana bam baselula, yaye kufuneka ndicingele neegusha kunye namatakane azo, kuba ukuba zikhe zaxheshwa usuku nje olunye, zingafa zonke.SJ! ! Uthe uEsawu: “Masilungiselele ukunduluka ngoku. Mna ndiza kukukhapha.”4Ic ! Zithathe kaloku ezi zipho ndikuphathele zona. UThixo undenzele ububele, wandipha yonke into ebendiyifuna.” UYakobi wamcenga uEsawu, wada woyisakala wazithatha ezo zipho.,HS ! UYakobi wathi: “Ndincede, zithathe ukuba uyasamkela isicengo sam. Xa ndibona ubuso bakho, ngathi ndibona ubuso bukaThixo, ingakumbi ngoku sowundamkele ngobubele.SG! ! Uthe uEsawu: “Ndinemfuyo ngokwaneleyo, mfo wethu; gcina izinto zakho.”F1 !UEsawu uthe: “Yona laa mihlambi ndihlangene nayo endleleni?” Uthe ukuphendula uYakobi: “Bendiyithumela ukuza kundicengela kuwe, mhlekazi.”`E; !Kwalandela uLeya nabakhe abantwana, kwaza kwagqibela uJosefu noRakeli, nabo bakhahlela.5Dg !Eza amaqadi nabantwana bawo, afika akhahlela.1C] !Akusinga-singa uEsawu, wabona abo bafazi nabo bantwana, wabuza wathi: “Ngoobani aba uhamba nabo?” “Mhlekazi, ngabantwana endibaphiwe nguThixo,” utshilo uYakobi.ZB/ !UEsawu wakhawuleza ukuya kuye, waziphosa kuye, wamgona, wamanga. Balila bobabini.mAU !UYakobi wayengaphambi kwabo, ekhahlela kwada kwakasixhenxe njengokuba wayesiya esondela kumntakwabo.{@q !Wabeka amaqadi nabantwana bawo ngaphambili, weza noLeya nabantwana bakhe, kwaza ekugqibeleni yanguRakeli noJosefu. ?  !UYakobi wambona uEsawu esiza namakhulu amane amadoda, waza abantwana wabahlula-hlula phakathi koLeya noRakeli namaqadi abo omabini.o>Y AmaSirayeli akawutyi umsipha kasikrotyana unanamhlanje, kuba kaloku wachukunyiswa kuloo ndawo uYakobi.g=I Laphuma ilanga xa uYakobi emkayo apho ePeniyeli. Wayeqhwalela ngenxa yenyonga egungxulekileyo.t<c UYakobi wathi: “UThixo ndimbonile ubuso ngobuso, ndibe naku ndisaphila.” Wathi ke loo ndawo yiPeniyeli.; Uthe yena uYakobi: “Nawe ndixelele elakho igama.” Uthe loo mfo: “Uza kulenzani igama lam?” Watsho esikelela uYakobi.2:_ Uthe ke loo mntu: “Akusokubuya kuthiwe unguYakobi, kuba kaloku wena ujijisene noThixo kwakunye nabantu, waphumelela. Ngoko ke kuya kuthiwa unguSirayeli igama lakho.”a9= “Ungubani igama lakho?” ubuzile loo mntu. “NdinguYakobi,” uphendule watsho yena.v8g Watsho esithi: “Ndiyeke ndihambe, kuyasa.” UYakobi wathi: “Andisobe ndikuyeke, de undithamsanqelise.”r7_ Wathi loo mntu akubona ukuba akamngquli uYakobi, wamchukumisa enyongeni, yatsho yagungxuka endaweni yayo.]65 kodwa yena wasala ngasemva. Kwafika umntu, wajijisana naye kwada kwasekuzeni kokusa..5Y Akubaweza waweza nempahla yakhe yonke,4+ Ngobo busuku wavuka uYakobi, wahamba nabafazi bakhe bobabini, namaqadi abo, kunye nabantwana bakhe abalishumi nanye, wawuwela umlambo iJabhoko.V3' Wazindulula ke ezo zipho, waza yena walalisa apho esikhululweni ngobo busuku.%2E ‘Ewe, isicaka sakho uYakobi siyeza ngasemva.’ ” Icebo likaYakobi lalikukuba amenze athambe ngezo zipho uEsawu, aze xa efika yena Yakobi kuye axolelwe. 1 Wabaxelela loo nto bonke abakhokela imihlambi, owesibini nowesithathu njalo-njalo, esithi: “Nakuhlangabezana noEsawu ze nithi:z0o “ZezikaYakobi, isicaka sikaEsawu. Wenza ngazo isipho kuEsawu inkosi yakhe. Yena uYakobi uyalandela ngasemva.”/' Wathi kwisicaka esasingaphambili, ze sithi xa ebuza uEsawu ukuba ngaba ngubani na inkosi yaso, besiya ngaphi na, wona umhlambi lo ungokabani:.1 Wazahlula-hlula zayimihlambi, waza umhlambi ngamnye wakhokelwa sisicaka. Wathi mazihambe ngaphambili, zishiye isithuba phakathi komhlambi ngamnye.<-s amashumi amathathu eemazi zeenkamela namankonyane azo; kunye namashumi mane eemazi zeenkomo, kunye neshumi leenkunzi; namashumi mabini eemazi zeedonki; kunye neenkunzi ezilishumi.,% iimazi zeebhokhwe zaba ngamakhulu mabini, iinkunzi zangamashumi mabini; amakhulu mabini eemazi zeegusha, namashumi mabini eenkunzi zeegusha,]+5 Ngengomso uYakobi wakhetha kuloo mhlambi wakhe ezo wayeza kuzipha umntakwabo uEsawu:,*S Khumbula ke ukuba wathembisa ukuba konke kondilungela, wathembisa nokuba wondipha inzala engenakubalwa bani, ebuninzi bungangobentlabathi elunxwemeni lolwandle.”)} Ndihlangule ke kumntakwethu uEsawu, ndiyakubongoza. Ndinoloyiko hleze asihlasele asitshabalalise sonke, umntwana nonina.3(a Ububele ondenzele bona, nokunyaniseka kwakho, akundifanele, Nkosi. Ndayiwela iJordan ndingenanto, ndiphethe umsimelelo kuphela. Ngoku ndibuya ndihamba nala maqela mabini.'} Uye wathandaza emva koko uYakobi esithi: “Thixo kabawo-mkhulu uAbraham, Thixo kabawo wam uIsake, ndive. Nguwe, *Ndikhoyo, othe mandibuyele ezweni lakowethu naphakathi kwezizalwana zam. Watsho usithi uya kuyenza mhlophe indlela yam, konke kulunge._&9 Icebo lakhe lalikukuba kusinde eli lesibini iqela, xa athe wahlasela elokuqala uEsawu.% Wothuka wakhathazeka uYakobi; waza wabahlula bangamaqela amabini abantu bakhe, ngokunjalo neegusha, neenkomo, neebhokhwe, kwaneenkamela.$- Ukubuya kwazo izigidimi zikaYakobi, zafika zathi: “Simbonile uEsawu umntakwenu; selesendleleni ekukhawulelayo. Uza namakhulu amane amadoda.”# Ndiza neenkomo neegusha, iidonki neebhokhwe, kwakunye nezicaka. Ndithumela lo myalezo ke, mhlekazi, ndinethemba lokuba uya kundamkela.”("K Wathi ze zithi kuye: “Mna, Yakobi, sicaka sakho, ndazisa wena, nkosi yam Esawu, ukuba bekhe ndahlala kwaLabhan, ndaza ndabambezeleka apho kwada kwakalokunje._!9 UYakobi wathumela izigidimi ngaphambili ukuba ziye kumntakwabo uEsawu eSeyire, e-Edom.o Y Uthe akuzibona wavakala esithi: “Ngumkhosi kaThixo lo,” waza wathi loo ndawo yiManayim igama layo.O  UYakobi uhambile naye, waza wahlangana nezithunywa zikaThixo endleleni.xk 7Kwakusasa ngengomso uLabhan wanga abazukulwana bakhe neentombi zakhe, esithi ndlela-ntle kubo, wajika wagoduka.zo 6Waxhela, wenza idini apho, wamemela izihlobo zakhe esidlweni. Bakugqiba ukutya bahlala kuloo ntaba ubusuku bonke.}u 5NguThixo ka-Abraham, uThixo kaNahore, oya kusigweba.” Waza ke uYakobi wafunga egameni loMhlonitshwa kayise uIsake.{ 4Zizombini ke ezo zinto zisisikhumbuzo. Andisoze ndidlule apha ndize kukuhlasela; nawe ungaze uzidlule uze kundihlasela.Q 3Nanga la matye afunjwe apha, phakathi kwethu; nali nelitye lesikhumbuzo.-U 2Waqhuba wathi uLabhan: “Ukuba ukhe wabaphatha kakubi abantwana bam, okanye wathatha bafazi bambi, nokuba andiyazanga loo nto, uzukhumbule ukuba uThixo usijongile.tc 1ULabhan wabuya wathi: “Wanga *uNdikhoyo angasijonga naxa sesahlukene.” Yaza loo ndawo kwathiwa yiMizpa.{ 0ULabhan wathi kuYakobi: “Le ngqumba yamatye iya kuba sisikhumbuzo kuthi.” Yiyo loo nto loo ndawo kwathiwa yiGaledi.I /ULabhan wathi loo ndawo yiJegare-saduta, uYakobi wathi yiGaledi.vg .Wathi amadoda makaqokelele amatye, awafumbe apho. Enjenjalo ke, aza ahlala phantsi apho ngakuloo matye, atya.F -UYakobi ke wathatha ilitye, walimisa ukuba libe sisikhumbuzo.zo ,ndingáyenza imvumelwano kunye nawe. Masithathe amatye, siwafumbe ndawonye, abe sisikhumbuzo saloo mvumelwano.”C +Wenjenje ukuphendula uLabhan: “Ziintombi zam ezi; naba bantwana bazo ngabam; nale mihlambi yeyam; nditsho yonke le nto ilapha. Kodwa ngenxa yokuba ndingenako ukubanqanda abantwana bam,R *Ukuba ebengenam uThixo woobawo, uThixo ka-Abraham, uThixo kaIsake, ngewandigxotha ndemka ndingaphethe nto. Kodwa ke uThixo ububonile ubunzima ebendikubo nomsebenzi wam, waza ke phezolo wandigwebela.”jO )kule minyaka imashumi mabini ndinawe. Ndasebenza ishumi elinane leminyaka, ndifuna iintombi zakho. Ndabuya ndasebenza eminye emithandathu, ndisebenzela imfuyo. Kanti ke phezu koko uwuguqu-guqule kwada kwakalishumi umvuzo wam._9 (Ndanditshiswa ngamalanga emini, ndidliwa naziingqele ebusuku, kungehli nobuthongo obu,N 'Bendisoloko ndiyihlawula igusha nganye eqwengwe zizilwanyana. Andizange ndize nayo kuwe ndisithi asilotyala lam. Wawudla ngokuthi mandibuyise yonke into ebiweyo, nokuba kusemini, nokuba kusebusuku. + &“Bendihleli nawe iminyaka engamashumi mabini. Ngalo lonke elo xesha bezizala rhoqo iibhokhwe zakho, yaye andizange nditye nanye igusha yakho.1 ] %Kukho nto yendlu yakho oyifumeneyo apha wakugqiba ukugqogqa umzi wam? Yirhole ibonwe ngala madoda uhamba nawo nala am, khon' ukuze alathe oyena wonileyo: indim, inguwe. + $UYakobi wangcangcazela ngumsindo, wathi: “Uthi yintoni le imbi ndiyenzileyo? Mthetho wuphi lo ndiwaphuleyo ukugunyazisa ukuba uzingelane nam?5 e #URakeli uthe kuyise: “Akuyi kukhathazeka, mhlekazi, xa ndingasukumiyo. Kaloku ndiya exesheni.” Wagqogqa uLabhan, wabuya ze nalapho engayifumananga imilonde-khaya yakhe. ) "URakeli wayeseleyithathile imilonde-khaya wayifaka engxoweni, wahlala phezu kwayo. Wakhangela wagqogqa yonke indawo uLabhan, akayifumana noko.*O !ULabhan waya kukhangela ententeni kaYakobi, wadlulela nakwekaLeya, waya nakweyeempelesi zeentombi zakhe, akafumana nto apho. Wesuka apho waya ententeni kaRakeli.Z/  Kodwa ke ukuba kukho umntu apha onayo imilonde-khaya yakho, maze abulawe lowo. Ngoku sikhoyo sonke khangelani nantoni na eyeyenu, niyithathe.” UYakobi wayengazi ukuba imilonde-khaya kaLabhan ibiwe nguRakeli.A Uthe uYakobi: “Ndoyike ukuba undihluthe iintombi zakho.gI Ndiyazi ukuba umkiswe kukukhumbula ikhaya, kodwa ke uyibele ntoni yona *imilonde-khaya yam?”b? Ndingakwenza into embi ngoku. Kodwa phezolo uThixo kayihlo uthe ze ndingathethi nto kuwe.# Akukhange undinike nethuba lokuba khe ndange abazukulwana bam neentombi zam, ndithi ndlela-ntle kubo. Hayi noko, bubudenge into oyenzileyo!  Kutheni le nto usuka uzimele, ungatsho xa umkayo? Ukuba ubuxelile ngendikukhulule kakuhle, wenzelwa iingoma ngamagubu nangeehapu.  ULabhan wathi kuYakobi: “Yintoni le uyenzileyo? Kutheni undikhohlisa nje, ude uqhube neentombi zam oku kwabathinjwa emfazweni?q] ULabhan wafika uYakobi emise kwezo nduli zeGiliyadi, waza yena namadoda awayehamba nawo wemisa kwalapho.{q Ngobo busuku uThixo wavela ngephupha kuLabhan, wathi: “Uze ulumke, ungathethi nto kuYakobi konke, nenjani na.”f~G Wahamba nezihlobo zakhe, basukela iintsuku zada zasixhenxe, bamfumana kwezo nduli zeGiliyadi.H} Emva kweentsuku ezintathu uLabhan weva ukuba uYakobi ubalekile.y|m Wathatha konke okwakhe, wemka ngokungxama. Waya kuwela umlambo iEfrati, wenjenjeya ejonge kweleenduli eGiliyadi.N{ UYakobi yena wamkhohlisa uLabhan ngokungamazisi uLabhan ukuba uyemka.jzO ULabhan wayeye kucheba iigusha zakhe. Lo gama angekhoyo uRakeli waya kuba *imilonde-khaya kuyise.hyK Wayiqhuba yonke loo mihlambi wayifumana ePadan-aram, wenjenjeya ukusinga kuyise uIsake eKanana.Qx Kwangoko uYakobi wabakhwelisa ezinkameleni abafazi bakhe noonyana bakhe. w Ngoko ke seliyeyethu nabantwana bethu yonke loo nto uThixo asihluthele yona kutata. Yenza loo nto wena uThixo akuyalela yona.”bv? Usiphethe okwabantu basemzini. Wasithengisa, wayitya yaphela naloo nto wayifumana ngathi.Tu# Bathe ukuphendula ooRakeli noLeya: “Asisenabango thina kwizinto zikatata.At}  Mna ndingulaa Thixo wabonakala kuwe eBhetele, apho wathambisa khona ngamafutha ilitye lesikhumbuzo, apho wawenze khona isifungo. Ngoku ke lishiye eli lizwe, ubuyele kwelakowenu.’ ”3sa  Sithe ke sona: ‘Phakamisa amehlo, ubone zonke iinkunzi zeebhokhwe ezikhwelayo zingcitha, zingcaka. Ndiyibonile yonke into akwenze yona uLabhan; kungoko ndisenza le nto.ar=  Sathi kum isithunywa sikaThixo ngephupha: ‘Yakobi!’ Ndasabela ndathi: ‘Ndim lo.’q!  “Ngexesha ekwakukhwelwa iimazi ndaba nephupha: ndaphakamisa amehlo, ndabona iinkunzi zeebhokhwe ezazikhwela iimazi, zingcitha, zingcaka.8pm  UThixo uyihluthile imfuyo kayihlo, wayinika mna.Co Ubesakuthi uLabhan akuthi ezinamachaphaza ziya kuba zezam, zisuke zonke zizale amatakane anamachaphaza. Kuthi akuthi ziya kuba zezinemizila ezam, zisuke zonke zizale amatakane anemizila.sna Kodwa yena wandiqhatha, wawuguqu-guqula umvuzo wam kalishumi. Kodwa uThixo akavumanga ukuba andenzakalise.Em Nazi kakuhle nobabini indlela ebendimsebenzela ngayo uyihlo.hlK Uthe kubo: “Ndiyabona ukuba uyihlo akasandithandi ngoku; ukanti uThixo kabawo ubesoloko enam.qk] UYakobi ke wathumela ukuba kubizwe uRakeli noLeya ukuba beze kuye endle apho wayesalusa khona imihlambi.ijM *UNdikhoyo wathi kuYakobi: “Buyela kwilizwe looyihlo-mkhulu, kumawenu. Mna ndiya kuba nawe.”0i] Waphawula nokuba akasathandwa nguLabhan.h UYakobi weva ukuba oonyana bakaLabhan bathi uzithathe zonke izinto zikayise, yaye nobu butyebi bakhe ubuzuze ngezinto zikayise.lgS +Wahluma, watyeba ngaloo ndlela ke uYakobi. Waba nemihlambi emininzi, nezicaka, iinkamela, needonki.f9 *Kodwa imigqutsuba wayengayizisi yona phantsi kwezo pali. Kungekudala ekaLabhan imihlambi yaba yile iyimigqutsuba, ekaYakobi yona yaba yile yomeleleyo.e )Xa zikhwelwa iimazi ezomeleleyo, uYakobi wayedla ngokumisa ezo pali phambi kwazo kuloo ndawo yokusela, ukuze zizalele phantsi kwezo pali.d (UYakobi wazahlula iigusha ezibhokhweni, wazijongisa ngakweziya zingcitha. Wawenza ngolu hlobo ke owakhe umhlambi, wawahlula kokaLabhan.Xc+ 'Ezo mazi zeebhokhwe zazikhwelwa ngaphambi kwezo pali zazala amatakane angcitha.{bq &Wazigxumeka emijelweni kwezo ndawo kusela kuzo imihlambi. Loo nto wayenza kuba iinkunzi zazikhwela xa zize kusela.a %UYakobi wagawula iipali ezisemanzi zepampiri, nezom-almondi, kunye nompleyini. Wazixoza amaxolo, kwavela iindawo ezimhlophe.}`u $bemka nawo loo mhlambi umgama owawunokuthathwa ngeentsuku ezintathu. UYakobi yena wasala neminye imihlambi kaLabhan._1 #Kwangaloo mhla uLabhan wazahlula emihlambini zonke iinkunzi zeebhokhwe ezingcitha, kwakunye nezeegusha ezimnyama. Wathi mazaluswe ngoonyana bakhe,<^u "Uthe uLabhan: “Sivene ke, mfo. Masenjenjalo ke.”[]1 !Kuya kuba lula ke kamva ukuqonda xa ndibile. Uya kuthi uqonde ngaloo nto ke xa uze kuhlola ukuba ndibile na: xa uthe wafika ndingenazo iibhokhwe ezingcitha, kungekho nagusha imnyama, uya kwazi ukuba ndibile.”!\=  Namhlanje ndiza kuya phaya emhlambini, ndifike ndiwakhethe onke amatakane amnyama nazo zonke iibhokhwe ezingcitha. Kuphela komvuzo endiwufunayo ke lowo.$[C “Ndikuhlawule ntoni?” ubuzile uLabhan. Uthe uYakobi: “Andifuni ntlawulo. Ndiza kuhlala ndiyaluse imihlambi yakho, ukuba nje siyavumelana ngale ndawo.Z- Laa mbinana wawunayo ukufika kwam, yande kakhulu, yaye noNdikhoyo ebekuthamsanqelisa ngenxa yam. Nam ngoku ndifuna ukusebenzela intsapho yam.”Y Uthe uYakobi: “Wazi kakuhle indlela ebendisebenza ngayo, nento yokuba yande kangakanani na imfuyo yakho ebisaluswa ndim lo.:Xq Ndixelele umvuzo owufunayo nje wena, ndikunike.”W! Wathi uLabhan: “Mandiyithethe yona into yokuba ndityhilelwe ukuthi ndihlumé ndatsho ndasisinhanha ngenxa yokuba *uNdikhoyo ekusikelele.uVe Ndinike abafazi bam nabantwana bam endibasebenzeleyo, ndihambe. Uyakwazi ukubulaleka kwam ndikusebenzela.”hUK Emva kokuvela kukaJosefu, uYakobi wathi kuLabhan: “Ndikhulule, khon' ukuze ndibuyele kowethu.gTI Wathi ke igama layo nguJosefu, esithi: “Wanga uNdikhoyo angandongezela kwaenye inkwenkwe.”OS Wakhawula, wazala inkwenkwe. Wathi: “UThixo ulisusile ihlazo lam.”NR UThixo wamva uRakeli, wayiphendula imithandazo yakhe, wamvula wazala.7Qk Emva koko wazala intombi, wathi yona nguDayina.'PI Wathi: “UThixo undiphe isipho esihle; umyeni wam kuya kunyanzeleka ukuba andixabise, ndizele amadoda amathandathu nje.” Wathi ke loo nkwenkwe nguZebhulon.PO Wakhulelwa, waphinda wazala enye inkwenkwe uLeya, eyesithandathu ngoku.xNk Wathi: “UThixo uyandibuyisela kuba impelesi yam ndiyinikele kumyeni wam.” Wathi ke loo nkwenkwe nguIsakare._M9 UThixo wayiva imithandazo kaLeya, wakhawula, waphinda wazala enye yesihlanu inkwenkwe.KL Ukufika kukaYakobi, evela emasimini ngokuhlwa, uLeya wamkhawulela, wafika wathi: “Uza kulala nam ngokuhlwanje, kuba ndikuthenge ngemithuma yomntwanam.” Walala noLeya ke ngoko kuhlwa uYakobi.LK “Yho! Hleli nje, kanti akwanelanga kukuhlutha indoda yam! Ngoku selufun' ukundihlutha nemithuma le yomntwanam!” Wathi uRakeli: “Kanti ungalala naye ngokuhlwanje uYakobi, ukuba uyandipha.”BJ Xa kwakuvunwa ingqolowa, uRubhen wafumana imithuma yentando emasimini, wayisa kuLeya unina. URakeli wathi kuLeya: “Khawundiphe emithumeni leyo ifunyenwe ngumntwanakho.” ULeya wathi:wIi  Wathi uLeya: “Andisavuyi ngako! Nabanye abafazi baza kuthi ndiyavuya.” Kwathiwa ke loo nkwenkwe nguAshere.'HK  UZilipha wazala enye inkwenkwe.IG  Wathi uLeya: “Ndisikelelekile.” Wathi ke igama layo nguGadi."FA  Wazala inkwenkwe uZilipha.qE]  Uthe ke uLeya akuziqonda ukuba akasazali, wanika uYakobi impelesi yakhe uZilipha ukuba ibe liqadi lakhe.D{ Wathi uRakeli: “Ndizamene gqitha nodade wethu, kodwa ngoku ndimoyisile.” Wathi ke igama laloo nkwenkwe nguNafetali.FC Waphinda wakhawulwa uBhiliya, wazala enye inkwenkwe kwakhona.|Bs Wathi uRakeli: “UThixo undigwebele; usivile isicelo sam, wandipha unyana.” Wathi ke igama laloo mntwana nguDan.9Ao Wakhulelwa uBhiliya, wazala umntwana oyinkwenkwe.J@ Wayikhulula ke impelesi yakhe, wayinika umyeni wakhe, wayambatha.p?[ Uthe uRakeli: “Nanku uBhiliya impelesi yam; ungamngeni nje, andizalele umntwana, nowam umzi wande?”g>I Wacaphuka uYakobi, wathi ukuphendula: “NdinguThixo kakade mna? Uvalwe ndim, ungazali nje?”)= O URakeli wayengekazali mntwana wonke lo gama. Waba nobukhwele ngodade wabo, wavakala esithi kuYakobi: “Ndiphe abantwana; kungenjalo ndisuke ndife kunale nto.”<) #Uphinde ngenye inkwenkwe kwakhona, wathi yona nguJuda, kuba wayesithi: “Ndiyambonga uNdikhoyo kwesi sihlandlo.” Emva koko wapheza ukuzala.;1 "Uphinde wazala enye inkwenkwe, wathi le nguLevi, kuba wayesithi: “Ndiya kudityaniswa nendoda yam ngakumbi kuba ndizele amakhwenkwe amathathu.”:1 !Waphinda wazala omnye umntwana oyinkwenkwe, wathi yena nguSimon, esithi: “UNdikhoyo undiphe lo mntwana ngenxa yokuba evile ukuba andithandwa.”-9U  Wakhawula uLeya, wazala umntwana oyinkwenkwe, wathi nguRubhen igama lakhe, kuba wayesithi: “UNdikhoyo ulubonile usizi lwam; ngoku ndiza kuthandwa ngumyeni wam.”X8+ Akubona *uNdikhoyo ukuba uLeya akathandwa, wampha inzala, wamvala yena uRakeli.f7G Wamambatha uRakeli uYakobi, wamthanda nangaphezu koLeya. Wasebenza eminye iminyaka esixhenxe.G6 ULabhan wakhupha isicakakazi uBhiliya waba yimpelesi kaRakeli.e5E Wavuma ke uYakobi, yathi yakudlula loo veki yomtshato uLabhan wamendisela kuYakobi noRakeli.y4m Linda ke khe kudlule le veki yomtshato, ndikwendisele uRakeli ke xa uya kuphinda usebenze iminyaka esixhenxe.”V3' Uthe uLabhan: “Asilosiko lethu ukwendisa intombi encinci, ingekendi endala.M2 UYakobi akazange aqonde ukuba nguLeya lo wayelele naye, kude kwakusasa. Uye kuLabhan uYakobi, wafika wathi: “Yintoni le undenze yona? Bendisebenzela ukufumana uRakeli nje, undiqhathele ntoni?”C1 ULabhan wakhupha uZilipha isicakakazi, wayimpelesi kaLeya.Y0- Ngobo busuku uLabhan wasa uLeya kuYakobi endaweni kaRakeli, uYakobi walala naye.E/ ULabhan wenza isidlo somtshato, wamema bonke abantu balapho.L. “Lifikile ixesha; ndikhululele umkam,” watsho uYakobi kuLabhan.(-K UYakobi waphangela isixhenxe sonke seminyaka, esebenzela ukufumana uRakeli. Lonke elo xesha laba ngathi ziintsuku nje ezimbalwa kuye, kuba wayemthanda uRakeli. , ULabhan uthe: “Ndikhetha ukumendisela kuwe kunokuba aye kwendela komnye umntu.” Watsho esithi makaselehlala apho kwakhe uYakobi.+5 UYakobi wayencwase uRakeli, waza wathi kuLabhan: “Ndokusebenzela iminyaka esixhenxe ukuba unokundivumela ndizeke intombi yakho encinci uRakeli.”V*' ULeya wayetsho ngamehlo angathi anengcume; uRakeli yena eyinzwakazi kanobomi.T)# ULabhan wayeneentombi ezimbini, inguLeya igama lenkulu, encinci inguRakeli.~(w Wathi uLabhan kuYakobi: “Akunako ukusebenza nje simahla apha kum ngenxa yokuba sizalana. Ufuna ndikunike malini?”O' wayingqina into yokuba bayazalana. Wahlala apho inyanga yonke uYakobi.6&g  wathi noyise akuziva ezi ndaba zingomtshana wakhe uYakobi, waya kumhlangabeza wamgona, wamanga, wamngenisa endlwini. Uthe uLabhan akubaliselwa nguYakobi izinto ezenzekileyo,u%e  Wathi kuRakeli: “Ndiyazalana noyihlo; ndizalwa nguRabheka kaloku.” Wabaleka waya kuxelela uyise uRakeli;.$Y  Wandula wamanga uRakeli, elila luvuyo.u#e  UYakobi akubona uRakeli eqhuba imihlambi kaninalume uLabhan, waya kuliqengqa ilitye, wazipha amanzi iigusha.H"  URakeli wafika nowakhe umhlambi esathetha nâbo belusi uYakobi.! Baphendula bathi: “Asinakuyenza loo nto ingekapheleli imihlambi. Kufuneka yonke ibekho, ukuze siwuvule umthombo, siyiseze.”  Uthe uYakobi: “Ingekabi loxesha lakuphethula imihlambi emadlelweni nje eli, kutheni ningazisezi nje ezi gusha, niziyeke zitye?”p[ “Usaphila kodwa?” “Ewe, usaphila. Nantso selisiza intombi yakhe uRakeli kunye nomhlambi wakhe.”gI Uthe: “Niyamazi uLabhan, umzukulwana kaNahore apho?” “Siyamazi,” batshilo ukuphendula.iM Wafika wababuza abelusi uYakobi, wathi: “Bafondini, nisuka phi?” Bathe: “Sivela eHaran.” Ad~~~`~}}||||{yyxwvvnvuu7tss6rr~qppp%okonn6mmllkkKjj iihhFgg5ffeeJdddocccDbaa`__^h^]4\[[rZZ,YXX2W:VV.UTTSSmRRaQPPPOONMMLL@KKwJJJDIIoHHpH>GGFFFXEmEDDFCC3BB,AR@@b??>>w>D==r=<< ;;:]99988766v655F54433211K000//*..V--=,,++@**)/(''{'1&&1%%$$v##P""Z!!!) F+[c(~-0QuI  J 6 Q\6OB tAB +“Khululekani, ningoyiki,” sitshilo isicaka. “Kunokuba loo mali yinyhweba evela kuThixo wenu, uThixo kayihlo. Mna ndayifumana intlawulo yenu.” Saza sakhupha uSimon, samzisa kubo.jO +Siphethe nenye imali yokuthenga ukutya. Asazi ukuba yafakwa ngubani le mali ezingxoweni zethu.” +Sithe sakumisa ngokuhlwa endleleni egodukayo, safumana loo mali besithenge ngayo isesezingxoweni zethu ngaphezulu. Size nayo ke loo mali.5g +“Mhlekazi, bekhe seza kuthenga ukutya apha.L +Bathe ke, xa besesemnyango, babhekisa kwisicaka esiphetheyo, bathi::o +Ngeli xesha basiwa endlwini babesoyika, besithi: “Sibanjwa ngenxa yemali eyayifakwe ezingxoweni zethu. Uza kusihlasela, asibambe, sibe ngamakhoboka, athimbe needonki zethu.”4e +Senjenjalo ke isicaka ngokomyalelo kaJosefu., S +UJosefu akubabona behamba noBhenjamin, wathi kwisicaka esiyintloko: “La madoda wase endlwini yam. Uze uxhele nokuxhela, khon' ukuze batye nam isidlo sasemini.”  +Bazithatha ke izipho oonyana bakhe kunye nemali eyaneleyo, bahamba baya eJiputa kunye noBhenjamin. Bafika bazazisa kuJosefu.R  +Wanga uThixo uSomandla angayenza mhlophe indlela yenu, ize loo ndoda inenzele inceba, imbuyisele kuni uBhenjamin nalaa mntakwenu useleyo. Ukuba mna kufuneka ndilahlekelwe ngabantwana bam, kulungile.”5 g + Hambani naye ke umntakwenu, niye kuloo ndoda.  + Ze niphathe nemali ngokuphindiweyo, kuba kufuneka niyibuyisele leya beniyifumene ezingxoweni zenu. Mhlawumbi yayifakwe ngempazamo.q] + Uyise wathi kubo: “Xa kunjalo ke kulungile, phathani ezona ziphambili izinto ezivela kulo mhlaba, nise kumphathiswa lowo. Thathani intwana yentlaka yokuqhola, ubusi, intlaka emhlope, amakha, neembotyi zepistako, kunye neeamangile.^7 + Ukuba besingalibazisanga kangaka ngesiye sabuya, nditsho sada saphinda okwesibini.”{ + Ukuba kukho nto yenzeka kuyo woyibuza apha kum. Ukuba andibuyanga nayo isaphila, ndiya kuthwala ityala bonke ubomi bam.#A +UJuda wathi kuyise uSirayeli: “Yithi mayihambe nam le nkwenkwe, sinduluke kwangoku, siye kuthenga ukutya, ukuze thina neentsapho zethu singafi yindlala.wi +Bathi: “Laa mfo wayesibuza, esigocagoca ngekhaya lethu, efuna ukwazi ukuba ubawo usaphila na, nokuba ngaba sinaye na omnye umntakwethu. Saza ke thina sayiphendula le mibuzo. Besiya kwazi njani ukuba wayeza kuthi makuziwe noBhenjamin?”oY +USirayeli wathi: “Nindenzele ntoni into embi kangaka ngokuxelela laa mfo ukuba ninomnye umninawa?” +Ukuba ke uyala, nathi asiyi kuya, kuba laa mfo walitsolisa, wathi singaze sivele phambi kwakhe singahambi noBhenjamin.”@} +Asikuya kuthenga kutya thina singahambi naye uBhenjamin.nW +UJuda wathi: “Laa mfo wasinqonqozisa, esithi akafuni nokusibona oku ukuba asizanga naye uBhenjamin. +Kuthe kwakuba kuphele ingqolowa kwaYakobi eyayize noonyana bakhe eJiputa, wathi kubo uyise: “Buyani niye kusithengela into etyiwayo.”,~ W +Yathath' unyawo yona indlala eKanana.O} *&Wala uYakobi, esithi: “Hayi, akanako ukuhamba nani umntwanam. Umntakwabo wasweleka; selinguye yedwa ngoku oseleyo. Usenokuhlelwa yinto endleleni. Noko sendaluphele ngoku; ingandibulala loo nto.” | *%URubhen uthe kuyise: “Ukuba andibuyanga noBhenjamin, uze ubabulale bobabini oonyana bam. Myeke ahambe nam; ndiza kubuya naye.”F{ *$Wathi kubo uYakobi: “Kutheni ngathi nifuna ndilahlekelwe ngabantwana bam bonke nje? Waya ngaphi uJosefu; ephi yena uSimon? Ngoku nifuna uBhenjamin! Kuyo yonke loo nto ndim obulalekayo.”rz_ *#Bathi bakuzivula iingxowa zabo, bonke ngabanye bafumana kukho imali ezingxoweni. Bothuka, noyise wothuka.(yK *"Kodwa ze nize nomninawa wenu kum. Nantso ke into eya kwenza ndiqonde ukuba ngenene anizizo iimpimpi. Ndomkhulula umntakwenu, nani namkeleke kweli lizwe.’ ”7xi *!Baqokela bathi kuyise: “Yathi loo ndoda iphetheyo ukuphendula: ‘Ukuze ndiqonde ukunyaniseka kwenu, makasale abe mnye, bagoduke abanye, baphathele amawenu alambayo ukutya.w * Singoonyana bomntu omnye abalishumi elinambini bebonke. Nto nje omnye akasekho; yena untondo usele noyise eKanana.’ ”Vv' *Samphedula sathi: ‘Asizizo konke iimpimpi, koko singamadoda anyanisekileyo.muU *“Laa mphathiswa waseJiputa wathetha rhabaxa nathi, esithi siziimpimpi ezaziye kuhlola ilizwe labo.Kt *Bakufika kuyise eKanana, bambalisela konke okwabehlelayo, besithi:s9 *Ubhekise kubantakwabo wathi: “Imali yam ibuyisiwe; nantsi engxoweni!” Bothuka kakhulu, bangcangcazela, bathi: “Yintoni le uThixo asenza yona!”r+ *Kwindawo ababekhulule kuyo ukuchitha ubusuku, omnye kubo wayivula ingxowa yakhe, eza kupha idonki yakhe ukutya, wafika imali ibekwe ngaphezulu.Nq *Abakhuluwa bakhe bazilayisha ezimbongolweni iingxowa zabo, banduluka.&pG *Wathi uJosefu mazizaliswe ngengqolowa iingxowa zabantakwabo, kufakwe nemali yomntu ngamnye engxoweni yakhe, banikwe nomphako wendlela. Yenziwa yonke loo nto.{oq *Wee guququ uJosefu, wakha walila. Uthe akuba nako ukuthetha kwakhona, walatha uSimon, wathi makabotshwe bejongile.tnc *UJosefu wayeyiva into ababeyithetha, nto nje bona babengayazi loo nto, kuba yena wayethetha nabo ngetoliki.m# *Uthe uRubhen: “Ndandingatshongo kuni ukuba ningayenzakalisi laa ntwana? Ke nina aneva. Nasi ke ngoku isiphumo: igazi lakhe liyathetha.”Wl) *kambe bethetha bodwa besithi: “Kunje-nje-nje kungenxa yento esayenza kumninawa wethu uJosefu. Asizange simhoye esibongoza ukuba simncede kwimbandezelo awayekuyo. Yiyo loo nto nathi sibandezelekile nje.” k *Kodwa kufuneka nimzise apha kum loo mninawa wenu yena. Loo nto iya kundibonisa ukuba beninyanisile, ndinganibulali ke.” Bavuma,7ji *Ukuze ndiqonde ukuba ninyanisile omnye wenu uza kuhlala apha kule ntolongo benigcinwe kuyo, abanye bona bagoduke nengqolowa le niyithengileyo, bayise kuloo mawenu alambileyo.i *Ngolwesithathu usuku uJosefu wathi kubo: “Ndingumntu omoyikayo uThixo. Ke ndiza kunisindisa, kodwa phantsi kwalo mqathango:^w *Wathi akubabona abantakwabo uJosefu, wabanakana kwangoko, kodwa wazenza ongabaziyo. Wababuza rhabaxa wathi: “Nivela phi?” Bona bathi: “Sivela eKanana. Size kuthenga ukutya.”]3 *UJosefu, umphathiswa waseJiputa, wayethengisela abantu beendawo ngeendawo ingqolowa. Bafika ke nabantakwabo, bakhahlela bequbuda ngobuso emhlabeni.k\Q *Oonyana bakaSirayeli bagaleleka kunye nabanye abathengi, kuba kwakukho indlala kulo lonke eKanana.r[_ *Kodwa uYakobi akazange amthume kunye nabo uBhenjamin umninawa kaJosefu, kuba esoyika hleze ahlelwe yinto.XZ+ *Banduluka ke abakhuluwa bakaJosefu abalishumi ukuya kuthenga ingqolowa eJiputa.gYI *Ndivile mna ukuba iyafumaneka eJiputa ingqolowa. Yiyani kuyithenga khona, singafi yindlala.”iX O *UYakobi akuva ukuba iyafumaneka ingqolowa eJiputa, uthe koonyana bakhe: “Kutheni ninyabile nje?yWm )9Babevela ngeenkalo zonke abantu elizweni, beze kuthenga ingqolowa kuJosefu, kuba indlala yayiligqugqisile lonke.wVi )8Yakhula indlala, yaligqiba lonke elaseJiputa. Wabavula ke oovimba uJosefu, wawathengisela ingqolowa amaJiputa.U )7Athe akulamba amaJiputa, aya kuzicelela ukutya kukumkani. Wathi ke yena makaye kuJosefu, aze enze loo nto awayalela yona.T3 )6yagaleleka iminyaka yendlala, kanye njengoko wayetshilo uJosefu. Kwalanjwa kuwo onke amanye amazwe, kodwa kulo lonke elaseJiputa kwakukho intlutha.2Sa )5Yaphela ke yona iminyaka yendyebo eJiputa,pR[ )4Owesibini unyana wathi nguEfrayim, kuba esithi: “UThixo undiphe inzala kwilizwe endihlupheke kulo.”Q3 )3Unyana olizibulo wathi igama lakhe nguManase, kuba esithi: “UThixo undiphumzile ndatsho ndazilibala iinkxwaleko zam, andawakhumbula namawethu.”pP[ )2UAsenati intombi kaPotifera, umbingeleli waseOni, wazalela uJosefu oonyana ababini ngaphambi kwendlala.wOi )1Ingqolowa yayiyintaphane kangangokuba wada wayeka ukuyiveyisha uJosefu. Yayingangentlabathi ukuba ninzi kwayo.N )0Wasivalela koovimba isivuno uJosefu kuzo zonke iidolophu. Kwidolophu nganye wayeqokelela ukutya okuvunwe kumasimi alapho.GM )/Ngale minyaka isixhenxe yendyebo saba sikhulu kakhulu isivuno.L ).K/ )-Watsho ke ethiya uJosefu igama abizwa ngalo eJiputa elinguZafenati-paneya, wamzekela nomfazi, uAsenati intombi kaPotifare umbingeleli waseOni. Ukuqala kwakhe ukungena kwakumkani waseJiputa wayemashumi mathathu ubudala uJosefu. Wemka ebhotwe, walijikeleza lonke elaseJiputa.J ),Wathi ukumkani kuye: “Ukumkani ndim, ndithi ke akukho bani kulo lonke elaseJiputa oya kwenza nto engakhululelwanga nguwe.”iIM )+Wamnika enye yeenqwelo zakhe ukuba ajikeleze ngayo njengesekela likakumkani. Wamnika namaphakathi okuhamba emgabulela izigcawu endleleni esithi: “Shenxani nikhahlele!” Wamiselwa ke uJosefu, waba ngumphathiswa waseJiputa.\H3 )*Watsho ukumkani wakhulula emnweni wakhe umsesane owawukrwelwe uphawu lokumkani, wawufaka emnweni kaJosefu. Wamthi wambu ngomnweba owenziwe ngelinen entle, watsho emgaxela entanyeni ngesidanga esenziwe ngegolide.AG ))Ngoko ke ndithi ungumphathiswa kulo lonke elaseJiputa.”F )(Ndiza kwenza wena ube ngumphathiswa elizweni lam. Bonke abantu bam baya kuthobela wena. Igunya lakho liya kuba ngaphantsi kwelam qha.)EM )'Ubhekise kuJosefu ke ukumkani, wathi: “Nguwe oyiboniswe nguThixo le nto yonke. Kucacile ke ukuba asinakubuya sifumane mntu wumbi onobulumko namava, ingenguwe.xDk )&watsho esithi kubo: “Ngaba singafumana ndoda yimbi ngaphandle koJosefu, umfo owambathiswe ngoMoya kaThixo?”@C} )%Ukumkani namaphakathi akhe balivuma eli cebo likaJosefu,B) )$Kukutya okugciniweyo kaloku okuya kondla abantu kwiminyaka yendlala eya kulandela kweli laseJiputa. Ngale ndlela ke abasayi kulamba abantu.”{Aq )#Kufuneka bakuqokelele ukutya kule minyaka izayo yendyebo, babe negunya lokuvula oovimba ezixekweni, kugcinwe apho.l@S )"Kufuneka utyumbe nabanye abaphathi abaza kugcina isihlanu sesivuno kule minyaka isixhenxe yendyebo.b?? )!“Ngoko ke, mhlekazi, khetha indoda elumkileyo, enamava, uyenze umphathiswa kweli lizwe.x>k ) Ukuphinda-phindwa kwephupha lakho kuthetha ukuthi uThixo selesenzile isigqibo, yaye uselembovu ukuyenza le nto.Y=- )Koba ngathi akuzange kubekho ntlutha, kuba indlala eyolandela yoba yeyoyikekayo.$<C )emva koko kubekho iminyaka esixhenxe yendlala; yaye yonke loo minyaka yendyebo iya kuba ngathi ayizange yabakho ngenxa yendlala eya kuligqiba lonke ilizwe.I; )Kuza kubakho iminyaka esixhenxe yendyebo kulo lonke elaseJiputa,S:! )Kunjengokuba besenditshilo, mhlekazi, uThixo ubekuxelela into aza kuyenza.&9G )Zona iimazi ezisixhenxe ezinqinileyo, ezivele mva, kwakunye nezikhwebu ezisixhenxe ezibi, ezitshaziswe lulophu lwasempumalanga, yiminyaka esixhenxe yendlala.#8A )Iimazi ezityebileyo ezisixhenxe yiminyaka esixhenxe, ukanti nezikhwebu ezihle ezisixhenxe zikwayiminyaka esixhenxe. Athetha into enye omabini la maphupha.{7q )Uthe ukuphendula uJosefu: “Omabini la maphupha athetha into enye, mhlekazi. UThixo ebekuxelela into aza kuyenza.6 )zazithi ginyi-ginyi eziya zikhwebu zihle. Ndiwalawule la maphupha kwizanuse zalapha, kodwa akwabikho namnye unokundichazela.”k5Q )Kuphinde kwantshula nezinye ezisixhenxe izikhwebu zizibi ngathi zitshazwe lulophu lwasempumalanga,u4e )Emva koko ke ndibuye ndaphupha ndibona izikhwebu ezisixhenxe ezihle zengqolowa, zintshula sikhondweni sinye.s3a )Kambe ke ayikhange ibonakale loo nto, kuba zasala ziyiloo migqutsuba kwanjengangaphambili. Ndaphaphama ke.A2 )Loo migqutsuba ke yazithi bimbilili ezo mazi zityebileyo.l1S )Kuvele esinye isixhenxe seemazi ezinqinileyo. Zaziyeyona migqutsuba ndakha ndayibona kwelaseJiputa.Z0/ )Ndabona kuvela iimazi zeenkomo ezisixhenxe ezityebileyo emlanjeni apho, zigramza.a/= )Ulilawule ke iphupha lakhe ukumkani wenjenje: “Ndiphuphe ndimi phezu komlambo iNayile.. )UJosefu uphendule ngelithi: “Mhlekazi, andikwazi kuchaza maphupha, koko nguThixo oya kuchazela ukumkani iphupha lakhe.” - )Waza wathi ukumkani kuJosefu: “Ndinephupha ekungekho bani ube nako ukulichaza. Ke ndivile ukuba uyakwazi ukuchaza amaphupha.” , )Ukumkani wathi makabizwe uJosefu, waza ngoko nangoko wakhululwa entolongweni. Akuba etshevile, wanxiba kakuhle, wasiwa kukumkani.i+M ) Kwenzeka kanye njengoko wayetshilo: mna ndabuyiselwa emsebenzini wam, waxhonywa yena umbhaki.”*% ) Apho kwakukho umfana womHebhere, evalelwe nathi, engumququzeleli womphathi-balindi. Sathi sakumlawulela wasichazela sobabini amaphupha ethu.i)M ) kwathi ngabusuku buthile saphupha. Elowo waba nelakhe iphupha, engathethi nto inye loo maphupha.q(] ) Ngokuya wawukhathazekile ngenxa yam nombhaki, wasivalela entolongweni emzini womphathi-balindi bebhotwe,['1 ) Kuvele injoli, yathi kukumkani: “Mandiyivume namhla into yokuba ndenze impazamo./&Y )Kwasa ekhathazekile yile nto, waza wathi makubizwe zonke izanuse noosiyazi baseJiputa. Wabalawulela amaphupha akhe, kodwa bonke batsho phantsi, ababi nako ukuwachaza.% )Ezo zikhwebu zazintshwenyile zazithi bimbilili eziya zihle izikhwebu. Uphaphamile ukumkani, waza waziqonda ukuba ubephupha.r$_ )Kusuke kwantshula ezinye izikhwebu zengqolowa. Ezo zazintshwenyile, zimbatshiswe lulophu lwasempumalanga. # )Uphinde walala, wabuya waphupha kwakhona. Ubone izikhwebu ezisixhenxe zengqolowa, zizihle, zivuthiwe, zikhula kwisikhondo esinye.h"K )Zaza ezo mazi zinqinileyo zazithi bimbilili ezo zityebileyo. Kwesi sithuba waphaphama ukumkani.i!M )Kuthe thu ezinye iimazi ezinqinileyo, ezikwasisixhenxe. Zafika zema ngakwezo zaziphezu komlambo.s a )apho kwathi gqi iimazi zeenkomo ezityebileyo ezisixhenxe, ziphuma emlanjeni, zigramza apho phezu komlambo.Y / )Kwadlula iminyaka yamibini, ukumkani waseJiputa waphupha emi ngakumlambo iNayile,0] (Kodwa injoli yamlibala kwaphela uJosefu.O (kodwa yena umbhaki wanqunyulwa intloko. Kwaba njengokutsho kukaJosefu.:q (Injoli yabuyiselwa kumsebenzi wayo ebikade iwenza,J (Ngomhla wokukhunjulwa kokuzalwa kukakumkani, ngemva kweentsuku ezintathu ukususela koku, ukumkani wenzela iindedeba zasebhotwe itheko. Wayikhulula injoli nombhaki, beziswa phambi kwezo ndedeba.  (Ukumkani uza kukukhulula ngeentsuku ezintathu, kodwa uza kunqunyulwa intloko, uze uxhonywe esibondeni, zize iintaka zikuxhole.”p[ (UJosefu uthe: “Nantsi into ethethwa liphupha lakho: Iibhaskiti ezintathu zithetha iintsuku ezintathu.zo (Kwephezulu ibhaskiti bekukho zonke iindidi zokutya kukakumkani okwenziwa ngumbhaki, kwafika iintaka zakuxhola.”V' (Uthe naye umbhaki wezonka, akubona ukuba into iphupha lenjoli eliyithethayo iyanandipheka, naye walilawula kuJosefu iphupha lakhe, esithi: “Mna, kwelam iphupha bendithwele ngentloko iibhaskiti ezintathu. (Ikakade mna ndebiwa kwilizwe lamaHebhere, ukanti nalapha eJiputa akukho nto ndiyenzileyo ibinokundingenisa entolongweni.”|s (Uzuncede ke kodwa, ungandilibali xa izinto sezikulungele, uncede uthethe ngam kukumkani, ndikhululwe kule ntolongo.$C ( Ngeentsuku ezintathu ukumkani uza kukukhulula, akuxolele, akubuyisele emsebenzini wakho. Uza kubuya ube yinjoli yendebe yakhe njengoko ubuyiyo ngaphambili.hK ( Uthe uJosefu: “Nantsi into ethethwa leli phupha lakho: Amasebe amathathu ziintsuku ezintathu.kQ ( Bendiphethe indebe kakumkani, ndazikha iidiliya ezo, ndazikhamela endebeni, ndazinika ukumkani.”eE ( unamasebe amathathu. Kuthe nje kuvele amagqabi, kwantshula iintyatyambo, neediliya zavuthwa.N ( Kuqale injoli, yathi: “Mna ndiphuphe kukho umdiliya ngaphambi kwam,gI (Bathe bona: “Sibe namaphupha phezolo, yaye akukho namnye umntu apha okwaziyo ukuwachaza into ayithethayo.” “NguThixo otyhila inkcazelo yamaphupha,” utshilo uJosefu. Watsho esithi: “Ndilawuleleni amaphupha enu.”I (Ubuze wathi: “Kutheni ingathi nikhathazekile nje namhlanje?”> y (Akufika kubo uJosefu ngentsasa, wababona bematshekile." ? (Ngabusuku buthile bakuba besentolongweni ithutyana, injoli yaba nephupha, kwanaye nombhaki waba nelakhe iphupha. Amaphupha abo ayethetha izinto ngezinto.S ! (Bahlala ke entolongweni apho, yaza induna yenza uJosefu umququzeleli wabo.Z / (wawafaka ke entolongweni kumzi wenduna yabalindi, apho kwakugcinwe khona uJosefu./ [ (Wacaphuka ukumkani zizenzo zala madoda,i O (Emva kwexesha injoli kakumkani waseJiputa, kunye nombhaki oyintloko, bayona inkosi yabo ukumkani. 'UNdikhoyo wamphumeza uJosefu kangangokude ujela angabi sajongana nemisebenzi eyayijongwe nguJosefu, kuba uNdikhoyo wayemthamsanqelisa.q] 'Ujela wamnyusela uJosefu, wangumphathi wamanye amabanjwa. Yonke into eyenziwa entolongweni yajonga yena.^7 'Kodwa nalapho uNdikhoyo waba ngakuJosefu, wamthamsanqelisa, watsho wathandwa ngujela.nW 'wathi uJosefu makabanjwe, avalelwe entolongweni ekwakuvalelwa kuyo amabanjwa kakumkani. Wahlala apho.F 'Waqumba kakhulu uPotifare akuyiva loo nto ithethwa ngumkakhe,vg 'Ndizincede ngokutsho esikrakra sona isikhalo, ukuze abalekele ngaphandle. Washiya nale ngubo yakhe ngakum.”y 'Ithe yakufika nayo wayenzela eli bali: “Laa mHebhere umngenise ekhaya apha ungene egumbini lam, efun' ukundihlazisa.D 'Wayigcina ke loo ngubo kaJosefu kwada kwabuya inkosi yakhe.X+ 'Wothuswe seso sikhalo, wabalekela ngaphandle, eshiya loo ngubo yakhe ngakum.”j~O 'wabiza izicaka zakhe, wazibonisa loo ngubo. Watsho esithi: “Laa mHebhere ungeniswe ngumyeni wam emzini wam uyasihlazisa, kuba ungene egumbini lam efuna ukundidlwengula. Kodwa mna ndizincede ngokutsho esikrakra esi isikhalo.`}; ' Uthe loo mfazi akuphawula ukuba uJosefu uyishiyile ingubo yakhe, wabalekela ngaphandle,4|c ' Umka-Potifare wambamba, emtsala ngengubo, wathi: “Yiza kaloku!” Kodwa waphuncula uJosefu, wabalekela ngaphandle, washiya loo ngubo yakhe eyiphethe ngesandla loo mfazi.q{] ' Kwathi ngenye imini, uJosefu engene endlwini kaPotifare, eye kusebenza, wafika kungekho nasinye isicaka.fzG ' Naxa wazingayo lo mfazi ukucela isondo kuJosefu mihla le, uJosefu yena wala ukuyenza loo nto.y# ' Yaye indinike lonke igunya emzini wayo; nguwe kuphela endingenagunya kuye. Ke ndingathini mna ukwenza into embi kangako, ndimone uThixo?”x} 'UJosefu wala, esithi: “Inkosi yam ijonge kum, mna Josefu, ngento yonke yayo; ayisazikhathazi nganto, kuba ithembe mna.\w3 'Kwakuba mzuzu umka-Potifare wafikelwa ngumnqweno ngoJosefu, wazicelela isondo kuye.Dv 'Yonke into yakhe ke uPotifare wayinikela elulawulweni lukaJosefu, akwabikho nto yimbi azikhathaza ngayo ngaphandle nje kokuthatha icephe atye. UJosefu wayemile kakuhle, eyinzwana yomfana.u+ 'Ukususela ngoko uNdikhoyo wawuthamsanqelisa umzi waloo mJiputa, kunye nemfuyo yakhe, namasimi akhe, nayo yonke into awayenayo, ngenxa kaJosefu.t 'Wakholiseka nguJosefu uPotifare, wamenza intonga yakhe yasekhosi. Ngoko ke wamenza induna yomzi wakhe nomlawuli wempahla yakhe yonke.wsi 'eyaqondayo ukuba uJosefu wayephantsi kogcino lukaNdikhoyo, yaye yayinesandla sikaNdikhoyo yonke into ayenzayo.krQ '*UNdikhoyo waba naye uJosefu, wamphumeza kwinto yonke. Wayehlala endlwini yenkosi yakhe yomJiputa,-q W 'Ke kaloku amaIshmayeli aya naye eJiputa uJosefu, afika amthengisa kuPotifare, owayengomnye wamaphakathi okumkani waseJiputa, owayenguyena nduna yabalindi basebhotwe.Op &Ke yena umntakwabo wavela enalaa msonto ubomvu, kwathiwa yena nguZera.*oO &Kodwa sabuya satshona isandla, kwaza kwavela elinye iwele kuqala. Wathi ke loo mfazi: “Wenjenje kanti ukuzivulela indlela!” Kwathiwa ke igama lalo nguPerezi.n7 &Xa alunywayo elinye iwele lavelisa isandla, waza umfazi owayembelekisa wasibamba, wasibopha ngomsonto obomvu eso sandla, wathi: “Lo uvele tanci.”Vm' &Kuthe xa kusondela ilixa lokubeleka, kwabonakala ukuba wayeza kuzala amawele./lY &UJuda wazazi kwangoko, wathi: “Akanatyala. Ndim ongahambanga ngesiko. Bendimelwe kukumnikezela kunyana wam uShela.” Waba uqale wagqibelisa uJuda ukulala noTamare.tkc &Kuthe xa bamqhubayo, wathumela abantu kuyisezala ukuba bamxelele bathi: “UTamare uthi: ‘Ndimithiswe ngulo mntu ezizezakhe ezi zinto: isiphawulo nomtya waso, nomsimelelo. Khawuzijongisise, ukhangele ukuba ngaba zezikabani na.’ ”Gj &Emva kweenyanga ezintathu waxelelwa uJuda kwathiwa: “UTamare umolokazana wakho ubeziphethe kakubi, ngoku ke umithi.” UJuda wathi: “Mkhupheleni ngaphandle, atshiswe ngomlilo ade afe.”7ii &Wathi uJuda: “Akukho nto; masezihlala kuye ezo zinto zam. Nto nje andifuni kuba yintlekisa ebantwini. Kambe mna ndilingile ukuhlawula, kodwa lona ihenyukazi alifumaneki.”qh] &Wabuyela kuJuda, wathi: “Andimfumananga; yaye namadoda alapho athi akuzange kubekho henyukazi apho.”!g= &Wabuza kubafo abathile base-Enayim wathi: “Liye phi elaa henyukazi laliba secaleni kwendlela?” Bathi ke bona: “Akuzange kubekho henyukazi apha.”f5 &UJuda wathumela uHira ugxa wakhe ukuba ase elo takane, aze athathe ezo zinto wayebambise ngazo kuloo mfazi. Kodwa akazange amfumane loo mfazi uHira.`e; &Wagoduka, wafika wothula eso sigqubuthelo wayesithwele, wanxiba impahla yakhe yokuzila.Bd &“Ndikunike sibambiso sini?” ubuze watsho uJuda. Uthe uTamare: “Ndinike eso siphawulo sakho kunye nomtya waso, naloo msimelelo wakho.” Wamnika ke uJuda. Balala, wathatha uTamare.c% &Uthe uJuda: “Ndakuthumela itakane lebhokhwe.” UTamare uthe: “Kulungile ukuba undinika isibambiso ndisigcine kude kufike elo takane.”Wb) &Wawela indlela, waya kuye, wafika wathi: “Khawutsho, ufuna ndikunike ntoni?” Esitsho nje wayengaqondi ukuba ubhekisa kumolokazana wakhe. UTamare ke waphendula wathi: “Yintoni ongandinika yona wena?”Va' &Akumbona uTamare, uJuda waba lihenyukazi nje, kuba wayebufihlile ubuso bakhe.$`C &UTamare wazikhulula iimpahla zokuzila awayezinxibile, wafihla nobuso bakhe ngesigqubuthelo, waza wahlala phantsi ngasesangweni lase-Enayim, eyayiyidolophu esendleleni eya eTimna. Wayesazi ukuba uShela unyana omncinci kaJuda wayeselekhulile, kodwa yena Tamare wayengekanikezelwa kuye.e_E & Kwabakho mntu uthile uhlebela uTamare ukuba uyisezala wayesiya kucheba iigusha zakhe eTimna.4^c & Emva kwethuba umka-Juda intombi kaShuwa wabhubha. Akuba ephumile ehlathini uJuda, wahamba nogxa wakhe uHira waseAdulam, baya eTimna, apho kwakuchetywa khona iigusha zakhe.]]5 & Uthe ke uJuda kumolokazana wakhe uTamare makakhe agoduke, aye kuhlala kowabo engumhlolokazi, de kukhule uShela unyana omncinci. Watsho kuba esoyika hleze afe noShela kwanjengabakhuluwa bakhe. Wagoduka ke uTamare.M\ & Loo nto wayithiya kakhulu uNdikhoyo, waza wabunqamla ubomi bukaOnan.V[' & UOnan, esazi ukuba wayengazi kuzizalela abo bantwana, wathi rhoqo ukumane eyichithela phantsi imbewu yakhe ngalo lonke ixesha adibana noTamare, khon' ukuze angathathi, angamzaleli bantwana umkhuluwa wakhe.Z &UJuda uthe uOnan, umninawa kaEre, makadibane nomka-mkhuluwa wakhe, khon' ukuze azalele umkhuluwa wakhe abantwana ngokwesiko.\Y3 &UEre wayeziphethe kakubi, loo nto yabangela ukuba *uNdikhoyo abunqamle ubomi bakhe.UX% &UJuda wamfunela umfazi uEre unyana wakhe omkhulu. Igama lakhe lalinguTamare.qW] &Uzele enye inkwenkwe kwakhona, yona kwathiwa nguShela. Wayehlala eKezibhi uJuda ukuzalwa kwale nkwenkwe.DV &Uphinde wazala enye inkwenkwe, kwathiwa igama layo nguOnan.5Ug &yazala inkwenkwe ekwathiwa nguEre igama layo.YT- &UJuda wabona apho intombi yomKanana ogama linguShuwa. Wayithatha yaba ngumkakhe,vS i &Ngelo xesha ke uJuda wabashiya abantakwabo, waya kuhlala nomfo ogama linguHira, owayehlala kwidolophu iAdulam.R9 %$Ngelo xesha amaMidiyan ayeselemthengisile uJosefu eJiputa kuPotifare, elinye lamagosa okumkani waseJiputa, elaliyinduna yabalindi bebhotwe lakomkhulu.KQ %#Beza kumthuthuzela bonke oonyana neentombi zakhe, kodwa wala, akavuma ukuthuthuzeleka. Uthe kubo: “Ndiya kude ndife ndisamzilele umntwana wam.” Wazila rhoqo ke, ezilela unyana wakhe uJosefu.wPi %"Wazikrazula izambatho zakhe uYakobi, elusizi; wanxiba ezamarhonya, ezila. Wamzilela ithuba elide unyana wakhe.O! %!UYakobi wayifanisa kwangoko, wathi: “Yingubo yomntwanam le! Kwowu, uqwengwe ngamarhamncwa! Hayi, amqwenga-qwengile umntwanam uJosefu!”N % Bayithatha loo ngubo, bayisa kuyise, bafika bathi: “Sichole le nto; khawufanise ukuba ngaba asiyiyo eyonyana wakho na?”MM %Banqumla ibhokhwe, baza ingubo kaJosefu bayityikila ngelo gazi layo.kLQ %Wabuyela kubaninawa bakhe, wathi: “Madoda, laa nkwenkwe ayikho phaya; ndiza kuyithini le nto?”{Kq %Akuya kuvela kwelo qula uRubhen, wafika engekho uJosefu, wasuka wakrazula izambatho zakhe ngenxa yosizi awayenalo.,JS %Kwathi xa kwakudlula iqela labarhwebi bamaMidiyan, bamkhupha uJosefu kuloo mhadi, bamthengisa ngamashumi amabini eesiliva kumaIshmayeli, awamthathayo amsa eJiputa. I %Masithengise ngaye kula maIshmayeli. Ngaloo ndlela asiyi kumenzakalisa. Andithi gxebe ligazi lethu eliya?” Bavumelana naye abanye.H %UJuda wabhekisa kubantakwabo, wathi: “Iza kusenzela ntoni into yokubulala umntakwethu, khona sesibufihlile obo bugwinta?4Gc %Kuthe ke besatya, kwee gqi igqiza lamaIshmayeli, evela eGiliyadi, esinga eJiputa. Ayeqhuba iinkamela ezithwele intlaka yesiqhumiso, namafutha anamakha, nentlaka yokuqhola.6Fi %baza bamthatha bamphosa equleni elingenamanzi.IE %Akufika kubantakwabo uJosefu, bamkhulula loo ngubo imbeje-mbeje,FD %masingambulali siphalaze igazi lomntakwethu. Makaphoswe nje kweli qula lilapha entlango, kodwa ningamenzakalisi.” Ethetha loo nto nje wayeceba ukumhlangula kubo, aze amgoduse amse kuyise.ZC/ %URubhen wabavela kuloo nto, wafuna ukumsindisa uJosefu, wathi: “Hayini, madoda,%BE %Masimbulale, size isidumbu sakhe sisifake kwelinye lala maqula atshileyo, sithi uqwengwe ngamarhamncwa, sibone ke ukuba aya kuthini na loo maphupha akhe.”4Ae %Bathi bakumbona: “Nanku esiza laa mphuphi.R@ %Bambona esekude, waza wathi efika kubo baba sebenze iyelenqe lokumbulala.6?g %“Sebemkile,” itshilo loo ndoda. “Ndibavele besithi baza kuya eDotan.” Wenjenjeya ke uJosefu ukulandela abantakwabo, wada waya kugaleleka eDotan, apho wafika bekhona.a>= %“Ndifuna abantakwethu abalusa impahla; ungandixelela apho bakhoyo?” utshilo uJosefu.\=3 %Kuthe esabhadula kwelo zwe, kwavela ndoda ithile, yambuza yathi: “Ufuna ntoni?”z<o %Uthe uYakobi: “Khawuye kukhangela ukuba abantakwenu basahleli kakuhle na, nokuba akukho monakalo ukhoyo na empahleni, ubuye uze kundazisa.” Wanduluka ke uJosefu kuloo ntili yeHebron, ethunywe eShekem. Wahamba waya kufika eShekem uJosefu.;# % wathi uSirayeli kuJosefu: “Ndifuna ukukuthuma kubantakwenu eShekem apho bayalusela khona impahla.” Uthe uJosefu: “Kulungile, tata.”L: % Ngamini ithile abakhuluwa bakaJosefu babeseShekem besalusa impahla,f9G % Abakhuluwa bakaJosefu bammonela, kodwa yena uyise wamana elijika-jika engqondweni eli phupha.8) % Ulilawule nakuyise eli phupha. Wamngxolisa uyise, esithi: “Suk' apha, phupha lini eli athi unyoko nabantakwenu kunye nam sikhahlele wena!”57e % Uphinde wanelinye iphupha uJosefu, wabuya wabalawulela abantakwabo, esithi: “Kweli iphupha ndibone ilanga, nenyanga, neenkwenkwezi ezilishumi elinanye, zikhahlela kum.”)6M %Bathe abakhuluwa bakhe: “Ngaba uba uza kuba yikumkani, size thina silawulwe nguwe?” Loo nto yelo phupha yamenza wanetyheneba kubo, nangenxa yeentetho zakhe.5 %Ndiphuphe sisemasimini, sibopha izithungu zengqolowa. Suka esam isithungu sema nkqo, zaza ezenu zeza kusingqonga, zakhahlela kuso.”74k %Wathi kubo: “Khanive ndinixelele iphupha lam.h3K %Ngabusuku buthile uJosefu waba nephupha, athe akulilawula kubakhuluwa bakhe, bamthiya ngakumbi. 2 %Bathi abantakwabo bakuphawula ukuba uyise umthanda ukugqitha bona uJosefu, bamthiya kangangokude bangakwazi nokuthetha kakuhle naye.1 %USirayeli wayemthanda ngaphezu kwabo bonke abantakwabo uJosefu, kuba yena wavela selaluphele uSirayeli. Wamenzela ingubo embeje-mbeje. 0; %Nanga amagqabantshintshi ngoYakobi. Akuba yinkwenkwe eneshumi linesixhenxe leminyaka ubudala, uJosefu wayedla ngokuhamba nabakhuluwa bakhe abangoonyana bakaBhiliya noZilipha, amaqadi kayise, baye kwalusa impahla. Wayedla ngokubaxela kuyise ngezinto ezingekho mgaqweni ababezenza.M/  %UYakobi wayehlala eKanana, kwelo lizwe wayemi kulo uyise ngaphambili.n.W $ UEsawu wayengukhokho wezi zizwe zamaEdom: amaTimna, ama-Aleva, amaYetete, amaHolibhama, amaEla, amaPinon, amaKenazi, amaTeman, amaMibhezare, amaMagediyeli, namaIram. Ummandla wesizwe ngasinye wathiywa ngegama lentloko yeso sizwe.{-q $Kwangaphambi kokuba zibekho iikumkani kwaSirayeli, ezi zilandelayo yayiziikumkani ezalawula kwaEdom, ngokulandelelana kwazo: uBhela unyana kaBhehore waseDinabha; uJobhabhi unyana kaZera waseBhozera; uHusham wakummandla wakwaTeman; uHadadi unyana kaBhedadi waseHaviti, owawachitha edabini amaMidiyan kwelamaMowabhi; uSamla waseMasereka; uShawule waseRehobhoti phezu komlambo iEfrati; uBhali-hanani unyana ka-Akibho; uHadadi wasePawu omkakhe wayenguMetabheli intombi kaMatredi nomzukulwana kaMezabhi., ${+q $Nazi izizwe zamaHori ezimi e-Edom: ngamaLotan, amaShobhali, amaZibheyon, ama-Ana, amaDishon, amaEzere, namaDishan.2*a $UDishan yena ungukhokho wamaUzi nama-Aran.@)} $UEzere wayengukhokho wamaBhilehan, amaZavan, nama-Akane.( $' $UAna wazala uDishon, lo ungukhokho wamaHemdan, amaEshbhan, amaItran, namaKeran. UAna wayekwanentombi egama linguHolibhama.w&i $UZibheyon wazala uAya noAna. Ngulo Ana lo wabhaqa imithombo yamanzi ashushu entlango esalusa iidonki zikayise.Y%- $UShobhali wayengukhoko wama-Alvani, namaManahati, amaEbhali, amaShefo, namaOnam.O$ $ULotan wayengukhoko wamaHori namaHeman. ULotan wayenodade wabo uTimna.# $#"A $Abemi bemveli belase-Edom yayizizizwe ezimlibo ulandwa ngaba bazukulwana bakaSeyire umHori: uLotan, uShobhali, uZibheyon, uAna, uDishon, uEzere, noDishan.(!M $Zonke ezi zizwe yinzala kaEsawu.n W $Ezi zizwe zilandelayo zingumlibo kaEsawu ngoHolibhama intombi ka-Ana: amaJewushe, amaJalam, namaKora. ~~~I}}D||X{{z`yyGxxJwwwvsvuu7tt"ssBr\qq>pooononnn mmIllkkdjjmiihh}ggg f}eeJddJcclbbb6ata!`` _^^^R]]a\\i[[mZZOYYpYXX==?<<:;;N::988[77466_65C433N221-00!//g..E--O,,+***;))Y((m'''T&&&I%%z$### "t!!\ V.hPdT|~%3Gg>{&{7 y u k  g D :0pe=7 Uthe ke akufika inkosazana yathetha naye yathi: “Ndigcinele olu sana; ndokunika isondlo.” Bavumelana ke; waza umfazi lowo wamkhulisa loo mntwana.t cIthe ke inkosazana: “Kulungile; hamba uze nayo.” Ke yona intombazana leyo yaya kubiza unina wosana olo.- UUdade bosana olo wadanduluka wabhekisa apho kwinkosazana wathi: “Akungethandi na ndiye kukufunela ineni phakathi kwabafazi bamaHebhere izokukugcinela olu sana?”  Ifikile ke nayo ibhaskiti leyo, inkosazana yayivula. Tyhini! Kuthe kanti lusana! Ngeli xesha ke usana lona lwalulila. Ithe ke yakuba ilondele usana olo inkosazana leyo, kwatsho kwasika kuyo, yathi: “Olu sana luya kuba ngomnye wabantwana bamaHebhere.”2 _Yesuka ke intombi kakumkani yeza kuhlamba apho emlanjeni. Ngeli thuba ke zona iintombi ezaziziimpelesi zenkosazana leyo zazizula-zula apho elunxwemeni lomlambo. Ithe ke, isahlamba njalo, yabona ibhaskiti eyayiphakathi kweengcongolo. Kwangoko yathuma enye yezo ntombi ukuba iye kuyithatha ize nayo.6 iKe yena udade walo wayemi mganyana elugcinile.5eUthe akuba engasenako ukulufihla, walwenzela ibhaskiti ngemizi, waza wayityabeka ngetha, walufaka kuyo usana olo, waya kulubeka phakathi kweengcongolo elunxwemeni lomlambo.#waza wanzima wayizalela unyana. Umfazi lowo ke wathi akubona indlela olwaluthandeka ngayo olo sana, walufihla lwada lwaneenyanga ezintathu.S #Ke kaloku indoda ethile yendlu kaLevi yathatha umfazi ezintombini zamawayo,0 ]Ekugqibeleni ke ukumkani wayalela bonke abantu bakhe wathi zonke iintsana ezingamakhwenkwe zamaHebhere maziphoswe emlanjeni iNayile, ke zona ezingamantombazana ziyekwe.    Ngenxa yokuba ababelekisi bemoyika uThixo, uThixo wabavuza ngeentsapho. Ke wona amaSirayeli aya esanda ngokwanda, aba luqilima. %Ababelekisi baphendula bathi: “AmaHebherekazi akafani namaJiputakazi; wona akufikelwa yinimba abeleka lula, singekafiki nokufika thina.” Ukumkani ke wababiza ababelekisi abo, wababuza wathi: “Ngani ukuba nibayeke abantwana bamaHebhere abangamakhwenkwe ningababulali?”  Kodwa ke ababelekisi abo yayingabafazi abamoyikayo uThixo. Basuka bawaphula umyalelo kakumkani, àbawabulala amakhwenkwe lawo.  “Xa ninceda amaHebherekazi, aze afumane abantwana abangamakhwenkwe, babulaleni; kanti ke ningabayeka abangamantombazana baphile.”T~ %Ukumkani waseJiputa wathetha noShifra noPuwa ababelekisi bamaHebhere, wathi:}  | } Ngoku ke aphatheka kabuhlungu amaSirayeli, akhohlakalelwa, enziwa amakhoboka ngamaJiputa. Latsho laxubayela ke ngakumaSirayeli, kuba asetyenziswa ekwenzeni izitena, nasemasimini, nakuyo yonke imisebenzi enzima. Aye ke ebhexeshwa kungekho lusini tu!:{ q Kambe ke, okukhona bawatshutshisayo amaSirayeli, yaba kokukhona andayo, alizalisa lonke ilizwe. Le meko ke yawenza ahlala exhaleni elingathethekiyo amaJiputa ngenxa yamaSirayeli.:z q Ngoko ke, ukuwaphul' iimpondo amaSirayeli, amaJiputa awamisela iinduna, khon' ukuze asetyenziswe nzima. Zakhiwa ngolu hlobo ke izixeko zokumkani, iPitom neRamesi, ezazingoovimba..y Y Ngoko ke masihlale sivundlile, hleze athi akwanda ngaphezu koku adibane neentshaba zethu ngexesha lemfazwe, asihlasele, afumane ithuba lokubaleka emke kweli lizwe.”qx _ Wabhekisa kubantu bakhe, wathi: “Niyawabona na ukwanda kwawo la maSirayeli, niqonda na ukuba aluqilima?]w 7Ke kaloku kwavela kumkani wumbi owayengazi nto ngoJosefu, wangumlawuli kwelaseJiputa.'v KKambe ke yona inzala yabo, amaSirayeli, yaqhama yanda kakhulu. Ewe, yanda yaphinda-phindana, yakhula nangamanani, futhi iluqilima, yada yalizalisa elaseJiputa.Ru !Ekuhambeni kwexesha wafa uJosefu nabantakwabo, naso sonke eso sizukulwana.jt QBebonke abayinzala kaYakobi babengamashumi asixhenxe. Kaloku yena uJosefu wayeseleseJiputa kakade.(s OuDan, uNafetali, uGadi, noAshere.(r OuIsakare, uZebhulon, noBhenjamin;&q KuRubhen, uSimon, uLevi, noJuda;[p 5Nanga amagama oonyana bakaSirayeli abâfuduka kunye naye baya eJiputa nezindlu zabo:oy 2UJosefu ke watshabela eJiputa enekhulu lineshumi leminyaka. Bawuqhola umzimba wakhe, bawufaka emkhumbini apho eJiputa.n 2Uthe ke uJosefu abantakwabo mabafunge, wathi: “Mhla uThixo wanisa kwelo lizwe, nize niwathathe amathambo am, nimke nawo.”?my 2Wayolela kubantakwabo uJosefu wathi: “Sendiza kubhubha, kodwa yena uThixo uza kunigcina ade anikhuphe kweli lizwe, anise kwilizwe awalithembisa oobawo uAbraham noIsake noYakobi.”l1 2Wahlala wada wabona nabantwana bakaEfrayim kwakunye nabantwana babo. Wahlala wada nabantwana bakaMakire unyana kaManase wabangenisa baba yimilowo.dkC 2UJosefu wahlala eJiputa kunye nosapho lukayise, wada wabhubha enekhulu lineshumi leminyaka.j 2Watsho esithi: “Musani ukoyika, ndiza kunigcina nina kunye nabantwana benu.” Wabathuthuzela ngamazwi atsho laphela ixhala.-iU 2Ewe, nanizimisele ukundenzakalisa, kodwa uThixo yena walijika elo yelenqe labubuhle, khon' ukuze kusinde abantu abaninzi abaphilayo ngoku ngenxa yeso senzo senu.”Ah 2Suka uJosefu wathi: “Musani ukuxhala, andingoThixo mna.ag= 2Bathi ke, abantakwabo beze buqu, bafika bakhahlela, bathi: “Thina sizizicaka zakho.”f 2oeY 2Bathumela isigidimi ke kuJosefu ukuba sise umlomo othi: “Ubawo wathi ze sithi kuwe, Josefu, uze usixolele ngesenzo esakwenza sona. Sixolele ke ngoko, thina zicaka zikaThixo kabawo.” Zehla iinyembezi kuJosefu akuwuva loo mlomo.d' 2Emva kokubhubha kukayise abantakwabo-Josefu baphathwa lixhala lokuba hleze kuthi kanti uJosefu usababambe isixhiba ngento embi abamenza yona.vcg 2Akuba emngcwabile uyise, uJosefu wabuyela eJiputa, kunye nabantakwabo kwakunye naloo nginginya yayimkhaphile.Ab} 2 Bawuthwala umzimba wakhe, bawusa eKanana, bafika bawungcwaba kumqolomba owawuseMakapela, ngasempuma yeMamre, kulaa mhlaba uAbraham wawuthenga kuEfron umHeti, ube yindawo yokungcwabela.Ea 2 Benjenjalo ke oonyana bakaYakobi ukuthobela umyolelo kayise.D` 2 Abantu baseKanana, bakubabona bezilile kwisanda sika-Atadi, bayincoma inkqubo ezukileyo yenzila eyayisenziwa ngamaJiputa. Yiyo ke loo nto loo ndawo kwathiwa igama layo yiAbheli-mizerayim._1 2 Bathi bakufika kwisanda sika-Atadi kufuphi neJordan, batsho ngesijwili esikrakra ithuba elide. Apho uJosefu wachitha iintsuku ezisixhenxe ezilile.J^ 2 Kwakuziinqwelo zamahashe, kunye nabakhwele amahashe, isisihlwele.]{ 2Kwahamba usapho lwakhe, abantakwabo, kwakunye nomzi kayise wonke. Kwasala abantwana kuphela eGoshen kunye nemfuyo yabo.\ 2Wahamba uJosefu ukuya kungcwaba uyise. Waphelekwa ngoomaqhuzu basebhotwe, amaphakathi, nabo bonke abantu abaphambili kubemi baseJiputa.g[I 2Ukumkani wathi kuJosefu: “Hamba uye kungcwaba uyihlo njengoko wawumthembisile ngesifungo.”qZ] 2Wathi maze bathi kukumkani: “Xa wayeza kubhubha ubawo wayalela mna Josefu, endifungisa ukuba maze ndimngcwabe kwingcwaba awazilungiselela lona eKanana.” Wathi makancede ke ukumkani amvumele aye kungcwaba uyise, uya kubuya abuye.dYC 2Lakuba lidlule ilixa lenzila, uJosefu wanikela oomaqhuzu bakomkhulu umyalezo oya kukumkani.(XK 2yaza loo nto yathatha amashumi amane eentsuku ukwenziwa. Kambe ke lixesha eliqhelekileyo laloo nto elo. AmaJiputa amzilela amashumi asixhenxe eentsuku uYakobi.yWm 2Emva koko wayalela oogqirha ukuba bawuqhole umzimba kayise, ukuze ungonakali. Benjenjalo ke, bamqhola uSirayeli,6V k 2UJosefu waziphosa phezu koyise ekhala, wamanga.aU= 1!Akuwugqiba umyolelo wakhe uYakobi koonyana bakhe, wabuya wangqengqa, waphuma umphefumlo.fTG 1 Loo ntsimi yathengwa kunye naloo mqolomba ukuyo kumaHeti. Nam ke nize nindingcwabele apho.”S/ 1Kulapho angcwatyelwe khona uAbraham kunye noSara umkakhe. Kulapho angcwatyelwe khona uIsake kunye noRabheka umkakhe. NoLeya ukwangcwatyelwe apho.wRi 1eMakapela ngasempumalanga yeMamre eKanana. Loo mqolomba wathengwa nguAbraham kuEfron ukuze kungcwatyelwe kuwo.Q% 1UYakobi uqokele wathi ukuyolela: “Njengoko sendiza kuya kookhokho, nize nindingcwabe koobawo, kulaa mqolomba ukulaa ntsimi kaEfron umHeti,qP] 1Zizo ke ezi izizwe ezilishumi elinambini zakwaSirayeli. Lo ke ngumyolelo kayise koonyana bakhe ngabanye.rO_ 1“UBhenjamin lithole lengcuka elinoburhalarhume. Kusasa uqwenga ixhoba; ngokuhlwa waba okuphangiweyo.”} 1 NguJuda opheth' umsimbithi wokulawula. Uya kuhlala elawula njalo, ade afike umniniwo, izizwe zikhahlele kuye ngentobeko.=% 1 UJuda ndithi yintw' enga yingonyama, yintw' echwechwel' ixhoba, ibuy' ibuthume esikhundleni sayo; buthuthu izolile, ingabe iphazanyiswe nto.< 1“UJuda yintw' edunyiswa ngamawayo; yintw' ezithe xhakamfu ngesixhanti iintshaba zayo, intw' ekhahlelwayo ngabantakwayo.+;Q 1Linelishw' iphuku labo, kuba liyankwantyisa; unelishw' umsindo wabo, kub' ukhohlakele. Bona ndobabhacisa kulo lonke elakwaYakobi, babe ziintsalu kwelakwaSirayeli.:! 1Andiwangeni amayelenqe abo; andinanxaxheba kwigqugula labo. Kaloku bagwint' abantu ngenxa yephuku; bangxwelerh' iinkomo ngenxa yemfeketho.\93 1“USimon noLevi ngoonyongande kuzalana; zizibhoja ezixhel' abantu ngezixhobo zazo. 8 1Kambe ke akasayi kutshatshela. Yintw' efan' igqabhuke okomsinga wamanzi, kuba yangena iqadi likayise, yasixabhel' isilili soyise.7 1“URubhen lizibulo lam; ndazibon' amandla ngaye; ubudoda bam ndabuqonda ngaye. Ngoyena unamandla; ngoyena unewonga koonyana bam bonke.`6; 1“Ndingqongeni nibek' iindlebe, zinto zikaYakobi; mbekeleni iindlebe uyihlo uSirayeli.T5 % 1UYakobi wabiza oonyana bakhe, wathi: “Sondelani ndinixelele ngekamva lenu:~4w 0IShekem, endayihlutha kuma-Amori ngekrele nangotolo, ndiyinika wena; iya kumiwa nguwe, ingengabo abakhuluwa bakho.”3 0Wandula wathi kuJosefu uSirayeli: “Uyabona ke, mna sendiza kufa, kodwa uThixo uza kuba nani, anibuyisele kwilizwe lookhokho.a2= 0Wabathamsanqelisa ke ngaloo mini, esithi: “Xa athamsanqelisa, amaSirayeli aya kunqula athi: ‘Wanga uThixo angakwenza ufuze uEfrayim noManase.’ ” Wenjenjalo ke uYakobi ukumisela uEfrayim abe ngaphezu koManase.Q1 0Wala uyise, esithi: “Mfo wam, ndiyayazi loo nto. Nayo inzala kaManase iya kuba sisizwe abaluleke. Kodwa ke yena umninawa wakhe uya kuba mkhulu kunaye, ize yona eyakhe inzala ibe zizizwe ngezizwe.”d0C 0Watsho esithi: “Musukwenza loo nto, bawo. Nanku omkhulu; sibeke kuye isandla sokunene.”t/c 0Wakhathazeka uJosefu akubona uyise ebeka isandla sokunene kuEfrayim. Waza wasisusa wasibeka phezu koManase.<.s 0Ewe, osithunywa esandisindisa kuzo zonke iingozi makawathamsanqelise. Igama lam, nelika-Abraham noIsake, malihlale lihleli ngawo la makhwenkwe. Anga anganda achume ehlabathini.”:-o 0Wandula ke uSirayeli ukumthamsanqelisa uJosefu wenjenje: “Makawathamsanqelise la makhwenkwe uThixo ka-Abraham noIsake. UThixo ondaluse kwada kwayile mini, makawathamsanqelise.9,m 0Kodwa uSirayeli waziphambanisa izandla zakhe, wabeka isandla sakhe sokunene phezu koEfrayim, nakuba wayengomncinane yena; esokhohlo sona wasibeka kuManase, oyena wayengomkhulu.\+3 0 UJosefu wambeka uEfrayim ngasekhohlo kuyise, waza uManase yena wambeka ngasekunene.K* 0 UJosefu ubasusile kuyise, waqubuda phambi koyise eqondele phantsi.) 0 Uthe uYakobi kuJosefu: “Bendingasatsho ukuba ndingabuya ndikubone, kodwa uThixo wenze ukuba ndibone nabantwana bakho.”(! 0 USirayeli wayeselebona luzizi, kuba wayeselaluphele, engasaboni kakuhle ke ngoko. Wabasondeza ke uJosefu oonyana bakhe, uSirayeli wabanga. ' 0 Uthe kuyise uJosefu: “Aba ngoonyana bam, andiphe bona uThixo apha eJiputa.” Uthe yena: “Basondeze kum, ndibathamsanqelise.”Q& 0Uthe uSirayeli akubona oonyana bakaJosefu: “Ngoobani la makhwenkwe?”c%A 0Le nto ndiyenza ngenxa kanyoko uRakeli. Ndaba buhlungu kakhulu ukubhubha kwakhe eKanana, kufuphi ne-Efrata, xa ndandivela ePadan. Ndamngcwaba apho ngakuloo ndlela iya e-Efrata.” (IEfrata yaziwa ngokuba yiBhetelehem.)h$K 0Xa uthe wazala nyana bambi, abo ke abayi kuba ngabam. Elabo ilifa bolizuza ngoManase noEfrayim.2#_ 0Uqokele wathi uYakobi: “Naba nyana bakho ke babini, Josefu, aba bazalelwe apha eJiputa ndingekafiki, ngabam. UEfrayim noManase ngoonyana bam ncam njengoRubhen noSimon."! 0Wathi: ‘Ndiya kukupha inzala eninzi, ize loo nzala ibe zizizwe ngezizwe. Ndokunika lo mhlaba, ube lilifa lenzala yakho naphakade.’ ”{!q 0UYakobi ubalisele uJosefu wathi: “UThixo uSomandla wavela kum ndiseLuzi kwilizwe laseKanana, wandithamsanqelisa.k Q 0Akuva uSirayeli ukuba unyana wakhe uJosefu wayeze kumbona, wazomeleza wavuka wahlala emandlalweni.   0Emva kwexesha uJosefu waxelelwa ukuba uyise wayengaphilanga. Uthathe oonyana bakhe bobabini, uManase noEfrayim, waya nabo kuYakobi.sa /Wathi uSirayeli: “Funga.” Wafunga uJosefu, waza uSirayeli wanqula uThixo ebambelele kumsimelelo wakhe.zo /Uze undithwale uye kundingcwabela apho bangcwatywe khona ookhokho bam.” Wathi uJosefu: “Ndiya kwenjenjalo.”A} /Kuthe xa seleza kubhubha, uSirayeli wabiza uJosefu unyana wakhe, wathi kuye: “Ukuba uyandithanda beka isandla sakho phantsi kwethanga lam ufunge ukuba akusayi kundingcwabela eJiputa.  /Wahlala apho eJiputa uYakobi, wada wanekhulu linamashumi mane anesixhenxe eminyaka, selegqibe ishumi linesixhenxe leminyaka eJiputa.L /AmaSirayeli ayemi eGoshen eJiputa. Apho aba nendyebo, anda kakhulu.*O /Wawisa umthetho uJosefu wokuba isihlanu sesivuno eJiputa sibe sesikakumkani. Loo mthetho usekho unanamhla oku. Ngamasimi ababingeleli angazange abe ngakakumkani.dC /Bathe ke bona: “Mhlekazi, usincedile, wasisindisa ekufeni; siya kumsebenzela ukumkani.” /Ngexesha lokuvuna ze ninikele isihlanu sesivuno senu kukumkani. Okuseleyo ze nikusebenzisele imbewu nokutya kokondla iintsapho zenu.” /UJosefu wathi ebantwini: “Ngoku ningabakakumkani, kuba ndinithengile kunye namasimi enu. Nantsi ke imbewu; yiyani kulima.3a /Ngumhlaba wababingeleli kuphela angazange awuthenge. Bona kwakungekho mfuneko yokuba bawuthengise owabo umhlaba, kuba babefumana inkxaso eyaneleyo ngokommiselo kakumkani.G /Bonke abemi baseJiputa wabenza izicaka uJosefu kulo lonke elo.+Q /UJosefu wawathenga ke onke amasimi aseJiputa aba ngakakumkani. UmJiputa wonke wathengisa ngentsimi yakhe ngenxa yendlala, aba ke ngakakumkani onke loo masimi abo.|s /Singathini ukutshabalala ujongile, mhlekazi, thina namasimi ethu? Sananisa ngeziqu zethu namasimi ethu ukuze sifumane ukutya. Njalo ke thina namasimi ethu soba ngabakakumkani. Sinike ingqolowa ukuze sitye siphile, sibe nembewu yokuhlwayela.”9m /Kunyaka olandelayo baya kuye bathi: “Sitsho phandle, mhlekazi, ukuthi imali yethu iphelile, nemfuyo yethu iphelele kuwe, yaye asinanto ngaphandle kweziqu zethu namasimi ethu.Q /Babeyisa ke imfuyo yabo kuJosefu, aze yena abanike ingqolowa endaweni yamahashe, neegusha, neebokhwe, neenkomo, kunye needonki. Kuloo nyaka wabanceda ngokutya, bona besananisa ngayo yonke imfuyo yabo.]5 /UJosefu wayesithi: “Yizani nemfuyo yenu, nananise ngayo xa imali yenu iphelile.” /p [ /UJosefu wayeyiqokelela yonke imali ekwakuthengwa ngayo ingqolowa, ayise ebhotwe. Yaphela yonke imali eJiputa naseKanana. AmaJiputa ayesiya kuJosefu athi: “Siphe ukutya. Ungathini ukusiyeka sife yindlala, sibe singenayo nemali?”[ 1 / Yaligqugqisa indlala, kwaphela ukutya, bafa yindlala abantu baseJiputa naseKanana.r _ / Wabazisela ukutya uJosefu xa bebonke ngokwenani labantwana babo: uyise, abantakwabo, nayo yonke intsapho. y / UJosefu ke wabakhethela indawo etyebileyo ooyise nabantakwabo phaya ngakulaa dolophu iRamesi njengokutsho kukakumkani.? { / UYakobi ubuye wamthamsanqelisa ukumkani, waza ke wemka.a= / Uthe uYakobi: “Ubomi bam ndihamba-hamba kulo mhlaba bube yiminyaka elikhulu limashumi mathathu. Loo minyaka imbàlwa ibiyiminyaka enzima, engafaniyo neminyaka emininzi ababengabahambi ngayo kulo mhlaba ookhokho.”;s /Ukumkani wabuza wathi: “Umdala kangakanani na?”\3 /UJosefu ke weza noyise, wamazisa kukumkani, waza uYakobi wamthamsanqelisa ukumkani.0[ /beseJiputa nje, bakowabo; bangahlala apho eGoshen, eyona ndawo inomhlaba otyebileyo. Ukuba kukho amadoda angamachule phakati kwenu, uzuwenze abelusi bemihlambi yam.”@} /Ukumkani ubhekise kuJosefu wathi: “Uyihlo nabantakwenu3a /Baza bathi: “Imbangi yokufudukela kwethu eJiputa yimbalela eyatsho angumqwebedu amadlelo eKanana. Ngako oko izicaka zakho ziyacela ukuba uzivumele zime apha eGoshen.”"? /Ukumkani wababuza wathi: “Msebenzi mni na eniwenzayo?” Bathe bona: “Thina zicaka zakho singamathanda-mfuyo, mhlekazi, kanye njengookhokho bethu.”F /UJosefu uthathe abahlanu kubakhuluwa bakhe, wabasa kukumkani.& I /UJosefu ke waya kumbikela ukumkani, wathi: “Ubawo ufikile; uze nabo bonke abantakwethu, evela eKanana. Uze nako konke okwakhe, yaye nanko elinde eGoshen.”L ."ze nithi: ‘Singamathanda-mfuyo kwasebuncinaneni bethu, kanye njengookhokho bethu.’ Ukuba nitshilo, ukumkani woniyeka nime eGoshen. Kaloku abantu abathanda imfuyo abazelwe nto apha eJiputa.”H~ .!Ke nina xa nibizwe ngukumkani, wanibuza ngomsebenzi eniwenzayo,j}O . ndithi kuye: ‘Bangabathandi bemfuyo, yaye ke beze nayo yonke impahla yabo nako konke okwabo.’|1 .UJosefu ubhekise kubantakwabo nakumawabo wathi: “Ndiza kukha ndiye kuxelela ukumkani ukuba ubawo nabantakwethu ababefudula beseKanana, bafikile,^{7 .Uthe uSirayeli kuJosefu: “Nokuba ndingafa ngoku ndikubonile usaphila, kulungile.”z .uJosefu wakhwela enqwelweni, waya kukhawulela uyise uSirayeli. Uthe akubona uyise, uJosefu waziphosa kuye, wamanga, walila ithuba elide.myU .UYakobi wathi uJuda makaye kuxelela uJosefu ukuba makabahlangabeze eGoshen. Bakuba befikile eGoshen,xxk .UJosefu wayezele oonyana ababini eJiputa. Loo nto yenza amashumi asixhenxe abantu bomzi kaYakobi abaya eJiputa.vwg .Inani lenzala kaYakobi nqo elaya eJiputa ngamashumi mathandathu anantandathu, ngaphandle koomolokazana bakhe.Yv- .Aba basixhenxe ngumlibo kaBhiliya, impelesi kaRakeli awayinikwa nguyise uLabhan.Pu .noNafetali kunye noonyana bakhe uJazeli noGuni, uYezere kunye noShilem.2ta .Wayekho noDan kunye nonyana wakhe uHushim;.sY .Eli shumi linane ke ngumlibo kaRakeli.{rq .Oonyana bakaBhenjamin yayinguBhela noBhekere, uAshbhele noGera noNaman, uEli noRoshe, uMupim noHupim kunye noArdi.~qw .UJosefu eJiputa wayenoonyana ababini, uManase noEfrayim. Babezelwe nguAsenati intombi kaPotifare umbingeleli waseOni.Kp .URakeli umka-Yakobi wayezele oonyana ababini, uJosefu noBhenjamin.loS .Aba bantwana abalishumi linantandathu ngabomlibo kaZilipha, impelesi kaLeya awayeyinikwe nguLabhan.#nA .UAshere wangena noonyana bakhe: uImna noIshwa, kunye noIshvi noBheriya, kwakunye nodade wabo uSera. Oonyana bakaBheriya yayinguHebhere kunye noMalekiyeli.imM .UGadi naye wangena noonyana bakhe: uZefon noHagi noShuni, uEzebhon noEri noArodi, kunye noAreli.l5 .Ngoonyana abazalwa nguLeya aba, kunye nodade wabo uDayina, besesePadan-aram. Bebonke abantwana abangumlibo kaLeya babengamashumi mathathu anantathu.Pk .UZebhulon naye wangena noonyana bakhe: uZerede, noElon, kunye noYaleli.Zj/ . UIsakare yena wangena noonyana bakhe: uTola, noPuwa, noYashubhi, kunye noShimron.-iU . UJuda kunye noonyana bakhe: uShela, noPerezi, noZera. Abanye oonyana bakaJuda, uEre no-Onan, batsahabalala eKanana. UPerezi wanoonyana abanguHezeron kunye noHamuli.?h{ . ULevi noonyana bakhe: uGershon noKohati kunye noMerari.zgo . USimon noonyana bakhe: uJemuweli noJamin, uOhadi noJakin noZoware, kwakunye noShawule, owayezelwe ngumKananakazi.[f1 . YayinguRubhen, izibulo, kunye noonyana bakhe: uHanoki, noPalu, noHezeron, noKarmi.Ve' .Ngawo la amagama amaSirayeli, inzala kaYakobi, eyangenayo eJiputa kunye naye.Rd .oonyana bakhe, abantwana babo, iintombi zakhe, kunye nabazukulwana bakhe.c .Baqhuba iinkomo zabo nako konke okwabo abakufumana eKanana, bahamba nako, baya eJiputa. UYakobi wahamba nosapho lwakhe lonke:b+ .Wanduluka eBheshebha uYakobi. Yena, nabantwana boonyana bakhe, kunye nabafazi babo, babekhwele kwiinqwelo ezazithunyelwe ngukumkani waseJiputa.ay .Ndiya kuya nawe eJiputa, ndibuye ndiyibuyisele kwalapha inzala yakho. UJosefu uya kukucima amehlo ukubhubha kwakho.”r`_ .“Mna ndinguThixo kayihlo. Uzungoyiki ukuya eJiputa; kulapho inzala yakho ndiya kuyenza isizwe esikhulu._ .UThixo wathetha naye ngephupha wathi: “Yakobi!” Wasabela uYakobi wathi: “Ndim lo!” Wenjenje uThixo ukuthetha naye:y^ o .USirayeli wathatha konke okwakhe wahamba, waya kutsho eBheshebha, apho wafika wenzela uThixo kayise uIsake idini.y]m -USirayeli wathi: “Usaphila uJosefu umntwanam! Nantso nje qha into endiyifunayo: mandiye kumbona ndingekafi.”v\g -Bakumxelela konke okwathethwa nguJosefu, wazibona neenqwelo awayezithumele, watsho wahlaziyeka emphefumlweni.u[e -Bafika bathi: “UJosefu uyaphila! Nguye umphathiswa waseJiputa!” Wathi nqa yiloo nto uYakobi, engakholwa.6Zi -Banduluka eJiputa, baya kufika eKanana kuyise.VY' -Wabandulula abantakwabo, bemka. Wabayala esithi: “Ze ningalwi endleleni.”X9 -Wathumela uyise ishumi leedonki lithwele ezona mpahla zodidi zaseJiputa, neshumi leemazi zeedonki zithwele ingqolowa, izonka, nokunye ukutya komphako.W% -Elowo wamnika iimpahla ezintsha zokunxiba, kodwa yena uBhenjamin wamnika amakhulu amathathu eesiliva neempahla zaphindwa kahlanu kwezabanye.Vy -Benza njengoko babeyalelwe oonyana bakaSirayeli. Banikwa iinqwelo nguJosefu ngokomyalelo kakumkani, kwakunye nomphako.|Us -Watsho esithi: “Ze ningazixhamli ngezinto eziya kusala eKanana; niza kuzuza ezona zixabisekileyo apha eJiputa.”PT -Wathi mabathathe neenqwelo zokufudusa iintsapho zabo, beze naye noyise.>Sw -bafike apho baxelele uyihlo kunye neentsapho zenu ukuba bafudukele eJiputa. Ndobanika eyona ndawo ilungileyo kwelaseJiputa ukuba bahlale khona, babe nenxaxheba kwindyebo yalapha.”ZR/ -Wathi kuJosefu: “Xelela abantakwenu ukuba balayishe ukutya kwabo, baye eKanana,iQM -Zakuvakala komkhulu iindaba zokuba uJosefu ufikelwe ngabantakwabo, ukumkani namaphakathi bavuya.jPO -Esalila njalo wabagona abantakwabo, wabancamisa. Baqala ukuncokola naye ke abantakwabo emva koko.KO -Wawola uBhenjamin umntakwabo, walila, noBhenjamin walila emgonile. N - Ze nimxelele ubawo ngamagunya endinawo apha eJiputa, nimbalisele ngayo yonke into eniyibonileyo. Nikhawuleze ke, nize naye apha.”fMG - Uqhube wathi uJosefu: “Niyaqonda ke nonke ngoku ukuba ndinguJosefu, nditsho nawe Bhenjamin.L! - Ndombonelela elapho, kuba kusasele eminye iminyaka emihlanu yendlala, yaye andifuni afe yindlala, yena nendlu yakhe, nento yonke anayo.”K) - Angema kulaa mmandla waseGoshen, apho aya kuba kufuphi nam. Makeze nabantwana bakhe, abazukulwana, iigusha, iibhokhwe, iinkomo, konke okwakhe.J# - “Ngoku ke khawulezani niye kubawo, nithi ndithi, mna Josefu unyana wakhe, uThixo undenze umlawuli weJiputa iphela. Makakhawuleze eze kum. I -Ayinini ke ngoko abandizisa apha, nguThixo. Nguye ondenze umphathiswa kakumkani ophethe lonke eli lizwe nolawula iJiputa iphela.H -NguThixo owathi mandize ngaphambi kwenu apha, ukuze nisinde ngale ndlela imangalisayo, kusinde nenzala yenu ngangokuba ingako.^G7 -Lo isengowesibini unyaka wendlala; kuseza eminye emihlanu, kungàlinywa, kungàvunwa.F -Sanukukhathazeka okanye nizohlwaye ngenxa yokuba nandithengisa apha. NguThixo owathi mandinandulele, ukuze kusinde abantu.jEO -Uthe uYosefu: “Sondelani.” Basondela, wathi: “Ndingumntakwenu uJosefu enamthengisa eJiputa.D# -Wenjenje uJosefu ukuthetha nabantakwabo: “NdinguJosefu. Nithi ubawo usaphila?” Bakukuva oko abantakwabo bothuka, ababi nako nokuthetha.^C7 -Watsho ngesikhalo esaviwa ngamaJiputa, lwaza olo mingi-mingi lwaya kutsho nakomkhulu.B -UJosefu akabanga saba nako ukuzibamba. Wathi izicaka zakhe maziphume. Kwasala yena nabantakwabo. Wabaxelela ukuba ungubani na.nAW ,"Ndingathini ukubuyela ekhaya ngaphandle kwale ntwana? Andinako ukukubukela ukudandatheka kukabawo.”@ ,!Ke, mhlekazi, ndim oza kuhlala apha abe libanjwa endaweni yale ntwana. Yiyeke yona ibuyele ekhaya kunye nabakhuluwa bayo.?% , Ngaphezu koko ndafunga kubawo ndathi kungafa mna kunokuba kwenzeke into kule ntwana. Ndathi, ukuba andibuyanga nayo, ityala aze alibeke kum.> ,Y=- ,“Ke ngoko, mhlekazi,” utshilo uJuda, “ukuba ndingabuyela ekhaya ingekho le ntwana, ubawo angafa zisuka nje xa aphawula ukuba ayikho. Akasenako ukwahlukana nale nkwenkwe. Selaluphele kangangokuba angafa.a<= ,Xa ke nifuna ukuhamba naye nalo, aze angabuyi, ingandixhela loo nto ngoku sendimdala.’b;? ,Omnye unyana akasekho; kunokuba waqwengwa zizilwanyana, kuba akazange abonwe oko wemkayo.X:+ ,Wathi ubawo: ‘Niyazi ukuba umkam uRakeli wandizalela oonyana ababini kuphela.9{ ,Samxelela sathi asinakuza apha, singenakwamkelwa, singezanga nayo le ntwana. Besingeza apha kuphela xa ngaba siza nayo.H8 ,Ubawo ubuye wasithuma ukuba siphinde size kufuna into etyiwayo.?7{ ,“Sathi sakufika kubawo samxelela konke owakuthethayo.Q6 ,Wathi ke wena thina zicaka zakho ze singezi apha singahambi nale ntwana.75k ,Sathi thina ayinako ukwahlukana noyise; angafa.H4 ,Wathi ke, mhlekazi, ze size nayo le ntwana khon' ukuze uyibone.\33 ,Sathi ubawo usadla amazimba, phofu selaluphele. Satsho nokuthi sinaye nomninawa ovele selemdala ubawo. Umkhuluwa wale ntwana akasekho; yiyo yodwa ke ngoko esaphilayo kubantwana bakanina. Uyise uyithanda kakhulu.h2K ,Wasibuza, mhlekazi, ukuba ngaba ubawo usaphila na, nokuba ngaba sinaye na umntakwethu ongomnye.y1m ,UJuda wasondela kuJosefu, wafika wathi: “Ngxe, mhlekazi! Ndivumele ndithethe, nakuba ungangokumkani ngokwakhe.07 ,Uthe uJosefu: “Unongekhe; andiyivumi loo nto! Kuza kubanjwa lo ifunyenwe kuye indebe yam qha. Bonke abanye bangagoduka ngoxolo, babuyele kuyise.”b/? ,UJuda uthe: “Singathini kuwe, mhlekazi, ukukubonisa ukuba asazani nale nto? Singathini ukuzihlamba? NguThixo olaziyo ityala lethu. Thina sonke ngoku singamabanjwa, asinguye kuphela lo ifunyenwe kuye indebe yakho.”.{ ,wathi kubo uJosefu: “Niyenzeleni le nto? Beningazi kakade ukuba umntu okwesi sikhundla ndikuso uyakwazi ukuvumisa?”Y-- ,Ukufika kwabo ooJuda nabantakwabo, bafika esesekhaya uJosefu. Bafika bakhahlela,, , Baba lusizi kakhulu abantakwabo, batsho bakrazula nezambatho zabo, bayilayisha kwakhona imithwalo yabo, babuyela edolophini.+ , Sakhangelisisa isicaka sikaJosefu, siqala komkhlu sada saya kutsho koyena mncinane. Loo ndebe yafunyanwa engxoweni kaBhenjamin.Q* , Bazithule kwangoko iingxowa zabo, bazibeka phantsi, elowo wavula eyakhe.) , Sithe isicaka: “Ewe, kulungile, kodwa ngulo ifunyenwe kuye qha oya kubanjwa abe likhoboka; bonke abanye bangakhululeka.”\(3 , Ukuba kukho onayo apha kuthi makabulawe, baze abanye babanjwe babe ngamakhoboka.”'3 ,Uyazi nawe ukuba nemali esayifumana ezingxoweni zethu ekhaya siyibuyisele kwakuwe. Singathini ke ngoku ukûba isiliva okanye igolide yenkosi yakho?n&W ,Bathe bona: “Ungathini, mhlekazi, ukuthetha ngolu hlobo? Asikhange siyenze into enjalo konke-konke.7%k ,Siwathethile ke la mazwi isicaka sakufika kubo.$ ,Niyibele ntoni indebe yesiliva yenkosi yam? Yile kanye isela ngayo, ikwayile ivumisa ngayo. Ilihlazo le nto niyenzileyo.’ ”#% ,Kwathi besekude kufuphi nedolophu, wathi uJosefu kwisicaka sakhe: “Khawuleza usukele laa madoda, uthi: ‘Kutheni nibuyisa ubuhle ngobubi?a"= ,Kwangentseni wabakhulula abantakwabo, bangena endleleni egodukayo, beqhuba iidonki zabo.{!q ,ufake nendebe yam yesiliva ngaphezulu engxoweni yomninawa wabo, kwakunye nemali yengqolowa.” Senjenjalo isicaka.  + ,UJosefu wathi kwisicaka esiyintloko emzini wakhe: “Zalisa ezi ngxowa zala madoda zithi ntli, uze ufake nemali yomntu ngamnye engxoweni yakhe,"? +"Babesitya ukutya okuvela etafileni kaJosefu. UBhenjamin yena waphiwa kakhulu kunabanye, ephindwe kahlanu. Batya ke, basela kunye noJosefu, bada bamnandi.'I +!Oonyana bakaYakobi babehleli kwitafile ejongene nekaJosefu, bebekwe ngokuzana kwabo. Bathe bakuyibona indlela ababekwe ngayo etafileni, bajongana bethe manga.#A + Wayetyela etafileni yakhe yedwa, bona abantakwabo bekweyabo bodwa. NamaJiputa awayelapho ayesitya odwa, kuba kwakungekho sikweni ukutya kunye namaHebhere.G +Akuba ebuhlambile ubuso, ubuyile, wazibamba, wathi makuphakwe.7 +UJosefu, esikwa yimfesane kukubona umninawa wakhe, ukhawuleze waphuma, waya kungena egumbini lakhe, kuba wayeseleza kulila. Wafika apho wakhe wagixa.# +UJosefu uthe akubona uBhenjamin umninawa wakhe: “Ngulo mninawa wenu ke lo benithetha ngaye? Lwanga ufefe lukaThixo lunganawe, mfo wam.”jO +Bathi bona: “Mhlekazi, ubawo isicaka sakho, usaphila.” Batsho baguqa bezithoba phambi kwakhe.gI +Wababuza impilo, waza wathi: “Linjani na ixhego uyihlo enanindixelele ngaye? Usaphila na?”F +Akufika basa kuye izipho, bakhahlela, bawa ngobuso emhlabeni. +Balungiselela ukunika uJosefu izipho ukufika kwakhe ngexesha lesidlo sasemini, kuba babesebexelelwe ukuba uza kutya kunye nabo.ue +Sabangenisa endlwini kaJosefu isicaka. Sabanika amanzi, bahlamba iinyawo. Sapha needonki zabo into etyiwayo. K~~/}|{i{^zzDyyCxxowwMwvVuu0tvssErqq ppomnn>m=lMkj-iiChggff eddJcc;ba```0_Q^^m^]U\\B[`ZZ~Z&Y/Y$XXWW9VhUTSS;RR^QQ3PP6OObNN1MMLLKKqJJFIHHH/GG5F`EEDDqCCdBB>Z>==<<[;;::L99 88X777 6U55i444 3\22'10=/..."--a-++**k))"(:''&&%%N$$#b""!/ #} }t >%c"WTMD W ^  2*z\ m  UMosis wathi: “Kuza kuhamba abadala nabanci, oonyana neentombi, iigusha neenkomo. Kaloku kufuneka senzele uNdikhoyo itheko.”"l? Babizwa ke ooMosis noAron, babuyela kukumkani, waza wathi kubo: “Hambani niye kukhonza uNdikhoyo uThixo wenu. Kodwa ke ngoobani kanye abaza kuhamba?”\k3 Amaphakathi kakumkani abhekisa kuye athi: “Yaz'ba kode kube nini na lo mfo elukhwembe-khwembe kuthi? Nceda, khulula aba bantu baye kukhonza uNdikhoyo uThixo wabo. Ngaba awukaqondi ukuba iJiputa itshabalele?”sja Ziya kunyakazela ezindlwini zakho, kwezamaphakathi, nakuzo zonke izindlu zamaJiputa. Lowo iya kuba ngumbono ongazange walanywa ngooyihlo ngokunjalo nooyihlo-mkhulu ezimbalini zeli lizwe.’ ” Akuba etshilo waphuma, wemka kwakumkani.%iE Ziya kuba yinyambalala eya kuwugquma tu umhlaba wakho xa uwonke. Yonke into esinde kwesiya sichotho ziya kuyinqunqutha iphele tu! Nditsho nomthi lo wembala.Fh Ukuba uyala, ngomso ndiza kuthumela iinkumbi emhlabeni wakho.4gc UMosis noAron ke baya kwakumkani, bathi kuye: “UNdikhoyo uThixo wamaHebhere uthi: ‘Koda kube nini ungavumi ukuzithoba kum? Khawubakhulule abantu bam, baye kundikhonza.sfa nokuze nibe nako ukubalisela abantwana nabazukulwana benu. Niya kubanika ingcombolo yendlela endabonisa ngayo ubungangamsha bam kumaJiputa, nangemiqondiso endiyenzileyo phakathi kwawo, khon' ukuze nani niqonde ukuba ndinguNdikhoyo.”,e U *UNdikhoyo wathetha noMosis wathi: “Yiya kwakumkani. Kaloku yena namaphakathi akhe ndibaqaqadekisile, ukuze ndifumane ithuba lokwenza le miqondiso phakathi kwabo,Td# #Ewe, wankaniza wala ukuwakhulula amaSirayeli ngokomlomo kaNdikhoyo kuMosis.-cU "Uthe ke ukumkani akubona ukuba sithothile isiphango nemvula inqamkile, waphindela ukona oku; kuba waphinda waqaqadeka, wankaniza, yena ngokunjalo namaphakathi akhe.b% !Akumka ke uMosis kwakumkani, ephumile nasesixekweni, waphakamela kuNdikhoyo ngomthandazo. Ngoko nangoko sathotha isiphango, yapheza nemvula.Ha  Kanti ke ingqolowa nehabile zange zonakale, kuba zazisephantsi.z`o Umqhaphu nerhasi zavuthuluka zatshabalala. Kaloku irhasi yona kwakuxa ihlanzayo; umqhaphu ke wona kuxa udubulayo.[_1 Kambe ke wena namaphakathi akho ndiyanibona ukuba anikamqondi uNdikhoyo uThixo.”[^1 Waphendula uMosis wathi: “Nje ukuba ndiphume apha esixekweni, ndiya kuzolulela kuNdikhoyo izandla zam, sitsho sithothe isiphango, sinqamke isichotho, khon' ukuze uqonde ukuba lelikaNdikhoyo ihlabathi liphela. ] Khawuncede umbongoze uNdikhoyo. Kwanele ngoku – ezi ndudumo nemibane zisongamele! Ndiza kunikhulula ndingaphozisanga maseko!”*\O Ukumkani ke wathumela buphuthu-phuthu, wathi makubizwe uMosis noAron, waza wathi kubo: “Ngoku ndiyavuma, ndonile mna nabantu bam; uNdikhoyo yena akaphazamanga.H[  Kanti ke eGoshen, umhlaba wamaSirayeli, zange sifike isichotho.wZi Eso sichotho sageqa konke okwakuphandle, abantu, izilwanyana, izityalo, kunye nemithi, kulo lonke elaseJiputa.pY[ Wasithulula isichotho, yalenyeza imibane, zatsho ngenzwinini eyayingazange yabonwa ezimbalini zeJiputa.X UMosis ke wayiphakamisa induku yakhe, waza uNdikhoyo wayivulela imibane, iindudumo, nesichotho, zatsho kwakubi kwelaseJiputa.=Wu UNdikhoyo wathi kuMosis: “Phakamisela isandla sakho esibhakabhakeni, ukuze kuwe isichotho kulo lonke elaseJiputa, sibethe abantu, izilwanyana, nako konke okuntshula emhlabeni.”uVe Kambe ke lawo angazange alikhathalele ilizwi likaNdikhoyo awayeka emadlelweni amakhoboka kunye nemfuyo yawo. U  Ke kaloku loo maphakathi kakumkani ayenevuso ngenxa yomlomo kaNdikhoyo, athumela amakhoboka, yaqokelelwa imfuyo yawo, yavalelwa.5Te Ngoko ke thumela iye kuqokelelwa yonke imfuyo yakho, ivalelwe, khon' ukuze isinde. Kaloku ukufika kwaso yonke into ephandle, umntu kwanesilwanyana, iya kutshabalala.’ ”|Ss uyabona ke, ngomso ngeli xesha ndiya kuthumela isitshu sesichoto esingazanga sabonwa nanini na ezimbalini zeJiputa.DR Njengokuba usazingca nje, ungavumi ukubakhulula abantu bam,Q} Kodwa ke ndisaniyekile, kuba ndifuna ukunibonisa ubungangamsha bam, luze luthi nodumo lwam lunwenwe ehlabathini liphela.gPI Ukuba bendithanda ngesendisolule isandla sam, ndanitshayela ngesibetho, nanyamalala emhlabeni.O% Kwesi sihlandlo ndiya kukuhlabanisela ngezibetho, wena namaphakathi nabantu bakho, nitsho niqonde ukuba ehlabathini liphela akakho onjengam.5Ne *UNdikhoyo waphinda wathetha noMosis wathi: “Vuka kusasa ngomso, uye kukumkani, umxelele ukuba uNdikhoyo uThixo wamaHebhere uthi: ‘Khulula abantu bam, baye kundikhonza.M Kambe ke uNdikhoyo, njengoko wayetshilo kwangaphambili, wamenza waneenkani ukumkani, akavuma ukuphulaphula ooMosis noAron.yLm Ngenxa yamathumba abo abemilingo bona abazange babe nako ukumelana noMosis. Kaloku onke amaJiputa ayenamathumba.GK  Baluthatha ke uthuthu eziko, baya kwakumkani, waza uMosis waluphosa phezulu ekho nokumkani. Lwaphephetheka ke, lwaza lwadala amathumba asuka abhidla aba zizilonda ebantwini nasezilwanyaneni.&JG Luya kuphephetheka njengothuli kulo lonke elaseJiputa. Luya kudala amathumba aya kubhidla abe zizilonda ebantwini nasezilwanyaneni kulo lonke elaseJiputa.”I! *UNdikhoyo wabiza uMosis noAron, wathi kubo: “Yikhani uthuthu ngezandla, nize niye kwakumkani, uMosis aluphose phezulu ukumkani ebukele.>Hw Ukumkani wathuma amadoda aye kukhangela ukuba kube njani na kwimfuyo yamaSirayeli, waza waxelelwa ukuba akufanga nale inye. Naxa kunjalo wankaniza, akavuma ukuwakhulula amaSirayeli. G  Ngengomso ke uNdikhoyo wenza njengoko wayethethile. Yonke imfuyo yamaJiputa yafa, kodwa kweyamaSirayeli zange kufe nob' ibe nye.-FW Le nto ke iya kwenzeka ngomso.’ ”YE- Uya kuyikhetha imfuyo yamaSirayeli kweyamaJiputa. EyamaSirayeli imfuyo soze ife.D uNdikhoyo uya kukohlwaya ngokuthumela isibetho esoyikekayo kwimfuyo yakho: amahashe, iidonki, iinkamela, iinkomo, iigusha, neebhokhwe.!C? Ukuba uyala ukubakhulula,2B a *UNdikhoyo wabhekisa kuMosis wathi: “Yiya kukumkani waseJiputa, uthi kuye: ‘UNdikhoyo uThixo wamaHebhere uthethe wenjenje: “Khulula abantu bam, baye kundikhonza.”^A7 Nakwesi isihlandlo ukumkani waphinda waqaqadeka, wankaniza, akawakhulula amaSirayeli.e@Ewaza wazisusa iimpukane ezo kukumkani, kumaphakathi, nasebantwini bakhe, akwasala nale inye.>?yEphumile ke uMosis kwakumkani, watarhuzisa kuNdikhoyo,>5UMosis wathi: “Ndakuba ndimkile ke ndiya kumbongoza uNdikhoyo. Wona ke amabubu eempukane aya kumka aphele ngomso, angabi sakuhlupha wena namaphakathi akho, ngokunjalo nabantu bakho. Kambe ke, wena kumkani, ungaphindi usiqhathe ubalele abantu ukuya kubingelela kuNdikhoyo.”#=AUkumkani waqhuba wathi: “Ndiyanikhulula nihambe niye kubingelela kuNdikhoyo uThixo wenu entlango, kodwa ke ze ningayi kude kakhulu. Ndithandazele ke!”< Kufuneka sithathe uhambo lweentsuku ezintathu, siye entlango, simenzele khona idini uNdikhoyo uThixo wethu ngokomlomo wakhe.”k;QUMosis waphendula wathi: “Ayinakulunga loo nto. Kaloku isilwanyana esiza kwenza ngaso idini likaNdikhoyo uThixo wethu, silisikizi kumaJiputa. Ngoko ke singathi, siyenzile loo nto phambi kwamaJiputa, asixulube ngamatye, sife.:}Ukumkani wababiza ooMosis noAron, wathi kubo: “Hambani niye kubingelela kuThixo wenu, kodwa ningaphumi kweli lizwe.”"9?Ngenene ke uNdikhoyo wathumela amabubu eempukane komkhulu nakwimizi yamaphakathi. Lonke elaseJiputa laba semngciphekweni wentshabalalo ngenxa yeempukane.8Ndiya kubakhetha abantu bam kubantu bakho ngokubakhusela. Loo mqondiso ke úya kuzibonela ngokwakho kusasa kusile.” ’ ”7yKodwa ke eGoshen, apho kukho abantu bam, aziyi kubakho, khon' ukuze uqonde ukuba mna Ndikhoyo ndikho apha kweli lizwe.T6#okanye xa ungayenzi loo nto, ndiya kukuthumela ngamabubu eempukane, zikuhlasele wena namaphakathi akho, nabantu bakho. Ziya kuzalisa ezindlwini zakho, nakwezabantu bakho, nakuwo wonke umhlaba waseJiputa.85kWaphinda *uNdikhoyo wathi kuMosis: “Vuka kusasa ngomso, uhlangabeze ukumkani xa aya emlanjeni, uthethe naye uthi: ‘UNdikhoyo uthi: “Khulula abantu bam, baye kundikhonza;41Ke wona amaqili angqina athi kukumkani: “Ngumnwe kaThixo lo.” Kambe ke, njengoko uNdikhoyo wayetshilo, yena ukumkani wankaniza, akaphulaphula.*3OAthe ke amaqili aseJiputa, akuzama ukwenza kwaloo nto, suka azavela iimbuzane. Kambe ke zaphithizela iimbuzane kulo lonke, zahlasela umntu kwakunye nesilwanyana.42cUAron ke waphakamisa induku yakhe, wabetha ngayo emhlabeni, kwaza kwavela iimbuzane, zabahlasela abantu kunye nezilwanyana. Kulo lonke elaseJiputa kwaphithizela iimbuzane.1*UNdikhoyo wathi kuMosis: “Yitsho kuAron avuse uthuli ngenduku yakhe, ukuze kuvele iimbuzane kulo lonke elaseJiputa.”0!Njengoko wayetshilo uNdikhoyo, ukumkani uthe akubona ukuba kukho isiqabu, waqal' emva ukuqaqadeka, akavuma ukubaphulaphula ooMosis noAron.6/iAqokelelwa ke, aba ziinqumba; yeka ke iphunga!p.[ Naye uNdikhoyo wenza ngokwesicelo sikaMosis; aza ke amasele afa ezindlwini, ezinkundleni, nasemasimini.{-q UMosis noAron bamshiya ke ukumkani. UMosis wambongoza uNdikhoyo ngokubhekisele kumasele awayenyakazela kwakumkani.v,g Amasele aya kumka kuwe nasezindlwini zakho, kumaphakathi nakubantu bakho, asale emlanjeni iNayile kuphela.”.+W Ukumkani ke waphendula wathi: “Makaphele ngomso.” Wathi ke uMosis: “Kuya kuba njengokuba uthetha, khon' ukuze uqonde ukuba akakho onjengoNdikhoyo uThixo wethu.d*C UMosis waphendula wathi: “Loo nto ndingayenza ngovuyo, nto nje wena misa ixesha ofuna ndikuthandazele ngalo wena namaphakathi akho nabo bonke abantu bakho, ukuze nahlukane namasele, asale emlanjeni iNayile kuphela.”>)wKe ukumkani wabiza uMosis noAron, wathi kubo: “Khanimbongoze uNdikhoyo awasuse la masele kum nakubantu bam, ukuze mna ndibakhulule abantu bakowenu, baye kubingelela kuNdikhoyo.”(Ngemilingo yawo amaqili aseJiputa âkwazi nawo ukuyenza loo nto yayisenziwa nguAron, aza anyakazela amasele kwelaseJiputa.s'aNgenene ke uAron wawalekuza amanzi aseJiputa ngenduku yakhe, kwaza kwavela amasele, anyakazela kulo lonke.N&UNdikhoyo wayalela uMosis wathi makathi kuAron: “Yolula isandla sakho, uwalekuze ngenduku leyo amanzi emilambo, aweentlambo, nawamaqula, khon' ukuze kunyakazele amasele kulo lonke elaseJiputa.”G% aya kuxhumela kuwe, kubantu bakho, nakumaphakathi akho.’ ”$ Umlambo iNayile uya kuphuphuma ngamasele; oda aye kufika nakwakho. Aya kutaka-taka endlwini yakho yokulala, emandlalweni, ezindlwini zamaphakathi, nasezindlwini zabo bonke abantu bakho. Amasele aya kugxalathelana kumaziko okubhaka, nakwizitya zokuxovela;V#'Ukuba uyala ukubakhulula, ilizwe lakho ndiya kulihlasela ngesibetho samasele.w" k*UNdikhoyo wathetha noMosis, wathi: “Yiya kukumkani, uthi ndithi kuye: ‘Khulula abantu bam baye kundinqula.D!Kwadlula iintsuku ezisixhenxe emveni kwesibetho saseNayile._ 9AmaJiputa wona azigrumbela amanzi apho kufuphi nomlambo, kuba la omlambo ayengaseleki.`;Ndaweni yaloo nto wasuka wee khwitshi wangena ebhotwe, akayikhathalela le nto ihlileyo.<sNgemilingo yawo amaqili aseJiputa nawo ayenza loo nto yayisenziwa ngooMosis. Ngenxa yoko ukumkani waqaqadeka, akavuma ukubaphulaphula ooMosis noAron njengoko wayetshilo uNdikhoyo.Zafa ke iintlanzi apho emlanjeni, aza amanzi awo anuka kangangokuba amaJiputa angabi nako ukuwasela; yaba ligazi nje konke kwelaseJiputa.T#UMosis noAron benza njengoko babeyalelwe nguNdikhoyo. UAron wayiphakamisa induku yakhe ekho ukumkani namaphakathi akhe, wawabetha amanzi omlambo iNayile, aza ke onke amanzi omlambo lowo ajika aba ligazi.UNdikhoyo wayalela uMosis ukuba athi kuAron: “Thatha induku yakho, uwalekuze ngayo amanzi aseJiputa, emilanjeni, ezintlanjeni, emachibini, nasemaquleni, atsho ajike abe ligazi. Koba ligazi ke kulo lonke elaseJiputa; nditsho nasezityeni zomthi nakwezamatye.”cAIintlanzi ziya kufa, umlambo utsho unuke, amaJiputa atsho awacekise amanzi eNayile.’ ”KNgoku ke uNdikhoyo uthi: “Nantsi ke into eza kukwenza ukuba uqonde ukuba mna ndinguNdikhoyo” – la manzi omlambo iNayile ndiza kuwabetha ngale nduku isesandleni sam, atsho ajike abe ligazi.-UThethani naye nenjenje: ‘UNdikhoyo uThixo wamaHebhere wandithuma esithi: “Khulula abantu bam, baye kundinqula entlango!” Kambe ke awukayenzi loo nto unangoku.Ngoko ke, phumani kusasa xa aya emlanjeni, niyokumlindela elunxwemeni lomlambo, niphethe laa nduku yayijike yaba yinyoka.dCKe kaloku *uNdikhoyo wathi kuMosis: “Ukumkani uneenkani; akavumi ukubakhulula abantu bam.lS Kodwa ke ukumkani wenza njengoko wayetshilo uNdikhoyo, intliziyo yakhe yaqaqadeka, akabaphulaphula.lS Ewe, baziphosa phantsi, yayileyo yajika yaba yinyoka; koko ke yona eka-Aron yasuka yaziginya zonke.zo Kuthe ke kwakuba nje, ukumkani wabiza oosiyazi namaqili elaseJiputa, nabo bazijika ezabo iinduku ngemilingo yabo.2_ Bahamba ke uMosis noAron, baya kukumkani, benza njengoko babeyalelwe nguNdikhoyo. UAron wayiphosa phambi kokumkani namaphakathi akhe induku yakhe, yaza yajika yayinyoka. “Xa ukumkani esithi: ‘Ndibonise ummangaliso,’ uze uthi kuAron: ‘Phosa induku yakho phambi kokumkani.’ Yojika ke ibe yinyoka.”2a*UNdikhoyo wabayala ooMosis noAron, wathi:yUkuthetha kwabo nokumkani waseJiputa uMosis wayenamashumi asibhozo eminyaka, ke yena uAron emashumi asibhozo nantathu.PKe uMosis noAron bênza kanye ngendlela ababeyalelwe ngayo nguNdikhoyo.r _Igunya endiya kuwakhupha ngalo amaSirayeli eJiputa liya kubetha aqonde amaJiputa ukuba ndinguNdikhoyo.” yNgoko ke ndiya kuba ngqongqo kwelaseJiputa, ndilohlwaye. Ke bona abantu bam amaSirayeli ndiya kubakhupha ngendlu yabo.& GKambe ke ndiya kumqaqadekisa ukumkani, angavumi ukuwakhulula amaSirayeli noba sendiyiphinda-phinda kangakanani na imiqondiso nemimangaliso yam kwelaseJiputa.  UAron uze umxelele konke endikuyalela kona, ke yena uya kubhekisa kukumkani, atsho akhulule amaSirayeli aphume emhlabeni wakhe.(  M*UNdikhoyo wathetha noMosis, wathi: “Uyabona ke, wena ndiza kukwenza ube ngathi unguThixo kukumkani waseJiputa, yena umkhuluwa wakho abe *ngumshumayeli wakho.mUKambe ke uMosis wathi: “Uyandazi ukuba andilociko lokuthetha; angandiphulaphula njani ukumkani?”dCwathi kuye: “NdinguNdikhoyo; ukumkani waseJiputa mxelele yonke into endiyithetha kuwe.”?{Mhlenikwezeni uNdikhoyo wathetha noMosis kwelaseJiputa,fGNgabo abâthetha nokumkani waseJiputa ngokukhululwa kwamaSirayli eJiputa, lo Mosis nalo Aron.wiNgulaa Aron ke lo wathi benoMosis bathunywa nguNdikhoyo wathi: “Hambani niyokukhupha amaSirayeli eJiputa.”}uUElazare unyana ka-Aron wathatha enye yeentombi zikaPutiyeli eyazala uFineyasi. Ezi ke ziintloko zezindlu zakwaLevi.W)Oonyana bakaKora nguAsire, noElikana, noAbhiyasafu. Ezo ke zizindlu zakwaKora.p[UAron wathatha uElishebha intombi ka-Aminadabhi, udade boNashon, owazala uNadabhi, noAbhihu, noElazare.>yOonyana bakaUziyeli nguMishayeli, noElifazan, noSitri.5gOonyana bakaIzare nguKora, noNifege, noZikri.~UAmram wathatha udade boyise uJokobhedi, owamzalela uAron noMosis. UAmram wahlala iminyaka elikhulu elinamashumi amathathu anesixhenxe.X}+Oonyana bakaMerari nguMalin Mushi. Ezi ke zizindlu zakwaLevi ngokokuzana kwazo.|Oonyana bakaKohati nguAmram, noIzare, noHebron, noUziyeli. Ke yena uKohati wahlala iminyaka elikhulu elinamashumi amathathu anantathu.J{Naba oonyana bakaGershon ngokwezindlu zabo: nguLibheni noShimeyi.zOonyana bakaLevi ngokuzana kwabo nguGershon, noKohati, noMerari. ULevi ke wahlala iminyaka elikhulu elinamashumi amathathu anesixhenxe.yOonyana bakaSimon nguJemuweli, noJamin, no-Ohadi, noJakin, noZoware, kunye noShawule unyana womKananakazi. Ezi ke zizindlu zakwaSimon. xNazi iintloko zezindlu. Oonyana bakaRubhen amazibulo kaSirayeli, nguHanoki, noPalu, noHezeron, noKarmi. Ezo ke zizindlu zakwaRubhen.w! Naxa kunjalo uNdikhoyo wathetha nabo ooMosis noAron, wabathumela kumaSirayeli nakukumkani, esithi amaSirayeli makakhutshwe aphume eJiputa.v# UMosis waphendula wathi: “Njengokuba engandiphulaphuli nje amaSirayeli, uya kundiphulaphula njani ke ukumkani? Ibe ke andililo naciko.”ru_ “Hamba uye kukumkani waseJiputa, uthi ndithi kuye makawakhulule amaSirayeli, aphume emhlabeni wakhe.”#tC Wathi ke uNdikhoyo kuMosis:s} La mazwi uMosis wawaxela kumaSirayeli, kodwa ngenxa yokudakumba nangenxa yenkohlakalo yasebukhobokeni akamphulaphulanga.'rINdiya kunikhokela, ndinise kwilizwe endafungayo ukuba ndolinika uAbraham, uIsake, noYakobi. Ndiya kunipha lona, libe lelenu; kaloku mna ndinguNdikhoyo.’ ”q%Ndiya kunenza abantu bam, mna ndibe nguThixo wenu. Nani ke niya kuqonda ukuba mna Ndikhoyo ndinguThixo wenu onikhulule ebukhobokeni eJiputa.QpNgoko ke yithi kumaSirayeli: ‘NdinguNdikhoyo, ndaye ke ndiza kunikhupha kwingcinezelo yamaJiputa, ndinikhulule kwiimbophelelo zawo. Ndiya kunihlangula ngesandla esigadalala nangezigwebo ezingqongqo.zooNgoku ke ndisivile isingqala samaSirayeli ngenxa yokukhotyozwa ngamaJiputa, ndaye ke ndiwukhumbule loo mnqophiso.znoNgaphezu koko ndênza umnqophiso nabo, ndathi ndobanika ilizwe laseKanana, apho boma khona baxhwarhe okwabahambi.mNdabonakala kuAbraham nakuIsake nakuYakobi njengoThixo uSomandla, kodwa ke andizange ndizazise kubo ngegama lam uNdikhoyo.:lqUThixo wathetha noMosis wathi: “*NdinguNdikhoyo.Xk -Wathi ke uNdikhoyo kuMosis: “Uza kuyibona ke ngoku into endiza kuyenza kukumkani waseJiputa. Ngamandla am ndomnyanzela abakhulule aba bantu; enyanisweni ndiza kumenza abagxothe ngokwakhe emhlabeni wakhe.”tjcKuba ke oko ndaya kuthetha nokumkani ngenxa yakho, wabaphatha gadalala, ibe ke nawe awubahlanguli konke.”i'UMosis ke waya kukhala *kuNdikhoyo, wathi: “Awu, Mhlekazi, ngani ukuba aba bantu ubazisele ishwangusha elinje? Wawundithumela ntoni kakade? h“Wanga uNdikhoyo wayibona le nto wanigweba, kuba nisigqwalisile kukumkani neenduna zakhe; ngoku bafumene isizathu sokusibulala.”y Kambe ke uMosis waphendula uNdikhoyo wathi: “Hayi, Mhlekazi, kaloku andizange ndibe liciko ekuthetheni; ibe ke nangoku okoko wathethayo nam, andikwazi ukuthetha; ndilithintitha.”/=Y Xa ke benganeliseki yile miqondiso mibini, bengafuni nokukuphulaphula, uze ukhe amanzi emlanjeni iNayile, uwagalele emhlabeni; uya kubona ke aya kujika abe ligazi.”t<cWaqhuba wathi uNdikhoyo kuye: “Ukuba abakholwanga ngumqondiso wokuqala, noko baya kwanela ngulo wesibini.;#Waza wathi uNdikhoyo kuye: “Phinda usiqhusheke.” Akuba ephindile, wabuya wasikhupha, sabuya siphilile sifana nenxalenye yomzimba wakhe.1:]Waphinda wathetha naye uNdikhoyo wathi: “Qhusheka isandla sakho ngaphantsi kwesambatho sakho.” Wasifaka ke, wabuya wasikhupha, suka saphuma simhlophe qhwa liqhenqa.29_Ke uNdikhoyo wathi: “Uya kwenjenjalo ke ukuze amaSirayeli aqonde ukuba ubonene noNdikhoyo uThixo wookhokho bawo: uThixo ka-Abraham, uThixo kaIsake, uThixo kaYakobi.”h8KuNdikhoyo wathi: “Yibambe ngomsila.” Ngenene ke wayibamba, yaza yajika yayintonga kwakhona.z7oWaza ke uNdikhoyo wathi: “Yiphose phantsi.” Eyiphosile ke uMosis, yajika yaba yinyoka. UMosis wee jaju phaya,p6[UNdikhoyo wabuza wathi: “Yintoni na le isesandleni sakho?” UMosis waphendula wathi: “Yintonga.”5 1UMosis waphendula wathi: “Ndiya kuthini ke ukuba abakholwa yile nto ndiyithethayo? Xa besithi: ‘Hayi, *uNdikhoyo khange abonakale kuwe.’ ”4'Kaloku wonke umfazi uya kucela kummelwane nakundwendwe olusendlwini yakhe, bamnike izinto zexabiso zesiliva negolide kwakunye nempahla yokunxiba. Ezo zinto ke ziya kuthwalwa ngoonyana neentombi zamaSirayeli. Ngalinye ke amaSirayeli aya kuyiphanga impahla yamaJiputa.”x3k“Ngaphezu koko ke amaSirayeli ndiya kuwenza axatyiswe ngamaJiputa, khon' ukuze ningahambi ningaphathanga nto.z2oNgoko ke mna ndiya kuwaqwakanisa amaJiputa, ndenze imimangaliso eya kuwarhwaqelisa; emva koko ke uya kunikhulula.j1OKambe ke ndiyazi ukuba ukumkani waseJiputa akayi kunivumela ngaphandle kokuba ndide ndimnyanzele.T0#“Ukuba ke utshilo kubo baya kukuphulaphula. Wena ke uya kuthatha amadoda amakhulu amaSirayeli, niye kukumkani waseJiputa, nithi kuye: ‘Sibonene noNdikhoyo uThixo wamaHebhere; ngoku ke siyakubongoza ukuba ukhe usikhulule, sithathe uhambo lweentsuku ezintathu, siye entlango, sibingelele simenzele idini uNdikhoyo Thixo wethu.’D/ngoku ke ndizimisele ukunikhulula kule mbandezelo yaseJiputa, ndinise kwilizwe lamaKanana, amaHiti, ama-Amori, amaPerezi, amaHivi, namaJebhusi; nditsho ilizwe elivuza ubisi nobusi.” ’l.SNgoko ke hamba uwaqokelele amadoda amakhulu amaSirayeli, uthi kuwo: ‘Ndimbonile uNdikhoyo, uThixo wookhokho benu, uThixo ka-Abraham, uThixo kaIsake, uThixo kaYakobi; uthe: “Ndinijongile ndayibona imeko enikuyo apha eJiputa;}-uUThixo waqhuba wathi: “Uze uthi kumaSirayeli: ‘Ndithunywa *nguNdikhoyo, uThixo wookhokho benu: uThixo ka-Abraham, uThixo kaIsake, uThixo kaYakobi.’ Kaloku eli ligama lam nanini nanini; ndaye ke ndiya kubizwa ngalo nazizizukulwana ezizayo.q,]UThixo waphendula wathi: “Ndinguye uNdikhoyo. Uze uwaxelele amaSirayeli ukuba uthunywa nguNdikhoyo.”7+i UMosis wabuza wathi: “Ukuba ndiyile ke kumaSirayeli, ndawaxelela ukuba ndithunywe kuwo nguThixo wookhokho bawo, aza wona andibuza ukuba ngubani igama lakhe, ze ndithini?”+*Q UThixo waphendula wathi: “Ndiya kuba nawe. Nanku umqondiso wokuba uthunywa ndim: mhla wabakhupha abo bantu eJiputa noza kundinqula mna Thixo apha kule ntaba.”|)s UMosis wathi kuThixo: “Kuxa ndingubani mna ukuba ndingade ndiye kukumkani ukuze ndikhuphe amaSirayeli eJiputa?”o(Y Hamba ke; ndikuthuma kukumkani waseJiputa, ukuze ubakhokele baphume eJiputa abantu bam amaSirayeli.”' Kaloku isikhalo samaSirayeli side saza kufikelela kum, ibe ke ndiyibonile nengcinezelo aphantsi kwayo esandleni samaJiputa.p&[ngoku ke ndihlile ukuze ndibahlangule esandleni samaJiputa, ndibakhulule baphume kwelo lizwe, baye kwilizwe elihle eliphangaleleyo, eliphuphuma ubisi nobusi. Elo ke lelamaKanana, amaHiti, ama-Amori, amaPerezi, amaHivi, namaJebhusi.8%kWaqhuba ke *uNdikhoyo wathi: “Ngenene ndiyibonile imbandezelo yabantu bam eJiputa. Ndisivile nesimbonono sabo ngenxa yâbo babatshutshisayo. Ewe, ndiyayiqonda intlungu yabo;"$?“Mna ndinguThixo wookhokho bakho; uThixo ka-Abraham, uThixo kaIsake, uThixo kaYakobi.” UMosis ke wabugquma ubuso bakhe, kuba esoyika ukujonga uThixo.# UThixo wathi kuye: “Sukusondela; khulula iimbadada ezo, kuba le ndawo umi kuyo yindawo eyodwa.” Wandula wathi uThixo kuye:6"g*UNdikhoyo wathi akubona ukuba uMosis uyasondela efuna ukuqonda lo mbono, wamkhwaza esetyholweni apho, wathi: “Mosis! Mosis!” Wasabela ke yena wathi: “Ewe, ndim lo.”g!IWathetha yedwa wathi: “Makhe ndisondele ndibone lo mhlola! Ngani ukuba ityholo lingatshi?”8 kApha kulapho sabonakalayo kuye isithunywa *sikaNdikhoyo etyholweni elidangazela umlilo. Uthe ke akuqwalasela uMosis wabona ukuba okunene ityholo liyavutha, kodwa alide litshe.9 oNgoku ke uMosis wayesalusa imihlambi kaJetro umbingeleli waseMidiyan, uyise womkakhe. Wayikhokela ke imihlambi leyo, wanqumla entlango, wada waya kufika eHorebhe intaba kaThixo.7kUThixo wayibona imeko yamaSirayeli, wawavelela.^7Ewe, wasiva isingqala sawo, wawukhumbula umnqophiso wakhe noAbraham noIsake noYakobi.=uEmva kwexesha elide ukumkani waseJiputa wafa. AmaSirayeli ayesancwina phantsi kwedyokhwe yobukhoboka. Isimbonono sawo, ecela ukukhululwa ebukhobokeni, sada saya kufikelela kuThixo.p[Yona ke yazala unyana, waza uMosis wamthiya igama elinguGershom, esithi: “Ndiyimbacu kwelasemzini.”^7UMosis waba selehlala apho kwambingeleli, owada wendisela intombi yakhe uZipora kuye.xkKwakhona wabuza uyise wathi: “Uphi? Kungani na ukuba ningezi naye? Yizani naye, aze afumane into etyiwayo.”Ke zona zaphendula zathi: “Kukho umJiputa osihlanguleyo kubelusi. Ude wasikhelela namanzi, waziseza iigusha zakuthi.”|sZithe ke zakufika ekhaya iintombi ezo, uyise uRuweli wabuza wathi: “Kutheni nikhawuleze kangaka nje namhlanje?”)Kusenjalo kwafika abanye abelusi, bazigxotha iintombi ezo, kodwa ke uMosis waba ngakuzo iintombi ezo, wazilungiselela zasela iigusha zakowazo. ?yAkuyiva le nto ukumkani watsho wafuna ukumbulala uMosis. Kambe ke yena uMosis wasaba, waya kuhlala kwelaseMidiyan. Ke kaloku umbingeleli waseMidiyan wayeneentombi ezisixhenxe. Ngenye imini wathi uMosis esahleli ngasequleni, zafika zize kuthutha amanzi, ziwagalela emikhumbini ezaziselela kuyo iigusha zikayise.ueKe yena wambuza wathi: “Sekungathi uyinduna nomgwebi nje, umiselwe ngubani? Ucinga ukuba ndingulaa mJiputa umbuleleyo – nam uza kundigebenga?” Akuweva la mazwi uMosis woyika, wathetha yedwa esithi: “Ithe kanti le nto iyaziwa!” Ngemini elandelayo wabona amaHebhere amabini esilwa, waza wathi kulo uvuyelela omnye: “Kutheni na nisilwa, nizalana nje?”y Akuba elaqazile waqonda ukuba akukho mntu ubukeleyo, wahlasela umJiputa lowo, wambulala, waza wamngcwaba entlabathini.' UMosis uthe akuba mdala wakhe watyelela amawabo, wawabukela esebenza nzima eqhutywa. Kwangelo xesha wabona umJiputa elimaza umwabo umHebhere.1] Akuba ekhulile umntwana lowo, unina wambuyisela kwinkosazana apho, yaza ke yona yamenza unyana wayo. Yamthiya igama elinguMosis, kuba isithi: “Ndimonyule emanzini.” ?Z~}}|b{xzzkz3yy*xiww'vutttsrrqqeppKonmm?lll\kejjciiMhhogff=edccUbaaa`I__M^^]]1\H[ZZYYXWW_VVUU5TSSSZRRQQQ,PPP7OeO!N"MMLKKK-JJ I_HRGFF/EHDDzDCCVBB+A@@@E??>==#@w*UNdikhoyo ke wathetha noMosis, wathi: “Yibhale ingcombolo yale mfazwe, khon' ukuze ingaze ilibaleke. Xelela uYoshuwa ukuba ndizimisele ukuwacim' igama ama-Amaleki kwelimiweyo.”=?w Ngale ndlela ke uYoshuwa wawaswantsulisa ama-Amaleki.{>q Wathi akudinwa uMosis, uAron noYuri bamhlalisa elityeni, bamxhaka, baphakamisa iingalo zakhe lada latshona ilanga.=+ Ngalo lonke ixesha uMosis eziphakamisile izandla zakhe, amaSirayeli ayewagxotha ama-Amaleki; kodwa athi akuzithoba izandla, oyiswe amaSirayeli.<  UYoshuwa wenza ngokomyalelo kaMosis, baphuma baya kulwa nama-Amaleki. Ke yena uMosis, enoAron noYuri, benyukela phezu kwentaba.7;i UMosis ke wayalela uYoshuwa wathi: “Khetha amadoda athile, niphume niye kulwa nama-Amaleki. Ngomso mna ndiya kuma phezu kwentaba ndiphethe laa nduku ndiyinikwe nguThixo.”>:yApha eRefidim ke ama-Amaleki eza ahlasela amaSirayeli.<9sLe ndawo ke yathiywa igama kwathiwa yiMasa neMeribha, kuba kaloku apha amaSirayeli alwa noMosis, amvavanya uNdikhoyo, esithi: “Ukho na phakathi kwethu uNdikhoyo, nokuba hayi?”88kKe mna uya kufika ndikulinde eliweni eHorebhe. Libethe iliwa elo. Kuya kumpompoza amanzi, amaSirayeli abe nokusela.” Yonke ke le nto uMosis wayenza ekunye namadoda amakhulu."7?UNdikhoyo wayalela uMosis, wathi: “Thatha amadoda amakhulu, uhambe nawo, uwashiye amaSirayeli; ungayishiyi induku yakho owabetha ngayo umlambo iNayile.r6_UMosis wazibika kuNdikhoyo, wathi: “Kodwa ndiza kubathini aba bantu? Bangasuka bandixulube ngamatye.”D5Kambe ke amaSirayeli akayekanga ukumkhalazela uMosis, kuba ayenxaniwe. Athi: “Kodwa kodwa, ungathini ukusikhupha eJiputa, ukuze uze kusichana ngonxano, thina nentsapho nemfuyo yethu?”4/AmaSirayeli asuka ke alwa noMosis, athi: “Sinxaniwe; siphe amanzi!” UMosis wathi kuwo: “Kutheni nisilwa nam nje? Nimlingelani uNdikhoyo?”63 iEkuphumeni kwintlango iSin onke amaSirayeli ahamba amabanga ngamabanga ngokuyalelwa *nguNdikhoyo, ada aya kufika eRefidim, akhe aphumla khona. Kule ndawo ke ayengekho amanzi.2$(Umlinganiselo ovunyiweyo ke waloo maxesha wawuyiefa, engangamashumi amabini eelitha. Isishumi sayo yayiyioma, engangeelitha ezimbini.)q1]#Ke kaloku yaba yiminyaka emashumi mane amaSirayeli esitya imana leyo, ada afika eKanana, apho ema khona.f0G"Ngokomyalelo kaNdikhoyo ke uAron wayithatha, wayibeka kwityesi yomnqophiso, ukuze igcinakale.0/[!UMosis wayalela uAron wathi makathathe iilitha zibe mbini zemana, azifake engqayini, azibeke *esibingelelweni phambi koNdikhoyo, ibe nokubonwa nazizizukulwana ezizayo.h.K UMosis wabaxelela umyalelo kaNdikhoyo, wathi: “UNdikhoyo uthe: ‘Thathani iilitha zibe mbini zemana, nizigcinele izizukulwana ezizayo, ukuze nazo zikubone ukutya endanondla ngako entlango ukunikhupha kwam eJiputa.’ ”-7Oku kutya ke amaSirayeli akuthiya igama athi yimana. Yona ke yayifana nembewu yekoriyanda imhlophe, emlonyeni ingathi ngamaqebengwana enziwe ngobusi.6,iNgenene ke abantu baphumla ngoMhla wokuPhumla.N+Kaloku ndaninika uMhla wokuPhumla; kungenxa yaloo nto ke ndininika ukutya kweentsuku ezimbini nje ngomhla owandulela owokuphumla. NgoMhla wokuPhumla wonke umntu makangenzi nto, angaphumi ekhaya.”Z*/UNdikhoyo wabhekisa kuMosis wathi: “Koda kube nini ningandithobeli, bantundini?g)IKambe ke nangoMhla wokuPhumla bambi abantu baphuma baya kufuna ukutya, nto nje abakufumananga.|(sOku kutya ningakuqokelela iintsuku zibe ntandathu, kodwa ke ngolwesixhenxe *nguMhla wokuPhumla; ngawo ke akukho.”'%UMosis ke wathi kubo: “Yityani namhlanje, kuba olu lusuku lokuphumla oluphawulelwe uNdikhoyo; ngalo aniyi kukufumana ukutya phandle phaya.X&+Okuseleyo ke bakugcinela ingomso ngokokutsho kukaMosis. Kona ke zange konakale.Y%-owathi yena kuzo: “UNdikhoyo usiyale wathi ngomso ngumhla owodwa wokuphumla, lusuku oluphawulelwe yena. Ngoko ke bhakani namhlanje xa nifuna, futhi nipheke kwanamhlanje, okuseleyo ke nikugcinele ingomso.”$Ngomhla wesithandathu ke ukutya bakuthatha ngokuphindwe kabini, umntu ngamnye waneelitha ezine. Ke iinkokheli le nto zayixela kuMosis#Ngazo zonke iintsasa babethatha kangangezisu zabo. Kwakusithi ke lakuba shushu ilanga kunyibilike kuphele oko kutya kwabo.z"oKambe ke abanye abamphulaphulanga bakubeka. Ngengomso ke kwasa kubolile kuneempethu, waza ke uMosis wakhathazeka.;!sUMosis wayalela ukuba kungabikho mntu ushiya mbeko.> wKodwa ke athe akukufaka emlinganisweni ukutya oko afumanisa ukuba othathe kakhulu akagqithisanga, kanti ke nothathe kancinci akalambathi. Umntu ngamnye wathatha ngokwentswelo yakhe.mUKe kaloku amaSirayeli enza ngokomyalelo lowo, abanye bathatha kakhulu, baza bambi bathatha kancinci.+Uthe umntu ngamnye kuni makathathe kangangesisu sakhe. Lowo uthathela umzi wonke wolinganisela ukuba umntu ngamnye afumane iilitha ezimbini.”!AmaSirayeli athe akuyibona le nto angayaziyo, abuzana athi: “Yintoni le?” UMosis ke wathi kuwo: “Oku kukutya enikuphiwa nguNdikhoyo.gIKuthe ke wakuvuthuluka umbethe lowo kwasala uqweqwe olungathi yiqabaka, lwawambathisa umhlaba.)M Kwathi ke ngongcwalazi kwagaleleka igquba lwezagwityi, lwathi khakhalala kuyo yonke loo ndawo ayemise kuyo amaSirayeli. Kanti ke ngengomso kwasa kulele umbethe.`; “Xelela amaSirayeli ukuba ndizivile izikhalazo zawo; ngoko ke ngokuhlwa ndiya kuwanika inyama atye, ndize ngentsasa elandelayo ndiwaphe intaphane yesonka, khon' ukuze andiqonde ukuba ndinguNdikhoyo uThixo wawo.”#C Wathi ke uNdikhoyo kuMosis:{q Esathetha nje uAron, athe amaSirayeli akukhangela ngasentlango abubona ubuqaqawuli bukaNdikhoyo bubengezela efini.ym UMosis wayalela uAron ukuba axelele amaSirayeli aphume aye kubonana noNdikhoyo njengoko ezivile izikhalazo zawo. UMosis waqhuba wathi: “UNdikhoyo uza kunipha inyama, nitye ngokuhlwa, kanti nakusasa uza kunipha isonka, nitye nihluthe, kuba uzivile izikrokro zenu enimkhalazela ngazo. Kakade ke besingoobani thina? Hayi bo! Anikrokreli thina, nikrokrela uNdikhoyo!”(Kkuba ngomso kusasa niya kukubona ukuqaqamba kobukho bukaNdikhoyo. Kaloku yena uzivile izikhalazo zenu; gxebe besingoobani ukuba ningade nisikhalazele thina?”Ngoko ke uMosis noAron bathetha nawo amaSirayeli, bathi: “Ngokuhlwanje niza kuqonda ukuba nguNdikhoyo owanikhupha eJiputa,_9Kodwa ke ngomhla wesithandathu makaqokelele azilungiselele ukutya kwemihla emibini.”!UNdikhoyo wathetha noMosis wathi: “Uyabona ke ndiza kuthoba ukutya kune njengemvula, ukuze nonke nitye. AmaSirayeli makaphume aye kuzicholela ukutya okulingene imini mihla le. Ndizimisele ukukhe ndiwavavanye ndiwaqonde ukuba azimisele na ukuwuthobela umyalelo wam.saathi kubo: “Akwaba *uNdikhoyo wayesibulalele eJiputa. Kaloku noko khona sasisitya inyama; kanti ke nokunye ukutya sasikutya side sikushiye. Kuba kucacile nisizise kule ntlango ukuze eli bandla xa lilonke nilichane ngendlala life.”MKanye ke apho kuloo ntlango amaSirayeli abakhalazela ooMosis noAron,; sKe kaloku amaSirayeli anduluka e-Elim, aza athi ngenyanga yesibini kusuku lweshumi elinesihlanu andulukayo eJiputa, agaleleka kwintlango iSin. Yona ke iphakathi kwe-Elim neSinayi.#AKamva ke bafika e-Elim, apho kwakukho imithombo elishumi elinambini, nemithi yesundu engamashumi asixhenxe. Bahlala ke bakhe baphumla kufuphi naloo manzi.i MWenjenje ukuthetha: “Ukuba nithe nandithobela ngokupheleleyo, nenza okuhle nokufanelekileyo ngokuhamba ngemimiselo yam, soze ndinohlwaye ngezibetho nezifo endaziwisela amaJiputa. Kaloku mna ndinguNdikhoyo, ugqirha wenu.”t cUMosis wakhala *kuNdikhoyo, waza ke yena wathi makakhe ihlamvu lomthi othile, alifake emanzini apho. Akuba enjenjalo ke, baphela ubukrakra emanzini, aba nokuselwa. Apha ke kulapho wabanika imimiselo yokuziphatha uNdikhoyo, wabavavanya.Y -Ke kaloku amaSirayeli amkhalazela uMosis, athi: “Uthi siza kusela ntoni ke?”- UNgelikade baya kufika kwindawo ekuthiwa yiMara. Apha ke bawafumana amanzi, koko ayekrakra engaseleki. Kungenxa yeso sizathu kwakusithiwa nguKrakrayo nje igama layo.% EUMosis ke wawakhokela amaSirayeli, balushiya uLwandle oluBomvu, baya kungena kwintlango iShure. Baba ntsuku-ntathu behamba kuloo ntlango; bengafumani manzi.:oUMiriyam ke wahlabela ingoma wenjenje: “Hoyina! Memelelani nitsholoze! UNdikhoyo woyise wada watshatshela! Ihashe ngokunjalo nophezu kwalo ulintywilisele phakath' elwandle.” ;Ke kaloku umshumayelikazi uMiriyam, udade boAron, waqubula igubu lakhe, baza bonke ababhinqileyo bamlandela namagubu abo, batsho ngentsholo bengqungqa.DKaloku kwathi esakungena elwandle amahashe okumkani neenqwelo nabaqhubi, *uNdikhoyo wawagubungela ngamanzi, atshona. Kanti ke wona amaSirayeli aluwela ulwandle ehamba emhlabeni owomileyo.PHayi ke bethu, yena uNdikhoyo uya kulawula ngonaphakade kanaphakade.”Wabathatha wabemisa entabeni yakho, ndawo leyo ilikhaya lakho, Ndikhoyo; ewe, endlwini yakho, Ndikhoyo, leyo wazakhela yona.-Suka zazibhija-bhija zinkwantya; ngobungangamsha bakho zaw' isiduli. Baz' abakaNdikhoyo bagqitha bengcambaza; nditsho abakhululwa awabathengayo.!=Iinkosi zakwaEdom zibamb' ongezantsi; izinxiba-mxhaka zakwaMowabhi ziyatyhwatyhwa. Asisathethi ke ngezima-mhlaba zaseKanana, kuba zona ziya kunyibilika.Z/Izizwe zithe zingeva zaphithizela liphaphu, atshw' amaFilistiy' arhwaqela luvalo.1 Thembekil' othando lungatshitshiyo, uyabakhokel' abant' obahlawuleleyo; ngobungangamsha bakho ubathundezile, bagaleleka kwikhaya lakho elingcwele.T# Wathi wakusolula esakho isandla, umhlaba wazithi bimbilili iintshaba zethu.~! “Kodw' angavela ph' onjengawe, Ndikhoyo, obalasele kangaka ngobunyulu, omiqondiso ikhamnqisa kangaka, ozenzo zimangalisa ngokuncamisayo?} Suka ke uNdikhoyo wafutha, kwaba kanye antywiliseleka amaJiputa. Ewe, azika nywam emanzini, kwanga kukweyela kwesinyithi.!|= Utshaba lwathi: ‘Mandisukele ndibabambe. Ndiya kuxhaphaz' amaxhoba, ndizanelise. Ndiya kuxhoba ndif' amacala, nditshayele nditshabalalise ngekrele.’{Ngokuphefumla kwakho nje qha suka ulwandle lwaba ziingqimba, amanzi asuka aba ludonga, inzonzobila yolwandle yakhenkceza.z}Ngangamsh' engatshonelwa langa, ezikhahlela phants' izibhoja; umavulel' umsindo ozayo, uzithi lenye ngathi kutsh' ingca! y“Hayi kamb' isandla sakho, Ndikhoyo, yingwanyalal' etshatsheleyo! Ewe, isandla sakho, wena Ndikhoyo, siyaluvikiva utshaba lwakho.DxNgoku zambathiswe yinzonzobila; suka zazika ngathi lilitye.wUmkhosi wamaJiputa neenqwelo zawo wasuka waziphos' elwandle; iingqwayi-ngqwayi zomkhosi ezinamagama uzigubungele ngoLwandl' oluBomvu.=vw“*UMhlekazi yena ulijoni; igama lakhe *nguNdikhoyo.uUNdikhoyo yinqaba negwijo lam; ndinje-nje-nje ndisindiswe nguye. Nanko ke uThixo wam, ndiyamdumisa; nguThixo woobawo, ndotshila ngaye.it OKwesi sithuba ke uMosis namaSirayeli bahlabela le ngoma, bedumisa *uNdikhoyo: “Ndosuka ndintyiloze ndiculele uNdikhoyo; kaloku yena woyise wada watshatshela. Ihashe ngokunjalo nophezu kwalo ulintywilisele phakath' elwandle.4scAthi amaSirayeli akukubona ukusebenza kwamandla kaNdikhoyo ngokoyisa amaJiputa, angenelwa luloyiko, amhlonela. Ewe, azinikela kuNdikhoyo, akholelwa kwisicaka sakhe uMosis.rNgaloo mini ke uNdikhoyo wawasindisa amaSirayeli kumaJiputa. AmaSirayeli ayibona imizimba yamaJiputa iqungquluze elunxwemeni lolwandle.^q7Kanti ke wona amaSirayeli awela emhlabeni owomileyo, amanzi aludonga ngapha nangapha.Hp Ewe, amanzi adibanisa abuyela kwindawo yawo yesiqhelo, aza ke wona amaJiputa neenqwelo zawo nawo wonke umkhosi kakumkani owawuleqa amaSirayeli wantywiliselwa lulwandle, akwasala nomnqongo lo!DoUMosis wenza ngokomyalelo lowo, kwaza kwathi ke ngomsobomvu amanzi athi wayi-wayi abuyela endaweni yawo. Athi ke esaduntsuza ezama ukubaleka amaJiputa, uNdikhoyo wawagubungela ngolwandle."n?Ke kaloku uNdikhoyo wayalela uMosis wathi: “Yolula isandla sakho phezu kolwandle kwakhona, ukuze amanzi awagubungele amaJiputa kunye neenqwelo zawo.”m-Amavili eenqwelo amomana, baza baba ngathini abaqhubi zaxinga. AmaJiputa akhala athi: “UNdikhoyo uyawalwela amaSirayeli; masiwayeke sisabe.”wliEkuzeni kokusa uNdikhoyo ekwelo lifu neso sithatha somlilo wayijonga imikhosi yamaJiputa, yatsho yaphithizela.zkoKe kaloku amaJiputa xa ewonke, neenqwelo kunye namahashe okumkani, axhabasha angena elwandle esukela amaSirayeli.RjAmaSirayeli awela emhlabeni owomileyo, amanzi eziindonga ngapha nangapha.bi?Ngenene ke uMosis wasolula isandla sakhe phezu kolwandle, waza uNdikhoyo wathumela umoya onzima wasempuma, walududula ulwandle, kwavela umhlaba owomileyo. Umoya lowo wabhudla ubusuku bonke, aza ahlukana kubini amanzi.Sh!wajika wema phakathi kwamaSirayeli namaJiputa. Ilifu elo lasitha kwatsho kwasebusuku kumaJiputa, kodwa kwakukhanya kumaSirayeli. Loo nto ke yatsho ayabi nakuhlangana loo mikhosi mibini bonke obo busuku.gKwesi sithuba ke isithunywa sikaThixo esasiwakhokele amaSirayeli sajikela ngasemva salandela. Ngokunjalo nomqulu welifu owawuwakhokelayfmNdiya kuthi ndakumoyisa ukumkani wamaJiputa nomkhosi wakhe, abantu bakhe batsho bandazi ukuba ndinguNdikhoyo.”-eUAmaJiputa ndiya kuwenza abe neenkani, atyhudise emva kwamaSirayeli. Ke mna olwam uloyiso luya kuqaqamba phezu kokumkani nemikhosi yakhe, ngokunjalo neenqwelo zakhe.d#Wena yolula ingalo yakho, uphakamise induku phezu kolwandle. Amanzi aya kuhlukana kubini, aze amaSirayeli awele ehamba emhlabeni owomileyo.uceUNdikhoyo wathetha noMosis, wathi: “Sesani ke esi sikhalo nisenzayo? Yitsho amaSirayeli ahambele phambili.0b]Zolani nina; uNdikhoyo uza kunilwela!”7ai Ke yena uMosis wathi kuwo: “Sanukoyika; qinani! Niza kubona; uNdikhoyo uza kunihlangula namhlanje! Ke wona la maJiputa niwabonayo namhlanje soze niphinde niwabone kwakhona!`3 Ewe, sasitshilo kuwe sathi siyeke sibe ngamakhoboka amaJiputa. Bekubhetele ukuba sibe ngamakhoboka awo endaweni yokuba size kufela kule ntlango!”f_G Abhekisa kuMosis athi: “Kungokuba kungekho mangcwaba na eJiputa, le nto usizisa entlango, ukuze sifele khona? Uyayibona ke into oyenzileyo ngokusikhupha eJiputa? Asiyiyo le nto sasiyithetha kuwe phambi kokuba sinduluke?i^M AmaSirayeli athi akubona umkhosi wokumkani waseJiputa ugaleleka, ankwantya, abhenela kuNdikhoyo.1]] Yaphuma imikhosi yamaJiputa, yasukela ngeenqwelo zamahashe. Yayiziinqwelo nabeenyawo. Yabafumana bephumle ngakuLwandle oluBomvu, kufutshane nePi-hahiroti neBhali-zefon.t\cUNdikhoyo wamenza waneenkani ukumkani waseJiputa, wawasukela amaSirayeli; aye wona phofu ehamba ngesibindi.[-Wakhupha nezona nqwelo zithembekileyo zimakhulu omathandathu, zibhexeshwa ziingqwayi-ngqwayi ezaziwayo. Akashiyanga nanye kwiinqwelo zaseJiputa.[Z1Ngoko ke ukumkani waxhoba, wabopha iinqwelo zakhe zokulwa, waphuma nomkhosi wakhe.gYIUkumkani ndawonye namaphakathi akhe bathi, bakuva ukuba ngenene amaSirayeli emkile, bajibilika. Ewe, suka bazisola, bathi: “Besingenwe yini kakade, ukuze senze into enje? Bekutheni ukuze siwayeke amakhoboka ethu emke?”OXNdisaza kumqaqadekisa anisukele, ndize ndithi ndakumoyisa ndawonye nemikhosi yakhe ndizuze udumo. NamaJiputa aya kutsho aqonde ukuba ndinguNdikhoyo.” Okunene ke amaSirayeli enza ngokomyalelo lowo.UW%Yena ukumkani waseJiputa uza kucinga ukuba niyabhadula, nivalelwe yintlango. V “Yitsho kumaSirayeli abuye umva, afike athi xha phambi kwePi-hahiroti phakathi kweMigdoli noLwandle oluBomvu ngaseBhali-zefon.(U O*UNdikhoyo wayalela uMosis wathi:iTM Lo mqulu welifu ke wawuhlala uhamba phambi kwawo emini, nesithatha somlilo sisenjenjalo ebusuku.wSi Apho ke eluhambeni *uNdikhoyo wayewakhokela ngomqulu welifu emini, aze ebusuku awakhokele ngesithatha somlilo.QR AmaSirayeli ke anduluka eSukoti, aya kuphumla e-Etam enyeleni yentlango.cQA Ke kaloku uMosis wawathatha wahamba nawo amathambo kaJosefu, kuba uJosefu wayethe kumaSirayeli: “Ngenye imini uThixo uya kuze anivelele, anikhuphe nimke apha; ngoko ke fungani ukuba niya kuhamba nawo amathambo am.”P Ngoko ke uThixo wawakhokela ngendlela yasentlango esinga kuLwandle oluBomvu. AmaSirayeli ke aphuma eJiputa exhobele imfazwe.sOa Wathi ukumkani waseJiputa akuwakhulula amaSirayeli, uThixo akawakhokela ngendlela ecanda kwelamaFilistiya, nakuba yayiyeyona imfutshane. Kaloku uThixo wathi: “AmaSirayeli akuzibona egaxeleka emfazweni, angafuna ukubuyela eJiputa.”N9 Eli siko ke liya kufana nomqondiso osesandleni okanye ebunzi, lihlale lisikhumbuza ukuba kukusebenza kwamandla kaNdikhoyo okwasikhupha eJiputa.’ ” M  Kaloku wathi ukumkani waseJiputa akungavumi ukusikhulula, uNdikhoyo wawabulala amazibulo abantu nawemfuyo kwelaseJiputa. Ngesi sizathu ke amazibulo angamaduna kwimfuyo ndenzela ngawo uNdikhoyo idini. Ke wona amazibulo oonyana ndiwakhulula ngokuwahlawulela.*LO Kuya kuthi ke xa oonyana bebuza ukuba lithetha ntoni na elo siko, uthi: ‘Sisikhumbuzo sokuba saphuma ebukhobokeni baseJiputa ngokusebenza kwamandla kaNdikhoyo.2K_ Ke lona izibulo ledonki uya kulikhulula ngokulihlawulela ngexhwane; ungayenzanga loo nto uze ulophule ilungu lentamo. Nonyana wakho wamazibulo uze umkhulule ngentlawulo.gJI uze umphawulele onke amazibulo azalwayo. Onke amazibulo emfuyo yakho angamaduna ngakaNdikhoyo.gII “Ke kaloku xa *uNdikhoyo ede wakufikisa kwelaseKanana njengoko wakuthembisayo wena nooyihlo,>Hy Ngoko ke eli siko lenzeni ngexesha lalo minyaka le.”0G[ Lo mbhiyozo ke uya kufana nomqondiso osesandleni okanye ebunzi, ukuze ningalibali ukubalisa ngommiselo kaNdikhoyo. Kaloku kwaba ngesandla sakhe ukuphuma kwenu eJiputa.F  Xa nisenza eli theko ke, ze nibaxelele abantwana benu, nithi: ‘Ngalo mhla siwonga uNdikhoyo ngokusikhupha kwakhe eJiputa.’E Niya kutya isonka esinganyuswanga iintsuku zibe sixhenxe; into evutyelweyo okanye igwele lingakhe lifumaneke kummandla wenu.Dy Niya kutya isonka esinganyuswanga iintsuku zibe sixhenxe. Ngolu lwesixhenxe ke niya kwenza itheko lokuwonga uNdikhoyo.{Cq UNdikhoyo wabathembisa ookhokho benu ukuba uya kubanika ilizwe lamaKanana, amaHiti, ama-Amori, amaHivi, namaJebhusi. Nakufika kwelo lizwe lihle liyinzwakazi, livuza ubisi nobusi, ze nenze isikhumbuzo ngawo wona lo mhla wale nyanga minyaka le.AB Lo mhla wale nyanga inguAbhibhi yimini yokunduluka kwenu.NA UMosis wathetha nabantu wathi: “Ze ningaze niwulibale lo mhla wokukhululeka kwenu ebukhobokeni kwelaseJiputa. Kaloku nikhululwe bubungangamsha *bukaNdikhoyo. Ngawo makungatyiwa sonka sinyusiweyo.g@I “Ndiphawulele onke amazibulo azalwayo kwaSirayeli abe ngawam, nditsho awabantu nawemfuyo.”*? S *UNdikhoyo wabhekisa kuMosis wathi:[>1 3Ngaloo mini kanye uNdikhoyo wawakhupha amaSirayeli eJiputa engamabutho ngamabutho.P= 2AmaSirayeli ke ayithobela yonke loo miyalelo kaNdikhoyo kuMosis noAron.b<? 1Umntu ongalukanga akanalungelo kuloo msitho, nokuba uyinzalewane okanye ngumngeneleli.”@;{ 0Umngeneleli omi phakathi kwenu, xa enqwenela ukuthatha inxaxheba kulo msitho, makuqale koluswe onke amadoda kuloo ndlu yakhe. Xa kunjalo ke woba nelungelo njengabo bonke abomthonyama.8:m /Lo msitho uya kubhiyozelwa ngamaSirayeli ephela.t9c .Inyama leyo yotyelwa kuloo ndlu iphekelwe kuyo, kungàphunywa nayo phandle. Amathambo ayo makangakrotyozwa.58g -Umhambi okanye umqeshwa makangabi nanxaxheba.E7 ,Ke lona ikhoboka elithengiweyo livumelekile lakuba lalukile.*6O +*UNdikhoyo wabayalela uMosis noAron, wathi: “Nantsi imimiselo emaniyigqale xa kubhiyozelwa *iPasika: Umntu wolunye uhlanga akavumelekanga ukuba abe nenxaxheba.)5M *Ngenxa yokuba uNdikhoyo walinda ngobo busuku, elindele ukuwakhupha eJiputa, nangoku amaSirayeli anesiko lokulinda ngobu busuku, esenza isikhumbuzo sikaNdikhoyo.4 )Kwathi kanye ke ngosuku lokugqibela lokuphela kwaloo minyaka uhlanga lukaNdikhoyo lwaphuma eJiputa lungamabutho ngamabutho.Z3/ (KwelaseJiputa amaSirayeli ahlala iminyaka engamakhulu amane anamashumi amathathu.C2 'Babhaka izonka ngaloo ntlama inganyuswanga babemke nayo eJiputa. Kaloku lalingekho igwele, ibe ke ukuphuma kwabo eJiputa bagxagxanyiswa kangangokuba bangabi nako nokuzenzela nomphako lo.{1q &Kanti ke kwabakho nengxubevange yabantu ehamba namaSirayeli, ngokunjalo nemihlambi yeenkomo, neebhokhwe, neegusha.0/ %Ke kaloku anduluka amaSirayeli eRamesi, aya kutsho eSukoti. Inani lamadoda ngaphandle kwelabafazi nabantwana lalingamakhulu amathandathu amawaka./) $UNdikhoyo wawenza axatyiswa amaSirayeli ngamaJiputa, aza awaxhobisa ngako konke awayekufuna. Ngaloo ndlela ke amaSirayeli awaphanga amaJiputa.}.u #Bayenza nento ababeyiyalelwe nguMosis, kuba bacela izinto zesiliva nezegolide, kunye nempahla yokunxiba, kumaJiputa.-} "Ngoko ke amaSirayeli azalisa izitya zawo zokuxovela ngentlama engenagwele, aza azisongela ngeempahla, azixway' emagxeni.n,W !AmaJiputa athundeza amaSirayeli ukuba emke, esithi: “Singabafileyo xa enokungahambi amaSirayeli.” + Thathani konke okwenu, ningayishiyi imihlambi yenu yeenkomo, neegusha, neebhokhwe, niphel' emehlweni – nam nindithamsanqelise!”*  Kwangobo busuku ukumkani waseJiputa wathumela buphuthu-phuthu ukuba kubizwe uMosis noAron. Befikile ke, wathi kubo: “Vukani nihambe, niphume phakathi kwabantu bam; nditsho nina namaSirayeli jikelele. Hambani niye kukhonza uNdikhoyo njengoko nanicelile.)1 Ke kaloku ngobo busuku ukumkani, amaphakathi, nawo onke amaJiputa, baphaphama, bevuswa sisimbonono sesijwili. Kaloku kwakungekho mzi ungafelwanga.e(E Kwathi ke ezinzulwini zobusuku *uNdikhoyo walihlasela elaseJiputa, wawabulala onke amazibulo, kuqalela kwelikakumkani lowo wayengqendeve ebhotwe, kuye kuqhina kwelombanjwa owayengaphaya kwezitshixo, ngokunjalo nawemfuyo.O' Ahamba ke amaSirayeli aya kwenza ngokomlomo kaNdikhoyo kuMosis noAron.&  nibaxelele nithi: ‘Ngalo msitho sitya idini lePasika lokudumisa uNdikhoyo, sikhumbula mhla wazigqitha izindlu zamaSirayeli eJiputa, mhlenikwezeni watshabalalisa amaJiputa, wasisindisa ke thina.’ ” AmaSirayeli ke asuka athi guqaqa, anqula uNdikhoyo.`%; Niya kuthi ke xa nibuzwa ngabantwana benu ngalo msitho, besithi ngaba uthetha ntoni na,Y$- Naxa senide nafika nakwelo lizwe nathenjiswa ngalo nguNdikhoyo ze ningayilibali.J# Ze niyilulamele le miyalelo ibe ngummiselo kuni nakwizizukulwana.+"Q Kaloku xa *uNdikhoyo ejikeleza, ehamba ebulala amaJiputa, uya kuthi akubona igazi emigubasini, awugqithe loo mnyango, angamvumeli umtshabalalisi angene anibulale.A!} Umntu makathathe amahlamvu ehisopu, awathi nkxu kwigazi lexhwane elisesityeni, afefe imigubasi yomibini naphezu kwayo. Akuyi kuphuma mntu ke apho kuloo ndlu kude kube kusasa ngengomso.  UMosis ke wawabiza amadoda amakhulu amaSirayeli, wathi kuwo: “Hambani ngoku nizifunele amaxhwane ngokwemizi yenu, nixhelele *iPasika.   Ngezo ntsuku zisixhenxe malingabikho igwele ezindlwini zenu, kuba okhe watya into enegwele uya kuhlanjwa ebandleni likaSirayeli, noba uyinzalelwane, okanye ngumngeneleli. Naphi na apho nikhoyo ze nitye isonka esinganyuswanga; esinegwele ze ningasifaki emlonyeni.” Ukususela kurhatya lomhla weshumi elinesine, kuye kutsho kurhatya lomhla wamashumi amabini ananye, ze ningasityi isonka esinyusiweyo.7 Lo msitho ke ze niwugcine, kuba ngawo nokhumbula umhla endanikhupha ngawo eJiputa ningamabutho ngamabutho. Ngoko ke wenzeni ube ngummiselo kammiselo. Umhla wokuqala nomhla wesixhenxe uya kuba ngumhla owodwa wenkonzo; akukho msebenzi uya kwenziwa ngayo ngaphandle kokupheka.%E Waqhuba *uNdikhoyo wathi: “Uyabona ke, niya kuthatha iintsuku ezisixhenxe nisitya isonka esenziwe ngentlama engenagwele. Ngosuku lokuqala ze niligqogqe nilikhuphe lingabikho igwele ezindlwini zenu. Kwezi ntsuku ke umntu okhe watya into enegwele uya kuhlanjwa kwibandla lamaSirayeli. Le mini ke ize ibe sisikhumbuzo kuni. Ze ningayilibali, ngayo nibhiyozele uNdikhoyo, niyenze ibe ngummiselo olisiko nakwizizukulwana.”4c Izindlu enikuzo ndiya kuzibona ngegazi; lona loba ngumqondiso endininika wona. Ndiya kuthi ndakubona igazi ndigqithe, angafiki kuni ubhubhani xa nditshabalalisa amaJiputa.Q “Kanye ngobo busuku ndiya kulityhutyha elaseJiputa, ndihambe ndiwabulala onke amazibulo, ndiqalele kwawabantu, ndiyokutsho nakwawemfuyo. Mna Ndikhoyo ndiya kuba ngumgwebi phezu *koothixo bamaJiputa.!= Uyabona ke ze nenjenje: Yityeni seningxamele ukuhamba; nifinyezile, iimbadada zisezinyaweni, induku isesandleni. Kaloku esi sisidlo sePasika kaNdikhoyo.a= Le nyama ke ize ingabekelwa ingomso. Xa kwenzekile yasala, ize itshiswe ngomlilo kusasa.wi Ningakhe nilinge niyitye iluhlaza, okanye iphekiwe. Mayosiwe xa iyonke; nditsho nentloko namanqina nezibilini. Ngobo busuku inyama leyo ze bayose, bayifake umthi womkrakriso, bayitye, bayidibanise nesonka esenziwe ngentlama engenagwele.  Ngaloo mini ke baya kuthatha igazi lexhwane elo, bayidyobhe ngalo imigubasi yaloo ndlu batyela kuyo, ngapha nangapha naphezulu. Maligcinwe kude kube ngumhla weshumi elinesine wenyanga, apho liya kuthi lonke ibandla lamaSirayeli liwaxhele amaxhwane alo ngorhatya.lS Ixhwane elo lichongwayo malingabi nasiphako, libe nonyaka ubudala. Ingalelegusha okanye elebhokhwe.sa Kambe ke ukuba umzi lowo unabantu abambalwa, awunako ukulitya uligqibe ixhwane, mawudibane nommelwane, yomibini ihlanganyele ixhwane elinye ngokobubanzi beentsapho zayo. Ngoko ke umzi ngamnye uya kulinganiselwa ixhwane kwangaphambili.a= Thetha namaSirayeli, uthi ngomhla weshumi kule nyanga umzi ngamnye mawuzifunele ixhwane.7 k “Le iya kuba yinyanga yenu yokuqala enyakeni.B   *UNdikhoyo wabayalela ooMosis noAron kwelaseJiputa, wathi:' I Le mimangaliso ke uMosis noAron bayenza phambi kokumkani. Kambe ke uNdikhoyo wamqaqadekisa ukumkani waseJiputa, akavuma ukuwakhulula amaSirayeli emke eJiputa.' I Ke kaloku uNdikhoyo wayethethe noMosis wenjenje: “Ukumkani waseJiputa akayi kukuphulaphula, khon' ukuze ndiyandise imimangaliso yam phakathi kwamaJiputa.”u e UMosis waqukumbela ngelithi: “Ke wona la maphakathi akho aya kuza kum akhahlele endibongoza esithi: ‘Thatha abantu bakho, niphume niphele kweli.’ Kwakuba njalo ke ndiya kunduluka.” Akukhov' ukutsho ke, uMosis waphuma efuthekile.9m Kanti ke wona amaSirayeli nemfuyo yawo sobe abe nawo nowempumlo umkrwelo.’ Ngaloo ndlela ke niya kutsho niqonde ukuba uNdikhoyo uyahlula phakathi kwamaJiputa namaSirayeli.”tc ElaseJiputa liya kuhlahlamba ngesijwilikazi esingazange seviwa ngaphambili, esingayi kuze siviwe nanini na.9 Ndiya kuwathi qwaka afe onke amazibulo, kuqalela kwelokumkani ongqendeve ebhotwe, kuye kwelekhoboka elisebenzayo, kuye kuthi xhaxhe kwizibulo lemfuyo. UMosis waxelela ukumkani wathi: “UNdikhoyo uthi: ‘Ndiya kuphuma ezinzulwini zobusuku, ndilijikeleze lonke elaseJiputa.1 UNdikhoyo ke wawenza axatyiswa amaSirayeli ngamaJiputa. Ngenene uMosis wayehlonitshwe gqitha ngamaphakathi kakumkani ndawonye nawo onke amaJiputa.dC Ngoku ke yitsho ibe ngulowo nalowo kumaSirayeli acele isiliva negolide kummelwane wakhe.”V ) *UNdikhoyo wabhekisa kuMosis wathi: “Uyabona ke, ukumkani lo ndawonye nabantu bakhe ndiya kumzisela isibetho sokugqibela. Emva kweso ke uya kunikhulula nihambe. Enyanisweni uya kunigxotha niphume niphele.O UMosis waphendula wathi: “Uthethe kakuhle! Soze uphinde undibone!”} Ukumkani wamgxotha uMosis, wathi: “Phuma! Zichithe! Mandingaze ndiphinde ndikubone! Mhla ndakubona ndokucim' igama!”I  Kambe ke uNdikhoyo wamqaqadekisa ukumkani, akavuma ukubakhulula.v~g Hayi bo! Asinakuyishiya imfuyo yethu; asinakushiya nob' ibe nye! Kaloku kufuneka sizikhethele ngokwethu leyo siza kuyisebenzisa xa sinqula uNdikhoyo uThixo wethu, ibe ke asinakuyazi esiza kubingelela ngayo side sifike apho siya khona.”}' UMosis waphendula wathi: “Kofuneka ke usinike izinto esobingelela ngazo, ngokunjalo nezokwenzela uNdikhoyo uThixo wethu amadini atshiswayo. |; Waza ke ukumkani wabiza uMosis, wathi kuye: “Ngoku ningahamba niye kukhonza uNdikhoyo kunye nabafazi nabantwana benu, nishiye imfuyo yenu kuphela.”%{E Obo bumnyama ke batsho amaJiputa akabi nako nokubonana oku, engenako nokuphuma endlwini ezo ntsuku zontathu. Kanti ke kwisiphaluka samaSirayeli kwakukhanya.z% Wasiphakamisa ke uMosis isandla sakhe, kwaza kwakho isithokothoko sobumnyama esabetha kwathi thsu iintsuku ezintathu kulo lonke elaseJiputa.=yu Waphinda *uNdikhoyo wayalela uMosis ukuba aphakamisele isandla sakhe esibhakabhakeni, ukuze kubekho isithokothoko sobumnyama kulo lonke elaseJiputa, esatsho baziimpumputela abantu.`x; Kambe ke uNdikhoyo wamqaqadekisa ukumkani waseJiputa, akavuma ukuwakhulula amaSirayeli."w? UNdikhoyo ke wathumela umoya wasentshona, wazitshayela zonke iinkumbi, waya kuzeyelisela kuLwandle oluBomvu, akwasala nob' ibe nye inkumbi kwelaseJiputa.5vg Waphuma ke uMosis, waya kuthandaza uNdikhoyo. u Ndicela uxolo ngesono sam; ndiyanibongoza, okwesi isihlandlo khaninditarhuzisele kuNdikhoyo uThixo wenu, ayisuse le ntshabalalo!”zto Ukumkani ke wababiza ngobungxamo ooMosis noAron, wathi kubo: “Ndimonile uNdikhoyo uThixo wenu, ngokunjalo nani.fsG Zaba lukhoko olwawambathisa wonke umhlaba; kwatsho kwamnyama nje! Zanqunqutha zonke izityalo nemithi yeziqhamo, nako konke okwasinda mhla ngesiphango, zatsho akwasala nempunde le yegqabi eliluhlaza kulo lonke elaseJiputa. r; Zafika zilibubu, zanyakazela kulo lonke elaseJiputa neziphaluka zalo. Ezingako zona zazingazange zabonwa ngaphambili, zaye zingasoze zibonwe nanini na!\q3 UMosis ke wayiphakamisa induku yakhe, wawangawangisa ngayo, waza ke uNdikhoyo wathumela umoya wasempuma, wabhudla loo mini yonke nobusuku bayo. Kwathi kusisa kwaye sekunyakazela ziinkumbi kulo lonke elaseJiputa.\p3 Kwesi sithuba ke uNdikhoyo wayalela uMosis wathi: “Phakamisa ingalo yakho, uwangawangise kulo lonke elaseJiputa, ukuze kuvele iinkumbi eziya kunqunqutha zonke izityalo nayo yonke into eyasinda esichothweni.”o Hayi, makuhambe amadoda odwa aye kukhonza uNdikhoyo, njengoko nanitshilo kakade.” Baza ke bakhutshwa buphuthu-phuthu apho kwakumkani."n? Kambe ke ukumkani waphendula wathi: “Ndifung' uNdikhoyo, soze ndinikhulule nihambe neentsapho zenu. Kakade, nithi andiniboni ukuba nindenzela iyelenqe? )z-~~2}}||{IzyyLxxwwOvutt[t#syrrqqqNpp1oo5nmmlkjj[ihhtgg;ff!edd:cccWcbea~a``>__^]]q]S]9]\:[[ZwYYRXWWrVVVUTT5SCRQQQ*PPPIOOO8NNNMMLKKVKJJLIITHGGFF>EEDuCCaCB Az@@?|>c=<<< ;;::@:99888s77k76O55k44E33p3022]211400o//+..~--,++g**x))A(''h&&M%%B$s$5#""i! ]!q"dgn[ L!^h|9op.T |  s @ V_^s/m )y?mUze uzenze ziphume ngapha nangapha, khon' ukuze zibe nokuhlanganiswa. Ewe, zonke izakhelo mazenziwe ngolu hlobo.x>kIsakhelo ngasinye masibe ziimitha ezine ubude neesentimitha ezingamashumi amathandathu anesithandathu ububanzi.J=“Yenza izakhelo zokuxhasa intente leyo ngezibonda zomngampunzi.d<C“Kwakhona yaleke ngofele lwenkunzi yegusha olubomvu nangesikhumba esisukiweyo ngaphandle.X;+ La mashumi mahlanu eesentimitha alabalabayo kobu bude makagqume intente macala.A: Ke sona esi siqingatha siseleyo masijinge ngasemva phaya.n9W Thatha ubhedu, wenze amahaki angamashumi amahlanu, ukuze la macala mabini adityaniswe abe yinto enye.w8i Yenza amarhintyelo angamashumi amahlanu emphethweni weli cala, kanti ke abe kwangako emphethweni weliya icala.!7= Dibanisa imiqulu ibe mihlanu kwelinye icala, uze uphinde uyidibanise nale mithandathu iseleyo; kambe ke lo wesithandathu wona uze uwuphinde ngaphambili.Y6-Nayo ke mayilingane ibe ziimitha ezilishumi elinantathu, zibe mbini ke ububanzi.~5w“Isibingelelo eso ke masambathiswe ngentente eyenziwe ngoboya bebhokhwe. Yona ke mayibe yimiqulu elishumi elinanye.45Kwangokunjalo ke thatha igolide, wenze amahaki angamashumi amahlanu, khon' ukuze la macala mabini adityaniswe, intente yesibingelelo ibe yinto enye.z3oLoo marhintyelo ke makabe ngamashumi amahlanu kweli cala; kanti ke nakweliya icala makabe kwangako, alungelelane.U2%Thatha ilaphu elizuba, wenze amarhintyelo phaya emphethweni ngapha nangapha.51gLa malaphu wadibanise abe mahlanu ngamahlanu.e0EYonke imikhusane mayilingane, ibe ziimitha ezilishumi elinambini ubude, zibe mbini ububanzi.u/ g“Thatha imiqulu yelaphu elisontwe ngobona buchule ibe lishumi, wenze ngayo umkhusane *wesibingelelo. La malaphu makabe yile mibala: ozuba, omsobo, nobomvu. Makahonjiswe ngemifanekiso *yezithunywa ezimaphiko yenziwe ngobugcisa nobunono.N.(Xa iyonke le nto uzuyenze ngokomzekelo endakubonisa wona entabeni.”{-q'Iyonke igolide yokwenza esi sibane nobuxhaka-xhaka baso mayibe ngamashumi amathathu nantlanu eekhilogram ubunzima.H, &Umcephe wokucima isibane nezithetyana zaso mazenziwe ngegolide.g+I%Kwesi siqu sesibane ke kofakwa izibane ezisixhenxe ngohlobo lokuba ziphose ilitha ngaphambili.]*5$Imidumba namasebe makabe nto-nye nesiqu sesibane esenziwe ngegolide engangxengwanga.4)e#Onke amasebe ngambini makasekelwe ngumdumba.w(i"Sona isiqu saso naso masihonjiswe ngomhombiso ofana neentyatyambo zealmondi enemidumbu namagqabi eentyatyambo.|'s!La masebe mathandathu makahonjiswe ngomhombiso ofana neentyatyambo zealmondi, ibe nemidumba namagqabi eentyatyambo.v&g Kwalapho kuso isiqu sesibane nxibelela amasebe aso abe mathandathu, oko kukuthi abe mathathu ngapha nangapha.T%#“Thatha igolide engangxengwanga, wenze isibane ngayo. Amazantsi kunye nesiqu sesibane masibunjwe ngegolide. Izihombiso ezifana neentyatyambo, nemidumba, namagqabi eentyatyambo, mazibe nto-nye nesibane.C$Kule tafile makusoloko kukho isonka esinikelwa kuThixo.”#Yenza iipleyiti, iikomityi, iindebe, nezitya zokusetyenziswa xa kusenziwa idini lewayini. Kambe ke zonke ezi zinto mazenziwe ngegolide.?"{Yenza imiqobo leyo ngomngampunzi, uyityabeke ngegolide.O!Amakhonkco okubamba imiqobo yokuthwala itafile makasondele kungqameko.L Yenza amakhonkco egolide abe mane, abe sezikoneni phezu kwemilenze.[1Mayijikelezwe lungqameko olububanzi bungangesandla, oluphethwe ngegolide jikelele.?{Yityabeke ngegolide, futhi uyiphethe kwangayo jikelele.R“Thatha umngampunzi, wenze itafile ngawo. Mayibe ngamashumi asibhozo anesibhozo eesentimitha ubude; ibe ngamashumi mane anane ububanzi, kanti ke ukuphakama ibe ngamashumi amathandathu anesithandathu..WKulapho ndiya kuhlangana nawe ke, apho phezu kwesivalo setyesi yomnqophiso, phakathi kwemifanekiso yezithunywa ezimaphiko, ndikunike yonke imiyalelo yamaSirayeli.”@}Faka loo macwecwe mabini abubungqina bomnqophiso, uvale. mUimiswe ngapha nangapha phezu kwaso, ijongene; athi ke loo maphiko athe naa asigubungele isivalo eso.nWThatha igolide ubumbe imifanekiso *yezithunywa ezimaphiko ibe mibini; yenze ibe nto-nye nesivalo eso,1“Kwakhona ke thatha igolide, wenze isivalo sibe ziisentimitha ezilikhulu elineshumi ubude, ububanzi zibe ngamashumi amathandathu anesithandathu.T#Ngaphakathi ke faka amacwecwe abubungqina bomnqophiso endiza kukunika wona.AMayingakhutshwa, koko mayihlale ngolo hlobo lonke ixesha.?{yona ke yongena kuloo makhonkco, iphathwe ngazo ityesi.:q Yenza imiqobo ngomngampunzi, uyityabeke ngegolide;fG Thatha igolide wenze amakhonkco abe mane, uwanxibelele emanqineni etyesi abe mabini cala-nye.]5 Yityabeke ngegolide ngaphandle nangaphakathi, futhi uyiphethe kwangegolide jikelele.3a “Thatha umngampunzi, wenze ityesi ngawo. Mayibe ziisentimitha ezilikhulu elineshumi ubude bayo, ibe ngamashumi mathandathu nantandathu ububanzi, ngokunjalo nokuphakama.W) Ke yona nempahla engaphakathi mayakhiwe ibe matwa nomzekelo endokubonisa wona.NMabandakhele indawo eyeyam ndodwa, ukuze nam ndihlale phakathi kwabo.x knamatye ekarneli, namanye amatye okuhombisa *isidanga sombingeleli omkhulu ngokunjalo nesikhuselo-sifuba sakhe.A neoyile yesibane, nobulawu bokuqhola, ioyile yesiqhumiso,M nofele olubomvu lwenkunzi yegusha, nofele olusukiweyo, nomngampunzi,\ 3nelaphu elizuba, nelimsobo, nelibomvu, nelaphu elicikizekileyo, neloboya bebhokhwe,D Lo mnikelo ke mawube kwezi ndidi: igolide, isiliva, ubhedu,jO“Xelela amaSirayeli ukuba bonke abaziva beqhutywa yintliziyo mabakhuphe umnikelo, bawuzise kum.* S*UNdikhoyo wathetha noMosis, wathi:iMKe kaloku uMosis wenyuka intaba, waya kungena apho efini. Wahlala apho iintsuku ezimashumi mane. zoBaza ke ubuqaqawuli bukaNdikhoyo bahlala phezu kwentaba iSinayi. KumaSirayeli kwakungathi ngumlilo ovuthayo apho phezu kwentaba. Ilifu elo layifukama intaba leyo iintsuku zantandathu, waza ngolwesixhenxe uNdikhoyo wabiza uMosis esefini apho.T#Ngenene ke uMosis wenyuka intaba, laza lona ilifu layambathisa intaba leyo.-Wathi kumadoda amakhulu: “Lindani kule ndawo side sibuye. Nâba uAron noYuri; wonke umntu onomcimbi makawandlale phambi kwabo bawuphicothe.”]5 UMosis wanduluka ke nehlakani lakhe uYoshuwa; ke yena uMosis wenyuka intaba kaThixo.:o *UNdikhoyo wabhekisa kuMosis, wathi: “Nyuka uze kum apha entabeni, uhlale; ndiza kukunika amacwecwe amatye endiyibhale kuwo imithetho nemiyalelo omawuyifundise amaSirayeli.”`; Kambe ke uThixo zange awase sandla la matshawe akwaSirayeli; bambona baza batya basela.~y baza bambona uThixo kaSirayeli. Iinyawo zakhe zaziphezu komgangatho welitye elibuglasirha eliluhlaza okwesibhakabhaka.g}I UMosis, uAron, uNadabhi, noAbhihu, kunye namashumi asixhenxe amadoda amakhulu, benyuka intaba,,|SKe kaloku uMosis wathatha elaa gazi lalisesityeni, wafefa ngalo abantu, esithi: “Eli gazi litywina umnqophiso awenze nani uNdikhoyo mhla waninika le miyalelo.”C{Ngoku ke wathatha umqulu ekubhalwe kuwo imiqathango yomnqophiso kaNdikhoyo, wafundela amaSirayeli. Ke wona aphendula athi: “Siya kumthobela uNdikhoyo, sikwenze konke asiyalele kona.”rz_UMosis wathatha isiqingatha segazi elo, waligalela ezityeni, waza isiqingatha wasifefa eqongeni lamadini.y{Kamva ke wathuma abafana, baya kwenzela uNdikhoyo amadini atshiswayo, babingelela ngeenkomo, benza amadini obudlelwana.OxUMosis wayibhala yonke imiyalelo kaNdikhoyo. Kusasa ngengomso wakha iqonga lamadini emazantsi entaba, waza wamisa ishumi elinambini leentsika zamatye ngokwezindlu ezilishumi elinambini zikaSirayeli.1w]UMosis ke wawugqithisela ebantwini loo mlomo kaNdikhoyo, ngokunjalo nemiyalelo. Ke amaSirayeli atsho ngazwi-nye athi: “Konke akuthethileyo uNdikhoyo siya kukwenza.”vYoba nguwe Mosis wedwa ke oya kuza kufika kum; abanye ke abo basale; ke wona umndilili awuyi kunyuka nokunyuka entabeni.”6u iKe kaloku *uNdikhoyo wathetha noMosis wathi: “Nyuka, wena noAron, uNadabhi noAbhihu, kunye namashumi asixhenxe amadoda amakhulu akwaSirayeli. Nothi ke nisemgama nikhahlele.t!Uze ungabavumeli beme emhlabeni wakho, hleze bakulukuhle undivukele. Mhla wazinqula izithixo zabo, woba ungenile emgibeni.”;ss Uze ungenzi mnqophiso nabo, okanye *nezithixo zabo.KrImida yakho iya kusuka kuLwandle oluBomvu, iye kuthi xhaxe kulwandle iMeditera; isuke kumlambo iEfrati, iye kuthi gaa ngentlango. Ndiya kubanikezela kuwe abemi belo zwe, ubagxothe phambi kwakho.q{Ndaweni yaloo nto ndiya kuthi chu ukuwafifinga oku, ude wena wande ngokwaneleyo, ube nako ukulithatha elo lizwe ulimé.pAndiyi kuwagxotha ngonyaka omnye, khon' ukuze kungabi senkangala kwelo lizwe, uthi wena ufika abe amarhamncwa selegunyile.foGNdozithumela ngoonomeva iintshaba zakho, atsho asabe ungekafiki amaHivi, amaKanana, namaHiti..nW“Ndiya kubenza barhwaqele bonke abantu abakuchasayo, ndizenze zidideke zonke izizwe olwa nazo. Ewe, ndiya kuba ngakuwe, utsho uziswantsulise zonke iintshaba zakho.m Kwelo lizwe lenu akukho mfazi uya kuphuma sisu, kungayi kubakho mfazi ungaphathiyo. Ewe, ndiya kunenza niphile nide nikhokhobe.lUkuba ke uthe wanqula mna *Ndikhoyo uThixo wakho, ndiya kukuthamsanqela ngokutya namanzi, ndikutshayele ukufa kungabikho phakathi kwenu.4kcUngakhe ulinge uguqe unqule *izithixo zawo; ungazingeni neendlela zawo zonqulo. Ndaweni yaloo nto uzuzikhiqe izithixo zawo; uyiqhekeze uyiqethule imifanekiso yazo yamatye.j)Isithunywa sam siya kukukhokela, sikuse kwilizwe lama-Amori, amaHiti, amaPerezi, amaKanana, amaHivi, namaJebhusi, ndize mna ndiwatshabalalise.i+Kambe ke ukuba uyayiphulaphula ngenyameko into ethethwa siso, wenze ngokomyalelo wam, iintshaba zakho ziya kuba zezam, ndibachase abakuchasayo.fhGUze usithobele, ungasivukeli, kuba simele mna; ibe ke asiyi kuba nalusini kulowo usivukelayo.g“Uyabona ke, ndiya kukuthumela isithunywa sam, sikulondoloze endleleni yakho, sikuse kuloo ndawo ndikulungiselele yona.f“Minyaka le zisa ulibo lwesivuno sakho endlwini kaNdikhoyo uThixo wakho. “Uze ungaze ulipheke itakane lebhokhwe ngobisi lukanina.”e3“Xa niphalaza igazi, nisenza idini, ze ninganikeli ngaxa-nye ngesonka sentlama enegwele. Ngala mathuba ke amanqatha edini elo makangabekwa mbeko.gdIMinyaka le ngexesha lala matheko mathathu amadoda makeze kundinqula mna *Ndikhoyo iNkosi yenu.c“Yenzani itheko lolibo ukuqala kwenu ukuvuna. “Yenzani itheko lesivuno xa niqokelela iziqhamo zomsebenzi wenu emasimini.kbQNgenyanga uAbhibhi enaphuma ngayo eJiputa, yenzani itheko lesonka sentlama engenagwele njengoko ndaniyalelayo. Kwithuba leentsuku ezisixhenxe zeli theko ze nitye sona sodwa. “Sanukuza phambi kukaThixo ningaphathanga mnikelo./a[“Ndenzeleni itheko kathathu ngonyaka.x`k “Wanyamekele amazwi endiwathethileyo kuwe. Ungazinquli *izithixo, ungaze uzikhankanye nokuzikhankanya oku.”'_I “Sebenza iintsuku zibe ntandathu, kodwa ngolwesixhenxe ungawuphathi umsebenzi, ukuze izicaka nababhaceli ngokunjalo nemfuyo yakho ifumane ikhefu ihlaziyeke.^% Ke ngowesixhenxe wayeke alale. Into evelayo kuwo yoba yeyamahlwempu; eseleyo ke ibe yeyeenyamakazi. Yoba seso nakwisidiliya nesinquma sakho.@]} “Amasimi akho walime uwavune iminyaka ibe mithandathu.\y Ungamcinezeli umbhaceli. Kaloku uyazi ukuba kunjani na ukuba ngumbhaceli, kuba wawukhe wangumbhaceli kwelaseJiputa.”O[Sukuvuma ukunyotywa, kuba unyobo luyamfamekisa, luwawexule amalungisa. ZBucezele ubuqhophololo bokutyhola umntu ongenatyala, ungabi sisizekabani sokufa kwelungisa elimsulwa, kuba iqhophololo ndiyaligweba.CY“Musa ukugqwetha umthetho xa kuthethwa ityala lehlwempu.uXeUkuba ubona umntu okuthiyileyo eqhuba idonki ebuthisayo isoyiswa ngumthwalo, sukumyekela; mncedise niyivuse.XW+“Xa ubhaqe inkomo okanye idonki yotshaba lwakho ilahleka, yithathe uyigoduse.=VwSukuba negobe ngakwihlwempu xa kuthethwa ityala lalo.oUYSukuvuma ukona ngenxa yokukhukuliswa sisihlwele. Ungaze uyigqwethe inyaniso ngenxa yefuthe lesihlwele.`T =“Ungaze uhlwayele iindaba zolwimi. Sukuncedisana netshijolo ngokulingqinela ngobuxoki.S“Ningabantu bam ncakasana; ke ngoko sanukuyitya inyama yemfuyo eqwengwe ngamarhamncwa asendle – ndaweni yaloo nto yinikeni izinja.” RNamazibulo enkomo okanye igusha makabe ngumnikelo kum. Makahlale nonina iintsuku zibe sixhenxe qha, aze ngolwesibhozo anikelwe kum.Q “Ungathandabuzi ukuthatha kwisivuno nakwiwayini yakho, wenze ngazo umnikelo kum. “Unyana wakho wamazibulo nikela ngaye kum.UP%“UThixo ungaze umnyelise; ngokunjalo ungayithuki nenkokheli yesizwe sakho.2O_kuba kaloku yena kuphela kwesambatho anaso sokumfudumeza. Kakade ke ùthi úya kulala ngani? Ukuba ke úthe wakhala kum, ndiya kumphendula, kuba kaloku mna ndinovelwano.cNAUkuba ke umntu úbambise ngengubo yakhe kuwe, ze uyibuyisele kwakuye lingekatshoni ilanga,M{“Xa uboleke omnye kubantu bam abahlelelekileyo imali, mayingabi ngathi ùngumbolekisi-mali; ngoko ke sukumbiza nzala.L{ndikhathazeke, nina ndiniyekele nife emfazweni, ukuze abafazi benu babe ngabahlolokazi, abantwana bona babe ziinkedama.JKUkuba niyenzile loo nto, mna Ndikhoyo ndiya kusiva isikhalo sabo,7JkNingaze nimphathe kakubi umhlolokazi nenkedama.I}“Ningaze nimphathe kakubi nimcinezele umntu obhacele kwelakowenu. Kaloku nani ngokwenu naningababhaceli kwelaseJiputa.bH?“Umntu obingelela nakwisiphi na *isithixo ngaphandle *kukaNdikhoyo makagwetyelwe ukufa./G[“Umntu olala nesilwanyana makabulawe.'FK“Ke lona igqwirha malibulawe.lESUkanti ke xa uyise wayo engavumi ukuyendisela kuye, makakhuphe intlawulo elingana nekhazi lentombi.OD“Xa umntu one intombi nto engekabonwa lisoka, makayilobole batshate. CKanti ke ukuba ebekho umniniyo, umbolekwa lowo akanakude ayihlawule. Phofu ke ukuba ibiqeshiwe kohlawulwa imali yengqesho yodwa.”yBm“Ukuba ababini babolekene ngemfuyo, yaza ke yenzakala okanye yafa engekho umniniyo, lo ubebolekiwe makayivuse.A+ Kambe ke ukuba kufumanisekile ukuba iqwengwe ngamarhamncwa, lo iqwengwe ikuye makezise ixhwayela, ibe bubungqina; xa kunjalo ke akayi kuyivusa.>@y Kodwa ke ukuba imfuyo leyo ibiwe nguye, makayihlawule.L? umgciniswa lowo makaye kufunga esibingelelweni phambi kukaThixo ukuba umsulwa kule nyewe. Ukuba ke le mfuyo kubanjenwe ngayo ayibiwanga ngumgciniswa, umniniyo makaselexola, umgciniswa angayivusi.%>E “Xa abantu ababini begcinisene iidonki, iinkomo, iigusha, okanye nasiphi na isilwanyana, saza safa okanye senzakala, kungenjalo sibiwe, kungabikho ngqina,=% “Kuyo yonke imicimbi yembambano nokuba inxulumene neenkomo, iidonki, iigusha, impahla yokunxiba, okanye nantoni na elahlekileyo, abo babangisanayo mabasiwe esibingelelweni phambi kukaThixo. Lowo uthe wagwetywa ke nguThixo uya kumhlawula ngokuphindiweyo ogwetyelweyo.<kanti ke xa lingafumaneki, umgciniswa lo uya kusiwa *esibingelelweni phambi kukaThixo, afunge ukuba ngenene le nto ibiweyo ayikho kuye.;1“Xa umntu egcinise omnye impahla ethile okanye imali, yaza ke yebiwa apho kuye, xa libanjiwe isela eliyibileyo liya kuyihlawula ngokuphindiweyo;G: “Xa umntu etshisa entsimini yakhe, waza umlilo lowo wanwenwela entsimini yomnye umntu, watshisa ukutya osekuvuniwe okanye okungekavunwa, loo monakalo mawuhlawulwe nguloo mntu uqale umlilo. 9“Ukuba umntu uthe ebhuqisa intsimi yakhe yaza impahla yaphumela kweyomnye, umonakalo lowo makawuhlawule ngemveliso yentsimi yakhe.x8k“Into umntu ayibileyo makayihlawule. Ukuba kuthe kanti ungumntu ongenanto, makathengiswe abe likhoboka ukubuyekeza ubusela obo. Ukuba ke inkomo, idonki, okanye igusha, leyo ayibileyo, ifunyenwe kuye isaphila, wohlawula zibe mbini ngenye.W7)Kambe ke ukuba le nto yenzeke emini, woba netyala lokubulala lowo ulibuleleyo.e6E“Ukuba ngaba isela libhaqwe liqhekeza ebusuku, laza labulawa, akanatyala lowo ulibuleleyo.(5 M“Xa umntu ebe inkomo okanye igusha, waza wayixhela okanye wayithengisa, makahlawule iinkomo ezintlanu ngenkomo enye, aze ahlawule iigusha ezine ngegusha enye.49$Xa le nkomo ibulele enye ibe iqhelile ukwenza lo mkhwa, kodwa akayigcina umniniyo, makavuse le ifileyo ngephilayo; ke yona le ifileyo yoba yeyakhe.”P3#“Ukuba ke iinkuzi zeenkomo zabantu ababini zenzakalisene, yaza enye yazo yafa, aba babini mabathengise le iphilayo, ize ixabiso layo bahlulelane ngalo, ngokukwanjalo bahlulelane ngayo nale ifileyo.O2"makayihlawule loo nto yeyeleyo, kodwa ke lona ixhoba elo loba lelakhe.1!“Ukuba umntu ushiye umngxuma uvulekile, okanye umbe umngxuma akawugquma, kwaza kweyela inkomo noba yidonki kuwo, ummbi-mngxuma lowo20_ Xa ke inkomo leyo ihlabe yabulala ikhoboka eliyindoda okanye elibhinqileyo, umniniyo wokhupha intlawulo yeesiliva ezingamashumi amathathu, ke yona inkomo leyo ixulutywe.o/YNokuba inkomo leyo ihlabe yabulala inkwenkwe okanye intombazana, logwetywa kwangaloo ndlela elo tyala..%Phofu ke ukuba kubonakala ukuba umniniyo lowo makamiselwe umdliwo ukusindisa ubomi bakhe, kofuneka akhuphe loo nto ibizwayo njengoko injalo.?-yKambe ke ukuba inkomo leyo ibiqhelile ukuhlaba abantu, abe nomniniyo eyaliwe, kodwa akayigcina, yaza yahlaba umntu yambulala, mayixulutywe ngamatye ife, ngokunjalo nomniniyo abulawe.,3“Xa inkunzi yenkomo yomntu othile ithe yahlaba umntu wafa, mayixulutywe ngamatye ide ife, inyama yayo ingàtyiwa. Ke yena umnini wayo akanatyala.U+%Kanti ke nokuba ulibethe kwapoq' izinyo wolikhulula ukuhlawula elo zinyo.”{*q“Xa umntu elibethe walityhaphaza ikhoboka lakhe, liyindoda okanye libhinqile, makalikhulule ukuhlawula elo liso.:)qumlilo ngomlilo, uduma ngoduma, umvumbo ngomvumbo.L(iliso ngeliso, izinyo ngezinyo, isandla ngesandla, unyawo ngonyawo,P'Kodwa ke ukuba umfazi lowo uthe wenzakala, ubomi mabubuyekezwe ngobomi,k&Q“Xa ababini bethe besilwa baya kuphoseka kumfazi okhulelweyo, waza ngenxa yaloo nto akenzakala kodwa sona isisu saphuma, lo usisizekabani sale ntlekele uya kudliwa ngokubona kwendoda yaloo mfazi, yakuba icetyiswe ngabalamli.}%uKambe ke ukuba ikhoboka elo life emva kosuku okanye iintsuku ezimbini, akayi kohlwaywa. Kaloku ikhoboka belilelakhe.{$q“Ukuba umntu ulibethe ngentonga ikhoboka lakhe eliyindoda noba libhinqile, laza lafa ngoko nangoko, makohlwaywe.4#cukuba ibuye yakwazi ukuhamba-hamba isimelela, mayingohlwaywa le yenzakalisileyo, nto nje mayihlawule eli xesha liyilahlekeleyo ngokulala igula, futhi iyinyange ide iphile.*"O“Ukuba amadoda amabini axabene, yaza enye yabetha ngelitye okanye ngenqindi yayenzakalisa leyo ibisilwa nayo, kwaza kwafuneka ukuba khe ilale ngandletyana-nye,9!o“Umntu othuka uyise nokuba ngunina, makabulawe.V '“Umntu oqweqwedisa omnye aze amthengise okanye abanjwe esenaye, makabulawe.;s“Umntu ohlasela uyise nokuba ngunina, makabulawe.wiKambe ke yena umntu obulele omnye ngolunya, nokuba angade abalekele eqongeni lamadini, makasuswe apho abulawe.V' Kodwa ke ukuba umbulele ngengozi, makabalekele endaweni endiyimisele abasabi.=w “Umntu obethe omnye wamenzakalisa wafa, makabulawe.E Ukuba ayiwafezi la malungelo mayimkhulule angahlawulelwa.”jO Xa indoda ithatha umfazi wesibini, mayingayeki ukumondla nokumnxiba nokumenza umfazi lo wokuqala.G  Ukuba iyithengele unyana wayo, mayiyiphathe njengentombi yayo.tcUkuba indoda leyo ibiyithengile ukuba ibe ngumfazi wayo, ize ithi kamva inganeliseki yiyo, kufuneka ivumele abantu bakowayo ukuba bayikhulule ngokuyithenga. Akuvumelekanga ukuba isuke iyithengise kwabasemzini; kaloku izaphule izigqibo.gI“Xa umntu ethengise intombi yakhe yalikhoboka, yona ayinakukhululeka okwekhoboka eliyindoda.nWinkosi yalo ke iya kulithatha ilise *esibingelelweni phambi kukaThixo; apho ke iya kulayamisa elucangweni okanye emgubasini, ize iligqobhoze indlebe ngenyatyhoba. Yakuba ilenjenjalo ke, liya kuba ngumkhonzi wayo bonke ubomi balo.!=Kodwa ke xa lithe ngokuphandle: ‘Hayi, ndiyakholwa yinkosi yam, ndiyamthanda nomkam, ngokunjalo nabantwana bam, ngoko ke ndikhetha ukungakhululeki,’(KXa lifike lingenamfazi, yaza inkosi yalo yalinika umfazi, waza wazala abantwana, abo bantwana nalo mfazi ngabenkosi yalo; xa likhululekayo liya kubashiya apho. Ukuba langena ebukhobokeni lilisoka, liya kumka lilodwa. Kanti ke ukuba langena ebukhobokeni linomfazi, liya kukhululeka kunye naye.!Umntu othe wathenga ikhoboka elingumHebhere liya kumkhonza iminyaka ibe mithandathu, lize ngowesixhenxe likhululwe lingahlawulelwanga nto.7 m“Nantsi ke imimiselo oya kuyinika amaSirayeli:Xa nindakhela iqonga lamadini makungayiwa ngezinyuko kulo, hleze nithi xa ninyukayo zihlubeke izambatho zenu, nibe ze.’ ”|sXa nindenzela iqonga lamadini ngamatye sanukuwaqingqa, kuba xa nisebenzisa izixhobo niwaqingqa selexabhelekile kum.r_Mna ndenzeleni iqonga lamadini ngomhlaba, nize nithathe iinkomo, iigusha, okanye iibhokhwe, nenze ngazo amadini atshiswayo ngokunjalo namadini obudlelwane. Naphi na apho ndininike khona indawo yokunqula ndiya kuza ndinithamsanqelise.h KNgoko ke, indim nje uThixo wenu, sanukundidibanisa nezithixo ezenziwe ngesiliva okanye igolide.  *UNdikhoyo wayalela uMosis, wathi: “Yithi kumaSirayeli: ‘Ngoku ke nindivile, mna Ndikhoyo, xa bendithetha nani ndisezulwini. #Kambe ke abantu bona bahlala bechasele, àbavuma ukusondela, yanguMosis yedwa okufuphi kwelo lifu limnyama lingumqondiso wobukho bukaThixo. UMosis wathi ebantwini: “Sanukoyika, kuba uThixo uyanivavanya nje, khon' ukuze nihlale nimhlonele, ningawexulwa kukona.”  Abhekisa kuMosis, athi: “Mayibe nguwe othetha nathi; siya kukuva. Mayingabi nguThixo ngokwakhe othetha nathi, hleze sife.”+QAthi ke amaSirayeli akuziva iindudumo, nokuhlokoma kwexilongo, akubona nemibane itshawuza, nentaba ilitsili ngumsi, suka angcangcazela kukoyika, angcachela phaya.H “Musa ukunqwenela umzi womnye umntu, nokuba ngumfazi wakhe, nokuba sisicaka sakhe okanye isicakakazi sakhe, nokuba yinkomo yakhe, nokuba yidonki yakhe, okanye nantoni na eyeyomnye umntu.”0]“Musa ukungqina ubuxoki ngomnye umntu.+“Musa ukûba.3“Musa ukukrexeza.&I “Musa ukuba sisibulala-mntu.|s “Mhlonele uyihlo ndawonye nonyoko, khon' ukuze ube nokuzinza kwelo lizwe ndikunika lona mna Ndikhoyo Thixo wakho.wi Kaloku mna Ndikhoyo ndênza umhlaba, nesibhakabhaka, nolwandle, nako konke okulapho kwezo zinto, ngeentsuku ezintandathu, ndaza ke ndaphumla ngomhla wesixhenxe. Ngenxa yaloo nto ke lo mhla ndawukhetha ukuze ube lusuku olulodwa lokuphumla.`; Ke wona umhla wesixhenxe lusuku lwam olulodwa lokuphumla. Ngoko ke makungabikho mntu usebenzayo ngalo mhla; nditsho nawe, umntwana wakho, nesicaka sakho, nemfuyo yakho, ngokunjalo nomngeneleli ohlala phakathi kwenu.C Sebenza imihla emithandathu, uwenze wonke umsebenzi wakho.X~+“Hlala uwukhumbula *uMhla wokuPhumla, uwugcine ulusuku olulodwa lukaNdikhoyo.~}w“Ungaze ulikhankanye ngelize igama lam; kaloku mna Ndikhoyo Thixo wakho andiyi kumxolela ofumana alibize igama lam.a|=Kodwa ke ndiphuphuma izibele kumawaka-waka abo bandithandayo, beyithobela imiyalelo yam.c{AUngaze ukhahlele unqule umfanekiso oqingqiweyo; kuba mna Ndikhoyo Thixo wakho ndinguThixo onekhwele. Ndiyabohlwaya abandithiyileyo; ewe, ndohlwaya ooyise ndide ndiye kuqhina kwesesithathu nakwesesine isizukulwana sabo.5ze“Ungaze uziqingqele umfanekiso wothixo, nditsho nokuba ngowantoni na esesibhakabhakeni phezulu, okanye esemhlabeni phantsi, okanye nokuba yeyasemanzini aphantsi komhlaba.6yi“Ungaze unqule *thixo wumbi ngaphandle kwam.[x1“Mna *ndinguNdikhoyo uThixo wakho owakukhulula eJiputa apho wawulikhoboka khona.*w SKe kaloku uThixo wathetha wenjenje:Uv%Ngenene ke uMosis wehla, wafika wabaxelela abantu into ethethwe nguNdikhoyo.8ukUNdikhoyo wathi kuye: “Hamba uye kuthatha uAron, uze naye apha. Kodwa ke bona ababingeleli kunye nabanye abantu bangàkhe balinge bawutsibe umda, hleze ndibatshabalalise.”LtUMosis waphendula wathi: “Kaloku, *Mhlekazi, abantu abanako ukunyuka beze entabeni, kuba ubusiyalile wathi intaba masiyahlule siyijikeleze ngomda, khon' ukuze kungabikho nto isondelayo kuyo.”Xs+Nkqu nababingeleli abasondelayo kum mabahlambuluke, hleze ndibatshabalalise.”r5waza ke wathuma uMosis, wathi: “Yihla ufike ubayale abantu hleze bawutsibe umda, beze kundibuka, kuba xa beyenzile loo nto luya kufa uninzi lwabo.vqgKe kaloku uNdikhoyo wehla wathi ngcu phezu kwencochoyi yentaba iSinayi, wathi kuMosis makenyukele khona naye,wpiKanti ke nesandi sexilongo saya sikhula ngakumbi. Waza wathetha ke uMosis, naye uThixo waphendula ngeendudumo.;oqYonke intaba iSinayi yambathiswa sisithokothoko somsi, kuba uNdikhoyo wehlela kuyo engathi ungumlilo. Umsi lowo ke wanyuquza ngathi uphuma eziko, yaza intaba yanyikima ngamandla.Un%Ke kaloku uMosis waphuma nabo besiya kuThixo, baza ke bema emazantsi entaba.mNgentsasa yomhla wesithathu ke zavakala izabhokhwe zeendudumo, yabe yona ke imibane itshawuza, kwaza kwabonakala nelifu elingqingqwa apho entabeni. Asisathethi ke ngomtyangampo wexilongo owabetha kwathi nkxwee, kangangokuba abantu bagubha luloyiko esikhululweni.ylmNgaphezu koko ke wabayala ukuba babe sebelungile ngomsomnye; ngelo thuba ke amadoda angahlangani nababhinqileyo.nkWUMosis wehla ke entabeni, wabaxelela abantu ukuba mabalungele ukunqula. Ngenene ke bahlamba bacoceka.j Ewe, umntu onjalo makagityiselwe ngamatye, okanye achanwe ngotolo, afe engachukunyiswanga ngasandla. Nesilwanyana esisondeleyo ke masibulawe kwangaloo ndlela. Kuya kuthi ke wakuvakala umntyangampo wokukhala kwexilongo, abantu benyuke beze entabeni.”Hi  Jikeleza intaba le, wenze umda ongayi kutsitywa ngamaSirayeli. Ngokunjalo baxelele abantu ukuba mabangasondeli okanye benyuke entabeni apho. Umntu okhe wathi cakatha entabeni apho makabulawe.lhS ukuze ngomsomnye babe sebelungile. Ngaloo mini ke ndiya kuhla ndize apha eSinayi, nabantu bebukele.-gU UNdikhoyo wayalela uMosis wathi: “Yitsho bonke abantu bazenze nyulu, bacoceke ngokupheleleyo namhlanje nangomso, balungiselele ukunqula. Impahla yabo mabayihlambeNf UNdikhoyo wathi kuMosis: “Ndiza kuza kuwe ndikwilifu elingqingqwa, ukuze ndithethe nawe amaSirayeli ekho, khon' ukuze angaze akuthandabuze.” UMosis waxelela uNdikhoyo akuthethileyo amaSirayeli.e9Aphendula ke amaSirayeli xa ewonke athi: “Zonke izinto azithethayo uNdikhoyo siya kuzenza.” UMosis wawugqithisa ke umlomo wamaSirayeli kuNdikhoyo.ldSUMosis wehla ke entabeni, wawadibanisa amadoda amakhulu, wawaneka umyalelo kaNdikhoyo phambi kwawo. c kambe ke nina niya kuba ngababingeleli basebhotwe, nibe luhlanga olulodwa.’ Ngawo la ke amazwi omawuwabhekise kumaSirayeli.”bNgoku ke, ukuba niyandithobela, nenze ngokomnqophiso wam, niya kuba ngabantu bam ncakasana. Kaloku lelam ihlabathi liphela,a‘Niyibonile imimangaliso endiyenzileyo mna Ndikhoyo kumaJiputa, nokuba nani ndanisondeza ndanithwala ngokokhozi luthwele amathole alo.~`wKe yena uMosis wenyuka intaba, waya kuThixo. *UNdikhoyo wambiza wathi: “Thetha namaSirayeli, inzala kaYakobi, uthi:_ ,^ UKanye ukuphela kwenyanga yesithathu amaSirayeli aphumayo eJiputa, amaSirayeli anduluka eRefidim, aya kugaleleka kwintlango yeSinayi, emisa phantsi kwentaba iSinayi.D]Ke kaloku uMosis wamkhulula uJetro, waphindela kwelakowabo.$\CWona ke aba ngabalamli abavunyiweyo bokuphicotha imicimbi yamaSirayeli. Yonke imicimbi elula yayisonjululwa ngawo, ithi ke ewaxakayo ayigqithisele kuMosis.&[Gwawakhetha amadoda afanelekileyo kumaSirayeli, wawamisela aziinkokheli phezu kwamaqela ahlulwa-hlulwe angamawaka, amakhulu, namashumi ngamahlanu njalo-njalo.5ZgNgenene ke uMosis wenza ngokwecebo likaJetro,oYYUkuba wenjenje ke ngokuvuma kukaThixo, awuyi kuqobeka, futhi ke nabantu aba baya kutsho bavisisane.”vXgWona isigxina sawo mayibe kukuchophela imicimbi yaba bantu. Imicimbi elula makayiphicothe ayilungise ngokwawo, ke yona imicimbi ewaxakayo ayizise kuwe. Ngale ndlela ke nawo aya kuba nenxaxheba kulo msebenzi wakho, akuphungulele umthwalo.~WwNgaphezulu khetha amadoda aziinkokheli ezifanelekileyo, uwamisele phezu kwamaqela ahlulwa-hlulwe angamawaka, amakhulu, namashumi angamahlanu njalo-njalo. La madoda ke mayibe ngabantu abamthobelayo uThixo, abathembekileyo, abantu abanganyobekiyo.VWena kufuneka ubafundise imimiselo nomthetho kaThixo, ubacacisele indlela yokuziphatha, nako konke okulindelekileyo kubo.U#Khawuphulaphule ke ndikucebise; ngamana wakunceda ke uThixo. Into ofanelwe kukuyenza kukuzakuzelela abantu kuThixo, use imicimbi yabo kuye.T3Ngale ndlela uqhuba ngayo uyaziqoba. Uya kuxhwaleka uphel' amandla; naba bantu baya kudinwa yile nto. Kaloku umsebenzi onje awukulingananga uwedwa.YS-Ke yena uJetro wathi kuMosis: “Hayi, nyana, olu hlobo wenza ngalo alulunganga.fRGkuthi xa benembambano beze kum ukuze ndibalamle ndibachazele imimiselo nemiyalelo kaThixo.”yQmUMosis waphendula wathi: “Kaloku aba bantu beza kum khon' ukuze ndibabeke emkhondweni mayela nentando kaThixo,oPYUthe ke uJetro akuyibona le meko yokuxakeka kukaMosis, wabuza wathi: “Khawutsho, yintoni kanye le niyenzayo naba bantu bakho? Khona, ngani ukuba ube wedwa, bona beze bengumngcelele, bafike bakuphahle kwangentseni kude kuhlwe?” O Kwangentseni ngomhla olandelayo uMosis waba sisinxadanxada, echophele amatyalala, esombulula iingxaki zamaSirayeli kwada kwahlwa.IN  Ngoko ke uJetro wenzela uThixo idini elitshiswayo neminye imibingelelo. Ke uAron, ekunye namadoda amakhulu akwaSirayeli, beza baxhamla izidlo ezo kunye noJetro umkhwe kaMosis, bekhonza uThixo.M# Ngoku nam ndiyangqina ukuba ehlabathini akakho olingana noNdikhoyo, kuba yena amaSirayeli uwahlangule kolungaka lona ulunya lwamaJiputa.”cLA Wadanduluka wathi: “Makabongwe uNdikhoyo onihlangule kukumkani waseJiputa nabantu bakhe.mKU UJetro wavuya kakhulu akuziva ezo ndaba zimnandi zokuhlangulwa kwamaSirayeli nguNdikhoyo kumaJiputa.*JOUMosis wabalisela uJetro ngazo zonke izenzo *zikaNdikhoyo kumaJiputa, ngokunjalo nangamasuka-ndihlala amaSirayeli ekuphumeni kwawo eJiputa ekhokelwa nguNdikhoyo. IWaphuma ke uMosis, wabahlangabeza. Akufika kuyise womkakhe wakhahlela wamanga. Babuzana impilo ke, baya kungena endlwini kaMosis.jHOLafika ke ilizwi kuMosis, livela kuJetro, esithi: “Ndiyeza nomkakho noonyana bakho bobabini.”JGOoJetro ke badibana noMosis entlango, emise ngasentabeni kaThixo.FWaza ke omnye wathi nguElizere, kuba esithi: “UThixo woobawo wandinceda wandihlangula kwikrele lokumkani waseJiputa.” 9`$~~~x}}}I}||{zzryyy!xwwvuuu-ttt=srrrqq qponymmlpkkjjjiihhKggfqfffeedd7ccc\bbsb(aaG`__[^]]]-\\[[MLKK"JJ`II4HGG_FF`EE-DDPCBBkB$Ae@??>>>=<<;;;:: 9l8X81766v55$44X4 33 22#11N000U//v/.d--.,,++**~*#))((6''z&&X&6%a$$ #""A!z! a_-Zys"A; o c biS6b9-!UNdikhoyo wathi: “Ndiza kwenza kanye ngokwesicelo sakho, kuba kaloku ndikholisekile nguwe, futhi ke ndikwazi kakuhle.”,7!Xa ungahambi nathi kuya kwaziwa njani ukuba ukholisekile ndim naba bantu? Kanti ke xa ukho phakathi kwethu, siya kutsho sahluke kulo lonke uluntu.”`+;!Ke yena uMosis waleka ngelithi: “Ukuba akuhambi nathi, sukuba sasindulula simke apha.n*W!UNdikhoyo waphendula wathi: “Hayi kaloku, ndiza kuhamba nani ngenkqu, ndinithi jize ngokuphumla.”#)A! Ngoko ke, xa kunjalo, ndazise intando yakho, ukuze ndikwazi, ndihlale ndikholisekile kuwe. Kwakhona khumbula ukuba olu hlanga ngabantu bakho ncakasana.”(! UMosis wathetha *noNdikhoyo, wathi: “Kaloku undiyalele ukuba ndikhokele aba bantu, ndibase kwelo lizwe, kodwa akutshongo ukuba kolu hambo ndokhatshwa ngubani na. Ewe, utshilo nokuthi: ‘Ndikwazi ngokupheleleyo; kwaye futhi ndikholisekile nguwe.’s'a! Ke yena uNdikhoyo wayeye athethe noMosis ubuso ngobuso, njengaye nabani na othetha nomhlobo wakhe. UMosis ke wayesithi akugqiba agoduke, kodwa yena uYoshuwa umfana olihlakani lakhe, unyana kaNune, wayesala apho ententeni yokuhlangana.u&e! AmaSirayeli ayesithi akuwubona umqulu welifu usemnyango apho ententeni yokuhlangana, asuke ee guqaqa anqule. %! Wayesithi nje ukuba angene uMosis, umqulu welifu uhle ufike uhlale emnyango ententeni apho, aze ke yena uNdikhoyo athethe noMosis.$!Wayesithi uMosis xa esiya ententeni yokuhlangana amaSirayeli wona eme emnyango ezintenteni zawo, ambukele ade aye kungena.u#e!Ke kaloku kolu hambo lwawo amaSirayeli ayesithi apho emise khona, uMosis agxumeke iintente, emise enye intente mganyana nje nendawo leyo bahlala kuyo. Le ke yayiyintente yokuhlangana; nabani na owayefuna ukuva *kuNdikhoyo wayesiya kuyo.n"W!Ngoko ke amaSirayeli azikhulula iintsimbi nezinye izihombiso zawo ukunduluka kwawo kwintaba iHorebhe.!1!Kaloku uNdikhoyo wayethe kuMosis: “Xelela amaSirayeli: ‘Niluhlanga oluneenkani, ngoko ke andizukuhamba nani, kuba xa bendinokuhamba nani nomzuzwana lo, bendiya kusuka ndinitshabalalise. Zikhululeni iintsimbi zesihombiso; ndisaza kuyibona into endiza kunenza yona.’ ”n W!Athe ke amaSirayeli akuziva ezi ndaba zibuhlungu, asuka azila, azikhulula iintsimbi awayehomba ngazo.#A!Hambani niye kwelo lizwe lendyebo nentlutha. Kambe ke mna andizukuhamba nani, hleze ndisuke ndinitshabalalise ningekafiki, kuba niluhlanga oluneenkani.”zo!Ndiya kuthumela isithunywa sinikhaphe, siwagxothe amaKanana, ama-Amori, amaHiti, amaPerezi, amaHivi, namaJebhusi.d E!*UNdikhoyo wathi kuMosis: “Hamba apha, wena nabo bonke abantu owabakhokelayo waphuma nabo eJiputa, usingise kwilizwe endabathembisa lona ngesifungo uAbraham, uIsake, noYakobi, ndisithi: ‘Loba lelezizukulwana zenu.’ #Ke kaloku uNdikhoyo wawabetha ngobhubhani wesifo amaSirayeli ngenxa yokuba amnyanzelayo uAron ukuba awenzele inkunzi yenkomo yegolide.I  "Ngoko ke hamba, ukhokele aba bantu, ubase kulaa ndawo ndandithethe ngayo kuwe. Ke sona isithunywa sam siya kukukhokela. Kambe ke lakufika ixesha ndiya kubohlwaya aba bantu ngenxa yesi sono.”iM !UNdikhoyo wathi kuMosis: “Abantu abamagama ndiwacimayo encwadini yam, ngabo bandonileyo bodwa.ym Ngoku ke ndiyakubongoza, baxolele; ukuba akunakuba njalo wosewulicima igama lam encwadini yakho oyibhalileyo.” UMosis waya kuNdikhoyo, wafika wathi: “Aba bantu benze isono esilumezayo. Basuke bazibumbela isithixo ngegolide, basinqula.2_ Ngengomso ke uMosis wathi ebantwini: “Nenze isono esilumezayo. Naxa kunjalo ndiza kuphinda ndiye entabeni kuNdikhoyo, ukuze ndenze isingxengxezo ngenxa yesono senu.”7i UMosis ke wathi kubaLevi: “Niyabona ke, namhlanje, ngokubulala abantakwenu noonyana benu, niye naba ngababingeleli bokubusa uNdikhoyo. Ngoko ke uNdikhoyo unithamsanqele.”hK AbaLevi abo ke benza ngokwaloo myalelo, baza ke babulala amawaka amathathu amadoda ngaloo mini.r_ waza wathi kubo: “Utsho uNdikhoyo uThixo kaSirayeli ukuthi: ‘Umntu ngamnye kuni makathathe ikrele, aqale kweli sango, aye kuphuma kweliya lingaphaya, ebinza elalis' ugodo, kumtakwabo, isihlobo, ngokunjalo nommelwane wakhe.’ ” Ngoko ke wasuka wema esangweni, wathi: “Bonke *abangakuNdikhoyo mabaphume ngapha!” Ke kaloku kwaphuma yonke indlu kaLevi,ue UMosis ke waqonda ukuba uAron uvule zabhuqa, baza abantu benza unothanda, bazenza intlekisa nasezintshabeni.  Ndithe ke kubo: ‘Ndinikeni izinto zegolide eninazo,’ baza ke benjenjalo. Ndasuka ke ndaziphosa emlilweni, kwee gqi le nkunzi.”ym Basuka bathi kum: ‘Senzele uThixo oza kusikhokela, kuba asiyazi into emhleleyo laa Mosis osikhuphe eJiputa.’~w UAron waphendula wathi: “Ungakhathazeki, mntakwethu; kaloku nawe uyabazi aba bantu ukuba baqinel' enyaleni ngesono.iM UMosis wabuza kuAron wathi: “Aba bantu bakwenze ntoni na ukuze ubafake kwesinje sona isono?”  Wayithatha loo nkunzi babeyibumbile, wayiphosa emlilweni, waza wayicola yangumgubo, wawugalela emanzini aselwa ngamaSirayeli.V ' Uthe ke uMosis akuba kufuphi, ebone loo nkunzi yenkomo, ngokunjalo nabantu beduda bexhentsa, suka wasisifu ngumsindo. Apho kanye phantsi kwentaba wasuka wawalahla phantsi loo macwecwe wayewaphethe, aphuka. } UMosis waphendula wathi: “Kum le ntsholo ingathi asiyiyo eyoloyiso, okanye ukoyiswa; ivakala ngathi yeyeziyolo nje.”~ w Akuyiva ingxolo yabantu bekhwaza, uYoshuwa wabhekisa kuMosis wathi: “Ndiva intsholo esikhululweni ngathi lifile.”a = La macwecwe ke ayengumsebenzi kaThixo ncakasana, nombhalo lowo wawukrolwe nguye ngenkqu.zo UMosis ke wehla apho entabeni, ewaphethe loo macwecwe mabini amatye abhalwe ubungqina bomnqophiso macal' omabini.gI Ngenene ke *uNdikhoyo wabuya nganeno kuloo ntlekele wayethe uza kubahlisela yona abantu bakhe.! Khawukhumbule izicaka zakho, uAbraham, uIsake, noSirayeli. Kaloku wazifunga kwawena siqu, usithi: ‘Inzala yenu ndiya kuyandisa, ibe ninzi njengeenkwenkwezi ezisesibhaka-bhakeni. Eli lizwe ndinithembise ngalo liya kuba lilifa lezizukulwana zenu ngonaphakade.’ ”! Xa kunjalo amaJiputa angatsho ngakhona athi: ‘UThixo wamaSirayeli wawakhupha eJiputa eneenjongo zokuwatshabalalisela ezintabeni, awatshayele angabikho ehlabathini.’ Awu, ndiyakubongoza, Mhlekazi, lala ngenxeba, uxole, ungabi sabahlisela le ntlekele abantu bakho.R Kambe ke uMosis watarhuzisa kuNdikhoyo uThixo wakhe, wathi: “Awu, *Mhlekazi, ungathini kaloku ukusuka ulwe kanjalo nabantu bakho owabahlangula wabakhulula ngobungaka bona ubungangamsha kwelaseJiputa?b? Ngoko ke wena ndiyeke, kuba ndiza kubacim' igama, wena ndikwenze ube sisizwe esikhulu.”`; UNdikhoyo waqhuba wathi: “Ngoku ndiyabaqonda aba bantu inkani yabo – nqwa neyesele!K sebekhawuleze bawushiya umyalelo endabanika wona. Ngoku bazibumbele inkunzana yenkomo, bayinqula; futhi banikela amadini kuyo. Bathi: ‘MaSirayeli, lo nguThixo wethu owasikhupha eJiputa.’ ”nW *UNdikhoyo wayalela uMosis wathi: “Khawuleza uhle! Aba bantu bakho wabakhupha eJiputa babhatyazile;  Kwangentseni ngomhla olandelayo benza amadini atshiswayo kwanatyiwayo. Ke kaloku abo bantu batya, basela, bahakaza, bada barheletya.~/ Akuyibona le nto uAron wakha iqonga lamadini apho phambi kwaloo nkunzana yenkomo, waza wenza isaziso esithi: “Ngomso kobhiyozelwa uNdikhoyo.”S}! Wawathatha ke, wawanyibilikisa, waza igolide leyo enziwe ngayo wayibumba ngezixhobo zokubumba, wenza inkunzana yenkomo ngayo. AmaSirayeli ke athi: “Sirayeli, nanku uThixo wakho owakukhupha eJiputa!”6|i Bawakhulula ke amacici lawo, beza nawo kuAron.h{K UAron wayalela ukuba bathathe amacici ebafazini, koonyana, nasezintombini zabo, beze nawo kuye.Cz  AmaSirayeli akubona ukuba uMosis akabuyi entabeni, asuka amgungela uAron, athi: “Senzele *uthixo oza kusikhokela. Okokwakhe yena laa Mosis wasikhupha eJiputa, asiyazi into emhleleyo.”y#Akukhov' ukuthetha uThixo noMosis entabeni yeSinayi, wamnikezela amacwecwe amatye amabini, apho uThixo ngenkqu wayeyibhale khona imimiselo.>xwLona lungumqondiso ongasoze ujike phakathi kwam namaSirayeli. Kaloku mna Ndikhoyo ndênza izulu nehlabathi liphela ngeentsuku ezintandathu, ndaza ke ndaphumla ngomhla wesixhenxe.”kwQAmaSirayeli makaluhlonele olu suku, lube ngumqondiso ngokomnqophiso kwizizukulwana ngezizukulwana.LvKaloku zikho iintsuku ezintandathu ukuba nenze wonke umsebenzi wenu, kodwa ke wona umhla wesixhenxe ngumhla onendili wokuphumla olibango lam. Nabani na ke owenza umsebenzi wakhe ngawo makabulawe.uNgoko ke wuhloneleni uMhla wokuPhumla, kuba kuni ungumhla owodwa. Umntu ongawuhloneliyo, koko osebenzayo ngawo, makabulawe.Qt makayalele amaSirayeli athi: “Wuhloneleni *uMhla wokuPhumla, uyimini yam; ewe, ungumqondiso phakathi kwam nani kwizizukulwana ngezizukulwana, uxela ukuba mna Ndikhoyo ndanenza naba ngabam ncakasana.s; *UNdikhoyo wathi uMosisr% amafutha okuthambisa, neso siqhumiso sivumba limnandi segumbi elingcwele. Zonke ke ezi zinto mabazenze matwa nendlela endikuyalele ngayo.”q ezo zivatho zingayiwayo zobubingeleli zika-Aron noonyana bakhe, abaya kuzisebenzisa xa befezekisa umsebenzi endibanike wona;Vp' iqonga lamadini atshiswayo nezixhobo zalo, isitya sokuhlambela nesiseko saso;`o;itafile namasolotya ayo, isibane esenziwe ngegolide yoqobo nokwaso, iqonga lesiqhumiso,fnG*isibingelelo, ityesi yomnqophiso nesivalo sayo, nezixhobo nako konke okuhamba nesibingelelo;fmGKanti ke noHoliyabhi, unyana ka-Ahisamaki wendlu kaDan, ndimtyumbile ukuba ancedisane noBhezaleli. Naye ke ngokunjalo bonke ubuchule nobugcisa ndimphile, khon' ukuze babe nako ukuyenza yonke into endiyalela ukuba yenziwe:Plukukrola nokuqingqa amatye, nokuchwela, nawo wonke umsebenzi wobugcisa.Dkukucwangcisa nokuyila esebenza ngegolide, isiliva, nobhedu;Xj+Ndimzalise ngoMoya wam, ndamthi jize ngokuqonda, ubuchule, nabo bonke ubugcisa;\i3“Uyabona ke, uBhezaleli unyana kaUri umzukulwana kaYuri wendlu kaJuda, ndimnyule.(h O*UNdikhoyo waxelela uMosis wathi:gy&Nabani na ozenzele isiqhumiso esifana naso, okanye osebenzisa esi njengesiqholo, uya kusikwa phakathi kwabantu bam.”sfa%Ningaze nithathe imigqaliselo yalo mxube waso nizenzele esenu. Siphatheni ngentlonipho, sibe sesam ndedwa.@e{$Thatha inxalenye yaso, uyicole ibe ngumgubo, ungene nayo *esibingelelweni, uyibeke phambi kwetyesi yomnqophiso apho ndiya kuhlangana khona nawe. Esi siqhumiso masihlonipheke; sinyulu.gdI#Yenza ngazo umxube wesiqhumiso esivumba liyolileyo. Sithi saa ityiwa, sihlambuluke sibe nyulu.c3"*UNdikhoyo wayalela uMosis wathi: “Thatha umlinganiselo ofanayo wezi ntlobo zobulawu: isitakate, ionirha, igalbhano, nentlaka yokuqhumisa yoqobo.b!Nabani na owenza amafutha afana nawo, okanye osebenzisa la mafutha mntwini wumbi ungengombingeleli, uya kusikwa phakathi kwabantu bam.”&aG Umntu nje ongomnye angàze athanjiswe ngawo. Kwaye futhi ungàze uthathe le migqalisela axutywe ngayo wenze amafutha nje. Kaloku anyulu; ngoko ke wahloniphe.e`EWaxelele amaSirayeli ukuba la mafutha ngawam kuphela kude kube zizizukulwana ngezizukulwana.J_Thambisa uAron noonyana bakhe, ubamisele babe ngababingeleli bam.^Wakuba uzihlambulule ngolu hlobo ke ezi zinto ziya kuba nyulu ngokupheleleyo, ngokunjalo ke nantoni na ezichukumisayo iya kuba nyulu.K]iqonga lamadini nokwalo, kunye nesitya sokuhlambela nesiseko saso.S\!itafile namasolotya ayo, isibane nobuxhaka-xhaka baso, iqonga lesiqhumiso,R[Ngawo ke thambisa intente *yesibingelelo, ityesi enobungqina bomnqophiso,NZwenze isiqholo esingamafutha anyulu avumba limnandi, axutywe lichule.Y{zekasiya; zonke mazilinganiswe ngokomlinganiselo ovunyiweyo. Xa zizonke ke zidibanise neelitha ezine zamafutha omnquma,MX“Thatha obona bulawu bodidi: iikhilogram ezintandathu zemore engamanzi, iikhilogram ezintathu zesinamon evumba limnandi, iikhilogram ezintathu zezele elivumba limnandi, neekhilogram ezintandathu)WO*UNdikhoyo wayalela uMosis wathi:tVcEwe, mabahlambe izandla neenyawo ukuze bangafi. Lo ke ngummiselo amabawuthobele bona nezizukulwana zabo.”sUaxa bangenayo egumbini elingcwele okanye besiya kwenza idini elitshiswayo kwiqonga lamadini, ukuze bangafi.HT UAron noonyana bakhe baya kuhlamba izandla neenyawo kuloo manziS1“Yenza isitya sokuhlambela ngobhedu, usihlalise phezu kwesiseko sobhedu. Masime phakathi kwegumbi elingcwele neqonga lamadini, usigalele amanzi.*RQ*UNdikhoyo wathetha noMosis wathi:=QuLe mali ke yiqokelele kuwo onke amaSirayeli, ize isetyenziswe ekuxhaseni *isibingelelo. Lo mrhumo ke sisicamgushelo sobomi babo, khon' ukuze ndihlale ndibakhumbula ndibakhusele.” PUyabona ke, kuloo mrhumo wobomi babo akukho sityebi nahlwempu, koko bonke baya kukhupha ngokulinganayo umlinganiselo lowo umisiweyo.sOaLilonke ke, mntu wonke ubalwayo ukuqalela kominyaka ingamashumi amabini ukunyuka, makawukhuphe loo mrhumo."N? Wonke umntu obalwayo makakhuphe iqhekeza lesiliva liqulunqwe ngokomlinganiselo ovunyiweyo. Ewe wonke ubani makahlawule le mali, ibe ngumnikelo wakhe kum.M1 “Ngexesha lobalo lwamaSirayeli umntu ngamnye aze akhuphe umrhumo wokucamagushela ubomi bakhe, khon' ukuze kungabikho shwangusha elubalweni apho.$LE *UNdikhoyo ke wathi kuMosis:K Kanye ngonyaka uAron makalihlambulule eli qonga ngokwenza idini lokucamagusha. Uya kuthatha igazi lelo dini lesono, aqabe iimpondo zalo. Lo mmiselo ke mawenziwe minyaka le, ungaze uyekwe. Ngokwenjenjalo ke eli qonga liya kuba nyulu ngokugqibeleleyo kuNdikhoyo.”J- Kweli qonga ke ungaze uqhumise ngasiqhumiso simbi, okanye idini elitshiswayo, kungenjalo idini lokutya; phezu kwalo ungenzi mnikelo uthululwayo.I3Nasemalanga ke, xa eze kulumeka izibane, makenze kwangolo hlobo. Lo mnikelo ke wesiqhumiso mawungatyeshelwa kude kube zizizukulwana ngezizukulwana.eHEMiso le xa uAron eze kulungisa izibane, uya kufaka isiqhumiso esivumba limnandi kweli qonga.G/Eli qonga malibe nganeno komkhusane ophambi kwetyesi enobungqina bomnqophiso evalwe ngesivalo sokungxengxezela, apho ndiya kuhlangana nawe khona.AFNayo le miqobo yenze ngomngampunzi, uyityabeke ngegolide.ELenzele amakhonkco amabini ngegolide, uwanxibelele apha phantsi komphetho macala, khon' ukuze apho kuwo kungene imiqobo yokuliphatha.vDgEli qonga ke lityabeke lonke ngegolide: umphezulu, amacala, neempondo; futhi ke uliphethe ngegolide jikelele.GC Amacala alo makalingane, abe ziisentimitha ezingamashumi amane nantlanu ubude, ngokunjalo nobubanzi; umphakamo ke wona zibe ngamashumi asithoba. Izibonda zeekona mazilabalabe zenze iimpondo.7B m“Thatha umngampunzi, wenze iqonga lesiqhumiso.!A=.Kananjalo ke aya kundiqonda ukuba ndinguNdikhoyo uThixo wawo owawakhulula eJiputa, ukuze ndihlale phakathi kwawo. Ngenene ndinguNdikhoyo uThixo wawo.”C@-Ndiya kuhlala phakathi kwamaSirayeli, ndibe nguThixo wawo.?,Ndiya kusenza nyulu isibingelelo ndawonye neqonga lamadini. Ke yena uAron noonyana bakhe ndiya kubachonga ukuze babe ngababingeleli bam.s>a+Ewe, ndiya kuhlangana khona namaSirayeli; baye ubuqaqawuli bam buya kuyitsho loo ndawo ibe yekhethekileyo.)=M*Ukusukela ngoku eli dini litshiswayo mandilenzelwe phaya esangweni *lesibingelelo. Kaloku apho kulapho ndiya kuhlangana khona nabantu bam, ndithethe nawe khona.;<q)Nakweli lasemalanga idini sebenzisa umgubo, amafutha, kunye newayini, kwangalaa ndlela wenze ngayo kusasa. Eli ke lidini elitshiswayo – litsho ngevumba eliyolileyo *kuNdikhoyo.;;q(Kweli lakusasa nikela nomgubo wengqolowa wodidi oluphambili, ube yikhilogram enye ubunzima, uwudibanise nelitha enye yamafutha omnquma acwengileyo. Yenza idini ngelitha yewayini.D:'Thatha elinye kusasa, lize eli liseleyo libe lelasemalanga.b9?&“Ukusukela ngoku, yonke imihla yenza idini ngamaxhwane amabini phaya kwiqonga lamadini.:8o%Uya kwenjenjalo ke iintsuku zibe sixhenxe. Xa kunjalo ke iqonga lamadini liya kuba nyulu ngokugqibeleleyo, aze athi nabani na okanye nantoni na elichukumisayo ibe nyulu nayo.”>7w$Mini nganye ke uya kwenza idini lokungxengxezela izono ngenkunzi yenkomo ibe nye. Ngokwenjenjalo uya kuhlambulula iqonga lamadini, uze ke ngokunjalo ulithambise ngeoyile libe nyulu.u6e#“Uyabona ke lo msitho wokumisela uAron noonyana bakhe mawube ziintsuku ezisixhenxe njengoko ndakuyalelayo.b5?"Inyama okanye isonka esiseleyo kwada kwakusasa, mazitshiswe, zingàtyiwa; kaloku zinyulu.94m!Ke zona eziya ndawo ziseleyo xa bekusenziwa idini lokungxengxeza ekumiselweni kwabo, baya kuzitya. Kambe ke ngababingeleli bodwa abanelungelo lokukutya oku kutya, kuba kunyulu.s3a Baya kuyithatha ke bayitye kunye nesaa sonka besisele ebhaskitini, bayityele apho esangweni lesibingelelo.j2O“Inyama leyo yenkunzi yegusha amiselwa ngayo uAron noonyana bakhe wòyiphekela endaweni enyulu.1Lo nyana ka-Aron ungena esikhundleni sakhe asebenze *esibingelelweni endaweni engcwele, wonxitywa ezi zivatho iintsuku zibe sixhenxe.0“Xa engasekho uAron, izivatho zakhe zobubingeleli ziya kunikwa oonyana bakhe, banxitywe zona mhla bethanjiswa bemiselwa.+/QLo ke ngummiselo wam ongasoze uthini. Nanini na abantu bam besenza idini lobudlelwane, incum nomlenze sisabelo sababingeleli; ngoko sisipho esinikelwa kuNdikhoyo..1“Xa kumiselwa umbingeleli incum nomlenze waloo nkunzi yegusha isetyenzisiweyo zingumnikelo kum, omawubekelwe bucala, ube sisabelo sababingeleli. - “Ke kaloku uya kuthatha incum yale nkunzi yegusha, uyiwangawangise, uyenze umnikelo kum. Kambe ke esi iya kuba sisabelo sakho.,1Kamva ke uya kuzithatha kubo, uzitshise ndawonye nedini elitshiswayo. Elo ke lidini elivumba liyolileyo kuNdikhoyo – kaloku lidini elitshiswayo.g+IZibeke ezandleni zika-Aron noonyana bakhe, baziwangawangise, bandenzele ngazo umnikelo owodwa.U*%Phaya ebhaskitini caphula kwiintlobo zonke: isonka, iqebengwana, nomqathane.&)G“Thatha amanqatha enkunzi yegusha leyo ke, iketelele lomsila, umhlehlo, inxalenye yesibindi, izintso zombini, ndawonye namanqatha azo, nomlenze wasekunene.b(?Thatha kwigazi elilapho phezu kweqonga lamadini, ndawonye neoyile yokuthambisa, ufefe uAron noonyana bakhe ndawonye neempahla zabo. Xa bebonke ke, ngokunjalo neempahla zabo, baya kumiselwa banikezelwe emsebenzini wam.' Yixhele, uthathe kwigazi layo, uqabe isithinzi sendlebe yasekunene kuAron nakoonyana bakhe. Kwakhona qaba oobhontsi babo basekunene ezandleni, ngokunjalo noobhontsi basekunene beenyawo zabo. Igazi eliseleyo ke lisarhaze macal' onke apho kwiqonga lamadini.}&u“Kananjalo thatha enye inkunzi yegusha leyaa, utsho uAron noonyana bakhe babeke izandla zabo phezu kwentloko yayo.% $Inyama leyo yihlahle, ke zona izibilini uzihlambe ndawonye namanqina. Ezi ndawo ndizibalileyo ke, nenyama xa iyonke, ngokunjalo nentloko, zidibanise uzitshisele phezu kweqonga lamadini. Eli ke lidini elitshiswayo. Litsho ngevumba elimyoli kuNdikhoyo.Q#Yixhele, uze uthathe igazi layo uliphose macal' omane kwiqonga lamadini.v"g“Kwakhona thatha enye yeenkunzi zegusha, aze uAron noonyana bakhe babeke izandla zabo phezu kwentloko yayo.!Ke yona inyama yenkunzi leyo, ufele, ndawonye nezibilini, uya kuzitshisela ngaphandle komzi. Eli ke lidini lokususa izono.  Ngoku thatha umhlehlo, nenxalenye yesibindi, izintso zombini, ndawonye namanqatha azo, uzitshise phezu kweqonga lamadini.|s Yithi nkxu igazi ngomnwe, uqabe iimpondo zeqonga lamadini ngalo. Inxalenye yegazi ke yigalele emazantsi eqonga elo.F Yixhelele phambi koNdikhoyo apho ngasesangweni lesibingelelo. “Uze uthathe inkunzi yenkomo, uze nayo ngasesangweni lesibingelelo. UAron noonyana bakhe mababeke izandla zabo phezu kwentloko yayo. ; bafake imixwayo, bathwale iminqwazi yabo. Le ke yindlela oya kummisela ngayo uAron noonyana bakhe; ububingeleli iya kuba ngummiselo wabo nanini nanini.2a“Thatha oonyana bakhe, ubafake iminweba;MWakukhov' ukwenjenjalo ke, mthi jize ngamafutha entloko, umthambise.`;umthwalise iqhiya, ulebele ngelaa cwecwe libhalwe ukuthi: ‘*OkaNdikhoyo pheleleyo.’dCUAron ke makanxibe ezobubingeleli: ihempe, *isidanga, umnweba, isikhuselo-sifuba, nebhanti;T#“UAron noonyana bakhe mabeze esangweni lesibingelelo, ubahlambe ngamanzi.vgEzo zonka zifake ebhaskitini, wenze ngazo umnikelo xa ubingelela ngezaa nkunzi, eyenkomo nezeegusha ezimbini.+QThatha umgubo wengqolowa wodidi oluphambili, wenze isonka sentlama engenagwele, namaqebengwana anamafutha, nemiqathane yentlama engenagwele ethanjiswe ngamafutha.M “Nantsi ke imigqalisela omawuhambe ngayo xa umisela uAron noonyana bakhe kumsebenzi wabo wobubingeleli. Thatha inkunzana yenkomo kunye neenkunzi ezimbini zeegusha, zonke ke zibe zezingenasiphako.sa+UAron ndawonye noonyana bakhe mabasoloko bezinxibile xa bengena *esibingelelweni, noba bakwezamadini okwababingeleli, hleze bafe ngenxa yokuba behamba ze. Lo ke ngummiselo ongasoze washukunyiswa kuAron ndawonye nezizukulwana zakhe.”zo*Kwakhona thatha ilaphu, ubenzele iibhulukhwe zangaphantsi ezisuka esinqeni zime emathangeni, ukuze bangahambi ze.+)Ezi zivatho ke zinxibe uAron ngokunjalo noonyana bakhe. Wakukhov' ukwenjenjalo ke bathambise ubamisele ukuze bangene emsebenzini wobubingeleli.eE(“Oonyana baka-Aron benzele iminweba nemixwayo neminqwazi, ukuze babe nesidima nomfaneleko.&G'“UAron uze umthungele ihempe ngelaphu elisontwe ngobugcisa. Uze umenzele iqhiya kwangelo laphu, ngokunjalo nomxwayo ohonjiswe waqhoqhonywa ngobona bugcisa.&Eli cwecwe ke liya kuthi nca ebunzi kuAron, khon' ukuze mna *Ndikhoyo ndiwamkele amadini amaSirayeli, nangona angade abe nempazamo xa anikelayo. Ewe, eli cwecwe malibe sebunzi kuye lonke ixesha. Ngokwenjenjalo abantu bam amaSirayeli baya kuhlala bamkelekile kum.< u%Liqhagamshele ngomsonto ozuba eqhiyeni yakhe ebunzi.y m$“Thatha igolide ecocekileyo, wenze icwecwe elihle. Uze ukrole amagama kulo athi: ‘*OkaNdikhoyo pheleleyo.’M #Lo mnweba ke uAron uya kuwufaka xa ekumsebenzi wakhe wobubingeleli. Iintsimbi ezo ke ziya kukhenkceza xa angenayo egumbini elingcwele, ngokunjalo naxa aphumayo. Ngokwenjenjalo uya kusinda ekufeni.  " %!Kumazantsi awo uze wenze imifanekiso yeerharnati ibe zuba, emsobo, nebomvu. Ezi zihombiso ke mazibolekisane neentsinjana ezenziwe ngegolide.Y- Mawugqojozwe indawo yokungena intloko, ize iqukunjelwe iqine, ukuze ingakrazuki.M“Ke wona umnweba ophezu *kwesidanga mawulukwe ube lilaphu elizuba.MKwalapho kwisidanga faka *iiurim neethumim, ukuze uAron ahambe nazo xa esiza kum. Ewe, ngala maxesha makanxibe isikhuselo-sifuba, ukuze asoloko enako ukuyiqonda intando yam mayela namaSirayeli.”-U“Ngoko ke xa uAron engena egumbini elingcwele makanxibe esi sikhuselo-sifuba sinamagama ezindlu zikaSirayeli, ukuze mna *Ndikhoyo ndingaze ndibalibale abantu bam.%Amakhonkco esikhuselo-sifuba wadibanise namakhonkco esidanga ngomtya ozuba, ukuze isikhuselo-sifuba sihlale phezu kwesidanga singabhakuzeli.ENgokukwanjalo yenza amanye amakhonkco abe mabini ngegolide, uwanxibelele kumazantsi emixwayo yesidanga ngaphambili, kude kufuphi kodwa ngaphezu kwalaa bhanti ithungwe ngobugcisa nobuchule.Kwakhona ke yenza amakhonkco amabini ngegolide, uwanxibelele phaya kwezaa kona zaso zingezantsi ngaphakathi phezu kwesidanga.(KKambe ke la macala mabini amatsheyini aseleyo orhintyela kwezaa zipeliti zibini, ukuze ngolo hlobo abhijele ngaphambili aye kuqhagamshela kwimixwayo yesidanga.2auze ke uqhinele la matsheyini mabini kuwo.H Kwiikona zaso zangasentla nxibelela amakhonkco amabini egolide,S~!Isikhuselo-sifuba masibe namatsheyini amabini aphothwe ngemingqa yegolide.}Kuya kubakho amatye alishumi elinambini. Kwilitye ngalinye ke kokrolwa igama lomnye woonyana bakaYakobi abamele izindlu zakwaSirayeli.\|3kowesine ibe yibherile, ikarneli, nejaspa. Onke ke makabanjwe ngesipeliti segolide.>{ykumqolo wesithathu ibe yitekoyisi, iagati, neamatiste;8zmkolwesibini ibe yiemeraldi, isafire, nedayimani;hyKMasihonjiswe ngemiqolo emine yamatye exabiso. Kuludwe lokuqala ibe yirubhi, itopazi, negarneti;vxgMasibe ngumphindo olinganayo, ubude bube ziisentimitha ezingamashumi amabini nambini, nobubanzi bube kangako.5we“Yenza isikhuselo-sifuba esiya kunceda umbingeleli omkhulu xa efuna ukuqonda intando kaThixo. Masenziwe kwangezaa zinto senziwe ngazo *isidanga, nangobugcisa obukwanjalo.DvMazibe namatsheyini amabini aphothwe ngemingqa yegolide.”Hu  Thatha igolide, wenze izipeliti zokubamba la matye zibe zibini.t  >sw La magama oonyana bakaSirayeli ke makabhalwe ligcisa lomkroli. La macwecwe anala magama makaqhotyoshelwe ngesipeliti segolide kule mixwayo isemagxeni esidanga, ukuze ahlale esisikhumbuzo ngoonyana bakaSirayeli. Ngale ndlela ke uAro uya kuhlala ewathwele emagxeni la magama, ukuze abe sisikhumbuzo *kuNdikhoyo.=rw ngokokuzana kwabo, abe ngamathandathu ngamathandathu.Uq% Thatha amatye ekarneli abe mabini, ukrole kuwo amagama oonyana bakaSirayeli,spaMasibe nebhanti eyenziwe kwangelo laphu layo, sibe yinto enye nje, ithungwe ngobugcisa nobuchule obukhulu.JoMasibe nemixwayo eqabela emagxeni, idibanise amacala aso omabini. n“Isidanga mabasenze ngolu hlobo: umbala ozuba, omsobo, nobomvu, basebenzise igolide nelaphu eliqhoqhonywe lahonjiswa ngobugcisa.ymmKulo msebenzi ke mabasebenzise igolide, nelaphu elizuba, elimsobo, nelibomvu; ibe ngamalaphu asontwe ngobuchule.ElMabenze isikhuselo-sifuba, *isidanga, umnweba, ihempe ehonjisiweyo, iqhiya, kunye nomxwayo. Ezo mpahla ke mabazenzele uAron nooyana bakhe, ukuze bangene kulo msebenzi uwodwa wobubingeleli.kYalela abantu abanesiphiwo sobugcisa nobuchule, utsho benzele uAron izinxibo, khon' ukuze amiselwe umsebenzi wobubingeleli.`j;Umntakwenu uAron menzele izivatho zobubingeleli eziya kumtsho abe nesidima nomfaneleko.i ;“Ke wena biza umkhuluwa wakho uAron noonyana bakhe: uNadabhi, uAbhihu, uElazare, noItamare. Bakhuphe kumaSirayeli, ubamisele babe ngababingeleli bam.hKweli cala linganeno phambi komkhusane wetyesi yomnqophiso, uAron noonyana bakhe mabasoloko bejonge ukuba izibane ziyavutha phambi *koNdikhoyo, ukususela ngorhatya kude kube kusasa. Lo mmiselo ke mawuhlale uthotyelwe nanini na ngamaSirayeli nezizukulwana zawo.”wgi“Yitsho amaSirayeli eze neyona icwengileyo ioyile yomnquma, khon' ukuze isibane sihlale sivutha njalo-njalo.xfkXa zizonke izixhobo zesibingelelo ngokunjalo nezenkundla, nditsho nesikhonkwane sembala, mazenziwe ngobhedu.”eUbude bale nkundla mabube ziimitha ezingamashumi amane anesine, ububanzi zibe ngamashumi amabini anambini, ukuphakama ke kona ibe ziimitha ezimbini neesentimitha ezimashumi mabini. Umkhusane mawenziwe ngelaphu elisontwe ngobuchule, ke zona iziseko zenziwe ngobhedu. d Xa zizonke iintsika zenkundla le zodityaniswa ngemiqadi yesiliva, aze namahaki enziwe ngesiliva; ke zona iziseko zibe zezobhedu.ac=Inkqu yesango ke yona yovalwa ngelaphu eliziimitha ezilithoba ubude, elisontwe ngobuchule. Malibe yile mibala: ozuba, omsobo, nobomvu; liqhoqhonywe ngobugcisa nobunono. Loxhaswa ziintsika ezine ezimi ngeziseko ezine.b #aANgapha nangapha esangweni ilaphu malibe ziimitha ezintandathu neesentimitha ezimashumi mathandathu, ime ngeentsika ezintathu ezixhaswe ziziseko ezithathu.d`C Ngasempuma kwicala lesango umkhusane mawube kwaziimitha ezimashumi mabini nambini ububanzi._5 Kwicala lasentshona umkhusane mawube lilaphu eliziimitha ezimashumi mabini nambini ubude, ube neentsika ezilishumi ezixhaswe ziziseko ezikwalishumi.;^s Uya kwenza kwangolu hlobo ke nakwicala langasentla.]1 Umkhusane lo mawume ngeentsika zobhedu ezimashumi mabini, ezixhaswe ziziseko zobhedu ezimashumi mabini, zibe namahaki nemiqadi eyenziwe ngesiliva.!\= “Esi *sibingelelo ke senzele inkundla ngomkhusane owenziwe ngelaphu elisontwe ngobuchule. Ngezantsi malibe ziimitha ezingamashumi amane anesine ubude.d[CLenze libe ngumhaba-haba nje wamaplanga, ngokwalaa ndlela ndandikubonise ngayo entabeni.”?Z{Yifake macala kuloo makhonkco, ibe ziindawo zokuphatha.DYYenza imiqobo yokubamba ngomngampunzi, uyityabeke ngobhedu.yXmEsi sisefu sifake phantsi kongqameko olujikeleze iqonga, ngohlobo lokuba sithathe isiqingatha sokuphakama kwalo.NWThatha ubhedu, wenze isisefu, uze usenzele amakhonkco ezikoneni zone.#VALenzele iimbiza zokukhongozela olo thuthu lunamafutha, wenze neefotsholo, izitya, iifolokhwe, neepleyiti zomlilo. Zonke ke ezi zixhobo mazenziwe ngobhedu.nUWIzibonda zeekona zalo zone mazilabalabe phezulu phaya, zenze iimpondo, futhi ke zityatyekwe ngobhedu.`T =“Ke lona iqonga lamadini uze ulenze ngomngampunzi lilingane macala, libe ziimitha ezimbini neesentimitha ezimashumi mabini ubude ngokunjalo nobubanzi, ukuphakama kube yimitha enye neesentimitha ezimashumi mathathu.S)%Lenzele iintsika ezintlanu ngomngampunzi. Mazityatyekwe ngegolide, zifakwe amahaki egolide. Ke zona mazisekelwe ngeziseko zobhedu ezihlanu.” R$“Esangweni xhoma umkhusane welaphu elisontwe kakuhle elizuba, elimsobo, nelibomvu. Maliqhoqhonywe lihonjiswe ngobugcisa nobunono.fQG#Apha nganeno komkhusane beka itafile kwicala elingasentla, ize isibane sona sibe ngasezantsi.1P_"Ityesi yomnqophiso yivale ngesivalo sayo.0O[!Lo mkhusane wuxhome kulaa mahaki aphezulu, uze emva kwawo ubeke laa tyesi inobungqina bomnqophiso. Umkhusane lo ke uya kwahlula igumbi elingcwele kwingcwele kangcwele.N Lo mkhusane ke mawuxhonywe kwiintsika zomngampunzi ezityatyekwe ngegolide ezinamahaki, zixhaswe ngeziseko ezine zesiliva.OM“Thatha imiqulu yelaphu elisontwe kakuhle, wenze umkhusane. Malibe yile mibala: ozuba, omsobo, nobomvu. Lo mkhusane mawuhonjiswe ngemifanekiso *yezithunywa ezimaphiko, yenziwe ngobugcisa nobunono.GL Esi sibingelelo senze ngokomzekelo endakubonisa wona entabeni. KIzakhelo zityabeke ngegolide, uzenzele amakhonkco ngegolide apho iya kungena khona imiqadi; kambe ke nayo uya kuyityabeka ngegolide.kJQLo mqadi uphakathi mawube sesizikithini sesakhelo, unqamleze usuke ngapha uye kuthi ngqu ngaphaya.2Iangokunjalo nakwicala lasentshona ngasemva.HH “Yenza imiqadi ngomngampunzi; mayibe mihlanu ngapha nangapha,fGGNgoko ke zoba sibhozo zixhaswe lishumi elinesithandathu leziseko zesiliva, zingambini kwenye.xFkEzi zakhelo zeekona maziqhagamshelwe emazantsi, ziye kuqhina phezulu. Kunjalo ke okwezi zakhelo zibini zeekona.E9zibe zibini ezikoneni.1D_Ngasentshona izakhelo mazibe zithandathu,TC#zixhaswe ngamashumi amane eziseko zesiliva, zibe zibini esakhelweni esinye.9BoMayibe zizakhelo ezingamashumi amabini ngasentla,_A9Isakhelo ngasinye masibanjwe ziziseko ezibini zesiliva, zibe ngamashumi amane zizonke.;@sYenza izakhelo zangezantsi zibe ngamashumi amabini. q~~R~}z} |^| {|zzfyxxwvvduu\ttBssrrfqppmpo:nn*mmlolkkjj%ii2hRhggZgffHee0ddpdcc`bbb>>@==K&Izibonda zalo ezikoneni phaya wazenza zalabalaba zenza iimpondo. Walityabeka ngobhedu jikelele.U= '&Ke kaloku uBhezaleli wenza iqonga lamadini ngomngampunzi. Lalilingana macala, liziimitha ezimbini namashumi amabini eesentimitha ubude nobubanzi; ukuphakama kuyimitha enye namashumi amathathu eesentimitha. <%Kananjalo wenza amafutha awodwa okuthambisa. Ngokukwanjalo wenza nesiqhumiso esivumba liyolileyo. Xa zizonke ke wazixuba okwechule.I; %Wathatha umngampunzi, wenza imiqobo, waza wayityabeka ngegolide.:%Walenzela amakhonkco amabini ngegolide. Wawanxibelela apha phantsi komphetho macala, khon' ukuze apho kuwo kungene imiqobo yokuphatha.v9g%Eli qonga lonke walityabeka ngegolide: umphezulu, amacala, neempondo; futhi waliphetha kwangegolide jikelele.O8%UBhezaleli wathatha umngampunzi, wenza iqonga lesiqhumiso. Amacala alo wawenza alingana, aziisentimitha ezingamashumi mane nantlanu, zangamashumi alithoba ukuphakama. Iimpondo zalo zazintwinye nalo. 7%Ekwenzeni esi sibane ngokunjalo nobuxhaka-xhaka baso wasebenzisa igolide eziikhilogram ezingamashumi amathathu nantlanu ubunzima.6)%Esi sibane ke uBhezaleli wasenza ngohlobo lokuba sibe zizibane ezisixhenxe. Umcephe wokusicima ngokunjalo nezithetyana zaso wazenza ngegolide.o5Y%Imidumba namasebe lawo, ngokunjalo nesibane siphela, zazenzwe ngegolide ecwengileyo, kuyinto enye nje./4[%Onke amasebe lawo wawasekela ngomdumba.s3a%Nesiqu sesibane wasihombisa ngeentyatyambo ezine zealmondi, wasivathisa ngemidumba namagqabi eentyatyambo.2%La masebe mathandathu aphuma esiqwini sesibane wawahombisa ngeentyatyambo zealmondi, nangemidumba, nangamagqabi eentyatyambo.J1%Kwalapho kuso wanxibelela amasebe aso: amathathu ngapha nangapha.Y0-%Wathatha igolide ecwengileyo, wenza isibane. Amazantsi kunye nesiqu saso wasibumba ngegolide naso. Wasenzela izihombiso ngeentyatyambo, imidumba, namagqabi eentyatyambo; zonke ke zaba yinto enye nesibane eso.q/]%Itafile leyo wayenzela izitya ngegolide: iipleyiti, iikomityi, iindebe, nezitya zokwenza idini lewayini.K.%Ke yona imiqobo leyo wayenza ngomngampunzi, wayityabeka ngegolide.V-'%La makhonkco okungena imiqobo yokuphatha wawenza alungelelana nongqameko olo.u,e% Wayifakela amakhonkco amane, enziwe ngegolide, wawanxibelela ezikoneni zone apho imilenze yayifakelwe khona.w+i% Ngokunjalo wayenzela ungqameko oluyijikelezileyo, lungangesandla ububanzi, waza waluphetha ngegolide jikelele.Q*% Wayeyityabeka ngegolide ecwengileyo, futhi wayiphetha kwangayo jikelele.L)% Wathatha umngampunzi, wenza itafile. Yona yayingamashumi asibhozo anesibhozo eesentimitha ubude, zingamashumi amane anane ububanzi; kanti ke ukuphakama zazingamashumi amathandathu anesithandathu.( % ' %R&%Wathatha igolide, wabumba *izithunywa ezimaphiko zambini, wazenza zaba yinto enye nesivalo eso, zamiswa ngapha nangapha phezu kwaso zijongene, athi ke naloo maphiko azo athe naa agubungela isivalo eso.%%Wathatha igolide, wenza isivalo setyesi. Sasiziisentimitha ezilikhulu elineshumi ubude, zingamashumi amathandathu anantandathu ububanzi.I$ %wayifaka kulaa makhonkco ngapha nangapha, ukuze ibe nokuthwalwa.A#%Kwakhona wenza imiqobo yokuphatha, wayityabeka ngegolide,i"M%Kumanqina ayo omane wayifakela amakhonkco enziwe ngegolide, amabini kweli cala, amabini kweliya.^!7%Wayityabeka ngegolide ngaphandle nangaphakathi, waza ke wayiphetha kwangayo jikelele..  Y%UBhezaleli wayenza ityesi yomnqophiso ngomngampunzi. Yayiziisentimitha ezilikhulu elineshumi ubude, zingamashumi amathandathu nantandathu ububanzi kwanomphakamo wayo.3a$&Lo mkhusane ke bawenzela iintsika ezintlanu, bazifakela amahaki. Iintloko zeentsika, ngokunjalo nemiqadi, bayityabeka ngegolide, baza bazenzela iziseko ezihlanu ngobhedu.3a$%Esangweni lesibingelelo bafaka umkhusane owenziwe ngelaphu lisontwe kakuhle, linale mibala: ozuba, omsobo, nobomvu; baza ke baliqhoqhonya balihombisa ngobugcisa nobunono.!$$Lo mkhusane ke wawuxhonywe kwiintsika zomngampunzi, bezityabeke ngegolide, bazenzela amahaki; zona ke zazixhaswe ngeziseko ezine zesiliva.Q$#Baza ke bathatha imiqulu yelaphu elisontwe kakuhle, benza umkhusane. Wawuyile mibala: ozuba, omsobo, nobomvu. Futhi ke wawuhonjiswe ngemifanekiso *yezithunywa ezimaphiko, eyenziwe ngobugcisa nobunono.#A$"Izakhelo ezo bazityabeka ngegolide, bazinxibelela amakhonkco enziwe ngegolide apho kwakungena khona imiqadi – miqadi leyo eyayityatyekwe ngegolide nayo.T#$!Lo uphakathi bawubeka esizikithini, wasuka ngapha waya kuthi ngqu ngaphaya.?{$ nangapha, ngokunjalo nakwicala langasentshona ngasemva.K$Kwakhona benza imiqadi yezakhelo ngomngampunzi. Yayimihlanu ngaphap[$Ngoko ke zazisibhozo izakhelo, zixhaswe ngeziseko ezilishumi elinesithandathu – zizibini esakhelweni.xk$Ezi zakhelo zeekona zaziqhagamshelwe emazantsi, zaya kuqhina phezulu. Kunjalo ke okwezi zakhelo zibini zeekona./[$baza benza izakhelo zazibini ezikoneni.A$Kwicala langasemva entshona benza izakhelo zazithandathu,P$ngokunjalo neziseko zesiliva ezingamashumi amane, zazibini esakhelweni.9o$Amantla bawenzela izakhelo ezingamashumi amabini,{q$Ngokunjalo bazenzela iziseko ngesiliva zamashumi mane, zazibini esakhelweni, ukuze zibambe nale ndawo ilabalabayo.:q$Izakhelo ezo zaba ngamashumi amabini ezangezantsi.sa$Bazenza ke zalabalaba ngapha nangapha, ukuze zibe nokuhlanganiswa. Zonke ke izakhelo zenziwa ngale ndlela.tc$Isakhelo ngasinye sasiziimitha ezine ubude neesentimitha ezingamashumi amathandathu nesithandathu ububanzi.< u$Benza izakhelo zokuxhasa intente leyo ngomngampunzi. )$Baza intente bayenzela izigqubuthelo ezibini, esangaphantsi senziwe ngofele olubomvu lwenkunzi yegusha, esangaphezulu ngesikhumba esisukiweyo.m U$Bathatha ubhedu, benza ngalo amahaki angamashumi amahlanu, khon' ukuze la macala mabini adityaniswe.P $Bafakela amarhintyela angamashumi amahlanu emphethweni wecala ngalinye.  $Isihlanu sayo ke basithunga basidibanisa sayinto enye; ngokunjalo nesithandathu eso basithunga basidibanisa sayinto enye naso.X+$Bayenza yalingana yaziimitha ezilishumi elinantathu ubude, zambini ke ububanzi.cA$Baza ke benza intente yangaphandle ngemiqulu elishumi elinanye eyenziwe ngoboya bebhokhwe.ym$ Benza namashumi amahlanu amahaki ngegolide, khon' ukuze la macala mabini emikhusane ahlanganiswe abe yinto enye.]5$ Bafaka amarhintyela angamashumi amahlanu kuloo macala omabini, bawenza alungelelana.O$ Benza amarhintyela ngelaphu elizuba phaya emphethweni ngapha nangapha.J$ Imikhusane leyo ke bayithunga bayidibanisa ngamihlanu ngamihlanu.eE$ Le mikhusane yayilingana, iziimitha ezilishumi elinambini ubude, nesibini seemitha ububanzi.sa$Awona madoda angamagcisa kulawo ayesebenza, enza *isibingelelo ngemikhusane elishumi yelaphu elihle kunene, linombala ozuba, omsobo, nobomvu; lihonjiswe laqhoqhonywa ngemifanekiso *yezithunywa ezimaphiko, ezenziwe ngobugcisa nobunono.>y$Lo mnikelo wawuselugqithisiwe wawungaphezu kwemfuneko.]5$Ngoku ke uMosis wakhupha umyalelo, kwaza kwavakaliswa kumzi wonke kwathiwa: “Makungabikho bani, nokuba yindoda okanye obhinqileyo, ozisa omnye umnikelo esibingelelweni.” Ngoko ke abantu banqumama ekunikeleni.~ $aya kuMosis, athi: “Lo mnikelo bawuzisayo aba bantu ngoku mninzi ngaphezu kwemfuneko yomsebenzi esiwuyalelwe *nguNdikhoyo.”3}c$Amagcisa lawo ayesebenza awuyeka umsebenzi,C|$UMosis wazigqithisela kubo zonke izinto zokusebenza ezazingumnikelo ovela kumaSirayeli ngeenjongo zokwakha *isibingelelo. Baza abantu bathi rhoqo ukuzisa iminikelo yabo ngeentsasa zonke.{$Ke kaloku uMosis wathetha noBhezaleli noHoliyabhi, nabo bonke abaphiwe ubugcisa nababelangazelela ukunceda, wathi mabaqalise ukusebenza.az ?$“Ngoko ke uBhezaleli noHoliyabhi, nawo onke amagcisa anikwe ezi ziphiwo nokuqonda, anabo ubuchule bokuzenza zonke ezi zinto zifunekayo ekwakhiweni *kwesibingelelo, makazenze zonke zibe matwa nomyalelo kaNdikhoyo.”]y5##Ubaphe ubuchule beendidi zonke kumsebenzi wabakroli nabayili, nomsebenzi wokusonta amalaphu azuba, amsobo, nabomvu, nazo zonke iindidi zamalaphu. Ewe, bangamachule angawo kuyo yonke imisebenzi yobugcisa nokuyila.jxO#"Yena enoHoliyabhi unyana ka-Ahisamaki wendlu kaDan ubaphile ubuchule bokufundisa abanye ubugcisa.Pw#!ukukrola nokuqingqa amatye, nokuchwela, nawo wonke umsebenzi wobugcisa.Tv## ukuze akwazi ukucwangcisa nokuyila nokusebenza ngegolide, isiliva, nobhedu,[u1#Umzalisile ngoMoya wakhe, wamthi jize ngobugcisa nobuchule nengqiqo ephangaleleyo,|ts#UMosis wathi kumaSirayeli: “Niyabona, *uNdikhoyo unyule uBhezaleli unyana kaUri umzukulwana kaYuri wendlu kaJuda.s#Onke amaSirayeli awayeziva enolangazelelo ezisa iminikelo kuNdikhoyo, khon' ukuze kufezekiswe umsebenzi owawuyalelwe uMosis.Ur%#iziqholo neoyile yesibane, neziqholo zeoyile, neziqhumiso ezivumba limnandi.fqG#Iinkokheli zona zeza namatye ekarneli namanye amatye okuhombisa *isidanga nesikhuselo-sifuba,(pM#Benza umsonto ngoboya bebhokhwe.woi#Onke amakhosikazi angamagcisa okusonta ezisa amalaphu amahle nemisonto ezuba, emsobo, nebomvu, awayeyisontile.n/#Kanti ke nabathanda ukunikela ngesiliva okanye ubhedu benjenjalo. Abanye banikela ngomngampunzi, khon' ukuze usetyenziswe nakuwuphi na umsebenzi. m#Bezisa amalaphu amahle, azuba, amsobo, nabomvu; ilaphu loboya bebhokhwe, ufele olubomvu lwenkunzi yegusha, nesikhumba esisukiweyo.Jl#Amadoda nabafazi ababeziva belangazelela ukunikela beza nezipeliti zokuhombisa, amacici, imisesane, amaso, nazo zonke iintlobo-ntlobo zobunewu-newu begolide, bazenza umnikelo owodwa kuNdikhoyo.[k1#waza uwonke-wonke kulo owayeziva elangazelela ukunikela *kuNdikhoyo khon' ukuze kwakhiwe *isibingelelo, weza ephethe umnikelo. Beza nayo yonke into eyayiyimfuneko kwezonqulo nasekwenzeni izivatho zababingeleli.=jw#Ke kaloku lonke ibandla lamaSirayeli lamshiya uMosis, i;#kunye nezo zivatho zingayiwayo zinxitywa ngababingeleli xa bebusa kwigumbi elingcwele, ngokunjalo nezivatho ezizodwa zika-Aron kunye noonyana bakhe.”Dh#izikhonkwane neentsontela zomphakathi ngokunjalo nenkundla;Rg#umkhusane wenkundla neentsika neziseko zayo; umkhusane wesango lenkundla;f#iqonga lamadini linxityelelwe isisefu esenziwe ngobhedu, imiqobo yalo nako konke okwalo; isitya sokuhlambela nesiseko saso;e #iqonga lesiqhumiso nemiqobo yokuliphatha, amafutha okuthambisa, isiqhumiso esivumba limnandi, umkhusane wesango lesibingelelo;.dY#isibane nobuxhaka-xhaka baso, neoyile;Qc# itafile, inemiqobo namasolotya ayo, kunye nesonka esingumnikelo kuThixo;Pb# ityesi yomnqophiso, inemiqobo yokuyiphatha, nesivalo, kunye nomkhusane;jaO# intente kunye nesigqubuthelo sayo, amahaki, uphahla lwentente, izakhelo, imiqadi, kunye neziseko;!`=# Waqhuba uMosis wathi: “Onke amagcisa omsebenzi wezandla akhoyo phakathi kwenu makeze azokwenza *isibingelelo nezinto ayalele ukuba zenziwe *uNdikhoyo:p_[# amatye ekarneli namanye amatye exabiso okuhombisa *isidanga nesikhuselo-sifuba sombingeleli omkhulu.”h^K#neoyile yezibane, nobulawu bokuqhola ioyile nokuqhola isiqhumiso sitsho sibe nevumba elimnandi;Q]#nofele lwenkunzi yegusha olubomvu, nesikhumba esisukiweyo; nomngampunzi,P\#nelaphu elihle, elizuba, elimsobo, nelibomvu, nelaphu loboya bebhokhwe,i[M#wonke umntu oziva elangazelela ukunikela kuye makathathe kwinto anayo: igolide, isiliva, ubhedu,PZ#UMosis waliyalela lonke ibandla lamaSirayeli, wathi: “*UNdikhoyo uthi6Yi#Ngawo akunakubaswa nomlilo lo emizini yenu.”\X3#iintsuku zokusebenza imisebenzi yenu zintandathu evekini, kodwa lona usuku lwesixhenxe ngumhla owodwa okhethekileyo; ngumhla kaNdikhoyo, umhla wokuphumla. Nabani na ke owenza nawuphi na umsebenzi ngawo wobulawa._W ;#UMosis waliqokelela lonke ibandla lamaSirayeli, wathi: “Nantsi imiyalelo *kaNdikhoyo: V"#Wona ke ayebubona ukuba ubuso bakhe buyakhazimla. Kambe ke wayeye afake isigqubuthelo, ade aphinde kwakhona aye kuthetha noNdikhoyo.U""Wayesithi xa eza kuthetha noNdikhoyo asisuse isigqubuthelo. Ekubuyeni kwakhe ke wayewaxelela konke akuyalelwe nguNdikhoyo amaSirayeli.UT%"!Wathi ke akugqiba ukuthetha nabo uMosis, wabufaka isigqubuthelo ubuso bakhe.S}" Kamva ke onke amaSirayeli aqokelelana kuMosis, waza ke wawaxelela yonke imiyalelo ayinikwe nguNdikhoyo entabeni iSinayi.lRS"Kodwa uMosis wababiza, waza uAron nazo zonke iinkokheli zamaSirayeli beza kuye, waza wathetha nabo.hQK"UAron namaSirayeli onke babubona ukuba ubuso bakhe buyakhazimla, batsho boyika ukusondela kuye. P;"Ukubuya kwakhe entabeni uMosis ephethe loo mithetho ilishumi, ubuso bakhe babukhazimla, kuba ethethe *noNdikhoyo; kambe ke yena wayengayiqondi loo nto.#OA"Ke kaloku uMosis wahlala apho iintsuku ezingamashumi amane engatyi engaseli. Amazwi omnqophiso wawabhala apho emacwecweni, oko kukuthi imithetho elishumi.mNU"UNdikhoyo wayalela uMosis wathi: “Wabhale la mazwi. Kaloku umnqophiso wam nani uxhomekeke kuwo.”~Mw"“Minyaka le zisani ulibo lwesivuno endlwini kaNdikhoyo. “Ningaze nilipheke ngobisi lukanina itakane lebhokhwe.” L"“Xa nindenzela idini ze ningasisebenzisi isonka sentlama enegwele. Ngexesha letheko *lePasika inyama yedini ize ingabekwa mbeko.TK#"Ndiya kuzigxotha izizwe phambi kwenu, itsho inabe imida yenu, kungabikho namntu uya kuzama ukulihlutha elo lizwe kuni xa nisiya kundinqula mna Ndikhoyo Thixo wenu ngazo zozithathu ezi zihlandlo enyakeni.XJ+"“Onke amadoda makeze kunqula mna Ndikhoyo Thixo kaSirayeli kathathu ngonyaka.|Is"“Xa nivuna ingqolowa yenzani itheko lolibo; kanti ke ningalityesheli netheko lesivuno ngexesha lokuvuna iziqhamo. H;"“Iintsuku ezintandathu evekini zezokwenza wonke umsebenzi wenu. Kodwa ke ngosuku lwesixhenxe ze niphumle; nditsho nkqu nangamaxesha okulima nokuvuna.RG"“Ke lona iduna lamazibulo ledonki nolihlawulela ngedini letakane. Kungenjalo ke niya kulaphula ilungu lentamo. Wonke unyana wamazibulo makahlawulelwe. “Akukho mntu makeze kum engaphathanga mnikelo.IF "“Unyana wamazibulo ngokunjalo neduna lemfuyo lamazibulo lelam.^E7"“Ningaze niyeke ukwenza itheko lesonka sentlama engenagwele. Yenzani njengoko ndaniyalelayo, nitye isonka esinganyuswanga iintsuku zibe sixhenxe kwinyanga ka-Abhibhi. Kaloku leyo yinyanga enaphuma ngayo eJiputa.)DO"“Ningaze niziqingqele izithixo.Cy"Nani ningasuka nibathathele oonyana benu abafazi kwezo ntombi zabo, zithi ke ngaloo ndlela zibahende banqule izithixo.0B["Sanukwenza zivumelwano nabantu belo lizwe; kuba hleze bathi, xa benqula besenzela izithixo zabo amadini amanyumnyezi, banimeme nani, nilukuhleke, nitye loo madini azo.cAA"“Ningaze ninqule thixo wumbi, kuba mna Ndikhoyo ndinguSobukhwele; ndinguThixo onekhwele.@ " Ndaweni yaloo nto wadilizeni amaqonga abo amadini, niyifohloze imifanekiso yabo; ke sona *isithixo sabo uAshera ze nisityoboze.y?m" Ningakhe nilinge nenze izivumelwano naba bantu ningena emhlabeni wabo, kuba ngokwenjenjalo ningazifaka esigwini.>)" Yithobeleni imithetho endininika yona namhlanje. Xa ningenayo ndiya kuwagxotha ama-Amori, amaKanana, amaHiti, amaPerezi, amaHivi, namaJebhusi.f=G" UNdikhoyo wathi kuMosis: “Ngoku ke ndenza umnqophiso nani. Ndiya kwenza imimangaliso engazange yenziwe ehlabathini liphela, ngokunjalo nakwizizwe zalo. Kaloku mna Ndikhoyo ndiza kwenza into erhwaqelisayo phakathi kwenu.4<c" wambongoza wathi: “Ukuba ngenene ukholisekile ndim, Mhlekazi, sikhaphe. Nakuba siluhlanga oluneenkani nje, buxolele ubugwenxa nesono sethu, samkele sibe lilifa lakho.”,;U"UMosis wasuka wee guqaqa wakhahlela;|:s"Ukunyaniseka kwakhe akujiki nakwizizukulwana ngezizukulwana; abakhohlakeleyo nabanxaxhayo nabonayo uyabaxolela. Kambe ke abanetyala ubohlwaya ade ohlwaye nesizukulwana sabo, aye kufikelela kwesesithathu nakwesesine ngenxa yeziphoso zooyise.”9"Waza ke wadlula phambi kwakhe, wandula wathi: “UNdikhoyo nguThixo onemfesane nesisa, oza kade umsindo, ophuphuma izibele nokunyaniseka.u8e"Ke kaloku uNdikhoyo wehla ngelifu, waza wema noMosis apho entabeni, walikhankanya igama lakhe – uNdikhoyo.7/"UMosis ke wawaqingqa amacwecwe amabini amatye, waza ngengomso kusasa wenyuka nawo entabeni iSinayi ngokokutsho kukaNdikhoyo, ewaphethe ngezandla. 6"Makungabikho mntu uhamba nawe okanye usondelayo nakuliphi na icala lentaba; nditsho kwaiigusha neenkomo mazingasondeli entabeni.”O5"Ngomso kusasa uze unyuke intaba iSinayi, apho uya kundibona nam khona.*4 Q"*UNdikhoyo wayalela uMosis wathi: “Qingqa amanye amacwecwe amatye amabini afana nalawa okuqala, ukuze mna ndiwabhale kuwo amazwi awayebhalwe kulawa wawaphulayo.k3Q!Ndakuba ndidlule ke, ndiya kusisusa isandla, ukuze ube nokundibona ndifulathele, hayi ebusweni.”2!Ndiya kuthi ke xa ndidlula khona ngobuqaqawuli bam, ndikufihle emfanteni yeliwa, ndize ndikugqume ngesandla ndide ndidlule.M1!Kambe ke nantsi indawo ecaleni kwam apho ungema khona phezu kweliwa.S0!!Andizukukubonisa ubuso bam; kaloku akukho mntu unokububona aphinde aphile.e/E!UNdikhoyo wathi: “Ndiza kukubonisa isidima sam njengoko sinjalo, futhi ndilikhankanye igama lam ezindlebeni zakho, mna Ndikhoyo. Kaloku ndiya kuba nenceba kwabo ndinenceba kubo, ndibe novelwano kwabo ndinovelwano kubo.l.S!UMosis waphinda wenza isicelo, wathi kuNdikhoyo: “Ke ngoku khawundivelele ngobuqaqawuli bakho.” 4*~~~-}Q||J{zzzyxx*vvTuxttt;ss rrqhpp@ooSnmmm5llkk3jj?iihhhEgg7g fveedd5cXc bbZaa-``__E^]]\\[[PZZ#YQXXuXWVV:UU2T4SRR_QQPPOoNNDM4LXK}KMJIIHH2GGGFTEE+DoCCC;BBAF@@X?Q>> =J<< ;:::998n77v666 55n44N3322f2100 /.._--,+++9**D)))m((=''f'[&&k%%$$r#H#=""X"!o!0 zNYfYSb)kL.S ' D % Ojr4Z 1 UNadabhi noAbhihu, oonyana baka-Aron, elowo wathatha umcephe wakhe wamalahle, wagalela amalahle, wafaka nentlaka yesiqhumiso, bazisa phambi *koNdikhoyo. Kambe ke loo mlilo wabo wawunxamnye nomyalelo kaNdikhoyo.%E Suka kwaphuma umlilo kuNdikhoyo, watshisa elo dini naloo manqatha ebephezu kweqonga. Bathi bakuyibona loo nto abantu, baduma bonke, bee qubudu bawa ngobuso.3a Ubuye waya kungena esibingelelweni kunye noMosis, baza bathi bakuba bebuye baphuma, basikelela abantu. Suka kwatyhileka kubantu bonke ukubengezela kwesihomo sikaNdikhoyo. Uthe uAron akugqiba ukwenza onke loo madini, waphakamisela izandla zakhe ngasebantwini ebasikelela, waza wasuka eqongeni.  waza iincum zona kunye nemilenze yasekunene waziwanga-wangisa phambi koNdikhoyo ngokomnikelo, kanye njengoko ebetshilo uMosis.oY wawabeka phezu kweencum zazo, waza yonke loo nto wayisa eqongeni. Amanqatha uwatshisele apho eqongeni,r_ Uthathe amanqatha aloo nkomo naloo gusha uAron, – umsila, namanqatha, namanqatha ezintso, nomhlehlo –' Waxhela inkomo nenkunzi yegusha, wenzela ngazo abantu amadini obudlelane. Oonyana bakhe bamzisela igazi, watshiza ngalo kumacala onke eqonga.  Usondeze nomnikelo wokutya, wathatha kangangesandla kuwo, wawutshisa apho eqongeni. Yonke le nquleqhu yongeza kumadini atshiswa kusasa.E  Ubuye walisondeza ngokusesikweni kwanalo idini elitshiswayo. 3 Akugqiba unikele idini labantu. Uxhele laa bhokhwe yokucamagushela izono zesizwe, wayinikela njengoko enzile ngokuya ebenikela idini lezakhe izono.{ q Emva koko uthathe izibilini nemilenze, wazihlamba, waza wazitshisa apho eqongeni ngaphezu kwelaa dini litshiswayo.N  Bamnika intloko kunye nezinye iinyama, waza wazitshisa apho eqongeni. UAron ubuye waxhela into yokuzenzela idini elitshiswayo. Beze negazi layo kuye oonyana bakhe, waza wafefa ngalo kumacala onke eqonga.A Kodwa yona inyama nofele wazitshisela ngaphandle kwelali.mU Amanqatha nezintso nomhlehlo wedini lesono wazitshisa apho eqongeni ngokomyalelo kaNdikhoyo kuMosis.+Q Oonyana bakhe bazisa igazi kuye, waza uAron wathi nkxu kulo umnwe, waza watyikila ngalo iimpondo ezikwiikona zone zeqonga. Eliseleyo waliphalaza emazantsi eqonga.fG UAron waya eqongeni, wafika walixhela ithole lenkomo elalilidini lokucamagushela izono zakhe.U% Wandula ke uMosis ukuthi kuAron: “Yiz' aph' eqongeni lamadini, wenze idini lokucamagushela isono, kunye nedini elitshiswayo, ngenxa yezono zakho kunye nezabantu. Le nto yenze ngokomyalelo kaNdikhoyo.”5 Wabhekisa ebantwini uMosis, wathi: “NguNdikhoyo lo uthe makwenziwe le nquleqhu yonke, khon' ukuze kutyhileke kuni ukubengezela kwesihomo sakhe.”/ Zeziswa zonke ezo zinto wayethe maziziswe uMosis ngaphambili *kwesibingelelo, laza lonke ibandla lakwaSirayeli lee thande apho phambi koNdikhoyo.^7 kwakunye nenkomo nenkunzi yegusha, zona zibe ngamadini obudlelane. Kufuneka kwenziwe amadini ngazo, kwakunye nokutya okuxutywe namafutha. Kufuneka niyenze le nto, kuba kaloku uNdikhoyo uza kunivelela namhlanje.”(K Yitsho amaSirayeli eze nenkunzi yebhokhwe ibe lidini lokucamagusha, nethole elinonyaka, netakane elinonyaka, zingabi nasiphako, zona zibe ngamadini atshiswayo,W~) wathi kuAron: “Thatha inkunzana yenkomo kunye nenkunzi yegusha ezingenasiphako, wenzele ngazo *uNdikhoyo idini, inkunzi yenkomo ibe lidini lokucamagushela isono, ize eyegusha yona ibe lidini elitshiswayo.} ! Ngomhla wesibhozo emva komsitho womiselo lwababingeleli uMosis wabiza uAron kunye noonyana bakhe, kwakunye namadoda amakhulu akwaSirayeli,M|$UAron noonyana bakhe ke bênza njengoko uNdikhoyo wayeyalele uMosis.S{!#Ze nihlale ke phaya ekungeneni kwesibingelelo ubusuku nemini, kude kube ziintsuku ezisixhenxe, nithobela umyalelo kaNdikhoyo. Niya kufa ukuba aniyenzi loo nto. Yinto ethethwe nguNdikhoyo leyo ke kum.”^z7"UNdikhoyo usiyalele ukuba senze le nto siyenzileyo namhlanje kuni ukususa isono senu.y}!Ze ningemki apho ekungeneni kwesibingelelo kude kube ziintsuku ezisixhenxe, ude ube ke udlule umsitho wokumiselwa kwenu.=xw Ze niyitshise yonke inyama eseleyo nesonka esiseleyo.LwUthe uMosis kuAron noonyana bakhe: “Le nyama yiseni ekungeneni kwesibingelelo, nize niyipheke apho, niyitye nesiya sonka sisebhaskitini yamadini okumisela ababingeleli, ngokomyalelo kaNdikhoyo.KvUMosis uthathe inxalenye yamafutha okuthambisa, nenxalenye yegazi elaliseqongeni, watshiza uAron noonyana bakhe kwankqu nezivatho zabo. Wenjenjalo ukubahlulela uNdikhoyo kwanezambatho zabo nazo.7uiUMosis uthathe incum wayiwanga-wangisa yangumnikelo kuNdikhoyo. Le yayiyinxaxheba kaMosis yedini lomiselo lwababingeleli. UMosis wenza kanye njengoko wayeyalelwe nguNdikhoyo.:toUphinde wazithatha kubo uMosis, wazitshisa apho eqongeni, ngaphezu kwelaa dini litshiswayo, zalidini lokumisela. Lo ngumnikelo owenziwa ngomlilo, ovumba lithandekayo kuNdikhoyo.osYUzithathe zonke, wazinika uAron noonyana bakhe, bona baziwanga-wangisa phambi koNdikhoyo zangumnikelo.CrEmva koko uthathe isonka sasinye esingenagwele kulaa bhaskiti iphambi koNdikhoyo, wathatha nesonka esenziwe ngamafutha, neqebengwana lalinye, waza wazibeka ngaphezu kwamanqatha nomlenze.qyUMosis uthathe amanqatha, nomsila, namanqatha ezibilini, umhlehlo, nezintso namanqatha azo, kunye nomlenze wasekunene.JpNgoku uMosis usondeze oonyana baka-Aron, nabo wabadyobha igazi iindlebe zasekunene, oosithupha basekunene, noobhontsi beenyawo zasekunene. Waza eliseleyo igazi waliphalaza kumacala onke eqonga.o5Wayinqumla uMosis, waza wathatha intwana yegazi, watyikila ngalo indlebe yokunene ka-Aron, nosithupha wesandla sokunene, nobhontsi wonyawo lokunene.n#Uze neyesibini inkunzi yegusha uMosis; le yona yayiyeyedini lokumiselwa kwababingeleli, waza uAron noonyana bakhe bayibeka izandla entloko.m l)Wayihlahla loo gusha, waza wahlamba izibilini nemilenze. Intloko yona, kunye namanqatha, kunye nayo yonke loo nyama, wazitshisa apho eqongeni, kanye njengoko kwatsho uNdikhoyo. Eli lidini elitshiswayo, idini elenzelwa uNdikhoyo ngomlilo. Ivumba lalo liyolile kuNdikhoyo.EkUyinqumle uMosis, waza igazi waliphosa kumacala onke eqonga.{jqEmva koko uMosis usondeze inkunzi yegusha yedini elitshiswayo, baza uAron noonyana bakhe bayibeka izandla entloko. iUyithathe yonke loo nyama yaloo nkomo ndawonye nesikhumba namathumbu waya kuzitshisa ngaphandle kwelali njengokutsho kukaNdikhoyo. hWawathatha onke amanqatha ezibilini uMosis, kunye nomhlehlo, kwakunye nezintso namanqatha azo, wawatshisa apho eqongeni lamadini.rg_Uyihlabile uMosis, waza wathi nkxu umnwe wakhe egazini layo, walityikila kwiimpondo zone zeekona zeqonga, waba ulahlulela uNdikhoyo ngokwenjenjalo. Eliseleyo ke igazi uliphalaze emazantsi eqonga. Waba ke ngoko uyalihlambulula iqonga.lfSUMosis usondeze inkunzi yedini lokucamagushela, waza uAron noonyana bakhe bayibeka izandla entloko.e Emva koko uMosis uthathe oonyana baka-Aron, wabanxiba iihempe, wabafaka imixwayo, wabathwesa iminqwazi, njengoko wayeyalelwe nguNdikhoyo.\d3 Waza wammisela uAron, emahlulela uNdikhoyo, ngokumgalela inxenye yamafutha entloko.c1 Ufefe iqonga kasixhenxe ngamafutha aseleyo, kunye nempahla yalo yonke, nesitya sokuhlambela, kwanamazantsi aso, zonke ezo zinto ezahlulela uThixo. b  UMosis uthathe amafutha, wathambisa isibingelelo nazo zonke izinto ezingaphakathi kwaso, waza ngokwenjenjalo wazahlulela uThixo.2a_ Umthwalise iqhiya entloko, waza kuyo waqhoboshela isihombiso esenziwe ngegolide, esiluphawu lokwahlulelwa uNdikhoyo. Wenza kanye njengoko wayeyalelwe nguNdikhoyo uMosis.<`uKweso sidanga sisesifubeni wafaka *iiurim neethumim._Unxibe uAron ihempe, wamthi wambu ngomnweba, wamfaka umxwayo, waza wamfaka *isidanga, wasiqhobosha esinqeni ngebhanti esontwe ngobunono.Q^UMosis wathi uAron noonyana bakhe mabasondele, waza wabahlamba ngamanzi.J]“Le nto ndiza kuyenza ngoku yinto endiyithunywe nguNdikhoyo.”\#UMosis wenza njengoko wayeyalelwe nguNdikhoyo, waza wenjenje ukuthetha ebhekisa kwelo bandla elalithe nqwadalala ekungeneni kwesibingelelo:[ &ZG“Yiya noAron kunye noonyana bakhe ekungeneni *kwesibingelelo, uphathe nezivatho zababingeleli, kunye namafutha okuthambisa, nenkunzi yenkomo yedini lokungxengxezela izono, iinkunzi ezimbini zeegusha, kunye nebhaskiti enezonka ezingenagwele. Uze ke ubize umzi wakwaSirayeli uphela.” Y ?*UNdikhoyo wathi kuMosis:zXo&Kwakusentabeni iSinayi entlango ngamhla uNdikhoyo wayinika uMosis le miyalelo yokwenziwa kwamadini ngamaSirayeli.0W[%Nantso ke imiyalelo yaxa kusenziwa amadini atshiswayo, nawokutya, nawokungxengxezela izono, kunye nawentlawulo, amadini okumisela ababingeleli, kwakunye nawobudlelane.!V=$Ngaloo mini yokuthanjiswa kwababingeleli uNdikhoyo wathi amaSirayeli makakhuphe eso sabelo sedini sibe yinxaxheba yabo. Lo ngummiselo omawuhlale uhleli.gUI#Le yinxaxheba kaNdikhoyo eyaxhanyulwa nguAron nangoonyana bakhe mhla bamiselwa ebubingelelini.T"Incum ewanga-wangisiweyo nalo mlenze wasekunene yinxaxheba emayikhutshelwe ababingeleli ngamaSirayeli ngalo lonke ixesha.S !tRc Umlenze wasekunene wona woba yinxaxheba yombingeleli obenikela igazi kunye namanqatha elo dini lobudlelane.]Q5Loo manqatha umbingeleli wowatshisa apho eqongeni, kodwa yona incum yeyababingeleli.#PAeze naso ngokwakhe, sibe ngumnikelo kuNdikhoyo ngomlilo. Makeze namanqatha aso kunye nencum, aziwanga-wangise zibe ngumnikelo owanga-wangiselwa uNdikhoyo.Omakagqithisele nale mimiselo kumaSirayeli: Umntu owenza idini lobudlelane makakhuphe isabelo esithile, asinikele kuNdikhoyo,(NMUphindile wathi uNdikhoyo uMosis8MmNabani na olityayo igazi makasikwe kumaSirayeli.nLWNaphi na apho emi khona amaSirayeli makangaze alitye igazi, nokuba leleentaka, nokuba lelezilwanyana.pK[Wonke umntu othe watya amanqatha ento ekwenziwa ngayo idini kuNdikhoyo ngomlilo makasikwe kumaSirayeli.JyAmanqatha ento efileyo, okanye ebulewe ngamarhamncwa, makangatyiwa. Kambe ke angásetyenziswa ekwenzeni ezinye izinto.cIAamakayigqithisele kumaSirayeli: Akukho manqatha ankomo nagusha nabhokhwe aya kutyiwa mntu..HYUbuye uThixo wanika uMosis le miyalelo[G1Kanti xa umntu athe waphatha into enomlaza, nokuba ngumntu, nokuba sisilwanyana esingatyiwayo, nantoni na enezothe, aze asuke aye kutya idini lobudlelane likaNdikhoyo, loo mntu makasikwe ebantwini bakaNdikhoyo.`F;Kodwa xa ithe yatyiwa nangumntu onomlaza, lowo makasikwe phakathi kosapho lukaNdikhoyo.EXa inyama yedini ithe yadibana nantoni na enomlaza, kufuneka itshiswe ingàtyiwa. Wonke ubani ongenamlaza angayitya inyama yedini elo.6DgUkuba ityiwe loo nyama ngosuku lwesithathu, uThixo akayi kulamkela elo dini laloo mntu, kuba lisuke *lanomlaza. Nabani na ke oya kuthi alitye uya kuluthwala uxanduva lwakhe.DCInyama esekhoyo ngosuku lwesithathu kufuneka itshiswe yona.ZB/Xa umntu enikela idini lobudlelane, egcina isithembiso awasenzayo, okanye ethanda nje ukwenza umnikelo, leyo ke yona inyama akunyanzelekanga ukuba ityiwe iphele ngamini-nye, kodwa eseleyo ingátyiwa ngengomso.A}Inyama yedini lobudlelane kufuneka ityiwe kwangaloo mini inikelwa ngayo; makungabikho nyama isalayo kude kube ngengomso.@!Makanikele ngodidi ngalunye kwezi zonka, azenze umnikelo kuNdikhoyo. Zoba zezombingeleli othe watshiza iqonga ngegazi lamadini obudlelane.b?? Kweli dini lobudlelane, elikwalidini lokubulela, kufuneka ongezelele ngezonka ezinegwele.> Xa umntu esenza idini lobudlelane ebulela, makeze naloo nto iza kuxhelwa kwakunye nesonka esingenagwele, nokuba sisonka esiqatywe amafutha omnquma, okanye amaqebengwana aqatywe amafutha omnquma, kungenjalo amaqebengwana enziwe ngomgubo oxutywe namafutha omnquma.K= Nantsi inkqubo ephathelele kumadini obudlelane enzelwa *uNdikhoyo:< Umnikelo wokutya, nokuba uxutywe namafutha, nokuba womile, woba ngowababingeleli bebonke, yaye ke mabahlulelane ngako ngokulinganayo.; Wonke umnikelo wento eziinkozo ebhakiweyo okanye eyenziwe ngepani, okanye egcadiweyo, uba ngowombingeleli lowo ubewunikela.W:)Kwanalo ufele lwento yedini elitshiswayo luba lolwaloo mbingeleli wenza idini.q9]Inye inkqubo ephathelele kumadini esono nakumadini entlawulo. Loo nyama iba yeyombingeleli owenza idini.8+Nayiphi na indoda ephuma kumlibo wababingeleli ingayitya loo nyama. Kodwa kufuneka ityelwe kulaa ndawo ikhethekileyo, kuba kwayona ikhethekile.7{Onke loo manqatha umbingeleli makawatshise enzele ngawo *uNdikhoyo umnikelo ngomlilo. Eli ke lidini lokwenza intlawulo.96oizintso kunye namanqatha azo, kwakunye nomhlehlo.^57Onke amanqatha makakhutshwe abekwe eqongeni: umsila, namanqatha enyama yangaphakathi, 4Ixhoba lokwenza eli dini kufuneka lixhelelwe apho kuxhelelwa khona amadini atshiswayo. Igazi lalo malitshizwe kumacala onke eqonga.93 qLe yinkqubo ephathelele kumadini awodwa entlawulo:21Kodwa xa igazi liziswe esibingelelweni, laza lasetyenziswa ukungxengxezela izono egumbini eliyingcwele, loo nyama mayingatyiwa, mayitshiswe yonke.m1UNawuphi na umntu oyindoda ongowomlibo wezindlu zababingeleli angayitya loo nyama. Le yinyama eyodwa.0Imbiza yodongwe ekuphekwe loo nyama ngayo, kufuneka iqhekezwe; xa iyimbiza yesinyithi kufuneka ikrwelwe, ihlanjwe ngamanzi.#/ANantoni na echukumise oku kutya yoba nophawu lukaNdikhoyo. Xa isinxibo sitshizwe ligazi laloo nto ixheliweyo, kufuneka sihlanjelwe endaweni ekhethekileyo.o.YLoo mbingeleli wenza elo dini wolityela kwindawo ekhethekileyo enkundleni *yesibingelelo sikaNdikhoyo.-ymakagqithisele le nkqubo ephathelele ekwenzeni amadini okungxengxezela isono kuAron noonyana bakhe: Loo nto yokwenza idini iya kuxhelelwa phambi koNdikhoyo apho kuxhelelwa khona izinto zokwenza amadini atshiswayo. Eli dini lelikaNdikhoyo lilonke.,;*UNdikhoyo wathi uMosisO+Akuyi kutyiwa nto kukutya okunikelwa ngumbingeleli; makutshiswe konke.*#Lo mnikelo kufuneka wenziwe ngumbingeleli ngamnye othanjiswayo womlibo ka-Aron. Uya kutshiswa tu, ube lidini elihlala lisenzelwa uNdikhoyo.q)]Kufuneka udityaniswe namafutha, uze ugcadwe, ugraywe, uze unikelwe. Ivumba lawo liyathandeka kuNdikhoyo.( 1']Le yinkqubo eya kuhlala ihleli yokumisela umbingeleli womlibo ka-Aron eyanikwa uMosis nguNdikhoyo. Ngalo mhla kanye amiselwa ngawo loo mbingeleli kufuneka anikele kuNdikhoyo ikhilogram ibe nye yomgubo wengqolowa, ube ngumnikelo wokutya. Uya kuba sisiqingatha kusasa, ube sisiqingatha nangokuhlwa.<&sIya kutyiwa ngamadoda omlibo ka-Aron njengesabelo sawo sokutya okunikelwa kuNdikhoyo. Omnye umntu ochukumise oku kutya kungumnikelo woba nophawu lukaNdikhoyo, abe semngciphekweni.% 8$kOkuseleyo koba kokwababingeleli. Makwenziwe isonka sentlama engenagwele, sityelwe endaweni ekhethekileyo apho enkundleni *yesibingelelo. Le yinxaxheba uNdikhoyo ayinika ababingeleli kwiminikelo yokutya. Yinxaxheba eyodwa engcwele, efana kanye naleya yamadini okungxengxezela izono neminikelo yentlawulo.#Uya kuthatha umgubo wengqolowa kangangesandla, namafutha omnquma, athathe nentlaka yesiqhumiso ebekwa phezu kwazo, aze azitshise apho eqongeni, zibe ngumqondiso wokuba konke oko kutya kunikelwa kuNdikhoyo. Ivumba lalo mnikelo liyathandeka kuNdikhoyo."/Le miyalelo ilandelayo iphathelele kwiminikelo ekukutya. Ngumbingeleli womlibo ka-Aron oya kwenzela *uNdikhoyo iminikelo yokutya phambi kweqonga.M! Lo mlilo kufuneka usoloko uvutha apho eqongeni, ungaze uyekwe ucime.F  Umlilo weqonga wona kufuneka uhlale uvutha, ungaze uyekwe ucime. Mihla le kusasa umbingeleli kufuneka awukhwezele umlilo, abeke idini elitshiswayo, aze atshise namanqatha edini lobudlelane.mU Aze ke ambathe zivatho zimbi, aluthuthele ngaphandle kwelali olo thuthu kwindawo yalo ekhethekileyo.7i Umbingeleli ethe wambu umnweba wakhe welinen nebhulukhwe yakhe emfutshane eyenziwe ngelinen, wolususa lonke olo thuthu luphezu kweqonga, aze alubeke apho ngasecaleni leqonga.! makagqithisele le miyalelo kuAron noonyana bakhe: Idini elitshiswayo kufuneka litshiswe eqongeni ubusuku bonke, umlilo usoloko ukhwezelwa.;*UNdikhoyo wathi uMosisxkElo dini umbingeleli wolinikela phambi koNdikhoyo, libe lelokungxengxezela isono saloo mntu, aze asixolelwe.”8kKufuneka ase kumbingeleli inkunzi yegusha nokuba yeyebhokhwe, kodwa ingabi nasiphako, ibe lidini lentlawulo alenze kuNdikhoyo. Ixabiso layo loba ngangomlinganiselo ovunyiweyo.'nantoni na leyo athe akayazi exoka kufuneka ayivuse, ongeze nomdliwo osisinye esihlanwini, kanye ngalaa mhla eze kunikela ngawo idini lesono. Xa enze isono esilolo hlobo, kufuneka ayibuyise into ayibileyo, okanye ayifumene ngobuqhetseba, okanye abeyigcinisiwe nayicholeyo,=uokanye axoke athi akayiboni into yomnye ekuye, ade athi akayazi, atsho efunga, okanye enze nasiphi na esinye isono esifana nezi, kufuneka kwenziwe idini lokungxengxezela elo tyala. ;“Xa umntu one uNdikhoyo ngokwala ukubuyisela into ebekubanjiswe ngayo kuye ngomnye umSirayeli, okanye xa ebe into yomnye umSirayeli, okanye amqhathe, =UNdikhoyo wathi kuMosis:T#Eli lidini lokucamagushela ityala leziphoso zokwaphula ummiselo kaNdikhoyo.H Kufuneka eze nenkunzi yegusha engenasiphako kumbingeleli, okanye ibhokhwe. Ixabiso layo loba ngangomlinganiselo ovunyiweyo. Umbingeleli wolinikela idini, aze loo mntu axolelwe isiphoso sakhe.Xa umntu one engaqondanga ngokwaphula nayiphi na imimiselo kaNdikhoyo, loo mntu unetyala, yaye uya kuluthwala olo xanduva.@{Makahlawule neliya lokutyeshela iimfanelo zikaNdikhoyo, aze ongeze isinye esihlanwini. Ke yena umbingeleli womenzela idini ngenkunzi leyo ngenxa yesono sakhe, aze asixolelwe eso sono.{Xa umntu one engaqondanga ngokutyeshela iimfanelo zikaNdikhoyo, loo mntu makathathe emhlambini wakhe inkunzi yegusha engenasiphako, okanye eyebhokhwe, eze nayo kuNdikhoyo, ibe yintlawulelo. Ixabiso layo loba ngangomlinganiselo ovunyiweyo wesiliva.-W*UNdikhoyo wanika uMosis le miyalelo:W) Wokwenjenjalo ke umbingeleli ukwenzela loo mntu idini, aze axolelwe nasiphi na isiphoso esinjengezi sezikhankanyiwe. Umgubo oseleyo woba ngowombingeleli, kanye njengoko kunjalo xa kwenziwa umnikelo wokutya.X + Wowunika umbingeleli, yena athathe kangangesandla, eqondisa ukuba wonke unikelwa kuNdikhoyo, aze ke awutshise apho eqongeni phezu kweminikelo enikelwa kuNikhoyo ngomlilo. Lo ngumnikelo wokucamagushela isono.  Ukuba loo mntu akanako ukunikela nangamahobe amabini, okanye amavukuthu, wozisa ikhilogram yomgubo wengqolowa, enze ngawo umnikelo. Akayi kugalela mafutha omnquma nantlaka yesiqhumiso kuwo, kuba asingomnikelo wakutya lo, koko eli lidini lokucamagushela isono.  Eyesibini intaka woyenza idini elitshiswayo, njengokomyalelo. Wenjenjalo ke umbingeleli ukwenzela umntu idini, aze axolelwe iziphoso. % aze atshize ngenxalenye yegazi lalo apho ecaleni leqonga. Eliseleyo igazi woliphalaza emazantsi eqonga. Lo ngumnikelo wokucamagushela isono. Wowasa kumbingeleli. Yena woqala anikele elinye libe ngumnikelo wokucamagushela isono. Wolaphula intamo, angayiqhawuli kambe intloko,q]Ukuba loo mntu akanako ukunikela ngegusha okanye ibhokhwe, wozisa amahobe amabini kuNdikhoyo, nokuba ngamavukuthu, enze intlawulelo yesono sakhe ngawo. Elinye loba ngumnikelo wokucamagushela isono, elinye libe leledini elitshiswayo.7aze eze nemazi yegusha nokuba yeyebhokhwe *kuNdikhoyo, enze idini lokungxengxezela ityala lakhe. Umbingeleli wolinikela elo dini ngenxa yeso siphoso.]5Mayela nale micimbi, akuba umntu eziqondile ukuba wonile, makasivume isiphoso sakhe,dCXa umntu efumana afunge engacinganga, nokuba ufungela nantoni na, unetyala nokuba akaqondi.zoXa umntu echukumise into engàphathwayo ephuma komnye umntu, loo mntu naye udyobhekile, unetyala nokuba akaqondi.Z/Xa umntu echukumise *into engàphathwayo, enjengesilo esifileyo, udyobhekile, unetyala, nokuba akaqondi. Ingasisilwanyana sasendle esingatyiwayo, nokuba yimfuyo engatyiwayo, okanye sisilwanyana esirhubuluzayo.w kXa umntu ebizwe yinkundla ukuba anike ubungqina, aze anganiki nkcazelo ngento ayibonileyo nayivileyo, unetyala.zo#andule athathe onke amanqatha, kanye njengoko esenza kumadini obudlelane, aze awatshise apho eqongeni kunye nokutya okunikelwa kuNdikhoyo ngomlilo. Wenjenjalo ke umbingeleli xa esenzela umntu idini, khon' ukuze loo mntu axolelwe izono zakhe.%"Umbingeleli wothi nkxu umnwe wakhe kwelo gazi layo, alityikile kwiimpondo ezisezikoneni zeqonga, eliseleyo aliphalaze apho emazantsi eqonga,lS!Woyibeka isandla entloko, aze ayinqumlele apho kuxhelelwa khona izinto zokwenza amadini atshiswayo.X~+ Ukuba kukho umntu ozisa igusha ukuza kwenza idini, mayibe yimazi engenasiphako.h}Kandule ke athathe onke amanqatha, kanye ngalaa ndlela enza ngayo kumadini obudlelane, aze awatshise apho eqongeni, abe livumba elimnandi kuNdikhoyo. Wenjenjalo ke umbingeleli ukwenzela umntu idini, aze axolelwe izono zakhe.|Umbingeleli wothi nkxu umnwe wakhe egazini layo, alityikile kwiimpondo ezikwiikona zeqonga, aze elinye aliphalaze emazantsi eqonga apho,\{3Woyibeka isandla entloko, aze ayinqumlele apho kuxhelelwa khona amadini atshiswayo.z}kuya kuthi nje ukuba asiqonde isono sakhe, kufuneke eze nemazi yebhokhwe engenasiphako, ukuze angxengxezele isono sakhe.Ty#Xa kone umntu nje, abe netyala lokwaphula ummiselo kaNdikhoyo engaqondanga,Nxaze awatshisele apho eqongeni onke amanqatha, kanye njengoko esenza ngawamadini obudlelane. Wokwenjenjalo ke umbingeleli ukunikela idini lokucamagushela umntu oyinkokheli, aze axolelwe isono sakhe.wUmbingeleli wofaka umnwe egazini lebhokhwe leyo, alityikile kwiimpondo ezisezikoneni zeqonga, aze eliseleyo aliphalaze emazantsi eqonga,v#Woyibeka isandla entloko, aze ayinqumlele phambi koNdikhoyo kuloo ndawo kwenzelwa kuyo amadini atshisayo. Eli lidini lokucamagushela isono.fuGkuya kuthi nje ukuba ayiqonde into ayenzileyo, kufuneke eze nenkunzi yebhokhwe engenasiphako.St!Xa kone umntu oyinkokheli, aphule ummiselo kaNdikhoyo uThixo engaqondanga,9smAndule ke ukuyikhuphela ngaphandle kwelali loo nyama, aye kuyitshisa kanye ngalaa ndlela atshisa ngayo eyokucamagushela ezakhe izono. Lilo ke elo idini lokucamagushela ibandla.QrNgale nkomo uya kwenza kanye ngalaa ndlela adla ngokwenza ngayo ngenkomo yedini lokungxengxezela izono. Yiyo ke le indlela umbingeleli enza ngayo idini lokucamagushela izono zabantu, yaye bozixolelwa.Gq Uya kwandula ke asuse onke amanqatha, awatshise eqongeni apho.RpElinye igazi wolityikila kwiimpondo ezikwiikona zeqonga lesiqhumiso elingaphakathi kwegumbi eliyingcwele, aze aliphalaze eliseleyo emazantsi eqonga lamadini atshiswayo elingasekungeneni kwesibingelelo.o{athi nkxu umnwe kulo, aze atshize ngalo kasixhenxe phambi koNdikhoyo nganeno komkhusane wegumbi eliyingcwele kangcwele.knQUmbingeleli othanjisiweyo uya kuthatha inxenye yelo gazi, angene nalo ngaphakathi esibingelelweni,cmAapho ziya kuthi phambi koNdikhoyo iinkokheli zomzi ziyibeke izandla entloko, ize ihlatywe.l1kuya kuthi nje ukuba sazeke eso sono, kufuneke umzi uze nethole lenkunzi yenkomo yedini lokungxengxeza. Loo nkomo iya kuqhutyelwa esibingelelweni,rk_ Xa kone ibandla lakwaSirayeli liphela, lize ke libe netyala lokwaphula ummiselo kaNdikhoyo lingaqondanga,j uya kuyikhuphela ngaphandle kwelali, azise kulaa ndawo ikhethekileyo apho kulahlwa khona uthuthu, azitshisele apho ngomlilo weenkuni.i) Kodwa sona isikhumba nayo yonke inyama, intloko namanqina, nezibilini kwakunye namathumbu, oko kukuthi yonke inyama enganikelwanga kuNdikhoyo,{hq kanye njengoko enzayo ngamanqatha edini lobudlelane. Loo manqatha uya kuwatshisa kwelaa qonga lamadini atshiswayo.0g] izintso namanqatha azo, kunye nomhlehlo,JfWothi ke athathe onke amanqatha enyama yangaphakathi yale nkunzi,Ye-andule ukutyikila ngenxalenye yegazi elo iimpondo ezikwiikona zeqonga lesiqhumiso elilapho kwigumbi eliyingcwele, aliphalaze igazi eliseleyo emazantsi eqonga lamadini atshiswayo elisekungeneni kwesibingelelo.dAkuba ethe nkxu umnwe egazini, uya kutshiza ngalo kasixhenxe apho ngaphambi koNdikhoyo nganeno komkhusane wegumbi eliyingcwele kangcwele,Hc aze ke kwayena athathe igazi layo, angene nalo esibingelelweni.~bwLoo nkunzi uya kuyisa ngasekungeneni *kwesibingelelo, ayibeke isandla entloko, aze ayihlabele apho phambi koNdikhoyo,[a1Xa ingumbingeleli othanjisiweyo lowo wenze isono, aze ngokwenjenjalo azisele abantu ityala, yena uya kunikela ngethole lenkunzi yenkomo elingenasiphako, enze ngalo idini lokungxengxezela isono sakhe kuNdikhoyo.`!makabhekise kumaSirayeli lo mlomo uthi xa kukho bani wonileyo, waphula imimiselo kaNdikhoyo engenzi ngabom, kufuneka alandele le miyalelo.'_ M*UNdikhoyo wayalela uMosis ukubaz^oMakungabikho mSirayeli utya nqatha nagazi. Lo mmiselo mawugcinwe rhoqo ngamaSirayeli nakwizizukulwana ezizayo.” ]Umbingeleli wozitshisa zonke ezi nyama eqongeni, zibe lidini lomlilo elivumba lithandekayo kuNdikhoyo. Onke amanqatha ngakaNdikhoyo.I\ izintso namanqatha azo, umhlehlo oya kususwa kunye nezintso ezo.`[;banikele ezi nyama zibe ngumnikelo kuNdikhoyo ngomlilo: amanqatha enyama yangaphakathi, Z  ayibeke isandla entloko, ayinqumlele apho ngaphambi kwesibingelelo. Ababingeleli bothi tshize ngegazi layo kumacala onke eqonga,SY! “Xa ngaba yibhokhwe, loo mntu uyinikelayo makeze nayo phambi koNdikhoyo,eXE Umbingeleli wozitshisa zonke ezi nyama eqongeni, zibe lidini elinikelwa kuNdikhoyo ngomlilo.JW izintso namanqatha azo, nomhlehlo oya kususwa kunye nezintso ezo.#VA baze ezi nyama zayo bazinikele kuNdikhoyo: amanqatha, nomsila wonke unqunyulelwe kufuphi nasekuqaleni komqolo, onke amanqatha agqume inyama yangaphakathi,Uayibeke isandla entloko, ayinqumlele apho phambi kwesibingelelo. Ababingeleli bothi tshize ngegazi layo macala onke eqonga,IT Xa iyigusha, loo mntu uyinikelayo makeze nayo phambi koNdikhoyo,S}“Ukuba yigusha okanye yibhokhwe ekwenziwa ngayo idini lobudlelane, nokuba yinkunzi nokuba yimazi, mayingabi nasiphako.%REAbabingeleli bowatshisa loo manqatha apho eqongeni ndawonye naloo minikelo itshiswayo. Lo ngumnikelo womlilo. Ivumba ledini lomlilo liyathandeka kuNdikhoyo.JQizintso namanqatha azo, nomhlehlo oya kususwa kunye nezintso ezo.jPOKweli dini lobudlelane mabenze umnikelo womlilo ngezi nyama: onke amanqatha enyama yangaphakathi,TO#Loo mntu unikelayo makabeke isandla phezu kwentloko yaloo nkomo, aze ayihlabe apho esangweni *lesibingelelo *sikaNdikhoyo. Ababingeleli bomlibo ka-Aron bona bothi tshize ngegazi elo kumacala onke eqonga.N “Xa kukho umntu onikela ngenkomo ukuba kwenziwe ngayo idini lobudlelane, loo nkomo mayibe yinkunzi okanye imazi engenasiphako.'MIUmbingeleli woyitshisa inxalenye yomgubo namafutha kwakunye nentlaka leyo iyonke, oku kube ngumqondiso wokuba yonke loo nto ngumnikelo kuNdikhoyo ngomlilo.”?L{Dibanisa amafutha omnquma, ugalele intlaka yesiqhumiso.}KuXa usondeza umnikelo wolibo lwesivuno sengqolowa yiza nomgrayo wengqolowa ogcadiweyo, okanye ingqolowa engqushiweyo.$JC Ityiwa mayigalelwe kuwo wonke umnikelo wokutya, kuba kaloku ityiwa yalatha umnqophiso ophakathi kwenu noThixo. Ke ngoko yonke iminikelo mayigalelwe ityiwa.I' Umnikelo wolibo lwesivuno sengqolowa ungásondezwa kuNdikhoyo yonke iminyaka, phofu ungàtshiswa eqongeni ngenjongo yokwenza ivumba elimyoli. H “Konke ukutya okunikelwa kuNdikhoyo makungabi nagwele. Ungaze ufake igwele okanye ubusi kukutya okunikelwa kuNdikhoyo ngomlilo. G Okuseleyo kuloo mnikelo kokuka-Aron noonyana bakhe; kaloku kukutya okukodwa, kuba kuthathwe kukutya okunikelwe kuNdikhoyo ngomlilo.;Fq Uya kwandula umbingeleli ukuthatha intwana engumqondiso wokuba unikelwa kuNdikhoyo, ayitshise apho eqongeni. Lo ngumnikelo womlilo. Ivumba ledini lomlilo liyathandeka kuNdikhoyo.YE-“Umnikelo wokutya mawusondezwe kuNdikhoyo, unikwe umbingeleli, awuse eqongeni.eDE“Ukuba umnikelo wenziwa ngesonka esiphekiweyo, masibe sesomgubo oxutywe namafutha omnquma.PCMasiqhekezwe eso sonka, sigalelwe amafutha. Ngumnikelo wokutya ke lowo.By“Ukuba umnikelo wenziwa ngesonka esojiwe ngepani, masibe sesomgubo oxutywe namafutha omnquma, kodwa singabi nagwele.XA+“Ukuba umnikelo wenziwa ngesonka sombhako, masibe sisonka somgubo, singabi nagwele. Kungaba sisonka esikhulu esenziwe ngomgubo oxutywe namafutha omnquma, okanye kube ngamaqebengwana aqatywe ngaloo mafutha.@1Okushiyekileyo ke koko kutya kuya kuba koka-Aron noonyana bakhe. Kukutya okukodwa ke oku; kaloku kuthathwe kukutya okunikelwe kuNdikhoyo ngomlilo.3?aawunikezele kubabingeleli bomlibo ka-Aron. Umbingeleli uya kukha kangangesandla kuloo mgubo, udityaniswe namafutha, aze athathe yonke intlaka yesiqhumiso, azitshise apho eqongeni, oku kube ngumqondiso wokuba yonke loo nto ngumnikelo kuNdikhoyo. Ivumba laloo mnikelo womlilo liyathandeka kuNdikhoyo. > “Xa kukho umntu onikela ukutya *kuNdikhoyo, makube ngumgubo. Makawudibanise namafutha omnquma, aze agalele intlaka yesiqhumiso,T= %andule ukulibamba ngamaphiko, aliqhaqhe, kodwa angalikrazuli kubini; athi emva koko alitshise lonke apho eqongeni. Eli lidini elitshiswayo. Litshiswa ngomlilo, litsho ngevumba elithandekayo kuNdikhoyo.”v< iWolikhupha indlelo, ayilahle kunye neentsiba kwicala elingasempumalanga kweqonga, apho kulahlwa khona uthuthu,;  Umbingeleli wolisondeza eqongeni, aliqhawule intamo, alitshise apho eqongeni. Igazi lona uya kulophisela apho ecaleni leqonga.[: 3“Ukuba yintaka ekwenziwa ngayo idini elitshiswayo, mayibe lihobe okanye ivukuthu.[9 3 Umntu onikelayo yena uya kuhlamba izibilini kwakunye namanqina elo dini, aze yena umbingeleli alitshise lonke apho eqongeni. Eli lidini elitshiswayo. Litshiswa ngomlilo, litsho ngevumba elithandekayo kuNdikhoyo.x8 m Yakuba ihlahliwe, umbingeleli wozibeka emlilweni oseqongeni zonke ezo nyama, ndawonye nentloko kunye namanqatha.7 / Leyo makayixhelele kwicala elingasentla leqonga phambi kukaNdikhoyo, baze oonyana baka-Aron, ababingeleli, balitshize igazi kumacala onke eqonga.g6 K “Ukuba into ekwenziwa umnikelo ngayo yigusha okanye yibhokhwe, mayibe liduna elingenasiphako.X5 - Umntu lowo yena makahlambe izibilini namanqina enkomo leyo, aze yena umbingeleli alitshise lonke elo dini phezu kweqonga. Eli lidini elitshiswayo. Litshiswa ngomlilo, litsho ngevumba elithandekayo kuNdikhoyo.`4 =Baya kuthatha iinyama ezo, kunye nentloko, kwakunye namanqatha, bazibeke emlilweni apho.X3 -baze bona ababingeleli baphembe umlilo eqongeni, babekelele iinkuni phezu kwawo.<2 wLoo mntu uya kubuya ayihlinze inkomo leyo, ayihlahle,R1 !Loo nkunzi iya kuxhelelwa apho phambi kukaNdikhoyo, baze ababingeleli bomlibo ka-Aron balisondeze kuNdikhoyo igazi layo, babuye batshize ngalo amacala onke eqonga lamadini elisekungeneni kwesibingelelo. ~}}]{{i{;zzyxx,w%vFuttKsHsrrPrEqqqqSpppCponnnnnnnn>nmm|l:l/l$llkkkBj&iihh(ggygf:eeedd{d ccsbba`__^]](\[aZYYQXXfWWHWVUUTT SS0R=QfPPSPONYMLLGK]JIInHvH7GFFF#EEEPEDCCeC9BBnB AA*@@??j? >>==-<<;;:L9h87u66$54j4322I11 /..b--C,,,+f**)))(''c'&&0%%M$$h###&"n!!z E r=4_Tg/ "f[PR^7- 8 8 I.*qzoUkususela ekungeneni kuka-Aron kwelona gumbi lingcwele ukuya kwenza inkonzo yokucamagushela, de abe uphumile, makungangeni namnye umntu esibingelelweni. Akugqiba ukuzicamagushela yena kunye nomzi wakhe kwakunye nebandla likaSirayeli liphela,lSNgokwenjenje ke uyalicamagushela elona gumbi lingcwele ekuxajelweni *ngumlaza wamaSirayeli nazizono zokungeva kwawo. Kufuneka ayenze le nto nasesibingelelweni siphela, kuba kaloku simi kanye embindini welali esuleleke ngumlaza.oYAkugqiba ke uya kuxhela laa bhokhwe yedini lokungxengxezela izono zesizwe, azise igazi layo ngaphakathi kwelona gumbi lingcwele, aze atshize ngalo isivalo nomphambili wetyesi yomnqophiso njengoko ebenzile ngegazi lenkunzi yenkomo.BUya kwandula ke athi nkxu umnwe wakhe egazini laloo nkunzi yenkomo exheliweyo, ze atshize ngalo umphambili wesivalo setyesi, aze athi tshize kasixhenxe nangaphambi kwetyesi yomnqophiso.K Apho ke ngaphambi koNdikhoyo wogalela intlaka yesiqhumiso kuloo malahle, khon' ukuze umsi wesiqhumiso usigubungele isivalo setyesi enobungqina bomnqophiso, ukuze angayiboni, hleze afe akuyibona.5e Uya kukha amalahle avuthayo ngomcephe eqongeni eliphambi koNdikhoyo, aze athathe kangangezandla ezibini zentlaka yesiqhumiso ecoliweyo, angene nazo kwelona gumbi lingcwele.gI UAron uya kuza nenkunzi yenkomo yokucamagushela isono sakhe kunye nesomzi wakhe, aze ayixhele.~' ithi leya iyibhokhwe ethwaliswa izono isondezwe kuNdikhoyo ihleli, ibe sisicamagushelo ngokuthi ikhatshelelwe entlango ithwele izono zesizwe.v}g Iya kuthi ke loo bhokhwe ichongwe ngeqashiso ukuba yekaNdikhoyo uAron enze ngayo idini lokucamagushela isono,|7Khona apho ke uya kwenza *iqashiso ngamatye amabini, elinye ilitye libhalwe kuthiwe “ibhokhwe kaNdikhoyo” elinye “ibhokhwe ethwaliswa izono.”`{;andule ke asondeze ezaa bhokhwe zimbini ngasesangweni *lesibingelelo phambi koNdikhoyo.Zz/Uya kunikela ngenkunzi yenkomo yokungxengxezela izono zakhe kwakunye nomzi wakhe,y)Ibandla lakwaSirayeli lilonke lonikela uAron iinkunzi zeebhokhwe zibe mbini zokwenza idini lesono, kunye nenkunzi yegusha yedini elitshiswayo.xWathi uNdikhoyo uAron aze enze ezi zinto: UAron ngaphambi kokuba angene kwelona gumbi lingcwele kufuneka ahlambe umzimba, afake izivatho ezizodwa zobubingeleli: ihempe yelinen yangapantsi, ibhulukhwe emfutshane, umbhinqo esinqeni, aze athwale iqhiya. w Angangena kwelona gumbi lingcwele kuphela xa eza nenkunzana yenkomo yedini lesono kunye nenkunzi yegusha yedini elitshiswayo.”|vsuNdikhoyo wathi kuMosis: “Yithi kumntakwenu uAron makangafan' angene nje emva komkhusane kwelona gumbi lingcwele, kuba kulapho ndibonakala khona elifini ngaphezu kwesivalo sokucamagushela setyesi yomnqophiso. Ukuba uyenzile loo nto uya kufa.lu UEmva kokufa koonyana baka-Aron bobabini, abafa ngenxa yokwenzela *uNdikhoyo umlilo ongekho esikweni,t!kwakunye nomntu obhinqileyo osexesheni, okanye indoda ethe yahlangana nomfazi onomlaza, kwakunye nabani na ovuza ububovu.csA Nguwo lowo ke umyalelo mayelana nendoda evuza ububovu, okanye ethe yazingcolisa ngobudoda, r;UNdikhoyo wathi kuMosis: “Wakhwebule amaSirayeli kwiimeko ezibangela umlaza, ukuze angasixabheli isibingelelo sam esisembindini welali, hleze afe.”*qOUmbingeleli wonikela elinye libe lidini lesono, lize elinye libe lidini elitshiswayo. Yiyo ke leyo indlela yokumcamagushela phambi koNdikhoyo umfazi okuloo meko.vpgNgosuku lwesibhozo kufuneka ase kumbingeleli amahobe amabini, okanye amavukuthu, ngasesangweni lesibingelelo.ao=Akupheza ukuhlamba kufuneka loo mfazi alinde iintsuku zibe sixhenxe, aze ke ahlambuluke. nUmntu othi achukumise ezo zinto uyasuleleka, yaye kufuneka ahlambe impahla yakhe kwakunye nomzimba. Uba nomlaza de kutshone ilanga._m9Ngalo lonke ke elo xesha umandlalo alala kuwo, kwanento athi ahlale kuyo, iba nomlaza.Zl/Xa kukho umntu obhinqileyo ohlambayo naxa engekho exesheni lokwenza loo nto, okanye ohlamba naxa seligqithile ixesha lakhe, uba nomlaza ngaye wonke lo gama asahlambayo, kanye njengoko kuba njalo xa esexesheni.:koXa kukho indoda ethe yahlangana naye lo gama asexesheni nayo iyasuleleka ngumlaza. Yoba nawo de kube ziintsuku ezisixhenxe; yaye nomandlalo ethi ingqengqe kuwo uba nomlaza nawo.j i 8hkUmntu ochukumisa umandlalo waloo mfazi, okanye into athe wahlala phezu kwayo, uyasuleleka ngumlaza kude kutshone ilanga, yaye kufuneka ahlambe impahla yakhe, ahlambe nomzimba.fgGNantoni na athi ahlale okanye alale phezu kwayo lo gama asexesheni nayo iyasuleleka ngumlaza.fUmntu obhinqileyo xa athe waba sexesheni uba nomlaza iintsuku ezisixhenxe; umntu othi amchukumise naye uyasuleleka de kutshone ilanga.yemXa indoda nomfazi bethe bahlangana, kufuneka bahlambe umzimba emva koko, yaye boba nomlaza kude kutshone ilanga.dImpahla ethe yathontsizelwa yangcola, nokuba yeyesikhumba, kufuneka ihlanjwe, yaye yohlala inomlaza kude kutshone ilanga.vcgXa kukho indoda ethe yazingcolisa ngobudoda, kufuneka ihlambe umzimba. Yohlala inomlaza kude kutshone ilanga.bUmbingeleli ke yena wonikela elinye libe lidini lesono, lize elinye libe lidini elitshiswayo. Uya kwenjenjalo ke ukucamagushela loo mntu.a Ngosuku lwesibhozo kufuneka ise kumbingeleli amahobe amabini okanye amavukuthu ngasesangweni *lesibingelelo phambi koNdikhoyo.)`M Yakuba le ndoda iphilile, kufuneka ilinde iintsuku zibe sixhenxe, yandule ke ukuya kuhlamba impahla, ize ihlambe nomzimba kumanzi abalekayo, ukuze usuke umlaza.s_a Kufuneka iqhekezwe ingqayi ethe yaphathwa nguloo mfo uvuzayo, size sona isitya esenziwe ngomthi sihlanjwe.B^ Xa laa ndoda inomlaza ithe yabamba umntu ingazihlambanga izandla zayo, loo mntu yena usulelekile. Kufuneka ahlambe impahla, ahlambe nomzimba. Wohlala enomlaza naye kude kutshone ilanga.]# Umntu othe wachukumisa nantoni na ebithe yahlala phezu kwayo loo ndoda inomlaza, naye uyasuleleka de kutshone ilanga. Umntu othe waphatha into ebekuhleli kuyo loo ndoda kufuneka yena ahlambe impahla yakhe, ahlambe nomzimba, yaye usulelekile naye kude kutshone ilanga.Z\/ Isali nokuba sisihlalo ethi loo ndoda inomlaza ihlale kuso, iyasuleleka ngumlaza.![=Ukuba ithe yatshicela umntu loo ndoda ivuzayo, loo mntu yena kufuneka ahlambe impahla yakhe, ahlambe nomzimba, yaye uya kuba nomlaza de kutshone ilanga.Z!Umntu othi ayichukumise loo ndoda naye kufuneka ahlambe impahla yakhe, azihlambe nomzimba, yaye uya kuhlala enomlaza kude kutshone ilanga.Y QXKanti ke nomntu othi achukumise loo mandlalo, okanye ahlale phezu kwento ebikhe yahlala phezu kwayo loo ndoda, kufuneka ahlambe impahla yakhe, azihlambe umzimba. Wohlala enomlaza kude kutshone ilanga.SW!Umandlalo ethi ihlale okanye ilale phezu kwawo, nawo uyasuleleka ngumlaza.AVnokuba ukuvuza oko kuhlala kukho, okanye kumana kunqamka.lUSmaze baxelele amaSirayeli ukuba xa kukho indoda evuza ububovu ngamaphambili, loo nto yenza *umlaza,2T c*UNdikhoyo wabhekisa kuMosis nakuAron wathiCS9Le nkqubo icalula phakathi kwento enomlaza nento engenawo.R 8FQ7izilonda, amathumba, ukudumba, nokungunda kwezindlu nempahla.6Pi6Yonke le nquleqhu ingesifo esosulelayo solusu, O5Loo ntaka ihleliyo makaphume nayo elalini ayiyeke ibhabhe imke. Wenjenjalo ke ukususa umlaza obukuloo ndlu, ukuze ihlambuluke.”CN4Uya kwenjenjalo ke umbingeleli ukuyisusa umlaza loo ndlu ngegazi lentaka, ngamanzi asand' ukukhiwa, ngentaka ehleliyo, nangeceba lomsedare, nehlamvu lehisopu, kwakunye negqesha elibomvu.\M33aze athathe elaa ceba lomsedare, nehlamvu lehisopu, negqesha elibomvu, kunye nalaa ntaka ihleliyo, azithi nkxu egazini laleya ntaka yophiselwe kulaa manzi asand' ukukhiwa, aze ke afefe loo ndlu kasixhenxe ngazo.SL!2Enye intaka uya kuyophisela engqayini enamanzi asand' ukukhiwa emthonjeni,K/1Ukuhlambulula le ndlu kufuneka athathe iintaka ezimbini, kunye neceba lomsedare, negqesha elibomvu, kunye nehlamvu lengcongolo ekuthiwa yihisopu.4Jc0“Xa athe weza kuyihlola loo ndlu umbingeleli emva kokuba ihlaziyiwe, waza akabona kungunda kukhoyo, uya kuthi loo ndlu ayisenawo umlaza, kuba kaloku umngundane uphelile.ZI//Umntu othe walala kuyo, okanye watyela apho kuyo, kufuneka ahlambe impahla yakhe.]H5.Umntu othe wangena kuloo ndlu lo gama itshixiweyo woba nomlaza kude kutshone ilanga.G}-Kufuneka ke ichithwe, aze amatye ayo, naloo maplanga, kunye nodaka, aye kulahlwa ngaphandle kwelali kwindawo yenkunkuma.hFK,kufuneka aye kuyihlola kwakhona umbingeleli. Ukuba ukungunda kuye kwanwenwa, loo ndlu inomlaza.wEi+“Xa ukungunda kuphinde kwavela, naxa indlu leyo ibe ikhutshwe loo matye ebengundile yaza yatyatyekwa kutsha,bD?*Endaweni yalawa matye akhutshiweyo kofakwa amanye amatsha, kutyatyekwe nangodaka olutsha.{Cq)emva koko athi makuxotyulwe udaka eludongeni lwangaphakathi, luye kulahlwa ngaphandle kwelali kwindawo yenkunkuma.qB](umbingeleli uya kuthi loo matye angundileyo makakhutshwe aphoswe ngaphandle kwelali kwindawo yenkunkuma,qA]'Ngolwesixhenxe usuku wobuya abuye umbingeleli, aze kuyihlola kwakhona loo ndlu. Xa ukungunda kunwenwile,H@ &wophuma kuloo ndlu, aze ayitshixe ithuba leentsuku ezisixhenxe.l?S%afike ahlole ukungunda oko. Xa kukho amachaphaza abuluhlaza okanye abubomvu athe gongqo eludongeni,O>$Uya kuthi umbingeleli makukhutshwe yonke impahla esendlwini, ngaphambi kokuba aye kuhlola ukungunda oko kusendlwini; kungenjalo yonke into ekuloo ndlu uya kuthi *inomlaza. Uya kuya ke endlwini apho,t=c#umnini-ndlu kufuneka aye kubika kumbingeleli esithi: ‘Ndibhaqe into engathi ngumngundane endlwini yam.’(<K"“Nakufika kwilizwe laseKanana endininika lona ukuba nime kulo, ze nenjeje mayela nezindlu ezinomngundane: Ukuba kuvele umngundane endlwini ethile kwelo lizwe(;M!*UNdikhoyo wathi kuMosis noAron:: Yiyo ke leyo inkqubo malunga nomntu obesakuba nesifo solusu esosulelayo kodwa abe engenandlela yokufikelela kwiminikelo eqhelekileyo.9 R8Emva koko wenza idini lokucamagushela isono ngelinye lamahobe okanye amavukuthu, aze ngelinye enze idini elitshiswayo, athathe nokutya oku. Uya kwenjenjalo ke ukumcamagushela kuNdikhoyo umntu onomlaza.*7OLa mafutha asele esandleni sakhe sasekhohlo umbingeleli kufuneka athambise ngawo intloko yaloo mntu uhlanjwa umlaza, aze ke abe ucanyagushelwe phambi koNdikhoyo.6andule atyikile ngamafutha eziya ndawo ebedyobhe igazi kuzo: indlebe yasekunene, ubhontsi wasekunene, nosithupha wasekunene._59athi nkxu kuwo umnwe wesandla sakhe sokunene, aze afefe isibingelelo ngalo kasixhenxe,A4aze agalele intwana yamafutha esandleni sakhe sasekhohlo,"3?Kufuneka ayinqumle igusha leyo, aze athi ngentwana yegazi layo atyikile indlebe yasekunene yaloo mntu, nobhontsi wasekunene, kunye nosithupha wasekunene,v2gUmbingeleli wothatha igusha yedini lentlawulelo, kunye namafutha omnquma, aziwanga-wangise phambi koNdikhoyo. 1Uya kuza nazo ezi zinto ngomhla wesibhozo kumbingeleli, umhla wokuhlanjululwa kwakhe, ekungeneni kwesibingelelo phambi koNdikhoyo.0-Kufuneka kwakhona eze namahobe amabini okanye amavukuthu amabini. Elinye loba leledini lokucamagushela isono, elinye libe leledini elitshiswayo.x/kXa ngaba loo mntu ulihlwempu, yaye engenako ukwenza ngenye indlela, kufuneka eze nenkunzi yegusha yokwenza idini lentlawulelo. Eli lidini eliwanga-wangiswa phambi koNdikhoyo ukucamagushela umntu lowo. Kufuneka aphathe nekhilogram enye yomgubo wengqolowa oxutywe namafutha omnquma aza kuba ngumnikelo wokutya, kwakunye namafutha omnquma anganeno kwesiqingatha selitha. .aze ayinikele eqongeni kunye nomnikelo wokutya. Wokwenjenjalo ke umbingeleli xa ecamagushela umntu; abe ke loo mntu uhlambulukile.,-SEmva koko ke umbingeleli kufuneka anikele idini lokucamagushela isono, ukungxengxezela loo mntu unomlaza. Uya kwandula ke anqumle into yokwenza idini elitshiswayo,,3Amafutha asele esandleni sakhe kufuneka athambise ngawo intloko yaloo mntu uhlanjwa umlaza. Uya kwenjenjalo ke umbingeleli ukucamagushela loo mntu.C+ze aphinde acuntsule intwana kwakuloo mafutha asesandleni, atyikile eziya ndawo ebedyobhe igazi kuzo: indlebe yaloo mntu yasekunene, nobhontsi wasekunene, kwakunye nosithupha wasekunene.g*Iathi nkxu umnwe wesandla sokunene kuloo mafutha, aze afefe ngawo phambi koNdikhoyo kasixhenxe;M)abuye athathe inxenye yaloo mafutha, ayigalele esandleni sasekhohlo,(#Ngoku ke umbingeleli uthi nkxu umnwe egazini, aze atyikile ngalo indlebe yaloo mntu yasekunene, ubhontsi wasekunene, nosithupha wasekunene;'7 Le nkunzi yegusha enonyaka woyinqumlela kulaa ndawo ikhethekileyo kuxhelelwa kuyo izinto zokwenza amadini okucamagushela isono natshiswayo. Kufuneka enjenjalo, kuba kaloku idini lentlawulo lidini elilodwa, elisisabelo sombingeleli, njengoko linjalo idini lokucamagushela isono.E& andule ke umbingeleli athathe enye inkunzi yegusha kunye nalaa mafutha anganeno kwesiqingatha selitha, enze ngazo idini lentlawulo. Wozinikela kuNdikhoyo zibe ngumnikelo owanga-wangiswayo.% Umbingeleli owazisa ukuhlambuluka kwaloo mntu womsondeza naloo minikelo yakhe ekungeneni *kwesibingelelo phambi koNdikhoyo;$ Ngosuku lwesibhozo kufuneka eze neenkunzi ezimbini zeegusha ezinonyaka omnye kwakunye nemazi yegusha enonyaka, zingabi nasiphako, aphathe kunye neekhilogram ezintathu zomgubo wengqolowa oxutywe namafutha omnquma, athathe namafutha anganeno kwesiqingatha selitha.\#3 Wobuya azichebe iinwele kwakhona ngomhla wesixhenxe, achebe neendevu, neentshiya; bonke uboya obusemzimbeni abuchebe nabo, aphinde ahlambe impahla yakhe, ahlambe nomzimba, aze ke emva koko abe akanawo tu umlaza.`";Loo mntu ke kufuneka ahlambe impahla yakhe, achebe iinwele, ahlambe nomzimba, aze ke abe uhlambulukile. Angangena ngoku ngaphakathi kwelali, kodwa kufuneka angangeni endlwini yakhe kude kuphele iintsuku ezisixhenxe.3!aEmva koko womfefa kasixhenxe ngelo gazi loo mntu uphilileyo, andule ke azise ukuba akasenamlaza ngoku. Le ihleliyo intaka yona wophuma nayo elalini, ayiyeke ibhabhe imke. Enye intaka le woyithatha ayithi nkxu egazini lale ifileyo, alenjenjalo neceba lomsedare, igqesha elibomvu, kunye nehlamvu elo lehisopu.ueAndule ke umbingeleli athi mayibulawe enye intaka, yophiselwe engqayini enamanzi asand' ukukhiwa emthonjeni.(Kumbingeleli uya kuthi makuziswe iintaka ezimbini ezityiwayo, kunye neceba lomthi womsedare, negqesha elibomvu, kwakunye nehlamvu lengcongolo ekuthiwa yihisopu.nWYena ke umbingeleli wophumela ngaphandle kwelali, apho aya kuthi amxilonge khona. Xa isifo siphelile,5eyokususwa *komlaza kumntu ophilileyo obesakuba nesifo esosulelayo solusu. Kuya kuthi ngomhla okuza kwaziswa ngawo ukuba akasenamlaza kufuneke adibane nombingeleli loo mntu.) Q*UNdikhoyo wanika uMosis le nkqubo  ;Nantso ke inkqubo ngokuphathelele empahleni engundileyo, nokuba yeyoboya, nokuba yeyelinen, nokuba yinto eyenziwe ngethwathwa.jO :Xa athe wayihlamba loo nto, kwaza kwaphela ukungunda, makaphinde ayihlambe, ukuze ingabi namlaza.]5 9Xa kuphinde kwavela ukungunda, umnini-nto makayitshise, kuba kuza kwanda umngundane. 8Xa athe akuyijonga umbingeleli wafika umngundane uthothile, wowukrazula awususe kuloo nto, nokuba lilaphu, nokuba lithwathwa.1 7Kuya kuthi ke xa ngaba ukungunda akuphelanga naxa kunganwenwanga, loo nto inomlaza kufuneka itshiswe nokuba ingunde ngaphandle okanye ngaphakathi.S! 6umbingeleli uya kuthi mayihlanjwe, ize ibekwe bucala iintsuku ezisixhenxe.>y 5Xa kubonakala ukuba umngundane awunwenwanga kuloo nto, 4Woyitshisa ke umbingeleli, nokuba yeyiphi kwezi zinto zikhankanyiweyo, kuba kaloku isasaza ukungunda omakutshatyalaliswe.mU 3Wobuya ayijonge ngosuku lwesixhenxe, kuthi ke ukuba kuye kwanwenwa ukungunda, athi loo nto inomlaza.K 2Umbingeleli woyiphicotha, aze ayibeke bucala iintsuku ezisixhenxe.dC 1ithe yanyepha yaba luhlaza okanye sabubomvu, inomngundane loo nto, mayiboniswe umbingeleli.a= 0okanye ilaphu loboya nokuba yilinen, nokuba lithwathwa okanye into eyenziwe ngethwathwa,)O /Xa impahla yoboya nokuba yilinen,w i .Uhlala enomlaza wonke lo gama asagula seso sifo, yaye kufuneka ahlale ngaphandle kwelali, kude nabanye abantu.B  -Umntu onaso esi sifo sosulelayo solusu kufuneka anxibe iimpahla ezidlakadlaka, angazichazi iinwele, aze azigqume ubuso obungezantsi, ahambe ekhwaza esithi: “Ndinomlaza! Ndinomlaza!”Z / ,kufuneka azise ukuba loo mntu unesifo esosulelayo esisentloko, ngoko ke unomlaza.K  +Umbingeleli akuba emxilongile, abone ulusu lufukukile, lunobubovu,n W *Kodwa ukuba kuloo ndawo ikhuthukileyo kuvele isilonda esinobubovu, loo nto sisifo esoyikekayo solusu.  )T# (Ukuba umntu ukhuthuke iinwele enqentsu, okanye ebunzi, asingomlaza loo nto.  'umbingeleli makamxilonge loo mntu. Ukuba loo maqhakuva akacacanga, olo lurhatshalala nje oluvelileyo; loo mntu akanawo umlaza.I  &Xa kukho indoda nokuba ngumfazi onamaqhakuva amhlophe emzimbeni,' %Xa umbingeleli ebone ukuba asibhidli isilonda, yaye noboya abujikanga bala, nesilonda sirhawukile, uya kwazisa ukuba loo mntu akanawo umlaza.9 $umbingeleli wobuya amxilonge. Xa sibhidlile isilonda akukho mfuneko yakukhangela ukuba ngaba noboya bujikile na; kucacile ukuba loo mntu unawo umlaza.<u #Xa sibhidla isilonda emva kokuba kuthiwe akanamlaza,tc "Wobuya amxilonge ngosuku lwesixhenxe, sithi ke ukuba asibhidlanga isilonda, singenzulu kunolusu lwangaphandle, azise ke umbingeleli ukuba loo mntu uhlambulukile, akanamlaza. Loo mntu kufuneka ahlambe izambatho zakhe, ukuze ahlambuluke. !loo mntu kufuneka achebe ashiye loo ndawo inesilonda. Aze ke umbingeleli aphinde amgcine bucala ezinye iintsuku ezisixhenxe.*O Wobuya asixilonge ke eso silonda umbingeleli ngosuku lwesixhenxe, kuthi ke ukuba asibhidlanga, noboya bungajikanga ibala, yaye singenzulu kunolusu lwangaphandle,4~c Xa kuthe akuxilongwa kwafunyanwa isilonda eso singenzulu kunolusu lwangaphandle, kodwa bona uboya bube bujikile ibala, kuya kufuneka agcinwe bucala iintsuku zibe sixhenxe.f}G eso silonda masixilongwe ngumbingeleli. Ukuba eso silonda sinzulu kunolusu lwangaphandle, yaye noboya bujike baba mhlophe-bumthubi, eso silonda sibangwa sisifo solusu esosulelayo. Loo mntu ke kuya kwaziswa ukuba unomlaza.V|' Ukuba kukho indoda nokuba ngumfazi othe wanesilonda entloko okanye esilevini,b{? Kodwa ukuba eso silonda asibhidlanga, sihleli sinjengoko besinjalo, yaye sirhawukile, ayisiso ke isifo solusu esosulelayo. Umbingeleli uya kwazisa ukuba loo mntu akanamlaza; into anayo sisilonda nje esenziwe kukutsha.Oz Ngomhla wesixhenxe umbingeleli wobuya amxilonge, kuthi ke ukuba siyabhidla isilonda, kube ke loo mntu uneso sifo solusu soyikekayo, aze ke umbingeleli azise ukuba loo mntu unesifo esibangela umlaza.'yI Kambe ke xa uboya bungajikanga baba mhlophe, nesilonda singenzulu kunolusu lwangaphandle, yaye sirhawukile, loo mntu makagcinwe bucala iintsuku zibe sixhenxe.xxk kufuneka loo mntu axilongwe ngumbingeleli. Ukuba kufumaneka ukuba uboya bumhlophe, yaye nesilonda sibhidle saba nzulu kunolusu lwangaphandle, loo nto ivele ngokutsha, sisifo esosulelayo solusu. Makazise umbingeleli ukuba loo mntu unomlaza.Pw Xa umntu ebetshile, size isilonda sivuthwe sibe nobubovu, singarhawuki,v3 Kodwa ukuba loo ndawo ihlala injengoko ibinjalo, ingabhidli nokubhidla, isisiva nje sethumba, uya kwazisa ukuba loo mntu akanamlaza, uhlambulukile.pu[ Ukuba loo ndawo ithe yabhidla, umbingeleli wokwazisa ukuba loo mntu unomlaza, kuba unesifo esosulelayo.St! Kodwa xa athe umbingeleli wabona ukuba kuloo ndawo idumbileyo abujikanga baba mhlophe uboya, yaye ayinzulu kugqitha ulusu lwangaphandle, yaye irhawukile, womgcina bucala loo mntu iintsuku zibe sixhenxe.osY Umbingeleli womxilonga, kuthi ke ukuba loo ndawo idumbileyo inzulu kunolusu lwangaphandle, noboya bujike baba mhlophe, kufuneke ke ukuba umbingeleli azise ukuba loo mntu unomlaza. Laa nto iqale ngethumba sisifo solusu esosulelayo.#rA kuze kuthi kamva kubekho indawo emhlophe ethe fuku, okanye kuvele indawo ebubomvu-bumhlophe kulaa ndawo ibe inethumba, loo mntu kufuneka aye kumbingeleli.2qa Xa kukho umntu obe nethumba, laza laphila,p7 Umbingeleli uphinda amxilonge. Ukuba ke isilonda eso sikhe samhlophe, umlaza uphelile, umbingeleli kufuneka ukuba azise ukuba loo mntu uhlambulukile.doC Xa sibuye saphola ke isilonda eso, lwaba mhlophe ulusu, loo mntu kufuneka aye kumbingeleli.6ng Kufuneka aphinde umbingeleli amxilonge, aze athi akufumana isilonda, azise ukuba loo mntu ubuye wanomlaza. Isilonda sixela isifo solusu esosulelayo; umntu onaso ke unomlaza.Hm  Kodwa ukuba kuthe kwavela isilonda, usuka kwangoko abe nomlaza.clA umbingeleli kufuneka amxilonge lowo. Xa ebona ukuba isifo simthe gqume wonke umzimba, uya kuvakalisa ebantwini ukuba loo mntu akasenawo umlaza ngoku. Ukuba ulusu lwakhe luthe lwajika lwamhlophe, loo mntu uhlambulukile.Dk Xa eso sifo solusu sinwenwe sada sathi gqume wonke umzimba,-jU loo mntu unesifo esibi solusu. Uya kuthi ke umbingeleli azise ukuba lowo unomlaza. Onjalo akayi kuba saba phantsi komgqaliselo, kuba kwaziwa phandle ukuba unomlaza.jiO oya kuthi amxilonge. Xa eso silonda saloo mntu sivuthiwe, sinobubovu, sijike noboya baba mhlophe,Oh Xa kukho umntu onesifo solusu esosulelayo, kufuneka asiwe kumbingelelig% Wophinda amxilonge umbingeleli, kuthi ukuba eso silonda siyabhidla, umbingeleli azise ukuba loo mntu unomlaza, unesifo esosulelayo, iqhenqa.gfI Kodwa ukuba emva koko isilonda sithe sabhidla, kufuneka aye kwakumbingeleli loo mntu kwakhona.jeO Wobuya amxilonge umbingeleli kwakhona emva koko, kuthi ke ukuba eso silonda sirhawukile endaweni yokubhidla, azise ke ukuba loo mntu akanamlaza, uhlambulukile. Loo mntu ke kufuneka ahlambe impahla yakhe, ukuze angabi namlaza.4dc Wophinda amxilonge emva kwezo ntsuku, kuthi ke xa umbingeleli ebona ukuba eso silonda asibhidlanga, sisenjengakuqala, aphinde amgcine bucala kwaesinye isixhenxe seentsuku.7ci Ukanti ke ukuba eso sisilonda nje, saye singenzulu kunolusu, noboya bungajikanga baba mhlophe, umbingeleli womgcina bucala loo mntu iintsuku zibe sixhenxe angadibani nabanye.b  Wosixilonga eso silonda umbingeleli. Ukuba ke ubhaqe uboya sebujike bamhlophe, ukanti nesilonda eso ukubhidla kwaso kube nzulu kunolusu olungaphandle, eso silonda ke senziwa sisifo esosulelayo, iqhenqa. Umbingeleli ke uya kwazisa ukuba loo mntu *unomlaza.&aG Xa kukho umntu onesilonda, nokuba lithumba, nokuba kukujaduka okungahle kube sisifo solusu esosulelayo, loo mntu kufuneka asiwe kumbingeleli womlibo ka-Aron.3` e Nantsi inkqubo eyanikwa uMosis *nguNdikhoyo:|_s Ukuba loo mdlezana akanako ukuzisa itakane, makeze namahobe amabini okanye amavukuthu amabini. Elinye loba leledini elitshiswayo, elinye libe lelokucamagushela isono. Ngokwenjenjalo umbingeleli uya kumcamagushela, aze loo mdlezana ahlambuluke.,^S Umbingeleli wolinikela idini elo kuNdikhoyo, aze loo mdlezane ahlambuluke ekopheni. Nantso ke into emayenziwe ngumdlezana, nokuba ubeleke inkwenkwe okanye intombi. ] Lakufika ixesha lokuhlanjululwa kwakhe, nokuba ebebeleke inkwenkwe okanye intombazana, kufuneka ase itakane elinonyaka kumbingeleli ekungeneni kwesibingelelo, eliza kuba lidini elitshiswayo, kunye nevukuthu okanye ihobe lokwenza idini lokucamagushela isono.[\1 Umdlezana emva kokubeleka intombazana woba nomlaza iintsuku ezilishumi elinane, kanye njengoko aba njalo xa esexesheni. Kodlula amashumi amathandathu anantandathu eentsuku ngaphambi kokuba ahlambuluke ekopheni.r[_ Kodlula amashumi amathathu anantathu eentsuku ngaphambi kokuba loo mdlezane ahlambuluke ekopheni. Kufuneka angaphathi nanye into eyahlulelwe uThixo, angasondeli nokusondela *esibingelelweni kude kuphele ixesha lokuhlanjululwa kwakhe.7Zk Ngosuku lwesibhozo usana olo kufuneka lwaluswe.Y/ ukuba ayigqithisele kumaSirayeli: Umdlezana emva kokubeleka inkwenkwe woba *nomlaza iintsuku ezisixhenxe, kanye njengoko aba njalo xa esexesheni.+X U *UNdikhoyo wanika uMosis le miyaleloiWM /Kufuneka nicalule phakathi kwento ehlambulukileyo nenomlaza, nezinto ezityiwayo nezingàtyiwayo.kVQ .Nango ke umyalelo ophathelele kwizilwanyana, neentaka, nento yonke ehlala emanzini, nezinambuzane.kUQ -NdinguNdikhoyo owanikhupha eJiputa ukuze ndibe nguThixo wenu. Yibani ngcwele, kuba mna ndingcwele.T' ,Mna ndinguNdikhoyo uThixo wenu. Yibani ngcwele, kuba mna ndingcwele. Musani ukuzifaka umlaza nangasiphi na isidalwa esirhubuluzayo emhlabeni.1S_ +Ze ningazifaki umlaza ngokutya ezo zinto.R  *uQe )Zonke izinambuzane ezirhubuluzayo, nezirhoqozayo, nezinemilenze emine nangaphezulu, zinezothe; mazingatyiwa.WP) (Nomntu otye inyama yaso, nokuba uyihlambile impahla yakhe, uba nomlaza kude kutshone ilanga. Umntu othe wasithwala sifile isilwanyana kufuneka ayihlambe impahla yakhe, kodwa uba nomlaza kude kutshone ilangaaO= 'Xa kufe isilwanyana esityiwayo, umntu osichukumisileyo uba nomlaza kude kutshone ilanga.QN &Kodwa xa loo mbewu ifakwe emanzini iyasuleleka kukudibana nento efileyo.XM+ %Imbewu eza kulinywa ayisuleleki, nokuba idibene nento efileyo kwezi zixeliweyo.pL[ $Kambe wona umthombo nequla azisuleleki xa ziwelwe zezi zinto. Ke yena umntu ozichukumisayo uba nomlaza.yKm #Nantoni na ekuwele kuyo into efileyo kwezi zibaliweyo iba nomlaza; isitovu sodaka, nokuba yimbiza, maziqhekezwe.J} "Ukutya okugalelwe amanzi akule ngqayi makungatyiwa – kumdaka. Naloo nto iselwayo ibikuloo ngqayi nayo isuka isuleleke.I !Ukuba into efileyo kwezi iwela engqayini, yonke into engaphakathi kuloo ngqayi ayinakutyiwa. Yona ingqayi kufuneka iqhekezwe.H+ Xa kukho into ethe yawelwa zezo zinto xa zifile, yoba nomlaza nayo. Ndithetha nkqu nezinto ezenziwe ngamaplanga, ngamalaphu, ngethwathwa, okanye ngerhonya, nokuba isetyenziselwa ntoni na loo nto; kufuneka ifakwe emanzini, kodwa liya kude litshone ilanga ingekahlambuluki.PG Umntu othe waziphatha nokuba zifile, woba nomlaza kude kutshone ilanga.F  kEQ Kwezirhubuluzayo nazi ezingatyiwayo: iintuku, amabuzi, iimpuku, oomacikilishe, ooxam, noomalovane.D  C  B  A  >@w Umntu ochukumise ezi zinto xa zifile woba nomlaza kude kutshone ilanga: iinyamakazi ezineempuphu, ngaphandle kwezo zineempuphu ezicandekileyo, zetyisayo nokwetyisa, kunye nezo zizitho zine zinamathupha. Umntu othe waphatha ezi zinto xa zifile, makahlambe impahla, kodwa woba nomlaza kude kube kutshone ilanga.M? Kodwa zonke ezinye izinambuzane eziphaphayo, ezirhoqozayo, azityiwa.E> Ezinjengeenkumbi, nootseki-tselu, nomqhathu, ziyatyiwa zona.'=K ngaphandle kwezo zitaka-takayo.><y Zonke izinambuzane ezizitho zine eziphaphayo azityiwa,;  :  9  8  7  6  w5i Mazingatyiwa ezi ntlobo zeentaka: oomakhozi, oozikhova, oontloyiya, oozilwangangubo, oozintsikizi, oomaxhalanga, oonomyayi, oozinciniba, ookhwalimanzi, oozingwamza, oozintambanane, oozingcwangube, oomangaba-ngaba, oobhobhoyi, oomalulwane.D4 Nayiphi na into esemanzini engenamaphiko namaxolo inezothe.=3w Ezinjalo azityiwa; musani ukuzichukumisa naxa zifile.R2 Kodwa ke nantoni na engenamaphiko namaxolo ehlala emanzini ze ningayityi.S1! Kwezasemanzini ningazitya zonke iintlanzi ezinamaphiko okugwedla namaxolo.b0? Inyama yezinto ezinjalo maningayityi, ningazichukumisi naxa zifileyo, kuba *zinomlaza.”\/3 Inyama yehagu mayingatyiwa. Kaloku ihagu ineempuphu ezicandekileyo, kodwa ayetyisi..  -  z,o Kodwa zona iinkamela, neembila, nemivundla, mazingatyiwa. Ewe kambe ziyetyisa, kodwa iimpuphu zazo azicandekanga.+  *% ukuba bayigqithisele kumaSirayeli: “Kuzo zonke izilwanyana ezihamba emhlabeni zingátyiwa ezineempuphu ezicandekileyo kananjalo zisetyisa.3) e *UNdikhoyo wanika uMosis noAron le miyalelo,&(I UMosis akuyiva loo nto waxola.'y UAron waphendula wathi: “Kaloku namhlanje sizise idini lokucamagushela izono kunye nelethu elitshiswayo. Kambe ke uyayiqonda le ntlekele ihlileyo namhlanje! Xa besiyityile ke namhlanje inyama yeli dini ibingamkholisa njani uNdikhoyo loo nto?”& Kaloku igazi layo lingangeniswanga nje esibingelelweni phakathi, bekufuneka niyityele endaweni ekhethekileyo, njengoko bendiniyalele.”N% watsho wathi kuElazare noItamare: “Kutheni ningayityelanga kule ndawo ikhethekileyo nje inyama yedini lokucamagusha? Kaloku yinyama engaphumiyo; niyinikwa nguNdikhoyo ukuze nicamagushele ibandla.$ UMosis watsho ebuza ukuba iye ngaphi na ibhokhwe yedini lokucamagushela isono. Waxelelwa ukuba nayo selitshisiwe. Loo nto yamcaphukisa,[#1 Kufuneka le ncum nalo mlenze beze nazo kanye ngexesha kusondezwa iminikelo yamanqatha eyenzelwa uNdikhoyo ngomlilo. Ezi nyama ziya kusoloko zisisabelo senu, kunye nabantwana benu, njengoko etshilo uNdikhoyo.”" Nina noonyana neentombi zenu ningayitya incum ewanga-wangisiweyo kwanomlenze onikelwe kuThixo. Ningazityela naphi na apho kungekho *mlaza. Esi sabelo siyinxaxheba yenu kunye nabantwana benu evela kumadini obudlelane anikelwa ngamaSirayeli kuNdikhoyo.!- Nize nizityele endaweni ekhethekileyo; sisabelo senu eso esithathwa kwiminikelo eyenzelwa uNdikhoyo ngomlilo. Loo nto yathethwa kum nguNdikhoyo.t c UMosis wabhekisa kuAron nakoonyana bakhe abaseleyo, uElazare noItamare, wathi: “Ukutya okuseleyo kumnikelo obusenzelwa uNdikhoyo ze nikuthathe nenze izonka ezinganyuswanga, nizityele phaya ngaseqongeni. Kaloku lo ngumnikelo ongcwele.P AmaSirayeli ze niwafundise yonke imimiselo endaninika yona ngoMosis.” Nize nicalule phakathi kwento eyahlulelwe uThixo nento engahlulelwanga yena, naphakathi kwento *enomlaza nento engenamlaza.1 “Wena noonyana bakho nize ningangeni *esibingelelweni xa benisele. Niya kufa ukuba niyenzile loo nto. Lo mthetho uze uthotyelwe nazizizukulwana.+S *UNdikhoyo wabhekisa kuAron, wathi:~w Maze nina ningasuki esangweni lesibingelelo, hleze nife, kuba nâhlulelwa uNdikhoyo ngokuthanjiswa.” Benjenjalo ke.oY UMosis ubhekise kuAron nakoonyana bakhe uElazare noItamare, wathi: “Musani ukubazilela aba bangasekhoyo. Musani ukuziyeka iinwele zenu zingachazwanga, ningazikrazuli nezambatho zenu hleze nife, abe ke uNdikhoyo angaliqumbela ibandla liphela. Kambe ke onke amanye amaSirayeli wona angayizilela le ntlekele yokufa kwaba bantu ngomlilo othunyelwe nguNdikhoyo. Baya kuzithatha ezo zidumbu, bazithwala bezibambe ngezambatho, bazisa ngaphandle kwelali njengoko wayetshilo kubo uMosis.N UMosis ubize uMishayeli kunye noElizafan, oonyana bakaUziyeli, uyisekazi ka-Aron, wathi kubo mabaye kuthatha imizimba yabantakwabo, bayisuse phambi *kwesibingelelo, bayikhuphele ngaphandle kwelali.a= UMosis ke uthe kuAron: “Nantso ke into eyayixelwa nguNdikhoyo ngokuya wayesithi: ‘Kufuneka bandihlonele bonke abasondelayo kum; abantu bam ndobabonisa isihomo nesithozela sam.’ ” Yena uAron wasuka wathula tu.cA Kusuke kwaphuma umlilo kuNdikhoyo owabatshisela khona apho, bafela apho phambi koNdikhoyo. L~}} |{{zz6yxwwtvvHuu)utssrr q~q ppoinnHmllhlDkkkk jj"ii{hhhhUh8ggggffxf0eeJdd.cccbb+aWa``2__7^^#]]2\\X[[PZZDYY`XWWVV)UU&TTGSSRRRQQQPP'OO3ONAMM-L|LKKLJJwII>>==M<< ;::*99l88?87s666Y55T44543X2X100F//K.--<,++ **)((2''%&A%p$$/$ #M""f" !! ?.k05K!2'HYN $ , ? 1, _ycCt  use Kwakukho mfo uthile oyise wayengumJiputa, unina yena engumSirayeli ogama lalinguShelomiti owayeyintombi kaDibri wesizwe sakwaDan. Lo mfo ke waxabana nomSirayeli. Emsindweni wakhe wanyelisa *noNdikhoyo ngesithuko, waza ke wasiwa kuMosis,7ri Ezi zonka ziya kuba zezika-Aron noonyana bakhe. Kufuneka bazityele endaweni eyodwa, kuba kaloku sisabelo sababingeleli esithathwe kwiminikelo enikelwa kuNdikhoyo ngomlilo.”qEzi zonka kufuneka zibekwe phambi koNdikhoyo qho *ngeMihla yokuPhumla. Kufuneka awenze rhoqo amaSirayeli lo mmiselo nakumaxesha azayo.wpiMakubekwe iinkozo zesiqhumiso kuludwe ngalunye zibe ngumnikelo wokutya okunikelwa kuNdikhoyo endaweni yezonka."o?Ezo zonka mazidweliswe ngemiqolo emibini, zibe zithandathu kumqolo ngamnye, zibekwe phezu kwetafile eqatywe ngegolide ecwengileyo emi phambi *koNdikhoyo.n “Kufuneka kwenziwe izonka ezilishumi elinambini ngomgubo ocoliweyo wengqolowa obunzima buziikhilogram ezilishumi elinambini.m UAron kufuneka azinonelele izibane ezikwisiphatho esenziwe ngegolide ecwengileyo, zihlale zivutha qho ngaphambi koNdikhoyo.”bl?Yonke imihla ukutshona kwelanga kufuneka uAron azikhanyise zivuthe kude kuse phaya phambi komkhusane welona gumbi lingcwele, elo linetyesi enobungqina bomnqophiso. Lo mmiselo kufuneka ugcinwe rhoqo nakwixesha elizayo.&kG“Gqithisela lo myalelo kumaSirayeli, uthi kufuneka azise ioyile yomnquma ecwengileyo, ize isetyenziswe kwizibane *zesibingelelo ekufuneka zisoloko zivutha. j ?*UNdikhoyo wathi kuMosis:\i3,Wenjenjalo ke uMosis ukuxelela amaSirayeli imimiselo yokugcina imisitho kaNdikhoyo."h?+khon' ukuze zazi izizukulwana zenu ukuba uNdikhoyo wawahlalisa emaphempeni amaSirayeli ukuwakhupha kwakhe eJiputa. Nguye kaloku uNdikhoyo uThixo wenu.”Rg*Kufuneka onke amaSirayeli ncam ahlale emaphempeni iintsuku zibe sixhenxe,gfI)Minyaka le ze nibhiyoze iintsuku zibe sixhenxe. Ngummiselo omaze ugcinwe nazizizukulwana zenu. e(Ngaloo mini khethani ezona zihle iziqhamo emithini, niphathe amasundu namasebe ahlakahlaka, nize nenzele uThixo uNdikhoyo umbhiyozo.:do'“Xa senivunile lo msitho wenzeni iintsuku zibe sixhenxe ukususela kumhla weshumi elinesihlanu wenyanga yesixhenxe. Usuku lokuqala kufuneka lube ngumhla owodwa eniphumla ngawo.icM&Le misitho yongezelelwe *kwiMihla yokuPhumla eqhelekileyo, futhi nale minikelo ixeliweyo yongezelelwe kwiminikelo yenu yesiqhelo, enidla ngokuyenza ngenxa yesithembiso, okanye eniyinikela kuNdikhoyo ngokuqhutywa yintliziyo.)tbc%“Yiyo ke le imisitho emiselweyo eniya kuthi ngayo nipapashe imibhiyozo yonqulo, nisondeze kuNdikhoyo iminikelo yomlilo, namadini atshiswayo, neminikelo eziinkozo, nayo iminikelo yewayini. Konke oku kuya kuthi kufuneke ngemini nganye.Ka$Yonke le mihla isixhenxe ze ninikele *kuNdikhoyo ngomlilo, niphinde nibe nombhiyozo wonqulo ngosuku lwesibhozo, nenze nomnikelo ngomlilo. Lo mhla ngumbhiyozo, yaye kufuneka ningasebenzi konke. (X`+#Ngosuku lokuqala lwezi ntsuku nize nibe nombhiyozo wonqulo, ningasebenzi konke._ "^{!“Umsitho wamaphempe uqala ngomhla weshumi elinesihlanu wenyanga yesixhenxe, uqhube kude kuphele iintsuku ezisixhenxe.5]e Ukususela ukutshona kwelanga ngomhla wesithoba kude kutshone ilanga ngomhla weshumi lo mhla ze niwuthathe njengomhla owodwa wokuphumla, ekungayi kutyiwa nto ngawo konke.”[\1Lo mmiselo maze ugcinwe nazizizukulwana zenu, nditsho naphi na apho zihlala khona.Q[Xa kukho othe wasebenza ngaloo mini mna Ndikhoyo ngokwam ndomcima igama.RZUmntu oya kuthi atye ngaloo mini uya kusikwa phakathi kwabantu bakaThixo.eYENingakhe nisebenze ngaloo mini; kaloku ngumhla wokucamagushela izono kuNdikhoyo uThixo wenu.X @W{“Umhla weshumi kwinyanga yesixhenxe ngumhla wokungxengxezela izono zabantu. Ngaloo mini ze ningatyi nto konke; ze nibe nentlanganiso yonqulo, ninikele umnikelo *kuNdikhoyo ngomlilo.PVZe nenzele *uNdikhoyo umnikelo ngomlilo, ningaphathi msebenzi konke.”U T“Umhla wokuqala wenyanga yesixhenxe mawube ngumhla owodwa eniphumlayo ngawo; kufuneka nibe nombhiyozo wonqulo lakuhlokoma ixilongo. =*UNdikhoyo wathi kuMosisW=)!Kaloku ndanikhupha eJiputa, ukuze ndibe nguThixo wenu. Kutsho mna Ndikhoyo.”+<Q Ze ningalihlazisi igama lam elahlukileyo. AmaSirayeli ephela kufuneka aqonde ukuba mna ndahlukile. Kaloku ndinguNdikhoyo; ndim ozahlulela nina ukuze nibe ngcwele.A;“Ewe, yithobeleni imiyalelo yam; kaloku ndinguNdikhoyo.V:'ze nilitye liphele kwangaloo mini, ningashiyeli ingomso. Kutsho mna Ndikhoyo.S9!Xa nenzela uNdikhoyo idini lombulelo ze nilenze ngohlobo lokuba lamkeleke; 8Ningalenzi idini ngemazi yenkomo kunye nethole layo ngemini enye, nditsho negusha kunye netakane layo, nkqu nebhokhwe netakane layo.;7q“Xa kuzelwe ithole nokuba litakane legusha nokuba lelebhokhwe, malingathathwa kunina kude kube ziintsuku ezisixhenxe; emva koko ke lamkelekile, kungenziwa idini ngalo ngomlilo. 6=UNdikhoyo wathi kuMosis:05[Kwaye ningaze nenzele uNdikhoyo idini elityiwayo ngento elolu hlobo efunyenwe kumntu welinye ilizwe. Izinto ezinjalo zithathwa njengezinto ezinesiphako; azamkeleki.” 4 Into emasende enzakeleyo nakanjani na ze ningamenzeli ngayo idini uNdikhoyo. Loo nto ayivumelekanga apha kweli lakowethu ilizwe.M3Umntu owenza idini ngokuqhutywa yintliziyo anganikela ngenkomo okanye igusha engakhulanga okanye engamilanga kakuhle, kodwa ayinakwamkeleka xa ngaba uyinikela ukuzalisekisa isithembiso asenzileyo.`2;Ningaze ninikele kuNdikhoyo ngento etyhaphakileyo, okanye eqhwalelayo, okanye eyenzakeleyo, nokuba yenesilonda esibhidlayo, okanye amaqhakuva. Into enjalo ningaze niyisondeze eqongeni nenze ngayo idini elitshiswayo.S1!Xa umntu esondeza kuNdikhoyo idini lobudlelane, ezalisekisa isithembiso asenzileyo, okanye lingumnikelo awenza eqhutywa yintliziyo, kufuneka loo nto yokuxhelelwa idini ingabi nasiphako, ukuze yamkeleke.30cXa loo nto ithe yanesiphako, ayikwamkeleka.%/Eloo nto yokuxhelelwa idini kufuneka ingabi nasiphako. Ukuze loo nkomo, gusha okanye bhokhwe yokwenza idini yamkeleke, kufuneka ibe liduna, ingabi nasiphako.z.oathethe noAron noonyana bakhe nakumaSirayeli ephela, athi: “Xa umSirayeli, okanye umntu wasemzini ohlala kwaSirayeli, esondeza kuNdikhoyo idini elitshiswayo, nokuba lelesithembiso asenzileyo, okanye lingumnikelo awenza eqhutywa yintliziyo,$-E*UNdikhoyo wathi uMosis maze0,[ngokukunika abantu abangenalo ilungelo lokukutya. Loo nto kaloku imenzela ityala loo mntu, imzisele nesohlwayo. NdinguNdikhoyo kaloku; ndim ozahlulele ababingeleli.”V+'Ababingeleli oku kutya kunikelwe kuNdikhoyo ngamaSirayeli maze bangakuxabhelib*?“Xa kukho umntu ongenguye owomzi wombingeleli othe watya koku kutya kwababingeleli ngempazamo, kufuneka loo mntu ambuyisele umbingeleli ngokuzeleyo, ongeze ngomdliwo ngaphezulu. (Lo mdliwo woba sisinye esihlanwini.)\)3 Kanti ke yona intombi engumhlolokazi okanye ebuya ekwendeni ingenabantwana, ize kuhlala kowayo, ixhomekeke kuyise, ingakutya ukutya okuza noyise ongumbingeleli. Ngumntu onelungelo kuphela onako ukutya oko kutya.f(G Intombi yombingeleli eyendele kumntu ongenguye umbingeleli, nayo ayinakuba sakutya oko kutya.t'c Kanti ke wona amakhoboka awathengileyo, okanye azalelwe kwakhe, angakutya ukutya okufunyanwa ngumbingeleli.O& “Kuphela ngumntu ophuma kumlibo wababingeleli onako ukutya kwiminikelo eyodwa. Akukho mntu wumbi unako ukutya, nditsho nkqu nohambele umbingeleli, nkqu nomntu osisicaka esiqeshiweyo ngumbingeleli.A%} “Bonke ababingeleli kufuneka baqhube ngale migaqo ndiyimisileyo. Kungenjalo boba netyala, baze bafe ngenxa yokudelela le miyalelo iyodwa. NdinguNdikhoyo kaloku, ndim ozahlulela bona.y$mAkufuneki ayitye inyama yento efileyo okanye ebulewe ngamarhamncwa. Yomenza umlaza loo nto. Kutsho mna Ndikhoyo.|#sLakuba ilanga litshonile uyahlambuluka; angandula ke ukutya kwiminikelo eyahlulelwe mna. Kukutya kwakhe oko kaloku."Loo mbingeleli uba nomlaza kude kutshone ilanga. Kanti ke akakabi nakutya nakuwuphi na kule minikelo iyodwa de abe uwuhlambile umzimba.?!{okanye uchukumise umntu nokuba sisilwanyana esinomlaza.8 k“Makungabikho namnye kwinzala ka-Aron othe, lo gama anesifo esisulelayo solusu okanye evuza ubovu, atye kwiminikelo eyahlulelwe mna de abe uhlanjululwe umlaza. Umbingeleli nawuphi na uba nomlaza xa athe wachukumisa nantoni na ethe yagudlana nesidumbu, okanye yena uzingcolise ngokuzichamela ngobudoda,|sXa kuthe kwakho omnye kumlibo wenu othe lo gama *anomlaza wachukumisa iminikelo eyodwa eyahlulelwe mna ngamaSirayeli, kufuneka loo mntu angaze abuye alungiselele phambi kwam. Lo myalelo mawuhlale unjalo ngalo lonke ixesha. Kutsho mna Ndikhoyo.6g“Xelela uAron noonyana bakhe ukuba maze bayiphathe ngembeko iminikelo eyodwa eyahlulelwe mna ngamaSirayeli, bangalihlazisi igama lam elingcwele; kaloku mna ndinguNdikhoyo.  ?*UNdikhoyo wathi kuMosis:^7Nantso ke into eyaxelelwa uAron noonyana bakhe kwakunye namaSirayeli ephela nguMosis.:okodwa ngenxa yesiphako anaso akufuneki asondele emkhusaneni okanye aye eqongeni. Akufuneki azixabhele ezi zinto zahlulelwe mna; kaloku ndinguNdikhoyo, ndim ozahlulelele zona.”cAUmntu onjalo angadla kambe kukutya okwahlulelwe mna, nditsho kanye nokuya kokona kukokwam,1Akukho mntwana ka-Aron unesiphako uya kusondeza iminikelo eyenziwe ngomlilo kum Ndikhoyo. Kaloku unesiphako; makangasondeli anikele kuThixo wakhe.jOnokuba sisifombo, okanye unqaphele, nokuba unesifo samehlo okanye solusu, okanye etyumke ubudoda.*Qnamntu wome isandla okanye unyawo,}uMakungabikho mntu unesiphako oya kusondeza iminikelo: makungabikho mfama, siqhwala, mntu ulimeleyo okanye usisilima,'Imakayalele uAron, athi: “Maze kungabikho namnye kwinzala yakho onesiphako emzimbeni oya kusondeza umnikelo kuThixo. Loo nto iya kuhlala injalo lonke ixesha.9Wathi uNdikhoyo uMosis)Ngokwenjenjalo inzala yakhe ayikuba nazothe ebantwini bakhe. Kaloku ndinguNdikhoyo, yaye ndim ozahlulele yena ndamenza umbingeleli omkhulu.”ingabi ngumfazi ongumhlolokazi, okanye oqhawule umtshato, okanye owayehambisana namanye amadoda. Mayibe yintombi epheleleyo yamawabo.&I Makatshate intombi epheleleyo, Makangaphumi *esibingelelweni sikaThixo wakhe okanye asixabhele, kuba wahlulelwe uThixo wakhe ngokuthanjiswa ngamafutha. Ndim uNdikhoyo.p[ Makangangeni kwindawo enesidumbu, angazingcolisi, nditsho nokuba lo ungasekhoyo nguyise nokuba ngunina.sa “Umbingeleli omkhulu, lowo uthanjiswe ngokugalelwa ioyile yomnquma entloko waza wamiselwa ukunxiba izivatho zobubingeleli, kufuneka angaziyeki zibe dlakadlaka iinwele zakhe, okanye akrazule izambatho zakhe ebonisa ukuzila akwenzayo.r _ Xa intombi yombingeleli ithe yazingcolisa ngokuba lihenyukazi, ihlazisa uyise; kufuneka itshiswe ide ife.( KMhloneleni kuba engumntu owahlukileyo; kuba kaloku yena unikela amadini kuThixo wenu. Kaloku ndinguNdikhoyo, ndaye mna ndahlukile, ndibahlulela mna abantu bam. #Umbingeleli akayi kuyitshata intombi eyoniweyo, okanye ebilihenyukazi, okanye umfazi oqhawule umtshato, kuba kaloku yena wahlulelwe uThixo. /Yena makazahlulele uThixo wakhe, angalihlazisi igama loThixo wakhe. Nguye lo mbingeleli kaloku umenzela amadini ngomlilo uNdikhoyo; makahluke ke. “Makungabikho mbingeleli ucheba intloko, okanye aphungule iindevu, okanye avambe enze neentlanga emzimbeni, ebonakalisa ukuba uzilile.CAze angazingcolisi ngezidumbu zezalamane zakhe ngomtshato.1_okanye udade wabo ongendanga ohlala naye.ymngele kokuba loo mntu ubhubhileyo ngunina okanye nguyise, nokuba ngunyana wakhe okanye intombi yakhe, umntakwabo 3*UNdikhoyo wathi uMosis makayale ababingeleli bomlibo ka-Aron, athi: “Maze kungabikho mbingeleli uzingcolisa ngokusondela kwizidumbu zezizalwana, Indoda nokuba ngumfazi ovumisa ngabantu ababhubhileyo kufuneka axulutywe ngamatye afe. Loo mntu wenza loo nto ufa ngetyala lakhe.”,SKufuneka nizahlulele mna, nibe ngabam ndedwa, kuba kaloku ndim Ndikhoyo uThixo wenu, ndaye mna ndahlukile. Ndanahlula kwezi ntlanga, ukuze nina nibe ngabam ndedwa.\3Kufuneka ke ngoko nicalule phakathi kweenyamakazi ezityiwayo nezingatyiwayo, naphakathi kweentaka ezityiwayo nezingatyiwayo. Ningazityi ezo zingatyiwayo. Kaloku ndithe azityiwa; ke xa nithe nazitya noba nomlaza.#AKe nina ndanithembisa lo mhlaba wazo ulinqatha, uchumayo, ukuba ndoninika wona niwume. Kaloku ndim Ndikhoyo uThixo wenu, ndaye ndinahlule kwezinye izizwe.Amasiko ezo ntlanga endiza kuzikhupha kwelo zwe, ze kungene nina, maze ningawathathi. Zinezothe kum ngenxa yemikhwa yazo.“Ze niyigcine imimiselo nemithetho yam,” waqhuba watsho uNdikhoyo, “khon' ukuze ilizwe laseKanana, endinisa kulo, linganibukuli."~?Indoda ethatha umka-mntakwayo yenza amanyala; ayiyi kuba nanzala, naloo mfazi akayi kuzala; baya kufa benjalo. Kaloku indoda leyo imnyelisile umntakwabo.}Indoda ethatha isondo kunina omncinci inyelisa uyise-mncinci, yaye yona kunye naloo mfazi kufuneka bohlwaywe; abakuba nanzala bobabini.|“Indoda mayingaceli isondo kudade boyise okanye kudade bonina; yakwenjenjalo yenza inyala elingumbulo kunye naye; bobabini banetyala.{#Indoda ecela isondo kumfazi osexesheni kufuneka ikhutshelwe ngaphandle komzi kunye naloo mfazi; kaloku bobabini benze intlondi, *banomlaza.Kz“Indoda ethatha udade wayo imenze umfazi, nokuba yintombi kayise okanye yintombi kanina, kufuneka yona naloo mfazi bagxothwe phakathi kwabemi bomzi. Kaloku imnyelisile udade wayo; ke inetyala.{yqUmfazi olinga ukwenza inyala lokulala nesilwanyana makabulawe kunye neso silwanyana. Lityala labo ukubulawa kwabo.Yx-Umntu owenza amanyala kunye nesilwanyana kufuneka abulawe kunye neso silwanyana./wYIndoda ethathe umfazi, ize ithathe nonina waloo mfazi imenze umkayo, benze isikizi bobathathu, yaye kufuneka batshiswe bonke; into enjalo mayingenzeki phakathi kwenu.v{ Indoda elala nenye yenza inyala kunye naloo ndoda ilala nayo. Mababulawe bobabini; yaye ityala lokubulawa kwabo likubo.u5 Indoda ethatha isondo kumolokazana wayo kufuneka ibulawe kunye naloo molokazana wayo. Benze inyala kaloku; ke ngabo ngenkqu unobangela wokufa kwabo.t' Indoda ethatha isondo komnye wabafazi bakayise ihlazisa uyise, yaye mayibulawe kunye naloo mfazi. Ngabo ngokwabo unobangela wokubulawa kwabo.]s5 “Indoda ethe yakrexeza nomfazi womwayo ongumSirayeli mayibulawe kunye naloo mfazi.rr_ “Wonke umntu othuke uyise nokuba ngunina makabulawe; kaloku nguye ngenkqu unobangela wokubulawa kwakhe.lqSImimiselo yam yithobeleni, kuba kaloku ndinguNdikhoyo, ndaye ndinebango ngani, ndim onenza nahluke.Wp)Hlalani nizahlulele mna, nibe ngcwele, kuba kaloku ndinguNdikhoyo uThixo wenu.doC“Umntu oya kuvumisa kubantu abeva ngababhubhileyo ndomfulathela, angabi saba ngumntu wam.-nUmna okokwam ndomsukela loo mntu, kunye nendlu yakhe, kwakunye nabo bonke abazibandakanya naye ekungathembekeni kum banqule uMoleki. Ndobasika kubantu bam abo bantu.Sm!Xa ke umzi uthe awayihoya loo nto ayenzilyo loo mntu, uze ke ungàmbulali,:loLoo mntu ndiya kumchasa, ndingabi sambalela ebantwini bam, kuba umntu onikezela ngomntwana wakhe kunqulo lukaMoleki uxabhele *isibingelelo sam walinyelisa negama lam elingcwele.Lkmakathi kumaSirayeli: “Nabani na kuni, nokuba ngumntu wasemzini ohlala phakathi kwenu, othe wanikela ngomntwana wakhe ukuba kunqulwe ngaye uMoleki, loo mntu makaxulutywe ngamatye ngumzi uphela.j =*UNdikhoyo wathi kuMosisRi%Yithobeleni yonke imimiselo yam nemithetho yam; kaloku ndinguNdikhoyo.”h1$Sebenzisani imilinganiselo engenankqatho, nokuba yeyobude, nokuba yeyobunzima, nokuba yeyenani. Nditsho mna Ndikhoyo Thixo endanikhuphayo eJiputa.kgQ#“Ze ningaqhathi bani ngokusebenzisa imilinganiselo engeyiyo, nditsho eyobude nobunzima neyesixa.8fk"Baphatheni ngokufanayo nabayinzala, nibathande kanye ngale ndlela nizithanda ngayo nani. Kaloku nani benikhe nangabantu basemzini eJiputa. Nditsho ke mna Ndikhoyo, Thixo wenu.He !“Ze ningabacinezeli abantu basemzini abahlala phakathi kwenu.cdA “Bahloneleni abantu abadala, nibanike imbeko, nimhlonele uThixo wenu – ndinguNdikhoyo. c“Ningathathi ntonga niye kuvumisa kubantu abeva ngababhubhileyo. Xa nenza loo nto noba nezothe. Kutsho mna Ndikhoyo, Thixo wenu.ebENina ze niyigcine *iMihla yam yokuPhumla, nisihlonele isibingelelo sam. Kutsho mna Ndikhoyo.a“Ningazingcolisi iintombi zenu ngokuzenza amahenyukazi. Xa nenjenjalo ilizwe loba lilizwe lobuhenyukazi, lize ke lizale yinkohlakalo.` +_QXa nizilela abangasekhoyo ze ningazichebi iinwele ezisemacaleni entloko, neendevu ningaziphunguli. Ze ningavambi, ningenzi ntlanga emzimbeni. Kutsho mna Ndikhoyo.Z^/“Ningatyi nyama inegazi. Ze ningavumisi, ningenzi naluphi na uhlobo lwemilingo.]yKodwa kowesihlanu unyaka ningazitya iziqhamo. Xa nenjenjalo sochuma ngakumbi isivuno. Kutsho mna Ndikhoyo, Thixo wenu.`\;Kunyaka wesine zonke iziqhamo mazinikelwe kum, mna Ndikhoyo, zibe ngumnikelo wombulelo.[3“Nakufika eKanana ze nithi xa nityala imithi niyithathe njengemithi *enomlaza kwiminyaka emithathu yokuqala. Ngelo xesha ke ze ningatyi nto kuyo.tZcUya kuthi ke umbingeleli enze ngayo idini longxengxezelo, aze ke loo mntu axolelwe isono sakhe nguNdikhoyo.nYWLoo ndoda kufuneka izisele uNdikhoyo inkunzi yegusha esangweni *lesibingelelo, ibe lidini lentlawulo.YX-“Ukuba indoda ithe yalala nekhobokazana esekuvunyelwene ngalo ukuba lithengiswe komnye, phofu lingekahlawulelwa, kufuneka bohlwaywe ngokulingene isenzo eso, kodwa bangàbulawa – kaloku ibiselikhobokazana.LW“Yithobeleni imimiselo yam. Ze ningazekisi izilwanyana ezingelohlobo lunye, ningahlwayeli ndidi zahlukileyo zembewu ntsimini-nye, ningazambathi iimpahla ezilukwe ngemisonto eendidi zahlukileyo.V7Ze ningaziphindezeli mntwini, okanye nimbambe isixhiba, koko nina mthandeni ummelwane wenu, kanye ngale ndlela nizithanda ngayo. Kutsho mna Ndikhoyo.[U1“Nize ningabi nanqala mntwini. Mkhalimele umntu owonayo, hleze nawe ube netyala.TNingasasazi ulwimi ngabanye abantu, ningenzi nantoni na eya kubeka ubomi bomnye umntu esichengeni. Kaloku ndinguNdikhoyo.S“Nize nigwebe ngobulungisa xa nichophele amatyala. Ze ningawenzeleleli amahlwempu, okanye nibe nomkhethe ngakwizityebi.RUngasithuki isithulu, okanye ubeke umqobo osisikhubekiso phambi kwemfama. Ndihlonele; kaloku ndinguNdikhoyo uThixo wakho.Q “Ungaze umqhathe ummelwane wakho okanye umenzele ubuqhophololo. Musa ukuwubamba umvuzo womntu omqeshileyo, nditsho nobusuku obunye obu.oPY Ungafungi ngegama lam uxoka. Ngokwenjenjalo unyelisa igama lam. Kaloku mna Ndikhoyo ndinguThixo wakho.=Ow “Ze ningebi, okanye nenze amaqhinga, okanye nixoke.N' Nasesidiliyeni ze ningakhwahlazi, newileyo ningayicholi. Ze niyiyekele amahlwempu kunye nabantu basemzini. Ndim kaloku uNdikhoyo uThixo wenu.fMG “Xa nivuna ze ningayisiki ingqolowa esemaphethelweni amasimi, ningakhwahlazi xa senivunile.LNabani na oyityileyo loo nyama wolizeka ityala. Kaloku uxabhele into eyahlulelwe mna. Loo mntu kufuneka asikwe kubantu bam.`K;Kaloku *selinomlaza, yaye ukuba kukho bani uyityileyo loo nyama, akayi kwamkeleka yena.-JUInyama yalo kufuneka ityiwe kanye ngalo mhla yawiswa ngawo loo nto yedini, kungenjalo ngomhla olandelayo. Ngomhla wesithathu yonke inyama eseleyo kufuneka itshiswe.yIm“Xa nixhele into yokwenza idini lobudlelane, ze nenze ngokommiselo endaninika wona, ukuze ndilamkele elo dini.|Hs“Nize ningandifulatheli niye kunqula izithixo; ningaziqingqeli imifanekiso. Kaloku mna Ndikhoyo ndinguThixo wenu.yGmHlonelani uyihlo nonyoko, nize *noMhla wokuPhumla niwugcine ngokomyalelo wam. Kaloku ndim uNdikhoyo uThixo wenu.RF“Yibani ngabantu abangcwele, kuba mna Ndikhoyo, Thixo wenu, ndingcwele.QE *UNdikhoyo wayalela uMosis ukuba makathi kwibandla lilonke lakwaSirayeli:PD“Thobelani imiyalelo yam,” utsho uNdikhoyo, “ningalinganisi imikhwa yabantu ababehlala apha ngaphambi kwenu. Ze ningazixabheli ngokwenza la manyala. Kutsho mna kaloku, Ndikhoyo, uThixo wenu.”VC'Yazini ukuba uyasikwa ebantwini bakaNdikhoyo nabani na owenza la masikizi.”}Bukhon' ukuze ningawuxabheli loo mhlaba ude unibukule njengoko wazibukulayo iintlanga ebezihlala kuwo ngaphambi kwenu.A /@YBawenza la manyala onke, baza balingcolisa elo zwe; ke nina maze niwatyeshele. Nditsho kuni nonke, maSirayeli kunye nabangeneleli, kufuneka le miyalelo yam niyigcine,i?MIintlondi zazo zada zaxabhela nomhlaba lo, ngoku ke ndiwenze ukuba ubabukule abantu ababewumile.=>uZe ningazingcolisi ngezi ntlondi, kuba iintlanga zazixabhela ngenxa yezi zinto. Nditsho iintlanga ezazimi kulo mhlaba, ezi ngoku mna Ndikhoyo ndizikhuphayo kuwo ukuze kuhlale nina.X=+Makungabikho ndoda okanye umfazi ohlangana nesilwanyana; loo ntlondi ilisikizi.N<Indoda mayingahlangani nenye indoda iyenze umfazi, kuba lisikizi elo.;Unganikezeli namnye umntwana wakho abe yinto yokwenzela *uMoleki idini, kuba loo nto inyelisa igama loThixo wakho. Nditsho mna Ndikhoyo.E:Ungaze uhlangane nomfazi wenye indoda, kuba linyala loo nto.V9'“Ungaze uhlangane nomfazi osexesheni, kuba ùya kuxabheleka ngokwenjenjalo.I8 Ungaze umenze umkakho udade bomkakho lo gama asaphilayo umkakho.7Ungaze uhlangane nentombi okanye umzukulwana womfazi owakha wahlangana naye; kaloku bayazalana naye. Into enjalo yintlondi.69okanye umka-mntakwenu.,5UUngaze uhlangane nomolokazana wakho,@4}Ungaze uhlangane nomka-yihlo-mncinci okanye kanyokolume.31 okanye unyokokazi.'2K Ungaze uhlangane nodade boyihlo<1u Ungaze uhlangane nentombi yeqadi; ngudade wenu lowo.90o Ungaze uhlangane nomzukulwana wakho; linyala elo.~/w Ungaze uhlangane nodade wenu, nokuba yintombi kayihlo, nokuba yintombi kanyoko, nditsho nokuba ingakhulelanga kowenu.M.Uze ungahlazisi uyihlo ngokuhlangana naye nawuphi na kubafazi bakhe.T-#Uze ungamhlazisi uyihlo ngokuhlangana nonyoko; linyala ukuhlangana nonyoko.^,7UNdikhoyo ke wawisa le mithetho: “Makungabikho ndoda ihlangana nomntu ezalana naye.+Nize nihambe ngemimiselo nangemithetho endiza kuniwisela yona; xa niyithobela niya kuphila ngayo. Kutsho mna Ndikhoyo.”_*9Yithobeleni imithetho yam, nenze oko ndiniyalela kona. Ewe, ndim Ndikhoyo uThixo wenu.) Sanukulandela imikhwa yabantu baseJiputa, apho benifudula nihlala khona, okanye eyabantu baseKanana, apho ndinisa khona ngoku.K(ukuba axelele amaSirayeli athi: “Mna ndinguNdikhoyo uThixo wenu.!' A*UNdikhoyo wayalela uMosisQ&Ukuba akayenzi loo nto, aze aqonde ukuba isala-kutyelwa sibona ngolophu.@%{UmSirayeli okanye umngeneleli othe watya inyama yento efileyo, okanye ebulewe ngamarhamncwa, kufuneka ahlambe iimpahla, ahlambe nomzimba, alinde kutshone ilanga, ukuze uphele *umlaza.D$Kaloku igazi libubomi bayo yonke into ephilayo. Kungenxa yoko ke uNdikhoyo athe kumaSirayeli makangayityi inyama yento engophanga, yaye nabani na oyityayo uya kusikwa ebantwini bakaThixo.0#[ Xa kukho umSirayeli okanye umngeneleli othe wazingela wabamba inyamakazi okanye intaka etyiwayo, kufuneka igazi layo alivuzisele emhlabeni, aze aligqumelele ngomhlaba.j"O Yiyo ke loo nto uNdikhoyo athe amaSirayeli nabangeneleli maze bangayityi inyama yento engophanga./!Y Igazi bubomi bayo nayiphi na into ephilayo. Yiyo ke loo nto uNdikhoyo ayalela ukuba kungxengxezelwe ngalo izono zabantu eqongeni. Igazi libubomi, licamagushela izono.| s UmSirayeli okanye umngeneleli othe watya inyama yento engophanga, *uNdikhoyo womfulathela, angabi nabudlelane naye.lS ongalenzelanga uNdikhoyo ngasesangweni lesibingelelo, loo mntu kufuneka asikwe ebantwini bakaThixo.q]UmSirayeli okanye umngeneleli othe wenzela uNdikhoyo idini elitshiswayo, okanye naliphi na elinye idini,7AmaSirayeli makangaphindi anganyaniseki kuNdikhoyo ngokuxhelela naphi na, esenzela iindimoni amadini. Esi sithethe amaSirayeli makangaze asityeshele.)Umbingeleli uya kutshiza ngegazi elo kumacala onke eqonga ekungeneni kwesibingelelo, aze amanqatha awatshise enzele uNdikhoyo ivumba elimyoli.JIntsingiselo yalo mthetho kukuba amaSirayeli awazise kuNdikoyo loo madini ebekade ewaxhelela naphi na. Onke amadini makaziswe kumbingeleli ngasesangweni lesibingelelo, abe ngamadini obudlelane. 1UmSirayeli oxhela inkomo nokuba yigusha nokuba yibhokhwe, eyixhelela elalini okanye nakuyiphi na enye indawo, waphula umthetho xa loo nto angayenzeli ngasesangweni *lesibingelelo. Umntu ongawuthobelanga lo mmiselo wofana nomntu ophalaze igazi, yaye uya kusikwa kumaSirayeli.Rmakagqithisele le mimiselo kuAron nakoonyana bakhe nakumaSirayeli ephela: ;*UNdikhoyo wathi uMosis "Masingaze sityeshelwe esi sithethe. Kanye ngonyaka amaSirayeli makacanyagushelwe. UMosis ke wenza njengoko wayeyalelwe nguNdikhoyo. !aze ke alicamagushele elona gumbi lingcwele, *isibingelelo siphela, iqonga, ababingeleli, kwakunye nebandla lakwaSirayeli lilonke.  Ucamagusho kufuneka lwenziwe ngumbingeleli omkhulu omiselwe watyunjelwa ukungena endaweni kayise. Wovatha ezizodwa zobubingeleli,/Loo mhla mawube yimini eyodwa abaya kuthi bazile ngayo, bangenzi nomsebenzi lo. Esi mayibe sisithethe esiya kusoloko sigcinwa ngalo lonke ixesha.MNgaloo mini makucanyagushwe, khon' ukuze bangabi nasono *kuNdikhoyo.>wEzi zithethe kufuneka zigcinwe ngalo lonke ixesha: Ngosuku lweshumi kwinyanga yesixhenxe kufuneka amaSirayeli, kwakunye nabangeneleli abaphakathi kwawo, bazile, bangenzi namsebenzi.!Umntu otyunjelwe loo msebenzi wokuzitshisa kufuneka ahlambe impahla yakhe, ahlambe nomzimba, ngaphambi kokuba abuyele ngaphakathi kwelali.%Laa nkunzi yenkomo kunye nalaa bhokhwe yokwenza idini lesono, ezigazi lazo belingeniswe kwelona gumbi lingcwele ukuze ngalo kungxengxezelwe isono, kufuneka zona zikhutshelwe ngaphandle kwelali, zitshiswe apho. Ufele, inyama, kunye nezibilini, kufuneka kutshiswe konke."?Laa mntu ubeyikhaphele entlango ibhokhwe ethwaliswe izono kufuneka ahlambe impahla yakhe, ahlambe nomzimba, ngaphambi kokuba abuyele ngaphakathi kwelali.< uAmanqatha edini lesono makawatshisele apho eqongeni.X +Uya kuhlamba umzimba endaweni ekhethekileyo, aze anxibe impahla yakhe eqhelekileyo. Emva koko uya kuphumela ngaphandle, anikele idini elitshiswayo lokucamagushela izono zakhe nelokucamagushela izono zesizwe.4 cUya kwandula ke ngoku uAron aye esibingelelweni, apho aya kufika akhulule izivatho zobubingeleli abezinxibe ngaphambi kokuba angene kwelona gumbi lingcwele, azishiye apho.Y -Yozithwala zonke izono zabantu loo bhokhwe, iye nazo apho kungahlali mntu khona.[ 1Woyibeka izandla entloko, avume phezu kwayo bonke ububi obenziwe ngamaSirayeli, nokungeva kwawo, kunye nezono zawo zonke. Loo bhokhwe ithwaliswe zonke izono iya kukhatshelwa entlango ngumntu otyunjelwe loo nto.6gAkugqiba uAron ukulicamagushela elona gumbi lingcwele, *nesibingelelo siphela, kunye neqonga, uya kusondeza *kuNdikhoyo laa bhokhwe ihleliyo ibichongelwe ukuthwaliswa izono.$Caze atshize ngelo gazi kasixhenxe apho eqongeni. Wokwenjenjalo ke ukulicamagushela iqonga lamadini kumlaza wamaSirayeli, alahlulele uNdikhoyo libe ngcwele.0[kufuneka aphume aye kucamagushela iqonga eliphambi koNdikhoyo. Makathathe igazi lalaa nkunzi yenkomo nelalaa bhokhwe, aye kutyikila ngalo iimpondo ezikwiikona zeqonga, j~~J}}W}|{{Ezyyyxx!w}vvtuu:totssNrrPqq5pp|ponnZnm|mlqkkj;i|ihJggGffeeuedd7cccbaa|``)_K_@^^Q]]\\N[[ZqZ1YY.XXqX.WW'VUU>TTOSSmRRzR-QrPPP3OO"NN7MLLL KKtK JJ IrHGGFFoEEDD.CC B4A@@/??$>==<;;X::w:$9c98766558433021100..|.T--C+`+4+*))('''s&%s$2#M! 2l/?Xti+`)xj*, w V Ab7HT]V:bo( Baya kuphinda ke bathathe izitya namacephe asetyenziswa esibingelelweni, bawasongele ngelaphu elizuba, bagqume ngesikhumba esisukiweyo, bazibeke phezu kwamanqwanqwa okuziphatha.}au( “Iqonga legolide baya kuligquma ngelaphu elizuba, balebele ngesikhumba esisukiweyo, baze bafake imiqobo yokubamba.m`U( Isibane nobuxhaka-xhaka baso mabasisonge ngesikhumba esisukiweyo, basibeke kumanqwanqwa okusiphatha._!( “Baya kuthatha ilaphu elizuba, bagqume isiphatho-zibane xa sisonke, isifinyiso saso, nezithetyana zaso, ngokunjalo nezitya zaso zeoyile. ^(Phezu kwazo zonke ke ezi zinto baya kuthi wambu ilaphu elimfusa, baze balebele ngesikhumba esisukiweyo, bafake imiqobo yokubamba.m]U(“Mabaneke ilaphu elizuba phezu kwetafile ehlala isonka esinikelwe uNdikhoyo, babeke iipleyiti phezu kwayo, nezitya zesiqhumiso, izitya zomnikelo, neendebe zomnikelo othululwayo. Ke isonka esihlala phezu kwetafile masingasuswa.u\e(Mabayigqume ngesikhumba esisukiweyo, babeke ilaphu elizuba ngaphezulu, bandule ke ukufaka imiqobo yokubamba..[W(UNdikhoyo wayalela uMosis wenjenje: “Lakufika ixesha lokunduluka, uAron noonyana bakhe mabakhulule umkhusane ovalele ityesi yomnqophiso, bagqume ityesi leyo ngawo.?Z{(Umsebenzi wabo ke wawunxulumene nezona zinto zingcwele.%YE(Wathi mababhalise onke amadoda akubudala obungamashumi amathathu ukuya kumashumi amahlanu eminyaka, onke awayefanelekile ukuba angasebenza *esibingelelweni.CX(ukuba babale abaLevi bakwaKohati ngokwezindlu nemizi yabo.(W O(*UNdikhoyo wayalela uMosis noAronRV(3waza wayinikezela kuAron noonyana bakhe njengoko wayeyalelwe nguNdikhoyo.U(2Waqokelela iisiliva eziliwaka elinamakhulu amathathu namashumi amathandathu anantlanu. Le mali uyithathe kuwo onke amazibulo,rT_(1Ngoko ke uMosis wayiqokelela imali yokhululo yokukhulula abo babegqithile kwinani labakhululwe ngabaLevi.5Sg(0Le mali ke mayinikwe uAron noonyana bakhe.”eRE(/Kweli nani ke unyana ngamnye makahlawulelwe iisiliva ezintlanu ngokomlinganiselo ovunyiweyo.Q3(.Amazibulo angoonyana bamaSirayeli athe kratya ngamakhulu amabini anamashumi asixhenxe anantathu kubaLevi; eli nani badlula ngalo ke malihlawulelwe.IP (-“Ngoku ke babekele bucala ubamisele abaLevi, babe ngabam, bathathe indawo yoonyana bamazibulo bamaSirayeli. Ngokunjalo ke neenkomo zabaLevi mazithathe indawo yamazibulo eenkomo zamaSirayeli.&OI(,UNdikhoyo wayala uMosis wathi:N (+abudala buyinyanga nangaphezulu, aza aba ngamashumi amabini anambini amawaka anamakhulu amabini namashumi asixhenxe anantathu.PM(*UMosis ke wawuthobela lo myalelo kaNdikhoyo, wawabala onke loo mazibuloL ()SK!((*UNdikhoyo wathi kuMosis: “Onke amazibulo angoonyana bamaSirayeli ngawam. Ngoko ke wabhalise onke amazibulo angoonyana bamaSirayeli abudala buyinyanga nangaphezulu. Kambe ke endaweni yawo ndibanga bonke abaLevi – ndinguNdikhoyo kaloku! Ngokunjalo nasendaweni yamazibulo eenkomo zamaSirayeli ndibanga zonke iinkomo zabaLevi.”J5('Lilonke inani labaLevi abudala buyinyanga nangaphezulu abathi babhaliswa nguMosis ngokwelizwi likaNdikhoyo laba ngamashumi amabini anambini amawaka.`I;(&Ke yena uMosis noAron noonyana bakhe bema phambi kwesibingelelo ngasempuma. Umsebenzi wabo yayikukubusa ngaphakathi egumbini eliyingcwele, bemele amaSirayeli. Nabani na ongomnye owenza lo msebenzi wabo uya kubulawa.ZH/(%Ngokunjalo babejongene nezibonda, iintsika, izikhonkwane, neentsontela zenkundla.,GS($Umsebenzi wabo yaba kukujongana nesakhelo sesibingelelo, imiqobo, iintsika, iziseko, nazo zonke izixhobo zaso. Ewe, babejongene nako konke okunxulumene nezi zinto.iFM(#Le ndlu ke yona yema ngasentla kwesibingelelo. Inkulu yayo yayinguZuriyeli unyana ka-Abhihayili.E{("Bebonke ke abangamadoda ababudala buyinyanga nangaphezulu abâbhaliswáyo babengamawaka amathandathu namakhulu amabini.:Dq(!Ke yona indlu kaMerari imi ngemizi kaMali noMushi.|Cs( Intloko yabaLevi ke yayinguElazare unyana ka-Aron umbingeleli. Yena wayengumveleli kwabo basebenza esibingelelweni. B(Owabo umsebenzi yayikukujongana netyesi yomnqophiso, itafile, isiphatho-zibane, amaqonga, nezixhobo ezisetyenziswa ngababingeleli egumbini eliyingcwele, nomkhusane wokufihla igumbi eliyingcwele kangcwele. Ewe, babejongene nako konke okunxulumene nezi zinto.6Ai(Inkulu yayo yayinguElizafan, unyana kaUziyeli.C@(Le ke yona indlu yema kwicala langasezantsi lesibingelelo.$?C(Bebonke ke abangamadoda ababudala buyinyanga nangaphezulu abâbhaliswáyo babesisibhozo samawaka namakulu amathandathu, bonke beququzelela esibingelelweni.Q>(Indlu kaKohati ke yona imi ngemizi ka-Amram, uIzare, uHebron, noUziyeli.=3(nomkhusane wenkundla, ngokunjalo nomkhusane weqonga lamadini, kunye nomkhusane wesango lenkundla, neentsontelo, nako konke okunxulumene nezi zinto.<(Owabo ke umsebenzi yayikukujongana nesibingelelo, isigqubuthelo saso sangaphakathi nesangaphandle, umkhusane wesango legumbi eliphakathi,4;e(Inkulu yayo yanguEliyasafu, unyana kaLayeli.F:(Le ke yona indlu yema ngasentshona, ngasemva *kwesibingelelo.9y(Bebonke ke abangamadoda ababudala buyinyanga nangaphezulu abâbhaliswáyo babengamawaka asixhenxe anamakhulu amahlanu.;8s(Indlu kaGershon ke imi ngemizi kaLibheni noShimeyi.7 (6 (5 (E4(ULevi ke wayenoonyana abathathu: uGershon, uKohati, noMerari. Ngabo ookhokho bezi zindlu zibizwa ngabo. UGershon yena waba noonyana ababini: uLibheni noShimeyi. Bona abakaKohati babebane: uAmram, uIzare, uHebron, noUziyeli. AbakwaMerari ke bona babebabini: uMali noMushi. Bona bangookhokho bezi zindlu zibizwa ngabo.!3?(Ke uMosis wayenza le nto.2(“Babale abaLevi ngokwezindlu nemizi yabo; ubhalise bonke abangamadoda, ukuqalela kubudala obuyinyanga enye nangaphezulu.”51g(Kwintlango yeSinayi *uNdikhoyo wathi kuMosis:0 ( /( “Ngoku abakwaLevi ndibathathile; ngabam. Ekuwabulaleni kwam amazibulo amaJiputa ndazibekela bucala izibulo ngalinye lamaSirayeli ndawonye nawemfuyo yawo. Ngoku ke, endaweni yamazibulo amaSirayeli, ndibanga abakwaLevi; ngabam nqo. NdinguNdikhoyo kaloku.”*.Q( UNdikhoyo wathetha noMosis, wathi:-( UAron noonyana bakhe bamisele basebenze ezobubingeleli; nabani na ke ongomnye ophatha impahla yesibingelelo uya kubulawa.”T,#( Kuphela umsebenzi wabaLevi kukuba ngabaququzeleli baka-Aron noonyana bakhe.v+g(Mabajongane nazo zonke izixhobo ezisetyenziswa esibingelelweni, wonke umsebenzi bewenzela amaSirayeli ephela.k*Q(AbaLevi mabasebenze *esibingelelweni, bancedise ababingeleli, bamele ibandla lamaSirayeli liphela.R)(“Thatha indlu kaLevi, uyimisele ibe ngabaququzeleli bombingeleli uAron.!(?(*UNdikhoyo wathi kuMosis:l'S(Kambe ke bona ooNadabhi noAbhihu bafela apho kwintlango yeSinayi, ngenxa yokuba benikele ngomlilo ongafanelekanga kuNdikhoyo. Babengekabi nabantwana, ngoko ke uElazare noItamare baba kumsebenzi wobubingeleli ngexesha lika-Aron.:&q(Bona ke bathanjiswa bamiselwa baba ngababingeleli.R%(UAron wayenoonyana abane: uNadabhi omkhulu, uAbhihu, uElazare, noItamare.n$ Y(Nantsi ke ingcombolo ngoonyana baka-Aron noMosis ngexesha *uNdikhoyo ethetha noMosis entabeni iSinayi.# ( Ngoko ke amaSirayeli yonke into ayenza ngokwelizwi likaNdikhoyo kuMosis. Ayesima ngokweembasa zawo, aze ahambe ngokwemizi yawo.S"!( Ngokomlomo kaNdikhoyo kuMosis bona abaLevi abakho kweli nani lamaSirayeli.!3(Lilonke ke inani lamaSirayeli âbhalisáyo apho kuloo maqela laba ngamakhulu amathandathu anantathu amawaka anamakhulu amahlanu namashumi amahlanu.B (“Kwicala langasentla kuya kuma abembasa yendlu kaDan ngokwemizi yabo, bephantsi kweenkulu zabo, ngolu hlobo: Indlu Inkulu Inani AbakwaDan uAhizere ka-Amishadayi 62 700 Abakwa-Ashere uPagiyeli kaOkran 41 500 AbakwaNafetali uAhira kaEnan 53 400 Bebonke: 157 600 Kolu ludwe ke bona abakwaDan baya kuba ngumsila.”O(“Kwicala lasentshona kuya kuma abembasa yendlu kaEfrayim ngokwemizi yabo, bephantsi kweenkulu zabo, ngolu hlobo: Indlu Inkulu Inani AbakwaEfrayim uElishama ka-Amihudi 40 500 AbakwaManase uGamaliyeli kaPedazure 32 200 AbakwaBhenjamin uAbhidan kaGidiyoni 35 400 Bebonke: 108 100 Kolo ludwe ke abakwaEfrayim boba ngabesithathu.a=(“Ke bona abakwaLevi baya kuhamba bephethe intente *yesibingelelo. Baya kuhamba phakathi embindini wezi zindlu xa zizonke. Onke amaqela aya kuhamba kwangalaa ndlela abemi ngayo, iqela ngalinye phantsi kwembasa yalo.=u(“Kwicala langasezantsi kuya kuma abembasa yendlu kaRubhen ngokwemizi yabo, bephantsi kweenkulu zabo, ngolu hlobo: Indlu Inkulu Inani AbakwaRubhen uElizure kaShedeyure 46 500 AbakwaSimon uShelumiyeli kaZurishadayi 59 300 AbakwaGadi uEliyasafu kaDuweli 45 650 Bebonke: 151 450 AbakwaRubhen ke baya kulandela.6g(“Kwicala lasempuma kuya kuma abembasa yendlu kaJuda ngokwemizi yabo, bephantsi kweenkulu zabo, ngolu hlobo: Indlu Inkulu Inani AbakwaJuda uNashon ka-Aminadabhi 74 600 AbakwaIsakare uNataniyeli kaZuware 54 400 AbakwaZebhulon uEliyabhi kaHelon 57 400 Bebonke: 186 400 AbakwaJuda ke baya kusuka kuqala.B(“Kolu hambo lwenu apho nimisa khona hlalani ngolu hlobo: Indoda nganye mayime kummandla wembasa yakowayo phantsi kwentshinga kayise. Ukuma kwawo amaSirayeli makajikeleze isibingelelo.< w(Nantsi imiyalelo eyanikwa uMosis noAron *nguNdikhoyo:D (Ngenene ke amaSirayeli enza ngokomyalelo kaNdikhoyo kuMosis.; s(Ke bona abaLevi ukuma kwabo baya kuphahla isibingelelo esiqulethe ubungqina bomnqophiso, basaluse, khon' ukuze kungabikho bani usondelayo kuso, avusele amaSirayeli umsindo wam.”Z 1(Amanye amaSirayeli la aya kuma ngokwezindlu zawo, amathile ephantsi kwembasa yawo.U '(Nanini na nifuduka, isibingelelo sona siya kuxhomekeka kubaLevi. Ngabo abaya kusichitha xa nindulukayo, baze baphinde basakhe apho nimise khona. Ngoko ke umntu ongomnye osondela esibingelelweni makabulawe.D (Ndaweni yaloo nto bona uze ubamisele umsebenzi wesibingelelo. Kuya kuxhomekeka kubo ukufuduswa kwesibingelelo ndawonye nomsebenzi waso. Futhi ke apho simise khona siya kungqongwa kwangabo.I ( “Xa ubala amadoda afanele imfazwe uze ungababandakanyi abaLevi./ ]( kuba uNdikhoyo wayemyalile uMosis wathi:) Q( Yona indlu yakwaLevi zange ibalwe,_ ;( Ke kaloku onke amadoda ayintanga yokuya emfazweni, lawo aneminyaka emashumi mabini nangaphezulu, abhaliswa ngokwezindlu nemizi yawo, kuqalelwa kwaRubhen inkulu kaSirayeli. Ngokwamanani kwindlu nganye ayemi ngolu hlobo: Indlu Inani KwaRubhen 46 500 KwaSimon 59 300 KwaGadi 45 650 KwaJuda 74 600 KwaIsakare 54 400 KwaZebhulon 57 400 KwaEfrayim kaJosefu 40 500 KwaManase kaJosefu 32 200 KwaBhenjamin 35 400 KwaDan 62 700 Kwa-Ashere 41 500 KwaNafetali 53 400 Bebonke: 603 550M ( ngokomlomo kaNdikhoyo kuMosis. Le nto ke yenzeka kwintlango yeSinayi.= w(bawaqokelela onke amaSirayeli ngomhla wokuqala kwinyanga yesibini, baza bawabala ngokwezindlu nemizi yawo. Bawabhalisa bawabala onke amadoda akumashumi amabini eminyaka nangaphezulu% I(UMosis noAron ke benala madodao  [(Ngawo ke la amadoda âkhethwáyo ebandleni beziinkulu zezindlu zakowawo, izindlu zakwaSirayeli ukutsho.R  !(Nanga ke amagama ezo nkulu zakhethelwa lo msebenzi: Indlu Inkulu KwaRubhen uElizure kaShedeyure KwaSimon uShelumiyeli kaZurishadayi KwaJuda uNashon ka-Aminadabhi KwaIsakare uNataniyeli kaZuware KwaZebhulon uEliyabhi kaHelon KwaEfrayim (kaJosefu) uElishama ka-Amihudi KwaManase (kaJosefu) uGamaliyeli kaPedazure KwaBhenjamin uAbhidan kaGidiyoni KwaDan uAhiyezere ka-Amishadayi Kwa-Ashere uPagiyeli kaOkran KwaGadi uEliyasafu kaDuweli KwaNafetali uAhira kaEnan4  g(Kwindlu nganye thathani inkulu inincedise.”   (P  (“Wena noAron yenzani ubalo, niwabale onke amaSirayeli ngokwezindlu nemizi yawo. Ewe, balani onke amadoda ayintanga yokuphuma aye emfazweni, oko kukuthi lawo akumashumi amabini eminyaka nangaphezulu.b C(Ke kaloku kwathi amaSirayeli eselapho kwintlango yeSinayi *uNdikhoyo wathetha noMosis *esesibingelelweni. Lo ke yayingumhla wokuqala wenyanga yesibini kunyaka wesibini amaSirayeli andulukayo eJiputa. Wamyalela wenjenje:nW"Yiyo ke le imiyalelo awayinikwa nguNdikhoyo uMosis entabeni iSinayi ukuba ayigqithisele kumaSirayeli.A}!Umnini-mfuyo makangakhethi phakathi kwelungileyo nengalunganga imfuyo, okanye angatshintshisi. Xa enze loo nto ezo zinto zombini ziya kuba zezikaNdikhoyo; azinakube zikhululwe kuye.” Kwimpahla efuyiweyo, nakanjani na enye kwezilishumi mayabelwe uNdikhoyo. Xa kubalwa imfuyo enye kwishumi ngalinye mayabelwe uNdikhoyo.,SXa kukho umntu ofuna ukukhulula inxenye yesishumi sakhe kufuneka ahlawule ixabiso elivunyiweyo, abuye ongezelele nangomdliwo. (Lo mdliwo woba sisinye esihlanwini.)“Isishumi sayo yonke imveliso yomhlaba, nokuba loo mveliso iziinkozo, nokuba ziziqhamo, yonke loo nto mayahlulelwe uNdikhoyo; yeyakhe.KNditsho nomntu onikelweyo akanakubuya akhululwe; kufuneka abulawe.I “Akukho bani unokuthengisa okanye unokukhulula into eyahlulelwe uNdikhoyo ngokupheleleyo. Nditsho nokuba loo nto ngumntu, nokuba yinto efuywayo, nokuba ngumhlaba. Loo nto yekaNdikhoyo qwaba.~wkodwa lona izibulo lento engàtyiwayo lingáthengwa ngexabiso lomlinganiselo ovunyiweyo, kongezwe nomdliwo ngaphezulu. (Lo mdliwo woba sisinye esihlanwini.) Xa lingakhange lithengwe ngumninilo lingáthengiswa komnye umntu ngexabiso elivunyiweyo.<s“Izibulo layo yonke into efuyiweyo selilelikaNdikhoyo; ke makungabikho bani wenza umnikelo ngalo ngenxa yesifungo asenzileyo. Ithole, itakane, ixhwane, konke oko kokukaNdikhoyo,[~1“Onke amaxabiso kufuneka amiswe ngokomlinganiselo ovunyiweyo wasesibingelelweni.X}+Ngonyaka wobuyiselo loo ntsimi kufuneka ibuyiselwe kulaa mntu abeyithenge kuye.=|ukufuneka ixabiso layo umbingeleli alibale ngeminyaka eseleyo ukuya kunyaka wobuyiselo, yaye loo mntu yena kufuneka loo mali ayihlawule kwangaloo mini. Kaloku loo mali yekaNdikhoyo.P{“Xa kukho umntu onikela ngentsimi abeyithengile ingelilo ilifa lakhe,Yz-Ngonyaka wobuyiselo loo mhlaba uya kuba ngokaNdikhoyo, ube lilifa lababingeleli.y}Xa athe wawuthengisa komnye umntu loo mhlaba, engekabuyi awukhulule, uya lahlekelwa lilungelo lakhe lokubuya awukhulule.x1Xa loo mntu ubenikele ngaloo mhlaba efuna ukuwukhulula, kufuneka ahlawule elo xabiso, abuye ongeze nomdliwo. (Lo mdliwo woba sisinye esihlanwini.),wSXa ewunikela emva koko ngumbingeleli oya kubala ixabiso lemali emayihlawulwe ngangeminyaka eseleyo ukuya kunyaka wobuyiselo ozayo, aze amise ixabiso elithotyiweyo.ivMKodwa xa lo mhlaba ewunikela kanye ngonyaka wobuyiselo, kufuneka afumane ixabiso lawo elizeleyo.`u;“Xa kukho umntu onikela kuNdikhoyo ngenxenye yomhlaba wakhe, ixabiso lawo loba ngangobunzima bembewu efakwa kuwo. Umlinganiselo woba ziingqekembe ezilishumi zesiliva ngeekhilogram ezingamashumi amabini zengqolowa.tXa lo mntu obenikele ngendlu yakhe efuna ukuyikhulula, wohlawula ixabiso layo nomdliwo ngaphezulu. (Lo mdliwo woba sisinye esihlanwini.)s#“Xa kukho umntu onikela ngendlu yakhe kuNdikhoyo umbingeleli uya kuyixabisa ngokulunga nokungalungi kwayo. Elo xabiso aliyi kujikwa mntu. r Xa loo mntu uyizisileyo efuna ukuyikhulula, kufuneka ahlawule elo xabiso, ongezelele nomdliwo. (Lo mdliwo woba sisinye esihlanwini.)wqi Yena ke umbingeleli womisa ixabiso layo ngangokulunga nokungalungi kwayo. Elo xabiso ke aliyi kuphikiswa mntu.wpi Kodwa xa ebethembise ngokunikela ngento engàtyiwayo, kufuneka loo mntu ayise kumbingeleli loo nto inikelwayo.~ow yaye ke loo mntu wenze isifungo akanako ukunikela ngenye into exhelwayo endaweni yaleyo, nokuba yelungileyo endaweni yengalunganga, okanye engalunganga endaweni yelungileyo. Xa athe wayenza loo nto, ziya kuba zezikaNdikhoyo zombini ke ezo zinto.n “Xa isifungo ebesenziwe siphathelele kwinto exhelwayo eyamkelekayo ukwenzela uNdikhoyo umnikelo, loo nto sisipho esisodwa,QmKe xa loo mntu ubenze isifungo engenako ukukhupha ngokomlinganiselo ovunyiweyo, kufuneka eze naloo mntu kumbingeleli, aze ke umbingeleli alithobe ixabiso libe ngangamandla aloo mntu kufuneka ehlawule.lNgendoda engaphezu kwamashumi amathandathu ubudala kukhutshwa ishumi elinesihlanu, kuthi ngomfazi okwangako zibe lishumi.k1Ngenkwenkwe elusana olungaphantsi kweminyaka emihlanu kukhutshwa isihlanu seengqekembe zesiliva. Ezikhutshwa ngomntwana oyintombazana ziba ntathu.%jENgenkwenkwe eminyaka mihlanu kude kuye kumashumi amabini kukhutshwa amashumi amabini eengqekembe zesiliva. Ngentombazana lishumi leengqekembe elikhutshwayo.>iyNgomntu obhinqileyo oyile ntanga ngamashumi amathathu.0h[Ngomntu oyindoda obudala buphakathi kwamashumi amabini namashumi amathandathu kukhutshwa iingqekembe zesiliva ngokomlinganiselo *wasesibingelelweni ezimashumi mahlanu.g9makathi kumaSirayeli: “Xa kukho umntu obenikelwe kuNdikhoyo ngenxa yesifungo esithile, loo mntu angakhululeka xa kuhlawulwe ixabiso elifanelekileyo.f ;*UNdikhoyo wathi uMosise.Yonke ke le yimithetho nemimiselo nemigaqo eyanikwa uMosis nguNdikhoyo entabeni yeSinayi ukuba ayigqithisele kumaSirayeli.Cd-Kodwa ndowuhlaziya umnqophiso endawenzayo kookhokho babo, xa ndandibonisa iintlanga zonke amandla am ngokukhupha abantu bam eJiputa, ndisenzela ukuba mna Ndikhoyo ndibe nguThixo wabo.”\c3,Kanti ke nangoku beselizweni leentshaba zabo, andiyi kubancama okanye ndikruquke ngabo kangangokuba ndibatshabalalise kuphele. Loo nto ingawuphelisa kaloku umnqophiso wam kubo; ibe ke ndim uNdikhoyo uThixo wabo.0b[+Ngalo lonke eli xesha umhlaba woba ungenamntu, uze uxhamle iminyaka yawo yokuphumla. Kaloku abantu bekufuneka bohlwaywe ngesenzo sokudela imithetho yam nemimiselo yam.a!*nam ndikhumbule umnqophiso wam kuYakobi, nakuIsake, nakuAbraham, ndize ke ndisihlaziye isithembiso sokubanika ilizwe elilelabo abantu bam.`')bandenza ndabafulathela, ndabadingisa emazweni eentshaba zabo. Kuya kuthi ke xa aba bantu bezithobile, bazohlwaya ngesono sabo sokundivukela,f_G(“Ke yona intsalela yenu yozohlwaya ngesono sayo nesookhokho bayo abandidelayo, bandivukela,e^E'Elo qaqobana liseleyo lona longcungcutheka, livikiveke ngenxa yesono senu nesooyihlo-mkhulu.?]{&Nofela emazweni, nibe lixhoba lomhlaba weentshaba zenu.T\#%Niya kugilana nibaleka ningasukelwa mntu, ningabi nako nokumelana notshaba.R[$“Abo benu bathe saa emazweni ndobenza amaphaku-phaku aphaphathekiswa naligqabi liphetshethwa ngumoya. Bophaphatheka babaleke ngathi bayasukelwa edabini, babe zizinto eziwa kungekho tshaba luziwisayo.Z #=Yu"Kuya kuthi ke emva koko kubekho kwelo zwe iminyaka yokuphumza umhlaba obe ungasaphunyuzwa. Kaloku uya kushiyeka uxhamle iminyaka yokuphumla, lo gama nina nithe saa kwamanye amazwe.X!Ndonizisela imfazwe, inichithe nibe ziintsalu kumazwe ngamazwe. Ilizwe lenu loba yintlango, nezixeko zenu zibe ngamabhodlo.[W1 Ilizwe lenu ndolitshabalalisa liphele tu, kude kothuke notshaba olwalihlutha kuni. V Ndozidiliza ngomsindo zibe ngamabhodlo izixeko zenu, ndizichithe iindawo eninqulela kuzo, ndingawamkeli amadini eniwanikela kum.IU Iindawo ezisezindulini eninqula kuzo ndozidiliza, ndiwachithe amaqonga enu esiqhumiso, izidumbu zenu ndizifumbe phezu kwaloo mifanekiso iqingqiweyo, kuba kaloku ndokruquka nini ngokupheleleyo.ATNiya kulamba, nilambe nide nidle abantwana benu yindlala.ZS/ndiya kuthi ngomsindo ndinijikele ndinohlwaye ngokuphindwe kasixhenxe kunakuqala.ER“Xa nithe kuyo yonke le nto nazingisa ukundichasa ningeva,Q'Xa ndikunciphisa ukutya kwenu, isonka sobhakwa ngabafazi abalishumi kwiziko elinye qha, size sicakacwe. Kanti nohlala nilambile naxa nityile.7PiNdonohlwaya ngokunizisela imfazwe ngokuwaphula kwenu umnqophiso, nithi xa nibalekela ezixekweni zenu nizimela khona, ndilandelise ngobhubhani, ndininikezele kwiintshaba zenu.JOndophinda ndinohlwaye kakhulu kunakuqala ngokuphindwe kasixhenxe.AN“Xa nisandidela ningeva nangoku, nazingisa ukundichasa,+MQNdofaka amarhamncwa phakathi kwenu; aya kuqwenga abantwana benu, atshabalalise nemfuyo yenu, awathobe amanani enu, kutsho kungabikho mhambi ubonwa ehamb' indlela.mLU“Xa ningagobiyo, ningeva nangoku, ndiya kuphinda ndizongeze ngokuphindwe kasixhenxe izibetho zenu.oKYNiya kubila nisebenzela ilize; kaloku akuyi kuhluma nto kuloo mhlaba, nkqu nemithi ayiyi kuthwala nto.uJeNdozikhama ezo nkanana zenu. Izulu ndolivala: aniyi kufumana mvula; umhlaba wenu uya kutsha ube ngumqwebedu.tIc“Xa ke, emva kwayo yonke loo nquleqhu, nithe anandithobela, ndosongeza isohlwayo ngokuphindwe kasixhenxe.H}Ndonishiya ukuze noyiswe, nize nilawulwe ziintshaba zenu ezithiyekileyo. Noba ngamaphaku-phaku abaleka engasukelwa bani.{Gqndiya kunohlwaya. Ndonihlisela izibetho: izifo ezinganyangekiyo, nemikhuhlane eya kunitsho nityhaphake, ingcungcuthekise ubomi benu. Ewe, niya kulima, kodwa kungancedi nto, kuba utshaba luya kunifikela, lunichitha-chithe, lusidle isivuno eso.bF?naxa nisala ukuthobela imimiselo nemithetho yam, niwutyeshela nomnqophiso endawenza nani,XE+Ubuye wathi *uNdikhoyo: “Xa ningandiphulaphuli, ningayithobeli imiyalelo yam,(DK Ndim mna Ndikhoyo uThixo wenu owanikhupha eJiputa ukuze ningabi ngamakhoboka ayo. Ndayaphula loo dyokhwe yobukhoboka, ndanenza abantu abaneqhayiya nebhongo.”@C} Ndoba nani, ndibe nguThixo wenu, nina nibe ngabantu bam.HB  Mna ndohlala ndihleli phakathi kwenu, ndingaze ndikruquke nini.oAY Soba yintaphane isivuno senu, nikulahle ukutya okudala ukwenzela isivuno esitsha indawo koovimba benu.X@+ Ndiya kuba nani, ndinenze nichume nande, niwugcine umnqophiso endawenzayo nani.$?CIsihlanu nje samadoda enu siya kulichitha-chitha ikhulu lamadoda; ukanti lona ikhulu lamadoda liswantsulise ishumi lamawaka. Ewe, iintshaba zenu nozibhuqa.=>wUtshaba lwenu noluswantsulisa, nilutyakatye ngekrele.&=G“Ndiya kuzisa uxolo elizweni lenu, nilale ubuthongo obumnandi ningaxhalelanga bani. Amarhamncwa ndowaphelisa kwilizwe lenu, yaye akuyi kube kubekho mfazwe.I< Ngexesha enivuna iidiliya niya kuba nisabhula ingqolowa, kwaye iidiliya niya kuzivuna kude kufike ixesha lokuhlwayela ingqolowa kwakhona. Niya kutya nihluthe, nihlale ngokonwaba elizweni lenu.c;Andiya kunipha imvula ngexesha, uze umhlaba wenu uvelise isivuno, nemithi ithwale iziqhamo.E:“Xa nisenza ngokwemimiselo yam, niyithobela imiyalelo yam,h9KNina gcinani *iMihla yam yokuPhumla, niyihlonele indawo endinqulwa kuyo. Kaloku ndim uNdikhoyo.C8 *UNdikhoyo wathi: “Ze ningazenzeli izinto nizinqule, ningaqingqi imifanekiso, okanye nimise iintsika zamatye, nikrole namatye, ze nijike nizinqule ezo zinto. Ndim uNdikhoyo uThixo wenu.77UmSirayeli akanakusoloko elikhoboka. Kaloku amaSirayeli zizicaka zam. Ndim owawakhupha eJiputa, mna Ndikhoyo uThixo wenu.”r6_6Ukuba akahlawulelwanga okanye azihlawulele, kufuneka yena nabantwana bakhe bakhululwe kunyaka wobuyiselo.w5i5Kaloku makuthathwe ngathi yena ebengumqeshwa ohlawulwa ngonyaka. Nto nje inkosi yakhe mayingamphathi gadalala.4 4Z3/3Ukuzikhulula kufuneka abuyise icandelo lexabiso awayethengwe ngalo lilingane neminyaka esaseleyo. Ukuba iminyaka eshiyekileyo ukuya kunyaka wobuyiselo mininzi, kufuneka intlawulelo inyuke, ize xa imbalwa ihle.N22Kufuneka adibane nalowo umthengileyo, baze babale iminyaka ukususela ekuzithengiseni kwakhe kude kube ngunyaka wobuyiselo, baze bagqibe ngexabiso elingangemali ehlawulwa umqeshwa yonke loo minyaka.~1w1okanye uyisekazi, okanye umzala wakhe, nasiphi na isihlobo sakhe. Ukanti naye xa athe waphinda wahluma angazikhulula.x0k0naxa selethengiwe, ilungelo lakhe lokubuya akhululwe ngamawabo usenalo. Usenako ukubuya akhululwe ngumntakwabo,/)/“Xa kukho umngeneleli okanye umxhwarhi othe wahluma, watyeba, ze umSirayeli abe lihlwempu azithengise kuloo mntu, okanye kwisizalwana sakhe,..nibashiye babe lilifa labantwana benu, babe ngamakhoboka abo bonke ubomi babo. Kodwa amaSirayeli wona ningawaphathi gadalala. --Ningabathenga abantu abaxhwarhe phakathi kwenu, ngokunjalo nabezizwe zasemzini abazalelwe kwilizwe lakowenu. Abanjalo ningabathenga,C,,Amakhoboka wathengeni kwezinye iintlanga eziningqongileyo.A++Ze ningawaphathi gadalala; kaloku mhloneleni uThixo wenu.k*Q*AmaSirayeli zizicaka zam wona, ndim owawakhupha eJiputa; akufuneki ke athengiswe abe ngamakhoboka.^)7)Ngelo xesha ke womkhulula abuyele kowabo kunye nentsapho yakhe, aye kumhlaba wooyise.l(S(Kufuneka ahlale nawe njengomqeshwa okanye njengoxhwarhileyo, akukhonze de kufike unyaka wobuyiselo.'}'“Xa umSirayeli omelene nawe ehlwempuzeke kangangokude azithengise abe likhoboka lakho, uze ungamsebenzisi okwekhoboka.&&Lo ngumyalelo wam mna *Ndikhoyo uThixo wenu owanikhulula eJiputa, ndaza ndaninika ilizwe laseKanana, ndaba nguThixo wenu.”_%9%Ungamhlawulisi nzala ngemali omboleke yona, ungenzi mdliwo ngokutya omthengisele kona._$9$Uze ungambizi mdliwo; moyike uThixo wakho, khon' ukuze umSirayeli wakuni amelane nawe.#3#“Xa umSirayeli wakuni omelene nawe ehlwempuzeka, kufuneka umxhase njengoko ufanele ukwenza kumngeneleli noxhwarhileyo, ukuze ahlale emelene nawe.`";"Wona amadlelo angqinge imizi yabaLevi makangaze athengiswe; alilifa labantwana babo.”I! !Xa kukho indlu ethengiswa ngumLevi edolophini yabo, ize ingakhululwa nguye kwakhona, kufuneka ibuyiselwe kumniniyo ngonyaka wobuyiselo; kaloku izindlu zabaLevi ezidolophini zabo zililifa labo.b ? AbaLevi bona banelungelo nanini na lokuphinda bayikhulule imizi yabo esezidolophini zabo.;qYona imizi esezidolophaneni ezingabiyelwanga, iyafana nje naleya yomhlaba inkqubo yayo. Umnini-mzi unelungelo lokuphinda awukhulule, yaye kufuneka abuyiselwe ngonyaka wobuyiselo.S!Kodwa ke ukuba akaphindanga awukhulule ngaloo nyaka, ilungelo lakhe liyaphela, uze loo mzi ube ngowalaa mntu wayewuthengile, ube lilifa labantwana bakhe. Nangonyaka wobuyiselo awusokuze wona ubuyiselwe.3“Xa kukho umntu othengisa ngendlu esesixekweni esibiyelwe ngodonga, loo mntu unalo ilungelo lokuphinda awukhulule loo mzi wakhe kunyaka wokuqala.;qXa engenamali ngokwaneleyo yokuwukhulula, uba ngowalaa mntu wayewuthengile kude kube ngunyaka wobuyiselo. Kufuneka ke ubuyiselwe kumniniwo ngaloo nyaka, aphinde aye kuhlala kuwo.(KXa kunjalo ke kufuneka ahlawule laa mntu ubewuthengile imali elingene neminyaka eseleyo ngaphambi kokufika konyaka wobuyiselo, aze abuyiselwe umhlaba kwangoko.\3Umntu ongenasizalwana singawukhululayo angawukhulula ngokwakhe ukuba ubuye wahluma.Xa umSirayeli athe wahlwempuzeka, aze ke anyanzeleke ukuba awuthengise umhlaba wakhe, mawukhululwe sisizalwana sakhe ncam.T#“Xa uthengisiwe umhlaba, umniniwo makabe nelungelo lokuphinda awukhulule.!“Umhlaba wenu mawungathengiswa ngokupheleleyo, kuba kaloku awungowenu, ngowam; nina ningabantu basemzini nje abanemvume yokuwusebenzisa."?Xa nilimayo ngonyaka wesibhozo noba nisatya ukutya ebenikuvune ngonyaka wesithandathu. Yaye noba nokutya okwaneleyo kude kuvunwe izilimo zalowo nyaka.”hKNdowusikelela umhlaba kunyaka wesithandathu, khon' ukuze uvelise ngokwanele iminyaka emithathu.wi“Ubani usenokuthi: ‘Kuza kutyiwa ntoni ngalo nyaka wesixhenxe xa kungalinywayo, kungavunwayo nokuvunwa?’NWona umhlaba wovelisa iziqhamo zawo, nitye nihluthe, nihlale kakuhle.eE“Yithobeleni yonke imimiselo nemithetho yam, khon' ukuze nihlale kweli lizwe ningenaxhala.S!UmSirayeli angaze amqhathe uwabo, koko moyikeni *uNdikhoyo uThixo wenu.”A}Xa iminyaka eseleyo isemininzi, ixabiso kufuneka linyuke; kodwa ukuba imbalwa, kufuneka lihle ixabiso lawo. Kaloku eyona nto kuthengiswa yona linani lesivuno esinokuphuma kuloo mhlaba. Ngoko ke ixabiso enilibizayo malibalwe lifanelane neminyaka loo mhlaba uza kulinywa ngayo kude kube ngunyaka wobuyiselo ozayo.p[Ngoko ke xa nithengisela amanye amaSirayeli umhlaba, okanye nithenga umhlaba wawo, ze nigenzi maqhinga.g I “Ngalo nyaka wobuyiselo yonke imihlaba ebithengisiwe kufuneka ibuyiselwe kumniniyo wokuqala.` ; Lo nyaka wonke mawube ngunyaka owodwa wenkululeko. Nokha nje into ezihlumelayo kuphela.Q  Ze ningahlwayeli emasimini, ningayivuni ingqolowa nediliya ezikhulelayo.G   Niya kuwahlula ngale ndlela ke unyaka wamashumi amahlanu, nivakalise inkululeko kulo lonke ilizwe kubo bonke abemi. Ngalo nyaka umntu ngamnye makabuyele kumhlaba wakowabo nakubantu bakowabo.  Kuya kuthi ke ngomhla weshumi wenyanga yesixhenxe, uMhla wokuCamagusha, nithume indoda ilityhutyhe lonke, ivuthela ixilongo.-UZe nibale iminyaka yokuphumza umhlaba ibe sixhenxe – oko kukuthi iminyaka esixhenxe niyiphinda-phinde kasixhenxe. Loo nto yenza amashumi amane anethoba leminyaka.`;nemfuyo yenu, kwakunye nezilwanyana zasendle. Kungátyiwa ke konke ukutya okuvelayo.”"?“Nokuba anilimanga ngaloo nyaka, umhlaba wona wovelisa ukutya okwanele nina, namakhoboka enu, kunye nezicaka zenu, nabantu basemzini abaphakathi kwenu, ;Ingqolowa ezikhulelayo ingahlwayelwanga nize ningayivuni, neediliya ezivela ingathenwanga imidiliya ningayivuni. Kaloku lo ngunyaka wokuphumza umhlaba.'Unyaka wesixhenxe ke wona mayibe ngunyaka wokuphumza umhlaba, unyaka owahlulelwe uNdikhoyo. Ngawo ke nize ningalimi, ningayitheni nemidiliya.PKwiminyaka emithandathu nohlwayela, nithene imidiliya, nivune nokuvuna.,Sukuba makanike amaSirayeli le mimiselo, athi: “Xa senifikile kwelo lizwe nilinikwa nguNdikhoyo, nomhlaba ngokwawo mawube nethuba lokuphumla ukuhlonela uNdikhoyo.> {*UNdikhoyo wathetha noMosis entabeni yeSinayi wamyalela8kAkuba enjenjalo ke uMosis, amaSirayeli amkhuphela ngaphandle komzi umnyelisi lowo, amxuluba ngamatye wada wafa. Enjenjalo ke amaSirayeli ethobela uNdikhoyo ngokomlomo kaMosis.Le miyalelo iniquka nonke, nditsho umSirayeli nomntu wasemzini ophakathi kwamaSirayeli. Kaloku ndim uNdikhoyo uThixo wenu.”m~UUmntu obulele imfuyo yomnye kufuneka ayivuse. Kodwa umntu obulala omnye umntu kufuneka abulawe naye.|}sUkuba umaphule ithambo, naye uya kwaphulwa ithambo. Ukuba umtyhaphaze iliso, naye uya kutyhatshazwa iliso. Ukuba umaphule izinyo, nelakhe izinyo lokwaphulwa. Nokuba umenzakalisa njani na omnye umntu, naye uya kwenziwa kwaloo nto ayenze komnye.a|=“Umntu owenzakalisa omnye umntu, nokuba umenza ntoni na, naye uya kwenziwa kwaloo nto.;{sUmntu obulele imfuyo yomnye umntu kufuneka ayivuse.Az“Wonke ubani obulala omnye umntu kufuneka abulawe naye.+yQkuba uya kubulawa. Wonke ubani onyelisa uNdikhoyo, nokuba ngumSirayeli, nokuba ngumntu wasemzini omi kwaSirayeli, kufuneka axulutywe ngamatye libandla liphela.’Wx)Uze ke uwaxelele amaSirayeli, uthi: ‘Nabani na onyelisa uThixo uya kuyaleka,Bw“Yikhuphele ngaphandle komzi laa ndoda, aze wonke ubani oyivileyo inyelisa abeke isandla sakhe entloko yayo. Emva koko ke umnyelisi lo makaxulutywe ngamatye libandla liphela, ade afe. v= Wathi uNdikhoyo kuMosis:pu[ wagcinwa ngabalindi, kwaza kwalindelwa kuNdikhoyo ukuba avakalise ebantwini into emayenziwe ngaloo mfo. I~}||{{{8{zz$yy{xx4ww^vvSuu7s~rrr%qq==t<<;;];/:99R9G9 8X776655h44 32E2:110//.H---,,8++.**Q)(('p'&K%%%@$$s$*## ""b!!!= 3Z\T$;GX ^ > t?7(@I8Bm( Hayi ke, wavutha uNdikhoyo ngumsindo, wabashiya.8Ak( Ngoko ke yena ndithetha naye ubuso ngobuso, hayi ngezangotshe. Ewe, mna ngokwam ndiyazibonakalisa kuye. Hee! Ngani ke ukuba ningoyiki ukuthetha kakubi ngesicaka sam uMosis?”S@!( Akunjalo ke kodwa kwisicaka sam uMosis; yena lithenjwa kwindlu yam iphela.?( uNdikhoyo wathi: “Phulaphulan' apha! *Kumshumayeli onokubakho phakathi kwenu ndizibonakalisa ngemibono, ndithethe naye ngamaphupha.}>u( waza uNdikhoyo wehla ngelifu, waya kuma esangweni lesibingelelo. Wasuka ke wabiza uAron noMiriyam. Bakuba bezile ke, =( UNdikhoyo wathetha ngoko nangoko noMosis noAron noMiriyam, wathi: “Yiyani phaya *esibingelelweni nobathathu.” Ngenene ke baya,d<C( Lo mfo unguMosis ke wayelilulama, kungekho mntu ufika kuye ngokuthoba ehlabathini liphela.);5( Babesithi: “*UNdikhoyo ngaba uthethe ngomlomo kaMosis kuphela na? Kanene akathethanga na nathi?” Kambe ke uNdikhoyo wakuva oku kuthetha kwabo. (d: E( Ke kaloku uMosis wayethathe umKushekazi, kwaza ngenxa yeso sizathu uMiriyam noAron bamgxeka.Y9-( #Ukusuka apho ke amaSirayeli aya kugaleleka eHazeroti, apho afika anqumama khona.o8Y( "Ngoko ke igama laloo ndawo kwathiwa yiKibroti-hatava, kuba bangcwatywa apho abantu ababebawela inyama.7( !Kambe kwathi esayihlafuna inyama leyo, engekayigqibi, suka wavutha umsindo kaNdikhoyo, wawabetha ngobhubhani amaSirayeli.6{( Loo mini yonke ke, nobusuku bayo, nemini elandelayo, amaSirayeli aba zizingxada-ngxada eqokelela izagwityi. Nomntu owabutha kancinci akafumananga ngaphantsi kwewaka leekhilogram ubunzima. Ke inyama leyo ayeyiqwayita eyibeka ijikeleze izindlu zawo.s5a( *UNdikhoyo wasuka wathumela umoya, wandulula izagwityi elwandle. Zafika zasingqonga isikhululo samaSirayeli, zibhabhazela phantsi kumphakamo omalunga nemitha enye. Zazininzi kangangokuba ubunokuhamba imini yonke ucanda phakathi kwazo.F4( Ke kaloku uMosis naloo mashumi asixhenxe eenkokheli bagoduka.;3q( Koko ke yena uMosis waphendula wathi: “Ngaba uya ndikhweletela na? Ukuba bekuya ngam, uNdikhoyo nge-ebafaka uMoya wakhe bonke abantu bakhe, batsho babe ngabashumayeli bonke.”21( Ke yena uYoshuwa, unyana kaNune, owayelihlakani likaMosis kwasebutsheni bakhe, wabhekisa kuMosis wathi: “Banqande, nkosi yam, bangashumayeli!”Z1/( Umfana othile wabaleka waya kuxelela uMosis ukuba uEldadi noMedade bayashumayela.0-( Ezimbini kwezi nkokheli, uEldadi noMedade, zona zahlala ezindlwini zazo, azaya esibingelelweni. Kodwa uMoya wazifikela, zatsho zashumayela nazo.D/( UNdikhoyo ke wehla ngelifu, wafika wathetha naye. Iinkokheli ezo wazahlulela kuMoya owawukuMosis, zaza zathi ke zakuwufumana zadanduluka okwabashumayeli, nakuba zingaphindanga zenjenjalo..-( UMosis ke waya kumaSirayeli, wawaxelela oko kuthethwe nguNdikhoyo. Wathatha amashumi asixhenxe amadoda amakhulu, wawamisa angqonga isibingelelo.-( UNdikhoyo wabuza wathi: “Ucinga ukuba ikho into engaze indoyise? Nawe uza kuzibonela ukuba liwa phantsi na ilizwi lam!” ,( Khona sebexhelelwe imihlambi yeenkomo neegusha, uthi banganela? Okanye ke uthi banganela xa benikwe zonke iintlanzi eziselwandle?”>+w( UMosis waphendula wathi kuNdikhoyo: “Aba bantu ngamakhulu amathandathu amawaka xa ndibala amadoda anokuya emfazweni kuphela, ibe ke wena usithi uza kubanika inyama yenyanga yonke!Y*-( hayi, niya kuyitya inyanga yonke, ide iphume ngeempumlo, nidikwe ide ibe lizothe kuni. Kaloku nimbukule uNdikhoyo ekho, elapha phakathi kwenu; nibhomboloza nisithi: “Akwaba sasingemkanga eJiputa!” ’ ”K)( Ewe, anizukuyitya nje usuku olunye nezimbini, mhlawumbi ezimbalwa;u(e( Ke bona aba bantu yithi kubo: ‘Hlambulukani, kuba ngomso niya kuyitya inyama. Kaloku uNdikhoyo usivile isililokazi senu, nisithi nikhanuka inyama, akwaba beniseseJiputa. Ngoku ke uNdikhoyo uza kuninika loo nyama, yaye ke niza kuyitya.$'C( Ke mna ndiya kufika ndithethe nani khona, ndize nawo ndiwahlulele kuMoya okuwe, khon' ukuze abe nokukunceda kolu xanduva lungaba bantu, ungaluthwali wedwa.2&_( Kwesi sithuba ke uNdikhoyo wathetha noMosis, wathi: “Thatha amadoda amakhulu angamashumi asixhenxe aziinkokheli zamaSirayeli, uze nawo apha *esibingelelweni, eme nawe.%( Endaweni yale ndlela undiphethe ngayo, ndibulale kube kanye, ukuba uyavelana nam, khon' ukuze ndingayiboni le ntlekele iza kundihlela!”V$'( Hayi bo! Andinako ukuwuthwala ndedwa lo mthwalo ungaba bantu; ungaphezu kwam!# ( Kodwa kodwa ndingayizuza phi inyama, ukuze ndiphe bonke aba bantu? Kuba nâbo besoloko bebhomboloza, besithi mandibaphe inyama.F"( Kakade, ngaba bakhawulwa ndim? Hayi kaloku, àbazalwa ndim; ngani ke ukuba uthi mandibasingathe oku kwempelesi egcina usana, ndibase kwelo lizwe wabathembisa ngalo ngesifungo ooyise-mkhulu?!/( Wabhekisa kuNdikhoyo wathi: “Ngani ukuba undiphathe kanje, Mhlekazi? Undiqumbele ngani? Kwakutheni ukuze undinike aba bantu baluxanduva olunje?s a( UMosis weva imizi ngemizi yamaSirayeli ikhalaza. Wev' intw' embi, kuba umsindo *kaNdikhoyo wasuka wavutha. ( ( Ke yona yayibakho ngokuhlwa, isiwa nombethe. Kwakusithi ke kusasa abantu baphume baye kuyichola bayiqokelele, bayisile ibe ngumgubo, okanye bayingqushe. Babeyipheka okanye bayenze amaqebengwana ngamafutha. Emlonyeni yayingathi sisonka esenziwe ngamafutha omnquma.Q( Imana leyo ke ibilingana nembewu yekoriyanda, imhlotshana oku kwentlaka.[1( Uyabona ke ngoku seside sakruquka; ibe ke akukho nakutya ngaphandle kwale mana.”N( Khawufan' ucinge; kaloku eJiputa intlanzi sasiyitya side siyishiye, singayithenganga nokuyithenga. Awu, yeka loo nkonkomire, naloo vatala, nelo hanyanisi, nelo tswele, nezo kinofile sasizixhaphaza!E( Ke kaloku phakathi kwamaSirayeli kwakukho ingxubevange yabantu. Bona ke basuka bangenelwa kukurhala, aza namaSirayeli angenelela, akhalaza athi: “Awu, akwaba besinokukhe sifumane inyama!eE( Ngenxa yaloo mlilo ke wathunyelwa nguNdikhoyo, amaSirayeli athi igama laloo ndawo yiTabhera.vg( Ke wona abhenela kuMosis, acela uncedo. Yena ke wabongoza uNdikhoyo ngenxa yawo, waza ke umlilo lowo wadamba.^ 9( Ke kaloku amaSirayeli amkhalazela *uNdikhoyo ngenxa yobunzima ayebuva. Uthe akuyiva le nto uNdikhoyo wacaphuka, wawathumela ngomlilo. Ke wona wadangazela wayitshabalalisa inxalenye yamaphethelo ekampu yamaSirayeli.ym( $Apho iphumla khona ke uMosis wayesithi: “Khawubuye, Ndikhoyo, ufukame phakathi kwamawaka-waka akwaSirayeli!”1]( #Xa iphumayo ityesi yomnqophiso uMosis wayedanduluka athi: “Hoyina, Ndikhoyo, vuka wenz' iziqwenga, uzichitha-chithe iintshaba zakho, ubaswantsulise abakuthiyileyo!”F( "Nanini na benduluka ilifu likaNdikhoyo lalijinga phezu kwabo.@{( !Ukuyishiya kwawo amaSirayeli loo ntaba ingcwele, iSinayi, ahamba iintsuku ezintathu. Ke yona ityesi yomnqophiso kaNdikhoyo yayisoloko ihamba phambili, ibakhangelela indawo yokuphumla.hK( Xa unokuhamba nathi siya kuyixhamla kunye inyhweba yentlala-kahle asibabala ngayo uNdikhoyo.”&G( UMosis wambongoza wathi: “Hayi kaloku, ungathini ukusishiya, inguwe nje oyaziyo le ntlango. Wena unako ukusikhokela, usibonise apho sifanele ukumisa khona.cA( UHobhabhi walandula wathi: “Hayi, andinako, sibali. Ndifuna ukuphindela kwelakowethu.”I ( Ke kaloku uMosis wathetha noHobhabhi usibali wakhe ongunyana kaJetro waseMidiyan, wathi: “Ke ngoku, sibali, sekumbovu ukuba sinduluke sijonge ukuya kungena kwelo lizwe uNdikhoyo wathembisa ukusinika lona. Wasithembisa ukuba uSirayeli uya kuhluma. Ngoko ke hamba nathi, ukuze siyixhamle kunye loo nyhweba yenkqubela.”T#( Nantso ke indlela owawusima ngayo umngcelele wamaSirayeli eluhambeni lwawo.E ( waza yena uAhira, unyana kaEnan, wakhokela indlu kaNafetali.I  ( Bona abendlu ka-Ashere babekhokelwa nguPagiyeli, unyana kaOkran; ( Emva ke kwakungcambaza abo baphantsi kwembasa yendlu kaDan, bengamabutho ngamabutho, bebhexeshwa nguAhiyezere, unyana ka-Amishadayi.K ( baza abendlu kaBhenjamin bakhokelwa nguAbhidan, unyana kaGidiyoni.V '( Kanti ke bona abendlu kaManase babephantsi kukaGamaliyeli, unyana kaPedazure;~w( Nabo abaphantsi kwembasa yendlu kaEfrayim banduluka, amabutho ngamabutho, bebhexeshwa nguElishama, unyana ka-Amihudi.3( Ke bona abaLevi bakwaKohati balandela bephethe ezingcwele zesibingelelo. Bathi befika apho kwakumiswe khona, saba isibingelelo sesimisiwe kwakhona.F( baza abendlu kaGadi bakhokelwa nguEliyasafu, unyana kaDuweli.N( Abendlu kaSimon bona bakhokelwa nguShelumiyeli, unyana kaZurishadayi;ym( Kwaza ke kwanduluka abembasa yendlu kaRubhen bengamabutho ngamabutho, bekhokelwa nguElizure, unyana kaShedeyure.nW( Yathi ke yakuncothulwa intente yesibingelelo yathathwa ngabaLevi bakwaGershon nakwaMerari, banduluka.I ( waza yena uEliyabhi, unyana kaHelon, wakhokela indlu kaZebhulon.K( Ke yena uNataniyeli, unyana kaZuware, wayekhokele indlu kaIsakare;E( Maxa onke amabutho awo ayehlala ebambe ucwangco, etsho ngomngcelele. Abokuqala yaba ngabaphantsi kwembasa yendlu kaJuda, bengamabutho ngamabutho, bekhokelwa nguNashon unyana ka-Aminadabhi.Y-( Aqala ke ngoku amaSirayeli ahamba ngamabanga ngokweziyalo *zikaNdikhoyo kuMosis.~( AmaSirayeli ke afuduka ev' endleleni, ayishiya intlango yeSinayi. Ke kaloku ilifu elo lahamba laza lafika lafukama kwintlango yeParan.}/( Ngomhla wamashumi amabini kwinyanga yesibini yonyaka wesibini amaSirayeli andulukayo eJiputa, ilifu *elalisesibingelelweni lacombuluka laphakama.`|;( Kanti ke nangamathuba emibhiyozo – ukuthwasa kwenyanga nangamaxesha amatheko – hlokomisani amaxilongo xa nisenza amadini atshiswayo nawobudlelwana; aya kundikhumbuza ngani; kaloku ndinguNdikhoyo, uThixo wenu.”H{ ( “Xa kuthe kwafuneka ukuba nihlasele isizwe esinitshutshisayo kwelakowenu, vakalisani ngexilongo ukuba ilizwe lifile. Ke mna Ndikhoyo, Thixo wenu, ndoba ngakuni, ndinihlangule kwezo ntshaba.zzo( “Amaxilongo lawo ke makavuthelwe ngoonyana baka-Aron ababingeleli. Lo ke ngummiselo kuwe nezizukulwana ezizayo.]y5( Kodwa ke xa kufuneka uSirayeli ephela ahlangane, ixilongo liya kutsho ngomtyangampo.)xM( Xa uziphinda ezo zinqam zexilongo, kuya kunduluka izindlu ezikwicala langezantsi. Ngoko ke xa ixilongo lisitsho ngeziqwenga zezinqam, loba lisithi makundulukwe.Zw/( Xa ufuna kunduluke izindlu ezikwicala lasempuma, uze ulivuthele litsho ngezinqam.Qv( Ukanti ke xa kutso lalinye kuphela, koza kuwe iinkokheli zezindlu zodwa.u( Xa evuthelwe omabini enza umtyangampo, ibandla lonke likaSirayeli liya kuqokelelana phambi kwakho esangweni *lesibingelelo.t( “Thatha isiliva, uyibumbe wenze amaxilongo amabini, khon' ukuze uwavuthele xa ubiza ibandla lamaSirayeli, naxa kufuneka kundulukwe.'s M( *UNdikhoyo wabiza uMosis, wathi:ure( Ngokupheleleyo ke ukunduluka nokumisa kwamaSirayeli kwakuxhomekeke kwisikhokelo esinikwe uMosis nguNdikhoyo.9qm( Ewe, nokuba lihleli iintsuku ezimbini, inyanga, nonyaka, kanti naxa lihleli ngaphezu kwelo thuba, oko nje lifukamile apho esibingelelweni, ayelilinda, aze ahambe lakucombuluka.Xp+( Kanti kwakusenzeka nokuba lifike lifukame ngorhatya, lize ngentsasa elandelayo licombuluke. Phofu ke wona amaSirayeli ayengadubeki koko; ayelilandela nanini na licombuluka, nokuba kusemini okanye kusebusuku.2o_( Maxa wambi ke eli lifu lalihlala nje ithuba leentsukwana, libuye liphakame; kambe ke nakuyiphi na imeko wona amaSirayeli ayehamba okanye ahlale ngokwelizwi likaNdikhoyo.jnO( Naxa lihleli ithuba elide apho esibingelelweni lingemki, amaSirayeli ayethobela uNdikhoyo ahlale.>mw( AmaSirayeli la ayefuduka ngomyalelo *kaNdikhoyo, kanti ke nokumisa kwawo kwakukwaxhomekeke kuwo. Xa lisahleli lifukamile apho esibingelelweni ilifu elo, amaSirayeli ayehlala alinde.ql]( AmaSirayeli ayesithi lakuzisonga liphakame ilifu elo, afuduke, aze aye kumisa apho lihle lafukama khona.k ( Sj!( Ke kaloku kwathi mhla yagxunyekwa yemiswa intente *yesibingelelo enobungqina bomnqophiso lasuka lakhakhaba layambathisa ilifu. Ngokuhlwa kude kube kusasa ke eli lifu lalisuka libe ngumlilo odangazelayo.liS( “Ukuba owasemzini ophakathi kwenu ufuna ukuba nenxaxheba kulo mbhiyozo wePasika, uvumelekile, kodwa yonke into makayenze ngokwemimiselo nemigaqo. Wonke umntu wohamba kwangalo mthetho, noba ngumngeneleli okanye ngowothuthu.”Vh'( Nabani na ke ongenasizathu, futhi engekho luhambeni, aze angawubhiyozeli lo mhla, uya kusikwa kumaSirayeli, kuba enganikelanga ngedini lePasika kuNdikhoyo ngexesha elimisiweyo. Uya kohlwaywa ngesono sakhe.gy( Oku kutya makungabekwa mbeko, namathambo enyama leyo angàkrotyozwa. Umhla lowo ke wobhiyozelwa ngokwemiqathango yawo. f( Makawubhiyozele ngosuku lweshumi elinesine kwinyanga yesibini ngorhatya. Mawubhiyozelwe ngesonka esinganyuswanga nemifino ekrakrayo.#eA( “Xelela amaSirayeli ukuba xa omnye wawo okanye intsapho igqwaliseke kukuphatha isidumbu, okanye ekude eluhambeni, usenako ukuwubhiyozela umhla wePasika.#dC( UNdikhoyo ke wathi kuMosis:Gc ( UMosis wathi: “Lindani ndide ndifumane ilizwi kuNdikhoyo.” b( bathi: “*Sinomlaza, kuba sichukumise isidumbu; kambe ke singathini ukuphoswa xa abanye benikela ngedini lePasika kuNdikhoyo?”6ag( Kanti ke kwabakho bantu bathile *babegqwaliswe kukuphatha isidumbu. Bona ke zange babe nako ukuthatha nxaxheba apho kuloo mbhiyozo ngaloo mini. Baya kuzixela kuMosis noAron,-`U( aza ke ngolo rhatya lomhla weshumi elinesine, kuloo nyanga yokuqala ayibhiyozela khona apho kwintlango yeSinayi. Yonke into yaqhutywa ngokomlomo kaNdikhoyo kuMosis.;_s( Ngenene ke uMosis wawaxelela amaSirayeli ngePasika,^ ( ]+( “Emalanga ngomhla weshumi elinesine wale nyanga kofuneka amaSirayeli aqalise umbhiyozo wesikhumbuzo *sePasika, ngokwezimiso nemigaqo yayo.”\ ;( Kwathi ke kaloku xa amaSirayeli akwintlango yaseSinayi, kwinyanga yokuqala kunyaka wesibini aphumayo kwelaseJiputa, *uNdikhoyo wathetha noMosis, wathi:[/(Phofu ke angákhe aqhube encedisa oogxa bakhe, kodwa ke yena siqu engenamsebenzi uthe ngxishi. Nantso ke indlela baya kusebenza ngayo abaLevi.”+ZS(aze aphumle xa anamashumi amahlanu.Y(ummiselo othi: “Ixesha lokuqala komLevi ngamnye ukubusa esibingelelweni loba kuxa aneminyaka engamashumi amabini nantlanu,X;(UNdikhoyo wanika uMosis@W{(Mayela nabaLevi amaSirayeli alungisa konke ngokomlomo kaNdikhoyo kuMosis. Baba ke ngoko ngolu hlobo abaLevi bafikelele kwibanga lokubusa esibingelelweni phantsi koAron noonyana bakhe.$VC(AbaLevi bazicoca bahlamba neempahla zabo, waza ke uAron wabanikezela baba sisipho esiwanga-wangiswayo sikaNdikhoyo, waza wabahlambulula ngokuwacamagushela.vUg(Ngoko ke uMosis noAron nalo lonke ibandla lamaSirayeli babamisela babanikezela abaLevi ngokomlomo kaNdikhoyo.\T3(abaLevi aba ndiwabeka phantsi koAron noonyana bakhe, bangumnikelo wamaSirayeli esibingelelweni, khon' ukuze babuse bangxengxeze, amaSirayeli angehlelwa sisibetho ebesingawehlelayo xa asondele esibingelelweni.”IS (Kambe ke ngoku ndibanga abaLevi endaweni yamazibulo amaSirayeli;R%(Ukuwabulala kwam amazibulo amaJipta, ndazibekela bucala bonke oonyana bamazibulo bamaSirayeli, ngokunjalo namaduna angamazibulo emfuyo yawo.vQg(Kuwo onke amaSirayeli abaLevi ngabam ncakasana, kuba ndibanga bona endaweni yoonyana bamazibulo bamaSirayeli.`P;(Wakuba ke ubahlambulule, wabanikezela abaLevi, baya kukufanela ukubusa esibingelelweni.IO (Ngale ndlela ke bakhethe abaLevi kumaSirayeli, babe libango lam.zNo( UNdikhoyo waqhuba wathi: “AbaLevi mababe ngumnikelo owanga-wangiswayo, baze bonganyelwe nguAron noonyana bakhe.,MS( AbaLevi ke baya kubeka izandla phezu kwezaa nkunzi zimbini. Enye yazo yeyedini lesono, kanti ke enye yeyedini elitshiswayo, khon' ukuze abaLevi bacanyagushelwe.”L( Ke uAron uya kusuka abanikezele abaLevi abo kum, babe ngumnikelo owanga-wangiswayo ovela kumaSirayeli, ukuze bawufanele umsebenzi wam.JK( AmaSirayeli ke aya kubeka izandla zawo phezu kweentloko zabaLevi._J9( Qokelela ibandla lamaSirayeli ephela, uze bona abaLevi ubemise phambi *kwesibingelelo.7Ii(Emva koko ke mabathathe inkunzana yenkomo, baphathe nomgubo onamafutha ukulungiselela ukwenza idini leenkozo; uze futhi uthathe enye inkunzi yenkomo yokwenza umnikelo wesono.)HM(ngolu hlobo: “Bafefe ngamanzi okuhlambulula, utsho bachebe babususe bonke uboya emizimbeni, bazihlambe neempahla zabo. Bakuba benjenjalo ke baya kuhlambuluka.;Gs(ukuba abakhethe abaLevi kumaSirayeli, abahlambulule"FA(*UNdikhoyo wayalela uMosisUE%(Wasibumba sonke ngegolide ngokomfanekiso awayewubonisiwe nguNdikhoyo uMosis.KD(UAron wawuthobela loo myalelo, wasimisa njengoko kutshiwo isibane.C(makaxelele uAron ukuba xa ebeka esaa sibane sizibane zisixhenxe, aze asimise ngohlobo lokuba ilitha laso liwe ngaphambili.B =(*UNdikhoyo wathi kuMosis)AM(UMosis wathi akungena esibingelelweni wathetha noNdikhoyo owavakala ethetha phezu kwesivalo setyesi enobungqina bomnqophiso phakathi kwezo *zithunywa zimaphiko.i@M( Ke zizonke izipho ezeziswa zezi nkokheli kumsebenzi wokunikezelwa kweqonga zazimi ngolu hlobo: Yayingamashumi amabini anane ezitya zesiliva ezibunzima buziikhilogram ezimashumi mabini anesixhenxe namakhulu amathandathu eegram; ishumi elinambini lezityana zegolide ezibunzima buyikhilogram enamakhulu amathathu namashumi amabini eegram zizele sisiqhumiso; ishumi elinambini leenkunzi zeenkomo, ishumi elinambini leenkunzi zeegusha, ishumi elinambini lamaxhwane, ngokunjalo nomnikelo weenkozo wedini elitshiswayo; ishumi elinambini leebhokhwe zedini lesono; amashumi amabini anesine eenkunzi zeenkomo, namashumi amathandathu eenkunzi zeegusha, amashumi amathandathu eebhokhwe, namashumi amathandathu amaxhwane, okwenza idini lobudlelwana.? ( Ezo zipho ke zanikezelwa ngolu hlobo: Usuku Indlu Inkulu Lokuqala kaJuda uNashon ka-Aminadabhi Lwesibini kaIsakare uNataniyeli kaZuware Lwesithathu kaZebhulon uEliyabhi kaHelon Lwesine kaRubhen uElizure kaShedeyure Lwesihlanu kaSimon uShelumiyeli kaZurishadayi Lwesithandathu kaGadi uEliyasafu kaDuweli Lwesixhenxe kaEfrayim uElishama ka-Amihudi Lwesibhozo kaManase uGamaliyeli kaPedazure Lwesithoba kaBhenjamin uAbhidan kaGidiyoni Lweshumi kaDan uAhiyezere ka-Amisha-dayi Lweshumi linanye ka-Ashere uPagiyeli kaOkran Lweshumi linambini kaNafetali uAhira kaEnan Xa zizonke ke zezisa izipho ezifanayo ngolu hlobo: isitya sesiliva esibunzima buyikhilogram enesiqingatha, nesitya segazi lokutshiza sesiliva esibunzima bungamakhulu asibhozo eegram ngokomlinganiselo ovunyiweyo, zozibini zizele ngumgubo oxutywe namafutha wokwenza idini leenkozo; isityana segolide esibunzima buziigram ezilikhulu elineshumi sizele sisiqhumiso; inkunzana yenkomo, inkunzi yegusha, nexhwane, zokwenza idini elitshiswayo; inkunzi yebhokhwe yedini lesono; neenkabi zeenkomo ezimbini, iinkunzi zeegusha ezintlanu, isihlanu seebhokhwe, namaxhwane amahlanu, zedini lobudlelwane.l>S( Kaloku uNdikhoyo wathi kuMosis: “Zixelele iinkokheli ezo ukuba mazithathe ithuba elingangeentsuku ezilishumi elinambini, inkokheli nganye inikela izipho zayo ngosuku ngalunye, kulo mbhiyozo wokunikezelwa kweqonga lamadini.”]=5( Kananjalo iinkokheli zezisa neminikelo yokubhiyozela ukunikezelwa kweqonga lamadini. <( AbakwaKohati bona uMosis akabanikanga zinqwelo nazinkabi, kuba kaloku bona izinto ezingcwele ababeziphatha babezithwala emagxeni.;(Bona abakwaMerari wabanika iinqwelo zane kunye nesibhozo seenkabi. Umsebezi wabo babeza kuwenza bekhokelwa nguItamare unyana ka-Aron.?:{(AbakwaGershon wabanika iinqwelo zambini neenkabi ezine.U9%(Ngoko ke uMosis wathatha ezo nqwelo kwakunye neenkabi ezo, wazinika abaLevi.y8m(“Ezi zipho zamkele ze zisetyenziswe esibingelelweni. Zigqithisele kubaLevi ngokwemisebenzi abajongene nayo.” 7=(uNdikhoyo wathi kuMosis:r6_(zezisa iminikelo yazo esibingelelweni *kuNdikhoyo. Yaba ziinqwelo ezintandathu ezineetentyi neenkabi zeenkomo ezilishumi elinambini. Iinkokheli zadibana ngenqwelo ngambini, yaza yayileyo yakhupha inkabi yenkomo. Zakuba zizinikele ke,J5(Zaza iinkokheli zezindlu zakwaSirayeli, kwaezo zazongamele ubalo,4 (Mhla wagqiba uMosis ukumisela *isibingelelo, wasithambisa, wasinikezela, sona nezixhobo zaso ndawonye neqonga lamadini nokwalo.3y(Waza wathi ke uNdikhoyo: “Ukuba babiza igama lam bethamsanqela abantu bam amaSirayeli, nam ndiya kubathamsanqela.”?2{(Wanga angakwazelelela uNdikhoyo, akwambathise uxolo.”D1(Wanga angayindlezane kuwe uNdikhoyo, usixhamle isisa sakhe.H0 (“Wanga angakuthi jize ngamathamsanqa uNdikhoyo, akulondoloze.R/(makayalele uAron noonyana bakhe ukuba bathamsanqele amaSirayeli benjenje: .=(*UNdikhoyo wathi uMosis,-(Lo ke ngumthetho obhekiselele kwilolo likaNdikhoyo omelwe kukufezekiswa. Ngaphezu koko lisenokunikela kangangoko ngokuqhutywa yintliziyo.,1(Kananjalo ke umbingeleli uya kuwanga-wangisa lo mnikelo uwonke, awenze umnikelo owodwa kuNdikhoyo. Lo mnikelo owodwa ngowombingeleli; yaye wongeza laa ncum nalaa mlenze wenkunzi yegusha usisabelo sombingeleli kakade. Emva koko ke ilolo likhululekile, lingayisela iwayini.”P+(“Emva koko umbingeleli makathathe umkhono ovuthiweyo wenkunzi yegusha, abuye athathe nesonka sibe sinye, nomqathane ngokunjalo phaya ebhaskitini, aze ke ezi zinto azinike ilolo elo ukuze lizibambe./*Y(Apho ke esangweni lesibingelelo ilolo elo liya kuzigugula iinwele zalo, ezo zibubungqina bokuzinikela kwalo kuNdikhoyo, lizifake apho kuloo mlilo wedini lobudlelwana.6)g(Kwakhona ke uya kunikela inkunzi yegusha *kuNdikhoyo, ibe lidini lobudlelwana, ayidibanise nesaa sonka sisebhaskitini. Kananjalo ke uya kwenza nomnikelo weenkozo nowewayini.j(O(“Umbingeleli ke uya kuwathatha amaxhwane, awanikele uNdikhoyo, enze idini lesono nelitshiswayo.A'}(Ezi zinto zihamba nomnikelo weenkozo nowewayini. Uya kufaka ebhaskitini ezi ndidi zesonka ezinganyuswanga: izonka ezenziwe ngomgubo oxutywe namafutha nemiqathane ethanjiswe ngamafutha.B&(nezi ndidi zeegusha zingenasiphako: ixhwane eliliduna, loba lelokwenza idini elitshiswayo; ixhwane elilithokazi, lona libe leledini lesono; nenkunzi yegusha yokwenza idini lobudlelwana.z%o( “Kothi ke lakuphela ithuba lesifungo selolo elo, kuqhutywe lo msebenzi: Ilolo liya kuya esangweni lesibingeleloz$o( azinikele ngokutsha ukuba abe lilolo likaNdikhoyo kangangesifungo eso. Intlawulo uya kuyenza ngokukhupha ixhwane lokwenza idini lesono. Elaa thuba lingaphambili ke, alichithe selelilolo, lilahlekile, kuba kaloku iinwele zakhe zigqwalisekile.l#S( Ngelinye ke umbingeleli uya kwenza idini lesono, lize elinye eli libe lidini elitshiswayo, khon' ukuze acanyagushelwe lowo ugqwaliswe sisidumbu. Kwangaloo mini ke umntu lowo uya kuziyeka ziphinde zikhule iinwele neendevu zakhe,"y( Ngosuku lwesibhozo ke uya kuthatha amahobe amabini, noba ngamavukuthu, eze nawo esangweni *lesibingelelo kumbingeleli.7!i( “Xa kwenzekile ukuba lowo ulilolo agqwaliseke ngokuba kufuphi nomntu osuke wafa ngebhaqo, kofuneka azigugule iinwele neendevu zakhe ngosuku lwesixhenxe, ukuze *ahlambuluke.@ }(Kaloku xa esephantsi kwesi sifungo ulilolo likaNdikhoyo. (1(Isihlwitha esi ngumqondiso wokuba uzinikele. Makangaze *azigqwalise ngokusondela kwisidumbu nokuba sesikayise okanye unina, nditsho nesomntakwabo.>w(“Xa esephantsi kwesi sifungo makangachebi, angasusi neendevu ezi. Kaloku ngalo lonke elo xesha engokaNdikhoyo qwaba ubotshiwe sisifungo, ngoko ke makangaziphathi iinwele neendevu.(Ngalo lonke ixesha aselilolo makangatyi okanye asele nayiphi na into ephuma emdiliyeni, angafaki nditsho nembewu okanye ixolo lediliya.dC(makangaze asele iwayini natywala. Ewe, makangaze asele okanye atye nto eyenziwe ngeediliya.1](wathi makayalele amaSirayeli, athi: “Nabani na, indoda okanye ibhinqa, owenza isifungo esisodwa sokuba abe *lilolo likaNdikhoyo, kuba efuna ukuba ngokaNdikhoyo qwaba,% I(*UNdikhoyo wagunyazisa uMosis,zo(Indoda ke yona iya kuba msulwa; kanti ke yena umfazi, ukuba ufumaniseke enetyala, uya kuvuna into abeyilimile.” (A}(“Lo ke ngumthetho mayela nendoda enobukhwele, ekrokrela ukuba umfazi wayo uyakrexeza. Umfazi lowo uya kumiswa esibingelelweni phambi koNdikhoyo, umbingeleli ke awuqhube loo msebenzi.jO(Kambe ke, ukuba kuthe kanti umsulwa, akayi kwenzeka nto, futhi uya kuba nako ukufumana abantwana.7i(Ukuba ke kuthe kanti ngenene umfazi lowo ukrexezile, amanzi lawo aya kumtsho abe namahlaba, abe negalimoya, okanye aphume isisu. Ewe, woba ngoqalekisiweyo phakathi kwamawabo.{(Uya kukha kuwo ngesandla atshise inxenye yawo apho eqongeni. Ekugqibeleni ke uya kuseza umfazi lowo awafince loo manzi.{q(uya kuthatha laa mgubo womnikelo usesandleni sakhe, awuwanga-wangise phambi koNdikhoyo, awubeke kwiqonga lamadini.\3(Emva kokuba umbingeleli emseze umfazi lowo la manzi anokumenza aphathwe ngamahlaba,(“Umbingeleli ke uya kusibhala esi siqalekiso, aze aphinde awuhlambe umbhalo lowo, ungene kulaa ngqayi inamanzi akrakrayo.$C(Ngenene akwaba la manzi aya kusitsho isisu sakho sibe negalimoya, okanye uhlale uphuma isisu.’ “Umfazi lowo ke uya kuphendula athi: ‘Makube njalo.’!(wanga uNdikhoyo angalenza isiqalekiso igama lakho phakathi kwamawenu. Wanga ungahlala uphuma isisu, okanye uNdikhoyo akubethe ngegalimoya.* Q(Kambe ke ukuba ngenene ukrexezile,/ Y(Umbingeleli ke uya kumfungisa umfazi lowo esithi: ‘Ukuba kuthe kanti awukhange ube nanto yakwenza nandoda yimbi, uza kuba msulwa kwishwangusha eliziswa ngala manzi.J (Uya kusuka ke azikhulule iinwele zomfazi lowo, amnike loo mgubo womnikelo, awuphathe ngesandla. Ke yena umbingeleli uya kuphatha laa ngqayi inamanzi akrakrayo azisa ishwangusha kumntu onetyala. (Uya kuthatha amanzi awodwa, awagalele engqayini, aze akhe umhlaba apho phantsi esibingelelweni, awugalele kuloo manzi, ukuze akrakre.` ;(“Umbingeleli ke uya kumthatha umfazi lowo, ammise *esibingelelweni phambi koNdikhoyo.&G(Nokuba kuyiyiphi na imeko, indoda leyo iya kumthatha umfazi lowo, iye naye kumbingeleli. Kananjalo iya kuphatha ikhilogram enye yomgubo werhasi oyimfanelo yedini; kambe ke ayiyi kuwugalela mafutha nasiqhumiso, kuba ulidini elikhutshwa yindoda enobukhwele, umnikelo wokuphanda inyaniso. ( ( ( wathi makayalele amaSirayeli, athi: “Kungenzeka ukuba indoda isole umkayo, imkrokrela ukuba unento yokwenza nenye indoda, kodwa yona ibe ingaqinisekanga, kuba umcimbi lowo ungathiwanga pahaha, futhi ke ingenangqina nabungqina buphathekayo, njengoko engabanjwanga umfazi lowo. Mhlawumbi kungenzeka ukuba indoda leyo ibinamagxa nje, kungekho nanto ibitheni ayenzileyo umfazi lowo.$E( *UNdikhoyo wathetha noMosis,O( Umnikelo wona ngowalowo unikelayo, kambe inxaxheba yeyababingeleli.”kQ( Wonke umnikelo owodwa okhutshwa ngamaSirayeli, ewunikela kuNdikhoyo, unenxaxheba eyeyababingeleli.tc(Kambe ke ukuba umntu lowo akasekho, ibe ke kungekho nesalamane ekungahlawulwa kuso, kofuneka inikezelwe kuNdikhoyo, ibe yeyombingeleli. Le ntlawulo ke yongeza kulaa nkunzi yegusha kwenziwa ngayo idini lokucamagushela loo mntu unetyala.$C(makayivume loo nto imbi ayenzileyo, akhuphe intlawulo ngokuzeleyo. Ngaphezu koko ke uya kukhupha nesiqingatha sesihlanu, naso asinike umntu lowo amonileyo.1(le miyalelo, wathi makayigqithisele kumaSirayeli, athi: “Nabani na, indoda okanye ibhinqa, obonakalisa ukunganyaniseki kuNdikhoyo ngokona omnye, ~=(*UNdikhoyo wanika uMosisw}i(Ngenene ke amaSirayeli ayenza le nto, abakhuphela phandle bonke abo bantu, njengoko uNdikhoyo wayalela uMosis.l|S(Bonke *abagqwaliseke ngolu hlobo mabakhutshelwe ngaphandle kwelali apho nam ndihlala kunye nawo.”{!(“Xelela amaSirayeli abakhuphele ngaphandle bonke abantu abanesifo solusu esisulelayo, nabophayo, noba *ngabanomlaza kukuphatha isidumbu. z ?(*UNdikhoyo wathi kuMosis:y1(#Indoda nganye yabhaliswa ngokwelizwi likaNdikhoyo kuMosis. Kwangaloo myalelo indoda nganye yabelwa owayo umsebenzi, ikhonjiswa into emayiyithwale.5xe("Ngokomlomo *kaNdikhoyo uMosis, uAron, neenkokheli zamaSirayeli babala abaLevi bakwaKohati, abakwaGershon, nabakwaMerari. Bababhalisa ngokwezindlu nemizi yabo, bebhalisa onke amadoda akubudala bamashumi amathathu ukuya kumashumi amahlanu eminyaka. Babhalisa onke amadoda awayefanelekile ukuba angasebenza *esibingelelweni. Bawabala ngolu hlobo: Indlu Inani AbakwaKohati 2 750 AbakwaGershon 2 630 AbakwaMerari 3 200 Bebonke: 8 580rw_(!Le ke yimisebenzi yamaMerari esibingelelweni. Aya kuyenza ekhokelwa nguItamare unyana kambingeleli uAron.#vA( neentsika neziseko, izikhonkwane neentsontela zenkundla jikelele, nazo zonke izinto ezisetyenziswa kuyo. Indoda nganye iya kumiselwa izinto emayiziphathe._u9(Umsebenzi wabo ke uya kuba kukuphatha izibonda zesibingelelo, iintsika, neziseko zazo;%tE(Wathi makabhalise onke amadoda akubudala obungamashumi amathathu ukuya kumashumi amahlanu eminyaka, onke awayefanelekile ukuba angasebenza *esibingelelweni.]s5(*UNdikhoyo wayalela uMosis ukuba abale abaLevi bakwaMerari ngokwezindlu nemizi yabo.sra(Le ke yimisebenzi yamaGershon esibingelelweni. Aya kuyenza ekhokelwa nguItamare unyana kambingeleli uAron.q(Wonke umsebenzi wawo amaGershon makawenze phantsi kweliso lika-Aron noonyana bakhe, abaya kuwayalela izinto amakazithwale namakazenze.0p[(imikhusane neentsontela zenkundla jikelele, imikhusane yesango lenkundla, nazo zonke izixhobo ezisetyenziswa kwezi zinto. Umsebenzi wabo ke uya kunxulumana nezi zinto.po[(intente (eyangaphakathi neyangaphandle) nesigqubuthelo sayo, nesikhumba esisukiweyo, umkhusane wesango,3nc(Umsebenzi wabo ke yayikukuphatha ezi zinto:%mE(Wathi makabhalise onke amadoda akubudala obungamashumi amathathu ukuya kumashumi amahlanu eminyaka, onke awayefanelekile ukuba angasebenza *esibingelelweni.Cl(ukuba abale abaLevi bakwaGershon ngokwezindlu nemizi yabo."kA(*UNdikhoyo wayalela uMosisrj_(Kambe ke ukuba amaKohati angenile esibingelelweni, aza azibona nakancinane ezi zinto zingcwele, aya kufa.i (Vh'(mababalumkele abakwaKohati bangasondeli kwezi zinto zingcwele, hleze bafe. Ukuthintela loo ngozi ke wathi uAron noonyana bakhe mabangene kuqala, babele ulowo nalowo umKohati umsebenzi nento aza kuyiphatha.2ga(UNdikhoyo wabayalela ooAron noMosis, wathigfI(“Ke yena uElazare, unyana ka-Aron, uya kongamela isibingelelo siphela, nako konke okwaso: ioyile yezibane, isiqhumiso, umnikelo weenkozo, namafutha okuthambisa – oko kukuthi isibingelelo nempahla yaso yangaphakathi.”7ei(Ngexesha lokuhamba ke kuya kuthi xa uAron noonyana bakhe sebegqibile ukuzisonga nokuziqoqosha zonke ezi zinto zingcwele, beze abakwaKohati, bazokuzithatha baziphathe. Kodwa ke mabangazichukumisi, hleze bafe. “Lo msebenzi wokuthwala impahla yesibingelelo ngumsebenzi wamaKohati nanini na xa kufudukwa.Cd(Phezu kwalo ke mababeke zonke izinto ezisetyenziswa kulo: iipleyiti zomlilo, iifolokhwe, iifotsholo, nezitya. Kamva ke baya kuligquma ngesikhumba esisukiweyo, balifake imiqobo yokubamba.Ic ( Mabasuse uthuthu kwiqonga lamadini, baligqume ngelaphu elimsobo. 9K~~_}||P{{{0ydyYyNxx"wvv(uttssr~qq\pooPnnmm0ldlkkjj+i8hggCfe~e$dd>=<<*)R9H" ( Ke yena ochukumise isidumbu waza akazihlambulula, ugqwalisa *isibingelelo *sikaNdikhoyo. Umntu onjalo makasikwe kwaSirayeli; kaloku akatshizwanga ngamanzi entlambululo. Wohlala egqwalisekile.s!a( Ngoko ke kofuneka azihlambulule ngamanzi entlambululo kusuku lwesithathu, ngokunjalo nangolwesixhenxe, ukuze abe uhlambulukile. Kambe ke ukuba akazihlambululanga kuzo zombini ezi ntsuku, olwesithathu nolwesixhenxe, akayi kuhlambuluka.S !( “Nabani na ochukumise isidumbu woba *ugqwalisekile iintsuku ezisixhenxe.S!( Loo mntu ubebutha uthuthu makazihlambe iimpahla zakhe, kodwa ke akayi kuhlambuluka kude kuhlwe. Lo mmiselo ke soze uthini nanini nanini; ngoko ke mawuthotyelwe ngamaSirayeli ngokunjalo nabangeneleli.”}u( Uthuthu lweli thokazi ke maluwolwe yindoda ehlambulukileyo, ilubeke endaweni ehlambulukileyo, kwalapho ngaphandle komzi wamaSirayeli, apho luya kugcinwa khona libandla, ukuze amaSirayeli alusebenzise xa esenza amanzi entlambululo okususa isono.{q(Naloo mntu ubetshisa le nkomo kufuneka ahlambe iimpahla nomzimba, kodwa naye akayi kuhlambuluka de kube ngorhatya.(Kamva ke makahlambe iimpahla zakhe, ngokunjalo nomzimba, aze ke abe nokubuyela emzini. Kambe ke uya kuhlala engekahlambuluki kude kuhlwe.zo(Ke yena uya kuthatha ukhuni lomsedare, ihlamvu lehisopu, nomtya obomvu, aziphose phezu kwelo thokazi litshiswayo.vg(Xa iyonke ke loo nkomo, ufele nenyama, igazi namathumbu, mazitshiswe apho phambi kombingeleli ejongile njalo.oY(UElazare ke uya kuthi nkxu umnwe egazini apho, aze atshize kasixhenxe ejongise kwisango lesibingelelo.{(alinikezele kuElazare umbingeleli. Lothathwa ke likhutshelwe ngaphandle komzi wamaSirayeli, apho loxhelelwa khona ekho.)(wabanika le miyalelo, wathi: “Ngokommiselo kaNdikhoyo amaSirayeli makeze nethokazi lenkomo elibomvu, elingenasiphako, elingazange libotshwe,* S(*UNdikhoyo wathetha noMosis noAron,!( Xa ninikela ngezona-zona anisayi kuba natyala. Ngokwenjenjalo aniyi *kuyigqwalisa iminikelo engcwele yamaSirayeli, ningayi kufa nokufa.”(Ke into eseleyo yeyenu neentsapho zenu; ningayityela naphi na, kuba niyinikwa ingumvuzo womsebenzi wenu *esibingelelweni.a=(Xa ninikela ngezona-zona kuya kuba njengaxa umlimi akhupha izishumi zengqolowa newayini.W)(Ewe, nikelani ngezona-zona kwenizifumanayo, nditsho ezo zimfaneleyo uNdikhoyo.9m(Ngale ndlela ke nani noba nako ukunikela kuNdikhoyo nicaphula kuzo zonke izishumi enizamkelayo kumaSirayeli. Kwezi zishumi inxaxheba kaNdikhoyo maze niyinike uAron umbingeleli.\3(Lo mnikelo ke uya kuba njengomnikelo okhutshwa ngumlimi kwingqolowa newayini yakhe.$C(ukuba athi kubaLevi: “Xa nisamkela isishumi esinikelwa ngamaSirayeli kuNdikhoyo njengesabelo senu, kwalapho kuso khuphani isishumi enisinikela kuNdikhyo."A(*UNdikhoyo wayalela uMosis) M(kuba kaloku bona ndibanike isabelo esizizishumi endizinikwa ngamaSirayeli. Kungenxa yaloo nto ke ndisithi nje bona abasoze babe nalifa lilelinye kwaSirayeli.”d C(Ngoko ke ukusukela ngoku ngabaLevi kuphela amabajongane nesibingelelo, sibe luxanduva lwabo ngokupheleleyo. Lo mthetho ke uya kuhlala umi nakwizizukulwana ezizayo. AbaLevi abasayi kuze babe nalifa lilelinye kwaSirayeli, (Ke wona amaSirayeli angawambi akufuneki nganto ukuba abe nento ayenzayo esibingelelweni, khon' ukuze angasifumani isohlwayo sokufa. (*UNdikhoyo wathi: “Sonke isishumi esivela kumaSirayeli soba yinxaxheba yabaLevi ngenxa yoxanduva lokujonga *isibingelelo.@ {(UNdikhoyo wathetha noAron, wathi: “Ke wena apha kwaSirayeli akuyi kuzuza sabelo sililifa lakho, ungayi kuzuza namhlaba. Kaloku esakho isabelo, ndawonye nelifa, ndim mna Ndikhoyo.”D(“Yonke iminikelo eyodwa evela kumaSirayeli ndiyipha wena noonyana neentombi zakho zisisabelo senu esisisigxina. Lo ke ngumnqophiso ongasoze uthini endiwenza nawe nesizukulwana sakho.”fG(Ke yona inyama yazo yoba yeyakho, njengencum nomlenze wasekunene kwidini eliwanga-wangiswayo.y(Kambe ke amazibulo eenkomo, iigusha, neebhokhwe, wona akayi kuhlawulelwa. Wona ngakaNdikhoyo poqo; makenziwe idini. Igazi lazo makufefwe ngalo iqonga lamadini, amanqatha azo atshiswe abe lidini ngomlilo – dini elo livumba liyolileyo kuNdikhoyo.(Amazibulo makahlawulelwe xa anenyanga enye ezelwe, kukhutshwe ixabiso eliziingqekembe zesiliva ezintlanu ngokomlinganiselo ovunyiweyo./Y(Lonke izibulo, elomntu nelemfuyo, elinikelwa ngamaSirayeli kum, lelakho. Kodwa ke makahlawulelwe umntwana wamazibulo, nezibulo lesilwanyana esingàtyiwayo ngokunjalo.E(“Yonke into kwaSirayeli enikelwe kuNdikhoyo qwaba yeyakho. ( @{( “Ndikunika lonke ulibo lwezilimo oluziswa ngamaSirayeli kuNdikhoyo: amafutha omnquma, iwayini, nengqolowa. Zonke ke zoba zezakho, zityiwe ngabo bonke abangenamlaza kwintsapho yakho.N( “Nayiphi na eminye iminikelo enikelwa kum ngamaSirayeli yeyenu. Ndiyipha wena noonyana neentombi zakho, isisabelo senu esisisigxina. Yona ke yotyiwa nguye nabani na *ongenamlaza kwintsapho yakho.fG( Ezi zinto ze niqonde ukuba zingcwele, nizityele endaweni engcwele, zityiwe ngamadoda kuphela.G~ ( Inxaxheba yeminikelo engayi kutshiswa eqongeni yeyenu – nditsho yonke iminikelo eyodwa, nokuba yeyokutya, okanye yeyentlambululo, okanye yeyembuyekezo. Loo nxaxheba yeyakho noonyana bakho.A}}(*UNdikhoyo wathi kuAron: “Iminikelo eyenzelwa mna yolawulwa nguwe; yonke iminikelo eyenziwe ngamaSirayeli kum ndiyinika wena noonyana bakho ibe yinxaxheba nesabelo senu esisisigxina.|(Nguwe noonyana bakho kuphela abanoxanduva lokulungiselela mayela neqonga lamadini ndawonye negumbi eliyingcwele kangcwele. Lo msebenzi wenu wobubingeleli sisipho enisinikwa ndim. Nabani na othe wasondela kwizinto ezingcwele engenalungelo wobulawa.” {(Ndim ngokwam ozinyulele abanakwenu abaLevi kumaSirayeli. Basisipho kuni babingeleli, khon' ukuze benze imisebenzi esibingelelweni."z?(“Nini emanithwale uxanduva lokulungiselela egumbini eliyingcwele nakwiqonga lamadini, khon' ukuze uNdikhoyo angaphindi awavelele ngomsindo amaSirayeli.y1(Umsebenzi wabo baya kuwufezekisa ngokuncedisana nani esibingelelweni, ke yena umntu ongomnye ongenalungelo angaze asebenze nanini esibingelelweni.Ex(AbaLevi baya kujongwa nguwe ngokwemisebenzi yabo esibingelelweni, kodwa mabangasondeli nokusondela kwimpahla yegumbi eliyingcwele okanye eqongeni lamadini, kungenjalo baya kufa kunye nani.w(Phuthuma abo uzalana nabo bendlu kaLevi, usebenze nabo bakuncedise xeshikweni wena noonyana bakho nibusayo esibingelelweni.v }(*UNdikhoyo wathi kuAron: “Wena noonyana bakho ndawonye nabaLevi nithwala uxanduva ngaso nasiphi na isigqitho esinxulumene nokubusa esibingelelweni; kodwa nguwe kuphela noonyana bakho abaya kuthwala uxanduva ngesigqitho esinxulumene nobubingeleli.bu?( Nomntu othe cakatha nje ukusondela esibingelelweni uza kufa. Ngaba ke siza kufa sonke?”St!( AmaSirayeli ke athi kuMosis: “Xa kuyiloo nto ke sifile; kuphelile kuthi!5sg( UMosis ke wenza ngokwaloo myalelo kaNdikhoyo.hrK( UNdikhoyo wayalela uMosis ukuba athathe intonga ka-Aron, ayibeke kwaphambi kwetyesi yomnqophiso. Watsho esithi mayigcinwe apho, khon' ukuze ibe sisikhumbuzo kumaSirayeli agwayimbayo, khon' ukuze ayeke ukukhalaza, hleze afe.#qA( UMosis ke wazithatha zonke ezo ntonga, waphuma nazo, wazibonisa amaSirayeli. Ke wona ayibona into eyenzekileyo, yaza ke yayileyo inkokheli yathatha eyayo.Wp)(Ngengomso ke uMosis akungena esibingelelweni wafumanisa ukuba intonga ka-Aron, emele indlu kaLevi, intshule amagqabi. Ewe, yantshula yanamathupha, yaza yavelisa neentyatyambo ngokunjalo neziqhamo zealmondi!doC(Xa zizonke ezo ntonga ke uMosis wangena nazo esibingelelweni, wazibeka phambi kukaNdikhoyo.Rn(Ngenene ke uMosis wayalela amaSirayeli ukuba inkokheli nganye imnike intonga; zaza ke zenjenjalo. Inkokheli yendlu nganye yakhupha intonga; zaza ke zaba lishumi elinambini zizonke, neka-Aron ikwalapho.m'(Intonga yendoda endiyinyulileyo iya kuntshula amagqabi. Ngaloo ndlela ke ndiya kuluphelisa uzenge-zenge lwezikhalazo zamaSirayeli ngakuwe.”l(Zithathe ezo ntonga, uye nazo *esibingelelweni, uzibeke phambi kwetyesi enobungqina bomnqophiso apho ndidibana khona nani.qk](uze ubhale igama lika-Aron kwintonga yendlu kaLevi. Ngoko ke inkokheli yendlu nganye yoba nentonga yayo.3ja(“Thetha namaSirayeli, uthathe iintonga zibe lishumi elinambini kwiinkokheli zakwaSirayeli; ibe nye intonga kwindlu nganye. Kwintonga yenkokheli nganye bhala igama layo, i ?(*UNdikhoyo wathi kuMosis:[h1(2Akuba enqamkile ke ubhubhani lowo, uAron wabuyela kuMosis esangweni lesibingelelo.g3(1Ke kaloku abantu abafa ngeso sihlandlo sodwa yaba lishumi elinesine lamawaka anamakhulu asixhenxe, ngaphandle kwabo bafa mhla ngogwayimbo lukaKora.Df(0Wema phakathi kwabahleliyo nabafi, wanqamka ubhubhani lowo.}eu(/Ngoko nangoko ke uAron wawuthobela umyalelo kaMosis, wawuthatha umcephe wakhe, wakhawuleza waya kungena phakathi kwebandla lamaSirayeli. Wathi akubona ukuba ubhubhani seleqalisile, wafaka isiqhumiso apho emalahleni, wawacamagushela amaSirayeli.,dS(.waza ke uMosis wabhekisa kuAron wathi: “Thatha umcephe wakho womlilo, ugalele amalahle owathatha kwiqonga lamadini, uthi saa isiqhumiso. Wakugqiba ke, khawuleza uye phaya ebantwini ubacamagushele. Khawulezisa, kuba uNdikhoyo uyavutha ngumsindo, ibe ke sezibonakala iimpawu zikabhubhani.”cy(-“Buy' umva, nikhwebuke kwaba bantu; ndiza kubatshabalalisa ngephanyazo!” Kwesi sithuba ke bobabini bawa ngamadolo;-bW(,Ke uNdikhoyo wathetha noMosis, wathi:6ai(+UMosis noAron baya kuma phambi kwesibingelelo.E`(*Emva kokuba beqokelelene bagwayimbela uMosis noAron, bajika basingisa *ngasesibingelelweni, baza balibona ilifu lisigqumile ngequbuliso, ngokunjalo kwabonakala nobungangamsha bukaNdikhoyo. _ ()Ngomhla olandelayo ke ibandla lakwaSirayeli liphela lakhalazela uMosis noAron lisithi: “Nina nibulele abantu *bakaNdikhoyo.”g^I((Esi ke yaba sisikhumbuzo kumaSirayeli, khon' ukuze angalibali ukuba akukho mntu uvumelekileyo ukuba aye kwiqonga lamadini, enze isiqhumiso phambi koNdikhoyo, engenguye owomlibo ka-Aron. Ngapha koko ke owenze into enjalo uya kutshatyalaliswa, axel' uKora nabantu bakhe. Yonke ke le nto yenziwa ngokomyalelo owathunyelwa nguNdikhoyo kuElazare ngoMosis.y]m('Ngenene ke uElazare umbingeleli wayithatha imicephe leyo, yaza yakhandwa yangamacwecwe okugquma iqonga lamadini.i\M(&Kaloku yaba ngcwele ukusondezwa kwayo kuNdikhoyo. Makayithathe imicephe leyo yaloo madoda afe ngenxa yesono sawo, aze ayikhande ibe ngamacwecwe amcaba, agqume ngayo iqonga lamadini. Loo nto yoba sisikhumbuzo kumaSirayeli.”7[i(%“Yithi kuElazare unyana wombingeleli uAron asuse imicephe yomlilo yobhedu kuthuthu lwalaa madoda atshileyo, aze wona amalahle akuyo awasarhaze, kuba imicephe leyo ingcwele.-ZW($*UNdikhoyo ke wayalela uMosis, wathi: Y(#Kwaza ke kwaphuma umlilo uvela kuNdikhoyo, wawalenya atsha loo makhulu mabini anamashumi amahlanu amadoda awayesondeza isiqhumiso.X+("Onke ke amaSirayeli awayelapho acela kooxhongo akusiva isikhalo sabo. Akhwaza athi: “Kunyembelekile! Sabani, hleze nathi usiginye umhlaba!”W(!Ngoko ke bangcwatywa behleli, baya kwelabafileyo ndawonye nako konke okwabo. Wabuya wavaleka ke umhlaba, banyamalala ke bona.zVo( Bimbilili wabaginya ooDatan noAbhiram ndawonye nemizi yabo, ngokunjalo nabalandeli bakaKora nako konke ababenako.>Uy(Wathi ke egqiba nje ukuthetha, suka waqhekeka umhlaba!kTQ(Kambe ke ukuba uNdikhoyo wenze into engazange ihle nanini na, kwavuleka umhlaba, waginya la madoda nako konke okwawo, ngohlobo lokuba ehle aye kwelabafileyo ehleli, ze niqonde kakuhle ke ukuba aba bantu bamdelile uNdikhoyo.”cSA(Ukuba la madoda abulewe zizifo nje eziqhelekileyo, ze nazi ukuba akandithumanga uNdikhoyo.,RS(Ke uMosis wabhekisa kumaSirayeli, wathi: “Ngoku kuza kucaca kuni, kuba ngenene ezi zinto andizenzeli ngokuthanda kwam, koko nguNdikhoyo ondithuma ukuba ndizenze.?Qy(Ngoko ke amaSirayeli azikhwebula kwimizi yooKora noDatan noAbhiram. Ke kaloku uDatan noAbhiram babephumile, bema kwiminyango yezindlu zabo, ndawonye nabafazi nabantwana kwaneentsana.5Pe(Wabhekisa kumaSirayeli, wathi: “Khwelelani kwimizi yala madoda akhohlakeleyo, ningakhe nichukumise nento le yawo, hleze nani nitshayelwe kunye nawo ngenxa yezono zawo.”\O3(Ke kaloku uMosis wahamba waya kuDatan noAbhiram elandelwa ziinkokheli zamaSirayeli.ON(athi kumaSirayeli: “Khwelelani kwimizi yooKora noDatan noAbhiram.”'MK(UNdikhoyo wayalela uMosis ukubaBL(Kambe ke uMosis noAron bakhahlela, bawa ngamadolo, badanduluka bathi: “Awu, Thixo, wena mthombo wobomi, kaloku kone umntu wamnye qha, ungathini ke ukusuka ulwe namaSirayeli ephela?”JK(“Khwelelani kwaba bantu. Ndiza kubatshabalalisa ngephanyazo!”:Jq(waza ke uNdikhoyo wabhekisa kuMosis noAron, wathi:7Ii(Ke kaloku uKora wabaqokelela bonke abangakuye, bema bajonga kuMosis noAron esangweni lesibingelelo. Kuthe kusenjalo suka kwavela ubuqaqawuli bukaNdikhoyo kumaSirayeli ephela,H(Ngenene ke indoda nganye kubo yathatha umcephe womlilo, yawufaka amalahle nesiqhumiso, yema esangweni lesibingelelo kunye noMosis noAron.G (F}(UMosis wathi kuKora: “Ngomso wena naba bantu bakho bangamakhulu amabini anamashumi amahlanu ze niye esibingelelweni; noAron uya kubakho. Umntu ngamnye ke kuni aze athathe umcephe womlilo, awufake isiqhumiso, awuzise kwiqonga phambi koNdikhoyo.”E'(Wabhabhama ngumsindo uMosis, wathi kuNdikhoyo: “Uze ungawamkeli amadini ala madoda. Mna ndimsulwa kuwo; zange ndithathe nedonki le yawo.”D(ngoku ungekasifikisi kwelaa lizwe lamasi nobusi, ungekasiniki nelifa lamasimi nezidiliya! Ucinga ukuba siziimfama? Asizi!”C)( Akwanelanga yile nto uyenzileyo yokusikhupha eJiputa, ilizwe lamasi nobusi, uze kusibulala kule ntlango? Ngoku sowuzenza itshawe phezu kwethu,cBA( Ke kaloku uMosis wathumela wabiza uDatan noAbhiram, kodwa bona baphendula bathi: “Asizi!sAa( Eneneni nguNdikhoyo lo nimvukeleyo, wena nehlokondiba lakho, engubani yena uAron nide nimkhalazele nje.”_@9( Nakuba nina baLevi niphela eninike eli wonga nje, ngoku senitsazele nasebubingelelini?1?]( ngaba niyidelile into yokuba uThixo kaSirayeli anibekele bucala kumaSirayeli ephela, ukuze nisondele kuye, nisebenze *esibingelelweni sakhe, nibuse ngenxa yamaSirayeli?:>q(UMosis waqhuba wathi kuKora: “Khanitsho, baLevi,= (<{(Ngomso kusasa kufuneka wena Kora nabalandeli bakho nithathe imicephe yomlilo, niyifake amalahle avuthayo, nigalele isiqhumiso, niye nayo eqongeni phambi koNdikhoyo. Uya kucaca ke oyena unyuliweyo nguNdikhoyo. Nini kanye baLevi aba bagabadeleyo!”L;(Waza ke wabhekisa kuKora nabalandeli bakhe, wathi: “Ngomso kusasa uNdikhoyo uza kukhe asibonise ukuba ngubani na kanye umnyulwa wakhe. Lowo ke ungowakhe ncam, lowo amkhethileyo, uya kumsondeza.8:m(UMosis ke uthe akuweva la mazwi, wawa ngamadolo. 9(Beza belihlokondiba elichase uMosis noAron, baza bathi kubo: “Kungokunje nigabadele! Ubonanje ibandla liphela lamaSirayeli libango *likaNdikhoyo; kwaye futhi uNdikhoyo ukho phakathi kwalo. Ngani ke ukuba nizenze bhetele kangaka kunebandla lamaSirayeli?”8 (87 m(UKora unyana kaIzare, umKohati wendlu kaLevi, wagaya amadoda athile, baza bamvukela uMosis. Wayekunye namaRubhen, uDatan noAbhiram, oonyana bakaEliyabhi, no-On unyana kaPelete. Babexhaswa naziinkokheli ezaziwayo zamaSirayeli ezazalathwe ngumzi ukuba zibe liqoqo, zingamakhulu amabini anamashumi amahlanu.6()Mna ndinguNdikhoyo, uThixo wenu, owanikhupha kwelaseJiputa, khon' ukuze ndibe nguThixo wenu. Ngenene mna ndinguNdikhoyo uThixo wenu!”o5Y((Zona ziya kuhlala zinikhumbuza ukuthobela imiyalelo yam; nize ke ngokwenjenjalo nibe libango lam ncam.14]('Ezo ntshinga zoba sisikhumbuzo, nize nithi maxa onke nizibona zitsho nikhumbule imiyalelo kaNdikhoyo niyithobele, khon' ukuze ningahendeki nibhaduliswe ziinkanuko zenu. 3 (&makathethe namaSirayeli, athi: “Nanini na fakani iintshinga kumasondo eempahla zenu. Intshinga nganye ke mayibe nomtya omzuba."2A(%*UNdikhoyo ke wathi uMosisp1[($Ngoko ke amaSirayeli ephela amkhuphela ngaphandle, amkhanda ngamatye wada wafa ngokomyalelo kaNdikhoyo. 0(#*UNdikhoyo ke wayalela uMosis, wathi: “Makabulawe! Ibandla liphela malimkhuphele ngaphandle komzi, limxulube ngamatye ade afe.”E/("Waza wakhe wavalelwa, kuba ingekacaci into emayenziwe ngaye.8.m(!Wabanjwa wasiwa kuMosis noAron nebandla liphela.a-=( Ngamhla uthile amaSirayeli eselapho entlango kwabhaqwa umntu etheza *ngoMhla wokuPhumla. , (kuba akalikhathalelanga ilizwi likaNdikhoyo, waza wawaphula umyalelo wakhe ngabom. Xa kunjalo ke woba uzenzakalise ngokwakhe.” +(“Kambe ke yena umntu owone ngabom, engowomthonyama okanye umngeneleli, woba netyala lokunyelisa uNdikhoyo. Ngoko ke makabulawe,m*U(Koqhutywa ngaloo ndlela ke nakubani na owone ngokungaqondi, noba ngowomthonyama, okanye umngeneleli.e)E(Umbingeleli uya kumngxengxezela phambi koNdikhoyo loo mntu wone ngempazamo, aze ke axolelwe.](5(“Xa umntu one ngempazamo, makenze idini lesono ngethokazi lebhokhwe elinyaka mnye.r'_(Ibandla liphela ndawonye nabangeneleli baya kuxolelwa, kuba kaloku xa bebonke iyababandakanya le mpazamo.7&i(Ngezi zinto umbingeleli uya kucamagushela ibandla lamaSirayeli, lize lixolelwe. Kaloku impazamo leyo yeyokungaqondi, ibe ke futhi elenzile idini ngomlilo elikwalidini lesono.$%C(Ukuba loo mpazamo yenzeke ngokungaqondi kwebandla liphela, kofuneka kuthathwe inkunzi eselula yenkomo, kwenziwe idini elitshiswayo ngayo – dini elo ke lithandekayo kuNdikhoyo – likhatshwe ngokomgaqo ngumnikelo wokutya nothululwayo, kongezwe nenkunzi yebhokhwe, ibe lidini lesono.$}(mhlawumbi kwenzeke ukuba izizukulwana ezizayo zamaSirayeli ziyiphazame ngokungaqondi le miyalelo, koqhutywa ngolu hlobo:#}(Waqhuba wathi *uNdikhoyo: “Xa kwenzekile ukuba umntu othile ayaphule ngempazamo le miyalelo inikwe uMosis nguNdikhoyo,f"G(Apha ke nakwixa elizayo noqhuba njalo nenze umnikelo kuNdikhoyo womgubo wesivuno sokuqala.”X!+(Kwisivuno sengqolowa iqebengwana lokuqala malinikelwe libe ngumnikelo wesivuno.I  (xa nisitya ukutya kwelo zwe, maze ninikele inxalenye kuNdikhoyo.K(makathethe namaSirayeli, athi: “Nakufika kwilizwe endinisa kulo,;(UNdikhoyo wathi kuMosis@}(Ewe, le mithetho nale miqathango inibandakanya nonke.”(K(Nakwizizukulwana ezizayo ke le miqathango soze ithini kumaSirayeli ngokunjalo nakubangeneleli. Kaloku ngokukaNdikhoyo akukho mahluko phakathi kwenu neentlanga.(Nanini na xa owolunye uhlanga ophakathi kwenu esenza idini ngomlilo elivumba liyolileyo kuNdikhoyo, naye makahambe kwangale miqathango.p[( Onke amaSirayeli omthonyama makenjenje ke xa esenza idini ngomlilo, dini elo lileliyolileyo kuNdikhoyo.=w( Maze kwenziwe njalo ngedini ngalinye nokuba mangaphi. ( “Kuya kuqhutywa ngolu hlobo ke, kwinkunzi yenkomo nganye, inkunzi yegusha, noba lixhwane eliliduna legusha okanye elebhokhwe.( ngokunjalo neelitha ezimbini zewayini, zibe ngumnikelo othululwayo. Eli ke lidini lomlilo elivumba liyolileyo kuNdikhoyo. ( |s(Kanti ke xa kusenzelwa uNdikhoyo idini elitshiswayo, noba lidini lesifungo, okanye idini lobudlelwana, inkunzi yenkomo mayihambe neekhilogram ezintathu zomgubo wengqolowa oxutywe neelitha ezimbini zamafutha omnquma, uze ube ngumnikelo wokutya,xk(ngokunjalo nelitha enesiqingatha yewayini engumnikelo othululwayo. Ivumba lamadini anje ke liyolile kuNdikhoyo.-U(Xa kusenziwa idini ngenkunzi yegusha, mayihambe neekhilogram ezimbini zomgubo wengqolowa oxutywe nelitha enesiqingatha yamafutha omnquma ukwenzela umnikelo wokutya,_9(ngokunjalo ngesilwanyana ngasinye aphathe nelitha yewayini ibe ngumnikelo othululwayo."?(Ke yena umntu owenzela uNdikhoyo idini elinjalo makathathe ikhilogram yomgubo wengqolowa oxutywe nelitha yamafutha omnquma, ukuze ube ngumnikelo wokutya, (kungánikelwa ngenkomo, noba yigusha, okanye ibhokhwe, xa kusenziwa amadini ngomlilo, nokuba lidini elitshiswayo, nokuba lelinye idini elisisifungo, okanye elokuqhutywa yintliziyo, okanye elamathuba emibhiyozo. Amadini anje ke alivumba eliyolileyo kuNdikhoyo.fG(makathethe namaSirayeli, athi: “Nakuba nifikile kwelo zwe ndininike lona ukuba libe lelenu, =(*UNdikhoyo wathi kuMosis (-Wona ke ama-Amaleki namaKanana, abemi baloo mmandla, bawahlasela bawoyisa amaSirayeli, baza bawaswantsulisa aya kutsho eHoma.x k(,Kodwa ke anyanzelisa aya kuloo mmandla weentaba, nangona ityesi yomnqophiso ngokunjalo noMosis wayesele ngemva. %(+Niya kuqubisana nama-Amaleki namaKanana. Nofela apho edabini, kuba engekho ngakuni uNdikhoyo, ngenxa yokuba nina nikreqile ekumlandeleni.”o Y(*Aniyi kuba nampumelelo. Musan' ukuya, kuba uNdikhoyo akakho ngakuni; ngoko ke niya koyiswa ziintshaba.W )()Kambe ke uMosis wawanqanda esithi: “Kutheni nitsiba umyalelo kaNdikhoyo nje??y((Ke kaloku avuka ekuseni ngomhla olandelayo, aphuma esiya kweleentaba. Ayevuma esithi: “Ngenene sonile; kodwa ke ngoku sikulungele ukuya kulaa ndawo ebethe masiye kuyo uNdikhoyo.”[1('AmaSirayeli enza isijwili esilusizi uMosis akuwaxelela into ethethwa *nguNdikhoyo.M(&Kwelo shumi linambini leentlola kwasinda uYoshuwa noKalebhi kuphela. (%9m($Ezaa ntlola zazithunywe nguMosis kwelaa lizwe zabuya nengxelo engatshongo khona ngalo, yawatsho amaSirayeli amkhalazela uNdikhoyo. Ngoko ke uNdikhoyo wawabetha ngobhubhani afa..W(#Ngenene mna Ndikhoyo ndiyafunga, ndiza kuyenza le nto kuni, zikhohlakalindini zabantu ezidibene ngam. Nonke, ngabanye ngabanye, niza kufela apha kule ntlango.’ ”\3("Ewe, yoba yiminyaka emashumi mane nisitya iziqhamo zokukreqa kwenu; unyaka ngamnye umele usuku ngalunye kwezo zathathwa ziintlola kwelo lizwe. Niza kuthi shuu ngenxa yezono zenu, nibuve ubunzima bokuchaswa ndim!(!Koda kufe nowokugqibela kuni, abantwana benu bezizibhadu-bhadu amashumi amane eminyaka apha kule ntlango ngenxa yokungandithobeli kwenu.7k( Okokwenu ke nina niza kufela apha kule ntlango.}u(Abo bantwana benu nina nithe boba ngamaxhoba mna ndiza kubangenisa kwelo lizwe nilibukulayo nina, lize limiwe ngabo.|~s(Ndathembisa ukuba elo lizwe loba lelenu, kodwa akukho namnye kuni uya kulifumana, ngaphandle kukaKalebhi noYoshuwa.3}a(Niza kufa, zaye ke izidumbu zenu ziya kuqungquluza kule ntlango. Kaloku niyandikhalazela, ngoko ke bonke ababudala bungaphezu kwamashumi amabini soze bangene kwelo lizwe.|+(Ngoko ke baxeleleni ukuba ndithi: ‘Ngenene, ndingophilayo nje, ndiyafunga, ndiza kunenzela kanye le nto niyithethileyo. Nditsho mna Ndikhoyo.g{I(“Kanti koda kube nini ezi zikhohlakali zabantu zindikrokrela? Hayi, ndanele zizikrokro zabo!3zc(*UNdikhoyo wabhekisa kuMosis noAron, wathi:y!(Njengoko loo mhlaba untili zawo zimiwe ngama-Amaleki namaKanana ngoku, jikani ngomso, nihambe niye entlango ngecala loLwandle oluBomvu.”(xK(“Kambe sona isicaka sam uKalebhi akafani nabo. Yena waba soloko endithobela, ngoko ke yena ndiya kumngenisa kwelo lizwe walibonayo, yena nesizukulwana sakhe.qw](Soze athi cakatha kwelo lizwe ndathembisa ngalo ooyise ngesifungo. Soze bangene kulo bonke abandidelayo.v{(Ngoko ke akukho nanye indoda kwaba bantu eya kufika kwelo lizwe. Kaloku babubonile ubukhazikhazi obuntama ukuba ndikho, ndawonye nemiqondiso endayenza eJiputa nakule ntlango; kodwa nakuba kunjalo bayaphindelela ukundivavanya, besala ukundithobela.au=(Kodwa ke ngenene ndiyafunga, ndikho nje, obam ubungangamsha buzalise ihlabathi jikelele.Rt(UNdikhoyo waphendula wathi: “Hayi ke, ndiyabaxolela ngokwesicelo sakho.vsg(Ngoko ke, camagu, lala ngenxeba, Mhlekazi! Khawenze ngokwezibele zothando lwakho olungaphele ndawo, ubuxolele ubugwenxa baba bantu. Njengoko wasoloko umana ubaxolela oko semkayo eJiputa, nakalokunje, Mhlekazi, makube chosi, kube hele!”r!(‘Mna Ndikhoyo andicaphuki msinya, koko ndiyimvuze-mvuze ngothando; futhi ndiyabaxolela abonayo nabakreqi. Kambe ke andibuyi ngamva ekubohlwayeni abanetyala. Ngenxa yesono sabazali abantwana ndibohlwaya ndide ndiye kuqhina kwesesithathu nakwesesine isizukulwana.’gqI(Ndiyakubongoza ke ngoko, Mhlekazi, ukuba ukhe uphuhlise amandla akho ngokwelizwi lakho elithi:{pq(aba bantu bakho ubatshabalalisele kule ntlango kuba woyisiwe kukubasa kwelo lizwe wawubathembise ngalo ngesifungo.Wo)(Ngoko ke ukuba uyawatshabalalisa, ezi zizwe zivileyo ngodumo lwakho ziya kuthin(Abemi beli lizwe sebezivile iindaba zokuba wena Ndikhoyo uhamba nawo amaSirayeli, abantu bakho, yaye ubonwa ngamehlo; futhi nelifu lakho lisoloko lijinga phezu kwawo. Bevile nokuba wena emini uwakhokela ngomqulu welifu, uze uwakhokele ngomlilo odangazelayo ebusuku.+mQ( Ke yena uMosis waphendula wathi kuNdikhoyo: “Awu, Mhlekazi, koba yini amaJiputa akuyiva loo nto? Kaloku nguwe owakhupha aba bantu phakathi kwawo ngamandla akho.l5( Yini le! Ndiza kubathumela ngobhubhani ndibatshabalalise. Kambe ke wena, nenzala yakho, ndiza kukwenza isizwe esikhulu nesinobungangamsha kunabo.”(kK( *UNdikhoyo ke wadanduluka wathi: “Koda kube nini aba bantu bendidela? Koda kube nini bengandithembi, nangona sendenze imimangaliso engaka nje phakathi kwabo?$jC( Ke kaloku amaSirayeli ephela athi selezimisele ukubaxuluba ngamatye, suka abona ngobukhazi-khazi bokukhazimla kukaNdikhoyo bukhakhaba phezu kwesibingelelo.oiY( Nto nje nina musani ukumvukela uNdikhoyo, ningabaxhaleli nabemi belo lizwe, kuba siya kuboyisa lula. UNdikhoyo ungakuthi, ibe ke bona bakukutya kwethu, kuba *izithixo zabo azinakubanceda. Hayi bo, sanukuba nadyudyu ngenxa yabo!”|hs(Ukuba uNdikhoyo uyakholwa sithi, uza kusisa kulo, alinikezele kuthi, yeka ke kambe indyebo yalo – liyintombazana!dgC(baza babhekisa kumaSirayeli, bathi: “Hayi bo! Elaa lizwe sivela kulijonga lelihle kunene.f(Ke yena uYoshuwa unyana kaNune, noKalebhi unyana kaJefune, abanye bezaa ntlola, basuka baziqwenga iimpahla zabo ngenxa yokukhathazeka,ae=(Kwesi sithuba ke uMosis noAron bathi guqaqa apho phambi kwebandla lakwaSirayeli liphela.Yd-(Baza ke bacebisana bathi: “Masizikhethele inkokheli yokusibuyisela eJiputa.”Hc (Ngani ukuba *uNdikhoyo asise kwilizwe elinjalo? Kuba kucacile ukuba siya kufel' emfazweni, baze abafazi nabantwana bethu babe ngamaxhoba. Anitsho nina ukuba kubhetele sibuyele kwaseJiputa?”qb](Ewe, uSirayeli wakhalaza kuMosis noAron, esithi: “Akwaba sasifele eJiputa, okanye sifele kule ntlango.\a 5(Ke kaloku ibandla liphela lamaSirayeli latsho ngesimbonono lakhala bonke obo busuku. `( siyibonile nenzala ka-Anaki. Ngokubona kwethu, thina sinjengeentethe kubantu belo lizwe; makube kukwanjalo nasekuboneni kwabo.”;_q( Ngoko ke lo moya wabo bawuhlwayela apho kumaSirayeli ngemeko yelo lizwe babevela kulo. Bade bathi: “Elo lizwe linengozi; kuyatshatyalalwa apho. Abantu bakhona baziingxilimbela;q^]( Kambe ke oogxa bakhe baphikelele bathi: “Ayikho indlela yokubahlasela, kuba ziingwanyalala kunathi.”O]( Kwesi sithuba ke uKalebhi wasuka wababeth' emlonyeni abo babenika ingxelo kuMosis, wathi: “Mawethu, kuf' ayayo! Masinyuke ngoku siye kulihlasela elaa lizwe. Sinako ukubaswantsulisa abaya bantu.”A\}( Ama-Amaleki wona emi eMazantsi; aze amaHiti, amaJebhusi, nama-Amori wona abe phaya kweleentaba; kanti ke wona amaKanana athe qwelele phaya ngaselwandle nakummandla womlambo iJordan.”[( Kambe ke abantu balo ziingwanyalala, zaye ke nezixeko zabo zikhulu zinqatyisiwe. Ngaphezu koko ke nenzala ka-Anaki siyibone ngamehlo. Z( Zathi kuMosis: “Elaa lizwe silikhangele, saza safumanisa ukuba lityebile, lilizwe lobisi nobusi. Khangela, nazi iziqhamo zakhona.Y'( kuMosis noAron nebandla liphela lamaSirayeli eKadeshe kwintlango yaseParan. Zenza ingxelo ngezikubonileyo, zababonisa neziqhamo ezazize nazo.eXE( Ezi ntlola ke zathatha amashumi amane eentsuku ziligocagoca elo lizwe, zaza ke zagoduka zayaWy( Le ntili ke yathiywa igama elithi intili ye-Eshkoli ngenxa yeso sikhinkci seediliya iintlola ezo zasikhayo apho kuyo.)dVC( Iintlola ezo ke zaya kufikelela nakwintili ye-Eshkoli. Apha ke zakha isebe lomdiliya elalinesihlahla esinye seediliya. Labekwa esibondeni, laxwaywa ngamadoda amabini. Ngokunjalo zakha zaphatha neerharnati namakhiwane. (GU ( Angena eMazantsi aya kufika eHebron, apho kwakumi ama-Ahiman, namaSheshayi, namaTalmayi omlibo ka-Anaki. (IHebron le ke yayakhiwe kwiminyaka esixhenxe phambi kokwakhiwa kweZowan yaseJiputa.)pT[( Loo madoda ke aphuma enyuka alijonga eqalela kwintlango iZin, aya kuqhina ngeRehobhi kwinkalo yeHamati.GS ( Ze nilijonge ukuba ngaba lelendyebo, indlala, sini na; niqondisise noba ngaba linemithi na. Ze nibuye niphethe iziqhamo zakhona.” Ixesha lonyaka ezahamba ngalo yayilelokuvuthwa kweediliya.#RA( Ze niqondisise ukuba lilizwe elinjani na: lihle na noba hayi? Khona abantu balo balime kanjani: ziidolophu eziphangaleleyo, okanye zizixeko ezikhuselweyo?Q( Maze nilijonge ukuba uluhlobo luni na umhlaba walo; bungakanani na ubuninzi babantu balo; ngaba ngamakroti okanye amagwala?P( Ke kaloku ukuzindulula kwakhe uMosis wathi: “Phumani ninyuke nilingene eMazantsi ilizwe laseKanana, nize niye kufikelela kweleentaba.O#( Ezi ke ziintlola ezathunyelwa nguMosis ukuba ziye kuhlola elaseKanana. Ke yena uHosheya, unyana kaNune, uMosis wamnika igama elinguYoshuwa.N ( M ( HL ( UMosis wenza ngokwelo lizwi likaNdikhoyo, waza khona apho kwintlango yaseParan wazikhetha ngolu hlobo iinkokheli: Indlu Inkokheli KwaRubhen uShamuwa kaZakure KwaSimon uShafati kaHori KwaJuda uKalebhi kaJefune KwaIsakare uIgali kaJosefu KwaEfrayim uHosheya kaNune KwaBhenjamin uPalti kaRafu KwaZebhulon uGadiyeli kaSodi KwaManase uGadi kaSusi KwaDan uAmiyeli kaGemali Kwa-Ashere uSeture kaMikayeli KwaNafetali uNabhi kaVofesi KwaGadi uGeweli kaMaki&KG( ukuba akhethe inkokheli ibe nye kwindlu nganye kwezo zilishumi elinambini, azithumele zibe ziintlola, ziye kuhlola ilizwe laseKanana awayelinika amaSirayeli.!J A( *UNdikhoyo wayalela uMosisOI( Kamva ke anduluka apho eHazeroti, aya kugaleleka kwintlango yaseParan.#HA( Ngenene ke uMiriyam wakhutshelwa ngaphandle komzi wamaSirayeli iintsuku zasixhenxe. AmaSirayeli ke akhe alinda apho kuloo ndawo wada uMiriyam wabuyiselwa.oGY( UNdikhoyo waphendula wathi: “Andithi ebengáthi ekhe watshicelwa nguyise ebusweni anyeliseke iintsuku ezisixhenxe? Nangoku ke makakhutshelwe ngaphandle kwebandla lakwaSirayeli iintsuku ezisixhenxe; emva koko ke aphinde abuye.”rF_( Kwangoko ke uMosis wadanduluka kuNdikhoyo, wathi: “Camagu, Thixo wam, ndiyakubongoza, khawumphilise!”QE( Nqanda angade abe ngathi yinto ezelw' ifile selineenyama ezonakeleyo.”D#( Kwangoko ke wajikela kuMosis, wambongoza wathi: “Camagu, nkosi yam! Ndiyakuthandaza; musa ukukhathazeka ngenxa yobutyhakala esibenzileyo.1C]( Lithe ke lona liphuma ilifu apho esibingelelweni waye uMiriyam selemhlophe wé sisifo solusu esikhwankqisayo. UAron uthe akumjonga wafumanisa ukuba simbophile esi sifo. VT~~F}|\{Gzyyyx}xww5vnuuttssfrrqnpp5o nmmalll@kkJjj^iiQhggAfeeTdlcc-bbbWaa``_^^^]]\i[[ZXYXXWxW0VhUTTcSSvS(RQQJP)ONNN2M}MLpLKK5JJIHHpGFFkEE>DCCwBBAw@@.?x>>T==o=<;;e:S99_877j665h54q33Y22M11*00 //.N--S,,r++}**\))<((F''&U%%$##T""! A*/:D[KS]`?f0 v k O  Z  ] 7vT&/&kivVtc(:Kwinzala yayo kukho nale mizi: amaLibheni, amaHebron, amaMali, amaMushi, namaKora. UKohati nguyise ka-AmramJ(9Nalu uludwe lwemizi yakwaLevi: amaGershon, amaKohati, namaMerari.Y-(8Ewe, ilifa elo liya kwabiwa ngamaqashiso kwimizi ebanzi nenganeno ngokunjalo.”`;(7Qiniseka ukuba umhlaba wahlulwa *ngamaqashiso. Isabelo somzi sohamba ngokobubanzi bawo. (6Umzi obanzi ilifa lawo malibe likhulu, elomzi onganeno libe nganeno. Umzi ngamnye uya kufumana ilifa lawo ngokwenani lababhaliweyo.I (5“Umhlaba wahlulele le mizi ngokobubanzi bayo, ube lilifa layo.)O(4*UNdikhoyo wayalela uMosis wathi:(3Lilonke inani lamaSirayeli angamadoda yaba ngamakhulu amathandathu ananye amawaka, namakhulu asixhenxe, anamashumi amathathu.[1(2Inani lamadoda ale ndlu yaba ngamashumi amane anesihlanu amawaka, namakhulu amane.9(1amaJezere, namaShilem.9 o(0Indlu kaNafetali; imizi yayo: amaJazeli, amaGuni,W )(/Amadoda ale ndlu ke ayengamashumi amahlanu anantathu amawaka, namakhulu amane.- W(.UAshere wayenentombi egama linguSera.4 e(-AmaHebhere namaMalekiyeli yinzala kaBheriya.E (,Indlu ka-Ashere; imizi yayo: amaImna, amaIshvi, namaBheriya.Z/(+Inani lamadoda ale ndlu yayingamashumi amathandathu anane amawaka, makhulu amane.3c(*Indlu kaDan: inzala yayo iphuma kumaShuham.a=()Inani lamadoda ale ndlu yayingamashumi amane anesihlanu amawaka, namakhulu amathandathu.+S((Ama-Ardi namaNaman yinzala kaBhela.;('amaShefufam, namaHufam.K(&Indlu kaBhenjamin; imizi yayo: amaBhela, ama-Ashbhele, ama-Ahiram,p[(%Amadoda ale mizi ke ayengamashumi amathathu anambini amawaka, mashumi amahlanu. Le ke yinzala kaJosefu.#C($AmaEran ayinzala kaShutela.H (#Indlu kaEfrayim; imizi yayo: amaShutela, amaBhekeri, namaTahan._9("Inani lamadoda ale ndlu yayingamashumi amahlanu anambini amawaka, namakhulu asixhenxe.~}(!UZelofehadi unyana kaHefere wayengenanyana, iziintombi zodwa. Nanga amagama azo: uMala, uNoha, uHogela, uMilika, noTiza.};( amaShemida, namaHefere.!|?(ama-Aseriyeli, amaShekem,>{y(Ke yona inzala kaGiliyadi yile: amaIyezere, amaHeleki,Az(Indlu kaManase: uMakiri unyana kaManase wazala uGiliyadi.Qy(Indlu kaJosefu: Ke yena uJosefu wayenoonyana ababini, uManase noEfrayim.Ux%(Amadoda ale mizi ke aba ngamashumi amathandathu amawaka, namakhulu amahlanu.Fw(Indlu kaZebhulon; imizi yayo: amaZerede, amaElon, namaJaleli.[v1(Amadoda ale mizi ke ayengamashumi amathandathu anane amawaka, namakhulu amathathu.!u?(amaYashubhi, namaShimron.6ti(Indlu kaIsakare; imizi yayo: amaTola, amaPawu,^s7(Ke amadoda ale mizi ayengamashumi asixhenxe anantandathu amawaka, namakhulu amahlanu.r (q (+pQ(Indlu kaJuda; imizi yayo: amaShela, amaPerezi, namaZera. Isizukulwana samaPerezi ngamaHezeron namaHamuli. Isibini koonyana bakaJuda, uEre no-Onan, bafela eKanana.So!(Inani lamadoda ale mizi yaba ngamashumi amane amawaka anamakhulu amahlanu.n9(ama-Arodi, nama-Areli.m/(amaOzeni, amaEri,>ly(Indlu kaGadi; imizi yayo: amaZefon, amaHagi, amaShuni,_k9(Inani lamadoda ale mizi ke yayingamashumi amabini anambini amawaka anamakhulu amabini.j7( amaZera, namaShawuli.Di( Indlu kaSimon; imizi yayo: amaNemuweli, amaJamin, amaJakin,)hO( Kambe umlibo kaKora zange uphele.Gg ( Kaloku umhlaba wavuleka wabaginya, baza bafa kunye noKora nabalandeli bakhe abatshatyalaliswa ngumlilo bengamakhulu amabini namashumi amahlanu amadoda. Ke bona baba sisilumkiso kumaSirayeli.Tf#( noonyana bakhe uNemuweli, uDatan, noAbhiram. Lo Datan nalo Abhiram ke ngabaya babenyulwe ngamaSirayeli. Bamvukela uMosis noAron, baza bazibandakanya nehlokondiba likaKora ngexesha ababevukela *uNdikhoyo.%eG(Inzala kaPalu yayinguEliyabhixdk(Inani lamadoda ale mizi ke yayingamashumi amane anesithathu amawaka, anamakhulu asixhenxe, namashumi amathathu.c9(amaHezeron, namaKarmi.]b5(Indlu kaRubhen (uRhubhen ke wayeyinkulu kaSirayeli); imizi yayo: amaHanoki, amaPalu,a (X`+(Ngenene ke bawuthobela loo myalelo, bawaqokelela onke amadoda ayiloo ntanga. Ke kaloku ahlanganisana kuloo mathafa aseMowabhi phesheya kweJordan malunga neJeriko. Lawo ke yayingamaSirayeli awayevela eJiputa:2__(“Libaleni ibandla lamaSirayeli liphela ngokwezindlu, nibale amadoda ukususela kubudala obuyiminyaka emashumi mabini ukunyuka, lawo afanelekileyo ukungena emkhosini.”g^ K(Emva kwaloo bhubhani ke *uNdikhoyo wathetha noMosis noElazare unyana wombingeleli uAron, wathi:] (kuba abonise ubutshaba kuni ngokunikhohlisa, nangenxa kaKozibhi owabulawa mhla ngobhubhani obangwe sisithwakumbe sasePehore.”9\o(“AmaMidiyani ziintshaba zenu; watshabalaliseni, [=(UNdikhoyo wathi kuMosis:hZK(Lona igama lomfazi lowo yayinguKozibhi. Uyise uZure wayeyinkosi yezindlu ezithile zamaMidiyani.|Ys(Igama lomSirayeli owabulawa kunye nomMidiyanikazi yayinguZimri, unyana kaSalu, inkulu yomzi othile kwindlu kaSimon.+XQ( Yena ngokunjalo nenzala yakhe boba ngababingeleli abangasoze bathini. Kaloku yena ube nekhwele ngoThixo wakhe, waza ke ngaloo ndlela wamngxengxezela uSirayeli.”DW( Ngoko ke mxelele ukuba ndenza naye umnqophiso wobudlelwane.EV( “Ngenxa yale nto yenziwe nguPineyasi, umsindo wam uthothile ngakumaSirayeli. Kaloku yena ngenxa yenzondelelo yakhe usiphuhlisile isidima sam ebandleni, ndaza ke ngoko andalitshabalalisa.!U?( *UNdikhoyo wathi kuMosis:ST!( Kambe ke wayeselesube wabulala abantu abangamashumi amabini anane amawaka.)SM(walandela loo ndoda naloo mfazi, wangena apho ententeni, wabinza ngomkhonto, wabadibanisa bobabini. Ngaloo ndlela ke ubhubhani owayephethe amaSirayeli wanqamka.R#(Uthe akuyibona le nto uPineyasi, unyana kaElazare, umzukulwana wombingeleli uAron, wee sululu, wemka apho kuloo ndibano, wathatha umkhonto,!Q=(Omnye umSirayeli wathatha umMidiyanikazi, wangena naye kwakhe, ebonwa nguMosis nangamaSirayeli ephela, ngexesha awayesazilile esesangweni lesibingelelo.P}(Ke kaloku uMosis wathi kwizikhulu zakwaSirayeli: “Ngamnye kuni makabulale amawabo azibandakanye noBhali wasePehore.”.OW(waza wathi kuMosis: “Thatha iinkokheli zamaSirayeli, uzibulale, uzixhome esidlangalaleni phambi *kwesibingelelo, khon' ukuze udambe umsindo wam ngakumaSirayeli.”AN(uBhali wasePehore. Ngoko ke *uNdikhoyo wavutha ngumsindo,M(AmaMowabhikazi amema amaSirayeli ukuba aye kwizidlo zamadini awayesenzelwa *izithixo zamaMowabhi. AmaSirayeli akutya oko kutya, amnqula^L 9(AmaSirayeli athi xa ayemise kwintili yeShitim, asuka arheletya neentokazi zamaMowabhi.]K5(Ke kaloku uBhalam wev' endleleni wagoduka, waza ke noBhalaki wahamba eyakhe indlela.J)(Abahlaseli bovela ngaseKiti, behamba ngezikhephe. Baya kumtshabalalisa uAsiriya noHebhere. Kambe nabo ngokwabo baya kutshabalala naphakade.”iIM(UBhalam waqhuba wathetha kwavokotheka wenjenje: “Yaz'ba ngoobani abanokuphila engafuni uThixo?UH%(Kambe ke, nani maKeni, niya kutshabalala, akugaleleka uAsiriya anithimbe.”"G?(Kwangokunjalo wabona amaKeni, waza wathetha kwavokotheka wathi: “Ikhaya lakho ngumankankela wenqaba, ngathi yindlwana ekwiimfanta zeenkelekethe zamawa.)FM(UBhalam wabona nama-Amaleki, waza wathetha kwavokotheka wathi: “UAmaleki fudula elelona hlanga lomeleleyo, kambe ke ekugqibeleni uya kutshabalala kuthi tu!”WE)(Kothi qhaphu umlawuli kwaYakobi, abasindileyo e-Edom abatshayele kuthi nya.”wDi(Uya kuzivuthulula iintshaba zakhe kwaEdom; ewe, iSeyire ibe yeyakhe, abe ke yena uSirayeli ekhula ngokomelela.vCg(Ewe, ndiyambona; nankuya phambili phaya. Ndiyamalama, umgama, phambili qelele. Ndibon' inkwenkwez' iphuma kwaYakobi; ndiwujongile umsimbithi usithi thaphu kwaSirayeli. Uya kuzintlekez' iinkokheli zikaMowabhi, abafohloz' oonyana bakaSeti.$BC(izihlabo zomfo owevayo amazwi kaThixo, olwamkelayo ulwazi oluvela kuPhezukonke, othwetyulweyo, kambe ke ethe ntsho ngamehlo, walamile, unombono kaSomandla.A-(Wathetha ke kwavokotheka uBhalam, wathi: “Nal' udaba olundilisekileyo lukaBhalam, unyana kaBhehore, amazwi andilisekileyo omfo obona cacileyo,@9(Ke ngoku ndiyagoduka; ndiya kwabakowethu. Kodwa ke, phambi kokuba ndihambe, ndifuna ukukhe ndikulumkise ngento aya kuyenza uSirayeli kubantu bakho.”A?}( ukuba noba ungade undinike lonke ibhotwe lakho lizele yisiliva negolide andingekhe ndiwutsibe umyalelo kaNdikhoyo, ndenze ukuthanda kwam. Kuphela ndiya kuthetha oko athe mandikuthethe.E>( UBhalam waphendula wathi: “Abathunywa bakho ndandibaxelele =( Yini le! Chitheka; goduka! Ndathembisa ukuba ndiya kukuvuza ungakrokri, kambe ke lo Ndikhoyo ukwalele ukuba uwufumane loo mvuzo.”=<u( Ke kaloku uBhalaki wabhabhazela ngumsindo, wabetha ngenqindi phantsi, wathi kuBhalam: “Ndakulanda ukuba uze kuqalekisa iintshaba zam, kodwa ngoku kude kwakathathu uzithamsanqela!';I( Luhlanga olubuthuma njengengonyama; lunjengemaz' engonyama, lungavuswa ngubani? Uthamsanqelekile osikelela uSirayeli! Hay' ishwangusha kulowo umqalekisayo!”$:C(UThixo wawakhupha eJiputa, iimpondo zakhe zibaze okwenyathi. Iintshaba zawo azithi nqwam-nqwam, amathambo azo awacole. Ke lona utolo lwawo luyahlabanisela.9/(Kuwo imvula iya kuhlala ingunogumbe, imbewu ayityale kumhlaba otofo-tofo. Ukumkani wawo woba mkhulu kunoAgagi, ulawulo lwakhe lubalasele ngodumo.89(Zithe tyaba okweentili; zithe thande okomyezo ecaleni komlambo, ngathi ngumngcelele wekhala elityalwe nguNdikhoyo, sengathi yimisedare phezu komlambo.P7(Hay' ubuhle beentente zikaYakobi! Ewe, athe dwe amanqugwala kaSirayeli!x6k(izihlabo zomfo owevayo amazwi kaThixo, othwetyulweyo, kambe ethe ntsho ngamehlo, walamile, unombono kaSomandla.!5=(waza wadanduluka wathetha kwavokotheka wenjenje: “Nal' udaba olundilisekileyo lukaBhalam, unyana kaBhehore, amazwi andilisekileyo omfo obona cacileyo,h4K(waza wawabona amaSirayeli eqokelelene izindlu ngezindlu. Wasuka ke wonganyelwa nguMoya kaThixo;23 a(Ngeli xesha ke uBhalam wayeseleqonda ukuba *uNdikhoyo uzimisele ukumthamsanqela uSirayeli, ngoko ke akabanga sabhenela kwimilingo njengangaphambili. Wajonga ngasentlango,q2](Ngenene ke uBhalaki wenza ngokomyalelo kaBhalam, wanikela ngenkunzi yenkomo neyegusha kwiqonga ngalinye.~1w(UBhalam wathi: “Yenza amaqonga abe sixhenxe apha, futhi uze nesixhenxe seenkunzi zeenkomo ngokunjalo nezeegusha.”?0{(Ngoko ke wamsa phezu kwentaba iPehore evelele intlango./1(UBhalaki waphinda wathetha noBhalam, wathi: “Hamba siye kwenye indawo. Mhlawumbi uThixo angakuvumela uwaqalekise amaSirayeli xa ukuloo ndawo.”.}(UBhalam waphendula wathi: “Andithi na kanene ndikuxelele ukuba mna ndenza loo nto ndiyixelelwa nguNdikhoyo kuphela?”s-a(UBhalaki wabhekisa kuBhalam wenjenje: “Xa usala ke ukuwaqalekisa la maSirayeli musa ukuwathamsanqela!”E,(Khawukhangele ke olu hlanga! Lucondoba njengemaz' engonyama; luvungama okwengwanyalal' engonyama. Aluphumli lungazenzang' iziqweng' utshaba, luze lulithi qongqololo igazi lamaxhoba!’ ”<+s(Nemilingo ingabuya nemband' esikhova kuYakobi; nabuqili nabugqwirha buza ze kuSirayeli. Yona ngundaba-mlonyeni ngoYakobi noSirayeli, kusithiwa: ‘Khawubone ke imisebenzi kaThixo!F*(UThixo uwakhuphile eJiputa; iimpondo zakhe zibaze okwenyathi. );(Akubonwa sikhwa kuYakobi; hayi, akubonwa shwangusha kwaSirayeli. UNdikhoyo uThixo wabo ungakubo; ewe, kuvakala intswahla kuba uKumkani uphakathi kwawo.c(A(Nangoku ke kuthiwa mandithi jize ngentsikelelo; ethamsanqele nje yena, mna andinakulicima.'(UThixo yena akamntu; akaxoki, akaguqu-guquki okomntu. Akakufezekisi na akuthembisileyo? Akakuphumelelisi na akuthethileyo?&+(Waza ke yena uBhalam wathetha la mazwi andilisekileyo, wenjenje: “Hoyina ke, Bhalaki, khawubaz' iindlebe; khawundiphulaphule, nyana kaZipore!&%G(Wabuyela kwakuBhalaki ke, waza wamfumana esemi ngakwelo dini litshiswayo ndawonye neenkokheli zamaMowabhi. UBhalaki ke wambuza wathi: “Utheni uNdikhoyo?”_$9(*UNdikhoyo ke wadibana noBhalam, wathi: “Buyela kuBhalaki, uthethe naye wenjenje.”t#c(UBhalam wathi kuBhalaki: “Yima ngakweli dini litshiswayo, ngeli lixa mna ndiye kuhlangana naye qelele.”"5(Waya naye kwintsimi kaZofim phezu kwentaba iPisga. Nalapho ke wenza amaqonga asixhenxe, waza wanikela ngenkunzi yenkomo neyegusha kwiqonga ngalinye.!-( Ke kaloku uBhalaki wathi kuBhalam: “Hamba siye kwenye indawo apho unokubona inxalenye yamaSirayeli kuphela, uze ke uthi ulapho uwaqalekise.”W )( Waphendula ke yena wathi: “Mandingakuthethi oko ndikuxelelwe nguNdikhoyo?”'( UBhalaki wabuza uBhalam wathi: “Yintoni le undenza yona? Ndingakuzisa apha ukuba uqalekise iintshaba zam, uze usuke wena uzithamsanqele!”<s( Izizukulwana zikaYakobi yintlaninge njengentlabathi. Ngubani ke ongamcukucezayo ambale uSirayeli? Hayi bo! Masendisifa ukufa kwelungisa. Ewe, isiphelo sam masibe njengesabakhe.”$C( Kaloku nanko ndimbona ndisencochoyini yeentaba; nanko ndimbukele ndiphezu kweenduli. Ewe, luhlanga olungumth' uzimele; lona aluzibandakanyi nezinye izizwe. (Xa bendingubani ke mna ukuba ndiqalekise ongaqalekiswanga nguThixo, ndambathise ngeshwangusha ongashwatyulelwanga nguNdikhoyo?tc(UBhalam ke wathetha la mazwi andilisekileyo, wenjenje: “Ukumkani uBhalaki wamaMowabhi undisuse kwelama-Aram; undiphuthume kwiintaba ezisempumalanga. Uthe: ‘Yiza ushwabulele uYakobi egameni lam. Yiza kaloku, umqalekise uSirayeli.’oY(Ekubuyeni kwakhe ke wamfumana uBhalaki esemi apho ngakwidini elitshiswayo, enezo nkokheli zamaMowabhi.dC(UNdikhoyo ke waxelela uBhalam oko makakuthethe, wathi: “Buyela kuBhalaki, umazise oku.”  (UThixo ke wadibana naye, uBhalam wathi: “Ndakhe amaqonga asixhenxe; kulo ngalinye ndenze idini ngenkunzi yenkomo neyegusha.”(UBhalam ke washiya uBhalaki kuloo ndawo, wathi kuye: “Yima ngakweli dini litshiswayo, ngeli lixa mna ndiza kukhe ndithi gu. Mhlawumbi *uNdikhoyo uza kudibana nam. Ndiya kukwazisa nasiphi na isityhilelo andinika sona.” Wahamba ke, wenyuka inkqantosi yenduli.q](UBhalaki wenza ngokomyalelo lowo, baza ke noBhalam banikela inkunzi yenkomo neyegusha kwiqonga ngalinye.$ E(UBhalam waxelela uBhalaki ukuba akhe amaqonga amadini apho abe sixhenxe, aze amzisele isixhenxe seenkunzi zeenkomo ngokunjalo nesixhenxe seenkunzi zeegusha.}u()Ngengomso ke uBhalaki wamthatha uBhalam, wamsa eBhamoti-bhali, apho wayeza kuba nako ukubona inxalenye yamaSirayeli.kQ((UBhalaki waxhela iinkabi zeenkomo ndawonye neegusha, wamkela uBhalam nezo nkokheli wayehamba nazo.C('Ngoko ke uBhalam wahamba noBhalaki, baya eKiriyati-huzoti.1(&UBhalam waphendula wathi: “Andithi na kaloku ndizile? Kambe ke gunya lini endinalo? Hayi kaloku, ndothetha loo nto athi mandiyithethe uThixo.”%(%UBhalaki wambuza wathi: “Kwakutheni ukuze ungezi ngokuya ndandikuthumele kuqala? Ngaba wawukrokrela ukuba sobe ndibe nako ukukuhlawula?” ($UBhalaki uthe akuva ukuba uBhalam uyeza, wamhlangabeza, wadibana naye kwisixeko esiphezu komlambo iAnoni, kumda welaseMowabhi.2_(#Ke sona isithunywa sathi kuye: “Hayi, sowuhamba nala madoda; kodwa ke uze uthethe loo nto ndithi thetha yona.” Ngoko ke uBhalam wahamba nazo iinkokheli zakwaBhalaki.7 i("UBhalam waphendula wathi: “Hayi, ndonile. Bendingaqondi ukuba uxabile endleleni yam, kambe ke ngoku xa ubona ukuba akufanelekanga ukuba ndihambe, ndiyajika, ndiyagoduka.” (!Ke yona idonki yakho indibonile, yaza yaphambuka kwada kwakathathu. Ukuba ibingaphambukanga ngendikubulele ndasindisa kwayona.” )( Isithunywa sabuza sathi: “Ubuyibethela ntoni kangaka le donki yakho kude kube kathathu? Ndize kukunqanda, kuba uzifaka engozini ngolu hambo. (UNdikhoyo ke wenza ukuba uBhalam asibone isithunywa eso sixabe endleleni siphethe ikrele. Akusibona ke, waziphosa phantsi ngobuso.R (Idonki yaphendula yabuza yathi: “Andithi na kanene ndiyidonki yakho, le yasoloko ikuthwala bonke ubomi bakho? Ke, kukangaphi ndikuphatha ngolu hlobo?” UBhalam waphendula wathi: “Zange nakanye.”cA(UBhalam waphendula wathi: “Kungoba uyandibhanxa! Ndiswele nje ikrele, ngendikubulele.”N(Kwesi sithuba ke uNdikhoyo wayenza ukuba ikwazi ukuthetha idonki leyo, yaza ke yathetha yathi kuBhalam: “Kodwa kodwa ndikwenze ntoni? Yintoni kanye ondibethela yona kwezi zihlandlo zozithathu?” (Kwesi ke isihlandlo idonki ithe yakusibona isithunywa eso yalala phantsi. UBhalam wacaphuka, waza wayingena ngenduku idonki yakhe.(Kwakhona isithunywa sahambela phambilana, safika sema apho indlela yayimxinwa kangangokuba kungabikho sithuba sakudlula ngapha nangapha.#(Idonki leyo ithe yakusibona isithunywa eso, yayama uthango olo, latsho lagruzuka unyawo lukaBhalam. Kwakhona uBhalam wayibetha idonki leyo. (Ngoku ke isithunywa eso sema apho indlela imxinwa khona phakathi kwezidiliya ezibini, kwaye kukho uthango lwamatye ngapha nangapha.-U(Idonki ithe yakusibona isithunywa eso sixabile endleleni, siphethe ikrele, yacebuka endleleni, yangena emasimini. Suka ke uBhalam wayibetha, wayibuyisela endleleni.@{(Uthe ke uBhalam akuba ehamba, suka wavutha ngumsindo uThixo. Wayesahamba njalo ekhwele kuloo donki yakhe enezicaka zakhe ezibini, suka isithunywa *sikaNdikhoyo saxaba endleleni yakhe.jO(Ngentsasa elandelayo ke uBalam wabopha idonki yakhe, wakhwela, wahamba nezo nkokheli zamaMowabhi."?(Ngobo busuku uThixo wafika kuBhalam, wathi: “Njengoko la madoda eze kukulanda nje, lungisa uhambe nawo. Kambe ke uze wenze loo nto ndikuxelela yona.”|~s(Kodwa ke nani khanilale kwanjengabanye abaya, ukuze ndiphinde ndibuzise, hleze uNdikhoyo andinike myalelo wumbi.”)}M(Kambe ke uBhalam waphendula wathi: “Noba uBhalaki ubeza kundinika ibhotwe lakhe lizele yigolide nesiliva bendingeze ndawaphula umyalelo kaNdikhoyo uThixo wam.|(kuba uza kukuhlawula, waye uzimisele ukukwenzela nayiphi na into oyifunayo. Ngoko ke nceda uye kuqalekisa abaya bantu.”}{u(Zaya kuBhalam, zafika zathi: “UBhalaki unyana kaZipore uthi mawuncede uye kuye, ungavumeli nasiphi na isithintelo,\z3(Ngoku ke uBhalaki waphinda wathumela iqela leenkokheli ezaziwayo elikhulu kuneliya.Yy-(Ngoko ke bagoduka, bafika bamxelela uBhalaki ukuba uBhalam walile ukuhamba nabo.x( Ngengomso ke uBhalam wabandulula abathunywa bakaBhalaki, wathi: “Buyelani ezweni lenu, kuba uNdikhoyo akavumi ukuba ndihambe nani.”vwg( UThixo wathi kuBhalam: “Uze ungahambi nala madoda; uze ungabaqalekisi abo bantu, kuba bathamsanqelekile.”1v]( ‘Kukho isizwe esifikileyo siphuma eJiputa. Ngoku sinwenwela kuwo wonke umhlaba. Yiza usiqalekise eso sizwe, khon' ukuze ndibe nako ukusoyisa ndisidudule simke.’ ”kuQ( Ke yena waphendula wathi: “UBhalaki, ukumkani waseMowabhi, unyana kaZipore, uthumele kum, wathi:St!( UThixo wafika, wabuza uBhalam, wathi: “Ngoobani la madoda unawo apha?” s;(UBhalam wathi kuwo la madoda: “Lalani. Mna ndonazisa ngomso into endiyixelelwe *nguNdikhoyo.” Ngenene ke amatshawe amaMowabhi alala apho kwaBhalam. r(Zasuka ke iinkokheli zamaMowabhi nezamaMidiyan zahamba ziphethe intlawulo kaBhalam. Zakufika kuye zawugqithisa umyalezo kaBhalaki.q5(Ngokwamanani bangaphezu kwethu; ngoko ke nceda uze kubaqalekisa. Mhlawumbi xa ubaqalekisile singanako ukuboyisa, sibadudule baphume kweli lizwe. Kaloku ndiyazi ukuba xa uthe wabathamsanqela abantu, bayathamsanqeleka; ukanti xa uthe waqalekisa, abantu bahlelwa lishwangusha.”p(wathumela kuBhalam unyana kaBhehore owayesePetore ngakumlambo iEfrati, kumhlaba wamawabo. Umyalezo lowo wawusithi: “Ndiyakwazisa ukuba kukho isizwe esifikileyo apha siphuma eJiputa. Abantu baso banwenwele kulo lonke eli, futhi sebefike kwimida yam.So!(Ke amaMowabhi athetha neenkokheli zamaMidiyan, athi: “Eli hlokondiba losuka livuthulule nje konke kule ngingqi yethu, kanye oku kwenkunzi yenkomo igramza ingca edlelweni.” Ngoko ke ukumkani uBhalakiKn(akubuqonda nobungakanani bawo, suka yena nabantu bakhe bankwantya.vmg(Uthe ke uBhalaki, ukumkani waseMowabhi, unyana kaZipore, akuziva izigigaba zamaSirayeli phakathi kwama-Amori,ql _(Ke kaloku amaSirayeli anduluka, aza aya kumisa kumathafa aseMowabhi, kwimpuma yeJordan, malunga neJeriko.k+(#Ngoko ke amaSirayeli ambulala uOgi noonyana bakhe, ngokunjalo nabo bonke abantu bakhe, akashiya nempunde le. Ke wona loo mhlaba wakhe ema kuwo.cjA("*UNdikhoyo wathetha noMosis, wathi: “Ungaxhali wena; naye lo ndiza kumenza abe lixhoba lakho ndawonye nomkhosi nomhlaba wakhe. Qhuba kwangalaa ndlela wawenze ngayo kuSihon ukumkani wama-Amori owayehlala eHeshbhon.”iy(!Ke kaloku amaSirayeli ajika ajonga eBhashan. UOgi, ukumkani waseBhashan, waphuma nomkhosi wakhe, wawahlasela e-Edreyi.Dh( UMosis wathumela iintlola, zaya kujonga indlela yokuhlasela isixeko iJazere. Ngenene ke amaSirayeli ayihlasela iJazere needoluphu eziyingqongileyo, bawagxotha ama-Amori awayemi apho kuzo.Eg(Aba ngaloo ndlela ke amaSirayeli ayawuma umhlaba wama-Amori.f'(Kunamhlanje nje isizukulwana sibhangile kusukela eHeshbhon kuye kuthi gaa ngeDibhon; sivuthulule eNofa, sada saya kuthi xhaxhe ngeMedebha.”1e](Mawoo! Lixubayele kuwe, Mowabhi! Banquli bakaKemoshe, aphelil' amahlathi! Kalok' ubayekil' oonyana bakhe baziimbacu, iintombi zangamaxhoba kaSihon, ukumkani wama-Amori.Ld(Andithi na kanene kwalapha kuwe, sixekondini Heshbhon, yayisakuphum' imikhosi kaSihon, ilenya njengomlilo? Yadangazela yaleny' isixekw' iAra kwaMowabhi, yazitshayel' iinduli ezingunozala weAnoni.=cu(Kuthe ke kwakuba nje zadanduluka iimbongi zathi: “Sangena ke thina boonomthina eHeshbhon, tsotsololo phakathi kwisixeko sikaSihon ukumkani! Hayi kambe, masisivuse sime ngeenyawo.7bi(IHeshbhon le ke yayisisixeko esilikomkhulu likaSihon, ukumkani wama-Amori. Wayelwe nokumkani wamandulo waseMowabhi, waza wawuhlutha umhlaba wakhe ukuya kuma ngomlambo iAnoni.a(Ngoko ke amaSirayeli azithatha zonke izixeko zama-Amori, ngokunjalo neHeshbhon needolophu eziyingqongileyo, aza ema kuzo.L`(Kodwa ke amaSirayeli alwa alalis' ugodo, aloyisa utshaba ada awuthimba umhlaba walo, ukusukela kumlambo iAnoni ngasentla, ukuya kwiJabhoko; lelama-Amon ke elo. Kaloku umda wama-Amon wawukhuselwe.&_G(Kambe ke uSihon akavumanga ukuba amaSirayeli anqumle emhlabeni wakhe. Ndaweni yaloo nto waphuma nomkhosi wakhe, waya eJaza entlango, wawahlasela amaSirayeli.:^o(“Sivumele sinqumle elizweni lakho. Asiyi kuphambukela emasimini okanye ezidiliyeni, okanye sisele amanzi emaquleni. Siya kuhamba ngqo ngohola, side siphume emhlabeni wakho.”J](AmaSirayeli athumela izigidimi kuSihon ukumkani wama-Amori, athi:l\S(bandula ke ukuya kufika kwintili ekumhlaba wamaMowabhi, phantsi kwentaba iPisga ekrobele umqwebedu.:[q(baza ke ngokunjalo bagqitha eNahalile naseBhamoti,AZ}(Iqula elimbiwe ngamatshawe, elingumsebenzi wezikhulu zasebantwini; elimbiwe ngomsimbithi wasebhotwe, ngokunjalo neentonga zakhona.” Ukuphuma apho entlango ke baya kugaleleka eMatana;vYg(Ngelo thuba ke amaSirayeli amemelela enjenje: “Khawutsabis' amanzi, qulandini! Ke thina sowamkela ngengoma.X7(Ukuphuma apho ke aya kufika kwindawo ekuthiwa kuseBhere. Lelaa qula ke eli apho uNdikhoyo wathi uMosis makawaqokelele amaSirayeli, azokuwapha amanzi.dWC(namathambeka eentili eziyokuthi xhaxhe ngedolophu iAra, ukuya kuqhina kumda wamaMowabhi.”V (Yiyo loo nto ke iNcwadi yamaDabi *kaNdikhoyo ithetha ngezi ndawo nje: “Idolophu iWahebhi kwingxingwa kaSufa; umlambo iAnoni,7Ui( Ukuphuma apha ke aya kumisa kwicala elingentla komlambo iAnoni, kwintlango ehamba iyokuthi xhaxhe kumhlaba wama-Amori. Ke iAnoni le yayingumda owahlula amaMowabhi kuma-Amori.7Tk( Ukusuka apho ke aya kumisa kwintili yaseZerede.bS?( Nalapha ke anduluka, aya kutsho kwi-Iye-abharim kwintlango esempuma yomhlaba wamaMowabhi.4Re( AmaSirayeli ke anduluka, aya kumisa eObhoti.Q1( Ngenene ke uMosis wayenza inyoka ngobhedu, wayixhoma esibondeni. Nabani na ke olunywe yinyoka wayekhangela apho kuloo nyoka yobhedu, atsho aphile.P3(UNdikhoyo ke wathi kuMosis: “Yenza umfanekiso wenyoka, uwuxhome esibondeni, khon' ukuze athi nabani na olunywe yinyoka akhangele kuyo, aphile.”dOC(AmaSirayeli ke athi akuqonda ukuba enze imposiso, aya kuMosis, avuma athi: “Sonile ngokukrokrela uNdikhoyo ndawonye nawe. Khawusitarhuzisele, uNdikhoyo azisuse ezi nyoka.” Ngoko ke uMosis wawathandazela amaSirayeli.iNM(Ke *uNdikhoyo wawathumela isibetho seenyoka ezinobuhlungu, zawaluma amaSirayeli, kwafa amaninzi.LM(aza amkhalazela uThixo ndawonye noMosis, athi: “Kwakutheni kakade ukuze usikhuphe eJiputa, sizokufela kule ntlango? Akukho kutya namanzi apha! Okokwayo ke yona le nkatshu-nkatshu isikruqule!”-LU(Ukumka kwawo kwintaba iHore amaSirayeli ahamba ngendlela esinga kuLwandle oluBomvu, khon' ukuze bawucezele umhlaba wamaEdom. Endleleni ke apho amaSirayeli akruquka,$KC(Ngenene ke uNdikhoyo waweva amaSirayeli, waza wawanceda awoyisa awatshabalalisa tu amaKanana ndawonye nezixeko zawo. Loo ndawo ke ayithiya igama eliyiHoma.3Ja(AmaSirayeli ke asuka enza isifungo *kuNdikhoyo, athi: “Ukuba usiphile amandla, saboyisa abo bantu, inene siya kubatshabalalisa ngokupheleleyo ndawonye nezixeko zabo.”-I W(Ke kaloku ukumkani waseAradi, umKanana, owayemi emazantsi eKanana, wathi akuva ukuba amaSirayeli ayeza ngendlela esinga eAtarim, wawahlasela, wada wawathimba amanye.`H;(Athi ke amaSirayeli, akuva ukuba uAron akasekho, amzilela iintsuku ezimashumi mathathu.&GG(waza uMosis wayikhulula iminweba yobubingeleli kuAron, wayinxiba uElazare. Ke yena uAron wafela apho phezu kwentaba, baza ke uMosis noElazare behla entabeni.dFC(UMosis wenza ngokwelizwi likaNdikhoyo. Benyuka baya kwintaba iHore, lonke ibandla libukele,E}(Khona apho ke uze uyithathe iminweba ka-Aron yobubingeleli, uyinxibe uElazare unyana wakhe, kuba uAron yena uza kufa.”\D3(Ngoko ke, wena Mosis, thatha uAron nonyana wakhe uElazare, uye nabo kwintaba iHore.C!(“Wena Aron, uza kufa; akuzi kuya kufika kwelo lizwe ndamthembisa ngalo uSirayeli. Kaloku nina nobabini nawuvukela umthetho wam eMeribha.WB)(kufutshane nomda wase-Edom. Apho ke *uNdikhoyo wathetha noMosis noAron, wathi:TA#(USirayeli ephela wanduluka ke eKadeshe, waza waya kugaleleka kwintaba iHorem@U(Ke kaloku amaSirayeli ajika athatha ndlela yimbi, kuba amaEdom ewalela ukuba anqumle emhlabeni wawo.g?I(AmaEdom athi: “Anizukunqumla!” Aza ke amaEdom asuka nomkhosi omkhulu, afunza kumaSirayeli.?>y(AmaSirayeli aphendula esithi: “Siya kuhamba ngqo ngohola. Ukuba thina okanye impi yethu ithe yasela amanzi akho, siya kuwahlawulela. Inye into esiyifunayo, kukunqumla ngeenyawo.”{=q(Ke wona amaEdom aphendula athi: “Unotshe! Akuyi kucanda apha. Ukungena oku kwakho ndiya kuphuma ndikuhlasele.”%<E(Sicela ukuba usivumele sinqumle kulo mhlaba wakho. Siyathembisa ukuba thina nemfuyo yethu siya kuhamba ngqo ngendlela, singaphambukeli emasimini nakwizidiliya zakho, singayi kukhe sisele nakumaqula akho. Ewe, siya kuthi ngqo ngohola, singaphambuki side siphume emhlabeni wakho.’ ”);M(Sasuka ke sazibika *kuNdikhoyo, waza ke yena wasabela, wathumela isithunywa sakhe, wasikhupha eJiputa. Ngoku ke naku silapha eKadeshe, idolophu esemideni yakho.: (Kaloku ookhokho bethu bafudukela eJiputa, apho sahlala khona iminyaka ngeminyaka. AmaJiputa ke abaphatha kakubi ndawonye nathi.$9C(Ke kaloku uMosis wakhupha abathunywa, baya kukumkani wase-Edom, esithi: “Nanku umyalezo ovela kubantakwenu amaSirayeli: ‘Uyazazi iinzingo ezasihlelayo.8}( Esi siganeko ke sehla eMeribha apho amaSirayeli amkhalazela khona uNdikhoyo. Ke yena wazibonakalisa kuwo ukuba ungcwele.G7 ( UNdikhoyo wabhekisa kuMosis noAron wathi: “Ngenxa yokungandithembi nokungandiniki imbeko phambi kwamaSirayeli, anisayi kulikhokela eli bandla nilingenise kwelo lizwe ndalithembisa lona.”~6w( UMosis wayiphakamsa intonga, walibetha kabini iliwa elo, kwaza ke kwampompoza amanzi, abantu ndawonye nemfuyo basela.+5Q( Yena noAron bawaqokelela onke amaSirayeli apho phambi kweliwa, waza wathi uMosis: “Phulaphulani, nina baqhankqalazi! Ngaba nifuna sikhuphe amanzi kweli liwa?”S4!( Ke uMosis wayithatha intonga leyo esibingelelweni ngokomyalelo kaNdikhoyo.N3(“Thatha intonga ephambi kwetyesi yomnqophiso, uze wena nomntakwenu uAron nilihlanganise ibandla, uze ke uthethe neliwa bejongile. Kothi kumpompoze amanzi kulo, baze abantu nemfuyo yabo basele.” 2=(UNdikhoyo wathi kuMosis: 1 (UMosis noAron balishiya ibandla, baya kuma esangweni lesibingelelo. Baguqa phantsi, baza ke babubona ubungangamsha bukaNdikhoyo.C0(Kakade, kwakutheni ukuze nisikhuphe eJiputa, nize kusifaka kwenje yona indawo, emhlaba ungavelisi nento le? Akukho ngqolowa namakhiwane, kungekho diliya narharnati; ke wona amanzi tu!”v/g(Ngani ukuba thina bantu bakaNdikhoyo nisizise kule ntlango? Benifuna size kufela apha ndawonye nemfuyo yethu?g.I(alwa noMosis, athi: “Akwaba nathi sasife nabantakwethu phambi *kwesibingelelo *sikaNdikhoyo.b-?(Ke kaloku kwakungekho manzi kuloo ndawo. Ngoko ke amaSirayeli aqokelelana kuMosis noAron,, 5(Kwathi ngenyanga yokuqala uSirayeli ephela wagaleleka kwintlango iZin, waza wamisa eKadeshe. Apho ke kulapho wafa waza wangcwatyelwa khona uMiriyam. +(Nantoni na echukunyiswe ngumntu ogqwalisekileyo nayo iba njalo; futhi nabani na oyichukumisayo naye uhlala enjalo kude kuhlwe.”J*(Lo mmiselo mawuthotyelwe nini nanini. Umntu otshiza ngamanzi okuhlambulula makazihlambe iimpahla zakhe. Kanti ke nabani na ochukumisa amanzi okuhlambulula, uhlala engahlambulukanga kude kuhlwe.J)(“Umntu ogqwalisekileyo, waza akazihlambulula, umelwe kukusikwa ebantwini, kuba unyelise isibingelelo sikaNdikhoyo. Kaloku akatshizwanga ngamanzi okuhlambulula; ngako oko uhlala egqwalisekile.((Kusuku lwesithathu, ngokunjalo nakolwesixhenxe, loo mntu uhlambulukileyo uya kutshiza lowo ugqwalisekileyo. Ngosuku lwesixhenxe ke uya kuhlambuluka loo mntu, akuba ezihlambile iimpahla zakhe, naye ngokwakhe ehlambe umzimba. Matshona kwelanga ke woba uhlambulukile.;'q(Wosuka ke umntu ohlambulukileyo athathe ihlamvu lehisopu, alithi nkxu apho emanzini, atshize indlu nako konke okukuyo, ngokunjalo nabantu ababelapho kuyo. Okanye umntu ohlambulukileyo uya kuthatha loo manzi atshize lowo uchukumise ogetyengiweyo, okanye ofileyo, mhlawumbi ochukumise ithambo noba lingcwaba.'&I(“Xa kuhlanjululwa umntu onjalo ke, kofuneka kucatshulwe kuthuthu lwethokazi elibomvu, lona luhlambululayo, lufakwe embizeni, luxutywe namanzi angcwengileyo.3%a(Nomntu othe engaphandle phaya wachukumisa umntu ogetyengiweyo okanye ozifele nje, okanye ochukumise ithambo lomntu okanye ingcwaba, uya kugqwaliseka iintsuku ezisixhenxe.T$#(Ngokunjalo nayiphi na ingqayi okanye imbiza engacikwanga yogqwaliseka nayo.(#K(“Nanku ummiselo ophathelele malunga nomntu ofele endlwini: nabani na olapho ngelo xesha, okanye ongenayo, uya kuba ugqwalisekile iintsuku zide zibe sixhenxe. u(~~ }x}|t{{4zzyyy6xxxHw[vvuuettsss6rvqqoqNppoo/nn6m~lkk;jbihhggff eNeddVcc%bta```N__ ^[]]\]\[ZZ.YYGXWVVUUTTTSSRRRQQxQmPPePZOOAO6NN)MMLLhLKPJJuII,HH GoG#FEEIDeCC]C0BB3AA@@~@??D?>>==q<))8((=''R&%%C$##o""!! Tby#a~m0/^xQfB ~t  D  qnZ~L]|I ("Ngokunjalo ke khetha inkokheli ibe nye kwindlu nganye bancedise.a=("“Umbingeleli uElazare noYoshuwa unyana kaNune ngabo abaya kwabela amaSirayeli umhlaba.*Q("*UNdikhoyo wayalela uMosis, wathi: ("%E("Ke zona izindlu zikaRubhen, uGadi, kunye nesiqingatha sikaManase, zisifumene isabelo sazo ngokwemizi yazo ngaphesheya kwimpuma yeJordan malunga neJeriko.”!=(" UMosis ke waxelela amaSirayeli, wathi: “Nâlo ke ilizwe eniza kulizuza *ngamaqashiso, ilizwe elabelwe izindlu ezilithoba ezinesiqingatha *nguNdikhoyo.{(" uze ke wenjenjeya ukuhla ngomlambo iJordan, uye kuthi gaa ngoLwandle oluFileyo. “Yomine ke le yimida yelizwe lenu.”tc(" Uya kuhla uye eRibhela kwimpuma yeAyin, utyhutyhumeze kwiinduli ezikwimpuma yonxweme loLwandle lwaseGalili;L(" “Owasempuma uya kuphuma eHazare-enan, uye kuthi xhaxhe ngeShefam./[(" neZifron, uye kuthi gaa ngeHazare-enan.G  ("uye kuthi xhaxhe kwinkalo yeHamati; uze ke uye kurheca iZedadaS !("“Ngasentla umda uya kusuka kulwandle olukhulu, uye kurheca intaba iHore,9 o("“Ngasentshona umda uya kuba lulwandle olukhulu.X +("apho uya kujika, ujonge kwiintili zemida yeJiputa, uyokuma ngolwandle olukhulu.5 e("uhle ujonge kwinkalo yeAkrabhim, utyhutyhumeze ungene eZin, uyokuthi gaa ngeKadeshe-bhaneya. Ukuphuma apho uya kujonga emantla-ntshona, uye eHazare-adare, uphumele eAzemon,("Umda wangezantsi uya kusuka kwintlango iZin, ubhijele kumda wase-Edom. Ngasempuma uya kuthatha kumazantsi oLwandle oluFileyo,vg("le miyalelo, wathi makayigqithisele kumaSirayeli, athi: “Nantsi ke imida yelizwe laseKanana endinipha lona. =("*UNdikhoyo wanika uMosisxk(!Ngaphezu koko ke ukuba anibagxothanga ndonitshabalalisa njengoko ndandizimisele ukutshabalalisa bona kakade.”2_(!Kambe ke ukuba anibagxothanga bonke abemi balo, abo baseleyo boba yinkathazo njengeliso eliphandliweyo kuni, okanye kufane nokuba nihlatywe ngameva; ewe, bojika banilwe.}u(!Loo mhlaba wabo ze niwahlula-hlulele izindlu nemizi yenu *ngamaqashiso; imizi leyo ke ze niyabele ngokobubanzi bayo.?{(!Ze nime nizinze kuloo mhlaba wabo, kuba niwuphiwa ndim.!(!ze nibakhuphe nibagxothe abemi bakhona. *Izithixo zabo ezenziwe ngobhedu nangamatye ze nizitshabalalise ndawonye neendawo abanqulela kuzo.b?(!wathi makayigqithisele kumaSirayeli, wathi: “Nakuyiwela iJordan, ningene kwelaseKanana, (!Ke kaloku kwathi xa alapho kuloo mathafa aseMowabhi phesheya kweJordan malunga neJeriko, *uNdikhoyo wanika uMosis le miyalelo,c~A(!Ukuphuma kwintaba iHore, ukuya kumathafa aseMowabhi amaSirayeli emisa kwezi ndawo zilandelayo: eZalmona, ePunon, eObhoti, eIye-abharim emdeni womhlaba waseMowabhi, eDibhon yakwaGadi, eAlmon-diblatayim, kwintaba iAbharim, ngakwintaba iNebho, nakumathafa aseMowabhi phesheya kweJordan malunga neJeriko phakathi kweBhete-yeshimoti neentili zeShitim.Y}-(!Ke kaloku ukumkani waseAradi owayekumazantsi eKanana weva ngokuza kwamaSirayeli.|(!Ke kaloku ngokuyalelwa nguNdikhoyo umbingeleli uAron waqabela kwintaba iHore. Ke yena wafela apho ngomhla wokuqala kwinyanga yesihlanu kunyaka wamashumi amane amaSirayeli andulukayo eJiputa. Wayeneminyaka elikhulu elinamashumi amabini anantathu walibonayo ilanga.{'(!Ukuphuma kwawo eRefidim esiya kwintaba iHore, emisa kwezi ndawo zilandelayo: kwintlango iSinayi, iKibroti-hatava, iHazeroti, iRitema, iRimon-pereze, iLibhena, iRisa, iKehelata, intaba iShefere, iHarada, iMakeloti, iTahati, iTera, iMiteka, iHashemona, iMoseroti, iBhene-yakan, iHori-hagidegadi, iYotebhata, iAbrona, iEziyon-gebhere, eKadeshe kwintlango yeZin, nangakwintaba iHore emideni yase-Edom.Iz (!Kamva ke aya kutsho eRefidim, apho afika engekho amanzi okusela.y#(! naseAlushe.(xM(! Akuphuma apho aya kumisa eDofeka4we(! Nalapho aphuma aya kungena kwintlango yeSin.>vy(! Ukushiya kwawo iElim aya kumisa ngakuLwandle oluBomvu.u%(! Ukunduluka kwawo apho ke aya kumisa e-Elim, kuba khona kwakukho imithombo yamanzi elishumi elinambini nemithi yesundu engamashumi asixhenxe.t)(!Ayishiya iPi-hahiroti, awela uLwandle oluBomvu, angena kwintlango yase-Etam; aza ke athi emva kweentsuku ezintathu aya kugaleleka emisa eMora.esE(!Ukusuka kwawo ke apho aphindela ePi-hahiroti kwimpuma yeBhali-zefon, aza emisa ngaseMigdoli.Dr(!aza ukuphuma kwawo apho emisa e-Etam ekungeneni kwentlango.@q}(!Ukunduluka kwawo eRamesi amaSirayeli aya kumisa eSukoti;$pC(!awayexakeke kukungcwaba oonyana bawo abangamazibulo ababebulewe nguNdikhoyo. Ngesi senzo ke uNdikhoyo wazicacisa ukuba ungumakhonya *nakoothixo bamaJiputa.Fo(!AmaSirayeli anduluka eJiputa ngomhla weshumi elinesihlanu kwinyanga yokuqala enyakeni, kusuku olulandela *iPasika, aphuma engafihlakalanga eRamesi, ekhokelwa nguNdikhoyo, ebonwa ngamaJiputaZn/(!Ngokuyalelwa *nguNdikhoyo ke uMosis wawabhala amagama eendawo abathi bemisa kuzo.m (!Le yimbali echaza ngeendawo awathi emisa kuzo ngokwezindlu zawo amaSirayeli ukuphuma kwawo eJiputa ekhokelwa nguMosis noAron.Zl/( *NoNobha wahlasela iKenati needolophana zayo, waza wayithiya ngaye, wathi yiNobha.zko( )UJayire wendlu kaManase wahlasela iidolophana ezithile, waza wazithatha wazibiza ngokuba ziidolophana zikaJayire.Qj( (Ngoko ke uMosis umhlaba waseGiliyadi wawunika indlu kaMakire, yema kuwo. i( 'Ke bona abakwaMakire, unyana kaManase, bahlasela umhlaba waseGiliyadi, bawagxotha ama-Amori awayelapho, baza bema kuwo loo mhlaba.ohY( &iNebho, iBhali-mehon (eli ke igama latshintshwa), neSibhema. Iidolophu abazakhayo bazithiya ngokutsha.:gq( %AmaRubhen ahlaziya iHeshbhon, iElale, iKiriatayim,$fE( $iBhete-nimra, neBhete-haran.-eW( #iAteroti-shofan, iJazere, iJogebheha,Wd)( "AmaGadi abuya azakha iidolophu ezinqatyisiweyo zaseDibhon, iAtaroti, iArohere,Sc!( !Ngoko ke uMosis wabela amaGadi, amaRubhen, nenxalenye yabakwaManase, wonke ummandla kakumkani uSihon wama-Amori, ndawonye nokakumkani uOgi waseBhashan, ngokunjalo needolophu namaphandle awujikelezileyo.b( Siya kuwela siye kwilizwe laseKanana, silwe siphantsi kwakhe, ukuze singaphulukani nesabelo sethu apha kwimpuma yeJordan.”gaI( Ke wona amaGadi namaRubhen aphendula athi: “Ewe, siya kwenza njengoko athethileyo uNdikhoyo.v`g( Kambe ke ukuba akayiwelanga iJordan aya kulwa kunye nani, isabelo sawo osifumana kwelaseKanana kunye nani.”>_w( wathi: “Ukuba amaGadi namaRubhen ayiwelile iJordan, aza alwa kumkhosi kaNdikhoyo, naza ke noyisa nalithimba elo lizwe, ke wona ze niwanike umhlaba waseGiliyadi, ibe sisabelo sawo.S^!( UMosis wayalela uElazare, uYoshuwa, nezinye iinkulu zezindlu zamaSirayeli,]( Ke thina sonke sesilungele ukungena phantsi koNdikhoyo. Soxhoba siyiwele iJordan; siya kulwa emfazweni ngokomyalelo wakho.”\\3( Iintsapho zethu neenkomo neegusha zona ziya kusala apha kwezi dolophu zaseGiliyadi.o[Y( Ke kaloku amaGadi namaRubhen aphendula athi: “Izicaka zakho ziya kwenza ngokwelizwi lakho, mhlekazi.}Zu( Ngoko ke yakhelani iintsapho zenu iidolophu, nakhele nemfuyo yenu iintlanti, kambe nisifezekise isithembiso senu.”Y ( Kambe ke ukuba anisifezekisanga esi sithembiso, ze nazi ukuba nimonile uNdikhoyo, ibe ke sona isono senu siya kuba yinto kuni.3Xa( awohluthe umhlaba wazo. Emva koko ke noba nako ukubuya; kaloku noba nimanelisile uNdikhoyo ndawonye namawenu. Ke wona lo mhlaba woba sisabelo senu enisinikwe nguNdikhoyo.yWm( Onke amajoni enu kufuneka awele iJordan ekhokelwe nguNdikhoyo, azihlasele iintshaba zakhe ade azoyise, uNdikhoyowVi( UMosis waphendula wathi: “Xa kunjalo ke, zilungiseleleni apha phambi kukaNdikhoyo, nizimisele ukuya edabini.U ( Ngokunjalo ke thina soze sifumane sabelo samhlaba phaya phesheya kweJordan, kuba kaloku esethu nasi ngeneno empuma yeJordan.”hTK( Thina ke soze sibuye ngaphandle kokuba ade onke amaSirayeli asifumane isabelo sawo kwelo lizwe.hSK( Sizimisele ukuxhoba siwakhokele amawethu emadabini, siwancedise ade awume loo mhlaba uza kuba ngowawo. Ke zona iintsapho zethu siya kuzishiya zihleli kwiidolophu ezinqatyisiweyo, zingabi nakuchukunyiswa ngabantu beli lizwe. R ( Ke wona asuka aya kuMosis, ambongoza athi: “Sivumele sakhele iigusha zethu iintlanti, futhi sakhele iintsapho zethu iidolophu.%QE( Nani ke, maRubhen namaGadi, ukuba niyala ukunamathela kuye ngoku, uya kuphinda awalahle entlango amaSirayeli, ize ke intshabalalo yawo ibe yimhemhe yenu.”P/( Nina ke eningene ezihlangwini zooyihlo, nisisizukulwana esitsha esigwenxa esizimisele ukuhlisela umsindo kaNdikhoyo phezu kwamaSirayeli kwakhona.O9( UNdikhoyo ke wakhathazeka, waza amaSirayeli wawabhadulisa entlango isithuba seminyaka engamashumi amane, sada safa saphela eso sizukulwana sasimonile.N+( “Esi sifungo ke sabandakanya bonke ngaphandle kukaKalebhi unyana kaJefune umKeni, noYoshuwa unyana kaNune. Kaloku bona bakholosa ngoNdikhoyo.LM( ‘Ngenxa yokuba bengakholosanga ngam, kula madoda akwiminyaka emashumi mabini nangaphezulu aphuma eJiputa akukho nanye iya kungena kwelo lizwe ndabathembisa ngalo ooAbraham, uIsake, noYakobi.’;Ls( Ke yena uNdikhoyo wakhathazeka, waza wafunga wathi:)KM( Bahamba baya kuma ngentili ye-Eshkoli, bawubona lo mhlaba, kodwa bathi bakubuya bawatyhafisa amaSirayeli, khon' ukuze angezi kweli lizwe aliphiweyo nguNdikhoyo.hJK( Ooyihlo benza kwale nto ngokuya ndandibathuma siseKadeshe-bhaneya ukuba beze kuhlola lo mhlaba. I( Ningathini kaloku ukusuka niwatyhafise ngolo hlobo amaSirayeli, xa wona ewela iJordan, esiya kuthatha umhlaba awuphiwe nguNdikhoyo?xHk( UMosis waphendula wathi: “Ngaba ke nina nifuna ukuhlala apha nisonge izandla xa wona amawenu esiya emfazweni?G ( Ngoko ke kunganjani xa lo mhlaba unikwa thina, ube sisabelo sethu, sime apha kuwo, singabi sayiwela iJordan? Siyakubongoza.”F ( dEC( “Lo mhlaba amaSirayeli awuphiwe *nguNdikhoyo – sitsho ezi dolophu: iAtaroti, iDibhon, iJazere, iNimra, iHeshbhon, iElale, iSebham, iNebho, neBheyoni – ungumhlaba olungele iinkomo, ibe ke nathi sineenkomo ezininzi.PD( aya kuMosis nombingeleli uElazare kunye nezinye iinkokheli, acela athi:C ( Ke kaloku amaRubhen namaGadi ayenemihlambi emikhulu yeenkomo. Athe ke akuwuqonda umhlaba waseJazere naseGiliyadi ukuba uyifanele imfuyo, B (6Ngoko ke uMosis noElazare bayithatha igolide leyo, bayisa esibingelelweni, khon' ukuze ibe sisikhumbuzo samaSirayeli kuNdikhoyo.0A](5Ke ijoni ngalinye lazithathela amaxhoba._@9(4Uwonke ke loo mrhumo wabaphathi waba kwisituba samakhulu amabini eekhilogram ubunzima.L?(3Ke uMosis noElazare bayamkela loo golide; yonke ke yayizizihombiso.E>(2Nanku umnikelo ke ophuma kwizinto zegolide esizifumeneyo sonke ngabanye: imixhaka, iibhengile, imisesane, amacici, namaso. Sizinikela ukuba zibe sisicamagushelo sobomi bethu kuNdikhoyo.”\=3(1bathi: “Mhlekazi, siwabalile amajoni ebesiphume nawo; akukho nalinye elingekhoyo.`<;(0Ke kaloku abaphathi neengqwayi-ngqwayi zamabutho namaqela omkhosi baya kuxelela uMosis,(;K(/Kwesi sahlulo ke uMosis wathatha lalinye kumashumi amahlanu amabanjwa, ngokunjalo nakwimfuyo, wanika abaLevi ababesalusa isibingelelo ngokwelizwi likaNdikhoyo.I: (.kunye neshumi elinesithandathu lamawaka eentombi namantombazana.>9y(-amashumi amathathu amawaka namakhulu amahlanu eedonki;:8q(,amashumi amathathu anesithandathu amawaka eenkomo;l7S(+amakhulu amathathu anamashumi amathathu anesixhenxe amawaka, namakhulu amahlanu eegusha neebhokhwe;D6(*Ke isahlulo samaSirayeli sasifana, silingana neso samajoni:_59()Ngokomlomo kaNdikhoyo ke uMosis wawugqithisela kuElazare loo mrhumo uwodwa kaNdikhoyo.4((Iintombi namantombazana zaba lishumi elinesithandathu lamawaka; umrhumo kaNdikhoyo ke waba ngamashumi amathathu anambini.3('Iidonki ke zona zazingamashumi amathathu amawaka namakhulu amahlanu; waza ke wona umrhumo kaNdikhoyo waba ngamashumi amathandathu ananye.2}(&Zona iinkomo zangamashumi amathathu anesithandathu amawaka; aza ke amashumi asixhenxe anambini aba ngumrhumo kaNdikhoyo.]15(%waza ke umrhumo kaNdikhoyo wangamakhulu amathandathu anamashumi asixhenxe anantlanu.0 ($Ke isahlulo samajoni saba ngamakhulu amathathu namashumi amathathu anesixhenxe samawaka namakhulu amahlanu eegusha neebhokhwe;L/(#namashumi amathathu anambini amawaka amantombazana kunye neentombi.5.g("amashumi amathandathu ananye amawaka eedonki;4-e(!amashumi asixhenxe anambini amawaka eenkomo;,( Nalu ke uludwe lwamaxhoba awathinjwa ngumkhosi xa ewonke: amakhulu amathandathu namashumi asixhenxe anantlanu amawaka eegusha neebhokhwe;N+(UMosis noElazare ke bazenza zonke ezi zinto ngokwelizwi likaNdikhoyo.F*(Ke kwisahlulo samaSirayeli thathani libe linye kumabanjwa angamashumi amahlanu, niqhube kwangaloo mlinganiselo ke nakwimfuyo. Ezi zinto ke zona zinikeni abaLevi abo balusa *isibingelelo.”S)!(Ezi zinto ke nozinika umbingeleli uElazare, zingumrhumo owodwa kaNdikhoyo.(5(Kwisahlulo samajoni thathani umrhumo kaNdikhoyo; wona ke woba libanjwa elinye kwangamakhulu amahlanu. Nosebenzisa kwaloo mlinganiselo ke nakwimfuyo.~'w(Onke amaxhoba lawo wahluleni kubini ngokulinganayo. Esinye isahlulo soba sesamajoni, esinye ke sibe sesebandla lonke.w&i(“Thatha uElazare neenkulu zezindlu zamaSirayeli, nibale yonke into eniyithimbileyo kunye namabanjwa nemfuyo.*%Q(*UNdikhoyo wayalela uMosis, wathi:$!(Ngosuku lwesixhenxe ke kofuneka nizihlambe iimpahla zenu; xa kunjalo ke noba nihlambulukile ngokusesikweni, nibe nako nokungena emzini.”# (x"k(Uthe yonke into engatshiyo enjengegolide, isiliva, ubhedu, intsimbi, inkcenkce, okanye ilothe, mayihlanjululwe ngokufakwa emlilweni, ize ifakwe emanzini okuhlambulula. Izinto ezizezinye ke zona zohlanjululwa ngamanzi okuhlambulula kuphela.!{(Umbingeleli uElazare wathetha naloo madoda awayevela emfazweni, wathi: “Nantsi imimiselo enikelwe uMosis nguNdikhoyo. {(Ngokunjalo ke hlambululani yonke into eyeyokunxiba, nayo yonke into eyenziwe ngofele, uboya bebhokhwe, okanye umthi.”B(Bonke ke kuni ababuleleyo nabathe bachukumisa izidumbu mabahlale ngaphandle komzi iintsuki zibe sixhenxe. Ngosuku lwesithathu nolwesixhenxe zihlambululeni ndawonye nâbo nibathimbileyo.:q(Ke wona amantombazana kunye neentombi zigcineleni.A(Ngoko ke wabulaleni onke amakhwenkwe ngokunjalo nabafazi.D(Senilibele ngoku ukuba yayingabafazi abâlandela icebo likaBhalam, baza bawawexula amaSirayeli, amvukela *uNdikhoyo ePehore? Kaloku nantso into eyehlisela abantu bakaNdikhoyo ngobhubhani.>y(Wabuza wathi: “Ngani ukuba ningababulali aba bafazi?jO(UMosis wakhathazeka sisenzo sabaphathi neengqwayi-ngqwayi zamabutho namaqela awayevela emfazweni.^7( UMosis, noElazare, neenkulu zezindlu zamaSirayeli, baphuma baya kuhlangabeza umkhosi.y( bakusa kuMosis noElazare noSirayeli ephela. Bona ke babemise kumathafa aseMowabhi phesheya kweJordan malunga neJeriko.?{( Amabanjwa nemfuyo nako konke ababekuthimbile bakuthatha<u( Ke zona iidolophu nemizana azitshisa ngomlilo zonke.zo( AmaSirayeli athimba abafazi bamaMidiyani nabantwana bawo, ayithatha yonke imfuyo yawo, azenzela nakubutyebi bawo.{q(kunye neekumkani ezintlanu zamaMidiyani: uEvi, uRekem, uZure, uYuri, noRebha. Bambulala noBhalam unyana kaBhehore.Y-(Ngokomlomo kaNdikhoyo ke bawahlasela amaMidiyani, bawatshabalalisa onke amadoda,"?(UMosis ke wawukhupha lo mkhosi, uhamba nombingeleli uPineyasi unyana kaElazare. Yena waya edabini ephethe izitya ezingcwele namaxilongo okuhlaba umkhosi.{q(Indlu nganye ke yakhetha yakhupha iwaka lamadoda, aza ke ewonke alishumi elinambini lamawaka alibophe aligangatha.2a(Indlu nganye mayikhuphe iwaka lamadoda.” (Ngoko ke uMosis wayalela amaSirayeli, wathi: “Xhobisani amadoda omkhosi ukuze ahlasele amaMidiyani, aphindezele ngenxa kaNdikhoyo.iM(“Phambi kokuba ungabikho amaSirayeli makaziphindezele kumaMidiyani ngenxa yento awayenzayo.”*  S(*UNdikhoyo wathetha noMosis, wathi:y m(Nantso ke imimiselo eyanikwa uMosis nguNdikhoyo mayela nendoda nomfazi wayo, ngokunjalo mayela nentombi ekowayo.  (Phofu ke ukuba ithule yathula yajika ngengomso yasitshitshisa eso sifungo, ityala lokungafezekiswa kwaso loba semagxeni ayo.”` ;(Ukuba ke indoda leyo ithe yakuva ngeso sifungo yathatha ithuba ingathethi nto, yoba iyasixhasa eso sithembiso okanye isifungo azibophe ngaso umfazi wayo; ewe, yoba isixhasile xa ingathethanga nto yakuba ivile ngaso.l S( Indoda inelungelo lokusixhasa okanye isichithe isithembiso nokuba sisifungo esenziwe ngumfazi wayo.T#( Kambe ke ukuba ithe yakusiva eso sifungo indoda yakhe yasichasa, soba sitshitshisiwe eso sithembiso okanye isifungo, kuba kaloku indoda yakhe imalele ukuba asifezekise; ngoko ke noNdikhoyo uya kumxolela.( yaza yathi yakuyiva loo nto indoda yakhe ayathetha nto, ayasichasa eso sithembiso okanye isifungo, uya kunyanzeleka ukuba asifezekise.I ( “Ke ukuba umfazi owendileyo wenze isithembiso okanye isifungo,'( “Ke yena umhlolokazi okanye umfazi owahlukene nendoda yakhe, xa ethe wenza isithembiso okanye isifungo, uya kunyanzeleka ukuba asifezekise..W(Kodwa ke ukuba ithe yakuva ngesi sifungo indoda yayo yasichasa eso sifungo okanye isithembiso, siya kuba sitshitshile; futhi ke xa kunjalo noNdikhoyo uya kuyixolela.nW(ke yena wathi akusiva umyeni wayo akathetha nto, isifungo eso okanye isithembiso sohlala siyibophile.  (“Kambe ukuba intombi yenze isithembiso, iqonda okanye ingaqondi, mhlawumbi yafungela ukuzila into ethile, yaza ke kamva yenda,8k(Kodwa ke xa athe akuva ngale nyewe uyise, wala ukuba isifezekise eso sithembiso, ayisabophelelekanga kuso. UNdikhoyo uya kuyixolela, kuba yalelwe nguyise ukuba mayisifezekise.jO(mayenze ngokwesifungo nesithembiso sayo, ngaphandle kokuba uyise uthe akuyiva loo nto, wayichasa.kQ(“Ukuba intombi engekendi ithembisa ukunika uNdikhoyo into, okanye yafungela ukuzila into ethile,1~](“Indoda xa ithe yenza isibhambathiso kuNdikhoyo, okanye xa ithe yenza isifungo sokuzibophelela, mayingasaphuli eso sifungo, koko mayikufezekise konke ekuthembisileyo.`} =(Iinkulu zezindlu zikaSirayeli uMosis wazinika le mimiselo *kaNdikhoyo ilandelayo, wathi:S|!((Ngenene ke uMosis wawaxelela amaSirayeli konke awayekuyalelwe nguNdikhoyo.{{q('“Le ke yimimiselo mayela namadini atshiswayo, neminikelo yeenkozo nethululwayo, neyobudlelwane, ekufuneka niyenzele uNdikhoyo ngokusesikweni ngamaxesha ayo. La madini neminikelo ongeza kumadini ezithembiso okanye awokuqhutywa yintliziyo.”z (&^y7(%Ngokunjalo ke namadini ayimfuneko ndawonye neminikelo ngosuku lokuqala makangasileli.3xa($Makwenziwe idini elitshiswayo libe lidini lomlilo elimkholisayo uNdikhoyo: inkunzi yenkomo eselula, inkunzi yegusha, nesixhenxe samaxhwane angamaduna, angenasiphako onke.Sw!(#“Ngosuku lwesibhozo makube yintlanganiso eyodwa yokunqula, ningasebenzi.v ("^u7(!Ngokunjalo ke makwenziwe naloo madini ayimfuneko ndawonye neminikelo kusuku lokuqala.4tc( “Ngosuku lwesixhenxe konikelwa isixhenxe seenkunzi zeenkomo eziselula, neenkunzi zeegusha ezimbini, ndawonye neshumi elinesine lamaxhwane angamaduna, angenasiphako onke.s (Pr(Lawo ayimfuneko ndawonye neminikelo kusuku lokuqala nawo makangasileli.1q](“Ngosuku lwesithandathu makunikelwe isibhozo seenkunzi zeenkomo eziselula, iinkunzi zeegusha zibe mbini, namaxhwane angamaduna alishumi elinesine, angenasiphako onke.p ([o1(Ndawonye nawo ke makwenziwe nalaa madini kwaneminikelo eyimfuneko kusuku lokuqala./nY(“Ngosuku lwesihlanu makunikelwe iinkunzi zeenkomo eziselula zibe lithoba, iinkunzi zeegusha zibe mbini, neshumi elinesine lamaxhwane angamaduna, angenasiphako onke.m (]l5(Ngokunjalo ke makahambe naloo madini ayimfuneko ndawonye neminikelo kusuku lokuqala.%kE(“Ngosuku lwesine makunikelwe ishumi leenkunzi zeenkomo eziselula, isibini seenkunzi zeegusha, neshumi elinesine lamaxhwane angamaduna, angenasiphako onke.j (Zi/(Ngokunjalo ke ohamba naloo madini ayimfuneko ndawonye neminikelo kusuku lokuqala.2h_(“Ngosuku lwesithathu makunikelwe ishumi elinanye leenkunzi zeenkomo eziselula, isibini seenkunzi zeegusha, neshumi elinesine lamaxhwane angamaduna, angenasiphako onke.g (Sf!(La madini ke ohamba nalawo ayimfuneko ndawonye neminikelo kusuku lokuqala.Be(“Ngosuku lwesibini makwenziwe amadini ngeenkunzi zeenkomo eziselula zibe lishumi elinambini, iinkunzi zeegusha zibe mbini, neshumi elinesine lamaxhwane angamaduna, angenasiphako onke.d3(Makwenziwe nedini lesono ngebhokhwe eliduna. Onke ke la madini ongeza idini elitshiswayo lemihla ngemihla elihamba nomnikelo weenkozo nothululwayo.[c1(ize ikhilogram yomgubo ihambe nexhwane ngalinye ngokunjalo neminikelo ethululwayo.Fb(Yenzani umnikelo weenkozo ngomgubo wengqolowa oxutywe namafutha omnquma: iikhilogram ezintathu zomgubo zihambe nenkunzi yenkomo nganye, iikhilogram ezimbini zihambe nenkunzi yegusha nganye,daC( Ngalo mhla wokuqala yenzelani uNdikhoyo idini lomlilo elivumba limnandi kuye: ishumi elinesithathu leenkunzi zeenkomo eziselula, iinkunzi zeegusha zibe mbini, neshumi elinesine lamaxhwane angamaduna, angenasiphako onke.1`]( “Ngomhla weshumi elinesihlanu kwinyanga yesixhenxe makube yintlanganiso eyodwa yokunqula, ningawuphathi umsebenzi. Yenzelani *uNdikhoyo itheko iintsuku zibe sixhenxe.*_O( Makwenziwe idini lesono ngebhokhwe eliduna ukongeza kulaa bhokhwe yocamagushelo nedini elitshiswayo lemihla ngemihla elihamba nomnikelo weenkozo nothululwayo.”6^i( ikhilogram enye yona ihambe nexhwane ngalinye.0][( Yenzani umnikelo weenkozo ngomgubo wengqolowa oxutywe namafutha omnquma: iikhilogram ezintathu zihambe nenkunzi yenkomo, iikhilogram ezimbini zihambe nenkunzi yegusha;+\Q(Yenzani idini elitshiswayo; lona lilivumba eliyolileyo *kuNdikhoyo: inkunzi yenkomo eselula, inkunzi yegusha nesixhenxe samaxhwane angamaduna, angenasiphako onke.r[_(“Ngomhla weshumi kwinyanga yesixhenxe makube yintlanganiso eyodwa yokunqula, ukutya nomsebenzi kuzilwe.yZm(La madini ke ongeza laa madini atshiswayo enziwa rhoqo kusuku lokuqala enyangeni nomnikelo weenkozo, ngokunjalo nedini elitshiswayo lemila ngemihla elihamba nomnikelo weenkozo nothululwayo. La madini omlilo alivumba elimnandi kuNdikhoyo.”VY'(Ngokunjalo makwenziwe nedini lesono ngebhokhwe eliduna ukuze nicanyagushelwe.2Xa(ixhwane ngalinye lihambe nekhilogram enye.FW(Makwenziwe umnikelo weenkozo ngomgubo wengqolowa oxutywe namafutha omnquma: iikhilogram ezintathu zomgubo wengqolowa zohamba nenkunzi yenkomo, iikhilogram ezimbini zihambe nenkunzi yegusha,-VU(Yenzelani *uNdikhoyo idini elitshiswayo elivumba likholekileyo kuye: inkunzi yenkomo eselula, inkunzi yegusha, nesixhenxe samaxhwane angamaduna, angenasiphako onke.U -(“Ngomhla wokuqala kwinyanga yesixhenxe makube yintlanganiso eyodwa yokunqula, ningawuphathi umsebenzi. Ngaloo mini ke makukhaliswe amaxilongo."T?(La ke, kunye nomnikelo othululwayo, ongeza idini elitshiswayo lemihla ngemihla ngokunjalo nedini leenkozo. Ngenene ezi zilwanyana mazingabi nasiphako.”iSM(Ngokunjalo ke makwenziwe idini lesono ngebhokhwe eliduna. Niya kucanyagushelwa ngaloo ndlela ke.4Re(ke yona ikhilogram ihambe nexhwane ngalinye.7Qi(Makwenziwe umnikelo weenkozo ngomgubo wengqolowa oxutywe namafutha omnquma; iikhilogram ezintatu zohamba nenkunzi yenkomo, zize iikhilogram ezimbini zihambe nenkunzi yegusha;DP(Makwenziwe idini elitshiswayo elivumba likholekileyo kuNdikhoyo: Yoba ziinkunzi zeenkomo eziselula zibe mbini, inkunzi yegusha, kunye nesixhenxe samaxhwane angamaduna, angenasiphako onke.-OU(“Iiveki ezisixhenxe emva *kwePasika ngosuku lokuqala kumsitho wesivuno xa ninikela ulibo oluziinkozo *kuNdikhoyo, makube yintlanganiso yokunqula, kungàsetyenzwa.YN-(Ke ngomhla wesixhenxe makube yintlanganiso eyodwa yokunqula, kungàsetyenzwa.”QM(Kwangaloo ndlela ke, isithuba seentsuku ezisixhenxe, nikelani kuNdikhoyo idini lomlilo elivumba likholekileyo kuye. Eli ke longeza kwidini elitshiswayo lemihla ngemihla elihamba nomnikelo othululwayo.FL(La ke ongeza kwelaa dini litshiswayo lemihla ngemihla kusasa.yKm(Ngokunjalo ke makwenziwe idini lesono ngebhokhwe eliduna, khon' ukuze ibe ngumsitho wokucamagushela amaSirayeli.0J](ize ikhilogram ihambe nexhwane ngalinye.:Io(Makwenziwe umnikelo weenkozo ngomgubo wengqolowa oxutywe namafutha omnquma: iikhilogram ezintathu zohamba nenkunzi yenkomo nganye; iikhilogram ezimbini zihambe nenkunzi yegusha,;Hq(UNdikhoyo makenzelwe idini lomlilo, libe lidini elitshiswayo. Yoba ziinkunzi zeenkomo eziselula zibe mbini, inkunzi yegusha, nesixhenxe samaxhwane angamaduna, angenasiphako onke.OG(Ngomhla wokuqala yoba yintlanganiso eyodwa yokunqula, kungàsetyenzwa.wFi(Ngomhla weshumi elinesihlanu koqala umbhiyozo. Ke kwiintsuku ezisixhenxe kosetyenziswa isonka esinganyuswanga.iEM(“Umbhiyozo *kaNdikhoyo ngethuba *lePasika mawube ngomhla weshumi elinesine kwinyanga yokuqala. D(Ngaphezu kwelo dini litshiswayo lemihla ngemihla ke lihamba nomnikelo othululwayo, makwenziwe idini lesono ngebhokhwe eliduna.”,CS(Inkunzi yenkomo ihamba nomnikelo oziilitha ezimbini zewayini; inkunzi yegusha ihamba nomnikelo oyilitha enesiqingatha sewayini; lize lona ixhwane ngalinye lihambe nomnikelo oyilitha yewayini. Lowo ke ngummiselo mayela nedini elitshiswayo lomhla wokuqala wokuthwasa kwenyanga nganye enyakeni.B5( ke lona ixhwane ngalinye lohamba nekhilogram enye. La ngamadini atshiswayo; angumnikelo wokutya osondezwa ngomlilo, ivumba elithandekayo kuNdikhoyo.UA%( Umnikelo weenkozo mawube ngumgubo wengqolowa odityaniswe namafutha omnquma. Inkunzi nganye yenkomo yohamba neekhilogram ezintathu zomgubo wengqolowa; ize inkunzi yegusha yona ihambe neekhilogram ezimbini;>@w( “Ekuqaleni kwenyanga nganye makwenzelwe *uNdikhoyo idini elitshiswayo: iinkunzi zeenkomo eziselula zibe mbini, inkunzi yegusha, isixhenxe samaxhwane angamaduna angenasiphako onke.?3( Eli dini litshiswayo ke malenziwe ngayo yonke imihla yokuphumla, lisongeza kwidini elitshiswayo lemihla ngemihla elihamba nomnikelo othululwayo.”]>5( “*NgoMhla wokuPhumla makwenziwe idini ngesibini samaxhwane angamaduna angenasiphako: iikhilogram ezimbini zomgubo wengqolowa udityaniswe namafutha omnquma ube ngumnikelo weenkozo, ngokunjalo nomnikelo wewayini.4=c(Ngorhatya kothathwa elaa xhwane liseleyo, kuqhutywe njengakusasa; ngokunjalo nangomnikelo othululwayo ohamba nalo. Elo ke lidini lomlilo elivumba liyolileyo kuNdikhoyo.”l<S(Kumnikelo wewayini ohamba neli dini lokuqala kothathwa ilitha yewayini ithululwe phambi koNdikhoyo.;(Elo ke lidini lomlilo lemihla ngemihla; laqala ukwenziwa entabeni iSinayi, ilidini lokutya elivumba likholekileyo kuNdikhoyo.:7(Ixhwane ngalinye ke malihambe nomnikelo weenkozo ongumgubo wengqolowa obunzima buyikhilogram enye, udityaniswe nelitha yamafutha omnquma acwengileyo.J9(Elokuqala malinikelwe kusasa, lize elesibini linikelwe ngorhatya.87(“Nanga ke loo madini okutya kufuneka anikelwe ngomlilo kuNdikhoyo: amadini atshiswayo emihla ngemihla, isibini samaxhwane angamaduna angenasiphako. 7(makayalele amaSirayeli athi: “Ngamathuba amisiweyo ndinikeni amadini akukutya okunikelwa kum ngomlilo, idini elivumba limnandi.6 ;(*UNdikhoyo wathi uMosisx5k(Ngokunjalo uMosis wambeka izandla uYoshuwa, wammisela ukuba angene ezihlangwini zakhe ngokwelizwi likaNdikhoyo.4 (Ke uMosis wenza ngokomyalelo kaNdikhoyo. UYoshuwa wammisa phambi kombingeleli uElazare ndawonye nebandla loonyana bakaSirayeli.<3s(Ke yena uya kuxhomekeka kumbingeleli uElazare, kuba kaloku yena intando yam uya kuyaziswa *ziiurim neethumim. Ngale ndlela baya kubhexeshwa nguElazare kuyo yonke imicimbi yabo.”G2 (Mahlulele amagunya akho, khon' ukuze ibandla lonke limthobele.y1m(Biza uSirayeli ephela, nombingeleli uElazare, uze uYoshuwa ummisele angene ezihlangwini zakho apho phambi kwabo. 0(UNdikhoyo wayalela uMosis wathi: “Thatha uYoshuwa unyana kaNune, oyindoda endiyixhobise ngoMoya wam, ummisele ngokumbeka izandla.j/O(enako ukungena iphuma ilikhokela, khon' ukuze usapho lwakho lungafani neegusha ezingenamalusi.”i.M(“Ndikhoyo, Thixo wam, wena mthombo wobomi, nceda utyumbe indoda eya kulikhokela ibandla lakho,+-S(Ke kaloku uMosis wathetha wenjenje:s,a(Kaloku nobabini nawuvukela umyalelo wam kwintlango iZin. Wathi uSirayeli akundikhalazela ngenxa yemeko yamanzi eMeribha nina nala ukusiphuhlisa isihomo samandla am phambi kwakhe.” (IMeribha ke ngumthombo oseKadeshe kwintlango iZin.)E+( Wakuba ulibonile ke, nawe uza kufa kwanjengoAron umntakwenu.*( *UNdikhoyo wathetha noMosis, wathi: “Nyuka uqabele intaba iAbharim, ulijonge ulibuke elo lizwe ndiza kulinika amaSirayeli.i)M( Kambe ke ukuba ayinabantakwayo nayisekazi, ilifa elo malinikwe nabani na osesona sizalwana sayo sisondeleyo. Eli siko ke amaSirayeli makalithobele njengomqathango ongundoqo, alenze njengoko ndikuyaleleyo mna Ndikhoyo.’ ”D(( Xa kuthe kanti ayinabantakwayo, ilifa malibe lelooyisekazi.='w( Ukuba ke ayinantombi, ilifa layo loba lelabantakwayo.d&C(“Yithi ke kumaSirayeli: ‘Xa indoda ife ingenanyana, ilifa layo malityiwe yintombi yayo.%(“Iintombi zikaZelofehadi zenze isicelo esifanelekileyo, ngoko ke mazinikwe isabelo phakathi kwamawazo. Ilifa likayise maliwele kuzo.$3(waza ke yena wathi:+#S(Lo mcimbi uMosis wawusa kuNdikhoyo,"(Ngani ukuba igama likabawo liduke kwaSirayeli ngokuba wayengenanyana? Sincede usinike isabelo nathi phakathi kwamawethu.”!!(Zafika zathi: “Utata wafela entlango engazalanga nyana. Akadibananga neqela likaKora elavukela *uNdikhoyo, koko yena wafela isono sakhe. (Ke zona zaya kuMosis noElazare umbingeleli, benamadoda amakhulu ndawonye noSirayeli ephela. Babehlanganisene esangweni *lesibingelelo.) O(UMala, uNowa, uHogela, uMilika, noTiza, ziintombi zikaZelofehadi unyana kaHefere, kaGiliyadi, kaMakire, kaManase. Ngoko ke ziintombi zakwaManase unyana kaJosefu.(AKaloku *uNdikhoyo wayethe onke aya kufela entlango, kusinde uKalebhi unyana kaJefune, noYoshuwa unyana kaNune. Nangoku ke kwaba njalo.nW(@Kumadoda awayebalwe nguMosis noAron kwintlango yeSinayi, kubalo lokuqala, kwakungasekho nob' ibe nye.(?Le ke yimizi eyadweliswa nguMosis noElazare xa babesenza ubalo lwamaSirayeli kumathafa aseMowabhi phesheya kweJordan malunga neJeriko.A}(>Ke bona abaLevi abangamadoda ababudala buyinyanga nangaphezulu baba ngamashumi amabini anantathu amawaka. Phofu ke bona baba noludwe lwabo bodwa, kuba zange banikwe mhlaba kwaSirayeli.U%(=UNadabhi noAbhihu ke bona bafa ngokwenzela uNdikhoyo umlilo ongafanelekanga.J(>U=b<u2Yithobeleni niyigcine, zize ezinye izizwe ziniqonde ukuba ninobulumko nengqiqo. Zakuva ngale mimiselo ziya kutsho ukuthi: ‘Hayi, ukulumka nokuba nengqiqo kolu hlanga olukhulu!’ =;2“Niyabona ke, ndinifundise yonke imimiselo nemigaqo ngokomlomo kaNdikhoyo uThixo wam, khon' ukuze niyithobele nakulizuza elo lizwe niza kungena kulo.O<2kambe ke nina enanibambelele kuNdikhoyo uThixo wenu nisekho unanamhla.z;o2Nazibonela ngokwenu into awayenzayo uNdikhoyo eBhali-pehore. Wabatshabalalisa bonke ababenqula uBhali wasePehore,c:A2Le miyalelo kaNdikhoyo ndininika yona ze niyigcine, ningaze niyandise okanye niyinciphise.;9 s2UMosis wawayala amaSirayeli, wathi: “Le mimiselo ndinifundisa yona yithobeleni, khon' ukuze niphile, nibe nako ukungena kwelo lizwe niliphiwa *nguNdikhoyo uThixo wookhokho benu.F82Ngoko ke sahlala apho kuloo ntili ijongene neBhete-pehore.”}7u2UYoshuwa myale, umkhuthaze, umomeleze, kuba nguye oza kukhokela amaSirayeli awele aye kuma kwelo lizwe ulibonayo.’<6s2Nto nje hamba uqabele kwincochoyi yentaba iPisga, ulibuke ujonge ngasentla, ezantsi, empuma, nasentshonalanga. Uya kulibona kuphela ngamehlo, kuba awusoze uwuwele umlambo iJordan.*5O2“Kambe ke ngenxa yenu, bantundini, uNdikhoyo wacaphuka, akandiphulaphula, suka wathi: ‘Kwanele; sukuba sathetha nokuthetha! Andisafuni kuva nto ngalo mcimbi.74i2Ndiyakubongoza kaloku, Ndikhoyo, ndivumele ndiyiwele iJordan, ndiwubone loo mhlaba mhle kunene, ngaphesheya phaya, ezaa nduli zibukekayo ngokunjalo naloo ntaba yeLebhanon.’\332‘Mhlekazi Ndikhoyo, nakalokunje wena sowundikrobisile kumsebenzi wakho omkhulu omangalisayo oseluwuqalile. Akukho *thixo wumbi ezulwini nasemhlabeni onako ukwenza imisebenzi enjengale uyenzileyo ukuba mikhulu!92o2“Kwangelo thuba ndambongoza *uNdikhoyo, ndathi:L12Ningaboyiki, kuba uNdikhoyo uThixo wenu nguye oza kunilwela.’ ”f0G2“Ndaza ke ndathetha noYoshuwa, ndathi: ‘Sowuyibonile ke into eyênziwa nguNdikhoyo uThixo wethu kookumkani ababini, uSihon no-Ogi. Úsaza kwenza kwaloo nto ke nakubo bonke ookumkani obahlaselayo kwelo lizwe ùya kulo.N/2Wancedeni amawenu nawo ade azinze kuloo mhlaba awuphiwe nguNdikhoyo kwintshonalanga yomlambo iJordan, njengoko selenzile nakuni. Emva koko ke noba nako ukubuyela apha kulo mhlaba usisabelo senu.’p.[2Abafazi nabantwana, ngokunjalo nomhlambikazi weenkomo zenu, mabasale apha kwezi dolophu ndinabele zona.d-C2“Kananjalo ngelo thuba ndaniyalela, ndathi: ‘UNdikhoyo uThixo wenu uninikile loo mhlaba usempumalanga yomlambo iJordan ukuba nime kuwo. Ke wona umkhosi wenu wuxhobiseni, niwuthumele uwele iJordan, wandulele amawawo.],52Ngasentshonalanga umda wabo wawuye kuthi xhaxhe ngomlambo iJordan; ngasentla usuka kuLwandle lwaseGalili uye kuthi gaa ngoLwandle oluFileyo ngezantsi, uze uye kuthi rhece kumalengalenga entaba iPisga empumalanga.J+2AmaRubhen namaGadi ndawabela ummandla waseGiliyadi ukuya kumlambo iAnoni. Umbindi waloo ntili yangumda ongezantsi; umda ongasentla wona yangumlambo iJabhoko onxalenye yawo yayingumda wama-Amon.D*2Ke yona iGiliyadi ndayinika imizi kaMakire wendlu kaManase.G) 2UJayire wendlu kaManase wawuthatha wonke loo mmandla waseAgobhi, iBhashan, ukuya kutsho kwimimandla yaseGeshuri naseMahaka. Ezo dolophu ke wazithiya ngaye; nangoku ke kusathiwa zezikaJayire.X(+2 Ke sona isiqingatha samaManase ndasinika loo mhlaba useleyo waseGiliyadi, ngokunjalo neBhashan iphela apho kwakulawula uOgi. Yonke loo ngingqi yaseAgobhi kwelaseBhashan yayisaziwa ngokuba ngumhlaba wamaRafa.O'2 “Ukuwuthatha kwethu umhlaba osempumalanga yeJordan, amaRubhen namaGadi ndawanika ummandla ongasentla kweArure ngakumlambo iAnoni, nenxalenye yeleentaba zaseGiliyadi, ngokunjalo needolophu zakhona.B&2 “Ukumkani uOgi waba ngowokugqibela kumaRafa. Wayelala ebhedini yentsimbi. Yayiziimitha ezine ubude, zikwisithuba sesibini ububanzi. Nangoku ke isekhona kwidolophu yama-Amon iRabha.”:%o2 Sawuthatha wonke ummandla kakumkani uOgi waseBhashan: ezo dolophu zikuloo mathafa, ummandla waseGiliyadi naseBhashan, sada saya kutsho empuma kwiidolophu zaseSaleka nase-Edreyi.b$?2 Ke intaba iHermon yayibizwa ngokuba yiSiriyon ngamaSidon, ama-Amori wona esithi yiSenire.!#=2“Ngelo thuba ke sawuthatha wonke umhlaba wezo kumkani zimbini zama-Amori, ngasempuma yomlambo iJordan, ukusuka kumlambo iAnoni ukuya kwintaba iHermon.@"}2Sazithimbela iinkomo namanye amaxhoba apho ezidolophini.!52Zonke ke sazitshabalalisa, sabulala ndoda, mfazi, namntwana wembala, kanye kwangalaa ndlela senza ngayo kwiidolophu zikakumkani uSihon waseHeshbhon. -2Zonke ke ezo dolophu zazinqatyisiwe zibiyelwe ngeendonga, zinamasango omelezwe ngemivalo yentsimbi; phofu zazikho needolophu ezazingabiyelwanga.U%2Ngokunjalo ke sazihlasela sazithatha zonke iidolophu zakhe, asashiya noba ibe nye. Xa zizonke yaba ziidolophu ezimashumi mathandathu yonke loo ngingqi yaseAgobhi, eyayiphantsi ko-Ogi ukumkani waseBhashan.2“Ngoko ke uNdikhoyo wamnikezela kuthi nokumkani uOgi waseBhashan, saza samxabela ndawonye nabantu bakhe, akwasala namnye.Z/2*UNdikhoyo ke wathi kum: ‘Musani ukumoyika; ndimnikele ezandleni zenu, ndawonye nomkhosi wakhe, nawo wonke umhlaba wakhe. Nakuye yenzani kwangaloo ndlela nenza ngayo kuSihon ukumkani wama-Amori eHeshbhon.’} w2“Ke kaloku senyuka saya eBhashan. Ke yena ukumkani uOgi waphuma nawo wonke umkhosi wakhe, wasihlasela ngase-Edreyi.G 2%Kambe ke asisondelanga kummandla wama-Amon, okanye kunxweme lomlambo iJabhoko, nakwiidolophu zomhlaba weentaba, nakuyo nayiphi na indawo esasingayalelwanga ngayo nguNdikhoyo uThixo wethu.”2$Sazitshabalalisa zonke iidolophu ukusukela eArure ekungeneni kwintili yeAnoni, nesixeko esisembindini waloo ntili, ukuya kuthi gaa ngeGiliyadi. Ukomelela kweendonga zezo dolophu kwaba yintwan' encinci kuthi. NguNdikhoyo uThixo wethu owakunikela kuthi konke oku. 2#L2"Ngokunjalo ke sahlasela satshabalalisa kuzo zonke iidolophu, amadoda, abafazi, ndawonye nabantwana, asashiya nempunde le. Iidolophu sazitshabalalisa; ke sathimba kuphela iinkomo namanye amaxhoba.p[2!Kambe ke yena uNdikhoyo uThixo wethu wamnikela kuthi, samoyisa noonyana bakhe nawo wonke umkhosi wakhe.`;2 Ke kaloku ukumkani uSihon waphuma nawo wonke umkhosi wakhe, weza kulwa nathi ngaseJaza.$C2“UNdikhoyo ke wathetha nam, wathi: ‘Uyabona ke, ukumkani uSihon sendimgqibile; akusekho yakhe. Ngoko ke ngenani niwuthathe umhlaba wakhe, nime kuwo.’I 2“Kambe ke ukumkani uSihon wala ukuba sicande emhlabeni wakhe. Kaloku uNdikhoyo uThixo wenu wayemenze wanenkani waqaqadeka, khon' ukuze simoyise siwuthathe lo mhlaba wakhe simi kuwo unangoku.I 2side siye kuwela umlambo iJordan, singene kwilizwe esiliphiwe *nguNdikhoyo uThixo wethu. Ke yona inzala kaEsawu eseSeyire ndawonye namaMowabhi aseAra asivumele ukuba sicande emhlabeni wawo.’ue2Ukutya namanzi esiwasebenzisileyo siya kuwahlawula. Kuphela into esiyifunayo kukugqitha nje emhlabeni wakho,fG2‘Siyakubongoza, sivumele sinqumle emhlabeni wakho. Siya kuhamba ngqo, singaphumi endleleni.zo2“Ngoko ke ndathumela kukumkani uSihon waseHeshbhon xa thina sasikwintlango yeKedemoti, ndizama uxolo, ndisithi:}u2Ukusukela namhlanje bonke abantu belimiweyo ndiza kubenza banoyike, barhwaqeliswe yingxelo yoko nikwenzileyo.’ ”oY2“Sakuba ke sigqithile eMowabhi, uNdikhoyo wathi: ‘Ke ngoku sukani niwele umlambo iAnoni. USihon ukumkani wama-Amori oseHeshbhon sendimnikele esandleni senu, ngokunjalo nomhlaba wakhe. Mhlaseleni, niye niwuhluthe umhlaba wakhe. 32Ke amaKrete, awayevela kwisiqithi saseKrete, awatshabalalisa ama-Avi, awayemi ntlandlolo kwiidolophu zonke ukuya kuthi xhaxhe eGaza, aza ema khona.5 e2UNdikhoyo wenza kwaloo nto kumaEdom, inzala kaEsawu leyo imi kweleentaba eSeyire. Wawatshabalalisa amaHori, khon' ukuze amaEdom eme kuloo mhlaba wawo. Asekuwo ke unanamhla./ Y2Nabo babeziingxilimbela njengama-Anaki. Babeluhlanga olomeleleyo, bebaninzi ngamanani. Phofu ke uNdikhoyo wabatshabalalisa, khon' ukuze umhlaba wabo umiwe ngama-Amon. %2“Lo mmandla ke ukwaziwa ngokuba ngumhlaba wamaRafa, gama elo lilelabantu ababemi khona ngaphambili, ke wona ama-Amon ayesithi ngamaZamzum.' I2Xa nilapho ke noba kufuphi kumhlaba wama-Amon, inzala kaLothe. Ze ningawabandezi okanye niwaqale; kaloku andiyi kuninika nento le kumhlaba endawunika wona.’D2‘Namhlanje ke niza kucanda kumhlaba waseMowabhi ngaseAra.52uNdikhoyo wathi kum:(M2“Akuba loo majoni efe onke ke,C2UNdikhoyo wachasana nawo wada wawatshabalalisa kwathi nya.72“Ngoku ke kwakusekuyiminyaka emashumi mathathu anesibhozo saphumayo eKadeshe-bhaneya. Onke amajoni eso sizukulwana ayeselafa ngokomlomo kaNdikhoyo.O2 “UNdikhoyo wathi: ‘Sukani niwele umfula iZeredi.’ Senjenjalo ke.G 2 Wona amaHori ayekade emi eSeyire, aza agxothwa yinzala kaEsawu, yawaphanzisa kwema yona kuloo mhlaba wawo, kwanjengokuba noSirayeli ezigxothile iintshaba zakhe kumhlaba awuphiwe nguNdikhoyo.cA2 Kwanjengama-Anaki nawo kwakusithiwa ngamaRafa, kambe ke wona amaMowabhi ayesithi ngamaEma.p[2 “Apho ke eAra kwakumi uhlanga olomeleleyo, kusithiwa ngamaEma. Nawo ayeziingxilimbela njengama-Anaki.0[2 UNdikhoyo wandiyala wathi: ‘Uze ungawabandezeli uwaqale amaMowabhi, inzala kaLothe, kuba ndiwaphe idolophu yaseAra. Ke andiyi kukunika nendawana le kumhlaba wawo.’]~52“Ngoko ke sanduluka, sagqitha eSeyire, nditsho kumhlaba wamawethu inzala kaEsawu, sayishiya indlela yasentlango ephuma e-Elati nase-Eziyon-gebhere eya kuLwandle oluFileyo, sajika sasinga kwintlango yaseMowabhi.g}I2“Khumbulani kaloku uNdikhoyo uThixo wenu unithamsanqele kuko konke enikwenzileyo. Unilondolozile ngalo lonke uhambo lwenu kwesi sithabazi sentlango. Kula mashumi mane eminyaka uNdikhoyo uThixo wenu ebenani, anaswela nto.;|s2Ukutya namanzi wathengeni kubo xa nidlulayo.” ’{)2kambe ke ze nizilumkele ningawaqali, kuba kaloku andiyi kuninika nomhlathana lo kumhlaba wawo. Intaba yeSeyire ndayinika uEsawu nenzala yakhe.z2Ke ngoko uzubayale abantu, uthi: “Ngoku seniza kungena kweleentaba laseSeyire, umhlaba wamawenu inzala kaEsawu. Ke wona aza kunoyika,Xy+2‘Selilide ithuba nizama ukujikela le ntaba, ngoko ke jikani niye kwelasentla.,xU2“UNdikhoyo ke wathetha nam, wathi:,w U2“Emva koko sanduluka sangena entlango ngendlela eya kuLwandle oluBomvu, ngokwelizwi *likaNdikhoyo. Apho ke sathatha ithuba elide ukujikeleza ezo ntaba zaseSeyire.5v i2.“Ke kaloku nahlala eKadeshe ixesha elide.”cu C2-Kweso sithuba ke naba ngazibika kuNdikhoyo nilila, suka wavingc' iindlebe, akaniphulaphula.:t q2,Asuka ke wona ama-Amori awayehlala kwezo ntaba, athi quba phezu kwenu oku kwebubu leenyosi. Aningena ke, aniswantsulisa, nada naya kufika eHoma, anoyisela kwezo ntaba zaseSeyire.s +2+Ndanixelela ke loo mazwi kaNdikhoyo, kodwa zange niwakhathalele. Ewe, nasuka namgwilikela, naza nathi ngelo kratshi lenu nalihlasela eleentaba.r 2*Ke yena uNdikhoyo wathi kum: ‘Balumkise uthi: “Ningayi kulwa; andiyi kuhamba nani ndinilwele; niya koyiswa ziintshaba zenu.” ’pq ]2)“Ke nina naphendula nathi kum: ‘Simonile uNdikhoyo. Ngoko ke siza kujika silihlasele elo lizwe ngokomlomo kaNdikhoyo uThixo wethu.’ Ngenene ke nonke naqulela imfazwe, nicinga ukuba yoba yindlwana iyanetha ukuhlasela eleentaba.Mp 2(Ke nina jikani, nisinge entlango ngendlela eya kuLwandle oluBomvu.’vo i2'“Ngaphezu koko ke uNdikhoyo wathi: ‘Ngabantwana benu kuphela abaya kungena kwelo lizwe; nditsho abo bangekakwazi ukwahlula okubi kokuhle, abo kanye nanisithi nina boba ngamaxhoba otshaba. Elo lizwe ndiya kulinikela kubo, limiwe ngabo.%n G2&Kambe ke ihlakani lakho, uYoshuwa unyana kaNune, nguye oya kulingena elo lizwe; mkhuthaze, kuba nguye oya kungenisa uSirayeli kwelo lizwe elililifa lakhe.’vm i2%“Kwakukwangenxa yenu ukuze uNdikhoyo akhathazeke, athi kum: ‘Nawe ngokwakho soze uthi cakatha kwelo lizwe.'l K2$Kuphela longenwa nguKalebhi unyana kaJefune. Kaloku yena wahlala enyanisekile kum, ndaye ke elo lizwe walihlolayo ndiza kulinikela kuye nesizukulwana sakhe.’k '2#‘Inene, akukho namnye kuni, sizukulwanandini esigwenxa, uya kungena kwelo lizwe lihle kunene ndabathembisa ngalo ngesifungo ooyihlo-mkhulu.Xj -2"“Ke kaloku *uNdikhoyo akuziva izikrokro zenu wakhathazeka, wada wafunga wathi:Zi 12!kanti nguye owayesoloko enikhokela ade anifunele nendawo eningamisa kuyo. Ewe, kaloku wayenikhokela ngelangatye lomlilo ebusuku, ukuze niyibone indlela emanihambe ngayo, aze anikhokele ngomqulu welifu emini.”Fh  2 Kodwa ke, nakuba kunjalo, animthembanga uNdikhoyo uThixo wenu,g }2nasentlango. Andithi kaloku yena wanibeleka njengoko uyise enjenjalo kunyana wakhe, yonke loo ndlela kude kube ngoku?’gf K2UNdikhoyo uThixo wenu nguye onikhokelayo. Yena wonilwela njengoko nambonayo esenjenjalo eJiputaUe '2“Ke mna ndaniyala ndisithi: ‘Musani ukuba nedyudyu nixhalabe ngenxa yabo!d 12Siya kuya phi na ke ngoku? Andithi kaloku nala madoda besiwathumile asityhafisile esithi abantu belo lizwe bomelele, futhi bade kunathi, ngokunjalo bahlala kwiidolophu ezinkulu ezibiyelwe ngeendonga ezirhec' izulu; kananjalo babone neengxilimbela ezingoonyana baka-Anaki!’c 92Nahlala phantsi nakhalaza, nisithi: ‘UNdikhoyo usithiyile; ebengekhe asikhuphe kwelaseJiputa, aze azokusibeka esichengeni sokubulawa ngala ma-Amori!jb Q2“Kambe ke nina navukelana nawo umyalelo kaNdikhoyo uThixo wenu, anavuma ukungena kulo elo lizwe. a 2Ekubuyeni kwawo asiphathela iziqhamo zakhona, enza nengxelo ethi elo lizwe asinika lona uNdikhoyo uThixo wethu lihle liyintombazana.]` 72Wona ke ahamba aya kutsho kweleentaba, aya kuma kwintili ye-Eshkoli, aza ke ayihlola.n_ Y2Ke kaloku sevana ngaloo ndawo, ndaza ke mna ndanyula ishumi elinambini lamadoda, yanye kwindlu nganye.>^ y2“Kambe ke nina nonke neza kum, nathi: ‘Masithumele iintlola, ziye kuwujonga umhlaba, zisicebise ngeyona ndlela singayithathayo, futhi zisicebise nangokuma kweedolophu zakhona.’7] k2Niyabona, uNdikhoyo uThixo wenu, uninike lo mhlaba. Ngoko ke hambani niwuthathe, nime kuwo, njengoko uNdikhoyo uThixo wookhokho aniyalelayo. Sanukuba nexhala okanye noyike.’z\ q2ndathi ke mna: ‘Ngoku nifikile kumhlaba weentaba kwelama-Amori, mhlaba lowo asinika wona uNdikhoyo uThixo wethu.B[ 2“Ke kaloku senza ngokomlomo *kaNdikhoyo, sanduluka entabeni iHorebhe, sacanda kweso sidikidiki sentlango eyoyikekayo, sajonga kweleentaba kuma-Amori. Sathi ke sakufika eKadeshe-bhaneyaGZ  2Kwangelo thuba ke ndaniyalela yonke into enimelwe kukuyenza.”oY [2Ze ningakhethi buso xa nigwebayo, koko ze nigwebe ulowo nalowo, noba ungubani na, ngokufanayo. Ze ningabi nadyudyu, ningoyiki mntu, kuba nigweba ngegunya likaThixo. Ke yona imicimbi enoyisayo ze niyizise kum, ndiyigwebe ngokwam.’NX 2“Ngelo xesha ke ndabayalela abaphicotha iimbambano ezivelayo phakathi kwenu, ndathi: ‘Umcimbi ngamnye ze niwuphicothe ningenaxanasi, noba ngowamaSirayeli odwa okanye ngowomSirayeli nomngeneleli.2W a2Ngoko ke ndawathatha loo madoda azizilumko anamava naniwakhethe ngokwezindlu zenu, ndawamisela ukuba ajongane neengxaki zenu. Ndawamisa ke ajongana namaqela angabantu abangamawaka, amakhulu, namashumi ngamahlanu, namashumi ngamanye. Ngokwenjenjalo ndaba ndinimisela amagosa ngokwezindlu zenu zonke.BV 2Ke nina naphendula nathi: ‘Kuhle oku uceba ukukwenza.’U 2 Kungoko ke ndathi: ‘Kwindlu nganye khethani amadoda azizilumko ezaziwayo, amadoda anamava, ukuze ndiwamisele ajongane nezidla umzi.’ T 2 Kodwa ke, uxanduva olungaka lokusombulula amaqhina anixakayo ndingaluthwala njani ndedwa? Nditsho imithwalo yenu neembambano zenu.’uS g2 Kambe ke uNdikhoyo uThixo wookhokho benu wanga anganandisa kaliwaka, anithamsanqelise ngokwesithembiso sakhe!fR I2 Kaloku *uNdikhoyo uThixo wenu unandise nayinyambalala enjengeenkwenkwezi ezisesibhaka-bhakeni.nQ Y2 “Kaloku ngelo thuba sasikwintaba iHorebhe ndathetha nani, ndathi: ‘Mna andinakunithwala ndindodwa.MP 2Niyabona, lo mhlaba ndiwunika nina. Ngoko ke hambani niwuthathe, nime kuwo. Kaloku ndênza isibhambathiso sokuwunika ookhokho benu, uAbraham, uIsake, noYakobi, ngokunjalo nezizukulwana zabo.’ ”DO 2Ngoko ke ndulukani, nisinge ngakumhlaba weentaba wama-Amori, niye kwizizwe eziwungqongileyo kwintili yeJordan, nommandla weentaba ngokunjalo, namathafa kumazantsi aloo ngingqi, ukuya kuthi xhaxhe kunxweme lolwandle. Ewe, jongani kwelaseKanana, niphumele kwiintaba zeLebhanon, niyokuthi gaa ngomlambo omkhulu iEfrati.tN e2“Xa sasikwintaba iHorebhe uNdikhoyo uThixo wethu wathetha nathi, wathi: ‘Seninethuba elide nikule ntaba.iM O2Apho phesheya kweJordan kumhlaba waseMowabhi uMosis wasuka wayichaza imithetho kaThixo, wenjenje:,L U2Ngeli xesha ke kwakusemveni kokoyiswa kokumkani uSihon wama-Amori owayehlala eHeshbhon; ngokunjalo nokumkani uOgi waseBhashan owayekwiidolophu iAshtaroti ne-Edreyi.2K a2Ngomhla wokuqala kwinyanga yeshumi elinanye yonyaka wamashumi amane amaSirayeli aphumayo eJiputa, uMosis wawaxelela zonke izinto awayeziyalelwe *nguNdikhoyo malunga nawo.~J y2Luhambo lweshumi elinanye lweentsuku ukusuka kwintaba iHorebhe ukuya eKadeshe-bhaneya xa udlula kweleentaba lase-Edom.[I 52Le yintetho uMosis awayibhekisayo kumaSirayeli xa ayesentlango phesheya kweJordan kwicala lasempumalanga. Babekwintili yeJordan ngaseSufi, phakathi kweParan nezi dolophu: iTofele, iLabhan, iHazeroti, neDizahabhi.H($ Nantso ke imiyalelo nemimiselo eyanikwa amaSirayeli nguNdikhoyo ngoMosis, kuloo mathafa aseMowabhi phesheya kweJordan malunga neJeriko.G($ Ewe, zendela kwakwimizi yendlu kaManase unyana kaJosefu, yaza ke ngolo hlobo imihlaba kayise ayaphuma kule ndlu yakowazo.F ($ E-($ Ke kaloku uMala, uTiza, uHogela, uMilika, noNoha, iintombi zikaZelofehadi, zenza ngokomlomo kaNdikhoyo kuMosis, zendela kwimizi yendlu yakowazo.oDY($ ungaze uphuncuke uye ndlwini yimbi. Umhlaba wendlu nganye uya kuhlala ungowaloo ndlu nanini na.’ ”*CO($Intombi yomSirayeli efumene ilifa lomhlaba kufuneka yendele kwakuloo ndlu yakowayo. Ngale ndlela ke umhlaba wookhokho bendlu ethile uya kujikeleza kwakuloo ndlu,#BA($Umhlaba olilifa lendlu yakwaSirayeli mawungadluleli kwizindlu ngezindlu. Umhlaba womSirayeli ngamnye kufuneka uhlale ungowaloo ndlu azalwa kuyo nanini na. A($Ngoko ke uNdikhoyo uthi: ‘Iintombi zikaZelofehadi zikhululekile ukuba zendele nakubani na, kodwa ke kube kwakule ndlu yakowazo.|@s($Ngoko ke uMosis wathetha namaSirayeli, wawanika lo myalelo kaNdikhoyo uthi: “Le nto ithethwa ngamaManase yinyani.\?3($Ngonyaka wobuyiselo xa yonke imihlaba ebithengiwe ibuyiselwa kubanini bayo bamandulo, imihlaba yeentombi zikaZelofehadi ibuyela kwezo zindlu zendele kuzo; ngaloo ndlela ke uyancipha umhlaba olilifa lakowethu.” > ($Kambe ke xa zithe zendela ndlwini yimbi, loo mhlaba wazo uwela kuloo ndlu; ngaloo ndlela ke umhlaba olilifa lethu utsho unciphe..=W($Zafika zathi: “*UNdikhoyo wakuyalela ukuba amaSirayeli uwabele umhlaba *ngamaqashiso. Ngokunjalo wathi umhlaba womntakwethu uZelofehadi uze uwunike iintombi zakhe.|< u($Iinkulu zendlu yakwaGiliyadi unyana kaMakire umzukulwana kaManase unyana kaJosefu, zaya kuMosis enezinye iinkokheli.;{(#"Ningaze nilifake umlaza ilizwe enihlala kulo; kaloku mna ndinguNdikhoyo, ndihlala phakathi kwabantu bam amaSirayeli.”M:(#!Ze ningalifaki *umlaza ilizwe lakowenu. Kaloku ubugwinta buyalingcolisa ilizwe. Ibe ke ucamagushelo alunakwenzelwa ilizwe ekuphalazwe igazi kulo, ngaphandle kokuba kuphalazwe igazi lesigwinta eso.9(# Ukuba umntu ubalekele kwidolophu yokuphephela makangavunyelwa akhuphe intlawulo khon' ukuze abe nokugoduka engekafi umbingeleli omkhulu.N8(#Isigwinta masibulawe. Mayingamkelwa intlawulo yokusindisa ubomi baso."7?(#“Umntu otyholwa ngokubulala angáfunyanwa enetyala aze abulawe kuphela xa kukho amangqina; ke lona ingqina elinye alanele ukuxhasa isityholo sombulali.L6(#Le mimiselo ke iya kubopha nina nezizukulwana zenu noba seniphi na.}5u(#Loo mntu ubuleleyo makahlale apho kuloo dolophu yokuphephela kude kufe umbingeleli omkhulu; emva koko ke angagoduka.f4G(#waza ke wabhaqwa, wabulawa sisizalwana sikamfi, eso senzo sempindezelo asilotyala lakubulala.Q3(#Kambe ke ukuba umbulali lowo umkile apho kuloo dolophu ebephephele kuyo,n2W(#Inkundla mayimhlangule umbulali lowo kwisizalwana sikamfi; makabuyiselwe kwakuloo dolophu ebephephele kuyo. Umbulali lo ke makahlale apho kude kufe loo mntu ungumbingeleli omkhulu kwelo thuba, lowo uthanjiswe ngamafutha angcwele.1(#kwimeko enjalo ityala maligwetywe yinkundla, nayo ke igwebele lo ubuleleyo, ingesiso isizalwana sikamfi esifuna impindezelo.j0O(#okanye mhlawumbi umntu ubethe omnye ngelitye engamboni, engenazinjongo, engelulo natshaba lwakhe, /(#“Kambe ke ukuba umntu ubulele omnye ngengozi, kungengakuba ebemzonda, noba umbulele ngokumeyelisela okanye ukumgibisela ngento,L.(#noba kukumbetha ngamanqindi, loo mntu unetyala lokubulala, makabulawe. Uxaduva lokubulala eso sigwinta loba kwisizalwana esingumphindezeli womfi lowo; ngoko ke masisibulale apho sisifumene khona.q-](#“Ukuba umntu unomntu amzondayo waza wambulala ngokumeyelisela, ukumgibisela ngento, okanye ukumlalela,,(#Uxanduva lokubulala isigwinta eso loba phezu kwesizalwana esingumphindezeli. Apho sisifumene khona masisibulale eso sigwinta.+ (#* (#)5(#“Kambe ke yena umntu obulele omnye esebenzisa isixhobo esiyintsimbi, ilitye, okanye umthi, woba netyala lokubulala, isigwebo sakhe ibe kukubulawa.3(a(#Ezi dolophu zoba yindawo yokubalekela kumaSirayeli, kanti nakwiintlanga ezingabangeneleli okanye abemi. Nabani na ke obulele umntu ngengozi woba nokubalekela kwenye yazo._'9(#zibe ntathu ngaphesheya empuma yomlambo iJordan, zibe kwantathu nganeno kwelaseKanana.7&k(# Khethani iidolophu zokuphephela zibe ntandathu,(%K(# Xa elapho ke woba usindile kwimpindezelo yesizalwana sikamfi. Umntu otyholwa ngokubulala omnye akufuneki abulawe lingakhange lithethwe enkundleni ityala lakhe.U$%(# ze nimise iidolophu apho umntu angabalekela khona xa ebulele omnye ngengozi.a#=(# wathi makathethe namaSirayeli, athi: “Nakuba niyiwelile iJordan nangena kwelaseKanana,$"E(# *UNdikhoyo wathetha noMosis,?!y(#Inani leedolophu ezinikwa abaLevi kwindlu nganye loxhomekeka kubungakanani bomhlaba waloo ndlu. Kweneedolophu ezininzi phungula kakhulu; kweneedolophu ezimbalwa phungula kancinci.”S !(#ndawonye namadlelo azo, ukuze ke zibe ngamashumi amane anesibhozo zizonke.9m(#AbaLevi ze nibanike iidolophu zibe ntandathu, apho umntu angabalekela khona xa abulele omnye ngengozi. Ngaphezu koko ke banikeni ezinye iidolophu zibe ngamashumi amane anambinivg(#khon' ukuze ubekho ummandla olinganayo ongamakhulu asithoba eemitha ngapha nangapha, isixeko sona siphakathi.~w(#Amadlelo makasuke kwiindonga zesixeko abhekele phaya isithuba esingamakhulu amane anamashumi amahlanu eemitha macala,U%(#Zona ke zoba zezabaLevi, bahlale kuzo. Ke wona amadlelo oba ngawemfuyo yabo. (#“Xelela amaSirayeli ukuba kuloo mihlaba ayinikiweyo makahlulele abaLevi iidolophu ezithile ndawonye namadlelo azingqongileyo.h M(#Kuloo mathafa aseMowabhi phesheya kweJordan malunga neJeriko *uNdikhoyo wathetha noMosis, wathi:\3("Nango ke amadoda âmiswa nguNdikhoyo ukuba abele amaSirayeli umhlaba kwelaseKanana.?y("Nanga ke amagama eenkokheli ezo: Indlu Inkokheli KwaJuda uKalebhi unyana kaJefune KwaSimon uShemuweli unyana ka-Amihudi KwaBhenjamin uElidade unyana kaKiselon KwaDan uBhuki unyana kaJogeli KwaManase kaJosefu uHaniyeli unyana kaEfodi KwaEfrayim kaJosefu uKemuweli unyana kaShiftan KwaZebhulon uElizafan unyana kaParnaki KwaIsakare uPaltiyeli unyana ka-Azana Kwa-Ashere uAbhihudi unyana kaShelomi KwaNafetali uPedayeli unyana ka-Amihudi.” ~~8}}|t{zzzzoz8yxdwvv uutssrrFqpp*oEnnpn"mmllkikjjXiiohh)gg ffeddcbba``9_^]]:\[ZWYYXaXWVVUTTDSyRQQPNNNMLL|KKjJJ_JIHGGFF4EDDWCpBAA@u@?T>>=&<<@;::g988U7c76v64544N3h22110/..X-,,+f**,))((!''8&&O%%$R## "!!H jF_2 ^U20[='b R @  t $ M6Y_u>e2 Yonke into eninikela ngayo kuThixo, nezipho enibhambathise ngazo, ziseni kuloo ndawo uNdikhoyo ayinyulileyo.=2 Ukuba niyazikhwebula ekutyeni igazi uNdikhoyo uya kukholiseka nini, futhi ke kulunge kuni, ngokunjalo nakwizizukulwana zenu.M<2 Ke lona igazi ningaze nilitye, koko lichitheni phantsi oku kwamanzi.o;Y2 Inyama emaningayityi yenegazi; kaloku ubomi busegazini, ibe ke akufuneki nitye inyama ndawonye nobomi.:2 Nabani na angayitya le nyama, ehlambulukile okanye engahlambulukanga, kwanjengokuba niyitya inyama yebhadi okanye eyenxala.932 Ukuba indawo leyo yonqulo ikude, ningaxhela kwimfuyo yenu, nityele apho emakhaya ngokuthanda kwenu ngokomyalelo kaNdikhoyo njengoko ndanichazelayo.82 “Uya kuthi ke uNdikhoyo uThixo wenu akuwandisa umhlaba wenu ngokwesithembiso sakhe, nixhele nitye inyama nanini na nifuna.N72 Ke bona abaLevi ningaze nibalahle nanini na xa nisahleli kwelo lizwe.o6Y2 Le minikelo kufuneka niyityele phambi koNdikhoyo uThixo wenu, kuloo ndawo ayinyulele ukuzinziswa kwegama lakhe. Yona ke mayityiwe nini nabantwana, izicaka ngokunjalo nabaLevi enihlala nabo, nikuxhamle ngokonwaba ukubulaleka kwenu.532 Into eniyinikela kuNdikhoyo mayingatyelwa apho nihlala khona; ngokunjalo nezishumi zengqolowa, iwayini entsha, namafutha omnquma, noba ngamazibulo eenkomo okanye aweegusha, nezipho enibhambathise ngazo kuNdikhoyo, okanye ezokuqhutywa yintliziyo, kanti ke nawuphi na umnikelo.M42 Ke lona igazi ningaze nilitye, koko lichitheni phantsi oku kwamanzi.3!2 “Kambe ke nikhululekile ukuba nixhele kwimfuyo yenu, niyixhelele naphi na apho nihlala khona. Ningatya kangangoko nithamsanqeliswa nguNdikhoyo. Xa ninonke abahlambulukileyo nabangahlambulukanga bangayitya inyama leyo kwanjengokuba nisenza kweyebhadi okanye inxala.S2!2 koko kufuneka niwenzele kuloo ndawo ayinyulileyo uNdikhoyo kumhlaba wenye yezindlu zenu. Amadini enu atshiswayo nowenzela kuloo ndawo kuphela, ngokunjalo ke nazo zonke izinto endiniyalele ukuba nizenze.M12 Amadini atshiswayo akufuneki niwenzele naphi na apho nithanda khona, 0;2 Ze nonwabe ke apho phambi kwakhe ndawonye neentsapho nezicaka zenu kunye nabaLevi enihlala nabo, kuba kaloku bona ababelwanga mhlaba ungowabo njengani.$/C2 UNdikhoyo uThixo wenu uya kunyula indawo ibe nye apho liya kuzinza khona igama lakhe, ahlale khona. Zonke ke izinto endiniyalele ngazo nozisa khona: amadini atshiswayo namanye angawambi, izishumi neminikelo yemveliso yenu, ngokunjalo nezipho ezizodwa enibhambathisa ngazo kuNdikhoyo..#2 Nakuthi nakuyiwela iJordan, uNdikhoyo anivumele ningene kwelo lizwe, nime kulo. Uya kunigcina nikhuselekile ezintshabeni, nihlale ngenzolo.w-i2 kuba kaloku beningekangeni kwelo lizwe niliphiwa nguNdikhoyo uThixo wenu, apho niya kuphumla ngokonwaba khona.,2 “Ngelo xesha ke ze ningenzi njengoko niqhele ukwenza ngako. Ukuza kuthi gaa ngoku benisenza okulungileyo emehlweni enu,+2 Apha phambi koNdikhoyo uThixo wenu onithamsanqelisayo nina neentsapho zenu niya kuxhamla ubuncwane bezinto enibulaleke ngazo.A*}2 Apho ke niya kuwenzela khona amadini enu atshiswayo ndawonye nawaphi na amadini angamanye, nezishumi, iminikelo, nezipho enibhambathisa ngazo, ngokunjalo namazibulo eenkomo naweegusha.0)[2 Kumhlaba wenu uphela uNdikhoyo uya kukhetha indawo ibe nye qha apho liya kuzinza khona igama lakhe, ahlale khona, zize zithi ke zonke izindlu zenu zibuzise kuye khona._(92 “Nina ke uNdikhoyo uThixo wenu ze ningamkhonzi ngale ndlela zinqula ngayo ezo zizwe.'/2 Amaqonga azo ze niwadilize; ke zona iintsika zazo zamatye ze niziqhekeze zibe ziingceba. Imifanekiso yazo eqingqiweyo ka-Ashera isithixokazi sazo ze niyitshise; ngokunjalo neminye imifanekiso yazo eqingqiweyo ze niyinqunqe niyitshabalalise, acinywe amagama azo kwezo ndawo.Q&2 Ze nizitshabalalise ziphele tu ezo ndawo zinqulela kuzo *oothixo bazo ezaa zizwe zalaa mhlaba niya kuwohlutha; nditsho ezisezintabeni eziphakamileyo, nezisezindulini, neziphantsi kwemithi eyokozelayo.% 52 “Nantsi imimiselo nemigaqo ekofuneka niyithobele ngalo lonke ixesha lokudla kwenu ubomi kwelo lizwe niliphiwa *nguNdikhoyo uThixo wooyihlo-mkhulu._$92 ze nincede niyithobele ngenyameko le mimiselo nale migaqo ndininike yona namhlanje.”|#s2 Sekumbomvu niyiwele iJordan, ningene kwelo lizwe aninika lona uNdikhoyo uThixo wenu. Nakuba ningenile nema kulo ke, ";2 Ezi ntaba zimbini zisentshona kumlambo iJordan, kummandla wamaKanana ame kwintili yeJordan. Zingasentshona kude kufuphi nemioki yaseMore ngaseGiligali.!!=2 Akuba enifikisile uNdikhoyo uThixo wenu kweli lizwe niya kuma kulo, ze nithamsanqele phezu kwentaba iGerizim kanti ke niqalekise phezu kwentaba iEbhali. 2 kambe ke yoba sisiqalekiso ukuba nithe anayithobela, koko natyekela bucala nanqula thixo bambi eningazange nabanqula ngaphambili.jO2 Yoba lithamsanqa ukuba niyayithobela le miyalelo kaNdikhoyo uThixo wenu ndininika yona namhlanje,fG2 “Niyabona ke, ndithi khethani, kuba namhlanje ndibeka phambi kwenu ithamsanqa nesiqalekiso.4c2 Akukho bani uya kuba nako ukumelana nani. Naphi na apho nihamba khona kwelo lizwe, uNdikhoyo uThixo wenu uya kubarhwaqelisa banoyike abantu bakhona ngokwesithembiso sakhe.q]2 Uya kuba ngowenu wonke umhlaba enithe nanyathela kuwo. Imida yenu iya kusuka ezantsi entlango ityhutyhumeze iyokutsho kwiintaba zeLebhanon ngasentla; empuma iya kuthatha kumlambo iEfrati iyokuthi xhaxhe ngolwandle ngasentshonalanga.2 Ke yena ekungeneni kwenu uya kuzidudula azigxothe zonke ezo zizwe, nize ke nina nohluthe umhlaba wezizwe ezikhulu nezomeleleyo kunani.2 “Le miyalelo ndininike yona ze niyithobele ngenyameko; ze nimthande uNdikhoyo uThixo wenu, nibambelele kuye, nihambe ngendlela yakhe.]52 Xa niyenzile ke loo nto, nozinza, nina nenzala yenu, kwelo lizwe wayebathembise ngalo oyihlo-mkhulu ngesifungo uNdikhoyo uThixo wenu. Ewe, niya kuma kulo nanini nanini sisekho nje isibhakabhaka phezu kwehlabathi.I 2 Ze niwakrole emgubasini wezindlu, ngokunjalo nasemasangweni enu. 2 Ze niwafundise abantwana benu, nincokole ngawo xa nihleli ekhaya, ngokunjalo naxa niseluhambeni; nditsho xa nilalayo naxa nivukayo.H 2 “Ngoko ke la mazwi ndininike wona ze niwalondoloze abe sezingqondweni zenu nasemoyeni wenu. Ze niwaqhinele ezandleni abe ngumqondiso, ngokunjalo nasebunzi, khon' ukuze ahlale esisikhumbuzo.`;2 Xa ninokuyenza ke loo nto, uNdikhoyo angakhathazeka gqitha, atsho awavale amazulu, ingani imvula, nomhlaba ungavelisi nto, ke nina nikhawuleze nitshabalale kanye apho kwelo lizwe lihle kunene aninike lona uNdikhoyo.E2 “Kambe ke lumkani, hleze niwexuleke, ninqule *thixo bambi.\32 ize nengca ibe ninzi, zihluthe iinkomo zenu; ngaloo ndlela ke nixhamle intlutha.’8k2 Xa nisenjenjalo ke uNdikhoyo uthi: ‘Ndiya kuyinisa imvula ngamaxesha ayo – entlako-hlaza nasekwindla – khon' ukuze nivune ukudla okuziinkozo, iwayini, namafutha omnquma;52 “Ngoko ke yithobeleni le miyalelo ndininika yona namhlanje, nimthande uNdikhoyo uThixo wenu, nimkhonze ngengqondo yenu yonke nangomoya wenu wonke.b?2 Kaloku uNdikhoyo uThixo wenu eli lizwe ulikhathalele; ewe, uhlala elalusile unyaka wonke._92 kambe ke lona eli lizwe niza kungena kulo ngumhlaba weentaba neentili, ilizwe lemvula.'I2 Kaloku eli lizwe niza kuma kulo alifani nelaseJiputa apho nivela khona. Kaloku apho nanihlwayela imbewu, nisebenza nzima ninkcenkceshela oku komntu onesitiya;z o2 Niya kuzinza kwelo lizwe lendyebo wayebathembise ngalo ngesifungo uNdikhoyo ooyihlo-mkhulu ndawonye nenzala yabo.2 _2 “Ze niyithobele yonke imiyalelo endininike yona namhlanje. Xa niyenzile loo nto noba nawo amandla, niwele iJordan, ningene nilithathe elo lizwe niya kulo, libe lelenu.[ 12 Ewe, ngenene nazibonela ngawenu amehlo zonke ezi zigigaba azenzileyo uNdikhoyo.”} u2 Nisazikhumbula izigigaba azenzileyo kuDatan noAbhiram oonyana bakaEliyabhi wendlu kaRubhen. Kaloku umhlaba wakhamisa wabaginya behleli, ndawonye neentsapho zabo, iintente zabo, nemfuyo yabo; yonke ke loo nto isenzeka amaSirayeli onke ekhangele.` ;2 Ngokunjalo yaziwa nini indlela anilondoloze ngayo entlango nada naza kufika kule ndawo.T#2 Andithi na kaloku uyibonile indlela awuvuthulule ngayo umkhosi wamaJiputa ndawonye neenqwelo zawo zamahashe, xa wawunisukelisa, waza yena wawukhukulisa kuLwandle oluBomvu, nto leyo eyabatshabalalisa nya.mU2 nemiqondiso yakhe. Uzibonele ngokwakho izinto azenzileyo kukumkani wamaJiputa nelizwe lakhe liphela.,S2 Khumbula kaloku ukuba yayingengabo abantwana benu abângcamla amava engqeqesho kaNdikhoyo uThixo wenu, nditsho ubukhulu bakhe, namandla akhe, nobungangamsha bakhe,  2 “Ngoko ke uze umthande uNdikhoyo uThixo wakho, ugcine isigxina sakhe, nemimiselo yakhe, nemigaqo nemiyalelo yakhe, nanini nanini.:o2 Ukuya kwabo eJiputa ooyihlo-mkhulu babengamashumi asixhenxe kuphela. Kodwa ke ngoku uNdikhoyo uThixo wenu unandisile natsho nayinyambalala enjengeenkwenkwezi esibhakabhakeni.”2 Uyimbangi yokudumisa kwenu, unguThixo wenu; ibe ke nizibonele ngawenu amehlo izinto ezinkulu nezimangalisayo anenzela zona.^72 Mhloneleni uNdikhoyo uThixo wenu, nimkhonze, nibambelele kuye, nifunge ngegama lakhe._92 Ngoko ke nani bathandeni abangeneleli, kuba nani nanikhe nangabasemzini kwelaseJiputa.2 Yena uyazikhusela iinkedama ndawonye nabahlolokazi. Nabangeneleli uyabathanda, ababonelele ngokutya nangempahla yokunxiba.#A2 Kaloku uNdikhoyo uThixo wenu nguThixo woothixo, iNkosi yeenkosi; nguThixo oyingangamsha; uyingangalala ehloniphekileyo engakhethi cala, ibe ke akanyobeki.E~2 Ngoko ke mthobeleni ngomxhelo uNdikhoyo, nahlukane neenkani.}2 Kambe ke uNdikhoyo ooyihlo wabathanda, wathi nca kubo, wanyula nina sizukulwana sabo kuzo zonke iintlanga, njengoko kusenjalo unanamhla.|2 Kaloku amazulu, nditsho amazulu awo amazulu, ngakaNdikhoyo uThixo wenu, nehlabathi lelakhe, ngokunjalo nako konke okukulo.^{72 nithobele imiyalelo nemimiselo yakhe, le ndininika yona namhlanje ukuze kulunge kuni.Uz%2 “Phulaphulani ke, maSirayeli, ingaba yintoni afuna niyenze *uNdikhoyo uThixo wenu? Ufuna nimhlonele, ningaphambuki endleleni yakhe. Ufuna nimthande, nimkhonze ngengqondo yenu yonke nangomoya wenu wonke,y12 Wathi ke kum uNdikhoyo: ‘Phakama uye kubakhokela abantu, khon' ukuze bangene balithathe elo lizwe ndibathembise ngalo ooyihlo ngesifungo.’ ”Ex2 “Nangesi ke isihlandlo, kwanjengesiya sokuqala, ndahlala apho entabeni amashumi amane eentsuku nobusuku bazo. Kwakhona ke uNdikhoyo wandiva kuba kwakungeyontando yakhe ukunitshabalalisa.2w_2 Kungenxa yeso sizathu ke indlu kaLevi ingazange inikwe mhlaba ulilifa nje, njengezinye izindlu; ilifa layo yinkonzo kaNdikhoyo ngokwesithembiso sikaNdikhoyo uThixo wenu.Pv2 Ngelo xesha ke uNdikhoyo wabahlulela abaLevi umsebenzi wokulondoloza ityesi yomnqophiso, baququzelele *esibingelelweni sikaNdikoyo, bathamsanqele egameni lakhe. Yimisebenzi leyo basayenzayo unangoku.sua2 Ukuphuma kwawo ke apho aya kugaleleka eGudegoda, aza agqithela eYotebhata, umhlaba owawunemisinga yamanzi.;tq2 “AmaSirayeli ke anduluka apho kuloo maqula amaYakana, ajonga eMosera. UAron wafela apho ke, waza wangcwatywa, yona indawo yakhe yobubingeleli yathathwa ngunyana wakhe uElazare.s}2 ndaza ke ndehla nawo apho entabeni. Ngokomlomo kaNdikhoyo ke ndawafaka kulaa tyesi ndandiyenzile. Aselapho ke unanamhla.lrS2 UNdikhoyo wabhala ke apho kuloo macwecwe kwalaa mazwi wayewabhale kulawa okuqala, imithetho elishumi leya wayenixelele yona ngokuya wayeselangatyeni lomlilo, mhla ngembizo entabeni. UNdikhoyo ke wawabuyisela kum amacwecwe lawo,q52 “Ke kaloku ndayenza ityesi leyo ngomngampunzi, ndaza ndaqingqa namanye amacwecwe amabini amatye afana nalawa okuqala, ndenyuka nawo apho entabeni.vpg2 ukuze apho kuloo macwecwe ndibhale laa nto ndandiyibhale kulawa wawaphulayo, uze ke uwafake apho etyesini.’(o M2 “Ngelo thuba ke *uNdikhoyo wandiyalela wathi: ‘Qingqa amanye amacwecwe amabini amatye, afane nalawa okuqala, uwenzele ityesi ngomthi. Nyuka intaba, uze kum,n32 Andithi na kaloku, Nikhoyo, aba ngabantu abalibango lakho, abantu bakho ncakasana, owabakhulula ngamandla obungangamsha bakho kwelaseJiputa?’ ”bm?2 okanye amaJiputa osuka athi: “UNdikhoyo wayengenako ukubathatha abantu bakhe abase kwelo lizwe wayebathembise ngalo. Kungenxa yokuba ebathiyile ukuze emke nabo aye kubaphosa entlango, khon' ukuze ababulale khona.”l{2 Khawukhumbule izicaka zakho, ooAbraham, uIsake, noYakobi, ungabasi so aba bantu baneenkani, bazizikhohlakali ezigwenxa,Ak}2 Ndadanduluka ndathi: ‘Awu, Ndikhoyo, Nkosi yam! Ndiyakubongoza, musa ukubatshabalalisa abantu abalibango lakho, owabahlangula wabakhulula ngamandla obungangamsha bakho kwelaseJiputa.j-2 Ewe, kuloo mashumi mane eentsuku ndahlala ndizikhahlele phantsi phambi koNdikhoyo, kuba ndandisazi ukuba seletshilo ukuthi uza kunitshabalalisa.?i{2 Okoko ndanaziyo mna nasoloko nivukelana naye uNdikhoyo. h 2 NaseKadeshe-bhaneya wathi akuniyalela ukuba ningene niwuthathe loo mhlaba wayenipha wona namvukela, anakholosa ngaye nimthobele.]g52 “Kaloku naseTabhera, eMasa, naseKibroti-hatava namcaphukisa uNdikhoyo uThixo wenu.nfW2 Lona ke elo sikizi nanizenzele lona – nditsho loo nkunzi yenkomo nanizityhidele yona – ndayithatha ndayiphosa emlilweni. Ndaza ke kamva ndayikroboza ndayicola yangumgubo, ndaza ndawugalela kumlanjana owawuphuma apho entabeni.e 2 UNdikhoyo wayecatshukiswe kakhulu nanguAron, yaye ke naye wayeseza kumtshabalalisa, koko ke naye ndamthandazela kwangelo thuba.'dI2 Ndandisoyika gqitha, kuba uNdikhoyo wayekhathazekile, ecaphuka kangangokuba waphantse wanitshabalalisa. Kambe ke nangeso isihlandlo uNdikhoyo wandiphulaphula.Wc)2 “Kwakhona ke ndazikhahlela phantsi phambi koNdikhoyo amashumi amane eentsuku nobusuku bazo, ndingatyi ndingaseli. Le nto ke ndayenza kuba nina nanimonile kakhulu namcaphukisa ngobubi enabenzayo uNdikhoyo.gbI2 Ngoko ke ndawathatha loo macwecwe, ndawaphosa phantsi apho phambi kwenu, ophuka aba ziingceba.Ja2 Ndathi ndakukhangela ndabona ukuba nimvukele uNdikhoyo uThixo wenu; nonile nazityhidela umfanekiso wenkunzi yenkomo; ewe, ngokukhawuleza nje seniphumile endleleni enaniyalelwe yona nguNdikhoyo.`52 “Ngoko ke ndehla apho entabeni, ndiphethe loo macwecwe mabini amatye apho wawubhalwe khona umnqophiso. Ke kaloku intaba leyo yayidangazela umlilo._'2 Ngoko ke ndiyeke ndibatshabalalise nya, ndilicime igama labo ehlabathini. Ke wena ndiya kukwenza ube sisizwe esikhulu nesomeleleyo kunabo.’I^ 2 “UNdikhoyo wathi: ‘Ndiyabazi aba bantu ukuba neenkani kwabo.[]12 “Ke kaloku uNdikhoyo wathi: ‘Khawuleza uhle, kuba abantu bakho owabakhokela uphuma nabo eJiputa bonile. Ngokukhawuleza nje sebephumile endleleni endabayalela yona; ngoku bazenzele umfanekiso otyhidiweyo.’\2 Ewe, emveni kwezo ntsuku zimashumi mane nobusuku bazo, uNdikhoyo wandinika amacwecwe amabini amatye apho wayewubhale khona umnqophiso.8[k2 UNdikhoyo ke wandinika amacwecwe amabini amatye apho wayeyibhale khona ngesakhe isandla yonke into awayithethayo apho entabeni ngokuya wayeselangatyeni lomlilo, mhla ngembizo.EZ2 Ndenyuka entabeni, ndisiya kuphuthuma amacwecwe amatye apho wawubhalwe khona umnqophiso awenze nani uNdikhoyo. Ndahlala apho ke amashumi amane eentsuku nobusuku bazo, ndingatyi ndingaseli.UY%2 Nakwintaba iHorebhe namcaphukisa, wada waphantse wanitshabalalisa uNdikhoyo.&XG2 “Nokhumbula kaloku ukuba nina namcaphukisa uNdikhoyo uThixo wenu entlango. Ukusukela kwimini enemka ngayo eJiputa nada naza kufika apha, namvukela okokoko..WW2 Ngenene mayicace mhlophe into yokuba uNdikhoyo uThixo wenu eninika eli lizwe lihle kangaka nje akukho ngenxa yobulungisa benu, kuba kambe nina nisisizwe esineenkani.aV=2 Isizathu asikuba nina nilungile, nigqibelele, le nto uNdikhoyo anivumeleyo nawuthatha umhlaba yazo, nangenxa yokuba ezimisele ukusigcina isithembiso awayesenze nooyihlo-mkhulu ooAbraham, uIsake, noYakobi, ngokufunga.6Ug2 “Xa uNdikhoyo uThixo wenu selenigxothele ezi zizwe, ze ningacingi ukuba nifanelekile. Hayi, akunjalo, nto nje uNdikhoyo ezigxotha nje ezi zizwe kungenxa yenkohlakalo yazo.cTA2 Kambe ke nina niza kuzibonela ngokwenu, kuba *uNdikhoyo uThixo wenu uza kunandulela engumlilo odangazelayo. Ezo zizwe úya kuzoyisa azithobe, nize nina nizigxothe nizitshabalalise ngokukhawuleza ngokwesithembiso sakhe.|Ss2 Nabantu bakhona bade, bomelele, bayinzala ka-Anaki, ibe ke niyazi ukuba kuthiwa akukho mntu unokumelana nama-Anaki.AR 2 “Niyabona ke, maSirayeli, seniza kuwela iJordan, ningene kwilizwe elimiwe zezinye izizwe ezikhulu nezomeleleyo kunani. Izixeko zazo zikhulu, futhi zibiyelwe ngeendonga ezirhec' izulu.Q%2Ke kaloku, ukuba animthobelanga uNdikhoyo, uya kunitshabalalisa, kwanjengokuba eza kuzitshabalalisa ezo zizwe ukungena kwenu kwelo lizwe.”2P_2“Mhlenikwezeni namlibala uNdikhoyo uThixo wenu, nalandela thixo bambi, nabahlonela nabakhonza, inene namhlanje mna ndiyalingqinela elithi niya kutshabalala niphele tu!'OI2Ngokutsho noba nilibele ukuba nguNdikhoyo uThixo wenu onithe jize ngobutyebi. Le nto ke uyenza kuba ezinzisa umnqophiso awawenzayo nooyihlo-mkhulu ngesifungo.YN-2Nisenokuthetha nithi: ‘Obu butyebi sibufumene ngamandla nangobuchule bethu.’RM2Kaloku apho entlango wanondla *ngemana, ukutya okwakungaziwa, kungazange kutyiwe nangooyihlo-mkhulu. Wanithoba ngokunilinga ngezo meko zinjalo, khon' ukuze ekugqibeleni anithamsanqele ngezinto ezintle!RL2Kaloku yena wanikhokela kweso sithabazi sentlango eyoyikekayo, apho kwakukho iinyoka ezinobuhlungu ndawonye noonomadudwane. Apho kanye kuloo nkangala ingenamanzi wanivelisela amanzi eliweni lenyengane.fKG2ze ningakhukhumali, nimlibale uNdikhoyo uThixo wenu owanihlangula ebukhobokeni kwelaseJiputa.VJ'2 nemfuyo yenu isanda ngokunjalo nesiliva negolide nako konke eninako kuvumile,aI=2 Xa senixhamla intlala-kahle, ninayo yonke into eniyifunayo, senizakhele izindlu ezintle,#HA2 “Niyabona ke ze ningamlibali *uNdikhoyo uThixo wenu ngokuthi ningayithobeli le miyalelo, nale migaqo, ngokunjalo nale mimiselo ndininika yona namhlanje.G2 Kwelo lizwe niya kutya nihluthe, nibulele nidomboze kuNdikhoyo uThixo wenu ngenxa yelo lizwe lihle kunene aniphe lona.”F 2 Elo ke lilizwe lentlutha; soze niswele nto khona. Ilitye lakhona liyintsimbi, ukanti kwiinduli zalo ningavula imigodi yekopolo.`E;2Lilizwe lengqolowa, irhasi, iidiliya, amakhiwane, iirharnati, amafutha omnquma, nobusi.DD2Kaloku ngoku uNdikhoyo uThixo wenu uningenisa kwilizwe elihle kunene, ilizwe lemifula ebaleka amanzi, ilizwe elinemithombo, ilizwe eligqabhuka imisinga yamanzi ezintlanjeni nasezindulini.eCE2Ngoko ke yithobeleni imiyalelo kaNdikhoyo uThixo wenu, nihambe ngeendlela zakhe, nimhlonele.rB_2“Qondani kaloku nizikise ukuba uNdikhoyo uThixo wenu uyaniqeqesha njengomzali eqeqesha abantwana bakhe.pA[2Kula mashumi mane eminyaka impahla yakho yokunxiba zange iguge, kananjalo neenyawo zakho zange zidumbe. @ 2Wanithoba eniyekela ngendlela, waza kananjalo wanipha *imana, kutya oko naningakwazi, nina ngokunjalo nooyihlo-mkhulu. Le nto ke wayenza kuba efuna niqonde nazi ukuba ubomi bomntu abuxhomekanga kutyeni kuphela, koko buxhomekeke kuwo onke amazwi kaNdikhoyo.x?k2Ngamana aningeyilibali indlela anikhokele ngayo uNdikhoyo uThixo wenu kolu hambo lude kangaka ukucanda intlango, kula mashumi mane eminyaka, enifundisa intobeko, enilinga khon' ukuze aqonde ukuba niza kuyithobela kusini na imiyalelo yakhe!7> k2“Niyabona ke, le miyalelo ndininike yona namhlanje ze niyithobele kangangoko, khon' ukuze niphile nande, ningene kwelo lizwe wabathembisa ngalo ngesifungo uNdikhoyo ooyihlo._=92Le mifanekiso ze ningayingenisi emizini yenu, hleze nithi ngokwenjenjalo nizithathele ishwangusha kwanjengokuba nayo iqalekisiwe. Kufuneka niyithiye niyenyanye imifanekiso, kuba kaloku imelwe kukutshatyalaliswa.”W<)2Imifanekiso eqingqiweyo *yezithixo zabo ze niyitshise. Igolide nesiliva eyenziwe ngayo loo mifanekiso ze ningayibaweli niyithathe, hleze nizenzele umgibe ngayo; kaloku yona ilisikizi kuNdikhoyo uThixo wenu.G; 2Izikumkani zazo uya kuzinikela ezandleni zenu; ke nina niya kuzitshabalalisa zingabi sakhunjulwa. Akukho mntu uya kuba nako ukumelana nani, naye ke niya kutshabalalisa nivuthulule konke nje.w:i2UNdikhoyo uya kuzinikela ezandleni zenu iintshaba zenu, azenze zibe namanwele, zidideke, zitshabalale ziphele.O92Ekungeneni kwenu uNdikhoyo uThixo wenu uya kuzigxotha ngokuzigxotha ezi zizwe. Aniyi kusuka nizitshabalalise ngaxesha-nye, kuba ngaloo ndlela angasuka ande amarhamncwa, ke nina nibe semngciphekweni.82Ngoko ke sanukunkwantya ngenxa yaba bantu, kuba uNdikhoyo uThixo wenu unani, abe ke yena unguThixo omkhulu orhwaqelisayo.72Ewe, abo baseleyo kuzo uNdikhoyo uThixo wenu uya kubathumela ngoonomeva, abagubhulule apho bazimeleyo khona, batshabalale.b6?2nditsho ezo zibetho zirhwaqelisayo nazibonayo ngawenu amehlo: loo miqondiso, naloo mimangaliso, ngokunjalo nobungangamsha namandla awanikhulula ngawo uNdikhoyo uThixo wenu. Uya kwenjenjalo ke nakwezi zizwe nizoyikayo.~5w2Kambe ze ningaxhalabi, koko khumbulani into awayenzayo uNdikhoyo uThixo wenu kukumkani waseJiputa nakwiJiputa iphela,Y4-2“Nisenokuthi ekucingeni kwenu: ‘Ezi zizwe zikhulu kunathi; soze sizoyise.’:3o2Ze nizitshabalalise zonke izizwe azinikele kuni uNdikhoyo uThixo wenu, ningazenzeli nceba konke-konke. Ze ningazikhonzi izithixo zazo, kuba ngokwenjenjalo noba nizenzela umgibe.&2G2UNdikhoyo uya kunikhusela kuzo zonke izifo; soze aniyekele ngezifo ezifana nezo zoyikekayo zaseJiputa, kambe ke zona iintshaba zenu uya kuzibetha ngezi zifo. 12Ehlabathini liphela akuyi kubakho sizwe sithamsanqeleke njengani. Phakathi kwenu soze abekho umntu ngokunjalo nemfuyo engazaliyo.02 Uthando lwakhe uya kulubonakalisa kuni, anithamsanqele kangangokuba niqhame nande. Intsikelelo yakhe yofikelela kuni, nizale abantwana, nasemasimini enu nivune ukudla okwaneleyo: okuziinkozo, iwayini, neoyile. Kanti ke neenkomo zenu uya kuzandisa, nditsho nempahla yenu emfutshane ngokunjalo. Yonke ke le nto uya kunenzele kwelo lizwe wanithembisa ngalo kooyihlo-mkhulu ngesifungo.N/2 “Ukuba nithe nayiphulaphula nayithobela le migaqo, *uNdikhoyo uThixo wenu uya kuthi rhoqo ukuwugcina umnqophiso wakhe nani, zithi ke nezibele zakhe ziphuphumele kuni ngokwesifungo sakhe kooyihlo..2 Ngoko ke wuthobeleni ngenyameko lo myalelo nale mimiselo ngokunjalo nale migaqo ndininike yona namhlanje ukuba niyenze.”r-_2 Kambe uya kuziphindezela ngqo kwabo bamthiyileyo, abatshabalalise; ewe, akayi kulibazisa ukuziphindezela. ,2 Khumbulani kaloku ukuba uNdikhoyo uThixo wenu lo nguThixo ekukuphela kwakhe, kungekho wumbi ngaphaya; futhi ke uthembekile. Uyawugcina umnqophiso wakhe, futhi izibele zakhe ziphuphumela kwâbo bamthandayo beyigcina imiyalelo yakhe kuse kumawaka ezizukulwana.Z+/2UNdikhoyo uninyule kuba enithanda, efuna ukusigcina isifungo awasenzela ooyihlo-mkhulu. Kwakungenxa yeso sizathu ukuze anihlangule ngamandla akhe amakhulu, anikhulule ebukhobokeni phantsi kokumkani waseJiputa.*-2“Ke kaloku uNdikhoyo akathanga nca nani waninyula kuba nibaninzi kunezinye izizwe; hayi, kaloku nanisesona sizwe sincinci ehlabathini liphela.B)2Le nto ke noyenza kuba kaloku nina niyimilowo kaNdikhoyo uThixo wenu. Kaloku kuzo zonke izizwe zehlabathi uNdikhoyo uThixo wenu uninyulele ukuze nibe ngabantu abalibango lakhe elilodwa.e(E2Ngoko ke ze nenjenje kuzo: wadilizeni amaqonga azo, iintsika zazo zamatye niziqhekeze zibe ziingceba, ke yona imifanekiso yesithixokazi sazo uAshera ze niyinqunqe, ukanti imifanekiso yazo eqingqiweyo noyitshisa ngomlilo.<'s2kuba ningáthi niyenzile loo nto zibawexule bamlahle uNdikhoyo abantwana benu, banqule thixo bambi. Ingáthi ikhe yenzeka loo nto uNdikhoyo acaphuke anitshabalalise ngoko nangoko.!&?2Ningaze nendiselane nazo,8%k2Ke akuba uNdikhoyo uThixo wenu ezinikele kuni ezi zizwe nazoyisa, kufuneka nizitshabalalise ziphele nya. Ningaze nenze mvumelwano kunye nazo, futhi ze ningabi nanceba tu kuzo.$ 2“*UNdikhoyo uThixo wenu uza kuningenisa kwelo lizwe niya kuma kulo. Uza kugxotha izizwe ezininzi kulo; ewe, yoba sisixhenxe sonke sezizwe ezikhulu nezinamandla kunani. Nazi ke: amaHeti, amaGirgashi, ama-Amori, amaKanana, amaPerezi, amaHivi, namaJebhusi.]#52Xa sithe sayithobela yonke imiyalelo, siya kumkholisa uNdikhoyo uThixo wethu.’ ”2"_2Ngokwenjenjalo ke uNdikhoyo uThixo wethu wasiyalela ukuba siyithobele le mimiselo simhlonele, size ke silungelwe bonke ubomi bethu, siphile njengokuba kunjalo namhlanje.r!_2Wasikhulula kwelaseJiputa, ukuze asibeke apha kweli lizwe awayebathembise ngalo oobawo-mkhulu ngesifungo. 2Ewe, sayibona ngamehlo imiqondiso nemimangaliso erhwaqelisayo awayenzayo uNdikhoyo kumaJiputa, ngokunjalo nakukumkani nendlu yakhe.oY2‘Kaloku sasingamakhoboka ekumkani yaseJiputa, waza ke uNdikhoyo wasikhulula ngamandla akhe amakhulu.C2“Kaloku kumaxesha ezayo unyana wakho uya kukubuza athi: ‘Kwakutheni ukuze uNdikhoyo uThixo wethu akunike ezi zicwangciso nale mimiselo, nale migaqo nje?’ Ke wena uze umxelele uthi:?{2Noba nako ukuzigxotha iintshaba zenu ngokwelizwi lakhe.M2Kuphela ze nenze ezo zinto athi uNdikhoyo zintle zilungile, khon' ukuze nilungelwe. Xa nisenjenjalo ke noba nako ukulizuza elo lizwe lihle kunene lathenjiswa nguNdikhoyo kookhokho benu ngesifungo.r_2Iziyalo nezicwangciso ngokunjalo nemimiselo eniyinikwe nguNdikhoyo uThixo wenu ze niyithobele ngenyameko.I 2“UNdikhoyo uThixo wenu ze ningamlingi njengoko nênzayo eMasa.-2hleze umsindo kaNdikhoyo uvuthe, anitshabalalise ningabikho kulo mhlaba. Kaloku uNdikhoyo uThixo wakho ohlala phakathi kwenu nguThixo onekhwele.K2Ungaze ulandele *thixo wumbi, nditsho nowezo zizwe zikuphahlileyo,jO2 “Uze umhlonele uNdikhoyo uThixo wakho, ukhonze yena yedwa, izifungo zakho uzenze ngegama lakhe.S!2 uze ulumke hleze umlibale uNdikhoyo owakukhulula ulikhoboka kwelaseJiputa.+Q2 Izindlu zakhona ziphuphuma ubuyoko-yoko ongabulalekanga ngabo. Uya kufumana amaqula aselembiwe, ngokunjalo nezidiliya nezinquma esezityaliwe. Xa sowusitya uhlutha5e2 “Ngokwesifungo sakhe kookhokho benu, uAbraham, uIsake, noYakobi, *uNdikhoyo uThixo wenu uya kuninika ilizwe elizixeko zihle zikhulu, nangona phofu ungazakhanga ngokwakho.E2 Uze uyikrole emigubasini, ngokunjalo nasemasangweni akho.”p[2Uze uyiqhinele ibe ngumqondiso esandleni sakho, ngokunjalo nasebunzi, khon' ukuze ihlale isisikhumbuzo.2Uze uyibethelele ekufundiseni abantwana bakho, uthethe ngayo xa usekhaya, kanti noba useluhambeni, naxa ulalayo, ngokunjalo naxa uvukayo.K2Le miyalelo ndikunika yona namhlanje mayilawule bonke ubomi bakho.{2Ngoko ke mthande uNdikhoyo uThixo wakho ngomxhelo wakho wonke, nangomoya wakho wonke, ngokunjalo nangamandla akho onke.N2“Hoyina, Sirayeli! UNdikhoyo nguThixo wethu, uNdikhoyo yedwa qwaba!a =2Hoyina, maSirayeli! Yiphulaphuleni niyithobele le miyalelo! Xa niyenzile ke loo nto nolungelwa nande kakhulu kwelo lizwe lendyebo eliphuphuma ubisi nobusi, elo nilinikwa ngokwesithembiso sikaNdikhoyo uThixo wooyihlo.N 2Ngalo lonke ithuba lobomi bakho, wena nezizukulwana zakho, kufuneka nimhlonele uNdikhoyo uThixo wakho, uyithobele imithetho nemiyalelo yakhe endikunike yona, khon' ukuze ube nokuxhamla ubomi obude.'  K2“Nanku ke umyalelo, imigaqo, nemimiselo endithunywe *nguNdikhoyo uThixo wenu ukuba ndinifundise yona. Ngoko ke ze niyithobele nakufika kwelo lizwe niya kulo. 12!Ewe, hambani ngokwemimiselo yonke kaNdikhoyo uThixo wenu, khon' ukuze nizinze kwelo lizwe ningena kulo, nixhamle intlala-kahle nide nikhokhobe.” 12 “MaSirayeli, noba sekutheni yenzani yonke into aniyaleleyo uNdikhoyo uThixo wenu. Yithobeleni yonke imithetho yakhe ningayityesheli nakancinane.8k2Kambe ke, wena Mosis, sala apha kunye nam, ukuze ndikunike imiyalelo, nemimiselo, nemigaqo, uze uwafundise ke amaSirayeli, khon' ukuze ayithobele kwelo lizwe ndiwapha lona.’.Y2Yiya utsho kubo babuyele emizini yabo.*O2Akwaba bebeya kusoloko benezimvo ezinje! Akwaba bebeya kuhlala bendihlonipha bayithobele imiyalelo yam, khon' ukuze balungelwe bona nezizukulwana zabo naphakade.y2“Ke kaloku uNdikhoyo wathi akukuva ukuthetha kwenu, wathi kum: ‘Ndiyivile into ethethwa ngaba bantu; ndiyayamkela.!=2Hayi, Mosis, makuye wena, ukuphulaphule konke akuthethayo uNdikhoyo uThixo wethu; uze ke ubuye uze kusixelela. Ke thina siya kuphulaphula simthobele.’vg2Ngaba kukho mntu ukhe waphila akuba eve uThixo ophilayo ethetha njengoko thina simvileyo elangatyeni lomlilo?E2Kodwa ke, ngani ukuba sizibeke emngciphekweni wokufa? Hayi bo! Laa ntleke-ntleke yomlilo iya kusitshabalalisa. Singafa ukuba uthe waqhubela phambili uNdikhoyo uThixo wethu ukuthetha nathi.T#2nathi: ‘*UNdikhoyo uThixo wethu usibonisile isihomo nobungangamsha bakhe; kaloku simve ethetha eselangatyeni lomlilo! Namhlanje siyaqonda ukuba kuyenzeka ukuba umntu aphile nangona uThixo athethe naye.92“Kaloku xa intaba yayingumlilo nje yonke, nathi nakuliva ilizwi esithokothokweni sobumnyama, amadoda amakhulu kunye neentloko zezindlu zenu eza kum,"?2“Nantso ke imithetho awayibhengezayo kuni uNdikhoyo xa ninonke ngokuya nanihlangene entabeni. Ewe, akukho yimbi imithetho awayivakalisayo ngokuya wayethetha ngelizwi elikhulu eselangatyeni lomlilo kwintshinyela yomsi. Ke yona wayibhala kumacwecwe amabini amatye, wayinika mna.”*~O2“ ‘Musa ukunqwenela umfazi wenye indoda; ngokunjalo nomzi wayo, nentsimi yayo, nesicaka sayo, nenkomo yayo, nedonki yayo, nayo nantoni na eyeyomnye umntu.’4}e2“ ‘Musa ukungqina ubuxoki ngomnye umntu.|32“ ‘Musa ukûba.{;2“ ‘Musa ukukrexeza.*zQ2“ ‘Musa ukuba sisibulala-mntu.Jy2“ ‘Mhlonele uyihlo ndawonye nonyoko njengoko mna Ndikhoyo onguThixo wakho ndikuyalelayo, khon' ukuze ube nokuzinza uxhamle intlala-kahle kwelo lizwe ndikunika lona mna Ndikhoyo Thixo wakho.Fx2Kaloku khumbula ukuba nawe ubulikhoboka kwelaseJiputa, ndaza ke mna Ndikhoyo Thixo wakho ndakukhulula ngamandla obungangamsha bam. Yiyo ke le nto ndikuyalela ukuba uwubeke uMhla wokuPhumla.w 2Ke wona umhla wesixhenxe lusuku lwam olulodwa lokuphumla. Ngoko ke makungabikho mntu usebenzayo ngalo mhla; nditsho nawe, umntwana wakho, nesicaka sakho, nemfuyo yakho, ngokunjalo nomngeneleli ohlala phakathi kwenu. Nesicaka sakho masiphumle kwanjengawe.Cv2 Sebenza imihla emithandathu, uwenze wonke umsebenzi wakho.pu[2 “ ‘*UMhla wokuPhumla wugcine ulusuku olulodwa lwam njengoko mna Ndikhoyo Thixo wakho ndikuyalelayo.{tq2 “ ‘Ungaze ulikhankanye ngelize igama lam; mna Ndikhoyo Thixo wakho andiyi kumxolela ofumana alibize igama lam.`s;2 Kodwa ke ndiphuphuma izibele kumawaka-waka abo bandithandayo beyithobela imiyalelo yam.crA2 Ungaze ukhahlele unqule umfanekiso oqingqiweyo; kuba mna Ndikhoyo Thixo wakho ndinguThixo onekhwele. Ndiyabohlwaya abandithiyileyo; ewe, ndohlwaya ooyise ndide ndiye kuqhina kwesesithathu nakwesesine isizukulwana sabo. c~}};|>{{;z|yy.wvv~v uutt>H=]<<.;g:e99088X77]7 6u55B44133g211100 /..5-c-X,+***)K((C''/&%%%$$#""3!!g! 9tN=gdn<>F \   ?xzAswX =w2“Ukuba kuthe kanti akukho bungqina babuntombi kuye,kQ2Kwangokunjalo indoda leyo iya kuhlawuliswa ikhulu leesiliva, lize linikwe uyise wentombi leyo, kuba le ndoda ihlaze intombi yamaSirayeli. Ngaphezu koko ke, lo mfazi uya kuhlala engumkayo; soze abe nelungelo lokumala nanini na.]52Kwesi sithuba ke amadoda amakhulu edolophu leyo aya kuyithatha indoda leyo ayikatse.%E2Uyayityhola ngokuthi: “Kuthe kanti ibingeyontombi.” Kambe ke, nabu ubungqina obudiza ubuntombi bomntwan' am; khangelani, niyayibona le ngubo; injani?’sa2Wothetha enjenje ke uyise: ‘Lo mfo wathatha le ntombi yam ukuba ibe ngumkakhe; kodwa ngoku udikiwe yiyo. 2“Kumbandela onje ke abazali bomfazi baya kuthatha ubungqina bobuntombi, baye nabo enkundleni kumadoda amakhulu edolophu leyo.mU2imnyelise ngokuthi: ‘Ndamzeka, ndaza ndathi ndakusondela kuye ndabhaqa into yokuba akayontombi.’J2 “Kungenzeka ukuba indoda izeke, ize kamva idikwe ngumfazi lowo,=w2 “Impahla yakho yenzele amanquma kumasondo omane.”>y2 Ungaze unxibe impahla engumxube, uboya kunye nomchako.6i2 Ungaze ubophe inkomo kunye nedonki xa ulimayo.iM2 “Entsimini olime kuyo idiliya sukulima nesinye isityalo, hleze ungafumani sivuno kuzo zombini.2“Xa usakha indlu yenzele ungqameko apha emaphethelweni ephahla, khon' ukuze ungabi natyala lakubulala xa umntu ewe khona waza wafa.nW2Amathole wona ungawathatha, kodwa ke yena unina myeke, khon' ukuze uxhamle ubomi obude obunenkqubela./2“Ukuba ubonisele intaka emthini okanye phantsi, waza wafumanisa ukuba imazi leyo iyafukama okanye inamathole, sukuyibamba uyithathe imazi leyo.4c2“Abafazi mabanganxibi iimpahla zamadoda, ngokunjalo namadoda makangazinxibi iimpahla zabafazi, kuba abantu abenza imikhuba elolo hlobo banezothe kuNdikhoyo uThixo wakho.b?2“Ukuba idonki okanye inkomo yomwenu ibuthisile, sukugqitha nje; mncedise niyiphakamise.t c2Yenza kwaloo nto nokuba yidonki okanye yimpahla yokunxiba oyicholeyo, nayo nantoni na yomwenu elahlekileyo. 2Kodwa ke ukuba umniniyo uhlala kude okanye akuyazi ukuba yekabani na, yithathe uyigcine kwakho. Akufika ke umniniyo eyifuna mnike.h  M2“Ukuba ubhaqa inkomo okanye igusha yomwenu ilahleka, sukuyijonga nje, koko yinqande uyigoduse.f G2makungade kuse isaxhonyiwe. Mayithulwe ingcwatywe kwangaloo mini; kaloku umntu oxhonywe emthini uqalekisiwe nguThixo. Ngoko ke mawungcwatywe umzimba, khon' ukuze *ungagqwaliseki umhlaba owuphiwe *nguNdikhoyo uThixo wakho.Z /2“Xa indoda ithe inetyala yagwetyelwa ukufa, yaza ke yabulawa yaxhonywa emthini,+Q2Amadoda edolophu leyo makamxulube ngamatye ade afe, khon' ukuze buncothulwe ububi phakathi kwenu. Aya kuthi ke amaSirayeli akuyiva le nto ihlileyo atsho oyike.”zo2Baya kuthetha benjenje: ‘Lo nyana wethu unenkani, uyinjubaqa; akasiphulaphuli. Ulidla-kudla, futhi ulinxila.’Y-2kufuneka abazali abo bamthathe bamse enkundleni kumadoda amakhulu edolophu leyo._92“Xa indoda inonyana onenkani, oyinjubaqa, ongevayo naxa selelulekwa ngabazali bakhe,(K2Unyana wamazibulo makanikwe ilifa eliphindwe kabini, nokuba akazalwa ngumfazi oyintandane. Kaloku nguye oluphawu lwamandla kayise. Ilungelo lenkulu lelakhe.” ;2ngoku ke xa le ndoda ifuna ukubabela ilifa layo, mayingabi nagobe ngokubhekiselele kulo nyana womfazi oyintandane, imnike inxaxheba yonyana wamazibulo.$C2“Ukuba indoda inabafazi ababini, omnye imthanda kunomnye, baza ke bobabini bazala oonyana, kwaza kwathi kanti lo ulizibulo akanguye owomfazi oyintandane,/2Kamva ke, xa ungasayifuni, yikhulule ihambe iye apho ithande khona. Kaloku uyenze umkakho; ngoko ke akunalungelo lakuyithengisa ibe likhoboka.”1]2 ikhulule izambatho efike nazo. Emva koko ke mayihlale apho, izilele ikhaya layo ngokunjalo nabazali bayo isithuba esingangenyanga, wandule ke ukuyithatha ibe ngumkakho.E2 uyise emzini wakho, ifike igugule intloko, inqumle iinzipho,`~;2 kungenzeka apho kwâbo bantu wena ubone inzwakazi, uze unqwenele ukuyithatha. Yithathe,O}2 “Xa uNdikhoyo ekunike uloyiso emfazweni, waza wanabantu obathimbayo,_|92 Xa wenze ngokwalo mmiselo kaNdikhoyo ke, uya kuba uzihlambile kwityala lobugebenga.”{/2Awu, Ndikhoyo, nceda, waxolele amaSirayeli owawahlangula eJiputa. Lala ngenxeba usixolele, ungalibeki phezu kwethu eli tyala legazi elimsulwa.’]z52athi: ‘Akagetyengwanga sithi lo mntu, futhi asimazi nomntu oyenzileyo le ntlekele.}yu2Onke ke amadoda amakhulu aloo dolophu ikufuphi kufuneka ahlambe izandla phezu kwelo thokazi laphulwe ilungu lentamo,rx_2Ababingeleli bakwaLevi kofuneka babekho nabo apho, kuba ngabo abanyulwe nguNdikhoyo uThixo wenu ukuba baqwalasele imicimbi yonqulo, baze bathamsanqele egameni likaNdikhoyo, bade baphicothe bagwebe kwimibandela yeembambano nobugwinta.ywm2Aya kulithatha ke, aye nalo ngasentlanjeni engatshiyo, apho kungazange kwalinywa, afike alaphule ilungu lentamo.v2Ke wona amadoda amakhulu aloo dolophu iyeyona ikufuphi kuloo mntu kofuneka akhethe ithokazi lenkomo elingazange lisebenze.u+2kufuneka amadoda amakhulu nabagwebi baye kuloo ndawo afele kuyo, bafike balinganise umgama ukusuka kuloo ndawo ukuya kwiidolophu ezikufutshane.(t M2“Xa sewukwelo lizwe uza kuliphiwa *nguNdikhoyo uThixo wakho, waza wafumana umntu enzakaliswe wafa engaphandle komzi, ube wena ungazi ukuba ubulewe ngubani na,fsG2Ke yona eminye imithi ungayigawula uyisebenzise ekwaphulen' iimpondo eso sixeko ulwa naso.”jrO2“Xa uhlasela isixeko, sukuyigawula imithi yaso yeziqhamo, noba ungade usingqinge ixesha elide kangakanani na. Ungazitya iziqhamo ezo, kodwa ke ungayitshabalalisi yona imithi. Kungani uhlasele imithi ingelotshaba lwakho nje!q72Batshabalaliseni khon' ukuze banganiwexuleli ekumoneni uNdikhoyo uThixo wenu, banifundise ezaa ndlela zabo zimasikizi bazinqula ngazo *izithixo zabo.p2Vuthulula utshabalalise wonke umntu: amaHiti, ama-Amori, amaKanana, amaPerezi, amaHivi, namaJebhusi, ngokomlomo kaNdikhoyo uThixo wakho.ro_2“Kodwa ke xa uhlasela isixeko esikwakwelo lizwe uliphiwa nguNdikhoyo uThixo wakho, uzubulale konke nje.hnK2Uya kwenjenjalo ke xa usilwa nezixeko ezikude, nditsho ezingezizo ezeentlanga eziningqongileyo.Am}2Kambe ke ungabathimba abafazi, nabantwana, nemfuyo, nako konke okulapho kweso sixeko. Ungayisebenzisa yonke into elixhoba oyithimbe kolo tshaba lwakho; uNdikhoyo uThixo wakho ukuphile.ilM2 Akuba ekuvulele ke uNdikhoyo uThixo wakho ukuba uhlasele, tshabalalisa yonke into eyindoda apho.mkU2 Kambe ke xa abemi abo bengafuni kunikezela, bekhetha ukulwa, umkhosi wakho mawusingqinge eso sixeko.]j52 Xa bathe bavula amasango bezinikezela, bonke baya kuba zizicaka zakho bakusebenzele.Si!2 “Xa uya kuhlasela isixeko, abemi baso qala ubaphe ithuba lokuzinikezela.jhO2 Ziya kuthi ke zakukhov' ukwenjenjalo iinduna ezo, ibutho ngalinye limiselwe izinxiba-mxhaka zalo.g/2“Kwakhona iinduna ziya kubuzisa zithi: ‘Ngaba kukho indoda enentliziyo kanina na apha? Xa kunjalo ke mayibuy' umva, hleze isulele namanye.’6fg2Ngaba kukho indoda elobolayo na apha phakathi kwenu? Xa ikho mayibuye umva; hleze ithi xa kwenzekile ayabuya emfazweni, lowo owayeza kuba ngumkayo atshatwe yindoda yimbi.’De2Ngaba kukho indoda esandula ukutyala isidiliya, kodwa ingekavuni kuso? Xa kunjalo ke leyo mayibuy' umva; kungenjalo, xa ithe ayabuya emfazweni, loo wayini yayo iya kuxhanyulwa mntu wumbi.d}2“Ke zona iinduna ziya kubhekisa emkhosini zithi: ‘Ngaba kukho ndoda na apha kuni esandula ukwakha indlu, kodwa ingekayivuli? Xa kunjalo ke lowo makabuy' umva agoduke. Kungenjalo, xa athe akabuya emfazweni, loo ndlu yakhe iya kuvulwa mntu wumbi.^c72Kaloku uNdikhoyo uThixo wenu uya kuba nani; nguye oza kunilwela anithwes' uloyiso.’xbk2‘Hoyina, maSirayeli! Namhla ilizwe lifile! Kambe ke sanukuba nantaka, ningabi nadyudyu! Musan' ukuphaphazela!Na2Phambi kokuba uhlasele makuze umbingeleli, afike athi apho emkhosini:F` 2“Xa uthe waphuma usiya kulwa notshaba, waza wabona ukuba lona luneenqwelo namahashe, nomkhosi walo ungaphezulu kowakho, sukoyika. *UNdikhoyo uThixo wakho owakukhupha eJiputa uya kuba nawe. _2Ewe, uzungabi natarhu mpela; isohlwayo sibe bubomi ngobomi, iliso ngeliso, izinyo ngezinyo, isandla ngesandla, nonyawo ngonyawo.”^{2Baya kuthi ke abanye abantu bakuyiva le nto yenzekileyo batsho boyike, kungabi sabakho mntu uphinda ayenze into enjalo.]+2bohlwaye ummangali lowo ngesohlwayo ebelindele ukuba siya kunikwa ummangalelwa lowo. Ngale ndlela ke wobutshayela ububi buphele phakathi kwenu.m\U2Abagwebi mabenze uphando olunzulu, baze bathi xa befumanisa ukuba ummangali lo umdyoba nje uwabo lo,[}2bobabini mabasiwe phambi *koNdikhoyo endaweni yonqulo, ityala elo liphicothwe ngababingeleli nabagwebi abasesikhundleni.AZ2Ukuba umntu okhohlakeleyo uzama ukudyobha omnye ngetyala, Y;2“Ingqina elinye alanele xa umntu ebekwa ityala, nokuba wone kanjani na. Ubutyala bommangalelwa kufuneka bumelwe ngamangqina amabini okanye amathathu.!X=2“Ungaze uwuhlehlise umlimandlela wentsimi yommelwane wakho. Kaloku wona wamiswa ngamanyange mandulo kwelo lizwe uliphiwe *nguNdikhoyo uThixo wakho.”W}2 Umntu onjalo sukuba natarhu mpela kuye. Ubugebenga mabutshayelwe buphele tu kwaSirayeli, khon' ukuze nihlale ngoxolo.” V2 amadoda amakhulu aloo dolophu yakhe makamlande, amnikezele kwisizalwane sikamfi esingumphindezeli, size sisibulale isigebenga eso.yUm2 “Kambe ke xa umntu elalele umwabo amthiyileyo wamgebenga engacingele nto, waza wabalekela kwenye yezi dolophu,T 2 Ezi dolophu ziyimfuneko, khon' ukuze abantu abamsulwa bangabi loxhoba lokubulawa kwelo lizwe uliphiwa nguNdikhoyo uThixo wakho.DS2 kofuneka uphinde ukhethe nezinye iidolophu zibe ntathu. Uzukwenze ke konke endikuyaleleyo namhlanje, ubonakalise ukumthanda uNdikhoyo uThixo wakho, uhlale uziphatha ngokweemfundiso zakhe.R2“Xa uNdikhoyo uThixo wakho ethe walandisa elo lizwe lakho, wakongezela wonke umhlaba awuthembise ookhokho bakho efunga,WQ)2Kungenxa yeso sizathu ke le nto ndikuyalela ukuba umise iidolophu zibe ntathu.uPe2Xa umgama ekufuneka uhanjwe ngulowo ubalekayo umde, isizalwane esingumphindezeli soba nako ukumfumana lo ubuleleyo engekafiki, simbulale nakuba engenatyala yena ngokwakhe. Andithi na kaloku umbulele ngengozi lo mntu engelotshaba lwakhe!cOA2Ukuba abantu ababini baphumile baya kutheza ehlathini, waza ke wathi omnye wabo esagawula umthi lasuka lapoqa izembe lakhe laza lamenzakalisa wafa omnye lowo, lo ebegawula makaphephele kwenye yezo dolophu ukuzisindisa.N}2Inkqubo iya kuhamba ngolu hlobo: Umntu obulele omnye ngengozi, engelotshaba lwakhe, wobalekela kwenye yazo ukuze asinde.M 2NL2lahlule kathathu elo lizwe, kummandla ngamnye ukhethe idolopu efikeleleka lula, uzilungise iindlela eziya kuyo. Úya kuthi ke umntu obulele omnye abe nokuphephela kwenye yazo, afumane ukukhuseleka. K =2“Akuba ke *uNdikhoyo uThixo wakho ezitshabalalisile ezo zizwe zimhlaba wazo awupha wena, naza nazigxotha nema kwiidolophu zazo ngokunjalo nemizi yazo,EJ2Ukuba umshumayeli uthetha egameni likaNdikhoyo ize ingenzeki loo nto ayithethileyo, nomqonda ukuba udaba lwakhe aluphumi kuNdikhoyo, koko uyazithethela nje; ngoko ke sanukuziduba ngaye.”dIC2“Mhlawumbi ningaxakwa, nithi: ‘Soluqonda njani na udaba ukuba alululo olukaNdikhoyo?’-HU2Ke yena umshumayeli ongomnye, ozigwagwisa ngokuthi uthetha egameni lam ndingamthumanga, wobulawa. Koba kwangokunjalo nakoshumayela egameni *loothixo abangabambi.’_G92Uya kuthetha egameni lam; ke mna ndiya kumohlwaya nabani na ongawathobeliyo amazwi am.F!2Ndiya kubanika umshumayeli ophuma kwakubo, afane nawe lo. Ke yena amazwi am aya kuphuma ngomlomo wakhe, aze abaxelele yonke imimiselo yam.8Em2Waza wathi kum uNdikhoyo: ‘Sihle isicelo sabo.mDU2“Kaloku mhla nanihlangene kwintaba iHorebhe nandibongoza nisithi: ‘Asisakulangazeleli ukuba uNdikhoyo uThixo wethu athethe nathi yena siqu, asisathandi ukubona umlilo odiza ubukho bakhe, kuba soyika ukuthi mhlawumbi sife.’C2Ndaweni yaloo nto uNdikhoyo uThixo wakho uya kuvelisa *umshumayeli ofana nam lo, ophuma kwakumawenu. Uzuncede ke umthobele. B2“Kwelo lizwe uya kulo abantu obagxotha khona bayavumisa bambulule, kodwa ke wena *uNdikhoyo uThixo wakho akafuni uyenze loo nto.8Am2 Hlala umsulwa phambi koNdikhoyo uThixo wakho.”-@U2 Kaloku abantu abenza iintlondi ezinje banezothe kuNdikhoyo uThixo wakho. Ziintlondi ezilolu hlobo ezabangela ukuba azigxothe iintlanga zelaa lizwe ekungeneni kwenu.]?52 okanye bakhafule, bangayisebenzisi nemilingo, okanye baqhakamshelane nabangasekhoyo. >;2 Ungaze uthathe unyana wakho okanye intombi yakho wenze ngaye idini elitshiswayo; abantu bakuni mabangaze bavumise, okanye bambulule, mhlawumbi bachile, =2 “Wakufika ke kwelo lizwe uliphiwa *nguNdikhoyo uThixo wakho, uze ungawalinganisi amasiko amanyumnyezi alandelwa zizizwe zakhona.<!2Naye ke makafumane inxaxheba ekwangangaleyo izuzwa ngabanye ababingeleli, nangona anenzuzo ayifumene ngokuthengiswa kwempahla yakowabo.”N;2abuse uNdikhoyo uThixo wakhe njengabo bonke abaLevi abasebenza khona.{:q2“Nawuphi na umLevi, noba uhlala phi na apho kwaSirayeli, ukuba uyafuna, angaya kulaa ndawo yalathwe nguNdikhoyo,z9o2KumaSirayeli ephela uNdikhoyo uThixo wakho wanyula uLevi nendlu yakhe ukuba abuse kwezobubingeleli nanini nanini.^872Ulibo lwengqolowa, nolwewayini, nolwamafutha omnquma, noloboya, yoba yinxaxheba yabo.t7c2“Nanini na kusenziwa idini ngenkomo noba yigusha, ababingeleli inxaxheba yabo ngumkhono, intloko, nolusu.62AbaLevi abazukunikwa sabelo njengezinye izindlu; kaloku esabo isabelo nelifa bubudlelwane noNdikhoyo ngokwesithembiso sakhe.(5 M2“Indlu kaLevi yona ngababingeleli; ayiyi kuzuza sabelo nalifa njengamanye amaSirayeli, ndaweni yaloo nto ilifa layo ngamadini atshiswayo anikelwa *kuNdikhoyo.~4w2Le nto ke iya kumnceda, khon' ukuze angazenzi bhetele kunamawabo, angayityesheli nakancinane imiyalelo kaNdikhoyo. Ngaloo ndlela ke uya kulawula iminyaka emininzi, ngokunjalo nenzala yakhe iya kulawula kwaSirayeli izizukulwana ngezizukulwana.”C32Le ncwadi ke aze angahlukani nayo. Kubo bonke ubomi bakhe makahlale eyifunda, khon' ukuze afunde ukumhlonela uNdikhoyo uThixo wakhe, awathobele amazwi alo mthetho, ayenze imimiselo yawo.2/2“Ukumkani lowo ke akungena esihlalweni sakhe makazenzele incwadi yomthetho ngokuthatha amazwi aleyo yamandulo igcinwe ngababingeleli bakwaLevi. 12Ukumkani makangabi nabafazi baninzi, kuba loo nto ingamenza akreqe kuNdikhoyo; kananjalo makangaziqwebeli butyebi basiliva nagolide.g0I2Ke ukumkani lowo makangazifuneli mhlambi wamahashe ukomeleza umkhosi wakhe, angaze athumele abantu eJiputa ukuba baye kumthengela amahashe, kuba kaloku uNdikhoyo wayalela wathi: ‘AmaSirayeli makangaze abuyele eJiputa.’*/O2Qinisekisa ke ukuba loo ndoda uyikhethela ukuba ibe ngukumkani yileyo inyulwe *nguNdikhoyo uThixo wakho. Umntu omawumkhethe ngumntwan' othuthu, ingabi yintlanga.(.K2“Wakuba ungenile wada wazinza kwelo lizwe uliphiwa *nguNdikhoyo uThixo wakho, uya kuthi: ‘Nathi masibe nokumkani kwanjengezinye izizwe ezisingqongileyo.’v-g2 Wonke ubani uya kuthi akuyiva loo nto atsho oyike, kungabi sabakho bani ungomnye uphinda enze into enjalo.”,2 Nabani na ongamthobeliyo umlamli okanye umbingeleli omisiweyo makabulawe, ukuze ngaloo ndlela buncothulwe ububi kwaSirayeli.`+;2 Uzusamkele ke isigwebo sabo, uhambe ngokwemiqathango abakunike yona, ungaphumi ecaleni.\*32 Bakuba bezivakalisile ke izimvo zabo uzuhambe ngazo, ungaphambuki nakancinane kuzo. ) 2 Umcimbi lowo uzuwubhekise kubabingeleli babaLevi ngokunjalo nomlamli osesikhundleni ngelo thuba, bawuphicothe bawugwebe umcimbi.,(S2“Xa abalamli besoyiswa ngamatyala athile, nokuba ngawokwenzakalisa, ngaweembambano, okanye awokuhlasela, makaziswe kuloo ndawo yalathwe nguNdikhoyo uThixo wakho.,'S2Kananjalo abantu abaya kuphosa amatye okuqala ngamangqina lawo, aze ke alandelwe ngabo bonke abanye abantu. Ngaloo ndlela ke woba ubuncothule ububi phakathi kwenu.&12Kambe ke angábulawa kuphela xa kukho abantu ababini nangaphezulu abanobu bungqina ngaye; kanti ke akanakubulawa ngobungqina bomntu omnye kuphela.d%C2loo mntu ubenzileyo uzumthathe umkhuphele ngaphandle kwedolophu, umxulube ngamatye ade afe.x$k2ingxelo enjalo uzuyiphande ude ubufumane ubunyani bayo. Ukuba yinyani ukuba ububi obunjalo buhlile kwaSirayeli,# 2akreqe akhonze *thixo bambi, okanye anqule ilanga, inyanga, noba ziinkwenkwezi – zinto ezo zinxamnye nomyalelo kaNdikhoyo –"2“Xa uthe weva ukuba kwenye yeedolophu zenu kukho indoda okanye umfazi owenza ububi ngokutyeshela umnqophiso kaNdikhoyo uThixo wakho,{! s2“Ungaze uNdikhoyo uThixo wakho umenzele idini ngenkomo okanye igusha enesiphako, kuba ilisikizi kuye into enjalo.V '2Uzungamisi nantsika yalitye, kuba úyichasile loo nto uNdikhoyo uThixo wakho.sa2“Xa usenzela *uNdikhoyo uThixo wakho iqonga uze ungemisi mthi umele *isithixokazi uAshera ecaleni kwalo.2Maxa onke kufuneka kulawule ubulungisa bodwa phakathi kwenu, khon' ukuze niphile nilimé elo lizwe nilinikwa nguNdikhoyo uThixo wenu.”jO2Kufuneka angabugqwethi ubulungisa, angabi nagobe xa esenza izigqibo, angazamkeli izicengo, kuba izipho ezihamba nezicengo zimfamekisa namehlo ezilumko, ngokunjalo namadoda anyanisekileyo atsho enze izigqibo ezingafanelekanga.@{2“Kufuneka isizwe ngasinye simiselwe abalamli namanye amagosa kuzo zonke iidolophu zelo lizwe ulinikwa nguNdikhoyo uThixo wakho. La madoda ke kufuneka alawule abantu angakhethi buso.M2ngokobungakanani bamathamsanqa ewaphiwe nguNdikhoyo uThixo wakho.”`;2“Kathathu ngonyaka onke amadoda esi sizwe kufuneka aye kunqula uNdikhoyo uThixo wakho kuloo ndawo yalathwe nguye: *ngePasika, ngomsitho wolibo, nangomsitho wamaphempe. Indoda nganye kufuneka ize inento eyiphetheyohK2Menzele umsitho *uNdikhoyo uThixo wakho ngokubhiyoza iintsuku zibe sixhenxe endaweni yonqulo eyalathwe nguye. Uzuvuye wonwabe, kuba kaloku uNdikhoyo uThixo wakho uwuthamsanqele umsebenzi wakho watsho ngesivuno esincomekayo.'2Ngelo thuba ke yonwaba ube nemihlali, wena, nabantwana bakho, nezicaka, nabaLevi, nabangeneleli, neenkedama, nabahlolokazi abaphakathi kwenu.ue2 “Emva kokuba uyibhulile ingqolowa wayikhama nediliya, uze wenze umsitho wamaphempe iintsuku zibe sixhenxe.eE2 Yithobele ngenyameko le mimiselo, ukhumbula ukuba nawe wawukhe walikhoboka kwelaseJiputa.” 2 “Uze wonwabe ube nemihlali phambi koNdikhoyo uThixo wakho: wena, nabantwana bakho, nezicaka, nabaLevi, nabangeneleli, neenkedama, nabahlolokazi eninabo kwelo lizwe lenu. Lo msitho ke mawenzelwe kuloo ndawo yonqulo yalathwe nguNdikhoyo ukuzinzisa igama lakhe.6g2 uze ke wenze umsitho wokubhiyozela ulibo, usenzela *uNdikhoyo uThixo wakho. Le nto ke uzuyenze ngokuzisa iminikelo yezinwe zakho ngokobungakanani beentsikelelo akunike zona.N2 “Ukusuka kwixesha oqale ngalo ukuvuna uzubale iiveki zibe sixhenxe,4c2Ngezo ntsuku zintandathu zilandelayo ke uzutye isonka esinganyuswanga; ngolu lwesixhenxe ke kofuneka ungaphathi msebenzi, koko nihlangane ninqule uNdikhoyo uThixo wenu.”p[2Inyama leyo ke uzuyojele apho endaweni yonqulo, uyityele khona, nize nibuyele kwezo ndawo nihlala kuzo. 2/2“Izinto ozixhelela eli theko lePasika uzuzixhelele phaya endaweni eyalathwe nguNdikhoyo, eli theko ungalenzeli kwenye indawo apho kwelo lizwe ulinikwa nguNdikhoyo uThixo wakho. Idini lePasika uzulenze ngongcwalazi selitshona ilanga, xesha elo wathi waphuma ngalo eJiputa.N2Isithuba seentsuku ezisixhenxe ke kofuneka kungabikho namnye apho kwelo lizwe lakho ugcina igwele endlwini yakhe. Inyama yaloo nto ixhelwe ngolo rhatya lokuqala ize ityiwe igqitywe kwangobo busuku.1 ]2Kweli theko ke isonka uzusitye singanyuswanga. Iintsuku ezisixhenxe ke uzusebenzise isonka esinganyuswanga, kwanjengokuba wênzayo ukumka kwakho eJiputa buphuthu-phuthu. Yitya eso sonka ke – sona kothiwa sisonka seenzingo – khon' ukuze ungaze uyilibale nanini na imini owaphuma ngayo eJiputa.A }2Ngoko ke ngaloo mini uzuye kuloo ndawo yokunqula yalathwe nguNdikhoyo ukuzinzisa igama lakhe, ufike wenze idini ngegusha okanye inkomo, usenzela uNdikhoyo uThixo wakho isidlo sePasika.1  _2“*UNdikhoyo uThixo wakho uze umzimase ngokwenza umbhiyozo *wePasika ngenyanga ka-Abhibhi. Kaloku yena wakukhulula ngabusukwazana buthile ngayo le nyanga kwelaseJiputa.P 2Kambe ke lona igazi lalo sukulitya, koko lichithe phantsi okwamanzi.” '2Elinjalo ungalixhela ulityele ekhaya. Xa ninonke, nihlambulukile ningahlambulukanga, ningalitya kwanjengokuba nisitya inxala okanye imbabala.3a2Kambe ke xa kukho elinesiphako kula mazibulo, noba liyaqhwalela, mhlawumbi liyimfama, okanye linaso nasiphi na isiphako, uzungamenzeli idini ngalo uNdikhoyo uThixo wakho. 2Minyaka le ke uya kuwathatha uye nawo kwindawo anqulelwa kuyo uNdikhoyo uThixo wakho, ufike uwaxhele uwatyele khona nosapho lwakho.72“Onke amazibulo angamaduna eenkomo naweegusha ayinxaxheba *kaNdikhoyo uThixo wakho; ezi nkomo uze ungazisebenzisi, ngokunjalo neegusha ungazichebi. 2Uze ungakhathazeki xa kufuneka ukhulule ikhoboka lakho; kaloku lona likusebenzele iminyaka emithandathu ngesiqingatha sexabiso obuya kulihlawula xa ubuliqeshile. Ukuba wenza ngale ndlela ke uNdikhoyo uThixo wakho uya kukuthamsanqela kuko konke okwenzayo.”8k2uze ulithathe ulise elucangweni lwendlu yakho, uligqoboze iindlebe ngenyatyhowa. Ngolo hlobo ke loba likhoboka lakho bonke ubomi balo. Yoba seso ke nakwikhoboka elibhinqileyo.)2“Kambe ke xa ikhoboka lakho lisithi: ‘Andifuni kukhululeka ndikushiye,’ lisitsho kuba likuthanda, kuba lanelisekile nguwe nekhaya lakho,2Khumbula ukuba nawe wawukhe walikhoboka kwelaseJiputa, waza uNdikhoyo uThixo wakho wakukhulula. Kungoko ndikunika lo myalelo namhlanje.ue2Uze ube nezinwe, umphe kwizinto othamsanqelwe ngazo *nguNdikhoyo uThixo wakho: iigusha, ingqolowa, newayini.D2 Ekumkhululeni kwakho ke, uze ungamndululi ungamnikanga nto.&G2 “Xa umwenu umHebhere okanye umHebherekazi ethe wathengiswa kuwe, walikhoboka lakho, aze akusebenzele iminyaka ibe mithandathu, uze umkhulule ngowesixhenxe."~?2 Baya kusoloko bekhona abahlelelekileyo; ngoko ke ndiyaniyala ukuba ze nibe nezinwe ngakumawenu nakwabahlelelekileyo namahlwempu apho kwelo lizwe lenu.”u}e2 Yiba nezinwe, umphe ungakrokri; ke yena uNdikhoyo uThixo wakho uya kukuthamsanqela kuyo yonke into oyenzayo.~|w2 Uze ungali ukumboleka into ngenxa yokuba sowukufuphi unyaka wokucinywa kwamatyala. Into enjalo yinkohlakalo; uze ungayivumeli ingene nokungena oku engqondweni yakho. Xa uthe wala ukumnceda, yena uya kubhenela kuNdikhoyo, uze ke wena ube netyala.O{2Ndaweni yaloo nto uze ube nezinwe, umboleke umncede kangangoko eswele.(zK2“Kwelo lizwe aninika lona uNdikhoyo uThixo wenu, ukuba kuthe kwakho umwenu dolophini ithile osweleyo, uze ungavimbi usifinyeze isandla sakho, wale ukumnceda.yym2UNdikhoyo uThixo wenu uya kunithamsanqela ngokwesithembiso sakhe. Niya kuba nako ukubolekisa ezizweni, kodwa nina ngokwenu ningaboleki nto mntwini. Niya kuba namagunya phezu kwezizwe, kodwa nina akukho sizwe siya kuba namagunya phezu kwenu.fxG2ukuba ngaba nithe namthobela nazinyamekela ukuzenza zonke izinto endiniyalele zona namhlanje.w2Ke yena uNdikhoyo uThixo wenu uya kunithamsanqela kwelo lizwe aninika lona, kangangokuba kungabikho namnye umntu olihlwempu,^v72Yona into oyibanjwa yintlanga ungayibiza, kodwa oyibanjwa ngumwenu ungabi sayithatha.;uq2Le nto ke noyenza ngolu hlobo: Nabani na obeboleke uwabo ulutho kufuneka alicime elo tyala, angabi sayithatha loo nto, kuba lithuba lokucinywa kwamatyala elimiselwe *nguNdikhoyo.Vt )2“Njalo ekupheleni konyaka wesixhenxe iya kuba lithuba lokucinywa kwamatyala.s2Esi yoba sisabelo sabaLevi njengoko bengenamhlaba bona, ndawonye nabangeneleli, iinkedama, nabahlolokazi abahlala phakathi kwenu. Kofuneka beze bathathe batye banele. Le nto ke yenzeni khon' ukuze uNdikhoyo uThixo wenu anithamsanqele kuyo yonke into eniyenzayo.”sra2Njalo ekupheleni konyaka wesithathu, thathani isishumi semveliso yenu, nisigcine kwezo ndawo nihlala kuzo.Wq)2“Ningaze nibalahle abaLevi abahlala phakathi kwenu; kaloku bona abanamhlaba.upe2Ze nifike nithenge ngayo nokuba yintoni na – ingayinkomo, igusha, iwayini, noba yenye into eselwayo, nantoni na eniyinqwenelayo. Nothi ke apho phambi koNdikhoyo uThixo wenu, nihlale kunye neentsapho zenu, nixhamle ezo zidlo nonwabile._o92Yithengiseni imveliso leyo, nize nithathe imali leyo, niye nayo apho kwindawo yonqulo.Jn2Xa kunokwenzeka ukuba ithi kanti indawo leyo yonqulo ikude gqitha kumakhaya enu, ukuba nibe nako ukuthwala imveliso leyo anithamsanqele ngayo uNdikhoyo uThixo wenu, niye nayo kuyo, ze nenjenje:Pm2Ngoko ke wosithatha isishumi eso, uye naso kulaa ndawo inyulwe *nguNdikhoyo uThixo wakho ukuze lizinze khona igama lakhe, usityele khona phambi kwakhe – noba yingqolowa, iwayini entsha, amafutha omnquma, okanye amazibulo enkomo noba ngawegusha. Le nto ke noyenza khon' ukuze nifunde ukuhlala nimhlonela uNdikhoyo uThixo wenu.ly2“Kufuneka nisibekele bucala isishumi – oko kukuthi isahlulo seshumi kuyo yonke imveliso yakho yamasimi minyaka le.{kq2“Isilwanyana esifileyo asityiwa. Kambe ke zona iintlanga eziphakathi kwenu zingasitya, okanye ningasithengisa nakubahambi. Ke nina niyimilowo kaNdikhoyo uThixo wenu – abantu bakhe ncakasana. “Ningaze nipheke itakane ngobisi lukanina.”.jY2Kambe ke ezihlambulukileyo ningazitya.Ii 2Zonke izinambuzane ezibhabhayo ezingahlambulukanga mazingatyiwa.h 2g 2f 2e 2d 2c 2 hbK2 Kambe ke nazi ezingàtyiwayo: ukhozi, isikhova, ukhetshe, intambanane, untloyiya, ixhalanga, ihlungulu, inciniba, ingabangaba, ukhwalimanzi, udebeza, ingwamza, isihulu-hulu, ubhobhoyi, nelulwane – zonke ezi nezifana nazo.6ai2 “Zonke iintaka ezihlambulukileyo ningazitya._`92 Kambe ke yonke into ehlala emanzini ingenawo amaphiko namaxolo sanukuyitya, *inomlaza.F_2 “Zonke iindidi zeentlanzi ezinamaphiko namaxolo ningazitya.=^u2Ngokunjalo nehagu ayityiwa, kuba nayo ayihlambulukanga; kaloku iimpuphu zayo zicandiwe, kodwa ayetyisi. Ezi zilwanyana ke ze ningazityi, futhi nezidumbu zazo ningaze nizichukumise.<]s2Isilwanyana emasityiwe sesineempuphu ezicandiweyo, esetyisayo. Yona inkamela, umvundla, nembila, azityiwa. Zona azihlambulukanga, kuba ziyetyisa, kodwa iimpuphu zazo azicandwanga.L\2naso nasiphi na isilwanyana esimpuphu zicandiweyo, futhi sisetyisa.;[s2inxala, ibhadi, imbabala, itshabangqa, inqu, neula,LZ2Nazi izinto enivumelekileyo ukuba nizitye: inkomo, igusha, ibhokwe,=Yw2“Yonke into athi *uNdikhoyo lisikizi ze ningayityi.~Xw2Kaloku nina niyimilowo kaNdikhoyo ncakasana; kuzo zonke izizwe zehlabathi nina waninyula ukuba nibe libango lakhe.”:W q2“Nina ningabantwana *bakaNdikhoyo uThixo wenu, ngoko ke ze ningaziqaphuli okanye nibe nendawo eniyichebayo entloko xa nizilela abangasekhoyo, njengoko zisenza ezinye iintlanga.}Vu2 xa nithe nayithobela imiyalelo yakhe endinimisele yona namhlanje, nakwenza konke akufunayo uNdikhoyo uThixo wenu.”pU[2 Ningabokuzishiyela nento le kwebezimiselwe ukutshatyalaliswa. Ukuba niyenzile ke loo nto uNdikhoyo uya kwetha emsindweni wakhe, abe novelwano ngani. Ngenene wosikwa yinceba, anandise ngokwesithembiso sesifungo sakhe kooyihlo-mkhuluoTY2 Ziqokeleleni zonke izinto ezizezâbo bantu, nizifumbe ebaleni lembutho. Watshiseni onke loo maxhoba ndawonye nesixeko eso, nenzele uNdikhoyo uThixo wenu umnikelo otshiswayo. Mayisale ilinxuwa nanini nanini, ingaze iphinde yakhiwe.jSO2 ze nibabulale bonke abemi beso sixeko ndawonye nemfuyo yabo. Ewe, vuthululani konke kutshabalale.2R_2 Nakuba niluvile ke umingi-mingi olunjalo, luphandeni ngokucokisekileyo; nithi ke ukuba luyinyani, kwaye kucace mhlophe ukuba ngenene likho isikizi elinjalo elenzekileyo,Q2 ukuba kukho zinkewu zilulahlekisileyo uhlanga apho esixekweni, zisithi: ‘Masiye kunqula abanye oothixo’ – thixo abo eningabaziyo.XP+2 “Xa senihlala kwezo zixeko aniphe zona uNdikhoyo uThixo wenu, kungenzeka niveO2 Aya kuthi ke akuyiva loo nto, atsho onke amaSirayeli oyike, kungaze kubekho mntu phakathi kwenu ulenzayo isikizi elinjalo.N#2 Ewe, mgibisele ngamatye umbulale, kuba ebezama ukukuqweqwedisa, khon' ukuze umlahle uNdikhoyo uThixo wakho owakukhulula ulikhoboka eJiputa.PM2 Mbulale nya; mayibe nguwe kanye ophambili, baze ke nabanye bakulandele.rL_2 Kambe ke ungaze umqhelisele nakancinci; ungamphulaphuli. Ungaze ube nalusini nanceba kuye; ungaze umqume.IK 2 oothixo bezizwe eziningqongileyo okanye abo bezizwe ezisekudeni.J%2 “Nkqu nomntakwenu, noba ngunyana okanye intombi, mhlawumbi umfazi wakho omthandayo, noba sisihlobo sakho esisenyongweni, singakulukuhla sikukhuthaze ngasese ngelithi: ‘Masiye kunqula thixo bambi’ – thixo abo ongabaziyo nabangazange banqulwe nangooyihlo-mkhulu,GI 2 Nabani na ongumshumayeli okanye umphuphi oniqhubela ekuvukeleni uNdikhoyo uThixo wenu mbulaleni. Kaloku uNdikhoyo lo ngulo wanikhupha eJiputa apho naningamakhoboka khona. Umntu onjalo uzama ukunilukuhla, khon' ukuze niphulukane nehambo eniyalelwe yona nguNdikhoyo uThixo wenu. Ubugwenxa mabususwe mpela phakathi kwenu.H2 NguNdikhoyo uThixo wenu emanimlandele, nimhlonele. Mthobeleni, niyenze imiyalelo yakhe; futhi mkhonzeni, nibambelele kuye.CG2 ze ningawathatheli ngqalelo amazwi aloo mshumayeli okanye loo mphuphi. Kaloku uNdikhoyo uThixo wenu uyanivavanya, khon' ukuze aqonde ukuba nimthanda ngengondo iphela nangomoya uphela na.;Fq2 ize ke kwenzeke ngokwaloo mmangaliso okanye loo mqondiso, aze athi: ‘Masilandele *thixo bambi’ – thixo abo eningazange nibazi – aqhubele phambili athi: ‘Masibanqule,’E }2 “Ukuba kuvela umshumayeli okanye umlawuli-maphupha phakathi kwenu, evakalisa ummangaliso okanye umqondiso oza kubakho,|Ds2 “Konke endiniyalela kona kwenzeni ngokwelizwi lam, ningaphambuki nakancinane ngokusuka nandise okanye niphungule.yCm2 UNdikhoyo uThixo wenu ze ningamnquli ngeendlela ezibanqula ngayo oothixo bazo, kuba kaloku zona zinqula ngeendlela ezimanyumnyezi azicaphukelayo uNdikhoyo. Kaloku zona zide zitshise abantwana bazo emlilweni, zisenzela izithixo zazo amadini.:Bo2 Akuba ezitshabalalisile ke uNdikhoyo ezi zizwe, lumkani ningangeni kumgibe wokubuzisa *ngoothixo bazo, nisithi: ‘Zibakhonza njani oothixo ezi zizwe, ukuze nathi senjenjalo?’A2 “Niyabona ke, *uNdikhoyo uThixo wenu uya kuzitshabalalisa ezi zizwe xa ningenayo emhlabeni wazo, ke nina ningene nime kuwo.\@32 Nyamekani niyithobele le miyalelo ndininika yona, ukuze nilungelwe ndawonye nezizukulwana zenu, nanini nanini, kuba kaloku noba nisenza yonke into ngokusesikweni nangendlela emkholisayo uNdikhoyo uThixo wenu.”?-2 Nowanikela eqongeni likaNdikhoyo uThixo wenu amadini enu atshiswayo, inyama negazi. Igazi ze nilithulule apho ngaseqongeni, inyama yona niyitye. R~~N}!||.{{zzdyyYxwwbvv[uuu ttQss!rr{rqjqpAoozonnmMmlkjjiVhhQgggfff%eqddczbbaa``__+^R]\\[[PZZZ ZY|Y>K==\<<5;z;::\9988^77K6544X33g322b1|10)//..6--I,++*J))k('''&&%%`$$d##1"!!I QZO Mz nF`N^aK P[ 4R0z[2Kwakuba njalo ke, wena nabantwana bakho buyelani kuNdikhoyo uThixo wenu, nimthobele ngomxhelo wonke, nangomoya wenu uphela, ngokwale miyalelo ndikunika yona namhlanje.Xy -2“Zakuba zifikile zonke ezi ntsikelelo endikuxelele ngazo, zaza zakuhlela neziqalekiso, kungenzeka ukuba uzithathele ingqalelo naphi na apho uNdikhoyo uThixo wakho athe wakusasaza khona phakathi kweentlanga.Gx 2“Kambe ke zona izinto ezifihlakeleyo zezikaNdikhoyo uThixo wethu, ukanti ke zona ezityhiliweyo ziya kusoloko zizezethu nabantwana bethu. Ngoko ke masiyithobele imiqathango yalo mthetho.”w2Ewe, wakhathazeka gqitha, wabancothula ngomsindo kwelakowabo, wabafudusela kwilizwe lasemzini apho basekhoyo unanamhla.’mvU2UNdikhoyo ke wavutha ngumsindo, waza elo lizwe walihlisela ezi ziqalekiso zibhalwe apha kule ncwadi.bu?2Basuke banqula *thixo bambi ababengabazi ngaphambili, ababengavumelekile ukuba babanqule.6tg2Impendulo ke iya kuthi: ‘Kungenxa yokuba betyeshele umnqophiso ophakathi kwabo noNdikhoyo uThixo wooyise-mkhulu; mnqophiso lowo bângena kuwo ekubakhupheni kwakhe eJiputa.s#2“Zonke iintlanga ziya kubuza zithi: ‘Kwakutheni ukuze uNdikhoyo awenjenje lo mhlaba? Wayekhathazwe yintoni ade abe nomsindo kangaka?’qr]2Umhlaba uya kubharha, wambathiswe yisulfure netyuwa. Awuyi kuvelisa nto; akuyi kuntshula nokhula olu lwembala. Elo lizwe liya kuba njengeSodom neGomora, iAdama neZebhoyim, awathi ngenxa yengqumbo nomsindo wazitshabalalisa uNdikhoyo.(qK2“Oonyana benu abaya kuvela emva kwenu, ngokunjalo neentlanga eziphuma kumazwe akude, ziya kusibona isithwakumbe nenkxwaleko ayihlisele ilizwe lenu uNdikhoyo.&pG2UNdikhoyo uya kwenza umzekelo ngaye kuzo zonke izizwe zakwaSirayeli, amhlisele izithwakumbe ngokweziqalekiso zomnqophiso obhalwe kule ncwadi yomthetho wakhe._o92Ewe, uNdikhoyo akayi kuba natarhu kumntu onjalo. Ndaweni yaloo nto uya kucaphuka, uvuthe umsindo wakhe, zize zithi neziqalekiso ezibhaliweyo apha kule ncwadi zimgubungele, ade ke uNdikhoyo amcime igama kwelimiweyo. n2Xa umntu ololo hlobo athi akuyiva imiqathango yalo mnqophiso azikhohlise entliziyweni yakhe, athi: ‘Mna andinakuhlelwa nto; ndohlala eluxolweni noxa ndisenza ukuthanda kwam,’ into enjalo ingabangela ukuba kutshatyalaliswe konke nje, olungileyo nongendawo.m2Lumkani ke hleze kubekho ndoda, mfazi, noba ngumzi, okanye isizwe kwezimi apha namhlanje, esiya kuthi simfulathele uNdikhoyo uThixo, sinqule *oothixo beentlanga. Ze niqiniseke ingaze ibekho phakathi kwenu ingcambu eyityhefu evelisa iziqhamo ezikrakra.Xl+2Nayibona nemifanekiso engamasikizi eyenziwe ngomthi, amatye, isiliva, negolide.k2“Niyazi ukuba kwakunjani na kwelaseJiputa; futhi nisayikhumbula indlela esahamba ngayo sicanda kwimihlaba yezinye izizwe.pj[2koko usenza nabo bonke, nabangekhoyo apha namhlanje, ngokunjalo nani nina nimi phambi kwakhe namhlanje.Qi2Lo mnqophiso ke ngokunjalo nesi sifungo uNdikhoyo akasenzi nani kuphela,3ha2 ukuze uNdikhoyo animisele nibe ngabantu bakhe ncakasana, yena ke abe nguThixo wenu ngokwesithembiso sakhe nanjengoko wafungayo kooyihlo-mkhulu, uAbraham noIsake noYakobi.\g32 Nilapha ke khon' ukuze nifungiswe nibopheleleke kumnqophiso noNdikhoyo uThixo wenu,Pf2 abafazi nabantwana benu, nabangeneleli abacanda iinkuni nabakha amanzi.&eG2 “Namhlanje ke nimi phambi koNdikhoyo uThixo wenu, nina xa ninonke – iintloko zezindlu zakuni, amadoda amakhulu, amaphakathi namadoda akwaSirayeli ephela,}du2 Ngoko ke yithobeleni ngenyameko imiqathango yalo mnqophiso, khon' ukuze nibe nempumelelo kuyo yonke into eniyenzayo.mcU2Umhlaba wabo ke sawuthimba, sawahlulela indlu kaRubhen nekaGadi ngokunjalo nesiqingatha sakwaManase. b2Sithe ke sakufika kulo mhlaba baphuma beza kusihlasela ookumkani uSihon waseHeshbhon nokumkani uOgi waseBhashan. Kambe ke saboyisa.ay2Beningenasonka nawayini natywala, kodwa uNdikhoyo unilungiselele, khon' ukuze nimqonde ukuba unguNdikhoyo uThixo wenu.`2Kule minyaka ingamashumi amane ndinikhokela entlango, impahla yenu yokunxiba, ngokunjalo neembadada zenu, azikhange ziguge.[_12Kanti unanamhla akaninikanga ingqondo yokuqiqa, namehlo okubona, neendlebe zokuva.]^52Nizibonile izibetho ezirhwaqelisayo, imiqondiso, nemimangaliso ayenzileyo uNdikhoyo.D]2UMosis wawahlanganisa ndawonye amaSirayeli, waza wathetha nawo wenjenje: “Nizibonele ngokwenu into eyenziwe nguNdikhoyo kukumkani waseJiputa, nakumaphakathi akhe, nelizwe lakhe liphela..\ Y2Nantsi ke imiqathango yomnqophiso *uNdikhoyo awayalela uMosis ukuba awenze namaSirayeli kwelaseMowabhi; yona ixhasa umnqophiso owenziwa nguNdikhoyo kwintaba iHorebhe.J[2DUNdikhoyo uya kukubuyisela eJiputa ngeenqanawa, nangona nje ndandithe soze uphinde ubuyele khona. Apho ke uya kuzama ukuzithengisa kwiintshaba zakho, kodwa ke akukho bani uya kuze akuthenge.”Z32CUya kuba liphakuphaku ngenxa yobubi obubonayo. Kuya kuthi kwakuba kusasa uthi: ‘Akwaba belitshona,’ uthi ke lakutshona: ‘Akwaba beliphuma.’wYi2BUbomi bakho buya kuhlala busemngciphekweni. Imini nobusuku uya kuhlala ududa luloyiko, usoloko uxhalele ukufa. X2ASoze ufumane nzolo naphi naphi, ungasoze ufumane nandawo yakuphumla. UNdikhoyo uya kukubetha ngonxunguphalo, ukuphalala, nokuncama.^W72@“UNdikhoyo uya kukusasaza ezizweni jikelele, ehlabathini liphela, apho ke uya kunqula *oothixo abenziwe ngomthi nabenziwe ngamatye, thixo abo ungazange ubanqule ngaphambili, bengazange banqulwa ngooyihlo-mkhulu.OV2?Kwanjengokuba uNdikhoyo wayenemihlali ngani waza waninika inkqubela wanandisa, kuya kuba kwanjalo ukunivuthulula nokunitshabalalisa kwakhe. Niya kuncothulwa nifuduswe kweli lizwe ningena kulo ngoku.$UC2>Nokuba nande nada nayinyambalala enjengeenkwenkwezi ezisesibhaka-bhakeni, liqaqobana nje eliya kusinda, kuba kaloku ningamthobelanga uNdikhoyo uThixo wenu..TW2=“Ngaphezu koku uNdikhoyo uya kukuthumela ngazo zonke iindidi zezifo nezithwakumbe, nditsho nezo zingaxelwanga kule ncwadi yomthetho; ke zona ziya kukutshabalalisa.cSA2w2'Uya kuba ngatyala isidiliya usihlakule usilungise, ungazuzi diliya nawayini, kuba kaloku siya kungenelwa ngurhuxeshe.w=i2&“Uya kuthi ngoku ubuhlwayele kakhulu uvune into engekhoyo. Kaloku isivuno sakho siya kunqunquthwa ziinkumbi.i<M2%Kwezo zizwe akusasaze kuzo uNdikhoyo abantu baya kukuthela nqa, ube yintlekisa nondaba-mlonyeni.X;+2$“Wena, ngokunjalo nokumkani ommiseleyo, uNdikhoyo uya kunithatha anise kwilizwe eningalaziyo, elingazange laziwa nangooyihlo-mkhulu. Apho ke uya kunqula *thixo bambi abenziwe ngomthi, ngokunjalo nabamatye.:#2#UNdikhoyo uya kukubetha ngamathumba anganyangekiyo emadolweni nasemilenzeni, athi tshitshilili ukusuka entloko kuye kuthi xhaxhe ngeenyawo.89m2"Ububi obubonayo buya kukubetha utsho ube ligeza. 8;2!Kuya kuvela uhlanga ongalwaziyo, lufike luvune izilimo zakho obulalekileyo ngazo, ke wena into oya kuyizuza yingcinezelo nentshutshiso engaphele ndawo.27_2 Oonyana neentombi zakho ziya kunikezelwa kwezinye iintlanga ujongile. Uya kutyabuk' amehlo ujong' enkalweni, ulindele ukubuya kwabantwana bakho, kungekho nto unokuyenza.[612Nenkomo yakho iya kuxhelwa ujongile, kodwa ungakhothi naphantsi kuloo nyama. Idonki yakho iya kuthinjwa ubukele, ungaze ubuye uyibone. Iigusha zakho ziya kunikelwa ezintshabeni, kungabikho namntu ungakuncedayo.592“Noba sewulobola intombi, kovela mntu wumbi ayixhaphaze. Noba sowusakha indlu, soze uyihlale. Uya kuba ngatyala isidiliya, ungacholi naphantsi kuso.C42Uya kuba ngathi uyimfama, uphampathe ngoku ilanga lihlab' umhlaba. Kuyo yonke into oyenzayo akuyi kuba nampumelelo. Uya kuba sisisulu sengcinezelo, uphangwe, kungekho bani ungakuncedayo.H3 2UNdikhoyo uya kukubetha ngogezo, ubumfama, nobuthwanga-thwanga.272UNdikhoyo uya kukubetha ngamathumba uxel' amaJiputa. Umzimba wakho uya kuphanjwa zizilonda nalukhwekhwe, urhawuzelelwe ingekho nendlela yokukunyanga.m1U2“Xa senifile imizimba yenu iya kutyiwa ziintaka namarhamncwa, futhi kungabikho namntu uzigxothayo.`0;2“UNdikhoyo uya kuzipha uloyiso iintshaba zakho, zikuvuyelele. Wothi uzihlasela kweli cala, zona zikubethe uthi saa macal' onke. Zonke ke izizwe zehlabathi ziya kuthi zakuyibona le nto ikuhleleyo zitsho zihlasimle.Q/2Imvula aya kuyinisa uNdikhoyo yoba zizaqhwithi nothuli, ude utshabalale.H. 2Ilanga liya kubalela esibhakabhakeni, umhlaba wome ube lilitye.U-%2Uya kukubetha ngezifo ezidla umzimba, umkhuhlane, necesina. Umoya onolophu uya kuwatshabalalisa amasimi akho, akuyekele ngembalela kwanezifo kwizilimo zakho. Ezi zibetho ke ziya kukuthi nca ude ungabikho.w,i2UNdikhoyo uya kukubetha ngezifo ngezifo, akutshayele uphele nya, ungawuhlali lo mhlaba uza kungena kuwo ngoku.b+?2“UNdikhoyo uya kukuzisela ishwangusha, kube sisiphithi-phithi nenkxwaleko kuyo yonke into oyenzayo, suka uhlelwe sisithwakumbe ude utshabalale ngephanyazo, ngenxa yobubi obenzileyo bokumlahla ungamthobeli uNdikhoyo.J*2“Woqalekiswa ekuphumeni kwakho, nasekubuyeni kwakho ngokunjalo.d)C2“Yoqalekiswa inzala yakho, nesivuno somhlaba wakho, kwanamathole namatakane emfuyo yakho.N(2“Yoqalekiswa ingobozi yakho, nesitya sakho sokuxovulela ngokunjalo.4'e2“Woqalekiswa ezidolophini nasemaphandleni.6&g2“Kambe ke ukuba akulithobelanga ilizwi *likaNdikhoyo uThixo wakho, ukuba akuyenzanga yonke le miyalelo nale mimiselo ndikunika yona namhlanje, ziya kukufumana iziqalekiso:s%a2Noba sekutheni na ungaze uphambuke nakancinane kule miyalelo; ungaze unqule ubuse *oothixo abangabambi.”M$2 UNdikhoyo uya kukwenza ube yimbalasane phakathi kwezizwe, ungabi semxukuxeleni. Uya kuba soloko unenkqubela, ungaze uwe phantsi, ukuba uyithobele wayenza imiyalelo yakhe endikunika yona namhlanje.]#52 UNdikhoyo uya kuwavula amazulu ngexesha elililo, imvula ayiphokoze kuvimba wakhe, awuthamsanqele umsebenzi wakho, khon' ukuze ungasweli nto, koko ubolekis' ezizweni, phofu wena ngokwakho ube ungafuni nto mntwini.G" 2 “Ewe, uNdikhoyo wokuthi jize ngenkqubela, uzale abantwana, imfuyo yakho ibe namathole namatakane, amasimi akho axakathe isivuno kwelo lizwe uNdikhoyo wafunga ukubanika lona ooyihlo-mkhulu.o!Y2 “Ziya kuthi ke izizwe zehlabathi, zakuqonda ukuba uNdikhoyo unenze abantu bakhe, zitsho zinihlonele. 52 “Ukuba niyithobele imiyalelo nahamba ngokwelizwi lakhe, uNdikhoyo uThixo wenu uya kunimisela nibe ngabantu bakhe ncakasana ngokwesithembiso sakhe.52“UNdikhoyo uThixo uya kuwuthamsanqela umsebenzi wakho, izisele zakho zihlale ziphuphuma. Uya kukuthi jize ngamathamsanqa kwelo lizwe akunika lona.!=2“UNdikhoyo uya kukuvathisa ngoloyiso, nditsho noba sewuhlaselwa ziintshaba. Zothi noba sezivela kwicala elithile, wena uzibethe zithi saa macal' onke.J2“Wosikelelwa ekuphumeni kwakho, nasekubuyeni kwakho ngokunjalo.hK2“Wosikelelwa, ingobozi yakho iphuphume isivuno, isitya sakho sokuxovulela sihlale sinentlama.ym2“Wosikelelwa, umfazi wakho azale, emasimini indyebo ibe ngako, yona imfuyo yande, kubekho amathole namatakane.4e2“Wosikelelwa ezidolophini nasemaphandleni.hK2Xa uthe walithobela ke walenza lizwi likaNdikhoyo uThixo wakho, nâzi iintsikelelo owozixhamla:7 k2“Ke ukuba ulithobele ilizwi *likaNdikhoyo uThixo wakho, wayenza ngononophelo imiyalelo endikunika yona namhlanje, uNdikhoyo uya kukuphakamisa kunazo zonke izizwe zehlabathi.+2“ ‘Uqalekisiwe nabani na ongazithobeliyo aziphumeze iimfundiso zalo mthetho.’ “Ke bona abantu bophendula bathi: ‘Makube njalo!’ ” 2“ ‘Uqalekisiwe umntu othengwayo khon' ukuze agebenge abamsulwa.’ “Ke bona abantu bophendula bathi: ‘Makube njalo!’wi2“ ‘Uqalekisiwe umntu ogebenga umwabo engabonwa.’ “Ke bona abantu bophendula bathi: ‘Makube njalo!’r_2“ ‘Uqalekisiwe umntu owambatha umkhwekazi.’ “Ke bona abantu bophendula bathi: ‘Makube njalo!’/2“ ‘Uqalekisiwe umntu owambatha udade wabo, nditsho intombi kayise nokuba yekanina.’ “Ke bona abantu bophendula bathi: ‘Makube njalo!’tc2“ ‘Uqalekisiwe nabani na olala nesilwanyana.’ “Ke bona abantu bophendula bathi: ‘Makube njalo!’2“ ‘Uqalekisiwe umntu owambatha umka-yise, kuba unyelisa uyise.’ “Ke bona abantu bophendula bathi: ‘Makube njalo!’.W2“ ‘Uqalekisiwe nabani na ogqwetha inyaniso xa kuthethwa ityala labangeneleli neenkedama nabahlolokazi.’ “Ke bona abantu bophendula bathi: ‘Makube njalo!’}u2“ ‘Uqalekisiwe nabani na olahlekisa imfama endleleni.’ “Ke bona abantu bophendula bathi: ‘Makube njalo!’2“ ‘Uqalekisiwe nabani na oshenxisa umlimandlela wommelwane.’ “Ke bona abantu bophendula bathi: ‘Makube njalo!’z o2“ ‘Uqalekisiwe nabani na odela uyise noba ngunina.’ “Ke bona abantu bophendula bathi: ‘Makube njalo!’M 2‘Uqalekisiwe umntu oqingqa umfanekiso ngelitye, umthi, noba sisinyithi, aze awunqule emfihlakalweni. Into enjalo lisikizi kuNdikhoyo.’ “Ke bona abantu bophendula besithi: ‘Makube njalo!’F 2“Ke bona abaLevi baya kuvakalisa la mazwi bekhwaza besithi:x k2 Kanti ke nazi eziya kuma kwintaba iEbhali xa kuqalekiswa: uRubhen, uGadi, uAshere, uZebhulon, uDan, noNafetali.( K2 “Xa seniyiwelile iJordan ezi zizwe zilandelayo ze zime kwintaba iGerizim xa kuthamsanqelwa amaSirayeli: uSimon, uLevi, uJuda, uIsakare, uJosefu, noBhenjamin.9o2 Ngaloo mini uMosis wawayalela amaSirayeli, wathi:I 2 Ngoko ke ze niyithobele imiyalelo nemimiselo endininika yona.”:o2 UMosis ekunye nababingeleli babaLevi ke wabhekisa kumaSirayeli, wathi: “Khanindibolek' iindlebe, maSirayeli! Namhlanje nibe ngabantu bakaNdikhoyo ncakasana. Nguye iNkosi yenu.b?2Kuloo matye atyatyekwe ngefutha ke ze niwabhale ngokucacileyo onke amazwi alo mthetho.”eE2ngokunjalo nenze namadini obudlelwana, nitye ninombulelo apho phambi koNdikhoyo uThixo wenu.!2Kaloku iqonga enilakhela uNdikhoyo uThixo wenu kufuneka libe lelamatye angaqingqwanga. Kulapho ke ekufuneka ninikele ngamadini atshiswayo,oY2Apho ke ze nakhele uNdikhoyo uThixo wenu iqonga lamadini ngamatye angaqingqwanga ngezixholo zentsimbi. 2ym2niwabhale kuwo onke amazwi alo mthetho. Xa seniwelile nangena kwelo lizwe lobisi nobusi nalithenjiswa nguNdikhoyo uThixo wooyihlo-mkhulu, la matye ze niwamise kwintaba iEbhali, niwatyabeke ngefutha ngokwalo myalelo ndininika wona namhlanje. 2Mhla nayiwela iJordan nangena kwelo lizwe niliphiwa *nguNdikhoyo uThixo wenu, ze nimise amatye amakhulu, niwatyabeke ngefutha,x~ m2UMosis ekunye namadoda amakhulu akwaSirayeli wathi: “Ze niyithobele yonke imiyalelo endininika yona namhlanje.b}?2Ke yena uya kuniphakamisa, nibe ngaphezu kwazo zonke izizwe awazidalayo, khon' ukuze nityibele nibonga nilizisele udumo nesithozela igama lakhe. Ngenene niya kuba ngabantu bakaNdikhoyo uThixo wenu ngokomlomo wakhe.”4|c2Kunamhlanje nje ke uNdikhoyo uyivakalisile into yokuba unamkele naba ngabantu bakhe ncakasana ngokwesithembiso sakhe; ngoko ke uyaniyala, uthi yithobeleni imiyalelo yakhe.0{[2“Ngokunjalo ke namhlanje niyivakalisile into yokuba uNdikhoyo nguThixo wenu; futhi nithembisile ukuba niya kumthobela, niyenze imimiselo nemiyalelo nemithetho yakhe.!z=2“Namhlanje ke *uNdikhoyo uThixo wenu uniyalela ukuba niyithobele yonke imimiselo nemithetho yakhe. Ewe, nyanisekani niyithobele ngomxhelo wenu uphela.y52Ngoko ke khawondele ezantsi ukwelo khaya lakho likhethekileyo – izulu – ujonge usapho lwakho amaSirayeli, uwathi jize ngamathamsanqa, ngokunjalo nalo mhlaba usiphe wona. Ewe, yenza ngokwesifungo sakho koobawo-mkhulu – nditsho eso selizwe eliphuphuma ubisi nobusi.’ ”x{2Andityanga nento le kuso xa ndandizilile; andakhupha nento le kuso kowam umzi xa *ndandinomlaza; futhi andithathanga nento le kuso ndenza idini labangasekhoyo. Ndikuthobele, Ndikhoyo Thixo wam. Ewe, ndenze konke obundiyalele kona mayela nesishumi.~ww2 thetha noNdikhoyo uThixo wakho, uthi: ‘Ngoku ke ndiyikhuphile inxaxheba yakho; ndiyiphe abaLevi, nabangeneleli, neenkedama, nabahlolokazi, ngokomyalelo owandinika wona. Ewe, andiphambukanga okanye ndilibale namnye kwimiyalelo yakho ngesishumi.jvO2 “Njalo kunyaka wesithathu, ongunyaka wezishumi, khupha isishumi sesivuno sakho, usinike abaLevi, nabangeneleli, neenkedama, nabahlolokazi, khon' ukuze bathi xa bebonke, kuzo zonke izixeko, batye banele. Wakuba wenjenjalo keFu2 Ewe, vuya, ube nemincili ngenxa yendyebo wena nendlu yakho akunike yona uNdikhoyo uThixo wakho. NabaLevi kunye nabangeneleli abahlala apho phakathi kwenu mababe nenxaxheba apho kulo msitho.Et2 Ngoko ke ngoku, Ndikhoyo, ndikuphathele olu libo lwesivuno somhlaba ondiphe wona.’ “Wakuba utshilo ke, ibhaskiti leyo uya kuyibeka phantsi apho phambi koNdikhoyo uThixo wakho, umnqule.Ls2 Wasithatha ke waza kusibeka apha, wasinika eli lizwe lobisi nobusi.r2Ngobo bungangamsha naloo mandla akhe ke wasikhupha kwelaseJiputa. Wenza imiqondiso nemimangaliso, wabetha kwehla izinto ezirhwaqelisayo.*qO2Ke thina sazibika kuNdikhoyo uThixo woobawo-mkhulu. Yena wasiva isikhalo sethu, wakubona oko kubandezeleka, naloo hambo-nzima, ngokunjalo nengcinezelo esasikuyo.Np2AmaJiputa asiphatha gadalala, asinyanzela ukuba sisebenze sibulaleka.o2Apho ke phambi koNdikhoyo uThixo wakho wena uya kucengceleza la mazwi, uthi: ‘Ubawo-mkhulu wayesisibhadu-bhadu esiphaleleyo somAram esafuduka saya kuphambukela kwelaseJiputa. Ewe, babembalwa ukuya kwabo, kodwa babuya sebesisizwe esikhulu esomeleleyo.}nu2“Ke yena umbingeleli lowo uya kuyithatha ibhaskiti leyo, ayibeke phambi kweqonga lamadini kaNdikhoyo uThixo wakho.Xm+2Akufika ke uya kuya kumbingeleli osesikhundleni ngelo xesha, afike athi kuye: ‘Ngoku ndivakalisa kuNdikhoyo uThixo wam ukuba ndingenile kwelo lizwe wayethembise ngesifungo ukusinika lona koobawo-mkhulu.’+lQ2umntu ngamnye aze athathe ibhaskiti, afake ulibo lwento nganye ayilimileyo, aye nayo kuloo ndawo yonqulo yalathwe nguNdikhoyo uThixo wakho ukuzinzisa igama lakhe.Ok 2“Wakuba ungenile wema kwelo lizwe uliphiwa *nguNdikhoyo uThixo wakho,djC2Ngoko ke akuba uNdikhoyo ekuhlangule kuzo zonke iintlanga ezikungqongileyo, waza wawuma umhlaba akunika wona ukuba ube lilifa lakho, uze uwabulale uwatshayele ama-Amaleki atsho alibaleke. Uyabona ke, uze ungaphazami!”i2Wona ahlangana nani nidiniwe, niphelelwe ngamandla, aza ababulala bonke abo baberhuqeka ngasemva. Kaloku ayengamoyiki uThixo.Th#2“Ungaze uyilibale into enayenziwa ngama-Amaleki ngokuya nanivela eJiputa.=gw2Kaloku banezothe kuNdikhoyo abantu abanobuqhophololo.f2Sisebenzise ngokunyaniseka isilinganiso, khon' ukuze uhlale ithuba elide kwelo lizwe akunika lona uNdikhoyo uThixo wakho.e 2d!2 “Xa usebenzisa isilinganiso sukwenza buqhophololo mayela nobunzima nobungakanani. Izilinganiso zakho mazibe zezizizo ngalo lonke ixesha.+cS2 sukumenzela nceba, mnqumle isandla.{bq2 “Ukuba amadoda amabini ayalwa, aze umfazi wenye azame ukuncedisa indoda yakhe ngokubamba le ilwa nayo ngobudoda,ba?2 Jikelele ke kwaSirayeli umzi wakhe uya kwaziwa njengomzi ondoda ikhululelwe isihlangu.”T`#2 umka-mfi lowo makaye kuye ekho namadoda amakhulu edolophu leyo, afike akhulule isihlangu sakhe, amtshicele ebusweni, athi: ‘Nantso ke into eyenziwayo kumntu ongafuniyo ukuvelisela umntakwabo inzala.’Z_/2Ke wona amadoda amakhulu aya kumbiza athethe naye. “Ukuba ke uphikelela ukwala,g^I2Kambe ke ukuba umntakwabo-mfi lo akafuni kumthatha, umka-mfi makaye kuxelela amadoda amakhulu edolophu leyo, athi: ‘Umntakwabo-mfi akavumi kuwenza umsebenzi wakhe; uyala ukuvelisela umfi inzala phakathi kwamaSirayeli.’z]o2Ke unyana wokuqala abaya kumzala bobabini woba ngunyana kamfi, khon' ukuze umlibo wakhe ungatshitshi kwaSirayeli.U\%2“Ukuba oonyana bomntu omnye bahlala mzini-mnye, aze omnye lo asweleke engenanyana, umhlolokazi lowo kamfi akufuneki athathwe ndoda yamzi wumbi; kaloku luxanduva lomntakwabo-mfi ukumthatha amenze umfazi.Z[/2“Xa usebenzisa inkabi yenkomo ekubhuleni ingqolowa, musa ukuyifaka isicheme.”Z 2Angákatswa ukuya kwimivumbo emashumi mane, kodwa ke ingadluli apho. Kaloku xa inokuba ngaphezu kwaleyo wòba umthobile umwenu.yYm2ukuba ugwetywe ikatsi, umgwebi makatsho acanjalaliswe. Inani lemivumbo yakhe loxhomekeka kwelo tyala alenzileyo.X 2“Xa amaSirayeli amabini exabene, aza asana enkundleni, omnye wawo ke wafunyaniswa engenatyala, waza ke wagwetywa omnye lo;W 2Mayingaze iphume engqondweni yakho into yokuba nawe wawukhe walikhoboka eJiputa; yiyo loo nto ke mna ndikuyala ngolu hlobo nje.nVW2Ngokunjalo naxa uvuna idiliya sukukhwahlaza; leyo iseleyo yeyabangeneleli, neenkedama, nabahlolokazi.lUS2Xa uvuna umnquma, sukubuya ukhwahlaze; lo useleyo woba ngowabangeneleli, neenkedama, nabahlolokazi.rT_2“Ukuba ushiye isithungu sengqolowa entsimini xa uvunayo, sukuphinda usiphuthume; sesoba sesabangeneleli abahlala phakathi kwenu, neenkedama, nabahlolokazi, khon' ukuze uNdikhoyo uThixo wakho akuthamsanqele kuyo yonke into oyenzayo.S!2Kaloku khumbula ukuba nawe wawukhe walikhoboka eJiputa, waza ke uNdikhoyo uThixo wakho wakukhulula; yiloo nto ke ndikunika lo myalelo nje.R12“Uzungayigqwethi inyaniso xa kuthethwa ityala labangeneleli neenkedama. Xa umhlolokazi eboleke ulutho, sukuyithatha ingubo yakhe abambisa ngayo.=Qu2“Abazali mabangabulawa ngenxa yamatyala enziwe ngabantwana babo, nabantwana mabangabulawa ngenxa yamatyala enziwe ngabazali babo; umntu makabulawe ngenxa yesono asenze ngokwakhe.0P[2Yonke imihla ukutshona kwelanga mhlawule ngomsebenzi wakhe; kaloku loo mali uyayifuna, uqamele ngayo. Xa ungamhlawuli uya kukuxela kuNdikhoyo, uze ke wena ube netyala.}Ou2“Isicaka osiqeshileyo esisweleyo sukusiqhatha noba singumSirayeli okanye siyintlanga ehlala kwakwezo dolophu zenu.=Nu2 koko yibuyisele kuye ukutshona kwelanga, kuba uyayifuna ngexesha lokulala. Úya kuthamsanqeliswa ke nguloo mntu, nesenzo sakho sibe sesobulungisa emehlweni kaNdikhoyo uThixo wakho.FM2 Ukuba lo mntu lihlwempu, le mpahla yakhe ke mayingalali kuwe,+LS2 linda phandle, ibe nguye oyizisayo.qK]2 “Xa kukho into oyiboleke umntu othile, sukungena endlwini yakhe xa uye kulanda impahla abambisa ngayo;fJG2 Yikhumbule into awayenzayo *uNdikhoyo uThixo wakho kuMiriyam ngokuya naniphuma kwelaseJiputa.I+2“Xa kukho umntu ogula sisifo solúsu, yenza ngenyameko kanye ngokwemigqaliselo oyinikwa ngababingeleli; yenza ngokwemiyalelo endabanika yona.>Hw2“Nawuphi na umntu oqweqwedise umSirayeli, waza wamenza ikhoboka lakhe, okanye wamthengisa ukuze abe likhoboka, makabulawe. Ngaloo ndlela ke noba nibuncothule ububi phakathi kwenu.>Gw2“Xa kukho into oyiboleke omnye umntu, sukumenza abambise ngelitye lakhe lokusila, nditsho nkqu imbokotho; kaloku ngolo hlobo loo mzi ungaba wohluthwe indlela yawo yokwenza ukutya.6Fg2“Indoda esandula ukuthath' umfazi mayingaphumi nomkhosi. Nakuwo nawuphi na umsebenzi onjalo mayikhululeke ixesha elingangonyaka, khon' ukuze ihlale ekhaya yonwabe nomkayo.xEk2laa ndoda yakhe yokuqala ayinalungelo lokuphinda imthathe. Kaloku ngoku *unomlaza. Xa ingasuka imthathe kwakhona yoba lisikizi elo *kuNdikhoyo. Ngoko ke elo lizwe uliphiwa nguNdikhoyo uThixo wakho ungaze *uligqwalise ngamasikizi anjalo.”D{2yaza nayo yamala yambhalela incwadi yokwahlukana yamgxotha, okanye ke mhlawumbi le ndoda yakhe yesibini isuke yatshaba,6Ci2Xa athe kamva waphinda wathathwa yenye indoda,1B _2“Ukuba indoda ithathe umfazi, yaza kamva yakruquka nguye ngenxa yesizathu esithile, kufuneka imbhalele incwadi yokwahlukana, ize imnike, ibe ke iyamgxotha ngolo hlobo.A2Ukuba uhamba ngomlimandlela wentsimi yomntu enengqolowa, ungáyikha utye kangangoko ufuna, kodwa ungayisiki ngerhengqe.”@2“Xa uhamba ngomlimandlela wesidiliya somntu, ungáyikha idiliya, uyitye kangangoko ufuna; kodwa uze ungayigaleli ntweni, uhambe nayo.Z?/2kambe ke, xa usenzile, qiniseka ngokusifezekisa. Kaloku usenze ungàqhutywa mntu.+>S2Akulotyala ukungenzi sibhambathiso;=%2“Xa wenze isibhambathiso kuNdikhoyo uThixo wakho uzungalibazisi ukusifezekisa. Kaloku uNdikhoyo uyasibanga, ibe ke sisono ukungasiphumezi.><w2Ungayibiza inzala ngento oyiboleke intlanga, ungayibizi kumwenu. Xa uwuthobele lo myalelo uNdikhoyo uThixo wakho uya kuyithamsanqelisa yonke into oyenzayo kwelo lizwe uya kuma kulo.d;C2“Xa umSirayeli eboleke imali, noba kukutya, okanye noba yintoni na kuwe, sukumbiza nzala.-:U2Nemali efunyenwe ngale ndlela mayingaze iziswe endlwini *kaNdikhoyo uThixo ngenxa yaso nasiphi na isibhambathiso. Kaloku lo mkhwa ulisikizi kuNdikhoyo uThixo wakho.]952“UmSirayeli, eyindoda okanye engumfazi, makangaze abe lihenyu lokunqula *izithixo.Q82Lingahlala nakuyiphi na idolophu eliyithandayo. Malingaphathwa gadalala.O72“Xa lithe ikhoboka lamshiya umninilo, labalekela kuwe, sukuligodusa.76i2Kaloku *uNdikhoyo uThixo wakho uhlala kunye nawe, khon' ukuze akukhusele, ube nokuzoyisa iintshaba zakho. Ungaze wenze nto ilihlazo, khon' ukuze angakufulatheli uNdikhoyo.”r5_2 Phakathi kwezikrweqe zakho malubekho ulugxa, khon' ukuze uthi xa uye ese uzimbele umngxuma owohlala kuwo.P42 “Kufuneka ube nendawo yangasese ngaphandle qelele kwisikhululo sakho.f3G2 Kuya kuthi ke emalanga lihlambe umzimba, lize lithi lakutshona ilanga libuyele kwibutho lalo.r2_2 Ukuba ijoni lithe *lanomlaza ngenxa yokuba lichithe ubudoda lilele, maliphumele ngaphandle, lihlale apho.k1Q2 “Xa umkhosi wakho uphuma usiya kuhlasela utshaba mawuzigcine ungenzi nanye into engavumelekanga.h0K2Wona ukusukela kwisizukulwana sawo sesithathu angabandakanywa nebandla labantu bakaNdikhoyo.”/92“Ungaze uwajongele phantsi amaEdom; kaloku uyazalana nawo. NamaJiputa uzungaze uwajongele phantsi; kaloku wawukhe waba ngumphambukeli elizweni lawo.a.=2Ngalo lonke ixesha uzungaze ube nobudlelwane nezi zizwe okanye ukhuthaze inkqubela yazo.--2Kodwa ke uNdikhoyo uThixo wakho zange amhoye uBhalam lowo; ndaweni yaloo nto wasijika isiqalekiso eso saba yintsikelelo ngenxa yokuba ekuthanda.@,{2Kaloku wona ala ukukupha ukutya namanzi ngokuya wawuvela eJiputa; ndaweni yaloo nto aqesha uBhalam unyana kaBhehore, owayephuma kwisixeko iPetore kwelaseMesopotami, ukuba akuqalekise.+2“UmAmon okanye umMowabhi, ngokunjalo nenzala yakhe kude kuye kwisizukulwana seshumi, aze angabandakanywa nebandla labantu bakaNdikhoyo. *2“Umntwana wombulo ngokunjalo nenzala yakhe kude kuye kwisizukulwana seshumi maze angabandakanywa nebandla labantu bakaNdikhoyo.z) q2“Indoda elithenwa ngokutyunyuzwa, okanye enqunyulwe ubudoda, ize ingabandakanywa nebandla labantu *bakaNdikhoyo._(92“Makungaze kubekho nyana uzeka umka-yise; ngokwenjenjalo uya kuba uhlazisa uyise.”9'm2loo ndoda mayikhuphe ikhazi eliziisiliva ezimashumi mahlanu, iyithathe loo ntombi ibe ngumkayo. Kaloku izithathele isondo ngenkani; ngoko ke mayingaze yahlukane nayo nanini na.=&w2“Ukuba indoda ibhaqwe idlwengula intombi engendiyo,h%K2kuba le ndoda idlwengule intombi endle, yaza yathi nangona ikhala akwabikho bani ungayincedayo.$'2Ke yona intombi leyo mayingenziwa nto, kuba ayenzanga sono sifanele ukuba ife. Kaloku eli tyala lifana nelendoda ehlasele enye yayenzakalisa,V#'2“Ukuba indoda idlwengule intombi eyendayo besendle, indoda leyo mayibulawe.)"M2bobabini mabathathwe bakhutshelwe ngaphandle kwedolophu, baxulutywe ngamatye bade bafe. Intombi le mayibulawe kuba ingenzanga mizamo ikhale, nangona ibingéviwayo. Ke yona indoda le mayibulawe kuba ithathe isondo kwintombi eyendayo. Ngale ndlela ke noba nibuncothule ububi phakathi kwenu.G! 2“Xa intombi eyendayo ibhaqwe emzini ihlangene nandoda yimbi, 2“Xa umfo othile ebhaqwe ekrexeza nomka-mntu, mababulawe bobabini. Ngaloo ndlela ke noba nibuncothule ububi kwaSirayeli.^72amadoda amakhulu edolophu leyo aya kumkhupha kowabo, amxulube ngamatye ade afe. Kaloku wenze ihlazo phakathi kwamawabo, wavula ubuhlanti bukayise engendanga. Ngale ndlela ke noba nibuncothule ububi kwaSirayeli.” c~~@}}A|{{zyy$xxKw?vv%uXtut0srr1qq9pLoonnm#l?krkj2iChh\gfwf#eJddcc9baa;``A__G^^$]\\[[[0ZYY XX9WWVVAUUQTT SS/RRR QQ+PPOOHNNhMMoLL KQJJIIHH>GG!FFSEDDDCBBA=@??[>>p>=T<<;a::.99J88s77Z6544T32211O0//..5--,,, +V*))1(y(I'j'&\%$$(##" !! x*r)u-sQ [neQ.Z  x K*K`@/ KT<bathi bakuba bewelile, wabuya wazala, waphuphuma kwakhona umlambo.S;<Wenjenjalo ke uYoshuwa,XR+<“Xelela ababingeleli abathwele ityesi yomnqophiso ukuba baphume emlanjeni.”"QA<UNdikhoyo wathi kuYoshuwa: P<Into eyenziwa nguNdikhoyo ngalo mhla yatsho amaSirayeli amhlonela uYoshuwa. Amhlonela bonke ubomi bakhe njengoko amhlonelayo uMosis.vOg< Kwawela amashumi mane amawaka amadoda axhobele idabi, aya kutsho kwezo ntili zeJeriko, ekhatshwa nguNdikhoyo.#NA< Amadoda esizwe sakwaRubhen nesakwaGadi, kunye nenxalenye yesizwe sakwaManase, awela kuqala kunabo bonke abantu, exhobile, njengoko wayetshilo kuwo uMosis.ZM/< Bakuba bewele bonke, ityesi yomnqophiso yawezwa ngababingeleli, abantu bejongile.EL< Ababingeleli bema njalo emlanjeni iJordan kwada kwagqitywa yonke into ekwakuthiwe kuYoshuwa mayenziwe ngabantu. Zizinto ezaziyalelwe nguMosis zonke ezo. Abantu bakhawuleza ukuwela umlambo.AK}< UYoshuwa yena wabeka amanye amatye alishumi elinambini kulaa ndawo kwakumi kuyo ababingeleli ababethwele ityesi yomnqophiso, phakathi emlanjeni iJordan. (Aselapho unanamhla loo matye.)[J1<AmaSirayeli enza ngokomyalelo kaYoshuwa. Awakhetha amatye alishumi elinambini emlanjeni iJordan ngokomlomo kaNdikhoyo kuYoshuwa, lalinye kwisizwe ngasinye, awasa kulaa ndawo kwakuza kukhululwa kuyo ngaloo mhla.BI<nobaxelela ukuba ngamhla ityesi yomnqophiso kaNdikhoyo yayiwela umlambo, ema amanzi, ahlanganiselana eJordan. La matye ohlala esisikhumbuzo kumaSirayeli sesiganeko esehla kule ndawo.”'HI<Watsho esithi: “La matye ngumqondiso kumaSirayeli ngazo zonke iziganeko zikaNdikhoyo. Xa bebuza ngomso abantwana benu besithi: ‘Ngawantoni na la matye?’,GS<wathi: “Ngenani emlanjeni iJordan, nigqithe kwityesi yomnqophiso kaThixo uNdikhoyo, ize indoda nganye ixwaye ilitye eliza kumela isizwe ngasinye samaSirayeli.”ZF/<UYoshuwa wawabiza loo madoda alishumi elinambini awatyumbileyo kwisizwe ngasinye,LE<Yithi makathathe ishumi elinambini lamatye kulaa ndawo bekume zinzi kuyo ababingeleli esazulwini seJordan, awathwale loo matye, aze awabeke apho kuya kuba kukhululwe khona ngokuhlwa namhlanje.”MD<“Tyumba amadoda abe lishumi elinambini, ibe nye kwisizwe ngasinye.SC #<Lakuba luwele lwaphelela uhlanga lwamaSirayeli, *uNdikhoyo wathi kuYoshuwa:XB+<Lo gama abantu bakwaSirayeli bawelayo behamba kumhlaba owomileyo, ababingeleli ababethwele ityesi yomnqophiso babemi zinzi kumhlaba owomileyo apho esizikithini somlambo iJordan, bada bawela baphelela abantu.BA<ema amanzi avela ngentla, ahlanganiselana ada aya kutsho eAdam, idolophu emelene neZaretan. Amanzi ahlayo ukusinga kuLwandle oluFileyo anqamka, baza ke abantu bawelela kufuphi neJeriko.@ <I? <Yayilixesha lokuvuna, umlambo uzele, uphuphuma. Ukunduluka kwamaSirayeli ukuya kuwela iJordan, ababingeleli babewakhokele, bethwele ityesi yomnqophiso. Kuthe nje ukuba bathi cakatha emlanjeni,>>w< Bakuthi cakatha emanzini ababingeleli abathwele ityesi yomnqophiso kaNdikhoyo, iNkosi yehlabathi liphela, umlambo iJordan uya kuma, ahlanganiselane ndawonye amanzi avela ngentla.”_=9< Khethani ishumi elinambini lamadoda kwizizwe zakwaSirayeli, ibe nye kwisizwe ngasinye.o<Y< Niyabona, ityesi yomnqophiso kaNdikhoyo, iNkosi yehlabathi liphela, yiyo enandulelayo ukuwela iJordan.1;]< Noqonda ngale nto ukuba uThixo ophilayo ukho phakathi kwenu: nguye oya kuwaswantsulisa amaKanana, amaHeti, amaHivi, amaPerezi namaGirgashi, ama-Amori kunye namaJebhusi.k:Q< UYoshuwa wabiza amaSirayeli wathi: “Sondelani nize kuva amazwi athethwe nguNdikhoyo uThixo wenu.x9k<Yithi kubabingeleli abathwele ityesi yomnqophiso ze bathi bakufika emlanjeni iJordan, bangene beme enyeleni.”8%<Wathi uNdikhoyo kuYoshuwa: “Into endiza kuyenza namhlanje iya kukwenza utsho uhlonipheke kumaSirayeli, aqonde ukuba ndinawe nanjengoMosis. 7 <Waza wabhekisa kubabingeleli wathi: “Thwalani ityesi yomnqophiso niwele, baze abantu balandele.” Benjenjalo ke ababingeleli.y6m<UYoshuwa ke wathi ebantwini: “Zihlambululeni, kuba ngomso uNdikhoyo uza kwenza imimangaliso phakathi kwenu.”i5M<Kaloku niza kuhamba ngendlela eningazange niyihambe ngaphambili; kuya kufuneka ke nilandele ababingeleli. Kodwa kufuneka ningasondeli kwityesi yomnqophiso. Ze kubekho umgama omalunga nekhilomitha enye phakathi kwayo nani.”+4Q<ziyalela abantu zisithi: “Xa nibona ityesi yomnqophiso *kaNdikhoyo uThixo wenu kunye nababingeleli abangabaLevi abayithweleyo, ze niphakame, niphume, nilandele.D3<Emva kweentsuku ezintathu iinduna zajikeleza esikhululweni,2 <Ngengomso uYoshuwa namaSirayeli ephela bavuka xa kumpondo zankomo, banduluka eShitim, baya kuma phezu kweJordan lo gama balinde ukuwela. 1<zathi: “Inene, uNdikhoyo elaa lizwe lonke ulinikezela kuthi, yaye abantu balapho bonke baphelelwe ngamandla ngenxa yokoyika.”s0a<Zehla ke entabeni iintlola, zawuwela umlambo, zabuyela kuYoshuwa, zamxelela konke okwehlayo kuhambo lwazo,E/<Ezo ntlola zabaleka, zaya kuzimela ezintabeni, zahlala apho iintsuku ezintathu. Amadoda ayethunywe ngukumkani azikhangela kulo lonke ngasendleleni engazifumani, ada ancama abuyela eJeriko.`.;<Wavuma uRahabhi, wawandulula. Akuba ehambile, wabophelela loo msonto ubomvu efestileni.n-W<Ukuba uyixelele nabani na into esizele yona, thina asiyi kuba natyala ngokungasigcini esi sifungo.”#,A<Ukuba ngaba kubekho mntu uphumela ngaphandle kule ndlu, aze abulawe, lityala lakhe. Kanti ke xa kwenzakaliswe umntu esendlwini yakho, ityala loba lelethu.I+ <xa singena kweli lizwe kufuneka ubophelele lo msonto ubomvu kule festile usikhuphe ngayo. Kufuneka uze noyihlo nonyoko nabantakwenu, nabo bonke abantu bakowenu, ubahlanganisele endlwini yakho.x*k<Zathi iintlola kuRahabhi: “Asiyi kuba natyala lokungasigcini isifungo osifungise sona ukuba akukwenzanga oku:0)[<Wathi: “Ze niye kuzimela ezintabeni, ningabonwa ngamadoda athunywe ngukumkani. Ze nihlale apho iintsuku ezintathu, de loo madoda abuye, nandule ke nina ukugoduka.”q(]<Indlu kaRahabhi yayiseludongeni olubiyele idolophu. Wawakhupha ngefestile ke loo madoda, ehla ngentambo.Q'<Athi loo madoda: “Ubomi bethu sibuthenga ngobenu. Ukuba wena akuyithethanga mntwini le nto sihambele yona apha kweli lizwe, siyathembisa ukuba sonenzela inceba xa uNdikhoyo esinikezela lo mhlaba.”&y< Ndithembiseni ukuba nomsindisa utata, nomama, nabantakwethu, noodadethu, kunye neentsapho zabo, singàbulawa thina.”%'< Ngoku ke khanifunge ngegama lakhe ukuba nobenzela inceba abantu basekhaya njengoko nam ndinenzele inceba, nindinike nomqondiso oqinisekileyo.$+< Soyika kakhulu ukuvakala kwezo ndaba, sonke apha satsho saphelelwa ngamandla. UNdikhoyo uThixo wenu nguye olawula emazulwini nalapha emhlabeni.h#K< Sayiva nento yokuba uNdikhoyo walomisa uLwandle oluBomvu ukuba niwele ukunduluka kwenu eJiputa. Saziva neendaba zokubatshabalalisa tu kwenu ooSihon no-Ogi iikumkani zama-Amori ezazimi kwelaa cala lingasempumalanga yeJordan."1< wafika wathi: “Ndiyazi ukuba *uNdikhoyo ulinike nina eli lizwe. Bonke abemi beli lizwe bayankwantya nini; boyika ngokokude baphelelwe ngamandla.N!<Ngaphambi kokuba zilale ezo ntlola, uRahabhi waya kuzo phezu kwendlu,o Y<Ahamba ke loo madoda ngendlela eya kumazibuko eJordan, esukela iintlola ezo. Avalwa kwangoko amasango. < <xk<URahabhi waphendula wathi: “Ewe, ebekho amadoda ebefikile apha kwam, phofu andiwazi ukuba abe evela phi na. Kambe ke ahambe ukutshona kwelanga, kungekavalwa namasango edolophu le. Andikhange ndibuze apho aya khona, kodwa ukuba niyawasukela ningawafumana.” (Ethetha le nto nje uRahabhi ezo ntlola wayezifihle phezu kwendlu, zingaphantsi komqhaphu owawubekwe apho.)<Ukumkani wathumela izigidimi kuRahabhi esithi: “Wakhuphe loo madoda asendlwini yakho, kuba aze kuhlola ilizwe lonke.”wi<Ukumkani waseJeriko waxelelwa kwathiwa: “Kukho amaSirayeli afikileyo ngobu busuku, eze kuhlola eli lizwe.” <Emva koko ke uYoshuwa into kaNune wathumela ngasekhusini iintlola zambini zisuka apho babekhulule khona eShitim, wathi: “Hambani niye kuhlola ilizwe laseKanana, ngokukodwa idolophu iJeriko.” Esukile ke loo madoda aya kungena kumzi wehenyukazi uRahabhi.  <Nabani na ophikisana nawe, angawathobeli amazwi akho, angenzi nantoni na usiyalelayo, wobulawa. Nto nje yomelela wena, ukhaliphe!” {<Sokuthobela kanye ngalaa ndlela sasithobela uMosis ngayo. Akwaba uNdikhoyo uThixo wakunceda njengoko wamncedayo uMosis.m W<Bathi kuYoshuwa: “Soyenza yonke into osiyalele ukuba siyenze, siye naphi na apho uthi masiye khona. 3<ade awuthimbe umhlaba ongasentshonalanga yeJordan awunikwe nguNdikhoyo uThixo wenu ukuze ube ngowawo aphumle kuwo. Kuya kuthi ke akuba nendawo yokuphumla eyeyawo njengani, nani nibuyele emakhaya kumhlaba ongasempumalanga kweJordan eniwabelwe nguMosis isicaka sikaNdikhoyo.”! ?<Abafazi benu nabantwana nemfuyo banokusala ngasempuma kweJordan, kodwa amadoda omkhosi kufuneka axhobe, awele kuqala kunamanye amaSirayeli, aye kuwanceda' K< “Ze nikhumbule ukuba uMosis, isicaka sikaNdikhoyo, wathi uNdikhoyo uThixo wenu uninika lo mhlaba ungasempumalanga kweJordan ukuba ube ngowenu, niphumle kuwo.` =< UYoshuwa wathetha nesizwe sakwaRubhen nesakwaGadi nenxalenye yesizwe sakwaManase, wathi:[ 3< “Tyhutyhani umzi, nixelele amaSirayeli ukuba alungise umphako wendlela, kuba kuza kuhanjwa emva kweentsuku ezintathu, kuwelwe iJordan, kuthinjwe ilizwe enilinikwe *nguNdikhoyo uThixo wenu ukuze libe lelenu.”- Y< UYoshuwa uyalele iinduna zakhe, wathi:4 e< Kaloku ndim okuyalelayo. Yomelela ke, ukhaliphe. Uze ungoyiki unkwantye; kaloku mna Ndikhoyo Thixo wakho ndiya kusoloko ndisecaleni kwakho naphi na apho unyathela khona.”I <Kufuneka incwadi yomthetho ikukhokele kuyo yonke into oyithethayo. Uze uyifunde uyigocagoce ubusuku nemini, uzazi uzithobele izinto ezibhaliweyo kuyo. Xa wenjenjalo woba nenkqubela nempumelelo.K <Yomelela ke, ukhaliphe kunene! Uze unyamekele ukuwuthobela wonke umthetho owuwiselwe nguMosis isicaka sam. Khon' ukuze ube nempumelelo naphi na apho uya khona, ungàze uphambuke kuwo nakancinane.  <Yomelela, ukhaliphe, kuba uza kubangenisa aba bantu kweli lizwe endithembise ooyise-mkhulu ngesifungo ukuba loba lilifa labo.2  a<Akukho namnye uya kumelana nawe yonke imihla yokudla kwakho ubomi. Ndiya kuhlala ndisecaleni kwakho njengoko bendenjenjalo nakuMosis. Andiyi kukuyekela; andiyi kukushiya.?  {<Imida yenu yosuka ezantsi entlango, iye kuma ngeentaba zaseLebhanon emantla, isuke empumalanga kumlambo iEfrati, ibandakanye ummandla wamaHeti, iye kuthi gaa ngolwandle entshonalanga.Z  1<Indawo nganye eniya kunyathela kuyo ndininika yona njengoko ndamthembisayo uMosis.   <wathi: “UMosis, isicaka sam, ubhubhile. Ke wena namaSirayeli ephela wuweleni umlambo iJordan, niye kwelo lizwe ndininika lona.z s2 Wathi: “Ubuso bam ndiza kubufihla, ndibone ukuba loba yintoni ikamva labo; kuba basisizukulwana esigwenxa, abantwana abangathembekanga.U=%2 Waza ke yena uNdikhoyo wakruquka, exhokonkxwa ngoonyana neentombi zakhe nje.]<52 Akayikhathalelanga eyona Ngxondorha aphuma kuyo; suka wamlibala uThixo azelwe nguye.;y2 Suka waxhelel' iindimoni ezingengoThixo; izithixo awayengazazi ngaphambili, izinto ezingazange zinqulwe nangamanyange.O:2 Wamkhweletisa ngokunqula izithixo; wamxhokonxa ngemikhwa emanyumnyezi.99m2 Kambe ke uYeshurun suka wahlutha wada wakhabalaza; ewe, wakhula wakhukhumala wada waxhathisa. Waza ke wamfulathela uThixo adalwe nguye, wayibukula eyona Ngxondorha imsindisayo.c8A2 Iimazi zeenkomo nezeebhokhwe yayiziintsengwanekazi; oozinkomo, zibhokhwe, neegusha yayingamateke-teke, nditsho oku kweenkomo zaseBhashan. Ingqolowa ingachum' iliphupha; asisathethi ke ngediliya naloo wayini ingayiwayo.|7s2 Wamqabelisa imimango enyukayo, wayixhamla imveliso yelizwe; watya ubusi emaweni, waza umnquma wavelisa elulwalweni.N62 Ewe, uNdikhoyo wamkhokela yedwa kungekho *thixo ungomnye umncedisayo.v5g2 njengokhozi lukhusela amantshontsho alo, lundanda luwathwale ngaloo maphiko alo, xa luwakhupha endlwini yalo. 42 Wambhaqa kwimpengempenge yentlango, kwinkangala egxwala amarhamncwa, waza wamchola, wampelesa, wamkhusel' okokhozo lweliso lakhe,S3!2 Ke yona inxaxheba kaNdikhoyo luhlanga lwakhe. Ewe, uYakobi sisabelo sakhe.%2E2 Xenikweni uPhezukonke wazabela ilifa izizwe; yena wabahlula-hlula oonyana babantu, waza izizwe wazimisela imida yazo ngokobungakanani boonyana bakaSirayeli.1-2 Khanibuzise niqonde ngezamandulo; khaniphande nive ngezizukulwana ezadlulayo. Amanyange wona aya kunibalisela; amadod' amakhulu aya kunichubela.0-2 Ngani ukuba nimphathe kanj' uNdikhoyo, zidengendini zabantu ezingaqiqiyo? Kaloku yena nguYihlo noMdali wenu; nguye owanenzayo waza wanibonelela./2 Kambe ke nina nigwenxa, ngoko ke ngenxa yokubhatyaza kwenu aniselulo usapho lwakhe, sizukulwanandini sigoso sinxaxhileyo!.2 YiNgxondorha emsebenz' ufezekileyo; iindlela zakhe bubulungisa bodwa; uThixo othembekileyo enyanisekile, yena lilungisa elingenakumbi.d-C2 Kaloku ndiza kulibhengez' igama *likaNdikhoyo; ke nina bubabazeni ubukhulu bukaThixo wethu. ,;2 Imfundiso yam iza kuchaphaza njengemvula, itshone njengombeth' emhlabeni, amazwi am awe njengomkhumezelo phezu kohlaza, abe njengomvimbi phezu kotyani.S+ #2 Khanibek' iindlebe, mazulu, ndithethe; khawuthi cwaka, mhlab', uphulaphule.\*32Ke kaloku uMosis yena wawucengceleza wonke lo mbongo, amaSirayeli wona ephulaphule:t)c2Kaloku ndiyazi ukuba xa ndingasekho niya kuba ziinjubaqa, niphambuke kule ndlela ndiniyalele yona. Kananjalo ke, kumaxesha ezayo, niya kuhlelwa ziintlekele ngenxa yokuba nixhokonxa uNdikhoyo ngobubi bezithixo ezenziwe zizandla zenu.”#(A2Ngoko ke khanihlanganise amadoda amakhulu ezizwe zakowenu neenduna zenu, ukuze ndiwaxelele ezi zinto. Ndiza kubiza amazulu nehlabathi, ukuze andingqinele.'12Kaloku ndiyanazi ukuba nizizibhoja ezinenkani. Ngexesha lokudla kwam ubomi benivukelana naye uNdikhoyo; nobeka phi na ukumvukela xa ndingasekhoyo?$&C2“Thathani, nantsi ke incwadi yomthetho. Yibekeni ecaleni letyesi yomnqophiso kaNdikhoyo uThixo wenu, khon' ukuze ibe lingqina likaNdikhoyo ngamaSirayeli.l%S2Akuba egqibile ke wayalela ababingeleli babaLevi ababejongene netyesi yomnqophso kaNdikhoyo, wathi:X$+2Ke kaloku uMosis wawabhala encwadini amazwi alo mthetho, akashiyelela nento le.U#%2UNdikhoyo ke wamyalela wenjenje noYoshuwa unyana kaNune: “Qina ukhaliphe, kuba nguwe oza kukhokela amaSirayeli, uye kuwangenisa kwelo lizwe ndawathembisa ngalo ngesifungo; ibe ke mna ndiza kuba nawe.”Q"2Kwangaloo mini ke uMosis wayibhala ingoma leyo, wayifundisa amaSirayeli.!52Kweso sithuba ke aya kuhlelwa yintlekele nentlupheko. Ke yona le ngoma iya kuba isaculwa sisizukulwana, ibe lingqina elidandalazisa isono samaSirayeli. Andithi na kaloku, kanye ngoku ndingekawangenisi nokuwangenisa kwelo lizwe ndawathembisa ngalo, sendiyibona imikhwa yawo.”@ {2Kaloku ndiza kuwangenisa kuloo mhlaba wobisi nobusi ndathembisa ngawo ooyise-mkhulu. Akuxhamla loo ntlala-kahle osuka akreqe, anqule thixo bambi, andidele, awutyeshele umnqophiso wam.nW2“Ngoko ke bhala le ngoma, uyifundise amaSirayeli, ayicule, ibe lingqina lomnqophiso wam kunye nawo.sa2Inene, ngaloo mini ndiya kubafulathela ngenxa yabo bonke ububi ababenzileyo ngokubhenela kwabanye oothixo.kQ2Yakwenzeka loo nto ndiya kuvutha ngumsindo, ndibalahle, ndibafulathele, batshabalale. Baya kuhlelwa ziinzingo bahlupheke. Ngaloo mini baya kuvakala besithi: ‘Kunje nje nje kungenx' enokuba uThixo wethu engasekho ngakuthi.’P2UNdikhoyo wathi kuMosis: “Wena uza kufa ngoku. Wakuba ufile, aba bantu baza kukreqa, bandilahle, banqule *oothixo abanqulwa kwelo lizwe baza kuma kulo ngoku, bawutyeshele umnqophiso endawenza nabo.iM2waza ke uNdikhoyo wazibonakalisa kubo ngomqulu welifu elisuka lime apho esangweni lesibingelelo.I 2*UNdikhoyo wabhekisa kuMosis, wathi: “Ngoku sekumbovu ukuba ufe. Ngoko ke biza uYoshuwa, uye naye *esibingelelweni, khon' ukuze ndimyale.” Ngenene ke uMosis noYoshuwa baya esibingelelweni,`;2 Ngale ndlela ke nabantwana benu abangekawazi lo mthetho baya kuwuva. Ngoko ke baya kufunda ukumthobela bamhlonele uNdikhoyo uThixo wenu ngalo lonke ithuba nihleli kwelo lizwe niza kungena kulo phesheya kweJordan.”q]2 Makuqokelelwe bonke abantu – amadoda, abafazi, nabantwana, ngokunjalo nabangeneleli abalapho phakathi kwenu – khon' ukuze bawuve, bafunde ukumhlonela uNdikhoyo uThixo wenu, bazithobele bazenze ngondileko iimfundiso zalo mthetho.nW2 Mawufundelwe amaSirayeli xa ewonke mhla eze kunqula uNdikhoyo uThixo wenu kuloo ndawo yalathwe nguye.2 Wabayala wathi: “Njalo xa kuphela unyaka wesixhenxe, kusondela unyaka wokucinywa kwamatyala, lo mthetho mawufundwe kumsitho wamaphempe.(K2 Lo mthetho ke uMosis wawubhala, wawunikezela kubabingeleli bakwaLevi ababejongene netyesi yomnqophiso *kaNdikhoyo, ngokunjalo nakumadoda amakhulu akwaSirayeli.~w2NguNdikhoyo ngokwakhe oza kunikhokela, ahambe nani. Soze arhoxe, engasoze anilahle; ngoko ke yomelelani ningoyiki.”iM2UMosis wabiza uYoshuwa, wathetha naye phambi kwawo onke amaSirayeli, wathi: “Qina ukhaliphe! Kaloku nguwe oza kukhokela aba bantu, uye kubadlisa ilifa labo kwelo lizwe uNdikhoyo wabathembisa ngalo ngesifungo ooyise-mkhulu.2Qinani nikhaliphe, ningaxhali, ningabi nayo nedyudyu. Kaloku uNdikhoyo uThixo wenu ungakuni; soze arhoxe okanye anilahle.”lS2UNdikhoyo uza kuninceda nizoyise. Ngoko ke kufuneka niziphathe kanye ngale ndlela ndiniyalele yona.+2UNdikhoyo uya kuzitshabalalisa ezo ntlanga kwanjengokuba wenzayo kookumkani bama-Amori, uSihon no-Ogi, awabatshabalalisayo kunye nomhlaba wabo.I 2NguNdikhoyo ngokwakhe oza kunikhokela niwele, azivuthulule zitshabalale iintlanga zelaa lizwe, ukuze ke nina ningene nime kulo. Ngokomlomo kaNdikhoyo nguYoshuwa oza kunikhokela niwele iJordan.2wathi: “Ngoku sendinekhulu mashumi mabini eminyaka. Andisenako ukunikhokela. Kaloku *uNdikhoyo wandazisa ukuba andiyi kuyiwela iJordan.B  2Waqhubela phambili uMosis ukuthetha nawo onke amaSirayeli,_ 92Mthande uNdikhoyo uThixo wakho, uliphulaphule ilizwi lakhe, uthi nca kuye. Kaloku nguye okunika ubomi noya kukolulela iminyaka kwelo lizwe wabathembisa ngalo ngesifungo ooyihlo-mkhulu, uAbraham noIsake noYakobi.”I  2Amazulu nehlabathi ayangqina namhlanje ukuba ndithi khetha phakathi kobomi nokufa, naphakathi kweentsikelelo neziqalekiso. Kambe ke ndithi kheth' ubomi, khon' ukuze uphile, wena nenzala yakho. 92ndiyakuxelela ngayo yona le mini ukuba inene uya kutshabalala. Awuyi kuba nabomi bude kwelo lizwe liphesheya kweJordan ungenela ukuya kuma kulo ngoku.t c2“Kambe ke ukuba uthe wajika, wala ukuphulaphula, wawexulwa ngabanye *oothixo, wakhahlela kubo, wabanqula, 2Mna ndikuyalela namhlanje ukuba umthande uNdikhoyo uThixo wakho, uhambe ngeendlela zakhe, uyithobele uyenze imiyalelo nemimiselo nezithethe zakhe. Wakwenjenjalo uya kuphila wande, uNdikhoyo uThixo wakho akuthamsanqele kwelo lizwe ungenela ukuya kuma kulo.\32“Uyabona ke, zikhethele namhlanje; bukho ubomi nokuhle, ngokunjalo nokufa nobubi.wi2Hayi khona, nakanye! Kaloku lo myalelo awukude kuwe: uthetha ngawo qho, uyawuthanda, uwuthobela nokuwuthobela.1]2 Kwangokunjalo awukho ngaphesheya kolwandle, ukuba ningade nikhale, nithi: ‘Yaz'ba ngubani na oya kuwela ulwandle, awuthathe awusondeze kuthi, ukuze siwuve siwenze?’<s2 Awukho phezulu esibhakabhakeni, ukuba ningade nikhale, nithi: ‘Yaz'ba ngubani na oya kunyuka aye esibhakabhakeni asithobele wona uze kuthi, khon' ukuze sibe nokuwuva siwenze?’kQ2 “Lo myalelo ndininika wona namhlanje ke, awunzima kakhulu, futhi ungekho ngaphaya kwamandla enu.M2 Kambe ke kofuneka nilithobele ilizwi likaNdikhoyo uThixo wenu, nenze ngokwale miyalelo nale mimiselo ibhalwe apha kule ncwadi yomthetho wakhe. Ngenene kofuneka nibuyele kuye ngomxhelo wenu uphela. 2 UNdikhoyo uThixo wakho uya kukupha intlutha kuko konke okwenzayo; ùya kuphiwa inzala, ube nenyambalala yeenkomo, ngokunjalo namasimi akho achume. Kuya kuba luvuyo kuNdikhoyo ukukunika intlutha, kwanjengokuba kwakuluvuyo kuye ukwenjenjalo kooyihlo-mkhulu.Z/2wena ke ubuyele ekumthobeleni nasekugcineni le miyalelo ndikunika yona namhlanje.X+2Ke zona ezi ziqalekiso uya kubetha ngazo iintshaba zakho, ezo zazikutshutshisa, ~;2UNdikhoyo uThixo wakho uya kuyalùsa intliziyo yakho neentliziyo zabazukulwana bakho, khon' ukuze nimthande ngomxhelo wonke nomoya uphela, nidle ubomi.*}O2khon' ukuze anibuyisele kumhlaba wooyihlo, ube ngowenu. Ngelo thuba uya kunithi jize ngengayiwayo yona inkqubela, futhi anandise ngokuthe kratya kooyihlo-mkhulu.r|_2Noba ningade nibe nisarhake naya kutsho empelazwe, yena uNdikhoyo uThixo wenu uya kuniqokelela anibuyise,{-2Wosuka ke yena uNdikhoyo uThixo wakho abe nemfesane ngakuwe, akubuyisele ubuncwane bakho. Uya kuniqokelela anibuyise kuloo mazwe anisasaze kuwo. z~~E}}| {{*yyyynxxwwNvvguutfssrs r$qcpp+oznnmm%lPkk j^ihhXggfee-dccsbXa``_^^]](\[[YXX#WWVjUUgTISS`RQPPO,NNMoMLyKKEJJSIIHGGFFEDD&C_CBnAAA!@??]>>-<<;E:99f8877b66R544N33i221f00//2.. -%,,e+*)((z'&&%%}$$#""%!i! kXQ#I0$7qiRT  4 ~ a HbB;!q< Intili yeJordan ukususela kuLwandle lwaseGalili nayo yayikwalapho, ukusa ezantsi eBhete-yeshimoti (engasempumalanga yoLwandle oluFileyo) kwenjenjeya kuse emazantsi entaba iPisga.z o< Owokuqala ukumkani owoyiswayo yaba nguSihon umAmori owayelawula ummandla waseHeshbhon. Icala leGiliyadi laliphantsi kwakhe, ukususela eArure (engakumlambo iAnon) nasembindini wengingqi leyo, ukwenjenjeya ukusa eJabhoko (engumda welama-Amon).' K< AmaSirayeli ayesele oyisa awuthimba nomhlaba ongasempumalanga yeJordan, ukususa kuloo ngingqi yeAnon, kunyuse loo ntili yeJordan, kuye kutsho kwintaba iHermon.N< Wawuthimba wonke loo mhlaba uYoshuwa ngokomyalelo kaNdikhoyo kuMosis. Wawunika amaSirayeli ukuba bawume, libe lilifa lawo, khon' ukuze isizwe ngasinye sifumane indawo yaso. Kwabakho uxolo elizweni.zo< KwaSirayeli akuzange kusinde namnye umntu wesizwe sama-Anaki. Babekho kambe abasindayo eGaza, eGati, naseAshdode.M< Ngelo xesha uYoshuwa waya kutshabalalisa ama-Anaki ahlala kweleenduli eHebron, eDebhiri, eAnabhi, nakuzo zonke iinduli zakwaJuda nakwaSirayeli. Wawatshabalalisa kunye nezixeko zawo zonke uYoshuwa.3< *UNdikhoyo wazinika isibindi sokulwa namaSirayeli, khon' ukuze zitshatyalaliswe ziphele tu kungekho lusizi. Yayingumyalelo kaNdikhoyo lowo kuMosis.}< YiGibheyon qha isixeko esanqophisana namaSirayeli. Kulapho ayehlala khona amaHivi. Zonke ezinye izixeko zoyiswa edabini. < wi< Lo mmandla usuka kwintaba iHalaki ngase-Edom ezantsi, wenjenjeya ukuya kutsho eBhali-gadi emantla kuloo ntili yeLebhanon ngaphantsi kwentaba iHermon. UYoshuwa walwa ithuba elide neekumkani zalapha, kodwa ekugqibeleni wazoyisa, wazibulala.7i< UYoshuwa wawuthimba wonke loo mhlaba: eleenduli, amazantsi eentaba ngasemantla nangasemazantsi, wonke ummandla waseGoshen, nentlango esezantsi, kwakunye naloo ntili yeJordan.-U< Kaloku uNdikhoyo wayalela uMosis, waza uMosis yena wayigqithisela kuYoshuwa loo miyalelo, ke yena uYoshuwa wayithobela. Wenza konke okwayalelwa nguNdikhoyo kuMosis.eE< AmaSirayeli emka nawo amaxhoba nemfuyo yezo zixeko. Ababulala bonke abantu, akashiya namnye.{< Kambe ke akazange azitshise amaSirayeli izixeko ezazakhiwe ezindulini; yaba yiHazore yodwa awathi uYoshuwa mayitshiswe.+< Wazithimba zonke ezo zixeko ezinookumkani uYoshuwa, ebulala wonke umntu kwanokumkani, kanye njengoko wayeyalelwe nguMosis isicaka sikaNdikhoyo.]5< Kwabulawa wonke umntu apho, akwasinda namnye, neso sixeko satshatyalaliswa ngomlilo.-< Wajika apho uYoshuwa, waya kuthimba iHazore, wayibulala nekumkani yalapho. (Ngaloo mihla iHazore yayisesona sikumkani siyinjinga kwezo zalapho.)iM< Ngokomyalelo kaNdikhoyo uYoshuwa wawatsheca imisipha loo mahashe abo, watshisa nezo nqwelo zabo.dC< Wayinikela ezandleni zabo loo mikhosi uNdikhoyo, bayoyisa, bayisukela ukuya kutsho emantla eMisefoti-mayim naseSidon enkulu, kwaya kutsho entshonalanga kuloo ntili yaseMizpa. Babatyakatya kwada akwabikho namnye useleyo._9< Nanko ke uYoshuwa nomkhosi wakhe wonke eyiqubula loo mikhosi ngakuloo mlanjana iMerom.T #< *UNdikhoyo wathi kuYoshuwa: “Uzungaboyiki wena. Ngeli xesha ngomso ndoba sendiwancedile amaSirayeli ukubabulala bonke. Kufuneka amahashe abo niwatshece imisipha, nezo nqwelo zabo nizintumeke umlilo.”} u< Zahlanganisa imikhosi yazo ezo kumkani, zaya kugxumeka iintente ngakumlanjana iMerom, zilungele ukulwa namaSirayeli.{ q< Ezo kumkani zeza nemikhosi yazo yonke, inyambalala yamajoni esith' ilanga, ekwanjalo namahashe neenqwelo ubuninzi.3 a< Wasithumela nakumaKanana aphahle iJordan, kuma-Amori, kumaHeti, kumaPerezi, nakumaJebhusi kweleenduli, kwanakumaHivi awayemi phantsi kwentaba iHermon kummandla waseMizpa. < nakwiikumkani ezazikweleentaba emantla, eJordan kwintili esemzantsi woLwandle lwaseGalili, emazantsi eentaba, nakunxweme lwangaseDore.0 ]< Ukumkani uJabhin waseHazore uthe akuva ngeziqwenga ezazisenziwa ngamaSirayeli, wathumela isigidimi kukumkani uJobhabhi waseMadon nakwiikumkani zaseShimron naseAkeshafi,G < +Babuyela kwasesikhululweni eGiligali ooYoshuwa nomkhosi wakhe. < *Le mimandla yonke uYoshuwa wayoyisa ephume umkhosi isihlandlo sasinye, kuba kaloku wayesilwelwa nguNdikhoyo uThixo kaSirayeli. < )Waloyisa ukusukela eKadeshe-bhaneya emazantsi, kuse eGaza ngaselwandle, nawo wonke ummandla waseGeshon, kuse eGibheyon emantla.K< (UYoshuwa wabatshabalalisa bonke abemi belo zwe. Abantu ababemi kweleentaba, emathambekeni ngasempumalanga, kumazants' eentaba zasentshona, kwakunye nabo babemi kwimimandla yentlango ngasemazantsi, neekumkani zabo bonke. Wayethatha phambi konyawo atshayele yonke into ephefumlayo, ngokomyalelo kaNdikhoyo uThixo kaSirayeli.5e< 'bayoyisa, kunye nokumkani wayo, neelali ezimelene nayo. Kwatshatyalaliswa ukumkani naye wonke umntu owayelapho, akwasala namnye. Nalapho wenza kwaesaseLibhena nesaseHebron.>y< &Baphethuka apho, babheka eDebhiri. Bafika bayihlasela,X+< %bayoyisa kwangaloo mini. Babulala ukumkani walapho, nabantu bonke beso sixeko, kwakunye nabeelali ezimelene naso. Wathi masitshatyalaliswe eso sixeko uYoshuwa, kanye njenge-Eglon. Akuzange kusinde mntu apho.T#< $UYoshuwa namaSirayeli onke bemka eLakishe, baya eHebron, bafika bayihlaselaO< #Bayoyisa kwangaloo mini, babulala wonke umntu apho, baxelisa eLakishe._~9< "UYoshuwa nomkhosi wakhe basuka eLakishe baya e-Eglon, bafika bayingqinga, bayihlasela.} < !Kweza ukumkani uHoram waseGezere, ezokunceda amaLakishe, wachithwa kunye nomkhosi wakhe, babulawa bonke, akwasala nempunde le.9|m< UNdikhoyo wayinikezela iLakishe ezandleni zamaSirayeli, waza uYoshuwa wangena kuyo ngosuku lwesibini. Isixeko nabo bonke abakuso wasitshabalalisa njengoko wênjenjalo eLibhena.L{< Basuka eLibhena ooYoshuwa, baya eLakishe, bayingqinga, bayihlasela./zY< Nalapho *uNdikhoyo wasinikela isixeko nokumkani waso ezandleni zamaSirayeli. Abulala wonke ubani apho, akashiya mntu. Nalapho kukumkani uYoshuwa wenza eso saseJeriko.cyA< Ukusuka kwabo eMakeda uYoshuwa nawo onke amaSirayeli badlulela eLibhena, nayo bayihlasela.Vx'< Kwangaloo mini uYoshuwa wahlasela iMakeda, wayithimba kwakunye nekumkani valapho. Kwabulawa wonke ubani kweso sixeko, akwasala namnye. Kwikumkani yaseMakeda wenza kwalaa nto wayeyenze kukumkani waseJeriko.-wU< Kwathi ngongcwalazi uYoshuwa wayalela ukuba zithulwe izidumbu zazo. Zaphoswa kwakuloo mqolomba bezizimele kuwo, kwavalwa ngamatye amakhulu apho. Aselapho unanamhla.zvo< UYoshuwa wazixabela ke ezo zikumkani, wathi mazixhonywe emithini emihlanu. Zajinga apho ke kwada kwaba ngorhatya.u5< wathi ke uYoshuwa: “Nize ningoyiki ninkwantye! Yomelelani nikhaliphe! Yiyo le into aza kuyenza uNdikhoyo kuzo zonke iintshaba zenu enilwa nazo.”t!< UYoshuwa wawabiza ke onke amadoda akwaSirayeli, wathi kubaphathi-mkhosi: “Yizani apha nizinyathele entanyeni ezi kumkani.” Benjenjalo,tsc< Wavulwa ke umqolomba, zaza zasiwa kuYoshuwa iikumkani zaseJerusalem, eHebron, eYamuti, eLakishe, nase-Elon.Ur%< UYoshuwa wathi: “Wuvuleni umqolomba, nizizise kum zontlanu ezo kumkani.”~qw< Abuya onke amadoda omkhosi kaYoshuwa, ehamba ngoxolo, aya esikhululweni esasiseMakeda, kungekho nto inokuwaphazamisa.p< Umkhosi kaYoshuwa waluswantsulisa utshaba, kambe abambalwa babaleka bade baya kungena ezixekweni ezinqatyisiweyo zakomawabo, basinda.%oE< Ke nina ze ningahlali apho, koko lusukeleni utshaba, ningaluvumeli lubalekele ezixekweni zalo. Kaloku *uNdikhoyo uThixo wenu selebanikele ezandleni zenu.”mnU< Wathi: “Qengqelani amatye amakhulu, nivale ngawo umlomo womqolomba, nize nishiye amadoda okulinda.7mk< Babhaqwa, waza waxelelwa apho bakhoyo uYoshuwa.Vl'< Ookumkani bama-Amori baphuncula bobahlanu, baya kuzimela emqolombeni eMakeda.Ok< Emva kwedabi uYoshuwa nomkhosi wakhe babuyela esikhululweni eGiligali.8jk< Akuzange kubekho umhla onjalo ngaphambili. Nangasemva koko awuzange ubekho konke umhla awathi uNdikhoyo waliphulaphula ilizwi lomntu. Wawalwela ke khona uNdikhoyo amaSirayeli!yim< Lema bhunxe ilanga, nenyanga nayo ayahamba, kwada kwaba aloyisile utshaba amaSirayeli.” Oku kwenzeka njengoko kuxeliwe kwiNcwadi kaYashare. Ilanga lema bhunxe embindini wesibhakabhaka, alakhawuleza ukutshona isithuba esingangemini iphela.\h3< Ngaloo mhla uNdikhoyo amaSirayeli wawoyisela ngawo ama-Amori uYoshuwa wabhekisa kuNdikhoyo phambi kwawo onke amaSirayeli, wathi: “ ‘Langa, yima phezu kweGibheyon. Wena nyanga, yima phezu kwentili iAyalon.’-< UYoshuwa wawakhuphela umthetho kaMosis, ewukrola ematyeni, amaSirayeli ejongile.P=<elenze njengoko uMosis, isicaka sikaNdikhoyo, wayeyalele. Walenza ngamatye angaqingqwanga, ngokomyalelo osencwadini yomthetho kaMosis. Kwelo qonga kwakusenziwa amadini atshiswayo kunye nawobudlelane.m<U<Emva koko ke uYoshuwa wenzela *uNdikhoyo, uThixo kaSirayeli, iqonga lamadini phezu kwentaba iEbhali,r;_<Ukumkani waseAyi yena waxhonywa emthini, wayekwa apho kwada kwarhatyela. Kwathi ngorhatya wathi uYoshuwa isidumbu sikakumkani masithulwe siye kulahlwa emasangweni esixeko. Kwafunjwa phezu kwaso ingqumba yamatye asekho apho unanamhla.[:1<UYoshuwa wayintumeka umlilo iAyi, yasala ingamabhodlo. Iseyiloo nto unanamhla oku.o9Y<AmaSirayeli azithathela imfuyo kwanamanye amaxhoba njengoko uNdikhoyo wawayalelayo ngomlomo kaYoshuwa.i8M<UYoshuwa wayesoloko umkhonto wakhe ewukhombe eAyi, akasithoba kwada kwaba kufe umntu wonke apho.l7S<Ngaloo mini kwabulawa yonke into engumntu eAyi, kwafa ishumi elinambini lamawaka lamadoda nabafazi.6%<AmaSirayeli, akuba ewabulele onke loo madoda ayeleqwe ngawo emasimini nasentlango, abuyela kwaseAyi, afika abulala yonke into engumntu apho.U5%<ngaphandle kokumkani waseAyi yedwa. Kanti ke naye wabanjwa wasiwa kuYoshuwa.C4<AmaSirayeli awayethimbe isixeko afika aza kunceda edabini. Aba ke amadoda aseAyi angqingwe macal' onke ngamaSirayeli, abulawa onke. Akubangakho mntu usindayo, kungazange kuphuncule bani,*3O<Kaloku wathi uYoshuwa neqela lakhe bakuqonda ukuba isixeko sithinjiwe liqela elalizimele, yaye sasisele silidangatye ngumlilo, bajika bawahlasela amadoda aseAyi.=2u<Athe akubheka amadoda aseAyi abona kufunquza intshinyela yomsi ngasesibhakabhakeni. Akazange abe nakubalekela ndawo, kuba amaSirayeli awayezenza ngathi ayabaleka ajika angena kuwo.1}<Uthe nje akusiphakamisa isandla, laa mkhosi wakhe wawuzimela wesuka iindulumbane wangena esixekweni, wasintumeka umlilo.0}<UNdikhoyo wathi kuYoshuwa: “Khomba eAyi ngomkhonto wakho, kuba ndiyinikezela kuwe loo dolophu.” Wenjenjalo uYoshuwa.w/i<Akwasala nanye indoda eBhetele naseAyi engawasukelanga amaSirayeli, yaza iAyi yasala ingenabani wakuyikhusela..5<Kwahlatywa umkhosi, aphuma onke amadoda aseAyi, awusukela umkhosi kaYoshuwa. Lo gama asukelayo wawuya usithi tyishi umgama ophakathi kwawo nesixeko.T-#<UYoshuwa namadoda omkhosi wakhe yena wanga uyabaleka, wabheka ngasentlango.q,]<Akabanga saphozisa maseko ukumkani waseAyi akuwubona ekuseni umkhosi kaYoshuwa. Wesuka kwangoko, wawuhlangabeza kunye namadoda akhe kuloo ntili ikhangelene nentlango, engaqondi phofu ukuba kukho amadoda alaleleyo ngaphaya kwesixeko.=+u< Amiswa ngeendawo zawo ke loo madoda, elungele idabi, iintente zawo zimi ngasemantla esixeko, amanye amadoda ezifihlile ngasentshonalanga. Ngobo busuku uYoshuwa wangena kuloo ntili.* < Ngelo xesha uYoshuwa wayeselethathe amawaka amahlanu amadoda, wawafihla ngakwintshonalanga yesixeko, phakathi kweAyi neBhetele.r)_< Lo mkhosi wahamba ujonge ngqo eAyi, wafika wagxumeka iintente zawo emantla esixeko, ahlulwe naso yintili.z(o< Wavuka ekuseni uYoshuwa, wahlanganisa elakhe iqela lomkhosi. Wenjenjeya ewukhokelela eAyi kunye neenkokheli zawo.5'e< Wawandulula ke loo madoda uYoshuwa, ahamba aya kulinda ezimele ngasentshonalanga yeAyi, phakathi kweAyi neBhetele. Yena uYoshuwa wasala apho babekhulule khona ngobo busuku.x&k<Nakuba nisithimbile eso sixeko, ze nisintumeke umlilo ngokomyalelo kaNdikhoyo. Ze nenjenjalo; ndiyaniyalela!”% <nina niya kuphuma kuloo ndawo benizimele kuyo, nihlasele isixeko, nisithimbe. UNdikhoyo uThixo wenu wosinikela ezandleni zenu.h$K<Wona ke osisukela de athi qelele esixekweni, eba siyabaleka njengakuqala. Besasisukela njalo ke #;<Mna kunye namadoda ahamba nam sosivelela ngaphambili isixeko. Xa amadoda aseAyi asihlangabezayo thina siya kujika sibaleke njengokwesihlandlo sokuqala.t"c<nalo myalelo: “Phulaphulani! Zimelani ngapha kwesixeko, ningabi kude, nihlale nichophe phezu kwezikrweqe.!7<UYoshuwa waxhabashela ukuya eAyi kunye nomkhosi wakhe. Wakhetha amawaka amashumi mathathu awona angamakhalipha kumadoda omkhosi, wawakhupha ngobusukug I<Nalapha eAyi uze wenze laa nto wawuyenze eJeriko nakukumkani wakhona. Kodwa ngoku amaxhoba eenkomo kunye nezinye izinto nize nizithathele zona. Nize nizilungiselele ukuyiqubula loo dolophu, nibe nabalaleli ngapha kwayo.”c C<Ke kaloku wathi *uNdikhoyo kuYoshuwa: “Uze ungoyiki, ungankwantyi. Thatha wonke umkhosi wakho, uhlasele iAyi. Ukumkani waseAyi, kunye nabantu bakhe, nesixeko sakhe, kunye nalo mhlaba wakhe, ndimnikele ezandleni zakho.+<Bafumba amatye phezu kwakhe – aselapho unanamhla. Yathiywa njalo ke loo ndawo, kwathiwa yintili yeAkore. Yathomalala ke nengqumbo kaNdikhoyo.hK<Wathi uYoshuwa: “Kutheni usifake enkathazweni nje? Nawe ke ngoku uNdikhoyo uza kukuhlisela inkathazo.” Umntu wonke wamxuluba ngamatye uAkana. Nosapho lwakhe nalo baluxuluba ngamatye, balutshisa kunye nako konke okwakhe.V'<UYoshuwa, ekunye namaSirayeli, bamthatha uAkana, kunye naloo siliva, naloo golide, naloo mnweba, nditsho nkqu noonyana neentombi zakhe, imfuyo yakhe, nentente yakhe, konke okwakhe, babasa kwintili yeAkore.^7<Bazithatha bazisa kuYoshuwa nakumaSirayeli ephela, baza bazandlala phambi koNdikhoyo.<UYoshuwa wathi makuye amadoda apho. Akhawuleza ke, aza azifumana zombelwe apho ngenene ezo zinto, isiliva ingaphantsi yona./<phakathi kwamaxhoba ndabona umnweba omhle owenziwe eBhabheli, nesiliva ebunzima buziikhilogram ezimbini, kunye necwecwe legolide elibunzima bungaphezu kwesiqingatha sekhilogram. Ndazinqwenela, ndazithatha ke. Naziya zombelwe phaya endlwini yam, isiliva yona ingaphantsi.”lS<Wathi uAkana: “Kuyinene ukuba ndimonile uNdikhoyo uThixo kaSirayeli. Yiyo ke le into endayenzayo:<Wathi kuye uYoshuwa: “Mfo wam, mzukise uNdikhoyo uThixo kaSirayeli, uzityande igila kuye, uyivume into oyenzileyo, ungandifihleli.”#A<kwaza kwalathwa umzi kaZabhedi. Eza ngaphambili amadoda aloo mzi, kwaza kwalathwa uAkana unyana kaKarmi umzukulwana kaZabhedi wakwaZera wesizwe sakwaJuda.%<Seza ngaphambili isizwe sakwaJuda ngokwezindlu zaso, kwaza kwalathwa indlu kaZera. Kuloo ndlu kaZera kwathiwa imizi yayo mayize ngaphambili,vg<Kwangentsasa ngengomso uYoshuwa wawabiza amaSirayeli, izizwe ngezizwe. Isizwe sakwaJuda salathwa nguNdikhoyo.K<Loo ndoda ke yalathiweyo kwaza kwafunyanwa kuyo ezo zinto kufuneka zitshatyalalisiwe, yotshiswa kunye nako konke okukokwayo. Kaloku iwaphule umnqophiso kaNdikhoyo, yenza ubuyatha kwaSirayeli.”ym<“Baxelele ke ukuba ngomso kusasa baza kubizwa ngokwezizwe zabo. Eso sizwe salathiweyo nguNdikhoyo kufuneka size ngaphambili ngokwezindlu zaso, ize indlu eyalathiweyo ize ngaphambili ngokomzi, kuze kumzi owalathiweyo kuphume indoda nganye.$C< “Phakama ke, ubahlambulule abantu. Yithi kubo mabazihlambulule ngenxa yokuya kwenzeka ngomso, kuba mna Ndikhoyo, Thixo wamaSirayeli, ndithi kubo: ‘Phakathi kwenu kukho oko bekumelwe kukunikelwa kum ngokutshatyalaliswa. Anisoze nibe nakumelana notshaba de nahlukane nezo zinto.’[1< Yiyo ke loo nto engenakumelana notshaba nje amaSirayeli. Ebaleka nje kungenxa yokuba nawo emelwe kukutshabalala! Andikubuya ndibe phakathi kwenu nide nibe nizitshabalalisile izinto ebekufuneka zitshatyalaliswe.Y-< AmaSirayeli enze isono! Awaphule umnqophiso wam, awugqitha umyalelo ebendiwanike wona, athatha ezinye izinto kwebekufuneka zitshatyalaliswe mpela. Azibile, aza axoka nokuxoka, azifihla phakathi kwezinto zawo.R< Wathi kuYoshuwa uNdikhoyo: “Yoshuwa, vuka; uqubudele ntoni kuloo ndawo? < Akuyiva le nto amaKanana kunye nabemi beli lizwe, baza kuza bonke, basicime igama. Ke wena, uza kuthini ngegama lakho elidume kangaka?”[ 1<Ndikhoyo, ndiza kuthini ngoku esuke aswantsuliswa nje amaSirayeli ziintshaba zawo?G  <UYoshuwa wakhala wathi: “Ndikhoyo, Mhlekazi, wawusiwezela ntoni ke kambe eJordan? Wawufuna ukuza kusitshabalalisa ngala ma-Amori? Akwaba sasisuke sahlala ngaphesheya kweJordan kwaba kanye!i M<UYoshuwa kunye namadoda amakhulu bazikrazula izambatho zabo, bazikhahlela phantsi ngaphambi kwetyesi yomnqophiso kaNdikhoyo, bahlala benjenjalo kwada kwahlwa. Babezigalele nangothuli entloko, bebonakalisa intlungu ababenayo.D <Amadoda aseAyi awajika emasangweni edolophu loo madoda, awaleqa ewahlisa induli ukuya kutsho ezixhotyeni, abulala amashumi amathathu anantandathu. AmaSirayeli atyhafa, ankwantya kukoyika.]5<Hayi ke, kwaphuma amawaka amathathu ukuya kuhlasela iAyi, kodwa asuka aswantsuliswa.&G<abuya athi kuYoshuwa: “Akukho mfuneko yakusa wonke umkhosi eAyi. Makuye nokuba ngamawaka amabini okanye amathathu amadoda. Noko abantu baseAyi bambalwa.”.W<UYoshuwa wathumela amadoda asuka eJeriko esiya eAyi, idolophu eyayingasempumalanga yeBhetele, imelene neBhetaven, ukuba aye kuhlola elo lizwe. Aya ke, ayihlola iAyi, +<Akazange athembeke amaSirayeli kumyalelo *kaNdikhoyo wokuba angathathi nto kufuneka itshatyalalisiwe eJeriko. Umfo owawudelayo loo myalelo nguAkana, unyana kaKarmi, umzukulwana kaZabhedi wakwaZera wesizwe sakwaJuda. Loo nto yawuvuthisa umsindo kaNdikhoyo ngakumaSirayeli.E<UNdikhoyo waba noYoshuwa, lwavakala kulo lonke udumo lwakhe.F<UYoshuwa wafunga wathi: “Uqalekisiwe nguNdikhoyo umntu ovusa esi sixeko saseJeriko. Akubeka isiseko saso woswelekelwa lizibulo lakhe. Akuvusa amasango aso woswelekelwa nguntondo wakhe.”$C<Kodwa uYoshuwa wabasindisa ooRahabhi nabantu bakowabo, yaye uRahabhi usekho kwaSirayeli unanamhla, kuba wafihla iintlola ezazithunyelwe eJeriko nguYoshuwa.)M<Bantumeka umlilo kweso sixeko, satsha nqu, kunye nento yonke eyayilapho. Igolide, nesiliva, nezinto zobhedu, nentsimbi, bazithatha bazisa koovimba bakaNdikhoyo.4c<Aya ke, abuya naye uRahabhi, kunye noyise, nonina, nabantakwabo, kunye nabo bonke abantu bakowabo. Bathatha wonke loo mzi uphela, babahlalisa ngakwisikhululo samaSirayeli.{q<UYoshuwa wathi la madoda mabini ayeziintlola makaye kwaRahabhi, eze naye nabantu bakowabo, njengoko ayethembisile.~3<Asenza umnikelo kuNdikhoyo isixeko, afaka ikrele umntu wonke, abulala amadoda nabafazi, abatsha nabadala. Abulala iinkomo, iigusha, kunye needonki.$}C<Bazivuthela izigodlo ababingeleli. Athi akuziva amadoda, ahlaba umkhosi ememeza, zadilika iindonga! Wasuka umkhosi waya ngqo esixekweni, wafika wasithimba.|<Yonke into eyenziwe ngesiliva, negolide, nobhedu, okanye ngentsimbi, mayahlulelwe uNdikhoyo. Kufuneka ifakwe koovimba bakaNdikhoyo.”{)<Ze ningathathi nto ekufuneka itshatyalaliswe; xa nenjenjalo nozibizela intshabalalo ngokunokwenu, nihlisele amaSirayeli ishwangusha xa ewonke.Tz#<Isixeko, nayo yonke into ekuso, kufuneka zitshatyalaliswe mpela, zibe ngumnikelo kuNdikhoyo ngomlilo. NguRahabhi ihenyukazi yedwa kunye nabantu bakowabo amabasindiswe, kuba yena wazifihla iintlola zethu.+yQ<Ngesihlandlo sesixhenxe, xa ababingeleli babevuthela izigodlo, uYoshuwa wathi kumadoda akhe: “Ze nihlabe umkhosi, nimemeze, kuba uNdikhoyo usinikile esi sixeko!;xq<Ngosuku lwesixhenxe bavuka kwangomsobomvu, baza basijikeleza kasixhenxe isixeko, kwanjengalaa ndlela babenze ngayo. Ewe, ngale imini baphindelela kwada kwasixhenxe ukusijikeleza.w{<Ngolu suku lwesibini basijikeleza kanye isixeko, baza babuyela kwasesikhululweni. Loo nto bayenza iintsuku zantandathu.Qv< Kwahamba amadoda axhobileyo ngaphambili, kwalandela ababingeleli abavuthela izigodlo abasixhenxe, kweza ababingeleli abathwele ityesi yomnqophiso kaNdikhoyo, kwaza ekugqibeleni yangamadoda axhobileyo.qu]< Ngengomso uYoshuwa wavuka kwangentseni, nababingeleli baphinda bayithwala ityesi yomnqophiso njengezolo.{tq< Loo madoda ke ajikeleza isixeko kwakanye, ehamba netyesi yomnqophiso kaNdikhoyo, aza abuyela esikhululweni, alala.0s[< UYoshuwa wawayalela amadoda akhe wathi: “Ze ningahlabi mkhosi, ningakhwazi. Ewe, ze ningakhe nilinge niyivule imilomo yenu, ide ibe lolo suku niya kuyalelwa ndim.”+rQ< Ibutho lamadoda axhobileyo lahamba phambi kwabababingeleli ababevuthela izigodlo, elinye ibutho lalandela ityesi yomnqophiso. Wonke loo gama izigodlo bezihlokoma.-qU<Kwathi uYoshuwa esathetha njalo beza phambili abo babingeleli basixhenxe bephethe izigodlo ezisixhenxe, bazivuthela, baza balandelwa yityesi yomnqophiso kaNdikhoyo. p<Waza ke wayalela umkhosi wakhe ukuba ujikeleze isixeko, amanye amadoda axhobileyo ahambe ngaphambi kwetyesi yomnqophiso kaNdikhoyo.$oC<UYoshuwa wababiza ababingeleli, wathi kubo: “Thathani ityesi yomnqophiso kaNdikhoyo, baze abasixhenxe kuni bahambe ngaphambi kwayo, bephethe izigodlo.”=nu<Kuya kuthi ke xa bevuthela isandi eside ababingeleli, nihlabe umkhosi, nimemeze, zidilike iindonga zeJeriko. Wandule ke ukungena macal' onke ngaphakathi kwesixeko wonke umkhosi.”emE<Kufuneka ababingeleli babe sixhenxe, elowo ephethe isigodlo, bahambe ngaphambi kwetyesi yomnqophiso. Ngosuku lwesixhenxe kufuneka wena nomkhosi wakho nisijikeleze kasixhenxe isixeko, ababingeleli bona bavuthele izigodlo.bl?<Wena ke kunye nomkhosi wakho kufuneka niyijikeleze kanye ngemini iintsuku zibe ntandathu.okY<*UNdikhoyo wathi kuYoshuwa: “IJeriko ndiyinikela kuwe, kunye nokumkani wayo, kwakunye namagorha ayo.j {<Amasango eJeriko ayevalwe mba ukuze amaSirayeli angabi nako ukungena. Kwakungekho mntu uphumayo nongenayo kweso sixeko.i-<Yathi loo ngqwayi-ngqwayi yomkhosi kaNdikhoyo: “Khulula iimbadada zakho ezo. Lo mhlaba umi kuwo ngumhlaba ongcwele.” Wenjenjalo ke uYoshuwa.Eh<“Nakanye, ndikho nje mna ndiyingqwayi-ngqwayi yomkhosi *kaNdikhoyo,” utshilo lo mfo. Wazikhahlela phantsi uYoshuwa, wathi: “Mhlekazi, mna ke ndisisicaka sakho; ufuna ndenze ntoni?”g)< Xa wayeselapho ngaseJeriko uYoshuwa, wagagana nomfo ophethe ikrele. Waya kuye uYoshuwa, wafika wathi: “Ngaba ungakuthi, okanye ulutshaba?”ufe< *Imana yaphela ngengomso, akaphinda ayifumana amaSirayeli, aza ngaloo nyaka atya ukutya okuveliswe yiKanana.leS< Ngomhla olandelayo ayeqala ukutya ukutya kwaseKanana, agcada ingqolowa, enza nezonka ezingenagwele. d< Ngexesha amaSirayeli ayeseseGiligali entilini yaseJeriko, enza umsitho *wePasika ngokuhlwa komhla weshumi elinesine waloo nyanga.>cw< UNdikhoyo wathi kuYoshuwa: “Namhlanje ndilisusile kuni ihlazo lokuba ngamakhoboka aseJiputa.” Yiyo ke loo nto loo ndawo kwathiwa ukubizwa kwayo yiGiligali, igama esabizwa ngalo.Kb<Akuba alusiwe ke onke, ahlala esikhululweni ada aphila loo madoda.ay<Oonyana uNdikhoyo awabakhulisa endaweni yooyise ngabo aba awabalusayo ngoku uYoshuwa, kuba kaloku babengazange boluka.` <_ <"^?<Ukumka kwamaSirayeli eJiputa onke amakhwenkwe ayesele alukile. Kodwa ke kuthe ngenxa yokubhadula entlango amashumi amane eminyaka akwabikho thuba lakwalusa nkwenkwe. Kanti ke onke amadoda ayeselekwixabiso lokuya emfazweni ukufuduka kwabo eJiputa ayeselebhubhile ngenxa yokungamthobeli uNdikhoyo. Njengoko watshoyo kooyise-mkhulu uNdikhoyo akazange awavumele alibone ilizwe laseKanana eliphuphuma ubisi nobusi.Y]-<Wenjenjalo ke uYoshuwa, wawalusela endaweni ekuthiwa yiNduli yeNyama yoKwaluswa.\<Ngelo xesha *uNdikhoyo wathi kuYoshuwa: “Sebenzisa iintshengeca zelitye lenyengane, uwaluse amaSirayeli angolukanga.”r[ a<Zonke iikumkani zama-Amori ngasentshonalanga kweJordan, nazo zonke ezamaKanana ezigudle ulwandle, zeva ngesiganeko esenziwa nguNdikhoyo sokomisa iJordan ada awela onke amaSirayeli. Zankwantya, zaphelelwa ngamandla ngenxa yamaSirayeli.Z <Loo nto ke iya kwenza ukuba bonke abemi belizwe bawaqonde amandla kaNdikhoyo uThixo wenu, nani nimoyike ngalo lonke ixesha.”4Yc<Kaloku uNdikhoyo uThixo wenu wawanqumamisa amanzi eJordan, khon' ukuze niwele umlambo womile, kanye ngalaa ndlela womisa ngayo amanzi oLwandle oluBomvu khon' ukuze siwele._X9<ze nibabalisele nithi: ‘AmaSirayeli ayiwela le Jordan ehamba emhlabeni owomileyo.’sWa<Wathi kumaSirayeli: “Xa bathe abantwana benu babuza kuni, boyise, besithi: ‘Ngawantoni na la matye?’ZV/<UYoshuwa wawamisa apho eGiligali laa matye alishumi linambini ayethathwe eJordan.U<AmaSirayeli ayiwela iJordan ngomhla weshumi kwinyanga yokuqala, afika amisa iintente eGiligali engasempumalanga yeJeriko. ~~ }{{{{k{P{3{zzzzzzgzKz yyywwwXvuutt(ssrYqq"ppooo5nmm_ll\kkGjfjihh ggf8eddd8c\bbDa`|_^^a]]R\\x[[#ZYY XWbVUUTTlTSSRWQQBPPPPbP$POOO{OVO+NNUN'MMwLuLjL_LTLIKKKKSJJ]J!IIIMI&HHHXH(GGG%FFrF EzDD#CC.BAA@@?>==;;W::9877 66 5T433%2q1110H//-,,M++*e)) (''&%%m% $$$U$%$#"""?"!!!E nm]e e<1d pX79h8j ,  Q H#,# < "+< Nazi ke izixeko ezabelwa abazukulwana baka-Aron, inzala kaLevi, bendlu kaKohati, ezazikummandla kaJuda noSimon: iqashiso laphumela bona kuqala,u!e<Njengoko uNdikhoyo wayetshilo kuMosis amaSirayeli ababela abaLevi ezi zixeko namadlelo ngokwenza amaqashiso.| s<Indlu yakwaMerari ngokwemizi yayo yabelwa ishumi elinambini lezixeko kummandla wakwaRubhen nakwaGadi nakwaZebhulon.3<Indlu yakwaGershon yabelwa ishumi elinantathu lezixeko kummandla wakwaIsakare, nakwa-Ashere, kwaNafetali, nakwisiqingatha sakwaManase esiseBhashan.}<Inxalenye yemizi kaKohati yabelwa ishumi lezixeko ezazikwaEfrayim, kwaDan, nakwisiqingatha sasentshonalanga sakwaManase./Y<*Iqashiso lokuqala laphumela imizi yendlu yabaLevi bakwaKohati, babelwa izixeko ezilishumi linantathu, ezazikummandla wakwaJuda, nowakwaSimon, kunye nowakwaBhenjamin.)<AmaSirayeli ke ngoko, ethobela umyalelo kaNdikhoyo, acaphula kwilifa lawo, abanika ezinye izixeko zawo abaLevi kunye namadlelo azingqongileyo.<Zaya kubo eShilo kwelamaKanana, zafika zathi: “*UNdikhoyo wayethe kuMosis thina masinikwe izixeko kunye namadlelo azo.” <Iintloko zezindlu zakwaLevi zaya kumbingeleli uElazare noYoshuwa unyana kaNune, bekunye neentloko zezindlu zakwaSirayeli.*O< Zizo ke ezo izixeko ekwakunokuphephela kuzo nawuphi na umSirayeli okanye umngeneleli ohlala phakathi kwamaSirayeli. Injongo yazo yayikukuzimelisa umntu obulele omnye ngengozi, ukwenzela ukuba ze kungabikho mntu ubulawayo sisizalwana somfi engekemi enkundleni yamatyala ngaphambi kwebandla.V'<Kumphesheya-Jordan ongasempuma yeJeriko kwatyunjwa ezi zixeko: kwisizwe sakwaRubhen yaba yiBhezere ekumathafa asentlango, kwisizwe sakwaGadi yaba yiRamoti eseGiliyadi, yaza kwaManase yaba yiGolan eBhashan."?<Kwatyunjwa iKedeshe eGalili kweleentaba lakwaNafetali, neShekem kweleentaba lakwaEfrayim, kunye neKiriyati-arba (yiHebron ke leyo) kweleentaba lakwaJuda.6g<Umbulali angahlala apho kweso sixeko de kufike umhla wokuvavanywa kwetyala ngumzi. Akuba eswelekile umbingeleli omkhulu angabuyela ke kwisixeko sakowabo awayebaleke kuso.”,S<Xa umphindezeli athe walandela ekhondweni lalowo ubalekele apho, wona akasayi kumnikezela kuye – kaloku wambulala ngengozi umfi, bengazange baxabana ngaphambili.@{<Umntu oye kuzimela kwezo zixeko kufuneka anike inkcazelo ngesenzo sakhe enkundleni kumadoda amakhulu esangweni leso sixeko. Ngawo aya kumamkela amnike indawo yokuhlala phakathi kwawo.)M<Zoba ziindawo ekubalekela kuzo abantu abathe babulala omnye ngengozi okanye ngempazamo. Yoba ziindawo zokuzimela kwimpindezelo yezizalwana zaloo mntu ubuleweyo.gI<“Thetha namaSirayeli, uthi ndithi makalathe izixeko zokuphephela endandixelele uMosis ngazo." C<*UNdikhoyo wathi kuYoshuwa:<3UElazare umbingeleli, ekunye noYoshuwa unyana kaNune, kwakunye neentloko zezindlu zezizwe zakwaSirayeli, babeyaba le mimandla ngokwenza *amaqashiso phambi koNdikhoyo eShilo ngasekungeneni *kwesibingelelo. Bawaba ke ngolo hlobo loo mhlaba bada bagqiba.#A<2ngokomyalelo *kaNdikhoyo. Amnika iTimnata-sera, isixeko awasicelayo. ITimnata-sera yayikweleentaba kwaEfrayim. Wasivusa eso sixeko uYoshuwa, wahlala apho.]5<1Athi akugqiba ukuwaba amaSirayeli umhlaba, abela uYoshuwa unyana kaNune elakhe ilifaK <0Ezi zixeko nezi lali zaba ngumhlaba owaba lilifa lesizwe sakwaDan.^ 7</Athi akulahlekelwa ngumhlaba wawo amaDan aya kuhlasela iLeshem. Ayithimba yaba yeyawo akuba ebabulele abemi balapho. Ema apho, alijika negama layo iLeshem, athi ukuyibiza kwayo yiDan, eyithiya ngokhokho wawo uDan.; s<.iMeyakon, neRakon, kunye nommandla ojongene neJopa.- W<-iYehudi, iBhene-bheraki, iGati-rimon,/ [<,uthathe ne-Elteke, iGibheton, iBhalata,)O<+iElon, neTimnata, kunye ne-Ekron,,U<*kunye neShalabhim, iAyalon, i-Itela,A<)Ummandla waso wawuquka iZora, iEshtawoli, i-Ire-shemeshe,X+<(Ngesesixhenxe isihlandlo *iqashiso laphumela isizwe sakwaDan ngokwezindlu zaso.jO<'Ezo zixeko kunye nezo lali zazikummandla owabelwa izindlu zesizwe sakwaNafetali zaba lilifa lazo. <&iYiron, iMigdali-eli, iHorem, iBhete-anati, kunye neBhete-shemeshe. Yayilishumi linethoba lezixeko kunye neelali ezizingqongileyo..Y<%iKedeshe, iEdreyi, kunye ne-En-hazore,;<$iAdama, iRama, iHazore,Q<#Izixeko ezazinqatyisiwe yayiyiZidim, iZera, iHamati, iRakati, iKinerete,H <"Apho wawufika ujonge ngasentshonalanga uye eAzenoti-tabhore, usuke apho uye eHukoki, ubethe ngakuZebhulon emazantsi, udlule kwa-Ashere ngasentshonalanga, naseJordan kwicala langasempumalanga.~<!Umda waso wawusuka eHelefe uye kutsho kum-oki oseZananim, udlulele eAdami-nekebhe naseYabheneli kude kuse eLekum, uye kuma ngeJordan.`};< Ngesesithandathu isihlandlo *iqashiso laphumela isizwe sakwaNafetali ngokwezindlu zaso.]|5<Zazikummandla welifa lesizwe sakwa-Ashere ezi zixeko kunye neelali ezizingqongileyo.m{U<iUma, iAfeki, kunye neRehobhi. Yayingamashumi mabini nambini ezixeko kunye neelali ezizingqongileyo.$zC<Wawujika apho ujonge eRama, ude uye kutsho kwisixeko saseTire esinqatyisiweyo, ujike ujonge ngaseHosa, uye kuma ngolwandle. Wawuquka iMahalabhi, iAkezibhi,Ry<ujonge e-Ebron, eRehobhi, eHamon, naseKana, ukuya kutsho kwiSidon enkulu.Lx<Ukujika kwawo ngasempumalanga wawusinga ngaseBhete-dagoni, udlule kwaZebhulon nakwintili i-Ifeta-eli ukubheka ngasentla eBhete-emeki naseNeyeli. Wenjenjeya ukunyuka ucanda ngasekunene kweKabhuli,uwe<kwakunye neAlam-meleki, iAmadi, kunye neMishali. Ngasentshonalanga wawudlula eKarmele naseShikore-libhenati.Tv#<Ummandla wesi sizwe wawuquka izixeko iHelekati, iHali, iBheten, neAkeshafi,Zu/<Ngesihlandlo sesihlanu *iqashiso laphumela isizwe sakwa-Ashere ngokwezindlu zaso.mtU<Ezo zixeko kunye nezo lali zazikumhlaba owabelwa izindlu zesizwe sakwaIsakare ukuze ube lilifa lazo. s;<Lo mda wadibanisa iTabhore, iShazuma, kunye neBhete-shemeshe, uye kuma ngeJordan. Wawunezixeko ezilishumi linantandathu kunye neelali ezizingqongileyo.U<Wathi uYoshuwa: “Ukuba nibaninzi kangangokuba neleentaba lakwaEfrayim lingananeli, yiyani emahlathini, nifike nigece nizivulele umhlaba kwelamaPerezi namaRafa.”2=_<Bathi kuYoshuwa abazukulwana bakaJosefu: “Ngani ukuba usinike isiqwenga sibe sinye somhlaba, ukanti sibaninzi kangaka ngenxa yokuthamsanqeliswa kunene *nguNdikhoyo?”~<w< Naxa amaSirayeli selenamandla, akabanga nako ukuzithimba ezo zixeko zamaKanana, kambe awanyanzela ukuba abe zizicaka.~;w< Isizwe sakwaManase kambe asizanga sibe nako ukubagxotha abemi bezo zixeko, kuba amaKanana ayezimisele ukuhlala khona.Z:/< Ngaphakathi kwemida yakwaIsakare nakwa-Ashere iBhete-shan kunye neIbleyam, neelali ezizingqongileyo, yayizezakwaManase, kwakunye neDore engaselwandle, ne-Endore, iTanaki, iMegido, kwaneelali ezizijikelezileyo.!9=< Isizwe sakwaEfrayim sasingasezantsi, esakwaManase sona singasentla, ulwandle lungasentshona. UAshere wayemi ngasentla koManase, uIsakare emi ngasempuma.t8c< Wawusihla loo mda ubheke ezantsi ngakwintlambo iKana. Izixeko ezingezantsi kwaloo ntlambo yayizezakwaEfrayim, nakuba zazikummandla wakwaManase nje. Umda wakwaManase wawucanda ngakwicala elingasentla kwaloo ntlambo, uye kuma ngolwandle.{7q<Umhlaba owawungqinge iTapuwa wawungowakwaManase, kodwa sona isixeko saseTapuwa esisemdeni sasisesenzala kaEfrayim.#6A<Ummandla wesizwe sakwaManase wawusuka eAshere use eMikemetati ngasempumalanga yeShekem. Umda wawusihla uye ngasezantsi, uquke bonke abantu base-En-tapuwa.'5I<kungenxa yokuba abazukulwana bakaManase abaziintombi nabangamadoda babelwa umhlaba. Umhlaba waseGiliyadi wona wabelwa enye inxalenye yabazukulwana bakaManase.w4i<Isizwe sakwaManase saba nezabelo ezilishumi nje ukongezelela kwiGiliyadi neBhashan engasempumalanga kweJordan,+3Q<Zaya kuElazare umbingeleli, bekunye noYoshuwa unyana kaNune kwaneenkokheli, zafika zathi: “*UNdikhoyo uyalele uMosis ngelithi nathi aze asabele umhlaba kunye nezizalwana zethu ezingamadoda.” Ke ngoko zawunikwa umhlaba kwanjenge-zizalwana zabo ezingamadoda njengoko uNdikhoyo wayetshilo.P2<UZelofehadi unyana kaHefere, ozalwa nguGiliyadi unyana kaMakire ozalwa nguManase, yena akazanga azale madoda, yaba ziintombi zodwa. Nanga amagama azo: uMala, noNowa, uHogela, noMilika, kunye noTirza.p1[<Umhlaba ongasentshonalanga kweJordan wona wabelwa inxalenye yezindlu zesizwe sakwaManase: ooAbhiyezere, Heleki, Aseriyeli, Shekem, Hefere, noShemida. Aba ngokwezindlu zabo yayingabazukulwana abangamadoda bakaManase unyana kaJosefu.00 ]<Inxalenye yomhlaba ongasentshonalanga kweJordan wabelwa ezinye izindlu zezindlu eziyinzala yonyana omkhulu kaJosefu uManase *ngamaqashiso. UMakire, uyise kaGiliyadi, wayengunyana omkhulu kaManase, umfo oligorha emfazweni. Yiyo ke loo nto wabelwa iGiliyadi neBhashan, ezingasempumalanga kweJordan./< Abazange bawagxothe amaKanana awayemi eGezere. Ahlala ke namaEfrayim kwada kwakaloku amaKanana, kodwa ênza umsebenzi ngokunyanzelwa.E.< Iidolophu neelali ezazikwimida yakwaManase zanikwa uEfrayim.3-a<Apho umda wawucanda ngasentshonalanga ukusuka ngaseTapuwa, ubheke kwintlambo iKana, uye kuma ngolwandle. Nguwo ke lowo umhlaba owaba lilifa lezindlu zesizwe sakwaEfrayim.[,1<Ukusuka apho uyehla ubheke eAtaroti naseNara, ugqithe eJeriko, uye kuma ngeJordan.=+u<usuke apho uye kutsho elwandle. Ngasemantla apho yayiyiMikemetati, kuthi ngasempumalanga yalapho ujike umda ujonge iTanati-shilo, udlule apho kwangasempuma yalapho, ujonge eYanowa.*y<Nanku ummandla wezindlu zakwaEfrayim: Umda wabo wawusuka eAtaroti-adare ubheke ngasempumalanga eBhete-horon ekumantla,N)<Lo mhlaba waba lilifa lenzala kaJosefu, izizwe zakwaEfrayim noManase. (;<Wehla wajonga ngasentshona kummandla wamaYafeleti, waya kuma kummandla waseBhete-horon engasezantsi. Wedlula apho ujonge eGezere, waya kuma ngolwandle.]'5<Ukusuka eBhetele (ekwakuthiwa yiLuzi) wadlulela eAtaroti, apho ayemi khona ama-Arki.s& c<Umda ongezantsi womhlaba owabelwa inzala kaJosefu wawuqala eJordan kufuphi neJeriko, kwindawo eyayikwicala langasempumalanga yemithombo yaseJeriko, wenjenjeya ubhekisa ngasentlango. Wasuka eJeriko walityhutyha eleentaba ukusa eBhetele. %<?Kodwa ke kambe amaJuda akazanga aba nako ukuwagxotha amaJebhusi awayemi eJerusalem. Asahlala apho nangoku kunye noonyana bakaJuda.f$G<>iNibheshan, isiXeko seTyuwa, kunye ne-Engedi: zazizithandathu kunye neelali ezizingqongileyo.9#o<=Entlango kwakukho iBhete-arabha, iMidin, iSekaka,t"c<`w< Ke ngoko uMosis wafunga wathi kum: ‘Inene, laa mhlaba unyathele kuwo woba lilifa lakho ndawonye nenzala yakho ngonaphakade, kuba umthobele ngomxhelo wonke uNdikhoyo uThixo wam.’z_o<kuba ndamthobela ngomxhelo wam wonke uNdikhoyo uThixo. Kambe ke amadoda awayekunye nam abatsho bankwantya abantu.^)<Ndandimashumi mane ubudala ngamhla uMosis wandithumayo ndesuka eKadeshe-bhaneya ndaza kuhlola lo mhlaba. Ndamphathela ingxelo ngokungafihlisi,X]+<Abantu besizwe sakwaJuda bafika kuYoshuwa eGiligali, uKalebhi unyana kaJefune umKenezi wathi kuYoshuwa: “Uyayazi into eyathethwa kuMosis umfo wakwaThixo *nguNdikhoyo mayela nawe kunye nam eKadeshe-bhaneya.L\<AmaSirayeli awaba loo mhlaba kanye ngokomyalelo kaNdikhoyo kuMosis.[ <$ZC<Umhlaba ongasempumalanga kweJordan uMosis wayeselewabele izizwe ezibini ezinesiqingatha. (Inzala kaJosefu yayizizizwe ezibini: esakwaManase nesakwaEfrayim.) Kambe ke abaLevi bona uMosis akazange ababele mhlaba. Ndaweni yaloo nto babelwa izixeko bahlala kuzo, kunye namadlelo empahla.{Yq<Umhlaba olilifa lezizwe ezilithoba elinesiqingatha wasikwa ngokwenza *amaqashiso ngokomyalelo *kaNdikhoyo kuMosis.[X 3<Le yinkcukacha yokwabelwa kwamaSirayeli umhlaba waseKanana ongasentshonalanga kweJordan. Lo mhlaba wabelwa abantu nguElazare umbingeleli, noYoshuwa unyana kaNune, bekunye neentloko zezindlu zezizwe zamaSirayeli.W< !Kodwa ke uMosis akazange ababele mhlaba bona abaLevi. Elabo ilifa nguNdikhoyo uThixo wamaSirayeli ngokwesithembiso sakhe.jVO< Wenjenjalo ke uMosis ukwaba umhlaba ongasempumalanga kweJeriko neJordan kuloo mathafa akwaMowabi.^U7< Uthatha isiqingatha seGiliyadi, udibanise iAshtaroti ne-Edreyi, iidolophu ezazingamaziko olawulo zelizwe likakumkani uOgi waseBhashan. Wonke lo mmandla wabelwa isiqingatha semizi eyinzala kaMakire unyana kaManase.?Ty< ummandla waso waya kuthi xhaxhe ngeMahanayim, wadibanisa neBhashan – wonke ummandla kakumkani uOgi waseBhashan, kunye nazo zonke ezo lali zimashumi mathandathu zaseJayire eBhashan.kSQ< Nguwo lo umhlaba uMosis owawabela isiqingatha sesizwe sakwaManase ngokwemizi yaso ube lilifa laso:FR< Ezi zixeko needolophu zaba lilifa lezindlu zesizwe sakwaGadi.]Q5< Kwintili yeJordan wawuthatha iBhete-haram, iBhete-nimra, iSukoti, kunye neZafon, nawo wonke ummandla kakumkani uSihon waseHeshbhon. Umda wabo ngasentshona yayingumlambo iJordan kuse emantla kuLwandle lwaseGalili.dPC< Wawusuka eHeshbhon use eRamati-mizepe naseBhetonim, usuke eMahanayim use kwimida yeDebhiri.*OO< ummandla waso uthathela eJazere udibanise zonke izixeko zaseGiliyadi, udibanise nesiqingatha sommandla wama-Amon, kuye kuthi xhaxhe ngeArure ekhangelene neRabha.\N3< Nguwo lo umhlaba uMosis owawabela isizwe sakwaGadi ngokwemizi yaso ube lilifa laso: M;< Umlambo iJordan yayingumda wangasentshonalanga wesizwe sakwaRubhen. Zizo ke ezo izixeko needolophu ezabelwa imizi yesizwe sakwaRubhen zaba lilifa lazo.bL?< Phakathi kwabantu ababulawa ngamaSirayeli kwafa noBhalam unyana kaBhehore owayengusiyazi.K1< Wawucanda kwezo dolophu zikuloo mathafa, uwuthathe wonke umhlaba wekumkani yama-Amori uSihon, owayephethe eHeshbhon. UMosis wayoyisa le kumkani ndawonye nezilawuli zaseMidiyan: uEvi, uRekem, uZure, noYuri, kunye noRebha. La madoda ayezizibonda ezaziphantsi kokumkani uSihon.OJ< iBhete-pehore, amathambeka aloo ntaba iPisga, kunye neBhete-yeshimoti.SI!< iKiriyatayim, iSibhema, kunye neZereti-shahare eyayisendulini kuloo ntili,"HA< iYaza, iKedemoti, iMefati,jGO< uthathe iHeshbhon kunye nezo zixeko zikuloo mathafa: iDibhon, iBhamoti-bhali, iBhete-bhali-mehon, F;< ummandla waso wawuye kuthi xhaxhe ngeArure phezu kwentili iAnoni, udibanise nesixeko esisembindini waloo ntili, kunye naloo mathafa ajikeleze iMedebha,^E7< Nguwo lo umhlaba uMosis owawabela isizwe sakwaRubhen ngokwemizi yaso ube lilifa laso:5De< UMosis akazange ababele mhlaba abaLevi. Bona esabo isabelo, ngokomyalelo kaNdikhoyo kuMosis, yinxaxheba bayifumana kumadini atshiswayo enzelwa uNdikhoyo, uThixo kaSirayeli.{Cq< Kambe ke amaSirayeli wona akazange abagxotha abantu baseGeshure naseMahaka; basahlala kunye namaSirayeli unangoku.&BG< Ukwalapho nomhlaba kaOgi owaba yikumkani yokugqibela kumaRafa, owayephethe iAshtaroti ne-Edreyi. Ezi ntlanga zonke zoyiswa nguMosis, wawuthimba umhlaba wazo.A/< Lo mmandla wawuquka iGiliyadi, utyhutyhe imimandla yaseGeshure naseMahaka, uthathe yonke intaba iHermon nayo yonke iBhashan ukuya kutsho eSaleka.@< Wenjenjeya ukusa kwimida yaseAmon, waquka zonke ezo zixeko zaziphantsi kwekumkani yama-Amori uSihon owayephethe eHeshbhon.?/< Wawuye kuthi xhaxhe eArure ummandla wabo, phezu kwentili iAnoni, nakwisixeko esasikuloo ntili, uthathe onke loo mathafa aseMedebha ukusa eDibhon.<>s< Isizwe sakwaRubhen nesakwaGadi kwakunye nesinye isiqingatha sakwaManase zona zaziseziwabelwe umhlaba wazo nguMosis isicaka *sikaNdikhoyo. Loo mhlaba wawungasempumalanga kweJordan.= < /<Y< wonke ummandla wamaSidon ahlala kweleentaba phakathi kweentaba zaseLebhanon neMisefoti-mayim. “Bonke abemi balapho ndobakhupha apho ukufika kwamaSirayeli. Loo mhlaba uzuwabele amaSirayeli kanye ngalaa ndlela bendikuxelele yona, ube lilifa lezizwe ezilithoba kunye nesiqingatha sakwaManase.”;< elamaGebhali kunye neLebhanon iphela ukubheka ngasentshona ukususela eBhali-gadi esemzantsi wentaba iHermon, kuse kuloo nkalo yeHamati;v:g< ummandla wamaKanana ongasezantsi kwakunye neMeyara (engumhlaba wamaSidon), kuse eAfeka ngakwimida yama-Amori;9 < #8A< Yiyo le imimandla esaseleyo: ummandla wamaFilistiya (akumkani zawo zihlala eGaza naseAshdode, eAshkelon, eGati, nase-Ekron); ummandla wamaGeshure (ekudla ngokuthiwa ngowamaKanana, usuka ngakwintlambo iShihore ngakwimida yeJiputa, kuse emantla kwimida yase-Ekron); ummandla wama-Avi; 7 =< Mhlenikweni uYoshuwa wayeselaluphele kakhulu, *uNdikhoyo wathi kuye: “Sewumdala kakhulu ngoku, Yoshuwa, ukanti umhlaba ekusafuneka uthinjwe usemkhulu.C6< kunye neTirza. Yayingamashumi mathathu ezikumkani zizonke.05]< iDore (elunxwemeni), iGoyim (eGiligali),(4M< iKedeshe, iYokeneham (eKarmele),3/< iTanaki, iMegido,"2A< iShimron-meron, iAkeshafi,1-< iMadon, iHazore,01< iAfeki, iLasharon,//< iTapuwa, iHefere,.1< iMakeda, iBhetele,-1< iLibhena, iAdulam,,)< iHoma, iAradi,+1< iDebhiri, iGedere,*-< iEglon, iGezere,)3< iYarmuti, iLakishe,(5< iJerusalem, iHebron,K'< AmaSirayeli oyisa iikumkani zezixeko iJeriko, iAyi (ngaseBhetele), & < Nazi iziphaluka zalo mmandla: eleenduli, amazantsi eentaba zasentshona, intili yeJordan namazantsi eentaba zayo, iingingqi zangasempuma, kunye nentlango engasezantsi. Lo mmandla yayingumhlaba wamaHiti, ama-Amori, amaKanana, amaPerezi, amaHivi, namaJebhusi.%< UYoshuwa kunye namaSirayeli bazoyisa iikumkani ezazimi kummandla ongasentshonalanga yeJordan, ukusuka eBhali-gadi kwintili vaseLebhanon kuse kwintaba iHalaki ezantsi kufuphi neSeyire. Wawohlulela izizwe zakwaSirayeli lo mmandla uYoshuwa, ukuba ziwume./$Y< Ezi kumkani zombini zoyiswa nguMosis namaSirayeli. Umhlaba wazo uMosis isicaka *sikaNdikhoyo wawunika isizwe sakwaRubhen nesakwaGadi nesiqingatha sesizwe sakwaManase.G# < Intaba iHermon, iSaleka, kunye nayo yonke iBhashan, kuse kwimida yeGeshuri neMahaka, necala leGiliyadi, kuye kutsho kummandla kakumkani uSihon waseHeshbhon, nazo zazikwalawulwa yile kumkani.t"c< Woyiswa naye ukumkani uOgi waseBhashan owayengowokugqibela kumaRafa. Wayephethe iAshtaroti kunye ne-Edreyi. e~~`~A~%}}^})||c{{{\{&zzMyy1xxxwwwvvvvuuttt8sXrrnqqpooInVmll:kjjoiihhgwfXewddcWbba`Y_s^^']m\\V[[ZjYY XX WNVVsUUU1TS'RQPOO#NMtMiLKK,JIIRHGFFEED[CCfBB1AAI@??l>>=< EFIsithunywa *sikaNdikhoyo saphuma eGiligali, saya eBhokim, saza sathi: “Ndanikhupha kwelaseJiputa, ndanizisa kweli lizwe ndabathembisa ngalo ooyihlo-mkhulu ngesifungo. Ndathi: ‘Andisoze ndiwaphule umnqophiso wam nani.U= 'F$Umda wama-Amori wawuhamba uye kuphuma ngenkalo yeAkrabhim, uye kudlula eSela. < F#Ama-Amori ayezimisele ukunganikezeli eAyalon, naseShalabhim, nakwintaba iHeres; kodwa ke amaJosefu ada awongamela, aba zizicaka zawo.\; 5F"AmaDan oyiswa ngama-Amori, atsho ahlala kweleentaba, akaba nako ukuhlela emathafeni. : F!Indlu kaNafetali zange ibagxothe abemi baseBhete-shemeshe nabaseBhete-anati. Loo maKanana ke ahlala namaNafetali, aba zizicaka zawo.49 gF Ngoko ke ama-Ashere ahlala nawo loo maKanana.8  FNama-Ashere zange abagxothe abemi baseAko, nabaseSidon, nabaseAlabhi, nabaseAkezibhi, nabaseHelebha, nabaseAfeki, nabaseRehobhi.t7 eFAmaZebhulon nawo zange awagxothe amaKanana awayehlala eKitron naseNalali, kodwa ahlala nawo, awenza izicaka.X6 -FNamaEfrayim zange awagxothe amaKanana awayehlala eGezere; awayeka bahlala kunye.W5 +FAthi ke akomelela amaSirayeli azenza izicaka zawo ezo zizwe, kodwa akazigxotha.14 _FAmaManase zange azigxothe izizwe ezazihlala eBhete-shan, eTanaki, eDore, eIbleyam, eMegido, nakwiilali ezikufuphi nezi dolophu, kuba amaKanana ayezimisele ukuhlala apho.l3 UFEmva koko yaya kwelamaHiti, yakha isixeko, yathi yiLuzi igama laso. Sisabizwa ngelo gama ke nangoku.j2 QFYazibonisa ke, aza amaJosefu ababulala bonke abantu bakhona, ashiya loo ndoda nendlu yayo kuphela. 1 Fzaza zabona indoda iphuma khona, zathi kuyo: “Sibonise indlela yokungena esixekweni. Ukuba uthe wenjenjalo asiyi kukwenzakalisa.”0  F / FAbendlu kaJosefu bahlasela iBhetele, ekwakusithiwa yiLuzi ngaloo maxesha. *UNdikhoyo wabanceda. Bathumela iintlola apho esixekweni,. }FKodwa ke amaBhenjamin zange awagxothe amaJebhusi awayehlala eJerusalem – asemi khona ndawonye namaBhenjamin unanamhla.m- WFNgokomlomo kaMosis iHebron yanikwa uKalebhi, owagxotha izindlu ezintathu khona ezaziyinzala ka-Anaki.,  F + F*UNdikhoyo wayinceda indlu kaJuda, yawuthatha umhlaba okweleentaba. Phofu abakwaJuda zange babe nako ukubagxotha abantu ababemi kwintili egudle ulwandle, kuba babeneenqwelo ezenziwe ngentsimbi. Izixeko zabo ibiyiGaza, iAshkelon, ne-Ekron, zinemimandla yazo.* 1FKe uJuda noSimon badibana, baza bawoyisa amaKanana awayehlala eZefati. Eso sixeko basivuthulula, basitshabalalisa, baza basithiya igama eliyiHoma.>) yFInzala kayise womka-Mosis, umKeni, yahamba nendlu kaJuda ukuphuma kwisiXeko samaSundu, yaya kumhlaba oyintlango ezantsi kweArade kwelakwaJuda, yaza ke yema phakathi kwabantu balapho.B( FWathi ukuphendula uAkesa: “Ndicela intsikelelo. Kaloku umhlaba ondinike wona ukwindawo ebharhileyo. Nceda undinike imithombo.” UKalebhi ke wamnika imithombo engasentla nengasezantsi.&' IFBakuba betshatile wacenga uOteniyeli amvumele acele umhlaba kuyise. Wehla kwidonki awayekhwele kuyo uAkesa, waza uKalebhi wambuza wathi: “Kwenzeke ntoni?”& !F UOteniyeli, unyana kaKenazi umninawa omncinci kaKalebhi, wasithimba ke eso sixeko, waza ke uKalebhi wayendisela kuye intombi yakhe uAkesa.t% eF UKalebhi wathi: “Intombi yam uAkesa ndoyendisela kumntu oya kuze ayihlasele ayithimbe iKiriyati-sefere.”h$ MF Abendlu kaJuda baya kuhlasela abantu abahlala eDebhiri, ekwakusithiwa yiKiriyati-sefere mandulo.# !F Bahlasela namaKanana awayemi eHebron eyayibizwa ngokuba yiKiriyati-arbha mandulo. Bayoyisa ke imizi yamaSheshayi, ama-Ahiman, namaTalmayi.f" IF Emva koko ke balwa namaKanana akweleentaba, namazantsi azo, ngokunjalo nakwintlango esezantsi.w! kFAbendlu kaJuda ke bayihlasela bayithimba iJerusalem. Abemi bayo babatshabalalisa, sona isixeko basifak' umlilo.!  ?FUAdoni-bhezeki wathi: “Amashumi asixhenxe ookumkani ababhontsi babo bezandla neenyawo bashunqulweyo babefudula bechola-chola iimvuthuluka apho ndityela khona. Kodwa ke ngoku uThixo undiphindezele ngaloo nto ndandibenza yona.” Wathathwa ke, wasiwa eJerusalem, apho wafela khona.p ]FKe yena uAdoni-bhezeki wabaleka, baza bona bamsukela, bambamba, bamnqumla oobhontsi bezandla nabeenyawo.Z 1FApho ke bafumana uAdoni-bhezeki, balwa naye, bawaswantsulisa amaKanana namaPerezi.  FBahlasela ke abendlu kaJuda, uNdikhoyo wawanikela ezandleni zabo amaKanana namaPerezi, baza babulala ishumi lamawaka eBhezeki.V )FKe indlu kaJuda yathi kumawabo amaSimon: “Sincediseni xa silwa namaKanana ukuzuza isabelo sethu somhlaba, khon' ukuze nathi sinincedise xa nilwela esenu isabelo.” Ngoko ke ahamba nendlu kaJuda amaSimon._ ;FKe yena waphendula wathi: “Mayibe nguJuda; ndiwunikele esandleni sakhe loo mhlaba.” }FAkuba engasekho uYoshuwa, amaSirayeli abuzisa *kuNdikhoyo, athi: “Ngubani onokusikhokela ukuya kuhlasela amaKanana?” <!Wabhubha noElazare, unyana ka-Aron, waza wangcwatyelwa eGibheya kweleentaba kwaEfrayim, emhlabeni owabelwa uPineyasi unyana wakhe.M< Amathambo kaJosefu awayeze nawo eJiputa amaSirayeli, awangcwaba kumhlaba owathengwa nguYakobi eShekem koonyana bakaHamore uyise kaShekem ngekhulu leesiliva. Lo mhlaba waba lilifa lenzala kaJosefu.H <AmaSirayeli ahlala ekhonza uNdikhoyo lo gama wayesaphila uYoshuwa. Akungabikho ahlala esenjenjalo nangalo gama ayesekho amadoda amakhulu awayenamava ngeziganeko ezikhulu ezenziwa nguNdikhoyo.mU<Wafihlelwa eTimnata-sera, emhlabeni olilifa lakhe, kweleentaba kwaEfrayim, kumantla entaba iGahashe.kQ<Wabhubha ke emva koko uYoshuwa, unyana kaNune, isicaka *sikaNdikhoyo, eminyaka ilikhulu lineshumi.b?<Emva koko ke wabandulula abantu uYoshuwa, umntu ngamnye wabuyela emhlabeni olilifa lakhe.5e<Wathi ebantwini bonke: “Niyabona, eli litye loba lelobungqina, kuba liwevile onke amazwi uNdikhoyo awabhekise kuthi. Lilo ke eloba lingqina xa nimkhanyela uThixo wenu.”;q<Wayibhala yonke loo nto uYoshuwa encwadini yomthetho kaThixo. Waza emva koko wathatha ilitye elikhulu, walimisa phantsi komthi wom-oki ngakuloo ndawo wayenqulelwa kuyo uNdikhoyo.zo<Ngaloo mini, belapho eShekem, uYoshuwa wabenzela umnqophiso abantu, wabanika imimiselo nemithetho amabayithobele.hK<Bathi abantu kuYoshuwa: “Thina sokhonza uNdikhoyo uThixo wethu, siphulaphule ilizwi lakhe.”+<“Yahlukanani ke nazo ezo zithixo zasemzini ninazo,” watsho uYoshuwa, “nize ke nizinikele ngomxhelo wonke kuNdikhoyo uThixo kaSirayeli.”%<Wathi ke uYoshuwa: “Ningamangqina enu ngokwenu ke ukuba nina nizikhethele ukukhonza uNdikhoyo.” “Ewe, singamangqina,” batsho abantu.N <Abantu bathi kuYoshuwa: “Hayi bo! Thina siza kukhonza uNdikhoyo.” ;<yaye ukuba niyamfulathela nikhonze izithixo zasemzini, wonijikela anihlisele ububi. Wonitshabalalisa niphele, ngoku kanye ebekade eniphethe kakuhle.”< s<UYoshuwa wathetha namaSirayeli wenjenje: “Aninako ukumkhonza uNdikhoyo. UNdikhoyo nguThixo owahlukileyo; unguThixo onekhwele. Akasayi kukuxolela ukumvukela kwenu nokumona kwenu, <UNdikhoyo wasigxothela zonke iintlanga, nditsho kunye nama-Amori awayemi apha. Ngoko ke nathi sokhonza uNdikhoyo; nguye uThixo wethu.”T #<NguNdikhoyo uThixo wethu owasikhulula thina nookhokho eJiputa ebukhobokeni. Siyayazi imiqondiso emikhulu awayenzayo. Wasilondoloza konke apho sihamba khona, wasikhusela xa besicanda phakathi kweentlanga.`;<Aphendula amaSirayeli athi: “Thina asisoze sahlukane noNdikhoyo sikhonze thixo bambi.q]<Ke ukuba kubi emehlweni enu ukumkhonza uNdikhoyo, khethani ngoku, ukuba nokhonza bani na nina, phakathi koothixo baseMesopotami booyihlo noothixo bama-Amori enimi kumhlaba wawo. Kodwa mna kunye nomzi wam, siya kukhonza uNdikhoyo.”3a<“UNdikhoyo mhloneleni, nimnqule ngentembeko ninyanisekile. Yahlukanani *nezithixo zookhokho benu ngexesha bengaphesheya kwe-Efrati naseJiputa, nikhonze uNdikhoyo yedwa.7i< Ndaninika umhlaba eningazanga nawusebenza nezixeko eningazanga nazakha. Ngoku nihlala apho nitye isivuno semidiliya eningayilimanga, neminquma eningazanga nabulaleka yiyo.’< Ndabathumela ngoonomeva abo balwa nani. Yiyo loo nto eyachitha iikumkani zama-Amori zombini – asilokrele nalutolo lwenu.D< Nawela iJordan, naya eJeriko. Abemi balapho balwa nani, njengoko enjenjalo ama-Amori, namaPerezi, namaKanana, amaHiti, amaGirgashi, amaHivi, namaJebhusi, kodwa ndabanikela ezandleni zenu. < kodwa andizange ndivume ukumphulaphula uBhalam. Ndaweni yaloo nto wamana ukunithamsanqelisa, ndaba ke ndinihlangule kuBhalaki.!=< Ukumkani uBhalaki wakwaMowabhi, unyana kaZipore, waqubisana namaSirayeli edabini. Wathumelela uBhalam, unyana kaBhehore, ukuba abizwe eze anishwabulele,=u<Ndaza mna ndanizisa kumhlaba wama-Amori awayemi ngasempumalanga yeJordan. Alwa nani, kodwa mna ndawanikela ezandleni zenu. Nawuthatha umhlaba wawo, ndakuba mna ndiwatshabalalisile.S!<Kodwa bathi bakukhala ooyihlo, ndafaka ithunzi lobumnyama phakathi kwamaSirayeli namaJiputa. Ndawagubungela ngamanzi olwandle, eyela amaJiputa – niyayazi loo nto. “ ‘Nahlala entlango ithuba elide.~ <}7<Ndathuma uMosis noAron, amaJiputa ndawehlisela izibetho. Niyayazi into endawenza yona. Ndaza ke emva koko ndanikhupha eJiputa, naza nina naza kutsho kuLwandle oluBomvu. AmaJiputa akhupha iinqwelo zamahashe nomkhosi okhwele amahashe ukusukela ooyihlo, asinga kuLwandle oluBomvu. | <uIsake yena ndamnika uYakobi noEsawu. UEsawu ndamnika ilizwe leentaba lase-Edom. Yena uYakobi noonyana bakhe behla baya eJiputa.{#<Uyihlo-mkhulu uAbraham ndamkhupha apho ngaphesheya kwe-Efrati, walityhutyha lonke elaseKanana. Ndampha abantwana abaninzi. Ndamnika uIsake;mzU<Wabhekisa kubo bonke abantu uYoshuwa wenjenje: “Utsho uNdikhoyo, uThixo kaSirayeli, ukuthi: ‘Kudala kanye ooyihlo-mkhulu uTera kunye noonyana bakhe uAbraham noNahore babemi ngaphesheya komlambo iEfrati, benqula *thixo bambi.jy Q<UYoshuwa wenza imbizo yazo zonke izizwe zakwaSirayeli eShekem. Wabiza onke amadoda amakhulu, iintloko zezindlu, abalamli, kunye nabanye abangamagosa akwaSirayeli, bonke baya kuthi nqwadalala *ngasesibingelelweni *sikaNdikhoyo.ixM<Ewe, xa niwutyeshelayo umnqophiso athe maze niwugcine uNdikhoyo uThixo wenu, nisuke nina nikhonze ninqule izithixo, wovutha umsindo wakhe, anitshabalalise ngephanyazo, niphele kuthi tu kulo mhlaba ulungileyo aninike wona.”w3<Kanti kwalo Ndikhoyo unenzela izinto ezintle kangaka uyakwazi ukubuya azise ububi anitshabalalise nithi shwaka kulo mhlaba ulungileyo aninike wona.Uv%<“Ngoku ke sendiza kufa. Nazi mhlophe ezintliziyweni zenu nasemiphefumlweni yenu ukuba akukho nanye into ayithembisileyo angayenzanga uNdikhoyo; ewe, akukho nanye into ayithethileyo angayiphumelelisanga.-uU< ze nazi kakuhle ukuba uNdikhoyo akakubuy' azigxothe, anivulele indawo. Ndaweni yaloo nto ziya kusuka zibe ngathi zizabatha nezigu zokunigcayisela, zibe ngathi zizabhokhwe zokunitywatyusha, nameva asemehlweni, nide niphele nithi shwaka kulo mhlaba ulungileyo niwunikwe nguNdikhoyo uThixo wenu.gtI< kuba kaloku xa nithe natyeka kuye nazibandakanya nezi ntlanga ziseleyo apha, nendiselana nazo,Ks< Ze nigcise ke ngenxa yobomi benu, uNdikhoyo uThixo wenu nimthande,r< Nditsho nomntu omnye kuni angachitha-chitha iwaka eyedwa, kuba kaloku uNdikhoyo uThixo wenu uyanilwela njengoko wathembisayo.zqo< UNdikhoyo unigxothele izizwe ezikhulu nezinamandla ekungeneni kwenu, akwabikho bani unako ukumelana nani edabini.[p1<Ndaweni yaloo nto nina namathelani kuNdikhoyo, nenze njengoko senenzile unanamhla.9om<Nize ningazibandakanyi naba bantu basaseleyo apha, ningabizi namagama *oothixo babo, okanye nisebenzise amagama oothixo babo xa nifunga, ningabanquli abo thixo nikhahlele kubo.zno<Ngoko ke yomelelani, ninyamekele nithobele yonke into ebhalwe kwincwadi yomthetho kaMosis, ningashiyi nendawo le.m#<UNdikhoyo uThixo wenu nguye ngenkqu owozigxotha phambi kwenu; wovulela nina indawo. Ke ngoko lo mhlaba ngowenu njengoko kanye wathembisayo.4lc<Khumbulani ukuba isizwe ngasinye kuni ndisabele umhlaba waso kumhlaba weentlanga endizitshabalalisileyo, kwanezo zisaseleyo phakathi kweJordan nolwandle ngasentshonalanga.k<Niyibonile yonke into ayenzileyo ngenxa yenu uNdikhoyo kuzo zonke iintlanga zalapha. UNdikhoyo uThixo wenu ubesoloko enilwela kaloku.)jM<UYoshuwa wawabiza onke amaSirayeli, amadoda amakhulu, iintloko zezindlu, abalamli, kunye nabanye abangamagosa, wathi kubo: “Sendaluphele; ndigugile mna ngoku.i '<Lakuba ligqithile ithuba elide *uNdikhoyo uwaphumzile amaSirayeli ezintshabeni zawo ezaziwangqongile; noYoshuwa ngoku wayeselemdala aluphele."h?<"Baza ke abantu bakwaRubhen nakwaGadi balibiza elo qonga ngokuthi: “Lingqina kuthi sonke ukuba uNdikhoyo unguThixo.” Baza ke bathi ukulibiza liNgqina. g<!Aneliseka yiloo ngxelo amaSirayeli, atsho abonga uThixo; akabi sathetha ngakuhlasela awutshabalalise umhlaba wamaRubhen namaGadi.f< UPineyasi ke neentloko zamaSirayeli bemka kwaRubhen nakwaGadi eGiliyadi, babuyela eKanana, baya kwenza ingxelo kumaSirayeli.6eg<Umbingeleli uPineyasi, unyana kaElazare, wathi kuwo: “Ngoku siyazi ukuba uNdikhoyo uphakathi kwethu; animvukelanga. Ngoko ke amaSirayeli ephela asindile kumsindo wakhe.”d!<OoPineyasi neentloko zakwaSirayeli kunye nezezindlu, banela bakuba beyivile impendulo yamaRubhen namaGadi kunye neyesiqingatha samaManase.1c]<Asingeke ke thina sivukele uNdikhoyo okanye sityeke kuye ngokwakha iqonga lamadini neminikelo elilelinye. ElikaNdikhoyo uThixo wethu lona limi esibingelelweni sakhe.”bb?<Thina besiba abantwana bethu babeya kuthi xa ithe yehla into enjalo: ‘Naliya iqonga elifana nqwa neliya likaNdikhoyo lakhiwa ngoobawo. Ewe kambe, asililo lamadini neminikelo, lona lilingqina kumawethu nakumawenu.’+aQ<Hayi, sisitsho nje besisenzela thina nani, nezizukulwana ezizayo, ubungqina bokuba ngenene uNdikhoyo simnqula esibingelelweni sakhe ngamadini atshiswayo, nawobudlelane, nangeminikelo. Besisenzela ukuba abantwana benu bangaze bathi kwabethu: ‘Aninasabelo nina nanto yakwenza kuNdikhoyo.’u`e<Kungoko ke satshoyo ukuthi: ‘Masakhe iqonga, kodwa kungabi ngenjongo yakunikela madini naminikelo kulo.’"_?<Akanto yakwenza nani maRubhen namaGadi; wasahlula nani ngokwenza iJordan umda.’ Loo nto ke ingabangela ukuba abantwana bethu bayeke ukunqula uNdikhoyo.-^U<Hayi bo! Elaa qonga silenze ngenxa yexhala lokuba kwixesha elizayo abantwana benu basenokuthi kubantwana bethu: ‘Uyintoni kuni kakade uNdikhoyo uThixo kaSirayeli?%]E<Yaye ukuba ngeli qonga sityekile ekumlandeleni uNdikhoyo ngokwenzela kulo amadini ethu atshiswayo, nawokudla, nawobudlelane, makasuke asigwebe yena ngenkqu.s\a<“Oyena unguThixo nguNdikhoyo! Ewe, oyena unguThixo nguye uNdikhoyo! Nguye owaziyo ukuba sikwenzeleni na oku, yaye nani sifuna nazi. Ukuba oku sikwenze ngokungathembeki kuNdikhoyo, okanye ngokumvukela, masingasindi ekufeni namhlanje.}[u<Oonyana bakaRubhen, noonyana bakaGadi, nesiqingatha sikaManase, benjenje ukuphendula iintloko zezizwe zakwaSirayeli:]Z5<Ngaba senikulibele ukungathembeki kuka-Akana unyana kaZera, owathatha amaxhoba amakatshatyalaliswe, kwaza ngenxa yeso senzo kohlwaywa lonke ibandla lakwaSirayeli? UAkana akazange afe yedwa ngenxa yesono sakhe.”Y1<Xa umhlaba wenu ugqwalisekile, ngani ningaweli iJordan nje, niye apho simiyo *isibingelelo sikaNdikhoyo ezweni lakhe, nize kuma apha phakathi kwethu? Yekani ukumvukela uNdikhoyo nize nathi nisifake kolo vukelo lwenu ngokwenza qonga limbi lingelilo likaNdikhoyo uThixo wethu.X <le nto nityekayo ekumlandeleni uNdikhoyo? Xa namhlanje nimvukela uNdikhoyo, ngomso kosa eliqumbele lonke ibandla lakwaSirayeli.(WK<Khange bube sisifundo na ubugwenxa obenzeke ePehore Kaloku uNdikhoyo wabetha ibandla xa lilonke ngobhubhani. Ngaba unanamhla anikahlanjululwa na kobo bugwenxa,bV?<“Sithetha nje, sithetha egameni lebandla likaNdikhoyo liphela. Niyenzeleni into embi kangaka ngokungathembeki kuThixo kaSirayeli? Yini na ukuba nityeke kuNdikhoyo ngokuzakhela iqonga lamadini, nivukelane naye ngoku?YU-<Baya kufika eGiliyadi kwaRubhen, kwaGadi, nakwaManase ongasempuma, bafika bathi:{Tq<UPineyasi wahamba neshumi lamadoda aziinkokheli zezizwe ezilishumi zakwaSirayeli. La madoda ayeziintloko zezindlu.zSo< AmaSirayeli athuma umbingeleli uPineyasi unyana kaElazare kwaRubhen nakwaGadi nakwaManase ongaphesheya eGiliyadi.R< Yakuvakala loo nto lonke ibandla lakwaSirayeli lahlangana eShilo, lizilungiselela ukuhlasela izizwe ezingaphesheya, empumalanga yeJordan.4Qc< AmaSirayeli eva kusithiwa: “Khangelani uRubhen noGadi nesiqingatha sikaManase bakhe iqonga lamadini emdeni welaseKanana nganeno apha eGeliloti phezu komlambo iJordan!”P5< Zathi zakufika eGeliloti ngaseJordan eKanana izizwe zakwaRubhen nakwaGadi noManase osempuma, zakha into enkulu yeqonga lamadini apho phezu komlambo.CO< AmaRubhen namaGadi nesiqingatha samaManase bagoduka. Amanye amaSirayeli bawashiya apho eShilo kwelamaKanana, basinga kwelakowabo eGiliyadi, ababeyifumene ngokomyalelo kaNdikhoyo kuMosis.0N[<“Ngoku nigoduka nizizityebi, ninemfuyo eninzi, nesiliva, negolide, ubhedu, nentsimbi, nemfumba yezambatho. Ze niwabele amawenu kumaxhoba eniwafumene ezintshabeni.”oMY<Kaloku uMosis wayabele isiqingatha sesizwe sakwaManase umhlaba eBhashan, kanti ke yena uYoshuwa wabela esinye isiqingatha sesizwe sakwaManase umhlaba ongasentshona kweJordan kunye namawabo. UYoshuwa wabandulula wabasikelela wathi:@L}<Emva koko ke uYoshuwa wabasikelela wabandulula bagoduka.!K=<Kambe maze ninyaniseke ngokupheleleyo ekuwuthobeleni umyalelo nomthetho eniwuwiselwe nguMosis isicaka sikaNdikhoyo, othi: ‘Mthande uNdikhoyo uThixo wakho; mthobele ezintweni zonke, uyigcine imiyalelo yakhe, unamathele kuye, umkhonze ngomxhelo wonke nangomoya wakho wonke.’ ”SJ!<Ngoku ke uNdikhoyo uThixo wenu uwaphumzile amawenu, njengoko wathembisayo. Ke ngoko godukani niye kumhlaba ongowenu ongakwicala elingasempumalanga yeJordan, lowo nawunikwa nguMosis isicaka sikaNdikhoyo.pI[<Unanamhla aniwashiyanga enyanyeni amawenu, koko ninyamekele ukuthobela umthetho kaNdikhoyo uThixo wenu.pH[<wathi: “Nikufezile konke enakuyalelwa sisicaka *sikaNdikhoyo uMosis, nayithobela yonke imiyalelo yam.bG A<UYoshuwa wabiza isizwe sakwaRubhen nesakwaGadi kunye nesiqingatha sesakwaManase sasempuma,F}<-Wazigcina zonke izithembiso awazenza kumaSirayeli uNdikhoyo; ewe, akukho nalinye ilizwi alithethileyo angalifezekisanga.\E3<,Wezisa uxolo kulo lonke elo zwe uNdikhoyo, njengoko wabathembisayo ngesifungo ookhokho babo. Iintshaba zawo zonke zange zibe nakumelana nawo amaSirayeli kuba uNdikhoyo wayezinikela ezandleni zawo iintshaba zawo.)DM<+Wenjenjalo ke *uNdikhoyo ukuzalisekisa isithembiso awasenzayo kookhokho bamaSirayeli sokuba wowanika umhlaba. Ema kuloo mhlaba ke amaSirayeli akuba ewuthimbile.C <* B<)AbaLevi babelwa izixeko ezingamashumi mane anesibhozo zizonke kummandla wamaSirayeli. Zonke ezo zixeko ngazinye zazinamadlelo azo.nAW<(Indlu kaMerari ke yabelwa ishumi linambini lezixeko zizonke, isabelwa ngokwezindlu zayo ngamaqashiso.+@S<'iHeshbhon, neYazere, namadlelo azo.k?Q<&KwaGadi babelwa zazine: iRamoti-giliyadi namadlelo ayo (esinye sezixeko zokuphephela), iMahanayim,*>Q<%iKedemoti, eMefati, namadlelo azo.2=a<$KwaRubhen babelwa zazine: iBhezere, iYaza,(<M<#iDimna, neNahali, namadlelo azo.v;g<"AbaLevi bendlu yakwaMerari, yona eyayingekabonelelwa, babelwa izixeko zazine kwaZebhulon: iYokeneham, iKarta,]:5<!Imizi yendlu yakwaGershon yabelwa ishumi linantathu lezixeko zizonke, namadlelo azo.9< Kummandla wakwaNafetali zaba zithathu: iKedeshe eGalili namadlelo ayo (yayisisixeko sokuphephela), iHamoti-dore, neKartan, namadlelo azo.,8U<iHelekati, neRehobhi, namadlelo azo.C7<Kummandla wakwa-Ashere babelwa zazine: iMishali, iAbhedon,16_<iYamuti, ne-En-ganim kunye namadlelo azo.M5<Kummandla wakwaIsakare babelwa izixeko ezine: iKishiyon, iDabherati,H4 <Abanye abaLevi bendlu kaGershon babelwa izixeko zazibini kummandla wesiqingatha sikaManase esingasempuma: yaba yiGolan eBhashan (esinye sezixeko sokuphephela) kunye neBheshtera namadlelo azo.O3<Indlu yakwaKohati yabelwa ishumi lezixeko zizonke kunye namadlelo azo.2<Kummandla wesiqingatha sikaManase esingasentshonalanga abelwa izixeko ezibini: iTanaki, neGati-rimon, kunye namadlelo azo.31c<iAyalon, kunye neGati-rimon, namadlelo azo.E0<Kummandla wakwaDan abelwe izixeko ezine: iElteke, iGibheton,>/y<iKibhezayim, kunye neBhete-horon, kunye namadlelo azo.{.q<Banikwa izixeko ezine: iShekem namadlelo ayo kweleentaba lakwaEfrayim (yenye yezixeko zokuphephela nayo), iGezere,U-%<Eminye imizi yabaLevi endlu yakwaKohati yabelwa izixeko kummandla kaEfrayim.k,Q<Zaba lishumi linantathu izixeko ezabelwa ababingeleli abazukulwana baka-Aron, kunye namadlelo azo.2+a<iAnatoti, kunye neAlmon, kwanamadlelo azo.L*<Kummandla wakwaBhenjamin babelwa zazine izixeko: iGibheyon, iGebha,u)e<iAyin, iJuta, kunye neBhete-shemeshe, kwanamadlelo azo. Yayilithoba lezixeko kummandla wakwaJuda nakwaSimon.(/<iHolon, iDebhiri,'5<iYatire, iEshtemowa, & < Ukongezelela kwiHebron (eyayisesinye sezixeko zokuphephela) kwahlonyelwa nezi zixeko kubazukulwana bombingeleli uAron: iLibhena,u%e< kambe zona iilali eziyingqongileyo kunye namasimi zazisezabelwe uKalebhi unyana kaJefune, zaza zaba zezakhe.$)< babelwa isixeko sika-Arbha (uArbha wayenguyise ka-Anaki) le kuthiwa yiHebron ngoku. Nantso kweleentaba kwaJuda. Bayinikwa kunye namadlelo ayo, 1~}}u||4{zyydyxx3w{vveuuRttsprr1qqpfoo*nn!mmAll(kkDjjijihRggfkee$diccc@bba `_L^^]]\[cZZYgYXmW\VVUJTTS>RR'QQPOOSN{NM== ;::9887w66Q5554a33Q22B1[00//..--H,,+a*])(((J''V&&E%%F$Z##9"!!G 5In?Jx-_>__X*UV i @ 1 <,uXM+F Kwakhona amaSirayeli aphinda amona *uNdikhoyo ngokusuka akhonze ooBhali nooAshtarte, ngokunjalo nezithixo zamaSiriya, amaSidon, ezamaMowabhi, ama-Amon, namaFilistiya. Amfulathela, ayeka ukumkhonza uNdikhoyo.3LcF UJayire wasweleka, waza wangcwatywa eKamon.'KIF Wayenoonyana abangamashumi amathathu, bonke bekhwele iidonki. Babenezixeko ezimashumi mathathu kwelo laseGiliyadi; nangoku ke kusathiwa ziidolophu zikaJayire.tJcF Emva koTola kwalandela uJayire waseGiliyadi. Wayeyinkokheli kwaSirayeli amashumi amabini anambini eminyaka.mIUF Wayeyinkokheli kwaSirayeli iminyaka engamashumi amabini nantathu. Akusweleka wangcwatyelwa eShamire.H 5F Emva koAbhimeleki amaSirayeli akhululwa nguTola unyana kaPuwa umzukulwana kaDodo. Yena wayengowendlu kaIsakare, emi eShamire kweleentaba kwaEfrayim. GF 9UThixo wabohlwaya nabantu baseShekem ngenxa yenkohlakalo yabo, njengoko wathethayo uYotam unyana kaJerubhali xa wayebashwabulela.FF 8Ngale ndlela ke uThixo wabuphindezela ububi obabenziwe nguAbhimeleki kuyise ngokubulala abantakwabo abangamashumi asixhenxe.QEF 7Athi ke amaSirayeli akubona ukuba uAbhimeleki ufile, asuka agoduka onke.8DkF 6Ngoko nangoko ke wabiza umfana owayephatha izikhali zakhe, wathi: “Rhola ikrele lakho undibulale, ukuze kungathiwa ndibulewe ngumfazi.” Ngoko ke umfana lowo wamgwaza wafa.jCOF 5Kambe ke umfazi othile owayephezulu enqabeni wamgibisela ngelitye lokusila, wamqhekeza ukhakhayi.ZB/F 4Akufika uAbhimeleki, eze kuhlasela inqaba leyo, waya emnyango, efuna ukuyitshisa.>AwF 3Apho ke kwakukho inqaba eyomeleleyo kunene, aza ke onke amadoda nabo bonke ababhinqileyo (abemi bonke besixeko ukutsho) bangena kuyo. Bazitshixela, baya kuhlala phezulu eluphahleni.J@F 2UAbhimeleki ke waya eTebheze, isixeko eso wasirhawula wasithimba.?+F 1Yaba yileyo naleyo ke indoda yagawula isebe emthini; aza ke alandela uAbhimeleki. Ezo nkuni azayamisa apho kwelo gumbi; aza ke kamva azifaka umlilo, abantu belapho ngaphakathi. Bonke ke abantu ababesenqabeni yaseShekem bafa. Babekwisithuba sewaka lamadoda nababhinqileyo.G> F 0waza ke waphuma nomkhosi wakhe, wanyuka intaba iZalmona. Apho ke wathatha izembe, wagawula isebe emthini, walixwaya emagxeni. Wathi kumadoda omkhosi wakhe: “Khawulezani nenjenjalo nani!”A=F /Ke kaloku uAbhimeleki waxelelwa ukuba baqokelelene khona,<#F .Bathe ke bakuyiva le nto abemi baseShekem ababesenqabeni yakhona, basuka baya kuzimela kwigumbi elinqatyisiweyo lendlu kaBhali womnqophiso. ;F -Kwaliwa imini yonke. UAbhimeleki wasihlasela isixeko eso, wasithimba, wababulala abantu baso, wasidiliza, umhlaba wawugalela ityuwa. :F ,Wathi xa axhabashileyo uAbhimeleki neqela lakhe besiya esangweni, aba amanye amaqela la mabini ehlasela abasemaphandleni, ababulala..9WF +waza ke waphuma nomkhosi wakhe wawahlula-hlula kathathu, waya kubalalela emaphandleni. Wathi akubona abantu bephuma esixekweni, naye waphuma ekuzimeleni, wababulala.b8?F *Ngomhla olandelayo uAbhimeleki waxelelwa ukuba amaShekem aceba ukuphuma aye emaphandleni;7{F )UAbhimeleki wahlala eAruma, waza uZebhule wamdudula uGali nabantakwabo baphuma eShekem, ababa saba nako ukuhlala khona.o6YF (UGali wasaba, waza ke wasukelwa nguAbhimeleki. Abaninzi benzakalela kwalapho ukuya esangweni lesixeko.L5F 'Waphuma ke uGali, wabakhokela abemi baseShekem, balwa noAbhimeleki.{4qF &UZebhule waphendula wathi: “Aye phi kaloku amatshamba akho ngoku? Andithi kaloku nguwe kanye owawusithi: ‘Ngubani yena uAbhimeleki ukuba sibe phantsi kwakhe?’ Nango ke laa madoda obuphoxisa ngawo! Hamba kaloku, uphume uye kulwa nawo!”3)F %Kwakhona uGali wathi: “Khangela, nangaya amadoda esihla phaya embindini wentaba! Elinye iqela liza ngalaa ndlela ivela kum-oki wezangoma!”?2yF $Wababona ke uGali, waza wathi kuZebhule: “Khangela, nangaya amadoda esihla encotsheni yentaba!” UZebhule uphendule wathi: “Hayi, ngamathunzi nje eentaba la angathi ngabantu.”t1cF #Bathe ke ooAbhimeleki bakumbona uGali ephuma esiya kuma esangweni lesixeko, nabo baphuma ezikhundleni zabo.z0oF "Ngenene ke uAbhimeleki waphuma nomkhosi wakhe ngobusuku, baza bazimela ngaphandle kwaseShekem, bengamaqela amane.-/UF !Ngomso, xa lithi chapha, ze nivuke nisiqubule nisihlasele isixeko. Aze athi ke uGali nomkhosi wakhe akuphuma esiza kulwa nenze oko isandla senu sinako ukukwenza.”V.'F Ngoko ke wena thatha umkhosi wakho, nihambe ngobusuku, nilalele emaphandleni.*-OF Wathumela izigidimi ngasese kuAbhimeleki eAruma, wathi: “UGali unyana kaEbhede nabantakwabo bagalelekile apha eShekem; baxhokonxa abantu khon' ukuze bakuchase.O,F Akuyiva into ethethwe nguGali wacaphuka uZebhule usibonda weso sixeko.*+OF Akwaba ibindim okhokela esi sizwe; bendiya kumsusa uAbhimeleki lo! Bendiya kumxelela ndithi: ‘Mawube ngathi uyaqina umkhosi wakho, uphume, khe sidibane.’ ”[*1F Wathi uGali unyana kaEbhede: “Xa engubani yena uAbhimeleki inzala kaShekem, ukuba sibe phantsi kwakhe? Akanyana kaJerubhali na? AsinguZebhule na ihlakani lakhe? Hayi bo! Masibuse amadoda akwaHamori usoShekem!,)SF Baphuma ke baya kukha iidiliya ezidiliyeni zabo, baza baxovula benza iwayini, babhiyoza. Baphuma baya kwindlu yesithixo sabo, batya basela bamqalekisa uAbhimeleki.n(WF Ke kaloku kwafika uGali unyana kaEbhede eShekem enabantakwabo. Abemi baseShekem ke babethembele kuye.,'SF Abemi baseShekem bafuna abantu, bababeka ezintabeni, ukuze balalele uAbhimeleki; suka bona baphanga wonke umntu ogqithayo. Ke uAbhimeleki wayixelelwa yonke le nto. &;F Le nto ke yenzeka ukuze uAbhimeleki nabemi baseShekem abamkhuthazileyo ekugwinteni amashumi asixhenxe oonyana bakaJerubhali, bajike badliwe yinja yabo.w%iF UThixo wadala umoya ombi phakathi koAbhimeleki nabemi baseShekem, baza bona benza ubuqhetseba ngakuAbhimeleki.H$ F Ke uAbhimeleki wabamba iintambo iminyaka emithathu kwaSirayeli.d#CF Wathi ke, kuba emoyika umntakwabo uAbhimeleki, wasuka wabaleka uYotam, waya kuhlala eBhere.C"F Ukuba ke akunjalo, ngamana angadangazela umlilo uAbhimeleki, abatshise abemi baseShekem nabaseBhete-milo; ngamana nabemi baseShekem nabaseBhete-milo bangamlenya ngomlilo noAbhimeleki.”[!1F Kambe ke ukuba esi senzo senu sinenyani saye simsulwa, yonwabisanani noAbhimeleki.Y -F Kodwa ke namhlanje niyivukele inzala kabawo. Nibabulele oonyana bakhe, amashumi asixhenxe onke, phezu kwelitye elinye. Nithe uAbhimeleki unyana awamfumana enkazaneni ezalana nani, namenza ukumkani waseShekem.fGF Khumbulani kaloku, utata wanilwela. Ubomi bakhe wabubeka esichengeni enihlangula kumaMidiyan.q]F Waqhuba wathi ke uYotam: “Ngaba niyenze ngokunyaniseka na into yokummisela uAbhimeleki abe ngukumkani wenu? Ngaba nenziwe kukumxabisa nokumhlonipha uJerubhali? Ngaba esi senzo nisenza kwinzala yakhe siyifanele na imisebenzi yakhe?Z/F Kodwa ke wona wathi: ‘Xa ngaba nizimisele ngenene ukundithambisa ndibe ngukumkani wenu, yizani kuzikhusela emthunzini wam; kungenjalo ke makuvele umlilo kula meva am, uyitshise imisedare yaseLebhanon.’ ”NF Ngoku ke imithi yabhekisa kumnga, yathi: ‘Yiba ngukumkani wethu.’  F Wona ke wathi: ‘Ngaba nifuna ndiyeke ukuvelisa iwayini le yonwabisa uThixo nabantu, khon' ukuze ndiyongamele eminye imithi?’KF Yaza ke ngoku imithi yathi kumdiliya: ‘Yiba ngukumkani wethu.’ F Ke wona waphendula wathi: ‘Ngaba nifuna ndiyeke ukuvelisa ezi ziqhamo zimnandi kunene, khon' ukuze ndiyongamele eminye imithi?’Y-F Yaza ke imithi yathetha nomkhiwane, yathi kuwo: ‘Yiza ube ngukumkani wethu.’ ;F Ke wona waphendula wathi: ‘Ngaba nifuna ndiyeke ngoku ukuvelisa amafutha abadunyiswa ngawo uThixo nabantu, khon' ukuze ndiyongamele eminye imithi?’kQF Imithi yazimisela ukuzithambisela ukumkani. Yathetha nomnquma, yathi: ‘Yiba ngukumkani wethu.’!F Akuyiva le nto uYotam waqabela kwintaba iGerizim, wakhwaza wathi: “Inzwi! Ndiphulaphuleni, maShekem! NoThixo mhlawumbi anganiphulaphula!(KF Baphuma ke abemi baseShekem nabo bonke abaseBhete-milo, bahlanganisana baya kumthi omkhulu wom-oki oseShekem, bammisela khona uAbhimeleki waba ngukumkani wabo.+QF Waya nazo kowabo eOfra, waza ke wababulala bonke oonyana bakayise, ebabulalela phezu kwelitye elinye. Kambe ke yona inci kaJerubhali uYotam yazimela yaza yasinda.)MF Bamnika amashumi asixhenxe eesiliva ababeyithathe endlwini ekunqulelwa kuyo uBhali womnqophiso, waza yena waqesha ngayo iindlavini ukuba zibe ngamahlakani akhe.q]F Ooninalume ke bamthethelela kubemi baseShekem, baza ke nabo bavuma, kuba babesithi: “Ngumntakwethu.”hKF “Khanithethe nabemi baseShekem xa bebonke, nithi: ‘Nikhetha ntoni na: kukho ukuphathwa ngabo bonke oonyana bakaJerubhali abangamashumi asixhenxe, okanye ukulawulwa nguye abe mnye?’ Khumbulani ukuba ndingumntakwenu.” F Unyana kaJerubhali uAbhimeleki waya eShekem kooninalume, wafika wathetha nabo nemizalwana yonke yendlu kayise nonina, wathi:tcF#AmaSirayeli zange anyaniseke kumzi wakuloJerubhali (uGidiyon ukutsho) ngenxa yobulungisa owawubenzele bona.h KF"akaba samkhumbula *uNdikhoyo uThixo wawo, owayewahlangule kuzo zonke iintshaba ezaziwaphahlile." ?F!Emva kokusweleka kukaGidiyon ke amaSirayeli zange anyaniseke kuThixo, asuka anqula ooBhali. Asuka athi phithi nguBhali womnqophiso, emenza isithixo sawo,  F UGidiyon ke unyana kaJowashe wasweleka selekhulile, waza wafihlwa kwingcwaba likayise uJowashe eOfra, idolophu yama-Abhiyezere.e EFFuthi ke wayenenkazana eShekem; yona ke yazala unyana, waza wamthiya igama elinguAbhimeleki.S !FOonyana bakhe babengamashumi asixhenxe; kuba kaloku wayenabafazi abaninzi.W)FKe kaloku uJerubhali, uGidiyon unyana kaJowashe, wagoduka waya kuhlala ekhaya.FKwaba njalo ke ukoyiswa kwamaMidiyan, akaba savusa mnyele. Ilizwe elo ke lafumana amashumi amane eminyaka yenzolo ngemihla kaGidiyon.MFKe uGidiyon wayithatha loo golide, wenza *isidanga sonqulo ngayo, wasibeka apho kowabo eOfra. Onke ke amaSirayeli akreqa kuThixo ngenxa yeso sidanga. Le nto yaba ngumgibe kuGidiyon nomzi wakowabo.{FLoo macici egolide awawafumanayo ke uGidiyon aba kwisithuba samashumi amabini eekhilogram ubunzima bawo, ngaphandle kwentsimbi yokuhombisa, amaso, namalaphu amsobo ookumkani bamaMidiyan, nangaphandle kwezihombiso ezazifakwa ezintanyeni zeenkamela.9FAmaSirayeli aphendula athi: “Kulungile, siyavuma ukuyenza loo nto.” Baneka ingubo phantsi, yaza ke yangulowo nalowo wabeka kuyo icici alifumeneyo.I FWaqhuba ke wathi: “Mandicele le nto apha kuni: umntu ngamnye makandiphe icici alifumeneyo lisisabelo sakhe sempahla ethinjiweyo.” (Kaloku amaMidiyan, engamaIshmayeli nje, ayefaka amacici.)tcFKe yena waphendula wathi: “Hayi, soze nilawulwe ndim nangunyana wam, koko niya kulawulwa *nguNdikhoyo.” FEmva koko ke amaSirayeli acela uGidiyon athi: “Masesilawulwa nguwe nenzala yakho. Kaloku nguwe osihlanguleyo kumaMidiyan.”DFUZebha noZalmuna bathi ke kuGidiyon: “Sibulale ngokwakho; kaloku indoda ibonakala ngamandla ayo.” UGidiyon ke wababulala, waza wazithatha izihombiso ezazisezintanjeni zeenkamela zabo.FWayalela unyana wakhe omkhulu, uYetere, wathi: “Khwela kubo; babulale!” Kodwa ke inkwenkwe leyo yoyika, ayabinza, kuba yayiselula.$~CFUGidiyon wathi: “Yayingabantakwethu abazalwa ngumama. Inene, ndiyafunga, ekho nje uNdikhoyo, ukuba naningawabulalanga bendingazukunibulala nani ngoku.”J}FUGidiyon wabuza uZebha noZalmuna wathi: “Ayeluhlobo luni na laa madoda nawabulalayo eTabore?” Ke bona baphendula bathi: “Ayefana nawe lowo kanye – onke ayengathi ngoonyana bokumkani.”D|FWayidiliza nenqaba yasePenuweli, wawabulala amadoda akhona.m{UFNgoko ke wathatha ameva nenkunzane, wawaphala ngayo, ewafundisa isifundo amadoda amakhulu aseSukoti.czAFUGidiyon ke waya kumaSukoti, wafika wathi: “Naba ke uZebha noZalmuna enaniphoxisa ngam ngenxa yabo, nisithi: ‘Ngaba sewuboyisile na ooZebha noZalmuna, le nto selufuna siwunike isonka umkhosi wakhe odiniweyo?’ ”y7Fwaza wabamba umfana waseSukoti, wamncina ngemibuzo. Lo mfana wabhalela uGidiyon amagama amadoda amakhulu angamashumi asixhenxe anesixhenxe aseSukoti.jxOF Ekubuyeni kwakhe kwelo dabi uGidiyon unyana kaJowashe wahamba ngendlela eqabela kwinkalo yeHeres,zwoF Ke bona ookumkani abo, uZebha noZalmuna, babaleka, waza ke wabasukela wababamba, watsho nomkhosi wabo warhwaqela.vF UGidiyon ke wenjenjalo ukumka ngaloo ndlela yabemi basentlango, ngakwimpuma yeNobha neJogebheha, waza wawuqubula loo mkhosi, wawoyisa.PuF Ke uZebha noZalmuna nomkhosi wabo babeseKarekore. Kuloo mkhosi wabantu basempumalanga kwakuwe amadoda akwisithuba samawaka alikhulu elinamashumi amabini, kwasala ishumi elinesihlanu lamawaka kuphela. t F Wathi ke kubo: “Akukho nto. Ndiza kubuya xa ndiloyisile utshaba, ndaye ke ndakuba ndibuyile ndiya kuyidiliza le nqaba yenu.” sFWagqitha ke waya kutsho ePenuweli, nalapho ke wenza kwaeso sicelo kubantu balapho; nabo ke bamphendula kwangolo hlobo lwamaSukoti.rFUGidiyon ke wathi: “Hayi ke, kulungile! Akuba ebanikele kum *uNdikhoyo ooZebha noZalmuna, nina ndiya kuniphala ngameva nenkunzane.”qFAmadoda amakhulu aseSukoti ala, athi: “Yini le? Ngaba sewuboyisile ooZebha noZalmuna, khon' ukuze umkhosi wakho siwunike isonka?”p7FBakufika eSukoti uGidiyon wathi kubantu bakhona: “Umkhosi wam udiniwe; khaniwuphe isonka, kuba ndisukela ookumkani bamaMidiyan uZebha noZalmuna.”oFNgeli thuba ke uGidiyon nomkhosi wakhe omakhulu mathathu bafika kwiJordan. Nakuba babediniwe bayiwela, bawasukela amaMidiyan.^n7FKaloku uThixo uzinikele ezandleni zenu zombini iinkosi zamaMidiyan, uOrebhe noZebhe. Ngaba yintoni na mna endiyenzileyo egqithe oko nikwenzileyo nina?” Akuba etshilo ke yadamba ingqumbo yamaEfrayim ngakuGidiyon. mFKe yena waphendula wathi: “Ukukhwahlaza kwenu, maEfrayim, kube nengeniso egqithe lé kwisivuno sethu, thina ndlu ka-Abhiyezere.-l WFKe kaloku amaEfrayim athi kuGidiyon: “Bekutheni ukuze ungasibizi thina ukuphuma kwakho usiya kulwa namaMidiyan? Ngani ukuba usiphathe kanje?” Amxoxisa ngamandla. kFAzibamba zombini iinkosi zamaMidiyan, uOrebhe noZebhe. UOrebhe ambulalela kwiliwa likaOrebhe, ke yena uZebhe ambulalela kwisixovulelo-diliya sikaZebhe. Awasukela amaMidiyan, aza eza nentloko kaOrebhe nekaZebhe kuGidiyon owayengekayiweli iJordan ngelo xesha.JjFUGidiyon wathumela izigidimi kulo lonke eleentaba lakwaEfrayim, esithi: “Yihlani nize kulwa namaMidiyan. Vingcan' amazibuko eJordan nasezintlanjeni nide niye kufika eBhete-bhara, khon' ukuze angaweli amaMidiyan.” AmaEfrayim eza ngendlu yawo, aza ke ayivingca iJordan neentlambo zayo ukuya kuthi xhaxhe ngeBhete-bhara.iFKwesi sithuba ke nazo izizwe zakwaNafetali, kwa-Ashere, nakwaManase macal' onke, zahlatyelwa umkhosi, zeza nazo zawasukelisa amaMidiyan.hFKwathi ke kuloo ntswahla yayisenziwa ngamadoda kaGidiyon ngezigodlo zawo uNdikhoyo wawubetha wancitheka umkhosi wotshaba, walwa wabulalana wodwa. Wabaleka ke, waya ngaseZerera, waya kufikelela eBhete-shita, ukuya kutsho eAbhele-mehola kufuphi neTabhata.{gqFOnke ke loo madoda abamb' uhlelo, ewujikelezile loo mkhosi wotshaba, waza ke wacela kooxhongo, uhamba ubhomboloza.LfFOmathathu amaqela ke enza kwaloo nto. Ngezandla zawo zokhohlo athi qhiwu ezo zikhuni zivuthayo; zaye izigodlo zikwesokunene, ekhwaza esithi: “Iwu-u-u, watsh' umkhonto kaNdikhoyo nokaGidiyon!”eFUGidiyon nelo khulu lakhe lamadoda waya kufika emdeni wekampu yotshaba, kancinane nje phambi kobhadakazi ebusuku, kanye emva kokutshintshwa kwabalindi. Ke kaloku basuka batsho ngomtyangampo bekhalisa amaxilongo, bazikroboza nezo ngqayi babeziphethe.-dUFXa mna neqela lam sikhalisa izigodlo nani ze nenjenjalo, nijikeleze loo kampu, ngokunjalo nikhwaze nithi: ‘Iwu-u-u, watsh' umkhonto kaNdikhoyo nokaGidiyon!’ ”scaFWawayala wathi: “Ze nindiqwalasele, nithi sakusondela phaya ekampini yotshaba, nenze loo nto ndiyenzayo.b7FLoo madoda omkhosi wakhe omakhulu mathathu wawahlula-hlula kathathu, waza indoda nganye wayinika isigodlo nengqayi enesikhuni esivuthayo ngaphakathi.laSFUGidiyon akuliva eli phupha lalo mfo ngokunjalo nokuchazwa kwalo, wasuka wee guqaqa wanqula uThixo. Emva koko ke wabuyela kwakumaSirayeli, wafika wathi: “Qulani niye; uNdikhoyo uwunikele esandleni senu umkhosi wamaMidiyan.”Y`-FUwayo lowo ke uthe ukuphendula: “Tyhini, mfondini; nanjani na, lowo ngumkhonto kaGidiyon unyana kaJowashe, umfo wakwaSirayeli. Loo nto ke ithetha ukuba lo mkhosi wamaMidiyan uphela uThixo uwunikela kuye.”f_GF Wafika uGidiyon xa kanye indoda ilawulela uwayo iphupha layo, isithi: “Ndiphuphe kuqengqeleka isonka serhasi; senze uqulukubhode sada saza kufika apha kulo mkhosi wethu, sabhodloza enye intente, sayibetha yasisicaba.”M^F AmaMidiyan nama-Amaleki nezizwe zasempumalanga babethe saa kuloo ntili, sebengathi libubu leenkumbi; kanti ke neenkamela zabo zaziyinyambalala engenakubalwa enjengentlabathi elunxwemeni lolwandle.]7F Uya kuthi wakuziva iincoko zawo utsho ube nesibindi, uwahlasele.” Ngoko ke uGidiyon noPura isicaka sakhe behla baya kutsho emdeni wekampu yotshaba.T\#F Kambe ke, ukuba uyoyika, khawuthathe isicaka sakho uPura, niye kuwakrobela.|[sF Ngobo busuku ke uNdikhoyo wathetha noGidiyon wathi: “Yihla uye ekampini yamaMidiyan; ndiwanikela esandleni sakho.CZFNgoko ke uGidiyon wawagodusa amaSirayeli, ngaphandle kwalaa makhulu mathathu awawugcina umphako ngokunjalo nezigodlo ebezize namanye. Ke wona amaMidiyan ayemise kwintili esezantsi kwabo.?YyFUNdikhoyo ke wathi kuGidiyon: “Uyabona ke ngoku ndiza kunihlangula ngala makhulu mathathu axhapha amanzi, ndiwanikele ezandleni zakho la maMidiyan. Amanye la amadoda makagoduke.”X}FKe kaloku amadoda awakha ngezandla amanzi xa aselayo aba ngamakhulu amathathu; aza ke amanye lawo acambalala xa aselayo.\W3FUGidiyon ke waya nawo emanzini apho, waza uNdikhoyo wathi kuye: “Wahlula-hlule la madoda; yonke indoda esela amanzi ngokuwakha ngesandla, ngathi yinja ixhaph' amanzi, yahlule kuleyo icambalalayo xa iselayo.”OVFUNdikhoyo waqhuba wathi kuGidiyon: “Nangoku asemaninzi la madoda unawo. Yihla nawo uye emfuleni; ndiza kuwaphungula. Ke indoda endithe mayihambe nawe, yohamba, kodwa endithe mayisale, mayisale.”ZU/FNgoko ke thetha nawo uthi: ‘Nabani na ogubhayo luloyiko makagoduke, anyebeleze emke apha kwiintaba zeGiliyadi.’ ” Akuba etshilo ke kwajika amashumi amabini amawaka, kwaza kwasala ishumi lamawaka kuphela.qFKe sona sathi kuye: “Inyama leyo nesonka zibeke phezu kweli litye, uzigalele umhluzi.” Wenjenjalo ke uGidiyon.(=KFUGidiyon ke waya kuxhela ibhokhwe esencinci, wayipheka. Wenza nesonka ngomgubo oziikhilogram ezilishumi. Intlama leyo zange ayidibanise nagwele. Inyama leyo wayifaka ebhaskitini, waza wawuphatha ngembiza umhluzi; waya nazo ezo zinto kwisithunywa sikaNdikhoyo esasiphantsi komthi wom-oki.< FNceda, sukumka de ndibuye nomnikelo, ndiwubeke phambi kwakho.” Saphendula sathi: “Hayi ke, ndiza kuhlala apha ude ubuye.”u;eFUGidiyon waphendula wathi: “Ukuba ungakum, nceda undenzele umqondiso wokuba nguwe Ndikhoyo lo uthetha nam.x:kFUNdikhoyo waphendula wathi: “Ndiya kuba nawe. AmaMidiyan uya kuwatshayela, abe ngathi kuwe angumntu omnye.”"9?FUGidiyon wathi: “Camagu, Nkosi yam, ndingawahlangula njani na amaSirayeli? Umzi wakowethu ungento nje kwaManase, nam ndingongazelwe nto kowethu nje?”8#FUNdikhoyo ke wabheka kuye, wathi: “Hamba ngala mandla unawo, uwasindise amaSirayeli ezandleni zamaMidiyan. Kaloku ndim okugunyazisayo.”Y7-F UGidiyon wathi kuso: “Ngxe, Mhlekazi! Ukuba uNdikhoyo unathi, kungani ukuba sihlelwe zizinto ezinje? Zaya phi eza zigigaba zezinto ezimangalisayo sasihlala sibaliselwa ngazo ngoobawo, kusithiwa uNdikhoyo wayezenza – ezo wazenzayo nasekubakhululeni kwakhe eJiputa? Kungokunje uNdikhoyo usilahlile; usinikele ezandleni zamaMidiyan.”_69F Isithunywa eso ke sabonakala kuye sathi: “UNdikhoyo unawe, gorhandini lomeleleyo!”y5mF Ke kaloku isithunywa sikaNdikhoyo saya kwilali yaseOfra, safika sahlala phantsi komthi wom-oki owawungokaJowashe, umfo womzi ka-Abhiyezere. Unyana wakhe uGidiyon wayebhula ingqolowa esixovulweni seediliya khon' ukuze angabonwa ngamaMidiyan.,4SF Ndaniyala ndathi: “Mna ndinguNdikhoyo uThixo wenu; ningaze niboyike oothixo bama-Amori enihlala emhlabeni wawo.” Kuloo nto yonke ke anindiphulaphulanga.’ ”3F Ndanihlangula kumaJiputa nakwiintlanga ezanicinezelayo kweli lizwe. Ndazigxotha xa ningenayo, ndaza ndaninika umhlaba wazo.2#FKe yena wawathumela umshumayeli owathi: “Utsho uNdikhoyo uThixo kaSirayeli ukuthi: ‘Ndanikhupha eJiputa, ilizwe enaningamakhoboka kulo.1 F0Fkangangokuba ahlwempuzeka amaSirayeli engenakwenza nto. Ngenxa yale mpatho yamaMidiyan ke amaSirayeli azibika kuNdikhoyo.7/iFZazisiza nemfuyo, neentente zazo, kutsho kunyakaze ngathi libubu leenkumbi. Lo mkhosi ke ukunye nezo nkamela wawusuka ube yinyambalala. Wawusuka ulitshabalalise ilizwe lonke,V.'FEzi ntlanga zazifika zimise kwimida yamaSirayeli, zizitshabalalise zonke izilimo, ziyokuma ezantsi ngaseGaza. Zazithimba konke okushukumayo: iigusha, iinkomo, needonki, zingawashiyeli nento le amaSirayeli.j-OFAmaSirayeli ayesithi akulima, afike amaMidiyan nama-Amaleki neentlanga zasempumalanga awahlasele.+,QFAmaMidiyan la ke ayewaphatha gadalala amaSirayeli. Ngoko ke amaSirayeli azenzela iindawo zokuzimela ezintabeni emiqolombeni nasemaweni ngenxa yokoyika amaMidiyan.u+ gFKwakhona amaSirayeli aphinda akreqa *kuNdikhoyo, waza ke wawanikela ezandleni zamaMidiyan iminyaka esixhenxe.<*sFEwe, siyavuma, Ndikhoyo, makube njal' ukufa kweentshaba zakho! Ke bona abakuthandayo mabaqaqambe njengelanga xa liphumayo! Emva koko ke kwalandela amashumi amane eminyaka yenzolo.A)}F“Hayi, mhlawumbi baxakeke kukwab' amaxhoba: Imbelukazi, hayi, zimbini kwijoni ngalinye; kuSisera lilaph' elitofo-tofo elimabala-bala, elenkosazana liqhwaqhwalal' eliqhoqhonyiweyo.”P(FIntokaz' eyingqondi yamthomalalisa, watsho naye waziv' ethuthuzelekile:#'AFUnina wankolo-nkoloz' ejong' enkalweni; unakaSisera wanyondl' ezifestileni: “Iinqwelo zakhe zilibele phi, bethu? Ngan' ukuba acothe kangak' amahashe?”%&EFEwe, wambetha wafinyela wafohleka; wamtsho wanaba tswii ezinyaweni zakhe, wawa waqotha-qotheka ezinyaweni zakhe, suka watoshalaza, yaphel' intw' ibithethwa!%FWathath' isikhonkwane ngesandla, wee hlas' isando ngesinye; hlifi-i-i wamntlekez' uSisera, wasihloma saphumela kolo khakhayi!W$)FWath' uSiser' efun' amanzi wamfak' amasi, wamnik' ingqaka ngengayiway' indebe!#FUthamsanqelekile ke yena uJayeli, umfazi kaHebhere umKeni. Yena yimaz' ehlal' ezintenteni. Hay' ithamsanqa lakho, mfazindini!9"mFIsithunywa sikaNdikhoyo sithi: “Mayibe lishwangusha kwaMerozi! Mabambathwe lilishwa abemi bayo! Kaloku bazibandezile abamsiza uNdikhoyo; abancedisanga bawadudule amagorha.”Y!-FIinkabi zamahashe zeza ziqakatha zigqabadula, zingqisha zigqekreza ngezo mpuphu!u eFKe zona iimpuphuma zeKishon zabakhukulisa; ewe, iKishon umlambo wakudala. Phambili, yomelela, mphefumlo wam!eEFIinkwenkwezi esibhakabhakeni, zona zihamba ngendlela yazo, nazo zahlasela, zisilwa noSisera.7FETanaki ngakwintlambo yeMegido, ookumkani bahlangana khona bangquzulana; ewe, izikumkani zamaKanana zalwa, kodwa akukho ntimbo yasiliva zayifumanayo.dCFAmaZebhulon abeke ubomi babo esichengeni; ngokunjalo namaNafetali adela ukufa emaphandleni.#AFAmaGiliyadi asala phesheya kweJordan. Ngani na ukuba uDan ashiyeke ezinqanaweni? Yena uAshere wasal' elunxwemeni lolwandle; ewe, walibala ngaselunxwemeni.FNgani ukuba nisale ezigusheni? Ukuze niv' abelusi bentyontyel' imihlambi? Ewe, amaRubhen asuka athandabuza, ke wona asuka aba mathidala..WFAmatshawe akwaIsakare eza noDibhora; ewe, uIsakare wema noBharaki, bamlandela baya kutsho entilini. Kambe ke amaRubhen esuka athandabuza; ewe, wona esuka amathidala.+QFBaphuma kwaEfrayim baya kutsho entilini, ezinyaweni zabo inguBhenjamin namawabo; iingqwayi-ngqwayi zeza ziphuma kwaMakire, zona izithwala-ndwe zivela kwaZebhulon.gIF Yaza ke yavel' imingqandand' emva kweengqwayi-ngqwayi, abakaNdikhoyo beza kum kunye namagorha.{qF Vuka! Khawuvuke, Dibhora! Vuka uhlabele ingoma! Phakathi, Bharaki nyana ka-Abhinowam! Uz' ubuy' urhuq' abathinjwa!=uF Khawuve ke, nal' ugwijo lweemvum' emaquleni! Zibhiyozel' uloyiso lukaNdikhoyo: uloyiso lwabantu bakh' amaSirayeli. Suk' abantu bakaNdikhoyo bangqisha, benjenjeya ukuya emasangweni.1F Nina bakhwel' iidonki ezimhlophe; nina bahlala kwezingayiway' iisali, ngokunjalo nani bahamba ngeenyawo, zinyamekeleni ezi zinto, nicamngce ngazo..WF Kuthi mandityibele ndityondyothele kwezo ngqwayi-ngqwayi zikaSirayeli, ndibong' amatsha-ntliziyo ngokuzilahlela ngokuzinikela. Dumisani uNdikhoyo, nina mafa-nankosi! FSuka bathatha thixo bambi, yaz' imfazwe yamrhewula uSirayeli. Kweso sine samawak' amaSirayeli, ikhaka nomkhonto zange ziphakanyiswe.{qFEmaphandleni kwakukhal' ibhungane, iilali zakwaSirayeli zazingamaphanga, de kwavela mna Dibhora njengesikhukukazi.FNgemihla kaShamgare unyana ka-Anati, nditsho ngezo mini zikaJayeli, abahambi banqaba bada banqamka, abantu sebegwegweleza ngezaa ndlela.oYFEwe, iintaba zasuka zaqhaqhazela phay' eSinayi phambi koNdikhoyo; nditsho uNdikhoyo uThixo kaSirayeli! ;FWena Ndikhoyo, wathi wakuphuma kwaSeyire, mhla wandolos' ushiy' iEdom, suk' umhlaba wanyikima, az' amazulu anyembezana, ke won' amaf' achaphaz' amanzi.4cFInzwi kuni, nina bokumkani! Khanithi cwaka ke nani, matshawe, khe ndidanduluke ngengoma nombongo, khe ndimemelele nditsho ngoncuthu, ndidumis' uNdikhoyo uThixo kaSirayeli.y mFAmaSirayeli atyeda ngokuzimisela; abantu basukela phezulu ngokuzinikela! Dumisani *uNdikhoyo, nina mafa-nankosi!Q  FNgaloo mini ke uDibhora noBharaki unyana ka-Abhinowam bahlabela le ngoma:^ 7FAmandla amaSirayeli aya esanda ngokwanda ukuba ngqongqo kuJabhin, ada amtshabalalisa.R FNgaloo mini ke uThixo amaSirayeli wawoyisela uJabhin ukumkani wamaKanana.  FWathi akufika uBharaki, esukela uSisera, uJayeli waphuma wamhlangabeza, wathi kuye: “Yiz' apha ndikubonise lo mntu umfunayo.” Wangena naye ke uBharaki, waza wamfumana uSisera edunduluze apho ententeni efile, isikhonkwane sentente sibethelelwe entloko.eEFUSisera wasuka wee yoyi bubuthongo. Ke yena uJayeli wathatha isando nesikhonkwane sentente, wachwechwa waya kuye, wafika wabethelela isikhonkwane eso entloko kuSisera, saza saya kuphumela kwelinye icala, wafa ke uSisera.FUSisera wathi: “Yima emnyango. Xa kukho umntu obuzayo ukuba akungenanga ndoda na apha ententeni, yithi: ‘Hayi.’ ”FWathi kuye: “Khawuncede undiphe amanzi; ndinxaniwe.” Ke yena wamthululela amasi entsubeni, wamnika wasela, waza waphinda wamqhusheka.'IFUJayeli waphuma wahlangabeza uSisera, waza wathi kuye: “Yiza, mhlekazi; ngena apha kwam, ungoyiki.” Wangena ke, waza uJayeli wamfihla ngaphaya komkhusane.{FUSisera wabalekela ententeni kaJayeli, umka-Hebhere umKeni, kuba ukumkani uJabhin waseHazore wayevana nendlu kaHebhere.FLo mkhosi uneenqwelo ke uBharaki wawusukelisa, wesa eHarosheti-hagoyim. Umkhosi kaSisera watshatyalaliswa wonke, akwasala nempunde le.!=FAkuhlasela uBharaki, uNdikhoyo wamtsho wadideka uSisera ndawonye naloo mkhosi wakhe uneenqwelo. USisera ke wehla kuloo nqwelo yakhe, wabaleka ngeenyawo.KFUDibhora ke wathi kuBharaki: “Phambili! UNdikhoyo uyakukhokela. Yiyo le imini amnikele ngayo esandleni sakho uSisera.” Wehla ke uBharaki apho entabeni iTabhore, enelo shumi lamawaka amadoda.  ~~ }}%||9{{zyyxxLxww`vvuKttsrr>qq:poMnnDmll)kk jOiiShhNggVfedccbvaaR`s__^t]d\:[[rZZMYYYXXX2WW*VVU$TKSDRyQQyPPKOO!NMM,LKKJJQIxHHvHGFEEdDDoCCB{BA2@b?>=<;::;9p88D7655644322D100&//B.y--7,,+6*))=((3'5&& %#""9!! G: C;{eta _ s  t {Rs ~nWFAthe selemgama, uMika nabamelwana bahlab' umkhosi, baphuma besukelisa. Bathe bakusondela kumaDan aphoeEFLoo madoda ke ajika ahamba. Abantwana bawo, iinkomo, nako konke okwawo, akubeka ngaphambili. FEli cebo lamkholisa umbingeleli lowo, waza ke wasithatha isidanga nemifanekiso ikunye nalowo uqingqiweyo, wahamba namaDan lawo.ymFKe wona amyala athi: “Yithi tu, ungabi sayiphatha! Yiza, uhambe nathi, ube ngumfundisi nombingeleli wethu. Awutsho wena ukuba kubhetele ube ngumbingeleli wenye yezindlu zikaSirayeli endaweni yokuba ube ngumbingeleli womzi womntu omnye?”)FLa madoda ke athi akungena endlwini kaMika athatha imifanekiso leyo ndawonye nesidanga. Ke umbingeleli lowo wawabuza wathi: “Nenza ntoni?”MFEzo ntlola zathi ngqo endlwini, zafika zathatha loo mfanekiso uqingqiweyo, nalowo utyhidiweyo, kunye nemilonde-khaya ndawonye nesidanga, ngeli lixa yena umbingeleli wayesesesangweni nomkhosi lowo.r _FKe wona umkhosi omakhulu mathandathu amadoda, lowa wawuxhobe waf' amacala, wawuthe xonkxosholo esangweni.g IFKe kaloku zangena kwaMika, apho wayehlala khona umfana womLevi, zafika zabulisa zabuza impilo.@ {FKe ezaa ntlola zintlanu zaziye kuhlola elo lizwe zada zaya kufika eLayishe, zathi kumawazo: “Ngaba benisazi na ukuba kwenye yezi zindlu kukho umfanekiso oqingqwe ngomthi watyatyekwa ngesiliva? Kukwakho nomnye umfanekiso otyhidiweyo, kunye *nemilonde-khaya, ndawonye *nesidanga. Niyayazi ke into emayenziwe!”R F Loo mkhosi ke waphuma apho, waya kutsho kwaMika kweleentaba lakwaEfrayim. F Enyuka aya kumisa entshona yeKiriyati-yarim kwelakwaJuda. Ngenxa yeso sizathu ke loo ndawo isabizwa ngokuba yiMarhane-dan unangoku._9F Apho ke eZora nase-Eshtawoli amaDan akhupha umkhosi wamadoda angamakhulu amathandathu.MF Nakufika khona niya kufumanisa ukuba abantu bakhona bazihlalele nje, abanaxhala lanto. Ewe, ilizwe elo lithe gabalala; mayela neentswelo zomntu kukwanto zilungile, ibe ke uThixo ulinikele kuni.”BF Ke wona aphendula athi: “Yizani, mawethu, masiye kuyihlasela iLayishe. Siwubonile laa mhlaba; mhle kakhulu. Ngoko ke sanukuba salibazisa; masithathe khona siye, siwohluthe laa mhlaba!ueFLa madoda ke athi akubuyela ekhaya eZora nase-Eshtawoli abuzwa ngamawawo kwathiwa: “Ibinjani na ihambo?”#FLa madoda aphuma apho, afika eLayishe. Ke afumanisa ukuba abantu bakhona babengoyiki nto, koko babehleli ngokonwaba njengamaSidon. Yayiluhlanga oluzolileyo olungenanxa namntu, futhi lungaswele nto. Babemi kude namaSidon, futhi kungekho sizwe simbi banomnqophiso naso.lSFUmbingeleli lowo ke waphendula wathi: “Ze ningaxhali; uhambo lwenu lusezandleni *zikaNdikhoyo.”tcFLa madoda ke amcela athi: “Khawusibuzele kuThixo, uqonde ukuba luza kuba nempumelelo na uhambo lwethu.”r_FUphendule wathi: “Hayi, ndilapha nje ndinezigqibo noMika; undiqeshe ukuba ndibe ngumbingeleli wakhe.”FAthe elapho akunakana ukubetha kolwimi lomfana womLevi, aza aya kuye, abuza athi: “Uzokwenza ntoni apha? Uze nabani?”X+FNgoko ke amaDan akhetha amagorha amahlanu awaziwayo, amela isizwe sawo siphela. Awakhupha eZora nase-Eshtawoli, awayala athi: “Hlolani ilizwe elo.” Athi akufika kweleentaba lakwaEfrayim, alalisa kwaMika.S~ #FNgelo thuba ke uSirayeli wayengenakumkani. Ke yona indlu kaDan yayisazifunela umhlaba owawuza kuba lilifa layo, kuba ukuza kuthi ga ngoku yayingekafumani mhlaba ungowayo njengezinye izindlu zikaSirayeli.|}sF UMika wathi: “Njengokuba umbingeleli wam engumLevi nje, ndiyazi ukuba uNdikhoyo uya kundithi jize ngenkqubela.”G| F UMika wammisela waba ngumbingeleli wakhe, wahlala apho kwakhe.U{%F UmLevi lowo ke wavumelana noMika, waza wahlala naye, waba njengonyana wakhe.7ziF UMika wathetha naye ke, wathi: “Sowuhlala apha kum, ube ngumfundisi nombingeleli wam; ndiya kukuhlawula ngeshumi leesiliva ngonyaka, ndawonye nempahla yokunxiba nokutya.”y1F UMika wambuza wathi: “Uvela phi?” Ke yena waphendula wathi: “NdingumLevi waseBhetelehem kwelakwaJuda. Ndifuna indawo endingaxhwarha kuyo.”xFWaphuma ke eBhetelehem, efuna indawo anokuxhwarha kuyo. Esabhadula njalo waya kugaleleka kwaMika kweleentaba lakwaEfrayim.cwAFKwangelo thuba kwakukho umfana womLevi owayehlala eBhetelehem engumngeneleli kwelakwaJuda.bv?FKe kaloku ngelo thuba kwakungekho kumkani kwaSirayeli; umntu ngamnye wayesenza unothanda.u1FLo mfo unguMika ke wayenesibingelelo sakhe. Wenza imifanekiso eqingqiweyo ndawonye *nesidanga, waza wamisela omnye koonyana bakhe wangumbingeleli.Gt FImali leyo wayibuyisela kunina ke, yena wathatha amakhulu amabini kuloo siliva, wawanika ingcibi, eyakrola umfanekiso otyatyekwe ngesiliva, yenza nomnye otyhidiweyo. Wabekwa endlwini kaMika.sFWaza ke unyana lowo wayibuyisela kunina loo mali. Ke yena unina wathi: “Le mali ngoku yekaNdikhoyo; ndiyinikezela kuye ukuze unyana wam aqingqe umfanekiso, utyatyekwe ngesiliva, kwanomfanekiso otyhidiweyo. Ngoko ke le siliva ndiyibuyisela kwakuwe.”Vr'FYathetha nonina, yathi: “Ngokuya wawubelwe ishumi elinanye leesiliva ndakuva ushwabula. Kambe ke ikum loo mali; yathathwa ndim.” Unina wamsikelela, wathi: “*UNdikhoyo makakuthamsanqele, nyana wam.”Mq FKwakukho ndoda ithile igama linguMika. Yayimi kweleentaba kwaEfrayim.]p5FKe kaloku abantakwabo nawo onke amawabo baya kuwuthatha umzimba wakhe, bagoduka nawo. Bamfihla kwingcwaba likayise uManowa phakathi kweZora ne-Eshtawoli. Waba yinkokheli yamaSirayeli iminyaka engamashumi amabini.o1Fwaza wadanduluka wathi: “Mandife kunye namaFilistiya!” Wazisunduza ngamandla akhe onke – folokohlo didli! Sadilika isakhiwo; zafela apho ezo zikhulu ndawonye nabo bonke ababekhona. Ekufeni kwakhe uSamson wabulala abantu abaninzi ngaphezu kwabo wababulala esadl' ubomi.n{FKe uSamson wafikelela kwiintsika ezisesizikithini sesakhiwo eso. Wabamba yanye ngesokunene, enye wayibamba ngesokhohlo;qm]FKe kaloku uSamson wazibika kuNdikhoyo, wathi: “Ndikhoyo, Nkosi yam, ndikhumbule; nceda, Thixo wam, khawubuyise amandla am okwesi sihlandlo nje sodwa, ukuze ndiziphindezele kumaFilistiya ngenxa yesenzo sawo sokundikhupha amehlo.” FKe kaloku ekuhambeni kwexesha uSamson watyelela umkakhe xa kuvunwa ingqolowa. Wahamba eqhuba ibhokhwe. Wafika wathi kumkhwe wakhe: “Ndifuna khe ndiye egumbini lomkam.” Kambe ke yena wala,Q=FUmkakhe lowo ke wathathwa ngumfana owayengumkhaphi, waba ngumfazi wakhe.<FKe kaloku uSamson wambeswa amandla nguMoya kaNdikhoyo, waza wehla waya eAshkelon. Apho ke wabulala amashumi amathathu amadoda, waza wayithatha impahla yawo, wayinika abo bafana babecombulule iqhina lakhe. Ke yena wagoduka evutha ngumsindo ngenxa yale nto ihlileyo.#;AFNgoko ke ngosuku lwesixhenxe, lingekatshoni ilanga, abafana abo beza kuSamson, bafika bathi: “Yintoni engaphezu kobusi ngobumnandi? Iyintoni enamandla ngaphezu kwengonyama?” USamson ke waphendula wathi: “Ukuba beningalimanga ngethokazi lam ngeningalicombululanga eli qhina.”d:CFHayi ke, umtshakazi walilela umyeni wakhe zonke ezo ntsuku zomtshato. Wada woyisakala ngolu lwesixhenxe umyeni, wamxelela, kuba kucaca ukuba umhlalise manzondololwana. Ke umtshakazi lowo waya kuhlebela abafana bakowabo.99FUmtshakazi lowo waya selenyembezana kuSamson, wafika wathi: “Hayi, kucacile ukuba awundithandi, undithiyile! Usuka wenzele amawethu iqhina, kodwa mna akundixeleli ukuconjululwa kwalo!” Waphendula ke yena wathi: “Ndingathini ukuxelela wena ndingekabaxeleli utata nomama?”j8OFNgosuku lwesine ke bathethe nomtshakazi bathi: “Khawusincede ucenga-cengane nendoda yakho, ikuxelele eli qhina. Kungenjalo siza kuyitshisa le ndlu kayihlo, nitshele khona. Kakade ngaba nisimemele apha ukuze nisikhuthuze?”7/FWaza ke yena wathi: “Kwaphuma ukutya kotyayo, kwavela incasa konamandla.” Yada yaba ziintsuku ezintathu emva koko bengekalikhululi elo qhina.L6F Kodwa ke ukuba anibanga nako ukulicombulula, niya kundinika amashumi amathathu eengubo zelinen, ngokunjalo nezinye iimpahla zokuhomba ezikwangako.” Ke bona bathi: “Yiza nalo sibone kaloku.”b5?F Ke uSamson wathi kubo: “Makhe ndinenzele iqhina. Ukuba nithe nanako ukulicombulula ngezi ntsuku zisixhenxe zomtshato, ndoninika iingubo zelinen ezimashumi mathathu, ngokunjalo nezinye iimpahla zokuhomba ezikwangako.`4;F Athe ke akumbona amaFilistiya athumela amashumi amathathu abafana ukuba abe kunye naye.3 F Uyise ke waya apho ebukhozini bakhe, waza yena uSamson wenza umbhiyozo khona, njengoko elo yayilisiko ababeqhuba ngalo abafana.2/F Waphakula ubusi apho ke kuyo, wahamba ebutya; waphathela noyise nonina. Kambe ke akabaxelelanga ukuba ubusi obo ubuphakule kwisidumbu sengonyama.F1FEmva kwethutyana ke waya kuyithatha ibe ngumfazi wakhe. Apho endleleni ke wakha wacebuka, kuba efuna ukuqonda ngaloo ngonyama wayeyibulele. Suka ke wayifumana selilibubu leenyosi elinobusi.M0FWahamba ke uSamson, waya kuthetha nentombi leyo, yaza ke yamkholisa.!/=FSuka ke yena wambeswa amandla nguMoya *kaNdikhoyo, waza ke waliqwenga ngathi uqwenga itakane lebhokhwe. Kambe ke akabaxelelanga abazali bakhe ngale nto. .FUSamson wahamba noyise nonina, baya eTimna. Ngasezidiliyeni zaseTimna ke uSamson wabona igatyana lengonyama ligquma lisiza ngakuye.1-]FUyise nonina babengaqondi ukuba le nto inomnwe kaThixo; kaloku uThixo wayefuna isizathu sokulwa namaFilistiya. Ngelo thuba kaloku amaSirayeli ayephantsi kwamaFilistiya.k,QFUyise nonina bathi: “Ngani ukuba ude uye kuthatha umfazi kumaFilistiya angalukiyo? Bekungasekho zintombi na apha phakathi kwamawethu?” Kambe ke uSamson wathi: “Ndithatheleni yona, kuba ikuphela kwentombi endifaneleyo.”z+oFAkugoduka wathi kuyise nonina: “Ndibone intombi yomFilistiya eTimna; ke ndithatheleni yona ibe ngumfazi wam.”^* 9FKe kaloku uSamson wehla waya eTimna, waza ke apho wabona enye yeentombi zamaFilistiya.e)EF UMoya kaNdikhoyo ke waqala ukumongamela uSamson eseMahane-dan phakathi kweZora ne-Eshtawoli.('F Ke kaloku umka-Manowa wafumana umntwana oyinkwenkwe, baza bayithiya igama elinguSamson. Yakhula ke inkwenkwe leyo, uNdikhoyo wayithamsanqela.U'%F Kambe ke yena umkakhe waphendula wathi: “Ukuba uNdikhoyo ebefuna ukusibulala ngengalamkelanga idini lethu elitshiswayo nomnikelo wethu wokutya; futhi ngengasibonisanga okanye asixelele izinto ezinje.”d&CF UManowa ke wathetha nomkakhe, wathi: “Nakanjani na simelwe kukufa, kuba sibone uThixo!”a%=F Waqonda ke uManowa ngoku ukuba kuthe kanti sisithunywa sikaNdikhoyo esi bebethetha naso.V$'F Wathi wakudangazela umlilo apho eqongeni, unyuka usiya ezulwini, uManowa nomkakhe basibona isithunywa sikaNdikhoyo sinyuka ngelo langatye, baza baziphosa emhlabeni. Abaphindanga ke basibone isithunywa eso.>#wF Ngoko ke uManowa wathatha igatyana lebhokhwe kunye nokutya okuziinkozo, wenza idini phezu kwelitye, elenzela uNdikhoyo. UNdikhoyo wênza into emangalisayo uManowa nomkakhe bebukele.q"]F Saphendula ke sona sathi: “Ngani ukuba ubuze igama lam? Ligama elingummangaliso eligqitha ukuqonda!”!'F UManowa ke wasibuza isithunywa sikaNdikhoyo wathi: “Kakade ke ungubani igama lakho? Kuba ke sifuna ukukuwonga akuzaliseka la mazwi akho.”` ;F Ke sathi kuye: “Nokuba ndingade ndihlale, sobe ndikutye ukutya kwakho. Into ongayenzayo wena kukwenzela uNdikhoyo idini elitshiswayo.” Kaloku uManowa wayengaqondi ukuba sisithunywa sikaNdikhoyo esi athetha naso.tcF Ke uManowa wathi kwisithunywa sikaNdikhoyo: “Khawuhlale, khon' ukuze ndikuxhelele itakanana lebhokhwe.”9mF Into ephuma emdiliyeni makangayifaki emlonyeni, angaseli wayini natywala, angayityi nento engavunyelwanga ngumthetho kaThixo. Makakunyamekele konke endimyalele kona akwenze.”jOF Saphendula ke isithunywa sikaNdikhoyo sathi: “Nakanjani na umkakho makenze njengoko ndimyalele.F Waqhuba ke uManowa wathi: “Ke, akuba ezalisekile la mazwi akho, imelwe kukuziphatha njani inkwenkwe leyo, yenze ntoni?”"?F Waphakama ke uManowa, walandela umkakhe. Wafika wayibuza ke indoda wathi: “Ungulaa mfo wayethethe nenkosikazi yam?” “Ndinguye,” watsho umfo lowo.ymF Ke umfazi wakhawuleza waya kuxelela indoda yakhe, wathi: “Laa mfo ubeze kum ngalaa mini uphinde wabonakala!”{F UThixo ke wenza ngokwesicelo sikaManowa, isithunywa sakhe sabuya seza kumkakhe esemasimini, phofu yena uManowa engekho.G F Ke kaloku uManowa wathandaza kuNdikhoyo, wathi: “Ngxe, Nkosi yam, khawuphinde umthumele umfo wakwaThixo obumthumile, eze kusifundisa ukuba siyiphathe kanjani na inkwenkwe leyo yakuvela.”F Uthe kum: ‘Ùyabona, selukhulelwe; uza kuzala unyana. Ke ngoko uzungaseli wayini natywala, ungatyi nanye into engavunyelwanga ngumthetho kaThixo, kuba le nkwenkwe iya kuba lilolo likaThixo kwasesizalweni sakho, kude kube yimini yokufa kwayo.’ ”U%F Lo mfazi ke waya kuxelela indoda yakhe, wathi: “Ndibone ndifikelwa ngumfo wakwaThixo onenkangeleko yesithunywa sikaThixo; uyoyikeka kakhulu. Andimbuzanga apho avela khona, engandixelelanga negama lakhe.fGF Ewe, selukhulelwe; uza kuzala unyana. Ke yena ze zingaze zichetywe iinwele zentloko yakhe, kuba kaloku le nkwenkwe iya kuba *lilolo likaThixo kwasesizalweni sakho. Yiyo eya kuqala ukuhlangula amaSirayeli kumaFilistiya.”xkF Uyabona ke, kufuneka uzigcine, ungaseli wayini natywala, ungatyi nanye into engavunyelwanga ngumthetho kaThixo.5F Ke isithunywa sikaNdikhoyo sabonakala kuye, saza sathetha naye sathi: “Njengoko ungazanga waba namntwana, ngoku uza kukhawula, uze ufumane unyana.{F Ke kaloku kwakukho umfo waseZora ogama linguManowa. Yena wayengowendlu kaDan. Umkakhe wayelidlolo, engafumani bantwana. }F Ke kaloku amaSirayeli aphinda amona *uNdikhoyo, waza ke yena wawanikela ezandleni zamaFilistiya amashumi amane eminyaka.`;F Uthe ke akusweleka wangcwatyelwa ePiraton kummandla kaEfrayim kweleentaba lama-Amaleki.?yF Yena ke wayenoonyana abamashumi mane nabazukulwana abangoonyana abamashumi mathathu; babekhwele iidonki ezimashumi asixhenxe. Ke uAbdon waba yinkokheli kwaSirayeli iminyaka esibhozo.Z/F Emva koElon ke nguAbdon unyana kaHileli wasePiraton owaba yinkokheli kwaSirayeli.: qF Uthe ke akubhubha wangcwatywa eAyalon kwaZebhulon.X +F Emva koIbzan uElon wakwaZebhulon waba yinkokheli kwaSirayeli iminyaka elishumi.2 aF waza ke wasweleka wangcwatywa eBhetelehem.l SF Wayenoonyana abangamashumi amathathu neentombi ezikwangako. Iintombi zakhe wazendisela kwezinye izizwe; waza ngokunjalo noonyana bakhe wabathathela iintombi kwezinye izizwe. Wayeyinkokheli kwaSirayeli iminyaka esixhenxe uIbzan,H  F Emva koJefta uIbzan waseBhetelehem waba yinkokheli kwaSirayeli.zoF Yaba yiminyaka emithandathu uJefta eyinkokheli kwaSirayeli, waza ke wasweleka, wafihlwa ekhayeni lakhe eGiliyadi.&GF amaGiliyadi ayesithi kuye: “Khawuthi: ‘Shibholethi.’ ” Ukuba ungumEfrayim ebesuka angakwazi ukulibiza eli gama, koko athi: “Sibholethi.” Ayesuka amtsibele umntu lowo, ambulale apho ezibukweni leJordan. Ngelo thuba ke kwabulawa amaEfrayim angamashumi amane anambini amawaka. F Ke kaloku amaGiliyadi avingca amazibuko eJordan, khon' ukuze amaEfrayim angaweli asabe. Kuthe ke, yakufika imbacu yakwaEfrayim, isithi kumaGiliyadi: “Khanindivumele ndiwele,” ayibuze athi: “Akunguye kodwa umEfrayim?” Ukuba iphendule yathi: “Hayi,”%EF Ke uJefta wawaqokelela amaGiliyadi, walwa nawo amaEfrayim, wawoyisa. (AmaEfrayim ke athi: “Nina maGiliyadi niziimbacu eziphuma kwaEfrayim nakwaManase.”)0[F Ndithe ke ndakuqonda ukuba anizi, ndasuka ndazilahlela, ndawuwela umda, ndaya kulwa, waza ke *uNdikhoyo wawanikela ezandleni zam. Ngani ukuba ngoku nina nifune kum?”7F UJefta waphendula wathi: “Hayi kaloku, thina nabantu bam sasuka saxabana nama-Amon, saza sathi sakunibiza ukuba nize kusihlangula nasuka anasabela.[ 3F Ke wona amaEfrayim axhobela imfazwe, aza aphuma aya eZafoni, afika athi kuJefta: “Bekungani ukuba ungasibizi thina xa usiya kulwa nama-Amon? Uyabona ke ngoku siza kuyitshisa indlu yakho wena uphakathi kuyo!”b?F (sokuba minyaka le iintombi zithathe iintsuku ezine zizilele intombi kaJefta waseGiliyadi.;qF 'Zakuphela iinyanga ezimbini yabuyela kuyise, waza ke yena wenza ngokwesibhambathiso sakhe kuNdikhoyo. Ngoko ke yahlala iyintombi nto. Saqala kanjalo ke esi sithethe sakwaSirayeli/F &Wavuma ke uyise, yaza ke yona yemka iinyanga zambini. Yahamba nezinye iintombi ezingabalingane bayo ibhadula ezintabeni, yazilela ubuntombi bayo.`~;F %Ke yona yacela kuyise yathi: “Kambe ke, tata, ndicela le nto yodwa: Khawundiyeke iinyanga zibe mbini, khon' ukuze ndikhe ndibhadule nabalingane bam ezintabeni, ndiyizilele into yokuba ndiza kuhlala ndiyintombi.”I} F $Yathi ke yona kuyise: “Hayi, tata, xa ubumthembisile uNdikhoyo ndenze loo nto ubumthembise ukuba uya kuyenza ngam; kaloku yena ukuphumelelisile wakuphindezela ezintshabeni zakho ama-Amon.”|{F #Wathi ke akuyibona wakhathazeka, waziqwenga iimpahla zakhe. Wadanduluka wathi: “Awu, mntwan' am! Ngani ukuba undenjenje ukundixhela! Nguwe ngoku isizekabani sentlungu yam? Ewe, ndifungile ndamthembisa *uNdikhoyo, ngoko ke andinakubuya ngamva!”Z{/F "UJefta xa abuyayo esiya kufika emzini wakhe eMizpa, yaphuma intombi yakhe, yamhlangabeza ingqiyaza, ihamba ingqungqa, idlala intambula. Yayingumntwana okukuphela kwakhe, engenanyana nantombi ngaphandle kwakhe.+zQF !Wawavuthulula ukusuka eAruri ukuya eMiniti; yaba ngamashumi amabini ezixeko ukuya kutsho eAbhele-keramin. USirayeli wawangenela kwajub' ugodo, oyisakala ama-Amon.eyEF Ngoko ke waphuma uJefta, waya kulwa nama-Amon, waza ke uNdikhoyo wawanikela esandleni sakhe. xF into yokuqala ephume endlwini yam yandihlangabeza xa ndibuya sekuluxolo iya kuba yekaNdikhoyo; ndiya kuyenza idini elitshiswayo.”Xw+F UJefta wabhambathisa kuNdikhoyo wathi: “Ukuba ngenene uwanikele kum ama-Amon,&vGF Ke uJefta wafikelwa nguMoya kaNdikhoyo. Wanqumla iGiliyadi nommandla wakwaManase, waya kutsho eMizpa eGiliyadi, waza ke waphuma apho waya kuhlasela ama-Amon.LuF Kambe ke ukumkani wama-Amon zange alukhathalele olu daba lukaJefta.)tMF Hayi bo, andikhange ndikwenze nto mna! Nguwe onxaxhayo ngokundihlasela. UNdikhoyo uMgwebi makagwebe ngokwakhe namhlanje phakathi kwamaSirayeli nama-Amon.’ ”8skF Ngamakhulu amathathu eminyaka uSirayeli emi eHeshbhon naseAruri nakwiidolophu ezikuloo mmandla, ngokunjalo nakwizixeko eziphezu komlambo iAnoni. Ubukade uwuyekeleni lo mhlaba?r#F Ngaba wena ungcono kunoBhalaki unyana kaZipora, ukumkani waseMowabhi? Andithi yena zange acele mngeni kuSirayeli! Wakha walwa nathi kakade?qF Hlala wena naloo ndawo akunike yona uKemoshi uthixo wakho. Ke thina siza kuhlala kule siyinikwe nguNdikhoyo uThixo wethu. p;F Ngoko ke nguNdikhoyo uThixo wamaSirayeli owawagxothayo ama-Amori, khon' ukuze kungene abantu bakhe amaSirayeli. Ngaba uzama ukuwohlutha kuthi ke ngoku?0o[F ewe, wonke loo mhlaba wama-Amori, ukusuka ezantsi eAnoni ukuya kutsho phezulu eJabhoki, ngokunjalo nokusuka empuma entlango ukuya kuthi xhaxhe ngeJordan entshonalanga.?nyF Kodwa ke uNdikhoyo uThixo wamaSirayeli wamnikela ezandleni zamaSirayeli uSihon nomkhosi wakhe wonke. Ngoko ke amaSirayeli awuthimba wonke umhlaba wama-Amori awayehlala kuloo mmandla; mF Kambe ke zange uSihon akholiseke ukuba banqumle emhlabeni wakhe. Suka waqokelela umkhosi wakhe eJahazi, waza wahlasela uSirayeli.xlkF AmaSirayeli athumela kuSihon ukumkani wama-Amori eHeshbhon, athi: “Sivumele sinqumle siye emhlabeni wethu.”MkF Asuka ke anqumla intlango, awucezela umhlaba wase-Edom nowaseMowabhi, ada aya kufika kwimpuma yeMowabhi, ngaphesheya komlambo iAnoni. Akazange angene kwelaseMowabhi, kuba kaloku iAnoni yayingumda.j+F Athumela izigidimi kukumkani wase-Edom, ecela ukuba awavumele acande emhlabeni wakhe. Kodwa ke yena zange awavumele. Kwakhona athumela kukumkani waseMowabhi, acela ukuba awavumele anqumle emhlabeni wakhe, kodwa naye zange avume. Ngoko ke amaSirayeli ahlala apho eKadeshe. i F Nantsi into eyenzekayo: AmaSirayeli ukuphuma kwawo eJiputa, anqumla intlango, aya kutsho kuLwandle oluBomvu, agaleleka eKadeshe.thcF esithi: “UJefta uthi: ‘Hayi, uyaphazama; uSirayeli zange athathe mhlaba wamaMowabhi namhlaba wama-Amon.Hg F UJefta ke wathumela kwaizigidimi, ephendula ukumkani wama-Amon,vfgF Ukumkani wama-Amon waziphendula izigidimi zikaJefta, wathi: “Ngokuya amaSirayeli ayevela eJiputa athatha umhlaba wam, ukusuka kumlambo iAnoni, ukuya kwiJabhoki, kuye kuqhina ngeJordan. Wubuyiseni ke ngoku ngaphandle kokuxambulisana.”e F UJefta ke wathumela izigidimi kukumkani wama-Amon, ebuza esithi: “Yintoni isizekabani sokuba ulihlasele ilizwe lakowethu?”Vd'F Ngenene ke uJefta wagoduka nawo amadoda amakhulu aseGiliyadi, baza ke abantu bakhona bammisela waba yintloko nenjengele yabo. Ke uJefta wayivakalisa imiqathango yokuvumelana kwabo eMizpa phambi koNdikhoyo.`c;F Aphendula ke athi: “UNdikhoyo lingqina lethu. Inene, siya kwenza njengoko usitsho.”3baF UJefta ke wathi kumadoda aseGiliyadi: “Ukuba ndithe ndabuyela kuni, ndaza ngoncedo lukaNdikhoyo ndawoyisa ama-Amon, ngaba niyavuma ngenene ukuba ndibe yintloko yenu?”+aQF Ke wona azibika kuye athi: “Ewe, naxa kunjalo sibhenela kuwe ngoku, kuba sifuna uhambe nathi, ulwe nama-Amon. Uya kuba yintloko yethu sonke thina maGiliyadi.”+`QF Waphendula ke yena wathi: “Andithi na kanene nandithiya kangangokuba nada nandigxotha endlwini kabawo. Ngani ke ngoku ukuba nithi nakuba sengxakini nize kum?”S_!F athi: “Yiba yinjengele yethu, khon' ukuze sibe nako ukulwa nama-Amon.”V^'F Kuthe ke kwakuba nje amadoda amakhulu aseGiliyadi asuka alanda uJefta eTobhi,:]qF Ekuhambeni kwethuba ke ama-Amon alwa namaSirayeli.\#F Wasaba ke uJefta kubantakwabo, waya kuhlala kumhlaba waseTobhi. Apho ke kwabuthelana kuye iindlavini ezithile, zaza zaba ngamahlakani akhe.%[EF wayenabanye oonyana, bezalwa ngumkakhe; bathi bakukhula bamgxotha uJefta. Bathi kuye: “Wena awunakuzuza lifa kwindlu katata; kaloku uzalwa mfazi wumbi.”^Z 9F UJefta, igorha lejoni laseGiliyadi, wayengunyana wehenyukazi elithile. Uyise uGiliyadi2Y_F Ke kaloku amadoda amakhulu aseGiliyadi afakana imilomo esithi: “Ngaba ngubani oza kusikhokela silwe nala ma-Amon? Lowo uya kuba yintloko yethu sonke apha eGiliyadi.”wXiF Ke ama-Amon axhobela imfazwe, aza ahlanganisana eGiliyadi. Ke wona amaSirayeli ahlanganisana aza emisa eMizpa. W F Asuke ke amaSirayeli abalahla oothixo basemzini, akhonza uNdikhoyo; waza ke yena wahlabeka ngenxa yokubandezeleka kwamaSirayeli. VF AmaSirayeli ke athi kuNdikhoyo: “Siyasivuma isono sethu. Yenza kuthi ngokubona kwakho; kambe ke nceda usihlangule namhlanje.”mUUF Hambani niye kuzibika kwabo thixo nizikhethela bona. Mabanihlangule kaloku nakungena ezingxakini.”yTmF Nakuba kunjalo naphinda nandishiya, nakhonza thixo bambi; ngoko ke ngoku unakanye ukuba ndiphinde ndinihlangule.qS]F amaSidon, ama-Amaleki, namaMawoni, anicinezela, naza nazibika kum. Andithi na kanene ndanihlangula kuwo?mRUF UNdikhoyo wawaphendula wenjenje: “Nangaphambili koku amaJiputa, ama-Amori, ama-Amon, amaFilistiya,~QwF AmaSirayeli ke ada azibika kuNdikhoyo, athi: “Sikonile; sisuke sakufulathela, wena Thixo wethu, sanqula ooBhali.”}PuF Ama-Amon ada ayiwela iJordan, ahlasela kwelakwaJuda, kwaBhenjamin, nakwaEfrayim. AmaSirayeli ayekwenkulu inkxwaleko. O F Yaba yiminyaka esibhozo ezi zizwe ziwatshutshisa ziwacinezela amaSirayeli awayehlala phesheya kweJordan eGiliyadi kwelama-Amori.fNGF Ngoko ke wavutha ngumsindo uNdikhoyo, amaSirayeli wawayekela oyiswa ngamaFilistiya nama-Amon. ~~H}||{zz[yy/x_ww6vv6utss8rxrmqqopp>oznnYmm+lkkWjj9ihh0gqff`eedsd'cbbRaas``C__.^^]]b\\M[d[ZYXqXfXWVV(UTTSS$RQQPPOOBNNMLLEKK'JII$HGGFFFEE DDC_BAA@@ ?+>>U=<<<;;:99\98p776u550443o22 1[0//V..%-,,9+** )o(''9&&U%$##m""?!! y9W 7'<{?<6  r W U N , |UzOke SZ Wayengavakalisi kuthetha uHana, kodwa yayibebezela yona imilebe. UEli wacinga ukuba uHana uyanxila,Od Z UHana wathandaza ithuba elide, uEli emjongile, ethe ntsho kuloo milebe.$c EZ wenza isibhambathiso kuNdikhoyo, wathi: “Ndikhoyo Somandla, wanga ungayibona inkxwaleko yesicakazana sakho, usikhumbule, ungasilibali isicakazana sakho, kodwa usinike unyana. Ke ndomnikezela kuwe, Ndikhoyo, abe ngowakho bonke ubomi bakhe, yaye neenwele zakhe azinakuze zichetywe.”b  Z xa mZ Ngamhla uthile, beseShilo apho, kwakuba kutyiwe kwaselwa, wasuka waphakama uHana, ebindekile, wazibika *kuNdikhoyo. Ngelo xesha umbingeleli uEli wayehleli esihlalweni sakhe ngasemnyango wendlu kaNdikhoyo. Ebuhlungu enjalo uHana, wathandaza,e` GZKwakuba njalo indoda yakhe uElikana yayisithi: “Hana, ulilela ntoni? Kutheni ungatyi nokutya oku? Ukhathazwa yintoni kakade, selude waziduba wadandatheka kangaka? Andixabisekanga na kuwe ngaphezu koonyana abalishumi?”>_ yZYayisithi rhoqo le nto ukwenzeka xa beye kwaNdikhoyo eShilo minyaka le. UPenina wayesoloko emnukuneza ngokungazali kwakhe uHana, amtsho ade akhale ezimathontsi, angafuni nokutya oku.k^ SZNgaphezu koko umka-ndod' akhe uPenina wayesoloko emcunukisa, emngcungcuthekisa ngokungazali kwakhe.j] QZuHana yena amnike sibe sinye, naxa wayemthanda nje. Kaloku uHana wayeyivinjiwe inzala nguNdikhoyo.e\ GZWayedla ngokuthi uElikana, ngomhla enze idini, akhuphe izabelo zikaPenina nezabantwana bakhe,;[ sZMinyaka le lo mfo wayedla ngokuya eShilo, aye kunqula *uNdikhoyo uThixo onamandla onke, anikele amadini. UHofeni noPineyasi, oonyana bakaEli, babengababingeleli bakaNdikhoyo apho.lZ UZLo mfo wayenabafazi ababini, uHana noPenina. UPenina wayezala, kodwa uHana yena engafumani bantwana.Y %ZERamatayim kwakukho mfo uthile ugama linguElikana, unyana kaJeroham, kaElihu, kaTowu wendlu kaZufi. Wayengowesizwe sakwaEfrayim kweleentaba.1X_PuObhedi uzele uJese; uJese uzele uDavide.7WkPuSalman uzele uBhowazi; uBhowazi uzele uObhedi;9VoPuAminadabhi uzele uNashon; uNashon uzele uSalman;U;PuRam uzele uAminadabhi;eTEPNguwo ke lo umlibo osuka kuPerezi use kuDavide: UPerezi uzele uHezeron; uHezeron uzele uRam;S1PAbafazi balapho bathi: “UNawomi unomntwana oyinkwenkwe.” Baza bamthiya igama, bathi nguObhedi. UObhedi yena ngulo wazala uJese uyise kaDavide.KRPWamfunqula loo mntwana uNawomi, wamsingatha, waba yimpelesi yakhe.0Q[PUya kubuhlaziya ubomi bakho, akulondoloze ekwaluphaleni kwakho. Umzalelwe ngumolokazana wakho okuthandayo noxabiso lakhe kuwe ligqitha ixabiso loonyana abasixhenxe.”P+PAbafazi balapho bathi kuNawomi: “Makabongwe uNdikhoyo ngokukupha umzukulwana onokujonga kuye! Belinga lingaba nodumo igama lakhe kwaSirayeli!|OsP UBhowazi ke wamthatha uRute waba ngumfazi wakhe. *UNdikhoyo wamthamsanqelisa, wamitha, wazala umntwana oyinkwenkwe.yNmP Ngenzala oya kuyinikwa nguNdikhoyo ngalo mfazi yanga indlu yakho ingafana nekaPerezi unyana kaJuda ngoTamare.”%MEP Amadoda amakhulu nabo bonke ababelapho ngasemasangweni bavuma bathi: “Singamangqina. *UNdikhoyo ubenga angamenza lo mfazi umthathayo afuze ooRakeli noLeya, bona bayakhayo indlu kaSirayeli. Nawe sikunqwenelela iwonga phakathi kwabemi base-Efrata, igama lakho libe nodumo eBhetelehem.oLYP Ngaphezu koko umka-Malon, umMowabhikazi uRute, uza kuba ngumkam. Loo nto iya kwenza ukuba izinto zikamfi zihlale zizezakubo, lize negama lakhe lingaze licime kumawabo nasezimbalini zakowabo. Ningamangqina aloo nto ke namhlanje.”KKP UBhowazi ubhekise kwababelapho kunye namadoda amakhulu, wathi: “Namhlanje nonke ningamangqina okuba namhla ndithathe konke okukaElimeleki kuNawomi. Nditsho nokukaKiliyon noMalon oonyana bakhe.ZJ/PWathi ke lo mfo akuthi kuBhowazi: “Yithathe,” watsho ekhulula imbadada yakhe./IYPNgaloo maxesha xa kuthengiswa okanye kunananiselwana umthengisi wayekhulula imbadada, anike umthengi. Ayebonakalisa ngaloo ndlela amaSirayeli ukuba umcimbi ugqityiwe.0H[PUthe loo mfo: “Xa kunjalo ke mna andizi kuyithatha loo ntsimi, kuba ndiya kuba ndizifaka engxakini yokubeka umzi wam esichengeni. Ungayithatha wena; mna andinako.”G1PUBhowazi wathi: “Uze uqonde ukuba mhla wathatha laa ntsimi kuNawomi uthatha noRute, umka-mfi, ukuze lingaze licime igama lakhe kwilifa lakhe.”]F5PNdithe lo mbandela ndokha ndiwuphalaze kuwe apha phambi kwaba bantu balapha kunye nala madoda makhulu akowethu, ndiqonde ukuba uyawuthatha na. Ukuba uyawuthatha, wuthathe; kodwa ukuba akuwuthathi, ndixelele. Kaloku akukho mntu unelungelo ngaphezu kwakho; nkqu nam ndilandela wena.” “Hayi, ndiza kuyithatha loo ntsimi,” watsho loo mfo.E7PUBhowazi wabhekisa kwisizalwana sakhe esingumkhululi wenjenje: “UNawomi obuyileyo eMowabhi ufuna ukuwuthengisa lowa mhlaba womntakwethu uElimeleki.|DsPwaza uBhowazi wabiza ishumi lamadoda amakhulu omzi, wathi kuwo: “Khanikhe nithi nqwadalala apha.” Enjenjalo ke.'C KPWenjenjeya uBhowazi ukusinga kwindawo yembizo ngasemasangweni omzi, wafika wahlala phantsi. Esahleli apho, kwathi gqi isizalwana sikaElimeleki esingumkhululi, esiya wayethethe ngaso kuRute, wasibiza esithi: “Khawuz' apha, mfondini, uhlale phantsi.” Siyile ke, safika sahlala phantsi,BPUNawomi wathi: “Linda, mntan' am, kude kucace okuza kwenzeka; indoda leyo ayiyi kuphumla lo mcimbi ungafikanga esiphelweni sawo.”qA]PWatsho nokuthi: “Undiphe nale ngqolowa ingaka, esithi: ‘Mawungabuyeli kunyoko-zala ulambatha.’ ” @PAkufika ekhaya uRute, uninazala uNawomi umbuze wathi: “Kwehla ntoni ke, mntwan' am?” URute wabalisa konke okwenziwe nguBhowazi.9?mPUBhowazi wathi kuRute: “Yiza nengubo oyambetheyo, ukhongozele,” waza wagalela kuyo ingqolowa eninzi (malunga namashumi amabini eekhilogram) wamthwalisa wabuyela edolophini.Y>-PWangqengqa apho ke uRute ngasezinyaweni zikaBhowazi. Uvuke kunye neenkuku, bengekabi namanakani abantu, kuba kaloku uBhowazi wayethe: “Mayingaziwa bani into yokuba umntu obhinqileyo ukhe walala esandeni.” =P Lala apha obu busuku. Kusasa ngomso siya kuva kuye ukuba uya kuncedwa nguye na okanye hayi. Ukuba ùza kukhululwa nguye, koba kulungile; kanti ke xa kungenjalo, ndifunga uNdikhoyo ongasoze afe, ndim oya kukukhulula. Lala ke, ntombi yam, kude kube kusasa.”<P Yinyaniso ukuba ndisisizalwana esisondeleyo, kodwa ke kukho esinye isizalwane esingumkhululi esisondeleyo kuwe ngaphezu kwam.;P Thoba uvalo ke, ntombi yam. Yonke into oyifunayo ndoyenza, kuba kaloku nkqu nomzi uphela uyazi ukuba ungumfazi onesidima.Q:P “*UNdikhoyo makakuthamsanqelise, ntombi yam,” watsho uBhowazi. “Ubonakalisa intembeko engaphezulu kuleya yangaphambili. Akuzifunelanga umyeni osemtsha – nokuba ngosisityebi, nokuba ngongesiso.H9 P Wambuza wathi: “Ungubani?” Waphendula yena wathi: “Ndim, mhlekazi, uRute isicakakazi sakho. Ndikhusele phantsi kwamaphiko akho. Kaloku wena usisizalwane esijonge kuso njengomkhululi.”|8sPEzinzulwini zobusuku uBhowazi wothuka, weva ngesandla ukuba kukho umntu obhinqileyo ongqengqe ngasezinyaweni zakhe.^77PEmva kwesidlo sakhe, kunye nezinto zokusithoba zakhona, uBhowazi waziva echulumacha. Wahamba waya kulala emazantsi esitha. Walandela uRute, echwechwa, wafika watyhila ingubo ngasezinyaweni zikaBhowazi, wangqengqa.V6'PWahamba ke uRute, waya esandeni, wafika wenza njengoko uninazala wayemyalele.E5PURute wathi ku ninazala: “Ndokwenza konke ondixeleleyo.”41PXa eya kulala uze uqaphele apho aya kulala khona, uye kutyhila ingubo, ungqengqe ngasezinyaweni zakhe. Yena ke wokuxelela ukuba makuthiweni na.”3PWena ke uze uhlambe, uziqhole, wambathe kakuhle, wandule ke ukuya esandeni sakhe. Kodwa ke uze ungazivezi kuye de agqibe isidlo sakhe.:2oPLaa mfo uBhowazi, lowa ubuthe nca kubasebenzi bakhe ukhwahlaza, sisizalwane esisondeleyo kuthi, esijonge kuye njengomkhululi. Ngokuhlwanje uza kubhula ele irhasi esandeni sakhe.r1 aPUNawomi wathi kumolokazana wakhe: “Kufuneka ndikufunele owakho umzi, mntwan' am, apho uya konwaba khona.05PURute wancamathela kwezo ntombi zakwaBhowazi, ekhwahlaza kwada kwagqitywa ukuvunwa kwerhasi nengqolowa. Wayehlala no ninazala ngalo lonke elo xesha. / PUNawomi uthe: “Ewe, mntwan' am, kuhle uhambe neentombi zaphaya kwaBhowazi. Usenokuhlelwa yinto embi kumasimi abanye abantu.”}.uPKe uRute umMowabhikazi wathi: “Kananjalo uBhowazi uthe mandincamathele kubasebenzi bakhe de kugqitywe ukuvunwa.”x-kPWavakala uNawomi esithi kumolokazana: “UNdikhoyo ozibele zihlala zihleli kwabaphilayo nabafileyo makamthamsanqelise uBhowazi!” Uqokele wathi: “Loo mfo usisizalwane esisondeleyo kuthi. Ungomnye wabantu esijonge kubo njengomkhululi.”x,kPUNawomi wambuza wathi: “Ubhikice phi namhlanje? Ubusebenza kwabani? Wanga angasikeleleka lowo ukwenzele ububele.” URute wamxelela uninazala ukuba ubebhikica kumasimi kabani, esithi: “Ndisebenze entsimini yomfo ekuthiwa nguBhowazi.”m+UPWayithwala wagoduka nayo, wayibonisa uninazala. Wamnika nokutya awayembekele kona kwisidlo sasemini.s*aPKwada kwatshona ilanga uRute ekhwahlaza. Uthe akuyibhula wafumana malunga neshumi leekhilogram zengqolowa.k)QPNgaphaya koko ze nide nimrhutyele nasezithungwini ingqolowa, nishiye abhikice, ningamkhalimeli.”(/PUbuye waya kubhikica kwakhona uRute. UBhowazi yena wayalela izicaka zakhe, wathi: “Ze nimyeke ningamnqandi nokuba selebhikica ngasezithungwini.]'5PKuthe xa kutyiwayo, uBhowazi wathi kuye: “Yiz' apha, uthathe isonka, usithi nkxu kwiwayini.” Ke uRute wahlala phantsi kunye neentombi ezingabavuni; waza uBhowazi wamnika ugcado, watya wahlutha, kwada kwasala.3&aP URute wathi: “Ngenene, mhlekazi, unenceba; undithobe uvalo xa wenjenje ukuthetha nam ngobubele, mna sicakakazi sakho, naxa ndingoyena unganeno nakwizicakakazi zakho.”-%UP Ubenga ke uNdikhoyo angakuvuza ngomsebenzi wakho. Ewe, ubenga uNdikhoyo, uThixo kaSirayeli, lo wena uze kuzifaka phantsi kwamaphiko akhe, angakubuyekeza kanobom.”W$)P UBhowazi wathi: “Ndivile ngawe ukuba ubumphethe kakuhle unyoko-zala, naxa umyeni wakho selengasekho. Ude washiya uyihlo nonyoko, nditsho namawenu la embala, weza kuhlala phakathi kwabantu obungazani nabo. #P Waqubuda phambi koBhowazi uRute, wathi: “Mhlekazi, ngani ukuba undenzele ububele obungaka undihoye ndingowelinye ilizwe nje?”,"SP Uze uzilandele, ubhikice apho zivuna khona. Ndibaxelele abafana aba ukuba bangakukhathazi. Ukuba unxaniwe uze uye kusela kwezaa ngqayi zamanzi akhiwe ngabafana.”1!]PUBhowazi wathi kuRute: “Uyabona ke, ntombi yam, uzungemki apha, ungabi saya kubhikica kumasimi abanye abantu. Uze uncamathele kwiintombi ezi zisebenza kula masimi am.S !PUcele ukuba ndimvumele abhikice, akhwahlaze phakathi kwezithungu, elandela abavuni. Kudala elapha; akakhange aphumle oko kusile – usandula ukuyeka ngoku umbona ehleli phaya endaweni yokuphumla nje.”]5PYona ithe: “NgumMowabhikazi lowa, lo ufike noNawomi ukubuya kwakhe kwelamaMowabhi.uePEmva koko uBhowazi ubuze kwinduna ephethe abavuni, wathi: “Kanene yintombi yasemanini leya ndiyibonayo?”5ePKe wafika uBhowazi, evela eBhetelehem. Wababulisa abavuni, esithi: “UNdikhoyo ubenga angaba nani!” Baphendula bathi bona: “Camagu! Akuthamsanqelise nawe uNdikhoyo!” ;PWanduluka ke uRute ukuya emasimini. Wafika walandela abavuni, ehamba ebhikica. Kwathi kanti loo nto uyenza entsimini kaBhowazi owayezalana noElimeleki.T#PUmMowabhikazi uRute wathi kuNawomi: “Mandikhe ndiye emasimini, ndibhikice kulaa ngqolowa ivunwayo, ndikhwahlaze emva komntu ondivumelayo.” “Hayi kulungile, ungahamba, mntwan' am,” watsho uNawomi. PKwakukho mfo uthile ogama linguBhowazi owayesisizalwane sasemzini kaNawomi. Wayengowesiduko sikaElimeleki, engumfo owaziwayo.- WPKwaba njalo ke ukubuya kukaNawomi evela eMowabhi, ehamba nomolokazana wakhe uRute umMowabhikazi. Kwakuxa kanye kuqaliswa ukuvunwa kwerhasi ukufika kwabo eBhetelehem.o [PEkumkeni kwam apha ndandingenanto ndingenayo, kodwa ngoku uNdikhoyo undibuyisa ndiyimpula kalujaca. Nisatsholo ni ukuthi ndinguNawomi xa yena uNdikhoyo esuke wandicinezela nje – xa yena uSomandla esuke wandizisela iinkxwaleko?”m WPUNawomi yena wathi: “Sanukuthi Nawomi kum, yithini Mara, kuba wabenza bakrakra kum ubomi uSomandla.$ EPBahamba ke bada baya kufika eBhetelehem. Bathi bakufika khona kwatsho kwathabatheka wonke ubani. Abafazi bathi: “Hi bethu, nithi nguNawomi nyani na lo?”w kPUNawomi akabanga saphinda awuvule owakhe umlomo, akubona okungako kona ukuzimisela kukaRute ukungahlukani naye. 3PNdiya kufa apho ufa khona, ndingcwatyelwe apho nam. *UNdikhoyo aze andihlisele elona shwangusha xa ndinokwahlulwa nto nawe; ewe, nditsho nokufa!”C PWaphendula uRute wathi: “Sukundinyanzela usithi mandikushiye. Apho uya khona, nam ndiya kuya, ndiye kuhlala nalapho uhlala khona, amawenu abe ngamawethu, noThixo wakho abe nguThixo wam.{ sPWathi uNawomi: “Uyabona, umkhuluwakazi wakho ubuyele ebantwini bakhe nakoothixo bakhe. Nawe goduka kunye naye.”  PBabuya bathathisa kwakhona ukukhala oomolokazana bakaNawomi. UOrpa wamanga embulisa uninazala, kodwa yena uRute wathana nca noNawomi. ;P beningade nilinde bade bakhule, ningendeli kwabanye abantu? Hayi, zintombi zam, imeko yam ikrakra kuneyenu, kuba mna uNdikhoyo ngathi undifulathele.”C P Hayi bo, godukani, zintombi zam; noko sendaluphele ngoku ukuba ndingabuye ndende. Kambe ke nokuba bendisenalo ithemba ndide mhlawumbi ndende nokwenda ngokuhlwanje, ndide ndizale noonyana,% GP “Hayini, zintombi zam, godukani,” watsho uNawomi. “Kutheni nafuna ukuhamba nam? Niba ndingabe ndiphinde ndizale oonyana, nize nina nibe ngabafazi babo?@  P bathi: “Hayi, nakanjani siza kuya kowenu kunye nawe!”  +P Ubenga uNdikhoyo anganinika indawo yokuphumla, elowo endlwini yendoda yakhe.” UNawomi wabanga ebabulisa. Kodwa bona basuka basitsho isikhalo,"  APWavakala esithi uNawomi koomolokazana bakhe: “Buyelani kumakhaya enu. Ubenga uNdikhoyo anganenzela izibele njengoko benisenza kum nakwabo basishiyileyo.}  wPWayishiya loo ndawo wayehlala kuyo, wanduluka kunye noomolokazana bakhe, wangena endleleni esinga kwilizwe lakwaJuda.  #PAkuva uNawomi ukuba *uNdikhoyo ubabonelele abantu bakhe ngesivuno esihle, uye walungiselela ukuya kowabo kunye noomolokazana bakhe ababini.^ 9Pbasweleka nabo ooMalon noKiliyon, wasala uNawomi engumhlolokazi engasenandoda nanyana.| uPababetshathe iintombi zamaMowabhi. Inkulu yayizeke uOrpa, inci izeke uRute. Bahlala khona iminyaka emalunga neshumi,] 7PWaza ke uElimeleki indoda kaNawomi wasweleka, uNawomi wasala noonyana bakhe bobabini,4 ePIgama lale ndoda lalinguElimeleki; elomkakhe lalinguNawomi, oonyana benguMalon noKiliyon. BabengamaEfrayim awayemi eBhetelehem kwaJuda, baza baya kuma elizweni laseMowabhi.% IPNgexesha leenkokheli kwabakho indlala enkulu elizweni. Kwasuka mfo uthile waseBhetelehem kwaJuda, waphambukela eMowabhi kunye nomkakhe noonyana bakhe ababini.eEFKe kaloku ngelo thuba kwakungekho kumkani kwaSirayeli; umntu ngamnye ke wayesenza unothanda.kQFNawo ke amaSirayeli agoduka. Indoda nganye yaya kuxhamla ilifa layo emzini wayo kwisizwe sakowayo.[1FNgenene ke amaBhenjamin ayenza loo nto; indoda nganye kuwo yazikhethela umfazi kwezo ntombi zazingqungqa eShilo, yayithwala, yagoduka nayo. Egodukile ke amaBhenjamin abuya azakha iidolophu zawo, abuya ema kuzo.kQFUkuba ooyise okanye abanakwazo beze kuxambulisana nathi, sothi kubo: ‘Siyanibongoza, baveleni. Kaloku asibafumanelanga abafazi emfazweni. Kambe ke nina nimsulwa – kaloku bazithwele; abazinikwanga nini iintombi zenu.’ ”+QFnilalele. Nakuphawula ukuba ziphumile iintombi zaseShilo, zingqungqa, phumani ezidiliyeni, ibe ngulowo nalowo azithathele umfazi apho kuzo, aye naye kwaBhenjamin.R~FKe ayalela amaBhenjamin athi: “Ze nihambe nifike nizímele ezidiliyeni,5}eFKambe ke umbhiyozo waminyaka le kaNdikhoyo eShilo sowusondele.” Ke iShilo yayingasentla kweBhetele, ngezantsi kweLebhona, kwimpuma yendlela ephakathi kweBhetele neShekem.%|EFKodwa thina ngokwethu asinako ukuyendisela iintombi zethu, njengoko senze isifungo sathi: ‘Nabani na owendisela intombi yakhe kwaBhenjamin uqalekisiwe.’#{AFAza athi: “Ingayinto embi ukuba kubekho indlu enqanyulwayo kwaSirayeli ngokungabi nazindlalifa. Makufunwe indlela yokuba indlu kaBhenjamin ingatshitshi.z!FNgoko ke amadoda amakhulu athi: “Njengokuba betshatyalalisiwe nje abafazi kwaBhenjamin, sothini ukuyifumanela abafazi inxalenye yawo?”iyMFAmaSirayeli avelana namaBhenjamin, kuba uNdikhoyo enze umsantsa phakathi kwezindlu zikaSirayeli.x%FKe amaBhenjamin abuya, aza amaSirayeli awanikezela ezo ntombi zaseJabheshe eGiliyadi zazisindile; kambe ke zange ziwanele amaBhenjamin lawo.bw?F Ke ibandla lathumela kumaBhenjamin awayekumawa aseRimon, lawanikezela imiqathango yoxolo.vF Ke apho eJabheshe afumana amakhulu amane eentombi ezingazananga nandoda, aza azithatha aya nazo esikhululweni eShilo kumhlaba waseKanana.MuF Kwathiwa: “Wabulaleni amadoda nabafazi, nisindise iintombi nto.”5teF Ngoko ke ibandla lakhupha ishumi elinambini lamawaka amajoni angoompondo-zihlanjiwe, lawayalela ukuba aye eJabheshe, afike abulale wonke umntu nomfazi nomntwana lo wembala.JsF Ngexesha lokuhlelwa komkhosi akubangakho mntu wayevela eJabheshe.rFAbuza ke amaSirayeli athi: “Ngaba kukho ndlu na ingazange iye eMizpa?” Afumanisa ukuba kwakungekho mntu waseJabheshe yaseGiliyadi.q/FNithi makuthiweni ukuze la maBhenjamin aseleyo azuze abafazi? Kaloku sabhambathisa phambi koNdikhoyo sathi asisoze siwendisele iintombi zethu.”p)FNgoku ke amaSirayeli ayenxubile ngenxa yabazalwana bawo amaBhenjamin. Avakala esithi: “Namhlanje uSirayeli ulahlekelwe yenye yezindlu zakhe.koQFAbuzana athi: “Ngaba kukho indlu na yakwaSirayeli engazange iye kwimbizo esasinayo phambi koNdikhoyo eMizpa?” (Kaloku amaSirayeli ayenze isifungo esingqongqo, athi: “Nabani na ongayanga embizweni eMizpa uya kubulawa.”)vngFNgentsasa elandelayo ke amaSirayeli akha iqonga apho, aza enza amadini atshiswayo kunye namadini obudlelwane.m3Fesithi: “Ndikhoyo, Thixo kaSirayeli, ngani ukuba sihlelwe yinto enje? Ngani ukuba esinye isizwe sezizwe zakwaSirayeli sitshabalale siphele tu?”{lqFNgoku ke amaSirayeli suke ahlanganisana phambi koThixo eBhetele; ahlala apho kwada kwahlwa, ehlahlamba ebindekile,k 7FKe kaloku ngethuba amaSirayeli ayehlanganisene eMizpa ayebhambathisile phambi *koNdikhoyo athi: “Asisoze sendisele iintombi zethu kumaBhenjamin.”#jAF0AmaSirayeli ke abuya awatshabalalisa onke amaBhenjamin, ebulala konke: ndoda, mfazi, mntwana, nemfuyo le yembala. Azitshisa zonke iidolophu zaloo mmandla.vigF/Kambe ke amakhulu amathandathu abalekela entlango, aya kutsho kuloo mawa aseRimon, ahlala apho iinyanga zane.whiF.Ngaloo mini yodwa kwafa amashumi amabini anantlanu amawaka amaBhenjamin, onke engoompondo-zihlanjiwe bamajoni.>gwF-Amanye asabela entlango, esinga kumawa aseRimon, kwaza kwabulawa amawaka amahlanu ezindleleni. AmaSirayeli athi mbende emva kwawo ukuya kutsho eGidiyon, aza abulala amawaka amabini.OfF,Kwafa ishumi elinesibhozo lamawaka koompondo-zihlanjiwe bamaBhenjamin.meUF+AmaSirayeli awarhawula amaBhenjamin, awasukela, aza awoyisa lula kude kufuphi neGibheya empumalanga.d#F*Azama ukuhlehla abalekele entlango, kodwa ke umkhosi wathi mbende emva kwabo. Axinwa atyakatywa nangamanye amadoda awayephuma ezidolophini.zcoF)Suka ke amaSirayeli aguquka, ke wona amaBhenjamin asuka azizithwanga-thwanga, kuba eqonda ukuba ihlile intlekele.;bqF(Kweso sithuba ke wasuka wavela umqondiso; suka kwavela umpokophela womsi, wathunquza uphuma apho esixekweni. Athi ke akujonga amaBhenjamin abona isixeko sawo singamalangatye nje!NaF'umkhosi osedabini uya kubuya nawo ungene uhlasele. Ngeli thuba ke amaBhenjamin ayeselewabulele amaSirayeli amalunga namashumi amathathu. Ayesezincoma esithi: “Sesezolo nanamhlanje; siwafumene!”w`iF&Indili yomkhosi kaSirayeli nalo uzimeleyo wawuvumelene ngokuthi xa ubona umsi uthuquza unyuka apho esixekweni,b_?F%Lo ke umkhosi wakhawuleza wangena eGibheya, wanwenwa apho esixekweni, wabulala konke nje.^F$waza ke uBhenjamin waqonda ukuba woyisiwe. Umkhosi wamaSirayeli wahlehla, kuba ukholose ngalowo wawulalele kufuphi neGibheya uzimele."]?F#UNdikhoyo wamoyisa uBhenjamin ngamaSirayeli. AmaSirayeli atshabalalisa amashumi amabini anantlanu amawaka anekhulu ngaloo mini, onke eziincutshe zekrele,D\F"IGibheya ke yahlaselwa lishumi lamawaka angoompondo-zihlanjiwe, bekhethwe kuSirayeli ephela. Hayi ke, yaba yinkwa nenkwa, phofu yena uBhenjamin engaqondi ukuba namhlanje ihlile intlekele.[1F!Wathi ke umkhosi wamaSirayeli waqokelelana eBhali-tamare, waza lowa wawulalele ngaseGibheya wadyulukudela ukuphuma kwezo ziwana zingqonge isixeko.Z-F AmaBhenjamin athi: “Isesesezolo; siwafumene!” Ke wona amaSirayeli athi: “Masihlehle, khon' ukuze siwatsalele ezindleleni kude nesixeko.”HY FAmaBhenjamin aphuma ukuhlangabeza, ada asishiya isixeko. Njengezolo ke akhe ageqa apho kumaSirayeli kuloo mathafa nakwindlela eya eBhetele neya eGibheya. Kwafa amashumi amathathu amaSirayeli.XyFNangolu lwesithathu usuku amaSirayeli amhlasela uBhenjamin, amajoni akha uhlelo ekhangele iGibheya njenga-ngaphambili.PWFNgoko ke amaSirayeli afihla amanye amajoni, axhwarha kufuphi neGibheya.V FZU/FNgelo xesha ke ityesi yomnqophiso yayilapho eBhetele. Ke uPineyasi unyana kaElazare umzukulwana ka-Aron yayinguye umbingeleli apho. AmaSirayeli ke aphinda abuzisa kuNdikhoyo, athi: “Ngaba masiye ukuya kulwa namawethu amaBhenjamin, okanye masincame?” UNdikhoyo ke waphendula wathi: “Phakathi! Ngomso ndiza kunithi jize ngoloyiso!”>TwFAphuma ke onke amaSirayeli, aya kulila eBhetele. Ahlala apho phambi koNdikhoyo, akuzila ukutya kwada kwahlwa. Enza amadini atshiswayo, ngokunjalo nawobudlelwana, esenzela uNdikhoyo.SFNangesi ke isihlandlo amaBhenjamin aphuma eGibheya, aza ageqa ishumi elinesibhozo lamawaka oompondo-zihlanjiwe bamaSirayeli.GR FNgosuku olulandelayo amaSirayeli aphinda amhlasela uBhenjamin.eQEFKaloku amaSirayeli ayeye kuzibika kuNdikhoyo, alila iinyembezi kwada kwahlwa. Abuzisa kuye kwakhona, athi: “Ngaba masiye na ukuya kulwa namawethu amaBhenjamin?” UNdikhoyo ke waphendula wathi: “Yiyani nilwe nawo.”xPkFKambe ke ngengomso amaSirayeli omelezana; aphinda amajoni awo awamisa kwangalaa ndlela ayewamise ngayo ngezolo.O'FWacombuluka ke umkhosi wamaBhenjamin, waphuma apho esixekweni, waza ngaloo mini wageqa amashumi amabini anambini amawaka amajoni amaSirayeli.^N7FAphuma amajoni amaSirayeli, esiya kulwa namaBhenjamin, akha uhlelo phambi kweGibheya.OMFAnduluka ke amaSirayeli ngentsasa elandelayo, aya kumisa ngaseGibheya. L;FKe amaSirayeli aya eBhetele, aza abuza kuThixo athi: “Yiyiphi na indlu emayiqale ukuhlasela uBhenjamin?” *UNdikhoyo ke wathi: “Mayibe nguJuda.”rK_FAmajoni amaSirayeli, ngaphandle kwamaBhenjamin, ayengamakhulu amane amawaka, onke engoompondo-zihlanjiwe.]J5Fonke engamanxele. La manxele onke ayeziincutshe zokusawula *ngenkwitshi atsho khona.1I]FNgaloo mini akhupha amashumi amabini anesithandathu amajoni kuzo zonke izixeko zawo. Ngaphezu koko abemi baseGibheya bakhupha amajoni akhethiweyo angamakhulu asixhenxe,wHiFNdaweni yaloo nto amaBhenjamin aphuma kuzo zonke izixeko zawo, ahlangana eGibheya, aza aya kulwa namaSirayeli.2G_F Ngoko ke zikhupheni ezo ndlavini zaseGibheya, sizibulale, silihlambe eli nyala kwaSirayeli.” Kambe ke amaBhenjamin zange awahoye amazwi athethwa ngamawabo amaSirayeli.F F Izizwe zakwaSirayeli zathumela izigidimi kuwo wonke ummandla wesizwe sakwaBhenjamin, zisithi: “Buyatha buni obu nibenzileyo?QEF Ngoko ke amaSirayeli ahlanganisana emoya mnye, efuna ukohlwaya iGibheya.)DMF Isishumi samadoda akwaSirayeli siya kuthwala ukutya komkhosi, aze ke amanye la aye kohlwaya iGibheya ngenxa yesi senzo sayo sobuyatha isenzileyo kwaSirayeli.”CF Nantsi into esiza kuyenza ngeGibheya: Siza kukhangela ukuba liya kuphuma nabani na iqashiso, aze ke loo madoda asikhokele ekuyihlaseleni.BFAmaSirayeli ke atsho ngazwi-nye athi: “Xa sisonke akukho bani uza kugoduka namhlanje; ewe, akukho bani uya kubuyela endlwini yakhe.IA FKhanitsho, maSirayeli, nithi makuthiweni? Lithini icebo lenu?”#@AFKe mna ndawuthatha umzimba wakhe, ndawunqunqa, ndathumela isiqwenga kwindlu nganye kwezo zikaSirayeli. Kaloku aba bantu benze isikizi lenyala kwaSirayeli.8?kFKe izikhulu zaseGibheya zaphuma ngobusuku, zarhawula indlu endandikuyo, zifuna mna. Zona zazizimisele ukundibulala, kodwa ke zasuka zamhlasela owakwam, zamdlwengula wada wafa.>FUmLevi omfazi wayegetyengiwe wachaza wathi: “Ndihambe nowakwam, ndaya kutsho kwaBhenjamin eGibheya, ndisiya kulalisa khona.=FNamaBhenjamin eva ukuba kudityenwe ngamaSirayeli eMizpa. AmaSirayeli athi: “Yitshoni; yenzeke kanjani na le ntlekele?”<FZonke iinkulu zezindlu zikaSirayeli zazikho kwelo bandla labantu bakaThixo, ingamakhulu amane amawaka amajoni aphatha ikrele.;; sFUSirayeli ephela, ukusuka kwaDan kuye kuqhina ngeBheshebha, ngokunjalo nomhlaba waseGiliyadi, ewe, lonke ibandla likaSirayeli lahlanganisana limoya mnye phambi *koNdikhoyo eMizpa.C:FWonke ke umntu owayibonayo le nto wavakala esithi: “Zange siyive siyibone into enje! Into enje zange ihle okoko uSirayeli waphumayo eJiputa! Mayiqwalaselwe, kubonwe into emayenziwe!”F9FUmLevi lowo ke uthe akufika ekhaya wathatha imela. Umzimba waloo mfazi ke wawunqunqa waziziqwenga ezilishumi elinambini, waza ke isiqwenga ngasinye wasithumela kwenye yezindlu zikaSirayeli.u8eFYathetha naye, yathi: “Vuka sihambe!” Kwathi cwaka. Yaza ke yamthatha, yamxhoma edonkini, yagoduka naye. 7 FKusasa yathi yakuvula umnyango indoda yakhe, iphuma iza kuhamba, yamfumana elele apho ngasemnyango, izandla zakhe zisembundwini. 6FKwathi ekuseni umfazi lowo wabuya, wafika wawa ngasemnyango kuloo ndlu yexhego apho yayikhona indoda yakhe. Walala apho kwada kwasa.5-FKambe ke azivumanga ezo zibhoja. Ngoko ke umLevi lowo wakhupha loo masihlalisane wakhe, zaza ke zadlalisa ngaye zazenzela apho kuye kwada kwasa.'4IFNdaweni yaloo nto thathani intombi yam kwanomfazi walo mfo. Mandinikhuphele bona, nenze ukuthanda kwenu kubo. Kodwa sanukuyenza into embi kangaka kulo mfo.”3 FKambe ke umninimzi waphuma, wathetha nazo, wathi: “Hayi, mawethu, ndiyanibongoza, sanukulenza elo nyala; lundwendwe lwam olu!P2FKwathi besonwabile apho, kwafika iindlavini ezithile, zayirhawula indlu leyo, zabetha ucango, zabhekisa kumnini-ndlu lowo zisithi: “Mkhuphe loo mfo umngenise endlwini yakho. Sifuna ukulala naye.”W1)FLagoduka nabo ke, lazityisa iidonki zabo. Bahlamba iinyawo, baza batya basela.o0YFIxhego ke lathi: “Namkelekile kwam; aninakude nilale apha phandle. Yizani; ndiza kunilungiselela.”+/QFSinako ukutya kweedonki zethu, ngokunjalo mna sicaka sakho kunye nesicakakazi sakho nomfana ohamba nathi sinaso isonka newayini. Hayi, asixakekanga kwelo cala.”@.{FUmLevi uphendule wathi: “Siphuma eBhetelehem kwelakwaJuda. Ukwenjenje oku siyagoduka, siya kummandla othe qelele kweleentaba kwaEfrayim. Kambe ke akukho mntu usinika ndawo yakulala.u-eFLathi ke lakubabona abahambi abo belapho ebaleni lembutho, labuza lathi: “Kuvelwa ngaphi, kusiyiwa phi?”5,eFBathe beselapho kwathi gqi ixhego, livela emasimini. Lalingumngeneleli apho eGibheya, kodwa inkaba yalo ikweleentaba kwaEfrayim. Phofu ke abantu balapho yayingamaBhenjamin.+ FBaphambuka ke endleleni, besiya kulala khona. Bangena ke, baya kutsho ebaleni lembutho, kungekho mntu ubanika indawo yokulala.p*[FNgoko ke badlula apho eJebhusi. Kwathi xa lithi ndithenge, bagaleleka eGibheya kummandla wamaBhenjamin.) F <(sF Kambe ke inkosi yaso leyo yathi: “Hayi, kaloku asinakulala apha kwisixeko sabantu basemzini abangengawo amaSirayeli. Masigqithele phambili, siye kulala eGibheya okanye eRama.” 'F Bakusondela eJebhusi imimi yayiselithambekile, saza isicaka sathi enkosini yaso: “Masesihlala apha eJebhusi, silalise khona.”X&+F Ngesi ke isihlandlo umfo lowo akavumanga ukuphinda alale. Wanduluka, ehamba enezo donki zimbini ezineesali kwakunye nomasihlalisane lowo, waya kugaleleka ngaseJebhusi. (IJebhusi ke yile iyiJerusalem namhla.)e%EF Wathi ke umLevi nentombi leyo ngokunjalo nesicaka sebezimisele ukunduluka, uyise wabanqanda, esithi: “Amathunzi anabile, nokuhlwa sekusondele; masenilala. Hlalani nizonwabise, nize ninduluke kusasa ngomso ukugoduka.”'$IFNgentsasa yosuku lwesihlanu umLevi wavuka ezimisele ukuhamba, kodwa usontombi wathi: “Khawutye, ulinde kude kube semini noko.” Wahlala ke, batya bobabini.a#=FWathi umLevi lowo akufuna ukuhamba, uyise lowo wamcenga ukuba aselala apho ngobo busuku."+FBahlala ke umntu nomkhwenyana, batya basela. Usontombi lowo ke waphinda wacela umkhwenyana wathi: “Sowulala apha ngokuhlwanje, uzonwabise.”!9FNgentsasa yosuku lwesine bavuka sebelungele ukuhamba. Ke uyise wentombi wathetha nomkwenyana, wathi: “Qala utye, uhlaziyeke, uze ke uhambe kamva.” FUyise wentombi leyo wamnyanzelisa ukuba akhe ahlale umLevi lowo, waza ke wahlala iintsuku zantathu, besitya besela kunye.LFLo mLevi ke wayilanda ngezicengo, khon' ukuze babuyelane. Wayehamba nesicaka sakhe kunye needonki ezimbini. Le ntombi ke yamazisa kowayo umLevi lowo, waza ke uyise akumbona wamamkela ngezishushu.gIFKambe ke yambambela, yaza yagoduka yaya eBhetelehem kwelakwaJuda, yahlala khona iinyanga zane.> yFNgethuba eliphambi kokuba uSirayeli abe nokumkani kwakukho mLevi uthile owayehlala kude kweleentaba kwaEfrayim. Lo mfo wathatha intombi yaseBhetelehem kwelakwaJuda, wahlalisana nayo.ymFUmfanekiso owawenziwe nguMika wahlala uhleli apho ke ngalo lonke ixesha isibingelelo sikaThixo sasisekho eShilo.T#FAmaDan amisa umfanekiso oqingqiweyo wawo, aza amisela uJonatan, unyana kaGershom umzukulwana kaMosis, wangumbingeleli wesizwe. Nenzala yakhe ke yaba ngababingeleli besizwe sakwaDan, de elo zwe lathinjwa.hKFIgama layo elalisakuba yiLayishe alijika athi yiDan, eyithiya ngokhokho wawo unyana kaSirayeli.]5FZange kubekho mhlanguli, kuba kaloku iLayishe le yayimgama eSidon, ibe ke nabemi bayo babengenamnqophiso nesinye isizwe. Ke iLayishe le yayimelene neBhete-rehobhi. AmaDan ke aphinda ayivusa loo dolophu, ema kuyo.OFAmaDan ke akuba emthathile umbingeleli lowo ndawonye noothixo bakaMika, ahamba aya kuhlasela iLayishe, loo dolophu izole kunye nabantu bayo. Babatshabalalisa abemi bayo, ke yona idolophu bayitshisa.wiFKe wona amaDan ahlabela mgama, ahamba. NoMika ke waqonda ukuba xa injalo ayingangaye, waza ke wajika wagoduka.(KFKe amaDan aphendula athi: “Kubhetele ungabi sasingxolela, hleze la madoda anengcwangu akuhlasele. Xa inokwenzeka into enjalo, ungafa ndawonye nomzi wakho.”)MFUMika waphendula wathi: “Ningathini ukuthi: ‘Konakele phi?’ Nindohluthe oothixo bam endizenzele bona nombingeleli wam, nemka nabo! Ndosala nantoni mna?”\3Fbawakhwaza. Ke wona ajika abuza kuMika athi: “Konakele phi? Ngowani lo mkhosi?” w~~|~}||S{{HzTy[yxxTwvviuu}ttt9sarrqqNpuonmmRll[kjj iiWhzhggfdendoccgbb*ay`__|^^]](\[[%ZYYXXKWWLVVUU TTSTR!QEPPO~NNOMMLuKK,JJ/I7HSGLFFEEgEDYCsBBeA@@Y?>z>==;:998766@54413Y2{2$1H0/>.--,a+ **/)N((']&{&%b$###"{"!!; +%1tO_QT F;0 %  K  ,wU*%Z Loo madoda aya kukubulisa, akunike izonka ezibini, oya kuthi wena uzithathe.)Z “Ùya kudlula apho, uye kutsho eTabhore kumthi wom-oki, apho wohlangana khona namadoda amathathu esendleleni eya eBhetele ukuya kukhonza uThixo. Enye indoda yoba ithwele amatakane ebhokhwe amathathu, enye iphethe izonka ezithathu, enye ixwaye imvaba yewayini.G( Z Ukwahlukana kwethu namhlanje uya kuhlangana namadoda amabini phaya ngakwingcwaba likaRakeli eZeleza kumda wakwaBhenjamin. Aya kuthi kuwe: ‘Eziya donki ubuye kuzikhangela zifumanekile, yaye noyihlo akasazidubi ngazo ngoku, seleziduba ngawe. Selesithi: “Yaz'ba ndiza kuyithini na into yokungabuyi konyana wam?” ’%' GZ Ke kaloku uSamweli urhole iqhaga elalinamafutha omnquma, wawagalela entloko kaSawule, wamanga, wathi: “Uyakuthambisa *uNdikhoyo ukuze ulawule abantu bakhe.&{Z Bathe xa bengasekuphumeni kwedolophu, wathi uSamweli kuSawule: “Yithi kwesi sicaka sakho masikhe sibe sihamba phambili.” Sahamba ke isicaka, waza ke uSamweli waqhuba wathi: “Khawuthi xha nje kancinci khe ndikuxelele udaba oluvela kuThixo.”%%EZ Kuthe ekuseni uSamweli waya kuvusa uSawule kulaa ndawo wayelele kuyo, wathi: “Vuka ngoku, ndikukhulule uhambe.” Wavuka uSawule. Baphuma kunye noSamweli.$Z Bathe ukubuya kulaa ndawo yokunqula, uSamweli wancokola noSawule endaweni eyakhiweyo phezu kwendlu. Walala apho ngobo busuku.# Z Waza ke umpheki weza nomlenze nokuhamba nawo, wawubeka phambi koSawule. Uthe ke uSamweli: “Nantso ke inyama obuyibekelwe. Yitye. Bendiyigcinele wena, ukuze uyitye kwesi sidlo kunye nabo bamenyiweyo.” USawule ke waba lundwendwe lukaSamweli ngaloo mini.j"OZ Wabhekisa kumpheki uSamweli, wathi: “Yiza nalaa nyama bendikunike yona ndathi yibeke bucala.”B!Z USamweli wabangenisa ooSawule nesicaka sakhe egumbini elikhulu, wabahlalisa ezihlalweni zabona bahloniphekileyo phambi kwezinye iindwendwe ezimenyiweyo ezazimalunga namashumi amathathu.K Z USawule uthe ukuphendula: “Mna ndingowakwaBhenjamin, esona sizwe sincinane kwaSirayeli, yaye nabesiduko sakowethu ngowona mzi uphantsi kweso sizwe. Kungani na ukuba uthethe nam ngolu hlobo?”0[Z Musani kuba sazikhathaza ngeedonki eziyâ bezilahlekile izolo elinye; sezifunyenwe. Ngubani na oza kuzuza elona wonga kwaSirayeli? Asinguwe na nomzi kayihlo uphela?”U%Z Uphendule ngelithi uSamweli: “Ndim loo mboni. Hambani apha phambi kwam, siye phaya kulaa ndawo kunqulelwa kuyo, nidle kunye nam namhlanje. Loo nto nize ngayo ndoyichaza ngomso, ndinikhulule ke, nihambe.{qZ Wasuka uSawule waya kuSamweli owayesesangweni, wafika wathi: “Khawutsho, bawo, singayifumana phi imboni apha?”Z Wathi uSamweli akumthi ntla uSawule, uNdikhoyo wathi kuye: “Nguloo mfana ke lowo bendithetha ngaye. Nguye oza kulawula abantu bam.”Z “Malunga neli xesha kanye ngomso ndiza kuthumela kuwe umfana ovela kwelakwaBhenjamin. Uze umthambise abe ngumlawuli wabantu bam amaSirayeli. Iza kuba nguye oya kubakhulula kumaFilistiya. Ndiyibonile inkxwaleko yabantu bam, ndasiva nesikhalo sabo.”S!Z Kwangomhla ongaphambi kwalowo *uNdikhoyo wayeseletyhilele uSamweli esithi:xkZ Basukela ooSamweli nesicaka ukusinga edolophini. Bathe bakungena baqubisana noSamweli esendleleni eya endulini.q]Z Ukuba niyasukela, noyifumana ingekanyuki phaya kulaa nduli ukuya kutya. Akusayi kutya bani ingekafiki yona. Kaloku kufuneka idini lisikelelwe yiyo kuqala, bandule abamenyiweyo ukutya. Sukelani ke, ningaphozisi maseko; noyifumana.”%EZ Zathi ezo ntombi: “Ewe, ikhona. Yandulela nina. Khawulezani. Isandul' ukufika namhlanje apha edolophini. Ize kulaa msebenzi wokwenza idini phaya endulini. Z  Z PZ Uthe uSamweli: “Ngxatsho ke! Utsho endodeni; masiye!” Baya ke kuloo dolophu kwakuhlala kuyo lo mfo wakwaThixo. Bathi besanyuka induli bejonge edolophini, bahlangana negqiza leentombi ezaziya kukha amanzi. Babuza kuzo bathi: “Ngaba imboni ikho na edolophini?” (Kaloku ngaloo maxesha *abashumayeli kwakusithiwa ziimboni.)mUZ Sithe isicaka ukuphendula: “Ndinabumalana apha kum endingamnika bona ukuze asibeke emkhondweni.”/YZ USawule uthe: “Mfondini, uthi siya kumnika ntoni? Asisenamphako nasezingxoweni; asinanto sinayo konke esingamnikayo umfo wakwaThixo lo. Ngaba sinento esinayo na?”PZ Sithe isicaka: “Khawume! Apha kule dolophu kukho umfo wakwaThixo ohlonitshwe kakhulu nothi akuzithetha izinto zibe njengoko atshiloyo. Makhe siye kuye; mhlawumbi ke nathi angasibeka emkhondweni.”?yZ Bathe bakufika kummandla waseZufi, uSawule wathi kwisicaka awayehamba naso: “Mfondini, ndithi mna masigoduke ngoku. Ngahle ubawo akasacingi ngazidonki ngoku, selenexhala ngathi.”ymZ Banduluka ke abafana, bacanda kwaEfrayim kweleenduli, bawutyhutyha nommandla waseShalisha, abazifumana noko. Bajika baya kucanda nakummandla waseShalim, nalapho abazibona. Babuya bawutyhutyha ummandla wakwaBhenjamin, kodwa nalapho azabikho.&GZ Ke kaloku kwalahleka iidonki zikaKishe uyise kaSawule. UKishe wabiza uSawule, wathi kuye: “Hamba kunye nesinye isicaka, uye kufuna iidonki zam, mfo wam.” Z UKishe wayenonyana ogama linguSawule, igatyana lenzwana yomfana. Lo mfana wayesukile egadeni evela kuwo onke amaSirayeli.~  yZ Ke kaloku kwakukho indwalutho yakwaBhenjamin eyayinguKishe igama, unyana ka-Abhiyeli, kaZerore, kaBhekorati, ka-Afiya.  ZUNdikhoyo waphendula wenjenje: “Kulungile ke, banike ukumkani.” USamweli ke uthe kumaSirayeli: “Makhe nigoduke, madoda.”f GZWayiphulaphula yonke loo ntetho yabo uSamweli, waza waya kuyithetha ezindlebeni zikaNdikhoyo.d CZXa kunjalo sofana nazo zonke ezinye iintlanga, sibe nokumkani osikhokelayo nasemfazweni.”lSZAmaSirayeli akazange amphulaphule uSamweli, suka athi: “Hayi, sifuna ukulawulwa ngukumkani thina.~wZNakuba nimfumene kwanina niya kumkhalazela loo kumkani nimtyumbileyo. Ke yena uNdikhoyo akayi kuba saniphulaphula.”U%ZIsishumi semihlambi yenu wofuna siye kuye; lilonke niya kuba zizicaka zakhe.ueZIzicaka nezicakakazi zenu, neenkabi zenu, ezona zintle, kwakunye needonki zenu, wozithimba zisebenzele yena.RZWobiza isahlulo sesishumi sengqolowa nediliya yenu, ayinike amagosa akhe.nWZAwona mahle amasimi enu, izidiliya, namabhoma eminquma, ukumkani wowahlutha awanike amaphakathi akhe.I Z Iintombi zenu wozenza zibe ngabaqholi nabapheki nababhaki bakhe.?yZ Abanye boba ngabaphathi-mabutho, abanye babe ngabaphathi-maqela, abanye balime amasimi akhe, bavune nokuvuna, kubekho nabo baxhonkxa izikhali zokulwa kunye nezixhobo zeenqwelo zakhe.MZ wathi: “Ukumkani oya kunilawula uya kwenjenje: Woseka umkhosi ngoonyana benu. Abanye wobenza umkhosi weenqwelo, abanye babe ngumkhosi okhwela amahashe, abanye bagijime ngaphambi kwenqwelo yakhe.]5Z USamweli wawaxelela ke amaSirayeli awayefuna ukumkani konke okwathethwa nguNdikhoyo,|~sZ Siphulaphule isicelo sabo, kodwa uze ubaqononondise ibacacele impatho abaya kuyifumana kwabo kumkani babafunayo.”}ZOkoko ndaphuma nabo eJiputa, kude kube namhlanje, basoloko bendifulathela bekhonza thixo bambi; nangoku basayenza loo nto!|'Zwaza wathi kuye uNdikhoyo: “Bek' iindlebe uyiphulaphule into abayithethayo aba bantu. Ababukuli wena; ndim lo bangamfuniyo ukuba abalawule.X{+ZSamngena kakubi uSamweli isicelo sabo sokufuna ukumkani. Wabhenela *kuNdikhoyo,BzZafika athi kuye: “Sewaluphele wena ngoku, yaye noonyana bakho abakufuzanga mpela. Ngoko ke sityumbele ukumkani, khon' ukuze nathi sifane nezinye izizwe, sibe nokumkani osilawulayo.”RyZAmadoda amakhulu ke akwaSirayeli aqokelelana, aya kutsho eRama kuSamweli,xyZKambe ke bona babengamfuzanga uyise; bona babesemva kwenzuzo ngobuqhetseba, bengamathanda-kunyotywa, belamla ngesheyi.Ww)ZUnyana omkhulu wayenguJoweli, omncinci inguAbhiya. Babeziinkokheli eBheshebha.av ?ZKe kaloku uthe uSamweli akwaluphala wamisela oonyana bakhe baba ziinkokheli zamaSirayeli.u ZUkusuka apho wayegoduka aye eRama, apho wayefika alamle nakhona. Apho eRama kulapho wakha iqonga lokwenzela uNdikhoyo amadini.ytmZMinyaka le wayedla ngokwenza umjikelo, aye eBhetele, eGiligali, naseMizpa, afike apho alamle iimbambano zabantu.@s}ZUSamweli waba yinkokheli yamaSirayeli bonke ubomi bakhe.irMZAzibuyisela kwaSirayeli zonke izixeko ezaziphakathi kwe-Ekron neGati, ezo ayezithimbile amaFilistiya. Waba ke wonke ummandla kaSirayeli uyakhululeka kumaFilistiya. Kwabakho uxolo, nditsho naphakathi kwamaSirayeli nama-Amori.,qSZ Kwaba njalo ke ukoyiswa kwamaFilistiya, ayeka ukuhlasela ummandla kaSirayeli. Ngalo lonke ixesha esaphila uSamweli isandla sikaNdikhoyo sasiwachasile amaFilistiya.0p[Z Emva koko uthathe ilitye lalinye uSamweli, walimisa phakathi kweMispa neShen, wathi igama laloo ndawo yiEbhenezere, esithi: “Kude kwakalokunje uNdikhoyo esinceda.”bo?Z Asuka indulumbane amaSirayeli, ephuma eMizpa, awaleqa kujub' ugodo ukuya ngaseBhete-kare.^n7Z Kanye xa uSamweli wayesenza elo dini, asondela amaFilistiya, elungiselela ukuhlasela amaSirayeli. Kuthe kanye ngoko kwavakala ukuzongoma kukaNdikhoyo, kusiza ngakumaFilistiya, atsho adideka, awabaleka amaSirayeli.$mCZ USamweli wathatha itakane, wenzela uNdikhoyo ngalo idini elitshiswayo lilonke. Wacelela amaSirayeli uncedo kuNdikhoyo, weviwa nguNdikhoyo umthandazo wakhe.zloZathi kuSamweli: “Uze ungayeki ukusitarhuzela kuNdikhoyo uThixo wethu, khon' ukuze asihlangule kumaFilistiya.”Hk ZAthi akuva amaFilistiya ukuba nâko amaSirayeli eqokelelene eMizpa, aphuma ekhokelwa ziinkosi zawo ukuya kuhlasela amaSirayeli. Zaya kufika kumaSirayeli ezo ndaba, atsho awoyika amaFilistiya,]j5ZKwayiwa ke eMizpa kuloo mbizo, kwakhiwa amanzi, aza aphalazwa, kusenziwa umnikelo kuNdikhoyo. Kwakuzilwe imini yonke, abantu besithi: “Sinetyala kuNdikhoyo.” (NguSamweli owaba yinkokheli yamaSirayeli eMizpa.)vigZEmva koko uSamweli wathi: “Onke amaSirayeli makahlangane eMizpa. Mna ke ndiya kunithandazela kuNdikhoyo.”`h;ZAmaSirayeli ke ayilahla imifanekiso kaBhali noAshtaroti, akhonza uNdikhoyo yedwa qwaba.RgZNgoko ke uSamweli wathi kwindlu yonke kaSirayeli: “Ukuba ngenene nibuyele kuNdikhoyo ngentliziyo epheleleyo, kufuneka nahlukane *noothixo basemzini bonke, nilahle nemifanekiso yothixokazi uAshtaroti. Kufuneka nizimisele nizinikele kuNdikhoyo ngokupheleleyo, nikhonze yena yedwa. Yena ke wonihlangula esandleni samaFilistiya.”8fkZYahlala ithuba elide ityesi yomnqophiso *kaNdikhoyo eKiriyati-yarim. Yaba ngamashumi amabini eminyaka ilapho. Ngelo xesha onke amaSirayeli ayezibika kuNdikhoyo ukuba awancede.Ye /ZAbemi baseKiriyati-yarim baya kuyiphuthuma ityesi yomnqophiso kaNdikhoyo, bayisa emzini ka-Abhinadabhi owawusendulini. Bamisela uElazare, unyana waloo mfo, ukuba ibe nguye ogcina ityesi yomnqophiso kaNdikhoyo.d%ZBathumela izigidimi eKiriyati-yarim ukuba ziye kuthi kubemi balapho: “Ayibuyisile amaFilistiya ityesi yomnqophiso. Yizani niyiphuthume.”'cIZAbemi baseBhete-shemeshe bathi: “Kambe ke ngubani onako ukuma phambi *koNdikhoyo, lo Thixo wahluke kangaka? Singayithumela phi ityesi yakhe ukusuka apha?”RbZUNdikhoyo wababetha abemi baseBhete-shemeshe, kwafa abangamashumi asixhenxe, kuba kaloku basuka bayijonga ityesi yomnqophiso. Kwazilwa ngabemi balapho, kuba uNdikhoyo ebhubhise abantu abaninzi kangaka.0a[ZBathumela kwanemifuziselo yeempuku ezenziwe ngegolide. Impuku nganye yayimele isixeko ngasinye sezo nkosi zintlanu zamaFilistiya, nditsho izixeko ezibiyelweyo kunye neziphaluka zazo. Elo litye lalisentsimini kaYoshuwa waseBhete-shemeshe lisemi apho unanamhla oku, libubungqina bento eyehla apho.X`+ZAmaFilistiya ayethumele imifuziselo yamathumba emihlanu enziwe ngegolide, engxengxeza ngayo kuNdikhoyo. Umfuziselo ngamnye wawumele isixeko. Ezo zixeko yayiyiAshdode, iGaza, iAshkelon, iGati, kunye ne-Ekron.T_#ZEmva kokuba zibukele iinkosi zamaFilistiya zabuyela e-Ekron kwangaloo mini.Z^/ZAbaLevi bayithula ityesi yomnqophiso kunye naloo bhokisi yayinemifuziselo eyenziwe ngegolide, bazibeka phezu kwelo litye likhulu. Abemi baseBhete-shemeshe benzela uNdikhoyo iminikelo kunye namadini atshiswayo.T]#ZLoo nqwelo yaya kuma malunga nelitye elikhulu entsimini yomfo ekwakusithiwa nguYoshuwa waseBhete-shemeshe. Bayinqunqa yaziinkuni loo nqwelo, baxhela nezo mazi, benzela ngazo uNdikhoyo idini elitshiswayo.\7Z Ukuthi gqi kwayo ityesi yomnqophiso abantu baseBhete-shemeshe babesentlanjeni, bevuna ingqolowa. Yeka ke imincili yabo bakuyibona ityesi yomnqophiso!_[9Z Zenjenjeya ukusinga ngaseBhete-shemeshe ezo mazi, zithe ngqo endleleni, zihamba zinxakama njalo, zingatyekeli ngasekhohlo nasekunene. Zona iinkosi zamaFilistiya zazilandela zada zaya kuma ngomda waseBhete-shemeshe.ZZ Ayilayisha ityesi yomnqophiso enqweleni, ayilayisha naloo bhokisi iphethe imifuziselo yeempuku namathumba eyenziwe ngegolide.eYEZ AmaFilistiya enze njengoko ayeyalelwe. Abopha iimazi zambini, awavalela esibaya amankonyane.XZ Ze nijonge ke. Xa inqwelo ithe yasinga kowayo ngaseBhete-shemeshe, soqonda ngaloo nto ukuba kuthe kanti nguThixo kaSirayeli lo usithumele le ntlekele. Kodwa ke ukuba ayiyanga ngakhona siya kwazi ukuba asinguye obesithuthumbisa, yinto nje efane yehla.”MWZItyesi yomnqophiso kaNdikhoyo ze niyilayishe kuloo nqwelo, nize ecaleni layo nibeke ibhokisi enalaa mifuziselo yenziwe ngegolide, leyo ningxengxeza ngayo kuye. Nize ke iimazi niziyeke zizihambele.V)Z“Ngoko ke yenzani inqwelo entsha, nize neemazi ezimbini ezinamankonyane ezingayaziyo idyokhwe. Zibopheni, wona amankonyane niwafake esibaya.UZYini ukuba niqaqadeke, nixele amaJiputa nokumkani wawo? Kaloku uThixo wawaphatha gadalala amaJiputa, aza awayeka amaSirayeli agoduka.MTZZe niyenze ke, bethu, le mifuziselo yamathumba enu nezi mpuku zenu zibhubhisa ilizwe, nimzukise uThixo wamaSirayeli. Mhlawumbi ke angatsho apheze ukunibetha nina kunye *noothixo benu nelizwe lenu.kSQZAbuza amaFilistiya athi: “Ingakhatshwa ngantoni na yokungxengxezela ityala?” Bathi ukuphendula ababingeleli: “Kaloku kufuneka niyikhaphe ngamathumba amahlanu awenziwe ngegolide, kunye neempuku ezintlanu ezenziwe ngegolide; inye kwezo nto imele inkosi yamaFilistiya nganye. Kaloku nonke nabethwa ngobhubhani ngokufanayo kunye neenkosi zenu zontlanu.R5ZBaphendula ababingeleli noosiyazi bathi: “Kaloku xa niyigodusa ityesi yoThixo wamaSirayeli, kufuneka ikhatshwe ngento yokungxengxezela ityala, ingahambi ingaphethe nto. Xa nenjenjalo niya kuphila, nitsho niyiqonde nembangi yokuba athi rhoqo ukunohlwaya uThixo kaSirayeli.”Q3ZAndula ke amaFilistiya ukubiza ababingeleli noosiyazi balapho, bathi kubo: “Masiyithini na ityesi kaNdikhoyo? Kufuneka sithini na ukuyigodusa?”TP %ZYaba ziinyanga ezisixhenxe ityesi yomnqophiso *kaNdikhoyo ikwelamaFilistiya.oOYZ Abantu abangafanga babethuthunjiswa ngamathumba, senyuka isikhalo sesixeko, sada savakala nasezulwini.N3Z Abantu balapho babiza iinkosi zamaFilistiya, babhekisa kuzo bathi: “Sincedeni; yisuseni apha kuthi le tyesi yoThixo wamaSirayeli. Mayibuyele kowayo, hleze isibulale thina nabantu bethu.” Kaloku bonke abantu besixeko babenkwantyisiwe kukufa, kuba uThixo wayebamise kakubi.;MqZ Yadluliselwa e-Ekron ityesi yomnqophiso kaThixo. Yathi isafikanje abantu balapho bakhalaza besithi: “Baze kusibulalisa ngalaa tyesi yoThixo wamaSirayeli thina nabantu bethu!”LZ Nalapho uNdikhoyo wabamisa kakubi abantu, batsho bazizantanta, wabathuthumbisa ngamathumba, omncinci nomdala ngokufanayo.\K3ZKwabizwa intlanganiso yeenkosi zamaFilistiya, kwabuzwa kuzo kwathiwa: “Nithi mayithiweni na le tyesi yoThixo wamaSirayeli?” Zaphendula zathi: “Mayisiwe eGati ityesi yoThixo wamaSirayeli.” Yasiwa apho ke."J?ZAthi amadoda alapho akuqonda le meko: “Le tyesi yoThixo wamaSirayeli mayisuke apha phakathi kwethu. Naku esimise kakubi kunye noDagoni uthixo wethu.”~IwZUNdikhoyo wabaphatha gadalala abantu baseAshdode neziphaluka zayo. Wabathobela izibetho, wabathuthumbisa ngamathumba. H ZUnanamhla oku ababingeleli bakaDagoni, nabani na ongena endlwini kaDagoni eseAshdode, uyawutsiba umgubasi ngenxa yale ntlekele.)bG?ZKwakhona ngentsasa elandelayo bafike tyhini kwakhona nanko uDagoni equngquluze ngaphambi kwetyesi kaNdikhoyo! Ngoku wayeqhawuke intloko nezandla, zingasemgubasini wendlu leyo, yena uDagoni esele esisibhukubhuku nje. (2F_ZNgentsasa elandelayo amaFilistiya afika, tyhini uDagoni uthe qungqululu emhlabeni, ewe ngobuso ngaphambi kwetyesi *kaNdikhoyo! Babuya bammisa kwasendaweni yakhe uDagoni.UE%ZApho afika ayingenisa endlwini yothixo wawo uDagoni, ayimisa ecaleni kwakhe.KD ZAyithatha amaFilistiya ityesi kaThixo e-Ebhenezere, ayisa eAshdode.OCZWathi: “Udumo lumkile kwaSirayeli, kuba ityesi kaThixo ithinjiwe.”%BEZWathi igama laloo mntwana nguIkabhodi, esithi: “Udumo lumkile kwaSirayeli,” kuba ityesi kaThixo ibithinjiwe, uyisezala nomyeni wakhe nabo babeswelekile.A+ZKwathi xa aqhawukayo, abafazi ababembelekisa bathi kuye: “Qina, mfazi; uzele inkwenkwe.” Yena wasuka akaphendula, akabahoya nokubahoya oku.@ZNgelo xesha umolokazana kaEli, umka-Pineyasi, wayekhulelwe, seleza kukhululeka. Wathi ke akuziva iindaba zokuthinjwa kwetyesi yomnqophiso kaThixo, nokuba uyisezala kunye nomyeni wakhe abasekho, wasuka waguqa, wazala. Zamongamela iintlungu zokubeleka.`?;ZUthe akuva kukhankanywa netyesi yomnqophiso uEli, waphequka kweso sihlalo sakhe ngasesangweni, wophuka ilungu lentamo, wafa. Kaloku wayeselaluphele, ekwanesiqu. Wayeyinkokheli kwaSirayeli iminyaka engamashumi amane.t>cZWathi loo mfo ubhunce edabini ukuphendula: “AmaSirayeli aswantsulisiwe ngamaFilistiya, yaye kufe amaSirayeli amaninzi, noonyana bakho uHofeni noPineyasi baphakathi kwaloo madoda awileyo. Ndithi kuthinjwe nkqu netyesi kaThixo leyo.”=!ZYamxelela loo ndoda uEli, yathi: “Ndibhungce edabini kwanamhlanje, ndaxhina okoko ukuza apha.” “Kwenzekeni, mfo wam?” kubuza uEli.c<AZWayeselemashumi alithoba nesibhozo ubudala uEli, selephants' ukuba yimpumputhela yexhego.)y;mZAkusiva eso sijwili uEli wabuza wathi: “Yintoni unobangela wale ngxolo?” Loo ndoda yakhawuleza yaya kuEli. (I: Z Ukufika kwaloo mfo uEli wayehleli ecaleni kwendlela, ejonge enkalweni, exhalele ityesi yomnqophiso. Loo ndoda yaziphalaza esixekweni ezo ndaba zimbi, kothuka wonke umntu, yaba sisikhalo sodwa."9?Z Kwabakho mfo uthile wakwaBhenjamin owaxhina ukusuka edabini, waya kugaleleka eShilo kwangaloo mini. Izambatho zakhe zazikrazukile, intloko izele luthuli.8Z Yathinjwa ngamaFilistiya ityesi yomnqophiso kaThixo, oonyana bakaEli uHofeni noPineyasi basala apho itshoba lilel' umbethe.(7KZ Alwa ke amaFilistiya, awaswantsulisa amaSirayeli, aya kutshona ngezindlu zawo. Kwajub' ugodo kwelo dabi, kwawa amashumi amathathu amawaka amajoni akwaSirayeli.6+Z Yomelelani, maFilistiya! Yibani ngamadoda, hleze nathi sibe zizicaka zamaSirayeli kanye njengoko nawo ayezizicaka zethu! Kuf' ayayo, madoda!”5ZSifile thina! Yaz'ba sosinda kanjani na esandleni salo Thixo unamandla? Asinguye na owabatshabalalisela entlango ngezibetho amaJiputa? 4Zankwantya kukoyika amaFilistiya, esithi: “Kufike uThixo ekampini yamaSirayeli! Yehaa! Ayizange ibekho into enjengale ngaphambili!33aZAthi akuyiva loo ntswahla amaFilistiya, athi: “Yeyantoni na le ntsholo ingaka ekampini yamaSirayeli?” Athe akuva ukuba kufike ityesi kaNdikhoyo ekampini yamaSirayeli,}2uZAtsho ngentlokomakazi enkulu amaSirayeli ukufika kwetyesi yomnqophiso kaNdikhoyo ekampini, watsho wanyikima umhlaba!X1+ZKwathunywa izigidimi eShilo ukuba ziye kuphuthuma ityesi yomnqophiso kaNdikhoyo onamandla onke, yena ongqongwe *zizithunywa ezimaphiko. Kweza noonyana bakaEli uHofeni noPineyasi, bekhapha ityesi yomnqophiso./0YZUkufika kwawo ekampini amajoni asindileyo edabini akhuza amadoda amakhulu, athi: “Ngani ukuba namhlanje *uNdikhoyo asiyekele siswantsuliswe ngamaFilistiya? Masiye kuphuthuma ityesi yomnqophiso kaNdikhoyo eShilo, ibe lapha phakathi kwethu, khon' ukuze isisindise esandleni seentshaba zethu.”(/KZAmaFilistiya akha uluhlu ukukhawulela amaSirayeli, kwahlanganwa, zanqoza, aswantsuliswa amaSirayeli ngamaFilistiya, kwawa amawaka amane amaSirayeli kwelo dabi.:. qZIlizwi likaSamweli lafikelela kumaSirayeli onke. Aphuma amaSirayeli, ahlangabezana namaFilistiya ukuya kulwa nawo. AmaSirayeli amisa e-Ebhenezere; wona amaFilistiya amisa eAfeki._-9ZUNdikhoyo ke wathi rhoqo ukuvela eShilo, apho wazityhila khona ngezwi lakhe kuSamweli.y,mZAmaSirayeli, ukususela eDan kuye eBheshebha, aqonda ukuba uSamweli *wayengumshumayeli onyanisekileyo kaNdikhoyo.a+=ZWaya ekhula uSamweli, uNdikhoyo enaye, zaza nezinto ezathethwa nguSamweli zazalisekiswa. *ZWachaza konke ke uSamweli, akafihla nto. Watsho wathi uEli: “Nguye uNdikhoyo; makenze loo nto abona ukuba ifanele ukwenziwa.”:)oZWambuza esithi: “Lizwi lini na eli uNdikhoyo alithethe kuwe? Musa ukundifihlela; ndixelele. UThixo uya kuba nento yokwenza nawe ukuba akundixeleli into yonke ayithethileyo.”r(_ZKe kaloku uEli wambiza uSamweli, wathi: “Samweli, mfo wam!” Waphendula uSamweli wathi: “Ndim lo!”'ZUSamweli wangqengqa kwada kwasa. Uthe akuvuka, wavula iingcango zendlu yakwaNdikhoyo. Woyika ukubalisela uEli ngombono wakhe.&yZKe ngoko ndifunge ndathi kumzi kaEli: ‘Akukho dini namnikelo uya kuze ube nako ukulicamagushela ityala lakho.’ ”>%wZ Phofu ke sendimxelele ukuba umzi wakowabo ndiza kuwohlwaya ngokupheleleyo ngenxa yesono asaziyo soonyana bakhe. Kaloku oonyana bakhe balinyelisa igama lam, waza yena akabakhalimela.e$EZ Umlomo wam ngomzi kaEli ndiza kuwufezekisa ngaloo mini, ndisuse ekuqaleni ndise esiphelweni. #Z Wathi ke uNdikhoyo kuSamweli: “Uyabona, ndiza kwenza into kwaSirayeli eya kutsho zithi nzwii iindlebe zabantu bonke abaya kuyiva."/Z Waza uNdikhoyo weza wema apho, wabiza kwakhona esithi: “Samweli! Samweli!” Wasabela uSamweli wathi: “Thetha; siphulaphule isicaka sakho.”8!kZ Wathi uEli kuye: “Hamba wena, yiya kulala. Xa ubuye weva ubizwa, uze uthi: ‘Thetha, Ndikhoyo; isicaka sakho siphulapule.’ ” Waya kulala ke uSamweli emandlalweni wakhe.R ZUNdikhoyo wabuya wambiza uSamweli isihlandlo sesithathu. Wavuka uSamweli, waya kwakuEli, wafika wathi: “Ndim lo, mhlekazi; ubundibiza.” Waqonda ngoku uEli ukuba nguNdikhoyo lo umana ebiza lo mfana.nWZPhofu umfana lo yena wayengekamazi uNdikhoyo; kaloku uNdikhoyo wayengekazityhili kuye ngelizwi lakhe.@{ZUNdikhoyo wabuya wambiza uSamweli. Wavuka ke umfana, waya kwakuEli, wathi: “Mhlekazi, uyandibiza. Ndim lo!” Kambe yena uEli wathi: “Hayi, andikubizanga; yiya kulala, mfo wam.”"?ZWakhawuleza waya kuEli, wafika wathi: “Ndim lo; ubundibiza.” Wathi yena uEli: “Hayi, yiya kulala, mfo wam; andikhange ndikubize.” Waya kulala ke.^7ZuNdikhoyo wavakala ebiza uSamweli. Wasabela uSamweli esithi: “Ndim lo, mhlekazi!”ZuSamweli yena elele endlwini kaNdikhoyo apho kwakugcinwa khona ityesi yomnqophiso. Kwathi ekuzeni kokusa, isibane sisavutha,tcZUEli wayenorhatyazo emehlweni kangangokuba wayebona luzizi. Ngabusuku buthile uEli wayelele endaweni yakhe, ;ZKe kaloku umfana uSamweli wayekhonza *kwaNdikhoyo phambi koEli. Ngaloo mihla udaba oluvela kuNdikhoyo lwalunqabile, kungekho mntu unemibono ivela kuye._9Z$Bonke abomzi wakho abaya kusinda baya kuya kuloo mbingeleli wam, bazithobe kuye, bacele imali nento etyiwayo, bathi: “Ndivumele ukuncedisa ababingeleli, khon' ukuze ngaloo ndlela ndizuze into etyiwayo.” ’ ”-UZ#Ndiza kumisela owam umbingeleli onyanisekileyo, oya kwenza intando yam yonke. Ndiya kuyizinzisa indlu yakhe, andikhonze lonke ixesha phambi kokumkani otyunjwe ndim.-Z"“ ‘Into eya kufikela uHofeni noPineyasi oonyana bakho iza kuba ngumqondiso kuwe wale nto yonke endiyithethileyo. Bona baza kufa ngamini-nye.3Z!Nokuba kungakho omnye wenzala yakho osasondela eqongeni, naloo nto iseza kukulilisa ikuhluphe, kuba inkoliso yamadoda endlu yakho iya kufa iselula. Z Niya kubona imbandezelo endaweni yam, naxa amanye amaSirayeli aya kuba nempumelelo. Ewe, akusayi kubuya kubekho nkonde kowenu.zoZIyeza imihla endiza kuwashunqula amandla akho namandla endlu kayihlo, khon' ukuze ingabikho ingwevu kumlibo wenu.{qZ“Ngako oko uNdikhoyo, uThixo kaSirayeli, uthi: ‘Mna ndathembisa ukuba indlu yakho nendlu kayihlo yoba ngababingeleli bam naphakade.’ Kodwa ngoku uNdikhoyo uthi: ‘Unotshe! Mna ndiwonga abo bandihlonelayo, abo bandidelayo ndibaqalekise.r_ZKungani ke ukuba ninyelise amadini neminikelo emiselwe ndim endaweni yam? Kungani ukuba uxabise oonyana bakho ngaphezu kwam, suka nizingxale ngokuthatha ezona-zona ndawo ziphambili zeminikelo endiyenzelwa ngabantu bam amaSirayeli?’yZUyayazi nento yokuba ndabatyumba phakathi kwezizwe zakwaSirayeli, ndathi bona boba ngababingeleli bam, basondele eqongeni lam, benze isiqhumiso, bagaxele *isidanga sam. Ndatsho nokuthi boba nenxaxheba kumadini anikelwa kum ngomlilo ngamaSirayeli.4cZKwafika umfo wakwaThixo kuEli, wathi: “Utsho *uNdikhoyo ukuthi: ‘Wazi kakuhle ukuba ndazityhila kookhokho bakho, xa babengamakhoboka eJiputa phantsi kokumkani walapho.X+ZKe yena uSamweli wakhula ngesithomo, ebabalwa nguNdikhoyo, ethandwa nangabantu.Y -ZKaloku umntu one omnye umntu angathethelelwa phambi koThixo; angalanyulelwa kanjani ke xa one uNdikhoyo ngokwakhe?” Ke bona oonyana bakhe abazange bamhoye, naye uNdikhoyo wayeselezimisele ukubatshabalalisa.W )ZHayi, bantwana bam, imbi le nto endiyiva ithethwa ngani ngabantu bakaNdikhoyo!X +ZWabakhalimela wathi: “Yeyantoni le ntlondi niyenzayo ebaliswa ngabantu bonke!V 'ZUEli ngeli xesha wayeselaluphele mpela. Wayesoloko esiva ngemikhwa emibi yoonyana bakhe kumaSirayeli. Wayiva nento yokuba babelala abafazi ababekhonza ngasemasangweni enkundla *yesibingelelo *sikaNdikhoyo." ?ZUNdikhoyo ngenene wamvelela uHana, waza wamitha, wazala abanye oonyana abathathu kunye neentombi ezimbini. Yona inkwenkwe uSamweli yakhulela kwaNdikhoyo.KZUEli wayemthamsanqelisa uElikana nomkakhe uHana, athi: “Ubenga uNdikhoyo angenza lo mfazi akuzalele abanye abantwana endaweni yalo wamcelayo waza wamnikela kuye,” baze ke emva koko bagoduke.}ZMinyaka le unina wayedla ngokumenzela umnwetyana, aye nawo eShilo, xa umyeni wakhe aye kwenzela uNdikhoyo idini lonyaka.oYZYena uSamweli wayehlala ekhonza endlwini *kaNdikhoyo – inkwenkwana ethiwe wambu ngesidanga selineni._9ZEsi sono soonyana bakaEli sokudela iminikelo sasisikhulu kakhulu emehlweni kaNdikhoyo.q]ZUkuba loo mntu uphendule wathi: “Kaloku kufuneka siqale sitshe siphele isiqhumiso samanqatha, wandule ukuthatha loo ndawo uyithandayo,” besisithi isicaka sombingeleli: “Hayi, ndinike ngoku; kungenjalo ndoyithatha ngetshova.”dCZKodwa ngoku bekuthi, singekatshi siphele isiqhumiso samanqatha, suka isicaka sombingeleli siye kuloo mfo unikezela idini, sithi kuye: “Nika umbingeleli inyama, ose! Akayifuni inyama yakho ephekiweyo; ufuna ekrwada.”`;ZBesihlaba ngayo epanini, nokuba kuseketileni, okanye esityeni sokupheka, kungenjalo embizeni nje, aze umbingeleli azithathele loo ndawo iphume nefolokhwe. Kwakuqhutywa ngolu hlobo kuwo onke amaSirayeli ayeye eShilo.U%Z Kaloku inkqubo yababingeleli nabantu yayikukuthi xeshikweni nabani na enikezela idini, kuthi ngeli xesha imbiza yenyama ibilayo, sifike isicaka sombingeleli siphethe ifolokhwe entloko ineencula ezintathu.JZ Oonyana bakaEli ke babengamatshijolo, bengamazele nto *uNdikhoyo.ymZ Bagoduka ke ooElikana baya eRama, yasala apho eShilo yona inkwenkwe, ikhonza uNdikhoyo phambi kombingeleli uEli.@~{Z Bobhanga kuthi tu abachas' uNdikhoyo; wozongom' emazulwini barhwaqele. Nguye olawula namaphethel' ehlabathi. Uya kumambesa ngamandla ukumkani, luphakame uphondo lomthanjiswa wakhe.”}Z “Nguye umkhuseli weenyawo zabakholose ngaye. Bothi shwaka ebumnyameni abakhohlakeleyo. Akungamandla amntu ukuphumelela.T|#Znguye ophakamis' iindway' eluthulini, abasuse eluthuthwini abahlelelekileyo, ababeke kunye neendwalutho, baxhamle uzuko lobukhosi. Iintsika zehlabathi zezikaNdikhoyo; walithi zinzi elimiweyo phezu kwazo._{9ZBusesandleni sikaNdikhoyo ubutyebi nobuhlwempu, ngokunjalo ukuphakanyiswa nokuthotywa;NzZNguNdikhoyo obulal' abuy' aphilise; utshonisa engcwabeni abuy' avuse. yZIzihluthi zijika zibe ngabangqibi, izilambi zidlokove yintlutha. Usitshw' isixhenxe umfaz' ongazaliyo, az' ozalayo asal' ejijitheka.OxZIzikhali zamakhalipha ziwile; ababekhubekile bathiwe jize ngobukrothi.w'Z“Yithini tu! Yekan' ukuzingca! Yithini cwaka, niyek' ukuzigwagwisa! Kaloku uNdikhoyo ngumazi wezinto zonke; nguye ogocagoca izenzo zabantu.jvOZHayi, akakh' onjengawe; hayi bo, wahlukile wena, Ndikhoyo! Akukh' ongxondorha injengoThixo wethu!au ?ZKe kaloku uHana wathandaza emtyibela *uNdikhoyo, wathi: “Intliziyo yam inemincili ngawe, Ndikhoyo! Uphondo lwam luphakanyisiwe nguwe. Awuhlangani umlomo wam kukuqhayisela iintshaba zam, ndichulumanca lusindiso lwam.t 'ZNgoku ke ndimbuyisela kuNdikhoyo, kuba bonke ubomi bakhe bobalowo ucelwe kuNdikhoyo.” Emva koko ke uSamweli wakhonza uNdikhoyo apho eShilo.@s ZNdandicela lo mntwana, waza uNdikhoyo wasiva isicelo sam.r ZUHana wathi kuEli: “Camagu, nkosi yam! Usaphila nje ulingqina lam lokuba ndingulaa mfazi wayemi apha ethandaza kuNdikhoyo.9q qZYakuba iwile inkunzi yenkomo, usana lwasiwa kuEli.up gZWathi akululumla usana lwakhe uHana, waya nalo eShilo, eqhuba inkunzi yenkomo eminyaka mithathu, ephethe neshumi leekhilogram zomgubo wengqolowa, nemvaba ezele yiwayini. Wahamba noSamweli, emsa endlwini *kaNdikhoyo eShilo, eselula njalo.po ]ZIndoda yakhe uElikana yathi: “Kulungile, ungasala. Yenza loo nto uyibona ilungile. Ungalinda ude umlumle umntwana. Ubenga uNdikhoyo angasifezekisa isithembiso sakhe.” Wasala ke uHana, eluncancisa usana lwakhe, lwada lwalunyulwa.n 'ZUHana wasala ekhaya. Wathi kumyeni wakhe: “Ndakululumla usana lwam, ndolusa endlwini kaNdikhoyo, luhlale phambi kwakhe ubomi balo bonke.”om [ZUElikana ubuye waya nosapho lwakhe eShilo ukuya kunikela kuNdikhoyo idini lonyaka kunye nelesithembiso.xl mZWakhawula, wazala inkwenkwe unyaka ungekapheli. Wathi: “Igama layo nguSamweli; kaloku ndayicela kuNdikhoyo.”Bk ZUsapho lukaElikana lwavuka kwangentseni. Baya kunqula *uNdikhoyo, emva koko banduluka ukubuyela kokwabo eRama. Ke uElikana wahlangana noHana umkakhe. Weviwa nguNdikhoyo umthandazo wakhe.oj [ZUHana yena wathi: “Akwaba isicakazana sakho singababalwa njalo.” Watsho ehamba, waya kutya, waxola.si cZ“Hayi ke, hamba ngoxolo; uThixo kaSirayeli uya kukwenzela ngokwesicelo sakho, ntombi yam,” watsho uEli.uh gZUze ungathi ndilitshijolo lomfazi. Ndithandaza ndingayeki nje, kungenxa yokuba ndibindekile ndihluphekile.”>g yZ“Hayi, mhlekazi, andinxilanga,” waphendula watsho uHana. “Andikhange ndisele iwayini okanye utywala, nto nje ndibuhlungu kakhulu. Wena undibona ndibika intlungu yam kuNdikhoyo.Gf  Zwathi kuye: “Koda kube nini na unxila? Yahlukana notywala!” ~~f~}/|{{+zwz1yvy5xxCwvvFuutss rqq%pooo'n\nll2kSjiiVhhugg.fe&dccWbbGab``"_l^^)]]S\[['ZYYwXX]WWVUUTSBRR QuQP OnNMMWLLQKKmJJbIImHHGFEDDDCCBBjA@@~??>/==2e.t5})*-XLpaTVu < d qr"^`J2dqCZAmaFilistiya ema endulini, amaSirayeli ema kwenye, kukho intlambo phakathi kwemikhosi yawo.#pAZUSawule namajoni amaSirayeli aya kudibanela entlanjeni ekuthiwa yeyom-oki, ayimisa apho eyawo ikampu, ema ngokwezintlu zawo, alungela idabi namaFilistiya."o AZLaxubayela, amabutho amaFilistiya aqokelelana eSoko, idolophu eyayikwaJuda. Ikampu yawo ayimisa kwindawo ekuthiwa yiEfese-damin, phakathi kweSoko neAzeka.Gn ZKe uDavide waba soloko ethatha uhadi adlalele uSawule ingoma ngalo lonke ixesha afikelwa nguloo moya mbi uvunyelwe nguThixo, afumane isiqabu, adlamke uSawule, angabi sakhathazwa nguloo moya.ymmZKe kaloku uSawule wathumela umyalezo kuJese othi: “Ndiyakholwa nguDavide. Selumyeka asebenze apha komkhulu.”l'ZWaya kufika kwaSawule uDavide, waba sisicaka apho. Wathandwa kakhulu nguSawule uDavide, wada wenziwa umfana wokuphatha izikrweqe zikakumkani.k}ZUJese ke wamthumela uDavide kwaSawule, eqhuba itakane lebhokhwe, kunye nedonki ekulayishwe kuyo izonka nemvaba yewayini.vjgZUSawule wathumela izigidimi eBhetelehem kuJese, wathi: “Ndithumele unyana wakho uDavide owalusa iigusha.”@i{ZSathi esinye isicaka: “UJese waseBhetelehem unonyana oyincutshe yengoma. Kanti ukwaligorha lomfana oziqhelileyo iimfazwe. Uliciko lokuthetha, ekwayinzwana, kwaye uNdikhoyo unaye.”MhZWathi uSawule: “Mfuneni loo mntu udlala kakuhle, nize naye kum.”gZKe, mhlekazi, yithi masikufunele umntu okwaziyo ukubetha uhadi; kuze kuthi xa ufikelwa ngulo moya mbi akudlalele uhadi, ubuye udlamke.”ffGZIzicaka zakhe zathi kuye: “Uyabona, umoya ongalunganga ovunyelwe nguThixo uyakuthuthumbisa.ueeZKe kaloku uSawule washiywa nguMoya *kaNdikhoyo, waza waphathwa ngumoya okhohlakeleyo, uvunyelwe nguNdikhoyo.jdOZ Wathatha elo qhaga lamafutha omnquma wayeliphethe uSamweli, wathambisa ngawo uDavide, abakhuluwa bakhe bejongile. Ukusukela ngaloo mini uDavide wangenwa ngamandla nguMoya kaNdikhoyo. Emva koko ke uSamweli yena wabuyela eRama.3caZ Ke uJese wathumela, waza waphuthunywa. Ebusweni ebekhangeleka esegazini, enamehlo abukhali, eyinzwana yomfo. UNdikhoyo ke wathi kuSamweli: “Nguye ke lowo, mthambise!”RbZ USamweli ubuzile kuJese: “Akunanyana bambi na?” Uthe uJese: “Ewe, ukho untondo; phofu usendle; walusa iigusha.” USamweli wathi: “Makaye kubizwa.” Watsho esithi: “Asizi kutya ade afike.”a}Z Bada bosixhenxe oonyana bakaJese bagqithiswa phambi koSamweli, yena emana esithi: “Hayi, akatyunjwanga nguNdikhoyo.”P`Z Kugqithiswe uShama, wathi uSamweli: “Naye lo akafunwa nguNdikhoyo.”_ZUJese ubize omnye unyana wakhe, uAbhinadabhi, wamgqithisa phambi koSamweli. USamweli wathi: “Hayi bo, nalo akafunwa nguNdikhoyo!”w^iZKodwa uNdikhoyo wathi kuSamweli: “Musa ukujonga ubunzwana bakhe nesithomo sakhe. Asinguye endimfunayo. Kaloku mna Ndikhoyo andijongi okujongwa ngabantu. Abantu bakhangela umfaneleko; mna Ndikhoyo ndikhangela ngaphakathi entliziyweni.”(]KZBakuba bezile edinini apho, wathi uSamweli akubona uEliyabhi unyana kaJese, wathetha yedwa esithi: “Inene, nanku umthanjiswa kaNdikhoyo emi phambi kwakhe.”]\5ZUthe ukuphendula uSamweli: “Kunjalo kanye; ndize ngoxolo. Ndize kwenzela uNdikhoyo idini. Zihlambululeni, nize nani, sinyuse idini.” Waza uJese noonyana bakhe wabahlambulula, wabamema nabo ukuba beze edinini.-[UZUSamweli wenjenjeya ukusinga eBhetelehem, ethunywe nguNdikhoyo. Wahlangatyezwa ngamadoda amakhulu edolophu, egubha kukoyika. Ambuza esithi: “Ngaba uze ngoxolo?”Z ZUze ufike umeme uJese eze kwelo dini. Mna ke ndokuxelela into omawuyenze, ndikubonise nomntu omawumthambise abe ngukumkani.”>YwZUbuze wenjenje uSamweli: “Ndingathini ukuya? Angandibulala uSawule ukuyiva kwakhe loo nto!” UNdikhoyo uthe kuSamweli: “Uze uqhube ithokazi lenkomo, uthi uye kwenza idini apho. X Z*UNdikhoyo wathi kuSamweli: “Koda kube nini uzingcungcuthekisa ngenxa kaSawule? Ndimkhiqile ekulawuleni amaSirayeli. Zalisa iqhaga lakho ngamafutha omnquma, uye eBhetelehem kwaJese, kuba ndityumbe omnye koonyana bakhe ukuba abe ngukumkani wamaSirayeli.”,WSZ#USamweli akazange abuye ambone ukumkani emva koko. Kambe ke wasoloko engcungcutheka ngenxa kaSawule. UNdikhoyo kaloku wayezisola ngokwenza kwakhe uSawule ukumkani.\V3Z"Emva koko uSamweli wabuyela eRama, waza yena ukumkani uSawule waya kowabo eGibheya.XU+Z!Suka uSamweli wavakala esithi: “Ikrele lakho lishiye abazalikazi abaninzi bengenabantwana, nowakho ke ngoku unyoko uza kungabi namntwana.” Watsho emhlahla loo Agagi apho ngaphambi kukaNdikhoyo eGiligali.ETZ USamweli wathi: “Zisani uAgagi ukumkani wama-Amaleki apha kum.” Wasiwa uAgagi kuSamweli, ehamba eziva ekhululekile emoyeni, esithi: “Hayi noko, ixhala elikrakra lokufa ligqithile.”@S}ZWamkhapha ke uSamweli, waza uSawule waqubuda kuNdikhoyo.QRZWaphendula uSawule wathi: “Ewe kambe, ndonile. Kodwa ke wena bonakalisa imbeko kum phambi kwezithwala-ndwe zamajoni am nangaphambi kwamaSirayeli. Ndikhaphe ndiye kuqubuda kuNdikhoyo uThixo wakho.”rQ_ZUSimakade uThixo kaSirayeli akaxoki yena, yaye akaguquguquki. Kaloku akangomntu ulala neli avuke neli.”PZUthe ke uSamweli: “Namhlanje uNdikhoyo ulukrazule kuwe ulawulo lwamaSirayeli, walunika ummelwane wakho olungileyo kunawe.gOIZUthe gwiqi uSamweli, eza kumshiya apho. USawule yena wamthi hlasi ngesondo lengubo, yakrazuka.NZ“Hayi, andizi kuhamba nawe. Kaloku wena ulikhabile ilizwi likaNdikhoyo, naye ke uNdikhoyo ukukhiqile ekulawuleni,” utshilo uSamweli.QMZNdincede undixolele isono sam, undikhaphe, ndiye kuqubuda kuNdikhoyo.”4LcZUvakele selesithi uSawule kuSamweli: “Ndonile ngenene, kuba ndiphambukile kwilizwi likaNdikhoyo, ndayidela nemiyalelo yakho. Ndoyike umkhosi wam, ndenza ukuthanda kwawo.FKZUkumvukela uNdikhoyo nqwa nobugqwirha. Kanti nempakamo ifana nqwa nokunqula izithixo ngobubi. Ngenxa yokuba wena ulikhabile ilizwi likaNdikhoyo, naye ke uNdikhoyo uyakukhiqa ekulawuleni.”aJ=ZUqhube wenjenje uSamweli: “Ngaba yintoni emkholisayo uNdikhoyo: kukumthobela, okanye kukumenzela iminikelo namadini? Ukuthobela uNdikhoyo kubhetele kunokumenzela idini, nokuphulaphula kungcono kunamanqatha enkunzi! IZKe amajoni akazibulalanga ezona zintle iigusha neenkomo; eze nazo apha eGiligali, ukuza kwenzela uNdikhoyo uThixo wakho amadini.”$HCZ“UNdikhoyo ndimthobele,” kutsho uSawule. “Ndiyile emfazweni ngokuthunywa nguye, ndambamba ukumkani uAgagi, kodwa ndawabulala onke amanye ama-Amaleki.yGmZKe kutheni ungamthobelanga nje uNdikhoyo? Wenze into embi phambi koNdikhoyo ngokungxamela ukuthatha amaxhoba.”FZwaza wakuyalela ukuba uye kutshabalalisa eziya zikhohlakali zama-Amaleki. Wakuxelela ukuba uze ulwe uwatshayele ade aphele onke kuthi tu."E?ZUSamweli wathi: “Naxa wena wawuzibona uphantsi, kodwa wenziwa intloko yezizwe zakwaSirayeli. Wathanjiswa nguNdikhoyo ukuba ube ngukumkani wamaSirayeli, DZ“Khawume ke,” utshilo uSamweli, “ndikhe ndikuxelele ukuba utheni na kum uNdikhoyo phezolo.” “Ndixelele,” watsho uSawule.IC ZUthe uSawule ukuphendula: “Zezithinjwe ngamadoda omkhosi wam kuma-Amaleki. Zonke ezinye bazitshabalalisile; bagcina nje ezona zintle, ukuze bamenzele amadini ngazo uNdikhoyo uThixo wakho.”tBcZ“Xa kunjalo, kokwantoni oku kukhala kweegusha ndikuvayo kunye nokunxakama kweenkomo?” ubuzile uSamweli.AZ Walanda ekhondweni uSamweli, wada wamfumana, uSawule wathi: “Makakuthamsanqele uNdikhoyo, Samweli! Ndiwufezile umyalelo kaNdikhoyo!”2@_Z Uvuke ekuseni uSamweli, waya kukhangela uSawule. Ufike kusithiwa: “USawule uye eKarmele, waza apho wamisa ilitye lesikhumbuzo sakhe, wedlula nalapho waya eGiligali.”=?uZ “Ndiyazisola ngokumenza ukumkani uSawule lo. Selenxaxhile kum ngokungawuthobeli umyalelo wam.” Wakhathazeka kakhulu uSamweli yile nto. Wahlala ubusuku bonke ezibika kuNdikhoyo.6>iZ Lafika ilizwi *likaNdikhoyo kuSamweli lisithi:s=aZ USawule namadoda omkhosi wakhe bamyeka abambulala ukumkani uAgagi; iinkomo neegusha ezintle abazange bazibulale kunye namathole namatakane azo. Yonke into entle bayigcina, batshabalalisa nje imigqutsuba nezinto ezingenaxabiso kuphela.G< ZWabanjwa ukumkani uAgagi, aza abulawa onke amanye ama-Amaleki.z;oZWawaswantsulisa uSawule ama-Amaleki, zinqoza okoko ukusuka eHavila kuye kutsho eShure ngasempumalanga yaseJiputa.m:UZWathi kumaKeni: “Phumani nimke phakathi kwama-Amaleki, ukuze ningachatshazelwa ligazi xa ndiwatshabalalisayo. Kaloku ookhokho benu baba novelwano kumaSirayeli ukufuduka kwawo eJiputa.” Emka ke amaKeni phakathi kwama-Amaleki.h9KZWesuka apho naloo mkhosi, waya kulalela ama-Amaleki kufuphi nesixeko sawo, ezindongeni zomfula.N8ZWawuhlanganisela eTelayim wonke umkhosi wakhe uSawule, apho wafika wawumisa ngezintlu. Loo mkhosi wawungamakhulu amabini amawaka amajoni akwaSirayeli, kunye neshumi lamawaka lamajoni avela kwaJuda.M7ZYiya kuwahlasela ama-Amaleki, utshayele konke okukokwawo. Ungashiyi nto; ubulale indoda, umfazi, umntwana, nkqu nosana olu lwembala; kufe zinkomo, zigusha, zinkamela, kunye nezo donki zawo.’ ”p6[Z‘Ama-Amaleki ndiza kuwohlwaya ngenxa yokuba ookhokho bawo bawalalela amaSirayeli xa wayevela eJiputa.v5 iZKe kaloku uSamweli wabhekisa kuSawule wenjenje: “Ndim owathunywa *nguNdikhoyo ukuba ndikuthambise ube ngukumkani wabantu bakhe amaSirayeli. Phulaphula ke ngoku, uve udaba oluvela kuNdikhoyo. UNdikhoyo uThixo onamandla onke utsho ukuthi:4!Z4Wahlala esilwa ngamandla namaFilistiya uSawule bonke ubomi bakhe. Wayedla ngokufaka emkhosini wakhe yonke indoda eyomeleleyo nelikhalipha.Z3/Z3UKishe uyise kaSawule kunye noNere uyise ka-Abhinere babengoonyana baka-Abhiyeli.2Z2Igama lomkakhe yayinguAyinowam, intombi ka-Ahimazi. Umkhosi wakhe wawuphantsi komntakwabo uAbhinere, unyana kaNere uyisekazi. 1Z1Nanga amagama oonyana bakaSawule: nguJonatan, noIshvi, kunye noMalkishuwa. Ezintombini enkulu yayinguMerabhi, encinci inguMikali.u0eZ0Wayesilwa ngokukhalipha, wachitha nkqu nama-Amaleki. Wawahlangula amaSirayeli ekuhlaselweni ziintshaba zawo.s/aZ/USawule ekubeni engene ezintanjeni zokulawula, wazilwa iintshaba zamaSirayeli kwiindawo ngeendawo. Walwa namaMowabhi, ama-Amon, kunye namaEdom, kwakunye neekumkani zaseZobha, namaFilistiya. Wayetshatshela konke apho aya khona edabini.Y.-Z.Akabanga sawasukela amaFilistiya emva koko uSawule, asuka abuyela elizweni lawo.-1Z-Basuka abantu bathi: “NguJonatan lo uza kubulawa? Asinguye lo uzisele uSirayeli uloyiso olungaka? Unotshe! Sifunga uThixo ophilayo, akayi kuthiwa cha nto. Kuyo yonke into abeyenza namhlanje ubencedwa nguThixo.” Baba ke abantu bayamsindisa ekufeni uJonatan ngaloo ndlela.Q,Z,USawule uthe: “UThixo aze andigwebe mna lo ukuba andikubulali wena.”5+eZ+Ubuze uJonatan uSawule esithi: “Ndixelele, wenze sono sini?” UJonatan uphendule wathi: “Ndingcamle nje intwana yobusi ngomva wentonga yam. Ngaba mandifele loo nto?”p*[Z*Uqhube wenjenje uSawule: “Yalatha onetyala phakathi kwam nonyana wam uJonatan.” Kwalathwa uJonatan.H) Z)USawule ke wabhekisa kuNdikhoyo uThixo kaSirayeli, wathi: “Nceda undinike impendulo enyanisekileyo.” Kwafika impendulo, isalatha ityala kuJonatan kunye noSawule, umkhosi wona ungenatyala.4(cZ(Uthe uSawule kumkhosi wakhe uphela: “Kulungile ke, yimani kweliya cala nonke; mna noJonatan siza kuma kweli.” “Yenza ngokubona kwakho, mhlekazi,” yatsho impendulo.&'GZ'Ndifunga uNdikhoyo ophilayo, lo ungumhlanguli kaSirayeli, ukuba loo mntu wenze lo monakalo uya kufa, nditsho nokuba nguJonatan unyana wam.” Kwathi nzwanga!&1Z&Kwesi sithuba uSawule ubhekise kwiingqwayi-ngqwayi zomkhosi, wathi: “Sondelani nonke, niphande ukuba sono sini na esenziwe kuNdikhoyo namhlanje.1%]Z%USawule wabuza kuThixo esithi: “Ndingawahlasela kusini na amaFilistiya? Xa siwahlasele, uya kuwanikela esandleni sethu na?” Kodwa ngaloo mini akaphendulanga uThixo.'$IZ$Wavakala esithi kumadoda omkhosi wakhe uSawule: “Masiwahlasele amaFilistiya ngobu busuku, siwahluthe amaxhoba kude kuvele umsobomvu, siwabulale onke.” Aphendula amadoda athi: “Qhuba ngokubona kwakho, mhlekazi.” Kuselapho kunqande umbingeleli, wathi: “Masive kuThixo kuqala.”E#Z#USawule ke wamakhela iqonga uNdikhoyo. Wayeqala ukwenza oko.Y"-Z"niye phaya kulawa madoda, nithi ndithi makeze nezo nkomo neegusha zawo, azixhele apha, azitye, angenzi sono kuNdikhoyo ngokutya inyama enegazi.” Beza nazo ke ezo nkomo, bazixhela apho ngokuhlwa kwaloo mini.\!3Z!Kwabakho abaya kuxelela uSawule, besithi: “Mhlekazi, nangaya amadoda esenza isono kuNdikhoyo ngokutya inyama enegazi.” “Nikreqile!” wavakala esitsho uSawule. “Makuqengqwe ilitye elikhulu, liziswe apha,v gZ Asuka awatsibela amaxhoba, abamba iigusha, iinkomo, namathole, azixhela kwalapho, ayitya loo nyama isenegazi.ZNgaloo mhla emva kokuba amaSirayeli ewatyakatyile amaFilistiya ukusuka eMikimashe kuse eAyalon, aziva ephelile kukudinwa.%ZNgekukuhle kakhulu ukuba amawethu la ebeyekiwe akutya okuya kutya kuthinjwe kwiintshaba zethu. AmaFilistiya afileyo nge-engaphezulu koku.”#ZUJonatan akuyiva loo nto, wathi: “Ubawo ulifake enkathazweni ilizwe! Ndiziva ndidlamkile ngoku, ndakuba ndikhe ndangcamla intwana yobusi.EZElinye ijoni lathi: “Uyihlo uwubophelele wonke umkhosi ngesifungo esingqongqo, esithi: ‘Uqalekisiwe nabani na oya kuthi atye namhlanje.’ Yiloo nto amadoda ephelelwe ngamandla nje.”;qZUJonatan yena wayengasivanga isifungo sikayise esibophelela abantu. Wahlaba ngentonga awayeyiphethe enqatheni lobusi, yabuya imanzi, wafaka emlonyeni, kwatsho kwee qabu kwangoko.ZBakungena ehlathini babona ubusi butsitsa, kodwa akubangakho bani ukhongozelayo atye; kaloku bonke babesoyika isiqalekiso sikaSawule.X+ZUmkhosi wonke waya kufika kwindawo enehlathi. Apho ehlathini babubuninzi ubusi.7ZNgaloo mini amaSirayeli ayesengxakini. Kaloku uSawule wenza isifungo esibophelela abantu, wathi: “Inene, ndithi nabani na namhlanje okhe wasa nantoni na phantsi kwempumlo ndingeka-ziphindezeli kwiintshaba zam uqalekisiwe.” Ngoko ke akuzange kubekho mntu utyayo ngaloo mini._9ZIdabi laya kutsho ngaphaya kweBhetaven. UNdikhoyo wayemhlangula uSirayeli ngaloo mini.{ZAmanye awayebhacele kweleentaba lakwaEfrayim, athi akuva ukuba amaFilistiya ayaswantsuliswa, abuya angenela, asukelisa.ZAmanye amaHebhere awayengakwicala lamaFilistiya, awayefudula ehlala nawo ekampini yawo, ajika angenela ngakuSawule noJonatan. ZWaza uSawule wawuhlanganisa umkhosi wakhe, bawahlasela amaFilistiya. Kwakusisiphithi-phithi, amaFilistiya ethe thwanga, esilwa odwa.'IZLo gama uSawule esathetha nombingeleli, saya sikhula sona isiphithi-phithi phaya kwikampu yamaFilistiya. Waselesithi ke uSawule kumbingeleli: “Khawuyeke!”ymZUSawule ubize umbingeleli uAbhiya, esithi: “Yiza netyesi kaThixo.” (Ngelo xesha yayikho kunye namaSirayeli.)U%ZKweso sithuba uSawule ubhekise kumadoda esithi: “Khanibale amadoda akhoyo, nikhangele ukuba ngawaphi na angekhoyo.” Kwakwenziwa njalo kwacaca ukuba nguJonatan nomfana omphathela izikrweqe abangekhoyo.ZAmadoda omkhosi kaSawule awayegade eGibheya kummandla wakwaBhenjamin, abona kuphithizela, amaFilistiya ethwangazela, ebaleka.hKZWadideka luloyiko wonke umkhosi wamaFilistiya, nditsho lowo usekampini, nalowo usemathafeni, nalowo ukwiikampana, nalowo ukumahlelo ahlaselayo. Bacela kwabasicatyana, watsho wanyikima umhlaba. Yayingumsebenzi kaThixo ke lo.iMZKolu hlaselo lokuqala kwabulawa malunga namashumi amabini kwindawo engangomhlathi ubukhulu bayo. 9Z UJonatan wenyuka iliwa ekhasa, elandelwa nguloo mfana, baya kuphumela. Wawahlasela amaFilistiya uJonatan, kujuba ugodo nje, umfana egqibezela awileyo.Y -Z Atsho akhweba uJonatan kunye nalaa mfana umphathela izikrweqe, esithi: “Yizan' apha, sinifundise isifundo!” Uthe uJonatan kuloo mfana: “Ndilandele sinyuke; uNdikhoyo uwanikele esandleni samaSirayeli.” Z Baziveza ke kwikampana yamaFilistiya, aza wona akubabona athi: “Tyhini, nangaya amaSirayeli ephuma kulaa mihadi ebezimele kuyo!”  Z Kodwa ke xa athe: ‘Nyukani nize kuthi,’ siya kunyuka, kuba lowo ngumqondiso wokuba uNdikhoyo uwanikele esandleni sethu.”Z /Z Xa athe: ‘Yimani side size kuni,’ siya kuma kuloo ndawo sikuyo, singayi kuwo.^7Z“Kulungile ke,” kutsho uJonatan. “Masiwele siye kuwo amaFilistiya, aze asibone.\3Z“Yenza ngokubona kwakho. Mna ndikwelo ulithethayo, naliphi na,” utshilo umfana.ZUbuye wathi uJonatan kuloo mfana umphathela izikrweqe: “Masiwelele kulaa kampana yeziya ntlanga zingalukiyo. Mhlawumbi angakwicala lethu uNdikhoyo. Akukho nto inokumthintela uNdikhoyo ukuba angahlanguli, nditsho nokuba sibaninzi, nokuba simbalwa.”b?ZElinye lalikwicala langasentla, lijonge eMikimashe, elinye lingasezantsi, lijonge eGebha.tcZKuloo ngxingwa yaseMikimashe, le wayeza kuphumelela kuyo uJonatan xa awelela kwikampana yamaFilistiya, kwakukho amawa amabini, eziingqajolo, ephahle loo ngxingwa. Kwakusithiwa nguBhozeze elinye ukubizwa kwalo, elinye kusithiwa nguSene.ueZ*Isidanga sasiphathwa ngumbingeleli uAhiya unyana ka-Ahitubhi, umntakwabo-Ikabhodi, oonyana bakaPineyasi, abazukulwana bakaEli owayengumbingeleli *kaNdikhoyo eShilo. Akazanga akuqaphele ukumka kukaJonatan nkqu namadoda omkhosi kaSawule.#ZUSawule wayemise eMigron, phantsi komthi werharnati, kude kufuphi naseGibheya. Umkhosi wakhe wawungamadoda amalunga namakhulu amathandathu.P ZNgamhla uthile uJonatan unyana kaSawule wavakala esithi kumfana omphathela izikrweqe: “Masikhe siwelele ngaphesheya phaya kulaa kampana yamaFilistiya.” Phofu akayithethanga kuyise le nto uJonatan.Y-Z AmaFilistiya athumela igqiza lomkhosi wawo ukuya kuvala ingxingwa yaseMikimashe.%Z Ke ngoko ngomhla wedabi kwakungekho nanye indoda kwaSirayeli eyayinekrele okanye umkhonto, ngaphandle nje kukaSawule nonyana wakhe uJonatan. ~Z Kwakuhlawulwa iqhosha lemali ngokulola izembe nangokulungisa incula, abe mabini xa kulolwa isikali sekhuba okanye kubazwa iimviko.y}mZ Kwakufuneka amaSirayeli aye kumaFilistiya xa afuna ukulolelwa amakhuba namagaba, amazembe kunye neerhengqa zawo.s|aZ KwaSirayeli kwakungekho bakhandi, kuba amaFilistiya athi: “AmaHebhere osuka enze amakrele nemikhonto.”k{QZ elinye laya ngaseBhete-horon, elesithathu labheka kwimida ejongene nentili iZebhoyim ngasentlango.wziZ Umkhosi wamaFilistiya wakhupha amahlelo amathathu. Elinye ihlelo laphuma laya ngaseOfra kummandla waseShuwali,y Z USawule nonyana wakhe uJonatan kunye nomkhosi wabo babemise eGebha kummandla wamaBhenjamin. Wona amaFilistiya amisa eMikimashe.x9Z USamweli wesuka eGiligali waya eGibheya kummandla wakwaBhenjamin. USawule wawabala amadoda asele naye, wafumana ukuba amalunga namakhulu amathandathu.8wkZ Kodwa ke ngoku luza kunqamka ulawulo lwakho, kuba uwutyeshele kaloku umyalelo kaNdikhoyo. UNdikhoyo uzityumbele enye indoda esenyongweni yakhe ukuba ibalawule abantu bakhe.”4vcZ “Wenze ubudenge ke khona!” kutsho uSamweli. “Uwutyeshele umyalelo kaNdikhoyo uThixo wakho. Ukuba ubumthobele uNdikhoyo ubukumkani bakho kwaSirayeli bebuya kuma bumi..uWZ ndaqonda ukuba la maFilistiya ngahle asihlasele apha eGiligali singekabhekisi *kuNdikhoyo. Ndeva ndinyanzelekile ke ukuba ndinikele idini elitshiswayo kuNdikhoyo.”ltSZ Wasuka uSamweli wabuza wathi: “Yintoni le uyenzileyo, Sawule?” Uphendule ngelithi uSawule: “Hayi, ndithe ndakubona amadoda echithakala, nawe ungafiki ngexesha obuthe uya kufika ngalo, namaFilistiya eqokelelana eMikimashe,bs?Z Kuthe kanye xa agqibezelayo, wagaleleka uSamweli. USawule waya kumhlangabeza, ethakazela.rZ waza ke wathi: “Sondezani kum izinto zokwenza amadini atshiswayo namadini obudlelane.” Zithe zakusiwa, wanikela idini elitshiswayo. q Z Walinda iintsuku zasixhenxe, njengoko wayeyalelwe nguSamweli. Akafika yena uSamweli eGiligali. Amadoda kaSawule aya echithakala,(pKZ Amanye amaHebhere awelela ngaphesheya kweJordan kwimimandla yakwaGadi naseGiliyadi. Wasala eGiligali yena uSawule, esankwantya luloyiko amadoda awayesele naye.?Z Wenjenje ke uSamweli ukubhekisa ebantwini: “Nanku ke umntu otyunjwe nguNdikhoyo. Niyabona nani ukuba akukho namnye onjengaye phakathi kwethu.” Baduma bonke abantu, bathi: “Huntshu-u-u, ad' akhokhob' ukumkani!”z=oZ Akhawuleza aya kumrhola apho amadoda, amzisa ebantwini. Kwathi xa emi phakathi kwabo wavela ngentloko kubo bonke.<Z Baza babuza kuNdikhoyo bathi: “Ngaba selefikile na?” UNdikhoyo wathi: “Ewe, nankuya ezimele phaya emva kwemithwalo.”6;gZ Waza uSamweli wasondeza isizwe sakwaBhenjamin ngokweziduko zaso, kwaza kwatyunjwa indlu kaMatri, kuyo kwatyunjwa uSawule unyana kaKishe. Bamkhangela kodwa ababi nakumfumana.i:MZ Akuba uSamweli ezisondezile zonke izizwe zakwaSirayeli uNdikhoyo watyumba isizwe sakwaBhenjamin.X9+Z Kodwa ngoku nimfulathele uThixo wenu onihlangulayo kuzo zonke iinkxwaleko neenzingo, naza nathi: ‘Simisele ikumkani isilawule.’ Ngoko ke, dwelani apha phambi koNdikhoyo ngokwezizwe zenu neziduko zenu.”18]Z Wabhekisa kubo wathi: “Utsho uNdikhoyo, uThixo kaSirayeli, ukuthi: ‘Ndim owakhupha amaSirayeli eJiputa, ndawahlangula kwingcinezelo yamaJiputa nezinye iikumkani.’R7Z Ke kaloku uSamweli wabiza abantu bakwaSirayeli ukuya *kwaNdikhoyo eMizpa.6-Z “Usixelele ukuba iidonki zifunyenwe.” NguSawule ke otshoyo; phofu akachaza nto kuyisekazi ngentetho kaSamweli ngombandela wokuba ngukumkani.>5yZ “Waza wathini ke uSamweli kuni?” kubuza uyisekazi.74iZ Uyisekazi akumbona yena nesicaka sakhe, wathi: “Khawutsho; nivela phi?” “Besikhangela iidonki,” uphendule watsho uSawule. “Sithe ke sakungaziboni saya kuSamweli.”C3Z Wathi akuyeka ukushumayela uSawule, wenyuka waya endulini.02[Z “Bangoonyana bakabani bona aba?” wavakala esitsho omnye wabemi balapho. Savela loo mini ke isaci esithi: “NoSawule lo kanti selewaba ngomnye wabashumayeli na?”:1oZ Bathi bakumbona esenza loo nto abantu ababekade bemazi, babuzana besithi: “Yeha ke! Nithi ungenwe yini na unyana kaKishe? Nithi noSawule selewaba ngomnye *wabashumayeli na?”03Z Ukufika kukaSawule nesicaka eGibheya wahlangatyezwa ngumgcelele wabashumayeli. UMoya kaThixo wamngena ngamandla, waza naye wangenelela washumayela."/?Z Uthe uSawule xa ejika enika uSamweli umva, uThixo wamnika mo yimbi uSawule. Yaye yonke loo miqondiso yayithethwe nguSamweli yazalisekiswa kwangaloo mini.T.#Z Uya kundandulela ukuya eGiligali. Nakanjani ndiya kufika, senzele khona uNdikhoyo amadini atshiswayo nawobudlelane. Uze undilinde apho iintsuku ezisixhenxe, ndide ndifike, ndikuyalele into omawuyenze.”\-3Z Yakuba le miqondiso izalisekile uze wenze oko kusemandleni akho, kuba uThixo unawe.,Z Nawe ke uya kungenwa nguMoya kaNdikhoyo ngamandla, utsho ungenelele kuloo ntshumayelo nakuloo ntsholo yabo, ube mntu wumbi.+Z Emva koko uya kufika kulaa nduli kaThixo iseGibheya, apho amaFilistiya anekampu yamajoni. Ekungeneni kwakho edolophini apho wohlangana nomgcelele *wabashumayeli, bevela endulini apho, behamba bebetha iihapu, amagubu, iimpempe, neekatala, beshumayela besemoyeni. M^~~}}||L{{Izzhyyxx-wvvuuWut srqq=ppooRnnm}llVkejj:ii3hgg f\ee-dcbbaa>``I__^^r]]\)[ZZYYXXBWWW6V9U~TTSRRQPP0OFNNwMMLTKJIIdHH+GFEEE5DDCCBB5AA@??<>l=<;u;:<9}88/77H66?55-44$3322!1n000)/..-,z++**%)q)(v'''&&%$$#a""$![ )m?:  'E1q -P S  Y Y ! R*gzfM<>uZKwafika uJonatan apho, eze kumkhuthaza ngaye uThixo.`=;ZKwathi uDavide eseHoreshe kuloo ntlango iyiZifi weva ukuba uSawule uphumele ukumbulala.3<aZUDavide waya kuhlala kwiindawo ezinqabileyo entlango nakweleentaba zentlango eyiZifi. Wathi rhoqo uSawule ukufuna uDavide, kodwa *uNdikhoyo akamnikelanga ezandleni zakhe.<;sZ Wanduluka kwangoko ke eKehila uDavide kunye namadoda akhe amalunga namakhulu amathandathu, behamba behlala. Akabanga saya eKehila uSawule akuva ukuba uDavide ubalekile wemka apho.:Z “Amadoda amakhulu aseKehila ngaba aza kusinikela kuSawule?” ubuzile uDavide. “Ewe, aza kuninikela,” kutsho uNdikhoyo.T9#Z Ndixelele, mna sicaka sakho, ndiyakubongoza, ngaba angandinikezela kuSawule amadoda amakhulu alapha? Ngaba ngenene uSawule uza kuza njengoko amarhe esitsho?” UNdikhoyo waphendula wathi: “Uza kuza.”.8WZ Ubuze *kuNdikhoyo ke uDavide wenjenje: “Ndikhoyo, Thixo kaSirayeli, ndiva kusithiwa ngenene uSawule uzimisele ukuza kuyihlasela ayitshabalalise iKehila ngenxa yam.x7kZ Zafika kuDavide iindaba zokuba uSawule uceba ukwenza ububi kuye, waza wathi kuAbhiyatare: “Yiza nesidanga.”o6YZWatsho eqokelela umkhosi wakhe wonke uSawule, ukuba aye kuvingcela uDavide namadoda akhe apho eKehila.?5yZZafika kuSawule iindaba zokuba uDavide waya eKehila. Wavakala esithi: “Unikelwe nguThixo kum uDavide lo. Uzikhonkxile ngokwakhe ngokuya kungena kwidolophu enamasango atshixwayo.”j4OZEkubalekeleni kwakhe kuDavide eKehila uAbhiyatare unyana ka-Ahimeleki wafika esiphethe *isidanga.73iZUDavide wanduluka kunye namadoda akhe, baya kuwahlasela amaFilistiya. Babulala amaFilistiya amaninzi, bathimba nemihlambi yawo. Waba ke uyihlangule njalo loo dolophu uDavide.K2ZEmva koko ke uDavide wabuza kuNdikhoyo kwakhona ukuba angaya kuwahlasela na amaFilistiya. Waphendula wathi uNdikhoyo: “Wahlasele amaFilistiya eKehila, kuba ndiza kuwanikela ezandleni zakho.”1+ZAmadoda kaDavide wona avakala esithi: “Singathi sihleli sisoyika kakade apha kwaJuda, sibuye siye kuhlasela umkhosi wamaFilistiya eKehila?”0+ZUDavide wabuza *kuNdikhoyo wathi: “Mandiwahlasele na amaFilistiya?” UNdikhoyo wathi: “Yiya kuwahlasela, ubahlangule abantu baseKehila.”/ {ZZafika kuDavide iindaba ezithi: “AmaFilistiya ayihlasele idolophu iKehila; aphanga ingqolowa apho ibhulelwa khona.”{.qZSeluhlala apha kunye nam, ungaxhali; akukho nto iya kukuthi cha apha. Lowo uzungula ubomi bakho uzungula nobam.”%-EZWathi uDavide kuAbhiyatare: “Ndaqonda kakuhle ndakumbona uDowegi phaya eNobhi ukuba akanakuze angamxeleli uSawule. Ndim obabeke esichengeni abantu bakuni.N,ZWafika wambalisela ukuba uSawule ubaxabele ababingeleli bakaNdikhoyo.P+ZKwasinda kuphela uAbhiyatare unyana ka-Ahimeleki, owabalekela kuDavide.&*GZWada wabulala bonke abemi baseNobhi, eyayisisixeko sababingeleli. Kwafa amadoda nabafazi, abantwana neentsana; kwafa zinkomo, zidonki, zigusha, akwasala nto.Y)-ZWathi ke uSawule kuDowegi: “Bahlasele aba babingeleli!” Waza uDowegi wabahlasela wababulala bonke. Yayingamashumi asibhozo ababingeleli ababenelungelo lokuphatha *isidanga ababulawa nguDowegi ngaloo mini.Z(/ZWatsho ebhekisa kubagadi esithi: “Bulalani ababingeleli bakaNdikhoyo! Babebhunga noDavide, abandixelela naxa asabileyo, ukanti babeyazi loo nto.” Bala bona abagadi ukusa isandla kubabingeleli bakaNdikhoyo.c'AZUkumkani uphethe ngelithi: “Umelwe kukufa, wena Ahimeleki, kunye nomzi wonke kayihlo.”$&CZNdimbuzele kuNdikhoyo, ndaye ndingaqali kwenjenjalo phofu. Nalo mba athetha ngawo umhlekazi andazani nawo mna, nditsho namawethu ephela akazi nto ngawo.”]%5ZUphendule wenjenje uAhimeleki: “Mhlekazi, kungekho sicaka unaso sithembeke ngaphezu kukaDavide nje? Kaloku uDavide ngumyeni wentombi yakho, engumphathi wabagadi bakho, yaye uhlonitshwa ngumntu wonke wakomkhulu.A$}Z Uqhube wathi uSawule: “Liyelenqe lani eli nindenzela lona wena nonyana kaJese? Umnikeleni ukutya, nekrele, wada wambuzela kuThixo, ukuze asuke andilalele njengokuba kunjalo ngoku?”o#YZ Wathi uSawule: “Phulaphula, nyana ka-Ahitubhi!” “Ewe, mhlekazi,” waphendula watsho uAhimeleki.$"CZ Emva koko ukumkani uSawule wathumela ukuba kuye kubizwa uAhimeleki unyana ka-Ahitubhi nezalamane zakhe ezazingababingeleli eNobhi. Bonke ke beza kukumkani.i!MZ UAhimeleki wabuzela uDavide *kuNdikhoyo, waza wamnika umphako nekrele lomFilistiya uGoliyati.” )Z UDowegi owayengomnye waloo maphakathi ayengqonge uSawule, wangenelela wenjenje: “Ndambona uDavide eye eNobhi kuAhimeleki unyana ka-Ahitubhi.CZNgaba yiyo loo nto nonke senindenzela amayelenqe? Yiyo loo nto kungabangakho namnye kuni okhe wandithela thsuphe ngemvumelwano yonyana wam nonyana kaJese? Bekungasekho mntu na undikhathaleleyo kangangokuba andixelele ukuba uDavide, isicaka sam, ndithethanje undilalele, efuna ukundibulala, exhaswa ngunyana wam?”^7ZWathi uSawule kumaphakathi akhe amngqongileyo: “Khanindiphe iindlebe, mawethu akwaBhenjamin! Nicinga ukuba kanene unyana kaJese uza kuninika amasimi nezidiliya, animise nonke nibe ngabaphathi bamabutho namaqela?FZKe uSawule weva ukuba uDavide kunye namadoda akhe babhaqiwe. USawule wayeseGibheya, echophe phantsi komthi womtamariske, ephethe umkhonto. Kwakuthe nqwadalala, amaphakathi akhe emngqongile.(KZEmva koko kwafika *umshumayeli uGadi kuDavide, wathi: “Musa ukuhlala kule nqaba. Buyela kwaJuda.” Wemka ke apho uDavide, waya kuhlala kwihlathi laseHerete. ZWabashiya apho ke uyise nonina, baza bahlala khona phantsi kokumkani waseMowabhi wonke lo gama yena Davide wayezimele enqabeni.X+ZWesuka apho uDavide, waya kwelaseMowabhi eMizpa, wabhekisa kukumkani walapho wenjenje: “Mhlekazi, ubawo nomama ndibacelela indawo apha kuwe, ndide ndiqonde ukuba uThixo iinjongo zakhe ziyintoni na ngam.”-UZKwakudla ngokuya kuye abantu ababandezelekileyo, nabaneengxaki zamatyala, nabanganelisekanga, waba yinkokheli yabo. Amadoda anaye ayemalunga namakhulu amane ewonke. 9ZEmva koko wemka eGati uDavide, ebalekela kumqolomba ongaseAdulam. Abantakwabo nendlu yonke kayise baya kugaleleka apho bakuba bevile ngomkhondo wakhe._9ZNdiswele amageza kakade le nto nindizisela elinye lize kundiphambanela apha ekhaya?”iMZWavakala uAkishe esithi kwiinduna zakhe: “Hayi, le ndoda iphambene! Niyizisela ntoni apha kum?-UZ Kwathi ke ngalo lonke ixesha ekufuphi naye, uDavide aziphambanise, enze izinto zobugeza. Wayedla ngokukrwela ezindongeni zesixeko, avuzise izinkcwe zihle ngeendevu.LZ Wakuwazikisa la mazwi uDavide wangenwa kukumoyika ukumkani uAkishe.jOZ Amaphakathi kakumkani uAkishe abuza kukumkani athi: “UDavide lo asingokumkani na kowabo? Asinguye lo babesombela ngaye abafazi, besithi: ‘USawule ubulele amawaka, kodwa yen' uDavide uwise amawaka ngamawaka alishumi’?”FZ Wemka uDavide, ebaleka uSawule, waya eGati kukumkani uAkishe.*OZ Wathi umbingeleli: “Likho ikrele apha. LelikaGoliyati, lowa mFilistiya wambulalela kwintlambo yom-oki. Naliya phaya ligqunywe ngesidanga, lithandelwe ngesiziba. Ungalithatha xa ulifuna; kuphela kwesikrweqe esikhoyo apha eso.” Wathi uDavide: “Ndinike lona. Akukho limbi linjengalo.”8kZUDavide wabuza uAhimeleki wathi: “Akunamkhonto na okanye ikrele apha? Udaba lukakumkani lwalungxamisekile kangangokuba andizange ndifumane thuba lakuthatha sixhobo konke.”p[ZUDowegi wase-Edom, induna yabelusi bakaSawule, wayekho apho ngaloo mini, ehlaliswe endlwini kaNdikhoyo.;qZUmbingeleli ke wamnika uDavide eso sonka singcwalisiweyo, kuba kwakungekho sonka simbi ngaphandle kweso sasinikelwe kuNdikhoyo. Sasisesisusiwe esibingelelweni, sekubekwe esitsha.E ZUDavide wamphendula umbingeleli wathi kuye: “Inene, asidibani nabantu ababhinqileyo xa sihambela umcimbi, nokuba ngongephi, andithethi ke xa kungumcimbi omkhulu njengalo siwuphetheyo.”T #ZUthe umbingeleli: “Akukho sonka siqhelekileyo sikhoyo apha; kuphela kwesonka esikhoyo sesingcwalisiweyo. Phofu ungasifumana xa loo madodana akho engakhange ahlangane nabantu ababhinqileyo kutshanje.”b ?ZNgaba akunanto ityiwayo apha? Ndiphe izonka noba zihlanu, okanye nantoni ongaba unayo.”6 gZUphendule wenjenje uDavide: “Ndize apha ngokuthunywa ngukumkani. Yaye uthe ze ndingaluxeleli mntu udaba andithume lona. Ndithe kumadodana am siya kudibana endaweni ethile.;  sZUkusuka apho uDavide waya kwambingeleli uAhimeleki eNobhi. Wamhlangabeza uAhimeleki esoyika, wambuza esithi: “Kutheni uhamba wedwa nje? Kutheni kungekho bani ukukhaphayo nje?” Z*Kwesi sithuba uJonatan uthe kuDavide: “Hamba ngoxolo, mfondini, kuba thina sobabini sifungile egameni likaNdikhoyo. Ngoko ke uNdikhoyo ulingqina phakathi kwam nawe, naphakathi kwenzala yam neyakho.” UDavide ke wemka, waza yena uJonatan wabuyela edolophini.eEZ)Yakuba imkile, uDavide waphuma kuloo ndawo wayezimele kuyo, wathi guqaqa ngamadolo, ekhahlela, ubuso bude buye kutsho emhlabeni izihlandlo zade zaba zithathu. Bangana bobabini belilelana, uDavide elila ngokugqithisileyo.OZ(Wayinika izikrweqe zakhe uJonatan loo nkwenkwe, wathi mayigoduke nazo.a=Z'ingazi yona ukuba kwakuqhubeka ntoni na. Loo nto yayisaziwa nguJonatan noDavide kuphela.Y-Z&Umele ntoni apho! Baleka!” Yaluchola olo tolo inkwenkwe, yalusa kwinkosi yayo, Z%Ithe yakufika ngakuloo ndawo beluwe kuyo utolo loo nkwenkwe, wayikhwaza uJonatan, esithi: “Kwedini, utolo naluya ngaphaya kwakho!-Z$wathi kuyo: “Baleka ulande iintolo zam ndakuzidubula.” Yabaleka ngaphambili loo nkwenkwe, uJonatan wadubula utolo lwaya kuwa ngaphaya kwayo.[1Z#Ngengomso uJonatan waya endle kuDavide ngokwesigqibo sabo. Wayehamba nenkwenkwana,0[Z"Wemka kuloo tafile efutha ngumsindo uJonatan. Akasa nasuntswana eli emlonyeni ngaloo mini yesibini yetheko. Wayebuhlungu yindlela ekrwada uyise amphathe ngayo uDavide./Z!Kweso sithuba uSawule wajula umkhonto, efuna ukumbulala uJonatan. Waqonda mhlophe ke uJonatan ukuba uyise uzimisele mpela ukumcim' igama uDavide.W~)Z UJonatan ubuze kuyise wenjenje: “Uza kubulawelwa ntoni? Wenze tyala lini?”{}qZWena kunye nobukumkani bakho akusoze uzinze esaphila unyana kaJese. Yiza naye apha ke ngoku – ndimfuna efile!”[|1ZWavutha ngumsindo uSawule akuyiva le ntetho kaJonatan, wathi: “Yini le, gqubushandini lomvukeli! Uba andikuqondi ukuba ukhetha icala likaDavide unyana kaJese? Phofu uzihlaza wena kunye naloo nyoko wakuzalayo.*{OZUthe: ‘Nceda undikhulule, kuba kowethu eBhetelehem kuza kubakho idini, waye ke nomkhuluwa wam undiyalele ukuba ndibekho nakanjani. Ukuba ungumhlobo wam, ndikhulule ndikhe nditsibe ekhaya, ndibone amawethu.’ Yiyo ke loo nto umbona engekho nje endaweni yakhe apha etafileni kakumkani.”]z5ZUJonatan uphendule ngelithi: “Undicengile ukuba ndimvumele ahambe aye eBhetelehem.FyZNgengomso olandela itheko lokuthwasa kwenyanga ayibanga namntu kwakhona indawo kaDavide, waza uSawule wabuza kuJonatan wathi: “Kutheni engezanga esidlweni izolo nanamhla unyana kaJese?”*xOZkodwa uSawule akazange athethe nto loo mini, kuba wacinga esithi: “Ngahle kukho nto imvaleleyo uDavide, emenze waba ngongahlambulukanga – inene *unomlaza.”%wEZwahlala endaweni yakhe ethekweni ngaseludongeni. Ecaleni kwakhe kwahlala uAbhinere, waza uJonatan wahlala ejongene nokumkani. Yayingenamntu indawo kaDavide,hvKZWahamba ke uDavide, waya kuzimela endle. Ngomhla womsitho wokuthwasa kwenyanga ukumkani uSawule^u7ZUze ukhumbule ukuba uNdikhoyo ulingqina phakathi kwethu ngomnqophiso esiwenzileyo.”vtgZKodwa xa ndithe: ‘Nazo ngaphaya kwakho iintolo;’ uze usuke umke, kuba uNdikhoyo woba esithi: ‘Hamba!’/sYZEmva koko ke ndothuma isicaka ukuba siye kuzikhangela. Xa ndithi kwisicaka: ‘Nazi iintolo nganeno kwakho, yiza nazo;’ uze uqonde ukuba akukho ngozi, uphume ubuye._r9ZMna ke ndodubula apho ngakulo ngeentolo zibe ntathu, ndibe ngathi ndizijolise entweni.qZNgomsomnye koba sobala nje ukuba akukho ethekweni. Hamba uye kuzimela kulaa ndawo wawuzimele kuyo, ufike uzifihle ngakwilitye le-Ezeli.p!ZUqhube wathi uJonatan: “Ngomso sisidlo sokuthwasa kwenyanga, yaye kuza kubonakala ukuba akukho. Kaloku indawo yakho iya kuba ingenamntu.soaZUJonatan wabuya wamfungisa uDavide ukuba amthande, kuba yena wayemthanda uDavide ngomphefumlo wakhe wonke.qn]ZUJonatan wanqophisana nomzi kaDavide, esithi: “Maze uNdikhoyo aziphindezele kwiintshaba zikaDavide.”mZuze uhlale unaloo ntembeko kusapho lwam ngalo lonke ixesha, naxa uNdikhoyo selezitshabalalisile iintshaba zakho kulo lonke ihlabathi.”Yl-ZUkuba mna ndisaphila, uze uthembeke kum oku kukaNdikhoyo, kodwa xa ndithe ndafa,2k_Z Kanti ke ukuba uzimisele ukukwenzakalisa, ndize mna ndingakuxeleli khon' ukuze ubaleke, aze andohlwaye mna lo uNdikhoyo. UNdikhoyo makabe nawe kanye njengoko wayenobawo!;jqZ waza uJonatan wathi kuDavide: “Ekho nje uNdikhoyo uThixo kaSirayeli, ngeli xesha ngomsomnye ndakuba sendiyiphandile le nto kubawo. Ndokwazisa xa ndimfumene engenandawo ngakuwe.Gi Z “Makhe siye ngasendle,” kutsho uJonatan. Bahamba ke kunye,Yh-Z “Ngubani kakade owondazisa xa uyihlo ekuphendule kalukhuni?” wabuza uDavide.g Z “Unotshe!” kutsho uJonatan. “Ucinga ukuba ngendingakuxelelanga na xa bendisazi ukuba ubawo uzimisele ukukwenzakalisa?”If ZUze uncede ke uwugcine umnqophiso owandenzela wona phambi koNdikhoyo, usenzele ububele isicaka sakho. Kodwa ukuba ngenene ndinetyala, ndibulale ngokwakho; akukho nto ithi mandisiwe kuyihlo.”~ewZUkuba uthe kulungile, úya kuba enoxolo ngakum. Kodwa ukuba uthe wacaphuka, uze wazi ukuba uzimisele ukundenzakalisa.;dqZXa uyihlo ephawula ukuba andikho, uze uthi kuye: ‘UDavide undibongozile ukumvumela khe athi tsi kowabo eBhetelehem, abekho xa kusenziwa idini lonyaka elenzelwa onke amawabo.’RcZWenjenje ke ukuphendula uDavide: “Ngomso oku ngumsitho wokuthwasa kwenyanga, yaye ke kufuneka ndibekho esidlweni sikakumkani. Nceda undikhulule ndiye kuzimela endle kude kube ngokuhlwa kwangomsomnye.`b;ZKwesi sithuba ke uJonatan uthe kuDavide: “Yitsho ndikwenzele nantoni na oyifunayo.”#aAZWafunga uDavide, wathi: “Kaloku uyihlo uyazi kakuhle ukuba undithanda kakhulu, waza ke wayifihla le nto kuwe yokuceba ukundibulala, esithi: ‘UJonatan makangakwazi oku, kuba woba buhlungu.’ Kodwa ndithi kuwe, ekho nje *uNdikhoyo, nawe ukho nje, lona ingcwaba sendilikrobile!”{`qZUJonatan wenjenje ukuphendula uDavide: “Soze ubulawe! Uyazi ukuba akukho nto akhe ayenze ubawo, nokuba inkulu, nokuba incinane, engandityandelanga igila. Ubengathini ke ukungandixeleli into enjengale uyithethayo? Hayi, akukho nto injalo.”M_ ZEmva koko uDavide wasaba eNayoti eRama, wabalekela kuJonatan. Ufike wabuza wathi: “Ngaba yintoni le ndenze yona kukumkani? Ndenze tyala lini? Ndimone ngani na uyihlo le nto afun' ukundibulala?”L^ZWafika wakhulula izambatho zakhe, washumayela njalo apho ekho uSamweli. Walala ze loo mini nobusuku bayo. Savela ngolo hlobo ke nesaci esithi: “NoSawule lo kanti selewaba ngumshumayeli naye?”|]sZUthe esendleleni eya apho, naye wafikelwa nguMoya kaThixo, waza wahamba eshumayela yonke loo ndlela isinga eNayoti.C\ZUsuke yena siqu uSawule wenjenjeya ukusinga eRama. Uthe akufika kwiqula elikhulu laseSeku, wabuzisa apho esithi: “Baphi uSamweli noDavide?” Uxelelwe kwathiwa: “BaseNayoti eRama.”['ZUthe akuyiva loo nto wathumela amanye amadoda, aza nawo angenelela. USawule uthumele izigidimi isihlandlo sesithathu, kwehla esezolo nakwezi.TZ#Zwathumela amadoda, efuna ukumbamba. Abona iqela labashumayeli lihamba lishumayela, likhokelwe nguSamweli. UMoya kaThixo wawafikela loo madoda awayethunywe nguSawule, nawo angenelela ahamba nabashumayeli.>YyZUthe uSawule akuva ukuba uDavide uhlala eNayoti eRama,X5ZUDavide wabalekela kuSamweli eRama, wamchazela ngazo zonke izinto uSawule amenze zona. Banduluka apho uSamweli kunye noDavide, baya kuhlala eNayoti.lWSZWabuza intombi yakhe uMikali uSawule esithi: “Yini na ukuba wenjenje ukundikhohlisa? Uyabona, ulubalekisile utshaba lwam lwasinda!” UMikali uphendule wathi: “Úthe kum: ‘Ndiyeke ndimke! Yini na ukuba ndikubulale?’ ”zVoZBafika bangena endlwini abo bafo, bafika kukho umlonde-khaya kuloo mandlalo, uqamele ngomqamelo woboya bebhokhwe.UZUSawule wathi makaye azibonele ngokwawo uDavide. Watsho esithi: “Ze nimthwale ngaloo mandlalo wakhe, nize naye apha, ndimbulale.”]T5ZUSawule uthume amadoda ukuba ambambe uDavide, uMikali wathi kuwo: “Akaphilanga.”|SsZ UMikali uthathe *umlonde-khaya, wawubeka emandlalweni, wawuqamelisa ngomqamelo woboya bebhokhwe, waza wawambathisa.=RwZ Watsho wamkhupha ngefestile, wabaleka wasaba uDavide.|QsZ Ngobo busuku waphuncuka wabaleka uDavide. USawule wathumela amadoda ukuba aye kungqinga indlu kaDavide, ukuze ambulale kwakusa. UMikali walumkisa umyeni wakhe uDavide, wathi: “Ukuba akubaleki umke apha ngobu busuku, ngomso woba ngofileyo!”P+Z Wawujula umkhonto uSawule, efuna ukubethelela ngawo uDavide eludongeni. Suka waphepha yena uDavide, umkhonto wona watshona lé eludongeni apho.O)Z USawule wafikelwa ngumoya ombi ovunyelwe nguNdikhoyo. Ngaloo mini wayehleli engqendevile ebhotwe, ephethe umkhonto, edlalelwa ihapu nguDavide.N}ZKwabuya kwavuka imfazwe kwakhona phakathi kwamaSirayeli namaFilistiya. Wabuya wawahlasela uDavide, wawabetha ee qhu saa.0M[ZEmva koko ke uJonatan wambiza uDavide, wamchazela ngengxoxo yakhe noyise. Ukusuka apho waya naye kuSawule, waza ke uDavide wabuyiselwa kwasesikhundleni sakhe komkhulu.wLiZYavakala le ntetho kaJonatan kuSawule, watsho wafunga wathi: “Ekho nje uNdikhoyo, akayi kubulawa uDavide.”vKgZNangamhla wabulala uGoliyati obakhe ubomi wabubeka esichengeni, waza *uNdikhoyo wawanika uloyiso olukhulu amaSirayeli. Yaye nawe wavuya kakhulu ukuyibona le nto. Yini na ukuba wone umntu ongenatyala, umbulale uDavide kungekho sizathu?”[J1ZUJonatan wathetha ngoDavide kuSawule, emncoma esithi: “Mhlekazi, noko ngewungamenzi nto imbi umkhonzi wakho uDavide; akukho nto wakha wakona ngayo. Usuke waba luncedo kakhulu kuwe ngayo yonke into ayenzileyo.I-ZMna ndiza kuya nobawo apho endle, ndifike ndime naye kuloo ndawo uzimele kuyo, ndithethe ngawe kuye. Ukuba ndive nto yimbi, ndobe ndikwazise.”+HQZUsuke ke uJonatan waya kuchazela uDavide, esithi: “Ubawo uzama indlela yokukubulala; uze ulumke ke ngomso kusasa. Uze uye kufuna indawo yokuzimela, uhlale apho.G %ZKe kaloku uSawule waxelela unyana wakhe uJonatan kunye namaphakathi akhe ukuba uDavide makabulawe. Phofu uJonatan wayevana kakhulu noDavide.XF+ZIinkokheli zamaFilistiya zazimana ukuwahlasela amaSirayeli. Kuwo onke loo madabi uDavide wayetshatshela ukudlula zonke ezinye iinkokheli eziphantsi koSawule. Ngenxa yaloo nto ke igama likaDavide laba nodumo.QEZUSawule wamoyika ngakumbi uDavide, waba lutshaba kuye bonke ubomi bakhe.xDkZWaqonda kakuhle ngoku uSawule ukuba *uNdikhoyo ukunye noDavide. Nayo intombi yakhe uMikali yayimthanda uDavide.fCGZwaphuma namadoda omkhosi wakhe, wabulala amakhulu amabini amaFilistiya. Waya nezo nyama zazisikwe kuwo, wazinika ukumkani zonke, ukuze abe ngumkhwenyana kakumkani. Waza ke uSawule wendisela uMikali intombi yakhe kuDavide. BZAyixela le nto amaphakathi kaSawule kuDavide, yalunga loo nto kuye ukuba abe ngumkhwenyana kakumkani. UDavide akaphozisanga maseko,A!ZUSawule wathi: “Yitshoni kuDavide ukuthi: ‘Kuphela kwakhazi alifunayo kuwe ukumkani ngamajwabu amaFilistiya alikhulu awe edabini. Ufuna ukuziphindezela ngolo hlobo kwiintshaba zakhe.’ ” Kaloku yayilicebo likaSawule lokubulala uDavide ngesandla samaFilistiya.A@ZAmaphakathi kaSawule aya kumxelela okwathethwa nguDavide.:?oZAmaphakathi ke awathetha loo mazwi kuDavide. Yena wenjenje ukuphendula: “Nicinga ukuba kuyinto elula na ukuba ngumkhwenyana kakumkani? Kaloku mna ndilihlwempu elingaziwayo.”M>ZWathuma amaphakathi akhe uSawule, esithi: “Thethani noDavide bucala, nithi: ‘Ukumkani ukholisekile nguwe, yaye onke amagosa kakumkani ayakuthanda. Ngoko ke yiba ngumkhwenyana kakumkani.’ ”^=7ZWacamanga wathi: “Heke! UMikali ndiza kumendisela kuDavide. Ndiza kumbambisa ngaye uDavide lo, aze abulawe ngamaFilistiya.” Ke uSawule wathi kuDavide: “Nali ithuba lakho lesibini lokuba ngumkhwenyana wam.”f<GZUMikali, enye intombi kaSawule, wamthanda uDavide, waza noSawule wathakazela akuyiva loo nto.;ZKodwa lathi lakufika ixesha lokwendela kukaMerabhi kuDavide, suka wendiselwa komnye umfo owayegama linguAdriyeli waseMehola.7:iZUDavide waphendula wathi: “Bendingubani na mna, nabakowethu bayintoni na bona, nditsho kwaumzi kabawo uyintoni na kwaSirayeli, khon' ukuze ndibe ngumkhwenyana kakumkani?”y9mZUSawule wabiza uDavide, wathi kuye: “Nanku uMerabhi, intombi yam enkulu. Ndiya kumendisela kuwe. Wena ke uzundikhonze ngobugorha, ulwe amadabi *kaNdikhoyo.” USawule wayesithi: “Andizukumsa sandla mna ngokwam; mayibe ngamaFilistiya.”^87ZWonke ubani kwaSirayeli nakwaJuda wayemthanda uDavide, kuba wayeyinkokheli emadabini.G7 ZUSawule wamoyika ngakumbi ke uDavide akubona impumelelo yakhe.^67Zaphumelele uDavide kuyo yonke imisebenzi ayiphathayo, kuba kaloku uNdikhoyo wayenaye.x5kZ USawule wamshenxisa uDavide kuye, wamenza umphathi wewaka lamadoda omkhosi. Wayewakhokela emadabini loo madoda,Q4Z USawule wamoyika uDavide, kuba *uNdikhoyo wayenaye, emfulathele uSawule.+3QZ “Ndingambethelela koluya ludonga ngalo mkhonto lo Davide,” uzitsholo uSawule. Waba selemjula uDavide ngawo, kodwa yena wawuphepha zozibini izihlandlo uDavide.;2qZ Ngengomso uSawule waphathwa ngumoya okhohlakeleyo ovunyelwe nguThixo, wamtsho waliphambana kuloo ndlu yakhe. Wayebetha uhadi uDavide ngokwesiqhelo, uSawule yena ephethe umkhonto.S1!Z Waba nomona ke uSawule, wasoloko embeke esweni uDavide ukususela loo mini.Y0-ZUSawule akazange ayithande loo nto, wacaphuka gqitha. Wavakala esithi: “UDavide bambalela amashumi ngamashumi amawaka, kodwa mna bandibalela amawaka ngamawaka nje. Selibubukumkani nje into angekabi nayo!”t/cZBabevuma bengqungqa besithi: “Wabulal' amawaka uSawule; yen' uDavide uwise amawaka ngamawaka alishumi.”b.?ZUkubuya kukaDavide kunye nomkhosi emfazweni, emva kokuba wayebulele uGoliyati, baphuma bonke abafazi beedolophu zakwaSirayeli, beze kuhlangabeza ukumkani uSawule. Babesombela, bengqungqa, bebetha iintambula neekatala.L-ZUDavide wayephumelela kuyo yonke imicimbi athunywa yona nguSawule, waza ke uSawule wamnyusela wamenza umphathi emkhosini wakhe. Eso senzo sabakholisa bonke abantu kunye namagosa omkhosi kaSawule.,ZWakhulula umnweba awayewambethe uJonatan, wawunika uDavide, kunye nesinxibo sakhe sobujoni, nekrele lakhe, nesaphetha, nebhanti yakhe.^+7ZUJonatan wanqophisana noDavide, kuba wayemthanda ngale ndlela awazithanda ngayo yena.E*ZKususela loo mini uSawule akazange amvumele agoduke uDavide.#) CZBayigqiba incoko yabo ooSawule noDavide. Intliziyo yonyana kaSawule, uJonatan, yaphakelana kanobom nekaDavide, wamthanda ngale ndlela azithanda ngayo yena.(Z:USawule wambuza wathi: “Uyinto kabani, mfo wam?” Wathi uDavide: “Ndingunyana wesicaka sakho uJese waseBhetelehem.”'Z9Uthe ke akubuyela ekampini uDavide, emva kokuba ebulele uGoliyati, uAbhinere wamsa kuSawule. Wayesaphethe loo ntloko kaGoliyati uDavide.]&5Z8Wathi uSawule: “Hamba ubuzisa kaloku, siqonde ukuba ungunyana kabani laa mfana.”;%qZ7USawule akubona uDavide esiya kulwa noGoliyati wabuza kuAbhinere umphathi-mkhosi, wathi: “Yinto kabani laa ntwana?” UAbhinere wathi: “Mhlekazi, inene, andinalwazi konke.”$yZ6UDavide yena wathatha intloko kaGoliyati, waya nayo eJerusalem, zona izikrweqe zikaGoliyati wazigcina ententeni yakhe.s#aZ5Ukubuya kwawo ekusukeleni amaFilistiya, amaSirayeli aya kuthatha amaxhoba kwikampu yomkhosi wamaFilistiya.o"YZ4Amadoda akwaSirayeli nawakwaJuda wona ahlaba umkhosi, awasukela amaFilistiya, ada aya kutsho ekungeneni eGati nasemasangweni e-Ekron. Kwakuthe waca ngamaFilistiya aziingxwelerha konke endleleni eya eSharayim kuse eGati nase-Ekron.T!#Z3Wasukela waya kutsho phezu kukaGoliyati. Wafika walithi rhutyu esingxotyeni salo ikrele likaGoliyati, wamnqumla intloko ngalo, emgqibezela. Acela kwabasicatyana amaFilistiya, akubona ukuwa kwegorha lawo.j OZ2Waba ke uDavide uyamongamela uGoliyati, wamoyisa engaphethe krele, wambulala ngenkwitshi nelitye!1]Z1Wafaka isandla engxoweni yakhe, warhola ilitye lalinye, wajolisa ngenkwitshi kuGoliyati. Wamchana ebunzi, latsho latshona ilitye. Waya kuwa ngobuso emhlabeni uGoliyati.wiZ0Waya esondela kuDavide umFilistiya lowo, ezimisele ukumhlasela, waza uDavide wasukela ukumhlangabeza ekulweni.@{Z/Sonke esi sihlwele esihlangene apha soqonda ukuba uNdikhoyo akadingi makrele namikhonto ukusindisa abantu bakhe. Nguye olilawulayo idabi, yaye nonke uza kuninikela ezandleni zethu.”S!Z.Namhla oku uNdikhoyo uza kukunikela kum. Ndiza kukuwisa, ndikunqumle intloko. Izidumbu zomkhosi wamaFilistiya zona ndoziphosa kumaxhalanga namarhamncwa, lonke elimiweyo likwazi ukuba uSirayeli unoThixo.T#Z-Uthe yena uDavide kumFilistiya lowo: “Uza kum uphethe ikrele, umkhonto, nentshuntshe, wena; kodwa mna ndiza kuwe egameni likaNdikhoyo onamandla onke, uThixo womkhosi wakwaSirayeli, lo wena uwudelileyo.a=Z,“Sondela, loo mzinjana wakho ndiwuphose kumaxhalanga namarhamncwa,” waqokela watsho. Z+Uvakele esithi kuDavide: “Uza kwenzani ngezo ntonga? Uba ndiyinja?” Watsho etyibela uDavide ngeziqalekiso *zoothixo bakhe.ymZ*UmFilistiya akumbona uDavide wamdela, kuba kaloku uDavide wayeselula, eyinzwana, ebusweni ekhangeleka esegazini.iMZ)Yena umFilistiya wanyantsula esondela ngakuDavide, umphathi-khaka wakhe ehamba ngaphambi kwakhe.;qZ(Wathatha intonga yakhe, wachola amatye ampuluswa amahlanu apho entlanjeni, wawafaka engxoweni yakhe yokwalusa. Warhola *inkwitshi yakhe, wahamba ukuya kugagana nomFilistiya lowo.mUZ'UDavide waxwaya ikrele likaSawule, waza wanga angahamba, suka akaba nako, kuba wayengaziqhelanga ezi zixhobo. Ubhekise kuSawule wathi: “Andikwazi ukuhamba ndinxibe ezi zinto; kaloku andiziqhelanga.” Watsho wazikhulula zonke.jOZ&Watsho enika uDavide ezakhe izikhuselo, wamthwesa umnqwazi wobhedu, wamfaka nesikhuselo somzimba.6gZ%UNdikhoyo owandisindisayo koozingonyama noomabhere nangoku uza kundisindisa kulo mFilistiya.” “Kulungile ke, yiya, mfo wam; ubenga uNdikhoyo anganawe,” watsho uSawule.Z$Ndiqhele ukubulala oozingonyama noomabhere; nale ntlanga ingolukanga yomFilistiya idela umkhosi *kaNdikhoyo ndiza kuyibulala.5eZ#kusuka mna ndiyilandele ndiyihlasele, ndilihlangule elo takane. Xa ithe loo ngonyama okanye loo bhere yajika yalwa nam, ndisuka ndiyithi nqaku ngoqhoqhoqho, ndiyibethe ife.Z"“Mhlekazi,” kutsho uDavide, “ndim owalusa iigusha zikabawo. Xa kuthe kwakho ingonyama okanye ibhere exhwila itakane emhlambini,!Z!Waphendula uSawule wathi: “Ayingangawe into yokuya kulwa nalaa mFilistiya. Ùselula, kanti yena uqhelene nokulwa kwasebutsheni bakhe.”)Z Wafika wathi uDavide kuSawule: “Mhlekazi, makungabikho bani unkwantyayo ngenxa yalaa mFilistiya! Mna mkhonzi wakho ndiza kuya kulwa naye.”P ZYeviwa intetho kaDavide, yasiwa kuSawule. Yena wathi makabizwe uDavide.c AZWatsho eguqukela komnye umfo, ebuza kwaloo mbuzo mnye. Ufumene kwaloo mpendulo ikwafanayo.h KZ“Kowu! Sendenze ntoni ngoku? Uthetha ukuba andinakuba sabuza nokubuza oku?” kutsho uDavide. #ZUmkhuluwa kaDavide uEliyabhi wamvela uDavide ethetha naloo madoda. Wacaphuka, wathi kuDavide: “Uzokwenza ntoni apha, kwedini? Laluswa ngubani na elaa gcuntswana leegusha entlango ulapha nje? Ntondini inekratshi ikhohlakeleyo, uzele nje ukuza kubukela idabi wena!”M ZBamxelela yonke into eya kwenzelwa umntu onokuthi abulale uGoliyati.ueZUDavide wabuzisa kumadoda awayemi ngakuye, wathi: “Nithi uya kwenzelwa ntoni umntu obulele laa mFilistiya, awakhuphe kweli hlazo amaSirayeli? Ingubani kakade yona laa ntlanga ingalukanga yomFilistiya idela umkhosi kaThixo ophilayo?” ZAmaSirayeli avakala esithi: “Yoo! Nimbonile laa mfo? Niyivile into ayithethayo? Akasidelanga na? Ukumkani uSawule uthe indoda embuleleyo uya kuyinika omkhulu wona umvuzo. Nangaphezu koko uya kumtshatisa nentombi kakumkani, ungàrhafiswa nomzi kayise.”?{ZAhlehla amaSirayeli akubona uGoliyati, agubha luloyiko.+ZEsathetha nabo njalo, wavakala umFilistiya uGoliyati intshatsheli yaseGati, ephinda esezolo, ewahlazisa amaSirayeli. Wayiva loo nto ke uDavide.  ZOko kutya wayekuphethe uDavide wakushiya kumgcini-mithwalo, wagqotsa ukuya apho kuza kuliwa khona. Akufika wabulisa abantakwabo.=wZAmaSirayeli namaFilistiya amisa izintlu, agolozelana.gIZWavuka ekuseni uDavide ngengomso, wayishiya nomnye umalusi impahla. Waya kulanda ukutya awayekuthunyiwe nguJese uyise, wanduluka. Ufike ekampini yomkhosi xa kanye amaSirayeli alungiselela idabi, ehlaba intlaba-mkhosi yawo.yZUkumkani Sawule nabantakwenu, kunye nomkhosi wonke wamaSirayeli, nabaya kulaa ntili yom-oki, besilwa namaFilistiya.”(KZuphathele umphathi-butho nala maqebengwana alishumi etshizi, usivele ukuba basaphila na abantakwenu. Uze ube nento oza nayo, eyoba bubungqina bokuba basaphila.(KZUJese wathuma unyana wakhe uDavide, wathi: “Hamba nale ngqolowa igcadiweyo, ishumi leekhilogram, neli shumi lezonka, ukhawuleze uzise kubantakwenu emkhosini,i~MZYaba ngamashumi amane eentsuku uGoliyati mihla le ecela umngeni kumaSirayeli kusasa nangokuhlwa.t}cZyena uDavide wayedla ngokuthi ekwaSawule abe emana egoduka aye eBhetelehem, esiya kwalusa iigusha zikayise.K|ZUDavide yena wayenguntondo. Lo gama abakhuluwa bakhe babenoSawule,{Z Oonyana bakhe abakhulu abathathu baya emfazweni kunye nomkhosi kaSawule. Omkhulu yayinguEliyabhi, kuze uAbhinadabhi, kulandele uShama.z-Z UDavide wayengunyana kaJese umEfrata waseBhetelehem kwaJuda. UJese wayenoonyana abasibhozo. Wayeselemdala kakhulu ngexesha ekwakulawula uSawule.cyAZ Boyika, bagubha ooSawule namadoda omkhosi wakhe, bakuyiva into ethethwa nguloo mFilistiya.Zx/Z Ndim lo, ndinibeka ehlazweni, maSirayeli. Khuphani indoda ibe nye, sihlangane!”pw[Z Ukuba indoyisile yandibulala, soba zizicaka zenu thina. Xa indim owoyisileyo, nina noba zizicaka zethu.@v{ZUGoliyati wema bhuxe, wakhwaza ebhekisa kwizintlu zamaSirayeli, wathi: “Wa, zicakandini zikaSawule, nenzani apho? Makuliwe! NdingumFilistiya mna; mayiphume ngapha ibe nye, sigagane.*uOZUmkhonto wawungangesibonda, ubutsolo bawo obenziwe ngentsimbi bumalunga nesixhenxe seekhilogram ubunzima. Wayenomfo othwala ikhaka lakhe ehamba ngaphambi kwakhe.LtZImilenze nayo yayikwakhuselwe ngobhedu, exwaye intshuntshe yobhedu.~swZegaxele isikhuselo esenziwe ngobhedu, esasimalunga namashumi amahlanu eekhilogram ubunzima, ethwele umnqwazi wobhedu.r7ZKwavela umfo othile oyintshatsheli ogama linguGoliyati, wedolophu yaseGati, esuka kwikampu yamaFilistiya. Wayephantse ukuba ziimitha ezintathu ubude, !~}}}} |{zyy-xx$wwIvuttVsrrGqpoo"nnmkll]kkjjihhEggQffee dd c~c%bia``_^^']\\h[[>ZYYgXWWVV*UTT%S^RRQ5PPOqONN MoLLvKJIHHnGG EEDCBB'A@E?>>A={<<#;,:99s8897796T5K433 211[00//--,,=++ *9)(('x&%%A$$##"! zh5IP8rVi > u 3'|6RhKZ Zathi zakuvakala kubantu baseJabheshe eGiliyadi iindaba zento eyenziwe kuSawule ngamaFilistiya,Z Izikrweqe zikaSawule azibeka endlwini yothixo wawo uAshtaroti, isidumbu sakhe asibethelela kudonga lwedolophu iBhete-shan.I~ Z Amnqumla intloko uSawule, amkhulula izixhobo zakhe zemfazwe, athumela izigidimi kulo lonke elamaFilistiya, ukuba ziye kuvakalisa iindaba zoloyiso ezindlwini *zoothixo bawo nakuwo onke amawabo.*}OZNgengomso xa amaFilistiya aya kuphanga impahla yâbo babewe edabini, afika izidumbu zooSawule noonyana bakhe bobathathu ziqungquluze apho kuloo ntaba iGilibhowa.u|eZAmaSirayeli angaphesheya kwentili nangaphesheya kweJordan athi akubona ukuba umkhosi wakwaSirayeli uswantsulisiwe, nokuba uSawule kunye noonyana bakhe bawile, ashiya iidolophu zawo, abhaca. Afika amaFilistiya, ahlala kwezo dolophu zawo. {;ZKwaba njalo ke ukufa kukaSawule, noonyana bakhe bobathathu, kunye naloo mfana owayemphathela izikhali. Kwawa onke amadoda omkhosi kaSawule ngaloo mhla.dzCZWathi akubona uSawule efile, naye loo mfana waziphosa kwelakhe ikrele, wafa kunye noSawule..yWZKweso sithuba uSawule ubhekise kumfana owayephatha izikhali zakhe, wathi: “Rhola ikrele, undigwaze. Andifuni kuvuyelelwa zeziya ntlanga zingalukanga, xa ziza kundibulala.” Loo mfana kambe akazange avume kuyenza loo nto, kuba wayesoyika. USawule ke urhole ikrele lakhe, waza waziphosa kulo.CxZLaba shushu idabi kufuphi noSawule, abatoli bamngxwelerha.'wIZAmaFilistiya awasukela, athana mbende noSawule kunye noonyana bakhe, aza ababulala bobathathu oonyana bakaSawule, uJonatan, noAbhinadabhi, kunye noMalkishuwa.rv aZAqubisana amaFilistiya namaSirayeli, aswantsuliswa amaSirayeli, kwawa inkitha yawo kuloo ntaba iGilibhowa.[u1ZnabaseHebron, nakuzo zonke iindawo apho wakha waxhwarha khona kunye namadoda akhe.6tiZkwakunye nabantu baseHoma, eBhorashan, eAtaki,?s{Zkunye naseRakeli. Wabela nomzi wakwaJerameli, namaKeni,)rOZeArohere, eSifimoti, e-Eshtemowa,Xq+ZWabela abantu baseBhetele, nabaseRama, kwaJuda emazantsi, nakubantu baseYatire,[p1ZWathi akufika eZikelage uDavide, wathatha isabelo kuloo maxhoba, wasithumela kumadoda amakhulu angoogxa bakhe kwaJuda, esithi: “Nantso inxaxheba esinabela yona kumaxhoba esiwathimbe kubachasi bakaNdikhoyo.”`o;ZLoo mthetho wawiswa nguDavide waba ngummiselo nesiko kwaSirayeli ukususela ngaloo mini.#nAZAyamkeleki le nto niyithethayo. Kaloku umntu osala nemithwalo ufumana isabelo esinye nalo uya edabini. Makunikwe inxaxheba kumntu wonke ngokulinganayo.”Am}ZWenjenje ukuwaphendula loo madoda uDavide: “Mawethu, aninako ukwenjenjalo ngento esiyiphiwe nguNdikhoyo! NguNdikhoyo lo usikhuseleyo wasoyisela abaya banqolobi bathimbe izinto zethu.rl_Zkodwa kwabakho amatshijolo nabaphembi-qhushululu kubalandeli bakaDavide, abathi: “Aba bebengahambanga nathi. Ngoko abazi kuba nanxaxheba kula maxhoba size nawo. Indoda nganye ingasuka ithathe umfazi wayo nabantwana bayo, ihambe.”EkZWesuka apho uDavide, wafika kulawa makhulu mabini amadoda awasala entlanjeni eBhesore ngenxa yokudinwa. Aphuthuma ukuhlangabeza uDavide namadoda akhe. Wawabulisa uDavide, wawabuza nempilo,j}ZWabuya nemihlambi yeenkomo neegusha, ahamba eqhuba loo mihlambi amadoda akhe, esithi: “Huntshuu! Amaxhoba kaDavide!”eiEZOonyana neentombi zamadoda akhe kunye nawo onke loo maxhoba ama-Amaleki wabuya nawo uDavide.'hIZUDavide wabahlangula bonke abathinjwa bama-Amaleki, wabuya nawo onke loo maxhoba babewathimbile, kunye nabafazi bakhe bobabini, akwabikho nto ingafunyanwanga.Zg/ZKwathi xa kumpondo-zankomo ngomhla olandelayo, zanqoza, ebahlasela uDavide, zatsho kwada kwangongcwalazi. Akwasinda namnye kubo ngaphandle kwamakhulu amane abafana abasuka bona bakhwela ezinkameleni, babaleka.LfZEmva koko ke loo mfo wabasa ooDavide apho babemise kona abanqolobi. Babethe saa abanqolobi abo kuloo ndawo, kutyiwa, kuselwa, kubhiyozelwa amaxhoba angako awayethinjwe kwelamaFilistiya nakwaJuda.?eyZ“Ungasisa apho bakhoyo abo banqolobi?” kubuza uDavide. Wenjenje ukuphendula: “Ewe, ndinganisa ukuba ungafunga uThixo ukuba anizi kundibulala okanye nindinikele kwinkosi yam.”dZSasiye kuthimba kulaa mmandla wamaKreti ukumazantsi elakwaJuda, sadlulela kummandla wakwaKalebhi, senjenjeya saya kutshisa iZikelage.”mcUZ Emva koko ke uDavide wambuza wathi: “Khawutsho ke, ungokabani, uphuma phi?” “Mna ndingumJiputa, ikhoboka lomAmaleki,” kuphendula umfo lowo. “Ndishiywe yinkosi yam, kuba ndisuke andaphila. Sekuziintsuku ezintathu ngoku.MbZ ampha nomqwayito wamafiya kunye nezikhinkci zeerasentyisi zazibini. Uthe akugqiba ukutya, waziva edlamkile. Kaloku kwakusekuziintsuku ezintathu engafumani nto ityiwayo, nditsho neyokuthoba unxano.laSZ abhaqa umJiputa endle apho, aza amsa kuDavide. Ampha ukutya, watya; amnika namanzi, wathoba unxano;`#Z angamakhulu amabini awayedinwe kangangokuba angabi nako ukuyiwela loo ntlambo. Wabheka phambili yena uDavide kunye namakhulu amane amadoda,}_uZ Wanduluka ke uDavide kunye naloo makhulu mathandathu amadoda. Bathi bakufika kwintlambo iBhesore, asala apho amadoda-^UZUDavide wabuza kuNdikhoyo wenjenje: “Ndibasukele na aba banqolobi? Ndobafumana na?” “Baleqe; uza kubafumana, ubakhulule abaya bathinjwa,” utshilo uNdikhoyo.]%ZUDavide wabiza unyana ka-Ahimeleki, uAbhiyatare umbingeleli, wathi kuye: “Khawuze *nesidanga eso, mfo ka-Ahimeleki.” Wasisa uAbhiyatare.h\KZWazibona selesengxakini embi uDavide, kuba amadoda akhe ayefuna ukumxuluba ngamatye, kuba ayekhathazekile ngenxa yokuduka kweentsapho zawo. Kodwa uDavide wazomeleza ngokuthembela *kuNdikhoyo uThixo wakhe kuyo yonke loo nto.}[uZKwakuthathwe nabafazi ababini bakaDavide, uAhinowam waseYizereli kunye noAbhigeli umhlolokazi kaNabhali waseKarmele.@Z}ZHayi ke, abhomboloza loo madoda ada aphelelwa ngamandla.qY]ZUkufika kwabo ooDavide bafika loo dolophu iluthuthu, abafazi noonyana kunye neentombi zabo kumkiwe nazo.uXeZathimba abafazi nabantwana bonke. Kwakungafanga mntu phofu; ayethimbe nje konke okushukumayo endleleni yawo.3W cZNgomhla wesithathu bagaleleka eZikelage ooDavide namadoda akhe. Bafika ama-Amaleki esanda kungenela amazantsi elakwaJuda, ahlasela neZikelage. Ayeyitshise pam loo dolophu,yVmZ Banduluka ekuseni ke ngengomso ooDavide ukubuyela kwelamaFilistiya. AmaFilistiya wona ajonga phambili eYizereli.UZ Kufuneka ke ngomso oku, wena namadoda akho, enamshiyayo uSawule neza kum, nivuke ekuseni, ninduluke kusathi qhekre ukusa.”;TqZ “Ngeba nditsho nam, Davide.” NguAkishe ke lowo. “Mna ndikubona unyaniseke ngokungathi usisithunywa sikaThixo. Kodwa ke ezinye iinkokheli zithi asinako ukuya nawe emfazweni.FSZWabuza wathi uDavide: “Ndenzeni, mhlekazi? Wena ubone sikhwasilima sini na kum oko ndafikayo apha? Ngani ndingavunyelwa nje ndihambe nawe, mhlekazi, ndiye kulwa neentshaba zenkosi yam?”VR'ZPhindel' emva ngoxolo ke, mfo wam, ungakhe wenze nto abanokuthi bayigxeke.”Q9ZUAkishe ke wabiza uDavide, waza wathi kuye: “Davide, ndiyafunga, ekho nje uNdikhoyo, wena unyanisekile, ndaye bendingathandayo ukuba siye kunye kule mfazwe, kuba andifumananga sikhwasilima kuwe konke okoko wafikayo apha kum. Kambe ke abanye abaphathi àbakholwa bubukho bakho.$PCZKanene, asinguye na lo Davide bakha bombelela ngaye abafazi besithi: ‘USawule ubulele amawaka, kodwa yen' uDavide uwise amawaka ngamawaka alishumi’?”O7ZAzimhoyanga iinkokheli zamaFilistiya, zaba nomsindo, zathi: “Makahambe lo mfo apha, aye kulaa dolophu wamnika yona. Makangayi kunye nathi emfazweni, hleze asijikele xa lishushu idabi. Leyo ingaba yindlela elula angaxolisa ngayo inkosi yakhe ngokubulala amadoda omkhosi wethu.#NAZZidumzele iinkokheli zamaFilistiya zakubabona, zathi: “La maHebhere afuna ntoni apha?” Kuphendule ukumkani uAkishe kweso sithuba, wathi: “Ngumphakathi kakumkani uSawule lo, uDavide. Selenethuba elide elapha kum, yaye andifumananga sikhwasilima kuye okoko wafikayo apha kum.”3MaZZaphuma iikumkani zamaFilisitiya, zihamba namabutho azo angamakhulu-khulu namawaka-waka. Yena uDavide namadoda akhe babelandela ngasemva, behamba kunye nokumkani uAkishe.rL aZAmabutho amaFilistiya aqokelelana eAfeki, waza umkhosi wamaSirayeli waya kumisa ngakumthombo waseYizereli.rK_ZOko kutya wakubeka ngaphambi kukaSawule kunye namaphakathi akhe, bakutya, baza banduluka kwangobo busuku. JZLoo mfazi wakhawuleza waxhela ithole elondlekileyo awayenalo emzini wakhe; wathatha umgubo, waxova, wenza isonka esinganyuswanga.I5ZWala uSawule, esithi: “Andiyi kusa nto emlonyeni!” Kambe ke amcenga amaphakathi kunye naloo mfazi. Ngenene woyisakala, wavuka, wahlala ebhedini.HZNgoku ke siphulaphule isicakazana sakho; mandikwenzele into etyiwayo, utye, ahlaziyeke amandla akho, uhambe indlela yakho.”/GYZWaya kuye loo mfazi, wafika uSawule efile kukoyika, waza wathi: “Mhlekazi, umkhonzazana wakho ukuthobele. Ubomi bam ndibubeke esichengeni ndenza ngokomyalelo wakho.(FKZNgoko nangoko wawa bhaxa emhlabeni uSawule, egubha ngenxa yamazwi kaSamweli. Wayeselephelelwe nangamandla, kuba wayengazange wasa nto emlonyeni imini nobusuku.TE#ZUza kukunikela esandleni samaFilistiya wena kunye namaSirayeli ephela. Ngomso oku wena kunye noonyana bakho sobe sikunye, yaye uNdikhoyo loo mkhosi wamaSirayeli uza kuwunikela esandleni samaFilistiya.”D/ZKaloku wena wala ukumthobela uNdikhoyo: akwenzanga ngokwengqumbo yakhe evuthayo kuma-Amaleki. Yiyo ke loo nto akwenze le nto nje uNdikhoyo ngoku.CZLe nto yenzeke kuwe ngoku yile ebekade ekuxelela yona ngam uNdikhoyo. Uluhluthile esandleni sakho ulawulo, walunika ummelwane uDavide.ZB/ZWathi uSamweli: “Yini na ukuba ubuze kum, uNdikhoyo ekushiyile nje, wakujikela?/AYZWenjenje ukubhekisa kukumkani uSawule uSamweli: “Kungani na undiphazamisa nje undivusa?” Uphendule wenjenje uSawule: “Ndisengxakini enkulu! AmaFilistiya ayandihlasela, yaye noThixo undishiyile. Akasathethi nam ngomshumayeli nangamaphupha. Ndikubizele ukuba undixelele into emandiyenze.”P@Z“Injani inkangeleko yaso?” nguSawule lowo ubuzayo. “Ndibona kusiza ixhego, lambethe umnweba,” kutsho umfazi. USawule waqonda ukuba yayinguSamweli. Watsho waqubuda ngobuso emhlabeni ekhahlela.?7Z “Musa ukuphaphazela,” watsho uSawule. “Ndixelele, ubona ntoni?” “Ndibona isiqu selemimoya siphuma emhlabeni,” kutsho loo mfazi uvumisayo. >Z Kuthe akuvela uSamweli, wakhala ngamandla loo mfazi, wathi kuSawule: “Kutheni undikhohlisa nje? Inguwe nje ukumkani uSawule!”c=AZ “Ndikuvusele bani ke?” kutsho loo mfazi. “Ndivusele uSamweli,” kuphendula uSawule.o<YZ Wafunga uSawule wathi: “Ndiyafunga, ekho nje uNdikhoyo, akuyi kubekwa tyala wena ngenxa yale nto.”b;?Z Suke loo mfazi wathi kuSawule: “Ngathi uyayazi nje into eyenziwe ngukumkani uSawule! Andithi nguye owaphelisa abavumisa ngoonomathotholo kwakunye noosiyazi kwaSirayeli? Kutheni ufuna ukundibambisa nje, ndibulawe?”:9ZUSawule wazenza mntu wumbi, wanxiba zambatho zimbi. Uthe ngorhatya wakhatshwa ngamaphakathi amabini, baya kuloo mfazi uvumisayo. Uthe akuba efikile kuloo mfazi uSawule, wabhekisa kuye wenjenje: “Khawubhekise kwabangasekhoyo, undibizele lo mntu ndiza kukuxelela igama lakhe.”J9ZNgenxa yaloo nto ke uSawule wathi kumaphakathi akhe: “Ndifuneleni umfazi ovumisa ngoonomathotholo, ukuze sithathe iintonga, siye kuye.” “Ukho lo kuthiwa use-Endore,” kutsho amaphakathi.8/Zwabuza *kuNdikhoyo ukuba angathini na. UNdikhoyo akamphendulanga; nditsho nangamaphupha, kwankqu *nangeeurim neethumim, ukanti *nangabashumayeli.;7sZWankwantya uSawule akuwubona umkhosi wamaFilistiya,6ZAmabutho amaFilistiya aqokelelana, aya kumisa eShunem. Ke yena uSawule wawaqokelela amaSirayeli, umkhosi wawumisa entabeni iGilibhowa.R5ZNgelo xesha uSamweli wayeselebhubhile, aza onke amaSirayeli amzilela, amngcwaba eRama kwisixeko sakhe. Ngaloo mihla uSawule wayebagxothe kwaSirayeli bonke abavumisa ngoonomathotholo kwakunye noosiyazi.V4'ZUphendule wathi uDavide: “Uza kuzibonela ngokwakho, mhlekazi, oko angákwenzayo umkhonzi wakho.” Uphendule wathi ukumkani uAkishe: “Yiyo ke loo nto ndifuna ukuba ube ngumlindi wam osisigxina wena.”K3 ZNgaloo mihla amaFilistiya ayeqokelele amabutho, eza kulwa namaSirayeli. Ukumkani uAkishe wabhekisa kuDavide wenjenje: “Uzuqonde mhlophe ukuba wena namadoda akho niza kulwela mna kule mfazwe!”#2AZ UAkishe wayemthembile uDavide kangangokude avakale esithi: “Selenuka kangaka nje kumawabo amaSirayeli, uza kuhlala apha, abuse kum bonke ubomi bakhe.”F1Z Wayedla ngokubulala wonke umntu uDavide, indoda nomfazi, kuba wayesithi: “Bangasintama, bathi: ‘UDavide wênza oku noku.’ ” Wenjenjalo ke uDavide ngalo lonke elo xesha aseFilistiya.0Z Xa ukumkani uAkishe wayembuza athi: “Ubuye kuhlasela phi namhlanje?” uDavide wayedla ngokuphendula athi: “Ndivela ezantsi kwelakwaJuda,” okanye athi: “Ndivela kummandla wakwaJerameli ezantsi,” okanye athi: “Ndivela ezantsi kwelamaKeni.”a/=Z Ngalo lonke ixesha uDavide ehlasela ummandla othile wayebulala onke amadoda nabafazi, athimbe zigusha, zinkomo, zidonki, neenkamela, nditsho nkqu nempahla enxitywayo. Emva koko wayedla ngokubuyela kwakumkani uAkishe.9.mZNgelo xesha ke uDavide namadoda akhe babemana behlasela amaGeshuri namaGezere kunye nama-Amaleki. Kwamandulo ezi zizwe zazimi kuloo mmandla osuka eShure, uthi ga ngelamaJiputa.@-}ZApho eFilistiya uDavide wahlala unyaka oneenyanga ezine.,}ZUkumkani uAkishe wamnika idolophu iZikelage. Kususela loo mini ke iZikelage yaba phantsi kolawulo lweekumkani zakwaJuda.1+]ZWathi uDavide kuAkishe: “Ukuba uyakholwa ndim, ndinike idolophana kwezisemaphandleni, ndihlale kuyo. Akukho nto ithi mandihlale apha komkhulu kunye nawe, mhlekazi.”T*#ZUSawule akuva ukuba uDavide wasabela eGati, wanikezela, wayeka ukumzingela.K)ZBafumana indawo ke apho ooDavide namadoda akhe, bahlala neentsapho zabo kwelo zwe. UDavide wayehamba nabo abafazi bakhe uAhinowam waseYizereli kunye noAbhigeli umhlolokazi kaNabhali waseKarmele.(ZWanduluka ke uDavide kunye namadoda akhe angamakhulu amathandathu, benjenjeya ukusinga kwa-Akishe, unyana kaMawoki, ukumkani waseGati.s' cZEmva koko uDavide wacinga wathi: “Uya kuze andithi hlasi andibulale uSawule lo ngenye imini. Icebo linye ke: kukusabela kwelamaFilistiya. Wondincama ke uSawule, ayeke ukundifuna kwaSirayeli, ndibe ke ndiyaphuncuka esandleni sakhe.”M&ZUSawule wathi kuDavide: “Wanga ungathamsanqeleka, nyana wam Davide. Uya kuya usomelela ngokomelela, ude ube ngotshatsheleyo.” Emva koko ke uDavide wahamba indlela yakhe, yena uSawule wagoduka.%ZNjengoko ndibuxabisileyo ubomi bakho namhlanje, ubenga uNdikhoyo abuxabise nobam, andihlangule kuzo zonke iimbandezelo.”B$ZNguNdikhoyo ongumvuzi wabenza okulungileyo kwanâbo bathembekileyo. Wena ebekubeke esandleni sam namhlanje uNdikhoyo, kambe ke mna andikusanga sandla, kuba ungukumkani othanjiswe nguye.u#eZWaphendula uDavide wathi: “Umkhonto wakho nguwo lo, mhlekazi. Thumela omnye wabafana bakho eze kuwuthatha.N"ZUphendule wenjenje uSawule: “Ndonile; buyel' ekhaya, Davide nyana wam! Andisobe ndikuse sandla konke, ngokuba namhlanje ubomi bam bube lixabiso kuwe. Ngenene ndenze ubudenge ndaphazama gqitha!”6!gZMhlekazi, igazi lam malingaphalali ezizweni kude noNdikhoyo! Inene, ukumkani wakwaSirayeli uphumele ukuzingela intakumba enye, exela ubani osukela isakhwatsha ezintabeni.”U %ZMhlekazi, nkosi yam, khawuphulaphule amazwi omkhonzi wakho! Ukuba nguNdikhoyo okuxhokonkxileyo ngakum angáxoliswa ngumnikelo. Phofu ukuba ngabantu, mabahlelwe sisiqalekiso sikaNdikhoyo. Kaloku bandiphephethe ndatsho ndabhacela ngaphandle komhlaba olilifa lethu esilinikwe nguNdikhoyo, besithi: ‘Deda, uye kunqula *thixo bambi!’ZWatsho eqhuba esithi: “Khawutsho, mhlekazi, usandizungula ngantoni kangaka! Ndenzeni, mhlekazi? Liyintoni ityala lam kuwe?3ZWaliva ilizwi ukuba lelikaDavide uSawule. Uvakele esithi: “Ngaba nguwe lowo, Davide, nyana wam?” “Ewe, ndim, mhlekazi,” kuphendule uDavide.wiZImbi le nto uyenzileyo, Abhinere! Ekho nje uNdikhoyo, ndithi nimelwe kukufa nonke, kuba noyisakele kukukhusela ukumkani wenu, umthanjiswa kaNdikhoyo! Khawukhangele: uphi umkhonto kakumkani? Iphi yona ingqayi yakhe, le ibisentla kwakhe?” ZKuphendule kwauDavide, wenjenje: “Andibi kanene, Abhinere, nguwe intshatsheli emfazweni? Ukhona na omnye olingana nawe kwaSirayeli? Ngani ke ungamkhuseli umhlekazi ikumkani yakho? Ngoku ndithethayo kungene umntu apho emkhosini wenu, eze kubulala ukumkani.4cZwamemeza ekhwaza umkhosi kaSawule noAbhinere, esithi: “Wa, Abhinere! Khawuphendule, mfondini!” “Ngaba ngubani na lo ufundekela ukumkani?” NguAbhinere lowo utshoyo.hKZ Wasuka apho wawela intlambo uDavide, waya kuthi qingqi ngaphesheya endulini ethe qelele, wafika#Z Bawuthatha ke loo mkhonto naloo ngqayi zazisentla koSawule, bemka nazo ooDavide noAbhishayi. Akukho bani owababonayo, nabani owakuvayo okwakuqhubeka, nabani owaphaphamayo; bonke babelel' obentlombe, kuba kaloku uNdikhoyo wabahlisela obunzulu obu ubuthongo xa bebonke.(KZ Ngenxa kaNdikhoyo mna mandingaze ndimse isandla umthanjiswa kaNdikhoyo. Thatha laa mkhonto wakhe, nalaa ngqayi yakhe yamanzi ingasentlokweni yakhe, sihambe.”3aZ Inene, ekho nje uNdikhoyo,” waqhuba watsho uDavide, “nguNdikhoyo ngokwakhe oya kumbetha, nokuba kungokufika kwemini yakhe yokufa, nokuba kungokubulawa kwakhe edabini.ueZ Uphendule wathi uDavide: “Uze ungambulali! Ngubani ongamsa isandla umthanjiswa *kaNdikhoyo aze abe msulwa?9mZKwesi sithuba uAbhishayi uthe kuDavide: “Utshaba lwakho ulunikezele esandleni sakho namhlanje uThixo! Ndiyeke ndimgwaze ndimhlabanisele ngomkhonto. Andiyi kuphinda kabini!”dCZNgobusuku bangaloo mini ke uDavide kunye noAbhishayi baya kungena ekampini kaSawule, elele ubuthongo phakathi ekampini, umkhonto wakhe ugxunyekwe phantsi ngasentloko. Amajoni noAbhinere babelele obentlombe bemngqongile.saZEmva koko uDavide ubhekise kuAhimeleki umHeti, nakuAbhishayi umntakwabo-Jowabi (onina yayinguZeruya) wenjenje: “Ngubani phakathi kwenu ofuna ukuya nam kulaa kampu kaSawule?” “Ndim oza kuhamba nawe,” uvakele esitsho uAbhishayi.p[ZUDavide usuke kwangoko wayijongisisa loo ndawo wayemise kuyo uSawule. Wayibona indawo apho uSawule noAbhinere, unyana kaNere, umphathi-mkhosi kaSawule, babelalisa kuyo. USawule wayelala phakathi ekampini, engqongwe ngumkhosi wakhe.S!Zwathumela iintlola, ziye kuqonda ukuba ngaba wayelapho ngenene na uSawule.9ZWafika wamisa ikampu ngasendleleni kuloo nduli iHakila. Wayesesentlango uDavide lo gama kufika uSawule. Uthe ke akubona ukuba nanko uSawule emlandela,/ZUnduluke kwangoko uSawule wenjenjeya, ehamba namawaka amathathu amadoda akhethiweyo kwaSirayeli, ukuya kukhangela uDavide kuloo ntlango yaseZifi. ZAmaZifi ahambela kuSawule eGibheya, athi: “Nanko uDavide ezímele kulaa nduli iHakila ekumaphethelo entlango yelakwaJuda.”y mZ,Kanti ke uSawule intombi yakhe uMikali, eyayikwangumka-Davide, wayeyendisele kuPalti unyana kaLayishe waseGalim.[ 1Z+UDavide wayeselenomfazi onguAhinowam intombi yaseYizereli ngoku athatha uAbhigeli. Z*Wagxabha-gxabhisa, wakhwela edonkini yakhe, wahamba nezigidimi zikaDavide, ekhatshwa ziimpelesi zakhe ezintlanu ukuya kwendela kuDavide.. WZ)Wathoba ubuso bakhe, wabujongisa emhlabeni uAbhigeli, wathi: “Ewe, mna ndisisicakazana sakhe; ndiyavuma ukumkhonza, ndihlambe nokuhlamba iinyawo zezicaka zakhe.”z oZ(Zafika kuAbhigeli eKarmele izicaka zikaDavide, zathi: “Uthe uDavide masize kukuphuthuma ukuze ube ngumkakhe.”Y-Z'Zathi zakufika kuDavide iindaba zokuba uNabhali akasekho, wavakala esithi: “Makabongwe uNdikhoyo ondilamleleyo kwimbambano yam noNabhali owandenzela ulunya. Mna sicaka sakhe uNdikhoyo wandinqanda ekwenzeni ububi, baza ubugwenxa bukaNabhali babuyekezelwa kwakuye.” Emva koko uDavide wathumelisa kuAbhigeli emcela ukuba abe ngumkakhe.NZ&Kwathi emva kwemihla elishumi uNdikhoyo wambetha uNabhali, wasweleka.xkZ%Wathi akuqabuka uNabhali, wandula uAbhigeli ukumbalisela konke akwenze ngezolo. Wasuka wafa umzimba wasisigogo.CZ$Wagoduka ke uAbhigeli, ebuyela kuNabhali, owayenze itheko elifana nelekumkani. Wayeshushu umfo, watsho wayimvuzemvuze bububele. UAbhigeli ke akazanga abe samxelela nto kwada kwangegomso. Z#UDavide wazamkela ezo zipho awayeze nazo uAbhigeli, waza wathi: “Hamba ngoxolo ugoduke. Ndikuvile, yaye ndosenza isicelo sakho.”Y-Z"Ewe, nguNdikhoyo lo undinqandileyo ukuba ndingamenzakalisi uNabhali. Kambe ndifunga uThixo kaSirayeli ukuba, xa ubungakhawulezanga wandikhawulela, ngengomso ibiya kuba ifile yonke into eyindoda kwaNabhali.”!Z!Makabongwe uThixo okuphe loo ngqondo ube nayo, ukuze wenze le nto indivalelayo, ukuze ndingenzi bugwinta ngokuziphindezela ngezam izandla.yZ Uphendule ngelithi uDavide: “Makabongwe uNdikhoyo uThixo kaSirayeli othe wakuthumela ukuba undihlangabeze namhlanje!PZokwenzekileyo namhlanje akuyi kuba sisizathu sokuba ukhubeke okanye uzisole ngento yokuphalaza igazi elimsulwa uziphindezela. Nam ke, mhlekazi, uze ungandilibali xa athe wakuthamsanqela uNdikhoyo.”tcZAkuba uNdikhoyo ekufezekisile konke okulungileyo akuthembise kona, wakumisela waba ngolawulayo kwaSirayeli,L~ZXa kukho bani ukuhlaselayo efuna ukukubulala, uNdikhoyo uThixo wakho wokukhusela, axel' indoda elinde indyebo yayo. Zona iintshaba zakho uNdikhoyo wozithi jwi-jwi okwamatye ajiwulwa *ngenkwitshi.}3ZUze nam sicakazana sakho undixolele. UNdikhoyo uya kukwenzela umzi ozinzileyo, kuba uyamlwela, yaye ububi abuyi kufunyanwa kuwe imihla yakho yonke.J|ZNasi isipho endize naso, mhlekazi; sithathe usinike amadoda akho.N{ZNangoku *nguNdikhoyo lo ukunqandileyo ukuba ungaphalazi igazi ngokuziphindezela kwiintshaba zakho. Ekho nje uNdikhoyo zonke iintshaba zakho kunye nâbo bakuzondayo baza kohlwaywa, bafane noNabhali.4zcZMusa ukuzikhathaza ngesiya sikhohlakali sendoda uNabhali! Iyile nto kanye lithetha yona igama layo – sisihiba. Mna khange ndiwabone loo madodana inkosi yam ibiwathumele.yZwakhahlela wathi: “Mhlekazi, nceda, libeke kum ityala! Ndivumele mna sicakazana sakho ndithethe nawe, uyive into endiyibhekisa kuwe.x!ZWathi uAbhigeli akuthana nqwakaqhwa noDavide, wakhawuleza wehla kuloo donki wayekhwele kuyo, wawa ngobuso emhlabeni ezinyaweni zikaDavide,cwAZMakandigwebe kalukhuni uThixo ukuba ilanga lithe lasa kusekho into eyindoda kwaNabhali!”FvZUDavide wayesatsho ukuthi: “Kube lilize ukukhusela impahla yelaa tshijolo uNabhali endle. Akukho nanye into yakhe eyakha yabiwa, kodwa ngoku undibulela ngesikhohlela ndakugqiba ukumnceda! uZKwathi esahamba ngaloo donki yakhe uAbhigeli, xa kanye agwejelayo endulini, wagagana noDavide kunye namadoda akhe, besiza ngakuye.pt[ZWathi kwizicaka zakhe: “Khokelani; mna ndiza kulandela.” Akazange ase lizwi kumyeni wakhe uNabhali.BsZWagxabha-gxabhisa uAbhigeli, waqokelela amakhulu amabini ezonka, neemvaba ezimbini zizele yiwayini, kunye nenyama yeegusha ezintlanu eyosiweyo, nengqolowa egcadiweyo eziikhilogram ezisixhenxe, nekhulu lezikhinkci zerasentyisi, namafiya aqwayitiweyo alikhulu lezikhinkci. Yonke loo nto wayilayisha phezu kweedonki./rYZKhawuyicinge nawe loo nto, ukhangele ukuba wena ungenza ntoni na. Isenokuba yingozi kumhlekazi le nto, nkqu nakumzi wakhe wonke. Ayizonkani kumhlekazi; akeva mntu!”LqZAsoloko esikhusela ubusuku nemini ngokuya sasisalusa impahla endle.p7ZKanti ke la madoda ayesiphethe kakuhle. Akazanga asihlupha nganto, saye singazange sibe nanto ilahlekayo ngalo lonke elo xesha sasisendle kunye nawo.ao=ZKwesuka esinye kwizicaka zakwaNabhali, saya kuhlebela umkakhe uAbhigeli, safika sathi: “Nkosikazi, uvile na? UDavide ubethumele izigidimi zivela entlango ukuba zizise imibuliso kumhlekazi, wasuka yena wazinukuneza.8nkZ UDavide wathi kumadoda akhe: “Xwayani nonke amakrele enu!” Bonke bawaxwaya, waza naye wenjenjalo. Wahamba namakhulu amane amadoda, kwasala amakhulu amabini elinde impahla.Vm'Z Abuyela kwakuDavide loo madodana, afika amxelela konke okuthethwe nguNabhali. lZ Ndingathini ukuthatha ukutya kwam, nesiselo sam, nenyama endiyixhelele abachebi bam, ndiphise ngayo kumadoda angoovuk' engceni.”+kQZ Wavakala uNabhali esithi: “Loo Davide nithetha ngaye ngubani; engubani loo nyana kaJese? Ngathi kuthe saa elizweni zizicaka ezisabayo kwiinkosi zazo ndibonanje.MjZ Loo madoda awusa kuNabhali loo mlomo kaDavide, aza alinda impendulo.4icZNabo bangayingqina loo nto. Ke ngoku, njengokuba la madodana ndiwathumele kuwe ngomhla wetheko, nceda uwanike nokuba yintoni na, eze nayo apha kum, mna nyana wakho.’ ”Gh Z“Inkosi yethu uDavide ithi: ‘Ndivile ukuba kuyachetywa kwakho. Ke abelusi bakho babekunye nathi, saza sabaphatha kakuhle, baza abalahlekelwa nto lonke elo xesha babekunye nathi eKarmele.lgSZWathi ze bambulisele, badlulise iminqweno emihle nakwintsapho yakhe nako konke okwakhe, baze bathi:PfZWathumela ishumi lamadodana eKarmele ukuba aye kumbuza impilo uNabhali.DeZEsentlango apho uDavide weva ukuba uNabhali ucheba iigusha.)dMZIgama laloo ndoda lalinguNabhali, lona elomkayo linguAbhigeli. Umfazi lowo wayehlakaniphile eyinzwakazi. Indoda yayingqwabalala, ingenambeko, yona ingumKalebhi.c-ZKe kaloku eMawon bekukho indoda eyayifuya eKarmele. Le ndoda ibimi kakuhle, inewaka leebhokhwe namawaka amathathu eegusha eyayizicheba eKarmele.)b OZWathi akubhubha uSamweli aqokelelana onke amaSirayeli, aza amzilela. Wangcwatyelwa kowabo eRama uSamweli. Emva koko uDavide wemka waya kuhlala kwintlango iParan.a ZWafunga ke uDavide. Emva koko uSawule wabuyela komkhulu, waza yena uDavide namadoda akhe babuyela endaweni yabo enqatyisiweyo.z`oZKodwa ke funga uNdikhoyo ukuba akuyi kuyitshabalalisa inzala yam, ukuze igama lam lingabhangi endlwini kabawo.”_ZNgoku ndiyazi ukuba iza kuba nguwe ukumkani wakwaSirayeli, nokuba ulawulo lwakwaSirayeli luya kuzinziswa ezandleni zakho.B^ZYakha yabonwa phi into yokuba athi umntu, selelubambile utshaba lwakhe, abuye aluyeke angalwenzakalisi? Ubenga uNdikhoyo angakuthamsanqela ngale nto ilungileyo undenzele yona namhlanje.w]iZUkubonakalalisile ukulunga kwakho kum namhlanje, kuba akundibulalanga uNdikhoyo selendinikele esandleni sakho!\ZWaqhuba wathi kuDavide: “Unyanisile, ndim lo wonileyo, kuba ubusoloko usenza ubuhle kum, kanti mna bendikuphatha kakubi![ZUthe akupheza ukuthetha uDavide, wavakala uSawule esithi: “Davide, mfo wam, ngaba lilizwi lakho na elo?” Watsho elila.Z)ZHayi, makahlule uNdikhoyo, kucace ukuba ngubani owonileyo phakathi kwam nawe. Makayigqale imeko yam, andigwebele, ancede andihlangule kuwe!”YZNgaba úyayiqonda yona le nto ayileqayo ukumkani wamaSirayeli? Yintoni le ayisukelayo? Ngaba usukela inja efileyo okanye intakumba enye?XZ Kaloku sitsho njalo isaci samandulo ukuthi: ‘Inkohlakalo iphuma kwabakhohlakeleyo.’ Ke mna andiyi kukusa sandla konke.WZ Wanga ke uNdikhoyo angahlula phakathi kwam nawe. Ubenga angandiphindezela ngenxa yobubi ondenzele bona. Mna andingekhe ndikuse sandla.%VEZ Bawo, khangela, nali isondo lesambatho sakho esandleni sam! Ngendikucim' igama, koko ndisuke nje ndasika le ndawo engubeni yakho. Yazi ke ngoku uqonde ukuba mna andikhange ndafuna kukuvukela okanye kukwenzakalisa. Nguwe ozingela mna, ufuna ukundibulala, naxa ndingakwenzanga nto imbi.pU[Z Wena akuyiboni into yokuba khona ngoku uNdikhoyo ebekunikele esandleni sam phaya kulaa mqolomba? Bekusithiwa mandikucim' igama, kodwa ndaba nenceba, ndala konke mna ukukubulala, kuba kaloku wena ungukumkani, umthanjiswa kaNdikhoyo.rT_Z Waqhuba wenjenje: “Mhlekazi, kungani na ukuba uhambisane nolwimi oluthi mna ndizungula ukukwenzakalisa?-SUZUDavide waphuma emqolombeni, wamlandela ekhwaza esithi: “Wa, mhlekazi, nkosi yam!” Wajika wakhangela ngasemva uSawule. Wawa ngobuso emhlabeni uDavide ekhahlela.RZWawakhalimela ngaloo mazwi uDavide amadoda akhe, wawanqanda ukuze angamhlaseli uSawule. Wesuka kuloo ndawo uSawule, wangena endleleni.GQ ZWathi kumadoda akhe: “Makandithintele uNdikhoyo ekwenzeni into enje kwinkosi yam umthanjiswa kaNdikhoyo, nditsho le yokuba ndise isandla sam kuye, kuba kaloku ungumthanjiswa kaNdikhoyo!”8PmZLoo nto wayenza kuSawule yamdla kakhulu uDavide.O-ZAthi amadoda akhe akuyibona loo nto: “Nali ithuba lakho! Akazanga atsho *uNdikhoyo ukuthi wolunikela kuwe utshaba lwakho, wenze nantoni na ofuna ukuyenza ngalo?” Wachwechwa ke uDavide, wafika wasika isondo lesambatho sikaSawule, phofu uSawule engakuqondi okuqhubekayo.nNWZEndleleni apho uSawule wafika kwindawo eneentango zeegusha. Apho bekukho umqolomba, waza uSawule wangena kuwo, efuna ukuya kuzithuma. Yayinguloo mqolomba kanye wayezímele kuwo uDavide namadoda akhe, besengontsini phakathi kanye.%MEZUSawule wathatha amawaka amathathu amadoda akhethiweyo kwaSirayeli, wangena ekhondweni, esiya kukhangela uDavide ngakwicala langasempumalanga laMaweempunzi.xL mZUkubuya kwakhe uSawule emfazweni, evela kulwa namaFilistiya, waxelelwa ukuba uDavide wayekwintlango yase-Engedi.]K5ZWemka apho uDavide, waya ezindaweni ezinqabileyo zase-Engedi, wafika wazímela apho.sJaZWajika kwangoko uSawule, waya kuqubisana namaFilistiya. Loo nduli yathiywa igama elithi yiSela-hamalekoti.IZKanye ngelo thuba kwafika isigidimi kuSawule, size nodaba oluthi: “Khawuleza uze, kuba amaFilistiya ayaliphanga ilizwe lakowethu.”@H{ZUSawule nomkhosi wakhe noDavide namadoda akhe bohlulwa yiloo nduli, omnye ekwelinye icala, omnye ekwelinye, ooDavide bezama ukubaleka umkhosi kaSawule owawuselubarhangqile ukubabamba.mGUZUSawule wanduluka ukuya kufuna uDavide. Kodwa yena uDavide wayixelelwa loo nto, wemka waya kuhlala kwingxondorha yenduli eyayikuloo ntlango iMawoni. Uthe akuyiva loo nto uSawule, waya kwintlango iMawoni, esekhondweni likaDavide.)FMZBasuka ke abo bantu, bamandulela uSawule ukuya eZifi. Ngoku uDavide namadoda akhe babekwintili ekwintlango iMawoni, kumazantsi elakwaJuda, ezantsi kweYeshimoni.|EsZZiqapheleni kakuhle iindawo ahlala kuzo, nibuye nindazise ke. Emva koko ke ndiya kuhamba kunye nani. Ukuba uselapho ndiya kumkhangela kulo lonke, ndimfune ndide ndimfumane, nokuba kungade kufuneke ndityhutyha-tyhutyhe onke amawaka akwaJuda.”xDkZGodukani ke, niphinde nikhangelise kakuhle apho akhoyo, nimazi naloo mntu umbonileyo. Kuthiwa uDavide ulumkile.pC[ZWathi kuwo uSawule: “Nindincedile; ubenga uNdikhoyo anganithamsanqela ngenxa yokundikhathalela kwenu.aB=ZKe ngoko, mhlekazi, nanini wakuthanda, yiza – siya kumnikela ezandleni zikakumkani.”HA ZKwesuka amaZifi, aya eGibheya, eye kuxelela uSawule esithi: “Nanko uDavide ezímele kwelakowethu kwinduli iHakila eyenye yeendawo ezinqabileyo ezikummandla waseHoreshe ezantsi kweYeshimoni.q@]ZBaphinda banqophisana phambi koNdikhoyo. Emva koko wagoduka uJonatan, uDavide yena wasala apho eHoreshe.[?1ZWathi kuDavide uJonatan: “Musa ukoyika, Davide; ubawo uSawule akasoze abe nako ukusa isandla kuwe. Nguwe oza kuba ngukumkani kwaSirayeli; mna ndiza kuba sisandla sakho. Úyayazi naye loo nto ubawo uSawule.” 5~~,}h||{zzkz#yxxtwwvv uUut{ts\r_qqJpp@oo3nXmmjllkjjeii hhRgff?eedd_ccbja_``P__^^^]]\[[ZYYYXWVUUUUT+SRRQQdPOO}NuMM$LKKBJ*IHHHG4FF,EDDCCB!A@@a?>9== <;V:988y766f544P32}2 1t005///f..g-},z,++*G))V(''v&&N%%-$$"#"!!! X80\N&Y`m,Y*  l ;l_{"TqG]d Wandulula unyana wakhe uYoram ukuba ase imibuliso yakhe kukumkani uDavide, avuyisane naye ngokoyisa kwakhe uHadadizere owalwa kaninzi-ninzi nokumkani uToyi. UYoram waphathela uDavide izipho ezenziwe ngegolide nangesiliva nangobhedu.bF?d Zaya kutsho naseHamati kukumkani uToyi iindaba zokoyiswa komkhosi kaHadadizere nguDavide.cEAdKwiidolophu zikaHadadizere iTebha neBherotayi ukumkani uDavide wathimba intaphane yobhedu.eDEdUDavide wawahlutha amakhaka egolide awayengawamaphakathi kaHadadizere, waya nawo eJerusalem.;CqdWasuka ke wabeka amabutho akhe kuwo wonke umbuso wama-Aram aseDamasko, ahlala ephantsi kwakhe, akhupha imirhumo kuye. UDavide wanikwa uloyiso nguNdikhoyo konke apho ahamba khona.B'dAthe ke ama-Aram aseDamasko akuzama ukuncedisa uHadadizere ukumkani waseZobha, wasuka uDavide wabulala amashumi amabini anambini amawaka awo.`A;dUDavide wathimba iwaka leenqwelo zakhe, kunye namawaka asixhenxe abakhweli-mahashe, ngokunjalo namashumi amabini amawaka amajoni ahamba ngeenyawo. Amahashe ke wawanqumla imisipha, washiya amahashe eenqwelo alikhulu.@1dKananjalo uDavide walwa nokumkani waseZobha uHadadizere unyana kaRehobhi, xa kanye wayezama ukubuyisela ulawulo lwakhe kummandla womlambo iEfrati.r?_dNgokunjalo wawoyisa namaMowabhi. Uwalalise phantsi emhlabeni, wathatha intambo, wawalinganisa ngayo, isibini sobude bawo wasibulala, ke sona esesithathu sisonke wasiyeka saphila. AmaMowabhi aba phantsi kukaDavide ke, amnika imirhumo.u> gdKe kaloku ekuhambeni kwexesha uDavide wawahlasela amaFilistiya, wawoyisa, wabuhlutha ubukhosi esandleni sawo.K=dNdiyakubongoza ke, yithamsanqele indlu yesicaka sakho, ize ihlale ikukhonza njalo. Kaloku, Ndikhoyo, Nkosi yam, kutsho wena ukuba indlu yesicaka sakho uya kuhlala uyithamsanqela ngonaphakade.”<dNkosi yam Ndikhoyo, wena unguThixo, yaye amazwi akho athembekile. Isicaka sakho usenzele esi sithembiso sihle kangakanana.f;Gd“Nguwe kaloku, Ndikhoyo onamandla onke, Thixo wakwaSirayeli, ondityhilele ezi zinto mna sicaka sakho. Nguwe othe: ‘Indlu yakho ndiza kuyakha.’ Yiyo ke loo nto isicaka sakho sibe nobuganga bokwenza kuwe lo mthandazo.<:sdukuze igama lakho libalasele ngonaphakade. Nabantu ke botsho bathi: ‘UNdikhoyo onamandla onke nguThixo kaSirayeli.’ Nendlu yesicaka sakho uDavide ke iya kuzinza phambi kwakho.%9Ed“Ngoku ke, Thixo Ndikhoyo, isithembiso osenzileyo ngokuphathelele kwisicaka sakho kunye nendlu yaso mawusigcine ngonaphakade. Yenza ngokwesithembiso sakho8}dUbazinzisile abantu bakho amaSirayeli, wabenza bangabakho ncakasana ngonaphakade. Wena ke, Ndikhoyo, waba nguThixo wabo.L7dNgoobani abanjengabantu bakho amaSirayeli? Kaloku wona asisizwe ekukuphela kwaso ehlabathini esiThixo waso waphumayo waya kuzikhululela abantu bakhe, ukuze azenzele igama ngezigigaba ezimangalisayo, xa wawuqwakanisa izizwe uzigxotha kunye *noothixo bazo, khon' ukuze endaweni yazo kungene abantu owabakhulula kwelaseJiputa.$6Cd“Yiyo ke loo nto ndithi umkhulu, wena Ndikhoyo Nkosi yam. Akukho onjengawe, kungekho naThixo ngaphandle kwakho, njengoko sazivelayo ngezi zethu iindlebe.5#dNgenxa yelizwi lakho nangokokuthanda kwakho wenze le nto inkulu kangaka, ngenxa yesithembiso nobubele bakho, waza wayazisa kwisicaka sakho.o4Yd“Mandithini, mna Davide, ukuthetha nawe, Nkosi yam Ndikhoyo? Kaloku uyabazi ubunjani besicaka sakho.93mdKanti ke akwanelanga ukwenjenjalo kuphela, Nkosi yam Ndikhoyo: ngoku uthetha nangekamva lendlu yesicaka sakho. Ngaba le yindlela yakho omphatha ngayo umntu, Nkosi yam Ndikhoyo?O2dKe kaloku ukumkani uDavide wangena waya kuhlala phambi *koNdikhoyo, waza wathi: “Kuxa ndingubani mna, Nkosi yam Ndikhoyo? Iyintoni yona indlu yam, ukuba ude uze kundibeka kule ndawo ndikuyo ngoku?>1ydKe uNatan waya kuxelela uDavide onke amazwi alo mbono.u0edIndlu yakho ndiya kuyizinzisa, ubukumkani bakho buhlale buhleli, ulawulo lwakho luhlale ngonaphakade.’ ”x/kdInceba yam ayisayi kuze ishenxe kuye njengokuba ndênjenjalo kuSawule endamsusa esihlalweni ukuze kungene wena..dMna ndiya kuba nguyise kuye, yena abe ngunyana wam, xa onile abantu ndiya kubenza intonga endimohlwaya ngabo nemivumbo endimbetha ngabo.a-=d Nguye ke oya kulakhela indlu igama lam, ndiluzinzise ulawulo lombuso wakhe ngonaphakade.I, d Yakuphela imihla yakho, xa sewuye kuphumla kooyihlo, ndokuvusela ihlumelo, lithathe isikhundla sakho. Ewe, nditsho omnye woonyana bakho oyinyama negazi lakho. Ndiya kuluzinzisa ulawulo lwakhe.N+d ukusukela kwimihla endabamisela abantu bam amaSirayeli iinkokheli. Ndiza kukwenza uphumle kuzo zonke iintshaba zakho. “ ‘UNdikhoyo utsho kuwe ukuthi nguye ngokwakhe oya kuyizinzisa indlu yakho.Z*/d Abantu bam amaSirayeli ndobabonela indawo abaza kuma kuyo, ndibazinzise, babe nendawo yabo, bangabuye babandezelwe nanini na. Abantu abakhohlakeleyo abayi kuba sabacinezela njengoko bebesenjenjalo ngaphambili,2)_d Ndakukhapha kwiindawo zonke owawuhamba kuzo, ndazisusa zonke iintshaba zakho phambi kwakho. Ngoko ke ngoku igama lakho ndiza kulenza lidume lifane nelabakhulu emhlabeni.>(wd“Ke ngoko yithi kuDavide isicaka sam: ‘Utsho uNdikhoyo onamandla onke ukuthi: Wena Davide ndakuthatha emadlelweni ekwaluseni iigusha, ndakwenza umlawuli wabantu bam amaSirayeli.A'}dOko ndajikeleza ndihamba namaSirayeli, andizange ndikhalaze kwiinkokheli endaziyalela ukuba zaluse abantu bam, andizange ndizibuze ndithi: Ngani ukuba ningandakheli indlu yomsedare?’0&[dUkususela mhla ndawakhupha eJiputa amaSirayeli, kude kube namhlanje, andizange ndihlale endlwini; bendisoloko ndihamba-hamba ndihlala ententeni, nditsho kanye umnquba.%d“Hamba, uye kuxelela isicaka sam uDavide uthi: ‘Utsho uNdikhoyo ukuthi: Ngaba iya kuba nguwe na ondakhela indlu endiya kuhlala kuyo?D$dNgobo busuku ke lafika kuNatan ilizwi likaNdikhoyo lisithi:k#QdUNatan wathi kukumkani: “Nantoni na oyicingayo qhubela phambili uyenze, kuba uNdikhoyo unawe.”$"Cdwathetha *nomshumayeli uNatan wathi: “Khangela, mna ndihlala kwibhotwe elakhiwe ngamaplanga omsedare, ukanti yona ityesi kaThixo ihlala nje ententeni!”t! edAkuba ukumkani ezinzile kwikomkhulu lakhe, *noNdikhoyo emnike ukuphumla kuzo zonke iintshaba ezimnqongileyo,Q dIntombi kaSawule uMikali ayizange ibe nanzala de kwayimini yokufa kwayo.!dyaye ndizimisele ukuqhubela phambili ukuba ngothobekileyo. Ungandidela wena, kodwa zona ezaa zicakazana zamantombazana zindihloniphile.”`;dUDavide waphendula wathi kuMikali: “Mna into ebendiyenza bendidumisa uNdikhoyo ngokuya bendixhentsa, lo ndityunjwe nguye ukuba ndikhokele amaSirayeli endaweni kayihlo kunye nendlu yakhe. Ndiya kumdumisa uNdikhoyo,5edUthe akufika ekhaya uDavide, ezimisele ukusikelela indlu yakhe, umkakhe uMikali intombi kaSawule wamhlangabeza, wathi: “Ngxatsho ke, kumkani wamaSirayeli! Yini, wethu, awabi nazintloni ukuhamba ze nangaphambi kwezicakazana zamaphakathi akho? Ubunjengendlavini, yona ihamba izihluba nje naphi na!”%dEmva koko ke wonke umSirayeli, indoda nomfazi, wamnika iqebengwana lesonka, nesuntswana leedatile neleerasentyisi. Kwagodukwa ngumntu wonke.dUthe akugqiba ukwenza loo madini atshiswayo nawobudlelwane uDavide wacelela abantu amathamsanqa kuNdikhoyo onamandla onke.4cdBahamba nayo ityesi kaNdikhoyo, baya kuyifaka endaweni yayo kwintente eyenzelwe yona nguDavide. Emva koko ke uDavide wamenzela uNdikhoyo amadini atshiswayo nawobudlelwane.tcdEkungeneni kwabo netyesi kaNdikhoyo esixekweni sikaDavide, uMikali, intombi kaSawule, wayebukele ekrobe ngefestile. Wathi ke, akubona ukumkani uDavide exhentsa etyityimba phambi koNdikhoyo, yamtsho wamcekisa entliziyweni yakhe loo nto.|sdYada yaya kungena eJerusalem ityesi kaNdikhoyo, uDavide namaSirayeli betsho ngentsholo lihlombe, kukhala nezigodlo.lSdWayexhentsa ngamandla phambi koNdikhoyo uDavide, ethe thande nje kuphela isidanga selinen esinqeni.7id Kwakusithiwa loo madoda ayeyithwele ityesi kaNdikhoyo ehambe nje iinyawo zantandathu, uDavide athi makumiwe, enzele uNdikhoyo idini ngenkunzi yenkomo nangethole elityebileyo.  d Waxelelwa ukumkani uDavide kwathiwa: “Uwusikelele uNdikhoyo umzi kaObhedi-edom, nezinto zonke anazo, ngenxa yokugcina kwakhe ityesi kaThixo.” Waya kuyilanda ngemincili apho endlwini kaObhedi-edom ke uDavide ityesi kaThixo, wayisa esixekweni sikaDavide.a=d Yahlala apho iinyanga zantathu; uNdikhoyo wamthamsanqela uObhedi-edom nomzi wakhe wonke.d Akavumanga ke uDavide ukuba sayisa kwakhe kwisixeko sikaDavide ityesi kaNdikhoyo, suka wayijika wayisa endlwini kaObhedi-edom umGati.vgd Wangenwa kukumoyika uNdikhoyo ngaloo mini uDavide, wathi: “Yaz'ba ingeza njani na kum ityesi kaNdikhoyo?”dWakhathazeka uDavide, kuba umsindo kaNdikhoyo utyhobozele ku-Uza. Loo ndawo ke kuthiwa yiPereze-uza ukubizwa kwayo unanamhla.!dWavutha umsindo kaNdikhoyo ngaku-Uza ngenxa yeso senzo sakhe sokungahloniphi. Ke uThixo wambetha u-Uza wafela apho ngakuloo tyesi kaThixo.oYdBathi bakufika ngasesandeni sakwaNakon, zakhubeka iinkabi, waza u-Uza wabamba ityesi kaThixo eyixhasa.2_dBabesombela, bexhentsa, bemathontsi ooDavide kunye namaSirayeli onke, bedumisa uNdikhoyo. Kwakubethwa iihapu neekatala, kuduma amagubu, kukhenkceza iintsimbi namacangci.y mdEwe, ityesi yomnqophiso kaThixo bayithatha kwindlu ka-Abhinadabhi ephezu kwentaba, bahamba nayo uAhiyo ekhokele.- UdBaya kwa-Abhinadabhi, omzi wawumi phezu kwentaba, bafika bayithatha bayilayisha enqwelweni entsha. Loo nqwelo yayiqhutywa ngooUza noAhiyo, oonyana baka-Abhinadabhi./ Ydwaya nawo eBhali kwaJuda ukuya kulanda khona ityesi yomnqophiso kaThixo, enegama *likaNdikhoyo onamandla onke, ongqendeve phezu kwemifanekiso *yezithunywa ezimaphiko.q  _dKe kaloku uDavide waphinda wabiza awona magorha omkhosi wakwaSirayeli, amashumi amathathu amawaka ewonke,z odUDavide ke wenza ngokomyalelo kaNdikhoyo, wawuvuthulula umkhosi wamaFilistiya ukusuka eGebha kuye kutsho eGezere.NdUze uthi nje ukuba uve isingqisho phaya kwiincopho zemithi yebhalsam, uphume ngokukhawuleza, kuba yoba ngumqondiso wokuba uNdikhoyo uhamba phambi kwakho, uza kuwuqwakanisa umkhosi wamaFilistiya.”3adwaza uDavide wabuzisa kuNdikhoyo kwakhona, ke yena uNdikhoyo wathi kuye: “Sukuya ngqo kuwo, koko warhawule, uwahlasele uvela ngasemva kwawo phaya ngakwimithi yebhalsam.H dAmaFilistiya aphinda enyuka aya kulaa ntili yamaRafa, ema kuyo,\3dKe kaloku amaFilistiya azishiya apho izithixo zawo, bazithatha ooDavide bemka nazo.ydWasuka ke uDavide, wenjenjeya ukuya eBhali-perazim, apho wafika wawoyisa amaFilistiya. Wavakala esithi: “Njengokutyhoboza kwamanzi uNdikhoyo wenjenjalo ukuzikhukulisa iintshaba zam ngaphambi kwam.” Ngoko ke loo ndawo kwathiwa yiBhali-perazim.fGdwaza uDavide wabuzisa *kuNdikhoyo wathi: “Kufuneka ndiwahlasele na amaFilistiya? Ngaba uza kuwanikela esandleni sam na?” UNdikhoyo wathi kuDavide: “Ewe, wahlasele; inene, ndowanikela esandleni sakho amaFilistiya.”5gdAfika ke amaFilistiya, ema kwintili yamaRafa,CdZakuvakala kumaFilistiya iindaba zokuba uDavide uthanjiswe waba ngukumkani wakwaSirayeli, akhupha umkhosi wawo, emfuna. Uthe akuyiva loo nto uDavide wemka waya kuhlala kwindawo eyinqaba.0]duElishama, noEliyada, kunye noElifelete./[duIbhare, uElishuwa, noNifege, noYafiya,g~IdNanga amagama abantwana bakhe abazalelwe eJerusalem: nguShamuwa, uShobhabhi, uNatan, uSolomon,}d Ukufika kwakhe eJerusalem, evela eHebron, uDavide waphinda wathatha abanye abafazi namaqadi, waza ke wazala abanye oonyana neentombi.)|Md Ke uDavide waqonda ukuba uNdikhoyo umzinzisile wangukumkani kwaSirayeli, eqonda nokuba uNdikhoyo ulawulo lwakhe uluphakamisile ngenxa yabantu bakhe amaSirayeli.({Kd Ukumkani uHiram waseTire wathumela izigidimi kuDavide, ziphethe izibonda zomsedare, zihamba nabachweli kunye neengcibi zamatye, zaza zamakhela ibhotwe uDavide.Zz/d Waya esomelela ngokomelela, kuba kaloku uNdikhoyo uThixo onamandla onke wayenaye.y5d Waya kuhlala apho ke kuloo nqaba uDavide, waza wayibiza ngokuba sisixeko sikaDavide. Wakha isixeko sayijikeleza, esiza nganeno ukusukela kungqameko..xWdWavakala esithi uDavide ngaloo mini: “Ukuba kukho umntu ozimisele ukuwoyisa la maJebhusi aziintshaba zam makanyuke ngalaa msele wamanzi ungaphantsi komhlaba, aye kubulala eziya ‘ziqhwala neemfama’!” (Savela apho isaci esithi: “Iimfama neziqhwala azinakungena endlwini kaNdikhoyo.”)NwdKambe ke uDavide wasuka wayithimba inqaba iZiyon, isixeko sikaDavide. vdKe kaloku ukumkani uDavide wanduluka nomkhosi wakhe ukuya kuhlasela amaJebhusi awayemi eJerusalem. AmaJebhusi athi kuDavide: “Akunakuze ungene apha wena! Kwaiimfama neziqhwala ezi zingakujika!” Kaloku ayesithi: “UDavide akangeke abe nako ukutyhoboza.”1u]dWaba minyaka isixhenxe neenyanga ezintandathu ephethe kwaJuda, ehlala eHebron. Waphatha kwaSirayeli nakwaJuda ehlala eJerusalem iminyaka engamashumi mathathu anantathu.ktQdUkuqala kwakhe ukulawula uDavide wayemashumi mathathu ubudala. Ulawule iminyaka engamashumi amane.MsdAya kufika ke onke amadoda amakhulu akwaSirayeli kukumkani uDavide eHebron, waza ukumkani wanqophisana nawo phaya eHebron phambi koNdikhoyo, aza ke amthambisa uDavide waba ngukumkani wamaSirayeli.PrdPhambili phaya, ngokuya uSawule ebesengukumkani, amaSirayeli ayekhokelwa nguwe xa aya emfazweni. *UNdikhoyo wathi kuwe: ‘Wena uya kuba ngumalusi wabantu bam amaSirayeli, ube ngumlawuli wabo.’ ”q }dKe kaloku izizwe zakwaSirayeli zonke zahlanganisana kuDavide eHebron, zathi: “Mhlekazi, siyazalana; sikwaligazi lakho._p9d Wathi uDavide abafana mabababulale abo bafo. Benjenjalo ke, babanqumla iinyawo nezandla, babaxhoma ngasedamini lamanzi eHebron. Intloko kaIshbhoshete yona bayithatha, bayifaka engcwabeni lika-Abhinere apho eHebron.@o{d Kubeka phi ke xa amatshijolo anjengani aba aphalaza igazi lomntu ongenatyala emandlalweni wakhe ekhayeni lakhe? Nithi ke mandingaliphindezeli elo gazi, ndinicim' igama ehlabathini?”.nWd kwafika umfo kum eZikelage eze kundixelela ukuba uSawule ufile. Ndamthi ntlithi ndamosela loo mfo. Naxa wayeba undizela neendaba ezimnandi, yaba kukufa umvuzo wakhe.'mId UDavide wabaphendula uRekabhi nomntakwabo uBhana oonyana bakaRimon waseBheroti, wathi: “Ekho nje uNdikhoyo obekade endikhulula kuzo zonke iingxingwa, inene,l dBafika eHebron, loo ntloko bayisa kukumkani uDavide, bathi: “Mhlekazi, nantsi intloko kaIshbhoshete unyana walaa mchasi wakho uSawule ubekade ezungula ubomi bakho. Namhlanje *uNdikhoyo, mhlekazi, ukuvulele ukuba ubuyise izitya nawe kwinzala kaSawule.”-kUdKaloku bathi ngqo ngomandlalo kaIshbhoshete, bafika bamgwaza bamosela esalele njalo. Bamnqumla intloko, bahamba nayo ubusuku bonke, batyhutyha loo ntili yaseJordan.xjkdOoRekabhi noBhana bangena endlwini phakathi ngokungathi beze nengqolowa, basuka bamhlaba esiswini, baza basaba.Gi dBasuka ke uRekabhi noBhana oonyana bakaRimon waseBheroti, benjenjeya ukuya kwaIshbhoshete, bafika khona emini emaqanda, ngexesha esangqengqile, ephumle ngokwesiqhelo sakhe emini ngelo xesha.Yh-dUJonatan unyana kaSawule wayenonyana osisiqhwala kwiinyawo zombini. Wayeminyaka mihlanu ukufa kukayise-mkhulu uSawule noJonatan uyise. Kwathi ukufika kodaba lokufa kwabo, luvela eYizereli, yothuka yamfunqula ibaleka ineni yakhe, waphuncuka wawa, kuba kaloku yayingxamile. Waba sisiqhwala ke loo mntwana. Igama lakhe lalinguMefibhoshete.^g7dAbemi balapho basabela eGitayim, apho bahlala khona kude kube ngoku bengabangeneleli.PfdKe kaloku uIshbhoshete wayenabafo ababini abaziinkokheli zabanqolobi. Ayezizinto zikaRimon wesizwe sakwaBhenjamin eBheroti. Amagama abo bafo yayinguBhana noRekabhi. IBheroti le ibalelwa kwaBhenjamin.e dUnyana kaSawule uIshbhoshete waphelelwa ngamandla zakufika iindaba zokuba uAbhinere ufele eHebron, othuka kakhulu namaSirayeli.`d;d'Ndiziva ndityhafile mna namhlanje, ngoku kanye ndingukumkani othanjisiweyo. Aba bafo bangoonyana bakaZeruya baziindlongo-ndlongo, mna bayandixaka. Akwaba uNdikhoyo angamohlwaya umenzi wobubi ngendlela emfaneleyo.”c!d&Wavakala ukumkani ebhekisa kumaphakathi akhe esithi: “Niyaqonda phofu ukuba yinkokheli kwanengangalala le iwileyo namhlanje kwaSirayeli?ubed%Kwacaca ngaloo mini kumaSirayeli ephela ukuba ukumkani wayengazani konke nokufa kuka-Abhinere unyana kaNere.jaOd$Abantu baba nomgqalisela ngale nto, yabakholisa; ewe, yonke into awayenzayo ukumkani yabakholisa. `d#Bonke abantu babemcenga yonke loo mini uDavide, ukuba kubekho into ayityayo, kodwa uDavide wafunga esithi: “Makandohlwaye uThixo, nokuba kuqatha kangakanani na, ukuba ndithe, lingekatshoni ilanga, ndangcamla isonka nokuba yiyiphi na enye into etyiwayo.”_-d"Izandla zakho bezingabotshwanga; iinyawo zakho bezingaqanyangelwanga. Kum ingathi uwiswe bubugwinta bamatshijolo.” Baqala emva ukugixa abantu.{^qd!Kuloo mngcwabo ka-Abhinere ukumkani uDavide wavuma ingoma yesililo ethi: “Yini na ukuwa njengesidenge, Abhinere?]d Wangcwatyelwa eHebron uAbhinere. Ukumkani walila ezimathontsi apho engcwabeni lika-Abhinere, batsho bonke abantu balila nabo.Z\/dEmva koko uDavide wathi kuJowabhi kwakunye nabantu bonke ababenaye: “Zikrazuleni izambatho zenu, ninxibe amarhonya, nimzilele uAbhinere.” Kumngcelele womngcwabo ukumkani uDavide ngenkqu wayelandela idlaka.[dKwaba njalo ke ukuphindezela ukufa kuka-Asayeli edabini laseGibheyon. Kwaphindezelwa nguJowabhi kunye nomntakwabo uAbhishayi.(ZKdIsiqalekiso sale ntlekele masihlele uJowabhi nomzi wakowabo. Makusoloko kukho umntu onegcushuwa, iqhenqa, osimelela ngenduku, okanye owa edabini, nesilambi.”^Y7dLuthe lakufika ezindlebeni zikaDavide udaba lokugwintwa kuka-Abhinere, wavakala esithi: “Mna kunye nabantu abaphantsi kwam simsulwa kubugebenga obenziwe kuAbhinere unyana kaNere, nkqu *uNdikhoyo uyayazi loo nto.X#dUkufika kwakhe eHebron uAbhinere, uJowabhi wambizela bucala ngasesangweni, ngokungathi uza kuthetha naye ngasese. Bathe beselapho suka uJowabhi wamhlaba uAbhinere esiswini, wafa. Waba ke njalo uJowabhi uyaliphindezela igazi lomntakwabo uAsayeli owabulawa nguAbhinere.-WUdUthe uJowabhi ukusuka kwakhe kuDavide wathuma amadoda, esithi makaye kulanda uAbhinere. Amlanda ke kwelaa qula laseSira. Wayengazi nto kambe uDavide ngalo mbandela. VdWazi kakuhle ukuba uAbhinere into kaNere ebeze kukukhohlisa; ubeze kugqala le nto uqamele ngayo nayo yonke enye into oyenzayo.”U9dUJowabhi wasuka waya kukumkani, wafika wathi: “Yintoni le uyenzileyo? Uyabona, uAbhinere ebeze kuwe! Kutheni le nto umyekileyo ahambe? Ngoku umkile!T'dAkufika uJowabhi, kunye nomkhosi awayehamba nawo, waxelelwa kwathiwa: “UAbhinere ebeze kubona ukumkani, yaye ukumkani umndulule ngoxolo.”3SadEmva koko kwafika amadoda kaDavide, ehamba noJowabhi, evela kunqoloba, eze namaxhoba amaninzi. Wayeselemkile eHebron uAbhinere emva kokundululwa kwakhe ngoxolo nguDavide.RdUAbhinere wathi kuDavide: “Sendikulungele ukuwagayela ngakwicala lakho onke amaSirayeli, mhlekazi, khon' ukuze uvumelane nawo, ube ngukumkani wawo, ulawule phezu kwako konke obe ukade ukunqwenela.” UDavide ke wamndulula uAbhinere, wahamba ngoxolo.oQYdKwathi akuya eHebron uAbhinere, ehamba namashumi amabini amadoda, beye kuDavide, bafika behlinzekelwe.#PAdWaya nakwaBhenjamin uAbhinere, wawubhekisa nakubo lo mlomo. Usuke apho waya kuDavide eHebron, wamchazela ngeembono zabantu bakwaBhenjamin nabakwaSirayeli.JOdNali ke ngoku elo thuba. Ze nikhumbule ukuba nguNdikhoyo owathi kuDavide: ‘Sisicaka sam uDavide endiya kukhulula abantu bam amaSirayeli ngaso kumaFilistiya nakuzo zonke iintshaba zabo.’ ”xNkdKe kaloku uAbhinere wabhekisa kumadoda amakhulu akwaSirayeli, wathi: “Kudala ninqwenela ukulawulwa nguDavide.M3dSuka uPaltiyeli walandela umfazi, ehamba elila njalo ukuya kutsho eBhawurim. Wathi kuye uAbhinere: “Jika! Uya phi?” Wajika wagoduka uPaltiyeli.iLMdUIshbhoshete wathi makaye kulandwa uMikali kwaPaltiyeli unyana kaLayishe, umyeni wakhe wesibini.K/dEmva koko uDavide uthumele isigidimi kuIshbhoshete unyana kaSawule, wathi: “Ndikhululele umkam endamlobola ngamajwabu amaFilistiya alikhulu.”J7d UDavide wathi: “Kulungile, kodwa ndosenza nawe isivumelwano kuphela ngaphantsi kwalo mqathango: kufuneka uze apha kum noMikali intombi kaSawule.”QId UAbhinere wathumela izigidimi kuDavide ukumthethela, esithi: “Hi bethu, ngaba lelikabani na eli lizwe? Ukuba thina sithe senza imvumelwano, ndokunceda, amaSirayeli onke ndiwagayele kwicala lakho.”RHd Akabuyanga awuvule owakhe umlomo uIshbhoshete, kuba wayemoyika uAbhinere.G7d Ndiza kumncedisa ukuhlutha ulawulo kwindlu kaSawule, kungene uDavide esihlalweni, alawule kwaSirayeli nakwaJuda, ukususela kwaDan kuse eBheshebha.”Fd Inene, makandohlwaye uThixo, nokuba kuqatha kangakanani na, ukuba andimncedisi uDavide ekuzuzeni izinto ezathenjiswa *nguNdikhoyo kuye!VE'dWangcangcazela ngumsindo uAbhinere ngenxa yala mazwi kaIshbhoshete, waza wathi: “Hi, mfondini, undenza inja kwaJuda! Uthi ingandim ojikela uSawule ngasemva? Unanamhla oku umzi kaSawule, uyihlo, ndisathembekile kuwo, kubantakwabo, nakumahlakani akhe; andikawungcatshi kuDavide, kodwa naku wena namhla undityhola ngomntu obhinqileyo!0D[dKe kaloku uSawule wayenenkazana enguRizpa intombi ka-Aya, kwaza ngenye imini unyana kaSawule uIshbhoshete wathi kuAbhinere: “Yini na ukuba ulale nenkazana kabawo?”uCedNgexesha kuliwayo yile mizi mibini, okaSawule nokaDavide, kwicala likaSawule uAbhinere wayezandisela iwonga.wBidkugqibele owesithandathu uItram, owazalwa nguEgla umka-Davide. Ngabo abo ke oonyana uDavide awabazala eHebron.fAGdkulandele owesine uAdoniya, ezalwa nguHagiti; kuze owesihlanu uShefatiya, ezalwa nguAbhitali;@@{dkuze owesibini uKiliyabhu, ezalwa nguAbhigeli umhlolokazi owashiywa nguNabhali waseKarmele; ibe nguAbhasalom owesithathu, owayezelwe nguMahaka intombi kaTalemayi ukumkani waseGeshuri;_?9dEHebron uDavide wazala oonyana. Izibulo yayinguAmnon, ezalwa nguAhinowam waseYizereli;+> SdKe kaloku kwaba lixesha elide kukho imfazwe phakathi kwendlu kaSawule nendlu kaDavide. Lo gama iphelelwayo indlu kaSawule, ekaDavide yona yayisiya iqina ngokuqina.K=d UJowabhi namadoda akhe bawuthatha umzimba ka-Asayeli, baya kuwungcwabela eBhetelehem kumangcwaba akowabo. Emva koko bahamba ubusuku bonke, bada baya kutsho eHebron xa kumpondo zankomo ngengomso.y<mdIqela likaDavide lona labulala amakhulu amathathu namashumi amathandathu kumadoda akwaBhenjamin awayenoAbhinere.;-dUthe akuwaqokelela amadoda akhe uJowabhi, emva kokusukela amaSirayeli, kwafumaneka kulahleke ishumi elinethoba lamadoda ngaphandle kuka-Asayeli.):MdUAbhinere namadoda akhe bahamba ubusuku bonke, betyhutyha loo ntili yaseJordan. Bayiwela ngengomso iJordan, sebehambe intsasa yonke, baya kugaleleka eMahanayim.9dWavuthela isigodlo sakhe emva koko uJowabhi, exelela amadoda akhe ukuba ayeke ukuwasukela amaSirayeli. Waphela ke njalo umlo.t8cdUphendule ngelithi uJowabhi: “Ekho nje uThixo, inene, ukuba ubungathethanga besiza kunileqa kude kuse.”m7UdUAbhinere wamemeza wathi kuJowabhi: “Mfondini, liya kudla kude kube nini na ikrele? Akuqondi na wena ukuba le nto iza kugqibela sekukho intiyo phakathi kwethu, ukanti ningabantakwethu? Nakuyeka nini kodwa ukusukelana nathi?”d6CdAmadoda akwaBhenjamin ahlanganisana, azibandakanya noAbhinere, ema ndawonye phezu kwenduli.$5CdKwasuka uJowabhi noAbhishayi, bamsukela uAbhinere. Kuthe kwakuhlwa bafika endulini yaseAma ekhangelene neGiya kuloo ndlela ibheka kwinkangala yaseGibheyon.4 dKodwa wala uAsayeli. Usuke uAbhinere wabinza ngasemva, wamthi gobho esiswini ngomkhonto, watsho waya kugqobhozela emqolo loo mkhonto. Wajuba wawa uAsayeli, wafela kuloo ndawo. Wonke umntu osondela kuloo ndawo wayefele kuyo uAsayeli, wayefika eme nematha.)3MdUphindile uAbhinere wathi kuAsayeli: “Mfondini, ndithi ndiyeke; sukundisukela. Ufuna ndide ndikwenzakalise? Khona ndingajongana njani nomntakwenu uJowabhi?”92mdUAbhinere wathi: “Sukusukela mna, mfondini. Leqa, naliya ijoni, uthathe amaxhoba lawo liwaphetheyo.” Akayihoyanga loo nto yena uAsayeli, wasuka wee ngcembe emva koAbhinere.1 dAkuthi krwaqu ngasemva uAbhinere wabona uAsayeli, wathi: “Ingaba nguwe lowo, Asayeli?” “Ndim kanye,” utshilo uAsayeli.00]dWasuka wangqala ngqo ngoAbhinere emleqa./dBabelapho oonyana abathathu bakaZeruya: uJowabhi, noAbhishayi, kunye noAsayeli. Yayingengomendu kuAsayeli, wayeyimbabala.l.SdKwavuka idabi elibi ngaloo mini, uAbhinere neqela lakwaSirayeli boyiswa ngamadoda ecala likaDavide.4-cdUmfana ngamnye wayebamba lowo akhuphisana naye entloko, amgwaze ngekrele ephangweni. Loo nto ke yatsho bafa kunye bonke. Loo ndawo ke eGibheyon kuthiwa yiHelekati-hazurim.$,CdKwasuka ishumi elinambini labafana limele uIshbhoshete unyana kaSawule ngakwicala lakwaBhenjamin, baqubisana neshumi elinambini labafana becala likaDavide.++dWavakala uAbhinere esithi kuJowabhi: “Makhe sithelekise abafana, bakhuphisane ngokulwa sibukele.” UJowabhi wathi: “Kulungile, mabenze!”K*d Ngasechibini laseGibheyon bahlangana noJowabhi, owayezalwa nguZeruya. UJowabhi wayehamba namanye amaphakathi kaDavide. Bahlala phantsi bonke, elinye iqela likweli cala lechibi, elinye likweliya.d)Cd Kwasuka uAbhinere eMahanayim, ehamba namaphakathi kaIshbhoshete, baya kwidolophu iGibheyon.Q(d Wasilawula ehlala eHebron iminyaka yaba sixhenxe neenyanga ezintandathu.'-d Waba ngukumkani xa emashumi mane ubudala uIshbhoshete unyana kaSawule, walawula iminyaka yamibini. Isizwe sakwaJuda sona sasiphantsi kukaDavide.7&id Wafika apho uAbhinere wamisela uIshbhoshete waba ngukumkani ophethe imimandla yaseGiliyadi, kwa-Ashere, eYizereli, kwaEfrayim, nakwaBhenjamin, nditsho elakwaSirayeli liphela.%dUmphathi wemikhosi kaSawule uAbhinere, unyana kaNere, wabaleka nonyana kaSawule uIshbhoshete, waya naye eMahanayim ngaphesheya kweJordan.$dZe niqine, ningoyiki ngenxa yokuba inkosi yenu uSawule ingasekho. Abantu bakwaJuda bandithambisile ndaba ngukumkani wabo.”#ydUbenga uNdikhoyo anganiphatha ngobubele nangokunyaniseka. Nam ke ndiza kuniphatha kakuhle ngenxa yale nto niyenzileyo."-dwathumela izigidimi kubo, wathi: “Wanga uNdikhoyo anganithamsanqela ngesenzo esihle sokubonakalisa intembeko ngokungcwaba inkosi yenu uSawule.C!dAfika ke amadoda akwaJuda, eze kumthambisa uDavide apho eHebron ukuba abe ngukumkani wakwaJuda. Zithe zakufika kuDavide iindaba zokuba abantu baseJabheshe eGiliyadi bamngcwabile uSawule,] 5dWahamba nawo amadoda akhe uDavide, aya kuhlala neentsapho zawo kummandla waseHebron. dWahamba ke uDavide kunye nabafazi bakhe ababini uAhinowam waseYizereli kunye noAbhigeli owayengumhlolokazi kaNabhali waseKarmele.W +dEmva koko uDavide wabuzisa *kuNdikhoyo wathi: “Ndingaya kuhlala na kwesinye sezixeko zakwaJuda?” UNdikhoyo wathi: “Yiya.” Wabuza uDavide wathi: “Mandiye phi?” Wathi uNdikhoyo: “Yiya eHebron.”q _d“Awu! Ngenene, itshoba lilel' umbethe kumagorh' akuthi; nezo zikrweqe zemfazwe zifane zalal' umhlwa.” 'dKubuhlung' ukushiywa nguwe, Jonatan, mfo wethu! Ubuyinceke, intandane kum. Uthando lwakho kum beluncamisile; beludlul' uthando lwentombazana.{ sd“Awu! Ewe, awil' amagorh' amakhulu, itshoba lalal' umbeth' esedabini. Ukhahlelwe phantsi uJonatan phaya endulini.  d“Gixani, zintombi zakwaSirayeli, nililel' uSawule owayenambes' ezimbeje-mbeje zon' iingubo, ehombis' izambatho zenu ngegolide. 1d“Ziinzwana, ziintandane uSawule noJonatan; ngumtya nethunga behleli, befile. Asingomendu, kuncam' ixhalanga; ziingwanzilili, bodlul' iingonyama.t edKwajub' ugodo lutolo lukaJonatan, lenz' iziqweng' ikrele likaSawule, kwaw' izigantsontso luqikilek' utshaba.y od“Hoyina, zintaba zaseGilibhowa! Mawunibukul' umbethe ngokunjalo nemvula, uz' umhlab' uhlal' ungumqwebedu, ungavelisi umnikelo wengqolowa. Kaloku lahlazek' apho kun' ikhaka lenqeberh' enkulu; kungokunje alisawev' amafutha ikhaka likaSawule./ [d“Ze ningayithethi le ntlekele eGati, ningayidizi nasezitalatweni zaseAshkelon; hleze sihlekwe ziintombi zamaFilistiya; hleze zivuye iintombi zeentlanga ezingalukiyo.i Od“Awu! Itshoba lilel' umbethe kwiimbalasane zakwaSirayeli! Awil' amagorha akuthi phaya endulini! dWathi kufuneka bayifundiswe bonke abemi bakwaJuda, ibe yingoma yesaphetha. (Ibhalwe kwiNcwadi kaYashare.) Ithi loo ngoma:R !dEmva koko uDavide wavuma le ngoma, elilela uSawule nonyana wakhe uJonatan.0 ]dWavakala uDavide esithi: “Igazi lakho malibe phezu kwentloko yakho. Urhintyelwe kwangulo mlomo wakho xa ubungqina usithi: ‘Ndimbulele umthanjiswa kaNdikhoyo.’ ” /dWaza uDavide wabhekisa kwenye yamadodana akhe, wathi: “Bulala le nto!” Loo ndodana ke imgwaze kwangoko umfana lowo, yaphel' intw' ibithethwa.i OdUDavide ke wathi: “Ngani ungoyiki ukuphakamisa isandla sakho ubulale umthanjiswa kaNdikhoyo?”= wd Emva koko uDavide wabuza loo mfana wayeze nezi ndaba, wathi: “Uvela phi kakade wena, mfana?” “Mna ndingunyana wendoda engumngeneleli, umAmaleki,” uphendule watsho loo mfana. 7d Bazila, balila, abatya nokutya oku kwada kwahlwa, belilela uSawule nonyana wakhe uJonatan kunye namaSirayeli, abantu *bakaNdikhoyo, ababewe ngekrele.Y  /d Wazikrazula izambatho zakhe uDavide, enjenjalo nawo onke amadoda awayekunye naye.g  Kd Ndaya ke, ndafika ndamgwaza, kuba ndandiqonda mhlophe ukuba akasokube angafi, ukuba ukhe wawa nje. Emva koko ndamothula esi sithsaba awayesithwele, ndamkhulula nesi sacholo engalweni. Nazi ke, mhlekazi; ndizizisile kuwe!”e  Gd Uthe kum ke: ‘Sondela undigqibezele. Ubomi bam sebungamacimi-cimi, kodwa andikaphelelwa.’E  dWathi kum: ‘Ungubani?’ Ndathi kuye: ‘NdingumAmaleki.’j  QdWathi akukhangela ngasemva wandibona, wandibiza, nam ke ndasabela ndathi: ‘Ndikwenzele ntoni?’8 mdUmfana lowo waphendula wathi: “Kwathi ndilapho entabeni iGilibhowa ndabona ukuba uSawule wayexhathise ngomkhonto, seleza kufunyanwa ziinqwelo nabakhweli-mahashe abamsukelayo.y odWathi uDavide kuloo mfana wayemzisela ezi ndaba: “Wazi ngantoni ukuba uSawule nonyana wakhe uJonatan bafile?”j QdUDavide wathi: “Kwenzeke ntoni? Khawundixelele.” “Umkhosi wethu usuke wabaleka,” utshilo ukuphendula, “yaye maninzi amadoda awileyo edabini. Nditsho nkqu uSawule noJonatan unyana wakhe nabo itshoba lilele umbethe.”g KdUDavide wathi kuye: “Uvela phi?” Uphendule ngelithi: “Ndibaleke ekampini yamaSirayeli.”@ }dNgolwesithathu usuku kwafika mfo uthile, evela kwikampu yomkhosi kaSawule. Wayambethe iingubo ezikrazukileyo, ezigalele umhlaba entloko. Wathi akufika kuDavide, wawa phantsi ekhahlela.y qdAkuba uSawule efile, uDavide wabuyela eZikelage emva kokoyisa kwakhe ama-Amaleki, wachitha khona iintsuku zambini.  Z Emva koko bawathatha amathambo abo, baya kuwangcwaba ngaphantsi komthi womtamariske eJabheshe, baza bazila iintsuku ezisixhenxe.G Z kwanduluka onke amagorha alapho, ahamba ubusuku bonke esinga eBhete-shan. Afika azithula izidumbu zooSawule noonyana bakhe kolo donga lwaseBhete-shan, agoduka nazo, aya kuzitshisa eJabheshe. s~~T}}I||U{{Lzyyxww vwutss4rrUq_pIonmmWllkjjjjiBhhHgfedccUbxb$aa#`o__E]]F\\6[[AZZnZYWXRWW,VUU\TSSRxQPPJONMMbLL3KKJJ I|H4GbFEEDCCVBBlAA@?>>C=<;::b99-8T77{66P55433]2c2100/5..(-0,++W*B))8(( '}''&&$%4$$A##!!\ %#:O4GkLLY (  s u (&I`*=$CdUDavide wathi kuItayi: “Kulungile ke, yitsho ungena endleleni.” Waba ke njalo uItayi kunye namadoda eqela lakhe nosapho lwakhe lonke balandela uDavide.iMdUItayi wamphendula ukumkani wathi: “Mhlekazi, ekho nje *uNdikhoyo, ikho nje inkosi yam ukumkani, inene, apho iya khona inkosi yam ukumkani, nam sicaka sakho ndiya kuya khona, nditsho nokuba kusebomini nokuba kusekufeni.”&GdHayi, mandingambhadulisi umntu ofika izolo! Andikazi nalapho ndiya kuphelela khona. Jika, wena kunye nala madoda akuni. Akwaba inceba nenyaniso yaba nawe.”?ydKwesi sithuba ke ukumkani uthe kuItayi waseGati: “Ulapha nawe? Ufunani emva kwam? Hamba uye kungenelela kulaa kumkani mtsha; kaloku ungumntu wasemzini wena, imbacu eyasaba amawayo.EdOnke amaphakathi akhe ema ngakuye lo gama abalindi bakhe abangamaKreti namaPleti badlulayo ngaphambi kwakhe. Emva koko kuze amakhulu amathandathu amadoda omkhosi owamlandela ukusuka eGati.kQdUkumkani kunye nabantu awayehamba nabo bathi bakufika ngakwindlu yokugqibela bakha bathi xha apho.xkdWanduluka ke ukumkani nalo lonke usapho lwakhe. Kwasala ishumi labafazi elalingamaqadi, agcina umzi wakomkhulu.}udAphendula ngelithi amaphakathi kuDavide: “Makube njengokubona kwakho, mhlekazi; thina zicaka zakho sesilungile.”dCdKe uDavide wathi kumaphakathi akhe onke awayeseJerusalem: “Masibaleke kusengoku, kuba asiyi kusinda kuAbhasalom. Masikhawuleze simke, hleze asihlasele ngephanyazo, asihlisele ububi, abulale abemi balo mzi ngekrele.”r~_d Kwafika isigidimi kuDavide, sathi: “Iintliziyo zamadoda akwaSirayeli zijikile, zilandela uAbhasalom.”~}wd Kwathi xa uAhitofele waseGilo, iphakathi likakumkani uDavide, laliye kokwalo eGilo, lisiya kunyusa amadini, uAbhasalom wathuma isigidimi kuye, embiza. Iyelenqe lokuvukela ukumkani laya likhula, namanani eqela lika-Abhasalom aya esanda ngokwanda.|'d UAbhasalom wakhatshwa ngamakhulu amabini amadoda ukuya kwakhe eHebron esuka eJerusalem. Ahamba ngesimemo engazi nto wona phofu ngeli yelenqe./{Yd Kanti wayeshiye ethume oongcothoza kuzo zonke izizwe zakwaSirayeli esithi: “Xa nithe neva umtyangampo wesigodlo, ze nithi: ‘UAbhasalom ungukumkani eHebron!’ ”[z1d Ukumkani wathi kuye: “Hamba ngoxolo.” Wesuka ke wemka uAbhasalom waya eHebron.y3dKaloku ndandenze isifungo ngokuya ndandisahlala eGeshuri kwelama-Aram, ndathi uNdikhoyo ndiya kumenzela idini xa andibuyisele ekhaya eJerusalem.”(xKdEmva kweminyaka emine uAbhasalom ubhekise kukumkani wathi: “Mhlekazi, ndiyakucela ndikhulule ndiye kuzalisekisa isibhambathiso endasenza *kuNdikhoyo eHebron.wdLoo nto wathi rhoqo ukuyenza kuwo onke amaSirayeli awayesiza komkhulu ematyaleni. Waba ke uyaziba iintliziyo zamaSirayeli ngaloo ndlela.qv]dKwakusithi kwakufika umntu aze akhahlele, uAbhasalom amthi hlasi ngesandla, amphakamise, amwole, amange.u7dWayeqhubeka athi uAbhasalom: “Akwaba ibindim umntu ochophela amatyala kweli lizwe! Bebeya kuza kum bonke nezimangalo zabo, ndibagwebele kakuhle.” tduAbhasalom athi: “Ewe, umthetho uyakungqinela, nomcimbi wakho uyavakala, kodwa ukumkani akanaye umntu ongachophela eli tyala.”osYdWayedla ngokuvuka ekuseni, aye kuma ngasendleleni eya esangweni lesixeko. Wayedla ngokuthi xa kufika umntu oze nesimangalo komkhulu, ambize, ambuze imvelaphi. Kuthi loo mntu akuba ezilandile echaza isizwe sakwaSirayeli avela kuso,pr ]dEmva koko uAbhasalom wazifunela inqwelo namahashe kunye namashumi amahlanu amadoda awankcunkca phambili.dqCd!UJowabhi undulukile waya kukumkani, wafika wamxelela oko. Uthe ukumkani makabizwe uAbhasalom. Uthe akufika kukumkani uAbhasalom waqubuda phambi kokumkani ekhahlela ubuso ebujongise emhlabeni, waza yena ukumkani wamanga.,pSd UAbhasalom wathi kuJowabhi: “Bendithumele abantu kuwe ndisithi mawuze apha ukuze ndikuthume kukumkani undibuzele uthi: ‘Ndibuyele ntoni eGeshuri? Bekukuhle ndibe ndiselapho nangoku.’ Ngoku ke ndifuna ukubonana nokumkani, ukuze athi, ukuba ndisenetyala, andibulale, ndife kube kanye.”ro_dWasuka ke uJowabhi waya kwa-Abhasalom, wafika wathi kuye: “Ziyitshiseleni izicaka zakho intsimi yam?”BndUthe ke kwizicaka zakhe uAbhasalom: “Intsimi kaJowabhi nantsiya inengqolowa ngakuleya yakuthi; yiyani niyintumeke umlilo.” Zaya, zayitshisa intsimi kaJowabhi izicaka zika-Abhasalom.mdKe uAbhasalom wabiza uJowabhi ukuze amthume kukumkani. Wala ukuza yena uJowabhi. Waphinda wathumela okwesibini, wala kwakhona uJowabhi.Yl-dKwadlula iminyaka emibini eseJerusalem uAbhasalom, kodwa engekabonani nokumkani.fkGdWayenoonyana abathathu uAbhasalom, kunye nentombi eyayinguTamare igama, inzwakazi enomkhitha.Xj+dWayesithi akucheba intloko (nto leyo wayeyenza minyaka le, kuba zazisuka zibe nde kakhulu iinwele zakhe) aziveyishe ezo nwele, zibe sisibini seekhilogram ubunzima ngokomlinganiselo owawusetyenziswa komkhulu.0i[dKwakungekho bani wayenokufaniswa noAbhasalom ngobunzwana kuye wonke uSirayeli. Wayeyinzwana engenasiphako ukusuka entendeni yonyawo lwakhe kuye kutsho phezulu entloko.Ih dAkuba efikile ukumkani wathi: “Makaye kuzihlalela endlwini yakhe uAbhasalom; akafuneki nganto apha kum ebhotwe.” Waya kuzihlalela emzini wakhe ke uAbhasalom, akaba savela phambi kokumkani.igMdWasuka ke uJowabhi wenjenjeya ukusinga eGeshuri, esiya kulanda uAbhasalom, weza naye eJerusalem.@f{dWaziphosa phantsi ke uJowabhi ekhahlela, edomboza ebulela ukumkani, wenjenje: “Ngoku isicaka sakho siyazi ukuba uyakholiseka siso, mhlekazi nkosi yam, kuba undenzele isicelo sam.”edEmva koko ke ukumkani uDavide ubhekise kuJowabhi wathi: “Kulungile ke, ndiya kukhululela; hamba uye kumlanda laa mfana uAbhasalom.”?dydKambe le nto isicaka sakho uJowabhi uyenze ngeenjongo zokulungisa. Hayi, ndincamile, mhlekazi; ulwazi lwakho lufana nolwesithunywa sikaThixo, sona sazi konke okwenzekayo elizweni.”gcIdUkumkani wathi: “Asikho na isandla sikaJowabhi kule nto?” Umfazi waphendula wathi: “Ngenene, ukho nje, mhlekazi nkosi yam, uchane ucwethe; okuthethileyo kunjalo; ewe, liphakathi lakho uJowabhi lo undihlohle la mazwi.9bmdKwesi sithuba ukumkani uphendule lo mfazi wathi: “Ndinombuzo endinawo; uze ungakhe ulinge undifihlele impendulo.” “Mhlekazi, ungandibuza nantoni na,” utshilo loo mfazi.Pad“Bendisazi ukuba uya kuthetha nje kutsho kuphele amaxhala kum, kuba wena, mhlekazi, uyakwazi ukwahlula okuhle kokubi kanye njengesithunywa sikaThixo. Wanga ke uNdikhoyo uThixo wakho angaba nawe.”B`dBendisazi ukuba uya kundiva, mhlekazi, undihlangule kunye nomntwana wam kubantu abafuna ukusicima singabikho phakathi kwabantu abemi kumhlaba abawunikwa nguThixo ukuze ube lilifa lethu._dInto endizise kuwe, mhlekazi, ngabantu abandisongelayo; ndiziswe lithemba lokuba uya kundenzela loo nto ndiyicelayo kuwe.^-dSonke simelwe kukufa, siphalale njengamanzi angenakubuya akhiwe. Kambe uThixo akawucimi umphefumlo, koko wenza icebo lokuba obhacileyo ambuyise.Y]-d Wathi ke loo mfazi: “Ke, mhlekazi, uyenzeleni into efana nale kangaka kubantu bakaThixo? Kaloku, mhlekazi, uzigweba ngokwakho ngale ntetho yakho, kuba kwawena akuvumi abuyele ekhaya unyana wakho obhacileyo.\d Umfazi wathi: “Mhlekazi, nceda usivumele isicakakazi sakho, sibe nelizwi esilibhekisa kuwe.” “Ewe, thetha,” utshilo ukumkani.~[wd Umfazi lowo wathi: “Nceda, mhlekazi, uthandaze *kuNdikhoyo uThixo wakho ukuba abaphindezeli bangambulali umntwana wam, ndize ndisale ndingenanyana.” Yena wathi: “Ehleli nje uNdikhoyo, akukho bani uya kumthi cha nakancinane unyana wakho!”uZed Ukumkani wathi: “Umntu ophinde wakuthethisa uze uze naye apha kum; akasobe aphinde akuthi cha kwakhona.”;Yqd “Mhlekazi, nkosi yam, mayibe ndim kunye nabantu bakowethu abathwele ityala ngale nto; yena ukumkani kunye nolawulo lwakhe makabe msulwa,” uqokele watsho loo mfazi waseTekowa.zXod“Kulungile, ungagoduka, ndiza kunika umyalelo ngokubhekiselele kuwo lo mcimbi,” utshilo ukumkani kuloo mfazi.6WgdNgoku ke, mhlekazi, abantu basemzini wam bonke bandivukele besithi: ‘Mnikezele lo ubulele umntakwabo, khon' ukuze sibuyekeze ukufa komntakwabo lo ambuleleyo, kungabi sabakho ndlalifa.’ Ewe, bafuna ukuyicima igama impunde ebesendijonge ukuba yiyo eya kuvusa igama likayise, ivuse nomzi wakowayo.”V-dYaye bendinoonyana ababini. Ngenye imini baxabana besemadlelweni, kwathi ngenxa yokuba kwakungekho mlamli, balwa wabethwa wafa omnye unyana wam. UdUkumkani wathi kuye: “Ngaba ukhathazwa yintoni?” Uthe ukuphendula loo mfazi: “Mhlekazi, ndingumhlolokazi; ndibhujelwe yindoda.sTadWaya ke kukumkani loo mfazi waseTekowa, wafika wawa ngamadolo, ekhahlela, wathi: “Ndincede, mhlekazi!”zSoduze uye kukumkani, ufike umxelele le nto ndifuna uyithethe kuye.” Watsho emnika amazwi amakawathethe kukumkani.lRSdWathumela abantu eTokowa, ukuya kulanda khona mfazi uthile wayeliqhajazana elilumkileyo. Akuba efikile wathi kuye uJowabhi: “Ndifuna uzenze umntu ozilileyo, unxibe iimpahla zokuzila, ungathambisi, ube ngathi kudala wafelwayo,xQ mdKwesi sithuba uJowabhi unyana kaZeruya waphawula ukuba ukumkani uDavide wayeselenxubile kukukhumbula uAbhasalom.Pd 'Sakudlula isithukuthezi sokufelwa ngunyana wakhe uAmnon, ukumkani uDavide wanqwenela ukuya kumbona unyana wakhe uAbhasalom.SO!d &Ke yena uAbhasalom owayebalekele eGeshuri wahlala apho iminyaka emithathu. N d %UAbhasalom wabalekela kuTalmayi, unyana ka-Amihudi, owayengukumkani waseGeshuri. UDavide wamzilela mihla le uAmnon unyana wakhe.%MEd $Uthe esakhova nje ukuthetha, bagaleleka oonyana bakakumkani, basitsho isikhalo. Wangenelela ukumkani, amaphakathi nawo angenelela, bonke batsho ngesikrakra.L}d #Waza uYonadabhi wathi kukumkani: “Khangela, nabaya besiza oonyana bakakumkani. Kunjengoko besitshilo isicaka sakho.”K d "Ke yena uAbhasalom wabaleka wabhaca. Ke umlindi wabona ihlokondiba labantu lisihla intaba, lihamba ngendlela evela eHoronayim.|Jsd !Ngoko ke umhlekazi makangazihluphi ngokucinga okokuba oonyana bakhe bafe bonke. Hayi, nguAmnon yedwa lo ufileyo.”Id Kwesi sithuba kuvele uYonadabhi unyana kaShama umntakwabo-Davide, wathi: “Umhlekazi makangeva kusithiwa babulewe bonke oonyana bakhe; kufe uAmnon yedwa. Loo nto yenzeka kuba uAbhasalom wagqiba kwangalaa mhla uAmnon wadlwengula udade wabo ukuba uya kuze ambulale.H7d Ukumkani wathi khwasu kwangoko, wakrazula izambatho zakhe, waqungquluza emhlabeni. Amaphakathi akhe onke nawo azikrazula ezawo izambatho emi ngakuye.Gd Zafika kuDavide besesendleleni egodukayo ezo ndaba zithi: “UAbhasalom ubabulele bonke oonyana bakakumkani, akwasala noba abe mnye.”F9d Hayi ke, izicaka zika-Abhasalom zenza ngokomyalelo wenkosi yazo uAbhasalom. Bonke oonyana bakakumkani bathi khwasu bakhwela iimbongolo zabo, babaleka.tEcd UAbhasalom wafika wayalela izicaka zakhe ngelithi: “UAmnon lo nize nimqaphele, nimbone ukuba seleyobile yiwayini, nimgwaze afe ndakutsho kuni ukuthi: ‘Mbulaleni uAmnon!’ Ze ningoyiki, kutsho mna, niyeva! Ze niqine, nikhaliphe.”eDEd Wacenga uAbhasalom, wada wavuma uDavide ukukhulula uAmnon ahambe noonyana bonke bakakumkani.!C=d Ke uAbhasalom wathi: “Xa ungavumiyo wena, bawo, umntakwethu uAmnon ngewumkhulula yena ahambe nathi.” Ukumkani wathi kuye: “Ahambele ntoni nawe?”ZB/d Ukumkani wathi kuAbhasalom: “Hayi, mfo wam, masingayi sonke, hleze wonganyelwe ngumsebenzi xa silapho sonke.” Waba ngacenga uAbhasalom, akavuma uDavide. Ndaweni yaloo nto suka wamndulula ngokumthamsanqela.;Aqd Usuke waya kukumkani uDavide uAbhasalom, wafika wathi: “Mhlekazi, kuyachetywa phaya kwam, ke bendinqwenela ukuba umhlekazi namaphakathi akhe babekho kwitheko eliza kwenziwa.”@@{d Emva kweminyaka emibini uAbhasalom waba netheko lokuhlinzeka abachebi bakwakhe. Wayelenzela eBhali-hazore engasemdeni welakwaEfrayim. Wayememele bonke oonyana bakakumkani kwelo theko.?d Yena uAbhasalom wamthiya uAmnon ngenxa yokudlwengula udade wabo, kangangokuba akazange aphinde afune nokuthetha oku naye.D>d Wavutha ngumsindo ukumkani uDavide zakufika kuye ezo ndaba.v=gd Uvele kweso sithuba umnakwabo uAbhasalom, wathi: “Ukudlwengule umnakwenu uAmnon? Hayi, dade, musa ukuzikhathaza ngale nto. Ligazi lakho kaloku uAmnon; uze ungamxhibi.” Waya kuhlala kwamnakwabo uAbhasalom uTamare, ephila ubomi belolo.<d Wazigalela ngothuthu entloko uTamare, wasikrazula eso sambatho sakhe side, wathwala izandla entloko, wasitsho isikhalo, ebheka ngakowabo.0;[d Isicaka samkhupha uTamare, saza satshixa ucango. UTamare wayenxibe isambatho eside esinemikhono emide. Kaloku eso sasisinxibo seentombi ezizalwa komkhulu ngaloo mihla.i:Md usuke wabiza isicaka sakhe, wathi: “Khupha le ntombazana, imke apha, uze utshixe wakugqiba.”9)d “Hayi, andiphumi,” utshilo uTamare. “Yhu, eli hlazo lokundigxotha lingaphezu koqale wandenza lona.” Akayihoyanga yonke loo nto uAmnon,87d Emva koko uAmnon wamcaphukela uTamare ngentiyokazi eyaba ngaphezu kothando abenalo kuye ngaphambili. Uvakele selesithi kuye: “Hamba; phum' apha!”d7Cd Kodwa akazange afune ukuva uAmnon, waza wamnyanzela, walala naye, kuba wayenamandla kunaye.@6{d Khona, mna ndoba yintoni lihlazo lam? Wena kungathiwa usesona sithwangathwanga sakha sakho kwaSirayeli. Ndiyacela ke, thetha nokumkani. Ndiqinisekile uya kuvuma ukundendisela kuwe.”|5sd UTamare wathi kuye: “Hayi, mnakwethu, musa ukundinyanzela; ayenziwa into enje kwaSirayeli. Musukulenza eli nyala!W4)d Kuthe esamnika ukuba atye, wamthi hlasi, wathi: “Yiza silale, dade wethu.”U3%d Uthe kuTamare uAmnon: “Zisa loo maqebengwana apha egumbini lam lokulala, undityise ngesakho isandla.” Wawathatha loo maqebengwana awenzileyo uTamare, wawasa kumntakwabo uAmnon egumbini lakhe lokulala.!2=d wawakhupha epanini, wabeka phambi koAmnon, kodwa akatya. Uvakele uAmnon esithi: “Khupha wonke umntu okule ndlu!” Baphuma bonke abo bantu kuloo ndlu. 1d Waya ke uTamare endlwini ka-Amnon umntakwabo, wafika esemandlalweni. Wathatha umgubo waxova, wenza amaqebengwana ejongiwe nguAmnon,x0kd UDavide ke wathumela kuTamare ebhotwe esithi: “Khawuye endlwini yomnakwenu uAmnon, umenzele into etyiwayo.”i/Md Wazenza ogulayo ke uAmnon, waya kulala. Ukumkani waya kumvelela uAmnon, waza yena wathi kukumkani: “Bawo, ndicela uthumele uTamare udade wethu eze kundenzela amaqebengwane amabini ndijongile, andityise ngesakhe isandla.”. d UYonadabhi wathi kuye: “Zenze umntu ongaphilanga, uye kulala. Uze uthi, akufika uyihlo eze kukubona, uthi kuye: ‘Nceda uthumele udade wethu uTamare, eze kundonga. Ndifuna aze kundilungiselela ukutya apha phambi kwam, andityise ngesakhe isandla.’ ”O-d UYonadabhi wathi kuAmnon: “Ungunyana kakumkani, kodwa imihla nezolo akukhululekanga; khawutsho, kwenzeke ntoni?” “Hayi, ndifuna uTamare, lo ungudade bomntakwethu uAbhasalom,” utshilo uAmnon.,'d Phofu kwakukho mfo owayevana noAmnon, owayenguYonadabhi igama; wayengunyana kaShama ongumntakwabo-Davide. UYonadabhi lo wayengumfo onamacebo.+d Wahlupheka uAmnon ngangokude agule ngenxa yodade wabo uTamare, kodwa kwakungekho nto anokuyenza kuye, kuba wayeyintombi engazani nandoda./* [d Ke kaloku uDavide wayenonyana ogama linguAbhasalom, odade wabo yayinguTamare owayeyinzwakazi. Omnye woonyana bakaDavide ogama linguAmnon, usuke wayithanda le nzwakazi.w)id abemi balapho wabathatha wabafaka emsebenzini wokusarha, nowokumba, nokucanda, abanye besebenza kumaziko okwenza izitena. Wenjenjalo ke nakwabanye abemi bezixeko zama-Amon. Emva koko uDavide wabuyela eJerusalem kunye nomkhosi wakhe wonke. ( d UDavide wasothula isithsaba esasisentloko yokumkani wama-Amon. Sasibunzima bumalunga namashumi amathathu anantlanu eekhilogram, senziwe ngegolide, sihonjiswe ngamatye axabisekileyo. Wasithweswa eso sithsaba uDavide. Wathatha amaxhoba amaninzi kweso sixeko,W')d Wathatha wonke umkhosi wakhe ke uDavide, waya eRabha, wayihlasela, wayithimba.{&qd Ngoku ke ukumkani kufuneka ahlanganise umkhosi, aze kusithatha isixeko, hleze ibe ndim osithimbayo, sibe sesam.”% d Emva koko uthumele izigidimi ukuba ziye kwazisa uDavide zithi: “Ndiyihlasele iRabha, ndawathimba namadama ayo anqatyisiweyo.\$3d Ke kaloku uJowabhi wahlasela iRabha, ikomkhulu lama-Amon, wathimba umzi wakomkhulu.x#kd waza wathumela *umshumayeli uNatan ukuba aye kuthi igama layo nguYedidiya ngenxa yokuthandwa kwayo nguNdikhoyo.."Wd Emva koko uDavide waya kuthuthuzela umkakhe uBhashebha, walala naye. Wazala umntwana oyinkwenkwe, wathi igama lakhe nguSolomon. Wayithanda loo nkwenkwana *uNdikhoyo,!d Ngoku ke usana lubhubhile; ke ndiza kuba sazilela ntoni ndingenakuluvusa nje? Ndim oza kuya apho lukhoyo; lona alunakuze luze kum.”2 _d Uphendule wathi: “Ewe, bendizila, ndilila ngokuya belusahleli usana, kuba bendisithi: ‘Ngubani owaziyo? Mhlawumbi uNdikhoyo angandenzela inceba, luphile olo sana.’7id Izicaka zakhe zathi: “Mhlekazi, noko ke le uyenzayo asisayiqondi. Ube uzilile, ulila, uyenza loo nto usana lungekabhubhi. Ngoku luswelekileyo usana uyavuka utye nokutya!”X+d Wavuka ke emhlabeni uDavide, wahlamba. Wathambisa, wanxiba ezinye izambatho, waya kungena endlwini kaNdikhoyo, wanqula. Usuke apho waya endlwini yakhe, wafika wacela into etyiwayo, watya akuba elungiselelwe.Nd Kodwa kuthe akuzibona zisebezelana izicaka, warhana uDavide ukuba lubhubhile olo sana. Uzibuzile ke wathi: “Kwenzeke ntoni? Ufile na umntwana?” “Ewe, mhlekazi, ubhubhile,” zitshilo izicaka.Dd Wasweleka loo mntwana ngosuku lwesixhenxe, zoyika ukumxelela izicaka zakhe ukuba loo mntwana akasekho, zatsho zisithi: “Singamxelela njani sithi: ‘Umntwana ufile’? Asinguye kanene lo ubengafuni nokuthetha oku nathi engekabhubhi nokubhubha lo mntwana? He bethu, akangesuke enze into embi efile nje umntwana?” d Amadoda amakhulu endlu yakhe aya kuye, efuna ukumvusa kuloo ndawo wayelele kuyo, suka akavuma yena, akafuna nokutya oku kunye nawo.|sd UDavide usuke wacela ukuba amphilise uThixo, wazila ukutya, wangena endlwini, waqungquluza emhlabeni bonke ubusuku. d Emva koko ke usuke wahamba uNatan, wagoduka. *UNdikhoyo wamfaka isifo umntwana owamfumana ngomka-Uriya uDavide, wagula kakhulu. d Kodwa ke, ngenxa yokuba iintshaba zikaNdikhoyo uzinike ithuba lokunyelisa ngenxa yale nto uyenzileyo, loo mntwana wakho uza kufa.” d Ke uDavide wathi kuNatan: “Ewe, ndonile kuNdikhoyo.” Uthe kuDavide uNatan: “UNdikhoyo usisusile isono sakho. Akuzi kufa.cAd Le nto ubuyenza ngasese wena, mna ndifuna yenziwe emini, ibonwa ngamaSirayeli onke.’ ”Ed Utsho ke uNdikhoyo ukuthi: ‘Ndiza kukuvusela isihelegu sento kwalapha phakathi komzi wakho. Abafazi bakho ndiza kubanikela kosondeleyo kuwe, alale nabo kujongiwe, ilanga lihlabe umhlaba. d Kungokunje ikrele alisobe liphele ukudla kulo mzi wakho, kuba undidelile wada wathatha nomka-Uriya umHeti wamenza umfazi wakho.’Md Khawutsho, ngani ukuba ulidele ilizwi likaNdikhoyo, khon' ukuze wenze okubi emehlweni akhe? U-Uriya umHeti umbulele ngekrele, wathatha umkakhe, wamenza umkakho. Ewe, umbulalise ngekrele lama-Amon.I d Ndakunika umzi wenkosi yakho, abafazi bayo ndabanikela esifubeni sakho, ndakwenza ukumkani wakwaSirayeli nakwaJuda. Kanti ke ukuba bezinganelanga ezo zinto ndakwenzela zona, bendingakongezayo.7id Ke uNatan wathi kuDavide: “Loo ndoda nguwe! Utsho uNdikhoyo uThixo kaSirayeli ukuthi: ‘Ndakuthambisa, ndakwenza ukumkani wamaSirayeli, ndakuhlangula esandleni sikaSawule.d yaye ufanelwe kukuhlawuliswa ixabiso lelo takane ngokuphindwe kane, ngenxa yokuba enze ulunya olunje engenalo novelwano.”3ad UDavide wavutha ngumsindo ngakuloo ndoda akuyiva loo nto, waqokela wenjenje, ebhekisa kuNatan: “Ehleni nje uNdikhoyo, inene, loo mntu wenze into enjalo ufanelwe kukufa;kQd Ngamini ithile laa mfo usisityebi wafikelwa lundwendwe. Ngenxa yomunyu lo mfo akazange athande kulihlinzela undwendwe kweyakhe imfuyo. Usuke waya kuthatha elaa takane lomfo olihlwempu, wenzela undwendwe lwakhe ngalo isidlo.” d Ihlwempu lona lalingenanto ngaphandle nje kwetakane legusha elalilithengile. Walifuyela kwakhe lo mfo elo takane, londleka, likhulela phakathi kwabantwana bakhe. Wayelifunza kokwakhe ukutya, aliseze ngendebe yakhe, alisingathe. Lalifana nqwa nentombi yakhe kuye.8 md Isityebi eso sasifuye iinkomo neegusha ezininzi.=  wd Ke kaloku *uNdikhoyo wathumela uNatan kuDavide. Efikile kuDavide uNatan wathi: “Mhlekazi, kwakha kwakho abafo ababini dolophini ithile. Omnye umfo wayesisityebi, omnye elihlwempu.Q d Lakudlula ixesha lenzila, uDavide wathi makaye kuthathwa, aze kuhlala ebhotwe, abe ngumkakhe. Wafika apho, wazala umntwana oyinkwenkwe. Kambe ke sona isenzo sikaDavide saba sibi emehlweni *kaNdikhoyo.G  d Ke umka-Uriya weva ngokusweleka komyeni wakhe, waza wamzilela.U%d UDavide wathi kwisigidimi eso: “Uze uthi kuJowabhi: ‘Uzungavumi ukuba le nto ikutyhafise; kakade ikrele eli lidla kulo nakulowaa. Sihlasele ngamandla isixeko, usichithe.’ Uze utsho ke, umomeleze.”)Md Zithe xa silapho ngasesangweni zasidubula ngeentolo zimi eludongeni, zawachana amanye amajoni akho, mhlekazi. Ngokunjalo nesicaka sakho u-Uriya umHeti ufile.”Cd Wenjenje loo mfo ukuthetha noDavide: “Mhlekazi, ziphumile iintshaba zethu esixekweni, saqubisana endle. Zithande ukusigqwesa, kodwa sazibetha zahlehla zaya kungena ngesango esixekweni.\3d Eso sigidimi ke saya kufika kuDavide, safika samxelela wonke loo myalelo kaJowabhi.}d Ngubani na owabulala uAbhimeleki unyana kaJerubhesheti? Akafanga na eTebheze ngokugityiselwa ngumfazi ngelitye lokusila, emi ngaphezu kodonga. Benisondelelani kangaka kudonga lwesixeko?’ Uze ke uthi: ‘Nesicaka sakho u-Uriya umHeti ufile.’ ”(Kd ngahle abe nomsindo, akubuze athi: ‘Benisondelelani kangaka kwisixeko sotshaba lwethu? Beningaqondi na ukuba zinganidubula ngeentolo zazo zisithele ngodonga?hKd wasiyalela isigidimi wathi: “Xa ugqibayo ukumbalisela ukumkani ngako konke okwenzeke edabini,H d Emva koko uJowabhi wathumela ingxelo kuDavide malunga nemfazwe,d Waphuma umkhosi esixekweni, walwa nokaJowabhi. Apho kwawa iqela lamajoni omkhosi kaDavide, wafela apho naye u-Uriya umHeti.dCd Kwathi ke ekusingqingeni kwakhe isixeko uJowabhi, wambeka kwelona cala linamagorha u-Uriya. ~d Udaba lwalusithi: “U-Uriya lowo uze umbeke ngaphambili emsini apho lishushu idabi, nize nihlehle, aze yena angxwelerhwe afe.”Y}-d Kwakusasa ngengomso uDavide wabhalela uJowabhi incwadi, wayithumela kwangoUriya.0|[d UDavide wammema, waza watya wasela kunye naye, wamnxilisa. Kodwa nangobo busuku akazange agoduke u-Uriya, suka yena waya kulala kwindawo yakhe ngakwizicaka zakomkhulu..{Wd Uthe ke uDavide ku-Uriya: “Sewuhlala ke okwanamhlanje; ndiza kukukhulula uhambe ngomso.” Wahlala ke apho eJerusalem ngaloo mhla u-Uriya, nangomhla olandela lowo.Iz d U-Uriya wathi kuDavide: “Ityesi yomnqophiso kunye namadoda omkhosi akwaSirayeli nakwaJuda ahlala ezintenteni, kanti noJowabhi inkosi yam kwakunye namaphakathi akho, mhlekazi, aphaya endle, ube wena usithi mna mandigoduke nditye, ndisele, ndilale nomkam! Uhleli nje, inene, andisokuze ndiyenze into enjalo, mhlekazi.”.yWd Waxelelwa uDavide kwathiwa: “U-Uriya akayanga emzini wakhe.” Waza uDavide wathi ku-Uriya: “Ubuseluhambeni ithuba elide; kutheni ungayanga kulala kwakho nje?”uxed Akazange agoduke yena u-Uriya; wasuka waya kulala phaya ngasesangweni lakomkhulu kunye nezicaka zikakumkani.0w[d Emva koko uDavide uthe ku-Uriya: “Hamba uye endlwini yakho, ukhe uhlambe iinyawo.” Waphuma ke u-Uriya komkhulu, kwalandela isipho esivela kukumkani, sasiwa kwakhe.nvWd Akufika u-Uriya uDavide wambuza ngempilo kaJowabhi, nempilo yomkhosi, nokuba imfazwe iqhuba njani na. ud UDavide usuke wathumela umyalelo kuJowabhi, wathi: “Mthumele kum apha u-Uriya umHeti.” Ke uJowabhi wamthumela kuDavide u-Uriya.Qtd Wamitha ke loo mfazi, waza wathumela kuDavide esithi: “Ndikhulelwe.”Ys-d UDavide ke wathumela izigidimi ukuba zize naye. Waziswa ke kuye, waza yena walala naye. Oku kwenzeka xa loo mfazi wayesandula ukuzihlambulula emva kokuba sexesheni. Emva koko uBhashebha wabuyela emzini wakhe.r5d Wathumela umntu uDavide, efuna ukuqonda ukuba wayengubani na loo mfazi. Kwathiwa: “NguBhashebha, intombi kaEliyam. Ngumka-Uriya, umfo waseHeti.”Rqd Ngamhla uthile, ukujika kwelanga, kwathi uDavide esahamba-hamba kumgangatho ophezu kophahla lwebhotwe, esandula ukuvuka emandlalweni wakhe, wabona umfazi ehlamba umzimba. Yaye iyinzwakazi kanobom leyo.p d Kwathi ngentlako-hlaza ngexesha iikumkani zazidla ngokulwa iimfazwe ngalo, uDavide wandulula uJowabhi kunye namaphakathi nawo wonke umkhosi wakwaSirayeli. Bawachitha-chitha ama-Amon, basingqinga nesixeko sawo iRabha. Ke yena uDavide wayeshiyeke eJerusalem.Uo%d Zonke iikumkani ezaziphantsi kukaHadadizere zathi zakuqonda ukuba ziyoyiswa ngamaSirayeli, zeza zenza uxolo namaSirayeli, zaba ngaphantsi kwawo. Ukususela oko ama-Aram oyika ukuwanceda emfazweni ama-Amon.`n;d Kambe ke ama-Aram aswantsuliswa ngamaSirayeli, waza uDavide wabulala amakhulu asixhenxe amajoni eenqwelo, namashumi amane amawaka amajoni akhwela amahashe. Wangxwelerhwa uShobhaki injengele yomkhosi wawo, waza wafa./mYd Akuva olo daba uDavide wawuqokelela wonke umkhosi wakwaSirayeli, wawela nawo umlambo iJordan, waya kutsho eHelam. Ama-Aram akha uluhlu lokulwa noDavide, zaza zanqoza.(lKd Ukumkani uHadadizere wathi makulandwe ama-Aram angaphesheya komlambo iEfrati. Aya kuma eHelam, ekhokelwa nguShobhaki, injengele yomkhosi kakumkani uHadadizere.Kkd Akubona ukuba oyisiwe ngamaSirayeli, ama-Aram aphinda aqokelelana.Xj+d Athe ke ama-Amon akubona ama-Aram ebaleka, asuka nawo abaleka angena ngaphakathi esixekweni, esaba kuAbhishayi umntakwabo-Jowabhi. Ngoko ke uJowabhi wabuya ekulweni nama-Amon, waya eJerusalem nomkhosi wakhe.Ii d UJowabhi namabutho akhe bafunza kuwo ama-Aram, aza wona abaleka.h d Uze uqine, silwe ngobukroti, ngenxa yabantu bethu, nangenxa yezixeko zikaThixo. UNdikhoyo uya kwenza oko kukholekileyo kuye.”g/d UJowabhi wathi: “Ukuba athe andongamela ama-Aram la, kofuneka uze kundihlangula; ukanti ke xa ethe akongamela ama-Amon, nam ndoza kukuhlangula.ofYd Elinye icandelo lomkhosi walinika umntakwabo uAbhishayi, waza wawahlela loo madoda ajongana nama-Amon.'eId Ke kaloku uJowabhi wabona ukuba uphahlwe ngumkhosi ngaphambili nangasemva. Ngoko ke wakhetha awona mabutho aphambili kwaSirayeli, wawamisa ajongana nama-Aram."d?d Ama-Amon aphuma akha uhlelo lokulwa ngasesangweni lesixeko. Ama-Aram aseZobha nawaseRehobhi, namadoda aseTobhi naseMaka, athi gingqi odwa phaya ethafeni.Lcd Akuyiva loo nto uDavide wakhupha uJowabhi nomkhosi wonke wamagorha.b-d Ke kaloku ama-Amon aqonda ukuba amkhubekisile uDavide, aza aya kuqesha amashumi amabini amawaka amadoda omkhosi ahamba ngeenyawo kuma-Aram kwimimandla yaseBhete-rehobhi naseZobha. Kukumkani waseMahaka aqesha iwaka lamadoda, laza ishumi elinambini lamawaka laqeshwa eTobhi.Lad Uthe ke uDavide akuxelelwa ngoko kwenzekileyo, wathumela izigidimi, zawahlangabeza loo madoda, kuba kaloku ayehlaziswe gqitha. Ukumkani wathi: “Hlalani eJeriko, ningabuyi de zikhule iindevu.”2`_d UHanun wasuka wawabamba loo madoda kaDavide, wawagugula iindevu icala elinye, nezambatho zawo wazigumpula embindini kwaya kuthi xhaxhe ezimpundwini, waza ke wawandulula._d izikhulu zama-Amon zathi kuHanun inkosi yazo: “Ucinga ukuba ngaba uDavide lo unika imbeko kuyihlo ngokuthumela la madoda kuwe, esithi eze kukukhuza? Ayikho loo nto! La madoda ngoongcothoza; athunywe nguDavide ukuza kuhlola esi sixeko ukuze akwazi ukusibhukuqa.”r^_d Ke uDavide wathi: “Mandimenzele ububele uHanum unyana kaNahashe njengoko wandenzelayo ububele uyise.” Wathuma izigidimi ke uDavide ukuba ziye kukhuza ukumkani uHanum ngenxa kayise. Athe ke loo madoda kaDavide akufika kwelama-Amone] Gd Emva koko wafa ukumkani wama-Amon, kwaza ke esikhundleni sakhe kwalawula uHanun unyana wakhe.t\cd Yena uMefibhoshete wayehlala eJerusalem, esitya njalo kwitafile kakumkani. Wayelimele kuzo zombini iinyawo.[d Wayenomntwana oyinkwenkwe uMefibhoshete, ogama linguMika. Bonke abantu ababehlala kwaZibha baba zizicaka zikaMefibhoshete.^Z7d UZibha wathi kukumkani: “Isicaka sakho siya kukwenza konke umhlekazi inkosi yam asiyalela isicaka sakhe ukuba sikwenze.” Ke uMefibhoshete wayesitya etafileni kaDavide ngokungathi ungomnye woonyana bakakumkani.AY}d Nguwe ke kunye noonyana bakho nezicaka zakwakho abaza kusebenza kulaa mhlaba wenkosi yakho uSawule, nilimele usapho lwakhe, nilondle ngaloo ndlela. Yena ke uMefibhoshete, umzukulwana wenkosi yakho, wohlala esitya isonka etafileni yam.” Wayeneshumi elinesihlanu loonyana uZibha, kunye namashumi amabini ezicaka.Xd Ukumkani wabiza uZibha isicaka sikaSawule, wathi kuye: “Yonke into yakwaSawule inkosi yakho ndiyinika umzukulwana wakhe uMefibhoshete.Wd Ubuye wakhahlela uMefibhoshete, wathi: “Mhlekazi, uyintoni na umkhonzi wakho ukuba uthathe ingqalelo ngenja efileyo enjengam nje?”LVd Uthe kuye uDavide: “Uze ungoyiki. Ndifuna ukukwenzela inceba ngenxa kayihlo uJonatan. Umhlaba kayihlo-mkhulu uSawule ndifuna ukuwubuyisela kuwe, yaye ndifuna udle etafileni yam lonke ixesha.”RUd Akufika phambi kokumkani uDavide, uMefibhoshete unyana kaJonatan unyana kaSawule wathi guqaqa ngobuso, wakhahlela kukumkani. UDavide wathi: “Mefibhoshete!” Yena wathi: “Ndim, mna sicaka sakho.”bT?d Ke ukumkani uDavide wamsusa uMefibhoshete endlwini kaMakire unyana ka-Amiyeli eLodebhare.Sd Ukumkani wathi kuye: “Uphi apho akhoyo?” UZibha wathi kukumkani: “Uhlala kwaMakire, unyana ka-Amiyeli, eLodebhare.”^R7d Uqhube wathi ukumkani: “Ngaba kusekho impunde ekhoyo endlwini kaSawule? Ndifuna ukubonakalisa inceba kaThixo kuyo.” UZibha wathi kukumkani: “Ewe, kusekho unyana kaJonatan; nto nje ulimele iinyawo zombini.”IQ d Kwakukho isicaka sakwaSawule apho, uZibha igama. Kwathiwa masiye phambi kokumkani. Wasibuza ukumkani sakufika wathi: “UnguZibha wena?” Saphendula sathi: “Ewe, ndinguye umkhonzi wakho.”{P sd UDavide wathi: “Ngaba akusekho nampunde na iseleyo kumzi kaSawule? Ndifuna ukuyenzela inceba ngenxa kaJonatan.”O dUBhenaya, unyana kaJoyada, wayongamele abalindi abangamaKreti namaPleti. Ke bona oonyana bakaDavide bengabacebisi bakakumkani.~NwdKe yena uZadoki, unyana ka-Ahitubhi, noAhimeleki, unyana ka-Abhiyatare, babengababingeleli, uSeraya yena engunobhala.pM[dUJowabhi, unyana kaZeruya, wayeyinjengele yomkhosi, uYoshafati, unyana ka-Ahilude, engumthathi-manqaku.sLadKe kaloku uDavide walawula uSirayeli ewonke jikelele, ebaphethe kakuhle nangobulungisa bonke abantu bakhe.KdWamisa amabutho akhe kulo lonke elase-Edom, aza amaEdom aba phantsi koDavide. UNdikhoyo wamnika uloyiso uDavide konke apho ahamba khona.xJkd UDavide wazenzela igama ukubuya kwakhe emva kokubulala ishumi elinesibhozo lamawaka amaEdom kwiNtlambo yeTyiwa. I;d ama-Aram, amaMowabhi, ama-Amon, amaFilistiya, kunye nama-Amaleki. Wanikezela nangamaxhoba awawathimba kukumkani waseZobha uHadadizere unyana kaRehobhi. H d Ezo zipho uDavide wazinikezela kuNdikhoyo, kwanjengoko wenjenjalo nangesiliva negolide awayeyithimbe kwizizwe zonke azoyisileyo: .Q~}}c|q{{zz4yy-xJww[vutsrr5qqbpoo'n5mmDllkkSjjihh\gg3ff'eehddhcbba8`_^^$]@\j[[Z YBXWWfVVQU|TTSpRyQ[POORNNrMMLbK5JIIuIHNG]FF EDCBBAX@?>>==<;;)::I9h8o7V6T5433221m00/6..-,,U+[**"))(( ''/&&N%t$$@#""r! p YV<8Jyi% p   G Z."@?dWasuka uIshbhi-bhenobhi wenzala kaRafa, ephethe umkhonto wobhedu obunzima bungaphezu kweekhilogram ezintathu, enekrele elitsha, wafuna ukubulala uDavide.4?cdKwavuka enye imfazwe phakathi kwamaFilistiya namaSirayeli, wanduluka uDavide waya kulwa namaFilistiya enamadoda akhe. Balwa ke namaFilistiya, waza uDavide wadinwa kakhulu.J>dBawafaka engcwabeni likaKishe uyise kaSawule amathambo kaSawule noJonatan eZela kummandla wakwaBhenjamin njengokomthetho kakumkani. Emva koko uThixo wayiva imithandazo yabo bethandazela ilizwe.e=Ed Wemka nawo uDavide amathambo kaSawule noJonatan kwakunye nawabo basixhenxe babexhonywe apho.^<7d waya kuthatha amathambo kaSawule noJonatan kubantu baseJabheshe eGiliyadi. (Babewabe endaweni yembutho yaseBhete-shan apho yayixhonywe khona imizimba yabo ngamhla amaFilistiya abulala uSawule kwintaba iGilibhowa.)Y;-d Wathi uDavide, zakufika kuye ezo ndaba zento eyenziwa nguRizpa iqadi likaSawule,:d Emva koko uRizpa intombi ka-Aya wazenzela indlu yamarhonya kwelo litye babefele kulo, wahlala apho ukususela ngexesha lokuvuna kwada kwalixesha leemvula. Emini wayedla ngokugxotha amaxhalanga, aze ngokuhlwa agxothe amarhamncwa afuna ukudla ezo zidumbu.K9d wabanikela esandleni sabantu baseGibheyon. Bona baya kubaxhoma entabeni ngaphambi koNdikhoyo. Bafa bonke ngaxesha-nye. Ukufa kwabo kwakungexesha lokuqalisa ukuvuna, ekuqaleni kokuvunwa kwerhasi.^87dKodwa ke wakhupha uArmoni kunye noMefibhoshete, oonyana ababini bakaRizpa intombi ka-Aya eyabazalela uSawule, kunye noonyana abahlanu bentombi kaSawule uMerabhi eyabazalela uAdriyeli unyana kaBhazilayi waseMehola, 7 dUDavide wamsindisa uMefibhoshete, unyana kaJonatan unyana kaSawule, ngenxa yesifungo awasenza kunye noJonatan phambi koNdikhoyo.M6dmasinikwe amadoda abe sixhenxe kwinzala yayo, aye kuxhonywa phambi koNdikhoyo eGibheya, isixeko sikaSawule ukumkani owatyunjwa nguNdikhoyo.” Ukumkani wathi: “Kulungile, ndiza kunikhululela.”d5CdAthi kukumkani: “Indoda eyasitshabalalisayo, iceba ukusicima igama kwimida yakwaSirayeli,m4UdAthi ukuphendula amaGibheyon: “Imbambano yethu noSawule nomzi wakhe ayinakuze ilungiswe ngegolide nesiliva, yaye asizimiselanga ukukhupha isixhiba ngokubulala namnye umSirayeli.” Yena wathi: “Ke nifuna ndinenzele ntoni?”3ydwaza wathi kuwo: “Ngaba nifuna ndinenzele ntoni? Ndinganixolisa njani ukuze nilithamsanqelise ilifa likaNdikhoyo?”z2odAbantu baseGibheyon bebengengawo amaSirayeli. Babeliqaqobana lama-Amori awathenjiswa ukukhuselwa ngamaSirayeli, kodwa uSawule walinga ukuwatshabalalisa, kuba etshiseka ngenxa yenkqubela yamaSirayeli namaJuda. UDavide ke wawabiza amaGibheyon,q1 _dKwabakho indlala enkulu eyathatha iminyaka emithathu ngexesha kulawula uDavide. UDavide wafuna ukuqonda *kuNdikhoyo, waza uNdikhoyo wathi: “Kungenxa kaSawule nokuphalaza kwendlu yakhe igazi mhla wababulalayo abantu baseGibheyon.”=0wdUIra waseJayire wayengomnye wababingeleli bakaDavide.A/duSheva ingunobhala, ababingeleli inguZadoki noAbhiyatare..ydUAdoram yena wayephethe abo benza umsebenzi ngokunyanzelwa; uYoshafati yena, unyana ka-Ahiludi, wayengumgcini-manqaku,--dUmphathi-mkhosi wakwaSirayeli yayinguJowabhi. Abalindi bakakumkani uDavide abangamaKreti namaPleti umphathi wabo yayinguBhenaya unyana kaJoyada.m,UdWabuyela kubemi balapho necebo lakhe, bamnqumla intloko uShebha, bayijula ngaphandle kodonga kuJowabhi. Wasivuthela isigodlo, amadoda akhe ayeka ukusihlasela isixeko, agoduka. Wenjenjeya noJowabhi ukubuyela kukumkani eJerusalem.+5dAsiyiyo injongo yam leyo. Kukho umfo okuthiwa nguShebha, unyana kaBhikri wakweleentaba kwaEfrayim; nguye oqale olu dushe ngokuvukela ukumkani uDavide. Mkhupheni ngaphandle; ndosiyeka esi sixeko.” “Kulungile, intloko yakhe soyijula ngaphandle kodonga,” utshilo loo mfazi.Z*/dWaphendula uJowabhi wathi: “Hayi, andingeke ndisidilize isixeko senu ndisicime.H) dLe yidolophu exolileyo nethembekileyo kwaSirayeli; kutheni ke ngoku uyidiliza nje, utshabalalisa isixeko esingunozala kuSirayeli? Ngani ukuba ufune ukucima isixeko esililifa *likaNdikhoyo?”(dUmfazi lowo wathi: “Kudala kwakudla ngokuthiwa: ‘Yiya kwidolophu iAbhele, uye kuvisa khona.’ Yayisenziwa ke loo nto.j'OdEfikile uJowabhi, wabuza loo mfazi wathi: “UnguJowabhi?” Wathi: “Ewe, ndinguye.” Umfazi lowo wathi kuye: “Khawuphulaphule ke, mhlekazi, oko isicakazana sakho sikuthethayo.” Yena wathi: “Ewe, qhuba, ndimamele.”%&EdKweso sixeko kwakukho umfazi owayehlakaniphile. Wamemeza engaphakathi, wathi: “Khawuphulaphule apha. Nceda undibizele uJowabhi; ndifuna ukuthetha naye.”6%gdUJowabhi nomkhosi wakhe bamngqinga uShebha apho eAbhele-bhete-mahaka. Benza amanqwanqwa ngomhlaba okuqabela udonga lwangaphandle, bemba ngaphantsi kodonga, befuna ukuluwisa.$5dUShebha wawutyhutyha wonke ummandla wezizwe zakwaSirayeli, wada waya kutsho kwidolophu iAbhele-bhete-mahaka, elandelwa nguwo wonke umzi wakwaBhikri.Y#-d Emva koko ke wonke umntu walandela uJowabhi, kuzingelwa uShebha unyana kaBhikri.:"od Isidumbu sika-Amasa esasilijaja ligazi sasiqungquluze phakathi endleleni. Loo ndoda yathi yakubona amadoda afika eme apho, yasirhuqela entsimini eso sidumbu, yasigquma ngengubo.)!Md Enye kulaa madoda ayehamba noJowabhi yasala imi ngakweso sidumbu sika-Amasa, ikhwaza isithi: “Indoda engakwicala likaJowabhi noDavide mayilandele uJowabhi.” d UAmasa wayengalilumkelanga ikrele elalisesandleni sikaJowabhi, wamhlaba ngalo esiswini, wamkhupha amathumbu. Wafa kwangoko, akwafuneka ukuba abuye amhlabe uJowabhi. Basuka apho uJowabhi nomntakwabo uAbhishayi bangena endleleni, belandela uShebha unyana kaBhikri.d UJowabhi wathi kuAmasa: “Uphila njani, mfo wethu?” Wamthi nqaku ngentshebe uAmasa ngesokunene isandla sakhe, eza kumanga.5edBathi bakufika ngakwelaa liwa laseGibheyon, bahlangana noAmasa. UJowabhi wayegaxele ezedabi, ikrele lisesingxobeni, sibotshelelwe ebhantini. Uthe akusondela lawa elo krele.'IdAsuka ke amadoda ebutho likaJowabhi, nabalindi abangamaKreti namaPleti, nawo onke amagorha, anduluka eJerusalem, alanda ekhondweni likaShebha unyana kaBhikri.dUvakele esithi ukumkani kuAbhishayi: “Phofu uyaqonda na ukuba uShebha unyana kaBhikri uza kusenzela ingxwaba-ngxwaba nangaphezu koAbhasalom. Hamba nala madoda omkhosi wam, nimlandele engekayi kwiidolophu ezinqatyisiweyo, asithele emehlweni ethu.”b?dWahamba uAmasa, esiya kubiza amaJuda, kodwa akabuya ngosuku awayemiselwe lona ngukumkani.hKdUDavide wathi kuAmasa: “Wabize amadoda akwaJuda eze apha zingadlulanga iintsuku ezintathu.”jOdWathi uDavide akufika komkhulu eJerusalem, wawathatha lawo maqadi akhe alishumi ayesele ejonge ikomkhulu, wathi makajongwe ngabalindi. Wayebondla, kodwa akabuyanga ahlangane nabo, bahlala ubomi bobuhlolokazi bonke ubomi babo.5edKe onke amadoda akwaSirayeli amshiya uDavide, alandela uShebha unyana kaBhikri, kodwa wona amaJuda asala noDavide, amlandela ukusuka eJordan ada aya kutsho naye eJerusalem. dApho eGiligali kwakukho itshijolo elithile lomfo ogama linguShebha, unyana kaBhikri wesizwe sakwaBhenjamin. Wasuka wabetha isigodlo sakhe, wamemelela esithi: “Asinasahlulo kuDavide, singenalifa kunyana kaJese. Elowo makaye endlwini yakhe, maSirayeli!”Nd+Aphendula amadoda akwaSirayeli athi kumadoda akwaJuda: “Sinebango eliphindwe kalishumi kunani kukumkani. Ke ngoko sinelungelo kuye kunani. Ngani ke ukuba nisidele? Sanukulibala ukuba sithi kaloku esathetha kuqala ngokulandwa kukakumkani.” Amadoda akwaJuda ayegadlela wona kunamaSirayeli ekwenzeni elawo ibango ngokumkani.Y-d*Onke amadoda akwaJuda awaphendula awakwaSirayeli athi: “Loo nto siyenze ngenxa yokuba nathi sibanye nokumkani. Yintoni ke ekhathazayo kuloo nto, engasihlawuleli nakutya nje, kungekho nanto asenzele yona?”2_d)Emva koko amaSirayeli onke aya kukumkani, afika athi: “Mhlekazi, ngaba abantakwethu abaya bakwaJuda babuthathe phi ubuganga bokukuthatha eJordan nomzi wakho uphela?”  d(Uthe akuwela ukumkani ekhatshwa ngawo onke amadoda akwaJuda nenxalenye yamadoda akwaSirayeli, waya eGiligali. Wayelapho noKimam.2_d'Wayiwela ke iJordan ukumkani uDavide nawo onke amadoda omkhosi wakhe. Uthe akuba ngaphesheya wajika wanga uBhazilayi, wamthamsanqela, waza ke uBhazilayi wajika wagoduka. d&Uthe ukuphendula ukumkani: “Makahambe nam uKimam; ndomenzela into efunwa nguwe. Wena ndingakwenzela nantoni na oyifunayo.”3ad%emva koko ndijike ndigoduke, ndiye kufela ngakumathambo kabawo noma. Nasi isicaka sakho uKimam; ungahamba naso, mhlekazi, usenzele loo nto wena ubona ukuba isilungele.”zod$Noko andikufanelanga ukuba ukumkani andivuze ngolo hlobo. Ndiza kuhamba nje ithutyana, ndikukhaphe uwele iJordan,V'd#Sendimashumi asibhozo ubudala; akusekho nto imnandi nembi kum. Ukutya nento eselwayo azisenancasa kum; andisawuva nomculo weemvumi neemvumikazi. Ndingasuka ndibe ngumthwalo kuwe ngoku, mhlekazi, nkosi yam. d"Uthe uBhazilayi: “Mhlekazi, seyimbalwa imihla yokudla kwam ubomi; ndiza kuba sahambela ntoni ukuya nokumkani eJerusalem?W )d!Ukumkani wathi kuBhazilayi: “Masiye eJerusalem, wondliwe ndim wena ngoku.”w id Wayesele eyinkonde emashumi asibhozo ubudala. Wayesisityebi, esoloko emondla ukumkani ngokuya wayeseMahanayim._ 9dUBhazilayi waseGiliyadi wayekho naye, evela eRogelim, eze kuphuthuma ukumkani eJordan.~ wdUMefibhoshete wathi kukumkani: “Makakuthathe konke uZibha, mhlekazi. Mna ndixolile kukubona wena ubuyela ekhaya.”xkdUkumkani wathi kuye: “Musa ukuba sathetha; ndigqibe kwelokuba wena noZibha nahlulelane ngomhlaba kaSawule.”dKwathi umzi kabawo umelwe kukubulawa, wena wathi mandiye kuhlala kwakho. Andisenako nokuba ndibe sacela isisa kuwe ngoku, mhlekazi.”dSaza kuxoka ngam kuwe, mhlekazi. Kambe ke wena mhlekazi, nkosi yam, usisithunywa sikaThixo – yenza loo nto ubona ifanele.BdUphendule ngelithi uMefibhoshete: “Mhlekazi, nkosi yam, uyazi ukuba ndisisiqhwala. Ndathi isicaka sam uZibha masibophe idonki ndihambe ngayo ndikukhaphe, kodwa sona sasuka sandiphoxa.p[dUthe akufika evela eJerusalem, wathi kuye ukumkani: “Mefibhoshete, kwakutheni ukuze ungahambi nam?”vgdKufike uMefibhoshete, umzukulwana kaSawule, naye eze kukhawulela ukumkani. Wayengazange azihlambe iinyawo, achebe amabhovu, nezambatho sezawagqibela kudala amanzi, okoko wemkayo eJerusalem uDavide kude kuze kuba yile mini abuya noloyiso.gIdUqhube wathi ebhekisa kuShimeyi: “Akuyi kufa.” Waza ke ukumkani wathembisa oku ngesifungo.X+dUDavide wathi: “Yintoni endidibanisa nani, bonyana bakaZeruya? Kutheni le nto nifana neentshaba kum namhlanje? Kaloku ndim ngoku ukumkani wakwaSirayeli; ngoko ke akukho mSirayeli uya kubulawa namhlanje.”zodKwathetha uAbhishayi, unyana kaZeruya, wathi: “Makabulawe uShimeyi lo ngokuqalekisa umthanjiswa *kaNdikhoyo.”  dNdiyazi ukuba ndakona, mhlekazi. Yiyo ke loo nto ndingowokuqala kwindlu kaJosefu ukuza kufika apha, ndikukhawulele namhlanje.” ~dwathi: “Mhlekazi, ndixolele into endakwenza yona ngamhla uyishiya iJerusalem. Musukuba sandixhiba, ungabi sayicinga konke loo nto.F}dBawuwela umlambo ukuya kuphuthuma iqela likakumkani, bancede nakuloo nto ukumkani afuna yenziwe. Kuthe xa ukumkani ezilungiselela ukuwela iJordan, weza uShimeyi, wazikhahlela phambi kwakhe,e|EdWayehamba newaka lamadoda esizwe sakwaBhenjamin. UZibha, isicaka sakwakumkani uSawule, naye wayeze noonyana bakhe bolishumi linantlanu kunye namashumi amabini ezicaka, bakhawuleza bafika eJordan apho engekafiki ukumkani.{{dKwangelo xesha uShimeyi unyana kaGera wakwaBhenjamin eBhawurim, waphuthuma ukuya kuhlangabeza ukumkani uDavide eJordan.z'dWabuya ukumkani, waya kufika kumlambo iJordan, wahlangatyezwa ngamadoda akwaJuda, awayeze kumkhawulela eGiligali amkhaphe ukuwela loo mlambo.8ykdLoo mlomo kaDavide wazitsalela kuye iintliziyo zamadoda onke akwaJuda, aba mxhelo-mnye, aza athumela kukumkani athi: “Buyela ekhaya, wena kunye nabo bonke abantu abanawe.”Rxd Yithini kuAmasa mna naye siyazalana, yaye uThixo uya kuba nento andenzayo, nditsho nokuba iqatha kangakanani, ukuba andimenzi injengele yomkhosi wam yonke imihla yobomi bam esikhundleni sikaJowabhi.”6wid Kanti nina niyazalana naye, niligazi lakhe.’vd Ukumkani uDavide wathumela kooZadoki noAbhiyatare ababingeleli, wathi: “Thethani namadoda amakhulu akwaJuda nithi: ‘Kutheni nina nibe ngabokugqibela ukubuyisela ukumkani kwibhotwe lakhe? Kaloku okuthethwayo ngamaSirayeli onke kufikile kukumkani endlwini yakhe.u'd UAbhasalom esamthambisa waba ngukumkani wethu, ngoku ufele edabini. Ke kutheni kuthe cwaka nje malunga nokuphuthunywa kukakumkani uDavide?”Otd Afika axabana odwa kuwo wonke loo mmandla. Kwakukho athi: “UDavide wawasindisa kwiintshaba zawo amaSirayeli, wawahlangula esandleni samaFilistiya. Ngoku ubaleke uAbhasalom, walishiya lodwa ilizwe.~swdUsukile ukumkani, waya kuhlala ngasesangweni lesixeko. Axelelwa onke amadoda kwathiwa: “Ukumkani uhleli ngasesangweni.” Abuthelana ngakukumkani ke amadoda omkhosi wakhe. Ngeli xesha ayeselebalekile onke amaSirayeli, indoda nganye iye kowayo.r%dHamba ke ngoku, uye kuthetha nawo uwancome la madoda, kuba ngomso kusasa kobe kungekho nanye kuwo ehamba nawe, xa ungayenzanga loo nto. Ndifunga *uNdikhoyo! Loo nto ke yoba lelona shwangusha wakha wanalo ebomini bakho ukususela ebutsheni bakho ukuza kuthi ga ngoku.”uqedAbo bakuthiyileyo uyabathanda, uze abo bakuthandayo ubathiye. Kucace gca ukuba izinxiba-mxhaka zakho kwakunye namadoda omkhosi akuzikhathalele. Ndiyabona ukuba namhlanje ngewuvuya ukuba ebengafanga uAbhasalom, kufe thina endaweni yakhe.]p5dWasuka uJowabhi, waya endlwini kakumkani, wafika wathi kukumkani: “Namhlanje uwaphoxile amadoda omkhosi wakho, nditsho amadoda asindise ubomi bakho, ubomi boonyana neentombi zakho, nabafazi bakho namaqadi akho. odWazigquma ubuso ukumkani, watsho esikrakra isikhalo, esithi: “Yini umntwana wam uAbhasalom! Abhasalom, nyana wam, nyana wam!”OndLoo mkhosi wabuyela edolophini unyoshoza oku komkhosi obaleke edabini.m'dNgaloo mini uvuyo loloyiso lwajika lwaba lusizi kuwo wonke umkhosi kaDavide, kuba eva kusithiwa: “Ukumkani uzilile ngenxa yonyana wakhe.”Yl /dUJowabhi waxelelwa kwathiwa: “Uyabona, ukumkani uzilile, elilela uAbhasalom.”skad!Ukumkani waba nengevane, wenyuka waya kwigumbi eliphezu kwesango, wafika walila. Wayehamba elila, esithi: “Yini umntwana wam! Awu, nyana wam Abhasalom, nyana wam Abhasalom! Akwaba ibindim ofileyo, Abhasalom, nyana wam, nyana wam!”Uj%d Ukumkani wathi kumKushe: “Yena umfana uAbhasalom usindile phofu?” UmKushe wathi: “Mhlekazi, bendinga into emhleleyo unyana wakho ibinga ingenzeka kuzo zonke iintshaba zakho, nakwabo bakuvukelayo.”%iEdKe kaloku wafika umKushe, wathi kukumkani: “Ndize neendaba zovuyo, mhlekazi, nkosi yam! Namhlanje uNdikhoyo ukugwebele waboyisa bonke abo bebekuvukela.”Sh!dUkumkani wathi: “Khawume bucala ulinde.” Wahamba ke, waya kuma bucala.ag=dUkumkani wathi: “Ngaba usindile umfana uAbhasalom?” Uphendule wathi uAhimazi: “Mhlekazi, ngokuya bendithunywa nguJowabhi iphakathi lakho, ndibone kukho isiphithi-phithi, phofu andingetsho ukuba bekutheni na.”RfdUAhimazi wabhekisa kukumkani wathi: “Izinto zihamba kakuhle!” Wafika wakhahlela ejongise ubuso emhlabeni, wathi, “Mbonge uNdikhoyo uThixo wakho! Uboyisile abo bebeyivukela inkosi yam ukumkani!”+eQdUthe umlindi: “Ukubaleka kwakhe lo ungaphambili ngathi nguAhimazi unyana kaZadoki.” Ukumkani wathi: “Kowu, lilunga lomfo elo; usiphathele iindaba zovuyo.”=dudUbuye wabona esinye isigidimi loo mlindi, wabhekisa kumgcini-masango wathi: “Nantso nenye indoda isiza ibaleka iyodwa.” Uthe ukumkani: “Nalowo usekwaza neendaba ezimnandi.”c5dWabhekisa ngezantsi kukumkani, wamxelela, waza ukumkani wathi: “Xa ehamba yedwa uzisa iindaba zovuyo.” Eso sigidimi saya sisondela ngokusondela.ibMdUDavide wayehleli kwindawo ephakathi kwamasango angaphakathi nawangaphandle kwesixeko. Kwesuka umlindi waya kukhwela phezu kodonga lwesixeko, wema ngapha kophahla lwesango, wondela, wabona kukho indoda ehamba yodwa, ibaleka.faGd“Ndithe kuwe kungehla okuhlayo, ndifuna ukuhamba,” utshilo uAhimazi. Ke uJowabhi wathi: “Thatha khona!” Wasuka ke uAhimazi wangena endleleni, waya kuthi gubhu kulaa ntili yeJordan, wamshiya endleleni umKushe lowo.k`QdUAhimazi unyana kaZadoki waphinda wathi kuJowabhi: “Kungehla okuhlayo, ndiyeke ndingene endleleni emva kwaloo mKushe.” “Kutheni wafuna ukuya ngokwakho kukumkani? Akukho mvuzo aza kukunika wona phofu,” utshilo uJowabhi._dWaza ke uJowabhi wathi kumfo waseKushe: “Yiya kuxelela ukumkani oko ukubonileyo.” Wakhahlela umKushe, wangena endleleni. ^;dUJowabhi wathi kuye: “Hayi, akukho zindaba zovuyo uya kuzisa kukumkani namhlanje. Loo nto uya kuyenza ngenye imini. Kaloku unyana kakumkani ufile.”,]SdEmva koko uAhimazi, unyana kaZadoki, wathi kuJowabhi: “Mandikhawuleze ndise kukumkani iindaba zovuyo zokuba *uNdikhoyo umgwebele wamkhulula kwiintshaba zakhe.”m\UdEsaphila uAbhasalom wayezenzele ilitye lesikhumbuzo kwiNtili kaKumkani, kuba wayesithi: “Andinanyana oza kuvusa igama lam.” Walithiya ngegama lakhe. Unanamhla oku kusathiwa lilitye lesikhumbuzo lika-Abhasalom ukubizwa kwalo.<[sdAwuthatha umzimba ka-Abhasalom, awuphosa emngxunyeni omkhulu owawulapho ehlathini, awugqumelela ngemfumba enkulu yamatye. Abaleka onke amaSirayeli, yayileyo indoda yajonga kowayo.dZCdUthe uJowabhi makuvuthelwe isigodlo, iphele imfazwe, abuye amadoda awayesukela amaSirayeli.iYMdEmva koko kwafika ishumi lamadoda omkhosi kaJowabhi, amjikeleza uAbhasalom, amhlaba amgqibezela..XWdUJowabhi wathi: “Hayi, andizi kudla xesha apha ngawe.” Uthathe iintshuntshe zantathu, wamgwaza ngazo entliziyweni uAbhasalom esaphila, ejinga kuloo mthi wom-oki.W7d Ukuba bendenze ubugwenxa ndambulala uAbhasalom, ubeza kuyiva loo nto ukumkani, yaye akukho nto ifihlakeleyo kuye, ube wena ungayi kundithethelela.”)VMd Loo mfo uphendule uJowabhi ngelithi: “Nokuba ubungade undihlawule iwaka leesiliva, bendingasoze ndimse sandla mna unyana kakumkani wam. Kaloku simve ngezethu iindlebe ukumkani ngokuya ebekuyala wena noAbhishayi noItayi esithi: ‘Nokuba ngubani na azayikhusele laa ntwana uAbhasalom.’2U_d Uthe uJowabhi kuloo ndoda: “Xa umbonileyo kutheni ukuze ungambulali kwangoko nje? Mna bendiya kukuhlawula ngeshumi leesiliva, ndikuthi jize ngomxhaka ngaphezu koko.”jTOd Wabonwa ngumfo othile owaxelela uJowabhi wathi: “UAbhasalom ndimbone ejinga emthini wom-oki.”iSMd UAbhasalom wagaxeleka phakathi kweqela lamadoda kaDavide. Wayekhwele embongolweni. Kuthe xa ithubeleza ngaphantsi kom-oki omkhulu, wabambeka ngentloko kuloo masebe omthi. Yabaleka yemka imbongolo, wasala yena ejinga emoyeni.iRMdIdabi layigqiba yonke loo ndawo, uninzi lwafela ehlathini, lwangaphezulu kwabo babefele edabini.qQ]dAmaSirayeli oyiswa ngumkhosi kaDavide. Abethwa kakubi, kwasala apho edabini amawaka angamashumi amabini.lPSdWenjenjeya umkhosi kaDavide ukuya kuqubisana namaSirayeli endle ngakwihlathi lakwaEfrayim, zanqoza._O9dUkumkani wabayalela ooJowabhi noAbhishayi kunye noItayi, wathi: “Nize nindincede niyiphathe kakuhle laa ntwana inguAbhasalom.” Loo myalelo kaDavide awayewubhekisa kwiinjengele weviwa ngawo onke amadoda omkhosi.3NadUkumkani wathi kubo: “Kulungile ke, mandenze loo nto ikholekileyo kuni.” Wema ngasesangweni, ewajongile ukunduluka kwawo, ephuma engamaqela amajoni alikhulu naliwaka.M/dAmadoda omkhosi athi: “Hayi, mhlekazi, mus' ukuya edabini. Akungebi lutho xa utshaba luswantsulisa thina, nokuba kungade kuwe isiqingatha sethu, kodwa ubukho bakho bufana neshumi lamawaka amadoda. Kuhle ke ukuba usale apha esixekweni, uze ukwazi ukusithumela amancedo.”sLadEmva koko umkhosi uwahlule waba ngamaqela amathathu, elinye liphethwe nguJowabhi, elinye nguAbhishayi umntakwabo-Jowabhi, elinye liphethwe nguItayi waseGati. Ke uDavide wathi kumkhosi wakhe: “Nam ngenkqu ndiza kuphuma kunye nani.”K 1dUDavide uwaqokelele onke amadoda omkhosi wakhe, wawahlula-hlula, wawamisela izinxiba-mxhaka eziphethe amajoni aliwaka neziphethe amajoni alikhulu.RJdnobusi, nebhotolo, neegusha, netshizi yobisi lweenkomo. Konke oku babekuphathele ukuxhasa uDavide nabantu bakhe, kuba babesithi: “Aba bantu balambile, badiniwe, banxaniwe nokunxanwa apha entlango.”I#dBabephethe iimandlalo, izitya, neengqayi, kunye nengqolowa, nerhasi, nomgubo, nogcado, neembotyi, neentlumayo, nokunye ukutya okugcadiweyo,QHdUDavide ukufika kwakhe eMahanayim wayehlangatyezwa nguShobhi unyana kaNahashe owayevela kwidolophu iRabha kwelama-Amon, nanguMakire unyana ka-Amiyeli waseLodebhare, noBhazilayi umGiliyadi waseRogelim.OGdUAbhasalom namaSirayeli bazimisa iintente zabo kummandla waseGiliyadi.?FydUAbhasalom wenza uAmasa injengele yomkhosi esikhundleni sikaJowabhi. UAmasa wayengunyana kaYetere umSirayeli, ezalwa nguAbhigeli intombi kaNahashe, engudade boZeruya unina kaJowabhi.~EwdWayeselefikile uDavide kwidolophu yaseMahanayim, ngexesha yena uAbhasalom namaSirayeli onke awayenaye bawela iJordan.yDmdUthe akubona uAhitofele ukuba iqhinga lakhe alisiwanga so, suka wakhwela idonki yakowabo, wagoduka esinga kweyakubo idolophu. Uthe nje ukuba agqibe ukulungisa imicimbi yakhe, waya wazixhoma wafa. Ungcwatyelwe apho kumangcwaba ooyise-mkhulu.[C1dBawela ke ooDavide namaphakathi, kwathi kusisa babe bengaphesheya kweJordan bonke.ZB/dAkuba emkile loo madoda, baphuma kwelo qula ooAhimazi noJonatan, basa udaba ababeluthunyiwe kuDavide. Bamxelela ngeyelenqe lika-Ahitofele, batsho besithi: “Phakama ukhawuleze uwelele ngaphesheya komlambo.”sAadAfika apho kuloo mzi amaphakathi ka-Abhasalom, athi kuloo mfazi: “Baphi ooAhimazi noJonatan?” Waphendula ngelithi loo mfazi: “Bagqithe apha, baya ngasemlanjeni.” Loo maphakathi afuna, afuna, ada ancama, abuyela kwaseJerusalem.y@mdInkosikazi yalapho yathatha into, yaligquma ngayo, yaneka imbewu ngaphezulu, ukuze kungabikho bani urhanela nto.S?!dKodwa babhaqwa yinkwenkwana eyaya kuxelela uAbhasalom. Bakhawuleza ke bemka kuloo ndawo, baya kuzimela mzini wasemathileni eBhawurim. Kwakukho iqula ngakuloo mzi, baza ke baya kuhlala ngaphakathi kwalo.R>dUJonatan kunye noAhimazi babehlala belinde kulaa mthombo wase-En-rogele, kuba bekungafuneki babonwe bengena esixekweni. Kwathunywa isicakazana, saya kubaxelela, baza bona baya kwazisa ukumkani uDavide.`=;dUqhube wathi: “Ke ngoko khawulezani nithumele kuDavide, nithi kuye: ‘Uze ungahlali phaya ngakumazibuko asentlango ngobu busuku. Welela ngaphesheya kweJordan, hleze ukumkani nabantu bonke abanaye bacinywe.’ ”4<cdUsuke apho uHushayi waya kwazisa ooZadoki noAbhiyatare ababingeleli ngeqhinga yena acebise ngalo uAbhasalom namadoda amakhulu akwaSirayeli kwanangelo lalivela kuAhitofele.w;idUAbhasalom namadoda onke akwaSirayeli bathi: “Icebo likaHushayi umArki lelona lilungileyo kunelika-Ahitofele.” Yayisisigqibo *sikaNdikhoyo kakade ukuba maliphanze icebo lika-Ahitofele, khon' ukuze aze kuhlelwa lishwangusha uAbhasalom.J:d Uya kuba ngaya dolophini ithile, sifike nalapho singamaSirayeli, sithandele ngeentambo, sizitsale ezo ndonga zidilike, ziye kuthi didli ezantsi entilini, kude kungabikho nalinye ilitye apho.”9d UDavide yena somfuna apho azimele khona, simhlasele okombethe olele kwiindawo zonke, kungasindi namnye kuye nakuloo madoda onke anaye.T8#d “Mna ke ndicebisa ukuba uwaqokelele onke amaSirayeli kulo lonke eli, ukususela kwaDan kuye kutsho eBheshebha, abe maninzi ngokungathi yintlabathi yaselwandle, uze uwakhokele wena ngenkqu ukuya edabini.7d Ndithi nawona madoda aziingonyama ukukhalipha aya kunkwantya, kuba kwaSirayeli uyihlo udume ngokulwa, yaye nomkhosi wakhe ngamagorha.\63d Ngoku ndithethayo ngahle uzimele mqolombeni uthile, okanye uthe nca ndaweni ithile. Ukuba yena uthe waba ngowokuqala ukuhlasela amadoda akho, abakuvayo oko baya kusuka bathi: ‘Axheliwe amadoda ka-Abhasalom.’b5?dWazi kakuhle ukuba uyihlo uDavide neqela lakhe ngamadoda aqhele ukulwa, yaye bayakhwankqisa, ngathi yimazi yebhere inxakamela amathole ayo. Uwaqhelile amadabi uyihlo, ngoko ke akahlali ndawonye nomkhosi wakhe ebusuku.y4mdUHushayi wathi kuAbhasalom: “Hayi, mhlekazi, kwesi sihlandlo kum ngathi alilihle iqhinga lika-Ahitofele konke.3{dUthe akufika uHushayi uAbhasalom wamchazela iqhinga lika-Ahitofele, waza wathi: “Utsho ke uAhitofele; uthini wena?”T2#dUthe uAbhasalom: “Khanibize kwanoHushayi umArki, silive nelakhe icebo.”e1EdLavakala njengecebo eliphilileyo eli kuAbhasalom nakumadoda amakhulu akwaSirayeli xa ewonke.w0idndiwazise kuwe onke amanye amadoda. Andithi mnye qha lo mntu ufuna ukumbulala, bonke abanye babuye bephila?”/dNdifuna ukumhlasela esadiniwe nje, emi nematha. Ndifuna ukuwothusa abaleke la madoda ahamba naye. Ndifuna ukubulala ukumkani kuphela, . dWathi uAhitofele kuAbhasalom: “Ndivumele ndikhethe ishumi elinambini lamawaka amadoda, ndiphume ngobu busuku, ndimsukele uDavide.-'dIcebo lika-Ahitofele lalithathwa njengelizwi elivela kuThixo ngenkqu. Lalingadli ngakuwa phantsi kuDavide, kanti nakuAbhasalom kwakukwanjalo.x,kdKwamiswa intente phezu kophahla lwebhotwe, waza uAbhasalom wawangena amaqadi kayise ejongwe ngamaSirayeli onke.X++dUAhitofele wathi kuAbhasalom: “Yiya kungena kumaqadi kayihlo, lawa awagcinise ibhotwe. Ngaloo ndlela indlu yonke kaSirayeli iya kuqonda ukuba uzinukisile kuyihlo, babe nesibindi ke ngoko abakulandelayo.”Z*/dUbuzile ke kuAhitofele uAbhasalom wathi: “Ucebisa ntoni ke? Ngaba masithini?”)dKakade ke ndingathoba phantsi kukabani xa ingenguye unyana wenkosi? Ndiza kuthoba phantsi kwakho ngoku njengoko bendisenza kuyihlo.”,(SdUHushayi wathi kuAbhasalom: “Ndingayenza njani into enjalo? Mna ndingakwicala lalowo utyunjwe *nguNdikhoyo nangabantu nangamaSirayeli ephela. Ndiza kuhamba nawe.'#dUAbhasalom wathi kuHushayi: “Tyhini, yindlela obonakalisa ukuthembeka kwakho kumhlobo wakho uDavide le! Kutheni ungahambanga naye nje?”&/dWathi uHushayi umArki, umhlobo othembekileyo kaDavide, akuthi thu uAbhasalom, wakhahlela esithi: “Huntshu-u-u! Khul' ud' ukhokhobe, kumkani!”W%)dWagaleleka eJerusalem uAbhasalom, ehamba namaSirayeli onke, kukho noAhitofele.^$7dUkufika kukakumkani neqela lakhe eJordan babesebefile kukudinwa, bakha baphumla apho.#yd Bahamba indlela yabo ke ooDavide. Wahamba ngaphezu kwenduli leyo uShimeyi eshwabula, egxoga ngamatye, eqhumisa uthuli.l"Sd UNdikhoyo angahle ayibone le ntlupheko ndikuyo, andithamsanqele endaweni yesiqalekiso salo mntu.”n!Wd Uqhube wathi uDavide, ebhekisa kuAbhishayi nakumaphakathi akhe onke: “Ingunyana wam ozelwe ndim nje lo ufuna ukundibulala, nothuswa yintoni kule nto yenziwa ngulo mBhenjamin? NguNdikhoyo othe makandithuke; myekeni ke andithuke.. Wd Ukumkani wathi: “Ayifuni nina le nto, bonyana bakaZeruya. Ukuba undithuka ngokuthunywa nguNdikhoyo, ngubani onegunya lokuthi kuye: ‘Uyenzela ntoni le nto?’ ”$Cd Kwavela uAbhishayi owayezalwa nguZeruya, wathi kukumkani: “Mhlekazi, uyamyeka lo mfi wenja akuthuke wena kumkani? Ndiyeke mna ndiye kumnqumla intloko.”]5d*UNdikhoyo uya kukubuyekeza ngenxa yegazi lendlu kaSawule othe wena waba ngukumkani esikhundleni sakhe. Ubukhosi uNdikhoyo ubunike uAbhasalom unyana wakho. Hayi ke, sigebengandini, isikhuni sibuye nomkhwezeli!”I dWayemthuka esithi: “Mka apha; hamba sigebengandini setshijolo!dUShimeyi usuke wagxoga uDavide ngamatye, ekunye naloo maphakathi akhe, engqongwe macala ngamadoda omkhosi nabalindi bakhe. ;dUthe ukumkani uDavide akuya kufika eBhawurim, kwavela uShimeyi, unyana kaGera, owayezalana noSawule, eze kumhlangabeza, emthuka wonke lo gama aya kuye.RdWaqokela wathi ukumkani kuZibha: “Iza kuba yeyakho yonke into ebikade iyeyikaMefibhoshete.” UZibha wathi: “Ndohlala ndisisicaka sakho, mhlekazi; bendinga ndingasoloko ndisenzelwa inceba nguwe.”iMdUqhube wathi ukumkani: “Uphi uMefibhoshete, umzukulwana kaSawule, inkosi yakho?” UZibha wathi: “Usele eJerusalem. Kaloku uthi: ‘Namhlanje indlu kaSirayeli iza kububuyisela kum ubukhosi bukabawo-mkhulu uSawule.’ ”)dUkumkani wambuza uZibha wathi: “Wenza ntoni ngezi zinto?” Lithe elikaZibha: “Ezi donki ndizizise ukuze usapho lukakumkani lukhwele kuzo. Izonka kunye neziqhamo ndiziphathele amadoda kakumkani ukuze azixhase ngazo, athobe nangewayini xa aziva ephelelwe entlango.”' KdWathi uDavide esand' ukuthi tyishi nje eyishiya incopho, wagagana noZibha iphakathi likaMefibhoshete. Wayeqhuba iidonki ezimbini zibotshiwe zithwele amakhulu amabini ezonka, nekhulu lezikhinkci zeerasentyisi, nekhulu lezikhinkci zeziqhamo ezisand' ukukhiwa, kunye nemvaba ezele yiwayini.vgd%Wenjenjeya uHushayi, umhlobo kaDavide, ukuya esixekweni, waya kufika kanye xa uAbhasalom angenayo eJerusalem.zod$Bakho nabo ooAhimazi unyana kaZadoki noJonatan unyana ka-Abhiyatare; wondazisa ngako konke okuvileyo komkhulu.”oYd#UZadoki noAbhiyatare ababingeleli uya kufika bekho nako; uze uyixele kubo yonke intshukumo yakomkhulu._9d"Kanti ke xa ubuyela kwasesixekweni uya kundinceda uphanzise amacebo ka-Ahitofele, ufike uthi kuAbhasalom: ‘Ndisisicaka sakho, mhlekazi kumkani! Bendifudula ndisisicaka sikayihlo, kodwa ngoku ndisisicaka sakho.’T#d!UDavide wathi kuye: “Akukho nto uya kundinceda ngayo xa uhamba kunye nam.,Sd Uthe uDavide xa aqabela encochoyini yenduli, efika apho kwakunqulwa khona, wafika elindelwe nguHushayi umArki, etsho ngezambatho ezikrazukileyo, intloko inomhlaba.3adWaxelelwa uDavide kwathiwa: “Naye uAhitofele ukwicala labavukeli kunye noAbhasalom.” Ke uDavide wathandaza wathi: “Uzuwaphanzise, Ndikhoyo, amacebo ka-Ahitofele!”'IdUDavide wahamba elila ukunyuka kwakhe iNtaba yemiNquma, egqubuthele, engafakanga nto nasezinyaweni. Bonke ababehamba naye nabo babegqubuthele, behamba belila.eEdKe uZadoki noAbhiyatare babuyela eJerusalem, bethwele ityesi yomnqophiso, baza bahlala apho.p [dUyabona, mna ndiya kulinda phaya emazibukweni entlango, kude kufike ilizwi elivela kuwe lokundazisa.”n WdUqhube wenjenje ukumkani ebhekisa kuZadoki umbingeleli: “Uyayibona imeko, wena ungahamba ngoku, ubuyele esixekweni kunye noAbhiyatare, nihambe kunye nâbo bafana babini, lowo wakho uAhimazi kunye noJonatan unyana ka-Abhiyatare. }dKodwa ke ukuba uNdikhoyo uthe kum: ‘Andaneliseki nguwe,’ ndim lo, makandenze loo nto ikholekileyo emehlweni akhe.”" ?dEmva koko wathi kuZadoki ukumkani: “Le tyesi kaThixo yibuyisele kwasesixekweni. Ukuba uNdikhoyo undigcinile ndobuya ndiyibone kwakhona isendaweni yayo.? ydWayelapho phakathi kwabo uZadoki umbingeleli, ekunye nabaLevi, bethwele ityesi yomnqophiso kaThixo. Bayibeka phantsi ngakuAbhiyatare, bayilinda kwada kwaphuma wonke umntu esixekweni.+QdKwahlokoma ilizwe sisikhalo ekumkeni kukaDavide nabantu bakhe. Wenjenjeya ukumkani ukuya kuwela umlanjana iKedron, elandelwa ngabantu bonke, baya kutsho entlango. d~}||i|{{[zrzyyxxxxwwtwvv~vuuCtttctssvs4rrur4qqq6ppqp%oo}o&nnn2mmmPmll7kkk2jjcii6hh>j==@<^;;\;:99877"6I55$44@322%110//e..Y-,,`++*)(('&&H& %$M##"!!/ u5@M4M86! ; m < u5TdjOn+Ngani ke ngoku ukuba ungasifezekisi isibhambathiso sakho kuNdikhoyo, uwuthobele nomyalelo wam?”1n*Ukumkani ke wambiza uShimeyi, wathi kuye: “Kanene ndandingakufungisanga uNdikhoyo na ndikulumkisa ndisithi: ‘Mhla waphuma usiya naphi na ngaphandle, uze wazi ukuba ufile’? Ndathi ndakutsho kuwe wena waphendula usithi: ‘Uthethe kakuhle mhlekazi; ndiya kukuthobela.’a=n)Waxelelwa ke uSolomon ukuba uShimeyi uphume eJerusalem waya eGati, waza waphinda wabuya.1n(Akuyiva ke le nto, wabopha idonki yakhe, waya kuAkishe eGati, efuna loo makhoboka. Ke uShimeyi wawafumana apho eGati amakhoboka lawo, wabuya nawo.Ln'Ke kaloku emva kweminyaka emithathu amakhoboka amabini kaShimeyi abalekela kuAkishe unyana kaMahaka ukumkani waseGati, waza ke uShimeyi waxelelwa kwathiwa: “Uyabona, amakhoboka akho aseGati.”Jn&UShimeyi uphendule ngelithi kukumkani: “Uthethe kakuhle, mhlekazi. Isicaka sakho siya kuyenza loo nto uyithethileyo, nkosi yam kumkani.” Ngenene ke uShimeyi wahlala eJerusalem ithuba elide.{qn%Mhla waphuma wayiwela le ntili yeKedron, uze wazi ukuba ufile, kambe ke igazi lakho loba phezu kwentloko yakho.”{n$Waza ke ukumkani wathumela kuShimeyi wathi: “Zakhele indlu eJerusalem, uhlale kuyo, ungaze uphume khona uye naphi na.7n#Ke ukumkani wamisela uBhenaya unyana kaJoyada wayinjengele yomkhosi esikhundleni sikaJowabhi, waza endaweni ka-Abhiyatare wafaka umbingeleli uZadoki.zon"Ngenene ke uBhenaya unyana kaJoyada waya wafika wamosela uJowabhi, waza ke wangcwatyelwa kumhlaba wakhe entlango.?yn!Igazi labo malihlale phezu koJowabhi nezizukulwana zakhe naphakade, kambe ke kuDavide nezizukulwana zakhe, indlu yakhe nobukhosi bakhe, makuphumle uxolo lukaNdikhoyo ngonaphakade.”-n Kaloku yena wahlasela amadoda amabini wawabulala engadibananga nobawo uDavide. Omabini loo madoda, uAbhinere unyana kaNere, injengele yomkhosi wakwaSirayeli, kunye noAmasa unyana kaYetere, injengele yomkhosi wakwaJuda, ewe, omabini la madoda ayengcono enyanisekile kunaye.& GnUkumkani ke wathi kuBhenaya: “Yiya kuye, wenze njengokuthetha kwakhe. Mosele umngcwabe, ukuze mna nendlu kabawo sahlukane nobutyala ngegazi awaliphalazayo.- UnUBhenaya ke waya esibingelelweni sikaNdikhoyo, wafika wathi kuJowabhi: “Ukumkani uthi: ‘Phuma apha!’ ” Kambe ke yena waphendula wathi: “Andiphumi; ndiya kufela apha.” UBhenaya ke waya kubika olo daba kukumkani, wathi: “UJowabhi uthetha ngolu hlobo; ewe, wenjenje ukuphendula.”J nWaxelelwa ke uSolomon ukuba nanko uJowabhi ebaleke waya kubambelela ngeempondo zeqonga lamadini esibingelelweni sikaNdikhoyo. Wasuka wathuma uBhenaya unyana kaJoyada esithi: “Yiya umgwaze!”b ?nAkuziva ezi ndaba uJowabhi – kaloku naye wayekho kwiyelenqe lika-Adoniya, nangona wayengekho kwelika-Abhasalom – suka ke yena wabalekela *esibingelelweni sikaNdikhoyo, waya kubambelela ngeempondo zeqonga lamadini. nNgoko ke uSolomon wamkhiqa uAbhiyatare kububingeleli, ezalisekisa ilizwi awalithethayo uNdikhoyo eShilo malunga nendlu kaEli.&GnUkumkani ke wathi kumbingeleli uAbhiyatare: “Wena ke phindela emasimini akho eAnatoti. Ufanelwe kukufa, kambe ke andiyi kukubulala kwangoku, kuba yayithwalwa nguwe ityesi yomnqophiso *kaNdikhoyo uThixo ngexesha likabawo uDavide, futhi wawuzithwele kunye nobawo iimbandezelo zakhe.”^7nKe ukumkani uSolomon wayalela uBhenaya unyana kaJoyada, waza wamgwaza uAdoniya, wafa..WnEwe, ekho nje uNdikhoyo, lo undimiseleyo ndazinza kwisihlalo sikabawo uDavide, yena lo undenzele umlibo ngokwesithembiso sakhe, inene namhlanje uza kufa uAdoniya!”%nUkumkani uSolomon wafunga uNdikhoyo wathi: “Makandohlwaye uThixo nokuba kuqatha kangakanani na, ukuba uAdoniya akafanga ngenxa yeli lizwi.nUkumkani uSolomon uphendule unina wathi: “Ngani ukuba uAbhishagi umShunemikazi umfunele uAdoniya? Kungcono umcelele obu bukumkani buphela – andithi kaloku yena ngumkhuluwa – abe yena exhaswa ngumbingeleli uAbhiyatare noJowabhi unyana kaZeruya!”tcnWaqhuba ke wathi: “Kunganjani xa uAbhishagi umShunemikazi enikelwa kumntakwenu uAdoniya abe ngumkakhe?” ;nUBhashebha ke wathi: “Ndinesicelo esinye endifuna ukusenza kuwe; uze ungalanduli.” Ukumkani waphendula wathi: “Thetha, mama; andiyi kulandula.”nUBhashebha ke waya kukumkani uSolomon, esiya kuthethelela uAdoniya. Akumbona ke ukumkani, waphakama wamhlangabeza, wakhahlela, waza ke wachopha esihlalweni sakhe. Wathi makuziwe nesihlalo, ukuze ahlale kuso unina, waza ke wamhlalisa ngasekunene kwakhe.LnUBhashebha ke wathi: “Kulungile; ndiya kukuthethela kukumkani.”1nWaqhuba ke wathi: “Khawuncede uthethe nokumkani uSolomon; akanakwala kuwe. Ndifuna andinike uAbhishagi, intombi yomShunemi, abe ngumfazi wam.”~+nKambe ke ngoku ndinasicelo sinye endifuna ukusenza kuwe; uze uncede ungasikhabi.” UBhashebha waphendula wathi: “Kulungile; thetha ndive.”a}=nWaqhuba uAdoniya wathi: “Njengoko usazi ulawulo yayilolwam, uSirayeli wonke ekhangele kum njengokumkani wakhe. Kodwa izinto zajika, ulawulo lwajika lwawela kumntakwethu uSolomon; nto leyo ke yamiselwa *nguNdikhoyo.o|YnWaphinda wathi: “Kukho into endifuna ukuyithetha kuwe.” UBhashebha wathi: “Kulungile; thetha.”:{on Ke kaloku uAdoniya, unyana kaHagiti, waya kuBhashebha, unina kaSolomon. Ke yena uBhasheba wathi: “Ngaba uza ngoxolo na?” UAdoniya waphendula wathi: “Ewe, ndiza ngoxolo.”Yz-n USolomon ke wangena esihlalweni sikayise uDavide, lwaza ulawulo lwakhe lwazinza.y n KwaSirayeli walawula iminyaka engamashumi amane. Yaba yiminyaka esixhenxe eHebron, yangamashumi mathathu anantathu eJerusalem.bx?n Ke kaloku uDavide waya kuphumla kunye nooyise-mkhulu, waza wafihlwa kwisixeko sikaDavide.0w[n Kodwa ke ngoku uze ungamthathi njengongenatyala. Kaloku wena ungumfo onobulumko, ngoko ke akuyi kuxakwa yinto onokuyenza kuye. Mse engcwabeni izimvi zakhe zinegazi.”ovYnUze ungamlibali uShimeyi unyana kaGera, umBhenjamin waseBhawurim, lowa wandishwabulela endiqalekisa kabuhlungu mhla ndandisiya eMahanayim. Wathi akuhla endihlangabeza eJordan, ndafunga uNdikhoyo ndathi andisayi kumbulala ngekrele.Jun“Kodwa ke uze wenze ngezibele koonyana bakaBhazilayi waseGiliyadi. Bona mababe phakathi kwâbo batya kunye nawe esithebeni sakho. Kaloku babengakum ngokuya ndandibaleka umntakwenu uAbhasalom.tnInto omawuyenze kuye wozibonela ngokobulumko bakho, kodwa uze ungamyeki afe ngenxa yokwaluphala, aze aye engcwabeni enoxolo.isMn“Ngoku ke, mfo wam, uyayazi into awandenza yona uJowabhi unyana kaZeruya, nditsho into awayenzayo kwiinjengele ezimbini zomkhosi kaSirayeli, uAbhinere unyana kaNere noAmasa unyana kaYetere. Kaloku wababulala, waliphalaza igazi labo ngexesha loxolo, kwanga kusemfazweni, wayidyobha ngalo ibhanti eyayisesinqeni sakhe neembadada ezazisezinyaweni zakhe.-rUnKe yena uNdikhoyo wosifezekisa isithembiso sakhe kum. Kaloku yena wathi: ‘Ukuba izizukulwana zakho zithe zaziphatha ngendlela efanelekileyo, zanyaniseka, zathembeka kum ngentliziyo yonke nangomphefumlo wonke, ngenene soze ingabikho indoda yendlu yakho kwisihlalo solawulo lwakwaSirayeli.’ nKe kaloku uAdoniya, unyana kakumkani, onina yayinguHagiti, wazigqatsa wathi: “Ndiza kuba ngukumkani.” Wazilungiselela iinqwelo namahashe, kananjalo wandulelwa ngamashumi amahlanu amadoda. (= }nIntombi le ke yayiyinzwakazi ecikizekileyo. Yamonga ke ukumkani, yamlungiselela, kambe ke yena ukumkani zange ayambathe.< %nBehla benyuka ke apho kwaSirayeli, bekhangela loo nzwakazi, bada ke bafumana uAbhishagi umShunemikazi. Bamthatha ke, bamzisa apho kukumkani.); OnKe kaloku amaphakathi akhe athetha naye athi: “Masikukhangelele intombi nto, mhlekazi, ukuze ikulungiselele ikonge, ilale kufuphi nawe, ufudumale, mhlekazi.”+: UnNgoku ke ukumkani uDavide wayeyindoda eyalupheleyo, iminyaka yakhe seyihambile. Wayekhathazwa kukugodola, kuba wayengafudumali noba selefunjelwe ngeengubo ezininzi.K9dUDavide ke wakhela uNdikhoyo iqonga lamadini apho, waza wenza amadini atshiswayo kunye nawobudlelwana. Wakuva uNdikhoyo ukuthandazelwa kwelizwe, satsho saphela isibetho sikabhubhani kwaSirayeli.(8KdKambe ke ukumkani uphendule uAravena wathi: “Ngunotshe lowo! Ndiza kulihlawula ixabiso lazo. Andingekhe ndinikele kuNdikhoyo amadini atshiswayo ngento endingadlekanga ngayo.” UDavide wasithenga ke eso sanda sokubhula kunye neenkabi zeenkomo ngexabiso elingamashumi amahlanu eesiliva.7/dZonke ezi zinto, mhlekazi, uAravena uzinika ukumkani.” Waza waqhuba uAravena wathi kukumkani: “Ubenga uNdikhoyo uThixo wakho angakwamkela.”_69dWathi uAravena kuDavide: “Inkosi yam ukumkani mayithathe konke okukholekileyo kuyo, yenze idini. Naziya iinkabi zeenkomo zokwenza idini elitshiswayo. Naziya nezileyi zokubhula kunye needyokhwe zokwenziwa iinkuni.5'dWaza uAravena wathi: “Kungani ukuba ukumkani inkosi yam eze kwisicaka sakhe?” Waphendula ukumkani uDavide wathi: “Ndize kuthenga esaa sanda sokubhula sakwakho, ndize ndakhele kuso uNdikhoyo iqonga lamadini, khon' ukuze isibetho sikabhubhani sinqamke ebantwini.”!4=dWathi akukhangela uAravena, wabona ukumkani esiza kuye ehamba namaphakathi akhe. Waphuma uAravena, wakhahlela ejongise ubuso emhlabeni phambi kokumkani.X3+dNgoko ke uDavide waya wayenza loo nto ayiyalelwe nguGadi ngokomlomo kaNdikhoyo.2'dKwangaloo mini uGadi waya kuDavide, wathi kuye: “Hamba uye kwakhela uNdikhoyo iqonga lamadini esandeni sokubhula sika-Aravena umJebhusi.”^17dAkusibona uDavide eso sithunywa sasibhubhisa abantu, wathi kuNdikhoyo: “Ndim owonileyo wenza ubugwenxa. Aba bantu bona banjengeegusha; akukho nto bayenzileyo. Isandla sakho masohlwaywe mna kunye nomzi kabawo.”B0dKwathi xa isithunywa sikaNdikhoyo sasisolula isandla siza kutshabalalisa iJerusalem, uNdikhoyo wazijika iimbono zakhe ngenxa yaloo ntlekele, waza wathi kwisithunywa esasitshabalalisa abantu: “Kwanele! Sirhoxise isandla sakho.” Oku kwenzeke xa kanye isithunywa sasingakwisanda sokubhula sika-Aravena umJebhusi.l/SdNgoko ke uNdikhoyo wathumela isibetho sikabhubhani kwaSirayeli. Saqalisa kwangentsasa yangaloo mini, kwada kwaya kutsho kwelaa xesha wayelimisele. Kwafa amashumi asixhenxe amawaka abantu ukusukela kwaDan kuye kutsho eBheshebha.@.{dUDavide waphendula wathi kuGadi: “Ndisengxakini enkulu. Kodwa ke kubhetele siwele ezandleni zikaNdikhoyo, kuba inkulu inceba yakhe. Ewe, andikunqweneli ukuwela ezandleni zabantu.”N-d UGadi ke waya kuDavide, wafika wamxelela esithi: “Khetha phakathi kweminyaka esixhenxe yendlala ezweni lakho, okanye iinyanga ezintathu ubalekana neentshaba zakho xa zona zikusukela, okanye iintsuku ezintathu kukho isibetho sikabhubhani ezweni lakho. Cingisisa ugqibe, undinike impendulo emandiyise kulowo undithumileyo.”,/d “Hamba uye kuthi kuDavide: ‘Utsho uNdikhoyo ukuthi: Ndikubekela izinto ezintathu. Khetha ibe nye kuzo, ndize ke mna ndikwenze loo nto.’ ”+d Ekuvukeni kukaDavide ngentsasa elandelayo ilizwi likaNdikhoyo laliselifikile *kumshumayeli uGadi, imboni kaDavide, lisithi:* d Kusuke kwathi akuba elwenzile olo balo uDavide wangenwa kukuba nomva-ndedwa. Waza ke wazibika kuNdikhoyo wathi: “Ndenze into embi gqitha ngesi senzo, Ndikhoyo. Ngoko ke ndiyakubongoza, bususe ubutyala bam, mna sicaka sakho. Ndenze into yobutyhakala.”^)7d UJowabhi ke wamchazela ukumkani inani lamadoda akulungeleyo ukubhaliswa emkhosini. KwaSirayeli yaba ngamakhulu asibhozo amawaka amadoda akwaziyo ukusebenzisa ikrele, kwaza kwaJuda yaba ngamakhulu amahlanu amawaka.x(kdBabuyela eJerusalem emva kweenyanga ezilithoba namashumi amabini eentsuku, sele belityhutyhile lonke elo lizwe.:'odBesuka apho bajonga emazantsi kwidolophu yaseTire eyayinqatyisiwe, baya badlulela nakuzo zonke iidolophu zamaHivi namaKanana, baya kugqibela ngeBheshebha ekumzantsi welakwaJuda.n&Wdbedlulela eGiliyadi nakummandla waseTatim-hodeshe, baya kutsho kwaDan-yahan, benjenjeya ukusa eSidon.%9dBawuwela umlambo iJordan, baya kuqalisa emazantsi eArohere kwisixeko esasisembindini wentlambo kummandla wakwaGati. Besuka apho baya emantla weYazere,$dKambe ke ilizwi likakumkani laboyisa ooJowabhi nabaphathi-mkhosi, baza ke bahamba bamshiya ukumkani, baya kubala uluntu lwakwaSirayeli.^#7dKe yena uJowabhi wathi kukumkani: “Ngamana uNdikhoyo uThixo wakho wabandisa kalikhulu abantu, aze amehlo enkosi yam ukumkani ayibone loo nto. Kodwa ke, nkosi yam mhlekazi, ngani ukuba ufune ukwenza into enje?”@"{dUDavide ukumkani uyalele uJowabhi umphathi-mkhosi owayekunye naye, wathi: “Zibale zonke izizwe zakwaSirayeli, ukususela kwaDan kuse eBheshebha, khon' ukuze ndilazi inani labantu.”! 'dWabuya wavutha umsindo *kaNdikhoyo ngakumaSirayeli, waza waxhokonxa uDavide ukuchasana nawo, esithi: “Yiya uwabale amaSirayeli namaJuda.”N d'kunye noUriya umHeti. Babengamashumi mathathu anesixhenxe xa bebonke.4ed&Wayelapho uIra waseItri, noGarebhe waseItri,_9d%uZeleki umAmon, noNaharayi waseBheroti umphathi-zikrweqe zikaJowabhi, unyana kaZeruya.:qd$uIgali unyana kaNatan waseZobha, uBhani wakwaGadi,/[d#uHezero waseKarmele, uParayi waseArbhi,[1d"uElifelete, unyana ka-Ahasebhayi waseMahaka, uEliyam unyana ka-Ahitofele waseGilo,Od!unyana kaShama waseHarari, kunye noAhiyam unyana kaSharare waseHarari,I d noEliyabha waseShalebhon. Zazilapho iinto zikaYashene, noJonatanH dkunye noAbhiyalebhon waseBhete-arabha, uAzemavete waseBhawurim,H dWayelapho uBhenaya wasePiraton, uHidayi wamaxandeka aseGahashe,_9duHelebhe unyana kaBhana waseNetofa, noItayi unyana kaRibhayi waseGibheya kwaBhenjamin.:qduZalmon waseAhoyi, kwakunye noMaharayi waseNetofa,AdWayelapho uAbhiyezere waseAnatoti, noMebhunayi waseHusha,DduHeleze wasePeleti, kunye noIra unyana kaIkeshe waseTekowa./[duShama waseHarodi, uElikana waseHarodi,dKuloo magorha angamashumi amathathu kwakukho aba: YayinguAsayeli umntakwabo-Jowabhi, uEl-hanani unyana kaDodo waseBhetelehem,'IdWayebalasele phakathi kwaloo magorha angamashumi amathathu, kodwa wayengabandakanywanga kuloo magorha mathathu. UDavide wamenza inkokheli yabalindi bokumkani.fGdZazinjalo ke izigigaba zikaBhenaya unyana kaJoyada; naye wayedume njengaloo magorha mathathu.dWabulala nesigantsontso somJiputa ophethe umkhonto. UBhenaya wamgqebha ngebhunguza, hlasi loo mkhonto, wamgwaza kwangawo loo mJiputa.n WdEnye indoda eyayitshatshele ngemisebenzi yobugorha nguBhenaya unyana kaJoyada waseKabhezeli. Yena wabulala iintshatsheli zamaMowabhi ezimbini. Kwakhona ngemini ekwakukhithika ngayo waya kungena emhadini, wabulala khona ingonyama. 3dEwe, waba yimbalasane njengaloo magorha mathathu, waba yinkokheli yelo qela lingamashumi amathathu, noxa engabandakanywanga kuloo magorha mathathu.b ?dUAbhishayi, umntakwabo-Jowabhi, onina unguZeruya, yayinguye inkokheli yamashumi amathathu amagorha. Yena ngomkhonto wakhe walwa namadoda angamakhulu amathathu, wawabulala, watsho wabalasela njengaloo magorha mathathu.Y -d“Andinakuze ndiwasele la manzi, Ndikhoyo. Loo nto ingafana nqwa nokusela igazi lala madoda abubeke esichengeni ubomi bawo.” UDavide wala ukuwasela loo manzi. Zazinjalo ke izigigaba zaloo magorha mathathu. dLoo magorha mathathu ke atyhoboza apho kuloo maFilistiya, aya kukha amanzi apho kwelo qula lingasesangweni eBhetelehem, abuya nawo, awanika uDavide. Kambe ke uDavide wala ukuwasela, ndaweni yaloo nto wawachitha, esenza umnikelo ngawo kuNdikhoyo, esithi:{dUDavide wanxanwa, waza wathi: “Akwaba bekungakho mntu undiphathela amanzi kwelaa qula lingasesangweni eBhetelehem.”iMdNgelo xesha uDavide wayesezintabeni kwindawo enqabileyo, kukho ibutho lamaFilistiya eBhetelehem.mUd Kwakha kwathi kanye xa kusondela ixesha lokuvuna, kwasuka isithathu kuloo madoda angamashumi amathathu aziintloko zomkhosi kaDavide, saya kuye kumqolomba waseAdulam, lo gama wona umkhosi wamaFilistiya umise ngakwintili yamaRafa._9d wema yena uShama, walwa ekhusela loo ntsimi, afa amaFilistiya, watshatshela uNdikhoyo.d Olandelayo nguShama unyana ka-Age waseHarari. Waqubisana namaFilistiya eLehi ngasentsimini yeentlumayo. Abaleka amaSirayeli,{d kodwa yena wangena kuwo amaFilistiya, wabetha sada isandla sakhe sagogeka yinkantsi, watsho akabi nako ukuliyeka ikrele lakhe. *UNdikhoyo watshatshela edabini loo mini. Igalelo labalandeli bakaElazare kwelo dabi yaba kukuthimba impahla yabawileyo.8kd Olandelayo nguElazare unyana kaDodo umAhoyi. Engomnye wamagorha amathathu nje, yena wayekunye noDavide xa bacela umngeni kumaFilistiya awayeze edabini. Abuya umva amaSirayeli,_9dNgawo la amagama amagorha omkhosi kaDavide: nguYoshebhe-bhashebhete waseTakemon kuqala, owayeyinkokheli yamagorha amathathu. Walwa namakhulu asibhozo amadoda eyedwa, wawabulala onke ngomkhonto wakhe kwidabi elinye.nWdWona abanjwa ngesixhobo sentsimbi, okanye atyhalwe ngomphini womkhonto, atshiselwe kuloo ndawo akuyo.RdKodwa amatshijolo ngamev' alahliweyo; ziinkuni ezingathezwayo ngokuhlaba.R~dUThixo ukuzinzisile ukulawula kwenzala yam, kub' undenzel' umnqophis' ongasoz' ujike, umnqophis' ongayi kwaphulwa, dinga elingagugiyo. Uya kuluphumelelisa usindiso lwam, awufezekise wonke umnqweno wam.} duqaqamba ngokwelanga ngomsobomvu ngentsasa engenamafu, lona liqaqambis' umhlaba emva kwemvula, lintshulise ingca emhlabeni.”|/dUthethile uThixo kaSirayeli; iliwa lokhuselo likaSirayeli libhekise kum lathi: “Lowo kumkani ulawula ngobulungisa, lowo ulawula esoyika uThixo,Y{-dUMoya *kaNdikhoyo uthetha ngomlomo wam; ilizwi lakhe lisencakameni yolwimi lwam.!z ?dNanku ke umyolelo kaDavide: Utsho uDavide unyana kaJese, itsho indoda eyaphakanyiselwa phezulu, umthanjiswa kaThixo kaYakobi, iciko leengoma kwaSirayeli.yd3NguThixo omnika uloyiso ukumkani, amenzele izibele umthanjiswa wakhe, uDavide nayo yonke inzala yakhe kude kuse ephakadeni.`x;d2Ngoko ke ndiya kukubonga phakathi kwezizwe, ndityibele ndivuma umbongo wakho, Ndikhoyo.iwMd1wena undihlangula kwabandichasayo! Ewe, undoyisele iintshaba zam, wandikhusela kubaphalazi-gazi.Kvd0Wena undoyisela iintshaba zam; wena ugoba iintlanga zindikhahlele;huKd/Huntshuu! Khul' ud' ukhokhobe, Ndikhoyo! Mawubongwe wena mkhuseli wam, Thixo ongumhlanguli wam!It d.Baphuma kwiinqaba zabo begubha, bephelelwe sisibindi xa bebonke.Rsd-Ndikhahlelwa nangabasemzini abantu; bayandithobela bakuwuva umthetho wam.ured,Wena wandihlangula ekuvukelweni ngamawethu, walimisa igunya lam elizweni, ndada ndaphatha nabo bendingabazi.Iq d+Mna ndizicumza zibe njengothuli, ndizinyhashe okodaka endleleni.Vp'd*Ziba ngafuna uncedo zingancedwa bani; ziba ngazibika kuNdikhoyo angaphenduli.Ho d)Ziyandoyika iintshaba zam; abandithiyileyo ndibatshabalalisile.;nsd(Undinika amandla edabini, undoyisele iintshaba zam.Pmd'Ndizithi ntshinte-ntshinte zingavuki tu, ziqungquluze apha phambi kwam.Old&Ndizisukela ndizoyise iintshaba zam; andijiki ndide ndizitshabalalise.Lkd%Undimise endaweni ephangaleleyo; azinakutyibilika kuyo iinyawo zam.Tj#d$Ndikhoyo, undinike ikhaka lokuhlanganisa; undibonelele ndatsho ndazimaseka.Oid#Undiqhelisa ukulwa edabini, andifundise ukugoba isaphetha esomeleleyo.Sh!d"Undicondobisa kuhle njengenxala, andichankcathise emaweni ndingatyibiliki.Ig d!ewe, nguThixo oyinqaba yam; nguye oyenza iphumelele indlela yam.=fwd NguNdikhoyo yedwa uThixo; nguye kuphela osikhuselayo;e}dHayi bo, zigqibelele izinto azenzayo lo Thixo! Hayi ukuthembeka kwelizwi lakhe! Uyabakhusela bonke abo bathembela ngaye._d9dEwe, ngawe ndingawuchitha-chitha nomkhosi, ngamandla akho ndilutsibe nongqameko lwawo.RcdUsisibane sokundikhanyisela, wena Ndikhoyo; nguwe ondigxothela ubumnyama.DbdUngumsindisi wabathobekileyo, obabone benekratshi ubathobe.>aydUmsulwa kwabo bamsulwa; uchasene nabo bangamatshijolo.^`7dUthembekile, Ndikhoyo, kwabo bathembekileyo; ubenzela ububele abo bandlela zithe tse.[_1dNgoko ke uyandivuza kuba ndisenza okulungileyo; uyandivuza kuba akukho sikhwa kum.?^{dUyandazi ukuba andonanga; ndiyazilumla ekwenzeni ububi.I] dYonke imiyalelo yakhe ndiyigcinile; andayaphula imithetho yakhe.J\dUmthetho kaNdikhoyo ndiyawuthobela; andimfulathelanga uThixo wam.Q[dWandivuza uNdikhoyo kuba ndandilungisa; wandithamsanqela kuba ndimsulwa.IZ dWandihlangula ndisengozini, wandisindisa kuba ekholisekile ndim.CYdBandihlasela ndisengxingweni, wandikhusela yena uNdikhoyo.KXdWandihlangula kwiintshaba zam nakwabo bandichasayo, bendivuyelela.LWdWehla, wandithi hlasi uNdikhoyo, wandihlangula kumanzi enzonzobila.VdWatsho zoma qoko iilwandle, kwatsho kwavela nezisekelo zelizwe, akukhalima yena uNdikhoyo, egragramela iintshaba enomsindo.aU=dWadubula ngeentolo zakhe, zee qhu saa iintshaba, eziswantsulisa ngokugqekreza kwemibane.KTdWazongoma esibhakabhakeni uNdikhoyo, lavakala ilizwi loPhezukonke.ESd kutshawuza imibane ngaphambi kwakhe, kunga kuvutha amalahle.]R5d Wayethiwe gqume sisithokothoko, kumnyama thsu; engqingwe ziingqimba zamafu anemvula,SQ!d Wandanda ngenqwelo *yezithunyw' ezimaphiko, itshebeleza ngesantya emoyeni.LPd Wasikrazula isibhakabhaka wehla engqendeve phezu kwelifu elimnyama.hOKd Kwathi phoko umsi emathatheni akhe, walephuza amadangatye ngomlomo, kuliqika amalahle avuthayo.aN=dSuka wagungqa wanyikima umhlaba, isibhakabhaka sangcangcazela, kuba uThixo wayenomsindo. MdNdazibika kuNdikhoyo ndikuloo ngxingongo; ewe, ndabiza kuThixo wam. Wandiva engqendeve kwibhotwe lakhe, savakala kuye isikhalo sam.@L}dUkufa bekundirhangqile, ingcwaba selivuleke lithe ng'aa.GK dBendintlithwa ngamaza abulalayo, amaza arhaxayo endigubungele.jJOdNdithi ndakukhala kuNdikhoyo, asuke andithi hlasi kwiintshaba zam. Ngenene, makabongwe uNdikhoyo!eIEdXa ndizimele ngoThixo wam ndihlala ndikhuselekile. Nguye ikhaka lam; nguye ondigcina ndifihlakele. Nguye inqaba yam ephakamileyo; nguye isikhundla sam sokuzimela. Mhlanguli wam, nguwe ondisindisayo kumadoda anogonyamelo.MHdWathi: NguNdikhoyo iliwa lam; nguye inqaba yam; nguye umkhuseli wam.iG OdUDavide wabhekisa lo mhobe *kuNdikhoyo mhla wamkhulula kwiintshaba zakhe nasesandleni sikaSawule.OFdBobane aba babeyinzala kaRafa eGati. Babulawa nguDavide namadoda akhe.UE%dYawathuka amaSirayeli, yabulawa nguJonatan unyana kaShama umntakwabo-Davide.rD_dKubekho elinye idabi eGati, apho kwakukho ingxilimbela eyayikuthanda kunene ukulwa. Yayiyinto eminwe mithandathu kwisandla ngasinye, ineenzwane ezintandathu kunyawo ngalunye, amashumi amabini anesine ukutsho. Nayo yayiyinzala kaRafa.KCdKuphinde kwabakho elinye idabi kunye namaFilistiya kwaseGobhi apho, waza uEl-hanani, unyana kaJayire umluki waseBhetelehem, wabulala khona uGoliyati waseGati owayephethe umkhonto ongangesibonda.}BudEmva kwelo dabi kwabakho elinye idabi namaFilistiya eGobhi, apho uSibhekayi waseHusha wabulala uSafu wenzala kaRafa.vAgdWaza uAbhishayi, unyana kaZeruya, waya kunceda uDavide. Ufike wamhlasela loo mFilistiya, wamosela. Emva koko amadoda kaDavide enza isifungo athi: “Unakanye ukuba uphinde uye edabini kunye nathi, hleze isibane sakwaSirayeli sicinywe.” QI~~ }|{{Gzyxx7wQwv;uNtt&s&rr?? ===<<<;;Q::H99[88]7m7 55!44t32100 /..k-,,,-++%*x))((D' &k%%p$$"",!!^ mb.\9tOjYn}  ! | y WSl6Q dn“Xa umntu ethe wona ummelwane wakhe, kwaza ke kwafuneka enze isifungo, waza ke yena weza kufunga kule ndlu phambi kweqonga lakho,@c{nZibazele iindlebe izikhungo zesicaka sakho ndawonye nabantu bakho amaSirayeli xa umthandazo wabo bewubhekisa kule ndawo. Yiva wena usekhayeni lakho ezulwini; ewe, yiva, uvile uxolele.Zb/nUbusuku nemini ngamana amehlo akho athi ntsho kuyo le ndlu. Kaloku yile wathetha ngayo usithi: ‘Igama lam liya kuba kuyo;’ Ke ngoko wuphulaphule umthandazo esiya kuthi isicaka sakho siwubhekise kule ndawo./aYnNakuba kunjalo, Ndikhoyo, Thixo wam, wubekele iindlebe umthandazo wesicaka sakho esizibikayo kuwe. Kuve ukulila nokukhunga kwesicaka sakho esikubongozayo nakalokunje.@`{n“Kambe ke, ngaba uThixo angade ahlale emhlabeni? Hayi bo, kaloku namazulu, nditsho namazulu asemajuku-jukwini ngokwawo, akanako ukukuqulatha. Ibeke phi ke yona le ndlu ndiyakhileyo!o_YnEwe, nangoku, Thixo kaSirayeli, ilizwi owalithethayo uthembisa isicaka sakho uDavide ubawo malifezeke.E^n“Nangoku ke, Ndikhoyo, Thixo kaSirayeli, isicaka sakho uDavide ubawo khawumgcinele ezo zithembiso wamenzela zona usithi: ‘Akusoze ungabi nayo indoda yokuchopha phambi kwam kwisihlalo sokulawula sakwaSirayeli, ukuba kodwa oonyana bakho bathe bakunyamekela ngandlela zonke ukuba bahambe phambi kwam njengawe lo.’]/nNangoku ke usigcinile isithembiso sakho kwisicaka sakho uDavide ubawo. Wathembisa ngomlomo wakho; kunamhlanje-nje ke ufezekisile ngesandla sakho.\{nwathi: “Ewe, Ndikhoyo, Thixo kaSirayeli, akakho uthixo onjengawe, nditsho ezulwini phezulu nasemhlabeni phantsi. Kaloku ungulowo uwugcinayo umnqophiso wakho wokuzithanda izicaka zakho ezithe rhoqo ngomxhelo wazo wonke ukuhamba ezindleleni zakho. [;nKe kaloku uSolomon wema phambi kweqonga *likaNdikhoyo, apho phambi kwaloo nginginya yebandla likaSirayeli, waza izandla zakhe waziphakamisela ezulwini,{ZqnNdiyenzele indawo ityesi equlathe umnqophiso kaNdikhoyo awayewenze noobawo ekubakhululeni kwakhe kwelaseJiputa.”Yyn“UNdikhoyo ke usigcinile eso sithembiso wasenzayo. Naku ngoku ndingene esikhundleni sikabawo uDavide. Ewe, ndichophe kwisihlalo sokulawula sakwaSirayeli ngokwesithembiso sikaNdikhoyo, ndaza ndalakhela indlu igama likaNdikhoyo uThixo kaSirayeli.!X=nNoko ke kambe asinguwe oza kulakhela indlu igama lam, koko yoba ngunyana wakho; nditsho kanye owesinqe sakho – nguye oya kulakhela indlu igama lam.’pW[nKambe ke uNdikhoyo wathi kubawo uDavide: ‘Ibe yinto entle ukuba uzimisele ukulakhela indlu igama lam.qV]n“UDavide ubawo wayezimisele ngomxhelo wakhe ukuba igama likaNdikhoyo uThixo kaSirayeli alakhele indlu.U}n‘Ukusukela kwimini endabakhuphayo ngayo abantu bam amaSirayeli eJiputa, zange ndizikhethele sixeko nakwisiphi na isizwe sakwaSirayeli apho lalinokwakhelwa khona indlu igama lam; kambe ke ndinyule uDavide ukuze abalawule abantu bam amaSirayeli.’*TOnwathi: “Makabongwe uNdikhoyo, uThixo kaSirayeli, yena othe ngesandla sakhe wasifezekisa isithembiso awasenza ngowakhe umlomo kubawo uDavide. Kaloku yena wathi:^S7nLithe lisemi apho lonke elo bandla likaSirayeli, ukumkani wee guququ walithamsanqela,^R7n Ke mna ngenene ndikwakhele ipomakazi lendlu, indawo oya kuhlala kuyo ngonaphakade.”VQ'n Ke kaloku uSolomon wathi: “UNdikhoyo wayethe uza kuhlala kwilifu elimnyama.P#n Ngenxa yelo lifu ababingeleli ababanga nako ukwenza imisebenzi yabo. Kaloku ubukhazikhazi besidima sikaNdikhoyo babuyizalisile indlu yakhe.cOAn Bathe ke bakuphuma ababingeleli kwindawo engcwele, indlu kaNdikhoyo leyo yazaliswa lilifu.;Nqn Apho kuloo tyesi kwakungekho nto ngaphandle kwamacwecwe amabini amatye, lawo ayefakwe kuyo nguMosis eHorebhe, apho uNdikhoyo wenza umnqophiso namaSirayeli akuba ephumile eJiputa.BMnLa manqwanqwa ke ayemade ngangokuba zazibonakala iziphelo zawo kumntu ophambi kwengcwele kangcwele, kambe ke zingabonakali kongaphandle kweyona ndawo ingcwele. Aselapho ke unanamhlanje.~LwnIzithunywa ezo ke zawathi naa loo maphiko azo, zayigquma loo ndawo yayikuyo ityesi ndawonye namanqwanqwa okuyiphatha.QKnAbabingeleli ke bayithatha ityesi yomnqophiso kaNdikhoyo, bayisa endaweni yayo kwigumbi elingaphakathi endlwini kaThixo – ingcwele kangcwele – bayibeka phantsi kwamaphiko ezo *zithunywa zimaphiko.7JinKe yena ukumkani uSolomon nalo lonke ibandla likaSirayeli elaliqokelelene kuye babemi phambi kwetyesi, besenza amadini ngeegusha neenkomo ezininzi, inyambalala enganakubalwa.zIonkunye nentente yesibingelelo, nazo zonke izinto ezingcwele ezazikuyo. Ababingeleli nabaLevi bazithwala ezo zinto.eHEnAthe ke akuphelela amadoda amakhulu akwaSirayeli, ababingeleli bayithatha ityesi kaNdikhoyo,vGgnOnke ke amadoda akwaSirayeli aqokelelana kukumkani uSolomon ngexesha lombhiyozo kwinyanga yesixhenxe uEtanim.vF inKe kaloku ukumkani uSolomon wawabizela kuye eJerusalem onke amadoda amakhulu akwaSirayeli, bonke abaziintloko zezizwe, namadoda aziinkulu zezindlu zamaSirayeli, ukuze aye kuthatha ityesi yomnqophiso *kaNdikhoyo eZiyon, isixeko sikaDavide.kEQn3Uthe ke wakufezeka loo msebenzi uSolomon awayewenzela indlu kaNdikhoyo, wazithatha zonke ezo zinto zazinikezelwe nguyise uDavide – isiliva, igolide, nezinye izinto zokusebenza – waza ke wazifaka koovimba bendlu kaNdikhoyo.?Dyn2izitya zegolide, izikhwezeli-zibane, izitya zokufefa, izitya zesiqhumiso, neepani zamalahle; iihinjisi zegolide zegumbi eliyingcwele kangcwele, nezo zeengcango zegumbi elingaphandle.AC}n1iziphatho-zibane ezenziwe ngegolide (ezihlanu ngasekunene, ezihlanu ngasekhohlo, zimi phambi kwegumbi eliyingcwele kangcwele); iintyatyambo, izibane, nezitya zokugcina imitya yezibane;B'n0Kananjalo uSolomon wazenza zonke iimpahla zendlu kaNdikhoyo: iqonga lamadini legolide; itafile yegolide eyayihlala isonka esinikelwa kuThixo;An/USolomon zange abulinganise ubunzima bezi zinto, kuba kaloku zazininzi gqitha. Ngoko ke ubunzima bobhedu zange bulinganiswe.q@]n.Ezo zinto ukumkani wathi mazibunjwe ngezibumbi zomdongwe kwintili yeJordan phakathi kweSukoti neZaretan.?n,ichibi lobhedu lineenkunzi zeenkomo ezilishumi elinambini ezenziwe ngobhedu ezilixhasayo;6=in+izixhaso ezilishumi zinezitya zazo ezilishumi;<n*iirharnati ezimakhulu mane ziyimiqolo emibini ethe nca kwityathanga ngalinye elilukiweyo elihombisa ezo ntloko zibusitya zeentsika ezo;;3n)Yayiziintsika ezimbini; iintloko ezimbini ezibusitya zezo ntsika; amatyathanga alukiweyo amabini ahombise ezo ntloko zimbini zibusitya zezo ntsika; :;n(Kananjalo uHuram wenza neembiza, iifotsholo, nezitya zokufefa. Ngoko ke uHuram wawugqiba umsebenzi awayewenzela ukumkani uSolomon endlwini *kaNdikhoyo.:9on'Isihlanu sezo nqwelo wasibeka ngasekunene kwendlu kaThixo, esinye isihlanu sezo nqwelo wasibeka ngasekhohlo kwayo. Ke lona ichibi walibeka ngasekunene kwikona ekumazantsi-mpuma.%8En&UHuram wenza izitya ezilishumi, esenzela ezo nqwelo zolishumi. Isitya ngasinye sasiyimitha eneekota ezintathu ububanzi, singena iilitha ezimakhulu asibhozo.`7;n%Zazinjalo ke ezo nqwelo zilishumi. Zazibunjwe ngandlela-nye, ngazinye zifana zilingana.,6Sn$Kananjalo wakrola *izithunywa ezimaphiko, iingonyama, nemithi yesundu apho kwezo zibonda, nakuloo macala, naphi na apho kwakukho isithuba, kujikeleziswe nezidanga.Z5/n#Inqwelo nganye yayibotshwe ngebhanti engqukuva apha emantla, ke yona iziisentimitha ezingamashumi amabini anambini jikelele. Izibonda ezaziyixhasile, ndawonye namacala, zazinxityelelaniswe nenqwelo ngobubanzi.T4#n"Inqwelo nganye yayinezibonda ezine ezinxityelelwe apha ezikoneni emazantsi.t3cn!Amavili la ayefana neenqwelo zonke; iasi, umphetho, izibonda zazo, ngokunjalo neenafu, zonke zazizezobhedu.62gn La mavili mane ayephantsi kwaloo manqwanqwa, iiasi zamavili zinxibelelene nenqwelo. Ukuphakama kwevili ngalinye kwakuziisentimitha ezingamashumi amathandathu anesithandathu.1)nNgaphezu kwesitya kwakukho indawo ekhamisileyo ingqukuva. Ngaphezu kwenqwelo yayivele isithuba seesentimitha ezimashumi mane anesihlanu, iziisentimitha ezilishumi elinesibhozo ukuhla. Yayikroliwe jikelele. Amanqwanqwa la wona ayengoono-ne abalinganayo, engekho ngqukuva.05nInqwelo nganye yayinamavili amane obhedu, ikwaneasi yobhedu. Kwakukho isitya esixhaswe ngezibonda ezine. Ezo zibonda zazihonjiswe ngezidanga macala.J/nKuloo manqwanqwa phakathi kwezibonda kwakukho iingonyama, iinkunzi zeenkomo, *nezithunywa ezimaphiko. Ngaphezulu nangaphantsi kweengonyama nezo nkunzi zeenkomo kwakujinga izidanga ezixonxiweyo.W.)nEzi nqwelo zazenziwe ngolu hlobo: zazinamanqwanqwa anxityelelaniswe nezibonda.-5nKananjalo uHuram wenza neshumi leenqwelo zobhedu, nganye kuzo iyimitha eneekota ezintathu ubude, bukwangako nobubanzi, ukuphakama kuyimitha enekota.,5nUbubanzi balo babulingana nesandla, umphetho walo ufana nekomityi, kanye oku kwenyibiba edubuleyo. Lalingena iilitha ezingamawaka angamashumi amane.4+cnEli chibi lalimi phezu kweenkunzi zeenkomo ezilishumi elinesibini ezenziwe ngobhedu, ezintathu zikhangele ngasentla, ezintathu zijonge ngasentshona, esintathu zikhangele ngasezantsi, zaza kananjalo ezintathu zajonga ngasempuma. Ichibi lalithe ngxishi phezu kwazo, izinqe zazo zijonge embindini walo.*}nNgaphantsi komphetho walo jikelele kwakukho amathangazana. La mathangazana ayeyimiqolo emibini, eyinto enye nechibi elo.?)ynKananjalo wenza ichibi ngobhedu. Lalingqukuva, liziimitha ezimbini ezinekota ubunzulu, ububanzi buziimitha ezine ezinesiqingatha, laza ke laziimitha ezilishumi elinekota ukujikeleza.](5nIintloko zazo zazimilise okweenyibiba. Waba ke njalo uyagqitywa umsebenzi weentsika.' nEzi ntsika ke wazimilisela phambi komnyango wendlu kaThixo. Le ingasekhohlo wathi nguJakin, waza engasekunene wathi nguBhowazi.)&MnPhezu kwezi ntloko zezi ntsika zimbini ngentla kwalaa ndawo ibusitya malunga naloo mnxeba wetyathanga kwakukho amakhulu amabini eerharnati ziyimikrozo jikelele.j%OnEzi ntloko zingqukuva zezi ntsika zazimile okweenyibiba, ukuphakama zinganeno kweemitha ezimbini.$)nWazenza ngolo hlobo ke iintsika, waza kwicala langentla kula matyathanga alukiweyo wafakelela imiqolo emibini yeerharnati zobhedu ezisixhenxe.P#nIntloko yentsika nganye wayihombisa ngamatyathanga asixhenxe alukiweyo.t"cnEzi ntsika wazenzela iintloko ezingqukuva ngobhedu; nganye kuzo yayiziimitha ezimbini ezinekota ukuphakama.!nKe kaloku uHuram lo wabumba iintsika zobhedu ezimbini, inye iziimitha ezisibhozo ukuphakama, iziimitha ezintlanu nesiqingatha jikelele.\ 3nonina wayengumhlolokazi wendlu kaNafetali, uyise engumTire. Lo mfo wayeyingcibi yezobhedu, elichule elinamava kuzo zonke izinto ezenziwa ngobhedu. Weza ke kukumkani uSolomon, wawenza wonke umsebenzi awunikiweyo.I n Ukumkani uSolomon wathumela eTire ukuba kuyiwe kuthathwa uHuram,iMn Iindonga zeyadi yebhotwe, kwanezeyadi ephakathi yendlu *kaNdikhoyo, kwanegunjana elilisango lendlu kaNdikhoyo, zazakhiwe ngemiqolo emithathu yamatye aqingqiweyo elandelwa ngumqolo omnye weplanga lomsedare, njalo ke ukunyuka.cAn Bekusakhiwa ngamanye amatye phezu kwawo aqingqwe alungelelaniswa kunye nemiqadi yomsedare.{n Isiseko sasisesamatye amakhulu odidi, amanye kuwo eziimitha ezintathu ezinesiqingatha ubude, amanye ke eziimitha ezine./Yn Zonke ezi zakhiwo, kunye neyadikazi enkulu, zazakhiwe ngawona matye odidi oluphambili ukusuka kwiziseko zazo kuye kuthi xhaxhe ekudibaneni nophahla. La matye ayelungiselwa apho ayembiwa khona ukuze angene athi ngci ezindaweni zawo. Ayecokiswa ngeesarha ukuze afaneleke ngaphandle nangaphakathi.nIbhotwe lakhe apho wayehlala khona uSolomon, elalakhiwe kwiyadi esemva kwendlu yokuxoxwa kwamatyala, lalakhiwe ngokufanayo nezinye izindlu esezichaziwe. Kananjalo uSolomon wakha ibhotwe eliyelele kwelakhe, elakhela umkakhe intombi yokumkani waseJiputa.RnIgumbi elilandelayo yayiligumbi lekumkani elalikwayinkundla yamatyala apho uSolomon wayewavavanyela khona. Iindonga zazambathiswe ngamaplanga omsedare ukusukela emgangathweni kuye kuthi gaa ngesilingi.PnIgumbi elilandelayo laliziimitha ezingamashumi amabini anesibini ubude, luziimitha ezilishumi elinesithathu nesiqingatha ububanzi. Ekungeneni kulo kwakukho igunjana elilisango elineentsika nevaranda._9nImigubasi yeengcango yayenziwe buxande, iminyango le izizintlu ezintathu ezijongeneyo.H nKwakukho izintlu ezintathu zeefestile eziphakamileyo zijongene..WnUphahla lwayo lwalwenziwe ngomsedare obekwe phezu kwemiqadi eyayixhaswa ziintsika. Imiqadi le yayingamashumi amane anantlanu, ilishumi elinesihlanu kuluhlu ngalunye.5enIbhotwe lalibizwa ngokuba lihlathi laseLebhanon. Laliziimitha ezingamashumi amane anesine ubude balo, liziimitha ezingamashumi amabini anambini ububanzi, ukuphakama kuziimitha ezilishumi elinesithathu elinesiqingatha. Lalinezintlu ezine zeentsika zomsedare, zintsika ezo ezazixhasa imiqadi yomsedare.^ 9nKambe ke uSolomon wathatha iminyaka elishumi elinesithathu xa wayesakha ibhotwe lakhe.lSn&Ke kaloku kwathi ngonyaka wakhe weshumi elinanye, kwinyanga yesibhozo uBhuli, yagqitywa ukwakhiwa indlu kaThixo – ncincililii! Ewe, yakhiwa ngokwezicwangciso ezazimisiwe. Loo msebenzi wokuyakha ke wathatha iminyaka esixhenxe.san%Ke sona isiseko sale ndlu kaNdikhoyo sabekwa ngenyanga uZivi kunyaka wesine wolawulo lukakumkani uSolomon.n$Inkundla yangaphakathi wayakha yazizintlu ezintathu zamatye aqingqiweyo alandelwa luluhlu lwamaplanga omsedare ochweliweyo.'n#Zazihonjiswe ngemifanekiso ekroliweyo yezithunywa ezimaphiko neyamasundu neentyatyambo, yaza yonke loo nto yambathiswa ngegolide egudisiweyo.Pn"Kananjalo wenzelwa iingcango ezimbini zompayini ezisongwayo ngehinjisi.Y -n!Umgubasi womnyango wegumbi elikhulu wawakhiwe buxande, wenziwe ngomthi womnquma.) Mn Iingcango zazihonjiswe ngemifanekiso ekroliweyo yezithunywa ezimaphiko, namasundu neentyatyambo. Iingcango nemihombiso yazo zazambathiswe ngegolide egudisiweyo. nEmnyango wegumbi eliyingcwele kwakukho ungcango-mbini owenziwe ngamaplanga omnquma, umgubasi wona wenziwe wangunxa-ntlanu.7 knUmgangatho wala magumbi wawambathisa ngegolide. nIindonga zegumbi elikhulu nezegumbi eliphakathi zazihonjiswe ngemifanekiso ekroliweyo yezithunywa ezimaphiko, amasundu, kwaneentyatyambo.8mnZozibini ke ezi zithunywa wazityabeka ngegolide.>wnZozibini ke ezi zithunywa zazimi zilungelelene apho kwigumbi eliphakathi. Amabini kuloo maphiko azo athe naa ayerhecana esazulwini segumbi elo, aze amanye la mabini arhece iindonga.@}nUkuphakama kwesithunywa ngasinye bekuziimitha ezintlanu. nnZozibini ezi zithunywa zazilingana zifana, ngasinye ke sinamaphiko amabini, phiko elo laliziimitha ezimbini ezineesentimitha ezimashumi mabini ubude. Ngoko ke umgama wokusuka kwincam yephiko ukuya kwincam yelinye wawuziimitha ezine ezineesentimitha ezimashumi mane.4cnPhaya kwigumbi eliyingcwele wenza *izithunywa ezimaphiko zazibini, ezenza ngomthi womnquma. Ukuphakama kwaso ngasinye kwakuziimitha ezine ezineesentimitha ezimashumi mane.zonUmphakathi wonke wawutyatyekwe kwangegolide; kananjalo neqonga elikwigumbi eliyingcwele likwatyatyekwe ngegolide.7inUmphakathi wale ndlu uSolomon wawutyabeka ngegolide ecwengileyo, waza watsala amatyathanga egolide anqumleza phambi kwelaa gumbi liphakathi, nalo ke elalityatyekwe ngegolide.@{nEli gumbi liphakathi ke lona laliziimitha ezilithoba ubude, ububanzi, nokuphakama. Umphakathi walo ke wawutyatyekwe ngegolide ecwengileyo; ukanti lona iqonga lalambathiswe ngomsedare.nKe kaloku igumbi eliyingcwele eliya lingaphakathi kule ndlu walilungiselela ukuze kulo kuhlale ityesi yomnqophiso kaNdikhoyo.$~CnUwonke umphakathi wendlu le yayingumsedare ukroliwe wahonjiswa ngethangazana neentyatyambo. Yayingumsedare nje ngaphakathi, ungekhe ulibone ilitye lodonga.N}nIgumbi eliphambi kweli ke laliziimitha ezilishumi elinesibhozo ubude.I| nEntla phaya apha endlwini wenza igumbi eliphakathi ekuthiwa yingcwele kangcwele. Laliziimitha ezilithoba ubude, lakhiwe ngamaplanga omsedare asuka emgangathweni athi xhaxhe ngesilingi phezulu.5{enNgaphakathi iindonga zale ndlu wazambathisa ngamaplanga omsedare ukusuka phantsi emgangathweni kuye kuthi xhaxhe ngesilingi, waza phantsi phaya wandlala amaplanga ompayini.4zenKe uSolomon wayakha wayigqiba indlu kaThixo.fyGn Ndiya kuhlala phakathi kwamaSirayeli, ndaye ke andisoze ndibashiye abantu bam amaSirayeli.”Nxn “Ngokusingisele kule ndlu uyakhayo, ukuba uthe wahamba ngemimiselo yam, wawenza amasiko am, wayigcina yonke imithetho yam wahamba ngayo, ndosifezekisa ngawe isithembiso endasenza kuyihlo uDavide.?w{n Ke kaloku lafika ilizwi likaNdikhoyo kuSolomon lisithi:vn Umgangatho owayame eludongeni wawuziimitha ezimbini ezinesiqingatha ukuphakama unxityelelaniswe nendlu ngemiqadi yomsedare.`u;n Ke uSolomon wayakha indlu leyo wayigqiba, waza wayixhoma ngemiqadi namaplanga omsedare.7tinIsango lomgangatho wangaphantsi lalikwicala langasezantsi kule ndlu; kanti ke ukuphuma apho yayingumchankcatho okhokelela kumgangatho wesibini, uphuma khona uye kowesithathu.bs?nXa yakhiwayo ke le ndlu amatye ayo ayeqingqelwa kulaa ndawo athathwa kuyo. Ngaloo ndlela ke kwakungasetyenziswa sando nasixozi okanye nasiphi na esinye isixhobo esingxolayo sentsimbi apho kweso siza kwakusakhiwa kuso.rnKumgangatho ophantsi igumbi laliziimitha ezimbini ezinesiqingatha ububanzi; elomgangatho ophakathi laliziimitha ezintathu ububanzi; ke lona elokugqibela liziimitha ezintathu ezinesiqingatha ububanzi. Kumgangatho ngamnye udonga lwale ndlu lwalunciphile kunalo mgangatho ungaphantsi. Ngaloo ndlela ke amagumbi la ayexhathise ngodonga, imiqadi yawo inganxibelelananga neendonga ezi.q%nNgaphandle phaya wakha umgangatho owayame eludongeni, ujikeleza igumbi eliphambili neliphakathi, waza wakha neminye imigangatho phezu kwawo.EpnLe ndlu ke wayenzela iifestile ezinamanqwanqwa asondeleneyo.onIgumbi lesango laliziimitha ezine ezinesiqingatha ubude, ububanzi iziimitha ezilithoba, ububanzi bulingana nobendlu ngokwayo.?nynLe ndlu kaNdikhoyo wayakhayo ke uSolomon ngaphakathi ubude bayo babuziimitha ezingamashumi amabini anesixhenxe; zazilithoba ububanzi, ukuphakama zilishumi elinesithathu nesiqingatha.Tm %nKe kaloku ngonyaka wamakhulu amane namashumi asibhozo ephumile amaSirayeli eJiputa, xa kanye uSolomon wayekunyaka wesine elawula amaSirayeli, ngenyanga yesibini uZivi, waqalisa ukuyakha indlu *kaNdikhoyo.wlinIingcibi zikaSolomon noHiram namadoda aseGebhali zawalungisa zawaqingqa amatye nemithi yokwakha indlu kaThixo.skanUkumkani wabayalela ukuba bembe amatye omeleleyo, bawaqingqe, ukuze ngawo kwenziwe isiseko sendlu kaThixo.sjanKanti ke wayenamashumi amathathu anantathu amakhulu eenduna ezazivelele loo msebenzi, ziphethe abasebenzi.inUSolomon wayenamashumi asixhenxe amawaka amadoda okuthwala imithwalo, enamashumi asibhozo amawaka abaqingqi bamatye phaya ezintabeni.RhnWawafaka abolekisana ukuya eLebhanon, ngenyanga nganye kuye ishumi lamawaka. Ngoko ke ayeba semsebenzini inyanga yonke, aze ahlale zibe mbini ekhaya. Ingqwayi-ngqwayi yabo basebenzi ke yayinguAdoniram.g}n Ukumkani uSolomon wavelisa umsebenzi wonyanzelo kuSirayeli ephela, waza ke wagaya amadoda angamashumi amathathu amawaka.fn Ngokwesithembiso sakhe ke uNdikhoyo uSolomon wamthi jize ngobulumko. Kwabakho uxolo phakathi koHiram noSolomon, baza ke benza umnqophiso.!e=n Ke yena uSolomon waxhasa uHiram ngokutya minyaka le: amashumi amabini eetoni zengqolowa, nesine samakhulu amawaka eelitha zamafutha omnquma acwengileyo.gdIn Ngale ndlela ke uHiram waxhasa uSolomon ngayo yonke imisedare nezibonda zompayini awayezifuna.pc[n Amadoda am aya kuyithoba eLebhanon, ayise elwandle, aze ke ayenze iinyanda, ayidadise, ayise kuloo ndawo ufuna ibe kuyo. Aya kuyikhulula ke, uze wena uyithathe umke nayo. Nto oya kuyenza ke wena kukuxhasa ikomkhulu eli ngokutya.”b7nKe uHiram wathumela kuSolomon esithi: “Umyalezo wakho ndiwufumene, ndaye ke ndiza kwenza njengokuthetha kwakho, ndikugawulele imisedare nemipayini.;aqnAkulufumana ke olu daba uHiram wavuya kakhulu, wathi: “Namhlanje makabongwe uNdikhoyo, kuba kaloku uDavide umnike isilumko sonyana ukuze asilawule esi sizwe sikhulu kangaka.”`7nNgoko ke wena nceda uyalele ndigawulelwe imisedare eLebhanon. Amadoda am aya kusebenzisana nawakho kulo msebenzi, ndize ke mna amadoda akho ndiwahlawule loo mvuzo uwumisileyo. Kaloku nawe uyazi ukuba abam abasebenzi abanabo ubuchule obunjengobo bamaSidon ekugawuleni imithi.”a_=nNgoko ke ndizimisele ukulakhela indlu igama likaNdikhoyo uThixo wam, njengoko uNdikhoyo watshoyo kubawo uDavide. Kaloku wathi: ‘Ngunyana wakho, endiya kumngenisa esihlalweni sakho, oya kulakhela indlu igama lam.’r^_nKambe ke ngoku mna uNdikhoyo uThixo wam undithe jize ngenzolo macal' onke; andinazintshaba nazithwakumbe.k]Qn“Kaloku nawe uyazi ukuba ngenxa yeemfazwe awazilwa zivela ngenxa zonke ubawo uDavide akazange abe nako ukwakhela igama *likaNdikhoyo uThixo wakhe indlu, de abe uNdikhoyo uzibeke phantsi kweenyawo zakhe zonke iintshaba zakhe.:\qnNanku ke umyalezo owathunyelwa nguSolomon kuHiram:e[ GnKe kaloku ukumkani uHiram waseTire akuva ukuba uSolomon uthanjisiwe wangena esikhundleni sikaDavide, wathumela oonozaku-zaku bakhe kuSolomon, kuba kaloku kwakusoloko kukho unxibelelwano lobuhlobo phakathi kwakhe noDavide.$ZCn"Ewe, kuSolomon kwakusiza abantu beentlanga zonke, bethunyelwa zizikumkani zehlabathi liphela, ukuze baziphulaphulele ubulumko bakhe obabungundaba-mlonyeni.>Ywn!Imithi nezityalo wayichaza, esusela kumsedare waseLebhanon, waya kuthi xhaxhe ngehisophu enaba ezindongeni. Wafundisa nangezilwanyana, iintaka, nezilo ezirhubuluzayo, kwaneentlanzi.VX'n Wenza izafobe ezingamawaka amathathu; waqamba iingoma eziliwaka elinesihlanu.NWnNgobulumko wayebagqwesa bonke abantu, kananjalo noEtan umEzra – ethe kratya kunoHeman, uKalkoli, noDarda oonyana bakaMaholi. Udumo lwakhe ngobulumko lwanwenwela kuzo zonke izizwe ezijikelezileyo.VnUbulumko bukaSolomon babugabadele kunobulumko babo bonke abantu basempuma, kananjalo buthe kratya kubulumko bonke bamaJiputa.UnUThixo wanika uSolomon ubulumko nengqondo egqithisileyo, nolwazi oluphangaleleyo olungenakulinganiswa oku kwentlabathi yaselunxwemeni.}TunKananjalo babezisa isixhaso samahashe eenqwelo nesamanye, basibeke endaweni yaso; leyo ke yayiyihabile kunye nengca.AS}nAbalawuli bezithili yayingulowo nalowo enenyanga yakhe, bexhasa ukumkani uSolomon ngokudla okwakutyiwa ngabo bonke abalapho kwisithebe sakomkhulu. Babexhasa kungabikho nto ilambathayo.mRUnUSolomon wayenamawaka amane emikhumbi yamahashe eenqwelo kunye neshumi elinambini lamawaka amahashe.'QInNgexesha likaSolomon uJuda noSirayeli xa ewonke, ukusuka kwaDan kuye kuthi xhaxhe ngeBheshebha, wayehleli ekhuselekile, umntu ngamnye enesidiliya namakhiwane.PnKaloku uSolomon wayelawula zonke izikumkani ezikwintshona yomlambo iEfrati, ukusuka eTisa ukuya eGaza, kuyinzolo macal' onke.-OUnishumi leenkabi zeenkomo ezityetyisiweyo, namashumi amabini eenkomo ezondliwa emadlelweni; ikhulu leegusha, ngaphandle kwamanxala namabhadi namanqa neenkuku zodidi. NnIsixhaso sakwaSolomon semini nganye yayingamawaka amahlanu eelitha zeflawa ecolekileyo, neshumi lamawaka eelitha zomgubo wengqolwa;qM]nKe yena uSolomon wazilawula zonke izikumkani ukusukela kumlambo iEfrati ukuya kuthi xhaxhe ngelamaFilistiya, aye kuthi xhaxhe kumda waseJiputa. Xa zizonke ke ezo zizwe zaziphantsi koSolomon, zinikela imirhumo kuye bonke ubomi bakhe.LnKe kaloku abantu bakwaJuda nabakwaSirayeli babebaninzi njengentlabathi eselunxwemeni lolwandle; babonwabile besitya besela.#KAneGiliyadi (kuloo mhlaba kaSihon ukumkani wama-Amori, kunye nomhlaba kaOgi ukumkani waseBhashan) yayinguGebhere unyana kaUri; yena wayeyedwa kweso sithili.1J_nkwaBhenjamin yayinguShimeyi unyana kaEla;4IenkwaIsakare yayinguJoshafati unyana kaParuwa;=Hwnkwa-Ashere naseAloti yayinguBhayana unyana kaHushayi;IG nkwaNafetali yayinguAhimazi umyeni kaBhasemati intombi kaSolomon;2FaneMahanayim yayinguAhinadabhi unyana kaIdo;qE]n eRamoti yaseGiliyadi (leyo yimimandla kaJayire unyana kaManase eGiliyadi ngokunjalo nezithili zaseAgobhi eBhashan nezo zixeko zayo zimashumi mathandathu zikhulu kunene zibiyelweyo, ezinamasango nemivalo yobhedu) yayinguBhen-gebhere;BDn eTanaki, naseMegido, neBhete-shan xa iyonke malunga neZaretan ngezantsi kweYizereli, ukusuka eBhete-shan ukuya eAbhele-mehola ngaphesheya kweYokemeyam, yayinguBhanaya unyana ka-Ahiludi;QCn eNafoti-dore yayinguBhen-abhinadabhi, umyeni kaTafati intombi kaSolomon;OBn eArubhati (iSoko nayo yonke imimandla yaseHefere) yayinguBhen-rhesedi;XA+n eMakaze, eShalabhim, eBhete-shemeshe, nase-Elon-bhete-hanan yayinguBhen-dekere;L@nNanga amagama abo: Kumhlaba weenduli zakwaEfrayim yayinguBhen-yuri;D?nUSolomon ke wayenabalawuli-zithili abalishumi elinambini apho kuSirayeli ephela. Bona ke babexhasa ukumkani nekomkhulu ngokudla. Kunyaka ngamnye isithili sasithatha inyanga yonke sixhasa.|>snuAhisha – umaqhuzu wasebhotwe; uAdoniram unyana ka-Abheda – induna-nkulu yabasebenzi abasebenza ngokunyanzelwa.={nuAzariya unyana kaNatan – umaqhuzu kubalawuli bezithili; uZabhude unyana kaNatan – umbingeleli nomcebisi kakumkani;W<)nuBhenaya unyana kaJoyada – injengele; uZadoki noAbhiyatare – ababingeleli;k;QnuElihorefe noAhiya oonyana bakaShisha – oonobhala; uJoshafati unyana ka-Ahiludi – usiba-khulu;N:nNazi izinxiba-mxhaka zakhe: UAzariya unyana kaZadoki – umbingeleli;?9 }nKe kaloku uSolomon wayelawula uSirayeli ewonke jikelele.-8UnAthe ke amaSirayeli akusiva eso sigwebo sikakumkani, atsho amhlonela, kuba eqonda ukuba kuthe kanti uThixo ukumkani umphe ubulumko bokuthetha amatyala ngobulungisa.7nWaza ke ukumkani wawisa isigwebo wathi: “Sukuba sambulala umntwana, koko mnike lo mfazi wokuqala, kuba ngenene ngowakhe.”6)nKe kaloku lo mfazi yayingowakhe umntwana ophilayo wasikwa yinimba, wathi kukumkani: “Ndincede, mhlekazi, musa ukumbulala! Ndaweni yaloo nto mnike lo mfazi lo mntwana uphilayo!” Ke yena omnye lo umfazi wathi: “Ewe, kungcono singamfumani sobabini; mahlule kubini!”~5wnWayalela wathi: “Mahluleni kubini lo mntwana uphilayo, icala nilinike omnye waba bafazi, omnye ke nimnike icala.”\43nSuka ke ukumkani wathi: “Ndiziseleni ikrele.” Walinikwa ke ukumkani ikrele elo.>3wnUkumkani ke wathi: “Oo! Lo uthi: ‘Ngunyana wam lo uphilayo, ngunyana wakho lo ufileyo;’ abe omnye esithi: ‘Hayi khona, ngunyana wakho lo ufileyo, owam ngulo uphilayo!’ ”i2MnOmnye lo ke umfazi wathi: “Hayi bo! Lo mntwana uphilayo ngowam; owakho ngulo ufileyo.” Lo wokuqala ke umfazi wathi: “Unotshe! Owakho ngulo ufileyo; ngowam lo uphilayo!” Yaba yiloo mpikiswano ke apho phambi kokumkani.A1}nNdithe ke ndakuvuka ngentsasa elandelayo, ndizama ukuncancisa usana lwam, lwaye lungasekho! Kuthe ke kwakukhanya ndamqwalasela, ndafumanisa ukuba lo asinguye unyana wam endimzeleyo.”h0KnKwakuba njalo ke uvukile wachwechwa ezinzulwini zobusuku, weza kûba unyana wam ecaleni lam, mna ke sicakazana sakho ndilele thwii. Suka ke wathatha lo nyana wakhe ungasekhoyo wambeka esifubeni sam, lo wam wamncancisa kuye.E/nNgabusuku buthile lo mfazi wamfuthanisela wafa unyana wakhe. .nNgosuku lwesithathu ndibelekile nalo mfazi ubeleke owakhe umntwana. Ke kaloku ke besisobabini apho endlwini, kungekho mntu wumbi.-!nomnye wabo wathi: “Mhlekazi, mna nalo mfazi sihlala ndlwini-nye. Ngoku ke mna ndiye ndabeleka ndafumana umntwana, ngoko silala sobabini.P,nKe kaloku abafazi ababini abangamahenyukazi beza kuma phambi kokumkani,|+snKe kaloku uSolomon wavuka, waqonda ukuba kuthe kanti liphupha. Wabuyela eJerusalem, wema phambi kwetyesi yomnqophiso kaNdikhoyo, waza wenza amadini atshiswayo ngokunjalo nawobudlelwane. Kamva ke wazenzela umbhiyozo zonke izinxiba-mxhaka zakhe.* nUkuba ke uthe wahamba ngeendlela zam, wayithobela imimiselo nemithetho yam njengoDavide uyihlo, ndokuthi jize ngobomi obude.”)+n Ngaphezulu ke ndiza kukunika nezo zinto ungazicelanga – ubutyebi nesihomo – ukuze ebomini bakho bonke ungabi nantanga kubo bonke ookumkani.i(Mn ke mna ke ndiza kukunika ngokwesicelo sakho. Ewe, ndiza kukupha intliziyo enobulumko nengqiqo ukuze ube yimbalasane kubo bonke abantu, kungaze kubekho mntu ufana nawe kwabaphile ngaphambi kwakho nabaya kulandela emva kwakho.S'!n Ngoko ke uThixo wathi kuye: “Ngenxa yokuba ucele ngolu hlobo, awazicelela ubomi obude okanye ubutyebi, awucelanga nokuba kubulawe iintshaba zakho, koko ucele ubuchule bokuthetha amatyala ngobulungisa,<&un Ke kaloku iNkosi yakholiswa sesi sicelo sikaSolomon.b%?n Ngoko ke mna sicaka sakho ndiphe intliziyo enobulumko, ukuze ndikwazi ukubalawula abantu bakho, ndiwazi umahluko phakathi kokulungileyo nokubi. Kaloku akakho umntu onganako ukuyilawula le ndimbane yaba bantu bakho.”t$cnEwe, isicaka sakho esi siphakathi kwabantu obanyulileyo, ihlokondiba labantu abayinyambalala engenakubalwa.b#?nNgoko ke ngoku, Ndikhoyo Thixo wam, isicaka sakho esi usenze ukumkani, wandibeka endaweni kabawo uDavide. Kambe ke bendingubani na, ndiyimveku engazi nto nje! Ewe, andazi nendlela endingawuqhuba ngayo lo msebenzi wam."/nUSolomon waphendula wathi: “Wena wasenzela ububele obukhulu isicaka sakho ubawo uDavide, ngenxa yokuba wayethembekile kuwe elilungisa, umfo ontliziyo ithe tse. Ezo zibele zakho ke uziqhubele phambili kwada kwanamhlanje, kuba umnike unyana ukuze achophe esihlalweni sakhe.!nKe kaloku apho eGibheyon uNdikhoyo wabonakala kuSolomon ephupheni ebusuku, wathetha wenjenje: “Cela nantoni na ofuna ndikuphe yona.”! =nUkumkani waya eGibheyon, esiya kwenza amadini, kuba leyo yayiyeyona nduli ibalulekileyo, waza ke uSolomon wenza iwaka lamadini atshiswayo apho eqongeni.,SnUSolomon ke wabonakalisa ukumthanda uNdikhoyo, kuba wayehamba ngokwemimiselo kayise uDavide, ngaphandle nje kwento yokuba wayesenza amadini neziqhumiso ezindulini.zonKambe ke bona abantu amadini babesawenzela ezindulini, kuba belingekakhelwa indlu igama likaNdikhoyo ngelo xesha.n YnKe kaloku uSolomon walamana nokumkani waseJiputa ngokuthatha intombi yakhe. Ke yona yeza kuhlala naye kwisixeko sikaDavide lada lagqitywa ukwakhiwa ibhotwe lakhe, ngokunjalo nendlu *kaNdikhoyo kunye nodonga olujikeleze iJerusalem.$Cn.Ke ukumkani wayalela uBhenaya unyana kaJoyada, waza ke wamgwaza uShimeyi, wafa. Kwesi sithuba ke ulawulo lwaluseluzinzile luluqilima esandleni sikaSolomon.n-Kambe ke yena ukumkani uSolomon uya kuthamsanqeleka, nesihlalo sikaDavide sohlala siluqilima phambi koNdikhoyo kude kube ngunaphakade.”3an,Waqhuba ukumkani wathi kuShimeyi: “Uyazazi kakuhle entliziyweni yakho zonke izinto ezimbi owazenzayo kubawo uDavide. Ngoku uNdikhoyo uza kukubuyekeza ngobugwenxa bakho. !~e}}|N{;zyyjxx7wvTvu@tss9rr#qpoonnnmolulkVkjhgffedd c7baa`_j^^]]\+[s["ZZYXWW>VoUU0TT:SRRVQQPOO]NZMLLKJJrII:HWGG FGE4DeDCCB>AA`@??#>==|<wn AmaSirayeli athe asakuqonda ukuba uJerobhowam ubuyile, ambizela embizweni, aza ammisela wangukumkani kaSirayeli ephela, yaba yindlu kaJuda yodwa eyasala isephantsi kwendlu kaDavide.;~sn Unanamhla ke uSirayeli usavukelene nendlu kaDavide.\}3n Ukumkani uRehobhowam wathumela uAdoniram owayeyingqwayi-ngqwayi kwabasebenza ngonyanzelo, kodwa amaSirayeli asuka amxuluba ngamatye wafa. Phofu ke yena ukumkani waba nako ukungena enqwelweni, asabele eJerusalem.i|Mn Kambe ke wona amaSirayeli awayemi kwiidolophu zakwaJuda ahlala ephantsi kolawulo lukaRehobhowam.{{n Ke uSirayeli ewonke uthe akubona ukuba ukumkani uyala ukuphulaphula, wamphendula wathi: “Sinasabelo sini na kuDavide? Sinanxaxhebani na kunyana kaJese? Godukani, maSirayeli! Ke wena, Davide, jongana nendlu yakho!” Ngoko ke amaSirayeli agoduka.Hz n Ewe, ukumkani akabaphulaphulanga abantu, phofu ke ukuhamba kwezinto ngale ndlela kwakuvela *kuNdikhoyo, efezekisa ilizwi awalithetha kuJerobhowam unyana kaNebhati ngomlomo ka-Ahiya waseShilo.Ay}n wathatha elabafana, wathi: “Ubawo wayenza nzima idyokhwe yenu. Mna ke ndiza kuyenza ibe nzima ngaphezulu. Njengoko yena ubawo ebenibetha ngoswazi, ke mna ndiza kunikatsa ngemvubu.”Vx'n Ke ukumkani wabaphendula rhabaxa abantu, walilahla icebiso lamadoda amakhulu,.wWn Emva kweentsuku ezintathu ke uJerobhowam nabantu bonke babuyela kuRehobhowam ngokwaloo mlomo wakhe owawuthe: “Ze nibuye nize apha kum emva kweentsuku ezintathu.”v3n Ukuba ubawo ubenithwalise idyokhwe enzima, mna ke ndiza kuyenza ibe nzima ngaphezulu. Ubawo ebenibetha ngoswazi, ke mna ndonikatsa ngemvubu.’ ”\u3n Abo bafana baziintanga zakhe baphendula bathi: “Abo bantu bathi: ‘Uyihlo wayenza nzima idyokhwe yethu, kodwa wena yenze ibe lula kuthi.’ Ke wena baxelele uthi: ‘Ucikicane wam ungaphezu kwesinqe sikabawo.%tEn Wabuza kubo wathi: “Nindinika cebiso lini nina? Mandithini ukubaphendula aba bantu bathi: ‘Khawuyenze lula idyokhwe awayibeka phezu kwethu uyihlo’?”sn Kambe ke uRehobhowam walikhaba eli cebiso alinikwa ngamadoda amakhulu, waza wathetha-thethana nabafana abaziintanga zakhe ababembusa.r%n Aphendula athi: “Ukuba uthe namhlanje waba njengesicaka kwaba bantu, wabakhonza, wathetha kakuhle nabo, baya kusoloko bezizicaka zakho.”Gq n Ke ukumkani uRehobhowam wathetha-thethana namadoda amakhulu awayebusa kuyise uSolomon ngexesha lokudla kwakhe ubomi, esithi: “Nicebisa ngelithini na nina, ukuze ndibaphendule aba bantu?”{pqn URehobhowam uphendule wathi: “Khanihambe, ze nibuye nize apha kum emva kweentsuku ezintathu.” Bemka ke abantu.9omn “Uyihlo wabeka idyokhwe enzima phezu kwethu. Kambe ke wena xa unokuwenza lula umthwalo ebesiwubekwe nguyihlo, ewe kanye idyokhwe enzima abeyibeke phezu kwethu, sokukhonza.”qn]n Ewe, bamthumelela uJerobhowam, waza ke yena nebandla likaSirayeli liphela baya kuRehobhowam, bathi kuye:m!n Uthe ke akuyiva loo nto uJerobhowam unyana kaNebhati, wasuka wabuya apho eJiputa – kaloku wayeseJiputa oko wayebaleke ukumkani uSolomon.ll Un Ke kaloku uRehobhowam waya eShekem, kuba onke amaSirayeli ayeye khona ukuze ammisele abe ngukumkani.kn +Waza ke waya kuphumla kooyise, wangcwatywa kwisixeko sikayise uDavide. URehobhowam unyana wakhe wangena esikhundleni sakhe wangukumkani.Xj+n *Ke kaloku yaba yiminyaka emashumi mane uSolomon elawula kwaSirayeli eJerusalem. in )Ke zona ezinye iziganeko zolawulo lukaSolomon, nayo yonke imisebenzi nobulumko bakhe, nâzo zibhaliwe encwadini yembali kaSolomon.h+n (Ke uSolomon wazama ukubulala uJerobhowam, kodwa ke yena wabalekela eJiputa, kukumkani uShishaki, waza ke wahlala khona wada wasweleka uSolomon.xgkn 'Ke sona isizukulwana sikaDavide ndiya kusithoba ngenxa yale nto. Kambe ke, loo nto ayiyi kuhlala injalo.’ ”fn &Ndiya kuba nawe ukuba uthe wenza ngokwemithetho yam, wahamba ngokweendlela zam, wenza okuhle ngokuthobela imimiselo nemiyalelo yam njengoDavide isicaka sam. Ndiya kukwenzela isizukulwana sabalawuli esiqiniseke njengêso ndasinika uDavide; ndomnikela kuwe uSirayeli.[e1n %Kambe ke wena ndiya kukumisa ulawule kangangoko ufuna, ube ngukumkani kwaSirayeli.dn $Unyana wakhe ndomnika isizwe esinye, ukuze isicaka sam uDavide sibe nesibane yonke imihla eJerusalem isixeko endasinyulela igama lam.Tc#n #Umbuso lo ndiya kuwohlutha kunyana wakhe, wena ndikunike izizwe ezilishumi.Zb/n "Kodwa ke umbuso andiyi kuwuthatha wonke esandleni sikaSolomon; yena woba ngumlawuli ngayo yonke imihla yokudla kwakhe ubomi, ngenxa kaDavide isicaka sam endasinyulayo saza sayithobela imithetho nemimiselo yam.5aen !Le nto ke ndiza kuyenza kuba bandilahlile banqula uAshtoreti isithixokazi samaSidon, noKemoshe uthixo wamaMowabhi, noMilikom uthixo wama-Amon. Ewe, banxaxhile ezindleleni zam; bakutyeshele ukwenza izinto ezilungileyo; abayithobelanga imithetho nemimiselo yam njengoko wenzayo uDavide uyise kaSolomon.`#n Kambe ke ngenxa yesicaka sam uDavide, nesixeko sam iJerusalem endasinyulayo kuzo zonke izizwe zikaSirayeli, yena wosala nesizwe sibe sinye.K_n Waza ke wathi kuJerobhowam: “Zithathele iziqwenga zibe lishumi. Kaloku la ngamazwi *kaNdikhoyo uThixo kaSirayeli, uthi: ‘Ndiza kuwukrazula umbuso kaSolomon, wena ndikunike izizwe ezilishumi.p^[n waza uAhiyo wathatha eso sambatho sitsha wayesinxibile, wasikrazula saziziqwenga ezilishumi elinambini.1]]n Ngelo thuba ke uJerobhowam waphuma eJerusalem, waza ke wadibana *nomshumayeli waseShilo uAhiya, yena enxibe isambatho esitsha. Baba bodwa ke apho emaphandleni bobabini,+\Qn Ke kaloku lo mfo unguJerobhowam wayelichule. Akubona ubuhle bomsebenzi walo mfana ke uSolomon, wammisa ukuba abe ngumveleli kubo bonke abasebenzi bendlu kaJosefu.[#n Nantsi indlela awavukela ngayo ukumkani: uSolomon wayegangatha umhlaba okwimpuma yeJerusalem, elungisa neendonga zesixeko sikayise uDavide.3Zan Kanti ke noJerobhowam unyana kaNebhati wavukelana nokumkani uSolomon. Wayengomnye wamaphakathi kaSolomon, engumEfrayim waseZereda, unina engumhlolokazi ogama linguZeruya.CYn URezon lo ke waba lutshaba lukaSirayeli ngalo lonke ixesha lokudla kukaSolomon ubomi, yena ke esongezelela kwinkathazo eyayidalwa nguHadadi. URezon ke walawula eAram echasene noSirayeli.:Xon Waqokelela amahlakani, waza yena wayinkokheli yegqiza labavukeli ngokuya uDavide wayetshabalalise imikhosi yaseZobha. Abo bavukeli ke baya eDamasko, baza bahlala khona balawula.Wn Kwakhona uThixo wavusela uSolomon olunye utshaba, uRezon unyana kaEliyada, owayebaleke kwinkosi yakhe uHadadizere ukumkani waseZobha.)VMn Ukumkani wathi: “Ngaba yintoni oyisweleyo ngoku ulapha, le nto ufuna ukugoduka?” Ke yena waphendula wathi: “Hayi, andiswele nto, kodwa noko ndikhulule!”;Uqn EseJiputa apho ke uHadadi weva ukuba uDavide akasekho, noJowabhi injengele yomkhosi wakhe wasweleka. UHadadi wacela apho kukumkani wathi: “Ndikhulule ndibuyele kwelakowethu.”+TQn Loo mfazi ke wazala unyana owathiywa igama elinguGenubhati. Waza ke uTapanes wamkhulisela apho komkhulu. UGenubhati lo ke wakhula nabantwana bokumkani waseJiputa.mSUn Ukumkani lowo ke wakholiseka nguHadadi, ngangokuba ade amendisele udade bomkakhe ogama linguTapanes.&RGn Baphuma eMidiyan, bajonga eParan. Baza baphuma apho namadoda athile, baya eJiputa, waza ke ukumkani wakhona wanika uHadadi indlu nomhlaba, wamxhasa ngokutya.pQ[n Ke yena uHadadi lo wayeseyinkwenkwe, waza ke wabalekela eJiputa, ekunye namaphakathi ayekumbuso kayise.Pn UJowabhi lo, ekunye nawo onke amaSirayeli, wahlala apho iinyanga zantandathu, bada bawatshabalalisa onke amadoda ase-Edom. On Kwimihla yamandulo xa uDavide wayesilwa namaEdom, uJowabhi injengele yomkhosi owayeye kufihla abagwaziweyo, wawabulala onke amaEdom.^N7n *UNdikhoyo ke wavusela uSolomon utshaba olunguHadadi, umfo wegazi lobukhosi bamaEdom.M-n Nalapho ke andiyi kuwukrazula wonke umbuso kuye; yena ndomnika isizwe esinye ngenxa kaDavide isicaka sam, nangenxa yeJerusalem endayinyulayo.”Ln Kambe ke, ngenxa kayihlo uDavide, le nto andiyi kuyenza ngexesha lokudla kwakho ubomi. Ndiya kuwukrazula xa sewusesandleni sonyana wakho.]K5n Ngoko ke uNdikhoyo wathi kuSolomon: “Ngenxa yokuba uziphethe ngolu hlobo, usuke akwawukhathalela umnqophiso nommiselo endakuyala ngawo, ndosuka ndiwukrazule umbuso wakho, ndiwunikele kwelinye lamaphakathi akho.yJmn Nakuba wamlumkisayo ngokulandela oothixo abangabambi, kodwa uSolomon zange awukhathalele loo myalelo kaNdikhoyo.(IKn Ke kaloku uNdikhoyo wakhathazeka ngenxa yesi senzo sikaSolomon, kuba intliziyo yakhe yagwilika kuNdikhoyo uThixo kaSirayeli owayebonakele kuye kwada kwakabini.sHan Wenjenjalo kubo bonke abafazi bakhe abaziintlanga ababesenza iziqhumiso benikela namadini kwizithixo zabo.G)n Kwinduli ekwimpuma yeJerusalem uSolomon wenza isibingelelo sikaKemoshe, isikizi lothixo wamaMowabhi, kunye noMoleki isikizi lothixo wama-Amon.Fn Ngaloo ndlela ke uSolomon wanxaxha ekulandeleni uNdikhoyo, akabi nako ukumnqula ngokufezekileyo uNdikhoyo njengoyise uDavide.bE?n Wazinikezela kuAshtoreti, isithixokazi samaSidon, nakuMilikom, isikizi lothixo wama-Amon.@D{n Wathi ekugugeni kwakhe abafazi bakhe bayitsalela *koothixo babo intliziyo yakhe, akabi nako ukuzinikezela ngokupheleleyo kuNdikhoyo, uThixo wakhe, njengoko wenzayo yena uyise uDavide.{Cqn Wayenamakhulu asixhenxe abafazi begazi, enamakhulu amathathu amaqadi. Abo bafazi ke bayilahlekisa intliziyo yakhe.PBn Wabathatha kwezo ntlanga wayewayale ngazo *uNdikhoyo amaSirayeli esithi: “Ze ningendiselani nazo, kuba ziya kunilukuhlela kwizithixo zazo,” kodwa ke yena uSolomon wasuka waqhogana nabo ngothando. A =n Ke kaloku nangaphandle kwentombi yokumkani waseJiputa uSolomon wayenabafazi abaninzi beentlanga: abangamaMowabhi, ama-Amon, amaEdom, amaSidon, namaHiti.A@}n Inqwelo nganye babeyithenga eJiputa ngexabiso elingamakhulu amathandathu eesiliva, ihashe lona ngekhulu elinamashumi amahlanu. Kananjalo babewathengisa kookumkani bamaHiti nabama-Aram.`?;n USolomon amahashe wayewazuza eJiputa naseKuwe; abarhwebi bakomkhulu babewathenga eKuwe.x>kn Ke ukumkani lo isiliva wayenza yaxhaphaka eJerusalem oku kwamatye, umsedare wamninzi njengomthombe esihlanjeni.M=n USolomon wahlanganisa iinqwelo zokulwa kunye namahashe. Wayeneenqwelo eziliwaka elinamakhulu amane, enamahashe angamawaka alishumi elinambini, awayewagcina kwizixeko zeenqwelo nakwakhe eJerusalem. <n Minyaka le umntu ngamnye ozayo wayesiza nomrhumo – izinto zesiliva, ezegolide, iminweba, izixhobo, izinongo, amahashe, neemeyile.^;7n Ihlabathi liphela lalifuna amacebiso kuSolomon ukuze live ubulumko abunikwe nguThixo.b:?n Ukumkani uSolomon wayebalasele ngobutyebi nangobulumko kunabo bonke ookumkani behlabathi.K9n Ukumkani wayeneqela leenqanawe zokurhweba elwandle phaya, ngaphandle kwezo zikaHiram. Zazibuya kanye ngeminyaka emithathu, zifike zithwele igolide, isiliva, amabamba eendlovu, iinkawu, neemfene.8n Yonke impahla yokusela kakumkani uSolomon yayiyeyegolide, ngokunjalo nayo yonke impahla yebhotwe elalibizwa ngokuba lihlathi laseLebhanon yayiyigolide ecikizekileyo. Kwakungekho nto eyayenziwe ngesiliva, kuba kaloku ngemihla kaSolomon isiliva yayingaxabisekanga.@7{n Kuloo manqwanqwa okunyuka amathandathu kwakumi iingonyama ezilishumi elinambini, zingambini ziphahle inqwanqwa ngalinye. Enjalo yona into yayingazange yenziwa nakubuphi na ubukumkani.O6n Esi sihlalo sasinamanqwanqwa okunyuka amathandathu, umva waso ungqukuva phezulu phaya. Macala eso sihlalo sasineendawo zokubeka iingalo, kananjalo kukho nemifanekiso emibini yeengonyama isiphahlile.v5gn Ukumkani wenza isihlalo sobukhosi. Sasisikhulu, sihonjiswe ngamabamba eendlovu, sityatyekwe ngegolide yodidi._49n Wenza namakhaka amancinci angamakhulu amathathu, ngalinye kuwo lityatyekwe ngegolide ekhandiweyo ebunzima bukwisithuba seekhilogram ezimbini. Ke ukumkani wawabeka kwibhotwe elalibizwa ngokuba lihlathi laseLebhanon.(3Kn Ukumkani uSolomon wenza amakhulu amabini amakhaka amakhulu. Ikhaka ngalinye lalityatyekwe ngegolide ekhandiweyo ebunzima bukwisithuba seekhilogram ezisixhenxe.2 n ngaphandle kwengeniso eyayisiza nabarhwebi, nabamashishini, nerhafu yookumkani belama-Arabhu, kananjalo nabalawuli belizwe elo.1yn Minyaka le ukumkani uSolomon wayefumana igolide ebunzima bukwisithuba samashumi amabini anantathu amawaka eekhilogram,J0n Ukumkani uSolomon wanika ukumkanikazi waseShebha konke awayekunqwenela nawayekucela, nangaphandle kwezipho zakomkhulu. Ke ukumkanikazi lowo ekunye namaphakathi akhe bajika babuyela kwelakowabo./n Ngalo mthi wom-almugi ke ukumkani wenza iintsika zendlu kaNdikhyo kunye nezo zebhotwe lakhe, waza ngenxalenye yawo wenzela iimvumi iihapu nemirhubhe. Ongako wona ukuba mninzi um-almugi awuzange ukhe uziswe; ukusukela ngoko zange yabakho into enjalo..{n Iinqanawe zikaHiram zazithwala igolide ziyithatha eOfire, kananjalo nemithwalo yomthi wom-almugi kunye namatye exabiso. -n Ke ukumkanikazi waseShebha wanika uSolomon igolide ebunzima bungaphezu kweekhilogram ezingamawaka amane, kunye nentaphane yezinongo namatye exabiso. Izinongo awazinikezela apho kukumkani uSolomon zingaphezu kwazo zonke izinongo ezakhe zazuzwa nanini nanini.,yn Makabongwe uNdikhoyo, uThixo wakho, yena ukholisekileyo nguwe, waza wakubeka esihlalweni kwinkundla kaSirayeli. Kaloku uNdikhoyo uSirayeli umthanda ngothando elungaphele ndawo. Yiyo loo nto akwenze ukumkani ukuze uzinzise umthetho nobulungisa.”l+Sn Anoyolo amadoda akwakho! Anenyweba amaphakathi akho asoloko ekuququzelela esiva nobu bulumko bakho!D*n Kambe ke zange ndizikholelwe ezi zinto de ndazibonela ngala wam amehlo. Ngenene andixelelwanga nesiqingatha esi ngawe. Mayela nobulumko nobutyebi wena ukude lee kwingxelo endandiyifumene.)}n Wathi kukumkani: “Ingxelo endiyive kwelakowethu mayela nempumelelo yakho ndawonye nobulumko bakho kuthe kanti yinyani.Q(n nokutya okusetafileni yakhe, naloo maphakathi akhe, nendlela ahlaliswe ngayo, nezicaka ziwunduzelisa ngeminweba, nabangcamli, naloo madini atshiswayo wayewenza endlwini kaNdikhoyo, wasuka wee khumnqa.e'En Ukumkanikazi waseShebha akububona bonke ubulumko bukaSolomon, ebona nelo bhotwe wayelakhile,p&[n Ke uSolomon wayiphendula yonke imibuzo yakhe; ayikho into eyamxakayo ukumkani kwiingcaciso awayezifuna.\%3n Wafika ke eJerusalem enehlokondiba lamaphakathi negquba leenkamela, zithwele izinongo, nento eninzi yegolide, namatye axabisekileyo, waza waya kuSolomon, wathetha naye ngazo zonke izinto ezazisengqondweni yakhe. $ n Uthe ke ukumkanikazi waseShebha akuva ngodumo lukaSolomon nokusondela kwakhe kwigama *likaNdikhoyo, weza kumvavanya ngemibuzo enzima.y#mn Baya eOfire, baza babuya negolide ebunzima bungaphezu kweshumi elinesine lamawaka eekhilogram, bayisa kuSolomon.w"in UHiram wamthumelela amadoda, izinto ezazilwazi ulwandle, ancedisa loo madoda kaSolomon ekuziqhubeni iinqanawa.n!Wn Ukumkani uSolomon wakha neenqanawa e-Eziyon-gebhere engase-Elati kwaEdom kunxweme loLwandle oluBomvu.J n Kathathu ngonyaka uSolomon wayesenza amadini atshiswayo nawobudlelwane apho kwelo qonga wayelakhele uNdikhoyo, kananjalo amenzele isiqhumiso uNdikhoyo, efezekisa zonke iimfuneko zendlu kaThixo.Kn Intombi yokumkani waseJiputa eyayingumka-Solomon, ithe yakuphuma kwisixeko sikaDavide, isiza kwibhotwe awayakhela lona uSolomon, uSolomon wawulungelelanisa umhlaba owawuxhase isixeko ngasempuma.*On Amanye ke ayengamaphakathi aphambili aphethe imisebenzi kaSolomon, engamagosa angamakhulu amahlanu anamashumi amahlanu awayongamele amadoda awayesenza umsebenzi.jOn Kambe ke uSolomon lo amaSirayeli akawafakanga kwibutho labasebenza ngokunyanzelwa, koko wawagayela kumabutho omkhosi, aba zizinxiba-mxhaka kurhulumente wakhe, engamagosa, oomaqhuzu, nababhexeshi beenqwelo, nabakhweli-mahashe.-Un koko zazisisizukulwana sazo ezingazange zacinywa igama ngamaSirayeli – uSolomon wagaya bona baba libutho labasebenzi abanyanzelwayo, njengoko kusenjalo unanamhla. n Bonke abantu ababesele kwiintlanga zama-Amori, amaHiti, amaPerezi, amaHivi, namaJebhusi – ezi ntlanga ke zazingengawo amaSirayeli,En ndawonye nazo zonke izixeko ezazingoovimba bakhe, nezixeko zeenqwelo kunye nezamahashe akhe, nayo nantoni na awayakhayo eJerusalem naseLebhanon, ukanti nakuwo wonke ummandla awayewulawula.:qn iBhalati, neTademore entlango kwasemhlabeni wakhe,Nn Ke uSolomon wabuya wayivusa iGezere. Wayakha iBhete-horon engezantsi,4cn Kaloku ukumkani waseJiputa wayihlasela wayithatha iGezere. Wayitshisa ngomlilo, wababulala abemi bayo abangamaKanana, waza wembesa ngayo intombi yakhe eyayingumka-Solomon.nWn Ukumkani uSolomon wagaya abasebenzi bonyanzelo ukuze akhe indlu *kaNdikhoyo kunye nebhotwe lakhe nokulungiselelanisa umhlaba oxhase isixeko ngasempuma, ukwakha iindonga ezijikeleze iJerusalem, nokwakha iHazore, iMegido, neGezere.a=n Ke uHiram lo wathumela uSolomon igolide ebunzima bungaphezu kwamawaka amane eekhilogram.'n Wabuza wathi: “Ezi dolophu undiphe zona yile mfeketho, mntakwethu?” Wazibiza ngokuba ngumhlaba waseKabhuli. Zisabizwa njalo ke unanamhla.p[n Kambe ke uthe uHiram akuba esukile eTire waya kubona ezo dolophu azinikwe nguSolomon, suka azamkholisa.X+n ukumkani uSolomon wanika ukumkani uHiram waseTire iidolophu ezimashumi mabini kweliya laseGalili. Kaloku uHiram lo nguye owamxhasa ngazo zonke izinto awayezifuna: imithi yomsedare, imipayini, kunye negolide.!=n Ke kaloku ekupheleni kwamashumi amabini eminyaka, xesha elo walithathayo uSolomon ekwakheni ezi zakhiwo zibini ziyindlu kaNdikhoyo nebhotwe likakumkani,~wn Bophendula ke abantu bathi: ‘Kungenxa yokuba aba bantu besuke bamfulathela uNdikhoyo uThixo wabo, lowo wakhupha ooyise eJiputa. Basuke baqhogana nathixo bambi, bababusa babanqula. Kungenxa yeso sizathu ke ebathobele esi sithwakumbe nje.’ ”5en Ewe, ingade ibe ngoku inomtsalane le ndlu, kodwa bonke abadlula kuyo baya kumangaliseka baphoxise bathi: ‘Ngani ukuba uNdikhoyo enze into enje kweli lizwe nakule ndlu?’>wn mna ndomnqamla uSirayeli kweli lizwe ndamnika lona, nale ndlu ndiyingcwalisele igama lam ndoyilahla. Ke yena uSirayeli uya kuba ngundaba-mlonyeni, abe sisigculelo kuzo zonke izizwe.' In “Kodwa ukuba nina nokuba ngoonyana benu nisuke nandilahla anayikhathalela imiyalelo nemimiselo endininike yona, naphamba naya kukhonza ninqula *thixo bambi,Q n ndiya kubuzinzisa ubukhosi bakho phezu koSirayeli nanini-nanini njengoko ndathembisayo kuyihlo uDavide ngokuya ndandisithi: ‘Akusoze ungabi nayo indoda yokuhlala kwisihlalo sobukhosi kwaSirayeli.’G  n “Ke wena ukuba uthe wahamba phambi kwam ngokunyaniseka konke nangentliziyo engagqwidiziyo njengoyihlo uDavide, xa uthe wakwenza konke endikuyalela kona, wayigqala imimiselo nemithetho yam,L n UNdikhoyo wathetha naye wathi: “Ndiwuvile umthandazo nezikhungo ozenzileyo kum. Le ndlu uyakhele ukuhlala igama lam ndiyingcwalisile. Amehlo am ohlala kuyo, intliziyo yam ingaze yahlukane nayo.h Kn uNdikhoyo wabonakala kuye okwesibini, kanye kwangalaa ndlela wayebonakele ngayo kuye eGibheyon. !n Ke kaloku uSolomon wathi akuba egqibile ukwakha indlu *kaNdikhoyo kunye nebhotwe lakhe nako konke oko wafikelela kuko ngokweenjongo zakhe,\3nBNgomhla olandelayo ke wabandulula abantu. Nabo ke bamthamsanqela ukumkani, baza bagoduka bonwabile benemihlali ngenxa yezinto ezintle uNdikhoyo awayezenzela isicaka sakhe uDavide kunye nabantu bakhe amaSirayeli."?nANgelo thuba ke uSolomon walenza itheko enamaSirayeli ephela, inyambalala yembizo, abantu abaphuma kwinkalo yeHamati kude kuthi xhaxhe ngomda waseJiputa. Apho ke phambi koNdikhoyo uThixo wethu babhiyoza imihla esixhenxe, bada bongeza nesinye isixhenxe yalishumi elinesine leentsuku.Nn@Kwangaloo mini ke ukumkani wawungcwalisa umbindi wenkundla ephambi kwendlu kaNdikhoyo, waza khona apho wenza amadini atshiswayo, aweenkozo, kunye namanqatha alidini lobudlelwane. Kaloku elo qonga lobhedu likaNdikhoyo lalilincinci, lingawalingene amadini atshiswayo, iminikelo yeenkozo namadini obudlelwane enziwa ngamanqatha.n?USolomon wenzela uNdikhoyo idini lobudlelwane ngeenkomo ezingamawaka angamashumi amabini anambini, kunye neegusha neebhokhwe ezilikhulu elinamashumi amabini amawaka. Ngaloo ndlela ke ukumkani nawo onke amaSirayeli bayivula beyinikela indlu kaNdikhoyo.Kn>Ke ukumkani ndawonye noSirayeli ephela benzela *uNdikhoyo amadini.*On=Kambe ke nina iintliziyo zenu maziphelelise ukubambelela kuNdikhoyo uThixo wethu, niziphathe ngokwezimiso zakhe, nemithetho yakhe niyithobele njenganamhlanje.”nWnswn.“Xa bathe bakona (kaloku akukho mntu ungoniyo) waza ke wena wakhathazeka, wabanikela elutshabeni, luze ke lona lubathimbe, luye nabo kwilizwe lalo, nokuba kukude okanye kukufuphi,Orn-yithi ke wena usezulwini uwuve umthandazo nesikhungo sabo, ubagwebele.Bqn,“Nabantu bakho xa bathe baya emfazweni besilwa neentshaba zabo, noba ubathumela phi na, mabathi bakuthandaza kuwe bebhekisa kule ndlu ndiyakhele igama lakho kwesi sixeko osinyulileyo,p-n+wena uve usekhayeni lakho ezulwini, owasemzini lo umenzele konke oko akucelayo kuwe, khon' ukuze zonke izizwe zehlabathi zilazi igama lakho, zikuhlonele kwanjengokuba bekuhlonela abantu bakho amaSirayeli. Ewe, ukuze ziqonde ukuba le ndlu ndiyakhileyo ibizwa ngegama lakho.*oOn*kaloku abantu baya kuva ngodumo lwegama lakho nangamandla esandla sakho kunye nobungangamsha bengalo yakho – onjalo ke makathi akuza kuthandaza apha kule ndlu,n}n)“Kanti ke nowasemzini ongenguye owabantu bakho amaSirayeli, kodwa ofike evela kwelikude ilizwe ngenxa yegama lakho –mmUn(Ngaloo ndlela ke baya kukuhlonela ngalo lonke ixesha lokudla kwabo ubomi kulo mhlaba wawupha oobawo.@l{n'wena ke yiva usekhayeni lakho ezulwini. Ewe, xolela, ulowo nalowo umphathe ngokwezenzo zakhe, kuba wena uyayazi intliziyo yakhe. (Kaloku nguwe wedwa ozaziyo iintliziyo zabantu bonke.)k-n&makuthi xa kukho nawuphi na kubantu bakho othandazayo ekhunga ngenxa yokubandezeleka kwentliziyo yakhe, nezandla zakhe eziphakamisela kule ndlu,jn%“Xa kuthe kwakho indlala nokuba ngubhubhani kweli lizwe, okanye kubekho isihlava, isihumba, iinkumbi, iintotoviyane, okanye xa abantu bakho bathe bangqingwa lutshaba nakusiphi na kwizixeko zabo, ukanti nokuba sisiphi na isithwakumbe okanye isifo esibafikeleyo,Min$wena ke, yiva usezulwini, usixolele isono sezicaka zakho, abantu bakho amaSirayeli. Uze ubafundise indlela efanelekileyo yokuziphatha, ulithi jize ngemvula ilizwe elililifa owalinika abantu bakho.Jhn#“Xa amazulu athe avaleka, ayabikho imvula, kuba abantu bakho bekonile, mabathi xa bathe babhekisa kule ndawo ngomthandazo, bevuma igama lakho, bezishiya nezono zabo kuba wena ubabandezele –ugen"wena ke yiva usezulwini, usixolele isono sabantu bakho amaSirayeli, uwabuyisele kulo mhlaba wawunika ooyise.8fkn!“Xa abantu bakho amaSirayeli ethe oyiswa lutshaba ngenxa yokuba ekonile wena, makathi akubuyela kuwe ebula, evuma igama lakho, ethandaza, esenza isikhungo kuwe kuyo le ndlu,[e1n wena ke yiva usezulwini, usebenze ngaloo nto. Uze ugwebe phakathi kwezicaka zakho, umsingele phantsi onetyala, umohlwaye ngokufanele isenzo sakhe. Uze umgwebele umntu omsulwa, khon' ukuze aphuhle ukuba umsulwa. 0y~}}|{{Gzz,ytxzxwvv7utss5rQqzpfooZn}mllHkk>w==<;;j::[9j8D7`7'66W55W444L3t3110&//.i-,,5++ *v)) ((:'H&F%%2$$-#A"! kp 5&* Bn7Tw}<l 7 #5Au90an Ke yena wathi: “Ndenziwe likhwele ngenxa kaNdikhoyo uThixo uSomandla. Kaloku amaSirayeli awukhabile umnqophiso wakho; awadilizile namaqonga akho, nabashumayeli bakho ababulele ngekrele. Ngoku ke sendisele ndodwa; nam ngokwam ke afuna ukundibulala.”`n Apho ke wafumana umqolomba, waza walala khona. Ke kaloku uEliya wafikelwa lilizwi *likaNdikhoyo lisithi: “Ukho ngani apha, Eliya?”%_EnWavuka ke, watya wasela. Oko kutya ke kwamomeleza, waza wathatha uhambo lweentsuku ezimashumi mane nobusuku bazo, wada waya kufika eHorebhe, intaba kaThixo.o^YnSiphinde sabuya isithunywa sikaNdikhoyo, samshukumisa sathi: “Vuka utye, kuba lude uhambo lwakho.”*]OnWathi khwaphululu walaqaza, waza wabona iqebengwana lesonka ebesojiwe ngamalahle ashushu, kunye nendebe yamanzi. Wathatha ke, watya wasela, waza waphinda walala.(\KnWasuka ke wangqenqa apho phantsi kwaloo mthi wonwele, wasindwa bubuthongo, walala. Kwabonakala isithunywa sezulu, samshukumisa uEliya, sathi: “Vuka, utye!”p[[nKe yena wathatha uhambo lwemini enye, wangena entlango. Wathi ke akufumana umthi wonwele, wahlala phantsi kwawo, wathandazela ukuba afe. Wathi: “Kwanele ngoku, *Ndikhoyo! Buthathe ubomi bam; kuba andilunganga ukugqitha oobawo.”ZnAkuluva olo daba uEliya woyika, wabaleka, esindisa ubomi bakhe. Uthe akufika eBheshebha kwelakwaJuda, walishiya khona ihlakani lakhe.9YmnNgoko ke uJezebhele wathumela kuEliya esithi: “Mabandohlwaye oothixo, nokuba kuqatha kangakanani na, ukuba lide lafika ingomso ungekabi njengabo abo bashumayeli bakaBhali.”X 3nKe kaloku uAhabhi waxelela umkakhe uJezebhele ngako konke awayekwenzile uEliya, nendlela ababulele ngayo abashumayeli bakaBhali ebaqhushek' ikrele.Wn.UEliya ke wafikelwa ngamandla kaNdikhoyo, waza wazibhinqa ngebhanti izambatho zakhe, wabaleka wamshiya uAhabhi ukuya kufika eYizereli.XV+n-Kananjalo ke saxubayela isibhakabhaka, kwavela izibhaxu zamafu amnyama, kwavuthuza nomoya, yaza yagaleleka imvula, yatsho ngezantyala-ntyala; wabe ke yena uAhabhi ekhwele esendleleni egodukayo eya eYizereli.yUmn,Ngesihlandlo sesixhenxe ihlakani lakhe elo labuya lisithi: “Nalo ilifu elingangesandla somntu, lisithi thu elwandle.” UEliya wathi kulo: “Yiya kuxelela uAhabhi, uthi kuye: ‘Bopha inqwelo yakho ugoduke, hleze uvalelwe yimvula.’ ”}Tun+UEliya wathumela ihlakani lakhe, wathi: “Khawuhambe ukhangele ngaselwandle ukuba awuboni nto na.” Laya ke lajonga, labuya lisithi: “Hayi, akubonakali nto.” Ke uEliya lo walithuma kwada kwasixhenxe, emana esithi: “Khawuphume ujonge.”#SAn*Ke uAhabhi wahamba, watya wasela. Kambe ke yena uEliya wenyuka waya encotsheni yentaba iKarmele, waza wagobela emhlabeni, wafaka ubuso phakathi kwamadolo.mRUn)Waza ke uEliya wathi kuAhabhi: “Hamba, uye kutya usele, kuba kuvakala ukundila kwemvula enkulu.”AQ}n(Ke uEliya wathi kubo: “Babambeni abashumayeli bakaBhali, kungasindi noba abe mnye!” Ngenene ke babanjwa, waza uEliya wathi makuyiwe nabo kwintili yeKishon, apho wababulalela khona.|Psn'Bakuyibona ke le nto, abantu basuka baziphosa phantsi, bathi: “UNdikhoyo nguye uThixo! UNdikhoyo nguye uThixo!”O'n&Ke kaloku wehla umlilo, uvela kuNdikhoyo, waza walitshisa idini elo, kunye neenkuni, amatye, nomhlaba, wada walenca naloo manzi ayesemseleni.3Nan%Ewe, ndiphendule kaloku, Ndikhoyo, khon' ukuze naba bantu bakuqonde, bakwazi, wena Ndikhoyo, ukuba unguThixo, babone ukuba wena ngoku uziguqulele kuwe iintliziyo zabo.”=Mun$Kwathi ke ngexesha lamadini angokuhlwa umshumayeli uEliya wasondela eqongeni, waza wathandaza wenjenje: “Ndikhoyo, Thixo ka-Abraham, Thixo kaIsake, Thixo kaSirayeli, namhlanje mayaziwe into yokuba nguwe uThixo kaSirayeli, mna ke ndisisicaka sakho, nezi zinto zonke ndizenzileyo ndizenze ngokuyalelwa nguwe.OLn#Amanzi lawo ke ehla apho eqongeni, angena kuloo msele, wazala thwahla.mKUn"Waza wathi kubo: “Zalisani iingqayi ezinkulu zibe ne ngamanzi, nize niwagalele kwelo dini nakwezo nkuni.” Waza wathi: “Phindani okwesibini!” Baphinda okwesibini. Wathi: “Phindani okwesithathu!” Baphinda okwesithathu.TJ#n!Wazilungisa iinkuni, wayixhaxha inkunzi leyo, wayibeka phezu kweenkuni ezo.I3n Ngala matye wakha iqonga egameni likaNdikhoyo, waza wenza umsele walijikeleza. Lo msele wawubanzi, unokungena iilitha ezimalunga neshumi elinesine.#nUEliya wasondela kubo ke abo bantu, waza wathi: “Koda kube nini na nimbaxa! Ukuba uNdikhoyo nguye uThixo, landelani yena; kanti ke ukuba uBhali nguThixo, landelani yena kaloku.” Kwasuka kwathi cwaka.p=[nNgoko ke uAhabhi wathumela ilizwi kuSirayeli ephela, wabaqokelela kwintaba iKarmele bonke abashumayeli. <nKhawubaqokelele bonke abantu bakwaSirayeli, ukuze ndihlangane nabo phezu kwentaba iKarmele. Uze ungabashiyi abashumayeli bakaBhali abamakhulu mane namashumi amahlanu, kananjalo nabashumayeli baka-Ashera abamakhulu mane, abo batya kwisithebe sikaJezebhele.”Q;nUEliya waphendula ngelithi: “Khange ndiwahlisele mna intlekele amaSirayeli. Kodwa nguwe nendlu kayihlo lo uhlisele amaSirayeli intlekele. Imithetho kaNdikhoyo uyityeshele, waza walandelana nooBhali.c:AnAkubona uEliya uAhabhi wathi: “Ngaba nguwe lowo, wena ohlisela amaSirayeli intlekele?”x9knKe kaloku uObhadiya wemka, waza ke wadibana naye uAhabhi, wamxelela. Ke uAhabhi wahamba, waza wabonana noEliya.}8unUEliya wathi: “Ekho nje uNdikhoyo uSomandla lo ndimkhonzayo, inene, ngayo yona le mini ndiza kubonana noAhabhi.”w7inUze ke wena ngoku uthi mandiye enkosini yam, ndiyixelele ndithi: ‘Nanku uEliya.’ Ngenene angandibulala!”6n Ngaba akuyivanga na, nkosi yam, into endiyenzileyo ngokuya uJezebhele ebebulala abashumayeli bakaNdikhoyo? Kaloku ndathatha ikhulu labashumayeli bakaNdikhoyo, ndalifihla emiqolombeni, ndafaka amashumi amahlanu kuwo ngamnye, ndaza ndamana ndibapha ukutya namanzi.i5Mn Kaloku andinakwazi apho wokusa khona uMoya kaNdikhoyo, sakuba sahlukene. Ukuba ndinokuya kuye ndimxelele, aze yena uAhabhi angakufumani apha, angandibulala, ndibe ke mna, sicaka sakho, uNdikhoyo lo ndamnqula kwasebuntwaneni.Y4-n Ngoku ke wena uthi mandiye enkosini yam, ndifike ndithi kuyo: ‘Nanku Eliya.’h3Kn Ekho nje uNdikhoyo uThixo wakho, akukho lizwe nabukumkani ingathumelanga mntu kulo inkosi yam izingelana nawe lo. Isizwe okanye ubukumkani obuthe bakulandula, ubeqononondisa abafungise ukuba ngenene awufumaneki ndawo khona. 2n “Ngaba ndenze bugwenxa buni kodwa,” ubuzile uObhadiya, “le nto isicaka sakho usinikela esandleni sika-Ahabhi ukuze sibulawe?s1anUEliya waphendula wathi: “Ewe, ndim kanye! Hamba uye kuxelela inkosi yakho uthi: ‘Nanku uEliya!’ ”'0InUthe ke esahamba uObhadiya, wadibana noEliya. UObhadiya wamnakana, waza wakhahlela, waguqa phantsi, wathi: “Ngaba ngenene nguwe na lowo, nkosi yam Eliya?”f/GnUmhlaba lowo ke bawahlula-hlula, waza uAhabhi waya kwelinye icala, no-Obhadiya waya kwelinye.~.wnUAhabhi ke wathi kuObhadiya: “Khawuhamba-hambe kuwo wonke lo mhlaba, ujonge ngasemithonjeni nasezintilini, hleze kuthi kanti sisengayizuza ingca, ukuze afumane ukutya amahashe neemeyile, abe nokuphila, nathi singade siyibulale imfuyo yethu.”n-WnKwathi xa uJezebhele wayebaphumele ngokubabulala abashumayeli bakaNdikhoyo, uObhadiya wathatha ikhulu labashumayeli, waya kubafihla emiqolombeni emibini, wafaka amashumi amahlanu kumqolomba ngamnye, wamana ebapha ukutya namanzi.)u,enwaza ke uAhabhi wabiza uObhadiya owayengumaqhuzu apho komkhulu. (UObhadiya wayenqula uNdikhoyo enyanisekile.X++nNgenene ke uEliya waya kuAhabhi. Ngelo xesha ke imbalela yayibhokile eSamariya,<* unKe kaloku emva kwethuba, kunyaka wesithathu waloo mbalela, uEliya wafikelwa lilizwi *likaNdikhoyo lisithi: “Hamba uye kubonana noAhabhi; ke mna ndiya kuyinisa imvula elizweni.”%)EnLoo mhlolokazi ke wathi apho kuEliya: “Ngenene ngoku ndiyaqonda ukuba wena ungumfo wakwaThixo, yaye ke nelizwi olithethayo lelikaNdikhoyo, liyinyaniso.”&(GnUEliya ke wamfunqula umntwana lowo, waphuma naye kwelo gumbi, waya naye kwelikanina. Wamnikezela kunina, waza wathi: “Uyabona ke, unyana wakho uphilile!”g'InUNdikhoyo waliva ilizwi likaEliya, waza ke wabubuyisela kwakuloo mntwana ubomi bakhe, waphila.'&InWaza ke wazolula apho phezu kwaloo mntwana kwakathathu, wakhala kuNdikhoyo wathi: “Hayi bo, Ndikhoyo, Thixo wam, wubuyisele kuye umphefumlo walo mntwana!”@%{nWaza ke wadanduluka wathandaza kuNdikhoyo, wathi: “Ndikhoyo, Thixo wam, ngani ukuba umzisele isithwakumbe esinje lo mhlolokazi ndihlala kuye? Kutheni ukuba umbulale unyana wakhe?”J$nUEliya waphendula wathi: “Mzise apha kum unyana wakho lowo!” Wamthatha ke apho kuloo mhlolokazi, waza waya naye kwigumbi eliphezulu, apho wayehlala khona, wafika wamlalisa kumandlalo wakhe.#7nWabhekisa kuEliya umhlolokazi, wathi: “Undenza ntoni kodwa, mntundini kaThixo? Ngaba apha uze kundikhumbuza ngezono zam, ubulala unyana wam nje?”&"GnEkuhambeni kwethuba ke unyana waloo mhlolokazi wayengumnikazi ndlu, wahlabeka wagula. Wakhula umkhuhlane ayabi kuko, waza ke ekugqibeleni wayeka ukuphefumla.|!snKaloku loo ngqayi yomgubo zange iphele, kananjalo naloo ndebe yamafutha ayiphelanga, ngokomlomo kaNdikhoyo kuEliya. nUmhlolokazi lowo ke wemka waza wenza ngokomyalelo kaEliya. Kwahlala kukhona ke ukutya okwanele uEliya nomhlolokazi lowo nosapho lwakhe.V'nKaloku utsho uNdikhoyo uThixo kaSirayeli ukuthi: ‘Loo ngqayi yomgubo ayiyi kuphela, naloo ndebe yamafutha ayiyi kuphela, yohlala kude kube yiloo mini ayinethisa ngayo imvula uNdikhoyo kweli lizwe.’ ”On UEliya wathi kuye: “Musa ukoyika. Goduka wenze njengoko uthethile. Kodwa ke kuqala yenzela mna iqebengwana lesonka ngaloo nto unayo, uze ulizise apha kum, kamva ke wenzele wena nonyana wakho lowo.=un Waphendula wathi: “Ngenene, ekho nje uNdikhoyo uThixo wakho, andinaso isonka. Into ekhoyo ngumgubo ongephi osengqayini, kunye nentwana yamafutha omnquma asendebeni. Undibona ndichola-chola ezi ntsasa nje, ndenzela ukuba ndigoduke nazo, ndize ndiphekele mna nonyana wam lo, ukuze sitye sife ke emva koko.”]5n Uphinde wayaleza xa ahambayo wathi: “Uze uncede undiphathele neqhekeza lesonka.”T#n Ngoko ke wahamba waya eZarfati. Ekufikeni kwakhe ke esangweni lesixeko eso, wafika kukho mhlolokazi uthile echola-chola iintsasa. Wambiza waza wathi: “Khawundiphathele amanzi ngendebe ukuze ndisele.”r_n “Hamba uye eZarfati eSidon, uhlale khona. Nalapho ndiyalele umhlolokazi wakhona ukuba akuphe ukutya.”1_nLafika ilizwi *likaNdikhoyo kuye lisithi:_9nKuthe ke ngokuhamba kwexesha yatsha loo ntlanjana, kuba kwakungekho mvula kwelo lizwe.tcnKe amahlungulu amphathela isonka nenyama kusasa, aza amzisela isonka nenyama emalanga, esela kuloo ntlambo.nNgoko ke uEliya wenza ngokwelizwi likaNdikhoyo. Wahamba waya kuloo ntlambo yaseKeriti kwimpuma yeJordan, wahlala khona apho.]5nApho ke uya kusela kuloo ntlambo; futhi ke amahlungulu ndiwayalele ukuba akondle.”mUn“Mka kule ndawo, ubheke ngasempuma, uye kuzimela ngasentlanjeni iKeriti kwimpuma yomlambo iJordan.6inUEliya wafikelwa lilizwi likaNdikhoyo lisithi:` =nKe kaloku uEliya waseTishbhi eGiliyadi wathetha noAhabhi, wathi: “Ekho nje *uNdikhoyo uThixo kaSirayeli, lo ndimkhonzayo, kuza kubakho imbalela kungabikho mbethe namvula kule minyaka izayo kungengalo ilizwi lam.”"?n"Ngexesha lika-Ahabhi uHiyeli waseBhetele waphinda wayivusa iJeriko. Iziseko zayo zamenza walahlekelwa ngunyana wakhe wamazibulo uAbhiram, kanti ke xa amisa amasango ayo walahlekelwa ngunyana wakhe omnci uSegubhi. Yonke loo nto yenzeka ngokomlomo kaNdikhoyo kuYoshuwa unyana kaNune.mUn!UAhabhi wamisela isibonda esifanekisa uAshera, waza ngokwenjenjalo wawuxhokonxa umsindo kaNdikhoyo uThixo kaSirayeli, nto leyo yamenza wabalasela ekuqumbiseni uNdikhoyo kunabo bonke ookumkani bakwaSirayeli ababengaphambi kwakhe.Qn Wenzela uBhali iqonga lamadini kwisibingelelo awamakhela sona eSamariya.7inAkanelanga nje ukwenza izono zikaJerobhowam unyana kaNebhati, kodwa wongeza nangokuthatha uJezebhele intombi kaEtibhali ukumkani wamaSidon, waza ke wangena ekunquleni uBhali.c AnUAhabhi unyana kaOmri wathi kratya ngobubi *kuNdikhoyo kunabo bonke ababengaphambi kwakhe.; qnNgonyaka wamashumi amathathu anesibhozo wokulawula kuka-Asa kwaJuda, uAhabhi waba ngukumkani wakwaSirayeli, waza walawula iminyaka emashumi mabini anambini kwaSirayeli eSamariya. nUOmri ke waya kuphumla kooyise, waza wangcwatywa eSamariya, esikhundleni sakhe ke kwangena uAhabhi unyana wakhe wangukumkani. nEzinye ke iziganeko zolawulo lukaOmri, imisebenzi ndawonye nemizabalazo yakhe, nâzo encwadini yeembali zookumkani bakwaSirayeli.L nWathatha ikhondo likaJerobhowam unyana kaNebhati, wenza kwaeso sono sakhe, walukuhlela amaSirayeli kuso. Ngaloo mifanekiso iphuthileyo yezithixo wawuxhokonxa umsindo kaNdikhoyo uThixo kaSirayeli.Z/nKambe ke uOmri lo wabalasela ukona kuNdikhoyo kunabo bonke ababengaphambi kwakhe.W)nWathenga induli yaseSamariya kuShemere ngamawaka amathandathu eengqekembe zesiliva, waza ke wakha isixeko apho kuyo, wasibiza ngokuba yiSamariya, igama likaShemere umnini waloo nduli kumaxesha angaphambili.9mnKe kaloku ngonyaka wamashumi amathathu ananye uAsa engukumkani kwaJuda, uOmri waba ngukumkani kwaSirayeli, waza ke walawula iminyaka elishumi elinambini, emithandathu eseTirza.|snKe abalandeli bakaOmri baboyisa abo bakaTibheni unyana kaGinati. Ke yena uTibheni wafa, waza ke uOmri wangukumkani.nKwesi sithuba ke amaSirayeli ahlukana kubini, elinye iqela lifuna uTibheni unyana kaGinati abe ngukumkani, laye elinye lixhasa uOmri.zonKe ezinye zeziganeko zolawulo lukaZimri kunye novukelo lwakhe, nâzo encwadini yeembali zookumkani bakwaSirayeli. ;nLe nto yenzeka ngenxa yezono awazenzayo esona *uNdikhoyo, ehamba ekhondweni likaJerobhowam nezono awazenzayo nokulukuhlela kwakhe amaSirayeli esonweni.nUthe akuqonda uZimri ukuba isixeko sihlaselwe, wasuka waya enqabeni yakomkhulu, waza walintumeka umlilo ikomkhulu elo, naye wafela apho.OnKe uOmri nawo onke amaSirayeli ahlehla eGibheton, aza angqinga iTirza.<snAthi akuva amaSirayeli asemkhosini ukuba uZimri wenzele ukumkani iyelenqe wambulala, ammisela uOmri, owayeyinjengele yomkhosi, wangukumkani kwangaloo mini phezu koSirayeli ephela..~WnNgonyaka wamashumi amabini anesixhenxe uAsa engukumkani wakwaJuda, uZimri walawula eTirza iintsuku ezisixhenxe. Umkhosi wawumi ngakwidolophu yamaFilistiya iGibheton.|}snEzinye zeziganeko zolawulo lukaEla, nayo yonke imisebenzi yakhe, nâzo encwadini yeembali zookumkani bakwaSirayeli.|yn Le nto ke wayenza ngenxa yezono ezenziwa nguBhayesha nonyana wakhe uEla, nangenxa yokuba uSirayeli bamlukuhlela esonweni, ngeso senzo ke bamxhokonxa uNdikhoyo, waza wakhathazeka uNdikhoyo uThixo kaSirayeli yimifanekiso yabo ephuthileyo yezithixo. {n Ewe, uZimri wayitshabalalisa yonke indlu kaBhayesha ngokomlomo kaNdikhoyo ethetha ngomshumayeli uYehu ngokubhekiselele kuBhayesha.zn Uthe ke uZimri akungena ezintanjeni wayingenela wayibulala indlu kaBhayesha iphela. Wabulala akashiya duna, nditsho isizalwana nesihlobo.y#n UZimri wangena wambetha wambulala, xa kanye uAsa akunyaka wamashumi amabini anesixhenxe engukumkani kwaJuda. Waza ke wathatha indawo yakhe._x9n Elinye lamaphakathi akhe uZimri wamenzela iyelenqe. Eli phakathi lalilawula isiqingatha seenqwelo zemfazwe. Ngeli thuba ke uEla wayelibele kukunxila kwa-Arza eTirza. UArza lo ke wayengumlawuli apho komkhulu eTirza.3wanKwathi ngonyaka wamashumi amabini anesithandathu uAsa engukumkani wakwaJuda, uEla unyana kaBhayesha waqalisa ukulawula kwaSirayeli, waza walawula eTirza iminyaka emibini.uvenInto eyezisa eli lizwi likaNdikhoyo ngomlomo kaYehu unyana kaHanani mayela noBhayesha nendlu yakhe, kungenxa yobubi awabenzayo nemikhwa eyamcaphukisayo uNdikhoyo, nokuhamba kwakhe ekhondweni likaJerobhowam, nokutshabalalisa indlu yakhe.tucnUBhayesha waya kuphumla kooyise, waza wangcwatywa eTirza. Esikhundleni sakhe ke kwangena unyana wakhe uEla.tnEzinye iziganeko mayela nolawulo lukaBhayesha nayo yonke imisebenzi yakhe, nâzo encwadini yeembali zookumkani bakwaSirayeli.ps[nAbakwaBhayesha abafela ezixekweni botyiwa zizinja, ke bona abafela emaphandleni boxhwithwa ziintaka.”zronNgoko ke ngoku ndiza kumsusa uBhayesha kunye nendlu yakhe. Ewe, ndokufanisa nendlu kaJerobhowam unyana kaNebhati.`q;n“Ndakuphakamisa eluthulini, ndakwenza inkokheli yabantu bam amaSirayeli. Kambe ke wena suka wangena ekhondweni likaJerobhowam, wabalukuhlela esonweni abantu bam amaSirayeli. Ezo zono ke ziwuxhokonxile umsindo wam.op [nKe kaloku uYehu unyana kaHanani wafikelwa lilizwi *likaNdikhoyo ngokubhekiselele kuBhayesha. Lalisithi:po[n"Ke yena wamona uNdikhoyo, ehamba ekhondweni likaJerobhowam nakweso sono wawalukuhlela kuso amaSirayeli.,nSn!Ngonyaka wesithathu kakumkani uAsa kwelakwaJuda, uBhayesha unyana ka-Ahiya waba ngukumkani wakwaSirayeli eTirza, waza ke walawula iminyaka emashumi mabini anesine.zmon Ngalo lonke ithuba lolawulo lwabo kwaba soloko kukho imfazwe phakathi kuka-Asa noBhayesha ukumkani wakwaSirayeli.lynEzinye zeziganeko zolawulo lukaNadabhi nayo yonke imisebenzi yakhe, nâzo encwadini yeembali zookumkani bakwaSirayeli.k'nLe nto yenzeka kuba uJerobhowam wôna, waza kananjalo walukuhlela uSirayeli esonweni, nto leyo ke yamcaphukisayo uNdikhoyo uThixo kaSirayeli.Zj/nUthe akuphatha wayingenela wayibulala yonke indlu kaJerobhowam. Ewe, akashiyanga nalo mnye osaphefumlayo umntu apha kwaJerobhowam. Wabatshabalalisa bonke ngokomlomo kaNdikhoyo ngesicaka sakhe uAhiya waseShilo.xiknUBhayesha ke wabulala uNadabhi kunyaka wesithathu kakumkani uAsa wakwaJuda, waza ke wangena ezihlangwini zakhe.1h]nUBhayesha unyana ka-Ahiya wendlu kaIsakare wamenzela iyelenqe, waza wambetha wafa eGibheton, idolophu yamaFilistiya, xa yena uNadabhi noSirayeli ephela babeyingqingile.igMnUNadabhi wamona *uNdikhoyo, wahamba ekhondweni likayise ngeso sono walukuhlela kuso amaSirayeli.%fEnKe kaloku uNadabhi unyana kaJerobhowam waba ngukumkani kwaSirayeli kunyaka wesibini kakumkani uAsa wakwaJuda. Ke yena walawula iminyaka emibini kwaSirayeli.(eKnKe uAsa waya kuphumla kooyise, waza wangcwatyelwa phakathi kwabo kwisixeko sikayise-mkhulu uDavide. UYoshafati unyana wakhe wathatha indawo yakhe wangukumkani.FdnKe ezinye zeziganeko zolawulo luka-Asa nayo yonke imizabalazo yakhe esebenza esakha nezixeko, nâzo kwincwadi yeembali zookumkani bakwaJuda. Kambe ke wathi akuba mdala waba nesifo seenyawo.ac=nKe kaloku ukumkani uAsa wanika umyalelo kuJuda ephela, wathi wonke umntu makathathe loo matye naloo mithi yayisetyenziswa ngoBhayesha engqinga iRama. Ngezo zinto ukumkani uAsa wakha iGebha kwaBhenjamin kunye neMizpa.Sb!nAkuyiva le nto uBhayesha wayeka ukwakha engqinga iRama, wahlehlela eTirza.zaonUBhenadadi ke wavumelana nokumkani uAsa, waza wathumela iingqwayi-ngqwayi zomkhosi wakhe zaya kuhlasela iidolophu zakwaSirayeli, wayoyisa i-Iyon, nesixeko sakwaDan, neAbhele-bhete-mahaka, neKineroti iphela, kunye nelizwe lonke lakwaNafetali.` nWathi kuye: “Makubekho umnqophiso phakathi kwam nawe, nanjengokuba wawukhona phakathi kukabawo noyihlo. Nâso isipho endikunika sona: igolide nesiliva. Wuqhawule ke umnqophiso ophakathi kwakho noBhayesha ukumkani wakwaSirayeli, khon' ukuze andiyeke.”m_UnKe uAsa wayithatha isiliva negolide eyayishiyeke koovimba bendlu kaNdikhoyo nakwabo bebhotwe lakhe, wayinikezela kumagosa akhe, wayithumela kuBhenadadi unyana kaTabrimon unyana kaHeziyon ukumkani wakwa-Aram owayelawula eDamasko.^nUkumkani uBhayesha waya kwaJuda, wafika wayingqinga iRama, wavala akwabi nakungena nakuphuma mntu kummandla ka-Asa ukumkani wakwaJuda.]nKe kaloku kwakusoloko kuyimfazwe phakathi kuka-Asa noBhayesha ukumkani wakwaSirayeli ngalo lonke ixesha lokulawula kwabo.r\_nWayizisa endlwini kaNdikhoyo isiliva negolide nenye impahla yonqulo, leyo yena noyise babeyenze umnikelo. [nNangona engazitshitshisanga iindawo eziphakamileyo zonqulo, noko uAsa wayenqula uNdikhoyo ngomxhelo wakhe wonke bonke ubomi bakhe.;Zqn Wamkhiqa unina-khulu uMahaka kwisikhundla sokuba ngukumkanikazi; kaloku yena wayenze isikizi eliyintsika ka-Ashera. UAsa wayigawula loo ntsika, waza wayitshisa kwintili yeKedron.zYon wazidenda izibingelelo zamahenyu angamadoda kumhlaba wakhe, wayisusa nemifanekiso ezizithixo eyayenziwe ngooyise.QXn Ke kaloku uAsa yena waxelisa uyise-mkhulu uDavide, wathobela *uNdikhoyo,dWCn waza walawula iminyaka emashumi mane nanye. Unina-khulu yayinguMahaka intombi ka-Abhasalom.nVWn Ngonyaka wamashumi amabini uJerobhowam elawula kwaSirayeli, ukumkani uAsa waqalisa ukulawula kwaJuda, UnKe uAbhiya waya kuphumla kooyise, waza ke wangcwatywa kwisixeko sikaDavide, unyana wakhe uAsa wathatha indawo yakhe wangukumkani.;TqnEzinye zeziganeko zokulawula kuka-Abhiya, nayo yonke imisebenzi yakhe, nâzo encwadini yeembali zookumkani bakwaJuda. Kwakusoloko kukho imfazwe phakathi kuka-Abhiya noJerobhowam.hSKnYaba luzenge-zenge lwemfazwe phakathi kukaRehobhowam noJerobhowam ngayo yonke imihla ka-Abhiya.@R{nKaloku uDavide yena wayenyanisekile ekuthobeleni uNdikhoyo, engagqwidizi ekwenzeni imithetho kaNdikhoyo ngayo yonke imihla yobomi bakhe, ngaphandle nje kwalaa mbandela kaUriya umHiti.-QUnKambe ke ngenxa kaDavide, uNdikhoyo uThixo wakhe wambekela ihlumelo eJerusalem ngokumvelisela unyana wokuthatha indawo yakhe, kananjalo nangokuyizinzisa iJerusalem.BPnNaye wathatha ikhondo likayise, wenza kwaezo zono wayezenzile. Zange ayinikezele ngokupheleleyo intliziyo yakhe *kuNdikhoyo uThixo wakhe njengokuba yena uDavide uyise-mkhulu wenjenjalo.bO?nwaza ke walawula eJerusalem iminyaka emithathu. Unina yayinguMahaka intombi ka-Abhasalom.|N unKe kaloku ngonyaka weshumi elinesibhozo wolawulo lukaJerobhowam unyana kaNebhati, uAbhiya waba ngukumkani wakwaJuda,DMnKe kaloku uRehobhowam waya kuphumla kooyise, waza ke wangcwatywa phakathi kwabo kwisixeko sikaDavide. Unina yayinguNahama umAmonikazi. Ezihlangwini zakhe ke kwangena unyana wakhe uAbhiya.NLnKwabakho uzenge-zenge lwemfazwe phakathi kukaRehobhowam noJerobhowam.KnKe kaloku ezinye iziganeko zolawulo lukaRehobhowam, nayo yonke imisebenzi yakhe, zikwincwadi yeembali zookumkani bakwaJuda.JnUkumkani xa esiya endlwini kaNdikhoyo aba balindi babewathatha la makhaka, baze ke emva koko bawabuyisele kwindlu yabalindi.InNgoko ke ukumkani uRehobhowam wenza amakhaka obhedu endaweni yawo, waza wawanikela kwiingqwayi-ngqwayi ezazilinda amasango akomkhulu. HnWabuthimba ubutyebi obabusendlwini kaNdikhoyo, kunye nobo babusebhotwe. Wabutha konke kunye namakhaka egolide awayenziwe nguSolomon.jGOnKunyaka wesihlanu engukumkani uRehobhowam, iJerusalem yahlaselwa nguShishaki ukumkani waseJiputa.@F{nBada benza nezibingelelo zamahenyu angamadoda apho kwelo lizwe labo. Kaloku bangena bawenza onke amasikizi awayesenziwa zizizwe awazigxothayo uNdikhoyo phambi kokungena kwamaSirayeli.1E]nKaloku bazimisela iinduli ezithile, namatye akhethiweyo, nezibonda eziyimifanekiso ka-Ashera, kuzo zonke iinduli eziphakamileyo, naphantsi kwayo yonke imithi efukufuku. D;nKe kaloku uJuda wona kuNdikhoyo. Ngezono abazenzayo uNdikhoyo bamkhweletisa, waza wakhathazeka nangaphezu kokuba babemcaphukisile ngezenzo zabo ooyise.OCnKe kaloku uRehobhowam, unyana kaSolomon, waba ngukumkani kwelakwaJuda. Ukungena kwakhe kwesi sihlalo wayenamashumi amane ananye eminyaka, waza ke walawula iminyaka elishumi elinesixhenxe eJerusalem, isixeko esanyulwa *nguNdikhoyo ezizweni zonke zakwaSirayeli ukuze lihlale kuso igama lakhe. Unina yayinguNahama engumAmonikazi. BnWalawula iminyaka emashumi mabini anambini, waza waphumla kooyise. Ezihlangwini zakhe ke kwangena unyana wakhe uNadabhi walawula. AnKe kaloku ezinye iziganeko zolawulo lukaJerobhowam, iimfazwe nokuphatha kwake, nâzo kwincwadi yeembali zookumkani bakwaSirayeli.w@inBayingcwaba, waza wonke uSirayeli walila ngenxa yayo ngokomlomo kaNdikhoyo kwisicaka sakhe umshumayeli uAhiya.?nKe kaloku umka-Jerobhowam waphakama wemka waya eTirza. Wathi nje ukuba athi cakatha kumnyango wendlu yakhe, yasweleka inkwenkwe leyo.w>inNgenxa yezono azenzileyo uJerobhowam, nangenxa yokuba ewexule noSirayeli, uNdikhoyo uza kumncama uSirayeli.”=-nUNdikhoyo uza kuqwakanisa uSirayeli, kube ngathi kukuzama-zama kweengcongolo emanzini. Uza kumncothula uSirayeli kweli lizwe lihle kunene walipha ooyise-mkhulu. Uya kumsarhaza phesheya komlambo iEfrati. Kaloku uNdikhoyo bamcaphukise ngokwenza izibonda ezifanekisa uAshera.</n“UNdikhoyo uza kuzivelisela ukumkani oya kulawula kwaSirayeli, oya kuyinqamla iphele indlu kaJerobhowam. Uyabona ke ngoku, ngamaqalela ke lawo!Y;-n USirayeli ephela uya kuyililela, aze ke ayingcwabe. KwaJerobhowam kuphela kwayo eya kungcwatywa. Kaloku kwindlu kaJerobhowam iphela kukuyo yodwa apho uNdikhoyo uThixo kaSirayeli athe wafumana into elungileyo.b:?n “Ke wena okokwakho goduka! Uya kuthi usathi cakatha nje esixekweni, ife inkwenkwe leyo.#9An Abendlu kaJerobhowam abafela esixekweni botyiwa zizinja, kanti ke bona abafela emaphandleni baya kuxhwithwa ziintaka. Etshilo nje ke uNdikhoyo utshilo.’8n “ ‘Ngenxa yale nto ke ndiza kuyizisela isithwakumbe indlu kaJerobhowam. UJerobhowam ndiza kumbulalela yonke into eyindoda kwaSirayeli, okhululekileyo nekhoboka lembala. Indlu kaJerobowam ndoyivuthulula ngokungathi kukutsha komgquba; ewe, ndoyilenca iphele tu.S7!n Ke wena ngokwenza izinto ezimbi ubalasele kubo bonke ababengaphambi kwakho. Usuke wazenzela thixo bambi, imifanekiso eyenziwe ngesinyithi. Ngale nto ke undicaphukisile; kaloku wena usuke wandifulathela.`6;nUmbuso ndawukrazula kwindlu kaDavide, ndawunikela kuwe. Kambe ke wena awuziphathanga njengesicaka sam uDavide. Yena wayeyithobela imithetho yam, endilandela ngomxhelo wakhe uphela, kuphela esenza oko kundikholisayo.(5KnYiya umxelele uJerobhowam ukuba uNdikhoyo uThixo kaSirayeli utsho ukuthi: ‘Ndakuphakamisa ndakukhupha ebantwini, ndakwenza inkokheli yabantu bam amaSirayeli.84knKe uAhiya akuziva izingqi zakhe engena emnyango, wabhekisa kuye wathi: “Ngena, umka-Jerobhowam. Kutheni uzenza mntu wumbi nje? Kanti ke ndiphathiswe udaba olubuhlungu ngawe.e3EnKambe ke *uNdikhoyo wathi kuye: “Unyana kaJerobhowam akaphilanga. Ke umka-Jerobhowam nanko esiza kuwe, eze kukubuza ngoko kugula konyana wakhe. Ke uze umphendule ngolu hlobo. Ekufikeni kwakhe uza kuzenza mntu wumbi.”-2UnNgenene ke umka-Jerobhowam wenza njengoko wayeyalelwe nguJerobhowam, waya eShilo kwa-Ahiya. Ke kaloku uAhiya lo wayeselenorhatyazo engaboni kakuhle ngenxa yobudala.1%nXa uyayo ke thatha izonka ezilishumi kunye namaqebengwana nendebe enobusi. Ke yena uya kukuxelela ukuba kuza kuthekani na ngale nkwenkwe.”s0anwaza ke uJerobhowam wathetha nomkakhe, wathi: “Khawuzenze mntu wumbi, ukuze ungaqondwa ukuba ungumka-Jerobhowam, uze ke uye eShilo. Khona apho wofika ekhona *umshumayeli uAhiya, lowo wandazisa ukuba ndiza kuba ngukumkani waba bantu.G/ nKanye ngelo thuba unyana kaJerobhowam uAbhiya wahlabeka wagula,f.Gn "Esi ke sisono esangenela indlu kaJerobhowam, sayirhuqa yada yawa yatshabalala tu ehlabathini.v-gn !Kanti ke, nasemva kwesi siganeko, yena uJerobhowam zange abuye ezindleleni zakhe ezimbi; waphikela ukumisela ababingeleli basezindulini, ethatha nabani na. Wonke umntu owayefuna ukuba ngumbingeleli wayemmisela izibingelelo zasezindulini.4,cn Kaloku udaba alubhengezileyo eyalelwe nguNdikhoyo mayela neqonga laseBhetele, nazo zonke izibingelelo ezisezindulini kwiidolophu zaseSamariya, nanjani na luya kufezeka.”)+Mn Bakugqiba ke ukumngcwaba, wathi koonyana bakhe: “Ndakuba ndifile ze nindifihle kweli ngcwaba lilele lo mfo wakwaThixo, amathambo am niwabeke ecaleni kwawakhe.k*Qn Umzimba lowo ke wawufaka kwelakhe ingcwaba, baza ke bamlilela besithi: “Yho-o-o, umntakwethu!” );n Ngoko ke umshumayeli lowo wawuthatha loo mzimba womfo wakwaThixo, wawuxhoma edonkini, wabuya nawo, wawuzisa esixekweni sakhe, ukuze alilelwe angcwatye.1(]n Waphuma ke, waza wawufumana loo mzimba uthe gangalala endleleni, phezu kwawo kungxange idonki nengonyama. Ingonyama leyo zange iwutye, ingazange iyiqwenge nedonki leyo.^'7n Umshumayeli lowo wayalela oonyana bakhe, wathi: “Ndibopheleni idonki.” Bayibopha.s&an Loo mshumayeli wayemjike kuhambo lwakhe uthe akuziva ezo ndaba: “Iya kuba ngulaa mfo wakwaThixo walicekisayo ilizwi likaNdikhoyo. UNdikhoyo umnikele engonyameni esuke yamqwenga yambulala ngokwelizwi elalithethwe kuye nguNdikhoyo.”D%n Abantu ababedlula bawubona loo mzimba uthe gangalala apho endleleni, phezu kwawo kungxange ingonyama, baza ke baya kulubika olo daba apho kweso sixeko yayihlala kuso inkonde yomshumayeli.5$en Uthe ke esahamba, kwee gqi ingonyama apho endleleni, yamqwenga yambulala. Waza ke umzimba wakhe wee gangalala apho endleleni, idonki nengonyama zona zingxange phezu kwakhe.#n Uthe ke akugqiba ukutya nokusela umfo wakwaThixo lowo, inkonde yomshumayeli leya ibimjikile isuke yambophela idonki yakhe. ~~}f|S{zzjyxwvv)uu?ttscrqpoo)nTmXlk2jiikhhgfeexddc@baA`^_^]\U[ZZYXWW=VhVU_TBSSRQQ PYONN`NMLKK+JJYIRHGG(FF9EDD=CC!BB^A@@P?b>==Jn Ke kaloku ukumkani wakwaSirayeli noYoshafati ukumkani wakwaJuda babevethe ezobukhosi, bengqendeve ezihlalweni zabo esandeni sokubhula esikufuphi nesango laseSamariya, belapho phambi kwâbo bashumayeli.={n Ngoko ke ukumkani wakwaSirayeli wabiza elinye lamaphakathi akhe, wathi kulo: “Khawuleza uze noMika, unyana kaImla.”+<QnUkumkani wakwaSirayeli wathi kuYoshafati: “Kusekho indoda enye esingabuzisa ngayo kuNdikhoyo, kodwa ke mna ndiyithiyile, kuba ayishumayeli okuhle ngokubhekisele kum, soloko ibububi bodwa. Igama layo nguMika, unyana kaImla.” UYoshafati wathi: “Hayi bo, ukumkani makangathethi njalo.”b;?nKambe ke uYoshafati wathi: “Akusekho mshumayeli kaNdikhoyo na apha esinokubuza kuye?”j:OnNgoko ke ukumkani wakwaSirayeli wabaqokelela abashumayeli bekwisithuba samakhulu amane, wathi: “Ndingaya kulwa na neRamoti yaseGiliyadi, okanye ndirhoxe?” Bathi: “Yiya; uNdikhoyo uza kuyinikela esandleni sikakumkani.”j9OnKodwa ke uYoshafati waleka ngelithi kukumkani wakwaSirayeli: “Khawuqale ubuzise *kuNdikhoyo.”V8'nNgoko ke wathi kuYoshafati: “Uya kuhamba nam na, silwe neRamoti yaseGiliyadi?” UYoshafati wathi kukumkani wakwaSirayeli: “Mna nawe sibanye; abantu bam ngabantu bakho, namahashe am ngamahashe akho.”C7nUkumkani wakwaSirayeli wayethethe namaphakathi akhe wathi: “Niyaqonda na ukuba iRamoti yaseGiliyadi ngumhlaba wethu, ibe ke asenzi nto ukuzabalazela ukuyithatha kukumkani wama-Aram?”r6_nKambe ke kulo nyaka wesithathu uYoshafati ukumkani wakwaJuda wehla waya kubonana nokumkani wakwaSirayeli.K5 nKwaba yiminyaka emithathu iluxolo phakathi kwamaSirayeli nama-Aram.L4n“Uyabona na ukuba uAhabhi uzithobile kum ngoku? Ngenxa yoku kuzithoba kwakhe ke, esi sithwakumbe andisayi kusizisa ngemihla yakhe, koko ndosithoba phezu kwendlu yakhe ngemihla yonyana wakhe.”I3 nLaphinda lafika ilizwi likaNdikhoyo kuEliya waseTishbhi lisithi:2)nAkuweva loo mazwi uAhabhi wasuka wazikrazula iimpahla zakhe, wanxiba ezirhwexayo, wazila. Wahlala ngezo zirhwexayo, wahamba-hamba ematshekile.?1ynWayeziphethe ngeyona ndlela imasikizi, ethene nca nemifanekiso eqingqiweyo; nto leyo yayisenziwa ngama-Amori, abantu abagxothwayo nguNdikhoyo, waza wafaka amaSirayeli endaweni yawo.)0/nAkuzange kubekho mntu unjengoAhabhi, umfo ozincamele ekwenzeni amanyondololo ephenjelelwa ngumkakhe uJezebhele, engamkhathalele nganto uNdikhoyo.y/mn“Abakwa-Ahabhi abafela ezixekweni baya kudliwa zizinja, ukanti abafela emaphandleni booxhwithwa ziintaka.” (p.[n“Malunga noJezebhele uNdikhoyo uthi: ‘UJezebhele uya kuqwengwa zizinja ngakudonga lwaseYizereli.’@-{nIndlu yakho ndoyifanisa nendlu kaJerobhowam unyana kaNebhati, ifane naleyo kaBhayesha unyana ka-Ahiya, kuba kaloku wena uwuxhokonxile umsindo wam, noSirayeli wamlukuhlela esonweni.’2,_nNgoko ke uNdikhoyo uthi: ‘Ndiza kukuzisela ububi. Ndiza kuyitshitshisa inzala yakho, kwa-Ahabhi ndiyinqamle yonke into eliduna, okhululekileyo nolikhoboka kwaSirayeli.,+SnUAhabhi wathi kuEliya: “Uyawandifumene, lutshabandini lwam?” UEliya wathi: “Ewe, ndikufumene. Kaloku wena uzincamele ukwenza amanyondololo phambi koNdikhoyo.*nThetha naye, uthi: ‘Utsho uNdikhoyo ukuthi: “Ubulele na, wathatha na?” ’ Uze uthi ke kuye: ‘Utsho uNdikhoyo ukuthi: “Kuloo ndawo zilixhaphele kuyo izinja igazi likaNabhoti, zolixhaphela kwakuyo nelakho igazi. Ewe, elakho kanye!” ’ ”)}n“Hamba uhlangabeze ukumkani wakwaSirayeli uAhabhi olawula eSamariya. Nanko esidiliyeni sikaNabhoti, eso asithathileyo.J(nKe kaloku lafika ilizwi likaNdikhoyo kuEliya waseTishbhi lisithi:'nWathi ke uAhabhi akuva ukuba uNabhoti ufile, wee thwasu ngoko nangoko, wehla waya kusithatha isidiliya eso yayisesikaNabhoti.}&unUthe ke akuva uJezebhele ukuba uNabhoti ugityiselwe ngamatye wafa, wathetha noAhabhi, wathi: “Hamba uye kusithatha isidiliya sikaNabhoti waseYizereli, sibe sesakho. Nditsho eso ebesala ukukuthengisela sona. Kaloku uNabhoti akasekho, ufile.”^%7nEmva koko ke bathumela kuJezebhele besithi: “UNabhoti ugityiselwe ngamatye wafa.”v$gn Kwavela iindlavini ezimbini, zahlala malunga noNabhoti, zaza zamtyhola apho phambi kwabo bantu zisithi: “UNabhoti lo uthuke uThixo kunye nokumkani!” Ngoko ke uNabhoti bamkhuphela ngaphandle kwesixeko, baza bamgibisela ngamatye, wafa.L#n Bamisa usuku lwenzila, baza ke uNabhoti bambeka endaweni ephambili. " n Amadod' amakhulu nezidwangube ezo ke zeso sixeko sikaNabhoti zenza njengoko zaziyalelwe nguJezebhele kwezo ncwadi wayezibhalile.U!%n Malunga naye makuhlale iindlavini ezimbini eziya kuthi zimtyhole, zithi: ‘Wena uthuke uThixo kunye nokumkani!’ Kwakuba njalo ke, mthatheni, nimkhupele ngaphandle, nize nimgibisele ngamatye ade afe.” n Wenjenje ukubhala kwezo ncwadi: “Miselani usuku lwenzila, abantu nibaqokelele ndawonye, ke yena uNabhoti nimbeke kwindawo ephambili.,SnNgoko ke wabhala iincwadi egameni lika-Ahabhi, wazitywina kwangomsesane wakhe, waza wazithumela kumadod' amakhulu nezidwangube ezazihlala kweso sixeko sikaNabhoti.LnUmkakhe uJezebhele wathi kuye: “Asinguwe na olawulayo kwaSirayeli? Suka, wethu, phakama udle! Khululeka wonwabe! Mna ndiza kukulungiselela, usifumane esiya sidiliya sikaNabhoti waseYizereli.”X+nWathi: “Kungenxa yokuba ndithethe noNabhoti waseYizereli, ndathi: ‘Ndithengisele isidiliya sakho, okanye ke ndikutshintshisele ngesinye.’ Kambe ke yena uthe: ‘Andinako ukukunika isidiliya sam.’ ”b?nUmkakhe uJezebhele waya kuye, wathi: “Uqumbele ntoni, sewungasafuni nokutya oku nje?”<snNgoko ke uAhabhi wagoduka equmbe esisifu kuba uNabhoti waseYizereli ethe: “Andinako ukukunika ilifa loobawo.” Wangqengqa emandlalweni wakhe, wafulathela, engafuni nokutya oku.eEnUNabhoti waphendula wathi: “Ekho nje *uNdikhoyo, nakanye ukuba ndikunike ilifa loobawo!”-nUAhabhi wathetha noNabhoti, wathi: “Esi sidiliya sakho sikufuphi kakuhle kum; bekunganjani xa undinika sona, ukuze ndizilimele imifuno kuso? Endaweni yaso ndingakunika isidiliya esibhetele kunene kunaso, okanye ke xa uthanda ndingakuhlawula nantoni na esixabisa yona.”1 _nEkuhambeni kwethuba kwabakho imbambano ngenxa yesidiliya somfo waseYizereli uNabhoti. Esi sidiliya sasiseYizereli kufutshane nekomkhulu likakumkani uAhabhi waseSamariya.Qn+Wemka ke ukumkani wakwaSirayeli, waya ebhotwe eSamariya, equmbe esisifu.Qn*Wabhekisa kukumkani ke wathi: “Utsho uNdikhoyo ukuthi: ‘Wena ukhulule umfo ebendimmisele ukuba atshabalale. Ngoko ke umsindisile nje ke yena, akusayi kusinda wena, ngokunjalo nabantu bakho.’ ”n)Wakhawuleza ke umshumayeli lowo wayisusa iqhiya awayezithandele ngayo ebusweni, waza ke ukumkani wamqonda ukuba ungomnye wabashumayeli.A}n(Kambe ke ndisuke ndasisinxada-nxada, ndisenza le naleya: tyhini phi! Walahleka umntu!” Ukumkani wakwaSirayeli waphendula wathi: “Eso ke sisigwebo sakho, uzigwebe ngomlomo wakho.”5en'Uthe xa adlulayo ke ukumkani, umshumayeli lowo wamemeza wathi: “Mhlekazi, ndithe ndiphakathi emsini kwelaa dabi, suka ijoni elithile lezisa umthinjwa kum, lathi: ‘Yalusa lo mntu. Ukuba ukhe waphuncula wemka, uya kuhlawula ngobomi bakho, kungenjalo ke ibe ngumdliwo wamawaka amathathu eesiliva.’2_n&Loo mshumayeli ke wahamba wema ecaleni lendlela, elinde ukumkani. Umshumayeli lowo ke wazibopha intloko nobuso ngeqhiya, kwavela amehlo kuphela, esenzela ukuba angaziwa.lSn%Umshumayeli lowo wadibana nomnye umfo, waza wathi kuye: “Khawundigwaze.” Wamgwaza ke wamlimaza.Mn$Umshumayeli lowo ke wathi: “Njengokuba ke ungamthobelanga nje uNdikhoyo, sakwahlukana uya kuhlaselwa yingonyama ikubulale.” Ngenene ke bakuba bahlukene kwathi gqi ingonyama, yambulala loo mfo. n#Ngomlomo *kaNdikhoyo omnye *wabashumayeli wathetha neqabane lakhe, wathi: “Khawundigwaze!” Kambe ke akavumanga ugxa wakhe lowo.=un"UBhenadadi wathi: “Ndiza kuzibuyisa izixeko ezathathwa ngubawo kuyihlo. Ngaphezu koko ungazenzela izitalato zokuthengisela phaya eDamasko nanjengokuba wazenzayo ubawo eSamariya.” UAhabhi wathi kuye: “Ndiza kukukhulula phantsi komqathango womnqophiso.” Ngoko ke benza isivumelwano, waza ke wamkhulula.j On!Loo madoda ke aphawula ukuba loo mpendulo ibonakalisa ubuhlobo, aza akhawuleza athi: “Ewe, umntakwenu uBhenadadi!” Ukumkani ke wathi: “Hambani nize naye!” Weza ke uBhenadadi, waza uAhabhi wamkhwelisa enqwelweni yakhe. n Ngenene ke babhinqa ezirhwexayo, bazithandela ngamagqesha entloko, baza baya kukumkani wakwaSirayeli, bafika bathi: “Isicaka sakho uBhenadadi sithi: ‘Nceda, sewusindisa nje oku kobomi bam.’ ” Ukumkani wathi: “Ngaba usaphila? Hayi, ngumntakwethu lowo!”B nAmaphakathi akhe athi kuye: “Kuthiwa ookumkani bendlu kaSirayeli banovelwano. Masiye kuye, sibhinqe ezirwexayo, iintloko sizithandele ngamagqesha, mhlawumbi anganenceba akusindise.”_ 9nAthi ke aseleyo abalekela kwisixeko iAfeki. Khona apho ke adilikelwa ludonga lwesixeko. Ayengamadoda angamashumi amabini anesixhenxe amawaka. Naye uBhenadadi wabalekela esixekweni, wazimela kwigumbi elingaphakathi.M nYaba ziintsuku ezisixhenxe ijamelene loo mikhosi, yaza ke yadibanisa ngolu lwesixhenxe. Ngamini-nye nje, amaSirayeli alalisa iingxwelerha ezilikhulu lamawaka kuma-Aram angamajoni ahamba ngeenyawo.*OnUmfo wakwaThixo ke weza kukumkani wakwaSirayeli, wathi kuye: “Utsho uNdikhoyo ukuthi: ‘Ngenxa yokuba ama-Aram la esithi uNdikhoyo nguThixo weentaba, asiThixo wazo iintili, ngoko ke loo nyambalala yomkhosi wawo ndiza kuyinikela ezandleni zakho, ukuze uqonde ukuba ndinguNdikhoyo.’ ”BnAthe akuba eqokelelene amaSirayeli, axhoba, anikwa nomphako, aphuma ahlangabeza. Ke amaSirayeli emisa malunga nama-Aram ethe xakalala kuloo ntili, benjengemihlanjana emibini yeebhokhwe.nEntlakohlaza uBhenadadi wawuqokelela umkhosi wakhe, waza waphuma nawo ama-Aram, wajonga eAfeki, esiya kulwa namaSirayeli.hKnGaya umkhosi olingana nalowa besinawo, kube njalo emahashini nasezinqwelweni, ukuze sibe nako ukulwa namaSirayeli emathafeni. Xa siyenzile ke loo nto siya kuwongamela.” Ukumkani walamkela elo cebo, waza ke wenza njengoko._9nNgoko ke yenza le nto: basuse ookumkani abo, uze ezindaweni zabo ufake amanye amagosa.iMnKanti ke amaphakathi okumkani wama-Aram wona amcebisa athi: “Kaloku oothixo bamaSirayeli ngoothixo abahlala ezintabeni; yiyo le nto esongamele kangaka nje! Ukuba sinokulwa nawo emathafeni akuthandabuzeki ukuba singawoyisa.U%nWafika umshumayeli lowa, wathetha nokumkani wakwaSirayeli, wathi: “Buyani nizihlaziye, nicwangcise ngenyameko, nihlale nomelele, kuba ukumkani wama-Aram lo uza kubuya aphinde anihlasele entlakohlaza.”kQnWaphuma ke ukumkani wakwaSirayeli, wabahlasela abamahashe nabeenqwelo, wawabetha ee waca ama-Aram.cAnYaba ngulowo nalowo wageqa lowo ajongene naye. Hayi ke, kwathi bhazalala ama-Aram ebaleka. Aye wona amaSirayeli ewasukela. Ke yena uBhenadadi ukumkani wama-Aram wasaba ekhwele ihashe, wemka neqela lababakhweli-mahashe.sanLoo majoni aphantsi kweenjengele zamaphondo angqisha aphuma apho esixekweni, umkhosi uthe bhuu emva kwawo. ~nUBhenadadi wayalela wathi: “Ukuba eza ngoxolo, wathatheni nize nawo; ukanti nokuba eza ngemfazwe, wabambeni nize nawo ephila.”}1nAmabutho aselula aphantsi kweenjengele zamaphondo akhokela. UBhenadadi wayethumele, waza waxelelwa kwathiwa: “Nako kuphuma amadoda eSamariya.”|%nBaphuma emini emaqanda, xa kanye uBhenadadi naloo mashumi mathathu anambini ookumkani abamncedisayo babesazihlalele ezintenteni zabo besela.d{CnNgoko ke uAhabhi wawabiza amajoni aselula aphantsi kweenjengele zamaphondo. Ayengamadoda angamakhulu amabini anamashumi amathathu anambini. Wawuhlanganisa emva kwawo umndilili wamaSirayeli ungabantu abamawaka asixhenxe.:zonKe yena uAhabhi wathi: “Ngubani kodwa oya kuyenza loo nto?” Umshumayeli ke lowo wathi: “Utsho uNdikhoyo ukuthi: ‘Abafana bamabutho aphantsi kweenjengele zamaphondo ngabo abaza kuyenza le nto.’ ” UAhabhi wathi: “Ngubani oya kuqala ahlasele?” Umshumayeli lowo waphendula esithi: “Nguwe!”xykn Ke kaloku ukumkani uAhabhi wakwaSirayeli wafikelwa *ngumshumayeli, wathi: “Utsho *uNdikhoyo ukuthi: ‘Uyayibona le nyambalala yomkhosi? Ewe, kanye namhlanje ndiza kuwunikela esandleni sakho, ukuze uqonde ukuba mna ndinguNdikhoyo.’ ”Qxn Olu daba lwamfikela uBhenadadi xa kanye yena nezo zikumkani babesela ezintenteni zabo. Ngoko nangoko wayalela umkhosi wakhe, wathi: “Kuf' ayayo, mawethu!” Baxhoba ke ukuze basihlasele isixeko eso.w/n Waphendula ke ukumkani wakwaSirayeli wathi: “Mxeleleni nithi: ‘Umntu osabhinqa ikrele akafanele kuziqhayisa njengalowo uselelikhulula.’ ”vn Uphindile ke uBhenadadi wathumela olunye udaba kwalapho kuAhabhi, esithi: “Mabandohlwaye oothixo, nokuba kuqatha kangakanani na, ukuba ngaba eSamariya apho kuthe kwashiyeka uthuli olwaneleyo ukuze ijoni lam ngalinye libe nokulufumbatha ngesandla.”u9n Ke kaloku wathi kubathunywa bakaBhenadadi: “Yixeleleni inkosi yam ukumkani nithi mna sicaka sakhe zonke izinto ebethe uyazifuna kwisihlandlo sokuqala ndizimisele ukumnika, kodwa ke yona le ayithethayo ngoku andinakuyenza.” Bemka ke abathunywa abo, basa olu daba kuBhenadadi.t!nAphendula ke amadoda amakhulu nabantu xa bebonke bathi: “Hayi suka, sukuyiphulaphula le nkewu le; nezo zinto izifunayo sukuvuma nazo!”Vs'nKe ukumkani wakwaSirayeli wawabiza onke amadoda amakhulu elizwe lakhe, wathi: “Niyambona lo mfo; uzingelana nenkathazo! Ngokuya ebethumele efuna isiliva negolide, abafazi nabantwana bam, khange ndale.”0r[nKodwa ngomso malunga neli xesha ndothumela amagosa am aligqogqe ibhotwe lakho kunye nezindlu zamaphakathi akho. Aya kubutha yonke into oyixabisileyo, emke nayo.’ ”q nZabuza kwakhona izithunywa ezo zisithi: “UBhenadadi uthi: ‘Bendithumele ndifuna isiliva negolide nabafazi bakho nabantwana.p+nWaphendula ke ukumkani wakwaSirayeli esithi: “Kanye njengoko sewutshilo, mhlekazi kumkani; xa sisonke nje singabákho, nako konke esinako.”uoen‘Loo siliva naloo golide yakho yeyam ngoku; nezona nzwakazi zabafazi ngabam, ngokunjalo nabantwana.’ ”onYnWathumela abathunywa apho esixekweni kukumkani uAhabhi wakwaSirayeli, esithi: “Mna Bhenadadi ndithi:Gm nKe kaloku uBhenadadi ukumkani wama-Aram wawuqokelela wonke umkhosi wakhe. Wayencediswa ngookumkani abamashumi mathathu anambini, benamahashe neenqwelo zabo, wayingqinga iSamariya wayihlasela.\l3nNgoko ke uElisha wamshiya wagoduka. Wathatha iinkabi ezimbini, wazixhela, wayipheka inyama yazo, ebase ngedyokhwe yazo, inyama leyo wayinika abantu, bayitya. Ke yena wemka walandela uEliya, waba lihlakani lakhe.\k3nKe uElisha wazishiya iinkabi ezo, waza wabaleka emva koEliya. Wathi kuye: “Makhe ndiye kwanga utata nomama kuqala, ukuze ke ndihambe nawe.” UEliya waphendula wathi: “Hamba kaloku; andikuthinteli nganto.”jnNgoko ke uEliya waphuma apho, waza wadibana naye uElisha unyana kaShafati. Wayelima ngezipani ezilishumi elinambini, isipani ngasinye sineenkabi ezimbini, inguye ngokwakhe oqhuba esi seshumi elinambini. UEliya waya kuye ngqo, wafika wamambathisa ngomnweba wakhe.i9nKambe ke kwaSirayeli apha ndozigcinela loo mawaka asixhenxe abantu abamadolo angazange aguqe kuBhali, nabamilomo ingazange iwange umfanekiso wakhe.”}hunUYehu uya kubabulala bonke abasinde kwikrele likaHazayeli, aze yena uElisha ababulale abo basinde kwikrele likaYehu.;gqnKwakhona uze uthambise uYehu, unyana kaNimshi, abe ngukumkani wamaSirayeli; kananjalo uthambise uElisha, unyana kaShafati waseAbhele-mehola, ukuze abe *ngumshumayeli emva kwakho.&fGnUNdikhoyo ke wathi kuye: “Hamba ubuyele apho ubuvela khona, uye kwintlango yaseDamasko. Wakufika khona ke uze uthambise uHazayeli abe ngukumkani wama-Aram.enKe yena waphendula wathi: “Ndenziwe likhwele ngenxa kaNdikhoyo uThixo uSomandla. Kaloku amaSirayeli awukhabile umnqophiso wakho; awadilizile amaqonga akho; nabashumayeli bakho ababulele ngekrele. Ngoku ke sendisele ndodwa. Nam ngokwam ke afuna ukundibulala.”d7n Akuyiva ke uEliya wazigquma ubuso ngomnweba wakhe, waphuma wema emnyango apho kuloo mqolomba. Kwavakala ilizwi lisithi: “Ukho ngani apha, Eliya?”cn Emva kwaloo nyikima ke kwavela umlilo, ukanti ke nalapho kuwo wayengekho uNdikhoyo. Wakudlula umlilo kwabakho impepho ethi sebe-sebe.bb?n UNdikhoyo waphendula wathi: “Hamba uye kuma phezu kwentaba phambi koNdikhoyo, kuba uNdikhoyo uza kudlula khona.” Ke kaloku kwabhudla isitshu somoyakazi omkhulu owaqhaqhambisa amawa, watsho kwacandeka neentaba; ukanti ke yena uNdikhoyo wayengekho apho kuwo. Emva komoya lowo kwabakho inyikima, kanti ke nalapho kuyo wayengekho yena uNdikhoyo. .~g~ }O||#{r{zyyxx4wzvutssArr+qq pcoo#nmlkjihhzgg?feddqccvbaa[a`/__I^^N]]/\\[CZYXWW7VWUUsTSSQRRQPkONMMLL KnKII@HGFFEDICfBA@?>K=<;:99 8H7'6n55[4433211`00/'..-1,++*f))5(t'''&1%%$V##" `I yzE *`n Q 7 O A@'k';IxKe kaloku ngonyaka wesihlanu uYoram unyana ka-Ahabhi engukumkani wakwaSirayeli, uYehoram unyana kaYoshafati ukumkani wakwaSirayeli waqalisa ukulawula kwaJuda.8:kxKambe ke ngemini elandelayo uHazayeli wathatha ilaphu, walifaka emanzini, waza wafuthanisela ukumkani lowo wada wafa. Akuba efile ke, uHazayeli waba ngukumkani endaweni yakhe.9/xUHazayeli wamshiya uElisha, wagoduka waya enkosini yakhe. Akubuza ke uBhenadadi ukuba uthini na uElisha, uHazayeli wathi: “Uthi uza kuphila.”J8x UHazayeli uphendule wathi: “Kuxa ndingubani, ndiyinja nje, ukuba ndide ndenze into enjalo?” UElisha waphendula wathi: “UNdikhoyo undityhilele ukuba wena uza kuba ngukumkani wakwa-Aram.”07[x “Ngani ukuba ulile, nkosi yam?” ubuzile uHazayeli. “Ndililiswa kukuqonda umonakalo oya kuwenza kumaSirayeli,” uphendule watsho uElisha. “Ewe, wena uya kuzitshisa iinqaba zawo, abafana ubangenele ngekrele, uze abantwana ubaqhumze emhlabeni, ke bona abafazi abakhulelweyo ubagrabhuze.”v6gx Wathi ntsho ngamehlo, wada ke uHazayeli waziva eneentloni. Umfo wakwaThixo ke wathi chapha-chapha iinyembezi. 5 x UElisha uphendule wathi: “Yiya kumxelela ukuba nakanjani na uza kuphila. Ewe kambe, *uNdikhoyo undityhilele ukuba uza kufa.”14]x UHazayeli ke wahamba, waya kuhlangabeza uElisha, emphathele zonke iindidi zemveliso yaseDamasko, zingumthwalo okwiinkamela ezimashumi mane. Waya kuma phambi kwakhe, wathi: “Unyana wakho uBhenadadi ukumkani wakwa-Aram undithume ukuba ndize kubuza ukuba ngaba wophila na kwisifo esimbambileyo!”3-xwathetha noHazayeli wathi: “Thatha isipho, uhambe uhlangabeze lo mfo wakwaThixo, uze ubuzise ngaye kuNdikhoyo ukuba ngaba ndiza kuphila na.”27xUElisha ke waya eDamasko, wafika uBhenadadi ukumkani wakwa-Aram egula. Uthe ke ukumkani lowo akuva kusithiwa: “Umfo wakwaThixo nanko efika apho,” 1xUkumkani ke walanda loo ngcombolo apho kuye, waza ke wamchazela. Ngoko ke ukumkani wamnikezela kwesinye isicaka, wathi kuso: “Nika lo mfazi yonke into eyeyakhe, ndawonye nengeniso yomhlaba wakhe ukusukela kumhla walishiya eli lizwe kude kube namhlanje.”N0xUthe ke uGehazi esachubela ukumkani indlela uElisha awayebaphilisa ngayo nabafileyo, suka umfazi lowo waphiliselwa unyana wakhe nguElisha, wangena, eze kucela indlu nentsimi yakhe kukumkani kwelo lakowabo. UGehazi ke wathi: “Tyhini, nanku loo mfazi, mhlekazi kumkani! Naloo nyana wakhe wavuswa efile nguElisha, nguye lo.”/xKe ukumkani wathetha noGehazi ihlakani lomfo wakwaThixo, wathi: “Khawundixelele ngayo yonke imisebenzi emikhulu eyênziwa nguElisha.”.xEmva kwaloo minyaka isixhenxe wabuya ke kwelamaFilistiya, waza waya kucela indlu nentsimi yakhe kukumkani kwelo lakowabo.-xUmfazi lowo ke wenza njengoko wayeyalelwe ngumfo wakwaThixo. Wemka nosapho lwakhe, waya kuhlala kwelamaFilistiya loo minyaka isixhenxe., /xKe kaloku uElisha wayethethe nalaa mfazi wayephilise unyana wakhe, wathi: “Khawuhambe uye kuzifunela indawo yokuhlala noba kuphi na apho ungayizuza khona, ze ukhe uthi chu khona okwexeshana, kuba *uNdikhoyo umisele imbalela eya kuthatha iminyaka esixhenxe kulo mhlaba.”v+gxLoo nto ke yile kanye yalihlelayo elo phakathi; kaloku abantu balinyhasha ngeenyawo esangweni apho lada lafa.&*GxIphakathi elo ke lalithe apho kuloo mfo wakwaThixo: “Noba uNdikhoyo ebengade enze iifestile ezulwini ibingenakuze yenzeke into enjalo.” Umfo wakwaThixo yena wayethe: “Le nto ndiyithethayo ke uya kuyibona ngala wakho amehlo, kambe ke kona ukutya soze ukufake kuloo mlomo wakho.”)yxKwenzeke kanye ngokokuthetha komfo wakwaThixo xa wayethetha nokumkani esithi: “Malunga neli xesha ngomso esangweni leSamariya iikhilogram ezintathu zomgubo wengqolowa noba ziikhilogram ezintandathu zerhasi zothengiswa ngesiliva enye kuphela.”b(?xKe ukumkani wamisa elaa phakathi wayethembele ngalo, lajongana nesango. Kambe ke abantu balixovula ngenyawo apho esangweni, laza lafa ngokomlomo womfo wakwaThixo, xa wayethetha nokumkani ngokuya wayeze endlwini yakhe.W')xBaphuma ke abantu, bafika bazenzela kuloo kampu yama-Aram. Ngokomlomo kaNdikhoyo ke iikhilogram ezintathu zomgubo wengqolowa ngokunjalo nesithandathu seekhilogram zerhasi zathengiswa ngesiliva enye kuphela.V&'xAwalandela ke ada aya kufika eJordan. Yonke ke loo ndlela ayifumana ineempahla nezixhobo zama-Aram, zifane zathi saa, oko bezishiywe ngama-Aram xa abalekayo. Zajika ke ezo zigidimi, zaya kuxelela ukumkani.-%UxNgoko ke bakhetha iinqwelo ezimbini namahashe azo, waza ukumkani wazithumela ekhondweni lomkhosi wama-Aram, esithi: “Hambani niye kuqonda ukuba kuhle ntoni na.”6$gx Elinye iphakathi lathi: “Masikhuphe amadoda athile, athathe amahashe amahlanu kwaseleyo apha esixekweni. Isiphelo sawo sofana nawo onke amaSirayeli, la asele apha esixekweni. Ewe, nawo oba selelindelwe kukufa njengawo onke amaSirayeli. Ngoko ke masiwathume ukuba aye kuqonda ukuba kuhle ntoni na.”#7x Ukumkani wavuka ebusuku njalo, wathetha namaphakathi akhe, wathi: “Nantsi into asenze yona ama-Aram. Ayazi ukuba siyalamba, ngoko ke ayishiyile ikampu yawo, aya kuzimela emaphandleni, esithi: ‘Xa bephuma esixekweni siya kubabamba bephila, size ke sisifikele isixeko.’ ”P"x Abalindi-masango ke nabo bakhwaza babhengeza iindaba ezo apho komkhulu.!)x Ahamba ke, afika abiza abalindi bamasango, abaxelela athi: “Besiye phaya kwikampu yamaSiriya, saza safika kungekho nalo mnye umntu khona. Hayi, akukho nesandi esi somntu khona! Into ekhoyo ngamahashe, needonki ezibotshelelweyo. Iintente zisenjengoko bezinjalo nazo.”r _x Asuka athi enye kwenye: “Asilungisi xa sisenjenje. Le yimini yeendaba ezimnandi, ibe ke thina naku sizigcine kuthi. Ukuba siyalinda kukhanye siya kufikelwa sisohlwayo. Ngoko ke masihambe kwangoku, siye kuxela ezi ndaba komkhulu.”!=xLoo madoda ayeneqhenqa ke afika emacaleni ekampu leyo, aza angena kwenye yeentente ezo. Hayi ke, azenzela atya, asela, ade aziphathela isiliva, igolide, nempahla yokunxiba, emka nazo, aya kuzifihla. Aphindela abuyela kwenye intente, nalapho azithathela izinto, aya kuzifihla nazo.,SxNgoko ke ama-Aram lawo asuka abaleka ngongcwalazi, ashiya konke: iintente, namahashe, needonki zawo. Ikampu yawo leyo ayishiya injalo, asindisa ubomi bawo kuphela.|sxKaloku *uNdikhoyo ama-Aram lawo wawenza eva isandi seenqwelo namahashe, kwaba ngathi kuza umkhosi omkhulu. Ngoko ke athetha-thethana athi: “Niyabona ukumkani wakwaSirayeli uqeshe ookumkani bamaHiti nookumkani baseJiputa ukuze basihlasele.”}xNgongcwalazi avuka aya ekampini yama-Aram. Athe esondela emacaleni ekampu yama-Aram lawo, kwaye kungabonakali nomntu lo.{qxUkuba sithi: ‘Masingene esixekweni,’ yindlala yodwa khona, siya kufa. Noba singade sihlale apha, siza kufa. Ngoko ke masiwelele kwikampu yama-Aram, sizinikele kuwo. Ukuba asisindisile, sophila ke; ukuba kanti athe asibulala, sifile ke.”xKe kaloku esangweni lesixeko phaya kwakukho amadoda amane awayeneqhenqa. Athetha-thethana athi: “Ngani ukuba sihlale apha side sife?9mxKe iphakathi awayethembele ngalo ukumkani lathi apha kumfo wakwaThixo: “Unotshe! Soze yenzeke into enjalo, nditsho nokuba uNdikhoyo ebenokwenza iifestile ezulwini.” UElisha waphendula wathi: “Le nto ndiyithethayo uza kuyibona ngala wakho amehlo, kambe kona ukutya soze ukufake kuloo mlomo wakho!” #xUElisha waphendula wathi: “Phulaphula, nali ilizwi likaNdikhoyo! UNdikhoyo utsho ukuthi: ‘Malunga neli xesha ngomso iikhilogram ezintathu zomgubo wengqolowa kananjalo neekhilogram ezintandathu zerhasi apha eSamariya zobe zithengiswa ngesiliva enye kuphela.’ ”%x!Esathetha nawo njalo, sagaleleka isigidimi. Ke ukumkani wathi: “Le ntlekele ivela kuNdikhoyo. Ngani ke ukuba ndibe salindela uNdikhoyo?”x Ke uElisha wayesendlwini yakhe, ehleli namadoda amakhulu. Ukumkani wathumela isigidimi, kodwa sathi singekafiki uElisha wathetha namadoda amakhulu lawo, wathi: “Kanti aniboni, naso esi sigwinta sithumela umntu ukuba andinqumle intloko! Niyabona ke, ze nithi sakufika eso sigidimi niluvale ucango, niluqinise, singabi nako ukungena. Kaloku izingqi zenkosi yaso nazo emva kwaso.”+xWathi: “UThixo makandohlwaye nokuba kuqatha kangakanani na ukuba ndithe namhlanje ndayiyeka ihleli kuye intloko kaElisha unyana kaShafati!”&GxAkuyiva loo mbali ukumkani wasuka wazikrazula izambatho zakhe. Bathi bakumjonga abantu ehamba apho eludongeni, bafumanisa ukuba emzimbeni unxibe ezirhwexayo.  xNgoko ke sampheka unyana wam, samtya. Ngomhla olandelayo ke, ndithe ndakuthi kuye makeze nonyana wakhe simtye, suka wamfihla.”4cxWaza wambuza wathi: “Ingxaki yakho yintoni?” Umfazi lowo waphendula wathi: “Lo mfazi uthe mandincame unyana wam simtye, ukuze ngemini elandelayo sitye owakhe unyana.#xUkumkani waphendula wathi: “Xa ungenakuncedwa *nguNdikhoyo, uthi mna mandiluthathe phi uncedo? Esandeni okanye kwisixovulelo sewayini?” xUkumkani wakwaSirayeli wathi egqitha ehamba eludongeni kwabakho umfazi okhalayo esithi: “Nceda, nceda, nkosi yam kumkani!”r_xKwabakho indlala enkulu apho eSamariya. Ixesha lokunqingwa kwaso laba lide ngangokuba intloko yedonki yayithengiswa ngeesiliva ezimashumi asibhozo, ke wona amakhulu amabini eegram zobulongwe behobe bezithengiswa ngeesiliva ezintlanu.~wxMzuzwana emva koko uBhenadadi ukumkani wakwa-Aram wawuhlanganisa umkhosi wakhe uphela, waza waya kungqinga iSamariya.H  xNgoko ke wabenzela isidlo esikhulu ukumkani, baza ke bathi bakugqiba ukutya nokusela wabandulula, babuyela enkosini yabo. Loo maqela ama-Aram ke atsho ayeka ukuhlasela ummandla wakwaSirayeli.= uxWaphendula wathi uElisha: “Hayi, sukubabulala! Kaloku ukuba ububathimbe ngekrele nesaphetha ngewungababulali. Banike ukutya namanzi, batye basele, bagoduke baye enkosini yabo.”y mxAkubabona ukumkani wakwaSirayeli, wabuza kuElisha wathi: “Ndingabinza na, bawo? Uthini, uthi mandibabulale?”1 ]xBathe ke bakungena esixekweni, uElisha wathi: “Ndikhoyo, wavule amehlo aba bantu, babone.” Wawavula ke uNdikhoyo amehlo abo, bazibona ke ukuba baphakathi eSamariya.2 _xUElisha wathi kubo: “Ayisiso esi sixeko nisifunayo esi, ingeyiyo nendlela eya kuso le! Landelani mna, ndinise kuloo mntu nimfunayo.” Waza ke wabakhokelela eSamariya.A}xLuthe xa luhlayo utshaba olo lusiza ngakuElisha, suka yena wathandaza kuNdikhoyo wathi: “Khawubethe aba bantu ngobumfama.” UNdikhoyo ke wabatsho baziimfama ngokwesicelo sikaElisha.cAxUElisha wathandaza wathi: “Ndikhoyo, khawuwavule amehlo akhe, ukuze abone.” UNdikhoyo ke wawavula amehlo esicaka eso, saza sathi sakukhangela sabona intaba inyakazela ngamahashe neenqwelo zomlilo, ziphahle uElisha.fGxKe yena umshumayeli wathi: “Hayi, musa ukoyika! Aba bangakuthi baninzi kunabo bangakubo.”Y-xSithe ke sakuvuka isicaka somfo wakwaThixo, ekuseni ngentsasa elandelayo, sabona kuthe thinte umkhosi, ingamahashe neenqwelo, isixeko usingqingile. Isicaka sathi kuye: “Yaz'ba siya kuthini na, nkosi yam?”nWxWaza ke wathumela amahashe neenqwelo nomkhosi owomeleleyo. Bafika ngobusuku, basingqinga isixeko eso.$Cx Ukumkani wakwa-Aram ke wathi: “Hambani niye kumjonga apho akhoyo, ukuze ndithumele amadoda aye kumbamba.” Ke ilizwi labuya lisithi: “Nanko eDotan.”tcx Elinye ke laphendula lathi: “Mhlekazi, akukho mntu ungakumaSirayeli apha kuthi; into ekhoyo kukuba uElisha, umshumayeli wakwaSirayeli, wazi namazwi owathethe egumbini lakho lokulala, aze kananjalo awaxelele ukumkani wakwaSirayeli.”x Le nto ke yamcaphukisa ukumkani wakwa-Aram, waza wabiza amaphakathi akhe, wathi: “Apha phakathi kwethu ngubani ongakumaSirayeli?”+Qx Ngoko ke ukumkani wakwaSirayeli wayijonga loo ndawo yayikhonjwa ngumfo wakwaThixo. Kwaba kaninzi uElisha elumkisa ukumkani, waza ke wahlala eyilumkele loo migibe. x Umfo wakwaThixo wathumela isilumkiso kukumkani wakwaSirayeli, esithi: “Musa ukudlula kwelo cala, kuba ama-Aram ehlela ngakhona.”K~xKe kaloku kwakungekho mvano phakathi kokumkani wakwa-Aram nowakwaSirayeli. Wasuka ke wathetha-thethana namaphakathi akhe ukumkani wakwa-Aram, wathi: “Imikhosi yam ndoyimisa endaweni ethile.”Y}-xWathetha wathi: “Likhuphe.” Waza ke umnini walo wasolula isandla, walirhola.9|mxWabuza wathi umfo wakwaThixo: “Liwe phi?” Akuba ebonisiwe ke uElisha wagawula ukhuni, waza waluphosa kuloo ndawo lalitshone kuyo izembe. Ke izembe elo latsho lavela ladada.7{ixOmnye wabo uthe esagawula umthi, suka lapoqa izembe lakhe, le ndawo iyintsimbi yatshona emanzini. Wakhala watsho ebhekisa kuElisha: “Awu, ibingelilo nelam, belibolekiwe!”Hz xWaza wahamba nabo. Baya ke eJordan, baza bagawula imithi khona.yymxOmnye wabashumayeli wathi: “Awungehambi nazo na izicaka zakho, nkosi yam?” UElisha wathi: “Nam ndiyaya.”x#xMasiye eJordan, ibe ngulowo nalowo azigawulele isibonda, ukuze sizakhele indawo yokuhlala khona.” Ke uElisha wavuma, wathi: “Yiyani.”xw mxIqumrhu labashumayeli lathetha noElisha lathi: “Le ndawo sihlala kuyo kunye nawe incinci gqitha, ayisilingani.5vexNgoko ke iqhenqa likaNahaman liya kuthi nca kuwe nakwisizukulwana sakho naphakade.” Ewe, uGehazi wathi esimka apho kuElisha wayeseleneqhenqa, emhlophe qhwa oku kwephepha!u5xWaza ke uElisha wathi kuye: “Andithi na kaloku umoya wam ubukunye nawe okuya laa ndoda ibisihla enqwelweni ikuhlangabeza? Uthi ngaba eli lixesha lokwamkela imali, okanye impahla, izinquma, izidiliya, imihlambi yeegusha neyeenkomo, okanye izicaka ezibhinqileyo nezingamadoda?=tuxKamva ke wangena waya kwinkosi yakhe uElisha. UElisha wabuza ke wathi: “Uvela phi na, Gehazi?” UGehazi waphendula wathi: “Hayi, nkosi yam, isicaka esi sakho asiveli ndawo!”s xAkufika endulini uGehazi wawuthatha loo mthwalo apho kwizicaka, waya kuwubeka endlwini. Ke zona izicaka ezo wazindulula zemka.xUElisha wathi: “Mbize.” Ngoko ke wambiza, waza wafika wema emnyango.=xUElisha wathi: “Ngaba angenzelwa ntoni na?” UGehazi wathi: “Ngathi akananyana, ibe ke nendoda yakhe seyikhulile.”<x UElisha wathi kuGehazi: “Buza kuye uthi: ‘Njengoko usenzele yonke le nquleqhu nje, mna ke ndingakwenzela ntoni? Awungethandi ndikuthethele kukumkani okanye kwinjengele yomkhosi?’ ” Ke yena wathi: “Hayi noko, ndihleli phakathi kwamawethu.” ;x Wathetha nehlakani lakhe uGehazi, wathi: “Khawubize lo mfazi womShunem eze apha.” Wambiza ke, waza wafika wema phambi kwakhe.U:%x Efikile ke ngenye imini uElisha, wangena apho kwelo gumbi lakhe, wangqengqa.99x Ngoko ke masimakhele igunjana apha phezu kwendlu yethu, kulo sibeke umandlalo, itafile, isitulo, nesibane, khon' ukuze athi xa efikile ahlale kulo.”8}x Lo mfazi ke wathetha nendoda yakhe wathi: “Ndiyaqonda ukuba lo mfo umana engena apha ngumntu okhethekileyo wakwaThixo.^77xNgenye imini uElisha waya eShunem. Khona apho kwakukho mfazi uthile usisityebi owamcelayo ukuba angene endlwini yakhe afumane into etyiwayo. Ebesithi ke, xa adlulayo, aphambukele khona ukuba afumane into etyiwayo.-6UxWahamba ke waya kuxelela umfo wakwaThixo owathi kuye: “Hamba uye kuthengisa loo mafutha, uhlawule amatyala akho. Aseleyo ke nophila ngawo, wena noonyana bakho.”25_xZithe ke zakuzala zonke, wabhekisa kunyana wakhe wathi: “Yiza nenye kwakhona.” Kodwa ke yena wathi: “Ziphelile; akukho yimbi eseleyo.” Namafutha ke atsho aphela.4xBahlukana ke, waza wazivalela noonyana bakhe apho endlwini. Bazizisa kuye iingqayi, waza ke yena wamana ezizalisa ngamafutha omnquma.%3ExWakuba uzifumene ke, ngena endlwini yakho noonyana bakho, nizivalele khona. Uze ke ugalele amafutha lawo kwezo ngqayi zonke. Yakuzala enye yibeke bucala.”2{xUElisha wathi: “Khawuhamba-hambe ujikeleze ebumelwaneni, ufune iingqayi ezingenanto, zingabi mbalwa, koko zibe ninzi.G1 xUElisha wathi kuye: “Ndingakunceda kanjani ke? Khawutsho, unantoni endlwini yakho?” Ke yena wathi: “Akukho nto sinayo isicakazana sakho esi ngaphandle kwengqayana yamafutha omnquma.”0 /xUmhlolokazi othile, omyeni wayengomnye wabashumayeli, wakhalela uElisha esithi: “Umyeni wam ongasekhoyo, isicaka sakho, nawe uyamazi ukuba ebemhlonele *uNdikhoyo. Kambe ke ngoku engasekho umntu awayenetyala kuye ufuna ukuthimba amakhwenkwe am amabini abe ngamakhoboka.”i/MxNgoku ke wathatha unyana wakhe oyinkulu, eyayiza kuba ngukumkani xa yena engasekho, wenza ngaye idini elitshiswayo phezu kodonga lwesixeko eso. Ke kaloku amaSirayeli akhamnqa ngendlela engathethekiyo; aza ke ahlehla agoduka.S.!xUthe ke akubona ukuba idabi limongamele ukumkani waseMowabhi, suka wathatha amakhulu asixhenxe amadoda alwa ngeentshuntshe, wazama ukutyhoboza aphumele kukumkani wase-Edom, kambe ke woyiswa nayile into.2-_xAzitshabalalisa iidolophu, aza kuloo masimi anendyebo yayileyo indoda yaphosa ilitye, yaza yaba lilitye nje kuloo masimi. Ayivingca imithombo, ayigawula nemithi emihle. YiKir-hareshete yodwa ekungazange kuchukunyiswe nelitye eli kuyo, kodwa nayo amadoda axhobe *ngeenkwitshi ayingqinga ayihlasela.8,kxKodwa ke athi akufika ekampini yamaSirayeli amaMowabhi lawo, suka avuka amaSirayeli, alwa ada awasukela. Hayi ke, amaSirayeli alihlasela elo lamaMowabhi, akawabulala awaxhela.+xAthi: “Hayi bo, ligazi eliya! Ookumkani abaya fana balwe bodwa babulalana. Phakathi, maMowabhi! Amaxhoba ahlel' odwa!”*xUkuvuka kwawo kusasa ilanga lalikhazimla emanzini. Ke kaloku ngaphesheya phaya kumaMowabhi amanzi lawo asuka angathi abomvu njengegazi.()KxKe amaMowabhi avile ukuba ookumkani aba beze kulwa nawo; ngoko ke aqokelela yonke into eyindoda, omncinci nomdala onako ukuxhoba ezemfazwe, aza emiswa emideni.#(AxNgentsasa elandelayo ke, ngexesha lokunikela amadini, kwaba sekunjalo: amanzi ayempompoza evela ngakwicala lakwaEdom! Ewe, yaba zizantyala-ntyala zamanzi.I' xZonke izixeko ezinqatyisiweyo kunye nezo zizezona zibalulekileyo niya kuzoyisa. Yonke imithi emihle niya kuyigawula, niyivingce yonke imithombo, namasimi endyebo onke niwonakalise ngamatye.”Q&xLeyo ke yinto elula kuNdikhoyo; noMowabhi lowo womnikela esandleni senu.>%wxKuba kaloku uNdikhoyo uthi: ‘Akuyi kubakho moya namvula, kodwa yona intili le yophuphuma amanzi, uze ke wena neenkomo zakho nayo yonke imfuyo yakho ningawasweli amanzi okusela.’Q$xwaza wathi: “Utsho uNdikhoyo ukuthi: ‘Yenzani imisele kule ntili.’#xKodwa ke khawuze nomdlali wehapu.” Uthe ke umdlali-hapu lowo akuyikhalisa, satsho saphezu koElisha isandla sikaNdikhoyo,]"5xKe uElisha wathi: “Inene, ekho nje uNdikhoyo uSomandla, lo ndimkhonzayo, ukuba bekungeyiyo into yokuba ndihlonele ubukho bukakumkani uYoshafati wakwaJuda, ngendinganijongi nokunijonga, ndinganikhathalele futhi.2!_x Ke uElisha wathi kukumkani wakwaSirayeli: “Andinanto yakwenza nawe! Hamba wena uye kubashumayeli bakayihlo nonyoko!” Waphendula ke ukumkani wakwaSirayeli wathi: “Hayi kaloku, nguNdikhoyo ngokwakhe osiqokeleleyo thina zikumkani sobathathu, wathi kanti uza kusinikela esandleni samaMowabhi.” 7x UYoshafati wathi: “Nanko ke umntu onelizwi likaNdikhoyo!” Ngoko ke ukumkani wakwaSirayeli ekunye noYoshafati nokumkani wase-Edom behla baya kuye.uex UYoshafati wathi: “Bekungasekho *mshumayeli kaNdikhoyo esingabuzisa kuNdikhoyo ngaye na apha?” Ke igosa elithile lokumkani wakwaSirayeli laphendula lathi: “Ukhona apha uElisha, unyana kaShafati. Ngulowa wayelihlakani likaEliya.”6gx Ke kaloku ukumkani wakwaSirayeli wathi: “Yini le, angathini uNdikhoyo ukuqokelela ookumkani abathathu aba, kanti uza kusuka abanikele esandleni samaMowabhi ngolu hlobo?”=ux Waphuma ke ngoko ukumkani wakwaSirayeli, enokumkani wakwaJuda nowase-Edom. Emva kwendlela ejikelezayo yeentsuku ezisixhenxe umkhosi lowo waphelelwa ngamanzi, akwabikho nala emfuyo.{xWaza ke wathi: “Sovela ngaliphi na icala xa sibahlaselayo?” UYoram waphendula ngelithi: “Ngentlango yase-Edom.”/xWaza ke wathumela kukumkani uYoshafati wakwaJuda esithi: “Ukumkani waseMowabhi undigwilikele. Awungebi nako na ke ukundixhasa silwe nayo iMowabhi?” Ke uYoshafati wathi: “Kulungile, ndiyaya. Mna nawe sibanye; abantu bam ngabantu bakho, namahashe am ngamahashe akho.”hKxNgoko ke ngelo thuba ukumkani uYoram waphuma eSamariya, wayiqokelela yonke imikhosi kaSirayeli.mUxKambe ke akuba engasekho ukumkani uAhabhi, ukumkani waseMowabhi wamgwilikela ukumkani wakwaSirayeli.-UxKe kaloku uMesha ukumkani waseMowabhi wayefuye iigusha, erhuma kukumkani wakwaSirayeli ngekhulu lamawaka amatakane nangoboya beenkunzi zeegusha ezilikhulu lamawaka. xKambe ke naye wabambelela kwizono zikaJerobhowam unyana kaNebhati, ezo wayemlukuhlele kuzo uSirayeli; ewe, naye akashenxanga kuzo.-xKe kaloku wenza okubi emehlweni *kaNdikhoyo; noko ke akadanga afike kumgangatho kayise nonina. Walisusa ilitye likaBhali, elo lalenziwe nguyise.8 mxUYoram, unyana ka-Ahabhi, waba ngukumkani wakwaSirayeli eSamariya kunyaka weshumi elinesibhozo wolawulo lukaYoshafati ukumkani wakwaJuda, walawula iminyaka elishumi elinambini.Y-xUkusuka apho ke waya kwintaba iKarmele, waza ke wasuka khona wabuyela eSamariya.CxKe yena wajika, wawajonga, waza wawashwabulela egameni likaNdikhoyo. Ke kaloku kwavela iimazi ezimbini zamabhere kuloo mahlathi, zaza zawaqwenga amashumi amane anambini kuloo makhwenkwe.NxUkusuka apho ke uElisha waya eBhetele. Ke kaloku wathi esahamba apho endleleni, kwavela makhwenkwe athile apho esixekweni, aza aphoxisa ngaye esithi: “Nyuka, mpandlandini! Nyuka, mpandlandini!” ~~B}}||?{zzCyy'xwfvuu|tsrr;qqpo.nmllIkejBi[hgffeddbbkaan``S__^]]p\[[OZYXXW+VlUU TSSSRQQ POtON6MLKJJfIII HGTFF'EE!DD>C0BAA"@@"?>>#=p<<:998766[65q54s322w1V0//.K-,,,++))"(''&f%% $q#"",! >~%'%W_ 0wW^t  * |  +[Vt'xUAzariya wênza okuhle emehlweni *kaNdikhoyo njengoko wenzayo uyise uAmaziya.2s_xUkungena kwakhe ebukhosini wayeneminyaka elishumi elinesithandathu, walawula eJerusalem iminyaka emashumi mahlanu anambini. Unina yayinguYekoliya, intombi yaseJerusalem.r xKwathi ngonyaka wamashumi amabini anesixhenxe uJerobhowam engukumkani kwaSirayeli, uAzariya unyana ka-Amaziya waqalisa ukulawula kwaJuda.q}xUJerobhowam waya kuphumla kooyise, ookumkani bakwaSirayeli, kwaza ke esikhundleni sakhe kwangena unyana wakhe uZakariya.pp[xEzinye zeziganeko zolawulo lukaJerobhowam nemisebenzi nemizabalazo yakhe kwezemfazwe, ndawonye nendlela awayibuyisela kuSirayeli ngayo iDamasko neHamati, ndawo ezo yayizezakwaJuda, nâzo encwadini yeembali zookumkani bakwaSirayeli.6ogxUkanti ke uNdikhoyo wayengatshongo ukuba uya kulibhangisa kuphele igama likaSirayeli ehlabathini, ngoko ke wamhlangula uSirayeli ngesandla sikaJerobhowam unyana kaYehowashe.n-xKe kaloku uNdikhoyo wabubona ubuhlungu awayekubo amaSirayeli ephela, akhululekileyo namakhoboka. Ewe, ayebandezelekile kungekho bani wokuwasiza.fmGxNguye owabuyisela imida yelakwaSirayeli ukusukela kwinkalo yeHamati ukuya kuLwandle oluFileyo, ngokwelizwi likaNdikhoyo uThixo kaSirayeli elo walithetha ngesicaka sakhe uJona unyana ka-Amitayi umshumayeli waseGati-hefere.l#xWênza okubi emehlweni *kaNdikhoyo, kuba akashenxanga nakwesinye kwizono zikaJerobhowam unyana kaNebhati, ezo walukuhlela amaSirayeli kuzo.ak=xKwathi ngonyaka weshumi elinesihlanu elawula uAmaziya unyana kaYowashe ukumkani wakwaJuda, uJerobhowam unyana kaYehowashe ukumkani wakwaSirayeli waba ngukumkani eSamariya, waza walawula iminyaka emashumi mane ananye.cjAxNguye owayakhayo ngokutsha iElati, waza wayibuyisela kuJuda emva kokusweleka kuka-Amaziya."i?xKe amaJuda xa ewonke athatha uAzariya, ambeka wangukumkani esikhundleni sikayise uAmaziya. UAzariya lo ke wayeneminyaka elishumi elinesithandathu ezelwe.ah=xWabuyiswa ngehashe, waza wangcwatyelwa eJerusalem phakathi kooyise kwisixeko sikaDavide.wgixBamenzela iyelenqe eJerusalem, waza wabalekela eLakishe, kodwa bamsukela, bamfumana eLakishe, bambulala khona.cfAxKe ezinye zeziganeko zolawulo luka-Amaziya, nâzo encwadini yeembali zookumkani bakwaJuda.#eAxKe uAmaziya unyana kaYowashe ukumkani wakwaJuda wahlala iminyaka elishumi elinesihlanu emva kokufa kukaYehowashe unyana kaYowahazi ukumkani wakwaSirayeli.d5xUYehowashe waya kuphumla kooyise, waza wangcwatywa eSamariya phakathi kookumkani bakwaSirayeli. UJerobhowam unyana wakhe wangena esikhundleni sakhe.[x Ngoko ke umsindo kaNdikhoyo wavutha ngakuSirayeli. Kwaba lixesha elide emyekele phantsi kwesandla sikaHazayeli, ukumkani wakwa-Aram, ndawonye nonyana wakhe uBhenadadi.(=Kx Wênza okubi emehlweni *kaNdikhoyo, wasuka wahamba ekhondweni lezono zikaJerobhowam unyana kaNebhati, ezo walukuhlela uSirayeli kuzo; ewe, yena wathi nca kuzo.P< x Ngonyaka wamashumi amabini anantathu engukumkani uYowashe unyana ka-Ahaziya ukumkani wakwaJuda, uYowahazi unyana kaYehu waba ngukumkani kwaSirayeli eSamariya. Walawula iminyaka elishumi elinesixhenxe._;9x Loo maphakathi ambulalayo yayinguYozakare unyana kaShimeyati noYozabhele unyana kaShomere. Wasweleka ke, waza ke wangcwatywa phakathi kooyise kwisixeko sikaDavide. Esikhundleni sakhe kwangena unyana wakhe uAmaziya.V:'x Amaphakathi akhe amenzela iyelenqe, ambulala eBhete-milo kwindlela eya eSila.~9wx Ezinye ke iziganeko zolawulo lukaYowashe, nayo yonke imisebenzi yakhe, nâzo encwadini yeembali zookumkani bakwaJuda.w8ix Kambe ke ukumkani uYowashe wakwaJuda wazithatha zonke izinto ezingcwele ezazinikelwe ngooyise – uYoshafati noYehoram noAhaziya, ookumkani bakwaJuda – kunye nezipho ezazinikelwe nguye ngokwakhe, nayo yonke igolide eyafumaneka koovimba bendlu kaNdikhoyo, naleyo yasebhotwe, waza wazithumela kukumkani uHazayeli wakwa-Aram, owathi ke akuzifumana warhoxa eJerusalem.r7_x Ngeli thuba ke ukumkani wakwa-Aram uHazayeli wahlasela iGati wayithimba. Wabuya ke wahlasela neJerusalem.x6kx Ke yona imali yeminikelo yobutyala neyamadini esono yayingeziswa endlwini kaNdikhoyo, kuba yayiyeyababingeleli.o5Yx Zange bafune nkcukacha kwabo babebanikela ukuba bahlawule abasebenzi, kuba babesebenza ngokunyaniseka.N4x koko ngayo kwahlawula abasebenzi, baza bahlaziya indlu kaThixo ngayo.M3x Le mali yayiziswe endlwini kaThixo ke ayichithwanga ekwenzeni izitya zesiliva, izikhwezeli, izitya zokutshiza, amaxilongo, nayo nayiphi na into yendlu kaNdikhoyo eyenziwe ngegolide okanye isiliva,%2Ex nabavusi beendonga, nabakroli bamatye. Bathenga imithi namatye ahonjisiweyo okulungisa indlu kaNdikhoyo, bahlawula zonke iindleko zokuhlaziya indlu kaThixo.G1 x Ithe ke imali yakuba sisixa esithile, bayithatha bayinikela kwabo babemiselwe ukongamela umsebenzi wendlu kaThixo. Ngayo ke bahlawula abo babesebenza endlwini kaNdikhoyo, abachweli, nabakhi,<0sx Yayisithi yakuba sisixa imali leyo apho kuloo tyesana, unobhala wasebhotwe kunye nombingeleli omkhulu beze bayibale imali ezisiweyo endlwini kaNdikhoyo, baze bayifake ezingxoweni.o/Yx Umbingeleli uJoyada wathatha ityesana, wayigqobhoza isivalo, waza wayibeka kwicala lasekunene endlwini kaNdikhoyo kufutshane neqonga, ababingeleli ababegada isango bayigalela kuyo yonke imali eyayisiza nabantu endlwini kaNdikhoyo. . x Bavuma ke ngoko ababingeleli ukuba abayi kuba saqokelela mali yimbi ebantwini, futhi bengayi kuyihlaziya ngokwabo indlu kaThixo.-5x Ngoko ke ukumkani uYowashe wabiza umbingeleli uJoyada nabanye ababingeleli, wababuza wathi: “Ngani ukuba nibe anikawulungisi umonakalo osendlwini kaThixo? Niyabona ke, sanukuba sathatha mali koonondyebo, koko yonke imali yinikezeleni ukuze kuhlaziywe ngayo indlu kaThixo.”,{x Kodwa ke yada yaba ngunyaka wamashumi amabini anantathu kakumkani uYowashe ababingeleli bengekayihlaziyi indlu kaThixo.+!x Umbingeleli ngamnye makathathe imali komnye woonondyebo, ize isetyenziswe ekulungiseni nawuphi na umonakalo ofumaneka endlwini kaThixo.”]*5x UYowashe wathetha nababingeleli, wathi: “Qokelelani yonke imali eyiminikelo eziswa endlwini kaNdikhoyo; imali eqokelelwe ngobalo, imali yezifungo zabantu, ndawonye nemali eziswa endlwini kaThixo ngabo bazivayo.)x Kambe ke zona iindawo eziphakamileyo zonqulo zange zitshatyalaliswe, abantu baqhuba benqula kuzo, besenza amadini, betshisa iziqhumiso.g(Ix Ngalo lonke ixesha eboniswa ngumbingeleli uJoyada uYowashe wenza okuhle emehlweni *kaNdikhoyo.#' Cx Ke kaloku ngonyaka wesixhenxe kaYehu uYowashe waba ngukumkani, waza walawula eJerusalem iminyaka emashumi mane. Unina yayinguZibheya intombi yaseBheshebha.@&}x UYowashe waba ngukumkani xa eneminyaka esixhenxe ezelwe.%yx Xa bebonke ke abantu babenemihlali bevuya, nesixeko ngokwaso sizolile ngoku abuleweyo ngekrele uAtaliya apho komkhulu.g$Ix UJoyada wahamba neengqwayi-ngqwayi zabalindi basebhotwe nabo bakomkhulu, bamxhaka ukumkani ukusuka endlwini kaThixo ukuya komkhulu, belandelwa ngabantu bonke. Bangena ngesango labalindi, waza ukumkani wachopha esihlalweni.#x Bonke abantu belizwe elo ke baya endlwini yokunqula uBhali, bafika bayidiliza. Amaqonga ndawonye nemifanekiso bayintlekeza yaziingceba, baza bambulala umbingeleli kaBhali uMatan apho phambi kwamaqonga. Umbingeleli uJoyada wamisa abalindi apho endlwini kaNdikhoyo.>"wx Ke kaloku uJoyada wenza umnqophiso phakathi kukaNdikhoyo nokumkani ndawonye nabantu wokuba baya kuba ngabantu bakaNdikhoyo, waba lingqina nakumnqophiso ophakathi kwabantu nokumkani.\!3x Ngoko ke bambamba xa efika kwiSango lamaHashe eyadini yakomkhulu, bambulalela apho.t cx Umbingeleli uJoyada wayalela iingqwayi-ngqwayi zamabutho omkhosi, wathi: “Mthatheni nimkhuphe phakathi kwamabutho; nabani na omlandelayo nimbulale ngekrele.” Kaloku umbingeleli wayesithi: “Makangabulawelwa endlwini kaNdikhoyo.” ;x Akukhangela wabona tyhini nanko ukumkani emi ngasentsikeni ngokusesikweni. Amaphakathi nabakhalisi-maxilongo babephahle ukumkani, baye bonke abemi belizwe benemihlali bekhalisa amaxilongo. Ke uAtaliya wasuka wazikrazula izambatho zakhe, wadanduluka wathi: “Uvukelo! Uvukelo!”q]x Akuva loo ntswahla yayisenziwa ngabalindi ndawonye nabantu, uAtaliya waya ebantwini endlwini kaNdikhoyo._9x UJoyada waphuma naye unyana kakumkani, waza wamthwesa isithsaba, wamnika umnqophiso obhaliweyo, ebhengeza ukuba ungukumkani. Bamthambisa, baza ke abantu baduma badanduluka bathi: “Phil' ud' ukhokhobe, kumkani!”/Yx Ngenene ke abalindi bonke bamphahla ukumkani bexhobile, bemi ngaseqongeni lendlu kaThixo, ukusukela kwicala elingasezantsi ukuya kwelingasentla apho endlwini kaThixo.yx Ke iingqwayi-ngqwayi zamaqela wazinika imikhonto namakhaka lawo awayengawokumkani uDavide egcinwe endlwini kaNdikhoyo.^7x Iingqwayi-ngqwayi zamabutho lawo ke zenza njengoko zaziyalelwe ngumbingeleli uJoyada. Nganye kuzo yemka neqela layo, abo babesebenza *ngoMhla woPhumlo nabo babephumile emsebenzini, bonke baya kumbingeleli uJoyada.)x Ze nime ningqonge ukumkani, indoda nganye ixhobile. Nabani na othe cakatha makabulawe. Hlalani nikufuphi nokumkani naphi na apho aya khona.”q]x Ke nina bakumaqela amabini angadli ngokusebenza ngoMhla woPhumlo, niya kugada ukumkani endlwini kaThixo. x elesibini libe kwisango iShure, lize elesithathu libe sesangweni elisemva kwabalindi abo babolekisana ngokulinda indlu kaThixo.lSx Waziyala wathi: “Nina maqela mathathu asebenzayo *ngoMhla woPhumlo, iqela lokuqala loba sebhotwe,x Ngonyaka wesixhenxe umbingeleli uJoyada wabiza iingqawyi-ngqwayi ezikhokela abalindi basebhotwe nababekomkhulu jikelele, waza wathi maziye endlwini kaThixo, zenze isifungo, zinqophisane ukumxhasa kwinto awayeyicebisa. Wazibonisa uYowashe unyana kakumkani uAhaziya.x Wahlala ezinyeliswe naloo neni ke apho endlwini *kaNdikhoyo kwada kwayiminyaka emithandathu, xesha elo wayesalawula uAtaliya. x Ke yena uYoshebha, intombi kakumkani uYehoram, engudade boAhaziya wasuka weba uYowashe unyana ka-Ahaziya, wemka naye apho phakathi kweenkosana ezaziza kubulawa, wamfihla neneni yakhe kwigumbi lokulala, emzimelisa kuAtaliya. Ngaloo ndlela ke wasinda ekufeni.y ox UAtaliya unina ka-Ahaziya wathi akubona ukuba unyana wakhe ufile, wasuka wayitshabalalisa yonke indlu yakomkhulu.dCx $Ithuba lolawulo lukaYehu kwaSirayeli eSamariya yaba ngamashumi amabini anesibhozo eminyaka.vgx #UYehu waya kuphumla kooyise, waza wangcwatyelwa eSamariya. UYowahazi unyana wakhe wangena esikhundleni sakhe.  x "Ezinye zeziganeko zolawulo lukaYehu, nayo yonke imisebenzi nemizabalazo yakhe, nâzo encwadini yeembali zookumkai bakwaSirayeli..Wx !kwimpuma yeJordan, nakuwo wonke umhlaba waseGiliyadi (ingingqi kaGadi, noRubhen, noManase), ukusuka eArohere kwingxingwa yeArnon, ukunqumla iGiliyadi, kuye eBhashan.x kx Ngaloo mihla ke uNdikhoyo wawaphungula amaSirayeli. UHazayeli wawongamela amaSirayeli kuwo wonke ummandla wawo,E x Phofu ke yena uYehu lo zange akunonophele ukuwuthobela umthetho kaNdikhoyo uThixo kaSirayeli ngomxhelo wakhe wonke. Zange azichase izono zikaJerobhowam, ezo wawalukuhlela kuzo amaSirayeli.i Mx UNdikhoyo wathi kuYehu: “Ngenxa yokuba wenze kakuhle kangaka, wandikholisa ngokwenza loo nto ndandizimisele kuyo mayela nendlu ka-Ahabhi, ngoko ke iya kude ibe sisizukulwana sakho sesine indlu yakho ilawula kwaSirayeli.” 'x Kambe ke zange aziyeke izono zikaJerobhowam unyana kaNebhati, ezo wawalukuhlela kuzo amaSirayeli: inkonzo yethole legolide eBhetele nakwaDan.A x Ngoko ke uYehu walubhangisa unqulo lukaBhali kwaSirayeli.{qx Balitshabalalisa ilitye likaBhali, basiqhaqha isibingelelo sakhe, satsho sayindawo ekuyiwa kuyo ngasese unanamhla.X+x Bazikhupha apho esibingelelweni sikaBhali iintsika ezingcwele, baza bazitshisa.3x Akugqiba ukwenza amadini atshiswayo uYehu wayalela abalindi namagosa, wathi: “Ngenani nibulale konke, kungasali nomnye.” Ngoko ke babanqumla bonke ngekrele. Abalindi namagosa lawo ayiphosa ngaphandle imizimba, wona angena kumagumbi angaphakathi eso sibingelelo sikaBhali.^7x Bangena ke, benza iminikelo namadini atshiswayo. Ngoku ke uYehu wayemise amadoda angamashumi asibhozo ngaphandle, wathi: “Umntu okhe wabayeka baphuncula aba bantu ndininika bona, uya kubuyekeza ngobomi bakhe.”oYx Ke uYehu kunye noYonadabhi, unyana kaRekabhi, bangena apho esibingelelweni sikaBhali. UYehu wathetha nabanquli bakaBhali wathi: “Khangelani kungathi kanti apha kukho nezicaka zikaNdikhoyo; kuphela mayibe ngabo banqula uBhali.”}ux UYehu wathi kumgcini wegumbi lezambatho: “Bonke abanquli bakaBhali banike izambatho.” Weza nazo ke ezo zambatho.Lx Waza ke wathumela umyalezo kuSirayeli ephela, nakubo bonke abanqula uBhali, ukuze bangaphoswa. Ewe, beza xa bebonke. Baqokelelana ke apho esibingelelweni sikaBhali, satsho sazala sema ngeembambo.kQx UYehu wathi: “Abantu babizeleni kwindawo eyodwa yokunqula uBhali.” Ngenene ke babamema abantu.x Babizeni bonke abashumayeli bakaBhali, abanquli bakhe, ndawonye nababingeleli bakhe. Makungasali namnye, kuba ndiza kumenzela idini elikhulu uBhali. Umntu othe akeza akayi kudla bomi.” Kambe ke uYehu wayesenza iqhinga lokutshabalalisa bonke abanquli bakaBhali.}x UYehu wabaqokelela bonke abantu, wathi kubo: “UAhabhi wayemnqula kancinci uBhali, kodwa ke mna ndiza kumnqula kakhulu.~x Akufika eSamariya uYehu wabulala bonke ababesele bendlu ka-Ahabhi, wabatshabalalisa mpela ngokwelizwi elathethwa *nguNdikhoyo kuEliya.o}Yx UYehu wathi: “Yiza uze kubona ukumzondelela kwam uNdikhoyo.” Baza ke bahamba kunye ngenqwelo leyo.>|wx Akudlula apho wadibana noYonadabhi unyana kaRekabhi owayehlangabeza yena. UYehu wambulisa wathi: “Ngaba nawe ungakum kwanjengokuba nam ndingakuwe?” UYonadabhi waphendula wathi: “Ewe, kunjalo.” UYehu wathi: “Xa kunjalo, ethe isandla.” Wenjenjalo ke, waza ke uYehu wamkhwelisa apho enqwelweni yakhe.!{=x Waza wathi: “Babambeni besaphila!” Bababamba ke, bababulala ngakwiqula laseBhete-ekedi. Yayingamashumi amane amadoda; akasindisanga nalo mnye umntu.Iz x wadibana nezizalwana zikakumkani uAhaziya wakwaJuda, wabuza wathi: “Ningoobani?” Zaphendula zathi: “Sizizizalwana zika-Ahaziya. Size kubona indlu kakumkani kunye nonina wekumkanikazi.”Cyx UYehu ke waphuma waya ngaseSamariya. EBhete-ekede yabelusi&xGx Ke uYehu wabulala wonke umntu apho eYizereli owayesasele engowendlu ka-Ahabhi, kananjalo nezibonda zakhe, izihlobo nababingeleli bakhe, akashiya nempunde le.3wax Yazini ke kodwa ukuba akukho nalinye ilizwi elathethwa *nguNdikhoyo ngendlu ka-Ahabhi eliya kulambatha. UNdikhoyo ukwenzile konke awakuthethayo ngesicaka sakhe uEliya.”;vqx Ngentsasa elandelayo ke uYehu waphuma, wema phambi kwabo bonke abantu, wathi: “Aninatyala; ndim lo oyenzele iyelenqe inkosi yenu, ndayibulala; kambe ke, ngubani lo ubulele aba?Rux Isigidimi eso ke safika samxelela uYehu sathi: “Nazi, bazizisile iintloko zamatshawe.” UYehu wayalela wathi: “Zibekeni zibe ziinqumba ezimbini phaya esangweni lesixeko kude kube ngomso kusasa.”.tWx Ithe ke yakufika loo leta amadoda lawo awathatha onke loo matshawe angamashumi asixhenxe awabulala. Iintloko zawo azifaka ezibhaskitini, azithumela kuYehu eYizereli.s9x Wababhalela eyesibini incwadi uYehu, esithi: “Kaloku xa ningakum, nizimisele ukundithobela, banqumleni iintloko oonyana benkosi yenu, nize nazo, sibonane eYizereli ngomso ngeli xesha.” Amatshawe lawo ke ayengamashumi asixhenxe ekumadoda aziinkokheli zesixeko awayewakhulisa.r}x Ngoko ke umlawuli wakomkhulu, nonolali wesixeko, amadoda amakhulu nabagcini, bathumela lo myalezo kuYehu: “Sizizicaka zakho; sizimisele ukwenza ukuthanda kwakho; asizimiselanga kumisa mntu abe ngukumkani. Nawe ke ungenza ngendlela obona ngayo.”qq]x Kambe ke basuka bangcangcazela kukoyika, besithi: “Xa oyise ookumkani ababini, sobeka phi ke thina?”p)x khethani oyena ufanelekileyo nongenakukhalazelwa koonyana benkosi yenu, nimbeke esihlalweni sikayise, nize niyilwele indlu yenkosi yenu ke.” o;x “Ngoku ke, xa ifikileyo kuni le ncwadi, bekuni nje oonyana benkosi yenu, zikuni nje iinqwelo zokulwa, namahashe, nesixeko esinqatyisiweyo, nezixhobo,^n 9x Ke kaloku eSamariya kwakukho amashumi asixhenxe oonyana bendlu ka-Ahabhi. Ke uYehu wabhala iileta, wazithumela eSamariya kumaphakathi aseYizereli, nakumadoda amakhulu, nakubagcini babantwana baka-Ahabhi. Zazisithi:pm[x %Umzimba kaJezebhele uya kuba yinkunkuma entsimini eseYizereli, kungabi sathiwa: Lo nguJezebhele.’ ”Il x $Babuyela kuYehu bamxelela, waza wathi: “Oku kukuzaliseka kwelizwi elathethwa *nguNdikhoyo ngesicaka sakhe uEliya waseTishbhi esithi: ‘UJezebhele uya kudliwa zizinja entsimini yaseYizereli.[k1x #Bathe ke xa baya kumngcwaba, bafumana kuphela ukhakhayi lwakhe, neenyawo nezandla.!j=x "Ke uYehu wangena endlwini, wafika watya wasela, waza wathi: “Nosenimjonga laa mfazi uqalekisiweyo, nize nimngcwabe, kuba kaloku yintombi yokumkani.”i3x !uYehu wathi: “Mphoseni apha!” Zaza ke zamphosa uJezebhele, igazi lakhe lachaphazela olo donga ndawonye naloo mahashe, waza wamnyathelisa ngawo.hx Wajonga efestileni ephakamileyo leyo uYehu, wathi: “Ngubani ongakum? Ngubani?” Izicaka ezibini okanye ezithathu zajonga kuye ezantsi,g}x Xa angena esangweni uYehu, uJezebhele wabuza wathi: “Zimri, ngaba uza ngoxolo kodwa, ntondini egebenge inkosi yayo?”fx UYehu waya eYizereli. Akuyiva loo nto ke uJezebhele wahombisa amehlo akhe, walungisa neenwele zakhe, waza wakroba ngefestile.pe[x UAhaziya lo waqala ukuba ngukumkani wakwaJuda kunyaka weshumi elinanye elawula uYoram unyana ka-Ahabhi.d}x Amaphakathi akhe amthatha ngenqwelo, amsa eJerusalem, aza amngcwaba phakathi kooyise kwingcwaba elikwisixeko sikaDavide.cx Akuyibona loo nto yenzekileyo uAhaziya ukumkani wakwaJuda, wenyuka ngendlela eya eBhete-hagan. UYehu wamsukelisa, ekhwaza esithi: “Bulala!” Baza ke bamngxwelerha apho enqwelweni yakhe endleleni eya eGure ngaseIbheyam. Kambe ke waphuncula, waya kufela eMegido.wbix ‘Izolo ndilibonile igazi likaNabhoti ndawonye negazi loonyana bakhe, utsho uNdikhoyo, ndaye ke ndiza kukwenza ulihlawule kuyo yona le ntsimi, lowo ngumlomo kaNdikhoyo.’ Ngoko ke mchole umphose kuloo ntsimi ngokokutsho kukaNdikhoyo.”`a;x UYehu wathetha noBhidekare umqhubi wenqwelo yakhe, wathi: “Mchole umphose kulaa ntsimi yayiyekaNabhoti umYizereli. Khumbula ngokuya mna nawe sasisenqwelweni emva koyise uAhabhi, ngokuya uNdikhoyo wathethayo wathi:`5x UYehu warhola utolo lwakhe, wajolisa kuYoram, wamchana phakathi kwamagxa, utolo olo ke lwaya kuthi xhokro entliziyweni, watsho wawa apho enqwelweni.U_%x Ke uYoram wajika wabaleka ekhwaza uAhaziya esithi: “Liyelenqe, Ahaziya!”H^ x UYoram, akumbona uYehu, wabuza wathi: “Yehu, ngaba uza ngoxolo na?” UYehu waphendula wathi: “Lungavela phi uxolo xa unyoko uJezebhele esaqhuba inkonzo yezithixo nobu bugqwirha bakhe?”|]sx UYoram wathi: “Bopha inqwelo yam.” Ibotshiwe ke inqwelo yakhe yokulwa, baza ukumkani wakwaSirayeli uYoram nokumkani wakwaJuda uAhaziya bakhwela ezinqwelweni zabo, bahlangabeza uYehu. Bahlangana naye kuloo ntsimi yayiyekaNabhoti umYizereli./\Yx Umlindi ubuye waxela wathi: “Isigidimi sihambe saya kufika, kodwa asibuyi. Ke ukuqhuba ngathi kukuqhuba kukaYehu unyana kaNimshi, ngokuba uqhuba oku kwephambana.”c[Ax Ke ukumkani wathumela esinye isigidimi kwangehashe. Sithe ke sakufika kubo sathi: “Ukumkani uthi mandibuze ukuba ngaba niza ngoxolo na.” UYehu waphendula wathi: “Uza kwenza ntoni ngoxolo? Tshona ngasemva kwam!”Z9x Waphuma loo mfo ngehashe, waya kuhlangabeza uYehu, wabuza wathi: “Ukumkani uthi mandibuze ukuba ngaba niza ngoxolo na.” UYehu waphendula wathi: “Uza kwenza ntoni ngoxolo? Tshona ngasemva kwam!” Umlindi waxela wathi: “Isigidimi sihambe saya kufika, kodwa ke asibuyi.”`Y;x Ke umlindi owayemi emboniselweni eYizereli, akubona uYehu esiza nomkhosi, wakhwaza wathi: “Nanko umkhosi usiza!” UYoram wathi: “Thumela umntu ngehashe aye kuwuhlangabeza, abuze athi: ‘Niza ngoxolo na?’ ”Xx Wangena enqwelweni yakhe ke, waya eYizereli, kuba uYoram wayelele khona. Ke naye uAhaziya ukumkani wakwaJuda wayeye kumbona.zWox kodwa ke uYoram wabuyela eYizereli, ukuze ade achache kuloo manxeba wayewafumene kuma-Aram kwelo dabi labo noHazayeli ukumkani wakwa-Aram. UYehu wathi: “Ukuba siyavana sukuvumela mntu aphume apha esixekweni aye kuxela iindaba eYizereli.”=Vux Ke uYehu unyana kaYoshafati unyana kaNimshi wenzela uYoram iyelenqe. UYoram naye wonke uSirayeli babehlanganisela iRamoti yaseGiliyadi eyayihlaselwa nguHazayeli ukumkani wama-Aram,U-x Bakhawuleza ke bathatha iingubo zabo, bazandlala phantsi kwakhe apho esitupini. Baza bakhalisa isigodlo, bakhwaza bathi: “UYehu ngukumkani!”gTIx Oogxa bakhe baphendula bathi: “Uyasiqhatha. Khawusixelele inyaniso; ubesithini?” UYehu wathi: “Hayi ke, nantsi into ayithethileyo: ‘Utsho uNdikhoyo ukuthi: Ndiyakuthambisa ukuze ube ngukumkani wakwaSirayeli.’ ”zSox Akuba ke uYehu ebuyele kwiingqwayi-ngqwayi zenkosi yakhe, enye yazo yabuza yathi: “Ngaba zime kakuhle na zonke izinto? Belifuna ntoni eli geza apha kuwe?” UYehu waphendula ngelithi: “Hayi, niyamazi lo mfo nezinto adla ngokuzithetha!”(RKx Ke yena uJezebhele uya kudliwa zizinja kweso siqithi somhlaba siseYizereli, kungabikho namntu uya kumngcwaba.’ ” Waza ke wavula umnyango, waphuma wabaleka.uQex Indlu ka-Ahabhi ndoyifanisa nendlu kaJerobhowam unyana kaNebhati, ibe njengendlu kaBhayesha unyana ka-Ahiya. Px Xa iyonke indlu ka-Ahabhi iya kutshabalala. Ndiza kuyinqamla kwa-Ahabhi yonke into eliduna, nditsho ophezulu nophantsi kwaSirayeli.NOx Uyabona ke, uze uyitshabalalise indlu ka-Ahabhi, inkosi yakho; mna ke ndiya kuliphindezela igazi lezicaka zam abashumayeli, ndawonye nalo lonke igazi lezicaka zikaNdikhoyo elaphalazwa nguJezebhele.yNmx UYehu waphakama, wangena endlwini. Ke yena umshumayeli lowo wathatha iqhaga elo, wagalela uYehu ngamafutha entloko, wathi: “Utsho uNdikhoyo uThixo kaSirayeli ukuthi: ‘Ndiyakuthambisa ukuba ube ngukumkani wosapho lukaNdikhoyo, uSirayeli.^M7x Efikile ke khona wafumana iingqwayi-ngqwayi zomkhosi zihleli ndawonye. Wathi: “Ndinomyalezo wakho, njengele!” UYehu wabuza wathi: “Uxela bani kanye?” Ke yena waphendula wathi: “Nditsho wena, njengele.”ELx Ngoko ke loo mfana ungumshumayeli waya eRamoti yaseGiliyadi.|Ksx Nakuba nilapho ke uze uthathe eli qhaga lamafutha omnquma, umthambise umgalele ngawo entloko, uthi: ‘Utsho *uNdikhoyo ukuthi: Ndiyakuthambisa ukuze ube ngukumkani wakwaSirayeli.’ Wakugqiba ke, vula umnyango, ubaleke umke ngokukhawuleza.”J7x Wakufika khona uze ukhangele uYehu unyana kaYoshafati unyana kaNimshi. Uze umthathe umke naye koogxa bakhe, ningene kwelona gumbi likude ngaphakathi.&I Ix *Umshumayeli uElisha wabiza omnye weqela labashumayeli, wathi kuye: “Finyeza iingubo zakho, uthathe eli qhaga linamafutha omnquma, uye eRamoti yaseGiliyadi.H!xwaza ke yena waya eYizereli, ukuze ade achache kuloo manxeba wayewafumene kuma-Aram eRama kwelo dabi labo noHazayeli ukumkani wakwa-Aram. Ke uAhaziya unyana kakumkani uYehoram wakwaJuda wehla waya eYizereli, esiya kubona uYoram unyana ka-Ahabhi njengoko wayenzakele.G/xUAhaziya wadibana noYoram unyana ka-Ahabhi, baza balwa noHazayeli ukumkani wakwa-Aram eRamoti yaseGiliyadi. Ama-Aram lawo ke amngxwelerha uYoram,{FqxWahamba ekhondweni lendlu ka-Ahabhi, wenza okubi emehlweni kaNdikhoyo. Kaloku wayengumkhwenyana kwindlu ka-Ahabhi.+EQxWaqalisa ukulawula xa aneminyaka emashumi mabini anambini, waza walawula eJerusalem unyaka wamnye. Unina yayinguAtaliya umzukulwana kaOmri ukumkani wakwaSirayeli.%DExNgonyaka weshumi elinambini elawula uYoram unyana ka-Ahabhi ukumkani wakwaSirayeli, uAhaziya unyana kaYehoram ukumkani wakwaJuda waqalisa ukulawula kwaJuda. C;xUYehoram ke waya kuphumla kooyise, waza wangcwatywa phakathi kwabo kwisixeko sikaDavide. UAhaziya unyana wakhe wangena esikhundleni sakhe wangukumkani.|BsxEzinye zeziganeko zolawulo lukaYehoram, nayo yonke imisebenzi yakhe, nâzo encwadini yeembali zookumkani bakwaJuda.]A5xUnanamhlanje ke iEdom isavukelene noJuda. NeLibhena ke yenza uvukelo kwangelo xesha.K@xNgoko ke uYehoram waya eZayira nazo zonke iinqwelo zakhe. Ke amaEdom amrhawula kunye nezo njengele zeenqwelo, kambe ke yena wavuka ngobusuku, waphuncuka. Ke wona umkhosi wakhe wabaleka wagoduka.R?xKe ngexesha likaYehoram iEdom yamvukela uJuda, yazimisela owayo ukumkani.">?xKambe ke, ngenxa yesicaka sakhe uDavide, uNdikhoyo akamtshabalalisanga uJuda. Kaloku wayemthembise ngelithi womnika isibane ngoonyana bakhe yonke imihla.='xWahamba ekhondweni lookumkani bakwaSirayeli, wenza njengendlu ka-Ahabhi. Kaloku wayethathe intombi yakhe. Wênza okubi emehlweni *kaNdikhoyo.{<qxWayeneminyaka emashumi mathathu anambini ukuqala kwakhe ukulawula, waza ke walawula eJerusalem iminyaka yasibhozo. y~~}v||{}{zyy0xww vfutt5ss+rqspp:onmmBll kjj~ii`hgffkee#d;cbbaga`p_]]\[[ZZFYYfX^WVV7UTT)SRQHPO}NMM]LL.K9JJ!I==7<;;D::Q988:76675432100l/p.e--0,^+D*,))-('p&-%%=$#"">! O19 np0q<e){F n { U v t{7o(x UHezekiya wathi: “Yinto engenamsebenzi ukuba isithunzi siye phambili ishumi leenyawo. Hayi, kanye masibuye umva ishumi leenyawo.”D'x UIsaya wathi: “Nanku ke umqondiso kaNdikhoyo ocacisa ukuba yena uya kwenza ngokwesithembiso sakhe. Ùthi isithunzi masiye phambili ishumi leenyawo okanye sibuye umva ishumi leenyawo?”8&kxUHezekiya wabuza kuIsaya wathi: “Woba yintoni na umqondiso wokuba uNdikhoyo uya kundiphilisa ndize ndibe nako ukuya endlwini kaNdikhoyo ngosuku lwesithathu ukusuka ngoku?”%xUIsaya uqhube wathi: “Ithumba elo libekeleni ngentlama yomkhiwane.” Ngenene ke balibekela ithumba elo, waza ke waphila.u$exNdiza kubongeza ngeminyaka elishumi elinesihlanu ubomi bakho. Futhi ndiza kukuhlangula wena kunye nesi sixeko kwisandla sokumkani waseAsiriya. Esi sixeko ndiza kusikhusela ngenxa yesidima segama lam nangenxa yesicaka sam uDavide.’ ” # x“Jika uxelele inkokheli yabantu bam uHezekiya, uthi: ‘Nali ilizwi elithethwa nguNdikhoyo uThixo kayihlo uDavide: Ndiwuvile umthandazo wakho, ndazibona neenyembezi zakho. Ndiza kukuphilisa. Ngosuku lwesithathu ukusuka ngoku uya kuya endlwini kaNdikhoyo.k"QxUthe ke uIsaya engekaphumi kwindlu ephakathi, labe ilizwi likaNdikhoyo selifikile kuye. Lalisithi:3!ax“Khumbula kaloku, Ndikhoyo, ukuba oko ndakunqulayo ndikukhonza ngentembeko nokunyaniseka, ndaba soloko ndihamba ngokomyalelo wakho.” Suka ke wangqukruleka kabuhlungu.Z /xKe uHezekiya wasuka wafulathela, wajonga eludongeni, wathandaza kuNdikhoyo wathi:y oxNgelo thuba ke ukumkani uHezekiya wahlabeka, waza wagulela ukungabikho. *Umshumayeli uIsaya, unyana ka-Amozi, waya kumbona, waza wathi kuye: “*UNdikhoyo uthi: ‘Lungisa imicimbi yomzi wakho ime kakuhle, kuba uza kufa, awuzukuphila.’ ”x%Ngamhla uthile ke uthe esanqula kwindlu yothixo wakhe uNiseroki, suka oonyana bakhe uAdrameleki noSharezere bamhlasela, bambulala ngekrele, baza ke babalekela kwelaseArarati. Ke uEsaridon, omnye koonyana bakhe, wangena esikhundleni sakhe, wangukumkani.jOx$Ngoko ke uSenakeribhe, ukumkani waseAsiriya, wazichitha warhoxa, wabuyela eNiniva, wahlala khona.[1x#Ngobo busuku ke isithunywa sikaNdikhoyo saya kumkhosi wama-Asiriya, safika sabulala amadoda alikhulu mashumi asibhozo anantlanu amawaka. Bathe ke bakuvuka ngentsasa elandelayo bazibona izidumbu zithe gangalala!'Ix"Ndiya kusihlanganisela esi sixeko; ewe, mna ndiya kusihlangula. Ngenxa yesidima segama lam, nangenxa yesicaka sam uDavide, yonke loo nto ndiya kuyenza.’ ”xkx!Ewe, wobuya agoduke kwangendlela ebeze ngayo. Soze angene kwesi isixeko! Nditshilo nje mna Ndikhoyo, nditshilo.oYx “Ewe, uNdikhoyo uthetha ngolu hlobo mayela nokumkani waseAsiriya: “ ‘Akasoze angene kwesi sixeko, engayi kudubula lutolo apha. Akasoze eze phambi kwaso, engayi kusihlanganisela ngakhaka. Akasayi kwakha asingqinge esi sixeko.T#xKaloku lona lophuma eJerusalem; losuka lithi gqi qhaphu ihlumelo. Lothi nyalulu kwintaba iZiyon; nditsho iqela labo babhungcileyo. Ewe, uNdikhoyo uSomandla uzimisele, yaye ke eya kuyifezekisa loo nto.’oYxOphinda ke amasalela endlu kaJuda amile; ewe, aya kuzika ade azinze, aqhelezele yinkqubela abe njeyaa.?yx“Nanku ke umqondiso wakho, Hezekiya: “ ‘Kulo nyaka uya kutya ummilela, kowesibini utye ummilela wommilela, kowesithathu ke uhlwayele uvune utyale izidiliya, utye iziqhamo zazo.*OxKaloku wena uzimisele ukulwa nam. Ndivile nangokundinyelisa kwakho. Ndiza kukuqhobosha impumlo, ndikufake umkhala emlonyeni, ndikubuyisele aph' ubuvela khona.’dCx“ ‘Kambe ke ndikwazi kakuhle, ndikwazi ukusuka nokuhlala namagwevu okundivukela kwakho.QxAbemi bazo baphelelwe ngamandla; bathe nkamalala, basezintlonini. Nqwa nomfino emasimini phaya ngathi zizithombo ezithukuzayo, ngathi yingc' entshula phezu kwendlu, esuk' itshe ingakhulanga nokukhula.S!x“ ‘Ngaba awuzange uve na; ukuba le nto yamiselwa ndim, ukuba sekuntsuku ndayicwangcisayo le nto yenzekayo namhlanje, ukuba wena udilize izixeko ezinqatyisiweyo, uzivuthulule zitsho zibe ngamabhodlo?xNdimbe amaqula kumazwe eentlanga, ndaza ke ndasela amanzi khona. Ndingqishe ngonyawo kuphela, yatsho yoma yonke imithomb' eJiputa.”<sxWena uthumele izigidimi, uNdikhoyo wamfumba ngezithuko; kaloku ugcolode wathi: “Mna ndinenyambalala yeenqwelo; ngazo ndiqabel' iintab' eziphakamileyo, loo malenga-lenga aseLebhanon. Ndiyigawule imisedare yayo emide naloo mipayini yayo ingayiwayo. De ndafikelela nasekudeni, nditsho esitsikolweni sehlathi.xNgubani lo umngcikiva ngezinyeliso ezinje? Uba uthetha nabani ukhwaza nje? Ngubani lo umjonge ungenambeko? Lowo ke nguYedwa kaSirayeli!KxMayela naye ke uNdikhoyo uthi: “ ‘Okokwakho, wena Senakeribhe, isixeko iZiyon siyakugcolodela; isixeko iZiyon sihlekisa ngawe. Ewe, iJerusalem ihlunguzel' intloko xa ikubona wena uswantsula.; qxKe uIsaya unyana ka-Amozi wathumela umyalezo kuHezekiya, esithi: “*UNdikhoyo uThixo kaSirayeli uthi: ‘Ndiwuvile umthandazo wakho mayela nokumkani waseAsiriya uSenakeribhe.’# AxNgoko ke ngoku, Ndikhoyo Thixo wethu, khawusihlangule kulo mfo, khon' ukuze zonke izikumkani zehlabathi ziqonde ukuba nguwe wedwa, Ndikhoyo, onguThixo.” %xOothixo bazo wabafaka emlilweni, wabatshabalalisa; kuba kakade babengethixo, koko yimifanekiso eqingqwe zizandla zabantu ngomthi nangelitye.q ]xSivile, Ndikhoyo, ukuba ookumkani baseAsiriya bazibhuqa bazitshabalalisa ezi zizwe kunye nemihlaba yazo.& GxKaloku ke, Ndikhoyo, khawubek' iindlebe uphulaphule. Vula amehlo akho ujonge, Ndikhoyo. Khawuweve la mazwi awathumeleyo uSenakeribhe, ethuka uThixo ophilayo.\3xWathandaza kuNdikhoyo, wathi: “Ndikhoyo, Thixo kaSirayeli, wena osesihlalweni phakathi kwezithunywa ezimaphiko, nguwe kuphela onguThixo olawula zonke izikumkani zehlabathi. Wena wawadala amazulu kwanehlabathi.-xEzo zigidimi zamnika loo leta uHezekiya, waza ke yena wayifunda, wayithatha waya nayo endlwini *kaNdikhoyo, wafika wayandlala phambi koNdikhoyo.yx Uphi ngoku ukumkani waseHamati, nowaseArpadi, nokumkani wesixeko saseSefarvayim? Yena owaseHena nowaseIva uphi?’ ”(Kx Babephi *oothixo bezizwe ezatshatyalaliswa ngoobawo-mkhulu? Abazihlangula ngani ke? Oothixo baseGozan, eHaran, eRezefe, nabo babantu base-Eden ababeseTelasare!+x Kaloku sowuzivile izigigaba zokumkani waseAsiriya kwezinye izizwe; uyazi ukuba wazibhukuqa wazitshabalalisa tu. Ke wena uthi uya kusinda njani?5ex “Yithi kukumkani uHezekiya wakwaJuda: ‘Musa ukukhohliswa ngulo Thixo wakho umthembileyo. Uyakuxokisa xa esithi: “IJerusalem ayiyi kuthinjwa ngukumkani waseAsiriya.”9x Ke uSenakeribhe wafumana udaba oluthi uTiraka, umKushe ongukumkani waseJiputa, nanko ehlasela iAsiriya. Ngoko ke waphinda wathumela kuHezekiya esithi:+QxIngqwayi-ngqwayi engumbhexeshi womkhosi yathi yakuva ukuba ukumkani waseAsiriya umkile eLakishe, suka yarhoxa, yabuya umva, yaza yafika ukumkani esilwa neLibhena.1]xUyabona ke, mna ndiza kumfaka umoya wokuba athi akuva umingi-mingi lodaba oluthile, asuke abuyele kwelakowabo. Khona apho ke ndiya kwenza ukuba abulawe ngekrele.’ ”6gxuIsaya wathi kuwo: “Yixeleleni inkosi yenu ukuba uNdikhoyo uthi: ‘Musa ukuxhalaba yiloo nto uyivileyo – loo mazwi athethwe liphakathi lokumkani waseAsiriya lindithuka.@~}xAthe akufika kuIsaya loo maphakathi kakumkani uHezekiya,4}cxMakube uNdikhoyo uThixo wakho uwevile onke amazwi athethwe yingqwayi-ngqwayi leya ibithunywe yinkosi yayo ukumkani waseAsiriya ukuze ize kuphoxisa ngoThixo ophilayo. Ngamana yakhalinyelwa ngenxa yamazwi aweve ngokwakhe *uNdikhoyo uThixo wakho. Ngoko ke nceda uthandazele amasalela asindileyo.’ ”9|mxBaya, bafika bathi: “UHezekiya uthi: ‘Lo ngumhla wenkxwaleko, impoxo, nehlazo. Sifana nomfazi ofikelwe lixesha lakhe lokuzala, kodwa engenawo amandla okujongana naloo meko.3{axWathuma uEliyakim umaqhuzu wakomkhulu, noShebhena unobhala, kunye nababingeleli abaphambili, bonke benxibe ezirhwexayo, wathi mabaye *kumshumayeli uIsaya unyana ka-Amozi..z YxKe kaloku wathi akuziva ezi ndaba ukumkani uHezekiya, suka wakhathazeka, wazikrazula izambatho zakhe, wanxiba ezirhwexayo zokuzila, waya kungena endlwini *kaNdikhoyo.yx%Ke kaloku uEliyakim unyana kaHilekiya, umaqhuzu wakomkhulu, noShebhena unobhala wenkundla, kunye noJowa unyana ka-Asafu, usiba-khulu, bakhathazeka, bazikrazula izambatho zabo, bahamba baya kuHezekiya, baza bamazisa loo mazwi athethwe yingqwayi-ngqwayi.xx$Kodwa ke bona abantu abo bathula bathi cwaka, abaphendula, kuba kaloku ukumkani uHezekiya wayebayalile wathi: “Ze ningamphenduli.”-wUx#Nguwuphi kwaba thixo bezi zizwe xa bebonke owakha wanako ukuhlangula ilizwe esandleni sam? Ke, uNdikhoyo lowo yena angayihlangula njani iJerusalem esandleni sam?”v!x"Baphi oothixo baseHamati naseArpadi? Baphi oothixo baseSefarvayim, abaseHena, nabaseIva? Ngaba bakha bayihlangula iSamariya esandleni sam?Vu'x!*Nguthixo wasiphi isizwe owakhe wasihlangula esandleni sokumkani waseAsiriya??tyx ndide ndize kunithatha, ndinise kwilizwe elifana neli lenu, umhlaba onemveliso yeenkozo newayini, ilizwe lengqolowa nediliya, ilizwe elinemithi yeminquma kunye nobusi. Zikhetheleni ubomi ke, ningakhethi ukufa.’ “Sanukulahlekiswa nguHezekiya, kuba uyanilahlekisa xa esithi: ‘UNdikhoyo uza kusihlangula.’ sx“Musani ukumphulaphula uHezekiya lo! Ukumkani waseAsiriya uthi: ‘Phumani, nize kuzinikezela kum, sivisisane. Ukuba niyayenza loo nto, nonke ngabanye niya konwaba, ibe ngulowo nalowo atye iziqhamo zesidiliya sakhe namakhiwane akhe, esela amanzi equla lakhe,(rKxSanukumvumela aniwexulele ekukholoseni ngoNdikhoyo, esithi: “Ngenene uNdikhoyo uya kusihlangula, nesi sixeko asiyi kuba lixhoba lokumkani waseAsiriya.” ’_q9xUkumkani uthi: ‘Sanukukhohliswa nguHezekiya lo! Akanako ukunihlangula esandleni sam.p-xYaphakama ke ingqwayi-ngqwayi leyo, yadanduluka ithetha ngesiHebhere, yathi: “Phulaphulani nive ekuthethayo ingangalala, ukumkani waseAsiriya!o#xKambe ke loo ngqwayi-ngqwayi yaphendula yathi: “Yini le, nicinga ukuba la mazwi inkosi yam iwabhekisa enkosini yenu nakuni kuphela? Nithi ayiwabhekisi nakwaba bantu bahleli kolu donga? Andithi kaloku nabo kwanjengani baza kutya ilindle labo, basele umchamo wabo!”n'xKwesi sithuba ke uEliyakim unyana kaHilekiya, noShebhena, noJowa, babhekisa apho kwingqwayi-ngqwayi engumbhexeshi, bathi: “Khawuncede ukhumshe isiAram, mhlekazi; izicaka zakho ezi ziyasiqonda. Musa ukuthetha nathi ngesiHebhere, hleze kuve naba bantu baseludongeni.”NmxKakade ke, uthi ndifane ndeza kuhlasela ukuze nditshabalalise ndibhuqe konke apha ndingayalelwanga nguNdikhoyo? Hayi, nguNdikhoyo ngokwakhe othe mandingene apha, ndilitshabalalise eli lizwe!’ ” lxKuxa ungubani wena? Akunakuthelekiswa nalo nebhetye-bhetye kumajoni aseAsiriya, noba ungade ukholose ngeenqwelo namahashe aseJiputa. k;x“ ‘Hayi bo! Yiza kaloku, ukhe unqophisane nenkosi yam, umhlekazi ukumkani waseAsiriya. Ndokunika amawaka amabini amahashe ukuba unganabo abakhweli.j xMhlawumbi ke uthi: “Hayi, thina sikholose ngoNdikhoyo uThixo wethu.” Kanene lowo asingulo uHezekiya amdilizele iindawo eziphakamileyo zonqulo, wabhangisa namaqonga amadini akhe, esithi kuJuda neJerusalem: “Yizani kunqula kwiqonga eliseJerusalem”?xikxJonga, ndiyazi ukuba uthembele ngeJiputa. Xa ingubani yona, umsimelelo ofana nengcongolo entlekekileyo, ojika uhlabe izandla zomntu osimelela ngawo, umtsho abe namanxeba. Ewe, unjalo ukumkani waseJiputa; ubenjenjalo bonke abakholosa ngaye.xhkxAkuzilibali unamacebo nobuchule bomkhosi onamandla. Awu, waza walavuza kambe! Ukholose ngabani, undivukela nje?Tg#xIngqwayi-ngqwayi ebhexeshayo yathetha nabo yathi: “Xelelani uHezekiya nithi: ‘Ithethe ngolu hlobo ingangalala ukumkani waseAsiriya: Njengokuba uzithembe kangaka nje, Hezekiya, uqamele ngantoni kanye?FfxLa madoda ke akhwaza ukumkani, kwaza ke kwaphuma uEliyakim unyana kaHilekiya umaqhuzu wakomkhulu, noShebhena unobhala wenkundla, ndawonye noJowa unyana ka-Asafu usiba-khulu, bawahlangabeza.We)xKe kaloku ukumkani waseAsiriya wathi eseLakishe wathumela ukumkani uHezekiya eJerusalem umkhosi omkhulu uphantsi kwenjengele yakhe, nengqwayi-ngqwayi engumaqhuzu, ndawonye nengqwayi-ngqwayi ebhexeshayo. Wakufika eJerusalem loo mkhosi, wema kwindlela ebheka apho kusetyenzwa khona amalaphu, ngakumjelo otsala amanzi kwiqula elingentla..dWxKananjalo ke uHezekiya, ukumkani wakwaJuda, ngelo xesha wayixobula negolide awayetyabeke ngayo iingcango nemigubasi yendlu kaNdikhoyo, wayinika ukumkani waseAsiriya.jcOxNgoko ke uHezekiya wamnika yonke isiliva eyafumanekayo endlwini kaNdikhoyo nakoovimba bakomkhulu.0b[xKe uHezekiya, ukumkani wakwaJuda, wathumela lo myalezo kukumkani waseAsiriya eLakishe, esithi: “Ewe, ndikonile; nceda ke ngoko urhoxe kum. Ndokhupha nantoni na othi mandirhume ngayo.” Ukumkani waseAsiriya ke wamrhafisa ishumi lamawaka eekhilogram zesiliva kunye newaka leekhilogram zegolide.'aIx Ngonyaka weshumi elinesine wokulawula kukakumkani uHezekiya, ukumkani waseAsiriya uSenakeribhe wazihlasela wazithimba zonke izixeko ezinqatyisiweyo zakwaJuda.B`x Isihla nje le ntlekele kungokuba amaSirayeli engamthobelanga uNdikhoyo uThixo wawo, koko esuka awaphula umnqophiso nayo yonke imiyalelo yesicaka sikaNdikhoyo uMosis. Ewe, akeva, akenza._x Ukumkani waseAsiriya wamfudusa uSirayeli, wamsa eAsiriya, abantu wabamisa eHala, naseGozan kumlambo iHabhore, nakwiidolophu zamaMedi.>^wx Ekupheleni kweminyaka emithathu ama-Asiriya lawo ayoyisa iSamariya, yaza ke yaba ithinjiwe ngonyaka wesithandathu kaHezekiya, owawungunyaka wethoba kakumkani uHosheya wakwaSirayeli.>]wx Kwathi kunyaka wesine kakumkani uHezekiya owawungunyaka wesixhenxe kaHosheya unyana kaEla ukumkani wakwaSirayeli, ukumkani waseAsiriya uShalmanesere wahlasela iSamariya wayingqinga.\xWawagqogqa wawagqugqisa amaFilistiya esusela ezimboniselweni ukuya kwizixeko ezinqatyisiweyo, wada wee xhaxhe ngeGaza nemimandla yayo.[ xNgoko ke uNdikhoyo waba ngakuye, wamphumelelisa nakuyiphi na into ayenzayo. Wayivukela ikumkani yaseAsiriya, akavuma ukuyibusa.dZCxWabambelela kuNdikhoyo, akashenxa kuye, wayithobela loo mithetho wayinika uMosis uNdikhoyo.Y1xUHezekiya yena wakholosa ngoNdikhoyo uThixo kaSirayeli. Kubo bonke ookumkani bakwaJuda akuzange kubekho ofana naye, ngaphambili nangasemva kwakhe.XxWazibhangisa iindawo eziphakamileyo zonqulo, wawaqhekeza amatye awodwa onqulo, wazigawula iintsika zika-Ashera. Wayikroboza inyoka yobhedu eyayenziwe nguMosis. Kaloku ukuza kuthi ga kwelo thuba amaSirayeli ayeyenzela iziqhumiso, kusithiwa nguNehushtani.GW xWênza okuhle emehlweni *kaNdikhoyo njengoyise-mkhulu uDavide.4VcxUkuqalisa kwakhe ukulawula wayenamashumi amabini anesihlanu ezelwe, waza ke walawula eJerusalem amashumi amabini anethoba eminyaka. Unina yayinguAbhiya intombi kaZakariya.U 5xKe kaloku kwathi ngonyaka wesithathu kaHosheya unyana kaEla ukumkani wakwaSirayeli, uHezekiya unyana ka-Ahazi ukumkani wakwaJuda waqalisa ukulawula.FTx)Aba bantu babesithi bemnqula nje uNdikhoyo, kodwa babe beyinqula nemifanekiso yabo eqingqiweyo. Unanamhla ke abantwana babo, nditsho nesizukulwana, basathene nca nezo ndlela zooyise-mkhulu.US%x(Kambe ke zange baphulaphule, koko bayiqhubela phambili imikhwa yabo yemveli.oRYx'Kuphela nqulani uNdikhoyo uThixo wenu, kuba nguye yedwa oya kunihlangula kuzo zonke iintshaba zenu.”RQx&Umnqophiso endawenza kunye nani ze ningawulibali, ninganquli thixo bambi.P!x%Ze nizithobele ngenyameko izimiso nemiyalelo yakhe, imithetho nemiqathango awanibhalela yona. Ze ninganquli thixo bambi ngaphandle kwakhe.+OQx$Eniya kunqula yena nguNdikhoyo, yena wanikhululayo kwelaseJiputa ngaloo mandla obungangamsha bakhe angoyiswa nto. Nguye enifanele ukuguqa kuye, nimenzele amadini.0N[x#Ngokuya uNdikhoyo wayesenza umnqophiso namaSirayeli wayalela wathi: “Ze ningabanquli abanye oothixo; ze ningaguqi nibakhahlele, ningabakhonzi, ningabenzeli namadini.jMOx"Unanamhla abakalumleki kuloo mikhwa yabo yemveli. UNdikhoyo abamnquli nokumnqula, bengabambeleli nakwizimiso nemiyalelo, imithetho nemiqathango, uNdikhoyo awayinikela isizukulwana sikaYakobi, lowo wambiza ngokuba nguSirayeli.oLYx!Bamnqula uNdikhoyo, kodwa ngokunjalo babanqula noothixo babo, ngokwamasiko ezo ntlanga babephuma kuzo.Kx Babemnqula yena uNdikhoyo, kodwa kananjalo bamisela abantu babo ukuze babe ngababingeleli kwiindawo zonqulo eziphakamileyo.!J=xama-Avi wona azenzela uNibhasi noTartake; ke wona amaSefarvayim ayefaka abantwana bawo emlilweni, esenzela oothixo bawo uAdrameleki noAnameleki amadini.I{xAbabevela eBhabheli bazenzela uSukoti-bhenoti, ababevela eKuta bazenzela uNergale, ababevela eHamati bazenzela uAshima,=HuxNaxa kunjalo kwezo dolophu uhlanga ngalunye kwezo dolophu zazikuzo ezo ntlanga lwazenzela oothixo balo, lwabamisa kwezo ndawo ziphakamileyo zonqulo zazenziwe ngabantu baseSamariya.G3xNgenene ke bathatha omnye kubabingeleli ababethinjwe eSamariya, baya kumhlalisa eBhetele, wabafundisa ke abo bantu indlela anqulwa ngayo uNdikhoyo.FFxKe ukumkani waseAsiriya wanika umyalelo othi: “Thathani omnye kubabingeleli enabathimba eSamariya, niye kumhlalisa khona, ukuze afundise abo bantu indlela anqulwa ngayo uThixo wakhona.”ExBathetha nokumkani waseAsiriya, wafumana umyalezo othi: “Abantu owabafudusela kwiidolophu zaseSamariya abayazi indlela yokunqula uThixo wakhona. Ngoko ke ubathumelele iingonyama ezibabulalayo, kuba kaloku abo bantu abawazi amasiko awafunayo uThixo wakhona.”yDmxEkungeneni kwabo khona zange bamnqule *uNdikhoyo; ngoko ke wabathumela ngeengonyama ezababulalayo abanye abantu.aC=xKe kaloku ukumkani waseAsiriya waya kuthatha abantu eBhabheli, eKuta, eAva, eHamati, naseSefarvayim, waza wabahlalisa kwiidolophu zamaSirayeli eSamariya. ISamariya leyo ke bayithathela kubo, bahlala kwiidolophu zayo.BBxwada ke uNdikhoyo wawagxotha ngokwesilumkiso awayesenze ngomlomo wezicaka zakhe abashumayeli. Ngoko ke amaSirayeli afuduswa kwelakowawo, agxothelwa eAsiriya, apho asekhona ke unanamhla.OAxAmaSirayeli athi nca kwizono zikaJerobhowam, akavuma ukwahlukana nazo,q@]xUNdikhoyo wathi akumahlula uSirayeli kwindlu kaDavide, suka uSirayeli wathatha uJerobhowam unyana kaNebhati, wamenza ukumkani. UJerobhowam lowo ke wamwexula uSirayeli ekulandeleni uNdikhoyo, wamlukuhla, wamfaka kwisonokazi esikhulu.&?GxNgeso sizathu ke uNdikhoyo wawabukula amaSirayeli xa ewonke. Suka wawabandezela, wawayekela azizisulu zokuxhatshazwa. Ekugqibeleni ke wawasusa phambi kwakhe.>}xKanti nayo leyo ayiyithobelanga imithetho kaNdikhoyo uThixo wayo. Nabo bangena ekhondweni lemikhwa eyaqalwa nguSirayeli. = xNgoko ke *uNdikhoyo wakhathazeka gqitha, waza wawasusa amaSirayeli phambi kwakhe, akwasala namnye ngaphandle nje kwendlu kaJuda.G< xAmaSirayeli afaka oonyana neentombi zawo emlilweni, esenza amadini ngabo. Ewe, angena kwimikhwa yokuvumisa, ahamba nakoosiyazi, azinikezela ekwenzeni okubi emehlweni kaNdikhoyo, emcaphukisa.D;xAyilahla yonke imithetho kaNdikhoyo uThixo wawo, aza azenzela imifanekiso etyhidiweyo yethole yamibini, aqingqa nomfanekiso ka-Ashera. Aguqa abusa kuzo zonke iinkwenkwezi, anqula noBhali.I: xBasuka bayibukula imimiselo kunye nomnqophiso awayewenze kunye nooyise, abazikhathalela nezilumkiso awabayala ngazo. AmaSirayeli asuka alandelana nemifanekiso ephuthileyo, aza kananjalo nawo aphutha. Asuka alinganisa iintlanga ezaziwangqongile, nangona uNdikhoyo wayewayalile wathi: “Ze ningayilandeli imikhwa yazo.”{9qxKambe ke amaSirayeli asuka akaphulaphula, koko ankaniza njengooyise ábâsuka àbakholosa ngoNdikhoyo uThixo wabo.s8ax Kaloku uNdikhoyo wayemlumkisile uSirayeli ndawonye noJuda, ethetha nabo ngabashumayeli bakhe neemboni, esithi: “Buyani kwiindlela zenu ezikhohlakeleyo. Yithobeleni imithetho ndawonye nemimiselo yam. Ziphatheni ngokwezimiso zomthetho xa uwonke, ngokwelizwi endalimisela ooyihlo ndathi mabalithobele, ndabuya ndalithetha nakuni ngabashumayeli abazizicaka zam.”]75x Ewe, ayenqula *izithixo, nangona uNdikhoyo wayethe: “Ze ningayenzi into enjalo.”6x AmaSirayeli ayesenza iziqhumiso kuzo zonke iinduli zawo zonqulo, mkhwa lowo ke wawusenziwa ziintlanga awazigxothayo uNdikhoyo phambi kokuba afake amaSirayeli khona. Ewe, ayesenza izinto azichasileyo uNdikhoyo; ngaloo ndlela ke awuxhokonxa umsindo wakhe.w5ix Amisa iintsika zamatye kunye nemifanekiso ka-Ashera kuzo zonke iinduli naphantsi kwayo yonke imithi efukufuku.b4?x AmaSirayeli anyebelezela enza izinto ezichaseneyo noNdikhoyo uThixo wawo, zinto ezo wayengazifuni. Azakhela iindawo zonqulo kuzo zonke iidolophu, ukusukela kwimboniselo yabalindi kuye kutsho kwizixeko ezinqatyisiweyo.*3Oxbalandela imikhwa yeentlanga awazigxothayo *uNdikhoyo, waza wafaka amaSirayeli emhlabeni wazo. Kananjalo bangena kwimikhwa eyangeniswa ngookumkani bakwaSirayeli.C2xLe ntlekele ke yamhlela uSirayeli kuba emonile *uNdikhoyo uThixo wakhe owaya kumkhuphulula wamkhulula eJiputa phantsi kwesandla esingqongqo sokumkani wakhona. Basuka banqula thixo bambi,h1KxKuthe ke kunyaka wethoba elawula uHosheya, suka ukumkani waseAsiriya wayoyisa iSamariya, waza amaSirayeli lawo wawafudusela eAsiriya. Wawahlalisa eHala nakwiGozan ephezu komlambo iHabhore, ngokunjalo nakwiidolophu zamaMedi.q0]xEwe, ukumkani waseAsiriya wahlasela elo lizwe liphela; ke yona iSamariya wayingqinga iminyaka emithathu./xUkumkani waseAsiriya wafumanisa ukuba uHosheya umgwilikele, kuba wayethumele oonozaku-zaku kukumkani waseJiputa onguSo, futhi ke engasayikhuphi imirhumo awayefudula eyikhupha minyaka le. Ngoko ke uShalmanesere wambamba wamvalela entolongweni uHosheya.l.SxKe uShalmanesere ukumkani waseAsiriya wahlasela uHosheya owayekade ephantsi kwakhe emnika imirhumo.n-WxWênza okubi emehlweni *kaNdikhoyo, kambe ke noko akafananga nookumkani bakwaSirayeli ababemandulele.4, exKwathi ngonyaka weshumi elinambini uAhazi engukumkani wakwaJuda wangena embusweni uHosheya, unyana kaEla, waba ngukumkani kwaSirayeli eSamariya. Walawula iminyaka elithoba.+-xUAhazi waya kuphumla kunye nooyise, waza wangcwatywa phakathi kwabo kwisixeko sikaDavide. Esikhundleni sakhe ke kwangena unyana wakhe uHezekiya.`*;xKe ezinye zeziganeko zolawulo luka-Ahazi nâzo encwadini yeembali zookumkani bakwaJuda.Z)/xWasisusa isigqubuthelo esasakhelwe *uMhla woPhumlo apho endlwini kaThixo, walisusa nesango elalilungiselelwe ukumkani apho endlwini kaNdikhoyo, izinto ezo awayezenza kuba ezama ukukholisa ukumkani waseAsiriya.T(#xUkumkani uAhazi waziqhaqha iinqwelo zobhedu ezazilapho endlwini kaThixo, wazisusa nezitya zokuhlambela ezazikuzo. Walisusa ichibi lobhedu kwezo nkunzi zeenkomo zazilixhasile, walixhasa ngesiseko samatye.?'{xNgenene ke u-Uriya wenza ngokomyalelo kakumkani uAhazi.7&ixUkumkani uAhazi wayalela umbingeleli u-Uriya wathi: “Kweli qonga litsha likhulu yenza amadini atshiswayo akusasa, namadini eenkozo asemalanga, amadini kakumkani atshiswayo, ndawonye namadini akhe eenkozo, kunye namadini atshiswayo abantu beli lizwe, ndawonye namadini abo eenkozo kunye nathululwayo. Apho eqongeni ke uze ufefe ngegazi lawo onke amadini atshiswayo. Ke lona iqonga lobhedu ndolisebenzisa xa ndifuna isikhokelo.”;%qxKe lona iqonga lobhedu elalimi phambi koNdikhoyo walisusa phambi kwendlu kaThixo, apho lalikhona phakathi kweqonga elitsha nendlu kaNdikhoyo, walimisa ngasentla kweqonga elitsha.$3x Wenza amadini atshiswayo, iminikelo yeenkozo, kunye neminikelo ethululwayo, waza wafefa ngegazi elingumnikelo wakhe wobudlelwane kwalapho eqongeni.T##x Ekubuyeni kwakhe ke, ukumkani walibona iqonga elo, waza wenza amadini kulo.2"_x Umbingeleli u-Uriya ke wakha iqonga lamadini ngokwezo nkcukacha wayezithunyelelwe ngukumkani uAhazi eseDamasko. Iqonga elo waligqiba engekabuyi eDamasko ukumkani uAhazi.[!1x Ukumkani uAhazi wahlangabeza ukumkani waseAsiriya uTigelate-pilezere eDamasko. EDamasko ke apho wabona iqonga lamadini, waza wathumela kumbingeleli u-Uriya emnika iplani yalo neenkcukacha zokwakha elifana nalo. x Ukumkani waseAsiriya ke wasamkela eso sicelo, waza ke wahlasela iDamasko. Abemi bakhona wabafudusela eKiri, ke yena uRezin wambulala.)MxKananjalo ke uAhazi wayithatha isiliva kunye negolide ezazisendlwini kaNdikhoyo nakoovimba bakomkhulu, wazithumela zasisipho arhuma ngaso kukumkani waseAsiriya.dCxUAhazi ke wathumela izigidimi kuTigelate-pilezere, ukumkani waseAsiriya, esithi kuye: “Mna ndisisicaka nebamba lakho; ngoko ke nceda uze kundihlangula, naku ndihlaselwa ngukumkani wakwa-Aram ekunye nowakwaSirayeli.”9xNgelo thuba ke ukumkani uRezin wakwa-Aram wayibuyisela kwa-Aram iElati, wabagxotha kuyo abantu bakwaJuda. Aza ke angena ema khona amaSiriya unanamhla.!=xKe uRezin, ukumkani wakwa-Aram, kunye noPeka, unyana kaRemaliya, ukumkani wakwaSirayeli, basuka bahlasela iJerusalem, bayingqinga nakuba bengayoyisanga.nWxWayesenza amadini neziqhumiso ezindaweni zonke zonqulo ezindulini naphantsi kwemithi yonke efukufuku.OxWahamba ekhondweni lookumkani bakwaSirayeli, wada wenza isikizi lokufaka unyana wakhe emlilweni, esenza idini ngaye, siko elo lalisenziwa ziintlanga awazigxothayo uNdikhoyo ekungeneni kwamaSirayeli.{qxUAhazi wayeneminyaka emashumi mabini ukungena kwakhe embusweni, waza ke walawula iminyaka elishumi elinesithandathu eJerusalem. Yena akalithathanga ikhondo likayise-mkhulu uDavide; ewe, akazange enze okuhle emehlweni *kaNdikhoyo uThixo wakhe.. YxKe kaloku kwathi ngonyaka weshumi elinesixhenxe elawula uPeka unyana kaRemaliya kwaSirayeli, uAhazi unyana kaYotam ukumkani wakwaJuda waqalisa ukulawula kwelakwaJuda.+x&UYotam ke waya kuphumla kooyise, waza wangcwatywa phakathi kwabo kwisixeko sikaDavide uyise. Ke uAhazi unyana wakhe wangena esikhundleni sakhe.yx%Ngaloo mihla uNdikhoyo waxhokonxa uRezin ukumkani waseSiriya, ndawonye noPeka unyana kaRemaliya, baza bahlasela uJuda.}ux$Ke ezinye zeziganeko zolawulo lukaYotam, nayo yonke imisebenzi yakhe, nâzo encwadini yeembali zookumkani bakwaJuda.Bx#Kambe ke zona iindawo eziphakamileyo zonqulo zange zibhangiswe, abantu baqhubela phambili besenza amadini neziqhumiso apho kuzo. UYotam wabuya walakha iSango laseNtla lendlu kaNdikhoyo.Dx"Naye njengoyise u-Uziya wenza okuhle emehlweni *kaNdikhoyo.1]x!Ukuqala kwakhe ukulawula wayeneminyaka emashumi mabini anantlanu, waza ke walawula eJerusalem iminyaka elishumi elinesithandathu. Unina yayinguJerusha intombi kaZadoki.yx Ngonyaka wesibini kaPeka unyana kaRemaliya ukumkani wakwaSirayeli, uYotam unyana kaUziya wakwaJuda waqalisa ukulawula.{xKe ezinye zeziganeko zolawulo lukaPeka, nayo yonke imisebenzi yakhe, nâzo encwadini yeembali zookumkani bakwaSirayeli.U%xKe uHosheya unyana kaEla wamenzela iyelenqe uPeka unyana kaRemaliya. Suka wamhlasela wambulala, waza wangukumkani esikhundleni sakhe xa uYotam unyana kaUziya wayekunyaka wamashumi amabini elawula kwaJuda. xNgexesha likaPeka, ukumkani wakwaSirayeli, ukumkani waseAsiriya uTigelate-pilezere weza wafika wathimba i-Iyon, iAbhele-bhete-mahaka, iYanowa, iKedeshe, neHazore. Wayithimba neGiliyadi ndawonye neGalili (lonke elikaNafetali), waza abemi wabafudusela eAsiriya.  xWênza okubi emehlweni *kaNdikhoyo; zange ashenxe kwizono zikaJerobhowam unyana kaNebhati, ezo wawalukuhlela kuzo amaSirayeli.5 exNgonyaka wamashumi amahlanu anambini elawula uAzariya kwelakwaJuda, uPeka unyana kaRemaliya waba ngukumkani wakwaSirayeli, waza walawula eSamariya iminyaka emashumi mabini.} uxEzinye zeziganeko zolawulo lukaPekaya nayo yonke imisebenzi yakhe nâzo encwadini yeembali zookumkani bakwaSirayeli.$ CxElinye lamaphakathi akhe injengele uPeka unyana kaRemaliya wamenzela iyelenqe. Wathatha amashumi amahlanu kumadoda aseGiliyadi, waza wambulala uPekaya ndawonye noArgobhi noAriye enqabeni yebhotwe lakomkhulu eSamariya. Ewe, uPeka wambulala uPekaya, waza ke wangena esikhundleni sakhe. xWênza okubi emehlweni *kaNdikhoyo uPekaya. Akashenxanga kwizono zikaJerobhowam unyana kaNebhati, ezo walukuhlela amaSirayeli kuzo. ;xNgonyaka wamashumi amahlanu elawula kwaJuda uAzariya, uPekaya unyana kaMenahem waba ngukumkani wakwaSirayeli eSamariya, waza walawula iminyaka emibini.cAxUMenahem waya kuphumla nooyise, kwaza ke esikhundleni sakhe kwangena unyana wakhe uPekaya.yxEzinye zeziganeko zolawulo lukaMenahem nayo yonke imisebenzi yakhe, nâzo encwadini yeembali zookumkani bakwaSirayeli.a=xLe mali ke uMenahem wayibiza ebantwini abazizityebi. Wonke umntu omi kakuhle wayekhupha amashumi amahlanu eesiliva ukuze kurhunywe kukumkani waseAsiriya. Ngoko ke ukumkani waseAsiriya warhoxa emhlabeni wakwaSirayeli.FxKe kaloku uPuli ukumkani waseAsiriya wahlasela uSirayeli, waza ke uMenahem wamnika amashumi amathathu anesine amawaka eekhilogram zesiliva ukuze amxhase, futhi abe nokumila embusweni wakhe.#AxWênza okubi emehlweni *kaNdikhoyo. Ngalo lonke ithuba lombuso wakhe akashenxanga kwizono zikaJerobhowam unyana kaNebhati, ezo walukuhlela uSirayeli kuzo./YxKwathi ngonyaka wamashumi amathathu anethoba uAzariya elawula kwaJuda, uMenahem unyana kaGadi waba ngukumkani wakwaSirayeli, waza walawula eSamariya ishumi leminyaka.jOxNgelo xesha ke uMenahem wasuka eTirza, wahlasela iTifesa nabo bonke ababekweso sixeko nemimandla. Kaloku bona basuka bala ukuvula amasanga abo bezinikezela kuye. Wavuthulula bonke apho, wada wagrabhuza nabafazi abakhulelweyo.yxKe ezinye zeziganeko zolawulo lukaShalum, neyelenqe awaliqulunqayo, nâzo encwadini yeembali zookumkani bakwaSirayeli.+xKwasuka uMenahem unyana kaGadi eTirza, waya eSamariya, wafika wahlasela uShalum, unyana kaYabheshe, wambulala, waza wangena esikhundleni sakhe.0~[x Ke kaloku uShalum unyana kaYabheshe waba ngukumkani wakwaSirayeli kunyaka wamashumi amathathu anethoba u-Uziya engukumkani wakwaJuda, walawula inyanga yanye eSamariya.}x Lazaliseka ke ilizwi likaNdikhoyo awalithetha kuYehu lisithi: “Indlu yakho iya kumlawula uSirayeli kude kube sisizukulwana sesine.”f|Gx Ke ezinye zeziganeko zolawulo lukaZakariya nâzo encwadini yeembali zookumkani bakwaSirayeli.{7x Ke kaloku uShalum unyana kaYabheshe wamenzela iyelenqe uZakariya. Wamhlasela phambi kwabantu wambulala, waza wangena ezihlangwini zakhe wangukumkani.z+x Naye wenza okubi emehlweni *kaNdikhoyo kwanjengooyise. Zange ashenxe kwizono zikaJerobhowam unyana kaNebhati, ezo walukuhlela amaSirayeli kuzo.7yixNgonyaka wamashumi amathathu anesibhozo uAzariya engukumkani wakwaJuda, uZakariya unyana kaJerobhowam waba ngukumkani wakwaSirayeli eSamariya isithuba seenyanga ezintandathu. xxUAzariya waya kuphumla kooyise, waza wangcwatywa phakathi kwabo kwisixeko sikaDavide. Endaweni yakhe kwangena uYotam unyana wakhe.}wuxEzinye zeziganeko zolawulo luka-Azariya, nayo yonke imisebenzi yakhe, nâzo encwadini yeembali zookumkani bakwaJuda.pv[xUkumkani lowo ke wabandezelwa *ngeqhenqa nguNdikhoyo, sifo eso samthi nca wada wasweleka, ehlala endlwini yakhe yedwa. Ke uYotam, unyana kakumkani lowo, yaba nguye olawulayo apho komkhulu, inguye nophicotha imicimbi yabantu jikele.uxKe zona iindawo eziphakamileyo zonqulo zange zibhangiswe; abantu baqhubela phambili besenza amadini neziqhumiso apho kuzo. 'm~}||"{zznyxxwwEv/uuatsrrqqppoGnnm:lkk'jjgjii!hh8ggfeeEddPcbbaa_^^@]\[ZYYXWUV TSSxR.QpPPNMMLK J"IwHGGMFFDCC>BFA@?>>=<;;:998m77V66%5x5;44H3Z2t100[/..-,,,+,**)(''Y&&I%%$p#""! (cLFMv-n'vA @du}=f|v q + U S _ q!@JNJ"r'H UAbhigeli wazala uAmasa; uyise ka-Amasa nguYetere umIshmayeli.p~YOodade babo yayinguZeruya noAbhigeli. UZeruya wayenoonyana abathathu: uAbhishayi, uJowabhi, noAsayeli.}-uOzem, noDavide.|7uNataniyeli, uRadayi,_{7 Naba oonyana abasixhenxe bakaJese ngokuzana kwabo: uEliyabhi, uAbhinadabhi, uShimeha,7zi uBhowazi wazala uObhede, uObhede wazala uJese.7yi UNashon wazala uSalma, uSalma wazala uBhowazi,Ox URam wazala uAminadabhi, uAminadabhi wazala uNashon, inkulu yamaJuda.=wu Oonyana bakaHezeron nguJerameli, noRam, noKelubhayi."v?Unyana kaEtan nguAzariya.u/Unyana kaKarmi nguAkana, lowo wawahlisela inkathazo amaSirayeli, wenza ubuqhophololo ngokuwathathela kuye amaxhoba awayefanele ukutshatyalaliswa.]t3Oonyana bakaZera nguZimri, noEtan, noHeman, noKalkoli, noDara. Bebonke babebahlanu.0s[Oonyana bakaPerezi nguHezeron noHamuli.frEUTamare, umolokazana kaJuda, wamzalela uPerezi noZera. Bebonke ke oonyana bakhe babebahlanu.0qYOonyana bakaJuda nguEre, no-Onan, noShela, oonyana abathathu abazelwe ngumKananakazi uBhashuwa. Ke uEre, amazibulo kaJuda, zange amkholise *uNdikhoyo, waza wambulala.?pyuDan, uJosefu, uBhenjamin, uNafetali, uGadi, noAshere.Yo -Naba oonyana bakaSirayeli: nguRubhen, uSimon, uLevi, uJuda, uIsakare, uZebhulon,9n o6uMagediyeli, noIram. Zizo ezo izikhulu zakwaEdom."m A5uKenazi, uTeman, uMibheza,!l ?4uHolibhama, uEla, uPinon,Mk 3Akufa uHadadi yaba zezi izikhulu zakwaEdom: uTimna, uAleva, uYetete,j #2Akufa uBhali-hanani kwangena esikhundleni sakhe uHadadi okomkhulu laliyiPawu, omkakhe wayenguMetabheli intombi kaMatredi intombi kaMezabhi.Si !1Akufa uShawule kwangena esikhundleni sakhe uBhali-hanani unyana ka-Akibho.`h ;0Akufa uSamla kwangena esikhundleni sakhe uShawule waseRehobhoti phezu komlambo iEfrati.Gg  /Akufa uHadadi kwangena esikhundleni sakhe uSamla waseMasereka.f !.Akufa uHusham kwangena esikhundleni sakhe uHadadi unyana kaBhedadi, owawachitha edabini amaMidiyan kwelamaMowabhi, okomkhulu laliyiHaviti.Te #-Akufa uJobhabhi kwangena esikhundleni sakhe uHusham wakummandla wakwaTeman.Vd ',Akufa uBhela kwangena esikhundleni sakhe uJobhabhi unyana kaZera waseBhozera.c 7+Naba ookumkani ababelawula ezweni lakwaEdom phambi kokuba kwaSirayeli kubekho ukumkani olawulayo: NguBhela unyana kaBhehore, okomkhulu laliyiDinabha.]b 5*Oonyana bakaEzere nguBhilehan, noZavan, noYakane. Oonyana bakaDishan ngu-Uze noAran.\a 3)Unyana ka-Ana nguDishon. Oonyana bakaDishon nguHamran, noEshbhan, noItran, noKeran.t` c(Oonyana bakaShobhali nguAliyana, noManahati, noEbhali, noShefi, no-Onam. Oonyana bakaZibheyon nguAya noAna.C_ 'Oonyana bakaLotan nguHori noHomam. Udade boLotan nguTimna.a^ =&Oonyana bakaSeyire nguLotan, noShobhali, noZibheyon, noAna, noDishon, noEzere, noDishan.>] y%Oonyana bakaRuweli nguNahati, noZera, noShama, noMiza.]\ 5$Oonyana bakaElifazi nguTeman, no-Oma, noZefi, noGatam, noKenazi, noTimna, noAmaleki.L[ #Oonyana bakaEsawu nguElifazi, noRuweli, noJewushe, noJalam, noKora.GZ  "UAbraham wazala uIsake. Oonyana bakaIsake nguEsawu noSirayeli.jY O!Oonyana bakaMidiyan nguHefa, noEfere, noHanoki, noAbhida, noElda. Bonke abo ngoonyana bakaKetura.X 9 UAbraham wayeneqadi uKetura owazala oonyana abanguZimran, noYokeshan, noMedan, noMidiyan, noIshbhaki, noShuwa. Oonyana bakaYokeshan nguShebha noDedan.DW noJeture, noNafishi, noKedema. Yinzala kaIshmayeli ke leyo.3V cnoMishma, noDuma, noMasa, noHadadi, noTema,iU MNantsi inzala yabo: owamazibulo kuIshmayeli nguNebhayoti, ibe nguKedare, noAdebhele, noMibhesam,2T aOonyana baka-Abraham nguIsake noIshmayeli.=S wuTera wazala uAbram, lo ukwabizwa ngokuba nguAbraham.LR uRewu wazala uSerugi, uSerugi wazala uNahore, uNahore wazala uTera,OQ uShela wazala uHebhere, uHebhere wazala uPelege, uPelege wazala uRewu,TP #Nanku umlibo kaShem: UShem wazala uArpakishadi, uArpakishadi wazala uShela,GO  no-Ofire, noHavila, noJobhabhi. Yonke le ke yinzala kaJoketan.)N OnoEbhali, noAbhimayeli, noShebha,%M GnoHadoram, noUzali, noDikela,NL Oonyana bakaJoketan nguAlemodadi, noShelefe, noHazare-mavete, noJera,K /UHebhere wayenoonyana ababini. Inkulu yabizwa ngokuba nguPelege, ngokuba ngemihla yakhe bahluka-hlukana abemi bomhlaba. Yona inci yayinguJoketan.;J sUArpakishadi wazala uShela, uShela wazala uHebhere.nI WOonyana bakaShem nguElam, noAsuri, noArpakishadi, noLudi, noAram, noUzu, noHuli, noGetere, noMesheki.,H Unama-Arvadi, namaZemari, namaHamati.'G KnamaHivi, nama-Areki, namaSini,4F ekunye namaJebhusi, nama-Amori, namaGirgashi,2E a UKanana wazala uSidon owamazibulo, noHeti,QD  namaPatrusi, namaKaseluyi (apho kwaphuma khona amaFilistiya), namaKafto.ZC / Nasi isizukulwana sikaMizerayim: ngamaLudi, nama-Anam, namaLehabhi, namaNafetuyi,DB  Ke uKushe wazala uNimrodi owaba ligorha lokuqala emhlabeni.rA _ Oonyana bakaKushe nguSebha, noHavila, noSabheta, noRama, noSabheteka. Oonyana bakaRama nguShebha noDedan.G@  Naba oonyana bakaHam: nguKushe, noMizerayim, noPuti, noKanana.F? Oonyana bakaJavan: nguElisha, noTashishe, namaKiti, namaRoda.>> yOonyana bakaGomere nguAshekenazi, noRifati, noTogarma.c= AOonyana bakaYafete nguGomere, noMagogi, noMadayi, noJavan, noTubhali, noMesheki, noTirasi.-< WKe uNowa wazala uShem noHam noYafete.j; OuJerede wazala uInoki, uInoki wazala uMethusela, uMethusela wazala uLameki, uLameki wazala uNowa.V: 'uEnoshe wazala uKenan, uKenan wazala uMahalaleli, uMahalaleli wazala uJerede,09 _UAdam wazala uSeti, uSeti wazala uEnoshe,8yxUkumkani lowo ke wathi rhoqo wamxhasa ngokutya uJoyakin, loo nto eyenza imihla ngemihla ngabo bonke ubomi bukaJoyakin.7{xNgoko ke uJoyakin wazikhulula iimpahla zasentolongweni, waza wasoloko esesithebeni sokumkani lonke ixesha lobomi bakhe.x6kxWathetha naye ngobulali, wamnika isihlalo sembeko esingaphezu kwezo zabanye ookumkani awayenabo apho eBhabheli.35axKe kaloku kwathi ngonyaka wamashumi amathathu anesixhenxe wathinjwayo uJoyakin ukumkani wakwaJuda, nyaka lowo waqala ngawo ukulawula uEvili-merodaki ukumkani waseBhabheli, wasuka wamkhulula uJoyakin entolongweni. Loo nto ke yenzeka ngomhla wamashumi mabini anesixhenxe kwinyanga yeshumi elinambini.49xNgenxa yesi sihelegu ke bonke abantu, kuqalela komdala kuye komncinci bekunye namagosa omkhosi, bathi ngokoyika amaBhabheli basaba baya kwelaseJiputa.]35xKambe ke kwathi ngenyanga yesixhenxe wasuka uIshmayeli unyana kaNetaniya kaElishama, owayengumntwana wegazi, weza neshumi lamadoda, bambulala uGedaliya kunye namadoda akwaJuda namaBhabheli awayekunye naye eMizpa.]25xKe uGedaliya wawaqinisekisa loo madoda efunga esithi: “Musani ukuba naxhala niwoyike amagosa aseBhabheli. Kuphela nina hlalani phantsi nizinze kweli lizwe, nibuse ukumkani waseBhabheli; konke ke konilungela.”'1IxKe amagosa omkhosi neqela lawo athi akuva ukuba ukumkani waseBhabheli umisele uGedaliya ukuba abe ngumlawuli, asuka aya kuye uGedaliya eMizpa: uIshmayeli unyana kaNetaniya, uYohanan unyana kaKareya, uSeraya unyana kaTanumente umNetofa, noYazaniya unyana kaMahakati, bekunye neqela labo.0'xUkumkani waseBhabheli uNebhukadenezare wamisela uGedaliya unyana ka-Ahikam unyana kaShafan wangumlawuli wâbo bantu wabashiyayo kwelakwaJuda./)xKhona apho eRibhela kwelaseHamati ukumkani lowo wathi mababulawe. Ngaloo ndlela ke amaJuda afuduselwa ekuthinjweni, kude lee nelizwe lakowawo.U.%xBonke ke uNebhuzaradan wabathatha waya nabo kukumkani waseBhabheli eRibhela.y-mxKwabaseleyo apho esixekweni yathatha umphathi womkhosi kunye nesihlanu sabacebisi basebhotwe. Yamthatha nonobhala owayeligosa eliyintloko elihlela abomkhosi, kunye namahlakani akhe angamashumi amathandathu, bantu abo babeselapho esixekweni.,+xLoo ngqwayi-ngqwayi yabalindi yamthimba umbingeleli omkhulu uSeraya, kunye nombingeleli onganeno kwakhe uZefaniya, nabagcini-mnyango abathathu.+xIntsika nganye kwezo zimbini zobhedu yayiziimitha ezisibhozo ukuphakama, intloko elubhedu iyimitha enesithathu ukuphakama. Intloko nganye yayihonjiswe jikelele ngomnatha wobhedu nangeerharnati zobhedu. Ewe, zombini zazifana, nditsho zinomnatha zinjalo./*YxUbhedu olwafumaneka kwezo ntsika zimbini, kwelo chibi, nakwezo nqwelo – zinto ezo ezazenzelwe indlu kaNdikhoyo nguSolomon – lwalungenamlinganiso ngenxa yobuninzi.)xEwe, ingqwayi-ngqwayi leyo yazithatha neepani zesiqhumiso, kunye nezitya zokufefa, nayo yonke into eyayenziwe ngegolide okanye isiliva.(!xAzithatha neembiza, iifotsholo, izikhwezeli-zibane, namacephe, nazo zonke izinto ezenziwe ngobhedu ezazisetyenziswa apho endlwini kaThixo.*'Ox AmaBhabheli azaphula iintsika zobhedu kwakunye neenqwelo, nechibi lobhedu, zinto ezo zazisendlwini kaNdikhoyo, aza aluthatha lona ubhedu olo, aya nalo eBhabheli.r&_x Kambe ke ingqwayi-ngqwayi leyo yabashiya abantu abahleleleke kakhulu, ukuze basebenze amasimi nezidiliya.%)x UNebhuzaradan lowo wababamba wabathimba abantu ababesekhona apho esixekweni, ndawonye namagcisa kwakunye nâbo babesebewelele ngakumaBhabheli.$-x Wonke loo mkhosi waseBhabheli phantsi kwaloo ngqwayi-ngqwayi yabalindi basebhotwe walungenela waludiliza lonke udonga olwalujikeleze iJerusalem.#3x Indlu *kaNdikhoyo wayintumeka umlilo, yatsha kunye nebhotwe ngokwalo, nazo zonke izakhiwo zaseJerusalem. Zonke izakhiwo ezibalulekileyo wazitshisa.k"QxKe kaloku kwathi ngomhla wesixhenxe wenyanga yesihlanu kunyaka weshumi elinethoba kakumkani waseBhabheli uNebhukadenezare ingqwayi-ngqwayi yabalindi uNebhuzaradan eyayiliphakathi likakumkani waseBhabheli yagaleleka eJerusalem.!#xOonyana bakhe uZedekiya babulawa ekhangele. Yena uZedekiya bamtyhaphaza amehlo, baza bamkhonkxa ngamatyathanga obhedu, baya naye eBhabheli.e Exwaza yena wathinjwa. Wathathwa wasiwa eRibhela kukumkani waseBhabheli, apho wagwetywa khona.#AxKambe ke umkhosi wamaKaledi wasukelisa, waza wambamba uZedekiya nomkhosi wakhe xa asezinkqantosini zaseJeriko. Wahlukaniswa nomkhosi lowo, wona wasarhaka,cAxKe kaloku wonke umkhosi watyhoboza apho eludongeni ngobusuku, wasaba uphuma ngesango eliphakathi kwezo ndonga zimbini ngakumyezo kakumkani, nakuba wona amaKaledi ayesingqingile isixeko. Wabalekela ngakwintili yeJordan.yxKwathi ngomhla wethoba kwinyanga yesine yabe indlala ibhokile apho esixekweni, kangangokuba abantu baphelelwa kukutya.gIxSahlala singqingiwe njalo ke isixeko eso yada yangunyaka weshumi elinanye kakumkani uZedekiya.r axNgoko ke kwathi kunyaka wethoba wolawulo lukaZedekiya, ngomhla weshumi wenyanga yeshumi, ukumkani waseBhabheli uNebhukadenezare wagaleleka eJerusalem nomkhosi wakhe uphela. Wamisa ngaphandle kwesixeko, wasingqinga ngokusakhela udonga.1]xKungenxa yengqumbo kaNdikhoyo ukuba uJuda neJerusalem bahlelwe yile ntlekele, bade ekugqibeleni ke bagxothwa phambi kwakhe. UZedekiya wavukelana nokumkani waseBhabheli.@}xKwanjengoJoyakim naye wenza ububi emehlweni *kaNdikhoyo.FxUkuqala kwakhe ukuba ngukumkani uZedekiya wayeneminyaka emashumi mabini ananye, waza ke walawula eJerusalem iminyaka elishumi elinanye. Unina yayinguHamutali intombi kaJeremiya waseLibhena. ;xKe ukumkani waseBhabheli wamisela uMataniya uyisekazi kaJoyakin wangukumkani esikhundleni sikaJoyakin. Igama lakhe elo lona walijika wathi nguZedekiya.7xWaya nawo eBhabheli wonke umkhosi – amawaka asixhenxe amadoda, nditsho amagorha, izinto ezilindele umayenzeke – kunye newaka leengcibi namagcisa.=uxUNebhukadenezare wathimba uJoyakin waya naye eBhabheli. Kananjalo wafudusela apho eBhabheli unina kakumkani, nabafazi bakakumkani, namagosa akhe, kunye namadoda aphambili elizweni.2_xXa iyonke iJerusalem wayithimba: onke amaphakathi namadoda omkhosi, iingcibi namagcisa, bebonke yayilishumi lamawaka. Kuphela kwasala abona bantu bangamahlwempu kwaJuda.b?x Ke kaloku ngokomlomo kaNdikhoyo uNebhukadenezare wabufudusa bonke ubutyebi endlwini kaNdikhoyo nakoovimba basebhotwe, wazinqunqa zonke ezo zinto zegolide ezazenzelwe indlu kaNdikhoyo ngukumkani uSolomon wakwaSirayeli.jOx Ke ukumkani wakwaJuda uJoyakin kunye nonina, nezicaka zakhe, izikhulu namagosa akhe, bebonke bazinikezela kukumkani waseBhabheli. Ke kaloku kwathi kunyaka wesibhozo elawula ukumkani waseBhabheli wamthimba walibanjwa uJoyakin.oYx waza ke nokumkani uNebhukadenezare weza ngokwakhe apho eJerusalem, ngoko ingqingiweyo ngumkhosi wakhe.~wx Ngelo xesha ke iingqwayi-ngqwayi zomkhosi zikakumkani uNebhukadenezare waseBhabheli zahlasela iJerusalem zayingqinga,:qx Wênza okubi emehlweni *kaNdikhoyo kwanjengooyise.)MxUJoyakin waqala ukulawula eneminyaka elishumi elinesibhozo, waza walawula eJerusalem iinyanga ezintathu. Unina yayinguNehushta intombi kaElinatan waseJerusalem.O xUkumkani waseJiputa akaphindanga aphume elizweni lakhe aye kuhlasela, kuba kaloku ukumkani waseBhabheli wawuthatha wonke umhlaba wakhe ukuqalela kumda waseJiputa kuye kuthi xhaxhe ngomlambo iEfrati.[ 1xUJoyakim waya kuphumla kooyise. Esikhundleni sakhe kwangena unyana wakhe uJoyakin.z oxKe ezinye zeziganeko zolawulo lukaJoyakim, kunye nemisebenzi yakhe nâzo encwadini yeembali zookumkani bakwaJuda. 'xndawonye nelo gazi limsulwa waliphalazayo. Kaloku iJerusalem wayizalisa ngegazi labamsulwa, ngoko ke uNdikhoyo wayengazimiselanga ukumxolela. xEwe, ezi zinto uJuda zamhlela ngokomyalelo kaNdikhoyo, ukuze amgxothe phambi kwakhe ngenxa yezono nazo zonke izenzo ezazenziwe nguManase,jOxKambe ke *uNdikhoyo wamthumelela ngeentshaba ezamhlaselayo, ingamaKaledi, nama-Aram, namaMowabhi, nama-Amon. Ezo ntshaba zazikho ukuze zimtshabalalise uJuda, ngokwelizwi likaNdikhoyo elavakaliswa zizicaka zakhe *abashumayeli.U 'xNgexesha lolawulo lukaJoyakim, ukumkani uNebhukadenezare waseBhabheli walihlasela elakwaJuda, waza uJoyakim waba phantsi kwakhe iminyaka emithathu. Phofu ke uJoyakim wabuya wamvukela uNebhukadenezare lowo.Rx%Wênza okubi emehlweni *kaNdikhoyo; naye wathatha ikhondo looyise-mkhulu.2_x$UJoyakim waqalisa ukulawula eneminyaka emashumi mabini anantlanu, waza ke walawula eJerusalem iminyaka elishumi elinanye. Unina yayinguZebhida intombi kaPedaya waseRuma.Dx#UJoyakim wayeyikhupha loo siliva naloo golide yayimiselwe ngukumkani waseJiputa. Loo mrhumo ke wawukhupha ngokurhafisa abantu belizwe lakhe, bekhupha isiliva negolide ngokwezinto abanazo.gIx"Ke kaloku ukumkani waseJiputa uNeko lowo wathatha unyana kaJosiya uEliyakim wammisela wangukumkani esikhundleni sikayise, igama lakhe elo walijika wathi nguJoyakim. Ke yena uYowahazi wamfudusela eJiputa, apho wafela khona.)x!Ukumkani waseJiputa uNeko wamkhonkxa ngamatyathanga eRibhela, umhlaba waseHamati, waza ke akabi nako ukulawula apho eJerusalem. Kananjalo uJuda wammisela irhafu yeekhilogram zesiliva ezimawaka mathathu makhulu mane, kunye neekhilogram zegolide ezimashumi mathathu anane.S!x Naye wathatha ikhondo looyise-mkhulu ngokwenza okubi emehlweni kaNdikhoyo.?yxUkuqala kwakhe ukulawula uYowahazi wayeneminyaka emashumi mabini anantathu, walawula apho eJerusalem iinyanga zantathu. Unina yayinguHamutali intombi kaJeremiya okhaya laliseLibhena.}uxKe amaphakathi akhe awuthatha umzimba kaJosiya apho eMegido, awuthwala ngenqwelo, aya nawo eJerusalem, afika amfaka engcwabeni lakhe. Abemi belizwe ke bathatha uYowahazi unyana kaJosiya, bamthambisa bammisela wangukumkani esikhundleni sikayise.}~uxKe kaloku ngaloo mihla kakumkani uJosiya ukumkani waseJiputa uNeko wanyuka waya kuncedisa ukumkani waseAsiriya ngakumlambo iEfrati. Ukumkani uJosiya waphuma nomkhosi wakhe wamhlangabeza. Kodwa ke uNeko lowo wagagana naye eMegido, wamosela wafa.}xKe zona ezinye zeziganeko zolawulo lukaJosiya, nayo yonke imizabalazo yakhe, nâzo encwadini yeembali zookumkani bakwaJuda.t|cxNgoko ke uNdikhoyo wathi: “Ndiza kumgxotha phambi kwam uJuda kwanjengoko ndenzayo kuSirayeli; ewe, ndoyibukula iJerusalem, isixeko endasinyulayo, nditsho nkqu nayo le ndlu endandithethe ngayo ndathi: ‘Lohlala kuyo igama lam.’ ”{-xNakuba kunjalo ke kodwa, yena uNdikhoyo akajikanga kwingcwangu yomsindo wakhe owawuvutha ngakuJuda, ngenxa yezinto awayemxhokonxe ngazo uManase.az=xNgaphambili nasemva kwakhe uJosiya wayengazange abekho, engaphindanga wakhona, ukumkani owayezinikezele kuNdikhoyo njengaye, loo nto eyenza ngomxhelo wakhe uphela, nangamandla akhe, njengoko usitsho umthetho kaMosis.Wy)xNgaphezu koko ke uJosiya wazibhangisa zonke izangoma namagqirha, nayo yonke imilonde-khaya nemifanekiso ezizithixo, nazo zonke izinto ezingamasikizi ezazifumaneka ezweni lakwaJuda naseJerusalem. Yonke ke loo nto wayenza efezekisa imiqathango yomthetho eyayibhalwe kuloo ncwadi yayifunyenwe ngumbingeleli uHilekiya endlwini kaNdikhoyo.mxUxKambe ke ngonyaka weshumi elinesibhozo kakumkani uJosiya yabhiyozelwa iPasika kaNdikhoyo eJerusalem.>wwxIPasika le ke yayingazange yenziwa, kwaukususela kwimihla yeenkokheli ezazikhokela uSirayeli, ingazange yenziwa nakwimihla yookumkani bakwaSirayeli, ngokunjalo nakweyâbo bakwaJuda.v9xKe kaloku ukumkani wabanika umyalalelo bonke abantu othi: “Yenzani *iPasika *kaNdikhoyo uThixo wenu njengoko kubhaliweyo kule ncwadi yomnqophiso.”u-xUJosiya wababulalela apho emaqongeni bonke ababingeleli bezo ndawo zonqulo, watshisa amathambo omntu kuloo maqonga. Waza ke wabuyela eJerusalem.ftGxKwanjengoko wenzayo eBhetele uJosiya wazisusa wazixabela zonke izibingelelo ezindaweni eziphakamileyo zonqulo, ezo zazakhiwe ngookumkani bakwaSirayeli kwiidolophu zaseSamariya, nto leyo eyawuxhokonxayo umsindo kaNdikhoyo.'sIxWathi: “Liyekeni ke; makungaze kubekho mntu uwachukumisayo amathambo akhe.” Ngoko ke bawayeka amathambo akhe kunye nalawo omshumayeli owayevela eSamariya.crAxUkumkani wathi: “Elaa litye lengcwaba ndilibonayo lelikabani?” Amadoda eso sixeko athi kuye: “Eliya lingcwaba lomfo wakwaThixo owayevela kwaJuda, waza waxela ezi zinto uzenzileyo mayela neli qonga laseBhetele.”qxUJosiya wakhangela ngapha nangapha waza wabona amangcwaba awayelapho kwelo thambeka, wathi makakhutshwe kuwo amathambo, waza wawatshisela eqongeni ukulixabhela ngokwelizwi likaNdikhoyo elavakaliswa ngumfo wakwaThixo owazixelayo kwangaphambili ezo zinto.pxWalidiliza neqonga eliseBhetele, loo ndawo yonqulo yayenziwe nguJerobhowam unyana kaNebhati, lowo walukuhlela amaSirayeli esonweni, konke nje wakutshabalalisa, loo ndawo yonqulo wayitshisa wayisila yaluthuli, ngokunjalo nentsika ka-Ashera wayitshisa.oxUJosiya wazaphula iintsika zamatye, waza wazigawula iintsika zika-Ashera, waza ezo ndawo zazo wazigquma ngamathambo abantu.Sn!x Ke kaloku ukumkani wazixabhela neendawo eziphakamileyo zonqulo ezazikwimpuma yeJerusalem, ngezantsi kwenduli yomonakalo, ezo uSolomon ukumkani wamaSirayeli wayezakhele uAshtoreti isikizi lesithixokazi samaSidon, neendawo eziphakamileyo zonqulo zikaKemoshe, isikizi lesithixo samaMowabhi, nesikaMilikom isikizi lesithixo sama-Amon.mx Wawadiliza amaqonga awayakhiwe ngookumkani bakwaJuda ngaphezu kwegumbi eliphezulu lika-Ahazi, kunye naloo maqonga wawakhayo uManase kwiinkundla zombini zendlu kaNdikhoyo. Ewe, wawasusa wawadiliza ayimvuthuluka yenkunkuma awayiphosa kwintili yeKedron.clAx Apho esangweni elingena endlwini kaNdikhoyo wawasusa loo mahashe ayenikezelwe ngookumkani bakwaJuda elangeni. Ayesenkundleni ngakwigumbi legosa ekwakuthiwa nguNatan-meleki. Neenqwelo ezazinikezelwe kwilanga wazitshisa.kx UJosiya wayibhangisa iTofeti eyayikwintili yeBhen-hinom, ukuze ingabi sasetyenziselwa ukwenzela uMoleki amadini ngabantwana.:jox Nangona ababingeleli beendawo eziphakamileyo zonqulo babengasebenzi kwiqonga likaNdikhoyo eJerusalem, kodwa babesitya isonka esinganyuswanga kunye noogxa babo abangababingeleli.FixUJosiya wabaqokelela bonke ababingeleli kwiidolophu zakwaJuda, waza wazibhangisa iindawo eziphakamileyo zonqulo, eqalela eGebha, wathi xhaxhe ngeBheshebha, ndawo ezo babeqhumisa kuzo ababingeleli abo. Wazidiliza izibingelelo emasangweni phaya, ekungeneni kwisango likaYoshuwa unolali elingasekhohlo kwisango lesixeko.h{xWawachitha amagumbi awayehlala amahenyu apho endlwini kaNdikhoyo, apho abafazi babezalukela khona iimpahla zika-Ashera.RgxIntsika ka-Ashera wayincothula endlwini kaNdikhoyo, wayisa kwintili yeKedron ngaphandle kweJerusalem, wayitshisela khona. Wayisila yaluthuli, waza olo thuli lwayo walusarhaza phezu kwamangcwaba abantu.7fixWabadenda abo babingeleli banqula *izithixo, abo babemiselwe ngookumkani bakwaJuda ukuze benze iziqhumiso kwiindawo eziphakamileyo zonqulo kwiidolophu zakwaJuda, nakwezo zingqonge iJerusalem. Abo ke babesenzela uBhali iziqhumiso, besenzela ilanga, inyanga, nazo zonke iinkwenkwezi ezisesibhaka-bhakeni.DexUkumkani wayalela umbingeleli omkhulu uHilekiya, nababingeleli abanganeno kwakhe, nabagcini-mnyango, ukuba bazisuse apho endlwini kaNdikhoyo zonke izinto ezazenzelwe uBhali noAshera neenkwenkwezi. Zonke ezo zinto wazitshisela ngaphandle kweJerusalem kwezo ntili zeKedron; ke lona uthuthu waluthatha walusa eBhetele.4dcxUkumkani wema ngasentsikeni, wawuhlaziya umnqophiso kunye noNdikhoyo, ethembisa ukulandela uNdikhoyo, ayithobele imiyalelo, imiqathango, nemimiselo yakhe, oko ekwenza ngomxhelo wakhe wonke, ngokwamazwi aloo mnqophiso wawubhalwe apho encwadini. Nabantu ke bathembisa bazibophelela apho emnqophisweni.cxWahamba waya endlwini *kaNdikhoyo kunye namadoda akwaJuda, nabantu baseJerusalem, ababingeleli nabashumayeli. Ewe, waqokelela umntu wonke, eqalela komncinci aye komdala. Wabafundela onke amazwi encwadi yomnqophiso, leyo yayifunyenwe endlwini kaNdikhoyo.Xb -xKe ukumkani uJosiya wawaqokelela onke amadoda amakhulu akwaJuda nawaseJerusalem.DaxNgoko ke ndiya kukubuyisela kooyihlo, ungcwatywe ngoxolo. Awakho amehlo akasayi kusibona isithwakumbe endiza kusithoba phezu kweli lizwe.’ ” Loo mpendulo ke bâya kuyixelela ukumkani..`WxKe ngenxa yokuba wena uhlabekile, waza wazithoba kum wakuweva amazwi endawathethayo ngokubhekiselele kule ndawo nabantu bayo, xa ndandisithi baqalekisiwe, futhi le ndawo iya kwenziwa ibe yinkangala, wena ke ngenxa yokuba usuke walila wazikrazula izambatho zakho, mna Ndikhoyo ndithi ndikuvile.)_MxMxeleleni ukumkani wakwaJuda onithume ukuba nize kubuzisa kuNdikhoyo nithi: La ngamazwi athethwe nguNdikhoyo uThixo kaSirayeli ngokunxulumene namazwi owevileyo.q^]xKaloku bona bandilahlile, basuka benza iziqhumiso, besenzela thixo bambi, nto leyo iwuxhokonxileyo umsindo wam. Ewe, umsindo wam soze uthothe mayela neli lizwe; kaloku abantu balo basuke baxabisa imifanekiso abayenze ngezandla zabo..]WxUtsho uNdikhoyo ukuthi: Niyabona, le ndawo ndiza kuyizisela isithwakumbe kunye nabantu bayo, ngokwamazwi onke abhaliweyo kule ncwadi ayifundileyo ukumkani wakwaJuda.|\sxKe yena wathetha nabo wathi: “Utsho uNdikhoyo uThixo kaSirayeli ukuthi: ‘Mxeleleni loo mntu unithume kum nithi:l[SxKe umbingeleli uHilekiya, noAhikam, uAkibho, uShafan, noAsaya, baya kuthetha nomshumayelikazi uHulda owayengumka-Shalum unyana kaTikiwa kaHarase, owayengumgcini wegumbi lezambatho. Yena wayehlala kwisithili sesibini eJerusalem.TZ#x “Hambani niye kuqondisisa kuNdikhoyo egameni lam, nelabantu, noJuda ephela, nibuzise ngako konke okubhaliweyo kule ncwadi ifunyenweyo. Awunganganto umsindo kaNdikhoyo ngakuthi ngenxa yoobawo abangazange bawathobele amazwi ale ncwadi. Ewe, abenzanga ngokufanelekileyo mayela namazwi athethwa yile ncwadi ngokubhekiselele kuthi.”,YSx Wamnika lo myalelo, ewubhekisa kumbingeleli uHilekiya, uAhikam unyana kaShafan, uAkibho unyana kaMikaya, uShafan unobhala, kunye noAsaya igosa likakumkani, esithi:bX?x Uthe ke ukumkani akuweva amazwi encwadi leyo yomthetho, suka wazikrazula izambatho zakhe.W1x Kananjalo ke unobhala lowo unguShafan wathi kukumkani: “Umbingeleli uHilekiya undinike incwadi.” Waza ke wayirhola, wayifundela ukumkani lowo.UV%x UShafan lowo ke waya kukumkani, waza wamazisa wathi: “Izicaka zakho ziyikhuphile imali ebisendlwini kaNdikhoyo, zaza zayinikezela kubasebenzi nakwabo bongamele umsebenzi wokuhlaziywa kwendlu kaThixo.”8UkxUHilekiya umbingeleli omkhulu ke waxelela uShafan unobhala lowo, wathi: “Apha endlwini kaNdikhoyo ndifumene incwadi yomthetho.” Waza ke wamnika, ke yena uShafan wayifunda.yTmxKambe ke ze bangenzi nkcukacha yangxelo ngaloo mali isezandleni zabo, kuba bangabantu abasebenza ngentembeko.”vSgxabachweli, abakhi, neengcibi. Kananjalo mabathenge imithi namatye akroliweyo, ukuze kuhlaziywe indlu kaThixo.R7xYitsho bayigcinise kuloo madoda amiselwe ukongamela umsebenzi wendlu kaThixo. Loo madoda ke wona aze ahlawule abasebenzi abahlaziya indlu kaNdikhoyo:Q'x“Yiya kumbingeleli omkhulu uHilekiya, utsho alungise laa mali ibiziswe endlwini kaNdikhoyo, leya ibiqokelelwe ngabagcini-mnyango ebantwini.P-xNgonyaka wakhe weshumi elinesibhozo ukumkani uJosiya wathumela unobhala onguShafan unyana ka-Azaliya kaMeshulam endlwini kaNdikhoyo, wathi kuye:lOSxKe yena wênza okuhle emehlweni *kaNdikhoyo, ehamba ekhondweni likayise-mkhulu uDavide, enganxaxhi.'N KxUJosiya waqalisa ukulawula eneminyaka esibhozo, waza walawula eJerusalem iminyaka emashumi mathathu ananye. Unina yayinguYedida intombi ka-Adaya waseBhozekati.qM]xWangcwatyelwa engcwabeni lakhe emyezweni kaUza. Unyana wakhe uJosiya waba ngukumkani esikhundleni sakhe.rL_xEzinye ke iziganeko zolawulo luka-Amon, nemisebenzi yakhe, nâzo encwadini yeembali zookumkani bakwaJuda.K/xBona ke abantu belo zwe bababulala bonke abo babenzele ukumkani uAmon iyelenqe, baza babeka unyana wakhe uJosiya wangukumkani esikhundleni sakhe.UJ%xKe amaphakathi kakumkani uAmon amenzela iyelenqe, ambulalela kwakhe ebhotwe.MIxWasuka wambukula uNdikhoyo uThixo wooyise, akahamba ngendlela yakhe.sHaxYena wahamba ekhondweni likayise, akanxaxha; naye wanqula imifanekiso *yezithixo njengoyise, equbuda kuyo.GG xKwanjengoManase uyise naye wênza okubi emehlweni *kaNdikhoyo.BFxKe kaloku uAmon wayeneminyaka emashumi mabini anambini ezelwe ukuqala kwakhe ukulawula, waza ke walawula iminyaka emibini eJerusalem. Unina yayinguMeshulemete intombi kaHaruze eYotebha.0E[xKe uManase waya kuphumla kooyise, waza wangcwatywa emyezweni wakhe apho ebhotwe – lowo ke ngumyezo kaUza. Unyana wakhe uAmon wangena esikhundleni sakhe wangukumkani.D%xKe ezinye zeziganeko zolawulo lukaManase, nayo yonke imisebenzi yakhe ikunye neso sono sakhe, nâzo encwadini yeembali zookumkani bakwaJuda.ZC/xNgaphezu koko ke uManase waliphalaza gqitha igazi elingenatyala, eqalela kweli cala, athi xhaxhe kweliya icala leJerusalem; nangaphandle kwesono awalukuhlela amaJuda kuso ukuze enze okubi emehlweni kaNdikhoyo.B-xKaloku wona asuke enza okubi emehlweni am, awuxhokonxa umsindo wam, nto leyo ke yenzeka kwamhla bâphuma ooyise eJiputa kude kube namhla.’ ”AxNdosuka ndiwabukule amasalela alilifa lam; ewe, ndowanikezela ezandleni zeentshaba zawo. Aya kuxhatshazwa abhunculwe ziintshaba zawo.L@x Apha phezu kweJerusalem ndiza kuthoba isohlwayo esifana neso ndayohlwaya ngaso iSamariya kunye nendlu ka-Ahabhi. IJerusalem ndoyitshabalalisa ndiyibhukuqe oku komntu osula isitya aze asiphethule.H? x Ngoko ke uNdikhoyo, uThixo kaSirayeli, utsho ukuthi: ‘Niyabona, iJerusalem ndawonye noJuda ndiza kuyithobela isithwakumbe esiya kubetha zithi nzwii iindlebe zakhe wonke umntu ophulaphuleyo.@>{x “UManase ukumkani wakwaJuda wenze izono ezilumezayo. Yena ubalasele ekwenzeni okubi kunawo nama-Amori awayelapho ngaphambi kwakhe. Ngale mifanekiso yakhe uJuda umlukuhlele esonweni.I= x UNdikhoyo wathetha ngomlomo wezicaka zakhe *abashumayeli, wathi:&<Gx Kodwa akaphulaphulanga, kuba uManase wawalahlekisa ngangokuba wada wabalasela ekwenzeni ububi kunezo zizwe wazitshabalalisayo uNdikhoyo phambi kwamaSirayeli.Q;xUkuba amaSirayeli abe nenyameko, akwenza konke endiwayalele kona, awuthobela wonke umthetho awawunikwa sisicaka sam uMosis, mna andisoze ndibuye ndiwenze abhadule emke kweli lizwe ndalinika ooyise.”*:OxWathatha intsika ka-Ashera awayeyikrolile, wayifaka endlwini kaThixo, ukanti ke uNdikhoyo wayemyalile uDavide ndawonye noSolomon unyana wakhe, wathi: “Igama lam ndolimisa kude kube ngunaphakade apha kule ndlu eJerusalem, ndawo leyo ndayinyulayo phakathi kwazo zonke izindlu zikaSirayeli.=9uxUnyana wakhe wamfaka emlilweni, esenza idini ngaye. Wayethe phithi yimilingo nokuvumisa, ehamba kumagqirha noosiyazi. Wayegqithisile ukwenza ububi emehlweni *kaNdikhoyo, emqumbisa.R8xKuzo zombini iinkundla endlwini kaNdikhoyo wakhela iinkwenkwezi amaqonga.v7gxWakha amaqonga endlwini kaNdikhoyo, nangona uNdikhoyo wayeyalele wathi: “Igama lam ndolimisa eJerusalem.”6xIindawo zonqulo eziphakamileyo awazitshitshisayo uyise uHezekiya, yena wabuya wazivusa, kananjalo wakhela noBhali amaqonga, wenza nentsika ka-Ashera, kanye ngendlela awayenze ngayo uAhabhi ukumkani wakwaSirayeli. Wayequbuda nakwiindidi zonke zeenkwenkwezi ezinqula.5xWênza okubi emehlweni *kaNdikhoyo, wasuka wahamba ekhondweni lemikhwa emasikizi yezo zizwe wazigxothayo uNdikhoyo phambi kwamaSirayeli.,4 UxUManase wayeneshumi elinesibini leminyaka ukuqala kwakhe ukuba ngukumkani, waza ke walawula eJerusalem iminyaka emashumi mahlanu anesihlanu. Unina yayinguHefezibha.j3OxUHezekiya ke waya kuphumla kooyise, waza ke unyana wakhe uManase wangukumkani esikhundleni sakhe.:2oxKe ezinye zeziganeko zikaHezekiya, nayo yonke imizabalazo yakhe esenza iqula netonela awatsala amanzi ngalo ewangenisa esixekweni, nâzo encwadini yeembali zookumkani bakwaJuda.51ex“Eli lizwi likaNdikhoyo ulithethayo lifanelekile,” uphendule watsho uHezekiya. Kaloku wayesithi: “Noko kuya kubakho inzolo nokhuseleko ngemihla yokudla kwam ubomi.” 0xAbanye kubazukulwana besinqe sakho kanye baya kuthinjwa, baze benziwe amathenwa, babe zizicaka kwibhotwe lokumkani waseBhabheli.”T/#x‘Ngenene liyeza ithuba apho yonke into elapha komkhulu nalo lonke ilifa elashiywa ngooyihlo ukuza kuthi gaa namhlanje liya kuthinjwa lifuduselwe eBhabheli.’ Ewe, uNdikhoyo uthi akukho nto iya kusala.I. xWaza ke uIsaya wathi kuHezekiya: “Nali ke ilizwi likaNdikhoyo:4-cx“Ngaba kukho nto ayibonileyo ke apha komkhulu?” ubuzile umshumayeli. UHezekiya uphendule ngelithi: “Akukho nto angayibonanga. Ndiwangenise kubo bonke oovimba bam.”:,oxUmshumayeli uIsaya ke waya kukumkani uHezekiya, wafika wabuza wathi: “La madoda ebevela phi, efuna ntoni khona?” UHezekiya uphendule wathi: “Aphuma kwelikude eBhabheli.”+x UHezekiya wazamkela izigidimi ezo, waza wazibonisa konke okwakukoovimba bakhe: isiliva negolide, ubulawu neziqholo, nazo zonke izikrweqe zakhe zomkhosi. Wazingenisa kubo bonke oovimba bakhe, akwabikho nto zingayibonanga apho ebhotwe nakubukumkani bakhe buphela.?*yx Ke kaloku ngelo xesha ukumkani waseBhabheli, uMerodaki-bhaladan unyana kaBhaladan, weva ukuba uHezekiya ubekhe wagula. Ngoko wambhalela iileta, wazithumela ngezigidimi kunye nesipho.)x Ke umshumayeli uIsaya wanqula uNdikhoyo, waza uNdikhoyo wasibuyisa umva isithunzi kangangeenyawo ezilishumi apho kwisitupu sika-Ahazi. 9/n&~~g~}J||c|{{k{*zzz2yyxyxxxox4www9vvvmvuu]tt^sssrzqq9ppoo6onnnDmmblllblkkOjjtjihhh-ggigfkfeeeMdcccbb,aa}``__)^^]]S\\[[[g[5ZZ.YYEXXXVX,WWBV'UvUT(SS5RR~RQQ2PPOOKNNHMMMKKJII8HGGFEEEDDD_DCCC,BBBoB1AAkA0@@j@#????S?>>>+===uw"Oonyana bakaShemere nguAhi noRoga, noYehubha, noAram.At}!Oonyana bakaYafelete nguPasaki, noBhimehali, noAshevati.Ts! Ke yena uHebhere wazala uYafelete, noShemere, noHotam, nodade wabo uShuwa.Hr Oonyana bakaBheriya nguHebhere noMalkiyeli owazala uBhizaviti.cq?Nantsi inzala ka-Ashere: oonyana nguImna, noIshwa, noIshvi, noBheriya, nodade wabo uSera.p5Ngasemdeni wakwaManase ibiyiBhete-shehan, iTanaki, iMegido, iDore, neelali ezizingqongileyo. Kulapho yayimi khona inzala kaJosefu unyana kaSirayeli.poYUmhlaba abema kuwo oonyana bakaEfrayim yiBhetele namaphandle ayingqongileyo. Ngasempumalanga umda ubuma ngeNaran, ngasentshona ume ngeGezere neelali eziyingqongileyo, uye kutsho naseShekem neelali zakhona, naseAya neelali zakhona.7niuElishama wazala uNune, uNune wazala uYoshuwa.RmuTahan wazala uLadan, uLadan wazala uAmihudi, uAmihudi wazala uElishama,ql[UEfrayim wazala nonyana onguRefa. URefa lo wazala uReshefe, uReshefe wazala uTela, uTela wazala uTahan,{koUEfrayim wazala nentombi enguShera. UShera lo wayakha iBhete-horon, eyasezantsi neyasentla, wayakha neUzen-shera.jEmva koko umkakhe wamitha, wazala unyana, waza uEfrayim wamthiya igama elinguBheriya, kuba indlu yakhe ibihlelwe lilishwa.miSUEfrayim wabazilela ixesha elide oonyana bakhe abaswelekileyo, baza abazalana naye bafika bamkhuza. h9uTahati wazala uZabhadi, uZabhadi wazala uShutela. Abanye oonyana bakaEfrayim, uEzere noEladi, babulawa xa babefuna ukuthimba imfuyo yabantu baseGati.!g;Nantsi inzala kaEfrayim. UEfrayim wazala uShutela, uShutela wazala uBheredi, uBheredi wazala uTahati, uTahati wazala uEliyada, uEliyada wazala uTahati,DfOonyana bakaShemida nguAhiyan, noShekem, noLiki, noAniyam.LeUdade boGiliyadi uHamolekete wazala uIshodi, noAbhiyezere, noMala.edCU-Ulam lo wazala uBhedan. Yiyo leyo ke inzala kaGiliyadi, unyana kaMakire, unyana kaManase.~cuUmka-Makire uMahaka wazala unyana awamthiya igama elinguPereshe. Umninawa wakhe nguShereshe, owazala u-Ulam noRakem.b{UMakire lo wathatha uMahaka udade boHupim noShupim. Omnye wenzala kaMakire nguZelofehadi owazala amantombazana kuphela.[a/UManase wayeneqadi elingumAramikazi elazala uAseriyeli noMakire uyise kaGiliyadi.Y`+ UNafetali, unyana kaYakobi nomkakhe uBhiliha, wazala uGuni, noYezere, noShalum.P_ AmaShupim namaHupim yinzala kaIre, ke wona amaHushim yinzala ka-Ahere.1^[ Oonyana bakaYediyali aba babeziinkulu zezindlu, bengamagorha anobukroti. Inzala yabo ibilishumi elinesixhenxe lamawaka anamakhulu amabini amadoda anokungena emkhosini.] UYediyali wazala uBhilehan. Oonyana bakaBhilehan nguJewushe, noBhenjamin, noEhude, noKenana, noZetan, noTashishe, noAhishare.t\a Inzala yabo ngokwezindlu ibingamadoda angamashumi amabini amawaka anamakhulu amabini anokungena emkhosini.[ Naba oonyana bakaBhekere: nguZemira, noYowashe, noElizere, noEliyohenayi, no-Omri, noJeremoti, noAbhiya, noAnatoti, noAlemete.jZMUBhela wayenoonyana abahlanu abaziinkulu zezindlu, bengamagorha anobukroti: uEzebhon, u-Uzi, u-Uziyeli, uJerimoti, noIri. Inzala yabo ibingamadoda angamashumi anambini amawaka anamashumi amathathu anane anokungena emkhosini.JY UBhenjamin wayenoonyana abathathu: uBhela, uBhekere, noYediyali.oXWEwonke amaIsakare ezindlu ngezindlu anokungena emkhosini ayengamashumi asibhozo anesixhenxe samawaka.{WoBabenabafazi noonyana abaninzi; inzala yabo ibingamadoda angamashumi amathathu anantandathu anokungena emkhosini.VUnyana kaUzi nguYezeraya. Oonyana baYezeraya nguMikayeli, no-Obhadiya, noJoweli, noIshiya. Bebonke yayiziinkulu zezindlu.rU]Oonyana bakaTola ngu-Uzi, noRefaya, noJeriyeli, noYamayi, noIbhesam, noSamweli. Babeziinkulu zezindlu zakwaTola. Ngemihla kaDavide amadoda akwaTola anokungena emkhosini ayengamashumi amabini anambini amawaka anamakhulu amathandathu.IT UIsakare wayenoonyana abane: uTola, uPuwa, uYashubhi, noShimron..SWQneHeshbhon, neYazere zinamadlelo azo.GRPKwisizwe sakwaGadi banikwa iRamoti yaseGiliyadi, neMahanayim,Q5OiKedemoti, neMefati.rP]NKwisizwe sakwaRubhen ngaphesheya kweJordan ngasempumalanga kweJeriko banikwa iBhezere esentlango, iYaza,O3MAbaseleyo kubaLevi yayingoonyana bakaMerari. Bona banikwa ezi dolophu zilandelayo zinamadlelo azo: Kwisizwe sakwaZebhulon banikwa iRimon neTabhore.eNCLKwisizwe sakwaNafetali anikwa iKedeshe yaseGalili, neHamon, neKiriyatayim, zinamadlelo azo.4McKneHukoki, neRehobhi, zikunye namadlelo azo.:LoJKwisizwe sakwa-Ashere anikwa iMashale, neAbhedon,+KQIneRamoti, neAnem, zinamadlelo azo.Oonyana bakaGershon ngokwezindlu zabo banikwa iidolophu ezilishumi elinantathu esizweni sakwaIsakare nasesizweni sakwaNafetali nakwicandelo lesizwe sakwaManase eliseBhashan.s?_=Oonyana bakaKohati abaseleyo bazabelwa ngeqashiso iidolophu ezilishumi esiqingatheni sesizwe sakwaManase.%>C9w7Banikwa iHebron ezweni lakwaJuda kunye namadlelo ayo.86Nantsi imihlaba eyanikwa inzala ka-Aron wendlu yakwaKohati. Banikwe isabelo sokuqala kwiindawo ezabelwe abaLevi *ngeqashiso.=7u5uAhitubhi wazala uZadoki, uZadoki wazala uAhimahaze.Y6+4uZeraya wazala uMerayoti, uMerayoti wazala uAmariya, uAmariya wazala uAhitubhi,N53uAbhishuwa wazala uBhuki, uBhuki wazala u-Uzi, u-Uzi wazala uZeraya,p4Y2Naba oonyana baka-Aron: uAron wazala uElazare, uElazare wazala uFineyasi, uFineyasi wazala uAbhishuwa,31UAron noonyana bakhe babenyusa amadini eqongeni lamadini atshiswayo, beqhumisela eqongeni leziqhumiso, besenza wonke umsebenzi weyona ndawo ingcwele endlwini kaThixo. Bebengxengxeza egameni lamaSirayeli ngokwemiyalelo yonke kaMosis isicaka sikaThixo.d2A0Amawabo abaLevi ayephathiswe wonke umsebenzi ongomnye esibingelelweni nasendlwini kaThixo.+1Q/kaMali, kaMushi, kaMerari, kaLevi.&0G.ka-Amazi, kaBhani, kaShemere,./W-kaHashabhiya, ka-Amaziya, kaHilekiya,|.q,Ikwayara yesithathu ibibhexeshwa nguEtan wendlu kaMerari. UEtan lo ebengunyana kaKishi unyana ka-Abhedi, kaMaluki,%-E+kaYahati, kaGershon, kaLevi.#,A*kaEtan, kaZima, kaShimeyi,#+A)kaEteni, kaZera, ka-Adaya,+*Q(kaMikayeli, kaBhaseya, kaMalekiya,P)'Ikwayara enganeno ibibhexeshwa nguAsafu unyana kaBherekiya, kaShimeya,/(Y&kaIzare, kaKohati, kaLevi, kaSirayeli.3'a%kaTahati, ka-Asire, ka-Abhiyasafu, kaKora,5&e$kaElikana, kaJoweli, ka-Azariya, kaZefaniya,1%]#kaZufi, kaElikana, kaMahati, ka-Amasayi,1$]"kaElikana, kaJeroham, kaEliyeli, kaTowa, #!Naba ke abebephathiswe iingoma noonyana babo: Kwindlu kaKohati umbhexeshi wekwayara enkulu ibinguHeman unyana koJoweli, kaSamweli,K" Babethwele uxanduva lokulungiselela ngeengoma kwisibingelelo esiyintente, wada ukumkani uSolomon wayakha indlu kaNdikhoyo eJerusalem. Umsebenzi wabo babewuqhuba ngokwemiqathango abayibekelweyo.!#Aba ngâbo ukumkani uDavide wabaphathisa umbandela weengoma *esibingelelweni *sikaNdikhoyo emva kokuba ityesi yomnqophiso yazinziswa khona.$ CuShimeya, uHagiya, noAsaya.KKwindlu kaMerari inkulu nguMali, ibe nguLibheni, uShimeyi, u-Uza,Sibe ngoonyana bakaSamweli, [uJoweli] owamazibulo noAbhiya umninawa wakhe.4cuEliyabhi, uJeroham, uElikana, [noSamweli],V%ibe ngunyana ka-Ahimoti uElikana, ibe ngunyana wakhe uZofayi, ibe nguNahati,?yKwindlu kaElikana ngoonyana bakhe ooAmisayi noAhimoti,0[uTahati, u-Uriyeli, u-Uziya, noShawule.'IuElikana, uAbhiyasafu, uAsire,EKwindlu kaKohati inkulu nguAminadabhi, ibe nguKora, uAsire,(KuJowa, uIdo, uZera, noYaterayi.DKwindlu kaGershon inkulu nguLibheni, ibe nguYahati, uZima,|qOonyana bakaMerari nguMali noMushi. Nazi iinkulu zezindlu zabakwaLevi ngokuzana kwazo izizukulwana ngezizukulwana:DOonyana bakaKohati nguAmram, noIzare, noHebron, noUziyeli.8kNaba oonyana bakaGershon: nguLibheni noShimeyi.9mOonyana bakaLevi nguGershon, noKohati, noMerari.UYozadaki lo wafuduswa nabemi bakwaJuda neJerusalem basiwa ekuthinjweni ngokuya *uNdikhoyo wayebathumele ngoNebhukadenezare.;quAzariya wazala uSeraya, uSeraya wazala uYozadaki.=u uShalum wazala uHilekiya, uHilekiya wazala uAzariya,:o uAhitubhi wazala uZadoki, uZadoki wazala uShalum,= u UAzariya wazala uAmariya, uAmariya wazala uAhitubhi,r ] UYohanan wazala uAzariya lo wayengumbingeleli ngexesha lokwakhiwa kwendlu kaThixo nguSolomon eJerusalem.< s uAhimazi wazala uAzariya, uAzariya wazala uYohanan.; quAhitubhi wazala uZadoki, uZadoki wazala uAhimazi,> wuMerayoti wazala uAmariya, uAmariya wazala uAhitubhi,8ku-Uzi wazala uZeraya, uZeraya wazala uMerayoti,7iuAbhishuwa wazala uBhuki, uBhuki wazala u-Uzi,@{UElazare wazala uFineyasi, uFineyasi wazala uAbhishuwa,{oAbantwana baka-Amram ngooAron, noMosis, noMiriyam. Oonyana baka-Aron ngooNadabhi, noAbhihu, noElazare, noItamare.DOonyana bakaKohati nguAmram, noIzare, noHebron, noUziyeli.8 mOonyana bakaLevi nguGershon, noKohati, noMerari.iKKe ngoko uThixo kaSirayeli wawuxhokonxa umoya kaPuli ukumkani waseAsiriya (lo ukwabizwa ngokuba nguTigelate-pilezere) wazifudusa ezi zizwe, wazisa eHala, naseHabhore, naseHara, nasemlanjeni iGozan, apho zisekhona unanamhla.RKambe ke amaRubhen namaGadi, nesiqingatha sesizwe sakwaManase zange athembeke kuThixo wooyise, koko amlahla akhonza *oothixo bezizwe zelo zwe, ezo uThixo wazitshabalalisayo ukuze angene endaweni yazo.7gNazi iintloko zezindlu: nguHefere, uIshi, uEliyeli, uAzeriyeli, uJeremiya, uHodaviya, noYadiyeli. Babengamagorha anobukroti, amadoda anegama, eziintloko zezindlu zakumawawo.7Isiqingatha sesizwe sakwaManase sande saba ngabantu abaninzi. Imida yabo ibithabathele eBhashan, ise eBhali-hermon, naseSenire, nasentabeni yeHermon.)~KKwabulawa amaHagri amaninzi, kuba loo mfazwe yayiphuma kuThixo. AmaRubhen namaGadi nesiqingatha sesizwe sakwaManase ahlala ezikhundleni zamaHagri ada athinjwa.[}/Yathinjwa ke impahla yamaHagri: iinkamela ezingamawaka amashumi mahlanu, iigusha ezimawaka amakhulu mabini anamashumi mahlanu, needonki ezingamawaka amabini. Ngaphezu koko bathimba nabantu abalikhulu lamawaka.;|oUmkhosi lo wawukholose ngoThixo, waza wathandazela ukuncedwa nguye ekulweni. Wawuva ke uThixo umthandazo wawo, wawuncedisa emfazweni, oyiswa amaHagri nabo bonke ababekunye nawo.d{ALo mkhosi waya emfazweni walwa nezizwe zamaHagri ezingamaJeture, namaNafishi, namaNodabhi.#z?AmaRubhen namaGadi nesiqingatha sesizwe sakwaManase ayenamadoda angamashumi amane anesine amawaka, anamakhulu asixhenxe, anamashumi amathandathu, akufaneleyo ukuphuma umkhosi. La madoda ayengamakroti aqeqeshelwe umkhosi, ekuqhelile ukusebenzisa ikhaka nekrele nokudubula ngeentolo.yBonke aba babalwa emilibeni yokuzalwa ngemihla kaYotam ukumkani wakwaJuda nangemihla kaJerobhowam ukumkani wakwaSirayeli.dxAAmaGadi la ayemi eGiliyadi naseBhashan nasezilalini zalapho nasemadlelweni aseSharon onke.FwUAhi, unyana ka-Abhediyeli kaGuni, wayeyintloko yezi zindlu.vveBabeyinzala ka-Abhihayili, unyana kaYuriyi, kaYarowa, kaGiliyadi, kaMikayeli, kaYeshishayi, kaYado, kaBhuzi.u Ezinye izindlu yayizezi: ekaMikayeli, ekaMeshulam, ekaShebha, ekaJorayi, ekaYakan, ekaZiya, nekaHebhere, zisixhenxe zizonke.[t/ Indlu enkulu yayiyekaJoweli eBhashan, kulandele ekaShafam, ekaJanayi nekaShafati.[s/ Oonyana bakaGadi babemelene nabakaRubhen ezweni laseBhashan ukuya kutsho eSaleka.r1 Ngemihla kaSawule amaRubhen aqhwaya imfazwe, alwa namaHagri, aza awoyisa. Ayithimba ke imizi yamaHagri kuwo wonke umhlaba ongakwimpuma yeGiliyadi.q Imfuyo yabo yanda ezweni laseGiliyadi, baza banabela empumalanga, baya kuma emacaleni entlango ethabathela emlanjeni iEfrati.dpAnoBhela unyana ka-Azazi kaShema kaYoweli. Aba babemi eArohere kuye eNebho naseBhali-meyon.doANazi iintloko zendlu yakwaRubhen ngokokulandwa komlibo wokuzalwa: nguYehiyeli, noZekariya,{nouBhali wazala uBheyera owafuduswa nguTigelate-pilezere ukumkani waseAsiriya. UBheyera lo ebesisikhulu samaRubhen.Im uShimeyi wazala uMika, uMika wazala uRaya, uRaya wazala uBhali,hlINantsi inzala kaYoweli. UYoweli wazala uShemaya, uShemaya wazala uGogi, uGogi wazala uShimeyi,`k9Naba ke oonyana bakaRubhen, amazibulo kaSirayeli: nguHanoki, uPalu, uHezeron, noKarmi. jKe ngoko, nangona uJuda athe wabalasela kunabantakwabo kangangokuba kwada kwaphuma ukumkani kuye, bona ubuzibulo banikwa uJosefu.)si aNaba oonyana bakaRubhen, amazibulo kaSirayeli. (Ke wahluthwa ubuzibulo bakhe kuba wasixabhela isilili sikayise, baza ubuzibulo bakhe banikwa oonyana bakaJosefu unyana kaSirayeli. Emilibeni yokuzalwa akasabalwa ke ukuba ungowamazibulo.Th!+Baxabela amasalela ama-Amaleki awayesindile, baza bahlala khona unanamhla.-gS*Kuwo la maSimon kwaphuma amadoda angamakhulu amahlanu, aya kuhlasela eleentaba lase-Edom. Ayephantsi koPelatiya, noNehariya, noRefaya, noUziyeli, oonyana bakaIshi.f')Ngemihla kakumkani uHezekiya wakwaJuda la madoda akhankanyiweyo afika awahlasela amaHam ezindlwini zawo, kwakunye namaMehun awayelapho, aza awatshabalalisa kwaphela, njengoko kusenjalo nangoku. Ahlala ezikhundleni zawo ke, kuba amadlelo alapho ebeyifanele impahla yawo.{eo(Bafumana amadlelo atyebileyo amahle, ethe thabalala. Elo lizwe lalizolile, lonwabile. Kudala kwakumi amaHam apho.idK'bada baya ngasemacaleni eGedore, beyifunela amadlelo impahla yabo empumalanga entilini yalapho.'cI&Ke izindlu zabo zanaba kunene,Eb%noZiza, unyana kaShifi ka-Alon kaYedaya kaShimri kaShemaya.]a3$noEliyohenayi; noYakobha; noYeshohaya; noAsaya; noAdiyeli; noJesimiyeli; noBhenaya;D`#noYoweli; noYehu, unyana kaYoshibhiya kaSeraya ka-Asiyeli;Y_+"Nazi ke iintloko zezindlu: UMeshobhabhi; noYamleki; noYosha, unyana ka-Amaziya; ^ !kwanasezilalini eziphahle ezo ndawo, kude kuye kutsho kwaBhali. Zizo ezo ke iindawo ababehlala kuzo, begcina imilibo yokuzalwa.[]/ Babehlala nakwezinye iindawo ezintlanu: e-Etam, eAyin, eRimon, eToken, naseAshan,%\CnaseBhete-markabhoti, naseHazare-susim, naseBhete-bhiri, naseSharayim. Zizo ezo ke iilali apho yayihlala khona indlu yakwaSimon de uDavide waba ngukumkani./[YnaseBhetuweli, naseHoma, naseZikelage,,ZSnaseBhileha, nase-Ezem, naseToladi,>YwBabehlala eBheshebha, naseMolada, naseHazare-shuwali,CXUShimeyi wayenoonyana abalishumi elinantandathu neentombi ezintandathu, kodwa abantakwabo-Shimeyi ababanga nabantwana abaninzi. Ke ngoko indlu yakwaSimon ayandanga njengendlu yakwaJuda.YW+Ke uMishma wazala uHamuweli, uHamuweli wazala uZakure, uZakure wazala uShimeyi.VV%UShawule wazala uShalum, uShalum wazala uMibhesam, uMibhesam wazala uMishma.UU#Naba oonyana bakaSimon: nguNemuweli, noJamin, noYaribhi, noZera, noShawule.bT=Babengababumbi bezinto zomdongwe. Babehlala nokumkani eNetayim naseGedera, bemsebenzela.SnoYokim, nabemi baseKozebha, noYowashe, noSarafe, ababeziziphathamandla eMowabhi naseYashubhi-lehem. Ke ezi zizinto zakudala. R Oonyana bakaShela, unyana kaJuda, nguEre ukhokho weLeka, noLada ukhokho weMaresha, nezindlu zabasebenza ilineni eBhete-ashbheya,vQeNaba oonyana bakaShimon: nguAmnon, uRina, uBhen-rhanana, noTilon. Oonyana bakaIshi ngooZoyeti noBhen-zoyeti.jPMUHodiya wathatha udade boNaham, ukhokho weKehila. Oonyana bakhe nguGarmi noEshtemowa waseMahaka. O ^N5Oonyana bakaEzera nguYetere, noMerede, noEfere, noYalon. UMerede wathatha uBhitiya, intombi yokumkani waseJiputa, baza bazala intombi enguMiriyam noonyana abanguShamayi noIshbha. UIshba lo ngukhokho weZanowa. UMerede wathatha iqadi kwindlu yakwaJuda, lazala uJerede ukhokho weGedore, noHebhere ukhokho weSoko, noYekutiyeli ukhokho weZanowa.JM Naba oonyana bakaYehaleleli: nguZifi, uZifa, uTiriya, noAsareli._L7Oonyana bakaKalebhi, unyana kaYefune, nguIru, noEla, noNaham. Unyana kaEla nguKenazi. KuMeyonotayi wazala uOfra. Ke uSeraya wazala uJowabhi, ukhokho weGeharashim, eyabizwa ngeli gama kuba abantu balapho babeziingcibi.]J3 Oonyana bakaKenazi nguOteniyeli noSeraya. UOteniyeli wazala uHatati [noMeyonotayi],rI] UEshton wazala uBhete-rafa, noPaseha, noTehina, ukhokho weIre-nahashe. Yinzala yala madoda ke emi eReka.EH UKelubhi, umntakwabo-Shuwa, wazala uMeyire, uyise kaEshton.[G/ UYabeze lo wazibika kuThixo wakwaSirayeli, wathi: “Ngamana wandithamsanqelisa, wawandisa umhlaba wam. Nceda ube nam, undikhusele ebubini, ukuze ndingafi yintlungu.” Ke uThixo wamenzela loo nto ayicelileyo.F UYabheze wayedumile kunabantakwabo. Unina wamthiya eli gama linguYabheze esithi: “Kaloku ndimzele ngokubulaleka yintlungu yenimba.”OEnoKozi owazala uAnubhi, noZobhebha, nendlu ka-Aharele unyana kaHarum.8DkOonyana bakaHela nguZerete, noZohare, noEtenan,AC}UNahara wazala uAhuzam, noHefere, noTemani, noHashatari.JB UAskure, ukhokho weTekowa, wayenabafazi ababini, uHela noNahara.A'UPenuweli, ukhokho weGedore, kunye noEzere, ukhokho weHusha, babeyinzala kaYuri, owayengamazibulo kamka-Kalebi uEfrata, ukhokho weBhetelehem.`@9Oonyana bakaEtam nguYizereli, noIshma, noIdebhashe. Igama lodade wabo nguHazeleleponi.s?_URaya, unyana kaShobhali, wazala uYahati, uYahati wazala uAhumayi noLahadi. Zizo ezo ke izindlu zamaZora.K> Oonyana bakaJuda nguPerezi noHezeron, noKarmi, noYuri, noShobhali.|=qUEliyohenayi yena wayenoonyana abasixhenxe: uHodaviya, uEliyashibhi, uPelaya, uAkubhi, uYohanan, uDelaya, noAnani.O<Oonyana bakaNeyariya bathathu: nguEliyohenayi, uHezekiya, noAzerikam.;Oonyana bakaShekaniya nguShemaya noonyana bakhe: uHatushe, uIgali, uBhariya, uNeyariya, noShafati, bebathandathu bebonke.~:uOonyana bakaHananiya nguPelatiya noJesaya; ewe, noonyana bakaRefaya, nabaka-Arnana, nabakaObhadiya, nabakaShekaniya.k9Okwakunye nesinye isihlanu soonyana: uHashubha, uOheli, uBherekiya, uHasadiya, noYushabhi-rhesedi.8Oonyana bakaPedaya nguZerubhabheli noShimeyi. Oonyana bakaZerubhabheli ngooMeshulam, noHananiya, benodade wabo uShelomiti,P7noMalkiram, noPedaya, noShenazare, noYekamiya, noHoshama, noNedabhiya.S6Nantsi inzala kaJoyakin owathinjwayo: Oonyana bakaJoyakin nguShelatiyeli,Z5-Abangene ezihlangwini zikaJoyakim ngunyana wakhe uJoyakin yaza yaba nguZedekiya.]43Oonyana abane bakaYosiya ngokuzana kwabo nguYohanan, uJoyakim, uZedekiya, noShalum.;3qunyana kaManase nguAmon; unyana ka-Amon nguYosiya.\21 unyana kaYotam nguAhazi; unyana ka-Ahazi nguHezekiya; unyana kaHezekiya nguManase;`19 unyana kaYowashe nguAmaziya; unyana ka-Amaziya nguAzariya; unyana ka-Azariya nguYotam;_07 unyana kaYoshafati nguYoram; unyana kaYoram nguAhaziya; unyana ka-Ahaziya nguYowashe;}/s Unyana kaSolomon nguRewobhowam; unyana kaRewobhowam nguAbhiya; unyana ka-Abhiya nguAsa; unyana ka-Asa nguYoshafati;W.' Aba ke ngoonyana bakaDavide, ngaphandle kwabo bamaqadi. Udade wabo nguTamare.=-uuElishama, uEliyada, noElifelete, belithoba bebonke.!,=uNoga, uNifege, uYafiya,1+]Abanye nguIbhare, uElishuwa, uElifelete,*apho wazala oonyana abaninzi khona. Umkakhe uBhashebha intombi ka-Amiyeli wazala uShimeya, noShobhabhi, noNatan, noSolomon.H) Bobathandathu aba bazalelwa eHebron, apho uDavide wayelawula khona iminyaka esixhenxe eneenyanga ezintandathu. Emva koko uDavide waba neminyaka emashumi mathathu anantathu elawula eJerusalem?(yuShefatiya onina inguAbhitali; noItram onina inguEgla.i'KuAbhasalom ozalwa nguMahaka, intombi kaTalmayi ukumkani waseGeshuri; uAdoniya ozalwa nguHagiti;#& ANaba oonyana abathandathu bakaDavide abazalelwa eHebron ngokuzana kwabo: uAmnon onina inguAhinowam waseYizereli; uDaniyeli onina inguAbhigeli waseKarmele;%%7Ukwangukhokho wezindlu zababhali ababehlala eYabheze: amaTira, amaShimeya, namaSuka. La ngamaKeni ayinzala kaHamati ukhokho weBhete-rekabhi. $ 6Inzala kaSalma ngabantu baseBhetelehem, nabaseNetofa, nabaseAteroti-bhete-jowabhi, nelinye icandelo labantu baseManati amaZori.#5kwakunye nezindlu zaseKiriyati-yarim ezingamaItri, amaPuti, amaShumati, namaMisherayi. Aphuma apha amaZorati namaEshtawoli.h"I4Inzala kaShobhali, ukhokho weKiriyati-yarim, ngabantu baseHarowe necandelo labantu baseManati,`!93Ubuye wazala uSalma ukhokho weBhetelehem, waza wazala noHarete ukhokho weBhete-gadere.~ u2Naba balandelayo bakwayinzala kaKalebhi: Oonyana bakaYuri, amazibulo kaEfrata, nguShobhali ukhokho weKiriyati-yarim.{o1Liphinde lazala uShahafe, ukhokho weMademana, noSheva, ukhokho weMakebhena neGibheya. Intombi kaKalebhi nguAkesa.M0UKalebhi wayenelinye iqadi elinguMahaka elazala uShebhere noTirana.W'/Oonyana bakaYadayi nguRegem, noJotam, noGeshan, noPelete, noHefa, noShahafe.)c?.UKalebhi wayeneqadi elinguHefa elazala uHaran, noMoza, noGazeze. UHaran wazala uGazeze. (6g-UShamayi wazala uMahon, ukhokho weBhete-zure.M,UShema wazala uRaham, uyise kaYokeham. URekem yena wazala uShamayi.@{+Oonyana bakaHebron nguKora, noTapuwa, noRekem, noShema.yk*Amazibulo kaKalebhi, umntakwabo-Jerameli, nguMesa. UMesa wazala uZifi, uZifi wazala uMaresha, ukhokho weHebron.>w)uShalum wazala uYekamiya, uYekamiya wazala uElishama.;q(uElasa wazala uSisamayi, uSisamayi wazala uShalum,8k'uAzariya wazala uHeleze, uHeleze wazala uElasa,5e&uObhedi wazala uYehu, uYehu wazala uAzariya,9m%uZabhadi wazala uEflali, uEflali wazala uObhedi,6g$UAtayi wazala uNatan, uNatan wazala uZabhadi,Y+#Ke uSheshan wendisela intombi yakhe kwisicaka sakhe uYar-ha yaza yazala uAtayi.dA"USheshan ebengenanyana; ibiziintombi zodwa. Ebenesicaka esingumJiputa esigama linguYar-ha.P!Oonyana bakaJonatan nguPelete noZaza. Bonke aba ke yinzala kaJerameli.`9 Oonyana bakaYada, umntakwabo-Shamayi, nguYetere noJonatan. UYetere wafa engenamntwana.B Unyana ka-Apayim nguIshi, uyise kaSheshan owazala uAlayi.M Oonyana bakaNadabhi nguSelede noApayim. USelede wafa engenamntwana.> wUmka-Abhishure nguAbhihayili owazala uAbhan noMolidi.Y +Oonyana bakaOnam nguShamayi noYada. Oonyana bakaShamayi nguNadabhi noAbhishure.K Oonyana bakaRam, amazibulo kaJerameli, nguMazi, noTamin, noEkere.KUJerameli ebenomnye umfazi ogama linguAtara, owayengunina kaOnam.lQOonyana bakaJerameli, amazibulo kaHezeron, nguRam owamazibulo, noBhuna, no-Oren, no-Ozem, noAhiya.ucEmva kokusweleka kukaHezeron eKalebhi yase-Efrata, umka-Hezeron uAbhiya wamzalela uAshure ukhokho weTekowa.6eKe uGeshuri noAram bathimba iHavoti-yayire kunye neKenati namaphandle azo, iilali ezingamashumi amathandathu zizonke. Bonke aba bantu babeyinzala kaMakire uyise kaGiliyadi.`9USegubhi wazala uJayire owayenemizi engamashumi amabini anantathu ezweni laseGiliyadi.Emva koko, xa uHezeron wayeminyaka imashumi mathandathu, wathatha intombi kaMakire uyise kaGiliyadi, eyamzalela uSegubhi.5eUYuri wazala u-Uri, u-Uri wazala uBhezaleli.EAkusweleka uAzubha uKalebhi wathatha uEfrati owazala uYuri.Unyana kaHezeron uKalebhi wazalelwa intombi enguJerihoti ngumkakhe uAzubha, waza wazala oonyana abanguYeshere, noShobhabhi, noArdon. ~~~<}}V||]{{{{zyyy)xxx+wwrw8vveuuuttxsWsrqq(pUoohnmmallkjjiXhhchgDfrfe]dccyba`__7^D]q]\[[[[|[I[ZZiZ,YYYfY+XXX_X*WWW.VVVVUU)TjSSS9RQQQtQ6PPPOOMLKPJJIIHH2GGG)FFJEEDKCCNBBAAK@??"==X<<<;n::R99<88277 6e55S4444l33q211*00P/~...-3,,^,++A***?)((6''6&%$$$## "!! Qo%3;qyu`O{4+8xE u + t0QLR' Nguye ke oya kundakhela indlu, ndiluzinzise ulawulo lwakhe ngonaphakade.4&a Yakuphela imihla yakho, xa sowuye kuphumla kooyihlo, ndokuvusela ihlumelo, lithathe isikhundla sakho. Ewe, nditsho omnye woonyana bakho. Ndiya kuluzinzisa ulawulo lwakhe.6%e ukusukela kwimihla endabamisela abantu bam amaSirayeli iinkokheli. Ndiza kuzoyisa zonke iintshaba zakho. “ ‘Nditsho kuwe ukuthi nguNdikhoyo oya kuyizinzisa indlu yakho.X$) Abantu bam amaSirayeli ndobabonela indawo abaza kuma kuyo, ndibazinzise, babe nendawo yabo, bangabuye babandezelwe nanini. Abantu abakhohlakeleyo abayi kuba sabacinezela njengoko bebesenjenjalo ngaphambili,3#_Ndakukhapha kwiindawo zonke owawuhamba kuzo, ndazisusa zonke iintshaba zakho phambi kwakho. Ngoko ke ngoku igama lakho ndiza kulenza lidume lifane nelabakhulu emhlabeni.A"{“Ke ngoko, yithi kuDavide isicaka sam: ‘Utsho uNdikhoyo onamandla onke ukuthi: Wena Davide ndakuthatha emadlelweni, ekwaluseni iigusha, ndakwenza umlawuli wabantu bam amaSirayeli.B!}Oko ndajikeleza ndihamba namaSirayeli, andizange ndikhalaze kwiinkokheli endaziyalela ukuba zaluse abantu bam, andizange ndizibuze ndithi: Ngani ukuba ningandakheli indlu yomsedare?’? wUkususela mhla ndamkhupha eJiputa uSirayeli kude kube namhla andizange ndihlale endlwini. Ndasoloko nditshintsha izikhundla, ndithi ndikule indawo yokumisa intente, ndibe ndikuleya. “Hamba uye kuxelela isicaka sam uDavide uthi: ‘Utsho uNdikhoyo ukuthi: Asinguwe umntu oza kundakhela indlu endiya kuhlala kuyo.A}Ngobo busuku ke lafika kuNatan ilizwi likaThixo lisithi:U#UNatan wathi kuDavide: “Nantoni na oyicingayo ungayenza, uThixo unawe.”^ 7Akuba uDavide ezinzile kwikomkhulu lakhe wathetha *nomshumayeli uNatan, wathi: “Khangela, mna ndihlala kwibhotwe elakhiwe ngamaplanga omsedare, ukanti yona ityesi yomnqophiso *kaNdikhoyo ihlala nje ententeni.”zm+Ke kaloku bonke abantu bemka, yangulowo nalowo wagoduka. NoDavide ke wagoduka, waya kuthamsanqela usapho lwakhe.?w*UHeman noYedutun ngabo ababemiselwe ukuhlokomisa amaxilongo namacangci kananjalo badlale nezinye izikhalisi zeengoma zokudumisa uThixo. Ke bona oonyana bakaYedutun bamiselwa isango.5)Apho kubo ke washiya noHeman noJedutun nabo bonke ababenyuliwe bakhankanywa ukuze benze imibulelo kuNdikhoyo ngenxa yezibele zakhe ezingatshitshiyo.a;(ukuze bahlale besenzela uNdikhoyo amadini atshiswayo kwelo qonga lamadini atshiswayo, loo nto ke beyenza kusasa, nasemalanga, ngokwemimiselo yonke ebhalwe encwadini yomthetho kaNdikhoyo leyo wayinikezela kuSirayeli.yk'Umbingeleli uZadoki namahlakani akhe uDavide wabashiya esibingelelweni sikaNdikhoyo kwindawo yonqulo eGibheyon,5c&Kananjalo wamshiya no-Obhedi-edom namahlakani akhe angamashumi amathandathu ukuze nabo balungiselele. UObhedi-edom, unyana kaJedutun, kunye noHosa, yayingabagcini-masango.'%Ke kaloku uDavide wamshiya apho phambi kwetyesi kaNdikhoyo uAsafu namahlakani akhe ukuze basoloko belungiselela ngokweemfuneko zemini nganye.)$Makabongwe uNdikhoyo uThixo kaSirayeli kususela ngoku kude kube nini-nini! Ke kaloku bonke abantu bathi: “Huntshuu! Makabongwe uNdikhoyo!”(I#Hlahlambani nithi: “Sisindise, Thixo onguMsindisi wethu! Siqokelele usihlangule phakathi kweentlanga, ukuze sikubulele, silibonge igama lakho elingcwele.”kO"Bambani ngazibini, kuba ulungile uNdikhoyo. Kaloku izibele zakhe ziya kuhlala zikho ngonaphakade.zm!Mayombele imithi emahlathini, ibe nemihlali phambi koNdikhoyo, kuba uyeza uNdikhoyo – uza kuligweba ihlabathi.Y+ Gquma, wena lwandle, nako konke okwakho; makayeyezele amadlelo nezinto ezikuwo.a;Gcobani, mazulu, lichwayite ihlabathi. Zixeleleni iintlanga ukuba uNdikhoyo nguKumkani.hIMalingcangcazele lonk' ihlabathi phambi kwakhe; nguye oya kubagweba ngobulungisa bonke abantu. Mnikeni imbeko efanele igama lakhe; sondezani amadini, nize phambi kwakhe. Mnquleni uNdikhoyo, yena unesihomo nesithozela.S Mbongeni uNdikhoyo, nina bemi bomhlaba; mbongeni kuba unewonga namagunya.S Yena unesihomo nesithozela; kukho ubungangamsha nemincili ekhayeni lakhe.Z -kuba yimifanekiso nje izithixo zeentlanga, kodwa yena uNdikhoyo wadal' oomazulu.o WKaloku yingangalala uNdikhoyo, ufanelwe yimbeko enkulu. Ufanelwe kukoyikwa ngaphezu kwezithixo zonke,pYZibaliseleni ngesihomo nesithozela sakhe iintlanga; zixeleleni ngemimangaliso ayenzileyo zonke izizwe._7Mombeleleni uNdikhoyo, hlabathi lonke, zivakaliseni mihla le iindaba zakhe zosindiso.nUWatsho esithi: “Ze ningabachukumisi abathanjiswa bam, ningakhe nibenzakalise *abashumayeli bam.”`9Kodwa uThixo akavumanga ukuba batsaliswe nzima; ude wazohlwaya neekumkani ngenxa yabo.LBabebhadula kumazwe ngamazwe, besuka kolunye ulawulo baye kolunye.dABabengabantw' abambalwa nje, bengazelwe nto; babengabaphambukeli kuphela nje kuloo mhlaba.X)esithi: “Wena ndokunik' umhlaba waseKanana, ube sisabelo esililifa lakho.”b=Kaloku wamnik' ummiselo uNdikhoyo uYakobi, wamnik' umnqophis' ongasoz' uphele uSirayeli,MNdixel' umnqophiso awawenza noAbraham, kwanesifungo asenze kuIsake.]3Akasokuwulibala naphakade umnqophiso wakhe, awawenzela izizukulwana ngezizukulwana.G~UThixo wethu nguNdikhoyo; yeyehlabathi lonke imithetho yakhe.W}' Nina niyinzala yesicaka sakhe uSirayeli, nilusapho lukaYakobi umnyulwa wakhe.]|3 Ze nizikhumbule izinto asenzele zona: imimiselo ayenzileyo, nemithetho ayiwisileyo.N{ Lufuneni kuNdikhoyo uncedo; mfunen' aph' akhoyo ngawo onke amaxesha.Rz Qhayisani ngegama lakhe elilodwa; mabachwayite abo bamnqulayo uNdikhoyo!Oy Mombeleleni, mbongeni, zixeleni izintw' ezimangalisayo asenzele zona!bx=Bulelani uNdikhoyo, ninqule igama lakhe, nizibalisel' iintlanga ngezintw' asenzele zona.bw=Ngaloo mini ke uDavide wanikela lo mhobe wokubulela *uNdikhoyo kuAsafu namahlakani akhe:zvmababingeleli uBhenaya noYaziyeli bona bavuthele amaxilongo njalo-njalo apho phambi kwetyesi yomnqophiso kaThixo.[u/Babekhokelwa nguAsafu, isekela inguZakariya, kulandela uYehiyeli, uShemiramoti, uYehiyeli, uMatitiya, uEliyabhi, uBhenaya, uObhedi-edom, noYehiyeli. Babeza kukhalisa imirhubhe neehapu, uAsafu abethe amacangci,t)Wamisela abaLevi abathile ukuze balungiselele phambi koNdikhoyo, benze izikhungo, imibulelo, neendumiso zokubonga uNdikhoyo uThixo kaSirayeli.wsgKamva ke wonke umSirayeli, indoda nomfazi, wamnika iqebengwana lesonka nesuntswana leedatile neleerasentyisi.urcUthe akugqiba ukwenza loo madini atshiswayo nawobudlelwane uDavide wacelela abantu amathamsanqa kuNdikhoyo.q +Bahamba nayo ityesi kaThixo, bayibeka ngaphakathi kwintente eyenzelwe yona nguDavide, baza ke benzela uThixo amadini atshiswayo nawobudlelwane.kpOEkungeneni kwabo netyesi yomnqophiso kaNdikhoyo esixekweni sikaDavide uMikali intombi kaSawule wayebukele, ekrobe ngefestile. Wathi ke, akubona ukumkani uDavide exhentsa ebhiyoza, yamtsho wamcekisa entliziyweni yakhe loo nto.;ooNgoko ke wonke uSirayeli waya kuyithatha wayibuyisa ityesi yomnqophiso kaNdikhoyo, ehamba ekhwaza ekhalisa nezigodlo zenkunzi yegusha, amaxilongo, amacangci, iihapu, nemirhubhe.^n5Ke uDavide nabaLevi ababethwele ityesi, ngokunjalo neemvumi kunye noKenaniya owayengumphathi-kwayala, bonke babethe wambu iminweba yelinen entle kunene. Kananjalo ke uDavide wayefake *nesidanga esenziwe ngelinen.2m]ngenxa yokuba uThixo ebancedile abaLevi ababethwele ityesi yomnqophiso kaNdikhoyo, kwenziwa umbingelelo ngeenkunzi zeenkomo ezisixhenxe, neenkunzi zeegusha ezisixhenxe.GlKe kaloku uDavide, namadoda amakhulu akwaSirayeli, kunye neengqwayi-ngqwayi zomkhosi, benyuka baya kuthatha ityesi yomnqophiso kaNdikhoyo eyayisendlwini kaObhedi-edom. Babehamba beneminciliak;Aba ke babeza kukhalisa amaxilongo phambi kwetyesi kaThixo: uShebhaniya, uYoshafati, uNataniyeli, uAmasayi, uZekariya, uBhenaya, noElizere. UObhedi-edom noYehiya nabo babengabagcini-masango, besalusa ityesi kaThixo.OjUBherekiya noElikana babengabagcini-masango, besalusa ityesi kaThixo.iwUKenaniya inkulu yabaLevi yayinguye umphathi wekwayala, ingumsebenzi wakhe lowo, kuba kakade wayeyingcali kwelo cala.hkunye noMatitiya, uElifele, uMikeneya, uObhedi-edom, uYehiyeli, noAzaziya, bona babeza kudlala iihapu ezilizwi liyibhesi.gAba babeza kukhalisa iihapu ezilizwi liyisoprano: uZakariya, uHaziyeli, uShemiramoti, uYehiyeli, u-Uni, uEliyabhi, uMaseya, noBhenaya,Uf#Ke zona iimvumi, uHeman, uAsafu, noEtan, babeza kukhalisa amacangci obhedu.We'kunye nabantakwabo abanezikhundla ezinganeno: uZekariya, uYaziyeli, uShemiramoti, uYehiyeli, u-Uni, uEliyabhi, uBhenaya, uMaseya, uMatitiya, uElifele, uMikeneya, uObhedi-edom, noYehiyeli, abagcini-masango.)dKNgoko ke abaLevi banyula uHeman unyana kaJoweli, nakubantakwabo uAsafu unyana kaBherekiya, baza kubantakwabo oonyana bakaMerari banyula uEtan unyana kaKushaya,,cQUDavide wayalela izikhulu zabaLevi, wathi mazimise abanye kumawabo babe ziimvumi, bamemelele becula iingoma bekhatshwa zizikhalisi: imirhubhe, iihapu, namacangci.bAbaLevi bayithwala ityesi kaThixo, beyiphethe ngezibonda, beyixwaye emagxeni ngokomyalelo kaMosis awawenza ngokwelizwi likaNdikhoyo.kaONgoko ke ababingeleli nabaLevi bazihlambulula ukuze babuyise ityesi kaNdikhoyo uThixo kaSirayeli.8`i Kwakungenxa yokuba yayingeziswanga nini baLevi kuqala, ukuze nje uNdikhoyo uThixo wethu asivukele ngomsindo. Sasingazange sibuzise kuye ngendlela efanelekileyo yokuyizisa.”A_{ Wathetha nabo wathi: “Nini abaziinkulu zendlu kaLevi. Nina ke nabaLevi bonke zihlambululeni, ukuze nibuyise ityesi kaNdikhoyo uThixo kaSirayeli, ize endaweni endiyilungiselele yona.^ UDavide wabiza ababingeleli uZadoki noAbhiyatare, nabaLevi u-Uriyeli, uAsayiya, uJoweli, uShemaya, uEliyeli, noAminadabhi._]7 abenzala kaUziyeli: uAminadabhi inkulu yezizalwana ezilikhulu elineshumi elinesibini.M\ abenzala kaHebron: uEliyeli inkulu yezizalwana ezimashumi asibhozo;M[abenzala kaElizafan: uShemaya inkulu yezizalwana ezimakhulu mabini;[Z/abenzala kaGershom: uJoweli inkulu yezizalwana ezilikhulu elinamashumi amathathu;_Y7abenzala kaMerari: uAsaya inkulu yezizalwana ezingamakhulu amabini namashumi amabini;ZX-Abenzala kaKohati: u-Uriyeli inkulu yezizalwana ezilikhulu elinamashumi amabini;4WcWayiqokelela yonke inzala ka-Aron nabaLevi:V-UDavide wawaqokelela onke amaSirayeli, wawahlanganisela eJerusalem ukuze kubuyiswe ityesi kaNdikhoyo, iziswe kuloo ndawo wayeyilungiselele yona.IU UDavide wathi: “Le tyesi kaThixo ayinakuthwalwa mntu wumbi ngaphandle kwabaLevi, kuba ngabo abanyulwayo *nguNdikhoyo ukuze bayithwale balungiselele endlwini yakhe kude kube ngunaphakade.”T 'Emva kokuba uDavide ezenzele izakhiwo kwisixeko sikaDavide, walungisa indawo yokuhlala ityesi kaThixo, waza wamisa intente ukuze ihlale kuyo.YS+Udumo lukaDavide ke lwanabela kuzo zonke izizwe, uNdikhoyo wazitsho zamhlonela.RUDavide ke wenza ngokomyalelo kaThixo, baza ke bawuvuthulula umkhosi wamaFilistiya, ukusuka eGibhiyon kuye kutsho eGezere.NQUze uthi nje ukuba uve isingqisho phaya kwiincopho zemithi yebhalsam, uphume ungene kuwo, kuba lowo yoba ngumqondiso wokuba uThixo uhamba phambi kwakho, uza kuwuqwakanisa umkhosi wamaFilistiya.”P3waza uDavide wabuzisa kuThixo kwakhona, ke yena uThixo wathi kuye: “Sukuya ngqo kuwo, koko warhawule, uze uwahlasele phaya ngakwimithi yebhalsam.6Og Aphinda ke amaFilistiya ayihlasela loo ntili,dNA Ke kaloku amaFilistiya abashiya apho *oothixo bawo, waza uDavide wayalela ukuba batshiswe.My Waphuma nomkhosi wakhe ke uDavide, waya eBhali-perazim, apho wafika wawoyisa amaFilistiya. Wavakala esithi: “Njengokutyhoboza kwamanzi uThixo wenjenjalo ukuzikhukulisa iintshaba zam ngesandla sam.” Ngoko ke loo ndawo kwathiwa yiBhali-perazim.XL) waza uDavide wabuzisa kuThixo wathi: “Kufuneka ndiwahlasele na amaFilistiya? Ngaba uza kuwanikela esandleni sam na?” UNdikhoyo wathi kuye: “Ewe, wahlasele; ndowanikela esandleni sakho amaFilistiya.”:Ko Afika ke amaFilistiya ayihlasela intili yamaRafa,:JmZakuvakala kumaFilistiya iindaba zokuba uDavide uthanjiswe waba ngukumkani wakwaSirayeli, akhupha umkhosi wawo, emfuna. Uthe akuyiva loo nto uDavide wasuka waya kuwahlangabeza.,ISuElishama, uBheliyada, noElifelete.!H=uNoga, uNifege, uYafiya,(GKuIbhare, uElishuwa, uElipelete,fFENanga amagama abantwana bakhe abazelwe eJerusalem: nguShamuwa, uShobhabhi, uNatan, uSolomon,fEEApho eJerusalem ke uDavide wathatha abanye abafazi, waza ke wazala abanye oonyana neentombi.%DCKe uDavide waqonda ukuba *uNdikhoyo umzinzisile wangukumkani kwaSirayeli, eqonda nokuba umbuso wakhe uwuphakamise kakhulu ngenxa yabantu bakhe amaSirayeli.!C =Ukumkani uHiram waseTire wathumela izigidimi kuDavide, ziphethe izibonda zomsedare, zihamba neengcibi zamatye nabachweli, ukuze bakhele uDavide ibhotwe.B+ Yahlala apho ke ityesi kaThixo, kuloo mzi kaObhedi-edom, iinyanga zantathu. Ke uNdikhoyo wayithamsanqela indlu kaObhedi-edom nento yonke anayo.A Ngoko ke wayiyeka ityesi leyo, akabi sayibeka kwisixeko sikaDavide. Ndaweni yaloo nto wayibeka endlwini kaObhedi-edom umGati.{@o Wangenwa kukoyika uThixo ngaloo mini uDavide, wathi: “Yaz'ba ndingayithabathela njani na kum ityesi kaThixo?”? Wakhathazeka uDavide, kuba umsindo kaNdikhoyo utyhobozele ku-Uza. Loo ndawo ke kwathiwa yiPereze-uza ukubizwa kwayo unanamhla.>- Wavutha umsindo kaNdikhoyo ngaku-Uza, waza wambetha wafa, kuba eyichukumise ngesandla ityesi leyo. Ngoko ke wafa ngoko nangoko ebulawa nguThixo.u=c Bathi bakufika ngasesandeni sikaKidon, zakhubeka iinkabi, waza u-Uza wayibamba ityesi yomnqophiso eyixhasa.<5 UDavide namaSirayeli ephela babebhiyoza ngamxhelo mnye phambi koThixo, becula iingoma, bekhalisa iihaphu, iikatala, amagubu, amacangci, namaxilongo.w;g Bayithatha ke ityesi kaThixo endlwini ka-Abhinadabhi, beyithwele ngenqwelo entsha, ikhokelwa ngu-Uza noAhiyo.J: UDavide namaSirayeli ewonke waya eBhala kwaJuda (eKiriyati-yarim) ukuze ithathwe khona ityesi kaThixo leyo ibizwa ngegama lakhe uNdikhoyo. Ke yena ungqendeve phakathi *kwezithunywa ezimaphiko.39_ Ngoko ke uDavide wahlanganisa uSirayeli wonke jikelele ukusukela kumlambo iShikore kwelaseJiputa kuye kwinkalo yaseHamati, ukuze kulandwe ityesi kaThixo eKiriyati-yarim.b8= Xa lilonke ibandla lavumelana kwezi mbono, kuba le nto yafumaneka ilungile kumntu wonke.7y Kambe masiyibuyise ityesi kaThixo wethu, kuba kakade asizange sibuzise kuye ngalo lonke ithuba lolawulo lukaSawule.”B6} Kananjalo wabhekisa kwibandla likaSirayeli liphelele, wathi: “Xa nibona kufanelekile, futhi kuyintando *kaNdikhoyo uThixo wethu, masiwagqogqe amawethu kuyo yonke imimandla yakwaSirayeli, singabashiyi ababingeleli nabaLevi abakwalapho kwezo dolophu ngokunjalo nasemaphandleni, bonke mabeze kuzibandakanya nathi.z5 o Ke kaloku uDavide wathetha-thethana namaphakathi akhe onke, lawo aphethe amajoni aliwaka nalawo aphethe alikhulu.D4 (Kaloku noogxa bawo ababevela kwaIsakare, kwaZebhulon, nakwaNafetali, beza nokutya, bekuthwele ngeedonki, iinkamela, iimeyile, neenkabi zeenkomo. Ukutya kwakudlal' abantwana: umgubo wengqolowa, amaqebengwane amakhiwane naweerasentyisi, iwayini, amafutha omnquma, iinkomo, neegusha. Kaloku yayiyimincili kwaSirayeli.a3; 'Loo madoda ke ahlala iintsuku zantathu apho esitya esela oko akulungiselelwe ngamawabo.r2] &Onke la yayingamajoni azinikelayo ukuze angene emabuthweni. Wona aya eHebron ezimisele ukuba uDavide amenze ukumkani phezu kwakhe ewonke uSirayeli. Ewe, amaSirayeli xa ewonke jikelele ayemoya mnye wokuba uDavide abe ngukumkani wawo.1) %awangaphesheya kweJordan, kwaRubhen noGadi nesiqingatha sikaManase, izinto ezixhobe ngeendidi zonke, yayingamawaka alikhulu namashumi amabini.n0U $awakwa-Ashere, oomakad' enetha bamajoni, izinto ezilindele umayenzeke, yayingamashumi amane amawaka;t/a #awakwaDan, izinto ezilindele umayenzeke, yayingamashumi amabini anesibhozo amawaka namakhulu amathandathu;.} "awakwaNafetali yayiliwaka lamagosa kunye nezinto eziphath' ikhaka nomkhonto, zingamashumi amathathu anesixhenxe amawaka;9-k !awakwaZebhulon, oomakad' enetha bamajoni, izinto ezichophele imfazwe, zilungele nasiphi na isixhobo, zizimisele ukunceda uDavide zingenakumbi, yayingamashumi amahlanu amawaka;7,g awakwaIsakare, izinto ezaziwaqonda amaxesha, ziyazi into afanele ukuyenza uSirayeli, yayiziinkokheli ezimakhulu mabini, zikunye nezizalwana zazo ezaziphantsi kolawulo lwazo;+ awesiqingatha sikaManase, awayekhutshelwe ukuza kumisela uDavide ukuba abe ngukumkani, yayilishumi elinesibhozo lamawaka;f*E awakwaEfrayim, amagorha aziwayo nakowawo, yayingamashumi amabini amawaka namakhulu asibhozo;s)_ awakwaBhenjamin kuloSawule, ayengamawaka amathathu, awayesoloko engakuSawule ukuza kuthi gaa ngelo thuba;Y(+ noZadoki igorha lomfana, namagosa endlu yakowabo angamashumi amabini anesibini;j'M ekunye noJoyada intloko yendlu ka-Aron, kunye namadoda angamawaka amathathu namakhulu asixhenxe,=&u awakwaLevi, ingamawaka amane namakhulu amathandathu,i%K awakwaSimon, iinto eziqule zaligangatha, zilindele umayenzeke, yayingamawaka asixhenxe nekhulu;|$q awakwaJuda, iinto eziqule zaligangatha, zixhobe ngomkhonto nekhaka, yayingamawaka amathandathu namakhulu asibhozo;# La ngamanani amadoda omkhosi awazibandakanya noDavide eHebron, ukuze umbuso kaSawule awubhukuqe uwele kuDavide ngokomlomo *kaNdikhoyo:["/ Amadoda aphikela ukuwelela kuDavide mihla le, wada ke wanomkhosikazi owomeleleyo.z!m UDavide amnceda kumabutho ahlaselayo. Kaloku onke ayengoompondo-zihlanjiwe, eziingqwayi-ngqwayi emkhosini wakhe.@ y Ke ekuyeni kwakhe eZikelage, nanga amaManase azibandakanya noDavide: uAdena, uYozabhadi, uYediyali, uMikayeli, uJozabhadi, uElihu, noZiletayi, iingqwayi-ngqwayi zamabutho akwaManase.T! Namanye kumadoda akwaManase awelela kuDavide xa wayekunye namaFilistiya, besilwa noSawule. Kambe ke yena naloo madoda akhe zange bade bawancedise amaFilistiya lawo, kuba athi akuba ethetha-thethene, umlawuli wawo wamgxotha, esithi: “Le nto ingangumngcipheko kwakuthi – hleze asuke akreqe kuthi, axhase inkosi yakhe uSawule.”9k Ke uMoya wehla phezu koAmasayi ingqwayi-ngqwayi yaloo mashumi mathathu, waza wathi: “Thina singabakho, Davide! Singabakho, mfo kaJese! Makube yimpumelelo kuwe, baphumelele nabo bakuxhasayo, kuba uThixo wakho uza kukunceda!” Ngoko ke uDavide wawamkela, wawenza iingqwayi-ngqwayi zamabutho okuhlasela.+O UDavide waphuma wawahlangabeza, wathi kuwo: “Ukuba ngaba nize ngoxolo apha kum, ngenjongo yokundincedisa, ndiyanamkela, singamanyana. Kambe ke, ukuba kuthe kanti nize ngeenjongo zokundintama ezintshabeni zam, ngoku ndingasenanxa namntu, ngamana anganibona uThixo woobawo, anibuyekeze.”lQ Kananjalo namanye amaBhenjamin ekunye nabathile bakwaJuda awelela kuDavide ngoko asenqabeni yakhe.! Ngawo la awela umlambo iJordan ngenyanga yokuqala, ingazele iphuphuma, aza abaswantsulisa bonke ababemi kwiintili zayo empuma nasentshona.% La maGadi yayiziingqwayi-ngqwayi zomkhosi, nelona tyutyusi kuwo sasingeyontanga yalo nekhulu, noyena makhonya kuwo engeyontanga yalo newaka.B uJeremiya ingoweshumi, oweshumi elinanye inguMakebhanayi.9m owesibhozo inguYohanan, uElizabhadi ingowethoba,;q uAtayi ingowesithandathu, uEliyeli ingowesixhenxe,6g owesine inguMismana, owesihlanu inguJeremiya,L Ayekhokelwa nguEzere, esalekelwa nguObhadiya, kulandele uEliyabhi,yk Namanye kumaGadi awelela kuDavide ngoko asenqabeni yakhe entlango. Yayingamatsha-ntliziyo aqule aligangatha, iinto ezinesandla ngakumkhonto nekhaka. Yayizizinto ezibuso bungwanyalala okwengonyama, izinto ezisantya ngathi yimbabala yentaba.=u noYowela noZebhadiya oonyana bakaJeroham zaseGedore.J uElikana, uYeshiya, uAzarele, uYowezere, noYashobhewam, amaKora;J uEluzayi, uJerimoti, uBheliya, uShemariya, noShefatiya umHarufi, noIshmaya waseGibheyon, igorha kulaa mashumi mathathu elaliyingqwayi-ngqwayi yawo; uJeremiya, uYaziyeli, uYohanan, uYozabhadi waseGedera,;o Ewe, la madoda iingqwayi-ngqwayi zawo yayinguAhizene noYowashe, oonyaba bakaShemawa waseGibheya; wona inguYeziyeli noPelete, oonyana baka-Azemavete; uBheraka, uYehu waseAnatoti,+ Ayexhobe ngeentolo *neenkwitshi, iinto ezidubula ngazo zozibini esokunene nesasekhohlo. Yayingamadoda endlu kaBhenjamin, izizalwana zikaSawule.   La ngamadoda awaya kuDavide eZikelage, ngokuya wayegxothiwe nguSawule unyana kaKishe. Yayingamanye kumajoni awayesima nawo edabini.7 i /uEliyeli, no-Obhedi, noYasiyeli waseMezobhaya.Z - .uEliyeli waseMahavi, uJeribhayi noYoshaviya oonyana bakaElnam, uItema umMowabhi,> w -uYediyali unyana kaShimri, umntakwabo uYowa waseTizi,O  ,u-Uziya waseAshterati, uShama noYeyeli oonyana bakaHotam waseArohere,6g +uHanan unyana kaMahaka, uYoshafati waseMeten,nU *uAdina unyana kaShiza, umRubhen owayeyinkulu yamaRubhen, enamadoda angamashumi amathathu kunye naye,2_ )u-Uriya umHeti, uZabhadi unyana ka-Alayi,*O (uIra waseItri, uGarebhe waseItri,_7 'uZeleki umAmon, uNaharayi waseBheroti, umphathi-zikrweqe zikaJowabhi unyana kaZeruya,:o &uJoweli umtakwabo-Natan, uMibhare unyana kaHagri,8k %uHezero waseKarmele, uNarayi unyana kaEzebhayi,.W $uHefere waseMekera, uAhija wasePelon,D #uAhiyam unyana kaSakare waseHarari, uElifali unyana kaUre,K "oonyana bakaHashem waseGizon, uJonatan unyana kaShage waseHarari,:~o !uAzemavete waseBhawurim, uEliyabha waseShalebhon,E} uHurayi wamaxandeka aseGahashe, uAbhiyeli waseBhete-arabha,Q| uItayi unyana kaRibhayi waseGibheya kwaBhenjamin, uBhenaya wasePiraton,A{} uMaharayi waseNetofa, uHelede unyana kaBhana waseNetofa,0z[ uSibhekayi waseHusha, uIlayi waseAhoyi,By uIra unyana kaIkeshe waseTekowa, uAbhiyezere waseAnatoti,0x[ uShamoti waseHarori, uHeleze wasePelon,dwA Nanga loo magorha: NguAsayeli umntakwabo-Jowabhi, uEl-hanani unyana kaDodo waseBhetelehem,(vI Wayebalasele phakathi kwaloo magorha angamashumi amathathu, kodwa wayengabandakanywanga kuloo magorha mathathu. UDavide wamenza inkokheli yabalindi bokumkani.guG Zazinjalo ke izigigaba zikaBhenaya unyana kaJoyada; naye wayedume njengaloo magorha mathathu.Ot Wabulala umJiputa owayelufafa oluziimitha ezimbini ezinekota ubude. UmJiputa lo wayephethe umkhonto ongangesibonda, uBhenaya wamgqebha ngebhunguza, hlasi loo mkhonto, wamgwaza kwangawo loo mJiputa.osW Enye indoda eyayitshatshele ngemisebenzi yobugorha nguBhenaya unyana kaJoyada waseKabhezeli. Yena wabulala iintshatsheli zamaMowabhi ezimbini. Kwakhona ngemini ekwakukhithika ngayo waya kungena emhadini, wabulala khona ingonyama.r# Waba yimbalasane njengaloo magorha mathathu, waba yinkokheli yelo qela lingamashumi amathathu, noxa engabandakanywa kuloo magorha mathathu.Nq UAbhishayi umntakwabo-Jowabhi yayinguye inkokheli yamashumi amathathu amagorha. Yena ngomkhonto wakhe walwa namadoda angamakhulu amathathu wawabulala, watsho wabalasela njengaloo magorha mathathu.Bp} “Hayi khona, uThixo makandithintele; soze ndiyenze into enjalo! Ndingaba ndisela igazi lala madoda awakhe ngokubeka ubomi bawo esichengeni sokufa. Ewe, ngokuhamba aye kuwakha aphinde abuye nawo, abubeke esichengeni ubomi bawo.” UDavide wala ukuwasela loo manzi. Zazinjalo ke izigigaba zaloo magorha mathathu.o Loo magorha mathathu ke atyhoboza apho kuloo maFilistiya, aya kukha amanzi apho kwelo qula lingasesangweni leBhetelehem, abuya nawo, awanika uDavide. Kambe ke uDavide wala ukuwasela, ndaweni yaloo nto wawachitha, esenza umnikelo ngawo kuNdikhoyo, esithi:n{ UDavide wanxanwa, waza wathi: “Akwaba bekungakho mntu undiphathela amanzi kwelaa qula lingasesangweni eBhetelehem.”omW Ngelo xesha uDavide yena wayesezintabeni kwindawo enqabileyo, kukho ibutho lamaFilistiya eBhetelehem.;lo Isithathu kuloo madoda angamashumi amathathu aziintloko zomkhosi kaDavide saya kuye kwiliwa elikumqolomba waseAdulam, lo gama wona umkhosi wamaFilistiya umise kwintili yamaRafa./kW Kambe ke uElazare namadoda akhe bema baqingqa apho phakathi kuloo ntsimi. Ewe, bahlanganisa babetha kwajub' ugodo kumaFilistiya, waza uNdikhoyo waba ngotshatsheleyo.9jk Yena wayekunye noDavide ePasi-damimi mhla ngedabi, amaFilistiya ehlanganisene khona. Ndaweni ithile apho kwakukho intsimi ezele yirhasi, umkhosi waswantsuliswa ngamaFilistiya.Ui# Olandelayo nguElazare, unyana kaDodo umAhoyi, engomnye wamagorha amathathu.Nh Ewe, nalu uludwe lwamagorha kaDavide: UJashobham umHakimoni wayeyintloko yamagorha angamashumi amathathu. Walwa namakhulu amathathu amadoda eyedwa, wawabulala onke ngomkhonto wakhe kwidabi elinye.9gk Nazi iintloko zamagorha omkhosi kaDavide. Wona ke ekunye namaSirayeli ephela awuxhasa awomeleza umbuso wakhe wada wanabela kulo lonke elo lizwe ngokwesithembiso *sikaNdikhoyo._f7 UDavide ke waya esomelela ngokomelela, kuba kaloku uNdikhoyo onamandla onke wayenaye.e! Wakha isixeko sayijikeleza, esusela kungqameko, waya kuthi ngqu ngodonga olujikelezileyo. Ke yena uJowabhi wasizinzisa isixeko ngokubanzi.Zd- Waya kuhlala apho kuloo nqaba uDavide, yaza yabizwa ngokuba sisixeko sikaDavide.Ac{ UDavide ke wayethe: “Nabani na othe wakhokela xa kuhlaselwa amaJebhusi uya kuba yinjengele.” Ke uJowabhi, unyana kaZeruya, yaba nguye ophumayo, waza ke wenziwa injengele yomkhosi.by athi kuDavide: “Akunakuze ungene apha wena!” Kambe ke uDavide wasuka wayithimba inqaba iZiyon, isixeko sikaDavide.oaW UDavide namaSirayeli ephela baphuma baya eJerusalem – yiJebhusi ke leyo. Abemi bakhona, amaJebhusi,n`U Aya kufika ke amadoda amakhulu akwaSirayeli kukumkani uDavide eHebron, waza wanqophisana nawo phaya eHebron phambi koNdikhoyo, aza ke amthambisa waba ngukumkani wamaSirayeli ngokwesithembiso sikaNdikhoyo esivakaliswe nguSamweli.^_5 Phambili phaya, ngokuya uSawule ebesengukumkani, amaSirayeli ayekhokelwa nguwe xa aya emfazweni. *UNdikhoyo uThixo wakho wathi kuwe: ‘Wena uya kuba ngumalusi wabantu bam amaSirayeli, ube ngumlawuli wabo.’ ”w^ i Ke kaloku onke amaSirayeli ahlanganiselana kuDavide eHebron, athi: “Mhlekazi, siyazalana; sikwaligazi lakho.}]s endaweni yokubuzisa kuNdikhoyo. Ngoko ke uNdikhoyo wambulala, waza umbuso lowo wawunikezela kuDavide unyana kaJese.\/ USawule lo ke wafa kuba esuke akathembeka *kuNdikhoyo. Akazange alithobele ilizwi likaNdikhoyo, wada waya kubuzisa nakoosiyazi, efuna isikhokelo,d[A kwanduluka onke amagorha alapho, azithatha izidumbu zooSawule noonyana bakhe, azisa eJabheshe. Emva koko bawathatha amathambo abo, baya kuwangcwaba ngaphantsi komthi omkhulu eJabheshe, baza bazila iintsuku ezisixhenxe.tZa Zathi zakuvakala kubemi bonke baseJabheshe eGiliyadi iindaba zento yonke eyenziwe kuSawule ngamaFilistiya,sY_ Izikrweqe zikaSawule azibeka endlwini yothixo wawo, intloko yakhe ayixhoma endlwini yothixo wawo uDagoni.OX Amkhulula izixhobo zakhe zemfazwe uSawule, athatha intloko yakhe nezixhobo zakhe, athumela izigidimi kulo lonke elamaFilistiya, ukuba ziye kuvakalisa iindaba zoloyiso *koothixo bawo nakubantu bawo. W9 Ngengomso xa amaFilistiya aya kuphanga impahla yâbo babewe edabini, afika izidumbu zooSawule noonyana bakhe ziqungquluze apho kuloo ntaba iGilibhowa.TV! AmaSirayeli onke angaphesheya kwentili athi akubona ukuba umkhosi uswantsulisiwe, nokuba uSawule kunye noonyana bakhe bawile, ashiya iidolopu zawo, abhaca. Afika amaFilistiya, ahlala kwezo dolophu zawo.]U3 Kwanjalo ke ukufa kukaSawule, noonyana bakhe bobathathu, kunye nendlu yakhe iphela.PT Wathi akubona uSawule efile, naye loo mfana waziphosa kwelakhe ikrele.S3 Kweso sithuba uSawule ubhekise kumfana owayephatha izikhali zakhe, wenjenje: “Rhola ikrele, undigwaze. Andifuni kuvuyelelwa zeziya ntlanga zingalukanga.” Loo mfana kambe akazange avume kuyenza loo nto, kuba wayesoyika. USawule ke urhole ikrele lakhe, waza waziphosa kulo.NR Laba shushu idabi kufuphi noSawule, abatoli bamchana, bamngxwelerha.(QI AmaFilistiya awasukela, athana mbende noSawule kunye noonyana bakhe, aza ababulala bobathathu oonyana bakaSawule, uJonatan, noAbhinadabhi, kunye noMalkishuwa.sP a Aqubisana amaFilistiya namaSirayeli, aswantsuliswa amaSirayeli, kwawa inkitha yawo kuloo ntaba iGilibhowa.wOg ,UAzele ebenoonyana abathandathu. Amagama abo nguAzerikam, uBhokeru, uIshmayeli, uShariya, uObhadiya, noHanan.fNE +uMoza wazala uBhineya, uBhineya wazala uRefaya, uRefaya wazala uElasa, uElasa wazala uAzele.gMG *noAhazi owazala uYara. UYara wazala uAlemete, noAzemavete, noZimri, waza uZimri wazala uMoza,7Li )Oonyana bakaMika nguPiton, noMeleki, noTareya,=Ku (UJonatan wazala uMeribhali, uMeribhali wazala uMika.vJe 'UNere wazala uKishe, uKishe wazala uSawule, uSawule wazala uJonatan, noMalkishuwa, noAbhinadabhi noEshbhali.XI) &UMikeloti wazala uShimeya. Nabo nenzala yabo bebehlala eJerusalem ngakumawabo.0H[ %uGedore, uAhiyo, uZekariya, noMikeloti.mGS $Ngokuzana kwabo oonyana bakhe nguAbhedon owamazibulo, ibe nguZure, uKishe, uBhali, uNere, uNadabhi,SF #UYehiyeli, ukhokho weGibheyon, wayehlala khona. Igama lomkakhe nguMahaka.SE "Zizo ezi ke iintloko zezindlu zabaLevi ezaziziinkulu ezihlala eJerusalem.5Dc !Iintloko zezindlu zabaLevi eziziimvumi bezihlala emagumbini endlwini kaThixo, zingaphathiswanga wumbi umsebenzi, kuba uxanduva lweengoma beluphethwe zizo emini nasebusuku.rC] Kumawabo amaKohati bekukho aphathiswe umsebenzi wokosa izonka ebezibekwa etafileni *ngeMihla yokuPhumla.uBc UMatitiya, omnye wabaLevi, owayelizibulo likaShalum umKora, wayephathiswe uxanduva lokosa izonka zomnikelo.EA Umsebenzi wokucola iziqholo wona ubuphethwe ngababingeleli.@% Abanye babephethe yonke enye impahla yendlu kaThixo, kunye nomgubo wengqolowa, newayini, namafutha omnquma, nentlaka yokuqhumisa, neziqholo.? Abanye kubaLevi babephethe ubugcwabalala obusetyenziswayo xa kunqulwa. Yonke into ephumayo babeyibhala, baphinde benjenjalo naxa ibuyayo._>7 Ebusuku babelala kufuphi nendlu kaThixo, ukuze bayaluse, baze bayivule yonke intsasa.t=a Bekukho abaLevi abane abangabaphathi babagadi. Bona babethenjiwe, begada amagumbi noovimba bendlu kaThixo.l<Q Aba bagadi babencediswa ngamawabo asezilalini awayedla ngokuza kubabambela iintsuku zibe sixhenxe.b;= Babegada amasango kumacala omane; empumalanga nasentshonalanga, ngasentla nangasezantsi.K: Bona nenzala yabo babesoloko ke begada amasango endlu kaNdikhoyo. 9 Bebonke abagcini-masango bendlu kaThixo babengamakhulu amabini aneshumi elinesibini. Babebalwa ngokwemimandla abahlala kuyo. Ookhokho babo babenikwe uxanduva lokuba ngabagcini-masango ngukumkani uDavide nomshumayeli uSamweli, kuba babengamadoda athembekileyo.  _~~}}||{z[yyAxcwwkvvutt sorr@q~qp oGnnTmmillNkjii;higzff2eddccQcb;a`_^]\[[ZzYYk=k<< ;q:9 88&7655-44H3222Q11~000^//7/..----P,,,Q+m**h))(f'&&$%%$X#g"!|! y D\ o^hiy-33toFU!V'c+# ~ F  3D%\ I  UShelomiti lo nezizukulwana zakhe wayongamele zonke izipho ezazinikelwe kuThixo ngukumkani uDavide neenkulu zezindlu namanye amadoda amakhulu awayeziingqwayi-ngqwayi nezithwala-ndwe zomkhosi.F UShebhuweli wayezalana noShelomiti. Kaloku uElizere, umntakwabo-Gershom, wazala uRabhiya, uRhabhiya wazala uYeshaya, uYeshaya wazala uYoram, uYoram wazala uZikri, uZikri wazala uShelomiti.Y +UShebhuweli umzukulwana kaGershom unyana kaMosis ebengunondyebo wendlu kaThixo.\1Bekukho nama-Amram, amaIzare, amaHebron, namaUziyeli aphathiswe imisebenzi ethile.gGOonyana bakaYehiyeli, uZetam nomninawa wakhe uJoweli, babongamele oovimba bendlu *kaNdikhoyo.\1ULadan, unyana kaGershon, wazala uYehiyeli nabanye oonyana ababeziinkulu zezindlu.a;Amawabo abaLevi ayongamele oovimba bendlu kaThixo noovimba bokugcina izinto ezingcwele.X)Ngawo lawo ke amaqela abagcini-masango abayinzala kaKora nabayinzala kaMerari.]3Kwinkundla yangasentshonalanga babebane endleleni, babe babini enkundleni phakathi.7Mihla le abaLevi abagada ngasempumalanga babebathandathu, bebane ngasentla, bebane nangasezantsi. Koovimba abalindi aba babegada ngababini ngababini.%CElooShupim noHosa iqashiso laba lelokugada isango elingasentshonalanga kunye nesango leShalekethe endleleni enyukayo. Abagadayo babengamaqela alandelanayo.q[Iqashiso likaObhedi-edom laba lelokugada isango langasezantsi, eloonyana bakhe laba lelokugada oovimba.>uIqashiso lokugada isango elingasempumalanga laphuma noShelemiya. Unyana wakhe uZekariya, owayedume ngamacebo, naye wenzelwa *amaqashiso, laphuma kwelokuba agade isango langasentla.j~M Amaqela la ênza *amaqashiso kumsebenzi wamasango, kungekho ukhethe phakathi komncinci nomkhulu.}{ La maqela abagcini-masango aphantsi kweenkokheli zawo xa ewonke ayenesigxina sawo sokulungiselela endlwini *kaNdikhoyo. |  w{g KumaMerari yayinguHosa noonyana bakhe abane: uShimri, noHilekiya, noTebhaliya, noZekariya. UShimri wamiselwa ubukhulu nguyise nakuba wayengelozibulo. Kwinzala nezizalwane zikaHosa abagcini-masango kwindlu kaThixo babelishumi elinantathu.Yz+ Kwinzala nezizukulwana zikaMeshelemiya kwakukho amakroti alishumi elinesibhozo.y7Ke kwinzala nezizalwana zikaObhedi-edom kwabakho amadoda angamashumi amathandathu anambini awaba ngabagcini-masango, yaye ayenobukroti kulo msebenzi.xOonyana bakaShemaya aba ngoo-Oteni, noRafayeli, no-Obhedi, noElizabhadi, kunye nabona badume ngobukroti uElihu noSemakiya.ewCUnyana kaObhedi-edom, uShemaya, wazala oonyana abaziinkokheli, nditsho amagorha anobukroti. v @uyBekukho no-Obhedi-edom owathamsanqelwa nguThixo waba noonyana abasibhozo. YayinguShemaya owamazibulo, ibe nguYozabhadi, uYowa, uSakare, uNataniyeli, uAmiyeli, uIsakare, noPewuletayi.(tKuElam, uYohanan, noEliyehunayi.wsgUMeshelemiya wayenoonyana abasixhenxe: yayinguZekariya owamazibulo, ibe nguYediyali, uZebhadiya, uYateniyeli,zr oNazi iintloko zamaqela abagcini-masango endlu kaThixo: KumaKora yayinguMeshelemiya unyana kaKore wendlu ka-Asafu.qelamashumi amabini anane: elikaRomamti-ezere. Iqela ngalinye beliba namadoda alishumi elinambini, liphantsi kwenkokheli yalo.5peelamashumi amabini anantathu: elikaMaziyoti,4ocelamashumi amabini anambini: elikaGidaleti,0n[elamashumi amabini ananye: elikaHotire,*mOelamashumi amabini: elikaEliyata,*lOeleshumi elinethoba: elikaMaloti,,kSeleshumi elinesibhozo: elikaHanani,4jceleshumi elinesixhenxe: elikaYoshebhekasha,2i_eleshumi elinesithandathu: elikaHananiya,.hWeleshumi elinesihlanu: elikaYeremoti,+gQeleshumi elinesine: elikaMatitiya,1f]eleshumi elinesithathu: elikaShubhayeli,.eWeleshumi elinambini: elikaHashabhiya,*dOeleshumi elinanye: elika-Azarele, c;eleshumi: elikaShimeyi,!b=elethoba: elikaMataniya,"a?elesibhozo: elikaYeshaya,$`Celesixhenxe elikaYesharela,&_G elesithandathu: elikaBhukiya,#^A elesihlanu: elikaNetaniya,]5 elesine: elikaIzeri,"\? elesithathu: elikaZakure,[% Nazi iziphumo zamaqashiso malunga nokulandelelana kwamathuba okusebenza kwamaqela: elokuqala: elikaJosefu umAsafu, elesibini: elikaGedaliya,ZXa bawabayo umsebenzi benza *amaqashiso, kungekho ukhethe phakathi komncinane nomkhulu, ngokunjalo nokwaziyo nosaqeqeshwayo.YInani lawo, ekunye nabantakwawo ababeqeqeshelwe iingoma zikaNdikhoyo, lalingamakhulu amabini anamashumi asibhozo anesibhozo.'XGNgokomyalelo kakumkani onke la madoda ayephethwe ngooyise uAsafu, noJedutun, noHeman. Ayevuma enkonzweni endlwini kaNdikhoyo, enamacangci nemirhubhe neehapu.QWBonke aba babengoonyana bakaHeman *umshumayeli kakumkani. Wayebanikwe ngokwesithembiso sikaThixo sokuphakamisa isidima sakhe. Ewe, uThixo wanika uHeman oonyana abalishumi elinane neentombi ezintathu.HV Koonyana bakaHeman nguBhukiya, noMataniya, noUziyeli, noShebhuweli, noJerimoti, noHananiya, noHanani, noEliyata, noGidaleti, noRomamti-ezere, noYoshebhekasha, noMaloti, noHotire, noMaziyoti.SUKoonyana bakaJedutun nguGedaliya, noZeri, noYeshaya, [noShimeyi], noHashabhiya, noMatitiya, bebathandathu. Babephethwe nguyise uJedutun, owayeshumayela esebenzisa ihapu ukubulela nokudumisa *uNdikhoyo.TKoonyana baka-Asafu nguZakure, noJosefu, noNetaniya, noAsharela. Babeshumayela ngokomyalelo kakumkani, bephethwe nguAsafu.vS gUkumkani uDavide, ekunye neengqwayi-ngqwayi zomkhosi, wachonga abathile koonyana baka-Asafu, nabakaHeman, nababakaJedutum, wabanika umsebenzi wokushumayela bekhalisa iihapu nemirhubhe namacangci. Nanga ke amadoda awayephethe lo msebenzi:gRGNabo benza *amaqashiso kwanjengabantakwabo abayinzala ka-Aron, ekho nokumkani uDavide, uZadoki, uAhimeleki, neenkulu zezindlu zababingeleli nezabaLevi. Izindlu zâbo baziinkulu zaziphathwa ngokufanayo nezo zâbo baziinci.^Q5koonyana bakaMushi nguMali, noEdere, noJerimoti. Abo ke ngabaLevi ngokwezindlu zabo.(PKkoonyana bakaKishe nguJerameli,8Okkoonyana bakaMali nguElazare ongabanga nanyana, N {Mokoonyana bakaMerari nguMali noMushi, koonyana bakaYaziya, unyana kaMerari, nguBheno, noShoham, noZakure, noHibri,;Lqkoonyana bakaIshiya, umntakwabo-Mika, nguZekariya,EKkoonyana bakaUziyeli nguMika, koonyana bakaMika nguShamire,vJekoonyana [bakaHebron] nguJeriya inkulu, ibe nguAmariya owesibini, noYeziyeli owesithathu, noYekamam owesine,BIkumaIzare nguShelomoti, koonyana bakaShelomoti nguYahati,1H]koonyana bakaRehabhiya inkulu nguIshiya,zGmNazi ke ezinye iinkulu zezindlu zakwaLevi: koonyana baka-Amram nguShubhayeli, koonyana bakaShubhayeli nguYedeya,6FeLulo olo ke uluhlu lokusebenzisana kwabo ekulungiseleleni endlwini kaNdikhoyo ngokwemimiselo abayinikwa ngukhokho wabo uAron ethobela umyalelo kaNdikhoyo uThixo kaSirayeli.TE!elamashumi amabini anantathu noDelaya, nelamashumi amabini anane noMaziya.RDelamashumi amabini ananye noJakin, elamashumi amabini anambini noGamuli,FCeleshumi elinethoba noPetaya, elamashumi amabini noYezekeli,LBeleshumi elinesixhenxe noHezire, eleshumi elinesibhozo noHapizere,MAeleshumi elinesihlanu noBhilega, eleshumi elinesithandathu noImere,J@  eleshumi elinesithathu noHupa, eleshumi elinesine noYeshebhabhi,H?  eleshumi elinanye noEliyashibhi, eleshumi elinesibini noYakim,2>_ elethoba noYeshuwa, eleshumi noShekaniya,3=a elesixhenxe noHakoze, elesibhozo noAbhiya,9<m elesihlanu noMalekiya, elesithandathu noMiyamin,0;[elesithathu noHarim, elesine noSeworim,[:/Amaqashiso aphuma ngolu hlobo: Elokuqala laphuma noJoyaribhi, elesibini noYedaya,"9=Ke unobhala uShemaya, unyana kaNataniyeli umLevi, wawabhala amagama abo ekho nokumkani kunye nala magosa: umbingeleli uZadoki, uAhimeleki unyana ka-Abhiyatare, kunye neenkulu zezindlu zababingeleli kunye nezabaLevi. Kwakuthathwa indlu ibe nye kuEliyazare, ize ibe nye nakuItamare.A8{Babahlula-hlula ngendlela engenaxanasi ngokwenza *amaqashiso, kuba kaloku kwakukho amagosa esibingelelo namagosa ezakwaThixo kuzo zozibini izizukulwana zikaEliyazare nezo zikaItamare.m7SKwafumaneka iqela elikhulu kwinzala kaEliyazare kunelo lafumaneka kwinzala kaItamare, baza ke bahlulwa-hlulwa ngokunjalo: Yaba ziinkulu ezilishumi elinesithandathu kwinzala kaEliyazare, yaziinkulu ezisibhozo kwinzala kaItamare.66eUDavide wancediswa nguZadoki, owayeyinzala kaEliyazare, kunye noAhimeleki, owayeyinzala kaItamare; baza ke babahlula-hlula bangamaqela okulungiselela ngezigaba ezimisiweyo.5%Kambe ke yena uNadabhi noAbhihu basweleka bengenanyana kwangaphambi kokusweleka kukayise. Ngoko ke ababingeleli yaba nguEliyazare noItamare.u4 eOonyana baka-Aron babahlulwa-hlulwe kanje: Naba oonyana baka-Aron: uNadabhi, uAbhihu, uEliyazare, noItamare.53c Ngoko ke abaLevi abo bawuqhuba umsebenzi wabo apho esibingelelweni nakwindawo engcwele, bephantsi kwabantakwabo abayinzala ka-Aron, belungiselela apho endlwini kaNdikhoyo. 2 Ukanti nanini na kusenzelwa uNdikhoyo amadini atshiswayo *ngeMihla yokuPhumla nangemibhiyozo yokuthwasa kwenyanga, nangawo onke amatheko amisiweyo. Kwakufuneka bahlale belungiselela uNdikhoyo ngamathuba amisiweyo, naloo nto ke beyenza ngendlela emisiweyo.y1kNgazo zonke iintsasa kwakufuneka beme babulele badumise uNdikhoyo; nasemalanga ke kwakufuneka benze kwaloo nto.*0MYayingabo abajongene nesonka esasihlala etafileni, umgubo womnikelo weenkozo, nemiqhathane enganyuswanga, ukubhaka nokuxuba, nazo zonke iindidi zemilinganiselo.]/3Umsebenzi wabaLevi aba ke yayikukunceda inzala ka-Aron kumsebenzi wendlu kaNdikhoyo: ukujonga iinkundla namagumbi azo, ukuhlanjululwa kwezinto ezingcwele, nokujongana nayo yonke eminye imisebenzi yendlu kaThixo.p.YNgokwalo myalelo kaDavide ke abaLevi babalwa kuqalelwa kwabo baneminyaka emashumi mabini nangaphezulu.k-ONgoko ke abaLevi aba akuseyomfuneko kubo ukuthwala isibingelelo nezixhobo ezisetyenziswa kuso.”,Kaloku uDavide wathi: “Ngoku uNdikhoyo uThixo kaSirayeli ubanike ukuphumla abantu bakhe; yena ke uya kusoloko ehlala ehleli eJerusalem.`+9Ezi ke yayizizizukulwana zikaLevi ngokwezindlu zazo – iinkulu zezindlu ngokwamagama okubhaliswa kwazo zibalwa ngazinye, abasebenzi abaminyaka imashumi mabini nangaphezulu, abo babelungiselela endlwini kaNdikhoyo.B*Oonyana bakaMushi bathathu: nguMali, noEdere, noYeremoti.b)=UElazare wafa engenanyana, eneentombi zodwa, zaza zathathwa ngamawabo oonyana bakaKishe.R(Oonyana bakaMerari nguMali noMushi. Oonyana bakaMali nguElazare noKishe.H' Koonyana baka-Aziyeli nguMika inkulu, ibe nguIshiya owesibini.\&1Inkulu yoonyana bakaHebron abane nguTeriya, ibe nguAmariya, noYaziyeli, noYekamam.0%[Inkulu yoonyana bakaIzare nguShelomiti.$3Inkulu yoonyana bakaElizere nguRehabhiya. UElizere akazalanga wumbi unyana ngaphandle koRehabhiya, kodwa uRehabhiya wazala oonyana abaninzi gqitha.3#aInkulu yoonyana bakaGershom nguShebhuweli.0"[Oonyana bakaMosis nguGershom noElizere.I! Ke bona oonyana bakaMosis, umfo wakwaThixo, babalelwa kubaLevi.W ' Oonyana baka-Amram nguAron noMosis. UAron nenzala yakhe bachongwa ukuba bagcine izinto ezingcwele zonqulo, bamkhonze uNdikhoyo, bemenzela iziqhumiso, besikelela abantu egameni lakhe kude kube ngunaphakade.J  Oonyana bakaKohati bane: nguAmram, noIzare, noHebron, noUziyeli.   C Oonyana bakaShimeyi bane: nguYahati owamazibulo, kulandele uZina, ibe nguJewushe noBheriya. Ke uJewushe noBheriya babengenanyana baninzi, yaza inzala yabo yabalelwa ekubeni yindlu enye.xi Oonyana bakaShimeyi nabo bathathu: nguShelimoti, noHaziyeli, noHaran. Zizo ezo ke iinkulu zezindlu zakwaLadan.U#Oonyana bakaLadan bathathu: nguYehiyeli owamazibulo, ibe nguZetam noJoweli.0[Oonyana bakaGershon nguLadan noShimeyi.eCUDavide wabahlula-hlula abaLevi ngokwamaqela oonyana bakaLevi: uGershon, uKohati, noMerari..UKe wona amawaka amane aya kuba ngabagcini-masango; kananjalo amanye amawaka amane adumise uNdikhoyo ngeengoma esebenzisa izikhalisi endizilungiselele loo njongo.”&EUDavide wathi: “Amashumi amabini anesine amawaka abaLevi baya kongamela umsebenzi wendlu *kaNdikhoyo, size isithandathu samawaka sibe ngamagosa nabagwebi.Babalwa abaLevi ababudala bungamashumi amathathu nangaphezulu, baza bafumaneka bengamashumi amathathu anesibhozo amawaka.[/Kananjalo waqokelela zonke iinkokheli zakwaSirayeli kunye nababingeleli nabaLevi.w iKe kaloku uthe akukhula, xa seleyindoda enkulu, uDavide wabeka unyana wakhe uSolomon wangukumkani kwaSirayeli.#Ngoko ke zinikezeleni ngomxhelo wenu wonke kuNdikhoyo uThixo wenu. Qalisani ukuyakha indlu kaNdikhoyo uThixo, ukuze nibe nako ukuyingenisa ityesi yomnqophiso kaNdikhoyo kunye nezinto ezingcwele zikaThixo, zonke nizifake kuloo ndlu iza kwakhelwa igama likaNdikhoyo.”mSWathi kuzo: “Andithi na kaloku uNdikhoyo uThixo wenu unani? Ewe kambe, unithe jize ngenzolo ngeenxa zonke! Kaloku uzinikele esandleni sam zonke iintlanga ezingabemi beli lizwe. Eli lizwe ke ngoko lelikaNdikhoyo nabantu bakhe.r]Ngoko ke uDavide waziyalela zonke iinkokheli zakwaSirayeli ukuze zincedisane naye unyana wakhe uSolomon.nUIgolide nesiliva, ubhedu nentsimbi, ikho ingenamlinganiselo. Ngoko ke qalisa, uNdikhoyo abe nawe!”Unabo baninzi abasebenzi, abaqingqi bamatye, iingcibi nabachweli, kunye namadoda angamachule kuzo zonke iindidi zomsebenzi.#“Amalungiselelo ndiwenze ngenyameko, ndilungiselela ukwakhiwa kwendlu kaNdikhoyo. Ndiqokelele iitoni zegolide ezingaphezu kwamawaka amathathu anamakhulu amane, kunye neetoni zesiliva ezingaphezu kwamashumi amathathu anesine amawaka, ukuze kwakhiwe indlu leyo, kwakunye nentaphane yobhedu, kunye nentsimbi ebunzima bungenamlinganiselo, ngokunjalo nemithi namatye. Nawe ke ungazongeza ezo zinto.4 a Ewe, uya kuba nempumelelo xa uthe wanenyameko wayinonophela imimiselo nemithetho leyo uNdikhoyo wayinikezela uSirayeli ngoMosis. Yomelela ukhaliphe; uze ungoyiki utyhafe! ! UNdikhoyo ngamana wakupha ingqiqo nokuqonda xa ekufaka ukuba wongamele uSirayeli, khon' ukuze uwuthobele umthetho kaNdikhoyo uThixo wakho. 1 Ngoko ke ngoku, nyana wam, ngamana wanawe uNdikhoyo; ngamana waphumelela ekuyakheni indlu kaNdikhoyo uThixo wakho, nanjengoko wayethe uya kuyakha.> u Nguye ke oya kulakhela indlu igama lam. Yena uya kuba ngunyana wam, mna ndibe nguYise. Ewe, mna ndiya kusizinzisa isihlalo sombuso wakhe phezu koSirayeli kude kube ngunaphakade.’| q Kambe ke uza kuba nonyana oya kuba yindoda yoxolo nenzolo; mna ndiya kumthi jize ngenzolo, ndimphumze macal' onke ezintshabeni zakhe. Igama lakhe liya kuba nguSolomon, ibe ke uSirayeli ndiya kumthi jize ngoxolo nenzolo ngexesha lombuso wakhe.mSKambe ke kwafika ilizwi likaNdikhoyo kum, lisithi: ‘Wena uliphalaze gqitha igazi; ulwe iimfazwe ezininzi gqitha. Ngoko ke asinguwe oya kulakhela indlu igama lam, kuba wena uphalaze igazi elininzi gqitha emhlabeni phambi kwam.kOWathi apho kuSolomon: “Mfo wam, ndandizimisele ukulakhela indlu igama *likaNdikhoyo uThixo wam.lQUDavide wathetha nonyana wakhe uSolomon, wamyalela ukuba akhele uNdikhoyo uThixo kaSirayeli indlu.dAUDavide wathi: “Umfana wam uSolomon usemncinci, engekabi nawo namava, ibe ke yona le ndlu *kaNdikhoyo eza kwakhiwa kufuneka ibe lipomakazi eliyimbalasane, uduma-kude ngobunewu-newu nakuzo zonke izizwe. Ngoko ke ndiza kuwenza amalungiselelo okwakhiwa kwayo.” Ewe, uDavide wawenza ngokubanzi amalungiselelo lawo kwangaphambi kokusweleka kwakhe.zmWakhupha nenyambalala yezikhuni zomsedare; kaloku zona uDavide wayeziphiwe zazininzi gqitha ngamaSidon namaTire.'Wakhupha nento eninzi yentsimbi yokwenza izikhonkwane zeengcango zamasango nezokubethelela, kananjalo nobhedu olubunzima bungenamlinganiselo.=sNgoko ke uDavide wayalela ukuba kuqokelelwe bonke abasemzini abemi apho kwaSirayeli, waza ke apho kubo wakhetha abangabaqingqi bamatye, ukuze bakrole amatye okwakha indlu kaThixo.  Ke kaloku uDavide wathi: “Iza kwakhiwa apha indlu *kaNdikhoyo uThixo kunye neqonga lamadini atshiswayo awenzelwa uSirayeli.”s_Kambe ke uDavide akayanga kubuzisa khona kuThixo, kuba kaloku wayesoyika ikrele lesithunywa sikaNdikhoyo.7Ngelo xesha ke isibingelelo sikaNdikhoyo esasenziwe nguMosis entlango kunye neqonga lamadini atshiswayo sasisendaweni ephakamileyo yonqulo eGibheyon.~-Ngelo xesha ke uDavide akuqonda ukuba uNdikhoyo umphendule apho kweso sanda sokubhula sika-Aravena umJebhusi, wasuka wanikela amadini apho kuso.a};UNdikhoyo ke wathetha naso isithunywa eso, saza salifaka esingxotyeni salo ikrele laso.N|UDavide ke wakhela uNdikhoyo iqonga lamadini apho, waza wenza amadini atshiswayo kunye nawobudlelwana. Wanqula uNdikhoyo, waza ke yena waphendula ngokuthobela umlilo ezulwini kwelo qonga lamadini.c{?Ngoko ke uDavide wahlawula uAravena amakhulu amathandathu eegolide ngeso sanda sokubhula.hzIKambe ke ukumkani uDavide uphendule uAravena wathi: “Ngunotshe lowo! Ndiza kulihlawula lonke ixabiso lazo. UNdikhoyo andinakumnika izinto zakho, ndingayi kwenza mnikelo nadini litshiswayo ngento endingadlekanga ngayo.”&yEWathi uAravena kuDavide: “Kulungile, ungawufumana. Inkosi yam ukumkani mayenze ngokubona kwayo; mna ke ndiza kunikela ngeenkabi zeenkomo zokwenza amadini atshiswayo, izileyi zokubhula zoba ziinkuni. Ndonikela nangengqolowa yokwenza umnikelo weenkozo; zonke ezo zinto ndozikhupha.”Tx!UDavide wathi kuye: “Ndinike lo mhlaba sikuwo esi sanda sokubhula, ukuze ndakhele uNdikhoyo iqonga lamadini, khon' ukuze isibetho sikabhubhani sinqamke ebantwini. Ndithengisele wona ngexabiso lawo.”w-Wathi akuvela uDavide, uAravena wambona, waza wemka apho esandeni sokubhula, wamhlangabeza, wakhahlela ejongise ubuso emhlabeni phambi koDavide.vUthe esabhula ingqolowa uAravena waguquka, wabona isithunywa sikaThixo, baza oonyana bakhe abane ababekunye naye bazimela.Xu)Ngoko ke uDavide waya ngokwelo lizwi lalithethwe nguGadi egameni likaNdikhoyo.*tMIsithunywa sikaNdikhoyo sathetha noGadi, sathi makaye kuxelela uDavide ukuba makakhele uNdikhoyo iqonga lamadini kwesiya sanda sokubhula sika-Aravena umJebhusi.>uKwiidolophu zikaHadadizere iTebha neKun, uDavide wathimba intaphane yobhedu olwasetyenziswa nguSolomon xa wayesenza ichibi lobhedu, iintsika, kwanezinye izinto ezazenziwe ngobhedu.l=QUDavide wawahlutha amakhaka egolide awayephathwa ngamaphakathi kaHadadizere, waya nawo eJerusalem.<<qWasuka ke wabeka amabutho akhe kuwo wonke umbuso wama-Aram aseDamasko, ahlala ephantsi kwakhe, akhupha imirhumo kuye. UDavide wanikwa uloyiso nguNdikhoyo apho konke ahamba khona.;'Athe ke ama-Aram aseDamasko akuzama ukuncedisa uHadadizere ukumkani waseZobha, wasuka uDavide wabulala amashumi amabini anambini amawaka awo.a:;UDavide wathimba iwaka leenqwelo zakhe, kunye namawaka asixhenxe abakhweli-mahashe, ngokunjalo namashumi amabini amawaka amajoni ahamba ngeenyawo. Amahashe ke wawanqumla imisipha, washiya amahashe eenqwelo alikhulu.89iKananjalo uDavide walwa nokumkani waseZobha uHadadizere, wamoyisa, wamsukelisa, waya kumfaka eHamati, xa kanye wayezama ukumilisela ulawulo lwakhe kummandla womlambo iEfrati.S8Ngokunjalo wawoyisa namaMowabhi, aza aba phantsi kwakhe, amnika imirhumo.$7 CKe kaloku ekuhambeni kwexesha uDavide wawahlasela amaFilistiya wawoyisa, wayihlutha iGati namaphandle ayingqongileyo, ayabi sabakho phantsi kwamaFilistiya.>6uWena ubone kufanelekile ukuba uyithamsanqele indlu yesicaka sakho esi, ukuze ihlale ikukhonza njalo. Kaloku wena Ndikhoyo, uyithamsanqele, ngoko ke yothamsanqeleka ngonaphakade!”`59Wena Ndikhoyo, unguThixo! Isicaka sakho esi usenzele esi sithembiso sihle kangakanana.4“Wena Thixo wam, usithyilele isicaka sakho ukuba uya kusakhela indlu. Yiyo ke loo nto isicaka sakho sibe nobuganga bokuthandaza kuwe.Z3-ukuze sona sizinze, negama lakho libalasele ngonaphakade. Nabantu ke botsho bathi: ‘UNdikhoyo uSomandla, uThixo kaSirayeli, nguye uThixo wakhe.’ Nendlu yesicaka sakho uDavide ke iya kuzinza phambi kwakho."2=“Ngoku ke, Ndikhoyo, isithembiso osenzileyo ngokuphathelele kwisicaka sakho kunye nendlu yaso masibe njalo ngonaphakade. Yenza ngokwesithembiso sakho,q1[Waza ke amaSirayeli wawenza abantu bakho ncakasana ngonaphakade. Wena ke, Ndikhoyo, waba nguThixo wabo.70gNgoobani abanjengabantu bakho amaSirayeli? Kaloku wona asisizwe ekukuphela kwaso ehlabathini esiThixo waso waphumayo waya kuzikhululela abantu bakhe, ukuze uzenzele igama ngezigigaba ezimangalisayo, xa wawuqwakanisa izizwe uzigxotha khon' ukuze endaweni yazo kungene abantu owabakhulula kwelaseJiputa.v/e“Akakho onjengawe, Ndikhoyo, kungekho naThixo ngaphandle kwakho, njengoko sazivelayo ngezi zethu iindlebe.|.qNgenxa yesicaka sakho, nangokuthanda kwakho, wenze le nto inkulu kangaka, waza wavakalisa nezi zithembiso zingaka. -“Mandithini, mna Davide, ukuthetha nawe, Ndikhoyo, wena osiwonga kangaka isicaka sakho? Kaloku uyabazi ubunjani besicaka sakho!1,[Kanti ke akwanelanga ukwenjenjalo kuphela, Thixo: ngoku uthetha nangekamva lendlu yesicaka sakho. Ewe, Ndikhoyo, Thixo wam, ude wandiphatha ngathi ndingumntu onewonga.L+Ke kaloku ukumkani uDavide wangena waya kuhlala phambi *koNdikhoyo, waza wathi: “Kuxa ndingubani mna, Ndikhoyo Thixo? Iyintoni yona indlu yam, ukuba ude uze kundibeka kule ndawo ndikuyo ngoku??*yKe uNatan waya kuxelela uDavide onke amazwi alo mbono.x)iNdiya kummisela endlwini yam, alawule kude kube ngunaphakade. Ewe, ulawulo lwakhe lohlala ngonaphakade.’ ”(3 Mna ndiya kuba nguyise kuye, yena abe ngunyana wam. Uthando lwam kuye alusoze lutshitshe, njengoko lwenzayo kumfo owangena esikhundleni sakhe wena. ~}}|j{[zy%yxxx wwyw4vvvvv=uuuttltsrrqqpooo1nnpn mdm lukjihkggfee cc;bRa``!_(^]\\`[b=<1Ngenxa yelo lifu ababingeleli ababanga nako ukwenza imisebenzi yabo. Kaloku ubukhazikhazi besidima sikaNdikhoyo babuyizalisile indlu leyo kaThixo.c=? Abo bamaxilongo ngokunjalo nabaculayo batsho ngoncuthu oluyondeleleneyo, ngazwi-nye bedumisa bebulela uNdikhoyo. Babekhatshwa ngamaxilongo, amacangci, nezinye izikhalisi. Ewe, badanduluka ngendumiso bebonga uNdikhoyo besithi: “Hayi ke bethu ukulunga kwakhe; izibele zakhe zimi ngonaphakade!” Ke kaloku indlu kaNdikhoyo leyo yazaliswa lilifu.(<I Bonke abaLevi ababeziimvumi – uAsafu, uHeman, noJedutun, noonyana babo, nezizalwane zabo – babemi kwicala lasempuma apho eqongeni, bevethe ezelinen entle kunene, bakhalisa amacangci, iihapu, nemirhubhe. Babekhatshwa likhulu elinamashumi amabini lababingeleli behlokomisa amaxilongo.;! Ke kaloku ababingeleli abo baphuma apho endaweni engcwele. Bonke ababingeleli ababelapho – nditsho abeendidi zonke – babezihlambulule.<:q Apho kuloo tyesi kwakungekho nto ngaphandle kwamacwecwe amabini amatye, lawo ayefakwe kuyo nguMosis eHorebhe, apho uNdikhoyo wenza umnqophiso namaSirayeli akuba ephumile eJiputa.G9 La manqwanqwa ke ayemade ngangokuba zazibonakala iziphetho zawo kumntu ophambi kwegumbi elingaphakathi, kodwa ke zingabonakali kongaphandle kweyona ndawo ingcwele. Aselapho ke unanamhlanje.8wIzithunywa ezo ke zawathi naa loo maphiko azo, zayigquma loo ndawo yayikuyo ityesi ndawonye namanqwanqwa okuyiphatha.R7Ababingeleli ke bayithatha ityesi yomnqophiso kaNdikhoyo, bayisa endaweni yayo kwigumbi elingaphakathi endlwini kaThixo – ingcwele kangcwele – bayibeka phantsi kwamaphiko ezo *zithunywa zimaphiko.:6mKe yena ukumkani uSolomon nalo lonke ibandla likaSirayeli elaliqokelelene kuye babemi phambi kwetyesi besenza amadini ngeegusha neenkomo ezininzi, ziyinyambalala engenakubalwa.5{kunye nentente yesibingelelo, nazo zonke izinto ezingcwele ezazikuyo. Ababingeleli ababengabaLevi bazithwala ezo zinto.V4%Athe ke akuphelela amadoda amakhulu akwaSirayeli, abaLevi bayithatha ityesi,f3EOnke ke amadoda akwaSirayeli aqokelelana kukumkani ngexesha lombhiyozo kwinyanga yesixhenxe.i2KKe kaloku uSolomon wawabizela eJerusalem onke amadoda amakhulu akwaSirayeli, bonke abaziintloko zezizwe, namadoda aziinkulu zezindlu zamaSirayeli, ukuze aye kuthatha ityesi yomnqophiso *kaNdikhoyo eZiyon isixeko sikaDavide.l1 SUthe ke wakufezeka loo msebenzi uSolomon awayewenzela indlu kaNdikhoyo, wazithatha zonke ezo zinto zazinikezelwe nguyise uDavide (isiliva, igolide, nazo zonke ezinye izinto zokusebenza) waza ke wazifaka koovimba bendlu kaThixo.m0Sizikhwezeli-zibane ezenziwe ngegolide; iindebe zokufefa; izitya zesiqhumiso; iipani zamalahle; neengcango zegolide zendlu leyo: nditsho iingcango ezingena kwigumbi eliyingcwele kangcwele, kunye neengcango zegumbi elingaphandle.`/9iintyatyambo zegolide nezibane nezitya zokugcina imitya yezibane – zonke ziyigolide; .iziphatha-zibane ezazenziwe ngegolide ecikizekileyo kunye nezibane zazo, ezazimiselwe ukusoloko zivutha phambi kwendawo engcwele;-}Kananjalo uSolomon wazenza zonke iimpahla zendlu kaThixo: iqonga lamadini legolide; iitafile zesonka esinikelwa kuThixo;r,]Ubunzima bazo xa zizonke ezi zinto wazenzayo uSolomon babubukhulu ngangokuba abuzange bube namlinganiso.r+]Ezo zinto ukumkani wathi mazibunjwe ngezibumbi zomdongwe kwintili yeJordan phakathi kweSukoti neZaretan.f*Eiimbiza, iifotsholo, iifolokhwe zenyama, nezinye izixhobo ezikolo didi. Zonke ke ezo zixhobo ezazenziwe nguHuram-abhi, ezenzela ukumkani uSolomon ukuze zisetyenziswe endlwini kaNdikhoyo, zazenziwe ngobhedu olugudisiweyo.c)?ichibi lobhedu lineenkunzi zeenkomo ezilishumi elinambini ezenziwe ngobhedu ezilixhasayo;(9izixhaso nezitya zazo;' iirharnati ezimakhulu mane ziyimiqolo emibini ethe nca kwityathanga ngalinye elilukiweyo elihombise ezo ntloko zibusitya zeentsika ezo;& Yayiziintsika ezimbini; iintloko ezimbini ezibusitya zezo ntsika; amatyathanga alukiweyo amabini ahombise ezo ntloko zimbini zezo ntsika;%! Kananjalo wenza iimbiza, iifotsholo, nezitya zokufefa. Ngoko ke uHuram wawugqiba umsebezi awayewenzela ukumkani uSolomon endlwini kaThixo:<$s Ichibi elo walibeka kumazantsi-mpuma endlu kaThixo.y#k Waza ke wenza nenkundla yababingeleli, kunye nenkundla enkulu, neengcango zenkundla. Zona wazityabeka ngobhedu./"WKwakhona wenza neetafile zalishumi, wazifaka apho endlwini kaThixo, ezintlanu ngasezantsi, ezintlanu ngasentla. Kananjalo wenza neendebe zegolide zokufefa zalikhulu.`!9Wenza neziphatho zezibane zegolide ezilishumi, ezenza ngokwemilinganiselo yazo; waza ke wazibeka apho endlwini kaThixo. Isihlanu sazo wasibeka kwicala langezantsi, waza esinye isihlanu wasibeka kwicala langasentla. wKananjalo wenza nezitya zokuhlambela zalishumi, isihlanu sazo wasibeka kwicala langezantsi, esinye isihlanu wasibeka ngasentla. Apho kuzo kwakuza kuhlanjwa izinto zokwenza amadini atshiswayo; kodwa ke apho echibini kwakuza kuhlamba ababingeleli.(IUbubanzi balo babulingana nesandla, umphetho walo ufana nowekomityi, kanye oku kwenyibiba edubulayo. Lwalungena iilitha ezingamawaka angamashumi amathandathu.4aEli chibi lalimi phezu kweenkunzi zeenkomo ezilishumi elinambini ezenziwe ngobhedu, ezintathu zikhangele ngasentla, ezintathu zijonge ngasentshona, ezintathu zikhangele ngasezantsi, zaza kananjalo ezintathu zajonga ngasempuma. Ichibi lalithe ngxishi phezu kwazo, izinqe zazo zijonge embindini walo.Phantsi komphetho lalijikelezwe yimifanekiso yeenkunzi zeenkomo. Ezo nkunzi zaziyimiqolo emibini, ziyinto enye nechibi elo.jMWenza nechibi elingqukuva ngobhedu. Laliziimitha ezilishumi elinesithathu nekota xa ulijikeleza. USolomon wenza iqonga lamadini lobhedu liziimitha ezilithoba ububanzi nobude, liziimitha ezine ezinesiqingatha ukuphakama. 9Ezo ntsika wazimisa apho phambi kwendlu kaThixo, enye ngezantsi enye ngasentla. Le ingezantsi kwathiwa nguJakin, le ingentla yona kwathiwa nguBhowazi.  Wenza nemixokelelwana ephotheneyo, wayithi cwa kwezo ntloko zezo ntsika. Kuloo mxokelelwano wanxibelela iirharnathi ezilikhulu.B}Phambi kwendlu leyo wamisa iintsika ezimbini, nganye kuzo iziimitha ezilishumi elinesihlanu ezinesiqingatha ubude. Intsika nganye yayinentloko ekuphakama kuziimitha ezimbini ezinekota.  Umkhusane wawenza ngelaphu eliluhlaza, nelimsobo, nelimfusa, waza wawuhombisa ngemifanekiso ethungiweyo yezithunywa ezimaphiko.q[ Amaphiko ezi zithunywa ayethathe umgama oziimitha ezilithoba. Zazimi ngeenyawo, zikhangele ngaphakathi.   b= Iphiko ngalinye lezo zithunywa laliziimitha ezimbini ezinekota ubude balo. Isithunywa ngasinye sasithe naa amaphiko, elinye ke iphiko lirhece udonga lwendlu leyo; kanti ke amabini amaphiko kwezo zithunywa ayerhecana.yk Ngaphakathi apho kwigumbi eliyingcwele kangcwele wakrola izithunywa ezimaphiko zazibini, wazityabeka ngegolide.)K Izikhonkwane zegolide ezazisetyenziswa zazinobunzima obungamakhulu amahlanu anamashumi asixhenxe eegram. Kananjalo namagumbi aphezulu wawatyabeka kwangegolide.V%Walakha negumbi eliyingcwele kangcwele. Ubude balo babulingana nobubanzi bendlu iyonke, liziimitha ezilithoba ubude nobubanzi. Iindonga zalo wazityabeka ngegolide engaphezu kweetoni ezingamashumi amabini.|qImiqadi, imigubasi, iindonga, neengcango, zonke wazityabeka ngegolide; ezindongeni wakrola *izithunywa ezimaphiko.c?Ewe, indlu kaThixo wayihombisa ngamatye axabisekileyo. Wayesebenzisa igolide yasePavayim.Igumbi elikhulu laloo ndlu walaleka ngompayini, walityabeka ngegolide, walihombisa ngemifanekiso yamasundu nemixokelelwana.. UKe yona ivaranda phambili phaya yayiziimitha ezilithoba ububanzi, ukuphakama kuziimitha ezingamashumi amahlanu anane. Umphakathi lo ke wona wawutyatyekwe ngegolide.  Isiseko sendlu kaThixo eyakhiwe nguSolomon sasiziimitha ezingamashumi amabini anesixhenxe ubude, siziimitha ezilithoba ububanzi.h IKe ukwakha oko wakuqala ngomhla wesibini kwinyanga yesibini ngonyaka wakhe wesine engukumkani.a  =Ke kaloku uSolomon waqalisa ukuyakha indlu *kaNdikhoyo eJerusalem kwintaba iMoriya, apho uNdikhoyo wayebonakele khona kuyise uDavide. Kwakuloo ndawo yalungiselelwa nguDavide esandeni sokubhula sika-Aravena umJebhusi.g GAmashumi asixhenxe amawaka kuzo wawamisela ukuthwala izinto zokwakha, amashumi asibhozo amawaka wawamisa angabaqingqi bamatye, aza ke amawaka amathathu anamakhulu amathandathu aziinduna zokujonga ukuba umsebenzi uqhubeke.LUSolomon wazibala zonke iintlanga ezazihlala apho kwaSirayeli, ngokoluya balo lwalenziwe nguyise uDavide, zafumaneka zingamawaka alikhulu elinamashumi amahlanu anantathu anamakhulu amathandathu.,QKe thina sokugawulela eLebhanon yonke imithi oyifunayo, siyenze iinyanda, siyifake elwandle, idade iyokutsho eJopa. Ke wena woyithatha khona, uyise eJerusalem.”}“Ngoko ke umhlekazi makathumelele izicaka zakhe ingqolowa abethethe ngayo, kunye nerhasi, namafutha omnquma, newayini.PUnina ngowakwaDan, uyise ngumTire. Uqeqeshelwe ukusebenza ngegolide, isiliva, ubhedu, intsimbi, ilitye, nomthi, kanti nangamalaphu elinen amsobo, aluhlaza, namfusa, nditsho nacikizekileyo. Unamava kuwo wonke umsebenzi wokukrola; akukho plani imxakayo. Ke uya kusebenza naloo machule akho kunye nalawo omhlekazi uDavide uyihlo.I  “Ngoko ke ndikuthumelela uHuram-abhi, indoda elichule kunene.uc Waqhuba uHiram wathi: “Makadunyiswe uNdikhoyo uThixo kaSirayeli, umenzi wamazulu nehlabathi! Ukumkani uDavide umphe unyana osisilumko, othiwe jize ngengqiqo neliso elibukhali, yena oza kwakhela uNdikhoyo indlu, naye azakhele ibhotwe.!; Ke ukumkani uHiram waseTire waphendula uSolomon ngeleta wenjeje: “Ngenxa yokubathanda kwakhe uNdikhoyo abantu bakhe, umise wena wangukumkani wabo.”\1 Izicaka zakho ezigawula imithi ndozinika amawaka amabini eetoni zengqolowa, namawaka amabini eetoni zerhasi, kunye namakhulu amane amawaka eelitha zewayini, namakhulu amane amawaka eelitha zamafutha omnquma.”kO andilungiselele intaphane yemithi, kuba le ndlu ndiza kuyakha kufuneka ibe nkulu, ibe yinzwakazi.V%“Kananjalo ndithumele izikhuni zomsedare, ipayini, nom-algumi, kuloo mahlathi aseLebhanon. Kaloku ndiyazi ukuba amadoda akho ziingcali ekugawuleni imithi apho eLebhanon. Amadoda am osebenzisana nawakho, ~ “Ngoko ke nceda undithumele indoda elichule ngokusebenza ngegolide nesiliva, ubhedu nentsimbi; ichule kumalaphu amsobo, amfusa, naluhlaza; nditsho ingcali yokukrola; ukuze isebenze kwaJuda naseJerusalem ikunye nezam iingcali, ezo zafunwa ngubawo uDavide.u}cEwe, akukho namntu ungamakhela ndlu; kuba kaloku namazulu, nditsho amazulu asemajuku-jukwini, akanako ukumqulatha. Bendingubani ke mna, ukuba ndide ndimakhele indlu, ngaphandle nje kokuba ndakhe indawo yokutshisa amadini phambi kwakhe?i|K“Le ndlu ndiza kuyakha iza kuba yimbalasane, kuba uThixo wethu akalingani nathixo ngobukhulu.'{GNgoku mna ndiza kwakhela igama likaNdikhoyo uThixo wam indlu. Yona ndoyinikela kuye, kuyo kutshiswe iziqhumiso ezivumba limnandi, kusenzelwa yena. Kwalapho kuyo kohlala kubekwa isonka esinikelwa kuye, kwenziwe namadini atshiswayo mihla le kusasa nasemalanga, *ngeMihla yokuPhumla, nangamathuba okuthwasa kwenyanga, nangamatheko amisiweyo kaNdikhoyo uThixo wethu. Lowo ke ngummiselo wakwaSirayeli ongasoze waphela.7zgUSolomon wathumela umyalezo kukumkani uHiram waseTire, esithi: “Nam khawundithumele izikhuni zomsedare kwanjengoko wenzayo kubawo uDavide ngokuya wayeza kuzakhela ibhotwe.fyEWamisa amadoda angamawaka angamashumi asixhenxe ukuze athwale izinto zokwakha, namanye angamashumi asibhozo amawaka awayeza kuqingqa amatye ezindulini phaya, kunye neenduna ezingamawaka amathathu anamakhulu amathandathu.bx ?Ke kaloku uSolomon wazimisela ukwakhela igama *likaNdikhoyo indlu, kunye nelakhe ibhotwe.Lw Babethenga iinqwelo eJiputa, ixabiso layo nganye liziisiliva ezimakhulu mathandathu, nehashe ngeesiliva ezilikhulu elinamashumi amahlanu. Kananjalo babewathengisa kookumkani bamaHiti nabama-Aram.v {USolomon amahashe wayewathenga eJiputa naseKewe. Abarhwebi bakomkhulu babewathenga eKewe ngexabiso ekuvunyelwene ngalo. u  Ukumkani lo ke isiliva negolide wayiqokelela eJerusalem yaninzi njengamatye, umthi womsedare wamninzi njengomthombe esihlanjeni.Pt USolomon waqokelela iinqwelo namahashe; ishumi elinesine lamakhulu eenqwelo, neshumi elinesibini lamawaka amahashe; zinto ezo wazigcina kwizixeko zeenqwelo, ezinye ke wazigcina kwakumkani eJerusalem.'s I Ke uSolomon waya eJerusalem ukusuka kwakhe apho kwindawo ephakamileyo yonqulo eGibheyon, apho phambi kwaloo ntente yesibingelelo. Waza ke wamlawula uSirayeli.Mr  ngoko ke ndiza kukunika ubulumko nokuqonda, kananjalo ndikuthi jize ngobutyebi nobunhanha, ube sisihandiba sokumkani ekungekho wumbi wakha wanjengawe ngaphambili, engayi kubakho nasemva kwakho.”7q i UThixo ke uthe kuSolomon: “Ngenxa yokuba lo ke ingumnqweno wentliziyo yakho, ungacelanga butyebi, nabunhanha, okanye ubuhandiba, ungatsho nokuba manditshabalalise iintshaba zakho, ewe, awucelanga nabomi bude, koko ucele ubulumko nokuqonda ukuze ube nako ukulawula abantu bam endikwenze ukumkani wabo,!p = Ke mna ndiphe ubulumko nokuqonda ukuze ndikwazi ukubakhokela aba bantu; kaloku akukho mntu unganako ngokwakhe ukuyilawula le nginginya yabantu bakho.”Co  Ngoku ke, Ndikhoyo Thixo wam, idinga owalimilisela ubawo uDavide khawuncede ulibethelele lifezeke, kuba kaloku undenze ukumkani wenyambalala engaka yabantu abaninzi njengothuli lomhlaba. n USolomon ke uphendule uThixo wathi: “Umenzele ububele obukhulu ubawo uDavide, waza nam lo wandenza ukumkani esikhundleni sakhe.rm _Ngobo busuku uThixo wabonakala kuSolomon, wathetha naye wathi: “Cela nantoni na ofuna ndikuphe yona.”l /Ewe, uSolomon waya kuNdikhoyo kwelo qonga lobhedu apho esibingelelweni sokuhlangana noNdikhoyo, wanikela kuso apho amadini atshiswayo aba liwaka.Rk Kodwa lona iqonga lamadini lobhedu elalenziwe nguBhezaleli unyana kaUri unyana kaYuri laliseseGibheyon phambi kwesibingelelo sikaNdikhoyo. Ngoko ke uSolomon nebandla elo babuzisa kuNdikhoyo khona apho."j ?Kaloku yena uDavide wayeyithathile ityesi kaThixo eKiriyati-yarim waya nayo kuloo ndawo wayeyilungiselele yona, njengoko wayeyimisele intente eJerusalem.Mi Yena uSolomon nebandla lonke baya endaweni ephakamileyo yonqulo eGibheyon, kuba kaloku yayilapho intente *yesibingelelo yokuhlangana noThixo, leyo yayenziwe nguMosis isicaka sikaNdikhoyo entlango.*h OKe uSolomon wathetha noSirayeli ewonke, iingqwayi-ngqwayi zamabutho aliwaka nalikhulu, abagwebi, nawo onke amadoda aphambili kwaSirayeli kunye neenkulu zezindlu.g Ke kaloku uSolomon unyana kaDavide wazinza embusweni wakhe, kuba *uNdikhoyo uThixo wakhe wayengakuye, waza wamphakamisa kakhulu.DfZikwalapho ke neenkcukacha zolawulo lwakhe nobungangamsha bakhe, kanti nabo bonke ubucukubhede beemeko ezinxulumene naye siqu, ngokunjalo noSirayeli, nezikumkani zawo onke amanye amazwe.OeKe ezinye zeziganeko zolawulo lukakumkani uDavide ukusuka ekuqaleni kuye esiphelweni, nâzo encwadini yeembali *zomshumayeli uSamweli, kwiimbali zomshumayeli uNatan, nakwiimbali zomshumayeli uGadi.d1Wasweleka seleyindoda enkulu, ekhulile, ebuxhamle ubomi obude, ubutyebi, nesidima. Esikhundleni sakhe kwangena unyana wakhe uSolomon wangukumkani.c}USirayeli wamlawula iminyaka engamashumi amane: yaba sixhenxe eHebron, yaza yangamashumi amathathu anantathu eJerusalem.MbKe kaloku uDavide unyana kaJese wayengukumkani kaSirayeli jikelele.[a/UNdikhoyo ke amaSirayeli onke wawenza amhlonela uSolomon, abuthobela phezu kwakhe bonke ubunewu-newu bomntwan' egazi ngendlela apha engazange yenziwe kuye nawuphi na ukumkani kwabakwaSirayeli ngaphambi kwakhe.`+Onke ke amaphakathi, kunye namagorha, ngokunjalo nabo bonke oonyana bakakumkani uDavide, bafunga bazibophelela ekumthobeleni ukumkani uSolomon.&_ENgoko ke uSolomon wangqendeva esihlalweni sikaNdikhoyo wangukumkani esikhundleni sikayise uDavide. Waba nempumelelo ke; wabe yena wonke uSirayeli emthobela.^Ngaloo mini ke batya basela bedlokova yimincili apho phambi koNdikhoyo. Baza ke kwakhona abantu bamvuma uSolomon unyana kaDavide ukuba ungukumkani wabo, bamthambisa phambi koNdikhoyo ukuze abe ngumlawuli wabo, ke yena uZadoki abe ngumbingeleli wabo.$]ANgomhla olandelayo ke kwenzelwa *uNdikhoyo amadini; bamenzela amadini atshiswayo ngewaka leenkunzi zeenkomo, iwaka leenkunzi zeegusha, newaka lamaxhwane angamaduna, kunye neminikelo ethululwayo, kwaneminye iminikelo, yonke iyintabalala enikelwa egameni lamaSirayeli ewonke jikelele.|\qNgoku ke uDavide wabhekisa ebandleni lilonke, wathi: “Dombozani nimdumise uNdikhoyo, uThixo wenu.” Ngoko ke bonke abantu bambonga uNdikhoyo uThixo wooyise-mkhulu; ewe, baduma, bakhahlela, bawa phantsi phambi koNdikhoyo naphambi kokumkani.k[ONalo nyana wam unguSolomon mnike intliziyo ephelelisileyo ekuyithobeleni imithetho nemiqathango nemimiselo yakho, ukuze enze konke okusemandleni akhe ezabalazela ukulakha eli pomakazi lebhotwe esenjenjalo ukulilungiselela.”ZZ-Ewe, Ndikhoyo, Thixo woobawo bethu uAbraham, uIsake, noSirayeli, olu langazelelo lugcine luvutha ezintliziyweni zabantu bakho, kude kuse ephakadeni; kananjalo iintliziyo zabo zithimbe, ukuze banyaniseke kuwe.#Y?Ndiyazi kambe, Thixo wam, ukuba wena uyayivavanya intliziyo, ukholiswa ngumntu othe ngqo. Ewe, zonke ezi zinto ndizinikela ngezandla ezivulekileyo nangeenjongo zokunyaniseka. Kananjalo nam ndibone ndatsho ndavuya xa aba bantu bakho abalapha namhlanje benikela kuwe ngezinwe ezinje.CXEwe, Ndikhoyo, Thixo wethu, yonke le mfumba siyinikele ukulungiselela ukwakhiwa kwendlu egameni lakho elingcwele; yonke yinto ephuma esandleni sakho, ngoko ke konke nje kokwakho kakade.#W?Kaloku thina ebusweni bakho singabasemzini neembacu kwanjengokuba babenjalo noobawo-mkhulu. Imihla yethu kulo mhlaba ifana nesithunzi, ayithembisi mpela.\V1“Kodwa kodwa kuxa ndingubani mna, beyintoni bona aba bantu bam, ukuba singade sibe nako ukukwenzela izinwe ngolu hlobo? Kaloku yonke into iphuma kuwe, ngoko ke nangoku sikunika kwaoko kuphuma esandleni sakho.iUK Ngoko ke siyakubulela, Thixo wethu; ewe, siyadomboza sikuncoma ngenxa yegama lakho elinesihomo!&TE Isidima nobutyebi ziphuma kuwe; wena ungumlawuli weento zonke. Kulapho kwezo zandla zakho ukomelela ndawonye namandla. Xa bebonke ubanike ubukhulu namandla. S Ewe, Ndikhoyo, bobakho bonke ubukhulu ndawonye namandla; naso isidima sikwasesakho, ubungangamsha nobunewu-newu. Kaloku zezakho zonke ezisezulwini, kanti nezisemhlabeni ikwazezakho. Ewe, Ndikhoyo, lolwakho ulawulo; uyingqanga-ngqanga evelele konke jikelele.?Rw Ke kaloku uDavide wabonga *uNdikhoyo phambi kwalo lonke ibandla likaSirayeli, wathi: “Ungowokubongwa, wena Ndikhoyo, Thixo kabawo wethu uSirayeli, kuse ephakadeni lasemaphakadeni.AQ{ Nabantu ke bavuyiseka yindlela ezakuthakazelela ngayo iinkokheli zabo ukunikela; kaloku zanikela kuNdikhoyo ngezandla ezivulekileyo. Kananjalo ke naye ukumkani uDavide wavuya kakhulu.wPgUmntu onamatye axabisekileyo wayenikela ngawo apho kuvimba wendlu kaNdikhoyo, zigcinwe nguYehiyeli umGershon.FOKulo msebenzi wokwakhiwa kwendlu kaThixo zanikela igolide engaphezu kwekhulu elinamashumi asixhenxe eetoni, neetoni zesiliva ezingaphezu kwamakhulu amathathu anamashumi amane, neetoni zobhedu ezikwisithuba samakhulu amathandathu anamashumi amabini, neetoni zentsimbi ezingaphezu kwamawaka amathathu anamakhulu amane.FNNgoko ke iinkulu zezindlu, namaphakathi ezizwe zikaSirayeli, neengqwayi-ngqwayi zamabutho aliwaka nalikhulu, ngokunjalo namaphakathi kakumkani, xa bebonke banikela ngezandla ezivulekileyo.M/nazo zonke izinto eziya kwenziwa ngamagcisa. Namhlanje ke ndicela umngeni kuye wonke umntu ozivayo; makakhuphe nantoni na, anikele kuNdikhoyo!”LEzi ke izinto zithe geqe kumalungiselelo endiwenzileyo okwakha le ndlu ingcwele ngaphezu kweetoni ezilikhulu zegolide yodidi, nesiliva ecwengileyo ekwisithuba seetoni ezingamakhulu amabini namashumi amane. Ke yona yeyokuhombisa iindonga zendlu kaThixo,&KENgaphezu koko ke ngangokuba ndizinikezele kule ndlu kaThixo wam, ngoku ndinikezela ngobutyebi bam, igolide nesiliva, khon' ukuze kwakhiwe indlu kaThixo wam.NJMna ndenze unako-nako ndiqokelela izinto ezingamalungiselelo okwakha indlu kaThixo: oozigolide kumsebenzi oza kwenziwa ngegolide, isiliva kwizinto eziza kwenziwa ngesiliva, ubhedu kwizinto eziza kwenziwa ngobhedu, intsimbi kwizinto eziza kwenziwa ngentsimbi, kanti nomthi kwezomthi; namatye axabisekileyo okuhombisa: oozionike noomatekosi, amatye amibala-bala, nazo zonke iindidi zamatye axabisekileyo nemàbhula. Zonke ke ezi zinto zikho ngendlu yazo.I {Ukumkani uDavide wathetha nebandla likaSirayeli liphela, wathi: “Unyana wam uSolomon, lo unyulwe *nguNdikhoyo, noko uselula, yaye ke akanamava. Umsebenzi lo ke wona mkhulu, kuba eli bhotwekazi liza kwakhiwa asilamntu, koko lelikaNdikhoyo uThixo.H+Izigaba zababingeleli nabaLevi seziwulungele wonke umsebenzi wendlu kaThixo, yaye ke yonke indoda ezimiseleyo kulawo anobuchule nakuyiphi na inkalo iya kusebenzisana nawe kuwo wonke umsebenzi. Onke amagosa nabantu ngokunjalo baya kuwuthobela nawuphi na umyalelo wakho.” G9UDavide ke uqhube wathi kunyana wakhe uSolomon: “Yomelela ukhaliphe, uwenze lo msebenzi. Uze ungakhe ube nayo idyudyu, utyhafe; kaloku uNdikhoyo uThixo onguThixo wam ungakuwe. Akasokuze akuyekele, okanye akulahle, ude ube uphumelele wonke lo msebenzi wokwakhiwa kwendlu yakhe.F/UDavide wathi: “Yonke le nto ke ibhaliwe, kuba kaloku isandla sikaNdikhoyo sasiphezu kwam, wandinika ukuqiqa nokubuqonda bonke ubucukubhede.”gEGubunzima begolide ecwengileyo yokwenza iqonga lesiqhumiso. Kananjalo wamnika neplani yokwenziwa kwenqwelo leyo yezo *zithunywa zimaphiko zazenziwe ngegolide, ezo zazithe naa amaphiko zifihle ityesi yomnqophiso kaNdikhoyo.AD{ubunzima begolide ecwengileyo yokwenza iifolokhwe, izitya zokufefa, namathunga; ubunzima begolide kwisitya ngasinye esenziwe ngegolide, nobunzima besiliva kwisitya esenziwe ngesiliva;vCeubunzima begolide kwitafile nganye yesonka somnikelo; ubunzima besiliva kwitafile nganye eyenziwe ngesiliva;uBcUbunzima begolide yeziphatho-zibane, neyezibane, ubunzima begolide yesiphatho-sibane ngasinye nezibane zaso, nobunzima besiliva kuso ngasinye isiphatho sibane esenziwe ngesiliva kunye nezibane zaso, ngokomsebenzi wesiphatho-sibane eso;$AAWabumisa nobunzima begolide eya kusetyenziswa kuyo nayiphi na into eyenziwa ngayo, ngokunjalo nobunzima besiliva kuzo zonke izinto ezaziza kwenziwa ngayo.F@ Wamyala ngezigaba zababingeleli nabaLevi nangawo wonke umsebenzi wokulungiselela endlwini kaNdikhoyo, nangokuphathelele kwizinto ezisetyenziswayo apho ekulungiseleleni endlwini kaNdikhoyo.;?o Wamnika iplani yako konke awayekuthweswe nguMoya mayela neenkundla zendlu kaNdikhoyo namagumbi ayiphahlileyo, oovimba bendlu kaThixo kunye noovimba bezinto ezinikezelwe kuThixo.e>C Ke uDavide uyinikele kunyana wakhe uSolomon yonke iplani yesakhiwo eso, ivaranda namanye amagumbi endlu kaThixo, kunye noovimba bayo, ukuma kwayo phezulu, namagumbi angaphakathi, kananjalo nendawo yokucamagushela izono. = Ngoku ke zikisa ukucinga, kuba kaloku uNdikhoyo ukunyulele ukuba umakhele indlu engcwele. Ngoko ke yomelela uwenze lo msebenzi.”Q< “Ke wena, nyana wam Solomon, uze uhambisane noThixo kayihlo, umkhonze ngokuzimisela ngomxhelo wakho uphela nangengqondo evumayo, kuba kaloku uNdikhoyo uyayigoca-goca intliziyo, yaye ke uyaziqonda iinjongo zeengcinga zomntu. Ukuba uyamlangazelela uza kumfumana; kambe ke xa uthe wamlahla uya kukubukula kude kube ngunaphakade.A;{“Ngoko ke ngoku ndiyakuyala apha phambi koSirayeli ephela nalo eli bandla likaNdikhoyo; ewe, ndithetha phambi koThixo wethu: Imiqathango kaNdikhoyo uThixo wakho yithobele ngenyameko, khon' ukuze nime kweli lizwe lihle kunene, nilidlulisele nakwizizukulwana ngezizukulwana, ukuze libe lilifa lazo ngonaphakade.):KUmbuso wakhe ndiya kuwuzinzisa ume ngonaphakade, ukuba ngaba yena uthe akagungqa ekuyithobeleni ayenze imiqathango nemithetho yam, njengoko kusenziwa ngoku.’-9SUNdikhoyo uthethe nam wathi: ‘Ngunyana wakho uSolomon oya kundakhela indlu kunye neenkundla zam, kuba ndinyule yena ukuba abe ngunyana wam, mna ke ndibe nguyise.$8AKubo bonke oonyana bam – ibe ke uNdikhoyo undiphe babaninzi – unyule unyana wam uSolomon ukuba ahlale esihlalweni sombuso kaNdikhoyo phezu koSirayeli.7“Kambe ke uNdikhoyo uThixo kaSirayeli unyule mna kwindlu kabawo, ukuze ndilawule ngonaphakade kwaSirayeli. Wanyula uJuda ukuba abe yinkokheli, waza ke kwindlu kaJuda wanyula umzi kabawo; koonyana bakabawo ke wabona kufanelekile ukuba andenze ukumkani kwaSirayeli.}6skodwa uThixo uthe kum: ‘Asinguwe oza kwakhela igama lam indlu. Kaloku wena ulijoni, ibe ke uliphalazile igazi.’~5uUkumkani uDavide waphakama, waza wathi: “Khanindiphulaphule, mawethu, nani bantu bam. Ndandizimisele ukwakha indlu ukuze ibe yindawo ephumla kuyo ityesi yomnqophiso *kaNdikhoyo, esisihlalo seenyawo zoThixo wethu. Ndiwenzile ke amalungiselelo,m4 UUDavide wawabiza onke amagosa akwaSirayeli ukuze aze kuhlangana eJerusalem: iinkokheli zezindlu, neenkokheli zamabakala ngamabakala kwabasebenza komkhulu, neengqwayi-ngqwayi zamabutho aliwaka kunye nalikhulu, namagosa ajongene nemihlaba nemfuyo (zinto ezo izezikakumkani noonyana bakhe), ndawonye namaphakathi asebhotwe, amagorha namatsha-ntliziyo amajoni.3"Emva kokusweleka kuka-Ahitofele uJoyada unyana kaBhenaya noAbhiyatare baba ngamaphakathi. Injengele yomkhosi kakumkani yayinguJowabhi.X2)!UAhitofele ebeliphakathi likakumkani. UHushayi umArki wayengumhlobo kakumkani.$1A UJonatan, uyisekazi kaDavide, ebeliphakathi. Wayeyindoda ekrele-krele efundileyo. Yena noYehiyeli unyana kaHakimoni babengabaqeqeshi boonyana bakakumkani.a0;uYozizi umHagri: iigusha neebhokhwe. Bonke aba babephathiswe impahla kakumkani uDavide.H/ uObhili umIshmayeli: iinkamela; uYedeya waseMeroniti: iidonki;s._uShitrayi waseSharon: iinkomo ezikumadlelo aseSharon; uShafati unyana ka-Adelayi: iinkomo ezisezintilini;j-MuBhali-hanani waseGedore: iminquma nemithombe esezintilini; uYowashe: izisele zamafutha omnquma;Q,uShimeyi waseRama: izidiliya; uZabhedi waseShifemoti: izisele zewayini;)+MuEzri unyana kaKelubhi: amasimi;c*?Naba abalawuli bobutyebi bakomkhulu: uAzemavete unyana ka-Adiyeli wayelawula oovimba bakomkhulu; uJonatan unyana kaUziya: oovimba abasemaphandleni, noovimba abasezidolophini, noovimba abasezilalini, noovimba bomkhosi;\)1Phofu uJowabhi unyana kaZeruya walinga ukuwabala, kodwa zange agqibe. Ingqumbo kaThixo yawahlela amaSirayeli ngenxa yolu balo, kwaza kwayekwa amanani engekabhalwa engxelweni yemicimbi yemihla yokumkani uDavide.3(_Ukumkani uDavide zange ababale abafana abaminyaka imashumi mabini nangaphantsi, kuba uNdikhoyo wayethembise ukuwandisa amaSirayeli abe ngangeenkwenkwezi esibhakabhakeni.]'3kwaDan yayinguAzareli unyana kaJeroham. Zizo ezo ke izibonda zezizwe zakwaSirayeli.& kwisiqingatha sesizwe sikaManase esiseGiliyadi: yayinguIdo unyana kaZakariya; kwaBhenjamin yayinguYasiyeli unyana ka-Abhinere;v%ekwaEfrayim yayinguHosheya unyana ka-Azaziya; kwisiqingatha sesizwe sikaManase yayinguYoweli unyana kaPedaya;h$IkwaZebhulon yayinguIshmaya unyana kaObhadiya; kwaNafetali yayinguJerimoti unyana ka-Azeriyeli;[#/kwaJuda yayinguElihu umntakwabo-Davide; kwaIsakare yayinguOmri unyana kaMikayeli;N"kwaLevi yayinguHashabhiya unyana kaKemuweli; kwa-Aron yayinguZadoki;!{Nazi izibonda zezizwe zakwaSirayeli: kwaRubhen yayinguElizere unyana kaZiki; kwaSimon yayinguShefatiya unyana kaMahaka;R inyanga yeshumi elinambini: nguHeledayi waseNetofa oyinzala kaOteniyeli.Einyanga yeshumi elinanye: nguBhenaya umEfrayim wasePiraton;6g inyanga yeshumi: nguMarayi umZera waseNetofa;@{ inyanga yethoba: nguAbhiyezere umBhenjamin waseAnatoti;:o inyanga yesibhozo: nguSibhekayi umZera waseHusha;;q inyanga yesixhenxe: nguHeleze umEfrayim wasePelon;B inyanga yesithandathu: nguIra unyana kaIkeshe waseTekowa;/Yinyanga yesihlanu: nguShamuti umIzare;_7inyanga yesine: nguAsayeli umninawa kaJowabhi, owalandelwa ngunyana wakhe uZebhadiya;r]owayeyinkokheli yeqela lamagorha angamashumi amathathu – isekela lakhe belingunyana wakhe uAmizabhedi;Dinyanga yesithathu: nguBhenaya unyana wombingeleli uJoyadaMinyanga yesibini: nguDodayi umAhohi, osekela lakhe belinguMikeloti;  _7Nazi ke iingqwayi-ngqwayi zala mabutho alishumi elinambini (ibutho ngalinye belinamadoda angamashumi ambini anane amawaka): inyanga yokuqala: ingqwayi-ngqwayi yayinguYashobham unyana kaZabhediyeli wendlu kaPerezi;O Nguwo lo umkhosi wamaSirayeli: Bekukho amabutho alishumi elinambini, ibutho ngalinye liba namadoda angamashumi amabini anane amawaka. Amabutho la ayebolekisana ukwenza umsebenzi wakomkhulu inyanga nganye enyakeni. Bekukho iinkulu zezindlu, neengqwayi-ngqwayi, nezithwala-ndwe, noonobhala, bebonke besenza umsebenzi wakomkhulu.  UJeriya wayenezizalwana ezingamawaka amabini anamakhulu asisixhenxe. La madoda ayengooyise bezindlu, engamakroti, waza ukumkani uDavide wabenza abaphathi bamaRubhen namaGadi nesiqingatha sesizwe sakwaManase, khon' ukuze benze umsebenzi kaThixo nowekomkhulu.0YInkulu yamaHebron yayinguJeriya. Ngonyaka wamashumi amane elawula uDavide yaphandwa inzala kaHebron, kwafunyanwa amaHebron angamagorha eYozere kummandla waseGiliyadi.KKwinzala kaHebron uHashabhiya nezizalwane zakhe babesenza umsebenzi kaNdikhoyo nowekomkhulu kumaSirayeli angasentshonalanga kweJordan. La maHebron ayeliwaka elinamakhulu asixhenxe, engamakroti.)KKwinzala kaIzare uKenaniya noonyana bakhe baphathiswa umsebenzi ongenguwo owendlu kaThixo. Lo msebenzi wawukukugcina ucwangco nokuthetha amatyala akwaSirayeli.d AYonke into eyayinikelwe *ngumshumayeli uSamweli, nokumkani uSawule unyana kaKishe, noAbhinere unyana kaNere, noJowabhi unyana kaZeruya, nayiphi na enye into eyayinikelwe, yayisesandleni sikaShelomiti nezizalwane zakhe.{ oKaloku la madoda ayethathe inxalenye yamaxhoba emfazwe, anikela ngawo khon' ukuze indlu kaThixo ibe nokulungiswa. ~q}m}|s{/zCyxPwwvXu|tt3s[rr,qbponn5mlkjj{ihhgffedd6c)ba`_^^+]L\[[&Z+YY,XWW_VUTTXSSSDRQQWPOOHNMLKSJJ$IHGMFFEEDBCBAA.@\?>>U=< Ewe, ukumkani akabaphulaphulanga abantu, phofu ke ukuhamba kwezinto ngale ndlela kwakuvela kuThixo, efezekisa ilizwi awalithetha kuJerobhowam unyana kaNebhati ngomlomo ka-Ahiya waseShilo.B=} wathatha elabafana, wathi: “Ubawo wayenza nzima idyokhwe yenu. Mna ke ndiza kuyenza ibe nzima ngaphezulu. Njengoko yena ubawo ebenibetha ngoswazi, ke mna ndiza kunikatsa ngemvubu.”P< Ke ukumkani wabaphendula rhabaxa, walilahla icebiso lamadoda amakhulu,/;W Emva kweentsuku ezintathu ke uJerobhowam nabantu bonke babuyela kuRehobhowam ngokwaloo mlomo wakhe owawuthe: “Ze nibuye nize apha kum emva kweentsuku ezintathu.”:3 Ukuba ubawo ubenithwalise idyokhwe enzima, mna ke ndiza kuyenza ibe nzima ngaphezulu. Ubawo ebenibetha ngoswazi, ke mna ndonikatsa ngemvubu.’ ”Z9- Abo bafana baziintanga zakhe baphendula bathi: “Abantu bathi: ‘Uyihlo wayenza nzima idyokhwe yethu, kodwa wena yenze ibe lula kuthi.’ Ke wena baxelele uthi: ‘Ucikicane wam ungaphezu kwesinqe sikabawo.&8E Wabuza kubo wathi: “Nindinika cebiso lini nina? Mandithini ukubaphendula aba bantu bathi: ‘Khawuyenze lula idyokhwe awayibeka phezu kwethu uyihlo’?”7 Kambe ke uRehobhowam walikhaba eli cebiso alinikwa ngamadoda amakhulu, waza wathetha-thethana nabafana abaziintanga zakhe, ababembusa.6# Ke wona aphendula athi: “Ukuba uthe wanobubele kwaba bantu, wazama ukubanelisa, wathetha kakuhle nabo, baya kusoloko bezizicaka zakho.”F5 Ke ukumkani uRehobhowam wathetha-thethana namadoda amakhulu awayebusa kuyise uSolomon ngexesha lokudla kwakhe ubomi, wathi: “Nicebisa ngelithini na nina ukuze ndibaphendule aba bantu?”m4S Ke uRehobhowam wathi: “Ze nibuye nize apha kum emva kweentsuku ezintathu.” Bemka ke abantu abo.:3m “Uyihlo wabeka idyokhwe enzima phezu kwethu. Kambe ke wena xa unokuwenza lula umthwalo ebesiwubekwe nguyihlo, ewe kanye idyokhwe enzima abeyibeke phezu kwethu, sokukhonza.”c2? Ewe, bamthumelela uJerobhowam, waza yena noSirayeli ephela baya kuRehobhowam, bathi kuye:1% Uthe ke akuyiva loo nto uJerobhowam unyana kaNebhati, wasuka wabuya apho eJiputa – kaloku wayeseseJiputa oko wayebaleke ukumkani uSolomon.m0 U Ke kaloku uRehobhowam waya eShekem, kuba onke amaSirayeli ayeye khona ukuze ammisele abe ngukumkani./ Waza ke waya kuphumla kooyise, wangcwatywa kwisixeko sikayise uDavide. URehobhowam unyana wakhe wangena esikhundleni sakhe wangukumkani.Y.+ Ke kaloku yaba yiminyaka emashumi mane uSolomon elawula kwaSirayeli eJerusalem.- Ke zona ezinye iziganeko zolawulo lukaSolomon ukususela ekuqalekeni kude kuye esiphelweni, nâzo kwincwadi yeembali zomshumayeli uNatan, nakwiintshumayelo zika-Ahiya waseShilo, ngokunjalo nakwimibono kaYedi imboni echaza nangoJerobhowam unyana kaNebhati.I, USolomon amahashe wayewazuza eJiputa nakuwo onke amanye amazwe.y+k Ke ukumkani lo isiliva wayenza yaxhaphaka eJerusalem oku kwamatye, umsedare wamninzi njengomthombe esihlanjeni.{*o Xa bebonke ookumkani wayebalawula ukususela kumlambo iEfrati kuye kwelamaFilistiya, kuthi xhaxhe ngomda weJiputa.()I USolomon wayenezitali zamahashe neenqwelo ezingamawaka amane, enamahashe angamawaka alishumi elinambini, awayewagcina kwizixeko zeenqwelo nakwakhe eJerusalem. ( Minyaka le umntu ngamnye ozayo wayesiza nomrhumo – izinto zesiliva, ezegolide, iminweba, izixhobo, izinongo, amahashe, neemeyile.c'? Bonke ookumkani bamazwe babefuna amacebo kuSolomon ukuze beve ubulumko abunikwe nguThixo.c&? Ukumkani uSolomon wayebalasele ngobutyebi nangobulumko kunabo bonke ookumkani behlabathi.B%} Ukumkani wayeneqela leenqanawa zokurhweba ezaziqhutywa ngamadoda akwaHiram. Zazibuya kanye ngeminyaka emithathu, zifike zithwele igolide, isiliva, amabamba eendlovu, iinkawu, neemfene.$ Yonke impahla yokusela kakumkani uSolomon yayiyeyegolide, kananjalo nayo yonke impahla yebhotwe elalibizwa ngokuba lihlathi laseLebhanon yayiyigolide ecikizekileyo. Kwakungekho nto eyayenziwe ngesiliva, kuba kaloku ngemihla kaSolomon isiliva yayingaxabisekanga.A#{ Kuloo manqwanqwa okunyuka amathandathu kwakumi iingonyama ezilishumi elinambini, zingambini ziphahle inqwanqwa ngalinye. Enjalo yona into yayingazange yenziwa nakubuphi na ubukumkani.v"e Esi sihlalo sasinamanqwanqwa okunyuka amathandathu kunye nendawo yokubeka iinyawo eyenziwe ngegolide ithe nca kwalapho kuwo. Macala eso sihlalo sasineendawo zokubeka iingalo, kananjalo kukho nemifanekiso emibini yeengonyama isiphahlile.|!q Ukumkani wenza isihlalo sobukhosi. Sasisikhulu, sihonjiswe ngamabamba eendlovu, sityatyekwe ngegolide ecwengileyo.^ 5 Wenza namakhaka amancinci angamakhulu amathathu, ngalinye kuwo lityatyekwe ngegolide ekhandiweyo ebunzima bukwisithuba seekhilogram ezimbini. Ke ukumkani wawabeka kwibhotwe elibizwa ngokuba lihlathi laseLebhanon.)K Ukumkani uSolomon wenza amakhulu amabini amakhaka amakhulu. Ikhaka ngalinye lalityatyekwe ngegolide ekhandiweyo ebunzima bukwisithuba seekhilogram ezisixhenxe.#? ngaphandle kwengeniso eyayisiza nabarhwebi nabashishini. Kananjalo ookumkani belama-Arabhu nabalawuli belizwe elo baberhuma ngegolide nesiliva kuSolomon.y Minyaka le ukumkani uSolomon wayefumana igolide ebunzima bukwisithuba samashumi amabini anantathu amawaka eekhilogram,X) Ukumkani uSolomon wanika ukumkanikazi waseShebha konke awayekunqwenela nawayekucela; wamnika nangaphezu kwezinto awayeze nazo kuye. Ke ukumkanikazi lowo ekunye namaphakathi akhe bajika babuyela kwelakowabo.N Ngaloo mthi wom-algumi ke ukumkani wenza amanqwanqwa okungena endlwini kaNdikhoyo nakwibhotwe lakhe, waza ngenxalenye yawo wenzela iimvumi iihapu nemirhubhe. Ezinjalo zazingazange zabakho kwaJuda.kO Ke amadoda kaHiram nalawo kaSolomon eza negolide eOfire, kunye nomthi wom-algumi namatye exabiso. Ke ukumkanikazi waseShebha wanika uSolomon igolide ebunzima bungaphezu kweekhilogram ezingamawaka amane, kunye nentaphane yezinongo, namatye exabiso. Ezingako zona izinongo azizange zibekho njengezo zanikwa ukumkani uSolomon ngukumkanikazi waseShebha.(I Makabongwe uNdikhoyo uThixo wakho, yena ukholisekileyo nguwe waza wakubeka esihlalweni ukuze ulawule esikhundleni sakhe. UThixo wakho uyamthanda uSirayeli, yaye ke ufuna ukumxhasa naphakade, kungoko ke amise wena ukuba ube ngukumkani wamaSirayeli ukuze uzinzise umthetho nobulungisa.”nU Anoyolo amadoda akwakho! Anenyhweba amaphakathi akho asoloko ekuququzelela esiva nobu bulumko bakho!N Kambe ke zange ndiyikholelwe into ababeyithetha de ndazibonela ngala wam amehlo. Ngenene mayela nobukhulu nobulumko bakho andixelelwanga nesiqingatha esi; wena ukude lee kwingxelo endandiyifumene.} Wathi kukumkani: “Ingxelo endiyive kwelakowethu mayela nempumelelo yakho ndawonye nobulumko bakho kuthe kanti yinyani.a; nokutya okusetafileni yakhe, naloo maphakathi akhe, nendlela ahlaliswe ngayo, nezicaka ziwunduzelisa ngeminweba, nabangcamli bevathe ezabo, naloo madini atshiswayo wayewenza endlwini *kaNdikhoyo, wasuka wee khumnqa.`9 Ukumkanikazi waseShebha akububona ubulumko bukaSolomon, ebona nelo bhotwe wayelakhile,hI Ke uSolomon wayiphendula yonke imibuzo yakhe; ayikho into eyamxakayo kwiingcaciso awayezifuna.K  Uthe ke ukumkanikazi waseShebha akuluva udumo lukaSolomon waya eJerusalem ngeenjongo zokukhe amvavanye ngemibuzo enzima. Wafika enehlokondiba lamaphakathi kunye negquba leenkamela zithwele izinongo, nento eninzi yegolide, namatye axabisekileyo, waza waya kuSolomon wathetha naye ngazo zonke izinto ezazisengqondweni yakhe.,QKe uHiram wamthumelela iinqanawa ziqhutywa ngoomatiloshe bakhe, izinto ezazilwazi ulwandle, ziphantsi kweengqwayi-ngqwayi zazo. Bona ke bahamba namagosa kaSolomon baya eOfire, baza babuya bethwele igolide ebunzima buziikhilogram ezilishumi elinesihlanu lamawaka, bazinika ukumkani uSolomon.U#Ke uSolomon waya e-Eziyon-gebhere nase-Elati kunxweme lolwandle lwase-Edom.'Wonke loo msebenzi kaSolomon wafezekiswa, kusukela mhla sabekwa isiseko sendlu kaNdikhoyo yada ke yagqitywa. Ewe, yagqitywa indlu kaNdikhoyo. Ewe, zange banxaxhe nakanye kwizimiso zikakumkani malunga nababingeleli nabaLevi nakuwuphi na umba, nditsho nangokunxulumene noovimba.S Ngokommiselo kayise uDavide naye wazimisa izigaba zababingeleli ngokwemisebenzi yabo, waza ke bona abaLevi wabamisela ukuba babhexeshe iingoma, nokuba basebenzisane nababingeleli ngokweemfuneko zemini nganye. Kananjalo wamisela nabagcini-masango ngokwamasango lawo ahlukeneyo. Kaloku lowo yayingummiselo kaDavide umfo wakwaThixo.u c loo nto eyenza ngokwemfuneko nommiselo wemini nganye, ngokomlomo kaMosis mayela *neMihla yoPhumlo, ukuthwasa kwenyanga, naloo matheko mathathu ayesenziwa minyaka le – itheko lezonka ezinganyuswanga, itheko lolibo, netheko lamaphempe.o W Kwiqonga likaNdikhoyo awayelakhile phambi kwevaranda uSolomon wanikela amadini atshiswayo kuNdikhoyo,/ W Ke kaloku uSolomon wamkhupha umkakhe owayeyintombi yokumkani waseJiputa phaya kwisixeko sikaDavide, wamsa kwelo bhotwe wayemakhele lona, kuba wayesithi: “Umfazi wam akanakuhlala kwisixeko sikaDavide ukumkani wakwaSirayeli, kuba ifakwe khona ityesi kaNdikhoyo; ngoko ke siyindawo engcwele.”  Amanye ke ayengamaphakathi aphambili kakumkani uSolomon, engamagosa angamakhulu amabini anamashumi amahlanu awayongamele amadoda.K Kambe ke uSolomon lo amaSirayeli akawafakanga kwibutho labasebenza ngokunyanzelwa, koko wawagayela kumabutho omkhosi, aba ziingqwayi-ngqwayi zomkhosi nababhexeshi beenqwelo, nabakhweli-mahashe.-Skoko zazisisizukulwana sazo esasingatshatyalaliswanga ngamaSirayeli. Ke uSolomon wazigaya zonke zalibutho labasebenzi abanyanzelwayo, njengoko kusenjalo unanamhla. Bekukho abantu ababesele kwiintlanga zamaHiti, ama-Amori, amaPerezi, amaHivi, namaJebhusi. Ezi ntlanga ke zazingengawo amaSirayeli,Nkwakunye neBhalati nazo zonke izixeko zakhe ezingoovimba, nezixeko zeenqwelo kunye nezamahashe akhe, nayo nantoni na awayakhayo eJerusalem naseLebhanon, ukanti nakuwo wonke ummandla awayewulawula.Wayihlaziya neBhete-horon ephezulu ndawonye naleyo isezantsi, wazenza iinqaba ezibiyelweyo ngeendonga ezinamasango nemivalo,q[Kananjalo wayakha iTademore entlango phaya, ndawonye nazo zonke izixeko ezingoovimba awazimisa eHamati.:oUSolomon waya kuhlasela iHamati-zobha wayithimba.`9uSolomon wazihlaziya iidolophu awayeziphiwe nguHiram, waza ke wamisa amaSirayeli kuzo. Ke kaloku ekupheleni kwamashumi amabini eminyaka, xesha elo walithathayo uSolomon ekwakheni kwakhe indlu kaNdikhoyo kunye nebhotwe lakhe,}~sBophendula ke abantu bathi: ‘Kungenxa yokuba aba bantu besuke bamfulathela uNdikhoyo uThixo wooyise, lowo wabakhupha eJiputa. Basuke baqhogana nathixo bambi, bababusa babanqula. Kungenxa yeso sizathu ke ebathobele esi sithwakumbe nje.’ ”-}SEwe, ingade ibe ngoku inomtsalane le ndlu, kodwa bonke abadlula kuyo baya kumangaliseka, bathi: ‘Ngani ukuba uNdikhoyo enze into enje kweli lizwe nakule ndlu?’;|omna ndomncothula uSirayeli kweli lizwe lam ndamnika lona, nale ndlu ndiyingcwalisele igama lam ndoyilahla. Ewe, ndiya kuyenza undaba-mlonyeni, ibe sisigculelo kuzo zonke izizwe.{ “Kambe ke ukuba nithe nayijikela nayilahla imimiselo nemiyalelo endininike yona, naphamba naya kukhonza ninqula thixo bambi,#z?ndiya kubuzinzisa ubukhosi bakho njengoko ndandinqophisene noyihlo uDavide ngokuya ndandisithi: ‘Akusoze ungabi nayo indoda engumlawuli kwaSirayeli.’y%“Ke wena ukuba uthe wahamba phambi kwam njengoyihlo uDavide, xa uthe wakwenza konke endikuyalela kona, wayigqala imimiselo nemithetho yam,xLe ndlu ndiyinyule ndayingcwalisa ukuze igama lam lihlale apha kuyo ngonaphakade. Intliziyo yam namehlo am ohla ekule ndawo.rw]Ewe, amehlo am aya kuhlala ejongile, neendlebe zam ndihlale ndizibazele imithandazo eyenziwa kule ndawo.wvgukuba abantu bam abo babizwa ngegama lam bathe bazithoba bathandaza bendikhunga befuna ubuso bam, bazilahla iindlela zabo ezikhohlakeleyo, ke mna ndiya kubaphulaphula ndibeve ndisezulwini, ndisixolele isono sabo, ndilinyange ilizwe labo.Ou “Ngoko ke kuya kuthi xa ndithe ndawavala amazulu akwabikho mvula, okanye xa ndithe ndathumela iinkumbi zalivikiva eli lizwe, mhlawumbi xa ndithe ndathumela ubhubhani wesifo phakathi kwabantu bam,t- suka uNdikhoyo wabonakala kuye ebusuku, wathi: “Ndiwuvile umthandazo wakho, ngoko ke le ndawo ndizinyulele yona ukuba ibe yindlu yam yamadini.1s[ Ke uSolomon wathi akuba egqibile ukwakha indlu *kaNdikhoyo kunye nebhotwe lakhe, ekufezile nako konke awayezimisele ukukwenza endlwini kaNdikhoyo nakwelo bhotwe lakhe,[r/ Ke ngosuku lwamashumi amabini anantathu kwinyanga yesixhenxe wawandulula agoduka amaSirayeli onwabile enemihlali ngenxa yezinto ezintle uNdikhoyo awayezenzele uDavide noSolomon kunye nabantu bakhe amaSirayeli.q7 Ngosuku lwesibhozo benza intlanganiso. Kaloku itheko lokunikezela iqonga lathatha iintsuku ezisixhenxe, kananjalo nombhiyozo waziintsuku ezisixhenxe.7pgNgelo thuba ke uSolomon walenza itheko iintsuku zasixhenxe, enamaSirayeli ephela, inyambalala yembizo, abantu abaphuma kwinkalo yeHamati kude kuthi xhaxhe ngomda waseJiputa.o7USolomon wawungcwalisa umbindi wenkundla ephambi kwendlu kaNdikhoyo, waza khona apho wenza amadini atshiswayo, wanikela namanqatha angumnikelo wobudlelwane. Kaloku iqonga lobhedu awayelenzile lalingawalingene amadini atshiswayo, iminikelo yeenkozo, namadini enziwa ngamanqatha.;noAbabingeleli kunye nabaLevi bema ngeendawo zabo, abaLevi bephethe izikhalisi zokudumisa uNdikhoyo, ezo ukumkani uDavide wayezenzele ukuba zikhaliswe xa bebulela besithi: “Izibele zakhe zimi ngonaphakade.” Ababingeleli babekhangelene nabaLevi, bona bekhalisa amaxilongo, amaSirayeli onke emi ngeenyawo.pmYUkumkani uSolomon wenza idini ngeenkomo ezingamawaka angamashumi amabini anambini, kunye neegusha neebhokhwe ezilikhulu elinamashumi amabini amawaka. Ngaloo ndlela ke ukumkani kunye nabantu bonke bayivula beyinikela indlu kaThixo.GlKe ukumkani ndawonye nabantu bonke benzela uNdikhoyo amadini. k Xa ewonke ke amaSirayeli athe akuwubona umlilo usihla, kananjalo nobukhazikhazi bukaNdikhoyo buyigubungele indlu leyo, asuka ee guqaqa ejonge phantsi, enqula uNdikhoyo, embonga esithi: “Hayi ke bethu, ukulunga kwakhe! Izibele zakhe zimi ngonaphakade!”jAbabingeleli zange babe saba nako ukungena apho endlwini kaNdikhoyo, kuba kaloku ubukhazikhazi bukaNdikhoyo babuyizalisile.Ai }Ke kaloku uSolomon uthe akugqiba ukuthandaza, suka kwehla umlilo uphuma ezulwini, walidla elo dini litshiswayo kunye neminikelo, kananjalo ubukhazikhazi *bukaNdikhoyo bayizalisa indlu.h*Ewe, Ndikhoyo, Thixo wam, uze ungambukuli umthanjiswa wakho; uze ukhumbule ezo zibele wazithembisa uDavide isicaka sakho.”mgS)“Ndikhoyo, Thixo wam, phakama, uze endaweni yakho yokuphumla, wena netyesi yobungangamsha bakho. Ewe, Ndikhoyo, Thixo wam, ababingeleli bakho ngamana bangavatha ezosindiso, ithi nemilowo yakwakho yonwatyiswe kukulunga kwakho!}fs(“Nakalokunje, Thixo wam, ngamana wena ungawavula amehlo akho, uyibazele iindlebe imithandazo eyenziwa kule ndawo.e-'yithi ke wena usekhayeni lakho ezulwini, uwuve umthandazo wabo, nezikhungo zabo, ubagwebele. Ewe kaloku, uze ubaxolele abantu bakho abakonileyo.Qd&xa bebuyela kuwe ngomxhelo wabo wonke nentliziyo yabo iphela bekwelo lizwe lokuthinjwa, bethandaza bebhekisa kweli lizwe walinika ooyise, kwesi sixeko wasinyulayo, nakule ndlu ndiyakhele igama lakho,9ck%xa bathe baguquka bazisola kwelo lizwe bathinjelwe kulo, ewe, xa beguquka bezibika kuwe, belapho kwelo lizwe lokuthinjwa, besithi: ‘Ewe, sonile, senze ububi nenkohlakalo,’Hb $“Xa bathe bakona – kaloku akukho mntu ongoniyo – waza ke wena wakhathazeka wabanikela elutshabeni, luze ke lona lubathimbe lubafuduse, nokuba lubase kwilizwe elikude okanye elikufuphi,Ma#yithi wena usezulwini uwuve umthandazo nesikhungo sabo, ubagwebele.G`"“Nabantu bakho xa bathe baya emfazweni besilwa neentshaba zabo, nokuba ubathumela phi na, mabathi bakuthandaza kuwe, bebhekisa kule ndlu ndiyakhele igama lakho, kwesi sixeko usinyulileyo,_3!wena ke uve usekhayeni lakho ezulwini, owasemzini lo umenzele konke oko akucelayo kuwe, khon' ukuze zonke izizwe zehlabathi zilazi igama lakho, zikuhlonele kwanjengokuba bekuhlonela abantu bakho amaSirayeli. Ewe, ukuze ziqonde ukuba le ndlu ndiyakhileyo ibizwa ngegama lakho.l^Q “Kanti ke nowasemzini ongenguye owabantu bakho amaSirayeli, kodwa ofike evela kwelikude ilizwe ngenxa yodumo lwegama lakho, namandla esandla sakho, kunye nobungangamsha bengalo yakho, makathi akuza kuthandaza apha kule ndlu, ] Ngaloo ndlela ke baya kukuhlonela, bahambe ezindleleni zakho ngalo lonke ixesha lokudla kwabo ubomi kulo mhlaba wawunika oobawo.9\kwena ke yiva usekhayeni lakho ezulwini. Ewe, xolela, ulowo nalowo umphathe ngokwezenzo zakhe, kuba wena uyayazi intliziyo yakhe. Kaloku nguwe wedwa ozaziyo iintliziyo zabantu.[makuthi xa kukho nawuphi na kubantu bakho othandazayo ekhunga ngokuva iimbandezelo neentlungu, izandla zakhe eziphakamisela kule ndlu,Z“Xa kuthe kwakho indlala nokuba ngubhubhani kweli lizwe, okanye kubekho isihlava, isihumba, iinkumbi, iintothoviyane, okanye xa abantu bakho bethe bangqingwa ziintshaba ezixekweni zabo, ukanti nokuba sisiphi na isithwakumbe okanye isifo esibafikeleyo,MYwena ke yiva usezulwini, usixolele isono sezicaka zakho, abantu bakho amaSirayeli. Uze ubafundise indlela efanelekileyo yokuziphatha, ulithi jize ngemvula ilizwe elililifa owalinika abantu bakho.FX“Xa amazulu athe avaleka ayabikho imvula, kuba abantu bakho bekonile, mabathi xa bathe babhekisa kule ndawo ngomthandazo bevuma igama lakho, bezishiya nezono zabo kuba wena ubabandezele,vWewena ke yiva usezulwini, usixolele isono sabantu bakho amaSirayeli, uwabuyisele kulo mhlaba wawunika ooyise.2V]“Xa abantu bakho amaSirayeli ethe oyiswa lutshaba ngenxa yokuba ekonile wena, makathi akubuya ebula, evuma igama lakho, ethandaza, esenza isikhungo kuwe kuyo le ndlu,TU!wena ke yiva usezulwini, usebenze ngaloo nto. Uze ugwebe phakathi kwezicaka zakho, onetyala umbuyekeze ngesohlwayo esifanele isenzo sakhe. Uze umgwebele umntu omsulwa, khon' ukuze aphuhle ukuba umsulwa. T“Xa umntu ethe wona ummelwane wakhe kwaza ke kwafuneka enze isifungo, waza ke yena weza kufunga kule ndlu phambi kweqonga lakho,5ScZibazele iindlebe izikhungo zesicaka sakho ndawonye nabantu bakho xa umthandazo wabo bewubhekisa kule ndawo. Yiva wena usekhayeni lakho ezulwini; ewe, yiva, uvile uxolele.XR)Imini nobusuku ngamana amehlo akho athi ntsho kuyo le ndlu. Kaloku yile wathetha ngayo usithi igama lakho liya kuba kuyo. Ke ngoko wuphulaphule lo mthandazo esiya kuthi isicaka sakho siwubhekise kule ndawo.$QANakuba kunjalo, Ndikhoyo, Thixo wam, wubekele iindlebe umthandazo wesicaka sakho esizibikayo kuwe. Kuve ukulila nokukhunga kwesicaka sakho esikubongozayo!UP#“Kambe ke, ngaba uThixo angade ahlale emhlabeni phakathi koluntu na? Hayi bo; kaloku namazulu, nditsho namazulu asemajuku-jukwini ngokwawo, akanako ukukuqulatha! Ibeke phi ke yona le ndlu ndiyakhileyo?tOaEwe, nangoku, Ndikhoyo, Thixo kaSirayeli, ilizwi owalithethayo uthembisa isicaka sakho uDavide malifezeke.RN“Nangoku ke, Ndikhoyo, Thixo kaSirayeli, isicaka sakho uDavide ubawo khawumgcinele ezo zithembiso wamenzela zona usithi: ‘Akusoze ungabi nayo indoda yokuchopha phambi kwam kwisihlalo sokulawula sakwaSirayeli, ukuba kodwa oonyana bakho bathe bakunyamekela ngandlela zonke ukuhamba phambi kwam ngokomthetho wam njengawe lo.’M+Ngoku ke usigcinile isithembiso sakho kwisicaka sakho uDavide ubawo. Wathembisa ngomlomo wakho; kunamhlanje-nje ke ufezekisile ngesandla sakho.hLIwathi: “Ewe, Ndikhoyo, Thixo kaSirayeli, akakho uThixo onjengawe ezulwini nasemhlabeni. Kaloku ungulowo uwugcinayo umnqophiso wakhe wokuzithanda izicaka zakhe ezithe rhoqo ngomxhelo wazo wonke ukuhamba ezindleleni zakhe.@Ky Ke kaloku wayenze iqonga lokuma lobhedu, laba ziimitha ezimbini ezinekota ubude nobubanzi, liyimitha enye enekota ukuphakama; walithatha ke walibeka embindini wenkundla engaphandle. Waqabela apho kulo, waza waguqa apho phambi kwaloo nginginya yebandla likaSirayeli, waza izandla zakhe waziphakamisela ezulwini,J+ Ke kaloku uSolomon wema phambi kweqonga *likaNdikhoyo, apho phambi kwaloo nginginya yebandla likaSirayeli, waza ke waziphakamisa izandla zakhe.ZI- Kuyo ndayibeka ityesi equlethe umnqophiso kaNdikhoyo awayewenze namaSirayeli.”Hy “UNdikhoyo ke usigcinile eso sithembiso wasenzayo. Naku ngoku ndingene esikhundleni sikabawo uDavide. Ewe, ndichophe kwisihlalo sokulawula sakwaSirayeli ngokwesithembiso sikaNdikhoyo, ndaza ndalakhela indlu igama likaNdikhoyo uThixo kaSirayeli."G= Noko ke kambe asinguwe oza kulakhela indlu igama lam, koko yoba ngunyana wakho; nditsho kanye owesinqe sakho – nguye oya kulakhela indlu igama lam.’qF[Kambe ke uNdikhoyo wathi kubawo uDavide: ‘Ibe yinto entle ukuba uzimisele ukulakhela indlu igama lam.rE]“Ubawo uDavide wayezimisele ngomxhelo wakhe ukuba igama likaNdikhoyo uThixo kaSirayeli alakhele indlu. L~~h}}]|{znyyx6wvvuuItQsstsrr.qponnmmllkvkjihgffedd"cMbzaa `__R^^:]]B\[[ ZzYYXX1WW'VV*UU=TTS%RQQjP:ONNMjLL+KXJII\HGGmF{EELDDoCCBA@??<>"=k=<1;::99&8b765q54433@21110//&.--,,%+** )(k'd&%%D$;#""!! 6OG3F9=G3# ; 0 ]  m(|X:)Makungabikho mntu ungenayo endlwini kaNdikhoyo ngaphandle kwababingeleli nabaLevi abasebenzayo. Bona bangangena, kuba bahlambulukile, kambe ke bonke abanye mabalinde ngokwezinto abamiselwe zona nguNdikhoyo.(9Iesinye isinye esithathwini apha kuni masibe sebhotwe; size ke esinye sibe seSangweni lesiSeko; aze ke onke amanye amadoda abe sezinkundleni zendlu kaNdikhoyo. 8 Ngoko yenzani le nto: isinye esithathwini sababingeleli nabaLevi abaza kuba semsebenzini *ngoMhla woPhumlo masilinde iminyango;47alonke elo bandla lenza umnqophiso nokumkani endlwini kaThixo. Wathi kubo uJoyada: “Unyana kakumkani uza kulawula ngokomlomo *kaNdikhoyo mayela nesizukulwana sikaDavide. 6Balityhutyha elakwaJuda, baqokelela abaLevi neentloko zazo zonke izindlu zamaSirayeli kuzo zonke iidolophu. Bakufika ke eJerusalem 5 Ke kaloku ngonyaka wesixhenxe uJoyada wabona ukuba lifikile ixesha. Wenza umnqophiso neengqwayi-ngqwayi zamaqela alikhulu: uAzariya unyana kaYehoram, uIshamayeli unyana kaYohanan, uAzariya unyana kaObhedi, uMaseya unyana ka-Adaya, noElishafati unyana kaZikri.y4k Wahlala ezinyelisiwe ke endlwini kaThixo iminyaka yamithandathu, xesha elo kwakusalawula uAtaliya apho kwaJuda.q3[ Ke yena uYoshebha, intombi kakumkani uYehoram, wesuka weba uYowashe unyana ka-Ahaziya, wemka naye apho phakathi kweenkosana ezaziza kubulawa, wamfihla neneni yakhe kwigumbi lokulala. Kaloku uYoshebha intombi kakumkani uYehoram owayengumfazi wombingeleli uJoyada wayengudade boAhaziya; yiyo ke loo nto wasuka wamfihla umntwana lowo ukuze angabulawa nguAtaliya.2y UAtaliya unina ka-Ahaziya, akubona ukuba unyana wakhe ufile, wasuka wayitshabalalisa yonke indlu yekomkhulu lakwaJuda.41a Waza ke wamzingela uAhaziya owafunyanwa ngamahlakani akhe ezimele eSamariya. Bamzisa kuYehu, wabulawa. Bamngcwaba ke, kuba babesithi: “Kaloku yena ungunyana kaYoshafati, umfo owayemfuna ngomxhelo wakhe wonke uNdikhoyo.” Ngoko ke endlwini ka-Ahaziya akusalanga mntu unako ukubuphatha ubukumkani.07Xa uYehu wayewisa isigwebo kwindlu ka-Ahabhi, wafumana namatshawe akwaJuda nezizalwana zoonyana baka-Ahaziya ezazisonga uAhaziya, nazo ke wazibulala.O/Ukuwa kuka-Ahaziya ekutyeleleni kwakhe uYoram kwaphuma kuThixo. Akufika uAhaziya wahamba noYoram baya kubonana noYehu unyana kaNimshi owayethanjiswe nguNdikhoyo ukuze atshabalalise indlu ka-Ahabhi..waza ke yena waya eYizereli khon' ukuze achache kuloo manxeba wayewafumene eRamoti kwelo dabi noHazayeli ukumkani wakwa-Aram. Ke uAhaziya unyana kaYehoram ukumkani wakwaJuda wehla waya eYizereli esiya kubona uYoram unyana ka-Ahabhi njengoko wayenzakele.>-uWalandela icebo labo, waya emfazweni noYoram unyana ka-Ahazi ukumkani wakwaSirayeli xa wayesilwa noHazayeli ukumkani wama-Aram kwiRamoti yaseGiliyadi. Ama-Aram amngxwelerha uYoram,:,mWênza okubi emehlweni *kaNdikhoyo kwanjengendlu ka-Ahabhi. Kaloku akuba engasekho uyise kweza abendlu ka-Ahabhi baba ngabacebisi bakhe, nto leyo yaluphuthisayo ulawulo lwakhe.e+CNaye ke wahamba ekhondweni lendlu ka-Ahabhi, ekubeni wayekhuthazwa ngunina ekwenzeni ububi.*5UAhaziya waqalisa ukulawula xa eneminyaka emashumi mabini anambini, waza walawula eJerusalem unyaka wamnye. Unina yayinguAtaliya umzukulwana kaOmri.) Abantu baseJerusalem bamisela uAhaziya unyana wamaphelo kaYehoram wangukumkani esikhundleni sakhe. Kaloku abahlaseli ababekunye nama-Arabhu bababulala bonke oonyana bakhe abadala. Ngoko ke waqalisa ukulawula uAhaziya unyana kaYehoram ukumkani wakwaJuda. (Ekungeneni kwakhe embusweni uYehoram wayeneminyaka emashumi mathathu anambini, waza ke walawula eJerusalem iminyaka esibhozo. Ekuswelekeni kwakhe akukho mntu waba buhlungu, waza ke wangcwatyelwa kwisixeko sikaDavide, kodwa ke kungekho kumangcwaba ookumkani.H' Ethubeni, ekupheleni konyaka wesibini, izibilini zakhe zaphuma ngenxa yeso sifo, waza wafela entlungwini emangalisayo. Abantu bakhe ke abazange bamzilele ngomlilo njengoko babenzile kooyise.R&Kamva ke uNdikhoyo wabetha uYehoram ngesifo sezibilini esinganyangekiyo.N%Bamhlasela uJuda, batyhoboza, baza bazithatha zonke izinto ezixabisekileyo ezafumaneka ebhotwe, ndawonye nabafazi bakakumkani noonyana. Akusalanga namnye unyana ngaphandle kwephelo lakhe uAhaziya._$7Ke uNdikhoyo uYehoram wamxhokonxela amaFilistiya nama-Arabhu awayehlala ngakumaKushe.x#iWena kanye uza kuhliwa luzenge-zenge lwesifo sezibilini; ewe, eso sifo siya kuzikhupha izibilini zakho.’ ”"#Ngoku ke uNdikhoyo uza kubetha kubantu bakho, oonyana bakho, abafazi bakho, nayo yonke into eyeyakho; ewe, uya kutsho ngesithonga esinzima.r!] koko usuke wahamba ngeendlela zookumkani bakwaSirayeli. UJuda nabantu baseJerusalem ubakhokelele kumkhwa wobuhenyu, njengoko yenzayo indlu ka-Ahabhi. Kananjalo ubabulele abantakwenu, usapho lwendlu kayihlo, amadoda ebengcono kunawe.B } UYehoram wafumana ileta evela *kumshumayeli uEliya isithi: “UNdikhoyo uThixo kayihlo uDavide uthi: ‘Wena akuhambanga ngeendlela zikayihlo uYoshafati okanye uAsa ukumkani wakwaJuda,' kananjalo wakha iindawo eziphakamileyo zonqulo kwiinduli zakwaJuda, abantu baseJerusalem wabafaka kumkhwa wobuhenyu. Ewe, wamlahlekisa uJuda.' Unanamhlanje ke iEdom isavukelene noJuda. Kwangelo xesha neLibhena yenza uvukelo, kuba kaloku uYehoram wayemlahlile uNdikhoyo uThixo wooyise,3_ Ngoko ke uYehoram waya khona namaphakathi akhe, nazo zonke iinqwelo zakhe. Ke amaEdom amrhawula kunye nezo njengele zeenqwelo, kambe ke yena wavuka ngobusuku waphuncuka.SKe ngexesha likaYehoram iEdom yamvukela uJuda, yazimisela owayo ukumkani.EKambe ke, ngenxa yomnqophiso kaNdikhoyo nendlu kaDavide, uNdikhoyo akavumanga ukuyitshabalalisa indlu kaDavide. Kaloku wayemthembise ngelithi womnika isibane ngoonyana bakhe yonke imihla.'Wahamba ekhondweni lookumkani bakwaSirayeli, wenza njengendlu ka-Ahabhi. Kaloku wayethathe intombi yakhe. Wênza okubi emehlweni *kaNdikhoyo.Ukuqala kwakhe ukulawula uYehoram wayeneminyaka emashumi mathathu anambini, waza ke walawula eJerusalem iminyaka yasibhozo.xiAkuba ezinzile embusweni kayise uYehoram wababulala bonke abantakwabo ndawonye namatshawe athile akwaSirayeli.T!Uyise wabanika intaphane yezipho: isiliva, igolide, nezinto ezixabisekileyo, kananjalo nezixeko ezinqatyisiweyo kwelakwaJuda. Kambe ke wona umbuso wawunika uYehoram, kuba kaloku wayengunyana wamazibulo.=sAbantakwabo-Yehoram, oonyana bakaYoshafati, yayingooAzariya, uYehiyeli, uZakariya, uAzariyahu, iMikayeli, noShefatiya. Bonke abo ke ngoonyana bakaYoshafati ukumkani wakwaSirayeli. -Ke uYoshafati waya kuphumla kooyise, waza ke wangcwatywa phakathi kwabo kwisixeko sikaDavide. Esikhundleni sakhe kwangena uYehoram unyana wakhe.y%Ke uEliyezere unyana kaDodavu waseMaresha washumayela ngoYoshafati wathi: “Ngenxa yokuba unxibelelene noAhaziya, uNdikhoyo uza kuyitshabalalisa loo nto niyenzileyo.” Iinqanawa ezo ke zasuka zatshona, azabi nako ukulithatha elo phulo lorhwebo.dA$Wavumelana naye ukuba bakhe igqiza leenqanawa zokurhweba, abathe bazakha e-Eziyon-gebhere.#Kamva ke ukumkani wakwaJuda uYoshafati wakha unxibelelwano noAhaziya ukumkani wakwaSirayeli, umfo owayesaziwa ngenkohlakalo.I "Ke ezinye zeziganeko zolawulo lukaYoshafati, ukusukela ekuqalekeni kude kuye esiphelweni, nâzo encwadini yeembali zookumkani bakwaSirayeli, ngcombolo leyo ke ilandwa nguYehu unyana kaHanani. !Kambe ke zona iindawo eziphakamileyo zonqulo zange zitshitshiswe; abantu abazange bade babambelele ngomxhelo wabo kuThixo wooyise.xi Yena wahamba ngeendlela zikayise uAsa, akanxaxha kuzo; ewe, yena wayesenza okulungileyo emehlweni *kaNdikhoyo.W'Ngoko ke uYoshafati wamlawula uJuda. Ukuqala kwakhe ukulawula wayeneminyaka emashumi mathathu anantlanu, waza ke walawula eJerusalem iminyaka emashumi mabini anantlanu. Unina yayinguAzubha intombi kaShili.i KUmbuso kaYoshafati ke waxhamla uxolo, kuba kaloku uThixo wakhe wayemnike ukuphumla macal' onke. Ithe ke yakuvakala imbali yokulwa kukaNdikhoyo neentshaba zikaSirayeli, suka zonke izizwe nezikumkani zamoyika zamhlonela uThixo.b =EJerusalem bangena bajonga endlwini kaNdikhoyo bekhalisa iihapu, imirhubhe, namaxilongo.( IAbakwaJuda naseJerusalem ke bonke bakhokelwa nguYoshafati, bajika bevuya baya eJerusalem. Kaloku uNdikhoyo wabatsho banemincili bavuya phezu kweentshaba zabo. 7Ngosuku lwesine ke bahlanganisana kwintili yeBheraka, baza ke apho bamdumisa uNdikhoyo. Kungoko ke loo ndawo kwathiwa yintili yeBheraka unanamhlanje.Ngoko ke uYoshafati namadoda akhe basuka bachola-chola amaxhoba: impahla eyayikwezo zidumbu, nezinye izinto ezixabisekileyo – intabalala ababengenako ukuyiphatha yonke. Amaxhoba lawo ayemaninzi kangangokuba bathatha iintsuku ezintathu ukuwaqokelela.4aAthe ke amaJuda akufika kwindawo evelele intlango leyo, akuwujonga loo mkhosi mkhulu kunene, kuphela abona izidumbu zithe gangalala emhlabeni, kungekho nomnye osindileyo.(IKaloku ama-Amon namaMowabhi asuka avukelana namadoda entaba iSeyire, awangenela awatshabalalisa. Akuba ewagwintile amadoda aseSeyire, ajika abulalana kwaodwa.8iBathe bakucula bedumisa, suka uNdikhoyo wawurhwaqelisa umkhosi wama-Amon namaMowabhi, nâbo bentaba iSeyire ababehlasela uJuda; kubo yaba ngathi bangqingiwe, baza ke boyiswa.Akuba ethetha-thethene nabantu uYoshafati wamisela iimvumi zokuculela uNdikhoyo, ukuze zimbonge ngenxa yobunewu-newu bobungcwele bakhe. Zawukhokela ke umkhosi lowo, zimemelela zisithi: “Bulelani kuNdikhoyo, kuba izibele zakhe zimi ngonaphakade.”5Bavuka kusasa ngengomso, baphuma bajonga kwintlango yaseTekowa. Xa baphumayo ke uYoshafati wema wathi: “Ndiphulaphuleni, maJuda nani bemi baseJerusalem! Kholosani ngoNdikhoyo uThixo wenu, yaye ke yena uya kunixhasa. Ukuba niyabathemba abashumayeli bakhe niya kuphumelela.”Ke abaLevi abathile, abangamaKohati namaKora, basuka bema ngeenyawo badanduluka kanobom bebonga bedumisa uNdikhoyo uThixo kaSirayeli.{oUYoshafati waguqa, ubuso ebujongise emhlabeni, nabantu bakwaJuda nabaseJerusalem bawa phantsi, banqula uNdikhoyo.ucAsinini abaya kulilwa eli dabi. Yimani ngeendawo zenu, niqingqe nje, nibukele uNdikhoyo enihlangula, ndlundini kaJuda nani bemi baseJerusalem. Ze ningoyiki okanye nityhafe. Ngomso phumani nijongane nabo, uNdikhoyo uya kuba nani.’ ”  Ngomso phumani niye kubo. Ke bona boba beqabela kwinkalo yaseZizi; nina nobafumana ekupheleni kwengxingwa kwintlango kaJeruweli.S~Wathi: “Phulaphulani, kumkani uYoshafati nani bemi bakwaJuda naseJerusalem. UNdikhoyo uthi kuni: ‘Sanukoyika; ze ningatyhafi ngenxa yale nyambalala yomkhosi. Kaloku imfazwe le asiyoyenu, yekaThixo.}+Ke uMoya kaNdikhoyo wafikela uYaziyeli unyana kaZakariya, kaBhenaya, kaYehiyeli, kaMataniya umLevi oyinzala ka-Asafu, emi njalo apho ebandleni.Y|+ Onke amadoda akwaJuda, nabafazi, nabantwana, neentsana, bema phambi koNdikhoyo.8{i Thixo wethu, khawubohlwaye. Thina ngokunokwethu asinawo amandla okujongana nale nyambalala yomkhosi osihlaselayo. Ewe, asazi nemasikwenze, koko amehlo ethu akhangele kuwe.”rz] Khawubone ke indlela abasibuyekeza ngayo ngokuza kusigxotha kwisabelo owasinika ukuze sibe lilifa lethu.Py “Ngoko ke ngoku nanga ama-Amon, amaMowabhi nâbo bentaba iSeyire, ummandla lowo wena ungavumanga ukuba awuhlasele uSirayeli ukuphuma kwakhe eJiputa, waza ke uSirayeli wabacezela akabatshabalalisa.ax; ‘Sothi sakufikelwa sisithwakumbe, noba sisibetho sekrele, ubhubhani, noba yindlala, thina sime phambi kwakho kule ndlu ibizwa ngegama lakho, sikhale kuwe embandezelweni yethu, ke wena usiphulaphule usihlangule.’OwBema kulo ke, baza kulo bakha indawo engcwele egameni lakho, besithi:=vsKe kaloku, wena Thixo wethu, wabadudula wabakhupha abemi beli lizwe, amaSirayeli ebukele, waza lona walinikela ukuba libe lelesizukulwana sika-Abraham isihlobo sakho ngonaphakade.Fuwaza wathi: “Ndikhoyo, Thixo woobawo, andithi na kaloku unguThixo osezulwini? Nguwe olawula zonke izikumkani zezizwe. Amandla nokomelela kusesandleni sakho; akukho mntu unokumelana nawe.tyKe uYoshafati waphakama apho kwelo bandla likaJuda kunye neJerusalem endlwini kaNdikhoyo phambi kwaloo nkundla intsha,sAbakwaJuda ke baqokelelana ukuza kufuna uncedo kuNdikhoyo; ewe, beza bephuma kuzo zonke iidolophu zakwaJuda befuna uNdikhoyo.frEUYoshafati ke wothuka, wazimisela ukufuna uncedo *kuNdikhoyo, wamisela inzila kuJuda ewonke.]q3Abathile ke beza kuxelela uYoshafati bathi: “Nantso inyambalala yomkhosi ophuma e-Edom isiza kukuhlasela, ingaphaya ngaphesheya kolwandle. Seyichophele ukuhlasela iphaya eHazezon-tamare.” (YiEngedi ke leyo.)Yp -Ke kaloku emva koku amaMowabhi nama-Amon ekunye namaMawun aya kulwa noYoshafati.4oa “Umbingeleli omkhulu uAmariya nguye oya kunongamela kwimicimbi ephathelele kuNdikhoyo; kanti ke yena uZebhadiya unyana kaIshmayeli wonongamela kweziphathelele kukumkani. Ke bona abaLevi boba ngabaququzeleli benu. Yomelelani nizimisele! Ngamana ke uNdikhoyo wangakubo bonke abenza okulungileyo.”Jn  Kumbandela ngamnye oza kuni uphuma kumawenu ahlala ezixekweni (nokuba ngumcimbi wokuphalala kwegazi, okanye izinto eziphathelele emthethweni, imiyalelo, imimiselo, okanye imiqathango ethile) nina balumkiseni bangamoni uNdikhoyo, kungenjalo ingqumbo yakhe yoba phezu kwenu namawenu lawo. Yenzani loo nto ke ukuze ningoni.hmI Wabayalela ngolu hlobo: “Sebenzani ngentembeko nangomxhelo wenu wonke, nimhlonela uNdikhoyo.@lyNaseJerusalem ke uYoshafati wamisela abanye abaLevi nababingeleli neentloko zezindlu zakwaSirayeli, ukuze baphuhlise umthetho kaNdikhoyo, balamle iimbambano. Ke babehlala eJerusalem.$kANgoko ke mhloneleni uNdikhoyo. Ze nigwebe ngenyameko, kuba yena uNdikhoyo uThixo wethu akayenzi into engekho mthethweni; akanagobe, yaye ke akanyobeki.”EjWathi kubo: “Zigqaleni ngenyameko izinto enizenzayo. Kaloku ezo zigqibo nizenzayo anizenzeli abantu, koko nizenza egameni likaNdikhoyo. Yena ke uhlala enani nanini na nisiwisa isigwebo.Ii Wamisela abagwebi kuzo zonke izixeko ezinqatyisiweyo zakwaJuda.2h]UYoshafati wahlala eJerusalem, wabuya wahamba-hamba phakathi kwabantu, athi eseBheshebha, abe ekweleentaba zakwaEfrayim. Abantu wababuyisela *kuNdikhoyo uThixo wooyise.g!Kambe ke kukho le ndawana ikuthethelelayo, le yokuba wazisusa iintsika zika-Ashera kweli lizwe, waza wena wazimisela ukufunana noThixo.”]f3waza ke wahlangatyezwa yimboni uYehu unyana kaHanani, wathi kukumkani: “Ngaba kulungile ukuba usize isikhohlakali, ubathande abo bamthiyileyo *uNdikhoyo? Ngenxa yesi senzo ke ingqumbo kaNdikhoyo iphezu kwakho.Ve 'Ke kaloku uYoshafati ukumkani wakwaJuda wabuyela ebhotwe eJerusalem esindile,3d_"Idabi laqhuba ke yonke loo mini, wabe yena ukumkani wakwaSirayeli emi ebambelele enqwelweni yakhe, ejongise ngakuma-Aram kwada kwahlwa. Kambe ke ukutshona kwelanga wafa.c%!Kambe ke joni lithile lasuka lajolisa nje ngokungakhathali ngotolo, suka lachana ukumkani wakwaSirayeli, utolo lwangena ekudibaneni kwezikhuselo awayezinxibile. Ukumkani wathetha nomqhubi wenqwelo yakhe, wathi: “Bandingxwelerhile; yijike inqwelo, siphume edabini.”pbY kaloku zathi iingqwayi-ngqwayi ezo zakuqonda ukuba akanguye ukumkani wakwaSirayeli, zayeka ukumsukela. aZithe ke iingqwayi-ngqwayi zeenqwelo zakubona uYoshafati, zacinga zathi: “Nguye lo ukumkani wakwaSirayeli.” Ngoko ke zaphethuka zafunzela kuye, kodwa uYoshafati wasuka wakhala, waza ke uNdikhoyo wamhlangula. Ewe, uThixo wenza ukuba zirhoxe zimke ngakuye;N`Ke ukumkani wama-Aram waziyalela iingqwayi-ngqwayi zeenqwelo zakhe wathi: “Ze ningalwi naye nawuphi na omnye umntu, nokuba ngomncinci, nokuba ngomkhulu, yilwani nokumkani wakwaSirayeli yedwa.”_Ukumkani wakwaSirayeli wathetha noYoshafati, wathi: “Mna ndiza kungena kweli dabi ndinxibe ngendlela eya kundenza ndingaqondakali ukuba ndingukumkani, kodwa ke wena nxiba ezobukhosi.” Ke ukumkani wakwaSirayeli wazenza mntu wumbi, waza ke waya apho edabini.k^ONgoko ke ukumkani wakwaSirayeli noYoshafati ukumkani wakwaJuda benyuka baya eRamoti yaseGiliyadi.8]iKe uMika wathi: “Ukuba ngaba ungabuya uphilile, woba uNdikhoyo engathethanga ngomlomo wam.” Waza ke wongezelela ngelithi: “Wagqaleni la mazwi xa ninonke, bantundini!”\5nithi: ‘Utsho ukumkani ukuthi: Valelani lo mfo entolongweni, angatyi nto ngaphandle komxheshwana wesonka namanzi, ndide ndibuye ndiphilile.’ ”y[kUkumkani wakwaSirayeli wathi: “Mthatheni uMika lo, nimse kuAmon usibonda wesixeko noYowashe unyana kakumkani,^Z5UMika wathi: “Loo nto uya kuyiqonda mhla waya kuzimela kwigumbi elingaphakathi.”"Y=Wasuka ke uZedekiya unyana kaKenana waya kuMika, wafika wamqhwaba ngempama, wathi: “Ugqithe phi na kum loo moya kaNdikhoyo ukuba aye kuthetha kuwe?”XKe ngoku uNdikhoyo ufake umoya wobuxoki emilonyeni yabo bonke aba bashumayeli bakho. Ewe, uNdikhoyo ukumisele intlekele.”nWU‘Uya kumlukuhla kanjani?’ ubuzile uNdikhoyo. Umoya lowo uthe: ‘Ndophuma ndiye ndibe ngumoya wobuxoki emlonyeni wabo bonke abashumayeli.’ Waza ke uNdikhoyo wathi: ‘Hamba ke, wenjenjalo; uya kuphumelela ekumlukuhleni.’hVIEkugqibeleni ke kuvele moya uthile, wema phambi koNdikhoyo, wathi: ‘Ndiya kumlukuhla mna.’FUWaza ke yena wathi: ‘Yaz' ukuba ngubani na oya kulukuhla uAhabhi aze ahlasele iRamoti yaseGiliyadi, khon' ukuze afele khona?’ Omnye uthethe ngolu hlobo, waza ke omnye wathetha ngoluya.6TeKe uMika waqhuba wathi: “Ngoko ke liveni ilizwi likaNdikhoyo. UNdikhoyo ndimbone ehleli esihlalweni sakhe, umkhosi wonke wasezulwini umi ngasekunene nangasekhohlo kwakhe.S!Ukumkani wakwaSirayeli wathi kuYoshafati: “Bendingatshongo na kuwe ukuba lo mfo akaze ashumayele into entle ngam, koko zezimbi zodwa!”GRUMika wathi: “Ewe, uSirayeli ndimbone ethe saa ezintabeni, engathi ziigusha ezingenamalusi; waza uNdikhoyo wathi: ‘Aba bantu abanankosi, ngoko ke elowo nalowo makagoduke ngoxolo.’ ”Q#Ukumkani wathi kuye: “Koda kube kangaphi ndikufungisa ndisithi musa ukundixelela nto yimbi ngaphandle kwenyaniso egameni likaNdikhoyo?”OPAkuba efikile ke, ukumkani wathi kuye: “Mika, singaya kulwa na neRamoti yaseGiliyadi, okanye ndirhoxe?” UMika wathi: “Phakathi! Yihlasele; uya kuyoyisa, kuba baza kunikelwa esandleni senu!”sO_ UMika ke yena wathi: “Ekho nje uNdikhoyo, ndiza kuthetha kuphela loo nto andixelela yona uThixo wam!”EN Ke isigidimi esasiphuthume uMika sathi kuye: “Uyabona ke, abanye abashumayeli batsho ngazwi-nye kukumkani ukuthi uza kuphumelela. Nawe ke uze ungaphikisani nabo, koko uthethe okuhle.”0MY Nabanye ke abashumayeli bashumayela kwaloo nto, besithi: “Phakathi! Yihlasele iRamoti yaseGiliyadi. Uza kuyoyisa, kuba uNdikhoyo uyinikele esandleni sikakumkani.”/LW Ke uZedekiya, unyana kaKenana, wayenze iimpondo ngentsimbi, waza ke wathi: “Utsho uNdikhoyo ukuthi: ‘Ngezi mpondo ùya kuwahlaba uwatshabalalise ama-Aram.’ ”`K9 Ke kaloku ukumkani wakwaSirayeli noYoshafati ukumkani wakwaJuda babevethe ezobukhosi, bengqendeve ezihlalweni zabo esandeni sokubhula esikufuphi nesango laseSamariya, nabashumayeli belapho phambi kwabo beshumayela.J{Ngoko ke ukumkani wakwaSirayeli wabiza elinye lamaphakathi akhe, wathi kulo: “Khawuleza uze noMika, unyana kaImla.”,IQUkumkani wakwaSirayeli wathi kuYoshafati: “Kusekho indoda enye esingabuzisa ngayo kuNdikhoyo, kodwa ke mna ndiyithiyile, kuba ayishumayeli okuhle ngokubhekisele kum, soloko ibububi bodwa. Igama layo nguMika, unyana kaImla.” UYoshafati wathi: “Hayi bo, ukumkani makangathethi njalo.”cH?Kambe ke uYoshafati wathi: “Akusekho mshumayeli kaNdikhoyo na apha esinokubuza kuye?”cG?Ngoko ke ukumkani wakwaSirayeli waqokelela abashumayeli abangamakhulu amane, wabuza wathi: “Singaya kulwa na neRamoti yaseGiliyadi, okanye ndirhoxe?” Bathi: “Yiya; uThixo uza kuyinikela esandleni sikakumkani.”kFOKodwa ke uYoshafati waleka ngelithi kukumkani wakwaSirayeli: “Khawuqale ubuzise *kuNdikhoyo.”ZE-UAhabhi ukumkani wakwaSirayeli wacela uYoshafati wathi: “Uya kuhamba nam na, silwe neRamoti yaseGiliyadi?” UYoshafati wathi: “Mna nawe sibanye; abantu bam ngabantu bakho. Siya kuba kunye kule mfazwe.”ODEmva kweminyaka ke waya kutyelela uAhabhi eSamariya. UAhabhi ke wamxhelela iigusha ezininzi, ngokunjalo neenkomo, esenzela yena neqela lakhe; kananjalo wamcenga ukuba ahlasele iRamoti yaseGiliyadi.dC CKe kaloku uYoshafati wayemkhulu ngobutyebi nesidima, waza wazihlobanisa noAhabhi ngobulawu.BLa ke ngamadoda awayesebenzela ukumkani, ngaphandle kwalawo awayehlaliswa kwizixeko ezinqatyisiweyo kulo lonke elakwaJuda.bA=kulandele uYozabhadi enamajoni axhobele imfazwe alikhulu elinamashumi asibhozo lamawaka.x@iKwaBhenjamin: uEliyada, igorha lomfo owayenamajoni axhobe ngeentolo namakhaka – amawaka angamakhulu amabini;?wkuze uAmasiya unyana kaZikri owazinikezela ngokwakhe ukusebenzela uNdikhoyo enamajoni angamawaka angamakhulu amabini.o>Wkulandele uYohanan ingqwayi-ngqwayi eyayinamajoni angamawaka angamakhulu amabini anamashumi asibhozo;=!Nalu uludwe lwawo ngokwemilibo: KwaJuda: iingqwayi-ngqwayi zamabutho: uAdena ingqwayi-ngqwayi eyayinamajoni angamakhulu amathathu amawaka;s<_ kananjalo umphako omninzi ewugcina kwiidolophu zakwaJuda. Wayenawo namajoni anamava, ewagcina eJerusalem.];3 UYoshafati waya esomelela ngokomelela. Wakha iinqaba nezixeko ezingoovimba kwaJuda,J:  AmaFilistiya athile arhuma ngezipho nangesiliva, aza ama-Arabhu amzisela imihlambi: amawaka asixhenxe anamakhulu asixhenxe eenkunzi zeegusha, namawaka asixhenxe anamakhulu asixhenxe eebhokhwe.!9; Ke kaloku uNdikhoyo watsho wahlonelwa zizo zonke izikumkani zemihlaba ejikeleze uJuda, ngaloo ndlela ke akwabikho sizwe sikathaza uYoshafati ngemfazwe. 8 Babephethe incwadi yomthetho kaNdikhoyo, baza ke bafundisa kulo lonke elakwaJuda, bazijikeleza iidolophu zakhona, bafundisa abantu.87iAyekhatshwa ngaba baLevi: uShemaya, uNetaniya, uZebhadiya, uAsaheli, uShemiramoti, uYehonatan, uAdoniya, uLabhiya, uTobhiya, noTobhi-adoniya, nababingeleli uElishama noYoram.A6{Ke kaloku ngonyaka wesithathu wolawulo lwakhe uYoshafati wathumela la maphakathi ukuba aye kufundisa kwiidolophu zakwaJuda: uBhen-rhayili, uObhadiya, uZakariya, uNataniyeli, noMikaya.25]Wayezinikezele ngentliziyo yakhe yonke kwiindlela zikaNdikhoyo; ngaphezu koko ke wazitshitshisa iindawo eziphakamileyo zonqulo kunye neentsika zika-Ashera kwelakwaJuda.4 UNdikhoyo wawuzinzisa phantsi kwakhe umbuso wakhe, waza wonke uJuda wazisa izipho kuye, waza ke wasisityebi, futhi wahlonelwa.i3Kkoko efunana noThixo kayise, ehamba ngemiyalelo yakhe yonke, engazilandeli izenzo zamaSirayeli.}2s*UNdikhoyo ke waba naye uYoshafati kuba wayehamba ngeendlela uyise awayehamba ngazo kuqala. Wayengabuzisi kooBhali,1!Wamisa umkhosi kuzo zonke izixeko ezinqatyisiweyo zakwaJuda; wamisa amabutho kwaJuda nakwiidolophu zakwaEfrayim ezazithinjwe nguyise uAsa.0 }Ke uYoshafati unyana ka-Asa wangena esikhundleni sikayise, waza ke wawomeleza umkhosi wakhe ukuze angoyiswa nguSirayeli.U/#Wangcwatywa kwingcwaba awayezenzele lona kwisixeko sikaDavide. Umzimba wakhe bawusebenza ngobulawu, loo nto beyenza ngobugcisa, bamqhola ngeendidi ngeendidi zeziqholo; baza ke bamzilela ngomlilo omkhulu.Y.+ Ke kaloku kunyaka wamashumi amane ananye wasweleka uAsa, waya kuphumla kooyise.H-  Ngonyaka wamashumi amathathu anethoba wolawulo lwakhe uAsa wangenelwa sisifo seenyawo. Nangona wayebambekile, naxa yayingasekuko, akazange afune uncedo kuNdikhoyo, koko wabhenela kumagqirha.,5 Ke kaloku iziganeko zolawulo luka-Asa, ukusuka ekuqalekeni kuye esiphelweni, nâzo zibhalwe encwadini yeembali zookumkani bakwaJuda nabakwaSirayeli.O+ Kambe ke uAsa wasuka wakhathazeka yiloo nto yayithethwe yimboni kuye, ngangokuba ade ayibambe ayivalele entolongweni. Kananjalo ke uAsa wasuka ngoku wabangcungcuthekisa ngengcinezelo abanye abantu.Q* Kaloku wona amehlo kaNdikhoyo akulo lonke ihlabathi, yaye ke uyabomeleza abo babambelele kuye ngokupheleleyo. Ewe, wenze into yobuyatha; ngoko ke ukusukela ngoku uza kuntyumpa-ntyumpeka emfazweni.”A){Andithi na amaKushe namaLibhiya ayengumkhosi onamandla onenyambalala yeenqwelo nabakhweli-mahashe? Kanti ke wathi ngokukholosa ngoNdikhoyo, yena wawunikela esandleni sakho loo mkhosi.r(]Ngelo thuba ke imboni uHanani yeza kukumkani uAsa wakwaJuda, yathi kuye: “Ngenxa yokuba usuke wakholosa ngokumkani wama-Aram endaweni yokukholosa ngoNdikhoyo uThixo wakho, ngoko ke umkhosi wama-Aram uza kuphuncuka esandleni sakho./'WKe ukumkani uAsa weza nawo onke amadoda akwaJuda, baza bawafudusa eRama amatye kunye nemithi eyayisetyenziswa khona nguBhayesha. Ngezo zinto ke wakha iGebha neMizpa.Y&+Akuyiva le nto uBhayesha wayeka ukwakha engqinga iRama, wawushiya loo msebenzi.n%UUBhenadadi ke wavumelana nokumkani uAsa, waza wathumela iingqwayi-ngqwayi zomkhosi wakhe, zaya kuhlasela iidolophu zakwaSirayeli, bayoyisa i-Iyon, nesixeko sakwaDan, neAbhele-mayim, nazo zonke izixeko ezingoovimba zakwaNafetali.$ Wathi kuye: “Makubekho umnqophiso phakathi kwam nawe, nanjengokuba wawukhona phakathi kukabawo noyihlo. Nâso isipho endikunika sona: igolide nesiliva. Wuqhawule ke umnqophiso ophakathi kwakho noBhayesha ukumkani wakwaSirayeli, khon' ukuze andiyeke.”,#QKe uAsa wayithatha isiliva negolide eyayikoovimba bendlu *kaNdikhoyo nakwabo bebhotwe lakhe, waza wayithumela kuBhenadadi ukumkani wama-Aram owayelawula eDamasko.{" qKe kaloku kwathi kunyaka wamashumi amathathu anantandathu wolawulo luka-Asa kwanyuka uBhayesha ukumkani wakwaSirayeli, weza kuhlasela uJuda, wafika wayingqinga iRama, wavala akwabi nakungena nakuphuma mntu kummandla ka-Asa ukumkani wakwaJuda.g!GAkuphindanga kubekho mfazwe, yada yangunyaka wamashumi amathathu anantlanu wolawulo luka-Asa.p YWayizisa endlwini kaThixo isiliva negolide nenye impahla yonqulo, leyo yena noyise babeyenze umnikelo.)Nangona engazitshitshisanga iindawo eziphakamileyo zonqulo kwaSirayeli, noko uAsa wayenqula uNdikhoyo ngomxhelo wakhe wonke bonke ubomi bakhe.RUkumkani uAsa wamkhiqa unina-khulu uMaka kwisikhundla sokuba yikumkanikazi; kaloku yena wayenze isikizi eliyintsika ka-Ashera. UAsa wayigawula loo ntsika wayinqunqa, waza wayitshisa kwintili yeKedron.6eWonke uJuda wasithakazelela eso sifungo kuba wayesenze ngomxhelo wakhe wonke. UThixo bamfuna ngolangazelelo, baza ke bamfumana. Ngoko ke uNdikhoyo wabaphumza ngeenxa zonke.U#Bafunga phambi koNdikhoyo, baduma batsho ngentswahla namaxilongo nezigodlo.  Ke bona bonke ababengazimiselanga ukumfuna uNdikhoyo uThixo kaSirayeli bamiselwa ukubulawa, omdala nomncinci, oyindoda nongumfazi.pY Bazibophelela kumnqophiso wokufuna uNdikhoyo uThixo wooyise ngomxhelo wabo wonke nangomphefumlo wonke.!; Ngelo thuba ke benzela uNdikhoyo amadini ngamakhulu asixhenxe eenkomo namawaka asixhenxe eegusha neebhokhwe; mfuyo leyo ke yayingamaxhoba ababuya nawo.mS Ewe, bahlanganisana eJerusalem ngenyanga yesithathu kunyaka weshumi elinesihlanu wolawulo luka-Asa.jM Waza ke wamqokelela wonke uJuda noBhenjamin kwakunye namaEfrayim, amaManase, namaSimon awayeze kuma phakathi kwabo; kaloku into eninzi kubo yayimshiyile uSirayeli, yeza kuAsa, yakuqonda ukuba uNdikhoyo uThixo wakhe ungakuye.*MSuka ke uAsa wakhuthazeka akuyiva intshumayelo yomshumayeli unyana kaOdede. Wayitshitshisa imifanekiso engamasikizi kuwo wonke umhlaba wakwaJuda nowakwaBhenjamin, nakwiidolophu awazithimba kweleentaba lakwaEfrayim. Walilungisa iqonga likaNdikhoyo elaliphambi kwevaranda yendlu kaNdikhoyo.V%Kambe ke nina yomelelani ninganikezeli, kuba umsebenzi wenu woba nomvuzo.”Isizwe sasitshatyalaliswa sesinye, isixeko sibhuqwa sesinye, kuba uThixo wayebaphithizelisa ngeendidi zonke zeenkxwaleko.c?Ngaloo mihla kwakungumngcipheko ukuhamba-hamba, kuba kaloku abemi belizwe babephithizela.X)Kuloo nkxwaleko ke abuyela kuNdikhoyo uThixo kaSirayeli, amfuna, aza amfumana.wYaba lithuba elide amaSirayeli engenaye uThixo wokwenene, engenaye nambingeleli wakufundisa; ewe, engenawo namthetho.tawaza wanduluka waya kuAsa, wafika wathi kuye: “Khanindiphulaphule, Asa, nani nonke maJuda namaBhenjamin! Niyabona, *uNdikhoyo uba nani xa nani ningakuye. Xa nizondelela ukumfuna nomfumana; kodwa ke xa nithe namshiya, naye wonishiya.A Ke kaloku uMoya kaThixo wafikela uAzariya unyana kaOdede, Kananjalo bazihlasela nezigqubo zabelusi, bathimba imihlambi yeegusha neebhokhwe neenkamela; baza ke bagoduka baya eJerusalem.> uAzitshabalalisa zonke iidolophana ezijikeleze iGerare; kaloku bonke babengcangcazela besoyika uNdikhoyo. Bazitshabalalisa zonke ezo dolophana, abe ke amaxhoba emaninzi gqitha apho.} s waza uAsa nomkhosi wakhe wawasukela wada wee xhaxhe ngeGerare. Kwafa inyambalala yamaKushe, ngangokude angabi sabi nako ukuphinda enze ibuyambo; ewe, uNdikhoyo nomkhosi wakhe wawatshabalalisa. Ke amadoda akwaJuda athatha into eninzi yamaxhoba.W ' UNdikhoyo ke wawabetha amaKushe lawo, oyiswa nguAsa noJuda. AmaKushe abaleka,H   UAsa ke wabiza kuNdikhoyo uThixo wakhe, wathi: “Ndikhoyo, akekho onjengawe omncedayo ongenamandla angabhuqwa ngonamandla. Ngoko ke sincede, Ndikhoyo, Thixo wethu. Kaloku thina sithembele ngawe; naku ke ngoku egameni lakho sijongene nalo mkhosi ungaka. Ndikhoyo, unguThixo wethu; musa ukuvumela umntu amelane nawe.”j M UAsa waphuma wamhlangabeza, baza ke bamisa amahlelo abo okulwa kwintili yaseZefata ngaseMaresha.|q UmKushe onguZera wabahlasela enomkhosi ongamawaka-waka, enamakhulu amathathu eenqwelo. Wahamba ke wema ngeMaresha."=UAsa lo ke wayenomkhosi ongamawaka angamakhulu amathathu amadoda akwaJuda axhoba ngemikhonto namakhaka amakhulu; awakwaBhenjamin wona angamawaka angamakhulu amabini anamashumi asibhozo, iinto ezixhoba ngeentolo namakhaka amancinci; onke ke lawo ingoompondo-zihlanjiwe kwezemfazwe.Wathetha noJuda wathi: “Masizomeleze ezi dolophu, sizibiyele zibe neenqaba namasango nemivalo. Lo mhlaba ngowethu, kuba simfunile uNdikhoyo uThixo wethu; ewe, simzondelele ukumfuna, waza ke wasinika ukuphumla macal' onke.” Ngoko ke bakha, baza banenkqubela.2]Ngelo thuba lenzolo ke wazihlaziya wazakha izixeko ezinqatyisiweyo zelakwaJuda. UNdikhoyo ke wamthi jize ngenzolo nokuphumla, akwabakho sizwe silwa naye ngaloo minyaka./Wazitshitshisa iindawo eziphakamileyo zonqulo namaqonga eziqhumiso kuzo zonke iidolophu zakwaJuda, laza ke ilizwe laxhamla inzolo ngexesha lakhe.iKUJuda wamyalela ukuba alandele uNdikhoyo uThixo wooyise, ayithobele imithetho nemiyalelo yakhe.Wazitshabalalisa iindawo eziphakamileyo zonqulo ndawonye namaqonga asemzini; wawacumza amatye anqulwayo, wazigawula iintsika zika-Ashera.J UAsa yena wênza okulungileyo emehlweni kaNdikhoyo uThixo wakhe.0 [UAbhiya ke waya kuphumla kooyise, waza wangcwatywa kwisixeko sikaDavide. UAsa unyana wakhe wangena esikhundleni sakhe. Ngemihla yakhe ilizwe lazola iminyaka yalishumi. :~/}|| {z6y!xxTwvkuttsss9rqpoonnMmlkEjiihgggfdeedNczbNa``I__^}]C\[[FZEYYXiWVVTSRQQ?PPVO&NUMMLOKKEJJ IIHbGGG F&EMDDCBoAA?>=<<";K:99O877V66I544F3u321u00//.S--,$+*!))x(''&&l%A$}##"O!!= r#|X6I FYP m c ">, '$iA Izigidimi zazingena zonke iidolophu kwaEfrayim nakwaManase, zathi xhaxhe ngoZebhulon, kodwa ke abantu basuka baphoxisa ngazo, bahlekisa nokuhlekisa ngazo.mhS Ukuba nibuyele kuNdikhoyo, abantakwenu nabantwana benu baya kwenzelwa inceba ngabo babathimbileyo, baze ke babuyele kweli lizwe, kuba kaloku uNdikhoyo uThixo wenu unesisa novelwano. Akasayi kunifulathela ukuba nibuyela kuye.”qg[Yahlukanani neenkani; sanukuzifanisa nooyihlo, koko zinikezeleni kuNdikhoyo. Yizani kule ndawo ingcwele, le iya kuhlala ibekelwe bucala ngonaphakade nguye. Mbuseni uNdikhoyo uThixo wenu, khon' ukuze umsindo wakhe usuke phezu kwenu.f+Sanukufana nooyihlo nabantakwenu bona basuke abanyaniseka kuNdikhoyo uThixo wooyise, khon' ukuze abenze umzekelo wesikizi njengoko nani nibona.%eCUkumkani ekunye namaphakathi akhe bathuma izigidimi zatyhutyha uSirayeli noJuda ziphethe iileta ezazifundeka ngolu hlobo: “MaSirayeli, buyelani kuNdikhoyo uThixo ka-Abraham, kaIsake, kaSirayeli, ukuze naye abuyele kuni nina basaseleyo, basindileyo kwisandla sookumkani baseAsiriya! d Bazimisela ukuthumela isaziso kuSirayeli ewonke ukusukela eBhashebha kuye kwaDan, abantu bebamemela ukuba beze eJerusalem baze kubhiyozela iPasika kaNdikhoyo uThixo kaSirayeli. Yayingazange yabhiyozelwa ngabantu abalinani elivakalayo njengoko kubhaliweyo.Ic Eli cebo ke labonakala lilungile kukumkani nakwibandla liphela.b%Babengabanga nako ukuyibhiyozela ngexesha layo, kuba babenganelanga ababingeleli abazihlambululayo, nabantu babengaqokelelananga eJerusalem.uacUkumkani namaphakathi nebandla lonke laseJerusalem benza isigqibo sokubhiyozela iPasika kwinyanga yesibini.`` ;UHezekiya wathumela ilizwi kuye wonke uSirayeli noJuda, wabhala neeleta, wazithumela kwaEfrayim nakwaManase, ebamema ukuba baye endlwini *kaNdikhoyo eJerusalem, baye kubhiyozela iPasika kaNdikhoyo uThixo kaSirayeli.o_W$UHezekiya nabantu bephela yabonwabisa into awabenzela yona uThixo, kuba yonke yenzeka ngokukhawuleza.K^#Ayemaninzi amadini atshiswayo, ngokunjalo namanqatha edini lobudlelwana, nedini elithululwayo elalikhapha loo madini atshiswayo. Ngaloo ndlela ke kwabuyiselwa ukusetyenziswa kwendlu kaNdikhoyo.]"Ababingeleli ke babembalwa ukuhlinza loo madini bebodwa, ngoko ke bancediswa zizizalwana zabo abaLevi, wada wafezeka umcimbi lowo, nangokongezeka kwababingeleli abahlanjululwayo. Kaloku abaLevi bona babekukhuthalele ukuzihlambulula kunababingeleli abo.\{!Imfuyo eyanikelwa ukwenza amadini yayisisithandathu samakhulu eenkunzi zeenkomo, namawaka amathathu eegusha neebhokhwe.O[ Amadini awenziwa libandla elo yayingamashumi asixhenxe eenkunzi zeenkomo, ikhulu leenkunzi zeegusha, namakhulu amabini amaxhwane angamaduna; zizonke ezo zinto zenzelwa uNdikhoyo idini elitshiswayo.ZWathi ke ukumkani uHezekiya: “Ngoku ke nizinikezele kuNdikhoyo. Ngoko ke zisani amadini neminikelo yokubulela endlwini kaNdikhoyo.” Ewe ke, ibandla lawazisa amadini kunye neminikelo yokubulela, baza ke bonke abaqhutywa ziintliziyo zabo benza amadini atshiswayo.QYUkumkani uHezekiya enamaphakathi bayalela abaLevi ukuba badumise uNdikhoyo ngamazwi kaDavide kunye nawemboni uAsafu. Ngoko ke batsho ngentswahla bedumisa ngovuyo olukhulu, baza ke bakhahlela benqula.bX=Lakugqitywa ke elo dini litshiswayo ukumkani naye wonke umntu owayelapho baguqa benqula.W!Lonke ibandla lakhahlela linqula, zabe nazo iimvumi zisitsho, namaxilongo ngokunjalo. Zaqhuba njalo ke lada lafezeka elo dini litshiswayo.]V3UHezekiya ke wayalela ukuba kwenziwe idini elitshiswayo apho eqongeni. Lathi ke lakuqaliswa idini elo, yaqalisa nengoma kudunyiswa uNdikhoyo, ikhatshwa ngamaxilongo nezikhalisi zikaDavide ukumkani wakwaSirayeli.dUABema ke abaLevi, bephethe ezo zikhalisi zikaDavide, ababingeleli bona bephethe amaxilongo.uTcUkumkani wamisa abaLevi endlwini kaNdikhoyo bephethe amacangci, iihapu, kunye nemirhubhe, ngalaa ndlela yayimiswe nguDavide, nemboni kakumkani uGadi, noNatan *umshumayeli – ndlela leyo ke yayiyalelwe nguNdikhoyo ngabashumayeli bakhe.pSYAbabingeleli ke bazixhela iibhokhwe ezo, igazi lazo balisa eqongeni laba lidini lesono lokungxengxezela uSirayeli ephela. Kaloku ukumkani wayenze umyalelo mayela nedini elitshiswayo kunye nelesono ngokunxulumene noSirayeli ephela.jRMIibhokhwe zedini lesono zona zasiwa kukumkani nebandla, baza ke babeka izandla zabo phezu kwazo.QNgoko ke bazixhela ezo nkunzi zeenkomo, baza ke ababingeleli balithatha igazi lazo, bafefa ngalo iqonga elo. Kananjalo ke bazixhela neenkunzi zeegusha, baza bafefa iqonga ngelo gazi lazo. Namaxhwane eegusha bawaxhela, ngegazi lawo bafefa kwaelo qonga.kPOBeza neenkunzi zeenkomo ezisixhenxe, nesixhenxe seenkunzi zeegusha, namaxhwane eegusha asixhenxe angamaduna, kunye naweebhokhwe ekwasixhenxe ekwangamaduna, zinto ezo benza ngazo idini lesono, besenzela umbuso wonke nendawo engcwele noJuda ngokwakhe. Ke ukumkani wayalela ababingeleli, inzala ka-Aron, ukuba ezo zinto bazenze idini eqongeni likaNdikhoyo.{OoKwakusasa ngemini elandelayo ukumkani uHezekiya wawaqokelela amagosa esixeko, waza waya nawo endlwini kaNdikhoyo..NUSizilungisile sazihlambulula zonke izinto ezakhutshwa ngukumkani uAhazi koko kunganyaniseki kwakhe ngethuba lakhe. Kungokunje nâzo phambi kweqonga likaNdikhoyo.”PMBaza ke baya kukumkani uHezekiya, bathi: “Xa iyonke indlu kaNdikhoyo siyihlambulule: iqonga lamadini atshiswayo nazo zonke izinto ezisetyenziswa kulo, kunye netafile yesonka esisodwa nezinto zayo.cNgenyanga yokuqala yonyaka wakhe wokuqala ekulawuleni, wayivula indlu kaNdikhoyo, wawahlaziya amasango ayo.M=Njengoyise-mkhulu uDavide naye wênza okuhle emehlweni *kaNdikhoyo.>< wUHezekiya wayeneminyaka emashumi mabini anantlanu ukungena kwakhe ebukhosini, waza walawula eJerusalem iminyaka engamashumi amabini anethoba. Unina yayinguAbhiya intombi kaZakariya.H; UAhazi ke waya kuphumla kooyise, waza wangcwatywa kwisixeko iJerusalem. Kambe ke yena akafihlwanga kumangcwaba ookumkani bakwaSirayeli. Ke esikhundleni sakhe kwangena unyana wakhe uHezekiya.+:OKe ezinye zeziganeko zolawulo luka-Ahazi nazo zonke iindlela zakhe, ukusukela ekuqalekeni kuye esiphelweni, nâzo encwadini yookumkani bakwaJuda nabakwaSirayeli./9WKuzo zonke iidolophu zelakwaJuda wakha iindawo eziphakamileyo zonqulo ukuze kwenzelwe izithixo amadini, nto leyo ke yawuxhokonxayo umsindo kaNdikhoyo uThixo wooyise.@8yUAhazi waziqokelela wazonakalisa izinto ezazisetyenziswa endlwini kaThixo. Wazivala iingcango zendlu kaNdikhoyo, waza wamisa amaqonga amadini kuzo zonke iikona zezitalato eJerusalem.'7GWenzela izithixo zaseDamasko amadini, sizwe eso ke sasimoyisile emfazweni. Kaloku wayesithi: “Njengoko izithixo zookumkani bakwa-Aram zibancedile nje, nam ke ndiza kuzenzela amadini ukuze zindincede.” Kambe ke eso senzo sesona samkhahlela phantsi, kwaba seso nakuSirayeli jikelele.j6MNgelo thuba lakhe leenkathazo ke ukumkani uAhazi wathath' unyawo ukunganyaniseki oku kuNdikhoyo.&5EUAhazi ke wathatha ezinye kwizinto zendlu kaNdikhoyo, nasebhotwe, nakumatshawe, warhuma ngazo apho kukumkani waseAsiriya. Kambe ke naleyo zange imncede nto.x4iKe kaloku ukumkani waseAsiriya uTigilati-pilezere weza kuye, kodwa ke endaweni yokumnceda wamzisela inkathazo.33UNdikhoyo wamthobela eluthulini uJuda ngenxa yesimo sika-Ahazi ukumkani wakhe. Kaloku yena wakhuthaza inkohlakalo kwaJuda, akanyaniseka kuNdikhoyo.U2#Kanti ke namaFilistiya azihlasela iidolophu ezisemazantsi eentaba kumathafa elakwaJuda nakwelasentlango. Bayithimba iBhete-shemeshe, iAyalon, iGederoti, iSoko, iTimna, neGimzo, namaphandle aziphahlileyo.L1Kaloku namaEdom ayephindile amhlasela uJuda, aza emka nabathinjwa.W0'Ngelo thuba ke ukumkani uAhazi wathumela kookumkani baseAsiriya ecela uncedo.w/gKe la madoda selekhankanyiwe awathatha amabanjwa lawo, aza emaxhobeni apho athatha iimpahla abanxiba abo babehamba ze. Bawanika iimphala zokunxiba, iimbadada, ukutya nento eselwayo, ngokunjalo namayeza okuthambisa. Abo babebuthathaka babakhwelisa koondlebe-nde. Ewe, babathatha babagodusa babasa kumawabo eJeriko, isixeko samasundu, baza ke bona babuyela eSamariya..Ngoko ke amajoni lawo abakhulula abathinjwa abo, awancama namaxhoba lawo apho phambi kwamaphakathi kunye nebandla liphela.f-E zathi: “Musani ukuza nabo apha abo bathinjwa, kuba siya kuba netyala phambi koNdikhoyo. Ngaba nifuna ukusongeza na isono netyala lethu? Kaloku ityala lethu selilikhulu kakade, nengqumbo kaNdikhoyo iphezu koSirayeli.”E, Ke kaloku ezinye zeenkokheli zakwaEfrayim uAzariya unyana kaYohanan, uBherakiya unyana kaMeshilemoti, uHezekiya unyana kaShalum, noAmasa unyana kaHadelayi, zathetha nabo babevela edabini,y+k Ngoko ke ndiphulaphuleni! Amawenu la niwathimbileyo wagoduseni, kungenjalo ingqumbo kaNdikhoyo iphezu kwenu.”)*K Phezu koko ke ngoku, la madoda nabafazi bakwaJuda naseJerusalem nizimisele ukubenza amakhoboka. Ukanti nani ngokwenu ninobutyala phambi koNdikhoyo uThixo wenu.+)O Kodwa ke khona apho kwakukho *umshumayeli kaNdikhoyo ogama linguOdede. Yena wabahlangabeza xa umkhosi ubuyela eSamariya. Wathi kubo: “Niyabona, uNdikhoyo uThixo wooyihlo umnikele esandleni senu uJuda ngenxa yengqumbo yakhe kuye. Kambe ke nina nibabulele ngengqumbo efikelele nasezulwini.1([AmaSirayeli emka namabanjwa angamawawo, amakhulu amabini amawaka, bengabafazi, amantombazana, namakhwenkwe. Kanti ke bemka nento eninzi yamaxhoba, baya nayo eSamariya. 'UZikri ijoni lomEfrayim labulala uMaseya unyana kakumkani, noAzerikam iphakathi eliphambili ebhotwe, noElikana isekela likakumkani.%&CNgamini-nye uPeka unyana kaRemaliya wabulala ikhulu elinamashumi amabini lamawaka kumajoni akwaJuda; kaloku uJuda lo wayemlahlile uNdikhoyo uThixo wooyise.a%;Ngoko ke uNdikhoyo uThixo wakhe wamnikela kukumkani wama-Aram. Ama-Aram amoyisa, athimba abantu abaninzi, aya nabo eDamasko. Kananjalo wanikelwa nasesandleni sokumkani wakwaSirayeli owamshiya neengxwelerha ezininzi.o$WWayesenza amadini neziqhumiso ezindaweni zonke zonqulo ezindulini naphantsi kwemithi yonke efukufuku.M#Wayetshisa amadini kwintili kaBhen-hinom, wada wenza isikizi lokufaka unyana wakhe emlilweni, esenza idini ngaye, siko elo lalisenziwa ziintlanga awazigxothayo uNdikhoyo ekungeneni kwamaSirayeli.t"aWahamba ekhondweni lookumkani bakwaSirayeli, wada wenza imifanekiso eqingqiweyo, esenzela inkonzo kaBhali.{! qUAhazi wayeneminyaka emashumi mabini ukungena kwakhe embusweni, waza ke walawula iminyaka elishumi elinesithandathu eJerusalem. Yena akalithathanga ikhondo likayise-mkhulu uDavide; ewe, akazange enze okuhle emehlweni *kaNdikhoyo uThixo wakhe.   UYotam ke waya kuphumla kooyise, waza ke wangcwatyelwa kwisixeko sikaDavide. Ke uAhazi unyana wakhe wangena esikhundleni sakhe.lQWaqala ukulawula enamashumi amabini anantlanu, waza ke walawula ishumi elinesithandathu leminyaka.-Ke ezinye zeziganeko zolawulo lukaYotam, kwakunye neemfazwe awazilwayo, nemisebenzi yakhe, nâzo encwadini yookumkani bakwaSirayeli nabakwaJuda.kOUYotam wakhula ngobungangamsha, kuba kaloku wayebambelele ngokupheleleyo kuNdikhoyo uThixo wakhe./UYotam walwa nabo ookumkani bama-Amon waboyisa. Ngaloo nyaka ke ama-Amon arhuma kuye isiliva ebunzima buziikhilogram ezingamawaka amathathu namakhulu amane, newaka leetoni zengqolowa, kwakunye newaka leetoni zerhasi. Enjenjalo ukurhuma ke ama-Amon iminyaka yada yamithathu.iKWakha iidolophu kwiinduli zelakwaJuda, ngokunjalo neenqaba neemboniselo kwimimandla yamahlathi.{UYotam wabuya walakha iSango laseNtla lendlu kaNdikhoyo, kananjalo wenza umsebenzi omkhulu eludongeni kwinduli yeOfeli.:mNaye njengoyise u-Uziya wenza okuhle emehlweni *kaNdikhoyo, kambe akaxelisanga uyise ngokungena endlwini kaNdikhoyo. Kambe ke bona abantu abaziyekanga iindlela zabo zokonakala.5 eUYotam waqala ukulawula eneminyaka engamashumi amabini anantlanu, waza ke wangukumkani eJerusalem iminyaka elishumi elinesithandathu. Unina yayinguJerusha intombi kaZadoki.SU-Uziya ke waya kuphumla kooyise, waza wangcwatyelwa kufuphi nabo kumhlaba wokungcwaba owawungowookumkani, kuba abantu besithi: “Kaloku ebeneqhenqa.” Unyana wakhe uYotam wangena esikhundleni sakhe.#Ke ezinye zeziganeko zolawulo lukaUziya, ukusukela ekuqaleni kude kuye esiphelweni, nâzo kwingcombolo yomshumayeli uIsaya unyana ka-Amozi.}sKe kaloku ukumkani u-Uziya wathiwa nca lelo qhenqa, wada wasweleka. Wayehlala endlwini yakhe yedwa ngenxa yelo qhenqa, engenakungena nasendlwini kaNdikhoyo. Unyana wakhe uYotam waba libamba apho ebhotwe, yanguye obalawulayo abantu belizwe elo.wUmbingeleli omkhulu uAzariya nabanye ababingeleli abo bathe bakumkhangela babona ukuba uneqhenqa ebunzi; ngoko ke bakhawuleza bamkhuphela ngaphandle. Ewe, naye ngokwakhe wayeselekungxamele ukuphuma, kuba kaloku uNdikhoyo wayemvelele ngesohlwayo.q[U-Uziya wayephethe umcephe ngesandla, selelungele ukwenza isiqhumiso. Ke kaloku wasuka wacaphuka. Uthe ke esavutha njalo umsindo kubo ababingeleli abo apho phambi kweqonga endlwini kaNdikhoyo, suka iqhenqa lee tyaba ebunzini lakhe.\1Bamxelelisa ukumkani u-Uziya bathi: “Asikokwakho, Uziya, ukuba wena wenzele uNdikhoyo isiqhumiso. Lowo ngumsebenzi wababingeleli, isizukulwana sika-Aron, abantu abakhutshelwa bucala ukuze batshise isiqhumiso. Ngoko ke phuma apha kwindawo engcwele, kuba le nto uyenzileyo kukunganyaniseki, yaye ke uNdikhoyo uThixo akasayi kukuxabisa.”~uKe umbingeleli uAzariya enamashumi asibhozo ababingeleli bakaNdikhoyo abangamatsha-ntliziyo bamlandela bangena naye.V%Kambe akuba ekhulile wanobungangamsha, u-Uziya wangenelwa likratshi elamrhuqela ekuweni. Wasuka akathembeka kuNdikhoyo uThixo wakhe, wada wangena endlwini kaNdikhoyo wenza isiqhumiso eqongeni leziqhumiso.3EJerusalem wenza oomatshini abaqingqwa ngamachule ukuze basetyenziswe ezinqabeni nakwizikhuselo ezisezikoneni zeendonga ukuze ke kudutyulwe ngeentolo, kugityiselwe ngamatye amakhulu. Udumo lwakhe lwanabela kulo lonke. Kaloku wancedwa waxhaswa kakhulu, wada ke wayingangamsha.{Lo mkhosi wonke ke wawuxhaswa ngu-Uziya ngamakhaka, imikhonto, iminqwazi, izikhuselo zentsimbi, izaphetha, neenkwitshi.H   Zaziphethe umkhosi omadoda angamakhulu amathathu anesixhenxe amawaka namakhulu amahlanu, izinto eziyiqeqeshelweyo imfazwe – mkhosi lowo owawungamandla okuxhasa ukumkani ezintshabeni zakhe.i K Inani leenkokheli zamabutho amiselwe ngokweziduko lalingamawaka amabini namakhulu amathandathu.U # U-Uziya wayenomkhosi oqeqeshiweyo, ohleli uchophele ukuphuma ngamabutho ngokwezigaba zawo. Wawusesandleni sikaYehiyeli unobhala kunye noMaseya igosa ababephantsi koHananiya elinye lamaphakathi asebhotwe.a ; Nasentlango wakha iinqaba, wemba namaqula amaninzi njengoko wayenemfuyo eninzi emazantsi eentaba nasemathafeni. Wayenabasebenzi bamasimi nabezidiliya ezintabeni nakwimihlaba echumayo – kaloku wayewuthanda umhlaba.x i U-Uziya wakha iinqaba eJerusalem kwiSango leKona, nakwiSango leNtili, nasedolweni lodonga, waza ke waziqinisa.ucAma-Amon ayekhuphela u-Uziya imirhumo; ewe, udumo lwakhe lwanabela nakwimida yeJiputa. Kaloku wayenamandla.a;UThixo wamnceda ngakumaFilistiya nama-Arabhu awayehlala eGur-bhali, ndawonye namaMewun.5cU-Uziya walwa namaFilistiya, waza wazidiliza iindonga zaseGati nezaseYabhene nezaseAshdode. Kamva ke wakha iidolophu ngaseAshdode nakwezinye iindawo apho kwelamaFilistiya.'GWayemfuna ngenzondelelo uThixo ngemihla kaZakariya owayemluleka ngokuhlonela uThixo. Ngalo lonke ithuba emlandela uNdikhoyo, uThixo wamthi jize ngempumelelo.W'U-Uziya wenza okuhle emehlweni *kaNdikhoyo, njengoko wenzayo noyise uAmaziya.:mU-Uziya wangena ebukhosini eneshumi elinesithandathu leminyaka, waza ke walawula eJerusalem iminyaka engamashumi amahlanu anambini. Unina yayinguYekoliya intombi yaseJerusalem.dANguye owayakhayo ngokutsha iElati, waza wayibuyisela kuJuda emva kokusweleka kuka-Amaziya. /Ke onke amaJuda athatha u-Uziya ambeka wangukumkani esikhundleni sikayise uAmaziya. U-Uziya lo ke wayeneminyaka elishumi elinesithandathu ezelwe.iKKe kaloku wathwalwa ngamahashe wabuyiswa, waza wangcwatywa phakathi kooyise kwisixeko sikaJuda.CUAmaziya ke wathi akugwilika ekulandeleni *uNdikhoyo asuka amenzela iyelenqe amawabo eJerusalem, waza ke wabalekela eLakishe. Phofu ke nalapho amthumelela amadoda, aza ambulalela khona.~Ke ezinye zeziganeko zolawulo luka-Amaziya, ukusukela ekuqalekeni kuye esiphelweni, nâzo encwadini yookumkani bakwaJuda nabakwaSirayeli.$}AKe uAmaziya unyana kaYowashe ukumkani wakwaJuda wahlala iminyaka elishumi elinesihlanu emva kokufa kukaYehowashe unyana kaYowahazi ukumkani wakwaSirayeli.M|Wayithimba yonke igolide nesiliva, nayo yonke impahla awayifumana endlwini kaThixo, zinto ezo zazigcinwe nguObhedi-edom, ndawonye nobutyebi basebhotwe namabanjwa lawo, waza ke wabuyela eSamariya.,{QUYehowashe ukumkani wakwaSirayeli wambamba uAmaziya ukumkani wakwaJuda unyana kaYowashe, ka-Ahaziya, eBhete-shemeshe. Ke uYehowashe wamsa eJerusalem, wafika waludiliza udonga lweJerusalem, ukusukela kwiSango lakwaEfrayim ukuya kwiSango leKona, umgama okwisithuba seemitha ezimakhulu mabini.Wz'UJuda ke wavuthululwa nguSirayeli, yaza ke yayileyo indoda yabalekela kowayo. yNgoko ke uYehowashe ukumkani wakwaSirayeli wamhlasela. Yena noAmaziya ukumkani wakwaJuda baqubisana eBhete-shemeshe kwelakwaJuda.x'Kambe ke uAmaziya zange aphulaphule, kuba kaloku uThixo wayeselezimisele ukumnikezela kuYehowashe, kuba esuke wathembela kwizithixo zamaEdom.MwNgenxa yokuba usithi uwoyisile amaEdom, ngoku ukhukhumele unekratshi. Kambe ke mna ndithi: ‘Hlal' ekhaya! Ngani ukuba uziqhwayele inkathazo eya kukukhahlela phantsi wena ndawonye noJuda?’ ”5vcKambe ke uYehowashe ukumkani wakwaSirayeli waphendula uAmaziya ukumkani wakwaJuda wathi: “Umthana wameva waseLebhanon wathumela udaba kumsedare waseLebhanon usithi: ‘Yendisela intombi yakho kunyana wam!’ Kusenjalo kwavela irhamncwa apho eLebhanon, laza lawunyhasha ngeenyawo loo mthana wameva.QuKe uAmaziya ukumkani wakwaJuda uthe akuba ethetha-thethene nabacebisi bakhe wasuka wathumela ecel' umngeni kuYehowashe unyana kaYowahazi, kaYehu ukumkani wakwaSirayeli, esithi: “Yiza sihlangane!”CtEsathetha njalo, ukumkani wathi kuye: “Umiswe ngubani ukuba ucebise ukumkani wena? Suk' apha, thula! Kungenjalo ke ndakukubulala!” Umshumayeli ke wayekelela, kodwa waleka ngelithi: “Kambe ke ndiyazi ukuba uNdikhoyo uzimisele ukukutshabalalisa ngenxa yokuba uyenzile le nto, akwaliphulaphula necebiso lam.”Xs)Ke ingqumbo kaNdikhoyo yavutha ngakuAmaziya. Waza ke wamthumelela umshumayeli owathi kuye: “Ngani ukuba uthembele kwaba thixo bolu hlanga, bengabanga nako nje ukubahlangula abantu babo esandleni sakho?”8riUAmaziya ukubuya kwakhe evela kubulala amaEdom wabuya nazo izithixo zabantu abo baseSeyire. Wazimisela ezo zithixo zaba zezakhe, waqubuda kuzo, wazenzela namadini atshiswayo.Mq Ke wona laa mabutho wawagodusayo uAmaziya, asuka ahamba enqoloba iidolophu zakwaJuda ukususela eSamariya kuye eBhete-horon. Abulala abantu abangamawaka amathathu, aza athimba intaphane yamaxhoba.#p? Kananjalo umkhosi kaJuda wathimba amadoda alishumi lamawaka, wawathatha loo mabanjwa wawasa kwincopho yeliwa, waza wawajulela ezantsi antlekeka afa onke. o  Ke uAmaziya wabuya womelezeka wawukhokelela kwiNtili yeTyuwa umkhosi wakhe, apho ke wageqa amadoda aseSeyire alishumi lamawaka.$nA Ngoko ke uAmaziya wawarhoxisa loo mabutho wayewathathe kwaEfrayim, waza wawagodusa. Kambe ke agoduka evutha ngumsindo enganelisekanga seso senzo sikaJuda.}ms UAmaziya ke wathi kuloo mfo wakwaThixo: “Kothekani kodwa ngaloo mawaka amakhulu mathathu anamakhulu amane esiliva endiyihlawule ngaloo majoni akwaSirayeli?” Umfo wakwaThixo ke waphendula wathi: “UNdikhoyo unako ukukunika nangaphezulu.”l#Noba ungade ukhaliphe kangakanani na emfazweni, uThixo uya kukuyekela ngolo tshaba; kaloku uThixo nguye onegunya lokunceda nelokuyekela.”NkKodwa ke kwafika indoda yakwaThixo kuye, yathi: “Hayi, kumkani, la mabutho akwaSirayeli sukuwadibanisa namabutho akho, kuba kaloku *uNdikhoyo umchasile uSirayeli naye nabani na ongowakwaEfrayim.jKananjalo waqesha amajoni akwaSirayeli alikhulu lamawaka, ngesiliva ebunzima buziikhilogram ezingamawaka amathathu anamakhulu amane.6ieUAmaziya wawaqokelela onke amaJuda, waza wawaba ngokwemizi, ewenza amabutho aliwaka nalikhulu – nditsho uJuda noBhenjamin. Wabagaya abaminyaka imashumi mabini nangaphezulu, waza wazuza amakhulu amathathu amawaka amadoda asemgangathweni wokungenela umkhosi, lawo anako ukusebenzisa umkhonto nekhaka.h+Kambe ke zange ababulale oonyana bawo, koko wenza njengoko kubhaliweyo emthethweni kwincwadi kaMosis, apho uNdikhoyo ayalela ngokuthi: “Ooyise abayi kubulawa ngenxa yabantwana, kanti nabantwana abayi kubulawa ngenxa yooyise, koko ulowo nalowo uya kufela izono zakhe.”Wg'Akuziqonda ukuba uzinzile embusweni wawabulala amaphakathi awayebulele uyise.RfYena wenza okulungileyo emehlweni *kaNdikhoyo, noxa wayengaphelelisanga.2e _UAmaziya waba ngukumkani eneminyaka emashumi mabini anantlanu, waza ke walawula eJerusalem iminyaka emashumi mabini anethoba. Unina yayinguYowadan intombi yaseJerusalem.QdKe ingcombolo yoonyana bakhe kwaneentshumayelo ezingaye, nenkcazo mayela nokuhlaziywa kwendlu kaThixo, nâzo encwadini yamanqaku eembali zookumkani. Esikhundleni sakhe kwangena unyana wakhe uAmaziya.wcgAbamenzela iyelenqe nguZabhadi ozalwa nguShimeyati umAmonikazi, noYozabhadi ozalwa nguShimriti umMowabhikazi.(bIUkurhoxa kwawo ama-Aram lawo amshiya emngxwelerhile uYowashe. Amaphakathi akhe amenzela iyelenqe, aza ambulala ngenxa yokuba wabulala unyana wombingeleli uJoyada; ewe, bambulalela emandlalweni wakhe. Wafa ke, waza wangcwatyelwa kwisixeko sikaDavide, phofu akafihlwa phakathi kookumkani.PaNangona loo mkhosi wama-Aram wawungemkhulu ngamanani kodwa uNdikhoyo wanikezela esandleni sawo umkhosi omkhulu kunawo. UJuda wamlahla uNdikhoyo uThixo wooyise, yaza ke ingqumbo yawa phezu koYowashe.@`yNgentlakohlaza yaloo nyaka umkhosi wama-Aram wahlasela uYowashe, wamngenela uJuda neJerusalem, wazibulala zonke iinkokheli zabantu. Amaxhoba onke bawathumela kukumkani wabo eDamasko.G_Ukumkani uYowashe wabulibala ubuntu awayebenzelwe nguyise kaZakariya, wasuka wambulala unyana wakhe. Ke xa afayo uZakariya wathi: “Ngamana uNdikhoyo wakugqala ngesi senzo, akubuyekeze.”^Kambe ke basuka bamenzela iyelenqe, baza ngokomyalelo kakumkani bamgibisela ngamatye wafela enkundleni yendlu kaNdikhoyo.]wKe uMoya kaThixo wamfikela uZakariya unyana wombingeleli uJoyada. Wema phambi kwabantu, wathi: “UThixo uthi: ‘Kungani na ukuba ningayithobeli imiyalelo kaNdikhoyo? Soze nibe nto! Ngenxa yokuba nimlahlile uNdikhoyo, naye ke unilahlile.’ ” \UNdikhoyo wathumela *abashumayeli apho ebantwini ukuze babashumayeze baguqukele kuye, kodwa abazange baguquke naxa bebakhalimela.)[KBayilahla indlu *kaNdikhoyo uThixo wooyise, banqula iintsika zika-Ashera nemifanekiso. Ngenxa yobutyala bawo ke ingqumbo kaThixo yaba phezu koJuda neJerusalem.hZIEmva kokusweleka kukaJoyada amaphakathi akwaJuda eza kubusa kukumkani, waza ke wawaphulaphula.Y}Wangcwatywa phakathi kookumkani kwisixeko sikaDavide, kuba kaloku wayenze okulungileyo kuThixo nendlu yakhe kwaSirayeli.oXWKe uJoyada wayeseleneminyaka, ekhulile emdala, enekhulu elinamashumi amathathu eminyaka ukufa kwakhe.;WoBakuyiphetha ke, imali eseleyo bayisa kukumkani noJoyada; kwaza ke ngayo kwenziwa izinto zokusetyenziswa endlwini kaNdikhoyo: izixhobo zokusebenza, ezamadini atshiswayo, imicephe, nezinye izinto zegolide nezesiliva. Ngethuba lobomi bukaJoyada amadini atshiswayo ayenikezelwa engaphezi endlwini kaNdikhoyo.KV Loo madoda ayongamele umsebenzi lowo ayekhuthele, waza ke umsebenzi wokuhlaziya waqhubela phambili phantsi kwawo. Indlu kaThixo baphinda bayakha, bayibuyisela kwimo yayo yantlandlolo bayixhasa.jUM Ukumkani noJoyada bayinikezela kuloo madoda ayesenza umsebenzi wendlu kaNdikhoyo. Baqesha iingcibi nabachweli ukuze zihlaziye indlu kaNdikhoyo, kananjalo bafuna nabasebenzi bentsimbi nobhedu ukuze balungise indlu kaNdikhoyo.GT Loo tyesana yayisithi yakuziswa ngabaLevi kumaphakathi kakumkani aze abone ukuba sekukho isixa semali, unobhala wasebhotwe negosa lombingeleli omkhulu babeyithatha bayikhuphe loo mali, baze bayiphindisele kwasendaweni yayo ityesana leyo. Le nto ke babeyenza njalo-njalo, baza ke ngaloo ndlela baqokelela imali eninzi.S Onke amaphakathi kwakunye nabantu bonke, bakuthakazelela ukuzisa loo mrhumo, baza ke bamana bewufaka apho kuloo tyesana yada yazala.R5 Wonke uJuda neJerusalem wakhutshelwa isaziso sokuba makezise kuNdikhoyo loo mrhumo wamiswa nguMosis isicaka sikaThixo, ewumisela uSirayeli entlango.eQCNgomyalelo kakumkani kwenziwa ityesana, yaza yabekwa ngaphandle kwesango lendlu kaNdikhoyo."P=Ke amahlakani alaa mfazi ukhohlakeleyo uAtaliya aqhekeza indlu kaThixo, aza athatha izitya ezingcwele zendlu kaNdikhoyo, azisebenzisa kunqulo lukaBhali.UO#Ngoko ke ukumkani wabiza umbingeleli omkhulu uJoyada, wathi kuye: “Ngani ukuba ungatsho abaLevi bezise imali engumrhumo owamiswa nguMosis isicaka *sikaNdikhoyo waza wabethelelwa libandla likaSirayeli – mrhumo lowo abaLevi bebefanele ukuwuqokelela kumaJuda naseJerusalem – ingumrhumo wentente engqinela ubukho bukaNdikhoyo.”N{Wabiza ababingeleli nabaLevi, wathi kubo: “Ngenani kwiidolophu zakwaJuda, niqokelele imali engumrhumo wonyaka kuwo onke amaSirayeli, ukuze kulungiswe indlu yoThixo wenu. Loo nto ke yenzeni ngoku.” Kodwa ke abaLevi abayenzanga kwangoko loo nto.IM Emva koko ke uYowashe wazimisela ukuyihlaziya indlu kaNdikhoyo.JL UJoyada wamfunela abafazi ababini, waza ke wanoonyana neentombi.^K5Ngalo lonke ixesha lombingeleli uJoyada uYowashe wenza okuhle emehlweni *kaNdikhoyo.)J MUkungena kwakhe ebukhosini uYowashe wayeneminyaka esixhenxe, waza ke walawula eJerusalem iminyaka engamashumi amane. Unina yayinguZibheya intombi yaseBheshebha.dIAbaza ke bonke abantu bavuya. Isixeko eso ke saba nokuzola, kuba uAtaliya ebulewe ngekrele.rH]Waqokelela iingqwayi-ngqwayi zamabutho alikhulu, izikhulu nabalawuli babantu, nabo bonke abemi belizwe, wamthatha nokumkani endlwini kaThixo, baya kungena ngesango elingasentla apho ebhotwe, ukumkani bamhlalisa kwisihlalo sobukhosi,wGgWamisela nabagcini-masango emasangweni endlu kaNdikhoyo, ukuze kungangeni namnye kubantu abangahlambulukanga.&FEUJoyada wamisela ababingeleli ukuze bavelele indlu kaNdikhoyo, abo ke ngabo yayingabaLevi ababemiselwe ukusebenza endlwini kaThixo nguDavide, ukuze banikele amadini kaNdikhoyo atshiswayo njengoko kubhaliwe encwadini kaMosis. Loo nto babeyenza ngemivuyo bememelela ngokomlomo kaDavide.;EoBonke ke abantu baya endlwini yokunqula uBhali, bafika bayidiliza. Bawantlekeza amaqonga ndawonye nemifanekiso, baza bambulala umbingeleli kaBhali uMatan apho phambi kwamaqonga.jDMKe uJoyada wenza umnqophiso wokuba yena nabantu kunye nokumkani baya kuba ngabantu bakaNdikhoyo.]C3Ngoko ke bambamba xa efika kwiSango lamaHashe eyadini yakomkhulu, bambulalela apho.BUmbingeleli uJoyada wathuma iingqwayi-ngqwayi zamabutho ezo zazongamele amabutho omkhosi, wathi kuzo: “Mthatheni nimkhuphe phakathi kwamabutho; nabani na omlandelayo nimbulale ngekrele.” Kaloku umbingeleli wayesithi: “Sanukumbulalela endlwini kaNdikhoyo.”XA) Akukhangela wabona, tyhini, nanko ukumkani emi ngakwintsika yakhe esesangweni. Amaphakathi nabakhalisi-maxilongo babephahle ukumkani, baye bonke abemi belizwe benemihlali bekhalisa amaxilongo, nezinye iimvumi ezinezikhalisi zikhokela ngemibongo. Ke uAtaliya wasuka wazikrazula iingubo zakhe, wadanduluka wathi: “Uvukelo! Uvukelo!”x@i Akuva loo ntswahla yayisenziwa ngabantu bebaleka bevuyisana nokumkani, uAtaliya waya kubo endlwini kaNdikhoyo.Z?- Ke uJoyada noonyana bakhe baphuma naye unyana kakumkani, baza bamthwesa isithsaba, bamnika umnqophiso obhaliweyo, bebhengeza ukuba ungukumkani. Bamthambisa, bakhwaza bathi: “Phil' ud' ukhokhobe, kumkani!”)>K Onke amadoda wawamisa aphahla ukumkani exhobile, bemi ngaseqongeni lendlu kaThixo, ukusukela kwicala elingasezantsi ukuya kwelingasentla apho endlwini kaThixo.= Ke iingqwayi-ngqwayi zamaqela wazinika imikhonto namakhaka amakhulu namancinci, lawo awayengawokumkani uDavide, egcinwe endlwini kaThixo.<AbaLevi ke ndawonye nawo onke amadoda akwaJuda benza njengoko babeyalelwe ngumbingeleli uJoyada. Ngamnye kubo wemka neqela lakhe, abo babesebenza *ngoMhla woPhumlo nabo babephumile emsebenzini – kaloku umbingeleli uJoyada zange akhulule nalinye iqela.B;}AbaLevi bona mabaphahle ukumkani, indoda nganye iphethe isixhobo sayo ngesandla. Nabani na ongenayo endlwini kaThixo makabulawe. Hlalani nikufuphi nokumkani naphi na apho aya khona.” ~~*}k|{zzLyxx wvuu ttrqpp9oVn}n#mmXl@kk=j9iphgffBeWdcc?bb=an`z__K^]]\p[ZZUY$XWVVBUTSS6RQQ[PPOONM?LTu" Enye imali bayinika abachweli nabakhi ukuze bathenge amatye akroliweyo kunye nomthi wokuhlanganisa nowemiqadi ukuze kulungiswe ezo zakhiwo zayekwa zabhodloka ngookumkani bakwaJuda. S" Bayigcinisa kubafo ababemiselwe ukuvelela umsebenzi wendlu kaNdikhoyo. Aba bafo ke bahlawula abasebenzi ababehlaziya indlu kaThixo.2R]" Baya kumbingeleli omkhulu uHilekiya, baza bamnika imali eyayiziswe endlwini kaThixo, eyayiqokelelwe ngabaLevi ababengabagcini-minyango, baza bayiqokelela kubantu bakwaManase, abakwaEfrayim, nakuwo onke amasalela kaSirayeli, nakubantu bakwaJuda nabakwaBhenjamin, ngokunjalo nakubemi baseJerusalem.Q"Ngonyaka weshumi elinesibhozo elawula uJosiya, ekulihlambululeni kwakhe ilizwe elo kunye nendlu kaThixo, wathumela uShafan unyana ka-Azaliya noMaseya umlawuli-sixeko, kunye noJowa unyana kaYowahazi umgcini-manqaku, ukuze bahlaziye indlu kaNdikhoyo uThixo wakhe.4Pa"wawachitha amaqonga, wazisusa neentsika zika-Ashera, imifanekiso wayicola yangumgubo, onke amaqonga eziqhumiso wawadiliza kwaSirayeli ephela. Waza ke wabuyela eJerusalem.qO["Kwiidolophu zakwaManase, kwaEfrayim, kwaSimon, de kuthi xhaxhe ngoNafetali, nakumabhodlo ajikelezileyo,zNm"Amathambo ababingeleli baloo maqonga wawatshisela phezu kwawo; ngaloo ndlela ke wamhlambulula uJuda neJerusalem.nMU"Wayalela ukuba achithwe namaqonga kaBhali, kunye nalawo eziqhumiso ayephezu kwawo; wazintlekeza iintsika zika-Ashera, kwanemifanekiso eqingqiweyo netyhidiweyo. Ezi zinto wazikroboza waza wazisarhaza emangcwabeni abo babezinqula. L9"Kunyaka wesibhozo elawula, nakuba wayeselula, waqalisa ukufunana noThixo kayise-mkhulu uDavide. Kunyaka weshumi elinesibini waqalisa ukuzitshitshisa iindawo eziphakamileyo zonqulo kwaJuda naseJerusalem, wazisusa neentsika zika-Ashera kunye nemifanekiso eqingqiweyo netyhidiweyo.mKS"Ke yena wênza okuhle emehlweni *kaNdikhoyo, ehamba ekhondweni likayise-mkhulu uDavide, enganxaxhi.tJ c"UJosiya waqalisa ukulawula eneminyaka esibhozo, waza walawula eJerusalem iminyaka emashumi mathathu ananye.I/!Ke bona abantu belo zwe bababulala bonke abo babenzele ukumkani uAmon iyelenqe, baza babeka unyana wakhe uJosiya wangukumkani esikhundleni sakhe.NH!Ke amaphakathi ka-Amon amenzela iyelenqe, ambulalela kwakhe ebhotwe.~Gu!Yena zange azithobe phambi koNdikhoyo njengoko wenjenjalo uyise uManase; ndaweni yoko wasuka walandisa ityala lakhe.F+!KwanjengoManase uyise naye wênza okubi emehlweni *kaNdikhoyo. UAmon wayeyenzela amadini ayinqule yonke imifanekiso eyayenziwe nguyise uManase.E'!Ke kaloku uAmon wayeneminyaka emashumi mabini anesibini ezelwe ukuqala kwakhe ukulawula, waza ke waba ngukumkani iminyaka emibini eJerusalem.Dy!UManase ke waya kuphumla kooyise, waza wangcwatywa kwibhotwe lakhe. Esikhundleni sakhe ke kwangena unyana wakhe uAmon.dCA!Ewe, umthandazo wakhe nendlela awachukumiseka ngayo uThixo sisikhungo sakhe, ndawonye nazo zonke izono zakhe nokunganyaniseki kwakhe, nezo ndawo wazakha kuzo iindawo eziphakamileyo zonqulo, nalapho wazimisa khona iintsika zika-Ashera kwanemifanekiso eqingqiweyo, ngaphambi kokuzithoba kwakhe, yonke loo ngcombolo ibhaliwe kwiinkcukacha zeembongi.cB?!Ke kaloku ezinye zeziganeko zolawulo lukaManase, kunye nomthandazo wakhe kuThixo wakhe, namazwi awathethwa ngabashumayeli kuye egameni likaNdikhoyo uThixo kaSirayeli, nâzo encwadini yeembali zookumkani bakwaSirayeli.A!Kambe ke bona abantu bathi rhoqo ukwenza amadini kwiindawo eziphakamileyo zonqulo, kodwa bewenzela uNdikhoyo uThixo wabo.@-!Waza ke walibuyisela iqonga likaNdikhoyo, kulo wenza amadini obudlelwane nawombulelo; uJuda wamyalela ukuba akhonze uNdikhoyo uThixo kaSirayeli.W?'!Wazisusa izithixo zasemzini, kunye nomfanekiso owawusendlwini kaNdikhoyo, kananjalo nawo onke amaqonga awayewakhe kwinduli yendlu kaThixo eJerusalem; xa zizonke ezo zinto wazikhuphela ngaphandle kwesixeko.!>;!Emva koko ke walwakha udonga olungaphandle lwesixeko sikaDavide, kwintshona yomthombo waseGihon entilini, wada wee xhaxhe ngeSango leeNtlanzi, wayijikeleza induli yeOfeli, kananjalo ke waluphakamisa. Wamisa iingqwayi-ngqwayi zomkhosi kuzo zonke izixeko zakwaJuda ezinqatyisiweyo.I= ! Akuthandaza ke, uNdikhoyo wachukumiseka sisikhungo sakhe, wakuphulaphula ukuzibika kwakhe; ngoko ke wambuyisela embusweni wakhe eJerusalem. Watsho waqonda ke uManase ukuba uNdikhoyo nguThixo.}<s! Kuloo nkxwaleko ke uManase wazicengezela kuNdikhoyo uThixo wakhe, wazithoba warhuqa phantsi phambi koThixo wooyise.C;! Ngoko ke uNdikhoyo wabazisela iingqwayi-ngqwayi zomkhosi wokumkani waseAsiriya, owafika wamthimba uManase walibanjwa, wamqhoga impumlo, wambopha ngamakhamandela obhedu, wamsa eBhabheli.L:! UNdikhoyo wathetha noManase nabantu bakhe, kodwa zange bakhathale.49a! Kambe ke yena uManase wamlahlekisa uJuda nabantu baseJerusalem, ngangokuba bade babalasele ekwenzeni ububi kunezo zizwe wazitshabalalisayo uNdikhoyo phambi kwamaSirayeli.e8C!Ukuba amaSirayeli abe nenyameko, akwenza konke endiwayalele kona, ayithobela yonke imithetho nemimiselo kwanemiqathango endayikhupha ngoMosis, mna andisoze ndibuye ndiwenze abhadule emke kweli lizwe ndalinika ooyise.”+7O!Wathatha umfanekiso oqingqiweyo awayewenzile, wawufaka endlwini kaThixo; ukanti ke uThixo wayemyalile uDavide ndawonye noSolomon unyana wakhe, wathi: “Igama lam ndolimisa kude kube ngunaphakade apha kule ndlu eJerusalem, ndawo leyo ndayinyulayo phakathi kwazo zonke izindlu zikaSirayeli.g6G!Oonyana bakhe ncam wabafaka emlilweni, esenza idini ngabo kwintili kaBhen-hinom. Wayethe phithi yimilingo, ukuvumisa, nobugqwirha, ehamba kumagqirha noosiyazi. Wayegqithisile ukwenza ububi emehlweni kaNdikhoyo, emqumbisa.Q5!Kuzo zombini iinkundla zendlu kaNdikhoyo wakhela iinkwenkwezi amaqonga.{4o!Wakha amaqonga endlwini kaNdikhoyo, nangona uNdikhoyo wayethe: “Igama lam ndolimisa eJerusalem ngonaphakade.”T3!!Iindawo eziphakamileyo zonqulo ezazidilizwe nguyise uHezekiya yena wabuya wazivusa, kananjalo wakhela ooBhali amaqonga, wenza neentsika zika-Ashera. Wayequbuda nakwiindidi zonke zeenkwenkwezi, ezinqula.2!!Wenza okukubi emehlweni *kaNdikhoyo, wasuka wahamba ekhondweni lemikhuba emasikizi yezo zizwe wazigxothayo uNdikhoyo phambi kwamaSirayeli.1 %!UManase wayeneshumi elinesibini leminyaka ukuqala kwakhe ukuba ngukumkani, waza ke walawula eJerusalem iminyaka emashumi mahlanu anesihlanu.0w !UHezekiya ke waya kuphumla kooyise, waza wangcwatyelwa kwicala elingasentla kwinduli enamafihlo esizukulwana sikaDavide. Ekuswelekeni kwakhe ke wonke uJuda ndawonye neJerusalem bamnika imbeko. Esikhundleni sakhe ke kwangena unyana wakhe uManase.O/ Kaloku ezinye zeziganeko zolawulo lukaHezekiya nemisebenzi yakhe yokuzinikela, nâzo zibhaliwe encwadini yombono yomshumayeli uIsaya unyana ka-Amoze, kwincwadi yookumkani bakwaJuda nabakwaSirayeli.k.O Kambe ke xa kwakuthunyelwe oonozaku-zaku kuye ngabalawuli baseBhabheli, beze kuqonda ngomqondiso omangalisayo owawubonakele apho elizweni lakhe, uThixo wamyekela khon' ukuze amvavanye akuqonde konke okwakusentliziyweni yakhe.- IkwanguHezekiya owavala amantla omthombo waseGihon, amanzi wawatsalela kwintshona yesixeko sikaDavide. Yayiqaqambile yonke into ayenzayo.k,O Wakha iidolophu, wazuza imihlambi yeegusha neenkomo – kaloku uThixo wayemphe ubutyebi obuninzi.+# Kananjalo wakha izindlu zokugcina isivuno – ingqolowa, iwayini, namafutha omnquma – wakha nezitali zeendidi zeenkomo nezibaya zeegusha.8*i UHezekiya wayesisinhanha sesityebi ehlonelwe. Ke wazenzela oovimba bokugcina isiliva, igolide, amatye exabiso, iziqholo, amakhaka, nazo zonke iindidi zezinto ezixabisekileyo.)5 Ke kaloku uHezekiya nabantu baseJerusalem baguquka kwelo kratshi labo, yaza ke loo ngqumbo kaNdikhoyo ayaphinda ibe phezu kwabo ngemihla kaHezekiya.$(A Kambe ke uHezekiya wayethiwe lwale likratshi, akabusabela ububele abenzelweyo; ngoko ke ingqumbo kaNdikhoyo yaba phezu kwakhe ndawonye noJuda neJerusalem. ' Ngelo thuba ke uHezekiya wahlabeka, waza wagulela ukungabikho. Wathandaza *uNdikhoyo, owasuka wamphendula ngomqondiso omangalisayo.'&G Baba baninzi abazisa iminikelo kuNdikhoyo eJerusalem, nezipho ezixabisekileyo kuHezekiya ukumkani wakwaJuda. Ukusukela ngoko ke waxatyiswa zizo zonke izizwe.A%{ Ngoko ke uNdikhoyo wamhlangula uHezekiya nabantu baseJerusalem esandleni sikaSenakeribhe ukumkani waseAsiriya, ngokunjalo nasesandleni sezinye izizwe. Bebonke wabakhusela macal' onke.$ Ke uNdikhoyo wathumela isithunywa sakhe sawatshabalalisa onke amadoda omkhosi neenkokheli namaphakathi awayekumkhosi wokumkani waseAsiriya. Waza ke warhoxa wagoduka enyoshoza. Uthe ke esangene kwindlu yothixo wakhe, abanye koonyana bakhe basuka bambulala ngekrele.#} Ke kaloku ukumkani uHezekiya, ekunye *nomshumayeli uIsaya unyana ka-Amoze, lo mbandela bawubhekisa kuThixo ngomthandazo. " UThixo waseJerusalem bamnyelisa kanye ngaloo ndlela babebanyelisa ngayo oothixo bezinye izizwe, oothixo abenziwe ngezandla zabantu.8!i Baza ke bakhwaza bethetha isiHebhere bebhekisa kubantu baseJerusalem ababeseludongeni apho, beboyikisa bebagrogrisa ngenjongo yokuba boyike, ukuze ke basihlasele isixeko eso. / Kananjalo ukumkani lowo wabhala neeleta ethuka enyelisa uNdikhoyo uThixo kaSirayeli, esithi: “Kwanjengokuba oothixo bezinye izizwe bengabanga nako ukuhlangula abantu bazo esandleni sam, ngokunjalo ke nalo Thixo kaHezekiya akayi kubahlangula esandleni sam abantu bakhe.”s_ Aqhabalaka ke amagosa kaSenakeribhe ethetha ngokuchaseneyo noNdikhoyo uThixo nangesicaka sakhe uHezekiya.-S Hayi bo! Musani ukumyeka uHezekiya anikhohlise anilahlekise kangaka. Musani ukukholwa yinto ayithethayo, kuba akukho thixo nakusiphi na isizwe nombuso oselekhe wanako ukuhlangula abantu esandleni sam, nakweso soobawo. Wobeka phi ke lo Thixo wenu ukungabi nako ukunihlangula esandleni sam?”!; Kwizizwe ezatshatyalaliswa ngoobawo, nguwuphi koothixo bazo owaba nako ukuhlangula abantu bazo kum? Uza kunihlangula njani lo Thixo wenu esandleni sam?.U “Ngaba anizazi na izinto ezenziwa ngoobawo kunye nam lo kubantu bonke bezinye izizwe? Baba nako yini na oothixo bezo zizwe ukuhlangula umhlobo wabo esandleni sam?@y Andithi kaloku uHezekiya ngokwakhe uzidilizile iindawo eziphakamileyo zonqulo kwakunye namaqonga, esithi kuJuda neJerusalem: ‘Nqulani kwiqonga elinye, nitshise namadini kwakulo’?1 UHezekiya lo uthi: ‘UNdikhoyo uThixo wethu uza kusihlangula esandleni sokumkani weAsiriya,’ uyanilahlekisa, ufuna nibulawe yindlala nalunxano. “Ukumkani waseAsiriya uSenakeribhe uthi: Khanitsho, niqamele ngani, ukuze nihlale ngaphakathi kweJerusalem engqingiweyo nje?mS Kamva ke xa uSenakeribhe ukumkani waseAsiriya nomkhosi wakhe uphela babengqinge iLakishe, wathumela amagosa akhe nalo myalezo, ewubhekisa kuHezekiya ukumkani wakwaJuda kunye nabo bonke abantu bakwaJuda ababeseJerusalem, esithi::m Ngakuye ngamandla omntu, ukanti ngakuthi *nguNdikhoyo uThixo wethu oza kusinceda asilwele amadabi ethu.” Ke abantu batsho bomelela ngaloo mazwi kaHezekiya ukumkani wakwaJuda.)K “Yomelelani nikhaliphe! Ze ningabi nadyudyu okanye nityhafe ngenxa yokumkani waseAsiriya nomkhosi wakhe omkhulu; kaloku baninzi abangakuthi kunabo bangakuye.w Abantu wabamisela amagosa omkhosi, waza wabaqokelela ebaleni lesixeko ngasesangweni, wabakhuthaza ngala mazwi, wathi:pY Wazabalaza ezilungisa zonke iindawo ezonakeleyo eludongeni, esakha neenqaba eziphakamileyo. Wakha nolunye udonga ngaphaya kwalo, waza walomeleza ungqameko lwesixeko sikaDavide. Kananjalo wenza nentaphane yezixhobo kunye namakhaka.K Kwaqokelelwa iqela elikhulu labantu, baza bayivala yonke imithombo kunye nentlambo eyayinqumla kwelo lizwe. Babesithi: “Asinakubayeka ookumkani baseAsiriya beze, ze bafumane amanzi angaka.”3 wathetha-thethana namaphakathi akhe, kunye namagosa omkhosi, eceba ukuvala amanzi asuka emithonjeni engaphandle kwesixeko, baza ke bavumelana naye.^5 UHezekiya akuqonda ukuba uSenakeribhe ugalelekile waye ezimisele ukulwa neJerusalem,9 m Emva kwezo zenzo zentembeko zikaHezekiya elakwaJuda lahlaselwa nguSenakeribhe ukumkani waseAsiriya. Wazingqinga izixeko ezinqatyisiweyo, ezimisele ukutyhoboza azithimbele kuye.@yKuko konke awayekwenzela indlu kaThixo, nasekuthobeleni umthetho nemiyalelo, wayesoloko efunana noThixo wakhe, emsebenzela ngomxhelo wakhe wonke. Ngenxa yale nto ke waba nempumelelo.Nantso ke imisebenzi eyenziwa nguHezekiya kulo lonke elakwaJuda; ewe, wenza okuhle nokufanelekileyo, wanyaniseka kuNdikhoyo uThixo wakhe.g GKe ababingeleli, inzala ka-Aron, abo babehlala emaphandleni ajikeleze iidolophu, kanti nasezidolophini, kwakhethwa amadoda ukuhambisa izabelo kuye wonke oyindoda phakathi kwabo, nakubo bonke abakuludwe lwemilibo yabaLevi. /Babandakanya nabantwana, abafazi, oonyana neentombi zebandla lonke, abo bakuludwe lweenkcukacha zomlibo. Kaloku babethembekile ekuzihlambululeni." =Bababela ababingeleli ababhaliswe kuludwe ngokwezindlu zabo, ngokunjalo nabaLevi abaminyaka imashumi mabini nangaphezulu, ngokwamaqela nemisebenzi yabo. Ngaphezu koko babela bonke abangamadoda abaminyaka mithathu nangaphezulu abamagama afumanekayo kuludwe lweenkcukacha zomlibo – bonke ababenelungelo lokungena endlwini kaNdikhoyo basebenze imisebenzi yabo yemihla ngemihla kumaqela ahlukeneyo ngokwemisebenzi yawo.O Wayencediswa nguEden, uMiniyamin, uYeshuwa, uShemaya, uAmariya, noShekaniya, besebenza ngenyameko kwiidolophu zababingeleli, ababingeleli bebabela ngokwamaqela abo, abadala kwanabanci, bengenagobe.EKe kaloku uKore unyana kaImna umLevi owayengumlindi wesango elisempuma, wayongamele iminikelo yokuqhutywa yintliziyo enikelwa kuThixo, esaba imirhumo kaNdikhoyo kwakunye nezipho ezizodwa.y Ukumkani uHezekiya noAzariya iphakathi elalongamele indlu kaThixo, bamisela la madoda ukuba asebenze phantsi koKonaniya nomntakwabo uShimeyi: uYehiyeli, uAzaziya, uNahati, uAsaheli, uJerimoti, uYozabhadi, uEliyeli, uIsemakiya, uMahati, noBhenaya.5 Beza nayo ngenyameko ke yonke imirhumo leyo – izishumi neminikelo. Owayevelele lo msebenzi yayinguKonaniya umLevi encediswa ngumntakwabo uShimeyi.^5 UHezekiya wayalela ukuba kulungiswe oovimba endlwini kaNdikhoyo; yenziwa ke loo nto.! waza ke umbingeleli omkhulu, uAzariya wendlu kaZadoki wathi: “Oko abantu baqalayo ukuzisa imirhumo yabo endlwini kaNdikhoyo, sitsho sanokutya okwaneleyo kude kubekho nentsalela, kuba uNdikhoyo ubathamsanqele abantu bakhe – ewe, le ntaphane ingaka ngamasalela.”A} UHezekiya wathetha nababingeleli nabaLevi ngezo ngqumba,UHezekiya enamaphakathi akhe wathi akuzibona ezo ngqumba wamdumisa uNdikhoyo, wabathamsanqelisa abantu bakhe amaSirayeli.W'Le nto ke bayiqala ngenyanga yesithathu, baza bayigqiba kwinyanga yesixhenxe.U#Abantu bakwaSirayeli nakwaJuda ababehlala kwiidolophu zakwaJuda bezisa nezishumi zeenkomo nezeegusha ndawonye nesishumi sezinto ezingcwele bazinikela kuNdikhoyo uThixo wabo; ewe, bazigalela zaziingqumba._7Akuwuva loo myalelo amaSirayeli enza izinwe, akhupha ulibo lwengqolowa newayini entsha, amafutha omnquma, nobusi, nayo yonke into eyimveliso yamasimi. Wamninzi umnikelo abawuzisayo, bethatha isishumi sento nganye.&~EAbantu abahlala eJerusalem wabayalela ukuba bakhuphe izabelo zababingeleli nabaLevi, ukuze bona bakwazi ukuzinikezela ngokupheleleyo emthethweni kaNdikhoyo.i}KUkumkani warhuma kwezakhe izinto, wanikela amadini atshiswayo akusasa nawamatshona, kwakunye namadini atshiswayo *eMihla yokuPhumla, awokuthwasa kwenyanga, nawamatheko amisiweyo, njengoko kubhaliweyo emthethweni kaNdikhoyo.|UHezekiya wamisela ababingeleli nabaLevi ngamaqela abo, iqela ngalinye ngokwemisebenzi yalo kubabingeleli nakubaLevi, ukuze banikele amadini atshiswayo nawobudlelwana, nokuze balungiselele, benze imibulelo, batsholoze ngeendumiso emasangweni endlu *kaNdikhoyo.{ Yakuba yonke le nto ifezekile, amaSirayeli awayelapho aphuma, aya kwiidolophu zakwaJuda, afika awaqhekeza amatye anqulwayo, azigawula iintsika zika-Ashera. Iindawo eziphakamileyo zonqulo azitshabalalisa, ngokunjalo namaqonga, kulo lonke elakwaJuda nakwaBhenjamin, kwaEfrayim nakwaManase. Akuba ezitshabalisile zonke ezo zinto, amaSirayeli onke agoduka aya ngeedolophu zawo emihlabeni yawo.(zIAbabingeleli nabaLevi bema ngeenyawo babathamsanqelisa abantu, waza ke uThixo wabeva. Kaloku umthandazo wabo waya kufikelela ekhayeni lakhe elilodwa ezulwini.(yIYayilulonwabo nemincili eJerusalem. Kaloku ukusukela kwimihla kaSolomon unyana kaDavide, ukumkani wakwaSirayeli, lalingazange libe khona eli theko eJerusalem.6xeLaba nemihlali lonke ibandla lakwaJuda, ndawonye nababingeleli nabaLevi nabo bonke ababephuma kwaSirayeli, kwakunye neentlanga ezaziphuma kwaSirayeli nezazimi kwelakwaJuda.wUkumkani wakwaJuda uHezekiya wakhuphela elo bandla iwaka leenkunzi zeenkomo, nesixhenxe samawaka eegusha neebhokhwe; kanti ke amaphakathi wona anikezela ngewaka leenkunzi zeenkomo, neshumi lamawaka eegusha neebhokhwe. Ababingeleli abaninzi nabo bazihlambulula.vIbandla lonke lavumelana ukubhiyoza esinye isixhenxe seentsuku. Ngoko ke babhiyoza ngemincili ezinye iintsuku ezisixhenxe.NuUHezekiya wabakhuthaza bonke abaLevi ababewenza ngenyameko umsebenzi kaNdikhoyo. Ngezo ntsuku zisixhenxe ke babesitya izabelo zabo, benikela amadini obudlelwana, bedumisa uNdikhoyo uThixo wooyise.t Loo maSirayeli ayekhona eJerusalem asibhiyozela iSidlo seSonka esingaNyuswanga iintsuku zada zasixhenxe, benemincili novuyo olukhulu; baye bona abaLevi nababingeleli bememelela bedumisa uNdikhoyo yonke imihla, bekhatshwa zizikhalisi zokudumisa uNdikhoyo.KsUNdikhoyo ke wawuva loo mthandazo kaHezekiya, wabaphilisa abantu.rmntu ngamnye ozimisele ukufuna uThixo uNdikhoyo, uThixo wooyise, noba akahlambulukanga ngokwemigqaliselo yendawo engcwele.”"q=Nangona uninzi lwabantu ababephuma kwaEfrayim, kwaManase, kwaIsakare, nakwaZebhulon babengazihlambululanga, kodwa nabo bathatha inxaxheba apho ePasikeni – nto leyo yayinxa mnye nomthetho. Kambe ke uHezekiya wabathandazela wathi: “Ngamana uNdikhoyo olungileyo wabaxolela bonke,Tp!Apho kweso sihlwele kwathi kanti baninzi abantu ababengazihlambululanga, ngoko ke abaLevi kwafuneka babaxhelele amaxhwane bonke abo *babenomlaza, bengenako ukuwanikela kuNdikhoyo ngokwabo amaxhwane abo.oBaza ke bema ngeendawo zabo ngokwemigqaliselo yomthetho kaMosis umfo wakwaThixo. Ababingeleli bafefa ngalo igazi ababelinikwe ngabaLevi.;noIxhwane lePasika balixhela ngomhla weshumi elinesine kwinyanga yesibini. Ababingeleli nabaLevi baba neentloni, baza bazihlambulula, benza amadini atshiswayo endlwini kaNdikhoyo.imKEJerusalem bawasusa amaqonga amadini kunye nalawo eziqhumiso, baya kuwaphosa kwintili yeKedron.|lq EJerusalem kwahlanganisana isihlwele sabantu, beze kubhiyozela iSidlo seSonka esingaNyuswanga, kwinyanga yesibini. k  KwaJuda uThixo abantu wabenza bavana, bamxhelo-mnye ekufezekiseni umyalelo kakumkani namaphakathi akhe ngokwelizwi likaNdikhoyo.Zj- Kambe ke abanye kwa-Ashere, kwaManase, nakwaZebhulon, bazithoba baya eJerusalem. {$~|{{zIybxww9vvIuu+tJs}s[s?s(rrrrrrlrOr3rqqqqqqwqRq8qpppppapHp)p oooooSo9oonnn!mmmmcm?mllll~lYli==!;;{;99:8N7754463c2F10`//F."--,F+*))))f)''(&%%E$$#d"" !? O[ _is LWchBb 2 WRx{ x #Ke kaloku abathinjwa ababuyayo benzela uThixo kaSirayeli amadini atshiswayo: ishumi elinambini leenkunzi zeenkomo ngenxa kaSirayeli ephela, iinkunzi zeegusha ezimashumi alithoba anesithandathu, namashumi asixhenxe anesixhenxe amaxhwane angamaduna, kunye neshumi elinambini leebhokhwe ezingamaduna zokwenza idini lesono. Yonke loo nto ke yayiyeyokwenzela uNdikhoyo idini elitshiswayo.mwS"Yonke ke into eyayilapho yabalwa ngamanani nangobunzima, kwaza ke kwangelo thuba kwabhalwa phantsi.v/!Ke kaloku ngosuku lwesine sayilinganisa isiliva negolide nezinto ezingcwele, sazinikela kuMeremoti unyana kaUriya umbingeleli endlwini kaThixo wethu. UElazare unyana kaPineyasi wayekunye naye, ngokunjalo naba baLevi: uYozabhadi unyana kaYeshuwa noNowadiya unyana kaBhinuwi.Eu Saya kufika eJerusalem, saza ke saphumla iintsuku zantathu.Xt)Ke kaloku ngomhla weshumi elinambini kwinyanga yokuqala sanduluka kumlambo waseAhava, sasinga eJerusalem. Isandla sikaThixo wethu saba phezu kwethu, wasikhusela ezintshabeni zethu nakwizikrelemnqa zendlela.sAbabingeleli nabaLevi ke bayamkela isiliva negolide nezitya ezingcwele ezazifakwe emlinganisweni ziza kusiwa endlwini kaThixo eJerusalem.ka-Abhishuwa, kaPineyasi, kaElazare unyana wombingeleli omkhulu uAron."=?kaZeraya, kaUzi, kaBhuki,,<Ska-Amariya, ka-Azariya, kaMerayoti,);MkaShalum, kaZadoki, ka-Ahitubhi,%: EKamva ke, ngethuba lolawulo lukakumkani wasePeshiya uAtashasta, kwagaleleka uEzra, ephuma eBhabheli. UEzra lo wayengunyana kaSeraya, ka-Azariya, kaHilekiya,{9oYaba ziintsuku ezisixhenxe belibhiyozela ngemihlali iTheko leSonka esingaNyuswanga. Kaloku uNdikhoyo wayebathe jize ngovuyo ngokuguqula iimbono zokumkani waseAsiriya, ukuze abancedise kumsebenzi wokwakhiwa kwendlu kaThixo, uThixo kaSirayeli.48aNgoko ke onke amaSirayeli abuyileyo alitya, ndawonye nabo bonke ababezahlule kwimikhwa engcolileyo yeentlanga ababemelene nazo, ukuze bafune *uNdikhoyo uThixo kaSirayeli.D7Ababingeleli kunye nabaLevi babezihlambulule befanelekile. AbaLevi babaxhelela ixhwane lePasika bonke abathinjwa ababuyileyo; ngokunjalo namawabo ababingeleli, nabo ngokwabo bazixhelela.n6UKe kaloku ngomhla weshumi elinesine kwinyanga yokuqala abathinjwa ababuyileyo bayibhiyozela iPasika.57Bamisela ababingeleli ngokwezindlu zabo, nabaLevi ngokwamaqela abo, ukuze benze umsebenzi kaThixo eJerusalem, ngokomyalelo obhalwe kwincwadi kaMosis. 49Ekuvulweni kwendlu kaThixo banikela ngekhulu leenkunzi zeenkomo, amakhulu amabini eenkunzi zeegusha, amaxhwane angamaduna angamakhulu amane, ngokunjalo neshumi elinambini leebhokhwe ezingamaduna zedini lesono ngenxa kaSirayeli ephela – ibhokhwe enye kwindlu nganye kaSirayeli.3#Ke amaSirayeli, ababingeleli, abaLevi, nabo bonke ababuyileyo ekuthinjweni, benza itheko lokubhiyozela ukuvulwa kwendlu kaThixo, bonwabile.~2uKe indlu kaThixo yagqitywa ngomhla wesithathu kwinyanga uAdare, ngonyaka wesithandathu wolawulo lukakumkani uDariyo.+1OKe amadoda amakhulu amaJuda aqhubela phambili ekwakheni, aba nenkqubela ephenjelelwa ziintshumayelo *zomshumayeli uHagayi noZakariya umzukulwana kaIdo. Bagqiba ke ukuyakha indlu leyo, ngokomyalelo kaThixo kaSirayeli ndawonye nemiyalelo kaKoreshi, uDariyo noAtashasta ookumkani basePeshiya.30_ Ngoko ke ngenxa yaloo myalelo kakumkani uDariyo, uTatenayi umlawuli wakwelentshona ye-Efrati noSheta-bhozenayi kunye namahlakani abo bawufezekisa ngenyameko loo mthetho./+ Ke kaloku uThixo owamisa igama lakhe khona apho, ngamana wamkhiqa nawuphi na ukumkani naye nabani na ozama ukujika lo mthetho okanye ofuna ukutshabalalisa le ndlu kaThixo iseJerusalem. “ ‘Ndim mna Dariyo owisa lo myalelo. Ngoko ke mawufezekiswe ngentumekelelo.’ ”O. Kananjalo ke ndiwisa umyalelo wokuba nabani na owujikayo lo mthetho, ze kuncothulwe umqadi endlwini yakhe, axhonywe abethelelwe kuwo, ke yona indlu yakhe yenziwe indawo yangasese ngenxa yelo tyala.-} khon' ukuze babe nako ukumenzela amadini amkholisayo uThixo wezulu, bathandazele intlala-kahle kakumkani noonyana bakhe..,U Nantoni na efunekayo – iinkunzana zeenkomo, iinkunzi zeegusha, amaxhwane angamaduna okwenzela uThixo wezulu amadini atshiswayo, ngokunjalo nengqolowa, ityuwa, iwayini, namafutha omnquma, ngokwesicelo sababingeleli apho eJerusalem – zonke ezi zinto mabazinikwe yonke imihla kungaphazanywa,"+=Ngaphezu koko ke ndiwisa umyalelo wokuba loo madoda makhulu akwaJuda akha indlu kaThixo niwenzele ezi zinto: “ ‘Inkcitho yala madoda ekwakheni mayihlawulwe ngokupheleleyo, ithathwe koovimba bakomkhulu, kwiingxowa zerhafu yalapho kwelentshona ye-Efrati, ukuze ungemi umsebenzi.%*CMusani ukuphazamisana nomsebenzi wokwakhiwa kwale ndlu kaThixo. Umlawuli wamaJuda namadoda amakhulu akwaJuda mabayakhe kwasesizeni sayo indlu kaThixo leyo. )“ ‘Ngoko ke, wena Tatenayi, mlawuli wakwelentshona ye-Efrati, nawe Sheta-bhozenayi namahlakani enu, magosa elo phondo, rhoxani.h(IIzitya zegolide nezesiliva zendlu kaThixo leyo ezazithathwe ngukumkani uNebhukadenezare apho kuloo ndlu eJerusalem, weza nazo eBhabheli, mazibuyiselwe endaweni yazo kuloo ndlu iseJerusalem; maziye kubekwa endlwini kaThixo. ' Mayibe nemiqolo emithathu yamatye amakhulu kunye nomqolo omnye wamaplanga. Iindleko zokuyakha ziza kuphuma koovimba bakomkhulu.5&c“Kunyaka wokuqala kakumkani uKoreshi, ukumkani wawisa umyalelo mayela nendlu kaThixo eJerusalem, esithi: “ ‘Indlu kaThixo mayivuswe, ukuze kuyo kunikelwe amadini. Iziseko zayo mazakhiwe. Mayibe ziimitha ezimashumi mabini anesixhenxe ukuphakama, neemitha ezimashumi mabini anesixhenxe ububanzi.x%iKe kaloku kwafumaneka umqulu komkhulu eAmeta kwiphondo lamaMedi. Kuwo ke kwakubhalwe kwathiwa: “Isikhumbuzo:p$ [Ngoko ke ukumkani wayalela ukuba kwenziwe uphando kumaxwebhu eembali awayegcinwe koovimba baseBhabheli./#W“ ‘Ngoko ke, ukuba kukholekile kukumkani, makhe kwenziwe uphando kumaxwebhu eembali zekomkhulu laseBhabheli, ukuze kucace ukuba ukumkani uKoreshi ngenene wayewise umyalelo na wokuba mayivuswe indlu kaThixo eJerusalem. Kamva ke, mhlekazi, wosithumelela isigqibo sakho ngalo mbandela.’ ”:"mNgokunjalo ke uSheshbhazare lowo waza wafika wasimisa isiseko sendlu kaThixo apho eJerusalem. Ukusukela kuloo mini ke, kude kube namhlanje, yakhiwa okokoko, kodwa ayikagqitywa.!waza wamyalela wathi: “Thatha ezi zitya, uzise endlwini kaThixo eJerusalem, uze uyakhe indlu kaThixo leyo esizeni sayo.”G Kwindlu yothixo waseBhabheli wazikhupha izitya ezenziwe ngegolide nezesiliva eyayizezendlu kaThixo, zaza zathathwa nguNebhukadenezare endlwini kaThixo eJerusalem, waya nazo kwindlu yothixo wakhe eBhabheli. “ ‘Ke ukumkani uKoreshi lowo wazinikezela kumfo ogama linguSheshbhazare, awayemmisele ukuba abe ngumlawuli,# “ ‘Kwathi ke kunyaka wokuqala kaKoreshi ukumkani waseBhabheli, ukumkani uKoreshi lowo wawisa umyalelo wokuba mayakhiwe le ndlu kaThixo.B} Kambe ke oobawo bamcaphukisa uThixo wezulu, waza wabanikela kuNebhukadenezare umKaledi, ukumkani waseBhabheli. Nguye ke owayidilizayo le ndlu, waza wabathimba abantu, wabasa eBhabheli.U# “Aphendula ngolu hlobo ke, athi: “ ‘Thina sizizicaka zikaThixo wezulu nehlabathi. Ngoku ke sivusa indlu eyayakhiwe kwiminyaka yamandulo – yayakhiwe yagqitywa yingangalala yokumkani wakwaSirayeli.fE Kananjalo siwabuzile namagama awo, khon' ukuze siwabhale aweenkokheli zawo, sikwazise ngawo.   “Sikhe sawancwina ngemibuzo amadoda amakhulu, sisithi: ‘Nigunyaziswe ngubani ukuba niyakhe le ndlu, nisivuse esi sakhiwo?’“Siyakwazisa, kumkani, ukuba sikhe satyelela isithili sakwaJuda nendlu yoThixo omkhulu. Phaya ke sifike abantu beyakha ngamatye amakhulu, bemisa namaplanga ezindongeni zayo. Umsebenzi lowo ke wenziwa ngengqiqo, waye uhambela phambili phantsi kwesikhokelo sabo.b=Ingxelo leyo bayikhuphayo yayisithi: “Kumkani uDariyo, “Makube hele kube chosi kuwe!!;Nantsi ikopi yeleta kaDariyo awayibhalelwa nguTatenayi umlawuli welentshona ye-Efrati, noSheta-bhozenayi namahlakani abo namagosa elentshona ye-Efrati.-Kambe ke iliso likaThixo wawo lawalusa loo madoda makhulu akwaJuda, awade amiswe, kwada kwakhutshwa ingxelo yasiwa kuDariyo, waza ke waphendula.GBaqhuba bathi: “Khona ngoobani amagama abakhi bale ndlu?”MNgelo thuba ke uTatenayi umlawuli kwelentshona ye-Efrati, kunye noSheta-bhozenayi namahlakani abo, baya kubo, babuza bathi: “Nigunyaziswe ngubani ukuba niyakhe le ndlu, nisivuse esi sakhiwo?”EKe uZerubhabheli unyana kaShelatiyeli noYeshuwa unyana kaJozadaki baphinda bawuqhubela phambili umsebenzi wokwakha indlu kaThixo eJerusalem. Babekunye nabashumayeli bakaThixo bebancedisa. 9Ke kaloku umshumayeli uHagayi *nomshumayeli uZakariya umzukulwana kaIdo babeshumayela kwaJuda naseJerusalem egameni likaThixo kaSirayeli ophezu kwabo.Ngoko ke umsebenzi wokwakhiwa kwendlu kaThixo eJerusalem wema ngxi, yada yangunyaka wesibini wolawulo lukaDariyo ukumkani wasePeshiya.W'Ithe ke, isakufundwa loo leta yayivela kukumkani uAtashasta, uRehum noShimshayi unobhala namahlakani abo basuka ngoko nangoko baya kumaJuda eJerusalem, bafika bawanyanzela ngenkani ukuba awumise umsebenzi. Nize nincede ke ningawuyekeleli lo mcimbi. Ningathini ukuyiyeka ihambele phambili into eza kubeka ikomkhulu emngciphekweni?”wgNgoko ke wisani umyalelo abo bantu bawuyeke loo msebenzi, ukuze eso sixeko singakhiwa de mna ndikuyalele oko.{EJerusalem kwakukho ookumkani abanamandla, belawula kwelentshona ye-Efrati, irhafu neminikelo nemirhumo ihlawulwa kubo.( INdilugunyazisile uphando, kwaza kwaphengululwa kwafumaniseka ukuba esi sixeko kwakudala sinembali yabavukeli-zikumkani – yindawo yovukelo nesiphithi-phithi.Q ileta eniyibhalileyo nasithumelela yona ifundiwe yaguqulwa nam ndisiva.6 eUkumkani ke waphendula wenjenje: “URehum igosa eliphetheyo, uShimshayi unobhala, nawo onke amahlakani abo ahlala eSamariya naphi na kwelentshona ye-Efrati: Bhotani! “Ke +Ewe, siyakulumkisa, mhlekazi: ukuba sikhe sakhiwa esi sixeko, zavuswa neendonga zaso, wena uya kusala ungenanto apha kwelentshona ye-Efrati.”" =khon' ukuze kwenziwe uphando kumaxwebhu ashiywa ngabo bakwandulelayo. Apho kwezo ngcombolo ke uya kufumanisa ukuba esi sisixeko sabavukeli, abaphembeleli-dushe kookumkani nakumaphondo; kakade yayiyindawo yodushe kwamandulo. Kwakungenxa yaloo nto ukuze sitshatyalaliswe esi sixeko.%CNgoko ke thina njengabantu abaxhomekeke kwikomkhulu elo, futhi singakunqweneli ukubona ukumkani edelekile, sithe masikuthumele le leta sikwazise, mhlekazi,xi Makaqonde kakuhle ke ukumkani: ukuba esi sixeko sithe savuswa kwakhona neendonga zaso zalungiswa, ziya kunqumka iirhafu, kungekho namrhumo naluphi na uhlobo lomnikelo oluya kuhlawulwa – nto leyo ke iya kuyiqhwalelisa ingxowa yasebhotwe.C “Ukumkani simazisa ukuba laa maJuda awawathumela apha kuthi, nango eJerusalem ehlaziya esiya sixeko sidume ngovukelo nenkohlakalo. Ayazivusa iindonga zaso, nesiseko saso ayasilungisa. Le ke yikopi yeleta abamthumelela yona: “Kumkani uAtashasta, “Le leta ivela kwizicaka zakho ezikwelentshona ye-Efrati.*M nabo bonke abantu abeziswa apho ngohloniphekileyo umhlekazi uOsnapare, abo wabafudusa wabamisa kwisixeko saseSamariya nakwezinye iindawo kwelentshona ye-Efrati.C yaye iphuma kuRehum igosa eliphetheyo, noShimshayi unobhala, nawo onke amahlakani abo, abagwebi, abalawuli abongamele abantu, amagosa asePeshiya, e-Ereki naseBhabheli, ama-Alam aseSusa,!URehum igosa eliphetheyo noShimshayi unobhala babhala ileta echasene neJerusalem, bayithumela kuAtashasta ukumkani. Bayibhala ngolu hlobo,Y+Ke ngemihla ka-Atashasta ukumkani wasePeshiya uBhish-lam, uMitredati, noTabheli, namahlakani abo, babhala ileta, bayithumela kuAtashasta. Le leta ke yayibhalwe ngesiAram ngokwendlela isiAram esibhalwa ngayo.wgKe kaloku ekuqaleni kolawulo luka-Asuwerosi bababeka isityholo esibhaliweyo abantu bakwaJuda nabaseJerusalem.'GZathenga amagosa awazidodobalisayo izicwangciso ngalo lonke ithuba lolawulo lukaKoreshi ukumkani wasePeshiya yada yalulawulo lukaDariyo ukumkani wasePeshiya.|~qZasuka ke ezo ntlanga zazibangqongile zabatyhafisa abantu bakwaJuda, zabenza boyika ukuwuqhuba umsebenzi wokwakha.x}iKe uZerubhabheli noYeshuwa neenkulu zezindlu zikaSirayeli baphendula bathi: “Aninalo ilungelo lokwakhela uThixo wethu indlu. Sithi sodwa abaza kuyakha le ndlu kaNdikhoyo uThixo kaSirayeli, ngokomyalelo kakumkani uKoreshi wasePeshiya.”|zasuka zeza kuZerubhabheli neenkulu zezindlu, zathi kubo: “Nathi sifuna ukunincedisa ekwakheni, kuba nathi kwanjengani siyamlangazelela lo Thixo wenu. Nangoku sasoloko simenzela amadini, kusukela kwixesha likakumkani waseAsiriya uEsaradon, lo wasizisa apha.” { Ke iintshaba zikaJuda noBhenjamin zithe zakuva ukuba abo babuyileyo ekuthinjweni nâbo besakha indlu *kaNdikhoyo uThixo kaSirayeli,z5 Yaba yintsholo nje engazekiyo nokuba yimikhwazo yovuyo na okanye zizikhalo. Kaloku abantu basuka batsho ngamayeyeye, ntsholo leyo yayivakala nakude.eyC Ke bona abadala ababingeleli nabaLevi neenkulu zezindlu, ababeyazi indlu yantlandlolo, ababanga nakuzibamba, koko basuka bangqukruleka bakusibona simiswa isiseko sendlu kaThixo. Ke bona abanye batsho ngentswahla luvuyo.rx] Bantyiloza bebonga bedumisa uNdikhoyo, besithi: “Hayi kambe ukulunga kwakhe! Izibele zakhe kuSirayeli zimi ngonaphakade.” Bonke ke abantu bahlokoma ngentswahla, bekhahlela kuNdikhoyo ngenxa yokumiswa kweziseko zendlu kaNdikhoyo. w  Bathe abakhi bakusimisa isiseko sendlu kaNdikhoyo, ababingeleli bevathe ezobubingeleli, bephethe amaxilongo, abaLevi bona (oonyana baka-Asafu) bephethe amacangci, bebonke bema ngeendawo zabo, badumisa uNdikhoyo ngokommiselo kaDavide ukumkani wakwaSirayeli.bv= UYeshuwa noonyana bakhe nabantakwabo, noKademiyeli noonyana bakhe (inzala kaJuda), noonyana bakaHenadadi, noonyana babo, nabantakwabo, bonke bengabaLevi, ewe, xa bebonke babejonge abasebenzi ababesakha indlu kaThixo.vueNgenyanga yesibini kunyaka wesibini befikile endlwini kaThixo eJerusalem, uZerubhabheli unyana kaShelatiyeli, uYeshuwa unyana kaJozadaki, nabantakwabo ababingeleli nabaLevi, nabo bonke ababebuyele eJerusalem bephuma ekuthinjweni, bawuqalisa umsebenzi, bamisela abaLevi abaminyaka imashumi mabini nangaphezulu ukuba bavelele umsebenzi wokwakhiwa kwendlu kaNdikhoyo.t)Ke bakhupha imali, bayinika abaqingqi bamatye nabachweli. Bakhupha nokutya, into eselwayo, namafutha omnquma, banika abantu baseSidon nabaseTire, ukuze babathwalele izibonda zomsedare eLebhanon, bazifake elwandle, ziye eJopa, ngokomyalelo kakumkani uKoreshi wasePeshiya. s Ngomhla wokuqala wenyanga yesixhenxe baqalisa ukwenzela uNdikhoyo amadini atshiswayo. Sasingekabekwa isiseko sendlu *kaNdikhoyo.5rcEmva koko banikela amadini atshiswayo amiselweyo: amadini okuthwasa kwenyanga, namadini amatheko kaNdikhoyo amiselweyo, kunye neminikelo yokuqhutywa yintliziyo kuNdikhoyo.wqgKananjalo njengoko kubhaliwe, babhiyozela iTheko lamaPhempe, imini nganye ngokwamadini atshiswayo amiselweyo.2p]Nakuba babebaxhalele abantu ababemelene nabo, balakha iqonga esizeni salo, baza benzela *uNdikhoyo amadini atshiswayo apho kulo, ndawonye namadini akusasa nawamatshona.voeUYeshuwa unyana kaJozadaki nabantakwabo ababingeleli kunye noZerubhabheli unyana kaShelatiyeli noogxa bakhe baqalisa ukwakha iqonga likaThixo kaSirayeli lokwenza amadini atshiswayo, ngokwamazwi abhalwe kumthetho kaMosis umfo wakwaThixo. n Ke kaloku yathi ifika inyanga yesixhenxe, aye amaSirayeli selezinzile kwiidolophu zawo. Ke bonke abantu baqokelelana eJerusalem.gmGFKe kaloku ababingeleli, abaLevi, iimvumi, abalindi-masango, nezicaka zendlu kaThixo, bebonke baya kuma kwiidolophu zakumawabo, ndawonye nabanye abantu. Kananjalo ke nabanye abangamaSirayeli bema ngokweedolophu zakomawabo.\l1EBanikela ngokwamandla abo kuvimba, bagalela igolide ebunzima buziikhilogram ezimakhulu mahlanu, kunye nesiliva ebunzima buziikhilogram ezimawaka mabini namakhulu asibhozo, kunye nekhulu leminweba yababingeleli."k=DBakufika endlwini kaNdikhoyo eJerusalem ezinye zeenkulu zezindlu zakhupha umnikelo ngokuqhutywa yintliziyo, ukuze kuhlaziywe indlu kaThixo esizeni sayo. jCiinkamela zingamakhulu amane mashumi mathathu nantlanu; iidonki zona zisisithandathu samawaka, amakhulu asixhenxe mashumi mabini.iBKananjalo babenamahashe angamakhulu asixhenxe mashumi mathathu nesithandathu; iimeyile ezingamakhulu amabini mashumi mane nesihlanu;EhAngaphandle kwamawaka asixhenxe anamakhulu mathathu, mashumi mathathu anesixhenxe ezicaka ezingamadoda nezibhinqileyo. Ngokunjalo babeneemvumi ezingamakhulu amabini amadoda nababhinqileyo.dgA@Bebonke babengamashumi amane anambini amawaka namakhulu amathathu anamashumi amathandathu,f?Ke umlawuli wayalela ukuba bangatyi mpela kwizinto ezingcwele, kude kubekho umbingeleli obalungiselelayo *ngeeurim neethumim.+eO>Aba ke balukhangela uludwe lwemilibo yezindlu zakomawabo, kodwa ke zange balufumane, ngoko ke zange babandakanywe nobubingeleli, koko bathathwa *njengabanomlaza.d'=Ke kwinzala yababingeleli: inzala kaHabhaya, uHakozi, noBhazilayi (umfo owayethathe intombi kaBhazilayi umGiliyadi waza wabizwa ngaloo mlibo)3ca-abaseAnatoti 128=)abaseNetofa 56"<?abantu baseBhetelehem 123;'ekaGibhare 95:'ekaHashum 2239#ekaYora 1128)ekaBhezayi 323!7=eka-Atere ngoHezekiya 986%eka-Adin 4545/ekaBhigwayi 2 0564- eka-Adonikam 6663/ eka-Azegadi 1 2222+ ekaBhebhayi 6231% ekaBhani 6420' ekaZakayi 760/#ekaZatu 945.'ekaElam 1 254=-uekaPahati-mowabhi ngomlibo kaYeshuwa noJowabhi 2 812,#eka-Ara 775+-ekaShefatiya 372*9inzala kaParoshe 2 172I) Babekhokelwe nguZerubhabheli, uYeshuwa, uNehemiya, uSeraya, uRelaya, uModekayi, uBhileshan, uMispare, uBhigwayi, uRewum, noBhana. Nalu ke uludwe lwamaSirayeli awabuyayo ndawonye namanani awo:]( 5Naba ke abantu bephondo lakwaJuda abâkhululwáyo ekuthinjweni kwelaseBhabheli, okuya babethinjwe ngukumkani uNebhukadenezare waseBhabheli. Ke kaloku babuyela eJerusalem nakwaJuda, elowo waya kwidolophu yakowabo.D'  Zizonke ke ezi zinto zingamawaka amahlanu anamakhulu amane, izezegolide nezesiliva. Xa bagodukayo ke abathinjwa bephuma eBhabheli besiya eJerusalem, uSheshbhazare wazithatha bahamba nazo.S& ! iindebe zegolide 30 iindebe zesiliva eziyeleleneyo 410 ezinye izitya 1 000]% 5 Ngawo la ke amanani azo: izitya zegolide 30 izitya zesiliva 1 000 iipani zesiliva 29 $ Ukumkani uKoreshi wasePeshiya wathi mayikhutshwe nguMitredati unondyebo, owazibalayo wazinikezela kuSheshbhazare itshawe lakwaJuda.5# eKananjalo ke ukumkani uKoreshi wayikhupha impahla eyayisetyenziswa endlwini kaNdikhoyo, leyo yayithinjwe nguNebhukadenezare eJerusalem waza wayibeka endlwini yothixo wakhe.)" MBonke abamelwane babo babancedisa ngezinto zesiliva, nezegolide, nenye impahla, nangemfuyo, nezipho ezixabisekileyo, ndawonye neminikelo yokuqhutywa yintliziyo.?! yKe kaloku iinkulu zezindlu zakwaJuda nakwaBhenjamin, ababingeleli, nabaLevi, naye wonke umntu ontliziyo ichukunyiswe nguThixo, balungiselela ukuya kwakha indlu kaNdikhoyo eJerusalem.c  AOnke amasalela, ezindaweni zonke axhwarhe kuzo, makancedwe ngabantu bezo ndawo akuzo, anikwe isiliva negolide nenye impahla, kunye nemfuyo kwaneminikelo yokuqhutywa yintliziyo ukwenzela indlu kaThixo eJerusalem.’ ”H  Ngoko ke, nabani phakathi kwenu nonke ongowabantu bakhe, ngamana uThixo wakhe waba naye, anduluke aye eJerusalem kwelakwaJuda, ayakhe indlu kaNdikhoyo, uThixo kaSirayeli, uThixo oseJerusalem.D “Utsho uKoreshi, ukumkani wasePeshiya, ukuthi: ‘UNdikhoyo uThixo wezulu uzinikele kum zonke izikumkani zehlabathi, kananjalo undimisele ukuba ndimakhele indlu eJerusalem kwelakwaJuda. }Ngonyaka wokuqala kakumkani uKoreshi wasePeshiya, ukuzalisekisa amazwi awawathetha ngomlomo kaJeremiya, *uNdikhoyo wawuxhokonxa umoya kakumkani uKoreshi wasePeshiya, waza wawisa umthetho kuwo wonke ummandla wakhe, wayalela ukuba ubhalwe, kusithiwa:9k$“Utsho uKoreshi, ukumkani wasePeshiya, ukuthi: ‘UNdikhoyo uThixo wezulu uzinikele kum zonke izikumkani zehlabathi; kananjalo undimisele ukuba ndimakhele indlu eJerusalem kwelakwaJuda. Ngoko ke, nabani phakathi kwenu nonke ongowabantu bakhe, ngamana uThixo wakhe waba naye, anduluke aye khona.’ ”}$Ngonyaka wokuqala kakumkani uKoreshi wasePeshiya, ukuzalisekisa amazwi awawathetha ngomlomo kaJeremiya, *uNdikhoyo wawuxhokonxa umoya kakumkani uKoreshi wasePeshiya, waza wawisa umthetho kuwo wonke ummandla wakhe, wayalela ukuba ubhalwe, kusithiwa:X)$Ngale ndlela ke azaliseka amazwi kaNdikhoyo awathethwa nguJeremiya, laza ilizwe laxhamla iminyaka yalo yokuphumla. Ewe, lonke elo xesha lalingamiwanga ilizwe beliphumla, nditsho iminyaka emashumi asixhenxe. 8~ };|{zzxx!wvutss r0qRpooCnmmWlkjj2ihggEfNee3dddFcctc#bbCaaa;``w`J____W_,_ ^^^^_]]]\b[ZZCY]XXBWWVUU.TSS\RQQ3OOINNaMLLiKKKJ{IHGFFFELDDCkBB AA'@??>=P<<9;;:n:!9}88S77G66C5z44Q3211e00s//B..0--,j+o*))z((A''>&%%%$$""! QuHZ~ U Q Mx<a?}^>eF&-JUamadoda aseBhetelehem naseNetofa 188I5inzala kaGibheyon 95H3inzala kaHarifi 112G5inzala kaBhezayi 324F3inzala kaHashum 328/EYinzala ka-Atere ngomlibo kaHezekiya 98D1inzala ka-Adin 655 C;inzala kaBhigwayi 2 067B9inzala ka-Adonikam 667 A;inzala ka-Azegadi 2 322@7inzala kaBhebhayi 628?5inzala kaBhinuwi 648>3inzala kaZakayi 760=/ inzala kaZatu 845<3 inzala kaElam 1 254D; inzala kaPahati-mowabhi ngomlibo kaYeshuwa noJowabhi 2 818:/ inzala ka-Ara 65299 inzala kaShefatiya 37289inzala kaParoshe 2 172W7'ndawonye noZerubhabheli, uYeshuwa, uNehemiya, uAzariya, uRamiya, uNamani, uModekayi, uBhileshan, uMisperete, uBhigwayi, uNehum noBhana. Nalu ke uludwe lwamanani amadoda akwaSirayeli awabuyayo ekuthinjweni:D6Naba ke abantu beli phondo ababuyileyo ekuthinjweni ababethinjwe ngukumkani uNabhukadenezare waseBhabheli. Babuyela eJerusalem nakwaJuda, yangulowo nalowo waphindela kwidolophu yakowabo,u5cNgoku ke uThixo wam wathetha nam, ndaza ke ndaziqokelela izikhulu, amaphakathi noluntu luphela, ndamisela ukuba bonke babhalwe ngokwemizi yabo. Ndalufumana uludwe lwemilibo yokuzalwa kwâbo babebuye kuqala. Ke lona lwalumi ngolu hlobo:x4iKe kaloku isixeko esi sasisikhulu sithe gabalala, kodwa bembalwa abantu ngaphakathi, nezindlu ke zingekakhiwa.3'Kubo ke ndathi: “Makangavulwa amasango aseJerusalem ide ibe seyiqinile imini. Ngethuba besekhona abalindi-masango mabawavale mba amasango ngemivalo. Kananjalo miselani abemi baseJerusalem babe ngabalindi; abanye kwiindawo ezithile, abanye ke kufuphi nezindlu zabo.”62eNdamisela umntakwethu uHanani ukuba avelele iJerusalem, ekunye noHananiya ingqwayi-ngqwayi yenqaba, kuba wayengumfo onentembeko, uThixo emhlonela ngaphezu koninzi lwabantu.|1 sEmva kokugqitywa kodonga ndafakela iingcango ezindaweni zazo, kwaza kwamiselwa abalindi-masango, iimvumi, nabaLevi.M0Ngaphezu koko kaloku babengoosiputsu abandinika ingxelo yemisebenzi yakhe emihle, bandule ke ukuya kumxelela loo nto ndiyithethileyo mna. Ke yena uTobhiya wayendithumelela iileta zokundigrogrisa.0/YKaloku amaJuda amaninzi ayenqophisene naye, njengoko wayengumkhwenyana kaShekaniya unyana ka-Ara, unyana wakhe uYohanan ethathe intombi kaMeshulam unyana kaBherekiya. .Ngaloo mihla ke izikhulu zakwaJuda zazithumela intaphane yeeleta kuTobhiya; neempendulo ke zazithululeka ukungena zivela kuTobhiya.W-'Zithe ke iintshaba zethu zakuziva ezi ndaba, ndawonye nezizwe ezingabamelwana ezazibona ngamehlo, suka zaphelelwa kukuzithemba kwazo, kuba kaloku ziqonda ukuba lo msebenzi wenziwe ngoncedo lukaThixo wethu.,!Ke lona udonga lwagqitywa ngomhla wamashumi amabini anantlanu wenyanga uEluli, emva kweentsuku ezingamashumi amahlanu anambini lwaqalwayo./+WAwu, Thixo wam, uze ubakhumbule ooTobhiya noSanebhalati ngale nto bayenzileyo; ungamlibali nomshumayelikazi uNowadiya nabo bonke abashumayeli abazama ukundigrogrisa.s*_ Wayethengwe ukuze andigrogrise, khon' ukuze ngale nto ndenze isono, bona ke banditshabhise ngegama elibi.)} Ewe, ndayiqonda into yokuba akathunywanga nguThixo, koko undishumayeza ezi zinto kuba ethengwe nguTobhiya noSanebhalati.6(e Kambe ke ndathi apho kuye: “Uthi ingaze ibaleke indoda enjengam nje? Okanye ke uthi ndingade ndiye kungena endlwini kaThixo ukusindisa ubomi bam? Hayi bo! Andiy' apho!”' Ngenye imini ndaya endlwini kaShemaya unyana kaDelaya kaMetabheli owayezivalele emzini wakhe. Waza ke wathi: “Masiye kuhlangana endlwini kaThixo, singene ngaphakathi, sivale iingcango, kuba kukho abantu abafuna ukukubulala; ewe, baza kukubulala ngobusuku.”/&W Ewe, babezama ukusoyikisa besithi: “Baza kutyhafa ukuze umsebenzi bawuyeke ungagqitywanga.” Kambe ke ndathandaza ndathi: “Thixo wethu, zomeleze izandla zam!”% Ndamthumelela le mpendulo ke, ndathi: “Ayikho into enjengale uyithethayo; kuphela wena uyikha entloko le nto uyithethayo.”a$;kangangokuba sowude wamisela abashumayeli ukuze benze isihlokomiso ngawe apha eJerusalem, bathi: ‘Ukho ukumkani welakwaJuda!’ Le ngxelo ke iza kufikelela kukumkani; ngoko ke wena yiza ukuze sithetha-thethane.” #ebhalwe ngolu hlobo: “Kukho ingxelo eyaziwayo phakathi kwezizwe – yaye ke uGeshem uthi iyinyaniso. Kuthiwa wena ndawonye namaJuda niceba uvukelo; kungeso sizathu nivusa olu donga nje. Ngaphezu koko ke ngokwale ngxelo wena uzimisele ukuba ngukumkani wawo,{"oKwisihlandlo sesihlanu ke uSanebhalati wathumela ihlakani lakhe eliphethe kwalo myalezo mnye uyileta engavalwangam!SLo myalelo bawuthumela kane kum, mna ke ezo zihlandlo zozine ndawuphendula kwangaloo mpendulo inye.3 _Ngoko ke ndabathumelela izigidimi ndisithi: “Ndenza umsebenzi omkhulu apha, ngoko ke andinako ukuwuyeka ndize kuni. Ngani ukuba ume umsebenzi ndilibele kukuza kuni?”-SKe uSanebhalati noGeshem bandithumelela umyalezo othi: “Khawufike sidibane kwenye yeedolophana kumathafa aseOno.” Kambe ke babesenza iyelenqe lokundenzakalisa.j OKe kaloku kwavakala kuSanebhalati, uTobhiya, noGeshem umArabhu, nezinye ke iintshaba zethu, ukuba ndibuye ndalwakha udonga, akwasala nasinye isikhewu, nangona ukuza kuthi gaa kwelo thuba ndandingekazifaki iingcango zamasango.U#Ndikhumbule undazelele, Thixo wam, kuzo zonke izinto endizenzele aba bantu.,QNgemini nganye ndandilungiselelwa inkabi yenkomo, iigusha ezintandathu ezikhethiweyo, neenkuku; kuze ke njalo ngeshumi leentsuku ndinikwe iindidi zonke zewayini ibe ninzi. Nakuba kunjalo ke, mna andizange ndikubize ukutya okusisabelo somlawuli, kuba ezi ndleko zaziluxanduva phezu kwabantu.!;Kananjalo ke mna ndandisitya namaJuda alikhulu elinamashumi amahlanu, kunye nabaphathiswa ndawonye nâbo babeze kuthi besuka kwizizwe ezisingqongileyo.Ndaweni yaloo nto mna ndazinikela ekwakheni udonga. Onke amadoda am ayehlanganela ukusebenza; asizange sizifunele mhlaba.+Kambe ke bona abalawuli abandandulelayo, babemisela abantu uxanduva lomthwalo oyisiliva ebunzima busisahlulo sesihlanu sekhilogram ukongeza ukutya newayini ababeyikhupha. Nabancedisi babo babebaxhaphaza abantu. Kodwa ke mna ngenxa yokuhlonela uThixo andiyenzanga loo nto.4aNgaphezu koko ke, ukusukela kunyaka wamashumi amabini kakumkani uAtashasta, ekumiselweni kwam ukuba ndibe ngumlawuli welakwaJuda, yada yangunyaka wakhe wamashumi mathathu anambini – ishumi elinambini leminyaka emva koko – mna ndawonye namawethu asizange sikutye ukutya okwakusisabelo somlawuli.lQ Ndawuvuthulula umnweba wam ndisithi: “Ngamana wenjenje uThixo ukuyivuthulula indlu yakhe, kunye naye nabani na onezinto, ongavumiyo ukusifezekisa esi sithembiso. Umntu onjalo makavuthululwe ashiywe eyimpula kalujaca!” Ndithe ke ndakutsho, ibandla lonke lathelela lathi: “*Amen,” lamdumisa uNdikhoyo. Ngenene ke abantu benza ngokwesithembiso sabo.yk Ke bona bathi: “Siza kubabuyisela; futhi asisayi kubuya sibahlawulise nto ngaphezulu. Siza kwenza ngokokuthetha kwakho.” Ndaza ke ndabiza ababingeleli, zona izikhulu, namagosa, ndathi mabafunge ukuba baza kusifezekisa isithembiso sabo.D Khanibabuyisele kwanamhlanje amasimi, izidiliya, izinquma, nezindlu zabo, ngokunjalo nala matyala banibamba wona: isahlulo sekhulu semali, ingqolowa, iwayini, kunye namafutha omnquma.”~u Mna nabantakwethu namadoda akwam siyababoleka abantu imali nokudla. Ngoko ke masiyeke ukubaxhaphaza sizuze ingeniso.7 Ndaqhuba ndathi: “Le nto niyenzayo ayilunganga. Ngani ukuba ningamhloneli uThixo, khon' ukuze niziphephe izinyeliso zeentlanga eziziintshaba zethu?  ndathi: “Senze unako-nako sawakhulula ngokuwathenga amawethu angamaJuda awayethengiswe kwiintlanga. Ngoku ke nina nithengisa ngabo abantakwenu, nisenzela ukuba baphinde bathengiswe kwakuthi.” Kwathi cwaka ke, kuba babengenayo indlela yokuziphendulela.NNdawetyisa engqondweni lo mcimbi, ndaza ke ndazikhalazela izikhulu namagosa, ndathi: “Nicinezela amawenu ngokutsala ingeniso kwakuwo!” Ngoko ke ndabiza imbizo ukuze ichophele lo mbandela wabo,gGNdithe ke ndakusiva esi simbonono sabo, ndawonye nezityholo zabo, ndasuka ndacaphuka kakhulu.5kodwa nangona sibanye ngegazi namawethu la, futhi oonyana bethu befana nababo, kodwa thina oonyana neentombi zethu bazizisulu zobukhoboka. Ezinye kwiintombi zethu sezingene ebukhobokeni; ke thina asinakwenza nto, kuba amasimi nezidiliya zethu zathathwa zanikwa bantu bambi.”xiKwakukho nabathi: “Siboleke imali ukuze sibe nokuhlawula irhafu yakomkhulu ngenxa yamasimi nezidiliya zethu,| qAbanye ke babesithi: “Sibambise ngamasimi ethu, nezidiliya, namakhaya, ukuze sizuze ukudla ngethuba lendlala.” Abanye babesithi: “Thina noonyana neentombi zethu sibaninzi; ngoko ke ukuze sibe nokutya siphile kufuneka sikufumane ukudla.”X  +Ngoku ke amadoda nabafazi bawo benza isimbonono bekhalazela amawabo angamaJuda. Mna namawethu, namadoda angabalindi, sasingazikhululi iimpahla esizinxibileyo; sasihlala sigaxele izikhali noba siya kukha amanzi.1 [Ngelo thuba ke ndathi ebantwini: “Umakhi ngamnye enomncedisi wakhe ebusuku makalale phakathi eJerusalem, khon' ukuze abe ngumlindi wayo, ze ke emini abe ngumakhi.”Ngoko ke saqhuba sisebenza ngesiqingatha samadoda aphethe imikhonto ukusukela xa kuthi qheke ukusa kude kube lungcwalazi.ykNgoko ke, nanini na nisiva isandi sesigodlo, khawulezani nize kuthi kuloo ndawo. UThixo wethu uza kusilwela.”6eKe kaloku ndathetha nezikhulu, namagosa, nabantu ngokubanzi, ndathi: “Lo msebenzi wethu ubanzi, uthe xakalala, saye ke thina sahluka-hlukene ekusebenzeni eludongeni apha.|qumakhi ngamnye wayenxule ikrele lakhe ecaleni ngoku asebenzayo. Ke indoda evuthela isigodlo yayisoloko ikunye nam.q[ababesakha udonga. Abathwala iimpahla zokwakha, babesebenza ngesandla esinye, esinye siphethe izixhobo;NUkusuka loo mini ke isiqingatha samadoda am saba semsebenzini, sabe ke esinye sixhobe sif' amacala ngoomikhonto, oomakhaka, oozintolo, nezikhuselo. Amagosa ke ema emva kwabo bonke abantu bakwaJuda+OIintshaba zethu zeva ukuba siyaliqonda iyelenqe lazo nokudodotyaliswa kwalo nguThixo; saza ke thina sonke yangulowo nalowo wabuyela emsebenzini wakhe eludongeni.wgEmva kokuba ndikhe ndaqwalasela ndajonga, ndasuka ndathetha nezikhulu, namagosa, nabanye abantu, ndathi: “Musani ukuboyika; khumbulani iNkosi, ingangalala eyoyikekayo, nibalwele abantakwenu, oonyana neentombi, abafazi namakhaya enu.”)K Ngoko ke ndamisa abantu emva kwezona ndawo zimfutshane apho eludongeni, iindawo ezisesichengeni, ndabamisa ngokwemizi, bexhobe ngamakrele, imikhonto, neentolo. Ke amaJuda awayemelene nazo ezi ntshaba eza kaninzi-ninzi kuthi esixelela esithi: “Noba ningathini na ziza kusihlasela.” ~ Neentshaba zethu zathi: “Bothi bengekasiqondi okanye basibone, sibe sesiphakathi kwabo, sibaqwakanise bafe, ume lo msebenzi.”1}[ Ke bona abantu bakwaJuda bathi: “Abasebenzi bayaphelelwa ngamandla ngoku, ibe yona inkunkuma ininzi kangangokuba singabi nako ukuqhubela phambili silwakhe udonga.”Z|- Kambe ke sakhunga kuThixo wethu, samisa abalindi ukujongana nabo imini nobusuku.[{/Badibana bonke, benza iyelenqe lokuza kulwa neJerusalem, badale isiphithi-phithi.OzUSanebhalati, uTobhiya, ama-Arabhu, ama-Amon, namadoda aseAshdode, bathi bakuva ukuba umsebenzi wokuvusa iindonga zeJerusalem uqhubele phambili, zaye nezikhewu zivaliwe, basuka bakhathazeka gqitha.uycNgoko ke saqhuba salwakha udonga lwada lwasisiqingatha ukuphakama. Kaloku abantu babesebenza ngokuzinikela.wxgUngalingcwabi ityala labo, nezono zabo ungazisusi emehlweni akho. Kaloku bona babagibisele ngezithuko abakhi.w#Khawuve usivelele, Thixo wethu, kuba sideliwe. Izishwabulo zabo zibuyisele kwaphezu kwabo. Banikezele babe ngamaxhoba kwilizwe lokuthinjwa.$vAKe uTobhiya umAmon owayesecaleni kwakhe wathi: “Iyintoni yona khona le bayakhayo? Kolu donga lwabo lwamatye kungathi kuqabele impungutye lusuke luwe!”5ucethetha bekho noogxa bakhe nomkhosi waseSamariya. Wayesithi: “Zenza ntoni ezi ngcekengceke zamaJuda? Athi angaluvusa na olu donga lwawo? Ngaba aza kwenza amadini, asuke agqibe ukwakha udonga ngemini enye? Ngaba oba nako ukuwenza asebenziseke la matye akwezaa ngqumba zenkunkuma, lawa atshileyo?”ot YAkuva ukuba siyalwakha udonga uSanebhalati wachukumiseka wakhathazeka gqitha. Waphoxisa ngawo amaJuda,hsI Phakathi kwegumbi eliphezu kwekona neSango leeGusha kwakulungisa iingcibi zegolide nabarhwebi.:rmkufuphi naye inguMalkija, enye yeengcibi zegolide. Yena walungisa wee xhaxhe ngendlu yezicaka zikaThixo neyabarhwebi, malunga neSango labaHloli, wema ngegumbi eliphezu kwekona.EqWayelandelwa nguHananiya unyana kaShelemiya noHanun unyana wesithandathu kaZalafi belungisa enye indawo. Ngakubo yayinguMeshulam unyana kaBherekiya esakha malunga nendawo awayehlala kuyo,&pEBalandelwa nguZadoki unyana kaImere esebenza malunga nendlu yakhe. Ngakuye yayinguShemaya unyana kaShekaniya, umlindi wesango elisempuma, naye evusa udonga.Wo'Phezu kweSango lamaHashe ababingeleli babelungisa elowo phambi kwendlu yakhe.ynkNgakubo yayingamadoda aseTekowa elungisa enye indawo ukusukela ngakuloo nqaba iveleleyo ukuya kudonga lweOfeli. mkunye nezicaka zendlu kaThixo ezazihlala kwinduli iOfeli, zalungisa zaya kuma ngakwiSango laManzi ngasempuma nakwinqaba eveleleyo.$lAUPalali unyana kaUzayi wayesebenza malunga nedolo nenqaba evelele amantla ebhotwe kufuphi nenkundla yabalindi. Kufuphi naye yayinguPedaya unyana kaParoshekwNgakuye yayinguBhinuwi unyana kaHenadadi elungisa enye indawo esukela kwindlu ka-Azariya ukuya edolweni nakuyo ikona. j9Ngaphaya kwabo kwakulungisa uBhenjamin noHashubhi phambi kwendlu yabo, belandelwa nguAzariya unyana kaMaseya, ka-Ananiya, elungisa ngasendlwini yakhe.Ji Ngakuye apho kwakusebenza ababingeleli bommandla obangqongileyo.h!Kufuphi naye yayinguMeremoti unyana kaUriya, kaHakozi, elungisa omnye umgama osukela esangweni lendlu kaEliyashibhi kuye ekupheleni kwayo.g7Wayelandelwa nguBharuki unyana kaZabhayi esebenza ngenyameko kwenye indawo ukusuka edolweni ukuya esangweni lendlu yombingeleli omkhulu uEliyashibhi. fKwakulandela uEzere unyana kaYeshuwa umlawuli weMizpa, elungisa enye indawo ukusukela ekunyukeni kwidolo eliya kwiNqaba yeziXhobo.wegKufuphi naye kwakusebenza amawabo aphantsi koBhawayi unyana kaHenadadi umlawuli wesinye isiqingatha seKehila.d+Ngakuye ke kwakusebenza abaLevi abaphantsi koRehum unyana kaBhani, kwalandela uHashabhiya umlawuli wesiqingatha seKehila, emele isithili sakhe.Bc}Ngaphaya kwakhe yayinguNehemiya unyana ka-Azebhuki, umlawuli wesiqingatha seBhete-zure. Walungisa wada wajongana namangcwaba akwaDavide, wee xhaxhe ngequla elakhiweyo nendlu yabalindi.bUShalum unyana kaKolihoze, umlawuli weMizpa, walungisa iSango loMthombo. Walifulela, walifaka iingcango neziqhobosho nemivalo. Walungisa nodonga lweQula laseShela ngakuMyezo kaKumkani, wee xhaxhe ngezinyuko zendlela ehla iphuma kwisiXeko sikaDavide.aISango lobuLongwe lalungiswa nguMalkiya unyana kaRekabhi, umphathi wesithili saseBhete-kerem. Walifaka iingcango neziqhobosho nemivalo.i`K ISango leNtili lalilungiswa nguHanum kunye nabemi baseZanowa. Balakha balifaka iingcango neziqhobosho nemivalo. Kananjalo balungisa umgama oziimitha ezimakhulu mane anamashumi amahlanu kudonga olo, bema ngeSango lobuLongwe._ Ke yena uShalum unyana kaHaloheshe umlawuli wesiqingatha seJerusalem wayelungisa umgama olandelayo ekunye neentombi zakhe.u^c UMalekiya unyana kaHarim noHashubhi unyana kaPahati-mowabhi babelungisa enye indawo kunye neNqaba yamaZiko.~]u UYedaya unyana kaHarumafi wayelungisa iindawo ekufuphi nendlu yakhe, kufuphi naye inguHatushe unyana kaHashabheniya.b\= URefaya unyana kaYuri, umlawuli wesiqingatha seJerusalem, wayelungisa umgama olandelayo.b[=U-Uziyeli unyana kaHarehaya omnye weengcibi zegolide wayelungisa umgama olandelayo. Ke yena uHananiya, omnye wabenzi-ziqholo, wayesebenza loo mgama ulandelayo. Iindonga zeJerusalem bazilungisa bema ngoDonga oluBanzi.)ZKKufuphi nabo kwakusebenza amadoda aseGibheyon naseMizpa, uMelatiya waseGibheyon noYadon waseMeronoti, ndawo ezo zaziphantsi komlawuli wakwelentshona ye-Efrati.Y)UJoyada unyana kaPaseya noMeshulam unyana kaBhesodiya balungisa iSango eliDala. Bayigxumeka imiqadi, bazifaka iingcango neziqhobosho nemivalo.X!Umgama olandelayo wawusakhiwa ngamadoda aseTekowa, nto nje izikhulu zawo zazingafuni kufaka gxalaba kuloo msebenzi phantsi komphathi wazo.KWUMeremoti, unyana kaUriya, kaHakoze, walungisa umgama olandelayo. Ke yena wayelandelwa nguMeshulam unyana kaBherekiya kaMeshezabheli, owayelandelwa nguZadoki unyana kaBhana, xa bebonke besakha.VISango leeNtlanzi lona lakhiwa ngoonyana bakaHasena. Bayigxumeka imiqadi, bazifaka iingcango zalo, neziqhobosho nemivalo.YU+Amadoda aseJeriko ayesakha kufuphi nabo, ngakuwo kusakha uZakure unyana kaImri.sT aKe umbingeleli omkhulu uEliyashibhi kunye noogxa bakhe ababingeleli bahamba baya kwakha iSango leeGusha. Balinikezela, bawabuyisela namasango, bakha baya kuthi xhaxhe ngeNqaba yeKhulu abayinikezelayo, baqhuba bema ngeNqaba kaHananeli.VS%Ndabaphendula ndathi: “UThixo wamazulu uza kusiphumelelisa. Thina zicaka zakhe siza kuqalisa ukwakha; kambe ke nina aninasabelo eJerusalem, ningenalo nalubango; nangokwasezimbalini aninalungelo kuyo.”NRKambe ke uSanebhalati umHoron, noTobhiya igosa lom-Amon, noGeshem um-Arabhu, bakuyiva loo nto, basuka baphoxisa bahlekisa ngathi, besithi: “Yintoni le niyenzayo? Nizama ukuvukelana nokumkani?”VQ%Kananjalo ndabaxelela ngesandla esikulunga sikaThixo wam ebesiphezu kwam, ngokunjalo namazwi athethwe ngukumkani kum. Baphendula ke bathi: “Masiqalise ukwakha.” Baqalisa ke ukuwenza loo msebenzi mhle.LPNdaza ndathi kubo: “Ngaba niyayibona na le nkxwaleko sikuyo? IJerusalem ingamabhodlo; amasango ayo atshiswe ngomlilo. Ngoko ke yizani sizivuse iindonga zeJerusalem, ukuze siphume ehlazweni.”+OOAbaphathi babengandazi apho ndiye khona nento endandiyenza, kuba ndandingekathethi nto kumaJuda, nababingeleli, nezikhulu, nabaphathi, nabanye ababeza kusebenza.lNQEwe, intili ndayinyuka ngobusuku ndizihlola iindonga. Ndaza ke ndajika, ndangena ngeSango leNtili.kMONdadlulela kwiSango loMthombo neQula loKumkani; kambe ke andibanga nako ukudlula khona ndikhwele.,LQ Ngobusuku njalo ndaphuma ngeSango leNtili, ndaya ngakwiQula likaDyakalashe neSango lobuLongwe, ndazihlola ezo ndonga zidilikileyo naloo masango atshiswe ngomlilo.VK% ndaphuma ngobusuku ndinebathwana lamadoda. Zange ndixelele mntu ngento uThixo wam ayibeke entliziyweni yam ukuba ndiyenzele iJerusalem. Kwakungekho nazinto zokukhwela ngaphandle kwaleyo ndandikhwele kuyo.:Jo Ndaya eJerusalem, ndaza emva kweentsuku ezintathu'IG USanebhalati umHoron, noTobhiya igosa lom-Amon, bathe bakuyiva le nto, suka bakhathazeka yinto yokuba kubekho umntu oze kuphuhlisa intlalo-ntle yamaSirayeli.&HE Ndaya ke kubalawuli belentshona ye-Efrati, ndabanika ezo leta zazivela kukumkani. Kananjalo ke ukumkani wayendikhuphele namagosa omkhosi, namajoni amahashe. = “Bazizicaka nabantu bakho owabakhulula ngaloo mandla nobo bungangamsha besandla sakho.g= I kodwa ukuba nithe nabuyela kum, nayithobela imiyalelo yam, bothi noba sebechithakele beseziphelweni zomhlaba abantu bakowenu, ndibaqokelele khona apho, ndibabuyisele kule ndawo ndayinyulayo ukuze lihlale kuyo igama lam.’< “Khawusikhumbule isiyalo owasinika isicaka sakho uMosis, usithi: ‘Xa nithe ananyaniseka ndiya kunichitha-chitha phakathi kwezizwe,; Inkulu inkohlakalo esiyenzileyo kuwe; asiyithobelanga imiyalelo nemimiselo nemithetho owayinikezela kwisicaka sakho uMosis.b: ?Khawubek' iindlebe, uvul' amehlo akho, ukuze uwuve umthandazo owenziwa sisicaka sakho phambi kwakho umhla nezolo, ngenxa yezicaka zakho amaSirayeli. Ndiyavuma, mna kunye nendlu kabawo, ndawonye namaSirayeli, sikonile.59 eNdasuka ndathi: “Camagu, *Ndikhoyo, Thixo wamazulu, ngangalala yoThixo owoyikekayo owugcinayo umnqophiso wakho wentembeko kwabo bakuthandayo, beyithobela imiyalelo yakho!8  Ndithe ke ndakuziva ezi zinto ndahlala phantsi ndalila. Yaba ziintsuku ndizilile, ndingatyi, koko ndithandaza uThixo wamazulu.W7 )Bandiphendula bathi: “Abo basindileyo, baza babuya ekuthinjweni, bakho phaya kwiphondo lakwaJuda, kambe bakwinkxwaleko enkulu nasehlazweni. Iindonga zeJerusalem ziwile, namasango ayo atshiswe ngomlilo.”76 ikwafika uHanani omnye kumawethu, evela kwelakwaJuda namanye amadoda. Ndabancina ngemibuzo, ndifuna ukuqonda ngemeko yamaJuda abhungcileyo ekuthinjweni, nangobume beJerusalem.z5 qNali ibali likaNehemiya unyana kaHakaliya. Kunyaka wamashumi amabini kwinyanga uKislevu, ndathi ndikomkhulu eSusa,]43 ,Bonke abo babethathe abafazi abaziintlanga. Kwaba bafazi bekukho ababezele oonyana.b3= +Kwinzala kaNebho nguYehiyeli noMatitiya noZabhadi noZebhina noYadayi noJoweli noBhenaya.%2E *noShalum noAmariya noJosefu.*1O )noAzarele noShelemiya noShemeriya+0Q (noManadebhayi noShashayi noSharayi$/C 'noShelemiya noNatan noAdaya .; &KwekaBhinuwi nguShimeyi(-K %noMataniya noMatenayi noYayasu.*,O $noVaniya noMeremoti noEliyashibhi%+E #noBhenaya noBhedeya noKeluwi3*a "Kwinzala kaBhani nguMadayi noAmram noUwelie)C !Kwinzala kaHashum nguMatenayi noMatata noZabhadi noElifelete noJeremayi noManase noShimeyi.*(O noBhenjamin noMaluki noShemariya.K' Kwinzala kaHiram nguElizere noIshiya noMalekiya noShemaya noSimons&_ Kwinzala kaPahati-mowabhi nguAdena noKelali noBhenaya noMaseya noMataniya noBhezaleli noBhinuwi noManase.X%) Kwinzala kaBhani nguMeshulam noMaluki noAdaya noYashubhi noSheyali noJeremoti.H$ Kwinzala kaBhebhayi nguYohanan noHananiya noZabhayi noAtelayi._#7 Kwinzala kaZatu nguEliyohenayi noEliyashibhi noMataniya noJeremoti noZabhadi noAziza.X") Kwinzala kaElam nguMataniya noZakariya noYehiyeli noAbhedi noJeremoti noEliya.!{ Kwamanye amaSirayeli ngâba: Kwinzala kaParoshe nguRamiya, noIziya noMalekiya noMiyamin noElazare noMalekiya noBhenaya.N  Kwiimvumi nguEliyashibhi. Kubagcini-masango nguShalum noTelem noUri.jM KubaLevi nguYozabhadi noShimeyi noKelaya, lo ugama limbi linguKelita, noPetaya noJuda noElizere.b= Kwinzala kaPashure nguEliyohenayi noMaseya noIshmayeli noNataniyeli noYozabhadi noElasa.J Kwinzala kaHarim nguMaseya noEliya noShemaya noYehiyeli noUziya.0[ Kwinzala kaImere nguHanani noZebhadiya.jM Bona bathembisa ukuba bobagxotha abafazi, baza banikela ngenkunzi yebhokhwe ngenxa yetyala labo./ Kwinzala yababingeleli naba abathathe abafazi abaziintlanga: Kwinzala kaYeshuwa kaYozadaki nabantakwabo nguMaseya noElezere noYaribhi noGedaliya.yk baza ke kumhla wokuqala wenyanga yokuqala bawufeza umcimbi wawo onke amadoda awayethathe abafazi abaziintlanga.s_ Ngoko ke abathinjwa abo benza ngokwezo zigqibo. Umbingeleli uEzra wanyula amadoda aziinkulu zemizi, yanye kumzi ngamnye, onke ke akhankanywa ngamagama. Ngomhla wokuqala kwinyanga yeshumi bahlala phantsi, benza uphando ngalo mbandela,) Ke kaloku yaba nguJonatan unyana ka-Asayeli kunye noYazeya unyana kaTikwa, bexhaswa nguMeshulam noShabhetayi umLevi, abasichasayo eso sigqibo. Amaphakathi ethu makamele ibandla lilonke. Kwiidolophu zethu wonke umntu othathe intombi yeentlanga makamiselwe ixesha, aze eze kunye namadoda amakhulu nabagwebi bedolophu nganye, ide le ngqumbo kaThixo wethu ngalo mbandela ibe nokususwa phezu kwethu.”W' Kambe ke sibaninzi gqitha apha, ibe ke ngoku lixesha lemvula; asinako ukuma apha phandle. Ngaphezu koko ke lo mbandela awunako ukugqitywa ngemini enye nezimbini, kuba ngenene sone sagqithisa kulo mbandela.gG Ke lonke ibandla laphendula likhwaza lisithi: “Unyanisile! Siza kuyenza le nto uyithethayo.<q Ngoko ke, sivumeni isono senu phambi *koNdikhoyo uThixo wooyihlo, nenze ukuthanda kwakhe. Zahluleni kwezi ntlanga ziningqongileyo, ngokunjalo nakwaba bafazi benu baziintlanga.” Umbingeleli uEzra ke waphakama wathi: “Nenze ukunganyaniseki; ityala likaSirayeli nilongezelele ngokuthatha abafazi abaziintlanga.{ Ngezo ntsuku zintathu ke onke amadoda akwaJuda nawakwaBhenjamin aqokelelana eJerusalem. Ngomhla wamashumi amabini kwinyanga yethoba bonke abantu babesebehleli kwibala eliphambi kwendlu kaThixo, bengcangcazela ngenxa yalo mbandela nangenxa yemvula.J Nabani na ongezanga kwithuba leentsuku ezintathu, kwathiwa uza kuthathelwa izinto anazo. Eso ke isisigqibo samaphakathi namadoda amakhulu; umntu onjalo ke wayeza kusikwa kwibandla labathinjwa.uc Ke kaloku kwenziwa isihlokomiso kuye wonke uJuda neJerusalem, kusithiwa abathinjwa mabahlangane eJerusalem.4a Waza uEzra waphuma endlwini kaThixo, waya endlwini kaYohanan unyana kaEliyashibhi. Ngoko alapho ke wayengatyi engaseli manzi, kuba esazilele ukunganyaniseki kwabathinjwa.8 i Ke kaloku waphakama uEzra, waqokelela bonke ababingeleli abaphambili nabaLevi noSirayeli ephela, wathi mabafunge ukuba baza kwenza njengoko sekuthethiwe. Basenza ke isifungo.a ; Ngoko ke phakama; lo mcimbi usezandleni zakho. Thina siza kukuxhasa. Yomelela wenze.”X ) Ngoku ke masenze umnqophiso noThixo wethu wokuba siza kubagxotha aba bafazi ndawonye nabantwana babo, ngokwesigqibo senkosi yam, nabo bonke abayoyikayo imithetho kaThixo wethu. Ewe, makwenzeke ngokomthetho.K  Ke uShekaniya unyana kaYehiyeli oyinzala kaElam wathetha noEzra, wathi: “Ngokuthatha abafazi kwiintlanga esimelene nazo sonile kuThixo wethu. Kodwa nakuba kunjalo lisekho ithemba ngoSirayeli.Z  / Ke kaloku ngoku athandazayo uEzra evuma izono, elila egqusha phantsi phambi kwendlu kaThixo, kwabakho isihlwele samaSirayeli esaqokelelana kuye – amadoda, abafazi, nabantwana. Babelila ngokubindeka okukhulu.Y+ Ewe, wena Ndikhoyo Thixo kaSirayeli, ulunge kwaphela! Namhlanje thina sinawo amasalela. Nakuba sinobutyala sinjalo, kodwa silapha. Phofu ngenxa yeli tyala lethu akukho namnye kuthi ungemayo phambi kwakho.”kO Singathini ke ngoku thina ukubuya siyaphule imiyalelo yakho ngokuzibandakanya ngomtshato nabantu abamikhuba imanyumnyezi kanje? Khona, ubungathini wena ukungakhathazeki ude usitshabalalise angabikho naloo masalela asindileyo?M “Le nto isihleleyo sisiphumo sezenzo zethu ezingcolileyo, neli tyala lethu lingaka. Kodwa naxa kunjalo, wena Thixo wethu akusohlwayanga ngokwezono zethu, koko usuke wasithi jize ngala masalela.)K Ngoko ke nina ze ningazendiseli koonyana babo iintombi zenu, noonyana benu bangazithathi iintombi zabo. Naphantsi kwaziphi na iimeko ningaze niyikhuthaze intlalo nenkqubela yabo, khon' ukuze nomelele nikuxhamle ukulunga kweli lizwe, kananjalo libe lilifa labantwana benu ngonaphakade.’?w owasinika ngezicaka zakho *abashumayeli usithi: ‘Lo mhlaba ningena nisiya kuma kuwo udyobhekile kukonakala kwabantu bawo. Ngemikhuba yabo emasikizi bawutsho waphuphuma kukungcola.\1 “Ngoku ke, Thixo wethu, sothini kodwa xa kunje? Kaloku sisuke sayidela imiyalelo{ Nangona singamakhoboka, wena Thixo wethu akusilahlanga ekuthinjweni. Izikumkani zasePeshiya uzenze zanobubele kuthi. Usithe jize ngebuya-mbo lokuba sivuse indlu kaThixo wethu, siwavuse namabhodlo, waza ke wasikhusela thina bakwaJuda naseJerusalem.J “Kodwa ke ngoku okwalo mzuzu, wena Ndikhoyo Thixo wethu, usibabale ngokusishiyela amasalela, wasizinzisa nakule ndawo ingcwele. Ewe, Thixo wethu, usenzele umnyinyiva nebuya-mbo ekuthinjweni.5 Ukususela kwimihla yoobawo-mkhulu kude kube kalokunje sinetyala elikhulu. Ngenxa yobugwenxa bethu thina nookumkani bethu nababingeleli bethu sesaba sisisulu sekrele, ukuthinjwa, ukuhluthwa izinto zethu, nokuhlazeka ezandleni zookumkani beentlanga, njengoko kusenjalo nanamhla.`9 ndathandaza ndathi: “Yhoo, Thixo wam! Ndidanile, ndineentloni, ndingenako nokubuphakamisela kuwe ubuso bam, Thixo wam. Kaloku izono zethu zisuke zayinkabankaba esiveleleyo; ubutyala bethu sebufikelele emazulwini.B~} Ngelo thuba lamadini amatshona ndaphakama kuloo ndawo yokuzithoba kwam, nezo mpahla zam zidlaka-dlaka zinjalo, ndaza ndaguqa ngamadolo, izandla ndaziphakamisela *kuNdikhoyo uThixo wam,F} Bonke ke abantu abalihlonelayo ilizwi likaThixo kaSirayeli baqokelelana ngakum ngenxa yoku kunganyaniseki kwabathinjwa. Ndahlala apho ndimangalisekile kwada kwalithuba lamadini asemalanga.2|] Ndakuyiva le nto, ndasuka ndazikrazula iimpahla endandizinxibile, ezangaphantsi nezingaphezulu, ndazixhwitha iinwele neendevu zam, ndaza ndahlala phantsi ndimatshekile.N{ Basuke bathatha iintombi zazo zangabafazi babo noonyana babo. Olu hlanga lulodwa baluxube nezi ntlanga zibangqongileyo. Ewe, ziinkokheli namagosa kanye ezi zihamba phambili koku kunganyaniseki.”'z I Ke kaloku emva kwezi zinto iinkokheli zeza kum, zathi: “AmaSirayeli la ndawonye nababingeleli nabaLevi abazahluli kwizizwe ezingabamelwana ngokubhekiselele kunqulo lwazo olungamasikizi olufana nolwamaKanana, amaHiti, amaPerezi, amaJebhusi, ama-Amon, amaMowabhi, amaJiputa, nama-Amori.Dy$Bayinikezela nencwadi eyayiphuma kukumkani, bayinika iirhuluneli nabalawuli bakwelentshona ye-Efrati; ke bona babancedisa abantu, bafaka igxalaba nakumsebenzi wokwakhiwa kwendlu kaThixo. uL+~~~~z~H~'}}}}_|||c{{{{p{E{zzzz[z7yyyaxx ww)v[uu-tttss}srqWponmm.ldkjiijhh.gfyedccbaa9_^^e]]\[-ZYYqXX/WVlUU TkSS4RTQ@PcOaNfMHLLJJ!I|HHG;FxFEEEfE=<;::E9{8 7N65+433"22+11600y0/8.---',e,+t**))f((*''''v&&j&C&%%%% $$$$k$A##%""a"!!t!:! J MaBSn F<*%  L 2}xN= Andithi nooyihlo benza kwaloo nto, ukuze nje uThixo athobe esi sithwakumbe phezu kwethu nakwesi sixeko? Ngoku ke nina uSirayeli nisamqhwayela ingqumbo engaphezulu ngokuxabhela uMhla wokuPhumla.”~<u Ndazikhalimela izikhulu zakwaJuda, ndisithi kuzo: “Yinkohlakalo yani le niyenzayo – ukuxabhela uMhla wokuPhumla?%;C Amadoda aseTire awayehlala eJerusalem ayesiza neentlanzi nazo zonke izinto ezithengiswayo ezithengisa kubantu bakwaJuda apho eJerusalem ngoMhla wokuPhumla.G: Ngaloo mihla ke kwelakwaJuda ndabona amadoda exovula iwayini *ngoMhla wokuPhumla, ethwele ukudla okuziinkozo, ekulayisha ezidonkini kunye newayini, idiliya, amakhiwane, nezinye iindidi zemithwalo. Zonke ke ezo zinto ayezizisa eJerusalem ngoMhla wokuPhumla. Ke kaloku ndawalumkisa ukuba angathengisi kutya ngaloo mhla.9 Thixo wam, uze undikhumbule ngale nto, ungawucimi umsebenzi ongaka endiwenze ngentembeko enje ngenxa yendlu kaThixo wam neenkonzo zayo.w8g Ndamisa umbingeleli uShelemiya, umchazi-mthetho uZadoki, nomLevi ogama linguPedaya, bajonga oovimba, bencediswa nguHanan unyana kaZakure, kaMataniya. Kaloku la madoda ayesaziwa ngokuthembeka. Yayingawo athwele uxanduva lokwabela amawawo.k7O Xa ewonke uJuda wazizisa izishumi zeenkozo, iwayini entsha, namafutha omnquma, wazifaka koovimba.+6O Ngoko ke ndawakhalimela amagosa, ndawabuza ndathi: “Ngani ukuba ingakhathalelwa kangaka indlu kaThixo?” Ndababiza ke ndabaqokelela, ndabamisa ngeendawo zabo.5! Kananjalo ndafumanisa ukuba izabelo zabaLevi abasazinikwa, kuba bona kunye neemvumi ezilungiselelayo, xa bebonke babebuyele emasimini abo."4= Ndanika umyalelo wokuba ahlanjululwe loo magumbi, ndaza ke emva koko ndayibuyisela kwakuwo impahla yendlu kaThixo kunye neminikelo yeenkozo neziqhumiso.q3[ Ndakhathazeka gqitha, ndaza ke iimpahla zendlu kaTobhiya ndazithatha ndaziphosa ngaphandle kwaloo ndlu.25 ndaza ke ndabuyela eJerusalem. Ngoko ke ndaba nokubuva ububi obabenziwe nguEliyashibhi ngokunika uTobhiya indlu ephakathi enkundleni yendlu kaThixo.t1a Ke kaloku ngeli thuba kwenzeka ezi zinto, mna ndandingekho eJerusalem. Kaloku ngonyaka wamashumi amathathu anambini wolawulo lukakumkani uAtashasta waseBhabheli ndakhe ndabuyela komkhulu eBhabheli. Emva kwethutyana ke ndabuya ndacela,.0U wada ke wamnika nendlu enkulu eyayinguvimba weminikelo yeenkozo, isiqhumiso kunye nezinto zendlu kaThixo. Zazilapho nezishumi zeenkozo, iwayini entsha, kunye namafutha omnquma, zinto ezo ke zazimiselwe ukuba sisabelo sabaLevi, iimvumi, nabalindi-masango, kwanemirhumo esisabelo sababingeleli.t/a Ngaphambi koku ke uEliyashibhi umbingeleli yayinguye ojonge oovimba bendlu kaThixo. Wayeqhogene noTobhiya,. Bathe ke abantu bakuwuva lo mthetho, basuka bamchwethela phaya wonke umntu osondele kuSirayeli kodwa engowomlibo weentlanga.J- Kaloku ezi ntlanga zona zange ziwamkele ziwaphe kutya namanzi amaSirayeli, koko zasuka zawathengela uBhalam ukuba awashwabulele. Kambe ke uThixo wethu elo lishwa waliguqula walenza ithamsanqa.B,  Ngaloo mini ke incwadi kaMosis yafundwa ngokuvakalayo, besiva nabantu, kwaza ke kwafumaneka kubhaliwe apho kuyo kwathiwa akukho m-Amon namMowabhi uya kuze angeniswe ebandleni likaThixo.j+M /Ngoko ke ngemihla kaZerubhabheli noNehemiya uSirayeli ephela wayikhupha imirhumo yemihla ngemihla, wanika iimvumi nabalindi-masango. Wazikhupha nezabelo zabanye abaLevi, kananjalo nabaLevi bazikhupha izabelo zenzala ka-Aron.z*m .Kaloku kwakudala ngemihla kaDavide noAsafu kwakukho ababhexeshi-kwayala xa kuculwa awokudumisa nokubonga uThixo.)) -Babemlungiselela uThixo wabo, beyenza nenkonzo yentlambululo, kwanjengeemvumi nabalindi-masango, ngokomyalelo kaDavide nonyana wakhe uSolomon.(+ ,Ngelo thuba ke kwamiselwa amadoda okujonga oovimba bemirhumo, ulibo, kunye nezishumi. Kumasimi angqonge iidolophu ayeza kuthatha isabelo sababingeleli nabaLevi, asizise koovimba ngokommiselo womthetho. Kaloku uJuda wayanelisekile lulungiselelo lwabo babingeleli nabaLevi.C' +Ngaloo mini ke benza amadini amaninzi bevuya, kuba uThixo ebathe jize ngovuyo olukhulu. Abafazi nabantwana nabo babechulumacha. Intsholo yemincili apho eJerusalem yayivakala nasekudeni. & *kanti ke noMaseya, uShemaya, uElazare, u-Uzi, uYohanan, uMalkiya, uElam, noEzere. Ikwayala yayintyiloza ibhexeshwa nguYezeraya.% )kunye nababingeleli – uEliyakim, uMaseya, uMiniyamin, uMikaya, uEliyohenayi, uZakariya, noHananiya, namaxilongo abo –{$o (Ke ezo kwayala zazisenza imibongo, zema ngeendawo zazo endlwini kaThixo, ngokunjalo nam ndinesiqingatha samagosa,-#S 'salidlula iSango lakwaEfrayim, nelikaYeshana kunye neleeNtlanzi, neNqaba kaHananeli, naleyo yeKhulu, see xhaxhe ngeSango leeGusha. Yaza ke yema kwiSango labaLindi.)"K &Ikwayala yesibini yona yaqhuba iyifulathele leyo yokuqala. Ndalandela ndiphezu kodonga ndinesiqingatha sabantu, sadlula iNqaba yamaZiko, saya kuDonga oluBanzi,0!Y %Xa bekwiSango loMthombo bathi ngqo ngezinyuko zesixeko sikaDavide, benyuka bekhangele eludongeni, bayidlula ngasentla indlu kaDavide, bajonga empuma kwiSango laManzi.U # $namahlakani akhe, uShemaya, uAzarele, uMilalayi, uGilalayi, uMayi, uNataniyeli, uJuda, noHanani, benezikhalisi ezamiselwa nguDavide umfo wakwaThixo. Ke loo mngcelele wawukhokelwa nguEzra umchazi-mthetho.  #kunye nabanye ababingeleli, bephethe amaxilongo, uZakariya unyana kaJonatan, kaShemaya, kaMataniya, kaMikaya, kaZakure, ka-Asafu,0[ "uJuda, uBhenjamin, uShemaya, uJeremiya,+Q !kunye noAzariya, uEzra, uMeshulam,>w UHoshaya nesiqingatha seenkokheli zakwaJuda zalandelaC Iinkokheli zakwaJuda ndazidibanisa phezu kodonga. Ndamisela neekwayala ezinkulu zambini, zatsho ngemibongo. Enye yaqabela phezu kodonga, yajonga ngasekunene ekuyeni kwiSango lobuLongwe.^5 Akuba ezihlambulule wona ngokwawo abaLevi ahlambulula nabantu, amasango, kwanodonga.  naseBhete-giligali, nakummandla waseGebha, naseAzemavete. Kaloku iimvumi ezo zazizenzele iilali kummandla ojikeleze iJerusalem.U# Neemvumi zaqokelelwa kummandla ojikeleze iJerusalem, nakwiilali zamaNetofa,kO Ngethuba lonikezelo lodonga lwaseJerusalem abaLevi baya kufunwa apho babehlala khona, baza baziswa eJerusalem, ukuze balubhiyozele ngemihlali unikezelo olo ngeengoma zokubulela, becula bekhalisa amacangci, iihapu, nemirhubhe. Babelungiselela ngemihla kaYoyakim unyana kaYeshuwa, kaYozadaki, nangemihla kaNehemiya umlawuli, noEzra umbingeleli ongumchazi-mthetho. UMataniya, uBhakebhukiya, uObhadiya, uMeshulam, uTalmon, noAkubhi, babengabalindi-masango ababegada oovimba ngasemasangweni.hI Iinkokheli zabaLevi yayinguHashabhiya, uSherebhiya, uYeshuwa unyana kaKademiyeli namahlakani abo, awayesima ekhangelene nabo esenza iindumiso nemibulelo, elinye iqela lithelela elinye ngokomyalelo kaDavide umfo wakwaThixo. Kanti ke iinkulu zemizi kwinzala yabaLevi ukuthi xhaxhe ngexesha likaJohanan unyana kaEliyashibhi zafakwa kwincwadi yeengcombolo zembali.5c Ke kaloku iinkulu zemizi yabaLevi ngemihla kaEliyashibhi, kaJoyada, kaJohanan, noYaduwa kunye nezababingeleli zabhaliswa ngexesha lolawulo lukakumkani uDariyo wasePeshiya.<s kwaHilekiya nguHashabhiya; kwaYedaya nguNataniyeli.3a kwaSalayi nguKalayi; kwa-Amoki nguHebhere;5e kwaJoyaribhi nguMatenayi; kwaJedaya ngu-Uzi;6g kwaBhilega nguShamuwa; kwaShemaya nguJonatan;F  kwa-Abhiya nguZikri; kwaMiniyamin nakwaMowadiya nguPiletayi;4 c kwaIdo nguZakariya; kwaGineton nguMeshulam;4 c kwaHarim nguAdena; kwaMerayoti nguHelekayi;7 i kwaMaluki nguJonatan; kwaShebhaniya nguJosefu;7 i kwaEzra nguMeshulam; kwa-Amariya nguYehohanan;mS Nazi iinkulu zemizi yababingeleli ngemihla kaYoyakim: kwaSeraya nguMeraya; kwaJeremiya nguHananiya;@{ uJoyada enguyise kaJonatan, uJonatan enguyise kaYaduwa.jM UYeshuwa yayinguyise kaYoyakim, uYoyakim enguyise kaEliyashibhi, uEliyashibhi enguyise kaJoyada,T! UBhakebhukiya noUni namahlakani abo babemi bekhangelene nabo ezinkonzweni./ AbaLevi yayinguYeshuwa, uBhinuwi, uKademiyeli, uSherebhiya, uJuda, kunye noMataniya. Yena kunye namahlakani akhe babejongene neengoma zokubulela.zm uSalu, uAmoki, uHilekiya, noYedaya. Ezi ke ziinkokheli zababingeleli kunye namahlakani azo ngexesha likaYeshuwa.'I uShemaya, uJoyaribhi, uYedaya,%E uMiyamin, uMadiya, uBhilega,!= uIdo, uGineton, uAbhiya,'I uShekaniya, uRehum, uMeremoti,%~E uAmariya, uMaluki, uHatushe,{} q Naba ababingeleli nabaLevi ababuya noZerubhabheli unyana kaShelatiyeli kunye noYeshuwa: uSeraya, uJeremiya, uEzra,;|q $Amanye kumaqela abaLevi akwaJuda ema kwaBhenjamin.+{Q #eLodi, eOno, nakwiNtili yeeNgcibi.(zK "eHadide, eZebhoyim, eNebhalati,"y? !eHazore, eRama, eGitayim,$xC eAnatoti, eNobhi, eAnaniya,\w1 Inzala kaBhenjamin eyayivela eGebha yayihlala eMikmas, eAya, eBhetele neziphaluka,)vK eZanowa, eAdulam neelali zazo, eLakishe namasimi ayo, eAzeka neziphaluka. Ewe, babethe qwelele kuwo wonke loo mmandla ukusuka eBheshebha kuye kwintili yeHinom.$uC e-En-rimon, eZora, eYamuti,(tK eZikelage, eMekona neziphaluka,2s_ eHazare-shuwali, eBheshebha neelali zayo,*rO eYeshuwa, eMolada, eBhete-pelete,(qI Ngokumayela neelali namasimi azo, abanye kubantu bakwaJuda babehlala eKiriyati-arbha namaphandle ayingqongileyo, eDibhon neziphaluka, eKabhezeli neelali zayo, p UPetaniya unyana kaMeshezabheli, omnye wenzala kaZera unyana kaJuda, wayesisandla sikakumkani kuyo yonke imicimbi emayela noluntu.ioK Iimvumi ezi zaziphantsi kwemiyalelo kakumkani, umsebenzi wazo wemihla ngemihla uxhomekeke kuye.4na Inkokheli yabaLevi eJerusalem yayingu-Uzi unyana kaBhani, kaHashabhiya, kaMataniya, kaMika. U-Uzi lo wayengomnye kwinzala ka-Asafu eyayikwiimvumi zenkonzo yendlu kaThixo.^m5 Izicaka zendlu kaThixo zazihlala kwinduli iOfeli, uZiha noGishpa beziinkokheli zazo.l Amanye ke amaSirayeli nababingeleli nabaLevi ayekuzo zonke iidolophu zakwaJuda, ulowo nalowo ekumzi olilifa looyise-mkhulu. k Abalindi-masango yayinguAkubhi, uTalmon, namahlakani abo awayelinda amasango, amadoda alikhulu elinamashumi asixhenxe anesibini.`j9 Bebonke abaLevi kwisiXeko esiNgcwele babengamakhulu amabini anamashumi asibhozo anane.>iu uMataniya unyana kaMika, kaZabbedi, ka-Asafu, umbhexeshi kwezokubulela nezokuthandaza; uBhakebhukiya owayelisekela kumahlakani akhe; noAbheda unyana kaShamuwa, kaGalali, kaYedutun.sh_ uShabhetayi noYozabhadi, bobabini iziinkulu zabaLevi ezazongamele umsebenzi wangaphandle kwindlu kaThixo;Xg) KubaLevi yayinguShemaya unyana kaHashubhi, ka-Azerikam, kaHashabhiya, kaBhuni;f namahlakani akhe, iinto ezingamagorha, ikhulu elinamashumi amabini anesibhozo. Inkokheli yabo yayinguZabhediyeli unyana kaHagedolim.*eM namahlakani akhe, iinkulu zezindlu, bengamadoda angamakhulu amabini anamashumi amane anesibini; uAmashesayi unyana ka-Azarele, ka-Azayi, kaMeshilemoti, kaImere,Ld namahlakani abo awayeqhuba umsebenzi wendlu kaThixo bengamadoda angamakhulu asibhozo anamashumi amabini anambini; uAdaya unyana kaJeroham, kaPelaliya, ka-Amzi, kaZakariya, kaPashure, kaMalekiya,ncU uSeraya unyana kaHilekiya, kaMeshulam, kaZadoki, kaMareyoti, ka-Ahitubhi owayongamele indlu kaThixo,@b{ Kubabingeleli yayinguYedaya unyana kaJoyaribhi, uJakin,wag Inkokheli yabo yayinguJoweli unyana kaZikri, yena uJuda unyana kaSenuwa evelele isiphaluka sesibini sesixeko.w`g nabalandeli bakhe, uGabhayi noSalayi, bebonke bengamadoda angamakhulu alithoba anamashumi amabini anesibhozo.x_i Inzala kaBhenjamin yayinguSalu unyana kaMeshulam, kaJowedi, kaPedaya, kaKolaya, kaMaseya, kaItiyeli, kaYesaya,}^s Iyonke inzala kaPerezi, eyayihlala eJerusalem, yayingamagorha angamakhulu amane anamashumi amathandathu anesibhozo.t]a noMaseya unyana kaBharuki, unyana kaKolihoze, kaHazaya, ka-Adaya, kaYoyaribhi, kaZakariya, inzala kaShela.:\m babe ke abanye abakwaJuda nabakwaBhenjamin behleli eJerusalem. Kwinzala kaJuda yaba nguAtaya unyana kaUziya, kaZakariya, ka-Amariya, kaShefatiya, kaMahalaleli, inzala kaPerezi,[ Nazi iinkokheli zephondo ezaya kuhlala eJerusalem: Ke amanye amaSirayeli, ababingeleli, abaLevi, nezicaka zendlu kaThixo, nenzala yezicaka zikaSolomon, yahlala kwiidolophu zelakwaJuda; yangulowo nalowo wahlala emzini wakhe kwezo dolophu zahlukeneyo;AZ} Abantu babancoma abo bazinikelela ukuya kuma eJerusalem.mY U Ke kaloku iinkokheli zesizwe zazinza eJerusalem, baza abanye abantu benza amaqashiso ukuze kwishumi ngalinye labantu umntu omnye aphume aye kuma eJerusalem, isixeko esingcwele, baze ke abaseleyo abalithoba beme kwiidolophu zabo..XU 'AmaSirayeli ndawonye nabaLevi bokhupha umnikelo wokutya okuziinkozo nowolibo lwewayini namafutha omnquma, bawuse koovimba apho zigcinwa khona izinto zeNdawo eNgcwele, apho bahlala khona ababingeleli abalungiselelayo, abalindi-masango, kunye neemvumi. “Soze siyilahle indlu kaThixo wethu.”:Wm &Umbingeleli womlibo ka-Aron wobapheleka abaLevi xa besamkela izishumi. Ke bona abaLevi bokhupha isishumi sezo zishumi basise endlwini kaThixo wethu, sifakwe engxoweni koovimba.kVO %“Ngaphezu koko siya kugalela koovimba bendlu kaThixo wethu, sinikezele kubabingeleli umgubo wolibo lwengqolowa, iminikelo yeenkozo, kunye neziqhamo zayo yonke imithi esinayo, kananjalo newayini entsha namafutha omnquma. Kananjalo sonikela ngesishumi semveliso yethu kubaLevi; kaloku ngabaLevi abaqokelela izishumi kuzo zonke iidolophu esisebenza kuzo.FU $“Kwanjengokuba kubhaliwe emthethweni amazibulo ezindlu zethu, aweenkomo zethu, awemfuyo enkulu nemfutshane, xa ewonke siya kuwazisa endlwini kaThixo wethu, kubabingeleli abasebenza kuyo.{To #“Kunyaka ngamnye siya kuluzisa ulibo lwemveliso yamasimi ndawonye nesiqhamo somthi ngamnye endlwini kaNdikhoyo.dSA "“Thina babingeleli nabaLevi noluntu luphela, siwenzile amaqashiso okumisela indlu nganye ithuba layo kunyaka ngamnye lokuzisa umrhumo weenkuni zomlilo weqonga likaNdikhoyo uThixo wethu njengoko kubhaliwe emthethweni.4Ra !Sonikela ukuze sibe khona isonka esihlala sihleli etafileni, umnikelo ohlala uhleli weenkozo, namadini atshiswayo, amadini oMhla wokuPhumla, amatheko okuthwasa kwenyanga, namatheko amisiweyo, iminikelo eyodwa, amadini esono okungxengxezela uSirayeli, kwenziwe yonke imisebenzi yendlu kaThixo wethu.Q- “Kunyaka ngamnye sizibophelela ngesifungo sokuthobela umyalelo wokuba sinikele ngesiliva eziigram ezintlanu ukuxhasa umsebenzi wendlu kaThixo.P3 “Izizwe esimelene nazo xa zishishina zisithengisela nantoni na, noba yingqolowa, *ngoMhla wokuPhumla, asisoze sithenge nto kuzo ngoMhla wokuPhumla nangaluphi na usuku olungcwele. Njalo ngonyaka wesixhenxe asiyi kuwulima umhlaba; kananjalo siya kuwatshitshisa onke amatyala.O Babhambathisa besithi: “Soze iintombi zethu sizendisele kwiintlanga esimelene nazo; noonyana bethu soze bazithathe iintombi zeentlanga.jNM bonke ke aba ngoku bazibandakanya namawabo azizikhulu, bazibophelela ngeshwangusha kunye nesifungo sokuthobela umthetho kaThixo awawukhupha ngesicaka sakhe uMosis, imiyalelo, imiqathango, nemimiselo yeNkosi yethu *uNdikhoyo.M- Xa bebonke ke abantu, ababingeleli, abaLevi, abalindi-masango, iimvumi, izicaka zendlu kaThixo, nabo bonke abazahluleyo kwiintlanga ezingabamelwana, loo nto beyenza ngenxa yomthetho kaThixo, bekunye nabafazi babo nabo bonke oonyana neentombi zabo, abo sebeqabuke ingqondo,!L= uMaluki noHarim noBhana.K9 uAhiya noHanan noAnan,&JG uRehum noHashabhena noMaseya,(IK uHaloheshe noPileya noShobheki,(HK uHosheya noHananiya noHashubhi,#GA uPelatiya noHanan noAnaya,)FM uMeshezabheli noZadoki noYaduwa,*EO uMagepiyashe noMeshulam noHezire,%DE uHarifi noAnatoti noNebhayi,$CC uHodiya noHashum noBhezayi,$BC uAtere noHezekiya na-Azure,$AC uAdoniya noBhigwayi noAdin,%@E uBhuni noAzegadi noBhebhayi,N? iinkokheli zabantu: uParoshe noPahati-mowabhi noElam noZatu noBhani,#>A uHodiya noBhani noBheninu;+=Q uZakure noSherebhiya noShebhaniya,&<G uMika noRehobhi noHashabhiya,A;} namawabo uShebhaniya noHodiya noKelita noPelaya noHanan,\:1 abaLevi: uYeshuwa unyana ka-Azaniya, uBhinuwi koonyana bakaHenadadi, noKademiyeli,'9I uMaziya noBhilegayi noShemaya;&8G uMeshulam noAbhiya noMiyamin,'7I uDaniyeli noGineton noBharuki,'6I uHarim noMeremoti no-Obhadiya,(5K uHatushe noShebhaniya noMaluki,'4I uPashure noAmariya noMalekiya,G3 Basayina ke naba: ababingeleli: uSeraya noAzariya noJeremiya,p2 [ Owokuqala ukusayina isivumelwano ibingumlawuli uNehemiya unyana kaHakaliya, emva koko yaba nguZedekiya.?1w &“Ngenxa yale ngcombolo ingaka ke, thina ngoku sizibophelela ngesivumelwano – nasi sisibhalile – ke iinkokheli zethu, abaLevi nababingeleli bethu, basitywine ngophawu lwabo.”D0 %Ngoku ngenxa yobutyala bethu loo ntaphane yemveliso iyaxhatshazwa zizikumkani ozibeke phezu kwethu. Zilawula iziqu zethu nemfuyo yethu; ewe, zenz' unothanda! Hay' imbandezelo esikuyo!”-/S $“Naku ke thina singamakhoboka namhlanje; ewe, singamakhoboka kulo mhlaba wawuwunike oobawo-mkhulu ukuze baxhamle imveliso yawo kunye namaqithi-qithi owavelisayo.D. #Nangethuba babesembusweni wabo, bexhamla ukulunga kwakho okungaka, kulo mhlaba uphangaleleyo wendyebo, lo wena wabavava ngawo, abavumanga ukukukhonza, abajikanga ezindleleni zabo ezimbi.!-; "Izikumkani neenkokheli zethu, ababingeleli noobawo-mkhulu, abawuthobelanga umthetho wakho, abazikhathalelanga iziyalo zakho nezilumkiso owabanika zona.i,K !Kwezo zinto zasihlelayo wena uhleli ulungile; wasoloko usenza ngentembeko, ke thina sibhatyaza.~+u “Ngoko ke, Thixo wethu, Ngangalalandini yengangamsha, wena Thixo owoyikekayo, uwugcinayo umnqophiso wokubonelela, yijonge le nkxwaleko ingaka, ingabi yintw' engento kuwe. Nditsho iinkathazo ezasihlelayo, ezehlela ookumkani neenkokheli zethu, ababingeleli nabashumayeli, oobawo kunye nabantu bakho bebonke, ukusukela kwimihla yookumkani baseAsiriya, ukuza kuthi ga ngoku.r*] Kodwa ngenxa yaloo mfobe yakho wena akubatshitshisanga; wena zange ubalahle, Thixondini onesisa nenceba.@)y “Yaba liqela leminyaka wena ubanyamezele. NgoMoya wakho wena wabaluleka, usebenzisa abashumayeli bakho. Kodwa ke bona abakhathalanga, waza ke wabanikezela kwizizwe ezingabamelwana.(- Ke wena wabatyityimbisela umnwe, usithi mababuyele emthethweni wakho. Kodwa ke basuka bakhukhumala, bazidela iziyalo zakho. Bazinyathela ngeenyawo izimiso zakho, ezo zibubomi bomntu wonke othi yena azithobele. Basuka bakufulathela bekhukhumele, bankaniza, abakuphulaphula.w'g “Bathe ke bakuphumla, basuka baphindela ebubini. Suka ke wena wabalahla, wabanikela ezintshabeni zabo, zaza ke zona zabalawula. Baphindile ke bazibika kuwe, waza weva wena usezulwini yaphindelela imfobe yakho, ubahlangula umhla nezolo.~&u Waza ke wena wabanikezela ezintshabeni ezasuka zabaphatha kabuhlungu. Bathe bekuloo ngcinezelo ke, suka bahlahlamba bazibika kuwe. Ke wena weva usezulwini, waza ke ngaloo mfobe yakho wabathi jize ngabahlanguli, ke bona babakhulula ezintshabeni.Y%+ “Kodwa bathelela ngentswela-mbeko, suka bavukelana nawe, umthetho wakho bawufulathela. Ewe, bababulala *abashumayeli bakho, nditsho abo babebaluleka, bezama ukubabuyisela kuwe, benza izinto ezimanyumnyezi.$ Bahlasela izixeko ezinqatyisiweyo, bayithatha imihlaba yendyebo. Ewe, bazithimba nezindlu ezazizele ngooni nooni, oomaqula selembiwe kade, oozidiliya noozinquma, ooziqhamo ngendlu yazo. Ewe, batya bathi mpu, batsho baba ngabondlekileyo, bexhamla ukulunga kwakho.\#1 Ewe, oonyana babo bangena kulo, balithabatha laza lalelabo. Waboyisela amaKanana awayemi kwelo lizwe; wawanikela kubo amaKanana, ndawonye nezikumkani zawo, nezo ntlanga zaloo mhlaba, ukuze benz' unothanda kuzo."- Wena wayandisa inzala yabo, yanjengeenkwenkwezi esibhakabhakeni, waza wabangenisa kwelo lizwe wawuthe mabangene kulo balithabathe ooyise-mkhulu.!# “Wabanikela izizwe nezikumkani, wababela nezo zisekudeni, suka bawuthatha umhlaba kaSihon, bawuthatha umhlaba kaOgi ukumkani waseBhashan. 3 Iminyaka yaba ngamashumi amane, wena ubalondolozile kuloo ntlango. Ewe, zange baswele lutho: izivatho zabo zange ziguge; azidumbanga neenyawo zabo. “Wabathi jize ngoMoya wakho olungileyo, Moya lowo wabafundisayo ke. Akubavimbanga ukutya okuyimana; suka wabanika amanzi bakunxanwa.H Ngenxa yobukhulu benceba yakho akubashiyanga kuloo ntlango; awunqumamanga umqulu welifu. Emini wabakhokela endleleni yabo, lenjenjalo nelangatye lomlilo, ebusuku labakhanyisela indlela yabo.) Nangona sebezenzele umfanekiso, baqingqa ithole, besithi: ‘Nanko uThixo wakho owakukhupha kwelo laseJiputa;’ naxa babesenza amanyundululu.#? Abavumanga kuphulaphula, bayilibala imimangaliso yakho owayenza phakathi kwabo. Suka bankaniza bagwilika, bazinyulela inkokheli, befuna ukuphindela ebukhobokeni. Kambe ke wena unguThixo oxolelayo, wambeth' isisa novelwano, ucaphuka kade, uphuphum' uthando. Ewe, wena akubalahlanga.c? “Kodwa ke bona oobawo-mkhulu suka bakhukhumala banenkani, abayithobela imiyalelo yakho.X) Bakulamba wabanika ukutya, ukutya okuvela ezulwini. Bakunxanwa wabanika amanzi, amanzi aphuma eliweni. Wena wabayalela usithi mabalithathe elo lizwe, umhlaba owabafungela ngawousithi sobanika isandla sakho.} Wawazisa kubo umhla wakho owodwa wokuphumla, wabathi jize ngemiyalelo, imimiselo, kwanemithetho, ngesicaka sakho uMosis.&E “Wena wehla wathi ngcu kwintaba iSinayi, wathetha nabo usezulwini, waza wabanika imiqathango nemithetho elunge kwaphela, izimiso neziyalo ezifanalekileyo. Emini wabakhokela ngomqulu welifu, ebusuku wabakhokela ngelangatye lomlilo, suka wena wabakhanyisela kuloo ndlela babeyihamba._7 Wena walahlula-hlula ulwandle phambi kwabo bebukele, baza ke bona bawela kulo kumhlaba owomileyo. Ke zona iintshaba zabo suka wazintywilisela enzulwini; suka zee loce zanyamalala ngathi lilitye litshona esizibeni.s_ Wathumela imiqondiso emangalisayo, ukumkani waseJiputa wamenzela izimanga, nawo onke amaphakathi akhe, nabantu belizwe lakhe, kuba wena uyazi inkohlakalo yawo amaJiputa kubantu bakho. Wena wazenzela igama eliqaqambileyo unanamhlanje!yk “Wakubona ukubandezeleka koobawo-mkhulu kwelaseJiputa; phaya kuLwandle oluBomvu wasiphulaphula isikhalo sabo.^5 Wena wamfumanisa enyanisekile, waza wenza umnqophiso naye wokunika izizukulwana zakhe umhlaba wamaKanana namaHiti, ama-Amori namaPerezi, amaJebhusi namaGirgashi. Waza ke waligcina elo dinga, kuba wena ulilungisa.wg “Wena unguNdikhoyo uThixo. Nguwe owanyula uAbram, wamkhupha eUre yelamaKaledi, waza wamthiya elinguAbraham.  Nguwe wedwa uMahlalekho, nguwe umenzi wamazulu, nalawo asemajuku-jukwini, nelo hlokondiba leenkwenkwezi zawo, nkqu nehlabathi nako konke okukulo, oozilwandle nako konke ezikufumbathileyo. Iinto zonke uzithi jize ngobomi, neendimbane zamazulu zinqula wena.I Aba baLevi bangooYeshuwa, uKademiyeli, uBhani, uHashabeneya, uSherebhiya, uHodiya, uShebhaniya, noPetaya, basuka bathi: “Phakamani nibonge uNdikhoyo uThixo wenu, umahlal' ehleli ngonaphakade kanaphakade, nithi: “Malibongwe igama lakho elidumileyo; ngamana laphakanyiselwa phezulu kunayo yonke intsikelelo nezibongo.&E Ke bona abaLevi uYeshuwa, uBhani, uKademiyeli, uShebhaniya, uBhuni, uSherebhiya, uBhani, noKenani, bema eqongeni, bedanduluka bebiza kuNdikhoyo uThixo wabo.=s Ema ezindaweni zawo, afunda kwincwadi yomthetho *kaNdikhoyo uThixo wawo isithuba sesahlulo sesine semini, aza ke ngesinye isahlulo sesine avuma izono enqula uNdikhoyo uThixo wawo.x i AmaSirayeli omthonyama azahlukanisa neentlanga, ema ngeenyawo, azivuma izono zawo ndawonye nobugwenxa booyise.  % Ke kaloku ngomhla wamashumi amabini anesine kwakuloo nyanga amaSirayeli aqokelelana, azila, anxiba ezirhwexayo, ezigalela ngomhlaba entloko.R Ukuqalela kwimini yokuqala mihla le uEzra wayefunda incwadi yomthetho kaThixo. Elo theko ke balibhiyozela iintsuku ezisixhenxe, baza ke ngosuku lwesibhozo bahlangana belibandla ngokommiselo womthetho.} sLonke ke elo gqiza lalibuye ekuthinjweni lazakhela amaphempe, laza lahlala kuwo. Ke ukusukela kwimihla kaYoshuwa unyana kaNune kude kube lelo thuba amaSirayeli la ayengazange alibhiyozele ngale ndlela eli theko. Ewe, ayonwabe ngovuyo olukhulu.f EBaphuma ke abantu, baza babuya namahlamvu emithi, bazakhela ngawo amaphempe kumaphahla abo, kwiinkundla zemizi yabo, nakwiinkundla zendlu kaThixo, ngokunjalo nasebaleni elingakwiSango laManzi nelingakwiSango likaEfrayim. kananjalo balishumayele ilizwi elo linwenwele kuzo zonke iidolophu naseJerusalem, besithi: “Phumani niye kweleentaba, nibuye namahlamvu omnquma, nalowo wasendle, awemetile, nawesundu, naweminye imithi, ukuze ngawo kwenziwe amaphempe njengoko kubhaliweyo.” 9Apho kuloo mthetho wayalelwa nguNdikhoyo ngoMosis bafumanisa kubhaliwe kwathiwa amaSirayeli makahlale kumaphempe ngethuba letheko lenyanga yesixhenxe,- Ngomhla wesibini wenyanga leyo ke iinkulu zemizi zinababingeleli nabaLevi zaqokelelana kuEzra umchazi-mthetho ukuze ziqwalasele amazwi omthetho.- Ngoko ke bonke abantu baya kwenza itheko, batya, basela, besabelana ngokutya benemincili, kuba kaloku ngoku bewaqondile amazwi ababewacaciselwe.a; Ke abaLevi babazolisa abantu, besithi: “Le yimini eyodwa, zolani. Sanukuba lusizi.”ve Ke uNehemiya wathi kubo: “Hambani niyokutya izimuncu-muncu, ukutya okumnandi neziselo, nide niphe nâbo bangenakutya. Le yimini ekhethekileyo yeNkosi yethu. Ngayo musani ukuba lusizi; kaloku uNdikhoyo uza kunomeleza ngovuyo lwakhe.”7 Ke umlawuli uNehemiya, ekunye nombingeleli ongumchazi-mthetho uEzra, nabaLevi ababefundisa abantu, bathi kubo bonke: “Le yimini eyodwa kuNdikhoyo uThixo wenu. Ngoko ke musani ukulila nenze isijwili.” Kaloku bonke abantu babentywizisa ngoku bawaphulaphuleyo amazwi omthetho.veBabefunda encwadini yomthetho kaThixo, baze ke batolike beyichaza ukuze ivakale ebantwini loo nto ifundwayo.FKe abaLevi uYeshuwa, uBhani, uShrebhiya, uJamin, uAkubhi, uShabhetayi, uHodiya, uMaseya, uKelita, uAzariya, uJozabhadi, uHanani, noPelaya, babafundisa umthetho abantu, besamile njalo apho.FUEzra ke watyibela, encoma uNdikhoyo, uThixo omkhulu. Ke bona abantu baphakamisa izandla, baza bathelela bathi: “*Amen! Makube njalo!” Baza ke bagoba banqula uNdikhoyo bejonge phantsi.~UEzra wayivula ke incwadi leyo. Bonke ke abantu babembona, kuba wayemi ebavelele. Uthe ke akuyivula, bema ngeenyawo abantu.}Ke umchazi-mthetho uEzra lo wayemi kwiqonga elenziwe ngamaplanga, lenzelwe eso siganeko. Ngasekunene kwakhe kwakumi uMatitiya, uShema, uAnaya, u-Uriya, uHilekiya, noMaseya; ngasekhohlo inguPedaya, uMishayeli, uMalkiya, uHashum, uHashbhadana, uZakariya, noMeshulam.y|kWawufunda ukusukela kusasa kwada kwasemin' emaqanda, emile ejonge apho ebaleni phambi kweSango laManzi, esiva amadoda, abafazi, nabo bonke ababesebeqabuke ingqondo. Bonke ke abo bantu bayiphulaphula ngomdla loo ncwadi yomthetho yayifundwa.?{wNgoko ke ngomhla wokuqala kwinyanga yesixhenxe umbingeleli uEzra weza nayo ebandleni incwadi yomthetho – ibandla elo ke yayingamadoda nabafazi nabo bonke ababesebeqabuke ingqondo.?z ybonke abantu baqokelelana ebaleni phambi kweSango laManzi. Baza ke babiza umchazi-mthetho uEzra, bathi makeze nencwadi yomthetho kaMosis, lowo wagunyaziswa *nguNdikhoyo kumaSirayeli.wygIKe amaSirayeli ewonke – ababingeleli, abaLevi, abagcini-masango, iimvumi, abanye abantu, nezicaka zendlu kaThixo – bahlala ezidolophini zakowabo. Ke kaloku yathi yakufika inyanga yesixhenxe, amaSirayeli selezinzile ezidolophini zawo,exCHAbanye abantu: iikhilogram zegolide 168 iikhilogram zesiliva 140 izambatho zababingeleli 67PwGIintloko zezindlu: iikhilogram zegolide 168 iikhilogram zesiliva 1 250NvFInxenye yeentloko zezindlu yanikela ixhasa umsebenzi wokuhlaziywa kwendlu kaThixo. Le minikelo yayimi ngolu hlobo: Umlawuli: iikhilogram zegolide 8 izitya zokutshiza 50 izambatho zababingeleli 530$uCEiinkamela 435 iidonki 6 720"t?Damahashe 736 iimeyile 245inzala kaDelaya noTobhiya noNekoda 642dmA=Nanga amadoda abuyileyo ekuthinjweni evela eTele-mela, eTele-hasha, eKerubhi, eAdoni, naseImere, angabanga nako ukuzilanda izindlu zooyise nomlibo wokuzalwa kwawo, khon' ukuze kuqondakale ukuba azelwe ngamaSirayeli na:mlS +Kwangaloo mini ke ukumkani uAsuwerosi wawunikela kukumkanikazi uEstere umzi kaHaman owayelutshaba lwamaJuda. Ke uModekayi weza kungena kwakumkani, kuba ukumkani wayexelelwe nguEstere indlela abazalana ngayo.v=e Ngoko ke uHaman waxhonywa kuloo mthi wayewulungiselele uModekayi; ke wona umsindo kakumkani watsho wathotha.(<I Waza ke uHabhona, elinye lamaphakathi ajongene nokumkani, wathi: “Kambe ukhona umthi wokuxhoma phaya ngasendlwini kaHaman; uziimitha ezimashumi mabini anambini ukuphakama. Wakhiwe nguye, esenzela uModekayi lo wathethayo wamhlangula ukumkani.” Ukumkani ke wathi: “Mxhomeni kuwo!”N;Kanye xa abuyayo ukumkani apho kumyezo wasebhotwe, ebuyela apho esidlweni, yena uHaman kwakuxa aziphosa kwisofa abe ekuyo uEstere. Ukumkani wakhuza wathi: “Yini le! Ngoku ude aphazamisane nokumkanikazi kanye ngoku ahleli nam endlwini!” Lithe nje ukuba liphume elo lizwi emlonyeni kakumkani, basuka bamgquma ubuso uHaman.:Ukumkani wathi thwasu enomsindo, waphuma kwelo theko lewayini, wee gwiqi waya kutshona kumyezo wasebhotwe. Kambe ke uHaman waqonda ukuba ukumkani selenesigqibo ngesiphelo sakhe, ngoko ke yena wasala ecengana nokumkanikazi uEstere ngenxa yobomi bakhe.9UEstere wathi: “Lo mtshutshisi ulutshaba sesi sikhohlakali singuHaman.” Ke uHaman warhwaqela apho phambi kokumkani nokumkanikazi.8Ukumkani uAsuwerosi wabuza kukumkanikazi uEstere wathi: “Ngubani lowo? Uphi loo mntu ube nesibindi sokwenza into enjalo?”%7CKaloku mna ndawonye nabantu bakowethu kuthengisiwe ngathi ukuze sitshatyalaliswe, sibulawe, sicinywe igama. Ukuba bekuthengiswe ngathi ukuba sibe ngamakhoboka namakhobokazana ngendithe cwaka, kuba bekungayi kubakho ntlungu ingako inyanzelisa ukuba kude kuphazanyiswane nomhlekazi.”76gKe ukumkanikazi uEstere waphendula wathi: “Ukuba ndiyamkeleka kuwe, kumkani, ukuba kukholekile kuwe, ndincede usindise ubomi bam, uhlangule nabantu bakowethu, ndiyakucela. 5Bathe ke besasela iwayini ngolo suku lwesibini, ukumkani waphinda wathi kuEstere: “Khawutsho, sithini na isicelo sakho, kumkanikazi Estere? Loo nto uyicelayo woyinikwa. Ucela ntoni ke? Woyenzelwa nantoni na, kude kuthi xhaxhe ngesiqingatha sombuso wam.”P4 Ngoko ke ukumkani kunye noHaman baya ethekweni likakumkanikazi uEstere.3'Bathe besathetha naye njalo agaleleka amaphakathi kakumkani, aza ke emka naye ngokukhawuleza uHaman, amsa kwelo theko lalilungiswe nguEstere.@2y Akufika ekhaya wabalisela umkakhe uZereshi kunye nezihlobo zakhe zonke ngako konke okwakumhlele ngaloo mini. Ke abacebisi bakhe ndawonye nomkakhe uZereshi bathi kuye: “Ukuba ke lo mfo unguModekayi okuthobe kangaka engowohlanga lwamaJuda, akunako ukumelana naye – ngokuqinisekileyo wena uza kutshabalala!”o1W Kamva ke uModekayi wabuyela esangweni kwakumkani apho. Ke yena uHaman wagoduka ethe nxokotho edanile.V0% Ngoko ke uHaman wawuthatha umnweba lowo nehashe elo, wamambathisa uModekayi, wamkhwelisa ehashini, wahamba phambi kwakhe, ekhwaza esithi: “Nantsi ke into ayenzelwayo umntu athanda ukumwonga ukumkani!”Y/+ Ukumkani ke wathi kuHaman: “Khawuleza uthathe umnweba lowo kunye nehashe elo, wenze ngaloo ndlela kuModekayi umJuda ohlala esangweni likakumkani. Uze ukwenze konke oko ukuthethileyo, ungashiyi nento le.”E. Ke umnweba lowo nehashe elo malinikwe elinye lawona matshawe kakumkani aphambili. Mabamfake loo mnweba ke umntu afuna ukumwonga ukumkani, baze bamkhwelise kwelo hashe, bamkhokele ahamba-hambe kwizitalato zesixeko, bona bahambe bekhwaza besithi: ‘Nantsi ke into ayenzelwayo umntu athanda ukumwonga ukumkani!’ ”/-Wmakanxitywe umnweba wobukhosi owakhe wanxitywa ngukumkani, aze akhweliswe ihashe elisetyenziswa ngukumkani, elo lihonjisiweyo lada labekwa imbasa yakomkhulu entloko.Y,+Ngoko ke uHaman waphendula ukumkani wathi: “Loo mntu afuna ukumwonga ukumkani\+1Akungena ke uHaman ukumkani wathi kuye: “Uthi makwenziwe ntoni ngomntu aziva efuna ukumwonga ukumkani?” Ke uHaman wacinga ngaphakathi kwakhe wathi: “Ngubani omnye ongawongwa ngukumkani ngaphandle kwam?”s*_Ke izicaka zikakumkani zathi kuye: “Nankuya uHaman emi enkundleni.” Ukumkani wathi: “Mngeniseni.”p)YUkumkani ke wathi: “Ngubani okhoyo ngoku apha ebhotwe?” Ke uHaman wayesandula ukungena kwinkundla engaphandle yasebhotwe apho, eze kuthetha nokumkani mayela nokuxhonywa kukaModekayi kuloo mthi wayewulungiselele ukumxhoma kuwo.,(QUkumkani wabuza wathi: “Yeyiphi imbeko newonga uModekayi alenzelweyo ngenxa yesi senzo?” Izicaka zikakumkani ezazimlungiselela zathi: “Zange enzelwe nto.”@'yApho kuyo ke kwafunyaniswa ukuba uModekayi wadiza iyelenqe likaBhigetan noTereshi amaphakathi okumkani awayefuna ukubulala ukumkani uAsuwerosi. La maphakathi ayengabalindi bamasango.!& =Ke kaloku ngobo busuku ukumkani waphuthelwa, waza ke wathi makuziswe incwadi yeembali zeengcombolo zolawulo lwakhe. Yeziswa ke, yafundwa esiva ukumkani.K%Umkakhe uZereshi ndawonye nazo zonke izihlobo zikaHaman bathi kuye: “Makwakhiwe umthi wokuxhoma uphakame ube ziimitha ezimashumi mabini anambini, uze ke ngomso ucele ukumkani amxhome apho uModekayi. Hamba ke uye ethekweni kunye nokumkani uchwayitile.” Eli cebiso lamkholisa uHaman, waza ke wawenza loo mthi wokuxhoma.$+ Kambe ke xa iyonke le nto ayindiniki konwaba ngakumbi nangakumbi xa ndisaphikele ukubona laa mJuda unguModekayi ehleli esangweni lakomkhulu.”a#; Waqhuba uHaman wathi: “Akuphelelanga kwezo zinto, nangoku ndim ndedwa umntu omenywe ngukumkanikazi uEstere ukuba aye nokumkani kwitheko alenzileyo. Ewe, kwakhona undimemele kwitheko aza kuba nalo nokumkani ngomso.6"e waza ke wabaqhayisela ngobutyebi bakhe nangoonyana abaninzi, ngokunjalo nangeendlela awayewongwe ngazo ngukumkani wada wamphakamisa kunazo zonke izikhulu namaphakathi akhe.!{ Kambe ke noko uHaman wabuya wazithibaza, wagoduka. Apho ekhaya ke waqokelela izihlobo zakhe ndawonye nomkakhe uZereshi,m S Ngaloo mini ke uHaman wagoduka echwayitile. Kambe ke uthe akubona uModekayi esangweni lokumkani, ephawula nokuba akakhange amkhathalele ashukume nokushukuma xa adlulayo kuye, suka wafutheka ngumsindo ngenxa yesimo sikaModekayi.Y+Ukuba ngenene ndamkelekile kukumkani, ezimisele ukwenza ngokwesicelo sam, ukumkani ndawonye noHaman ngomso mabeze kwitheko endibalungiselele lona. Ngelo thuba ke ndowuphendula lo mbuzo awubuzayo ukumkani.”H Ke uEstere uphendule ngelithi: “Nasi isicelo nesikhungo sam.`9Xa basela iwayini ke ukumkani wabuza kuEstere wathi: “Khawutsho, sithini isicelo sakho? Loo nto uyicelayo woyinikwa. Ufuna ndikwenzele ntoni? Woyenzelwa nantoni na, kude kuthi xhaxhe ngesiqingatha sombuso wam.”;oKe ukumkani wathi: “Khawulezani nibize uHaman eze apha, ukuze senze ngokwesicelo sikaEstere.” Ngoko ke ukumkani ekunye noHaman baya kwelo theko babelilungiselelwe nguEstere.5UEstere uphendule ngelithi: “Xa kukholekile kuwe, kumkani, ndicela ukuba wena ndawonye noHaman niye ethekweni endinilungiselele lona namhlanje.”-SUkumkani ke wathi kuye: “Ngaba ufuna ntoni, kumkanikazi Estere? Uze kucela ntoni? Nantoni na oyifunayo woyinikwa, kude kuthi xhaxhe ngesiqingatha sombuso wam.”_7Uthe ke ukumkani, akubona uEstere emi apho enkundleni, waziva anelisekile akumjonga, waza ke wamkhomba ngentonga yakhe yolawulo yegolide awayeyiphethe. Wasondela ke uEstere, waza ke wachukumisa incam yaloo ntonga.^ 7Kuthe ke ngosuku lwesithathu uEstere wavatha ezobukhosi, wangena phakathi enkundleni yasebhotwe, wema phambi kwendlu kakumkani. Ukumkani wayengqendeve esihlalweni sakhe sobukhosi apho kuloo ndlu, ejonge esangweni.[/Wemka ke uModekayi, waza wenza ngokwayo yonke loo miyalelo wayeyinikwe nguEstere.xi“Hamba uye kuwaqokelela onke amaJuda alapha kwesi sixeko saseSusa, xa ninonke nenze inzila ngenxa yam. Ze nithathe iintsuku ezintathu ningatyi ningaseli imini nobusuku. Nam ndikunye neempelesi zam siza kuzila kwenjengani. Yakuba yenzekile ke le nto, ndiza kuya kukumkani, nakuba nje ndisazi ukuba loo nto kukwaphula umthetho. Noko ke, ukuba ndifile, ndifile ke!”5eKe uEstere wathumela le mpendulo kuModekayi:1[Kaloku xa uthe wathula wee cwaka ngeli thuba lentlekele, hleze luvele lona usindiso lwamaJuda, kodwa ke luthi gqi ngankalo yimbi, ube ke phofu wena nendlu kayihlo uza kutshabalala. Kambe ke, ngubani owaziyo, mhlawumbi wabekwa kwesi sikhundla sasebukhosini khon' ukuze ujongane namaxesha anje.”%C wabayalela ukuba bamphendule uEstere bathi: “Uze ungazikhohlisi ngokuthi kuba wena ulapho endlwini kakumkani, nguwe wedwa oya kusinda kumaJuda xa ewonke.4c Akuba uModekayi exelelwe ngamazwi kaEstere,,Q “Onke amaphakathi kakumkani kunye nabantu bonke bezithili zakomkhulu bayazi ukuba xa indoda okanye umfazi engene phakathi kwibhotwe lokumkani, engakhange abe umenyiwe, umthetho kakumkani mnye qwaba: kukuba umntu lowo abulawe kuphele. Umntu onjalo usindiswa kukuba ukumkani asuke amkhombe ngentonga yakhe yolawulo yegolide. Kambe ke sezidlule iintsuku ezimashumi mathathu emva kokuba ndandikhe ndabizwa ngukumkani.”;q UEstere ke wayalela uHataki ukuba athi kuModekayi:Y+ Ke uHataki wabuya wenza ingxelo kuEstere ngako konke okwakuthethwe nguModekayi.Kananjalo ke wamnika nekopi yaloo mthetho wawuyalela ukutshatyalaliswa kwamaJuda, lowo wawubhengezwe eSusa, ukuze awubonise uEstere, amchazele konke, futhi ambongoze ukuba azame ukuya kubonana nokumkani, amcenge abe nebuya-mbo mayela nabantu bakowabo. #UModekayi wamchubela konke okwakwenzekile, ndawonye nemali leyo yayiza kufakwa nguHaman koovimba bakomkhulu ukuze kutshatyalaliswe amaJuda.[ /UHataki lowo ke waya apho kuModekayi ebaleni lesixeko phambi kwesango lakomkhulu. Ke uEstere wathumela uHataki iphakathi likakumkani elalijongene naye ukuba liye kuqonda ukuba wayekhathazwe yintoni na uModekayi.3 _Zithe ke iimpelesi zikaEstere ndawonye namaphakathi zakumxelela ngoModekayi wasuka wabandezeleka. Wathumelela uModekayi iimpahla zokunxiba, koko yena wasuka wazimangala.8 iKuwo onke amaphondo apho safikelela khona esi saziso somyalelo kakumkani amaJuda alila ezimathontsi, azila ukutya, atsho ngesingqala, enxibe ezirhwexayo, ezigalele ngothuthu.s_Wahamba wee xhaxhe ngamasango asebhotwe, kuba wayengavumelekanga ukungena khona umntu onxibe ezirhwexayo.3 aKe kaloku akuyiva into ehlileyo uModekayi wazikrazula iimpahla awayezinxibile, wafaka ezirhwexayo, wazigalela ngothuthu, wangena esixekweni ehamba ebhomboloza kabuhlungu.RKe kaloku yaba ngamaxhaphetshu, izigidimi zikakumkani zibhengeza eso sihlokomiso sasiphuma kukumkani komkhulu eSusa. Ke ukumkani noHaman bahlala phantsi basela, sabe sona isixeko esiyiSusa sididekile.*MIkopi yesi sihlokomiso ke yayiza kubekwa ibe ngumthetho kwiphondo ngalinye, ibhengezwe kubantu beentlanga ngeentlanga, khon' ukuze bahlale belulindele olo suku.dA Ezo ncwadi ke zanikezelwa kwizigidimi ezathunywa kuwo onke amaphondo ombuso kakumkani. Zaziyalela ukuba onke amaJuda, amadala kwanamanci, abafazi nabantwana, makabulawe atshatyalaliswe atshitshiswe ngamini-nye – umhla weshumi elinesithandathu kwinyanga yeshumi elinambini uAdare – ke zona iimpahla neento zawo zonke zithathwe zibe ngamaxhoba.$A Ke kaloku ngosuku lweshumi elinesithathu kwinyanga yokuqala babizwa oonobhala bakomkhulu. Basixelelwa isihlokomiso esasiphuma kuHaman, sisiya kwiirhuluneli zikakumkani, nabalawuli kunye nezikhulu zamaphondo awahlukeneyo abantu ngabantu. Kwathiwa mabasibhale kwangezo lwimi zahlukeneyo zeentlanga ngeentlanga. Ezi zaziso ke zabhalwa egameni likakumkani uAsuwerosi ngokwakhe, zaza zanyatheliswa ngomsesane wakhe.mS Ukumkani wathi kuHaman: “Yeyakho kaloku imali leyo; yenza ngokubona kwakho mayela nolu hlanga.”y Ngoko ke ukumkani wakhupha umsesane wakhe emnweni, wawunika uHaman unyana kaHamedata um-Agagi owayelutshaba lwamaJuda.y Xa kukholekile kuwe, kumkani, makubhalwe phantsi batshatyalaliswe. Ke mna ndiza kukhupha iikhilogram zesiliva ezingaphezu kwamakhulu amathathu anamashumi amane amawaka, ndizinikezele ezandleni zabagcina oovimba bakomkhulu, ukuze zigcinwe kubo.”KUHaman wathetha nokumkani uAsuwerosi wathi: “Kukho uhlanga oluthe saa phakathi kwabantu bonke kuwo onke amaphondo ombuso wakho. Aba bantu bahleli bezikhethile kwabanye abantu. Amasiko abo ahlukile kuwo onke awabanye abantu, nemithetho kakumkani abayithobeli. Ngoko ke asinto intle ukuba ukumkani abanyamezele aba bantu.V~%Kuthe ke kunyaka weshumi elinambini kakumkani uAsuwerosi, ngenyanga yokuqala uNisan, kwenziwa ipuri (liqashiso ke elo), kukhethwa usuku nenyanga. Elo qashiso ke laphuma nenyanga yeshumi elinambini uAdari.k}OKodwa wathi, akuluqonda uhlanga lukaModekayi, akayithanda into yokuba abulale uModekayi yedwa. Ngoko ke uHaman wazama indlela yokulutshabalalisa lonke uhlanga lukaModekayi – amaJuda – kubo bonke ubukumkani buka-Asuwerosi.\|1UHaman akuqonda ukuba uModekayi akavumi ukuguqa akhahlele kuye, wasuka wanomsindo.l{QMihla le zazithetha naye ngale nto, kodwa yena engavumi ukuthobela loo myalelo. Ngoko zamxelela uHaman ngoModekayi lowo, zifuna ukuqonda ukuba sonyanyezelwa na eso simo sikaModekayi, njengoko wayezixelele ukuba yena ungumJuda.zKe izicaka zikakumkani ezazilapho esangweni zabuza uModekayi zathi: “Ngani ukuba wena ungawuthobeli umyalelo kakumkani?”.yUZonke izicaka zikakumkani apho esangweni zaguqa zakhahlela kuHaman ngokomyalelo kakumkani ngoHaman lowo. Kambe ke yena uModekayi zange aguqe akhahlele apho kuHaman.0x [Ke kaloku emva kwezo ziganeko ukumkani uAsuwerosi wawonga uHaman unyana kaHamedata um-Agagi, wamphakamisa wamnika esona sihlalo siphezulu kunazo zonke ezinye izikhulu.?wwLithe ke lakufunyaniswa ubunyani balo elo yelenqe, loo maphakathi mabini athathwa abulawa ngokuxhonywa. Yonke ke le ngcombolo yabhalwa encwadini yeembali nokumkani ngokwakhe ekhona.vKe uModekayi walibhaqa elo yelenqe, waza waxelela ukumkanikazi uEstere, owathi yena waxelela ukumkani egameni likaModekayi.juMKe kaloku ngelo thuba uModekayi wayesesangweni apho kwakumkani, uBhigetan noTereshe, isibini samaphakathi kakumkani esasilinda amasango, bobabini basuka bacaphuka, baza baceba ukwenza iyelenqe lokubulala ukumkani uAsuwerosi.otWKe yena uEstere wahlala eyifihlile imvelaphi yakhe ndawonye nobuhlanga bakhe kanye ngaloo ndlela wayeyalelwe ngayo nguModekayi. Kaloku nangoku wahlala esephantsi kweengcebiso zikaModekayi kwanjengoko wayesenza ukumkhulisa kwakhe.qs[Zathi xa zihlanganisene okwesibini ezo ntombi waye yena uModekayi ehleli ngasesangweni apho kwakumkani.PrUkumkani ke wenzela izikhulu namaphakathi akhe itheko elikhulu egameni likaEstere. Wamisela iholide kuwo onke amaphondo awayephantsi kwakhe, wasasaza izipho zazininzi, ziphuma esandleni sikakumkani.q#Ke kaloku ukumkani lowo wakhangwa ngendlela eyodwa nguEstere lowo; ewe, kuzo zonke ezo ntombi ayikho eyawelwa ngukumkani njengoEstere lowo, yena wamkholisa ngokugqithisileyo. Ngoko ke ukumkani wathwesa uEstere iqhiya yobukumkanikazi, wamfaka esikhundleni sikaVashiti.%pCUEstere ke wasiwa kukumkani uAsuwerosi phakathi ebhotwe apho wayehlala khona ngoTebhete inyanga yeshumi kunyaka wesixhenxe wolawulo lukakumkani uAsuwerosi.SoLithe ke lakufika ithuba likaEstere (intombi leyo eyayigcinwe nguModekayi, iyintombi kayisekazi uAbhihayili) ukuba aye kuvela phambi kokumkani, yena akafunanga nto yimbi ngaphandle kwezo zinto wayezicetyiswe nguHegayi iphakathi likakumkani elalijongene nenkundla yababhinqileyo. Ke yena uEstere wamkholisa wonke umntu owambonayo.+nOYayingena khona ngorhatya, ize kusasa ibuyele kwelinye icala kwalapho kwelababhinqileyo, ngoku ibe sesandleni sikaShashagazi, iphakathi likakumkani elalijongene namaqadi. Ke kaloku emva koko yayingaphindeli kukumkani ngaphandle kokuba abe ukholisiwe yiyo. Xa kunjalo ke wayeyibiza ngegama.>mu Lo mcimbi ke wawuqhutywa ngolu hlobo ukuze intombi leyo isiwe kukumkani: nantoni na eyifunayo yayiyinikwa, iyithathe apho kwelo cala lababhinqileyo, iye nayo kwibhotwe likakumkani. l  Phambi kokuba intombi iye kukumkani uAsuwerosi kwakufuneka ithathe ishumi elinambini leenyanga iphathwe ngemigqalisela yobuhle eyayimiselwe ababhinqileyo. Iinyanga ezintandathu yayithambisa amafutha emore, ngezinye ezintandathu ithambise ubulawu neziqholo.{ko Mihla le uModekayi wayesoloko ehamba-hamba apho ngakuloo nkundla, eze kuqonda ukuba kuqhubeka ntoni na ngoEstere.ujc Ke kaloku uEstere lo wayengazange azichaze imvelaphi nohlanga lwakhe, kuba uModekayi wayethe makangazixeli.%iC Le ntombi inguEstere ke yamkholisa ngokupheleleyo. Ngoko nangoko ke wayixhasa ngezinto zobuhle, eyityisa ooni nooni. Wamnikezela esandleni sabafazi abasixhenxe abâkhethwa kwalapho komkhulu, waza ke uEstere nâbo bafazi bahlaliswa kwawona magumbi aphambili kwelo cala lababhinqileyo.hwUthe ke wakuba ubhengeziwe umyalelo nesihlokomiso sikakumkani kweziswa iintombi ezininzi apho komkhulu eSusa, zanikezelwa ukuba zigcinwe nguHegayi. NoEstere ke wasiwa apho ebhotwe, waselugcinweni lukaHegayi owayejongene nenkundla yababhinqileyo.gUModekayi lo ke wayenomzala ogama linguHadasa awayeze naye apho eBhabheli kuba eyinkedama engenatata namama. Le ntombi ke, egama limbi lalinguEstere, yayimile kakuhle iyinzwakazi. UModekayi lo ke wayithatha njengomntwana wakhe yakuba iswelekelwe nguyise nonina.fYena ke wathinjwa ngukumkani uNebhukadenezare eJerusalem waya naye eBhabheli engomnye wâbo babethinjwe noJoyakin ukumkani wakwaJuda.eKe kaloku apho komkhulu eSusa kwakukho umJuda wendlu kaBhenjamin ogama linguModekayi unyana kaJayire, kaShimeyi, kaKishe.d#Ke intombi ethe yamkholisa ukumkani yoba ngukumkanikazi esikhundleni sikaVashiti.” Eli cebiso ke lamkeleka kukumkani, waza walisebenzisa.c3Ukumkani makamisele abaphathi kwiphondo ngalinye elikumbuso wakhe, baze ke ezo nzwakazi zeentombi bazizise kwinkundla yabafazi ebhotwe eSusa. Zona ezo ntombi mazigcinwe nguHegayi iphakathi likakumkani elijongene nabafazi. Zothatha ithuba ke zizilungisa ngezithambiso zobuhle. b Ke izicaka ezazimququzelela ukumkani zathi kuye: “Makhe kwenziwe uphando, kukhangelelwe ukumkani iintombi-nto ezintle kunene.a /Ke kaloku wakuba uthothile umsindo kakumkani uAsuwerosi, wamkhumbula uVashiti nesenzo sakhe, ngokunjalo nesihlokomiso awasikhuphayo ngenxa yakhe.X` +Wathumela iincwadi kuzo zonke iindawo eziphantsi kokumkani, incwadi nganye ibhalwe ngolwimi nendlela yokubhala yephondo ngalinye, esithi yonke indoda mayibe ngumlawuli endlwini yayo, ithethe ngokubona kwayo.}_ uKe kaloku ukumkani ndawonye nezikhulu zakhe baneliseka leli cebiso, waza ke ukumkani wenza ngokwecebiso likaMemukan.O^ Xa sithe sabhengezwa esi sihlokomiso sikakumkani kuwo wonke loo mmandla wakhe ubanzi kangakanana, bonke abafazi baya kutsho bawahlonele amadoda abo, kuqalela koyena uphantsi kuye koyena uphezulu.”~] w“Ngoko ke xa kukholekile kukumkani, umhlekazi makenze isihlokomiso ngokwasemthethweni, agunyazise ukuba sibhalwe kwimithetho yamaPeshiya namaMedi engenakuguqulwa. Isihlokomiso eso masimvalele ukumkanikazi uVashiti angaze aphinde athi cakatha kwibhotwe likakumkani uAsuwerosi. Kananjalo ke, ukumkani esi sikhundla sikaVashiti makasinikezele kumntu wumbi olungileyo kunaye.g\ IKunamhlanje-nje bonke abafazi bezikhulu zamaPeshiya namaMedi abevileyo ngesi simo sikakumkanikazi baza kwenza kwangolo hlobo kwizikhulu zikakumkani. Ngenxa yalo mzekelo ukungevisisani nentswela-mbeko soze ziphinde ziphele.[  Ngoko ke esi simo sokumkanikazi siza kwaziwa ngabo bonke abanye abafazi, baze ke nabo bawadele amadoda abo, besithi: ‘Nkqu nokumkani uAsuwerosi ngokwakhe wathi akuyalela ukuba ukumkanikazi uVashiti eziswe phambi kwakhe wasuka wala ukumkanikazi ukuza.’XZ +Ke uMemukan wamphendula ukumkani lowo zikho nezinye izikhulu, wathi: “Ukumkanikazi uVashiti lo akonanga ukumkani kuphela, koko uzonile zonke izikhulu nabo bonke abantu bamaphondo onke kakumkani uAsuwerosi.0Y [Ukumkani wabuza wathi: “Ngokomthetho makwenziwe ntoni ngokumkanikazi uVashiti? Kaloku yena akawuthobelanga umyalelo kakumkani uAsuwerosi awuxelelwe ngamaphakathi.”X engawona ayintong' esekhosi kakumkani: uKashena, uShetare, uAdemata, uTashishe, uMeresi, uMasena, noMemukan. La madoda asixhenxe ayezizikhulu zamaPeshiya namaMedi, esondele ngendlela eyodwa kukumkani, futhi ekwezona zikhundla ziphambili apho embusweni.*W O Njengoko yayilisiko ukuba ukumkani athetha-thethane neengcali kwimicimbi yomthetho nobulungisa, naye ke wadlan' iindlebe namadoda azizilumko awuqondayo umthetho, V ; Kambe ke amaphakathi lawo athe akuwudlulisa loo myalelo kakumkani, suka ukumkanikazi uVashiti wala ukuza. Hayi ke, yeka ukuvutha kukakumkani ngumsindo.oU Y Wona wawayalela ukuba ezise ukumkanikazi uVashiti, ammise phambi kwakhe evathile, ethwele iqhiya yobukumkanikazi, khon' ukuze aqhayise ngobo bunzwakazi bakhe ebantwini ndawonye nezikhulu zakhe. Kaloku wayeyinzwakazi ethi ndijonge.RT  Kuthe ke ngosuku lwesixhenxe, xa kanye ukumkani uAsuwerosi wayenomqhele yiwayini, suka wabiza amaphakathi akhe asebhotwe asixhenxe: uMehuman, uBhizeta, uHabhona, uBhigeta, uAbhageta, uZetare, noKakasi.mS U Ke kaloku nokumkanikazi uVashiti wenzela amakhosikazi itheko kwalapho ebhotwe kwakumkani uAsuwerosi.JR Ngokomyalelo kakumkani ke wonke umntu kwezo ndwendwe wavunyelwa ukuba ayisele ngendlela yakhe, njengoko ukumkani wayeyalele iinjoli zewayini ukuba zithungele umntu ngamnye ngangoko afuna ngako.Q #Kwathungwa iwayini kwiindebe zegolide iyileyo yahlukile kwenye, yabe ke newayini leyo ingeninzi izizantyala-ntyala ngokwezinwe zikakumkani.wP iLo myezo ke wawuhonjisiwe, uqhelezela, kujinga amalaphu amhlophe naluhlaza. La malaphu ayeqhinwe ngemisonto emhlophe nemfusa, ebotshelelwe kumakhonkco esiliva anxityelelwe kwiintsika ezakhiwe ngelitye elimhlophe lemabhula. Kwakukho nezitulo ezimfuma-mfuma zegolide nesiliva, zikwinkundla eyandlalwe ngamatye abomvu, namhlophe, nabengezelayo, namanye angamabala-bala.O  Zithe ke zakuphela ezo ntsuku, ukumkani wenza elinye itheko elathatha isixhenxe seentsuku, lona elenzela kumyezo ongaphakathi apho ebhotwe. Lona ke wayelenzela umntu wonke, kusukela koyena uphantsi kuye koyena mkhulu, bonke ababelapho kwibhotwe laseSusa.0N [Yaba ziintsuku ezininzi ezilikhulu elinamashumi asibhozo esenza umboniso ngaloo ntaphane yobutyebi bombuso wakhe kunye nobukhazikhazi bobungangamsha nobuhandiba bakhe.SM !Ke kaloku kunyaka wakhe wesithathu elawula wenza itheko ewonga izikhulu namaphakathi akhe. Kwelo theko ke zazikho neengqwayi-ngqwayi zomkhosi wamaPeshiya namaMedi, kunye namatshawe nezikhulu zamaphondo.AL Ikomkhulu likakumkani uAsuwerosi lowo lalisebhotwe eSusa.'K KEzi ziziganeko zexesha likakumkani uAsuwerosi, ukumkani owayelawula amaphondo alikhulu elinamashumi amabini anesixhenxe, eqalela eIndiya, athi xhaxhe ngeKushe.vJe Ndamisela amathuba okuziswa kweenkuni ndawonye nawokuziswa kolibo. Uze undikhumbule undazelelele, Thixo wam.I Ngoko ke ndabahlambulula ababingeleli nabaLevi kuzo zonke izidyobho zeentlanga, ndaza ke elowo nalowo kubo ndamnika umsebenzi wakhe.oHW Uze ubakhumbule, Thixo wam, kuba babuxabhele ububingeleli kunye nomnqophiso wobubingeleli nowobuLevi.G Omnye koonyana bakaJoyada unyana kaEliyashibhi umbingeleli omkhulu wayethathe intombi kaSanebhalati umHoron. Ke mna ndamgxotha uJoyada.F Ke ngaba nithi nathi masihambe kweli khondo lenu, senze le nkohlakalo yokungathembeki kuThixo wethu ngokuthatha abafazi abaziintlanga?”Ey Andithi na kaloku ukumkani kaSirayeli uSolomon wôna kwangale mitshato? Kuzo zonke izizwe akukho kumkani wayefana naye. Wayethandwa nguThixo wakhe, waza wamenza ukumkani phezu koSirayeli ephela, kodwa ke abafazi abaziintlanga bamrhuqela esonweni.D- Ndabakhalimela ndabaqalekisa. Amanye aloo madoda ndawabetha, ndawaxhwitha iinwele amanye. Ndathi makafunge egameni likaThixo, ndisithi: “Aniyi kuzinikela iintombi zenu zithathwe ngoonyana babo, ningayi kubayeka noonyana benu bathathe iintombi zabo, ukanti nani ngokwenu. C Isiqingatha sabantwana babo sasithetha ulwimi lwaseAshdode okanye olunye lweelwimi zeentlanga, sona isiJuda bengakwazi kusithetha.~Bu Kananjalo ke ngaloo mihla ndafumanisa ukuba kukho amaJuda athathe iintombi zaseAshodode, ezakwa-Amon, nezaseMowabhi.WA' Ke abaLevi ndabayalela ukuba bazihlambulule, baze baye kulinda amasango, ukuze uMhla wokuPhumla uhlale ukhethekile. Nangale nto ke uze undikhumbule, Thixo wam, undenzele inceba ngokobukhulu bezibele zakho.U@# Ke kaloku ndabakhalimela ndathi: “Ngani ukuba ubusuku nibuchithele ngaphandle kodonga? Ndiya kuniphatha ngezandla ukuba nikhe naphinda.” Ukusukela ngelo thuba ke abaphindanga beze ngoMhla wokuPhumla.s?_ Ngamathuba athile abashishini nabathengisi beendidi zonke babebuchithela ngaphandle kweJerusalem ubusuku.>! Kwakusithi xa athi rhece amathunzi kumasango aseJerusalem ngomhla owandulela uMhla wokuPhumla, ndiyalele ukuba zivalwe iingcango, ze zingavulwa ude udlule uMhla wokuPhumla. Amanye amadoda am ndawamisa emasangweni ukuze agade kungangeniswa mthwalo ngoMhla wokuPhumla. m~~||f{zyxww,vRuftthsrrqppnnLmll[kk(jdiihh*g[feeCddWcbaa``_w_^]\[[>ZZZJYY+XXHWWcVVVKUUUbU TTbTSSFRRR`QQQRPPyP$OO:NNUMMrMLLTL KK JJ%IIHH8GGuGFFLEEE)DDD$CC3BBgBAA#@@a???2>>w> === <<;;f;#::/99u9 88B777=66s655 44G33x322;11Y00e0//=...C--{-,,T++q+$**5))i)((G'''-&&l&%%=$$q$##_# ""O!!y!T _:@7^v03o -@gCG 7 Q 9  $7KU Gsgm"u A Ke uYobi waphendula wathi:t Ke zona izikhohlakali ziya kucinywa amehlo, abe ke namathuba okuphuncula engasekho, kuphela kwanto iseleyo kukuqhawuka.”Js Uya kuthi zava ungenadyudyu, bathi nabaninzi bacele uncedo kuwe.nrU Uya kutsho uzithembe, kuba kaloku nekamva liqaqambile. Ngenene uya kuhlala ukhuselekile ungenaxhala.q' Ke bona ubomi bakho buya kutsho buqaqambe ngathi kusemin' emaqanda. Le meko yakho yokubandezeleka ijike ibe yeginyis' amathe, oku komsobomvu.ppY Ngako ke ungatsho uyilibale yonke le mbandezelo; ewe, ilibaleke njengeempuphuma zomlambo oseluwuthile.^o5 Ukuba unokwenjenjalo ke unganako ukuma ungenaxhala nganto, ume ngxishi ungenadyudyu.cn? Ukuba uphethe ububi yahlukana nabo, nezinto zenkohlakalo mazingafumaneki nasemzini wakho.Ym+ “Ukuba uthe wayisebenzisa ingqondo yakho, unganako ukolulela izandla kuThixo.Il Ke zona iziyatha zoza zibe nengqondo mhla iqwarha lazala umntu!Sk Kaloku yena uyabazi oongantweni; ke, xa ebona ububi ùthi makangenzi nto?Vj% Ukuba ke usuka akubambe edlula, aze akuse ematyaleni, ngubani ongamnqandayo?Di UThixo ulivelele ihlabathi, kanti ke ulukrobele nolwandle!ohW Hayi bo, úngaphaya kwakho, namazulu uwakrobele! Ewe, yena ubona nelabafileyo, ube ke wena awazi nto!wgg “Uthi ungahle uziqonde iingontsi-ngontsi zobunzulu bukaThixo, ngokunjalo nobungakanani bamandla kaSomandla?+fO akhe akubonise iingontsi-ngontsi zobulumko! Kuba kambe kunzulu ukwazi kwakhe! Yiqonde into yokuba esi sohlwayo akunike sona uThixo siyalaba-laba kubutyala bakho.;eq Awu, akwaba uThixo ebengadandulukayo athethe nawe,gdG Andithi na kaloku wena uthi imfundiso yakho imsulwa, nawe ngokwakho awunabala phambi koThixo?vce Uthi oku kubhobhoza kwakho kuya kusenza sithi cwaka? Uthi wena ngoku uphoxisa thina masikuyeke singakuphoxi?b{ “Uthi kungathi cwaka, ingaphendulwa le nyambalala yamazwi akho? Ucinga ukuba ukulavuza okunje kungamthethelela umntu?-a W Ke uZofare waseNama waphendula wathi:z`m Ewe, ndiya kwilizwe lobumnyama namathunzi, nelesithokothoko sobumnyama, apho ukukhanya kufana nobumnyama.’ ”[_/ Kaloku ngoku ndiyahamba, ibe ke soze ndibuye; ndiya kwilizwe lethunzi nobumnyama._^7 Ewe, bufutshane kambe ubomi bam! Hayi khona, khawundiyeke ndikhe ndiphumle kancinane!U]# Ngoku ngendifana nongazange abekho, kuba ngendavela nje ndasiwa engcwabeni.f\E “ ‘Kwakutheni ukuze undiyeke ndizalwe? Awu! Akwaba ndandife ndingekalanywa naliliso eli!z[m Usoloko unamangqina andintywiliselayo, ibe ke nengqumbo yakho iyakhula ngakum, kuba uyaphindelela ukundihlasela.|Zq Noba ndingade ndiqholose wena ungandizingela njengengonyama, uphinde wenze kum ngokwaloo mandla akho amangalisayo. Y Ukuba ke ndisisikhohlakali kunyembelekile kum! Kambe ke noba ndililungisa andinaqhayiya, kuba ndibandezelekile, ndambethwe lihlazo.NX Kaloku wena ube ugade ukuba ndone ukuze undigwebe ngenxa yesono sam.XW) “ ‘Kambe ke zonke ezi zinto undifihlele, kuba le ibiyinjongo yakho kakade.MV Wandinika ubomi, wandambesa ngezibele; undinonophele ke wandixhasa.\U1 Kaloku wandibumba ngamathambo nemisipha, wandinxibisa inyama, wandambathisa ufele.VT% Andithi na kaloku wandithulula njengobisi, ndaza ke ndakhanywa njengengqaka?iSK Khumbula kaloku ukuba wandibumba njengodongwe! Ngaba ke ngoku uza kundivuthulula ndibe luthuli?gRG “ ‘Ndenziwa nguwe nje, ndabunjwa zizandla zakho, ngaba ngoku uza kujika unditshabalalise?lQQ Kaloku uyazi ukuba andinatyala, ibe ke futhi uyazi ukuba akekho ongandihlangulayo esandleni sakho.EP Ngani ke ukuba ugqogqe iziphoso zam, uzingelane nesono sam?SO Ngaba imihla yakho ifana neyomntu? Ngaba iminyaka yakho ifana neyakhe na?LN Ngaba amehlo akho afana nawabantu na? Ngaba nawe ubona njengomntu?}Ms Ikunceda ntoni wena ingcinezelo enje, ukutshabalalisa umsebenzi wezandla zakho, uze uthelele amacebo ezikhohlakali?oLW Ewe, ndiya kuthetha naye ndithi: ‘Ngani ukuba undigwebe, Thixo? Hayi kaloku, ndazise ityala kuqala.tK c “Kwowu, ndidikiwe bobu bomi! Ngoko ke ndosuka ndithethe utyhatyhiwe, isikhalo sam ndisitsho ndibindekile!tJa #Xa kunjalo ke ndingatsho ndithethe ndingenaloyiko, kodwa ngale ndlela izinto zimi ngayo ngoku andinako.”_I7 "Hayi bo! Khawumke noswazi lwakho khon' ukuze ndingabi sankwantya ndisoyika isohlwayo.UH# !Kaloku phakathi kwethu sobabini akukho mlamli unokusahlula ngezandla zakhe.iGK “Ebengumntu na kakade ukuba ndibe ndiphendulane naye? Hayi, bendingeze ndime naye enkundleni!gFG wena uya kundiphosa emhadini, nditsho ndibe rhono-rhono, kwankqu neempahla zam zingandamkeli.LE Noba ndingade ndihlambe ngekhephu, izandla zam ndizicoce ngesephu,AD} Ke, ukuba ndiza kugwetywa, ngani ukuba ndibe sazabalaza?kCO ndisuka ndoyike ndibe namanwele, kuba ndiyaqonda ukuba wena akungeke undibalele njengongenatyala.yBk Noba sendisithi: ‘Hayi, ngoku ndiza kukhe ndizingcwabe izikhalazo zam, ndibobotheke ndihlale ndizonwabele,’YA+ Iphala njengesikhephe seengcongolo; ikhawuleza ngathi lukhozi lurhiwula ixhoba.m@S “Imihla yam ikhawuleza ngaphezu kwembaleki; ewe, ibaleka gqitha, ibe ke ayinayo nanto incomekayo.u?c Ihlabathi lisezandleni zezikhohlakali; ke bona abagwebi ubamfamekisile. Xa ingenguye ke uthi ngaba ngubani?T>! Isithwakumbe sithi sakuzisa ukufa yena aphoxise ngaso isibetho sabamsulwa.=w Kuba kaloku kuyafana; yiyo loo nto ke ndithi: ‘Yena utshabalalisa bonke, abamsulwa ngokunjalo nezaphula-mthetho.’U<# Ewe, andinabala, kodwa andizibaleli ntweni; nto nje ndikruqukile bobu bomi.; “Ndimsulwa ndinjalo, kodwa ndigwetywa kwangumlomo wam. Nangona ndingade ndibe andinabala, yena angandifumana ndinetyala.e:C Xa kuthethwa ngamandla, nguye onawo; xa kuthethwa ngobulungisa, nguye onokundimangalela.”N9 Akandiniki neli lokukhok' umoya ithuba, koko unditsho ndanengcwangu.m8S Kaloku yena undintlitha ngenzwinini yesaqhwithi, anditsho imivumbo ixananaze ngaphandle kwesizathu.j7M Nokuba sendizibika kuye, naxa angade andiphendule, anditsho ukuba angakuva ukuzithethelela kwam.k6O Nditsho sendimsulwa, andingeze ndamxoxisa; nto endingayenzayo kukuzibika ndimbongoze uMgwebi wam.p5Y “Bendingubani ke mna ukuba ndingade ndiphendulane naye? Khona, ndingawazuza phi amazwi okuxoxa naye?~4u Kaloku uThixo akabuyi ngamva ngengqumbo yakhe; neentshaba zakhe ezazithelela uRahabhi isilo saselwandle wazinyhasha.m3S Khona selengade athathe into, ngubani ongamnqandayo? Akekho nongabuzayo athi: ‘Wenza ntoni ke?’S2 Nokuba selegqitha ngakum andinako ukumbona; uthi tshe ndingaqondanga mna.b1= Yena ngumenzi wezinto ezinkulu ezingaphicothekiyo; kanti nemiqondiso yakhe ayinakubalwa.c0? Nguye umenzi weendidi zeenkwenkwezi, oozibhere noomakroza, isilimela nomthala wasezantsi.T/! Nguye owawatwabululayo amazulu, waza wandolosa phezu kwawo amaza olwandle.e.C Nelanga uthetha nalo litsho lingaphumi, ke zona iinkwenkwezi uzigubungela zitsho zingaveli.M- Yena nomhlaba lo uyawugungxula, neentsika zawo zitsho ziqhaqhazele.m,S Kaloku yena neentaba ezi usuka azisiphule zingazi zona; ewe, ngaloo ngqumbo yakhe usuka azibhukuqe.e+C Kaloku yena sisilumko esibalaseleyo ngamandla; akukho mntu unokumelana naye aze aphumelele.a*; Noba ungade uzimisele ukuxoxa, awungebi nako ukuphendula nomnye kwiwaka lemibuzo yakhe.f)E “Ewe, ndiyazi ukuba kunjalo; kambe ke umntu angaphumelela njani xa emi enkundleni noThixo?"( A Ke uYobi waphendula wathi:o'WKe bona abakuthiyileyo baya kwambathwa lihlazo; kanti ke yona imizi yabakhohlakeleyo iya kubhanga.”a&;Ngoko ke úya kulubuyisela uncumo emlonyeni wakho, nemilebe yakho ibobotheke yimincili.h%I“Ewe, uThixo akamlahli umntu othembekileyo, kodwa akangeke azomeleze izandla zabenzi bokubi.P$Uyabona, injalo indlela yokukhula kwaso: indawo yaso ithathwa sesinye.O#Phofu ke uthi wakusincothula, kungabi sabonakala ukuba sasikhe sakho.;"qIingcambu zaso zibhijela amatye, zibambelele kuwo.f!EBahluma okwesityalo esinamanzi esibethwa yimitha yelanga, sona esinwenwa siphinyele egadini.h IBayama ngendlu yesigcawu, ibe ke yona ingaqinanga; babambelela kuyo ngoku yona igqashu-gqashu.Y+Kaloku bona bangqiyama ngentambo yesigcawu, lisuke ke elo themba labo linqamke.mS Iba njalo indlela yabo bonke abamlibalayo uThixo; ewe, ithemba lâbo bangamnquliyo uThixo liyadaka.O Zithi zingekalungeli kukhiwa, zimbatshe kuqala kunezinye izityalo.’nU ‘Ngaba ingaphuma na imizí apho kungekho mgxobhozo? Uthi ingakhula ingcongolo apho kungekho manzi?iK Ke bona baya kukululeka, bathethe nawe; ewe, bangakuphokozela kuloo vimba wolwazi lwabo, bathi:_7 Kaloku thina singabayizolo, asazi nto, nemihla yethu emhlabeni idlula njengesithunzi.\1Khawuphonononge ulande imbali yemihla yamandulo; phicotha ufunde kumava amanyange.fEEwe, ubunayo inkqubela ngaphambili, kodwa ayinakulinganiswa nendyebo owoba nayo esiphelweni.^5Ukuba ungumntu onyanisekileyo omsulwa, ngenene uya kukuva, akubuyekeze ngomzi wakho.MInto omawuyenze wena kukuzibika kuThixo, ubuse umbongoze uSomandla.dAUkuba abantwana bakho bawaphule ummiselo wakhe, yena ke ubawisele isohlwayo esibafaneleyo.W'Uthi uThixo angakujika okulungileyo? Uthi uSomandla angabugqwetha ubulungisa?^5“Mfondini, koda kube nini ushwaqa, usenza imbudede yamazwi afana nomoya obhudlayo?6 iWaphendula ke uBhildadi umfo waseShuwa, wathi:Ngaba awungendixoleli na isono sam, ubulibale ubutyala bam? Kuba ke ngoku ndiza kulala kobandayo; uthi undifuna ndibe ndingasekho!”'Ke ukuba ndiyona, ikukhathaza ngani loo nto, wena Malusi woluntu? Ngani ukuba ndibe selisweni lakho kangaka? Ngaba ndingumthwalo ongako kuwe?QHayi kaloku, khawuthi gu kancinci; khawundiyeke ndikhe ndiginy' amathe!J Ewe, yonke imihla uyamphicotha; ngayo yonke imizuzu uyamvavanya.` 9“Yaz'ba uyintoni na umntu, le nto umxabise kangaka; ngani ukuba umzondelele kangaka?} sEwe kambe, ndidikiwe bobu bomi; kakade andiyi kuphila ngonaphakade. Hayi ndiyekeni, kuba ubomi bam bunjengomphunga.` 9Ndide ke mna ndikhethe ukukrwitshwa; kanye ndinyula ukufa kunokuphila kulo mzimba wam.T !Kodwa wena usuka undirhwaqelise ngamaphupha; usuka undivingcele ngemibono.j M Ndakulala ndiye ndicinge ukuba umandlalo wam wondithuthuzela, ndithi ubuthongo bondithomalalisa.\1 Ngani ke ukuba ude undimisele umlindi? Ngaba ndilulwandle, okanye isilo solwandle?fE “Hayi khona, andiyi kuthi cwaka! Ndiya kuwuphalaza umva-ndedwa wam, ndikhale ndibindekile!D Akaphindi eze ekhayeni lakhe, angabi sazana nendawo yakhe.R Njengokuqhabalakana nokunyamalala kwamafu unjalo ofayo, akaphindi abuye.[/Nâbo bandibonayo ngoku soze babe sandibona; ndiya kuphel' emehlweni undijongile.eCKhawukhumbule ke, kuba ubomi bam bunjengomphunga; amehlo am akasoze aphinde akubone okuhle.fE“Imihla yam ikhawuleza okomatshini wokuluka; iya kufikelela esiphelweni ingaginyisi mathe.T!Umzimba wam wambethe iimpethu nothuli; ulusu lona lucandekile, luyabhidla.Xa ndilalayo ndithi: ‘Yaz'ba kuya kusa nini na?’ Nobo busuku ke busuka bube bude gqitha, ke mna ndibe ndimbola-mboleka kude kuse.^5Ewe, esam isabelo ziinyanga ngeenyanga zokulambatha; mna ndabelwe ubusuku beenzingo.t~aImihla yakhe injengeyekhoboka elisoloko lilangazelela ukuhlwa; injengeyomqeshwa olangazelela umvuzo wakhe.h} K“Ke bona ubomi bomntu yimbulaleko emhlabeni; imihla yakhe ngumzabalazo onjengobomi bomqeshwa.o|WNgaba nithi kunesikhwa na ukuthetha kwam? Nithi andisakwazi ukwahlukanisa phakathi kokubi nokuhle?”l{QNgoku ndiyanithandaza, khanibuyeke ubugqwetha; sanukundisingela phantsi – ndililungisa kule nto.Yz+“Kambe ke ngoku khanindijongisise, kuba andisoze ndinixokise ndijongene nani._y7Nina nixolele ukwenza amaqashiso nangenkedama, nisenge inzuzo nangesona sihlobo senu.jxMNgaba nifuna ukulungisa oko ndikuthethileyo, amazwi omntu oselencamile niwenze intetho engumoya?dwAKambe ke wona amazwi athe ngqo aluncedo; ukanti ke ezi ngxoxo zenu ngaba ziphuhlisa ntoni?Zv-Hayi ke, khanindifundise; ndothi cwaka! Ewe, ndiboniseni apho ndiphambuke khona!zumNgaba ndikhe ndathi: ‘Ndihlanguleni esandleni sotshaba,’ okanye ndathi: ‘Ndihlawuleleni koongalo-nkulu’?wtgNgaba ndikhe ndathi kuni: ‘Ndipheni into,’ okanye ndathi: ‘Khanindinyobele ubani ngaloo ndyebo yenu’?nsU“Ngoku ke nani ninjalo, kuba nithe nakusibona isibetho endisifumeneyo nasuka nathi rhubaxa noyika.jrMKambe ke basuka badane ngenxa yelo themba labo, kuba bathi bakuya kule ntlambo bafike baphoxeke.Zq-Iinqwelo zaseTema zikhangela amanzi, nabahambi baseShebha baphunguza benethemba.kpOIinqwelo ziyaphambuka endleleni yazo, ziye kuyo, kodwa zifike zife namthanyana kuba kusenkangala.Fokodwa lithi lakubalela aphele, lakuba shushu asuke ome qoko!KnIba namanzi amdaka anomkhenkce, apho linyibilikela khona ikhephu,FmKambe amawethu anobuqhokolo, afana nentlambo emanzi atshayo.~lu“Intlungu yomntu imelwe kukukhathalelwa zizihlobo zakhe, nditsho nokuba yena selekutyeshele ukumhlonela uSomandla.fkE Ngenene mna ngokwam andisenawo amandla okuzinceda, futhi nempumelelo yam ndiphuncukene nayo.5je Bendililitye na kakade? Ngaba ndisisinyithi?iw “Ngaba ndisenawo na amandla okuqhubela phambili ndiphila? Khona, siphelo sini sona eso ukuba ndingade ndinyamezele?h# Into enjalo ke ingandithuthuzela; ewe, naphakathi kweentlungu ndingavuya ndichulumache, kuba andizange ndaphikisana namazwi alowo uNgcwele.Xg) wokuba uThixo avume ukundixusha, asiyekele isandla sakhe, abunqamle ubomi bam.@f{Akwaba uThixo angandiphendula, awufezekise umnqweno wamUe#Mna ukutya okunjalo andikuchukumisi; ndingathi khe ndayenza loo nto kubuye.[d/Into emtyuba ingatyiwa na ngaphandle kwetyuwa? Inayo na incasa incindi yomxoxozi?qc[Ngaba likhe likhonye na iqwarha ikho ingca eluhlaza? Khona, yona inkomo uthi inganxakama zikho iindiza?ybkKaloku iintolo zikaSomandla zindibinzile, ubuhlungu bazo butyhutyh' umzimba; izoyikiso zikaThixo zindiphahlile.ra]Ubunzima bazo bebuya kudlula nakobentlabathi yaselwandle; ewe, yiyo loo nto amazwi am asuke aba rhabaxa.^`5“Akwaba iinkxwaleko zam beziveyishwe kakuhle, iinzingo zam zalinganiswa esikalini.'_ KKe yena uYobi waphendula wathi:h^I“Uyabona, siziphicothile ezi zinto, yaye zinjalo; yiva ke, uziqonde ubunyaniso bazo kuwe.”X])Uya kudla ubomi ude ukhokhobe, nqwa nengqolowa engavunwayo lingekafiki ixesha.]\3Inzala yakho iya kuba yinyambalala, isizukulwana sakho sinabe njengengca emhlabeni.^[5Umzi wakho uya kuhlala ukhuselekile, nasesibayeni uthi wakukhangela ufike ziphelele.gZGUya kunqophisana namatye asemathambekeni, kubekho uxolo phakathi kwakho namarhamncwa asendle.aY;Unxunguphalo nendlala ziya kuba yimfeketho kuwe, ungawaxhaleli namarhwamncwa ehlabathi.\X1Ngokunjalo uya kukukhusela kwintlebendwane, ungabi naxhala ngexesha lonxunguphalo.`W9Ngexesha lendlala uya kukuhlangula ekufeni; ukanti emfazweni uya kukusindisa ekreleni.rV]Yena uyaphinda-phinda ukukuhlangula ezinkathazweni, kanti ke ekugqibeleni akuyi kuba sachukunyiswa bubi.iUKKaloku yena uyenzakalisa, abuye abophe; kanti kwayena uyabetha, abuye aphilise ngezandla zakhe.`T9“Ewe, unenyhweba umntu olulekwa nguThixo; ngoko ke sukuyidela ingqeqesho kaSomandla!^S5Ngoko ke likhona ithemba nakumahlwempu; ke zona izikhohlakali zitsho zisikw' umlomo!hRINguThixo obakhuselayo abahlelelekileyo ekutyholweni; nguye obahlangula esandleni sabomeleleyo.~QuKwakuba njalo ke kutsho kuhlw' emini kuzo; kuthi kusemin' emaqanda, zona zitotobe ziphampathe ngathi kukwabhadakazi!mPS Izilumko uzitsho zixakane nobuqhokolo bazo, ize imizabalazo yazo yobuqhophololo ibhange ngesaquphe._O7 Kaloku yena uyaliphuthisa icebo lesindwebi, ize imizamo yaso ibuye nemband' esikhova.WN' Yena ngumphakamisi wabadelekileyo; ke bona abasezinyembezini uyabathuthuzela.FM Nguye onisa imvula emhlabeni, amasimi awanyakamise ngamanzi.`L9 Kaloku nguye owenza izigigaba ezingenakugoca-gocwa; imimangaliso yakhe ayiphele ndawo.cK?“Kambe ke, ukuba ibindim, bendiya kubhenela kuThixo, ndiyaneke phambi kwakhe imeko yam.WJ'Umntu nenkathazo ngumtya nethunga, kwanjengokuba intlantsi ihamba nomlilo!”VI%Kaloku inkxwaleko ayiphumi luthulini, ibe ke nenkathazo ayintshuli mhlabeni.oHWIsivuno saso sityiwa zizilambi, zisicubungula naphakathi kwameva. Amabawa ayaburhogola ubutyebi baso.[G/Oonyana baso basesichengeni; nasenkundleni basisisulu, akukho bani ubahlangulayo.YF+Ndakha ndasibona isityhakala sihluma; suka ke mna ndaliqalekisa elo khaya laso.dEANgenene izityhakala zizigwinta ngengcwangu yazo; lona ikhwele yimfeketho ephelela ekufeni.|D s“Danduluka kaloku, ukhale, ubone ukuba ukhona oya kuphendula! He-e-e, uza kubhenela kwesiphi ke ngoku isithunywa?eCCKaloku nelo nqugwala lakhe lisuka lincothulwe, ke yena afe engekabufumani bona ubulumko!’ B Umntu ungambona ekhona kusasa, kanti ke kuya kuthi kurhatyela abe selengasekho; ewe, utshabalala kuphele engakhange aqondakale!vAeBabengoobani ke abantu abahlala ezindlwini zodaka, abantu abasiseko siluthuli, abasuka batyumke njengenundu?j@MAndithi na kaloku nezicaka zakwakhe akazithembi? Nditsho nezithunywa zakhe azimkholisi kwaphela.u?c‘Ngab' ingenzeka na into yokuba umntu abe lilungisa kunoThixo? Umntu angaba nyulu ngaphezu koMdali wakhe?'>GNantso ke, suka yema bhunxe! Hayi, andibanga nakuyinakana mpela. Phofu wona umthinzi wabe uphambi kwam – hayi ke, kwathi cwaka, ndada ndeva ilizwi lisithi:U=#Nako ke kusithi phinzi into phambi kwam; hayi ke, ndahlathuzela ngamanwele!D<suka ndarhwaqela ndankwantya, ada amathambo am anengevane.V;% Kanye ngaloo mathuba emiva-ndedwa yemibono ebusuku, xa kanye ndikobentlombe,i:K “Ndakha ndee rhithi udaba bunkente-nkente; ewe, iindlebe zam zeva amarhe ngathi kuyasetyezwa.V9% ziyatshabalala kukuswela amaxhoba, nawo amathole azo asuke abe ziintsali.”d8A Bona banjengeengonyama ezikroboke amazinyo: nokuba ziyagquma zibhavumle ngokurhwaqelisayo,y7k Ewe kaloku, ngokuphefumla nje kukaThixo batsho badake; ngenene yena ufutha kube kanye batsho baphel' emehlweni!Y6+Ke kwawam amava, abalima ububi, batyale inkathazo, bavuna loo nto bayilimileyo.5“Hayi kaloku, khawuzikise ukucinga; ngubani owakha wabhanga emsulwa? Ingubani khona owakhe watshabalala kodwa engenabala?w4gAndithi na kaloku wena ukholosa ngokuhlonela uThixo? Ewe kaloku, qamela ngobunyulu beendlela zakho, ukholose!m3SNamhlanje ke kungawe, naku ke wena ungenakunyamezela; ewe, zidla kuwe, ngoku ke wena suka wadideka.R2Ngamazwi akho ubaxhasile abakhubekayo, wabaqinisa abamadolo agevezelayo.l1QKhumbula kaloku ukuba baninzi abantu obaqeqeshileyo, ubakhuthaza ubomeleza abazandla zinomkhinkqi!g0G“Ngaba xa umntu enokukuphendula awungekhathazeki kodwa? Phofu ke ibingubani onokuthula nje?>/ yKwesi sithuba ke kuphendule uElifazi waseTeman, wathi:f.EAndinako ukuzola, ndingenako nokonwaba; Andifumani kuphumla, kuba ndasoloko ndijijitheka.”a-;Kuba ndihlelwa zezo zinto zindinkwantyisayo; ezindinxunguphalisayo zezona zindihlelayo.E,Kuba ukutya kwam yincwina; ukugcuma kumpompoza njengamanzi.S+Ngani ukuba balibone ilanga abandlela imfiliba, abo babiyelweyo nguThixo?E*Abavuyi bayachulumacha, bachwayitile xa bedibana nengcwaba.W)'Bona balangazelela ukufa, kungafiki noko; bakuzingela ngathi bafuna ubutyebi._(7“Ngani ukuba abaza kubandezeleka balibone ilanga, abangcungcuthekayo babudle ubomi?]'3Apho bandawonye abaphakamileyo nabaphantsi, nkqu nekhoboka likhululekile kumninilo.J& Khona amabanjwa azonwabele; ahlukene nokungxoliswa yinduna yawo.W%'Kaloku apho nezikhohlakali azikhathazi mntu, nabadiniweyo baxhamla ukuphumla.V$%Ngani ukuba ndingafihlwanga njengomphunzo, njengemveku engalibonanga ilanga?K#ngoku ngendikunye namatshawe, azindlu zazizele yigolide nesiliva.E"ndawonye nezikumkani namaphakathi, lawo awavusayo amanxuwa;P! Kuba xa bekungenjalo, ngendalala ndazola; ewe, ngendiphumle kobandayo,^ 5 Ngani ukuba uma andisingathe emadolweni? Khona, kwakutheni ukuba andincancise ibele?L “Kwakungani ndingafi ndingekazalwa nje, okanye ndife ndisazalwa?eC Kaloku ayizivalanga iingcango zesizalo esandizalayo, ayandiphephisa kule nkxwaleko ndikuyo.y Iinkwenkwezi zangorhatya ngezimnyama; loo mini ngeyilindele ukusa kodwa kungaze kufike, nomsobomvu ungaze uthi chapha!^5Iinkintsela zokuqalekisa imihla ngeziyiqalekisile loo mini; ngeziyifunze ngengwenya.W'Ewe, akwaba obo busuku babuludlolo; akwaba kwakungavakalanga kumemelela kubo.nobo busuku ngebambathiswe sisithokothoko, suka àbabalelwa kwimihla yonyaka, àbakhankanywa phakathi kweentsuku zeenyanga.Ngeyambathiswe sisiphitha-nyongo sobumnyama; ngeyisityekelwe ziingqimba zamafu. Loo mini ngeyirhwaqeliswe sisithokothoko sobumnyama;  Akwaba loo mini yayingumnyam' ombonde-mbonde; mini leyo noThixo kweliphezulu angayihoyanga; mini ingazange yabonana nokukhanya!y“Ngamana zange wathwasa umhla endazalwa ngawo; nditsho nobo busuku apho kwathiwa: ‘Namhlanje kukhawulwe indoda!’#AEwe, uYobi uvakele esithi:G Emva koko ke uYobi wathetha wawuqalekisa umhla awazalwa ngawo.%C Ke kaloku zahlala naye apho phantsi iintsuku ezisixhenxe nobusuku bazo kungekho nasinye sithetha naye, kuba zazibona ukuba umva-ndedwa wakhe mkhulu gqitha.B} Ke kaloku zathi zisemgama zambona uYobi, phofu ke azamazi. Kambe ke zathi zakumqonda zangqukruleka zalila, zakrazula iminweba yazo, zizigalela ngothuli entloko, ziphosa uthuli emoyeni. Ke uYobi wayenezihlobo ezithathu ezathi zeva ngayo yonke le nkxwaleko emhleleyo. Yaseso isihlobo ke seza sivela kowaso umzi, inguElifazi waseTeman, uBhildadi waseShuwa, noZofare waseNama. Zazivumelene ngento yokuba ziye kumkhuza uYobi, zimthuthuzele.fE Ke yena wamphendula wathi: “Ukuthetha kwakho nqwa nokomfazi ongaqiqiyo! Kakade, uthi masiyolelwe zizinto ezintle zodwa esiziphiwa nguThixo, singazamkeli ezimbi?” Kuyo yonke le ntlekele uYobi zange one ngomlomo wakhe.zm Inkosikazi yakhe yathi kuye: “Nangoku usabambelele kule ntembeko yakho? Mqalekise lo Thixo, ufe kube kanye!”X)Ke kaloku uYobi wahlala eluthuthwini, wathatha iceba lembiza, wazonwaya ngalo./USathana ke wemka apho phambi koNdikhoyo, wafika wabetha uYobi ngamathumba oyikekayo athi tshitshilili ukuqalela elunyaweni ukuya kutsho entloko. UNdikhoyo ke wathi kuSathana: “Kulungile ke, nanko ndimnikela esandleni sakho; nto nje uze ungabuchukumisi ubomi bakhe.”{ oNangoku ungathi ukhe wolula isandla sakho wamchukumisa enyameni nasemathanjeni akhe, angakushwabulela nawe lo.” USathana ke wamphendula uNdikhoyo wathi: “Hayi kaloku, isikhumba ngesikhumba! Umntu angancama yonke into anayo ngenxa yobomi bakhe.B }UNdikhoyo wathi kuSathana: “Usiqondile kodwa isicaka sam uYobi? Akakho onjengaye ehlabathini liphela. Yena ngumfo othembekileyo ongenabala, indoda emhlonelayo uThixo, eyicezelayo into embi. Nangoku usabambelele ekuthembekeni kwakhe, nangona wena undixhokonxele ekubeni ndimonakalisele ngaphandle kwesizathu.”0 YUNdikhoyo wathi kuSathana: “Uvela phi wena?” Ke yena uSathana wamphendula uNdikhoyo wathi: “Ndivela ekubhaduleni, ndisihla ndinyuka, ndijikeleza ehlabathini.”( KKwakhona kwathi kwakufika usuku lokuba izidwangube zakwaThixo zihlanganisane phambi *koNdikhoyo noSathana wabakho phakathi kwazo ukuze avele phambi koNdikhoyo.I  Kuyo yonke le ntlekele uYobi zange one okanye akhalazele uThixo. 3wathi: “Ndazalwa nguma ndizé, ndaye ke ndiya kunduluka ndikwazé. NguNdikhoyo onikayo, ikwanguye nothathayo. Malidunyiswe igama likaNdikhoyo!”y mKwesi sithuba ke uYobi waphakama, wakrazula umnweba wakhe, wayigugula intloko yakhe, waza ke wee guqaqa wanqula,b ?kwaza kwasuka kwavuthuza inkanyamba, ivela ngasentlango. Isuke yadlikidla amacala omane endlu leyo, yabawela abantwana abo, bafela apho bonke; ndim ndedwa osindileyo. Ewe, ndim kuphela osindileyo ukuze ndikubikele.”2 _Eso sigidimi sathi sisachaza njalo, kwagaleleka esinye, safika sathi: “Oonyana neentombi zakho bebesendlwini yonyana wakho omkhulu, bebhiyoza, besitya, besela iwayini,K Sisathetha njalo kwagaleleka esinye, safika sathi: “Sihlaselwe ngamaqela amathathu amaKaledi, afika azithimba iinkamela, abelusi ababulala ngekrele, yandim ndedwa osindayo ukuze ndikwazise.”6 gEso sicaka sathi sisathetha njalo kwafika esinye isigidimi, sathi: “Zonke iigusha zakho ngokunjalo nabelusi zibethwe ngumbane zafa; kusinde mna ndedwa ukuze ndikwazise.”  ;kwaza kwagaleleka amaSabha, asihlasela, azithimba ezo nkomo needonki. Ke zona izicaka zakho azibulele ngekrele; kusinde mna ndedwa ukuze ndikwazise.”j Okwafika isigidimi kuYobi, sathi: “Besilima ngeenkabi, zona iidonki zisitya kwalapho kufutshane;l~ S Ngenye imini xa oonyana bakaYobi neentombi zakhe babebhiyoza besitya besela endlwini yenkulu yakhe,@} { UNdikhoyo ke wathi kuSathana: “Kulungile ke, ungayenza into oyenzayo kwinto yonke anayo, kodwa uze ungakhe ulinge umchukumise yena siqu.” USathana ke wemka apho phambi koNdikhoyo.u| e Nangoku ke khawolule isandla sakho uchukumise yonke le nto anayo; uya kubona, uya kukushwabulela nawe lo!”7{ i Kaloku wena umbiyele; usoloko umphahlile yena nendlu yakhe, nako konke anako. Uwuthamsanqele wonke umsebenzi wezandla zakhe, yaye nemfuyo yakhe iye isanda ngokwanda elizweni.jz O USathana wamphendula uNdikhoyo wathi: “Kungaba kungelize na ukuba uYobi afumane amoyike uThixo?Ky UNdikhoyo wathi kuSathana: “Usiqondile kodwa isicaka sam uYobi? Akakho onjengaye ehlabathini liphela. Yena ngumfo othembekileyo ongenabala, indoda emhlonelayo uThixo, eyicezelayo into embi.”1x ]UNdikhoyo ke wathi kuSathana: “Uvela phi wena?” Ke yena uSathana waphendula uNdikhoyo wathi: “Ndivela ekubhaduleni, ndisihla ndinyuka, ndijikeleza ehlabathini.”^w 7Ngamhla uthile izidwangube zakwaThixo zaya *kuNdikhoyo, noSathana ke ephakathi kwazo.dv CWakuba lo mbhiyozo ujikeleze kubo bonke uYobi wayedla ngokubabiza abantwana bakhe ukuze abahlambulule. Wayevuka kusasa kakhulu, abenzele amadini atshiswayo ngabanye ngabanye. Kaloku uYobi wayesithi: “Mhlawumbi kusenokwenzeka ukuba abantwana bam bonile bamtshabhisa uThixo ezintliziyweni zabo.” Wayesenjenjalo ke uYobi ngayo yonke imihla yakhe.,u SKe kaloku oonyana bakaYobi babedla ngokuqokelelana benze umbhiyozo endlwini yalowo yayiyimini yakhe. Babemema noodade babo abathathu ukuza kutya basele kunye nabo.t Wayefuyile eneegusha ezingamawaka asixhenxe, amawaka amathathu eenkamela, newaka leenkabi zeenkomo, needonki ezingamakhulu amahlanu. Ngokunjalo ke lo mfo wayenenyambalala yezicaka. Ke uYobi lo wayeyeyona ndoda isisinhanha kubo bonke abantu kwelasempuma.5s gWayenoonyana abasixhenxe neentombi ezintathu.r KwelaseUze kwakukho indoda egama linguYobi. Wayengumfo olungileyo engenabala, umfo omhlonelayo uThixo eyithiyile into embi.pqY Ke uModekayi umJuda apho kuloo mbuso wayelisekela likakumkani uAsuwerosi, engobalaseleyo phakathi kwamaJuda, exatyiswe gqitha ngamawabo amaJuda. Kaloku yena wayesebenzela inkqubela yabantu bakowabo, eyimele intlala-kahle yamawabo.bp= Yonke ke imisebenzi yakhe nobungangamsha bakhe, ndawonye nengcombolo epheleleyo ngobuhandiba bukaModekayi obo wanyuselwa kubo ngukumkani, xa kukonke, nâko kubhalwe encwadini yeembali zookumkani bamaMedi namaPeshiya.}o u Ke kaloku ukumkani uAsuwerosi wamisela irhafu kulo lonke ilizwe lombuso wakhe, wada wee xhaxhe ngeziqithi zolwandle.{no Ke isihlokomiso sikaEstere sabek' umnwe kule migqalisela yeMihla yeePuri, saza ke sabhalwa kwingcombolo yeembali.hmI ukuze kumiselwe le Mihla yeePuri ngamathuba ayo. Kaloku ezi ntsuku zamiselwa nguModekayi umJuda enokumkanikazi uEstere, zaza zaba sisivumelwano samaJuda ndawonye nenzala yawo ngokuphathelele kumathuba awo okuzila nokulila.Vl% UModekayi wathumela izaziso ezibhaliweyo kuwo onke amaJuda akumaphondo alikhulu mashumi mabini nesixhenxe ombuso kakumkani uAsuwerosi, kuzo evakalisa amazwi eminqweno emihle engqinela ukunyaniseka kwakhe,.kU Ngoko ke ukumkanikazi uEstere, intombi ka-Abhihali, ndawonye noModekayi umJuda babhala ngegunya elikhulu, bebeka umnwe kwesi saziso sesibini mayela neMihla yeePuri.j% Ezo ntsuku ke zaziya kukhunjulwa zibekelwe bucala zizo zonke izizukulwana, nayiyo yonke imizi, kuzo zonke iziphaluka, nakuzo zonke izixeko. Ewe, le mihla yeqashiso ayisoze iyeke ukubhiyozelwa ngamaJuda, kanti nokukhunjulwa kwayo soze kutshitshe phakathi kwenzala yawo.si_ amaJuda azibophelela ekulimiseleni eli siko lokuba wona, ndawonye nezizukulwana zawo, nabo bonke abazibandakanya nawo, soze aphazame ekubeni ezi ntsuku zimbini kunyaka ngamnye zibe zezemibhiyozo ngokwemigqalisela yexesha elimisiweyo.7hg Ngoko ke ezo ntsuku kwathiwa zezeePuri, bezibiza ngegama leqashiso. Ke kaloku ngenxa yako konke ekwakubhalwe kuloo leta, nangenxa yako konke awayekubonile noko kwawahlelayo,g{ Kodwa ke lithe lakuqondwa ngukumkani iyelenqe elo, wasuka wayalela ukuba kubhalwe izaziso zokutshitshisa icebo likaHaman lokutshabalalisa amaJuda, khon' ukuze isikhuni sibuye nomkhwezeli, ke yena noonyana bakhe baxhonywe emthini olungiselelwe oko.3f_ Kaloku uHaman unyana kaHamedata um-Agagi utshaba lwamaJuda wayewenzele iyelenqe amaJuda, efuna ukuwatshabalalisa, wada wenza ipuri (liqashiso ke elo) ukuze atshitshiswe.ieK Ngoko ke amaJuda ayiqhuba loo mibhiyozo ayeseleyiqalile, enza ngokomyalelo obhalwe nguModekayi.-dS Elo ibe lithuba lokukhumbula ukukhululeka kwamaJuda kwiintshaba zawo, inyanga apho usizi lwawo lwaguquka lwaba luvuyo, isingqala sawo sajika saba ngumhla wemibhiyozo. Wabhala ewakhuthaza ukuba ezo ntsuku azenze ithuba lezidlo nemivuyo, anikane izipho zokutya, abonelele namahlwempu ngezipho.yck ewayalela ukuba enze imibhiyozo minyaka le ngosuku lweshumi elinesine nolweshumi elinesihlanu kwinyanga uAdare.b! Ke kaloku uModekayi wazibhala ezi ziganeko, wathumela izaziso kuwo onke amaJuda akwiziphaluka zikakumkani uAsuwerosi, ezikude nezikufuphi,eaC Kungenxa yesi sizathu ke le nto amaJuda ahlala emaphandleni ezilalini ezingabiyelwanga ngodonga alukhethileyo usuku lweshumi elinesine lwenyanga uAdare elwenza umhla wemivuyo nezidlo, imini yeholide aphana ngayo izipho. ?E~~P}}Z|||{{r{'zzWyyy xxvx!wwDvvuuuNtttCss~rrr^qqqFppWp ooJnnn$mmm2llWkkk6jjjiiAhhkh gg&ff eeVed&dccfcbboaa|a'``u`__W^^^d]]k\\\C[[kZZZ*YYzY.XXUWWSVVVLUUvUNTTxSSSRRQQQbQ P{P OOO4NNNMMRMLLGKKK+JJsJIIHHrH GGeFFF:EEDDDpD$CCmCBByB AA&@@h???>>k> ===1<<6;;;*::{:99K888&77a666A55S44l33q3:22}211 00J/// ..>--j-,+++)**m)))((:''y'Q&&&H& %%$$]###/""O!!Z Ft)l1l @?vn+O!j"Or[9 M S w  . f?e O:}E4 Ezixekweni kuncwina amadoda, iingxwelerha ziyahlahlamba zicela uncedo, kodwa yena uThixo akazisi enkundleni izikhohlakali.”c3? Akhama ioyile eminqumeni, axovule newayini ezidiliyeni; kodwa wona ngokwawo abe enxaniwe.T2! Ewe, amahlwempu ahamba ze engenampahla; athwala izithungu izisu zithe nca!x1i Abakhohlakeleyo bathimba iintsana eziziinkedama ezisesebeleni; bathatha iintsana zamahlwempu zibe sisibambiso.f0EEzintabeni phaya iimvula zibatsho babe manzi tixi, bemana bezikhusela ngokuncathama emaweni.Q/Ebusuku balala ngengub' esele; abanazo iingubo zokubakhusela engqeleni.N.Ukutya kwabo bakuvuna efusini, bakhwahlaze izidiliya zezikhohlakali.@-yEwe, abahlelelekileyo bavuka kusasa, bexelengela ukutya kwabo, oku kweqwarha elibhadula ezindle lifuna ukutya koozintlango; yinkqantosi kuphela ebonelela abantwana babo ngokutyiwayo.f,EAmahlwempu bayawagila aphume endleleni, babanyanzelisele ekuzimeleni abaziintsizana belizwe.Q+Bayayohlutha idonki yenkedama; babambisa ngenkabi yenkomo yomhlolokazi.V*%Abantu bayawushenxisa umlima-ndlela. Ewe, beba iigusha bazifuye emadlelweni.q) ]“Ngani ukuba uSomandla angalimisi ixesha lokugweba? Kutheni ukuba nâbo bamaziyo bangayiboni loo mini?c(?Phofu bona ubumnyama abundivalanga umlomo, nditsho esi sithokothoko sigqume ubuso bam.”U'#NguThixo lo unditsho ndoyika kangaka! Ewe, nguSomandla lo undirhwaqelisayo._&7Ngoko ke ndisuka ndirhwaqele phambi kwakhe; ewe, ndithi ndakucinga ngaye ndinkwantye.j%MNgoko ke uya kukufezekisa konke oko andimisele kona, nditsho nokuba yintoni na ayicebileyo ngam.N$ Xa enze isigqibo ngubani ongamjikayo? Oko afuna ukukwenza uyakwenza.t#a Andiyishiyanga imiyalelo yemilebe yomlomo wakhe; andenzanga ngokufuna kwam, koko ndiwathobele amazwi akhe.h"I Kaloku iinyawo zam zilandela emkhondweni wakhe; indlela yakhe ndiyigcinile, andaphambuka kuyo.x!i Phofu ke uThixo uyayazi indlela endiyihambayo; ukuba unokukhe andivavanye ndingafumaneka ndimsulwa okwegolide.` 9 Nokuba usebenza kwelasentla andimboni; xa ebuyela kwelasezantsi usithele emehlweni am.hI“Ndikhangele ndamfuna empumalanga, kodwa andimfumani; ukanti nasentshonalanga andimbhaqanga.nUKaloku enkundleni yakhe amalungisa aphuma phambili. Ke ngoko uMgwebi wam ebeya kundigwebela kuphele.U#Ngaba angasunduzana nam ngaloo mandla akhe? Hayi, uThixo ngeke akwenze oko.MBendiya kukhe ndimve ukuba uthini na; ndive ukuba uthetha ntoni na.OBendiya kusibeka isikhalo sam phambi kwakhe, ndixoxe ndizithethelele.OAkwaba bendimazi apho akhoyo, ndiyazi nendlela eya apho ahlala khona.s_“Nanamhlanje ndisamkhalazela ndikrakra uThixo, kuba undiphethe gadalala nakuba sendincwina kangaka nje!! ?UYobi uphendule wenjenje:U#ewe, ude ahlangule nongekho msulwa, emsindisa ngobunyulu bezandla zakho.”s_Xa abantu bekhahlelwe phantsi uze uthi: ‘Nceda ubaphakamise.’ UThixo uya kubahlangula abazithobileyo;QIzigqibo zakho ziya kuphumelela, ngokunjalo nendlela yakho ibe mhlophe.SUya kuthandaza kuye eve; ngokunjalo ke nezibhambathiso zakho uzifezekise.]3Wakuba wenjenjalo ke uya kukholosa ngoThixo uSomandla, ubujongise kuye ubuso bakho.^5Kuphela igolide yakho mayibe nguSomandla, neengqumba zesiliva yakho mayibe kwanguye.dAIgolide yakho yilahle, neyona yodidi yaseOfire yithathe njengamatye nje aphaya entlanjeni.s_Ewe, ukuba uyabuyela kuSomandla uya kwakheka; nto nje wena lahla la manyondololo aqhubeka kulo mzi wakho._7Yamkela imfundiso ephuma emlonyeni wakhe, uwamilisele entliziyweni yakho amazwi akhe.nU“Ngoko ke wena zilahlele kuThixo, ube noxolo kunye naye; kwakuba njalo ke uya kuzuza okulungileyo.Z -‘Inene, iintshaba zethu zitshatyalalisiwe, nobutyebi bazo budliwe ngumlilo.’p Y“Amalungisa ayakubona ukutshabalala kwezikhohlakali, asuke avuye; abamsulwa bahlekisa ngazo besithi:u cKambe ke ikwanguye ozalisa imizi yabo ngobuqhele-qhele. Phofu ke mna andihambisani neqhinga lezikhohlakali.V %Aba ngabo babesithi kuThixo: ‘Suka kuthi. Angasenza ntoni na uSomandla?’[ /Kaloku bona baxhwilwe kwangaphambi kwexesha labo; izikhukula zemka neziseko zabo.a;Ngaba usazimisele ukuhamba indlela yamandulo, ulandele ikhondo labantu abakhohlakeleyo?\1Uthi: ‘Akaboni; uvalelwe ngamafu; kuphela uhamba-hamba phaya esibhakabhakeni.’hI Ube ke wena usithi: ‘Wazi ntoni uThixo? Esithwe ziingqimba zamafu nje, angasigweba njani?’  “Andithi na kaloku uThixo yena uhlala emajukujukwini amazulu? Neenkwenkwezi ngokwazo kuloo malenga-lenga zikuwo yena uzivelele.J  Ngoku ukhulelwe bubumnyama, awuboni; ugutyungelwe naziimpuphuma.@{ Ngoko ke ngoku ubhijelwe zizabatha; uminxwe naliphaphu.c? Kanti awanelanga kukungancedi bahlolokazi, koko ude waxhaphaza wacinezela neenkedama ezi!@{Wena ubusisinhanha esinemihlaba; ubungummi obekekileyo.\1Abadiniweyo benxaniwe awuluthobanga unxano lwabo, nabalambileyo ubavimbile ukutya.{oKaloku wena amawenu uwamisele isibambiso ngaphandle kwesizathu; ude uwohluthe nempahla yawo yokunxiba, asale eze.H~ Akungebi ngokuba wone gqitha, nobugwenxa bakho bungenasiphelo?Z}-“Ngaba uThixo angakohlwaya na ngenxa yokuba umthobela, aze akumise enkundleni?||qUthi ngaba uSomandla unolutho aluzuzayo ukuba wena ulilungisa? Khona sekusithiwa awunabala, imnceda ntoni loo nto?d{A“Ngaba ukhona na umntu oluncedo kuThixo? Ngaba angazuza lutho na kwinkintsela yesilumko?=z wKe kaloku uElifazi umfo waseTeman uphendule wenjenje:{yo"“Ningathini ke ukufuna ukundithomalalisa ngamazwi alambathayo? Zonke iingxoxo zenu bubuvuvu obungeyonyaniso.”x!Amagada entlambo alala athi ncwaba phezu komzimba waso. Bonke abantu bayasilandela ukuya apho; kanti sandulelwe linani elingenakubalwa.5we Sisiwa emangcwabeni, lilindwe ingcwaba laso.\v1Akukho mntu ujongana naso asimangalele, kungekho bani usibuyekezayo ngezenzo zaso.]u3Le yokuba ngomhla wesithwakumbe isikhohlakali siyasinda, sihlangulwe kuyo ingqumbo!bt=Ngaba anikhe nibuze na kwabalikhenkethileyo ilizwe? Ke, ngaba anikayiqondi ingxelo yabo?}ssNiyawaza kubuza ke nithi: ‘Uphi umzi wesikhulu xa kunamhlanje-nje? Iphi loo ndlu sasiyenzela kuyo inkohlakalo?’irKEwe, ndiyakubona ukuyila kweengqiqo zenu, ngokunjalo naloo mayelenqe niwayilayo ukuchasana nam.LqKambe ke bonke bayafa bangcwatywe, baze ke babe lixhoba leempethu.Wp'Ukanti ke bambi bafa benxunguphele, bengazange bayive nokuyiva intlala-kahle.`o9Ewe, bafikelwa kukufa iimvaba zabo zizele ngamasi; nangokwasempilweni bayimiqaba-qaba.^n5Bambi bafa bethe gabhu kwintlala-kahle nenkqubela; bafa bengazele nto bekhuselekile.am;“Ngubani ongafundisa uThixo ulwazi? Nezithwala-ndwe zaphezulu zisesandleni sakhe nje!l}Kakade ke, umntu uwukhathalele ngani umzi wakhe xa yena engasekho, xa iinyanga zakhe azibalelweyo kobu bomi seziphelile?Hk Abo bonileyo mabaxhamle isohlwayo, basele ingqumbo kaSomandla.jNgaba uThixo usibekela abantwana isohlwayo sabazali? Hayi bo; makohlwaye abo bonileyo ngokwabo, khon' ukuze nabo baqonde.jiMaze abavuthele baphephetheke njengengca enqunqiweyo, bavuthuluke njengomququ unyuka nesaqhwithi?#h?“Kukangaphi isibane sesikhohlakali sicinywa? Kukangaphi zingundaniselwa zizibetho? Andithi na kaloku uThixo abakhohlakeleyo ubahlomlela ingqumbo yakhe,tgaKambe impumelelo yazo ayixhomekekanga ezandleni zazo. Mna andihambisani necebo lâbo bantu bakhohlakeleyo.{foZisuka zithi: ‘Kuxa engubani yena uSomandla ukuba singade simbuse? Khona, nzuzoni esiyifumanayo ngokumnqula?’[e/Izikhohlakali zithi kuThixo: ‘Suka kuthi! Asinamdla wakuzazi iindlela zakho.’dw Obabo ubomi babudla ngentlutha nenzolo, baze bathi nyubelele baye kutshona kwelemimoya ngaphandle kwamagingxi-gingxi.jcM Ungafika bememelela bekhatshwa ziintambula neengqongqo; bangqungqa benemincili bebetha iifluthi.Sb Owabo umlisela utaka-taka ngokwamatakane; abantwana babo bayadloba-dloba.haI Kubo iinkunzi ziyazizalisa iimazi, zingashiyi nanye; ibe ke neemazi zabo ziyazala zingaphunzi.R` Emizini yabo bonwabile, abakhathazwa nto; uThixo akabayekeli ngezibetho.d_ABakhula babe nabantwana nabazukulwana; ewe, baba nenyhweba yokusibukela isizukulwana sabo.r^]Ngani ukuba abakhohlakeleyo bayizuze inyhweba yokukhula bade babe badala, baxhamle ukomelela nenkqubela?x]iNam ndithi ndakuyicinga le nto indihleleyo ndisuke ndikhwankqiswe, ndize ndifikelwe kukungcangcazela komzimba.<\sJongani kum: niya kumangaliswa, nibamb' ongezantsi.M[“Ke mna ndifanele ukukhathazeka; kaloku andixabananga nomntu nje._Z7Khanindinyamezele nam ndikhe ndithethe; emva koko ke ningaqhubela phambili niphoxise.TY!“Khanibek' iindlebe nindiphulaphule; leyo ke yoba yeyona ntuthuzelo kum.%X GUYobi ke waphendula wenjenje:cW?Naso ke isabelo uThixo asinika abakhohlakeleyo; ewe, elo lilifa abamisele lona uThixo.”XV)Indlu yakhe iya kukhukuliswa, imke nomsinga wamanzi ngemini yengqumbo kaThixo.YU+Amazulu osuka awadandalazise amatyala akhe, ke lona ihlabathi lisuke limvukele.TYonke indyebo yakhe yovuthuluka iphele, kuthi gqi umlilo ongaphenjwanga mntu utshabalalise okushiyekileyo endlwini yakhe.mSSXa elikhupha emqolo, encothula intloko yalo ekhazimlayo enyongweni, wosuka onganyelwe kukunkwantya.hRIXa azama ukuphepha ikrele elenziwe ngentsimbi uya kuchanwa lutolo lobhedu, lumbinze luphumele.rQ]Angatya yena ahluthe mpu, kodwa uThixo wosuka amnisele ngengqumbo yakhe, amohlwaye ngokumzisela imfazwe.cP?Uthi xa asencotsheni yempumelelo ahlelwe ziinzima; zisuke zimfikele ngamandla iinkathazo.SOUtya konke, angashiyi nto; ngoko ke ngoku inkqubela yakhe isuke yanqamka.\N1“Kaloku ukunyoluka komntu okhohlakeleyo akunasiphelo; ulixhoba leminqweno yakhe.iMKAndithi na kaloku sona saphila kukucinezela abahlelelekileyo; izindlu sizifumana singazakhanga?L7Ukubulaleka kwaso kufuneka sikuncame singakhange sikuxhamle; kaloku asilifumani ithuba lokubutya ubutyebi baso, sinambithe imveliso yokurhweba kwaso.fKEAsihlali side sibone imilambo empompoza amanzi, okanye iintlambo ezinkcenkceza ubusi namasi.gJGIsikhohlakali simfimfitha ubuhlungu bamaphimpi, buze busibinze kanye oku kobuhlungu berhamba.lIQKaloku umntu okhohlakeleyo ubutyebi ubuginya ajike abuhlanze; uThixo ubugrumba nakweso sisu sakhe.bH=Kodwa ke oko kutya kwakhe esiswini sakhe kosuka kukrakre, kube ngathi yityhefu yephimpi.jGM Anganamathela kuyo angavumi ukwahlukana nayo, asuke akhethe ukuhlala eyimumathile ngenkalakahla._F7 “Inkohlakalo inganambitheka kamnandi emlonyeni wakhe, ade ayigushe phantsi kolwimi.wEg Nakuba wayefudula enamandla ngeemini zobutsha bakhe, kodwa ngoku loo mandla aya kulala eluthulini kunye naye.eDC Abantwana bakhe baya kubabuyekeza abasweleyo, izandla zakhe zibuyisele ubutyebi bakhe kubo.XC) Ababehlala bembona abaphindi bambone, futhi nendawo yakhe ingaze ibe samalama.fBEUsuka athi shwaka njengephupha, azimele njengombono wasebusuku, angaze aphinde alanywe bani.jAMkodwa wosuka adake kuphele njengelindle lakhe, baze abo bebembonile bathi: ‘Utshone phi na?’b@=Ewe, yena angasisihandiba esiwakrobeleyo namazulu, abe sisikhulu esintloko irheca amafu,?Nditsho le nto yokuba ulonwabo lwesikhohlakali alubhekele phi. Kaloku imincili yalowo ungamnquliyo uThixo yeyomzuzwana nje.l>QNgaba akuyiqondi le nto, ingathi lisiko lidala nje? Laqala kwaukufika komntu wokuqala ehlabathini.W='Ngale ndlela undigxeka ngayo uyandihlaza, kodwa ndiza kukuphendula ngengqiqo.`<9“Ukudubeka kwam kundibangela ukuba mandiphendule; kunditsho ndikungxamele ukuthetha.4; eKe kaloku uZofare waseNama waphendula wathi: : Kambe ke lilumkeleni ikrele elifunza kuni, ikrele lengqumbo kaThixo ngenxa yesono; liya kunenza niqonde ukuba ukhona umgwebi.”j9MKe nina nisuka nithi: ‘Hayi ukungcungcutheka kwakhe! Yabe ingcambu yaloo nto ikuye ngenkqu.’t8aEwe, ndiya kumbona ngala wam amehlo, indim, ingenguye wumbi. Loo nto ndiyilangazelela ngomxhelo wam wonke.m7SNokuba ulusu lwam lungade ludlavulwe sesi sifo, noko uThixo yena ndiya kumbona ndidlavuke ndinjalo!k6OKambe ke ndiyazi ukuba umkhululi wam ukho; ekugqibeleni iya kuba nguye otshatshelayo ehlabathini.}5sNgenene akwaba la mazwi ebekrolwe elityeni ngentsimbi ebukhali nangelothe, khon' ukuze ahlale ehleli nanini nanini!O4Akwaba ebekho owabhalayo la mazwi am; akwaba ebeshicilelwe encwadini!Z3-Ngani ukuba nani ninditshutshise njengoThixo? Hayi kaloku, noko ngoku sekwanele!n2U“Hoyina! Hoyina, balingane bam; khanibe nebuya-mbo! Kaloku sisandla sikaThixo esi sindenze ndanje!T1!Izihlunu zam sezithe nca emathanjeni, nolusu lwam sendilonwaya ngamazinyo.k0OEndandikade ndilala ngengub' enye nabo, bayandicaphukela; ukanti nâbo ndibathandayo bandivukele.Z/-Sendidelwe nangabantwana aba bembala; bathi ndakuthi gqi bakrukrutheke yintsini.i.KKanti nomfazi wam weenkomo selekhutyekiswa kukuphefumla kwam; sendiliqaqa nakwabesizalo sikama.Y-+Ndakusibiza isicaka sam, asisabeli nokusabela oku, nditsho nokuba ndiyasicenga.t,aAbo babeziindwendwe zam abasandikhumbuli, nezicakazana zam azisandazele nto, sendithathwa njengowasemzini.S+Okwakuzizalamane zam zindishiyile, ngokunjalo nabazalana nam bandilibele.`*9 Unditsho ndabalekwa nangabantakwethu; xa kungokunje nezihlobo zam ezi zihambela phaya!])3 Undikhuphele umkhosi wakhe; undimbela izikanisi zokundihlasela; ujikeleza umzi wam.L( Ingqumbo yakhe uyijolise kum; undiphethe njengolona tshaba lwakhe.S' Undidilize macal' onke, ndee shwaka, walincothula njengomthi ithemba lam.J&  Yena undihlube iwonga lam, wandihlutha naloo ntshinga bendinayo.f%EYena uyivalile indlela yam ukuze ndingabi nakugqitha. Iindlela zam uzithe zinzi ngobumnyama.$“Ndiba ngakhwaza ndisithi: ‘Ugonyamelo!’ andifumani nokuhoywa oku! Futhi ndibe ngazibika, akukho bani undilamlelayo!p#YAnisaboni ke nina ukuba nguThixo lo undifake kule ngxingwa? Ewe kaloku, nguye ondigubungele ngomnatha.W"'Eyona nto ngoku niyandivuyelela; kuni ezi nkathazo zam zibonisa ubutyala bam.8!kKhona sekusithiwa ndonile, ningena phi ke nina?B Kunini niphoxisa ngam! Aninantloni ukundihlasela kangaka?]3“Yaz'ba koda kube nini na nindingcungcuthekisa, nindaphula nindikroboza ngamazwi?) OKe kaloku waphendula uYobi wathi:fEKuya kuba njalo ke kwindlu yesikhohlakali. Ewe, injalo indawo yongamkhathalelanga uThixo!”Abasentshona bothi bakuyiva le ntlekele bakhamnqe; kanti ke abasempuma bothi bakuva ngesi sibetho batsho babamb' ongezantsi!hIAkayi kushiya mlibo nanzala phakathi kwamawabo; ngenene akayi kushiya nempunde le kwelakowabo.pYWogxothwa kweli lizwe lokukhanya, akhatshelwe ebumnyameni; ewe, uya kunikw' uphum' aphele kwelimiweyo.U#Udumo lwakhe luya kutshitsha elizweni, negama lakhe lilibaleke ehlabathini.c?Phants' apha iingcambu zakhe ziya koma, kanti ke wona amasebe akhe atshaze phezulu phaya.s_Akukho nto iyeyakhe iya kusala kwelo nqugwala lakhe; kaloku isulfure evuthayo iya kusasazeka phezu kwalo.lQWoqwengelwa apho kwelo nqugwala liyinqaba yakhe, suka ukufa kumqweqwedisele kwikumkani yezoyikiso.kO Uthiwe mome sisifo esilenceza ulusu lwakhe; ewe, kanye izibulo lokufa limgrenya amalungu omzimba.>w Inkxwaleko imlambele; uhlala ezingelwa sisithwakumbe.Z- Lo mntu urhwaqeliswa zizoyikiso ngeenxa zonke; zimthe mbende zimpheka zimophula.S Kaloku sibekelwe isabatha emhlabeni, sacutshelwa unoxhaka endleleni yaso.Q Umgibe wosuka usithi hlasi ngesithende, usiqhoge usibambe ntshilikithi!`9Iinyawo zaso ziya kugaxeleka kwisabatha, size sigxalathelane siye kuthi gxwa emhadini.I Siza kuphelelwa kukunyantsula, sikhutyekiswe kwalelaso iqhinga._7Ukukhanya kuya kujika kube bubumnyama endlwini yaso; ewe, isibane saso siya kucinywa.o W“Hayi kaloku, isibane sesikhohlakali siza kucinywa, futhi ke nelangatye laso soze liphinde livuthe. -Uyazenzakalisa ngalo msindo wakho. Ngaba umhlaba mawujike ube yinkangala ukungqinela ukunyaniseka kwakho? Uthi makudilik' amawa ezindaweni zawo?U #Kutheni ukuba usiphathe okwezilwanyana? Ngaba usibona siziziyatha ezinjalo?] 3“Koda kube nini untyuntya? Hayi bo, khawubuyel' ezingqondweni, nathi ke sithethe!I  Kwesi sithuba ke kuthathise uBhildadi, umfo waseShuwa, wenjenje:|qNgaba bendinokuhla nalo na ndiye emasangweni elabafileyo? Bendinokuhla nalo na, ndiye kuphumla nalo eluthulini?”?yliphi ke ithemba lam, ingubani khona onokundibonelela?`9okanye ke, xa ndinokuthi ingcwaba ngubawo, ndize ndithi iimpethu ngumama nodade wethu:eC Uthi ke, xa ndingasuka ndithi elabafileyo likhaya lam, ndize ndizandlalele kwamnyama-ndawo,D Ubusuku bathi yimini; kanti xa kuhlwayo bathi sekuza kusa._7 Imihla yam iphelile, namacebo am achithakele, ngokunjalo neminqweno yam ivuthulukile.oW “Kambe ke, noba niyaphinda nibuye xa ninonke, andiyi kufumana nasinye isilumko apho phakathi kwenu.wg Olilungisa ubambelele nkqi endleleni yakhe, ngokunjalo ke nabo bazandla zimsulwa baya besomelela ngokomelela.iKAbo banyanisekileyo ke bamangalisiwe; ewe, abamsulwa bayakhathazeka ngenxa yabachasene noThixo.]3Ngenxa yeenzingo amehlo am selede anorhatyazo; sendide ndayingcadalala ephephukayo.U~#“Undenze ndaba ngundaba-mlonyeni kubantu bonke, into etshicelwa ebusweni.b}=Kaloku umntu ongcothoza izihlobo zakhe ngenxa yenzuzo, abantwana bakhe baya kufa amehlo.S|Kaloku iingqiqo zabo uzithe lwale ngokungaqondi; ngoko ke mabangandoyisi.^{5“Nceda, Thixo, undibekele isibambiso. Kakade ke ibingubani omnye ongandikhuselayo?\z1Inene, ngapha nangapha ndiphahlwe ngabandigculelayo; ewe, ndijongene nentiyo yabo.Yy -“Umoya wam wonakele, nemihla yam iphelile; ngoku sending'ong'ozelwe lingcwaba.MxKuba kaloku akuseminyaka mingaphi ndithathe uhambo olungabuyiyo.”mwSAkwaba ebenokulamla phakathi komntu noThixo njengoko ebakho umlamli phakathi komntu nomhlobo wakhe!Zv-Sendiyintlekisa nakwizihlobo zam; ke iinyembezi zam ndiziphalaza phambi koThixo.duAKaloku nangoku ingqina lam lisemazulwini; ewe, ukho ongakum ondithethelelayo kweliphezulu.Ot“Yini na, mhlaba! Sukulingcwab' igazi lam! Isikhalo sam masivakale!Ys+Kambe ke phofu mna andinabundlongo-ndlongo, nomthandazo wam kuThixo awunakumbi.Hr Sendilile ndada ndambatsha; ke wona amehlo am ade af' amnyama.Hq “Ngoku sendithe wambu ezokuzila; uphondo lwam luseluthulini.?pyUndingxwelerhe wada wandiqusha; ufunzela kum okwejoni.loQ Abeentolo bakhe bandirhawule; undincule izintso engenalusini, wayiphalazela emhlabeni inyongo yam. n Mna bendingacingele nto, suka ke yena wandintlekeza, wandibamba ngobhongwana, wandiqwenga. Ewe, mna sendiyeyona nto ajolise kuyo.Um# UThixo undiyekele ngezaphula-mthetho, wandinikela ezandleni zezikhohlakali.olW Abantu bathetha ngam bendigxeka; bandimpakaza esidleleni ngengcikivo, bebonke badibana ngokundichasa.zkm Ngale ngqumbo yakhe undiqwengile wandenzakalisa; undisinekele ngaloo mazinyo akhe; yena mchasi wam uyandijamela.zjmNdifunyenwe nguye, kwaza oko kwaba bubungqina bokundityhola; ukonakala komzimba wam bubungqina obundidobelelayo.KiHayi ke, ngoku uThixo undiqobile; usapho lwam uluvuthulule bhuqe!ch?“Kambe ke, nokuba ndiyathetha, intlungu le ayisuki; kanti ke nokuba ndithule, kusafana.OgBendiya kunomeleza ngamacebiso, ndinithuthuzele ngamazwi alalanisayo. f9Nam bendingathethayo ngolo hlobo xa ibinini abakule meko ndikuyo; bendiya kuthetha nani ndimana ndichan' amagama, ndide ndimane ndihlunguzela intloko.Ve%Ngaba le ntshwaqane yenu ayinasiphelo? Nomelezwa yintoni kangaka engxoxweni?zdm“Zonke ezi zinto nindixelela zona sendikhe ndaziva ngaphambili; inene, xa ninonke ningabathuthuzeli abangento.%c GKe uYobi waphendula wenjenje:Tb!#Kaloku bakhawula ububi, bazale uqhushululu, inzala yabo ibe yinkohliso.”|aq"Lonke elo qela labangamnquliyo uThixo aliyi kuba nanto, nemizi yabo eyakhiwe ngezinyobo iya kuvuthululwa ngumlilo.f`E!Uya kufana nomdiliya ovuthuluke iziqhamo ziseluhlaza, nqwa nomnquma ovuthuluke iintyatyambo.E_ Uya kutshazwa phambi kwexesha, amagqabi angaze abe luhlaza.S^Makangazikhohlisi aqamele ngamampunge, kuba inzuzo yakhe iya kuba lilize.x]iAkayi kubuphepha ubumnyama bokufa. Ihlumelo lakhe liya kurhawulwa lilangatye, amazwi akhe aphephetheke nomoya.\Ewe, uya kuphelelwa kukuba sisityebi, ize nendyebo yakhe ibhange, nditsho nenzuzo yakhe ingabi sabakho kulo lonke ilizwe.s[_izixeko zakhe ziya kuba ngamanxuwa; indlu yakhe ilil' ibhungane; ngokukhawuleza iza kuba ngamabhodlo nje.`Z9“Noxa ubuso bakhe bugutyungelwe ngamanqatha, nemihlubulo yakhe ivuthelene kukutyeba,IY emhlasela engakhathalele, ephethe elo khaka lakhe elingqingqwa.QXKaloku yena usolulele kuThixo isandla sakhe, wazenza igorha kuSomandla,YW+Usuka onganyelwe yinkxwaleko nomva-ndedwa, kanye oku kokumkani esiya kuhlasela.tVaKaloku lo mntu usesichengeni sokuba kukutya kwamaxhalanga; uqonda kakuhle ukuba yintshabalalo ngaphambili.OUAsinathemba lakuphuncula ebumnyameni kuba sihleli silindelwe likrele.uTcKaloku sisoloko sisothuswa yingxolo esezindlebeni zaso; size sihlaselwe xa sizicingela ukuba sikhuselekile.SyIsikhohlakali sihlala sibhinyalaza singcungcutheka yonke imihla yaso; ewe, bunjalo ke bonke ubomi bomntu ongqwabalala!QRKaloku wona eli lizwe alinikwa laba lelawo odwa kungekho maveza-ndlebe.UQ#Nditsho ezo zaxelwayo zizilumko njengoko zona zingafihlelwanga ngamanyange.RP“Khawuphulaphule ndikhe ndikuxelele, ndikwazise izinto endizibonileyo.xOiUbeka phi ke yena umntu eyinto elisikizi ephuthileyo nje? Kuxa engubani esela uluchwe lobubi nje oku kwamanzi? NKhumbula kaloku ukuba uThixo akathembanga nditsho neengcwele zakhe zasezulwini; ewe, nezulu ngokwalo alikho nyulu emehlweni akhe.gMG“Nguwuphi umntu ongade abe nyulu, ingubani kwabazelweyo ngabafazi ongafumaneka engenatyala?BL Kutheni ukuba uvukelane noThixo, ude uthethe amazwi anje?LK Yintoni le ikulahlekisa kangaka? Atshawuziswa yintoni amehlo akho?\J1 Kutheni ukuba unganeli yintuthuzelo kaThixo, okanye ngala mazwi sikubongoza ngawo?II  Thina sineengwevu namadoda amakhulu, amadala nditsho nakuyihlo.uHc Zinto zini ezi zaziwa nguwe wedwa singazaziyo thina? Ngaba kukho izinto eziyintsonkotha ezicace kuwe wedwa?WG'Ngaba wawukho kwigqugula likaThixo? Ngani ke ukuba ububange kangaka ubulumko?VF%“Nguwe na umntu wokuqala ukuzalwa? Ngaba wavela kungekabikho neentaba ezi?VE%Wena awugwetywa nandim, koko ngumlomo wakho, ngamazwi akho kanye akugwebayo.RDUkuthetha kwakho sekulawulwa bubugwenxa; ulwimi lwakho luvuza amaqhinga.sC_Wena ngoku uyakuphuthisa ukuthobela uThixo; ngale ndlela yakho akukho bani ongaphinda anxulumane noThixo.zBmWawusibona phi isilumko esibhibhidla kanje xa sixoxayo, esisuka sizithethelele ngamazwi ayimfeketho njengawe lo?nAU“Uthi isilumko singaze sitsho ngembudede enje? Singathi kanti sihlalele ukubhodla umoya wasempuma?/@ [Ke uElifazi waseTeman waphendula wathi:Q?Kaloku into emdlayo yintlungu yesiqu sakhe, abe ezililela yena buqu.”[>/Oonyana bakhe noba sebewongekile, akaqondi yena; ukanti akaboni naxa sebehlazeka.S=Umntu umvikiva kube kanye, angabi sabikho; uguqula ubuso bakhe, umgxothe. < [;/Kodwa wena uyalitshitshisa ithemba lomntu, oku kweentaba ezidilikayo zivuthuluke, oku kwamawa asunduziweyo angabi sabakho, nditsho oku kwamanzi awadlayo amatye, okwezandyondyo zemvula eziwukhukulisayo umhlaba.N:Zonke izikreqo zam ziya kuvalelwa engxoweni, ubugqume ubugwenxa bam.I9 Ngewuzibala izinyathelo zam, ungaziqwalaseli noko iziphoso zam.d8ANgewundibiza, ndisabele ke mna, kuba wena ukulangazelela ukubona umsebenzi wezandla zakho.7!Ukuba ngaba ke umntu ufile, angabuya aphile? Xa kunjalo ngendilinda yonke imihla yokubulaleka kwam, lide lifike ixesha lokukhululeka kwam.6{ “Akwaba ubungandifihla kwelo labafileyo ide ithothe ingqumbo yakho, uze ke undimisele ixesha oya kundikhumbula ngalo.5+ nomntu ke unjalo, ulala phantsi angabuyi avuke. Ibe ke soze aphinde avuke, okanye ashukunyiswe kobo buthongo bakhe, ade amazulu angabi sabikho.G4 Njengokuba amanzi echibi ephela, namanzi omlambo esitsha ome;[3/ Ukanti ke yena umntu uyafa, iphel' intw' ibithethwa. Ewe, uyafa aphel' emehlweni.n2U uthi nje ukuba ukhe wasezela ukunyepha kwamanzi, utsho uhlume, uvelise amasebe njengegatyana lomthi.b1=Noba ingakhula ibe ndala ingcambu yawo emhlabeni nesiphunzi sawo sife apho simile khona,h0I“Umthi xa ugawuliwe lisekhona ithemba ngawo; awunakufa kuphele, usenokubuya uhlume amagqabi.W/'Somyeka, ungabi samjonga, akhe aphumle njengomqeshwa ogqibe umsebenzi wemini.|.qKaloku imihla yakhe seyimisiwe, nenani leenyanga zakhe liyaziwa nguwe; kananjalo ke ummisele umda angenakuwutsiba.f-ENgaba ukhona na ongakhupha into ehlambulukileyo kwengahlambulukanga? Unotshe, akukho namnye!E,Uthi onjalo ke ungamgqala, ude ume naye enkundleni umgwebe?`+9Uvela njengentyatyambo, akhawuleze abune; uthi tshe oku kwesithunzi, aphel' emehlweni.`* ;“Hayi kambe umntu, intw' ezelwe ngumfazi! Mifutshane imihla yakhe; izele ziinkathazo.X)) Ngenxa yoko ndivuthuluka njengevithi; sendifana nempahla edliwe ngamanundu.”r(] Iinyawo zam uzikhonkxa ngezikhuni; uyazigqala zonke iindlela zam, uzicandele umda iintende zeenyawo zam.c'? Kaloku undimangalela ngezityholo ezinzima; ude undityabeke ngobutyala bam basebuntwaneni.]&3 Ngoku sowusukelisana negqabi eliphephethekayo? Uhlasela inkintshi-nkintshi yomququ?<%s Ngani ukuba undifulathele, undithathe njengotshaba?P$ Bungakanani na ubugwenxa bam nesono sam? Ndazise ubutyala nokona kwam.^#5 Uze uthethe, ndiya kukuphendula; okanye kuya kuthetha mna, ke wena uze undiphendule.d"A Sirhoxise kum isandla sakho, sahlukane nam; mandingabi sahlala ndirhwaqele ndisoyika wena.[!/ “Masivumelane ngezi zinto zimbini, Thixo, ukuze ndingabi sazama kuzifihla kuwe.N  Ngaba ukhona na ongabambana nam? Kuba xa kunjalo ndothi cwaka ndife.lQ Hayi ke, ngoku sendiqule ndaligangatha; futhi ndiza kuyibeka imeko yam, ndixoxe ndiphume phambili.J Khanibaz' iindlebe nindiphulaphule, niyiqwalasele ingcaciso yam.q[ Mhlawumbi le nto yeyona ingandisindisayo, kuba ke akukho saphula-mthetho singade sibe nokujongana naye.xi Noba selengade andigwinte andikhathali; kodwa ukuxoxa oku ke kona ndiza kuxoxa, ndiyandlale kuThixo imeko yam!K Ngoku ndiza kuzibeka esichengeni, ubomi bam bube semngciphekweni.K “Sukan' apha! Khanindiyeke ndithethe utyhatyhiwe, yehl' ehlayo!yk Kaloku ezi zangotshe zenu zifana nelahle elinothuthu; zaye ke nezi ngxoxo zenu ziya kusumka ngathi ludongwe.”Q Ewe, ubungangamsha bakhe buya kunirhwaqelisa, nonganyelwe kukunkwantya.E Inene, uya kunohlwaya, ukuba nenza isheyi ngokufihlakeleyo.y Nithi kunganjani xa anokuthi anigoca-goce? Mhlawumbi naye nithi ningamkhohlisa ngale ndlela nibakhohlisa ngayo abantu?O Ngaba nizama ukuthatha icala ngenxa yakhe? Nifuna ukuthethela uThixo?pY Nicinga ukuba ningakuThixo, nide nikhuthaze intswela-bulungisa nje? Nithi ninceda yena ngale nkohliso?A} Khaniphulaphule xa ndixoxayo, nive ukuzithethelela kwam.S Akwaba beningathi cwaka; oko kuthula kwenu bekungaba bobona bulumko benu.nU Ke nina nilibele kukugquma inyaniso ngobuxoki; nifana nqwa neqithilili logqirha ongenakunyanga mntu.b= Kambe ke mna okunokwam ndifuna ukuthetha noSomandla, ndiwaneke ndiwuxoxe naye lo mcimbi.E Zonke ezi zinto nizaziyo nam ndiyazazi; anindidlule nganto.  “Hayi kaloku, zonke ezi zinto sendikhe ndazibona ngala wam amehlo; ewe, ndizivile ngezi zam iindlebe, ndaye ke ndiziqonda.] 3 Ngoko ke ziphutha-phutha ebumnyameni, kungekho kukhanya; zigxadazele njengamanxila.] 3 Iinkokheli zezizwe uzitsho zibe zizithwanga-thwanga, zifathule zibhadula enkangala.j M Uyazikhulisa izizwe, abuye azivuthulule; azithi jize ngobungangalala, abuye aziyekele zithinjwe.m S Utyhila izinto ezifihlakele ezinzulwini zobumnyama, nobona bumbonde-mbonde abujike bube kukukhanya.R  Amatshawe uwahlaza ngendelelo; ke zona iingwanyalala uzihlutha izixhobo.]3 Amaciko athenjiweyo uwatsho abhibhidle; aze ayiphuthise nengqiqo yamadoda amakhulu.G Ababingeleli ubatsho baphoxeke, aze wona amakhwahla awakhiqe.oW Uyawakhulula amakhamandela aqhotyoshwe ngookumkani, aze bona ngokwabo abanxibise umbhinqo wamabanjwa.V% Yena amaphakathi uwatsho ancitheke, nabagwebi abatsho babe ziimpanga-mpanga.iK Ukomelela noloyiso lolwakhe, kanti ke nabakhohlisi ngokunjalo nabakhohliswa basesandleni sakhe.]3 UThixo akuwavalela amanzi kuyabalela; kanti ke akuwavulela kutsho kube ziimpuphuma.mS Into ayiqhaqhileyo akukho mntu unokubuya ayakhe; ngokunjalo nomntu amvaleleyo akukho ungamvulelayo.H “Kanti ke yena uThixo unobulumko namandla, amacebo nengqiqo.H Ubulumko buyafumaneka kwiingwevu; ke bona ubudala buza namava._7 Kaloku kwanjengokuba umlomo usiva ubunjani bokutya, nendlebe ke iyawaphicotha amazwi.c~? Kaloku zonke izinto eziphilayo zisesandleni sakhe, nobomi boluntu lonke buxhomekeke kuye.N} Phakathi kwazo akukho ungaqondiyo ukuba le nto yenziwe *nguNdikhoyo.|y Khaningqawe ulwazi nakwizilo zomhlaba, ziya kuninika; ninkinkqe ukuqonda nasezintlanzini elwandle, ziya kuniphokozela.d{A “Kodwa ke khanibuze nakwiinyamakazi, ziya kunifundisa; nibuze nasezintakeni, zinixelele. z Kukho ulonwabo ezindlwini zezikrelemnqa; abamqumbisayo uThixo bakhuselekile; nditsho abo bacingayo ukuba uThixo usezandleni zabo.Dy Oseshweni uyadelwa ngabathe zava; ogxadazelayo uyakhatywa!*xM “Mna ndiyakhala kuThixo, aze andiphendule; kodwa ngoku sendiyintlekisa nakwizihlobo zam – ewe, ilungisa lomfo ongenabala, kambe ke namhlanje ndisisigculelo!pwY Kambe ke nam ndinengqondo njengani; anindidluli nganto. Kakade ke nithi ngubani ongàzaziyo ezi zinto?Ev “Inene, ningabona bantu; ibe ke nobulumko buya kufa nani! @ ~~D}}X||]|{r{ zDyyy(xxww(vvv1uuUttt%sskrrfqqCq pp%ooPnnenmmjmll@kkLjjbiii;hhh+gg~ffGeeedd"cc]cbb7aaD``H___%^^^]]]E\\R\[[?ZZZ(YYxY,XXXWWVVV$UUMTTT6SSRRMQQQ/PPoPOOeONN MMMLLvL"KKaKJJJIIqIHH*GGrGFFKEEE:DDD CC5BBB2AAaA@@F??t?>>J==k<<<6;;<:::99788<777"66 5}44r43'22B111*008///!...--g-,,<+++Q***U* ))^(((O'''<&&&3%%%$$M##<"""Z" !!p!F \ L'~ `.)ta W},"fR K'qi E 7 ]  1 j !GRKC99[t/$ Ke yona imibane iselulawulweni lwesandla sakhe; uyayiyalela itsho ichan' ucwethe.Ps$Le yindlela aluxhasa ngayo uluntu, aluthi jize ngendyikityha yendyebo.Zr-$Yena utshawuzisa umbane esibhakabhakeni; nguye ogubungela inzonzobila yolwandle.Vq%$Ngubani okuqondayo ukuhamba kwamafu, nokuzongoma kweendudumo ezulwini phaya?Gp$mvula leyo ina iphuma emafini, ibe zizandyondyo kumntu wonke.Mo$“Nguye ofunxa amanzi emhlabeni, awajike awenze amathontsi emvula,gnG$Hayi ukuba mkhulu kukaThixo! Uyiphakamele ingqiqo yethu; inani leminyaka yakhe aligocagoceki.Mm$Bonke abantu bayayibona imisebenzi yakhe, noxa beyibona bekude nje.Sl$Khumbula uwuphakamise umsebenzi wakhe, lowo abantu bawubongayo ngeengoma.[k/$UThixo akaxelelwa mntu amakakwenze; ngubani onokuthi kuye: ‘Wenze okugwenxa’?Qj$Kaloku uThixo yimbalasane ngamandla; ke kumba wokufundisa uyingcungela.Ji $Lumka ungayi ebubini; ungazilahleli kubo ngenxa yokubandezeleka.Nh$Sukulangazelela ukuza kobusuku, xesha elo batshabalala ngalo abantu.fgE$Ngaba kukubhomboloza kwakho na okunokukunceda? Hayi bo, yonke imigudu yakho ayingeke incede.f}$Lumka ke umsindo wakho ungawenzi umgibe wokubambisa abanye, ungazimiseli ukusebenzisa ukunyoba okukhulu ukuguqula imeko.leQ$Kodwa ngoku isohlwayo esifanele abakhohlakeleyo siphezu kwakho; ukugwetywa nokohlwaywa kukufikele.jdM$“Nawe wakukhupha enkathazweni, wakutsho waxhamla intlala-kahle, usitya uhlutha, ungaswele nto.jcM$Kambe uThixo uyabafundisa abantu nangehambo-nzima; ubavula iindlebe ngokusebenzisa nembandezelo.Fb$Bona bafa besebatsha, bexhwalekile ngamahlazo abahlala kuwo.daA$ “Abantliziyo zingenaThixo bazongezelela ingqumbo yakhe; abazibiki kuye naxa bekhonkxiwe.]`3$ Kambe ke xa bengeva baya kutshabalala ngekrele, bafe ngenxa yokuswela kwabo ulwazi.y_k$ Ukuba ke bayamva bemthobela uThixo, boyigqiba imihla yabo bexhamla indyebo, neminyaka yabo ibe yeyokwaneliseka.V^%$ Kaloku yena ubenza balulamele ululeko; ubayalela ukuba bahlukane nobugwenxa.T]!$ UThixo ubatyhilela izenzo zabo, esalatha izikreqo zabo xa babeziphakamisa.F\$bakhonkxwa ngamatyathanga, bebanjiwe ngezintya zeentlupheko. [$Akawasusi amehlo akhe kumalungisa. Nguye obeka ookumkani ezihlalweni, abanye abayeke apho ixesha elide. Kodwa ukuba bayaziphakamisaWZ'$Izikhohlakali akaziyeki zidle ubomi, kodwa uyabazelelela abo bahlelelekileyo.UY#$UThixo womelele, kodwa akadeleli mntu; unamandla, nolwazi lwakhe alugungqi.YX+$Kaloku akukho buxoki kula mazwi am – ophakathi kwenu unolwazi olugqibeleleyo.QW$Olwam ulwazi luvela kude; lucacisa ukuba uThixo, uMdali wam, lilungisa.dVA$“Kambe ke khawundinyamezele kancinci, kuba kusekho ekufuneka ndikuthethe ndimele uThixo.U 5$UElihu uqhube wathi:GT#Ke uYobi uthetha amampunge, wenza umlembelele engenalwazi.”FS#naxa uthi uThixo akacaphuki ohlwaye, usithi akasihoyi isono.gRG#Kunjalo maxa usithi akumboni uThixo, usithi umcimbi wakho uphambi kwakhe, usithi ulinde yena,RQ# Inene, uThixo akangeke awaphulaphule amampunge; uSomandla akawasi so tu.bP=# Abantu noba sebekhala, uThixo akaphenduli, kuba abakhohlakeleyo bathiwe lwale likratshi.NO# Nguye osinika ulwazi kunezilwanyana; yena usenza silumke kuneentaka.ZN-# Kodwa yinqaba ukubhenela kuThixo uMdali wabo ozisa ithemba xa sukuba lixubayele.oMW# “Abantu bayakhala ngenxa yobuninzi bengcinezelo; balangazelela ukukhululeka kwisandla sabanamandla.RL#Ukona kwakho kuphazamisa kwa-abantu, nokulungisa kwakho kunceda kwabona.ZK-#Ukulungisa kwakho kumnceda ngantoni ke? Ewe, uThixo akazuzi nto esandleni sakho._J7#Noba uyona awumchukumisi nganto uThixo; ewe, awumenzi nto noba ungade uphinda-phinde!EI#Khawuqethuke ujonge amazulu, uwabone la mafu aphezu kwakho.NH#“Ke ngoku mna ndiza kukuphendula, wena ngokunjalo nabahlobo bakho.aG;#Kanti ubhekisa kuThixo usithi: ‘Khon' ukuba ndonile ke? Kundinceda ngani ukungoni?’\F1#“Ucinga ukuba bubulungisa na obu? Kaloku uthi: ‘Ndiya kugwetyelwa nguThixo.’E 5#UElihu uqhube wathi:D+"%Ewe, esi sono sakhe uyasandisa, kuba kaloku usuka adlongozele, aqhwabe ngolunya izandla zakhe phakathi kwethu, atheth' umlembelele ngoThixo.”iCK"$Akwaba uYobi ebenokucikidwa ngokupheleleyo, kuba impendulo yakhe ifana neyendoda ekhohlakeleyo.NB"#‘UYobi uthethiswa kukungazi; ewe, akathethi, koko uyabhibhidla.’JA ""“Kambe ke iingqondi zosuka zithi, ewe, izilumko zona zingathi:@{"!Ngaba uThixo uthi useza kumohlwaya ngenxa yokumvukela kwakhe? Zikhethele ngokwakho, ingabi ndim. Into oyaziyo yithethe.g?G" Ndifundise oko ndingenako ukukubona. Ukuba ndenze ubugwenxa andisayi kuphinda ndenjenjalo.’_>7"“Ukuba ngaba umntu ebenokuthi kuThixo: ‘Ndikuvukele, kodwa andiyi kuphinda ndone.Q="ukuze athintele isikhohlakali ekulawuleni, singababekeli umgibe abantu.<}"Xa athe cwaka ngubani ongamgwebayo? Naxa efihle ubuso bakhe ngubani ongambonayo? Nguye ngokwakhe olawula uluntu nezizwe,\;1"Ohlelelekileyo bamtsho wazibika kuThixo, waza ke yena wasiva isikhalo sabasweleyo.P:"Andithi na kaloku basuke bakreqa, ababi sazikhathalela iindlela zakhe?U9#"Xa sukuba ebohlwaya ngenxa yobugwenxa babo, loo nto uyenza esidlangalaleni.D8"Kaloku uyazazi izenzo zabo; ubabhukuqa ngobusuku babhange.p7Y"KuThixo akukho mfuneko yaluphando xa abakhiqayo abasezintanjeni, aze amisele abanye ezikhundleni zabo.V6%"KuThixo akuyomfuneko ukubancwina ngakumbi abantu xenikweni ebasa ematyaleni.\51"Kaloku akukho thunzi nantsunguzi yabumnyama apho abenzi bobubi bangazifihla khona.S4"“Kaloku yena uzijongile iindlela zabantu; uwabona onke amanyathelo abo.v3e"Bafa ngephanyazo ezinzulwini zobusuku; bayagungqiswa abantu, bafe; kwanezihandiba ziyawa zingawiswanga mntu.2 "UThixo akakhethi buso nakumatshawe; nesityebi akasilungiseleli ngaphezu kwehlwempu; kaloku bonke bangumsebenzi wezandla zakhe.x1i"Kaloku nakukumkani yena unokuthi: ‘Awunto yanto;’ aze kwizidwangube athi: ‘Nizizinto ezikhohlakeleyo.’h0I"Umchasi-mthetho angalawula njani? Ke wena ungamgweba njani uThixo eyingangalala yelungisa nje?I/ "“Ngaba uyaqiqa na – phulaphula ke! Bek' iindlebe ndithethe.Y.+"konke okuphilayo kungasuka kutshabalale, noluntu lonke lubuyele kwaseluthulini.K-"Xa ebenokusuka azimisele awunqamle umoya wakhe nempefumlelo yakheq,[" Kakade ngubani owammiselayo ukuba alawule ihlabathi? Ngubani owambeka ukuba alongamele lonke elimiweyo?R+" Hayi bo, uThixo akayenzi inkohlakalo; uSomandla akabugqwethi ubulungisa.Q*" Kuye umntu uvuna loo nto ayilimileyo; umntu umphatha ngokwehambo yakhe.q)[" “Kambe ke ndiphulaphuleni, zingqondi: kukude lé kuThixo ukwenza ububi, kuSomandla ukwenza ubugwenxa.V(%" Kaloku yena uthi: ‘Akumncedi lutho umntu ukuzimisela ukukholisa uThixo.’U'#"umnt' osoloko ethene mbende nabenzi bobubi, ohlal' eqhogene nezikhohlakali?G&"Wakha wakho phi ofana noYobi lo, osoloko ehlalele ukuphoxisa,p%Y"Nangona ndinyanisekile, ndiphathwa okwexoki; nangona ndingenatyala, utolo lwakhe lundingxwelerhile.’P$"“Kaloku uYobi uthi: ‘Ndimsulwa, kodwa uThixo undivimb' ubulungisa.O#"Makhe sikhethe oko kulungileyo; ewe, masiphicothe oko kufanelekileyo.G""Ukutya kungcanyulwa lulwimi, ke yona intetho iviwa ziindlebe.K!"“Hoyina, nani nina zilumko; khanibek' iindlebe, nani zingqondi!'  K"Ke uElihu utyatyadule wenjenje:K!!Phofu ke, xa ungenamazwi, yithi tu, mna ndikufundise ubulumko.”H ! Kambe ke uphendule xa unako; nam ndizimisele ukukulungiselela.N!“Ngamana wandiphulaphula ke, Yobi; ewe, yithi cwaka khe ndithethe.A}!Umntu uyamhlangula engcwabeni, ukuze naye axhamle ubomi.K!“Zonke ezi zinto ke zenziwa nguThixo; ewe, uzenza umhla nezolo.M!Ewe, undihlangule engcwabeni, nobomi bam abuyi kucinyelwa langa.’}!Uya kuvuma esidlangalaleni athi: ‘Ndonile ndaphambuka endleleni, kodwa uThixo akandohlwayanga ngako oko bekundifanele.!athi ke akuthandaza eviwe nguThixo, atsho amnqule ngothakazelelo, abuye abe ngumntu oziphethe ngaloo ndlela ayifunayo uThixo.Z-!Ulusu lwakhe luya kuhlaziyeka njengolosana, lubuyiselwe kwimihla yobutsha bakhe;lQ!Singatsho ngovelwano sithi: ‘Mkhulule; makangehli aye kwelabafileyo. Nantsi kaloku intlawulo.’nU!Mhlawumbi ke angeza kulamlelwa sisithunywa, esinye kuloo mawaka-waka, simkhumbuze ngeemfanelo zakhe.K!Kaloku selejinga phezu kwengcwaba; ubomi bakhe bukhwetywa kukufa.X)!Ubhitya abe ngumcinga, nezo mbanjana zakhe bezifihlakele zithi gqi ngaphandle.M!Ewe, ude angabi sakulangazelela nokutya, nokona kumnandi akucekise.`9!“Kananjalo umntu wolulekwa nangezigulo ezibuhlungu, aphanjwe ziingqaqambo emzimbeni.S!Ukhusela umphefumlo womntu engcwabeni, amhlangule kwintshabalalo yekrele.F!Ethethanje ke uthintela ukona; unqanda umntu angazigwagwisi.R!Ewe, uzivula ngelo xesha iindlebe zabantu, ebalumkisa batsho barhwaqele.r ]!Xa umntu ekobunzulu ubuthongo, elele emandlalweni wakhe, uThixo uthetha ngamaphupha nemibono yasebusuku.W '!“Kaloku uThixo uthetha nomntu ngandlela zonke, kambe ke yena umntu akahoyi.L ! Ngani ke ukuba umangalelane naye, usithi yena akaphenduli mntu?”c ?! “Uyabona, uphazamile ngayo le ndawo; mandikuphendule, kuba uThixo yena mkhulu kunomntu.N ! Iinyawo zam uzikhonkxa ngezikhuni; uyazigqala zonke iindlela zam.’W'! Koko uThixo uyandidlelelela nje; ewe, ufumana endityhola ngokuba ndilutshaba!I ! ‘Mna ndimsulwa, andinatyala; andinachaphaza, ndingenasiphoso.F!“Ngokuya ubuthetha ndikuvisisile; kaloku uthethe wenjenje:S!Ngoko ke uzungatatazeli, mwethu; noko nesandla sam asingeke sikucinezele.Z-!Kaloku phambi koThixo siyafana sobabini; ewe, sobabini sabunjwa nguye ngodongwe.>w!Ndiphendule ukuba unako; qula uzilungiselele amagama.Y+!Kaloku nam ndidalwe nguMoya kaThixo; ukuphefumla kukaSomandla kundidlise ubomi.K!Ewe kaloku, ndithetha ndinyanisekile; andikufihli oko ndikwaziyo.iK!Khawundibolek' iindlebe, nam khe ndikuphokozele. Phulaphula, ulwimi lwam selubeth' inkalakahla.W )!“Ewe ke ngoku, Yobi, khawukuve ukuthetha kwam, uwaphulaphule onke amazwi am.b~= Kambe akunto yam ukulalanisa; xa bekunjalo uMdali wam ebengandicim' igama ngoko nangoko!U}# Mna andiz' ukuceng' usolala phi, ndiza kutheth' utyhatyhiwe ndingalalanisi.P| Ewe, manditheth' ukuze kuthi qabu; mandiwuvule umlomo wam ndiphendule.m{S Hayi, ngenene ndifana nemvaba yewayini ebila ingavulwanga – xa ndingaphokozi ndosuka ndigqabhuke.Oz Hayi, mna andisenakuzibamba ndithi cwaka, kuba kuninzi ukuthetha kum.Jy Hayi bo! Nam makhe ndenze owam umda, ndiluvakalise nolwam uluvo.txa Mandithini na ke mna? Uthi mandithi cwaka kuba nabo bethule? Ewe, nâbo bethe bhuxe, inkukw' isik' umlomo!Hw “Hayi, Yobi, bathethe kom' umqala; kungokunje basik' umlomo.Rv UYobi ubebhekisa kuni, ingekum. Kambe ke bendingamphenduli njengani mna.ru] Ke nina sanukuthi: ‘Sibuzuzile ubulumko.’ Kaloku nguThixo yedwa ongaphendulanayo noYobi, hayi umntu.ztm Bendiziindlebe ndonke xa benithetha; akukho namnye umchaniley' uYobi, kungekho namnye ukwaziy' ukuchan' amagama.cs? Ewe, ndiniphulaphule xa beniphakula ubulumko benu; ndibuvisisile xa benidimbaza nigalela.[r/ “Ngoko ke bekan' iindlebe, khe ndiniphakele; makhe ndinivakalisel' olwam uluvo.Qq Hayi, abuyi ngaminyaka ubulumko, kungayi nangabudala ukuqonda imfanelo.vpe Kambe ke ngoku ndiyaqonda ukuba ngumoya osemntwini, ewe, lifuthe likaSomandla elimthi jize ngokuqonda umntu.ioK Ndithe: ‘Mandiyekel' iminyak' isiphakele.’ Bendisithi: ‘Izilimela zingasiph' ubulumko.’Yn+ wangenelela ke yena uElihu unyana kaBharakeli waseBhuzi, wathi: “Kambe ke ndiyimveku ngeminyaka, ke nina senikhulile, niziingwevu, nto leyo ke esuke yanditsho ndamathidala, ndoyika ukuphuhlisa olwam uluvo.kmO Athe ke la madoda mathathu akuba selethethe koma umqala esoyiswa bubuciko bukaYobi, wakhathazeka,Vl% UElihu lo wayesalindele ukuthetha noYobi, kuba abanye aba babebadala kunaye..kU Futhi wakhathazwa nayinto yokuba ezi zihlobo zikaYobi zithathu zisuke zoyiswa kukuphendulana noYobi, zingabanga nako ukudandalazisa ubutyala bakhe, kodwa zimtyhola.j7 Ke yena uElihu unyana kaBharakeli wendlu kaRam eBhuzi uthe akuyiqonda le meko wasuka wakhathazeka, kuba kaloku uYobi wayezenza ilungisa esola uThixo.ei E Ke kaloku la madoda mathathu ade amncama uYobi, kuba yena wasuka wanje, esithi umsulwa yena.h%(ewe, endaweni yengqolowa mawuvelise imithi enameva, ukuze endaweni yerhasi uvelise ukhula.” Waba njalo ke uyaphetha uYobi: ncincilili-i-i!fgE'ukuba nditye imveliso yawo ndingabahlawulanga abaniniwo, ndaza bona abalimi bawo ndabavimba,Sf&“Ukuba ngaba umhlaba wam ubundenzela isijwili, zindigxeka neefolo zawo,Xe)%UThixo bendiya kumanekela konke okwam, ndingqiyaze phambi kwakhe njengetshawe.Rd$Bendiya kuzithwala emagxeni, ndizithi jize ngazo entloko njengentshinga."c=#“Akwaba bekukho ondiphulaphuleyo! Ndiwandlalile umcimbi wam; uSomandla makandiphendule. Akwaba izityholo endibekwa zona ngondimangalelayo bezibhaliwe.vbe"Kuba mna andiboyiki abantu, andithi cwaka okanye ndizivalele endlwini, kuba ndisoyika ukunyenjwa zizalamane.\a1!Bambi bayazigusha bazifihle iziphoso zabo, kambe ke mna andibufihli ubugwenxa bam.z`m Abahambi abazange balale ecaleni lendlela ndikho; ndiyabamema beze, kuba iingcango zomzi wam zahlala zivulekile.U_#Namadoda andisebenzelayo akazange athi: ‘Yhu, besilamba phaya kwaYobi!’U^#Andizange umlomo wam ndiwuvule wone ngokusuka ndilushwabulele utshaba lwam.o]W“Andizange ndavuyiswa kukubandezeleka kotshaba lwam, ndingazange ndakuthakazelela ukuminxeka kwalo.\nale ke into ibingaba bubugwenxa obufanele isohlwayo esiqatha, kuba ukwenjenjalo ingaba kukuvukelana noThixo kweliphezulu.S[ukuba ngaba bendiwexulekile ndasanga isandla sam, ndibusa zona ezi zinto,kZOukuba bendisuke ndanqula ilanga ngenxa yokuqaqamba kwalo, okanye inyanga ngenxa yomfaneleko wayo,nYUukuba bendivuye ndada ndaqholosa ngenxa yentabalala yobutyebi bam, nangenxa yokwanda kwemveliso yam,ZX-“Xa bendingaqamelela ngegolide, kwecikizekileyo ndisithi: ‘Ulithemba lam!’WwHayi bo! Ngenxa yokoyika isohlwayo sikaThixo, nangenxa yokuhlonipha ubuhandiba bakhe, into enjalo andizange ndayenza.UV#Xa kunjalo ke ngamana ndakroboka iingalo; akwaba zingancothuka emagxeni am.\U1Ngaba ndakha ndayivuyelela inkedama kuba ndiqhayisa ngokuyitshonisa nasenkundleni?pTYbendilunika impahla eyenziwe ngoboya obuyimveliso yeegusha zam, lutsho lundincome luhambe lundidumisa.^S5Ndakubona usizana oluze, oluhlwempuzeke kangangokuba lungabi nayo impahla yokunxiba,nRUKaloku ndayikhulisa njengoyise kwasebuntwaneni bayo, ndayondla ndayithantamisa kwasekuzalweni kwayo.YQ+Andizange ndaneliseke kukutya ndedwa, ibe yona inkedama ingenayo into etyiwayo.iPK“Mna andizange ndikumangale ukunceda amahlwempu, nabahlolokazi abazange bemke belambatha kum.POAndithi na kaloku kwalo Thixo udale mna zikwadalwe nguye nezicaka zam!XN)bendingathini ke ukujongana noThixo? Ndingathini ukuphendula xa efuna ingxelo?sM_ “Ukuba ndakha ndasigatya isikhalazo sesicaka sam, okanye andasihoya isicakazana xa sinesikrokro ngakum,QL Loo nto ingaba njengomlilo otshabalalisayo, otshisa yonke imveliso yam.SK Kuba eso ingaba sisenzo esigwenxa, ingaba lityala elifanelwe kukugwetywa.VJ% umfazi wam ngamana wagubela enye indoda; ewe, ngamana wambathwa bantu bambi.lIQ “Ukuba ngaba ndikhe ndancwasa omnye umfazi, okanye ndaya kumxhwarhela ngasemasangweni ommelwane,dHAizilimo zam mazixhatshazwe mntu wumbi, yonke into endiyilimileyo mayincothulwe neengcambu.xGiUkuba ngaba nditenxile endleleni, ndaza ke ndabhaduliswa yiminqweno, okanye ukuba izandla zam zidyojwe bububi,WF'Makhe ndibekwe esikalini kungekho xanasi ukuze uThixo aqonde ukuba ndimsulwa.WE'“Ndiqinisekile andizange ndenze buqhophololo, ndingazanga ndakhohlisa mntu.SDAndithi na kaloku yena uyazazi iindlela zam, ewabala onke amanyathelo am?]C3Abangalunganga ubathwaxa ngezibetho, aze abo bangamatshijolo abayekele ngentlekele.XB)Ke, siyintoni isabelo somntu kuThixo? Liyintoni ilifa kuSomandla kweliphezulu?dA C“Ke mna ke sendazimisela ngomxhelo wam wonke ukuba kungáze kubekho ntombi ndiyincwasayo.]@3Ihapu yam ngoku seyijike yaba yeyesililo, nefluthi yam ngoku seyisenza isijwili.”]?3Ulusu lwam selujike lwamnyama, futhi luyaxobuka, ibe ke nomzimba wam lo uyagcadeka.L>Ngoku sendingumlingane woodyakalashe; ewe, ndiliqabane leenciniba.f=EUkukhanya akukho, ndihamba ndigutyungelwe bubumnyama; into endiyenzayo embizweni kukuzibika.d<ANdithiwe fithi lunxunguphalo, alundiphe thuba; imihla ngemihla ndihlangatyezwa yinkathazo.m;SMna ndithe ndijonge okuhle kwathi gqi okubi; bendilindele ukukhanya, suka kwathi nyalulu ubumnyama.m:SAndithi na kaloku ndandilila kunye nabasezingxakini, umphefumlo wam udandatheka ngenxa yamahlwempu?t9a“Kambe akukho hlwempu elizibikayo endingalincedanga, nditsho elaliphakamisela izandla kum licela uncedo._87Ndiyaqonda ke ukuba undinikezela ekufeni, apho baya kuphelela khona bonke abaphilayo.c7?Uyandiphakamisa undiyekele ngomoya undibhudle; ndiyaqotha-qotheka ndiqwengwa sisaqhwithi.S6Wena ngoku ujike wandikhohlakalela, undihlasela ngengalo yakho enamandla.X5)Ndiba ngakhala ndikubongoza, akundiphenduli; ndiba ngazibika kuwe, akundihoyi.L4UThixo undiphose eludakeni; andisento, sendifana nothuli nothuthu.o3WNdigxavulwa ngeempahla zokunxiba, ndidlakazeliswe; ndiyakrwitshwa sisambatho, ndibanjwe ngobhongwana.Q2Ebusuku ndiqaqanjelwa nangamathambo la; iintlungu ezindidlayo azipheli.I1 “Ngoku ndisebugxwayibeni, kuba imihla yenkathazo indibambile.0Ngoku ke sendirhawulwe kukunkwantya; isidima sam sivuthuluke ngathi siyavuthelwa, ukukhuseleka kwam kubhange oku komfankungu.Z/-Bandihlasela ngathi batyhoboza kwindawo ebanzi; baphoseka kum becanda amabhodlo.`.9 Bayandiqhiwulela endleleni, befuna ukundigqiba, besithi: ‘Akanabani ongamncedayo.’u-c Ngasekunene bafunzela ukundihlasela belihlokondiba; ewe, bayandijoka, futhi sebezimisele ukundihlabanisela.,w Ngenxa yokuba uThixo undiyekele ndatsho ndangugqush' eluthulini, nabo ke ngoku baziqhawule iintambo zokulawulwa ndim.[+/ Ewe, ngoku bandidelile, bayandenyanya; bathi bangandibona banditshicele ebusweni![*/ “Ngoku ke sebendicabela nasezingomeni zabo; ewe, sendisisimbo nesigculelo sabo.T)!Awu, ziinjubaqa; sisizukulwana soongantweni eside sagxothwa nakwelakowazo!R(Bakhonya phakathi kwamatyholo, ufike sebethe buthalala phantsi kwemithi.c'?Kuye kwanyanzeleka ukuba baye kuhlala emiqolombeni, emingxunyeni, nasezimfanteni emaweni.W&'Abantu babagxothile phakathi kwabo; basuke babahewula bangathi bachil' isela!d%ABalamba kangangokuba ungafika besimba iinqoba emqwebedwini, bade batye neengcambu zemithi.b$=Bangamahlwempu alambayo, ahamba ngobusuku, ufike enqunquda iingcambu emqwebedwini phaya.O#Bebeligquba nje ekungekho yalo, amabhetye-bhetye angenakwenza nto tu! " “Xa kunamhlanje-nje sendisisigculelo nakubafana abayise bendingabazele nto, ebendingeze ndabashiya nezinja zam ezalusa iigusha. !9Ndandingqendeva njengomnumzana, ndithethe kume ngam; ndandibakhokela njengenjengele kwimikhosi yayo; ndandibaxhasa njengothuthuzela abadakumbileyo.”J  Babekhuthazeka ndakuncuma; ukukhululeka kobuso bam bekubomeleza.gGNdandilangazelelwa oku kwemvula, amazwi am bewaginya oku komhlaba uginy' imvula entlakohlaza.fENdandilebela xa ndithethayo, kungekho mntu unokongeza; kaloku amazwi am ayezika njengemvula.\1“Ndandisithi ndakuthetha kutsho kuthi cwaka, abantu bewaphulaphula amacebiso am.LUdumo lwam lwaluhlala luhlaziyeka, amandla am engapheli nokuphela.[/Ndandifana nomthi ongcambu zinabele emanzini, omasebe asoloko elalelwa ngumbethe.ve“Ndandisithi: ‘Ndiya kukhula ndide ndikhokhobe endlwini yam, nemihla yam ibe mininzi njengentlabathi.’]3Yayindim umaphul' iimpondo kwizibhoja, amaxhoba azo ndiwathi hlasi emilonyeni yazo.QNdandingutata kumahlwempu, neengxaki zabasemzini bendizithabathela kum.<sNdandingamehlo kwiimfama, ndiziinyawo koqhwalelayo.fENdandivatha ubulungisa njengesinxibo sam; ukwenza okulungileyo kwakuyingubo yam neqhiya yam. Ababesindakala ndaza ndabanceda babendincoma, ukanti nabahlolokazi ndandibanceda batsho baba neengoma ezintliziyweni zabo.ta Kaloku ndandisabela ndiwahlangule amahlwempu esakukhala; ukanti ndazibonelela neenkedama ezazingenamncedi.\1 Abandiva ndithetha babendincoma, kanti ababona izinto endizenzayo babendingqinela.K Izikhulu zazisithi cwaka ngathi ulwimi lukhulekiwe enkalakahleni.I  Ewe, ayesuka aphel' emqaleni kumatshawe, ufike selethe khebevu!Babafana bathi gu bucala, ke zona iingwevu zime ngeenyawo.hI“Ndandisithi ndakufika enkundleni ngasesangweni, ndakuthi zinzi phakathi kwamadoda amakhulu,kONgaloo mihla amasi ayedlal' abantwana kwam; ke yona iminquma ichuma nasematyeni, ithulula ioyile.@ {USomandla wayengakum ngoko, ndiphahlwe ngabantwana bam.c ?Ewe, ngaloo mihla yamfamlibe ndandimi kakuhle; bendilala ngangubo-nye noThixo emzini wam.q [xenikweni isibane sakhe besikhanya phezu kwentloko yam, xa ndanditabhata nasebumnyameni endikhanyisela.d A“Awu, akwaba ibinokubuyiselwa kum imihla yamandulo, ngokuya uThixo wayesandilondolozile,5  gKe kaloku uYobi wathathisa wathetha wenjenje:Ke uluntu waluyalela wathi: ‘Niyabona, ofuna ubulumko makathobele uThixo; ofuna ukuzuza ulwazi makabucezele ububi.’ ”gGkanye ngelo thuba ke uThixo wabubona wabuphicotha ubulumko, waza ke wabumisela wabugoca-goca.Enemvula eyenzela ummiselo wayo, nombane ewalathisa indlela,T!Ngokuya uThixo wayemisela umoya amandla awo, namanzi ewacandela umda wawo,wgKaloku yena ubona nditsho namaphethelo ehlabathi, kuba kuye akukho nanye into efihlakeleyo phantsi kwamazulu.KNguThixo kuphela owaziyo ngobulumko; nguye owaziyo umthombo wabo.veEwe, nokufa nentshabalalo, zombini ziyavuma, zithi: ‘Luvakele nje umingi-mingi ngabo ezindlebeni zethu!’Y+Abubonakali kuzo zonke izinto eziphilileyo, nditsho nakweyona intingayo intaka.PKe, ngaba uphi owona mthombo wobulumko? Umntu angalufumana phi ulwazi?q[Ewe, netopazi yaseKushe ayinakulinganiswa nabo, ngokunjalo abunakuthengwa nangeyona ihluziweyo igolide.}~sAsisathethi ke ngeekorale neekristale, kuba kaloku bona ubulumko bubalasele ngexabiso, ndithi bugqwesa kwaiiperile.y}kEwe, abunakulinganiswa negolide, ukanti abunakuthelekiswa nayo nemveliso yegolide, nditsho nayo neglasi yodidi.w|gNeyona golide yaseOfire iyalaba-laba kwixabiso labo; nditsho namatye exabiso, nokuba yionike okanye yisafire.v{eKaloku bona abungekhe bufumaneke nangegolide ecikizekileyo, kanti nentabalala yesiliva ayinako ukubuhlawula.fzEAndithi na kaloku kwankqu neenzonzobila ezinzongo-nzongo, nditsho neelwandle, ziyabulandula?^y5 Ewe, ubulumko abunakufumaneka ebantwini; kaloku akukho namnye ulaziyo nexabiso labo.Yx+ “Kambe ke, bungaze bufumaneke phi ubulumko? Khona lona ulwazi lungazuzwa phi?bw= Imithombo yakhona bayayivingca ingampompozi, baze bazidandalazise izinto ezifihlakeleyo.]v3 Basuka bagqobhoze iitonela emaweni, lize iliso labo liwabhaqe amatye axabisekileyo.~uu Kaloku abantu baqhekeza bagqale nditsho nenyengane le; ewe, neentaba ngokwazo bayazibhukuqa, bazisiphule neengcambu.ktOAmarhamncwa anyalasayo akazange athi cakatha unyawo apho, nkqu nengonyama ayizange yadlula khona.ss_Amaxhalanga ngokwawo akazazi iindlela zasemigodini phaya, ngokunjalo zange zalanywa naliliso likakhetshe.Xr)Kumatye omhlaba kuphuma iisafire, kanti ke lona uthuli lwawo luvelisa igolide.bq=Phezulu apha lo mhlaba uvelisa ukudla; kanti ngaphantsi phaya ubhukuqwa ngathi ngumlilo.p'Kude lé kwelimiweyo, apho kungazange kwathi cakatha mntu, abantu bayemba bavule imigodi, bajinga-jinge kwalunkcwe, bebotshelelwe ngeentambo.o)Nenzonzobila yobumnyama abantu bayayihlola-hlola; baphicotha namathumbu omhlaba, baze bembe bacubungule kwimiwewe enzongo-nzongo yenzonzobila.SnAbantu bemba isinyithi emhlabeni, baze banyibilikise ubhedu olusematyeni.Tm #“Ewe, ikho imigodi yesiliva; ngokunjalo zikho neendawo zokuhluza igolide.Yl+Ewe, umoya usiqhwabela izandla, usihewule isikhohlakali simke endaweni yaso.”RkUsuka usilenge ungenalusini tu; nakanjani kufuneka siwasabe amandla awo.\j1Kufika umoya wasempuma usitshayele, usuke usinqukrule singabi sazana nekhaya laso.[i/Sisuka sirhwaqele ngathi siyarhaxwa; kaloku sitshayelwa sisaqhwithi ngobhadakazi._h7Isikhohlakali silala sinobutyebi, kodwa siyagqibelisa – sivuka sebuphel' emehlweni.dgAIsikhohlakali sakha indlu efana nesingxobo seqonya; sakha into engathi liphempe labalindi.{fokosuka kuthi gqi lungisa lithile inxitywe lilo loo mpahla; kosuka kuvele abantu abamsulwa babelane ngaloo siliva.ieKNoba zingade zibe nemfumba yesiliva ngathi luthuli, zibe nempahla yokwambatha efumbe okodongwe,gdGNemingqandanda esindileyo itshayelwa ngubhubhani, baze nabahlolokazi bazo bangalili nokulila.cNoba zingade zibe nenyambalala yoonyana bosuka babe lilifa lekrele emfazweni; ewe, inzala yazo yasoloko ithiwe nca liphango!Xb) “Naso ke isabelo sezikhohlakali kuThixo; elo ke lilifa lezibhoja kuSomandla.ba= Hayi gxebe, senizibonele nje ngokwenu; ngani ke ukuba nibe sathetha imfungu-mfungu enje?g`G “Makhe ndinifundise ngobukhulu bamandla kaThixo; mandingazifihli izicwangciso zikaSomandla.T_! Khona bangaziyolisa na ngoSomandla? Bangamnqula na uThixo ngamaxesha onke?N^ Xa sele kunyembelekile kubo, uthi uThixo angaze asive isikhalo sabo?P]Liyintoni na ithemba labangenaThixo mhla wabunqumla ubomi babo uThixo?\“Akwaba utshaba lwam lwafumana isohlwayo sabakhohlakeleyo, ngokunjalo nombandezeli wam azuze isiphelo sabangenabulungisa._[7Ndiya kuthi nca kwinto yokuba ndililungisa; andisoze ndibe nasazela yonke imihla yam.gZGAndisoze ndithi ninyanisile, futhi ndiya kude ndife ndibambelele kwinyaniso yokuba ndimsulwa.hYIimilebe yam ayisokuze ithethe inkohlakalo, ngokunjalo nolwimi lwam alusoze luthethe inkohliso.kXOUkuba ndisaxomoloza ndisadl' amazimba, xa ngaba ndisaphila ndinomphefumlo kaThixo emathatheni am,vWe“Ekho nje uThixo, lo undivimb' ubulungisa, nditsho uSomandla lo uwenze umphefumlo wam wangcamla ubukrakra:4V eKe kaloku uYobi uphinde wathathisa wenjenje: U9Kambe ke la ngamagqabantshintshi nje amandla akhe. Thina esikuvileyo lumingi-mingi nje! Ibingubani ke ongade akuqonde ukuzongoma kwamandla kaThixo?”|Tq Ngomoya wakhe ufutha sitsho sicwenge isibhakabhaka; kanti ke ikwasisandla sakhe esangxwelerha inyoka enyubelezayo.S Kaloku yena ngaloo mandla akhe waluthomalalisa ulwandle, waza kwangobo buchule bakhe wamvikiva uRahabhi isilo saselwandle.zRm Uthi angakhalima zitsho zihexe iintsika ezixhase isibhakabhaka; ewe, zitsho zizama-zame zingcangcazele kukoyika.UQ# Wakwahlula ukukhanya ebumnyameni ngeso sazinge sizotywe elundini lolwandle._P7 Uyayifihla inyanga ingabonakali; ewe, utwabulula ilifu lithi zinzi, itsho ifihlakale.iOKNguye ofaka amanzi kwiingqimba zamafu, aze loo mafu awabophe angagqajuzwa bobo bunzima bamanzi.hNIKaloku uThixo wasitwabulula isibhakabhaka ngasentla phaya, waza umhlaba wawujingisa enyanyeni.VM%Ewe, elabafileyo lityhilekile phambi koThixo; ayinasigqubuthelo inzonzobila.nLU“Abafileyo bayabhinyalaza kukunkwantya, kanti ke nelo lamanzi liyazibhija-bhija kunye nabemi balo.hKIPhofu uthi ngubani ongade aweve la mazwi akho? Khona futhe lini eli uthetha uphantsi kwalo?”OJEwe, uzicebise kakuhle izityhakala; hayi, ubulumko obubonakalisileyo!vIe“Kuthi mandivume ndithi ùluncedo kwababhetye-bhetye! Hayi kambe ukubahlangula kwakho abo baswele amandla!)H OKe yena uYobi uphendule wenjenje:sG_Kuxa engubani ke yena umntu, eyimpethu nje? Uthi unaxabiso lini unyana womntu kuThixo, engumbungu nje?”|FqKaloku nenyanga ngokwayo ayiqaqambanga kangako phambi kwakhe; kanti neenkwenkwezi ezi azingcwenganga kangako kuye.ENgaba kungenzeka ukuba umntu afumaniseke emsulwa enkundleni kaThixo? Uthi ingenzeka into yokuba umntu ozelwe ngumfazi angabi nabala?vDeNgaba ukhona na ongazibalayo izinxiba-mxhaka zakhe? Khona ngaba kuphi apho lungabonakaliyo ukhanyiso lwakhe?fCE“Kaloku uThixo nguSomagunya, nguDuma-barhwaqele; yaye ke ulugcinile ucwangco kweliphezulu.EB Kwesi sithuba ke kuphendule uBhildadi umfo waseShuwa, wathi:hAI“Ngubani ongayiphikisayo le nyaniso? Makavele ongandiphikisayo, athi nditheth' amampunge!”A@{Abantu abakhohlakeleyo bahluma babe nenkqubela okwexeshana, kodwa yonke loo nto iphela ngokukhawuleza; bayadaka bafe njengamntu wonke, bayabuna oku kwesikhwebu sengqolowa esivuniweyo.f?EUThixo noba angaziyeka zihlale zithe zava, kodwa usoloko ezijongile ukusuka nokuhlala kwazo.>Ngamandla akhe uThixo uyazishenxisa izihandiba; ewe, uThixo uthi akusebenzisa amandla akhe zitsho ziphelelwe lithemba lokudla ubomi.V=%Kaloku sona siphanga abafazi abaziindlolo, singabenzeli inceba abahlolokazi.<Nditsho nonina uyamlibala; kaloku umemethwe ziimpethu, akabi sakhunjulwa. Ewe, isikhohlakali sinkumka oku komthi owomileyo.o;WIkhephu liyanyibilika lakudibana nobushushu nembalela; ngokunjalo naboni bayavuthuluka kwelabafileyo.:“Isikhohlakali sikhukuliswa sisikhukula; amasimi asisabelo saso ashwatyulelwe, akusekho bani usebenzayo ezidiliyeni zaso.`99Isithoko-thoko sobumnyama sifana nemini kubo; ubusuku oboyikekayo bunjengomhlobo kubo.]83Ebusuku amasela aqhekeza izindlu, aze kwakuba semini azimele angafunani nokukhanya.f7EKe bona abakrexezi balinda ungcwalazi, ufike sebefihl' ubuso, besithi: ‘Andiyi kubonwa.’r6]Izikrelemnqa zivuka ekuseni ziye kugebenga abahlelelekileyo, kuze kuthi kwakuhlwa zijike zibe ngamasela.{5o “Kukho abantu abangafunaniyo nokukhanya, abangafuni nokuziqonda iindlela zako, futhi bengahambisani nako mpela! =I~~}}}||l|{{l{zzHyyzy8xxWx ww%vvSvuuEttt-sss7rrr#qqppHoooEnnzn%mmNlll=kkkAjjjiiLhhh2gggffDeeteddMcccKbbbIaaa-```__?^^^!]{\\\/[[z[PZZZ8YYYFXXX0WWW;VVV#UUzUTT?SSoRRR?QQQ,PPyP'OO`NN}N+MMM6LLLRLKKJKJJVIIIXI HHMGGG/FFEEE#DCBxAA<@4?9>>>=j=&<}Menzeleni amadini alungileyo, nikholose ngaye uNdikhoyo.V=%Xa niqumbileyo, ze ningoni; loo nto yetyiseni nithe cwaka kwiimandlalo zenu.Z<-Yazini ke ukuba *uNdikhoyo uyabathand' abantu bakhe; uyandiva xa ndizibika kuye.l;QBantundini, koda kube nini na nindihlazisa? koda kube nini nithand' ilize, niphuthaphuth' ubuxoki?: %Ndiphendule ndakukhala kuwe, Thixo, mlondolozi wamalungelo am! Wandikhulula embandezelweni yam; yiba nenceba ke ngoko, uwuve umthandazo wam.Q9Ukuhlangulwa kuvela kuwe, Ndikhoyo; khawubathamsanqele ke abantu bakho!8!Khawuphakame ume, Ndikhoyo! Ndisindise, Thixo wam! Kaloku nguwe ozoyisayo zonk' iintshaba zam; ewe, nguwe ozaphul' iimpondo iintshaba zam.]73Andiwoyiki amawaka-waka eentshaba, naxa zindirhawule nje, zindingqonge macal' onke.V6%Ndiyaphumla, ndilale ubuthongo, ndibuye ndivuke, kuba uNdikhoyo uyandixhasa.R5Ndiyakhala, ndibhenele kuNdikhoyo, andiphendule esentabeni yakhe eyodwa.X4)Kambe ke, wena Ndikhoyo, ulikhaka lam. Usisidima sam; undenza ndibe neqhayiya.R3Zide zithi xa zithetha ngam: “Naloo Thixo wakhe akamhlanguli konke!”^2 7*Ndikhoyo, hay' ukuba ninzi kwazo iintshaba zam! Ewe, zindivukela zinguMbo nomXesibe.&1E Khahlelani kuye unyana ngentobeko, hleze aniqumbele nitshabalale endleleni; kaloku umsindo wakhe uyakhawuleza. Hayi uyolo lwabo bonke abazimela ngoNdikhoyo!=0u Mkhonzeni ngembeko uNdikhoyo, nivuye ninokuzoyikela.S/ Ngoko ke, nina bokumkani, lumkani, nina ziphathamandla zelizwe, yalekani.`.9 Wòzilawula ngegqudu lentsimbi, ùzintlekeze zibe ziingceba oku kwezitya zomdongwe.”_-7Cela kum, ndikunike iintlanga zibe lilifa lakho, namaphethelo ehlabathi abe ngawakho.g,GEwe, ndivakalisa isibhengezo sikaNdikhoyo esithi: “Ungunyana wam wena; ndikuzele namhlanje.T+!“Ndim lo umisele lo kumkani wam phezu kweZiyon, intaba yam ncakasana.”P*Uya kusuka akhalimele ngomsindo, abankwantyise ngengqumbo yakhe, athi:[)/Lowo ungqendeve esihlalweni sakhe ezulwini uyabahleka; uNdikhoyo usuka abagxwale.V(%“Masiziqhawule ezo mbophelelo zabo, sikhululeke kuloo makhamandela abo.”q'[Ookumkani bemi bume, neziphathamandla zenza amabhunga okuvukela *uNdikhoyo nomthanjiswa wakhe, besithi:^& 7Ngani na izizwe zisenza imbudumbudu nje? Ngani na abantu besenza amayelenqe azé nje?`% ;Kaloku uNdikhoyo uyalusile indlela yamalungisa; ke indlela yabakhohlakeleyo iya kudaka.h$ KNgenxa yoko aboni abanako ukujongana nenkundla, koko bona baya kugxothwa embizweni yamalungisa.Y# -Àbanjalo kambe bona abantw' abagwenxa; bona banjengomquq' ophetshethwa ngumoya./" YUnjengomth' otyalwe ngasemijelweni yamanzi, umth' ovelisa iziqhamo ngexesha leziqhamo, umth' omagqabi angasoz' abune. Ewe, konk' akwenzayo umnt' onjalo kuyaphumelela.L! Lowo wonwatyiswa yimiyalelo *kaNdikhoyo, ayetyise emini nasebusuku.  Hayi inyhweba yomntu ongahambiyo ngecebo labantw' abagwenxa, ongahambiyo ekhondweni lamatshijolo, umnt' ongadlelaniyo nabaphoxisayo.A}*Ke kaloku uYobi wafa seleyingwevu, iminyaka selihambile.)K*Emva koku ke uYobi wahlala iminyaka elikhulu elinamashumi amane. Ewe, wada wabona abazukulwana nabantwana babo kwada kwaya kuthi xhaxhe ngesesine isizukulwana. *Kulo lonke ihlabathi akukho ntombi yayifika kwezo ntombi zikaYobi ngobunzwakazi. Nazo ke uyise wazinika ilifa kwanjengabantakwazo.U#*Eyokuqala yayinguJimayima, kweza uKeziya, eyesithathu ke yanguKeren-hapuka.7i* Waphiwa isixhenxe soonyana neentombi zantathu.wg* Ke kaloku uNdikhoyo walithamsanqela ikamva likaYobi nangaphezu kokuba wayenzile kubomi bakhe bangaphambili. UYobi waba neshumi elinesine lamawaka eegusha, isithandathu samawaka eenkamela, amawaka amabini eenkabi zeenkomo newaka leedonki.* Abantakwabo noodade bakhe, ngokunjalo nâbo babemazi ngaphambili, beza, batya kunye naye emzini wakhe. Bavelana naye, bamkhuza bemthuthuzela ngenxa yesithwakumbe awayebethwe ngaso nguNdikhoyo. Bonke ngabanye ngabanye bamnika imali nomsesane wegolide.5* Akuba ke uYobi ebathandazele abahlobo bakhe kuNdikhoyo, uNdikhoyo waphinda wambuyisela uYobi kundalashe. Ewe, ubutyebi bakhe wada wabuphinda-phinda.%* Ngenene ke uElifazi waseTeman noBhildadi waseShuwa noZofare waseNama benza ngokomlomo *kaNdikhoyo, waza ke yena wawamkela umthandazo kaYobi.oW*Ngoko ke thathani iinkunzi zeenkomo ezisixhenxe, neenkunzi zeegusha ezikwasixhenxe, niye nazo kwisicaka sam uYobi, nizenzele idini elitshiswayo. Ke yena uYobi isicaka sam uya kunithandazela; ibe ke mna ndiya kuwamkela loo mthandazo wakhe, ndinganiphathi ngokobudenge benu. Kaloku nina anithethanga nto iyiyo ngam njengoko enzileyo yena uYobi isicaka sam.”M*Emva kwale ntetho *kaNdikhoyo noYobi uNdikhoyo ubhekise kuElifazi waseTema, wathi: “Umsindo wam uyavutha kuwe nakubahlobo bakho ababini, kuba anithethanga nto iyiyo ngam njengesicaka sam uYobi.dA*Ngenxa yale nto ke ngoku ndiyazisola; ewe, ndiyaguquka; ndiseluthulini naseluthuthwini.”_7*Ngoko bendikwazi nje ngokuva ngeendlebe, kambe ke ngoku ndikubonile ngala wam amehlo.O*“Uthe kum: ‘Phulaphula, mna ndiza kukubuza, wena ke uphendule.’0Y*Bendingubani ukufuna ukulenza mfiliba icebo lakho, ndingenalwazi nje? Ngenene ndigabadele, ndithethiswa kukungaqondi; ndithethe ngemimangaliso nezinto ezinkulu kunam.hI*“Ewe, ngoku ndiyaqonda ukuba wena unako ukufeza konke; konke okucebayo wena unako ukukwenza.6 i*Ke kaloku uYobi uphendule *uNdikhoyo wenjenje:]3)"Kaloku noozindlula-mthi izikrobile; ewe, ingukumkani kwizilo zonke ezinyalasayo.”Y +)!Ehlabathini akukho nto inokulinganiswa nayo, nditsho isilo esingenabo ubugwala._ 7) Emva kwayo ngumzila omenyezelayo emanzini. Inzonzobila isuka ifane neenwele zengwevu.b =)Amanzi enzonzobila iwatsho abile okwembiza, ulwandle iluzama-zamise okweqhaga leziqholo.W ')Isisu sayo nqwa namaceba embiza; umhlaba siwukrazula oku kwesileyi sokubhula.I  )Ke lona ibhunguza lifana nodiza; iincula ziyinto yentsini kuyo._7)Okukokwalo utolo ayilwazele nto; kuyo ilitye *lenkwitshi linkumnka ngathi sisabhunge.B)Kuyo intsimbi ifana nomququ; ke lona ubhedu nqwa nevithi.T!)Yona yomelele, ayinakungxwelerhwa naziintshuntshe, oomikhonto, noozincula.U#)Ithi ingaphakama kunkwantye neengangalala; yakushukuma zisuka zithi phithi.Q)Yintw' entliziyo iqine oku kwenyengane! Yomelele oku kwelitye lokusila.E)Izihlunu zayo zifumbene; ziyingwanyalala engenakuhluthuzwa.T!)Yintw' etsho ngengwanyalala yesixhanti; bakuyibona abantu suka barhwaqele.\1)Ngomphefumlo wayo ungáwuphemb' umlilo; kaloku kuthaphuz' amadangatye kuloo mlomo.O)Yintw' emarhanana alephuz' umsi, oku kwembiza ebaselwe ngeengcongolo.G)Yintw' emlomo ulatyuza amadangatye, kutsho kutak' iintlantsi.J~ )Yintw' ethi yakuthimla kumenyeze, emehlo ngathi lilanga liphuma.J} )Hayi, anxibelelene angunonca, abambene nkwa, akanakwahlukaniswa.F|)Ewe, asondelelene ayimbumba; phakathi kwawo akungeni nomoya.G{)Umqolo wayo unoludwe lwamakhaka aphotheneyo ngathi atywiniwe._z7)Ewe, ngubani ongavula loo mihlathi yayo ijikelezwe ziingxavula ezoyikekayo zamazinyo?Oy) Ngubani onokuyinyanzela ukuvula umlomo, ingubani onokuyifaka umkhala?uxc) “Andinakuthi cwaka ngemilenze yayo; makhe ndikuphokozele ngokomelela kwayo nokufaneleka kokwakhiwa kwayo.hwI) Ukhona na onako ukubanga into kum ukuze ndimbuyisele? Kaloku yonke into phantsi kwezulu yeyam.]v3) Kungekho bani nje unesibindi sokuyiphazamisa, ngubani ke ngoko onako ukumelana nam?duA) Ngamampunge ukucinga ukuba ungayoyisa. Umntu uthi nje akuyibona asuke avikiveke aphelelwe.Ot)Khawuyichukumise nje – soz' uphinde! Engak' imfazwe soz' uyilibale!_s7)Isikhumba sayo ungasigqobhoza ngamagwegwe? Mkhonto waphi ongangxwelerha intloko yayo?Nr)Abarhwebi uthi bangarhweba ngayo? Ucing' ukuba bangahlulelana ngayo?Tq!)Ngaba ungayenza intaka ongadlalisa ngayo, uyikhulekele amantombazana akho?]p3)Uthi ingenza isivumelwano kunye nawe, ithembise ukuba likhoboka lakho ngonaphakade?Yo+)Ucing' ukuba ingaze itarhuzise kuwe? Uthi ingakukubongoza ngamazwi athambileyo?^n5)Uthi ungaze uyifake intambo impumlo yayo, mhlawumbi uyithi qhoo imihlathi ngegwegwe?Om )“Uthi ungaze uyilobe ingwenya, okanye ubambe ulwimi lwayo ngentambo?zlm(Kodwa kodwa ngubani ongayihlaselayo? Ngaba uqale wayityhaphaza? Ngubani ongayithiyela ayithi qhoo ngaloo mpumlo?mkS(Yona ayiwoyiki umlambo ophuphumayo; ithi zole nakwiJordan elatyuza amanzi de abethe emlonyeni wayo.]j3(Ewe, iphumla emthunzini wamatyholo entlanjeni phaya, ufike ijikelezwe yimingcunube.zim(Ungafika ingqengqe phantsi kwamatyholo akhula ngasemanzini, okanye izimele ezingcongolweni, emgxobhozweni phaya.Yh+(Ukutya kwayo kufumaneka ezintabeni phaya, apho zidloba-dloba khona izilwanyana._g7(Kuzo zonk' izidalwa ithe kratya ngokukhwankqisa; nguMdali wayo yedwa onako ukuyoyisa.Kf(Amathambo ayo omelele njengobhedu; ewe, afana nemivalo yentsimbi.Xe)(Yinto emsila ungqangqasholo okomsedare; ke zona izihlunu zemilenze ziphindene.\d1(Kambe ke, yeka – asimandla esinqeni sayo! Yinto emzimba unemisipha engwanyalala!`c9(“Imvubu le uyayiqonda? Njengawe nayo ndayidala; phofu yona injengenkomo, itya ingca.Sb(Xa kunjalo ke ndiya kuvuma, ndisithi unako ukuzisindisa ngawakho amandla.Oa( Xa zizonke zibandakanye uzingcwabe; zigqume zihlale kwelo labafileyo.X`)( Ewe, badilize abo baqholosayo; ke zona izikhohlakali zinyhashele apho zikhoyo.E_( Khawuphokoze loo msindo wakho, ubaphoxe abo bazigwagwisayo.`^9( Xa kunjalo ke khawuvele uveth' isidima uzimasekile; khawuthi jize isihomo nesithozela.P]( Ngaba nawe womelele njengoThixo? Nelakho ilizwi lizongoma njengelakhe?]\3(“Ngaba ufuna ukusisingela phantsi isigwebo sam? Ugweba mna ukuze wena ugwetyelwe?O[(“Khawuqule, ume njengendoda; mna ndiza kukubuza, wena ke uphendule.IZ (Ke *uNdikhoyo waphendula esesaqhwithini, wathetha noYobi wathi:QY(Ewe, ndithethe ndaphinda-phinda, kambe ke ngoku ndosuka ndiwuthunge.”oXW(“Xa kungokunje ndiyaqonda ukuba andinto yanto. Ndingaba saphendula ndithini? Kungokunje ndidl' imu.2W_(Ke yena uYobi uphendule *uNdikhoyo wathi:nVU(“Ngaba ufuna ukubambana noSomandla, usalatha iimpazamo zakhe? Wena omangalela uThixo, phendula.”'U K(*UNdikhoyo uqhube wathi kuYobi:]T3'Amathole alo amfimfitha igazi; nalapho zikhoyo izidumbu libutha khona ixhalanga.”RS'Lithi cwaa apho lilonga-longe ixhoba, lize lilipopole noba selisekudeni.aR;'Kaloku lona lihlala kwiinkelekethe zamawa; lizenzela inqaba kwiimfanta zamalenga-lenga.aQ;'Ngaba nguwe oyalela ixhalanga ukuba lintinge, lakhe nendlu yalo emalenga-lengeni phaya?Py'“Ngaba bubulumko bakho na obunika ukhetshe ubuchule bokubhabha? Nguwe omenza athi naa amaphiko abheke kwelasezantsi?"O='Lakuva umtyangampo wexilongo lithi: ‘Ngxatsho ke!’ ze lithi lisekude lé, libe seliqonda ukuba izwe lifile! Kaloku liyabeva oomaqhuzu xa bayalelayo.jNM'Ngaloo manqina alo lisiphula umhlaba, selingasakwazi ukuzibamba, lilindele ukuvakala kwexilongo.YM+'Kaloku lo uphezu kwalo uxhob' uf' amacala; oomikhonto noozincula ziyabengezela.RL'Kaloku lona alinadyudyu nantaka; aliwazele nto umkhonto, alibuyi ngamva.kKO'Ligxanya ngamandla ngaloo manqina alo xa lijikela entilini phaya, selifunzele phakathi kwayiwayo!mJS'Nguwe olenze lanako ukuthi qakatha njengeenkumbi? Nguwe olenze larhwaqelisa ngesandi somfutho walo?gIG'“Ngaba nguwe na owenze ihashe lomelela kangaka? Nguwe owalivathisa ngeso singci siyakayaka?VH%'Kambe ke yakuwathi naa amaphiko ayo ibaleka iyalihleka ihashe nokhwele kulo.JG 'UThixo uyivimbe ubulumko inciniba, akayinika nokuyinika ingqiqo.gFG'Ayinankathalo ngamantshontsho ayo, ngathi asingawayo; ayivakalelwa kukubhanga kwemigudu yayo.VE%'Ayinaloyiko lokuba osuka anyathelwe, okanye kuthi gqi inyamakazi iwakroboze.VD%'Amaqanda ayo iwabeka emhlabeni iwashiye ukuze ke afudunyezwe ngumhlaba lowo.]C3' “Hayi ukufaneleka kwamaphiko enciniba! Kambe ke iyagqweswa yingwamza ngokuphapha.LB' Ngaba unganako ukuvuna ngayo? Uthi ungabhula ngayo esandeni phaya?PA' Uthi ingaze ikuncede ngamandla ayo; ungawunikela kuyo umsebenzi wakho?L@' Uthi ungayirhintyela ulime ngayo; mhlawumbi uyerhe entilini phaya?N?' “Uthi ungaze uyisebenzise inyathi? Unganako ukuyivalela ebuhlanti?_>7'Libhadula ezintabeni lifuna amadlelo, lize limemethe naluphi na uhlaza elilufumanayo.d=A'Isiphithi-phithi sasezixekweni yintlekisa kulo; ngokunjalo nemikhwazo yombhexeshi aliyiva.Y<+'Ndim owalinikela ukuba lihlale entlango, ikhaya lalo libe kuloo mathafa etyuwa.a;;'“Iqwarha eli layithatha phi inkululeko? Ngubani owalikhulula intambo ukuba libhadule?Z:-'Amatakane alo akhulela ezindle ade omelele, aze ke asuke emke angaze abe sabuya.p9Y'Uyalazi ukuba lingqengqa nini na ukuze libeke itakane lalo, ibe ke ngokunjalo idlule intlungu yenimba?]83'Lithatha iinyanga ezingakanani lithwele, lize lifike nini ke ixesha lokuzala kwalo?v7 g'“Ngaba uyalazi ixesha lokuzala kwamagogo asemaweni? Wakha walibona na inxala xa lifikelwa yinimba yokuzala?j6M&)Uthi ngubani owondla amahlungulu, xa amantshontsho awo akhala kuThixo, ebhadula ngenxa yendlala?E5&(xa ahleli esikhundleni sawo, okanye xa ancathame ngetyholo?]43&'“Unganako ukuzingelela imazi yengonyama? Ungawahluthisa khona amathole engonyama,W3'&&Nditsho imvula ejika uthuli lube ludaka, ke wona amagade atsho ancamathelane.b2=&%Sisiphi isilumko esinokubala amafu, ingubani onokuqubuda iingqayi zamanzi zasemazulwini?X1)&$Ngubani oyazisayo intsikizi ngemvula, ingubani oxelela umqhagi ngemini entsha?P0&#Ngaba unganako ukuyithuma imibane? Ngaba ingavuma ithi: ‘Ndiyaya’?q/[&"“Unganako ukuliphakamisela emafini ilizwi lakho, khon' ukuze akugubungele ngezantyala-ntyala zemvula?q.[&!Uyayazi imithetho elawula ilanga nenyanga neenkwenkwezi? Unganako ukumisela impembelelo yazo emhlabeni?_-7& Ungazilawula iinkwenkwezi namathuba azo, nditsho oozibhere ngokunjalo namatakane azo?U,#&“Uthi ngaba unokuzidibanisa izilimela; khona unako ukuwakhulula amakroza?^+5&Kaloku amanzi ayaqina abe ngathi lilitye; inzongo-nzongo yamanzi itsho ikhenkcezele.N*&Ke wona umkhenkce wakhawulwa ngubani; ingubani yena umzali weqabaka?G)&Kakade, imvula le yinto kabani; ingubani yena uyise wombethe?R(&ukuze ithobe unxano kumhlaba okhamisileyo, kutsho kuthi rhwelele utyani?R'&Ngubani onisa imvula endle phaya? Inethiswa ngubani imvula enkqantosini,d&A&Ngubani ovulela izandyondyo zemvula umjelo; ingubani yena khona ovulela iindudumo indlela?s%_&Uyayazi na indlela eya apho kuvela khona ukukhanya? Uthini umoya wasempuma ukusasazeka phezu kwehlabathi?^$5&Ezi zinto ndizigcinele mhla kwanyembeleka; ndizigcinele mhla kwathiwa ilizwe lifile.R#&“Wakha wababona oovimba bam bekhephu? Oovimba besichotho bona uyabazi?]"3&Awunakungazazi; kaloku wawuseluzelwe, neminyaka yobomi bakho mininzi, ngabula wena!h!I&Ezi zinto ungazibuyisela na endaweni yazo? Khona, uyayazi na indlela esinga esikhundleni sazo?] 3&“Ungalixela apho likhoyo ikhaya lokukhanya? Khona, wona umthombo wobumnyama uphi?T!&Khawutsho, lingakanani ihlabathi? Phendula kaloku ukuba uyazazi ezi zinto!I &Uwatyhilelwe na amasango okufa? Wakha wakubona kwamnyama-ndawo?fE&“Ngaba wakha wayibona imithombo yolwandle? Sowukhe wathi cakatha ezintunjini zenzonzobila?Z-&Abakhohlakeleyo bayoyiswa kukukhanya; kaloku ingalo yabo yokugonyamela yaphulwe.)&Kaloku ukusa kuzitsho ziphuhle iinduli neentili, zibe ngathi yingubo ebikade isongene; ewe, zitsho zicace oku kophawu olushicilelwe kumdongwe.ve& Nditsho umsobomvu okhanyisela iziphelo zehlabathi, khon' ukuze izikhohlakali zingabi nakuzimela ebumnyameni.b=& “Ukhonje wakha wayiyalela intsasa yabakho? Wakha wasikhombisa indawo yaso na isifingo?a;& Ndaluyalela ndathi: ‘Hamba, ungagqithi apha; amaza akho adlokovayo makaphele apha.’H & Ndim owalumisela imida, ndalubiyela ndaluvalela endaweni yalo.K& Kaloku ndim owalwambathisa ngamafu, ndaza ndalusonga ngobumnyama.I &Mhla lwagqabhuka ulwandle emhlabeni, ngubani owalumisela imida?Y+&Ngaloo ntsasa iinkwenkwezi zamemelela, izidwangube zakwaThixo zona zanemincili.V%&Khona, zixhaswe yintoni iintsika zalo? Ingubani owalimisela ilitye lesiseko?lQ&Ngubani owamisa ubungakanani balo? Awunakungayazi loo nto! Ngubani owalijikelezayo etsala intambo?M&“Wawuphi xa ndiseka ihlabathi? Yitsho kaloku, uyingqondi andithi?L&Khawuqule, ume njengendoda; mna ndiza kukubuza, wena ke uphendule.q[&“Wena kuxa ungubani, ukuba ude ufune ukulenza mfiliba icebo lam? Mazwi mani wona la, engenalwazi nje?H &Ke *uNdikhoyo waphendula esesaqhwithini, wathetha noYobi wathi:_ 7%Ngenxa yaloo nto ke, abantu bayamhlonela; kambe ke zona izindwebi akazikhathalele.”m S%Amandla akhe amtsho angafikeleleki; usulungekile, ebalasele ngobulungisa; akukho bani amcinezelayo.b =%Emantla phaya ukukhanya busabugoliderha; isihomo sikaThixo sisitsho sinkwantye ke thina.} s%Bekungekho bani unako ukubona ukukhanya; ukuqaqamba kwako bekusithwe ngamafu, kodwa kwakudlula umoya, kuthi qwenge.J  %Uthi masicele ukuthetha naye! Ngubani ongazibizela intshabalalo?gG%“Khawutsho, uthi masithini ke kuThixo? Kaloku kumnyama kuthi; asinamhlaba wakuziphendulela!ta%ungathini ukufuna ukubambisana naye xa atwabulula isibhakabhaka, esenza somelele okwesipili esityhidiweyo??y%Uxakwa nje kukuzikhusela ngezambatho kwifuthe lolophu,wg%Amafu la uthi ajinga kanjani esibhaka-bhakeni, into emangalisayo engumsebenzi walowo unolwazi olugqibeleleyo?Q%Uyakwazi ukuhamba komyalelo kaThixo, esithi umbane mawulenyeze emafini?E%“Yobi, khawunqumame wondele, ujonge imimangaliso kaThixo.~u% Unethisa imvula emhlabeni; kanti isenokuba sisibetho ebantwini, kwanjengokuba isenokuba ngumqondiso wothando lwakhe.X)% Kaloku nguThixo owalawulayo, atsho enze eyakhe imiyalelo kulo lonke elimiweyo.F% Kanti wona amafu uwahlohl' ukufuma, aze awahlwayele imibane.dA% UThixo uthi angaphefumla amanzi atsho abe ngumkhenkce, ububanzi bawo buqine bukhenkcezeke.M~% Iinkqwithela ziphuma endaweni yazo, imimoya enamandla ize nengqele.X})%Iinyamakazi zitsho zingene emingxunyeni yazo, zizimele apho ezikhundleni zazo.Q|%Ke bona abantu batsho bayeke ukusebenza; kaloku ngoku nguye osebenzayo.m{S%Uthi kwikhephu: ‘Yiwa emhlabeni;’ kwimikhwitsho yemvula athi: ‘Yenza izandyondyo zomvimbi.’ezC%Ewe, uThixo wenza imimangaliso ngezwi lakhe, utsho ngezinto ezinkulu esingenako ukuziqonda.y-%Ikhatshwa kukududuma kwelizwi lakhe, lizongoma ngezwi lobungangamsha bakhe. Xa avakalisa izwi lakhe kuba zizabhokhwe zombane ezingathintelekiyo.Qx%Utshawuzisa imibane esibhakabhakeni, ayithumele eziphelweni zehlabathi.aw;%Khanikuve ukuzongoma kwelizwi lakhe, niphulaphule ukungqokola okuphuma emlonyeni wakhe.Tv #%“Kuthi ke kwakuba njalo isuke igubhe intliziyo yam, ixhume endaweni yayo.]u3$!Kambe ke sona isiphango sixelwa ziindudumo, nditsho neenkomo ziyakwazi ukuza kwaso. C ~~X}}|||E{{Ezzz7yytyxowwvvv1uu^uttjtss+rr1rqUpppWooXnnnCmmkmllkkpk)jjj7iiiChhhZgggfff/ee\e ddcd$cc|cbb\baaM``|___9_^~^]]\\([[;ZZLYYjYXXWWW>X===5<<=;;;:::6999+8885777/66o655Y444;333b322 100S//h..W.--?,,,++-**))2((V'''&&&/%%%$$^###P""Z"!!< k Pz'c} e$5tTqa_"VO) 0 { * A [ \ lb O:UO>tw"uwagcina onke amathambo alo, kungaphuki nalinye kuwo.Ws'"Zininzi iingxaki ezivelela ilungisa, kodwa uyalikhulula kuzo zonke uNdikhoyo;Wr'"UNdikhoyo ukufuphi nâbo badakumbileyo, ebaphakamisa abo baphelelwe lithemba.Pq"Uyaweva amalungisa akuzibika kuye, awakhulule kuzo zonke iinzima zawo.Vp%"kodwa ubafulathele abenzi bobubi, abaphanzise bangabi sakhunjulwa emhlabeni.Jo "Kaloku uNdikhoyo uwalusile amalungisa, uyayiva imithandazo yawo;Qn"makahlukane nobubi, enze okulungileyo; makaphuthume uxolo, ahlale kulo.Am}" makazilumle ekuthetheni kakubi, ayeke ukuthetha ubuxoki;Wl'" Lowo unga angadla ubomi, abe nenkqubela, lowo unga angafumana imihla emnandi,Qk" Yizani, lusatshana; ndiphulaphuleni; ndonifundisa ukuhlonela uNdikhoyo.djA" Neengonyama ziyaswela zilambe, kodwa abo bamfunayo uNdikhoyo akukho nto intle bayiswelayo.^i5" Mhloneleni uNdikhoyo, nina milowo yakwakhe, kuba abayi kuswela nto abo bamhlonelayo.Zh-"Khanibuxhamle ububele bukaNdikhoyo; ngenene unoyolo umntu othembela ngoNdikhoyo!Rg"Bonke abahlonela uNdikhoyo isithunywa sakhe siyabakhusela, sibahlangule.Uf#"Lwazibika udwayi, waluva uNdikhoyo, walukhupha kuzo zonke iinkxwaleko zalo.Ze-"Abacinezelweyo bathembela kuNdikhoyo, bagcobe; ewe, abasayi kuze badakumbe bona.Rd"Ndazibika kuNdikhoyo waza wandiva, wandikhulula kuko konke ukoyika kwam.Hc "Mbongeni uNdikhoyo, kunye nam; masilidumise kunye igama lakhe.\b1"Ndoqhayisa ngezinto andenzele zona uNdikhoyo, batsho bavuye abo babandezelekileyo.Ca "Ndohlala ndimbonga *uNdikhoyo; andisayi kuyeka ukumdumisa.M`!Ndikhoyo, senzele ububele nenceba, njengoko kaloku sithembele kuwe.^_5!Ewe, siya kuchulumacha ngenxa kaNdikhoyo, kuba sithembele kwigama lakhe elidumileyo.K^!Thina sithembele kuNdikhoyo, kuba nguye umncedi nomkhuseli wethu.;]q!aze abahlangule ekufeni, abondle ngelixa lendlala.W\'!UNdikhoyo uyabanakekela abo bamhlonelayo nabo bathembe izibele zenceba yakhe,K[!Akuthenjelwa ngahashe edabini, kungemandla alo amsindisayo umntu.MZ!Asimkhosi mkhulu ohlangula ikumkani; asimandla agorha alisindisayo.IY !Zidalwe nguye iintliziyo zabo; uyazazi zonke izinto abazenzayo.JX !Ubaqwalasele bonke abemi behlabathi, engqendeve kwibhotwe lakhe.NW! Wondela phantsi uNdikhoyo esezulwini, ababone bonke oonyana babantu.OV! Sinoyolo isizwe esiThixo unguNdikhoyo, eso asinyule sangabantu bakhe.`U9! Kodwa awakhe amacebo ohlala ehleli; zohlala zikho iingcinga zakhe kude kube nini-nini.ST! Uyawaphuthisa uNdikhoyo amayelenqe ezizwe, awaphanzise amacebo eentlanga.QS! Wathetha kaloku, laza ladalwa; wawisa umyalelo, kwatsho kwavel' indalo.LR!Malimbong' uNdikhoyo lonke ihlabathi, bamhlonele bonke abemi balo.nQU!Wawaqokelela amanzi olwandle ngathi uwatha eselweni, wazivalela iinzulu zolwandle ngathi kukoovimba.WP'!Wathetha nje ngelizwi, akho amazulu, wadala ilanga, inyanga, noozinkwenkwezi.XO)!UNdikhoyo uyakuthanda ukunyaniseka nokulunga; lizele ihlabathi zizibele zakhe.YN+!Kaloku ilizwi likaNdikhoyo linyanisekile, nemisebenzi yakhe yonke inyanisekile.PM!Mombeleleni ingoma entsha uNdikhoyo; mdlaleleni ngobuchule nimemelela.UL#!Mbetheleni uhadi uNdikhoyo, nimenzele ingoma ngeehapu ezingcingo zilishumi.\K 3!Mdumiseni *uNdikhoyo, nina malungisa! Ewe, afanele ukumdumisa uNdikhoyo amalungisa.jJM Vuyani, nina malungisa, nichwayite ngenxa kaNdikhoyo; nina bamthobelayo uNdikhoyo, chulumachani!rI] Bajongene neentsizi ezininzi abantw' abagwenxa, kodwa yena othembele kuNdikhoyo uphahlwe zizibele zakhe.iHK Mus' ukuba sisititsi, uxel' ihashe nembongolo, izintw' ezilawulwa ngomkhala ukuze zingadlokovi.YG+ Ndokwazisa indlela omawuhambe ngayo, utsho uNdikhoyo, ndikufundise, ndikujonge. F Wena uyinqaba endizifihla kuyo; uyandikhusela xa ndisebunzimeni. Undirhangqe ngosindiso lwakho; ngoko ke ndimemelela ndinemincili.oEW Yiyo ke loo nto bazibikayo xa kunzima abo banyanisekileyo, kuba ukufika komsinga abayi kugutyungelwa.D- Ndithe ke ndakusivuma kuwe isono sam, ndabuxela ubugwenxa bam, ndisithi: “Ndisixela kuwe, Ndikhoyo, isono sam;” wandixolela wena ityala lam.oCW Isandla sakho sindicinezele ubusuku nemini, ndaphelelwa ngamandla, ngathi ndigqatswe lilanga lehlobo.pBY Ndithi ndakungasivumi isono sam, amandla atsho andiphelele, ngenxa yesingqala endiba naso imini yonke.mAS Ewe, unoyolo lowo athe *uNdikhoyo akabubalela kuye ubugwenxa bakhe, umnt' ongenayo konke inkohliso.^@ 7 Hay' uyolo lwabo baluxolelweyo ukreqo lwabo nguThixo, abo bazono zabo zingcwatyiweyo.B?Qinani nibe nesibindi, nonke nina nithembele ngoNdikhoyo.w>gMthandeni uNdikhoyo, nonke nina milowo yakwakhe, kuba uyabalondoloza abathembekileyo, abohlwaye abanekratshi.U=#Ukothuka kwam ndathi ndilahlelwe kude nawe, kodwa wandiva ndakuzibika kuwe.f<EMakabongwe uNdikhoyo, kuba undenzele ububele obungummangaliso, xa ndandixiniwe, ndihlaselwa.r;]Uyabakhusela ngobukho bakho kumayelenqe abantu, ubagushe phantsi kwephiko lakho, bangagxijwa ziintshaba.w:gHayi ubuhle bezinto ozigcinele abo bakuhlonelayo, Ndikhoyo; zintle kambe izinto ozenzela abo bakholose ngawe![9/Watsho athi cwaka amaxoki, wona anyelisa amalungisa ngeentetho zolunya nendelelo.l8QMandingadani konke, Ndikhoyo, xa ndizibika kuwe; mabadane abantw' abagwenxa, banyoshoze baye kufa.q7[Ndisisicaka sakho, Ndikhoyo, ndikhangele ngobubele; ndihlangule ezintshabeni zam ngenxa yezibele zakho.\61Imihla yam isesandleni sakho; ndihlangule ezintshabeni zam nakwabanditshutshisayo.F5Kodwa ithemba lam likuwe, Ndikhoyo; ewe, unguThixo wam wena.4 Ewe, ndiyivile intlebendwane yabanye; kuthe saa luloyiko macal' onke, lo gama bandenzela amayelenqe, beceba ukundibulala.[3/ Sele ndalityalwa mpela; ndinjengomfi ongasakhunjulwayo; sendalahlwa kwesinomhlwa.2 Ndiyintlekisa kwiintshaba zam, isigculelo kubamelwane bam. Abandaziyo bayandoyika, bandibaleke, xa badibana nam esitalatweni.1' Ziyandaluphaza iinkxwaleko zam, nemihla yam iphelela ekungcungcuthekeni. Ndiphelelwe ngamandla ngenxa yeentlupheko, namathambo am selegugile.q0[ Ndenzele inceba, Ndikhoyo, ndibandezelekile. Atsho adumba kukulila amehlo am, nam ndiphelile kukudinwa.T/!Akundiyekelanga kwingcinezelo yeentshaba; koko usuke wandinika inkululeko.}.sNdovuya, ndigcobe ngenxa yezibele zothando lwakho, kuba uyibonile inkxwaleko yam, wakugqala nokungcungcutheka kwam.U-#Ndibathiyile abo banqula izintw' ezingento; mna ndikholosa ngawe, Ndikhoyo.i,KNdiwunikela ezandleni zakho umoya wam; kaloku undihlangule wena, Ndikhoyo, Thixo othembekileyo.P+Ndikhulule kwisabatha ebendigcayiselwe ngaso, kuba ungamandla am wena.^*5Ewe, nguwe inqaba yam nekhusi lam; ndikhokele, undithundeze, lidunyiswe igama lakho.r)]Ndibekele iindlebe, ukhawulez' undihlangule. Yiba yinqaba endizimela kuyo, nomkhuseli wam ondisindisayo.V( '*Ndikhoyo, ndizifihla kuwe, mandingadani konke! Wena lungisa, uzundihlangule!_'7 Mandikubonge ndingayeki, Thixo wam; ewe, ndikubonge kude kube ngunaphakade, Ndikhoyo!]&3 Wabuguqula baluvuyo ubunzima bam; wandikhulul' ezokuzila, wandambathis' ezolonwabo.J%  Ndive, Ndikhoyo, undenzele inceba; Ndikhoyo, yiba ngumncedi wam.$y Kukho nzuzoni na xa ndiye kwantshabalala? Lunganako na ukukudumisa uthuli? Khona lungabalisa na ngokunyaniseka kwakho?I# Kodwa ndithembele kuwe, Ndikhoyo; ndiyazithoba kuwe, Nkosi yam.y"kEwe, ndandithe zinzi njengentaba ngenxa yobubele bakho, Ndikhoyo. Suka wena wasithela; ndaza mna ndakhathazeka.S!Xa izinto zazindilungele, ndandidla ngokuthi: “Andisoze ndoyisakale.” -Kaloku yeyomzuzwana ingqumbo yakhe; ukanti buhlala buhlel' ububele bakhe. Ewe, zibakho zon' iinzingo ebusuku, kodwa kusasa kuba yimincili yodwa.U#Mbongen' uNdikhoyo, nina milowo yakwakhe, nilibonge igama lakhe elingcwele.W'Wandikhupha kwelabafileyo wena, Ndikhoyo; wandikhetha kwabo behlela emhadini.ONdikhoyo, Thixo wam, ndibhenela kuwe; kuba wena undihlangule ekufeni._ 9Ndokudumisa, Ndikhoyo, kuba undisindisile, akwavuma ukuba zindivuyelel' iintshaba zam.V% Wanga angabaph' amandl' abantu bakhe; wanga angabathamsanqela abaph' inzolo.V% NguNdikhoyo olawula oozikhukula; kaloku nguye ukumkani, koda kube nini-nini.~u Litsho kungcangcazele amanxala; litsho kuvuthuluk' amahlathi. Batsho bathi bonk' abasendlwini yakhe: “Huntshuu!”]3ndith' ilizwi likaNdikhoyo linyakamis' intlango, ewe, nditsho intlango yaseKadeshe.;qNdith' ilizwi likaNdikhoyo litshawuz' amadangatye;U#Lidlobis' iLibhanon ixel' inkonyane; litsho iSiriyon ixel' ithole lenyathi.OLiwis' imisedare ilizwi likaNdikhoyo; ndixel' imisedare yaseLibhanon.BLindongondong' ilizwi lakhe, ngugquma-barhwaqele ngenkqu.  Sivakal' emanzini elwandl' isandi selizwi lakhe; utsho kuzongome uThixo onesithozela. Kaloku nguNdikhoyo ogragramis' iilwandle.MLenzelen' imbeko igama lakhe, ninqule ningcangcazela phambi kwakhe.X +Mbongen' *uNdikhoyo, nina bemi baphezulu; mnikeni isihomo nesithozela namandla.uc Basindise abantu bakho, Ndikhoyo; lithamsanqelise ilifa lakho. Baluse, ubathwale ngoku kude kube nini-nini.a;NguNdikhoyo obomelezayo abantu bakhe; nguye omkhuselayo nomsindisayo umthanjiswa wakhe.NguNdikhoyo amandla am nekhaka lam; ndithembele ngaye ngomxhelo wam wonke. Ndoncedakala nditsho ndibe nemincili, ndimbonge ngengoma.> wMakabongwe uNdikhoyo, kuba ukuvile ukutarhuzisa kwam. !Ngenxa yokuba bengayinanzi imisebenzi kaNdikhoyo, kwakunye nezintw' azenzileyo, yena wobabhubhisa baphele kuthi tu, bangaze babuye bavuke. Babuyekeze ngokwemisebenzi yabo, ubohlwaye ngenxa yenkohlakalo yabo. Bavuze ngokwezintw' abazenzayo, bafumane loo nto ibafaneleyo. Uzungandisingeli phantsi kunye nabantw' abagwenxa, abantw' abenza okungcolileyo, abathetha kamnandi nabamelwane, kanti bagush' ububi.U #Live ilizwi lam xa ndizibika, xa izandla zam ndiziphakamisela kuwe ebhotwe.u eNdizibika kuwe, *Ndikhoyo, xhadi lam; musa ukuzenza isithulu, hleze ndifane nabeyel' emhadini xa uthe cwaka.V%Thembela kuNdikhoyo; yomelela, ube nesibindi! Ewe, thembela kuNdikhoyo wena!S Ngenene ndobuxhamla kambe ububele bukaNdikhoyo lo gama ndisadla amazimba.fE Uzungandiyekeli kwabandivukelayo, kuba andivukele amangqina obuxoki, afutha ukundenzakalisa.kO Ndifundise indlela yakho, Ndikhoyo, undikhokele endleleni elungileyo, kuba zininzi iintshaba zam.>w Xa ndilahlwe ngubawo noma, wondichola yena uNdikhoyo.+ Mus' ukuzifihla kum, Ndikhoyo, ungasilahli ngomsindo isicaka sakho. Wena mncedi wam, mus' ukundilahla; uzungandishiyi, Thixo wam, Mkhululi wam.q[Kweli wena uthi: “Funani ubuso bam,” intliziyo yam yathi: “Ewe, ndiyafuna ukukubona, Ndikhoyo.”ONdive, Ndikhoyo, xa ndizibika kuwe; yiba nenceba kum, undiphulaphule.#Ngoko ke ndiya kuzikrobela iintshaba ezindingqongileyo, ndinikele uNdikhoyo idini endlwini yakhe, ndinemivuyo ndicula, ndivumela uNdikhoyo.~wKaloku wondikhusela enqabeni yakhe ngexesha lobubi, andifihle engontsini endlwini yakhe, ndithi ngcu phezulu eliweni.<}qNdinqwenela into enye kuphela kuNdikhoyo, ndaye ndifuna yona kanye: le yokuba ze ndihlale kwaNdikhoyo yonke imihla yobomi bam, ndiqwalasele ubuhle bakhe, ndimfune endlwini yakhe.|Nokuba ndingade ndingqongwe ngumkhosi, andiyi kuba naluvalo konke. Nokuba ndirhawulwe yimfazwe, ndiya kuthembela ngoNdikhoyo.h{IXa bendidlavula abantw' abakhohlakeleyo, iintshaba zam nabandileqayo, kokhubeka kwabona, bawe.z *InguNdikhoyo nje ondikhanyiselayo, inguye nje ondisindisayo, ndingoyika ntoni? InguNdikhoyo nje inqaba yam, ndingoyika bani?Jy  Iinyawo zam zithe zinzi emhlabeni; ndibonga uNdikhoyo ebandleni.Ex Ke mna ndohlala ndingasoleki; ndihlangule undenzel' inceba.Kw abantw' abazandla zipheth' ukungcola, abasoloko begush' ukunyoba.@v{ Ungandikhukhulisi kunye naboni, ungandidibi nezigwinta,bu=Ndiyakuthanda ukuhlala endlwini yakho, Ndikhoyo, apho sikhoyo isidima nesithozela sakho.Xt)ndivuma ingoma yombongo, ndibalisa ngazo zonk' izenzo zakhw' ezingummangaliso.[s/Ndazihlamba kubo ezam izandla, ndenjenjeya ukuy' esibingelelweni sakho, Ndikhoyo,^r5Ndiyithiyile imbutho yabantw' abagwenxa, ndaye ndingadlelani nabantw' abangcolileyo.QqAndinanto yakwenza namamenemene, ndaye ndingenabudlelwana nabakhohlisi.^p5Ndisoloko ndikhokelwa zizibele zothando lwakho; ndihamba njalo nasenyanisweni yakho._o7Ndivavanye, undicikide, Ndikhoyo; yigocagoce intliziyo yam ngokunjalo neengcinga zam.[n 1Ndigwebele, *Ndikhoyo; kaloku azisoleki iindlela zam, nethemba lam kuwe aligungqi.RmBakhulule, Thixo, abantu bakho amaSirayeli kuzo zonke iimbandezelo zabo.OlMandihlale ndingasoleki ndililungisa, kuba kaloku ithemba lam likuwe.\k1Bukhusele ubomi bam, undihlangule; mandingadaniswa kaloku, kuba ndithembele ngawe.^j5Zigqale ubuninzi bazo iintshaba zam, nendlela ebuhlungu ezindiphethe ngayo ngolunya.Ii Qwalasela ubunzima nosizi endikulo, undixolele zonk' izono zam.FhNdikhulule kwintlungu endikuyo, undikhuphe ezimbandezelweni.Tg!Buyela kum, Ndikhoyo, undenzele inceba; kaloku ndilikheswa, ndixhwalekile.]f3Ndihleli ndilindele uncedo lukaNdikhoyo, kuba uyawusombulula umgib' ezinyaweni zam.QeUngumhlobo kwabo bamhlonelayo uNdikhoyo, uyabaqondisa umnqophiso wakhe.Kd Uya kuhlala enenkqubela nabantwana bakhe ube lilifa labo umhlaba.9cm UNdikhoyo uya kumbonisa indlela umntu omoyikayo.Wb' Ngenxa yegama lakho, Ndikhoyo, ndixolele ityala lam nakuba lilikhulu kangaka.gaG Zonk' iindlela zikaNdikhoyo zezothando nenyaniso kwabo bathobela umnqophiso nemithetho yakhe.\`1 Abathobekileyo ubakhokelela kokulungileyo, abafundise indlela yakhe abalulamileyo.W_'UNdikhoyo unobubele, ulungile. Yiyo loo nto abafundisayo indlela yakhe aboni.^3Ungazikhumbuli izono zobutsha bam, nokungathobeli kwam umthetho wakho; kanye ndazelelele ngothando olungagungqiyo, ngenxa yobubele bakho, Ndikhoyo.T]!Khumbula, Ndikhoyo, inceba yakho, nothando lwakho obukade unalo kwakudala.}\sNdikhokelele enyanisweni yakho, undifundise. Kaloku nguwe, Thixo, umkhululi wam; ndihleli ndikulindele imini yonke.G[Ndibonise indlela yakho, Ndikhoyo; ndifundise iindlela zakho.VZ%Ewe, mabangadani bonk' abathembele kuwe; mayibe ngâbo banxaxhayo amabadane.oYWThixo wam, ndithembele kuwe. Mandingakhe ndidane konke; mazingakhe zindivuyelele konk' iintshaba zam.9X oNdiwuphakamisela kuwe, *Ndikhoyo, umphefumlo wam;jWM Ngubani loo Ngangalala yoKumkani? NguNdikhoyo onamandla onke; nguye uKumkani, nguye iNgangalala.VV% Vulekani, masango; vulekani, minyango yakudala, angene uKumkani iNgangalala!tUaNgubani loo Ngangalala yoKumkani? NguNdikhoyo igorha elinamandla onke; nguNdikhoyo onamandla onk' edabini!VT%Vulekani, masango; vulekani, minyango yakudala, angene uKumkani iNgangalala!US#Sinjalo ke isizukulwana sabo bamfunayo, abo bafuna ukubona uThixo kaYakobi.bR=Uya kumthamsanqela uNdikhoyo, kuye kube chosi, kube hele, kuba nguThixo umkhululi wakhe.sQ_Ngulow' uzandla zimsulwa, untliziyo inyulu, lowo ungazinquliyo izintw' ezingento, low' ungafungiyo exoka.`P9Ngubani onganyukayo aye entabeni kaNdikhoyo; ingubani oya kuthi gcobho endlwini yakhe?KOWalisekela phezu kweelwandle; walithi zinzi phezu kwayo imilambo.kN Q*LelikaNdikhoyo ihlabathi liphela, nako konk' okukulo; ndixel' ilizwe elimiweyo kunye nabemi balo.qM[Ngoko ke ndiya kulandelwa kokulungileyo nabububele, umzi wakho ube likhaya lam yonke imihla yobomi bam. LUndamkela okondwendwe oluxabisekileyo, uqukeze ude undihlinzeke ngesidlo, iintshaba zam zibukele. Ngenene, iyaphuphuma indebe yam.K'Ngoko ke, nokuba ndihamba kwiingxondorha ezimnyama, andinadyudyu. Kaloku ungakum, wena Ndikhoyo; isagweba sakho nebhunguza lakho lixhadi lam.vJenditsho ndihlaziyeke emphefumlweni. Undithundezela kwezona ndlela zilungileyo, ukuze lidunyiswe igama lakhe.XI)Nguye ondikhaphelela kumadlelo aluhlaza, andikhokelele kwimilambo empompozayo,;H s*InguNdikhoyo nje ondalusayo, ndingaswela ntoni na?UG#Ewe, nâbo bangekazalwa boxelelwa ukuba uNdikhoyo wabasindisa abantu bakhe.RFIzizukulwana ziya kumkhonza, ooyise babalisele abazukulwana ngoNdikhoyo.qE[Ewe, zonk' izinhanha ziya kudlelana, zimvume yena; nditsho yonk' intw' engumntu iya kumnqul' uNdikhoyo.GDKaloku nguNdikhoyo ukumkani; nguye umlawuli weentlanga zonke.oCWZonke izizwe zomkhumbula uNdikhoyo, zibuyele kuye ehlabathini liphela, ziqubude kuye zonke iintlanga.qB[Amahlwempu aya kutya ahluthe mpu; bombonga uNdikhoyo abo bamfunayo. Banga banganempumelelo engapheliyo.ANdiya kukubonga esidlangalaleni, ngenxa yezinto ondenzele zona; ndowafezekisa amadinga endawenzayo, phambi kwebandla lâbo bakuthobelayo.e@CKaloku akazideli engazicekisi iintsizi zehlwempu; uyaziva izicelo zalo, angalifulatheli.”?“Mbongen' uNdikhoyo, nina bamhlonelayo; mdumiseni nonke, nina bonyana bakaYakobi; mhloneleni nonke, nina nzala kaSirayeli!S>Ndowabalisela amawethu ngezint' ozenzileyo, ndikubonge ebandleni, ndithi:O=Ndihlangule emlonyeni wengonyama; ndisindise kulo mngcipheko ndikuwo.7<iNdihlangule ekreleni, undisindise kwezi zinja.T;!Ke wena, Ndikhoyo, mus' ukuba kude nam; Mkhululi wam, khawuleza undincede!G:Babelana ngeengubo zam; benzelan' amaqashiso ngesambatho sam.I9 ngoko ke amathambo am aphandle. Ke zona iintshaba zam zibukele.w8gLindirhawul' igquba labantw' abagwenxa, ndangathi ndirhangqwe ligqiza lezinja; bandidlavul' izandla neenyawo,o7WAphele mpel' amandla kum, ulwimi lwam lunamathel' ezinkalakahleni, undishiy' eluthulini njengofileyo.6yNdiphelelwe; amandla aphalele njengamanzi, ahlukene onke amathambo am, intliziyo yam iyanyibilika ngathi ngumthwebeba.T5! Zikhamisile, zindivulel' imilomo; ziyandijamela zixel' ingonyam' egqumayo.j4M Zindingqongile iintshaba zam, ngathi ziinkunz' ezomeleleyo zaseBhashan; zindivelele macal' onke.d3A Mus' ukuba kude kum. Kaloku sele isemnyango imbandezelo; ibe akukho namnye ongandincedayo.S2 Ndahlulelwa wena kwasekuzalweni kwam; ubunguThixo wam wena ndingekazalwa.b1= Kanti ke nguwe owawundikhusele kwasekuzalweni kwam, wandilondoloza ndisesemabeleni kama.]03“Ubethembele *kuNdikhoyo, makamhlangule kaloku; makamkhulule ukuba uyamthanda.”[//Bonk' abandibonayo bayandigxwala; bandinyevulele, bahlunguzelis' intloko besithi:].3Ke mna andimntu, ndifana nqwa nombungu; ndiyintlekisa ebantwini, ndideliwe luluntu.K-Bakhala kuwe, wabakhulula wena; babethembele ngawe, akwabadanisa.N,Babekholose ngawe ookhokho bethu; babekuthembile, wabahlangula wena.`+9Kambe wena ungqendeve phakathi kwabakudumisayo; nditsho wena ngangamela yakwaSirayeli.t*aThixo wam, emini ndikhalela kuwe, kodwa akundiva. Nasebusuku ndiyakhala, ndingafumani kuphumla phezu koko.q) ]Thixo wam, Thixo wam, undishiyeleni na? Kudala ndizigixa, ndicel' uncedo, kodwa andikalufumani unangoku!h(I Mawubongwe, Ndikhoyo, ngenxa yobugorha bakho; thina sokubonga sikudumise ngenxa yamandla akho.T'! Kaloku úya kubadubula ebusweni ngeentolo zakhe, abachithe babe ziintsalu.M& Nokuba bayila ububi ngawe, nokuba benza iyelenqe, abanakuphumelela._%7 Uya kuyiphelisa inzala yabo ehlabathini, bangabikho abantwana babo phakathi kwabantu.m$S Úya kubatshisa ngesihogo somlil' akufika; uNdikhoyo wobatshabalalisa ngomsindo, abaqwele ngomlilo.S#Zonk' iintshaba zakho uya kuzibhaqa; uya kubafumana bonk' abakuthiyileyo.j"MKaloku ukumkani uthembele ngoPhezukonke, yaye ngenxa yenceba kaNdikhoyo uya kuhlal' engukumkani.L!Ewe, umnike uyolo olungapheliyo; kwanobukho bakho buyamchwayitisa.S Ufumene imbeko enkulu ngenxa yoncedo lwakho; umnike udumo nobungangamela.@{Wacela ubomi kuwe; wampha ubom' obude obuhlala buhleli.a;Umhlangabeze ngeentsikelelo ezingathethekiyo, wamthi jize ngesithsaba segolid' entloko.DUmnikile umnqweno wentliziyo yakhe; usivile isicelo sakhe.] 5Uyavuya ukumkani ngenxa yamandla akho, *Ndikhoyo, uyachulumacha kuba umnike uloyiso.L Ndikhoyo, mnike amandla oloyiso ukumkani; sive naxa sizibika kuwe!9mBona babhukuqwa bawe; thina sisuka sime ngxishi.kOBaqhayisa ngeenqwelo zokulwa abanye, abanye ngamahashe; thina siqhayisa ngoNdikhoyo uThixo wethu.Kaloku ndiyaz' ukuba uNdikhoyo uyamnceda umthanjiswa wakhe, uyamva ekwibhotwe lakhe elilodwa ezulwini, umnik' uloyiso ngamandla akhe.Sokwandul' ukuba nemincili ngoloyiso lwakho, siphakamis' izindwe, simbong' uThixo. Wang' uNdikhoyo angaziva izicelo zakho!\1Wanga angakunika umnqweno wentliziyo yakho, aziphumelelise zonk' iinquleqhu zakho.W'Wanga angayamkela iminikelo yakho uThixo, akholiseke ngamadini omenzela wona.W'Wanga angakuthumela uncedo luvel' ebhotwe lakhe, akuxhase esentabeni yeZiyon.f GWanga *uNdikhoyo angakuphulaphula ngemini yeembandezelo! Wanga angakukhusela uThixo kaYakobi!veNgamana angamkeleka kuwe, Ndikhoyo, amazwi am neengcamango zentliziyo yam, wena mkhuseli wam nomkhululi wam. Ndikhusel' ezonwen' ezibangwa likratshi, hleze zindongamele. Ndiyakwandul' ukuba msulwa ndakuba ndikhululekil' ezonweni ezoyikekayo.Z- Kambe ke ngubani oziqiqayo iziphoso zakhe? Ndikhulul' ezonweni endingaziqondiyo.W' Ngaphezu koko ziyasilulek' isicaka sakho, yaye ngumvuz' omkhulu ukukuthobela. Zinqweneleka ngaphezu kwegolide, nditheth' igolid' engcwengileyo; zimnandi ngaphezu kobusi, ewe, ndixel' ikhephelele lenqatha lobusi.r ] Kulungil' ukunqul' uNdikhoyo; koba njalo nanini-nini. Ziyinyanis' izigqibo zakhe, yaye zilunge kwaphela.t aImimiselo kaNdikhoyo ilungile: ivuyis' intliziyo. Imithetho kaNdikhoyo inyulu: ikhanyisel' amehl' indlela.q [Ugqibelele won' umyalelo *kaNdikhoyo: uhlaziya amandla. Uthembekile wona, kub' unik' isiyatha ubulumko. Liphum' emaphethelwen' esibhakabhaka, liye kutshw' emaphethelweni kwelinye icala; akukho nto inokusinda kwingqatsini yalo.k OLiphuma linyalasa njengomyen' ephum' entangeni, nanjengembalek' engxamel' ukubalek' elugqatsweni.}kodwa kukho intlokoma kulo lonk' elimiweyo, nebali lazo liwugqibe wonk' umhlaba. UThixo ulakhele esibhakabhakeni ilanga.2_Akukho ntetho namazwi nasandi sivakalayo;QImini ixelela imin' elandelayo, nobusuku bubikela ubusuk' obulandelayo.c AAmazulu abalisa ngobungangamsha bukaThixo, nesibhakabhaka sixela umsebenzi wezandla zakhe.2NguThixo omnika uloyiso ukumkani, omenzele izibele umthanjiswa wakhe, uDavide nayo yonke inzala yakhe kude kuse ephakadeni.a;1Ngoko ke ndiya kukubonga phakathi kwezizwe, ndityibele ndivuma umbongo wakho, Ndikhoyo.jM0wena undihlangula kwabandichasayo! Ewe, undoyisele iintshaba zam, wandikhusela kubaphalazi-gazi.S/Wena undoyisela iintshaba zam; wena ugoba iintlanga zitsho zindikhahlele;iK.Huntshu! Khul' ud' ukhokhobe, Ndikhoyo! Mawubongwe, wena mkhuseli wam, Thixo ongumhlanguli wam!J -bephuma kwiinqaba zabo begubha, bephelelwe sisibindi xa bebonke.S~,Bayandithobela bakuwuva umthetho wam; ndikhahlelwe nangabasemzini abantu,d}A+Wandihlangula kubavukeli, walimisa igunya lam ezizweni, ndada ndaphatha nabo bendingabazi.`|9*Mna ndizicumza zibe njengothuli luphetshethwa ngumoya, ndizinyhashe okodaka endleleni.Y{+)Ziba ngafuna uncedo, zingancedwa bani; ziba ngazibika kuNdikhoyo, angaphenduli.Iz (Ziyandoyika iintshaba zam; abandithiyileyo ndibatshabalalisile.qwNguNdikhoyo yedwa uThixo; nguye kuphela osikhuselayo.p}Hayi bo, zigqibelele izinto azenzayo lo Thixo! Hayi ukuthembeka kwelizwi lakhe! Uyabakhusela bonke abo bathembela ngaye.`o9Ewe, ngawe ndingawuchitha-chitha nomkhosi, ngamandla akho ndilutsibe nongqameko lwawo.Yn+Usisibane sokundikhanyisela, wena Ndikhoyo; undigxothela ubumnyama, wena Thixo.BmUngumsindisi wabathobekileyo; uyabathoba abo banekratshi.?lyUmsulwa kwabo bamsulwa; uchasene nabo bangamatshijolo._k7Uthembekile, Ndikhoyo, kwabo bathembekileyo; ubenzela ububele abo bandlela zithe tse.^j5Ngoko ke uyandivuza, kuba ndisenza okulungileyo; uyandivuza, kuba akukho sikhwa kum.@i{Uyandazi ukuba andonanga; ndiyazilumla ekwenzeni ububi.MhYonke imiyalelo yakhe ndiyigcinile; andiyaphulanga imithetho yakhe.KgUmthetho kaNdikhoyo ndiyawuthobela; andimfulathelanga uThixo wam.Tf!Wandivuza uNdikhoyo, kuba ndandilungisa; wandithamsanqela, kuba ndimsulwa.Je Wandihlangula ndisengozini, wandisindisa kuba ekholisekile ndim.DdBandihlasela ndisengxingweni, wandikhusela yena uNdikhoyo.LcWandihlangula kwiintshaba zam nakwabo bandichasayo, bendivuyelela.MbWehla, wandithi hlasi uNdikhoyo, wandihlangula kumanzi enzonzobila. a Ewe, watsho zoma qoko iilwandle, kwatsho kwavela neziseko zelizwe, wakukhalima, wena Ndikhoyo, ugragramela iintshaba unomsindo.b`=Wadubula ngeentolo zakhe, zee qhu saa iintshaba, eziswantsulisa ngokugqekreza kwemibane.g_G Wazongoma esibhakabhakeni uNdikhoyo, lavakal' ilizwi loPhezukonke, satsho isichotho nemibane.t^a Kwaw' isichotho namalahl' avuthayo, ziphuma kumban' ongaphambi kwakhe, zagqobhoza kuloo ntshinyela yamafu.^]5 Wayethiwe gqume sisithokothoko, kumnyama thsu; engqingwe ziingqimba zamafu anemvula.S\ Wandanda ngenqwelo *yezithunyw' ezimaphiko itshebeleza ngesantya emoyeni.P[ Wasikrazula isibhakabhaka, wehla, ethe zukuva phezu kwelifu elimnyama.iZKKwathi phoko umsi emathatheni akhe, walephuza amadangatye ngomlomo, kuliqika amalahle avuthayo.iYKSuka wagungqa wanyikima umhlaba, nditsho neziseko zeentaba zashukuma, kuba uThixo wayenomsindo.XNdazibika kuNdikhoyo ndikuloo ngxingongo, ndalucela uncedo kuThixo wam. Wandiva engqendeve ebhotwe lakhe, savakala kuye isikhalo sam.AW}Ukufa bekundirhangqile, ingcwaba selivuleke lithe ng'aa.IV Bendirhintyelwe ziintambo zokufa, amaza arhaxayo endigubungele.kUONdithi ndakukhala kuNdikhoyo, asuke andithi hlasi kwiintshaba zam. Ngenene, makabongwe uNdikhoyo!*TMNguNdikhoyo iliwa lam; nguye inqaba yam; nguye umkhuseli wam. Xa ndizimele ngoThixo wam ndihlala ndikhuselekile. Nguye ikhaka lam, nguye ondigcina ndifihlakele.+S SNdiyakuthanda, Ndikhoyo, mandla am.^R5Mna ndobonana nawe ngenxa yobulungisa bam; ndokwaneliswa kukubona wena xa ndivukayo.Q#Ndihlangule, Ndikhoyo, koohlohlesakhe abazisu zimbaxa, betsho ngenyambalala yoonyana. Bathi zubelele bafe, babushiyel' oonyana obo butyebi.kPO Lamla, Ndikhoyo; zikhalimele iintshaba, uzichithe! Ndihlangule ngekrele lakho kubantw' abagwenxa.lOQ Zifun' ukundithi qwenge-qwenge zixel' ingonyama; zindilalele zincatham' engontsini njengerhamncwa._N7 Ziyandizungula, zifun' ukundirhangqa; zindithe ntsho ngamehlo, zijong' ukundiqethula.2M_ Azinalo novelwano; zithe lwale likratshi.bL= kubantw' abagwenxa abandihlaselayo, kwezo ntshaba zindingqongileyo, zifuth' inkohlakalo.WK'Ndilondoloze ngokokhozo lweliso lakho, undisithelise ngethunzi lamaphiko akhouJcBonakalisa uthando lwakh' olungagugiyo, wena msindisi wâbo bathembela ngawe, ubakhusele ezintshabeni zabo.XI)Ndizibika kuwe, Thixo; kaloku uyandiva; zibaze iindlebe, uwuve umthandazo wam.LHNdithe ngcembe, ndihamba ngendlela yakho; andaphambuka konke kuyo.oGWAndixelisang' abany' abantu ngokuphikisana nomyalelo wakho; ndizikhwebule kwiindlela zamathanda-gazi.F+Uyicikidile intliziyo yam, wandivelela ebusuku; undivavanyile, akwafumana bugwenxa kum. Kaloku ndizimisele ukungoni, nditsho nangokuthetha oku.NEMalicace kuwe ibango lam; amehlo akho makakhangele ngokungenaxanasi. D Kuphulaphule ukunyaniseka kwam, *Ndikhoyo; kubazel' iindlebe ukutarhuzisa kwam. Yiva, nas' isicelo sam. Kaloku mna andinankohliso.C Wena undazisa iindlela zobomi; kaloku ndizala yimincili xa ndiphambi kwakho. Ngasekunene kwakho yimihlali yodwa kude kube ngunaphakade.mBS Kaloku akuyi kundishiya enyanyeni ndide ndife; akuyi kusiyeka sibole isicaka sakho esithembekileyo.UA# Yiyo ke loo nto ndihleli ndichwayitile nje; ngenene ndiziva ndikhuselekile.h@INdihlala ndimbeke phambi kwam uNdikhoyo; ungasekunene kwam, ngoko ke andiyi kushukunyiswa nto.W?'Mbongeni uNdikhoyo ngokuba endiphe icebo; nesazela sam siyandiluleka ebusuku.J> Isabelo sam sisendaweni entle; hayi ukuba lihle kwalo ilifa lam!d=ANguwe kuphela, Ndikhoyo, inxaxheba endiyabelweyo; lisentendeni yesandla sakhw' ibango lam. <Bazandisel' iintsizi abo bazinyulela *thixo wumbi. Andiyi kuba nanxaxheba kumadini abo; andiyi kubanqula ngomlomo wam oothixo babo.l;QKuba mna ulonwabo lwam luphakathi kwemilowo yakwaThixo; nditsho leyo itshatsheleyo kweli hlabathi.a:;Ewe, ndiyazibika, *Ndikhoyo; nguwe iNkosi yam; ngaphandle kwakho, Mhlekazi, andinabani.49 eNdikhusele kaloku, Thixo; ndithembele ngawe.85Ngongabolekisi ngemali yakhe, ngenxa yokuba efuna inzala; ngongekhe anyotywe ngokuthengisa umnt' ongenatyala. Lowo ke wenjenjalo ngumnt' ozinzileyo.u7cNgobadelayo abo babukulwe nguThixo, abancome abo bamoyikayo uNdikhoyo, ofunga angajiki noba kunyembelekile.[6/Ngulowo unganyelisiyo, ungamenziyo into embi uwabo, ungamhlebiyo ummelwana wakhe.W5'Ngulowo uhambo ingenabala, owenza ubulungisa, ayithethe inyaniso engafihlisi.V4 '*Ndikhoyo, ngubani oya kuba lundwendwe lwakho; ingubani oya kutyelela kwakho?'3GAkwaba ingavela eZiyon inkululeko yamaSirayeli, akuba uNdikhoyo eyibuyisile inkqubela yabantu bakhe. AbakwaYakobi baya kugcoba; ewe, ochulumacha amaSirayeli.G2Nangona aminxwayo amacebo osizana, nguNdikhoyo olixhadi lalo. ;M~~~6}}v}||.{{Tzzz=yydy xxGwwwNvvv`vuu$ttt6ssTrrRqqqXppp\poogonnln mmPlllWkkpk-jjvjiifihhZhgg_gfbfeele.ddDccc;bbb0aaa0```M`___=^^i^]]}]&\\\[\ [[[ZZ4YYDXXeXWWVVBUUU TT SlRRR/QQPP0OOOKNN)MMeM!LLeKKK\JJJ'IIkI HnGGFlEE$DCChBBAA @l??<>===)< H isl$ww/g5Abanangqondo na abakhohlakeleyo, abo baxhaphaza amawethu, ngathi batya isonka, bengamnquli nokumnqula uThixo?g.G5Kambe ke bonke bemkile; xa bebonke bonakele; kubo akakho olungisayo; nditsho nokuba abe mnye.-5Ke yena uThixo ubabukele abantu; uhlel' ezulwini efuna ukuqonda ukuba ngaba sikho na isilumko, nditsho ofuna ukunqula uThixo.g, I5Iziyatha zithi akukho Thixo ngandawo. Zonakele, futhi zenza amasikizi; akukho ulungisayo kuzo.+34 Ngenxa yesi senzo sakho, Thixo, ndiya kukudumisa njalo-njalo. Ndithembele kuwe kuba ulungile. Ewe, ndiya kukubhengeza phakathi kwâbo bakuthandayo.*54Ke mna ndinjengomnquma oyokoyoko; ndihlala phakathi endlwini kaThixo. Ndihlala ndikholose ngezibele zothando lukaThixo; kuya kude kube ngunaphakade.t)a4“Nanko ke umntu ongazange akholose ngoThixo, owasuka wakholosa ngobutyebi, waphumelela ngobutshijolo!”?(y4Akuyibona le nto amalungisa omangaliswa ahlekise athi: '4Ke yena uThixo uya kukudiliza kuthi tu; uya kukuthi xhakamfu, akukhuphe endlwini yakho; uya kukuncothula umke ezweni labaphilayo.@&{4Hayi ke bethu umntu onolwini! Uyakuthanda ukuphixanisa.Q%4Uthanda okubi kunokulungileyo; uthe phithi bubuxoki endaweni yenyaniso.m$S4Usoloko uzungula ukutshabalalisa. Ulwimi lwakho alubukhali, yintshengeca! Uhlala uyila ubutshijolo.S# !4Uqhayisela ntoni ngobubi, gorhandini, usithi inceba kaThixo iphezu kwakho?"13Uya kwandula ke waneliswe yimibingelelo efanelekileyo; amadini atshiswayo, nditsho natshiswa ephelele. Kobingwa neenkunzi eqongeni lakho lamadini._!73Khawuncede uyivelele iZiyon, uyilungiselele; khawuphinde uzakhe iindonga zeJerusalem.z m3Umbingelelo owufunayo, Thixo, yintliziyo ethobekileyo. Intliziyo ethobekileyo neguqukayo, wena Thixo, akuyideli.mS3Kaloku wena akunanze mibingelelo. Ndingafanelana ndisenza amadini atshiswayo; akangekwanelisi wena.N3Vula imilebe yam, Nkosi, khon' ukuze ndikubhengeze ngawo umlomo wam.|q3Awu, Thixo, ndihlangule ekufeni! Nguwe, Thixo, ondisindisayo. Ke mna ndiya kudanduluka, ndicule ngokulunga kwakho.P3 Ke, bona aboni ndiya kubafundisa imiyalelo yakho, baguquke, beze kuwe.`93 Ndibuyisele uvuyo losindiso lwakho, undixhase ngoMoya wakho, khon' ukuze ndikuthobele.D3 Musa ukundigxotha, Nkosi yam; ungamthathi uMoya wakho kum.b=3 Ewe, Thixo, intliziyo yam yidale ngokutsha, ibe nyulu; wuhlaziye umoya wam, ndikhaliphe.H 3 Bufihle ubuso bakho ezonweni zam, ubususe bonke ubugwenxa bam.O3Mandiphuphume luvuyo nemincili; nakuba undikrobozile nje, mandonwabe.fE3Ndihlambe undicokise ndicoceke; ndihlambe ndibe mhlophe qhwa, ndibe ngaphezu kwalo nekhephu.R3Ewe, wena uthanda umntu onyanisekileyo; ndincede undiphe ingqiqo enzulu.S3Kaloku ndaba gwenxa kwasekuzalweni; ndaba ngumoni ndisakhawulwanje nguma.3Eyona ngcambu yesono sam kukuba ndone wena kanye, ndenze into ekuhlazisayo. Ngoko ke undigwebe ngakhona; isigwebo sakho sifanelekile.H 3Kaloku ndiyabuvuma ubugwenxa bam; isono sam sindithukuthezele.U#3Ndihlambe ndahlukane nabo bonke ububi; ndenze ndibe nyulu, ndingabi nasono!z o3Awu, Thixo, ndiyatarhuzisa! Ngenxa yezibele zothando lwakho, nobubanzi benceba yakho, nceda uzicime iziphoso zam!V%2Obingelela ngokubulela uyandidumisa; uzilungiselela ukusindiswa nguThixo.”_72“Phulaphulani, nina bangandikhathalelanga, hleze ndiniqwenge, angabikho nonqandayo. !2Ndinibukele nizenza ezi zinto, andathetha nada nacinga ukuba nam ndifana nani. Kodwa ke ngoku ndiyakhalima; ndilaneka phambi kwenu ityala.= u2Uncokola kakubi ngamawethu; uhleba nomntakanyoko lo.< s2“Usoloko uthetha kakubi; uqhelene nentlebendwane.F 2Nakudibana nesela, nihlobana nalo; abakrexezi niyevana nabo.F 2Kaloku niyayenyanya ingqeqesho; aniyithobeli nemiyalelo yam.}s2Kambe ke kwabo bakhohlakeleyo uThixo uthi: “Ngani ukuba niyicengceleze imithetho yam, nincokole ngomnqophiso wam?S2Zibike kum xa usengxakini; mna ndiya kukuhlangula, ke wena undidumise.”b=2Umbingelelo wakho kuThixo mayibe kukubulela, uzifezekise izithembise zakho kuPhezukonke.Q2 Ngaba ndiyayitya inyama yeenkunzi? Khona, ndiyalisela igazi leebhokhwe?\12 “Xa bendingalambayo, bendingayi kukubikela. Kaloku lelam ihlabathi nezinto zalo.F2 Xa zizonke iintaka ndiyazazi; nezinambuzane zamathafa zezam.O2 Kaloku zezam zonke izilwanyana neenyamakazi ezikumawaka-waka eenduli.]32 Kambe azisamkeleki iinkunzi zakho zeenkomo; ngokunjalo neebhokhwe zemihlambi yakho.W'2Andiyigxeki imibingelelo yakho; amadini akho atshiswayo asoloko ephambi kwam.lQ2“Khaniphulaphule, bantu bam, ndithethe; ndiyakumangalela, Sirayeli. Mna Thixo ndinguThixo wakho.^~52Amazulu ngokwawo abalisa ngobulungisa bukaThixo; kaloku umgwebi ikwanguye ngokwakhe.a};2Uthi: “Bahlanganiseleni kum abam abathembekileyo, abanqophisene nam ngombingelelo.”B|2Umema amazulu kwanehlabathi, xa aza kugweba abantu bakhe.w{g2Uyeza uThixo wethu; yena akayi kuthi tu. Phambi kwakhe kudangazela umlilo; uphahlwe sisitshu sesivungu-vungu.Bz2UThixo ubengezela eZiyon, isixeko esibalaseleyo ngobuhle.zy o2*UNdikhoyo, uThixo uSomandla, uyathetha; ubhekisa kwihlabathi jikelele, ukususela empumalanga kuye entshonalanga.]x31Umntu osisinhanha, kodwa engenangqiqo, uyafana nje nezilwanyana ezi zitshabalalayo.Bw1wohamba aye kuhlala namanyange angaze abonane nokukhanya.av;1Nakuba ebezicingela ukuba wonwabile ngokuya ebesaphila, nokuba ebenconywa ngempumelelo,Du1Akanakuhamba nabo xa afayo; ubutyebi buya kusala ngasemva.Kt1Sukuxhala wakubona umntu ehluma, wakubona ubutyebi bakhe bukhula.Rs1Ke mna ke, uThixo uya kundikhulula; uya kundihlangula andithathele kuye.r-1Bamiselwe ukufa njengeegusha; bona baxhatshazwa kukufa. Bathi ngqo behlele engcwabeni, onke amathambo abo avuthuluke, kuba kaloku bona abasekho.Oq1 Nâso ke isiphelo sabasweli-kuqonda, abo bakhohliswa ziingcinga zabo.gpG1 Umntu akanako ukukuphepha ukufa ngokuba esisinhanha. Hayi bo! Uyatshabalala njengezilwanyana.xoi1 Amangcwaba likhaya labo naphakade. Baya kuhlala khona njalo-njalo, nakuba babefudula benemihlaba ebizwa ngabo.dnA1 Uyabona, kaloku nezilumko ziyafa, izidenge kwanezityhakala! Ubutyebi babushiya kwabakhoyo.Am}1 elo linokumenza abe sisimakade, angaze alibone ingcwaba.Rl1Nakanye! Kaloku ixabiso lobomi bomntu likhulu. Alifikeleleki mpela-mpelaVk%1Umntu akanako ukusindisa umntu; akanako ukunika uThixo ixabiso lobomi bakhe.Ij 1abantu abaqamele ngobutyebi, abaqhayisa ngentabalala yobutyebi?Ui#1Ndingoyika ntoni ngemihla yobubi, xa ndingqongwe yinkohlakalo yabakhohlisi,Hh 1Ndiza kujongana nentsonkotha; ndiza kuyichaza ngengoma yehapu.Ig 1Ngoku ndiza kuphokoza ubulumko, iingcamango zam zizal' ukuqiqa.Hf 1Iindidi zonke maziphulaphule, izityebi ngokunjalo namahlwempu!Ae 1Phulaphulani, nonke zizwe! Yivani, nonke bemi behlabathi!edC0Ewe, yena uThixo nguThixo wethu, ngoku nanini na. Yena uya kusikhapha kude kuse ephakadeni.bc=0 Ewe, zigqaleni iindonga zayo. Khanizihlole izakhiwo zayo, ukuze nibalisele izizukulwana.Sb0 Khanihamba-hambe nijikeleze iZiyon; zibaleni iinqaba zayo eziphakamileyo.kaO0 Mabavuye abemi beNtaba iZiyon; mazidlokove izixeko zelakwaJuda. Kaloku kulungile ukugweba kwakho.}`s0 Ukudunyiswa kwakho, Thixo, kukwanjengegama lakho, kuthi xhaxhe ngeziphelo zehlabathi. Ulawulo lwakho lunobulungisa.S_0 Phakathi endlwini yakho, Thixo, siyakwetyisa ukubalasela kothando lwakho.^0Sivile, futhi ngoku sizibonele esixekweni sikaNdikhoyo uSomandla. Nditsho isixeko sikaThixo wethu, isixeko asizinzise unaphakade uThixo.D]0Iinqanawa zaseTashishe wena wazintlitha ngomoya wasempuma.Z\-0Ngoko nangoko zahlaselwa kukungcangcazela, zatsho zazibhija-bhija njengonenimba.b[=0Kambe zithe zakuyalama, zasuka zamangaliswa, zasuka zankwantya, zasaba zingabhungisanga.DZ0Nâzo izikumkani zihlanganisana; nâzo zidibana zimanyana.UY#0Kanye kwezo zakhiwo zinendili uThixo uzibalule, yena nqaba ingafikelelwayo.'XG0Ngamalengalenga, ikwayinzwakazi, izisa imihlali kwihlabathi jikelele. Ewe, leyo yiNtaba iZiyon. Emantla emalandalahla silaph' isixeko sengangalala yokumkani.nW W0*UNdikhoyo mkhulu kakhulu; masimbonge simdumise, esixekweni sikaThixo wethu, entabeni yakhe engcwele.V'/ Amatshawe ezizwe aqukene ngeentloko; nawo amatwa nabendlu yoThixo ka-Abraham. Amagorha ehlabathi ngakaThixo; yena nguMongameli ovelele bonke.ZU-/UThixo ungqendeve kwibhotwe lakhe elingcwele; uThixo ngumakhonya phezu kwezizwe.aT;/Kaloku uThixo ngukumkani; ewe, ngowehlabathi jikelele. Ngoko ke memelelani nibongisele.KS/Khanimemelele niculele uThixo; ntyilozani nibong' ukumkani wethu.cR?/UThixo unyuke ephelekwa yimikhwazo yovuyo; uNdikhoyo ukhawulelwe ngexilongo elihlokomayo.BQ/Yena wasikhethela ilifa, iqhayiya lakwaYakobi amthandayo.dPA/Yena wasithi jize ngoloyiso, izizwe sazinyathela ngeenyawo; kungaye sizilawula nje izizwe.tOa/*UNdikhoyo unguPhezukonke, ufanelwe kukuhlonelwa. Yena uyingangalala yokumkani elawula ihlabathi jikelele.LN /Qhwaban' izandla, nonke zizwe; dandulukani, niculel' uThixo nivuya.IM . UNdikhoyo uSomandla ungakuthi; ihlathi lethu nguThixo kaYakobi.iLK. Uthetha ngelizwi athi: “Phezani, ndim uThixo. Ndizivelele izizwe; nehlabathi ndilikrobele.”|Kq. Ngumaphelis' iimfazwe ehlabathini jikelele. Uyasiqoboza isaphetha, awuvikive umkhonto, amakhaka awantumek' umlilo.LJ.Yizani nibone akwenzileyo uNdikhoyo. Ewe, uliphanzisile ihlabathi.JI .*UNdikhoyo uSomandla ungakuthi; ihlathi lethu nguThixo kaYakobi.pHY.Izizwe ziyaphithizela; izikumkani ziyabhukuqwa. Lakuhlokoma ilizwi lakhe ihlabathi litsho linyibilike.gGG.UThixo uthe zinzi apho kuso. Ngoko ke asinakuze sitshabalale, kuba yena usinceda kwasekuseni.eFC.Kukho umlambo omisinga isivuyisayo isixeko sikaThixo, esilikhaya elingcwele likaPhezukonke.hEI.Hayi, amanzi alo angade agqume alephuze amagwebu, iintaba zingcangcazeliswe kukulephuza kwawo.rD].Ngoko ke asoyiki lutho, nokuba ihlabathi lingazama-zama, nokuba iintaba zingaphoswa enzulwini yolwandle.ZC /.UThixo ulihlathi nenqaba yethu; ngexesha leenkathazo uluncedo oluhlala lulungile."B=-Ke mna ndiya kulubhengeza udumo lwegama lakho. Uya kudunyiswa zizizukulwana ziphela. Ewe, zonke izizwe ziya kutyibela, zikubonga kude kube ngunaphakade.*AM-Ngxatsho ke, mntwan' omhle! Ezihlangwini zooyihlo kuya kungena abakho oonyana. Wena uya kubathi jize ngobungangamsha, babe zizinxiba-mxhaka ehlabathini liphela.J@ -Ziyaduda, ziyavuya, ziyamemelela; tsotsololo zagaleleka ebhotwe!?y-Nantso irhuqisa ngamawezaweza, irholwa isiwa kukumkani. Nâzo neentombi eziyikhaphileyo ziyiphahlile zisiya nayo kuye.D>- Phaya entangeni bubuyokoyoko, inkosazana ivath' ezegolide.c=?- Wena ntombi yaseTire, baya kukucenga bakunyobe; ewe, izinhanha ngeendidi zonke zobutyebi.y<k- Kaloku wena uyinzwakazi; ke yena ukumkani uyakulangazelela. Phofu ke yena ungumhlekazi, ngoko ke wena mthobele.e;C- Khawundiphe iindlebe, uphulaphule, ntombam. Uze ulincame ikhaya, ngokunjalo nendlu kayihlo.:- Phakathi kwezo zikuphahlileyo zikho neentombi zookumkani. Kufuphi nawe kuthe zinzi inkosazana ethe thande ecikiziweyo igolide yaseOfire. 9-Iminweba yakho iqholwe ngomtsalane wemore, ikhala, nekasiya. Kwizixeko ezihonjiswe ngamabamba eendlovu wonwatyiswa ngezeentambula.68e-Ungumathand' ubulungisa; uyithiyil' inkohlakalo. Ngenxa yaloo nto ke, Thixo, uThixo wakho ukuthambisile. Ewe, ukuthe jize ngesihomo nesithozela esisigqwesayo esoogxa bakho.X7)-Kambe ulawulo lwakho, Thixo, aluphele ndawo; owakho umsimbithi ngowobulungisa.h6I-Iintolo zakho zibukhali; ziyazihlabanisela iintshaba zakho, izizwe zitsho zibe phantsi kwakho.u5c-Nyantsul' uye kuqhawuk' unobathana! Qula uyilwele inyaniso nobulungisa! Ngobungangamsha bakho dubula ugeqa!M4-Yithi hlas' ikrel' uqule, Somagorha! Qula ngesidima nobungangamsha!3-Kubo bonke wen' uyinzwan' engenasiphako; uliciko elicikoza kuvokotheke. Kaloku uThixo ukuthamsanqele ngezingaphele ndawo iintsikelelo.=2 u-Intliziyo yam suke yaphuphuma; kuthi mandibonge ndityibele. Ulwimi lwam lona luqule lwaligangatha, ndanga ndingumbhali ongenadyudyu. Kaloku ndingqungel' ukubhekisa kuMntwan' omhle.O1,Ngenxa yothando lwakho olungatshitshiyo khawuvuke usihlangule kaloku!>0w,Ewe, asisazelwe nto konke; sesingoogqush' eluthulini.w/g,Ngan' ukuba usilibale kangaka? Ngan' ukuba usifulathele ngolu hlobo, sibe sisisulu sembandezelo nengcinezelo?g.G,Hayi bo! Vuka, Nkosi yam! Ngani ukuba uthurh' obentlombe? Vuka; sukusinyengez' uhle nomcinga!o-W,Kambe ke kungenxa yakho sisesichengeni sokubulawa nje; yiyo loo nto sesifana neegusha zokuxhelwa nje.c,?,andithi, wena Thixo, ubuya kuyibhaqa na naleyo? Kaloku wena uyabazi ubunzulu beentliziyo.G+,Ukuba besikutyeshele, wena Thixo, okanye sanqula thixo bambi,U*#,Kodwa elethu linyhashwe laba linxuwa, silahlwe esithokothokweni sobumnyama.L),Asizange sikufulathele thina, singazange sanxaxha endleleni yakho.q([,Zonke ezi zinto zasihlela, nangona singazange sakulibala thina, okanye siwutshinizele umnqophiso wakho.Q',ngenxa yempoxo nezenyeliso ezigityiselwa kum ziintshaba ezindivukeleyo.J& ,Ndisoloko ndithiwe mbende lihlazo. Ke zona iintloni zindongamele_%7,Ngoku singundaba-mlonyeni phakathi kwezizwe; sesingabasizelwayo kulo lonke elimiweyo.c$?, Usenze intsini kubamelwane, satsho sasisigculelo nesenyeliso kwezo zizwe zisingqongileyo.I# , Abantu bakho wabathengisa ngelize, wena akwafumana nzuzo ngabo.["/, Wena usiyekele saxhelwa njengeegusha; usithathe wasisarhaza phakathi kweentlanga.]!3, Wena usiyekele zasiswantsulisa iintshaba, zaza zathimba amaxhoba ngokuthanda kwazo.S , Kambe ke usilahle satsho sahlazeka, njengoko ungasaphumi nemikhosi yethu.R,Thina siqhayisa ngoThixo njalo-njalo, saye siya kumdumisa nanini-nanini.dA,Hayi, nguwe owasihlangulayo ezintshabeni zethu; ikwanguwe owabaduba-dubayo abasithiyileyo.G,Andixhomekekanga kolwam utolo, ndingaqamelanga ngalo nekrele.b=,Ngoncedo lwakho siyazingqula iintshaba zethu; ngegama lakho siyabaxovula abasihlaselayo.M,Wena unguKumkani noThixo wam. Lumiselwa nguwe uloyiso lwakwaYakobi.;o,Hayi, eli lizwe abalizuzanga ngenxa yezikhali, bengaphumelelanga ngenxa yezigalo zabo; koko kwakungenxa yegunya nezigalo zakho nefuthe lobukho bakho, njengoko babethandeka kuwe./,Wena wazigxotha iintlanga, waza bona abantu bakho wabamilisela elizweni lazo. Wazitshutshisa iintlanga waza bona abakho wabathi jize ngenkqubela.~ w,Ewe kambe, sizivele ngezethu iindlebe, Thixo. Kaloku amanyange asibalisela ngezigigaba zakho zemihla yawo yamfamlibe.+O+Hee! Ngani ukuba ndidakumbe kangaka? Ngani ukuba ndikhathazeke kangaka? Hayi bo! Mandikholose ngoThixo, khon' ukuze ndibuyele ekumdumiseni uMsindisi noThixo wam.-+Ke mna mandingene *esibingelelweni sakho, wena Thixo ongumonwabisi wam. Ndiya kubeth' intambula ndintyiloze ndidumise wena, Thixo – Thixo wam!zm+Mandikhanyiselwe nguwe, ndikhokelwe yinyaniso yakho. Mazindise entabeni yakho engcwele, endlwini elikhaya lakho.!+Kaloku ùnguThixo endizimela ngaye. Ngani ke ukuba undilahle? Ngani ukuba ndihlale ndizibambe ngeenkophe ngenxa yokubandezelwa ziintshaba? '+Ngamana wandigwebela, Thixo. Ewe, mandiphume phambili ekumangalelweni ngabantu abakuchasileyo. Ndihlangule kubantu abanamaqhinga nobuqhokolo.+O* Hee! Ngani ukuba ndidakumbe kangaka? Ngani ukuba ndikhathazeke kangaka? Hayi bo! Mandikholose ngoThixo, khon' ukuze ndibuyele ekumdumiseni uMsindisi noThixo wam.|q* Ewe, sendixushekile zizenyeliso zabo. Kaloku basoloko bendigcolodela besithi: “Ude abe phi na lo Thixo wakho?”-* Ndiyakhala kuwe, mqolomba wam, Thixo: “Ngani ukuba undilibale? Ngani ukuba ndihlale ndizibambe ngeenkophe ngenxa yokubandezelwa ziintshaba?”/*Kambe ke, ngeny' imini, *Ndikhoyo, luya kubalasela uthando lwakho. Ndiya kuphikelela ndikudumise ebusuku, ndithandaze kuThixo endixhomekeke kuye.(I*Iziziba ezinzongo-nzongo ziyamemezana ngokukrotsha kweengxangxasi zakho. Amaza eze ngendlu yawo, ngokunjalo kwaneempuphuma. Ewe, ziwugubungele umphefumlo wam. )*Ke kaloku ndinomva-ndedwa, ngoku ke ndikhumbula wena, kobu bugxwayiba ndikubo, kwezi ntili zeJordan, ngakwiintaba zeHermon, neenduli zaseMiza.+ O*Hee! Ngani ukuba ndidakumbe kangaka? Ngani ukuba ndikhathazeke kangaka? Hayi bo! Mandikholose ngoThixo, khon' ukuze ndibuyele ekumdumiseni uMsindisi noThixo wam.H  *Kambe ke ndithi ndakukhumbula mandulo ijijitheke intliziyo yam. Kaloku fudula ndiwukhokela loo mngcelele uya endlwini kaThixo. Ewe, sasingumkhosi wochulumacho sonwabile, simemelela sidumisa. *Imini nobusuku ndiyinyhididi kukugixa. Ke zona izibhoxi zasoloko zindiphoxa zisithi: “Ude abe phi na lo Thixo wakho?” +*Ewe, intliziyo yam iyakulangazelela, Thixo, nditsho wena Thixo ophilayo. Yaz'ba koda kube nini na ukuze ndide ndibe nonxibelelwano nawe, Thixo?] 5*Njengenxala elikhothekileyo kukunxanwa nam ndikwanjalo ukukulangazelela wena, Thixo.fE) Makabongwe uNdikhoyo, uThixo kaSirayeli, ngoku kude kube nini-nini! Amen, ewe, makube njalo!P) Uyandinceda kuba ndimsulwa; undibeka phambi kwakho ngalo lonke ixesha.W') Phofu ke ndiyazi ukuba undikhathalele, kuba azinakundivuyelela iintshaba zam.W') Ndikhoyo, ndenzele inceba, ndiphakame, ndize ndiziphindezele kwiintshaba zam.~u) Ewe, nesihlobo sam esisenyongweni ebendisithembile, nditsho kanye eso sabelana ngeqhekeza lesonka, naso sindivukele.S)Zihamba zisithi: “Ukufa mumosele! Akanakuba savuka kumandlalo wakhe!”A})Zihamba zindihleba iintshaba zam, zindinqwenelela okubi.lQ)Nabo baze kundivelela abakho ntweni, bezela nje ukuza kuva ulwimi, bahambe besasaza intlebendwane.`9)Zahlekisa ngam iintshaba zisithi: “Uya kufa nini kakade, angabi sakhunjulwa bani?”V~%)Ke mna ndathi: “Ndikhoyo, ndenzele inceba! Ndikonile; nceda ndiphilise!”A}})UNdikhoyo womonga xa angaphilanga, ambuyisele empilweni.b|=)Womkhusela amlondoloze ebomini. Womthamsanqela emhlabeni, angamyekeli kwiintshaba zakhe.\{ 3)Hayi uyolo lomntu obonelela amahlwempu; womhlangula *uNdikhoyo xa yena esengxakini.z (Ke mna ndilihlwepu, ndiludwayi; awu, Nkosi, khawundivelele! Umncedi nomhlanguli wam nguwe; sukuba saphozisa maseko, Thixo wam!y(Abakulangazelelayo mabavuye bagcobe ngawe; abaluthandayo usindiso lwakho mabangaphezi ukuthi: “Huntshu – uyingangalala uNdikhoyo!”6xg(Mabajike benyoshoza abo bathi tshotsho vityo.Zw-(Mabadane badideke abandizondayo; mabarhoxe baphoxeke abazungula ukundenzakalisa.Lv( Khawuncede undihlangule, *Ndikhoyo! Phuthuma, Ndikhoyo, undincede!u( Zindivelela macal' onke iingxaki. Ndixakene nezono zam, azindiphi mtyhi konke. Nditsho ndatyhafa, kuba zininzi ngangeenwele zentloko yam.Ut#( Uzungandibandezeli inceba yakho, Ndikhoyo; ndilondoloze ngenceba nenyaniso.#s?( Andilufihlanga udaba losindiso lwakho; bendisoloko ndibalisa ngokunyaniseka noncedo lwakho; andilifihlelanga ibandla lakho izibele zakho nenyaniso yakho.frE( Ndizixelile ebandleni iindaba zakho zosindiso; Ndikhoyo, uyazi ukuba andikuyeka ukuzibalisa.^q5(Iyandivuyisa intando yakho, Thixo wam; umthetho wakho ndiwumilisele entliziyweni.”Tp!(Kungoko ke ndathi mna: “Njengoko kubhaliwe ngam encwadini, ewe, ndim lo.o{(Wena akuwananze nganto amadini neminikelo, akuwathandanga amadini atshiswayo nawesono, kambe ke undinike indlebe evayo.0nY(Mikhulu, Ndikhoyo, Thixo wam, imimangaliso osenzele yona. Kukwangako nokusazelelela kwakho; akakho onjengawe, Nkosi! Ngeba ndiyabalisa, koko ndiswel' imilomo eliwaka.emC(Hay' uyolo lomntu othembele ngoNdikhoyo, ongadlelaniyo nabanekratshi, abo banqula izithixo.l!(Wandifundisa ingoma yombongo entsha, ingoma yokubonga uThixo wethu. Boyika abaninzi bakuyiqonda loo nto, balibeka kuNdikhoyo ithemba labo.xki(Wandikhupha emhadini onengozi, nasemgxobhozweni, wandibeka endaweni eyomileyo, ndatsho ndee ngxishishi, ndema.Fj (Ndakhala ndijonge *kuNdikhoyo, wada wandiva ndakuzibika kuye.[i/' Khawundenzele umnyinyivana, khe ndiphefumle, ngoku ndingekemki kweli hlabathi.”5hc' “Ndikhoyo, wubazel' iindlebe umthandazo wam; ndive, ndakuzibika kuwe. Ungàthi cwaka xa ndikhala kuwe, kuba ndiselugcinweni lwakho, nam ndisisibhadu-bhadu njengookhokho.g' Ngokumohlwaya umntu, umbonisa isono. Uyidlavula njengenundu loo nto ayithandayo. Ewe, kambe, umntu ufana nomphunga nje kuwe.Df' Mus' ukuba sandohlwaya; mus' ukundinkula ndide ndenzakale.Ie ' Ndiya kuthi cwaka, ndingathethi, kuba nguwe ondifake kule meko.Jd 'Ndikhulule kuzo zonke izono zam, ndingade ndihlekwe nazizidenge.Pc'“Xa kunjalo ke, Nkosi, mna ndikholose ngantoni? Elam ithemba likuwe.b 'Uhla enyuke njengesithunzi silandelelana nomntu; ubila esoma nje ngenxa yelize; uqweba indyebo engazi nokuba yoba yekabani na.sa_'Kaloku imihla yam uyicuthe kakhulu; àyinto konke kuwe imihla yobomi bam; umntu ufana nomphunga nje kuwe.w`g'“*Ndikhoyo, ndazise isiphelo sobomi bam nenani lemihla yokuphila kwam. Ewe, ndazise ubufutshane bobomi bam.[_/'Ndavalwa luvalo ndisacamanga, ndavukwa ngumva-ndedwa, ndavakala ndibuza ndisithi:r^]'Ndathi cwaka, andathetha nto. Ukuthula kwam akuncedanga nto, kodwa noko yona inkxwaleko yathath' unyawo.] }'Ndathi: “Ndiya kuzilumkela iindlela zam, ndingoni ngokuthetha, ndilubambe ulwimi lwam xa ndiphakathi kwamatshijolo.”2\_&Khawuleza undincede, Nkosi, Msindisi wam!F[&Zungandifulatheli, Ndikhoyo; Thixo wam, mus' ukuchasela kum.NZ&Ubuhle bandibuyisela ngobubi, naxa mna ndizama ukwenza okulungileyo.MY&Banamandla abo baziintshaba zam, nâbo bandithiya kungekho sizathu.;Xq&Sendizivuma izono zam; ndiyazithiya izigqitho zam.:Wo&Ndingawa nanini na; kaloku iintlungu zindiphethe.TV!&Ndithandazela nje ukuba ungabayeki bandivuyelele abo bahlekayo xa ndiwayo.TU!&Ndikhoyo, ndithembele ngawe; nguwe, Nkosi, Thixo wam, oya kundiphendulela.8Tk&Ewe, ndinjengomntu ongaphenduliyo, kuba engeva.WS'& Kodwa mna ndaba njengesithulu, andeva; ndanjengesimumu, andawuvula tu umlomo.sR_& Bayandithiyela abafuna ukundibulala; bayandoyikisa abazungula ukundenzakalisa; bayandibhunga imini yonke.[Q/& Ke zona izihlobo nabamelwana abasondeli kum, nkqu nentsapho yam le icezela phaya.IP & Ndinovalo, ndiphelelwe ngamandla, namehlo am selebona kaluzizi.FO& Nkosi yam, uyawazi umnqweno wam, uyaziva zonke iincwina zam.?Ny&Ndoyisakele kwaphela; ndiyagcuma ziintlungu nalixhala.6Mg&Ndiyapena-pena ziintlungu; andinampilo konke.IL &Ndibandezelekile, ndiphelile, kangangokude ndizile imini yonke.HK &Zitsho zabhidla izilonda zam, kuthi phuu ngenxa yobudenge bam.IJ &Ndintyumpa-ntyumpeka ezonweni; zindisinda oku komthwal' onzima.^I5&Nditsho ndayingxwelerha ngenxa yomsindo wakho; ndiyafa ziintlungu ngenxa yezono zam.QH&Zindityakatyile iintolo zakho, nesandla sakho sindicinezele kabuhlungu.HG &*Ndikhoyo, ungandingxolisi ngomsindo, ungandohlwayi ngengqumbo.aF;%(Nguye owancedayo, awahlangule, awasindise kumatshijolo, kuba akholose ngaye amalungisa.OE%'NguNdikhoyo umhlanguli wamalungisa; ulikhaka lawo ngexesha lobunzima.RD%&kodwa bona aboni baya kutshatyalaliswa, nenzala yabo iphanziswe kuphele.OC%%Kugqale ukulunga nobumsulwa, kuba kumzisela uxolo umntu ekugqibeleni;YB+%$Ndaphinda ndadlula apho, ndabona lingasekho; ndalikhangela, andalifumana konke.XA)%#Ndalibona lilawula ngegqudu itshijolo, lilugxibha ngathi ngumkhoba wamahlathi.q@[%"Thembela kuNdikhoyo, uthobele imithetho yakhe; wokunika umhlaba uwume, uwabone amatshijolo etshabalala.s?_%!kodwa uNdikhoyo akayi kuliyekela kumatshijolo ilungisa, engayi kuliyekela lohlwaywe enkundleni yamatyala.;>q% Itshijolo lisoloko lizungula ukubulala amalungisa,Q=%Lisoloko liwubambile umthetho kaThixo; alisoze licebuke kuwo nanini na.Q<%Ilungisa lithetha amazwi obulumko; into eliyithethayo isoloko ilungile.K;%Amalungisa aya kuba zizima-mhlaba, ahlale ngoxolo kude kube nini.":=%Kaloku uNdikhoyo uyakuthanda okulungileyo; akayi kubafulathela abantu bakhe. Wasoloko ebakhusela uNdikhoyo, kodwa yona inzala yamatshijolo iyanqunyulwa.T9!%Yahlukana nobubi, wenze okulungileyo; uya kwalulelwa imihla yakho ebomini.M8%Lisoloko libolekisa, lisipha ngesisa, nenzala yalo iyathamsanqelwa.g7G%Ndiyaluphala ngoku, ukanti andizange ndilibone ilungisa lintshubaza, nabantwana balo belamba.>6w%Nokuba uwile, uyavuka, kuba nguNdikhoyo omthundezayo.^55%NguNdikhoyo okhokelela umntu kwindlela amakahambe ngayo; nguye omenza akholeke kuye.Y4+%Boba zizima-mhlaba abo abathamsanqelayo uNdikhoyo, bagxothwe abo abaqalekisayo.L3%Izikrelemnqa ziboleka zingabuyisi, ke lona ilungisa lipha ngesisa._27%Ke zona iintshaba zikaNdikhoyo zotshabalala, zibhange zixel' ingca etshayo edlelweni.R1%Akayi kuntshubaza ngamaxesh' endlala; ohlutha naxa ikati selilel' eziko.V0%%UNdikhoyo uyawabonelela amalungisa, awenze awume umhlaba ngalo lonk' ixesha.[//%kuba uya kuzaphul' iimpondo uNdikhoyo izikrelemnqa, awenzelelele wona amalungisa.V.%%Obo buncinanana linabo ilungisa, bungcono kunentaphane ezinayo izikrelemnqa,@-{%Otyakatywa kwangelawo ikrele, zaphulwe nezo ntolo zawo.v,e%Arhola amakrele, ajolise iintolo zawo amatshijolo, efun' ukuwisa iintsizana namahlwempu, abulale amalungisa.k+O% Kodwa uNdikhoyo usuka acubhuke yintsini, kuba uyazi yena ukuba imihla yamatshijolo selisongekile.T*!% Amatshijolo awenzela amayelenqe amalungisa, awajamele ngentiyokazi enkulu.M)% Kodwa bona abathobekileyo bowuma umhlaba, baxhamle intlutha noxolo.O(% Ngumzuzwana nje athi shwak' amatshijolo; uthi uwakhangela ungawaboni.Z'-% Kaloku othi shwaka amatshijolo, kodwa boba zizima-mhlaba abathembele kuNdikhoyo.[&/%Zilumle emsindweni, uyilahle ingqumbo, ungazidub' umphefumlo, hleze unxunguphale.^%5%Zola phambi koNdikhoyo, ulindele kuye, ungazidubi ngabantu abaphumelela ngamaqhinga.[$/%Wobutyhila bukhanye njengelanga ubulungisa bakho, kucace mhlophe ukulunga kwakho.G#%Zilahlele kuNdikhoyo, ukholose ngaye; yena ke wokwenzelelela.P"%Zonwabise ngokululamela uNdikhoyo; wokunika umnqweno wentliziyo yakho.]!3%Thembela *kuNdikhoyo wena, wenze okulungileyo; uya kuba sisima-mhlaba, ube nekamva.H  %Kwakamsinya baya kubuna njengengca, bavuthuluke njengamagqabi.G %Mus' ukuziduba ngamatshijolo wena, ungabamoneli abenzi bobubi.F$ Bawile daxa abantw' abagwenxa; bakhahlelwe phantsi, abavuka.V%$ Mandinganyhashwa ngeenyawo ngabanolunya, ndingantlithwa zizandla zabagwenxa.W'$ Mazinganqamki izibele zakho kubo bonke abo bakwaziyo, uwabonelele amalungisa.E$ Wena ulithende lobomi; ngokhanyiso lwakho sibona ukukhanya.L$Baxhamla intlutha yendlu yakho; ubaseze kumlambo wokulunga kwakho.`9$Hayi izibele zakho, Thixo, ebantwini! Oonyana babantu bazimela phantsi kwephiko lakho.  $Ukulunga kwakho akugungqi, kunjengentaba; zinzulu njengolwandle zona izigqibo zakho. Uyabanakekela abantu nezilo, wena Ndikhoyo.q[$Kodwa zona izibele zakho, Ndikhoyo, ziye kuthi gaa ngamazulu, nentembeko yakho yaya kuthi ngqu ngamafu.yk$Xa esemandlalweni ucinga amacebo aphuthileyo, azimisele ukuhamba ngendlela egwenxa, angayityesheli inkohlakalo.c?$Intetho yakhe ayilunganga; izele yinkohliso. Selephelelwe nakukwazi ukwenza okulungileyo.F$Simthi lwale ngokuzikhohlisa angaliboni isikizi lobubi baso.Z /$Isono esendele entliziyweni siyamngxolela umnt' ogwenxa, asuke angamoyiki uThixo.E#Ke mna ndovakalisa ukulunga kwakho, ndikubonge imini yonke. #Makube yimincili kwabo bafuna ndigwetyelwe; mabamemelele bathi: “Makabongwe uNdikhoyo, yena ofuna impumelelo yesicaka sakhe.”_7#Mabadane badideke abavuyiswa yinkxwaleko yam; mabadane baphoxeke abazikhukhumalisayo.H #Mazingandigcolotheli zithi: “Nantso ke! Simgqibile ngoku!”T!#Ndikhoyo, Thixo olilungisa, ndigwebele; mazingandinyevuleli iintshaba zam.? y#Lamla, Nkosi, ndiphendulele; Thixo wam, ndithethelele!R #Ndikhoyo, nguwe ingqina lam, mus' ukuthi tu! Nkosi yam, mus' ukuchasela!8 k#Bandivuyelela besithi: “Heke! Sikubhaqile!”T !#Bona abathethi ngemibandela yoxolo, koko bayila ubuxoki ngabathand' uxolo.d A#Mazingandivuyeleli ngobuxoki iintshaba zam, bangandisinekeli abo bandithiya ndingenatyala.D#Ndokubonga phakathi kwebandla, ndikuncome esidlangalaleni.|q#Koda kube nini na kodwa ubukele, Ndikhoyo? Nceda ndihlangule kwabandiqwengayo; busindise ubomi bam kwezi ngonyama.T!#Bandenza intlekisa, bandingcungcuthekisa, bendijamela ngentiyokazi enkulu.eC#Ndithe ke ndakuba sengxakini, baqokelelana bandihleba, ndanyeliswa nazizinto endingazaziyo.nU#Ndangathi ndithandazela umhlobo wam nomntakwethu; ndathokombisa intloko ngokungathi ndizilela umama.uc# Kodwa mna, okuya babegula, ndambatha ezirhwexayo, ndazicinezela nangokuzila ukutya, ndithandaza ngentobeko.D# andibuyekeza ubuhle ngobubi, ndatsho ndaphelelwa lithemba.U## Kuvele amangqina athetha ulwimi ngam, andinkqangisa ngezinto endingazaziyo;# Ndothi ngomxhelo wonke: “Akakho onjengawe, Ndikhoyo.” Wena uhlangula iindwayi kwabanamandla kunazo, ukhusele indwayinge kubacinezeli.@{# Ndovuya ke, ndichulumache, kuba uNdikhoyo undihlangule.~w#Mabatshabalale ngequbuliso bengekaqondi, barhintyelwe nguloo mgibe bebendigcayisele ngawo, beyele kuwo, batshabalale.d}A#Kaloku bebendigcayisele ndingenzanga nto, befun' ukunditshonisa emhadini kungekho sizathu.\|1#Mayingacaci indlela yabo, mayibe mtyibilizi; masibasukele isithunywa sikaNdikhoyo.]{3#Mababe njengenkunkuma ephetshethwa ngumoya, sibaqweqwedise isithunywa sikaNdikhoyo.]z3#Mabahlazeke, badane abandizungulayo; mabajike bedidekile abo bandenzela amayelenqe.xyi#Wurhole umkhonto nentshuntshe yakho, ubavalele indlela abo bandileqayo, uthi kum: “Ndim umhlanguli wakho.”Fx#Qubula ikhaka lakho nesikrweqe sakho, undincede undilamlele.Pw #*Ndikhoyo, ndilamlele kwabo bandivuyelelayo, undilwele kwabo balwa nam.Wv'"UNdikhoyo wozihlangula izicaka zakhe; bonke abakholose ngaye abayi kugwetywa.Vu%"Abantw' abagwenxa bobulawa ngobubi babo, bagwetywe abo balithiyayo ilungisa. Im~~~?}}}"||Y{{${zzz(yyxxx?wwcw vv7uuGttVsshrr`rqq{q,ppvpoojo&nnYmmllZkkkjjFiii hhth-ggzgffNee^edddd%cvcbbsb)aa``8__^^^]]X]\\#[[[[ ZZZ*YYYFXXXZWWW?VVpUUUTTTTSSSRR;QQQ+PPPOOO]NNNBMMMJLLqLKKLJJJeIIHHfGG^FFF>"===<fwIKaloku andahlukani nentlupheko; miso le ndiyohlwaywa.Ae}I Ngani ke ukuba ndiziphathe kakuhle, ndizigcine ndinyulu?Jd I Banjalo ke abakhohlakeleyo; abazihluphi nganto, kodwa bayahluma.GcI Bathi: “UThixo ngeke aqonde; uPhezukonke ngeke asibhaqe.”=buI Ke bona abantu bayabamkela; barhorhozela emva kwabo.@a{I Bangcikiva nkqu namazulu; batheth' unothanda emhlabeni.L`IBayangcikiva benentlamba; baziphakamisile basongela ngengcinezelo.H_ IBadumb' amehlo kukutyeba; iintliziyo ziphuphum' ubuqhophololo.<^sINgoko ke bagaxel' ikratshi; bathi wambu ugonyamelo.Q]IAbakhathazwa nto njengabanye abantu; abafunyanwa zizibetho njengabanye.@\{IKaloku bona abazani nantlungu; baphile bayimiqaba-qaba.O[Ikuba ndinekhwele ngabaqhayisayo, kukubona inkqubela yabakhohlakeleyo.DZIKodwa ke mna suka ndathandabuza, ewe, gcwizi ndityibilike,SY !INgenene uThixo umphethe kakuhle uSirayeli; ulungile kwabantliziyo zinyulu.@X{HIyaphela apha incwadi yemihobe kaDavide unyana kaJese.)WHHuntshu-u-u! Masibongwe isidima segama lakhe kude kube nini nanini! Ngamana waphuphuma umhlaba sisihomo nesithozela sakhe! Huntshu-u-u! (gVGHNgamana wadunyiswa *uNdikhoyo, uThixo kaSirayeli, ekukuphela kwakhe owenza imimangaliso enje.)UKHIgama lakhe malingaze liphele; malibe sisimakade lixel' ilanga. Ngamana bonk' abantu bamdumisa; ewe, mabamnqwenelele iintsikelelo, zonk' izizwe zimthamsanqele.T+HNgamana kwayindyebo emhlabeni, neencopho zeentaba ziqhame, kuchume njengaseLebhanon. Mabanyakazele abantu ezixekweni, baxel' ingca emadlelweni.SHKuye sithi: “Mpilo-nde-ntle!” Mayize kuye igolide yaseShebha; makathandazelwe njalo-njalo, iintsikelelo zihlale zivuza phezu kwakhe.SRHUbakhulula kwingcinezelo nakwizibhovubhovu; kuye lixabisekile igazi labo.LQH Uyavelana nababuthathaka neentsizana, abasindise abahlelelekileyo.]GNangona ndiyingwevu nje, sukundilahla, Thixo, ndide ndiwabhengeze amandla akho nakwizizukulwana ezizayo.j=MGWandifundisa kwasebuncinaneni, Thixo. Unangoku ndisayincoma imisebenzi yakho, kuba iyamangalisa.j<MGNdize kukudumisa, Mhlekazi Ndikhoyo, ngenxa yamandla akho, ndikubonge ngobulungisa obungakanana.p;YGNdiya kububhengeza ubulungisa bakho, ndihlale ndiluvakalisa usindiso lwakho nakuba lungenakuphicothwa.=:uGNdiya kuthembela kuwe rhoqo, ndikubonge njalo-njalo.g9GG Abandihlaselayo mabahlazeke babhubhe. Ngamana baphoxeka bahlazeka abazungula ukundenzakalisa.<8sG Sondela kum, Thixo! Khawuleza undincede, Thixo wam!\71G Bathi: “Ulahliwe nguThixo. Masimsukele simgxagxamise. Akukho uya kumhlangula.”H6 G Iintshaba zifakan' imilomo ngam; abandizungulayo bayacebisana.G5G Ungandilahli ndakuguga; ungandishiyi ndakuphelelwa ngamandla.=4uGNdiswel' imilomo yokukubonga, ndikudumise maxa onke.>3wGNdisisimanga kwabaninzi, kodwa ke wena uyandikhusela.`29GNdaqamela ngawe kwasekuzalweni; ndakhutshwa nguwe kumama. Ndiya kukubonga njalo-njalo.V1%GKaloku ithemba lam nguwe, Nkosi; ndakholosa ngawe ndisengumntwana, Ndikhoyo.\01GThixo wam, ndihlangule kwabakhohlakeleyo, ndingabanjwa ngabagwenxa nezikhohlakali./GYiba ngumqolomba wokuzimela; yiba yinqaba endiphephela kuyo. Thetha ngezwi ndikhuseleke; kaloku uligwiba elindikhuselayo.U.#GNjengokuba ulilungisa, ndihlangule undisindise; ndiphulaphule, undikhulule.:- qG*Ndikhoyo, ndizimela ngawe, mandingaze ndidaniswe., FKe mna ndilihlwempu, ndiludwayi; awu, Thixo, khawundivelele! Umncedi nomhlanguli wam nguwe; sukuba saphozisa maseko, Ndikhoyo!+FAbakulangazelelayo mabavuye bagcobe ngawe; abaluthandayo usindiso lwakho mabangaphezi ukuthi: “Huntshu – uyingangalala uThixo!”6*gFMabajike benyoshoza abo bathi tshotsho vityo.Z)-FMabadane badideke abandizondayo; mabarhoxe baphoxeke abazungula ukundenzakalisa.N( FAwu, khawuncede undihlangule, Thixo! Khawuleza, *Ndikhoyo, undincede!K'E$izizukulwana zona zidle ilifa, bathi nabamthandayo bahlale khona.x&iE#Kuba uThixo uya kuyisindisa iZiyon, aphinde azakhe izixeko zakwaJuda. Izicaka zakhe ziya kuba ngabemi bakhona,c%?E"Dandulukani, mazulu nani hlabathi, nimbonge, nani zilwandle nako konke okushukumayo kuni!U$#E!Kaloku uNdikhoyo uyabeva abahlelelekileyo; akabacekisi abakhe ababanjiweyo.V#%E Ke bona abahlelelekileyo baya kuvuya; abamlangazelelayo uThixo bokhuthazeka.r"]ELo ke wona umbulelo ubalasele; ungaphezulu kokubulela ngethole kuNdikhoyo, uyidlula lee inkunzi yenkomo.F!ENdiya kumemelela ndibonge uThixo; ndiya kumncoma ndidomboze.G EKambe ke ndiyajwaqeka yintlungu; ndonyule undisindise, Thixo.QEMabacinywe kwincwadi yoludwe lwabaphilayo, mabangadweliswa namalungisa.<sEBancine ngesona sohlwayo; mabaphoswe yinceba yakho.MEkuba bayamtshutshisa ombethileyo, baphoxise ngaye omenzakalisileyo.<sEMawube linxuwa umzi wabo, makungahlali nabani kuwo,GEMabagutyungelwe yingqumbo yakho; mabatshiswe ngumsindo wakho.H EMabamfanyekiswe bangaboni; umzimba wabo mawutyhutyhwe lidumbe.J EMabenzakaliswe kwakukutya kwabo, amatheko abo abe ngumgibe kubo.KENdaweni yokutya ndanikwa ityhefu; endaweni yamanzi yaba yiviniga.{EIzinyeliso ziwaphule umoya wam; kungokunje ndivikivekile. Ndathemba ukukhuzwa, kodwa nya! Nokuthuthuzelwa andakufumana.taEUyayazi indlela endingcikivwa ngayo; uyazi ukuba andinto yanto, ndihlazekile; uyazazi zonke iintshaba zam.:oESondela undisindise; ndikhulule ezintshabeni zam.REMusa ukusifulathela isicaka sakho. Ndibandezelekile; nceda undiphendule.oWEHayi ubuhle bezibele zakho! Ndikhoyo, ndivelele undiphendule; ewe, ngokobuninzi beenceba zakho ndive!oWEEwe, mandingantywiliselwa ngumsinga; mandingarhaxwa kwisiziba esimnyama; mandingaginywa yinzonzobila.H ENdisindise ezintshabeni zam; ndikhuphe emanzini anzongonzongo.\1E Kambe ke, Ndikhoyo, mna ndiyakuthandaza. Ngeli xesha lifanelekileyo, Thixo, nangenxa yendyebo yezibele zothando lwakho, khawuncede undiphendule. Ngenxa yokuthembeka kwakho ndihlangule; naku sendizika eludakeni.DE Bancokola ngam ezimbuthweni; sendide ndayingoma yamanxila.QE Ndithi ndakunxiba ezirhwexayo zokuzila ndisuke ndibe ngundaba-mlonyeni.O E Ndalila ezimathontsi, ndizila ukutya, kodwa naleyo yaba sisingcikivo._ 7E Ke kona ukuzondelela indlu yakho kundongamele; izithuko zabakunyelisayo ziphezu kwam.E ESendaba yintlanga kumawethu; ndingumhambi kwiinto zikabawo.N EKaloku kungenxa yakho ndinyeliswa nje; ngoku sendintywil' ehlazweni. )EAwu, *Ndikhoyo, Thixo onamandla onke, mandingabahlazisi abo bakholosa ngawe; abakulangazelelayo mabangangcikivwa ngenxa yam, Thixo kaSirayeli.MEKe wena, Thixo wam, uyasazi isono sam; amatyala am' aselubala kuwe.I EAbo bandithiyileyo ngaphandle kwesizathu bagqitha inani leenwele zentloko yam. Zizigantsontso ezifuna ukunditshabalalisa, ezindihlasela ngokundityhola. Ndingathini ukuhlawula ndingebanga nje?}sESendikhale zada zoma, kungokunje ndom' umqala; amehlo afiphele kukujong' enkalweni, ndilangazelela wena, Thixo wam.zmENdiyazika eludakeni olubizelayo, apho kungekho nokuxhathisa. Ndithe dyumpu esizibeni; umsinga uyandintywilisela.F EAwu, khawundihlangule, Thixo! Ndithe gabhu ngentamo emanzini.'D#Uyamangalisa uThixo kwikomkhulu lakhe; ewe, nditsho uThixo kaSirayeli. Abantu bakhe ubabela amandla nokomelela. Huntshu-u-u, mbongeni uThixo!fED"Wancomeni amandla kaThixo obungangamsha buphezu koSirayeli, omagunya akhe asesibhakabhakeni.]3D!kulowo ucanda amazulu, nditsho amazulu amandulo, otsho ngelizwi ngathi liyazongoma.KD Culelan' uThixo, zizwe zehlabathi; memelelani nimbonge uMhlekazi;QDImirhumo mayize iphuma eJiputa; amaKushe makaphakamele kuThixo azibike.-~SDBakhalimele abo bahlala eJiputa, isizwe esiziphetheleyo izizwe, esicinezela ezinye ngenxa yomrhumo. Isizwe esingumnqay' ulambile sizichitha-chithile ezinye izizwe.T}!DNgenxa yesidima sendlu yakho eJerusalem izikumkani ziza zipheth' imirhumo.T|!DBonakalìsa ubungangamsha bakho, Thixo; loo mandla wasinceda ngawo, Thixo.t{aDZikhokelwa nguBhenjamin inci. Nâlo neqela lamatshawe akwaJuda. Ayalandela awakwaZebhulon nawakwaNafetali.NzDMbongeni uThixo embizweni yakhe; mbongeni, nina bandla likaSirayeli!kyODPhambili ngabantyilozayo, belandelwa ngabangqungqayo; phakathi kwabo iintombi zibeth' iingqongqo.oxWDUmngcelele wakho, Thixo, uyabonakala, umngcelele oya esibingelelweni, nditsho okaThixo, ukumkani wam.Ww'Dukuze nina nigxampuze egazini lazo, zona izinja zihluthe kukuxhaph' igazi.”^v5DINkosi yathi: “Ndiya kuzibuyisa eBhashan; ndiya kuzirhola enzonzobileni yolwandle;Yu+DKodwa ke uThixo uya kuzintlekeza iintshaba zakhe, abo bathene nca nenkohlakalo.PtDUThixo wethu ungosindisayo; uMhlekazi uNdikhoyo uyasihlangula ekufeni.MsDYibongeni iNkosi! Mihla le iyasazelelela, uThixo ngumsindisi wethu.#r?DWantinga, wanyukela phezulu, erhuqa umngcelele wabathinjwa, wamkela izipho ebantwini, ewe, nditsho nakwabamvukelayo, ukuze uNdikhoyo uThixo ahlale khona.RqDUNdikhoyo weza ngeenqwelo ezimawaka-waka, ephuma eSinayi, esiza ebhotwe. p DZintabandini, ngani ukuba niyigxeleshe intaba, nditsho intaba enqwenelekayo kuThixo, apho wohlala khona ngonaphakade uNdikhoyo!GoDIphakamile ke kambe intaba iBhashan; yintaba encopho zininzi.RnDWathi uSomandla ukubasarhaza ookumkani, kwatsho kwalal' ikhephu eZalmon.QmD Sebengathi ngamahobe ahonjiswe ngesiliva; amaphiko ehonjiswe ngegolide.Ul#D Iinjengele zomkhosi nâzo zibaleka; ke bona abafazi basala besab' amaxhoba.Ik D INkosi inika umyalelo, batsho babe baninzi abavakalisa iindaba.bj=D Abantu bakho watsho bazuza umhlaba wokuma; ngenceba yakho wabazelelela abahlelelekileyo.\i1D Wena, Thixo, wathulula izandyondyo zemvula, walinyanga ilizwe lakho elibharhileyo.xhiDUmhlaba watsho wanyikima, yagalelek' imvula, ngokufika kukaThixo waseSinayi; ewe, nditsho uThixo wamaSirayeli.RgDKe wena, Thixo, wabakhokela abantu bakho; wanyantsula, wacanda entlango.xfiDAbangenabani ubenzela izihlobo. Amabanjwa uwakhokelela enyhwebeni; ke bona abavukeli bohlala kwelingumqwebedu.[e/DUThixo usendlwini yakhe engcwele. Nguyise weenkedama, umthetheleli wabahlolokazi.d{DCulelani uThixo, nibong' igama lakhe. Ewe, mbongeni lowo ucand' emafini. Igama lakhe *nguNdikhoyo, vuyani ngenxa yakhe.fcEDKe wona amalungisa makonwabe. Wona makavuye phambi koThixo. Ewe, makabe nemihlali nemincili.b)DMabaphaphatheke; bavuthele, bathi shwaka, baxel' umsi. Mabanyibilike, baxel' umthwebeba emlilweni. Mababhubhe phantsi koThixo abakhohlakeleyo.ja ODNgamana waphakam' uThixo, waziswantsulis' iintshaba zakhe. Banga bangaba ziintsali abamthiyileyo.Q`CNgenene uThixo uyasithamsanqela; ngamana lamthobela ihlabathi jikelele.Q_CIlizwe liphuphum' indyebo. UThixo usithamsanqele; nditsho uThixo wethu.H^ CZonk' iintlanga mazikubonge, Thixo; bonk' abantu mabakudumise.m]SCMazidanduluk' izizwe zicule ngemincili, kuba wena ulawula ngobulungisa, zaluswa nguwe zonk' izizwe.H\ CZonk' iintlanga mazikubonge, Thixo; bonk' abantu mabakudumise.R[Cukuze yaziwe intando yakho emhlabeni, izizwe ziluxhamle usindiso lwakho.dZ CCNgamana wanesisa wasithamsanqelisa, Thixo! Ewe, ngamana ungenza kube hele kube chosi kuthi,uYcBNgenene ngowokubongwa uThixo. Yena akakhalalanga ndakuzibika kuye; akazibandezanga izibele zothando lwakhe.>XwBKambe ke uThixo undivile; uwuphendule umthandazo wam.MWBUkuba ndandizigushile izono zam uMhlekazi ebengayi kundiphulaphula.HV BNdadanduluka kuye ndizibika; ndandipheth' iindumiso nemibongo.SUBNonke nina nimhlonelayo uThixo, yizani ndinibonise izinto andenzele zona.TBNdiza kukwenzela amadini ngezityebileyo, ndiqhumise ngombingelelo weenkunzi zeegusha, ndibingelele ngeenkunzi zeenkomo nezeebhokhwe.DSBndizenze izinto endazithethayo mhla kwakugos' okwaphukayo.eRCB Ndoya endlwini yakho, ndikuphathele amadini atshiswayo; ndiza kuzifezekisa izithembiso zam,iQKB Wasivula, iintshaba zasityakatya, sadada emililweni nasemanzini; wabuya wasithi jize ngendyebo.MPB Wasiyeka sagaxeleka elubobeni; wasiyekela sathandelwa ziinkxwaleko.BOB Kaloku, wena Thixo, usivavanyile; usicikide njengesiliva.ENB Yena wasithundeza wasixhasa; akasiyekelanga ekutyibilikeni.QMBMncomeni uThixo wethu, nonke zizwe! Izibongo zenu maziviwe nangabakude.dLABIgunya lamandla akhe alinamida. Iliso lakhe lizalusile izizwe; nezibhoja mazingajambalazi.mKSBUlwandle walujika lwayinkangala. Umlambokazi bawuwela betabhata. Ngenene sachulumacha ngenxa yakhe.RJBYizani niyibone imisebenzi kaThixo; izenzo zakhe ziyalumangalisa uluntu.qI[BIhlabathi liphela likhahlela kuwe, livum' amaculo, lidumisa wena; liyamemelela, libong' igama lakho.” HBDandulukani, nithi kuThixo: “Iyamangalisa imisebenzi yakho; ubungangamsha bakho bunabile; buzitsho neentshaba zakho zinkwantye.AG}BCulani nidumise isidima sakhe; khanimtyibele nimemelele!NF BKhanitsho ngentsholo nidumisa, nibong' uThixo, nonke bemi behlabathi!dEAA Idobo liphanjwe yimihlambi; iintili zivathiswe likhaba. Ziyakratsha, ziyacula zinemincili.HD A Amadlelo athe thande yimfuyo; iinduli zimbeje-mbeje, ziyavuya.XC)A Unyaka uwuthi jize ngendyebo, kuvuz' ubusi namafutha kwimizila yeenyawo zakho.yBkA Amasimi uwavathisa ngemvula, atsho ee thinte ngamanzi. Umhlaba uwunyakamisa ngomvimbi, zitsho ziqhame izityalo. A A Ilizwe wena ulalusa ngemvula; wena ulitsho libe yintombazana. Ke yona imilambo iyankcenkceza; uyabalungiselela bafumane indyebo.w@gANabaseziphelweni zehlabathi bathi, bakuzibona ezi zinto, barhwaqele. Ngapha nangapha wena uhlwayela ulonwabo.o?WAUngumthozamisi weelwandle ezilwayo, umthibazi wamaza alatyuzayo, umthomalalisi wezizwe ezixokozelayo.D>AIintaba waziseka ngegunya lakho, zingumzobo wamandla akho.$=AANgemisebenzi yakho emangalisayo uyasiphendula usikhulule. Thixo, wena uyinkululeko kuthi. Ihlabathi liphela lithembele ngawe, nditsho neelwandle jikelele.<-AUthamsanqelekile omnyulayo wena. Lowo umhlalisa enkundleni yakwakho. Siya kufumana ukwanela endlwini yakho, apho kukho ubunewu-newu nobungcwele.W;'ANgenxa yobugwenxa bethu iziphoso zethu ziyasongamela, kodwa wena uyasixolela.::oAWena uyawugqala umthandazo; bonke baya kuza kuwe.M9 AUfanelwe kukubongwa, Thixo, eZiyon, zifezekiswe kuwe izibhambathiso.j8M@ Amalungisa makonwatyiswe *nguNdikhoyo. Ewe, makazimele ngaye; onke amalungisa makaqhayise ngaye.`79@ Bonke baya kutsho boyike, bakubhengeze akwenzileyo uThixo, bayetyise imisebenzi yakhe.R6@Uya kubabhubhisa ngenxa yokuthetha kwabo, abababonayo banikine iintloko.Z5-@Kodwa ke uThixo uya kubadubula ngotolo; uya kubachana benzakale bengalindelanga.y4k@Ngubani onokulibhaqa eli yelenqe lethu? Iqhinga lethu silenze ngobuchule.” Kaloku intliziyo yomntu lulwandle!\31@Bayakhuthazana kobu bukrelemnqa; bafuthelana ngamayelenqe; bathi: “Soze sibonwe!?2y@Balalela badubule abamsulwa; babaqubula bengenasazela.T1!@Ulwimi lwabo lubukhali njengekrele; bajolisa ngamazwi abukhali okweentolo.R0@Ndifihle kumayelenqe abakhohlakeleyo, kwihlokondiba eliyila inkohlakalo.K/ @Bek' iindlebe, Thixo, ndiyakhala; ndikhusele kwizoyikiso zotshaba.u.c? Ke yena ukumkani uvuyiswa nguThixo. Bonke abaqamela ngaye baya konwaba. Amaxoki ke wona aya kusikw' umlomo.8-k? Baya kubulawa ngekrele, babe lixhoba leengcuka.A,}? Ke bona abafunana nobomi bam baya kweyela kwelabafileyo.>+w?Ndizimisele ukuthi nca kuwe; kaloku wena uyandixhasa.a*;?Kaloku wena uluncedo lwam; ngamaphiko akho uyandikhusela, nditsho ndicule ndinemincili.N)?Emandlalweni wam ndicinga ngawe; ndicamngca ngawe phakathi kobusuku.V(%?Ndiya kutya ndide ndincinde amafutha; ndiya kumemelela ndicule ndinemihlali.R'?Ndiya kukubonga lo gama ndisaphilayo; ndiya kunyukela kuwe ngomthandazo.^&5?Kaloku izibele zothando lwakho ziyabugqwesa nobomi, ngoko ndiya kuhlala ndikudumisa.W%'?Ndikuzingela phakathi *esibingelelweni, ukuze ndibone amandla nesidima sakho.!$ =?Wena Thixo, unguThixo wam, ndithe swi nguwe. Umphefumlo wam uyakulangazelela. Ndihlala ndizula-zula ndikufuna; ndinxanele wena oku komhlaba obharhileyo.p#Y> nenkqu yothando ivela kuMhlekazi. Kaloku wena, Nkosi, uyazelelela, umntu umvuza ngokwemisebenzi yakhe.G"> Nto zimbini azithethileyo uThixo: Le yokuba amandla ngawakhe,{!o> Musa ukuqamela ngezigalo; musa ukuthembela ekuphangeni. Noba bungade bufumbe ubutyebi, wena musa ukuqamela ngabo.z m> Abantu bafana nomphunga. Umntu yinto engento yanto. Akubekwa esikalini ukhaphukhaphu; hayi, kubhetele kwaphepha.dA>Maxa onke thembelani kuye, bantundini, nizityand' igila kuye; kaloku uThixo yinqaba yethu.R>Ndisindiswa nguThixo, uliwonga lam. UThixo yinqaba yam, ndizimela ngaye.Q>Ndizimela ngaye, nguye ondisindisayo. Yinqaba yam, soze ndichukunyiswe.L>Ndithe cwaka, ndikholose ngoThixo; kaloku nguye yedwa ithemba lam.ve>Nizungula ukumbhukuqa awe; niqhayisa ngokuxoka. Ngomlomo niyathamsanqelisa, ukanti niyaqalekisa ngaphakathi.xi>Koda kube nini nimhlasela umntu, ninxanel' igazi lakhe, noba enjengodonga olukekeleyo, enqwa nothango oluwayo?Q>Ndizimela ngaye, nguye ondisindisayo. Yinqaba yam, soze ndichukunyiswe.L >Ndithe cwaka ndikholose ngoThixo; kaloku nguye yedwa ondikhululayo.R=Mna ke ndiya kukubonga mihla le, ndihlale ndizifezekisa izithembiso zam.ta=Makangqendeve kwaThixo njalo-njalo, umkhusele ngothando lwezibele zakho; ewe, maluse ngokuthembeka kwakho.;q=Yandise imihla yokumkani; makakhule ade akhokhobe.W'=Kaloku, wena Thixo, uzivile izithembiso zam; undinike ilifa labakuhloniphayo.Q=Ndiya kuhlala kwakho njalo-njalo, ndithi ncwaba phantsi kwaloo maphiko.>w=Kaloku wena uyinqaba yam; uyandikhusela ezintshabeni.mS=Ndibhenela kuwe ndisekudeni; ndisuke ndanengevane. Nceda undikhokele, undise entabeni ephakamileyo.0 ]=Thixo, ndiyakhala; nceda undiphulaphule.S< Ukuba uThixo ungakuthi siya kuphumelela; uya kuzinyhasha iintshaba zethu.I < Sincedise ezintshabeni zethu: kaloku olomntu uncedo luphuthile.< s< Noko usilahlile, Thixo. Awusaphumi nemikhosi yethu.M < Ngubani onokundisa emzini oxhotyisiweyo? Ngubani onokundisa e-Edom?d A<UMowabhi yintili yam yebhongo; ke yena uEdom ndiyambanga. EFilistiya ndikhwaza uloyiso.”^ 5<IGiliyadi yeyam, noManase ngowam. UEfrayim lelona xhadi lam; uJuda ngumsimbithi wam. !<UThixo uthethe *esesibingelelweni sakhe, wathi: “IShekem ndiyayahlula-hlula, ngoloyiso ndiyayihlahlela; intili yeSukoti yona ndiyibenge.H <Nceda ngamandla akho usivelele, ukuze basinde abo ubathandayo.O<Ubanike intshinga abakuhlonelayo; ubahluphezile ukuze bazuze uloyiso.J <Abantu bakho ubavise inkxwaleko; ewe, usitsho sazizinxada-nxada.r]<Wena uwunyikimisile umhlaba; wona utsho wazama-zama; kungokunje uyaqhaqhazela. Nceda ungcibe ezo ntanda.m UE7Ndide ndithi: “Akwaba bendinamaphiko njengehobe! Bendiya kuntinga ndiye kuphumla kude lee.<=s7Andoyiki ndiyagubha! Ukunkwantya kuyandirhwaqelisa.E<7Ndiyajijitheka ngaphakathi; izoyikiso zokufa zindivingcele. ; 7P:7Sabela, undiphendule. Kaloku iinkathazo zindongamele. Ngenxa yezisongelo zeentshaba zam ndididekile; ingcinezelo yabangendawo indixinile. Bafumba inkxwaleko phezu kwam; futhi bandingcikiva ngolunya.^9 77Ndincede uwubekele iindlebe umthandazo wam, Thixo. Ndibhenela kuwe; sukundifulathela.a8;6Kuzo zonke iingxaki zam wena undihlangule; ukoyiswa kweentshaba zam ndikubone ngamehlo.b7=6*Ndikhoyo, ndilangazelela ukukwenzela umbingelelo. Ndiyabulela kuwe, kuba wena ulungile.h6I6Ngamana wayibuyisela kwasezintshabeni zam inkohlakalo yazo. Zibhangise, kuba uthembekile wena.@5{6Kodwa ke umncedi wam nguThixo, umxhasi wam nguMhlekazi.l4Q6Iintlanga ziyandihlasela; izikhohlakali zizungula ukundibulala. Zona azimkhathalele nganto uThixo.?3y6Wuphulaphule umthandazo wam, sive isikhalo sam, Thixo.F2 6Ngegunya lakho ndisindise, Thixo; ngamandla akho undikhulule.175Akwaba ingavela eZiyon inkululeko yamaSirayeli! Akuba uThixo eyibuyisele inkqubela yabantu bakhe, abakwaYakobi baya kugcoba, achulumache amaSirayeli.05Baya kunkwantya ngendlela engaziwa mntu. Kaloku uThixo uyawasarhaza amathambo âbo bamchasayo. Baya kuhlazeka kuba uThixo ubalahlile. \a~~?}}}=|||B{{{/zzfzyyryxxtx wwwCvv_v uuu?ttt,sss?rrirqq2pppTooo]nnnJmmmLlll)kkCjjjBiiBhh9gg-ffzf.eeeFeddkd'ccCbbb5aaa=```;___?^^^T^]\\\V\ [[AZZzZ-YY{XXsXWWRVV{VUU>TTT4SSSFRRRoR*QQQPP[POOHNNyN9MM_LLrLKK"JJJ"IIIJHHHdHGGzGFFF6EEEADDDLCCBBBAAAA5@@@6???=>>>==w= <#Y4Huntshu-u-u! UNdikhoyo ngowokubongwa naphakade! Makube njalo – ewe; amen!s=_Y3Ndikhoyo, iintshaba zihlekisa ngam; ewe, ziphoxisa ngaye umthanjiswa wakho naphi na apho anyathela khona.m<SY2Nkosi, khawukubone ukungcikivwa kwesicaka sakho, ndlela le ndijijithekiswa yintlamba yoluntu ngayo.V;%Y1Nkosi, zaya ngaphi izibele zakho zamandulo, nditsho ezo wazifungela uDavide?T:!Y0Nguwuphi umntu oya kuhlala ngonaphakade, ingubani ongaliphephayo ingcwaba?m9SY/Ndikhoyo, khawukhumbule ukuba bufutshane kwabo ubomi bam; khumbula ukungabi nto kwabo ubomi bomntu.q8[Y.*Ndikhoyo, koda kube nini ufulathele – ngumlibe na? Koda kube nini ivutha njengomlilo ingqumbo yakho?E7Y-Uyinqamle imihla yobutsha bakhe; ewe, umthe wambu ngehlazo.M6Y,Uwohluthile umsimbithi oliwonga lakhe, walubhangisa ulawulo lwakhe.J5 Y+Ewe, ikrele lakho ulitsho layindunyuva; ngoku usisisulu edabini.N4Y*Wena uziphakamisile iintshaba zakhe; iintshaba zakhe ziyamqholosela.L3Y)Ngoku abadlulayo bayazixhwithela; uyintlekisa nakubamelwane bakhe.S2Y(Uzidilizile iindonga zesixeko sakhe; uzitsho zangamabhodlo iinqaba zakhe.Y1+Y'Uwutshitshisile umnqophiso wakho nesicaka sakho; uyohluthile naloo mbasa yakhe.J0 Y&Phi ke, ngoku umlahlile nje, wanengcwangu ngakumthanjiswa wakho?]/3Y%Soze luthini, lunjengenyanga yona ilingqina elithembekileyo elisesibhakabhakeni.”W.'Y$Indlu yakhe soze ithini nanini-nanini; ulawulo lwakhe luqiniseke njengelanga.P-Y#Ewe, kaloku ndafunga ubungcwele bam, ngoko ke soze ndimxokise uDavide.\,1Y"Soze ndiwutshitshise umnqophiso wam, lingasoze liwe phantsi ilizwi endalithethayo.L+Y!Kambe ke soze ndipheze ukumthanda, ingasoze inxaxhe intembeko yam.=*uY ndisohlwaye ngoswazi, ndibakatse ngenxa yesono sabo.J) Yukuba sithe sayaphula imimiselo yam, asayithobela imithetho yam,S(Y“Sothi isizukulwana sakhe sakundilahla, ewe, sakuyilahla imiyalelo yam,V'%YUlawulo soze luphume endlwini yakhe; Ewe, lona lohlala luhleli njengamazulu.U&#YUbubele bam kuye buya kuma njalo-njalo; umnqophiso wam naye soze utshitshe.L%YYena uya kuba yinkulu yam, abe yingangalala yookumkani behlabathi.`$9YUya kubhenela kum, athi: ‘Wena unguTata; unguThixo wam, umqolomba ondihlangulayo.’M#YUlawulo lwakhe luya kuma ngeelwandle, luya kuthi xhaxhe ngemilambo.V"%YNdohlala ndimthanda, ndilithemba lakhe; ndiya kumenza ahlale eyintshatsheli.P!YNdiya kuzinyhasha iintshaba zakhe, ndibatshabalalise abo bamthiyileyo.@ {YAkasoze onganyelwe lutshaba, nezibhoja soze zimthibaze.NYKe ngoko isandla sam soba naye njalo-njalo; ewe, uya komelezwa ndim.PYNdimfumene uDavide isicaka sam; yena ndimthambise ngamafutha angcwele.5YKwamandulo wena wathetha ngombono nâbo bathembekileyo, wathi: “Ndiyithe jize ngembasa ingangalala; ulawulo ndilunikele umfana okhethwe ebantwini.QYLikuNdikhoyo ikhaka lethu; ukumkani wethu uvela koyiNgcwele kaSirayeli.KYWena uyindili yokomelela kwabo; batshatshele kuba baxhaswa nguwe.NYabonwatyiswa nguwe imini yonke, bekudumisa ngenxa yobulungisa bakho.iKYBasethamsanqeni abantu abakubhengeza ngendumiso; ewe, Ndikhoyo, abo basoloko bekufutshane nawe,c?YUlawulo lwakho lusekwe ngobulungisa nolungelelwano; wena ukhokelwa bububele nokuthembeka.T!Y Ubungangamsha bakho buyakhamnqisa; ubugorha nobukroti bakho buyamangalisa.T!Y Umntla nomzantsi wadalwa kwanguwe; iintaba iTabhore neHermon ziyakudumisa.]3Y Amazulu ngokunjalo nehlabathi lelakho; ihlabathi nako konke okukulo kwasekwa nguwe.fEY Wena wasinyhasha isilo esikhulu saselwandle; ngaloo mandla akho wazisarhaza iintshaba zakho.W'Y Iilwandle ezinzongo-nzongo zilawulwa nguwe; wena uyawazolisa amaza agugumayo.gGYNdikhoyo, Thixo onamandla onke, ngubani oyingangamsha njengawe? Ngeendlela zonke uthembekile!nUYUnguThixo ohlonelwayo kwibandla labamsulwa; umkhulu uyoyikeka ngaphezu kwabo bonke abakungqongileyo.gGYEsibhakabhakeni ngubani onokulinganiswa nawe, Ndikhoyo, ingubani kwabasemazulwini ofana nawe?gGYAmazulu ababaza imimangaliso yakho, Ndikhoyo, ukuthembeka kwakho ebandleni lemilowo yakwakho!lQY‘Ndiya kuyimisela ngonaphakade inzala yakho; ndoluxhasa ulawulo lwakho lungabi nasiphelo.’ ”r ]YKaloku wena wathi: “Ndenze umnqophiso kunye nomnyulwa wam; ndinqophisene nesicaka sam uDavide, ndathi:m SYNdiya kububengeza obakho ububele ukuba soze butshitshe; ukuthembeka kwakho ukuzinzisile emazulwini.w  iY*Ndikhoyo, ndiya kucula ngezibele zakho njalo-njalo; ukuthembeka kwakho ndokubhengeza kuzo zonke izizukulwana.U #XUndihluthe izihlobo nezizalwane zam; ngoku sendihlobene nobumnyama kuphela.M Xzindirhawula njengamanzi imini yonke, zindigubungela ngeenxa zonke.OXIngqumbo yakho iyandigubungela; ewe, izithonga zakho zindicim' igama,\1XNdaxhwaleka ndasemngciphekweni kwandisemtsha; ndiyangcungcutheka, andisento yanto.J XAwu, Ndikhoyo, ngani ukuba undilahle? Ngani ukuba undifulathele?J X Hayi bo! Ndikhoyo, ndibhenela kuwe; ntsasa zonke ndizibika kuwe.nUX Ngaba imimangaliso yakho yaziwa enzonzobileni na? Okanye usindiso lwakho lusebenza kwelokulibala na?_7X Uthando lwakho luxelwa ngabafileyo na? Ukunyaniseka kwakho kwaziwa kwantshabalala na?NX Imimangaliso ngaba uyenzela abafileyo na? Boze bavuke bakudumise na?ucX ndiyayengezelisa ngenxa yembandezelo. Ndikhoyo, ndikhala kuwe yonke imihla; ndiphakamela kuwe ngomthandazo.r]XUndihluthe izihlobo zam ezisenyongweni; kungokunje ziyandenyanya. Ndixinekile, futhi andisenakuphuncula;DXIngqumbo yakho indisibekele, amaza alatyuzayo andongamele.I~ XUndithe tywa kwelimnyama ingcwaba, ezantsi emathunjini omhlaba.}XSendinikelwe kwabafileyo; sendifana nowoselweyo othe gangalala engcwabeni. Ndinjengâbo ungasabakhumbuliyo, abo bangasenakuncedakala.9|mXEwe, sendibalelwa kubafi; akusekho yam kwaphela.@{{XKuba ndiphahlwe ziinkxwaleko; sendimi phezu kwengcwaba.LzXMawuvakale umthandazo wam kuwe; ndive xa ndikhala kuwe, Thixo wam.^y 7XEmini ndibhenela kuwe, *Ndikhoyo, Msindisi wam; nasebusuku ndizibika kuwe, Thixo wam.Jx WIimvumi nabangqungqayo baya kuthi: “Thina singabomthonyama.”Uw#WAkuzidwelisa zonke izizwe uNdikhoyo, xa zizonke zoba ngabemi baseJerusalem.SvWIZiyon kuya kuthiwa ngunozala wezizwe zonke, kuba uPhezukonke uyayixhasa. u W“Phakathi kwabo bandaziyo ndibalula iJiputa neBhabheli; ewe, amaFilistiya, amaTire, namaKushe, xa ewonke aphuma eJerusalem.”@t{WEwe, kuthethwa kamnandi ngawe, Ziyon, sixeko sikaThixo:NsWEwe, yena akaziva ngeZiyon; ingaphezu kwayo yonke imizi yakwaYakobi.Hr W*UNdikhoyo wasithi zinzi isixeko sakhe phezu kwentaba engcwele. q VNdinike umqondiso wokundazelelela kwakho, ukuze abandithiyileyo babone badane, kuba wena, Ndikhoyo, undincedile wandithuthuzela.^p5VBuya uvelane nam; khawusomeleze isicaka sakho, umhlangule unyana wesicakazana sakho.ooWVKambe ke wena, Nkosi, unguThixo onenceba nesisa. Wena ucaphuka kade, uphuphuma uthando nokunyaniseka.jnMVAwu, Thixo, zindivukele izibhoja. Ewe, izikrelemnqa ziyandizingela; zona azikukhathalele nganto.Tm!V kuba ziyandimangalisa izibele zakho; undihlangule enzonzobileni yengcwaba.[l/V Ndikubulela ngomxhelo wam wonke, Nkosi; Thixo wam, ndolidumisa njalo igama lakho,k1V Khawundifundise iindlela zakho, Ndikhoyo, khon' ukuze ndinamathele enyanisweni. Ewe, ndifundise ukukuhlonela, Nkosi; ndikunqule ndingankwalambisi.Ij V Kuba wena uyingangalala, uyamangalisa; ewe, nguwe wedwa uThixo.]i3V Zonke izizwe owazidalayo ziya kukhahlela kuwe, Nkosi, zibonga zibabaza igama lakho.Zh-VNkosi, kubo bonke *oothixo akakho onjengawe, engekho nonemisebenzi enjengeyakho.GgVNdakuba sengxakini, ndibhenela kuwe, kuba wena uyavelana nam.FfVNdikhoyo, wuve umthandazo wam; khawundivele, ndiyakubongoza.Ze-VKuba wena, Nkosi, ulungile, uyaxolela; uphuphuma luthando kwabo bakholosa ngawe.Ud#VEwe, khawusonwabise isicaka sakho. Nkosi, ndiwunyusela kuwe umthandazo wam.McVUnguThixo wam, ndibabale, Nkosi. Kaloku mna ndihlala ndikhala kuwe.Vb%VNdikhusele kaloku, kuba ndiyakuthobela; sihlangule isicaka esikholosa ngawe.Qa VKhawusabele, *Ndikhoyo, undilungiselele; kaloku mna ndiyimpula kalujaca.J` U Yena uya kukhokelwa bubulungisa; ewe, buya kumgabulela izigcawu.W_'U Ewe, uNdikhoyo wosithi jize ngenkqubela, lona ilizwe lethu libe yintombazana.`^9U Ukunyaniseka kuya kuntshula emhlabeni; ubulungisa bona boqwalasela busesibhakabhakeni.Q]U Kodibana uthando nokunyaniseka, ubulungisa noxolo bulale ngengub' enye.i\KU Ngenene usindiso lwakhe lukufuphi kwabo bamthobelayo; nobungangamsha bakhe bohlala kweli lizwe.w[gUMandiweve amazwi kaNdikhoyo uThixo; kaloku uzisa uxolo kubantu bakhe, kwabo bayimilowo yakhe engajika-jikiyo.eZCUMaziphuphumele kuthi izibele zothando lwakho; awu, Ndikhoyo, sithi jize ngenkululeko yakho.!S Khawubafumanise esamaMidiyan ngomhla kaSisera noJabhin entlanjeni iKishon,G=SAngenelele nama-Asiriya, bebonke bancedisana nenzala kaLothe.L<SamaGebhali, ama-Amoni, nama-Amaleki, amaFilistiya nabemi baseTire.E;SNditsho amaEdom namaIshmayeli, amaMowabhi kunye namaHagare,<:sSKaloku bona bathetha nto-nye, bevana ngawe ngegobe.S9SBathi: “Yizani sisibhangise esi sizwe, uSirayeli angabi sakhunjulwa.”R8SEwe, babenzela amayelenqe abantu bakho; badibene ngabo abo ubakhuselayo.N7SNâzo iintshaba zakho zikuvukela. Nâbo abakuthiyileyo bephithizela.H6 SAwu, Thixo, ungathini ukuthi cwaka? Ngani ukuba wonwabe, Thixo?i5KRAwu, Thixo, khawulingenele ngomgwebo ihlabathi; andithi kaloku zonke izizwe zisesandleni sakho!J4 RKambe ke niya kufa njengamntu wonke, nibhange njengamatshawe.”K3RNdithi: Ewe kambe, ningoothixo; nonke ningoonyana bakaPhezukonke.j2MR“Basemnyameni ombode-mbode; bayafathula njengempumputhela, nangona lona ihlabathi lizama-zama.a1;RKhanikhulule abahlelelekileyo nama-athalala; bahlanguleni abagonyamelwa zizikhohlakali.W0'RKhanilungiselele abaxakekileyo neenkedama, nibonelele iintsizana namahlwempu.I/ Ruthi: “Kunini nilawula ngegobe, nibabonelela abakhohlakeleyo!Q. RUThixo uchophele intlanganiso *yoothixo; nguye olawulayo koothixo bonke;V-%QBendiya kunondla ngeyona-yona ngqolowa, ndinanelise ngobusi obupholileyo.”Q,QAbamthiyileyo uNdikhoyo bebeya kushwabana, isigwebo sabo sibe ngumlibe.U+#QBendingazigeqayo iintshaba zakho; ewe, bendiya kuzinyhasha iintshaba zakho.P*Q Ngamana nandiphulaphula, bantu bam; akwaba ubungandithobela, Sirayeli.O)Q Ndaza ke ndabayekela kwezo nkani zabo, ukuze benze ngokuthanda kwabo.O(Q “Phi ke! Abantu bam zange baphulaphule; abafunanga nokuva oku ngam.e'CQ Ndim mna *Ndikhoyo uThixo wenu owanikhuphayo kwelamaJiputa; khamisani, mna ndiza kunifunza.V&%Q Ze ningamnquli *uthixo wesinye isizwe; ongomnye eningamaziyo ze ningamnquli.X%)Q“Ndathi sigqaleni isilumkiso sam, bantu bam; Sirayeli, akwaba ubuya kundiva! $ QNakhala ngomhla wengxingongo, ndanihlangula; ndaniphendula ndingabonakali ndisezindudumeni; ndanivavanya emthonjeni waseMeribha.T#!Q“Ndawothula umthwalo owawusemagxeni enu, zaxibilika iingobozi ezandleni.o"WQWalenza langummiselo kwaSirayeli, mhla wahlasela elamaJiputa. Ndiva ilizwi endingaliqondiyo, lisithi:H! QKaloku lowo ngummiselo wakwaSirayeli, lisiko loThixo kaYakobi.[ /QVuthelani ixilongo ukuthwasa kwenyanga, nasekuhlanganeni kwenyanga mhla ngetheko.I QHlabelani nitsho ngohadi; dlobani ngoncuthu lweehapu neekatala._ 9QDandulukani ngovuyo, nibonge uThixo osikhuselayo; memelelani nidumise uThixo kaYakobi.GPAwu, Thixo Somandla, yiba nebuyambo; velana nathi usisindise!FPThina ke soze sabuya mva; sihlaziye saye sohlala sikudumisa.KPKodwa ke basindise abantu bakho abayinqobo, abo uzomelezele bona.EPBawugecile baza bawutshisa; batshabalalise ngomsindo wakho.GPNditsho isebe owalityalayo, ewe, elo latyalwa zizandla zakho.a;PKhawusivelele, Thixo onamandla onke; khawuphos' amehlo uzibonele, uwuhlangule umdiliya.I P Ngoku sewunqunqudwa nayingulube; iinyamakazi zizifikisela kuwo.PP Uludilizeleni ke uthango lwawo, abadlulayo sebegqwathula iziqhamo nje?H P Amasebe awo afikelela elwandle, iingcambu zafikelela e-Efrati.J P Ithunzi lawo lafikelela ezintabeni, lawagquma amasebe emisedare.I P Walima wawulungiselela umhlaba, wamila waxanda emhlabeni wonke.J PWena weza nomdiliya eJiputa, wazigxotha iintlanga, watyala wona.GPAwu, Thixo Somandla, yiba nebuyambo; velana nathi usisindise!RPUsitsho abamelwane baxhwithana ngathi; ngoku iintshaba zihlekisa ngathi.6gPWena usondle ngeentsizi, wasiseza iinyembezi._7P*Ndikhoyo Thixo onamandla onke, koda kube nini ungayamkeli imithandazo yabantu bakho?= uPAwu, Thixo, yiba nebuyambo; velana nathi usisindise![ /Pkhanya kwaEfrayim nakwaBhenjamin nakwaManase; ngaloo mandla akho yiza usisindise.  PKhawubek' iindlebe, malusi kaSirayeli! Wena makhokel' uJosefu njengomhlambi, wena osesihlalweni *ngakwizithunywa ezimaphiko,h IO Ke thina bantu baziigusha ozalusayo siya kukubulela njalo-njalo; ewe, soze sipheze ukukuncoma!Y +O Babuyisele kasixhenxe abamelwane ngenxa yezenyeliso abakuthuka ngazo, Mhlekazi.^5O Yive incwina yâbo bathinjiweyo; ngaloo mandla akho basindise abo bagwetyelwe ukufa. O Ngani ukuba iintlanga zide zithi: “Uphi lo Thixo wabo?” Liphindezele igazi lezicaka zakho; masikubone uzohlwaya iintlanga.O Khawuncede usisindise, Thixo wethu, ngenxa yesidima segama lakho. Sihlangule usixolele amatyala ethu ngenxa yegama lakho.POUngasixhibi ngenxa yezono zoobawo; nceda velana nathi kuba siphelelwe.=uOKuba bamqwengile uYakobi, babhuqe bavuthulula konke.mSOWugalele ezintlangeni umsindo wakho, kwabo bangakukhathalelanga wena, kwizikumkani ezingakunquliyo.\1OKoda kube nini, *Ndikhoyo? Uya kusoloko ucaphukile? Lohlala livutha ikhwele lakho?DOSesiyintlekisa kubamelwane; bayakrwecana bephoxisa ngathi.nUOIgazi lazo laphalala njengamanzi, laba ngumgxobhozo ojikelez' iJerusalem, kungekho bani wokuzifihla.X)OImizimba yezicaka zakho kukutya kweentaka, izidumbu zazo zityiwa ziinyamakazi.r~ _OIintshaba ziwuhlasele umhlaba wakho, Thixo; ziyixabhele indlu yakho engcwele, iJerusalem itsho yalinxuwa.K}NHWabalusa ngokuzimisela nangenyameko; ewe, wabakhokela ngobuchule.l|QNGWamkhupha ekwaluseni amatakane, wamenza umalusi wabantu bakhe, wangumalusi kaSirayeli ilifa lakhe.B{NFWasinyula isicaka sakhe uDavide, wasiphuthuma ekwaluseni.Uz#NEWayakha yafana nezulu indlu yakhe; ikhaya lakhe sisimakade, linjengomhlaba.ByNDKodwa wayichonga indlu kaJuda, intaba iZiyon ayithandayo.>xwNCWayilahla indlu kaJosefu, wayibukula indlu kaEfrayim.>wwNBWazikhaba iintshaba zakhe, zatsho zaxabheleka umlibe.RvNAINkosi yathi khwaphuphu njengobelele, njengegorha elishushiswa yiwayini.Iu N@Ababingeleli bageqwa likrele, kodwa abahlolokazi babo àbalila.LtN?Abafana batshayelwa ngumlilo, zatsho iintombi zaphoswa ngumtshato.PsN>Abantu bakhe baba zizisulu zekrele, ilifa lakhe waliqwenga ngengqumbo.PrN=Wabayekela yathinjwa ityesi yomnqophiso, iqhayiya labo lemka notshaba._q7N7N AmaEfrayim axhoba ngeentolo, engàxhob' ef' amacala, kodwa aswantsula ngomhla wedabi.=Newe, bona bangafuzi ooyise, isizukulwana esineenkani nesigwilikayo, abantu abantliziyo zibhetyebhetye, abangazange banyaniseka kuThixo.t<aNukwenzela ukuba bakholose ngoThixo, bangaze bayilibale imisebenzi yakhe, koko bayithobele imimiselo yakhe;;wNkhon' ukuze ziyazi izizukulwana ezizayo, ewe, nditsho nabangekalibon' ilanga. Bona ke bayigqithisele kubantwana babo,:NWamisela umthetho kwaYakobi, wanikela imimiselo kwaSirayeli; wabanqonqozisa ngayo oobawo, ukuze bafundise abantwana babo,,9QNAsinako ukubafihlela abantwana babo, koko sozibhengeza kwizizukulwana ezizayo: imisebenzi emihle *kaNdikhoyo namandla akhe, ewe, nditsho nemimangaliso ayenzileyo.M8NNdixel' izinto esazivayo nesizaziyo, izintw' esazixelelwa ngoobawo.T7!NNdiza kuthetha nani ngemizekeliso; ndiza kuphokoz' iintsonkotha zamandulo.X6 +NKhaniyibekel' iindlebe, mawethu, imfundiso yam; khanindiph' iindlebe ndithethe.L5MWabakhokela njengomhlambi abantu bakho ngesandla sikaMosis noAron.c4?MWena wadabul' ulwandle, wacand' amanzi anzongonzongo. Ke wona umkhondo wakho awufumaneki.}3sMIzithonga zeendudumo zazihamba nezaqhwithi, imibane yalikhanyisa lonke ihlabathi, umhlaba wangcangcazela wanyikima.b2=MAmafu wona atsho avuz' amanzi, isibhakabhaka sona sagragrama, imibane yona yaphithizela.^15MUthi wakuvela wena, Thixo, arhwaqel' amanzi, nenzongonzongo yolwandle ingcangcazele.Z0-MWabakhulula ngamandla akho abantu; ewe, nditsho oonyana bakaYakobi nabakaJosefu.W/'MWena unguThixo owenza imimangaliso; amandla akho abonakele phakathi kwabantu;L.M Hayi ke beth' ubunyulu bukaThixo! Thixo wuphi ofana noThixo wethu?R-M Ndicamngca ngemisebenzi yakho; ndetyisa izenzo zakho ezikhwankqisayo.”V,%M Ndikhumbula izenzo zakho, *Ndikhoyo; ewe, ndicinga ngemimangaliso yamandulo.W+'M Ndide ndithi: “Nantsi eyona indixhelayo: kukunqamka kwamandla kaPhezukonke.]*3M Selekulibele na uThixo ukubuya ngetarhu? Ngaba umsindo wakhe uluvalile uvelwano?”N)MNgaba lutshitshile na uthando lwayo? Sibhangile na isithembiso sayo?E(M“Ngaba yondilahla kuphele iNkosi, ingaze ibuye indamkele?['/MEbusuku ndidliwa ngumva-ndedwa; ndiyacamngca ndiyicikida intliziyo yam, ndisithi:@&{MHay' imihla yamfamlibe; ndikhumbul' iminyaka yamandulo.B%MAndisabazi nobuthongo; ndixakwe nakukuthetha ziinkathazo.S$MNdakucinga ngoThixo, ndiba nesingqala; ndakucamngca, uyatyhafa umoya wam. # MNgomhla wenkathazo ndibhenela eNkosini; ebusuku ndiyazingisa, ndiziphakamisela kuyo izandla, umoya wam ungavumi ukuthuthuzeleka.N" MNdiyakhwaza, ndibhekisa kuThixo; ndikhala kuye, ukuba andiphulaphule.U!#L kulowo unqamla umoya wamatshawe, ewe, kumrhwaqelisi wezikumkani zehlabathi. L Zifezekiseni izithembiso zenu *kuNdikhoyo uThixo; abamngqongileyo mabezise izithabathaba barhume kulowo ufanele ukoyikwa,LL Ngenene ngomsindo wakho uyadunyiswa; abasindileyo kuwo bayayaleka.KL Ngokuya wena wawisa isigwebo sokusindisa abacinezelwa behlabathi.DLWena wagweba usemazulwini, ihlabathi latsho lakhwankqiswa.U#LAwu, uyamangalisa kambe! Ngubani onokujongana nawe wakuvutha umsindo wakho?V%LUthi nje wakukhalima, Thixo kaYakobi, amahashe nabawakhweleyo babe zizigede.c?LAmagorha uwahluthe amaxhoba; amajoni alala undolala, akabi nako ukuzisebenzisa izikrweqe.QLKambe wena uyamangalisa ngokuqaqamba, ubalasele kuneentaba eziyokoyoko.GLWazikroboza iintolo namakhakha, amakrele nezikrweqe zemfazwe.:oLIseJerusalem indlu yakhe; ikhaya lakhe liseZiyon.A LUThixo uyaziwa kwaJuda; igama lakhe lidumile kwaSirayeli.RK Abagwenxa ndiya kubaphul' iimpondo; ndiluphakamis' uphondo lwamalungisa.Z-K Kodwa ndohlala ndimncoma njalo-njalo; ndiya kumemelela ndibonga uThixo kaYakobi.K*UNdikhoyo uphethe indebe ngesandla, iphuphuma ingqumbo ebilayo; ubarhabulisa kuyo abagwenxa, boyisela bafince nentlenge.>wKKaloku nguThixo ogwebayo: uyamthoba lo, amnyuse lowa.EKUnyuselo aluveli empuma nasentshona, lungaveli nasentlango.;qKYahlukanani nokuzigqatsa; kuyekeni ukubhobhoza.”gGKKwabazingcayo ndithi: ‘Kahleni ngamabhongo.’ Kwizikhohlakali ndithi: ‘Sanukuqholosa.’FKLakuhexa ihlabathi nabemi balo iintsika zalo zomelezwa ndim.E K“Ngexesha endilimisileyo ndiya kugweba ndingakhethi buso.j  OKNgxatsho ke, siyakubulela, Thixo! Siyalibabaza igama lakho ngenxa yemisebenzi yakho emangalisayo.T !JSukuyilibala intsholo yotshaba lwakho, umlembelele wengxolo yabakuchasayo.G JKhawuvuke uhlanganise, Thixo; izibhoja zisoloko zikungcikiva.P JSukubayekela abacinezelweyo; nawo amahlwempu neentsizana makakudumise.hIJKhawucinge ngomnqophiso wakho, kuba eli lizwe liphethwe zizibhoja zona zigoxa kwamnyama-ndawo.[/JUngabayekeli ezintshabeni abantu bakho; khumbula ngokubandezeleka kwabantu bakho.gGJAwu, *Ndikhoyo, khumbula ukuba iintshaba ziyakusinekela; izibhoja ziyalingcikiva igama lakho.H JYamiswa nguwe imida yehlabathi; ngokukwanjalo ihlobo nobusika.[/JYadalwa nguwe imini, ngokunjalo nobusuku; ivela kuwe inyanga, ngokunjalo nelanga.U#JWena wampompozisa imithombo nemilanjana, waza wayomisa imilambo engatshiyo.MJwasintlekeza intloko isilo solwandle, sakukutya kwelo libharhileyo.PJ Ngaloo mandla walahlula-hlula ulwandle, waziqhekez' intloko iingwenya,eCJ Kambe ke wena, Thixo, waba ngukumkani kwamandulo. Uyabahlangula abantu ehlabathini liphela.?yJ Kutheni ukuba ungasincedi? Ngani ukuba usonge izandla?U~#J Koda kube nini, Thixo, utshaba lungcikiva? Lohlala lukunyelisa njalo-njalo?g}GJ Eyakuthi indwe ayisabonakali; akusekho namshumayeli, kungekho waziyo ukuba koda kube nini na.X|)JZathi: “Masibabhangise kuthi tu.” Kulo lonke bazitshisa iindawo zokunqula.Z{-JZayintumek' umlilo indawo engcwele, zayixabhela zayidiliza indlu yakho engcwele.Iz JZona izinto ezenziwe ngomthi bazintlekeza ngooncelemba nezando.PyJEzo zinxosha-nxosha zabhulula konke, ngathi ngabagawuli begec' imithi. YD~~~U}}}h}||_|{{Tzzz8yy|yxxMwww{wvvMuuuttktssos$rrr$qquqpppp'ooo1nnn/mmhmllvl!kkkjjXiii/hhUggg4fffe|e dd^cc~c(bb9aa?``x___*^^O]]N\\\8[[ZZZHYYRXXvWW~WLVVVUUPTT~TCSSS4RR}R&QQQEPPPCOOO%NNNMMyM!LL}KKK,JJ}IIIHHH2GGG9FFtF&EEEBDDD?CCC>BBB AA.@@8??d?>>[===L=<#iUThixo wezisa ubumnyama emhlabeni, kuba engalivanga amaJiputa ilizwi lakhe.P=iBabonakalisa imiqondiso yamandla kaThixo, benza nemimangaliso eJiputa.N<iEmva koko uthumele uMosis isicaka sakhe kunye noAron umnyulwa wakhe.E;iWawafaka intiyo amaJiputa, ukuze azikhohlise izicaka zakhe._:7iUNdikhoyo wabanika inzala eninzi abantu bakhe, wabanika amandla kunababandezeli babo.B9iNaye uYakobi waya eJiputa, waba ngummi elizweni lakwaHam.V8%iyamnika iwonga kunamaphakathi ayo, kwanegunya lokuqeqesha bonke ooceba bayo.M7iyamenza intloko yomzi wayo, yamnika igunya lokulawula konke okwayo,;6qiIkumkani yamhlangula, umlawuli wezizwe wamkhulula,R5ilada lazaliseka ilizwi awayelithethile, ilizwi likaNdikhoyo lamngqinela.U4#iAmaqatha akhe adliswa ngamatyathanga, waminxwa nasemqaleni ngamakhamandela,F3iwabathumela uJosefu wabandulela, wathengiswa waba likhoboka.[2/iEkubeni evelise indlala elizweni labo uNdikhoyo, nokutya kwabo wakuphelisa mpela,m1SiWatsho esithi: “Ze ningabachukumisi abathanjiswa bam, ningakhe nibenzakalise abashumayeli bam.”`09iKodwa uThixo akavumanga ukuba batsaliswe nzima; ude wazohlwaya neekumkani ngenxa yabo.L/i Babebhadula kumazwe ngamazwe; besuka kolunye ulawulo baye kolunye.d.Ai Babengabantw' abambalwa nje, bengazelwe nto; babengabaphambukeli kuphela nje kuloo mhlaba.U-#i esithi: “Wena ndokunik' umhlaba waseKanana, ube sisabelo selifa lakho.”b,=i Kaloku wamnik' ummiselo uNdikhoyo uYakobi, wamnik' umnqophis' ongasoz' uphel' uSirayeli,M+i Ndixel' umnqophiso awawenza noAbraham, kwanesifungo asenze kuIsake.]*3iAkasokuwulibala naphakade umnqophiso wakhe, awawenzela izizukulwana ngezizukulwana.G)iUThixo wethu nguNdikhoyo; yeyehlabathi lonke imithetho yakhe.V(%iNina niyinzala yesicaka sakhe uAbraham, nilusapho lukaYakobi umnyulwa wakhe.`'9iZe nizikhumbule izinto asenzele zona: imimangaliso ayenzileyo, nemithetho ayiwisileyo.N&iLufuneni kuNdikhoyo uncedo; mfuneni aph' akhoyo ngawo onke amaxesha.I% iQhayisani ngegama lakhe; mabachwayite abo bamnqulayo uNdikhoyo!O$iMombeleleni, mbongeni, zixeleni izintw' ezimangalisayo asenzele zona!b# ?iBulelani *uNdikhoyo, ninqule igama lakhe, nizibalisel' iintlanga ngezintw' asenzele zona."}h#Mababhangisw' aboni ehlabathini; makangabikho konk' amatshijolo. Wena moya wam, mbonge uNdikhoyo; ewe, mbonge uNdikhoyo!L!h"Wanga angavuyiswa ngumbongo wam uNdikhoyo, kuba yena uyandivuyisa.c ?h!Ndomombelel' uNdikhoyo lo gama ndisaphilayo, ndimbong' uThixo wam lo gama ndisadl' ubomi.kOh Wena uthi ungawujonga nje ube selungcangcazela umhlaba, uzichukumis' iintaba zitsho ziphum' umsi.lQhMasime ngonaphakade isihomo nesithozela sakho, Ndikhoyo; wanga ungakonwabisa umsebenzi owenzileyo.PhWakuthumela umoya wakho ziyadalwa, butsho buvuseleleke ubuso bomhlaba.c?hUthi wakuzifulathela, zoyike, zixhale; wakuwuthatha umphefumlo zife, zibuyele eluthulini.3ahWakuzipha ziyatya, ze wakuzondla zihluthe.U#hZonke ezo zinto zijonge kuwe, ukuz' uzondle ngexesh' ekufuneka zitye ngalo.kOhKuhamba iinqanawa apho, kanti nomnenga udlwabiza udloba kulo, eso silw' esadalelwa loo nto nguwe.c?hPhaya esithabazini solwandle kukho inyambalala yezilo; kukho ezikhulu, kukho nezincinane.{ohHay' ubuninzi bezintw' ozenzileyo, Ndikhoyo! Uzenze ngobulumko xa zizonke; uzel' umhlaba zizintw' ezidalwe nguwe.MhBandul' ukuphum' abantu baphangele, basebenze kude kutshon' ilanga.OhUkuphuma kwelanga ziyemka zonk' izilo, ziye kulal' ezikhundleni zazo.QhAmathol' eengonyam' ayagragram' ezingela, efuna ukuty' okuvela kuThixo.@{hUbusuku benziwa nguwe, ukuz' izilwanyana zihamba-hambe.W'hIinyanga zibalwa ngokufa kwenyanga, nelanga liyalazi ixesha lokutshona kwalo.T!hWon' amatshabanqa ahlal' ezingxondorheni, ziz' iimbila zibalekele emaweni.PhIintaka zizakhela kuyw' iindlwana zazo, neengwamza zakhel' emikhobeni.`9hIyifumana kanobom imvula imithi kaNdikhoyo, loo mithi yemisedare awayityala eLebhanon.Qhnewayin' echwayitisayo, amafuth' okuthambisa, kunye nesonka sokubondla.[ /hUlontshulisel' iinkomo ingca, akhulisel' abantu izityalo, kuvel' isivuno sokutya,] 3h Ulonkcenkceshel' iintaba ngeemvula zaphezulu; uchumil' umhlaba ziintsikelelo zakho.E h Kulapho zakhela khon' iintaka, zintyiloz' emasebeni emithi.B h apho kusel' izilwanyana, nalaph' amaqwarh' athob' unxano.I  h Ulogqabhuz' imithombo ezintlanjeni, ibaleke phakathi kweenduli,Y+h Kaloku wamis' imid' amanz' angegqithi kuyo, hlez' aphind' awugubungel' umhlaba.MhEhl' iintaba neenduli, abhek' ezantsi, apho wawuthe maze aye khona.`9hUthe wakuwakhalimel' abaleka; zakuvakal' iindudumo zezwi lakho, aphaphathek' elatyuza.fEhWawugquma ngenzonzobil' olwandle, wang' uwambes' ingubo, atshw' amanzi azithi gqume iintaba.H hZabekwa nguw' iziseko zomhlaba ze zingashuku-shukunyiswa bani.Rhulowenz' imimoya izithunywa zakhe, nemiban' elenyay' ibe zizicaka zakhe.lQhulomis' iintsika zendlu yakhe emanzini, enze iinqwelo ngamafu, achankcathe phezu kwamaphik' omoya;b=hulowambath' ukukhanya, kwanga yingubo; ulotwabulul' isibhakabhaka, wanga wanek' intente; hMbonge *uNdikhoyo, moya wam! Ubungangalala bakho, Ndikhoyo, Thixo wam, buyamangalisa! Uzithe wambu ngesihomo nesithozela;mSgNani zidalwa, khanimbonge nonke, kuzo zonk' iindaw' alawula kuzo. Nawe, moya wam, mbonge uNdikhoyo!P~gMbongeni, uNdikhoyo, nina mikhosi yezulu; mbongeni, nina zicaka zakhe.}gMbongeni uNdikhoyo, nina zithunywa zakhe ezinamandla; mbongeni, nina nibalasele ngokumthobela; liphulaphuleni ilizwi lakhe.r|]gUNdikhoyo ungqendev' esihlalweni sakhe ebhotw' ezulwini; ulawulo lwakhe luqhakamshela ihlabathi liphela.K{gkwabanyanisekileyo kumnqophiso wakhe nabathobela imithetho yakhe.nzUgKe zon' izibele zikaNdikhoyo zivelela abamhloneleyo; uhlala enobubele kwizizukulwana ngezizukulwana,fyEgSuka uvuthuze won' umoya, iphephethek' intyatyambo, ingab' ibekho kuloo ndaw' ibikad' ikuyo.SxgYen' okokwakhe umntu uyafana nje nengca: uyakhula, achume okwentyatyambo.?wygKaloku uyasazi into esiyiyo; uyaqonda ukuba siluthuli.Kvg Bufana nomzali kubantwana ububele bukaNdikhoyo kwabamnik' imbeko.Mug ulogxoth' izono zithi qelele kuthi njengempumalanga nentshonalanga.bt=g Kungangokuba kude kwesibhakabhaka emhlabeni ukubalasela kwezibele zakhe kwabamhlonelayo;\s1g Akasohlwayi njengoko sifanelwe kukohlwaywa, engaziphindezeli ngokwezigqitho zethu.5reg Kaloku akasolok' engxolisa, yaye akananqala.Jq gUNdikhoyo unenceba nesisa; uqumba kade, yimvuze-mvuze enobubele.KpgWamazisa icebo lakhe uMosis; wawabonisa amaSirayeli amandla akhe.joMgNguNdikhoyo obonelela abacinezelweyo ubulungisa; ewe, nguye obagwebelayo bonke ngokungenaxanasi.Un#gulondenzel' izintw' ezintle ebomini, ndihlale ndingumqaba-qaba njengokhozi.Nmgulohlangula ubomi bam enzonzobileni, andambese ngezibele nangenceba;Elguloxolela zonk' izono zam; ulophilisa zonk' izifo endinazo;]k3gMoya wam, mbonge uNdikhoyo, ungaze uyilibale imisebenzi yakhe emihle nanini-nanini:Pj gMbonge *uNdikhoyo, moya wam! Mandimbonge uNdikhoyo ngomxhelo wam wonke!`i9fIintsapho zethu zohlala zikhuselekile, nenzala yabo yohlala phantsi kwekhusi lakho.”0h[fube wena ungaguquki, ube wena ungagugi.gfXa zizonke ziya kudlula, ube wena usahleli; ziya kuguga njengeempahla, uzisonge njengeengubo. Zona ziya kutshintshwa njengesambatho,Kffladalwa nguwe kwantlandlolo ihlabathi; enziwa nguwe nawo amazulu.ewfKodwa ndazibika ndathi: “Thixo wam, sukundithatha kwangoku ndingekaluphali. “Wena uzityhutyha zonke izizukulwana;Ud#fMna uNdikhoyo wandaphul' iimpondo ndiselula, wayifinyeza imihla yobomi bam.Tc!fapho sukuba zihlangen' iintlanga nezizwe, zize kudumisa zinqule uNdikhoyo.dbAfYiyo ke loo nto baya kuyivakalisa eZiyon indumiso yakhe, bambonge naseJerusalem uNdikhoyo,Xa)fukuze akuve ukuncwina kwababanjiweyo, nokuze abakhulule abo bagwetyelwe ukufa. `fKaloku wakhangela phantsi yena ephezulu uNdikhoyo, nditsho uNdikhoyo *esesibingelelweni sakhe; wajong' emhlabeni esezulwini yena,__7fLe mbali mayibhalelwe isizukulwana esizayo ze bamdumise uNdikhoyo nâbo bangekazalwa.?^yfUyawuva umthandazo weendwayi, azisabele nezicelo zazo.U]#fKuba kaloku uNdikhoyo woyivusa iZiyon, sicace ke isidima nesithozela sakhe.b\=fZolihlonel' igama likaNdikhoyo zonk' iintlanga, neekumkani zonke zisibeke isihomo sakhe.m[SfZiyayithand' izicaka zakho, naxa seliziindonga nje; ziyahlabeka xa ziyibona selingamabhodlo iZiyon.eZCf Uya kuhlabeka, uyisizele iZiyon; ewe, ixesha lokuyenzel' inceba selifikile, seligalelekile.lYQf Kodwa wena, Ndikhoyo, uya kulawula kude kube ngunaphakade; ziya kubalisa ngawe zonk' izizukulwana.ZX-f Seligqithe njengamathunz' okuhlwa imihla yam; selide yabuna okwengca elahliweyo.eWCf Loo ntw' ibangwa yingqumbo nomsindo wakho; kaloku wena undifunqule wandilahla kwesinomhlwa.VV%f Ndinesingqala, ukutya akuvumi kuhla; intw' endiyiselayo seliziinyembezi zam.\U1fZiyandigxibha yonk' imini iintshaba zam; ziphoxisa ngam, ziqalekisana ngegama lam.YT+fNdilal' obentaka kukumana ndiphuthelwa; ndifana nentak' ehleli yodwa exhantini.DSfNdifana nesikhova enkangala; ndinjengesihulu-hulu senxiwa.@R{fNdiyagcuma kukugula; andibhitye nditsho ndangamathambo.PQfNdixusheke ndada ndalityéba; senditsho ndaphelelwa nangumdla wokutya.HP fImihla yam ithe shwaka okomsi; ndiyathuthunjelwa ziingqaqambo.TO!fSukundizimela xa ndisebunzimeni; ndiphulaphule undive kamsinya ndakukhala.DN fNdikhoyo, wuve umthandazo wam, nesikhalo sam masifike kuwe!mMSeNdowatshabalalisa rhoqo onke amatshijolo elizweni, ndibagxoth' abantw' abagwenxa emzini kaNdikhoyo.SLeAkukho mkhohlisi uya kuba semzini wam, naxoki liya kuhlala apho ndikhoyo._K7eNdobamkela abahlonela uThixo kwibhotwe lam, amagosa am abe ngabantw' abathembekileyo.TJ!eNdomlumkela umnt' onentlebendwane, ndingalinyamezeli ikratsha negumasholo.8IkeAndiyi kungathembeki; andiyi kusondela ebubini.nHUeandisayi kumelana nobutshijolo. Ndizithiyil' izimilo zabangahloneli Thixo; andihambisani nazo mpela.^G5eNdisoloko ndikuhlonela; woda ufike nini na, Mhlekazi? Ndohlala ndimsulwa emzini wam;OF eIgwijo lam lingentembeko nokulunga; ndiya kukombelela lona, *Ndikhoyo.oEWdKaloku lilunga uNdikhoyo; izibele zakhe ziya kuhlala zihleli, ahlale ethembekile kude kube nini-nini.qD[dNgenani nibulela emasangweni akhe; ngenani ngeendumiso endlwini yakhe; mbuleleni, nidumise igama lakhe!tCadYazin' ukuba uNdikhoyo nguThixo; nguye owasidalayo, yaye singabakhe, singabantu bakhe, singumhlambi wakhe.JB dMnquleni uNdikhoyo nivuya, nize kuye nisombela iingom' ezimyoli!/A [dMombeleleni *uNdikhoyo, nonke hlabathi!t@ac Mbongeni uNdikhoyo uThixo wethu. Mnquleleni entabeni yakhe eyodwa! Kaloku ungcwele uNdikhoyo uThixo wethu.~?ucEwe, Ndikhoyo, Thixo, wabeva abantu bakho; wababonisa ukuba unguThixo oxolelayo, kodwa ukwangoyohlwayayo intw' embi._>7cWayethetha nabo ekwintshinyela yelifu, kuba babeyithobela imiyalelo nemithetho yakhe.w=gcUMosis noAron yayingababingeleli bakhe; uSamweli yayingomnye wababemnqula; bonke bazibika kuNdikhoyo, wabeva.j<McMbongeni uNdikhoyo uThixo wethu; zikhahleleni ngasezinyaweni zakhe. Kaloku yena unobungangamsha.;cWena kumkani, ngangalala, mthandi wokulungileyo; nguwe owezisa ubulungisa kwaYakobi, wawis' izigwebo kakuhle ungenamkhethe.d:AcMalidunyiswe ngumntu wonk' igama lakhe elindilekileyo! Kaloku yena nguyedwa okhethekileyo.I9 cUNdikhoyo yingangalala eZiyon; ngumlawuli wazo zonk' iintlanga.8 -c*UNdikhoyo ngukumkani, uyalawula; mazimnike imbeko izizwe! Ungqendeve esihlalweni engqongwe *zizithunywa ezimaphiko; malingcangcazele ihlabathi!R7b Kuba uza kuligweb' ihlabathi, alawule konke ngobulungisa, engenamkhethe.H6 bBethan' izandla, milambo; nani zinduli, mombelelen' uNdikhoyo!Q5bGquma, wena lwandle, nako konk' okukuwe; nawe hlabathi, hlabel' ingoma!b4=bBethan' amaxilongo, kukhal' isigodlo, nenz' intshol' emnandi phambi koNdikhoyo ukumkani.Z3-bMbongeni uNdikhoyo ngesandi sengoma yehapu; mbethelen' uncuthu lwengoma ngehapu.e2CbMombeleleni ngemihlali uNdikhoyo, nonke hlabathi! Dandulukani, nimemelele, nivum' imibongo!1#bWasigcina isithembiso sakhe kumaSirayeli. Uthe ngcembe ngezibele nangentembeko; lwabonwa ngumntu wonk' ehlabathini uloyiso lukaThixo wethu.X0)bUNdikhoyo ulutyhilile usindiso lwakhe, wabuveza ezintlangeni ubulungisa bakhe.}/ ubMombelelen' ingoma entsha *uNdikhoyo, kuba unenzele izinto ezintle. Kaloku woyisile ngamandla akhe nangegunya lakhe.V.%a Gcobani nonke malungisa, nibulel' uNdikhoyo ngezintw' ezintl' anenzele zona.c-?a Ilitha lokukhanya lithe thaa phezu kwamalungisa; banemincili abantw' abantliziyo zinyulu. ,a Nina bamthandayo uNdikhoyo, buthiyeni ububi; kaloku yena uyabagcina abantu bakhe, abahlangule esandleni sabantw' abakhohlakeleyo.[+/a Kuba wena, Ndikhoyo, uyingangalal' ehlabathini; uyingqonyela yazo zonke izithixo.f*EaBeva, bavuya abantu baseZiyon, nezixeko zakwaJuda zachwayita, ngenxa yezigqibo zakho, Thixo.)aBahlala bedana bonk' abanqula imifanekiso; nditshw' abo baqhayisa ngemifanekiso eqingqiweyo; kuba zonk' *izithixo zikhahlela kuNdikhoyo.a(;aSibonakalis' ubulungisa bakhe isibhakabhaka, ze zonk' iintlanga ziluqond' udumo lwakhe.t'aaZitsho zinyibilik' iintaba phambi koNdikhoyo, zixel' umthwebeba; nditheth' ingangalala yehlabathi liphela.u&caImibane yakhe imenyezela kutsho kukhany' ehlabathini; batsho bangcangcazele kukoyika bakuyibon' abemi balo.S%aKulephuz' umlilo ngaphambi kwakhe, uzitshise macal' onke iintshaba zakhe.z$maUgqubuthele ngentshinyela yelifu, nesithokothoko sobumnyama simsithile; ngukumkani ogweba kakuhle, ngobulungisa.`# ;aNgukumkani *uNdikhoyo, uyalawula; malichwayite ke ngoko ihlabathi, nani ziqithi vuyani!n"U` kuba uyeza uNdikhoyo; uza kuligweba ihlabathi, alilawule ngobulungisa, azigwebe ngokomthetho izizwe.N!` makayeyezele amadlelo nezinto ezikuwo; mayombele imithi emahlathini;Y +` Gcobani, mazulu, lichwayite ihlabathi; gquma, wena lwandle, nako konke okwakho;'` Zixeleleni iintlanga ukuba uNdikhoyo nguKumkani; nguye olizinzisayo ihlabathi, aliyi kugungqa; nguye oya kubagweba ngobulungisa bonke abantu.iK` Mnquleni uNdikhoyo, yena unesihomo nesithozela; malingcangcazele lonk' ihlabathi phambi kwakhe.X)`Mnikeni imbeko efanele igama lakhe; sondezani amadini, ningene endlwini yakhe.S`Mbongeni uNdikhoyo, nina bemi bomhlaba; mbongeni kuba unewonga namagunya.N`Yena unobungangamsha nesithozela; kukho isihomo nendili apho akhoyo.Z-`kuba yimifanekiso nje izithixo zeentlanga, kodwa yena uNdikhoyo wadal' oomazulu.pY`Kaloku yingangalala uNdikhoyo, ufanelwe yimbeko enkulu; ufanelwe kukoyikwa ngaphezu *kwezithixo zonke,pY`Zibaliseleni ngesihomo nesithozela sakhe iintlanga; zixeleleni ngemimangaliso ayenzileyo zonke izizwe.dA`Mombelelen' uNdikhoyo, nibonge igama lakhe; zivakaliseni mihla le iindaba zakhe zosindiso.S !`Mombeleleni ingoma entsha *uNdikhoyo! Mombelel' uNdikhoyo, hlabathi lonke!Z-_ Ngoko ke ndafunga ngomsindo, ndathi: ‘Abasoze bangene ekuphumleni kwam.’ ”s__ Iminyaka emashumi mane bandikruqula, ndada ndathi: ‘Hay' ukungeva kwabo; abayithobeli imiyalelo yam.’H _ apho bandilingayo, naxa babezibona izinto endandibenzela zona._7_“Musan' ukuba neenkani, njengookhokho benu eMeribha, njengemihla yaseMasa entlango,}s_kuba yena nguThixo wethu. Thina singumhlambi awalusayo, iigusha ezondliwa nguye. Namhla liveni ilizwi lakhe elithi:J _Yizani siqubude simnqule, siguqe phambi koNdikhoyo umdali wethu,L_Ulawula ulwandle kuba walwenza; nomhlaba wawudala ngezandla zakhe.R_Lisesandleni sakhe ihlabathi liphela; iinzulu neencopho zilawulwa nguye.T !_Kaloku uNdikhoyo nguThixo onamandla, ngukumkani omkhulu *kwizithixo zonke.@ {_Masiye kuye sinombulelo, simombelele iingoma zokubonga.U  %_Yizani sombelele *uNdikhoyo, simculele sigcobile umkhuseli nomsindisi wethu!{ o^UNdikhoyo wobohlwaya ngenxa yenkohlakalo yabo, batshabalalele kobo bugwenxa babo; wobabhangisa kuphele tu uThixo.F ^Kodwa ngumkhuseli wam yena uThixo; yinqaba endizimela ngayo.N^Bayalihlanganyela ilungisa bona, bamgwebele ukufa umnt' engenatyala.^5^Akunabudlelana nabalawuli abakhohlakeleyo, bona bayenza umthetho intswela-bulungisa.M^Xa ndandinxubile, ndixhalabile, wandithuthuzela, wandonwabisa wena.W'^Xa ndandisendisithi ndiyoyisakala, wandixhasa ngezibele zakho wena, Ndikhoyo.M^Ukuba bendingancedwanga nguNdikhoyo, ngesele ndikwantsonga-nyawana.I ^Azi, ngubani owondilwela kumatshijolo? Yoba ngubani na ongakum?F^Kobakho ubulungisa ezinkundleni, abulandele onke amalungisa.Z-^Kaloku akayi kubafulathela abantu bakhe uNdikhoyo; akasoze ayilahle indlu yakhe.L^ Umnika inzolo ngemihla yobubi, lo gama amatshijolo ombelwa umhadi.V%^ Unoyolo lowo uyalwa nguwe, Ndikhoyo; nditsho ofundiswa nguwe umyalelo wakho.J~ ^ Ulogocagoca iingcinga zabantu, uyazi ukuba zibubuvuvu nje bodwa._}7^ Lo ulawula zonk' iintlanga nithi akanakuzohlwaya? Lo ufundise abantu nithi akazi nto?Z|-^ Nithini? Nithi uThixo owadala iindlebe akeva? Nithi lo wenza amehlo enu akaboni?M{^Lumkani, bantundini bazizidenge! Noda niqiqe nini, zityhifilindini?Pz^Ade athi: “Akaboni nto uNdikhoyo; akaqondi konke uThixo kaYakobi.”Hy ^abandezele abahlolokazi neenkedama, abulale nabantu basemzini.Sx^Ayababulala abantu bakho, Ndikhoyo; ayawucinezela umzi wakho amatshijolo.Kw^Koda kube nini eqhayisa; koda kube nini ezidla ngokungcola kwawo?Uv#^Koda kube nini na, Ndikhoyo, koda kube nini kakade esivuyelela amatshijolo?Vu%^Lamla, wena mgwebi woluntu; babuyekeze kwangezitya zabo abantw' abazingcayo!Mt ^*Ndikhoyo, Thixo ongumgwebi, wena Thixo ophindezelayo, zibonakalise.ss_]Imiqondiso yakho ayiguquki, Ndikhoyo; iyingcwele ngenene indlu yakho, Ndikhoyo, kuya kuda kube nini-nini.grG]UNdikhoyo yingangalala yaphezulu; unamandla kunamaza alephuzayo, nangaphezu kwamaza agqumayo.Vq%]Iyagquma imilambo, Ndikhoyo, ivakalisa isandi sayo; iyavakala imigqumo yayo.Up#]Isihlalo sakho, Ndikhoyo, sasekwa kwantlandlolo; wena wawukho kwanini-nini.ro _]*UNdikhoyo ungukumkani; uthe wambu isihomo nesithozela namandla. Ewe, ulimise zinzi ihlabathi, aligungqi.^n5\Kutheth' ukuthi ke uNdikhoyo ulilungisa, yena ngumkhuseli wam, akukho khwiniba kuye.?my\Avelisa iziqhamo naxa selaluphele, aqhelezele omelele.>lw\ Amilile emzini kaNdikhoyo; ayakhula endlwini kaThixo.Lk\ Amalungisa achuma njengesundu, akhula njengemisedare yaseLibhanon.yjk\ Ndikubone ngala wam amehlo ukuwa kweentshaba zam; ndiyive ngezi zam iindlebe intshabalalo yâbo bandizungulayo.Li\ Undomeleze ndanga ndiyinyathi; undithe jize ngombhiyozo nolonwabo.ah;\ Iintshaba zakho, Ndikhoyo, zotshabalala kuphele, kananjalo abhangiswe onke amatshijolo.Kg\Kaloku wena, Ndikhoyo, unguPhezukonke; wena unguye nanini-nanini.kfO\le yokuba amatshijolo aya kubhangiswa, nokuba selede amila njengokhula, nokuba selede aphumelela.De\Isidenge asinakuyazi loo nto, nesiyatha asinako ukukuqiqa:^d5\Hay' ukubaluleka kwemisebenzi yakho, Ndikhoyo! Hay' ukuba nzulu kweengcamango zakho!qc[\Kub' undivuyisile, Ndikhoyo, ngezinto ondenzele zona; ndokubonga ndinemincili ngenxa yemisebenzi yakho.Vb%\kuvakala uncuthu lwengoma yeentambula, nehapu itsho ngesongo sengom' emyoli.Xa)\Kulungil' ukubalisa ngezibele zakhe kusasa, nangokunyaniseka kwakhe ngokuhlwa,T` #\Yinto entle ukumbulela *uNdikhoyo; yinto entle ukubonga igama loPhezukonke.?_y[ndimvuze ngobomi obude, ndimbonise ukuba ndiyasindisa.k^O[Akuzibika kum, ndiya kumva; ndiya kuba naye ezimbandezelweni, ndimhlangule, ndimbek' ezimbekweni,V]%[Ngenxa yokuba endithanda, ndomhlangula; ndimphakamise, kuba elazi igama lam.Z\-[ Wonyathela phezu kweengonyama neenyoka, unyhashe amathol' eengonyama noogqoloma.-[U[ zikufunqule hleze ukhubeke elityeni.]Z3[ Kaloku woziwisela umthetho ngawe izithunywa zakhe wokuba zikugcine endleleni yakho,FY[ akuyi kuhlelwa bubi; akuyi kusondela nasibetho emzini wakho.SX[ Ngenxa yokuba uthembele ngoNdikhoyo, wamenza umkhuseli wakho uPhezukonke,MW[Uya kuqwalasela ukubone ngamehlo akho ukohlwaywa kwawo amatshijolo.qV[[Nokuba kungawa iwaka ecaleni kwakho, neshumi lamawaka liwe likungqonge, akusayi kuchukunyiswa nto wena.EU[nabhubhani wangobusuku, nasifo sigqugqisayo emini emaqanda. i;~~X}}}@}||^|${{z{*zzzKzyyCxxxCwwwvv6uuuttzt0sssDrr^rqq8pp>oopnnnmm@lllVkkkjj0ii}ihhthgg_ffgfeeQddd7ccdbbbNaaa<```___.^^^]]].\\Q[[[b[ZZ-YYYXXeXWWiW)VVV8UUUWTTTASSgRR{R,QQvQPP_POOpONN,MM`MLLmLKKzK(JJJ&II5HHH-GG~G#FFF2EE|EDDDcDCCyCBBB;AAA @@~@7???4>>>6==u=6<MuwNdivelele undazelelele, undifundise imithetho yakho.LLwNdikhulule kwingcinezelo yabantu, ukuze ndiyenze imimiselo yakho.TKwKhawundisekele ngokwesithembiso sakho, ungandiyekeli ndonganyelwe bububi.EJwKhawuze kum undibabale, kakade wenjenjalo kwabakuthandayo.RIwNdisuka ndikhefuze ndithe nkebe, kuba ndiyazilangazelela iziyalo zakho.]H1wLithi lakuchazwa ilizwi lakho kutsho kuthi qwenge; abangazi nto libanika ukuqonda.IG wImfundiso yakho ibalulekile; ndoyithobela ngomxhelo wam wonke.PFwkungoko ndiyilandela imimiselo yakho; ke kona ukunxaxha ndikuthiyile.EEwIziyalo zakho ndiyazithanda ngaphezu kwayo negolide yodidi;JD w~Ngoku ke kungawe, *Ndikhoyo; abantu bawunyathele umyalelo wakho.FCw}Ndingowakho, ndiphe ukuqonda, ukuze ndizazi izithethe zakho.SBw|Ndazelelele ngokokuphuphuma kwezibele zakho, undifundise imithetho yakho._A7w{Amehlo am selenikezela, ejonge ukusindiswa, nditsho ukufezekiswa kwesithembiso sakho.]@3wzNdivelele undilungiselele, mna sicaka sakho; mandingaxhatshazwa zizijama-nkungwini.X?)wyNdizithobele izimiso zakho, andinabala; sukundiyekela ngabo banditshutshisayo.J> wxKe mna ndiziva ndikoyika; sona isigwebo sakho siyandirhwaqelisa.`=9wwWena izikhohlakali uzishenxisa njengenkunkuma; ngoko ke ndiyazithanda izithethe zakho.[</wvWena ubachasile abanxaxhayo emithethweni yakho; kona ukundweba kwabo ngamampunge.P;wuNdomeleze, khon' ukuze ndisinde, ndihlale ndinonelele imithetho yakho.o:WwtNdixhase ngokwesithembiso sakho, khon' ukuze ndibudle ubomi; mandingadani kukufadalala kwethemba lam.T9!wsKhanindiyeke, nina bantu bangcolileyo, ndithobele imiqathango yoThixo wam.=8uwrWena ulikhaka nekhusi lam; ndiqamele ngelizwi lakho.K7wqNdibathiyile abantu abambaxa, kodwa ndiyawuthanda umyalelo wakho.X6)wpNdizimisel' ukuyenza imithetho yakho; ewe, ndoyithobela kude kube sekupheleni.J5 woImfundiso yakho lilifa lam nanini na; ewe, iluyolo entliziyweni.O4wnAbakhohlakeleyo bayandithiyela, kodwa andiphambuki kwimimiselo yakho.M3wmUbomi bam buhlala busesichengeni, kodwa andishenxi kumyalelo wakho.A2}wlNdikhoyo, wamkele umbulelo wam, undazise izigqibo zakho.R1wk*Ndikhoyo, ndixhwaleke ngokungathethekiyo; ndihlaziye ngokwedinga lakho.F0wjNdizibophelele ngesifungo; ndiya kusithobela isigwebo sakho.K/wiIlizwi lakho sisibane sendlela yam; liyandikhanyisela eluhambeni.M.whImfundiso yakho indivul' ingqondo, ngoko ke ndibuthiyil' ubugwenxa.M-wgIzithembiso zakho zimnandi, ziyanandipheka; ewe, ziyolile kunobusi.@,{wfAndiphambuki kwisigwebo sakho, njengoko wandifundisayo.J+ weNdiyazicezela iindlela ezinengozi, kuba ndithobela ilizwi lakho.T*!wdNgokuqonda nditshatshele nakwabadala, kuba ndiyazithobela izithethe zakho.I) wcNdibavelele nabafundisayo, kuba ndizinonelele iimfundiso zakho.H( wbIziyalo zakho zendele kum; zindenza ndilumke kuneentshaba zam.M'waNdiyawuthanda kambe umyalelo wakho; ndiphicothana nawo imini yonke.e&Cw`Ndiyaqonda ukuba ayikho into efezekileyo; ke yona imiqathango yakho ayinantanga ngemfezeko.Y%+w_Abakhohlakeleyo bafuna ukunditshabalalisa; ke mna ndiyayetyisa imfundiso yakho.K$w^Mna ndingowakho, ndisindise, kuba ndiyayilandela imimiselo yakho.J# w]Soze ndiyityeshele imimiselo yakho, kuba ndibufumana kuyo ubomi.Q"w\Ukuba bendingawulangazeleli umyalelo wakho ngezindibulele iimbandezelo.F!w[Izigqibo zakho zohlala zihleli; iinto zonke zikhahlela kuwe.J  wZWena uya kuhlala uthembekile; ihlabathi walenza, soze lashukuma.EwY*Ndikhoyo, ilizwi lakho sisimakade; lithe zinzi emazulwini.PwXNgenxa yezibele zakho ndihlaziye, ukuze ndihambe ngokwezithethe zakho.Y+wWSebephantse bandicim' igama, kanti ke unotshe ukuba ndiyilahle imimiselo yakho.MwVImiqathango yakho ithembekile; nceda, nâbo bendibhijela ngobuxoki.KwUAbanekratshi bayandithiyela, abo bangawuthobeliyo umyalelo wakho.^5wTKoda kube nini sinyamezele isicaka sakho? Ngani ungabohlwayi nje abanditshutshisayo?lQwSAndinto yanto, ndigqole oku kwentsuba yewayini esemsini; kambe ke andiyilibalanga imithetho yakho.QwRAmehlo amnyama kukujong' enkalweni; yaz'ba uya kundithuthuzela nini na?LwQ*Ndikhoyo, kuncamekile kum, ndisindise! Ithemba lam lilizwi lakho.I wPMandingabi nabala kwimithetho yakho, khon' ukuze ndingahlazeki.KwOMabeze kum bonke abakuthobelayo, abo bayiqondayo imfundiso yakho.hIwNZona izibhoja mazihlazeke, kuba zindirhintyela ngobuqili; ke mna ndocamngca ngemimiselo yakho.I wMVelana nam, ukuze ndiphile, kuba iqhayiya lam ngumyalelo wakho.OwLNdithuthuzele ngezibele zakho, njengoko wasithembisayo isicaka sakho.X)wKNdiyakuvuma ukufaneleka kwesigwebo sakho; ewe, *Ndikhoyo, undohlwaye ngakhona.QwJAbakuthobelayo bovuya bakundibona, kuba mna ndikholosa ngamadinga akho.MwINdinje nje nje ndidalwe nguwe; ndifundise ndiziqonde iziyalo zakho.[/wHUmyalelo wakho kum ubhetele kunobutyebi, nditsho nkqu nekhipha legolide nesiliva.O wGEwe, tshotsh' undohlwaye, Ndikhoyo, ukuze ndiyifunde imithetho yakho.X )wFZona zingamagumasholo angachukumisekiyo; ke mna ndithakazelela umyalelo wakho.i KwEIzikhohlakali zindityabeka ngobuxoki, kodwa mna ndithobela imimiselo yakho ngomxhelo wam wonke.M wDHay' ukulunga kwakho, uyindlezane! Khawundifundise imithetho yakho.Z -wCPhambi kokuba undohlwaye ndandibhadula, kodwa ngoku ndiyalithobela ilizwi lakho.T!wBNdithi jize ngobulumko nokuqonda, kuba mna ndikholosa ngemiqathango yakho.MwA*Ndikhoyo, usazelelele isicaka sakho; wenze ngokwesithembiso sakho.Z-w@Ihlabathi liphuphuma izibele zakho, Ndikhoyo; nceda undifundise imithetho yakho.Dw?Amaqabane am ngabakuthobelayo, abahamba ngemimiselo yakho.lQw>Nasezinzulwini zobusuku ndiyavuka; ewe, ndivuka ndikudumise ngenxa yokusulungeka kwesigwebo sakho.Rw=Noba bangandirhintyela abakhohlakeleyo, soze ndiwulibale umyalelo wakho.I wvNdiyabulela kuba undivile; kaloku wena ungumhlanguli wam.N=vNali isango lokungena kwaNdikhoyo; ngamalungisa odwa angenayo ngalo.Z<-vKhanindivulele amasango endlu kaThixo, khon' ukuze ndingene ndidumise uNdikhoyo.F;vYena undohlwaye kabukhali; kambe ke akandiyekelanga ekufeni.N:vMna andiyi kufa; ndiya kudla ubomi, ndibalise ngezenzo zikaNdikhoyo.V9%vamandla kaNdikhoyo abalasele; ewe, ubungangamsha bukaNdikhoyo bugqwesile!”z8mvNantso intsholo yoloyiso ivakala; kaloku amalungisa ayamemelela, athi: “Ubungangamsha bukaNdikhoyo bugqwesile;L7vIngoma yam namandla am nguNdikhoyo; ewe kaloku, ndisindiswa nguye.\61v Zazindityhala ndaphantse ndakhahlelwa phantsi, kodwa nalapho uNdikhoyo wandinceda.5 v Wena wakha wagutyungelwa libubu leenyosi? Hayi, zazidangazela njengomlilo wameva, kodwa ngamandla kaNdikhoyo ndaziswantsulisa.V4%v Ewe, zazindirhawule mbombo zone, kodwa ngamandla kaNdikhoyo ndalalisa ugodo.S3v Ndakha ndarhawulwa ziintlanga, kodwa egameni likaNdikhoyo ndaziqwakanisa.H2 v Kubhetele ukholose ngoNdikhoyo, ndaweni yokukholosa ngamanene.K1vInto ebhetele kukuzimela ngoNdikhoyo, kunokuba uthembele ngomntu.Z0-vNgenene uNdikhoyo ungakum, uyandinceda; ngoko ke ndiya kuboyisa abandithiyileyo.]/3vAndinadyudyu, kuba uNdikhoyo ungakum; okokwakhe yena umntu akanakundenza nto konke.W.'vXa ndandisebunzimeni ndabhenela kuNdikhoyo, waza yena wasabela wandihlangula.Z--vEwe, abamthobelayo uNdikhoyo mabathi: “Izibele zakhe zifikelela ephakadeni.”V,%vNgokunjalo nendlu ka-Aron mayithi: “Ngenene izibele zakhe soze zithini.”L+vEwe, makatsho uSirayeli athi: “Izibele zakhe soze zitshitshe.”L* vMdumiseni *uNdikhoyo, kuba elungile; izibele zakhe zohlala zihleli.)+uKaloku izibele zakhe zibalasele ngakuthi; ibe ke uNdikhoyo wohlala enyanisekile kude kuse ephakadeni. Kungoko sisithi: “Bayethe, Mhlekazi!”e( EuDandulukani nibong' *uNdikhoyo, nonke nina zintlanga! Mtyibeleni nimncome, nonke nina zizwe!o'Wtenkundleni yendlu kaNdikhoyo, kanye phakathi eJerusalem. Huntshu-u-u! Sithi: “Bayethe, Mhlekazi!”Q&tIzithembiso zam ndozifezekisa kuye; ewe, nditsho phambi kwabantu bakhe,L%tNdiya kukwenzela idini lombulelo; ewe, ndobiza igama likaNdikhoyo.p$YtAwu, Ndikhoyo, ndisisicaka sakho; ewe, ndingunyana wesicakazana sakho; ndilapha nje ndakhululwa nguwe.A#}tAyithandeki kambe kuNdikhoyo into yokufa kwabantu bakhe.W"'tIzithembiso zam ndozifezekisa kuNdikhoyo; ewe, nditsho phambi kwabantu bakhe.@!{t Ndothatha indebe yosindiso, ndibize igama likaNdikhoyo.Y +t Yaz'ba ndingambuyisela ngantoni na uNdikhoyo ngezibele ezingaka andenzele zona?H t Ekuncameni ndakhala ndathi: “Abathembekanga kambe abantu.”Gt Ndancekelela, ndathemba, nakuba ndandisithi sendivuthulukile.=ut Kungoko ndihamba noNdikhoyo kweli lizwe labaphilayo.]3tUNdikhoyo undihlangule ekufeni; yena undosule iinyembezi, wandikhusela andakhubeka.DtMusa ukuxhalaba, mphefumlo wam, kuba uNdikhoyo undivelele.RtUNdikhoyo uyabakhusela abaxakiweyo; nam ndandingenamandla wandihlangula.QtUnesisa kambe uNdikhoyo, ulungile; hayi ke bethu, inceba yoThixo wethu!c?tKe kaloku ndabhenela kuNdikhoyo, ndathi: “Awu, Ndikhoyo, ndiyakubongoza, ndisindise!”pYtIzabatha zokufa zandibhijela, izoyikiso zelabafileyo zandikhonkxa; latsho laxubayela ndangcungcutheka.I tNjengoko endiphulaphula nje, ndobhenela kuye xa ndisadl' ubomi.L t*UNdikhoyo ndiyamthanda, kuba uyandiva; uyasabela ndakuzibika kuye.~usKambe ke thina somdumisa uNdikhoyo kusukela ngoku kude kuse ephakadeni. Huntshu-u-u! Sithi: “Bayethe, Mhlekazi!”T!sAbafileyo abamdumisi uNdikhoyo, bengacingi nâbo behlela kwelabathe cwaka.Z-sKambe ke wona amazulu ngakaNdikhoyo; ke lona ihlabathi walabela oonyana babantu.J sNgamana wanithamsanqela uNdikhoyo ongumenzi wamazulu nehlabathi.EsNgamana wanandisa uNdikhoyo, nina kunye nezizukulwana zenu.W's Bothamsanqeleka abamthobelayo uNdikhoyo; ewe, nditsho abancinci kwanabakhulu.~us UNdikhoyo wosithamsanqelisa, kuba uyasazelelela; uya kuyithamsanqela indlu kaSirayeli, ayithamsanqele indlu ka-Aron.Y +s Nabo bonke abamthobelayo uNdikhoyo mabakholose ngaye! Uluncedo nomkhuseli wabo.N s Nani, ndlu ka-Aron, kholosani ngoNdikhoyo! Uluncedo nomkhuseli wenu.L s Ke wena, Sirayeli, kholosa ngoNdikhoyo! Uluncedo nomkhuseli wakho.N sEw', abenzi bazo bofana nazo, bekwanjalo nabo bonke abaqamela ngazo.m SsEwe, zinezandla ezifileyo; zineenyawo, kodwa azikwazi ukuhamba; imiqala yazo ayikwazi kwenza sandi.QsNakuba zineendlebe, aziva kodwa; zineempumlo, kodwa azikwazi ukusezela.H sEwe, zinemilomo nje, azithethi; zinawo amehlo, kodwa ziimfama.RsKanti ke *izithixo zabo ziyisiliva negolide; bazenza ngezandla ngokwabo.DsUThixo wethu usemazulwini; yena wenza loo nto ayithandayo.OsNgani ukuba iintlanga zide zithi: “Uphi na lo Thixo wabo kakade?”r _sHayi bo! Mayingabi sithi, *Ndikhoyo; ewe, makudunyiswe igama lakho, ngenxa yezibele nokunyaniseka kwakho!Krumajik' ulwalwa luntywil' emanzini, inyengan' impompoz' umthombo.Z-rEwe, hlabathi, khawurhwaqele, uyeza uNdikhoyo; rhwaqela phambi koThixo kaYakobi,eCrNgani ukuba zidlob' okwamankonyana iintaba? Kungan' ukub' iinduli zitaka-take okwamatakane?GrLwandle, ngani ukuba ubaleke? Jordan, ngani uhlehl' umva nje?]~3rIintaba zadloba, zaxel' amankonyana; ke zona iinduli zataka-taka, zaxel' amatakane.U}#rLuthe lungabona lwaswantsula ulwandle; kanti ke yona iJordan suka yahlehla.S|ruJuda waba libango *likaNdikhoyo, ke yena uSirayeli waba luhlanga lwakhe.e{ ErKe kaloku ekuphumeni kwamaSirayeli eJiputa, ewe, ekundulukeni kwendlu kaYakobi kwelasemzini,sz_q Nomfazi ongaphathiyo umzimasa ngomzi, atsho abe ngunobantwana onemincili. Huntshu-u-u! Bayethe, Mhlekazi!Zy-qBatsho bangqendeve ndawonye namatshawe; ewe, babe matwa namatshawe abantu bakhe.exCqAmahlwempu uyawaphakamisa, awavuthulul' uthuli; ewe, nabagqub' eluthuthwini uyabaphakamisa.Hw qNgumagob' umnqonqo alengetyeke, eqwalasel' amazulu nehlabathi.dvAqYaz'ba singamfanisa nabani n' uNdikhoyo uThixo wethu, umahlal' emalandalahla kweliphezulu?Yu+qUNdikhoyo ungaphaya, uzivelele zonk' izizwe; isihomo sakhe siwakrobel' amazulu.RtqKusukela empuma kude kuye entshonalanga uNdikhoyo makabe ngokhahlelwayo.bs=qEwe, lelokubongwa lidunyiswe igama likaNdikhoyo, kusukela kalokunje kude kube nini-nini.pr [qAa! Bayethe, Mhlekazi! Ewe, mbongen' *uNdikhoyo, zicaka zakhe; khanityibele nibong' igama likaNdikhoyo.q{p Abangendawo bathi bakuyibona le nto bakhathazeke; bathwal' umlomo bajijitheke bancame. Ewe, iminqweno yabo ayizi nanto.mpSp Lona linezinwe kumahlwempu; liya kuhlala lisenza ubulungisa. Ewe, liyahlonitshwa, futhi linesidima.Jo pAlitatazeli, laye lingenadyudyu, zide zoyisakale iintshaba zalo.Un#pIindaba ezimbi azilirhwaqelisi; kaloku lomelele, kuba liqamele ngoNdikhoyo.>mwpIlungisa alisoze ligungqe, laye lingasoze lilibaleke.Zl-pUnethamsanqa umntu onika ngesisa, lowo ungayiqhubi ngobuqhetseba imicimbi yakhe.hkIpYena uyawakhanyisela amalungisa; unjengesibane ebumnyameni, kuba unobubele, inceba, nokulunga.KjpKweyakhe indlu yindyebo nobutyebi; uya kuhlala esenza ubulungisa.bi=pInzala yakhe iya kuba nobungangamsha elizweni; isizukulwana samalungisa sothamsanqeleka.kh QpAa! Bayethe, Mhlekazi! Hayi uyolo lomntu omthobelayo *uNdikhoyo, oyilangazelelayo imiyalelo yakhe.}gso Isiseko sobulumko kukuthobela uNdikhoyo. Abayenzayo ke le nto baba nengqiqo eyiyo. Ewe, makadunyiswe nanini-nanini!fo Abantu bakhe wabathi jize ngenkululeko, waza wabamisela umnqophiso ongatshitshiyo. Hay' ubunyulu nobungangamsha begama lakhe!Je oKe yona iya kuhlala ihleli; yamiselwa ngentembeko nokunyaniseka.]d3oEwe, imisebenzi yakhe mihle, inyanisekile; umntu angaqamela ngemimiselo kaNdikhoyo.NcoAbantu bakhe ubabonisile amandla akhe ngokubabèla ilifa leentlanga.Hb oUyabondla abo bamthobelayo; yena akawulibali umnqophiso wakhe.KaoYena uyasikhumbuza imisebenzi yakhe; uNdikhoyo unobubele enesisa.V`%oImisebenzi yakhe inesidima nobungangamsha; ubulungisa bakhe buhlala buhleli.d_AoEwe, mikhulu kambe imisebenzi kaNdikhoyo; abayilangazelelayo bayayiphicotha bayiqondisise.^ )oHuntshu-u-u! Sithi: “Bayethe, Mhlekazi!” *UNdikhoyo ndiya kumbonga ndiphelelise; ewe, ndiya kumbonga ndikunye namalungisa ebandleni lakhe.P]nUkumkani uya kusela ecaleni kwendlela; ngako ke aqingqe ethwel' indwe.\wnIya kuzingenela ngomgwebo izizwe, zitsho ziqungquluze izidumbu zabantu; ewe, iya kuzivikiva iziphathamandla jikelele.N[nKe yona iNkosi ingakuwe; mhla yacaphuka iya kuzibhangisa izikumkani.zZmnUNdikhoyo akayi kujika, kuba wafunga wathi: “Wena ungumbingeleli wodidi lukaMelkizedeki oya kuhlala ehleli.”Y1nAmatshawe akho ozincama engaqhutywa, evethe eziyokoyoko zoloyiso, mhla wagagana notshaba lwakho. Kusasa ngejekejeke lobuthelana okombethe ulutsha.WX'nUlawulo lwakho uNdikhoyo woluqalisa eZiyon. Ke wena zilawule iintshaba zakho.uW en*UNdikhoyo wathi enkosini yam ukumkani: “Hlala ngakum kweli wonga, lo gama ndikoyisela iintshaba zakho.”RVmkuba yena uyamxhasa ohlelelekileyo, amhlangule kwabo bamsingela phantsi.VU%mNdiya kubhomboloza ndidumisa uNdikhoyo; ndiya kumncoma phakathi kwezihlwele;PTmAbandimangalelayo mabavathe ihlazo; ewe, mabalithi wambu oku komnweba.SmMabathi bendiqalekisa nje, ube wena undithamsanqela; bathi ntimfa ngehlazo abo bandihlaselayo. Mna ke sicaka mandiphuphume yimincili.LRmKhawubethe baqonde ukuba nguwe lo, nguwe ondihlangulayo, Ndikhoyo.NQmKhawundincede, Ndikhoyo Thixo wam; ndisindise ngokwezo zibele zakho!IP mIintshaba zam ziphoxisa ngam; zakundibona zihlunguzel' intloko.GOmNditsho ndanengevane kukungatyi; andibhityanga, ndingumcinga!RNmNdithe shwaka ngokwesithunzi samarhatya; ndivuthuluke ngokwesinambuzane.DMmKaloku ndihlelelekile, ndixakekile; futhi ke ndixhelekile.hLImKodwa ke, Mhlekazi Ndikhoyo, ndivelele ngenxa yegama lakho; ndihlangule ngenxa yezibele zakho.[K/mNdikhoyo, esi mayibe sisohlwayo sâbo bandimangalelayo, abo bathetha kakubi ngam.TJ!mEwe, makube njengengubo ayambathayo; mihla le makube yibhanti ayibhinqayo.|IqmUkuqalekisa wayekunxiba njengempahla: makuthi nca emzimbeni njengamanzi; makugqobhozele emathanjeni njengamafutha.]H3mWayengumqalekisi, naye ke makaqalekiswe; zange athamsanqele, naye ke makangakuzuzi.kGOmKaloku lo mntu zange abakhathalele abahlelekileyo nabaxakekileyo, koko wabadobelela abacinezelwa.^F5mNgamana wabugcina njalo uNdikhoyo obu bubi; igama lakhe malicime kuthi tu emhlabeni.\E1mNgamana wabuxhiba *uNdikhoyo ububi booyise, buhlale phambi kwakhe nobubi bukanina.ODm Ngamana yaphanza nenzala yakhe, igama lakhe lingaphindi likhankanywe.SCm Ngamana akungebikho bani uvelana naye, angabikho ozisizelayo ezo nkedama.UB#m Ombamba ulutho wanga angamthimba; amandla akhe makaxhatshazwe ngabasemzini.lAQm Abantwana bakhe mababe zizibhadu-bhadu ezingqibayo; mabajikeleze bazingele ukutya nasemabhodlweni.L@m Abantwana bakhe mababe ziinkedama, umfazi wakhe abe ngumhlolokazi.G?mImihla yakhe mayinqanyulwe; indawo yakhe mayithathwe ngomnye.H> mEmatyaleni makafunyaniswe onile, nomthandazo wakhe mawumgwebe.==umMmisele isibhoja lo mfo; misa ofana naye ematyaleni.Q<mUkulunga kwam bakubuyekeza ngobubi; uthando lwam balubuyekeza ngentiyo.M;mNdandibathanda ndibathandazela, kodwa bandibuyekeza ngokundityhola.J: mbathetha izinto ezimasikizi ngam; bandihlasela ndingenzanga nto.Z9-mndimangalelwa nje zizikhohlakali namaxoki? Kaloku bona bandirhintyela ngobuxoki;78 kmThixo wam endimncomayo, ngani ukuba uthi cwaka,T7!l Ukuba uThixo ungakuthi, siya kuphumelela; uya kuzinyhasha iintshaba zethu.I6 l Sincedise ezintshabeni zethu; kaloku olomntu uncedo luphuthile.<5sl Noko usilahlile, Thixo? Akusaphumi nemikhosi yethu?M4l Ngubani onokundisa emzini oxhotyisiweyo? Ngubani onokundisa e-Edom?d3Al UMowabhi yintili yam yebhongo; ke yena uEdom ndiyambanga. EFilistiya ndikhwaza uloyiso.”^25lIGiliyadi yeyam, noManase ngowam; uEfrayim lelona xhadi lam; uJuda ngumsimbithi wam.1!lUThixo uthethe *esesibingelelweni sakhe, wathi: “IShekem ndiyayahlula-hlula, ngoloyiso ndiyayihlahlela; intili yeSukoti yona ndiyibenge.H0 lNceda ngamandla akho usivelele, ukuze basinde abo ubathandayo.q/[lAwu, Thixo, zimaseka phezulu esibhakabhakeni; isidima nesihomo sakho masibe phezu kwehlabathi jikelele.N.lIzibele zakho zibalasele ezulwini; ukuthembeka kwakho kurhec' amafu. 5^~~D}}V}||{{JzzyyNxx7ww{w%vv9uupu(tttUsssds rrVr qq}q)pp:oo\nn|n,mmm>y>==9<<<;;:a99W88}8!77s766655,44[33322L11q00}///..D--- ,,v,+**L))1(((''(&&Q%%%1$$h##S"""H!!!> [9ZtPij$^N?;gGzTt|! e Z  u  Sm"5o :HNK Nyana wam, zikhwebule kwiindlela zabo, ulubuyise nonyawo lwakho kuzo.TJ #Hayi, mfondini, yiza, uzibandakanye nathi; yoba nye ingxowa yethu sonke.”^I 7 size ke thina sizithathele konke okunexabiso, izindlu zethu zitsho zizale ngamaxhoba.eH E Basenokuthi: “Yiza, siza kumcim' igama njengosengcwabeni, abe ngathi uginywe lelabafileyo,oG Y Mhlawumbi bangathi: “Yiza silalele umntu ongenatyala, ukuze simhlasele simbulale engacingele nto.”6F i Nyana wam, sukuvuma xa uwexulwa ngoongantweni.{E q Zona ziya kuyiphuhlisa ihambo yakho, oku kwentsimbi ehombisa intloko, nditsho oku kwamaso anika intamo umfaneleko.TD #Mfo wam, yithobele ingqeqesho kayihlo, ungazityesheli neziluleko zikanyoko.vC gIsiseko sobulumko kukuthobela *uNdikhoyo, kambe ke zona izityhakala zibujongele phantsi ubulumko nengqeqesho.bB ?khon' ukuze ikwazi ukuqonda izaci nezafobe, nditsho amazwi ezilumko nokuntsonkotha kwawo.]A 5Isilumko siyeva, sivune ulwazi; kanti nengcaphephe itsho ifumane amacebo aphilileyo,c@ AOngekabi namava zimenza abe krele-krele, nomfana atsho akwazi ukwenza izigqibo ngobulumko.m? UEwe, zimenza aqeqesheke, akwazi ukuziphatha, abe ngumntu owenza okulungileyo, nothe ngqo engenagobe.z> oEzi zafobe ziluncedo: umntu ziyamqeqesha, zimnike ubulumko, abe nokuziqonda neentetho ukuba ngaba zezengqondo na.H= Ezi zizafobe zikaSolomon unyana kaDavide ukumkani wakwaSirayeli.s<]Ewe, konke okushukumayo makudume kubonge *uNdikhoyo! Masidanduluke sonke sithi: “Bayethe, Mhlekazi!”m;QTshilani nimbonge ngamacangci akhenkcezayo; yitshoni ngentswahla nimdumise ngamacangci ahlokomayo!Z:+Dumisani nimbonge ngegubu nomdudo; ngqungqani nimbonge ngezeengcingo nesigodlo!\9/Yitshoni ngomtyangampo wexilongo nimdumise; yombelani nimbonge ngomrhubhe nehapu!c8=Mbongeni ngenxa yemisebenzi yobugorha bakhe, nimdumise kuba yena usisihandiba sesikhulu!7 Sithi: “Bayethe, Mhlekazi!” Khahlelani, nimbonge uThixo endlwini yakhe engcwele; mdumiseni ngenxa yamandla akhe esibhakabhakeni.6 khon' ukuze ifezekise isigwebo sikaThixo phezu kwabo. Nântso ke intshinga yemilowo yakhe. Masikhahlele sithi: “Bayethe, Mhlekazi!”i5Iibasonge ibakhonkxe ookumkani ngamakhamandela, zona izikhulu zabo izikhuleke ngemixokelelwana,N4ukuze iphakele iintlanga impindezelo, ixhaphaze izizwe ngesohlwayo,R3mayitsho ngentsholo idumisa uThixo, amakrele abazwe macala esezandleni,X2'Imilowo yakhe mayitaka-take ngemincili; mayimemelele ngemihlali naxa ilalayo;X1'Kaloku uNdikhoyo akaziva ngosapho lwakhe; abazithobayo ubathi jize ngoloyiso!O0Mabadude bamdumise bememelela, betsholoza bembonga ngegubu nekatala.g/EUSirayeli makagcobe agcolode ngoMdali wakhe; oonyana beZiyon mabachulumache ngoKumkani wabo.~. uAa! Bayethe, Mhlekazi! Memelelani niculele *uNdikhoyo ingoma entsha abongwa ngayo ebandleni lakhe labanyanisekileyo!V-#Ewe, abantu bakhe ubathe jize ngodumo nobungangamela, ke yona imilowo yakhe ithwel' intshinga yendumiso – nditsho amaSirayeli, isizwe esisenyongweni kuye. Masitsho sonke sithi: “Bayethe, Mhlekazi!”, Ewe, mabalibonge igama likaNdikhoyo; kaloku yena ngugama-khulu. Ke bona ubungangamsha bakhe bulivelele ihlabathi ndawonye namazulu.c+= Dumisani xa ninonke, mlisela kwanani mthinjana; yenzani njalo, maxhego kwanani bantwana!n*S Khahlelani, zikumkani zehlabathi, nani nonke zizwe, matshawe, nani nonke zinxiba-mxhaka zehlabathi!l)O Mbongeni, nina marhamncwa, nani nonke zinkomo, nina zinto zirhubuluzayo, nani zintaka ziphaphayo!O( Dumani, zintaba, nani zinduli, mithi yeziqhamo, nani nonke misedare!e'Awena mlilo, nawe sichotho, khephundini, nani mafu, nawe saqhwithi sofezekisa ilizwi lakhe.i&IDumani kuNdikhoyo nalapha emhlabeni! Nditsho kuni, bominenga, nani nonke, manzi anzongonzongo,g%EWazimisela ukuze zihlale zihleli nanini-nanini; ewe, wazimisela umda ongasoze washukunyiswa.`$7Ewe, mazilidumise igama likaNdikhoyo; kaloku yena wathetha ngelizwi, zabakho ke zona.n#SMbongeni, nani mazulu asemajuku-jukwini; ewe, makube njalo nakuni, manzi angaphaya kwesibhakabhaka!Z"+Mbongeni, wena langa nawe nyanga; mdumiseni, nonke zinkwenkwezi eziqaqambileyo!O!Mbongeni, nonke nina zithunywa zakhe; mdumiseni, nani mikhosi yakhe!b  =Aa! Bayethe, Mhlekazi! Bongan' *uNdikhoyo, nimdumise emazulwini; mdumiseni kweliphezulu!lOKwezinye izizwe zange enjenjalo, nemimiselo yakhe aziyazi. Dumani nithi: “Bayethe, Mhlekazi!”RNgumazisi wodaba lwakhe kuYakobi, imithetho nezigqibo zakhe kuSirayeli.TUthetha ngelizwi, zinyibilike ezo zinto; athumele umoya, kubaleke amanzi.U!Usarhaza umkhenkce, ngathi sisichotho; ngubani onokumelana nengqele yakhe?V#Ukhitikisa ikhephu, libe njengoboya; unisa iqabaka, kube mhlophe okothuthu.MYena uthetha ngelizwi nje qha, ngoko nangoko lityhutyhe ihlabathi.c=Nguye omisela inzolo phakathi kwemida yakho; ikwanguye okwanelisa ngeyona-yona ngqolowa.Z+ Kaloku nguye owomeleza imivalo yamasango akho; nguye othamsanqela abantu bakho.H Duma ubonge uNdikhoyo, Jerusalem! Mbonge uThixo wakho, Ziyon!eA koko yena uNdikhoyo uthanda abamhlonelayo, abo bakholosa ngezibele zakhe ezingatshitshiyo.hG Yena akakuhoye nganto ukukhalipha kwehashe, engabukhathalele nobungwanyalala bezitho zendoda,X' umondli wezilwanyana ngokutya kwazo, umfunzeli wamathol' ehlungulu azibikayo.pWumtwabululi wamafu afihl' isibhakabhaka, nguye owabela umhlaba imvula, ulontshulis' ingca ezintabeni,gEHlabelani nimombelele uNdikhoyo nibulela; tsholozani niculele uThixo wethu ngezeengcingo –fCUNdikhoyo uyabaphakamisa abagqush' eluthulini; ke bona abakhohlakeleyo ubakhahlela phantsi.X'Hay' ubukhulu bukaNdikhoyo, uyingangalala ngamandla! Ubulumko bakhe abunamda.U!Ngumqingqi wenani leenkwenkwezi; iyileyo naleyo kuzo uyibiza ngegama layo.I umnyangi wabantliziyo zenzakeleyo, ewe, umbophi wamanxeba abo.N *NguNdikhoyo umakhi weJerusalem, umqokeleli weembacu zakwaSirayeli,  Dumani nithi: “Bayethe, Mhlekazi!” Kaloku yinto entle ukumemelela, sibonge uThixo wethu; ewe, luyolo, kwaye kufanelekile ukumdumisa. # Kambe ke yena uNdikhoyo uya kulawula naphakade, uThixo wakho, Ziyon, kuzo zonke izizukulwana. Siyakhahlela, sithi: “Bayethe, Mhlekazi!”  UNdikhoyo ngumkhuseli wabahambi nabangeneleli, umxhasi wabahlolokazi neenkedama. Ke bona abakhohlakeleyo uyabatshabalalisa.l OUNdikhoyo ngumvuli wamehlo eemfama, umphakamisi wâbo bawileyo. UNdikhoyo ngumathand' amalungisa.t_umthetheleli wâbo baxhatshazwayo; umondli wâbo balambayo. UNdikhoyo uwathi jize ngenkululeko amabanjwa.s]ongumenzi wamazulu nehlabathi, ulwandle neento zonke ezilapho kulo; yena ungajikiyo kwizithembiso zakhe;fCHay' inyhweba yalowo uluncedo lunguThixo kaYakobi, lowo uthembele ngoNdikhoyo uThixo wakhe;W%Uthi akuba efile abuyele emhlabeni; ngaloo mini buyatshitsha ubuchule bakhe.HMusa ukukholosa ngamanene; sukuthemba umntu, kuba akaloncedo.zkNdiya kumbonga uNdikhoyo lo gama ndisadla ubomi; ndiya kuhlabela indumiso, ndibonge uThixo wam bonke ubomi bam.K Aa! Bayethe, Mhlekazi! Duma ukhahlele *kuNdikhoyo, mphefumlo wam!UNdikhoyo ndiya kusoloko ndimdumisa. Mazimdumise zonke izidalwa, zilincome igama lakhe elihloniphekileyo; ewe, kude kube ngunaphakade.b;UNdikhoyo uyabalondoloza abo bamthandayo; ke bona abakhohlakeleyo uya kubatshabalalisa.OUyabahlangabeza abo bamhlonelayo; uyasabela bakuzibika, abahlangule.P~UNdikhoyo ukufuphi kwabo babhenela kuye, kwabo bamfuna benyanisekile.Q}UNdikhoyo ulilungisa ngeendlela zonke, unobubele kuko konke akwenzayo.\|/Ewe, yena zivulekile izandla zakhe, izinto zonke uyazanelisa ngokweentswelo zazo.U{!Iinto zonke zikhangela kuye ngethemba, ke yena uyazondla ngexesha elililo.^z3UNdikhoyo uyabaxhasa bonke abagqush' eluthulini, abaphakamise bonke abathobekileyo.0yW Ulawulo lwakho alunamida yasiphelo; ubukhosi bakho bozityhutyha zonke izizukulwana. Ilizwi alithethileyo uNdikhoyo alidliwa nja, yaye unesisa kuko konke akwenzileyo.]x1 ukuze uluntu luzazi izigigaba ozenzileyo kwanesidima nobuqaqawuli bolawulo lwakho.fwC Baya kuyibhengeza indili nesidima solawulo lwakho; amandla akho aya kuba ngundaba-mlonyeni,fvC Zonke izinto ozenzileyo ziya kudomboza zibulele, Ndikhoyo; imilowo yakwakho iya kukudumisa.[u- UNdikhoyo uyabalungiselela bonke abantu; unemfobe ngazo zonke izinto azenzileyo.Vt#UNdikhoyo unesisa, yaye enovelwano. Yena unomonde; uyimvuze-mvuze bububele._s5Baya kuluxela udumo lokulunga kwakho; ewe, baya kutsholoza bencoma ubulungisa bakho.rr[Abantu baya kububhengeza ubukhulu bezenzo zakho ezikhwankqisayo, ndaye ndiya kububabaza ubukhulu bakho.gqENdiya kucamngca ngemisebenzi yakho emangalisayo, nesidima sobuqaqawuli bobungangamsha bakho.pIsizukulwana siya kubalisela esilandelayo ngemisebenzi yakho; siya kuzibhengeza izigigaba zakho kwisizukulwana esilandelayo.ao9Ngenene *uNdikhoyo yingangalala, ufanele ukudunyiswa; obakhe ubukhulu abuphengululeki.SnNdiya kukubulela mihla le; igama lakho ndolidumisa kude kuse ephakadeni.Wm 'Ndiya kukuncoma, Thixo ongukumkani wam; igama lakho ndolibonga nanini nanini.plWHayi uyolo lwabantu abayixhamlayo le ntsikelelo! Sinenyhweba kambe isizwe esiThixo waso unguNdikhoyo!$k?Ngamana zathatha iimazi zethu zeenkomo; zingemi ngenxa yokuphunza. Ngamana akungebikho zimbonono ezitalatweni zethu; ewe, singaphithizeliswa kukuthinjwa.-jQ Akwaba bangaphuphuma oovimba bethu, bazale ziintlobo ngeentlobo zesivuno. Akwaba zingazala amawaka iigusha zethu, zande ngamawaka aphindwe kalishumi emaphandleni.i/ Oonyana bethu ebutsheni babo banga banganjengezityalo eziyokozelayo; iintombi zethu zibe njengamatye akroliweyo alungiselelwe ukuvathisa ibhotwe.`h7 ndihlangule esandleni seentlanga ezimilomo impompoza ubuxoki, ezifunga ubuqhophololo.sg] Ngumavathis' ookumkani ngoloyiso, umhlanguli kaDavide isicaka sakhe. Ndisindise kwikrele lezikhohlakali;Sf Thixo wam, ndiya kukudumisa ngengoma entsha; ndiya kukuculela ngekatala.>euezimilomo impompoza ubuxoki, ezifunga ubuqhophololo.qdYYolula isandla sakho kweliphezulu, undonyule ndiphume kulo mgxobhozo. Ndihlangule esandleni seentlangaNcLekuza ngemibane, ubasarhaze; binza ngeentolo batsho baduba-dubeke.obUWakuwashukumisa amazulu, Ndikhoyo, suka akhahleleke phantsi. Wakuzichukumisa iintaba zithuquza umsi.Ua!Umntu ufana nqwa nomphunga, imihla yakhe injengesithunzi sisiya kusithela.t`_Awu, Ndikhoyo, yaz'ba kuxa eyintoni na umntu le nto ude uzidube ngaye? Ngani ukuba ude uzikhathaze ngaye?{_mYena ulixhadi nenqaba yam, umqolomba nomhlanguli wam, umkhuseli endincathama ngaye. Izizwe uzifaka phantsi kwam.e^ CMakabongwe *uNdikhoyo ondikhuselayo, yena ondiqeqeshela idabi, andenze ndiyiqulele imfazwe.]w Ngenxa yezibele zakho nceda uzinqamle iintshaba zam. Batshabalalise abanditshutshisayo; kaloku mna ndisisicaka sakho.k\M Ndikhoyo, ngenxa yesidima sakho ndihlaziye, ngenxa yobulungisa bakho ndihlangule ekuxinanisweni.[{ Wena unguThixo wam, ngoko ke ndifundise ukuthanda kwakho. UMoya wakho wobubele makandikhokelele endleleni esisithabazi!NZ Ndikhoyo, ndihlangule ezintshabeni zam; kaloku mna ndizimela ngawe.YUbubele bakho mandibuve kwakusasa; kaloku mna ndikholosa ngawe. Ndifundise indlela endifaneleyo; kaloku mna ndizibika kuwe.|XoNceda usabele, Ndikhoyo; umoya wam ufadalele. Hayi, musa ukundifulathela, hleze ndifane nâbo baya enzonzobileni.MWNdizolulela kuwe izandla zam; ndikunxanele njengomhlaba owomileyo.pVWNdikhumbula imihla yamfamlibe, ndicamanga ngezinto ozenzileyo, ndiphicotha imisebenzi yezandla zakho.BU}Xa kungokunje ndiyayoba; intliziyo yam iyangcungcutheka.TKaloku utshaba luthene mbende nam; lundixushe lwada lwandishikixa. Lundivalele kwamnyama-ndawo, ndanga ndingowafa kudala.TSMusa ukusixoxisa isicaka sakho; kaloku akukho bani umsulwa phambi kwakho.wR gWuphulaphule umthandazo wam, *Ndikhoyo; sive isikhungo sam. Wena uthembekile, ulilungisa; nceda undiphendule.}QqNdikhulule kula makhamandela, ukuze ndilibonge igama lakho. Amalungisa aya kundiphahla, kuba wena undithamsanqele.PSibazele iindlebe isikhalo sam, kuba kaloku ndixhwalekile. Ndihlangule kwabo banditshutshisayo; kaloku bona bomelele kunam.]O1Ndibhenela kuwe, Ndikhoyo; kaloku wena uyinqaba yam, nguwe ibango lam kweli lizwe.xNgNdakukhangela ngasekunene, akakho ozidubayo ngam; ayikho indawo yokuzimela, kungekho namntu undikhathaleleyo._M5Ndakuba ndidakumbile yena uyayazi imeko yam. Iintshaba zindithiyisela endleleni yam.PLNdiphokoza isikhalo sam phambi kwakhe; ndimbikela zonke iingxaki zam.XK )Ndiyabhomboloza, ndizibika *kuNdikhoyo; ndiyahlahlamba, ndibhenela kuNdikhoyo.YJ) Abakhohlakeleyo mababanjiswe kwayimigibe yabo, mna ke ndingabi nawo nomkrwelo.UI! Ndihlangule kwimigibe abandibekele yona, nakuzo izabatha zabakhohlakeleyo.HuKe mna ndijonge enkalweni kuwe, Ndikhoyo, Thixo wam. Ndilangazelela ukukhuselwa nguwe; ungandishiyi ndisesichengeni. G Bosuka baphoxise ke bathi: “Kutsho kwangathi kuyakhutyelwa, namathambo ethu nango ethe saa; ewe, athe xhaxhe ngamangcwaba.”yFiIziphathamandla ke zophoswa emaweni; izikhohlakali ke zona zotsho ziqonde, zivume ukuba amazwi am afanelekile.5EaNoba lingandohlwaya ilungisa – yinyhweba leyo; nokuba liyandikhalimela – yintsikelelo leyo; ewe, andinakuphikisana nayo. Umthandazo wam uchasene nezenzo zamatshijolo.)DINdenze ndikucezele ukwenza ububi, ndingazixakekisi ngezenzo zenkohlakalo, ndingahambisani nabantu abakhohlakeleyo. Mandingaze ndizixhamle izimuncu-muncu zabo.QCNdikhoyo, wumisele umlindi umlomo wam; imilebe yam mayihlale yalusiwe.gBEUmthandazo wam mawube sisiqhumiso kuwe, ukuphakama kwezandla zam kube ngumnikelo wamatshona.^A 5*Ndikhoyo, ndibhenela kuwe; nceda ndivelele. Khawubek' iindlebe, usabele ndakukhala.P@ Ngenene amalungisa aya kukudumisa; ewe, kaloku wona aya kuhlala nawe.t?_ Ndiyazi ukuba wena uyabalungiselela abacinezelweyo; ewe, Ndikhoyo, uyababonelela abo bagqush' eluthulini.`>7 Abaphixanisi mabangaze bahlume; izijama-nkungwini mazonganyelwe bububi, zitshabalale.c== Akwaba bebengabuxulwa ngamalahle avuthayo, bahalakatsheke enzonzobileni, bangaze babuye.R< Abo bandirhawulayo bayabhobhoza; izisongelo zabo mazenzakalise kwabona.i;IMayingafezeki iminqweno yezikhohlakali, Ndikhoyo; mazibuye nembande yesikhova kumayelenqe azo.h:GAthi ke wena, Ndikhoyo, Nkosi yam, Mandlandini andisindisayo, wena ulixhadi lam mhla ngedabi.p9WHoyina! Ndibhenela kuwe, Ndikhoyo; ndithi: “Wena unguThixo wam.” Ndive, ndiyatarhuzisa, Mhlekazi.q8YIzibhoxi zindimbela umhadi, zona ziyandithiyisela zindigcayisele; ewe, zindibekela izabatha endleleni.7!Ndikhoyo, ndaluse ndingabi lixhoba lezikhohlakali; ndilondoloze ndingawi ezandleni zezijama-nkungwini ezifutha amacebo okunditshabalalisa.T6abalwimi zilenca njengezeenyoka, abamilomo inobuhlungu obunjengoberhamba.A5{kwabasoloko beyila amayelenqe, behamba bephemba uchuku,e4 C*Ndikhoyo, ndihlangule kubantu abagwenxa; ndilondoloze ndingenzakaliswa zizijama-nkungwini,`37Ndiqwalasele, hleze ndithi kanti ndiphambukile; undikhokelele kwindlela eyeyona-yona.{2mNdibhenela kuwe, Thixo wam: khawundigoca-goce, undiphicothe, undiqondisise; ndivavanye uziqonde iingcamango zam!F1Ngenene ndibathiyile mpela; ndibathatha njengeentshaba zam.R0Ewe, ndibathiyile abakuthiyileyo, Ndikhoyo; kum banezothe abakuchasayo.Z/+abantu abakwenyelisayo bengakukhathalele, abakuvukelayo beqhutywa yinkohlakalo.^.3Akwaba ubungabatshabalalisa abakhohlakeleyo, Thixo; izijama-nkungwini mazisuke kum,-wXa bendinokuzibala, zingaphaya kwentlabathi; noba bendingazigqibayo, andikabi phi. Ndoba ngalala ndivuke, usengulowa.f,CHayi bo, zintsonkothile kambe iingcamango zakho, Thixo wam! Yaz'ba zingakanani na ubuninzi!+yKaloku wena wandibona ndingekenziwa; imihla owandimisela yona yabhalwa encwadini yakho, ndingekayiqali nokuyiqala mna.*Uphahla lomzimba wam alungomnqa kuwe; okuya ndandibunjwa ekusitheleni wawukho. Ewe, ndabunjwa ngokunqabileyo emajukujukwini.<)oNdikubonga ndikubulela ngenxa yomntu endinguye, ngenxa yokumangalisa nokukhwankqisa kwento endiyiyo. Ewe, iyakhamnqisa kambe imisebenzi yakho. Leyo ke into ndiyiqonde pheleleyo.u(a Andithi na kaloku ndadalwa nguwe; nditsho mna kanye lo! Ewe, wandixonxa wandilunga-lungisa kwandisekumama.x'g kwabumnyama obo abumnyamanga kuwe. Kaloku nobusuku bukhanya njengemini kuwe, kuba nobumnyama buyakhanya kuwe.T& Noba ndingathi mandisongelwe bubumnyama, nokukhanya kujike kube bubusuku,S% nalapho ndingakhokelwa sisandla sakho; ewe, ndohlala ndisemandleni akho.N$ Ndingafanelana ndihamba nokusa, ndiye kutsho eziphelweni zolwandle,j#KUkuba ndingenyukela emazulwini, ndingafika ukho; nokuba ndingalala kwelabafileyo, ukho nalapho.U"!Ndingamzimela ndithini uMoya wakho? Ndingasabela phi apho ungekhoyo khona?X!'Ndlela le undazi ngayo indongamele; ewe, ndiyalabalaba, isemajukujukwini kum.M Kaloku wena undiphahle macal' onke; isandla sakho sindifumbathile.X'Kaloku wena wazi ndingekathethi; ewe, Ndikhoyo, wazi nento endiza kuyithetha.t_Mna andinako ukukunqabela nganto – nditsho ndihamba okanye ndilele, wena uyaziqonda iindlela zam zonke.OWena undazi ukusuka nokuhlala; iingcamango zam uziqonda zingekaveli.3 aEwe, *Ndikhoyo, undigoca-gocile, uyandazi.UNdikhoyo uyalifezekisa icebo lakhe ngam. Kambe ke, Ndikhoyo, izibele zakho zisisimakade; ungabi sawushiya umsebenzi wezandla zakho.uaNokuba ndidavuza ezinkathazweni, wena uyandikhusela; ulwa nazo iintshaba zam, undihlangule ngamandla akho.vcEwe, nakuba uMhlekazi enguSomaqhuzu nje, ubanonophele abagqush' eluthulini; ke bona abaqholosayo ubabukele.`7Ziya kumemelela, zibonga iindlela zikaNdikhoyo, kuba kaloku sibalasele isidima sakhe._5Zonke izikumkani zehlabathi mazikudumise, Ndikhoyo, kuba zizivile izithembiso zakho.QNdathi ndakukhala kuwe wandiphendula kangangokuba ndatsho ndomelezeka.ENdikhala ndijongise ngasendlwini yakho engcwele, ndibonga ndincoma igama lakho, ngenxa yezibele nokunyaniseka kwakho, kuba uzicacisile ukuba wena, ndawonye nezithembiso zakho, ubalasele.n UAwu, ndibamba ngazibini, *Ndikhoyo. Ewe, ndinongazenzisiyo umbulelo; ndikuncoma ndikubonge naphi na.A{ Unoyolo ozithathayo iintsana zakho azintlekeze emaweni.wAthi ke wena, Bhabheli, sisulundini sentshabalalo! Hayi inyhweba yalowo ukubuyekezayo ngazo zonke izinto osenze zona.)Awu, Ndikhoyo, yikhumbule into eyênziwa ngamaEdom, mhla yahlaselwa iJerusalem. Kaloku agcoloda athi: “Yidilizeni niyisiphule neengcambu.”#Malunamathele ezinkalakahleni ulwimi lwam, ukuba ndinokukulibala, xa ndinokusuka ndingayibaluli iJerusalem njengeyona ntshinga yovuyo lwam.U!Ukuba ndingakulibala, Jerusalem, sanga singashwabana isandla sam sokunene.A{Besingathini kambe ukucula *ezikaNdikhoyo kwelasemzini!o UKaloku abo babesithimbile suka bathi: “Khanisonwabise ngengoma; khanihlabele enye kwezaseZiyon.”: mIikatala zethu sazixhoma emingcunubeni kwalapho.Q  Ngasemilanjeni yaseBhabheli sahlala phantsi sagixa sakucinga *ngeZiyon.U !Bulelani nidomboze kuThixo wamazulu. Kaloku ububele bakhe buhlala buhleli.] 1Yena ngumondli wazo zonke izinto eziphilayo. Kaloku ububele bakhe buhlala buhleli.V#Yena wasihlangula ezintshabeni zethu. Kaloku ububele bakhe buhlala buhleli.Y)Nguye owasivelelayo sigqusha eluthulini. Kaloku ububele bakhe buhlala buhleli.a9Loo mhlaba waba lilifa lesicaka sakhe uSirayeli. Kaloku ububele bakhe buhlala buhleli.Y)Umhlaba wabo wawenza ilifa lamaSirayeli. Kaloku ububele bakhe buhlala buhleli.K uOgi ukumkani waseBhashan. Kaloku ububele bakhe buhlala buhleli.LuSihon ukumkani wama-Amori, Kaloku ububele bakhe buhlala buhleli.V#umhlabaniseli wookumkani abadumileyo, Kaloku ububele bakhe buhlala buhleli.Tumqwakanisi wookumkani abanamagama, Kaloku ububele bakhe buhlala buhleli.RUlokhokel' abantu bakhe entlango, Kaloku ububele bakhe buhlala buhleli.a9Kambe ke wamntywilisela ukumkani nomkhosi wakhe. Kaloku ububele bakhe buhlala buhleli.P~USirayeli wanqumla kulo wawela. Kaloku ububele bakhe buhlala buhleli.X}' Yena walahlula-hlula uLwandle oluBomvu. Kaloku ububele bakhe buhlala buhleli.n|S Wolula isandla sakhe, wamkhulula ngengalo yakhe engwanyalala. Kaloku ububele bakhe buhlala buhleli._{5 Yena wamkhupha uSirayeli phakathi kwamaJiputa. Kaloku ububele bakhe buhlala buhleli.Yz) Yena ngumaqwakanis' amazibulo aseJiputa. Kaloku ububele bakhe buhlala buhleli.^y3 Yona inyanga neenkwenkwezi zongamela ubusuku. Kaloku ububele bakhe buhlala buhleli.QxIlanga laba ngumongameli wemini. Kaloku ububele bakhe buhlala buhleli.PwYena ngumenzi welanga nenyanga. Kaloku ububele bakhe buhlala buhleli.Wv%Ulotwabulula ihlabathi phezu kwamanzi. Kaloku ububele bakhe buhlala buhleli.SuNgobulumko bakhe wawadal' amazulu. Kaloku ububele bakhe buhlala buhleli.QtNguye yedwa owenza imimangaliso. Kaloku ububele bakhe buhlala buhleli.Vs#Bambani ngazibini kwiNkosi yamakhosi. Kaloku ububele bakhe buhlala buhleli.LrBulelani kuThixo onguyedwa. Kaloku ububele bakhe buhlala buhleli.bq =Bulelani nidomboze ngenxa yokulunga *kukaNdikhoyo. Kaloku ububele bakhe buhlala buhleli. pIzibongo mazihlokome, ziphuma eZiyon, zidumisa uNdikhoyo okhaya liseJerusalem. Awu! Sitsho sonke, sithi: “Bayethe, Mhlekazi!”hoGNabaLevi mabakhahlele bebonga uNdikhoyo, nabamthobelayo uNdikhoyo mababonge bade babongisele._n5Khanidume nibonge uNdikhoyo, ndlu kaSirayeli, nani ndlu ka-Aron, mbongen' uNdikhoyo.Bm}Bakwafana nazo abenzi bazo, nabo bonke abakholosa ngazo.RlNakuba beneendlebe nje, bazizithulu; baziziduli ezingenawo nomphefumlo.MkBenemilomo nje, abakwazi ukuthetha; banawo namehlo, kodwa ababoni.`j7Oothixo beentlanga benziwe ngegolide nesiliva; basisiqhamo sobuchule bezandla zomntu.Yi)Kaloku uNdikhoyo uya kubalungiselela abantu bakhe, avelane nazo izicaka zakhe.lhO Igama lakho, Ndikhoyo, lohlala ngonaphakade; udumo lwakho lovakala kwizizukulwana ngezizukulwana.Tg Umhlaba wazo wona wawohlutha, waza waba lilifa labantu bakhe amaSirayeli.ofU Nditsho ooSihon ukumkani wama-Amori, noo-Ogi ukumkani waseBhashan, nazo zonke izikumkani zaseKanana.Ke Wazingenela izizwe, kwajub' ugodo, wabageqa ookumkani abaziwayo.kdM Kanye phakathi kwelaseJiputa wenza imiqondiso nemimangaliso, wamohlwaya ukumkani nezicaka zakhe.[c-Kaloku nguye owabhubhisa amazibulo eJiputa; ewe, wageqa awabantu nawezilwanyana.bNgumavus' iingqimba zamafu eziphelweni zehlabathi, ulokhaph' imvula ngemibane elenyayo, aze akhuph' isaqhwithi ngendlu yaso.ayKaloku uNdikhoyo wenza ngokubona kwakhe – nditsho emazulwini nasemhlabeni, kwiilwandle nakwiinzongo-nzongo zeenzulu.W`%Ndiyaqonda ukuba uNdikhoyo ubavelele, ewe, ubakrobele bonke abanye *oothixo.j_KAndithi kaloku uNdikhoyo wazinyulela uYakobi! Ewe, wazikhethela uSirayeli wangowakhe ncakasana!s^]Mdumiseni, kuba uNdikhoyo yindlel' enqwelo ngokulunga; memelelani nimdumise, kuba kuluyolo ukwenjenjalo.Y])nditsho nina nitabhata endlwini kaNdikhoyo, nasenkundleni yomzi woThixo wethu. \ Huntshu-u-u! Khanityibele nimbonge *uNdikhoyo; ewe, lidumisen' igama likaNdikhoyo! Zicaka zakhe, khahlelani nidumisa uNdikhoyo;S[UNdikhoyo, umenzi wamazulu nehlabathi, wanga angakuthamsanqela eseZiyon.UZ!Ziphakamiseleni esibingelelweni izandla zenu, nimbonge nimncome uNdikhoyo.Y Yizani nimbonge nimncome *uNdikhoyo, nonke nina zicaka zakhe, nina nonke nima bume ebusuku, nisebenza endlwini kaNdikhoyo.XKufana nombethe entabeni iHermon, lowo ulala kwiinduli zeZiyon. Kulapho *uNdikhoyo awafumbe khona amathamsanqa nobomi obungaphele ndawo.vWcKunjengesiqholo esigalelwe entloko, esihla ngeendevu zika-Aron, side sithi xhaxhe ngomphetho wengubo yakhe.KV Khawukhangele ukubukeka nomkhitha wokuhlala kwezalamane ngemvano!`U7Iintshaba zakhe ndozigalela ngehlazo; ke olwakhe ulawulo loba nesidima nenkqubela.”_T5Kuya kuvela omnye kubazukulwana bakaDavide; ndiya kuwugcina umlibo womthanjiswa wam.KS Ababingeleli bovatha usindiso, abantu bam batsholoze ngemihlali.UR!Ndiya kuyithi jize ngentabalala yendyebo; abahlelelekileyo ndiya kubondla.UQ!“Eli likhaya lam lokuphumla naphakade; ndiya kuma apha ngokomnqweno wam.YP) Kaloku uNdikhoyo uyinyule iZiyon; uyikhethele ukuba ibe likhaya lakhe, esithi:'OE Ukuba ke bathe bawugcina umnqophiso lo oonyana bakho, kwanemimiselo endibafundisa yona, noonyana babo bolawula, bachophe esikhundleni sakho ngonaphakade.”4N_ Kaloku, Ndikhoyo, wamenzela isifungo uDavide, futhi ke soze usijike, usithi: “Omnye koonyana besinqe sakho ndiya kumthambisa abe ngukumkani, angene esikhundleni sakho.JM Ngenxa yesicaka sakho uDavide ungamfulatheli umthanjiswa wakho.NL Ababingeleli mabavathe ubulungisa, abantu bakho batsholoze ngovuyo.K}Ndikhoyo, khawuye endaweni yakho yokuphumla, wena ndawonye netyesi yomnqophiso; nditsho leyo ingumqondiso wamandla akho.AJ{“Masiye kuye ebhotwe; masiye kumnqula simkhahlele.”ZI+Ewe, seva ngaloo mnqophiso e-Efrata, sagagana nawo kumathafa aseYeharim, sathi:THndingamakhelanga umzi uNdikhoyo, nditsho ikhaya lengangalala kaYakobi.”OGngenene andisoze ndiwavale amehlo, ndingasoze ndibuthurhe ubuthongo,9FkWathi: “Andisayi kugoduka, ndingasayi kulala,_E5nesifungo awakwenzela sona, Ndikhoyo, eso akuthembise ngaso, Ngangalala yakwaYakobi.MD Awu, *Ndikhoyo, mkhumbule uDavide ngawo onke amasuka-ndihlale akhe,RCSirayeli, khawuthembele kuNdikhoyo, kususela ngoku kude kube nini-nini.BKodwa ndanelisekile, ndaye ndixolile. Ndinjengosana oluthe cwaka ezingalweni zikanina; ngenene umoya wam uphuphuma ukwanela.A Awu, *Ndikhoyo, mna andizigwagwisi; ngokunjalo mna andiziphakamisi. Kaloku andizixakekisi ngemicimbi ephakamileyo kunokuba ndinjalo mna.E@Ewe, yena uya kumkhulula uSirayeli kuzo zonke izono zakhe.b?;Sirayeli, thembela kuNdikhoyo, kuba yena unobubele, futhi yena ukhulula ngokupheleleyo.>Umoya wam ukholosa ngoNdikhoyo ngenzondelelo, ngaphezu komlindi ojonge ukusa, nangaphezu komantshingilane ojong' umsobomvu.Q=Ndithembele ngokupheleleyo kuNdikhoyo; ewe, ndikholosa ngelizwi lakhe.;<oKambe ke wena uyaxolela, khon' ukuze uhlonitshwe.K; Ukuba ubuzigcina izono zabantu, Ndikhoyo, ngubani obengasindayo?J: Awu, Nkosi, ndive ndiyakuthandaza, usiphulaphule isikhungo sam.A9 }*Ndikhoyo, ndiyazibika kuwe; ndikhala kuwe ndibindekile.8{Nabadlulayo abatsho nokutsho ukuthi: “UNdikhoyo makanithamsanqele; thina siyanithamsanqelisa egameni likaNdikhoyo!”A7{Ayide isikwe nokusikwa; futhi ayiqokelelwa ibe zizipha.N6Mabafane nengca entshula phezu kwendlu, yona idodobalayo ingakhuli.;5oBonke abayithiyileyo iZiyon mababuye bephoxekile._45Kambe ke yena *uNdikhoyo ulilungisa; undikhulule kwiimbophelelo zabakhohlakeleyo.”43aZandixobula umqolo, ndangathi bendilinywa.G2Ewe, zanditshutshisa kwandiselula, kodwa zange zindongamele.O1 USirayeli makabalise athi: “Iintshaba zandihlasela kwandiseyimveku.E0ukhule ude ukhokhobe. Makube chosi, kube hele kwaSirayeli!/Ngamana waphokoza amathamsanqa eseZiyon uNdikhoyo, ke wena uyibone inkqubela yeJerusalem ngayo yonke imihla yobomi bakho,>.uEwe, ngenene unenyhweba umntu omthobelayo uNdikhoyo.-Inkosikazi yakhe ifana nomdiliya oyokozelayo, omi ngasendlwini; abantwana bakhe bafana nezithole zomnquma ezingqonge isithebe sakhe.V,#Onjalo uyazibona iziqhamo zemisebenzi yakhe; uhlala ngokonwaba enenkqubela.S+ Hay' inyhweba yomntu omthobelayo *uNdikhoyo, ohamba ngokwemimiselo yakhe.v*eHay' ukuzimaseka kwendoda enesiphampa sazo! Ayisoze yadeleka mpela, naxa ixambulisana neentshaba enkundleni.@){Oonyana bendodana bafana neentolo elixhobe ngazo ijoni.a(;Uyabona ke, oonyana lilifa elivela kuNdikhoyo; ngenene, abantwana sisipho esivela kuye./'WNgamampunge ukuzabalaza uzam' ukuzixhasa, uvuka ngentseni, ulal' ezinzulwini, ungumaphila-kukuzenzela. Kaloku uNdikhoyo uyabaxhasa abakhe; ewe, yena ubaxhasa belele.& +Ukuba *uNdikhoyo akayakhi indlu, bafumana bebulaleka abayakhayo. Ukuba asaluswa nguNdikhoyo isixeko, ancam' ubuthongo ngelize amajoni alindayo.,%Q~Abo baphuma bahambe bezibambe ngeenkophe, bepheth' imbewu, besiya kuhlwayela, bobuya bedanduluka, bememelela ngemincili. Kaloku bobuya besikaza, bethwel' isivuno.\$1~Abo bahlwayela behlininika besezinyembezini banga bangavuna bebobotheka yimincili.N#~Khawusibuyisele inkqubela, Ndikhoyo, njengamanzi empompoz' entlango.7"i~UNdikhoyo usincede kakhulu, ngoko ke siyavuya.!#~Safumana sagigitheka yintsini, kwayintswahla yemincili novuyo. Zade zatsho nezizwe zathi: “Ngenene uNdikhoyo ubenzele izinto ezinkulu.”m  U~Ekusibuyiseleni *kukaNdikhoyo eZiyon, ngokuya sasiphuma ekuthinjweni, kwasuka kwaba ngathi liphupha.q[}Kodwa ke bona abaphambukayo babandakanye nezikhohlakali, Ndikhoyo. Makube chosi, kube hele kwaSirayeli!R}Awu, Ndikhoyo, walungiselele amalungisa, abo bantliziyo zingaphambukiyo._7}Izikhohlakali soze zilawule elizweni lamalungisa, hleze namalungisa asuke enze ububi. }Kwanjengokuba iintaba ziyingqongile iJerusalem noNdikhoyo wenjenjalo ukubaphahla abantu bakhe, nangoku kude kube ngunaphakade.q ]}Abo bakholosa *ngoNdikhoyo banjengentaba iZiyon, yona ingasoze yashukunyiswa koko izinzile ngonaphakade.H |Uncedo lwethu luvela kuNdikhoyo ongumdali wamazulu nehlabathi.X)|Thina siphuncule njengentak' esigwini; ewe, isigu saphukile, sasinda ke thina.W'|UNdikhoyo ngowokubongwa, kuba yena akasiyekelanga saba ngamaxhoba okuqwengwa.E|Ngesantywiliselwa, satshona lè, kuloo manzi alatyuzayo.” 9P~~?}}-||O{{zzz/yyyxxEwwwWvvv+uu%ttnt ssCrrqqqpp;ooconjnmm7lllkkjkjjEiifhhh_ggg)fffAeepe dd8cc}cbbTaaa8``____2^^_]]]<\\}\[[?ZZKYYYFXXnXWW_WVV@UUxU0TTT+SS?RRZR QQ]QPOOO$NNuN&MM%LLgLKKbJJsIII)HHCGGG>y>)==m= <a Ubutyebi obufunyenwe ngobuqhophololo abuphumelelisi, kodwa ke kona ukuziphatha kakuhle kuhlangula ekufeni.u= e Nazi izafobe zikaSolomon: Unyana osisilumko ulibhongo likayise, ke yena osisityhakala ungumva-ndedwa kanina.< Abamphulaphulayo abaqondi ukuba kukufa okubalindele apho; abazi ukuba abo bakhe bamtyelela xa kungokunje bakwelabafileyo.h;I “Akamnandi ngako amanzi abiweyo! Kanti ke nokutya okutyiwa ekufihlekeni kokona kunencasa.”W:' esithi: “Yizani apha nonke, nina bangaqondiyo!” Kwabaswele ukuqonda uthi:\91 ufike selemana ekhwaza abantu abadlula ngendlela, behamba bexakeke yimicimbi yabo,Z8- Uthanda ukuhlala emnyango endlwini yakhe okanye kwiindawo eziphezulu edolophini,J7 Umfazi onguNobudenge usoloko engxola; yindlavinikazi engazi nto.j6M Xa usisilumko woncedwa bubulumko bakho; kanti xa ungumgxeki iya kuba nguwe kanye ohluphekayo.”Z5- Mna bulumko ndoyenza ibe mininzi imihla yakho, ndiyongeze iminyaka yobomi bakho.d4A “Isiseko sobulumko kukuthobela *uNdikhoyo; umntu omaziyo oyiNgcwele kanye uzuza ingqiqo.{3o Wakusifundisa isilumko sitsho silumke ngaphezulu. Ukuba uyalicebisa ilungisa litsho longeze ulutho kulwazi lwalo.t2a Sukuziduba ngokululeka umgxeki kuba wosuka akucaphukele; kambe ke wakululeka isilumko sitsho sikuhloniphe.b1= “Othethisa umgxeki uzibizela ukuthukwa; okhalimela isikhohlakali udibana nokunyeliswa.N0 Lahlani ubuyatha, khon' ukuze niphile; hambani ngendlela yeengqondi.T/! “Ngenani nitye ukutya endikulungisileyo, nisele newayini endiyixubileyo.T.! “Yizani nonke, nina bangaqondiyo.” Kanti ke kwabaswele ukuqonda buthi:S- Buthume izicakazana ukuba zime ezindulini, zazise apho edolophini, zithi:M, Ubulumko buxhelile, bayixuba newayini; kwaye netafile sebuyidekile.G+ Ubulumko buyakhile indlu yabo, bayenzela iintsika ezisixhenxe.c*?$Kambe ke yena ondiphosileyo uzenzakalisile; kanti ke lowo undithiyileyo uthand' ukufa.”J) #Ozuze mna ke ubufumene ubomi; uxhamla ukwaneliseka kukaNdikhoyo. ( "Unenyhweba kambe umntu ondiphulaphulayo; nditsho lowo uhlala enkundleni yam yonke imihla, osoloko elindile emasangweni am phaya.^'5!Yamkeleni ingqeqesho, ukuze nibe zizilumko; sanukuyityeshela, koko bambelelani kuyo.Z&- “Ngoko ke, bonyana, ndiphulaphuleni, kuba banoyolo abo bahamba ngeendlela zam.\%1Ngenene ndandichulumacha kulo elimiweyo; ndandiziva ndinemihlali phakathi koluntu.$Ewe, ndayingcali yomsebenzi, ndiyintonga yakhe yasekhosi; ndandizele yimincili iimini ngeemini, ndivuya apho ecaleni kwakhe.#'Ndandilapho xa wayemisa imida yolwandle, xa wayesithi: ‘Latyuza, kodwa ungagqithi apha.’ Ekuzimiseni kwakhe iziseko zehlabathi ndandikho.q"[Xa wayesambathisa isibhakabhaka ngamafu ndandilapho, nangokuya wayeseka imithombo yeelwandle ndandikho.k!ONdandikho ekumiselweni kwamazulu nguThixo, xa wayetwabulula isibhakabhaka kumanzi anzongo-nzongo.c ?Ndabakho ungekabikho umhlaba neentili zawo; ewe, kwakungekabikho nothuli olu ehlabathini!SNdingowokuqala phambi kwazo neentaba; neenduli zilibone emva kwam ilanga.c?Ndavela engekabikho namanzi anzongo-nzongo, tanci ingekaveli nemithombo ephuphuma amanzi.OMna wandiqingqa kwasephakadeni, kuqala ngqa, nehlabathi lingekabikho.~u“Ekuqalekeni kwendalo kaNdikhoyo mna ndandikho ndingowakhe; ewe, ndandikho ingekabikho imisebenzi yakhe yamandulo.`9Ubutyebi lilifa endibanikayo abo bandithandayo; ndibathi jize ngoovimba abaphuphumayo.A}Ihambo yam bubulungisa bodwa; iindlela zam zifanelekile.]3Inzala engenxa yam ingaphezu kwayo negolide; imveliso yam iyayibetha neyona siliva.Z-Ndibathi jize ngesihomo nendyebo, batsho babe nobutyebi obuzinzileyo nenkqubela.X)Kaloku ndiyabathanda abo bandithandayo, futhi ndiyafumaneka kwabo bandifunayo.\1Bonke abasemagunyeni bancedwa ndim lo: oomatshawe, noozikhulu, nabagwebi ngokwabo.Z-Ewe, oozikumkani balawula ngam, neziphathamandla zilawula ngobulungisa nje ndim.kONdingusomacebo, ndingumthombo weembono ezichubekileyo; ndinako ukuqonda, kanti nokomelela kokwam. Ukumthobela *uNdikhoyo kukubuthiya ububi. Yiloo nto ndikuchasileyo ukuzigwagwisa, ikratshi, ukungabi nasimilo, kunye nentetho egwenxa.X) “Mna bulumko ndihlala ndithe qwa; ndixakath' ulwazi kunye nokulungelelanisa.^5 Mna bulumko ndiyawagqitha namatye exabiso; nakwiindidi zobutyebi mna andidlulwa nto.W' Nawe ke, yamkela ingqeqesho kunesiliva; ndithi thatha ulwazi kuneyona golide.D Kumntu oqondayo onke acacile; kwâbo baziyo onke alungile.ROnke amazwi omlomo wam anyanisekile; ubuqhophololo nobuxoki abukho kuwo.j MKaloku ngomlomo wam ndiza kutheth' inyaniso, kuba ke mna ndiyithiyil' inkohlakalo emilebeni yam.h IPhulaphulani, kuba ndiza kutheth' izintw' ezibalaseleyo; yivani, kuba ndiza kuyixel' imfanelo.V %Kambe nani, ziyatha, fundan' ingqiqo, nani, nina zidenge, qalisan' ukuqonda.Y +“Hoyina, ndibhenela kuni, nina nonke luntu; ndiyanibiza nani, nzala yakwantu.W 'Nabo bungxang' emasangweni edolophu; ewe, buyamemelela ekungeneni esixekweni:fEKaloku bumi ngasezindleleni phezu kweentaba; ewe, nabu buthe bhunxe eziphambukeni zeendlela.F Yivani, nâbo ubulumko bumemeza! Nayo ingqiqo nantso izazisa.T!Xa usiya endlwini yakhe usinga ekufeni; ewe, uhlela kumagumbi elabafileyo.Y+Kaloku zininzi iingxwelerha aziwisileyo; linani eliphezulu amadoda awabuleleyo.MMusa ukulandelana neendlela zomfazi onjalo, ungaze ulahlekele kuzo.ONgoko ke, bonyana, ndiphulaphuleni, niwathathele ingqalelo amazwi am!iKluze utolo lumchane isibindi. Oku kwentaka engqala esigwini ulahlekelwa bubomi bakhe engaqondi.~uNanko ke selerhorhozela kwangoko emva kwaloo mfazi, selengathi yinkomo eya ekuxhelweni. Ungena okwesiyatha emgibeni,W'Wamlalanisa ngaloo ntetho yakhe igudileyo, wamwexula ngamazwi ezicengo zakhe.NUmke isipaji sakhe sizele yimali; uya kubuya ukuthwasa kwenyanga.”N~Kaloku owakwam usathe tshalala; uthathe uhambo olude, akekho ekhaya.L}Yiza ke, masibe seluthandweni kude kuse; ewe, masizonwabise ngalo!Q|Ewe, umandlalo wam sendiwuqhole ngoozimore, ikhala, ndawonye nesinamon.W{'Nomandlalo wam ndiwulungisile; ndiwuthe wambu ngengayiwayo ilinen yaseJiputa.SzNdilapha nje ke bendikhangela wena, kambe ke ngoku nguwe lo, ndikufumene!]y3“Ekhaya ndenze amadini obudlelwane; namhlanje ndizifezekisile izibhambathiso zam.[x/ Lo mfazi usuke wamgona umfana lowo, wamanga; ngobuso obungenazintloni wathi kuye:Tw! Uthi esezitalatweni abe sezindaweni zembutho, abe elunguza nasezirhangeni.Rv Wayengungantweni womfazi othethela phezulu, engunyawo lwambethe indlela.cu? Nâko ke kusithi gqi umfazi emkhawulela, ethe wambu ezobuhenyukazi, eneenjongo ezigwenxa.at; Ngelo xesha ke kwakungongcwalazi, imini seyisangene, ubusuku nobumnyama sebunkqonkqoza.[s/Wahamba ke esitalatweni apho, waya kubhijela ngekona ngasendlwini yomfazi othile.[r/ndabona abafana abaswele ukuqonda, phakathi kwabo ndaqaphela omnye osisityhakala.MqNdikrobe ngefestile yendlu yam, ndalunguza ndingasemva kwenqwanqwa,upcXa kunjalo ke uya kusinda kumfazi okrexezayo, ungabi nakufumaneka kumfazi wasemzini okulalanisayo ngamazwi.\o1Yithi kubulumko: “Wena ungudade wethu,” kwingqiqo uthi: “Wena ungumwethu.”tnaImiyalelo yam zikhumbuze ngayo ngokungathi ibotshelelwe eminweni yakho, ihlale ibhaliwe engqondweni yakho.wmgUkuba uyayilandela imimiselo yam uya kubudla ubomi. Ewe, imfundiso yam yilondoloze njengokhozo lweliso lakho.Dl Mfo wam, wagcine amazwi am, uyimilisele kuwe imiyalelo yam.gkG#Ewe, xa sele ikuloo meko ayiva zicengo, kungekho nantlawulo iya kuyamkela noba ingakanani na.aj;"Kaloku indoda enobukhwele inengcwangu; ithi ke apho iziphindezela khona ingabi nanceba.xii!Isiqhamo salo msebenzi wakhe ziinduma nokuhlazeka; futhi ke oko kuphoxeka kwakhe kuya kuhlala kungenakucinywa.dhA Ke yena umntu okrexezayo ngathi ushiywe ziingqondo; ewe, uyazibhubhisa yena ngokunokwakhe.ag;Noxa kunjalo lihlawuliswa kasixhenxe xa libanjiwe, lithinjwe yonke impahla yendlu yalo.:foAligxekwa kangako isela xa lisiba kuba lilambile.]e3Kunjalo ke kumntu owambatha umka-mntu: akukho namnye omchukumisayo oya kuba msulwa.MdUthi ungawanyathela amalahle avuthayo zize zingatshi iinyawo zakho?Wc'Khawutsho! Uthi ungawufaka esifubeni sakho umlilo ize impahla yakho ingatshi?jbMIhenyukazi ungalithenga nangesonka, kanti yena umkrexezikazi angakwenza uphulukane nobomi bakho.]a3Sukunikezela umncwase ngenxa yobuhle bakhe; sukumkhathalela nokuba selecela amehlo.l`QZizo ezinokukukhwebula kumfazi oziphethe kakubi, zikuhlangule kumfazi wasemzini olwimi lugudileyo.n_UKaloku imiyalelo isisibane; zona iziluleko zilukhanyiso; ingqeqesho ekukhalimelayo ingundoqo wobomi.s^_Ewe, la mazwi aya kukukhokela endleleni yakho, abe ngumlindi wakho xa ulele, aze athethe nawe xa uvukile.i]KAmazwi abo wamilisele engqondweni yakho nanini nanini, uwagaxele abe sisihombo entanyeni yakho.^\5Mfo wam, yithobele imimiselo oyinikwa nguyihlo, ungazityesheli neziluleko zikanyoko.f[Eingqina elixokayo liyigqwethe inyaniso, nomntu ophembelela ingxabano phakathi kwabazalanayo.MZintliziyo eceba amayelenqe, iinyawo ezikhawuleza ukuquqela ebubini,PYamehlo endelelo, ulwimi oluxokayo, izandla eziphalaza igazi elimsulwa,aX;Zintandathu izinto azithiyileyo *uNdikhoyo; gxebe, zisisixhenxe izinto ezilizothe kuye:kWOKuthi kunjalo ke afunyanwe yinkxwaleko ngebhaqo, atsho enzakale ngephanyazo, angabi nakunyangeka.uVcNgalo lonke ke elo xesha uqulunqa amayelenqe entliziyweni yakhe; ewe, uyila ububi, aphembelele uqhushululu.bU= Ewe, onjalo ungafika emana encwina amehlo, egobhana nabanye, ekhomba ngaloo minwe yakhe.RT Ke yena umntu ohamba ejikeleza ethetha ezolwimi ngungantweni wetshijolo. S Kambe ke bona ubuhlwempu nâbo bukuchwechwela njengomkhuthuzi. Ewe, nantso ihambo-nzima isiza kukuhlasela oku kwendoda exhobileyo!zRm Ulibele kukuthi: “Hayi noko, makhe ndithi qwaka, ndithi ntlithi kancinane, khe ndisonge izandla, ndiphumle.”oQW Kodwa kodwa, vilandini, koda kube nini uthe tywa kuloo mandlalo? Uya kuvuka nini kobo buthongo bakho?mPSkodwa nakuba injalo iyaxakeka ehlotyeni iqokelela umphako, izilungiselela ukutya ngexesha lokuvuna.:OoKaloku yona ayinankosi, ingenamlawuli nankokheli,UN#Yiya embovaneni, vilandini; qwalasela indlela eziphethe ngayo, nawe ulumke.kMOXelisa inxala elizihlangulayo esandleni somzingeli, okanye intaka ephuncuka esandleni somthiyeli.MLEwe, ungakhe ulale ungayenzanga loo nto, ungaphumli nokuphumla oku.Knantsi ke into omawuyenze, nyana wam, ukuze ukhululeke ezandleni zommelwane wakho: hamba uzithobe kuye, umbongoze akukhulule.sJ_waza ke ngaloo ndlela warhintyeleka ngamazwi omlomo wakho, wavaleleka emgibeni ngenxa yesithembiso sakho,LI Mfo wam, ukuba uthe wamela omnye umntu, wabambana nomnye ngesandla,HH Ubulawa kukungaqeqesheki; ewe, uphuphuthekiswa bubuhiba bakhe.aG;Ke zona izenzo zomntu okhohlakeleyo zibambisa kwayena, ajike akhonkxwe kwasisono sakhe.gFGKaloku zonke izinto ezenziwa ngumntu ziyabonwa *nguNdikhoyo; zonke iindlela zakhe uzijongile.mESMfo wam, ngani ukuba ude uthinjwe ngumfazi ongakwaziyo ukuziphatha? Ngani ukuba ugonane nomka-mntu?*DMnditsho loo nzwakazi imanz' andonga, elo bhadikazi lihle kunene! Isifuba sayo sanga singakutsho ube nemihlali, ikurhawule ngolo thando lwayo, utsho uthi ncithi.UC#Ewe, ziyolise nomfazi wakho weenkomo, abe ngumthombo olithamsanqa lakho –VB%Abantwana bakho mayibe ngabakho wedwa; sukuvuma baxhatshazwe nangabasemzini.dAANgani ukuba abantwana bakho bathi saa, oku komthombo omanzi wawo aphuphumela esitalatweni?B@Nyaniseka kumfazi wakho; ewe, sela amanzi kwelakho iqula.N?Ngoku ke naku ndizibhaqa sendisehlazweni ekuhlaleni naseluntwini.”v>e Ngenene zange ndiwaphulaphule amazwi âbo babendiyala, zange ndiyibazele iindlebe imfundiso yabandilulekayo.i=K Uya kuthi: “Akwaba ndandingazange ndiyithiye ingqeqesho; akwaba ndandiziphulaphule iziluleko.h<I Ekugqibeleni ke yoba ziincwina zodwa ugcuma, ube wona umzimba wakho uvuthuluka nezihlunu zawo.~;u Ewe, xa ningeva ikamva lenu liya kuxhanyulwa ngabasemzini, zize zona izinto eniziqwebileyo zibe sisisulu seentlanga.W:' hleze amandla enu axhatshazwe ngabanye, niyinike isikhohlakali iminyaka yenu.U9#Ewe, ndithi mcezeleni umfazi onjalo, ningasondeli nasemnyango wendlu yakhe,P8Ngoko ke, bonyana, ndiphulaphuleni, ningashenxi koko ndinixelela kona.E7Uyakuwexula kwindlela eyeyobomi; ube wena ungayazi loo nto.[6/Kaloku iinyawo zakhe zisinga ekufeni; ukunyathela kwakhe kubheka ngqo engcwabeni.g5GKanti ke ekugqibeleni uba nobukrakra okomhlonyane, akwenzakalise okwekrele elibukhali macala.{4oKaloku imilebe yomfazi ongakwaziyo ukuziphatha ivuza ubusi; kwaye nenkalakahla yakhe igudile kunamafutha omnquma.U3#ukuze ube nako ukuzilungelelanisa izinto, futhi ukwazi ukuthetha ngengqiqo.F2 Mfo wam, buve ubulumko bam, ukubazele iindlebe ukuqonda kwam,\11Musa ukujika-jika uye ngasekunene nangasekhohlo; unyawo lwakho malubucezele ububi.Y0+Qiqa phambi kokuba ubeke unyawo lwakho endleleni, ukuze ihambo yakho iqiniseke.Q/Makathi ntshoo phambili amehlo akho, neenkophe zamehlo akho zithi ngqo.b.=Mabungabikho ubuxoki emlonyeni wakho, nentetho ekhohlisayo ibe kude lee emilebeni yakho.p-YEyona nto emawuyilondoloze ngaphezu kwazo zonke ezinye yintliziyo yakho, kuba yona ingumthombo wobomi.G,Ewe, abubomi kwabo bawafumeneyo; ayimpilo kumzimba xa uwonke.\+1Amazwi am makangacimi emehlweni akho, koko wamilisele phakathi entliziyweni yakho.Y*+Ke wena, mfo wam, wagqale amazwi am, uyibazele iindlebe into endikuxelela yona.z)mKambe ke zona iindlela zabakhohlakeleyo zingumnyam' ombonde-mbonde. Naxa bekhubeka abayazi into abakhubeka kuyo.t(aKe yona indlela yamalungisa ifana nemitha yokusa, yona iya iqaqamba ngokuqaqamba de ibe yimini epheleleyo.U'#Kaloku inkohlakalo sisonka abasidlayo; ubundlobongela yiwayini abayiselayo.&}Kaloku izikhohlakali azaneli kukulala zingenzanga nto imbi. Ewe, ziphuthelwa ubusuku bonke, zide zibe zenzakalise umntu.]%3Ewe, ndithi zicezele iindlela zabo, ungahambi ngazo. Shenxa kuzo, uhambe uzigqithe.\$1Musa ukuhambisana nabantu abakhohlakeleyo, ungahambi nasekhondweni labenzi bobubi.]#3 Ungaze wahlukane nengqeqesho, koko bambelela kuyo; yilondoloze, kuba ibubomi bakho.e"C Xa uhamba, ukunyathela kwakho akuyi kuphazanyiswa, ngokunjalo naxa ubaleka akuyi kukhubeka.R! Mna ngokwam ndikufundisile ubulumko, ndakukhokelela endleleni ethe ngqo.c ? Phulaphula, nyana wam, uwathathele ingqalelo amazwi am, uze udle ubomi iminyaka emininzi.^5 Boba njengentsimbi ehombisa intloko yakho, bukuthi jize ngesithsaba esingayiwayo.”oWEwe, bunonelele ubulumko, ke bona buya kukuphakamisa; bukhwaphe, ke bona buya kukuthi jize ngesihomo.W'Ubulumko ngoyena ndoqo, bufunisise! Fumana ingqiqo, nokuba kudle konke onako.gGUngaze ubushiye ubulumko, ke bona buya kukulondoloza. Thandana nabo, khon' ukuze bukukhusele.fEThabatha, nabu ubulumko, nantsi ingqiqo! Ungaze wahlukane okanye ushenxe kumazwi omlomo wam!utata wayendiyala athi: “Wazikise engqondweni yakho amazwi am, ungayilibali imiyalelo yam; yigcine imithetho yam, uphile.MNgokuya ndandiseyinkwenkwana katata, ndiselula, ndinguyedwa kamama,U#Ndininika eyona mfundiso iyiyo, ngoko ke musani ukuwutyeshela umyalelo wam.] 5Yiphulaphuleni, bonyana, ingqeqesho kayihlo; yigqaleni, khon' ukuze nizuze ukuqonda.a;#Abantu abalumkileyo baya kulidla ilifa udumo; ke zona iziyatha ziya kwambathwa lihlazo.W'"Ke bona abantu abagxekayo uphoxisa ngabo, aze abenzele isisa abo bazithobayo.kO!UNdikhoyo uwushwabulele umzi womntu okhohlakeleyo; kanti ke wona umzi welungisa uyawuthamsanqela.^5 Kaloku ulisikizi kuNdikhoyo umntu olitshijolo; kodwa abathe tye bangamathenjwa akhe.gGMusa ukuyilangazelela inzuzo yomntu okhohlakeleyo; ndaweni yaloo nto zicezele iindlela zakhe.NMusa ukuxabana nomntu ngaphandle kwesizathu, engakwenzanga nto imbi.V%Ungaze umenzele iyelenqe ummelwane wakho; kaloku uhlala ngakuwe ekuthembile.wgMusa ukuthi kummelwane wakho: “Hamba, uze uphinde ubuye; ndiya kukunika ngomso,” kanti unalo uncedo kuwe.b=Musa ukwala nento elungileyo konelungelo ngayo, ngakumbi xa kusemandleni akho ukumnceda.e CKaloku uNdikhoyo uya kukugcina ukhuselekile; soze aluyekele unyawo lwakho lungene emgibeni.f EAwuyi kuba sayixhalela intshabalalo equbulayo, ngokunjalo nesibetho esifikela izikhohlakali.Q Ngokuhlwa uya kungqengqa ungaphaphazeli, ulale uthi yoyi ubusuku bonke.J  utsho uhambe ungenaxhala, unyawo lwakho lungenakukhubeka ntweni.D Ziya kukuthi jize ngobomi, zibe sisihombiso sentamo yakho,nUMfo wam, buxabise ubuchule ndawonye nobulumko bokuvisisana; ezi zinto mazingasitheli emehlweni akho.W'Bubugcisa bakhe obagqabhuza iinzonzobila, namafu atsho afukama avuza umbethe.hIKaloku uNdikhoyo ihlabathi waliseka ngobulumko, namazulu ngokwawo wawazinzisa ngengqiqo yakhe.KBungumthi wobomi kwababambelela kubo; bonwabile abo babuzuzileyo.J Iindlela zabo ziindlela ezimnandi; ewe, xa zizonke zizisa uxolo.iKKaloku isandla sabo sokunene siqhelezela bubomi, kanti kwesokhohlo buxakathe ubutyebi nesidima.r]Ewe, bungaphezulu lee nakumatye axabisekileyo. Kuzo zonke izinto onokuzinqwenela ayikho edlula ubulumko.gGKaloku bona ubulumko yingeniso engaphezu kwayo nesiliva; nditsho negolide ayithathi nto kubo.Y+ Unenyhweba kambe umntu obufumeneyo ubulumko; nditsho lowo ukuzuzileyo ukuqonda.mS Kaloku uNdikhoyo uyamluleka umntu amthandayo, kwanjengokuba uyise emohlwaya unyana anebhongo ngaye.V~% Mfo wam, musa ukuyidela ingqeqesho kaNdikhoyo, ungasicekisi isiluleko sakhe. } Ukuba uyayenza le nto ziya kutsho zizale izisele zakho yindyebo; kanti ke neentsuba zakho ziya kuhlala ziphuphuma yiwayini entsha.o|W Rhuma ngobuncwane bengeniso yakho, uzimase uNdikhoyo; ewe, menzele umnikelo ngolibo lwemveliso yakho.T{!Loo nto iya kuwunika impilo umzimba wakho, atsho omelezeke amathambo akho.qz[Musa ukuzibona usisilumko wena ngokwakho; ndaweni yaloo nto hlala umhlonela uNdikhoyo, ubucezele ububi.nyUMkhumbule uNdikhoyo kuyo yonke ihambo yakho, waye ke yena eya kukukhokela kuzo zonke iindlela zakho.Xx)Kholosa *ngoNdikhoyo ngomxhelo wakho wonke, ungaze ungqiyame ngezakho iimbono.dwAUkuba uyayenza ke loo nto uya kuhlala wamkelekile, ube negama elihle kuThixo nasebantwini.v%Ungaze wahlukane nentembeko nokunyaniseka. Maxa onke ezi zinto mazibe sisivatho entanyeni yakho. Ewe, zikrole elucwecweni lwentliziyo yakho.\u1Kaloku imfundiso yam iya kukongezela imihla emininzi, ikwandisele iminyaka noxolo.dt CMfo wam, sukuyilibala imfundiso yam, koko mayihlale ihleli imiyalelo yam engqondweni yakho.nsUKe bona abantu abakhohlakeleyo baya kunqanyulwa elizweni; abo bangamatshijolo baya kuncothulwa kulo.sr_Kaloku ngabantu abanyanisekileyo abaya kuma kweli lizwe; ewe, ngâbo bamsulwa abaya kuhlala behleli kulo.[q/Ngoko ke hamba ekhondweni labantu abalungileyo, uziphathe ngeendlela zamalungisa.rp]Ewe, kuloo mzi wakhe akuyi lubuyayo; uthi umntu angangena khona angaze aphinde ayifumane indlela yobomi.joMKaloku indlela eya emzini wakhe iya ekufeni, nabo bonke ke abahamba ngayo basinga kwelabafileyo.n%Nditsho lowo ungathembekanga nasendodeni awazimanya nayo kwasebutsheni bakhe, ongawukhathalelanga nomnqophiso awawenza phambi koThixo wakhe.imKNgenene uya kutsho usinde kumfazi ongakwaziyo ukuziphatha, umfazi wasemzini omazwi alalanisayo.Il Ewe, aba bantu ngamaqhophololo; iindlela zabo zingamagoso-goso.ikKAbo ke bangabantu abavuyayo xa besenza into embi, abayichwayitelayo imikhwa ephuthileyo yobubi.Xj) nditsho asebazilahlayo iindlela ezithe ngqo, asebehamba ngeendlela zobumnyama.ai; utsho ukhwebuke ekwenzeni izinto ezigwenxa, usinde kubantu abaphembelela iinkathazo –Sh Ukuba neembono eziphangaleleyo kuya kukugcina; ukuqonda kuya kukukhusela,^g5 Kaloku ubulumko buya kuhlala entliziyweni yakho, umphefumlo wakho uchwayite lulwazi.f- Ukuba uyandiphulaphula uya kuba nako ukubuqonda ubulungisa, ukwazi okufanelekileyo nokulungileyo. Ewe, uya kutsho uyazi yonke indlela ethe ngqo.eeCUhlala eyalusa indlela yamalungisa, aze abakhusele kwihambo yabo âbo banyanisekileyo kuye.Yd+Abo bathembekileyo ubathululela ingqiqo, aze abe likhaka lâbo banyanisekileyo.Vc%Kaloku nguNdikhoyo onika ubulumko; luphuma emlonyeni wakhe ulwazi nokuqonda.tbaUkuba uyenzile loo nto uya kukuqonda into okuyiyo ukuthobela *uNdikhoyo, utsho ufikelele ekumazini uThixo.MaUbulumko buzingele njengesiliva, ubufune njengobutyebi obombelweyo.H` Kubizele kuwe ukuqiqa, uliphakamisele ilizwi lakho ekuqondeni.P_Ewe, bubazele iindlebe ubulumko, nentliziyo yakho uyilahlele ekwazini.P^ Mfo wam, wathathele ingqalelo amazwi am, ungaze uyishiye imiyalelo yam.t] c!Kambe ke bona abandiphulaphulayo bahlala bekhuselekile; ewe, bathi zava, bengaxhalele kwenzakaliswa nto.”n\ W Kaloku iziyatha zifa kuba zibumangala ubulumko; zona izityhakala zizibhubhisa ngokungakhathaleli nto.c[ ANgoko ke niya kuvuna loo nto niyilimileyo; amacebo enu lawo niya kuwatya nide niwatyekeze.FZ Ewe, anilamkelanga icebiso lam, anivumanga naxa ndinilumkisa.OY Kaloku nisuke naluthiya ulwazi, anakukhathalela ukuthobela *uNdikhoyo.pX [“Ngenene, niya kuzibika kum, kodwa ke mna ndingasabeli. Niya kuba ngabhadula nindifuna, ningandizuzi.W /Ewe, nditsho naxa senirhwaqele lunxunguphalo, lunihlasela njengesaqhwithi; seningathi nirhiwulwa sisivunguvane, imbandezelo neenzingo zinifikele.jV OKe mna ndiya kuhlekisa ngani nakungena enkathazweni; ndiya kuphoxisa ngani ngomhla wonxunguphalo.MU Ewe, anilikhathalele icebiso lam; anivumi kusamkela nesilumkiso sam.`T ;Kaloku ndibe ngabiza, anisabeli; ndibe nganolulela isandla sam, akukho bani usamkelayo!xS kKambe ke xa beninokukugqala ukukhalima kwam, bendinganiphokozela umoya wobulumko, ndabelane nani ngolwazi lwam.(R K“Ziyathandini, koda kube nini nithe nca ebudengeni? Yaz'ba koda kube nini na abagculeli bekuvuyela ukuphoxisa? Koda kube nini izityhakala ziluthiyile ulwazi?cQ AIzwi labo aligqunyelelwa nayingxolo yasezitalatweni; ewe, buvakala nasemasangweni ezixeko:bP ?Ke bona ubulumko bumemeza nasezitalatweni; kanti ke bude bukhwaze nasezindaweni zembutho.^O 7Sinjalo ke isiphelo sazo zonke izikrelemnqa: ophila ngobugebenga ufa kwangobugebenga.HN  kodwa bona balalela elabo igazi; ewe, bazonda owabo umphefumlo.MM Nakuba kungancedi nto nje ukuthiyela intaka xa isibona isabatha eso,]L 5Kaloku iinyawo zabo aziva ntambo ukuleqeka esonweni; bayakhawuleza ukuphalaza igazi. 3t~~}}6||Z{{{Hzzz.yy}yxxHwwWvvwv uu3tt^sssrrEqqjqpp!oofnnqmmm(llYkkxkjj>>"==b<<{ I 7It#O p/Mr9@{+e  A f  1 ;iGz>Nyh7INgoko ke nazi iingongoma endikubhalele zona zimashumi mathathu, ziqulethe ubulumko namacebiso.Z6-Ndikwazisa wona ke namhlanje, ukuze wena kanye ube nako ukukholosa *ngoNdikhoyo.d5AKaloku kumnandi xa unawo engqondweni yakho, ube nako ukumana ucaphula kuwo ungathintilizi.i4KWabazele iindlebe uwaphulaphule amazwi ezilumko, imfundiso yam uyibethelele entliziyweni yakho.3'Omnye ucinezela amahlwempu ngeenjongo zokwandisa ubutyebi bakhe, wumbi anikezele ngezipho kwizinhanha, kodwa bobabini baphelela ebuhlwempini.P2Ingqondo yomntwana idla ngokunxaxha, kodwa ke into emlulekayo luswazi.~1uUmlomo womfazi ongakwaziyo ukuziphatha nqwa nenzonzobila yomhadi; ke bona abashwatyulelwe nguNdikhoyo batshona kuyo.M0 Ivila lithi: “Kukho ingonyama phandle! Ndobulawa ezitalatweni!”e/C Amehlo kaNdikhoyo ayalwalusa ulwazi; ke zona iintetho zabantu abaphixanisayo uyaziphanzisa.V.% Umntu onyanisekileyo nontetho inambithekayo uyathandwa nditsho nangukumkani.o-W Wakumgxotha umgxeki itsho iphele ingxabano, ngokunjalo zitsho zinqamke iingxwaba-ngxwaba nokunyelisa.Y,+ Umntu onezinwe uyathamsanqeleka, kuba kaloku uyawapha amahlwempu kukutya anako.^+5Umntu ohlwayela inkohlakalo uvuna iinkxwaleko, nentonga yomsindo wakhe iya kwaphuka._*7Umntu osisityebi uyalilawula ihlwempu; nalowo ubolekayo likhoboka lalowo ubolekisayo.a);Ukuba umntwana umqeqeshile ngendlela yokuziphatha, soze ahlukane nayo naxa selekhulile.i(KIndlela yamatshijolo iphahlwe ngameva nemigibe; ke yena umntu okhusela ubomi bakhe uyayicezela.X')Ukuba uyazithoba, umhlonela uNdikhoyo, uya kuxhamla ubutyebi, isidima, nobomi.&#Umfo ohlakaniphileyo uthi akuyibona isiza ingozi ayiphephe; ke yena ongaqondiyo uthwabaza aye kungena kuyo, aze ke ave ubuhlungu yiloo nto.j%MUmntu osisityebi nomntu olihlwempu ikho into ebadibanisayo: kaloku bobabini badalwe nguNdikhoyo.r$ _Igama elihle lilungile ngaphezu kwentabalala yobutyebi; ukuba nesidima kungaphezu kwayo isiliva negolide.M#Amahashe angayiqeqeshelwa imfazwe, kodwa nguNdikhoyo onika uloyiso.T"!Ubulumko nengqondo kunye namacebo omntu akanakumelana nentando kaNdikhoyo.!wUmntu okhohlakeleyo unobuganga bokuzicingela ukuba uyayazi into ayenzayo, onyanisekileyo uyayicingisisa ihambo yakhe.c ?Ingqina elixokayo liyabhanga; kanti ke lona ilizwi lomntu onyanisekileyo lihlala lihleli.eCIdini elenziwa ngumntu okhohlakeleyo liyanyanyeka, ngakumbi xa elenza eneenjongo ezigwenxa.xiUmntu onjalo ulibala imini yonke kukucinga ngezinto azifunayo; kanti ke yena umntu olungileyo unezinwe uyapha.fEIvila elingafuni kusebenza lizibulala ngokwalo; kaloku izandla zalo ziqhokriwe ekusebenzeni.jMUmntu ozigwagwisayo enendelelo kuthiwa ngumgxeki – usisityhuthu-tyhuthu esingakhathalele mntu.Y+Lowo uwubambayo umlomo wakhe nolwimi lwakhe ukhusela ubomi bakhe kwiinkxwaleko.eCIsilumko siqabela ngaphaya kweendonga zesixeko samagorha, siyidilize inqaba athembele kuyo.LUmntu oxunela ubulungisa nenceba ufumana ubomi nobulungisa nodumo.lQEndlwini yesilumko kusoloko kukho ubuncwane namafutha omnquma, kodwa sona isiyatha sizavaza konke.QKubhetele ube lilolo entlango, kunokuhlala nomfazi onochuku okhalazayo.taKulula ukuncama umntu okhohlakeleyo ngenxa yolungileyo, othembekileyo athathe isikhundla songathembekanga.}sUmntu othanda iziyolo uya kuba lihlwempu; kanti ke yena umntu othanda iwayini namafutha omnquma soze abe sisityebi.]3Umntu obhadulayo, emke kwiindlela zengqiqo, uzifumanisa selekwisikhungu sabafileyo.q[Umntu olungileyo uyavuya xa izinto ziqhutywa ngokusemthethweni, kambe ke abenzi bobubi baya kunkwantya.nUIsipho umntu asinikwa ngasese sithomalalisa umsindo; ewe, isicengo esigushiweyo sithothisa ingqumbo.Y+ Umntu ongaphulaphuliyo xa amahlwempu ezibika naye akayi kuhoywa xa esengxakini. UThixo olilungisa uyazazi izinto ezenzeka kwimizi yabantu abakhohlakeleyo, yaye ke eya kuzibhangisa izikhohlakali ngenxa yobubi bazo.lQ Akohlwaywa umgxeki, nabangaqondiyo batsho bafumane isifundo; sakufundiswa isilumko, sizuza ukwazi.gG Umntu okhohlakeleyo usoloko elambele ukwenza into embi; ummelwane wakhe akafumani nceba kuye.o W Akunani kwaukuhlala wedwa, noba kuphezu kwendlu, ndaweni yokuhlala ndlwini-nye nomfazi ongunogqwashu.k OIindlela zomntu onetyala zigoso-goso, kodwa ke yena umntu omsulwa wenza imisebenzi efanelekileyo._ 7Ubundlobongela bezikhohlakali buyaziqweqwedisa, kuba azivumi ukwenza okufanelekileyo.l QUbutyebi obufumene ngobuqhetseba buphephetheka njengenkungu, futhi bukubeka emngciphekweni wokufa.j MAmacebo omntu okhutheleyo amnika indyebo, kodwa ke yena umntu otyhuthuzayo uzibizela ubuhlwempu.[/Amehlo azigwagwisayo nentliziyo ezidlayo, nditsho isibane sezikhohlakali, sisono.MUkwenza ubulungisa nokuthe ngqo kwamkelekile kuNdikhoyo kunamadini.~uZonke iindlela zomntu zibonakala zilungile kwawakhe amehlo, kanti ke nguNdikhoyo oyibeka esikalini intliziyo yomntu.n WIngqondo kakumkani isesandleni sikaNdikhoyo; uyilawula ngokuthanda kwakhe, ngathi kukuhamba komlambo.kOImivumbo neenduma zahlukanisa umntu nobubi; ukubethwa kuhlambulula ububi obungaphakathi emntwini.eCIsihomo samadoda amatsha ngamandla awo; kanti ke sona isithozela samadod' amakhulu zizimvi._7Ukumkani ukhuselwa kukunyaniseka nenceba; isihlalo sakhe sobukhosi sixhaswa bububele.jMIsazela somntu sisibane sikaNdikhoyo; ngaso uphicotha konke okufihlakeleyo ngaphakathi emntwini.b=Ukumkani olumkileyo uyabahluza abantu abakhohlakeleyo, abanyhashe oku kwevili lokubhula.  Kufana nomgibe emntwini xa enikezele ngento kuNdikhoyo buphuthu-phuthu, aze kamva acinge ngenye indlela ngezibhambathiso zakhe.h~IUmntu akanako ukuyiqonda indlela ayihambayo, kuba amabakala obomi bakhe axhomekeke kuNdikhoyo.k}OUNdikhoyo uyawacekisa amatye okulinganisa abunzima bungafaniyo; isikali sobuqhetseba asilunganga.r|]Musa ukuthi: “Ndiya kuziphindezela ngenxa yobu bugwenxa.” Yekela kuNdikhoyo ibe nguye okuhlangulayo.n{UIlifa lisenokuzuzwa buphuthu-phuthu ekuqaleni, kodwa ekugqibeleni alingekhe likuzisele amathamsanqa.rz]Umntu othuka uyise nonina ubomi bakhe busuka buthi pam njengesibane esicime kwisithoko-thoko sobumnyama.[y/Umntu onolwimi uyawadiza amahlebo, ngoko ke sukudlelana nabantu abathetha gqitha.qx[Xa ufuna ukuphumelela qokelela amacebo; ewe, cwangcisa uqokelele amacebo phambi kokuba uqhwaye imfazwe.uwcUkutya okufunyenwe ngobuqhetseba kuhla kamnandi, kanti ke kamva kusuka kulumeze okomlomo ozele yintlabathi.kvOZithathe iimpahla zomntu omele ityala londwendwe; ewe, bambisa ngazo, kuba umele umntu wasemzini.vueIkho igolide, ngokunjalo namatye amaninzi axabisekileyo; kanti ke eyona nto ixabisekileyo kukuthetha ulwazi.qt[“Hayi bo, ayilunganga kwaphela,” utsho othengayo, kodwa asuke emke alilisele ngesisulu asifumeneyo!\s1 Sukuzinikela ebuthongweni hleze ube lihlwempu! Umntu ophaphamileyo akasweli kutya.Pr Indlebe evayo neliso elibonayo, zombini ezo zinto zenziwe nguNdikhoyo.q{ Nditsho kwaumntwana waziwa ngokuziphatha kwakhe – zizinto azenzayo ezixela ukusulungeka nokuthi ngqo kwesimilo sakhe.kpO Amatye okuveyisha anobuqhetseba nezilinganiso ezinegobe, zombini ezo zinto uyazicekisa uNdikhoyo.co? Ngubani ongatshoyo athi: “Intliziyo yam ihlambulukile; ndinyulu, ndaye ndingenasono”?PnUkumkani ohleli kwisihlalo sokugweba uhluza ububi bonke ngamehlo akhe.dmAUmntu olilunga uphila ubomi obungenabala; bayathamsanqeleka abantwana bakhe abamlandelayo.]l3Baninzi abantu abazincoma ukunyaniseka; kodwa ke ungamzuza phi umntu othembekileyo?Zk-Iingcinga zomntu zifana nequla elinzulu; ke yena umntu oqiqayo ukha ulutho kuzo.]j3Ivila alilimi ngexesha lokulima; ngoko ke ngexesha lokuvuna liyafuna lingazuzi nto.piYUmntu onesidima uyasicezela isiphithi-phithi; kanti ke sona isiyatha siyathanda ukuphemba uqhushululu.~huUkumkani xa enomsindo nqwa nengonyama enengcwangu egragramayo; umntu omcaphukisayo ubeka ubomi bakhe emngciphekweni.Sg !Iwayini ngumgxeki; utywala yingxolo; umntu ohexiswa bubo akanabo ubulumko.[f/Umgxeki ufanelwe kukugwetywa; ke sona isiyatha silindelwe kukutyatyushwa emhlana.qe[Ingqina elingungantweni liyabugqwetha ubulungisa; okuphuma emlonyeni womntu okhohlakeleyo bububi bodwa.Xd)Nyana wam, ukuba uthe walutyeshela uqeqesho, uya kuphulukana namazwi anolwazi.[c/Unyana ophatha gadalala uyise, agxothe unina, ngunyana olihlazo nonamanyondololo.lbQMohlwaye umntu odelelayo, ukuze bazuze ukuqonda abangekabi namava; isilumko siyafunda sakululekwa.EaIvila liyakha esityeni, kodwa lingabi nako ukusa emlonyeni.f`EObona bomi kukuhlonela uNdikhoyo; umntu owenjenjalo uyazonwabela, inkathazo ingamchaphazeli.e_CUmntu uzilahlela kuloo nto ayinqwenelayo; phofu akunani kwaukuba lihlwempu kunokuba lixoki.c^?Umntu uyaceba acwangcise entliziyweni yakhe, kodwa ke licebo likaNdikhoyo eliphumelelayo.[]/Waphulaphule amacebiso, ukwamkele ukululekwa – ekugqibeleni uya kuba nobulumko.o\WUmntu ocaphuka msinya uvuna loo nto ayilimileyo; ukuba ukhe wamnceda kwaba kanye uya kuphinda-phinda.][3Mqeqeshe unyana wakho, kuba oko kunika ithemba, kodwa ke ungagabadeli ude umbulale.XZ)Umntu opha ohlelelekileyo ufana noboleka uNdikhoyo; uNdikhoyo uya kumbuyisela.bY=Umntu ozithobelayo iziluleko uzuza ubomi; ke yena ongayikhathaleliyo ihambo yakhe uyafa.bX=Ubuvila bufuthanisela umntu ngobuthongo; ukanti ke umntu ongasebenziyo ubhuqwa yindlala.SWIndlu nobutyebi lilifa looyise, kodwa umfazi onengqondo uvela kuNdikhoyo.fVE Unyana osisiyatha uyamtshonisa uyise; kanti ke yena umfazi onochuku ufana nendlu enethontsi.qU[ Umsindo kakumkani unjengokugragrama kwengonyama; ke kona ukwamkeleka kuye kunjengombethe phezu kohlaza.ZT- Umntu onengqondo akacaphuki msinya; kuye linqaku ukungakhathali noba selesoniwa.hSI Isiyatha asifanelwa kukuthi zava – kobeka phi ukuba kubi kokuba amatshawe aphathwe sisicaka?YR+ Ingqina elixokayo liyohlwaywa; umntu ongathethi nyani enkundleni uyatshabalala.YQ+Ozingela ubulumko uyazithanda ngokwakhe; okuxabisileyo ukuqonda uzuza ukonwaba.|PqIhlwempu alifunwa nangabakowalo; yeka ke ukungafunwa kwalo zizihlobo! Noba selizifuna linezicengo soze lizifumane.LOBaninzi abacenga izikhulu; bonke abantu bazizihlobo zomntu ophayo.TN!Ingqina elixokayo liyohlwaywa; umntu ongathethi nyani enkundleni akasindi.WM'Isinhanha siba nezihlobo ezininzi, kodwa lona ihlwempu libalekwa nazezikhoyo.^L5Ubuyatha bomntu buyabulimaza ubomi bakhe, aze ke entliziyweni yakhe asole uNdikhoyo.^K5Ukutyhuthuzela kungekho kuqonda akulunganga; onyawo zingxamileyo uyayiphosa indlela.TJ #Akunani kwaukuhleleleka unyanisekile kunokuba sisiyatha esinganyanisekanga.kIOIitshomi ezininzi ziyamvuthulula umntu; kanti ke sikho sona isihlobo esithembekayo kunomntakwenu.TH!Ihlwempu liyacenga libongoze, ukanti ke sona isinhanha siphendula rhabaxa.ZG-Umntu ofumene umfazi uzuze okulungileyo; ewe, ufumene okukholekileyo kuNdikhoyo.aF;Ukuthetha komntu kulawula ukuphila nokufa; ke othetha kakhulu uvuna iziqhamo zaloo nto.cE?Umntu uzalisa iphango lakhe ngeziqhamo zokuthetha kwakhe; uhlutha sisivuno somlomo wakhe. DIsizalwana esikhutyekisiweyo silukhuni ngaphezu kwesixeko esinqatyisiweyo; ingxabano yabazalanayo injengemivalo yamasango enqaba.FCLiphelisa ingxabano *iqashiso, libahlule abantu abanamandla.YB+Intetho yommangali etyaleni iba ngathi iyavakala, xa engekaphicothwa ngemibuzo.RAXa ufuna ukuviwa ngabo basemagunyeni phatha umngena-ndlwini xa uya kubo.Q@Umntu onengqiqo ufunana nolwazi; ewe, iindlebe zezilumko zibazele lona.s?_Umoya onganikezeliyo wenza ukuba umntu amelane nokufa. Ke wona umxhelo xa uwile ngubani ongawuvuselelayo??>y Ophendula engevanga kuqala bubudenge obo kuye nehlazo.W=' Ikratshi lomntu lilandelwa yintshabalalo; ke lona udumo lukhokelwa yintobeko.j<M Izinhanha zicinga ukuba ubutyebi yinqaba yazo; kuzo ngathi buludonga oluphakamileyo lokuzifihla.E; UNdikhoyo ngumqolomba: bazimela kuye abalungisayo, basinde.T:! Umntu owuphath' ewuyeka umsebenzi wakhe uyintlaka nexolo notshabalalisayo.R9Amazwi entlebendwane ayanambitheka; ahla kamnandi athi ngcoo embilinini.Z8-Ukuthetha komntu osisityhifili kumzisela inkathazo; umlomo wakhe ngumgibe wakhe.^75Ukuthetha komntu osisiyatha kuzala ingxwaba-ngxwaba; amazwi akhe ambizela ukubethwa.d6AYinto embi ukuba nesheyi kumntu onenkohlakalo; akulunganga ukumenzela igobe umntu omsulwa.j5MAmazwi omlomo womntu anjengesiziba samanzi; kambe ke umthombo wobulumko yintlambo enkcenkcezayo.o4WXa kuvela umntu okhohlakeleyo ngokunjalo nokudelela kuthath' indawo; ukuphoxa ke kuhambisana nehlazo.j3MUmntu osisiyatha akanamdla wakuqonda nto – nto angxamele ukuyenza kukuvakalisa ezakhe iimbono.o2 YUmntu ozahlulayo kwabanye ujongana nokwakhe ukulungelwa; uwasengela phantsi onke amacebiso aphilileyo.1{Kanti ke nesiyatha sicingelwa ukuba sisilumko ukuba asithandi kuthetha; kaloku umntu othuleyo ubalelwa ukuba yingqondi.]03Umntu onengqondo uyawakhetha amazwi akhe, kanti ke nomntu oqondayo uhlala epholile.b/=Yinto embi ukuhlawulisa abantu abamsulwa; kuyalumeza ukohlwaya izikhulu ezithembekileyo.a.;Unyana osisiyatha uzisela uyise ukukhathazeka; kanti ke ungumva-ndedwa kunina omzeleyo.f-EUmntu onengqondo unonophela ubulumko; ke sona isityhakala amehlo aso athi elapha abe ephaya.T,!Umntu okhohlakeleyo uyanyotywa ngasese, usuke ke wona umthetho ugqwetheke.n+UUmntu onentliziyo echwayitileyo uba nempilo; kanti ke wona umoya odakumbileyo uyimpehla emathanjeni.V*%Yinto ebuhlungu ukuba nonyana ongenangqondo; uyise wesityhakala soze onwabe.j)MUmntu ontliziyo ikhohlisayo akabi nampumelelo; kanti nomntu ontetho ikrwada ungena enkathazweni.u(cUmntu othanda ingxwaba-ngxwaba uthanda ubugwenxa; umntu osoloko eqhayisa ngezinto zakhe uzibizela iingxaki.U'#Ngumntu ongenangqondo obamba isandla ebhambathisa, emela ityala lommelwane.c&?Umhlobo unothando ngamaxesha onke; ke yena umntakwenu uzalelwe ukuba nawe kwiimbandezelo.Y%+Kunceda ntoni ukuba isiyatha siphathe imali, sifune ulwazi, kanti asinangqondo?W$'Okhulula umntu onetyala nogweba umntu omsulwa bobabini uNdikhoyo uyabacekisa.d#AUkuphemba inkathazo kufana nokuqhekezwa kodonga lwedama; ngoko ke nyawuka ingekakongameli.O" Umntu ophindezela ubuhle ngobubi soze yahlukane nelishwa indlu yakhe.n!U Kubhetele ukuhlangana nebhere eyohluthwe amathole ayo, kunokuhlangana nesityhakala sisenza ubudenge.Y + Umvukeli uqhwaya ingxwaba-ngxwaba; ke ngoko uthunyelwa isigidimi esingenanceba.b= Ukukhalinyelwa kuyamakha umntu onengqondo, kunokuba imivumbo elikhulu injalo kwisiyatha.r] Obugubungelayo ubugwenxa uzicengezelela ukuthandwa, kodwa lowo umana ewunokoza umcimbi uchitha ubuhlobo.eCUkunyoba kufana nomlingo kulowo ukwenzayo; uba kuza kumphumelelisa naphi na apho aya khona.q[Amazwi obuciko akanakufumaneka emlonyeni wesiyatha; amazwi obuxoki akalindelekanga emilebeni yesikhulu.OAbazukulwana libhongo lookhokho, kanti ke igugu labantwana ngabazali.iKUmntu ohlekisa ngehlwempu ugxeka uMdali walo; umntu ozivuyelayo iinkxwaleko zabanye uyohlwaywa.veUmenzi wobubi uyawuphulaphula umlomo onenkohliso, kanti ke ixoki liyibazela iindlebe intetho eyenzakalisayo.Isiliva ivavanywa ngokuyinyibilikisa embizeni; igolide ivavanywa ezikweni lomlilo; kodwa yona intliziyo yomntu ivavanywa nguNdikhoyo.Isicaka esinobulumko sifumana amagunya ngaphezu konyana oza namahlazo, size naso sibe nenxaxheba elifeni njengabanye oonyana.t cAkunani kwaukutya iqhekeza lesonka uxolile kunokuba semzini ozele yinyama yamadini kodwa kugquba imbambano.R!Abantu basenokulenza *iqashiso, kanti ke ngumnwe kaNdikhoyo ofezekisayo.X) Onomonde ulungile kunegorha; olawula umsindo wakhe ungcono kunothimba isixeko.I Izimvi sisithsaba sobuhandiba; zizuzwa ngabaphila ngobulungisa.V%Omana ewancina amehlo uceba ubugwenxa; ohlala eluma umlomo utyekele ebubini.PIndlavini iyamkhukulisa ummelwane, imkhokelele kwimikhuba ephuthileyo.QUmntu onobugwenxa udala ingxabano; umntu ohlebayo wahlukanisa izihlobo.SItshijolo lihlala liqingqa ububi; kwa-amazwi nje alo agqatsa njengomlilo.U#Indlala imenza umntu ukuba asebenze; ewe, iphango limtyhalela ekuxelengeni.j MKukho indlela ebonakala ngokungathi ilungile emehlweni abantu, kodwa isiphelo sayo sisa ekufeni.W 'Amazwi amyoli nqwa nobusi; ayanandipheka emphefumlweni, ephilisa emathanjeni.\ 1Isilumko siyawabala amazwi esiwathethayo; intetho yaso isenza silandelwe ngabantu.Y +Ingqiqo ngumthombo wobomi kwabo banayo; kambe ke imfundiso yeziyatha bubudenge.\ 1Isilumko esizinzileyo siduma ngengqondo; ubuciko baso busenza silandelwe ngabantu.b=Umntu oyinonophelayo imfundiso uyaphumelela; ewe, yimihlali yodwa kokholosa ngoNdikhoyo.eCAkunani kwaukugqush' eluthulini nabahlelelekileyo kunokuxhaphaza amaxhoba nabakhukhumeleyo.MIkratshi lilandelwa yimbubho; ke kona ukudelela kutshayelela ukuwa.r]Umntu othe ngqo uhamba ngendlela ebucezelayo ububi; ewe, oyalusayo indlela yakhe ulondoloza ubomi bakhe.jMKulungile ukuzuza ubulumko kunokufumana igolide; kungcono ukukhetha ulwazi kunokwamkela isiliva.gGXa bukhululekile ubuso bukakumkani kudliwa ubomi; ukwamkeleka kuye nqwa nemvula entlakohlaza.X)Umsindo kakumkani sisigidimi sokufa; ke yena umntu olumkileyo uyamthomalalisa.a; Ookumkani bayakholiswa ngumntu onyanisekileyo; ewe, bayamxabisa umntu othetha inyaniso.X) Ookumkani bayabucekisa ubugwenxa; kaloku uburhulumente buzinziswa bubulungisa. UNdikhoyo ufuna kusetyenziswe isilinganiso nesikali esingenagobe; ubunzima bamatye okuveyisha mabube ngokwezigqibo zakhe.j~M Ukuthetha kukakumkani kuba ludaba olundilisekileyo; umlomo wakhe mawungabi naxanasi xa agwebayo.\}1 Umntu uyalucwangcwisa uhambo lwakhe, kodwa nguNdikhoyo olawula ukunyathela kwakhe.u|cAkunani kwaintwana engephi oyizuze ngendlela elungileyo kunentabalala yengeniso oyifumene ngondlela-mnyama.f{EUkuba uNdikhoyo uyakholiswa yihambo yomntu neentshaba zakhe zitsho zihlalisane naye ngoxolo.rz]Ngako ukuthembeka nokunyaniseka isono siyacanyagushelwa; ngokuhlonela uNdikhoyo umntu uyabucezela ububi.^y5UNdikhoyo umthiyile umntu ontliziyo inekratshi; ngokuqinisekileyo ngekhe agwetyelwe.fxEUNdikhoyo unenjongo ngayo yonke into; ewe, kwanomntu lo ukhohlakeleyo umenzele imini yobubi.cw?Kunikele kuNdikhoyo konke okwenzayo, yaye ke yena uya kuziphumelelisa izicwangciso zakho.cv?Zonke iindlela zomntu zilungile kwawakhe amehlo, kodwa nguNdikhoyo ocikida iinjongo zazo.Su !Umntu uyazenza izicwangciso, kodwa lona ilizwi lokugqibela lelikaNdikhoyo.Rt!Ukuhlonela uNdikhoyo kufundisa ubulumko; indlela eya ewongeni yintobeko.rs] Umntu ongayifuniyo ingqeqesho uyazilimaza yena ngokwakhe: kanti ke yena ovayo akululekwa uzuza ukuqonda.\r1Umntu ophulaphula ukucetyiswa uya kudla ubomi, azive esekhaya phakathi kwezilumko.vqeImbonakalo echwayitileyo izisa ulonwabo entliziyweni; ibe ke zona iindaba ezimnandi ziyahlaziya emathanjeni.dpAUNdikhoyo ukude kubantu abakhohlakeleyo; phofu ke uyayiphulaphula imithandazo yamalungisa.qo[Umntu olilungisa uyacinga phambi kokuba aphendule; ke wona umlomo womntu okhohlakeleyo uphuphuma ububi.onWUmntu onyolukileyo uyihlisela inkathazo indlu yakhe; ke yena okuthiyileyo ukunyotywa uya kudla ubomi.bm=UNdikhoyo uyazicaphukela iingcinga zabantu abagwenxa; kanti ezabanyulu zamkelekile kuye.glGUNdikhoyo uyayidiliza imizi yabantu abanekratshi; kanti ke uyawukhusela umhlaba womhlolokazi.nkUIndlela yomntu onengqondo isinga phezulu ebomini; yena uyayiphepha indlela ehlayo eya kwelabafileyo.sj_Hayi ukuvuya komntu oyaziyo impendulo echanekileyo! Ewe, ilizwi elithethwe ngexesha elililo lihle kunene.qi[Apho kungekho kucebisana izicwangciso ziyabhanga, kanti ke apho kukho abacebisi abaninzi ziyaphumelela.ch?Umntu ongabhadlanga engqondweni uvuyiswa bubi, ke yena onengqondo ihambo yakhe ithe ngqo.Vg%Unyana olumkileyo uyamvuyisa uyise; ke yena umntu osisiyatha uyamdela unina.Xf)Indlela yevila soloko ibekelwe ameva; phofu ke yona eyabathe ngqo iphangalele.`e9Umntu onephuku uphembelela uqhushululu; kanti ke yena onomonde uyayiphelisa ingxabano.d{Xa ukho umoya wobudlelwana akunani nokuba utya imifuno, ndaweni yokutya inyama yenkomo etyetyisiweyo ikhatshwa yintiyo.cc?Kubhetele ukuba lihlwempu elihlonela uNdikhoyo kunokuba sisinhanha esiphethwe ngamaxhala.ybkYonke imihla yomntu olusizana ngamabona-ndenzile, kambe ke kumntu ochwayithileyo ubomi busoloko bufana netheko.faEUmntu onengqondo usoloko elangazelela ukufunda; kanti ke sona isidovela saneliswa kukumatha.T`! Umntu oxolileyo ukhangeleka enemihlali, kanti ke yena oneenzingo uyanxuba.E_ Abagxeki abafuni kucetyiswa, bengafuni nokuya nakwizilumko.r^] Ingcwaba nelabafileyo azifihlakalanga kuNdikhoyo; zibeka phi ke ukungafihlakali iingcamango zomntu kuye?`]9 Umntu ophambukayo endleleni wohlwaywa qatha; ke yena okuthiyileyo ukululekwa uya kufa.\} UNdikhoyo uyazicaphukela iindlela zabantu abakhohlakeleyo, kodwa uyabathanda abo bathene mbende nezinto ezifanelekileyo.p[YAmadini omntu okhohlakeleyo alisikizi kuNdikhoyo, kambe ke uyayamkela imithandazo yabantu abathe ngqo.VZ%Umlomo wesilumko usasaza ulwazi; phofu ke akunjalo kwintliziyo yesityhakala.wYgUbutyebi buyagcinakala emzini womntu olungileyo; kanti ke yona ingeniso yesikhohlakali isiphathela inkathazo.kXOUmntu ongaqiqiyo akayikhathalele imfundiso kayise; kambe ke yena ozamkelayo iziluleko unengqondo.WW'Amazwi axolelanisayo angumthi wobomi; ke wona awenkohlakalo ayawaphula umoya.^V5UNdikhoyo uyazibona zonke izinto ezenzekayo; ubakhangele abenza okubi nokulungileyo.`U9Izilumko ziphokoza ulwazi xa zithethayo; kanti ke zona izityhakala zithulula ubudenge.dT CImpendulo ethambileyo iyawuthibaza umsindo, kanti ke wona amazwi akrwempayo ahlobisa igazi.jSM#Ukumkani uyakholiswa liphakathi elilumkileyo, kodwa umsindo wakhe uyavutha kowenza okuziintloni.XR)"Ubulungisa buyasiphakamisa isizwe; ke sona isono lihlazo nakwesiphi na isizwe.XQ)!Ubulumko busekhaya kumntu obhadlileyo; kanti buyazibika naphakathi kweziyatha.rP] Umntu okhohlakeleyo ubhangiswa bububi bakhe; kanti ke yena olilungisa unenqaba azimela ngayo nasekufeni.pOYUmntu ocinezela ihlwempu ugxeka uMdali walo; ke yena obalungiselelayo abahlelelekileyo udumisa uMdali.LNUmntu ozolileyo uba nempilo; ke lona ikhwele yimpehla emathanjeni.YM+Umntu onomonde uba nengqiqo; kambe ke yena ocaphuka msinya usuka enze ubudenge.uLcUbuhandiba bokumkani buxhomekeke kubuninzi babantu bakhe; kambe bengekho abantu bokulawulwa itshawe alinto.ZK-Isiseko sobomi kukuthobela uNdikhoyo; umntu kuyamphephisa kwizirhintyelo zokufa.YJ+Umntu omhlonelayo uNdikhoyo unenqaba eluqilima; nabantwana bakhe bazimela kuyo.^I5Ingqina elinyanisekileyo liyabasindisa abantu; kodwa ke lona elixokayo liyakhohlisa.jHMAbantu abazizilumko bathiwa jize ngobutyebi; ke bona ubutyhakala beziyatha buvelisa ubutyhakala.lGQEkubulalekeni kukusebenza kukho umvuzo; ke yena olibala kukuncokola wambathwa bubuhlwempu kuphela.[F/Abayi kulahleka na abo bayila ububi? Inceba nenyaniso ikwabo baceba okulungileyo.jEMUmntu omdelelayo ummelwane wakhe uyona, kambe ke olenzela ububele ihlwempu, hayi inyhweba yakhe!hDIIhlwempu libukulwa nditsho nangummelwane; kanti ke yena umntu omi kakuhle unezihlobo ezininzi.eCCAbantu abagwenxa baya kuqubuda phambi kwabo balungileyo, bakhahlele emasangweni amalungisa.WB'Umntu ongaqondiyo uvuna ubutyhakala; ke yena onengqondo uthiwa jize ngolwazi.XA)Umntu ocaphuka msinya wenza izinto zobudenge; umntu onobuqhophololo uyathiywa.p@YUmntu onengqondo uhlala egcisile, ayiphephe inkathazo; ke sona isityhakala asikhathali, siyatyhuthuza.Z?-Umntu ongaqondiyo ukholelwa yinto yonke; kanti ke yena oqiqayo uhlab' ekhangele.g>GUmntu onganyanisekanga uvuna loo nto ayilimileyo, kanti nomntu olungileyo utya isimilo sakhe.b== Nokuba ubani uyahleka usenokuba nomva-ndedwa, nesiphelo soko kuchwayita sibe sisingqala.b<= Kukho indlela ebonakala ngokungathi ilungile emntwini, kodwa isiphelo sayo sisa ekufeni.d;A Umzi womntu okhohlakeleyo uya kutshatyalaliswa; ke wona umzi womntu othe ngqo uyabalasela.e:C Intliziyo nganye iyabazi obayo ubukrakra, kanti akukho bani wahlulelana nayo ngovuyo lwayo.c9? Idini letyala elenziwa zizimathane yintlekisa, kanti ke abathe ngqo baxhamla imvisiswano.u8cUbulumko bomntu onengqondo bumenza ayichane indlela yakhe; ukumatha komntu osisityhakala kubanga inkohliso.`79Musa ukutshomana nomntu osisiyatha, kuba awuyi kuzuza nto ibhadlileyo emlonyeni wakhe.[6/Umgxeki ubufuna ancame ubulumko, kanti ke yena umntu oqiqayo uluzuza lula ulwazi.c5?Ingqina elinyanisekileyo alibuthethi ubuxoki, kodwa ke lona elixokayo liphuphuma lulwimi.v4eApho kungekho nkabi zankomo umkhombe wesitali uba zé; ngamandla enkabi yenkomo kunokuzuzwa ingeniso eninzi.h3IUmntu onekratshi ukuthetha kwakhe kumhlisela ukohlwaywa; ke wona amazwi esilumko ayasikhusela._27Ohlonela uNdikhoyo uhamba ngokuthe tye; ke yena omdelayo iindlela zakhe ziphambukile.i1 MUmfazi onobulumko uyawakha umzi wakhe; kanti ke yena ongenangqondo uyawuchitha ngezakhe izandla.Z0- Umntu olilungisa utya aneliseke, ukanti isisu sokhohlakeleyo sambathwa liphango.z/m Umntu ongalusebenzisiyo uswazi umthiyile umntwana wakhe; kanti ke yena omthandayo uyamqeqesha ngokufanelekileyo.|.q Umhlaba oqala ukulinywa ungawanika ukudla okuninzi amahlwempu, kambe ke xa kungekho bulungisa kutshayelwa kuphele.q-[ Umfo obhadlileyo ubashiyela ilifa abazukulwana bakhe, ke bona ubutyebi besityhakala lilifa lamalungisa.U,# Umoni uthiwa mbende ngamashwa, kanti ke yena olungisayo uvuzwa ngenkqubela.^+5 Umntu ovana nezilumko naye uba sisilumko; ke yena otshomana nezityhakala uyenzakala.]*3 Ukufezeka komnqweno luyolo emphefumlweni. Iziyatha ziyakucekisa ukwahlukana nobubi.z)m Umntu ongakhathalele ngqeqesho ulandelwa kukuhlazeka nobuhlwempu, ke yena oziphulaphulayo iziluleko uyahlonelwa.f(E Umthunywa ongathembekanga uzifaka enkathazweni; kambe ke yena onyanisekileyo uzisa ukuphila.}'s Umntu onengqondo uyaqiqa phambi kokuba ayenze into, kodwa yena umntu osisiyatha uyabudandalazisa ubutyhakala bakhe.V&% Umntu oqiqayo uyahlonelwa; kanti ke yona indlela yabangathembekanga iyadaka.Y%+ Imfundiso yesilumko ngumthombo wobomi, kuba umntu imhlangula kwizabatha zokufa.q$[ Umntu ozidelayo iziluleko uzibizela intshabalalo; kambe ke yena owuhlonelayo umyalelo uya kuba nomvuzo.q#[ Umnqweno ongafezekiyo uyamngcungcuthekisa umntu; kanti ke wakufezeka umnqweno ufana nomthi onika ubomi.m"S Ubutyebi obufumaneka bumini buphuncuka lula; obufumaneka ngendlela ecothayo buya busanda ngokwanda.]!3 Ikratshi liphembelela ingxabano; ke bona ubulumko buzuzwa ngabo bamkela iingcebiso.S  Isibane selungisa siqaqambile; ke sona esomntu okhohlakeleyo siyancumeza.zm Kusenokwenzeka ukuba ubutyebi bomntu bube yintlawulo yobomi bakhe; kanti ke lona ihlwempu alazani nokugrogriswa.oW Abanye abantu ngathi zizityebi kanti abananto; bambi ke ngathi bahlwempuzekile kanti ke bemi kakuhle.a; Ubulungisa bulondoloza ihambo yomntu othe ngqo; kanti ke inkohlakalo iyambhukuqa umoni.hI Ilungisa libuthiyile ubuxoki, ukanti yena umntu okhohlakeleyo uthanda amanyondololo namahlazo.gG Ivila liyanqwenela lingazuzi nto noko; kambe yena umntu okhutheleyo uyalangazelela aneliseke.q[ Lowo uwubopha ngomkhala umlomo wakhe ukhusela ubomi bakhe; kanti ke yena othetha gqitha uyazenzakalisa. Umntu ufumana ulutho axhamle isiqhamo sokuthetha kwakhe; kambe ke wona umnqweno wabantu abanganyanisekanga bubundlobongela.c A Unyana osisilumko uyayithobela ingqeqesho kayise; ke yena ongumgxeki akakufuni ukululekwa.Y+ Indlela yobulungisa isinga ebomini; ewe, yiyo leyo indlela engasingisi ekufeni.nU Umntu onqenayo akayosi nenyamakazi le ayizingelayo; kodwa ke osebenzayo uzuza impahla exabisekileyo.b= Ilungisa limalathisa indlela ummelwane; ke yona indlela yabakhohlakeleyo iyabalahlekisa.K Amaxhala ayamtyhafisa umntu; ke wona amazwi enkuthazo ayahlaziya.^5 Abakhutheleyo ngabo abaya kulawula; ke wona amavila aphelela kumsebenzi wobukhoboka.gG Umntu oqiqayo akalubhengezi ulwazi lwakhe; ke sona isiyatha sihamba sivakalisa ubudenge baso.T! UNdikhoyo uyamcaphukela umntu oxokayo, kodwa uyakholiswa ngonyanisekileyo.S Amalungisa akahlelwa bubi; ke bona abakhohlakeleyo baphahlwe ziinkathazo.gG Abo bantliziyo zinenkohliso ngabo abacebi bobubi; kambe ke abakhuthaza uxolo bazuza ulonwabo.A} Inyaniso ima ngonaphakade; ke bona ubuxoki bobomzuzwana.^ 5 Amazwi okulavuza ahlabanisela njengekrele; kambe ke wona amazwi ezilumko ayaphilisa.b = Ingqina elinyanisekileyo lithetha inyaniso; ukanti ke ingqina elixokayo lisasaza ulwimi.r ] Umntu osisiyatha uzibonakalisa kwangoko xa ecaphukile; kanti ke yena umntu oqiqayo akazidubi ngezithuko.g G Indlela yesityhakala ibonakala ilungile kwawaso amehlo; ke sona isilumko siyeva sakucetyiswa.p Y Umntu ufumana ulutho aneliswe sisiqhamo sokuthetha kwakhe; kananjalo umsebenzi womntu ubuyela kwakuye.hI Umntu ongento ubanjiswa kwangamazwi akhe agwenxa; ke lona ilungisa liyazikhulula enkathazweni.y Umntu okhohlakeleyo usoloko efuna amaxhoba azuzwe ngabantu abanobubi; ke yona ingcambu yezityalo zamalungisa iyachuma.jM Umntu olima amasimi akhe akasweli kutya; kambe ke bubuyatha ukulibala ngumsebenzi ongaphumi nto. Umntu olilungisa uyazazelelela iimfuno zezilwanyana zakhe; kodwa nezona zenzo zingathi zihle zesikhohlakali ziba ngqwabalala. 0 ~~a~}}E||w|{{{zzHyy^xxxEwwwEvvvAuuu?tt|tssMrrr:qq'ppPponn~nmmvmll=kkk-jjii-hhVhgg'ffoeee0ddd.ccObb|baa,``O___/^^k]]];\\\[[_[ ZZ;YY@XXX=WWfVVV7UUDTTT,SSS5RRrRQQoPPP/OOO?NNNNMMLL@KKvKJJ1III HHkGG4FFNEExE%DDDCC?BB6AAa@@o@??>>B==h<<@;;A::J99|88v8 77-66Z55544J33i22{211J00i///#..s---#,,d+++8***@))d(('''X&"%%m%$y##o#!""!!2 DR$VoPfi:_X SDNDKE ~ 6 ,  7Cyh LgNdemba ndenza amadama ukuze ndinkcenkceshele loo mithi isahlumayo.Zf-ndalima izitiya, ndenza nemiyezo, kuyo ndatyala zonke iintlobo-ntlobo zeziqhamo.MeNdenza imisebenzi emikhulu: ndazakhela izindlu, ndatyala izidiliya,~duNdacamanga entliziyweni yam ukuba mandithi lo gama ndifuna ubulumko khe ndizilahlele kwiwayini, ndiziphathe okwesityhakala, ndide ndibone ukuba yeyiphi into ebalungeleyo oonyana babantu ukuba bayenze apha emhlabeni ngemihla embalwa yobomi babo.Xc)Ukuhleka ndathi: “Bubuyatha;” iziyolo zona: “Ngaba zindizisela ntoni?”b 1Ke kaloku ndagqiba kwelithi: “Makhe ndilinge iziyolo, ndizonwabise, ndive ukuba kunjani na!” Kodwa ke ndafumanisa ukuba naloo nto ngamampunge.`a ;Ukukhula kobulumko kwandisa ukukhathazeka; kanti ke nokukhula kolwazi kongeza iinzingo.` %Ndazimisela ukuzuza ulwazi nobulumko, ndibuqonde ubutyhakala nobudenge, kodwa ndafikelela kwelithi naleyo into ifana nokusukelana nomoya.”>_ wNdaziva sendisithi kum ngaphakathi: “Ngoku mna ndide ndabalasela ngobulumko kunaye nabani na owakhe walawula eJerusalem ngaphambi kwam. Ndinamava aphangaleleyo ngobulumko nolwazi.R^ Kaloku into egoso-goso ayinakolulwa; ukanti nento engekhoyo ayinakubalwa.p] [Ndizibonile ke zonke izinto ezenziwayo phantsi kwelanga; zonke zingamampunge, nqwa nokusukelana nomoya.*\ O Ndasuka ndazimisela ukuphicotha ndenze uphando ngobulumko ngazo zonke izinto ezenzekayo ehlabathini. Ewe, uThixo ubanike uxanduva lomzabalazo otyhafisayo abantu.A[  Ke mna Ngqondi ndandingukumkani wakwaSirayeli eJerusalem.oZ Y Izinto zakudala azisakhunjulwa; ukanti ke nezi zanamhlanje izinto aziyi kwaziwa sisizukulwana esizayo.oY Y Ungabeva besithi: “Uyabona ke, intsha le nto!” Ukanti ke ibikho kakade, ntlandlolo kwangaphambili.X  Into eyakha yakho yophinda ibe khona. Le nto yenzekileyo iya kuphinda yenzeke kwakhona. Akukho nto intsha phantsi kwelanga.W }Yonke into yindebelefele yendinisa engathethekiyo: iliso liyabona, kodwa alaneli; kanti nendlebe iyeva, kodwa ayihluthi.V Yonk' imilambo ingena elwandle, kodwa ke lona ulwandle aluzali; amanzi abuyela apho ebevela khona, aphinde asinge apho ebesiya khona.sU aUmoya ubhudla ubhekisa ngasezantsi, ubuye ubhekise ngasentla; wenza loo njike-njike uthatha umjikelo wawo.mT UIlanga liyaphuma, kanti ke ilanga libuya litshone, lize ke likhawuleze liye apho liya kuphuma khona.`S ;Izizukulwana ziyafika, izizukulwana ziyemka, kodwa ke lona ihlabathi limi ngonaphakade.oR YKumnceda ntoni umntu ukuzabalaza esebenza? Ude azuze ntoni ngokubulaleka kwakhe apha phantsi kwelanga?xQ k“Ngamampunge awo amampunge;” itsho iNgqondi, “ewe, ngokupheleleyo ngamampunge; yonk' into ngamampunge!”GP Nanga amazwi eNgqondi, unyana kaDavide, ukumkani waseJerusalem:O{Ncoma umwonge ngenxa yoko kwenziwa zizandla zakhe; ewe, makutyibelwe kudombozwe ngemisebenzi yakhe naphaya emasangweni.|NqUmfazi onomtsalane angakukhohlisa, ke bona ubuhle buyatshitsha; kuphela ngumfazi ohlonela *uNdikhoyo oya kubongwa.UM#“Baninzi abafazi abenza imisebenzi emihle; kodwa wena ubagqwesa bonke!”^L5Abantwana bakhe bayamhlonela, bathi unoyolo; nendoda yakhe ungayiva imncoma, isithi::KoUlalusile ikhaya lakhe; akasidli isonka sobuvila.VJ%Xa evula umlomo uthetha ngobulumko; xa enika iziluleko oko ukwenza ngenceba.FIUthiwe jize ngamandla nesidima, ibe ke akanaxhala ngengomso.bH=Uthunga impahla entle yokunxiba, athengise ngayo; wenza imixwayo ayithengise kubarhwebi.gGGNendoda yakhe iyaziwa enkundleni ngasemasangweni, apho ihlala khona namadoda amakhulu elizwe.^F5Uzenzela iingubo zokwandlala ezihonjisiweyo kunene; unxiba ezelaphu elihle elimsobo.dEAAkanaxhala noba selikhithika, kuba kaloku usapho lwakhe lunezingayiwayo iimpahla zobusika.eDCIsandla sakhe sisoloko sivulekile kumahlwempu; ewe, izinwe zakhe zifikelela nakwabasweleyo.TC!Izandla zakhe aziyeki ukuphotha, neminwe yakhe ayisuki kumashini wokuluka.SBUyayiqwalasela inzuzo yokushishina kwakhe; isibane sakhe asicimi ebusuku.RAUsoloko ebhinqa omfutshane; iingalo zakhe zimelana nawo wonke umsebenzi.^@5Uyayigqala intsimi, aze ayithenge, athathe kwimali ayisebenzeleyo, atyale isidiliya.d?AUvuka kusathi qhekre ukusa, alungiselele usapho ukutya, anike izicakazana zakhe imiyalelo.M>Uhamba njengeenqanawa zabarhwebi, efuna ukutya kosapho nakwelikude.H=  Uthatha umqhaphu newulu, asebenze ngenkuthalo ngezandla zakhe.G< Uyiphatha kakuhle, kungabi kakubi, yonke imihla yobomi bakhe.P; Onjalo uthenjiwe mpela yindoda yakhe, futhi ke ayihlelelekanga nganto.d:A Awu, akanqabe ngako umfazi onesidima! Lingaphezulu lee nakumatye anqabileyo ixabiso lakhe!`99 Bamele ubabonelele ngokwasemthethweni; ncedisana nabo abahlelelekileyo nabasweleyo.”s8_“Thetha ubamele abantu abangakwaziyo ukuzithethelela; ncedisana nabo uwakhusele amalungelo eendwayinge.a7;Kaloku bona bakusela bayabulibala ubuhlwempu babo, bangabi sazikhumbula neengxaki zabo.R6Utywala bufanele abo kungasekho thuba kubo, abo baminxekileyo ziinzingo.p5YKaloku zakusela zitsho ziwulibale umthetho, zingabi sawakhathalela amalungelo abantu abahlelelekileyo.4 “Lemweli, iwayini ayibafanelanga ookumkani, ewe, ookumkani ayibafanelanga; iziphathamandla akulunganga zizinikele etywaleni.l3Qamandla akho musa ukuwaqoba ngamankazana, iindlela zakho ungazilahleli kwabo babhangisa ookumkani!H2 “Awu, mtanam, sana lwesizalo sam, nyana wezibhambathiso zam,Y1 -La ngamazi kakumkani uLemweli, udaba olundilisekileyo awaqeqeshwa ngalo ngunina.z0m!Wakulucofa ucwambu kuvela ibhotolo, wakuyixhimfa impumlo isuka yophe, wakuxhokonxa umsindo kugqabhuka imbambano.c/? Ukuba wenze izinto zobudenge waziphakamisa, okanye ukuba uthe waceba ububi, khawuthi xha!X.)ngumqhagi ondolosayo; yinkunzi yebhokhwe; ngukumkani ephahlwe ngumkhosi wakhe.Z--yingonyama, igorha phakathi kwezilwanyana, yona ingahlehliyo nakweyiphi na into;U,#Zintathu izinto ezibukelekayo xa zihamba; gxebe, zine ezichul' ukunyathela:d+AIcikilishe yinto ongayibamba nangesandla sakho, kodwa liyafumaneka nakumabhotwe ookumkani.>*wIinkumbi azinankosi, kodwa zihamba amaqela ngamaqela.N)Iimbila zisisizwe esingenamandla, kanti zimisa izindlu zazo emaweni.O(Iimbovane ziluhlanga oluethe-ethe, kodwa ziqokelela ukutya ehlotyeni.H' Kukho izinto ezine ezincinane emhlabeni, kodwa zilumke gqitha.~&ukukuba phantsi kwebhinqa ebelingafunwa elide latshata, okanye isicakazana xa sithe sathatha indawo yenkosikazi yaso.e%Ckukuba phantsi kwekhoboka eliye laba ngukumkani, okanye isiyatha xa sithe sahlutha kukutya;\$1Zintathu izinto ezilishukumisayo ihlabathi; gxebe, zine elingenako ukuzinyamezela:a#;Inje indlela yomfazi okrexezayo: Uyadla, asule umlomo, athi: “Andenzanga nto imbi!”"%ukubhabha kokhozi esibhakabhakeni; ukurhubuluza kwenyoka elulwalweni; ukuhamba kwenqanawa enzulwini yolwandle; ukuthandana komfana nentombi.S!Kukho izinto ezintathu eziyintsonkotha kum; gxebe, zine endingaziqondiyo:v eAmehlo omntu ophoxisa ngoyise nocekisa ukuthobela unina aya kuxholwa ngamahlungulu, anqwamzwe ngamaxhalanga.pYelabafileyo; umfazi ongafumani bantwana; umhlaba onxaniweyo; nomlilo ongatshoyo ukuthi: “Kwanele!”)Ikhalane lineentombi ezimbini; zithi: “Ndiphe! Ndiphe!” Ewe, zintathu izinto ezingahluthiyo, gxebe, zine ezingasoze zithi: “Kwanele!”:4aBasisizukulwana esimazinyo aziingxavula okwekrele, esimabamba abukhali okwemela, khon' ukuze baxhaphaze amahlwempu ehlabathini, ewe, nditsho abasweleyo phakathi kwabantu.D Aba bantu bazicingela bhetele. Awu, baziphakamisile kambe!M Bona bazicingela ukuba banyulu, kodwa babe bengazange bahlambuluka.J  Abanye abantu bayamshwabulela uyise, bangamthamsanqelisi nonina.P Isicaka sukusigxeka enkosini yaso, hleze sikushwabulele ube nobutyala.1[ hleze ndikukhanyele ndakuhlutha, ndisuke ndithi: “Kuxa engubani yena *uNdikhoyo?” Ukanti ke naxa ndihlwempuzekile ndingasuka ndibe, ndihlazise igama likaThixo wam.Ndikhwebule kubuqhetseba nokuxoka; mandingade ndibe sisityebi okanye ndihlwempuzeke, nto nje ndiqhekezele isonka sam semihla ngemihla,[/Awu, Bawo, zimbini nje qha izinto endizicelayo kuwe; ewe, ndiphe zona ndingekafi!Z-Musa ukongeza kwintetho yakhe, hleze akukhalimele, budandalaze ubuxoki bakho.”S“Yonke into ayithethayo uThixo ithembekile; ulikhaka kwabazimela ngaye.1[Kanti ke, ngubani oselekhe waya ezulwini wabuya wehla; ingubani owakha wawubamba ngezakhe izanda umoya? Khona, ngubani owakha wabamba amanzi wawaqhinela ngesondo lengubo yakhe; ingubani khona owamisa imida yehlabathi? Khawutsho kaloku, ukuba unolwazi! Ngubani igama lakhe; ingubani unyana wakhe?DZange ndabufunda ubulumko; andimazi lowo uyiNgcwele kanye.R“Kaloku ndisesona sidenge ebantwini; kwaye ingqondo yomntu ayikho kum.  Nanga amazwi ka-Agure unyana kaYake, udaba olundilisekileyo. Yasuka yadanduluka indoda leyo, yathi kuItiyeli, ewe, uItiyeli noUkali:pYUmntu onobuqhetseba uyacekiswa ngamalungisa; ngokunjalo nomntu othe ngqo uyacekiswa ngabakhohlakeleyo.dABaninzi abazithandekisa kwiziphathamandla, kambe ke bona ubulungisa bufumaneka kuNdikhoyo.\ 1Ukuxhalela abantu kusenokuba ngumgibe; kambe ke othembela kuNdikhoyo ukhuselekile.x iIhlakani lomntu olisela lizibeka emngciphekweni; nakuba lisazi ukuba liza kohlwaywa nguThixo noko lithe cwaka.G Ikratshi liyamwisa umntu; kambe ke othobekileyo uba nesidima.Q Umntu ofan' acaphuke udala ingxabano; umfo onephuku uwa ewile esonweni.T !Ukuba uyalitefisa ikhoboka kwasebutsheni balo, ekugqibeleni liya kukudela.SUyambona na umntu othetha nje engaqiqanga? Akunani kwaisityhakala kunaye.X)Akuncedi nto ukulingxolisa ikhoboka, kuba nokuba liyaqonda aliyi kuphulaphula.ucAbantu abangenawo umbono kaThixo baba ziindlobongela; phofu ke unoyolo umntu owuthobelayo umthetho kaThixo.RUmntwana olulekwayo uya kukunika ukuxola, aze ayivuyise intliziyo yakho.eCXa kulawula izikhohlakali siyanda isono, kambe ke wona amalungisa aya kukubona ukuwa kwazo.dAUswazi lokululeka ludala ubulumko; kambe ke umntwana ongaqeqeshwayo umzisela ihlazo unina.dAUkumkani ogweba ityala lehlwempu ngokunyanisekileyo ulawulo lwakhe luya kuhlala luzinzile.|q Ihlwempu ndawonye nalowo ulingcungcuthekisayo bafana ngale nto yokuba bobabini banikwe amehlo abonayo nguNdikhoyo.U# Ukuba umlawuli nguthoba-sikutyele, onke amaphakathi akhe oba ngoongcothoza.S Isiyatha asiwulawuli umsindo; kambe ke sona isilumko siyaphola sizibambe.h~I Izibulala-mntu zimthiyile umntu onyanisekileyo, ke bona abathe ngqo bayamkhusela umntu onjalo.l}Q Umntu osisilumko xa emangalelene nesiyatha sisuka sivuke umnyele siphoxise, kungabikho mvisiswano.f|EAbagxeki baphembelela udushe esixekweni, kambe ke zona izilumko ziyawuthomalalalisa umsindo.{{oUmntu olilungisa unemfobe ngâbo bahlelelekileyo, ke yena umntu okhohlakeleyo akayiqondi nokuyiqonda into enjalo.^z5Umntu ogwenxa uthiyelwa sisono sakhe; kambe ke yena olilungisa uyaziculela onwabile.Iy Umntu onyhwalaza ummelwana wakhe uzenzela umgibe iinyawo zakhe.uxcXa ukumkani elawula ngobulungisa litsho lizinze ilizwe lakhe; kambe ke yena orhwiphiliza irhafu uyalibhuqa.gwGOthanda ubulumko uvuyisa uyise, kodwa ke yena othene nca namahenyukazi uchitha impahla yakhe.}vsWakuba sezandleni zamalungisa umbuso, batsho bavuye abantu; kambe ke kwakulawula isikhohlakali iba ziincwina zodwa.iu MUmntu okhalinyelwa njalo, kodwa abe neenkani, wosuka aphalale ngephanyazo, angaze abe nabuyambo.ptYXa kulawula izikhohlakali abantu bayabaleka bazimele, kodwa zakutshabalala amalungisa aba nempumelelo.isKUmntu onezinwe kumahlwempu akasweli nto; ovala amehlo akhe kwiintswelo zawo wohlala eqalekiswa._r7Umntu ozithembileyo akanangqondo; kodwa yena ohamba ngendlela yobulumko ukhuselekile.eqCUmntu onyolukileyo uphemba uqhushululu; kambe ke yena okholosa ngoNdikhoyo uya kuphumelela.p}Umntu oxhaphaza uyise nokuba ngunina, kodwa abe esithi: “Akukho nto imbi kuloo nto,” akahluke nganto kwisikrelemnqa.]o3Omkhalimelayo umntu wothi kamva afumane ukuhlonitshwa kunalowo untetho ilalanisayo.Xn)Umntu oligqolo usukelana nobutyebi; akaqondi ukuba usenokufikelwa bubuhlwempu.imKUkujonga ubuso akulunganga; kodwa ke abanye abantu bangade bone nangenxa yeqhekeza eli lesonka.bl=Umntu othembekileyo uyathamsanqeleka; kanti ke yena ongxamele ubutyebi akaze abe msulwa.kkOUmntu owalimayo amasimi akhe akasweli kutya, kanti ke yena osukelana namampunge uvuna ubuhlwempu.jjMUmntu ohamba ngengqibelelo uyakhuseleka ebomini; ke yena ondlela zimbaxa uyenzakala ngephanyazo.hiIUmntu ongcungcuthekiswa lityala lokubulala woba ngumsabi ade afe; makungabikho bani umxhasayo.whgUmlawuli ongenangqondo uba ngumcinezeli; ke yena umlawuli oyithiyileyo inzuzo yobuqhetseba uba nexesha elide.gIsiphathamandla esikhohlakeleyo, esilawula abantu abangenakuzilwela, sinjengengonyama egragramayo, okanye ibhere ehlaselayo.Tf!Unoyolo umntu ohlala ezoyikela; ke yena oqaqadekileyo uhlelwa ziinkathazo.re] Umntu osifihlayo isono sakhe akabi nampumelelo; kambe ke yena osivumayo, ahlukane naso, wenzelwa inceba.d Xa amalungisa athe aphumelela kuba yimivuyo nemincili, kodwa ke xa kuthe kwaphakama izikhohlakali abantu bayabaleka bazimele.gcG Isinhanha silumkile kwawaso amehlo, kanti ke lona ihlwempu eliqiqayo liyasibona into esiyiyo.b Umntu owexulela amalungisa ekwenzeni ububi uya kweyela kwakuloo mgibe wakhe, kanti ke bona abamsulwa baya kukudla ilifa okulungileyo.gaG Umntu ozivalayo iindlebe zakhe kuwo umthetho kaThixo kwaumthandazo wakhe uyanyanyeka kuThixo.*`MUmntu ozuza ubutyebi kuba ebolekisa aze axhaphaze abantu ngenzala ayibizayo, obo butyebi abuqokelelayo busuka bufunyanwe ngumntu wumbi owazelelelayo amahlwempu.u_cUmntwana onengqondo uyawuthobela umyalelo; ke yena otshomana noongantweni ubaphathela ihlazo abazali bakhe.h^ILilungile ihlwempu elihambo ingenabala ngaphezu komkhohlisi ondlela zimbaxa nokuba usisityebi.j]MAbantu abagwenxa ababuqondi ubulungisa; kanti ke abo bazondelela uNdikhoyo baqonda zonke izinto.v\eIzaphula-mthetho ziyazincoma izikhohlakali, kambe ke bona abawuthobelayo umthetho bayazichasa izikhohlakali._[7Umfo osweleyo otshutshisa amahlwempu uyafana nesikhukula esizitshabalalisayo izilimo.qZ[Xa ilizwe linovukelo baba baninzi abafuna ukuphatha, kodwa xa kukho ophatha ngengqiqo nolwazi uyazinza.mY UUmntu okhohlakeleyo ubaleka kungekho mntu umsukelayo; ke wona amalungisa anobuganga njengeengonyama.fXEKwezi ziseleyo unganako ukusenga uyondle intsapho yakho, ude uzibonelele nezicakazana zakho.lWQimpahla yokunxiba ungayenza ngoboya beegusha, futhi uthengise iibhokhwe, ufumane ixabiso lentsimi.~VuXa uyisikile ingca, wayenza ifulu, lo gama enye isaqala ukuntshula, nditsho xa utyani lwasezintabeni luhlanganisiwe,rU]Kaloku ubutyebi obu yinto edlulayo, nesithsaba sobukhosi asihlali sihleli kwizizukulwana ngezizukulwana.[T/Qinisekisa ukuba uyayazi imo yemfuyo yakho, uyaluse ngononophelo imihlambi yakho.^S5Nokuba ungade usingqushe kunye nombona isityhakala, soze ubukhuphe ubutyhakala baso."R=Isiliva ivavanywa ngokuyinyibilikisa embizeni; igolide ivavanywa ngokuyinyibilikisa kwiziko lomlilo; ke yena umntu uvavanywa ludumo alufumana ebantwini.IQ Ingcwaba nelabafileyo alize lihlúthe; akwanjalo namehlo omntu.xPiUmfanekiso womntu emanzini ubonakalisa inkangeleko yakhe; ngokunjalo nentliziyo yomntu ibonakalisa into ayiyo.tOaUmntu owukhathaleleyo umthi womkhiwane uyawafumana amakhiwane, nomntu oyibusayo inkosi yakhe uya kuwongwa.GNIintsimbi ziyalolana; ngokunjalo ke nezihlobo ziyakhuthazana.VM%Unjengomoya wona ungenakunqandwa, nqwa namafutha wona angenako ukufunjathwa.OLUmfazi osoloko eqhwaya ingxabano ufana namathontsi emvula engumvimbi.cK?Umntu okhahlela ummelwana wakhe ngemibuliso kwasekuseni kusenokuba ngathi uyamshwabulela.kJO Zithathe izambatho zomntu omele ityala londwendwe; ewe, bambisa ngazo kuba umele umntu wasemzini.mIS Umntu ondwebileyo uthi akuyibona ayicezele ingozi, kanti ke yena ongaqiqiyo uphoseka kuyo enzakale.qH[ Yoba luvuyo kum, mfo wam, ukuba uthe waba sisilumko; ndotsho ndibe nako ukubaphendula abo bandigxekayo. /Musa ukuqhayisa ngengomso, kuba akuyazi loo mini ukuba iya kukuphathela ntoni na.]=3Umntu onolwimi uyabathiya abo abenzakalisayo; umntu okhohlisayo udala intshabalalo.e<CUmntu owomba umngxuma kweyela kwayena kuwo. Lowo uqengqa ilitye losuka ligubungele kwayena.t;aNokuba angayifihla intiyo yakhe ngenkohliso, kodwa inkohlakalo yakhe yona iya kudandalaza esidlangalaleni.b:=Ewe, walumkele loo mazwi akhe amnandi, kuba intliziyo yakhe iyaphuphuma ngamanyondololo.s9_Umntu onentiyo usenokuyifihla ngendlela athetha ngayo, kodwa ngaphakathi abe esabambelele enkohlakalweni.g8GAmazwi alalanisayo efihla inkohlakalo nqwa nesitya somdongwe esigqunywe ngesiliva ngaphandle.J7 Amazwi omntu ohlebayo anencasa; abantu basuka bawathi bimbilili. 6 Ziinkuni ezivuthisa umlilo kwanjengokuba iintlantsi ziwavuthisa amalahle; ukwanjalo ke nomntu onochuku ukuphembelela ingxabano._57Zakuphela iinkuni uyacima umlilo. Xa kungekho mntu uphixanisayo kuyaphela ukungevani.U4#umntu okhohlisa ummelwane wakhe aze ajike athi: “Hayi, bendiqhula nje.”13]Ufana negeza elidubula ngeentolo zomlilo^25Umntu ogxuphuleka kwiingxabano zabanye ufana nomfo osuka athi nqaku inja ngeendlebe.1yUmntu olivila usisilumko kwawakhe amehlo; kuye ngathi ungaphezulu nakumadoda asixhenxe akwaziyo ukuphendula ngengqiqo.A0}Ivila liyakha esityeni, kodwa linqene ukufaka emlonyeni.r/]Oku kocango oluvula luvaleke kwiihenjisi oluxhonywe kuzo linjalo ivila ukuqika-qikeka emandlalweni walo.`.9 Ivila lithi: “Kukho ingonyama endleleni! Ewe, ingonyama ihla inyuka ezitalatweni.”E- Akunani kwaisityhakala kunomntu osisilumko kwawakhe amehlo.R, Umntu ophinda-phinda into yobudenge nqwa nenja ebuyela emhlanzweni wayo.n+U Umntu oqesha isidenge okanye nabani na odlulayo akanankathalo, ufana nejoni elidubula nje nabani na.M* Iqhalo emlonyeni wesiyatha nqwa nesebe elinameva esandleni senxila.F)Ukuncoma isityhakala nqwa nokubophelela ilitye *kwinkwitshi.R(Iqhalo emlonyeni womntu ongaqondiyo lifana nomlenze ojingayo wesiqhwala.S'Ukuthemba isidenge somthunywa kukuzenzakalisa nqwa nokuzinqumla imilenze.Z&-Xa umntu ebuza umbuzo wobudenge mlinganisele, hleze azicingele ukuba usisilumko.I% Sukuphendulana nesiyatha, hleze nawe lo uzibhaqe sewufana naso.i$KIhashe liyabethwa, ke yona idonki ilawulwa ngomkhala, kanti ke sona isinyabi sivuswa ngentonga.u#cIsishwabulo kungekho sizathu asiphumeleli; sifana nokundanda kwamahlankomo neenkonjane ezingahlali phantsi.v" gUkuncoma isityhakala ngumhlola onjengokuba kusuke kukhithike ehlotyeni, okanye kune imvula ngexesha lokuvuna.W!'Umntu owoyiswayo kukuzilawula usesichengeni oku kwesixeko esindonga ziwileyo.S Ukubutya kakhulu ubusi akulunganga; kukwanjalo ukuhlala uzifunela imbeko.ykAkoyiswa sisikhohlakali umntu olungileyo loo nto ifana nequla eligxobhekileyo okanye nomthombo ongcolisekileyo.a;Iindaba ezimnandi ezivela kwelikude zihlaziya oku kwamanzi abandayo emntwini odiniweyo.nUAkunani kwaukuhlala wedwa noba kuphezu kwendlu, ndaweni yokuhlala ndlwini-nye nomfazi ongunogqwashu.RUmoya wasentla uzisa imvula, kodwa ke yona intlebendwane iza nengxabano.NNgokwenjenjalo ke woba uluqhubela enguqukweni, *noNdikhoyo wokuvuza.W'Xa ufumana utshaba lwakho lulambile, luphe ukutya; lwakunxanwa, luphe amanzi.{Ukuculela umntu oneenzingo kufana nokumhambisa ze mhla kubandayo, okanye kunjengokonakalisa isoda ngokuyixuba neviniga.q[Ukuthembela ngomntu ongathembekanga xa usenkathazweni kufana nezinyo elonakeleyo nonyawo oluqhwalelayo.nUUmntu otshonisa ummelwana wakhe ngobungqina obubuxoki uyingozi nqwa negqudu, umkhonto, okanye utolo.[/Malungaquqi gqitha unyawo lwakho kwammelwana, hleze akruquke nguwe, akucaphukele.OWakufumana ubusi butye uzilinganisela, hleze bubuye wakubutya gqitha.U#Umlawuli uyacengeka ngumntu onomonde, namazwi athambileyo amenza anikezele.\1Umntu ozigwagwisa ngokupha omnye isipho angenaso ufana namafu anomoya angenamvula.gG Umthunywa onyanisekileyo kwabo bamthumayo uhlaziya inkosi yakhe oku kwekhephu ngexa lokuvuna.c? Isilumkiso esiwa kwindlebe evayo sifana necici legolide nesidanga segolide ecikizekileyo.M Amazwi afanelekileyo nqwa neeapile zegolide ezithiwe nca kwisiliva.]3 hleze uvelwe utsho uphoxeke, kuze ke ukuba negama elibi kwakho kuthane mbende nawe.O Xa usematyaleni nommelwane wakho musa ukudiz' imfihlelo oyixelelweyo,x iSukungxamela enkundleni ngento oyibonileyo, hleze kuvele omnye umntu nabungqina bumbi, utsho uhlazeke ke wena.v eKaloku kubhetele ukuba yena athi: “Nyukela apha,” kunokuba akususe kwindawo yezikhulu amatshawe ebukele.F Xa ukomkhulu musa ukuzigqatsa; sukuhlala endaweni yezikhulu.X )akukhiqwa amaphakathi aphuthileyo, ulawulo lokumkani lutsho ludume ngokuzinza.E Wakuyicwenga isiliva, nengcibi itsho ikwazi ukuyisebenzisa;wgNjengokuphakama kwesibhakabhaka nobunzulu bomhlaba, zikwanjalo ukungabi nakugocagocwa iingcamango zookumkani.ykIsihomo sikaThixo siphuhliswa zizinto eziyimfihlakalo; kambe ke sona isidima sokumkani kukuphengulula imicimbi.\ 3Nezi ikwazizafobe zikaSolomon ezaqokelelwa ngamagosa kakumkani uHezekiya wakwaJuda:ve"ubuhlwempu bosuka bukuchwechwele njengomkhuthuzi. Ewe, ihambo-nzima iza kukuhlasela oku kwendoda exhobileyo.r]!xa uthe: “Hayi noko, makhe ndithi qwaka, ndithi ntlithi kancinane, khe ndisonge izandla, ndiphumle,”\1 Ndakha ndee nqumama ndawubukela loo mhlola, ndacinga nzulu ndaza ndafumanisa ukubafESasitshone lé elukhuleni, sifuthwe nayinkunzane; ke lona udonga olwalubiyele lwaludilikile.eCNdathi ndihamba ndagqitha entsimini yevila; ewe, ndadlula kwisidiliya somntu ongenangqondo.jMMusa ukuthi: “Ndiya kwenza kuye njengoko enzile kum; ndiya kumenzakalisa ngokwezenzo zakhe.”mSSukuthi kungekho sizathu unike ubungqina obumtshonisayo ummelwane, okanye ukhohlise ngomlomo wakho.Y~+Qala ulungise ishishini lakho, ulime amasimi akho, emva koko wakhe indlu yakho.?}yImpendulo ethe gca nqwa nokuncamisa umhlobo emlonyeni.^|5Kambe ke yena umgwebi omohlwayayo umntu owonileyo uba nentsikelelo kunye nenkqubela.Z{-Xa esuka athi konetyala: “Umsulwa wena,” abantu bayamthuka, zimgxeke izizwe.Uz#Nanga amanye amazwi ezilumko: Yinto embi ukuba umgwebi ajonge ubuso bomntu.yKaloku bona babhanga ngephanyazo, ibe ke akukho bani waziyo ukuba botshatyalaliswa nini na nguNdikhoyo okanye ngukumkani.Wx'Mntwan' am, mhlonele uNdikhoyo, ngokunjalo nokumkani, ungadlelani nabavukeli.Yw+Kaloku umenzi wobubi akanakamva; isibane sabantu abakhohlakeleyo siya kucinywa.tvaSukuvutha ngumsindo ngenxa yabantu abenza ubugwenxa, ungabamoneli abantu abakhohlakeleyo ngezinto abanazo.`u9hleze olo vuyo lwakho lube bububi emehlweni kaNdikhoyo, awurhoxise umsindo wakhe kulo.OtSukuluvuyelela lwakuwa utshaba lwakho, ungavuyi xa ulubona lukhubeka,msSNoba angawa kangaphi na umntu olilungisa ubuya avuke; ke zona izikhohlakali zikhubeka zitshabalale.br=Sukufana nesikhohlakali ngokulalela indlu yomntu olilungisa, nomzi wakhe sukuwonakalisa.|qqBukwanjalo ukuyola kobulumko: ukuba uthe wabufumana lotsho liqiniseke ikamva lakho, nethemba lakho linganqanyulwa.Up# Mfo wam, butye ubusi, kuba bumnandi; ewe, incindi inencasa emlonyeni wakho.@oy Mhlawumbi ungathi wena: “Besingazi nto ngale nto,” kodwa ke yena uThixo onganqatyelwa nto uyayibona inyaniso – ukujongile, yaye uyakwazi. Ke yena uvuza umntu ngokwezenzo zakhe.^n5 Bahlangule abantu abaqweqwediselwa ekufeni; basindise abo bagxadazelela ekubulaweni.Tm! Ukuba unamathidala ngamaxesha eenkathazo, awunawo amandla okujongana nawo.al; Amayelenqe esidenge ayafadalala; ke yena umntu osoloko egxeka abanye uthiyiwe ngabantu.OkUmntu osoloko eyila ukwenza ububi uya kwaziwa ngokuba nguSomayelenqe.gjGUbulumko yintsokotha kumntu osisiyatha; yena uyalabalaba xa kuxoxwa kwindibano ngasesangweni.ri]Phambi kokuba uye emfazweni hlala phantsi ucwangcise kuqala; uloyiso lungabakho xa unabacebisi abaninzi.Th!Umfo osisilumko unamandla; ewe, indoda enolwazi iya isomelela ngokomelela.^g5Lulwazi oluzalisa amagumbi endlu, itsho ivathiswe ngezinto ezintle nezixabisekileyo.=fuIndlu yona yakhiwa ngobulumko, izinziswe ngengqondo.ae;Kaloku intliziyo yabo iyila ubundlobongela, nomlomo wabo uthetha ngokuvusa uqhushululu.bd ?Musa ukumonela abantu abakhohlakeleyo ngezinto zabo, ungakunqweneli ukuzibandakanya nabo./cW#Uya kubuza uthi: “Ingathi ndibethiwe nje phofu? Hayi suka, ndingakhange ndive nje! Akwaba bendinganako ukuphinda ndiphakame, khe ndithi nje intwana ndiziqabule!”jbM"Ewe, ikutsho ube ngathi uphakathi elwandle, ube ngathi ujinga epalini ebamba iseyile yesikhephe.Fa!Ikutsho ubone izinto ezingekhoyo, ushwaqe ubhude yonk' into.F` Ekugqibeleni iwayini iluma njengenyoka, ibinza njengerhamba._ Inkangeleko ebomvu yewayini mayingakukhangi, noba ingade imenyezele endebeni – ewe, nditsho seyinambitheka, isihla kamnandi!c^?Lowo ke ngulo mntu ungafika ejikelezana newayini, esoloko ezingelana newayini exutyiweyo.']GNguwuphi umntu osezintsizini nonesingqala, osoloko esezingxwaba-ngxwabeni ekhalaza; nditsho ofumana enzakale nje ngelize, umntu ongafik' etyofu-tyofu amehlo?H\ Ewe, uncathama oku kwesikrelemnqa, alongeze inani labakrexezi.W['Kaloku ihenyukazi ngumhadi onzulu, nomfazi oziphethe kakubi liqula elimxinwa.hZIYinikezele kum intliziyo yakho, mntwan' am; indlela endiziphethe ngayo mayibe semehlweni akho.XY)Ngenene uyihlo nonyoko mabavuye ngawe – menze abe nemihlali lowo wakuzalayo.aX;Unebhongo umzali womntwana olilungisa; ewe, umntwana osisilumko uligugu kubazali bakhe.jWMWakuyifumana inyaniso sukuthengisa ngayo; ewe, sukwahlukana nobulumko, ingqeqesho, kwanokuqonda.^V5Mntwana wam, mphulaphule uyihlo owakuzalayo, ungamdeli nonyoko ekwaluphaleni kwakhe.]U3Kaloku wona amanxila nezidla-kudla bayahlwempuzeka, namathongorha ambatha amadlavu.OTMusa ukuvana nabantu abanxilayo; ngokunjalo nabanyolukileyo bacezele.SSMfo wam, phulaphula ukuze ube sisilumko; yigqale indlela oziphatha ngayo.TR!Xa usenjenjalo ngenene uya kuba nekamva, nethemba lakho aliyi kunqanyulwa.gQGSukuziduba intliziyo ngabenzi bobugwenxa; nto mawuyenze wena kukuhlonela uNdikhoyo maxa onke.OPEwe, ndingatsho ndibe nebhongo xa ndikuva uthetha izinto ezithe ngqo.BOMfo wam, ndingonwaba kakhulu xa ingqondo yakho idlamkile.FNKaloku ngokumohlwaya umntwana uhlangula ubomi bakhe ekufeni.SM Sukuyekelela ukumqeqesha umntwana; ukuba uyamohlwaya ngoswazi akayi kufa.[L/ Zimisele ukuyiphulaphula ingqeqesho, uyibazele iindlebe yonke into oyifundiswayo.PK Kaloku uMkhululi wazo unamandla; nguye oya kubambana nawe ngenxa yazo.YJ+ Ungaze uwugudlule umlima-ndlela wakudala, nomhlaba weenkedama musa ukuwohlutha.dIA Musa ukulahla amazwi akho kumntu osisityhakala; kaloku uya kubudela ubulumko bamazwi akho.`H9Ewe, iya kubuya yonke loo ntwana uyityileyo, ube uwalahlile naloo mazwi akho okuncoma.G{Kaloku yena ngumntu apha osoloko ebala indleko. Noba angathi: “Yitya, usele,” akathethi loo nto entliziyweni yakhe.PFMusa ukutya ukudla komntu ovimbayo, ungazibaweli izimuncu-muncu zakhe.EwKaloku ubutyebi busuka buthi shwaka ngephanyazo; ungáde ucinge ukuba busuke bantshula amaphiko bantinga njengokhozi.^D5Musa ukuziqoba amandla ufunana nobutyebi, ungaphulukani nengqondo yakho ngenxa yabo.NCMusa ukuzibawela izimuncu-muncu zakhe, hleze uzibizele ingozi ngazo.9Kaloku xa ungasenako ukuhlawula uya kuthinjwa wohluthwe nditsho kwanebhedi olala kuyo.S=Sukuyenza into yokubamba isandla ubhambathisa, umele ityala lomnye umntu.]<3Kaloku xa usenjenjalo uya kugcayiseleka, nawe uzibhaqe sesikusulele eso simo sakhe.J; Musa ukuhlobana nomntu onephuku; sukuhambisana nonkom' iyahlaba.X:)Kaloku uNdikhoyo ngokwakhe uya kuba ngummeli wabo, abaphange abo babaphangayo.q9[Musa ukuthi kuba umntu elihlwempu umxhaphaze; futhi sukumcinezela umntu ohlelelekileyo xa esematyaleni.|8qEzi ngongoma ziya kukunceda ukwazi ukuyicalula inyaniso, utsho ukwazi ukunika ingxelo enyanisekileyo xa uthunyiwe. ~}|{{&zzyfxww.vdv u+tt0sws'rqqEppZooVnn[n%mmllkgjj?==<};;s:::99P877 655t4322 140*/1..B-,,+*)((W''&}&%{$$r##e#""(!!f k%TAbj  l%=r _xa 2 ~ `J*as%ECZintombi zaseJerusalem, ndiyanifungisa ngamabhadikazi namanxalakazi asendle: Sanukuluxhokonxa ningaluphembeleli uthando; luyekeni lude luzivukele ngokwalo.SDIsandla sakhe sasekhohlo sixhasa intloko yam, esokunene sona siyandiwola.dCANdomeleze ngesixa seerasentyisi, kananjalo undihlaziye ngeeapile. Kaloku ndiyafa luthando.PBWandingenisa endlwini yombhiyozo, wandiphakamisela intshinga yothando.A'Njengomthi weeapile ehlathini sinjalo isithandwa sam phakathi kwabafana. Akwaba bendingahlala emthunzini wawo; azimnandi ngako iziqhamo zawo!T@!Njengenyibiba phakathi kwameva sinjalo isithandwa sam phakathi kweentombi.9? oNdiyintyatyambo yaseSharon, inyibiba yasentilini.U> %Indlu yethu itsho ngemiqadi yemisedare, ngaphakathi yambathiswe ngemipayini.b= ?Ewe, uyinzwana ke khona, sithandwa! Hayi, umtsalane wakho! Umandlalo wethu uluhlaza yaka!_< 9Waza wamhle, sithandwa sam! Ewe, uyinzwakazi ke khona! Amehlo — hotyazana lakwabani!X; +Isithandwa sam ngathi sisipha seentyatyambo zehena, ezo zezidiliya zase-Engedi.\: 3 Isithandwa sam ngathi yingxowana yesiqholo semore esithe nca phakathi kwamabele am.`9 ; Ukumkani uthe esangqengqile ngasetafileni yakhe, isiqholo sam satsho ngevumba elimyoli.:8 q Ndokwenzela amacici egolide aqhoqhonywe ngesiliva.e7 E Azizihle ngako ezo zidlele ziphahlwe ngaloo macicikazi, naloo ntamo yakho ivathiswe ngamaso.k6 Q Hayi ke wena, sithandwa sam, usuke wafana nethokazi lehashe elitsala inqwelo yokumkani waseJiputa.5 %Awazi na kakade, nzwakazindini egqwesileyo? Hayi ke, landela umzila weegusha, uye kwalusa amatakane eebhokhwe kufutshane neentente zabelusi.44 cKhawutsho ke, sithandwa sam, ngaba walusela phi kakade? Ziphumla phi iigusha zakho emini? Ngani ukuba ndibe ngogqubutheleyo ndikufune phakathi kwemihlambi yezihlobo zakho?F3 Ndingade ndibe ngunomdakazana kodwa noko ke sukundidela; ndifiphele nje kungenxa yelanga. Oonyana bakama basuka bandiqumbela, baza bandenza umgcini wesidiliya, ndaza mna siqu ndaziyekelela.|2 sEwe, zintombi zaseJerusalem, ndingunomdakazana, kodwa ndinomkhitha oku kweentente zaseKedare nemikhusane kaSolomon.81 kKhawulezisa, ndithathe simke! Masiye entangeni yakho, kumkani! Siya kugcoba sivuye ngawe! Uthando lwakho luyancomeka ngaphezu kwewayini; iintombi zifanele ukuthi phithi nguwe.s0 aIsiqholo sakho sithi ndirhogole, negama lakho lifuz' eso siqholo. Yiyo le nto iintombi zithe phithi nguwe!/ Akwaba ubungakhe undiphuze, undincamise ngaloo mlomo! Aluyole ngako uthando lwakho; luhlasimlisa ngaphezu kwayo newayini!). QNalu uncuthu lwengoma lukaSolomon.-# Kaloku uThixo usaza kusimisa enkundleni ngenxa yazo zonke izinto esizenzayo, ngokunjalo nezo zifihlakeleyo, nokuba zilungile, nokuba zimbi. , Ngoko ke ngoku nasi isishwankathelo salo mbandela: Mhlonele uThixo, uyithobele imimiselo yakhe, kuba oko luxanduva lomntu ngamnye.+ Ngaphezu koko, lutsha, nasi isilumkiso: Ukubhala iincwadi ezininzi yinto engaphele ndawo, kanti ke nokusoloko ufunda kuyawuqoba umzimba.4*a Amazwi ezilumko abukhali oku kwentonga enodalo, kanti ke yona ingqokelela yezafobe itshona lè oku kwesikhonkwane. Zizonke nje zivela kuThixo onguyena Malusi wethu sonke.j)M INgqondi yazimisela ukufumana awona mazwi achanekileyo, inyaniso iyidandalazise njengoko injalo.$(A Ke yona iNgqondi le ayibugcinanga nje ubulumko bayo, koko yathi rhoqo ukubaphakela abantu kubo. Yazikisa ukucinga, yenza uphando, yayila izafobe ezininzi.['/ Ewe, itsho iNgqondi ukuthi: “Ngamampunge akwampunge! Yonke into ngamampunge!”& Ke lona uthuli lwethu luya kubuyela emhlabeni, apho lwaluvele khona kakade, umoya ubuyele kuThixo njengoko wawuvela kuye.&%E Ewe kaloku, umxokelelwana wesiliva uya kushunquka, nesibane segolide siwe saphuke; ukanti ke nentambo phaya equleni iya kuqhawuka, nomphanda utsho ukroboke.c$? Ngelo xesha uya kuzoyika iindawo eziphakamileyo, ngokunjalo uziphephe iingozi ezitalatweni. Iinwele zakho zosuka zibe mhlophe oku kom-amangile otyatyambileyo, nasekuhambeni ungabi nako nokuzirhuqa oku, ke yona iminqweno ingabi nako ukuvuseleleka. Kaloku umntu uhlalelwe kukuhamba aye ekhayeni lakhe laphakade, abazili behle benyuka ezitalatweni.F# Iindlebe ziya kuba sezixinene, ungabi sayiva nengxolo esesitalatweni, nditsho nesandi selitye lokusila. Uya kuvuka kusasa zisantyiloza iintaka, noxa kungasekho nayiphi na ingoma onokuyiva.c"? Iingalo zakho ebezikukhusela ziya kuba nomkhinkqi; ngokunjalo nale milenze yakho yomeleleyo okwangoku iya kuba nengevane. Uya kuba ungasenako ukuhlafuna, kuba amazinyo embalwa, namehlo selemfiliba, ungasaboni kakuhle.! Ngelo thuba ke ukukhanya kwelanga, inyanga, neenkwenkwezi, kosuka kufiphale kuwe, nezulu lihlale lisibekele ngathi kungemva kwemvula..  W Mkhumbule uMdali wakho ngemihla yobutsha bakho, ngoku ingekafiki imihla yeenkathazo, ingekasondeli neminyaka apho uya kuthi: “Akukho nto imnandi ekudleni ubomi.”  Ngoko ke ligxothe ixhala entliziyweni yakho, ukuphephe okunokwenzakalisa umzimba wakho. Kaloku ubutsha namandla awo ngamampunge.  Wena mntu osemtsha, yonwaba ngethuba lobutsha bakho, intliziyo yakho ichwayite lo gama uselula. Yenze loo nto isentliziyweni yakho, nditsho leyo ibonwa ngamehlo akho, kambe ke ukhumbule ukuba uza kuziphendulela enkundleni kaThixo ngayo yonke into oyenzileyo..U Yixhamle ngokobungakanani bayo iminyaka yokudla kwakho ubomi, ukhumbule ukuba imihla yobumnyama xa ungasekhoyo iya kuba mininzi. Ewe, yonke into ezayo ingamampunge.I Kuyanambitheka ukukhanya; kulungile emehlweni ukulibona ilanga.)K Imbewu yihlwayele kusasa, nangokuhlwa ungasiphumzi isandla sakho. Kaloku akuyazi eya kuphumelela: isenokuba yile okanye leya, ukanti zisenokuphumelela zombini.+O Njengoko ungayazi indlela yomoya, ungamazi nokuba wenziwa njani na umntu esizalweni sonina, kananjalo soze ukuqonde nokusebenza kukaThixo onguMdali weento zonke.`9 Ukuba ujonge imo ethile yezulu soze ulime; kanti ke ukuba uqwalasela amafu soze uvune. Amafu xa anemvula ayithulula emhlabeni; noba umthi uwela ngasezantsi okanye ngasentla, kodwa uhlala uthi ncwaba kuloo ndawo uwe kuyo. Indyebo yakho yigcinise kwiindawo ezisixhenxe – ewe, noba zide zasibhozo – kuba kaloku akuyazi intlekele enokulihlela ihlabathi.H Kusebenzise oko unako; ngokuhamba kwexesha uya kufumana inzuzo.?w Ungaze umnyembe ukumkani, nditsho nangeengcinga; nesityebi sukusinyelisa, noba sewusesililini sakho, hleze kubekho ntakazana iphuma namazwi akho, into enamaphiko iyixele loo ntetho.ve Isidlo simenza onwabe umntu, ke yona iwayini iyabudlamkisa ubomi; kambe ke kuyo yonke into yimali ethethayo.H Ngobuvila iyawa imiqadi; kozandla ziqhokriweyo indlu iyanetha. Kambe ke linoyolo ilizwe elikumkani uzalwa zizikhulu, elimatshawe atya ngexesha elililo, efuna amandla, ingekuko ukunxila.^5 Mawoo kwilizwe elikumkani ebesakuba likhoboka, elimatshawe enza amatheko kusekusasa.kO Umntu ongenangqondo uzidinisa ngomsebenzi, aze ke akhohlwe nayindlela egodukayo isiya esixekweni. Ewe, isityhakala sithetha singayeki. Akukho mntu uyaziyo into eza kwehla, kungekho namntu unokuyixela into eya kwenzeka kamva.@{ Siqala ngokulavuza, size sigqibele sesiwanqa impambano.q [ Anendili amazwi aphuma emlonyeni wesilumko, ukanti ke sona isityhakala sizitshabalalisa ngemilebe yaso.z m Inyoka kufuneka ilalaniswe ngaphambi kokuba imlume umntu, kuba xa seyimlumile akusancedi lutho kumlalanisi wayo.y k Xa izembe libuthuntu, lingalolwanga, kufuneka ubethe ngamandla ngalo. Kodwa ke bubuchule into enika impumelelo.\ 1 Umntu owomba amatye usenokwenzakaliswa ngawo, nocanda iinkuni usenokuba sengozini.^ 5 Umntu owomba umngxuma usenokweyela kuwo; otyhoboza eludongeni usenokulunywa yinyoka.oW Ndiwabonile amakhoboka ekhwele amahashe, kodwa zona izikhulu zibhadaza ngeenyawo ngathi ngamakhoboka.hI Izikhundla ezininzi eziphezulu zinikwa izityhakala, zize ke zona izityebi zinikwe ezisezantsi.Z- Apha phantsi kwelanga kukho ububi endibubonileyo, impazamo eyenziwa ngophetheyo.{o Xa ekhathazekile umlawuli wakho musa ukurhoxa esikhundleni sakho – kaloku kukuzola into ewulungisayo umonakalo.  Noba isityhakala sesihamba ngendlela, sibonakala kubo bonke ukuba simuncu. Umntu onjalo uzicacisa nakubani na ukuba usisiyatha.dA Intliziyo yesilumko isitsho sibe namandla; kanti ke eyesityhakala isitsho sibe buthathaka. 3 Iimpukane ezifileyo zingasonakalisa isiqholo sitsho sibile sinuke, ngokunjalo nentwana nje yobutyhakala ingabutshabhisa ubulumko ndawonye nesidima.{ Ubulumko bubaluleke ngaphezu kwezixhobo zemfazwe, kambe ke nomoni omnye nje angonakalisa lukhulu kwizinto ebezilungile.xi Kungcono ukuphulaphula amazwi esilumko esithetha sizolile kunokuzikhathaza ngokukhwaza komlawuli wezityhakala. Ndaza ndathi ke mna: “Ubulumko bubhetele kunamandla.” Kambe ke ubulumko behlwempu budeliwe, namazwi alo akakhathalelwe.5~c Kwalapho kuloo dolophu kwakukho umfo olihlwempu, phofu esisilumko, owathi ngobulumko bakhe wayihlangula loo dolophu. Kambe ke akukho mntu wamkhumbulayo loo mfo ulihlwempu.} Kwakukho idolophu ebantu bambalwa. Yahlaselwa yingangamsha yokumkani. Wayingqinga, wayakhela izikanisi ezayame iindonga eziyikhuselayo.O| Apha phantsi kwelanga ndibone omnye umzekelo wobulumko ondenze umdla.T{! Ke yena umntu akazi ukuba ithuba lakhe linini na. Njengentlanzi ebanjiswe ngomnatha ongenalusini, okanye intaka ebhajiswe ngumgibe, nathi bantu sisuka sixinwe yimin' embi esigubungela singayilindelanga.pzY Nantsi enye into endiyibonileyo apha phantsi kwelanga: ezona mbaleki zisenokungaphumeleli elugqatsweni, futhi namagorha avunyiweyo asenokoyiswa edabini. Ewe, izilumko zisenako ukuswela ukutya, kanti ke neengqondi zisenokuphulukana nobutyebi, kwanjengokuba neengcaphephe zisenokuphosana nezikhundla eziphezulu. Kaloku wonke umntu uba namaxesha namathuba akhe.6ye Nawuphi na umsebenzi owubambileyo ngezandla zakho wenze ngamandla akho onke; kuba kaloku akwenziwa nto, akucingwa, kungekho lwazi nabulumko engcwabeni, apho wena uya khona.yxk Hlala ngokonwaba nomfazi wakho omthandayo ngemihla yobomi bakho obungamampunge obunikwe nguThixo kulo mhlaba – nditsho zonke ezo ntsuku zingamampunge – kuba eso kuphela kwesabelo oya kusizuza ngokubulaleka kwakho apha phantsi kwelanga.Gw Maxa onke vatha ezimhlophe, nezithambiso zentloko ungaziyeki.v- Hayi ke, yitya isonka sakho wonwabile, usele iwayini yakho uchwayitile entliziyweni, kuba ngoku lithuba elikholekileyo kuThixo lokuba wenze oko."u= Uthando ndawonye nentiyo yabo, kunye neminqweno, kukonke nje kwafa kunye nabo. Abasoze babuye babe nenxaxheba kwizinto ezenzekayo apha phantsi kwelanga. t Kaloku bona abaphilayo bayazi ukuba baseza kufa, kambe ke bona abafileyo abazi nto. Abasajonganga mvuzo, futhi ke sebelityelwe.]s3 Lowo usaphilayo usenethemba; kaloku nenja esaphilayo ibhetele kunengonyama efileyo.tra Ezintweni zonke ezenzeka apha phantsi kwelanga eyona imbi yile yokuba kubo bonke isiphelo sabo sinye. Iintliziyo zoonyana babantu zizele bububi; bubugeza ezintliziyweni zabo lo gama besadla ubomi – ze kuthi kamva baye kwelabafileyo.q Abantu bonke isiphelo sabo sinye: amalungisa nezikhohlakali, abalungileyo [nabagwenxa], abahlambulukileyo nabanomlaza, abawenzayo amadini nâbo bangawenziyo. Umntu olungileyo ufaniswa nomoni, nalowo wenza isifungo afaniswe nowoyikayo ukwenza isifungo.Tp # Ke kaloku ndithe ndisakuwuphonononga lo mbandela ndafumanisa ukuba izenzo zamalungisa kunye nezezilumko zisesandleni sikaThixo, phofu kungekho namntu waziyo nokuba ulindelwe luthando okanye ukuthiywa na.goGndide ndakubona konke akwenzayo uThixo. Akukho bani onako ukukuqonda okwenzekayo apha phantsi kwelanga; noba selesenza yonke imigudu yokuphengulula akangeze akufumane. Nezilumko noba zingade zithi ziyaqonda, azazi nto tu!6neXa ndandizikisa ukucinga, ndifuna ukubazi ubulumko, ndiqwalasela ukubulaleka komntu kulo mhlaba – nditsho le nto yokuba amehlo akhe angabonani nokulala imini nobusuku –kmONgoko ke mna ndithi masonwabe, kuba ayikho enye into emfaneleyo umntu apha phantsi kwelanga ngaphandle kokuba atye asele azonwabele. Loo nto ke únokuyenza phakathi kwemizabalazo yakhe kobu bomi abuphiwe nguThixo kulo mhlaba.KlEwe, ikho into engamampunge eyenzekayo kweli hlabathi: maxa wambi amalungisa azuza isohlwayo sezikhohlakali, zize zona izikhohlakali zifumane indwe yamalungisa! Ndithi kwanaloo nto ngamampunge!k Phofu ke, ngenxa yokuba izikhohlakali zingamoyiki uThixo, izinto aziyi kuzilungela, nemihla yazo ingòlulwa oku kwesithunzi.#j? Nakuba isikhohlakali singona nakalikhulu, siphile ixesha elide, noko ndiyazi ukuba izinto ziya kuhamba kakuhle kwabo bamoyikayo uThixo, abo bamhlonelayo.^i5 Xa isohlwayo setyala singàphunyezwa msinya abantu baqhubela phambili ukwenza ububi.Ph Ewe, ndibabonile abantu abakhohlakeleyo bengcwatywa, bathi shwaka, kanti ke nâbo bangena bephuma endlwini kaThixo besenza ubulungisa, kwanabo bayalityalwa esixekweni. Ewe, kwanaloo nto ngamampunge!#g? Yonke le nto ndiyibone xa bendiphicotha izinto ezenziwa apha phantsi kwelanga – nditsho into yokuba umntu abe negunya phezu komnye, kube buhlungu kuye.EfUmntu akanalo igunya phezu komoya ukuba awuthintele; akukho bani uyilawulayo imini yokufa kwakhe. Njengokuba kungekho ukuphuncula emfazweni, kananjalo inkohlakalo ayibayeki abo bayenzayo.Reakazi ukuba kuya kwenzeka ntoni. Kakade ngubani onokuxela okuya kubakho?pdYKaloku yonke into inexesha layo nendlela emayenziwe ngayo; kambe buninzi ububi obunokumhlela umntu –ocWLowo ugcina umthetho akayi kuhlelwa bububi; onobulumko uyakwazi amakakwenze ngexesha elifanelekileyo.ebCEkubeni ilizwi lokumkani litshatshele akukho bani unokuthi kuye: “Yintoni le uyenzayo?”yakMusa ukungxama ukumka kukumkani. Futhi ke sukumela ububi, kuba kaloku yena angenza nantoni na athanda ukuyenza.N`Mna ndithi mthobele ukumkani; kaloku wènze isifungo phambi koThixo.3_ aYaz'ba ngubani eso silumko singaziqondayo ezi zinto? Ngubani ongayichazayo intsingiselo yezi zinto? Kaloku ubulumko buyabuswabulula ubuso bomntu, atsho ayeke ukumatsheka.^Kuphela kwendikufumeneyo kukuba uThixo uluntu waludala luthe ngqo, kodwa ke abantu basuke bayila ubuqili phezu kobuqili.”*]Mlo gama umoya wam wawusaphengulula ndingekafumani nto – ndibhaqe indoda yanye kwiwaka ethe ngqo, kodwa yena umfazi onjalo andimfumananga phakathi kwabo bonke.\“Khangel' apha,” itsho iNgqondi, “nantsi into endiyibhaqileyo: Ndakudibanisa enye nenye ukuze ndicacelwe zizinto –X[)Ndifumanise ukuba eyona nto ikrakra nangaphezu kokufa ngumfazi oliqili, ontliziyo inezabatha, ongalo zifana namakhamandela. Ke yona indoda ekholisa uThixo iyasinda kuye, kodwa ke yona engumoni uyayibambisa.-ZSNdazinikezela ke ukuba ndiphande ndifune ulwazi, ukuze ndibuzuze ubulumko bokubhaqa isizekabani sezinto, ndibuqonde nobutyhakala benkohlakalo nokuphutha kobudenge.WY'Oko kukude kakhulu – ndithi oko kunzulu gqitha – ngubani ongaze akubhaqe?XyNgobulumko bam ndayivavanya yonke le nto, ndaza ndathi: “Ndizimisele ukuba sisilumko,” kodwa ke andafikelela kubo.OWKaloku nawe ngokwakho uyazi ukuba kukaninzi ubanyelisa abanye abantu.bV=Musa ukuphulaphula yonke into ethethwa ngabantu, hleze ude uve isicaka sakho sikunyemba.HU Emhlabeni akukho mntu ulilungisa owenza okuhle kuphela angoni.WT'Ubulumko bumenza onabo abe namandla ngaphezu kwabalawuli besixeko abalishumi.{SoBambelela kwezi zinto zombini, kungabikho oyiyekelelayo. Umntu omoyikayo uThixo uya kuwaphepha omabini la macala.pRYNgani ukuba ufe phambi kwexesha lakho ngokusuka ubalasele ngenkohlakalo, okanye ugqwese ngobutyhakala?fQENgani ukuba uzenzakalise ngokusuka uzenze uchwenene welungisa, okanye ingcaphephe yesilumko?>PuKobu bomi bam bungamampunge ndizibonile zonke ezi zinto: Ndibone umntu olungileyo efela ebulungiseni bakhe, ngokunjalo ndabona nomntu okhohlakeleyo ephila ubomi obude benkohlakalo.$OANgamathuba obumnandi yonwaba; ngemihla yobubi qonda kakuhle ukuba kwale njengaleya yenziwe nguThixo. Ngoko ke akukho mntu uyaziyo into eza kwenzeka kamva.SN Khawucamngce ngemisebenzi kaThixo: Ngubani ongayolulayo into ayenze goso? M umntu bumenza akhuseleke njengokuba nemali isenjenjalo. Ewe, naku ukubalasela kolwazi: ubulumko buyabukhusela ubomi balowo unabo.KL Ubulumko nqwa nelifa ngokulunga; bululutho kubo bonke abaphilayo;K Musa ukuthi: “Bekungani ukuba imihla yamandulo ibe ngcono kunale yangoku?” Kaloku ayibubo ubulumko ukubuza umbuzo onjalo.[J/ Musa ukukhawuleza ucaphuke ngaphakathi kwakho; kaloku umsindo yinto yezityhakala.RIIsiphelo somcimbi sibhetele kunesiqalo sawo. Umonde ungcono kunekratshi.eHCIsilumko esiphantsi kwezoyikiso silahlekelwa ziingqondo; umntu onyotywayo wonakala ingqiqo.tGaUkuhleka kwesityhakala kufana nqwa nokunqanqaza komlilo wameva phantsi kwembiza. Nale ke into ngamampunge!]F3Kulungile ukuva ukukhalinyelwa sisilumko kunokuphulaphula ukombelelwa sisityhakala._E7Intliziyo yesilumko isendlwini yesijwili, ke intliziyo yesiyatha isendlwini yeziyolo.^D5Kubhetele kwaiinzingo kunokuhleka, kuba ubuso obuthe rhubaxa buyayomeleza intliziyo.C5Kungcono uye emzini onesililo kunokuya emzini onetheko, kuba kaloku ukufa sisiphelo sabantu bonke. Ngoko ke abantu ngebeyithathela ingqalelo le nto.iB MIgama elihle lilungile ngaphezu kwamafutha aqholiweyo. Umhla wokufa ulungile kunomhla wokuzalwa.^A5 Umntu angayazi njani eyona nto imfaneleyo umntu kobu bomi bufutshane buphuthe kangaka? Ewe, obu bomi buthi phinzi njengesithunzi. Ngubani onokumxelela into eya kwenzeka apha phantsi kwelanga akuba engasekho yena?i@K Okukhona intetho iba nde kokukhona iye ilambatha intsingiselo yayo, ize ke incede bani loo nto?? Yonke into ekhoyo sekukudala ithiywe igama layo, nento ayiyo umntu selisaziwa kakade; umntu akanako ukumelana nalowo womeleleyo kunaye. >  Masanele zezo zinto sinazo endaweni yokuzikhathaza ngokunqwenela le naleya. Hayi bo, ngamampunge lawo, nqwa nokusukelana nomoya!=yUmntu osisilumko usigqitha ngani isityhakala? Kulinceda ntoni ihlwempu ukuyazi indlela yokuziphatha phakathi kwabantu?U<#Kuyo yonke imizabalazo yakhe umntu usebenzela emlonyeni, kodwa akaze anele.#;?Ewe, umdlula kude lee umntu ongaxhamlanga luyolo ebomini, noba angade aphile iwaka eliphindwe kabini leminyaka. Andithi na kaloku bonke baya ndaweni-nye?:yNakuba lo mntwana engazange walibona ilanga, futhi engazange wazi nto, kodwa ke yena ukufumene ukuphumla kunaloo mntu.z9mKaloku ukuzalwa akumphathelanga nto loo mntwana, usuke aduke ebumnyameni, negama lakhe ligutyungelwe bubumnyama.>8uUmntu noba anganekhulu labantwana, aphile imihla emininzi, phofu angabuxhamli ubumnandi bobomi, angènzelwa umngcwabo onguwo, mna ndithi akunani kwaumntwana ovele engasekho kunaye.7/nditsho into yokuba umntu anikwe ubutyebi nguThixo, aze abe ngumfo omi kakuhle nohlonelwayo, ade angasweli nto ayinqwenelayo, kambe ke uThixo angamniki ithuba lokuzixhamla, ndaweni yaloo nto kuvele owasemzini azixhamle ezo zinto. Ewe, ngamampunge le nto; iyimeko ebuhlungu.a6 =Nabu obunye ububi endibubonileyo apha phantsi kwelanga, yaye buthe zinzi phezu kwabantu:m5SNgenxa yolo lonwabo aluphiwe nguThixo, umntu utsho angabi sazikhathaza ngobungakanani bobomi bakhe.W4'Ewe, umntu xa ephiwe ubutyebi nezinye izinto eziphathekayo, aze futhi uThixo amnike inyhweba yokuzixhamla ezo zinto, kufuneka akuxhamle enombulelo ukubulaleka kwakhe – kaloku eso sisipho esivela kuThixo.q3[Ke kaloku ndifumanise ukuba eyona nto ilungileyo nefanelekileyo ukuba umntu ayenze kukutya asele, akuxhamle enelisekile ukubulaleka kwakhe ngezi ntsukwana zimbalwa aziphiwe nguThixo apha phantsi kwelanga. Kaloku eso sisabelo sakhe.p2YKananjalo imihla yobomi bakhe yonke uyidlela ebumnyameni, egutyungelwa ziinkathazo neenzingo nomsindo.t1aEwe ngenene, ibuhlungu le meko! Umntu umka eyiloo nto ebefike eyiyo. Kumncede ntoni ke ukusebenzela ilize?<0qMhla wavela umntu uzalwa ngunina ezé; mhla andulukayo uhamba kwangolo hlobo eze ngalo. Kuko konke ukubulaleka kwakhe umntu apha emhlabeni umka engaphathanga nto ngesandla sakhe.y/kOmnye ke ufumba ubutyebi, alahlekelwe bubo ngenxa yentlekele, ze ke unyana ozelwe nguye angabi nanto ezandleni. .  Apha phantsi kwelanga ndibone ububi obungcungcuthekisayo: umntu angaziqwebela ubutyebi, busuke benzakalise kwayena mnikazi wabo! -  Umntu ophangelayo ulala athi yoyi, noba utya kancinci, okanye ke uyahlutha. Ke bona ubunewu-newu besityebi busitsho siphuthelwe.s,_ Yakukhula ingeniso bayanda nabaxhomekeke kuyo, ibe yintoni ke ezuzwa ngumniniyo? Kuphela uyitya ngamehlo! +  Umntu oyinyolukeleyo imali soze imanelise; kanti ke noxhinele ubutyebi akaze aneliswe yingeniso yakhe. Nale ke into ngamampunge.a*; Kambe ke ilizwe lilungelwa yinto yonke xa ukumkani enyamekela ukulinywa kwamasimi akhe.n)USukumangaliswa xa ubona abantu abahlelelekileyo becinezelwa, bengazelelelwa kummandla othile, bengenzelwa ubulungisa nokufanelekileyo. Kaloku igosa ngalinye livelelwa lelinye, aze ke xa ewomabini avelelwe ngamanye angentla kuwo.U(#Intlaninge yamaphupha namazwi amaninzi ngamampunge. Kuphela hlonela uThixo!N'Umlomo wakho mawungakukhokeleli esonweni, uze ke ube ubongoza isigidimi, usithi: “Ndiphazamile.” Ngani ukuba umkhathaze uThixo ngento oyithethileyo, ade atshabalalise umsebenzi wezandla zakho?J& Akunani kwaukungenzi sifungo kunokubhambathisa uze ungafezekisi.%Xa wenze isifungo kuThixo, khawuleza usifezekise. Kaloku yena akavani nezityhakala; ngoko ke siphumelelise isifungo sakho._$7Ubuninzi bemicimbi bubanga amaphupha; ubuninzi bamazwi kuhamba nentetho yobutyhakala.+#OQiqa phambi kokuba uthethe; musa ukungxama ukwenza izithembiso kuThixo. Kaloku yena usezulwini, ube ke wena ulapha emhlabeni; ngoko ke amazwi akho makabe mbalwa.@" {Lumka, ugqale ukunyathela kwakho xa usiya endlwini kaThixo. Xa usiya khona hamba ngeenjongo zokuphulaphula endaweni yokwenza amadini njengezityhakala ezingaziyo ukuba zenza ubugwenxa.R!Ewe, baba baninzi kakhulu abantu abamlandelayo kangangokuba bangabi nakubalwa. Kambe ke sona isizukulwana esilandelayo asibi saba namdla kuye. Ngenene nale ke into ikwangamampunge nokusukelana nomoya. 5Ndibone ukuba bonke abadla ubomi besihla benyuka apha phantsi kwelanga basuke bamlandela umfana lowo ungene esikhundleni sokumkani lowo walupheleyo.nangona angade abe wazalelwa ebuhlwempini phantsi kwaloo kumkani. Ewe, usenokuphuma nasentolongweni abe ngukumkani alawule.} Endaweni yokumkani owalupheleyo osisityhakala esingeva nacebiso lilunge kanye igatyana lomfana olihlwempu xa enobulumko,ve Oyedwa uyagaganyelwa, kodwa ababini banako ukumelana nohlaselo. Intsontelo ephindwe kathathu iqhawuka nzima.eC Ewe, xa ababini belala ngangubo-nye abagodoli. Kodwa ke kunzima ukufudumala xa ulele wedwa. Kaloku xa omnye ethe wawa omnye unokuphakamisa ugxa wakhe. Mawoo ke lowo uyedwa xa athe wawa! Akukho bani unokumphakamisa.hI Kungcono abasebenzi babe babini kunokuba abe mnye, kuba baba nengeniso eyiyo ngomsebenzi wabo./WNanko umntu ohlala yedwa, kungekho owesibini: akananyana namntakwabo, kodwa uxhabashile, uyasebenza engaphezi; noxa kunjalo amehlo akhe akaneliswa bubutyebi bakhe. Ude athi: “Ngubani endibulalekela yena, ndide ndizivimbe ulonwabo kangaka?” Ewe, nale into ngamampunge; ngumzamo ophuthileyo!>wKwakhona ndawabona amampunge alapha phantsi kwelanga:ykPhofu ke akunani kwaintwana engephi, oyifumana wonwabile, kunentabalala ezuzwa ngembulaleko kusukelwana nomoya.=uIsiyatha sisonga izandla, sizitshabalalise ngokwaso./Ndafumanisa ukuba into eyenza abantu babulaleke bazabalaze kangaka kukuxhalela abamelwane. Kambe ke naleyo ngamampunge, nqwa nokusukelana nomoya.zmKambe ke oyena ukwimeko engcono ngulowo ungekabikho, engekayiboni le nkohlakalo yenziwayo apha phantsi kwelanga.~uNdafumanisa ukuba abo bangasekhoyo, abasele befile kakade, bakwimeko engcono kunabo baphilayo, abasahleliyo nangoku.l SKwakhona ke ndathi ndakukhangela ndayibona ingcinezelo ekhoyo apha phantsi kwelanga. Awu, iinyembezi zabo bacinezelweyo; ibe ke kungekho namthuthuzeli! Ewe, akukho mntu ubathuthuzelayo, ibe ke bona abacinezeli baxhaswa ligunya.7gKe kaloku ndabona ukuba into emfaneleyo umntu kukwanela, axhamle imigudu yakhe, kuba kambe eso sisabelo sakhe. Kakade ngubani onokumbonisa oko kuza kwenzeka za sele engekho? Ngubani owaziyo ukuba umoya womntu uyenyuka ubheke phezulu, ingubani owaziyo ukuba umoya wesilwanyana uyehla ubheke emhlabeni?”kOUmntu ndawonye nesilwanyana baya ndaweni-nye; njengoko bephuma emhlabeni, babuyela kwasemhlabeni.QKaloku isiphelo somntu siyafana nesesilwanyana. Ukufa kubabopha ngentambo enye ngokufanayo. Ewe, umoya mnye emntwini nasesilwanyaneni. Ke umntu akasidluli nganto isilwanyana. Yonke into ingamampunge.w gNdagqiba ngelithi: “UThixo uyaluvavanya uluntu, efuna ukuba luqonde ukuba alwahluke kuya phi ezilwanyaneni. !Ndagqiba kwelithi: “UThixo uza kugweba bonke, abalungileyo nabakhohlakeleyo, kuba umise ixesha layo yonke imicimbi nazo zonke izenzo.”, QNgaphezu koko ke ndifumanise ukuba apha phantsi kwelanga usuka ufumane inkohlakalo endaweni yokugweba ngokufanelekileyo, nditsho inkohlakalo endaweni yobulungisa.v eInto ekhoyo ibiselikho kakade, nento eya kubakho ibikho ngaphambili. UThixo uyakubuyisela obekusele kudlule.2 ]Ndiyazi ukuba yonke into eyenziwa nguThixo iya kuhlala ihleli; akukho nto inokongezwa kuyo, kungekho nto inokususwa kuyo. UThixo uyakwenza oku ukuze ahlonelwe ngabantu.hI kwanokuba wonke umntu atye asele aneliseke yimigudu yakhe. Kaloku sisipho esivela kuThixo eso. Ndifumanise ukuba akukho nto iyenye angayenzayo umntu ngaphandle kokuba ahlale onwabile, enze okulungileyo lo gama esaphila,S Into yonke uyimisele ixesha layo. Umntu yena umnike ulangazelelo lokuqonda nangamaxesha angamiselwanga. Kodwa ke umntu akafikeleli ekuyazini into eyenziwa nguThixo ukususela ekuqaleni kuye esiphelweni.4c Ndilubonile uxanduva alunike uluntu uThixo.2_ Umntu uzuza ntoni ke ngemizabalazo yakhe?ucUthando lunexesha lalo, nokucaphukela kunexesha lako. Likho ixesha lemfazwe, kanti likwakho nexesha loxolo.~uLikho ixesha lokukrazula, likwakho nexesha lokuthunga. Ukuthi cwaka kunexesha lako, kanti nokuthetha kunexesha lako.nUUkufuna kunexesha lako, nokuncama kunexesha lako. Ukugcina kunexesha lako, nokulahla kunexesha lako. Ukusarhaza amatye kunexesha lako, nokuqokelela amatye kunexesha lako. Likho ixesha lokuwolana, likwakho nexesha lokuyeka ukuwolana.nUUkulila kunexesha lako, nokuhleka kunexesha lako. Likho ixesha lokuzila, likwakho nexesha lemihlali.u~cLikho ixesha lokubulala, kanti likho nexesha lokunyanga. Ukuchitha kunexesha lako, nokwakha kunexesha lako.p}YUkuzalwa kunexesha lako, nokufa kunexesha lako. Likho ixesha lokutyala, likwakho nexesha lokuncothula.R| Yonke into inexesha layo; umbandela ngamnye unethuba lawo apha emhlabeni.{Kaloku uThixo umnika ubulumko, ingqiqo, nokonwaba, loo mntu umkholisayo; kambe ke bona abagwenxa abanike uxanduva lokusebenza nzima, beqweba beqokelela ubutyebi, ukuze ke babunikezele kwabo bakholisa uThixo. Ngenene nale into ngamampunge, ifana nokusukelana nomoya.Lzkuba kaloku ngaphandle kwakhe akukho mntu ungatyayo okanye onwabe.4yaAyikho enye into angayenzayo umntu ngaphandle kokuba atye asele, ahlale anelisekile kukubulaleka kwakhe. Phofu ke naleyo ndafumanisa ukuba iphuma kwasesandleni sikaThixo,xYonke imihla yakhe yinkxwaleko, nokuzabalaza kwakhe ziinzingo. Nasebusuku uyaphuthelwa angaphumli. Ewe, yonke loo nto nayo ingamampunge.`w9Kodwa-kodwa uzuza ntoni umntu ngemizabalazo nokubulaleka kwakhe apha phantsi kwelanga?\v1Kaloku umntu ebesenokuwenza umsebenzi wakhe ngobulumko, ingqiqo, nobuchule, kanti yonke loo nto abulaleke ngayo uza kuyishiya emntwini ongayisebenzelanga mpela-mpela! Ngenene nale into ngamampunge; imbi kunene!Tu!Ngoko ke ndatsho ndazisola ngokubulaleka kwam konke apha phantsi kwelanga.EtKwazi bani ke ukuba woba sisilumko okanye isityhakala? Ukanti ke noba kunjalo konke ukubulaleka nobuchule bam apha phantsi kwelanga buya kuba semandleni akhe. Hayi suka, ngamampunge lawo!4saKe kaloku ndasuka ndakucaphukela konke ukubulaleka kwam apha phantsi kwelanga, kuba ndisazi ukuba ndihlalelwe kukuzishiya kulowo undilandelayo zonke izinto endizenzileyo.9rkNgoko ke ndatsho ndabucaphukela ubomi, kuba yonke into eyenziwa apha phantsi kwelanga yasuka yandiphathela inkxwaleko. Ewe, zonke izinto ngamampunge, nqwa nokusukelana nomoya.=< i"Kambe ke baya kutshabalala bonke abavukeli-mbuso nabanxaxhayo; ewe, uNdikhoyo uya kubabhubhisa bonke abakreqi.]= 5"IJerusalem iya kuhlangulwa bubulungisa bukaThixo. Baya kusinda ke bonke abaguqukayo.0< ["Kaloku ndiya kunibuyisela abalawuli njengantlandlolo, ndinimisele izithwala-ndwe njengamandulo. Kuya kwandula ke kuthiwe ungunobulungisa, ngenene ube ngunontembeko.”; "Ngoku ndiza kuthatha amanyathelo aqatha: ndiza kunikhama ndinicwenge oku kwesinyithi; ndiza kubukhupha buphele tu ububi kuni.E: "Ngoko ke nanku umlomo *kaNdikhoyo – nditsho uNdikhoyo uSomandla-onke, iNgangalala kaSirayeli – uthi: “Ngoku ndiza kukhe ndiphuncule kwiintshaba zam; ewe kaloku, ndiza kuziphindezela.;9 q"Iziphathamandla zakho zizibhoja, abafo abalala ngangubo-nye namatutu. Bathwangekile kukufun' izipho nezicengo; abaziinkedama abanaxesha labo, kanti nabahlolokazi abazidubi ngabo. 8 "Kaloku wawukade ucwenge njengesiliva, kodwa ngoku sewuphuthile. Wawufana newayini eyondeleleneyo, kambe namhlanje sewungumngxengwa.L7 "Ewe, kambe, sixekondini! Kade uyinzwakazi ngesimo, kodwa xa kunamhlanje-nje, ungumadod' onke. Wawufudul' uphuphuma lucwangco; ngenene wawulikhaya lamalungisa; ke namhlanje ulikhaya lezikrelemnqa.{6 q"Kambe ke xa ningafuni, nindivukela, niza kusuka nibe lixhoba lekrele. Nditshilo nje ke mna Ndikhoyo, nditshilo!”J5 "Ukuba niyavuma ukundithobela, ningabuxhamla ubuncwane beli lizwe.N4 "Ewe, uNdikhoyo uthi: “Yizani, khe sithetha-thethane. Noba sewudyobheke wankone sisono, mna ndokuhlambulula utsho ube msulwa; kanti nokuba sewuyinyhuku-nyhuku, mna ndiya kukwenza ube mhlophe qhwa.B3 "Khanifunde ukwenza okusesikweni; zonke izinto zenzeni ngokomthetho. Khaninyenyise ngakubantu abacinezelekileyo; kanti neenkedama zilungiseleleni; ngokunjalo nimbonelele nomhlolokazi.”2 "Khanizicoce nibe nyulu! Yahlukanani nale mikhwa ingcolileyo; yekani ukwenza izinto ezinje; mandingaze ndiphinde ndizibone.+1 Q"“Nakukhongozela ngezandla nizibika, mna ndosuka ndiwavale amehlo am. Noba ningade nibhomboloze, andiyi kunikhathalela mpela; kaloku izandla zenu zinkone ligazi.0 "“Ndiyawenyanya onke amatheko enu; nditsho nala okuthwasa kwenyanga. Kaloku ngoku asuke aluxanduva, ndaye ke ndidiniwe kukuluthwala.L/ " Andizifuni izipho namadini aphuthileyo, kwankqu nesiqhumiso senu siyanditsarha! Andinamdla kwiimbizo neentlanganiso zenu zokuthwasa kwenyanga *noMhla wokuPhumla; amatheko anobugwenxa andikruqule.n. W" Nide nize kum nje, nibizwe ngubani? Nisafuna ntoni apha kum? Hayi bo! Phezani ukuyixovula le nkundla! - " Kaloku uNdikhoyo uyakhala ngawe, Sirayeli; uthi: “Ngawani ke ngoko la madini angakanana? Mna ndidikiwe ziinkunzi zeegusha ezitshiswayo. Ndanele nangamanqatha enyama etyebileyo. Andisalifuni igazi leenkunzi zeenkomo, nditsho nelamaxhwane eegusha neebhokhwe., " Nalu udaba lukaNdikhoyo! Luveni, ziphathamandla zaseSodom; yiphulaphuleni imfundiso kaThixo, nani zima-mhlaba zaseGomora.+ " Kambe ke uNdikhoyo uSomandla-onke, ukuba ebengasishiyelanga qaqobana, besiya kusuka sifane neSodom; ewe, ngesitshabalele njengeGomora. * "Ke yona iJerusalem isele yodwa jwi! Seyifana nephempe esidiliyeni; seyingathi linqugwala emasimini, nqwa nesixeko esingqingiweyo.9) m"Nâlo ilizwe lakowenu liyinkangala; okwakuzizixeko kutshe kwaluthuthu. Yonke ke loo nto nikho nibukele. Iintlanga ziwuphangile umhlaba wooyihlo; ewe, ziwubhukuqe zawuvuthulula.?( y"Phantsi elunyaweni kuye entloko phezulu, hayi konke, kulityufu-tyufu nje! Kuziingongoma, kuziinduma; azicudiswanga, zingakhanyelwanga nangachiza; ewe, khange zikhathalelwe zibotshwe!' "Anikaneli kwesingaka sona isohlwayo? Niya kurhoxa nini kolu vukelo? Mhawoo! Intloko seyide yaboko-boko; xa uwonke nomzimba uvikivekile.l& S"Yeha ke, sizwe samanyundululu, abantu abasuntsubala bubugwenxa, nzalandini yamatshijolo, sizukulwanandini sonakalisayo! Kaloku nikreqile nina kuNdikhoyo, nisuke namdelela uYedwa kaSirayeli; ewe ngenene, nihlehlile namfulathela.% 5"Kambe ke yona inkomo iyamaz' umniniyo, ngokunjalo nedonki iyasazi isibaya sayo. Ukanti ke yena uSirayeli uvalekile; ewe, abantu bam abazi nto tu!”*$ O"Hoyi-i-i-na! Hoyina, mazulu! Bek' iindlebe, nawe hlabathi! Kaloku *uNdikhoyo uthethe wathi: “Ndakhulis' abantwana ndabondla, kodwa ke ngoku bajike bandivukela._# ;"KwelakwaJuda ngemihla yookumkani u-Uziya, uYotam, uAhazi, noHezekiya, uIsaya unyana ka-Amozi wafumana isityhilelo esivela kuThixo, waza wadanduluka wathetha ngokubhekiselele kwisizwe sakwaJuda neJerusalem, wenjenje:l"QXhabasha, sithandwa sam! Yiba ngathi ulinxala, ube ngathi ulitakane lebhadi kwezo ntaba zeziqholo.V!% Wena ohlala emiyezweni, osoloko engqongwe zizihlobo, mandilive ilizwi lakho.b = Esam isidiliya sesam ke! Iwaka lesiliva lelakho, Solomon. Amakhulu amabini ngawabaqeshi.~u USolomon unesidiliya eBhali-hamon; uqeshise ngaso kubalimi. Ngeziqhamo zaso bayarhuma: liwaka leengqekembe zesiliva.oW Ewe, mna ndiludonga; la mabele ziinqaba. Yiloo nto emehlweni akhe ndingulowo umphathela ukwaneliseka.yk Ukuba ke ebeludonga ngesimakha abe yinqaba yesiliva. Nokuba ngaba ebelisango ngesimkhusela ngemivalo yomsedare._7Thina sinodade wethu; akakantshuli namabele. Kambe, singamenzela ntoni mhla acelwayo?  Alungecinywa nangamanzi; alukhukuliseki naziimpuphuma. Xa unokulithenga ngobutyebi bonke bendlu yakho ungasuka ube sisigculelo. Mayibe ndim kuphela osentliziywemi yakho oku komsesane wokutywina; ewe, mandibe ngumsesane wokutywina engalweni yakho. Lent' uthando lunamandla nqwa nokufa; ikhwele lalo aliqheliseli oku kwengcwaba. Ludangazela ngathi lidangatye, luvuthe ngathi ngumlilokazi.-SNgubani lo uvela ngasentlango, uqhogene nesithandwa sakhe? Ndakuvusa phantsi kom-apile, apho wakhawulwa khona ngunozala wakho, apho waba nenimba khona owakuzalayo.yZintombi zaseJerusalem, ndiyanifungisa: sanukuluxhokonxa ningaluphembeleli uthando; luyekeni lude luzivukele ngokwalo.X)Isandla sakho sasekhohlo besiya kuxhasa intloko yam, esokunene sona sindiwole. Bendiya kukukhokela ndikuse endlwini kamama, yena wandifundisayo, ndikuseze iwayini edidiyelwe ngezinongo nencindi yeerharnati zam.y mAkwaba ubungumnakwethu, nditsho owancanca kumama. Bendiya kukuncamisa naphandle phaya, ndize ndingagxekeki noko. Wofumana ivumba lemithuma nezimuncu-muncu zeziqhamo zisemnyango, nditsho ezidala nezitsha, ndizigcinele wena, sithandwa sam!'G sivuke kwanini, siye ezidiliyeni, ukuze sihlole ukudubula kwazo, sibone ukuba azikatyatyambi na, siqonde nokudubula kwemirharnati. Khona ndokuvava ngothando.D Yiza, sithandwa, siye emaphandleni, siye kulala ezilalini,?y Mna ndingowesithandwa sam; naso ke siyandilangazelela.q[ umlomo ngathi yeyona wayini. Loo wayini mayiginywe sisithandwa sam, igqithe kuloo milebe naloo mazinyo.  Ndosuka nditsiwule kwelo sundu, ndiqhawule kwezo ziqhamo. Amabele ngathi zizihloko zediliya; umphefumlo wakho livumba leeapile;KYintw' eluthi ngathi lisundu, emabele ngathi zizihloko zeediliya.K Yeka loo mfaneleko, awumhle ngako! Uthando lwakho luyahlasimlisa.w gIntloko ithe cwa, ngathi yintaba iKarmele. Iinwele ngathi lilaphu elimfusa — buhle bazo buthimba nokumkani.9 kIntamo injengenqaba yamabamb' endlovu. Amehlo anjengamachibi aseHeshbhon, lawo angasesangweni leso sixekokazi. Impumlo ngathi yinqaba yaseLebhanon, leyo ikhangelene neDamasko.< sAmabele ngathi ngamawele, nditsho amatakane enxala. Inkab' engqukuva ngathi yingqayi ehlal' inewayini exutyiweyo. Isisu ngathi yingqumba yengqolowa, yona ijikelezwe ziinyibiba.! =Azintle ngako ezo nyawo zisezimbadadeni, nditsho wena ke, nkosazanandini. Naloo milenze ngathi ziintsimbi zokuhombisa, ngathi yenziwe zizandla zengcibi. Buya, buya, mShulemikazi! Buya, buya, ukuze sikubone! Nobona ntoni na kakade kumShulemikazi lo gama angqungqayo phakathi kwemikhosi?ve Ndithe ndingaqondi ndazibhaqa sengathi ndilitshawe lamatshawe, ndiphethe iinqwelo zokulwa zabantu bakowethu.)K Ndihle nday' emyezweni wemithi yeenati, ndaya kubuka izityalo entilini. Ndiye kukhangela ukuba imidiliya iyadubula na, nokuba ngaba imirharnati iyatyayamba na.  Ngubani lo uthi gqi ngathi ngumso, omkhitha ngathi yinyanga, oqaqambe ngathi lilanga, ondili ngathi ziinkwenkwezi zingumngcelele?E ke mna andiziva ngehobe lam, yena cikizwa wam onguye qwaba! Nguyedwazana kanina, yena ngumathandwa walowo umzeleyo. Zonk' iintombi ziyamdumisa zakumbona; unconywa ngamakhosikazi namaqadi.mSAmakhosikazi ngamashumi amathandathu, amaqadi ngamashumi asibhozo, ngokunjalo nentaphane yeentombi,GIzidlele ngaphaya kwesigqubuthelo ngathi ngamacala erharnati.ucAmazinyo amhlophe qhwa, ngathi ziigusha zivela kuhlanjwa. Onke asenamaqabane awo; akukho lingumth' uzimele.Hayi, musa ukundijonga; amehlo akho ayandongamela. Iinwele ngathi ngumhlambi weebhokhwe zisihla kuloo mixawuka yaseGiliyadi.~Awu, waza wamhle, sithandwa sam! Uyinzwakazi okwesixeko iTiza; umhle nqwa neJerusalem; unesihomo ngathi ngumkhosi onendwe.N}Isithandwa sam sesam, nam ndingowaso; salusela phakathi kweenyibiba.~|uSimke saya emyezweni waso, apho kutyalwe iziqholo khona. Sizalusele khona emyezweni, kananjalo siqokelela iinyibiba.y{ mNzwakazindini etshatsheleyo, siye ngaphi isithandwa sakho? Ngaba sibhekise ngaphi, khon' ukuze nathi sikufunise?~zuHay' ukuyola komlomo wakhe; ngenene isithandwa sam sinomtsalane. Sinjalo ke esam isithandwa, zintombi zaseJerusalem! y9Yintw' emilenze ngathi ziintsika zemabhule ezimiliselwe kwizikhondo zeyona golide. Yingwanyalala ngathi ziintaba zeLebhanon naloo misedare ingayiwayo.xYintw' engalo ngathi ziintonga zegolide eziqhoqhonywe ngamatye exabiso. Umzimba ugude njengebamba lendlovu, uqhoqhonywe ngamatye esafire. w  Izidlele ngathi ngumhlatyana wezityalo ovelisa iziqholo ezivumba limyoli. Imilebe ngathi yinyibiba, yona ivuza isiqholo semore.vve Yintw' emehlo ngathi lihobe xa lisemithonjeni yamanzi. Ngathi ahlanjwe ngobisi, ahonjiswa okwamatye exabiso.cu? Intloko yaso yeyona golide, iinwele sisihlwitha esimfaneleko, zimnyama ngathi lihlungulu.It  Isithandwa sam yinzwana ekomelela; songama nakwishumi lamawaka.s} Nzwakazi yeenzwakazi, sibhetele ngani esakho isithandwa? Ngaba siyabedlula na abanye, le nto ude usifungise ngolu hlobo?zrmZintombi zaseJerusalem, ndiyanifungisa: Apho nisibone khona isithandwa sam ze nisixelele ukuba ndiyafa luthando!q3Ndade ndabhaqwa ngabalindi kwimijikelo yabo esixekweni. Hayi ke, bandibetha bandenzakalisa. Nâbo besimka nengubo yam abo bagada iindonga zesixeko.)pKndasivulela isithandwa sam. Kodwa phi kwaphi, sasimkile nje! Benditsho ndasilangazelela sakuthetha, ndaba ngathalaza andasibona, ndaba ngamemeza, tu impendulo!oNdavuka ndisiya kuvulela isithandwa sam, izandla zam zivuza isiqholo semore, neminwe imanzi kwasiso. Ndasichukumisa ndinjalo isitshixo,dnAIsithandwa sam solula isandla kwikroba lokuvula, yatsho yabetha intliziyo yam ngenxa yaso.sm_Awu, sendikhulule nje! Uthi mandinxibe kwakhona? Sendizihlambile neenyawo. Uthi mandizingcolise kwakhona?jlMBendilele, kodwa ingqondo yam iphaphile. Nâso isithandwa sam sinkqonkqoza sisithi: “Ndingenise kaloku, sithandwa sam, dad' ethu, hobe lam, cikizwa wam. Intloko yam imanzi ngumbethe, neenwele zam ngamathontsi asebusuku.”ck ANdingenile emyezweni wam, mtshakazi wam, dad' ethu. Ndiyifumene imore nezinye iziqholo, ndiyityile incindi nobusi, ndilusele ubisi newayini. Yityani nisele, nina zihlobo! Ewe, selani nide nincitheke, nina bathandanayo.5jcVumbuluka, moya wasentla; vuthuza, moya wasezantsi! Phepheza emyezweni wam, ivumba lawo litsho lithi saa! Masingene emyezweni waso isithandwa sam, singcamle ezona ziqhamo.wigNgumyezo onkcenkceshwa yimithombo; nditsho imithombo empompozayo, imithombo enkcenkceza kwiintaba zeLebhanon.,hQEwe, ikho inadusi nesafroni, okuziikalamo noozisinamoni, iintlobo-ntlobo zemithi yentlaka yesiqhumiso. Asisathethi ke ngemore nekhala nezona-zona ndidi zeziqholo.jgM Izityalo zakho ngathi ngumyezo weerharnati; umyezo oziqhamo zizezodidi: ihena nenadusi ngokwayo.tfa Mtshakazi wam, dad' ethu, wena ungumyezo ofihlakeleyo, ngathi ungumjelo obiyelweyo, umthombo ovingcelweyo.e% Imilebe yakho, mtshakazi wam, ithontsiza incindi; phantsi kolwimi lwakho lubisi nobusi. Ivumba lezambatho zakho ngathi livumba laseLebhanon.$dA Awu, ndithe swii nguwe, mtshakazi wam, dad' ethu! Uthando lwakho lundanelisa ngaphezu kwewayini; nevumba lamafutha akho lingaphezulu kwazo zonke iziqholo.Hc  Ewe, uyithimbile intliziyo yam; nditsho wena, mtshakazi wam, dad' ethu. Ngenene intliziyo yam uyibile ngokundithi krwaqu kanye ngaloo mehlo akho, nangomxokelelwane nje omnye entanyeni yakho.Xb)Masihle eLebhanon, mtshakazi wam; ewe, masihle eLebhanon. Masihle kwincopho yeAmana, nditsho kumalenga-lenga eSenire, incopho yentaba iHermon, apho zinezikhundla zazo iingonyama, apho zihlala khona izingwe.DaAwumhle ngako, sithandwa sam! Umhle ngenene, awunasiphako!`Ide ke isangane imini, ke wona amathunzi anabe, ndohamba-hamba kwiintaba zesiqholo semore, ndijikeleze kwiinduli zentlaka yesiqhumiso.m_SLoo mabele ngathi ngamatakane amabini; nditsho amawele ebhadi, ethuku-thukuza phakathi kweenyibiba.^Ntamo ngathi yinqaba kaDavide, yona yakhiwe ngezintlu zamatye; ithiwe gaxa ezo ntsimbi, ngathi liwaka lamakhaka amagorha. ]Imilebe ngathi ngumty' obomvu; hay' ukuthandeka kwaloo mlomo! Izidlele ngathi ngamaqhekez' erharnati, ngaphaya kweso sigqubuthelo.\-Loo mazinyo amhlophe qhwa, ngathi ziigusha ezisand' ukuchetywa, kanye xa zigqityw' ukuhlanjwa. Onke asenamaqabane awo, akukho lingumth' uzimele.P[ Awu ke wena, sithandwa sam, awusemhle ngako — uyinzwakazi enomkhitha! Loo mehlo angaphaya kwesigqubuthelo nqwa namahotyazana; iinwele ngathi ngumhlambi weebhokhwe xa zisihla kwiintaba zaseGiliyadi.JZ  Phumani, zintombi zaseZiyon; khanikhangele nimbone ukumkani uSolomon. Nanko ethwele isithsaba sobukhosi, eso wasithweswa ngunina mhla zawelan' iindonga, mhla intliziyo yakhe yaphuphuma luvuyo!=Ys Iintsika zayo zityatyekwe ngesiliva, amazantsi ayo atyatyekwa ngegolide. Isihlalo sona sênziwa ngelaphu elimsobo; umphakathi ke wona uthungwe ngobunono zezo ntombi zaseJerusalem.TX! Ukumkani uSolomon uzenzele inqwelo, eyenza ngamaplanga omthi waseLebhanon.W{Onke agaxel' amakrele; onke ngoompondo zihlanjiwe emfazweni. Ngalinye lixakath' ikrele; selilungel' izigigaba zobusuku.xViTyhini, yinqwelo kaSolomon! Ukhatshwa ngamashumi amathandathu amajoni, ezona ngcungela zamagorha akwaSirayeli. UNgubani na lo uthi gqi entlango, lo ngathi ngumqulu womsi? Nditsho lo uqholwe ngesiqhumiso nentlaka esiphuma kwiziqholo zabarhwebi.!T;Zintombi zaseJerusalem, ndinifungisa amanxala namabhadi asemathambekeni: Sanukuluxhokonxa ningaluphembeleli uthando; luyekeni lude luzivukele ngokwalo.'SGUkubanje ndahlukane nabo suka ndagaxeleka kuye ndamfumana. Hayi ke, ndambamba andamyeka, ndaza ndaya naye endlwini kamama, kwigumbi lalowo ndakhawulwa nguye.{RoKe bona abalindi bandibhaqa; bona babehamba-hamba bejikeleza isixeko: “Ngaba khange nisibone isithandwa sam?”-QSNdosuka ndivuke ndihamba-hambe esixekweni, ndijikeleze ezitalatweni nasemabaleni; ndomzingela lowo ulangazelelwa yintliziyo yam. Ewe, ndaba ngathalaza andamfumana.}P uUbusuku bonke emandlalweni wam ndahlala ndimlindele olangazelelwa yintliziyo yam; ndaba ngamjonga kodwa andamfumana. O9Ide ke isangane imini, ke wona amathunzi anabe, jika ubuye, sithandwa sam. Ewe, khawube njengenxala; khawuxel' ithole lebhadi kuloo mixawuka yeentaba._N7Isithandwa sam sesam, kanti nam ngokwam ndingowaso. Sona salusa phakathi kweenyibiba. M Khawusibambele ezo mpungutye; ewe, iimpungutyana ezincinci, kuba ziyazonakalisa izidiliya, kanti izidiliya zethu zityatyambile.GLUyintw' engathi lihotyazana lithe nca ezimfanteni zamawa; nditsho elizimela ezintabeni. Vela kaloku ndikubone, ukuze ndive nelo lizwi; nditsho elo liyole kunene. Ubuso bakho buthi ndijonge!K3 Ngoku namakhiwane okuqala ayavuthwa; ukudubula kwesidiliya kutsho ngesiqholo. Phakama uze, sithandwa. Ewe, nzwakazi yam, yiza kaloku, masihambe!”J Iintyatyambo ziqhakazile elizweni; ligalelekile ixesha lokuntyiloza. Nâlo ihobe lidumzela; ewe, liyavakala kweli lakowethu.EI Kaloku bona ubusika budlule, kananjalo neemvula zigqithile.H} Isithandwa sam sibhekisa kum, sisithi: “Vuka kaloku, sithandwa sam. Awu, uyinzwakazi ke khona! Yiza kaloku, masihambe.G5 Isithandwa sam ngathi linxala, sona sinjengetakane lebhadi. Naso simi emva kodonga lwakowethu, silolonga efestileni, sinyondla, sikroba emkhusaneni.yFkKhanive, sisithandwa sam eso! Awu, naso ke sisiza: siza siqakatha ezintabeni; siyatsiba-tsiba ezindulini phaya. Z]~<}O||{ zKyDxtxwwv&u|uNttLssrrqp!oznnimm l{kkJjj>&==7665?433\22)1100/..--9,}++8**8)((( ''E&&%$$#1""8!!# F'=Ks$ugf"r5:c r M Y b* S\Zsm_"Izixeko zaseArohere zosala zize; kuphela zosala zilidlelo lempahla, futhi kungekho namntu uyiphazamisayo.l "Nalu udaba olundilisekileyo olumayela neDamasko: “Ke yona iDamasko ayisayi kuba sisixeko, yosuka ibe ziingqumba zamabhodlo.rk]"Kambe ke ngoku uNdikhoyo uthi: “Kwiminyaka emithathu yokunyamezela ubutyebi beMowabhi buya kuphel' emehlweni. Obu bunewu-newu naloo nyambalala yabantu konke kuya kutshabha, naloo mingqandanda isindileyo yoba ngamabhetye-bhetye.”Rj" Olu ludaba awaluthetha kwamandulo uNdikhoyo ngokubhekiselele kwiMowabhi.`i9" AmaMowabhi aziduba nje ngokunyuka intaba esiya kunqula; yonke loo nto yinkcitha-xesha.}hs" Ngoko ke ndinesimbonono ngenxa yeMowabhi; ngenene ndihlahlamba njengesigingci, ngenxa yeKir-hareshete ndibindekile.g'" Amasimi akezi namihlali nalonwabo; ezidiliyeni ayisekho ingoma nemiyeyezelo. Ezixovulelweni akusekho baxovuli; imiyiyizelo yabavuni iphelile.1f[" Ngoko ke ndilila kunye neYazere; ndiyakhala ngezidiliya zaseSibhema; ndiyinyhididi, Heshbhon nawe Eliyali. Ewe kaloku, isivuno asibonwa, imivuyo nemincili iyalambatha.eeC"Amasimi aseHeshbhon ayadodobala, nezidiliya zaseSibhema zitshabalele. Amakhosi ezizwe azixangxathile izidiliya zodidi, zona fudula zifikelela eYazere, zenjenjeya zithi xhaxhe ngentlango, amasebe azo ethe gaa ngolwandle.d"Myeke ke uMowabhi abhomboloze. Mabamthelele uMowabhi nabo balile; mabenze isililo nesijwili xa bekhumbula amaqebengwane aseKir-hareshete.c!"Sivile ngokuzikhukumalisa kwamaMowabhi, elingako lona ikratshi nendelelo; ewe, angade abe ucikekile likratshi, kodwa ke, akulele nto apho._b7"Ngelo thuba ke kosekwa ubukumkani, bumiselwe ngothando olunezibele. Esihlalweni kongqendeva onyanisekileyo. Lowo ke woba ngowendlu kaDavide. Yena ke uya kulawula ngobulungisa, alangazelele ulungelelwano nocwangco.5ac"Iimbacu zaseMowabhi maziphambukele kuni; sikhuseleni kulo mtshabalalisi.” Le ngcinezelo iza kubuya yethe, nale ntshabalalo iza kuphela, nomphembi-dushe aphel' emehlweni.;`o"“Izwe lifile, yizani kusophula! Sicela uncedo, khanisikhusele! Yibani njengomthunzi mhla ligqatsileyo. Besingoobani kakade siziimbacu nje! Hayi bo, sincedeni ningasingcothozi!q_["AmaMowabhikazi ayazula-zula; axel' intaka egxothwe endlwaneni yayo. Nango ephithizela kumazibuko eAnon.{^ q"Nango amaMowabhi entlango kwisixeko iSela; ngoku athumela umrhumo: amatakane eegusha kwiziphathamandla eJerusalem."]=" Emlanjeni kwisixeko saseDibhon namanzi ngokwawo abomvu ligazi. Kanti ke mna Thixo ndisaza kwenza izinto zamehlo: kuza kujub' ugodo kwaseleyo amaMowabhi!z\m"Yintlokoma yesikhalo eMowabhi jikelele. Eso sililo sivakala nase-Eglayim; eso sijwili sifikelela naseBhere-elim.o[W"Ubuntwana-ntwana ababuqwebileyo nâbo bexhakazela bebuphethe, besiya kuwela loo ngxingwa yemipampiri.zZm"Intlanjana yeNimrim yona yome khonkqo, notyani ecaleni kwayo apho butshazile; ewe, akusekho hlaza, kome khwahla.RY"Ke mna ke ndikhalela iMowabhi, kuba abantu bayo babhacel' eZoware, basabele e-Egelati-sheleshiya. Nâbo bekhwina benyuka iLuti; benz' isimbonon' ukusing' eHoronayim, benesingqala ngenxa yentshabalalo.X-"AmaHeshbhon namaElale ayabhomboloza; isikhalo sawo sivakala naseYahaza. Kubi, namajoni ngokwawo ayakhalaza; kaloku nawo ngoku angenwa yingevane.XW)"Ezitalatweni ahamba enxibe ezokuzila; phakathi kwabantu nasemakhaya sisijwili.#V?"Nango amaDibhon enyukela endaweni yawo yokunqula, esiya kuphalaza iinyembezi elila. AmaMowabhi alilela iNebho neMedibha; selede agugul' iinwele neendevu.NU "Nalu udaba olundilisekileyo olumayela neMowabhi: KwelaseMowabhi yimbubho yodwa; kaloku iAri ivuthululwe ngabusuku bunye. Kunyembelekile eMowabhi phaya; kaloku iKiri itshatyalaliswe ngabusuku bunye.=Ts" Kodwa kodwa singaphendula sithini ukuthetha namakhankatha eso sizwe? Ewe, sowaphendula sithi: “UNdikhoyo uyimise wayimilisela iZiyon, ngoko ke zozimela kuyo iintsizana zakhe!”+SO"Hlahlambani, masango; bhombolozani, nina zixeko! Ewe, tatazela urhwaqele, wena Filistiya! Kuba nanko umsi uthuquza kweliphezulu; loo mkhosi ke awunalo ityutyusi!R"Aya kuhlutha amahlwempu abantu bam, abahlelelekileyo bahlale bekhuselekile, ke wena ndikugengqe ngendlala, kungasali nditsho nempunde le!IQ "Ke wena, Filistiya, yithi rhubaxa! Ewe, musa ukuzikhohlisa uthi: “Intonga ebendibethwa ngayo yaphukile,” kuba kwakuloo mnombo kosuka kuthi gqi irhamba; inzala yalo ke inobuhlungu kangako.SP"Nalu udaba olundilisekileyo olwavakala nyakana wasweleka ukumkani uAhazi:O}"UNdikhoyo uSomandla-onke ezimisele nje ke, ngubani ongema ngaphambili? Xa eyolule ingalo yakhe, ngubani ongabuya amjike?eNC"Ezi ke ziinjongo zam mayela nehlabathi jikelele; ingalo yam ijinga phezu kwezizwe zonke.”M"Ndiza kuwavikiva ama-Asiriya kweli lizwe, ndiwanyhashe tu entabeni yam, idyokhwe yawo yahlukane nabantu bam, usuke umthwalo emagxeni abo.Lw"*UNdikhoyo uSomandla-onke ufunge wathi: “Konke endikucwangcisileyo kuza kwenzeka; ziza kufezeka zonke iinjongo zam.K"Ndakuyibetha itsho ibe yimigxobhozo, ibe likhaya lookhwalimanzi. Inene, ndiya kuyitshayela ngentshabalalo engathethekiyo!”*JM"UNdikhoyo uSomandla-onke uthi: “Ndoyihlasela ndiyibhukuqe iBhabheli, ndiyicim' igama tu, kungabikho hlumelo nanzala. Nditshilo nje ke mna Ndikhoyo, nditshilo.6Ie"Iwu-u-u! Lungiselela kugqityezelwe nenzala yakhe! Ngenxa yenkohlakalo yooyise mabangasindi, hleze bahlume, uze umvundl' uzek' indlela, hlez' eli lizwe lizale zizixeko zabo!>Hu"owakh' umngcwabo soz' ufane nowabo. Kaloku wena wabatshabalalisa wababhuqa; wababopha ngentamb' enye nabakho abantu. Intw' ekhohlakele nesizukulwana sayo negama layo soze libe nto!LG"Kambe ke wena uyindingan' engenangcwaba; wena uyinto esidumbu sibukulwayo. Ngoku sewambethe ababuleweyo abagwazwe ngekrele, abaphoswe emhadini ongxondorha. Ngoku sewuyinto yokuxovulwa ngeenyawo;UF#"Zonk' iikumkani zezizwe ziphumle ngesihomo; iyileyo ilele kwelayo ingcwaba.{Eo"intw' eyajij' ilizwe latsho labharha, eyabhukuq' izixeko zatsho zangamabobosi, emabanjw' angazang' akhululeka?”D5"Abo bakubonayo ke ngoku bathe nqa! Ewe, babamb' ongezantsi, bathi: “Lo asinguye na owayedidizelis' ihlabathi, intw' ibiduma zirhwaqel' izikumkani;KC"Kambe ke usuke watshon' engcwabeni, weyela enzonzobileni yomhadi.VB%"Wawusithi: “Ndonyukela emajuku-jukwini, ndize ndizifanise noPhezukonke.”qA[" Kaloku wawuzithuthuzel' usithi: “Mna ndosuka ndintingel' ezulwini, ndibe ngaphaya kweenkwenkwezi zikaThixo, ndilimise khona ibhotwe lam, ndingqendeve kuloo ntaba yembizo, kwintlanganiso *yezithixo, emalanda-lahla kweliphezulu.”@#" Khawutsho! Ukhiqwe kanjani emazulwini? Kutheni, khwezi lomso elinguBhabheli? Wen' owawufudul' ugeq' izizwe ngoku uthe khalakahla bhalakaxa!'?G" Ubunewu-newu bakho namhla bugqunyelelwe, ngokunjalo nengoma yezigingci ingcwatyiwe. Ngoku umandlalo wakho ziimpethu; kukalokunje ingubo yakho seyingamanundu.o>W" Bonke bobhekisa kuwe, bathi: “Ingaba nguwe na lo selelutywantsi? Ingaba nguwe na lo ofana nathi?”L=" Ewe, nelabafileyo litsho lazama-zama, lilungiselela ukuhlangabeza wena. Noomoya babangasekhoyo baza kukukhahlela, nditsho abo babefudula beziikumkani zezizwe kungokunje nabo bayavusw' ezililini.*<M"Kuvuya nditsho nemithi eLebhanon phaya; ewe, imipayini nemisedare iyakugcolodela. Ithi: “Tshotsh' uwe, kumkanindini,” kuba kaloku nomgawuli utsho wasweleka.Y;+"Ngok' ihlabathi lixhaml' ikhefu ngenzolo, suka ladanduluka ngeengoma nezibongo.0:Y"Nditsho lo ubuntlekez' abantu ngolunyakazi, obusitsho ngezithong' ezingaphelele ndawo, obutyakaty' izizwe ngengcwangu nengqumbo, owatsho ngentshutshiso engenabuyambo.\91"UNdikhoyo uyivikivile intonga yezikhohlakali; yena uwaphule umsimbithi wezilawuli. 8"niya kuhlabela elempoxo ngokumkani waseBhabheli, nithi: Yaz'ba utshitshe njani na lo mcinezeli! Ewe, akukho nkang' idubul' ingethi.c7?"Mhla *uNdikhoyo wanipha umtyhi kwintlungu nehambo-nzima, nakumzabalazo wokusebenza nzima,h6I"Izizwe ziya kuwagodusa amaSirayeli, ziwabuyisele kwilizwe awalinikwa nguNdikhoyo; zona zoba zizicaka zamaSirayeli. Abathimbi bamaSirayeli bojika babe ngabathinjwa bawo, wona amaSirayeli alawule abo babefudula bewacinezela.45 c"Ke *uNdikhoyo woba nemfobe ngoYakobi, abuye azichongele uSirayeli. Uya kumbuyisela kumhlaba wakhe, neentlanga ke zosuka zithontelane khona, zizibandakanye nendlu kaYakobi.#4?" Ezingxandeni yoba sisijwili samaxhwili, nodyakalashe atsho ngomkhulungwane kuloo mapomakazi. Ewe, ngoku ixesha layo lisemnyango, nemihla yayo isongekile. 3" Iya kuba likhaya lamarhamncwa; badakase khona noodyakalashe; iya kusala ilikhaya lezihulu-hulu, nemigewu yeebhokhwe iqakathe khona.2%" Yona soze iphinde imiwe mntu. Yoba zizizukulwana ingahlalwa mntu, kungekho nam-Arabhu womisa ntente kuyo; nabelusi soze babe salusela khona.1!" IBhabheli yinzwakazi phakathi kwezikumkani, iligugu neqhayiya lamaKaledi, kodwa yobhukuqwa ifane neSodom neGomora mhla wazihlasela uThixo.t0a" Okwakungabafana aya kubageqa ngeentolo; wona akanalusini nasezintsaneni; ewe, akavakalelwa nasebantwaneni._/7" Ndiza kubaxhokonxela amaMedi; wona akakhathalele nasiliva, engenaxesha layo negolide..}" Iintsana zabo ziya kuntlekezwa, abazali bebukele ngawabo amehlo. Imizi yabo iya kuphangwa, nakubafazi ke kube yiloo nto.Q-" Lowo ufunyenweyo uya kuhlatyaniselwa; bonke ababanjiweyo baya kubulawa.," Baya kufana nenxala elizingelwayo neegusha ezibhadula ziding' ozalusayo. Elowo uya kubhenela kumawabo, umntu ngamnye asabele kwelakowabo.+7" Amazulu ndiya kuwangcangcazelisa, umhlaba utsho unyikime endaweni yawo ngomhla wengqumbo kaNdikhoyo uSomandla-onke, ngemin' enzima yomsindo ovuthayo.V*%" Amadoda oba njengegolide ukunqaba; ewe, abantu bonqaba kunegolide yaseOfire.!);" Ihlabathi ndilizisela isithwakumbe, ndibohlwaye abantu ngenxa yezono zabo, ndilinqamle ikratshi labazikhukhumalisayo, ziwe bhaxa izibhoja eziqholosayo.(+" Esibhakabhakeni iinkwenkwezi namaqela azo zosuka zifiphale zingabi nakukhanya. Ke lona ilanga lophuma lizilile, nenyanga ngokwayo iya kugungxa."'=" Ngenene imini kaNdikhoyo ifikile; yona yimin' enzima yengqumbo, elo lizwe loxusheka litsho libe yinkangala; bonke abakhohlakeleyo kulo batshatyalaliswe.7&g" Bonke ke bosuka bee nkamalala; bosuka babhinyalaze bezibhija-bhija; bopena-pena ngathi ngumfazi olunywayo. Baya kukrwaqulana bethe khumnqa; ewe, boba sebenyoshoza ziintloni.L%" Ke zona izandla zitsho zanomkhinkqi. wonk' umntu wangenwa yintaka.$y" Hlahlamba ke, utsho ngesikrakra. Kaloku imini kaNdikhoyo isemnyango! Yogaleleka ipheth' intshabalalo evela kuSomandla. #" Nantso imikhosi ivela kwelikude, iphuma eziphelweni zehlabathi. UNdikhoy' uyaxhakazela zizixhobo; uza kulivuthulula lonke ilizwe.]"3" Yaz'ba ngawani na loo mayeyeye avakalayo? Ezintabeni phaya ngathi lugxudululu oluxokozelayo. Ewe, izirhulumente ziyaphithizela; nâzo izizwe zona ziqokelelana. Ke yena uNdikhoyo uSomandla-onke selehlab' umkhosi.!)" Mna *Ndikhoyo ndiwagunyazisile onke amafa-nankosi; ndithe makeze amagorha am, abo bavuyisana noloyiso lwam, khon' ukuze bathulule umsindo wam. " Misani intshinga kwinduli ebharhileyo, nidanduluke nihlab' umkhosi, niwubize niwukhwebe umkhosi, nize kungena emasangweni ezikhulu._ 9" Mayela neBhabheli nalu udaba olundilisekileyo awalutyhilelwayo uIsaya unyana ka-Amozi:!" Nditsho kuni, bemi baseZiyon, ndithi memezani nimemelele ngemihlali, kuba yena umi phakathi kwenu; ewe, yingangalala uYedwa kaSirayeli.”zm" Masintyiloze sidumise uNdikhoyo, kuba wenze imisebenzi emikhulukazi; olu daba malufikelele ehlabathini jikelele.E" Ewe, ngaloo mini niya kusuka nithi: “Masidomboze sibulele uNdikhoyo; ewe, masiqambe sinqule igama lakhe. Imisebenzi yakhe masiyibhengeze ezizweni; masishumayele sibuxele ubukhulu bakhe.eC" Njengalowo ukha amanzi emthonjeni lukwanjalo ke novuyo wakuba uluxhamla usindiso lwakhe.”#" Ngenene uThixo ngumsindisi wam; ndokholosa ngaye ndingenadyudyu. NgoNdikhoyo ndomelele ndide ndimemelele, kuba kaloku nguye ondihlangulayo.$ C" Ngaloo mini ke niya kudanduluka nisithi: “Ewe, ndiyakubulela, *Ndikhoyo, kuba nakuba ubundiqumbele suka wetha umsindo wakho, wajika wena wandithuthuzela./" Nanko uhola wendlela ephuma kwelaseAsiriya khon' ukuze amasalela abuye ngaye; ewe, kaloku, koba njengamhla-mnene, mhla uSirayeli waphum' eJiputa.Z-" *UNdikhoyo uya kubetha kome khonkqo phaya kwinyoba yoLwandle oluBomvu; ngaloo moyakazi unolophu kunene uya kuwuphekuza utshe umEfrati, utsho usale uziintlanjana ezisixhenxe, wonke ubani abe nokuqakatha awele.J " koko bosuka bahlanganisane barhawule entshonalanga kwezo nduli zamaFilistiya, empumalanga baxhaphaze amaxhoba bekunye. Baya kuhlasela amaEdom namaMowabhi; ke wona ama-Amon oba sesandleni sabo.$A" Losuka liphele tu ikhwele likaSirayeli, abo balwa noJuda banqanyulwe. USirayeli akasayi kuba sammonela uJuda, noJuda akasayi kuba samdlakathisa uSirayeli,#?" Ewe, izizwe iya kuzihlabela umkhosi, ize iziqokelele iimbacu zikaSirayeli, ibahlanganise abo baziintsali bakwaJuda, ibakhulule kumagumb' omane ehlabathi." Ngelo thuba ke iNkosi iya kuphinda iligqogqe xa lilonke, ifuna amasalela abantu bayo, khon' ukuze iwabuyisele ekhaya. Iya kuwathatha eAsiriya, eJiputa nasePatros, eKushe, e-Elam naseShinare, eHamati nakumazwe aselunxwemeni, ide ithi xhaxhe ngeziqithi.)" Ke kaloku ngaloo mihla lowo ungumnombo kaJese uya kuba yimbasa yezizwe. Zona ziya kuqokelelana kuye komkhulu, lize ibhotwe lakhe libe nendili."=" EZiyon, intaba ekhethekileyo, akusayi kubakho owonayo notshabalalisayo; njengolwandle lwambathiswe ngamanzi, ehlabathini uNdikhoyo uya kwaziwa jikelele.P" Nosana lodlala emngxunyeni wephimpi, umntwana ufike exhokonxa irhamba.y" Edlelweni kodibana imaz' enkomo neyebhere, aze amathole azo ahlalisane ngoxolo, njengenkomo ingonyama nayo itye ingca..U" Itakane legusha lobutha ndawonye nengcuka, itakane lebhokhwe liphumle kunye nehlosi. Amathole eenkomo naweengonyama aya kuvana; ewe, wona aya kwaluswa nangumntwana.I  " Yena uya kubhinqa ngobulungisa, aze azithandele ngokunyaniseka.4 a" Uya kuyilungelelanisa imicimbi yabahlelelekileyo; abazelelele abaxakekileyo kulo mhlaba. Uya kuthetha ngezwi, lohlwaywe eli lizwe, afuthe batsho bagileke abakhohlakeleyo.q [" Uya kukulangazelela ukuthobela uNdikhoyo; umfo ongagwebi ngembonakalo, umfo ongenguye uthoba-sikutyele. " UMoya *kaNdikhoyo uya kubutha kuye, amambathise ngobulumko nokuqonda, atsho abe ligorha elimacebo, abe nokumazi amhlonele uNdikhoyo.  y" Kwisiphunzi sikaJese kuya kuntshula ihlumelo; kumnombo wakhe kosuka kuthi thaphu isebe. Elo sebe ke lothwala iziqhamo.pY" "Uya kuzigeca ngezembe uSomandla, abe ngathi utshitshisa ihlathi, loo mihalambela yemithi yaseLebhanon.#?" !UMhlekazi *uNdikhoyo onamandla onke wosuka ke abathi fohlo-fohlo ngathi ucwaba amasebe omthi. Izikhulu ndawonye nezikhakhamela nazo zovikivwa ziwe bhaxa.lQ" Namhlanje nâlo luphuml' eNobhi; ewe, nalo lutyityimbis' umnwe, lukhomba intaba iZiyon eJerusalem.K" Kaloku abemi baseMadema bayasaba; bona abaseGebhim bayazisindisa.b=" Yitsho ngentsholo, wena Galim; ke wena, Layisha, phulaphula; uphendule ke nawe, Anatoti.(I" Kubi, nantso iqabel' enkalweni, ngobusuku yanqumama eGebha phaya. Abemi baseRama batsho bankwantya, iGibheya yakuloSawule ke yona nantso igil' izicithi isaba!gG" Izwe lifile, ziyanqoza eAyi; ewe, nâlo lugqitha ngeMigron, kanti imiphako luyishiye eMikmas.-" Ngaloo mini luya kuxibilika uxanduva olusemagxeni enu, le dyokhwe niyinikwe ngama-Asiriya itsho ivikiveke, kuba kaloku nikhule nada nomelela.”<q" Mna Ndikhoyo onamandla onke ndiya kuwathwaxa kwangalaa ndlela ndawabetha ngayo amaMidiyan kwiliwa laseOrebhe. Isohlwayo sam kuma-Asiriya yoba kwaseso ndawabetha ngaso namaJiputa.jM" Kaloku kukancinane nje uphele umsindo wam ngakuni, ndandule ke ukuwavuthulula ndiwatshabalalise.U~#" Ngoko ke itsho iNkosi *uNdikhoyo onamandla onke ukuthi: “Hayi nina, lusapho lwam lumi eZiyon, ze ningabi nadyudyu ngama-Asiriya la, noba angade aniphakele ingcinezelo enjengaleya nayifumana kumaJiputa.i}K" UMhlekazi iNkosi uNdikhoyo onamandla onke uzimisele ukuwacim' igama ehlabathi ngokomlomo wakhe.c|?" Nangona nje ngoku amaSirayeli ebonakala eyinyambalala enjengeenkozo zentlabathi eselunxwemeni lolwandle, kuphela yimbinana nje eya kusinda ibuye. Kaloku phezu kwawo kulenga-lenga intshabalalo – ibe ifanele ke phofu.L{" Amasalela endlu kaSirayeli aya kubuyela kwigorha elinguThixo wawo.Nz" Liyeza ixesha apho elo qaqobana lisindileyo lamaSirayeli lingayi kuba saqamela ngalowo ulenza ixhoba. Ngelo xesha amaSirayeli aya kukholosa ngokupheleleyo *ngoNdikhoyo uThixo onguYedwa kaSirayeli.Qy" Kuloo mahlathi kosala imingqandandana nje engábalwa lula nayimveku le.xxi" Loo masimi achumayo naloo mahlathi ashinyeneyo wosuka yena awabhuqe bhuqiyane, oku komkhuhlane usutywa kukufa./wW" UThixo olukhanyiso lukaSirayeli wosuka afike abe ngumlilo, uYedwa kaSirayeli abe lidangaty' elilenyayo, ngamini-nye abhubhise konke nje, nditsho nameva kunye nobobo.~vu" Ngoko ke iNkosi uNdikhoyo uSomandla-onke iya kuzifaka isibetho izigantshontsho, ilitshise ngomlilo elo qhayiya lazo.u" Lingazenza bhetele na izembe kunomgawuli, khona isarha kunomsarhi? Asiyonduku ephakamisa umniniyo; kaloku iba ngumntu oyiphakamisayo.~tu" Ubutyebi bazo suka bafana namaqand' entaka, ndaza ke mna ndathatha ndathaphulula nje! Njengomntu oxhaphaza amaqanda asisisulu, ndenjenjalo ukuziqokelela izizwe. Ndizenzela nje kungaqhwaqhwazi nephiko eli, kungekho nantaka ekhe yakrotsha!’ ”:sm" ithi: “ ‘Lo ngumsebenzi wamandla am! Obu bubunkunkqela nengqiqo yam! Ndiyidedisile imida yezizwe, ndaza ndazenzela kwindyebo yazo; njengengangamsha ndizikhiqile izikumkani.9rk" Kambe ke yona iNkosi ithi: “Ndakuwufeza umsebenzi wam kwintaba iZiyon eJerusalem, ndiya kubuya ngayo ikumkani yaseAsiriya, ndiyohlwaye. Kaloku iyadelela, futhi xa iqhayisayoq!" Ndayitshabalalisa iSamariya, ndenjenjalo nakwimifanekiso yayo. Ndisaya kwenjenjalo ke naseJerusalem kwakunye naloo mifanekiso yayo.’ ”~pu" Izikumkani ezinqula imifanekiso ndazoyisa – mifanekiso leyo yayiyinyambalala, ingaphezu kweyeJerusalem neSamariya.|oq" OoKaleno nooKarkemishe bona ndabageqa; iiHamati neeArpadi ndazisukelisa; kooSamariya nooDamasko ndathi ginyi-qobo!Vn%" Kaloku uAsiriya uyaqhayisa, uthi: ‘Iingqwayi-ngqwayi zam zikwangookumkani!m+" Kambe ke yena uAsiriya akakhw' apho; kuthe kanti yena unanjongo yimbi. Suka yena wazimisela ukutshabalalisa; izizwe yena ufun' ukuzicim' igama.l3" Ndibathumela ngaye abangakhathalele Thixo; ndibabetha ngaye abandicaphukisayo, ukuze abathimbe, axhaphaze amaxhoba, abaxovule njengodaka endleleni.Pk" *UNdikhoyo uthe: “Hayi ke, yena uAsiriya! Uyinduku endohlwaya ngayo.Ij " Ewe, koba kungasekho ndlela-mbini ngaphandle kokuzinyakathisa phakathi kwabathinjwa, okanye nirhuqwe ndawonye nabaginwa. Naxa kunjalo uNdikhoyo usafuthekile; nanko elekuza ngaloo ngalo yakhe!i+" Yaz'ba nothini na mhla yajika imeko, mhla kwathi gqi isithwakumbe kwelikude! Ngaba ke nobalekela kubani, bethu? Ubutyebi bona ke nobufihla phi?"h=" ukuze amahlwempu angafumani malungelo, nokuze abacinezelwa bona bangalungiselelwa. Nisuka nibaxhaphaze abahlolokazi, iinkedama zona zibe ngamaxhoba enu.eg E" Yeha ke, nina niqulunqa imithetho yobutshijolo, nina baqingqa imithetho yokucinezela abantu,f+" UManase noEfrayim bosuka bahlaselane, kananjalo bosuka badibane ngoJuda. Naxa kunjalo uNdikhoyo usafuthekile; nanko elekuza ngaloo ngalo yakhe!meS" Bonqwamza ngapha, bangahluthi noko; banqunqude ngapho, banganeli noko; ewe, boda batye noogxa babo.d " Ngenxa yomsindo kaNdikhoyo onamandla onke eli lizwe liza kuvutha, umlilo udangazeliswe ngabantu, kungabikho nonak' umntakwabo.c-" Kaloku inkohlakalo yabantu ivutha njengomlilo; ileny' inkunzane ngokunjalo nobobo, idangazel' okomlilo wehlathi, ithunquza okwentshinyela yomsi.qb[" UNdikhoyo ke akasabakhathalele nabafana, akayi kuthi thiki nangabahlolokazi neenkedama, kuba bonke zintw' ezingento, bakhohlakele, imilomo yabo iphuphum' ububi. Naxa kunjalo uNdikhoyo usafuthekile; nanko elekuza ngaloo ngalo yakhe!Ha " Kaloku aba bantu bayalahlekiswa; ewe, bona bayaphuphuthekiswa.P`" Intloko ke ngabadala nezihandiba; wona umsila ngabashumayeli bobuxoki. _" Ngoko ke uNdikhoyo wosuka amohlwaye uSirayeli: uya kumnquml' intloko, amgumpul' umsila; uya kuncothul' isundu, asiphul' ingcongolo.m^S" Kodwa suka abantu abazisola; hayi, ababuyelanga kumohlwayi, abazigobanga kuNdikhoyo uSomandla-onke.5]c" Ngama-Aram ngasempumalanga, ibe ngamaFilistiya ngasentshonalanga; xa zizonke zigragramela uSirayeli. Naxa kunjalo uNdikhoyo usafuthekile; nanko elekuza ngaloo ngalo yakhe!s\_" *UNdikhoyo ubayekele ngeentshaba, nditsho iintshaba zeentshaba zabo; ewe, usuke wabaxhokonxela iintshaba.[7" “Naxa nje zidilikile izindlu zezitena, thina siya kwakha ngamatye aseleqingqiwe; ngenene yona imithombe igawulwe, kodwa thina sotyala imisedare.”jZM" Bonke ke abantu baya kuluqonda, uEfrayim nabemi baseSamariya, abo baqholosa ngendelelo, besithi:OY" INkosi ithumele udaba kuSirayeli; ewe, lona luya kuwa phezu koYakobi./XW" Yena uya kuba yingangalala, into embuso uluxolo olungaphele ndawo. Yena uya kungena ezihlangwini zikaDavide, umbuso wakhe awumilisele ume ngxishi, uxhathise ngomthetho nangobulungisa, ukusukela ngoku kude kube nini-nini. *UNdikhoyo onekhwele, nditsho uSomandla-onke, nguye oya kuyenza loo nto!TW!" Andithi na kaloku thina sizalelwe umntwana; kaloku thina silizwe ngonyana. Nguye ke oya kulawula. Ke yena wothiywa igama kuthiwe nguMcebisi omangalisayo, uThixo oligorha, uSonini-nanini, iTshawe loxolo.uVc" Zonke izihlangu zomkhosi ogxashizayo, nazo zonke iimpahla ezidyojwe ligazi, ziya kutshatyalaliswa ngomlilo."U=" Kaloku wena uyaphule idyokhwe yaso, ulususile uxanduva nomqobo obusemagxeni. Leyo ke yingcinezelo yomcinezeli. Wena ubuthe kwanga kungomhla wamaMidiyan.AT{" Wena usandisile isizwe sakho, usuke waluthi chatha uvuyo lwaso. Ngoko ke siyachulumacha ngenxa yakho, de ngathi sinemihlali ngexa lokuvuna, sengathi sigcotyiswe kukuxhaphaz' amaxhoba.{So" Abantu ababemfamza ebumnyameni ngoku bakufumene ukukhanya; kwabo babehamba ebumnyameni kubo uthe qheke umsobomvu.R -" Kambe ke akuyi kuhlala kumnyama kwabo bebesezinkxwalekweni. Kwilixa lamandulo elakwaZebhulon nelakwaNafetali lalidelekile, kambe ke kwilixa elizayo lo mmandla uya kuzuza udumo; nditsho ukusuka kulwandle lwasempuma ujikele uwele iJordan, uye kuthi gaa ngeGalili yeentlanga.zQm"Boba ngakhangela bangaboni nto yimbi ehlabathini ngaphandle kwenkxwaleko nomnyam' ombonde-mbonde ongaphephekiyo.FP"Ke kaloku abantu baya kubhadula ezweni, bexhwalekile, belamba. Bekwelo phango ke bosuka babe lugcala-gcala, bakhangele esibhakabhakeni, bamshwabulele ukumkani wabo ngokunjalo noThixo wabo.iOK"Into efunekayo kukuthobela umthetho nemfundiso kaNdikhoyo. Xa bengayenzi ke loo nto abanakamva. N "Xa benicebisa besithi yiyani kwabavumisayo, abaneshologu, nabanoonomathotholo, kutheni ukuba ningababuzi nithi: “Ngani ukuba abantu bangabuzisi kuThixo wabo? Ngani ukuba abantu babuzise kwizinyanya, bathetha-thethane nabafileyo ngenxa yâbo baphilayo?”)MK"Ndim lo kunye nabantwana andinike bona uNdikhoyo. UNdikhoyo uSomandla-onke, obhotwe lakhe likwintaba iZiyon, thina usenze sangumqondiso nomzekelo kumaSirayeli.L"Ke mna ndiya kukholosa *ngoNdikhoyo, lo uyifulatheleyo indlu kaYakobi; ewe, mna ndokholosa ndithembele ngaye ngokupheleleyo.MK"Nina ke, mahlakani am, lwaluseni nilugcine udaba nomthetho kaThixo.tJa"Baninzi ke abaya kukhubeka; ewe, baya kukhahleleka phantsi bacumke; ndithi baya kurhintyeleka emgibeni.”CI"Yena uya kuba ngumqolomba wakho. Kambe ke kuzo zombini izindlu zikaSirayeli uya kuba lilitye elibakhubekisayo, ulwalwa olutyibilikisayo, nakwiJerusalem ngokwayo abe ngumgibe obambisayo.]H3" Kaloku nguNdikhoyo uSomandla-onke ongcwele, ngoko ke nguye omawumhlonele umthobele.mGS" “Izinto abathi liyelenqe wena sukuvuma ukuba ziliyelenqe, ungazixhaleli nezinto abazoyikayo bona.iFK" *UNdikhoyo wandibamba ngesandla, wandilumkisa ukuze ndingazilandeli iindlela zaba bantu, wathi:{Eo" Noba ningade nicebisane, yoba lilize elo; ningathwesana nje kodwa soze niphumelele, kuba kaloku uThixo unathi.”;Do" “Ke nina zintlanga, hlaban' umkhosi ninkwantye! Nina zizwe, bekan' indlebe niphulaphule! Qulani niligangathe – kodwa ke – rhorho! Xhobani nif' amacala – niza kuthi shuu!-CS"Ukungena kwawo kwelakwaJuda lo mkhosi uya kukhukulisa okomlambo ozeleyo. Wosuka uyinabise imisinga yawo, ngayo ulintywilisele eli lizwe jikelele. Tarhu, Imanuweli!/BW"mna ndiza kubazisela irhuluneli yaseAsiriya kunye nemikhosi yayo, imhlasele uJuda. Ukugaleleka kwayo iya kuba ngathi kukuzalisa nokutyekeza komlambo omkhulu iEfrati.A"wathi: “Ngenxa yokuba aba bantu bewamangele amanzi ankcenkceza eShilowa, futhi bemvuyelela ukumkani uRezin nokumkani uPeka,+@Q"Uphindile *uNdikhoyo wathetha nam,M?"Waqhuba wathi: “Kothi loo nkwenkwe ingekakwazi nokuthi: ‘Mama,’ okanye: ‘Tata,’ bube bonke ubutyebi baseDamasko, ngokunjalo namaxhoba aseSamariya, selethathwe ngukumkani waseAsiriya.”|>q"Emva koko ke inkosikazi yam yakhawula, yaza yazala unyana. UNdikhoyo ke wathi igama lakhe malibe nguPhangamaxhoba. = "Ngokunjalo ke thatha amadoda amabini athembekileyo, umbingeleli u-Uriya noZakariya unyana kaYebherekiya, abe ngamangqina am.”z< o"*UNdikhoyo wathetha nam wathi: “Thatha ithwathwa elikhulu lokubhala, ubhale cacileyo uthi: ‘Phangamaxhoba.’.;U"Kwezo ntili apho kwakufudula kulinywa khona kuya kuba kwene ngangokuba kungabi nakusondela mntu khona. Ewe, amasimi abo selejike angamadlelo eenkomo kwaneegusha.” :"Ke bona abantu baya kujikeleza neentolo zabo bezingela. Kaloku lonke eli lizwe loba liphanjwe ngamatyholo anameva ndawonye nobobo.(9I"“Ngelo xesha ke izidiliya ezinemithi eliwaka kuso ngasinye – mithi leyo ixabisa iwaka leesiliva – ziya kuba zitshone lè, zonganyelwe sisiphingo nobobo.+8O"kangangokuba ziya kuba zisehlisa, kuya kuba yintlutha emzini wakhe. Ewe, kaloku loo masalela ashiyekileyo kweli lizwe aya kudla ngendeb' endala, ingamasi nobusi.g7G"“Lakugaleleka ke elo xesha nomlimi osalelwe yimazi yenkomo enye, neemazi zeegusha ezimbini,!6;"“Ngelo thuba ke uNdikhoyo uya kuqesha umchebi waphesheya komlambo iEfrati ukumkani waseAsiriya! Yena ke uya kunigugula zonke iinwele neendevu noboya."5="Elo bubu ke liya kuyambathisa nje imixawuka ndawonye nemiqolomba emaweni phaya; ewe, liya kunwena lithandele nenameva imithi, lingashiyi nalinye idlelo.x4i"“Ngelo xesha ke uNdikhoyo uya kutsho ngomtyangampo wekhwelo, atsho amaJiputa ancothuke kwelikude kwiintlambo zomlambo iNayile, eze ngathi libubu leempukane. Kanti kananjalo nama-Asiriya aya kuphuma kwelakowawo ebhubhuzela exel' iinyosi.b3="“Wena nabantu bakho ndawonye nekomkhulu liphela uNdikhoyo uza kunizisela inkxwaleko engathethekiyo engazange yalanywe okokoko waqhekekayo umbuso kaSirayeli kowakwaJuda. Ewe, uza kunithumela ngokumkani wama-Asiriya.v2e"Kambe ke lothi lingekafiki nelo thuba, ibe yona imihlaba yaba kumkani bakuphakuzelisayo seyikhal' ibhungane. 1 "Ke kaloku loo nkwenkwe iya kuthi xa seyikwazi ukukhetha phakathi kokubi nokuhle kube sekudliwa ngendeb' endala, ingamasi nobusi.0"Ngoko ke yiNkosi ngokwayo eza kukunika umqondiso! Kaloku intombi ikhulelwe, ibe ke iza kuzala unyana, imthiye igama elinguImanuweli.&/E" UIsaya ke uphendule wathi: “Khawuphulaphule, ndlu kaDavide! Ngathi uyithatha kancinci into yokudinisa abantu! Ngoku sewufunzela ukukruqula noThixo wam lo?q.[" Ke kaloku uAhazi uphendule wathi: “Hayi, andiyi kuwucela umqondiso; andithandi kumlinga uNdikhoyo.”- " “Yitsho kuNdikhoyo uThixo wakho akunike umqondiso, noba ngowasenzonzobileni kwelabafileyo okanye emajuku-jukwini phezulu.”*,O" *UNdikhoyo waqhuba wathi kuAhazi:%+C" Kaloku intloko yamaSirayeli yiSamariya, ibe ke yona intloko yeSamariya nguPeka unyana kaRemaliya. Kambe ke ukuba ithemba lakho alimilanga, soze ume.’ ”r*]"Kaloku intloko yama-Aram yiDamasko, ibe ke yona intloko yeDamasko nguRezin. Okokwakhe ke uSirayeli, kwisithuba nje samashumi amathandathu anantlanu eminyaka, uya kuvuthuluka kungasali nempunde le – ewe, buya kubhanga ubuzwe bakhe.o)W"Kambe ke iNkosi uNdikhoyo ithi: “ ‘Unotshe; soz' ihle loo nto! Hayi, into enjalo soze yenzeke tu!("Bathi: “Masilihlasele ilizwe lakwaJuda, silithathe sahlulelane ngalo, size simisele unyana kaTabhele abe ngukumkani.”X')"Ama-Aram ekunye namaSirayeli phantsi konyana kaRemaliya baceba iyelenqe ngawe.K&"Yithi kuye: ‘Hlala uthe qwa uzole, ungabhuduzeli ube nevuso. Kaloku lo msindo kakumkani uRezin nama-Aram kunye nalo kakumkani uPeka unyana kaRemaliya ufana nje nokutsitsitheka komlilo weviti.%}"*UNdikhoyo ke uthethe noIsaya wathi: “Hamba nonyana wakho uMasalela-obuya, uhlangabeze ukumkani uAhazi. Niya kudibana naye endleleni phaya kulaa ndawo basebenzela kuyo abasonti belaphu, ekupheleni kwalaa mjelo utsala amanzi kwelaa qula liphezulu.=$s"Ukumkani wakwaJuda uthe akulufumana udaba lokuba imikhosi yama-Aram seyingxange kumhlaba wakwaSirayeli, akoyika wangcangcazela, yena nabantu bakhe, okwemithi ishukunyiswa ngumoya.}# u"Ke kaloku kwabakho imfazwe kwelakwaJuda ngethuba lokulawula kukakumkani uAhazi unyana kaYotam, umzukulwana kaUziya. URezin ukumkani wama-Aram, ekunye noPeka unyana kaRemaliya owayengukumkani wakwaSirayeli, bahlasela iJerusalem, kodwa babuya ze.f"E" Noba kungakho mngqandanda usalayo, nawo ngokwawo uya kutshitshiswa kuthi tu! Kambe ke uya kufana nomterebhinte nom-oki, mithi leyo ivelisa ihlumelo yakugawulwa. Kananjalo ke isiphunzi sohlanga siya kuba nalo ihlumelo.”Q!" Ewe, xa bebonke ndiya kubafudusa, kulo mhlaba kusale kukwanti-zitshile.h I" Ndibuzile ke mna ndathi: “Koda kube nini na kunje, Mhlekazi?” Ke yena undiphendule wenjenje: “Izixeko zoda zibe ngamabhodlo; ewe, koda kukhal' ibhungane, imizi ingahlalwa bani mpela, nomhlaba ubhuqeke ube yinkangala.1" Iqhube yenjenje: ‘Yenze gqathu-gqathu ingqiqo yaba bantu; iindlebe zabo uzivale zivingceke tu, namehlo abo ke uwavale mba, hleze babone ngamehlo abo, okanye beve ngeendlebe zabo, mhlawumbi baqiqe ngeengqondo zabo, nto leyo ke iya kubenza basuke beze kum banyangeke.’ ”5" Ke yona yathi: “Yiya kwaba bantu, uthi kubo: “ ‘Niya kuphulaphula niphulaphule, ningaqondi noko; niya kujonga nijonge, kodwa ningaboni nto!’ 3~~=}z}|]{{ zdyyxx2w v{utsrrqp[oo\nnhmmmGlkk;jj0ihh$gffe|ddPc\baa,`V__*^g]{\\[]ZZZY\XWWSVVvUU[TT'SvRR"PP'OnNNbMMLnKK JJII HHGGFFuEED0CC"BIAA@@??/>== <;;O:99B8"776l55f444233f2210}0'/H..'-,,+*m*)/(''&%%c$$###%""N"!!2 Knbn87;_d['ce& g W f NDF.hVe8C"Mlimi wuphi olim' intw' engenasiphelo? Mlimi waphi ogelesha njalo? Hayi bo! Ngunotshe lowo!E7"Inzwi; yivani, maSirayeli! Khanibek' iindlebe, ndiyathetha!D6"Ngoko ke, khawuthi cwaka, mgxeki, hleze akusinde amakhamandela akho; kuba sivakele kum isandi sentshabalalo, isaziso esimiselwe lonke ilizwe, siphuma kuMhlekazi uNdikhoyo onamandla onke.A5{"Kuba uNdikhoyo uya kulwa njengamhla mnene, nditsho apho kwintaba iPerazim. Koba ngathi kukwintili yaseGibhiyon; woba ufezekisa umsebenzi ongalindelekanga, ephumeza oko kuhlasimlisayo.}4s"Wozaliseka ke nomzekeliso othi: “Akukho kunaba – umandlalo mfutshane; kanti nengubo libhayi – ayambathisi.”3"Isithwakumbe sobetha sinikhukhulise; kobe ngasa ibe siso nani. Soba ngunonca imini nobusuku.” Ukuchazwa kolu daba kuya kunirhwaqelisa.2'"Umnqophiso wenu nokufa uya kutshitsha, nesivumelwano nelabafileyo sonqamka. Ekugalelekeni kwaso isithwakumbe sona siya kunibetha sinongamele.(1I"Umthetho ndowenza umtya wokulungelelanisa, ubulungisa bube yintambo yokundindanisa. Ubuxoki benu botshayelwa sisichotho, iimpuphuma ziyikhukulise inqaba yenu.00Y"INkosi enguNdikhoyo ke yona ithi: “EZiyon ndibeka isiseko esingagungqiyo; kuso ndifak' inyengane ekhethiweyo entsingiselo ithi ozinikezeleyo akasayi kukhukhuliseka./"Kaloku nina niqhayisa ngokuthi: “Thina senze umnqophiso nokufa; sinesivumelwano nalo elabafileyo.” Suka nazikhohlisa ke nisithi: “Nangomhla wesithwakumbe ke thina sothubeleza; thina kaloku siqamela ngokuxoka, inkohliso nobuxoki yinqaba yethu.”b.="Iinzwi, ke nina bagxeki, nditsho nina balawul' eJerusalem! Yivani; uyatheth' *uNdikhoyo.*-M" Ngenxa yoko ke yena *uNdikhoyo wosuka abe yinto nani; uza kunifundisa bonke ubugoci-goci, anithi nca ngabo ubucukubhede. Wonithi mbende ngenkcukacha nenanana! Ngoko ke nosuka nithi thwanga, noba ngasus' unyawo nikhubeke; nosuka nenzakale ningxwelerheke; norhintyelek' emigibeni nithinjwe.,w" Ngani nina aba kanye wathi: “Yiyo le intuthuzelo nokuphumla kwenu; le yindawo yokuphumla!” Suka ke nina anamhoya.f+E" Ngoko ke uThixo wonithumel' iintlanga, isizw' esilwimi lungaziwayo; ngaso woninik' isifundo.*}" Khanimbone ukuzimisela kwakhe! Khanimve epitiliza ubugoci-goci; yenjenje, yenjenjeya, nci-nci-nci-nci, yonk' inanana!”))" Kodwa bakhalaza bathi: “Ngubani ongafundiswa nguye? Ntshumayeloni yona leyo? Suka! Ifanel' iintsana, yini le! Ilingen' abakhov' ukulunyulwa!o(W"Iitafile – mh-mh-mh, zibondekile! Zitsho zangamanangalala bobubuyayo; kurhiphilili, akukho nendawo!'1"Nababingeleli ngokwabo bayanxila, nabashumayeli bayagxadazela butywala. Utywala babusela bade bahexe; ungafika beyotywe bade badideka. Abashumayeli bathwangeke bancitheka, nkqi ukuluqiqa udaba lukaThixo; nababingeleli bayashwantshatha butywala, abanako ukuyicalula imicimbi.&+"Ke bona abo bachophel' ukugweba wobathi jize ngomoya wokwazelelela; abayi kusilela noolindikhaya emasangweni – wobakhuthaza abaphe ukomelela.%%C"Ikho kamb' imini ezayo; *uNdikhoyo uSomandla-onke woba ngathi yintshinga, isiqhwaqhwalala sembasa yeentyatyambo; uya kuba njalo kwelo qaqobana lisindileyo.$"Loo ntyatyambo itshitshayo, ichophe phezu kwentili echumayo, yoba ngathi lulibo lwamakhiwane, lona luthi lungavela luqhawulwe lutyiwe.y#k"Woyiphosa phantsi emhlabeni! Loo ntshinga yeenkokheli ezinxilayo zaseSamariya yonyathelwa ixotyongwe ngeenyawo.."U"INkosi inengwanyalala eseyichophel' ukuhlasela. Sisitshu esofika ngathi sisiphango; yintw' engathi sisandyondyo semvula; ilizwe labo ngathi lisityekelwa ngunogumbe.I! "Kwaza kwanyembeleka, Samariya echophe phezu kwentili echumayo, ntshingandini iliqhayiya kwiinkokheli eziyantazayo zakwaEfrayim; dumasindini elitshitsha njengentyatyambo, bhongondini lamanxila!? w" Kwangelo thuba kuya kuhlokonyiswa isigodlo, sibabize beze bephuma eAsiriya naseJiputa, apho babethinjwe khona. Baya kubuya bafike banqule uNdikhoyo kwintaba yakhe eyodwa eJerusalem.G" Ngelo thuba uNdikhoyo uya kubaqokelela abantu bakhe ngabanye ngabanye, oku komntu obhulayo esahlula ingqolowa nomququ. Ewe, uya kuqalela kumlambo iEfrati, aye kuthi xhaxhe kumda waseJiputa.5c" Amaseb' emithi oma ade aqhuzuke, bancedakale ke abafazi ngezo nkuni. Kaloku esi sisizwe esingaqondiyo, ngoko ke tu usini kuMdali waso; ewe, uMxonxi akayi kuba naluvelwano.)K" Satsho salilolo isixeko esinqatyisiweyo. Mzindini obalekiweyo washiywa, ngoku sowumatwa nentlango. Kulapho adla khona amathole, anqunquda anqunqude acambalale." Isono sikaYakobi ke socanyagushelwa, oko ke kube sisiqhamo sokuxolelwa kwakhe, akuba amatye amaqonga ecoliwe, nditsho amaqonga *oothixo basemzini. Bowacumza njengelitye elinkum-nkum, kungabi sabakho qonga lasiqhumiso, kungasali namfanekiso ka-Ashera.nU"Yena wohlwaywe ngokuthinjwa, suka yena wafuduswa ngesaqhwithikazi somoya, njengeso somoya wasempuma."USirayeli noko yena akohlwaywanga kangako, noko akafaniswanga neentshaba zakhe, akatshatyalaliswanga njengabagwinti bakhe.uc"Ngemihl' ezayo uYakobi uya kumila; ewe, uSirayeli uya kudubula aqhakaze; ilizwe lophuphuma yimveliso yakhe._7"Zona iintshaba mazizimele kum, mazizabalazele uxolelaniso; ngenene mazicele uxolo.”lQ"Ngoku umsindo wam uthothile. Akwaba ebekho ameva, ngendiwatshisa; ewe, bendiya kulwa nawo ngenene."Mna Ndikhoyo ndingumalusi waso, mna ndisinkcenkceshela rhoqo; nangobhadakazi andilali, ndalusa sona, hleze ubani asonakalise.]3"Ngelo thuba ke *uNdikhoyo uya kuthi: “Yinzwakazi yesidiliyazana, khanintyontyele! 1"Ngelo thuba ke uNdikhoyo uya kusebenzisa elo krele lakhe ligeqayo, ayohlwaye inabulele, alibulale elo gongqongqo lijubalaze libhinyalaze elwandle.b="Kaloku uNdikhoyo yena uyeza; wosuka aphume ekhayeni lakhe, aze kubohlwaya abemi behlabathi, kuba kaloku bona basuke bona. Nomhlaba ngokwawo wosuka uthethe uwaxele amagazi aphalele kuwo; wosuka ubaveze abo babulawayo. "Ngenan' emagumbini enu, bantu bam; ewe, ngenani nizivalele kaloku, nikhe nizifihle okomzuzwana nje, ide ithothe le ngqumbo yakhe."Abangasekhoyo bakho, Ndikhoyo, bona bobuya bavuke; kuya kuvuka bona ngenkqu, badle ubomi – nditsho bonke abalinde emadlakeni, bothi khwaphululu batsholoze ngemincili. Njengombethe unyephisa umhlaba uNdikhoyo ke uya kwenjenjalo ukubavusa abo basishiya mandulo.&E"phambi kwakho, Ndikhoyo. Suka saphithizela ngathi siyalunywa, phofu kuthe kanti yigalimoya. Kaloku asiluhambisanga usindiso; asibandisanga abantu emhlabeni.  "Ewe, usitsho sanga ngumfazi, nditsho ojutyalaziswa yinimba lakuba lifikile ixesha lakhe, nathi ke sitsho sajubalaza sapena-penab="Beza kuwe ekuxakekeni kwabo; uthe ke wakubohlwaya, Ndikhoyo, suka bakhala bazibika kuwe.t a"Usikhulisile isizwe sethu, Ndikhoyo, wayongeza okunene nemida yesizwe. Ngoko ke uzuze isihomo nesithozela. "Ngoku ke bafile, kuphelil' okwabo; ewe, bona soze babuye bavuke. Kaloku wena ubavelele ngentshabalalo; usuke wabaphosa kwelokulibala.e C" Ewe, Ndikhoyo Thixo wethu, nokuba besingade silawulwe ngabanye kodwa thina sikhahlela kuwe.p Y" Ndikhoyo, wena usithe jize ngenzolo kuyo yonke imisebenzi yethu; ewe, konke sisiqhamo sokwenza kwakho." =" Abachasi bakho, Ndikhoyo, abaqondi ukuba uyohlwaya; bahlazise ubayekele ngeenzima. Masibe phezu kwabo isohlwayo, ubabonise ikhwele onalo ngabantu bakho.&E" Akuncedi nto ukwazelelela isikhohlakali; kaloku sivalekile, asibuqondi ubulungisa. Sona siyona nakwilizwe lamalungisa; asibuvumi ubungangamsha bukaNdikhoyo." Ebusuku umphefumlo wam ulangazelela wena; kusasa umoya wam uyazula ufuna wena. Xa ulohlwaya ihlabathi abemi balo bafunda ngobulungisa.hI"Naphakathi kwengqeqesho yakho, Ndikhoyo, sihlala sijonge kuwe; umnqweno neqhayiya lethu nguwe.^5"Indlela yamalungisa ngumthebelele; wena othe ngqo uyayilungiselelanisa indlela yawo.J "baze abacinezelwa nabo basixovule, ewe, basixangxathe ngeenyawo.q["Yena ngumthobi wabakhukhumeleyo, asichitha-chithe nesixeko esomeleleyo, iindonga zidilike zibe luthuli,^5"Kholosa *ngoNdikhoyo njalo-njalo; kaloku yena uNdikhoyo ngumqolomba ongasoz' uthini.c?"Ke wena ubathi jize ngenzolo abo banjongo zingajika-jikiyo, kuba behlala bekholose ngawe.b="Khaniwavule amasango; vulani singene isizwe samalungisa, isizwe esihamba ngokunyaniseka. #"Ngelo thuba baya kumemelela bavume le ngoma kwelakwaJuda: Asomelele ngako isixeko sethu! Usindiso lumiselwe lwanga ziindonga neenqaba zaso.V~%" Loo mapomakazi eenqaba, loo mihalambela yeendonga, uya kuwadiliza awe bhaxa!z}m" Okhweba ngezandla ngathi ayadada; kambe konke kungancedi nto – uThixo wosuka awathobe, lihle elo kratshi lawo.m|S" Amandla kaNdikhoyo obonakala kule ntaba. AmaMowabhi aya kuxovulwa ngeenyawo oku komgquba ebuhlanti.[{/" Ngelo thuba bonke baya kuthi: “Ngenene nguThixo wethu lo! Sakholosa ngaye wasihlangula. NguNdikhoyo lo! Ngenene sikholose ngaye, ngoko ke ngoku masonwabe, ngoku ke masibe nemihlali, kuba yena usihlangule.”Jz "Ewe, uMhlekazi uNdikhoyo uya kukuphelisa tu ukufa, neenyembezi azisule kubo bonke abalilayo. Nengcikivo nokuhlazeka kwabantu bakhe wokuphelisa jikelele ehlabathini. Kaloku uthethile uNdikhoyo!Ky"Kule ntaba wolisusa ilifu elimnyama elasoloko ligubungele izizwe.0xY"Izizwe zonke zehlabathi *uNdikhoyo uSomandla-onke wozenzela isidlo eZiyon; sidlo eso soba zezona zimuncu-muncu, nditsho eyona inencasa inyama nesiqhoqhololo sewayini.#w?"ngathi yinzwinini yelanga kwelibharhileyo. Wena ukucimile ukugragrama kotshaba, ukuthe pam ngathi ngumthunzi elangeni, ingoma yeendlavini itsho yanqamka.\v1"Kaloku wena uyawakhusela amahlwempu; akubalekela kuwe ayasinda enkathazweni. Wena ungumqolomba kumaqhwa nenkqwithelo, kanti ukwangumthunzi kwingqatsini yelanga. Kaloku izithonga zezikhohlakali zinjengesiphango,Yu+"Isizwe esomeleleyo sokubabaza sikuncome, nesixeko sezikhohlakali siya kukubusa.t5"Isixeko wena usitsho sangamabhodlo, neso sinqatyisiweyo sitsho sayimiwewe; amabhotwe aziinqaba kwiintlanga atsho angamanxuwa, engasoze abuye avuswe.rs _"*Ndikhoyo, wena unguThixo wam; ndosuka ndikuthuthe ndikudumise. Kuthi mandikutyibele ndibongisele ngenxa yemisebenzi yakho ekhamnqisayo; kaloku ngokuthembeka okukhulu wena zonke uzifezekisile – nditsho izicwangciso zakho zamandulo.Vr%"Nyangandini ke yona yombatsha igqubuthele, nelanga life ziintloni litsho lizile, kuba uNdikhoyo uSomandla-onke elawula, ethe zava kwintaba iZiyon eJerusalem, ubuqaqawuli bakhe buthe tha kumadod' amakhulu.#q?"Zoba lugxudululu kunye ndawonye njengamabhantinti kwamnyama-ndawo esiseleni, wona anyathelana phakath' entolongweni, de kube ziintsuku zamkele isohlwayo.p)"Ngaloo mhlandini ke uNdikhoyo uya kohlwaya, athi ekwiinginginya zasemazulwini ezulwini phezulu, abe ekwizikumkani zezizwe ehlabathini phantsi.%oC"Ihlabathi ke logxadazela njengenxila; lophephuka okwephempe mhla ngomoyakazi. Ihlabathi liyasindeka zizono zalo; losuka lithi folokohlo kube sisiphelo eso.sn_"Ngenene ke ihlabathi lona livikivekile; ewe, nangoku ke liqhaqhambile, linyikime lachachamba laboko-boko.Zm-"Nobenevuso wasaba kuba esoyika; woth' esabaleka eyele enzonzobileni. Omnye wogwencel' aphum' emhadini, suka ke arhintyelwe zizabatha. Kaloku amazul' ayivulele imvula, zatsho zangcangcazela iziseko zehlabathi.Rl"Yeha ke nina, bemi bahlabathi, anikho kukunkwantya imigibe nenzonzobila!k!"Ingoma yezibongo ivakala eziphelweni zehlabathi: “Hayi, ubungangamsha baLowo ulilungisa!” Athi ke mna – kuxa bendiyintoni na kakade! Ewe, kunyembelekile, akukho yam kwaphela! Abangcothozi bona benza ngokungcothoza; ngokungcatsha kwabo abangcatshi bayangcotsha.j}"Nina basempuma, yitshoni ngendumasi; nani baselunxwemeni, dombozani nibonge uNdikhoyo; ewe, mdumiseni uThixo kaSirayeli.i"Abo basindileyo baya kutsholoza bantyiloze; entshona baya kuduma bakhahlele ngenxa yobungangamsha bukaNdikhoyo; bothi: “Bayethe!”0hY" Kuya kuba njalo ke ehlabathini jikelele; nantso ke into eya kwenzeka ezizweni zonke: koba ngathi lixesha lokubethwa komnquma, ngathi sisidiliya esivunwe sakhwahlazwa.Lg" Isixeko ngoku sisele singamabobosi, nesango likroboke lavuthuluka.xfi" Ezitalatweni phaya balilela utywala; imivuyo yabo ijike yakukudakumba; imihlali nolonwabo zimkile ehlabathini.Te!" Isixeko nâso sitsho sangumbhodamo; iminyango yezindlu ke yona ivalwe mba.\d1" Intselo-tywala ayisakhatshwa yimihlali; ngoku utywala buyakrakra nakwiindla-manzi.xci"Ingoma ekhatshwa yingqongqo inqamkile, imikhwazo yolonwabo nayo iphelile, ukuhlasimlisa kwesigingci kukombela.gbG"Izidiliya nazo ke zitshazile, newayini ke itsho yanqaba; ababefudula bonwabile bathe rhubaxa.a%"Ngoko ke liqalekisiwe ihlabathi, nabemi balo ke libambethe ityala. Ewe, uluntu nalo ke lutsho larhawuka; ngoku liqaqobana kuphela eliseleyo.,`Q"Uluntu luligqwalisile eli hlabathi; ngokwaphula imiyalelo kaThixo bonakalisile. Ewe, imimiselo yakhe bayikrobozile, baza bawuxusha ngeenyawo umnqophiso waphakade._w"Nâlo ihlabathi lirhawuka, litshaza. Ewe, ihlabathi liyangcungcutheka, liyabuna; isibhakabhaka nomhlaba ziyatshitsha.~^u"Ihlabathi liya kuba yinkangala exushekileyo; liya kuba ngumqwebedu oxhwithekileyo. Etshilo nje ke uNdikhoyo utshilo.]/"Akayi kukhetha bani; kubo bonke ukufa kobe kunkongolo. Kofana kumbingeleli nakwibandla, ibe yiloo nto kumnumzana nesicaka sakhe; kube kwanjalo kwinkosikazi nesicakazana, kumthengi nakulowo uthengisayo; kube yiloo nto kumboleki nakumbolekisi, kwizityebi nakwabo balambileyo.\ #"*UNdikhoyo uza kulibharhis' ihlabathi; uya kubetha kutsho kube senkangala; uya kulitsho lenz' uqulukubhode, abemi balo bona babe ziintsali.@[y"Loo mali ke iyizuze kwezorhwebo iya kuyinikela kwezikaNdikhoyo. Ewe, loo mali ayiyi kugcinwa, koko iya kusetyenziswa ngâbo banqula uNdikhoyo, bathenge ukutya nezingayiwayo izinxibo.*ZM"Emva kwaloo minyaka ingamashumi asixhenxe uNdikhoyo iTire woyibuyisela kwaushishino lwayo lwamandulo, uhenyuzo, ize iziqeshise kuzo zonke izikumkani zehlabathi.Y3"“Thath' isigingci ujikelez' isixeko, henyukazindin' eselide laphutha. Sikhalise untyiloze ngengoma kwakhona, ukuze ubuye udle ngendeb' endala.”TX!"Yona iTire ihlalele ukungena kwelokulibala. Yoba sisixhenxe samashumi eminyaka ingasakhunjulwa, xesha elo ke libubomi bokumkani. Emva kwaloo minyaka ke iTire kuya kuculwa ngayo njengehenyukazi, kuthiwe:RW"Bhombolozani, zinqanawa zaseTashishe, inqaba elithemba lenu itshabalele!HV " Khangelani elamaKaledi, namhlanje alisento yanto. Ama-Asiriya alenza laphutha, latsho layintlango yezilwanyana. Suka balirhawula neemboniselo zalo, avuthulula zinqaba, alitsho langamabhodlo.!U;" UNdikhoyo wathi kwiSidon: “Liphelil' ixesha leziyolo, Sidon; ubuntombi bakho bonakele. Ningade nisabele kwelamaKiti, kodwa nalapho akukho buyambo.”T'" UNdikhoyo usolule isandla sakhe sawel' ulwandle, zangcangcazel' izikumkani. Ugunyazisile mayela nelamaKanana; iinqaba zakhona ziza kudilizwa.lSQ" Sarhakani niwulime umhlaba njengaseJiputa, nditsho kuni, maTashishe. Kaloku akusekho zibuko eTire.yRk" *NguNdikhoyo uSomandla-onke oyicebileyo, khon' ukuze aliphelise ikratshi labo, lutsho ludake udumo lwabaziwayo.CQ"Kodwa kodwa ngubani umcebi wale ntlekele; ifakwe ngubani iTire kulo mgxobhozo, yona eyayikade iphaka iimbasa? Abarhwebi bayo fudula ingamatshawe; hay' isidima sabo ehlabathini jikelele!"P="Ngaba esi sesiya sixeko solonwabo iTire? Ngaba sesiya sasungulwa ngonoquku mandulo? Siso na esathumela iintlola phesheya kolwandle ukuze sandise isizwe?QO"Bhombolozani ngesingqala, nina bemi bonxweme; welelani kwelaseTashishe.eNC"Olu daba lothi lungafika eJiputa asuke ke wona ajijitheke xa esiva ngokutshabalala kweTire.TM!"Dana unyoshoze, wena Sidon, nawe, Tire, nqaba yolwandle! Kaloku inzonzobila yolwandle iyakhalaza, ithi: “Mna kaloku andizange ndalunywa; ewe, mna andizange ndazala; zange ndikhulise nyana nantombi!”L"abadada kumanz' anzongo-nzongo, bathengi abayithengisayo ingqolowa, nditsho leya ikhula kwelaseJiputa, eyitsho iTire yayimalike yezizwe.sK_"Yithini cwaka, nina bemi baselunxwemeni, nditsho nina barhwebi baseSidon, nina banyuswe ngabemi bolwandlejJ O"Nalu udaba olundilisekileyo olumalunga neTire: Bhombolozani, zinqanawa zaseTashishe! Kaloku yona iTire itshabalele; okwakuzizindlu nezibuko ngamabhodlo nje! Ewe, zisuke zavakala zona iindaba; abebevela eKiti baxelelwa bevile.YI+"Ewe, uNdikhoyo onamandla onke wathi: “Kuya kuthi kwakuba njalo isikhonkwane ebesiqinile sitsho sixenga-xenge side siwe. Eso ke iya kuba sisiphelo sayo yonke into ejinga kuso.” Kaloku uthethile uNdikhoyo.tHa"Kambe ke izizalwane zakhe ziya kuba luxanduva lwakhe. Amawabo aya kumbhubhuzelela, atsho azive esindwa.”hGI"Ndiya kummisela ndimbethelele njengesikhonkwane esiqinileyo, abe ngumthombo wesidima kumawabo..FU"Yena ndiya kumnika lonke ulawulo kumzi kaDavide. Ngenene uya kuba ngunozitshixwana, abe yinqwayi-ngqwayi evula kungavali mntu, into evala kungabikho mntu unokuvula..EU"Ndiya kuwunika yena umnweba osisivatho sakho, ndawonye nebhanti obhinqa ngayo, nawo onke amagunya onawo. Ke yena uya kuba nguyise kubantu baseJerusalem nabakwaJuda.rD]"INkosi yaqhuba yathi: “Kuya kuthi ke kwakuba kunjalo, ndibize isicaka sam uEliyakim unyana kaHilekiya.JC "UNdikhoyo uza kukukhiqa kwesi sihlalo ukuso, utsho uwe bhaxa.”'BG"Ewe, uya kukuthatha ube ngathi uyibhola, akutshukutshele kwilizwekazi elikhulu. Uya kufela ngakwezi nqwelo uzidla ngazo, ntondini ihlazisa umzi wenkosi yayo!dAA"Ingade ibe ngathi usisikhulu, kodwa yena uNdikhoyo uya kusuka akuthi hlasi, akulahle kude.e@C"“Uyintoni apha? Khona ulithatha phi ilungelo lokuzikrolela ingcwaba kule nduli inezawana?}?s"Ke iNkosi *uNdikhoyo uSomandla-onke yandiyalela ukuba ndiye kuShebhena, usomaqhuzu wakomkhulu, ndifike ndithi kuye:3>_"UNdikhoyo uSomandla-onke uthethe nam wathi: “Ngenene obu bubi abuyi kuxolelwa.” Ewe, ufunge wathi kode kufiwe kunjalo. Utshilo ke uMhlekazi uNdikhoyo uSomandla-onke!(=I" Suka nina naguya nabhiyoza, naxhela zigusha zinkomo kwanjeya; natya nenyama, nalebela ngotywala, nisithi: “Masonwabe sitye sisele; ikakade siyafa ngomso!” <" Ngelo thuba iNkosi uNdikhoyo onamandla onke uthe efuna nihlahlambe nitshw' esikrakra, xa ebesithi niza kugugula nitsho ngezokuzila.j;M" Apha ngaphakathi esixekweni nakha iqula elinguvimba, nisenzela ukulondoloza amanzi lawo aphuma kweliya lidala. Kambe ke kuyo yonke loo nto tu ukuziduba ngalowo ungumcwangcisi – animkhathalelanga lowo wayisekayo kwamandulo.o:W" nazijonga izakhiwo zaseJerusalem, suka nazichitha ezinye zazo ukuze nilungise ngazo udonga lwesixeko.f9E" Nasibona isixeko sikaDavide, nâso siphanjwe ziintanda. Nagcina amanzi kwiqula elingezantsi,83"Suka ke yangufohle-fohle novithe-vithe; kaloku amaxhadi kaJuda afadalele! Kuthe ke kwakuba nje suka nina naya kulanda izixhobo phaya eBhete-yahare.47a"Ke yona loo ntili entle kunene kaJuda, kanye le yendyebo, ibizama-zama, kungeyonqwelo, kuyinto nje! Amajoni amahashe selengxangile ethe xhonkxosholo kumasango eJerusalem.=6s"Atsho abophelela amafa-nankosi ase-Elam, eza selegqabadula ephalisa; ingezontolo, ef' amacala zizixhobo! Kaloku namaKiri awabambil' amakhaka; ewe, selechophile elindel' uphakathi.45a"Liyeza ithuba leNkosi *uNdikhoyo onamandla onke, ithuba lokuphakuzela nokujokwa; umhla wesiphithi-phithi. Kuya kuba njalo ke kwiNtili yeMibono. Suka yangugiqe-giqe esixekweni, iindonga zenz' ubutyobo, gcimfi-gcimfi! Zatsho kwahlahlamba izikhalo zabazibikayo; ewe, neentaba zivile zatsho zaphendula!#4?"Yiyo loo nto ndisuke ndathi: “Bhekelani phaya; mkani kum! Ndiyekeni nditshw' esikrakra ngenxa yabam abahambileyo. Sukani kum; kahleni ngentuthuzelo!”'3G"Kaloku iindwalutho zenu zasik' umoya; ngenene zibaleke zingakhange zaxhathalaza. Nithinjwe ningalekuzanga noku kukanye; suka nafulathela ningenawo nomkrwelo.,2Q"Kutheni kuyimikhwazo nje esixekweni? Uthetha ntoni lo mbhiyozo wenu? Sesani isiphithi-phithi nengxokozelo? Ewe, amagorha enu ahambile, kambe ke akafelanga dabini. 1 "Nalu udaba olundilisekileyo olumayela neJerusalem, iNtili yeMibono: Khanitsho! Kwenzeka ntoni kanye? Ngani niphezu kwezindlu nje? 09"“Kwezo ncushe zamaKedare adubula ngeentolo kuya kusala iingqandandana nje. Ewe, kuya kuba njalo, kuba nditshilo mna *Ndikhoyo Thixo wamaSirayeli.”/{"INkosi ke ithethe nam yenjenje: “Kwisithuba sonyaka ninyamezele ubukhulu nodumo lweentlanga zamaKedare luya kunqamka.."Kaloku zizisindisa kuloo mikhonto, leyo seyirholwe yada yajoliswa, ngokunjalo nezo ntolo zingxashiweyo, ewe, zipheph' ifuthe lemfazwe.[-/"abo banxaniweyo baphen' amanzi; nina bantundini baseTema, ziphen' ukutya iimbacu.z,m" Nalu udaba olundilisekileyo olumayela nelama-Arabhu: Nina barhwebi baseDedan abaxhwarhe kumahlathi elama-Arabhu, +" Umlindi uphendula athi: “Sekumbovu kuse, kodwa ubusuku buyeza kwakhona. Xa usenomkro ungabuza; ewe, uze ubuye ubuze kwakhona.”#*?" Nalu udaba olundilisekileyo olumayela neDuma: Kukho obiza eSeyire: “Khawutsho, mlindi, buntangani obu busuku? Khawundixelele, kuxesha liphi ebusuku?”K)" Nina ke, maSirayeli, mawethu, senifana nengqolowa exushwe ziinyawo esandeni. Kambe ke endikuvileyo ndiyanazisa, ndibhengeza endikuxelelwe *nguNdikhoyo uSomandla-onke, nditsho uThixo kaSirayeli.0(Y" Ngephanyazo nje gqi inqwelo itsalwa ngamahashe. Umqhubi udanduluka esithi: ‘Hi-i-i! Yaw' iBhabheli! Imifanekiso yezithixo zakhona nantso ibubusaza emhlabeni.’ ”j'M"Ke idindala lidanduluke lathi: “Imini nobusuku, mnumzana, ndimile, ndithe bhuxe emboniselweni.v&e"Yakubona iinqwelo zamahashe, mhlawumbi abaqabele iidonki noba ziinkamela, maze ibaqwalasele ngononophelo.”`%9"INkosi indiyalele yenjenje: “Hamba umisele intlola; yona maze ikuthethe ekubonileyo.,$Q"Naso ke isidlo sesilungile; kungokunje sebesophula. Phantsi sebandlele iingubo; ewe, kuyatyiwa kuyaselwa. Hayi bo, phakamani, matshawe; kubi, thambisan' amakhaka.#"Ewe, ingqondo yam imile; suke ndangenwa bubuphaku-phaku; kukade ndilangazelela urhatya, nalu ke lunditsho ndangcangcazela._"7"Ke ngoko nditsho ndahlasimla; nditsho ndapena-pena ziintlungu, ndangathi ngumfazi kunkqonkqoza inimba. Izintw' endizivayo ziyandikhamnqisa; Kambe ke endikuvileyo ndiyanazisa, izintw' endizibonayo ziyandimangalisa.g!G"Ndiwalamile umbono wezehlo zenkohlakalo: ungcothoza nomxhaphazi bayazenzela. Phakathi, maElam; hlaselani! Nani, maMedi, zirhawuleni izixeko! Ngoku uThixo uya kuphelisa ukungcungcutheka; nditsho ingcinezelo eze neBhabheli.>  w"Nalu udaba olundilisekileyo olumayela neBhabheli, intlango engasemlanjeni: Njengesaqhwithi sivuthuza entlango uya kwenjenjalo xa ezayo umhlaseli: uya kuza ephuma ezweni eloyikekayo.P"Ngelo thuba ke abemi bommandla wonxweme lwaseFilistiya baya kuthi: ‘Niyayibona ke into eyehlele aba bantu besithembe ukukhuselwa ngabo kukumkani waseAsiriya! Kodwa kodwa siya kusinda njani?’ ”S"Abo bathembele ngeKushe nabo baqhayisa ngeJiputa baya kuphoxeka badideke.Q"Ukumkani waseAsiriya uya kubanxula bezé abathinjwa ababambe kwezo zizwe zozibini. Ewe, abadala nabanci baya kubhadaza ngeenyawo, bambethe ingubo yesele – nto leyo iya kuzisela iJiputa ishwangusha.D"Waza ke uNdikhoyo wathi: “Kakade isicaka sam uIsaya besisoloko sijikeleza sizé, singenazo nambadada, yonke le minyaka mithathu. Lowo ke ngumqondiso wento eya kwehlela iJiputa neKushe.K"Ngelo xesha *uNdikhoyo wayalela uIsaya unyana ka-Amozi, wathi: “Zikhulule iimpahla ozinxibileyo zokuzila, ndawonye neembadada zakho.” Ngokwenene ke wawuthobela loo myalelo, waza wahamba ze. "Ingqwayi-ngqwayi yomkhosi waseAsiriya yagunyaziswa nguSargon ukumkani wakhona, yaza yahlasela isixeko samaFilistiya iAshdode, yasithimba.oW"Kaloku uNdikhoyo uSomandla-onke uya kuzithamsanqela, athi: “Nithamsanqelekile, bantu bam maJiputa! Nani msebenzi wezandla zam, ma-Asiriya, ndiyanithamsanqela! Nditsho nakuni, lifa lam elingamaSirayeli, ndithi nisikelelekile!” "Ke ngelo thuba yena uSirayeli uya kuba kumgangatho omnye neJiputa neAsiriya, zizozithathu ezi zizwe zibe yintsikelelo ehlabathini.%"Ke kaloku kuya kubakho uhola wendlela esuka eJiputa iye kungena eAsiriya. Aye ke ama-Asiriya namaJiputa aya kuhambelana, futhi anqule kunye.!"UNdikhoyo uya kuwohlwaya ngezibetho amaJiputa, kambe ke wobuya aphozise. Aya kuthi akubhenela kuye amaJiputa, uNdikhoyo asabele awanyange.!"UNdikhoyo uya kuzityhila kumaJiputa, atsho amazi. Aya kumnqula ngamadini atshiswayo nangawokutya. Amadinga amenzele wona aya kuwafezekisa.`9"Ezo zinto ke ziya kuba yimiqondiso yobukho bukaNdikhoyo uSomandla-onke apho eJiputa. Bothi ke abantu bakhona, xa bephantsi kwengcinezelo baze bakhale kuNdikhoyo, yena abathumele umhlanguli nomkhuseli wokubasindisa. "Ngelo thuba ke eJiputa kuya kubakho iqonga likaNdikhoyo, kananjalo kubekho nentsika yelitye enikezelwe kuye phaya emdeni weJiputa.T!"Ngelo xesha ke kwisihlanu sezixeko zaseJiputa kobe kuthethwa ulwimi lwabemi baseKanana. Futhi xa bathethayo baya kufunga uNdikhoyo uSomandla-onke. Esinye sezixeko zakhona kothiwa sisiXeko seNtshabalalo."AmaJiputa aya kurhwaqeliswa nakukukhankanywa oku kukaJuda; kuwo kosuka kuthi qatha isicwangciso sikaNdikhoyo uSomandla-onke.#?"Ngaloo mihla ke amaJiputa aya kuba ngamatyutyusi amagwala. Aya kuphakuzela oyike akuqonda ukuba isandla *sikaNdikhoyo uSomandla-onke sijinga phezu kwawo.  "Kulo lonke ke elaseJiputa, kwizityebi ngokunjalo nakumahlwempu, abo baziwayo nabangazelwe nto, akukho namnye ungalivezayo icebo.xi"UNdikhoyo ubayekele ngomoya wolahlekiso. Kungokunje iJiputa iyaphithizela, ityibilika emhlanzweni njengenxila.z m" Hayi bo! Amaphakathi aseZowan ziziyatha, iinkokheli zaseMemfisi zididekile; amathenjwa aseJiputa ngabalahlekisi.D " Phendula, kumkanindini waseJiputa: Aphi loo maphakathi akho aziingqondi? Ngani ke ukuba angakucebisi akuxelele oko kuza kuhlela iJiputa? Nditsho isicwangciso sikaNdikhoyo uSomandla-onke.@ y" Amaphakathi aseZowan wona zizityhakala; loo matshawe alumkileyo ayalahlekisa! Ngani ukuba ade athi kukumkani: “Thina siziingcaphephe zeengqondi, amahlakani ezikumkani zamandulo”?L " Ewe, kuya kuba nzima kubenzi belaphu, ibe lusizi lodwa kubaqeshwa.S " Abasebenzisa umqhaphu baya kutyhafa, nabo basontayo bophelelwa ngamandla.ve"Sovakala isikhalo nencwina yabalobi. Baya kukhala abaphosa umnatha emanzini; amaqhogi abalobi aya kubuya ze.s_"Ngasemlanjeni apho utyani bosuka buyobe; namasimi apho kuloo ntilindini osuka atshaze, avuthuluke aphele.yk"Asivumba eliya kubakho kwimijelo yawo! Iintlambo zeNayile zowutha zitshe; iingcongolo nemikhanzi ziya kutshaza.I "Umlambo iNayile uya kutsha khonkqo, amanzi awo aphele kuthi tu!-S"AmaJiputa ndowanikela aphathwe gadalala: oba sezandleni zorhulumente okhohlakeleyo; aya kulawulwa ngukumkani osisikhohlakali.” Utsho ke uNdikhoyo uSomandla-onke.7g"AmaJiputa aza kudideka atyhafe; amacebo awo osuka aphunze. Aya kunkinkq' uncedo koothixo abaqingqiweyo; osuka abhenele kwabo bafileyo; obhenela kwabaneshologu nabambululayo.s_"UNdikhoyo ke uthethe wathi: “Ndiza kuxhokonxa umJiputa avukele umJiputa; elowo nalowo uza kuvukelana nomntakwabo, ummelwane avukelane nommelwane. Ngokunjalo isixeko sovukelana nesixeko; ewe, uburhulumente bovukelana noburhulumente.G "Nalu udaba olundilisekileyo olumalunga neJiputa: Nank' *uNdikhoyo esiza eJiputa; uza etshebeleza ngelifukazi. *Oothixo abanqulwa apho batsho bankwantya, namaJiputa ngokwawo atsho anengevane.7"Ixesha liyeza apho uNdikhoyo uSomandla-onke aya kunikwa aphiwe imirhumo ngabo balizwe liphanjwe yimilambo, iingwanyalala zesizwe esimandla, amafaf' alusu lumpuluswa, izintw' ezoyikwa lilizwe jikelele. Ewe, baya kuza kwintaba iZiyon, apho anqulwa khona uNdikhoyo uSomandla-onke.=s"Izidumbu ke zosala zithe gangalala, zibe zizisulu zeentaka namaxhalanga. Ewe, ziya kuba lixhoba lamarhamncwa, iintaka zizenzele ehlotyeni – asisathethi ke ngamarhamncwa ebusika.b~="Iidiliya ziya kudubula zifeze, kodwa zithi ke zona zingekavunwa – ewe, kanye xa ziya ekuvuthweni – lusuke luthi vumbululu utshaba, luwahlabanisele luwageqe amaKushe, lula nje, ngathi kunqunyulw' amaseb' omdiliya.N}"Kalok' *uNdikhoy' undixelele wathi: “Ndiya kuthi zole cwaka, ndijonge; ndoqwalasela ndisekhayeni lam ezulwini, ndizole ngathi kukuwa kombethe ebusuku, cwaka ngathi lilanga ligqats' ubhobhoyi.” |"Bekan' iindlebe, bemi behlabathi! Jongani, nikhangel' imbasa ilenga-lenga phezu kweencopho zeentaba; phulaphulan' isandi sesigodlo. {9"Likhuph' izigidimi ngezikhitshana ezakhiwe ngeengcongolo, zidad' emlanjeni. Tsheluzani, zigidim' ezikhawulezayo; luthathen' udaba nigoduke nalo, luye kwilizwe eliphanjwe yimilambo, kwisizwe esingwanzilili esinamandla, amafaf' alusu lumpuluswa, izintw' ezoyikwa lilizwe jikelele.Pz "Kunyembelekile ke kwilizwe lesandi samaphiko emazants' emilambo eKushe.y!"Ngorhatya bahlasela kutsho kunyembeleke, kanti kusasa abaziwa nomkhondo. Banjalo ke abo basixhaphazayo; eso sisabelo sâbo bazithathelayo.9xk" Izizwe zingade zibe ziyabhonga, zityhuluba okwamanz' olwandle, yena ukhalima kanye, zitsho zisabe; ziphephetheka ngathi luthuli endulini, ngathi yinkunkum' ibalek' isaqhwithi.w}" Ke zona izizwe ziyabhabhama, zitsho ngogqumo ngathi kukuyaluzela kolwandle; ewe, uluntu luyaxokozela okwamanz' olwandle.$vA" Kanti noba ingantshula idubule kwangaloo ntsasa ubuyityala ngayo, liya kubhek' umoya ngasesivunweni – kuphela yoba yinkxwaleko nezifo ezingaphele ndawo.1u[" Kaloku, wena Sirayeli, umfulathele uThixo, yena odla ngokukuhlangula; umlibele uThixo ongumqolomba wakho; usuke watyala imiyezo eyodwa, khon' ukuze unqule thixo bambi.t#" Ngelo thuba izixeko ezikhuselweyo ziya kusala zize, zingamabhodlo akhula imithi namatyholo, ngokungathi zizixeko ezahlaselwa ngamaSirayeli./sW"Abayi kuba saqamela ngamaqonga lawo bawakhe ngezandla zabo, bengayi kuba sathembela kowabo umsebenzi – imiqondiso yesithixokazi uAshera kunye namaqonga okuqhumisa.erC"Ngaloo mihla ke abantu baya kubhenela kuMdali wabo, bakhangele kulowo unguYedwa kaSirayeli.>qu"Kambe aya kuba khona amasalela. Kuya kuba ngathi ngumnquma obhululweyo kwasala mabini mathathu phezulu, mhlawumbi isine nesihlanu kwahlanzayo,” utsho uNdikhoyo uThixo kaSirayeli. p"USirayeli woba ngathi yintsimi engqolowa isikwayo; kwaSirayeli kuya kubharha kube sedizeni – wofana namasimi entili yaseRefayim.ao;"“Ngaloo mihla ubungangamsha bukaYakobi buya kuphutha, ukutyeba kwakhe kutsho kutsame.Hn "KwaSirayeli zophela izixeko ezinqatyisiweyo, ke bona ubukumkani baseDamasko ngokunjalo namasalela aseSiriya oba yinto yezolo, ngathi ludumo lwamaSirayeli,” utsho *uNdikhoyo uSomandla-onke. S~~r}}]||]| {{zjyxxKwvvjuutLsnrrGqqPppo:nn+mm9llYjjcii^hhbggUff.e^dd cbba``_^^3]\[[ZYXXWUU5TTWSRqR QLPPzPO%NwNMiLLJKKNJJIICHHGFFWFEE?DDRCC BBDAAo@???>x==55"#Intlango yomemelela idlokove luvuyo; yoba yinzwakazi enjengeentaba zaseLebhanon, yochuma njengamasimi aseKarmele naseSharon. Bonke bobubona ubungangamsha *bukaNdikhoyo, bucace ubuhandiba nokomelela koThixo wethu.i= M"#Intlango nomqwebedu ziya kuchulumacha; elibharhileyo loba nemihlali liqhakraze njengentyatyambo.<""Isekwanguye oya kuzabela azinike inxaxheba ngazinye ngazinye. Elo yoba likhaya lazo naphakade, zime khona izizukulwana ngezizukulwana.+;O""Khangela encwadini kaNdikhoyo ufunde: Kwezi zilo akukho singekhoyo, kungekho nesingenaqabane laso, kuba lowo ngumlomo kaNdikhoyo, nguMoya wakhe oya kuziqokelela.:%""Isikhova siya kwakha sizalele khona; zofukama zide ziqandusele, ziwakhulisele khona amathole azo. Oontloyiya boqokelelana bonwabisane khona.9""Koba lapho angqungqa khona amarhamncwa, zikhwazane khona neendimoni. Yoxhwarha khona nerhorho yobusuku, izula-zule iphathe kuphumla.8"" Izakhiwo zomila ameva nobobo, iinqaba zambathwe lutshungu nesinama. Yoba sisikhululo soodyakalashe, ibe likhaya lezikhova.L7"" Sobe kubekho kumkani ulawulayo; izinxiba-mxhaka zophel' emehlweni.%6C"" ilizwe limiwe sisikhova nesihulu-hulu, limiwe ngookhwalimanzi namahlungulu. UThixo wolibharhisa kwakhona elakwaEdom, libe njengelamandulo kungekadalwa nto.5%"" Wodangazela imini nobusuku, umsi utsho ngomlembelele othunquzayo, kube zizizukulwana ngezizukulwana libharhile, kungaze kunqumle mntu khona,^45"" Imilamb' e-Edom yoba mnyama, umhlaba ufane nesalfure; umhlaba wofana netha evuthayo.R3""Ngemini yakhe uNdikhoyo wophindezela, unyaka wembuyekezo ngenxa yeZiyon.2""Abantu baya kuwa njengenqu; bafane neenkunzi ezindala nezingamathole. Umhlaba uya kufuma ligazi, nothuli lunyephe ngamafutha.[1/""Umkhonto kaNdikhoyo wodad' egazini; ewe, utsho waxhapha ngamanqatha ngathi ligazi lamatakane neebhokhwe, namanqatha ezintso zenkunz' egusha. EBhozera uNdikhoyo uya kwenza idini; ewe, yoba ngamatyadidi kwaEdom.c0?""Emazulwini umkhonto wam uxhaphile; nanko usihlela e-Edom, abantu abagwetyw' intshabalalo.E/""Iinkwenkwezi nemikhosi yazo zonke zosuka zisumke zinyamalale; isibhakabhaka sosongwa ngathi ngumqulu, iinkwenkwezi zivuthuluke okwamagqabi, zitshaze ngathi ngamagqab' omdiliya nomkhiwane.m.S""Izidumbu aziyi kungcwatywa; zothi xakalala ziqungquluze – mh-mh-mh! Iintaba zonyepha ligazi labo.-""Kalok' *uNdikhoyo ulwa nazo zonke izizwe, uxabene nayo yonk' imikhosi yazo. Wozibhubhisa xa zizonke, zonke azixhaxhe kuphele., 7""Sondelani, zizwe, niphulaphule; inzwi kaloku nakuni, zintlanga. Maliphulaphule ihlabathi nenzaliseko yalo; ihlabathi nemveliso yalo yonke malimamele.Q+"!EZiyon akusayi kubakho ugulayo; zonke izono zabemi bayo ziya kuxolelwa.7*g"!Zona iintambo zenqanawa ziyeke-yeke; azisenako ukuyibamba intsika yayo, zingenako ukuyiqinisa neseyile. Boxhaphaz' amaxhoba bazanelise; kuya kuhlomla nesiqhwala esi sembala.)w"!Kaloku umgwebi wethu nguNdikhoyo; ewe, uNdikhoyo yena uyasilawula. Ikumkani yethu nguNdikhoyo; nguye oya kusisindisa.9(k"!Apho ke uNdikhoyo woba nguThixo wethu onamandla, soba ngathi siphakathi kweentlambo nemilambo; kodwa akukho sikhephe siya kuhamba khona, kungekho nanqanawa ingangcambaza apho.E'"!Khangelani iZiyon, isixeko samatheko amisiweyo; zisuka nje nokhangwa yiJerusalem, ikhaya lenzolo, umzi ongashukumiyo; ezawo izikhonkwane soze zancothuka, neentsontelo zawo soze ziqhawuke.u&c"!Ezo ntlanga zidelelayo zophel' emehlweni, abantu abantetho ingacacanga, abapitiliza ulwimi eningaluqondiyo.%)"!Ngeenkumbulo nocamanga ngehambo-nzima yamandulo: “Waya phi umphicothi-ncukacha; ephi ke yena umvavanyi? Kanti uphi yena umhloli weenqaba?”l$Q"!Ke amehlo enu oze ambone ukumkani ethiwe jize ngesihomo nesithozela; owakhe umhlaba uthe gabalala.f#E"!Onjalo ke uza noloyiso; ukhuseleke ngathi usemqolombeni apho ukutya namanzi kuhlala kuhleli.A"{"!Ngondlela zithe ngqo nothetha kakuhle, nongafuni kungenelwa ngengcinezelo, noyingcathu ongazamkeliyo izicengo, ongahambisaniyo nabafutha amayelenqe, umntu ongafunaniyo nezinto ezimbi.5!c"!Aboni baseZiyon bayagubha liphaphu, abangakhathalele Thixo bayangcangcazela. “Ngubani ke kuthi ongamelana nomlilo olenyayo? Ngubani onganyamezela umlilo ongacimekiyo?”r ]"! Nina bantu bakude, phulaphulani; ewe, yiveni into endiyenzileyo; nina bakufuphi, wavumeni amandla am.”[/"! Izizwe ziya kutshiswa okwamatye ekalika; ziya kufakwa umlilo okwezihlahla zameva.[/"! Nikhawul' umququ, nizal' inkintshi-nkintshi; kaloku nizitshabalalisa kwangokwenu.yk"! *UNdikhoyo uthi: “Ngoku ke ndosuka ndiphakame; niza kububona ubungangamsha bam; ewe kaloku, ndiza kuzimaseka.%"! Umhlaba ulele, ngamafusi nje, amahlathi aseLebhanon atshazile; ngoku iSharon ifana nentili yasentlango, imithi ibunile eBhashan naseKarmele."!Ngoku koohola sekuthe bhe; abahambi abavakali ndawo konke. Izivumelwano ziyakrotyozwa; ke izixeko zideliwe, akusekho mntu uhlonitshwayo._7"!Nango amagorha abo ezibika; oonozaku-zaku abaphath' uxolo nâbo besitsho ngesikrakra."!Maxa onke uya kuba sisiseko esingahexiyo, isisele sosindiso, ubulumko, nolwazi. Umthombo wale ndyebo kukuhlonela uNdikhoyo.kO"!Mkhulu kambe uNdikhoyo, yena umi kweliphezulu! IJerusalem woyizalisa ngolungelelwano nobulungisa.R"!Izizwe zojika zibe ngamaxhoba, zixhatshazwe ngathi zingenelwe ziinkumbi.O"!Lakuzongoma izwi lakho batsho basabe; wakuphakama ziyasarhaka izizwe.  "!*Ndikhoyo, khawube nenceba kuthi; asisakulangazeleli ngako! Ntsasa zonke yiba ngamandla ethu; sihlangule sakungena enkathazweni. "!Kunyembelekile kuwe, mtshabalalisi; wena ungatshatyalaliswanga! Yeha ke, wena tshijolondini; ke wena siqu awuqhathwa mntu! Uya kuze upheze ukutshabalalisa, ibe nguwe otshatyalaliswayo. Boze bupheze ubuqhophololo bakho, nawe ke ube lixhoba lokuqhathwa.-" yoba luvuyo kuye wonk' ubani, ingengomanzi ingesosivuno, kuyinto nje, amadlelo enabe ethe tshitshilili, iidonki neenkomo zidakasa zikhuselekile.Q" Nokuba amahlathi ebhululwe sisichotho, nesixeko sivuthuluke kwathi pam,\1" Ke abantu bam bothi zava bahlale ngenzolo kwimizi ekhuselekileyo nephahlwe luxolo.W'" Ke ubulungisa bozala inzolo, ize ke ibe lulungelelwano nocwangco njalo-njalo._7" Nasentlango kuya kuphuphuma ulungelelwano, nemiyezo echumayo yambathiswe bubulungisa.{o" ade uThixo asithululele uMoya wakhe, nentlango itsho ifane nomyezo weziqhamo, imiyezo yeziqhamo ifane namahlathi.I  " Kaloku nekomkhulu lokhal' ibhungane, nakwisixeko esinyakazelayo kuthi bhe! Kwandlunkulu koba ngamabhodlo kanaphakade; koba lapho adloba-dloba khona amaqwarha, kube lapho itya khona imihlambi," =" Gixani ngenxa yomhlaba wabantu bam, kuba namhla sowugqunywe ngameva nobobo. Hlahlambani ngenxa yamakhaya avuyayo; ewe, silileleni isixeko esixokozelayo.Q " Yho-o-o amasimi! Kwakhe kwanje phi na? Awu! Sashiya senzeka ngeediliya!} s" Xhalabani, zimazi ezihlala zingaxhalele nto; hlahlambani, zintombi ezingenaluvalo; khululani, nithi gatya ezenzila. +" Ningade nibe ngathi nanelisekile ngoku, kodwa kozayo unyaka nongcungcutheka, kuba idiliya yona yosuka iphunze, singabikho tu isivuno seziqhamo. 9" Phakamani nindiphulaphule ke nani, nditsho nina, zimazi zingaxhalele nto; bekan' iindlebe nive xa ndithethayo, nina zintombi ezingáthi zikhuselekile.eC" Ke yena onesidima uneengcingane ezizimasekileyo, nemisebenzi yakhe ingqinelana nento ayiyo.)K" Umntu oyindlavini nezenzo zakhe zinenkohlakalo; uba soloko efutha ukwenza ububi, ezama ukubhubhisa amahlwempu ngenkohliso, khon' ukuze awavimbe amalungelo awo.hI" Kaloku isiyatha sitheth' ubuyatha, nengqiqo yaso iqulunqa ubugwenxa. Sizixakekise ngenkohliso; *uNdikhoyo sihlala simcukuceza ngengcikivo. Simshiya enjalo umntu othezwa liphango, singamkhathalele nganto nokhotheke lunxano.dA" Isiyatha akusayi kuthiwa ngohloniphekileyo; neqhophololo akusayi kuthiwa ngonyanisekileyo.W'" Yoqonda nengqiqo yezityhuthu-tyhuthu, nabathintithayo bathethe ngokucacileyo.s_" Zona ziya kuba namehlo, ziqonde iingxaki zoluntu. Ziya kuba neendlebe, zikuphulaphule ukuzibika kwabantu.;o" Zonke ngazinye zoba ngumqolomba mhla ligquthayo, zibe yinqaba yokuzimela mhla ngoqhwithela. Zofana nemijelo yamanzi kwelibharhileyo, zibe lithunzi lamawa kwilizwe eliyinkangala.a =" Woze afike ukumkani olawula ngolungelelwano, izinxiba-mxhaka zitsho ziphathe ngemfezeko." Injengele yakhe yosuka ingenwe bubuphaku-phaku, nezinxiba-mxhaka zosuka zirhwaqele zoyike, zide zibaleke zilahle kanye nayo nembasa yomkhosi.” Etshilo nje ke uNdikhoyo utshilo, Ndikhoyo lowo omlilo uvuthayo eZiyon, omsi wamadini utsho ngomlembelele eJerusalem!L~"“UAsiriya ke yena wofela emfazweni. Phofu ke akayi koselwa krele lamntu: kovela krele limbi, lisuke limngxwelerhe. Kweso sithuba ke wosuka aswantsule, abafana bakhe ke bona benziwe amakhoboka.t}a"Kaloku iyeza imini apho nonke niya kulilahla eli zothe liyile mifanekiso niyiqingqe ngesiliva nangegolide.b|="UNdikhoyo uthethe wathi: “MaSirayeli, nonile ngokundifulathela. Ngoko ke ngoku buyani!A{{"Njengentaka ikhusela amathole ayo, nam, mna Ndikhoyo onguSomandla-onke, ndiya kwenjenjalo ukuyihlanganisela iJerusalem. Ewe, ndoyikhusela ndiyikhulule; ndogqitha kuyo ndiyisindise.”z"UNdikhoyo uthethe nam wenjenje: “Abelusi bangafanelana beqobisa ngemikhwazo, kodwa ngunotshe ukuba bayothuse ingonyama, ingakumbi xa seyilibambile ixhoba layo. Ngokunjalo nam ke akukho bani unokundinqanda ekuyikhuseleni kwam intaba iZiyon, mna Ndikhoyo uSomandla.myS"La maJiputandin' asiThixo, koko ngabantu, namahashe awo asimhlola, koko zizilwanyana. UNdikhoyo wothi angaphakama ibe ziziqwenga, ke yena umncedisi atsho akhubeke, aze ke yena umncedwa awe bhaxa, bonke bavuthuluke batshabalale.0xY"Ukanti yena sisilumko, angasivulela nesithwakumbe; ewe, elakhe ilizwi alidliwa nja! Koko wosuka ayivukele indlu yezikhohlakali, abohlwaye abancedisana nabenzi bobubi.w 5"Kunyembelekile kwabo babhenela kuncedo lweJiputa; nditsho abo bathembela kumahashe, abo bakholosa ngeenqwelo eziyinyambalala, nabaqamele ngobukroti bamajoni, nditsho amajoni amahashe, abantu abangamjongele nto uYedwa kaSirayeli, nditsho abangasifuniyo isiluleko *sikaNdikhoyo.tva"!Kambe ke kudala lalungiswayo labaswa iziko, iziko ekuya kutshiswa kulo ukumkani waseAsiriya. Yinzongo-nzongo yomngxuma obanzi, iinkuni zifunjwe zayintaba. Ke yena uNdikhoyo wosuka avuthele atsho ngomlambo wedangatye, unqanqaze umlilo.8ui" Wothi ephindelela nje uNdikhoyo ukuwohlwaya ama-Asiriya ngaloo nduku yakhe yesohlwayo, babe bona abantu bakhe bentyiloza bengqungqa ngamagubu neekatala, abe yena esilwa nawo.\t1"Ilizwi likaNdikhoyo liya kumrhwaqelisa uAsiriya, intonga yakhe imkhahlele phantsi.:sm"Wonke umntu uya kukuva ukuhlokoma kwelizwi likaNdikhoyo, ngokunjalo azive nezabhokhwe zengqumbo yakhe. Kuya kubakho amadangatye nogqabhuko-mafu, isichotho nezandyondyo zemvula.\r1"Ke nina niya kuchulumacha, nintyiloze nimemelele ngathi kungobusuku bamatheko amiselweyo. Niya konwaba ngathi ningabantu abaya endlwini kaNdikhoyo, bevuma bekhatshwa ngamaxilongo: uNdikhoyo ixhadi likaSirayeli.q1"Umphefumlo wakhe ukhukulisa njengomlambo, ngathi ngumlamb' ozele wada watyekeza, uhluz' izizwe ngentshabalalo, uzirhintyela ngomkhala wolahlekiso.4pa"Nango amandla nobungangamsha, *obukaNdikhoyo buthi gqi kwelikude; intshinyela yomsi idiza ingqumbo yakhe, ubebezelis' imilebe ngumsindo, ulwimi lulatyuzelis' amalangatye.~ou"Inyanga yoqaqamba njengelanga, ke lona ilanga liqaqambe ngokuphindwe kasixhenxe, kube ngathi kubandakanywa ukukhanya kweentsuku ezisixhenxe ndawonye. Koba njalo ke mhla uNdikhoyo wawabopha amanxeba awenze kubantu bakhe, azihlambe neenduma zabo.n+"Kogqabhuka imithombo yamanzi ezintabeni nasezindulini ngaloo mini inkulu yokuhlaselwa nokuwa kweenqaba zeentshaba zenu, nazo ngokwazo zibulawe.Wm'"Ke zona iinkabi needonki enilima ngazo ziya kondliwa ngomxube wezidlo zodidi.Ql"Ngexesha lokulima uNdikhoyo uya kuyivulela imvula, iphume imbewu eniyityalileyo, nezityalo zikhule zitsho ngesingayiwayo isivuno. Ngelo thuba ke neenkomo zenu ziya kudla kumadlelo abanzi ayokozelayo.Kk"Ke yona loo *mifanekiso yenu niyinqulayo ityatyekwe ngesiliva, naleyo ityatyekwe ngegolide, iya *kugqwaliseka oku kwesishuba somfazi, niyithathe niyilahle kude, niyichile nithi: “EMbo-o-o!”\j1"Niya kuthi nakuphambuka abe selekhona; nimve esithi: “Yizani, nants' indlela.” i"Nangona uMhlekazi eya kuniyekela ngamaxesha enkxwaleko, kodwa nguye ngokwakhe oya kunithundeza; niya kumqonda lowo uya kunifundisa.h"Ewe, nina bemi baseJerusalem, anisayi kuphinda nilile. Kaloku *uNdikhoyo unenceba; ngoko ke nothi nakuzibika kuye asabele.g%"Kambe ke uNdikhoyo usanilindele, usazungula ukunibabala ngesisa. Kaloku yena nguThixo ongajika-jikiyo; hayi ithamsanqa labo bakholosa ngaye!5fc"Iwaka losukeliswa lijoni elinye; xa ninonke niya kugxothwa ngamajoni amahlanu qha, nibaleke nisabe nibe njengendwe emi yodwa entabeni phaya, nayo ke iyeyentlaba-mkhosi.”Ke"Ndaweni yaloo nto nithi: ‘Sosuka sisabe ngamahashe.’ Ewe, kungaba njalo. Nithi: ‘Amahashe ethu angaphala gqitha.’ Ewe, amahashe enu angaphala nakangako kodwa nofunyanwa ngabanisukelayo.*dM"Utsho uMhlekazi uNdikhoyo, nditsho uYedwa kaSirayeli, uthi: “Nosinda ngenguquko nokuzinikezela kum; amandla enu kukuzola nokuthembela kum. Phi ke, nisala nje!tca"Losuka lupharhake ngathi yingqayi entlekeke yaba ziingceba ezingenakukha malahle eziko namanzi equleni.”b" ngoko ke anikho lityala, nifana nqwa nodonga oluphakamileyo olunenkenkewula yethanda; ewe, sekulindeleke isithonga nanini na.}as" Ngoko ke uYedwa kaSirayeli uthi: “Ngokuba ningaluvumanga olu daba, koko nisuke naqamela ngenkohliso nengcinezelo,[`/" Sudukani, sanukuxaba endleleni; asifuni nokuva ngoYedwa uThixo kaSirayeli.’ ”_)" Kubashumayeli bathi: ‘Yithini cwaka ngemibono! Sanukusifundekela ngeemfanelo zethu! Sithuthuzeleni sihlale sinje; siboneleni okungamampunge.^" Aba ngabantu abangalawulekiyo, sisizukulwana esinenkohliso, abantu abangazimisele kuphulaphula, abayichasayo ingqeqesho *kaNdikhoyo.n]U"UThixo wandiyalela wathi: “Krola ecwecweni, ubhale encwadini, obo ibe bubungqina obuhlala buhleli.\#"Kaloku iJiputa ize, ayinaluncedo mpela; yiyo loo nto ndiyibiza ngokuthi nguRahabhi ongenamsebenzi, nditsho ikhwang' elinqunyulwe neempondo.W['"Nalu ke udaba olundilisekileyo mayela nezilo zentlango yasezantsi: Oonozaku-zaku bacanda kweleembandezelo neengozi, kwilizwe abakrotywa ziingonyama, apho kuphithizel' iinyok' ezinobuhlungu, zikwalapho nezitshu zamagongqongqo. Iidonki neenkamela zabo ziyasuntsubala yimithwalo ezizipho ezixabisekileyo, ziphiwa isizwe esingento yanto.Z#"kambe ke wonk' umntu uya kuphoxeka ngenxa yesi sizwe singento yanto, isizwe esingenaluncedo nacebo ngaphandle kwamahlazo namanyondololo.”BY"Bona banawo amagosa eZowan, banabo noonozaku-zaku eHanes,RX"Ukhuselo lweJiputa yimpoxo yodwa; nto ningayizuzayo kukuhlazeka kuphela.W'"Bona basuka babhenela eJiputa; abanaxesha lokubuzisa kum. Nto bayifunayo kukukhuselwa yiJiputa; nto bayingxameleyo liphiko lokumkani walapho.,V S"*UNdikhoyo uthethe wenjenje: “Libhek' umoya kusapho olunenkani, abo benza izigqibo ngaphandle kwam, abenza izivumelwano ngaphandle kwam; izono zabo ziyelekelana.ZU-"Nabo banxaxhileyo bofumana ingqiqo, nabo bambombozelayo bayamkele ingqeqesho.”XT)"Akubona inzala endiya kumpha yona, abantwana abangumsebenzi wam, uya kutsho avume athi mna ndinguYedwa kaYakobi. Ngenene, uya kundihlonela, akhahlele kum, mna Thixo kaSirayeli, alidumise igama lam elilodwa.S+"Ngoko ke ngoku uNdikhoyo owakhulula uAbraham uthi mayela nendlu kaYakobi: “UYakobi akaphindi abe semahlazweni, engasoze aphinde abuye anxube!R%"Baya kutshabalala abaphixanisayo; konyembeleka kwabacupha abantu ngobugqwetha; abo bajika ubulungisa ngobuxoki, bacudulele abantu abamsulwa.vQe"Eso soba sisiphelo seendlobongela, batsho banqamke abamgxekayo uThixo, nabaququzeleli bobubi batsho baphele.yPk"Nabo bangazelwe nto uNdikhoyo uya kubavuselela ngolonwabo; abahlelelekileyo boba nemihlali ngoYedwa kaSirayeli.O7"Ngaloo mini ke nesithulu siya kuva; siya kuweva amazwi afundwa encwadini. Nemfama ehlala esithokothokweni sobumnyama ovuleka amehlo ayo, itsho ibone.Nw"Kaloku kukho isimbo esithi: “Amahlathi aseLebhanon ojika abe ngumyezo weziqhamo, ke wona umyezo ube ngamahlathi.”YM+"Iinto zonke bona bayazibhukuqa: kukho udongwe nombumbi – yiyiphi eyona-yona? Into ebunjiweyo ingamsola na umbumbi isithi: “Andenziwanga nguye”? Udongwe lungatsho na kumxonkxi ukuthi: “Awunangqiqo”?7Lg"Asazi ke kwabo bazifihlayo – kunyembelekile kwabafihlela *uNdikhoyo iinjongo zabo, kwabo benza izinto ebumnyameni, besithi: “Ngubani oya kusibona? Ngubani oya kusazi?”.KU"Ngoko ke mna ndosuka ndiphinde ndibancithe ngesishiqi phezu kwesithwakumbe, nobulumko beengqondi butsho buthi shwaka, nobungcaphephe bamaqili butsho bunyamalale.”*JM" Suka ke iNkosi yathi: “Aba bantu basondela kum ngomlomo, bandihlonela ngalo umpaku-mpaku; iintliziyo zabo zona zikude lee, inkolo yabo imi ngeziqhelo kuphela.lIQ" Nothi ke nakuyinika umntu ongafundanga ukuba anifundele, aphendule athi: “Andikwazi ukufunda.”6He" Intsingiselo yemibono iya kufihlakala kuni, ifane nencwadi ecikiweyo. Niya kuthi nakuyisa kwabo baziyo, nisithi: “Khanisifundele,” bathi: “Asinako, kuba itywiniwe.”1G[" *UNdikhoyo unitsho nangamayosi-yosi; unitsho nayeketheka bubuthongo. Kaloku amehlo enu avalekile, neentloko zenu zincithekile; ewe, abashumayeli benu ababoni, abaqiqi.F'" Zithwangeni nitsho nibe zizityhakala; zimfamekiseni ke, nitsho nimfameke; nxilani, noba anikhange nibufake; gxadazelani, ningaselanga tywala.gEG"Kofana nomfo olambileyo ephupha, engathi uyatya, kodw' akuvuk' usalambile; okanye umntu othe khothe lunxano, ophuph' esela, phof' avuke esanxaniwe. Koba njalo ke ukuphoxeka kwemikhosi yezizwe leyo ihlasela intaba yeZiyon.D"Yonke imikhosi yezizwe ezihlaselayo, ezihlasela iAriyeli, izixhobo nezikrweqe zazo konke nje, koba njengephupha, njengombono wasebusuku.$CA"uNdikhoyo uSomandla-onke uya kukuhlangula; uya kutsho ngentswahla yeendudumo nenyikima, ibe sisivungu-vungu esigquthezayo, umlilo nedangatye elilenyezayo. B "Kodwa ke iintshaba zakho zovuthululwa njengothuli, imikhosi eyomeleleyo itshayelwe njengomququ. Ngethuba elingephi, ngephanyazo,gAG"Uya kuthotyelwa eluthulini, uthethe ngelizw' elivumbuluk' emhlabeni, usebeze ngelezithunzela.L@"Ndokuhlasela ndikungqinge ngeendonga, ndikujikeleze ngeemboniselo.t?a"Kodwa mna *Ndikhoyo ndokuhlasela, Ariyeli; yoba sisijwili nokuyayatheka, kum ube ngathi liziko elivuthayo.> "Kunyembelekile kuwe, Ariyeli, sixeko esathinjwa nguDavide! Mayijikeleze ihambe iminyaka; mayenjenjalo nemibhiyozo yonyaka.="Obo bulumko ke buvela *kuNdikhoyo uSomandla-onke; kaloku yena yintshatsheli ngamacebo, ngenene yena ubalasele ngobulumko.< "Andithi iyasilwa na ingqolowa? Hayi kaloku, akayibhuli okokoko, engayicoli nditsho nangenqwelo, kanti ke namahashe akayigrayi.;"Obhula idile akasebenzisi sileyi, engayibhuli nanganqwelo ikumin. Hayi, idile uyibhula ngesibhulo, ikumin ayibethe ngomchiza.Q:"Kanene akaqeqeshwanga na nguThixo wakhe? Ewe, uwufundisiwe lo msebenzi.(9I"Yena uyalima ade agqibe; egqibile ke uhlwayela idile noba yikumin, mhlawumbi atyale noba yingqolowa; kungenjalo ke ahlwayele ihabile, zonke ke ngeendawo zazo. ~}}||{{Lzz#yyNxwwWvvuutss1rr+qNp-o`nnHmnll!kkjiijhh7gff3edddcc)bbbaa`4__D^]]B\\6[[9ZYYiXX?WW/VVU}U#TTESRRBQPPmOO,NNMLL\KKZJJ9IItHHAGG(FF"E@DDiCC(BAA@??j? >==<`;::R99M88,76555 4433R22R10000/..g.--6,,M++Z**)_('''&P%$##R""F!5 gqF#NX[+#Ie_b .   vzm`hV#"/Kaloku ngoku buza kudlula ubuze bakho; awukho kukuphoxeka nalihlazo. Kaloku mna ndiza kuziphindezela; ibe ke andizi kuba nalusini konke.”nUU"/Thath' ilitye, usil' ingqolowa; ewe kaloku, sikhulule isigqubuthelo; finyeza kaloku, uwel' imilambo.4T c"/*UNdikhoyo uthi: “Yihla esihlalweni, ntombindini Bhabheli; ewe, yiza nawe ukhe ugqush' eluthulini. Wena wakhe wayinzwakazi yentombi; oko kuguda nokuthamba ngoku kumkile.7Sg". Umhla wosindiso wona ndiyawusondeza; ngenene awukude kuya phi. Ukusindisa kwam akuyi kulibazisa; ewe, ndiza kuyihlangula iZiyon, uSirayeli ndimzisele isidima nesithozela.”OR". Phulaphulani, bantundini baneenkani, nina banxaxhileyo elusindisweni. Q9". Mna ndibize umfo empumalanga; sisitshu esiya kurhiwula njengokhetshe. Yena woyifezekisa yonke injongo yam; njengoko ndithethile kuya kuba njalo kanye.P3". Isiphelo ndasixela kwasekuqaleni; kwamandulo ndazivakalisa izinto ezizayo. Ndatsho ukuba icebo lam soze liwe, koko ndokufezekisa oko ndikumisileyo.gOG". Khanikhumbule iziganeko zamandulo, nivume ukuba mna ndinguThixo; ewe, akukho thixo ufana nam.KN".“Khumbulani le nto nizikise; khaniyiguqu-guqule, nina bavukeli.9Mk".Bambeka emagxeni, bamtyathe; bambeke endaweni yakhe, eme bhuxe. Kaloku yena lutiniko olungashukumiyo. Udl' imu noba umntu uyazibika kuye; akakwazi kuhlangula mntu ezingxakini.L/".Abantu bakhupha igolide engxoweni, isiliva bayilinganisa esikalini, basuke baqeshe ingcibi, ibenzele uthixo; kamva ke basuka bee guqaqa bamnqule.XK)".“Kodwa-kodwa ndolinganiswa nabani? Ngubani na onjengam endinokufaniswa naye?J".Noda niguge nibe ziingwevu mna ndisengulowo unixhasayo. Nenziwa ndim, ngoko ke ndonisingatha; ewe, ndonigcina ndinihlangule.3I_".“I-i-i-nzwi ke wena, ndlu kaYakobi! Ndiphulaphuleni nina masalela endlu kaSirayeli, nina endanixhasa kwasekukhawulweni kwenu, ndaza ndanisingatha kwasekuzalweni kwenu._H7".Nâzo izilwanyana zisiwa zivuka. Akukho kusinda kuzo; zithinjwa kunye nomthwalo wazo.%G E".“Namhlanje uBhele uthotyiwe; uNebho uwe bhaxa! *Oothixo ebenikade nijikeleza nabo namhlanje batyabula imiqolo yezilwanyana. Ngenene baluxanduva lomthwalo.SF"-Kodwa ngenxa kaNdikhoyo yonk' inzala kaSirayeli yogwetyelwa ize imdumise.tEa"-Zovuma zithi: ‘KukuNdikhoyo kuphela ukuzuzwa kosindiso namandla.’ ” Ke bona abamthiyileyo bohlazeka.D!"-Ngenene ndiyafunga, yaye esam isifungo sinyanisekile; ewe, sona soze siguquke: Zonk' iintlanga zokhahlela kum, zifunge ukuba zondithobela.hCI"-“Khangelani kum nisindiswe, nina zizwe zehlabathi liphela. Kaloku ndim uThixo, akukho wumbi.eBC"-Yizani kuxoxa enkundleni; mabathetha-thethane abamangalelwa. Ngubani owayixela kwamandulo le nto? Ngubani owayivakalisa ingekenzeki? Asindim na Ndikhoyo? NdinguThixo osindisayo, olilungisa; ngaphandle kwam akukho Thixo.YA+"-“Qokelelanani, nonke zizwe; nditsho nina, mingqandanda esindileyo. Yizani kaloku nizokuxoxa, bantundini bazizityhakala ezingazi nto, nina batyethe imifanekiso yomthi, nina banqula *oothixo abangento yanto.x@i"-Ewe, mna andithethanga ekusitheleni, nenjongo yam andizange ndiyifihle. Mna andiyixhamlanga indlu kaYakobi, ndingatshongo nokuba mayindifune enkqantosini. NdinguNdikhoyo; mna ndiyayithetha inyaniso, mna ndiyakuvakalisa oko kuqinisekileyo.?{"-UNdikhoyo nguye umdali wamazulu; ngenene nguye oyena-yena Thixo. Ihlabathi eli labunjwa nguye; walenza waza walizinzisa. Akalenzanga laba ngumqwebedu obharhileyo; walenzela ukuze limiwe luluntu. Yena ke uthi: “Ndim uNdikhoyo; akukho Thixo wumbi.>"-Ke yena uSirayeli wahlangulwa nguNdikhoyo; olwakhe usindiso lohlala luhleli; yena akasoze ahlazeke aphoxeke nanini nanini.W='"-Abaqingqi *bemifanekiso basehlazweni; ngenene ke bona bonyoshoza bephoxekile.T<!"-Thixo kaSirayeli, uyabahlangula abantu bakho; wena unguThixo ofihlakeleyo.p;Y"-KuSirayeli utsho uNdikhoyo ukuthi: “Ubutyebi beJiputa neKushe bobákhó, iingxilimbela zaseSebha ngamakhoboka akho. Zona ziza kulandela zikhonxiwe; zokhahlela kuwe zivuma zisithi: ‘Nini kuphela abanoThixo; akukho wumbi.’ ”~:u"- Ngobulungisa bam ndim oxhokonxe uKoreshi; ndoyityeneneza indlela ayihambayo. Isixeko sam iJerusalem wobuya asivuse; uza kubakhulula abantu bam abathinjiweyo. Loo nto woyenza ngaphandle kwembuyekezo; kaloku uthethile uNdikhoyo uSomandla-onke.”9"- Ndim owalenzayo ihlabathi; ndim owadala uluntu kulo; ngezam izandla ndawatwabulula amazulu; ndiyayilawula inyambalala yawo..8U"- *UNdikhoyo, uThixo oYedwa kaSirayeli, umdali wakhe, uthi: “Ningathini na ukundithethisa ngekamva, nindinkqangise ngabantwana bam, nide nindixelele ngemfanelo yam?Q7"- Umntwana angamkhalazela na uyise nonina, athi: “Nindizalele ntoni?”j6M"- Mawoo kulowo uphikisana noMenzi wakhe! Imbiza nje yomdongwe ingathini ukusuka iphikisane nombumbi wayo? Ungathini umdongwe ukuthi kumbumbi: “Wenza ntoni kodwa?” Ingakhalaza na imbiza ithi: “Uliqhithala, mbumbindini”?-5S"-Ndokuthobela ulungelelwano lune njengemvula, ke wona umhlaba uya kulwamkela kutsho kuthi qhakra inkululeko nobulungisa. Ndim mna Ndikhoyo unobangela wezi zinto.” 4 "-Ndikudalile ukukhanya, kanti ke nobumnyama; ivela kum impumelelo, ngokunjalo neshwangusha; ndim mna Ndikhoyo ozenzayo ezi zinto.3"-Le nto ndoyenza ukuze baqonde bonke, bazi emhlabeni wonke jikelele, baqonde ukuba mna ndinguNdikhoyo, bazi ukuba akukho Thixo wumbi.f2E"-“Ndim uNdikhoyo; akukho Thixo wumbi. Ndiya kukuxhobisa utsho uqine nangona wena ungandazi.11"-Ngenxa yesicaka sam uYakobi, nditsho uSirayeli endimnyulileyo, ndikubize ngegama, ndakuthi jize ngesihomo nesithozela, nangona wena ungandazi nje..0U"-Ndokunika ubutyebi obunqatyisiweyo; ewe, obugcinwe kwiindawo ezifihlakeleyo. Uya kutsho uqonde ukuba ndinguNdikhoyo uThixo kaSirayeli; ngenene ndim okubize ngegama./3"-“Ndim ngokwam oya kukutshayelela; iinduli neentaba ndosuka ndizilebele, amasango enziwe ngobhedu ndiwakroboze, nemivalo yentsimbi ndiyivuthulule.P. "-Wenjenje *uNdikhoyo ukuthetha nomthanjiswa wakhe uKoreshi, amthe jize ngegunya namandla oloyiso jikelele, khon' ukuze avuthulule ookumkani, avulelwe zonke iingcango, angathintelwa ngamasango esixeko:T-!",Ke kuKoreshi ndithi: ‘Nguwe oza kundalusela; nguwe oza kufezekisa icebo lam. Wena uya kuyalela uthi: “Mayakhiwe iJerusalem.” Malunga nendlu kaThixo uya kuthi: “Mazimiswe iziseko zayo.” ’ ”F,",Mna ndithetha ngezwi kuphela neelwandle zitsho zome khonkqo.<+q",Ndiyaluphumelelisa udaba lwezicaka zam, ndizifezekise izihlabo zabathunywa bam. IJerusalem ndithi isaza kumiwa, iidolophu zakwaJuda zibuye zakhiwe, kuvuke izixeko kuloo mabhodlo. *",Mna ndizitsho zibhanxeke izanuse, ndidlale ngabo ke oosiyazi; ubuciko bezilumko ndiyabutshitshisa, butsho budule ubutyhakala bazo.T)!",UMkhululi wakho uNdikhoyo uyathetha; yena owakubumbayo kwasesizalweni uthi: “NdinguNdikhoyo uMenzi weento zonke; ndim owawatwabululayo amazulu, ikwandim owawolulayo umhlaba; ewe, zange ndincedwe bani.q([",Memelelani ngemihlali, mazulu; mazidume kaloku neenzonzobila. Ngqungqani nisine, nani zintaba, ningqiyaze nani, mithi yamahlathi. Kaloku uNdikhoyo uzibonakalisile; ewe, ukukhulule, wena Yakobi; utyhile amandla akhe ngawe, Sirayeli.x'i",Ukundivukela kwakho ndikuphuthisile; isono sakho sithe shwaka okwenkungu. Buyela kum; ndim umkhululi wakho.”2&]",Utsho *uNdikhoyo ukuthi: “Zikhumbule ezi zinto kaloku, Yakobi; kaloku wena usisicaka sam, Sirayeli. Ndakudalela ukuba ube sisicaka sam; ndaye ke andisoze ndikulibale.%%",Ufana nomntu otya uthuthu. Ubhanxeke mpela; ngoku uyaphuphutheka, futhi akukho buyambo. Kaloku akavumi ukuba le nto ayiphetheyo ngamampunge. $",Umntu oqingqa umfanekiso aze awunqule uncitheke kangangokuba angabi nabuganga bakuthi: “Ikwangulo mthi lo ndiwubasayo ndipheke ngawo, ndize ngokunjalo ndose inyama ndiyitye. Ndingathini ukwenza kwangawo intw' enezothe, ndize ndikhahlele isikhuni somthi?”y#k",Abantu abanjalo ke zizititsi ezingayaziyo into eziyenzayo. Amehlo nengqondo yabo ivaleke mba; abayazi inyaniso. " ",Kanti ke oseleyo umthi uza kweza umfanekiso ngawo, ajike akhahlele kuwo. Uzibika kuwo athi: “Nceda undihlangule, thixo wam!”!",Kwangaloo mthi uyabasa, ose inyama, atye ade adikwe. Ewe, wotha umlilo ade ancome athi: “Kutsho kwamnandi; kufudumele.”~ u",Inxalenye yomthi umntu uyayithatha abase enze umlilo, aze kwangaloo mthi enze umfanekiso awunqule. Ewe, wotha umlilo awubase ngomthi; aze kwalapho apheke isonka atye; kanti ngenxalenye yaloo mthi uza kwenza umfanekiso, awunqule esithi nguthixo./",Ehlathini phaya uthatha nawuphi na umthi; ingangumsedare, um-oki, okanye ipayini. Kanti usengatyala nawuphi na umthi, awulinde ukhuliswe yimvula.L", Kanti ke umchweli uyawulinganisa umthi. Uzoba loo nto afuna ukuyenza ngetshokhwe; usebenzisa izixhobo zakhe ewukrola, aze ke akhuphe into efana nomntu (inzwana yomfo) ayithathe ayifake endlwini./W", Umkhandi uthatha ubhedu, alusebenze ngomlilo. Ngezo zigalo zakhe uthatha isando, alukhande elulungisa. Esasebenza njalo uyanxanwa, uyalamba, uyadinwa, yonke loo nto..U", Wonke umntu owenza loo nto uhlazekile. Andithi na kaloku le mifanekiso iqingqwa ngabantu? Mabeze enkundleni kaloku, uya kubona bosuka barhwaqele – abakho lihlazo.;q", Kunceda ntoni ukuqingqa umfanekiso uwenze *uthixo?", Akanto yanto umntu oqingqa *umfanekiso; naloo mfanekiso azidla ngawo yimfeketho. Abo bayithelelayo ziimfama; abaliqondi ihlazo labo.Q",Sanukuphakuzela, musan' ukuxhalaba; kaloku ndatsho kwamandulo, unangoku ke. Kambe nina ningamangqina am. Ngaba kukho Thixo wumbi na? Ngaba likho na elinye iXhadi? Unotshe! Mna andizange ndilibone.”#?",Kakade ngubani onjengam? Makavele! Makakuvakalise kaloku okwênzekáyo okoko ndamisela abantu bam mandulo. Makazixele iziganeko ezizayo; ewe, makazixele!$A",UNdikhoyo uKumkani kaSirayeli noMkhululi wakhe, nditsho uSomandla-onke, uthi: “Ndingowokuqala; ndikwangowokugqibela; akukho Thixo wumbi ngaphandle kwam.%C",Uthile wothi: ‘NdingokaNdikhoyo;’ omnye azibandakanye nendlu kaYakobi; wumbi agximfizwe ‘Ndikhoyo’ esandleni, naye azibize ngokuba ngumSirayeli.”L",Iya kuhluma njengengca eludadeni, njengemingcunube phezu komlambo.5",Ndowuphokozel' amanzi umhlaba onxaniweyo, kuqukuqele imilambo enkangala, inzala yakho ndiyithululele uMoya wam, intsikelelo yam ifukame phezu kwayo.)",uthi *uNdikhoyo, umenzi wakho owakubumba esizalweni, yena owahlala ekunceda: Ungabi naxhala, Yakobi sicaka sam; ungumnyulwa wam endimthandayo.H ",“Phulaphula, Yakobi sicaka sam, wena Sirayeli endimnyulileyo,)"+Mna ndozihlazisa izithwala-ndwe zesibingelelo senu, ngoko ke uYakobi ndomzisela intshabalalo; ewe, amaSirayeli ndiwayekele abe sisigculelo.”A}"+Kaloku ukhokho wenu wôna, neenkokheli zenu zandivukela.K"+Yiza ke undimangalele; yiza kaloku sixoxe, ukuze kucace onetyala.{"+“Ukanti mna ndim ozisusayo izono zakho. Ndenjenjalo ngenxa yesidima sam; ukundivukela kwakho sobe ndibe sakukhumbula.! ;"+Akundenzelanga siqhumiso sivumba limnandi, ungandanelisanga nangamanqatha ezilwanyana; suka wandisinda ngezono zakho, wandikruqula ngemikhuba oyenzayo. )"+Akuwenzelanga mna amadini atshiswayo; ewe, akundiwonganga ngeminikelo. Phofu akuxhanyulwanga ndim ngamadini; andikukhathazanga nangaziqhumiso.k O"+*UNdikhoyo uthi: “Suka ke wena, Yakobi, akwandinqula; ewe, suka akwaziduba ngam, wena Sirayeli.@ {"+bantu abo ke ndazidalelayo, khon' ukuze bandidumise.”P "+Neenyamakazi ngokwazo zondihlonela, oodyakalashe neenciniba zindincome, xa sendimpompozis' amanz' entlango, kubalek' imilambo enkangala, khon' ukuze lusel' usapho lwam, nditsho usapho olukhethiweyo,#"+Khangelani ke, ngoku ndenza entsha; ewe, seyisenzeka, nani niyayibona. Ndiza kuvul' indlela enkangala, kutsho kuqukuqele imilambo entlango.[/"+“Kambe ke sanukubambelela kwisiganeko sezolo; hayi bo, sanukunokoza ezamandulo.1"+umkhosi wamagorha wawurholela enzonzobileni, uwonke nje iinqwelo namahashe; wafadalala, soze uphinde uthini, wafuthaniselwa mpela njengekhandlela:hI"+Utsho uNdikhoyo, umavul' indlela enqumla elwandle, nditsho indlela ecanda kumsinga olephuzayo;O"+Mna ndinguNdikhoyo, uYedwa wenu, uMdali noKumkani wakho, Sirayeli.”/"+*UNdikhoyo uMkhululi wenu, yena uYedwa kaSirayeli, uthi: “Ngenxa yenu ndothumela eBhabheli, atsho amaKaledi asabe ngezo nqanawa zawo zeqhayiya.kO"+ “Ewe, bendingokhoyo kwamandulo; akukho kuphuncuka esandleni sam; endikwenzayo akujikwa mntu.”-"+ Mna andingothixo wasemzini kuni. Kaloku ndaxela, ndahlangula, ndavakalisa. Nina ngokwenu ningamangqina am ukuba ndinguThixo,” utsho uNdikhoyo.5e"+ Mna ndim uNdikhoyo, ndim ndedwa ohlangulayo.[/"+ “Ke nina ningamangqina am,” utsho uNdikhoyo, “izicaka zam endazinyulayo, ukuze nindazi nikholose ngam, niqonde ukuba ndinguye endinguye. Ngaphambi kwam akukhange kubekho thixo; ewe, yaye engasoze abekho.q~["+ Zibizeni zonke izizwe; mazihlanganisane iintlanga. *Koothixo bazo nguwuphi owayixelayo le nto yenzekayo namhlanje, wasazisa nangezinto ezenzeke mandulo? Ewe, mazize nawazo amangqina, khon' ukuze abevayo bathi: “Axel' inyaniso.”Z}-"+Yiza nâbo bantu bangaboniyo benamehlo, uze nâbo bangaphulaphuliyo beneendlebe.o|W"+nditsho wonke umntu obizwa ngegama lam, wonke endamdalela udumo lwam, wonke endambumbayo ndamenza.”){K"+Kwelasentla ndothi: ‘Bakhulule bagoduke,’ kwelasezantsi ndithi: ‘Ungabathinteli.’ Oonyana bam babuyise kwelikude, neentombi zam eziphelweni zehlabathi,rz]"+Uze ungaxhali, ndinawe mna; inzala yakho ndoyiqokelela empumalanga, nina ndiniphuthume nasentshonalanga. y "+Kum uxabisekile ke kambe; yeka elo wonga, andikuthandi ngako! Ndincam' izizwe ngenxa yakho; ndinikezel' iintlanga, ndizuze wena.!x;"+Kaloku mna Ndikhoyo ndinguThixo wakho, uYedwa kaSirayeli, uMhlanguli wakho. Ndinikezela ngeJiputa ukukuhlawulela; iKushe neSebha zothath' indawo yakho.>wu"+Noba sewucand' emanzini, mna ndiya kuba nawe; noba sowuwela imilambo, ayisoze ibe nako ukukukhukulisa; nditsho sowucand' emlilweni, soze urhawuke; amadangatye akanakukutshisa wena. v ;"+Ngoku ke *uNdikhoyo, umdali wakho, Yakobi, nombumbi wakho, Sirayeli, uthi: “Uze ungaxhali wena, ndikuhlawulele; ndikubize ngegama, ungowam ncakasana..uU"*Suka ke wavulela umsindo wakhe, ukuze thina sidad' emfazweni. Utsho ngomsind' odangazelayo, koko uSirayeli tu ukuqonda; suka wavaleka mpela-mpela, akahoya nokuhoya.1t["*Nguban' ophise ngoYakobi kubaphangi, onikele ngoSirayeli kubaxhaphazi? IkwanguNdikhoyo lo sikreqe kuye, sisuke asahamba ngendlela yakhe, suka asaphulaphula simthobele.Qs"*Yaz'ba ngubani na ozimiseleyo ukuphulaphula ukuze aqonde kwixa elizayo?frE"*Kambe ke aba bantu zizisulu zokuxhatshazwa; sebatshixelwa kwamnyama-ndawo, bade baya kufihlwa ezintolongweni. Ziindwayi ezingamaxhob' ukuxhatshazwa; ziintw' ezingenabani wakuzihlangula. Akakho othi: “Godukani ngoku.”]q3"*UNdikhoyo othembekileyo yena ulangazelel' ukunceda; imfundiso yakhe uyayiqaqambisa.p"*Ewe, ubonile kambe, Sirayeli; nto nje ayikuncedanga nto loo nto; uvile kambe nangeendlebe zakho, kodwa suka awaphulaphula.”&oE"*Kakade ngubani oyimfama kunesicaka sam? Sithulu saphi esidlula isigidimi sam? Ngubani oyimfama okwalowo ungowam; nditsho oyimfama njengesicaka sikaNdikhoyo?inK"**UNdikhoyo uthethe wathi: “Khaniphulaphule ke, nani zithulu; khangelani nibone, nani zimfama.m"*Ke bona abakholosa *ngemifanekiso, abo bayinqulayo besithi: ‘*Ningoothixo bethu,’ ngenene baya kuphoxeka bahlazeke.”mlS"*Iimfama ndozihambisa ngeendlela ezingazaziyo; ewe, ndozikhokela ngomendo ongaqhelekanga. Kubo ubumnyama ndobujika bube kukukhanya; iingxondorha zojika zibe ngamathafa. Ezo zinto ndiya kuzenza; futhi ke soze ndizityeshele konke.k-"*Iinduli neentaba ndosuka ndizibhulule, okwakuyingca nemithi ndikomise. Imilambo ndoyibharhisa yome khonkqo, imigxobhozo nezadunge zitshe khothe.$jA"**UNdikhoyo uthethe wathi: “Kaloku sekumzuzu ndithe cwaka; suka ndadl' imu ndazibamba. Ngoku ke okomfazi osikwa yinimba ndozibhija-bhija ndide ndibhonge.i"* UNdikhoyo yena ufunza njengegorha; yena selequle wada waligangatha. Nankw' esitsho ngentlaba-mkhosi, nto leyo idiza ukutshatshela kwakhe.:ho"* Nabo bemi kwizizwe ezikude mabamdumise uNdikhoyo.g!"* Mayidumise nentlango nezixeko zayo; nabaseKedare mabadumise uThixo; nabaseSela mabamemelele ngemincili; ewe, mabamemeze naphezu kweentaba.]f3"* Ntyilozani niculele *uNdikhoyo ingoma entsha. Malimdumise limbonge ihlabathi jikelele; nditsho nani nonke abahamba phezu kolwandle. Mazingathi cwaka nezilwanyana zolwandle; nezikud' izizwe mazibonge zibongisele.se_"* Zinto endazixelayo zenzekile, futhi nezintsha ngoku ndiyazibhengeza; ewe, ndizixela zingekathungululi.” d "*“Mna *ndinguNdikhoyo – igama lam ncakasana. Ubungangamsha bam andinikisi ngabo; udumo lwam aluzuzwa *yimifanekiso enqulwayo.lcQ"*Wena uza kuvula amehlo eemfama; nguwe oza kukhulula amabanjwa; nguwe oza kuvula intolongo emnyama.$bA"*“Mna Ndikhoyo ndikubizile; ewe, ndingothembekileyo. Kaloku ndosoloko ndinawe, ndikulondoloze, ndikwenze umnqophiso nabantu bam, ube kukukhanya ezizweni.3a_"*Nalu udaba lukaThixo uNdikhoyo, umdali owatwabulula amazulu; nguye owalaneka ihlabathi nako konk' okwalo; abemi balo wabaphakel' ubomi, abantu balo wabanik' ukuphefumla:w`g"*Yena ke soze atyhafe adangale, de aphak' ubulungisa ehlabathini; nezizw' ezikude zilindel' umthetho wakhe.”|_q"*Ingcongolo ecekethekileyo soze ayaphule, nesibane esilozisayo soze asicime, koko uphak' ubulungisa ngokunyaniseka.A^}"*Yena akakhwazi amemeze; hayi, akadanduluki ezitalatweni.-] U"**UNdikhoyo uThixo uthethe wathi: “Nasi isicaka sam endisixhasayo. Yena ngumnyulwa wam ondikholisayo; ndimthe jize ngoMoya wam, izizwe zonk' uziphakel' ubulungisa.k\O")Zonke ziyimfeketho nje. Hayi, azinakwenza nto mpela-mpela; ngamabhetye-bhetye nje emifanekiso.”n[U")Ndakuzikhangela ke izithixo ezo zonke ndifika zisik' umlomo, kungekho nasinye sinako ukundiphendula. Z")Ndim mna kuqala owayixelelayo iZiyon, ndathi: ‘Nâbo besiza.’ Ndathumela isigidimi eJerusalem, umvakalisi weendaba ezimnandi.Y#")Le nto ngubani oyazise kwantlandlolo kuni, owasilumkisayo ukuze siningqinele? Akukho namnye wakha wayixela, engekho nowakha wayithi thupha.,XQ")“Ke mna ndixhokonxe umfo wasentla; uyeza – ondihloniphayo nanko evela empumalanga. Iziphathamandla uzixovula ngathi ludongwe, ngathi ngumbumbi exonxa udongwe.iWK")Okokwenu nina niyinkunkuma, nemisebenzi yenu yimfitshi-mfitshi. Bangamasikizi abo banichongayo.V#")Khanisixelele ngekamva kaloku; khona nathi sotsho sithi ningoothixo. Yenzani noba yentle okanye ebuhlungu; nathi sitsho sirhwaqele, soyike.zUm")Yizani kaloku, xelani izinto ezizayo; chazelan' inkundla iziganeko zamandulo; ewe, zichazeni nentsingiselo yazo.T'")“Nina *zithixo zeentlanga, ethe ubungqina benu;” utsho *uNdikhoyo. Ewe, uKumkani kaSirayeli uthi: “Khaniyibeke apha ingxoxo yenu, sive. S9")Boyibona abantu le nto baqonde, baqaphele bazi, bathi nguNdikhoyo lo uyenzileyo. Ewe ngenene, botsho baqonde ukuba oku kudalwe nguYedwa kaSirayeli.”R{")Entlango kokhul' imisedare, ibe ngumngampunzi, umnquma, nemetile. Elibharhileyo lokhula ipayini, isipresi, nomgalagala.Q1")Ndogqabhuz' imilambo emqwebedini, kutsho kumpompoz' imithomb' ezintilini, intlango ndiyijike ibe yimigxobhozo, umqwebedu utsho unkcenkcez' amanzi.)PK")“Abahlelelekileyo bam bofuna amanzi bancame; sebekhothekile bona lunxano. Ke mna Ndikhoyo ndosisabela isikhalo sabo – mna Thixo kaSirayeli soze ndibalahle.0OY")Uya kuzijiwuza emoyeni, ke won' umoya uzitsho ziphephetheke; uqhwithelo lozithatha lumke nazo. Ke wena utsho wonwatyiswe nguNdikhoyo, undidumise mna Yedwa kaSirayeli.N")Ndokutsh' ube ngathi usisileyi sokubhula esinangayiway' amazinyo amatsha. Wozicol' iintaba uzivuthulule, iinduli uzicole zibe luthuli.4Ma")“Ewe, mna Ndikhoyo ndithi: ‘Ubuthathak' unjalo, Yakobi, nimbalwa ninjalo, Sirayeli, kodwa sukoyika, ndiza kukusiza. Mna Yedwa, Thixo kaSirayeli, ndim okukhululayo.’wLg") Mna ndinguNdikhoyo, uThixo wakho; ndokugcina ndikomeleze, ndithi kuwe: ‘Sukuphaphazela, ndiza kukunceda.’_K7") Iintshaba zakho uya kuzifuna, kambe ke sobe uzifumane. Abalwa nawe bophel' emehlweni.VJ%") “Ke bona abo bakusunduzayo baya kuhlaziswa; ewe, abakulwayo soze babe nto.I") Ngoko ke ndinawe, sukoyika; ndinguThixo wakho, sukuphakuzela. Ndiza kukomeleza ndikusize, amandla am asindisayo akuxhase akukhusele. H") Ndakulanda eziphelweni zehlabathi, ndakubiza kwiindawo ezisekudeni, ndaza ndathi: ‘Usisicaka sam.’ Andikubukulanga; ndakunyula.G ")“Ke wena, sicaka sam Sirayeli, nditsho wena, ndlu kaYakobi, wena uluhlanga endilunyulileyo, uyinzala yesihlobo sam uAbraham.4Fa")Umchweli ukhuthaza umnyibilikisi, nàlo ugudisa umfanekiso ukhuthaza lo uwudibanisayo. Uthi: “Hayi, ngunonca!” Batsho babethelele isikhonkwane, uqine nkqi umfanekiso.SE")Ziyancedana esinye nesinye; ewe, zikhuthazana ngelithi: “Yomelelani!”}Ds")Iziqith' ezikude nazo zibonile; ewe, iziphelo zomhlaba zitsho zarhwaqela zangcangcazela. Nâzo ziqokelelana zisiza.$CA")Yaz'ba ngubani na umphembi wale ntlekele? Ngubani owasimiselayo esi sishiqi? Mna *Ndikhoyo, yaba ndim kwasekuqaleni; ewe, yoba isendim nasekugqibeleni.”DB")Libasukelisa libaleqe lula nje. Asimendu! Ntaka yakwabani!fAE")“Ngubani lo uqhway' iqhaji empumalanga, lo ulinik' indwe konke nje jikelele? Nguban' olenza loyis' izizwe nezikumkani, omkhonto wakh' uzenza zifane nothuli? Iintolo zakhe zibatsho bathi saa, basarhake okomququ emoyeni.@ +")“Yithini cwaka niphulaphule, ziqith' ezikude; lungelani ukuxoxa, nina zizwe. Sondelani nizithethelele; yizani ke sihlangane, sinik' isigwebo.-?S"(kambe ke bona abakholosa ngoNdikhoyo bosuka bahlaziyeke bomelele. Bosuka bantinge baxel' ukhozi; noba sebebaleka, soze badinwe; ewe, baya kuhamba bangaze batyhafe.G>"(Kanti ke nolutsha luyadinwa lutyhafe, abafana bakhubeke bawe,M="(Yena ngumhlaziyi wâbo batyhafileyo, umomelezi wâbo bangenamandla.6<e"(Kanti ngaba awazi na? Ngaba zange uve na? UNdikhoyo nguThixo onguSonini-nanini; yena ngumdali wehlabathi jikelele. Yena soze adinwe atyhafe, nengqiqo yakhe ayiphengululeki.;'"(Ngani ke, Yakobi, ukuba ukhalaze, nditsho wena, Sirayeli, ukuba uthi: “UNdikhoyo akabuqondi ubume bam; uThixo wam akandazeleleli nganto”?o:W"(Khawujonge phezulu esibhakabhakeni; zidalwe ngubani ezi zinto? Lo uzikhokela njengomkhosi iinkwenkwezi yena uyalazi nenani lazo. Uzibiza ngamagama zonke ngazinye; ewe, akanganganto amandla akhe, ngoko akunakulahleka nob' ibe nye.n9U"(“Ngubani ke eningandilinganisa naye, ingubani endingade ndifane naye?” Uyabuza uThixo onguYedwa. 8 "(Zithi zingekatyalwa nokutyalwa, ewe, zingekamili nokumila oku, suka azibhudle ngomoya zibune, isaqhwithi simke nazo njengomququ.]73"(Iinkosi uzitsho zigqush' eluthulini, izithwala-ndwe azivuthulule zingabi nto yanto.O6"(Kaloku ladalwa ngulo ungqendeve esihlalweni emajukujukwini ngaphaya kwesibhakabhaka; kuye uluntu olu lunjengentothoviyane. Ngumtwabululi-sibhakabhaka njengomkhusane, asaneke njengentente yokuhlala.s5_"(Ngaba anazi na? Ngaba zange nive na? Zange nixelelwe na kwamandulo? Anikuqaphelanga ukusekwa kwehlabathi?4"(Ihlwempu elingenasiliva nagolide lithatha umthi ongàdliwayo yimpehla, lifune ichule lomchweli, lona loqingqa umfanekiso ongashukumiyo.z3m"(Akafani nomfanekiso oqingqwa yingcibi, uze utyatyekwe ngegolide ngumnyibilikisi, uhonjiswe ngamakhonkco esiliva.H2 "(Angalinganiswa nabani na uThixo? Khona, angafanekiswa nantoni?F1"(Izizwe zonke azinto kuThixo; yena akazazele nto konke-konke.d0A"(Amahlathi aseLebhanon akawanele umlilo, neenyamakazi zakhona azilanele idini elitshiswayo.z/m"(Ngenene izizwe zifana nethontsi lamanzi ethungeni, nqwa nothuli azivakali nasesikalini; neziqithi ngokukwanjalo.."(Kakade uThixo lo ubhenela kubani, ingubani ongamfundisa okusesikweni? Ngubani ke omphokozela ulwazi, aze ambonise indlela yobulumko?I- "( Ngubani ongaze amazi ncam uNdikhoyo, ingubani khona omcebisayo?E,"( Ngubani okhe alinganise amanzi ngethende lesandla, okanye olinganisa isibhakabhaka ngesandla? Mlinganiselo mni ongavalela uthuli lomhlaba, isisiphi isikali sokulinganisa iinduli neentaba?v+e"( Yona njengomalusi iyawulondoloza umhlambi; amatakane iwaqokelela iwafunqule, ke zona ezanyisayo izithundeze.&*E"( Kaloku iNkosi uNdikhoyo iza ngokomelela; iya kutsho ngolawulo olungqongqo. Kananjalo iphethe neziqhamo zomsebenzi wayo; ewe, ihamba nebuyambo lemigudu yayo.f)E"( Phakama unyukele entabeni, wena Ziyon, sigidimi seendaba ezimnandi. Danduluka umemeze, wena Jerusalem, mvakalisi weendaba ezimnandi. Sukoyika, danduluka umemeze. Yithi kwiidolophu zelakwaJuda: “Nanko ke uThixo wenu.”j(M"(Ingca iyatshaza, yona ke intyatyambo ibune, ke lona ilizwi loThixo wethu lohlala lihleli.’ ”q'["(Kaloku ingca iyabuna, ivuthuluke intyatyambo yakubethwa ngumoya kaNdikhoyo. Ngenene uluntu nqwa nengca.9&k"(Ndeva ilizwi lisithi: “Suka udanduluke uthethe.” Ndibuze ndathi: “Ndithethe ndithini na?” “Yithi: ‘Bonke abantu banjengengca; ubomi babo bulingana nobeentyatyambo.s%_"(Ke ubungangamsha bukaNdikhoyo buya kutyhileka, lonke uluntu lububone. Kaloku lowo ngumlomo kaNdikhoyo.”#$?"(Zonke izigingqi mazidityelelwe, iintaba neenduli zidilizwe zibe ngamathafa, ke zona izixhobo zigqalwe zibe ziintili, amageduka aletyelwe abe zizithabazi.#"(Nâlo ilizwi lidanduluka lisithi: “UNdikhoyo mhlahleleni indlela entlango; uThixo wethu mgeceleni uhola kwelibharhileyo.5"c"(“Thethani kakuhle neJerusalem; dandulukani niyixelele ukuba umzabalazo wayo ufezekile. Kaloku izono zayo zixolelwe; *uNdikhoyo uyibonelele ngaphezu kunobugwenxa bayo.”Q! "(“Thuthuzelani, bathuthuzeleni abantu bam,” utsho kaloku uThixo wenu.6 e"'“Eli lizwi likaNdikhoyo ulithethayo lifanelekile,” uphendule watsho uHezekiya. Kaloku wayesithi: “Noko kuya kubakho inzolo nokhuseleko ngemihla yokudla kwam ubomi.” "'Abanye kubazukulwana besinqe sakho kanye baya kuthinjwa, baze benziwe amathenwa, babe zizicaka kwibhotwe lokumkani waseBhabheli.”U#"'‘Ngenene kuza ithuba apho yonke into elapha komkhulu nalo lonke ilifa elashiywa ngooyihlo ukuza kuthi gaa namhlanje, liya kuthinjwa, lifuduselwe eBhabheli.’ Ewe, uNdikhoyo uthi akukho nto iya kusala.Z-"'Waza ke uIsaya wathi kuHezekiya: “Nali ke ilizwi *likaNdikhoyo onamandla onke:5c"'“Ngaba kukho nto ayibonileyo ke apha komkhulu?” ubuzile umshumayeli. UHezekile uphendule ngelithi: “Akukho nto angayibonanga. Ndiwangenise kubo bonke oovimba bam.”H "'*Umshumayeli uIsaya ke waya kukumkani uHezekiya, wafika wabuza wathi: “La madoda ebevela phi, efuna ntoni khona?” UHezekiya uphendule wathi: “Aphuma kwelikude, eBhabheli, esiza kum.”1"'Zifikile ke, uHezekiya wavuya, wazamkela, waza wazibonisa konke okwakukoovimba bakhe: isiliva, igolide, ubulawu, neziqholo, ngokunjalo nazo zonke izikrweqe zomkhosi. Wazingenisa kubo bonke oovimba bakhe, akwabikho nto zingayibonanga apho ebhotwe nakubukumkani bakhe buphela.X +"'Ke kaloku ngelo xesha ukumkani waseBhabheli, uMerodaki-bhaladan unyana kaBhaladan, weva ukuba ukumkani uHezekiya ubekhe wagula wabuya wachacha. Ngoko wambhalela iileta, wazithumela ngezigidimi kunye nesipho.y"&UHezekiya wabuza kuIsaya wathi: “Woba yintoni na umqondiso wokuba ndophinda ndibe nako ukuya endlwini kaNdikhoyo?”}s"&Kaloku uIsaya wayeyalele wathi: “Ithumba elo libekeleni ngentlama yomkhiwane, ukuze liphole, aphile umhlekazi.”+O"&Ewe, Ndikhoyo, undiphilisile. Ngoku ke songqungqa simemelele, sintyiloze sitsho ngezentambula; siya kukudumisa endlwini yakho ngayo yonke imihla yobomi bethu.”!;"&Kanti ke abaphilayo ngabo abakudumisayo, njengokuba nam ndisenjenjalo namhlanje; ooyise bona bagqithisela kubantwana, bebaxelela ngokunyaniseka kwakho."&Akukho bani ukudumisayo engcwabeni; nokufa akumemeleli kukubonge. Abafileyo abakholosanga nganto; abakunanzanga nokunyaniseka kwakho.b="&Ubukrakra bube lusizo kum; undihlangule kubo bonke ububi, waza ke wazixolela nezono zam."&Ewe, Mhlekazi, kuphilwa ngolu hlobo; nomoya wam ngoku wanelisekile. Ndinyange nditsho ndibe ngumqaba-qaba, ngoko ke ndiphilele wena.'G"&“Yaz'ba ndingathetha ndithini na kodwa? Kuba lo ngumlomo wakho; ewe, oku kukwenza kwakho. Maxa onke ndohlala ndidakumbile ngenxa yokudandatheka komoya wam."&Ilizwi lam belinkwiniza ngokwenkonjane, ndiphatha kubhonga njengehobe. Amehlo ade aluzizi ndijonge phezulu. Khawulamle, Mhlekazi, ndafa! "& Bendizibamba ngeenkophe kude kuse; suka yena wandigramza njengengonyama. Imini nobusuku bendisithi kum iphelil' intw' ebithethwa.-S"& Besendifana nephempe labelusi, ndisithi ubomi bam bunqanyulwe. Njengelaphu lomsonti nam phantse ndasongwa; imini nobusuku bendisithi kum iphelil' intw' ebithethwa.0 Y"& Besendisithi soze ndibe sambona apha *uNdikhoyo; besendimncamile kweli lizwe labaphilayo. Bendisithi ndahlukene noluntu mpela, kwanokuhamba-hamba kweli gada lomhlaba. y"& “Phantse ndathi kanye xa ndiyindoda kwafuneka ndindwendwele kwelabafileyo, phofu ndingazukuphinda ndibuxhamle ubomi.L "& Ke kaloku akuphila uHezekiya, ukumkani wakwaJuda, wenza lo mbongo:. U"&umthunzi welanga uza kuwuhlehlisa iinyawo ezilishumi, ubuye umva kulaa ndawo ukuyo kwisitupu sika-Ahazi.” Ngenene ke umthunzi welanga wahlehla iinyawo ezilishumi.r ]"&UIsaya uqhube wathi: “Nanku umqondiso kaNdikhoyo ocacisa ukuba yena uya kwenza ngokwesithembiso sakhe:w"&Futhi ndiza kukuhlangula wena kunye nesi sixeko kwisandla sokumkani waseAsiriya. Esi sixeko ndiza kusikhusela.’ ”X)"&“Xelela uHezekiya uthi: ‘Nali ilizwi elithethwa nguNdikhoyo uThixo kayihlo uDavide: Ndiwuvile umthandazo wakho, ndazibona neenyembezi zakho. Ndiza kubongeza ngeminyaka elishumi elinesihlanu ubomi bakho.,S"&UNdikhoyo wayalela uIsaya ngelithi:4a"&“Khumbula kaloku, Ndikhoyo, ukuba oko ndakunqulayo ndikukhonza ngentembeko nokunyaniseka, ndaba soloko ndihamba ngokomyalelo wakho.” Suka ke wangqukruleka kabuhlungu.\1"&Ke uHezekiya wasuka wafulathela, wajonga eludongeni, wathandaza kuNdikhoyo, wathi:z o"&Ngelo thuba ke ukumkani uHezekiya wahlabeka, waza wagulela ukungabikho. *Umshumayeli uIsaya, unyana ka-Amozi, waya kumbona, waza wathi kuye: “*UNdikhoyo uthi: ‘Lungisa imicimbi yomzi wakho ime kakuhle, kuba uza kufa, awuzukuphila.’ ”"%&Ngamhla uthile ke uthe esanqula kwindlu yothixo wakhe uNiseroki, suka oonyana bakhe uAdrameleki noSharezere bamhlasela, bambulala ngekrele, baza ke babalekela kwelaseArarati. Ke uEsaradoni, omnye koonyana bakhe, wangena esikhundleni sakhe, wangukumkani. ~_}||{uzzy9xuwvvFuuWtt%ss(rr]qq!poonn9mm*lkkjjFii==o<<\;;`::?999877=665Y4332+1100/S..--,L+**D))^)(Y'w&%%I$$-## ""%!c #8}Jd~}#B fy"$ 9 sw.`&E": Abanye benu baya kuwakha amabhodlo akudala; iziseko zamandulo ziya kuvuswa. Kothiwa ningabakhi beendonga eziwileyo, abavusi bezitalato ukuze kumiwe kuzo.”I ": UNdikhoyo ke wonikhokela njalo-njalo, anibonelele naxa senisenkqantosini. Uya kunomeleza nihlale niphile qete! Nodlamka njengomyezo onkcenkceshelwayo; nofana nomthombo ompompoz' ungaz' utshe!-S": ewe, xa nithe nababela abalambileyo, ukuba nithe nabathuthuzela abaxhwalekileyo, notsho nibe zizibane ezigxotha ubumnyama, ngenene yotsho ibe mhloph' indlela yenu.R": Nothi ke nakuzibika, asabele uNdikhoyo; nothi nakukhala, athi: ‘Ndim lo!’ “Ukuba nithe nahlukana nengcinezelo, nayeka ukutyityimbisela abanye umnwe, nahlukana nokuyila nokuthetha inkohlakalo –;o":Nam ke ndotsho ndiyenze mhlophe indlela yenu; nezifo zenu ndozinyanga ngokukhawuleza. Ewe, impumelelo yakho iya kukukhokela, ubungangamsha bukaNdikhoyo bukuphahle ngeenxa zonke. 9":Kananjalo yabelanani nabo abalambileyo, amahlwempu eembacu niwafake ezindlwini. Abo badlakazelayo baphen' impahla; yekani ukusuka nifulathele amawenu.6e":“Naku okona kuzila ndikufunayo: Zikhululeni iimbophelelo zengcinezelo; niwanyenyise amatyathanga edyokhwe, bakhululwe bonke abacinezelwa, niyaphule idyokhwe yengcinezelo.mS":Kakade, nithi olu lolu zilo lufunwa ndim, usuku nje lokuba umntu aziqobe, ufike nithe tyek' iintloko ngathi yingcongolo, nide nilal' eluthuthwini ngamasaka? Ningathi kukuzila ke eso simanga? Ingandikholisa njani ke into enjalo?%C":Ngomhla wokuzila iba sisiphithi-phithi semfazwe; nisuka nibethane ninqindane ngolunya. Namhlanje ke olo zilo lwenu lilize; ilizwi lenu alinakuviwa phezulu.7":Ungabeva bekhalaza besithi: “Siba ngazila awusikhathaleli! Kudala sizibhuqa-bhuqa ngentobeko, kodwa wena ngathi awusiboni.” Kanti ke yena uNdikhoyo uthi: “Ewe, ngenene ninayo imihla yokuzila, kodwa ikwayimihla yokuzenzela unothanda – ngayo nisuka nixhaphaze abasebenzi.mS":Kaloku bona bafunana nam mihla le, ngathi bayazithanda iindlela zam. Sebengathi basisizwe esindithobelayo, ngathi babambelele kwizimiso zoThixo wabo. Bathi mandibanik' umtheth' onguwo ngokwabantw' abalangazelel' uThixo wabo.”+ Q":*UNdikhoyo uthi: “Danduluka ubhomboloze ungathandabuzi; khwaza umemeze njengexilongo. Thetha uzikhombe izikreqo zabantu bam; indlu kaYakobi yibonise izono zayo.H "9Ewe, uThixo wam uthi: “Akukho ukonwaba kwabakhohlakeleyo!”n U"9Ke zona izikhohlakali ziphithizela njengolwandle olumaza asoloko elatyuza, edudula ukungcola nodaka. "9abo banesingqala ndibaphakel' indumiso, uxolo nenzolo kwabakufuphi nabasekudeni; ewe, ndiza kubanyanga abantu bam,” utsho uNdikhoyo.| q"9Ngoku ke ndikubonile ukuziphatha kwabo; ngoko ke ndiza kubanyanga – ndiza kubakhokela ndibasize ndibathuthuzele, "9Ndacatshukiswa sisono sabo sokunyoluka, suka ke ndabohlwaya ndabafulathela. Kambe ke basuke baneenkani, babhadulela ekuthandeni kwabo. w"9Andiyi kusoloko ndibamangalela abantu, ndingayi kusoloko ndisilwa nabo, hleze umntu atyhafe, adane lowo ndimenzileyo.yk"9Utsho uThixo ophakamileyo, uThixo oyedwa ophila ngonaphakade: “Ndihlala emajuku-jukwini angayiwayo, kanti ndiyahlala nasebantwini – kwabo bazinikelayo bathobekileyo – ukuze ndibahlaziye abathobekileyo, ndibakhuthaze abo bazinikelayo.fE"9*UNdikhoyo ke uthi: “Shenxisani izithintelo endleleni; bahlahleleni indlela abantu bam.”hI"9 Xa nibhomboloza nizibika, azinincedi ngani izithixo zenu; kambe ke zona ziphetshethwa nangumoya lo, nditsho nomphunga lo. Ke bona abo bakholosa ngam baya kuma bazinze kulo mhlaba; ewe, intaba yam eyodwa ibe lilifa labo.”yk"9 Ndosuka ndibudandalazise ubulungisa benu benkohliso, ngokunjalo nezenzo zenu; nolu nqulo lwenu luya kulambatha.L"9 *UNdikhoyo uyabuza, uthi: “Ngoobani ezi zithixo nizoyika kangaka? Ngenxa yazo nide anathembeka, mna anabi sandikhumbula mpela. Ngaba ndithule ndada ndagqithisa le nto ningasandazele nto ngoku?-"9 Nibhadula nide nidinwe, nifuna izithixo, kodwa anivumi ukuba yinkcitha-xesha. Anizilibali nisomelezwa zizithixo; yiyo le nto ngathi anidinwa.”7"9 Nto niyaziyo kukuziqaba nokuziqhola, nenjenjeya ukunqula uMoleki. Izithixo nide nizizingele, izigidimi zenu zixananaze, nithumele nakwelo labafileyo.W'"9Emigubasini nasemva kocango kulapho nizizoba khona izithixo. Ngokundibaleka niwuhlubile umandlalo wenu, suka nawuvula nangena nezithandwa zenu, ezo nilala nazo ngokuzihlawula, khon' ukuze nizanelise ngazo.X)"9Amadini niwenzela ezintabeni eziphakamileyo, kanti kwalapho ninawo nomandlalo.4a"9Ilifa lenu ngamatye agudileyo ezingxingweni; isabelo senu zezo *zithixo. Zona nide nizithululele utywala, niziphe nomnikelo weenkozo. Nithi mandivelane nani kule mikhuba?~"9Zintondini zitshiseka emiokini, ze zilalane phantsi kwemithi efukufuku, nixhela abantwana ezingxingweni, emiqolombeni phantsi kwezawana. }"9Ngubani lo nidlala ngaye? Ngubani lo niphoxisa ngaye, lo nimlencezela ulwimi? Nzalandini yezibhoxi! Sizukulwanandini sabakhohlisi!a|;"9“Yizan' apha ke, nina nzala yezanusekazi, sizukulwanandini sabakrexezi namahenyukazi!d{A"9Kambe ke bangena eluxolweni; ukufa kubaphathela ukuphumla abo bahamba ngendlela ethe ngqo.z "9Amalungisa ayafa, kungabikho mntu ukhathalayo; abantu benene bayahamba, kungabikho bani uqondayo – bona bayafa ngenxa yobubi. y"8 Ungaziva zisithi: “Yizani sihambe siye etywaleni; masibutye sibuphathe ngeembambo. Nangomso yiloo nto – okanye kothi kratya!”3x_"8 Zifana nqwa nezinja ngokunyoluka; zizingxala ngokutya, kodwa azihluthi. Zinjalo nezi nkokheli, zivaleke mba; zonke zenza ngokuzithandela; ngulowo nalowo usemva kwenzuzo.Aw{"8 Kaloku iinkokheli zabo aziboni, zizonke nje zititsekile nqwa nezinja ezimumekileyo, nditsho izinja ezingakhonkothiyo, ezibhuqa-bhuqeka zide ziphuphe, ezilangazelela ubuthongo kuphela.Sv"8 Yizani nonke, marhamncwa, nibaqwenge, nina zinyamakazi nezilo zamahlathi.u#"8Utsho ke uMhlekazi uNdikhoyo, nditsho umqokeleli weembacu zikaSirayeli: “Ndisaza kuqokelela nabanye ngaphandle kwâbo sendibaqokelele.”at;"8abanjalo ndobasa kwintaba yam eyodwa, bonwabe endlwini yam yokuthandaza. Amadini abo atshiswayo kunye neminikelo aya kwamkeleka kwiqonga lam lamadini. Kaloku indlu yam kothiwa yindlu yokuthandaza iintlanga zonke.”as;"8Iintlanga ezizibandakanya noNdikhoyo, ezizinikeleyo kuye zimsebenzela, ezizimiseleyo ukuba zizicaka zakhe, lowo uwuhloneleyo uMhla wokuPhumla, umntu ongawudeliyo awuxabhele, owuthobelayo pheleleyo umnqophiso wam –r{"8ndonenzela isikhumbuzo negama endlwini yam, elingaphezu kokuba noonyana neentombi, nditsho igama elingasoze litshitshe.(qI"8Kumathenwa uNdikhoyo uthi: “Ukuba niyawuhlonela *uMhla wokuPhumla, ukuba nizimisele ukwenza izinto ezindikholisayo, niwugcine ngokupheleleyo umnqophiso wam,6pe"8Intlanga ezibandakanya noNdikhoyo mayingathi: “Inene uNdikhoyo wondikhetha kubantu bakhe.” Nendoda elithenwa mayingakhalazi ithi: “Mna ndinjengomthi ongenahlumela.”3o_"8Unoyolo ke umntu owenjenjalo, nditsho umntu oyibambisisayo, lowo uwuhlonelayo *uMhla wokuPhumla, umntu ongawudeliyo awuxabhele, nditsho ozigcinayo angenzi bubi konke.”n !"8*UNdikhoyo uthethe wenjenje: “Yenzani okusemthethweni noko kulungileyo. Kaloku usindiso lwam lukufuphi, nobulungisa bam buza kutyhileka.m%"7 Endaweni yomqaqoba kovela imipayini, kukhule imetlani endaweni yobobo. Loo nto ke yoba ludumo lukaNdikhoyo – umqondiso ongasoz' uthini!”9lk"7 Nophuma nimemelela ngovuyo, nihambe ningumngcelele owonwabileyo. Iintaba neenduli phakathi kwenu zosuka zingqokole zitsho ngengoma, amahlathi nemithi atsho ngentswahla luvuyo.~ku"7 Likwanjalo ke nelizwi endilithethayo: alibuyi lilambatha, koko liyawufezekisa umnqweno wam, liliqaqambise icebo lam.=js"7 Ilizwi lam nqwa nekhephu nemvula: ziphuma esibhakabhakeni, kanti ke azigoduki ngaphandle kokumanzisa umhlaba, zikhulise izityalo, umlimi zimnike imbewu, olambileyo zimnike ukutya.vie"7 “Njengokuphakama kwezulu emhlabeni ziphakamile neendlela zam kunezenu, kanti ke zikwanjalo neengcinga zam.ghG"7“Kaloku ingcinga zam azifani nezenu, neendlela zenu azifani nezam,” utsho yena uNdikhoyo!Kg"7Umntu okhohlakeleyo makahlukane nobubi, netshijolo maliyeke ukuyila ubutshijolo. Maliguquke, lize kuNdikhoyo; yena wosuka abe novelwano lilo. Malize kuThixo wethu, kuba yena uxolela kangangoko.Of"7Funani uNdikhoyo esenokufumaneka; bhenelani kuye ngoku asekufutshane.>eu"7Ngoku niya kumema iintlanga eningazaziyo; izizwe ezinganaziyo ziya kunilangazelela ngenxa kaNdikhoyo uThixo wenu. Lowo ke nguYedwa kaSirayeli. Kaloku yena unithe jize ngesihomo.”Ud#"7endammiselayo waba lingqina lam ezizweni, inkokheli nomlawuli ezintlangeni.c"7Bekani indlebe, nize kum; phulaphulani, nixhamle ubomi. Ndonenzela umnqophiso waphakade, ndiniphathe ngezibele endazithembisa uDavide,)bK"7Sanukuchitha imali ngento engahluthisiyo. Ngani ukuba nibulaleke ninganeli noko? Ndiphulaphuleni nize nindithobele, khon' ukuze nixhamle ubuncwane obanelisayo.fa G"7*UNdikhoyo unimema esenjenje: “Yizani nonke nina ninxaniweyo; yizani xa ninonke, nanga amanzi. Yizani nonke, nabo bangenamali; thengani, naku ukutya nitye. Yizani nizenzele kwiwayini nobisi; xa iyonke loo nto sisimahla.]`3"6Nezo zixhobo zixonxwe ngenxa yakho soze zikutshabalalise, uya kumphendula nabani na okumangalelayo. Lilo ke elo ilifa lezicaka zikaNdikhoyo; ewe, mna ndozithi jize ngoloyiso.” Etshilo nje ke uNdikhoyo utshilo!)_K"6“Kaloku umtyhidi udalwe ndim lo; ubasa umlilo aze atyhide izixhobo. Kwankqu nejoni elitshabalalisayo lidalwe kwandim lo, nditsho elo lisebenzisa ezo zixhobo.S^"6Nabani na okuhlaselayo uchasene nam; umntu olwa nawe akasayi kuphumelela.{]o"6Ndokuxhasa ngobulungisa nolungelelwano; ingcinezelo sobe ibe sakuchukumisa, futhi akusayi kugrogriswa mntu konke.c\?"6 Oonyana bakho baya kufundiswa *nguNdikhoyo, ikamva labo ndilithi jize ngenkqubela noxolo.[y"6 Iinqaba zakho ndozakha ngeerubhi, amasango ndiwakhe ngamatye abengezelayo, iindonga ndizijikeleze ngamatye anqabileyo.7Zg"6 “Jerusalem exhwalekileyo, sixekondini siselusizini, nkedamandini engenaye nomthuthuzeli, mna ndiza kukwakha ngamatye odidi, iziseko zakho ndizizinzise ngamatye anqabileyo.BY}"6 Ewe, iintaba zingadilika, ke zona iinduli zinyamalale, kodwa izibele zothando lwam soze zinqamke kuwe, nomnqophiso wam woxolo soze ushukume.” Utsho ke yena uNdikhoyo okukhathaleleyo.0XY"6 “Ngexesha likaNowa ndenza isifungo sokungaphindi ndilintywilisele ihlabathi. Nangoku ke ndithi soze ndiphinde ndicaphuke; andiphindi ndikukhalimele ngoburhalarhume./WW"6Ndakufulathela ndinengqumbo okomzuzwana nje; ngoku ke ndikuthanda ngothando olungenabuyambo; ewe, ndiyavakalelwa ngenxa yakho.” Utsho ke uNdikhoyo uMkhululi wakho.bV="6“Ndakulahla okomzuzwana nje kuphela; ngoku ke ndikubuyisa sendiyimvuze-mvuze luthando.U"6Ngoku uNdikhoyo uphinde wakubuyela, njengomfazi osel' enomvandedwa kukushiywa, nditsho umfazana owaliweyo. Kodwa ke uThixo wakho uthi:T5"6Kaloku nguMenzi wakho indoda yakho; igama lakhe ke nguNdikhoyo uSomandla. NguYedwa kaSirayeli uMkhululi wakho; kuthiwa nguThixo wehlabathi jikelele.*SM"6Musa ukuxhala, awuyi kungena hlazweni; ungaphithizeli, awusayi kuthotywa. Ihlazo lobutsha bakho lona lolibaleka, ungabi sasikhumbula nesingcikivo sobuhlolokazi.R"6Kaloku uza kunabela macalana onke; isizukulwana sakho siya kuzithimba izizwe, umhlaba ubuyele kuso, size sime kwezo zixeko zingamabhodlo.Q"6Yandise loo ndawo uhlala kuyo; sukuthandabuza, yolule nemikhusane yentente yakho; zandise iintsontelo, uzibethelele ziqine izikhonkwane.uP e"6Danduluka utyibele, ludlolondini Jerusalem! Ewe, hlabel' ingoma umemelele kaloku, nawe, wen' ungazange wayiva inimba. Kaloku lona usizana loba ngunobantwana; loba ngaphezu kwakhe umfaz' onendoda. Ewe, *nguNdikhoyo oyithethileyo loo nto.mOS"5 Yena ndomabela isahlulo phakathi kweendwalutho, abe nenxaxheba kumaxhoba ndawonye namagorha. Kaloku waziqongqothela ekufeni, wada wabalwa nabakreqi. Kaloku usithwele isono sabaninzi, wenza isingxengxezo ngenxa yabakreqileyo.”>Nu"5 Ngenxa yembandezelo yakhe wobuya axhamle ulonwabo. Uthi uNdikhoyo: “Ngokwazana nesi sicaka sam sindikholisayo abaninzi bofumana ubulungisa. Kaloku sona sibuthwele ubugwenxa babo.\M1"5 Kanti yintando kaNdikhoyo ukuba abandezeleke abulawe, khon' ukuze ukufa kwakhe kube lidini lokungxengxezela izono. Ngoko ke wobona nezizukulwana; uya kukhula ade akhokhobe; ngaye intando kaNdikhoyo yofezekiswa.L"5 Engcwabeni walala nezikhohlakali, ngokunjalo nesityebi ekufeni kwakhe, nakuba wayengenzanga lugonyamelo, engazange waba ngokhohlisayo.”(KI"5Wanqanyulwa ngengcinezelo nesigwebo. Kwisizukulwana sakhe ngubani oyiqondileyo le nto? Inene, wanqanyulwa kwelabaphilayo; wabethwa ngenxa yezikreqo zamawethu.0JY"5“Ewe, yena waphathwa gadalala, kodwa wathi cwaka, akakhalaza tu. Waba njengexhwane eliya kuxhelwa, wathi cwaka njengegusha ichetywa; ewe, akawuvulanga umlomo wakhe.~Iu"5Sonke salahleka njengeegusha, elowo wabhadula ngeyakhe indlela; ke yena uNdikhoyo wamwisela ngobugwenxa bethu sonke.%HC"5Phofu ke ungxwelerhwe ngenxa yokukreqa kwethu; ewe, ubulewe ngenxa yobugwenxa bethu. Ukohlwaywa kwakhe kusiphathele uxolo; thina sinyangwe ngamanxeba akhe."G="5“Kanti ngenene buthwelwe nguye ubuthathaka bethu, inkxwaleko yethu yâsemagxeni akhe. Ngenene thina besiba ubandezelekile, sisithi uyabethwa nguThixo.&FE"5Abantu basidelile basibukula, saba ngumntu wenkxwaleko nentlungu. Saba njengalowo ufulathelwayo, engasiwa so; saba ngulowo udeliweyo, nathi asasikhathalela.E"5Kaloku isicaka sikhule njengesithole kwelibharhileyo, suke asabi namfaneleko nabunganga, saba ngasijonga asabi namtsalane.yD m"5Ke abantu bophendula bathi: “Ngubani ongékholiwe ludaba esiluvileyo? Ngubani ongéwuqondile umnwe kaNdikhoyo?C"4Nangoku ke wochaphazela izizwe ezininzi, izikumkani zikhumnqe zisik' umlomo. Kaloku zobona zide ziqondisise nento ezingazange zayazi.”B"4Ke abaninzi bomangaliswa bakusibona; suka santleke-ntleke asazeka, imbonakalo yaso ingachazeki, singasafani nanyana wamntu.[A/"4 *UNdikhoyo uthi: “Isicaka sam sophumelela; siya kuphakamela phezulu ngendumasi.@)"4 Namhla aniyi kuphuma magxabha-gxabha. Kaloku animki ngakuba nibhaca, koko nikhokelwa nguNdikhoyo. UThixo kaSirayeli wonikhusela ngeenxa zonke.?"4 Ke nina phumani, hambani nimke apho, ningachukumisi nento le *enomlaza. Phumani ningenabala nimsulwa, baphathi bobuncwane bendlu kaThixo.w>g"4 Yena wosebenza ngamandla awodwa, zibone zonke izizwe, usindiso loThixo wethu lutyhileke kuzo zonke iintlanga.="4 Dandulukani ngemivuyo nemincili nani ke, mabhodlo aseJerusalem. UNdikhoyo wobathuthuzela abantu bakhe, ayikhulule iJerusalem. <"4Abalindi batsho ngentswahla, batsho ngenzwinini yovuyo ngazwi-nye. Kaloku ngoku sebebona ngamehlo; nanko uNdikhoyo engena eZiyon!f;E"4Hayi ubuhle beenyawo zesigidimi sibhijel' iintaba, sipheth' iindaba ezimnandi, sibhengeza sisithi: “Uxolo lufikile! Yonk' intw' ilungile! Nal' usindiso!” Ewe, sibhekisa kwiZiyon sisithi: “UThixo wakho uyalawula.”n:U"4Kwithuba elizayo abantu bam baya kulazi igama lam, baqonde ukuba ndim owatshoyo, ewe, ndim kanye!”[9/"4Ngoku ngaba yiyiphi ke le imeko?” utsho uNdikhoyo. “Kaloku abantu bam baqweqwedisiwe bangena ebukhobokeni ngaphandle kwentlawulo, nabaphathi babo baphoxisa ngabo. Igama lam lihlala linyeliswa imihla yonke.8"4Ewe, uMhlekazi uNdikhoyo uthi: “Kuqala abantu bam bâya kuhlala eJiputa; kamva ke bangena phantsi kwedyokhwe yama-Asiriya.7}"4UNdikhoyo uthi: “Ukungena kwenu ebukhobokeni zange nihlawulelwe, ngoko ke naxa nikhululekayo akuyi kwenziwa mrhumo.”6"4Vuk' uvuthulul' uthuli olo; mbanjwandini Jerusalem, khululeka. Thukulul' amakhamandel' akukhonkxileyo, ungqendeve, mthinjwandini Ziyon.M5 "4Vuka! Vuka, Ziyon! Khawuvath' amandla nokomelela; khawufak' ezingayiwayo ngokundileka. Awu, Jerusalem, sixekondini esingcwele, kula masango soze babe sangena abangalukanga nâbo *bagqwalisekileyo. 4 "3Ndoyinika abakuphakele ingcinezelo, abo bakwenze umgaqo wokuhamba, abo bakuxangxathe ngeenyawo, abo bakuxovule njengomhlaba.”B3}"3Utsho uMhlekazi uNdikhoyo, nditsho uThixo wakho lo ukuthethelelayo: “Ngoku ndiyayisusa kuwe le ndebe, ingqumbo le ndakuseza yona, le isuke yakugxadazelisa; ngoku sobe ube sayixhamla.H2 "3Yiva, Jerusalem ebandezelekileyo, wena ugxadazela ungaselanga.,1Q"3Oonyana bakho zizigede eziyobayo; bathe tywaa ezitalatweni phaya. Sebefana nenxala emgibeni. Batyakatywa yingqumbo kaNdikhoyo; umsindo woThixo wakho uphezu kwabo.0'"3Kuwe ilishwa lishwabene ngokuphindiweyo: umhlaba wakho uvukuzeliswe yimfazwe; abantu bakho bamemethwa yindlala. Ngubani ke onokukuthuthuzela?w/g"3Ngoku ke akakho okukhokelayo – namnye kubantu bakho – engekho nakoonyana obazeleyo; tu umntu wokukurhuqa.."3Vuka! Vuka, Jerusalem! Phaphama ude uphakame! Kaloku usizekile isohlwayo akuphathele sona *uNdikhoyo; usiqongqoloze sada sakunxilisa.&-E"3Mna ndawatwabulula amazulu, ndazaneka iziseko zehlabathi. KwiZiyon ke ndithi: ‘Ke wena ungowam; imfundiso yam ndikunikile, futhi ke ndiyakukhusela.’ ” ,"3Mna ndinguNdikhoyo uThixo wakho; mna ndiyalushukumisa nolwandle, amaza alo atsho agragrame. Igama lam nguNdikhoyo uSomandla-onke.t+a"3Abo babanjiweyo sebeza kukhululwa; abayi kufa, koko bodla ubomi obude, bangalambi, koko baxhamle intlutha.f*E"3 Kanti umlibele na uNdikhoyo uMenzi wakho, yena wawatwabululayo amazulu, yena walisekayo ihlabathi? Ngani ukuba uhlale ngedyudyu, usoyika ingqumbo yomcinezeli? Lowo uzungula ukukutshabalalisa soze abe nako ukukuchukumisa.)y"3 UNdikhoyo utsho ukuthi: “Mna ndingulowo ukuthuthuzelayo; ngani ke ukuba woyike umntu – into evuthuluka njengengca?Y(+"3 Abo bahlawulelweyo nguNdikhoyo baya kungena eJerusalem bechulumacha, bengqungqa bememelela ngemihlali, bathiwe jize ngovuyo ngonaphakade, bonwabe babe nemincili, bangaze babuye bazane neenzingo neenkxwaleko.k'O"3 Nguwe owalomisayo nolwandle; nguwe owavula indlela enzonzobileni, baza badlula abakhululwa bakho.3&_"3 Hoyina, Ndikhoyo! Sihlangule! Xhoba ngamandla akho usihlangule; makube njengemihla yamandulo. Kaloku nguwe owahlanganisela inabulele; nguwe owamqwenga-qwengayo uRahabhi.2%]"3Bonyamalala ngathi yingubo edliwe ngamanundu, ngathi buboya begusha obudliwe ngumbungu. Ubulungisa bam bona boma bumi; usindiso lwam lukwizizukulwana ngezizukulwana.”!$;"3“Ndiveni, nina babaziyo ubulungisa, luhlangandini lunomthetho wam entliziyweni. Sanukuzihlupha ngâbo baninyelisayo, ningazidubi nangabo banithukayo.[#/"3Khanijonge amazulu phezulu, nijonge umhlaba phantsi. Amazulu othi pheselele njengomsi, umhlaba uguge njengengubo, abantu bafe njengeempukane. Ke lona usindiso lwam lohlala luhleli; ubulungisa bam soze buthini.&"E"3Ngokukhawuleza ndiza kuhlengahlengisa; usindiso lwam lusendleleni; izizwe zolawulwa ndim ngenkqu. Kaloku nezikude zindilindele; nazo zikholose ngamandla am.!w"3“Ndiphulaphuleni ke, bantu bam, nibek' iindlebe, sizwe sam. Mna ndowisa umthetho; ulawulo lwam lukhanyisele izizwe.` 9"3Inene uNdikhoyo woyithuthuzela iZiyon, akhathazeke ngenxa yamabhodlo ayo. Elibharhileyo wolijika libe ngumyezo, nentlango ibe njengomyezo waseIdeni, khona kulawule uvuyo nemincili, ibe yintsholo yengoma yokudumisa.y"3Khanicinge ngoAbraham inyange, nangoSara yena ungumawokhulu. Ndambiza eyedwa kuphela, ndaza ndamsikelela waba sisizwe.* O"3*UNdikhoyo uthi: “Phulaphulani, nina banxanel' ubulungisa, nina babongozana noNdikhoyo. Khangelani kwiliwa enathwetyulwa kulo, kuloo mqhokro navunjululwa kuwo.y"2 Nina baphembi bamayelenqe, isikhuni sobuya nomkhwezeli. NguNdikhoyo oya kuyenza loo nto, ke wena ufe ungcungcuthekile.9k"2 Ngoobani na abamnqula ngentlonelo uNdikhoyo, abasiphulaphulayo isicaka sakhe? Ofikelwa bubumnyama, ekude nokukhanya, makathembele ngoNdikhoyo; ewe, makakholose ngoThixo wakhe.)"2 Mna ndithethelelwa nguMhlekazi uNdikhoyo. Ngubani ke onako ukundigweba? Abandimangalelayo boguga njengengubo; nabo baya kumemethwa ngamanundu.,Q"2UThixo ondithethelelayo ukufuphi nam; yena wosuka andigwebele. Ngubani ke ongade andimangalele? Makeze kaloku, siye enkundleni; makachaze izityholo andibeka zona.|q"2Kaloku uMhlekazi uNdikhoyo uyandisiza; ngoko ke andiyi kuhlazeka. Ndikulungele ukunyamezela; ewe, andisayi kudana. "2Ndazinikezela kwabo bandibethayo, kwabo banditsala-tsalayo, bencothula intshebe yam, bephatha kunditshicela ebusweni bendinyelisa.kO"2UMhlekazi uNdikhoyo undivule ingqiqo; nam ke zange ndivukelane naye, ngenene zange ndirhoxe kuye.5"2UMhlekazi *uNdikhoyo undazisile into emandiyithethe, ukuze ndikhuthaze abo batyhafileyo. Ntsasa zonke undivusa ndiphulaphule njengalowo ufundiswayo.N"2Isibhakabhaka ndisivathisa ngobumnyama, amazulu anxibe ezokuzila.”?w"2Ndakufika akubangakho bani undamkelayo; ndaba ngamemeza akwasabela mntu. Ngaba imfutshane na ingalo yam? Ngaba andinako na ukukukhulula? Mhlawumbi makube andinamandla na ukuze ndikusindise? Ndithi ndingakhalima lome qoko ulwandle, imilambo itsho ibharhe, iintlanzi zife kukunqaba kwamanzi; yeka ke elo phunga!  ;"2*UNdikhoyo uthethe wathi: “Ùthi abantu bam ndabagxotha okomfo esahlukana nomfazi wakhe? Ziphi ke iincwadi zolo qhawukano? Ngaba ndanithengisa kubani njengomfo othengisa ngekhoboka lakhe? Hayi kaloku, nathengiswa ngenxa yezono zenu; nagxothwa wena nonyoko ngenxa yamatyala enu.A{"1Abakucinezelayo ndobatsho bavukelane; boqumba babe ngoomnqay' ulambile, noluntu lonke lutsho lundiqonde ukuba ndinguNdikhoyo okusindisayo, mna Mkhululi wakho, iNgangamsha kaYakobi.”B}"1Kambe yena uNdikhoyo uthi: “Yiloo nto kanye eza kwenzeka: amaxhoba othathwa kumajoni, abathinjwa bakhululwe kubathimbi. Baxabene nam abo balwa nawe; usapho lwakho lona ndiluhlangule.W'"1Ungalohlutha na ixhoba lejoni? Ungamkhulula na umthinjwa kulowo umthimbileyo?T!"1Ookumkani boba ngabondli bakho, ookumkanikazi babe ziineni zakho; bothi vovololo, benik' imbeko kuwe, borhuqa phantsi ngentlonipho, utsh' uqond' ukuba ndinguNdikhoyo, soze badane abo bathembela ngam.”<q"1UMhlekazi uNdikhoyo uthi: “Ndiya kuzikhweba iintlanga, ndiziphakamisele imbasa yam izizwe, zitsho zize nalo usapho lwakho, zibabeleke oonyana bakho, zizifunqule iintombi zakho.p Y"1Uya kwandula ke uthi: ‘Ndibathathe phi abantwana abangaka? Ndandingaphathi, ndiludlolo; kaloku ndathinjwa ndagxothwa. Kambe ke bakhuliswe ngubani aba? Mna ndasala ndiyimpula kalujaca, ngaba luphuma phi na usapho olungaka?’ ” "1Abantwana obazalele ekuxhwalekeni ngeny' imini baya kuthi kuwe: ‘Lo mhlaba mncinane gqitha; sivulel' indawo, ukuze sime nathi!’! ;"1“Ngenene ilizwe lakho labhukuqwa lada labharha, kodwa ngoku loba lincinane kunabo, lingabalingani abo babuyela kulo; abo balibhukuqayo boba sebekude.E "1Khawulaqaze uqwalasele: nâbo oonyana bakho bexhontelana; nâbo bebuya begxalathelana. Ndiyafunga mna Thixo ophilayo, nawe wozingca ngoonyana bakho, uxel' umtshakazi ngobuyoko-yoko bakhe.T !"1Bayeza oonyana bakho; baza kuphinda bakuvuse; abakutshabalalisayo bayemka.nU"1kuba igama lakho ndilivambile, ndilithe tyaba esandleni sam; iindonga zakho zihlala zisemehlweni am.4a"1Waphendula ke esithi: “Ngaba umfazi angalulibala na usana lwakhe, ade angavakalelwa ngowakhe umntwana? Noba ke yena angade amlibale, okokwam ke mna soze ndikufulathele,`9"1Ke yena uZiyon uthi: “Hayi bo! UNdikhoyo undifulathele; iNkosi isuke yandilibala.”F"1 Memelelani ngovuyo, nina mazulu; yeyezela uhlahlambe, wena mhlaba; hlokomani nivume, nina zintaba! Kaloku uNdikhoyo uyabathuthuzela abantu bakhe; uhlabekile ziinkxwaleko zeentsizana zakhe.pY"1 Bona bothi gqi kwelikude – nditsho kwelasentla nasentshonalanga – bophum' eSinim kwelasezantsi.”O"1 Ndogqobhoz' iintaba, ndivul' uhola, abantu bam ndibahlahlel' indlela.%"1 Abayi kubuya balambe banxanwe; ilanga lentlango aliyi kubenzakalisa. Baya kwaluswa ngulowo unovelwano, abakhokelele kwimithombo empompozayo.D"1 amabanjwa uwathethele uthi: ‘Yinkululeko; khululekani;’ uthi kwabo basebumnyameni: ‘Phumani, nize ekukhanyeni.’ “Bona baya kutya ngasezindleleni njengeegusha ezitya ezindulini. "1*UNdikhoyo uthi: “Ayeza amathuba akholekileyo, imihla yokusindiswa. Ke mna ndiya kukusiza, ndisabele ndakuva uzibika. Ndiya kukwalúsa ndikukhusele, ngawe ndenze umnqophiso nabantu. Ngawe ndolibuyisela kubantu bam ilizwe, ndilabe eliyinkangala libe lilifa,'"1UYedwa, uNdikhoyo, uThixo kaSirayeli, lowo unguMkhululi wakhe, uthi kulowo udelwe mpela-mpela, nditsho lowo ucatshukelwayo zizizwe, lowo usisicaka seziphathamandla: “Izikumkani ziya kukubona; ewe, ziya kuphakama zikhahlele, namatshawe aya kuvova ee guqaqa!” Yonke loo nto ke iza kwenzeka kuba uNdikhoyo ekunyule wena ukuze ube sisicaka sakhe, nditsho uThixo onguYedwa kaSirayeli othembekileyo. ~ "1UNdikhoyo uthethe wenjenje: “Njengesicaka sam akwanele okokuba ubuyisele ubuhandiba kwaYakobi, uphuthume amasalela kaSirayeli endiwalondolozileyo, koko ndikumisela ukuba ube lukhanyiso lweentlanga, ube lusindiso lwam olubandakanya ihlabathi jikelele.”L}"1UNdikhoyo owandibumba esizalweni, wandenza isicaka sakhe, ukuze ndibuyisele uYakobi kuye, ndiphuthume uSirayeli owabhacayo. Kaloku isidima ndisizuza kuNdikhoyo; amandla am ampompoza kuThixo wam.|"1Ke mna ndithe: “Ndibulalekele ilize; umzabalazo wam ungamampunge. Kambe ke ibango lam likuNdikhoyo; nguThixo wam oya kundibuyekeza.”o{W"1Ke yena wathetha nam, wathi: “Wena usisicaka sam, Sirayeli; ngawe ndibhengeza ubungangamsha bam.”z-"1Wawenza amazwi am ahlaba njengekrele; ewe, yena wandifumbatha ngesandla, wandicikiza ngathi uhombisa utolo, wandithi xhwa sendilind' umayenzeke.(y K"1I-i-i-nzwi! Bekan' iindlebe, zizw' ezikude! Yivani ke, nina nto zihlal' ekudeni! *UNdikhoyo wandibiza ndingekaliboni ilanga; ewe, wandikhankanya ndingekazalwa.Gx"0Ewe, uNdikhoyo uthi: “Akukho ukonwaba kwabakhohlakeleyo!”w5"0Ngokuya wayebakhokela kwinkqantosi ebharhileyo abantu bakhe zange bafe lunxano; wabakhuphela amanzi eliweni, suka waliqhekeza, aza ampompoz' amanzi!%vC"0Phuman' eBhabheli; washiyeni amaKaledi! Bhengezani ngemihlali; ewe, memezani nazis' abantu bonke, nithi: “UNdikhoyo usihlangule isicaka sakhe uYakobi.” u "0Ngeba ke namhlanje inzala yakho yinyambalala engenakubalwa, lingaze linqanyulwe igama lakho, kananjalo lingaze litshabalale.”}ts"0Akwaba wawuyiphulaphule imiyalelo yam. Ngelumpompoza njengamanzi uloyiso lwakho, budlobe okwamaza ubulungisa bakho.-sS"0Utsho ke *uNdikhoyo, uMkhululi wakho, uYedwa kaSirayeli: “Mna ndinguNdikhoyo uThixo wakho. Ndikufundisa nje kaloku ndiyakunceda; ndikufaka endleleni ekufaneleyo.0rY"0Khawusondele ke uphulaphule. Kwasekuqaleni ndathetha ngokuphandle, futhi nokufezeka kwazo kokwam.” Ewe, uMhlekazi uNdikhoyo undithumile, wandixhobisa ngoMoya wakhe.Xq)"0Kaloku ndim ngokwam endathethayo, ndim endambizayo, ndamthi jize ngempumelelo.,pQ"0Qokelelanani niphulaphule xa ninonke. Kakade sisiphi *isithixo esinokuvakalisa into enjengale? Ndinyule oza kuhlasela iBhabheli. Yena uza kwenza oko kufunwa ndim.poY"0 Ndim owamisa iziseko zehlabathi; ndim lo owawatwabululayo amazulu. Ndithetha ngelizwi, zisuke zibekho.n7"0 *UNdikhoyo uthi: “Bek' iindlebe uphulaphule, Yakobi, nditsho wena, Sirayeli endakubizayo. Mna ndinguNdikhoyo: ndingowokuqala, ndikwangowokugqibela.m"0 Kungenxa yam ukuba ndenjenje; soze ndiliyekele ngehlazo igama lam, kungekho bani wosizuza neso sihomo. Andinikisi ngaso; sesam ndodwa.”Ol"0 Andinivavanyanga eziko okwesiliva, kodwa ndinivavanye ngehambo-nzima.tka"0 Ngenxa yegama lam ndibuya nganeno ngomsindo; ngenxa yodumo lwam ndiyazithibaza ukuze ndingakutshabalalisi. j"0Zange uve uqonde nakuqonda, kuba ubungenako kakade. Bendikwazi ukuba wena awuthembekanga; ndiyakwazi ukuba ungumvukeli owaziwayo.iiK"0Ewe, ndiyidala ngoku; into enje zange yenzeke ngaphambili. Okanye ke ngowusithi ubuyazi kakade.~hu"0Konke endakuxelayo kwenzekile. Vuma kaloku! Kanti ke ngoku ndiza kuxela into entsha, imfihlakalo eningazange nayazi.+gO"0Kungoko ndazibhengeza kwakudala ezi zinto, izehlo ndazixela ngaphambi kokuba zenzeke, khon' ukuze wena ungabi nako ukuthi leyo yimisebenzi *yezithixo ozinqulayo.nfU"0Kambe ke wena bendisazi ukuba uneenkani nqwa nesele, ntondini eqinis' intamo, lityendini lenyengane!yek"0“Kudala-dala ndatsho kwangonoquku; ewe, ndazixela izinto eziza kuhla, kamva ke ndatsho suka zenzeka njengoko.*dM"0Kanti kwanina niyazidla, niqhayisa ngokuthi nina ningabemi besixeko sikaNdikhoyo; nithi nina nixhomekeke kuThixo kaSirayeli, ogama linguNdikhoyo uSomandla-onke.cc A"0*UNdikhoyo uthi: “Khanibek' iindlebe, ndlu kaYakobi; nditsho nina babizwa ngoSirayeli, nina bomnombo kaJuda, nina bafunga igama likaNdikhoyo, nina bathi banqula uThixo kaSirayeli, kodwa ngenene nisitsho nje ngomlomo!b"/Usizo lwazo luphelel' apho ezo zazi zakho walunyulelwa kuzo. Zonke zophephetheka ngeendlela zazo, kube kungekho bani ungakuhlangulayo!”?aw"/Bona baza kufana nemvuthuluka yengca, kuze kuthi gqi umlilo ubatshise. Sobe babe nako nokuzihlangula; amadangatye onqanqaza batsho bathi shuu! Kaloku lowo asinguwo umlilo wokothiwa.[`/"/ Namacebiso lawo akuqobile; mabeze kaloku oosiyazi bakuhlangule, nditsho abo bacalula iinkwenkwezi, abo bazoba amazulu ngezigaba zawo, abo baphicotha ubume benyanga nganye, baze bambulule baxele izinto ezizayo.#_?"/ “Bambelela kuloo makhubalo nezo ziphondo, njengoko kaloku walunyulelwa kuzo! Hleze kuthi kanti zisenokunceda; mhlawumbi ngazo ungazigrogrisa iintshaba./^W"/ Ngoku wena uzelwa sisithwakumbe, ibe nemilingo yakho ayinakuma ngaphambili. Uza kuqutyulwa sisibetho ongenakusingxengxezela, ufikelwe sisihelegu ongazange wasicinga.$]A"/ Ubusithi uza kukhuselwa yinkohlakalo; usithi akukho bani ukubonayo. Ubulumko bakho nolwazi bukulahlekisile; usitsho nje ukuthi nguwe okhoyo, akukho wumbi.F\"/ Kodwa ngephanyazo nje – ngamini-nye – ilahleko yabantwana kunye nobuhlolokazi iza kukufikela nawe zikho ezo ngwebedla zakho, ekho loo makhubalo akho namaqwili; ewe, zofika ziphelelise.e[C"/“Phulaphula ke, wena mthandi weziyolo; nditsho wena uzicingela ukuba ukhuselekile, nditsho wena uzilinganisa noThixo, wena othi nguwe okhoyo, akukho wumbi. Ubusithi wena soze ube mhlolokazi; soze ulahlekelwe bantwana.Z"/Ubusithi wena woba sisimakade, uhlale uhleli uyikumkanikazi. Khange uzikhathaze nganto; khange uzidube nangokujonga isiphelo.0YY"/Besendinomsindo ngakubantu bam; ndide ndalishwabulela ilifa labo; suka ndabayekela esandleni sakho. Ke wena awubanga nanceba konke, neengwevu usuke wagadalala nakuzo. X"/UNdikhoyo uthi: “Yithi cwaka, ntombindini Bhabheli, uhlale ebumnyameni. Kaloku wena ngoku akusayi kuthiwa uyikumkanikazi yezizwe.VW%"/UMkhululi wethu nguYedwa kaSirayeli; igama lakhe nguNdikhoyo uSomandla-onke. %~~T}}&||{{zzJyyxvww vouu@tssZrr$q#pp oo)nmm lkjjBii(hYgff'eddNcbaa(__D^^@]S\v[ZYY:XX-WUVVUTTS^RQQPOONNMML?KJJIHGG.FQEEcDDOCCBEAg@@V??G>=< [,Ndiza kubawisela isigwebo abantu bam ngenxa yenkohlakalo yabo yonke, kuba bandifulathele, baza benzela *thixo bambi iziqhumiso, banqula izinto abazenze ngezandla zabo.[= 1,Kaloku ndiza kubiza zonke izizwe zezikumkani zangasentla.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. “Ziza kufika ngazinye zimise izihlalo zazo emasangweni aseJerusalem, nasezindongeni zayo, nakuzo zonke izixeko zakwaJuda.j< O,Uthe ke kum uNdikhoyo: “Kuza kugqabhuka intlekele ngasentla, igubungele bonke abemi beli lizwe.-; U, Libuye lavakala kum ilizwi likaNdikhoyo lisithi: “Ubona ntoni?” Mna ndiphendule ndathi: “Phaya ngasentla ndibona imbiza ebilayo, ithambekele ngakweli cala.”i: M, Uthe kum uNdikhoyo: “Ubone kakuhle. Nam ngokwam ndithe qwa ukuze ndizalisekise la mazwi am.” 9 , Lavakala kum ilizwi likaNdikhoyo lisithi: “Jeremiya, ubona ntoni?” Ndithe ukuphendula: “Ndibona isebe lomthi wom-amangile.”~8 w, Namhla ndikumisela phezu kweentlanga nezikumkani ukuba uncothule, udilize, utshabalalise, ubhukuqe, wakhe, utyale.”7 , Wasolula isandla sakhe uNdikhoyo, wachukumisa umlomo wam, watsho esithi kum: “Ngoku ndiwafaka emlonyeni wakho amazwi am.Y6 -,Uze ungaboyiki, kuba mna ndiza kuba nawe, ndikuhlangule. Kutsho mna Ndikhoyo.” 5 ,Uthe yena kum uNdikhoyo: “Mus' ukuthi usengumntwana! Yiya kubo bonke abantu endikuthuma kubo, ubaxelele konke endikuyalela kona.g4 I,Mna ndiphendule ngelithi: “Awu, Nkosi yam Ndikhoyo, andikwazi ukuthetha; ndisengumntwana.” 3 ,“Ndakwazi ndingekakubumbi esizalweni sonyoko; ndazahlulela wena ungekazalwa, ndakwalatha ukuba ube ngumshumayeli kwiintlanga.”22 a,Lavakala kum ilizwi *likaNdikhoyo lisithi:J1 ,nangexesha likaJoyakim unyana kaJosiya ukumkani wakwaJuda, kwada kwangunyaka weshumi elinanye uZedekiya unyana kaJosiya elawula kwaJuda, bada abantu baseJerusalem bathinjwa ngenyanga yesihlanu.~0 w,Lamfikela ilizwi *likaNdikhoyo uJeremiya kunyaka weshumi elinantathu uJosiya unyana ka-Amon engukumkani kwelakwaJuda,t/ e,Nalu udaba lukaJeremiya, unyana kaHilekiya, owayengomnye wababingeleli baseAnatoti kummandla wakwaBhenjamin.[./"B“Ke bona baya kuyibona imizimba yâbo bantu bafe ngenxa yokuvukelana nam. Ezo mpethu ziyimemethayo azisoze zife, kanti nomlilo obatshisayo soze ucime. Lowo ke yoba ngumbono omanyumnyezi kulo lonke uluntu.”8-i"BNgayo yonke imibhiyozo yokuthwasa kwenyanga – nditsho nangaleyo *yoMhla woPhumlo – izizwe zonke ziya kuza zigxalathelana, zize kundinqula.” Lowo ke ngumlomo kaNdikhoyo.0,Y"B“Kwanjengokuba amazulu amatsha nehlabathi elitsha – nditsho la ndiza kuwadala – aya kuhlala ehleli phambi kwam, koba njalo kwigama lakho nakwizizukulwana zakho.L+"BAbanye bazo ke ndobenza ababingeleli nabaLevi,” utsho uNdikhoyo.7*g"BKwezi ntlanga ke bobuya nawo amawenu abe njengomnikelo kum. Bobuya nawo beze nawo entabeni yam eyodwa eJerusalem. Baya kuza behamba ngamahashe neemeyile neenkamela, bekhwele ezinqwelweni nasezikhotshini, oku kwamaSirayeli esizisa umnikelo weenkozo endlwini kaThixo, ewuphethe ngezitya ezifanelekileyo.S)"B“Kambe ke ndomisa umqondiso phakathi kwazo, ndibasindise abanye bazo, ndibathumele kwiintlanga ezikude, ezo zingazange zive ngodumo lwam, zingawabonanga amandla nobungangamsha bam: eTashishe, eLibhiya, naseLidiya – kwezo ncutshe zeentolo – eTubhali, nakwelamaGrike. Phakathi kwezi ntlanga ke bobubhengeza ubungangamsha bam.("BNdiyazazi iingcinga nezenzo zabo. Ngoko ke ndiyeza; ndiza kuziqokelela zonke izizwe. Zakufika ke ziya kuwabona amandla am.C'"B*UNdikhoyo uthi: “Abo bazikhethayo bazihlambulule, abo benze imingcelele emiyezweni, abatya oozinyama zeehagu, iimpuku, nazo zonke izidlo ezingàtyiwayo ngabantu bam, baya kufa kunye.y&k"BUNdikhoyo uza kugweba ngomlilo olenyayo, uluntu aluhlasele ngomkhonto wakhe; ewe, baninzi aya kubatshabalalisa.%%C"BNanko uNdikhoyo esiza, edangazela njengomlilo; iinqwelo zakhe zilatyuza njengesaqhwithi. Umsindo wakhe uza kwenza iziqwenga, akhalime ngamalangatye omlilo.H$ "BNotsho nivuye xa isenzeka le nto; nosuka nihlume nihlaziyeke njengengca. Ngenene niya kutsho niqonde ukuba uNdikhoyo uyabanceda abamthobelayo, nokuba ingqumbo yakhe iphezu kweentshaba zakhe.u#c"B Njengonina embambazela usana lwakhe ndiya kwenjenjalo ukunithuthuzela, nitsho nithuthuzeleke eJerusalem.”^"5"B Kaloku yena uNdikhoyo uthi: “Mna ndiza kunithululela inkqubela nenzolo impompoze njengomlambo, ubutyebi bezizwe buphuphume njengentlambo. Noba njengosana luncanca lusingathiwe; ewe, niya kuthuthuzelwa ngemfobe. !"B Kaloku niza kuncanca nimfimfithe nanele; nozifikisela ngolonwabo kwindyebo yaso, nifane nosana luthuthuzelekile esifubeni sikanina. "B Vuyisanani nigcobe neJerusalem, nonke nina basithandayo esi sixeko. Qakathani nivuyisane naso kaloku, nonke nina bebekade besililela.]3"B Njengoko indim umseki wenimba, ikwandim umbelekisi.” Lowo ke ngumlomo kaNdikhoyo.s_"BWakha wayiva phi ke into enjalo? Sakhe sabonwa phi isimanga esinjalo? Sisizwe saphi esivela ngamini-nye? Sizwe sini esiqingqwa ngomzuzwana nje? Ewe, akuyi kuba kudala iZiyon ilunywa, ingasivelisanga isizwe, ingambelekanga lo mntwana."B“Suka isixeko sam safana nomfazi osuke wabeleka engekalunywa; ewe, engakhange eve nenimba le, suka yena watsho ngenkwenkwe./"BNiyayiva loo ngxokolo esixekweni phaya, loo ngxolo ivakala endlwini kaThixo? NguNdikhoyo ngenkqu ke lowo, iintshaba zakhe uziphakela impindezelo.W'"BKe nina balihlonelayo ilizwi lakhe, uNdikhoyo uthethe ngolu hlobo: “Ngenxa yokunyaniseka kwenu kum abanye kumawenu banithiyile. Abasanifuni nganto; ungafika beningcikiva besithi: ‘UNdikhoyo makabonakalise ubukhulu bakhe; ewe, makanisindise sibone kaloku, nathi khe sinibukele nonwabile.’ Kambe ke ngabo abaza kungena ehlazweni.pY"BKe abenjenjalo ndiza kubazisela ishwangusha, ndibathobele ezi zinto bazoyika gqitha, kuba ndibe ngakhwaza abasabela, ndaba ngathetha bona abaphulaphula, suka benza izinto ezingamanyondololo, bakhetha ezo zinto ndingazithandiyo.”8i"BKambe owenza intando yakhe, noba uxhel' inkomo yedini, nqwa nesibulala mntu; noba wenza umnikelo ngegusha, umatwa nowenz' idini ngenja; noba wenza umnikelo weenkozo, nqwa nobingelela ngegazi lehagu; ewe, noba undenzela isiqhumiso, ufana nonqula *umfanekiso. Izinto ezimanyumnyezi zizo azilangazelelayo.H "BKaloku zidalwe ndim zonke ezi zinto; zikho nje ziphuma kwezi zandla.” Ewe, utsho uNdikhoyo. “Ke yena umntu ondikholisayo ngulo uzithobayo nozohlwayayo – nditsho ondihlonela ngentobeko.5 e"B*UNdikhoyo ke uthethe wenjenje: “Izulu lona likomkhulu lam; ihlabathi ke lona ngamathânga am. Ndluni ke leyo ningandakhela yona? Yiyiphi indawo endingade ndiphumle kuyo?V%"AIngcuka netakane ziya kutya ndawonye, ingonyama igramze ingca njengenkomo, yona inyoka itye uthuli. Inene akusayi kubakho owonayo notshabalalisayo eZiyon intaba yam eyodwa.” Lowo ke ngumlomo kaNdikhoyo.O"AMna ndosabela bengekakhali nokukhala; ndobeva besathetha nje kuphela./"ABona abasayi kusebenzela ilize, bengasayi kuzalela isithwakumbe; koko boba ngabantu abathamsanqelweyo nguNdikhoyo, ngokunjalo nezizukulwana zabo.b="AImizi abayakhayo ayiyi kumiwa ngabanye, nezinto abazilimileyo zingaxhatshazwa ngabanye. Kwanjengobude bobomi bemithi yoba njalo nemihla yabantu bam; ewe, abanyulwa bam baya kuwuxhamla ngenene umsebenzi wezandla zabo.X)"AImizi abayakhayo abantu boyima; baya kutyala izidiliya, bazitye iziqhamo zazo.R"A“Nokufa kweentsana kuya kunqamka; abantu bokhula bade bakhokhobe. Umntu ofe enekhulu leminyaka uya kunconywa ngokuf' emncinci; kanti ke ongafikelelanga ekhulwini yena kothiwa wambethwe lishwangusha.3"ANam ndoba nemincili ngenxa yeJerusalem, ndithatheke ndidlokove ngabantu bam. Khona soze sibe saviwa isijwili; ukufixiza nesilokozi ziya kuphela tu. "ANgoko ke vuyani niqakathe ngenxa yale ndalo yam intsha; iJerusalem ndoyitsho ibe liqhayiya, nabantu bayo bavelise uchulumacho./"A*UNdikhoyo uthi: “Ewe, ndiza kudala amazulu amatsha, ngokunjalo nehlabathi elitsha. Ke yona indalo yamandulo iya kulityalwa ingabi sakhunjulwa.e C"AKweli lizwe ke othamsanqelayo uya kwenjenjalo ngegama likaThixo onguThembekile, nofungayo uya kubiza uThixo onguThembekile. Kaloku iinkathazo zamandulo zoba sezalityalwa; ngenene, zoba zifihlakele ndingasazikhumbuli.” "AKe lona igama lenu loba sisigculelo kubantu bam; uMhlekazi uNdikhoyo uya kunitshabalalisa, zona izicaka zakhe azinike igama elitsha.s _"AIzicaka zam zomemelela zinemihlali, ukanti nina nobhomboloza yintlungu, nincwine nikhwiniswa yinkxwaleko. {"A Ngoko ke uMhlekazi uNdikhoyo uthi: “Izicaka zam zona zothi zisitya zihlutha, nibe ke nina nithe nca yindlala. Izicaka zam aziyi kuswela manzi, nibe ke nina nikhothekile lunxano. Zothi zona zichulumacha yimincili, nibe nina ninyoshoza ngamahlazo.L "A nina nimiselwe ikrele; ewe, xa ninonke niya kutshatyalaliswa. Kaloku anisabelanga ndakunibiza, aniphulaphulanga naxa ndithetha; suka nakhetha ukwenza ububi ndaweni yokwenza oko ndikuthandayo.”)"A “Ke nina bamfulathelayo uNdikhoyo, abangayikhathaleleyo intaba yam eyodwa iZiyon – nina banqula uGadi noMeni, *izithixo zelaka nekamva –xi"A ISharon yoba lidlelo lempahla, iinkomo ziphumle kwintili yeAkore; ezo ke zezabantu abalangazelela intando yam.+"A Ndosuka ndimvelisele inzala uYakobi; abakwaJuda baya kuma kwilizwe lam, iintaba zalo zibe lilifa labanyulwa bam – ziya kuma kuzo izicaka zam.;o"AUNdikhoyo uyathetha, uthi: “Idiliya entle ayitshatyalaliswa kunye naleyo yonakeleyo, koko ngayo kwenziwa iwayini. Nam ke ngenxa yazo izicaka zam andiyi kubatshabalalisa bonke.'G"Angenxa yezabo nezono zooyise. Kaloku bênza iziqhumiso ezindulini, baza ke mna bandingcikiva. Ngoko ke ndobabuyekeza kangangoko, ndibohlwaye ngezono zabo.”!"AUNdikhoyo uthi: “Uyabona ke, sendigqibe konke, ibe ke andiyi kuthi cwaka; isohlwayo sabo sesijinga phezu kwabo; ngoko ndiya kubabuyekeza)K"Abaze ke bathi: ‘Bhekelani, sanukusondela kuthi; musan' ukusichukumisa; singcwele.’ Abantu abanjalo ke bayanditsarha; ngumlilo ondiqhumisela imini yonke.” "Aabantu ungafika behlel' emangcwabeni, ebusuku bejikelezana nabangasekhoyo; zizintw' ezity' inyam' ehagu, ezithebeni lizothe lodwa;3"Auhlanga olungandihoye nganto, olwasoloko luphikelene nokundicaphukisa ngokwenza amadini *ezithixo emiyezweni, lusenz' iziqhumiso kumaqonga ezitena;"AImini yonke ndahlala ndikhongozele. Phi ke, ingunkanishe wesizwe nje, esiphikelene neendlela ezigwenxa, silandelana neengcamango zaso;s~ a"A*UNdikhoyo uthi: “Ndaba ngazibonakalisa kwathi nya. Kanti ndilindele abangandifuni nganto. Ndandisithi bokhala kum; kwathi kanti bona abakhw' apho. Ndandikulungele ukuthi: ‘Yizani, ndim lo.’ Gxebe kanti sisizwe esingandinquliyo.1}["@ Ngaba azikushukumisi na ezi ziganeko, Ndikhoyo? Ngaba uza kuhlala nje ungachukumiseki? Naxa sekunje usazimisel' ukudl' imu? Hleze senzakale xa usohlwaya ngaphezu koku!|%"@ Loo nzwakazi yendlu entle kunene, apho babekudumisa khona oobawo, kunamhlanje nje itshe yaluthuthu, okwakuziindawo zebhongo sekungamabhodlo.o{W"@ Kwizixeko zakho zegugu kusenkangala; nkqu neZiyon ikhal' ibhungane, neJerusalem ngokwayo ngamabhodlo.z'"@ Ungàqumb' ud' uqalekise, Ndikhoyo; nceda ungasixhibi ngezono esizenzileyo. Siyakuthandaza, noko buya nganeno; kaloku sonke singabantu bakho.yyk"@Kambe ke, unguTata, wena Ndikhoyo. Ke thina siludongwe; wena ke ungumbumbi, thina singumsebenzi wezandla zakho.x"@Kaloku akusekho mntu ukunqulayo; ewe, akasekho obalekela kuwe. Kaloku wena ngoku usifulathele; usishiye ukuze siqwengwe zizono zethu.Yw+"@Sonke sifana nalowo ungahlambulukanga; ewe, neyona misebenzi yethu yobulungisa: mh-mh-mh, ilizothe phambi kwakho! Sisuke sashwabana njengegqabi liphetshethwa ngumoya; ngokunjalo izono zethu zisiqweqwedisile.Mv"@Kaloku wena ubahlangabeza ngoncedo bonke abazinikezele ekwenzeni okulungileyo, abo ke bazikhumbulayo iindlela zakho. Sakuqhubela phambili sikuchasa wakhathazeka. Yaz'ba sohlangulwa kanjani na ke?u"@Kwamandulo akukho bani wakha weva; kwakudala akakho owakha wambona nanini na uThixo onjengawe lo, obancedayo abantu abakholosa ngaye.t7"@uxelise ngokuyâ wakha wenza iziqwenga. Kaloku ngoko wasiqubula singalindele; ewe, wena wasiqubula warhiwula, zatsho neentaba zothuka zangcangcazela.&sE"@kutsho kube ngathi ngumlilo weentsasa, kube ngathi ngumlilo ubilisa amanzi. Yiza, zitsho neentshaba zakho zikuqonde, nezizwe zitsho zingcangcazele kukoyika,er E"@Akwaba ubungawakrazul' amazulu, uhle esibhakabhakeni, khon' ukuze neentaba zitsho zinyikime,{qo"?Ngoku thina sesifana nâbo bangaziwayo nguwe, abo ungazange wabalawula; ewe, sesifana nabangazange babizwe ngawe.kpO"?Indlu yakho eyodwa yaba yeyabantu bakho umzuzwana, suka ke zona iintshaba zayidobonga zayidiliza.Xo)"?Usiyekelani kodwa, siphambuke endleleni yakho, Ndikhoyo? Ngani ukuba usiyeke sinkanize kangaka, side siphelelwe ziintloni nakukukoyika? Buyela kuthi, thina zicaka zakho; sincede, thina zizwe zililifa lakho..nU"?Kaloku wena unguTata wethu, nakuba singaziwa nje nguAbraham; ukanti noSirayeli akasihoyi. Kambe ke wena, Ndikhoyo, unguBawo; wena waba nguMkhululi wethu kwamandulo.pmY"?Usezulwini apho, *Ndikhoyo, khawuthob' amehlo; khawukrwaqule ukwelo khaya lesidima nobungcwele. Kodwa-kodwa ngani ukuba ungakhweleti? Khona ke aphi amandla akho? Iphi ke imfobe novelwano lwakho? Hayi kaloku, nceda sukusifulathela!1l["?Baba njengeenkomo eziya kwisithabazi samadlelo, wenjenjalo uMoya kaNdikhoyo ukubaphumza. Wabakhokela ngaloo ndlela ke abantu bakho, ndlela leyo ke yakwenzela igama.”pkY"? Yena wabakhokela bacanda inzonzobila, baqhathula njengehashe entlango, babetha kuhle, abaze bakhubeke. j"? Ngobungangamsha bakhe wamomeleza wamxhasa uMosis, wawahlula-hlula amanzi phambi kwabo, waza wazenzela igama elingasoze litshitshe.i"? Bada ke bona bayikhumbula imihla yamandulo; leyo ke yimihla kaMosis nabantu bakhe. Bakhalaza ke ngoko bathi: “Uphi ke ngoku lowo wabawezayo elwandle, ekhokela umhlambi nomalusi wawo? Yaz'ba uphi na ke ngoku uNdikhoyo, yena wabambesa ngoMoya wakhe oyiNgcwele?h%"? Phi ke, basuka bamvukela nje! Ewe, bangcungcuthekisa uMoya wakhe oyiNgcwele. Suka ke yena waba lutshaba lwabo, waza ke walwa nabo ngokwakhe.Xg)"? Embandezelweni yabo akachasananga nabo, basindiswa bubukho besithunywa sakhe. Ngenxa yothando novelwano yena wabakhulula; ewe, yena wabaphakamisa wabalondoloza, wahamba nabo ngayo yonke loo mihla yamandulo.f "?Ewe, uNdikhoyo suka wathi: “Bona ngabantu bam ncakasana; lusapho lwam, soze bandiqhathe.” Ngoko ke suka yena wabahlangula.Re"?Ndiya kuthetha ngezibele *zikaNdikhoyo; ndiya kumncoma ndimbonge ngemisebenzi yakhe, ngenxa yeentsikelelo zakhe kuSirayeli, nangenxa yenceba amthululele yona – ezingako zona izibele zothando lwakhe.udc"?Emsindweni ke mna ndazinyhasha izizwe; ewe, mna ndazitsho zagxadazela, igazi lazo ndaligalela emhlabeni.”c1"?Ndaba ngathalaza, akwabikho undisizayo; ndamangaliseka kwakungabikho uxhasayo. Ngoko ke ndazizuzela uloyiso ngokwam; ewe, ndaxhaswa yingqumbo yam.\b1"?Umhla wokuziphindezela wandifikela, yaye ixesha lokukhulula abantu bam lithwasile. Bantu abo kothiwa ngabakhethekileyo, uhlanga olukhululwe nguNdikhoyo; iJerusalem ke kuthiwe nguThandiwe, isixeko esingashiywanga sikhal' ibhungane.?]w"> UNdikhoyo ke wenze isihlokomiso kwihlabathi jikelele: “Yithi kwintombi enguZiyon: ‘Uyambona, nanko esiza uMsindisi wakho! Nanko ekuphathel' umvuzo; uza egushe imbuyekezo.’ ”\3"> Nina maJerusalem, phumani esixekweni, niye kuhlahlela abantu indlela; gqalan' amatye nivule, nitsho ngohola, nimise imbasa, nezizwe zitsho ziqonde.#[?"> kodwa abo bayihlwayeleyo boyivuna – baya kuyitya badumise uNdikhoyo ngayo; ewe, abo bayiqokelelayo idiliya bosela iwayini enkundleni yendlu kaThixo.”XZ)">UNdikhoyo ke yena wenze isifungo; ngamandla akhe uya kusifezekisa: “Ingqolowa yakho ayiyi kuphinda ibe sisisulu seentshaba zakho, iintlanga azisayi kuyisela iwayini yakho, yona leyo ubulaleke wedwa ngayo,xYi">noNdikhoyo ngokwakhe ningamphumzi, ade yena ayimisele iJerusalem ibe sisixeko esidunyiswa lihlabathi jikelele.2X]">Wena Jerusalem, ndokujikeleza ngabalindi; imini nobusuku bayo bona soze bathi cwaka. Nina ke, balindi, nina nimkhumbuzayo uNdikhoyo ngezithembiso zakhe, ze ningaphumli,W)">Kwanjengokuba umfana ethatha intombi noonyana bakho baya kukuthatha; njengokuba umyeni engaziva ngomtshakazi noThixo wakho akayi kuziva ngawe.SV">Akusayi kuthiwa ungumshiywa, umhlaba wakho kuthiwe yinkangala. Kaloku kuya kuthiwa unguKholisile, umhlaba wakho kuthiwe nguManyiwe. Kaloku uNdikhoyo wanelisekile nguwe; wozimanya neli lizwe ngokomyeni.fUE">KuNdikhoyo uya kuba sesingayiwayo isithsaba; kuThixo wakho uya kuba yindwe yezinxiba-mxhaka.T5">Izizwe zobubona ubulungisa bakhe, nabo bonke ookumkani baluqonde udumo lwakho. Ewe, uya kufumana igama elitsha oya kulinikwa *nguNdikhoyo ngokwakhe.(S K">Ngenxa yeZiyon andinakuthi cwaka, ngenxa yeJerusalem andinakuthi tu, bude ubulungisa bayo butshisele njengomsobomvu, lude usindiso lwayo lukhanye njengesibane.4Ra"= Kwanjengokuba umhlaba uyintshulisa imbewu, zitsho zikhule nezityalo ezisemyezweni, noMhlekazi uNdikhoyo wotyala ubulungisa nendumiso, zintshule zikhule kuzo zonke izizwe.%QC"= Nditsho ndanemihlali ngenxa kaNdikhoyo; umoya wam uyachulumacha ngoThixo wam. Kaloku undithe wambu ngomnweba wosindiso, ewe, yena undambathise isivatho sobulungisa, ndatsho ndanjengomyeni eqhoqhonye intloko yakhe njengombingeleli, ndanjengomtshakazi ozihombisa ngobuyoko-yoko bamaso.'PG"= Isizukulwana sabo soba ngoodumezweni, inzala yabo yaziwe naziintlanga. Bonke abababonayo baya kuvuma bathi: ‘Luhlanga oluthamsanqelweyo nguNdikhoyo.’ ”XO)"=Ke yena uNdikhoyo uthi: “Mna Ndikhoyo ndithanda impatho enolungelelwano; ndikuthiyile ukuphanga nobubhovu-bhovu. Ndingothembekileyo nje, abantu bam ndobanika umvuzo, ndibenzele umnqophiso ongasoz' uthini.hNI"=Endaweni yokuhlazeka abantu bam bofumana isabelo esiphinda-phindiweyo, endaweni yokunyoshoza bofumana ilifa elonwabisayo; ewe, boba nenxaxheba yelifa eliphinda-phindiweyo kwelakowabo, bahlale ngolonwabo olungasoze luthini.M-"=Ke nina noba ngababingeleli bakaNdikhoyo; niya kuba zizicaka zikaThixo wethu; niya kubuxhamla ubutyebi bezizwe, nitsho nizingce niqhayise ngabo.aL;"=Ke zona iintlanga ziya kwalusa imihlambi yenu, zilime amasimi, zijonge nezidiliya zenu./KW"=Bona baya kuzivusa izixeko zamandulo, bawavumbulule namabhodlo asel' adilizwa. Baya kuzakha izixeko esezingamabobosi, ezo zatshatyalaliswa kwizizukulwana ezadlulayo.+JO"=ewe, abo banesingqala eZiyon mandibathi jize ngesithsaba endaweni yezimnyama, intambiso yolonwabo endaweni yokulila, ndibathi wambu ngengoma yochulumacho endaweni yomva-ndedwa. Kaloku bona kothiwa bayimithi yobulungisa, imithi etyalwe nguNdikhoyo ngokwakhe, ukuze baphuhlise isihomo sakhe.I3"=Undithume ukuba ndivakalise ndithi uthwasile unyaka wobabalo lukaNdikhoyo, umhla wempindezelo yoThixo wethu. Uthi mandithuthuzele abo banesingqala;H {"=Ke mna ndonganyelwe nguMoya woMhlekazi *uNdikhoyo, kuba kaloku uNdikhoyo undithambisile. Undithume ukubhengeza iindaba ezimnandi kumahlwempu, ndibophe abantliziyo zingamahlwili, ndibhengeze ukukhululeka kwabathinjwa, ndazise inkululeko kumabanjwa.8Gi"<Noyena ungathangani uya kuba njengomkhosi, kanti noyena ungazelwe nto woba sisizwe esomeleleyo. Lakufika ixesha le nto ndoyenza ngesiquphe, kuba kaloku mna ndinguNdikhoyo.”=Fs"<Abantu bakho boba ngabalungileyo, umhlaba bawume kude kube ngunaphakade. Bona basisithole esimiliselwe ndim; ewe, bangumsebenzi wezandla zam, ukuze babhengeze udumo lwam jikelele.E/"<Awusayi kuphinda utshonelwe langa, nenyanga ayisayi kubuya iphele; uNdikhoyo wokukhanyisela nanini-nanini, ingaze ibuye ibekho imihla yesingqala.)DK"<Emini awusayi kukhanyiselwa lilanga; ebusuku alisayi kubakho ilitha lenyanga; koko wokhanyiselwa bubungangamsha bam; mna Ndikhoyo ndokukhanyisela ngonaphakade.C"<Ubundlobongela buya kuba yintsomi, imbubho nentshabalalo ziphele emideni yakho. Uya kubiyelwa ngosindiso, uvalwe ngendumiso.CB"<Ndaweni yobhedu ndokunika igolide, ndaweni yentsimbi ndikunike isiliva; esikhundleni somthi ibe lubhedu, ndikunike intsimbi endaweni yelitye. Uya kuphathwa luxolo, ulawulwe bubulungisa.WA'"<Izizwe nezikumkani ziya kukuququzelela, zifane nomfazi okhulisa usana lwakhe. Nawe ke uya kutsho uqonde ukuba ndim mna Ndikhoyo okusindisileyo, wazi ukuba ngenene ukhululwe yiNgangalala enguThixo kaYakobi. @ "<“Nangona ushiyiwe uthiyiwe, kungasekho bani udlulayo, ndiya kukwenza iqhayiya laphakade, uvuyo lwezizukulwana ngezizukulwana.J? "<Baya kuza abo babekade bekucinezela, bafike bakhahlele babuse kuwe. Nabo bonke abebekade bekudelile baya kuwisa kuwe bekhahlela, besithi wena usisixeko sikaNdikhoyo, iZiyon kaYedwa kaSirayeli.$>A"< “Iqhayiya lamahlathi aseLebhanon loza kuwe, imithi yesipresi, umpleyini, nompayini, yoziswa kuhonjiswe ngayo indlu kaThixo, ukuze umzi wakhe undiliseke.m=S"< Ke sona isizwe ndawonye nookumkani bonke abangakubusiyo botshabalala; baya kuvuthululwa baphele tu.3<_"< Amasango akho ohlala evulwe ng'aa! Imini nobusuku wona soze avalwe, ukuze abantu bakuzisele ubutyebi bezizwe, izikumkani zazo ziluludwe, zona zingumngcelele wabathinjwa.B;}"< KwiJerusalem ke uNdikhoyo uthi: “Iindonga zakho zokwakhiwa ziintlanga, izikumkani zazo ke zona zikuququzelele. Kuba kaloku ndanohlwaya ngomsindo, ke ngoku ndiyimvuze-mvuze ngobubele.r:]"< Ziinqanawe ezivela emazweni, kukhokel' ezaseTashishe – nâzo zigodusa abantu bakaThixo. Beza bepheth' igolide nesiliva; ngazo badumisa igama likaNdikhoyo. Lowo ke nguThixo oyedwa kaSirayeli, yena unithe jize ngesihomo nesithozela.M9"<Zinto zini ezi zibhabha njengamafu, ezi zingathi ngamahobe egoduka?78g"<Zonke iigusha zakwaKedare zoba zezakho; wosebenzisa iinkunzi zeegusha zakwaNebhayoti. Zona ziya kutsho ngamadini amkelekileyo eqongeni lam; ndoyihombisa indlu yam enesihomo.97k"<Ilizwe lozala yimihlambi yeenkamela namankonyane aseMidiyan naseHefa. NabaseShebha baya kuza begxalathelana, bepheth' igolide kunye nesiqhumiso, bebhengeza bedumisa uNdikhoyo.!6;"<Wothi ungabona, utsho ube nemihlali; uya kutsho uhlasimle kukuchulumacha. Kaloku ubutyebi bezizwe boza kuwe; ubutyebi bothi gqi naphesheya kweelwandle.5"<Khawubheka-bheke ude uqwalasele; bonke bayaqokelelana, bayeza! Oonyana beza bevel' ekudeni; iintombi zona ziza zisingathiwe.R4"<Oko kukhanya kotsala neentlanga, nezikumkani ngokwazo uzikhange loo mso.!3;"<Nâbo ubumnyama phezu kwehlabathi; umnyam' ombonde-mbonde uvalel' izizwe. Kodwa ke uNdikhoyo uyakukhanyisela; ukukhanya kwesihomo sakhe kuphezu kwakho.o2 Y">S==P= ?w,Intombi eyiZiyon ndiyifanisa nedlelo elikhethekileyo.j> O,“Balekani nisabe, bantu bakwaBhenjamin, niyishiy' iJerusalem! Vuthelani isigodlo eTekowa, nenz' umqondiso phezu kweBhete-hakerem ngomlilo. Kub' intlekele evela ngasentla igalelekile, ngokunjalo nentshabalalo engathethekiyo.(=I,Abashumayeli bashumayela ubuxoki; ababingeleli bona bakhokela ngokwentando yabo, kanti nabantu bam bayakholwa yiloo nto. Kodwa nothini ngomhla wokugqibela?”1<],“Kuhle isikizi elothusayo kulo mhlaba.};s,“Mandingabohlwayi ke ngenxa yezi zenzo zabo, ndingaziphindezeli kubantu abanjengaba?” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.:',Ngamaqukunya agudileyo kukutyeba; inkohlakalo yabo ayinamda. Inkedama abayithetheleli ukuze ibe nempumelelo; amalungelo endwayi abawakhuseli.{9o,Izindlu zabo bazizalisa ngobuqhophololo ngathi ziingobozi zizele ziintaka; yiyo loo nto bezizityebi neendwalutho.v8e,“Kukho izikhohlakali phakathi kwabantu bam. Zizinto ezilalelayo okwabathiyeli-zintaka; zigcayisela abantu.[7/,Ubugwenxa benu buzigxothile ezi zinto; izono zenu zikuthintele kuni okulungileyo.-6S,Àbatsho ezintliziyweni zabo ukuthi: ‘Masimoyike uNdikhoyo uThixo wethu osinika imvula ngexesha ekwindla nasentwasa-hlobo, osipha amathuba okuvuna minyaka le.’F5,Kodwa aba bantu banenkani, abalawuleki. Bakreqile bemka kum.x4i,Ngani ningandoyiki nje?” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. “Ngani ningankwantyi nje bubukho bam? Indim nje owabeka intlabathi yangumda wolwandle, umqobo olungasoze luwudlule naphakade. Nditsho nokuba seledloba egquma amaza, akasoze awugqithe.p3Y,“Phulaphulani, bantundini baziziyatha bangaqiqiyo! Ninamehlo kodwa aniboni, nineendlebe kodwa aniva!H2 ,Yithetheni le nto kwindlu kaYakobi, niyixele nakwaJuda, nithi:v1e,“Xa besithi: ‘Kungani ukuba uNdikhoyo uThixo wethu asiphathe kanje?’ uze uthi kubo: ‘Njengoko nani benikreqile kuNdikhoyo, nanqula oothixo basemzini ezweni lakowenu, ngokukwanjalo ke niza kukhonza iintlanga kweleentlanga.’ ”]03,“Kanti ngaloo mihla andiyi kunitshabalalisa kuphele.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo./w,“Hayi sona isivuno nokutya kwenu: baza kukugqiba! Koonyana neentombi zenu: ginyi qobo! Iinkomo neegusha zenu: ginyi qobo! Imidiliya namakhiwane: bimbilili! Izixeko zenu ezinqatyisiweyo, bozitshayela ngekrele; nditsho ezi kanye zilithemba lenu!f.E,Isingxobo seentolo zabo sinjengengcwaba elivulekileyo; zizigantsontso zamagorha amajoni abo!"-=,“MaSirayeli, ndinizisela uhlanga oluvela kude.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. “Luhlanga lwamandulo olomeleleyo, oluntetho ningayivayo, kuba ningayazi.G,,Ngako oko utsho uNdikhoyo uThixo onamandla onke ukuthi: “Ngenxa yentetho yabo enje, amazwi am ndiza kuwenza abe ngumlilo emlonyeni wakho, bona aba bantu batshiswe nguloo mlilo okweenkuni.g+G, Bona abashumayeli ngumoya nje; ilizwi alikho kubo. Maseliba ngabo abahlelwa yile ntlekele.”**M, Kaloku aba bantu bayamxoka uNdikhoyo, bathi: “A, suka! Akazukwenza nto lowo, kungekho nanto iza kusihlela. Asiyi kuhlaselwa bani, kungazi kubakho ndlala apha.g)G, Kaloku indlu kaSirayeli nekaJuda azikhange zithembeke kum mpela.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.(, “Ngena usivuthulule isidiliya sakhe, kodwa ungasibhuqi sonke. Wasuse amasebe aso, kuba aba bantu abangabo abakaNdikhoyo.v'e, Mandingabohlwayi ke ngenxa yento enje; ndingaziphindezeli kwisizwe esinjengesi?” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.V&%,Bafana neenkunzi zamahashe ezondlekileyo – banqwenela abafazi boogxa babo.4%a,“Ndingakuxolela njani kodwa, abantwana bakho bendibukule nje? Andithi bafunga bekhahlela oothixo abangento? Ndabondla, suka bona bakrexeza, baquqela emzini wehenyukazi.q$[,Ngoko ke bohlaselwa yingonyama, ingcuka ibatsho babe ngamaswili, kuzula-zule ihlosi libalalele ngasezidolophini zabo. Ukuba nje bakhe baphumela ngaphandle lobathi qwenge-qwenge. Kaloku benze uvukelo, baphikela ukumfulathela uThixo.4#a,Ndiza kuthetha nabakhulu. Ngabo abayaziyo indlela kaNdikhoyo; ngabo abakwaziyo okufunwa nguThixo wabo.” Kodwa nabo xa bebonke bayaphule idyokhwe, baziqhawula izitrophu.v"e,Suka ndathi: “Ngamahlwempu adengekileyo la. Abayazi indlela kaNdikhoyo; abakuqondi okufunwa nguThixo wabo.+!O,Ngaba, Ndikhoyo, emntwini akukhangeli ntembeko na? Wabohlwaya, abeva noko. Wababetha kabuhlungu bayimangala ingqeqesho. Bayinyengane ngeenkani; abavumi kuguquka.U #,Nokuba bangade bafunge bathi: ‘Ndifung' uNdikhoyo,’ bafunga ubuxoki.”Z /,Uthi *uNdikhoyo: “Zityhutyheni izitalato zeJerusalem, nikhangele nigqale, nizigocagoce iindawo zembutho, nibone ukuba ngaba kukho mntu na olilungisa nonyanisekileyo. Ukuba ngaba ukho nokuba mnye ndoyixolela.O,Kaloku ndive isikhalo ngathi sesomfazi esikwa yinimba, ngathi sisingqala sozibulayo. Sisikhalo seJerusalem iminxekile, iphelelwa ngumoya, ithe na izandla, ikhala isithi: “Ndafa! Bayandigwinta!”P,Wenza ntoni, Jerusalem, uselushwatyulelwe nje? Kutheni watsho ngezivatho ezibomvu? Yini, watsho ngamajikolo, waqaba amehlo? Ufane wahombela ilize! Zikulahlile izithandwa zakho; sezifuna ukukubulala.T!,Kuya kuthi ukuvakala kwesandi sabakhwele amahashe nesandi sabatoli kusabe zonke izixeko. Abanye bobalekela ematyholweni, abanye banyukele emaweni. Zosala zilambatha iidolophu, kungabi sahlala bani kuzo.2],Ngenxa yoko umhlaba uya kwenza isijwili, isibhakabhaka sisibekele kube mnyama, kuba kutsho mna. Ndigqibile, yaye andiyi kukuyekelela endikuthethileyo; andiyi kujika.”ta,Kaloku utsho *uNdikhoyo ukuthi: “Kuya kuba senkangala kumhlaba wonke, kodwa ke ndingawubhangisi kuphele.1,Ndakhangela umhlaba otyebileyo, ndafika uyintlango, izixeko zonke zingamabhodlo. Oku kwenzeka emehlweni kaNdikhoyo ngenxa yomsindo wakhe ovuthayo.H ,Ndakhangela andabona mntu konke; kwakubhace nkqu neentaka ezi.D,Ndakhangela iintaba, ndafika zigungqa, neenduli zinyikima.ve,Ndathi ndakuwukhangela umhlaba, ndafika ubharhile, kusempengezini; ndakukhangela amazulu akwabikho kukhanya.>u,Ke yena *uNdikhoyo uthi: “Baziziyatha kambe abantu bam; abade bandazi. Bazizityhakala zabantwana abangenangqiqo. Ngamachebesha okwenza okubi, kodwa ngamaqhitala kokulungileyo.”W',Koda kube nini ndibukelana namadabi? Koda kube nini ndisiva isandi sesigodlo?,Kuvakala le ntlekele, kuvakale le; ilizwe lonke lifile. Ngequbuliso iintente zakowethu zibhuqiwe, ngephanyazo imikhusane yethu ayisekho..U,Hayi bo! Ndithe qhiphu umbilini; intliziyo yam iyabetha; ndingenwe luvalo! Andikwazi kuthi cwaka; ndiva isandi sokuvuthelwa kwesigodlo nokuhlokoma kwentlaba-mkhosi!,Yimisebenzi yakho neendlela zakho ezi zikuzisele le ntlekele. Sisohlwayo sakho eso. Sikrakra kambe, siye kuthi xhokro emxhelweni.”ve,Lungqinge iJerusalem okwabalindi belinde amasimi.’ Ewe, kuthetheni oku, kuba kaloku iJerusalem indivukele.'G,Nguwo lo umlomo *kaNdikhoyo: “Zixeleleni iintlanga, nibike naseJerusalem, nithi: ‘Utshaba lugalelekile; lutsho ngentlaba-mkhosi yalo kwizixeko zakwaJuda.N,Kunkenteza ilizwi kwaDan nakwiintaba zakwaEfrayim, lixela intlekele.u c,Jerusalem, zihlambulule ububi obusentliziyweni, khon' ukuze usinde! Uya kuhlala ugaya ububi kude kube nini?# ?, Nalo lusiza utshaba, luziingqimba okwamafu, iinqwelo kuqhum' uthuli ngathi yinkanyamba. Asingomendu, amahashe adlul' ukhozi! Kunyembelekile; izwe lifile!_ 7, koko uya kuba ngumoya onamandla kunoko. Kuba ndim kaloku oza kubagweba abantu bam.”r ], Ngelo xesha abantu neJerusalem baya kuxelelwa kuthiwe: “Kuza kuvuthuza umoya onolophu, uvela ezincotsheni ezibharhileyo entlango, usinge ebantwini bam. Umoya ovela kum awuyi kuba yiyo impepho nje yokwela okanye yokucoca ingqolowa, 1, Ndithe ke mna: “Awu, Nkosi Ndikhoyo, ubakhohlise mpela abantu neJerusalem ngokuthi: ‘Niya kuba noxolo,’ ukanti ikrele selibekwe emqaleni!”'G, Nguwo lo umlomo kaNdikhoyo: “Ngaloo mini ukumkani neziphathamandla baya kungenwa yingevane. Ababingeleli bothi khumnqa, abashumayeli bona bathi makatha.”hI,Ngoko ke zila, wambathe amarhonya, ugixe, ulile, kuba ingqumbo *kaNdikhoyo ayishenxanga kuthi.a;,Yintw' ekunyalasa inge yingonyama ishiy' isikhundla lo mtshabalalisi weentlanga uzayo. Selephumile kowabo ukuza kubharhisa umhlaba wakho ube yinkangala, azitsho izixeko zakho zibe ngamabhodlo, kungasali nempunde le.5,Yenzani umqondiso okhomba eZiyon, nicele kwabasicatyana, ningabambezeli, kuba mna ndiza nentlekele ngasentla – ndinizisela intshabalalo enkulu.”B},“Bhengezani kwelakwaJuda, nihlokomise eJerusalem, nithi: ‘Vuthelani isigodlo elizweni lonke.’ Dandulukani ngamandla nisithi: ‘Hlanganani, nisabele kwizixeko ezinqatyisiweyo!’gG,Ulwaluko lwenu malenzelwe uNdikhoyo, lungabi yinto yasenyameni nje, bantu bakwaJuda nani bemi baseJerusalem. Kungenjalo ingqumbo yam ngenxa yobubi bezenzo zenu iya kugqabhuka ixele umlilo olenya ungabi nakucinywa bani.”',Kaloku uthi uNdikhoyo kubantu bakwaJuda nakubemi baseJerusalem: “Wugelesheni lo mhlaba wenu ube yintsimi, ningatyali phakathi kweenkunzane.7g,ukuba ufunga usithi: ‘Ekho nje uNdikhoyo,’ ube ke ufunga ngenene nangenyaniso nangokuthembekileyo; ukuba wenjenjalo iintlanga ziya kuthi mandizisikelele, zindidumise.” +,“Ukuba ngaba uyaguquka, Sirayeli, guqukela kum, kutsho mna *Ndikhoyo. Ukuba uyazisusa emehlweni am izithixo zakho ezilizothe, ungabi sakreqa;y,Masizikhahlele phantsi ngenxa yeentloni, lisigubungele ihlazo lethu, kuba sinesono phambi koNdikhoyo uThixo wethu, thina noobawo bethu. Ukususela kwasebuntwaneni bethu, kude kube ngoku, asizange siliphulaphule ilizwi likaNdikhoyo uThixo wethu.”%~C,Ukususela ebutsheni bethu isithixo esilisikizi sizigqibile iziqhamo zokubulaleka koobawo, nditsho iinkomo zabo neegusha zabo, oonyana neentombi ngokunjalo.},Ngenene iingxokozelo ezindulini nasezintabeni bubuqhetseba; ngenene kuphela nguNdikhoyo uThixo wethu omhlangulayo uSirayeli.|),“Buyelani kum, bantwanandini abakreqayo, ndininyange luphele ukreqo lwenu.” “Sesilapha; size kuwe. Kaloku nguwe, Ndikhoyo, uThixo wethu.2{],Ewe, kuvakala ilizwi lihlokoma ezincotsheni zeenduli; sisililo nezitarhuziso zoonyana bakaSirayeli, kuba bâzenza gwenxa iindlela zabo, bamlibala uNdikhoyo uThixo wabo.zzm,Wena, Sirayeli, akukhange uthembeke kum oku komfazi ongathembekanga kumyeni wakhe.” Lowo ngumlomo *kaNdikhoyo.dyA,“Ndandiba ndiza kukwenza unyana wam, Sirayeli, ndikwabele umhlaba onqwenelekayo, ilifa eliyokozelayo ukudlula eleentlanga zonke. Ewe, ndandiba ùza kuthi kum: ‘Tata;’ ungaze ukutyeshele ukulandela ekhondweni lam.*xM,Ewe, ngaloo mihla indlu kaJuda iya kumanyana nendlu kaSirayeli, zisuke kunye ngasentla, ziye kutsho kumhlaba endawunika ooyihlo-mkhulu ukuze ube lilifa labo.”^w5,“Ngaloo mihla kuya kuthiwa iJerusalem isisihlalo sokulawula sikaNdikhoyo, zonke iintlanga zibuthelane khona, zize kunqula igama likaNdikhoyo, zingabuye zihambe ngokokuqaqadeka kweentliziyo zazo ezikhohlakeleyo.v7,Niya kuthi ke nakuba nandile naba baninzi ngaloo mihla,” lowo ngumlomo kaNdikhoyo, “ningabi sathi: ‘Nantsi ityesi yomnqophiso.’ Ewe, ayiyi kuba sathi chapha nasezingcingeni zenu, ingakhunjulwa nokukhunjulwa oku, ingadingeki nokudingeka, ingaze ibuye yenziwe nokwenziwa.Nu,ndinithumele abelusi abasenyongweni kum, banaluse ngolwazi nengqiqo.Ft,“Buyela kum, lusaphondini olukreqayo!” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. “Ndim inkosi yenu. Ndiza kukhetha umntu abe mnye edolophini, babe babini kwisizwe ngasinye, ndinibuyisele kwaseZiyon,Qs, Buvume nje kuphela wena ubugwenxa bakho, ngokuba umvukele uNdikhoyo uThixo wakho, wasuka wazandlalela abasemzini ngaphantsi kwemithi eyokozelayo, awalithobela ilizwi lam.’ Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.r{, Bhekisa emantla, ubhengeze olu daba, uthi: “ ‘Guquka, mkreqikazindini Sirayeli!’ Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. ‘Andizi kuba sakukhangela ngobuso obusangeneyo, kuba ndinenceba.’ Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. Úthi: ‘Andiyi kuhlala ndiniqumbele.rq], UNdikhoyo uqhube wathi kum: “Noko ityala lomkreqikazi uSirayeli linganeno kwelikaJuda ongathembekanga.p%, Kuyo yonke loo nto uJuda udade wabo ongathembekanga akazange abuyele kum ngentliziyo yonke, wasuka wandixokisa.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.o', Ngenxa yokuba yaba yinto elula kumkreqikazi uSirayeli ukuhenyuza, walixabhela ilizwe, kuba wayekrexeza ngokunqula izinto ezingamatye nemithi./nW,UJuda wabona ukuba umkreqikazi uSirayeli ndamnika incwadi yoqhawulo-mtshato ngenxa yokukrexeza, kodwa yena akazange othuke, suka naye ngokwakhe wangena kolo krexezo.m,Ndandiba uya kuthi emva kwayo yonke loo nto abuyele kum. Kodwa akabuyelanga kum, yaye nodade wabo ongathembekanga uJuda wayibona loo nto.ilK,Kwathi ngexesha uJosiya ukumkani wayesesihlalweni, ndafikelwa lilizwi *likaNdikhoyo lisithi: “Uyibonile into andenze yona umkreqikazi uSirayeli? Uhambe ehenyuza ezindulini eziphakamileyo nangaphantsi kwemithi eyokozelayo.k,Akunako ukuhlala unomsindo; akuyi kundiqumbela kude kuye esiphelweni.’ Yintetho yakho ke leyo, kodwa wenza amanyundululu kangangoko!”[j/,“Ukanti kwawena usathi kum: ‘Kaloku, tata, uyintandane yam kwasebutsheni bam.i/,Yiyo loo nto neemvula zanqanyulwayo nje; yiyo loo nto neyasentlakohlaza ingasaniyo nje. Akusenasazela oku kwehenyukazi; sewaphelelwa naziintloni.xhi,“Phakamisela amehlo akho ezincotsheni zeenduli; kuphi apho ungazanga wambathwe khona? Ubufudula uhlala ecaleni lendlela, ulindele izithandwa zakho, oku komArabhu ohleli entlango. Hayi bo, eli lizwe ulixabhele ngobubi bokuhenyuza kwakho.g /,“Xa indoda imalile umkayo, aze yena emke aye kwendela kwenye indoda, ngaba ingaphinda ibuyele kuye? Ngaba ilizwe lobe lingaxajelwanga ngokupheleleyo? Hayi bo! Ubhatyaze nezithandwa zakho ezininzi, Sirayeli, ukanti noko usafuna ukubuyela kum?” Lowo ngumlomo *kaNdikhoyo.f,%Uya kuyishiya iJiputa unyoshoza ludano. Mna Ndikhoyo ndibalahlile abo uthembele kubo; akukho nto baya kukuphumelelisa kuyo. e,$Yini na ukuba urhaqaze kangaka, uzijika-jike iindlela zakho? IJiputa iza kukuphoxa kanye ngalaa ndlela yaniphoxa ngayo neAsiriya.d',#Naxa kunjalo usathi: ‘Ndimsulwa; uNdikhoyo akasenawo umsindo ngakum.’ Kodwa ke mna Ndikhoyo ndiza kukohlwaya naxa usithi akwenzanga sono.xci,"Izambatho zakho zilijaja ligazi leendwayi nabantu abamsulwa, ingelilo kambe elezikrelemnqa ozibhaqe ziqhekeza.zbm,!Hayi ke indlela orhaqaza ngayo uleqeka emva kwezithandwa zakho! Sele unako ukufundisa nabafazi abangoongantweni.a, Ikhe izilibale iintsimbi zayo intombi? Yena umtshakazi ukhe awulibale umbhinqo wakhe? Kodwa bona abantu bam sele kukade bandilibalayo.o`W,Phulaphulani izwi likaNdikhoyo, nina besi sizukulwana! Ndiyintlango na kuni, maSirayeli, umhlaba osithokothoko sobumnyama? Ke kutheni ukuba abantu bam bathi: ‘Siza kuhamba ngesiyibonayo. Siyabhadula; soze siphinde size kuwe!’ _ ,“Naxa ndabohlwayayo abantwana benu, abazanga baqeqesheke. Suka nababulala ngekrele *abashumayeli, banga baqwengwe ziingonyama.o^W,Nina ke, ningandibeka tyala lini, inini nje xa ninonke abakreqileyo kum?” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.]+,Baphi kakade abo thixo bakho uzenzeleyo? Mabavuke kaloku, bakuhlangule ngexesha lengxakeko. Baninzi kangangeedolophu zakho oothixo bakho, Juda!Y\+,Bona bathi emthini: ‘Ungubawo wena.’ Elityeni bathi: ‘Nguwe ondizeleyo.’ Kaloku aba bantu beze ngenqentsu kum; abezanga ngabuso. Kodwa ngexesha leenkxwaleko ikwangabo abathi: ‘Phakama, usincede!’<[q,*UNdikhoyo uthi: “Kanye njengoko lidana linyoshoze xa libhaqiwe isela, koba njalo ukuhlazeka kukaSirayeli nookumkani bakhe, neziphathamandla, ababingeleli, kunye nabashumayeli.>Zu,Sirayeli, musa ukuzityabula iinyawo ude nomqala wakho utshe kukusukelana nezithixo. Kambe ke uthi: ‘Akusancedi nto; sendithandana noothixo basemzini; andinakungabalandeli.’ ”MY,nqwa nemazi yeqwarha lasentlango edumbileyo ehamba isezela umoya, ifuna inkunzi. Ngubani ongayithintelayo xa injalo? Akukho nkunzi izixhamla ngayo kuloo meko – isuka iyifumane lula ngelo xesha. ~~Q}||E{tzyyyxx:wWvvEuuO=n=<2;E:19!77!665H4413R211000'/~.--,I++3**)M('''&$%w%$$$##9"@! H0<c W ~ : 9 }  FF3*okW,Nanini na xa ndithe ubukumkani okanye uhlanga oluthile ndolunyothula, ndiludilize, ndilutshabalalise,Kj,“Ke, bantu bakwaSirayeli, niba mna andinako ukwenza kuni njengokuba umbumbi esenza njalo ngodongwe?” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. “Nani nisezandleni zam, njengodongwe olusezandleni zombumbi.5ie,Lavakala ke kum ilizwi likaNdikhoyo lisithi:hw,Kwakuthi yakungabumbeki kakuhle imbiza yodongwe, abuye aluthathe olo dongwe, enze ngalo mbiza yimbi ngokubona kwakhe.@g{,Ndaya emzini wombumbi, ndafika esebenza elityeni lakhe.Hf ,“Phakama uye emzini wombumbi; apho ndokwazisa udaba lwam.”9e o,Lavakala kuJeremiya ilizwi *likaNdikhoyo lisithi:;do,“ ‘ “Kodwa kufuneka nindithobele, niwuhlonele uMhla wokuPhumla, ube yimini eyodwa. Ngaloo mini ze ningangeni ngamasango aseJerusalem nithwele imithwalo. Ukuba aniwuthobeli lo myalelo, loo masango ndowantumeka umlilo – iinqaba zaseJerusalem ziya kuvutha ngumlilo, ungabi nakucinywa bani.” ’ ”Gc,Abantu baya kuza bevela kwizixeko zakwaJuda, nakwiilali ezijikeleze iJerusalem, nakummandla wakwaBhenjamin, nakwelangaselwandle, nakweleentaba, nakumazantsi akwaJuda. Baya kuza endlwini kaNdikhoyo bephethe izinto zokwenza amadini atshiswayo, namanye amadini, neminikelo yeenkozo, nesiqhumiso, kunye namadini ombulelo.^b5,Xa kunjalo ke ookumkani benu abasesikhundleni sikakumkani uDavide, namaphakathi abo, bekunye nabantu bakwaJuda nabaseJerusalem, bongena eJerusalem bekhwele iinqwelo namahashe, basime eso sixeko ngokungenasiphelo.8ai,“ ‘Kambe ke nguwo lo umlomo kaNdikhoyo: “Ndiphulaphuleni ningangenisi mthwalo ngamasango esi sixeko ngoMhla wokuPhumla, koko niwuhlonele, ningenzi msebenzi ngawo konke.`,Abazange bandive ooyihlo-mkhulu; abazange bafune kundihoya. Basuka baba neenkani, abafuna kufunda nto kum, abafuna nokundiphulaphula.”=_s,Ewe, ze ningaphumi nokuphuma ezindlwini zenu nithwele umthwalo, ningasebenzi konke ngoMhla wokuPhumla, koko ze niwugcine ube ngumhla owodwa, njengoko ndanditshilo kooyihlo-mkhulu.C^,Utsho uNdikhoyo ukuthi: “Ze ningathwali mthwalo *ngoMhla wokuPhumla, ningangeni ngasango eJerusalem nithwele nto ngoMhla wokuPhumla. Ngokwenjenjalo noba nibeka ubomi benu esichengeni.(]I,Uze uthi kubo: ‘Liveni ilizwi likaNdikhoyo, nina kumkani bakwaJuda, nani bantu bakwaJuda xa ninonke, nabani na ongummi waseJerusalem ongenayo ngala masango.7\g,*UNdikhoyo wathi kum: “Hamba uye kuma ngakwiSango laBantu apho ookumkani bakwaJuda baphuma bengena khona esixekweni. Uze udlulele nakuwo onke amanye amasango aseJerusalem.![;,Mabadane abo bandisukelayo, mna ndingadani. Mabankwantye luloyiko bona, mna ndingoyiki. Bazisele imini yentlekele, ubohlwaye ngesohlwayo esiphindiweyo.WZ',Musa ukuba sisoyikiso kum. Kaloku nguwe umkhuseli wam ndakuhlelwa yintlekele.TY!,Kanti ke, Ndikhoyo, andizange ndale ukuba ngumalusi phantsi kwakho, ndingazange abantu ndabanqwenelela umhla weshwangusha. Kaloku, Ndikhoyo, uyayazi into endayithethayo, kuba ndayithetha ebusweni bakho.gXG,Abantu basoloko besithi: “Liphi na ke ilizwi likaNdikhoyo? Masilibone kaloku lizaliseka.”jWM,Ndiphilise, *Ndikhoyo, ndiphile qete. Ndisindise, khon' ukuze ndisinde. Kaloku nguwe udumo lwam.CV, Nguwe, Ndikhoyo, ithemba lamaSirayeli. Bonke abo bakushiyayo bohlazeka. Bothi shwaka oku kwamagama abhalwe eluthulwini, xa beshiya wena, Ndikhoyo. Kaloku wena ungumthombo wamanzi obomi.]U3, Indawo yethu yokunqula libhotwe eliqaqambileyo, elathi zinzi phezulu kwantlandlolo.AT{, Lowo uzuza ubutyebi ngobuqhetseba ufana nesakhwatsha esiqandusela amaqanda angengawo awaso. Uya kulahlekwa bobo butyebi eselula ngeminyaka, ekugqibeleni abe sisityhamtyham, esingento.#S?, Ndim, mna Ndikhoyo, umgocagoci weentliziyo zabantu, nomvavanyi weengcinga zabo. Ulowo ndimvuza ngokuziphatha kwakhe, ndimdlise iziqhamo zezenzo zakhe.”uRc, “Intliziyo yomntu inenkohliso ngaphezu kweento zonke. Akukho nto inokuyinyanga, kungekho bani uyiqondayo.;Qo,Unjengomthi otyalwe ngasemfuleni, ongcambu zinabela emanzini. Awoyiki naxa ilanga lishushu; amagqabi awo ahlala eluhlaza. Ngexesha lembalela awunaxhala; uhlala uvelisa iziqhamo.LP,Hayi ithamsanqa lomntu othembela ngoNdikhoyo, lowo ukholosa ngaye! O9,Loo mntu unjengetyholo lasentlango; akanakuze abe nempumelelo. Uya kuma ezinkqantosini, kumhlaba ongumqwebedu, umhlaba onetyuwa, apho kungahlali mntu.!N;,Utsho *uNdikhoyo ukuthi: “Hayi ilishwa lomntu obek' ithemba emntwini, akholose ngamandla ento eyinyama negazi, abe entliziyweni enxaxhile kuNdikhoyo./MW,Uza kulahlekelwa lilifa lakho olinikwe ndim, ndikwenze ukhonze iintshaba zakho ezweni obukade ungalazi, kuba umsindo wam uvutha njengomlilo, waye awusobe ucinywe.”3L_,Intaba yam phaya endle, kunye nobutyebi bakho nendyebo yakho, ndizinikele zibe lixhoba ngenxa yesono sakho osenze kulo lonke elakowenu, unqula kwizibingelelo ezingezizo.K/,Esi sono sisakhunjulwa ngoonyana bakho. Bayawakhumbula amaqonga esithixokazi uAshera nemifanekiso yakhe emiswe ngakwimithi enamagqabi ezindulini.*J O,*UNdikhoyo uthi: “Isono sakho, Juda, sikrolwe ngepensile yentsimbi, saqoqwa ngencam yelitye lenyengane ecwecweni lentliziyo yakho, nasezikoneni zamaqonga akho.#I?,Ke ngoko uNdikhoyo uthi: “Niyabona, ngesi sihlandlo ndiza kubafundisa, ndibazise amandla am nokomelela kwam, bandazi ukuba ndinguNdikhoyo igama lam.”WH',Kakade umntu angazenzela uthixo? Hayi bo! Into enjalo ayinakuze ibe nguThixo.Gy,*Ndikhoyo, mandla am, nqaba yam, mkhuseli wam ngamaxesha eembandezelo, ziya kuza kuwe iintlanga, zivela eziphelweni zehlabathi, zifike zithi: “Inene, oobawo babebambelele kwizinto zobuxoki, bekhonza oothixo abangamampunge, abangancedi lutho.”6Fe,Kuqala ndobabuyekeza ngokuphinda-phindiweyo ngenxa yobugwenxa babo nesono sabo, kuba baxabhele umhlaba olilifa lam ngoonomgogwana bezithixo zabo ezingamasikizi alizothe.”cE?,Ndiyayibona into abayenzayo; akukho nto isitheleyo kum; ndiyabubona bonke ubugwenxa babo.oDW,Nguwo lo umlomo *kaNdikhoyo: “Niyabona, ndiza kuthumela abalobi beentlanzi abaninzi, baze kubambisa aba bantu, emva koko ndithumele abazingeli abaninzi babazingele kuzo zonke iinduli nakuzo zonke iintaba, nasezimfanteni zamawa.FC,Koko baza kuthi: ‘Ekho nje uNdikhoyo owakhulula amaSirayeli kumhlaba wangasentla nakwamanye amazwe awayewagxothele kuwo.’ Ndiza kuwabuyisela kowawo umhlaba endawunika ooyise-mkhulu.”B%,Nguwo lo umlomo *kaNdikhoyo: “Inene, iyeza imihla ekungayi kuba safungwa kuthiwe: ‘Ekho nje uNdikhoyo owakhulula amaSirayeli eJiputa.’-AS, Ndiza kunikhupha kulo mhlaba, ndinise kwilizwe eningalaziyo nina kunye nooyihlo. Apho nonqula *thixo bambi imini nobusuku, kuba andiyi kunisizela konke mna.’ ”&@E, ‘Kodwa nina niziphethe kakubi nabadlula ookhokho benu: nako elowo elandela ukuqaqadeka kwentliziyo yakhe ekhohlakeleyo endaweni yokuba andiphulaphule mna.V?%, Uze wena ubaphendule uthi: ‘Kungenxa yokuba ooyihlo-mkhulu bandishiya, balandela oothixo basemzini, babakhonza, baqubuda kubo. Mna bandifulathela, abawuthobela umyalelo wam.’ Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.h>I, “Wakuba uwavakalisile onke la mazwi, abantu baza kubhekisa kuwe besithi: ‘Kungani na ukuba uNdikhoyo asimisele intlekele engaka? Buyini na ubugwenxa bethu? Siyini na isono sethu esimone ngaso uNdikhoyo uThixo wethu?’T=!, Kaloku utsho uNdikhoyo onamandla onke, uThixo kaSirayeli, ukuthi: “Ndiza kuyiphelisa loo ntswahla yemigcobo neziyolo, nditsho ilizwi lomtshakazi nelomyeni. Oko nokubona ngawenu amehlo kule mihla yenu.V<%,“Uze ungangeni kumzi onesidlo, ungahlali phantsi utye usele kunye nabo.”;),Akukho bani oya kumnika ukutya evelana naye oswelekelweyo, nditsho nokuba selebhujelwe ngunina okanye uyise. Ewe, akayi kusezwa nethontsi eli.0:Y,“Abaphakamileyo nabaphantsi baza kufa ngokufanayo. Abayi kulilelwa, bengazi kungcwatywa nokungcwatywa. Akukho mntu uya kuziqaphula noya kucheba intloko ngenxa yabo.t9a,Ewe, utsho uNdikhoyo kum ukuthi: “Ungaze ungene kumzi apho kuqhutywa isiko lokuzila. Ungazileli okanye ukhuze namnye umntu. Kaloku ndilususile kwaba bantu uxolo lwam; andisayi kuba nanceba nabubele kubo.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.e8C,‘Baza kufa zizifo ezibulalayo, bangazilelwa, bangangcwatywa nokungcwatywa. Izidumbu zabo ziya kudunduluza emadlelweni okwamalongwe. Baza kufa likrele okanye yindlala, baxholwe ziintaka, badliwe nangamarhamncwa.’ ”h7I,Ngokusingisele koonyana neentombi zalapha, kunye noonina nooyise babo, utsho uNdikhoyo ukuthi:I6 ,“Uze ungakhe uzeke mfazi, uzale oonyana neentombi kule ndawo.25 a,Lavakala kum ilizwi *likaNdikhoyo lisithi:a4;,“Ndiza kukuhlangula kubantu abakhohlakeleyo, ndikukhulule esandleni sabagonyameli.”(3I,Ndiza kukwenza ube ludonga oluyinqaba yobhedu; bathi bekulwa, bangakoyisi noko. Ndiza kuba nawe, ndikuhlangule, ndikusindise.” Nguwo lowo umlomo kaNdikhoyo.~2u,Ke ngoko utsho uNdikhoyo ukuthi: “Ukuba uyabuyela kum, ndobuya ndikubuyisele esikhundleni sakho, ube sisicaka sam. Ndobuya ndikwenze umlomo wam, ukuba nje uyayiyeka le mbudede uyithethayo. Baza kubuyela kuwe abantu, ingabi nguwe obuyela kubo.B1},“Ngaba kutheni ke ndisahlupheka nje? Zingasapholi nje ezi zivubeko zam, yintoni zingeva kunyangwa nje? Kutheni ngathi ufuna ukungathembeki nje, ngathi ngumfula ongahlali unamanzi?”'0G,Andilibalanga kukuhlala ezimbuthweni zabagxeki, ndiziyolise kuzo. Ndahlala ndililolo, kuba isandla sakho siphezu kwam, kwaza ukukruquka kwakho kwandongamela../U,Akuvakala kum amazwi akho ndiwetyisile, anditsho ndazala yimincili naluchulumanco entliziyweni yam. Kaloku ndibizwa ngokuthi ndingokaNdikhoyo uThixo onamandla onke.D.,Ke mna ndithe: “Wazi konke, Ndikhoyo. Ndikhumbule, undivelele. Ndiphindezelele kwabo bandisukelayo, uze undinyamezele ndingade nditshabalale. Uyazi ukuba ndingohlaziswayo ngenxa yakho.- ,Ndiya kukunikela kwiintshaba zakho, zimke nawe, zikuse ezweni ongalaziyo, kuba ingqumbo yam ivutha okomlilo oya kukutshisa.” ,, “Ubutyebi bakho nendyebo yakho, Sirayeli, ndobunikezela felefele bube lixhoba ngenxa yezono zakho ozenzileyo kulo lonke ilizwe.c+?, Unako na umntu ukuyaphula intsimbi, ngakumbi le ivela ngasentla, okanye mhlawumbi ubhedu?**M, *UNdikhoyo wathi kum: “Inene, ndokukhusela, kuba ndinenjongo elungileyo ngawe. Inene, iintshaba zakho ziya kubhenela kuwe ngexesha lentlekele nokubandezeleka.A){, Awu, mama, ubundizalela ni? Ngoku sendingumntu wempikiswano nengxabano ehlabathini lonke! Andibolekisanga nganto, kungekho nabani endiboleke kuye, kodwa akukho mntu ungandiqalekisiyo.c(?, Uya kurhoxoza unina wabasixhenxe, aphume umphefumlo, ilanga lakhe litshone kusesemini, ajwaqeke lihlazo naziintloni. Abo baseleyo ndiya kubayekela kwiintshaba zabo, zibagqibezele ngekrele.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.8'i,Abahlolokazi boba baninzi, badlule intlabathi engaselwandle. Emini emaqanda ndobazisela umtshabalalisi oonina bamadodana, ngequbuliso ndobafikela ngonxunguphalo nokunkwantya.E&,Ndobachitha-chitha kuzo zonke izixeko zeli lizwe, okomququ ophetshethwayo xa kubhulwa. Ndobahlutha inzala abantu bam, ndibatshabalalise, ngenxa yokuba bengafuni kwahlukana nemikhwa emibi.$%A,Nguwe ondilahlileyo, waza wabuya umva.” Nguwo lowo umlomo kaNdikhoyo. “Ndidiniwe kukuba nosizi nguwe; ngoko ke ndiya kukusa isandla ndikutshabalalise.o$W,“Jerusalem, ngubani owovelana nawe, ingubani oya kukukhuza? Ngubani owozikhathaza ukukubuza impilo?#,Baza kutsho bacekiseke kuzo zonke izikumkani zehlabathi ngenxa yento eyênziwa eJerusalem nguManase into kaHezekiya ukumkani wakwaJuda.1"[,Nguwo lo umlomo kaNdikhoyo: “Ndiza kubamisela iindidi zibe ne zezibetho. Ikrele liza kubatyakatya, izinja zibarhuqe, badliwe ziintaka, amarhamncwa wona abagqibezele.7!g,Xa bathi: ‘Usigxothela phi?’ uze uthi: ‘Utsho uNdikhoyo ukuthi: “ ‘Abokufa mabaye ekufeni, abekrele ekreleni, abendlala kwindlala, abokuthinjwa ekuthinjweni.’”+  Q,*UNdikhoyo uthe kum: “Nokuba kungade kube kumi uMosis kunye noSamweli apha ngaphambi kwam, bendingasokuze ndibavele aba bantu konke. Bagxothe bemke phambi kwam!Z-,Ngaba oothixo abangento beentlanga bayakwazi ukunisa imvula? Ngaba sona ngokunokwaso isibhakabhaka singehlisa imikhwitsho? Hayi, nguwe, Ndikhoyo, Thixo wethu, esithembele kuye; nguwe ozenzayo zonke ezo zinto. 9,Ngenxa yegama lakho musa ukusibukula, ungayihlazi iJerusalem ibhotwe lakho elidumileyo. Wukhumbule umnqophiso owenze nathi, ungaze uwaphule nanini na.nU,Siyayivuma inkohlakalo yethu, Ndikhoyo, kwakunye nobugwenxa boobawo-mkhulu. Ewe, sikonile, Ndikhoyo!iK,Ngaba, Ndikhoyo, umlahle kwaphela na uJuda? Ngaba ikucaphuzelisa intliziyo na iZiyon? Yini na ukuba usibethe singabi nakuphiliswa? Besilindele uxolo, suka kwavela ububi. Besijonge ukuphiliswa, nâko sifikelwa lunxunguphalo.fE,Ndithi ndakuphumela ngaphandle, ndithane nqwakaqha nâbo bawe ngekrele; ndithi ndakungena esixekweni, ndithi mandla nâbo bawiswe liphango. Kaloku abashumayeli kwakunye nababingeleli bayayabula nje kwilizwe lonke.’ ”W',“Wena ke thetha eli lizwi kubo uthi: “ ‘Antywizisa iinyembezi amehlo am imini nobusuku, ziqukuqele ngokungenasiphelo. Kaloku intombi engabantu bam yenzakele kakubi; yoselwe lelinzulu lona inxeba eli.7,Nabo bantu babashumayezayo baya kukhutshelwa ngaphandle ezitalatweni zaseJerusalem ngenxa yendlala nalikrele. Akuyi kubakho bani uya kubangcwaba, kungayi kubakho bani uya kungcwaba nkqu nabafazi, noonyana, neentombi zabo. Ndiya kubahlisela ishwangusha ngenxa yenkohlakalo yabo. ,Ke ngoko malunga nabo bashumayeli bashumayela ngegama lakhe bengathunywanga nguye utsho uNdikhoyo ukuthi: “Bathi: ‘Abayi kufikelwa likrele kwakunye nendlala abantu beli lizwe.’ Kambe abo bashumayeli bona ngokwabo baya kutshabalala ngekrele nayindlala.,UNdikhoyo uthe ukundiphendula: “Abo bashumayeli bathetha ubuxoki ngegama lam. Abathunywanga ndim, ndingakhange ndibayalele oko, ndingazange ndithethe nokuthetha oku nabo. Bashumayela nje imibono ebubuxoki, nokuvumisa okungento, nenkohliso yeentliziyo zabo.”hI, Ndithe ke mna: “Awu, Nkosi Ndikhoyo, uyazi ukuba abashumayeli bathetha nabantu besithi: ‘Akuzi kubakho krele nandlala apha. Ngaphaya koko utsho uNdikhoyo ukuthi: Kuyo le ndawo ndininika uxolo olungasoze luphele.’ ”_7, Nokuba bangade bazile ukutya, andiyi kubaphulaphula xa bekhala kum. Nokuba bangade benze amadini atshiswayo neminikelo, andisobe ndikholiseke. Ndosuka ndibatshabalalise ngekrele, ngendlala, nangesibetho sesifo.”T!, Uthe kum uNdikhoyo: “Aba bantu uze ungabacengeli kum ukuba kulunge kubo.\1, Malunga naba bantu utsho uNdikhoyo ukuthi: “Bayakuthanda ukuzula-zula; iinyawo zabo abakwazi ukuzilawula. Abamkholisi konke uNdikhoyo. Uya kuhlala ebukhumbula ubungwenxa babo, abohlwaye ngenxa yesono sabo.”6e, Kutheni wafana nomntu odidekileyo, kanye njengegorha elingenamandla okuhlangula? Ngenene ukho phakathi kwethu, Ndikhoyo, singabantu ababizwa ngegama lakho, uze ungasilahli.-S,Wena Themba likaSirayeli, wena Mhlanguli wakhe ngamaxesha okubandezeleka, yini na ukuba ube njengomngeneleli kweli lizwe, ube njengomhambi othe vu ubusuku kuphela?,Naxa izono zethu zisigweba sincede, Ndikhoyo, ngenxa yegama lakho. Ewe, kufuthi-futhi sikreqa, sakona amaxesha ngamaxesha.r],Amaqwarha ema eluqayini, asezele umoya, axel' udyakalashe. Sele amehlo elusizi, kub' uhlaz' alubonwa.”`9,Phaya endle nemazi yexhama izala ithole, ibuye ilibukule, kuba akukho luhlaza lukhoyo.  ,Sele waba ngumqwebedu umhlaba; kaloku imvula ayisani. Bafane bee makatha abalimi; bayanyoshoza ziintloni, bethokombise iintloko." =,Iindwalutho zithuma iindwayi amanzi, zona zifike amaqula ome qoko. Zibuya zidanile, zityhafile, zithokombise intloko, zingaphethe nto ngezo ngqayi zazo. ,“Libalele kwaJuda; kunyembelekile kwizixeko zakhe. Abemi bathe fohlololo emhlabeni, bambethe ezokuzila. Kuvakala isikhalo eJerusalem.M  ,Lavakala kuJeremiya ilizwi *likaNdikhoyo malunga nembalela, lisithi:w g, nditsho ukukrexeza kwakho, nokuthabatheka kwakho yinkanuko, ukukhanuka kwakho ezindle, namanyala okuhenyuza kwakho. Ndiwabonile amanyundululu akho ezindulini endle. Mawoo, Jerusalem! Hayi ukungcola kwakho! Kuya kude kube nini na unje!”T!, Ndiza kukuhluba izambatho zakho, ndikubhence, libonwe ihlazo lobuze bakho,#, Yinxaxheba yakho leyo, kwakunye nesabelo osahlulelwe ndim.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. “Kaloku wandilibala wathembela kwizinto zobuxoki.T!, “Ndiza kunichitha-chitha nixele umququ uphetshethwa ngumoya wasentlango., Angalijika na ibala lolusu lwakhe umKushe? Yona ingwe ingawajika amabala ayo? Nani eniqhele imikhwa emibi aninakujika nenze okulungileyo.7, Wakuzibuza usithi: “Zindihlela ngani ezi zinto?” uzuqonde ukuba kungenxa yobugwenxa bakho sele umbhinqo wakho udlakaziwe, waza nawe wagonyamelwa., Uya kuthini xa abo ububafundisa bengabahlobo, sele benikwe amagunya phezu kwakho? Akuyi kufikelwa yintlungu na okomfazi osikwa yinimba?, Vula amehlo ukhangele, Jerusalem, ubabone abavela ngasentla. Uphi umhlambi owawuwunikiwe? Iphi impahla emfutshane obukade uqhayisa ngayo?{o, Izixeko zelisezantsi zingqingiwe, akukho bani unako ukungena. Abantu bakwaJuda bathinjiwe, bafudusiwe xa bebonke. 9, Mxeleleni ukumkani kunye nonina ukumkanikazi, nithi: “Zithobeni; hlalani phantsi; kuba izithsaba zokuhlonipheka kwenu zithulwe ezintlokweni zenu.”, Ukuba aniva, ndiya kukhala ngasese, ndilile ngenxa yekratshi eninalo. Ndiya kutsho ezimathontsi ngenxa yomhlambi kaNdikhoyo othinjiweyo.,~Q, Mzukiseni uNdikhoyo uThixo wenu engekaniziseli ubumnyama nikhubeke ezindulini ezinamathunzi; hleze ukukhanya enikulindeleyo kujike kube sisithokothoko sobumnyama.X}), MaSirayeli, *uNdikhoyo uthethile; bekani iindlebe nive, niyeke ukuziphakamisa.*|M, Ndiza kubakhandanisa omnye nomnye, ooyise noonyana, utsho uNdikhoyo. Usizi nenceba nemfesane ndiza kuziphosa ngasemva zingandinqandi ekubatshabalaliseni.’ ”Z{-, Uya kuthi ke wena: ‘Utsho uNdikhoyo ukuthi: Bonke abemi beli lizwe ndiza kubenza banxile, nditsho iikumkani zabo, ezo zisezihlangwini zikaDavide, ababingeleli, abashumayeli, nabo bonke abantu baseJerusalem.fzE, Wathi kum *uNdikhoyo: “Yithi kwaba bantu: ‘Utsho uNdikhoyo uThixo kaSirayeli ukuthi: Wonke umphanda wozaliswa ngewayini.’ Bona ke baya kuthi: ‘Uba asiyazi kakade into yokuba wonke umphanda wozaliswa ngewayini?’~yu, Kanye njengokuba ibhanti ithiwa ntshi esinqeni somntu, umzi kaSirayeli uphela kwakunye nokaJuda ndawubophelela kum,” lowo ngumlomo kaNdikhoyo, “khon' ukuze babe ngabantu bam, ndizenzele igama ngabo, nodumo neqhayiya, kodwa bona abevanga.”Sx, Aba bantu bakhohlakeleyo, bangandivayo, balawulwa kukuqaqadeka kweentliziyo zabo, bathe phithi kukunqula nokukhonza oothixo basemzini, baza kuba njengale bhanti yelinen kungenakwenziwa nto konke ngayo.zwm, “Utsho uNdikhoyo ukuthi: Ndiya kwenjenjalo ke ukonakalisa ikratshi lakwaJuda, ikratshi elikhulu laseJerusalem.2v_, Lavakala kum ilizwi likaNdikhoyo lisithi:wug, Ndaya ke, ndafika ndayivumbulula apho ndandiyifake khona. Ndafika sele yonakele, kungasenakwenziwa nto ngayo.ty, Emva kwexesha elide wabuya wathi kum uNdikhoyo: “Yiya e-Efrati, ufike uthathe laa bhanti ndandithe yifihle khona.”Ps, Ndahamba ke ndafika ndayifihla ngase-Efrati njengokutsho kukaNdikhoyo.qr[, “Thatha le bhanti uyibhinqileyo, uye emlanjeni iEfrati, ufike uyifihle emfanteni kwiliwa elilapho.”:qo, Libuye lavakala kum ilizwi likaNdikhoyo, lisithi:Qp, Ndaya kuyithenga ke loo bhanti, njengokutsho kukaNdikhoyo, ndayibhinqa.o , Watsho kum *uNdikhoyo ukuthi: “Yiya kuthenga ibhanti eyenziwe ngelinen, uyibhinqe esinqeni, kodwa ingaze idibane namanzi.”sn_, Xa kukho uhlanga olungevayo ndolunyothula; ewe, ndolunyothula ndiluphanzise.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.`m9, Kuya kuthi xa bazifundisisile iindlela zabantu bam, bafunge nangegama lam, bathi: ‘Ekho nje uNdikhoyo’ – nanjengoko bebebafundisa abantu bam ukufunga ngoBhali – nabo ndiya kubazinzisa phakathi kwabantu bam.{lo, Kambe ndobe ndibenzele inceba ndakuba ndibanyothule, ndibuyisele umntu ngamnye kwilifa lakhe nakumhlaba wakowabo.k{, Utsho uNdikhoyo ukuthi: “Malunga nabo bonke abamelwane abakhohlakeleyo abawuthathileyo umhlaba endawunika abantu bam amaSirayeli waba lilifa, ndithi: Ndiza kubagungxula ezweni labo, ngokungathi ndincothula umthi, ndiyinyothule indlu kaJuda kubo.-jS, Baya kuhlwayela ingqolowa, bavune ameva. Baza kufumana babulaleke, kodwa bangazuzi lutho. Ngenxa yobushushu bengqumbo kaNdikhoyo niya kuba nesivuno esidanisayo.” i, Abatshabalalisi bavele eluqayini entlango. Ikrele likaNdikhoyo liyawutshabalalisa umhlaba macala onke. Akukho namnye uya kusinda.h, Isabelo sam senziwe inkangala, satsho sangumqwebedu phambi kwam. Umhlaba uphela ulil' ibhungane; akukho bani uwukhathaleleyo.~gu, Kofika abelusi abaninzi, bawuchithe umdiliya wam, basinyhashe isabelo sam esinqwenelekayo, basenze sibe ngumqwebedu.af;, Ilifa lam lifana nengcuka engqingwe ngamakhozi; bizani onke amarhamncwa, eze esidlweni.ae;, Ilifa lam nqwa nengonyama egquma ehlathini: liyandivukela. Kungoko ke ndilithiyile nje.ydk, “Ndoyishiya indlu yam, ndisibukule isizwe esililifa lam, ndimnikele othandwe ndim ezandleni zeentshaba zakhe.c{, Ujikelwe ngabantakwenu nendlu kayihlo, bazimisela ukukwenzakalisa. Uze ungaze ubathembe, nokuba bathetha kamnandi nawe.Kb, *UNdikhoyo wathi: “Xa ububaleka nabantu abahamba ngeenyawo, waza wadinwa, ungakhuphisana njani namahashe? Xa ukhubeka emhlabeni ophangaleleyo, uya kuthini kwiintshinyela zamatyholo aseJordan?Ha , Koda kube nini uzilile umhlaba? Koda kube nini itshile ingca emadlelweni? Izilwanyana neentaka ziyafa ngenxa yenkohlakalo yabantu bakowethu. Kanti bathi: “UThixo akasazi isiphelo sethu.”5`c, Ke wena, Ndikhoyo, uyandibona; uyazigocagoca iingcamango zam ngawe. Barhuqe abantu abagwenxa, baxele iigusha eziya kuxhelwa. Bakhethele bucala, ide ifike imini yokubulawa._, Batyalwe nguwe, zendela iingcambu zabo; bahlumile, bavelisa iziqhamo. Usoloko usemilebeni yabo, kodwa ezintliziyweni zabo ukude lee.K^ , Ulilungisa, wena *Ndikhoyo, xa ndixambulisana nawe, xa ndibhenela kuwe ngeendawo ezinxulumene nobulungisa. Ngaba ibangwa yintoni impumelelo yezibhoja? Kungani amaqhophololo ehleli ethe zava nje?s]_, Akuyi kusinda nempunde le, kuba ndiwazisela ishwangusha amadoda aseAnatoti ngonyaka wokubohlwaya kwam.”\, Ngoko ke uNdikhoyo uthi: “Niyabona, ndiza kuqubisana nabo. Amadodana abo aza kufa ngekrele, oonyana neentombi zabo bona bafe yindlala.B[}, Ngenxa yoko naku okuthethwa nguNdikhoyo malunga nabantu baseAnatoti abazungula ubomi bakho besithi: “Musa ukuba sashumayela ngegama likaNdikhoyo, hleze sikubulale ngezandla zethu.”KZ, Ndibhenela kuwe, Ndikhoyo Somandla-onke, wena mgwebi olilungisa, wena mgocagoci weentliziyo neengqondo zabantu. Wonke lo mcimbi wam ndiwuxhoma kuwe; mandikubone ke ukundiphindezela kwakho kubo.cY?, Ndandifana nqwa nexhwane elimbuna lisiya kuxhelwa. Bekungekho nto ndiyaziyo. Bendingaqondi ukuba baceba amayelenqe ngam, besithi: “Masiwutshabalalise umthi uselula, simcime igama, angabi sakhunjulwa ngabaphilayo.”dXA, *UNdikhoyo wandityhilela, khon' ukuze ndiqonde; wawavula amehlo am, ndazazi iinjongo zabo.SW, “UJuda noSirayeli bâtyalwa ndim, mna Ndikhoyo onamandla onke, ke ngoku ndibasongela ngeshwangusha. Sisiphumo sezenzo zabo ezigwenxa esi, kuba bandiqumbisile ngokwenzela uBhali amadini esiqhumiso.”TV!, Ndandidla ngokuthi ufana nomthi womnquma oyokozelayo uthwele iziqhamo ezihle ngembonakalo, kodwa ngoku ndiza kuvuthuza ndixele isaqhwithi, ndiwantumeke umlilo amagqabi aloo mthi, ndiwashiye amasebe eze.9Uk, Uthi uNdikhoyo: “Wena ntandane yam, ufuna ntoni endlwini yam xa undenzela iyelenqe kunye nabanye? Ngaba amadini owenzayo olinqanda ishwangusha? Xa bekunjalo ngewuchulumacha!T+, “Wena ke uze ungabathandazeli aba bantu, ungabathetheleli, ungabacengeli kum, ungabangxengxezeli kum konke, kuba andisobe ndikuphulaphule.”2S], Oothixo babantu bakwaJuda baninzi kangangezixeko zalapho, ukanti abantu baseJerusalem bamenzele amaqonga eziqhumiso lowa Bhali unezothe kuzo zonke izitalato zalapho.’=Rs, Abantu bakwaJuda nabaseJerusalem baya kuya kwabo thixo bebekade bebenzela iziqhumiso, bakhale kubo becela kubo uncedo. Kodwa abayi kuzuza luncedo kwabo thixo ngomhla weshwangusha.Q, Utsho ke ngoko uNdikhoyo ukuthi: ‘Ndiza kubahlisela ishwangusha abangayi kuphuncuka kulo. Nokuba sebendibongoza andiyi kubaphulaphula.G y, Nali ilizwi elamfikelayo uJeremiya livela *kuNdikhoyo:/FW, Ingqumbo yakho yikhuphele kwiintlanga ezingakuvumiyo, naphezu kwezizwe ezingalinquliyo igama lakho, kuba zimdlile uYakobi zamgqiba, aza amadlelo akhe aba yinkangala.dEA, Ndiluleke, Ndikhoyo, kodwa kube ngobulungisa, kungabi ngomsindo wakho, hleze ndingabi nto.kDO, Ndikhoyo, ndiyazi ukuba akukho bani ulawula ikamva lakhe, nokuba akukho mntu uphethe ubomi bakhe.$CA, Phulaphulani, kufika udaba. Kuvakala intshukumo ivela ngasentla. Luza kutsho kube senkangala kwiidolophu zakwaJuda, zitsho zibe zizikhundla zoodyakalashe.By, Abelusi baba bantu ziziyatha, ababuzi nto kuNdikhoyo. Yiyo loo nto bengenampumelelo nje, nemihlambi yabo ithe qhu saa.AA{, Intente yam ibhukuqiwe; sele kuqhawuke nezo ntambo zayo. Bemkile oonyana bam; akusekho namnye useleyo. Akukho nokuba abe mnye onokuvusa intente yam; akukho namnye wokuxhoma umkhusane.}@s, Athi ke mna, ukwenzakala kwam! Amanxeba am akanakuphila. Ke mna bendisithi: “Sisifo sam esi; mandisinyamezele.”h?I, Uthi *uNdikhoyo: “Ndiza kubalahlela phandle, ndibazisele inkxwaleko, basiwe ekuthinjweni.”Q>, Qokelela umthwalo wakho, ulungele ukufuduka, wena uhleli ekungqingweni.=), Akanjengabo yena uNxaxheba kaYakobi: nguye owabumba iinto zonke. AmaSirayeli ngabantu bakhe ncakasana. USomandla-onke nguNdikhoyo igama lakhe.X<), Zizinto ezingento, izinto zokuphoxisa, izinto eziya kubhanga ngemini yomgwebo.;+, Bonke ziziyatha ezingenalwazi. Ababumbi *boothixo bayahlazeka ngezithixo zabo, kuba oothixo abababumbayo bayinkohliso, kuba abanawo umphefumlo.!:;, Uthi akuduma kuyaluzele amanzi asesibhakabhakeni, kufunquke amafu emaphethelweni omhlaba. Uthumela umbane kunye nemvula, athulule umoya koovimba bakhe.9, Ke yena *uNdikhoyo ulidale ngamandla akhe ihlabathi, walizinzisa ngobulumko ilizwe, wasitwabulula ngengqondo isibhakabhaka.z8m, “Baxelele uthi: ‘Abo thixo bangalidalanga izulu nomhlaba, baza kubhanga emhlabeni naphantsi kwezulu.’ ”)/7W, Kodwa nguNdikhoyo onguThixo ngenene; yena unguThixo ophilayo, uKumkani oya kuhlala ehleli. Akuqumba yena umhlaba uyankwantya; izizwe azinakumelana nengqumbo yakhe. ("6=, Baqingqwe ngesiliva yaseTashishe, nangegolide evela eUfazi. Okuxhonkxwe ziingcibi nabakhandi kwambeswa ngeengubo ezibomvu nezimfusa ezalukwe ngamagcisa.^55, Ziziyatha nezityhifili xa bebonke; bangafundiswa ntoni ngoothixo abaqingqwe ngomthi?%4C, Ngubani ongakuhloneliyo, wena Kumkani weentlanga? Ewe, ufanelwe yimbeko; akakho onjengawe, nditsho phakathi kwezilumko naphakathi kwezizwe nookumkani bazo.d3A, Ngubani onjengawe, Ndikhoyo? Umkhulu wena; igama lakho lithe ndii, lidume ngobungangamsha.^25, *Oothixo abanjalo bafana nonomgogwana oxhonywe entsimini yentyabontyi: abakwazi kuthetha, bayathwalwa kuba abakwazi kuhamba. Musani ukuboyika: akukho nto imbi banganenza yona, kungekho nanto banokunceda ngayo.”W1', uhonjiswe ngesiliva nangegolide, ubethelelwe ngezikhonkwane ukuze ungagungqi.g0G, Amasiko eentlanga angamampunge nje. Bagawula umthi ehlathini, ziwuqingqe ngesixholo iingcibi,"/=, Utsho uNdikhoyo ukuthi: “Musani ukulinganisa inkqubo yezinye iintlanga; musani ukothuswa yimiqondiso esesibhakabhakeni, naxa zona zisothuka iintlanga.L. , Libekeleni iindlebe ilizwi *likaNdikhoyo, nina bantu bakwaSirayeli.-y, Ndiza kuwohlwaya amaJiputa, namaJuda, namaEdom, nama-Amon, namaMowabhi, kwanâbo bangabemi basentlango abanwele zichetyiweyo ezintlafunweni. Kaloku zonke ezi ntlanga enyanisweni azalukanga. Nkqu indlu kaSirayeli iyonke ayalukanga entliziyweni.”t,a, Nguwo lo umlomo kaNdikhoyo: “Niyabona, iyeza imihla endiya kubohlwaya ngayo kwanabo bolukileyo enyameni.L+, Ke lowo uqhayisayo makaqhayise ngokundazi nokundiqonda; kuba mna ndinguNdikhoyo owenza izibele emhlabeni, nokulungileyo, nobulungisa. Nazo ke izinto ezindikholisayo.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.*%, Uthi uNdikhoyo: “Isilumko masingaqhayisi ngobulumko baso; igorha malingaqhayisi ngobugorha balo; nesihandiba masingazidli ngobutyebi baso.3)_, Kanti ngaphezu koko uNdikhoyo uthi mandithi: “Izidumbu ziya kudunduluza emadlelweni okwamalongwe, njengengqolowa esikwe yashiywa ngumvuni ingenabani wakuyiqokelela.”4(a, Ukufa kuthubeleze ngeefestile kwatsho phakathi ezindlwini ezinqatyisiweyo; kubanqunqele phantsi abantwana besadlal' esitalatweni, kwabachitha-chitha abafana ezimbuthweni.'1, Bafazindini, liveni ilizwi likaNdikhoyo. Wabekeleni iindlebe amazwi omlomo wakhe. Fundisani iintombi zenu isimbonono; fundisanani ingoma yesililo.&7, Phulaphulani, isililo sivela eZiyon sisithi: ‘Awu! Safa saphela! Hayi, ihlazo esikulo! Salishiya ilizwe lakowethu; izindlu zethu zidiliziwe.’ ”f%E, Mabakhawulezise batsho ngesililo, side sintywizise iinyembezi, de amehlo ethu aphalale zizo. (~}}/|{{{zSyxxmwwvluttPs8r qGpoon_nmlvkjii^hhfeedcc b a``I__^^=]]\8[ZZDYXqWWOVVGU:TcSS6RQPPO4NNMuLLKKJFIHHQGKFFYEE DfCCBB`AA_@c??>==w,bonke abantu base-Edom, eMowabhi, naseAmon, bayisela;-,kwakunye nabangeneleli; bonke ookumkani belaseUzi, nabo bonke ookumkani bezixeko zamaFilistiya: iAshkelon, iGaza, iEkron, namasalela aseAshdodi; ,Abathe basela kuloo bhekile ngaba: Ukumkani waseJiputa kunye namagosa akhe neziphathamandla, nabo bonke abantu baseJiputa,C ,Ndayisa eJerusalem nakuzo zonke iidolophu zakwaJuda, neekumkani neziphathamandla zazo, basela, yatsho yayinkangala, into eyoyikekayo, intlekisa nesiqalekiso, njengoko isenjalo nanamhla.h I,Ndayithatha ke loo ndebe esandleni sikaNdikhoyo, ndayiseza zonke iintlanga awayendithume kuzo.b =,Zakuyisela ziya kutsho zididizele, ziphambane ngenxa yekrele endiza kuzihlisela lona.”# ?,*UNdikhoyo, uThixo kaSirayeli, watsho kum ukuthi: “Ina, thatha le bhekile izele yiwayini eyingqumbo yam, uyiseze zonke iintlanga endiya kukuthuma kuzo. ,Kwa-amaBhabheli oba ngamakhoboka ezizwe ezininzi neekumkani ezinamandla. Ndiza kuwabuyekeza ngokwezenzo zawo nemisebenzi yawo.”5, Elo lizwe ndolihlisela zonke izinto endazithethayo – nditsho zonke ezibhaliweyo kuyo le ncwadi, ezo bezishunyayelwa nguJeremiya ngeentlanga zonke.^5, “Emva kwaloo minyaka imashumi asixhenxe ke ukumkani waseBhabheli ndomohlwaya kunye nesizwe sakhe ngenxa yobugwenxa babo.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. “Nelizwe lamaKaledi ndolenza libe yinkangala ngonaphakade., Liya kutsho libe yinkangala ngamanxuwa lonke ilizwe, zize ezi zizwe zibe zizicaka zokumkani waseBhabheli iminyaka engamashumi asixhenxe.#?, “Ndoyiphelisa loo ntswahla yemigcobo nemincili yabo, lingabi savakala izwi lomyeni nelomtshakazi. Sophela isandi selitye lokuguba, izibane zabo zicime.H , ndinibizela izizwe zonke zangasentla, kunye nesicaka sam ukumkani uNebhukadenezare waseBhabheli.’ Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. ‘Ndibathumela kweli lizwe nabemi balo nazo zonke iintlanga ezilingqongileyo. Ndiza kunitshabalalisa kuphele tu, ndinenze nibe ngumbono ombi, into enezothe, kube linxuwa kuni ngonaphakade.’nU,“Ngoko ke, utsho uNdikhoyo uSomandla-onke ukuthi: ‘Niyabona, ngenxa yokuba ningafunanga kundiva,+,Nguwo lo umlomo kaNdikhoyo, uthi: ‘Nina anindiphulaphulanga, suka nandicaphukisa ngoothixo enibenze ngezandla zenu, naza nazibizela ububi.’3_,Babesithi: ‘Ze ningalandeli thixo bambi, nibakhonze, niqubude kubo. Ze ningamcaphukisi uNdikhoyo ngezithixo enizenze ngezenu izandla, ukuze anganihliseli intlekele.’N,Abo bashumayeli babesithi: ‘Guqukani elowo kwimikhwa yakhe emibi, nakwizenzo zakhe ezimdaka, khon' ukuze niwuhlale ngonaphakade kanaphakade lo mhlaba wanikwa nina nooyihlo-mkhulu nguNdikhoyo.’ ~,Naxa ephindelela uNdikhoyo ukunithumela zonke izicaka zakhe ezingabashumayeli, nisuke nina aneva, analibekela indlebe ilizwi lakhe.},“Kwiminyaka engamashumi mabini anantathu ukuza kuthi ga ngoku, kususela kunyaka weshumi linantathu elawula ukumkani uJosiya unyana ka-Amon, ilizwi likaNdikhoyo lalisoloko lifika kum, ndibe nam ndiphindelela ukubhekisa kuni. Koko nina nisuke anahoya nto kwaphela.Y|+,UJeremiya wathetha nabantu bakwaJuda nabemi baseJerusalem xa bebonke, wenjenje:`{ ;,Kunyaka wesine ukumkani uJoyakim, unyana kaJosiya, elawula kwaJuda, lavakala ilizwi kuJeremiya, livela *kuNdikhoyo, limayela nabantu bakwaJuda xa bebonke. Lo yayingunyaka wokuqala uNebhukadenezare elawula eBhabheli.vze, Ndiza kubahlisela ikrele nendlala nobhubhani, bade baphele nya kweli lizwe ndalinika bona nooyise-mkhulu.”;yo, “Ndiya kubatsho babe nomdintsi nezothe kulo lonke ilizwe. Baya kuba zizinto ezisisingcikivo, ezilihlazo nentlekisa, babe sisiqalekiso naphi na apho ndibachitha-chithela khona.^x5,“Kodwa yena ukumkani wakwaJuda uZedekiya neziphathamandla zakhe, namasalela eJerusalem, nokuba alapha okanye aseJiputa, bona ndibafanisa nala makhiwane mabi, angenako nokutyiwa oku.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.2w],Ndobafaka intliziyo endiqondayo, bazi ukuba uNdikhoyo ndim. Baya kwandula ke ukuba ngabantu bam, mna ndibe nguThixo wabo, kuba kaloku bobuyela kum ngomxhelo wabo wonke.v,Ndiya kuhlala ndibabonelela, ndibabuyisele kwalapha. Ndiya kubakha, ndingabachithi; ndiya kubamilisela, ndingabancothuli.u7,“Utsho ke uNdikhoyo, uThixo kaSirayeli, ukuthi: Abathinjwa bakwaJuda endabasusa kweli lizwe ndabasa kwelamaKaledi ndibafanisa nala makhiwane mahle.5te,Livakele lisithi ke kum ilizwi likaNdikhoyo:1s[,*UNdikhoyo wathi kum: “Jeremiya, ubona ntoni na?” Mna ndithe: “Ndibona amakhiwane. Amahle mahle gqitha; amabi mabi mpela – zizinto ezingenako nokutyiwa oku.”yrk,Enye ingobozi yayinamakhiwane amahle kunene, la avuthwa kuqala; enye inamakhiwane amabi kakhulu, angenakutyiwa.Cq ,*UNdikhoyo wandibonisa iingobozi ezimbini zamakhiwane zibekwe ngaphambi kwendlu kaNdikhoyo. Le nto yehla emveni kokuba ukumkani uJekoniya unyana kaJoyakim, kunye neziphathamandla, namagcisa, nabasebenzi bentsimbi bakwaJuda, bathinjwayo ngukumkani uNebhukadenezare waseBhabheli, ebasusa eJerusalem, ebasa eBhabheli.Up#,(Ndonihlisela ihlazo elingenasiphelo nokuphoxeka okungasokuze kulibaleke.”so_,'ngako oko, niyabona, ndiza kunithatha ndiniphose kude lee kunye neso sixeko senu ndasinika ookhokho benu.n/,&Ukuba nithi: ‘Nalu udaba olundilisekileyo lukaNdikhoyo,’ ndibe mna bendithe ze ningabi sawathetha amazwi athi: ‘Nalu udaba lukaNdikhoyo,’\m1,%Nibuza kubashumayeli nisithi: ‘Itheni impendulo kaNdikhoyo? Utheni uNdikhoyo?’l ,$Kambe maningabi sawasebenzisa amazwi athi: ‘Nalu udaba olundilisekileyo lukaNdikhoyo,’ kuba ilizwi lomntu ngamnye losuka libe ludaba olundilisekileyo lukaNdikhoyo kuye, abe ewagqwetha amazwi kaThixo onguThixo wethu ophilayo, uNdikhoyo uSomandla-onke.sk_,#“Nisoloko nibuza kubahlobo nakwizizalwane nisithi: ‘Impendulo kaNdikhoyo ithini? Uthini uNdikhoyo?’&jE,"“Xa kukho umntu, nokuba ngumshumayeli, nokuba ngumbingeleli, othi xa ethetha: ‘Nalu udaba lukaNdikhoyo,’ loo mntu uya kohlwaywa kunye nentsapho yakhe.liQ,!“Xa aba bantu bekubuzayo, nokuba *ngumshumayeli nokuba ngumbingeleli, besithi: ‘Udaba olundilisekileyo *lukaNdikhoyo luthini?’ uze uthi: ‘Ungumthwalo wena kuNdikhoyo; ibe uza kukothula.’ ” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.(hI, Nguwo lo umlomo kaNdikhoyo: “Niyabona, ndibachasile abo bashumayela ubuxoki bamaphupha abo. Bayawachaza, baze balahlekise abantu bam ngokuzigwagwisa kwabo. Abathunywanga ndim, yaye bengagunyaziswanga ndim. Futhi akukho nto konke babanceda ngayo aba bantu.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.ngU,Ndibachasile kwanabo bashumayeli bashumayela ngobabo ubuciko, suka bathi: ‘Utsho uNdikhoyo.’ ”rf],Nguwo lo ke umlomo kaNdikhoyo: “Ndibachasile abo bashumayeli abeba omnye komnye amazwi angathi ngawam.xei,“Alinjengomlilo na ilizwi lam, lingenjengehamile na eyaphula ilitye lenyengane?” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.Id ,Umshumayeli ongumchazi-maphupha makatsho ukuba uchaza nje iphupha, kodwa lowo ushumayela evakalisa amazwi am makenjenjalo ngentembeko. Ufunani umququ engqoloweni?” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. c,Bacinga ukuba la maphupha bawachazayo aya kwenza ukuba bandilibale abantu bam, baxele ooyise-mkhulu abândilibalayo banqula uBhali.bw,Koda kube nini na iqhubeka le nto eyenziwa ngabashumayeli abashumayela ubuxoki, bevakalisa inkohliso yeengcinga zabo? a,“Ndiyivile into ethethwa ngâbo bashumayeli bashumayela ubuxoki egameni lam. Bathi: ‘Ndiphuphe iphupha! Ndiphuphe iphupha!’N`,Ikhona na indawo efihlakeleyo apho umntu angazimela khona ukuze ndingamboni?” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. “Asindim na lowo ukho ngokupheleleyo ezulwini nasemhlabeni?” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.b_=,“NdinguThixo wakufuphi na?” utsho umlomo kaNdikhoyo, “ndingabi nguThixo wakude na?#^?,Ukuba bebekho kwigqugula lam ngebewavakalisa amazwi am endiwabhekisa ebantwini bam. Ngebebajikile kwiindlela zabo ezimbi nakwizenzo zabo ezikhohlakeleyo.~]u,Abathunywanga ndim aba bashumayeli, kodwa noko basuke bagijima. Zange ndithethe nabo, kodwa bona basuke bashumayela.\#,Lo msindo kaNdikhoyo awuyi kujika ade abe ukufezekisile oko akucebileyo entliziyweni yakhe. Kwimihla ezayo niya kuyiqonda kakuhle le ndawo.w[g,Niyabona, kuphuma kuNdikhoyo ulophu, nditsho isaqhwithi esoyikekayo esivuthuza phezu kweentloko zabangendawo.Z5,Ngubani na kubo olilungu legqugula likaNdikhoyo? Ingubani oluvayo noluqondayo udaba lwakhe? Ngaba ukho owakha waluphulaphula waluthathela ingqalelo? Y,Kwabalidelayo ilizwi lam basoloko besithi: ‘Makube luxolo kuni.’ Kwabo baqaqadekileyo bathi: ‘Anisoze nihlelwe bububi.’ ”TX!,Utsho uNdikhoyo uSomandla-onke ukuthi: “Ze ningayiphulaphuli into ethethwa kuni ngaba bashumayeli; banithembisa ilize. Banixelela ngemibono yeentliziyo zabo, benganazisi okuphuma emlonyeni kaNdikhoyo.rW],Ke naku akuthethayo uSomandla-onke uNdikhoyo ngokusingisele kubashumayeli baseJerusalem: “Ndiza kubanika ukutya okukrakrayo, ndibaseze amanzi anetyhefu, kuba abashumayeli baseJerusalem basasaze ukudela uThixo kulo lonke ilizwe.” V,Kubashumayeli baseJerusalem ndibone eligqithileyo isikizi; bona ngabakrexezi abaphila ngokuxoka. Bakhuthaza abantu ekwenzeni ububi, kungabikho namnye uguqukayo kwinkohlakalo yakhe. Xa bebonke kum bafana nabantu baseSodom; abemi balapho bafana nabaseGomora.”U, “Kubashumayeli baseSamariya ndibone into emanyumnyezi: ndibone beshumayela ngoBhali, belahlekisa abantu bam amaSirayeli.(TI, “Ngoko loo ndlela yabo iza kuba mtyibilizi, balahleke bawe emnyameni. Ndiza kubahlisela ishwangusha ngethuba lokohlwaywa kwabo.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.S, “Kwa-abashumayeli nababingeleli abamhloneli uThixo; nasendlwini yam ndibhaqa amanyundululu.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.AR{, Lizele ngabantu abakrexezayo ilizwe, libharhile ilizwe ngenxa yesiqalekiso sikaNdikhoyo, amadlelo asentlango axwebile. Bahamba iindlela ezigwenxa; bangamagorha okwenza okungalunganga.7Qg, Nalu udaba malunga *nabashumayeli: Intliziyo yam ikhathazekile; amathambo am anengevane. Ngenxa *kaNdikhoyo namazwi akhe angcwele ndifana nomntu onxilileyo oyotywe butywala.@Py,Ngaloo mihla baya kuthi: ‘Ekho nje uNdikhoyo owakhulula inzala yamaSirayeli kwilizwe langasentla nakuwo onke amazwe awabachitha-chitha kuwo, ukuze ahlale kwelakowawo ilizwe.’ ”-OS,Ngoko ke nguwo lo umlomo kaNdikhoyo: “Niyabona, kuza imihla apho abantu bangayi kubuya bathi xa befunga: ‘Ekho nje uNdikhoyo owakhulula amaSirayeli eJiputa.’6Ne,Ngemihla yakhe baya kuhlala bengabasindileyo abantu bakwaJuda, nakwaSirayeli bahlale bekhuselekile. Igama aya kubizwa ngalo lelithi: ‘UNdikhoyo ububulungisa bethu.’ ”IM ,“Iyeza imihla,” lowo ngumlomo kaNdikhoyo, “yokuba uDavide ndimvelisele kumnombo wakhe ihlumelo elililungisa: ukumkani oya kuphatha ngobulumko, enze okulungileyo nobulungisa kulo mhlaba.5Lc,Abantu bam ndiza kubanika abelusi abaza kubalondoloza. Abayi kube babe naxhala nalunxunguphalo, kungayi kube sabakho bani ulahlekayo kwakhona.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. K,“Amasalela omhlambi wam ndiya kuwaqokelela emazweni onke endawachitha-chithela kuwo, ndiwabuyisele edlelweni lawo, aqhame ande.^J5,Utsho ke ngoko uNdikhoyo onguThixo kaSirayeli kwabo belusi ukuthi: “Ngenxa yokuba imihlambi yam niyichithe nayithi saa, anayikhathalela, ndiza kunohlwaya ngenxa yobubi enibenzileyo.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.bI ?,“Mawoo kubo abelusi abatshabalalisa imihlambi yedlelo lam!” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.wHg,Utsho uNdikhoyo ukuthi: “Lo mfo mbaleleni ekuthini ungongenanzala, into engayi kuba nankqubela lo gama isekhoyo. Nakwinzala yakhe akukho bani uya kuba nempumelelo, kungekho namnye oya kuhlala esihlalweni sikaDavide, alawule kwaJuda.”SG,Mhlaba; mhlaba! O, hayi, lo mhlaba! Phulaphula! Nali ilizwi likaNdikhoyo!%FC,Kutheni uKoniya engodelekileyo, efana nengqayi etyumkileyo, into engafunwa bani? Kutheni selelahlwa ephoswa kwilizwe angalaziyo yena kunye nentsapho yakhe?GE,Kaloku abasobe babuyele kwilizwe lakowabo abalilangazelelayo.XD),Ndiza kukuthatha kunye nonyoko, ndiniphose kwilizwe lasemzini, nifele apho.” C,ndikunikele esandleni sabo uboyikayo bazungula ubomi bakho, nditsho ukumkani uNebhukadenezare waseBhabheli nabantu bakhe amaKaledi.HB ,Utsho umlomo *kaNdikhoyo ukuthi: “Ndiyafunga, ndithi kuwe, Koniya, nyana kakumkani Joyakim wakwaJuda, nokokuba ubungumsesane endiwunxibe emnweni wesandla sam sokunene, bendiya kukukhulula, A9,Wena othe zava entabeni yaseLebhanon, ondlu yakho yakhelwe emisedareni, useza kugcuma wakufikelwa yinimba, utsho uzibhija-bhije okomfazi olunywayo.”@,Onke amahlakani akho aya kuphetshethwa ngumoya, abathandana nawe basiwe ekuthinjweni, uphoxeke, uhlazeke, ngenxa yamanyundululu akho.5?c,Ndakulumkisa usemi kakuhle, kodwa wena wathi: ‘Ngunotshe! Soze ndikuphulaphule!’ Yinto oqhel' ukuyenza leyo kwasebutsheni bakho; akuzange wavuma ukulithobela izwi lam. > ,“Nyuka iLebhanon, ugxwale apho. Danduluka eBhashan, ukhale phezu kweentaba zaseAbharim, kuba boyisiwe bonke abathandana nawe.`=9,Uya kungcwatywa okwedonki, arhuqwe aye kulahlelwa ngaphandle kwamasango eJerusalem.”<{,Utsho ke ngoko uNdikhoyo ngoJoyakim unyana kaJosiya, ukumkani wakwaJuda, ukuthi: “Akayi kuzilelwa bani xa afileyo; akukho uya kuthi: ‘Yini, mntakwethu! Yini, dade wethu!’ kungekho noya kumlilela esithi: ‘Yini, nkosi yam! Yini, mhlekazi!’%;C,“Kodwa wena into ojonge kuyo ngomxhelo wonke kukufumana inzuzo ngobuqhophololo, ngokugwinta abantu abangenatyala, nokucinezela abantu bakho ubacudisa.”:+,Wayeyibonelela imeko yamahlwempu neembedlenge, waza kuyo yonke loo nto waba nempumelelo. Kunjalo ke ukwazana nam.” Lowo ngumlomo *kaNdikhoyo.(9I,Ngaba ukumkani ngukumkani ngokugqitha abanye ngokuzakhela ngomsedare? Uyihlo wayesidla asele. Wayelilungisa engenamkhethe, waza waba nempumelelo kwinto yonke.<8q,Uthi: ‘Ndozakhela ipomakazi lebhotwe elinoobhazabhaza bamagumbi aphezulu abethwa ngumoya.’ Ulakha lineefestile, aliqukumbele ngamaplanga omthi womsedare, alihombise ngembola.-7S, “Mawoo kulowo uzakhela ibhotwe ngeendlela zobuqhophololo, namagumbi aphezulu ngobumenemene, esetyenzelwa simahla ngamawabo, engawaniki mvuzo ngokubulaleka kwawo.U6#, Uya kufela kuloo ndawo athinjelwe kuyo; akasobe abuye alibone eli lizwe.”5), Kaloku malunga noShalum unyana kaJosiya owaba ngukumkani endaweni kayise, noselemkile kule ndawo, uNdikhoyo utsho ukuthi: “Akayi kube abuye.A4{, Musani ukumlilela ukumkani ofileyo, ningazili kuba selengasekho, koko lilelani lowo uthinjwayo, nigixe, kuba kaloku yena akasobe abuye, engasobe abuye alibone ilizwe lokuzalwa kwakhe.3 , “Ke kothiwa: ‘Kaloku bawutyeshela umnqophiso noNdikhoyo uThixo wabo, baqubuda koothixo bambi aba bantu, babakhonza.’ ”2+,“Abahambi abadlula kwesi sixeko bevela kwizizwe ngezizwe bobuzana, bathi: ‘Kwathini ukuze uNdikhoyo enze into enje kwesi sixeko singaka?’1,Ndikuthumela abatshabalalisi abofika elowo ephethe izikhali zakhe, bayigecele phantsi loo misedare iligugu lenu, bayiphose emlilweni.[0/,Kaloku, xa athetha ngebhotwe lokumkani wakwaJuda, utsho uNdikhoyo ukuthi: “Nakuba nje kum unjengeGiliyadi nanjengencopho yeLebhanon, ndosuka ndikutsho ube ngumqwebedu wenkangala, ube ziidolophu ezingenabemi. / ,Kodwa xa ningayithobeli le miyalelo, ndiyafunga, ndithi le ndawo niya kuyibona selingamanxiwa.’ ” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.y.k,Xa ke nithe nayenza ngocoselelo loo nto ndiniyalela yona, kuya kuhlala kubakho ookumkani esihlalweni sikaDavide. Abayi kuyeka ukungena ngamasango eli bhotwe bekhwele iinqwelo zamahashe kunye namahashe, bephahlwe ngamaphakathi nabantu babo.f-E,Utsho uNdikhoyo ukuthi: Gwebani ngobulungisa, okhuthuzwayo nimsindise kubabandezeli. Abangeneleli neenkedama nabahlolokazi ze ningabaphathi kakubi okanye nibacinezele. Igazi elingenatyala malingaze liphalazwe kule ndawo.&,E,‘Libekele indlebe ilizwi likaNdikhoyo, kumkani ohleli esihlalweni sikaDavide – nditsho wena, namaphakathi akho, kwakunye nabantu abangena ngala masango.d+ C,Utsho *uNdikhoyo ukuthi: “Yiya ebhotwe lokumkani wakwaJuda, khona uthethe eli lizwi uthi:@*y,“ ‘Ndiza kunibuyekeza ngokwezenzo zenu. Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. Uthi: “Ndiza kuphemba umlilo untumekeke kuloo mahlathi anirhawuleyo, kutshe yonke into kuthi bhuqe.” ’ ”R), “ ‘Ndichasene nawe, Jerusalem, wena othe gcobho kule ntili, wena liwa leli thafa. Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. Kaloku uthi: “Ngubani onokusitshabalalisa? Ingubani ongagqobhozayo kwiinqaba zethu?”( , kuni, nina bendlu kaDavide. Mbekeleni iindlebe uNdikhoyo, uthi: “ ‘Mihla le gwebani ngobulungisa, okhuthuzwayo nimsindise kubabandezeli, hleze ugqabhuke umsindo wam, uvuthe okomlilo, ndibe lugcwabevu, ndinganqandeki, ngenxa yenkohlakalo eniyenzileyo.K', “Yithi kwindlu yokumkani wakwaJuda: ‘Nali ilizwi likaNdikhoyo4&a, Esi sixeko ndizimisele ukusizisela ububi, hayi ubuhle.’ Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. ‘Ndosinikela esandleni sokumkani waseBhabheli, aze yena asitshabalalise ngomlilo.’'%G, Lowo uhlala kwesi sixeko uya kufa likrele nayindlala nangubhubhani. Kodwa lowo uphumela ngaphandle azilahlele kumaKaledi aningqingileyo, uya kusinda ekufeni.r$],“Ngaphezu koko baxelele aba bantu uthi: Utsho uNdikhoyo ukuthi: ‘Khethani phakathi kokufa nokuphila.Q#,“Nguwo lo umlomo kaNdikhoyo: ‘Emva koko amasalela asindileyo kubhubhani, nekrele, nendlala, ukumkani uZedekiya namaphakathi akhe kunye nabantu besi sixeko, ndiza kubanikela esandleni sokumkani uNebhukadenezare waseBhabheli nakwiintshaba ezifuna ukubabulala. Yena uza kubangena ngekrele, engenalusizi nanceba naluvelwano.’y"k,Bonke abemi besi sixeko ndiza kubahlisela isibetho sesifo esibulalayo – nditsho abantu kunye nemfuyo yabo.’! ,Ndim oza kunihlasela ngesandla sam esinamandla nengalo yam eyomeleleyo ndiqhutywa ngumsindo nengqumbo noburhalarhume obukhulu. 5,UNdikhoyo uThixo kaSirayeli utsho ukuthi: ‘Niyabona, ndozenza izikrweqe zenu ezisezandleni zenu zibe lilize, nditsho ezi nilwa ngazo ukumkani waseBhabheli namaKaledi aningqingayo. Ewe, wona asengaphandle kweendonga ngoku, kodwa ndiza kuwahlanganisela esazulwini sesi sixeko.@{,Uthe ukuphendula yena uJeremiya: “Yithini kuZedekiya:^5,“Khawusibuzele kuNdikhoyo. Kaloku ukumkani uNebhukadenezare waseBhabheli uze kulwa nathi. Mhlawumbi angabuya enze imimangaliso uNdikhoyo njengangaphambili, simbone selegoduka nomkhosi wakhe uNebhukadenezare.”/ Y,Ilizwi *likaNdikhoyo lavakala kuJeremiya mhla uPashure unyana kaMalkiya, kunye nombingeleli uZefaniya unyana kaMaseya, bathunywayo kuye ngukumkani uZedekiya, besithi:jM,Ngani ukuba ndizalwe kakade ukuze ndibone iinkxwaleko neentsizi, ndide ndiye kufa ndisehlazweni? ,Kaloku yena akazange andibulale ndisesesizalweni, khon' ukuze uma abe lingcwaba lam, sihlale isizalo sakhe sindimithi ngonaphakade.-S,Loo mntu ubenga angafana neziya dolophu uNdikhoyo wazidiliza engenanceba. Ubenga angeva kusitsho umkhulungwana ngentsasa, kuvakale nentlaba-mkhosi ukuqina kwemini.fE,Hayi, ilishwa laloo mntu wazisela ubawo iindaba ezamvuyisayo, esithi: “Uzel' inkwenkwe!”Z-,Unelishwa umhla endazalwa ngawo; mayingathamsanqeliswa imin' uma andizale ngayo.yk, Menzeleni ingoma uNdikhoyo, nimbonge, kuba nguye ohlangula ubomi babahlelelekileyo kwigunya labantw' abagwenxa.9k, Ndikhoyo Somandla-onke, wena uwavavanyayo amalungisa, uzigocagoce iintliziyo neengqondo zawo, mandikubone ukuziphindezela kwakho kubo, kuba kaloku umcimbi wam ndiwuphose kuwe.', Kodwa yena uNdikhoyo ungakum; ligorha elomeleleyo. Abandisukelayo baza kukhubeka bangaphumeleli. Baza kudana, lingaze lilityalwe ihlazo labo.gG, Ndive abaninzi besebeza besithi: “Lunxunguphalo jikelele! Makamangalelwe, simse ngaphambili!” Nditsho nezihlobo zilindele ukutyibilika kwam, zithi: “Mhlawumbi angarhintyeleka, size simfumane, siziphindezele kuye.”I , Ndiba ngathi: “Andiyi kubuya ndilikhankanye, okanye ndithethe ngegama lakhe,” lisuka libe ngumlilo otshisayo, umlilo ovalelwe emathanjeni am. Ndoyisakele kukuwunqanda; ewe, ndiyanikezela."=,Ndiba ngawuvula umlomo ndidanduluka ndithi: “Lugonyamelo! Yingcinezelo!” Ngoko ke ilizwi likaNdikhoyo lindizisela izithuko nezinyeliso yonk' imihla.  ,*Ndikhoyo, undicengile ndacengeka; ewe, undongamele, ndaza ndoyisakala. Ndiyintlekisa mihla le; ndisisigculelo sikawonke-wonke.F,Wena ke, Pashure, kunye nentsapho yakho, uza kuba ngumthinjwa kwelaseBhabheli. Wena kunye nâbo bahlobo bakho ubukade ubashumayeza ubuxoki, niza kufela apho, ningcwatyelwe kwalapho.’ ”xi,Ubutyebi besi sixeko ndiza kubunika iintshaba zabo – nditsho nkqu nemveliso yabo, nezinto ezixabisekileyo zabo, nendyebo yookumkani bakwaJuda iphela. Ewe, konke oku ndokunikela ezandleni zeentshaba zabo, zikuthimbe, ziye nako eBhabheli.)K,Kaloku utsho uNdikhoyo ukuthi: ‘Ndiza kukwenza unxunguphale wena siqu, unxunguphalise nabahlobo bakho. Uza kubabona ngala wakho amehlo besiwa likrele leentshaba. UJuda ephela ndiza kumnikela esandleni sokumkani waseBhabheli. Abanye yena uza kubasa eBhabheli, abanye ababulale ngekrele.< q,Ngengomso uthe uJeremiya akukhululwa nguPashure ekukhonkxweni, wabhekisa kumbingeleli lowo wathi: “Igama akunike lona wena uNdikhoyo asinguye uPashure, nguNxunguphele-jikelele. ,wathi umshumayeli uJeremiya makakatswe, akhonkxwe iinyawo ngezikhuni ngakwisango elingasentla lendlu kaNdikhoyo ekuthiwa lelikaBhenjamin.l  S,Umbingeleli uPashure unyana kaImeri, owayengusomaqhuzu endlwini *kaNdikhoyo, uthe akuweva la mazwi, w,“UNdikhoyo uSomandla-onke onguThixo kaSirayeli utsho ukuthi: ‘Niyabona, esi sixeko kunye neelali zaso ndiza kusihlisela yonke intlekele endakha ndathetha ngayo, kuba kaloku abantu balapha baneenkani, abafuni kuliphulaphula ilizwi lam.’ ”) K,Wabuya ke uJeremiya evela eTofeti apho wayethunywe ukushumayela khona nguNdikhoyo. Waya kuma ngaphakathi kweyadi yendlu kaNdikhoyo, wathi ebantwini xa bebonke:q[, Izindlu zaseJerusalem kunye nezookumkani bakwaJuda ziza kuxajelwa zifane neTofeti. Nditsho zonke izindlu ekwakutshiswa phezu kwazo isiqhumiso soothixo abaziinkwenkwezi, kunikelwa nangeminikelo ethululwayo koothixo basemzini.’ ” , Ewe, nguwo lo umlomo kaNdikhoyo: ‘Nantsi into endiza kuyenza kule ndawo nabemi bayo: Esi sixeko ndiza kusitsho sifane neTofeti.zm, uthi kuwo: ‘UNdikhoyo onamandla onke utsho ukuthi: Abantu balapha ndiza kubantlekeza kunye neso sixeko sabo, baxele le ngqayi intleke-ntleke, iingceba zingasoze zidibane kwakhona. Baya kungcwabela eTofeti kude kungabikho ndawo iseleyo.’V%, “Uze loo ngqayi uyiqhekeze apho ngaphambi kwaloo madoda ahamba kunye nawe,2], Ndiza kubenza badle inyama yoonyana babo kunye neyeentombi zabo, elowo atye inyama yomnye ngexesha lentlupheko yabo nokuxinwa kwabo ziintshaba ezizungula ubomi babo.’-S,Esi sixeko ndiya kusitsho sibe yinto ekhwankqisayo, into engumbono ongajongekiyo. Wonke ubani odlula kuso uya kothuka kakhulu, athi khumnqa ngenxa yezivubeko zaso.X),“ ‘Ndiza kuliqhekezela kule ndawo icebo labantu bakwaJuda nabaseJerusalem, ndibawise ngekrele phambi kweentshaba zabo ezizungula ubomi babo. Izidumbu zabo ziza kuba kukudla kweentaka kunye namarhamncwa.3,Ngoko ke liyeza ixesha xa le ndawo ingayi kuba sabizwa ngokuba yiTofeti okanye intili kaBhen-hinom, koko iya kubizwa ngokuba yiNtili yeNtshabalalo.>u,yaye bakhele uBhali izibingelelo, khon' ukuze apho benze amadini ngabantwana babo. Andizange ndibayalele njalo, kwaye andiyithethanga loo nto; andizange ndiyicinge nokuyicinga oku.)K,Loo nto ndiza kuyenza ngenxa yokuba abantu basuke bandifulathela, bayenza eyasemzini le ndawo ngokwenzela oothixo basemzini iziqhumiso – ndithetha oothixo abangabaziyo, bengevanga ngabo nangamanyange nkqu nangookumkani bakwaJuda. Le ndawo bayitsho yaba lijaja ligazi labantu abamsulwa,~,uthi: ‘Nina kumkani bakwaJuda, nani bantu baseJerusalem, lubekeleni iindlebe udaba lukaNdikhoyo. UNdikhoyo uSomandla-onke onguThixo kaSirayeli utsho ukuthi: Niyabona, le ndawo ndiza kuyihlisela intlekele eya kutsho zithi nzwii iindlebe zabantu bonke abaya kuyiva. },uye kuphuma ngesango ekuthiwa nguNgceba zeeNgqayi, eli lijonge kwintili kaBhen-hinom. Apho uzufike uvakalise udaba endikunika lona,#| A,Wathi *uNdikhoyo: “Yiya kuthenga ingqayi yodongwe kumbumbi. Hamba kunye neqela lamadoda amakhulu abantu, kunye neqela lamadoda amakhulu angababingeleli,]{3,Uyawazi, wena Ndikhoyo, onke amayelenqe abo okundibulala. Uze ungabuxoleli ubugwenxa babo, nesono sabo ungasicimi sithi shwaka emehlweni akho. Mabakhubeke bawe phantsi phambi kwakho, ubohlwaye usesemsindweni.”-zS,Makube sisijwili emizini yabo xa befike ngebhaqo abaphangi abathunywe nguwe. Bandembele umngxuma, ukuze ndeyele kuwo; bandibekele izabatha zokubambisa iinyawo zam.5yc,Ngoku ke mabafe yindlala abantwana babo; bayeke baye kufa likrele. Mababe ngamadlolo nabahlolokazi abafazi babo; amadoda abo atshabalale, noonyana babo babulawe emfazweni.x,Bakha babuyekezwa phi ubuhle ngobubi? Nâbo ke bendimbela umgodi. Khumbula mhla ndisiza kuwe, ndize kubacengela ukuba ungabi namsindo.Vw%,Ke mna ndathi: “*Ndikhoyo, ndiphulaphule; zive iintetho zabamangaleli bam!hvI,Bathetha-thethana bathi ngam: “Masimbonele icebo uJeremiya lo. Soze siyiswele imfundiso yababingeleli, namacebo ezilumko, kunye namazwi abashumayeli. Ngoko ke masimgxibhe ngamazwi ethu, singakusi so konke akuthethayo.”u-,Njengomoya wasempumalanga ndokwenjenjalo ukubathi saa phambi kweentshaba zabo, ndibanike umhlana, ingabi bubuso, mhla bafikelwa lishwangusha.”;to,Lo mhlaba bawutsho wayintw' ekhwankqisayo, intw' eya kuhlala ingumbono ongajongekiyo. Bonke abahamba ngendlela baya kothuka kakhulu, badlule behlunguzela iintloko bethe khumnqa.Ws',Kodwa bona abantu bam bandilibele. Bênzela izinto ezingamampunge isiqhumiso, zabakhubekisa kwiindlela zabo, nditsho umendo wamandulo. Baphambukile kwindlela eyiyo, bahamba ngeendledlana ezingalungiswanga.r,Likhe linyibilike liphele ikhephu ezincotsheni zeLebhanon? Yona imisinga epholileyo evela kwimithombo yakude yakha yoma nini?/qW, Ke ngoko utsho *uNdikhoyo ukuthi: “Khanibuzise kwezinye iintlanga ukuba yakha yehla phi na into enje ngaphambili. Intombi enguSirayeli yenze ihlazo elimanyumnyezi!p, Bona ke baza kuthi: ‘Unotshe! Siza kuhamba ngokubona kwethu, elowo kuthi enze ngokuqaqadeka kwentliziyo yakhe ekhohlakeleyo.’ ”goG, “Ngoku ke baxelele abantu bakwaJuda nabemi baseJerusalem, uthi: Utsho uNdikhoyo ukuthi: ‘Niyabona, ndiniqulunqele ububi, ndanicingela icebo. Guqukani elowo kwimikhwa yakhe emibi, nilungise ihambo yenu nezenzo zenu.’inK, ze lona lungandithobeli, lwenze ububi, andiyi kukwenza oko kulungileyo bendizimisele ukukwenza.am;, Kanti ke nanini xa bendithe ubukumkani okanye uhlanga oluthile ndolwakha ndilumilisele,{lo,ze lona olo hlanga luguquke, luyiyeke loo nkohlakalo ebendiluxelele yona, andiyi kukwenza oko bendithe ndokwenza.  ~N}||'{zz4yxwpvv uttossrrdqpp#nmmxlkkEjiih~g~flf_ee$dIccb%a``d__@^]]F\[ZZ9YXX)WSVVwUU%TVSSFRRTRQPP-O{NMMLfKJJIHH4GhGFE DDZCCBBBBA@@a?A>9==]<;;-:99;8777466554~4 3~221E0y0/ .}.-i,,.+w*))N(''$&&&%E$$9#"! Snz~04zLbN@ x'! ] # ~ U%<{sh, *“Utsho uNdikhoyo ukuthi: ‘Njengoko ndibahlisele esi sihelegu nje aba bantu, ndiza kubuya ndibanike konke okuhle endabathembisa ngako.hgI, )Koba luvuyo kum ukubabonelela; ngenene, ndiya kubamilisela kulo mhlaba ngomxhelo wam wonke.’f', (Umnqophiso endiza kuwenza nabo ngongasoze utshitshe. Ndohlala ndibenzela ububele; ndibafake ifuthe lokundihlonela, bangaze babuye bandishiye.e, 'Ndiya kubenza babe mxhelo mnye ekucingeni nasekwenzeni, bandihlonele maxa onke, ukuze balungelwe bona kunye nezizukulwana.4dc, &babe ngabantu bam, mna ndibe nguThixo wabo.0cY, %‘Ngenene, ndiza kubaqokelela kuzo zonke iindawo endabasarhaza kuzo ndinomsindo omkhulu nengqumbo engathethekiyo, ndibabuyisele kwakule ndawo, bahlale bekhuselekile,;bo, $“Nina nithi abantu besi sixeko baza kunikezelwa esandleni sokumkani waseBhabheli ngekrele nendlala nobhubhani. Ukanti nantsi into ethethwa nguNdikhoyo uThixo kaSirayeli ngabo: a , #UBhali bamakhele amaqonga kulaa ntili iHinom, apho benzela khona uMoleki amadini ngoonyana neentombi zabo. Andizange ndithi mabenze amanyumnyezi anje; ayizange ifike nokufika kum ingcinga yokuba bangade benze isikizi elinje ukulukuhlela uJuda esonweni.”b`=, "Bade baxabhela nendlu ebizwa ngegama lam ngokuya kumisa kuyo ezo zithixo zabo zinezothe.p_Y, !Bandifulathela nangona ndandiphindelela ukubafundisa; abavumanga ukuphulaphula nokuyamkela ingqeqesho.7^g, Ewe, amaSirayeli namaJuda andixhokonxile ngobugwenxa bawo; nditsho wona, ookumkani bawo, iziphathamandla, ababingeleli, abashumayeli, abantu bakwaJuda, nabemi baseJerusalem.0]Y, Kwasekusekweni kwaso, kude kube ngoku, esi sixeko sandixhokonxa, sandivusela umsindo nengqumbo, kangangokuba kungokunje ndifuna sitshatyalaliswe siphele emehlweni am."\=, AmaSirayeli namaJuda ayesenza ubugwenxa bodwa ukusukela kwasekusekweni kwawo; âhlala endixhokonxa ngemisebenzi yezandla zawo. Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.H[ , Aza kusihlasela amaKaledi, asintumeke ngomlilo, sitshe pam kunye nezo zindlu zabantu abandixhokonxa ngokwenzela kuzo isiqhumiso sesithixo uBhali neminikelo ethululwayo isenzelwa thixo bambi. Z9, Nditsho ke ngoko mna Ndikhoyo ukuthi: Esi sixeko ndiza kusinikela esandleni samaKaledi nakukumkani waseBhabheli uNebhukadenezare, yena oya kusithimba.eYC, “Khangela, mna ndinguNdikhoyo, uThixo woluntu luphela. Akukho nanye into enokundinqabela.9Xm, Lavakala kuJeremiya ilizwi likaNdikhoyo lisithi:g,(Yonke loo ntili kulahlwa kuyo izinto ezifileyo namabibi, nawo onke amasimi angasentla kwentlambo iKedron, kuye kutsho kwikona yeSango lamaHashe ngasempuma, iya kuba yekhethelwe uNdikhoyo. Esi sixeko asiyi kubuye sidilizwe, sibhukuqwe.”c=?,'Umda waso uya kusuka apho uye kuthi ga ngenduli iGarebhe, ujikele wenjenjeya ukuya eGowa.< ,&Lo ngumlomo kaNdikhoyo: “Iyeza imihla yokuba esi sixeko sakhelwe uNdikhoyo ukusuka kwinqaba kaHananeli kuse kwiSango leKona.`;9,%Ewe, utsho uNdikhoyo ukuthi: “Mhla isibhakabhaka phezulu saba nokulinyaziswa, neziseko zomhlaba ngaphantsi zaba nokugocagocwa, kungelo thuba kuphela endingathi ndisibukule isizukulwana sikaSirayeli xa sisonke.”:5,$Nguwo lo umlomo kaNdikhoyo: “Xa ingatshitshayo le mimiselo ndingabi sayibona, nesizukulwana sikaSirayeli singanqamka singabi saba ngabantu bam.”M9,#NguNdikhoyo omisele ilanga ukuba likhanyise emini, ngokunjalo inyanga neenkwenkwezi ukuba zikhanyise ebusuku; ulozamazamisa ulwandle, agqume amaza; kuthiwa nguNdikhoyo uSomandla-onke igama lakhe.8!,"Abayi kuba safundisana ngam elowo umntakwabo, elowo ummelwane wakhe, besithi: ‘Mazini uNdikhoyo;’ kuba bonke baya kundazi ukususela koyena mncinane kuse koyena mkhulu. Ndobuxolela ubugwenxa babo, ndingabuye ndikukhumbule ukona kwabo.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.}7s,!“Nguwo lo umnqophiso endiza kuwenza nesizwe sikaSirayeli kwimihla ezayo,” lowo ngumlomo kaNdikhoyo: “Imiyalelo yam ndiya kuyimilisela ngaphakathi kwabo, ndiyishicilele ezintliziyweni zabo, mna ndibe nguThixo wabo, babe ngabantu bam bona.P6, Lo wona umnqophiso awuyi kufana nalowa ndawenzayo nookhokho babo mhla ndabathi chu ngesandla ndibakhupha eJiputa, mnqophiso lowo bangawugcinanga naxa ndandiyinkosi yabo.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.}5s,Nguwo lo umlomo kaNdikhoyo: “Ewe, iyeza imihla yokuba ndenze umnqophiso omtsha nesizwe sakwaSirayeli nesakwaJuda.4,Umntu ngamnye uya kufa ngenxa yobugwenxa bakhe. Kuya kuthi lowo utya iidiliya ezimuncu, kube buthelezi awakhe amazinyo.”3w,“Ngaloo mihla abakubuya bathi abantu: ‘Ooyise bâtya iidiliya ezikrwada, suka kwabuthelezi amazinyo abantwana.’E2,Kanye njengoko ndingaphazamanga ukubancothula nokubadiliza nokubabhuqa nokubatshabalalisa nokubahlisela ishwangusha, ewe, ndiya kwenjenjalo ukwakha nokutyala.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.1y,UNdikhoyo uthi: “Iyeza imihla yokuba isizwe sikaSirayeli nesikaJuda ndisitsho sinyakazele yinzala yabantu neyemfuyo.J0 ,batsho bathi: ‘Khangela, besilele, savuka sihlaziyekile.’”>/w,Ndobahlaziya abatyhafileyo, ndibondle abafa yindlala,{.o,Baya kuma ndawonye abantu bakwaJuda needolophu zakhona, belapho abalimi nabafuyi ababesoloko bejikeleza nempahla.-7,Utsho uSomandla-onke, *uNdikhoyo, uThixo kaSirayeli, ukuthi: “Xa sele ndibahlangule ekuthinjweni, ndababuyisela kundalashe, baya kubuya bathethe la mazwi emhlabeni wakwaJuda nakwiidolophu zawo, bathi: ‘Mzindini wobulungisa, ntabandini engcwele, uNdikhoyo makakusikelele.’,},Koda kube nini uthingaza, ntombindini ingathembekanga? UNdikhoyo udale into entsha emhlabeni: umfazi ekhusela indoda.”+!,“Misa izalatha-ndlela, ugxumeke izalathiso. Qwalasela indlela owohamba ngayo. Goduka, ntombindini Sirayeli; buyela kwiidolophu zakowenu.c*?,Ngaba uEfrayim asingonyana wam oyintandane, umntwana endinebhongo ngaye? Okukhona ndimkhalimelayo kokukhona ndimkhumbulelayo. Ndisikwa yimfesane ngenxa yakhe; inene, ndomthi jize ngenceba.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.#)?,Ndakuba ndikreqile, ndibuye ndazohlwaya; ndakuba ndiziqondile, ndizive ndidanile. Ndineentloni, ndihlazekile ngenxa yokusindwa ngamahlazo obutsha bam.’2(],Ewe, ndimvile encwina uEfrayim, esithi: ‘Undiqeqeshile ndatsho ndanjengethole eliqhelisiweyo. Ndibuyise, khon' ukuze ndibuyele kuwe, kuba nguwe, Ndikhoyo, uThixo wam.x'i,Likho ithemba ngekamva lakho,” lowo ngumlomo kaNdikhoyo, “kuba abantwana bakho baza kubuyela kwelokuzalwa.:&m,Utsho ke uNdikhoyo ukuthi: “Ngxe, yeka ukulila! Musa ukuba nyembezana. Inkxamleko yakho iza kuvuzwa.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. “Abantwana bakho bobuya kwilizwe lotshaba.%',Utsho *uNdikhoyo ukuthi: “Kuvakala isikhalo esikrakra eRama. URakeli ulilela abantwana bakhe, engavumi ukuthuthuzeleka, kuba bengasekho.”t$a,Ababingeleli bodikwa sisabelo sabo, abantu bam bahluthe yindyebo yezinto zam.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.#5, Iintombi zongqungqa, zigcobe, benjenjalo abafana kwanamadoda. Usizi lwabo ndoluguqula lube luvuyo; ndobathuthuzela bagcobe, bangabuyi babe buhlungu.w"g, Bobuya batsho ngentsholo ezindulini zeZiyon, bevuyiswa bububele bukaNdikhoyo; ewe, nditsho ingqolowa, newayini entsha, namafutha omnquma, neenkomo neegusha abaphe zona. Bochuma oku komhlaba onkcenkceshelwayo, bangabi saphinda baxhwaleke.Y!+, Kaloku uNdikhoyo womkhulula uYakobi; amhlangule kwiintlanga ezinamandla kunaye.G , “Liveni ilizwi likaNdikhoyo, nina zintlanga; libhengezeni nakwiziqithi ezikude, nithi: ‘Lowo wawachitha-chithayo amaSirayeli wobuya awaqokelele, awaluse oku komalusi elind' umhlambi.’:m, Bobuya belila begixa, ndibakhokele betarhuzisa, bahambe ngakwimilambo empompozayo, kwiindlela ezithe tye, bangabi sakhubeka. Suka ndanguyise kuSirayeli; uEfrayim wayinkulu yam!*M,Nâbo ndibakhupha emantla, ndibaqokelela eziphelweni zehlabathi! Zilapho iimfama neziqhwala, abakhulelweyo nasebesindeka. Yoba nguMbo nomXesibe ukujong' ekhaya.F,Utsho uNdikhoyo ukuthi: “Dandulukani nivuye ngenxa kaYakobi; memelelani ngenxa yenjinga yezizwe, nitsholoze nithi: ‘Basindise abantu bakho, Ndikhoyo, nditsho amasalela akwaSirayeli.’3,Kuza imini abaya kuthi abalindi bamemeze bekwiinduli zakwaEfrayim, bathi: ‘Yizani sinyukele kwintaba iZiyon, siye kuNdikhoyo uThixo wethu.’ ”Z-,Wobuya ulime iidiliya kweziya ntili zaseSamariya, olimayo axhamle iziqhamo zazo.,Ndiza kubuya ndikuvuse, utsho wakheke, ntombindini Sirayeli! Uza kubuya ugaxele amagubu, ungenelele kumxhentso wabavuyayo.{,UNdikhoyo wabonakala kwamandulo, wathi: “Sirayeli, ndikuthanda ngothando olungapheliyo; ndahlala ndikwenzela izibele.,Ewe, utsho uNdikhoyo ukuthi: “Abantu abasinde kulo ikrele ndobenzela inceba entlango, ndiwanike ukuphumla amaSirayeli.” y,Nguwo lo umlomo *kaNdikhoyo: “Ngelo xesha ndoba nguThixo wazo zonke izizwe zakwaSirayeli, zona zibe ngabantu bam.”#,Lo msindo kaNdikhoyo awuyi kujika ade abe ukufezekisile oko akucebileyo entliziyweni yakhe. Kwimihla ezayo niya kuyiqonda kakuhle le ndawo.wg,Niyabona, kuphuma kuNdikhoyo ulophu, nditsho isaqhwithi esoyikekayo esivuthuza phezu kweentloko zabangendawo.I ,‘Ewe, niya kuba ngabantu bam, mna ndibe nguThixo wenu.’ ”M,Inkokheli yabo yovela kwakubo, umlawuli aphume phakathi kwabo. Uya kuvela ngokubizwa ndim, asondele kufuphi nam, kungekho bani nje ungade asondele kum ndingambizanga.’ Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.iK,Inzala yabo yoba njengeyamandulo, ibandla labo ndilizinzise, ndibohlwaye bonke ababacinezelayo.xi,Kovakala intsholo yemibongo apho, nentswahla yemigcobo. Ndobatsho bande, banganciphi; babaluleke, bangadeleki.T!,“Utsho uNdikhoyo ukuthi: ‘Izindlu zakwaYakobi ndiza kuzibuyisela kundalashe, zidle ngendebe endala, ndibe nemfesane kumzi ngamnye. Amanxuwa aseJerusalem aza kuvuswa, nebhotwe lime kwasendaweni yalo.),Ke wena ndiza kukubuyisela empilweni, ndikupholise amanxeba, nakuba kusithiwa ungumlahlwa, iZiyon engafunwa bani.’ Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.@y,“ ‘Kodwa ke bonke abaqwenga wena boqwengwa nabo; bonke abakuchasayo baya kusiwa ekuthinjweni. Bonke abakuphangayo nabo bophangwa; nabo bakwenza amaxhoba bokwenziwa amaxhoba nabo.. U,Yini ukuba ukhale ngenxa yenxeba lakho, nangenxa yeentlungu zakho ezingenakunyangeka? Ndikwenzele konke oku ngenxa yobukhulu bezikreqo zakho nobuninzi bezono zakho.3 _,Izithandwa zakho zikulibele zonke; azisacingi nokucinga oku ngawe. Ndikubethe oku kotshaba, ndakuqeqesha ngqongqo ngenxa yezikreqo zakho ezikhulu, nezono zakho ezininzi.\ 1, Awunamthetheleli; awunayeza lokuzinyanga izilonda, ungenalo nethemba lokuphiliswa.x i, “Utsho uNdikhoyo ukuthi: ‘Inxeba lakho alinako nokubotshwa oku; wenzakele kangangokuba ungabi nakunyangwa. , Ndinawe ukuze ndikusindise.’ Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. ‘Zona iintlanga endikuchitha-chithe phakathi kwazo ndozitshabalalisa mpela, kodwa wena andiyi kukucima tu igama. Nawe phofu uza kohlwaywa; ndiza kukuqeqesha, phofu ndingabi ngqongqo kuwe.’/, “ ‘Musa ukoyika ke, sicaka sam Yakobi; nawe Sirayeli, mus' ukunkwantya.’ Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. ‘Ndiza kukuhlangula kwelo lizwe likude, ndiyikhulule inzala yakho kumazwe engabathinjwa kuwo. Ewe, uYakobi woxhamla inzolo nolonwabo, kungabe kubekho bani umothusayo., Ndaweni yaloo nto baza kuba zizicaka zikaNdikhoyo uThixo wabo, nezicaka zokumkani wabo uDavide endiya kubavelisela yena.’A{,“Nguwo lo umlomo kaNdikhoyo uSomandla-onke: ‘Ngaloo mini ndoyaphula idyokhwe abaphantsi kwayo, ndiziqhawule izitrophu ababotshwe ngazo, bangabi saba ngamakhoboka abantu basemzini. ,Mawoo! Hayi ukuba nkulu kwaloo mini! Ayikho eyakha yafana nayo. Lixesha lembandezelo kwindlu kaYakobi, kodwa noko yosinda kuyo.’)K,Khawuthi xha, ukhe ucinge: yakha yazala kanene indoda? Kutheni ke le nto ndibona amadoda ebambe izinqe ngathi ngumfazi osikwa yinimba? Kutheni ematshekile nje?N,“Utshilo uNdikhoyo ukuthi: ‘Kuvakala isikhalo esibangwa lixhala.I ,Wenjenje ukuthetha uNdikhoyo, ebhekisa kumaSirayeli nakumaJuda:F,Kuba kaloku lifikile ixesha lokupheliswa kokuthinjwa kwabantu bam amaSirayeli namaJuda. Ndiza kubabuyisela kumhlaba endawunika ooyise-mkhulu, babuye bawume kwakhona,’ utsho uNdikhoyo.”pY,“Utsho uNdikhoyo, uThixo kaSirayeli, ukuthi: ‘Wabhale encwadini onke amazwi endiwathethileyo kuwe.: q,Lavakala kuJeremiya ilizwi *likaNdikhoyo, lisithi:D~,“Thumela kubantu abangabathinjwa uthi: ‘Nkokusingisele kuShemaya umNehelam uNdikhoyo utsho ukuthi: Ndiza kumohlwaya uShemaya kunye nenzala yakhe, kuba unishumayeza noxa engathunywanga ndim, wanenza nathemba ubuxoki. Ngenxa yoko utsho uNdikhoyo ukuthi: Niyabona, akayi kuba nanzala konke. Akasobe azibone izinto ezintle endiza kuzenzela abantu bam, kuba kaloku yena ubebafundisa abantu ukukreqa kuNdikhoyo. Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.’ ”>}w,laza lavakala ilizwi likaNdikhoyo kuJeremiya lisithi:M|,Umbingeleli uZefaniya wayifundela umshumayeli uJeremiya loo ncwadi,G{,Usanda kusibhalela incwadi apha eBhabheli, esithi abathinjwa abalapha baza kuhlala ixesha elide apha, ngoko ke mabazakhele izindlu, bahlale kuzo, balime izitiya, batye iziqhamo zazo.’ ”dzA,Uyekele ntoni kodwa ukwenjenjalo kuJeremiya waseAnatoti ozenza umshumayeli phakathi kwenu?sy_,‘UNdikhoyo ubeke wena waba ngumbingeleli esikhundleni sikaJoyada. Nguwe ke ngoku usomaqhuzu endlwini kaNdikhoyo. Ingumsebenzi wakho ke ukuba onke amageza azenza abashumayeli akhonkxwe iinyawo ngezikhuni, afakwe nentsimbi entanyeni.{xo,“Utsho uNdikhoyo uSomandla-onke, onguThixo kaSirayeli, ukuthi: Wena wathumela iincwadi egameni lakho kubo bonke abantu baseJerusalem, nakumbingeleli uZefaniya unyana kaMaseya, nakubo bonke abanye ababingeleli. Wabhalela uZefaniya wenjenje:#wA,Yithi kuShemaya umNehelam:Sv,Kaloku benze isikizi kwaSirayeli: bona bakrexeza nabafazi babamelwane, bathetha egameni lam bexoka, bengathunywangwa ndim. Ndiyayazi loo nto mna, yaye ndilingqina layo.” Nguwo lowo umlomo kaNdikhoyo.Nu,Bonke abantu abasiwa ekuthinjweni eBhabheli, befuduswe eJerusalem, bothi xa befuna ukuqalekisa: ‘UNdikhoyo makakufanise noZedekiya noAhabhi abafakwa emlilweni behleli ngukumkani waseBhabheli.’t),Ngokubhekiselele kuAhabhi unyana kaKolaya nakuZedekiya unyana kaMaseya abanishumayeza egameni lam bexoka utsho uNdikhoyo uSomandla-onke, uThixo kaSirayeli, ukuthi: Bona ndiza kubanikela esandleni sikakumkani uNebhukadenezare waseBhabheli, ababulale apha ngaphambi kwenu.psY,“Nina ke endanifudusayo eJerusalem ndanenza naba ngabathinjwa eBhabheli, liveni ilizwi likaNdikhoyo.*rM,Kaloku abawahoyanga amazwi endaphindelela ukuwathetha ngabashumayeli izicaka zam.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. “Kanti nina bathinjwa nani khange naphulaphula.Pq,Ndobasukela ngekrele nendlala nobhubhani, ndibatsho babe nezothe kuzo zonke iintlanga ehlabathini. Boba sisiqalekiso, izinto ezinezothe ezisisigculelo nesingcikivo naphi na apho ndobagxothela khona.-pS,utsho uNdikhoyo uSomandla-onke ukuthi: “Bona ndiza kubahlisela ikrele, nendlala, nobhubhani. Ndobatsho bafane namakhiwane angenakutyiwa ngenxa yokuba mabi kwawo.o+,Kodwa ngokuphathelele kukumkani osesihlalweni sikaDavide kwakunye nakubantu bonke besi sixeko, amawenu angazanga asiwa ekuthinjweni kunye nani,Fn,Nithi nina: “UNdikhoyo wasinika abashumayeli eBhabheli.”ymk,Ewe, ndithi ndofumaneka, ndize ke mna ndikuphelise kuni ukuthinjwa.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. “Ndoniqokelela phakathi kwezo ntlanga ndanichitha-chithela kuzo, ndinibuyisele kule ndawo apho ndanisusa khona.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.=lu, Nondifuna nindifumane, xa nindifuna ngomxhelo wonke.Jk , “Nokhalela kum, nize kundithandaza, ndize mna ndiniphulaphule.j7, Kaloku zisekuhleni kum izicwangciso zam ngani zokuba ndininike intlala-kahle ingabi bububi, ndinidalele ikamva nethemba.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.%iC, Utsho uNdikhoyo ukuthi: “Yakuba izalisekile kwiBhabheli iminyaka emashumi asixhenxe ndonikhumbulela, ndisifezekise isithembiso sokunibuyisela kule ndawo.bh=, Banishumayeza egameni lam bexoka; abathunywanga ndim konke.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.Jg ,Ewe, utsho uNdikhoyo, uSomandla-onke, uThixo kaSirayeli ukuthi: “Sanukuvuma ukukhohliswa ngâbo bashumayeli noosiyazi abaphakathi kwenu, ningawathatheli ngqalelo naloo maphupha bawaphuphayo.f!,Zamelani ucwangco kwezo zixeko ndinithumele kuzo, nizithandazele kuNdikhoyo, kuba xa ziba nenkqubela, nani noxhamla kuloo ntlala-kahle.”4ea,Thathani abafazi, nizale oonyana neentombi; oonyana benu nibafunele abafazi, nizendise neentombi zenu, ukuze nabo bazale oonyana neentombi – qhamani nande, ninganciphi.Pd,“Yakhani izindlu, nihlale kuzo; limani izitiya, nitye iziqhamo zazo.c,*UNdikhoyo uSomandla-onke onguThixo kaSirayeli, utsho kubo bonke abathinjwa awabasa eBhabheli, besuka eJerusalem, ukuthi:Qb,Wayinikela uElasa unyana kaShafan loo ncwadi, ekunye noGemariya unyana kaHilekiya, ababezizigidimi zikakumkani uZedekiya wakwaJuda awazithumayo eBhabheli kukumkani uNebhukadenezare. Wabhala wenjenje:6ae,Wayibhala emva kokuba ukumkani uJekoniya nonina, namaphakathi, kunye neziphathamandla zakwaJuda naseJerusalem, namagcisa nabasebenzi bentsimbi bakhona, basiwa ekuthinjweni.` y,Nantsi incwadi eyabhalwa ngumshumayeli uJeremiya eseJerusalem, ebhalela amasalela amadoda amakhulu afudusiweyo, nababingeleli, nabashumayeli, kunye nabantu bonke abathathwa ngukumkani uNebhukadenezare eJerusalem, baya kuba ngabathinjwa eBhabheli.M_,Wabhubha ngenyanga yesixhenxe kwakuloo nyaka umshumayeli uHananiya./^W,Utsho ke kuwe uNdikhoyo ukuthi: ‘Uyabona, ndiza kukususa wena phezu komhlaba. Ungekapheli lo nyaka, uza kufa wena, kuba ufundisa abantu ukukreqa kuNdikhoyo.’ ”3]_,Emva koko umshumayeli uJeremiya wathi kumshumayeli uHananiya: “Jong' apha, Hananiya, akuthunywanga nguNdikhoyo konke wena, yaye aba bantu ubenza babambelele ebuxokini. \ ,Utsho uNdikhoyo onguSomandla-onke, uThixo kaSirayeli, ukuthi: ‘Zonke ezi zizwe ndiza kuzithwalisa idyokhwe yentsimbi, zaye ziza kuba zizicaka zikakumkani uNebhukadenezare waseBhabheli. Ewe, uza kuthotyelwa nazizilwanyana zasendle uNebhukadenezare.’ ” [, “Hamba uye kuthi kuHananiya: Utsho uNdikhoyo ukuthi: ‘Ewe, uyaphule idyokhwe eyenziwe ngomthi, kodwa uza kufakwa eyentsimbi.’Z%, Emva kokuba umshumayeli uHananiya eyaphule idyokhwe eyayisentanyeni yomshumayeli uJeremiya, lavakala ilizwi likaNdikhoyo kuJeremiya lisithi:yYk, wathetha apho ngaphambi kwabantu, wathi: “Utsho uNdikhoyo ukuthi yena uza kwenjenje ukuyaphula idyokhwe ukumkani uNebhukadenezare ayithwalise izizwe zonke. Iza kwenzeka kwiminyaka emibini loo nto.” Umshumayeli uJeremiya ke usuke wemka.]X3, UHananiya wayixhiwula loo dyokhwe yayisentanyeni yomshumayeli uJeremiya, wayaphula,Ww, Umshumayeli ke obevakalisa uxolo ebecaca ukuba ungothunywe nguNdikhoyo ngenene xa izinto azishumayelayo zisenzeka.”V1,Abashumayeli bamandulo, ababekho ngaphambi kwethu, babeshumayela ngemfazwe nendlala nobhubhani, bethetha ngezizwe ezikude nezikumkani ezinamandla.iUK,Kambe ke, khawuve le nto ndiza kuyithetha apha phambi kwakho nangaphambi kwabo bonke aba bantu.=Ts,wenjenje: “Amen! Akwaba ngenene uNdikhoyo la mazwi entshumayelo yakho ebeya kuwafezekisa, ayibuyisele kule ndawo impahla yendlu yakhe, kunye nabo bonke abathinjwa abaseBhabheli! S,UJeremiya umshumayeli wamphendula umshumayeli uHananiya apho ngaphambi kwababingeleli nabantu bonke ababelapho endlwini kaNdikhoyo,oRW,Ndiza kubabuyisela apha ooJekoniya unyana kaJoyakim ukumkani wakwaJuda, nabo bonke abathinjwa bakwaJuda abasiwa eBhabheli.’ Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. Ewe, uthi: ‘Ndiyaphule idyokhwe yokumkani waseBhabheli ephezu kwenu.’ ” Q9,Ngeminyaka emibini ndiza kuyibuyisela kule ndawo yonke impahla yendlu kaNdikhoyo eyathathwa yasiwa eBhabheli ngukumkani waseBhabheli uNebhukadenezare.P,“Utsho uNdikhoyo onguSomandla-onke, uThixo kaSirayeli, ukuthi: ‘Ndiyaphule idyokhwe kakumkani waseBhabheli ephezu kwenu.VO ',Kwangaloo nyaka, ngenyanga yesihlanu, kunyaka wesine elawula uZedekiya ukumkani wakwaJuda, uHananiya unyana ka-Azure waseGibheyon wathi kum, sisendlwini *kaNdikhoyo, ngaphambi kwababingeleli nabantu bonke:N!,“Iya kusiwa eBhabheli, ihlale apho ndide mna ndibuye ndiyilande ngokwam,” lowo ngumlomo kaNdikhoyo, “ndiyibuyisele kwakule ndawo.”M3,Ngokubhekisele kwimpahla eseleyo endlwini kaNdikhoyo, nasebhotwe lokumkani, naseJerusalem, utsho uNdikhoyo uSomandla-onke uThixo kaSirayeli ukuthi: L , K,Xa ukumkani uNebhukadenezare wayebamba ukumkani wakwaJuda uJekoniya, unyana kaJoyakim, kunye neziphathamandla zakwaJuda naseJerusalem, ebasa eBhabheli, wazishiya iintsika kunye netanki yobhedu, neenqwelwana, kunye nezinye izinto ezashiywayo endlwini kaThixo.){Jo,Ukuba bangabashumayeli – ukuba likho kubo ilizwi likaNdikhoyo – mabambongoze uNdikhoyo uSomandla-onke, khon' ukuze impahla eseleyo yendlu yakhe, neyasebhotwe lokumkani wakwaJuda, neyabantu baseJerusalem, ingathinjwa isiwe eBhabheli.” (Iw,Ze ningabaphulaphuli. Ze nithobele ukumkani waseBhabheli xa nifuna ukuphila. Ngani ukuba esi sixeko sibe ngamabhodlo?[H/,Ke ndithe kubabingeleli nakubantu bonke: “Utsho uNdikhoyo ukuthi: Ze ningawaphulaphuli amazwi abashumayeli abathi: ‘Iimpahla zendlu kaNdikhoyo ziza kubuya kwakamsinyane eBhabheli.’ Banishumayeza ubuxoki.4Ga,Abathunywanga ndim abo.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. “Bathetha ubuxoki egameni lam. Ngoko ke ndonigxotha, nitshabalale kunye nâbo bashumayeli banishumayeze ubuxoki.”&FE,Ze ningawaphulaphuli amazwi abashumayeli abathi: ‘Anisokuze nibe phantsi kolawulo lukakumkani waseBhabheli,’ kuba bashumayela ubuxoki bodwa xa batshoyo. E9, Ngani ukuba nizibulalise ngekrele, nendlala, nobhubhani, zinto ezo eziya kuthunyelwa nguNdikhoyo kwisizwe esingafuni ukuthobela ukumkani waseBhabheli?@Dy, NakuZedekiya ukumkani wakwaJuda, ndithethe kwaloo nto inye. Ndithe: “Mthobeleni ukumkani waseBhabheli, niyithwale idyokhwe yakhe, nimkhonze yena nabantu bakhe, khon' ukuze niphile.DC, Kanti sona isizwe esimthobelayo ukumkani waseBhabheli, sifake intamo edyokhweni yakhe, simthobele, sona ndosiyeka emhlabeni waso: sohlala kuwo, siwulime.’ ” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.B}, Banishumayeza ubuxoki abo; bona baya kunibangela ukuba nikhutshelwe kude kumhlaba wenu. Ndonichitha-chitha nitshabalale.IA , ‘Ngoko ke musani ukubaphulaphula abashumayeli benu, noosiyazi benu, nabalawuli-maphupha benu, namatola enu, nezanuse zenu, abathi kuni: “Anisoze naba zizicaka zikakumkani waseBhabheli.”Q@,“ ‘Xa kuthe kwabakho isizwe okanye ulawulo esingafuni ukuzithoba phantsi kukaNebhukadenezare ukumkani waseBhabheli, nditsho esingavumiyo ukuyithwala entanyeni idyokhwe yakhe, eso sizwe ndosohlwaya ngekrele, nendlala, nangobhubhani, side sinikezelwe ngokupheleleyo esandleni sikaNebhukadenezare.’ Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.S?,Zonke izizwe ziza kuba phantsi kwakhe, nonyana wakhe, nomzukulwana wakhe, lide lifike ixesha lokuwa kwelo lizwe lakhe. Emva koko ke kuya kufika izizwe ngezizwe, zinookumkani bazo abanamagama, zimoyise.4>a,Ke ngoko onke amazwe enikuwo ndiza kuwanikezela esandleni sikaNebhukadenezare, isicaka sam, ongukumkani waseBhabheli. Nditsho nezilwanyana ezi zasendle ziza kuba zezakhe.+=O,‘Lenziwe ndim ngamandla am amakhulu nengalo yam eyomeleleyo ihlabathi, nabantu abakulo, nezilwanyana ezikulo; ndaye ndilinika nabani na endifuna ukumnika lona.p<Y,Ziyalele ukuba zixelele iinkosi zazo zithi: Utsho uNdikhoyo uSomandla-onke, uThixo kaSirayeli, ukuthi:";=,ezinye uzithumele kookumkani base-Edom, eMowabhi, eAmon, eTire, naseSidon, uzithumela ngezi zigidimi zize apha eJerusalem kuZedekiya ukumkani wakwaJuda.e:C,“Utshilo uNdikhoyo kum ukuthi: Zenzele iidyokhwe ezinezitrophu, enye uyithwale entanyeni,9 ,Esaqala ukulawula uZedekiya, unyana kaJosiya ukumkani wakwaJuda, lavakala ilizwi kuJeremiya, livela *kuNdikhoyo, lisithi:k8O,Kwavela uAhikam unyana kaShafan, waxhasa uJeremiya, akabi sanikezelwa ke eluntwini ukuba abulawe.%7C,Babuye naye eJiputa, bamsa kukumkani Joyakim, owathi u-Uriya makaxatyelwe ngekrele, umzimba wakhe uye kulahlwa apho kungcwatyelwa khona abantu abaphantsi.)6w,Ukumkani uJoyakim wamthumela eJiputa apho uElinatan unyana ka-Akebhore, eneqela lamadoda, ukuba aye kumlanda u-Uriya. 59,Ukumkani uJoyakim kunye namagorha akhe neziphathamandla zonke wafuna ukumbulala akuliva udaba lwakhe. Wathi akuyiva loo nto u-Uriya, wasabela eJiputa.;4o,Kukwakho nomnye umfo owayengu-Uriya unyana kaShemaya waseKiriyati-yarim owayeshumayela naye egameni likaNdikhoyo, ethetha kwale nto ithethwe nguJeremiya ngesi sixeko neli lizwe.3+,“Ingaba uMika wabulawa na ngukumkani uHezekiya kunye nabantu bakwaJuda? Akazange na uHezekiya amoyike uNdikhoyo azicelele isisa kuye? Akazange na yena uNdikhoyo ayirhoxise intlekele abeselegqibe ukubahlisela yona? Thina sisemngciphekweni wokuzihlisela ishwangusha!” (P2,“Ngemihla kakumkani uHezekiya wakwaJuda kwabakho umfo waseMoreshete, owayenguMika igama, owathetha nabantu bonke bakwaJuda esithi: ‘Utsho uNdikhoyo uSomandla-onke ukuthi: “ ‘Iya kuphethulwa ixel' intsim' ilinywa iZiyon, yona iJerusalem ibe yimfumba yamabhodlo, intaba yendlu kaThixo yona ibe ziinduli ezinamahlathi.’M1,Kwavela amadoda amakhulu elo zwe, abhekisa kuloo ntlanganiso, athi:20],Iziphathamandla zikunye nabantu bonke, zathi kubabingeleli nabashumayeli: “Lo mntu akasifanelanga isigwebo sokufa! Uthetha nathi egameni likaNdikhoyo uThixo wethu.”`/9,Kambe ke nize nazi kakuhle ukuba xa nindibulala noba netyala lokuphalaza igazi elimsulwa, nikunye nesi sixeko nabemi baso, kuba mna ngenene ndithunywe nguNdikhoyo ukuba ndize kuwathetha kuni la mazwi niwevileyo.”S.,Mna okokwam ndisezandleni zenu; yenzani loo nto nibona ifanele ukwenziwa.3-_, Ngoko yahlukanani nale mikhwa mibi yenu nezenzo zenu ezimdaka, nimthobele uNdikhoyo uThixo wenu. Uya kwandula ke uNdikhoyo ukusirhoxisa isigqibo sokunihlisela intlekele.-,S, UJeremiya ubhekise kwiziphathamandla nakubantu bonke, wenjenje: “NguNdikhoyo ondithume ukuba ndishumayele ezi zinto benindiva ndizithetha ngale ndlu nesi sixeko.8+i, Ababingeleli nabashumayeli babhekisa kwiziphathamandla nabo bonke abantu, besithi: “Lo mntu ufanelwe kukugwetyelwa ukufa; niyive ngokwenu into ayishumayele ngesi sixeko!”M*, Zithe ezi ndaba zakufika kwiziphathamandla zakwaJuda, zatsho zagxalathelana ukusuka ebhotwe, zisiya endlwini kaNdikhoyo, zafika zaya kutsho ezihlalweni zazo ngakwiSango eLitsha lendlu kaNdikhoyo.[)/, Kutheni ukuba ushumayele ngegama likaNdikhoyo uthi le ndlu iza kufana neShilo, esi sixeko sitshabalale sibe yinkangala ngamanxuwa, singahlalwa mntu?” Bamvingcela kuloo ndlu kaNdikhoyo uJeremiya bonke abantu. Sk~ }}5|{&{zzOyxxvuutss+rr]rqpoonnNm:lk1jihhlgfffeeSdccb\a3`x__D^k]]\\[ZYXXJXWVVUTSRQPP`OONTMMaLKK9JQIIHGFFkEEXDDRCC BAAv@@??> =$<0;K::9;88<7766;5y5433&22R1X006/..)-s,++*))((K'|&&%%$N#"\!! Nu%LKflKB?;5 J =S ,(UGedaliya waphendula uYohanan ngelithi: “Uze ungakhe uyenze into enjalo! Bubuxoki le nto wena uyithethayo ngoIshmayeli.”%C,(Emva koko uYohanan unyana kaKareya waya kuGedaliya ngasese apho eMizpa, wathi: “Ndivumele ndiye kubulala uIshamyeli unyana kaNetaniya; akukho mntu uya kuyazi loo nto. Makangayekwa akubulale, aze la maJuda aqokeleleke apha phantsi kwakho athi saa, atshabalale amasalela akwaJuda.”8i,(bathi kuye: “Akuvanga na ukuba uBhahalisi ukumkani wama-Amon uthumele uIshmayeli unyana kaNetaniya ukuba akugwinte?” UGedaliya yena unyana ka-Ahikam akazange abakholelwe.ta,( Kwafika uYohanan unyana kaKareya kuGedaliya eMizpa, ehamba nabanye abaphathi bamabutho awayesemaphandleni,#?,( asuka onke, abuyela kwelakwaJuda, aya kuGedaliya eMizpa. Ayesuka kumazwe ngamazwe awayethe saa kuwo. Aqokelela intaphane yewayini neziqhamo zasehlotyeni.kO,( Athi amaJuda awayekwaMowabhi, nawayekwa-Amon, nakwaEdom, nakuwo onke amanye amazwe, akuva ukuba ukumkani waseBhabheli washiya igcudwana kwaJuda, waza wamisa uGedaliya unyana ka-Ahikam ozalwa nguShafan ukuba abe ngumphathiswa,S,( Mna ke ndiza kuhlala eMizpa, ndibe ngummeli wenu kumaKaledi asihambelayo. Yiyani kuqokelela iwayini, neziqhamo zasehlotyeni, neoyile yeminquma, nifake koovimba, nihlale kwezo dolophu nizithathileyo.”b=,( Wafunga uGedaliya, unyana ka-Ahikam, umzukulwana kaShafan, wathi kubo nabalandeli babo: “Ze ningoyiki ukuwakhonza amaKaledi. Hlalani apha kweli lizwe, nithobele ukumkani waseBhabheli. Xa nenjenjalo niya kulungelwa.~u,(basuka baya eMizpa apho kuGedaliya. Babekhokelwe ngooIshmayeli unyana kaNetaniya, uYohanan noJonatan oonyana bakaKareya, kunye noSeraya unyana kaTanumeti, bekunye noonyana bakaEfayi wakwaNetofa, kunye noYaziya umfo waseMahaka, nabalandeli babo.3,(Ukumkani waseBhabheli wamisela uGedaliya unyana ka-Ahikam ukuba abe ngumphathiswa welizwe elo, abe phantsi kwakhe loo madoda nabafazi nabantwana kwabo bahlelelekileyo ababengafuduswanga basiwa eBhabheli. Ke abaphathi bamabutho ababesemaphandleni benamadoda awo, bakukuva oku, ,(Wesuka apho uJeremiya, waya kuGedaliya unyana ka-Ahikam owayeseMizpa, wafika wahlala naye phakathi kwabantu ababesele kwelo lizwe.hI,(Kambe ke engekahambi uJeremiya uNebhuzaradan uqokele wenjenje: “Ungabuyela kuGedaliya unyana ka-Ahikam ozalwa nguShafan, omiselwe ukuba alawule iidolophu zakwaJuda ngukumkani waseBhabheli. Ungahlala naye phakathi kwamawenu, okanye uye naphi na apho uthanda khona.” Watsho emnika umphako loo mphathi-balindi kwakunye nesipho, wamndulula uJeremiya.r],(Uyabona, namhlanje ndiza kukukhulula kula matyathanga ubotshwe izandla ngawo. Ungaya nam eBhabhehli ukuba uyafuna; ndokulungiselela. Phofu ungasala uhlale apha ukuba akufuni, okanye ungaya naphi na apho uthanda khona kweli lizwe.”},(Uyenzile ke uNdikhoyo loo nto njengokuba wayetshilo. Nifikelwe yile nto ngenxa yokuba nimonile uNdikhoyo anamphulaphula.~u,(Akufika kuJeremiya umphathi-balindi wathi: “*NguNdikhoyo uThixo wenu ocwangcise le ntlekele inihleleyo kule ndawo.t c,(Lavakala ilizwi *likaNdikhoyo kuJeremiya, akuba ekhululwe nguNebhuzaradan umphathi-balindi bakomkhulu, eRama. UNebhuzaradan wafika uJeremiya ekhonkxiwe ephakathi kwabathinjwa baseJerusalem nakwaJuda, ababesisiwa ekuthinjweni eBhabheli.,'Inene, ndiza kukuhlangula, ungawi likrele, businde ubomi bakho, kuba ubuthembele ngam wena. Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.’ ”,'Kodwa wena ndokuhlangula ngaloo mini. Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. Wena akuyi kunikezelwa esandleni saloo madoda uwaxhaleleyo.,'“Yiya kuxelela uEbhedi-meleki umKushe uthi: ‘Utsho *uNdikhoyo uSomandla-onke, uThixo kaSirayeli, ukuthi: Amazwi am mayela nesi sixeko ndiya kuwazalisekisa ngokusihlisela intlekele, ingabi kokulungileyo. Loo nto iza kuhla uyijongile, lakufika ixesha.j M,'Ngexesha uJeremiya wayevaleleke enkundleni yabalindi lavakala kuye ilizwi likaNdikhoyo, lisithi:S ,'bathi makuye kukhutshwa uJeremiya kulaa nkundla yabalindi wayehlala kuyo. Bamnikezela kuGedaliya unyana ka-Ahikam unyana kaShafan ukuba amgoduse. Wasala wahlala phakathi kwabantu bakowabo ke uJeremiya.A {,' Ngoko ke umphathi-balindi uNebhuzaradan ekunye noNebhushazibhan umphathi oyintloko, nengqwayi-ngqwayi yomkhosi uNerigale-sharezere, bekunye nezinye iindwalutho zokumkani waseBhabheli,a ;,' “Mthathe uJeremiya, umphathe kakuhle, ungamenzakalisi, umenzele loo nto ayifunayo.”o W,' Mayela noJeremiya ukumkani uNebhukadenezare wayalela umphathi-balindi bakomkhulu uNebhuzaradan wathi:,' Kodwa inxalenye yabantu ababengamahlwempu angenanto tu, wabashiya ezweni lakwaJuda umphathi uNebhuzaradan, wababela amasimi nezidiliya.+O,' Umphathi wabalindi bekumkani, uNebhuzaradan, wabaqhubela eBhabheli ekuthinjweni abantu abasala esixekweni, bekunye nabo babezinikezele, nabanye abantu abaseleyo.mS,'Ibhotwe lokumkani, nezindlu zabantu, zatshiswa ngomlilo ngamaKaledi, adiliza neendonga zeJerusalem.fE,'Wamtyhaphaza amehlo uZedekiya, wamfaka amakhamandela enziwe ngobhedu, ukuze asiwe eBhabheli. ,'Ukumkani waseBhabheli wababulala apho eRibhela oonyana bakaZedekiya ejongile, ngokunjalo wazibulala neendwalutho zonke zakwaJuda.`9,'Umkhosi wamaKaledi wabasukela wamfumana uZedekiya kuloo mathafa aseJeriko. Amthatha amsa kukumkani uNebhukadenezare waseBhabheli owayeseRibhela ezweni laseHamati. Lathethwa apho ityala likaZedekiya, waza wagwetywa.|q,'Bathe bakuzibona ezi ziphathamandla ooZedekiya ukumkani wakwaJuda ekunye nomkhosi wakhe wonke, basaba; bemka ngobusuku esixekweni ngendlela edlula ngasesitiyeni sikakumkani, baphuma ngesango eliphahlwe ziindonga, babalekela entilini yeJordan.G,'Zesuka zonke iziphathamandla zekumkani yaseBhabheli zaya kutsho ngakwiSango eliseMbindini, zafika zee nqwadalala ezihlalweni apho; yayingooNerigale-sharezere, noSamagare-nebho, noSarsekim umphathi oyintloko, nomnye uNerigale-sharezere owayeyingqwayi-ngqwayi yomkhosi, kunye nezinye iindwalutho zokumkani waseBhabheli. ,'Kwathi ngomhla wethoba ngenyanga yesine kunyaka weshumi linanye uZedekiya engukumkani agqobhoza angena kweso sixeko amaKaledi.2 _,'Ngenyanga yeshumi kunyaka wethoba ukumkani uZedekiya elawula kwaJuda, ukumkani uNebhukadenezare waseBhabheli nomkhosi wakhe uphela, waya kungqinga isixeko saseJerusalem.~!,&Wahlala apho uJeremiya kuloo nkundla yabalindi kwada kwafika umhla wokuthinjwa kweJerusalem. Ukuthinjwa kweJerusalem kwahamba ngolu hlobo:T}!,&Zaya kuJeremiya zonke iziphathamandla, zafika zambuza ngencoko yakhe nokumkani. Wazixelela konke athe ukumkani aze azixelele kona. Azibanga nakumphikisa kuba yayingavelwanga bani incoko yakhe nokumkani.~|u,&uze uthi: ‘Bendiye kucenga ukumkani ukuba angandibuyiseli kulaa ndlu kaJonatan, kuba ndoyika ukufela khona.’ ”?{w,&Kodwa ke xa zithe iziphathamandla zeva ukuba bekhe sadibana, zize ke zithi kuwe: ‘Sixelele, ubusithini kukumkani, waza yena wathini kuwe? Ukuba uthethe konke, asiyi kukubulala,’wzg,&Emva koko uthe ukumkani uZedekiya kuJeremiya: “Uze ungayithethi mntwini le ncoko yethu, ukuba akufuni kufa.?yw,&“Bonke abafazi bakho nabantwana bakho baya kusiwa kumaKaledi. Wena akuyi kuphuncula esandleni sawo: uya kubanjwa ngukumkani waseBhabheli, nesi sixeko sitshatyalaliswe ngomlilo.”lxQ,&bonke abafazi abasesebhotwe lokumkani wakwaJuda baya kusiwa kumaphakathi okumkani waseBhabheli. Abo bafazi bothi kuwe: “ ‘Bakulukuhle weyela abo gxa bakho bebhongo. Ngoku inkal' ixing' etyeni – bakushiye kwesinomhlwa.’Jw ,&Kodwa ke ukuba uyala ukuzinikezela, uNdikhoyo undityhilele ukubav',&Uthe uJeremiya: “Akayi kukunikezela. Thobela uNdikhoyo wena ngokwenza le nto ndikuxelela yona, xa ufuna ukulungelwa, usindise nobomi bakho.)uK,&Uphendule ngelithi ukumkani uZedekiya: “Ndoyika amaJuda aselezinikezele kumaKaledi, hleze nam ndinikezelwe kuwo ngamaKaledi, aze wona andiphathe gadalala.”4ta,&Kodwa ukuba uyala ukunizikezela kubaphathi-mkhosi bokumkani waseBhabheli, esi sixeko siya kunikezelwa esandleni samaKaledi, asitshise siphele, nawe ungasindi kuwo.’ ”4sa,&UJeremiya ke ubhekise kukumkani uZedekiya wenjenje: “Utsho uNdikhoyo uThixo onamandla onke onguThixo kaSirayeli ukuthi: ‘Ukuba uyaphuma ngoku uzinikezele kubaphathi-mkhosi bokumkani waseBhabheli, ubomi bakho buya kusinda, nesi sixeko singàtshatyalaliswa ngomlilo, usinde kunye nentsapho yakho.Cr,&Ukumkani uZedekiya wafunga ngasese enoJeremiya, wenjenje: “Ekho nje uNdikhoyo, kanye lo usinika ubomi, andiyi kukubulala, ndingayi kukunikela esandleni sâbo bazungula ubomi bakho.” q,&UJeremiya yena uthe kuZedekiya: “Ukuba ndikuxelele akuyi kundibulala kodwa? Ukanti nokuba ndingakucebisa, soze undiphulaphule.”[p/,&Emva koko ukumkani uZedekiya wathi makaye kubizwa umshumayeli uJeremiya, asiwe kumnyango wesithathu wendlu *kaNdikhoyo. Uthe akufika uJeremiya, ukumkani wathi: “Ndifuna ukukubuza into; uze ungandifihleli.”[o/,& baza bona bamrhola emhadini ngezo ntambo. UJeremiya wahlala enkundleni yabalindi.n,& Ke uEbhedi-meleki umKushe wathi kuJeremiya: “Faka la madlavu emakhwapheni, ukuze ungatyatyulwa ziintambo.” enjenjalo ke uJeremiya,Jm ,& Wanduluka ke naloo madoda uEbhedi-meleki, waya nawo kwigumbi elalisebhotwe ngaphantsi kwendlu enguvimba wasebhotwe. Wathatha amadlavu apho, wawathobela emhadini kuJeremiya, ebotshwe ngentambo.l-,& Ukumkani wathi kumKushe uEbhedi-meleki: “Thatha amashumi amathathu amadoda, uye kunyula umshumayeli uJeremiya kuloo mhadi, engekafeli apho.”7kg,& “Noko, mhlekazi, imbi yonke le nto yenziwe ngala madoda kumshumayeli uJeremiya, ukweyelisela umntu emhadini apho aya kulamba afele khona xa kungasekho kutya esixekweni.”Dj,&uEbhedi-meleki waya apho kuye evela ebhotwe, wafika wathi:/iW,&Zaya kufika kwigosa lasebhotwe uEbhedi-meleki, owayengumKushe, ezo ndaba zokuba uJeremiya weyehliselwe emhadini. Kwathi ukumkani esahleli ngakwiSango lakwaBhenjamin,`h9,&Bamthatha ke uJeremiya, baya kumfaka emhadini owawusenkundleni yabalindi kwaMalekiya unyana kakumkani. Bamthoba ngentambo ukumsa ezantsi kuloo mhadi owawungenamanzi, iludaka lodwa. Watshona kwelo daka ke uJeremiya.pgY,&“Usezandleni zenu; mna kumkani andinakuphikisana nani,” waphendula ngelitshoyo ukumkani uZedekiya.ffE,&Emva koko iziphathamandla ezo zathi kukumkani: “Lo mfo makafe, kuba utyhafisa amajoni ashiyekileyo apha esixekweni, kwakunye nabantu bonke, ngezi zinto azithethayo. Akabanqweneleli buhle abantu; ubanqwenelela ububi.”e ,&Kaloku utsho uNdikhoyo ukuthi: ‘Esi sixeko siza kunikezelwa esandleni somkhosi wokumkani waseBhabheli oza kusithimba.’ ”1d[,&“Utsho *uNdikhoyo ukuthi: ‘Umntu oya kusala kwesi sixeko uza kufa ngekrele, yindlala, nangubhubhani, kanti ke lowo uzinikezelayo kumaKaledi uya kusinda, aphile.’5c e,&UJeremiya waviwa nguShefatiya unyana kaMatan, noGedaliya unyana kaPashure, noYukali unyana kaShelemiya, bekunye noPashure kaMalkiya, xa wayebhekisa kubantu jikelele esithi:Lb,%Wayalela ke ukumkani uZedekiya ukuba uJeremiya makagcinwe enkundleni yabalindi, anikwe iqhekeza lesonka kude kuphele ukutya esixekweni. Kwaba njalo ke ukuhlala kukaJeremiya kwinkundla yabalindi.~au,%Ndinesicelo, mhlekazi omhle! Ndicela ukuba ndingabuye ndisiwe kulaa ndlu kanobhala uJonatan, hleze ndifele khona!”t`a,%Baphi ngoku abo bashumayeli benu babesithi: ‘Ukumkani waseBhabheli akayi kunihlasela nina neli lizwe’?%_C,%Uqokele wathi uJeremiya, ebhekisa kukumkani uZedekiya: “Ndone ngantoni na kuwe, okanye kumaphakathi nakubantu bakho, sendibona ndifakwe entolongweni nje?u^c,%Emva koko ukumkani uZedekiya wathi makasiwe kuye ebhotwe, apho wambuza khona ngasese esithi: “Ngaba unalizwi livela kuNdikhoyo?” Waphendula wathi uJeremiya: “Ewe, ndinalo. Wena uza kunikezelwa esandleni sokumkani waseBhabheli.”X]),%Wavalelwa uJeremiya esiseleni esinamagunjana, apho wahlala khona ithuba elide.t\a,%Zona zacaphuka, zathi makakatswe, avalelwe entolongweni endlwini kaJonatan unobhala, eyayenziwe intolongo.[,%UJeremiya uthe: “Hayi, uyaxoka! Andibhaceli kumaKaledi.” UIriya akazange afune nokuva oku, usuke wambamba, wamsa kwiziphathamandla.UZ#,% Uthe akufika kwisango leJerusalem ekuthiwa lelakwaBhenjamin, umshumayeli uJeremiya wabanjwa nguIriya, unyana kaShelemiya owayezalwa nguHananiya, owayeyintloko yabalindi, wathi: “Ubhacela kumaKaledi!”zYm,% uJeremiya wanduluka kweso sixeko, esinga kummandla wakwaBhenjamin, esiya kuthatha isabelo sakhe kubantu balapho.aX;,% Wakuba urhoxile eJerusalem umkhosi wamaKaledi emva kokuva iindaba ngomkhosi waseJiputa,=Ws,% Ndithi nokuba beningade niwubhuqe wonke umkhosi wamaKaledi onihlaselayo, kusale nje iingxwelerha ezintenteni, zona kanye beziya kuvuka zisitshabalalise ngomlilo esi sixeko.’ ”tVa,% “Utsho ke uNdikhoyo ukuthi: ‘Nize ningazikhohlisi nibe amaKaledi aza kuniyeka. Unakanye ukuba aniyeke!hUI,%Wona ke amaKaledi aza kubuya aze kuhlasela esi sixeko, asithimbe, asitshabalalise ngomlilo.’MT,%“Utsho uNdikhoyo uThixo kaSirayeli ukuthi: ‘Mxeleleni ukumkani wakwaJuda obenithume kum nithi ndithi: Nanko umkhosi wokumkani waseJiputa obuze kuncedisana nani ubuyela kwakwelakowawo eJiputa.GS,%Lavakala ilizwi likaNdikhoyo kumshumayeli uJeremiya, lisithi:{Ro,%Umkhosi wokumkani waseJiputa wawuselundulukile, aza amaKaledi awayengqinge iJerusalem, akuziva ezo ndaba, arhoxa.|Qq,%Ngelo xesha wayesakhululekile uJeremiya, esenokuhamba-hamba phakathi kwabantu, kuba wayengekavalelwa entolongweni.RP,%Ke yena uZedekiya wathumela uYukali unyana kaShelemiya, ekunye nombingeleli uZefaniya unyana kaMaseya, ukuba baye kumshumayeli uJeremiya, bafike bathi: “Khawusithandazele kuNdikhoyo uThixo wethu.”O,%owayengazange awahoye, yena namaphakathi akhe, nabantu belizwe, amazwi *kaNdikhoyo awayeshunyayelwa ngumshumayeli uJeremiya.)N M,%UZedekiya unyana kaYosiya wabekwa waba ngukumkani wakwaJuda, emiselwa ngukumkani uNebhukadenezare waseBhabheli. Wangena ezihlangwini zikaKoniya unyana kaJoyakim`M9,$ Wathatha enye incwadi uJeremiya, wayinika unobhala uBharaki unyana kaNeriya. UBharuki wabhala onke loo mazwi wawabizelwa nguJeremiya ayekulaa ncwadi yatshiswa ngukumkani. Kongezwa namanye amazwi amaninzi anjengawo.oLW,$Ndiza kumohlwaya, yena nenzala yakhe, namaphakathi akhe, ngenxa yobugwenxa ababenzileyo. Bona kunye nabemi baseJerusalem nabakwaJuda abandiphulaphulanga; ngoko ke ndiza kubahlisela intlekele ekukade ndibasongela ngayo.” ’ ”aK;,$Ke ngoko utsho uNdikhoyo malunga noJoyakim ukumkani wakwaJuda ukuthi: “Yena akayi kuba namzukulwana uya kulawula esikhundleni sikaDavide. Isidumbu sakhe siya kulahlwa, sitshe lilanga emini, silale iqabaka ebusuku.sJ_,$Uze uthi kuJoyakim ukumkani wakwaJuda: ‘Utsho uNdikhoyo ukuthi: Wena uyitshisile laa ncwadi, usithi: “Kutheni ukuba ubhale usithi ngenene ukumkani waseBhabheli uza kulitshabalalisa eli lizwe, atshitshise konke abantu nempahla?”Iw,$“Thatha enye incwadi, ubhale kuyo onke loo mazwi awayekulaa ncwadi yokuqala itshiswe nguJoyakim ukumkani wakwaJuda.H,$Akuba ukumkani eyitshisile incwadi eyabhalwa nguBharuki ebizelwa nguJeremiya, libuye lavakala ilizwi *likaNdikhoyo kuJeremiya, lisithi:XG),$Wasuka wathi ukumkani kuJerameli unyana wakhe, noSeriya unyana ka-Azeriyeli, kunye noShelemiya unyana ka-Abhedeli, mabababambe ooJeremiya umshumayeli noBharuki unobhala wakhe. Suka yena uNdikhoyo wabafihla.zFm,$Nakuba wayebongozwa ngooElinatan noDelaya noGemariya ukuba angayitshisi loo ncwadi ukumkani, akabaphulaphulanga.dEA,$Ukumkani namaphakathi akhe ababonakalisanga kothuka nakuzohlwaya bakuba bewavile la mazwi.,$Babuza ke kuBharuki bathi: “Khawutsho, uyithatha phi yonke le ntu uyibhalileyo? Ngaba uyibhale uyibizelwa nguJeremiya?”=,$Akuba loo madoda ewavile onke loo mazwi, othuka, aza abhekisa kuBharuki athi: “Ngenene, la mazwi makaxelwe kukumkani.”[</,$Bathi kuye: “Khawuhlale phantsi usifundele.” Wahlala phantsi ke, wabafundela.m;S,$ezo ziphathamandla zathuma uYehudi, unyana kaNetaniya ozalwa nguShelemiya unyana kaKushi, ukuba axelele uBharuki athi: “Yiza apha naloo ncwadi uyifundela abantu!” Waya kubo ke uBharuki unyana kaNeriya, eyiphethe loo ncwadi.U:#,$ Akuba uMikaya ebaxelele konke akuve kufundelwa abantu nguBharuki encwadini,}9s,$ waya kwigumbi likanobhala ebhotwe apho kwakuhleli khona ezi ziphathamandla: unobhala uElishama, uDelaya unyana kaShemaya, noElinatan unyana ka-Akebhore, kunye noGemariya unyana kaShafan, noZedekiya unyana kaHananiya, nezinye iindwalutho zonke.k8O,$ Wasuka uMikaya, ozalwa nguGemariya unyana kaShafan, akuba ewavile amazwi *kaNdikhoyo asencwadini,F7,$ UBharuki esendlwini kaNdikhoyo, emi egumbini likaGemariya unyana kanobhala uShafan elalikwiyadi engentla kwiSango eLitsha lendlu kaNdikhoyo, wabafundela encwadini abantu amazwi kaJeremiya.c6?,$ Ngenyanga yethoba, kunyaka wesihlanu uJoyakim engukumkani wakwaJuda, kwabhengezwa umhla wenzila kubo bonke abantu baseJerusalem kwanâbo babevela kwiidolophu zakwaJuda. Injongo yayiyeyokuba bazisole phambi koNdikhoyo."5=,$UBharuki unyana kaNeriya wenze njengoko wayalelwa ngumshumayeli uJeremiya, wabafundela abantu apho endlwini kaNdikhoyo loo mazwi ayebhalwe kuloo ncwadi.'4G,$Mhlawumbi ukubongoza kwaba bantu kungavakala kuNdikhoyo, baguquke nakwimikhwa yabo emibi, kuba ubasongele enengqumbo nomsindo omkhulu aba bantu uNdikhoyo.”P3,$Ke mayibe nguwe oyayo endlwini kaNdikhoyo ngomhla wenzila, ufike ufundele abantu amazwi kaNdikhoyo lawo uwabhale ubizelwa ndim. Fundela bonke abantu bakwaJuda abafika bevela kwiidolophu ngeedolophu.]23,$UJeremiya waxelela uBharuki wathi: “Ndithintelwe; andinakuya endlwini kaNdikhoyo. 1,$UJeremiya wabiza uBharuki unyana kaNeriya, wambizela onke amazwi kaNdikhoyo awathethe kuye, yena uBharuki wawabhala encwadini apho.'0G,$Mhlawumbi bangaguquka kule mikhwa mibi yabo abantu bakwaJuda xa besiva ngentlekele endizimisele ukubazisela yona, nam ke ndibaxolele izikreqo nezono zabo.”g/G,$lisithi: “Thatha incwadi esongwayo, ubhale onke amazwi endawathethayo kuwe ngokubhekiselele kuSirayeli noJuda kunye nezinye iintlanga, ukususela mhla ndaqala ukuthetha nawe kusalawula uYosiya, kude kuze kuthi gaa ngoku.p. [,$Ngonyaka wesine uJoyakim unyana kaYosiya engukumkani wakwaJuda lavakala ilizwi *likaNdikhoyo kuJeremiya-),#Ngoko ke mna Ndikhoyo onguSomandla-onke uThixo kaSirayeli ndithi: ‘UYonadabhi unyana kaRekabhi akayi kuze aswele ndoda yakundikhonza.’ ”X,),#UJeremiya ke wabhekisa kumaRekabhi, wathi: “Utsho uNdikhoyo uSomandla-onke, onguThixo kaSirayeli, ukuthi: Nina namthobela uyihlo-mkhulu uYonadabhi, nawugcina umthetho wakhe, nayenza yonke imiyalelo yakhe.+),#“ ‘Ngoko ke mna Ndikhoyo, uThixo onamandla onke, uThixo kaSirayeli, nditsho ukuthi: “Niyabona, uJuda nabo bonke abemi baseJerusalem ndibazisela yonke intlekele endabasongela ngayo. Ndabathethisa, kodwa àbandiphulaphula; ndabakhalimela, kodwa abasabela.” ’ ”*,#Isizukulwana sikaYonadabhi unyana kaRekabhi sona sawuthobela umyalelo wokhokho waso, kodwa nina, luhlangandini, anivumi ukundithobela!&)E,#Ndithe rhoqo ukunithumela zonke izicaka zam *abashumayeli. Babesithi: “Guqukani ezindleleni zenu ezigwenxa, nilungise ihambo yenu. Musani ukulandela abanye oothixo nibanqule. Xa nisenjenjalo niya kuma kulo mhlaba ndawunika ookhokho benu.” Kodwa nina nisuke anahoya, anandithobela.v(e,#UYonadabhi unyana kaRekabhi wayalela oonyana bakhe ukuba bangaseli iwayini, myalelo lowo bawugcinileyo. Unanamhla ke abayiseli iwayini, kuba bethobela umyalelo wookhokho babo. Kodwa mna ndiphindelele ukuthetha nani, kodwa anandithobela.X'),# “Utsho uSomandla-onke onguThixo kaSirayeli ukuthi: Yiya kubantu bakwaJuda nabemi baseJerusalem uthi: ‘UNdikhoyo uthi: Yini na ukuba ningavumi ukuqeqeshwa niwathobele amazwi am? Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.@&{,# Libuye lavakala kuJeremiya ilizwi likaNdikhoyo lisithi:B%},# Kuthe ke xa ukumkani uNabhukadenezare ehlasela eli lizwe, thina sathi: ‘Masiye kungena eJerusalem, sisabe imikhosi yamaKaledi nama-Aram.’ Yiyo loo nto sisahleli apha eJerusalem.”b$=,# Sasoloko sihlala ezintenteni ngokuthobela umyalelo esawunikwa ngubawo-mkhulu uYonadabhi.F#,# singazanga sakha zindlu zakuhlala, salima masimi nazidiliya.'"G,#Siwuthobele ke wonke umyalelo kabawo omkhulu uYonadabhi unyana kaRekabhi. Thina, nabafazi bethu, noonyana neentombi zethu, asizanga sayisela iwayini ebomini,z!m,#Ngaphezu koko ze ningaze nakhe izindlu, nihlwayele imbewu, nityale izidiliya. Ze ningabi nazo konke-konke ezi zinto, koko nihlale ezintenteni bonke ubomi benu. Ukuba nithe nenjenjalo niya kuma ithuba elide kulo mhlaba eniphambukele kuwo.’7 g,#Athi loo madoda: “Hayi, asiyiseli iwayini! Kaloku ubawo omkhulu uYonadabhi, unyana kaRekabhi, wathi: ‘Ze ningaze niyisele iwayini, nina nezizukulwana, nditsho nanini na.c?,#Ndabeka iibhekile neendebe ezinewayini ngaphambi kwabo, ndathi: “Khanibambe, madoda!”hI,#Ndabangenisa endlwini kaNdikhoyo, kwigumbi leento zikaHanam owayezalwa ngumfo wakwaThixo uIgedaliya. Elo gumbi lalimelene negumbi leziphathamandla, lona eli lingasentla kwelikaMaseya unyana kaShalum owayengumgcini-masango. ,#Ndaya kubiza uYazaniya unyana kaJeremiya unyana kaHabhaziniya, nabantakwabo noonyana bakhe bonke. Ndawumema wonke umzi wamaRekabhi.{,#lisithi: “Yiya kumaRekabhi, uthethe nawo, uwamemele kwigumbi elibucala endlwini kaNdikhoyo, uwanike iwayini asele.”t c,#Ngexesha ukumkani uJoyakim unyana kaYosiya wayengukumkani kwaJuda lavakala ilizwi *likaNdikhoyo kuJeremiya,Q,"Ndiza kunika umyalelo ndiwubuyisele kwesi sixeko, usihlasele, usithimbe, usitshise. Ezi dolophu zakwaJuda ndiza kuzitsho zibe yinkangala apho kungekho bani unokuhlala.’ Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.”T!,"“ ‘Naye ukumkani uZedekiya wakwaJuda, kunye neziphathamandla zakhe, ndiza kubanikela esandleni seentshaba zabo ezizungula ubomi babo, nditsho umkhosi wokumkani waseBhabheli orhoxileyo ekumhlaseleni.y,"ndiza kubanikezela esandleni seentshaba zabo ezizungula ubomi babo, izidumbu zabo zibe kukutya kweentaka namarhamncwa.*M,"Iziphathamandla zakwaJuda naseJerusalem kunye namaphakathi, ababingeleli kunye nabo bonke abantu beli lizwe abacande phakathi kwamacala ethole elahlulwe kubini,6e,"Amadoda awaphuleyo umnqophiso wam, akayifezekisa imiqathango yomnqophiso awawenza phambi kwam, ndowafanisa nethole awalahlula kubini, aza acanda phakathi kwaloo macala alo.$A,"“Ngoko ke utsho uNdikhoyo ukuthi: ‘Anindithobelanga ngokungawakhululi amawenu. Niyabona ke, ndinivakalisela isibhengezo senkululeko: inkululeko yokufa ngekrele nendlala nobhubhani. Ndiza kunenza nibe ngumbono orhwaqelisayo kuzo zonke izizwe zehlabathi. Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.6e,"Kodwa ngoku nibuye nasityeshela eso sigqibo, nalinyelisa igama lam ngokubuya nibanyanzele nibenze amakhoboka abantu ebenisele nabakhulula baye apho bathanda ukuya khona.’"=,"Kambe nina nizohlwayile, nandikholisa ngokuthi nonke nivume ukuwakhulula ebukhobokeni amawenu, nenza umnqophiso phambi kwam endlwini ebizwa ngegama lam.eC,"“Qho ekupheleni kweminyaka esixhenxe kufuneka nikhulule wonke umwenu ongumHebhere ozithengise kuwe ithuba leminyaka emithandathu ekusebenzela.” Kodwa ookhokho benu abazanga bayihoye nokuyihoya loo nto ndayithethayo.&E," “Utsho uNdikhoyo onguThixo kaSirayeli ukuthi: ‘Ndênza umnqophiso kunye nookhokho benu mhla ndabakhupha eJiputa, ndabakhulula ebukhobokeni. Ndathi kubo:<s," Lavakala ke kuJeremiya ilizwi likaNdikhoyo lisithi:mS," kodwa kamva babuye barhoxa kwizigqibo zabo, babanyanzela abo bantu ukuba babuyele kwasebukhobokeni.{," Bavuma bonke abantu kunye neziphathamandla ukuwakhulula onke amakhoboka, bangabi sawakhoboza abo bantu. Bawakhulula ke,q [," amakhoboka angamaHebhere angamadoda nabafazi, khon' ukuze kungabikho mntu ungumJuda unekhoboka lomJuda.' G,"Lavakala kuJeremiya ilizwi *likaNdikhoyo emva kokuba ukumkani uZedekiya wayenze umnqophiso nabantu baseJerusalem wokuba baza kwenza isibhengezo sokuwakhulula< q,"xa kanye umkhosi wokumkani waseBhabheli wawuhlasela eso sixeko kunye nezinye iidolophu ezazisaxhathisile, iLakishe neAzeka, kuphela kwezixeko zakwaJuda ezazinqatyisiwe ezasalayo.e C,"Umshumayeli uJeremiya wawathetha ke onke la mazwi kukumkani uZedekiya wakwaJuda eJerusalem, #,"uza kufa ngoxolo. Nanjengoko abantu babesenza isiqhumiso xa babengcwaba ooyihlo, nditsho ookumkani bamandulo, ngokunjalo naxa bangcwaba wena baza kwenza isiqhumiso. Nawe baza kukuzilela, bathi: “Mawoo, nkosi!” Uthethile uNdikhoyo. Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.’ ”3,"“Kambe ke, mhlekazi Zedekiya, kumkani wakwaJuda, live neli lizwi likaNdikhoyo. Utsho kuwe uNdikhoyo ukuthi: ‘Wena Zedekiya akuyi kufa ngekrele;/,"Nawe akuyi kuphuncula: uza kubanjwa unikezelwe kuye. Uza kumbona ngamehlo ukumkani waseBhabheli, nithethe ubuso ngobuso, uhambe uye eBhabheli.’dA,"“Utsho uNdikhoyo onguThixo kaSirayeli ukuthi: Yiya kuZedekiya ukumkani wakwaJuda, uthi kuye: ‘Utsho uNdikhoyo ukuthi: Esi sixeko ndiza kusinikela esandleni sokumkani waseBhabheli, yaye uza kusitshisa sibe luthuthu. 1,"Ngexesha ukumkani uNebhukadenezare waseBhabheli wayehlasela iJerusalem kunye needolophu eziyingqongileyo ngomkhosi wakhe wonke, encediswa zizikumkani zonke ezazingaphantsi kwakhe zezizwe ngezizwe awayezilawula, wafikelwa ludaba luvela *kuNdikhoyo uJeremiya. Lwafika lusithi:,!xa kunjalo ndingasibukula isizukulwana sikaYakobi nesikaDavide, isicaka sam, kungabi sanyulwa mlawuli koonyana bakhe alawule inzala ka-Abraham noIsake noYakobi. Unakanye! Ndiza kubakhulula ekuthinjweni, ndibabuyisele kundalashe, ndibathi jize ngemfesane.’ ”(I,!Utsho uNdikhoyo ukuthi: ‘Xa ungatshitshayo umnqophiso wam wemini nobusuku, khon' ukuze kuphele nemimiselo yam yolungelelwano esibhakabhakeni nasehlabathini,>u,!“Ukuvile na okuthethwa ngaba bantu besithi: ‘Izizwe ezibini awazinyulayo uNdikhoyo uzibukule’? Ngokwenjenjalo banyelisa abantu bam ngokungathi abaselulo uhlanga emehlweni am.9m,!Lavakala kuJeremiya ilizwi likaNdikhoyo lisithi:X),!Njengokuba zingenakubalwa iinkwenkwezi esibhakabhakeni, ingenakulinganiswa nentlabathi elunxwemeni lolwandle, ndiya kwenjenjalo ukusandisa isizukulwana sesicaka sam uDavide nesabaLevi abandikhonzayo.’ ”5c,!ungaphela nomnqophiso wam nesicaka sam uDavide, angabi naye umzukulwana oya kulawula esikhundleni sakhe, kwangokunjalo nomnqophiso wam nabaLevi wokuba bahlale bendikhonza.~ ,!“Utsho uNdikhoyo ukuthi: ‘Xa ungatshitshayo umnqophiso wam wemini nobusuku, kungabikho mini nabusuku ngexesha elimisiweyo,:}o,!Lavakala kuJeremiya ilizwi likaNdikhoyo, lisithi:l|Q,!NakubaLevi bohlala bekho ababingeleli bokwenza amadini atshiswayo naweenkozo nemibingelelo.’ ”Z{-,!“Ewe, uNdikhoyo uthi: ‘KwaDavide soze inqamke indoda yokulawula kwaSirayeli.3z_,!Ngaloo mihla abantu bakwaJuda bohlala bengabasindileyo, nabemi baseJerusalem bohlala bekhuselekile. Igama eya kubizwa ngalo lelithi: “UNdikhoyo ubulungisa bethu.”’y',!“ ‘Ngaloo mihla, kanye ngelo thuba, ndovelisela uDavide ihlumelo elinobulungisa. Uya kuliphatha ngokuthe tye nangobulungisa ilizwe lonke.x{,!“Nguwo lo umlomo kaNdikhoyo: ‘Iyeza imihla yokuba ndisifezekise isithembiso sam kwisizwe sakwaSirayeli nesakwaJuda.Ww',! Ezidolophini kweleentaba, nezakumazantsi eentaba, nakumzantsi-Juda, kummandla wakwaBhenjamin, nakwiilali ezingqonge iJerusalem, nakwiidolophu zakwaJuda, kobuya kubalwe imfuyo ngabelusi,’ utsho uNdikhoyo.Iv ,! “Utsho uNdikhoyo uSomandla-onke ukuthi: ‘Kanye kule ndawo iyinkangala, ingamiwa mntu nasilwanyana, kuza kuvela amadlelo apho abelusi baya kwalusela khona impahla, kuvuswe needolophu zayo.]u3,! intswahla yemigcobo nemincili, kuvakale izwi lomyeni nelomtshakazi, kuvakale ingoma yâbo bazisa umnikelo wombulelo endlwini kaNdikhoyo, besithi: “ ‘ “Makabongwe uSomandla-onke uNdikhoyo ngokuba elungile, obubele bakhe buhlala buhleli!” “ ‘Eli lizwe ndiza kulibuyisela kundalashe, lichume njengangaphambili.’ Utsho uNdikhoyo.\t1,! “Utsho uNdikhoyo ukuthi: ‘Aba bantu bathi le ndawo yinkangala engamiwa mntu nasilwanyana. Ewe, kunjalo: iidolophu zakwaJuda nezitalato zaseJerusalem azinabantu, akukho nazilwanyana. Kanti iza kubuya ivakalefsE,! Esi sixeko siya kuba ngumthombo wovuyo kum, ibhongo neqhayiya lam emehlweni eentlanga zonke zehlabathi xa zisiva ngezinto ezintle endizenzela sona, zitsho zothuke zinkwantye zakubona uxolo nentlala-kahle exhanyulwayo.’nrU,!Ndobahlambulula ebugwenxeni babo bonke abandone ngabo, ndibaxolele amatyala abo nokundivukela kwabo.fqE,!Abantu bakwaJuda nabakwaSirayeli ndobakhulula ekuthinjweni, ndibamilisele njengangaphambili.\p1,!Ndosinyanga ndisiphilise esi sixeko, ndibathi jize ngoxolo nokhuseleko abemi baso. o ,!n/,!nditsho izinto ezimalunga nezindlu zesi sixeko nebhotwe lookumkani bakwaJuda ezadilizwayo, nezimalunga neengqumba zokulwa, namakrele amaKaledi anihlasele ngawo, aza azalisa ezi zindlu ngezidumbu zabantu endandizimisele ukubatshabalalisa ngenxa yomsindo wam ovuthayo xa ndandisifulathele esi sixeko ngenxa yobugwenxa baso obungaka. Ngokubhekiselele kwezi zinto utsho uNdikhoyo uThixo kaSirayeli ukuthi:kmO,!‘Khala kum, ndikuphendule, ndikwazise izinto ezinkulu ezingenakugocagocwa, obukade ungaziqondi,al;,!“UNdikhoyo owenza ihlabathi walibumba walizinzisa, ogama linguNdikhoyo, utsho ukuthi:nk W,!UJeremiya esavalelwe eyadini yabalindi labuya lavakala okwesibini kuye ilizwi *likaNdikhoyo, lisithi:Zj-, ,Baza kuyithenga ngesiliva abantu imihlaba; iincwadi zentengiso baza kuzisayina, bazitywine emehlweni amangqina, nditsho kwaBhenjamin, nakwiilali ezingqonge iJerusalem, nakwiidolophu zeleentaba zakwaJuda, nakumazantsi eentaba, nakumzantsi-Juda, kuba kaloku baza kubuyela kundalashe, badle ngendebe endala.’ Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.”i, +Iza kubuya ithengwe imihlaba kweli lizwe nithi nina liyinkangala engenakuhlalwa mntu nasilwanyana kuba linikelwe esandleni samaKaledi. ~}}}-|>{{zKyNxewwTvvv%utssWrgqq"p_ooNnnTmlllkjjFih5gffneeZdlcc&bata``%_^y]]\w[ZZHYYXAWjVVUvTpSSRlRPOO2NMLL:KJIHGGEDDCCJBUAA@@&?q>>==<;}::a99I88H76655B44H3r210//.d-y,,z+++*g*))-((Q''&%h$$Z$#;""3!! { )^}I14o*io $ _  r8\0`Y,1Khangela, ukhozi luyantinga lundande; lutweza amaphiko phezu kweBhozera. Ngaloo mini intliziyo yamagorha akwaEdom iya kuba njengentliziyo yomfazi ophethwe yinimba.”_,1Ihlabathi liya kunyikima sisithonga sokuwa kwabo. Isandi sokukhala kwabo siya kuvakala de kuye kutsho kuLwandle oluBomvu.F^,1Ke ngoko liveni icebo likaNdikhoyo alicebileyo nge-Edom, izigqibo zakhe agqibe ngazo ngokubhekiselele kubemi bakwaTeman. Inene, namatakane aya kuqwengwa, umhlambi uthi khumnqa ngenxa yawo.=]s,1“Njengengonyama ephuma kwiintshinyela zamatyholo aseJordan, isiya emadlelweni ahlala eyokozela, kuya kuba njalo ukumgxotha kwam ngephanyazo kwelakowabo uEdom. Ngubani na onyuliweyo nendiya kumalatha ukuze andenzele oku? Kakade ngubani na onjengam onokumelana nam, ingubani umalusi onokuxaba endleleni yam?M\,1Nqwa nokubhukuqwa kweSodom neGomora needolophu ezingqongileyo kuya kuba njalo ukubhukuqwa kwelamaEdom – akuyi kuba sabakho bani uhlala khona, kungabikho kwamphambukeli apho.” Utsho uNdikhoyo.q[[,1“Uya kuba sisothuso uEdom. Bonke abadlulayo baya kuthi makatha, baphoxise ngenxa yokubhukuqwa kwakhe.bZ=,1Ulahlekisiwe kukoyikeka kwakho nalikratshi lakho, wena omi ezimfanteni zeengxondorha, wena ohleli kwiincopho zeentaba. Nokuba uyakhe phezulu indlu yakho, yaxela eyokhozi, ndokuthula apho.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.OY,1“Edom, ndiza kukwenza ube mncinane ezintlangeni, udeleke ebantwini.X),1Ndive udaba, luvela kuNdikhoyo, kuthunywe isigidimi ezintlangeni ukuthi: “Hlanganani, nilungele imfazwe; qulani, nizimisele ukuyihlasela.”;Wo,1 Ndifunga iGama lam,” lowo ngumlomo kaNdikhoyo: “IBhozera iya kuba sisothuso, nehlazo, nentshabhiso, nesiqalekiso, yona needolophu zayo zonke zibe ngamanxuwa ngonaphakade.”\V1,1 Utsho uNdikhoyo ukuthi: “Niyabona, kwanâbo bakhangeleka ngathi abakufanelanga ukohlwaywa, nabo bayayisezwa indebe yengqumbo yam. Wena ke ubuya kuthini ukuphoswa sisibetho? Inene, nawe uya kuyisela loo ndebe.aU;,1 Zishiyeni iinkedama zenu – ndiya kuzondla; kwanabahlolokazi benu mabakholose ngam.”LT,1 Kodwa mna ndiya kumhluba konke anako uEsawu, ndimkhuphulule kwezo ndawo azimele kuzo, angabi nako tu ukufihlakala. Uya kucinywa igama yena nenzala yakhe, angabi saba nabo abazalwana nabamelwane.uSc,1 Andithi xa kuvunwa iidiliya ubakho umbhikico oshiyekayo? Andithi xa kufika amasela ebusuku ayeba ade anele?R/,1Jikani nisabe, nizimele kwimiqolomba emnyama, nina bemi bakwaDedan. Ndiza kumhlisela ishwangusha uEsawu, kuba lifikile ixesha lokuba ndimohlwaye.'QG,1Malunga noEdom *uNdikhoyo onamandla onke utsho ukuthi: “Akusekho bulumko na kwaTeman? Sezaphelelwa ngamacebo na iingqondi? Sebutshitshile na ubulumko bazo?uPc,1Kambe ke, emva koko, ndiya kumbuyisela kundalashe uAmon, adle ngendebe endala.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.dOA,1Niyabona, ndiza kunihlisela unkwantyo luvela kubantu abaningqongileyo.” Lowo ngumlomo weNkosi uNdikhoyo onamandla onke. “Niya kuchitha-chithwa, elowo asabe ngeyakhe indlela, kungabikho bani uzihlanganisayo iimbacu.)NK,1Kutheni niqhayisela ngeentili zenu, iintili zenu ezichumileyo? Hayi bo, bantundini abakreqayo, abakholosa ngobutyebi babo! Nithi: ‘Ngubani onokusihlasela?’eMC,1“Yenza isijwili, wena Heshbhon, kuba iAyi ibhuqiwe. Khalani, zilali zaseRabha; bhinqani ezirhwexayo nizile. Zula-zulani nididekile, kuba uMilikom uya kuthinjwa, nditsho yena kunye nababingeleli neziphathamandla zakhe.yLk,1Kambe ke, nguwo lo umlomo kaNdikhoyo: “Niyabona, iyeza imihla endiya kuyihlabela umkhosi iRabha yama-Amon. Iya kuba yimfumba yamabhodlo, iilali zayo zitshiswe ngomlilo. Ewe, uSirayeli uya kubagxotha abo babemgxothile.” Utsho uNdikhoyo.GK ,1Malunga noAmon *uNdikhoyo utsho ukuthi: “Akananyana na uSirayeli? Akanandlalifa na? Kutheni uMilikom elithimbile ilifa likaGadi? Kutheni iidolophu zakwaGadi zimiwe ngabantu bakaMilikom?”'JG,0/“Kambe ke, kwimihla ezayo ndombuyisela kundalashe uMowabi, adle ngendebe endala.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. Siyaphela apha isigwebo sesizwe sakwaMowabhi.sI_,0.Yehaa kuwe, Mowabhi! Batshabalele abantu bakaKemoshe, kuba umlisela nomthinjana wakho usiwe ekuthinjweni.RH,0-“Iimbacu zema emathunzini eHeshbhon zityhafile, kuba kusuke kwaqhambuka umlilo kuloo Heshbhon. Kulenya amadangatye kwaSihon; atshisa ibunzi labakwaMowabhi, nokhakayi lwabaqhankqalazi abenza ingxolo.,0#Ndiza kumnqumla kwaMowabhi osondeza amadini ezindaweni eziphakamileyo, nalowo uqhumisela oothixo bakhe.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.I= ,0"“Isijwili saseHeshbhon sivakele nase-Elale; siye kufikelela eYahazi. Loo ntsholo inabele eZoware; iye kutsho eHoronayim nase-Egelati-shelishiya; kuba kaloku namanzi eNimrim sele atsha qoko.?<w,0!Uvuyo nolonwabo lumkile kumasimi nezitiya zeziqhamo zakwaMowabi, newayini ndiyinqamle esixovulelweni. Akusavakali nantswahla yabaxovuli; naxa kukho intswahla asiyontswahla yamivuyo.d;A,0 Wena mdiliya waseSibhema, ndiza kukulilela ngaphezu kokulilela iYazere. Amasebe akho anabe aya kutsho elwandle, ada afikelela kulwandle lwaseYazere. Umtshabalalisi uzifikele iidiliya zakho neziqhamo zakho zasehlotyeni.~:u,0Ndiza kwenza isimbonono ngenxa kaMowabhi, ndikhale ngenxa kaMowabhi ephela, kuncwinwe ngenxa yamadoda aseKiriheresi.9y,0Nguwo ke lo umlomo kaNdikhoyo: “Ndiyakwazi ukuzidla kukaMowabhi, kodwa kungamampunge; ukuzigwagwisa kwakhe kulilize.8,0Sivile ngokukratsha kukaMowabhi. Asilokratshi, kukuzidla nokuzingca; ngenene, kukuzigwagwisa nokuziqenya nokukhukhumala kwentliziyo!73,0Phumani ezidolophini zenu, nina bemi bakwaMowabhi, niye kuhlala ezingxondorheni, nixele ivukuthu elakhela indlwana phezulu emlonyeni womqolomba.” 6,0Kanene uSirayeli wayengesosigculelo senu na? Wakha wabanjwa namasela na uSirayeli sele nihlunguzela iintloko nje xa nithetha ngaye?}5s,0“Mtshoni ayobe uMowabhi, kuba eziphakamisile phambi koNdikhoyo; makazityikile emhlanzweni wakhe, abe sisigculelo.\41,0Waphulw' iimpondo uMowabhi; amandla akhe aphanzisiwe.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.Z3-,0eKeriyoti naseBhozera, nakuzo zonke iidolophu zakwaMowabhi, ezikude nezikufuphi.62g,0eKiriyatayim, eBhete-gamuli, naseBhete-mewon;/1Y,0eDibhon, eNebho, naseBhete-diblatayim;N0,0Yithini isigwebo sifikile kuloo mathafa: eHoloni, eJaza, naseMefati;/,0UMowabhi uhlazekile kuba ubhukuqiwe. Yenzani isijwili nikhale, nazise abahlala ngaseArnon, nithi: ‘UMowabhi ubhuqiwe.’.,0Yimani ngasendleleni, nina bemi baseArure, nikhangele. Buzani kwindoda esabileyo nakumfazi osindileyo, nithi: ‘Ingaba kwenzekeni na?’-,0“Yihlani ewongeni, nina bemi baseDibhon, nihlale phantsi kwelibharhileyo. Unifikele umtshabalalisi weMowabhi, wazidiliza iinqaba zenu.0,Y,0Yibani novelwano nguye, nina bamngqongileyo; nina bangqina udumo lwegama lakhe, yithini: ‘Yehaa, yaphukile ingwanyalala yomsimelelo; waphukile umsimbithi wodumo!’O+,0“Intlekele imfikele uMowabhi; ishwangusha limgubungele ngephanyazo.D*,0Ufikile umtshabalalisi wakwaMowabhi; uza kuzibhukuqa iidolophu zakhe, awubhubhise edabini owona mlisela mhle womkhosi wakhe,” utsho uKumkani ogama linguNdikhoyo, uThixo onamandla onke.R),0“Ningatsho njani ukuthi: ‘Singamagorha; sizizigantsontso zokulwa’?q([,0 UMowabhi uza kuhlazeka ngenxa kaKemoshe kanye njengoSirayeli owahlazeka ngenxa yokuthembela kwiBhetele.'!,0 Nguwo ke lo umlomo kaNdikhoyo: “Kuza imihla apho ndiya kuthumela iinjoli eziya kumthulula. Ziya kuziqwela iibhekile, zizaphule iingqayi.&),0 “Kwamhla-mnene uMowabhi ebehlala onwabile; ebezolile njengewayini ecwengileyo, ezibi zayo zisezantsi. Ewe, njengewayini engathululwanga ikhutshelwa kwenye ingqayi, naye akazange asiwe ekuthinjweni. Ngoko ke usenalaa ncasa yamandulo, nevumba lakhe alizange liguquke.”% ,0 “Uqalekisiwe owenza ngobuvila umsebenzi awuphathiswe nguNdikhoyo. Uqalekisiwe lowo unqenayo ukuphalaza igazi ngekrele lakhe.$1,0 Lumkisani uMowabhi, nithi uza kudilizwa. Makasabe uMowabhi; makaphume abaleke. Iidolophu zakhe ziza kuba ngamabhodlo, kungabikho mntu uhlala kuzo.#+,0Umtshabalalisi uza kuzifikela zonke iidolophu, kungasindi nanye. Intili yoba ngumqwebedu, ithafa lona lonakaliswe, njengoko watshoyo uNdikhoyo."-,0Ngenxa yokuba uthembele ngamandla nobutyebi bakho nawe uza kubanjwa, aze uthixo wakho uKemoshe athinjwe, yena kunye nababingeleli namagosa akhe.9!m,0Balekani nizisindise, oku kweqwarha lasentlango." =,0Amadoda anyuka induli yaseLuhiti ehamba elila engaphezi. Endleleni ehlayo eya eHoronayim ayambambazela; atsho ngesimbonono ngenxa yobhukuqo lukaMowabhi.=u,0UMowabhi ubhukuqiwe! Iimveku zakhe zivakala zikhala.N,0Yivani, naso isililo sivela eHoronayim: ‘Lubhukuqo nogonyamelo!’?w,0Luphele nya udumo lwakwaMowabhi. EHeshbhon baceba ububi ngoMowabhi, bathi: ‘Yizani simphanzise, angabi saba luhlanga.’ Nawe Mademena, uza kucinyw' igama; ikrele liza kukusukela.9 m,0Malunga noMowabhi *uNdikhoyo onamandla onke, uThixo kaSirayeli, uthi: “Kunyembelekile! INebho ibhukuqiwe! Yona iKiriyatayim ihlazekile, ithinjiwe; inqaba idiliziwe yahlazeka. ,/Kambe ke lingathini ukuphumla uNdikhoyo elinike umsebenzi nje eAshkelon nakumathafa angaselwandle? Uthe maliye kutyakatya apho.”q[,/“ ‘Hayi bo, krelendini likaNdikhoyo, wopheza nini na? Rhoxa ubuyele esingxotyeni, uphumle uzole.’,/IGaza iza kucheba izile, iAshkelon yona ikhwankqiswe. Masalelandini asemathafeni, koda kube nini na nizicenta nimbambazela?fE,/Kaloku ufikile umhla wokutshatyalaliswa kwawo onke amaFilistiya, nokuphanziswa kwawo onke amasalela anokunceda iTire neSidon. Kaloku uNdikhoyo uza kuyitshabalalisa iFilistiya elisalela lababevela kwisiqithi saseKafetori.+O,/Ngenxa yesingqi sokuphala kweembalasane zamahashe, nokugoqoza kweenqwelo, nokuxokozela kwamavili, ooyise babashiye enyanyeni abantwana, kuba izandla zabo ziwile.fE,/lithi utsho uNdikhoyo ukuthi: “Khangela ukuvumbuluka kwamanzi ngasentla atsho abe ngumdolomba oya kugubungela umhlaba nako konke okukuwo, izixeko nabemi bazo. Abantu baya kukhala, batsho ngesijwili bonke abemi balapha.  ,/Nali ilizwi *likaNdikhoyo elavakala kumshumayeli uJeremiya mayela neFilistiya ngaphambi kokuba ukumkani waseJiputa ahlasele iGaza;,.Uze ungoyiki, wena sicaka sam Yakobi.” Lowo ngumlomo *kaNdikhoyo. “Kaloku mna ndinawe. Ndiza kuziphanzisa zonke iintlanga endikuchitha-chithele kuzo, kodwa andiyi kukuphanzisa wena. Nawe phofu uya kohlwaywa; ndiza kukuqeqesha, phofu ndingabi ngqongqo kuwe.”gG,.“Uze ungoyiki, wena sicaka sam Yakobi; ungaxhalabi, wena Sirayeli. Uyabona, ndiya kukuhlangula, ndikuphuthume kuloo ndawo ikude apho ungumthinjwa khona, wena nenzala yakho, abuye uYakobi azole, onwabe, angoyikiswa mntu.\1,.Ndiza kubanikezela esandleni salowo uzungula ubomi babo, uNebhukadenezare ukumkani waseBhabheli namaphakathi akhe. Phofu eli lizwe laseJiputa lobuya limiwe njengakwimihla yamandulo.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.Q,.UNdikhoyo onamandla onke, uThixo kaSirayeli, uthethile wathi: “Ndiza kumohlwaya *uthixo waseNo uAmoni, kunye namaJiputa noothixo bawo, namatshawe, nokumkani waseJiputa, nabo bonke abathembele kuye.Y+,.Intombi enguJiputa ihlazekile; inikelwe esandleni sesizwe esivela ngasentla.”),.Luya kuligeca liphele elo hlathi lakho lishinyeneyo.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. “Akamaninzi – yinyambalala engenakubalwa oku kweenkumbi./,.IJiputa ifutha oku kwenyoka erhubuluzayo, kuba utshaba olunamandla alufikanga lugalelekile! Luya kunifikela ngamazembe okwamadoda agawula imithi.' G,.Amajoni angabaqeshwa aseJiputa afana neenkunzana ezityebileyo, suka nawo ajika abaleka, akwema nalinye. Afikelwe yimini yentlekele, ixesha lokohlwaywa kwawo.\ 1,.“IJiputa lithokazi elihle kakhulu; kodwa isibawu esivela ngasentla inene siyeza! !,.Yilungiseleleni ukuya ekuthinjweni imithwalo yenu, nina bemi baseJiputa, kuba kaloku iNofu iza kudilizwa, ibe ngamabhodlo angahlalwa bani.< q,.“Ndikho nje ndiyafunga,” nguwo lowo umlomo kaKumkani ogama linguNdikhoyo onamandla onke. Uthi: “Ukho ozayo, enjengeTabhore phakathi kweentaba, enjengeKarmele engaselwandle.i K,.Apho baya kuvakala besithi: ‘Ukumkani waseJiputa uyarharhama nje; uliphosile ithuba lakhe.’,.Kukhubeka abaninzi; ewe, omnye uwa phezu komnye, baze bathi: ‘Masiphakame, siye kowethu kwelokuzalwa, simke kwikrele eligwazayo.’pY,.Yini na ukuba amakhalipha akho akhahlelwe phantsi? Akanakuma, kuba uNdikhoyo uwathe ntlithi, aya kuwa.7,.“Bikelani iJiputa, nivakalise eMigidoli, nixele eNofu naseTapanesi. Yithini: ‘Lungela imfazwe uxhobe, kuba ikrele liza kudla kuwe macala onke.’,. Nali ilizwi likaNdikhoyo awalithetha kumshumayeli uJeremiya malunga nokuhlaselwa kweJiputa nguNebhukadenezare ukumkani waseBhabheli:,. Ihlazo lakho livakele ezizweni; ukukhala kwakho kuligqibile ihlabathi. Igorha likhubeka kwelinye; omabini awa ndawonye.”-,. “Ntombindini iyiJiputa, yiya eGiliyadi, uye kufuna khona amayeza okubopha. Kudala uwafuna amachiza; alikho eliya kuwanyanga loo manxeba unawo.zm,. Lo ngumhla kaNdikhoyo, uThixo onamandla onke. Ngumhla wokuziphindezela kwiintshaba zakhe lo. Liza kudla lihluthe ikrele, lisele lide lidikwe ligazi. Ewe kaloku, iNkosi uNdikhoyo onamandla onke wenzelwa idini kwelasentla ngakumlambo iEfrati.;o,. Iwuu, maqela amahashe! Phuthumani, madod' akhwel' iinqwelo; phambili, magorhandini! Nditsho nina, maKushe namaPuti, nina baphethe amakhaka; nani, maLudi, nina bafohlele iintolo!@y,.Tyhini, yiJiputa le ivumbulukayo ngathi yiNayile! Yiyo engathi ngamanzi emilambo adlokovayo. Ithi: ‘Ndiya kuvumbuluka, ndiwuthi gqume umhlaba, ndikhukhulise izixeko nabemi bazo.’U#,.Ngubani lo uvumbuluka ngathi yiNayile, ngathi ngamanzi emilambo adlokovayo?t~a,.Nonamendu akanakuphuncula; negorha alinakusinda. Bafadalele phaya emantla; bawile ngakumlambokazi iEfrati.0}Y,.Nibona ntoni ngoku? Bayankwantya; nâbo behlehla. Ayaswantsuliswa amagorha abo; acela kwabasicatyana; akabheki nangasemva. Lunxunguphalo macala onke, utsho uNdikhoyo.|,.Bophani amahashe, nitsho phezulu. Yimani xhonkxosholo, nithwele izigcina-ntloko. Zikhazimliseni iintshuntshe, nifake isinxibo sentsimbi.A{},.“Bophani amakhaka amancini namakhulu, nisinge edabini.wzg,.Udaba oluya eJiputa luphathelele kumkhosi kakumkani uNeko waseJiputa owemisa eKarkemishe ngakumlambo iEfrati, wona waswantsuliswa ngukumkani uNebhukadenezare waseBhabheli ngonyaka wesine ukumkani uJoyakim unyana kaYosiya elawula kwaJuda:Sy !,.Nanga amazwi *kaNdikhoyo awawabhekisa kwiintlanga ngomshumayeli uJeremiya.pxY,-Wena uzifunela izinto ezinkulu; ziyeke, ungabi sazifuna, kuba mna ndiza kubahlisela ishwangusha bonke abantu.’ Lowo ngumlomo kaNdikhoyo, yena othi: ‘Nokuba kwenzeka ntoni apho uya khona, akuyi kulahlekelwa bubomi bakho.’ ”/wW,-“Utsho ke uNdikhoyo kuwe, Bharuki, ukuthi: ‘Oko ndikwakhileyo ndobuya ndikudilize, ndibuye ndikuncothule noko ndikutyalileyo. Kuya kuba njalo ke emhlabeni wonke.v3,-Wena wakhala usithi: ‘Hayi umntu endinguye! UNdikhoyo usuke wongezelela isingqala kwintlungu yam. Ndiqobekile zizincwino; andifumani kuphumla.’Tu!,-“Utsho *uNdikhoyo uThixo kaSirayeli ngokubhekisele kuwe Bharuki, ukuthi:dt C,-La ngamazwi *omshumayeli uJeremiya awawabhekisa kuBharuki unyana kaNeriya ngonyaka wesine ukumkani uJoyakim unyana kaYosiya elawula kwaJuda, xa uJeremiya wayewabizela uBharuki amazwi akhe, yena ewabhala encwadini. Athi:)sK,,Utsho uNdikhoyo ukuthi: ‘Ukumkani uHofra waseJiputa ndiza kumnikela esandleni seentshaba zakhe ezizungula ubomi bakhe, kanye njengoko ndenjenjalo kuZedekiya ukumkani wakwaJuda, xa ndamnikela esandleni sikakumkani uNebhukadenezare waseBhabheli, utshaba olwaluzungula ubomi bakhe.’ ”Nr,,“Nguwo lo umlomo kaNdikhoyo: ‘Umqondiso endininika wona nguwo lo: Ndiza kunohlwaya apha kule ndawo, ukuze niqonde ukuba aza kwenzeka amazwi endiwathethileyo kuni ndisithi ndonizisela ububi.’~qu,,Ewe, baya kuba mbalwa abasindayo bangafi ngekrele eJiputa, baze babuyele ezweni lakwaJuda. Baya kwandula ke ukuqonda abantu abaseleyo kwabo babeze kuma apha eJiputa ukuba ngaba lelikabani na ilizwi elingayi kuwa phantsi, lelam nokuba lelabo.’)pK,,Niyabona, ndithe qwa, ndizimisele ukunizisela ububi, hayi ubuhle. Yaye onke amadoda akwaJuda alapha eJiputa aza kufa ngekrele nayindlala, ade atshabalale onke.o#,,Kodwa ke, nonke nina bantu bakwaJuda abemi apha eJiputa, wuveni umlomo kaNdikhoyo; uthi: Niyabona, ndifunga igama lam elidumileyo, ndithi: Inene, aliyi kuba sabizwa igama lam nangubani na wakwaJuda naphi na apha kwelaseJiputa, esithi: “Ikho nje iNkosi uNdikhoyo!” n ,,Utsho kuni uNdikhoyo uThixo onamandla onke kaSirayeli ukuthi: ‘Nina nabafazi benu nithetha into niyenze. Nithi niza kuthi rhoqo nizalise amadinga enu, nenzele uKumkanikazi weZulu iziqhumiso neminikelo ethululwayo. Qhubani ke niwafezekise loo madinga enu!zmm,,Uqokele wathi uJeremiya kubo bonke abantu nâbo bafazi: “Nina maJuda ahlala eJiputa, nali ilizwi likaNdikhoyo.;lo,,Nahlelwa leli shwangusha likhoyo namhlanje ngenxa yokuba nenzela izithixo iziqhumiso, namona uNdikhoyo ngokungamthobeli nokungahambi ngokwemithetho nemimiselo nemigaqo yakhe.”gkG,,UNdikhoyo akabanga nako tu ukukunyamezela ukungcola kwezenzo zenu kunye namasikizi eniwenzileyo. Andithi kanene ilizwe lenu laba ngumqwebedu nento eyoyikekayo esisiqalekiso kangangokuba kungahlali bani kulo unanamhla oku?ijK,,“Xa ooyihlo-mkhulu nookumkani neziphathamandla zenu, kunye nomndilili wabantu, babethe rhoqo ukwenza iziqhumiso ezidolophini zakwaJuda naseJerusalem, akazange na uNdikhoyo ayikhumbule loo nto, ayigcine entliziyweni yakhe?Zi-,,Wenjenje uJeremiya akuphendulwa ngolu hlobo ngamadoda nabafazi nangabantu bonke:Eh,,Baqokela bathi abafazi: “Ngokuya sasidla ngokwenza amaqebengwana anomfanekiso woKumkanikazi weZulu, uba amadoda ethu ayengayazi loo nto? Ayesazi naxa simenzela iminikelo ethululwayo.”,gQ,,Kodwa oko sathi sahlukana nokwenzela uKumkanikazi weZulu iziqhumiso, sayeka nokumpha iziselo, sathiwa nca yindlala, sada sagqibela ngokufa ngekrele naliphango.”cf?,,Thina siza kuthi rhoqo ukuzalisa amadinga ethu, senzele uKumkanikazi weZulu iziqhumiso, simphe neminikelo ethululwayo njengoko sasikade sisenza thina nookhokho bethu nookumkani neziphathamandla zethu sisahlala kwiidolophu zakwaJuda naseJerusalem. Ngoko sasidla ngokuba nokutya kakhulu, sisanela, kungazange kwabakho shwangusha lakha lasithi cha.Se,,“Asiyi kuwuphulaphula lo myalelo wakho owuthethe egameni *likaNdikhoyo.,dQ,,Emva koko onke amadoda awayesazi ukuba abafazi bawo benzela izithixo iziqhumiso nehlokondiba labafazi elalilapho nababehlala eJiputa nasePatrosi bathi kuJeremiya:Zc-,,Akuyi kubakho usindayo noya kusala kula masalela akwaJuda aphambukele kwelaseJiputa enethemba lokuba obuyela kwelakwaJuda esaphila. Inene, akukho uya kubuya konke, ngaphandle kwembinana eya kuphuncula.’ ”pbY,, AmaJuda aseJiputa ndiza kuwohlwaya ngesohlwayo esifana nesabaseJerusalem: indlala, ikrele, nobhubhani.a{,, Ndiza kuwasusa la masalela akwaJuda azimisele ukuphambukela eJiputa. Aza kutshabalala apho kuloo Jiputa. Amanye aza kufa ngekrele, amanye yindlala, nditsho omncinci nomkhulu ngokufanayo. Aza kuba sisiqalekiso, nesothuso, nezigculelo, nesingcikivo.#`?,, “Utsho ke ngoko uNdikhoyo, uThixo onamandla onke kaSirayeli, ukuthi: ‘Niyabona, ndizimisele ukunihlisela ishwangusha, ndiwatshabalalise onke amaJuda. _,, Unanamhla oku anikabonakalisi kuzisola nokundihlonela. Anikawuthobeli umthetho nommiselo endawunika nina kunye nooyihlo-mkhulu.’6^e,, Ngaba seniyilibele na inkohlakalo yooyihlo, neyookumkani bakwaJuda, nabafazi babo, neyenu kunye nabafazi benu, enayenzayo ngokuya nanisezidolophini zakwaJuda naseJerusalem?R],,Nantso into eza kunihlela nindixhokonxa nje ngokwenzela izithixo iziqhumiso kweli laseJiputa eningabangeneleli kulo. Niza kuzitshabalalisa nina ziqu, nibe sisiqalekiso nesigculelo sezizwe ehlabathini.H\ ,,“Utsho ke ngoko uNdikhoyo, uThixo onamandla onke kaSirayeli, ukuthi: ‘Kutheni nizizisele esi sihelegu kwaJuda sokutshabalalisa amadoda, abafazi, nabantwana, neemveku, kungasali nampunde?-[S,,Suka ke mna ndayiphalaza ingqumbo yam nomsindo wam phezu kweedolophu zakwaJuda nasezitalatweni zaseJerusalem, zaba ngalaa mabhodlo oyikekayo zingawo namhla oku.’Z,,Koko abazange bahoye, àbafuna kuphulaphula. Bala ukwahlukana nemikhwa yabo emibi nokuyeka ukwenzela izithixo iziqhumiso.Y,,Ndaphindelela ukunithumela bonke abakhonzi bam abashumayeli, ukuze banibongoze bathi: “Musani ukulenza isikizi endilicekisa kakhulu!”AX{,,Yonke loo nto yehla ngenxa yenkohlakalo abayenzileyo. Bandixhokonxa ndade ndanomsindo ngokunqula thixo bambi abangabaziyo, bebenzela iziqhumiso. Nini ke kunye nooyihlo abo benjenjalo.LW,,“Utsho *uNdikhoyo, uThixo onamandla onke kaSirayeli, ukuthi: ‘Niyibonile intlekele endayihlisela iJerusalem kunye needolophu zakwaJuda ziphela. Kunamhlanje-nje zingamabhodlo angahlalwa bani.V 1,,Lavakala ilizwi kuJeremiya, libhekiswa kuwo amaJuda akwelaseJiputa emi kwimimandla yaseMigidoli, eTapanesi, eNofu, nasezweni lasePatrosi, lisithi:vUe,+ Uya kuzintlekeza iintsika zaseBhete-shemeshe eJiputa, azitshise ngomlilo izindlu zoothixo baseJiputa.’ ”cT?,+ Izindlu zoothixo bamaJiputa uza kuzintumeka ngomlilo, atshise izindlu zoothixo balapho, amaJiputa awase ekuthinjweni. Wowuphendla umhlaba waseJiputa, aphume apho exolile, njengomalusi ephendla iintwala engubeni yakhe.S,+ Uza kuyibetha iJiputa, abulale abo bamelwe kukufa, athimbe abo bafanelwe kukuthinjwa, abatyakatye ngekrele abo bamelwe kukufa ngekrele.R,+ Uze ke uthi kuwo: ‘Utsho uNdikhoyo, uThixo onamandla onke kaSirayeli, ukuthi: Ndiza kubiza isicaka sam ukumkani uNebhukadenezare waseBhabheli, aze afike asimise isihlalo sakhe phezu kwalo mgangatho wamatye uwombeleyo, awagqume ngesigqubuthelo sakhe sobukumkani.#Q?,+ “Thatha amatye amakhulu, uwombele, uwadibanise ngodaka emgangathweni wezitena osesangweni lakomkhulu eTapanesi. Oku kufuneka ukwenze emehlweni amaJuda.HP ,+Lavakala kuJeremiya ilizwi *likaNdikhoyo eseTapanesi, lisithi:WO',+Bonke baya kuma eJiputa, besala ukumthobela uNdikhoyo, baya kutsho eTapanesi.N#,+ingamadoda nabafazi nabantwana kwakunye neentombi zokumkani, bonke abaya bantu babeshiywe nguNebhuzaradan umphathi wabalindi bakomkhulu elugcinweni lukaGedaliya unyana ka-Ahikam umzukulwana kaShafan. Wayelapho nomshumayeli uJeremiya, ekunye noBharuki unyana kaNeriya.M,+Suka yena uYohanan enabaphathi-mabutho waqokelela onke amasalela akwaJuda, bonke abo babebuyele kwaJuda bevela kumazwe ababethe saa kuwo,L!,+Ke ngoko uYohanan unyana kaKareya, ekunye nabaphathi-mabutho kunye nabantu bonke bala ukumthobela uNdikhoyo ngokuthi bahlale kwelakwaJuda.(KI,+NguBharuki unyana kaNeriya lo ukuhlohle lo moya mbi, efuna ukuba sinikezelwe esandleni samaKaledi, aze asibulale, okanye asenze abathinjwa kwelaseBhabheli.”iJK,+uAzariya unyana kaHoshaya ekunye noYohanan kaKareya, kunye nawo onke amanye amadoda anekratshi, bathi kuJeremiya: “Uyaxoka! UNdikhoyo uThixo wethu akazange akuthume kuthi ukuba uthi: ‘Ze ningayi kuya kuhlala eJiputa.’zI o,+Akugqiba uJeremiya ukuwathetha ebantwini bonke amazwi onke *kaNdikhoyo uThixo wabo awamthuma wona uNdikhoyo kubo,H,*Ngoko ke yazini ngokuphandle le nto: niza kufa ngekrele, nayindlala, nangubhubhani, kanye kuloo ndawo nizimisele ukuphambukela kuyo.”xGi,*Ndinixelele konke ke namhla, kodwa nina animthobeli uNdikhoyo uThixo wenu kwizinto athe maze ndinixelele zona.'FG,*Nizikhohlisile nabubeka ubomi benu esichengeni ngokuya benisithi: ‘Sithandazele kuNdikhoyo uThixo wethu, usixelele konke athi masikwenze, kuba sokwenza.’E-,*“Uthi ke ngoko kuni uNdikhoyo, nina masalela akwaJuda: ‘Musani ukuya eJiputa.’ Ke ngoko yiqondeni kakuhle le ndawo; ndiyaniyala namhlanje.]D3,*Utsho uNdikhoyo onamandla onke, uThixo kaSirayeli, ukuthi: ‘Nanjengoko umsindo wam nengqumbo yam zathululwa phezu kwabemi baseJerusalem, yokwenjenjalo nani ukunifikela ingqumbo yam xa nixhinele ukuya eJiputa. Noba zizinto ezisisiqalekiso nezikhwankqisayo, izinto ezisisigculelo nesingcikivo. Anisobe nibuye niyibone le ndawo kwakhona.’*CM,*Bonke abo bazimisele ukuya kuhlala eJiputa baya kufa ngekrele, yindlala, nangubhubhani; akuyi kusala nokuba mnye usindayo kwelo shwangusha ndonihlisela lona.’ B,*ewe, ikrele eli niloyikayo lonifikela apho, naloo ndlala niyisabayo iya kuthana mbende kunye nani naseJiputa – niya kufela apho./AW,*Ke ngoko nali ilizwi likaNdikhoyo, nina masalela akwaJuda, utsho uNdikhoyo uThixo onamandla onke kaSirayeli ukuthi: ‘Xa nizimisele ukuya eJiputa, nifike nime apho,x@i,*Siza kuhamba siye kuhlala eJiputa, apho kungekho zimfazwe, kungakhali zintlaba-mkhosi, kungalanjwayo khona.’v?e,* “Kusenokwenzeka kambe ningamthobeli uNdikhoyo uThixo wenu, nithi: ‘Asizi kuhlala apha kweli lizwe thina.h>I,* Ndiza kusikwa yimfesane nini, naye ukumkani avelane nani, aniyeke nihlale kulo mhlaba wenu.’B=},* Ngoko ke musan' ukuba noloyiko ngukumkani waseBhabheli lo nimoyikayo ngoku. Musan' ukumoyika,’ lowo ngumlomo kaNdikhoyo, ‘kuba ndinani, ndiza kunihlangula, nisinde esandleni sakhe.</,* ‘Ukuba nithe nahlala kulo mhlaba, ndiya kunakha ndinganidilizi; ndonityala ndinganincothuli, kuba ndiyazisola ngeshwangusha endinihlisele lona!w;g,* wathi kubo: “UNdikhoyo uThixo kaSirayeli enindithume ukuze ndisigqithisele kuye isicelo senu, utsho ukuthi:{:o,*Wabiza uYohanan unyana kaKareya kunye nabo bonke abaphathi-mabutho ababenaye, nabantu bonke, abancinci nabakhulu,M9,*Emva kweentsuku ezilishumi lavakala ilizwi likaNdikhoyo kuJeremiya.;8o,*Nokuba limnandi, nokuba libi ilizwi likaNdikhoyo uThixo wethu lo sikuthuma kuye, siya kulithobela, khon' ukuze silungelwe. Ewe, inene, siya kumthobela uNdikhoyo uThixo wethu.”>7u,*Bathi bona kuJeremiya: “UNdikhoyo aze abe lingqina elithembekileyo nelinyanisekileyo, achasane nathi xa singayenziyo yonke into uNdikhoyo uThixo wakho akuthumayo ukuba usixelele.U6#,*Umshumayeli uJeremiya usuke wenjenje ukuthetha nabo: “Ndivile. Ndiza kunithandazela kuNdikhoyo uThixo wenu, ndaye ndiya kunazisa yonke into uNdikhoyo aniphendula ngayo; andiyi kunifihlela nto konke.”g5G,*Mcele uNdikhoyo uThixo wakho ukuba asityhilele indlela emasihambe ngayo, nento emasiyenze.”k4O,*kumshumayeli uJeremiya, bafika bathi kuye: “Nceda usamkele isicelo sethu kuwe: Sithandazele *kuNdikhoyo uThixo wakho, ucelele onke la masalela, kuba nawe ngokwakho uyabona ukuba naxa sasibaninzi ngoku sesisele siliqaqobana.3 +,*Emva koko bonke abaphathi-mabutho kunye noYohanan unyana kaKareya bekunye noYazaniya unyana kaHoshaya nabantu bonke, abancinane nabakhulu, baya32_,)bephepha amaKaledi. Babesoyika kuba uIshmayeli unyana kaNetaniya wagwinta uGedaliya unyana ka-Ahikam owemiswa ngukumkani waseBhabheli ukuba abe ngumphathiswa welo lizwe.X1),)Banduluka bemisa eGerute-kimham ngaseBhetelehem kwindlela yabo esinga eJiputa,0),)UJohanan unyana kaKareya, ekunye nabaphathi-mabutho, bajika namasalela abantu abaqweqwediswa nguIshmayeli unyana kaNetaniya owagwinta uGedaliya unyana ka-Ahikam esuka nabo eMizpa. Yayingamadoda axhobileyo, abafazi nabantwana, namagosa asebhotwe awayevela nawo eGibheyon.i/K,)Waphuncuka kodwa yena uIshmayeli unyana kaNetaniya namadoda asibhozo, baya kutsho kwelama-Amon.`.9,)bajika bonke abo babethinjwe nguIshmayeli eMizpa, bangenela kuYohanan unyana kaKareya.Z--,) Bavuya abantu ababehamba noIshmayeli bakubona uYohanan esiza nabaphathi-mabutho,,,) banduluka nawo onke amadoda amabutho abo, baya kuhlasela uIshmayeli. Bamfumana emise ngakwelaa chibi likhulu laseGibheyon.+,) Kwathi bakuvakala kuYohanan unyana kaKareya kunye nabaphathi-mabutho bonke ububi obenziwe nguIshmayeli unyana kaNetaniya,d*A,) UIshmayeli wathimba bonke abantu abâsaláyo eMizpa, iintombi zokumkani nabanye bonke abasala ngexesha uNebhuzaradan umphathi-balindi bakomkhulu waphathisa uGedaliya unyana ka-Ahikam. Wahamba nabo wawelela kwelaseAmon.x)i,) Umhadi okwaphoswa kuwo izidumbu zamadoda abulawa nguIshmayeli kwakunye nesikaGedaliya wenziwa ngukumkani uAsa xa wayehlaselwa ngukumkani uBhasha wakwaSirayeli. Ke uIshmayeli unyana kaNetaniya wawuzalisa loo mhadi zizidumbu zabagwintiweyo.K(,)Ishumi laloo madoda lona lathi kuIshamayeli: “Musa ukusibulala thina; sinokutya esikufihlileyo endle: ingqolowa, neoyile yomnquma, nobusi.” Wawayeka ke lawo amadoda akawabulala njengamanye.' ,)Kodwa athi nje akuthi cakatha phakathi esixekweni, uIshmayeli nabo babehamba naye bawatyakatya loo madoda, bawaphosa emhadini.&,)UIshmayeli unyana kaNetaniya wasuka eMizpa, wawahlangabeza ehamba elila. Ufikile kubo, wathi: “Yizani kuGedaliya unyana ka-Ahikam.”j%M,)kwafika amashumi asibhozo amadoda, evela eShekem naseShilo naseSamariya. Ayezichebile iindevu, ezikrazule izambatho, imizimba eyicentile. Ayephethe iminikelo yeenkozo kunye nentlaka yesiqhumiso, ezizisa endlwini *kaNdikhoyo.P$,)Ngomhla wesibini olandela ukugwintwa kukaGedaliya, ingekaziwa loo nto,s#_,)Bawabulala namanye amaJuda onke awayeseMizpa kunye noGedaliya, kwakunye namajoni angamaKaledi awayelapho.{"o,)suka uIshmayeli unyana kaNetaniya kunye nelo shumi lamadoda ayehamba naye baphakama bamxabela ngekrele uGedaliya, unyana ka-Ahikam ongumzukulwana kaShafan. Ngeso senzo bamgwinta owayengumphathiswa welo lizwe omiselwe ngukumkani waseBhabheli.! ,)Kwathi ngenyanga yesixhenxe uIshmayeli unyana kaNetaniya unyana kaElishama, owayengumntwana wegazi ekwayingqwayi-ngqwayi kakumkani, waya eMizpa kuGedaliya unyana ka-Ahikam, ehamba neshumi lamadoda, baza batya kunye. Kwathi ke besahleli etafileni apho X~~q}}g|{zzy1xwwnvuujttsprr/qpp7onnDmm lQkjj@i{hh,gCffIeebdd cpbaa6`__G^^]\\G[ZZCYiXWVVeUU\TTDSwRRQPPLONN&MuLL@KK4JJII9HHG3FE{DDCGBB-A]@??C>>a==q<<;;Z::3988J776x55U4332100/`..!-]-,^+f**u)](('&%%U$##""&! ?w9!* XM&Q>I 5 l Q8e,l2]6INkosi isuke yafana notshaba; imginyile uSirayeli. Iwabimbilizile onke amabhotwe akhe, yazidiliza iinqaba zakhe. Ikuphinda-phindile ukuzila nokulila kwintombi enguJuda.S6Isityede okotshaba isaphetha sayo; isandla sayo sokunene sesilungele ukutola oku kombandezeli. Izibulele zonke iinzwana neenzwakazi; umsindo wayo iwuthulule okomlilo phezu kwentente yentombi enguZiyon.;o6Ekuvutheni komsindo wayo imnqumle iimpondo uSirayeli. Isirhoxisile isandla sayo sokunene kwakuvela utshaba. Injengomlilo ovuthayo phakathi kwaYakobi, otshisa konke phambi kwawo.5c6INkosi iziginye zonke izindlu zikaYakobi ingenanceba; emsindweni wayo izidilizile iinqaba zentombi enguJuda. Ubukumkani neziphathamandla ubukhahlele emhlabeni wabuhlazisa.R 6Awu! Lisibekele kwintombi enguZiyon ngenxa yomsindo weNkosi. Isiphose phantsi isihombo sikaSirayeli, sasuka ezulwini, sakhahleleka emhlabeni; ayasikhumbula isihlalo seenyawo zayo ngomhla womsindo wayo.# A6Khawuyibone yonke inkohlakalo yazo, nazo uziphathe ngale ndlela undiphethe ngayo ngenxa yazo zonke izikreqo zam. Ndincwina ndincwinile; umxhelo wam uwile.N 6Ivakele incwina yam, kodwa akakho ondithuthuzelayo. Zonke iintshaba zam zivile ngobubi obundihleleyo; ziyagcoloda yinto ondenze yona. Ibinga ingade ifike imini owawuyixelile, ukuze nazo zifane nam.I  6Khangela, Ndikhoyo, ndibandezeleke kakhulu; amathumbu am ayaxuxuzela. Intliziyo yam ikhathazekile, kuba ndisuke ndangenwa luvukelo. Phandle phaya ikrele liyabhubhisa, ngaphakathi kukufa kodwa. #6Ndakhala kwizithandwa zam, kodwa zandikhohlisa. Ababingeleli bam, namadoda amakhulu, âtshabalala esixekweni efuna ukudla ukuze ahlaziyeke.- U6Ulilungisa uNdikhoyo, kodwa ndiphikisene nomlomo wakhe. Phulaphulani, nonke nina zizwe, niyibone intlupheko endikuyo. Umlisela nomthinjana wakowethu usekuthinjweni.3 a6IZiyon iyazolula izandla zayo, kodwa ayinamthuthuzeli. UNdikhoyo wawenza umyalelo ngoYakobi wokuba abamelwane bakhe babe ziintshaba zakhe; kubo iJerusalem yinto enezothe.> w6Kungoko ndisenza isimbonono, amehlo am ephalala iinyembezi. Akukho bani ukufuphi kum ukundithuthuzela; akukho mntu uhlaziya umoya wam. Abantwana bam baphalele kuba utshaba loyisile. 16INkosi izibukule zonke izithwala-ndwe zam; ihlanganise umkhosi ukuze ucumze umlisela wakowethu. INkosi iyinyhashe esixovululweni intombi enguJuda.D 6Izikreqo zam zibhijelene; ziyidyokhwe isandla sikaNdikhoyo esindibophe ngayo, zihleli zinzi entanyeni yam. INkosi iwaqobile amandla am; indinikezele esandleni sâbo ndingenakumelana nabo.8 k6 Wathoba umlilo ophuma phezulu, watsho waya kufikelela ezantsi emathanjeni. Uzithiyele ngomgibe iinyawo zam, ndatsho ndabuya umva. Wandenza ndanesizungu, ndatyhafa imini yonke.D  6 Asilutho na kuni, nonke nina nidlula ngendlela? Khangelani nibone: ikho na intlungu enjengeyam andihlabanisele ngayo uNdikhoyo, intlungu andihlisele yona ngemini yokuvutha komsindo wakhe?T  #6 Abantu bayo bonke batsho ngencwina xeshikweni behamba befuna ukutya; bancama nempahla yabo yexabiso, befuna ukudla khon' ukuze bahlaziyeke. Ithi: “Awu, Ndikhoyo, khangela ubone, kuba ndingodeliweyo.”0  [6 Iintshaba zayo zibuphangile boke ubuncwane bayo; zangena ijongile iintlanga kweyona ndawo ingcwele – abantu ongabavumelanga, Ndikhoyo, ukuba bangene ebandleni lakho.p  [6 Ukungcola kwayo kunamathele kwizivatho zayo; ayilikhumbulelanga ikamva layo, kwaza kwakhwankqisa ukuwa kwayo. Akubangakho namnye uyithuthuzelayo. Ithi: “Awu, Ndikhoyo, bona iimbandezelo zam; kuba kaloku utshaba luyazigwagwisa.”2  _6IJerusalem yone kakhulu, yaza ke ngoko yaba nomlaza. Bonke ababefudula beyihlonele basuke bayidela, kuba bebubonile ubuze bayo. Nayo itsho ngencwina, ide izifihle ubuso.b ?6Ngemihla yayo yenkxwaleko nokubhadula iJerusalem iyabukhumbula bonke ubuncwane bayo bamandulo. Akubangakho mntu wakuyinceda xa abantu bayo babesoyiswa lutshaba. Iintshaba zayo zayiwa ngeentsini zakubona isiphelo sayo. 96Buphele tu ubungangamsha bentombi enguZiyon. Iziphathamandla zayo zinjengeenyamakazi ezingenadlelo; zibuthathaka zinjalo ziyasaba, zibaleka abasukeli.L 6Ababandezeli bakhe basuke baba ziinkosi zakhe; iintshaba zakhe azinaxhala. Ubekwe elusizini *nguNdikhoyo ngenxa yezikreqo zakhe ezininzi. Abantwana bemkile ezweni labo, bangabathinjwa beentshaba.P 6Zizilile iindlela ezibheka eZiyon, kuba akukho mntu uzayo kwimisitho yakhe. Asebugxwayibeni amasango akhe; ababingeleli bakhe babandezelekile; lusizi lodwa kumthinjana, ke yena usentlungwini ekrakra.+ Q6UJuda uye ekuthinjweni, weva iinkxwaleko nokusebenza nzima. Uhleli phakathi kweentlanga; akakufumani ukuphumla. Bamfumene bonke abamsukelayo, bamxina macala onke.: o6Uyangqukruleka elila ebusuku, izidlele zakhe zisihla iinyembezi. Kuzo zonke izithandwa zakhe akukho simthuthuzelayo; bonke abahlobo bakhe bamngcatshile, suka baziintshaba zakhe.3 c6Awu! Kusisizungu kwisixeko ebesifudula sinenyambalala yabantu, nqwa nomhlolokazi obesakuba nodumo ezizweni. Lowo wayeyikumkanikazi yamazwana suka waba likhobokazana ngoku.y,4"Ukumkani lowo ke wathi rhoqo ukumnika umxhesho uJoyakin, loo nto eyenza imihla ngemihla ngabo bonke ubomi bukaJoyakin.{,4!Ngoko ke uJoyakin wazikhulula iimpahla zasentolongweni, waza wasoloko esesithebeni sokumkani lonke ithuba lobomi bakhe.yk,4 Wathetha naye ngobulali, wamnika isihlalo sembeko esingaphezu kwezo zabanye ookumkani awayenabo apho eBhabheli.3~_,4Ke kaloku kwathi ngonyaka wamashumi amathathu anesixhenxe wathinjwayo uJoyakin ukumkani wakwaJuda, nyaka lowo waqala ngawo ukulawula uEvili-merodaki ukumkani waseBhabheli, wasuka wamkhulula uJoyakin entolongweni. Loo nto ke yenzeka ngomhla wamashumi mabini anesihlanu kwinyanga yeshumi elinambini.n}U,4kunyaka wakhe wamashumi amabini anantathu: amaJuda angamakhulu asixhenxe anamashumi amane anantlanu athinjwe nguNebhuzaradan ingqwayi-ngqwayi yabalindi bakomkhulu. Yayingabantu abangamawaka amane anamakhulu amathandathu bebonke.|,4kunyaka weshumi elinesibhozo elawula uNebhukadenezare: abantu abangamakhulu asibhozo anamashumi amathathu anambini ababephuma eJerusalem; {,4Nali ke inani labantu wabafudusayo uNebhukadenezare: Kunyaka wesixhenxe: amaJuda angamawaka amathathu anamashumi amabini anantathu;z),4Khona apho eRibhela kwelaseHamati ukumkani lowo wathi mababulawe. Ngaloo ndlela ke amaJuda afuduselwa ekuthinjweni, ahlukana nelizwe lakowawo.Vy%,4Bonke ke uNebhuzaradan wabathatha waya nabo kukumkani waseBhabheli eRibhela.x,4Kwabaseleyo apho esixekweni yathatha injengele yomkhosi kunye nesixhenxe samaphakathi akomkhulu abhaqwe esixekweni. Yamthatha nonobhala wenjengele yomkhosi owayeligosa eliyintloko elalatha abomkhosi, kunye nabantu abangamashumi amathandathu ababeselapho esixekweni.w+,4Loo ngqwayi-ngqwayi yabalindi yamthimba umbingeleli omkhulu uSeraya, kunye nombingeleli onganeno kwakhe uZefaniya, nabagcini-mnyango abathathu.v/,4Bekukho iirharnati ezingamashumi alithoba anesithandathu emacaleni. Ke lona inani leerharnati eziphezu komnatha othandelweyo bezilikhulu zizonke.Cu,4Intloko nganye elubhedu ibiziimitha ezimbini ezinesithathu ukuphakama. Yayihonjiswe jikelele ngomnatha wobhedu nangeerharnati zobhedu. Ewe, zombini zazifana, nditsho kwaneerharnati ezo.@ty,4Intsika nganye kwezo zimbini zobhedu yayiziimitha ezisibhozo ukuphakama, iziimitha ezintlanu ezinesiqingatha ukuyithandela. Yayakhiwe ngobhedu oluyiminwe emine ububanzi, iliholoholo.}ss,4Ubhedu olwafumaneka kwezo ntsika zimbini, kwelo chibi, kuloo mifanekiso ilishumi elinambini leenkunzi zeenkomo elalimi phezu kwazo, nakwezo nqwelo – zinto ezo ezazenzelwe indlu kaNdikhoyo nguSolomon – lwalungenamlinganiso ngenxa yobuninzi.r/,4Ewe, ingqwayi-ngqwayi leyo yazithatha iingcedevu, neepani zesiqhumiso, nezitya zokufefa, neembiza, neziphatho zezibane, namacephe, namathunga asetyenziswa kwiminikelo ethululwayo, kwakunye nayo yonke into eyayenziwe ngegolide engcwengekileyo okanye isiliva engcwengekileyo.&qE,4Azithatha neembiza, iifotsholo, izikhwezeli-zibane, nezitya zokufefa, namacephe, nazo zonke izinto ezenziwe ngobhedu ezazisetyenziswa apho endlwini kaThixo..pU,4AmaBhabheli azaphula iintsika zobhedu, kwakunye neenqwelana, nechibi lobhedu, zinto ezo zazisendlwini kaNdikhoyo, aza aluthatha lona ubhedu olo, aya nalo eBhabheli.uoc,4Kambe ke ingqwayi-ngqwayi leyo yabashiya abanye abantu abangamahlwempu, ukuze basebenze amasimi nezidiliya.?nw,4UNebhuzaradan lowo wababamba wabathimba abathile kubantu abangamahlwempu nabantu ababengamasalela apho esixekweni, ndawonye namagcisa kwakunye nâbo babesebezinikezele kumaBhabheli.m,4Wonke loo mkhosi waseBhabheli phantsi kwaloo ngqwayi-ngqwayi yabalindi basebhotwe wazidiliza zonke iindonga ezazijikeleze iJerusalem.l1,4 Indlu *kaNdikhoyo wayintumeka umlilo, yatsha kunye nebhotwe ngokwalo, nazo zonke izindlu zaseJerusalem. Zonke izakhiwo ezibalulekileyo wazitshisa.mkS,4 Ke kaloku kwathi, ngomhla weshumi wenyanga yesihlanu kunyaka weshumi elinethoba kakumkani waseBhabheli uNebhukadenezare, ingqwayi-ngqwayi yabalindi uNebhuzaradan, eyayiliphakathi likakumkani waseBhabheli, yagaleleka eJerusalem.j7,4 Yena uZedekiya wamtyhaphaza amehlo, waza wamkhonkxa ngamatyathanga obhedu, ukuze asiwe eBhabheli, wamfaka entolongweni kwada kwayimini yokufa kwakhe. i ,4 Apho eRibhela ukumkani waseBhabheli wababulala oonyana bakaZedekiya ekhangele, wazibulala nazo zonke iziphathamandla zakwaJuda.h,4 waza yena wabanjwa. Wathathwa wasiwa kukumkani waseBhabheli eRibhela ezweni laseHamati, owathi yena walithetha ityala lakhe wamgweba.*gM,4Kambe ke umkhosi wamaKaledi wasukelisa, waza wamfumana uZedekiya nomkhosi wakhe wonke xa wayesesentilini yaseJeriko. Wahlukaniswa nomkhosi lowo, wona wasarhaka,f,4Ke kaloku amaKaledi alugqobhoza udonga lwesixeko, waza umkhosi wonke waseJerusalem wasaba ngobusuku, wemka ngendlela edlula ngasemyezweni kakumkani, waphuma ngesango eliphahlwe ziindonga, wabalekela entilini yeJordan. Ngelo xesha amaKaledi ayesasingqingile isixeko.ey,4Kwathi ngomhla wethoba kwinyanga yesine yabe indlala iqatsele apho esixekweni, kangangokuba abantu baphelelwa kukutya.hdI,4Sahlala singqingiwe njalo ke isixeko eso yada yangunyaka weshumi elinanye kakumkani uZedekiya.sc_,4Ngoko ke kwathi kunyaka wethoba wolawulo lukaZedekiya, ngomhla weshumi wenyanga yeshumi, ukumkani waseBhabheli uNebhukadenezare wagaleleka eJerusalem nomkhosi wakhe uphela. Bamisa ngaphandle kwesixeko, basakhela iindonga zokuhlasela.5bc,4Kungenxa yengqumbo kaNdikhoyo ukuba uJuda neJerusalem bahlelwe yile ntlekele, bade ekugqibeleni ke bagxothwa phambi kwakhe. UZedekiya ke wavukelana nokumkani waseBhabheli.Aa},4KwanjengoJoyakim naye wenza ububi emehlweni *kaNdikhoyo.?` y,4Ukuqala kwakhe ukulawula uZedekiya wayeneminyaka emashumi mabini ananye, waza ke walawula eJerusalem iminyaka elishumi elinanye. Unina yayinguHamutali intombi kaJeremiya waseLibhena.H_ ,3@uthi: ‘Iya kwenjenje iBhabheli ukutshona, ingaphinde iphume, ngenxa yobubi mna Ndikhoyo endiya kuyihlisela bona. Abemi bayo bafumene babulaleka ilize.’ ” Aphela apha amazwi kaJeremiya.n^U,3?“Xa ugqibile ukuyifunda le ncwadi, uzubophelele ilitye kuyo, uyiphose esazulwini somlambo iEfrati,+]O,3>Uze uthi: ‘Ndikhoyo, uthethile ngale ndawo, usithi uza kuyitshabalalisa, ingabi samiwa mntu, kungabi sabakho namfuyo kuyo, koko ibe ngamanxuwa ngonaphakade.’k\O,3=waza wathi kuSeraya: “Wakufika eBhabheli nakanjani na uze uwafunde ngokuvakalayo onke la mazwi.}[s,3,3Isigidimi sandulela isigidimi, umbiki alandele umbiki, bonke bebikela ukumkani waseBhabheli ukuba isixeko sakhe sonke sithinjiwe,B=},3Amagorha aseBhabheli ayekile ukulwa; akasaphumi ezinqabeni. Ubugorha bawo buphelile; basuke baba njengabafazi. Izindlu zazeBhabheli zintunyekwe umlilo; yaphukile imivalo yamasango ayo.9<k,3Ihlabathi liyanyikima, liyazibhija-bhija, kuba uNdikhoyo uyaziphumelelisa izigqibo zakhe azigqibe ngeBhabheli. Ilizwe laseBhabheli ulenza libe yinkangala, lingabi samiwa bani.*;M,3Zigonyeleni ukulwa neBhabheli iintlanga, nditsho ookumkani bamaMedi, neerhuluneli zabo, kunye nawo onke amaphakathi azo, kwakunye nezizwe zonke ezilawulwa zizo.:,3“Phakamisani ibhanile elizweni! Vuthelani ixilongo ezintlangeni, nizigonyele ukulwa neBhabheli. Zihlabeleni umkhosi, zize izikumkani zeArarati, neMini, neAshkenazi. Yalathani injengele yokuhlasela, nithume amahashe ngathi ziinkumbi ezinyakazelayo.+9O,3Akukho litye lokwakha ikona eliya kuthathwa kuwe, kungekho litye lasiseko liya kucholwa kuwe, kuba uya kuba yinkangala ngonaphakade.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.a8;,3“Uyabona, ndikuchasile, ntabandini yokonakalisa, wena olonakalisileyo lonke ihlabathi.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. “Ndiya kolula isandla sam phezu kwakho, ndikuqengqe uhle emaweni, ndikwenze intaba etshisiweyo. 79,3Niya kukubona ukubuyekeza kwam, xa ndibuyekeza iBhabheli nabemi bonke belamaKaledi ngenxa yobubi bonke ababenze kwiZiyon.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.w6g,3Ngawe ndihlekeza umalusi nomhlambi wakhe, ndihlekeze umlimi nesipani sakhe, nditsho iirhuluneli namagosa azo.f5E,3Ngawe ndihlekeza indoda nomfazi, ndihlekeze ixhego nomfana, nditsho kwaumlisela nomthinjana.Z4-,3Ngawe ndihlekeza ihashe noqabele kulo; ndihlekeze inqwelo yokulwa nokhwele kuyo.3 ,3“Nguwe, Bhabheli, ibhunguza lam; usisikrweqe sam sokulwa. Ndiya kuzihlekeza ngawe iintlanga, ndizonakalise ngawe izikumkani.!2;,3Akanjengabo yena uSahlulelo sikaYakobi – kaloku yena nguMbumbi weento zonke, kwanowesizwe ke esililifa lakhe. NguNdikhoyo uSomandla-onke igama lakhe.R1,3Ingamampunge – izizinto zokugxekwa; ngemini yomgwebo iya kutshabalala.10[,3“Bonke ziziyatha ezingenalwazi; ingcibi yegolide iyahlazeka ngenxa yemifanekiso eyiqingqileyo. Imifanekiso yayo eyityhidileyo bubuxoki – kaloku ayinawo umphefumlo.$/A,3Akuvakalisa ilizwi lakhe amanzi ayazongoma ezulwini, kufunquke amafu emaphethelweni omhlaba. Uthumela umbane kunye nemvula, athulule umoya koovimba bakhe..,3“Ngulowenza ihlabathi ngamandla akhe; ngulozinzisa elimiweyo ngobulumko bakhe, waza walitwabulula izulu ngokwengqiqo yakhe.,-Q,3UNdikhoyo onamandla onke ufungile, ezifunga ngokwakhe, wathi: ‘Ndokutsho uzale ngabantu ngathi ziinkumbi. Iya kuba yimihelele bevuya ngenxa yokoyiswa kwakho.’,y,3 Wena ohleli ngasemanzini amaninzi, wena obuncwane bungako, sifikile isiphelo sakho, ligalelekile ixesha lokuba usikwe.O+,3 Ziphakamiseleni ibhanile iindonga zeBhabheli, nongeze abalindi. Bathumeni balinde, nilungise nabalaleli. UNdikhoyo uza kuyiphumelelisa injongo yakhe, akwenze oko akuthethileyo ngabemi baseBhabheli.H* ,3 “Ziloleni iintolo; qulani amakhaka! UNdikhoyo uxhokonkxe ookumkani bamaMedi, kuba unenjongo yokuba iBhabheli itshatyalaliswe. Yimpindezelo kaNdikhoyo leyo, impindezelo ngenxa yendlu yakhe.~)u,3 UNdikhoyo usigwebele, wabubhengeza ubulungisa bethu. Yizani siyibalise eZiyon imisebenzi kaNdikhoyo uThixo wethu.’3(_,3 “Kothiwa: ‘Siba ngayinyanga iBhabheli, ayiphili. Masiyishiye, elowo ahambe aye ezweni lakowabo, kuba ityala layo logwetywa emazulwini, liphakame laya kutsho phezulu.',3IBhabheli iza kuwa ngequbuliso yaphuke; bhombolozani ngenxa yayo. Wafuneleni amafutha aqholiweyo amanxeba ayo; mhlawumbi anganyangeka.&),3IBhabheli ibiyindebe yegolide esandleni sikaNdikhoyo; indebe enxilise lonke ihlabathi. Iintlanga zasela ewayinini yayo, zasuka zageziswa yiyo.:%m,3“Balekani niphume eBhabheli, elowo asindise ubomi bakhe! Musan' ukwenzakaliswa ngenxa yobugwenxa bayo. Eli lixesha lempindezelo kaNdikhoyo; uza kuyibuyekeza ngokwezenzo zayo.H$ ,3Kuba kaloku uSirayeli noJuda abazange bafane nabahlolokazi – abazange bangabi naye uThixo wabo, uNdikhoyo onamandla onke, naxa balizalisayo ilizwe labo lityala lokona onguYedwa kaSirayeli.G#,3Baya kuwa, bebulewe ezweni lamaKaledi, begwazwe ezitalatweni.H" ,3Umtyedi wesaphetha akayi kuba nako ukudubula ngetolo, angabi naxesha lakuqhayisa ngezambatho zokuzikhusela. Musani ukuwayeka asinde amadodana ayo; wutshabalalise ngokupheleleyo umkhosi wayo.!,3Ndiya kuthumela eBhabheli abantu bokwela abaya kuyivuthulula baliphanzise ilizwe layo. Baya kuyifikela macala onke ngomhla wentlekele.p  [,3Utsho uNdikhoyo ukuthi: “Niyabona, iBhabheli nabemi beLebhe-kamayi ndibazisela umoya otshabalalisayo.kO,2.Ihlabathi liya kunyikima sisithonga sokuthinjwa kweBhabheli, isikhalo sayo sivakale ezintlangeni.I ,2-Ke ngoko liveni icebo likaNdikhoyo alicebileyo ngeBhabheli, izigqibo zakhe agqibe ngazo ngokubhekisele kwilizwe lamaKaledi. Inene, namatakane aya kuqwengwa, umhlambi uthi khumnqa ngenxa yawo.E,2,Niyabona, njengengonyama ephuma kwiintshinyela zamatyholo eJordan, iye emadlelweni ahlala eyokozela, kuya kuba njalo ukuyigxotha kwam ngephanyazo kwelakowayo iBhabheli. Ngubani na onyuliweyo nendiya kumalatha ukuze andenzele oku? Kakade ngubani onjengam onokumelana nam, ingubani umalusi onokuxaba endleleni yam?”yk,2+Ukumkani waseBhabheli uve iindaba ngabo, zangenwa ngumkhinkqi iingalo, lwangongoza uvalo oku komfazi olunywayo.U#,2*Baxhobe izaphetha nemikhonto; bazizikhohlakali ezingenamfesane. Isingqi sokufika kwabo bekhwele amahashe kunga kukugquma kolwandle. Baxhobe baf' amacala, khon' ukuze bahlasele wena, ntombindini Bhabheli.,2)“Niyabona, kuza abantu, bevela entla; uhlanga olukhulu nookumkani abaninzi bayaxhokonkxwa, bevela eziphelweni zehlabathi.;o,2(Njengoko uThixo wazibhukuqayo iSodom neGomora kwakunye needolophu ezingqongileyo, kwangokunjalo akuyi kuhlala bani, kungayi kuphambukela mntu khona.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.5c,2'“Ke ngoko iBhabheli iya kuba sisikhundla seengcuka noodyakalashe, ibe yindawo ehlala iinciniba. Ayisoze iphinde imiwe bantu, ingahlalwa bani izizukulwana ngezizukulwana.,2&Ukubalela makuwafikele amanzi ayo, asuke atshe. Kuba kaloku ililizwe lemifanekiso yezithixo, izithixo eziya kutsho zigeziswe kukothuka."=,2%Ikrele maliwafikele amahashe neenqwelo, kwanawo onke amajoni engqesho ayo, asuke abe njengabafazi. Ikrele malibufikele ubuncwane bayo, busuke buphangwe.zm,2$“Ikrele malibafikele oosiyazi bayo, basuke babe ziziyatha. Ikrele maliwafikele amagorha, asuke abe ngamagwala.,2#“Ikrele maliwafikele amaKaledi nabemi baseBhabheli, bekunye neziphathamandla nezilumko zayo.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.6e,2"Kambe uMkhululi wawo womelele; nditsho lo ugama linguNdikhoyo onamandla onke. Uya kuwalamlela kwabo bawachasayo, alinike inzolo ilizwe lawo, abagungqise abemi baseBhabheli.*M,2!Utsho uNdikhoyo onamandla onke ukuthi: “Aphantsi kwengcinezelo amaSirayeli, kwanamaJuda ngokunjalo. Avalelwe ngabo bantu athinjwe ngabo; abavumi ukuwandulula.,2 Lo uzidlayo uza kukhubeka awe, kungabikho bani umvusayo. Ndiza kuphemba umlilo ezidolophini zakhe, utshise bonke abamngqongileyo.”(I,2“Uyabona, ndikuchasile, ntondini izidlayo.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo iNkosi enamandla onke. “Ifikile imini yakho; ligalelekile ixesha lakho lokohlwaywa.q[,2Ke ngoko amadodana ayo aya kuwa ezitalatweni, amajoni ayo aphele loo mini.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.,2“Bahlabeleni umkhosi abatoli, beze eBhabheli, bona bonke abatyeda isaphetha. Yingqingeni macala onke, kungabikho bani uphuncukayo. Yibuyekezeni ngokwezenzo zayo; yenza kuyo njengoko yona yenze kwabanye. Kaloku imdelile uNdikhoyo uYedwa kaSirayeli.8 i,2Phulaphulani! Ababalekileyo basinda ezweni laseBhabheli bayathetha eZiyon; babhengeza impindezelo kaNdikhoyo uThixo wethu, nditsho ukuziphindezela kwakhe ngenxa yendlu yakhe. ),2Zigwazeni zonke iinkokheli zayo; mazibe ngathi ziinkunzi ezixhelwayo. Yeha ke, bona! Imini yabo ifikile; ixesha labo lokohlwaywa ligalelekile.6 e,2Yihlaseleni iBhabheli, nivela macala onke. Zivuleni izisele zayo, nizifumbe izidumbu zibe ngathi ziimfumba zombona. Ewe, tshabalalisani ngokupheleleyo, kungabikho masalela. #,2UNdikhoyo ubavulile oovimba bakhe, wazikhupha izikhali zengqumbo yakhe, kuba iNkosi uNdikhoyo enamandla onke inomsebenzi ezweni lamaKaledi.h I,2Ndikuthiyele, Bhabheli, wabanjiswa ungaqondi. Ufunyenwe, wabhajiswa, kuba uchasene noNdikhoyo.wg,2Nantso intlekekile ihamile eyayikhanda ihlabathi! Hayi ukuba ngamanyumnyezi kweBhabheli phakathi kweentlanga!J ,2Isithonga semfazwe sivakala elizweni, isandi sobhukuqo olukhulu.'G,2“Lihlasele ilizwe laseMeratayim nabemi basePekode; babulale ubatshabalalise ngokupheleleyo.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. “Kwenze konke endikuyalele kona.dA,2Ngaloo mihla nangelo xesha,” lowo ngumlomo kaNdikhoyo, “buya kufunwa ubugwenxa bukaSirayeli, kodwa bungabikho; ziya kufunwa nezono zikaJuda, kodwa zingafumaneki. Kaloku ndiya kuwaxolela loo masalela ndiwasindisayo.  ,2Ke yena uSirayeli ndiya kumbuyisela edlelweni lakhe, adle eKarmele naseBhashan, ahluthe ezintabeni zakwaEfrayim nezaseGiliyadi.<q,2Ke ngoko uNdikhoyo onamandla onke, uThixo kaSirayeli, utsho ukuthi: “Niyabona, ndiza kumohlwaya ukumkani waseBhabheli nelizwe lakhe njengoko ndamohlwayayo ukumkani waseAsiriya.@y,2“USirayeli uyigusha ebhacileyo; usukelwe ziingonyama. Eyokuqala eyamdlayo ngukumkani waseAsiriya; eyokugqibela ukugramza amathambo akhe nguNebhukadenezare ukumkani waseBhabheli.”1[,2Mnqumleni eBhabheli umhlwayeli nalowo uphethe irhengqa ngexesha lokuvuna. Ngenxa yokudlavula kwekrele elowo ubheka ebantwini bakowabo, elowo ubalekela ezweni lakowabo.@y,2Hlabani umkhosi macala onke! Iyanikezela – iinqaba zayo ziwile; iindonga zayo zidiliziwe. Yimpindezelo kaNdikhoyo le; phindezelani ke kuyo, nenze kuyo njengoko nayo yenze kwabanye.,2“Yakhani uhlelo, niyingqinge iBhabheli, nina nonke batyedi besaphetha. Tolani nitsho kuyo, ningashiyi lutolo, kuba imonile uNdikhoyo.3~_,2 Ngenxa yengqumbo kaNdikhoyo uya kuba sisixeko esingamiwa bani, indawo eyinkangala mpela. Bonke abadlulayo eBhabeli baya kothuka, bathi khumnqa ngenxa yokubhukuqwa kwayo."}=,2 uya kuba neentloni gqitha unyoko iBhabheli; uya kuhlazeka onizeleyo. Niyabona, uya kuba ngowokugqibela ezintlangeni – intlango, umqwebedu, inkqantosi.|,2 “Nakuba nivuya nidlamkile, nina baphangi belifa lam, nakuba nidloba njengethokazi elibhulayo, nakuba nikhala okweenkunzi zamahashe,e{C,2 Loba lixhoba elamaKaledi, abathimbi balo bathimbe bade banele.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.z,2 Kuba kaloku kwelasentla ndiya kuvelisa igqiza leentlanga ezinkulu; ndizifunzela eBhabheli. Ziya kuwacwangcisa amajoni, abe zizintlu zokulwa, ziyihlasele zivela ngasentla, ziyithimbe. Iintolo zabo ziya kuba njengamagorha anobuchule angabuyi elambatha.}ys,2“Balekani niphume eBhabheli; lishiyeni izwe lamaKaledi, nixelise iinkunzi zeebhokwe ezikhokela umhlambi weegusha.*xM,2Babedliwa ngabo bonke ababafumanayo; iintshaba zabo zazisithi: ‘Asinatyala. Kaloku bamonile uNdikhoyo, yena olidlelo lenene, yena Ndikhoyo ithemba looyise.’*wM,2“Abantu bam bâba ziigusha ezilahlekileyo; balahlekisiwe ngabelusi babo, babhadula ezintabeni, bajikeleza iintaba neenduli, bayilibala indawo yabo yokuphumla.v#,2Baya kubuza indlela esinga eZiyon, babheke kuyo, bathi: ‘Yizani, sizimanye noNdikhoyo ngomnqophiso ongenasiphelo nongasayi kulityalwa.’(uI,2“Ngaloo mihla nangelo xesha,” lowo ngumlomo kaNdikhoyo, “abantu bakwaSirayeli nabantu bakwaJuda baya kuhamba kunye belila, befuna uNdikhoyo uThixo wabo.t,2Kaloku ihlaselwe luhlanga lwasentla oluya kwenza ilizwe libe senkangala. Aliyi kumiwa bani – bobaleka bemke abantu kwanezilwanyane. s ,2“Xelani nivakalise ezintlangeni, niphakamise ibhanile niqononondise. Musani ukufihlisa, koko yithini: ‘Ithinjiwe iBhabheli; uhlazekile uBhele; uMarduki uyankwantya luloyiko. Zihlazekile izithixo zabo; ziyankwantya izinto ezingamasikizi abazinqulayo.’kr Q,2Nâli ilizwi *uNdikhoyo awalithethayo ngomshumayeli uJeremiya malunga neBhabheli nezwe lamaKaledi:xqi,1'“Kambe ke, kwimihla ezayo, ndombuyisela kundalashe uElam, adle ngendebe endala.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.p},1&Ndiya kumtshabalalisa ukumkani wakhona kunye neziphathamandla zakhe, ibe ndim olawula apho.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.Fo,1%Ndowenza amaElam ankwantye akuqubisana neentshaba ezizungula ubomi bawo, ndowahlisela intlekele ukuvutha komsindo wam.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. “Ndowaleqa ngekrele, ndide ndiwagqibe.-nS,1$ElakwaElam ndiza kulizisela imimoya yomine ephuma macala onke. Ndobachitha-chitha kuloo mimoya yonke, kungabikho luhlanga bangafikiyo kulo abachithiweyo bakwaElam.m,1#Utsho uNdikhoyo onamandla onke ukuthi: “Niyabona, ndiza kusaphula isaphetha sakwaElam; eso kanye sisisiseko sobugorha babo.l,1"Nalu udaba *lukaNdikhoyo olwavakala kumshumayeli uJeremiya malunga nelakwaElam esandula ukuqala ukuphatha uZedekiya ukumkani wakwaJuda.k1,1!“IHazore iya kuba sisikhundla soodyakalashe, kube senkangala kude kube nini-nini. Akuyi kuhlala bani khona, kungabikho mntu uphambukela apho.”ijK,1 Iinkamela zabo ziya kuphangwa, imihlambi yabo ngobuninzi bayo ibe lixhoba. Ndobachitha-chitha baphetshethwe ngumoya abo banwele zichetyiweyo ezintlafunweni. Ndobahlisela ishwangusha macala onke.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.Ci,1“Phakamani niye kuhlasela uhlanga oluzonwabeleyo, uhlanga oluhleli lungenaxhala.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. “Nditsho olungenazingcango namivalo, uhlanga oluzihlalele lodwa bucala._h7,1“Sabani! Balekani ngamandla! Zimelani kwimiqolomba emnyama, nina bemi baseHazore.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo. “Kaloku uNebhukadenezare, ukumkani waseBhabheli, ucebe icebo malunga nani, wagqiba izigqibo ngani.Dg,1Ziya kuthinjwa iintente zabo nemfuyo yabo, kumkiwe nemikhusane yabo nempahla esezintenteni zabo, nditsho kwaneenkamela zabo. Kuya kumemezwa kubo kuthiwe: ‘Lunxunguphalo macala onke!’Nf,1Malunga namaKedare nezikumkani zaseHazore awazihlaselayo uNebhukadenezare ukumkani waseBhabheli utsho *uNdikhoyo ukuthi: “Phakamani niwahlasele amaKedare, nibatshabalalise abantu basempumalanga.ce?,1“Ndiya kusintumeka umlilo isixeko saseDamasko, atshiswe nguwo amabhotwe kaBhenadadi.”d5,1Inene, amadodana aso aya kuwa ezitalatweni; onke amajoni aso aya kuthi cwaka ngaloo mini.” Ewe, nguwo lowo umlomo kaNdikhoyo onamandla onke; uthi:fcE,1Hayi ukulahlwa kwesi sixeko ebesisakuba sesidumileyo, isixeko ebesisakuba yindawo yemihlali!ybk,1IDamasko ityhafile; ijikile, yasuka yabaleka. Ifikelwe kukunkwantya; ihlelwe yimbandezelo nenimba njengozalayo.#a?,1Malunga neDamasko *uNdikhoyo uthi: “Ihlazekile iHamati neApadi, kuba kuviwe iindaba ezimbi. Bancamile, bakhathazekile; bafana nolwandle olungenakuzola. ~~}+|B{zzy0xrwvuuJtLssrqqq>b=q<<9;y;:~9888,77.655%44033222;11]00//.--g,,m++q*))E(+''&r&%$$ #"" !Z j c<XDnI`:t< q B  e dki2]JAndiyi kuba naluvelwano, ndingayi kuba nayo nenceba, koko ndiya kukubuyekeza ngenxa yezenzo zakho, uchanwe ngamanyundululu akho. Uya kutsho uqonde ukuba ndinguNdikhoyo.,QJMhlabandini, sifikile ngoku isiphelo sakho, kwaye ndiza kukubasela ngomsindo wam; ndiza kukugweba ngokwezenzo zakho, ndiziphindezele ngenxa yamasikizi owenzileyo.Jlisithi: “Mntundini, ithi iNkosi uNdikhoyo kwilizwe lakwaSirayeli: “Isiphelo! Isiphelo sifikile kwiimbombo zone zomhlaba!"  AJNdeva ilizwi *likaNdikhoyo> uJNdiya kusolula isandla, umhlaba ndiwubharhise ukusuka ezantsi entlango kuye eDibla kumantla – nditsho kuzo zonke iindawo ezimiwe ngabo. Ewe, baya kundazi ukuba ndinguNdikhoyo.” 1J Baya kundazi ukuba ndinguNdikhoyo xa bebona izidumbu zâbo bafe ngekrele zidunduluze phakathi kwezithixo namaqonga abo, nakuzo zonke iinduli eziphakamileyo, nasezincotsheni zeentaba, naphantsi kwemithi nemioki – apho babesenzela izithixo zabo iziqhumiso ezivumba limnandi. 1J Okude uya kufa ngobhubhani; okufutshane uya kufa ngekrele; othe wasinda uya kufa yindlala. Ndiya kwenjenjalo ke xa ndiwukhuphela kubo umsindo wam.F J “Ithi iNgangalala iNkosi uNdikhoyo: Betha ngesandla sakho, ungqishe ngonyawo, uthi: ‘Yeha!’ ngenxa yamanyundululu endlu kaSirayeli, kuba baya kufa ngekrele, ngendlala, nangobhubhani.~uJ Baya kundazi ukuba mna ndinguNdikhoyo, andifananga ndabatyityimbisela umnwe ukuba ndiya kubahlisela esi sithwakumbe.fEJ Ke abo bathe bengabathinjwa basinda, baya kukukhumbula ukukhathazeka kwam ngenxa yokungathembeki kwabo, ngokundinikela umva, benqwenela izithixo zabo. Baya kuzizonda ngenxa yobugwenxa babo nangawo onke amanyundululu abo.J“Kodwa abanye ndiya kubasindisa, kuba bakho abaya kusaba lingabazuzi ikrele ngeli xesha nisarhazwe kwezinye izizwe namazwe.]3JAbantu baya kugeqwa likrele phakathi kwenu, ukuze niqonde ukuba mna ndinguNdikhoyo.%JNakuyiphi na indawo enimi kuyo izixeko ziya kutshatyalaliswa, zize iindawo zonqulo eziphakamileyo zidilizwe, khon' ukuze amaqonga enu amadini aqhekezwe, nezithixo zenu zityunyuzwe, namaqonga eziqhumiso achitha-chithwe, zide ziphele tu izinto ebenizenze ngezandla zenu.yJIzidumbu zamaSirayeli ndiza kuzifumba phambi kwezithixo zawo, ndize amathambo awo ndiwasarhaze ajikeleze amaqonga enu./JNdiza kuwadiliza amaqonga enu amadini, ndiwatyumze amaqonga enu eziqhumiso; ndiza kubatyakatya ngekrele abantu benu bawe phambi *kwezithixo zenu.b=Juthi: Zintabandini zakwaSirayeli, liveni izwi leNkosi uNdikhoyo. Ithi iNgangalala uNdikhoyo kwiintaba neenduli, iingxingwa neentlambo: Ndiza kunibetha ngemfazwe, ndizitshabalalise iindawo zenu zonqulo eziphakamileyo.RJ“Mntundini, zikhangele iintaba zakwaSirayeli, ushumayele uzikhalimele,+ SJNdeva ilizwi *likaNdikhoyo lisithi:F~JNdiya kunithumela ngendlala namarhamncwa, nize nisale ningenabantwana. Niya kuba sisisulu sikabhubhani nokuphalala kwegazi, kuba ndiya kulithumela kuni ikrele. Mna Ndikhoyo ndithethile.”x}iJIintolo zam endinitshabalalisa ngazo yindlala. Ewe, ndiya kuyandisa indlala kuni ngokuvala ningakuzuzi ukudla.7|gJUya kuba ngumqondiso osisigculelo nentlekisa nesikizi kwabo uhleli phakathi kwabo, xa ndikohlwaya ngomsindo nangengqumbo, ndikukhalimela kabukhali. Mna Ndikhoyo ndithethile.o{WJ“Ndiya kukwenza ube ngophaleleyo nesigculelo seentlanga ophakathi kwazo kwanâbo badlula ngendlela.MzJ “Emva koko ke uya kuphela umsindo kum, nokuqumba kuthothe, kuba ndiya kuba ndiziphindezele. Xa ingqumbo yam ndiyikhuphele kubo baya kwazi ukuba mna Ndikhoyo ndithethile ndiqhutywa likhwele lam. y J Isahlulo sesithathu sabantu bakho siya kufa ngubhubhani okanye sitshabalale yindlala phambi kwakho; esinye isithathu siya kubulawa ngekrele ngaphandle kweendonga zesixeko; esokugqibela isithathu ndiya kusisarhaza emoyeni, ndisileqe ndiqhiwulé ikrele lam.dxAJ Mna ngokwam ndiyafunga, itsho iNkosi uNdikhoyo, njengokuba ungcolise isibingelelo sam esingcwele ngezithixo zakho ezinezothe nangezenzo zakho ezingamasikizi, ndiza kuzirhoxisa iimfefe zam kuwe; andiyi kuba naluvelwano.wJ Ewe, kuwe ooyise baya kudla abantwana babo, abantwana badle ooyise. Ndiya kukohlwaya, ndize amasalela ndiwasarhaze emoyeni. v J Ngenxa yamasikizi owenzileyo, kuwe ndiza kwenza into endingazange ndayenza ngaphambili, endingayi khuphinda ndiyenze nanini na.uJYaqhuba iNgangalala iNkosi uNdikhoyo yathi: “Ke ngoko mna ngokwam ndiyalwa nawe, Jerusalem, ndaye ndiza kukohlwaya iintlanga zijongile.dtAJ“Ngako oko ithi iNkosi uNdikhoyo: ‘Ube nobutshijolo ngaphezu kweentlanga ezikurhangqileyo, waza wayityeshela imimiselo yam, akwayithobela imithetho yam. Uyalabalaba nakumgangatho weentlanga ezikurhangqileyo.’ ”/sWJKodwa ngenxa yenkohlakalo yayo iyivukele imithetho nemimiselo yam nangaphezu kweentlanga namazwe ayirhangqileyo. Iyibukule imithetho yam, yayityeshela imimiselo yam.mrSJIthi iNkosi uNdikhoyo: “Le yiJerusalem endiyibeke phakathi kweentlanga, yaza yarhangqwa ngamazwe.qJUze uthathe zibe mbalwa kwezi, uziphose emlilweni zitshe. Umlilo uya kuqala apho, unwenwele kuyo yonke indlu kaSirayeli.”Hp JUze ushiye iinwele ezimbalwa, uzifihle emgobeni wengubo yakho.oJKuya kuthi zakuphela iintsuku zorhangqo usitshise ngomlilo isithathu seenwele phakathi esixekweni; esinye isithathu ujikeleze naso ngaphandle kwesixeko, uhambe usinqunqa ngekrele; esokugqibela usilahle simke nomoya. Kaloku ndiya kuwaleqa ndiqhiwulé ikrele lam._n 9JWathi kum *uNdikhoyo: “Ngoko ke, mntundini, thatha ikrele elibukhali, ususe ngalo iinwele zakho neendevu zakho ngokungathi liyimela yokugugula. Uze uthathe isikali, wenze imilinganiso ngemilinganiso yeenwele ezo.wmgJUkutya namanzi aya kunqaba. Baya kukhamnqa xa omnye ejonge omnye; baya kungcungcutheka ngenxa yesono sabo.”'lGJWaza wathi kum: “Mntundini, ndiza kukunqamla ukungena kokutya eJerusalem. Abantu baya kufumana umxhesho wokutya namanzi, bahlale exhaleni nasekumatshekeni.k J“Kulungile ke,” utshilo. “Ndiyavuma ukuba isonka sakho usigcade ngomlilo wamalongwe enkomo endaweni yamalongwe omntu.”jJNdathi ke mna: “Makungabi njalo, Ngangalala Ndikhoyo! Mna andizange ndilenze isikizi elinje. Ebutsheni bam kude kube ngoku andizange ndiyitye inyama yento efileyo okanye eqwengwe ngamarhamncwa. Andizange ndayifaka kowam umlomo inyama engàtyiwayo.”$iAJ Waza wathi uNdikhoyo: “Baya kwenjenjalo abantu bakwaSirayeli ukudla ukutya okungcolileyo xa bephakathi kweentlanga endiya kubasarhaza phakathi kwazo.”xhiJ Oku kutya kugcade ngomlilo wamalongwe omntu, abantu bejongile, ukutye ngokungathi utya iqebengwana lerhasi.”|gqJ Kwakhona uya kwenza umlinganiselo ongaphezulwana kwesiqingatha selitha yamanzi oya kuwasela ngamaxesha amiselweyo.tfaJ Uze wenze umlinganiselo onganeno nje kwekota yekhilogram yokutya omawukutye ngosuku ngamaxesha amiselweyo.Ue#J “Thatha ingqolowa nerhasi, iimbotyi neelentile, imíleti nespeliti, uzigcine engqayini ukuze wenze ukutya ngazo. Uya kutya oku kutya ngeentsuku ezingamakhulu amathathu namashumi alithoba ulele ngecala.tdaJMna ndiya kukubophelela ngeentsontelo, ukuze ungabi nako ukuguquka de ziphele iintsuku zokungqinga kwakho.QcJJika ujonge kwiJerusalem engqingiweyo, ukhomba-khomba oku komshumayeli.\b1J“Wakuba ukufezile oku, uze uphinde ungqengqe, kodwa ngoku ngecala lasekunene, ube ngokwenjenjalo usithabathela kuwe isono sendlu kaJuda. Ndikusikele iintsuku ezingamashumi amane; usuku ngalunye lumele unyaka.5acJNdikusikele iintsuku ezinani lilingana nenani leminyaka yokreqo lwendlu kaSirayeli. Ngoko ke uya kusithwala isono sayo iintsuku ezingamakhulu amathathu namashumi alithoba.-`SJ“Ngoku ke ngqengqa ngecala lasekhohlo, ube ngokwenjenjalo usithabathele kuwe isono sendlu kaSirayeli. Esi sono ke siya kuba sesakho zonke iintsuku ulele ngecala.Z_-JWakuba wenjenjalo uzuthathe intsimbi emcaba, uyibeke njengodonga phakathi kwakho nesixeko, ujike ujonge kuyo. Ngaloo ndlela ke uya kuba usingqingile isixeko. Le nto ke iya kuba ngumqondiso kwindlu kaSirayeli.(^IJWakugqiba uze usirhangqe ngezinto zokungqinga: yakha isithambeka sithi nca kuso, usijikeleze ngeekampu zamajoni, uze usirhangqe ngezigodo zokudiliza iindonga.] JWathi kum *uNdikhoyo: “Ngoku ke, mntundini, thatha isitena, usibeke phambi kwakho, uze uzobe isixeko saseJerusalem kuso.W\'JKodwa ndakuthetha nawe ndiya kuwuvula umlomo wakho. Uze ke uthi kubo: ‘Itsho iNgangalala *enguNdikhoyo: ...’ Ewe, uze utsho nokuba bayaphulaphula, okanye abaphulaphuli. Kaloku bayindlu yabadelelayo.”[1JMna ke ulwimi lwakho ndiya kulwenza luthi nca enkalakahleni yomlomo wakho, ukuze ungakwazi ukuthetha ubakhalimele, kuba bangabantu abangabavukeli.`Z9JWena, mntundini, baza kukubophelela ngeentsontelo, khon' ukuze ungabi nako ukuya kubo.mYSJWangena kum uMoya, wandimisa ngeenyawo. Wathetha nam wathi: “Hamba uye kuzivalela endlwini yakho.X5JNam ke ndaphakama, ndaya ethafeni. Babumi apho ubuqaqawuli bukaNdikhoyo bunjengobuqaqawuli endabubona phezu komlambo iKebhare, ndasuka ndacambalala.W JAmandla kaNdikhoyo andongamela ndiselapho, waza wathi kum: “Phakama, uhambe uye ethafeni, apho ndiza kuthetha nawe khona.”VJKodwa ukuba uthe wamlumkisa umfo olilungisa ngesono asenzayo, waza wakuva, ngokwenene úya kudla ubomi, nawe ke usinde.”U#J“Kwakhona ukuba umntu olilungisa uthe waphambuka kubulungisa bakhe, wenza isono, ndaza ndambeka emngciphekweni, uya kufa. Ewe, ukuba akumnqandanga uya kufela isono sakhe, nemisebenzi yakhe yobulungisa ilityalwe. Ke lona ityala lokufa kwakhe ndolixhoma phezu kwakho.T5JKambe ukuba uthe wamlumkisa ngenxa yenkohlakalo yakhe, waza akajika kubutshijolo bakhe, úya kufa ngenxa yenkohlakalo yakhe, kodwa wena uya kusinda.SJXa ndisithi kumntu okhohlakeleyo: ‘Wena uza kufa,’ waza wena akwamlumkisa okanye akwamkhalimela ukuze ahlukane nobugwenxa khon' ukuze aphile, ngokwenene loo mntu ukhohlakeleyo uya kufa ngenxa yezono zakhe, kodwa ityala lokufa kwakhe ndolixhoma phezu kwakho.qR[J“Mntundini, ndikwenze umlindi wendlu kaSirayeli; ngako oko ndiphulaphule, uze uwalumkise egameni lam.MQJLafika kum ilizwi *likaNdikhoyo emva kweentsuku ezisixhenxe, lathi:&PEJNdafika apho babehlala khona abathinjwa eTelabhibhi, kufuphi nomlambo iKebhare. Ndaya ndahlala phantsi phakathi kwabo iintsuku ezisixhenxe, ndikhwankqisiwe.xOiJWasuka uMoya wandifunqula, wemka nam, ndemka ndijijitheka, ndikhathazekile, ndonganyelwe ngamandla kaNdikhoyo.zNmJ Isandi sokukhuhlana kwamaphiko ezidalwa eziphilayo, nesandi samavili emi ngakuzo, yaba sisandikazi esizongomayo.MJ Wasuka uMoya wandifunqula, ndaza ndeva isandikazi sizongoma emva kwam: “Mabudunyiswe ubungangamsha bukaNdikhoyo ekhayeni lakhe!”&LEJ Hamba ke ngoku, uye kumawenu angabathinjwa, uthi kuwo: ‘Itsho iNgangalala *enguNdikhoyo: ...’ Ewe, yitsho nokuba ayaphulaphula, okanye akaphulaphuli.”gKGJ Waza wathi kum: “Mntundini, phulaphula kakuhle, uze uwagcine onke amazwi endiwathetha kuwe.9JkJ Ewe, ndiza kukwenza ube lukhuni njengelona litye lilukhuni; ube lukhuni ngaphezu kwelitye lenyengane. Musa ukoyika, ungòthuswa zizoyikiso zabo; kaloku bayindlu yabavukeli.”?IyJNawe ndiza kukwenza ube nenkani, ube lukhuni njengabo.H}JKodwa indlu kaSirayeli ayivumi kuphulaphula, kuba ayifuni kundimamela. Kaloku yonke indlu kaSirayeli ilukhuni, inenkani.@GyJEwe, andikuthumi ezintlangeni, zona zintetho ingavakaliyo nezilwimi lungalandelekiyo, ongasuka ungàyiva into eziyithethayo. Ngokwenene ukuba bendikuthume kuzo beziya kukuphulaphula.yFkJAndikuthumi kubantu abantetho ingavakaliyo nabalwimi lunzima ukululandela, kodwa ndikuthuma kwindlu kaSirayeli.]E3JWaza wathi kum: “Mntundini, hamba uye kwindlu kaSirayeli, uthethe amazwi am kubo.D5JWaza wathi kum: “Mntundini, yitye le ncwadi ndikunika yona, uzalise umbilini wakho.” Nam ke ndayitya, yatsho yanencasa njengobusi emlonyeni wam.PCJNdawuvula ke umlomo, wandinika incwadi esongwayo khon' ukuze ndiyitye.B JWathi: “Mntundini, yitye le nto uyifumeneyo, nditsho le ncwadi isongwayo, wandule uhambe uye kuthetha nendlu kaSirayeli.”oAWJ saza ke sayicombulula phambi kwam. Macala omabini kwakubhalwe amazwi asisikhalo nesijwili nesingqala.[@/J Ndathi ndakujonga ndabona isandla solulelwe ngakum. Sasiphethe incwadi esongwayo,?JWena ke, mntundini, phulaphula endikuxelela kona. Ungandivukeli uxele esi sizwe sabavukeli; vula umlomo wakho, utye endikunika kona.”n>UJUze uluxele udaba lwam kubo nokuba bayakuphulaphula okanye abaphulaphuli, kuba kaloku bangabavukeli.u=cJWena ke, mntundini, uze ungaboyiki, neentetho zabo ungazoyiki. Maze ungoyiki naxa uphakathi korhalajana nobobo. Naxa sewuhlala nabanjengoonomadudwane uze ungoyikiswa zizinto abazithethayo nazizigrogriso zabo, kuba basisizwe esinenkani.<)JEwe, uze utsho nokuba bayaphulaphula, okanye abaphulaphuli. Kaloku bayadelela. Kambe ke baya kuqonda ukuba kufike *umshumayeli phakathi kwabo.o;WJAba bantu ndikuthuma kubo bayadelela, banenkani. Yithi kubo: ‘Itsho iNgangala *enguNdikhoyo: ...’:Jesithi: “Mntundini, ndikuthuma kumaSirayeli, isizwe sabavukeli esindivukeleyo; wona nooyise andivukele kwada kwanamhlanje.s9_JUthe esathetha njalo ndangenwa nguMoya owasuka wandiphakamisa ndema ngeenyawo, ndaza ndamva ebhekisa kum,L8 Jlisithi: “Mntundini, vuka ume ngeenyawo, ukuze ndithethe nawe.”I7  JOku kukhanya nqwa nomnyama emafini mhla kunayo. Nguwo lowo ke umbono wobuqaqawuli nobungangamsha bukaNdikhoyo. Ndithe tywaa phantsi ngesisu ndakuwubona lo mbono, ndaza ndeva ilizwi lothethayo,86 kJNdaphawula ukuba ukusuka esinqeni kunyuke yayibonakala ngathi sisinyithi esitshe sada sabomvu, kanti ukuhla yayibonakala ingumlilo, iyonke irhangqwe kukukhanya okuqaqambileyo.5 yJKwakho nto ifana nesihlalo sesafire sokumkani esithe zinzi esibhakabhakeni, kungqendeve kuso into enembonakalo yomntu.t4 cJZathi zimi njalo ziwasongile amaphiko, kwavakala ilizwi, liphuma esibhakabhakeni ngasentla kweentloko zazo.;3 qJZathi zakushukuma izidalwa, ndasiva isandi samaphiko azo, saba ngathi sisandi samanzi agqumayo, safana nezwi likaSomandla, sanjengengxokozelo yomkhosi. Zakuma zawasonga amaphiko.-2 UJIseso isidalwa esiphilayo sawatwabulula amaphiko aso phantsi kwesibhakabhaka eso, aza amaphiko amabini ayamana nawezinye izidalwa, amabini asala ethe wambu umzimba.1 }JPhezu kweentloko zezidalwa eziphilayo kwakukho into efana nesibhakabhaka. Yayinkulu, imangalisa, imenyezela okomkhenkce.l0 SJBezisithi izidalwa zakusuka, nawo amavili asuke; zithi zakuma bhuxe, nawo eme bhuxe; zithi zakuphakama emhlabeni izidalwa, nawo amavili aphakame emhlabeni, kuba uMoya olawula izidalwa eziphilayo ezo yayikwangulo uqhuba amavili./ +JIzidalwa bezisiya apho zikhokelelwa khona nguMoya, ngokunjalo namavili, kuba uMoya olawula izidalwa eziphilayo ezo yayikwangulo uqhuba amavili.. -JBezisithi zakuhamba izidalwa eziphilayo, nawo amavili emi ngakuzo ahambe; zithi zakuphakama emhlabeni izidalwa, nawo amavili aphakame emhlabeni.M- JIifeleni zamavili zaziphakamile zisoyikeka, zinamehlo ngeenxa zonke.,  JXa zihamba zazisiya nakwiliphi na icala kumacala omane ezazijonge kuwo izidalwa, amavili engajika-jiki naxa zihambayo izidalwa.+ JYayinje imbonakalo yokwakheka kwamavili: Ayefana ncam, onke eqaqambe okwekrisolite. Ivili ngalinye laba ngathi linqumleze elinye ivili.r* _JNdakuzondela izidalwa eziphilayo ndabona ivili limi emhlabeni ngakwisidalwa ngasinye esinobuso obunxa-ne.R) JIzidalwa zazisenza amatshe okombane, zithi ziphambili zibe zibuyela emva.G(  J Ngokwembonakalo ezi zidalwa ziphilayo zazingathi ngamalahle avuthayo okanye izikhanyisi ezidangazelayo. Idangatye lomlilo lalisithi likwesi isidalwa libe likwesiya, kutshawuza nemibane kulo.g' IJ Isidalwa ngasinye sasihamba ngqo, singajika-jiki, sisiya kwelo cala sikhokelelwa kulo nguMoya.1& ]J Babunjalo ke ubuso bazo. Amaphiko ayetwezwe ajonga phezulu. Amaphiko amabini esidalwa ngasinye ayeyamene ngamacala nawezinye izidalwa, kodwa amabini ethe wambu umzimba.!% =J Babunje ubuso bazo: Ngasinye kuzo sasinobuso bomntu, nobuso bengonyama kwicala lasekunene, nobuso benkabi yenkomo kwicala lasekhohlo, kwanobuso bokhozi.X$ +J Ayayamene ngamacala amaphiko. Isidalwa ngasinye sasihamba ngqo, singajika-jiki.a# =JZazinezandla zomntu phantsi kwamaphiko macala omane. Zone izidalwa zazinobuso namaphiko.k" QJImilenze yazo yayithe tswi, iinyawo zifana namanqina ethole. Zazibengezela okobhedu olugudisiweyo.@! }JNgasinye kuzo sasinobuso obumacala mane namaphiko amane.I   JKwalapho kwakukho isine sezidalwa eziphilayo, ezimilise okomntu.k QJNdathi ndakujonga ndabona umbono: Nâso isiphotshongwane sesaqhwithi sivela ngasentla, sitsho ngelifukazi elitshawuza umlilo, lithe wambu ubuqaqawuli. Emlilweni apho kwakudangazela into engathi sisinyithi esitshe sada sabomvu.2 _Jlafika ilizwi *likaNdikhoyo kuHezekile umbingeleli, unyana kaBhuzi, engasemlanjeni oyiKebhare kwilizwe lamaKaledi. Kanye ngelo xesha ke wonganyelwa ngamandla kaNdikhoyo.Z /JNgomhla wesihlanu enyangeni, ngonyaka wesihlanu wokuthinjwa kukakumkani uYoyakin,P JKe kaloku ngomhla wesihlanu kwinyanga yesine yonyaka wamashumi amathathu kwathi ndihleli nabanye abathinjwa phezu komlambo oyiKebhare, asuka avuleka amazulu, ndaza ndabona imibono ephathelele kuThixo.@{6Ngaba usilahle kwaphela na, wasiqumbela ngokukhulukazi?^56Sibuyisele kuwe, Ndikhoyo, ukuze nathi siguquke; sihlaziye njengakwimihla yamandulo.R6Kungani ukuba usoloko usilibala? Kungani ukuba usilahle ithuba elingaka?jM6Wena, Ndikhoyo, uhleli ngonaphakade; ulawulo lwakho luhlala luhleli izizukulwana ngezizukulwana.I 6Kaloku intaba yeZiyon yinkangala; seyisisikhundla seempungutye.dA6Ngenxa yoko zitsho zatyhafa iintliziyo zethu; ngenxa yezo zinto abona mfiliba amehlo ethu.E6Isithsaba siwile ezintlokweni zethu. Athi ke thina, sonile!G6Iintliziyo zethu azinamihlali; sizilile endaweni yokuxhentsa.S6Amadoda amakhulu akasekho emasangweni esixeko; abafana bayiyekile ingoma.`96 Amadodana abila esoma ngamatye okusila; abafana basindeka phantsi kweenyanda zeenkuni.Q6 Iziphathamandla zixhonywe ngezandla zazo; akahlonelwa amadoda amakhulu.R6 Abafazi badlwengulwe eZiyon, ngokunjalo iintombi ezidolophini zakwaJuda.H 6 Ulusu lwethu lutshisa okweziko ngenxa yefiva ebangwa yindlala.X)6 Ukutya sikuzuza ngokubeka ubomi bethu esichengeni ngenxa yekrele elisentlango.K 6Silawulwa zizicaka; akukho namnye onokusihlangula ezandleni zazo.T !6Kone oobawo, kodwa abasekho; ngoku thina sithwele iziphumo zezikreqo zabo.P 6Solulela izandla kwiJiputa kwaneAsiriya, khon' ukuze sihluthe sisonka.W '6Abasitshutshisayo basibambe ngobhongwana; sidiniwe kodwa asikuzuzi ukuphumla.Q 6Siwathenga ngemali amanzi okusela, ngokunjalo neenkuni siyazihlawulela.K6Saba ziinkedama ezingenayise, basuka oomama bafana nabahlolokazi.M6Ilifa lethu linikwe abasemzini, izindlu zethu zanikwa abangeneleli.Y -6*Ndikhoyo, yikhumbule into eyenzekileyo kuthi; jonga ukubone ukuhlaziswa kwethu.O6Wena ntombindini enguZiyon, siza kufikelela esiphelweni isohlwayo sakho; akuyi kolulwa ukuthinjwa kwakho. Kodwa, ntombindini enguEdom, úya kukohlwaya ngesikreqo sakho, ayityhile inkohlakalo yakho.6Yiba nemihlali uvuye, ntombi enguEdom, wena ohlala elizweni laseUze. Phofu nawe uza kuyirhabula le ndebe; uya kunxila uzihlube uhambe ze.$A6Umthanjiswa kaNdikhoyo, obubomi nomphefumlo wethu, wabanjiswa emigibeni yabo. Thina besiba xa siphantsi kwesithunzi sakhe soba ngabantu phakathi kwezizwe.c?6Ababesisukele babenesantya ngaphezu kwesokhozi; basileqa ezintabeni, basilalela entlango.-S6Sichwechwelwa ngamadoda asizingelayo ngokokude singabi nakuhamba ezitalatweni zethu. Sisondele isiphelo sethu; ifinciwe imihla yethu; ewe, sifikile isiphelo sethu. 6Amehlo ethu ade amfiliba kukujonga uncedo olungekhoyo; simi bhuxe kwiimboniselo zethu, sijonge uhlanga olungenako ukuhlangula.6Ubachitha-chithe ngokwakhe uNdikhoyo; uyekile ukubalondoloza. Abasahlonelwa ababingeleli; akasajongelwe nto amadoda amakhulu.B~}6“Mkani; *nigqwalisekile!” batsho abantu kubo. “Sukani; sukani; ningakhe nilinge ukusondela kuthi!” Bakuba bebhacele ezintlangeni zona ziya kuthi ngabo: “Abanakuhlala apha.”}6Ngoku baphampatha ezitalatweni okwabantu abaziimfama. Igazi libadyobhe kangangokuba akukho mntu unga angazichukumisa izambatho zabo.|6 Kodwa ke kwenzekile oko ngenxa yezono zabashumayeli bayo, nezikreqo zababingeleli bayo, abaliphalaze kuyo igazi lamalungisa.{)6 Iikumkani zehlabathi zazingakholwa, nditsho nkqu abemi bonke belimiweyo, ukuba iintshaba nababandezeli bangaze bangene emasangweni eJerusalem.z6 *UNdikhoyo uyikhuphe yaphelela ingqumbo yakhe; uwuthulule umsindo wakhe ovuthayo. Uwuphembile umlilo eZiyon, wazitshisa iziseko zayo.y!6 Abafazi ababesakuba nemfesane babapheke ngezabo izandla abantwana babo, baba kukudla kwabo ngexesha lokutshatyalaliswa kwabantu bakowethu.xxi6 Banethamsanqa abafe ngekrele kunabo babulewe yindlala; bayaphela ngenxa yephango, kuba akukho kudla emasimini. w 6Kodwa ngoku zimnyama kunomsizi; azaziwa xa zihamba esitalatweni. Ulusu lwazo lushwabene lwathi nca emathanjeni; lome okweenkuni. v6Iinkosana zayo zazikhanya ngaphezu kwekhephu, zimhlophe kunobisi, imizimba yazo ibukeka ngaphezu kweerubhi, zinomkhitha okwesafire.zum6Isikreqo sabantu bakowethu singaphaya kwesono saseSodom, yona yadilizwa ngequbuliso kungekho bani ufake isandla.t16Ababefudula besitya izimuncu-muncu ngoku bazula-zula ezitalatweni behlwempuzekile. Ababekhula benxiba ezimbeje-mbeje namhla bagqusha eluthuthwini.xsi6Iintsana zinxanwe lwada ulwimi lwee nca enkalakahleni. Abantwana bakhalela isonka, kodwa akukho mntu ubaphayo.urc6Neempungutye ziyancancisa, ziwondle amathole azo, kodwa abantu bam bangqwabalala njengenciniba yasentlango.q!6Umlisela oliqhayiya laseZiyon, obufudula ixabiso lawo nqwa negolide, kodwa ngoku nqwa neembiza zomdongwe ezingumsebenzi wezandla zombumbi. p 6Awu! Igolide ilahlekene nobukhazikhazi; suka eyona-yona yagqola! Amatye exabiso angcwele athe saa ekungeneni kwesitalato ngasinye.Vo%6BBasukele usemsindweni, ubatshabalalise baphele phantsi kwezulu likaNdikhoyo.Pn6AZiqaqadekise iintliziyo zabo, size sibe phezu kwabo isiqalekiso sakho.Km6@Ndikhoyo, babuyekeze ngokufanelekileyo ngokwezenzo zezandla zabo.;lq6?Bakhangele: behleli, behamba, benza amagwijo ngam.?ky6>Iintetho neengcamango zabo zichasene nam imihla yonke.Qj6=Kwowu, Ndikhoyo, uzivile izinyeliso zabo nawo onke amayelenqe abo ngam.Ui#6 6Ndiluhluthiwe lwemka kum uxolo, ndawalibala amathuba enkqubela.B=6Amazinyo am uwaphule ngegrabile, wandinyhasha eluthulini.O<6Wandikakaza ndanela imithana ekrakra, wandiseza ndahlutha umhlonyane.a;;6Ndaba yintlekisa yabantu bonke bakowethu, bephoxisa ngam imini yonke ngeengoma ezingam.::o6 Undosele ngaphakathi ngeentolo zomphongolo wakhe.J9 6 Wasityeda isaphetha sakhe, wandimisa ndayitekeni yeentolo zakhe.N86 undikhuphe emendweni wandiqwenga, wandishiya apho ndingxwelerhekile.>7w6 Njengebhere elaleleyo, nanjengengonyama ezifihlileyo,V6%6 Umgaqo wam uwuvale ngamatye aqingqiweyo; iindlela zam uzenze zaba goso-goso.E56Naxa ndikhala ndicela uncedo, uyawuthintela umthandazo wam.i4K6Undibiyele macala onke ukuze ndingabi nakuphuma; undikhonxe ngamakhamandela obhedu andisindayo.E36Undenze ndahlala ebumnyameni, ndangathi ngabo bafa mandulo.;2q6Undingqingile wandirhangqa ngeenzingo nentlupheko.D16Unditsho ndashwabana ulusu nenyama; uwaphule amathambo am.A0}6Ewe, isandla sakhe sindijikele saphindelela imini yonke.K/6Undibhexeshile wandenza ndahamba ebumnyameni endaweni yokukhanya.M. 6Mna ndiyindoda eyivileyo imbandezelo ngenxa yentonga yomsindo wakhe.f-E6Kwanjengaxa umemela emsithweni wenjenjalo ukufunza kum esikhumbeni; lunxunguphalo macala onke. Akukho namnye owabhungcayo wasinda ngomhla wengqumbo kaNdikhoyo; utshaba lwam lwabatshabalalisa abo bendibampelesa ndibondla.',G6Eluthulini lwezitalato kulele umfana nexhego; umlisela nomthinjana wakowethu ufe ngekrele. Babulewe nguwe ngomhla wengqumbo yakho, ubaxabela ungenalusini tu!T+!6Khangela, Ndikhoyo, ubone; ngoobani owakha wabenjenje? Ingaba abafazi mabadle inzala yabo na, abantwana ababampelesayo? Ingaba umbingeleli nomshumayeli uthi mababulawe bafele esibingelelweni seNkosi na?y*k6Vukani nihlahlambe ebusuku ekungeneni komlindo wobusuku; intliziyo yenu mayiphuphume okwamanzi phambi kweNkosi. Ziphakamiseleni kuyo izandla zenu, ngenxa yobomi babantwana benu abayobayo ngenxa yephango ekungeneni kwazo zonke izitalato.”#)?6Abantu bakhala eNkosini, besithi: “Nina zindonga zeZiyon, iinyembezi maziqukuqele okomfula imini nobusuku; musani ukuphumla, namehlo enu ningawaphumzi.W('6UNdikhoyo wenze ngokwezicwangciso zakhe; lizalisekile ilizwi lakhe awalixela kwakudala. Ukubhukuqe engenanceba, wenza ukuba iintshaba zakho zibe nemihlali; ewe, uluphakamisile uphondo lwababandezeli bakho.0'Y6Uza kuba ngundaba-mlonyeni kwiintshaba zakho zonke, ziphoxise, zikunyevulele, zisithi: “Simginyile khona! Kunini silulindile olu suku! Salufumana, sada salubona.”j&M6Bonke abadlula kuwe bakuqhwabela izandla; bayaphoxisa, banikina iintloko, bekhangele kwintombi enguJerusalem, besithi: “Ngaba esi sesiya sixeko bekufudula kusithiwa yinzwakazi egqibeleleyo, yimihlali yehlabathi liphela?”9%k6Imibono yabashumayeli bakho yayingamampunge nenkohliso; abalutyhilanga ukreqo lwakho ukuze kunqandwe ukuthinjwa kwakho. Izihlabo abazibhekise kuwe zazibubuxoki obulahlekisayo.[$/6 Ndingathetha ndithini na kuwe? Ndingakuthelekisa nantoni, ntombindini Jerusalem? Ndingakufanisa nantoni, khon' ukuze ndikuthuthuzele, ntombindini Ziyon? Inxeba lakho linzulu okolwandle. Ngubani ongakunyangayo?!#;6 Babuza koonina bathi: “Siphi na isonka nesiselo?” xa besiwa isiduli ezitalatweni zesixeko, njengamadoda awoselweyo, xa beyoba besezandleni zoonina.D"6 Amehlo am akaboni ziinyembezi; amathumbu am ayaxuxuzela; ndiphelelwe sisibindi, ngenxa yokubhuqwa kwabantu bakowethu, kuba abantwana neentsana baphelelwe ngamandla ezitalatweni zesixeko.>!u6 Amadoda amakhulu entombi enguZiyon athe bhaxa emhlabeni ethe cwaka. Azigalele ngomhlaba entloko, abhinqa ezirhwexayo ezila; umthinjana waseJerusalem uqubude wawa ngobuso emhlabeni.d A6 Amasango ayo asuke azika emhlabeni; uyaphule wayikroboza imivalo yawo. Ukumkani neziphathamandla zayo bakwelasemzini phakathi kweentlanga; umthetho awusafundiswa; *abashumayeli bayo abasafumani mibono ivela kuNdikhoyo._76UNdikhoyo wagqiba ekudilizeni iindonga ezirhangqe intombi enguZiyon; wawolula umtya wokulinganisa, waza akasibamba isandla sakhe ekutshabalaliseni. Kwaba sisijwili kwiinqaba neendonga; zadilika zasuka zanyamalala.\16*UNdikhoyo ulilahlile iqonga lakhe lamadini, wasicekisa isibingelelo sakhe esisodwa. Iindonga ezikhusela amabhotwe akhe uzinikezele esandleni seentshaba; ziyaxokozela endlwini kaNdikhoyo njengangomhla womsitho. 6Iyichitha-chithile indlu yayo ngokungathi liphempe esitiyeni, yaza yayitshabalalisa indawo yayo yokuhlangana. *UNdikhoyo wenza ukuba iZiyon iyilibale imisitho ngokunjalo *neMihla yokuPhumla; ngenxa yokuvutha komsindo wakhe umbukule ukumkani kwanombingeleli. ;Q~~4}p}|{{{zqyyCyxww vv$uutt s:rkqppNonnammllk=jjjjigg@feedd c"ba``d__/^>]\\C[ZZZYXXwXAWW0V~UUCTYSSTRQQ0PPjOOlNNhNMLLDK{KJJ8IHHYGG1FEEEDDCC(BB4A@@p@?p>>#==<;;;(:9}9L8876665J54k3332K117//O.._-,,O+++*%)P(t'' &W&%%##b"!!" O7~m&_gpHVrCh6 4 U h & { M y GEr;OeJ “Mfazindini okrexezayo! Wena ufuna abahambi endaweni yomyeni wakho!_d7JXeshikweni usakha iingqumba zakho zamatye ekungeneni kwazo zonke izitalato, usenza nezibingelelo zakho kuzo zonke iindawo zesixeko eziphangaleleyo, ube wahlukile kwamanye amahenyukazi, kuba ubuyichasile intlawulo.cJ“Hayi, ububhetye-bhetye bakho, itsho iNkosi uNdikhoyo. Xa usenza zonke ezi zinto uziphatha okwehenyukazi eliphoxekileyo.FbJWaphumela naseBhabheli, umhlaba wabarhwebi, nalapho awanela.6agJUhenyuzile nawo nama-Asiriya; kaloku awaneli!C`JMna ke ndisolule isandla sam ndakohlwaya, ndawanciphisa amalungelo akho, ndakuyekela kwiminqweno yeentshaba zakho, nditsho iintombi zamaFilistiya ezaba nomothuko omkhulu bubufebe bakho._7JNgaphezu koko uhenyuze namaJiputa angabamelwane bakho atshatshele ngobudoda, waza ngokwenjenjalo wandixhokonxa ngenxa yamanyala akho angaphele ndawo.-^SJEkungeneni kwesitalato ngasinye wakhe isibingelelo sakho, waza ngokwenjenjalo wabugqwalisa ubuhle bakho ngokunikezela ngomzimba wakho nakubani na odlula ngendlela.k]OJuzakhele ingqumba yamatye, waza wenza isibingelelo kuzo zonke iindawo eziphangaleleyo esixekweni.i\KJ“Yeha! Yeha, wena! Itsho iNgangalala iNkosi uNdikhoyo. Ngaphezu kwayo yonke inkohlakalo yakho [JKuzo zonke izenzo zakho ezinezothe nobuhenyukazi bakho akuzikhumbulanga iimini zobutsha bakho xa wawuze ukhaba-khaba egazini lakho.>ZwJWabaxhela abantwana bam, wenza idini lezithixo ngabo. Y J“Wathatha oonyana neentombi zakho obundizalele zona, wenza ngazo idini lokutya kwezithixo. Bebunganele na ubuhenyukazi bakho?2X]JKwanokutya endandikunike kona – owona mgubo ucoliweyo, amafutha omnquma, nobusi – wakwenza umnikelo ovumba limnandi kuzo. Ewe, kwenzeka oku, itsho iNkosi uNdikhoyo.cW?JWazambathisa ngezinxibo zakho ezihonjisiweyo, wanikezela kuzo ngamafutha neziqhumiso zam.~VuJIzihombiso zam endandikunike zona, zegolide nesiliva yam, wasuka wenza ngazo *izithixo ezingamadoda, wahenyuza nawo.&UEJEnye impahla yakho wenza ngayo isibingelelo sokunqula izithixo apho waqhuba khona izenzo zobuhenyukazi. Azenziwa ezo zinto, kungekho mfuneko yokuba zenzeke.TJ“Wasuka wathembela kubuhle bakho, lwaza udumo lwakho lwakwenza walihenyukazi. Waba lukhuko lwabahambi, baza ubuhle bakho bangobabo.)SKJUdumo lwakho lwaba ngundaba-mlonyeni ezizweni ngenxa yobuhle bakho, kuba ubuqheleqhele endikunike bona babenza babalasela ubuhle bakho, itsho iNkosi uNdikhoyo.hRIJ Ewe, wawuhombe ngegolide nesiliva; izinxibo zakho zizezelinen ecikiziweyo nelaphu lexabiso elihonjisiweyo. Ukutya kwakho ibingowona mgubo ucoliweyo, nobusi, namafutha omnquma. Waba mhle kakhulu ngokungathi ungukumkanikazi.jQMJ Ndaza ndakufaka amacici empumlweni nasezindlebeni zakho, ndakuthwalisa isithsaba esihle entloko.mPSJ Ndakuhombisa ngamatye anqabileyo, ndakufaka izacholo ezingalweni nentsimbi yomqala entanyeni yakho.OJ Ndakunxiba ilokhwe ehonjisiweyo, ndakufaka iimbadada zothwathwa, ndakunxiba ilinen ecikiziweyo, ndakwambesa iingubo zexabiso.RNJ “Ndakufaka emanzini, ndalihlamba igazi kuwe, ndakuthambisa ngamafutha.nMUJ“Ndadlula kwakhona emva kwexesha, ndathi ndakukujonga ndabona intombi eseyifikisile, ndaza ndakwambathisa ngesondo lengubo, ndabufihla ubuze bakho. Ndafunga ndenza umnqophiso nawe, waba ngowam ke ngoko, itsho iNkosi uNdikhoyo.,LQJndakukhulisa okwesihluma edlelweni. Wakhula wahluma waba njengelona litye lihle kumatye aqaqambileyo, antshula amabele akho, zakhula neenwele zakho, kodwa wawuze.xKiJ“Ndathi ndidlula ndakubona ukhaba-khaba egazini lakho, ndaza ndathi, ulele njalo egazini lakho: ‘Phila!’J+JAkubangakho mntu uvelanayo nawe, ukuze abe nemfesane akwenzele ezi zinto. Kodwa suka walahlelwa phandle, kuba ubujongelwe phantsi mini wazalwa.IJAyisikwanga inkaba yakho mhla wazalwa; awuhlanjwanga nangamanzi ukuze ucoceke; awuhlikihlwanga nangetyuwa; awusongelwanga nangengubo. HJuthi: Itsho iNkosi uNdikhoyo kwiJerusalem ukuthi: Imvelaphi nenkaba yakho ikwilizwe lamaKanana; uyihlo ngumAmori, unyoko engumHiti.EGJ“Mntundini, yixelele iJerusalem ngezenzo zayo ezinezothe,+F SJNdeva ilizwi *likaNdikhoyo lisithi:VE%JNdiya kuwubharhisa umhlaba kuba bengathembekanga, itsho iNkosi uNdikhoyo.”DJNdiya kubachasa. Naxa sebephuma emlilweni basaya kutsha ngumlilo kwakhona. Xa sendibachasa baya kwazi ukuba ndinguNdikhoyo.C/J“Ngako oko itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: Kwimithi yehlathi ukhuni lwediliya ndilumisele ukuba lubaswe. Kuya kuba njalo nakubemi baseJerusalem.NBJXa belingenamsebenzi liselukhuni kubeka phi ke ngoku xa lurhawukile?bA=JUkuba lubasiwe lwavutha macala, lwarhawuka umongo, ngaba kusekho lutho lungenziwa ngalo?j@MJKukho lutho lwenziwayo na ngokhuni lomdiliya? Ngaba kukhe kwenziwe izikhonkwane zokuxhoma ngalo?P?J“Mntundini, ngaba lubhetele ukhuni lomdiliya kunemithi yasehlathini?+> SJNdeva ilizwi *likaNdikhoyo lisithi:C=JEwe, niya kuzibonela ngokwenu, nixole yakubonakala kuni imikhwa yabo nezenzo zabo, niqonde ukuba andifumananga ndakwenza konke endakwenzayo kwiJerusalem, itsho iNgangalala uNdikhoyo.”<'JNaxa kunjalo baya kubakho abasindayo – oonyana neentombi abaya kubhunca esixekweni. Baya kuphuma beze kuni, niyibone imikhwa yabo nezenzo zabo, nize nizibonele ngokwenu isizathu sokuba iJerusalem ndiyithumele ngentlekele – nditsho yonke intlekele endiyizisele yona.W;'J“Kaloku itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: IJerusalem ndingayigweba ndiyithumele ngezibetho ezine, ezona zibi – imfazwe, nendlala, namarhamncwa, nobhubhani – ndibulale abemi bayo kunye nemfuyo yabo.B:}JNgokwenene ndiyafunga, itsho iNkosi uNdikhoyo, nokuba babelapho, ooNowa, noDaniyeli, noYobi, bebengenakuyisindisa nentsapho yabo. Bebeya kuzisindisa bona bodwa ngenxa yobulungisa babo. 9 J“Kungenjalo ngendithumela ubhubhani kwelo zwe, ndiwukhuphele kulo umsindo wam, ndibulale abantu nemfuyo yabo ngempalalo-gazi.48aJngokwenene ndiyafunga, itsho iNkosi uNdikhoyo, nokuba la madoda mathathu ebenokuba lapho ebengayi kuba nako ukuzisindisa iintombi noonyana bawo. Bekuya kusinda wona odwa.7J“Okanye ndingathi ndiliphethele ikrele ilizwe, ndithi: ‘Ikrele malityakatye kulo lonke ilizwe,’ lize libulale abantu nemfuyo yabo,R6Jngokwenene ndiyafunga, itsho iNkosi uNdikhoyo, nokuba la madoda mathathu ebenokuba kwelo zwe ebengenakubasindisa oonyana neentombi zawo. Bekuya kusinda wona kuphela, libe lona ilizwe lisebugxwayibeni.55J“Okanye ndingathi ndithe ndathumela amarhamncwa asendle kweli lizwe, aze akashiya nempunde kulo, atsho layindawo engahanjwayo ngenxa yamarhamncwa,44aJngokwenene ke nokuba la madoda mathathu, uNowa, noDaniyeli, noYobi, bebenokuba kwelo zwe, bebeya kuzisindisa bona kuphela ngenxa yobulungisa babo, itsho iNkosi uNdikhoyo..3UJ “Mntundini, xa lithe ilizwe landona ngokungathembeki, ndaza ndalohlwaya ngokuvalela ukuba lingakufumani ukutya, ukuze abantu balo nezilwanyana zalo zife yindlala,,2SJ Ndeva ilizwi *likaNdikhoyo lisithi:I1 J Xa kunjalo abantu bakwaSirayeli baya kukuyeka ukuphambuka ezindleleni zam, bahlukane nokuzityikila ngezikreqo zabo. Baya kuba ngabantu bam, nam ndibe nguThixo wabo, itsho iNkosi uNdikhoyo.”c0?J Baya kusithwala isono sabo – isono somshumayeli siya kulingana nesalowo ebeze kubuzisa.N/J “Ukuba umshumayeli uthe walukuhlwa washumayela into engeyiyo, uya kuba ulahlekiswe ndim Ndikhoyo. Ke mna ndiya kusolula isandla sam, ndimtshabalalise angabikho phakathi kwabantu bam amaSirayeli..JNdoyichasa loo ndoda, ndiyenze umzekelo nondaba-mlonyeni. Ndiya kuyishenxisa ebantwini bam. Niya kuqonda ngoko ukuba mna ndinguNdikhoyo.-yJ“Xeshikweni nawuphi na umSirayeli okanye umngeneleli uthe wazikhwebula kum, waza waqulatha izithixo entliziyweni yakhe, wabeka nesikhubekiso senkohlakalo phambi kwakhe, asuke aye kubuza ngam kumshumayeli, mna Ndikhoyo ndiya kumphendula ngokwam.,7J“Ngoko ke yithi kwindlu kaSirayeli: ‘Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: Guqukani, nishenxe kwizithixo zenu, nahlukane nezenzo zenu zamanyundululu!’+wJOku ndiya kukwenzela ukubuyisa iintliziyo zabo bonke abantu bam bakwaSirayeli, abathe bandilahla ngenxa yezithixo.’,*QJNgako oko thetha nawo uwaxelele uthi: ‘Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: Xeshikweni nawuphi na umSirayeli equlathe izithixo entliziyweni yakhe, waza wabeka isikhubekiso senkohlakalo phambi kwakhe, aze aye *kumshumayeli, uya kuphendulwa ndim Ndikhoyo siqu ngokunqula kwakhe izithixo okungaka.2)]J“Mntundini, la madoda aqulathe *izithixo ezintliziyweni zawo, aza abeka izikhubekiso ezikhohlakeleyo phambi kobuso bawo. Ndiwavumele na ukuba abe nento ayibuzayo kum?2(_JNdaza ndeva ilizwi *likaNdikhoyo lisithi:P' JAmanye amadoda amakhulu akwaSirayeli eza kum, afika ahlala phambi kwam.1&[J anisobe niphinde nibone imibono ephuthileyo, okanye nihlabe umhlola. Ndiya kubakhulula abantu bam kwiimpembelelo zenu. Xa kunjalo niya kundazi ukuba ndinguNdikhoyo.”5%cJ Ngenxa yokuwatyhafisa amalungisa ngobuxoki benu ngaphandle kwam, nangenxa yokukhuthaza kwenu abakhohlakeleyo ukuba bangaguquki kwinkohlakalo yabo ukuze businde ubomi babo,($IJ Ndiya kuzikrazula izigqubuthelo zenu, ndibasindise abantu bam kuni, baze bangabuye baphinde babe phantsi kweempembelelo zenu. Noqonda ke ukuba ndinguNdikhoyo.W#'J “Ithi ke iNkosi uNdikhoyo: Ndichasene nezo zihombo zenu zinyangiweyo enibambisa ngazo abantu ngathi ziintaka, ndaye ndiza kuziqhawula ezingalweni zenu; ndiza kubakhulula abo bantu nibabambise okweentaka.P"J Nindinyelisile kubantu bam ngenxa yezityana ezimbalwa zerhasi neengqweqwe zesonka. Ngokubaxokisa abantu bam ababuphulaphulayo ubuxoki, nibulele ababefanele ukungafi, nasindisa abo babemele ukufa.’!{J uthi: ‘Naku okuthethwa nguNdikhoyo iNgangalala: Yeha kwabo bafazi bafaka iintsimbi ezinyangiweyo ezihlahleni zabo, nabathwala izigqubuthelo zeendidi ngeendidi ezintloko, besenzela ukutsala abantu. Nithi ningabambisa abantu bam nize nina nisinde? J “Ke ngoku, mntundini, zifulathele iintombi zabantu bakowenu ezishumayela intshumayelo eziyikha engqondweni. Zikhalimele'J nditsho abashumayeli bakwaSirayeli ababeshumayela eJerusalem, benemibono yoxolo kuyo, kanti kwakungekho xolo, itsho iNgangalala uNdikhoyo.’%CJ “Umsindo wam ndiya kuwukhuphela kolo donga nakwabo baliqabe ngekalika. Ndiya kuthi kuni: ‘Ludilikile udonga; batshabalele nabo bebeliqabe ngekalika –CJ Ndiya kuludiliza udonga eniluqabe ikalika, nditsho luthi bhuma phantsi, kuvele isiseko salo. Luya kunityumza nife nina xa ludilikayo. Niya kwazi mhlophe xa kunjalo ukuba ndinguNdikhoyo.+J “Ngako oko ithi iNkosi uNdikhoyo: Emsindweni wam ndiza kwenza kubekho inkanyamba eya kuba nesichotho nezandyondyo zemvula eya kutshabalalisa.dAJ Xa ke sezidilika iindonga abantu baya kunibuza bathi: ‘Iphi ikalika ebeziqatywe yona?’J mabaxelelwe abo baziqabileyo ukuba ziza kudilika. Ziza kufika zona iziphango ezinezichotho ezikhulu nezivondoviya zomoya.)J “Ngenxa yokulahlekisa abantu bam ngokuthi: ‘Luxolo,’ lube lona uxolo lungekho, nokuthi ziqatywe ngekalika iindonga ezakhiwe zaethe-ethe,FJ Isandla sam siya kuba gadalala kwabo bashumayeli babona imibono ephuthileyo, behlaba izihlabo ezibubuxoki. Abayi kuba ngamaphakathi equmrhu labantu, namagama abo akayi kubhalwa kwimiqulu yendlu kaSirayeli, bengayi kuvunyelwa ukuba banyathele kumhlaba kaSirayeli. Niya kuqonda ke ngoko ukuba mna ndiyiNkosi uNdikhoyo.J “Ke ngoko ithi iNgangalala uNdikhoyo: Ngenxa yamazwi enu aphuthileyo, nemibono ebubuxoki, mna ndichasene nani, itsho iNkosi uNdikhoyo.ykJ Anibangwa yimibono ephuthileyo nezihlabo zobuxoki xa nisithi: ‘Utsho uNdikhoyo,’ ndibe mna ndingathethanga?1[J Banemibono ephuthileyo; izihlabo zabo zibubuxoki. Bathi: ‘Utsho uNdikhoyo,’ kodwa engabathumanga; kanti kuyo yonke loo nto balindele ukuba udaba lwabo lufezekiswe. J Anizidubanga ngokuvingca iintanda, nilungisa udonga, nisenzela indlu kaSirayeli, khon' ukuze yomelele edabini ngomhla kaNdikhoyo.BJ Abashumayeli bakho, Sirayeli, banjengempungutye enxiweni.J Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: ‘Yeha iziyatha zabashumayeli ezinkqubo ihamba ngokweentliziyo zabo, bengakhange babe nawo umbono.’)KJ “Mntundini, shumayela ngokuchaseneyo *nabashumayeli bakwaSirayeli abashumayela izinto abazikha engqondweni yabo, uthi kubo: Phulaphulani ilizwi likaNdikhoyo!- WJ Ilizwi *likaNdikhoyo ndaliva lisithi:B}J “Yithi ke kubo: ‘Itsho iNgangalala enguNdikhoyo ukuthi: Akukho lizwi lam liza kulityaziswa; konke endikuthethileyo kuza kwenzeka! Nditshilo nje mna Nkosi Ndikhoyo nditshilo.’ ”{J “Mntundini, indlu kaSirayeli ithi: ‘Imibono ayibonayo yeyeminyaka ezayo, neentshumayelo zakhe zezexesha elizayo.’- UJ Ilizwi likaNdikhoyo ndaliva lisithi:N J Mna Ndikhoyo ndiza kuthetha endikuthethayo, kuze kuzaliseke ngokukhawuleza. Ithi iNgangalala enguNdikhoyo: Konke endikuthethayo phambi kwenu kozalisekiswa ngemihla yenu, ndlundini inenkani.’ ”a ;J Kaloku iza kuphela imibono elambathayo nokuhlatywa kwemihlola engento apha kwaSirayeli.G J Yithi ke kubo: ‘Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: Ndiza kuliphelisa eli qhalo, ukuze lingabuye livakale kwaSirayeli.’ Yithi kubo: ‘Sezisondele iintsuku zokuba yonke imibono izalisekiswe.| qJ “Mntundini, andibi kukho iqhalo kwaSirayeli elithi: ‘Ziyahamba zona iintsuku, wona umbono ungaphumi ntweni’?-UJ Ilizwi likaNdikhoyo ndaliva lisithi:wJ Izixeko ezinabantu ziya kuba ngamabhodlo, lize ilizwe libe sebugxwayibeni. Noqonda ngoko ukuba ndinguNdikhoyo.’ ”#?J Yithi kubantu beli lizwe: ‘Ngokuphathelele kubantu abahlala eJerusalem nakwilizwe lamaSirayeli itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: Ukutya kwabo baya kukutya bexhalabile, amanzi bawasele bephelelwe lithemba, kuba ilizwe labo liza kushiywa lize ngenxa yezenzo zobutshijolo zabantu balo.]3J “Mntundini, ngcangcazela xa usidla ukutya kwakho, udude kukoyika xa usela amanzi.-UJ Ilizwi likaNdikhoyo ndaliva lisithi:kOJ Kodwa ndiya kusindisa intsalela yabo ekutshatyalalisweni likrele, nendlala, nobhubhani, khon' ukuze izixele izenzo zabo ezimanyumnyezi kwezo ntlanga iya kuhamba phakathi kwazo. Xa kunjalo baya kundazi ukuba ndinguNdikhoyo.”`9J “Xa sendibenze baphalala ezintlangeni nasemazweni baya kundazi ukuba ndinguNdikhoyo.taJ Ndiya kubasarhaza bonke abalandeli, nditsho nkqu amafanankosi nemikhosi. Ndiya kubaleqa ndiqhiwule ikrele.)J Ndiya kuyithiyela ngezabatha, ize ibhajiswe zizo; ndiya kuyisa eBhabheli ilizwe lamaKaledi, kodwa yona ayisayi kulibona, yaye iya kufela apho.5cJ Inkosana yabo iya kuyithwala impahla yayo emagxeni, isabe ngorhatya. Iya kuvulelwa umngxuma emayiphume ngawo eludongeni. Iya kubugquma ubuso bayo, itsho ingaliboni ilizwe.~J “Ewe, yithi: ‘Mna ndingumqondiso kuni. Nakuni kuya kwenzeka njengokuba kwenzekile kum.’ “Nâbo baseJerusalem baya kufuduswa.}J Uze uthi kubo: ‘Ithi iNkosi uNdikhoyo: Olu daba lundilisekileyo luqondene nenkosana eseJerusalem nayo yonke indlu kaSirayeli elapho.’d|AJ “Mntundini, abakubuzanga na oonkanishe abayindlu kaSirayeli ukuba: ‘Wenza ntoni na?’4{cJ Kusasa ilizwi likaNdikhoyo ndaliva lisithi:_z7J Ndenza njengoko ndiyalelwe. Ndayikhupha emini impahla yam seyingumthwalo olungiselelwe imfuduko. Ndaza ngokuhlwa ndagqobhoza eludongeni ngezandla zam. Ngorhatya ndaphuma endijongile ndithwele impahla yam emagxeni.#y?J Uze uyityathe bekujongile ngorhatya, ungene endleleni. Uze ubugqume ubuso bakho, ukuze ungaliboni ilizwe, kuba ndikwenze umqondiso kwindlu kaSirayeli.”OxJ Bekubukele njalo, gqobhoza eludongeni lwendlu, uphume nempahla yakho.w1J Emini njalo, bejongile, uze uwubeke phandle umthwalo wakho sewulungele imfuduko, uphume kwakuhlwa, bekukhangele njalo, ungene endleleni yemfuduko.Iv J “Ngako oko, mntundini, bopha konke okwakho, ulungiselele ukufuduka. Uze uthi emini, bekubona, unduluke, ufudukele kwenye indawo. Mhlawumbi ke bangaqonda, nakubeni bengabantu abangabavukeli. uJ “Mntundini, uhleli nabantu abangabavukeli. Banamehlo, kodwa ababoni; baneendlebe, kodwa abaphulaphuli; kuba kaloku bangabavukeli.-t WJ Ilizwi *likaNdikhoyo ndaliva lisithi:GsJ ndaya ndabaxelela abathinjwa konke endikuboniswe nguNdikhoyo.ryJ Wandifunqula uMoya, waya kundibeka phakathi kwabathinjwa eBhabheli ngokombono ovela kuMoya kaThixo. Wandishiya umbono,oqWJ Ubuqaqawuli bukaNdikhoyo baphuma esixekweni, baya kuthi nqumama phezu kwentaba engasempumalanga kuso.pJ Zasuka izithunywa ezimaphiko namavili azo emi ngakuzo, zawatwabulula amaphiko azo, baza ubuqaqawuli boThixo kaSirayeli baphezu kwazo.o1J Kodwa abo bantliziyo zinamathele kwimifanekiso engamasikizi nakwizithixo ezinezothe baya kuvuna loo nto bayihlwayeleyo, itsho iNkosi uNdikhoyo.”n{J Baya kwenza ngokwemimiselo yam, bayithobele ngononelelo imithetho yam. Baya kuba ngabantu bam, nam ndibe nguThixo wabo.m3J Ndiya kubenza bandikhonze bengenakumbi, ndibanike umoya omtsha; ndiya kuyikhupha kubo intliziyo eqaqadeke okwelitye, ndibanike intliziyo yentobeko.xliJ Abathinjwa baya kubuyela kuwo, bayisuse phakathi kwabo yonke imifanekiso engamasikizi kwanezithixo ezinezothe.9kkJ “Ngoku ke yithi: Itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: Ndiya kuniqokelela ezintlangeni, ndinibuyise kuloo mazwe benithe saa kuwo, ndize ndiphinde ndininike umhlaba kaSirayeli. j9J “Ngako oko yithi: Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: Ndawagxothela kude emazweni, ndawasarhaza ezintlangeni, ndaza okwelo xeshana ndasisibingelelo sabo. iJ “Mntundini, abantakwenu – abantakwenu abaligazi lakho, nditsho bonke abendlu kaSirayeli abathinjiweyo – ngabo kanye ekuthethwa ngabo ngabemi baseJerusalem kusithiwa: ‘Nina nimele kude *kuNdikhoyo; lo mhlaba uwunikezele kuthi ukuba ube ngowethu.’ ”-hUJ Ilizwi likaNdikhoyo ndaliva lisithi:DgJ Ndathi ndisashumayela njalo, wafa uPelatiya unyana kaBhenaya. Ndawa ngobuso, ndakhala ndadanduluka ndathi: “Awu, Nkosi Ndikhoyo! Ngaba uza kuyitshabalalisa tu nentsalela kaSirayeli?”5fcJ Niya kuqonda ke ngoko ukuba mna ndinguNdikhoyo. Kaloku niyityeshele imimiselo yam, naphambuka kwimithetho yam, naza nazibeka mgangathweni mnye nezizwe eziningqongileyo.” eJ Esi sixeko asiyi kuba yimbiza, nani aniyi kuba yinyama ephekwayo; ndiya kunigweba ndize ndinohlwaye kwalapha emideni yakwaSirayeli.mdSJ Niya kufa ngekrele emideni yakwaSirayeli. Ewe, ndiya kunigweba nitsho nindazi ukuba ndinguNdikhoyo.cc?J Ndiya kunikhuphela ngaphandle kwesi sixeko, ndize ndininikezele kwabasemzini ukunohlwaya.Yb+J Niyaloyika ikrele, ndaye ndiza kunivisa ikrele, itsho iNgangalala enguNdikhoyo."a=J “Ngako oko itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: Izidumbu zabantu ababulewe nini ziyinyama, isixeko sona siyimbiza, kodwa nina ndiza kunigxotha kwesi sixeko.Q`J Nibulele inkitha yabantu kwesi sixeko, zada zazala zizidumbu izitalato.$_AJ Wandongamela uMoya kaNdikhoyo, wathi: “Danduluka uthi: Utsho uNdikhoyo ukuthi: Nakuba nina ndlu kaSirayeli nithetha oku, kodwa ndiyazazi iingcinga zenu.L^J Ngako oko, mntundini, shumayela ubakhalimele. Ndithi shumayela!”r]]J Athi: ‘Eli asililo ixesha lokuba kwakhiwe izindlu. Esi sixeko siyimbiza; thina siyinyama ephekwayo.’\yJ Wathi uNdikhoyo kum: “Mntundini, la ngala madoda enza amayelenqe angendawo neengcebiso ezikhohlakeleyo kwesi sixeko. [ J Wasuka uMoya wandifunqula wandibeka esangweni lendlu *kaNdikhoyo elijonge empumalanga. Apho ekungeneni kwesango kwakukho amadoda angamashumi amabini anesihlanu, phakathi kwawo ndabona uYazaniya unyana ka-Azure, noPelatiya unyana kaBhenaya, iinkokheli zabantu. Z J Ubuso bazo babufana kanye nobuya ndandibubone ngasemlanjeni iKebhare. Ngasinye ngasinye sasisiya kwelo cala sikhangele ngakulo.lYQJ Sisinye sasibuso bune, namaphiko emane, nezinto ezingathi zizandla zomntu apha phantsi kwamaphiko.XJ Ezi zidalwa ziphilayo zezi ndazibona zixhase uThixo kaSirayeli ngasemlanjeni iKebhare. Ndaza ke ndaqonda ukuba zizithunywa ezimaphiko.eWCJ Ndisakhangele njalo izithunywa ezo zawatwabulula amaphiko, zenyuka emhlabeni, kwaza ekusukeni kwazo namavili esuka. Zaza zema esangweni elisempuma yendlu kaNdikhoyo, ubuqaqawuli bukaThixo kaSirayeli buhleli phezu kwazo.sV_J Ubuqaqawuli bukaNdikhoyo bashenxa emgubasini wendlu kaThixo, bathi gubungu phezu kwezithunywa ezimaphiko.?UwJ Bezithi zakuma izithunywa ezimaphiko, nawo amavili eme; zithi zakuphakama izithunywa ezimaphiko, nawo amavili aphakame, kuba uMoya olawula izidalwa eziphilayo wawuwalawula namavili.-TSJ Bezisithi zakusuka izithunywa, namavili ahambe; zithi zakuwatwabulula amaphiko azo izithunywa, zilungiselela ukuphakama emhlabeni, amavili ebengasuki ecaleni lazo.mSSJ Zenyuka ke izithunywa ezimaphiko. Yayizeziya zidalwa ziphilayo ndandizibone ngasemlanjeni iKebhare.R/J Isithunywa ngasinye sasinobuso obune: obokuqala yayibobesithunywa esimaphiko, obesibini ibobomntu, obesithathu ibobengonyama, obesine ibobokhozi.2Q_J Ndeva amavili la kusithiwa ngabajikelezi.fPEJ Wonke umzimba wazo, umhlana, izandla, namaphiko, wawungamehlo nje, ngokunjalo namavili lawo.NOJ Xa zihamba zisiya nakuliphi na icala kumacala omane ezijonge kuwo izithunywa ezimaphiko amavili ayengajikelezi, izithunywa ezimaphiko zisiya nakweliphi na icala ejonge kulo intloko zingajika-jiki.XN)J Ngembonakalo ayefana omane. Ivili ngalinye lalingathi linqumleze elinye ivili.zMmJ Ndajonga ndabona amavili amane, lilinye ngakwisithunywa esimaphiko ngasinye; amavili ayebengezela okwekrizolite.WL'J Kwakukho izinto ezingathi zizandla zomntu phantsi kwamaphiko ezithunywa ezo.)$KAJ Esinye sezithunywa ezimaphiko sasolulela emlilweni isandla saso. Sakha umlilo lowo, sawugalela ezandleni zomfo onezinxibo zelinen, waza ke waphuma nawo. (,JQJ UNdikhoyo wayalela umfo onezambatho zelinen wathi: “Thatha umlilo apho phakathi kwamavili emi ngakwizithunywa ezimaphiko.” Waza umfo lowo ke wema ngasevilini.IyJ Isandi samaphiko ezithunywa ezimaphiko savakala nakwinkundla engaphandle, ngathi lizwi likaThixo uSomandla xa ethetha.^H5J Baza ubuqaqawuli bukaNdikhoyo bafunquka phezu kwesithunywa esimaphiko, baya kuthi zinzi emnyangweni wendlu kaThixo. Yazala mome indlu kaThixo lilifu, yona inkundla yazala bubukhazikhazi bobuqaqawuli bukaNdikhoyo.GJ Izithunywa ezimaphiko zazimi kwicala lasezantsi endlwini kaThixo ngeli xesha indoda ingenayo. Inkundla ephakathi yayigqunywe lilifu.lFQJ Waza *uNdikhoyo wathi kwindoda enxibe izambatho zelinen: “Ngena phakathi kwamavili lawa aphantsi kwezithunywa ezimaphiko, uzalise izandla zakho ngamalahle avuthayo, uwasasaze phezu kwesi sixeko.” Wangena ndikhangele njalo.&E GJ Ndajonga ndaza ndabona into engathi sisihlalo sekumkani esenziwe ngelitye lesafire, sithe zinzi esibhakabhakeni ngasentla kweentloko *zezithunywa ezimaphiko.DJ Ke kaloku umfo onxibe izambatho zelinen ephethe izixhobo zakhe zokubhala wabuya wathi: “Ndisebenze ngokomyalelo wakho.”_C7J Ke ngoko andizi kuba nanceba ndibasindise, kodwa baya kuvuna loo nto bayilimileyo.”QBJ Wandiphendula wathi: “Lukhulu kakhulu ukreqo lwendlu kaSirayeli nekaJuda; kuligazi nje elizweni, ubulungisa abukho konke kwesi sixeko. Bathi: ‘UNdikhoyo ulishiyile ilizwe; uNdikhoyo akasiboni.’bA=J Ngeli xesha babulalayo ndishiywe ndedwa, ndasuka ndacambalala ndabhomboloza ndathi: “Awu, Nkosi Ndikhoyo, ukhuphela ingqumbo yakho eJerusalem ngokutshabalalisa namasalela la ukuze kungasali nempunde kwaSirayeli?”@+J Kwakhona uthe kubo: “Yigqwaliseni indlu kaThixo, iinkundla zizale zizidumbu. Hambani!” Baza ke bahamba betyakatya bebulala esixekweni apho.e?CJ nityakatye nitshabalalise amaxhego, amadodana neentombi, abafazi nabantwana, kodwa maze ningamchukumisi onophawu. Qalani kanye esibingelelweni.” Ngoko nangoko baqala ngamadoda amakhulu ayelapho phambi kwendlu kaThixo.~>uJ Ndithe ndisamamele njalo wathi kwabanye abo: “Mlandeleni, nityhutyhe isixeko, nibulale, ningabi nanceba namfesane,u=cJ wathi: “Tyhutyha isixeko saseJerusalem, ubaphawule ebunzi abo bawanyanyayo amanyundululu enziwa khona.”T<!J Ubuqaqawuli bukaThixo bafunquka phezu *kwesithunywa esimaphiko apho babukhona, baza beza kuthi zinzi emgubasini wendlu kaThixo. Waza ke uNdikhoyo wamyalela umfo onxibe ilinen enezixhobo zakhe zokubhala,g;GJ Ndabona kusithi gqi isithandathu samadoda sivela kwisango eliphezulu elijonge entla, iyileyo iphethe isixhobo esoyikekayo. Ayehamba nomfo onxibe ilinen, egaxele izinto zokubhala. Bangena bema ngakwiqonga lamadini lobhedu.p: [J Ndaza ndayiva iNkosi isithi: “Biza amagosa ocwangco esixeko, ngalinye kuwo liphathe isixhobo salo.”!9;JNgokwenene andiyi kuba nalusizi, ndingayi kubasindisa; baza kuthi shu yingqumbo yam. Nokuba sebede batsho ngenzwinini yesikhalo andiyi kuphulaphula.”8#JIthe kum: “Ukubonile oku, mntundini? Ngathi indlu kaJuda ayanelanga ngala manyundululu iwenzayo, ngoku izalise ilizwe lonke ngogonyamelo, indixhokonxa ngakumbi ukuze ndibe nomsindo. Babone ke aba bantu: nâbo bewangawangisa ngamasebe omdiliya ngasezimpumlweni zabo!7wJNgoku indingenise phakathi kweyona nkundla yendlu kaNdikhoyo. Ngakwisango phakathi kweqonga nendawo yokuhamba kwakukho malunga namashumi amabini anesihlanu amadoda. Ayeyifulathele indlu kaNdikhoyo, ejonge empumalanga, equbuda kwilanga lasempuma.b6=JIthe kum: “Uyayibona le nto, mntundini? Useza kubona amanyundululu angaphezu kwala.”p5YJIndise kwisango elingentla lendlu kaNdikhoyo, ndaza ndabona abafazi behleli bezilele isithixo uTamuzi.[4/J INkosi iqhube yathi: “Uza kubabona besenza izinto ezinezothe ngaphezu kwezi.”Z3-J Yathi kum iNkosi: “Mntundini, ukubonile okwenziwa ngamadoda amakhulu endlu kaSirayeli emnyameni? Yileyo naleyo isegumbini lesithixo sayo. Athi: ‘UNdikhoyo akasiboni; uNdikhoyo ulilahlile eli lizwe.’ ”C2J Phambi kwazo kwakumi amashumi asixhenxe amadoda amakhulu endlu kaSirayeli, phakathi kwawo kukho uYazaniya unyana kaShafan. Nganye kuwo yayiphethe isitya esinesiqholo, kuso kunyuka umsi.41aJ Ndaza ke ndangena, ndajonga, ndabona eludongeni kukrolwe imifanekiso yezilo ezirhubuluzayo nezilwanyana ezinezothe nazo zonke izithixo ezisuke zanqulwa yindlu kaSirayeli.E0J Yathi kum: “Ngena ubone amanyundululu abawenzayo apha.”w/gJYathi ke kum: “Mntundini, ngoku ke gqobhoza eludongeni.” Nam ke ndagqobhoza, ndaza ndabona umnyango apho.S.JYaza yandibeka esangweni lenkundla. Ndajonga ndabona umngxuma eludongeni.U-#JINkosi yathi kum: “Mntundini, uyayibona into abayenzayo – intlondi eyenziwa yindlu kaSirayeli apha, izinto eziza kundigxotha kwisibingelelo sam esisodwa? Kanti ke useza kubona nawona manyundululu.”7,gJINkosi yathi kum: “Mntundini, khangela ngasentla.” Ndaza ndajonga, ndabona isithixo esixhokonxa ikhwele likaNdikhoyo simi kufuphi neqonga lamadini ngakwisango langentla.l+QJApho phambi kwam ndabona ubuqaqawuli boThixo kaSirayeli obufana nqwa nobuya ndabuboniswa ethafeni. *JYolula loo nto yayingathi sisandla, yandithi hlasi ngesihlwitha. UMoya wanditsho ndaphakathi komhlaba nezulu, ndaza ngokombono kaThixo ndasiwa eJerusalem kwisango elingentla yeyona nkundla iphakathi apho kwakumi *isithixo esasixhokonxa ikhwele likaNdikhoyo.))JNdajonga, ndaza ndabona into efana nomntu. Yayingathi ngumlilo ukusuka esinqeni kuhle; ukunyuka yayiqaqambe okwesinyithi esitshe sada sabomvu.J( JNgonyaka wesithandathu, ngosuku lwesihlanu kwinyanga yesithandathu, ndandihleli endlwini yam, amadoda amakhulu akwaJuda ethe qwelele phambi kwam, ndaza ndonganyelwa ngamandla eNkosi *uNdikhoyo.J' J“Iya kuzila ikumkani, itshawe lincame mpela, ziwe phantsi izandla zabemi belizwe. Ndiya kubangcamlisa iindlela zabo; ewe, ndibohlwaye ngomgangatho wabo. Baya kuqonda ukuba ndinguNdikhoyo.”C&JYoba yintlekele emva kwenye, ibe ngamavuso ngamavuso. Baya kufuna isikhokelo *kumshumayeli; ibe ingasavakali ndawo imfundiso-mthetho yombingeleli, amacebiso amadoda amakhulu anyamalale.H% JLwakufika unxunguphalo, baya kufuna uxolo, lube lungafumaneki.$-JNdiya kuza nezona zizwe zikhohlakeleyo, zithimbe izindlu zabo; ndiya kuliphelisa ikratshi labanamagunya, neendawo zabo zonqulo ziya kuxabheleka.d#AJ“Lungisani amatyathanga, kuba ilizwe lithe mome ligazi, isixeko songanyelwe lugonyamelo.g"GJNdoval' amehlo, bayigqwalisele indawo yam endiyixabise kunene; abaphangi bongena bayixabhele.y!kJNdiya kuzinika abasemzini, zibe lixhoba labo; ewe, zibe lixhoba lezikhohlakali zomhlaba, zona ziya kuzixabhela.: mJBebeqhayisa ngezihombo zabo ezimbeje-mbeje, bezisebenzisa ekwenzeni *izithixo zabo ezinezothe *nemifanekiso engamasikizi. Ngako oko ndiya kuziguqula zibe njengento emdaka kubo.OJBaya kuyilahla ezitalatweni isiliva yabo, igolide ifane nento emdaka. Abayi kusindiswa yigolide nesiliva yabo ngomhla wengqumbo kaNdikhoyo. Abayi kuyidla xa belambile; kaloku yiyo ebakhubekisileyo.dAJBaya kunxiba amarhonya, bagubhe kukoyika. Baya kuba manyonywana, bazixhwithe iinwele zabo.8kJZiya kuwa zonke izandla, amadolo abe nengevane.yJBonke abasindileyo basaba baya kubalekela ezintabeni, bekhala njengamahobe asezintlanjeni, bekhala ngenxa yezono zabo.$AJ“Likrele kongaphandle; kongaphakathi ngubhubhani nendlala. Abasemaphandleni baya kubulawa ngekrele; abasesixekweni baya kubhuqwa yindlala nangubhubhani.JBangade balivuthele ixilongo, baxhobe bafe amacala, kodwa akukho namnye oya kulilwa idabi, kuba ingqumbo yam iphezu kwesihlwele siphela.b=J Umthengisi akayi kuwubuyiselwa umhlaba wakhe nokuba usaphila nomthengi, kuba awuzukujikwa umbono oxela intshabalalo yesihlwele. Akukho namnye oya kuba nako ukusindisa ubomi bakhe, kuba kaloku akukho namnye ungonanga.J “Ixesha lixheshile; imini ifikile! Phantsi imincili kumthengi, umthengisi angabi lusizi, kuba ingqumbo isifikele isihlwele.{J Ugonyamelo luyintonga yokohlwaya inkohlakalo; akukho namnye oya kusinda – nditsho nkqu ubutyebi, nantoni na yexabiso.kOJ “Lufikile usuku! Ewe, lufikile! Intshabalalo ithe momfu; intonga iqhakazile, ikratshi lidubule!?wJ Andiyi kuba naluvelwano, ndingayi kuba nayo nenceba, koko ndiya kukubuyekeza ngenxa yezenzo zakho, uchanwe ngamanyundululu akho. Uya kutsho uqonde ukuba ndim mna Ndikhoyo ogqebhayo.JNdowukhuphela kuwe umsindo wam, ndiyiphelisele kuwe ingqumbo yam; ndiya kukohlwaya ngezenzo zakho, ndikubuyekeze ngamanyundululu akho.JIntshabalalo igalelekile, mmindini weli lizwe. Ixesha lixheshile! Imini seyisondele; endaweni yovuyo yidyudyu ezintabeni.T!JIsiphelo sifikile! Isiphelo sigalelekile! Siyakugragramela! Ewe, sifikile!SJ“INkosi uNdikhoyo ithi: “Intlekele! Nants' intlekele! Nants' ifikile! a~~}||1{Hzz]yxxgwvv[uu5ttrr]rqjq"pYpocnnmllllkk)jiihvgIffzee3dccb9aa3``_J^o]}]N\\0[[sZZ*YXXzWWZVVUUT0SRR!QoPPMO[==]<(('>'&%%8$$$=##"" RFD62rdx(]e#tw ! A {   xFYe-L<8qJAbantu balo mhlaba bayabaxhaphaza abanye; bayabakhuthuza nokubakhuthuza; bayawacinezela amahlwempu neembedlenge; bayabadlakathisa abangeneleli, babaphathe ngokungekho mthethweni."7=JEzi zenzo abashumayeli bazihombisa ngemibono engeyonyani nangezihlabo zobuxoki, besithi: ‘Itsho iNkosi uNdikhoyo,’ abe uNdikhoyo engakhange athethe.~6uJAmagosa alo mhlaba anjengeengcuka eziqwenga amaxhoba: aphalaza igazi, abulale abantu, asekeleze inzuzo yobutshijolo. 59JAbabingeleli balo mhlaba bayawugqwetha umthetho wam; bayazixabhela izinto ezinikelwe kum; abahluli phakathi kwento eyodwa nento nje; abawucacisi umahluko phakathi kwento enomlaza nenyulu; abakukhathalele ukuhlonitshwa *koMhla woPhumlo; ngoko nditsho ndanyeliseka phakathi kwabo.?4wJKukho iyelenqe leenkosana zawo elifana noburhalarhume bengonyama egqumayo, iqwenga ixhoba. Ziyabaqwenga abantu, zibaphanga izinto zabo zexabiso, zitsho ilizwe lazala ngabahlolokazi.r3]J“Mntundini, yithi kweli lizwe: ‘Ungumhlaba ongafumananga zimvula namikhwitsho ngexesha lengqumbo.’42cJKwakhona ndeva ilizwi likaNdikhoyo lisithi:1JNiya kunyibilikela kuyo nixele isiliva inyibilikela eziko. Xa kunjalo ke niya kwazi ukuba mna Ndikhoyo ndiwukhuphele kuni umsindo wam.”X0)JNdiya kunibutha ndinivuthele ngomsindo wam ovuthayo, ninyibilikele eJerusalem.h/IJNdiya kuxelisa amadoda xa ebutha isiliva, nobhedu, nesinyithi, nelothe, nenkcenkce, aze aziphose kwiziko lokunyibilikisa, awuvuthele umlilo. Nam emsindweni wam nakwingqumbo yam ndiya kuniphosa esixekweni, ndininyibilikise.{.oJKe ngoko itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: Njengoko niyintlenge ndiza kunibutha nonke, ndinibuthele eJerusalem..-UJ“Mntundini, indlu kaSirayeli xa iyonke kum seyinjengentlenge yobhedu, nenkcenkce, nesinyithi, nelothe. Ewe, injengentlenge yesiliva esele kwiziko lokunyibilikisa.+,QJNdeva ilizwi likaNdikhoyo lisithi:Z+-JZakukubona uxabhelekile ezinye izizwe uya kutsho uqonde ukuba ndinguNdikhoyo.”}*sJNdiya kukusarhaza phakathi kweentlanga, utsho uphalale kwamanye amazwe; kunjalo nje ndiza kuwuphelisa umlaza onawo.)JNgaba uya kuba naso na isibindi kwanamandla mhla sahlangana? Nditshilo nje mna Ndikhoyo nditshilo, ndiya kuyenza loo nto.i(KJ “Ngokwenene mna ndiya khamnqa ngenxa yengeniselo yakho yobuqhetseba nokuphalaza kwakho igazi.A'{J Apho kuwe kukho amadoda athengwayo ukuba abulale; kukho abadlela abanye ngokubabiza ingeniselo egqithileyo abamelwane ababolekise ngemali kubo. Mna undilibele, itsho iNkosi uNdikhoyo.l&QJ Apho kuwe kuhlala amadoda alala nabafazi babamelwane, noomolokazana bawo, noodade bawo ngokooyise.l%QJ Apho kuwe kuhlala amadoda alala nabafazi booyise, alala nabafazi abasexesheni, benomlaza ke ngoko.$3J Apho kuwe kunyakazela amadoda anolwimi, azimisele ukuphalaza igazi; apho kuwe kuhlala abantu abadla kwizibingelelo zasezintabeni, benze neentlondi.K#JZideliwe izinto ezinikelwe kum, yaxajelwa *iMihla yam yokuPhumla. "JKuwe, Jerusalem, abantwana ababenzeli imbeko ooyise noonina. Bayacinezelwa abangeneleli; ziphathwa kakubi iinkedama nabahlolokazi.i!KJ“Khangela iinkosi zakwaSirayeli ezihlala kuwe zisebenzisa amagunya azo ukuze ziphalaze igazi.c ?JUya kuphoxwa ngabakufutshane nabakude, sixekondini esidume kakubi, nesizele luqhushululu.xiJunetyala ngenxa yegazi oliphalazileyo, wazigqwalisa ngezithixo oziqingqileyo. Iintsuku zakho zifezekile, nesiphelo seminyaka yakho sesisondele. Ngako oko ndiza kukwenza into ephoxekileyo phakathi kweentlanga, ube yintlekisa emazweni onke.*MJuthi: Itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: Yeha, sixekondini esizibizela intshabalalo ngegazi eliphalazwa phakathi kuso nesizigqwalisa *ngezithixo eziqingqiweyo,pYJ“Mntundini, sigwebe, ewe, sigwebe esi sixeko siphalaza igazi! Sixelele zonke izenzo zaso ezinezothe,+ SJNdeva ilizwi *likaNdikhoyo lisithi:-J Uya kutsha njengeenkuni emlilweni; igazi lakho liya kuphalala kwelakowenu. Uya kulityalwa ukuba wakha wakho. Kaloku ndithethile mna Ndikhoyo.”'JNdiya kuyikhuphela kuwe ingqumbo yam, ndikuvuthulule ngoshushu wona umsindo. Ndiya kukwenza ixhoba lezikrelemnqa, amachule kanye okubhubhisa. JLibuyisele ikrele esingxobeni salo; mna ndiya kukohlwayela kuloo ndawo yokuvela kwakho; ewe, ndokugweba elizweni looyihlo-mkhulu.GJNakuloo mibono ingeyonyani, mibono leyo ingawe, xa kuvunyiswa ngawe, wozitsheca iintamo zabakhohlakeleyo abafanele ukubulawa; kuba imini yabo ifikile, ixesha lokohlwaywa kwabo ligalelekile.FJ“Wena ke, mntundini, shumayela uthi: INgangalala uNdikhoyo ibhekisa kuma-Amon nezingcikivo zawo, ithi: “Ikrele, ikrele lokubulala, liyabengezela, lifuna emntwini, limenyezela okombane.#?JInxuwa! Inxuwa! Isixeko ndosenza sibe linxuwa – nxuwa elo lingayi kuvuswa de afike lowo ufanele ukulivusa. Isixeko ndiya kusinikela ezandleni zakhe ke.#?JItsho iNgangalala iNkosi uNdikhoyo ukuthi: Khulula iqhiya, uthule isithsaba. Izinto ziguqukile: obesezantsi uza kuphakanyiswa, aze athotywe ophakamileyo.wgJ“Wena nkosana yakwaSirayeli ehlazekileyo nekhohlakeleyo, ifikile eyakho imini; ixesha lokohlwaywa lilo eli.QJ“Ke ngoko uthi *uNdikhoyo iNgangalala: Ngenxa yokuba, bantundini, ityala lenu nilibonakalise nazicacisa ukuba ningabavukeli, nazityhila nezono zenu ngazo zonke izenzo zenu, ngoko ke niya kuthinjwa.%JUmqondiso uya kuba ngathi yimpazamo kwabo baya kuba bephantsi kolawulo lwakhe eJerusalem. Kodwa uya kubakhumbuza ngobutyala babo, abathimbe.  JIqashiso lesandla sasekunene liya kumalathisa eJerusalem, apho aya kumisa khona izigodo zokudiliza, ayalele ukuba ikrele malidle emntwini, ahlabe umkhosi wokudiliza amasango ngezigodo zakhe, akhe izikanisi ezayame iindonga zokunqabisa, asirhangqe isixeko.;oJKaloku ukumkani waseBhabheli uya kunqumama ekudibaneni kweendlela zombini, afune umqondiso. Uya kwenza amaqashiso ngeentolo, avumise kwizithixo zakhe; uya kujonga nasesibindini.  JUmkhosi walathise indlela eya kwiRabha yama-Amon, uze uwalathise nendlela eya kwaJuda esixekweni esinqatyisiweyo saseJerusalem.W'J“Mntundini, khomba iindlela ezimbini eziya kukhokela umkhosi wokumkani waseBhabheli kweli lizwe. Zombini ezi ndlela maziphume ndawonye. Yenza umqondiso kuloo ndawo iphambuka khona indlela eya esixekweni.+ QJNdeva ilizwi likaNdikhoyo lisithi:g GJNam ngokwam ndiya kubetha ngesandla, nengqumbo yam iya kuthotha. Ndithethile mna Ndikhoyo.”M JAwu, krele, yidla kosekunene, udle kosekhohlo, nakuwo onke amacala.8 iJZiya kugubha iintliziyo nabafayo baya kuba yinyambalala, kuba ikrele lentshabalalo liya kuba kumasango onke. Awu! Liya kumenyezela okombane, kuba lithiwe qhiwu ukuze ligwaze.? wJNgako oko shumayela, mntundini, ude ubethe ngesandla. Ikrele maligwaze kabini, okanye kude kube kathathu. Likrele lokutshabalalisa; ewe, ikrele lokubhubhisa liza kuvela macal' onke.yJ luyeza lona uvavanyo. Bekutheni ukuze uwudele umsimelelo? Hayi, alusayi kuba nampumelelo, itsho iNgangalala uNdikhoyo.4aJ Khala wenze isijwili, mntundini, kuba liza kudla kubantu bam, liza kudla ezinkosini zakwaSirayeli. Ziza kuba sisisulu sekrele zona nabantu bam. Hlunguzelisa intloko wena;yJ Ikrele selilungele ukusulwa ligude lize kuthiwa hlasi ngesandla; ewe, lilolwe labengezela, lilungele isandla somgwazi.}J eseyilungele ukugwaza, ibengezela okombane ulenyeza. Khawutsho, nyana, ngaba singavuya na umsimelelo ugeca yonk' imithi?lQJ “Mntundini, shumayela uthi: Utsho uNdikhoyo ukuthi: “Ikrele, ikrele, intshengeca ebengezelayo,+QJNdive ilizwi likaNdikhoyo lisithi: JBakuthi bakubuza: ‘Yincwina yani na le uyenzayo?’ wophendula ngelithi: ‘Ndenziwa ludaba oluzayo. Luya kuzenza iintliziyo zibe nedyudyu, aphele amandla ezandleni; iya kudakumba imiphefumlo, agevezele amadolo.’ Luyeza! Luyeza, itsho iNkosi uNdikhoyo.”}sJ“Ngako oko, mntundini, yenza incwina! Yenze phambi kwabo incwina yentliziyo eyaphukileyo nokudandatheka okukhulu. JBaya kuqonda ngoko ke bonke abantu ukuba mna Ndikhoyo ndilikhuphile ikrele lam esingxobeni salo; kwaye alisokube liphinde libuyele.~uJNjengoko ndiza kubulala olilungisa nokhohlakeleyo ikrele lam liza kugwaza bonke abantu ukusuka emzantsi kuye emntla. ~9JYithi kulo: Utsho uNdikhoyo ukuthi: Ndichasene nawe! Ndiya kulithi rhuthu ikrele lam esingxobeni salo, lidle kolilungisa nakokhohlakeleyo ngokufanayo._}7J“Mntundini, bhekisa eJerusalem, usikhalimele isibingelelo kwanelizwe lakwaSirayeli.+| SJNdeva ilizwi *likaNdikhoyo lisithi:e{CJ1Ndithe ke mna: “Yini, Ngangalala Ndikhoyo, baza kuthi: ‘Úyantsonkotha kwakhona!’ ”^z5J0Wonke umntu uya kuqonda ukuba ngumlilo ophenjwe ndim Ndikhoyo, kuba awuyi kucima.”yJ/Yithi kwihlathi lomzantsi: Live izwi likaNdikhoyo. Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: Ndiza kukuntumeka ngomlilo oya kutshisa yonke imithi yakho eluhlaza neyomileyo. Akukho uya kulicima idangatye elivuthayo elosuka ligqatse bonke ubuso ngezantsi nangentla elizweni.]x3J.“Mntundini, bheka emzantsi, wenze intshumayelo echasene nomzantsi namahlathi awo.+wQJ-Ndeva ilizwi likaNdikhoyo lisithi:Xv)J,Niya kundazi ukuba ndinguNdikhoyo xa sendinibonelela egameni lam, ndingazinanze nganto iindlela zenu ezigwenxa nezenzo zenu zenkohlakalo, ndlu kaSirayeli. Nguwo lowo umlomo weNgangalala iNkosi uNdikhoyo.”u{J+Apho ke niya kuyikhumbula indlela ebeniziphethe ngayo, nezenzo zenu ezinigqwalisileyo, nize nizizonde ngobugwenxa benu.t)J*Niya kundazi ukuba ndinguNdikhoyo xa ndiningenisa elizweni lakwaSirayeli, ilizwe endafunga ndamisa isibhozo ukuba ndiya kulinikezela kooyihlo.Juthi: “ ‘Unyoko wayeyingonyama phakathi kweengonyama! Ubebuthuma phakathi kwamathole eengonyama, esanyisa amathole akhe.:= qJ“Yitsho ngesililo ngenxa yeenkosi zakwaSirayeli,a<;J Andikholiswa kukufa kwakhe nabani na, itsho iNkosi uNdikhoyo. Guqukani, nidle ubomi!”;JYahlukanani nezikreqo ebenifudula nizenza, nizifumanele intliziyo entsha, nomoya omtsha. Ngani ukuba nife, ndlu kaSirayeli?W:'J“Ngako oko, ndlu kaSirayeli, umntu ngamnye kuni ndiza kumgweba ngokwezenzo zakhe, itsho iNkosi uNdikhoyo. Guqukani! Rhoxani kuzo zonke izikreqo enizenzayo, ukuze ningatshabalali ngenxa yenkohlakalo yenu.;9oJKodwa ke noko indlu kaSirayeli isatsho ukuthi: ‘Inkqubo kaNdikhoyo ayinalungelelwano.’ Ndlu kaSirayeli, inolungelelwano inkqubo yam. Ziindlela zenu ezingenalo ulungelelwano.[8/JKuba eziqondile iziphoso zakhe, waza wazilahla, akayi kufa, koko uya kudla ubomi.7JKodwa ukuba okhohlakeleyo uthe wayilahla inkohlakalo yakhe, wenza ubulungisa, ngokwenjenjalo uya kubusindisa ubomi bakhe.a6;JUkuba ilungisa lithe laphambuka ebulungiseni, lenza isono, liya kufa ngenxa yesono eso.?5wJ“Ke nina nithi: ‘Inkqubo kaNdikhoyo ayinalungelelwano.’ Phulaphula, ndlu kaSirayeli: Ngaba inkqubo yam asiyiyo eyolungelelwano na? Yinkqubo yenu kaloku engenalo ulungelelwano. 4J“Xa ilungisa libulahla ubulungisa, lize lingene enkohlakalweni, lenze amanyundululu abefudula esenziwa ngokhohlakeleyo, lingabudla njani ubomi? Bonke ubulungisa ebelifudula libenza abuyi kuba sakhunjulwa. Liya kufa kuba lingathembekanga, lifela izono zalo.+3OJNanku ke umlomo weNkosi uNdikhoyo: Ngaba kuyandikholisa na ukufa komntu okhohlakeleyo? Hayi bo, into endikholisayo kukuba azijike iindlela zakhe, aze adle ubomi.n2UJZonke izikreqo azenzileyo aziyi kuphinda zikhunjulwe. Uya kudla ubomi ngenxa yobulungisa abenzileyo.-1SJ“Kodwa ukuba okhohlakeleyo uthe wazishiya izono zakhe, wahamba ngokwayo yonke imimiselo yam, wenza okulungileyo nobulungisa, akayi kufa, kodwa uya kubudla ubomi.M0JNgumntu owonileyo oya kufa. Unyana akayi kulithwala ityala likayise, noyise akayi kulithwala ityala lonyana. Olungileyo uya kuvuzwa ngobulungisa bakhe, okhohlakeleyo ohlwaywe ngenkohlakalo yakhe.)/KJ“Niyabuza ke nina: ‘Ngani ukuba unyana angalithwali ityala likayise?’ Kaloku unyana wenze ubulungisa, wahamba ngokwemiyalelo yam; yena uya kubudla ubomi. . JKodwa yena uyise uya kufa ngenxa yesono sakhe, kuba ebaxhaphazile abantu, wamkhuthuza umntakwabo, wenza okungalunganga kumawabo.N-Jubethela kude esonweni; akabaqhathi abo ababolekayo, hayi akababizi inzuzo engaphaya; uyayithobela imithetho, enze ngokwemimiselo yam. “Akayi kufa ngenxa yesono sikayise, koko uya kubudla ubomi.,Jakacinezeli mntu okanye abize isibambiso kulowo ubolekayo; akanguye umphangi, kodwa ubapha ukutya abalambileyo, abambese abahamba ze;~+uJ“Akathathi nxaxheba kwizibingelelo zasezintabeni, okanye anqule izithixo zakwaSirayeli; akamhlazisi umka-mmelwane;x*iJ“Xa ngaba lo nyana unonyana obubonayo bonke ubugwenxa bukayise, aze athi kunjalo angahambi ekhondweni lakhe:@)yJ uyabaxhaphaza abantu xa ebolekisa, ewe, ubiza inzuzo engaphaya. “Ngaba uya kubudla ubomi umntu onjalo? Hayi! Ngokwenza onke la manyundululu umelwe kukufa, avune into abeyihlwayele.(J uyawacinezela amahlwempu nabasweleyo; ungumphangi; akayibuyisi impahla abeyibanjiswe ngobolekayo; unqula izithixo; wenza amanyundululu;'J (naxa uyise engazange wazenza ezo zinto): “Uthatha inxaxheba kwizibingelelo zasezintabeni; uyamhlazisa umfazi wommelwane;}&sJ “Mhlawumbi indoda le inonyana othanda ukulwa, aphalaze igazi, okanye ade enze nezinye izinto ezingatshongo khona,%J Wenza ngokwemimiselo yam, anyaniseke ekugcineni imithetho yam. “Lowo ke ulilungisa; ngenene uya kubudla ubomi, itsho iNkosi uNdikhoyo.$Jakaxhaphazi mntu xa ebolekisa, hayi, akabizi nzuzo igabadelayo; akavani nokwenza okungalunganga, ababambeneyo ubagwebela ngolungelelwano.#+Jakacinezeli mntu, kodwa uyakubuyisa oko bekubanjiswa ngako ebolekisa; akanguye umphangi, koko ubapha ukutya abalambileyo, abambese abahamba ze;&"EJakathathi nxaxheba kwizibingelelo zasezintabeni, okanye athembele *kwizithixo zendlu kaSirayeli; akamhlazisi umka-mmelwane, okanye alale nomfazi osexesheni;@!{J“Nanku umfo olilungisa, owenza okulungileyo kwaphela:u cJKaloku wonke ophilayo ngowam; nditsho uyise nonyana, bobabini ngabam ngokufanayo. Uya kufa umntu othe wona.dAJ“Ndiyafunga, itsho iNkosi uNdikhoyo, anisayi kuphinda nicaphule kweli qhalo kwaSirayeli.1[J“Bantundini, nithetha ukuthini ezweni lakwaSirayeli xa nicaphula kweli qhalo lithi: “ ‘Ooyise bâtya iidiliya ezikrwada, suka kwabuthelezi amazinyo abantwana’?+ SJNdeva ilizwi *likaNdikhoyo lisithi:mSJYonke imithi yasendle iya kundazi ukuba mna Ndikhoyo ndiyawuwisa umthi omde, omfutshane ndiwenze ube mde. Ndiya wenza ubune umthi oluhlaza, ndiwuhlumise umthi obusowomile. “Ndithethile nje mna Ndikhoyo, ndiya kukwenza oko.”V%JNdiya kulityala kweleentaba zakwaSirayeli; liya kutsho ngamasebe, livelise iziqhamo, libe ngumsedare wodidi. Iintlobo-ntlobo zeentaka ziya kwakha iindlwana zazo kuwo; ziya kuhlala emthunzini wamasebe awo.MJ“INkosi uNdikhoyo ithi: Mna ngokwam ndiya kukha isebe eliphezulu lomsedare, ndilityale; ndiya kukha ingetye-ngetyana yesebe kwawona aphezulu emthini, ndilityale encotsheni yentaba ephakamileyo.JWonke umkhosi wakhe osabayo uya kubulawa ngekrele, ize intsalela iphalale. Ngoko niya kundazi ukuba mna Ndikhoyo ndithethile.JNdiza kumthiyela ngezabatha zam, ndimbambise. Ndiza kuza naye eBhabheli, ndize ndimohlwayele apho, kuba engathembekanga kum.yJ“Ke ngoko ithi iNkosi uNdikhoyo: Ndiyafunga, ndiza kumohlwaya kuba uzibizele isiqalekiso ngokuwutyeshela umnqophiso.}sJUsidelile isifungo ngokutyeshela umnqophiso. Akayi kusinda, kuba kaloku uzenza zonke ezi zinto ekubeni ebevumelene.CJUkumkani waseJiputa nomkhosi wakhe oqinileyo oyinyambalala akasayi kumnceda nganto emfazweni, xeshikweni kusakhiwa izikanisi nezinye izixhobo zokungqinga ukuze kufe inyambalala yabantu.&EJ“Ndiyafunga, itsho iNkosi uNdikhoyo, úya kufela eBhabheli, kwilizwe laloo kumkani wayembekile waza wasidela isifungo asenze naye, wasaphula isivumelwano.}sJKodwa ukumkani waseJerusalem wamvukela owaseBhabheli, waza wathuma izithunywa eJiputa ukuba ancedwe ngamahashe nomkhosi omkhulu. Ngaba uya kuphumelela? Ngaba umntu owenza izinto ezilolu hlobo uyasinda; nditsho ofumana asikhabe isivumelwano?’yJkhon' ukuze ubukumkani buhle, bungabi nakuphakama, bume buyiloo nto ngokugcinwa kwesivumelwano nokumkani waseBhabheli.oWJ waza wakhetha omnye kwabegazi, wenza isivumelwano naye, wamfungisa. Wawasusa amadoda amakhulu esizwe,OJ “Yithi kwindlu yoonkanishe: ‘Ngaba aniyazi intsingiselo yezi zinto?’ Yithi kubo: ‘Ukumkani waseBhabheli waya eJerusalem, wamthimba ukumkani walapho nezinxiba-mxhaka zakhe, wabasa eBhabheli,+QJ Ndeva ilizwi likaNdikhoyo lisithi:/J Khona ukuba uphinde watyalwa kwenye indawo uya kukhula na? Awukubuna mpela na xa kuthe kwavuthuza ulophu, ubune umi kuloo ndawo ubukhula kuyo?”( IJ “Yithi kubo: Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: Ngaba lo mdiliya uza kuchuma na? Awusayi kuncothulwa na lukhozi lokuqala, lunqothule zonke iziqhamo zawo, uze ubune? Amahlumelo awo onke aya kubuna. Xa uncothulwe emhlabeni akuyi kubakho mfuneko yandoda isisigantsontso okanye iqela labantu. JWawutyalwe kumhlaba otyebileyo, kufuphi namanzi amaninzi, ukuze uhlume, ukhule, uvelise iziqhamo, ube yinzwakazi yomdiliya.V %J“Kodwa lalukho nolunye ukhozi olumaphiko omeleleyo neentsiba ezishinyeneyo. Ke ngoku iingcambu zomdiliya zanabela ngakulo ukusuka kule ndawo umdiliya utyalwe kuyo, namasebe axandela kulo ukufuna amanzi.F Jyantshula yaba ngumdiliya omfutshane oxandileyo. Amasebe awo ajonga kulo ukhozi, kodwa zona iingcambu zahlala ngaphantsi. Yaba ngumdiliya oxandileyo ke, otsho ngamasebe ayokozela amagqabi. wJLathatha imbewu kwilizwe lenu, laya kuyityala kumhlaba otyebileyo. Layityala okomngcunube kwindawo enamanzi amaninzi,{oJlanqothula elona sebe liphezulu, lemka nalo, laya kwilizwe labarhwebi, laza lalityala kwesinye sezixeko zorhwebo.?wJYithi kubo: Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: ELebhanon kwakha kwafika into enkulu yokhozi emaphiko omeleleyo, eentsiba zinde zishinyeneyo zimabala-bala, laza lee ngcu phezu komsedare,NJ“Mntundini, thetha ngesafobe, wenzele indlu kaSirayeli umzekeliso.+ SJNdeva ilizwi *likaNdikhoyo lisithi:;oJ?Xa ndikuxolela ngako konke okwenzileyo uya kukhumbula, zikuphathe iintloni, uze ungabuye uwuvule nokuwuvula oku umlomo ngenxa yokuthobeka kwakho, itsho iNgangalala uNdikhoyo.”QJ>Ndiza kuwuzinzisa umnqophiso wam nawe, ukuze wazi ukuba ndinguNdikhoyo.SJ=Uya kuthi ke uzikhumbule izenzo zakho, ube neentloni xa usamkela oodade wenu abakhulu kunawe nabancinane kunawe. Ndobanikela kuwe njengeentombi, naxa ndingayi kubabandakanya kumnqophiso wethu sobabini.J>l>=>=T<<{;;D::49~887y66W544h333022(110//f.._--L,,;++w+H*D))).((.''0&&%%$P## "I!!+ 6I%SeV;KDbw^/X  M h , /EOJGA{JNdiza kuzomeleza iingalo zokumkani waseBhabheli, ndimxhobise ngekrele lam, kodwa ndiza kuzaphula iingalo zikakumkani waseJiputa, atsho ancwine okomntu ohlatyaniselweyo ephambi kwakhe.@{JNdiza kuwaswantsulisa amaJiputa, abhacele ezintlangeni.:mJKe kaloku itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: Ndiyalwa nokumkani waseJiputa. Ndiza kumvikiva iingalo zombini, le ingekaphuki naleya seyaphukile, khon' ukuze ikrele liwe akuliphatha.J“Mntundini, ndiyaphule ingalo yokumkani waseJiputa. Ayibotshwanga yanyangwa ukuze iphile, yomelele; akakwazi ukuphatha ikrele ngayo.lQJNgosuku lwesixhenxe kwinyanga yokuqala kunyaka weshumi elinanye ndeva ilizwi likaNdikhoyo lisithi:LJEwe, iJiputa ndiya kuyohlwaya, ukuze yazi ukuba ndinguNdikhoyo.”!;JKoba mnyama emini eTapanesi mhla ndayihlabanisela iJiputa; kumhla atshitsha amandla ayo eqhayiya. Iya kugutyungelwa lilifu, mhla zathinjwa iilali zayo.`9JBaya kutyakatywa ngekrele abafana baseOn nabasePibhesete; ziya kuthinjwa zona izixeko.{JIJiputa ndoyifaka umlilo; iPelusiyo yosuka ipena-pene, iThebhesi ithinjwe ngesikhawu, yona iMemfisi ihlale ithuthumela.fEJIngqumbo yam ndoyikhuphela ePelusiyo, inqaba yaseJiputa; izihlwele zaseThebhesi ndozinqamla.T !JNdiya kuyidlakaza iPatros, ndiyifake umlilo iZowan, iThebhesi ndiyohlwaye.G J “Itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: “Ndoyitshitshisa imifanekiso, ndizitshabalalise izithixo zaseMemfisi. Akuyi kubakho nkosi eJiputa; ndiya kulenza lonke ilizwe lithuthumele kukoyika.U #J Imisinga yomlambo iNayile ndiya kuyitsho yome nko, umhlaba ndiwunikezele kumadoda akhohlakeleyo. Ndiya kuthuma abasemzini bawubhukuqe umhlaba nayo yonke into ekuwo. Nditshilo nje mna Ndikhoyo, nditshilo. J Wofika nomkhosi wakhe (umkhosi wesizwe esigonyamelayo) ukuza kutshabalalisa ilizwe. Baya kuyihlasela iJiputa, ilizwe lizale zizidumbu. J “Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: “Ubutyebi baseJiputa ndobuphelisa ngesandla sikaNebhukadenezare ikumkani yaseBhabheli..UJ “Ngaloo mini izithunywa zam ziya kuphuma ngeenqanawe ukuya kufaka ivuso eKushe. Baya kukhwankqiswa yintlungu ngomhla wokutshabalala kweJiputa, kuba ngenene uyeza.mSJBaya kundazi ukuba ndinguNdikhoyo, xa nditshabalalisa iJiputa ngomlilo, ndibaqushe abancedisi bayo.pYJ“IYiputa ndoyitsho ibe bubugxwayiba phakathi kobugxwayiba, izixeko zayo zibe ngamanxuwa njengezinye.B}J“Uthi uNdikhoyo: Abangecala leJiputa baya koyiswa; amandla ayo eqhayiya aya kuwa phantsi. Baya kutyakatywa ngekrele ukusuka eMigidoli kuthi gaa ngeAswan, itsho iNgangalala uNdikhoyo.!JIkrele liya kutyakatya eKushe nasePuti, eLudi nakwelama-Arabhu liphela, eKubhi nakubantu bomhlaba womnqophiso, njengokuba lisenza eJiputa.&EJLiya kufika ikrele eJiputa; intlungu iya kugaleleka eKushe. Xa bezizigede ababuleweyo eJiputa, buya kuthinjwa ubutyebi bakhona; ziya kudilizwa iziseko zayo.dAJUmhla sewusondele, umhla kaNdikhoyo ufikile: umhla wamafu, ithuba lomngcipheko weentlanga.kOJ“Mntundini, shumayela uthi: Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: “Khala uthi: ‘Yehaa loo mini!’+ SJNdeva ilizwi *likaNdikhoyo lisithi:/J“Ngaloo mini ndiya kuhlumisa uphondo kwindlu kaSirayeli, nawe ndikwenze uwashumayeze ukhululekile. Baya kwazi ke ngoko ukuba ndinguNdikhoyo.”~~uJNdimnike iJiputa ukuze ibe yimbuyiselo yomzabalazo wakhe wokundinceda ekunye nomkhosi wakhe, itsho iNkosi uNdikhoyo.r}]JNgako oko itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: IJiputa ndiza kuyinikezela kuNebhukadenezare ukumkani waseBhabheli, ukuze abuthimbe bonke ubutyebi bayo. Uya kuthimba yonke into enexabiso kwelo zwe, ibe ngumvuzo wokubulaleka komkhosi wakhe.f|EJ“Mntundini, uNebhukadenezare ukumkani waseBhabheli wawufunza ngamandla umkhosi wakhe kwimfazwe yaseTire. Atsho amadoda akhuthuka iintloko, atyabuka amagxalaba. Kodwa umkhosi wakhe zange uzuze nto kuloo mfazwe yaseTire.g{GJNgomhla wokuqala wenyanga yokuqala yonyaka wamashumi amabini anesixhenxe wathi kum uNdikhoyo:Jz JIJiputa ayisoze iphinde ibe yindawo azigwagwisa ngayo amaSirayeli, kodwa iya kuhlala isisikhumbuzo sesono sawo sokucela uncedo kuyo. Baya kundazi ngoko ukuba mna ndinguNdikhoyo iNgangalala.”#y?JAya kuba sesona sizwana siphantsi esingasokuze sibuye sibaluleke kwezinye izizwe. Ndiya kusibetha kangangokuba singaze siphinde sizilawule ezinye izizwe.txaJNdiya kuwaphuthuma ekuthinjweni, ndiwabuyisele ePatro, ilizwe lookhokho bawo. Apho aya kuba sisizwana nje. w J “Kanti itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: Emva kweminyaka engamashumi amane ndiya kuwaqokelela amaJiputa ezizweni ebebhacele kuzo.kvOJ Ilizwe laseJiputa ndiya kulenza libe bubugxwayiba phakathi kwamazwe abubugxwayiba, nezixeko zalo ziya kuba ngamanxuwa njengezinye iminyaka engamashumi amane. Wona amaJiputa ndiza kuwenza abhacele ezizweni, agqibe onke amazwe.\u1J Akusayi kucanda mntu nasilo kulo; akusayi kuhlala mntu iminyaka engamashumi amane.6teJ Ndiyalwa nawe ke ngoko, wena nemisinga yomlambo wakho. Ndiza kulitshabalalisa izwe laseJiputa, libe yinkangala ukusuka eMigidoli naseAswan kuye kuthi gaa ngemida yaseKushe.s%J IJiputa iya kuba lilizwe elisebugxwayibeni. Baya kundazi ukuba ndinguNdikhoyo. “Kaloku uthe: ‘INayile yeyam; ndazidalela mna ngokwam.’prYJ“Ngako oko ke ithi iNkosi uNdikhoyo: Ndiza kukuthumela ngekrele, abulawe onke amadoda nemfuyo yakho.q5JBathe bakukubamba ngezandla, wasuka wakroboka, wabahlaba amanxeba emakhwapheni; bathe bakusimelela ngawe, wasuka wee shwaqa, baza bakruneka imiqolo. pJ“Xa kunjalo bonke abahlala eJiputa baya kwazi ukuba mna ndinguNdikhoyo. “Ubusoloko ungumsimelelo wengcongolo wendlu kaSirayeli.4oaJNdiya kukuphosa entlango wena nezo ntlanzi zasentlanjeni. Uya kuwa elubala, ungaqokelelwa bani. Ndiya kukunikela kwizilwanyana zasendle neentaka zezulu, ube lixhoba lazo.MnJKodwa ndiya kukufaka igwegwe phakathi kwemihlathi, ndizitsho iintlanzi zeentlambo zakho zinamathele emaxolweni akho. Ndiya kukurhola ndikukhuphe emlanjeni zijinga njalo iintlanzi emaxolweni akho.Am{JYithi: Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: “Ndiyalwa nawe, kumkani waseJiputa, gongqongqo elikhulu elilele tywaa kwiintlambo zeNayile. Uthi: ‘INayile yeyam; ndazidalela mna ngokwam.’Zl-J“Mntundini, bhekisa kukumkani waseJiputa, umkhalimele yena nayo yonke iJiputa.kk QJNgosuku lweshumi elinambini kwinyanga yeshumi kunyaka weshumi, ndeva ilizwi *likaNdikhoyo lisithi:QjJBaya kuhlala apho bekhuselekile, baze bakhe izindlu, batyale nezidiliya. Baya kuba bekhuselekile xa mna ndisohlwaya abamelwane babo ababehlekisa ngabo. Baya kwazi ukuba ndinguNdikhoyo uThixo wabo.”qi[J“Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: Xa ndibabutha abantu bakwaSirayeli kwezo zizwe babebhacele kuzo, ndiya kuzityhila kubo phambi kwezizwe, bandazi ukuba ndinguThixo oyedwa. Baya kuhlala ezweni labo endandilinike isicaka sam uYakobi.-hSJ“Abantu bakwaSirayeli baya kuyeka ukuba nabamelwane abahlekisayo ngabo, abahlaba njengohlololwane neengcangula zameva. Baya kwazi ukuba mna ndiyiNkosi uNdikhoyo.;goJNdiya kuyithumela ngobhubhani, nditsho izitalato zayo zibaleke igazi; iya kuzala zizidumbu zabafe ngekrele, ikrele eliya kuvela macalana onke. Baya kundazi ukuba ndinguNdikhoyo.GfJuthi: Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: “Ndiyalwa nawe, Sidon. Udumo lwam ndolubonakalisa ngawe. Abantu baya kwazi ukuba ndinguNdikhoyo xa ndiyohlwaya iSidon, ndibonisa ubungcwele bam ngayo.5eeJ“Mntundini, bhekisa kwiSidon, uyikhalimele,dSJNdeva ilizwi *likaNdikhoyo lisithi:lcQJZonke izizwe ebezikwazi zikhwankqisiwe nguwe. Usuke wasisoyikiso; kaloku awusoze uphinde uvuke.”)bKJUzixabhele izibingelelo zakho ngenkitha yezono zakho nokurhweba ngamaqhetseba. Ke mna ndakwenza wavutha, watsho waba luthuthu emhlabeni, kubukelwe ngababoneli.?awJWasuka wangenwa likratshi ngenxa yobuhle; bade bonakala nobulumko bakho, ngenxa yokuziqhayisa ngobunzwakazi. Ndaza ke mna ndakubhuqa-bhuqa emhlabeni, ndakwenza intlekisa yeekumkani.[`/JUrhwebo lwakho olugqibe lonke ilizwe lwakwenza waba sisikrelemnqa wada wona. Ke mna ndakugxotha entabeni kaThixo, waza wahlazeka. Ewe, ndakugxotha, wena sithunywa esimaphiko, wemka kuloo matye abomvu ngumlilo.__7JUkususela kumhla wadalwa wawunesimo esisulungekileyo, suka waba lixhoba lenkohlakalo.+^OJWathanjiswa *okwesithunywa esimaphiko esilondolozayo, kuba ndakumisela njalo. Ubuhleli entabeni eyodwa kaThixo; ubuhamba-hamba phakathi kwamatye abomvu ngumlilo.\]1J UbuseIdeni, isitiya sikaThixo. Ubuhombe ngawo onke amatye anqabileyo: irubhi, itopazi, ne-emeraldi; ikrisolite, ionirhe, nejaspa, isafire, itekoyisi, nebherile. Ebegqagqele egolideni; alungiswa kwamhla wadalwa.!\;J “Mntundini, yitsho isililo ngokumkani waseTire, uthi kuye: Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: “Ubungumzekelo wemfezeko, usisilumko, ufezekile ngobuhle.+[QJ Ndeva ilizwi likaNdikhoyo lisithi:vZeJ Uya kufa njengodelekileyo, sewuphethwe ngabasemzini. “Nditshilo nje, nditshilo, itsho iNkosi uNdikhoyo.”Y-J Uya kuba satsho ukuthi: ‘Ndinguthixo,’ xa sewuhlangene nâbo bakubulalayo? Uya kuba ngumntu, ungabi nguthixo, xa usezandleni zabakugwintayo.[X/JZiya kukutshonisa emhadini. Apho enzonzobileni yolwandle uya kubulawa ngezikhali.W5Jndiza kukuthumela ngabasemzini, ezona zizwe zinoburhalarhume. Ziya kubugqutha-gqutha ngekrele ubuhle nobulumko bakho, zibuxabhele ubuqaqawuli bakho.YV+J“Ke ngoko ithi iNkosi uNdikhoyo: “Ngenxa yokuba uzicingela ukuba unguthixo,[U/JUbuchule bakho ngorhwebo bukwenze wasisityebi, yaza loo nto yakubangela ikratshi.hTIJUbulumko bakho nolwazi lwakho lukwenze waba nobutyebi; oovimba bakho bazele yigolide nesiliva.GSJNgaba ulumke ngaphezu koDaneli? Akukho nto ifihlakeleyo kuwe?RwJ“Mntundini, yithi kumlawuli waseTire: Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: “Ikratshi lakho litsho uthi: ‘Ndinguthixo; ndihlala esikhundleni soothixo enzonzobileni yolwandle.’ Kodwa ungumntu, akungothixo, nokuba wena uzicingela ukuba unguthixo.+Q SJNdeva ilizwi *likaNdikhoyo lisithi:_P7J$Abarhwebi bezizwe bayakunyevulela; usuke waba sisoyikiso, watsho ngesiphelo esibi.”]O3J#Bonke abemi bonxweme ubothusile; iikumkani ziyathuthumela, zitsho zaxweba kukoyika.uNcJ"Ngokunje lukuqhekezile ulwandle, usenzonzobileni yamanzi; impahla yakho namahlakani akho bazike kunye nawe.MJ!Wawuzanelisa izizwe ezininzi ngexesha owawurhweba phesheya kolwandle; ubutyebi bakho, nempahla yakho yatsho zatyeba iikumkani zehlabathi.LJ Baya kwenza isijwili, bazile ngenxa yakho. Baya kwenza isililo ngawe, bathi: ‘Ngubani na owakhe wathuliswa njengeTire emi elwandle?’xKiJNgenxa yakho baya kucheba iinwele zabo, banxibe irhonya. Baya kukulilela ngomoya owonakeleyo, bazile bekrakra.JJBaya kukhala ngezwi elikhulu, besenza isijwili esikrakra ngenxa yakho. Intloko yabo baya kuyigalela uthuli, baziqika-qike eluthuthwini.mISJBonke abagwexi baya kusaba enqanaweni; oomatiloshe namachule eenqanawe baya kuma bhuxe elunxwemeni.cH?JZiya kunxunguphala izizwe ezima ngaselunxwemeni, zisothuswa sisijwili soomatiloshe bakho.VG%JUbutyebi bakho, impahla orhweba ngayo, oomatiloshe neencutshe zolwandle, namagcisa okuvala iintanda, abarhwebi namajoni akho, nabo bonke abangaphakathi, baya kuzika enzonzobileni yolwandle mhla waqhekeka.sF_JAbagwexi-nqanawe bakho bacanda iilwandle ngawe. Kambe umoya wasempumalanga wokuqhekeza phakathi elwandle.vEeJ“Izithuthi zempahla yakho yorhwebo ziinqanawe zaseTashishe. Uyasindeka ngumthwalo enzonzobileni yolwandle. D JPhaya emarikeni nirhwebe ngezambatho ezihle, ilaphu elizuba, imbroda, izicangca ezimabala-bala ezimitya iphothiweyo yanamanquma.ZC-J“Uthengiselene nabarhwebi baseHaran, Kane, Eden, Sheba, Ashure, nabaseKilmadi.%BCJ“Uthengiselene nabarhwebi baseShebha nabaseRama. Ukuze bafumane impahla yakho bathengise ngezona-zona zinongo, nawona-wona matye anqabileyo, nangegolide.A)J“Babengabathengi bempahla yakho abelama-Arabhu nazo zonke iinkosi zaseKedare. Bakuzisele amatakane eegusha, neenkunzi zeegusha nezeebhokhwe.)@MJ“IDedan irhwebe ngezingqwashu.j?MJ“Ayithengile impahla yakho amaDan namaGrike aseUzali. Akuphathele intsimbi, ikasiya, nekalamo.~>uJ“Ngenxa yentaphane yemveliso yakho nobutyebi bakho abaseDamasko bathengise ngewayini yaseHelbon noboya baseZaware.$=AJ“Barhwebile nawe abakwaJuda nabakwaSirayeli; bakuphathele ingqolowa yaseMiniti nezimuncu-muncu, ubusi, amafutha, namachiza, bazuza izinto orhweba ngazo.?<wJ“Uthengiselene neAram ngenxa yenkitha yemveliso yakho. Yona ikunike itekoyisi, ilaphu elimsobo, imbroda, ilinen ecikiziweyo, ikhorali, neerubhi, ukuze izuze impahla orhweba ngayo.;7J“Amadoda aseDedan arhwebile nawe, waza wathengisela namazwe amaninzi aselunxwemeni; akuhlawule ngeempondo zeendlovu nangomthi omnyama oxatyisiweyo.z:mJ“Amadoda aseBhete-togarma azise amahashe okusebenza nawemfazwe, neemeyile, ukuze azuze impahla yakho yorhwebo.9#J “Barhwebile nawe abelamaGrike, abaseTubhali nabaseMesheki; bakuphathele amakhoboka nempahla yesinyithi ukuze bafumane into orhweba ngayo.8+J “AbaseTashishe barhweba nawe ngenxa yentaphane yempahla, bakuphathele isiliva, isinyithi, itini, nelothe, ukuze bazuze impahla orhweba ngayo.H7 J Macala onke eendonga zokhuselo kumi amadoda aseArvadi naseHeleki; kwimibhontshontsho yookhala ngamadoda aseGamade. Amakhaka awo axhonywe ezindongeni zakho, batsho bayimbalasane ubuhle bakho.16[J “Umkhosi wakho unezixhipholo zamadoda, nditsho awasePeshiya, eLidiya, nasePuti. Axhome amakhaka neminqwazi ekhuselayo ezindongeni zakho, aphuhlisa ubuqaqawuli bakho.5J Amachule aseGebhali ahlala ekho kuwe, elindele ukutywina iindawo ezivuzayo. Zonke iinqanawe noomatiloshe zingqonga wena, ziko lorhwebo.v4eJAbagwexi-nqanawe zizigantsontso zaseSidon naseArvadi; iincutshe zoomatiloshe baselwandle ziphuma kuwe, Tire.3JIntshinga eluphawu owaziwa ngalo yilinen ecikizekileyo yaseJiputa ekuphehlayo; amaphempe akho azuba ngawelaphu lonxweme lwase-Elisha.25JBaxoze imioki yaseBhashan, benza ngayo amaphini okugwexa; imisipresi yonxweme lwaseKiti luphahla lwakho lwenqanawe, oluhonjiswe ngomxhaka weendlovu.y1kJBaxoze imipayini yaseSenire, bakha wena ngayo; bagawule imisedare yaseLebhanon, baxhoma amalaphu enqanawe kuyo.X0)JImida yakho ibiselwandle; ubuhle bakho obuyimbalasane benziwe ngabakwakhileyo.,/QJXelela iTire elisango laselwandle, yona erhweba neentlanga eziselunxwemeni, uthi: Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: “Wena Tire, uthi: ‘Andimhle, ndincamisile!’4.cJ“Mntundini, yitsho isililo ngenxa yeTire.+- SJNdeva ilizwi *likaNdikhoyo lisithi:,JIsiphelo sakho siya koyikeka, kuba uya kubhujiswa kuphele. Uya kufunwa, kodwa ungaze ufunyanwe, itsho iNkosi uNdikhoyo.”`+9Jndiya kukutshonisa emhadini, ndikuhlalise ekhayeni lamanyange. Ndiya kukwenza uhlale emathunjini omhlaba, nawe Tire ufane namanxuwa ezixeko zamandulo. Kwanjengazo awusoze ubuye uluxhamle udumo kumhlaba wabaphilayo.*7JIthi iNkosi uNdikhoyo: “Ndiya kukutshabalalisa ube linxuwa, kungabi sabakho bani uhlala kuwe; ndiya kukuntywilisela enzonzobileni yamanzi olwandle;)wJAbemi baselunxwemeni bayangcangcazela ngalo mhla wokuwa kwakho; abaseziqithini bayagubha ngenxa yokuwa kwakho.’ ”U(#JZiya kwenza isililo ngawe, zithi kuwe: “ ‘Yehaa! Watshabalala, sixekondini sodumo, ikhaya lamadoda aselwandle! Ubunegunya elwandle, wena nabemi bakho, ngenxa yakho bebethuthumela bonke abahlala apho.'%JNgelo xesha zonke iikumkani zamazwe onxweme lolwandle ziya kuhla ezihlalweni zazo, ziyithi xibilili iminweba yazo, zizikhulule neengubo zazo ezihonjisiweyo. Ziya kuhlala phantsi zizel' ululoyiko, zingcangcazela ngalo lonke ixesha ngenxa yomothuko wento eziyibona kuwe.4&aJIthi iNgangalala uNdikhoyo kwiTire: “Ngaba bebengangcangcazeli na sisandi sokuwa kwakho abemi phezu konxweme, naxa isitsho incwina yeengxwelerha xa ikrele lisidla kuwe?2%]JNdiya kukwenza ufane nolwalwa olungenakuhluma nto, uze ube yindawo yeminatha yabalobi beentlanzi. Akusokuze uphinde uvuswe, kuba kaloku kuthethe mna Ndikhoyo iNkosi.”m$SJ Ndiza kuyiphelisa intsholo yeengoma kuwe, kwaye ayisokube iphinde iviwe intsholo yezikhalisi zakho.H# J Ubutyebi bakho buya kuba lixhoba labo, bayithimbe nempahla orhweba ngayo. Baya kuzidiliza iindonga zakho, namapoma ezindlu zakho zokuhlala, baze bawaphose elwandle amatye nemithi nenkunkuma."+J Amanqina amahashe akhe aya kuzixobonga zonke izitalato; abantu bakho úya kubabulala ngekrele; zize ezo ntsika zomeleleyo ziwe bhuma emhlabeni.!}J Amahashe akhe aya kuba maninzi kangangokuba aya kutsho likugubungele uthuli. Izingqi zamahashe emfazwe nengxolo yeenqwelo zokulwa iya kutsho zishukume iindonga zakho xa engena emasangweni akho ngokwamadoda engena esixekweni esindonga ziqhekekileyo.f EJ Iindonga zakho uya kuzingquzula ngezidilizi zakhe, itsho iwe phantsi imibhontshontsho yakho.JUya kuzingena ngekrele izithanga zakho ezimgama nolwandle. Uya kukungqinga, azayame ngezikanisi iindonga zakho, azikhusele.wgJKaloku iNgangalala uNdikhoyo ithi: “ITire ndiya kuyithumela ngoNebhukadenezare ukumkani waseBhabheli – ewe, ikumkani yeekumkani. Uya kuvela ngasentla namahashe neenqwelo zakhe zemfazwe, nebubu lomkhosi olunamadoda akhwele emahashini.{oJnezithanga zayo ezithe qelele nolwandle zitshabalale likrele. Xa kunjalo ke baya kundazi ukuba ndinguNdikhoyo.”~uJibe yindawo yeminatha yabalobi beentlanzi. Kaloku ndithethile mna, itsho iNkosi uNdikhoyo. Iya kuba lixhoba lezizwe,wgJZiya kuzidiliza iindonga neenqaba zaseTire. Ndiya kukutshayela ke konke okudiliziweyo, iTire isale ilulwalwa,)JNgenxa yoko mna Ndikhoyo iNkosi ndithi: Ndikuchasile, Tire, ndaye ndiza kukufunza ngentlaninge yezizwe, zibe ngathi ngamaza olwandle olulwayo.9kJ“Mntundini, iTire ihlekise ngeJerusalem yathi: ‘Tshotsho uvuleke, sangondini eliya ezizweni! Iingcango zakho zivulelwe mna. Njengoko sewulinxuwa wena ndiza kuchuma mna.’d CJNgomhla wokuqala enyangeni ngonyaka weshumi elinanye, ndeva izwi *likaNdikhoyo lisithi kum:}JNdiya kuziphindezela ngamandla kuwo, ndiwohlwaye ndinomsindo. Xa sendiziphindezela baya kundazi ukuba ndinguNdikhoyo.”9kJNgenxa yoko iNgangalala *uNdikhoyo ithi: Ndiza kusolula isandla sam side sifike kumaFilistiya, ndiwatshabalalise amaKrete, ndide ndigqogqe nalawo emi phezu konxweme lolwandle.>uJItsho iNkosi *uNdikhoyo ukuthi: “AmaFilistiya aziphindezele ngenzondo, kuba iintliziyo zawo zithe minxi yinkohlakalo ezalwa bubutshaba obudala, bezimisele ukumtshabalalisa uJuda.0YJIEdom ndiya kuyiphindezela ngesandla sabantu bam amaSirayeli, abaya kwenza kwiEdom ngokwengqumbo nomsindo wam. Baya kuyazi impindezelo yam, itsho iNkosi uNdikhoyo.”EJ Ngenxa yoko iNgangalala uNdikhoyo ithi: Isandla sam ndiya kusolulela e-Edom, ndibulale abantu nemfuyo yabo. Ndiya kuyitsho ibharhe, ndibabulale ngekrele ukusuka eTeman kuye kutsho eDedan.{oJ Itsho iNkosi *uNdikhoyo ukuthi: “IEdom ikhuphe isixhiba kwindlu kaJuda, yaza ngokwenjenjalo yanetyala elikhulu.OJ Ndiza kuyohlwaya iMowabhi. Iya kutsho indazi ukuba ndinguNdikhoyo!”J IMowabhi kwakunye nama-Amon ndiza kuyinikezela ibe lilifa lezizwe zasempuma, khon' ukuze ama-Amon angaze akhunjulwe ezimbalini zezizwe.%CJ Ngenxa yoko ndiza kuliyekela ngeentshaba ilizwe laseMowabhi, nditsho iqhayiya layo, izixeko zayo ezisemdeni, iBhete-yeshimoti, iBhali-meyon, neKiriyatayim.{oJItsho iNkosi *uNdikhoyo ukuthi: “IMowabhi neSeyire zithi: ‘Jonga, indlu kaJuda ifana nezinye izizwe ngoku.’E JNgenxa yoko ndiza kusolula isandla sam, ndinenze nibe lixhoba leentlanga. Ndiya kuninqamla kwezinye izizwe, ubuzwe benu bufadalale. Ndiya kunibhubhisa nitsho nazi ukuba uNdikhoyo ndim.”} sJKaloku itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: Naqhwaba izandla, nadyusha ngenxa yemincili, nalivuyelela izwe lakwaSirayeli.  JIRabha ndiya kuyenza ibe lidlelo leenkamela; yona iAmon yoba ligquba leegusha. Xa kunjalo ke niya kundazi ukuba ndinguNdikhoyo.9 kJke mna ndiza kuninikezela kwisizwe sasempuma, nize nibe sezandleni zaso. Baya kumisa iikampu zabo, beme phakathi kwenu; baya kuzitya iziqhamo zenu, bawatye amasi eenkomo zenu.a ;Juthi: Yivani izwi leNkosi uNdikhoyo: Ithi iNgangalala uNdikhoyo: Ngenxa yokuba nathi: ‘Tshotsho!’ kwisibingelelo sam mhla saxajelwa, nakwilizwe lakwaSirayeli mhla labhukuqwa, nakwisizwe sakwaJuda mini sathinjwa,;qJ“Mntundini, bhekisa kuwo ama-Amon, uwakhalimele,+ SJNdeva ilizwi *likaNdikhoyo lisithi:"=JUmlomo wakho uya kuvuleka ngoko nangoko; uya kuthetha naye kuba ungenakuthula. Ke ngoko uya kuba ngumqondiso kubo, baze baqonde ukuba ndinguNdikhoyo.”:oJuya kufika kuwe obhungcileyo ekuphathele iindaba./WJ“Ke wena, mntundini, mhla ndayisusa inqaba yabo, uchulumanco nozuko lwabo, uvuyo lwamehlo abo, eyona nto ithe ngco ezintliziyweni zabo, kwanoonyana neentombi zabo,ykJUya kuba ngumqondiso kuni uHezekile; niya kuxelisa yena. Xa kunjalo niya kwazi ukuba mna ndinguNdikhoyo iNkosi.QJNiya kuhlala niyithwele iminqwazi yenu, neembadada nosoloko nizinxibile. Aniyi kuzila, aniyi kulila, kodwa nosuka niye niphela ngokuphela emzimbeni ngenxa yesono senu; niya kungqukruleka nje kuphela.kOJNiya kuxelisa mna: aniyi kuzigquma iindevu zenu, ningayi kukutya nokutya kwabazili njengesiqhelo.yJXelela indlu kaSirayeli uthi: Itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: Ndiza kusixabhela isibingelelo sam – inqaba yenu yeqhayiya, leyo ithi kuni: ‘Ndijonge,’ into eniyithanda kunene. Oonyana neentombi zenu enizishiyileyo ziza kubulawa ngekrele.A}JNdaza ndathi kubo: “Ndive ilizwi likaNdikhoyo lisithi:S~JBaza abantu bandibuza bathi: “Khawusixelele, thina singena phi apha?”y}kJKusasa ke ndathetha nabantu, yaza inkosikazi yam yasweleka ngokuhlwa. Ngentsasa elandelayo ndenza ngokomyalelo.I| JUze ungqukruleke nje, kodwa ungamzileli lowo ufileyo. Uze uwuthwale umnqwazi wakho, neembadada zakho ungazikhululi, ungazigqumi iindevu zakho, ungakutyi ukutya kwesiqhelo komntu ozilileyo.”{J“Mntundini, ngesithonga nje esinye ndiza kukuhlutha lowo umthanda kunene. Maze ungakhali, okanye wenze isililo, okanye ube nyembezana.,zSJNdeva ilizwi *likaNdikhoyo lisithi:_y7J“Ndithethile mna Ndikhoyo. Lifikile ixesha lokuba ndenze. Andiyi kulibazisa. Andizi kuba nanceba, ndingayi kubuya mva. Uza kohlwaywa ngokwesimilo sakho nezenzo zakho. Nguwo lowo umlomo weNgangalala uNdikhoyo.”x+J “Ngoku izothe lakho bubufebe. Ngexesha endandizama ukuba ndikwenze ucoceke, akufunanga. Ke ngoko akuyi kucoceka de ingqumbo yam kuwe ithothe.SwJ Kaloku ayiva ukuhlala kwayo; intshela yayo ayisuki naxa seyifakwa umlilo.vJ Ndiya kuyibasela eziko imbiza ingasenanto, itshe ibe bomvu ngumlilo, ukuze kunyibilike izothe layo nentshela itshe iphele.~uuJ Fumba iinkuni, uphembe eziko, uwubase umlilo, uyiphekisise inyama, uyigalele izinongo, uyipheke ade atshe amathambo.rt]J “Ngako oko itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: “Yeha, sixekondini segazi! Nam ndiza kufumba iinkuni!ss_JNgenxa yokuxhokonxwa komsindo nempindezelo igazi lakhe ndoliphalazela etyeni, khon' ukuze lingafihlakali.r JKuba igazi awaliphalazayo liyakhala. Kaloku waliphalazela etyeni, akaliphalazelanga emhlabeni apho beliya kutshona eluthulini.q1J“Yeha sixeko sabagwinti, esiyintshela namhla embizeni; akuyi kubhungca nesuntswana! Iya kuphakwa ngezidungulwana, kungenziwanga maqashiso ngazo.pJeyona-yona mpahla isebuhlanti. Yibasele kakhulu imbiza yakho; de ibile, avuthwe namathambo akuyo. “Kuba itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi:xoiJSikelela inyama, uyigalele kuyo, iindawo ezikhethiweyo zona zomlenze nomkhono. Mayizale ngawona-wona mathambo,nyJBenzele umzekeliso abendlu yabavukeli, uthi: Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: “Beka imbiza eziko; ugalele kuyo amanzi.tmaJ“Mntundini, wubhale phantsi lo mhla, kanye lo, kuba ngawo uyirhangqile iJerusalem ukumkani waseBhabheli.`l ;JNgomhla weshumi ngenyanga yeshumi yonyaka wesithoba ndeva ilizwi *likaNdikhoyo lisithi:kJ1Niza kohlwaywa ngobufebe benu nangezono zenu zokunqula *izithixo. Kwakuba njalo ke niya kwazi ukuba ndiyiNkosi uNdikhoyo.”jwJ0“Ndiya kwenjenjalo ukuphelisa ubufebe kweli lizwe, khon' ukuze bonke abafazi balulekwe, bangahambi ekhondweni lenu.|iqJ/Imbizo iya kubaxuluba ngamatye, ibatyakatye ngamakrele; iya kubulala oonyana neentombi zabo, itshise izindlu zabo.Th!J.Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: “Babizele imbizo barhwaqeliswe baphangwe.g7J-Kodwa wona amadoda angamalungisa aya kubohlwaya ngesohlwayo sabafazi abakrexezayo nabaphalaza igazi, kuba bengabakrexezi abazandla zibomvu ligazi.”lfQJ,Balala naye ke. Ngokwamadoda elala nehenyukazi balala nazo ezo zifebe zabafazi uOhola no-Oholibha.veeJ+Ndaza ndathi ngalowo selegqityiwe kukukrexeza: ‘Ke ngoku mabamqhube njengehenyukazi, kuba kakade ulilo.’Td!J*“Kwavakala intswahla yesihlwele sabantu abagcobileyo kuloo ndawo wayekuyo; amaSabheya entlango eza nomxukuxela, aza afaka izacholo ezingalweni zomfazi lowo nodade wabo, abathwalisa nezithsaba entloko.gcGJ)Nahlala esofeni emfuma-mfuma, kwamiswa itafile phambi kwayo, ithwele iziqhumiso namafutha am.b-J(“Bade bathumela izigidimi emadodeni, afika evela kude, aza athi akufika nahlamba umzimba, nisenzela wona, naqaba amehlo, nafaka izihombo zenu.a3J'Kanye ngalo mhla benza idini ngabantwana babo kwizithixo zabo, bangena esibingelelweni sam, basigqwalisa. Nantso ke into abayenzileyo endlwini yam.u`cJ&Naku abakwenzileyo kum: kwangelo xesha basigqwalisile isibingelelo sam, bawunyelisa *noMhla wam wokuPhumla._)J%kuba bakrexezile, baza baphalaza igazi. Bakrexezile nezithixo zabo; bade benza amadini ngabantwana babo ababendizalele bona, batyisa izithixo.h^IJ$Wathi kum uNdikhoyo: “Mntundini, bagwebe oo-Ohola no-Oholibha! Baxelele ngezenzo zabo ezibi,]J#“Ngoko ke itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: Kuba usuke wandilibala, wandifulathela, uza kusithwala isono sokufeba nobuhenyukazi bakho.”~\uJ"Uya kuyisela uyifince; uya kuyicumza ibe ziingceba, uwaphale amabele akho. Ndithethile, itsho iNgangalala uNdikhoyo.][3J!Uya kunxila kube lusizi yindebe yokuphalala nembubho, indebe yodade wenu uSamariya.Z#J “Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: “Uya kurhabula kwindebe yodade wenu enomthamo omkhulu; iya kukuzisela ukuphoxeka, kuba ithwele lukhulu.OYJUlandele ikhondo lodade wenu; ngako oko uza kurhabula kwindebe yakhe. X JWJBaza kuyikhuphela kuwe intiyo yabo, bazihluthe izinto ozibileleyo. Baya kukushiya uze, ihlazo lobuhenyukazi lakho litshiswe lilanga. Konke oku kungenxa yobufebe namanyala akho, kuba kaloku unqwenele ezinye iintlanga waza wazigqwalisa ngezithixo zazo.sV_J“Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: Ndiza kukunikezela kwabo ubathiyileyo, abo ubafulathele kuba benezothe.{UoJNdiya kuphelisa ubufebe nobuhenyukazi owabuqala eJiputa. Uza kuyeka ukuzilangazelela ezo nto, uyilibale neJiputa.?TyJBaya kukukhululisa impahla, bazihluthe izihombo zakho.mSSJNdiya kuwukhuphela kuwe umsindo wobukhwele bam, nawe uya kuwuva umsindo wabo ovuthayo. Baya kukususa impumlo neendlebe, aze amasalela abulawe ngekrele. Baya kubathimba oonyana bakho neentombi, baze abaseleyo baphoswe emlilweni.RJBaza kukuhlasela ngezixhobo, ngeenqwelo zomkhosi, nezinye iinqwelo, kwakunye nesihlwele sabantu; uya kurhawulwa macalana onke ngabantu abaphethe amakhaka neengweletshetshe, benxibe iminqwazi yesinyithi. Ndiya kukunikezela kubo ukuze bakohlwaye ngokwesiko labo.oQWJezaseBhabheli namaKaledi, abafo basePekodi, eShowa, naseKhowa, nawo onke ama-Asiriya, amagatyana, abafana abanomkhitha, abalawuli, abaphathi-mkhosi, amagosa eenqwelo zokulwa, nezinye izithwala-ndwe, bonke bekhwele emahashini abo.!P;J“Ngako oko, Oholibha, iNgangalala uNdikhoyo ithi: Ndiza kuzifunza kuwe izithandwa zakho, eziya ubuzilahle kuba uzenyanya; ziza kuphuma macalana onke:OwJKube njalo ke ukulangazelela iintlondi zobutsha bakho eJiputa apho wawuphathwa-phathwa amabele, ucofwa-cofwa iingono.WN'JWayefeba nezithandwa zakhe ezibudoda bufana nobedonki nezimchamela okwehashe.pMYJ“Wasuka waya ehambela phambili emanyaleni ngokungathi ukhumbula ubutsha bakhe bobuhenyukazi eJiputa.%LCJUthe akubuqhuba phandle ubuhenyukazi, wangumntu ongawukhathaleleyo umzimba wakhe, ewuhluba engenantloni, nam ndamlahla, ndaxelisa mini ndalahla udade wabo.uKcJAgaleleka ke amadoda aseBhabheli, angena emandlalweni, alala naye. Kamva asuke aba nezothe kuye, wawalahla.hJIJUthe akuyibona le mifankeso wawalangazelela la madoda, wathumela izigidimi kuwo kwelamaKaledi.I!Jebhinqe iibhanti zawo, ethwele iiqhiya ezibhabha emoyeni, yaza yanga ngamagosa omkhosi weenqwelo zokulwa zaseBhabheli, amaKaledi ngokwawo.kHOJ“Wade wagqithisa. Wabona imifanekiso yamadoda aseBhabheli izotywe eludongeni ngepeyinti ebomvu,DGJ Naye ndambona ezinyelisa ngokuhamba ngekhondo lodade wabo.F3J Naye wafeba nama-Asiriya, abalawuli nabaphathi-mkhosi, amadoda omkhosi egaxele impahla yawo, ekhwele emahashini awo, onke ingamagatyana anomkhitha.mESJ “Udade wabo uOholibha wakubona konke oku, kodwa wagabadela kunodade wabo ngobufebe nobuhenyukazi. D J Zamhluba, zabathatha oonyana neentombi, zaza yena zamtyakatya ngekrele. Waba ngundaba-mlonyeni kwabanye abafazi, waza wohlwaywa.YC+J “Ndasuka ke mna ndamyekela kwizithandwa zakhe ama-Asiriya awayezilangazelela.B#JAkabuyekanga ubuhenyukazi awayebuqale eJiputa ebutsheni bakhe, apho abafana babelala naye, bamphatha-phathe amabele, bemnyumbazela ukufeba.sA_JWaba lihenyukazi lazo zonke izinxiba-mxhaka zaseAsiriya, wazenyelisa ngezithixo zabo bonke awayebabawela.@Jwona egaxele impahla yawo ezuba; ewe, abalawuli nabaphathi-mkhosi, onke ingamagatyana anomkhitha nomfaneleko xa ekhwele emahashini awo.n?UJ“UOhola wabuqala ubuhenyukazi esengowam, wasemva kwezithandwa zakhe, ama-Asiriya, amadoda omkhosi,&>EJIgama lalo mkhulu lalinguOhola, udade wabo omncinane inguOholibha. Yayingabam, baza bandizalela oonyana neentombi. UOhola yiSamariya, uOholibha yiJerusalem.u=cJBabengamahenyukazi kwaseJiputa beselula. Apho kwelo zwe babephathwa-phathwa amabele, becofwa-cofwa iingono.J< J“Kwakukho abafazi ababini abâzalwa beziintombi zomfazi omnye.+; SJNdeva ilizwi *likaNdikhoyo lisithi:#:?JNgoko ke ndiza kuyikhuphela kubo ingqumbo yam, ndibatshabalalise ngobushushu bomsindo wam, bavune loo nto bayihlwayeleyo, itsho iNgangalala uNdikhoyo.”93J“Ndafuna phakathi kwabo indoda yokwakha udonga, ize ime esikrobeni phambi kwam, imele ilizwe, ukuze mna ndingalitshabalalisi; kodwa andiyifumani. I*~~J}}+||{HzzyxxwwXv%u ts}r'qpp:oo@nn5mm?lakk3jj1iihggffSee(d(c!bkaa#`y_^^.]]o]\\![=ZYY:XoWVVXUU1TtSSiSRQQ==z=<<;;.:y988]77K666d55c433u22F1003//..(-,+*))n((('j&&+%%*$$T##""g! U8Wc=K(WV]?3M&nX(C z L gS&AV4I\f1J& “Itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: Ngaloo mini uya kuceba iqhinga elingendawo.eJ& Wena nomkhosi wakho uphela nentlaninge yezizwe niya kunyuka nivuthuza okwesiphango; niya kufana nelifu eligubungele umhlaba.d3J&Emva kweentsuku ezininzi uya kufunzwa umkhosi wakho. Kwiminyaka ezayo uya kuhlasela ilizwe elinoxolo, elibantu balo bahlanganiswe kwintlaninge yezizwe baza kutsho kwiintaba zakwaSirayeli ebekusoloko kusenkangala kuzo. Bakhutshwe ezizweni, ke ngoku bahleli bengalindele ngozi.Vc%J&“Lunga, uhlale uchophile; nelo bandla ulihlanganisileyo uhlale uligqalile. bJ&neGomere nomkhosi wayo uphela, neBhete-togarma iya kuvela kwelikude emantla nomkhosi wayo wonke, intlaninge yezizwe ezilapho kuwe.uacJ&IPeshiya neKushe nePuti ziya kuba phakathi kwabo, bonke bephethe amakhaka, benxibe iminqwazi yokuzikhusela,z`mJ&Ndiya kukujika, ndifake amagwegwe emihlathini yakho, ndikurhuqe nomkhosi wakho uphela, amahashe akho, umkhosi okhwele amahashe otsho ngezingaziwayo izivatho, isihlwele sonke siphethe amakhaka neengweletshetshe, bonke beqhiwule amakrele abo.i_KJ&uthi: Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: Ndiyalwa nawe, Gogi, nkosi enkulu yaseMesheki naseTubhali.m^SJ&“Mntundini, bhekisa kuGogi welizwe laseMogogi, inkosi enkulu yaseMesheki naseTubhali; umkhalimele+] SJ&Ndeva ilizwi *likaNdikhoyo lisithi:\ J%Ziya kwazi ke izizwe ukuba mna Ndikhoyo ndim omchongileyo uSirayeli, xa isibingelelo sam siphakathi kwabo ngonaphakade.’ ”`[9J%Ikhaya lam liya kuba phakathi kwabo; ndiya kuba nguThixo wabo, bona babe ngabantu bam.+ZOJ%Ndiya kwenza umnqophiso woxolo nabo; uya kuba ngumnqophiso wanaphakade. Ndiya kubazinzisa, ndibenze bande, ize isibingelelo sam sihlale phakathi kwabo naphakade.`Y9J%Baya kuhlala elizweni endalabela isicaka sam uYakobi, ilizwe ababemi kulo ooyihlo. Baya kuhlala apho bona, nabantwana babo, nabantwana babantwana babo naphakade. UDavide isicaka sam uya kuba yinkosi yabo naphakade.)XKJ%“ ‘Isicaka sam uDavide siya kuba yikumkani yabo; xa bebonke baya kuba nomalusi omnye. Baya kuhamba ngokwemithetho yam, bayinyamekele imimiselo yam bayenze.[W/J%Abayi kuphinda bazingcolise *ngezithixo zabo ezingamasikizi okanye nangezinye izikreqo zabo, kuba ndiya kubahlangula bangabi sabuyela esonweni, ndibahlambulule. Baya kuba ngabantu bam, nam ndibe nguThixo wabo.]V3J%Abantu bakwaSirayeli ndiya kubenza isizwe esinye elizweni, phezu kweentaba zikaSirayeli. Baya kulawulwa ngukumkani omnye, bengasokuze babuye babe zizizwe ezibini, okanye bahlulwa-hlulwe babe ziikumkani ezimbini.9UkJ%uze uthi kubo: ‘Itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: Ndiya kuwaphuthuma amaSirayeli kwizizwe abalekele kuzo. Ndiya kuwaqokelela kuzo zonke iindawo, ndiwabuyisele ezweni lawo.'TIJ%Babonise iintonga obhale kuzo,qS[J%yithi kubo: ‘Itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: Ndiza kuthatha intonga kaJosefu neyamaSirayeli avana naye esesandleni sikaEfrayim, ndiyidibanise nekaJuda, ndizenze zibe yintonga enye. Ziya kuba yintonga enye ke esandleni sam.’WR'J%“Xa amawenu ekubuza esithi: ‘Akusichazeli na into ethethwa sesi senzo?’IQ J%Zidibanise zibe yintonga enye, zihlale zinjalo esandleni sakho.`P9J%“Mntundini, thatha intonga, ubhale la mazwi kuyo: ‘EkaJuda namaSirayeli avana naye.’ Uze uthathe enye intonga, ubhale la mazwi kuyo: ‘Intonga kaEfrayim eyekaJosefu nayo yonke indlu kaSirayeli evana naye.’,OSJ%Ndeva ilizwi *likaNdikhoyo lisithi:N5J%Ndiya kufaka uMoya wam kuni, ukuze niphile, ndize ndinibeke ezweni lenu. Niya kuqonda ukuba mna Ndikhoyo ndithethile ndenza, utsho uNdikhoyo.’ ”oMWJ% Niya kuqonda ke nina, bantu bam, ukuba ndinguNdikhoyo, xa ndiwavula amangcwaba enu, ndinikhupha kuwo.3L_J% Ke shumayela uthi kuyo: ‘Itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: Bantu bam, ndiza kuwavula amangcwaba enu, ndize ndinikhuphe kuwo. Ndiza kunibuyisela ezweni lakwaSirayeli.K%J% Wathi ke kum: “Mntundini, la mathambo yindlu kaSirayeli iphela. Ithi: ‘Amathambo ethu omile; ithemba lethu lidakile; kuphelile kuthi.’JJ% Ndashumayela ke njengoko endiyalela, waza umoya wangena kuwo, aba ngabaphilayo, avuka ema ngeenyawo – inyambalala yomkhosi.aI;J% Waza wathi kum: “Shumayeza umoya; wushumayeze, mntundini, uthi kuwo: ‘Itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: Moyandini, yiza uvela kwimimoya yomine, uphefumlele abafe ngekrele, khon' ukuze babe ngabaphilayo.’ ”dHAJ%Ndajonga kwaza kwavela imisipha nenyama kuwo, ambathiswa ngolusu, kodwa ayengekabi namoya.G7J%Ndashumayela ke njengoko ndandiyalelwe. Ndathi, ndisashumayela njalo, ndeva isandi esirhwashazayo, aza amathambo ahlangana, ithambo ladibana nelinye.4FaJ%Ndiya kunamathelisa imisipha kuni, ndigqume ngenyama, ndize ndinambathise ngolusu. Ndiya kunifaka umoya, nize nibe ngabaphilayo. Niya kutsho nazi ukuba ndinguNdikhoyo.”aE;J%Itsho iNkosi uNdikhoyo kula mathambo ukuthi: Ndiya kufaka umoya kuni ukuze nidle ubomi.oDWJ%Wathi ke kum: “Shumayeza la mathambo, uthi kuwo: Mathambondini omileyo, yivani ilizwi likaNdikhoyo!C{J%Waza wathi: “Mntundini, angaba saphila na la mathambo?” Ndaphendula ndathi: “Nguwe owaziyo, Mhlekazi Ndikhoyo.”vBeJ%Wandijikelezisa phakathi kwawo, ndaza ndabona amathambo amaninzi ethe waca apho entlanjeni; ayesele ome nko.A J%Amandla *kaNdikhoyo andongamela, waza wandifunqula ngoMoya wakhe, wandibeka esizikithini sentlambo eyayizele ngamathambo.L@J$&babe baninzi okwemihlambi yedini eJerusalem ngomhla wesidlo esimiselweyo. Izixeko ebezidilikile ziya kuzala yintlaninge yabantu, ngathi yimihlambi yeegusha. Baya kuqonda ukuba ndinguNdikhoyo.”)?KJ$%“Itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: Kwakhona ndiza kukuphulaphula ukubongoza kwendlu kaSirayeli, ndibenzele oku: Ndiya kubenza abantu bayo bande okweegusha,A>{J$$Ngoko ke amasalela eentlanga ezimelene nani aya kuqonda ukuba mna Ndikhoyo ndiyivusile into ebidiliziwe, ndatyala apho bekusenkangala. Ndithethile mna Ndikhoyo, ndiya kuyenza loo nto.*=MJ$#Baya kuthetha bathi: ‘Lo mhlaba ubufudula uyinkangala, ngoku unjengomyezo waseIdeni; izixeko ebekufudula kusenxuweni zidilikile, ngoku zinqatyisiwe zimiwe.’^<5J$"Umhlaba oyinkangala uya kulinywa, uze ungalali ube yinkangala kubantu abacanda kuwo. ;J$!“Itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: Mhla ndanihlambulula ezonweni zenu ndiya kubabuyisela abantu ezixekweni, avuswe amabhodlo.:#J$ Qondani ukuba oku andikwenzi ngenxa yenu, itsho iNkosi uNdikhoyo. Yibani neentloni, nizive nihlazekile ngenxa yesimo senu, ndlu kaSirayeli.9J$Niya kuzikhumbula ke iindlela zenu ezigwenxa, nezenzo zenu ezikhohlakeleyo, nize nizisole ngezono nangezenzo zenu ezilizothe.z8mJ$Ndiya kuyenza iqhame imithi, sichume nesivuno emasimini, ukuze ningabuye nihlazeke ezintlangeni ngenxa yendlala.r7]J$Ndiya kunihlangula ekungcoleni kwenu, ndigunyazise isivuno esikhulu sengqolowa, nize nahlukane nendlala.m6SJ$Niya kuhlala elizweni endandilabele ookhokho benu; niya kuba ngabantu bam, mna ndibe nguThixo wenu.l5QJ$Ndiya kufaka uMoya wam kuni, nitsho nilulamele imimiselo yam, niyigcine ngononelelo imithetho yam.4%J$Ndiya kuninika intliziyo entsha, ndiniphe nomoya omtsha; ndiya kuyikhupha kuni intliziyo eqaqadeke okwelitye, ndininike intliziyo yentobeko.~3uJ$Ndiya kunitshiza ngamanzi acocekileyo ukuze nicoceke; ndiya kukukhupha ukungcola kuni, ndinenze nahlukane nezithixo.^25J$“Ndiya kunilanda ezizweni, ndinibuthe kuwo onke amazwe, ndinibuyisele kwelakowenu.U1#J$Ndiza kwenza bubonwe ubungcwele begama lam elilodwa eniligqwalisileyo ezizweni. Izizwe ke ziya kuqonda ukuba ndinguNdikhoyo, itsho iNgangalala uNdikhoyo, xa zindibona ndingoyedwa ngento endinenzela yona.Q0J$“Ngoko ke, yithi kwindlu kaSirayeli: Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: Into endiyenzayo andiyenzi ngenxa yenu, maSirayeli, kodwa kungenxa yegama lam elingcwele enilenze ladelwa ezizweni enihamba kuzo.n/UJ$Ndakhathazeka ngenxa yegama lam elingcwele elalinyeliswa yindlu kaSirayeli ezizweni ayebhacele kuzo...UJ$Naphi na apho ahamba khona ezizweni alinyelisa igama lam elingcwele, kuba kwakusithiwa: ‘Aba ngabantu bakaNdikhoyo, kodwa kwanyanzeleka balishiye ilizwe lakhe.’X-)J$Ndawasarhaza ezizweni aziimbacu emazweni, ndabohlwaya ngokwesimo nezenzo zawo.h,IJ$Ndayikhuphela kuwo ke ingqumbo yam, kuba ayeliphalazile igazi elizweni, alixabhela ngezithixo.+)J$“Mntundini, amaSirayeli aligqwalisile ilizwe ngesimo nangezenzo zawo ngexesha ayehlala kulo. Isimo sawo emehlweni am nqwa nomfazi ohlambayo.5*eJ$Kwakhona ndeva ilizwi *likaNdikhoyo lisithi:)J$Andiyi kuphinda ndikwenze unyamezele ukugxwalwa zizizwe, ube yintlekisa yabantu, nokuba siwe isizwe sakho, itsho iNkosi uNdikhoyo.”i(KJ$ngoku ke akuyi kuphinda uqwenge abantu, uhluthe nesizwe abantwana, itsho iNgangalala uNdikhoyo.'%J$ “Itsho iNgangalala uNdikhoyo kwilizwe lakwaSirayeli ukuthi: Njengoko abantu besithi: ‘Uyabaqwenga abantu, isizwe usihluthe abantwana,’&7J$ Ndiya kubenza abantu bam, amaSirayeli, banyathele phezu kwenu. Niya kuba ziintaba zabo, nibe lilifa labo. Anisoze niphinde nibahluthe abantwana babo.)%KJ$ Ndiya kulandisa inani labantu nemfuyo; ziya kuchuma zande. Ndiya kumisa abantu kuni, kube ngcono kuni kunangaphambili. Niya kuqonda ngoko ukuba ndinguNdikhoyo.t$aJ$ Ndiya kunandisela abemi, nditsho nkqu yonke indlu kaSirayeli. Ziya kuba nabantu izixeko, avuswe amabhodlo.P#J$ Ndiyavelana nani, ndaye ndiza kunibonelela; niza kulinywa nihlwayelwe."J$“Kodwa nina, zintaba zakwaSirayeli, niza kuvelisa amasebe neziqhamo zibe zezabantu bam amaSirayeli, kuba sebeza kugoduka.!yJ$Itsho ke ngoko iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: Ndimisa isibhozo ndisithi iintlanga ezimelene nani nazo ziya kungcikivwa.S J$Ngoko ke shumayela ubhekise kwilizwe lakwaSirayeli, kwiintaba neenduli neengxingwa neentili, uthi: Itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: Ndithethe ngekhwele ndisemsindweni, kuba ziningcikivile iintlanga.}sJ$itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: Ngenxa yekhwele suka ndawakhalimela amasalela ezinye iintlanga kwane-Edom, kuba bathe bechulumanca, iintliziyo zabo zizele mome yinkohlakalo, bawuthatha umhlaba wam, bawenza owabo, ukuze bawathimbe amadlelo.J$ngoko, zintaba zakwaSirayeli, liveni ilizwi leNkosi uNdikhoyo: Itsho iNkosi uNdikhoyo kwiintaba neenduli, kwiingxingwa neentlambo, kumabhodlo asebugxwayibeni nezixeko ezingamanxuwa ngenxa yokutyhuthulwa nokuba yintlekisa yamasalela eentlanga ezingabamelwane –LJ$Ke ngoko shumayela uthi: Itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: Kuba benidlakaze banizingela ndaweni zonke, naza ke ngoko naba phantsi kwamasalela eentlanga, nayinto yokungcikivwa nondaba-mlonyeni,r]J$Itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: Iintshaba zathi ngani: ‘Yehaa, iintaba zamandulo zezethu ngoku!’| sJ$“Mntundini, shumayela ubhekise kwiintaba zakwaSirayeli, uthi: Zintaba zakwaSirayeli, yivani ilizwi *likaNdikhoyo.X)J#Ngenxa yokuba wena wazala luvuyo mhla litshabalala ilifa lendlu kaSirayeli, nawe ndiza kukuvisa loo nto. Uza kutshabalala, ntaba yaseSeyire, wena ne-Edom iphela. Niya kutsho niqonde ukuba ndinguNdikhoyo.”kOJ#Itsho ke iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: Xa umhlaba wonke uchulumanca, wena ndiya kukutshabalalisa.;qJ# Wandiqhayisela wathetha wadlulisa, mna ke ndakuva.)KJ# Uya kuqonda ke ukuba mna Ndikhoyo ndizivile zonke izinyeliso zakho kwiintaba zakwaSirayeli. Uthe wena: ‘Zibhujisiwe zaza zanikelwa kuthi ukuba siziqwenge.’B}J# Ngako oko, ndikho nje ndiyafunga, mna Nkosi Ndikhoyo, ndiza kukohlwaya ngokomsindo nobukhwele bakho, kuba wakhuphela intiyo yakho kumaSirayeli. Xa kunjalo aya kuqonda ukuba ndingakuwo.+J# “Kaloku uthe: ‘Zozibini ezi zizwe, nawo omabini la mazwe, siza kuwathatha abe ngawethu.’ Loo nto uyithethe nakuba mna Ndikhoyo ndandikho.~uJ# Ndiya kukwenza ube yinkangala ngonaphakade; izixeko zakho zilil' ibhungane. Uya kuqonda ke ukuba mna ndinguNdikhoyo.(IJ#Iintaba zakho ndiya kuzenza zizale zizidumbu zabagwintiweyo; izidumbu zabatyakatywe ngekrele ziya kuzalisa iinduli zakho, neentlambo zakho, neengxingwa zakho.^5J#Ndiya kuyenza intaba yaseSeyire ibe yinkangala, ndibathintele abo bafuna ukuma kuyo.\1J#ndikho nje ndiyafunga, itsho iNkosi uNdikhoyo, ndiza kukunikezela kwabakusukelayo bazingise ukuliphalaza igazi lakho. Kaloku wena awukuthiyanga ukuphalazwa kwegazi, ke ngoko impalalo-gazi iya kuhlala ikusukela.&EJ#“Ngenxa yokuba ubambe ubutshaba obudala, amaSirayeli wawayekela atyakatywa ngekrele ngexesha lawo lentlekele, apho isohlwayo sawo sasifikelele encotsheni,eCJ#Ndiya kuzidiliza izixeko zakho, kutsho kube senxuweni. Uya kuqonda ke ukuba ndinguNdikhoyo.J#uthi: Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: Ndiyalwa nawe, ntaba yaseSeyire, ndaye ndiza kukufika ngesandla, ndikutsho ube yinkangala yentlango.> wJ#“Mntundini, bhekisa kwintaba iSeyire, uyikhalimele,+  SJ#Ndeva ilizwi *likaNdikhoyo lisithi:r ]J"Nina zigusha zam, zigusha zedlelo lam, ningabantu; nam ndinguThixo wenu; itsho iNgangalala uNdikhoyo.” J"Baya kutsho baqonde ukuba mna Ndikhoyo Thixo wabo, ndingakubo, baqonde ukuba nabo ndlu kaSirayeli bangabantu bam, itsho iNkosi uNdikhoyo.v eJ"Ndiya kubanika umhlaba odume ngokuchuma, bayeke ukuba lixhoba lendlala kwelakowabo nokudelwa zezinye izizwe.yJ"Abayi kuphinda babe lixhoba lezizwe nesisulu sokuqwengwa ngamarhamncwa. Baya kuhlala bekhuselekile, bengoyikiswa mntu.yJ"Imithi emasimini iya kuba neziqhamo; amasimi aya kuvelisa isivuno; bona abantu bakuziva bengenalo uloyiko elizweni labo. Baya kuqonda ukuba ndinguNdikhoyo, mhlenikwezeni ndayophula idyokhwe abayithweleyo, ndabahlangula kwabo bebengamakhoboka abo. J"Ndiya kuzithamsanqelisa kunye nako konke okujikeleze induli yam. Ndiya kunisa imvula ngexesha layo; kuya kuna iimvula zentsikelelo.0YJ"“Ndiya kwenza umnqophiso woxolo nomhlambi wam, ndiwagxothe amarhamncwa ezweni, khon' ukuze iigusha zam zihlale entlango, zilale nasemahlathini, ngaphandle koloyiko.J"Mna Ndikhoyo ndiya kuba nguThixo wazo; sona isicaka sam uDavide soba yinkosi yazo. Nditshilo nje mna Ndikhoyo, nditshilo.T!J"Ndiya kuzimisela umalusi omnye, isicaka sam uDavide, oya kuzalusa kakuhle.wgJ"Ke ngoko ndiya kuwuhlangula umhlambi wam, ukuze ungabuye ube lixhoba. Ndiya kwahlula phakathi kwegusha nenye.taJ"Kaloku benityhala ngamacala nangamagxa nizingquzula iigusha ezibuthathaka ngeempondo zenu zada zakhwelela.ucJ"“Ke ngoko itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: Jongani, ndim oya kukhetha igusha etyebileyo kwebhityileyo.pYJ"Nithi umhlambi wam mawutye loo ngca beniyinyhasha, usele loo manzi beniwagxobha-gxobha ngeenyawo zenu?X~)J"Akwanele na kuni ukudla kumadlelo amahle? Kuyimfuneko na ukuba idlelo eliseleyo nilinyhashe ngeenyawo zenu? Ananeli na kukusela emanzini angcwengileyo? Kungani ukuba amanye niwagxobha-gxobhe ngeenyawo zenu?!};J"“Ke kuni, mhlambi wam, itsho iNgangalala uNdikhoyo: Ndiya kwahlula phakathi kwegusha negusha, ngokunjalo naphakathi kweenkunzi zeegusha nezeebhokhwe.T|!J"Ndiya kuzifuna ezilahlekileyo, ndiziphuthume ezidukileyo. Ndiya kuzibopha ezenzakeleyo, ndizomeleze ezibuthathaka; kodwa ndiya kuzinqamla ezityebileyo nezomeleleyo. Umhlambi ndiya kuwalusa ngobulungisa.\{1J"Iigusha zam ndiya kuzalusa mna ngokwam, ndiziyeke zetyise, itsho iNkosi uNdikhoyo.&zEJ"Ndiya kuzalusela emadlelweni aluhlaza; ziya kudla ezintabeni zakwaSirayeli. Ziya kubutha emadlelweni amahle, zidle eyona-yona ngca ezintabeni zakwaSirayeli.YJ Yithi kubo: ‘Ngaba nina niyalungiselelwa kunabanye? Yihlani niye kulala phakathi kwabangalukanga.’,=QJ “Mntundini, zenzele isijwili izihlwele zaseJiputa, uzithobele phantsi komhlaba kunye nezizwe ezinamandla, behle bangene kwelabafileyo kunye nâbo bangena khona.p<YJ Ngomhla weshumi elinesihlanu enyangeni, kunyaka weshumi elinambini, ndeva ilizwi likaNdikhoyo lisithi:;J “Esi sililo siya kwenzelwa yona. Siya kwenziwa ziintombi zezizwe, sisenzelwa iJiputa nezihlwele zayo, itsho iNgangalala uNdikhoyo.”~:uJ Xa ndiyibharhisayo iJiputa kube sebugxwayibeni kanye, xa ndibhubhisa konke khona, baya kundazi ukuba ndinguNdikhoyo.l9QJ Osuka angcwenge amanzi, imilambo iqukuqele ngathi ngamafutha omnquma, itsho iNgangalala uNdikhoyo. 8J Imihlambi yeenkomo ngakwezo zatyhwentywe zamanzi ndiya kutsho ife tu. Kuzo akusayi kuphinde kugxobhe nyawo lwamntu nanqina lankomo.A7{J Ndiya kwenza ukuba izihlwele zakho zityakatywe ngekrele lamadoda azizigantsontso – ezona zikhohlakali zikhoyo. Aya kulitshitshisa ikratshi laseJiputa, zitshatyalaliswe ezo zihlwele.d6AJ “Itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: “Liza kungena kuwe ikrele lekumkani yaseBhabheli.Y5+J Ndiya kukwenza ube nomdintsi ezizweni; iikumkani ziya kuba namanwele ngenxa yakho, xa ikrele lam limenyezela zijongile. Mhla waphelelwa ziya kuthuthumela zonke; zovakala zisithi: ‘Sosinda kanjani thina?’v4eJ “Intlaninge yezizwe yosuka ikhathazeke zakuva ngokutshatyalaliswa kwakho, nditsho namazwe ongazange uwazi.x3iJ Phezu kwakho ndiya kukucima ukukhanya kwezulu, ndihlise ubumnyama phezu kwelizwe, itsho iNgangalala uNdikhoyo. 2J Xa ndikucima igama, ndiya kuligquma izulu, ndizigubungele iinkwenkwezi. Ilanga ndiya kulisitha ngelifu; inyanga ayisayi kukhanya.w1gJ Igazi lakho liya kuqukuqela lizalise ilizwe kude kuye ezintabeni; inyama yakho iya kuzalisa zonke iingxingwa.]03J Ndiya kuyisasaza ezintabeni inyama yakho; iintlambo ziya kuzala ngamaxhwayelo akho./!J Ndiya kukuphosa emhlabeni, ndikugibisele elubala. Iintaka ziya kuhlala phezu kwakho; zonke izilwanyana zehlabathi ziya kukwenza ixhwayelo.u.cJ Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: Ndiza kuza nesihlwele sabantu, ndikubambise ngomnatha, baze bakurhole ngawo.w-gJ “Mntundini, yitsho isililo ngokumkani waseJiputa, uthi kuye: “Kuphelile kuwe, ngonyama yezizwe! Unjengegongqongqo elwandle xa uzibhija-bhija kuloo mlambo wakho uwagxobha-gxobha amanzi ngezo nyawo zakho, atsho amdaka amanzi emlanjeni.t, cJ Ngomhla wokuqala wenyanga yeshumi elinambini yonyaka weshumi elinambini ndeva ilizwi *likaNdikhoyo lisithi:Q+J“Nguwuphi umthi kweyaseIdeni onokufaniswa nawe ngobuqaqawuli nobungangamsha? Kanti nawe, kumkani waseJiputa, uya kutshoniswa phantsi komhlaba kunye nemithi yaseIdeni; uya kulala phakathi kwabangalukanga, abo batyakatywe ngekrele. “Nditsho wena kumkani waseJiputa nezihlwele zakho zonke; ewe, itsho iNgangalala uNdikhoyo.”*JAbo babephumla emthunzini wawo, izizwe ezingabancedisi bawo, nabo babengene engcwabeni kunye nawo, baya kuhlangana nâbo babefe ngekrele.)JIzizwe ndazenza zangcangcazela zakuva isandi sokuwa kwawo xa ndandiwufaka engcwabeni kunye nabo bangena kwelabafileyo. Kwakuba njalo yonke imithi yaseIdeni, eyona-yona mithi yaseLebhanon, yonke imithi eyayimi phezu kwamanzi, yaxola ngaphantsi komhlaba.(yJ“Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: Mhla watshona kwelabafilyo, imithombo ndayithi wambu ngokuwuzilela, ndayinqumamisa imilanjana yayo, aza amanzi ayeka ukunkcenkceza. Ngokunjalo iLebhanon ndayithi gqume ngobumnyama, yaza yonke imithi endle yabuna..'UJNgako oko sokube kuphinde kubekho mthi ukhula ngasemanzini owongamela eminye imithi ngobude, uvelele intshinyela yehlathi. Akube kuphinde kubekho mthi ufunxa amanzi emhlabeni uya kuba mde ngolo hlobo. Yonke imelwe kukufa, itshone ngaphantsi komhlaba njengabantu bonke abatshona kwelabafileyo.d&AJ Zonke iintaka zahlala kuloo mthi uwileyo, nazo zonke izilo zabutha phakathi kwamasebe awo.I% J waza wagawulwa sesona sizwe sikhohlakeleyo kwezasemzini. Amasebe awo awela ezintabeni nasezintlanjeni; aphukela kuzo zonke iingxingwa zelizwe. Zonke izizwe zehlabathi zawushiya umthunzi wawo.j$MJ Ngenxa yoko ndawunikezela umlawuli wezizwe ukuba enze kuwo ngokwenkohlakalo yawo. Ndawushenxisa,#J “Ngako oko itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: Wawumde kangangoko, uyivelele lee intshinyela yehlathi, wade wazingca ngobude bawo.q"[J Enziwa ndim aba mahle naloo masebe aqhamileyo, umthi ogqwesa yonke imithi yaseIdeni, umyezo kaThixo.”G!JImisedare yomyezo kaThixo yayingathathi nto kuwo, ngokunjalo namasebe emipayini. Amasebe emipleyini ayenganeno kweyawo ngobuhle obuyimbalasane. Babudlule nawuphi na umthi emyezweni kaThixo.t aJWawongamele ngobuhle, uxandile ngamasebe, kuba iingcambu zawo zazisela amanzi ezantsi emathunjini omhlaba.3_JZonke iintakazana zakha iindlwana zazo kumasetyana awo; zonke izilo zasendle zazala amathole azo phakathi kwamasebe awo; zonke izizwe ezinodumo zaphumla emthunzini wawo.|qJNgoko ke waba mde lee kuneminye imithi apho endle, aqhama amasetyana awo, axanda amasebe, ngenxa yamanzi amaninzi.&EJWaba mde kuba wawusela amanzi emithombo ephuma emathunjini omhlaba, emilanjana inkcenkceza amanzi phezu kweengcambu zawo, ize isele neminye imithi yasendle.+JKhangela iAsiriya eyaye ingumsedare eLebhanon, omasebe mahle ongamele ihlathi. Kaloku wawukhule wamde, uyivelele kanye loo ntshinyela yehlathi.}sJ“Mntundini, bhekisa kukumkani waseJiputa nezihlwele zakhe, uthi: “Ngubani na onokufaniswa nawe ngobungangamsha?q ]JNgosuku lokuqala kwinyanga yesithathu yonyaka weshumi elinanye ndaliva ilizwi *likaNdikhoyo lisithi kum:gGJNdiya kuwaswantsulisa amaJiputa, abhacele ezintlangeni. Baya kundazi ukuba ndinguNdikhoyo.”QJNdiza kuzixhasa iingalo zokumkani waseBhabheli, kodwa yena owaseJiputa uza kuwa iingalo. Baya kwazi ke ngoko ukuba ndinguNdikhoyo, xa sendimxhobisa ukumkani waseBhabheli alityityimbisele elaseJiputa. 3+~R}n||{Kz|yyxsww1vvuu.tt;srrqpoo&nmm:lkkjjii;hlhgPff)eodcc7ba``0_.^^]]^\[[ ZY{XX/W^VUU5TaSRRdQQOOJNNWMBLL]K~JJqII2HGuFF8EE&DgC]BA@??>_=T< ;S::i98876554f33M211i1 0C/..P-,,e++!*O))`(( &%%$##q"!! $M~Qa pA}4N$ ' 8 Ea-03~uJ,Baya kuthwala iiqhiya zelinen entloko, babhinqe ngaphantsi impahla yelinen, bangayinxibi impahla eya kubenza babile.PJ,“Xa bengena emasangweni entendelezo ephakathi mabanxibe impahla yelinen; mabanganxibi impahla eyenziwe ngoboya ngexesha balungiselelayo kwinkundla engaphakathi okanye ngaphakathi endlwini kaThixo.!;J,Ngabo kuphela abaya kungena kweyona ndawo ingcwele; ngabo kuphela abaya kundilungiselela etafileni yam, babingelele phambi kwam, bawenze umsebenzi wam.xiJ,“Kodwa ababingeleli abangabaLevi omnombo kaZadoki, bona bathi banyaniseka emsebenzini wesibingelelo xeshikweni amaSirayeli ayekreqile, bona bangasondela babingelele phambi kwam, benze iminikelo yamanqatha negazi, itsho iNkosi uNdikhoyo.`9J,Ke ndiza kubenza abaququzeleli bendlu kaThixo, benze yonke imisebenzi abayalelwe yona.KJ, “Abayi kusondela kum bandilungiselele okwababingeleli, bengayi kusondela nakwiminikelo yam engcwele okanye bangene kweyona ndawo yam ingcwele. Mabalithwale ihlazo lezenzo zabo ezimanyumnyezi._7J, Kodwa ngenxa yokuba abantu babenzele amadini noxa bekhonza izithixo, baza ngokwenjenjalo bayeyelisela esonweni indlu kaSirayeli, ndamisa isibhozo ndisithi baza kohlwaywa ngeziphoso zabo, utsho uMhlekazi uNdikhoyo.I J, Bangade beme phambi kwesibingelelo sam, balawule amasango endlu kaThixo, basebenze nakuyo; bangawaxhela amadini etshiswayo, babenzele namadini abantu; bangema phambi kwabantu bebalungiselela.dAJ, “Kuphela ngabaLevi abamelwe kukulawula isibingelelo sam, kanti abaLevi basuke bandityeshela ngexesha lokukreqa kwamaSirayeli, baza bahambela kude nam ngenxa *yezithixo zabo. Ke ngoko ndiyabohlwaya ngenxa yesono sabo.-SJ, Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: Akukho ntlanga ingalukanga engandikhonziyo iya kungena esibingelelweni sam, nditsho nkqu nomngeneleli ohlala phakathi kwamaSirayeli.J,Endaweni yokuqhuba ngokwemigaqo ebhekiselele kwizinto zam ezingcwele, niyalele bantu bambi ukuba balawule isibingelelo sam.jMJ,xeshikweni ninikela kum ngokutya, nangamanqatha, negazi, nide nangenisa esibingelelweni sam iintlanga ezingandikhonziyo ezingalukanga. Ngokwenjenjalo nasinyelisa isibingelelo, nawutyeshela umnqophiso wam ngamanyundululu enu. J,Xelela indlu kaSirayeli, abavukeli, uthi: Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: Kambe, ndlu kaSirayeli, nikruqule ngamanyundululu enu+J,Wathi uNdikhoyo kum: “Mntundini, jongisisa ngamehlo akho, uphulaphule kakuhle ngeendlebe, uze ukuthathele ingqalelo konke endiza kukuxelela kona ngemigaqo yonke ebhekiselele kwindlu kaNdikhoyo. Bathathele ingqalelo bonke abangenayo nabaphumayo emasangweni esibingelelo.0YJ,Indoda yandisa phambi kwendlu kaThixo ngesango elingentla. Ndakhangela ndaza ndabubona ubuqaqawuli bukaNdikhoyo buyizalisa indlu kaThixo, ndacambalala ndifihla ubuso. )J,Yinkosi kuphela komntu onokuhlala ngaphakathi kwesango atye phambi kukaNdikhoyo. Iya kungena ngevaranda yesango, ize ibuye iphume kwangayo.”/ WJ,Wathi *uNdikhoyo kum: “Eli sango malihlale livaliwe. Lize lingavulwa; kungangeni mntu ngalo. Liza kuhlala livaliwe kuba uNdikhoyo, uThixo kaSirayeli, ungene ngalo.r  _J,Yaza ke le ndoda yandibuyisela kwisango elingaphandle lesibingelelo, eli lijonge empumalanga; lalivaliwe.a ;J+Emva kwezi ntsuku, oko kukuthi ukusuka kusuku lwesibhozo, amadini atshiswayo neminikelo yobudlelane yenu iya kunikelwa ngababingeleli kweli qonga. Ngale ndlela ke niya kwamkeleka kum, itsho iNgangalala uNdikhoyo.”w gJ+Uya kuthatha iintsuku ezisixhenxe ucamagushela iqonga ulihlambulula; ngokwenjenje ke liya kuba liyanikezelwa.I J+“Uya kugqiba iintsuku ezisixhenxe unikela ngenkunzi yebhokhwe ngelanga, ibe lidini lesono; uya kukhupha nenkunzi yenkomo eselula kwanenkunzi yebhokhwe emhlambini, zombini zingabi nasiphako.|qJ+Uya kuzinikela phambi kukaNdikhoyo, baze ababingeleli basasaze ityuwa kuzo, zibe lidini likaNdikhoyo elitshiswayo.J+Lakuba lihlanjululwe iqonga uya kunikela ngenkunzi yenkomo eselula nenkunzi yegusha ephuma emhlambini. Zombini ke zingabi nasiphako.,QJ+“Ngosuku lwesibini uya kunikela ngenkunzi yebhokhwe engenasiphako ibe lidini lokungxengxezela isono. Iqonga lohlanjululwa njengoko bekwenziwe ngenkunzi yenkomo.+J+Uya kuthatha inkunzi yedini lokungxengxezela isono uyitshisele kwindawo emiselwe loo nto endlwini kaThixo, kodwa ibe ngaphandle kwesibingelelo.CJ+Uya kuthatha inxalenye yegazi layo uliqabe kwiimpondo zone zeqonga nakwiimbombo zone zomphetho ongentla nakulo lonke ungqameko, ube ke ngokwenjenjalo uhlambulula iqonga ulingxengxezela.DJ+Uya kunikezela kubabingeleli abangabaLevi bendlu kaZadoki (bona banako ukuma phambi kwam bandikhonze) ngenkunzi eselula yenkomo ibe lidini lokungxengxezela isono, utsho uNdikhoyo iNkosi.#J+Waza wathi kum: “Mntundini, itsho iNkosi *uNdikhoyo ukuthi: Nantsi imigaqo yedini elitshiswayo nokutshizwa kwegazi eqongeni xa selakhiwe.wgJ+Umphetho ongentla nawo unamacala alinganayo, uziimitha ezisisixhenxe ubude nobubanzi, unomqukumbelo oziisentimitha ezingamashumi amabini anantlanu, waza wajikelezwa ngumjelo osisiqingatha semitha. Izinyuko zeqonga zijonge empumalanga.”W'J+Iziko leqonga linamacala alinganayo; icala ngalinye lisisithandathu seemitha.n~UJ+Umphakamo weziko leqonga ziimitha ezimbini, kuze apho eziko kubekho iimpondo ezine ezijonge phezulu.e}CJ+ukusuka phantsi kumjelo kuye kumphetho ongezantsi umphakamo yimitha, ububanzi bona sisiqingatha semitha, ukusuka kumphetho omncinane kuye komkhulu umphakamo ziimitha ezimbini, ububanzi bona bube kwasisiqingatha semitha.f|EJ+ “Nangu umlinganiselo weqonga lamadini ngokomlinganiselo ekulinganiselwa ngawo endlwini kaThixo: umjelo walo sisiqingatha semitha ubunzulu kwanobubanzi, unomqukumbelo oziisentimitha ezisibhozo. Naku ukuphakama kweqonga:${AJ+ “Nangu ke umthetho wendlu kaThixo: yonke inkundla nommandla wayo phaya phezu kwentaba yoba yindawo yam ekhethekileyo. Unjalo umthetho wendlu kaThixo.”(zIJ+ ukuze kuthi ukuba bazidanele izono zabo ubazise ngeplani yendlu kaThixo – ukuma kwayo amasango okungena nawokuphuma, nabo bonke ubucukubhede beplani, kwanayo yonke imimiselo nemithetho yayo. Uze ezi zinto uzibhale phambi kwabo, ukuze banyaniseke eplanini, baqhube ngokwemimiselo yayo. yJ+ “Mntundini, bachazele ngendlu kaThixo abantu bakwaSirayeli, khon' ukuze bazidanele izono zabo. Mabayiqwalasele iplani yendlu yam,x1J+ Ke ngoku amaSirayeli makabushenxise phambi kwam ubuhenyukazi bawo kwanezidumbu zookumkani bawo, ndize ke mna ndihlale phakathi kwawo ngonaphakade.Zw-J+Athi akuyibeka imigubasi yawo ngakweyam, nemigubasi yeengcango zawo ngakweyeengcango zam, saza sahlulwa nje ludonga, alinyelisa igama lam ngezenzo zawo ezimanyumnyezi. Ke mna ndawatshabalalisa ndisemsindweni.^v5J+wathi: “Mntundini, le yindawo yesihlalo sam nendawo endibeka kuyo iinyawo zam. Kulapha apho ndiza kuhlala khona phakathi kwamaSirayeli ngonaphakade. Indlu kaSirayeli ayisokuze iphinde ilixabhele igama lam elilodwa – nditsho wona neekumkani zawo – ngobuhenyukazi bawo nangokwenza iindawo eziphakamileyo zokungcwaba izidumbu zookumkani.Vu%J+Isemi ngakum indoda leyo, ndeva kukho umntu esendlwini kaThixo ebhekisa kum,ttaJ+UMoya wandifunqula wandibeka kwintendelezo ephakathi, yaza indlu kaThixo yazala bubuqaqawuli bukaNdikhoyo.[s/J+Ubuqaqawuli *bukaNdikhoyo bangena endlwini kaThixo ngesango elijonge empumalanga.Br}J+Umbono endawubonayo nqwa nalowo ndawubonayo mhlenikwezeni wayeze kutshabalalisa isixeko, kwanaloo mibono ndayibonayo phezu komlambo iKebhare, ndaza ke mna ndalala tywaa ndifihla ubuso.+qOJ+ndaza ndabubona ubuqaqawuli bukaThixo kaSirayeli buvela ngasempumalanga. Ilizwi lakhe langa ngumgqumo womsinga wamanzi, waza umhlaba wakhanya bubuqaqawuli bakhe.7p kJ+Le ndoda yandisa kwisango elijonge empumalanga,oJ*Ke ngoko yenza umlinganiso wamacala omane ale ndawo. Yayirhangqwe ludonga olubude buziimitha ezingamakhulu amabini anamashumi amahlanu, nobubanzi obuziimitha ezingamakhulu amabini anamashumi amahlanu. Olu donga lwalusahlula indawo engcwele kumndilili. nJ*Yaza yaya kulinganisa iindonga zecala lasentshona, yafumana amakhulu amabini anamashumi amahlanu eemitha ngokoluthi lokulinganisa.m}J*Yalinganisa iindonga zecala lasemazantsi, yafumana amakhulu amabini anamashumi amahlanu eemitha ngokoluthi lomlinganiso.lJ*Yalinganisa iindonga zecala lasemantla, yafumana amakhulu amabini anamashumi amahlanu eemitha ngokoluthi lwayo lokulinganisa. kJ*Yenza umlinganiso wodonga lecala lasempuma ngoluthi lwayo lomlinganiso, yafumana iimitha ezingamakhulu amabini anamashumi amahlanu.-jSJ*Yakuba iwenzile umlinganiso wezinto ezaziphakathi kwenkundla yendlu kaThixo yaphuma nam ngesango lasempuma, yaza yenza umlinganiso weendonga zangaphandle jikelele.iwJ*Bakuba ababingeleli bengene kulo mhlaba uwodwa abanako ukuphumela kwintendelezo engaphandle de babe bazishiye ngaphakathi izambatho ababesebenza ngazo, kuba zingcwele. Kufuneka bafake zambatho zimbi xa beza kusondela kumhlaba osikelwe abantu.”:hmJ* Le ndoda yathi kum: “Amagumbi angasentla nangasezantsi ajonge intendelezo yendlu kaThixo ngawababingeleli, apho, xa besondela *kuNdikhoyo, batyela khona eyona minikelo ingcwele. Kulapho baya kugcina khona awona madini yeyona minikelo ingcwele – eyokutya, eyesono, neyetyala – kuba yindawo engcwele.0gYJ* yayifana naleyo yamagumbi angasezantsi. Kwakukho umnyango ekungeneni kwenyoba eyayingqalene nodonga elibude bubhekise empuma, ekwakungenwa ngawo xa kuyiwa emagumbini.f/J* anenyoba ngaphambi kwawo. Ayefana namagumbi angasentla: ayefana ngobude, ububanzi, iminyango ilingana nokulingana. Iminyango yamagumbi angasentlaeJ* Kwicala langezantsi mayela nobude bodonga lwentendelezo yangaphandle olwayame intendelezo yendlu kaThixo kwakukho amagumbibd=J* Amagumbi asezantsi ayenesango elingasempumalanga xa uwavelela kwintendelezo engaphandle.McJ*Njengokuba uluhlu lwamagumbi ayame intendelezo engaphandle lwaluziimitha ezingamashumi amabini anantlanu ubude, olo lwalukwicala elisondele esibingelelweni lwalungamashumi amahlanu eemitha ubude.b-J*Kwakukho udonga olungaphandle olungqalene namagumbi kwanentendelezo engaphandle; ukusuka egumbini lwaluziimitha ezingamashumi amabini anantlanu. a9J*Amagumbi omgangatho wesithathu ayengenazo iintsika njengoko kwakunjalo kwintendelezo; ngako oko ayemancinane kunalawo omgangatho osezantsi nophakathi.u`cJ*Awona magumbi aphezulu ayemxinwa, kuba ayedlelelelwe ziivaranda kunalawo akumgangatho osezantsi nophakathi. _9J*Ngaphambi kwamagumbi kwakukho inyoba ebubanzi busisihlanu seemitha nobude obungamashumi amahlanu eemitha. Iminyango engena enyobeni yayijonge emantla.H^ J*Kumacala omabini, icala elaliziimitha ezilishumi ukusuka kwintendelezo ephakathi nakwicala elalingqalene nendlela yentendelezo engaphandle yayiyimigangatho emithathu yeevaranda ezijongeneyo.]J*Indlu emnyango ujonge emantla yayinobude obungamashumi amahlanu eemitha nobubanzi obungamashumi amabini anantlanu eemitha..\ WJ*Le ndoda yaya nam kwicala elingentla, sangena kwintendelezo yokuqala, yandisa kumagumbi ajongene nentendelezo yendlu kaThixo angqalene nodonga lwangaphandle emantla.2[]J)Kwakukho iifestile kwiindonga ezingamacala evaranda, kwaza kwahonjiswa ngemifanekiso yesundu macala kuzo. Amagumbi ayamane nendlu kaThixo nawo ayenezixwexwe zamaplanga.CZJ)Kwakukrolwe izithunywa ezimaphiko namasundu ezingcangweni zegumbi elingaphandle lesibingelelo, njengoko kwakunjalo ezindongeni; kwakukho isixwexwe seplanga phezu kwevaranda ngaphambili.ZY-J)Umnyango ngamnye wawahlulwe kubini, ucango ngalunye luqhotyoshelwe kwicala lalo.fXEJ)Umnyango wegumbi elingaphandle lesibingelelo nolweNgcwele kaNgcwele wawuneengcango ezimbini.pWYJ)Kwakukho iqonga lomthi elimpakamo uyimitha enesiqingatha nelimacala alinganayo ayimitha enye ngalinye. Iimbombo zalo, nesiseko, kwakunye namacala, konke kwakungumthi. Yathi kum le ndoda: “Le yitafile emi phambi *kukaNdikhoyo.”VyJ)Umgubasi wegumbi elingaphandle lesibingelelo wawumilise buxande, ngokunjalo nalowo wawumi phambi kweNgcwele kaNgcwele. UJ)Ukusuka emgangathweni kuye phezu kwesango kwakukrolwe izithunywa ezimaphiko namasundu kudonga lwegumbi elingaphandle lesibingelelo.T}J)Ubuso bomntu babujonge kwisundu, obengonyama bujonge kwelinye isundu. Le mifanekiso yayikrolwe kuyo yonke indlu kaThixo.,SQJ)kwakuhonjiswe ngemifanekiso *yezithunywa ezimaphiko neyamasundu. Amasundu ayebolekisana nezithunywa ezimaphiko. Isithunywa esimaphiko ngasinye sasinobuso obubini.{RoJ)Kule ndawo iphezu kwesango ngaphandle kwentendelezo ephakathi, nasezindongeni zeentendelezo ephakathi neyokuqala,fQEJ)kwanemigubasi neefestilana neevaranda zayo yomithathu, nayo yonke into ngaphaya kwayo, zazigqunywe ngamaplanga. Ngokunjalo umgangatho, udonga ukuya kuthi gaa ngeefestile, nkqu iifestile ngokwazo, zazigqunywe ngamaplanga.|PqJ)Yenza umlinganiso wesakhiwo esimalunga nentendelezo engemva kwendlu kaThixo, yafumana ubude baso budibene nobeevaranda zaso buziimitha ezingamashumi amahlanu. Igumbi langaphandle nelangaphakathi lesibingelelo, nevaranda ejonge entendelezweni,zOmJ)Ububanzi bentendelezo engasempumalanga, bubandakanya nebala lendlu kaThixo, babuziimitha ezingamashumi amahlanu.)NKJ) Yenza umlinganiso wendlu kaThixo. Ubude bayo babungamashumi amahlanu eemitha. Intendelezo nesakhiwo esikufuphi, nazo zazibubude obungamashumi amahlanu eemitha.gMGJ) Ububanzi bendlu eyayimi entshonalanga yentendelezo yendlu kaThixo babuziimitha ezingamashumi amathathu anantlanu, ububanzi bodonga lwayo buziimitha ezimbini ezinesiqingatha, ubude buziimitha ezingamashumi amane anantlanu.JL J) Ibala eli lalinamasango amabini okuya kumagumbi ayamileyo, elinye lijonge emazantsi, elinye lijonge emantla. Ibala laliziimitha ezimbini ezinesiqingatha ububanzi lonke njengokuba lijikelezile.UK#J) namagumbi ababingeleli lijikeleze yonke indlu kaThixo babulishumi leemitha. JJ) Ububanzi bodonga olungaphandle lunamagumbi babuziimitha ezimbini ezinesiqingatha. Ububanzi bebala eliphakathi kwamagumbi ayamileyo4IaJ)Indlu kaThixo yayirhangqwe ludonga emazantsi, olwalusisiseko samagumbi ayamileyo. Umlinganiso walo wawulinganiswa noluthi lokulinganisa, oko kukuthi luziimitha ezintathu.CHJ)Amagumbi ayame endlwini kaThixo ayebanzi elingentla kunelingaphantsi kwalo. Ungqameko olujikeleze indlu kaThixo lwalwakhiwe ngokuya lunyuka, into ke leyo eyatsho namagumbi aye evuleka ngokunyuka kwawo. Kwakukho amanqwanqwa okunyuka ukusuka kumgangatho wokuqala ezantsi, agqobhoze kophakathi, aye kutsho kophezulu.GJ)La magumbi ayeyimigangatho emithathu, oko kukuthi elinye lakhiwe phezu kwelinye, engamashumi amathathu kumgangatho ngamnye. Udonga lwendlu kaThixo lwalujikelezwe lungqameko lokuxhasa amagumbi ayame kulo, ngoko ke kwakungekho zixhaso zingena eludongeni.;FoJ)Yaza yenza umlinganiselo wodonga lwendlu kaThixo, yafumana ububanzi buziimitha ezintathu, kanti wona amagumbi ayame endlwini kaThixo eyijikelezile ayeziimitha ezimbini ububanzi.?EwJ)Yenza umlinganiso wobude beli gumbi eliphakathi, yafumana bulishumi leemitha, ububanzi bukwalishumi leemitha ukusuka kwigumbi eliphandle. Yathi ke kum: “Le yiNgcwele kaNgcwele.”{DoJ)Yandula ukuya kwigumbi lesibingelelo eliphakathi, yenza umlinganiselo wamacala esango. Icala ngalinye laliyimitha ububanzi. Isango laliziimitha ezintathu ububanzi, bona ububanzi beendonga zamacala esango buziimitha ezintathu ezinesiqingatha.C%J)Ububanzi ekungeneni babuziimitha ezintlanu, zona iindonga ezimi macala ziziimitha ezimbini ezinesiqingatha semitha ububanzi. Yenza nomlinganiselo wegumbi lesibingelelo elingaphandle, wafumana sibubude obuziimitha ezingamashumi amabini nobubanzi obuziimitha ezilishumi.B -J)Le ndoda yandisa kwigumbi lesibingelelo esingaphandle, yaza yenza umlinganiso wamacala aso. Ububanzi bawo babuziimitha ezintathu icala ngalinye.CJ(.elijonge ngentla lelababingeleli abasebenza iqonga. Abo ngoonyana bakaZadoki, ekukuphela kwabaLevi abanokusondela *kuNdikhoyo babingelele phambi kwakhe.”d=AJ(-Le ndoda yathi kum: “Igumbi elijonge ngezantsi lelababingeleli abasebenza indlu kaThixo,2<]J(,Ngaphandle kwesango elingaphakathi kwakukho amagumbi amabini, elinye limi ecaleni lesango elingentla lijonge ezantsi, elinye ecaleni lesango elingezantsi lijonge entla.;{J(+eyayibekwa ethaleni eliseludongeni, thala elo elalibubanzi bungangesandla. Iitafile zazenzelwe ukubeka inyama yamadini.5:cJ(*Kwakukho iitafile ezine zelitye elilungisiweyo zokusebenzela amadini atshiswayo, itafile nganye iziisentimitha ezingamashumi asixhenxe anantlanu ubude, ikwanjalo nobubanzi, neesentimitha ezingamashumi amahlanu umphakamo. Amadini atshiswayo namanye amadini ayehlinzwa phezu kwazo ngempahla yokuhlinza9wJ()Ngoko ke zazine iitafile kwicala ngalinye lesango – iitafile ezisibhozo zizonke – apho ayexhelelwa khona amadini.38_J((Malunga nodonga olungaphandle lwevaranda yesango kufuphi namanqwanqwa aya ekungeneni kwesango elingentla kwakumi iitafile ezimbini, zaza zambini kwakhona ngaphaya kwawo.7}J('Kwivaranda yesango kwakumi iitafile ezimbini macala omabini ekwakuxhelelwa kuzo amadini atshiswayo, nawesono, nawetyala.6wJ(&Malunga nevaranda yesango ngalinye kwaphakathi kwakukho igumbi elinomnyango apho ayehlanjwa khona amadini atshiswayo.5J(%Ivaranda yalo yayijonge kwintendelezo engaphandle. Amacala ayo omabini ayehonjiswe ngesundu, amanqwanqwa aya kuyo esibhozo.Z4-J($ngokunjalo namagunjana aseludongeni neendonga eziphongomileyo kwanevaranda eyayineembobo yonke. Ubude balo babuziimitha ezingamashumi amabini anantlanu, ububanzi buziimitha ezilishumi elinambini nesiqingatha.^35J(#Yandisa kwisango elingentla, yaza yenza umlinganiso walo. Ifumene lilingana namanye,2wJ("Ivaranda yalo yayijonge kwintendelezo yokuqala, amacala ayo ehonjiswe ngamasundu, esibhozo amanqwanqwa okungena kuyo.1J(!Amagumbi aseludongeni neendonga eziphongomileyo nevaranda yayo zazimlinganiso mnye nowamanye. Isango nevaranda zazineembobo zijikelezile macala onke. Ubude balo babuziimitha ezingamashumi amabini anantlanu, ububanzi buziimitha ezilishumi elinambini nesiqingatha.p0YJ( Yaza yandisa empumalanga yentendelezo yangaphakathi, yenza umlinganiso wesango; wawulingana nowamanye.{/oJ(Ivaranda yayijonge kwintendelezo yokuqala. Amacala ayo ayehonjiswe ngamasundu. Amanqwanqwa okuya kuyo ayesibhozo...UJ((Iivaranda zamasango angena kwintendelezo engaphakathi ayeziimitha ezilishumi elinambini nesiqingatha ububanzi, neemitha ezimbini ezinesiqingatha semitha ukungena.)-%J(Amagumbi aseludongeni neendonga eziphongomileyo nevaranda yalo zazilingana nezamanye amasango. Isango nevaranda yalo zazineembobo zijikelezile macala onke. Ubude balo babuziimitha ezingamashumi amabini anantlanu, ububanzi buziimitha ezilishumi elinambini nesiqingatha. , J(Le ndoda yandingenisa kwintendelezo engaphakathi ngesango langezantsi, yaza yenza umlinganiso wesango elo. Lalilingana namanye.9+kJ(Nayo intendelezo engaphakathi yayinesango elijonge emazantsi. Yenza umlinganiso womgama ukusuka kwisango elingaphakathi kuye kwelingaphandle, waba ngamashumi amahlanu eemitha.*J(Amanqwanqwa alo ayesixhenxe, ejongene nevaranda yalo. Lalinemihombiso yesundu ezindongeni eziphongomileyo macala omabini.>)uJ(Isango nevaranda yalo lalineembobo phezulu njengakwamanye amasango. Ubude balo yayiziimitha ezingamashumi amabini anantlanu, ububanzi buziimitha ezilishumi elinambini nesiqingatha.-(SJ(Yaza yandisa kwicala elingezantsi, apho ndibone isango elijonge ngezantsi. Yenza umlinganiselo wamacala alo kwanowevaranda yalo, yafumana ufana nowamanye amasango.O'J(Kwakukho isango lenkundla engaphakathi elijongene nesango elingentla njengoko kunjalo empumalanga. Wenza umlinganiselo ukusuka kwelinye isango ukuya kwelinye, waza waba ngamashumi amahlanu eemitha.!&;J(Iimbombo zalo nevaranda yalo nemihombiso yesundu zazilingana totse neziya zesango elijonge empumalanga. Amanqwanqwa alo asixhenxe ayejongene nevaranda.%#J(Amagumbi aseludongeni, emathathu kwicala ngalinye, iindonga zawo, eziphongomileyo kwanevaranda yalo, zifana nqwa ngomlinganiselo neziya ndawo zesango lokuqala. Ubude bebuziimitha ezingamashumi amabini anantlanu, ububanzi buziimitha ezilishumi elinambini nesiqingatha.e$CJ(Yaza yalinganisa ubude nobubanzi besango elijonge emantla nelingena kwintendelezo yokuqala.L#J(Yalinganisa umgama ukusuka phakathi kwisango elingezantsi kuye kuthi gaa ngaphandle kwentendelezo engaphakathi; wawuziimitha ezimashumi mahlanu kwisango lasempumalanga ngokunjalo nakwelingentla."J(Le ndlela igangathiweyo yayihamba ithi ngqu emasangweni, ububanzi bayo bulingana nobude bawo. Le ke ibiyindlela esemazantsi.uJ(Yenze umlinganiso wazo zonke iindonga eziphongomileyo apha ngaphakathi kwesango, yafumana iimitha ezingamashumi amathathu. Lo mlinganiso uthi ngqu ngevaranda ejongene nentendelezo.^5J( Yaza ke yalinganisa isango ukusuka emantla odonga olungemva lwegumbi olusedongeni elikwelinye icala kuye kuthi nqo kwelingaphesheya, yafumana ingumgama oziimitha ezilishumi elinambini nesiqingatha phakathi kwawo.*MJ( Phambi kwegumbi eliseludongeni ngalunye kwakukho udonga olusisiqingatha semitha ukuphakama, wona amagumbi aseludongeni enamacala alinganayo aziimitha ezintathu.|qJ( Ke ngoko yalinganisa ububanzi besango; babuziimitha ezintlanu, ubude bona buziimitha ezintandathu ezinesiqingatha.7J( Apha ngaphakathi kwesango elijonge empumalanga ayemathathu amagumbi eludongeni macala. Ayelingana omathathu, ngokunjalo neendonga eziwahlula-hluleyo.veJ( Yayiziimitha ezine ukungena, aza amacala ayo ayimitha ububanzi. Ivaranda yesango yayijongene nendlu kaThixo..WJ(Yaza ke yalinganisa ivaranda yesango.}sJ(Amagumbi abalindi eludongeni ayeziimitha ezintathu ubude nobubanzi, baza ububanzi beendonga eziwahlula-hlulayo baziimitha ezimbini ezinesiqingatha. Umgubasi wesango ekungeneni kwevaranda ejongene nendlu kaThixo wawuziimitha ezintathu ukungena.J(Iye kwisango elijonge empumalanga. Ihambe ngezinyuko zesango, yalinganisa umgubasi walo, yaza yafumana uziimitha ezintathu ukungena.hIJ(Ndabona udonga olujikeleze yonke inkundla yendlu kaThixo. Ubude boluthi lokulinganisa olwaluphethwe yiloo ndoda babuziimitha ezintathu. Yalinganisa udonga, yaza yafumana luziimitha ezintathu ububanzi ngokunjalo nomphakamo.lQJ(Wathi kum: “Mntundini, uze ujonge ngamehlo akho, uphulaphule ngeendlebe zakho, uyithathele ingqalelo yonke into endiza kukubonisa yona, kuba ulapha nje uziselwe loo nto. Uze umzi wakwaSirayeli uwuxelele konke okubonileyo.”J(Wandisa apho, ndaza ndabona umfo owayekhangeleka ngathi sisinyithi. Wayemi esangweni, ephethe intsontelo yelinen noluthi lokulinganisa.2]J(Wandithatha ngemibono evela kuThixo, wandisa kwilizwe lakwaSirayeli, waza wandibeka phezu kwentaba ephakamileyo eyayinezakhiwo ezazingathi sisixeko kwicala langezantsi.~ wJ(Ngonyaka wamashumi amabini anesihlanu wokuthinjwa kwethu, kanye ekuqalekeni konyaka, ngomhla weshumi enyangeni, kunyaka weshumi elinane emva kokoyiswa kweJerusalem, ngaloo mini kanye ndasiva isandla *sikaNdikhoyo, wandithatha wandisa eJerusalem.zmJ'Andiyi kuphinda ndizifihle kubo, kodwa ndiya kuphokozela uMoya wam kumaSirayeli, itsho iNgangalala uNdikhoyo.”5cJ'Baya kwazi ngoko ukuba ndinguNdikhoyo uThixo wabo, kuba, nakuba ndabathumela ezizweni baba ngabathinjwa, ndiya kubaqokelela, ndibabuyisele ezweni labo, ndingashiyi namnye.J'Ndakuba ndibaphuthumile ezizweni, ndababutha emazweni eentshaba zabo, zonke izizwe ndiya kuzibonisa ngabo ukuba akukho namnye unjengam. J'Ngexesha abahleli bekhuselekile ezweni labo bengalindele ngozi baya kulilibala ihlazo labo nokunganyaniseki kwabo kum ngaphambili.< qJ'“Ngako oko itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: Ndiya kuyijika imeko kaYakobi, ndibe novelwano kubo bonke abantu bakwaSirayeli; ndiya kuba nekhwele ngenxa yegama lam elingcwele.W 'J'Ndabohlwaya kangangokudyobheka kwabo nakangangezikreqo zabo. Ndazifihla kubo.J  J'Izizwe ziya kwazi ukuba abantu bakwaSirayeli bathinjwa ngenxa yesono sabo, kuba babenganyanisekanga kum. Ke mna ndazifihla kubo, ndaza ndabanikezela ezintshabeni zabo, bonke babulawa ngekrele.b =J'Ukususela kuloo mini isizwe sakwaSirayeli siya kundazi ukuba ndinguNdikhoyo uThixo waso.q[J'“Udumo lwam ndiya kulubonisa ezizweni, ukuze zonke izizwe zisazi isohlwayo nobugadalala besandla sam.  J'Kwisithebe sam niya kutya amahashe nabakhweli bawo, iingangamsha nazo zonke iindidi zamadoda omkhosi,’ itsho iNkosi uNdikhoyo.oWJ'Kwidini endinilungiselela lona niya kutya amanqatha nide niwatyekeze, nisele igazi nide ninxile lilo.2]J'Niya kutya inyama yeengangamsha, nisele negazi leenkosi zalo mhlaba ngokungathi ziinkunzi zeegusha namatakane, iibhokhwe neenkunzi zeenkomo, zonke zityetyiswe eBhashan.J'“Mntundini, itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: Biza zonke iintlobo zeentaka nazo zonke izilo zasendle, uthi: ‘Yizani niqokelelane kweli dini ndinilungiselela lona, inyhikityha yedini phezu kweentaba zakwaSirayeli. Apho niza kutya inyama nisele negazi.]3J'Apho kuya kubakho nesixeko esiyiHamona. Kuya kuba njalo ke ukuhlanjululwa kwelizwe.}J'kuze kwenziwe umqondiso apho kubhaqwe khona ithambo lomntu de lingcwatywe ngabangcwabayo kwintlambo yesihlwele sikaGogi.hIJ'“Kuya kumiselwa amadoda aya kuzingisa ngokulicoca ilizwe. Amanye aya kuhamba lonke ilizwe, amanye angcwabe ezo zidumbu zisabonakalayo phezu komhlaba. Emva kweenyanga ezisixhenxe aya kuqalisa ukuzingela kulo lonke ilizwe,taJ' Baya kungcwatywa sisizwe siphela, ize loo mini yobungangamsha bam ibe ludumo kubo, itsho iNkosi uNdikhoyo.Y+J' “Indlu kaSirayeli iya kubangcwaba iinyanga ezisixhenxe ukuze licoceke ilizwe.1~[J' “Ngaloo mhla uGogi uya kungcwatyelwa kwaSirayeli, kwintlambo ekuhanjwa kuyo ngabahambi abaya ngasempumalanga ngakuLwandle oluFileyo. Elo ngcwaba liya kuxaba endleleni yabahambi, kuba aya kuba elapho amangcwaba kaGogi nesihlwele sakhe siphela. Iya kubizwa ngokuba yintlambo yesihlwele sikaGogi.j}MJ' Akusayi kubakho mfuneko yakutheza endle nokugawula iinkuni emahlathini, kuba baya kubasa izixhobo. Baya kuthimba kwa-abo bebefudula bethinjwa ngabo, batyhuthule abo bebefudula betyhuthulwa ngabo, itsho iNgangalala uNdikhoyo.m|SJ' Noko abantu abahlala ezixekweni zakwaSirayeli baya kuphuma bazibase zitshe izixhobo zabo, iingweletshetshe namakhaka amakhulu, izaphetha neentolo, amabhunguza nemikhonto. Iya kuphela iminyaka esixhenxe bezenza iinkuni zokubasa.]{3J'Iyeza! Ewe, iza kufika, itsho iNgangalala uNdikhoyo. Yile mini bendiyixela ke leyo.@zyJ'“Ndiya kulazisa igama lam elingcwele kubantu bam amaSirayeli. Andiyi kuvuma lingcoliswe igama lam elingcwele, kwaye nezizwe ziya kwazi ukuba mna Ndikhoyo ndinguYedwa wakwaSirayeli.wygJ'IMagogi nabemi baselunxwemeni abangalindele ngozi ndiya kubathumela ngomlilo ukuze bazi ukuba ndinguNdikhoyo.Tx!J'Niya kufela endle elubala, kuba kuthethe mna, itsho iNgangalala uNdikhoyo.w%J'Wena nawo wonke umkhosi wakho nesizwe sakho siphela niya kufela ezintabeni zakwaSirayeli. Ndiya kunenza nibe kukutya kweentaka namarhamncwa.zvmJ'Isaphetha sakho ndiya kusibetha siwe kwisandla sakho sasekhohlo, neentolo zakho ziwe kwisandla sakho sasekunene.iuKJ'Ndiza kukujika ndikurhuqe. Ndiza kukulanda kwelikude emantla, ndikuse ezintabeni zakwaSirayeli.t J'“Mntundini, mkhalimele uGogi, uthi: Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: Ndiyalwa nawe, Gogi, nkosi enkulu yaseMesheki naseTubhali.sJ&Ndiya kuba ndibonisa ubungangamsha bam; ndibe ke ndiyazazisa kwintlaninge yezizwe. Baya kuqonda ukuba mna ndinguNdikhoyo.”0rYJ&Ndiya kumohlwaya ngobhubhani nangobugwinta; ndiya kunisa izandyondyo zemvula, isichotho nesalfure evuthayo phezu kwakhe naphezu komkhosi wakhe nezo zizwe ahamba nazo.q J&Ndiya kumema amakrele kuzo zonke iintaba zam ukuza kutyakatya uGogi, itsho iNgangalala uNdikhoyo. Abacala-nye baya kubulalana. p J&Iintlanzi elwandle, iintaka esibhakabhakeni, izilo endle, nazo zonke izilwanyana ezirhubuluzayo emhlabeni, nabo bonke abantu ehlabathini baya kungcangcazela ngenxa yobukho bam. Ziya kubhukuqwa iintaba; aya kudilika amawa, nazo zonke iindonga ziwe phantsi.koOJ&Ngenxa yekhwele nomsindo wam ndathi: Ngenene kuya kubakho inyikima enkulu elizweni lakwaSirayeli.nJ&Ngaloo mhla kuya kwenzeka oku: Xa uGogi ehlasela ilizwe lamaSirayeli ndiya kuvukwa ngumsindo oshushu, itsho iNkosi uNdikhoyo.Jm J&“Itsho iNkosi uNdikhoyo ukuthi: Akunguye na lowo ndakha ndathetha ngaye ngezicaka zam *abashumayeli bakwaSirayeli? Ngelo xesha bashumayela ngeminyaka ezayo besithi ndiya kukwenza ubahlasele.Hl J&Uya kuhlasela abantu bam amaSirayeli okwelifu ligqume umhlaba. Kwimihla ezayo, Gogi, ndiya kukwenza uhlasele ilizwe lam, ukuze zazi izizwe ukuba ndingcwele xa ndizibonakalisa kuwe zijongile.kJ&Uya kuphuma endaweni yakho kwelikude emantla, uhambe nentlaninge yezizwe, zonke zikhwele amahashe, ibandla elikhulu, umkhosi onamandla.;joJ&“Ngoko ke, mntundini, shumayela uthi kuGogi: Itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: Ngaloo mhla xa abantu bam amaSirayeli behleli bengalindele ngozi akuyi kuyiqaphela na loo nto?_i7J& IShebha neDan nabarhwebi baseTashishe neelali zayo zonke baya kuthi kuwe: ‘Uze kuthimba na? Eli bandla uliqokelelele ukuza kutyhuthula na? Liza kumka nesiliva negolide nemfuyo nempahla jikelele ngokuyithimba?’Th!J& Ndiya kuthimba ndityhuthule, ndithathe amaxhoba, ndonakalise kwezo zixeko bezifudula zingamanxuwa nabantu bazo abaqokelelwe ezizweni, abazizityebi ngemfuyo nangempahla, abahlala esizikithini selizwe.’PgJ& Uya kuthi: ‘Ndiza kuhlasela ilizwe elidolophu zingenandonga zikhuselayo; ndiza kuhlasela abantu boxolo bengalindele ngozi – bonke behlala apho kungekho zindonga zikhuselayo nazingcango namivalo. ~~F}}|{>#==4;;I99877/6>554L333100E//N..i--;,,+`*))[(''&3%[$$#:"!!D S i K %yc@69  1 - 6>T|~NuT%Mhlekazi, wena ungukumkani wookumkani. UThixo osezulwini wakuthi jize ngobukhosi, amandla, amagunya, nobungangamsha.XM)T$“Nâlo ke iphupha lakho, mhlekazi. Ngoku ke masikuchazele intsingiselo yalo.>LuT#Hayi ke, kutsho yabubusaza – intsimbi, udongwe, ubhedu, isiliva, negolide, xa zizonke zacoleka zanjengomququ esandeni ngexesha lasehlotyeni. Kufike umoya wazitshayela akwasala nomkhondo lo wazo. Ke lona elo litye liwubethileyo loo mfanekiso lasuka lakhula layintaba enkulu ezalise ihlabathi lonke jikelele.KKT"Kuthe usabukele njalo, mhlekazi, suka kwaqhephuka ilitye, lingachukunyiswanga sandla samntu. Liqengqeleke laya kuthi folokohlo kwezo nyawo zenziwe ngentsimbi nodongwe, lazintlekeza zaziingceba.eJCT!Kanti ke imilenze yona yintsimbi, zaza ke zona iinyawo zenziwa ngentsimbi exutywe nodongwe.IT Intloko yawo yayenziwe ngegolide ecwengileyo, isifuba neengalo zenziwe ngesiliva. Ke sona isisu ukuya kuthi xhaxhe ngamathanga yalubhedu.)HKT“Mhlekazi, uphuphe ubona umfanekiso oqingqiweyo othe bhunxe phambi kwakho. Ewe, ibiluhalakahla oloyikekayo, into ebengezela ngobumenyemenye obungathethekiyo.eGCTKe mna le mfihlakalo andiyityhilelwanga kuba ndilumkile kunabo bonke abanye abantu, koko ndiyiboniswe khon' ukuze wena kumkani uyazi intsingiselo yephupha lakho, kananjalo uziqonde iingcamango ezifike engqondweni yakho.5FcT“Kaloku uthe usalele, mhlekazi, suka iingcamango zakho zaya kutsho kumaxesha azayo; ke uThixo ongumtyhili weemfihlakalo ukubonise izinto eziza kwenzeka kwixesha elizayo.sE_TKambe ke ukho uThixo osezulwini ozityhilayo iimfihlakalo. Ke, mhlekazi, kumkani uNebhukadenezare, yena ukwazisa izinto eziya kwenzeka kwimihla ezayo. Nali iphupha lakho, nditsho umbono ofike engqondweni yakho usalele esililini sakho:$DATUDaniyeli uphendule wathi: “Hayi, mhlekazi, akukho zilumko, nditsho oosiyazi, nabenzi bemilingo, nezanuse, ezinako ukukuchazela le mfihlakalo uyibuzayo. C9TUkumkani wabhekisa kuDaniyeli owayebizwa ngegama elinguBhelteshazare, wathi: “Uza kuba nako ukundixelela iphupha lam, utyhile nentsingiselo yalo?”$BATNgoko nangoko ke uAriyoki waya noDaniyeli kukumkani, wafika wathi: “Kubathinjwa bamaJuda ndifumene umntu onako ukukulawulela iphupha lakho, mhlekazi.”AwTNgoko ke uDaniyeli waya kuAriyoki, umfo owayegunyaziswe ngukumkani ukuba abulale zonke izilumko zaseBhabheli. Kuye ke wafika wathi: “Ungabi sazibulala izilumko zaseBhabheli, koko ndithathe undise kukumkani, ukuze ndimlawulele iphupha lakhe.”Z@-TWena Thixo woobawo, ndiyakudumisa, ndikubulela kuba wena undizimasile. Undithe jize ngobulumko namandla. Nangoku wena undityhilele, wawuphendula umthandazo wethu. Ewe, usityhilele le nto ifunwa ngukumkani.”|?qTNguye umtyhili weentsonkotha ezifihlakeleyo; nezisemnyameni izinto yena uyazazi. Ngenene yena ulikhaya lokukhanya.$>ATNguye umguquli wamaxesha neemeko; nguye obakhiqayo ookumkani, kanti ikwanguye obamisayo. Ngumvathisi wezilumko ngobulumko, azithi jize ngolwazi iingqondi.j=MTwathi: “Malidunyiswe igama likaThixo ngonaphakade kanaphakade, kuba bobakhe ubulumko namandla!k<OTKanye ngobo busuku uDaniyeli wayityhilelwa ngombono le mfihlakako, waza ke wambonga uThixo wezulu,;QTwaza wabanxusa ukuba bathandaze kuThixo osezulwini abenzele inceba malunga nale mfihlakalo, ukuze yena nabalingane bakhe bangabulawa kunye nezilumko zaseBhabheli.k:OTEgodukile ke uDaniyeli wabachazela ngale ngxaki abalingane bakhe uHananiya noMishayeli noAzariya,s9_TuDaniyeli waya kukumkani, wamcela ukuba akhe ammele, khon' ukuze abe nako ukumtyhilela iphupha elo lakhe.8Twathi kuye: “Ngani ukuba ukumkani agunyazise isohlwayo esiqatha kangaka?” Akuba uAriyoki echazele uDaniyeli konke okwenzekileyo,7'TKe kaloku uDaniyeli wamngena ngengqondo nangobulumko uAriyoki injengele yabalindi bakomkhulu, owayesiya kubulala zonke izilumko zaseBhabheli,6}T Ngoko ke wagunyazisa isohlwayo sokuba mazibulawe zonke izilumko. Bafunwa ke noDaniyeli nabalingane bakhe ukuba babulawe.k5OT Hayi ke, ukumkani wakhathazeka, wavutha ngumsindo, wayalela ukuba zibulawe izilumko zaseBhabheli.(4IT Le nto ukumkani ayifunayo kuthi inzima gqitha. Akukho mntu unako ukuyenza, *ngoothixo bodwa abangayenzayo – kambe ke nabo abahlali apha phakathi koluntu.”J3 T Iingcali zeenkwenkwezi ke zamphendula ukumkani zathi: “Kulo lonke elimiweyo, mhlekazi, akukho mntu unako ukuyenza le nto ayifunayo ukumkani. Kananjalo, mhlekazi, akukho kumkani, nokuba seleyingangalala engatshonelwa langa, wakha wathi abenzi bemilingo, oosiyazi, okanye iingcali zakhe zeenkwenkwezi, mabenze into enje.2 T Xa ningalichazi eli phupha niya kufumana isohlwayo esinye xa ninonke. Kaloku nidibene ngeqhinga lokundixokisa, ngenjongo yokuba mhlawumbi ngokuhamba kwexesha izinto zingaguquka. Ukuze ndiqonde ukuba ninako ukulilawula iphupha eli, qalani ngokulichaza.”"1=TWaphendula ukumkani wathi: “Ngenene ngoku ndazi ngokumhlophe ukuba into eniphezu kwayo kukuhambisa ixesha, kuba nisazi ukuba sendifikelele kwisigqibo.0)TLa madoda ke aphinda aphendula athi: “Ukumkani makabaxelele abakonzi bakhe iphupha lakhe, ukuze babe nako ukumtyhilela intsingiselo yalo.”R/TKodwa ke ukuba niyandichazela iphupha elo kunye nentsingiselo yalo, ndiya kuninika umvuzo kunye nezipho, ndinithi jize ngewonga elikhulu. Ngoko ke ndichazeleni eli phupha kunye nento eliyithethayo.”!.;TKe yena ukumkani waziphendula iingcali zeenkwenkwezi wathi: “Nasi isigqibo endifikelele kuso: ukuba ke nina aninako ukundixelela iphupha elo, ngaphezu koko nindichazele nentsingiselo yalo, ndiya kuninqunqa nibe ziziqwenga, nemizi yenu idilizwe ibe yindawo ekuyiwa kuyo ngasese.U-#TIingcali zeenkwenkwezi zamphendula ukumkani ngesiAram, zathi: “Bayethe, kumkani! Phila ngonaphakade! Khawuzilawulele iphupha elo izicaka zakho, khon' ukuze zibe nako ukukuchazela into eliyithethayo.”,wTukumkani wenjenje ukuthetha nabo: “Ndikhathazeke gqitha, kuba ndiphuphe iphupha endingalaziyo intsingiselo yalo.”'+GTKe ngoko wathumela ukuba kubizwe bonke abenzi bemilingo, oosiyazi, izanuse, neengcali zeenkwenkwezi, ukuze beze kumchazela iphupha lakhe. Bakuba befikile ke,* TKunyaka wakhe wesibini elawula ukumkani uNebhukadenezare waba namaphupha awamtsho wakhathazeka, waphuthelwa, akabi nakulala.Z) /TUDaniyeli lo ke wahlala apho komkhulu yada yangunyaka wokuqala kakumkani uSirasi.O( TKwimicimbi ephathelele kwezobulumko nengqiqo aba bafana bane baqaqamba kukumkani, kuba babemanelisa kuwo nawuphi na umbuzo, bebadlula kalishumi bonke abenzi bemilingo noosiyazi ababekhona kwelo zwe.7' iTKe ukumkani wathi akuthetha nabo wafumana ukuba akukho namnye okumgangatho omnye noDaniyeli noHananiya noMishayeli noAzariya. Ngoko ke bona bangeniswa emsebenzini wakomkhulu.)& MTKe kaloku yakuphela iminyaka emithathu leyo yayimiswe ngukumkani, intloko yamaphakathi akomkhulu yabathatha bonke abo bafana, yabasa kukumkani uNebhukadenezare.9% mTAba bafana bane ke uThixo wabathi jize ngolwazi nobuchule kwizinto ezinjengoluncwadi nobulumko. Ewe, uDaniyeli wamenza wayincutshe ekuqondeni zonke iindidi zemibono namaphupha.\$ 3TUkususela ngoko ke igosa elo labanika imifino endaweni yokutya newayini yasebhotwe.# 5TZakuphela ezo ntsuku uDaniyeli nabalingane bakhe abathathu bafumaniseka bephilile bondlekile ngaphezu kweentanga zabo ezazisitya kwimbiza kakumkani.D" TNalo ke lavuma ukulwenza olo vavanyo lweentsuku ezilishumi.! T emva kwazo ke uthelekise imbonakalo yethu neyoogxa bethu abatya kwimbiza kakumkani, ubone ke ukuba thina bakhonzi bakho masithiweni.”X  +T “Khawusilinge iintsuku zibe lishumi, usityisa kuphela imifino, sisela amanzi, T Ngoko ke uDaniyeli waya kuthetha negosa elalibekwe phezu koDaniyeli noHananiya noMishayeli noAzariya yintloko yamaphakathi leyo, wathi:k QT yona yathi kuye: “Ndiyayoyika inkosi yam ukumkani othe ngokwakhe wayalela ngento emaniyitye nemaniyisele. Ngoko ke, xa enokunifumana imbonakalo yenu ingekho kumgangatho omnye nabafana abaziintanga zenu, mna angandibulala.”m UT Ngenene ke uThixo wayenza intloko yamaphakathi akomkhulu ukuba ivelane noDaniyeli, ibe nenceba kuye,H  TKambe ke yena uDaniyeli wenza isigqibo sokuba angazixabheli ngokutya nangeziselo zalapho ebhotwe. Ngoko ke wacela kwintloko yamaphakathi akomkhulu ukuba avunyelwe ukungazixabheli ngoku kutya.U %TKe kaloku intloko yamaphakathi akomkhulu yabathiya amagama amatsha; uDaniyeli wabizwa ngokuba nguBhelteshazare, uHananiya ngokuba nguShadraki, uMishayeli ngokuba nguMeshaki, uAzariya ngokuba nguAbhednigo.v gTPhakathi kwâbo bakhethiweyo ke kwabakho nabafana bendlu kaJuda: uDaniyeli, uHananiya, uMishayeli, noAzariya.S !TNgaphezu koko ukumkani wayalela ukuba yonke imihla mabaphakelwe kwimbiza kakumkani, ngokunjalo basele nakwiwayini yakhe. Olu qeqesho ke lwaluza kuthatha iminyaka emithathu, emva koko bagosiswe komkhulu.d CTWathi makakhethe iinzwana ezingenasiphako, ezikrelekrele ngengqondo, eziqeqeshekileyo, nezinengqiqo – abafana abakufaneleyo ukugosiswa komkhulu. UAshpenazi wayalelwa ukuba abafundise ukusithetha nokusifunda isiKaledi.* OTUkumkani uNebhukadenezare wathi kuAshpenazi, intloko yamaphakathi akomkhulu, makakhethe abafana begazi nabomnombo wezikhulu apho kuloo maSirayeli wayewathimbile.t cTKe iNkosi yamnikela esandleni sakhe uJoyakim ukumkani wakwaJuda, yathinjwa inxalenye yempahla yendlu kaThixo. Ezi zinto uNebhukadenezare waya nazo ezweni laseShinare, waya kuzifaka endlwini yothixo wakhe kwigumbi elinguvimba wobutyebi. !TKwathi xa ukumkani uJoyakim akunyaka wesithathu elawula kwelakwaJuda, ukumkani uNebhukadenezare waseBhabheli weza eJerusalem, wayingqinga.'J0#“Umgama ukujikeleza isixeko uya kuba ziikhilimitha ezilithoba. “Ukususela kwelo xesha igama lesixeko kuya kuthiwa *nguNdikhoyo ulapha.”1[J0"“Ngakwicala lasentshonalanga, elibude buziikhilimitha ezimbini ezinekota, kuya kubakho amasango amathathu: isango likaGadi, isango lika-Ashere, nesango likaNafetali..UJ0!“Ngakwicala lasemazantsi, elibude buziikhilomitha ezimbini ezinekota, kuya kubakho amasango amathathu: isango likaSimon, isango likaIsakare, nesango likaZebhulon..UJ0 “Ngakwicala lasempumalanga, elibude buziikhilomitha ezimbini ezinekota, kuya kubakho amasango amathathu: isango likaJosefu, isango likaBhenjamin, nesango likaDan. 9J0amasango esixeko aya kuthiywa amagama ezizwe zamaSirayeli. Amasango amathathu angentla aya kuba lisango likaRubhen, isango likaJuda, nesango likaLevi.wJ0“Ngawo la amasango okuphuma esixekweni: Xa kuqalwa kwicala elisemantla, elibude buziikhilomitha ezimbini ezinekota,J0“Nango ke umhlaba oya kuwabela izizwe zakwaSirayeli ube lilifa lazo ngokwezahlulo zazo,” utsho uNdikhoyo iNgangalala.! ;J0“Umda ongezantsi kaGadi uya kusuka eTamare uthi gaa ngamanzi eMeribha-kadeshe, uze ukhweze umfula ongakwicala leYiputa, uthi gaa ngoLwandle oluKhulu.m SJ0“UGadi uya kuba nesabelo esinye; siya kwayamana nomhlaba kaZebhulon ukusuka empuma kuye entshona.p YJ0“UZebhulon uya kuba nesabelo esinye; siya kwayamana nomhlaba kaIsakare ukusuka empuma kuye entshona.w gJ0“UIsakare uya kuba nesabelo esinye; siya kwayamana nomhlaba kaSimon ukusuka empumalanga kuye entshonalanga.x iJ0“USimon uya kuba nesabelo esinye; siya kumelana nomhlaba kaBhenjamin ukusuka empumalanga kuye entshonalanga.J0“Ngokubhekiselele kwezinye izizwe: siya kuba sinye isabelo sikaBhenjamin; siya kusuka empumalanga siye ngasentshonalanga.NJ0Ngoko ke umhlaba wabaLevi nomhlaba wesixeko uya kuba sesazulwini somhlaba wenkosi. Umhlaba wenkosi uya kuthi xhaxhe ngomda wakwaJuda kwelinye icala, uze uthi xhaxhe ngomda wakwaBhenjamin ngelinye. J0“Umhlaba oseleyo macala omabini walowo ungumnikelo owodwa nalowo usikelwe isixeko uya kuba ngowenkosi. Umda wawo wesahlulo sawo ngasinye ukusuka ngasentshonalanga ukuya empumalanga uya kuba lishumi elinambini elinesiqingatha leekhilomitha. Zombini ke ezi ndawo eziyamene nobude bemihlaba yezizwe ziya kuba ngumhlaba wenkosi, uze ke umhlaba owodwa onendlu kaThixo ube sesazulwini sawo.<qJ0Uya kuba ngumhlaba omacala alinganayo alishumi elinambini elinesiqingatha seekhilomitha kwicala ngalinye. Umhlaba okhethekileyo nalowo wabelwe isixeko uya kuba ngumnikelo owodwa.T!J0Abasebenzi besixeko abawulimayo baya kuba ngabezindlu zonke zakwaSirayeli.DJ0Umhlaba oseleyo kulowo wayame ubude bomhlaba okhethekileyo uya kuba ziikhilomitha ezintlanu ngasempumalanga kwanezintlanu ngasentshonalanga. Isivuno sawo siya kondla abasebenzi besixeko.J0Idlelo lesixeko liya kuba likhulu elinamashumi amabini anantlanu eemitha entla, libe kwangako ezantsi nasempumalanga kwanasentshonalanga. J0Ubukhulu baso ke buya kuba ziikhilomitha ezimbini ezinekota emantla, bube kwangako emazantsi, ngasempumalanga nangasentshonalanga.lQJ0“Umhlaba oseleyo obubanzi buziikhilomitha ezimbini ezinesiqingatha nobude obuziikhilomitha ezilishumi elinambini elinesiqingatha uya kuba ngowesixeko, ube yindawo yokwakha izindlu nedlelo. Isixeko siya kuba sesazulwini sawo.7J0Ze bangawuthengisi okanye batshintshise ngawo. Ngumhlaba okhethekileyo lo; ngako oko uze ungabi ngowabanye abantu, kuba ungumhlaba owodwa kaNdikhoyo.;~oJ0 “AbaLevi baya kuba nomhlaba owayame lowo wababingeleli. Umlinganiselo wawo uya kuba ziikhilomitha ezilishumi elinambini elinesiqingatha ubude neekhilomitha ezintlanu ububanzi.i}KJ0 Uya kuba yinxaxheba yabo eyodwa ethathwe kumhlaba owodwa nongcwele owayamene nomhlaba wabaLevi.1|[J0 Lo mhlaba uya kuba ngowababingeleli abachongiweyo, amaZadoki, wona âlulamela imimiselo yam ngokunyaniseka akakreqa axela abaLevi xeshikweni ayephambukile amaSirayeli.{J0 Le ke iya kuba yindawo eyodwa yababingeleli. Ubude bayo emantla buya kuba ziikhilomitha ezilishumi elinambini elinesiqingatha, buze ububanzi bayo ngasentshonalanga bube ziikhilomitha ezintlanu. Ngasentshonalanga ububanzi buya kuba ziikhilomitha ezintlanu, buze ubude bayo emazantsi bube ziikhilomitha ezilishumi elinambini elinesiqingatha. Isibingelelo sikaNdikhoyo soba sesazulwini sayo.z1J0 “Lo mhlaba uwodwa uya kunikelwa *kuNdikhoyo uya kuba ziikhilomitha ezilishumi elinambini elinesiqingatha ubude neekhilomitha ezintlanu ububanzi.EyJ0“Umhlaba oyamene nokaJuda ukusuka empumalanga kuye entshonalanga uya kunikelwa kuNdikhoyo. Ububanzi bawo buya kuba lishumi elinambini elinesiqingatha seekhilomitha, buze ubude bawo ukusuka empumalanga kuye entshonalanga bulingane nobude bomhlaba wesizwe esinye. Ke sona isibingelelo siya kwakhiwa esazulwini sawo.uxcJ0“Isahlulo sikaJuda siya kuba sinye; siyakwayama kumhlaba kaRubhen ukusuka empumalanga kuye entshonalanga.rw]J0“Isahlulo sikaRubhen siya kuba sinye; siyakwayama umhlaba kaEfrayim ukusuka empumalanga kuye entshona.kvOJ0“Sinye isabelo sikaEfrayim; ngumhlaba owayame okaManase ukusuka empumalanga kuye entshonalanga.muSJ0“Sinye isabelo sikaManase; ngumhlaba oyamene nokaNafetali ukusuka empumalanga kuye entshonalanga.ntUJ0“Sinye isabelo sikaNafetali; ngumhlaba oyamene noka-Ashere ukusuka empumalanga kuye entshonalanga.}ssJ0“Siya kuba sinye isabelo sika-Ashere. Siya kuba ngumhlaba oyamene nokaDan ukusuka empumalanga kuye entshonalanga.r 9J0“Nazi izizwe zidweliswe ngamagama azo: Kumda osemantla kuya kwahlulelwa uDan isabelo sibe sinye. Umhlaba wakhe uya kwayama indlela esuka eHetelon iye kwinkalo yeHamati. IHazare-enon nomda osemantla eDamasko malunga neHamati uya kuba ngumda osuka empumalanga uye entshonalanga.gqGJ/Umngeneleli uya kunikwa ilifa kweso sizwe emi phakathi kwaso,” utsho uNdikhoyo iNgangalala.GpJ/Niya kuwaba ube lilifa lenu nelabangeneleli abêma phakathi kwenu kwasebuntwaneni. Niya kubathatha njengamaSirayeli othuthu; njengani ke baya kwabelwa ilifa phakathi kwezizwe zakwaSirayeli.Uo#J/“Niya kuzabela lo mhlaba ngokwezizwe zakwaSirayeli ezilishumi elinambini.nJ/Kwicala lasentshonalanga umda uya kuba luLwandle oluKhulu, kuthi gaa ngendawo ejongene nenkalo yeHamati. Ngumda wasentshona ke lowo.CmJ/Emazantsi umda uya kuqala eTamare ude uye kuthi gaa ngamanzi eMeribha-kadeshe, uhambe ngomfula ongakwicala laseJiputa, uthi xhaxhe ngoLwandle oluKhulu. Lo ke uya kuba ngumda wamazantsi.Yl+J/Ngasempumalanga umda uya kucanda phakathi kweHawuran neDamasko, wayame iJordan phakathi kweGiliyadi nelizwe lakwaSirayeli, uye kutsho kuLwandle oluFileyo, uthi gaa ngeTamare. Lo ke uya kuba ngumda wasempuma. kJ/Umda lo uya kusuka elwandle uye eHazare-enon, wayame umda osemantla eDamasko, nowamantla eHamati. Lo ke uya kuba ngumda wasemantla.ujcJ/uye eHamati naseBherota, naseSibrayim (emi kumda weDamasko neHamati) uye eHazere-hatikoni ekumda weHawuran.i'J/“Nantsi ke imida yelizwe: Umda wasemantla uya kuqala kuLwandle oluKhulu, ugudle indlela yaseHetelon, uqabele inkalo, uthi xhaxhe ngeZedada, h J/Uya kuzahlulela ngokulinganayo, kuba ndathembisa ngesifungo ukuba lo mhlaba ndiya kuwunika ookhokho benu ukuze ube lilifa lenu.4gaJ/ Itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: “Nantsi imida yokwahlula umhlaba oza kuba lilifa lezizwe ezilishumi elinambini zakwaSirayeli, uJosefu yena efumana izahlulo ezibini.fJ/ Macala omabini omlambo kokhula imithi yeentlobo ngeentlobo zeziqhamo. Amagqabi ayo akayi kutshaza; yosoloko inika iziqhamo. Iya kunika iziqhamo zonke iinyanga kuba ifumana amanzi aphuma endlwini kaThixo. Iziqhamo zayo ziya kuba kukutya, wona amagqabi abe liyeza.”Je J/ Kodwa yona imigxobhozo iya kuhlala imtyuba; kuzuzwa ityuwa kuyo.Jd J/ Abalobi baya kuba selunxwemeni. Ukusuka e-Engedi kuye e-Eneglayim kuya kubakho iindawo zokwaneka iminatha. Kuya kubakho iindidi ngeendidi zeentlanzi zibe ninzi okweentlanzi zoLwandle oluKhulu.ocWJ/ Apho lo mlambo uqukuqela khona kubakho inkitha yezilo ezihlala khona. Ziya kuba ninzi kakhulu iintlanzi, kuba apho la manzi angena khona amanzi amtyuba ayajika abe nokuselwa; ngako oko apho ucanda khona zonke izinto ziya kuphila.Bb}J/Ithe kum: “La manzi aqukuqela esiya kummandla wasempumalanga, ehle aye kwintili yeJordan, apho angena khona kuLwandle oluFileyo. Athi akungena elwandle amanzi alapho aphele ubutyuba.QaJ/Ndakuba ndilapho ndabona imithi emininzi ikhula macala omabini omlambo.k`OJ/Yabuza kum yathi: “Mntundini, uyayibona na le nto?” Yabuya nam, yandisa elunxwemeni lomlambo.^_5J/Kwakhona ilinganise amanye amakhulu amahlanu eemitha, kodwa ngoku safika ingumlambo endingenakuwuwela, kuba amanzi ayephezulu, unzulu kangangokuba umntu wayengadadayo – akukho mntu wayenokuwela ngeenyawo ngoku.;^oJ/Yaphinda yalinganisa kangangamakhulu amahlanu eemitha, yandisa kumanzi abetha edolweni. Yaphinda yalinganisa kangangamakhulu amahlanu eemitha, yandiweza kumanzi abetha esinqeni.-]SJ/Yahamba njalo indoda, isiya ngasempumalanga, iphethe umtya wayo wokulinganisa. Yalinganisa kangangamakhulu amahlanu eemitha, yandiweza kumanzi awayebetha eqatheni.&\EJ/Yaphuma nam ngesango lasemantla, sajikela ngaphandle, sada saya kutsho kwisango langaphandle elijonge empuma, abe wona amanzi empompoza evela ngasemazantsi.#[ AJ/Yaza indoda yabuya nam, saya ekungeneni kwendlu kaThixo, ndabona amanzi empompoza phantsi komgubasi wendlu kaThixo, esiya ngasempumalanga. (Kaloku indlu kaThixo yayijonge empumalanga.) Amanzi ayesihla ephuma ngaphantsi kwicala elisemazantsi endlu kaThixo, emazantsi eqonga lamadini.xZiJ.Yathi kum: “Ezi ziindawo zokupheka apho abaququzeleli bendlu kaThixo baphekela khona amadini aze nabantu.”YJ.Umphakathi wezi ndawana nganye wawujikelezwe lungqameko lwamatye, olutyhutyhwe ngamaziko okuphemba umlilo ngaphantsi kwalo.UX#J.Kuzo zone iimbombo zenkundla engaphandle kwakukho iindawana ezibiyelweyo ezibude bungamashumi amabini eemitha, nobubanzi obulishumi elinantlanu leemitha. Zazilingana zonke ezi ndawana ezikwiimbombo zone.wWgJ.Yandisa kwinkundla engaphandle, yandibonisa iimbombo zone zayo, kwimbombo nganye ndabona indawana ebiyelweyo.jVMJ.Yathi ke kum: “Le ndawo kulapho ababingeleli baya kupheka khona amadini etyala nawesono, baze boje khona umnikelo wokutya, khon' ukuze bangezi nayo kwinkundla engaphandle, baze ngokwenza njalo babeke abantu esichengeni.”U1J.Le ndoda yangena nam kumnyango omalunga nesango lamagumbi awodwa ababingeleli ajonge emantla, yandibonisa indawo esentla kwicala lasentshonalanga./TWJ.Inkosi mayingabahluthi abantu ilifa labo, ibagxothe emhlabeni wabo. Ilifa loonyana bayo maliphume kumhlaba wayo, ukuze kungabikho mntu uhluthwa umhlaba wakhe.’ ”TS!J.Kodwa ukuba ithathe umhlaba elifeni layo ize iphe isicaka sayo, loo mhlaba siwuphiweyo isicaka ngowaso de kufike unyaka wenguqulelo; ngelo thuba ke wobuyela enkosini. Ilifa layo leloonyana bayo kuphela.0RYJ.“Itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: ‘Xa inkosi ithatha umhlaba elifeni layo ize yenze isipho komnye woonyana bayo loo mhlaba uya kuba lilifa lesizukulwana sakhe.Q7J.Ngoko ke idini lexhwane nomnikelo wokutya okuziinkozo namafutha liya kwenziwa yonke imihla kusasa, libe lidini elitshiswayo eliya kuhlala lihleli.’LPJ.Xa nilikhuphayo ngeentsasa zonke niya kukhupha nomnikelo womgubo wengqolowa oziikhilogram ezimbini oxutywe nelitha yamafutha omnquma. Ukwenza lo mnikelo kuNdikhoyo ngummiselo oya kuhlala uhleli.O!J. “ ‘Yonke imihla khuphani ixhwane elimnyaka mnye elingenasiphako libe lidini likaNdikhoyo elitshiswayo; likhupheni yonke imihla kusasa.7NgJ. Xa inkosi yenza umnikelo kuNdikhoyo iqhutywa yintliziyo, nokuba lidini elitshiswayo, okanye umnikelo wobudlelwane, iya kuvulelwa isango elingasempuma. Idini layo elitshiswayo okanye umnikelo wobudlelwane iya kuwunikela njengoko isenza ngoMhla wokuPhumla. Yophuma ke, ize ithi yakuphuma livalwe isango.MJ. “ ‘Emibhiyozweni nakwimisitho emiselweyo umnikelo wokutya okuziinkozo ziilitha ezilishumi elinesixhenxe elinesiqingatha kunye neelitha ezintathu zamafutha omnquma ezihamba kunye nenkunzi yenkomo, ngokunjalo kunye nenkunzi yegusha. Phofu ezihamba namaxhwane ziya kuba ngangokuthanda komntu, nto nje iikhilogram ezilishumi elinantandathu mazihambe neelitha ezintathu zamafutha.WL'J. Inkosi kufuneka ibe phakathi kwabo, ingene kunye nabo, ize iphume kunye nabo.gKGJ. “ ‘Xeshikweni abantu belizwe beze phambi koNdikhoyo ngexesha lemisitho emiselweyo, umntu othe wangena ngesango langentla eze kunqula kufuneka aphume ngesango langezantsi; othe wangena ngesango langezantsi kufuneka aphume ngesango langentla. Akukho mntu uya kuphuma ngesango ebengene ngalo, kodwa umntu ngamnye makaphume ngesango elijongene nalo.NJJ.Xa inkosi ingena yongena ngesango elinevaranda, ize iphume kwangalo.aI;J.Kufuneka akhuphe umnikelo weenkozo oziilitha ezilishumi elinesixhenxe elinesiqingatha uhamba nenkunzi yenkomo, kwanongako ohamba nenkunzi yegusha, yombini ikhatshwa ziilitha ezintathu zamafutha omnquma, kanti kumaxhwane uya kukhupha kangangokuthanda kwakhe, nto nje iikhilogram ezilishumi elinantandathu mazihambe neelitha ezintathu zamafutha.HJ.NgoMhla wokuThwasa kweNyanga wonikela ngenkunzi eselula yenkomo, isithandathu samaxhwane, nenkunzi yegusha, zonke zingabi nasiphako.2G]J.Umnikelo weenkozo okhapha inkunzi yegusha uya kuba ziilitha ezilishumi elinesixhenxe elinesiqingatha ezihamba neelitha ezintathu zamafutha omnquma, kodwa lowa ukhapha amaxhwane uya kuba kangangokuthanda kwakhe, nto nje iikhilogram ezilishumi elinantandathu mazihambe neelitha ezintathu zamafutha.)FKJ.Idini elitshiswayo eliya kuza nenkosi phambi kukaNdikhoyo ngoMhla wokuPhumla liya kuba ngamaduna amathandathu amaxhwane nenkunzi yegusha, zonke zingenasiphako.tEaJ.NgeMihla yokuPhumla neyokuThwasa kweNyanga abantu belizwe bonqula phambi kukaNdikhoyo ekungeneni kwesango.D{J.Inkosi iya kungena ngevaranda yesango, ize ime malunga nomgubasi. Ababingeleli baya kuyilungiselela idini elitshiswayo nomnikelo wobudlelwane. Iya kukhahlela isemgubasini wesango, ize yandule iphume, kodwa isango aliyi kuvalwa kude kube ngokuhlwa.iC MJ.“Itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: ‘Isango lentendelezo ephakathi elijonge empumalanga kufuneka livalwe mba ngazo zonke iintsuku ezintandathu zomsebenzi, luze luvulwe *ngoMhla wokuPhumla nangoMhla wokuThwasa kweNyanga.]B3J-“ ‘Ngazo zonke iintsuku ezisixhenxe zomsitho oqalisa ngosuku lweshumi elinesihlanu kwinyanga yesixhenxe, kufuneka awalungiselele kwangolo hlobo amadini esono, natshiswayo, neminikelo yokutya, neyamafutha.’xAiJ-Iya kukhupha umnikelo wokutya okhapha inkunzi yenkomo nganye omalunga neekhilogram ezingamashumi amabini, nenye ekwangako ekhapha inkunzi yebhokhwe nganye, kwaneelitha ezintathu zamafutha ezikhapha amashumi amabini eekhilogram zengqolowa.T@!J-Yonke imihla ngezi ntsuku zomsitho iya kukhupha iinkunzi zeenkomo ezisixhenxe neenkunzi zeebhokhwe ezisixhenxe ezingenasiphako zibe lidini likaNdikhoyo elitshiswayo, neduna lebhokhwe libe lidini lesono.v?eJ-Ngaloo mini inkosi yesizwe iya kukhupha inkunzi yenkomo ibe lidini layo lesono kwanabo bonke abantu belizwe.A>{J-“ ‘Ngosuku lweshumi elinesine kwinyanga yokuqala niza kuba nesikhumbuzo *sePasika, umsitho oya kuqhutywa isixhenxe seentsuku, ngalo lonke elo xesha nisitya isonka esinganyuswanga.7=gJ-Kuya kuphinda kwenziwe njalo ngosuku lwesixhenxe enyangeni, kusenzelwa lowo ungaba wone engaqondanga okanye ebangwa kukungazi; nendlu kaThixo yocanyagushelwa kwangolu hlobo.R<J-Umbingeleli wothatha inxalenye yegazi ledini lesono, alityikile emgubasini osemacaleni omnyango, kwiimbombo zone zomphetho ongentla weqonga lamadini, nasemigubasini ephahle isango lenkundla ephakathi.";=J-“Itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: ‘Ngosuku lokuqala kwinyanga yokuqala nothatha inkunzi yenkomo eselula engenasiphako nihlambulule indlu kaThixo.R:J-Iya kuba luxanduva lwenkosi ukukhupha amadini atshiswayo, iminikelo yokutya, kwaneminikelo ethululwayo ngexesha lemisitho, nelokuthwasa kwenyanga, *neloMhla wokuPhumla, kuyo yonke imisitho yakwaSirayeli engummiselo. Iya kukhupha amadini esono natshiswayo, neminikelo yokutya, neyobudlelwane, ukungxengxezela indlu kaSirayeli.’n9UJ-‘Bonke abantu baya kuthatha inxaxheba kwesi sipho sisodwa esiya kusetyenziswa yinkosi kwaSirayeli.8{J-Kwakhona makuthatyathwe igusha ibe nye kumhlambi wamakhulu amabini odla kumadlelo aluhlaza akwaSirayeli. Zona ke zosetyenziswa neminikelo yokutya, amadini atshiswayo, neminikelo yobudlelwane yokungxengxezela abantu,’ itsho iNgangalala uNdikhoyo.I7 J-Umlinganiselo omiselweyo wamafutha, ngokomlinganiso webhati sisishumi seebhati kwikore nganye (emlinganiso wayo lishumi leebhati okanye ihomere enye, kuba ishumi leebhati lilingana nehomere).$6AJ- “ ‘Nangu umnikelo owodwa emaniwenze: isinye esithandathwini se-efa kwihomere nganye yengqolowa, nesinye esithathwini se-efa kwihomere nganye yehabile.w5gJ- Ishekele mayibe ngangamashumi amabini eegera. Amashumi amathandathu eeshekele edibene enza imina enye.’ ”4'J- Mazilingane iefa nebhati, ibhati ibe sisishumi sehomere, ne-efa ibe sisishumi sehomere; ihomere mayibe ngumlinganiso omiselweyo wazo zombini.H3 J- ‘Ze nisebenzise imilinganiso eyiyo: iefa ngqo, nebhati ngqo.b2=J- “Itsho iNgangalala uNdikhoyo ukuthi: ‘Kwanele, zinkosi zakwaSirayeli! Yahlukanani nogonyamelo kwanengcinezelo, nenze ubulungisa nokulungileyo. Yekani ukuhlutha abantu umhlaba wabo,’ utsho uNdikhoyo iNgangalala.H1 J-Lo mhlaba ke uya kuba sisabelo sayo kwaSirayeli. Iinkosi eziphantsi kwam azisokube ziphinde zibacinezele abantu bam, koko ziya kuyivumela indlu kaSirayeli ibe nomhlaba wayo ngokwezizwe zayo.@0yJ-“Inkosi yesizwe iya kwahlulelwa umhlaba omda wayame kumhlaba owodwa nakumhlaba wesixeko. Uya kunabela entshonalanga kwicala lasentshona, uze unabele empumalanga kwicala lasempuma, ubude bawo busuke kumda wasempuma buye kuthi xhaxhe kumda wasentshona, ulingane nomhlaba osikelwe izizwe ngazinye zakwaSirayeli.s/_J-“Kobakho isixeko esiya kwahlulelwa umhlaba obubanzi bulishumi elinambini elinesiqingatha seekhilomitha ubude neekhilomitha ezimbini ezinesiqingatha ububanzi oyamene nalowo mhlaba uwodwa. Uya kuba sisahlulo sendlu kaSirayeli iphela.V.%J-Umhlaba obude bulishumi elinambini elinesiqingatha seekhilomitha, nobubanzi obuziikhilomitha ezintlanu, uya kuba sisahlulo sabaLevi abangabaququzeleli bendlu kaThixo, ube yindawo yabo yokwakha imizi yabo.]-3J-Siya kuba ngumhlaba owodwa osikelwe ababingeleli abakhonzayo endlwini kaThixo nabasondelayo ukuza kubingelela phambi kukaNdikhoyo. Ziya kwakhiwa apho izindlu zabo, ibe lapho nendawo eyodwa yokumisa isibingelelo.a,;J-Kulo mhlaba uwodwa maze kusikwe isiqwenga esibude bulishumi elinambini elinesiqingatha seekhilomitha, nobubanzi obuziikhilomitha ezintlanu. Phakathi kuwo kuya kubakho isibingelelo sikaThixo esiyeyona ndawo ingcwele.n+UJ-Kuwo ke kuya kusikwa umhlaba omacala alinganayo. Icala ngalinye loba ngamakhulu amabini anamashumi amahlanu eemitha, ubekelwe isibingelelo sikaThixo. Uya kujikelezwa ngumhlaba ophangaleleyo ongamashumi amabini anantlanu eemitha.w* iJ-“Xa nisaba umhlaba olilifa niya kunikela *kuNdikhoyo isabelo somhlaba oyindawo yakhe eyodwa ube ziikhilomitha ezilishumi elinambini elinesiqingatha ubude neekhilomitha ezilishumi ububanzi; wonke ke lo mhlaba uya kuba ngumhlaba ongcwele.y)kJ,Ababingeleli mabangayityi inyama yento efileyo okanye eqwengwe ngamarhamncwa, nokuba yintaka, nokuba sisilo.”(J,Ulibo oluphambili lolwabo, kwanazo zonke izipho zenu ezizodwa. Niya kubanika isabelo sokuqala somgubo wenu ukuze usikeleleke umzi wenu.' J,Baya kutya iminikelo yokutya, neyamadini esono, nawetyala; nayo yonke into kwaSirayeli eyinxaxheba kaNdikhoyo iya kuba yeyabo.k&OJ,“Makube kuphela kwam ilifa lababingeleli. Mabanganikwa mhlaba ungowabo kwaSirayeli; ndim owabo.t%aJ,Mhla wangena kwinkundla engaphakathi yesibingelelo kufuneka azenzele idini lesono, itsho iNkosi uNdikhoyo.B$J,Uya kulinda isixhenxe seentsuku emva kokuba ehlanjululwe.Z#-J,“Umbingeleli maze angazifaki umlaza ngokusondela esidumbini somntu; kodwa xa isidumbu isesoyise kungenjalo unina, unyana kungenjalo intombi, umntakwabo kungenjalo udade wabo ongatshatanga, angasondela kuso.p"YJ,“Xa kukho iimbambano kuya kwahlula ababingeleli. Ze bakwenze oko ngokwemimiselo yam. Baya kuyithobela imigaqo, bayilulamele imimiselo ejongene nayo yonke imisitho emiselweyo, bajonge ukuba *neMihla yokuPhumla ibe yimihla eyodwa.!!J,Kufuneka bafundise abantu bam umahluko phakathi kwezinto ezahlulelwe mna nezizezinye, nokuba babe nako ukuyahlula leyo *inomlaza kwenyulu. )J,Abanakutshata umhlolokazi okanye umfazi owaliwe yindoda; bangatshata intombi yomnombo kaSirayeli kuphela, kungenjalo umhlolokazi wombingeleli.W'J,Makungabikho mbingeleli usela iwayini xa eza kungena kwinkundla engaphakathi.pYJ,“Mabangaziguguli iintloko, okanye baziyeke iinwele zabo zikhule zibe nde, kodwa ze baziphungule nje.fEJ,Xa bephumela kwinkundla engaphandle, apho kuhleli abantu, kufuneka bayikhulule impahla ebebelungiselela ngayo, bayishiye kumagumbi awodwa, baze banxibe enye, ukuze bangababeki esichengeni abantu ngempahla abayinxibileyo. Ul~}} ||{zy\xxw&veu{tsusqq}pQponnXmAlkjii[hgg3feeSdOcqba>_^^]b\\[[?ZZ*YXX7WVVIUtTT RQPhOOINM>LKJJIIFHGFEDCBAA|@l??7>z=<< ;:|9-87o66w5\4322610...,--M,,++]**)](u'''%%<$##z! Id2?*lw%bvj y _ epUzrmT“ ‘Kambe ke inkundla yaphezulu iya kuhlangana, imhluthe ulawulo lwakhe, lutshitshiswe, luphele ngonaphakade.-qSTUya kuthetha amazwi achasene noPhezukonke, abatshutshise abantu abangcwele bakaPhezukonke. Uya kuzimisela ukuyijika imithetho yabo, ngokunjalo namaxesha amatheko abo. Abantu abangcwele bakaPhezukonke ke baya kunikelwa esandleni sakhe ithuba elimisiweyo elingamaxesha amathathu anesiqingatha.Up#TEzo mpondo zilishumi ke zithetha ookumkani abalishumi abaya kuvela kuloo mbuso. Kananjalo emva kwabo kuya kuvela omnye ukumkani owahlukileyo kwabo bamanduleleyo. Ke yena uya kuboyisa ookumkani abathathu.Io T“Waqhuba ke endichazela esithi: ‘Eli rhamncwa lesine ngumbuso wesine oya kubakho apha emhlabeni. Wona awuyi kufana neminye. Wona uya kulinqwamza ihlabathi liphela, ulinyhashe, ulikroboze.>nuTkwada kwafika iNyange elimihla ingapheliyo, laza labagwebela abo bangabantu abangcwele bakaPhezukonke. Kananjalo ke lasuka lathwasa ixesha lokuba ulawulo lube lolwabantu bakaThixo.emCTKe kaloku, ndisabukele njalo, olo phondo lwabahlasela abantu abangcwele bakaThixo laboyisa,lTNdafuna nokuqonda mayela nezo mpondo zilishumi zazisentlokweni yalo, ngokunjalo nangolo phondo lwaphuma kamva, kwaza kwancothuka iimpondo ezintathu. Nditsho uphondo olwabonakala lulukhulu kunamanye, lunamehlo nomlomo, luthetha izinto ezinkulu kakhulu.~kuT“Kananjalo ke ndafuna ukuqonda ngeli rhamncwa lesine, elo lalingafani namanye – laa ngwanyalala yoyikekayo, le yayitsho ngamazinyo entsimbi neenzipho zobhedu, eyayiwakroboza iwathi nqwam-nqwam amaxhoba, isuke iwanyhashe ngeenyawo amasalela.{joTAbantu abangcwele bakaPhezukonke ke bona baya kuzuza ulawulo, lube lolwabo kude kube ngunaphakade kanaphakade.’DiT‘La marhamncwa axela imibuso emine eya kuvela emhlabeni.-hSTNdasuka ke ndaya komnye wababemi apho, ndamcela ukuba andichazele inyaniso yayo yonke le ngcombolo. Ke yena wandityhilela intsingiselo yazo zonke ezi zinto, wathi:pgYT“Mna Daniyeli ndakhathazeka emoyeni, waza lo mbono ofikele engqondweni yam wanditsho ndanxunguphala.Xf)TWaza ke wathiwa jize ngamagunya, amawonga, nobukumkani, zaza zonke izizwe, iintlanga, nabantu beelwimi ngeelwimi, zamkhonza. Ubukhosi bakhe ke babungunaphakade bungenasiphelo, nombuso wakhe ungenakudaka.”DeT Ndisabukele njalo kuwo loo mbono wasebusuku ndabona kusiza ofana nonyana womntu, esiza ephahlwe ngamafu. Ke kaloku waya kufika kwelo Nyange elimihla ingapheliyo, wasondezwa phambi kwalo.kdOT Ke wona amanye amarhamncwa ahluthwa amagunya, noko ke olulelwa ukuphila okwethutyana elimisiweyo..cUT “Ndasoloko ndibukele, kuba kaloku olo phondwana lwaluthetha izinto ezinkulu kakhulu. Ndisabukele njalo ke elo rhamncwa labulawa, isidumbu salo satshiswa ngomlilo.Jb T Kwakumpompoza umlambo ongumlilo, unkcenkceza uphuma apho kuso. Ewe, iNyange eli laliphahlwe ngamawaka-waka, kuzizigidi ngezigidi zimi phambi kwalo. Yaqalisa ke inkundla, zaza zavulwa iincwadi.3a_T “Ndithe ndisabukele njalo suka kwee rhwelele izihlalo, laza ke neNyange elimihla ingapheliyo lathatha isihlalo salo. Izambatho zalo zazimhlophe ngokwekhephu; ke zona iinwele zalo zazinjengoboya obucikizekileyo begusha. Isihlalo salo sasingamadangatye ngumlilo, simi ngamavili angumlilo ovuthayo.~`uTNdisazijongile ezi mpondo kwathi thaphu olunye uphondo oluncinci apho phakathi kwezinye, zatsho zancothuka ezintathu kwezo mpondo zazikho kakade. Olu phondwana ke lwalunamehlo njengomntu, kananjalo lunomlomo luthetha izinto ezinkulu kakhulu.”F_T“Kwakhona ke kumbono wam wasebusuku ndakhangela, kwee gqi elesine irhamncwa. Lalisoyikeka, lirhwaqelisa, liyingwanyalala. Lalitsho ngeengxavula zamazinyo entsimbi. Amaxhoba alo laliwakroboza liwathi nqwam-nqwam ngaloo mazinyo, amasalela liwanyhashe ngeenyawo. Lalingafani namanye la, yaye lalineempondo ezilishumi.8^iT“Emva koko, ndisabukele njalo, kwathi gqi elinye elalifana nengwe. Kambe ke lalinamaphiko amane angathi ngawentaka, kananjalo lineentloko ezine. Lanikwa amagunya okulawula.U]#T“Kwakhona kwathi gqi irhamncwa lesibini linjengebhere, limi liziphakamisile ngelinye icala. Emlonyeni laliphethe iimbambo ezintathu ngamazinyo alo. Kwathiwa kulo: ‘Phakama, utye inyama kangangoko!’j\MT“Elokuqala lalifana nengonyama, koko linamaphiko njengokhozi. Ndithe ndisabukele suka amaphiko lawo ancothuka. Laza ke elo rhamncwa laphakanyiswa emhlabeni, lamiswa ngeenyawo ngokomntu. Kananjalo lasuka lanengqondo yomntu.m[STSuka ke kwathi gqi qhaphu amarhamncwa amane amakhulu, ephuma elwandle, elo nelo lahlukile kwelinye.wZgTwathi: “Embonweni wam ebusuku ndabona kubhudla imimoya, ivela macala omane, yaza ke yaluduba nolwandlekazi.>Y wTNgonyaka wokuqala engukumkani eBhabheli uBhelshazare uDaniyeli waphupha iphupha wafikelwa ngumbono engqondweni yakhe elele emandlalweni. Walibhala iphupha, esalatha ingcombolo yalo,XTKe kaloku uDaniyeli lo waba nempumelelo ngemihla yolawulo lukaDariyo, ngokunjalo nakwimihla yokulawula kukaKoreshi umPeshiya.AW{TYena kaloku uyahlangula, yaye esindisa. Ungumenzi wemiqondiso kwanemimangaliso emazulwini kanti nalapha emhlabeni. Nguye lo umhlanguleyo uDaniyeli, wamsindisa emandleni eengonyama.”pVYTNdigunyazisa kulo lonke kulo mbuso wam ukuba wonke umntu makamoyike amhlonele amthobele uThixo kaDaniyeli. “Kuba yena nguThixo ophilayo, uThixo okhoyo ngonaphakade. Umbuso wakhe soze utshatyalaliswe; ulawulo lwakhe alunasiphelo.9UkTNgoko ke ukumkani uDariyo wabhalela zonke izizwe, iintlanga, nabantu beelwimi ngeelwimi ehlabathini jikelele, wathi: “Ngamana kunganda ngokugqithisileyo ukonwaba kuni nonke!TTUkumkani ke wayalela ukuba abanjwe loo madoda ayemangalele uDaniyeli. Wathi makathathwe neentsapho zawo, abafazi nabantwana, baza ke bebonke baphoswa apho emngxunyeni weengonyama. Bathi ke, bengekafiki nasezantsi, zabaganga iingonyama, zawanqwamza amathambo abo.>SuTWavuya gqitha ke ukumkani, waza wayalela ukuba uDaniyeli akhutshwe apho emngxunyeni. Akukhutshwa ke wafumaniseka engenawo nomkrwelo lo, kuba kaloku yena wayekholose ngoThixo wakhe.^R5TUThixo wam uthumele isithunywa sakhe, sayivala imilomo yeengonyama, azandenzakalisa. Ewe, azindenzakalisanga kuba ndifumaniseke ndimsulwa phambi kwakhe, kwanjengokuba ndingazange ndakona nganto nawe, mhlekazi!”IQ TWaphendula ke uDaniyeli wathi: “Phil' ud' ukhokhobe, kumkani!CPTAkusondela kuwo ke wakhwaza engxunguphele, wathi: “Daniyeli! Daniyeli! Sicaka soThixo ophilayo! Ube nako na ukukuhlangula kwezo ngonyama uThixo wakho omnqula ngentembeko maxa onke?”fOETKe kaloku ukumkani wavuka xa kuthi chapha ukusa, wakhawuleza waya kulaa mngxuma weengonyama.N'TEmva koko ke ukumkani wagoduka waya ebhotwe, wachitha ubusuku engadli, engenalo nethuba lokuzonwabisa, koko wasuka waphuthelwa ubusuku bonke.)MKTKe kaloku umngxuma lowo wavalwa ngelitye, waza ukumkani walitywina ngomsesane wakhe nangaleyo yezikhulu zakhe, khon' ukuze imeko kaDaniyeli ingabi nakuguqulwa.NLTNgoko ke ukumkani wayalela ukuba alandwe uDaniyeli; waza ke waphoswa apho kuloo mngxuma weengonyama. Wathetha naye ke wathi: “Akwaba angakuhlangula uThixo wakho omnqula ngentembeko maxa onke.”CKTAphinda ke la madoda eza egxalathelana kukumkani, athi: “Khumbula kaloku, mhlekazi, ukuba ngokwemithetho yamaMedi namaPeshiya umthetho nommiselo owenziwa ngukumkani awunakuguqulwa.”J5TAkukuva oku ukumkani watsho wadideka mpela, waza wenza unako-nako wokucinga icebo lokuhlangula uDaniyeli. Ewe, kwaba yiloo nto lada latshona ilanga.AI{T Aza athi ke la madoda kukumkani: “UDaniyeli ongomnye wabathinjwa bakwaJuda akakuhoyanga, mhlekazi, akawuthobeli nalo mthetho uwuwisileyo. Usaphikele ukuthandaza kathathu ngemini.”CHT Ngoko ke aya kukumkani, afika athetha naye malunga nomthetho awenzileyo, athi: “Kanene, mhlekazi, ubungapapashanga umthetho na othi kwiintsuku ezimashumi mathathu makungabikho mntu uthandaza nawuphi na uthixo okanye umntu ngaphandle kwakho, usithi othe wayenza loo nto uya kuphoswa emngxunyeni weengonyama?” Ukumkani ke waphendula wathi: “Ewe, kunjalo, ndikwenzile oko, yaye lowo ngumthetho ongenakutshitshiswa wamaMedi namaPeshiya.”^G5T Ke kaloku laa madoda ahlangana ambhaqa uDaniyeli ethandaza etarhuzisa kuThixo wakhe.F5T Nakuba ke uDaniyeli wayeve ukuba lo mthetho ubhaliwe wapapashwa, usuke wagoduka, wafika wangena kwigumbi lendlu yakhe eliphezulu elalineefestile ezikhangele eJerusalem, waza ke waguqa ngamadolo wathandaza ebulela kuThixo wakhe kathathu ngemini njengoko wayeqhele ukwenjenjalo.9EmT Ngoko ke ukumkani uDariyo wawubhala loo mthetho.mDSTNgoko ke, mhlekazi, wisa lo mthetho, uwubhale ube ngumthetho ongenakujikwa wamaMedi namaPeshiya.”uCcTXa sisonke thina bongameli, nezikhulu, neerhuluneli, namaphakathi, nabaphathiswa, sivumelene ukuba sikucele, mhlekazi, ukuba uwise umthetho onyanzelisayo ukuba kwithuba leentsuku ezingamashumi amathathu kungabikho mntu uthandaza nawuphi na uthixo okanye umntu ngaphandle kokuba athandaze kuwe, mhlekazi. Lowo waphule lo mthetho makaphoswe emngxunyeni weengonyama.BTNgoko ke aba bongameli bekunye neerhuluneli bahlangana, baya kukumkani uDariyo, bafika bathi: “Bayethe, mhlekazi! Phil' ud' ukhokhobe!2A]TAthethana ke ngoku la madoda athi: “Hayi, bafondini, soze sizuze mhlaba wakummangalela lo Daniyeli ngaphandle kokuba kube malunga nokumthobela kwakhe uThixo wakhe.”c@?TOogxa bakhe abongameli kunye neerhuluneli bazama ukufumana isizathu sokumbeka ibala uDaniyeli mayela nomsebenzi wakhe wokulawula. Kambe ke zange baphumelele, kuba wayenyanisekile, engumfo okhutheleyo ongenabuqhetseba.-?STUDaniyeli ke wazibalula koogxa bakhe ababini kunye neerhuluneli ngesimo sakhe esihle, kangangokuba ukumkani wazimisela ukumnyusela ukuba ongamele bonke ubukumkani.5>cTPhezu kwazo ke watyumba abongameli abathathu, waza ke uDaniyeli wangomnye wabo. Abongameli aba ke babesenzelwa ingxelo zezi rhuluneli, khon' ukuze ukumkani angalahlekelwa.= TKe kaloku kwakholeka kuDariyo ukumisela iirhuluneli ezilikhulu elinamashumi amabini, ukuze zongamele kwiindawo ngeendawo zombuso lowo.g<GTwaza ke umbuso wathathwa nguDariyo umMedi owayemashumi mathandathu anambini eminyaka ubudala.L;TKanye ngobo busuku uBhelshazare ukumkani wamaKaledi lowo wabulawa,K:TNgoko nangoko ke ukumkani uBhelshazare wayalela ukuba uDaniyeli anxitywe umnweba omsobo, athiwe gatya umxokelelwana wegolide entanyeni. Waza ke wammisela wangowesithathu kubalawuli bobukumkani.a9;T‘Ukwahlula-hlula’: urhulumente wakho wahlula-hlulwe wanikwa amaMedi namaPeshiya.”Z8-T‘Ubunzima’: wena ubekwe esikalini, baza ubunzima bakho bafumaneka bunganeno.}7sTNantsi ke intsingiselo yala magama: ‘Inani’: uThixo ulibalile inani lemihla yolawulo lwakho, yaye ke uyinqamle.V6%T“Nantsi ke into ebibhaliwe: ‘Inani, inani; ubunzima; ukwahlula-hlula.’Y5+TEso ke sisizathu esibangele ukuba uThixo athumele eso sandla sibhale lo mbhalo.B4}TNdaweni yaloo nto usuke wayidela iNkosi yezulu. Uthe makulandwe izitya zendlu yayo, waza ngokunjalo wasela iwayini ngazo, wena nezikhulu zakho, abafazi bakho, namaqadi akho, waza wabadumisa oothixo abenziwe ngegolide, abesiliva, abobhedu, abentsimbi, abomthi, nabelitye; nangona bengaboni, bengeva, futhi bengaqiqi nokuqiqa. Kuyo yonke le nto uThixo okusesandleni sakhe ukuphefumla kwakho nolawula yonke imeko yobomi bakho, zange umhlonele.`39T“Kambe ke wena, Bhelshazare, nyana wakhe, uthe uyazi yonke le ngcombolo akwazithoba.#2?TEwe kaloku, wagxothwa eluntwini, watsho wabulwanyanarha. Wahamba waya kuhlala neembongolo zasendle, watya ingca njengeenkomo, elalelwa ngumbethe wezulu. Wada ke wavuma ukuba nguThixo uPhezukonke ozilawulayo izirhulumente zabantu, ikwanguye omisela kuzo loo mntu athanda ukummisela.+1OTKodwa ke wathi akuthiwa lwale likratshi, yaqaqadeka intliziyo yakhe kukuzidla, suka wakhiqwa wahlukana nesihlalo sakhe sobukhosi, bahluthwa nobungangamsha bakhe.0TNgangobukhulu awayebunikiwe abantu bezizwe zonke, iintlanga, neelwimi ngeelwimi, xa bebonke, babekhahlela kuye bengcangcazela besoyika. Athanda ukumbulala wayembulala, amsindise athanda ukumsindisa. Wayemnyusela athanda ukumphakamisa, aze amkhiqe athanda ukumthoba./!TMhlekazi! Uyihlo uNebhukadenezare wanikwa intonga yobukhosi nguThixo uPhezukonke, wamenza mkhulu, wamthi jize ngobungangamsha nobuhandiba.@.yTUDaniyeli ke waphendula wathi kukumkani: “Ungazidubi ngokundinika izipho; okanye ke zinike mntu wumbi! Ke wona umbhalo lo, ndiza kumfundela ukumkani, ndimchazele nento oyithethayo.-%TNdivile ukuba unako ukuchaza intsingiselo yezinto, ukhulule namaqhina. Ukuba ngoku unokundifundela lo mbhalo, undichazele nentsingiselo yawo, ndingakuthi wambu ngomnweba omsobo, uthiwe gatya nomxokelelwana wegolide, umiselwe ube ngowesithathu kubalawuli beli lizwe.”w,gTIzilumko noosiyazi ndibabizile ukuba beze kufunda lo mbhalo, bandichazele nentsingiselo yawo, kodwa boyisiwe.y+kTNdivile ke ukuba ungumfo owambathiswe ngomoya woothixo, onengqiqo, nolwazi oluphangaleleyo, nobulumko obubodwa."*=T Walandwa, kweziwa naye ke uDaniyeli apho kukumkani, owathetha naye wenjenje: “Ngaba unguDaniyeli, omnye wabathinjwa belakwaJuda abeza nobawo ukumkani?)T Lo mfo ubalasele ngobulumko nolwazi nokuqiqa, enobuchule ekutyhileni amaphupha, ekusombululeni amaqhina, nasekuqwabululeni iintsonkotha. Igama lakhe nguDaniyeli, kodwa ke yena ukumkani wathi nguBhelteshazare. Biza yena; uya kukuchazela intsingiselo yalo mbhalo.”J( T Kaloku kwalapha kulo mbuso wakho ukho umfo onomoya woothixo abangcwele. Ngexesha lokulawula kukayihlo lo mfo wazibonakalisa ukuba unengqiqo, nolwazi oluphangaleleyo, nobulumko obufana noboothixo. Ke yena uyihlo uNebhukadenezare wammisela wayingqonyela yabenzi bemilingo, oosiyazi, iingcali zeenkwenkwezi, kunye nezanuse.~'uT Akuyiva ingxokozelo eyayisenziwa ngukumkani nezikhulu zakhe ukumkanikazi wangena apho kuloo ndlu yombhiyozo, wabhekisa kukumkani, wathi: “Phil' ud' ukhokhobe, kumkani! Hayi, musa ukoyikiswa kangaka ziingcinga zakho, ujike nebala lobuso bakho.& T Hayi ke, woyika ngokugqithisileyo ukumkani uBhelshazare, nobuso bakhe bathi rhubaxa ngakumbi, zaye nezikhulu zakhe zididekile.|%qTZafika ke izilumko zikakumkani, kodwa zonke zaxakwa kukuwufunda loo mbhalo, yayinqaba nokuchaza intsingiselo yawo.V$%TUkumkani ke wakhwaza ngamandla ukuba kubizwe oosiyazi, iingcali zeenkwenkwezi, kunye nezanuse, waza wathi kwezi zilumko zaseBhabheli: “Umntu othe wanako ukuwufunda lo mbhalo, wawuchaza nento oyithethayo, uya kuvathiswa umnweba omsobo, athiwe gatya umxokelelwana wegolide entanyeni, aze enziwe owesithathu kubalawuli beli lizwe.”#TLe nto ke ukumkani yamothusa watsho wee rhubaxa, yadideka ingqondo yakhe, wangenwa yingevane, watyhwatyhwa, namadolo abetha-bethana.8"iTKuthe kusenjalo ke kwasuka kwathi gqi iminwe yesandla somntu, yabhala eludongeni malunga nendawo eyayihlala isibane apho ebhotwe. Ke ukumkani wasibukela eso sandla sibhalayo.{!oTBasela iwayini, basuka badumisa oothixo abenziwe ngegolide, nabesiliva, abobhedu, abentsimbi, abomthi, nabelitye.1 [TNgenene ke zeziswa ezo zitya zegolide ezazithinjwe endlwini kaThixo eJerusalem, wasela ngazo ukumkani nezikhulu zakhe, ndawonye namakhosikazi akhe kunye namaqadi akhe. TIthe ke isakuvakala intselo apho kukumkani wathi makulandwe izitya zegolide nezesiliva ezazithinjwe nguyise uNebhukadenezare endlwini kaThixo eJerusalem. Xa bebonke ke, ukumkani nezikhulu zakhe, nabafazi bakhe, ngokunjalo namaqadi akhe, babeza kutyela kuzo.m UTUkumkani uBhelshazare wenzela iwaka lezikhulu zakhe ingxikela yombhiyozo, wasela iwayini kunye nazo.DT%Ngoko ke mna Nebhukadenezare ndiyambonga ndimdumisa ndimzukisa uKumkani osezulwini. Kaloku konke akwenzayo kulungile, nezenzo zakhe zifanelekile. Ke bona abanekratshi yena uyabathoba.”hIT$“Ndakubuyela ezingqondweni ke satsho sabuya isidima nobuhandiba bam, baza babuya nobungangamsha boburhulumente bam. Amaphakathi ndawonye nezikhulu zam zandifuna, ndabuyiselwa ngokuthe kratya ngobuhandiba esihlalweni sam.wgT#Uluntu alunto yanto xa luthelekiswa naye, nkqu nempi yasezulwini iphantsi kwegunya lakhe, ngokunjalo ke nabantu emhlabeni apha. Ewe, akukho namnye unokusithintela isandla sakhe, kungekho namntu unokuthi kuye: ‘Yintoni le uyenzileyo?’5cT"“Emva kwaloo mihla imisiweyo mna Nebhukadenezare ndakhangela ezulwini, kwatsho kwee dlwe, zabuya iingqondo! Ndambonga ke uPhezukonke, ndamdumisa ndamncoma lowo ungophilayo kude kuse ephakadeni. “Kaloku igunya lakhe aliyi kuba nasiphelo. nalo ulawulo lwakhe luhleli kwizizukulwana ngezizukulwana.taT!Kwangoko ke olu daba lwafezekiswa apho kuNebhukadenezare. Wagxothwa phakathi kwabantu, waya kutya ingca njengeenkomo. Walalelwa ngumbethe, zaza iinwele zakhe zaziingqajolo ezinjengeentsiba zokhozi, neenzipho zakhe zatsolo okwezentaka.}sT Uza kugxothwa ebantwini, uye kuhlala nezilwanyana zasendle, utye ingca njengeenkomo. Yoba ngamaxesha amisiweyo asixhenxe de uvume ukuba uPhezukonke nguye ozilawulayo izirhulumente zabantu, yaye ke ulawulo ulunika nabani na athanda ukumnika.”)KTEsathetha njalo ke kwavakala ilizwi liphuma ezulwini lisithi: “Kumkani Nebhukadenezare, naku okugqityiweyo ngawe: Uyawohluthwa onke amagunya akho obukumkani.?wTwasuka wathi: “Hayi ukuba sikhulu kwaso esi sixeko esiyiBhabheli! Ndim kaloku owasakhayo ngamandla am amakhulu. Ndasenza ikomkhulu lam ukuze siphuhlise isihomo nesithozela sam.”zmTEmva kweenyanga ezilishumi elinambini wathi esahamba-hamba kumgangatho ophezulu apho ebhotwe komkhulu eBhabheli,9mTYonke le nto yamhlela ukumkani uNebhukadenezare.RTNgoko ke, mhlekazi, khawuphulaphule ndikucebise: Zohlwaye ngezono zakho, wenze ubulungisa; yahlukana nobugwenxa bakho, uvelane nabo abantu abahlelelekileyo. Xa kunjalo uya kuhlala uhleli wonwabile.”;oTNjengoko izithunywa zithe isikhondo sineengcambu zaso masishiywe emhlabeni, loo nto ithetha ukuba ulawulo lobuyiselwa kwakuwe, wakuba uvumile ukuba ngulowo usezulwini olawulayo.:mTWena, kumkani, uza kugxothwa umke phakathi koluntu, uye kuhlala nezilwanyana zasendle, utye ingca njengeenkomo, ulalelwe ngumbethe. Yoba ngamaxesha amisiweyo asixhenxe ude uvume ukuba nguPhezukonke ozilawulayo zonke izirhulumente zabantu, uqonde ukuba yena ulawulo ulunikela nakubani na athanda ukumnika.c?T“Naku ukuchazwa kwalo ke, mhlekazi – ngenene esi sisimiso asimisele wena uPhezukonke.iKTUthe usabukele ke, mhlekazi, kwathi gqi ezulwini isithunywa esingcwele sathi: ‘Gawulani lo mthi niwutshitshise, kodwa nisishiye apho emhlabeni sona isikhondo ndawonye neengcambu zaso, nisiqamangele ngentsimbi nobhedu, sihlale apho phakathi kwengca emadlelweni. Makalalelwe ngumbethe, ahlulelane ngotyani nezilwanyana amaxesha amisiweyo asixhenxe.’)Tumthi lowo nguwe, mhlekazi. Kaloku wena ukhule wada wangukrwecizulu ngobungangamsha, lwaza ulawulo lwakho lwaya kutsho esiphelweni sehlabathi.! ;Tumthi omagqabi mahle kunene, oziqhamo zawo zanele uluntu lonke, umthi ekuphumla iinyamakazi emthunzini wawo, ngokunjalo neentaka zakhela emasebeni awo,u cTLaa mthi uwubonileyo uluhalakahla olomelele lwakhula lwakrweca izulu, laza labonakala kulo lonke ihlabathi,] 3TKwesi sithuba ke uDaniyeli, lo kuthiwa nguBhelteshazare, wasuka wee nkamalala umzuzwana ekhwankqisiwe. Ke ukumkani wathi kuye: “Hayi, wena Bhelteshazare, musa ukothuswa leli phupha nentsingiselo yalo.” UBhelteshazare ke waphendula wathi: “Mhlekazi, eli phupha nentsingiselo yalo akwaba belibhekiselele kwabakuthiyileyo nabakuchasayo. T“Nâlo ke iphupha endiliphuphileyo mna kumkani uNebhukadenezare. Ngoko ke, Bhelteshazare, nceda undichazele intsingiselo yalo. Zonke izilumko zam apha ebhotwe zoyisiwe kukulityhila; kambe ke wena unako ukulityhila, kuba wambathiswe ngumoya woothixo abangcwele.”% CTNâso ke isigqibo esivakaliswa zizithunywa, nditsho umyalezo obhengezwa zezingcwele, khon' ukuze lonke uluntu luqonde ukuba nguThixo uPhezukonke ozilawulayo zonke izirhulumente zabantu, luqonde nokuba yena ulawulo ulunikela nakubani na athanda ukumnika, nkqu nalowo ungazelwe nto.’taTIngqondo yakhe mayiyeke ukuba yeyomntu, isuke ibe yeyesilwanyana, de kudlule amaxesha amisiweyo asixhenxe.kOTKe sona isikhondo sishiyeni, ndawonye neengcambu zaso, nisibophelele ngentsimbi nobhedu, sisale simile apho edlelweni phakathi kwengca. “ ‘Ngoku ke makalalelwe ngumbethe, ahlulelane ngotyani nezilwanyana apho emadlelweni.PTSadanduluka ngamandla sathi: ‘Gawulani loo mthi, niwunqunqe amasebe. Waqhawuleni amagqabi, nisarhaze nezo ziqhamo zawo. Zigxotheni izilwanyana phantsi kwawo, nindulule nezo ntaka zisemasebeni awo.|qT “Ndisalele njalo emandlalweni wam ndijika-jikana nalo mbono, ndabona kusithi thu ezulwini isithunywa esingcwele.gGT Wawutsho ngamagqabi amahle kunene, unentaphane yeziqhamo, zibanele xa bebonke abantu. Emthunzini wawo zaziphumla khona zonke iinyamakazi, neentaka zisakhela emasebeni awo. Ewe, loo mthi wawusondla zonke iindidi zezidalwa.~uT Loo mthi ke wakhula womelela waba mkhulu wada waya kuthi rhece ezulwini, wabonakala eziphelweni zehlabathi jikelele.~uT Nantsi imibono ethe qatha kum engqondweni ndisemandlalweni wam: Nâlo uhalakahla lomthi umi esizikithini sehlabathi.J T Ndathi kuye: Bhelteshazare, ngqonyela yezilumko, ndiyazi ukuba wena unomoya woothixo abangcwele, yaye ke akukho mfihlakalo ekunqabeleyo. Nali ke iphupha lam; khawundichazele intsingiselo yalo.3TEkugqibeleni ke kwafika kum uDaniyeli, okwabizwa ngokuba nguBhelteshazare, gama elo lilelothixo wam. Ke yena lo mfo wayenomoya woothixo abangcwele.'GTBathe ke bakufika abenzi bemilingo, oosiyazi, iingcali zeenkwenkwezi, nezanuse, ndazichazela iphupha elo, kodwa ke zoyiswa kukundityhilela intsingiselo yalo.e~CTNdaza ke ndathi mazibizwe zonke izilumko zaseBhabheli, ukuze zindityhilele iphupha lam elo.u}cTNdaphupha iphupha elandothusayo. Ndathi ndisalele emandlalweni wam ndanemibono neengcingane ezandoyikisayo.]|3T“Mna Nebhukadenezare ndandizonwabele ndizihlalele emzini wam, ndingenalo nexhala.J{ T“Mikhulu kambe imiqondiso yakhe! Asinto ukurhwaqelisa imimangaliso yakhe! Ulawulo lwakhe ke lona alunasiphelo; ewe, elakhe igunya lihlala lihleli, liqhakamishela izizukulwana ngezizukulwana.vzeT“Kubonakele iyinto entle kum ukuba ndinazise ngemiqondiso nemimangaliso andenzele yona uThixo uPhezukonke.!y =T“Nalu udaba lukakumkani uNebhukadenezare kubantu bazo zonke izizwe neentlanga nazo zonke iilwimi ezikhoyo emhlabeni: “Makube luxolo nenkqubela kuni!xTWaza ke ukumkani uNebhukadenezare wabanyusela kwizikhundla eziphezulu ooShedreki noMeshaki noAbhednigo apho kweso sithili saseBhabheli.\w1T“Ngoko ke ndiwisa umthetho othi nabani na, nowasiphi na isizwe, noba ngowaluphi na uhlanga, noba ngowayiphi na intetho, umntu onyelisa uThixo kaShedreki noMeshaki noAbhednigo – owenza loo nto uya kwenziwa iziqwenga, wona umzi wakhe udilizwe ube yindawo ekuyiwa kuyo ngasese. Kaloku akukho Thixo wumbi unako ukusindisa ngale ndlela.”:vmTUkumkani uNebhukadenezare ke wathi: “Makabongwe uThixo kaShedreki, kaMeshaki, noAbhednigo, othume isithunywa wazihlangula izicaka zakhe. Zona zimnqule ngentembeko, zaza azawuhoya umyalelo kakumkani, zaxolela ukuyinikela imizimba yazo endaweni yokuguqa zinqule nawuphi na uthixo ngaphandle koThixo wazo.Wu'TKe onke amagosa kakumkani ahlanganiselana, iziirhuluneli, nabaphathiswa, nabalawuli, nabacebisi, bonke bemangalisiwe kukubona loo mhlola wokuba umlilo awubanga namandla emizimbeni yaloo madoda. Ewe, iinwele zawo zange zirhawuke nokurhawuka oku, kanti neempahla zawo zange zitshe ngumlilo; ngenene wona ayengenalo nevumba eli lomlilo.RtTNgoko ke ukumkani uNebhukadenezare wasondela esangweni lelo ziko livuthayo, wathi: “Shedreki! Meshaki! Abhednigo! Zicaka zikaThixo uPhezukonke! Phumani, nize apha!” Aphuma ke loo madoda omathathu.Ys+TKe yena wathi: “Phofu ke, ngani ukuba ndibone amadoda amane ehamba-hamba emlilweni? Akabotshwanga nakubotshwa, futhi akabonakalisi nakwenzakala – ke yona le yesine ifana nonyana woothixo ngembonakalo.”rwTKuthe kusenjalo wothuka wasuka waxhuma emangalisekile ukumkani uNebhukadenezare. Wabuza kumaphakathi akhe, wathi: “Kanene besingaphosanga amadoda amathathu na abotshiweyo kweli ziko lidangazelayo?” Ke aphendula athi: “Kunjalo, mhlekazi.”xqiTKe bona bobathathu uShedreki noMeshaki noAbhednigo baya kuwa besabotshiwe apho phakathi kweloo ziko livuthayo.SpTKwathi, ngenxa yokuba ilizwi lokumkani belingqongqo, iziko lenziwa lashushu ngokugqithisileyo kangangokuba loo madoda ayebaphosa ooShedreki noMeshaki noAbhednigo kwelo ziko atshiswa ngumlilo lowo, afa.oTAza ke la madoda abotshwa aphoswa phakathi kwelo ziko livuthayo enxibe ezo mpahla zawo – iminweba, iibhulukhwe, nezankwane.n)TWaza ke wayalela ezinye iingwanyalala zomkhosi wakhe ukuba zibaqamangele ooShedreki noMeshaki noAbhednigo, zibaphose kwelo ziko lidangazelayo.Tm!THayi ke ngoku, ukumkani uNebhukadenezare watsho wandlongozela ngumsindo, nobuso bakhe baxubayela ngakooShedreki noMeshaki noAbhednigo. Ngoko ke wathi iziko malibaswe ngokuphindwe kasixhenxe kunesiqhelo.-lSTKambe ke, noba akasihlangulanga, yazi mhlophe, mhlekazi, ukuba asiyi kubanqula oothixo bakho, futhi asiyi kuguqa sikhahlele kulo mfanekiso wegolide uwumisileyo.”k!TSinaye uThixo wethu esimnqulayo. Unawo amandla okusihlangula kwelo ziko lidangazela umlilo, yaye uya kusisindisa esandleni sakho, kumkani.j7TKe kaloku uShedreki noMeshaki noAbhednigo baphendula ukumkani bathi: “Mhlekazi Nebhukadenezare, akukho mfuneko yokuba sizithethelele kulo mbandela._i7TNangoku ke ze nithi nisakuva isandi sesigodlo, ixilongo, umrhubhe, ikatala, ihapu, impempe, nazo zonke ezinye izixhobo zomculo, ningathingazi, koko nikhahlele ninqule lo mfanekiso ndiwumisileyo. Ke ukuba aniyenzanga loo nto, ngoko nangoko niya kuphoswa kwiziko elivutha umlilo. Kakade ke nguwuphi na uthixo onganihlangulayo esandleni sam?”9hkTwabhekisa kuwo wathi: “Shedreki, Meshaki, nawe Abhednigo, ngaba yinyani ukuba nina niyala ukubanqula oothixo bam, ningavumi nokukhahlela kumfanekiso wegolide endiwumisileyo?g}T Ukumkani wavutha ngumsindo, wathi mabaziswe kuye ooShedreki noMeshaki noAbhednigo. Aziswa ke la madoda phambi kokumkani,fT Ke, mhlekazi, kukho amaJuda athile wena owawamisayo angoomaqhuzu kwimicimbi yesi sithili saseBhabheli – abo nguShedreki, uMeshaki, noAbhednigo – abo kanye ke, mhlekazi, abakuhoyanga. Ewe, ababanquli oothixo bakho, bengakhahleli nakulo mfanekiso uwumisileyo.”uecT Watsho nokuthi umntu ongakhahlelanga anqule lo mfanekiso uya kuthathwa aphoswe kwiziko elidangazela umlilo.OdT Wena uwise umthetho wokuba ze kuthi kusakuvakala isandi sesigodlo, ixilongo, umrhubhe, ikatala, ihapu, impempe, nazo zonke ezinye izixhobo zomculo, wonke umntu akhahlele anqule umfanekiso wegolide.^c5T Abhekisa kukumkani uNebhukadenezare, athi: “Bayethe, mhlekazi! Phila ngonaphakade!FbTNgeli thuba ke amaKaledi athile amangalela inxenye yamaJuda.'aGTNgenene ke sathi sakuvakala eso sandi sesigodlo, nexilongo, nomrhubhe, nekatala, nehapu, nazo zonke ezinye iintlobo zezixhobo zomculo, wonke umntu nazo zonke izizwe iintlanga neelwimi, xa bebonke bee waca bakhahlela banqula loo mfanekiso wegolide wawumiswe ngukumkani uNebhukadenezare.x`iTKambe ke nabani na ongakhahlelanga anqule, ngoko nangoko uya kuthathwa aphoswe kwiziko elidangazela umlilo.”_Tze nithi nakuva isandi sesigodlo, ixilongo, umrhubhe, ikatala, ihapu, impempe, nazo zonke ezinye iintlobo zezixhobo zomculo, ewe, xa ninonke mayithi nje yakuqala loo ngoma, nithi guqaqa nikhahlele ninqule lo mfanekiso umiswe ngukumkani uNebhukadenezare!l^QTKe isigidimi sadanduluka simemeza sisithi: “Nina zizwe xa ninonke, iintlanga nazo zonke iilwimi,]%TBakuba behlanganisene ke oozirhuluneli aba, nabaphathiswa, nabalawuli, nabacebisi, noonondyebo, nabagwebi, noomantyi, nawo onke amanye amagosa eso sithili, beze kulo msitho wokusungula umfanekiso omiswe ngukumkani uNebhukadenezare, bema xhonkxosholo apho phambi kwawo.f\ETAkuba ewenzile wazihlanganisela kuye iirhuluneli, nabaphathiswa, nabalawuli, nabacebisi, noonondyebo, nabagwebi, noomantyi, nawo onke amanye amagosa ombuso eso sithili. Wayewabizela ukusungula loo mfanekiso wayewumisile.e[ ETKe kaloku ukumkani uNebhukadenezare wenza umfanekiso ngegolide. Ukuphakama wawuziimitha ezimashumi mabini anesixhenxe; ukwisithuba seemitha ezintathu ububanzi. Wawumisa kwithafa laseDura kwalapho esithilini saseBhabheli.>=m<;;(:+9s88;7s7654433a22>1e000//.]-W,++/*)L((F'&%y$## "! O,xI)GEv{l-LC /  > i-R]}$s^“Akafumani amangalelwe umntu, asuke nje atyholwe ngomnye, kodwa mna ndiza kuwamangalela amawenu, mbingelelindini!#7^Ngenxa yoko ilizwe lingumqwebedu, nabo bonke abemi balo bayankolonkoza, ngokunjalo oozilwanyana noozintaka; nkqu neentlanzi elwandle phaya ziyafa.”|"q^Intw' ekhoyo kukuqalekisa, ukuxoka, ukubulala, ukûba, nokukrexeza. Kugquba ubugebenga; igazi liphalala liphalele.L! ^Hoyina; hoyina, maSirayeli! Phulaphulani ilizwi *likaNdikhoyo! Kaloku uNdikhoyo unesikhalazo, umangalela abemi beli lizwe: “Akukho tu ukunyaniseka nokuthembeka; akazelwe nto uThixo kweli lizwe.- S^Kamva ke amaSirayeli aya kubuya amfune uNdikhoyo uThixo wawo, nokumkani wawo uDavide. Ngemihla yokugqibela aya kuza kuNdikhoyo ngoloyiko, efuna iintsikelelo zakhe.+^Kuba kaloku amaSirayeli oba nethuba elide engenakumkani natshawe, kungekho dini litshiswayo nalitye linqulwayo, *engenasidanga *namilondekhaya.^Ndathi kuye: “Uzuzigcinele mna imihla emininzi, ukuyeke ukuhenyuza oku, ungabi ngowandoda yimbi. Nam ke ndokwenjenjalo.”w^Ngoko ke ndamhlawulela ngeshumi elinesihlanu leesiliva nangerhasi ebunzima buziikhilogram ezilikhulu mashumi mahlanu.j O^*UNdikhoyo wathi kum: “Phinda umthande umfazi wakho nangona engumkrexezikazi othandana nandoda yimbi, kuba nam ndisamthanda uSirayeli nakubeni ngoku selethabathekile ngabanye oothixo, ethanda amaqebengwana anerasentyisi.”[/^Ndozihlwayelela yena emhlabeni, ndimenzele inceba lowo bekusakuthiwa nguAkenzelwanga-nceba. Kwabo kuthiwa: ‘Asibantu bam,’ ndiya kuthi: ‘Ningabantu bam,’ bona bathi kum: ‘Wena unguThixo wethu.’ ”oW^“Nawo umhlaba uya kuphendula, uvelise ingqolowa newayini namafutha, zona eziyimpendulo kwiYizereli.s_^“Ngaloo mini ndophendula; ndowaphendula amazulu, nawo awuphendule umhlaba.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.G^Ndokumanya nam ngentembeko, khon' ukuze undazi mna *Ndikhoyo.^Ndiya kukungeja, ndimanyane nawe ngonaphakade; ewe, ndokungeja ngobulungisa nangokusemthethweni, ngokunyaniseka nangenceba.L^Ngaloo mini ndobenzela umnqophiso namarhamncwa asendle, kunye neentaka zezulu, nezinto ezirhubuluza emhlabeni. Isaphetha nekrele nemfazwe ndozinqamla kweli hlabathi, ukuze konke nje kube luxolo.oW^“Ndosusa kwa-amagama athi: ‘Bhali,’ angabi sabikho emlonyeni wakhe, angabi saphinda akhunjulwe.ta^“Ngaloo mini wondibiza uthi: ‘Myeni wam,’ ungabi sathi: ‘Bhali wam.’” Utsho umlomo kaNdikhoyo.I ^Ukususela apho ndombuyisela izidiliya zakhe, yona iNtili yeAkore ndiyenze ibe lisango lethemba. Yena uya kundamkela, azinikezele kum njengakwimihla yobutsha bakhe, mhla waphuma kwelaseJiputa.c?^“Ndosuka ke mna ndicenga-cengane naye; ndomthundezela entlango, ndithethe naye kakuhle.L^ Ewe, ndiya kumohlwaya ngenxa yemihla awayenqula uBhali emenzela iziqhumiso, ezihombisa ngamaso nemisesane, esukelana nezithandwa zakhe, esuke wandilibala ke mna.” Lowo ke ngumlomo *kaNdikhoyo.+O^ Ndoyibharhisa imithi yediliya nekhiwane, le athi yena ukuyibiza: ‘Ngumvuzo endiwunikwe zizithandwa zam.’ Ndoyenza ibe lihlathi, idliwe ziinyamakazi zasendle.^ Ndoyinqamla imibhiyozo yakhe – nditsho amatheko enyanga entsha, kananjalo *nawoMhla wokuPhumla – yonke imisitho yakhe emisiweyo.dA^ Ndosuka ke mna ndilityhile ihlazo lakhe phambi kwezithandwa zakhe, angahlangulwa bani kum. 1^ Ngoko ke ndoyihlutha ingqolowa ngexesha layo, newayini ngethuba elimisiweyo; ewe, ndomhlutha uboya kunye nelinen, izinto afihla ubuze bakhe ngazo. ^Kaloku yena akaqondi ukuba yayindim omnikayo ingqolowa newayini namafutha, ndimvava ngesiliva negolide, waza wanqula *uBhali ngayo.E ^Wosukelana nezithandwa zakhe, phofu angaze azifumane. Uya kuba ngafuna-funa ibe yinqaba ukuzifumana, ade asuke athi: ‘Mandibuyele kwindoda yam yokuqala; kwakubhetele ngoko kunangoku.’i K^Ndosuka ndimbiyele ngobobo; ndomakhel' udonga ndimvingcele, athinteleke kwindlela ahamba ngayo.B }^Unina usuke wahenyuza; lowo ubazeleyo wenze okuziintlondi. Kaloku yena wathi: ‘Ndiya kulandelana nezithandwa zam ezindinik' ukutya namanzi, uboya nelinen, amafutha kunye nesiselo.’M^Andiyi kuba nanceba kubantwana bakhe; kaloku ngabantwana bobuhenyu. ^Kungenjalo ndomhluba abe ze, abe njengamhla wazalwa. Ndomenza abe njengentlango, abe matwa nelo libharhileyo, ndimbulale ngonxano.)K^“Thethani nonyoko nimmangalele. Kaloku akasemfazi wam; nam ke andindoda yakhe. Yitshoni ahlukane nobuhenyu bakhe, akuyeke ukukrexeza akutsala ngamabele akhe.W )^Nize nithi kubanakwenu: ‘Bantubam,’ koodade benu nithi: ‘Nonceba.’ ”/ Y^ Abantu bendlu kaJuda nâbo bendlu kaSirayeli baya kumanywa. Baya kuzimisela inkokheli ibe nye, babe ngabemi belizwe lakowabo. Ewe kaloku, yoba nkulu imini yeYizereli!v g^ “Kambe ke amaSirayeli oba yinyambalala efana nentlabathi elunxwemeni lolwandle engenakulinganiswa nakubalwa ngenxa yobuninzi. Kuloo ndawo ebekufudula kusithiwa kuwo: ‘Aningobantu bam,’ kothiwa: ‘Ningoonyana bakaThixo ophilayo.’t c^ UNdikhoyo wathi: “Mthiye igama elinguAsibantubam, kuba aningabo abantu bam, ibe nam ndingenguye owenu.”S !^Akumlumla ke uGomere uAkenzelwanga-nceba, wamitha kwakhona, wazala unyana.1 ]^Kambe ke inceba yam iya kuthi rhoqo kwindlu kaJuda, ndiyihlangule ngoNdikhoyo uThixo wayo, kungengasaphetha nakrele, kungengamfazwe, kungengamahashe nabakhweli bawo.”g I^UGomere waphinda wamitha, waza wazala intombi. UNdikhoyo wathi kuHosiya: “Mthiye igama elinguAkenzelwanga-nceba, kuba kaloku andiyi kuba saphinda ndiyenzele inceba indlu kaSirayeli, ndingaphindi ndiyixolele nokuyixolela.\~ 3^Ngaloo mini ke kwintili eyiYizereli ndiya kuwaphul' iimpondo umkhosi kaSirayeli.”]} 5^UNdikhoyo ke wathi kuHosiya: “Mthiye igama elinguYizereli. Kaloku sekumbovu ukuba ndiyohlwaye indlu kaYehu ngenxa yobutyadidi begazi elaphalazwa eYizereli. Ewe, ndiza kubuphelisa ubukumkani endlwini kaSirayeli.c| A^Ngoko ke uHosiya wathatha uGomere intombi kaDibhelayim, yaza ke yamitha, yamzalela unyana.m{ U^Ekusunguleni kokuthetha *kukaNdikhoyo ngomlomo kaHosiya uNdikhoyo wathi kuye: “Hamba utshate umfazi wobuhenyu oya kukuzalela abantwana bobuhenyu, kuba abantu beli lizwe nabo bahenyuzile ngokugqithisileyo bakreqa kuNdikhoyo.”Bz ^Nali ilizwi *likaNdikhoyo elafikela uHosiya unyana kaBheri ngexesha looUziya, uYotam, uAhazi, noHezekiya, ookumkani bakwaJuda, kunye noJerobhowam unyana kaYowashe ukumkani wakwaSirayeli.y)T “Ke wena qhubela phambili kude kube sekupheleni. Uya kuphumla; kodwa ke ekusongweni kwamaxesha ubuye uvuke, wamkele isabelo selifa lakho.” xT Kambe ke, hayi inyhweba yalowo ulinde ngomonde de kufike isiphelo semihla eliwaka elinamakhulu amathathu mashumi mathathu nantlanu!/wWT “Ke kaloku ukusukela kwixesha lokunqanyulwa kwamadini emihla ngemihla nelokubekwa kwelo sikizi liphanzisayo yoba yimihla eliwaka makhulu mabini namashumi alithoba.dvAT Abantu abaninzi baya kuhlanjululwa, bacoceke, bacikizeke; ke bona abantu abakhohlakeleyo baya kuqhubela phambili ngenkohlakalo yabo. Xa bebonke abakhohlakeleyo baya kuncitheka bangaqondi; ke zona izilumko ziya kuqonda.u!T Saphendula ke sona sathi: “Khawuyekelele, Daniyeli! Kaloku ezi ndaba zezakwamkhozi; zitywiniwe lide lifike ithuba lokusongwa kwamaxesha.t1T Ndayiva loo nto sasiyithetha isithunywa, kodwa andayilandela. Ngoko ke ndathi: “Kambe ke, nkosi yam, yoba yintoni isiphelo sayo yonke le nto?”lsQT Ke isithunywa eso sambethe ilinen, eso sasimi phezu kwamanzi omlambo, saphakamisela ezulwini esokunene nesasekhohlo isandla, ndasiva sifunga uThixo uSonini-nanini, sisithi: “Iya kuba lithuba elimisiweyo elingamaxesha amathathu anesiqingatha. Ekufezekeni kwexesha, xa sele bophulwe amandla abantu abangcwele, zonke ezi zinto ziya kuba sezifezekisiwe.”>ruT Enye ke yabuza kweso sithunywa sambethe ilinen, eso sasimi phezu kwamanzi omlambo, yathi: “Ngaba iya kuba lithuba elingakanani ukuze zifezekiswe ezi zinto zimangalisa kangaka?”q{T Ndaza ke mna Daniyeli ndakhangela, phambi kwam ndabona amanye amadoda amabini emi elunxwemeni lomlambo ngapha nangapha.Xp)T “Kambe ke, wena Daniyeli, ezi ndaba mazibe zezakwamkhozi, uyitywine incwadi leyo kude kube sekusongweni kwamaxesha, xa abaninzi baya kunyuka besihla bezama ukufumana ulwazi oluphangaleleyo ngezi zinto.”LoT Ke kaloku iinkokheli ezinobulumko ziya kukhanya ziqaqambe njengesibhakabhaka, baze abo bakhokelele abaninzi kwihambo elungileyo bakhazimle babengezele njengeenkwenkwezi ngonaphakade kanaphakade.=nsT Abaninzi ke kwabo sebelele kobandayo baya kuvuka; abanye babo baya kuvukela ukuxhamla ubomi obungasoze buphele, baze abanye bavukele kubomi behlazo obumanyumnyezi obungenasiphelo.[m 1T Isithunywa eso ke saqhuba sathi: “Ngelo thuba ke ingqwayi-ngqwayi yezithunywa uMikayeli, lo ungumalusi wamawenu, uya kuvela. Ke kaloku kuya kuthwasa ithuba leenkxwaleko, kunyembeleke ngendlela engazange yabakho ezimbalini zobukho bezizwe. Ngelo xesha ke abantu besizwe sakowenu – abo bamagama abhaliweyo encwadini – baya kusindiswa.1l[T -Ke iintente zakhe zobukhosi uya kuzigxumeka azimise phakathi kolwandle nentaba eliqhayiya engcwele, aze ke adibane nesiphelo sakhe, kungekho namntu uya kumhlangula.”2k]T ,Ke kaloku uya kothuswa ngamarhe avela empuma nakwelasentla, aze ke anduluke ngequbuliso efuthekile, ahambe esenza iziqwenga, abulale inkitha yabantu, etshabalalisa nje. j9T +Uya kubuthimba ubutyebi baseJiputa, oozigolide, oozisiliva, nazo zonke izinto zakhona ezixabisekileyo. AmaLibhi namaKushe nawo uya kuwaphul' iimpondo.]i3T *Amagunya akhe aya kunabela kwizizwe ezininzi, ngokunjalo ke neJiputa ayiyi kusinda.2h]T )Ewe, uya kude ahlasele nelizwe eliliqhayiya, oyise nezizwe ezininzi. Ke wona amaEdom namaMowabhi, kwakunye necandelo elikhulu lama-Amon, aya kuphuncuka esandleni sakhe.'gGT (“Xa lisondelayo ixesha lesiphelo, ukumkani wasezantsi uya kuqubisana naye edabini, kodwa ke lo wasentla uya kuhla indulumbane kuye ngomkhosi weenqwelo, owamahashe, noweenqanawa. Uya kuzingenela azihlasele izizwe ezininzi, ukufika komkhosi wakhe kube ngathi kukugaleleka kwesikhukula.:fmT 'Uya kuhlasela iinqaba ezomeleleyo, ekholose ngalo thixo wakhe wasemzini. Uya kubawonga abo bamvumayo lo thixo, aze ababeke ezikhundleni eziphezulu, abavuze ngemihlaba esisipho.Ae{T &Nto aya kuyenza kukunqula uthixo weenqaba – thixo lowo ke wayengaziwa nangooyise. Kodwa ke yena uya kumzukisa ngegolide, isiliva, namatye anqabileyo, nezinye izinto ezixabisekileyo.d5T %Soze akhathalele noothixo booyise, ngokunjalo nalowo ulangazelelwa ngabafazi. Ewe, akayi kukhathalela namnye uthixo, kuba uya kuzenza mkhulu kunabo.c{T $“Ukumkani lowo ke uya kwenza ukuthanda kwakhe. Uya kuzigwagwisa azenze mkhulu kunabo bonke oothixo, ade alophoze intlamba elumezayo ngoThixo woothixo. Uya kuqhuba njalo ke enempumelelo, lide lifezeke ixesha lengqumbo, kwenzeke konke okumisiweyo.6beT #Ezinye zezo zilumko ke ziya kukhubeka, kodwa ke loo nto iya kuba luvavanyo, khon' ukuze zihlambuluke, zingabi nasici, kude kube sisiphelo esiya kufika ngexesha elimisiweyo.qa[T "Ngexesha laloo nkxwaleko zozuza uncedo olungephi, nangona uninzi luya kuzibandakanya nazo luhanahanisa.`5T !Ke zona iinkokheli zabantu ezinobulumko ziya kululeka abantu abaninzi. Kambe ke okwethutyana zoba sisisulu sekrele, umlilo, ukuthinjwa, nokuphangwa._+T Ngamazwi akhe okulalisa uya kubathiyisela abo bakreqileyo kumnqophiso kaThixo; ke bona abamaziyo uThixo baya kubambelela kumnqophiso bawugcine.^T Umkhosi wakhe uya kusuka uyixabhele inqaba eyindlu kaThixo, uwanqamle amadini emihla ngemihla, uze umisele into elisikizi eliphanzisayo.T]!T Kaloku kuya kuvela iinqanawe kwelasentshonalanga, zimxine, ade arhoxe. Ekubuyeni kwakhe ke uya kuba sisifu, abahlasele abantu abanqophisene noThixo. Uya kusuka aqhogane nâbo bakreqileyo kulo mnqophiso.m\ST “Ke kaloku ngexesha elimisiweyo uya kuphinda ahlasele elasezantsi, koko ke zingalekelani izisulu.-[ST Lo wasentla ke ukumkani uya kugoduka exhakazela ngamaxhoba, kodwa intliziyo yakhe ichasene nabantu abanqophisene noThixo. Uya kubahlasela, aze abuyele kwelakowabo.MZT Abo kumkani babini bohlala phantsi batye kunye, babhunge, iintliziyo zabo zityekele ebubini, bekhohlisana. Kambe ke yonke loo migudu yabo ayiyi kunceda nto, kuba selimiselwe imini yesiphelo sabo.Y{T Uya kwenzakaliswa ngawona maphakathi adla esithebeni sakhe, uze umkhosi wakhe uvuthululwe uphele, babe baninzi abafayo.XwT “Uya kuhlanganisa umkhosi omkhulu, azimisele ngamandla, ahlasele ukumkani wasezantsi. Nowasezantsi lowo ke uya kuxhobela imfazwe, amhlangabeze ngomkhosi omkhulu nowomeleleyo. Kambe ke, ngenxa yokuthiyiselwa ngamaqhinga, akayi kuba nampumelelo.lWQT Uya kuhlasela imihlaba etyebileyo, ingalindelanga, abe nempumelelo egqwesa eyooyise neyooyise-mkhulu. Ke amaxhoba nako konke akufumeneyo emfazweni uya kukwabela abantu bakhe. Phofu koba lixeshana nje ezimisele ediliza iinqaba.lVQT Uya kubakhohlisa abo avumelene nabo, azuze isikhundla esiphezulu, nakuba singephi isizwe sakowabo.QUT Uya kubatshayela bonke abamchasayo, atshabalalise netshawe lomnqophiso.CTT Isithunywa eso ke saqhuba sathi: “Endaweni yakhe ke kuya kungena umfo odelekileyo ongenaso isidima sobukhosi. Uya kungena kungekho mntu ulindeleyo, ubukhosi abuthathe ngobuqhophololo.2S]T “Ukumkani omlandelayo uya kukhupha oonothimba ngenjongo yokulondoloza ubuhandiba basebhotwe. Ngexeshana elingephi naye uya kubulawa, phofu kungengangxabano nadabi.”}RsT Kothi ke, kwakuba njalo, abuyele kwiinqaba zelakowabo. Kanti ke nalapho uya kukhubeka awe, iphel' intw' ibithethwa.3Q_T Kamva ke uya kuhlasela izizwe ezigudle ulwandle, azithimbe ezininzi. Kambe ke kovela injengele ethile, iziphelise iintlondi azenzileyo, yena angabi nako ukuziphindezela.xPiT “Ngoko ke uya kuzimisela ukuphuma nomkhosi wakhe uphelele. Ukulwaphul' iimpondo utshaba lwakhe uya kwenza imvumelwano nokumkani wasezantsi, aze azalamanise naye ngentombi ekhethiweyo. Kambe nelo icebo aliyi kuphumelela; liya kufadalala.O)T aze ke lowo uhlaselayo azenzele ukuthanda, kungasekho kuxhathisa. Uya kuzizinzisa kwilizwe eliliqhayiya, libe sezandleni zakhe ngokupheleleyo.bN=T Ke yena ukumkani wasentla uya kuza, afike isixeko esinqatyisiweyo asakhele udonga lokuhlasela, aze asithimbe. Amajoni asezantsi sobe abe nako ukumelana naye, noompondo-zihlanjiwe bawo boyisakale baphelelwe ngamandla,yT Waza wathi: “Uyayazi ngoku into endizise apha kuwe. Kodwa kusafuneka ndijike ndiye kulwa nesithunywa sombuso wasePeshiya. Ndakuba ndimkile kuya kuvela isithunywa sombuso wamaGrike.X=)T Waqhuba wathi: “Mfondini, uxabisekile! Musa ukoyika; yomelela; ewe, yomelela ube noxolo.” Akuba etshilo ke, ndatsho ndomelela; ndaza ke ndathi kuye: “Undomelezile; thetha, nkosi yam, ndiphulaphule.”U<#T Waphinda ke loo mfo ufana nomntu wandichukumisa, ndaza ndatsho ndomelezeka.;T Kuxa bendingubani ke mna sicaka sakho, ukuba ndide ndithethe nenkosi yam? Sendiphelelwe nangamandla la; kunzima nokuphefumla oku.”^:5T Ke kaloku umfo omfano ingathi yeyomntu wolula isandla, wachukumisa imilebe yam, ndaza ndawuvula umlomo wam ndathi kuye emi phambi kwam: “Mnumzana, lo mbono unditsho ndonganyelwa kukoyika; ndiphelelwe ngamandla.@9{T Ithe ke yakutsho mna ndajonga phantsi, ndisikwe umlomo.8T Ngoko ke ngoku ndize kukuchazela izinto eziya kuhlela amawenu kwimihla ezayo, kuba kaloku lo mbono unxulumene naloo mihla.”\71T Kambe ke isithunywa sombuso wasePeshiya sachasana nam iintsuku ezimashumi mabini ananye. Ndide ndancedwa yingqwayi-ngqwayi yezithunywa zikaThixo uMikayeli, weza kundikhulula apho ndandithintelwe khona ePeshiya.>6uT Yaqhuba ke yathi: “Sukoyika, Daniyeli. Kaloku uThixo wawuva kwamhla-mnene umthandazo wakho ngalaa mhla waqala ukuzithoba, ufuna ingcaciso. Ndilapha nje kungenxa yaloo mazwi akho.d5AT Loo ndoda ke yathi kum: “Daniyeli, ungumfo oxabiseke kunene. Kambe ke phakama, ume kuloo ndawo ukuyo, uwagqale la mazwi ndiza kukuxelela wona, kuba ndithunywe kuwe.” Yakutsho ke ndaphakama, kodwa ndisangcangcazela.f4ET Ndeva ndichukunyiswa sisandla, sandimisa ngamadolo kunye neentende zezandla zam ndigevezela.u3cT Ndayiva ke ithetha, ndathi ndisaphulaphule njalo ndalala obunzulu ubuthongo, ubuso bam bujongise emhlabeni.2wT Ke mna ndasala ndodwa ndiwubukele loo mbonokazi. Ndasuka ndavikiveka, nobuso bam bambatsha, ndaphelelwa tu ngamandla.1#T Lo mbono ke wabonwa ndim ndodwa mna Daniyeli. Amadoda endandikunye nawo wona zange awubone, koko asuka arhwaqela, aphakuzela, aya kuzimela.0wT Umzimba wayo wawubengezela okwelitye elinqabileyo, ubuso bayo bunjengombane, ke amehlo wona enjengezibane ezivuthayo. Iingalo zayo nemilenze zazimenyezela ngathi lubhedu olukhazimlisiweyo, ilizwi lona livakala ngathi yingxokolo yabantu abaninzi.n/UT Ndathi ndakukhangela ndabona indoda enxibe iimpahla zelinen, ibhinqe ngebhanti yegolide ecwengileyo.|.qT Ke kaloku ngosuku lwamashumi amabini anesine kwinyanga yokuqala yonyaka ndandimi phezu komlambo omkhulu iHidekele."-=T Ndandingatyi kutya kodidi, nditsho nenyama nawayini zange ndizifake emlonyeni wam, yaye zange ndithambise nokuthambisa kwada kwadlula ezo veki zintathu.B,T Ngelo thuba ke mna Daniyeli ndazila iiveki zada zantathu.T+ #T Kunyaka wesithathu uSirasi engukumkani wasePeshiya uDaniyeli okwabizwa ngokuba nguBhelteshazare watyhilelwa udaba oluthile. Olo daba luyinyani, kodwa kunzima ukululandela. Kambe ke waluchazelwa ngombono.S*T Loo njengele iya kwenza umnqophiso ongenakwaphulwa, iwenze nabaninzi, kuhlale kunjalo ke ‘iveki’ ibe nye. Ekupheleni kwesiqingatha saloo ‘veki’ ke iya kuwaphelisa amadini atshiswayo neminikelo. Ke isikizi eliphanzisayo liya kubekwa encochoyini yendlu kaThixo, ade ke umphanzisi lowo afikelwe seso siphelo asimiselweyo.”)3T Ekupheleni kwelo xesha ke uMthanjiswa uya kunqanyulwa, kungabikho bani ungakuye. Isixeko ndawonye nendlu kaThixo ziya kutshatyalaliswa ngumkhosi wenjengele efikayo. Isiphelo ke siya kugaleleka ngathi sisikhukula, imfazwe iqhubele phambili iphelekwa ziinkxwaleko ezimiselweyo.&(ET “Qwalasela uqaphele ke: ukusuka kwixesha lokubhengezwa kwesigqibo sokuvuswa nokwakhiwa ngokutsha kweJerusalem ukuya kwixesha lokufika koMthanjiswa oyiNkosi yoba ‘ziiveki’ ezisixhenxe ekongezwe kuzo ‘iiveki’ ezingamashumi amathandathu anesibini. IJerusalem iya kwakhiwa ngelo xesha igqibelele, ibe nezitalato, ikhuselwe ngentendelezo yomhadi, ime njalo ‘iiveki’ ezingamashumi amathandathu anesibini.N'T “UThixo umisele abantu bakowenu ndawonye nesixeko sakowenu esingcwele ‘iiveki’ ezingamashumi asixhenxe zokuba lufikele esiphelweni uvukelo, ngokunjalo nesono sicinywe, bucanyagushelwe ubugwenxa, kuphuhliswe ubulungisa obungasoze bube nesiphelo, kuzalisekiswe umbono nodaba lomshumayeli, nengcwele kangcwele ithanjiswe.4&aT Uthe usaqala nje ukuzibika kuThixo waba yena selenesigqibo. Ngoko ke ndize kukuchazela isigqibo eso. Kaloku ukuxabisile. Mandikuchazele esi sigqibo ke, uwuqonde lo mbono.v%eT Wathetha nam ke endikhanyisela, wathi: “Daniyeli, ndilapha nje ndize kukuvula ingqiqo ukuze ube nokuqonda.3$_T ewe, ndisathandaza njalo, gqi uGabriyeli, indoda ebendikhe ndayibona kumbono wam wangaphambili, endanda esondela kum ngexesha lokwenziwa kwamadini atshiswayo angokuhlwa. #9T Ndathi ndisathetha, ndithandaza, ndivuma isono sam nesono sabantu bakowethu amaSirayeli, ndizibika *kuNdikhoyo uThixo wam ngenxa yentaba yakhe eyodwa,4"aT Ndimamele, Mhlekazi, usixolele, usive, wenze! Ewe, Mhlekazi, ngenxa yegama lakho uze ungalibazisi, kuba kaloku esi sixeko sakho naba bantu bakho babizwa ngegama lakho.”\!1T Khawubek' iindlebe uphulaphule, Thixo wam! Khawuvule amehlo ukubone ukuphanza kwesixeko esibizwa ngegama lakho. Akungenxa yemisebenzi yethu yobulungisa le nto sikubongozayo, kodwa kungenxa yenceba yakho enkulu. %T Ngoko ke, Thixo wethu, kuve ukuzibika nokutarhuzisa komkhonzi wakho. Yikhangele ngobubele indlu yakho elibhodlo, kuba kaloku nguwe oyiNkosi. T Mhlekazi, ngokwemisebenzi yakho yonke yobulungisa, mawukhe uthothe umsindo wakho nengqumbo yakho kwisicaka sakho iJerusalem, nditsho kwintaba yakho eyodwa. Ngenxa yezono zethu nobugwenxa boobawo iJerusalem nabantu bakho balihlazo kubo bonke abasingqongileyo.GT “Mhlekazi, Thixo wethu, wena othe ngesandla sakho esinamandla wabakhulula abantu bakho kwelaseJiputa, latsho laduma igama lakho njengoko kunjalo unanamhlanje, ewe, sonile senza okugwenxa.:mT Ke uNdikhoyo wayehleli ethe qwa, waza wasihlisela le ntlekele, kuba yena Ndikhoyo uThixo wethu ulilungisa kuko konke akwenzayo, sabe ke thina singaliphulaphulanga ilizwi lakhe.X)T Ewe, ubuthululele phezu kwethu bonke ububi obukhankanyiweyo emthethweni kaMosis. Kambe nangoku asikayelelisi ekumkholiseni uNdikhoyo uThixo wethu ngokujika kubugwenxa bethu; asikayinyamekeli inyaniso yakhe.0YT Ngale ntlekele ingaka uwafezekisile amazwi awasilumkisa ngawo thina neenkokheli zethu. Ehlabathini jikelele iJerusalem uyohlwaye ngqongqo ngendlela engazange yabakho.veT USirayeli ephela uyigqithile imithetho yakho, waphambuka akavuma ukulithobela izwi lakho. “Ngenxa yokona kwethu ke uNdikhoyo uzithulule phezu kwethu zonke iziqalekiso ngokwesifungo sakhe esibhaliweyo emthethweni kaMosis isicaka sakhe.T Wena Ndikhoyo, Thixo wethu, asikuphulaphulanga, asihambanga ngokwemiyalelo yakho owasinika yona ngezicaka zakho abashumayeli.`9T Kambe ke, wena Mhlekazi, Thixo wethu, nangona sakuvukelayo, uhlala unemfesane uxolela.}sT Ewe, Ndikhoyo, sihlelwe lihlazo; ookumkani bethu neziphathamandla, ndawonye noobawo-mkhulu, xa sisonke sonile kuwe.T “Ke wena, Mhlekazi, ulilungisa, ukanti ke thina sigutyungelwe lihlazo njengoko kunjalo nanamhla. Xa sisonke thina sinjalo, thina bemi belakwaJuda, naseJerusalem, namaSirayeli onke owawasarhaza ezizweni, kwezikude nakwezikufuphi, ngenxa yokungathembeki kwawo.7T Asiziphulaphulanga izicaka zakho abashumayeli ababethetha egameni lakho belumkisa izikumkani zethu, iziphathamandla, oobawo, nabantu bonke bakowethu.eCT sonile senza ubugwenxa nobubi! Sikuvukele sayityeshela imiyalelo nemithetho owasinika yona.W'T Ndathandaza kuNdikhoyo uThixo wam, ndisenza isivumo, ndathi: “Aa, Mhlekazi! Thixo omkhulu owoyikekayo, mgcini womnqophiso wakho, wena menzi wezibele kwabo bakuthandayo, abo bayithobelayo imiyalelo yakho,T Ndabhekisa kwiNkosi uThixo, ndazibika kuyo ngomthandazo, ndizila ukutya, ndinxiba ezirhwexayo, ndizigalela ngothuthu entloko.jMT Ke ngalo nyaka wakhe wokuqala elawula mna Daniyeli ndandicamngca ngale ndawo kwizibhalo ezingcwele ngokomlomo *kaNdikhoyo *kumshumayeli uJeremiya ethetha ngeminyaka emashumi asixhenxe ekufuneka iJerusalem ihlale iphanzisiwe. T Ke kaloku kwakungunyaka wokuqala wokulawula kukaDariyo unyana ka-Asuwerosi. WayengumMedi ngokomnombo, kodwa waba ngukumkani wamaKaledi.nUTKe mna Daniyeli ndatsho ndaphelelwa ngamandla, ndaba neentsukwana ndigula. Phofu ke ndabuya ndaphakama ndaya kumsebenzi wam endandiwuphathiswe ngukumkani. Kambe ke ndahlala ndikhwankqisiwe ngulo mbono kungekho bani unokuwuqonda.TKe kaloku lo mbono malunga nokuhlwa nokusa, lo uwutyhilelweyo, uyinyani. Kambe ke wena uze ungawudizi; uthetha ngemihla esekude ezayo.”} sTUya kuphumelela ngamaqhinga, amandla akhe abe bubuqhetseba. Uya kuba ngumfo ozingcayo, abatshabalalise abantu abaninzi bengakulindelanga oko. Uya kuvukela nditsho neTshawe lamatshawe; kambe ke uya kutshatyalaliswa, phofu kungengasandla samntu.h ITUya kukhula omelele, kodwa engakwenzi oko ngawakhe amandla. Uya kwenza intshabalalo engathethekiyo; konke akwenzayo kophumelela. Kwanâbo bomeleleyo uya kubatshabalalisa, nditsho kwanabantu abangcwele abalusapho lukaThixo.- ST“Uyabona ke, kuya kuthi xa ulawulo lwaloo mbuso lusiya esiphelweni, xa uvukelo selufikele encotsheni, kuvele ukumkani obuso bungwanyalala, oyincutshe yamaqhinga.= sTEziya mpondo zine ziphumileyo lwakuba lwaphukile oluya lokuqala, zimele imibuso emine eya kuphuma kulawulo lokumkani wokuqala. Yona ke iya kuba nganeno kwalo wokuqala ngokomelela.  TYona inkunzi yebhokhwe exhonti imele ookumkani bamaGrike. Olwaa gqajolo lophondo luphakathi kwamehlo ngukumkani wokuqala wawo.a;T“Laa nkunzi yegusha uyibonileyo impondo-mbini imele ookumkani bamaMedi nabamaPeshiya.+Twathi: “Ndikubonisa izinto eziya kwenzeka ngomhla wokugqibela wengqumbo kaThixo. Kaloku lo mbono ubhekiselele kwixesha elimisiweyo lesiphelo.{oTNgelo xesha athethayo ke mna ndandilele tywaa zisemkile! Ngoko ke yena wandibamba wandichukumisa ndema ngeenyawo,eCTNgenene ke uGabriyeli weza kweli cala ndimi kulo, kwathi esiza njalo mna ndasuka ndawa ndacambalala emhlabeni ndisoyika. Ke yena wabhekisa kum wathi: “Mntundini, yazi ukuba lo mbono ubhekiselele kwixesha lesiphelo.”  TKananjalo ndeva ilizwi lomntu likhwaza apho emlanjeni iUlayi lisithi: “Gabriyeli, mxelele lo mntu intsingiselo yaloo mbono.”'GTKe kaloku mna Daniyeli ndathi ndisacamanga ngalo mbono, ndifuna ukuqonda intsingiselo yawo, suka ndabona into embonakalo ngathi yindoda imi apho phambi kwam.TSathi kum: “Koba kukuhlwa nokusa okungamawaka amabini anamashumi amathathu ukuze indawo eyingcwele ihlanjululwe ibuyele kundalashe.”6eT Ke kaloku ndeva izithunywa zezulu zithetha, esinye sibuza sisithi: “Yoba lixesha elingakanani na ukuze ezi zinto zikulo mbono zizaliseke? Nditsho lo mbono malunga nokupheliswa kwamadini atshiswayo emihla ngemihla, novukelo oluphanzisayo, nokuxovulwa ngeenyawo komkhosi wezulu nendawo eyingcwele.”[/T Ngenxa yovukelo yolu phondo umkhosi wezulu wanikezelwa kulo, xeshikweni amadini atshiswayo emihla ngemihla lwawaphelisayo, luluphosa phantsi unqulo lokwenene. Ewe, lwaba nempumelelo kuyo yonke into oluyenzayo.7gT Ewe, lwada lwafunza kuyo neNjengele yomkhosi wezulu, latsho lawaphelisa namadini atshiswayo enzelwa yona imihla ngemihla. Ewe kaloku, lada laxabhela nendawo eyingcwele yayo.y~kT Lwakhula ke lwafikelela nakumkhosi wezulu, lwayikhahlela phantsi emhlabeni inxalenye yeenkwenkwezi layinyhasha.}3T Kolunye lwezi mpondo kwantshula olunye uphondo olwaqala luluncinane, lwaza lwakhula lwabhekisa ngasezantsi nangasempuma nangakwilizwe eliliqhayiya. | TLe nkunzi yebhokhwe yakhula yaba nkulu ngokugqithisileyo. Ke, xa yayisencotsheni yamandla ayo, suka lwantlekeka lwaphuka shwaqa olo gqajolo lophondo lwayo. Endaweni yalo ke kwaphuma ezinye iimpondo ezingayiwayo zane, zikhangele kwiimbombo zone zehlabathi.{7THayi ke, yayihlasela inomsindo, iyingquba kangangokuba yazaphula ezo mpondo zenkunzi yegusha zombini. Inkunzi yegusha yayingenawo amandla okumelana nayo. Yakhahlelwa phantsi inkunzi yegusha leyo, yanyhashwa ngamanqina, kungekho bani unokuyihlangula emandleni enkunzi yebhokhwe.zTYasinga kulaa nkunzi yegusha ineempondo ezimbini ndandiyibone imi phezu komlambo, yangqala kuyo ngamandla inoburhalarhume.ay;TKe kaloku ndathi ndisacamanga ngalo mbono, suka kwathi gqi inkunzi yebhokhwe entshonalanga, icanda lonke elimiweyo, iqakatha ngokungathi amanqina akafiki emhlabeni. Yayinogqajolo lophondo, lulapha phakathi kwamehlo.jxMTLe nkunzi ke ndayibona ilekuza ngezo mpondo, ibhekisa ngasentshona, ngasentla, nangasezantsi. Ewe, kwakungekho silwanyana sinako ukumelana nayo, kungekho ndlela yakusinda kuyo. Yayisenza unothanda, isiba nkulu ngokuba nkulu.'wGTApho ke phezu kwaloo mlambo ndabona nantso inkunzi yegusha eneempondo ezimbini ezinde kunene. Olunye lwazo ke lwalulude kunolunye, kodwa lona lwaluphume mva.vTKulo mbono ke ndazifumana ndikwisixeko esinqatyisiweyo iShushan, esithilini sase-Elam. Ndabona ndimi phezu komlambo iUlayi.u TKe kaloku xa ukumkani eBhelshazare wayekunyaka wesithathu elawula, ndaphinda mna Daniyeli ndanomnye umbono emva kwalaa mbono wokuqala.At{T“Iphela apha ke le ngcombolo. Mna Daniyeli ndothuke gqitha ndakucinga ngezi zinto, bada nobuso bam bathi rhubaxa. Kambe ke yonke le nyewe ndayigcina entliziyweni yam, ndayetyisa.” sTKe kaloku ubukhosi namagunya nobuhandiba bazo zonke izikumkani zehlabathi buya kunikezelwa kubantu abangcwele abalusapho lukaPhezukonke. Ke kaloku ulawulo lwaloo mbuso aluyi kuba nasiphelo, zaye ke zonke izikumkani zehlabathi ziya kuwuthobela ziwululamele.’ ~~}}||4{zyxx>=<<>;;o:::99Q88O7766"5{433>222?1170j///-.o-n,,P+**]))x((^''f&&W%%$`##S"!!f dR$1n"t!c4A,C|r U   { $ -7IJ){h Le nto yivakaliseni ezizweni. Ndithi hlaban' umkhosi. Ewe, waxhokonkxeni amajoni. Onke amadoda emfazwe makasondele ahlasele. z hOonyana neentombi zenu ndobathengisa kumaJuda; aze wona abathengise kwisizwe esikude, amaShebha.” Lawo ke ngamazwi kaNdikhoyo.nyUhNgoku ke ndiza kubaphuthuma kwezo ndawo wabathengisa kuzo, ndiphindise ngenxa yezinto owazenza kubo.]x3hAbakwaJuda nabaseJerusalem nithengise ngabo kumaGrike, nabasa kude lé kwelakowabo.whKaloku nayithimba isiliva negolide yam, nabuthatha nobona buncwane bobutyebi bam, nabuthimba nabusa ezindlwini zoothixo benu.=vsh“Kambe ke niya kundenza ntoni na, nina Tire neSidon nemimandla yaseFilistiya? Ngaba nizama ukuphindisa ngenxa yesenzo sam? Xa kunjalo ke mna ndokhawuleza ndinibuyekeze kwangoko.%uChBenze *amaqashiso ngabantu bam; ngenxa yamahenyukazi bathengisa ngamakhwenkwe, ngenxa yewayini bathengisa ngamantombazana, khon' ukuze babe nento yokusela.Othndoziqokelela zonke izizwe, ndizithobele kwintili kaYoshafati, apho ke ndozigweba khona ngenxa yelifa lam abantu bam amaSirayeli. Kaloku bawasarhaze aziimbacu ezizweni, bawahlula-hlula umhlaba wam.}s uh“Ke kaloku ngaloo mihla, ngalo kanye elo xesha, ekuyibuyiseleni kwam iJerusalem noJuda kwimeko yayo yangaphambili,irKh Kananjalo nabani na othe wabiza igama likaNdikhoyo uya kusindiswa, kuba kaloku kwintaba iZiyon naseJerusalem kuya kubakho ukuhlangulwa, njengoko atshiloyo uNdikhoyo – nditsho ukuhlangulwa kwâbo babiziweyo nguNdikhoyo.”qhIlanga liya kujika libe bubumnyama, inyanga ibe bomvu njengegazi, phambi kokufika kwaloo mhla mkhulu woyikekayo kaNdikhoyo.hpIhNdiya kwenza imiqondiso esibhakabhakeni nasemhlabeni, kube ligazi, umlilo, nentshinyela yomsi.OohEwe, nezicaka nezicakazana ndiya kuzigalela ngoMoya wam ngaloo mihla.n7h“Kothi ke emva koko ndithulule uMoya wam kulo lonke uluntu, bashumayele oonyana neentombi zenu, amaxhego aphuphe amaphupha, abafana babone imibono.'mGhNiya kuqonda ukuba ndinaye uSirayeli, nazi ukuba ndinguNdikhoyo uThixo wenu, niqonde ukuba akukho wumbi. Ewe, soze baphinde badeleke abantu bam nanini na.”&lEhNiya kutya nizibethe zibe bomvu, nitsho nilidumise igama likaNdikhoyo uThixo wenu onenzele imimangaliso engaka. Soze baphinde badeleke abantu bam nanini na.k3hMna ndiya kunibuyekeza ngelahleko yeminyaka yeenkumbi – nditsho umkhothululi, nomqikela, nomnqunquthi, loo mkhosi wam omkhulu ndanithumela ngawo.^j5hIzanda ziya kuzala yingqolowa, iifatyi ziphuphume yiwayini entsha namafutha omnquma.QihVuyani nani, bemi baseZiyon. Yonwabani kuNdikhoyo uThixo wenu, kuba uninike ngobulungisa imvula yasekwindla, wanithululela izandyondyo zomvimbi ekwindla nasentlakohlaza, natsho nadla ngendeb' endala.$hAhSanukoyika nani, zilwanyana zasendle. Kaloku amadlelo asentlango ayahluma, imithi nayo ithwala iziqhamo zayo, ngokunjalo umkhiwane nomdiliya uyavuza zizo.pgYhMusa ukoyika, mhlabandini; ewe, yiba nemihlali wonwabe ngenxa yemisebenzi emikhulu ayenzayo uNdikhoyo.fhNdosigxotha isibetho esivela ngasentla, ndisidudulele kwinkangala yentlango. Amabutho aphambili ndiwase kulwandle lwasempuma, asemva wona ndiwase kolwasentshonalanga. Hayi ke ukubopha kwevumba lazo! Kuba kambe iziphakamisile ngokwenza izinto ezinkulu.Be}hUNdikhoyo wobaphendula athi: “Ewe, ndiza kuninika ingqolowa, newayini entsha, namafutha omnquma. Ngenene niya kutya nihluthe, ndingaze ndiphinde ndinenze intlekisa phakathi kwezizwe.Pdh*UNdikhoyo woba nekhwele ngelizwe lakhe, abenzele inceba abantu bakhe.9ckhAbabingeleli abalungiselela kwaNdikhoyo mabantywizise; ewe, mabalile phakathi kwegumbi lokungena neqonga, bathi: “Khawube nebuyambo, Ndikhoyo! Abantu abalilifa lakho mabangabi sisigculelo. Mabangabi ngundaba-mlonyeni wezizwe. Abantu mabangathethi ngabo besithi: ‘Ud' abe phi na lo Thixo wabo?’ ”^b5hBahlanganiseni abantu, niyihlambulule loo ntlangano. Waqokeleleni amadoda amakhulu; kananjalo qokelelani nabantwana, nize naye nalowo usebeleni. Nomyeni makalishiye igumbi lakhe, aze nomtshakazi aphume entangeni.paYhKhanihlokomise ixilongo eZiyon. Bhengezani umhla owodwa wokuzila; ewe, qokelelan' ibandla ibe yimbizo.!`;hNgubani ke owaziyo? Noko mhlawumbi angabuya asivele, asithululele iintsikelelo – umnikelo weenkozo kunye nothululwayo uziswe kuNdikhoyo uThixo wakho.W_'h Ndithi sanukuzikrazula izinxibo, koko zisoleni kukrazuk' iintliziyo. Buyelani kuNdikhoyo uThixo wenu; kaloku yena unesisa kwanemfobe, uza kade umsindo, yimvuze-mvuze ngobubele; ewe, unebuyambo, akananqala.^h Ewe kaloku, utsho uNdikhoyo, yena uthi: “Qalisani kwangoku. Buyelani kum ngamxhelo mnye ngokuzila, ngeenyembezi, nangesingqala.”n]Uh UNdikhoyo uzongomisa ngelo lizwi, endolosa phambi komkhosi wakhe. Awakhe amabutho yinkungu nelanga; ewe, yena uthotyelwa ngamagorha. Hay' ubukhulu bemini kaNdikhoyo! Awu, hay' ukoyikeka kwayo! Yaz'ba ngubani na onokumelana nayo?\/h Wakuvela suka kunyikim' umhlaba; ke sona isibhakabhaka singcangcazele, ilanga nenyanga zijike zibe mnyama, ke zona iinkwenkwezi zitsho zifiphale. [ h Usuka uphoseke phakath' esixekweni, uqakathe phezu kwezo ndonga. Usuka utsho phakathi ezindlwini nangeefestile ngathi ngamasela.XZ)hEwe, awugxalathelani, uhlala uthe mbo; nokuba sewubulawa loo nto ayiwuthibazi.^Y5hUhlasela okwamagorha; ugwencel' iindonga okwamajoni; ungqala phambili ungajika-jiki.OXhEwe, wona nguvela-barhwaqele; phambi kwawo ubuso bezizwe buyambatsha.)WKhNanko utsiba-tsiba ezintabeni. Yingxokolo engathi kukugaxaza kweenqwelo zokulwa, ngathi kukunqanqaza komququ otshiswa ngumlilo. Unqwa nomkhosi oqulele imfazwe.HV hMbonakalo yawo ngathi ngamahashe; ewe, uphala oku kwawomkhosi.>UuhPhambi kwawo kulenyez' umlilo; ngasemva kudangazel' idangatye. Phambili phaya umhlaba ngathi ngumyezo we-Eden, kodwa emkhondweni wawo yinkangala. Ubetha kungasindi nto konke-konke.nTUhNgumhla othi thsu, imini yesithokothoko; lusuku olurhuqis' amafu, nditsho amafu amnyama, imini enjengongcwalazi phezu kwentaba. Nank' umkhosi omkhulu owomeleleyo! Nowamanyange awuzange ube nje; nowezizukulwana awusoze ube njalo.3S ahHlokomisan' ixilongo eZiyon; hlaban' umkhosi kwintaba yam engcwele. Mabankwantye bonke abemi beli lizwe. Kaloku imini kaNdikhoyo isemnyango; ayifikanga, koko igalelekile.rR _hAbhenele kuwe amarhamncwa nezilwanyana. Kaloku imithombo yamanzi itshe qoko; ewe, amadlelo asuke abharha.Q }hEwe, Ndikhoyo, ndibhenela kuwe. Kaloku amadlelo ethu atshile; nemithi yonke irhawuke yaphela, kwanga ilenywa lidangatye.P  hNâzo izilwanyana zigxwala, imihlambi yeenkomo ikhohliwe. Kaloku amadlelo azo akaphethe nto, ukanti ke neegusha zixhwithekile. O hImbewu isuka ingunde phantsi kwamagade. Udladla ngokwalo seludlakadlaka, noozisele ngokwazo zidibekile. Kaloku ingqolowa itshile.N hKaloku kona ukutya suka kwanqanyulwa phambi kwamehlo ethu. Asisathethi ke ngemivuyo nolonwabo – alusekho nasendlwini kaThixo wethu.xM khHay' ukoyikeka kwaloo mini! Ewe, imini kaNdikhoyo isemnyango! Yogaleleka ipheth' intshabalalo evela kuSomandla.2L _hBhengezani ithuba lokuzila; ewe, miselani imbizo eyodwa. Waqokeleleni amadod' amakhulu; xa bebonke abemi beli lizwe mabeze endlwini kaNdikhoyo uThixo wenu, bakhale kuye.K h Ke nina, babingeleli, fakan' ezokufelwa nizile; bhombolozani, balungiseleli baseqongeni. Yambathani ezokuzila nasebusuku, nditsho nina, balungiseleli bakaThixo wam, ngenxa yeminikelo yeenkozo nethululwayo. Kaloku yona inqamkile endlwini yoThixo wenu. J ;h Umdiliya usuke woma khwahla; kanti wona umkhiwane uswamile. Oomirharnati, isundu, nom-apile, suka yabharha yonk' imithi. Nasebantwini imivuyo iphelile. I h Ewe, ncamani, nina balimi, nihlahlambe, batyali bomdiliya, nangenxa yengqolowa nerhasi. Ngenene isivuno samasimi sitshatyalalisiwe. H ;h Kaloku nanko amasimi eze, nomhlaba ngokwawo uyabhomboloza. Kaloku ingqolowa itshabalele, newayini yembala inqamkile. Asisathethi ke ngamafutha omnquma.2G _h Okokwayo iminikelo yeenkozo, ngokunjalo neminikelo yewayini, inqamkile endlwini *kaNdikhoyo. Ngoko ke ababingeleli bayagixa; nditsho abo bangabalungiseleli bakaNdikhoyo.QF hNgoko ke hlahlambani nixel' umfazana ozilayo eswelekelwe ngumyeni wakhe.3E ahIsidiliya sam usibhuqe bhuqiyane, imithi yam yomkhiwane wayitshabalalisa. Ewe, uyixoze wada wayixobula, wageqa noomaxolo ejuba phaya. Ewe, iziphunzi zasala zimhlophe wee.-D UhKaloku eli lizwe lihlaselwe ngumkhosi; ewe, ziingwanyalala eziyinyambalala. Ngenene zizinto ezimazinyo angxavula okwengonyama. Ngonyamakazi yakwabani emabamba anje?'C IhVukani, nitshw' esofelweyo, manxila; lilani nonke nigixe, baseli bewayini. Ewe, bhombolozani ngenxa yewayini entsha – kaloku sobe nibe saphinda niyirhabule.B #hOko kushiywe ngumqikela kudliwe yinkumbi; okushiywe yinkumbi kudliwe ngumkhothululi; ukanti okushiywe ngumkhothululi kudliwe ngumnqunquthi!uA ehKe, yixeleni kubantwana benu; nabo ze bayixelele abantwana babo, ukuze nabo bayixelele isizukulwana esizayo.@ hHoyina, zingwevu zakowethu! Yivani, nonke bemi beli lizwe! Nikhonje nakha nayibona into enje? Khona kwimihla yamanyange yakhe yakho phi?E? hNali ilizwi *likaNdikhoyo elafika kuJoweli unyana kaPetuweli.*>M^ Osisilumko uya kuziqonda ezi zinto; oqaphelayo uya kukwazi oku. Iindlela *zikaNdikhoyo zithe ngqo. Ke amalungisa ahamba ngazo; ke bona abakreqi ziyabakhubekisa.=^Efrayim, andinanto yakwenza *nezithixo. Ndim osabelayo akukhathalele; ndifana nompayini ohlal' uluhlaza. Kungenxa yam uneziqhamo nje.”<w^Abaphila phantsi kwephiko lakhe baya kuchuma njengengqolowa, badubule njengediliya, badume njengewayini yaseLebhanon.a;;^Amasebe akhe aya kunaba, abe nomkhitha njengomnquma, aqhole njengomsedare waseLebhanon.|:q^KuSirayeli ndoba njengombethe, atsho aqhakaze njengenyibiba, endele azike emhlabeni, afane nomsedare waseLebhanon.j9M^“Ndiza kukunyanga ukunxaxha kwabo, ndibavave ngesisa sothando, kuba kaloku andisabaqumbelanga.78g^Akanakusisindisa uAsiriya; asiyi kukhwela mahashe emfazwe. Asiphindi sithi: ‘Thixo wethu,’ entweni esiyenze ngokwethu, kuba kukuwe apho inkedama ifumana inceba khona.”D7^Thathani la mazwi nibuyele kuNdikhoyo, nithethe naye nithi: “Sixolele bonke ubugwenxa bethu, uze wamkele okulungileyo; endaweni yeenkunzi zeenkomo sinikela kuwe ngamazwi emilebe yethu.l6 S^Khanibuye kaloku, maSirayeli; buyelani *kuNdikhoyo, kuThixo wenu. Kaloku niwile ngenxa yezono zenu.)5K^ ISamariya yona iza kohlwaywa; kaloku bavukelene noThixo wabo. Baza kuba zizigede likrele; iintsana zophihlizwa emhlabeni, nabakhulelweyo baya kuqangqululwa.”|4q^ “Noba uEfrayim angaba nempumelelo phakathi kwezizalwane zakhe, uya kufikelwa lulophu lwasempuma, umoya kaNdikhoyo ovela entlango, utshe umthombo wakhe, amaqula akhe ome qoko. Oovimba bakhe baya kuphangwa nabo bonke ubuncwane babo buthathwe.93k^ Ndomhlawulela na kwigunya lengcwaba? Ngaba ndomhlangula na ekufeni? Wena kufa, siphi isibetho sakho? Nawe ngcwaba, luphi ulwamvila lwakho? Ngenene andisayi kuba nanceba mpela!p2Y^ Uyapena-pena ziintlungu zenimba; kambe sisiyatha sosana – lakufika ixesha lokuzalwa aluvumi ukuvela.Y1+^ “Ubugwenxa bukaEfrayim budityanisiwe babotshwa; izono zakhe zigcinwe kuvimba.h0I^ Ewe kaloku, ndasuka ngomsindo, ndaza ndaninika ookumkani. Kwangomsindo ndisuke ndabohlutha.”H/ ^ Uphi khona loo kumkani wakho ukuba angakusindisi ezixekweni zakho zonke? Ziphi kaloku iinkokheli zakho? Ngani zingakuncedi nje? Kaloku nankqangaza nisithi: ‘Sinike ookumkani nabalawuli.’W.'^ “Ngenene uzonakalisile, Sirayeli, ngokundichasa kwakho, mna luncedo lwakho.(-I^ Ndohlasela njengebhere eyohluthwe amathole ayo; ewe, ndosuka ndiniqwenga-qwenge. Ndonidlavula njengemazi yengonyama, ndiniqwenge ngathi nihlaselwa lirhamncwa.N,^ Ndosuka ndinihlasele njengengonyama; ndosuka ndinilalele njengengwe.]+3^ Ndanondla natsho nahlutha, nathi ningahlutha nakhukhumala; ewe, nasuka nandilibala.H* ^ Ndim owakulondolozayo entlango, ndakugcina kwilizwe lembalela. )^ “Ukanti ke *ndinguNdikhoyo uThixo wakho. Mna ndakukhuphulula eJiputa. AwunaThixo ngaphandle kwam, kungekho namsindisi ingendim.?(w^ Ke ngoko bothi shwaka njengenkungu yakusasa, njengombethe osuka uvuthuluke. Bofana nomququ ophetshethwa ngumoya, umququ wesanda ophel' emehlweni, ngathi ngumsi otyhoboza ngefestile.d'A^ Ngoku wongeza isono phezu kwesono; uzenzela imifanekiso etyhidiweyo ngesiliva, izithixo ezenziwe ngokweembono zakhe. Ewe, bubuchule bezandla zomntu. Ngoku ke sekusithiwa: “Ofuna ukwenza idini makawange la mathole.”"& ?^ Fudula esithi akuthetha uEfrayim abantu bona bangcangcazela; ewe, yena wayehlonelwa kwaSirayeli. Kodwa ke suka wazixabhela; suka wanqula uBhali waphutha.%y^ Kodwa uEfrayim umcaphukise gqitha. Ngoko ke ityala legazi liza kumfumana, iNkosi yakhe imbuyekeze ngehlazo alenzileyo.k$O^ UNdikhoyo wasebenzisa *umshumayeli ukukhupha uSirayeli eJiputa; ewe, wabalondoloza ngomshumayeli.f#E^ UYakobi wabhacela kwa-Aram, uSirayeli wamsebenzela umfazi – ukuze amlobole walusa iigusha.J" ^ IGiliyadi ibimi kakuhle, kodwa ngoku ayisento yanto. Koba njalo naseGiligali – noxa kwakubingelelwa ngeenkunzi khona amaqonga ayo ofana neengqumba zamatye, nditsho ezo zikumasimi alinyiweyo.k!O^ Ndim owathetha nabashumayeli, ndabathi jize ngemibono, ndathetha ngemizekeliso ngemilomo yabo.” ^ “NdinguNdikhoyo uThixo wakho owakukhuphulula kwelaseJiputa. Ndophinda ndinihlalise ezintenteni njengakwimihla yamatheko amisiweyo.~u^ Kodwa uEfrayim uthi: “Ndimi kakuhle, ndisisinhanha. Ekuzityebiseni kwam akukho bugwenxa nasono esinokufunyanwa.”G^ Isikali somrhwebi sesobuqhophololo; yena uthanda ukuxhaphaza.c?^ Ngoko ke buyela kuThixo wakho; gcina uthando nobulungisa, uhlale uthembele kuThixo wakho.[/^ uNdikhoyo uThixo uSomandla. Gama lakhe ke nguNdikhoyo; uthuthwa ngalo xa enqulwa.^ wajijisana nesithunywa woyisa, wakhala ecela inceba. Wahlangana noThixo eBhetele, waza wathetha-thethana naye khona apho –_7^ Engekaveli wabamba umntakwabo, wamthi nqaku ngesithende. Ebudodeni wabambana noThixo,hI^ *UNdikhoyo umangalela uJuda; uYakobi womohlwaya ngezono zakhe, ambuyekeze ngezinto azenzileyo.) M^ UEfrayim walusana nomoya; usukelana nolophu lwasempuma; imini yonke wandisa ubuxoki nobubhoja. Yena unqophisana neAsiriya; nango amafutha omnquma ewasa eJiputa.#^ UEfrayim undijikeleza ngobuxoki; indlu kaSirayeli indithe nca ngenkohliso. UJuda yena uvukelana noThixo, nditsho uYedwa lowo uthembekileyo.^ Boza benkwantya okweentaka bevela eJiputa; boba njengamahobe bevela eAsiriya. Ndobabuyisela emakhayeni abo.” Lowo ngumlomo kaNdikhoyo.!;^ Bosuka bamlandele *uNdikhoyo. Yena wovungama njengengonyama. Ke kaloku akubhavumla usapho lwakhe loza lungcangcazela; ewe, luya kuza ngasentshonalanga.@y^ Andiyi kubuphumeza ubushushu bomsindo wam; andiyi kuphinda ndimbhubhise uEfrayim. Kaloku andimntu, ndinguThixo, uYedwa othe zwabha phakathi kwenu. Andiyi kuza ndinobushushu bomsindo.V%^ “Kodwa ndingathini ukukulahla, Efrayim? Ndingathini ukukuncama, Sirayeli? Ndingathini ukukuphatha njengeAdama, ndikwenze ufane neZebhoyim? Intliziyo yam iguqukile ngakuni; imfobe yam itsho yavuseleleka.gG^ Abantu bam bazimisele ukundishiya. Noba bangade bakhale kOphezu-konke yena soze abaphakamise.iK^ Ezixekweni zabo komenyezel' ikrele. Lowanqunqa amanqwanqwa amasango, liwaphanzise namacebo abo.kO^ Kambe ke abayi kubuyela kwaseJiputa, kodwa uAsiriya uya kubalawula. Kaloku abavumi ukubuyela kum. ^ Bona ndabakhokela ndinovelwano; ewe, ndandiyimvuze-mvuze bububele. Ndabathula idyokhwe ebatyabulayo, ndaza ndathoba ndabafunzela.ve^ Kodwa ndim ofundise uEfrayim ukucathula; ndim owamthi chu ngengalo. Kodwa abaqondi ukuba ndim obanyangileyo. ^ Ndaba ngakhwaza ndimbiza uSirayeli, suka waya ebhekela kum. Baphikela ukunikela *kooBhali; imifanekiso eqingqiweyo bayenzela iziqhumiso.b  ?^ “USirayeli ndamthanda kwasebuncinaneni bakhe; ndambiza ukuba aphume eJiputa unyana wam. +^ Bantundini baseBhetele, nakuni kuya kuba njalo ngenxa yobukhulu benkohlakalo yenu. Ewe, ukuthwasa kwaloo mini ukumkani kaSirayeli wotshabalala.< q^ Anikho sisidube-dube semfazwe; zonk' iinqaba zenu zotshatyalaliswa njengoShalman mhla ngedabi, mini wavuthulula iBhetarbhele, abadlezana bagileka bawa neentsana zathi geqe phaya.) K^ Kambe ke nihlwayele inkohlakalo, naza ke navuna kwayona. Nizixhamle iziqhamo zokukhohlisa. Kaloku suka nakholosa ngobugorha benu, naqamela ngobuninzi bamajoni.1[^ Khanizihlwayelele ubulungisa, nixhamle iziqhamo zobubele. Ewe, khaniwukhubele umhlaba. Eli lixesha lokufunana noNdikhoyo, ade ke yena afike, anithululele amathamsanqa.q[^ UEfrayim yena nqwa nethokazi lenkomo – nditsho ithokazi eliqeqeshiweyo, elo libhula ngentumekelelo. Ke ndolifaka edyokhweni, ndiyibeke kuloo ntamo yalo. Ewe, ndomqhuba uEfrayim, uJuda ndimfake ekulimeni. Ewe, uYakobi uza kuyerha.3^ Ndosuka ndibohlwaye abanxaxhayo, nditsho olu hlanga lonayo. Izizwe ziya kuluhlanganyela; ewe, zona ziya kulukhonkxa ngesi sono siphinda-phindeneyo.3^ Kusukela kwimihla yaseGibheya uthe rhoqo ukona, Sirayeli. Ewe, awushenxanga kulo mkhwa. Kwenzeka ntoni na eGibheya? Andithi bagutyungelwa yimfazwe?^ Asisathethi ke ngamaqonga asezindulini, kuba wona aya kutshatyalaliswa. Angundoqo wesono sikaSirayeli. Kokhula ameva kunye nenkunzane, atsho angabonakali amaqonga abo. Ngoko bosuka bathi ezintabeni: “Siweleni, nisifihle!” ezindulini bathi: “Sigqumeleleni!”R^ Ukumkani waseSamariya wonqanyulwa; wothi shwaka ngathi luluthi emanzini. ^ Loqweqwediselwa eAsiriya; liya kuba ngumrhumo kukumkani uYarebhi. UEfrayim uya kuhlaziswa, uSirayeli abe neentloni ngecebo lakhe.0Y^ AbaseSamariya ke bayangcangcazela ngenxa yethole laseBhetaven. Abemi bakhona botsho ngesijwili; nababingeleli balo baya kulililela ngenxa yokutshitsha kwesidima salo.L^ Ewe, bathetha amazwi alambathayo; benza izibhambathiso zelize; bangena kwiminqophiso ephuthileyo. Suka ke ukubambana kwabo ezinkundleni kwafana nokhula oluyityhefu oluhluma emasimini alinyiweyo.^ Kaloku ngoku baza kuthi: “Thina asinaye ukumkani, kuba kaloku asimhloneli uNdikhoyo. Ukuba besinaye ke, angasenzela ntoni ukumkani?” ~ ^ Intliziyo yabo iyinkohliso! Ngoku baza kuvuna leyo bayilimileyo. *UNdikhoyo wowadiliza amaqonga abo, azisiphule ezo ntsika zabo.X} +^ USirayeli wayenjengomdiliya othe xazalala, ovelisa iziqhamo ngexesha lazo. Kanti ngokwanda kwezo ziqhamo wenjenjalo nokwandisa amaqonga. Ngokwanda kwenkqubela yelizwe wenjenjalo ukuzihombisa neentsika zakhe.l|Q^ UThixo wam wabalahla kwesinomhlwa; kaloku bona abamphulaphulanga. Ngoko ke boba ziimbacu ezizweni.{^ Ngenene uEfrayim uphanzile, womile ukususela ezingcanjini; ewe, akathwali ziqhamo. Noba angade azale ndoyibhubhisa loo nzala ayithandayo.Dz^ Ngenxa yezono abazenza eGiligali mna ndatsho ndabacaphukela. Ngenxa yezenzo zabo ezigwenxa ndiza kubagxotha endlwini yam. Ukubathanda kwam kwaphusile; kaloku iinkokheli zabo zindivukele.sy_^ Azi ndothini na *kuNdikhoyo? Mandithi banike ntoni na kodwa? Izizalo ezingaphathi nto; amabele awomileyo. x ^ Ndambona uEfrayim enjengeTire, emi kwisithabazi somhlaba. Kambe abantwana bakhe baya kuzingelwa, bona boba zizisulu zokubulawa.fwE^ Naxa benabo abantwana abakhulayo ndobatshayela kuthi tu. Mawo-o-o! Yeka mhla ndabafulathela!v}^ Udumo lukaEfrayim lothi shwaka, luntinge lumke njengentaka. Akukho mfazi uya kukhulelwa; ewe, akukho mfazi uya kubeleka.yuk^ Ndathi mhla ndamfumana uSirayeli kwanga ndibhaqe iidiliya entlango; mhla ndabafumana ookhokho benu yaba ngathi ndibhaqe amakhiwane, makhiwane ke alulibo. Bathe bakufika eBhali-pehore suka bazinikela kuBhali, baza bagqwaliseka njengaye kum.t/^ Ewe, bonakele ngokungathethekiyo; kunjengaloo mihla yaseGibheya. UThixo akabulibalanga ubugwenxa babo, yaye ke uza kubohlwaya ngenxa yezono zabo.s^ Umshumayeli ngumlindi kaEfrayim, bantu abo bangaboThixo wam, kodwa ubekelwa izabatha, kuliwe naye endlwini yoThixo wakhe.\r1^ Iyeza imihla yesohlwayo – nditsho imihla yembuyekezo – noSirayeli ke uza kuqonda. Ngenxa yokwanda kobugwenxa benu, nobunzulu bentiyo yenu, *umshumayeli nithi sisityhakala, umntu onefuthe likaMoya uphambene.>qu^ Xa bangasindiyo ekutshatyalalisweni iJiputa yofika yona ibaqokelele, ke yena uMemfisi abangcwabe. Ubutyebi besiliva buya kukhulelwa lukhula, imizi yabo ibhijelwe yimithana enameva.ap;^ Hee, niya kwenza ntoni ke ngemihla yemibhiyozo emisiweyo, ngomhla wetheko likaNdikhoyo?uoc^ Ewe, uNdikhoyo abayi kumenzela iminikelo yewayini; ayiyi kumanelisa iminikelo yabo. Kubo lo mnikelo wofana nesonka sabazili – abawutyileyo baya kuba nomlaza. Ukutya kwabo kolungela bona kuphela – akuyi kunikelwa kwindlu kaNdikhoyo.|nq^ Awuzukuhlala kulo mhlaba *kaNdikhoyo. Ewe, úza kuphindela eJiputa uEfrayim; uya kutya ukutya okunomlaza eAsiriya.Vm%^ Izanda nezixovulelo aziyi kuvelisa nto, newayini entsha yosuka inqongophale.@l {^ Musa ukonwaba, Sirayeli; ewe, sukuvuya njengezinye izizwe. Kaloku wena umphambile uThixo wakho; wena usuke wamfulathela. Uthe phithi yimali yokuzithengisa kuzo zonke izanda zokubhula.7kg^USirayeli umlibele umenzi wakhe, suka wazakhela amabhotwe. UJuda wazandisa izixeko ezinqatyisiweyo – zixeko ezo ndozithumela ngomlilo, ulenye konke, nditsho nezo nqaba.”Aj{^ Ewe, bona amadini bayandenzela; inyama yona bajika bayitye. *UNdikhoyo ke akanelisekanga ngabo, engabulibalanga nobugwenxa babo. Ewe, yena uza kubohlwaya; baza kuphindela kwaseJiputa.i{^ Ndaba ngababhalela imithetho, nayo ke ingembalwa iyintaphane, suka nayo leyo bayikhaba, bayithatha njengento yasemzini.lhQ^ KwaEfrayim andisiwe amaqonga – nditsho awokungxengxezela isono. Ngoku angamaqonga okwenza isono.g^ Angade aziqeshise, nditsho nakwiintlanga, kodwa ndosuka ndimqokelele. Phofu ke uya kuncipha, ingcinezelo yokumkani imthi nca.kfO^ Usuke wanyukela eAsiriya, wanjengeqwarha elibhadulayo; uEfrayim uzithengisile kwizithandwa zakhe.ce?^USirayeli uthiwe bimbilili. Utshone phakathi kwezizwe; unjengesitya ekungekho yaso mpela.5dc^“Bona bahlwayela umoya, kanti bavuna isaqhwithi. Ingqolowa ziziphunzi ezingathwalanga; ngoko ke tu isivuno. Enoba besingade sifumaneke bezingafikayo iintlanga zizenzele.c#^Tholendini lenziwe yingcibi yakwaSirayeli! Hayi, asiThixo le nto iyenzileyo. Ngenene elo thole laseSamariya liya kuntlekeka libe ziingceba.ubc^Mh-mh-mh, ndiyalenyanya ithole laseSamariya! Ingqumbo yam iyavutha ngakubo; koda kube nini benyhuku-nyhuku? a9^Bazikhethele ookumkani ngaphandle kwam, bamisa namaphakathi ndingakwazi oko. Ngesiliva negolide yabo bazenzele izithixo; nto leyo iyintshabalalo kubo.P`^Ngokutshikilela kwakhe okulungileyo uSirayeli wathiwa mbende lutshaba.\_1^Ewe, ngoku uSirayeli uyazibika kum; uyandivuma esithi: ‘Thixo wam endimaziyo!’^ -^“Yitsho ngomtyangampo wesigodlo! Nal' ixhalanga lirhiwula abantu *bakaNdikhoyo. Kaloku bawaphule umnqophiso wam, suka bawuvukela umthetho wam.;]o^Ababuyeli kuPhezukonke; bafana nesaphetha esinenkohliso. Iinkokheli zabo zohlatyaniselwa likrele, kuba imilomo yazo iphokoza ububi. Ewe, boba sisigculelo kwilizwe laseJiputa.”F\^Ndabaqeqesha ndabomeleza, kodwa ngoku bandijikeleza ngobubi.[^Xa bekhala abatsho ngomxhelo wabo; basuka bazibhuqa-bhuqe emandlalweni. Baqokelelana ngenxa yokutya newayini, kodwa mna bandichasile. Z^ Mawoo, ngokuba banxaxhile kum! Yintshabalalo kubo, ngokuba bemkile bandishiya! Mna ndiyafuna ukubahlangula, koko suka baxoka ngam.hYI^ Ndobabekela umgibe endleleni, ndibanqakule njengeentaka. Xa ndibeva bexhontelana ndobabambisa. X ^ “UEfrayim ukhamisile, nqwa nehobe; yena usisimathane esingaqondiyo. Uphatha kubhenela eJiputa, maxa wambi abalekele eAsiriya.W{^ Ikratshi likaSirayeli liyamkhonkotha, kodwa nkqi kubo ukubuya beze kuNdikhoyo uThixo wabo; ewe, abazidubi nangokumfuna.V^ Abasemzini bawaxhaphazile amandla akhe; ke kuye kurhidiwe, akaqondi. Kaloku yena ngoku iinwele zakhe zixubile, ibe ke phofu engaqondi.SU^“UEfrayim uxubana neentlanga; ewe, yena ufana nesonka esingaguqulwanga. T^Bonke banobushushu oku kweziko lokubhaka, abalawuli babo babathi lenye. Iikumkani zikhahleleka phantsi, kungekho bani ubhenela kum.S^Kaloku iintliziyo zabo zinjengeziko; ewe, zona zivutha ngamayelenqe. Ingcwangu yabo ilala ubusuku bonke, kusasa idangazele njengomlilo.jRM^Ngomhla wetheko lokumkani suka amaphakathi ashushu yiwayini, naye wabambana izandla nabahlekisi.Q^Bakrexeza bonke bephela; batshisa njengomlilo wokubhaka oyekwayo ungakhwezelwa ngumbhaki ukusukela ekuxovuleni kwakhe de inyuke intlama.[P/^“Inkohlakalo yabo iyamvuyisa ukumkani; inkohliso yabo iyawavuyisa namaphakathi.O}^Ewe, bona abaqondi tu, kanti izenzo zabo zithe thaa kum. Ngoku bajikelezwe zizenzo zabo; ziluzenge-zenge oluphambi kwam.XN +^xa ndandifuna ukumnyanga uSirayeli, suka badandalaza ubugwenxa bukaEfrayim, batyhileka ububi beSamariya. Kaloku bahleli ngobuqhophololo. Ngamasela aqhekezayo ebe; basisigqubu sezikrelemnqa esiphanga phandle.{Mo^ Nakuwe kambe, ndlundini kaJuda, uyeza umhla wesivuno. “Ndakuba ndizimisele ukubabuyisela kundalashe abantu bam,~Lu^ Kwindlu kaSirayeli ndibone into enkwantyisayo; kulapho ahenyuza khona uEfrayim. Awu, yeka ukuxabheleka kukaSirayeli!K7^ Njengezihange ezilalel' umntu nababingeleli sisigqubu esikwanjalo, nasendleleni eya eShekem kulapho bagwinta khona. Ewe, benza izinto ezimanyumnyezi.TJ!^IGiliyadi sisixeko sabenza ububi, umzila weenyawo zayo umtyibilizi ligazi.FI^EAdam bawaphula umnqophiso; ewe, khona basuka baqhankqalaza.pHY^Kaloku ndithanda inceba, andithandi minikelo. Ndinonelele ukwazi uThixo ngaphezu kwamadini atshiswayo.{Go^Ngoko ke ndaninqunqa ngabashumayeli bam; ewe, ndinixhelile ngamazwi am, isigwebo silenya njengombane phezu kwenu.F%^“Mandikuthini na kodwa, Efrayim? Mandenze ntoni na ngawe, Juda? Uthando lwenu lunjengenkungu yakusasa, nqwa nombethe othi shwaka kwangoko.VE%^Hayi ke, masimvume uNdikhoyo; ewe, masikuxunele ukumazi. Ukubonakala kwakhe kuqiniseke njengokuphuma kwelanga. Uya kusifikela njengemvula yasebusika – njengeemvula zentlakohlaza ezinyakamisa umhlaba.”lDQ^Emva kweentsuku ezimbini wosidlisa ubomi, ngolwesithathu ke asivuse, sitsho siphile phambi kwakhe.#C A^“Yizani kaloku, sibuyele *kuNdikhoyo. Ewe, yena usidlakazile, kodwa usenako ukubuya asinyange. Ngenene yena usenzakalisile, ukanti ke angabuya asibophe.!B;^ndize ke ndibuyele endaweni yam, bade basivume isono sabo, banqwenele ukububona ubuso bam. Ewe, bondizingela bendifuna ngenxa yokuminxwa ziimbandezelo.A^Ke kuEfrayim ndoba njengengonyama; ewe, ndibe lirhamncwa kwindlu kaJuda. Ndobaqwenga-qwenga ndibashiye, ndibafuduse bangahlangulwa bani;A@{^ UEfrayim wasibona isifo sakhe, noJuda wazibona iinduma zakhe. Suka uEfrayim wabhenel' eAsiriya, wazibika apho kukumkani uYarebhi; kodwa yena nkqi ukunyanga, soze aziphozise ezo nduma.E?^ Ndoba njengenundu kumaEfrayim, ndibe njengombolisa kwaJuda.n>U^ Ewe, uEfrayim ubandezelekile; suka wamvikiva umgwebo, kuba yena usukelana nezithixo ezingento yanto.=%^ Kaloku wona amatshawe akwaJuda selefana nâbo bahlehlisa umlimandlela. Ndosuka ndibagalele ngomsindo wam, babe ngathi bafikelwe ziimpuphuma.<{^ Yeka ke ngomhla wesohlwayo: uEfrayim yena ndomvuthulula. Nonke nina zindlu zikaSirayeli, yazini, kuba oku kuqinisekile. ;^“Hlokomisan' isigodlo eGibheya, nihlab' umkhosi ngexilongo eRama. Ze niwuvakalise naseBhetaven. Phakath' emsini, wena Bhenjamin! :^Kaloku bona bayamphamba uNdikhoyo; ewe, bade bazale nemigqakhwe. Ke amatheko abo okuthwasa kwenyanga obaqwenga kunye namasimi abo.{9o^Baxhakazela behamba nemihlambi yabo, befuna uNdikhoyo ngamadini, kodwa soze bamfumane; kaloku yena urhoxile kubo.8#^Ikratshi likaSirayeli liyamjikela; uSirayeli noEfrayim baza kukhubeka bawe ngenxa yobugwenxa babo, kwanoJuda atsho akhubeke awe kunye nabo.7^“Izenzo zabo zisuke zaxaba, zayivala indlela yokubuyela kuThixo wabo. Kaloku bathiwe fithi luhenyuzo; abamkhathalele nganto *uNdikhoyo!63^Kaloku ndiyanazi, ndlundini kaEfrayim; ewe, Sirayeli, awufihlakalanga apha kum. Wena Efrayim, usahenyuza nangoku! Mh-mh-mh! Urhono-rhono, Sirayeli!K5^suka nemba umhadi eShitim. Ukanti ke ndiza kunohlwaya xa ninonke.Y4 -^“Bekan' iindlebe nive, babingeleli! Khaniphulaphule, ndlundini kaSirayeli! Qwalaselani niqiqe nani, makomkhulu, kuba kaloku ngoku zidla kuni. Kaloku nibe sisirhintyelo eMizpa, suka nina nangumgibe eTabhore,O3^UEfrayim wosuka aphephetheke nomoya, amadini akhe amzisele ihlazo.”q2[^Zithi zingahlutha yiwayini iinkokheli zisuke zingene ekuhenyuzeni; ndaweni yokukhusela zikheth' ihlazo.;1q^UEfrayim uthene nca nezithixo. Suka, myeke enjalo!0}^“Hayi, kamb' iinkani zakhe uSirayeli, nqwa nethokazi elidlokovayo! Ke uNdikhoyo angamalusa njani okwetakane edlelweni?@/y^“Nangona ukrexeza nje, Sirayeli, uJuda yena makangazibizeli ityala. Mus' ukuya eGiligali, Juda, ungayi naseBhetaven, ungenzi zifungo zilambathayo, usithi: ‘Ekho nje uNdikhoyo!’.5^“Andiyi kuzohlwaya iintombi zenu, nakuba zingenwa luhenyuzo nje, ngokunjalo noomolokazana benu, noba bangade bakrexeza, kuba namadoda ngokwawo ayahenyuza, enza iminikelo kunye namahenyukazi asezindlwini zonqulo-zithixo. Awu, bantundini bangaqondiyo, anikho yintshabalalo!”T-!^ Benz' amadini kwiincopho zeentaba, baqhumisele ezindulini, phantsi kwemioki, iipampiri, nemiterebhinte, apho kukho imithunzi epholileyo. Zisuke ke iintombi zenu zihenyuze; basuke oomolokazana bakrexeze.+,O^ yabantu bam. Bade babuzise nakumfanekiso womthi; bafun' ukutyhilelwa nayintonga yembala. Kaloku balahlekiswa ngumoya wobuhenyu; bakrexezile bamlahla uThixo wabo.c+?^ basuka bazilahlela ekuhenyuzeni.” “Entsha nendala iwayini iyithimba kuthi tu ingqondoq*[^ Boba ngatya, banganeli noko; boba ngahenyuza, bangandi kodwa; kuba bakuyekile ukumphulaphula uNdikhoyo,)5^ Ngoko ke mna ndobopha ngentamb' enye, ndingakhethi mntu nambingeleli, ndibohlwaye bonke ngenxa yeendlela zabo, ndibabuyekeze ngenxa yeentlondi zabo.[(/^Bona batya ngezono zabantu bam; eyona nto bayifunayo kukuba makwenziwe ubugwenxa.'^“Okukhona baye besanda ababingeleli, kokukhona kwandayo nokundona kwabo. Ke lona olo dumo lwabo ndolujika lube lihlazo.e&C^Kaloku abantu bam bayatshabalala ngenxa yokuswela ulwazi ngam. “Kaloku uyalubukula ulwazi ngam; nawe ke ndiyakukhiqa kububingeleli bam. Wena uwutyeshele umthetho woThixo wakho; andiyi kubakhathalela ke noonyana bakho.x%i^Ùza kukhubeka uwe emini wena, nomshumayeli akhubeke awe kunye nawe ebusuku; ewe, nkqu nonyoko ndomcim' igama.  ~~}}4||"{IzryyyxwOv]uu(t/ssqqzpBonn&mll#kjpjhh6gff!eqe ddcc>bb+aac``G__[^]]_\d[[]ZYY X|WVVWUU T0SDRtQQPPOfONqMMvLLTKKJYII>HGG,F~EEeE D[DCC9BBA4@O??Z? >>(=<;;D::"9O88766h55l4l322]11:00/.A-,,C+**%)((d'q&&%$##1"T! 5rpS#$ 5+ = ~  2 L*{M? yKambe ke uNdikhoyo wayalela intlanzi enkulu, yaza yamginya uJona. Wahlala apho kuyo ke iimini ezintathu nobusuku bazo.p> [Le nto ke yawatsho amhlonela uNdikhoyo loo madoda, aza amenzela idini, enza nezibhambathiso kuNdikhoyo.S= !Amfunqula ke uJona, amphosa elwandle, lwaza ke ulwandle olulwayo lwadamba.=< uBadanduluka kuNdikhoyo ke bathi: “Awu, Ndikhoyo, uze ungasohlwayi ngenxa yokufa kwale ndoda. Uze ungalibizi kuthi igazi elimsulwa. Kaloku yonke le nto ikholeke kuwe, Ndikhoyo.”; 3 Kambe ke abaqhubi bazama kangangoko ukuyisa elunxwemeni inqanawa leyo. Kodwa ke nelo icebo lafadalala kuba ulwandle lwaya luthatha unyawo ngokulwa.:  UJona waphendula wathi: “Ndifunquleni nindiphose elwandle, ukuze luzole. Kaloku ndiyaqonda ukuba ndim lo unizisele olu qhwithela.”|9 s Ke lona ulwandle lwaqhubela phambili ukulwa. Baza ke bathi kuJona: “Masenze ntoni ngawe ukuze ulwandle luzole?”8 ' Ke kaloku loo madoda othuka gqitha, kuba uJona wawachazela ukuba elapho nje ubaleka uNdikhoyo, aza athi kuye: “Yintoni na le uyenzileyo?”7 { UJona waphendula wathi: “Mna ndingumHebhere. Ndinqula uNdikhoyo uThixo wamazulu, lo udale ulwandle kunye nomhlaba.”6 +Baza ke bathi kuJona: “Khawutsho! Ngubani unobangela wale ntlekele? Uzokwenza ntoni apha? Khona, uvela phi? Liphi ikowenu? Ungumni kakade?”5 7Ke bathi omnye komnye: “Yizani senze *amaqashiso ukuze sibhaqe lo mntu ungunobangela wale ntlekele.” Benjenjalo ke, laza iqashiso laphuma noJona.74 iIngqwayi-ngqwayi yenqanawa leyo ke yaya kuye, yafika yathi: “Ngani ukuba ulale, thongorhandini? Vuka, ubize uThixo wakho! Mhlawumbi angasikhumbula, size singatshabalali.”n3 WAbaqhubi benqanawa leyo baphakuzela, yangulowo nalowo wakhala *kuthixo wakhe. Umthwalo wenqanawa bawuphungulela elwandle, bezama ukuba ibe khaphukhaphu. Ke yena uJona wayesuke wehla wangena kumagumbi asezantsi, walala obentlombe.2 Ke kaloku uNdikhoyo wathumela umoyakazi omkhulu apho elwandle; yaba sisaqhwithi esayitsho yasemngciphekweni wokuqhekeka inqanawa leyo.P1 Kambe ke yena uJona wambaleka uNdikhoyo, wasabela eTashishe. Wehla waya eJopa, apho wafumana inqanawa eya eTashishe. Akuba ke eyihlawule imali yendlela, wakhwela wasinga eTashishe, ebaleka uNdikhoyo.s0 a“Hamba uye kweso sixekokazi siyiNiniva, usishumayeze, kuba inkohlakalo yaso seyide yaza kufika nakum.”Q/ Ke kaloku ilizwi *likaNdikhoyo lafikela uJona unyana ka-Amitayi, lisithi:f. G|Abahlanguli bophuma eZiyon, bazilawule iintaba zakwaEsawu, ubukumkani bube bobukaNdikhoyo.”- |Iimbacu zamaSirayeli ziya kuyithimba iKanana ziye kutsho eZarefa, iimbacu zaseJerusalem eziseSefaradi zithimbe iidolophu zelasezantsi.L, |“Ke zona iintaba zakwaEsawu zomiwa ngabantu belasezantsi; ke bona abakumazantsi eentaba beme kumhlaba wamaFilistiya. Bowuthatha umhlaba kaEfrayim nowaseSamariya, abakwaBhenjamin beme eGiliyadi.d+ C|Indlu kaYakobi iya kuba ngumlilo, indlu kaJosefu ibe lidangatye. Ke yona ekaEsawu ibe ngumququ, bayintumeke umlilo itshe iphele. Akusayi kubakho masalela kule ndlu kaEsawu mpela-mpela.” Etshilonje *uNdikhoyo, utshilo.* 1|“Ke kwintaba iZiyon kuya kubakho abasindileyo; yona yobuya ibe yindawo engcwele. Indlu kaYakobi iya kulixhamla ilifa layo, libe sezandleni zayo.R) |Njengoko nina nayisezwayo ibhekile yesohlwayo entabeni yam engcwele, ngokunjalo nezinye izizwe ziya kuyisezwa, phofu ziyisele zingayeki. Ewe, ziya kusela zibimbilize, zide zibe ngathi zange zabakho.”( /|“Ewe, kuzo zonke izizwe imini *kaNdikhoyo isondele. Loo nto uyenzileyo, wena Edom, iya kubuya yenziwe nakuwe; isikhuni siya kubuya nomkhwezeli.' |Akwaba ubungemanga eziphambukeni ukuze unqakule iimbacu zabo. Amasalela ngewungawanikelanga elutshabeni mhla kwakugos' okwaphukayo.”Q& | Ngewungangenanga kumasango abantu bam ngomhla wabo wesithwakumbe. Ngewungabajongelanga phantsi ngenkxwaleko yabo ngemini yentlekele yabo. Ngewungabuxhaphazanga ubutyebi babo ngomhla weshwangusha labo.>% w| Akwaba ubungamdelanga umntakwenu, nditsho ngemini yakhe yelishwa. Akwaba ubungagcobanga ngenxa kaJuda ngemini yakhe yentshabalalo. Akwaba ubungaqholosanga mhla lalibhek' umoya kuye.-$ U| “Ngaloo mini wena wema bhuxe ngeli xesha utshaba luthath' ubutyebi. Iintlanga zangena emasangweni, zenza *amaqashiso ngeJerusalem, suka wena waba njengomnye wazo.# | Ngenxa yobundlobongela obenze kumntakwenu, nditsho umninawe wakho onguYakobi, ihlazo liya kukugubungela, utshatyalaliswe ngonaphakade.”t" c| Ke wona amadoda omkhosi waseTeman osuka arhwaqele; bonke abakwiintaba zakwaEsawu baya kunqunyulwa babulawe.! |Nguwo lo umlomo kaNdikhoyo: “Mhla ndamohlwaya uEdom ndozitshabalalisa izilumko zakhe, kungabikho mntu uqiqayo kwezo ntaba zakwaEsawu.  -|Oogxa bakho bokududulela emideni. Izihlobo zokukhohlisa utsho woyisakale. Abo ubusidla kunye nabo bokugcayisela, kodwa sobe uyiqonde loo nto.”] 5|Kaloku, wena Esawu, uya kugqogqwa uphengululwe, konke okwakho okunexabiso kuthinjwe.S !|“Xa ufikelwe ngamasela, ewe, nokuba zizihange ebusuku, aya kûba kangangoko anako, akushiyele kodwa. Nabavuni beediliya bavuna bagqibe, kushiyeke umkhwahlazo. Kodwa eyakho intshabalalo iya kugqithisa. |Noba ungade untinge njengokhozi, ewe, noba usezinkwenkwezini umzi wakho, nalapho mna ndiya kukuthoba.” Lowo ke ngumlomo kaNdikhoyo.@ {|Ikratshi elisentliziyweni yakho likukhohlisile. Wena uhlala ezimfanteni zamawa, wena ukhaya likweliphezulu, xa uzithethela uman' usithi: ‘Ngubani oya kundithula andise emhlabeni?’p [|UNdikhoyo uthi kwiEdom: “Uyabona, ndokwenza ube mncinane phakathi kwezizwe; uya kusuka udeleke mpela.J |Nanku umbono kaObhadiya. Ngokuphathelele kwiEdom iNkosi *uNdikhoyo itsho ukuthi: Luvakele udaba oluvela kuNdikhoyo; sigalelekile ezizweni isigidimi, sisithi: “Vukani, siye kulwa naye uEdom!”yr Ndiya kubazinzisa emhlabeni wabo, bangabe babuye basuswe kuwo umhlaba endibanike wona.” Utsho uNdikhoyo uThixo wenu.9kr Ndiya kubabuyisa ekuthinjweni abantu bam amaSirayeli, bawavuse amanxiwa ezixeko zabo, bahlale kuzo, balime izidiliya, basele iwayini yazo, balime izitiya, badle iziqhamo zazo.eCr Ewe, nguwo lo umlomo kaNdikhoyo: “Kuza imihla ekuya kuthi kusavunwa kube sekulinywa kwakhona, kuthi isatyalwa imbewu yediliya kube sekuxovulwa. Ewe, iintaba ziya kuvuzisa incindi yeediliya, iinduli zitsho zinyibilike.(Ir Abantu bam baya kuthatha umhlaba wamaEdom oseleyo, nalowo wezizwe ezazikade zibizwa ngegama lam.” Nguwo lowo umlomo kaNdikhoyo, yena oya kukwenza konke oku.#?r “Ngaloo mini ndiya kuwuvusa umzi kaDavide ongamanxiwa. Ndozityabeka iimfanta zeendonga zawo, ndiwavuse loo mabhodlo, abe njengoko ayenjalo ngaphambili.r Bonke aboni phakathi kwabantu bam baza kufa ngekrele, nditsho nkqu abo bathi: ‘Intlekele ayikusihlela; ewe, ngekhe isifikele.’ ”@yr “Ukususela ngoku ndiza kuthi makahlukuhlwe ahlelwe amaSirayeli phakathi kwezizwe, kanye njengokuba ingqolowa ihlukuhlwa ihlelwe esefini, kambe akuyi kubakho lukhozo luwa emhlabeni.>ur Inene, ndiyiNkosi uNdikhoyo nje, ndibuqwalasele ubukumkani obonayo, ndaye ndiza kubususa ehlabathini. Phofu andiyi kuyicima kuphele indlu kaYakobi.” Nguwo lowo umlomo kaNdikhoyo.Er Nguwo lo umlomo kaNdikhoyo: “Kum nina maSirayeli anahlukanga nganto kumaKushe. Andithi kanene ndim lo wakhupha amaSirayeli eJiputa, amaFilistiya ndawakhulula kumaKrete namaSiriya eKire?'Gr Ulobhotwe lakhe lakhiw' ezulwini, amis' uphahla lwesibhakabhaka phezu komhlaba; ulobiz' amanz' olwandle awagalele phezu komhlaba – nguNdikhoyo igama lakhe.T!r Itsho linyibilike yakulichukumisa ihlabathi iNkosi uNdikhoyo onamandla onke, kube sisijwili kubo bonke abemi balo. Ihlabathi liya kuphakama lixele iNayile, liphinde lithothe njengaloo mlambo waseJiputa.Kr Nokuba bangade basiwe ekuthinjweni ziintshaba, nalapho ndothi mababulawe ngekrele. Ndowatsolisa amehlo am phezu kwabo, kungenganjongo yakubenzela okuhle, kodwa kungenjongo yokubenzela ububi.”X )r Ndithi nokuba bangade baye kuzimela phezu kwentaba iKarmele, ndiya kubazingela nalapho, ndibakhuphe. Bangade baye kuzimela ezantsi elwandle, bazifihle kum, nalapho ndobathumela ngenyoka yaselwandle, ibadle. )r Nokuba bangade bazembele baye kutsho kwelabafileyo, ndiya kubakhupha apho. Nokuba bangade banyukele phezulu ezulwini, ndiya kubathula nalapho.  r Ndayibona iNkosi imi ngaseqongeni lamadini, yaza yathi: “Betha ezo ntsika phezulu kude kushukume umgubasi. Zaphule, ziwele phezu kwabo bantu balapho. Bonke abantu abaseleyo ndiza kubabulala ngekrele. Akukho namnye uya kubaleka; akukho bani uya kusinda konke.W 'rAbo bafunga loo nto ilihlazo laseSamariya, besithi: ‘Ekhonje uthixo wakho, Dan,’ besithi: ‘Ikhonje indlela abanyuka ngayo abantu ukuya kunqula eBheshebha,’ bona baya kuwa, bangabi sabuya bavuke.”A }r “Ngaloo mini iinzwakazi neenzwana ziya kuyoba lunxano.7r Baya kubhadula abantu, bebheka ngapha nangapha, bathi bengasentla babe bengasempumalanga, bezingela ilizwi likaNdikhoyo. Kambe ke abasayi kulifumana.Gr Nguwo lo umlomo weNkosi uNdikhoyo: “Seyisondele imihla yokuba ndihlise indlala ehlabathini, ingabi kukulambela ukudla okanye ukunxanelwa amanzi, koko ibe kukufuna ukuva amazwi kaNdikhoyo.nUr Amatheko enu aya kujika abe yinzila, iingoma zenu zibe sisililo. Niya kuzibhijela amarhonya nizile, iintloko zenu zibe nenkqayi. Kuya kuba ngathi ningumntu ozilele umntwana okuphela kwakhe. Loo mini yesiphelo iya kuba krakra.”r Nguwo lo umlomo weNkosi uNdikhoyo: “Ngaloo mini ilanga liya kutshona emini emaqanda, kube sisithokothoko emhlabeni ngexesha lasemini.0YrAliyi kunyikima na ilizwe ngenxa yoku, baze benze isijwili bonke abemi balo? Awuyi kuphakama na umhlaba uxele iNayile, uphinde uthothe njengaloo mlambo waseJiputa?”r]rUNdikhoyo, iqhayiya likaYakobi, ufunge esithi: “Ndikhonje, andisobe ndizilibale nanini na izenzo zabo!rAmahlwempu niza kuwathenga ngesiliva, abasweleyo nibafumane nokuba kungeembadada, nithengise nkqu nangomdlungu wengqolowa.4arNina nithi: “Yaz'ba iya kuphela nini le misitho yentwasa-nyanga, side size kuthengisa isivuno sethu? Iya kuda idlule nini yona le mihla yokuphumla, khon' ukuze sananise ngengqolowa?” Ibe kanti umlinganiselo niza kuwucutha, ixabiso lona nilinyuse, nenze ubuqhetseba ngezikali ezinganyanisekanga.X)rPhulaphulani, nina niwacinezelayo amahlwempu, nizama ukuzicim' igama iindwayi.-rNgaloo mini iingoma zasebhotwe ziya kujika zibe sisijwili. Kuya kujuba izidumbu ngapha nangapha, kuthi nzwanga. Nguwo lowo umlomo kaNdikhoyo.”u~crYathi: “Amos, ubona ntoni?” Ndathi mna: “Ndibona ingobozi ezele ziziqhamo ezivuthiweyo.” Uthe kum uNdikhoyo: “Sesifikile isiphelo kubantu bam amaSirayeli, oku kwesiqhamo esivuthiweyo, yaye andiyi kubuya ndiphinde ndibaxolele.a} =rNaku eyandibonisa kona iNkosi *uNdikhoyo. Ndabona ingobozi ezele ziziqhamo ezivuthiweyo.<|qrKe yena uNdikhoyo utsho kuwe ukuthi: ‘Umkakho uza kuhamba ehenyuza esixekweni. Oonyana bakho neentombi zakho baza kufa likrele. Umhlaba wakho uza kwabelwa abanye abantu. Wena uza kufela ezweni elicekisekileyo. Andisathethi ke ngawo amaSirayeli; wona aza kususwa kowawo umhlaba, asiwe ekuthinjweni.’ ”{#rPhulaphula ke, ulive ilizwi likaNdikhoyo. Wena uthi: ‘Musa ukushumayela kuwo amaSirayeli, ungathethi lizwi lichaseneyo nendlu kaIsake.’ozWrNdisuswe *nguNdikhoyo koko kufuya. UNdikhoyo uthe kum: ‘Yiya ushumayele kubantu bam amaSirayeli.’&yErWathi uAmos ukuphendula uAmaziya: “Mna andinguye umshumayeli, ndingenguye noweqela labashumayeli abahlawulwayo. Ndingumfuyi mna, ndaye ndilima amakhiwane.xxir Uzungabuye uphinde ushumayele apha eBhetele. Le yindawo yokunqulela ukumkani; esi sisibingelelo sakomkhulu.”"w=r Waza wabhekisa kuAmos uAmaziya, wenjenje: “Hamb' umke, mbonindini! Hamba ubuyele kwilizwe lakwaJuda, uphangele uzuze isonka sakho ngokushumayela apho.yvkr Kaloku uAmos uthi: ‘UJerobhowam uza kufa likrele, amaSirayeli wona athinjwe afuduswe emke kweli lizwe.’ ”Iu r UAmaziya owayengumbingeleli eBhetele wathumela kukumkani uJerobhowam wakwaSirayeli, wathi: “UAmos ukwenzela iyelenqe apha kanye kwaSirayeli. Ilizwe alingekhe liwanyamezele onke amazwi akhe.?twr Zonke eziya ndawo ziphakamileyo banqula kuzo abendlu kaIsake ziza kubhanga. Ziza kuba ngamabhodlo zonke izibingelelo zamaSirayeli. Indlu kaJerobhowam ndiza kuyibhangisa ngekrele.”{sorUthe ke kum *uNdikhoyo: “Amos, ubona ntoni?” Ndathi: “Ndibona isixhobo sokulungelelanisa.” Yathi iNkosi: “Uyabona, ndiza kubalinganisa ngesixhobo sokulungelelanisa abantu bam amaSirayeli. Ke andiyi kubuya ndijike ndingabohlwayanga.{rorNaku eyandibonisa kona. INkosi yayimi ngaseludongeni olwalwakhiwe lumpuluswa, iphethe isixhobo sokulungelelanisa.yqkrUNdikhoyo wasijika isigqibo sakhe malunga nalo mba. “Ayiyi kuba senzeka loo nto,” itshilo iNkosi uNdikhoyo.sp_rNdaza ndathi: “Nceda, Nkosi Ndikhoyo; pheza ngoku. Abantu bakwaYakobi baya kuphela, beziindwayi nje!”7ogrNaku eyandibonisa kona iNkosi *uNdikhoyo. Ndayibona ilungiselela ukohlwaya uluntu ngomlilo. Loo mlilo waqala ngokutshisa amanzi enzonzobila, wabuya usiza kubhubhisa umhlaba.an;rUNdikhoyo wasijika isigqibo sakhe. “Ayiyi kuba senzeka loo nto,” utshilo uNdikhoyo.m5rNdazibona xa seziza kulugqiba lonke uhlaza, ndathi: “Tarhu, Nkosi yam Ndikhoyo, baya kuphila yintoni kodwa abantu bakwaYakobi, beziindwayi nje?”'l IrNaku eyandibonisa kona iNkosi *uNdikhoyo. Ndabona idala umqikela weenkumbi xa kanye ingca yayiqala ukuntshula emva kokuba imfuyo kakumkani yayisikelwe utyani.NkrNguwo lo umlomo kaNdikhoyo, uThixo onamandla onke, uthi: “MaSirayeli, ndinizisela isizwe! Siza kuniphatha gadalala ukususa kulaa ngxingwa yaseHamati kude kuye kutsho kulaa ntili ingaseArabha.”ejCr Nivuyiswa kukuthimba iLodabhare, futhi niqhayisa ngokuthi iKarnayim nayoyisa ngamandla enu.4iar Akhe aphale na amahashe emaweni? Ngaba ukho olima apho ngeenkabi zeenkomo? Kodwa nina ubulungisa nibujike baba yityhefu, nokunyaniseka nakutsho kwaba likhala elikrakrayo.ihKr Niyabona, uthethile uNdikhoyo; umzi omkhulu uwudiliza ube ngamabhodlo nomncinane ube ziintanda..gUr Siya kuthi isizalwana esingcwabayo xa siphakamisa isidumbu sisikhuphela ngaphandle ukuze sitshise amathambo, sakubiza umntu osengontsini yendlu sisithi: “Ngaba uwedwa apho?” aze athi: “Ndindedwa!” isizalwana eso sithi: “Yithi cwaka; igama likaNdikhoyo malingakhankanywa kule nto.”5fer Kumzi ekukho ishumi lamadoda kuwo, aya kufa.erINkosi *uNdikhoyo ifunge igama layo; ewe, nguwo lo umlomo kaNdikhoyo, uThixo onamandla onke, uthi: “Ndiyalicekisa ikratshi lenzala kaYakobi; ndithiye nkqu loo mabhotwe bahlala kuwo. Ke ngoko isixeko nako konke okukuso ndiza kusinikela kwiintshaba.”SdrNgoko ke kuya kuqala kuthinjwe nina, aphele loo matheko enithe zava kuwo.crNizibetha zichuchumale iindebe yiwayini, niziqhole ngawexabiso amafutha, ningabi nantlungu ngokutshabalala kwendlu kaJosefu.LbrNivukwa yinkenkqe yakutsho ihapu, niqambe ingoma nixelise uDavide.arNithe zukumfa kwiibhedi ezihonjiswe ngamabamba eendlovu, nee ngqendevu kwezo sofa zenu, nisitya eyona nyama ikhethiweyo yegusha nenkomo.Z`-rNina niwubekela kude umhla weshwangusha, kanti nisondeza ukulawulwa lugonyamelo.`_9rKhanenjenjeya niye kuvelela iKalene, nidlule apho niye kwesaa sixekokazi iHamati, nihle nibheke eGati isixeko samaFilistiya. Ngaba loo mimandla iyidlula ngantoni eyenu? Ngaba kanene loo mihlaba mikhulu kuneyenu na?N^ rMawoo! Lusizi okwenu, nina bantundini bathe zava eZiyon, nina nizicingelayo ukuba nikhuselekile kwintaba yaseSamariya – nditsho nina, zindwalutho zesizwe, nina kuziwa kuni ngabantu bakwaSirayeli."]=rkuba ndizimisele ukunigxothela kude lee ngaphaya kweDamasko, apho niya kuba ngabathinjwa khona.” Utsho uNdikhoyo. NguThixo onamandla onke igama lakhe.\rNgoku ke niza kuyithwala loo mifanekiso kaSikuti, loo kumkani wenu, kunye nokaKiyuni, inkwenkwezi yothixo wenu enazenzelayo,k[Or“Ndlu kaSirayeli, yayingendim enanimxhelela, nimenzela amadini iminyaka emashumi mane entlango.VZ%rMakuqukuqele ukunyaniseka njengomlambo, nobulungisa njengomsinga ongatshiyo.UY#rNiyandifundekela ngezo ngoma zenu; andifuni nokusiva isandi sezo hapu zenu.,XQrLoo madini atshiswayo niwenzayo, kunye naloo minikelo yenu yeenkozo, andiyi kuyamkela; andiyi kuyisa so konke iminikelo yenu yobudlelane yeenkomo ezityetyisiweyo.UW#r“Ndiwathiyile, ndiwacekisa amatheko enu, andinamdla konke yimisitho yenu.oVWrImini kaNdikhoyo iya kuba bubumnyama, ingabi kukukhanya. Yoba sisithokothoko sentsunguzi engenalitha.!U;rKoba ngathi umntu ubaleka ingonyama, aye kugagana nebhere. Koba ngathi umntu ungena endlwini, abambelele eludongeni, suka alunywe yinyoka kweso sandla.)TKrMawoo kwabo balangazelela imini *kaNdikhoyo! Ngaba kanene kuni loo mini yoba yimini enjani? Imini kaNdikhoyo yoba sisithokothoko sobumnyama, ingabi kukukhanya.`S9rKoba seso sijwili nakwizidiliya zenu, kuba ndobe ndize kunohlwaya.” Utsho uNdikhoyo.lRQrNgoko ke utsho uNdikhoyo, uThixo onamandla onke, iNkosi, ukuthi: “Koba sisijwili kwiindawo zonke zembutho; ezitalatweni zonke ibe ngooyoo-yoo zizikhalo. Kobizwa kwanabalimi ukuza kulila, kumenywe nabazili ukuza kubhomboloza.8QirInkohlakalo yithiyeni, nithande ukwenza okuhle, nivuselele ubulungisa ezinkundleni zenu, mhlawumbi uNdikhoyo, uThixo onamandla onke, angaba nenceba kumasalela endlu kaJosefu.P7rQuqelani kokulungileyo, ingekuko okubi, khon' ukuze niphile, naye uNdikhoyo, uThixo onamandla onke, abe phakathi kwenu, njengoko nizingca ngaloo nto.sO_r Yiyo ke loo nto zona izilumko zisuka ziwuvale owazo zingathethi, kuba eli lixesha lezinto ezimanyumnyezi.4Nar Ndiyabazi kaloku ubuninzi bobugwenxa benu nobukhulu bezono zenu. Nitshutshisa abantu abamsulwa; niyakuthanda nokunyotywa. Amahlwempu niyawavala angeviwa ezinkudleni zenu.OMr Njengoko niwacinezela amahlwempu, niwarhumisa nangengqolowa ayivunileyo, anisobe nizihlale ezo zindlu zenu zamatye aqingqiweyo, ningasobe niyisele newayini evela kwezo zidiliya zenu zinqwenelekayo.jLMr Niyamcaphukela umntu othanda ubulungisa ezinkundleni, nilithiye ingqina elidandalazisa inyaniso.LKr Nguye umtshabalalisi wezigantsontso; nguye umdilizi weenqaba zazo.MJrUlomenzi woomakroza noozilimela, ulojik' isithokothoko sobumnyama sibe ngumsobomvu, nemini ibe yintsunguzi yobusuku, ulovulela amanz' olwandle ankcenkceshe ngawo umhlaba, nguNdikhoyo igama lakhe.]I3rNina nigqwetha ubulungisa bube krakra njengekhala, nibukhahlele phantsi eluthulini.H#rQuqelani kuNdikhoyo, niphile, kungenjalo uya kuza evutha, ayitshise iphele indlu kaJosefu, kungekho nabani eBhetele ongawucimayo loo mlilo.G-rMusani ukuquqela eBhetele, ningayi naseGiligali, ningatyeleli eBheshebha, kuba abantu baseGiligali baza kuthinjwa, iBhetele ingabi nto yanto.”RFrUtsho ke *uNdikhoyo kwindlu kaSirayeli ukuthi: “Quqelani kum, niphile.-ESrItsho kaloku iNkosi *uNdikhoyo ukuthi: “Kuya kusinda ikhulu kuloo dolophu ithumela iwaka edabini, kusinde ishumi lamaSirayeli kuleyo ithumela ikhulu lamadoda.” Dr“Iwile bhaxa, ayiyi kube ivuke intombi enguSirayeli! Ithe qungqululu yodwa kumhlaba wakowayo, kungekho bani wokuyiphakamisa.”WC )rLiveni ilizwi lam, ndlu kaSirayeli; nditsho esi sililo ndisenzayo ngenxa yenu:NBr Ulodala iintaba, adal' umoya, ulozityhilayo iinjongo zakhe eluntwini, ulojik' umsobomvu kuvel' urhatyazo, ulonyathela imimango ephakamileyo yomhlaba, nguNdikhoyo uThixo onamandla onke igama lakhe.A+r “Ke ngoko, Sirayeli, ndophinda ndikwenze konke oku. Ke, njengoko ndiza kwenjenjalo, zilungiseleleni, maSirayeli, ukuhlangana noThixo wenu.”K@r “Abanye benu ndababhubhisa ngalaa ndlela ndabhubhisa iSodom neGomora ngayo. Nina nasinda ngathi sisikhuni sixwilwe emlilweni, kodwa anifuni kude nibuyele kum.” Nguwo lowo umlomo kaNdikhoyo.g?Gr “Ndanihlisela isibetho esifana nesaseJiputa, oonyana benu bawa ngekrele edabini kunye namadoda akhwela amahashe. Zanuka phu iikampu zenu liphunga lezidumbu zabo, suka nina anabuyela kum.” Nguwo lowo umlomo kaNdikhoyo.X>)r “Ndahlisa ulophu olutshisayo nomngundane, zazitsho zee waca izityalo nezidiliya zenu, iinkumbi zawanqunqutha amakhiwane enu nemithi yeminquma. Phezu koko anibuyelanga kum.” Nguwo lowo umlomo kaNdikhoyo.=1rBasuka kule dolophu baya kuleya abantu, befuna amanzi okusela, suka akabanela. Kodwa phezu koko anibuyelanga kum.” Nguwo lowo umlomo kaNdikhoyo.$<Ar“Ndim ozise imbalela iinyanga ezintathu phambi kwesivuno, ndanisa imvula kule dolophu, ndayishiya leya; yanetha kule intsimi, enye ndayishiya ibharhile. ;9r“Ndanizisela indlala ezixekweni zenu zonke, akwabikho nesuntswana eli lesonka emizini yenu, kodwa anibuyelanga kum.” Nguwo lowo umlomo kaNdikhoyo.b:=rZitshiseni izonka ezinegwele zibe ngumnikelo wombulelo, nibhengeze iminikelo yenu yokuqhutywa yintliziyo, nihambe niqhayisa ngaloo nto. Nantso ke into enikholwa yiyo, nina maSirayeli.” Nguwo lowo umlomo kaNdikhoyo.9!r“Yiyani eBhetele, none; niye naseGiligali, nigabadele ukona; nivuke mihla le nisondeze amadini; nizise izishumi qho ngosuku lwesithathu! 8rNiya kukhutshwa ngeemfanta zeendonga ezilungelelene nani; niya kulahlwa kweziya ntaba zaseHarmon.” Nguwo lowo umlomo kaNdikhoyo.!7;rIfunge ubungcwele bayo iNkosi *uNdikhoyo, yathi: “Seyinifikele imini yokuqweqwediswa kwenu nirhuqwa ngamagwegwe, abantwana benu betsalwa ngomlobothi.f6 GrLiphulaphuleni eli lizwi, bafazindini basezintabeni zaseSamariya, zintondini ezityebe okweemazi zeenkomo zaseBhashan, nina nicinezela iindwayi, niwaxhaphaze amahlwempu, ezi zinto zithi kumadoda azo: “Thungani sisele!”:5mrNdozichitha izindlu zasebusika nezasehlotyeni, ndiwatsho abe ngamabhodlo loo mabhotwe ahonjiswe ngamabamba eendlovu, aphele amapomakazi alapho.” Nguwo lowo umlomo kaNdikhoyo.4%rKaloku ngaloo mini ndomohlwaya uSirayeli ngenxa yeziphoso zakhe, ndiwadilize amaqonga aseBhetele, nezo mpondo zawo ndizinqumle ziwe phantsi.h3Ir Nguwo lo umlomo kaNdikhoyo uThixo onamandla onke: “Yivani, nize niyilumkise inzala kaYakobi.v2er Utsho uNdikhoyo ukuthi: “Kuloo maSirayeli athe zava kwezo sofa zaseSamariya, ehleli kwezo zihlalo zitofo-tofo, kosinda nje imbinana, ngathi yimilenze yegusha okanye isijungqe sendlebe efane yaxhwilwa ngumalusi emlonyeni wengonyama.”1+r Yiyo ke loo nto iNkosi uNdikhoyo itshoyo ukuthi: “Umhlaba wenu uza kurhawulwa ziintshaba, zinaphule iimpondo, zithimbe naloo mabhotwe enu.” 0r Utsho uNdikhoyo ukuthi: “Abo bantu abazani tu nobulungisa; amabhotwe abo azele zizinto abazizuze ngobugebenga nangokuxhaphaza.”G/r Luvakalise olu daba kumabhotwe aseAshdode; luxele nakumabhotwe aseJiputa, uthi: “Buthelani ezintabeni zaseSamariya, niye kubona imbudumbudu ekweso sixeko, niyijonge ingcinezelo elapho.”r.]rYakugquma ingonyama, ngubani ongakhwankqiyo? Yakuthetha iNkosi uNdikhoyo, ngubani ongalayo ukushumayela?r-]rUkanti ke yona iNkosi uNdikhoyo ayenzi nto ingathanga ilityhile icebo layo kwizicaka zayo *abashumayeli., rKanene, khe kubekho intlaba-mkhosi ingabothusi abantu esixekweni? Hee, khe kuvele ishwangusha esixekweni lingasuki kuNdikhoyo? + rYona intaka ikhe ingene kwisabatha apho kungabekwanga mgibe khona? Sona isigu khe sifane sibambise nje, kungekho nto ibanjiweyo? *rKanene, ikhe igqume ehlathini ingonyama ingenalo ixhoba? Khona, ikhe irgargame ingonyama entsha esikhundleni sayo ingabambanga nto?2)_rBakha bahamba kunye na ababini bengavani? (r“Nini kuphela abantu endabanyulayo kwizizwe zonke zehlabathi; yiyo ke loo nto ndiza kunohlwaya ngenxa yobugwenxa benu bonke.”' yrLiveni eli lizwi alibhekisa kuni *uNdikhoyo, bantu bakwaSirayeli, kuni nalo lonke usapho lwakhe awalukhuphayo eJiputa:h&IrEwe, nelona laziwayo igorha liya kuswantsula zé ngaloo mini.” Nguwo lowo umlomo kaNdikhoyo.j%Mrkunkwantye nkqu neencutshe zeentolo, imbaleki ingabi nakuphuncuka, kungasindi nokhwele ehashini. $ rAkuyi kusinda noyena unamendu umntu, nezigantsontso ziya kutsho ziphelelwe ngamandla, ikroti lingabi nako ukusindisa ubomi balo,a#;r “Mna ke ndiza kunenza nixinge apho nikhoyo, oku kwenqwelo exinga kukuzala zizithungu.a";r “Loo malolo nina niwangxale iwayini, *kubashumayeli nathi: ‘Musani ukushumayela.’+!Or Ndim owenza abanye boonyana benu baba *ngabashumayeli, abanye baba ngamalolo kaNdikhoyo? Akunjalo yini na, bonyana bakaSirayeli?” Nguwo lowo umlomo kaNdikhoyo.{ or Ndim owanikhupha eJiputa, ndanikhapha amashumi amane eminyaka nisentlango, nada naya kuhlutha umhlaba wama-Amori.mSr “Ndim kaloku owawatshabalalisayo ama-Amori phambi kwamaSirayeli – nditsho eziya ngxilimbela zibude bunga ngumthi womsedare, nokomelela kunga ngum-oki, ndazitshabalalisa iziqhamo zawo phezulu, ndazisiphula iingcambu ezantsi.7rAmaSirayeli ahamba ezandlala kumaqonga ngamaqonga, etsho ngezambatho azithimbileyo, endlwini yothixo wawo asele iwayini ayithathe kubantu abadliweyo.1[rIindwayi azinyhasha iintloko zibe luthuli, zona iimpula-kalujaca azitsho ziphume endleleni. Unyana noyise babolekisana ngenkazana enye, benyelisa igama lam elingcwele.#rUtsho *uNdikhoyo ukuthi: “Nokuba amaSirayeli ayone izihlandlo zazithathu ngendingasirhoxisanga isohlwayo sam. Kambe ke suke agqithisa ngokona isihlandlo sesine. Kaloku wona azuza imali ngokuthengisa ngabantu abathembekileyo, ihlwempu lona ananise ngalo ngeembadada.fErNgoko ke ndiza kulintumeka ngomlilo elakwaJuda, zitshe ziphele nqu iinqaba zaseJerusalem.”8irUtsho *uNdikhoyo ukuthi: “Nokuba amaJuda ayone izihlandlo zazithathu ngendingasirhoxisanga isohlwayo sam. Kambe ke suke agqithisa ngokona isihlandlo sesine. Kaloku wona awulahlile umyalelo kaNdikhoyo, akayigcina imimiselo yakhe, suka alahlekiswa ngamampunge, nditsho amampunge awayelandelwa ngooyise.r]rNdiya kuzicim' igama iziphathamandla zalapho, nezinxiba-mxhaka zabo zife kunye nabo.” Utsho uNdikhoyo.5crNgoko ke ndiza kulintumeka ngomlilo elakwaMowabhi, zitshe ziphele nqu iinqaba zaseKeriyoti. Aya kufa kuloo mbodamo amaMowabhi, kuvakala intsholo yentlaba-mkhosi nezigodlo.i MrUtsho *uNdikhoyo ukuthi: “Nokuba amaMowabhi ayone izihlandlo zazithathu ngendingasirhoxisanga isohlwayo sam. Kambe ke suke agqithisa ngokona isihlandlo sesine. Kaloku wona awatshisa aluthuthu amathambo kakumkani wase-Edom.W )rUya kuthinjwa ukumkani wawo, yena kunye namaphakathi akhe.” Utsho uNdikhoyo.2 _rNgoko ke ndiza kuluntumeka ngomlilo udonga lwaseRabha, zitshe ziphele nqu iinqaba zalapho. Kovakala intlaba-mkhosi mhla ngedabi, kuvuthuze umoyakazi ngemini yesaqhwithi.} ur Utsho *uNdikhoyo ukuthi: “Nokuba ama-Amon ayone izihlandlo zazithathu ngendingasirhoxisanga isohlwayo sam. Kambe ke suke agqithisa ngokona isihlandlo sesine. Kaloku wona aqangqulula abafazi abakhulelweyo baseGiliyadi ukuze bandise imida yabo._ 9r Ngoko ke ndiza kuyintumeka ngomlilo iTeman, zitshe ziphele nqu iinqaba zaseBhozera.”3 ar Utsho *uNdikhoyo ukuthi: “Nokuba amaEdom ayone izihlandlo zazithathu ngendingasirhoxisanga isohlwayo sam. Kambe ke suke agqithisa ngokona isihlandlo sesine. Kaloku wona awaqweqwedisa ngekrele amawabo, ayitsho yaphela tu imfobe yokuzalana, awaqwenga enomsindo ongapheliyo, umsindo ongathibazekiyo.e Er Ngoko ke ndiza kuluntumeka ngomlilo udonga lwaseTire, zitshe ziphele nqu iinqaba zalapho.” 7r Utsho *uNdikhoyo ukuthi: “Nokuba iTire yayone izihlandlo zazithathu ngendingasirhoxisanga isohlwayo sam. Kambe ke suke yagqithisa ngokona isihlandlo sesine. Kaloku bona bathimba isizwe siphela, basithengisa saba ngamakhoboka kwaEdom, suka bawutyeshela umnqophiso wobuzalwana.> wrndibasiphule neengcambu abemi baseAshdode kunye nezo ziphathamandla zaseAshkelon, ndiziphanzise iidolophu zase-Ekron, kungasali nempunde le kumaFilistiya.” Itsho iNkosi uNdikhoyo.b ?rNgoko ke ndiza kuluntumeka ngomlilo udonga lwaseGaza, zitshe ziphele nqu iinqaba zalapho,t  crUtsho *uNdikhoyo ukuthi: “Nokuba iGaza yayone izihlandlo zazithathu ngendingasirhoxisanga isohlwayo sam. Kambe ke suke yagqithisa ngokona isihlandlo sesine. Kaloku bona bathimba isizwe siphela, basithengisa saba ngamakhoboka kwaEdom.@  {rNdiza kuwadiliza amasango aseDamasko, ndibasiphule neengcambu abemi bentili yaseAven kunye nezo ziphathamandla zaseBhete-eden. Ama-Aram aya kuthinjwa, asiwe eKire.” Utsho uNdikhoyo.l  SrNgoko ke ndiza kulintumeka ngomlilo ibhotwe likaHazayeli, zitshe ziphele nqu iinqaba zikaBhenadadi.m  UrUtsho *uNdikhoyo ukuthi: “Nokuba iDamasko yayone izihlandlo zazithathu ngendingasirhoxisanga isohlwayo sam. Kambe ke suke yagqithisa ngokona isihlandlo sesine. Kaloku ibhule iGiliyadi ngesileyi sokubhula esimazinyo ayintsimbi.@  {rWathetha wenjenje uAmos: “*UNdikhoyo angabharhumla kwintab' iZiyon, iziwi lakhe lingazongoma livela ngaseJerusalem, amadlelo atsho abharhe, yona incopho yentaba iKarmele itshaze.” rLa ngamazwi ka-Amos, owayengomnye wabafuyi baseTekowa, abhekiselele koko wakubonayo ngokuphathelele kumaSirayeli, ngexesha u-Uziya wayengukumkani kwaJuda, yena uJerobhowam unyana kaJowashe engukumkani kwaSirayeli, iminyaka emibini phambi kwenyikima.b=hItyala labo legazi endilibambileyo mna ndiya kulixolela.” Kaloku uNdikhoyo umi eZiyon.T!hUJuda uya kumiwa naphakade, iJerusalem imiwe zizizukulwana ngezizukulwana.#hIJiputa yojika ibe yintlango, iEdom ibe yinkangala ebharhileyo, kuba zisuke zamgonyamela uJuda, ezweni lakhe zaphalaza igazi elingenatyala.Rh“Ngaloo mihla iintaba zovuz' iwayini entsha, ke zona iinduli ziphalale ubisi, iintlambo zonke zakwaJuda zimpompoze amanzi. Kwindlu kaNdikhoyo kogqabhuk' umthombo, kunkcenkceshelwe intili yaseShitim.T!h“Ke kaloku nina notsho niqonde ukuba mna *Ndikhoyo ndinguThixo wenu. Ndaye ke ndihlala eZiyon, ndawo leyo iyintaba yam engcwele. IJerusalem yoba sisixeko esingcwele, ingaze iphinde yoyiswe ziintlanga.DhUNdikhoyo wobhavuma eZiyon, izwi lakhe lizongome eJerusalem, umhlaba nesibhakabhaka utsho ungcangcazele. Ke abakhe bazimela ngaye uNdikhoyo; ewe, yena ulixhadi labantu bakhe amaSirayeli.EhLoba mnyama ilanga nenyanga; iinkwenkwezi zosuka zifiphale. hNâbo beyinyambalala yesihlwele phaya kwintili yesigqibo. Kaloku imini kaNdikhoyo isemnyango; ewe, iyifikele intili yesigqibo.8ih Ewe, khawufake irhengqe; kaloku isivuno sivuthiwe ngoku. Ngena uxovule iidiliya; sona isixovulelo sizele, kananjalo nemiphanda iyaphuphuma. Kaloku inkohlakalo yabo inkulu.”~h “Ke zona izizwe mazishukunyiswe zingene kwintili kaJoshafati. Ke mna ndohlala khona, ndizigwebe iintlanga ezijikelezileyo.s}_h Phuthumani, yizani nonke, zizwe ezijikelezileyo; yizani niqokelelane apho. Thoba umkhosi wakho, Ndikhoyo.||qh Amakhuba wajikeni abe ngamakrele, izitshetshe zokuthena imithi zibe yimikhonto. Negwala malithi: “Ndilikroti.” ~y}}y||{{1zzz,yxx/wvv'utts~srqq2poo"nkmallkjj iuhggXff@eedqccHbb af``_^^@]]%\q[ZZXYYXWW)VUURTTSeRQPOOnNN;MLKKaJIIH:GFF!ETDCCBBUAA^@@@*?y? >=<<";p::\999C887-6i544332211$04/..--a,,+Y**0))(J'''&&%%?$$h##Z"a!a $}/2vVP|Y(I= I VzuJbQ Yona iwayini iyakhohlisa; umntu imenza azidle angazinzi. Sisinyolu-nyolu esikhamise njengengcwaba, nqwa nokufa soze ahluthe, nokuba uzihlanganisela kuye zonke iintlanga, azibuthele kuye izizwe zonke.w g“Uyabona, lowo ukhukhumeleyo unentliziyo embi enxaxhileyo; ke yena olilungisa wophila ngokuthembeka kwakhe.K Lo mbono ubhekiselele kwixesha elimisiweyo, kwaye uxhinele ixesha lesiphelo, ibe ke awuyi kuphosisa. Noba ngathi uyalibazisa, wulindele; ewe, uya kufika ngokuqinisekileyo ungenakuthintelwa nto.  *UNdikhoyo undiphendule esithi: “Wubhale lo mbono – wukrole ngokucacileyo emacwecweni, ube nokufundwa nangogqitha ebaleka. !Ndophuma ndime emboniselweni yam, ndothi ngxishi phaya enqabeni, ndibonisele ndive oko akuthethayo kum, nempendulo yakhe kwisimangalo sam.L Ngaba ohlala eqongqotha umnatha, etshabalalisa izizwe engenalusini? Loo mnatha ke awenzela amadini, umnatha otsalwayo awenzele isiqhumiso. Kaloku ethe gcobho nje, ngulo mnatha; ngenxa yawo atya ooni nooni. Kaloku xa bebonke amaKaledi abatsala ngehaki; ewe, ababambisa ngomnatha. Nango ebaqokelela ebarhuqa, nto leyo iwavuyisa ngochulumacho.` ;Kutheni abantu ubafanisa neentlanzi? Ngani kuwe babe njengezinambuzane ezingenamlawuli?V ' Kaloku amehlo akho amsulwa, akangede ajongane nobubi, ungenako nokunyamezela ubugwenxa. Ngani ukuba ubabukele abakreqi? Kutheni wathi cwaka xa kunje, xa izikhohlakali ziginya abantu abangamalungisa kunazo?A } Akunguye na owamandulo, *Ndikhoyo, Thixo wam, wena Yedwa wam? Ke thina asiyi kufa. Ndikhoyo, amaKaledi uwamisele ukuze usigwebe ngawo; Ngxondorha yam, wena uwabekele ukusohlwaya ngawo.O  Asisitshu esigqotsa njengomoya; ngoonomatyala abanqula amandla abo.”  Iikumkani ahlekisa ngazo; bona abalawuli ayabagcolodela. Ke zona iinqaba awazazele nto; enza iinduli zokuhlasela azithimbe.t c zifike zizele lugonyamelo; izinto ezizilahlela mpela kwinjongo yazo, ziqokelel' intimbo ngathi yintlabathi.:~ oZiintw' ezimahashe ashiy' ihlosi; oyikeka ngaphezu kweengcuka zamarhatya. Iinkweli-mahashe zawo zifunz' emsini; ewe, ngabafo abaphuma ekudeni. Ziintw' ezirhiwula ngathi lukhozi,a} =Hayi kambe ukoyikeka kweso sizwe! Zizinto ezenza unothanda; ewe, aphuhlisa isidima sawo.| 7Kaloku ndiza kuvusa amaKaledi, uhlanga olugenalusini noluzizityhuthu-tyhuthu, izinto ezilityhutyha ngobubanzi balo ilizwe, zithimbe imizi engeyoyazo./{ Y“Khanizikhangele izizwe nibukele: ewe, nosuka nikhwankqiswe, kuba kuyo le mihla yenu ndiza kwenza isimanga, into eningasoze niyikholelwe noba ningade niyibaliselwe.z %Okwakungumthetho sekuyingxwelerha; ke bona ubulungisa abuvakali ndawo. Izikhohlakali zidobelel' amalungisa; ke bona ubulungisa buyagqwethwa.y 5Yini na ukuba undibonise inkohlakalo? Ngani ukuba ujongane nobugwenxa? Naku sendiphahlwe yimbubho nogonyamelo; imbambano nesidube-dube zixananazile.3x aKoda kube nini na, *Ndikhoyo, ndidanduluka ndisithi: “Nceda!” ube wena uthe cwaka? Koda kube nini na ndizibika kuwe ndisithi: “Ugonyamelo!” ube wena ungahlanguli?Jw Nalu udaba olundilisekileyo olwatyhilelwa *umshumayeli uHabhakuki.9vkUduma lwakho alunakunyangeka; awenzakalanga ungxwelerhekile! Abazivayo iindaba zokuwa kwakho basuka baqhwabe izandla. Ngubani ongayingcamlanga inkohlakalo yakho engenasiphelo?!u;Ke wena, kumkani waseAsiriya, abelusi bakho bona balele, izikhulu zakho zilel' obentlombe. Abantu bakho bathe saa ezintabeni; ewe, abanaye namqokeleli.t3Abalindi bakho nqwa neenkumbi; amagosa akho anjengebubu leentethe elihlala eludongeni mhla ngengqele, kwakuvela ilanga lisabe, lingaze laziwe mntu.gsGAbarhwebi bakho bandile; bangaphezu kwazo neenkwenkwezi. Njengeenkumbi banqunqa konke, bemke.r+Wokutshisela apho umlilo, ikrele likungqengqise phantsi. Lokugeqa ngathi ziinkumbi, noba unganda njengeentothoviyane, unyakazele njengeentethe. q Zikhelele amanzi – ilizwe lifile! Khawuzomeleze iinqaba zakho; ewe, xonkxa udongwe, uxovule udaka, wenze izitena ezomeleleyo.p1 Khawujonge imikhosi yakho! Awu, bafazi bakwabani! Amasango elizwe lakho avulwe gabalala; usesichengeni seentshaba zakho; imivalo ilenywe ngumlilo. o Iinqaba zakho zofana nemikhiwane; nditsho leyo ilulibo luvuthiweyo. Umthi lowo uthi ungashukunyiswa amakhiwane adibane nokutyiwa.Zn- Nawe kambe uza kushusha, uzame ukuzimela, ufune ukuzikhusela ezintshabeni zakho.Lm Nakuba kunjalo yathinjwa, bahamba baya kutshona ebukhobokeni, ke bona oozimveku yaba ziziqwenga; ube ngajikela kule kona ibe zizo. Izikhulu zaqashwa oku kwenyama, amadoda azivayo suka akhonkxwa.Rl Amandlakazi ayo inguKushe noJiputa, intong' esekhosi inguPuti noLibhiya.k+Ngaba wena ungcono kuneNo-amon eyayimi phezu kweNayile, leyo yayijikelezwe ngamanzi afana nolwandle olulixhadi layo, manzi lawo aludonga lwayo?j5Abakubonayo bongcachela phaya, besithi: ‘Kaloku iNiniva seyingamabhodlo. Yaz'ba ingalilelwa ngubani na? Ndingambhaqa phi onokukuthuthuzela?’ ”eiCNdiza kukubhaxeka ngobunyhuku-nyhuku, Ewe, ndokuphatha ngolunya, ndikutsho ube sisigculelo.ChNanku umlomo kaNdikhoyo onamandla onke: “Ndichasene nawe, Niniva! Ndokuhluba izambatho zakho ziye kufika ebusweni, iintlanga ndizivezele ubuze bakho, izikumkani zilibone ihlazo lakho.g)Yonke loo nto kukuphum' izandla kobuhenyu behenyukazi elinombizane, igcisa lemilingo elazikhobozayo izizwe, ngobuthi balo lazichan' iintlanga.efCUmkhosi wabamahashe ugalelekile, utsho ngaloo makrele akhazimlayo. Hayi ukumenyezela kwemikhonto! Ewe, kujub' ugodo ngapha nangapha. Hayi, akuzidumbu zibelekene! Yinyambalala imizimba yabafi; uba ngahamba ukhubeka kuyo.{eoNaso sihlwahlwaz' isabhokhwe, atsho akraxalaza namavili. Ewe, ayagqabadul' amahashe; zigoqoza ngamandla iinqwelo.~d wMawoo, sixekondini samagazi, ntondini ephuphuma ubuxoki, into emaxhoba maninzi kunene, ekuxhaphaza kungenalo nekhefu!xci Nanku umlomo kaNdikhoyo onamandla onke: “Uyabona, ndikuchasile. Iinqwelo zakho zokulwa ndozifaka umlilo; iingonyama zakho eziselula zodliwa likrele. Ndoliphelisa ehlabathini ixhoba lakho; ilizwi lezigidimi zakho soze libuye livakale.”b1 Ingonyama iwazingelele amthole ayo, oogxa bayo yabaqwengela amaxhoba; imingxuma yayo iyizalise ngenyama, isikhundla sayo siphuphuma okuqwengiweyo.a3 Iphi ke indlu yengonyama? Siphi isikhundla apho ebesondlelwa khona amathole, apho bezihamba khona iinkunzi neemazi namathole, zingaphazanyiswa nto?`1 Bayivuthulule bayithimba bayibhodloza. Waphukile umoya wabantu; suka bangenelwa yingevane; ewe, babanjwe kukungcangcazela, ubuso butsho bambatsha.u_c Nantso isiliva, zithathele. Zenzele, nantso negolide. Hayi, asipheli esi sitha; ubutyebi yimfumba koovimba.s^_INiniva suka yanjengechibi elimanzi atyhobozayo. Bathi: “Kahleni, kahleni!” kodwa abanyeki nokunyeka.]{Kumiselwe ukuthinjwa kweNiniva; izicaka zayo nazo zililisela. Zitsho ngozungu ngathi ngamahobe, zibek' izandl' entloko.J\ Gengelele – avulwa amasango omlambo! Hi-i-i – lawa ibhothwe![Izinxiba-mxhaka ziyabizwa; zihamba zigxalathelana. Nazo zigaleleka kudonga lwesixeko; ewe, zitwabulula ikhaka lokuzikhusela.ZNazo iinqwelo zigaleleka ezintilini, zibetha zibuyelela emathafeni, zimenyeza ngathi zizibane, ziqhwanyaza ngathi yimibane. YAmakhaka amajoni akhe abomvu; ziinto ezivathe ngezimsobo. Iinqwelo zawo ziyamenyezela mhla sekusithiwa lifile; alekuza ngemikhonto.X3*UNdikhoyo uyasibuyisa isidima sikaYakobi; ewe, uyasibuyisa isidima sikaSirayeli, nakuba iintshaba zambhukuqayo, zatshabalalisa nesidiliya sembala.W 'Nanko umchitha-chithi esiza, Niniva! Khusela inqaba yakho! Nendlela mayihlale yalusiwe. Xhoba uhlale ugcisile. Yomelela uzimisele kangangoko!{V qKhawukhangele phaya ezintabeni; nazo iinyawo zalowo uzisa iindaba ezimnandi, lowo uvakalisa uxolo. Xhamlani imibhiyozo yenu, maJuda; zifezekiseni izibhambathiso zenu. Anisayi kuphinda nihlaselwe sisikhohlakali; sona sitshatyalaliswe kwaphela.tU cUNdikhoyo umisele umyalelo ngawe, Niniva: “Wena akuyi kuba nasizukulwana; igama lakho aliyi kuhlwayeleka. Ndoyitshabalalisa imifanekiso eqingqiweyo netyhidiweyo apho kuloo ndlu yothixo wakho. Sendikumbela ingcwaba, kuba uphuthile.”kT Q Idyokhwe yabo ndiza kuyaphula; ewe, ndoyisusa entanyeni yakho, ndiziqhawule iimbophelelo zakho.”S / Utsho uNdikhoyo ukuthi: “Nangona bomelele beyinyambalala, baya kunqanyulwa bathi shwaka. Nangona ndakubandezelayo, Juda, ngoku andiyi kuphinda.XR + Apho kuwe kuthe gqi umfo owenzela uNdikhoyo ubugwenxa, umfo ofutha inkohlakalo.wQ i Noba sebebhijeleke okobobo, noba sebemanzi ngokwamanxila, bofana nomququ owomileyo, bovutha baphele kuthi nya.aP = Nimjikeleza ngantoni uNdikhoyo? Wosuka yena anitshabalalise; inkathazo soze iphindelele.kO QNgeempuphuma ezikhukhulisayo uyayigubungela iNiniva, aye kuzitshonisa ebumnyameni iintshaba zakhe.hN KEwe, uNdikhoyo ulungile: ungumqolomba ngamaxesha eenkathazo; ubakhathalele abo bathembele kuye.#M ANgubani onokumelana nengqumbo yakhe, ingubani onokujongana nomsindo wakhe ovuthayo? Ingqumbo yakhe iphokoka njengomlilo; phambi kwakhe namawa ayaqhaqheka.L Phambi kwakhe iintaba ziyaqhaqhamba; ke zona iinduli zitsho zinyibilike. Akuvela umhlaba uyarhwaqela, ngokunjalo nehlabathi nabemi balo.K  Ulwandle ulukhalimela lome qoko, imilambo itshe ikhotheke. IBhashan neKarmele iyatshaza; iintyatyambo zaseLebhanon ziyeketheke.?J yUmsindo kaNdikhoyo uza kade, kodwa ke yena ngumandla-makhulu. Umntu owonileyo akaphuncuki kwisohlwayo sakhe. Indlela yakhe sisivungu-vungu noqhwithela; amafu luthuli lweenyawo zakhe.DuZosuka zity' uthuli njengeenyoka; zofana nezidalwa ezirhubuluzayo, eziphuma emingxunyeni zingcangcazela. Ziya kunkwantya phambi koNdikhoyo uThixo wakho, zitsho zoyike ngenxa yakho.CIzizwe zothi zingabona zinyoshoze nakuba bezisakuba namandla. Zosuka ke zibamb' ongezantsi, zithi ti, zivingcek' iindlebe.TB!“Njengakwimihla yokuphuma kwenu eJiputa ndobabonisa imimangaliso yam.”HA Ewe, *Ndikhoyo, baluse abantu bakho; ngaloo ntonga yalusa ilifa lakho, elo ke lizihlalela emahlathini kuloo madlelo mahle kunene. Mabatye eBhashan naseGiliyadi; ewe, mabadle ngendeb' endala.a@; Lo mhlaba wona woba yinkangala; ewe, ngenxa yabemi bawo, nangenxa yezinto abazenzileyo.g?G Ngaloo mini baya kufika bevela eAsiriya nakwizixeko zaseJiputa, bethabathela eJiputa, bade baye kutsho kumlambo iEfrati, bephuma elwandle, bee xhaxhe ngolunye ulwandle, bethabathela entabeni, baye kuthi gaa ngenye intaba.Y>+ Iyeza imini yokwakhiwa kweendonga zakho. Ngaloo mini iya kwandiswa imida yakho.k=O Notshaba lwam lotsho lubone; luya kwambathiswa lihlazo. Nditsho olo belufudula lusithi kum: “Ude abe phi na lo Ndikhoyo unguThixo wakho?” Ewe, amehlo am aya kukubona ukuwa kwalo, lunyhashwe ngeenyawo okodaka ezitalatweni.<<q Kaloku ndimonile uNdikhoyo. Ngoko ke ndoyithwala ingqumbo yakhe, ade ke abuye andithethelele, abuye andilungisele. Yena wondibeka ekukhanyeni, nditsho ndibubone ubulungisa bakhe.;3Nina zintshaba, sanukundivuyelela. Nakuba ndiwile nje ndobuya ndivuke. Ndingade ndibe ngathi ndisebumnyameni kodwa yena *uNdikhoyo kukukhanya kwam.s:_Kambe ke mna ndijonge *kuNdikhoyo; ewe, ndikholosa ngoThixo olusindiso lwam. UThixo wam yena uya kundiva.9)Kaloku noonyana bayabadela ooyise; iintombi zivukelana nabo noonina; umolokazana uvukelana nonina-zala; iintshaba zomntu zoba ngabendlu yakhe.8Musa ukuthembela ngommelwane. Hayi, sukubambelela kumhlobo. Ewe ngenene, wabale amazwi akho, nditsho nkqu nakulowo ulele esifubeni sakho.:7mNoyena ubalaseleyo kubo nqwa nokhula; kunoyena uthembekileyo kubhetele kwabobo. Ngoku igalelekile imini yesohlwayo; yiphaphele oku komlindi. Eli ngoku lixesha lokudideka kwabo.O6Izandla zabo zozibini zinobuchule ekwenzeni ububi. Ooziphathamandla bafunana nezicengo. Abalawuli bathe thwanga kukunyotywa. Izikhulu zifezekisa iminqweno yazo. Ewe, badibene ngokufutha amayelenqe.55Akasekho amadoda anyanisekileyo emhlabeni; amadoda athe ngqo suka athi shwaka. Akhoyo alalela ukuphalaza igazi; elowo uzingela umntakwabo ngomnatha.?4 yMawoo! Hayi ubugxwayiba endikubo! Sendifana nokhwahlaza iziqhamo, obhikica esidiliyeni ehlotyeni. Phi ke? Akukho nesihloko esi seediliya sokuba nditye! Akusekho neli lolibo ikhiwane!a3;Kaloku ulandele imikhuba kaOmri, uhamba ngezenzo zendlu ka-Ahabhi. Ewe, uthene nca nezithethe zabo. Ngoko ke ndosuka ndikutshabalalise, abantu bakho bona babe yintlekisa. Uya kukuthwala ukungcikivwa kwabantu bam.”2)Uya kuba ngalima, tu isivuno. Uya kuwukhama wona umnquma kodwa ungaze ube nawo amafutha. Uya kuyixovula yona idiliya, kodwa soze usele wayini.1Uya kuba ngatya, unganeliseki; isisu sakho sosala sithe nca. Uya kuba ngabeka, kungagcinakali nto; oovimba bakho bochithwa yimfazwe.T0! Ngoko ke ndiqalile ukukutshabalalisa; ndokutshitshisa ngenxa yezono zakho.`/9 Izinhanha zakho zizibhoja, kanti abantu bakho bayaxoka, batsho ngolwimi olukhohlisayo.Y.+ Andimxoleli umntu osikali sinexanasi, osebenzisa amatye okuveyisha anenkohliso.- “Soze ndibulibale, ndlundini yenkohlakalo, ubutyebi obuzuze ngobuqhophololo. Ziqalekisiwe izilinganiso zakho zobuqhetseba., UNdikhoyo ubhekisa ilizwi lakhe esixekweni. Bubulumko ukuthobela igama lakhe. Yigqaleni intonga yakhe nalowo wayimiselayo.-+SUkuxelelwe, mntundini, oko kulungileyo – nditsho oko uNdikhoyo akufunayo kuwe: kukwenza ngobulungisa, uthande ububele, uhambe ngokuthobileyo kunye noThixo wakho.V*%Ngaba uNdikhoyo wokholiswa na ngamawaka-waka eenkunzi zeegusha, nangawo amawaka alishumi emilambo yamafutha omnquma? Ubugwenxa bam ndingabungxengxezela na ngezibulo lam, isono sam ngesiqhamo somzimba wam?)/Ndoya nantoni kodwa phambi *koNdikhoyo? Ndokhahlela ndinantoni kuThixo uPhezukonke? Ngaba ndoya namadini atshiswayo, ndiye namathole anyaka mnye?^(5Bantu bam, senikulibele na ukucetyiswa kukaBhalaki ukumkani waseMowabhi? Aniyikhumbuli na impendulo kaBhalam unyana kaBhehore? Zona izigigaba zaseShitim naseGiligali? Yiqiqeni imisebenzi elungileyo kaNdikhoyo.”'Andithi ndanikhupha kwelaseJiputa; ndanikhulula kwilizwe lobukhoboka; ndaninika uMosis ukuba anikhokele, enoAron noMiriyam?k&O“Ngaba ndinenze ntoni, bantu bam? Kodwa-kodwa ndinidinise ngantoni? Hayi kaloku, ndiphenduleni!,%QKuveni ukubambana kukaNdikhoyo, zintaba. Phulaphulani, ziseko ezingatshitshiyo zehlabathi. UNdikhoyo ubabeka ityala abantu bakhe; ewe, ubeka isityholo kuSirayeli.r$ _Phulaphulani oko *uNdikhoyo akuthethayo: “Phakama uxoxe, zive neentaba; neenduli mazilive ilizwi lakho.W#'Ndiya kuziphindezela ndinomsindo nengqumbo kwezo zizwe zingandithobelanga.”_"7Ndozincothula neentsika zika-Ashera phakathi kwenu; izixeko zakho zona ndizibhodloze.! Ndoyitshabalalisa imifanekiso eqingqiweyo neentsika zonqulo eziphakathi kwenu. Akuyi kuba saguqa kumsebenzi wezandla zakho.i K Ndiya kuziphuthisa izixhobo zemilingo ezisesandleni sakho, ungabi saba nabo abantu abavumisayo.S Ndiya kuzivuthulula izixeko zelizwe lakho, ke zona iinqaba ndizibhodloze.oW Umlomo kaNdikhoyo uthi: “Ngaloo mini ndowatshabalalisa amahashe akho, neenqwelo zakho ndizifohloze.`9 Isandla sakho siya kuboyisa ababandezeli bakho, uzitshabalalise zonke iintshaba zakho.-Amasalela kaYakobi oba phakathi kweentlanga – ewe, wona aya kuhlala phakathi kwezizwe ezininzi – oku kwengonyama phakathi kwamarhamncwa ehlathini, oku kwethole lengonyama phakathi kwemihlambi yeegusha – nditsho elihamba linyhasha, liqwenga-qwenga kungekho mhlanguli.-SAmasalela kaYakobi oba phakathi kwezizwe ezininzi; oku kombethe ovela kuNdikhoyo, oku komvimbi engceni; kaloku wona awujongi mntu, wona awubalindi oonyana babantu.H Ilizwe laseAsiriya aya kulilawula ngekrele, elakwaNimrode alilawule ngamakrele angxashiweyo. Yena uya kusihlangula kuma-Asiriya xa wona ehlasela ilizwe lethu, xa wona engqisha kwimida yethu./WKaloku yena uya kuzisa uxolo. Xa ama-Asiriya elihlasela ilizwe lethu, egaleleka kwiinqaba zethu, sowakhuphela isixhenxe sabelusi – hayi, yoba sisibhozo samatshawe.W'Uya kumiselwa ukwalusa umhlambi, enamandla *kaNdikhoyo, enobungangamsha begama likaNdikhoyo uThixo wakhe. Ewe, bona bohlala bekhuselekile kuba kaloku ubungangalala bakhe bofikelela nakwiziphelo zehlabathi.Ke uSirayeli yena uya kulahlwa ade ke lowo ulunywayo abeleke, ke bona abantakwabo babuye beze bazibandakanye namaSirayeli.^5“Kambe ke nawe, Bhetelehem yase-Efrata, udeleke unjalo kwizindlu zakwaJuda, kanti ke kwalapha kuwe ndiza kuvelisa lowo uya kuba ngumlawuli kaSirayeli, omveli yakhe isukela kwamandulo, kwimihla yasephakadeni.” Hlanganisa umkhosi, wena sixeko sihlaselwayo! Kaloku thina basingqingile. Ke yena umlawuli kaSirayeli baya kumbetha ngentonga esidleleni.% “Vuka kaloku ubhule, ntombindini iyiZiyon! Ndokunika iimpondo ezingathi yintsimbi, ube neempuphu ezinjengobhedu, izizwe ezininzi uzinyhashe zibe ziintsali, uze loo ngeniso yazo yobutshijolo uyinikele ibe yekaNdikhoyo, ubutyebi bazo buye kwiNkosi yehlabathi lonke.”  Kodwa ke bona abazazi iingcinga zikaNdikhoyo, necebo lakhe abaliqondi. Yena ubaqokelela njengezithungu ingqolowa xa isiya kubhulwa.yk Ngoku ke zininzi izizwe ezihlanganisene ngawe. Zithi: “Ewe, mayixabheleke iZiyon, amehlo ethu akubone oko.” Pinyalaza uncwine, ntombindini eyiZiyon, ube ngathi ngumfazi mhla ngenimba, kuba uyaphuma ngoku kwesi sixeko. Uza kuhlala empenge-mpengeni. Uza kuya kwelaseBhabheli apho uya kuhlangulwa khona. Uya kukhululwa nguNdikhoyo khona, akukhuphe esandleni seentshaba zakho.% Ngani ke ukuba ubhomboloze? Ngaba akunaye ukumkani? Ngaba akusenalo na iphakathi, sowupena-pena nje ngoku ngathi ngumfazi efunyenwe yinimba?&EKe wena, nqaba yemboniselo yomhlambi, wena nduli, ntombindini eyiZiyon, wowubuyiselwa umbuso wamandulo; ewe, ubukhosi bobuyiselwa kwintombi eyiJerusalem.”Iziqhwala ndozenza amasalela, iimbacu zibe sisizwe esomeleleyo, uNdikhoyo abalawule kwintaba iZiyon kusukela ngaloo mini kuse ephakadeni. %Umlomo *kaNdikhoyo uthi: “Ngaloo mini ndiya kuziqokelela neziqhwala, neembacu ngokwazo ndizihlanganise, ngokunjalo nâbo ndibabandezeleyo. Zonke izizwe ziya kuhamba emagameni *oothixo bazo; ke thina siya kuhamba egameni likaNdikhoyo uThixo wethu nanini nanini.( IBonke ngabanye bophumla phantsi kwemidiliya yabo, umntu ahlale phantsi komkhiwane wakhe, kungekho namntu uya kuboyikisa. Kaloku uthethile uNdikhoyo uSomandla. %Nguye oya kugweba phakathi kwabantu, abe ngumlamli phakathi kwezizwe ezikude nezomeleleyo, wona amakrele awenze amakhuba, yona imikhonto ibe zizitshetshe zokuthena imithi. Kaloku izizwe soze ziphinde ziqulelane ngamakrele, zingasayi kuze ziphinde ziqeqeshelwe imfazwe.u cEwe, izizwe ezininzi ziya kuza zithi: “Yizani siye entabeni kaNdikhoyo, endlwini kaThixo kaYakobi. Yena wosifundisa iindlela zakhe, ukuze thina sihambe ngazo.” Kaloku umthetho wophuma eZiyon, liphume eJerusalem ilizwi likaNdikhoyo.( KKe kaloku ngemihla yokugqibela intaba emi kuyo indlu *kaNdikhoyo iya kuba yeyona ibalaseleyo, izikrobele zonke iinduli; nabantu baya kugxalathelana ukuya kuyo.' Ngoko ke, ngenxa yenu, iZiyon yolinywa njengentsimi, iJerusalem yona ibe ngamabhodlo; ke yona intaba yendlu kaThixo ibe ngummango wamahlathi.xi Iinkokheli zayo zisebenza ngenxa yokunyotywa; ababingeleli basebenzela inzuzo, nabashumayeli benza izityhilelo khon' ukuze bazuze imali, kodwa bayame ngoNdikhoyo besithi: “UNdikhoyo ukho phakathi kwethu. Ngekhe sihlelwe bububi mpela.”P IZiyon niyakha ngobutyadidi begazi; iJerusalem niyiseka ngenkohlakalo.  Yivani, zinkokheli zendlu kaYakobi, nani balawuli bendlu kaSirayeli, nina babuthiyileyo ubulungisa, nina bagqwethi bolungelelwano.2]Ke mna okokwam ndomelele; uMoya kaNdikhoyo uyandongamela, undithe jize ngobulungisa namandla, ukuze ndixelele uYakobi ubugwenxa bakhe, uSirayeli ndimbonise isono sakhe.  Iimboni ke zona ziya kuhlazeka, oosiyazi baphoxeke. Baya kuba zizishwayimbana, babufihle ubuso, kuba bengaphendulwa nguThixo.”(I“Ngoko ke ubusuku buya kunigubungela, ningabi namibono; kuya kuba mnyama, ningabi satyhilelwa nto. Abashumayeli botshonelwa lilanga, nemini isuke ixubayele.;oNgokusingisele *kubashumayeli abalahlekisa abantu bakowethu, abalilisela ngoxolo kwabo babanika ukutya, ukanti kwabo bangabanikiyo sele bequlele imfazwe, utsho uNdikhoyo ukuthi:yBoba ngakhala ke *kuNdikhoyo asuke yena angabaphenduli. Ngelo xesha yena uya kubafulathela ngenxa yobubi ababenzileyo.8~iEwe, abantu bam nibadla ngathi bayinyama, nibahlube ulusu lwabo, amathambo abo niwakroboze, nibanqunqe oku kwenyama elungele imbiza, ngathi yinyama eza kuphekwa ngongxawu.”|}qKambe ke, nibuthiyil' ubulungisa, nithand' ububi. Abantu bam nibahlubulula ulusu, nibabhunyule inyama emathanjeni.| Suka ke mna ndathi: “Phulaphulani, zinkokheli zakwaYakobi, nani balawuli bendlu kaSirayeli. Beningafanele na ukubuqonda ubulungisa?{ Uvulindlela wohamba phambi kwabo; botyhoboza baphume esangweni. Ukumkani woba yena ekhokele, *uNdikhoyo ngokwakhe abe yintloko yabo.”kzO “Ngenene ndoniqokelela nonke, nzala kaYakobi; ewe, ndowahlanganisela ndawonye amasalela kaSirayeli. Ndonidibanisela ndawonye ngathi ziigusha esibayeni. Oku komhlambi osedlelweni baya kuxokozela ngokuba baninzi kwabo abantu./yW Ukuba kufika ixoki lomkhohlisi lisithi: ‘Mna ndishumayela indyebo; yoba yindyikityha yewayini notywala;’ yena woba ngoyena *mshumayeli ulungileyo kwaba bantu!”x{ Yithi thwas' uhambe, kuba le asiyondawo yakuphumla. Ewe, le ndawo ixabhelekile; ifikelwa yintshabalalo engenakunqandwa.w Niyabagxotha abafazi bakowethu, bemke emizini elibhongo labo. Abantwana babo nibohlutha intsikelelo yam, bangaze bayifumane naphakade.v3Abantu bam basand' ukundivukela oku kotshaba. Abo badlulayo bengacingele nto, oku kwamajoni avela emfazweni, nibahluba izambatho zabo ezingayiwayo.4uaNdlu kaYakobi, ngani ukuba kuthiwe: “Ngaba uMoya kaNdikhoyo ukhathazekile? Uthi angazenza izinto ezinjalo?” “Akazali buhle na amazwi am kwabo bahamba ngokuthe ngqo?wtgAbashumayelayo bathi: “Hayi, musa ukushumayela! Sukushumayela ngayo le nto; akukho hlazo liya kusihlela.”esCNgoko ke akuyi kubakho mntu, nditsho ebandleni likaNdikhoyo, oya kwaba umhlaba *ngeqashiso.br=Ngaloo mini niya kuba sisigculelo, baphoxise ngani ngelenzila iculo, besithi: ‘Basivuthulule satshabalala mpela; balahlula-hlule ilifa labantu bam. UNdikhoyo ulithathile kuthi walinikela kwabo bangabavukeli.’ ”5qcNgoko ke utsho *uNdikhoyo ukuthi: “Ndiniqulunqela isithwakumbe, bantundini; aningekhe nibe nako ukusinda kuso. Soze nibe sahamba ngebhongo, kuba koba kugos' okwaphukayo.p Bakunqwenela intsimi bayayohlutha; bakubawela indlu bayayoxutha. Umzi womntu bawuthatha ngobuqili, ilifa lomfo liphelele kubo.o 'Mawoo ke, nina baceba ububi – nditsho nina bayila inkohlakalo kwiimandlalo zenu! Kwakusa benza loo nkohlakalo, kuba kaloku isemandleni abo.$n CZilani nigugule nitsho ngeenkqayi ngenxa yabantwana enibathandayo. Chengezelisani ngeempandla ngathi lixhalanga; kaloku baza kuthathwa basiwe ekuthinjweni.|m sKe nina, bemi baseMaresha, ndiya kunizisela oya kunidla ilifa. Yena lowo usisidima sikaSirayeli uza kufika eAdulam. l Nangoku nab' izipho zokwahlukana, ninikezele kwiMoresheti yaseGati. IAkezibhi yona ngumkhohlisi; ibagqibile ookumkani bakwaSirayeli."k ? Nina bemi baseLakishe, bophelan' amahash' enqwelweni. Yaba nini abangcamli besono, neZiyon nayikhokelela kwakuso; ubugwenxa bukaSirayeli bufunyenwe kuni.j  AbaseMaroti bayapena-pena ziintlungu, belangazelela okulungileyo, kuba isithwakumbe sivele *kuNdikhoyo, sathi gaxa kumasango eJerusalem.i 5 Dlulani nihamba zé nilihlazo, nina bemi baseShafire. AbaseZanan abacingi baphume. IBhete-ezele ikwinzilo; akukho ndawo isondele kuyo yokuzikhusela.rh _ Le nto ze ningayibiki eGati; ze ningakhe nigixe konke-konke. Ze nizibhuqa-bhuqe eluthulini eBhete-leafra.g } Kaloku inxeba leSamariya alinyangeki, ngoku selisosulela noJuda lo. Selikumasango abantu bam; ewe, kwiJerusalem ngenkqu.)f MNgesi ke isizathu ndobhomboloza ndikhale; ndohamba ndinganxibanga zihlangu, ndizé, nditsho ngomkhulungwane ngathi ngudyakalashe, ndigqumshele ngathi yinciniba.de CImifanekiso eqingqiweyo yezithixo zakhona yoba ziingceba; iminikelo kwindlu yokunqula yotshiswa ngomlilo. Ndoyitshabalalisa imifanekiso yezithixo. Kaloku izuzwe ngobuhenyu; yophinda ke ibuyele kwakubuhenyu bengqesho.”d !“Ngoko ke iSamariya ndoyitsho ibe yimbuqe, ibe yintili yokutyala isidiliya. Loo matye ayo ndowaphosa entilini, iziseko zayo zisale zize.bc ?nto leyo ihla ngenxa yobugwenxa bukaYakobi; ewe, le nto ingenxa yesono sendlu kaSirayeli. Bubugwenxa buni obu bukaYakobi? AsingoSamariya na? Yiyiphi indawo ephakamileyo yokukhonza *izithixo kwaJuda? AsiyoJerusalem na?1b ]Uya kunyathela iintaba zitsho zinyibilike, zibe ngathi ngumthwebeba emlilweni. Uya kunyathela iintili zitsho zimke, kube ngathi kuhl' iimpuphuma zamanzi ethambekeni –Xa +Nanko ephuma ekhayeni lakhe; ewe, nanko esiza ehamba ezindaweni eziphakamileyo.$` CYivani, nina nonke zizwe; phulaphulani, mhlaba nabo bonke abemiyo kuwo. *UNdikhoyo uSomandla unika ubungqina ngawe; yena uthetha esendlwini yakhe engcwele.-_ WNali ilizwi *likaNdikhoyo elafikela uMika waseMoreshete ngemihla kaJotam noAhazi noHezekiya, ookumkani bakwaJuda, awalibonayo ngokusingisele kwiSamariya neJerusalem:^ Ke, uthi kukangakanani kum mayela nesi sixekokazi siyiNiniva? Uthi mandingavelani naso ngoku sinabantu abangaphezu kwekhulu elinamashumi amabini lamawaka, abangekawazi umahluko phakathi kwesandla sasekunene nesasekhohlo, kwakunye ke nemfuyo eninzi?”2]] UNdikhoyo wathi kuye: “Lo mthi uwukhathalele ngani, ungakhange ubulaleke nje ngawo, futhi ungakhuliswanga nanguwe? Lo mthi ukhule ngobusuku, wabuya wafa kwangobusuku./\W Ke kaloku uThixo wathi kuye: “Unaso na isizathu sokuba uqumbe ngenxa yalo mthi?” UJona wathi: “Ndifanele ukuvutha ngumsindo, nditsho onokude undise ekufeni!”n[ULithe ke lakuphuma ilanga uThixo wathumela umoya wasempuma onolophu, laza lanqanqaza ilanga phezu kwentloko kaJona. Kwanzima kuye; phantse wayoba. Watsho wanqwenela ukufa, wathi: “Kungcono ukuba ndife kunokuba ndidle ubomi.”eZCKambe ke ekuseni ngengomso uThixo wawuthumela ngombungu loo mthi, wawugrenya watsho wabuna.CYKe uNdikhoyo uThixo wamisela umthi ukuba ukhule apho ecaleni kwakhe ukuze umenzele umthunzi, ukhusele intloko yakhe, iyenze ibe bhetele imeko yakhe. Ke uJona wawuvuyela gqitha loo mthi.?XwKe kaloku uJona waphuma waya empuma yeso sixeko, waza ke wahlala phantsi. Wazakhela iphempe, waza wahlala emthunzini walo ukuze ayibukele kakuhle loo nto yayiza kwehla apho eNiniva.LWUNdikhoyo waphendula wathi: “Unaso na isizathu sokuba uqumbe?”lVQNgoko ke ndiyakubongoza, Ndikhoyo, buthathe ubomi bam, kuba kum ukufa kungcono kunokudla ubomi.”0UYWathandaza *kuNdikhoyo esithi: “Kwowu, Ndikhoyo, le nto yileya ndayithethayo kwandisesekhaya. Kwakungenxa yayo ndakhawulezayo ukubalekela eTashishe. Bendisazi ukuba wena unguThixo onesisa nenceba, uThixo oza kade umsindo nonobubele obukhulu, uThixo oyijikayo ingqondo yakhe asiyeke isohlwayo.@T }Ke kaloku esi sehlo samkhathaza uJona, wacaphuka gqitha.0SY Ke kaloku uThixo wasibona isenzo sabo nokwahlukana kwabo neendlela zabo ezimbi. Ngoko ke uThixo wayijika ingqondo yakhe, akabi sabatshabalalisa njengoko wayezimisele.wRg Mhlawumbi uThixo angayijika ingqondo yakhe, abuye nganeno ngengqumbo yakhe, size ke thina singatshabalali.”Q}Abantu nemfuyo mabavathe ezenzila. Bonke mabakhale kuThixo ngamandla, bahlukane neendlela zabo ezimbi nogonyamelo lwabo.tPaWaza ke wakhupha isaziso esithi: “Nasi isaziso esigunyaziswe ngukumkani namaphakathi: Makuzilwe, kungabikho mntu okanye silwanyana ongcamla nantoni na, nditsho iinkomo nempahla emfutshane. Ewe, makungatyiwa nto, kungàselwa namanzi.OAkuyiva le nto ukumkani wakhona waphuma ebhotwe, umnweba wakhe wawuthi tya phaya, wanxiba ezenzila, wahlala eluthuthwini.N5Abo bantu baseNiniva balwamkela olo daba lukaThixo. Ngoko ke bamisela inzila, baza bonke abantu, kuqalela komdala kuye komncinane, bavatha ezenzila.1M[Ke kaloku uJona waluqala uhambo lwakhe kweso sixeko. Akuba ehambe imini yonke wadanduluka wathi: “Yoba ziintsuku ezimashumi mane kuphela, itshatyalaliswe iNiniva.”L7Ke uJona walithobela ilizwi likaNdikhoyo, waya eNiniva. INiniva le ibisisixeko esikhulu gqitha. Bekumthatha umntu iintsuku ezintathu ukuphumela kuyo.`K9“Hamba uye kweso sixekokazi siyiNiniva, ufike ushumayele olu daba ndikunike lona.”=J wLiphinde lafika ilizwi *likaNdikhoyo kuJona, lisithi:\I1 Ke kaloku uNdikhoyo wayiyalela intlanzi, yaza yamhlanza uJona emhlabeni owomileyo.H Ke mna ndonikela kuwe ngedini, ndihlabele iculo lokukudumisa. Ndosifezekisa isibhambathiso sam. Usindiso lukuNdikhoyo.”XG)Kambe ke, abazilibazisa ngezithixo ezingento yanto, balahlekana nenceba yakho.!F;“Ndithe ndakubona ukuba ubomi bam buyacutheka, suka ndakukhumbula wena, Ndikhoyo, umthandazo wam wanyukela kuwe, waya kutsho endlwini yakho engcwele.9EkNdatshona ndehla mpela, ndee xhaxhe ngeengcambu zeentaba. Ndafika nakwelo lizwe elivalwe mfamlibe ngemivalo. Ke wena, Ndikhoyo Thixo wam, wandibuyisa ndiphilile kwelo ngcwaba.~DuAndigubungela phants' andirhaxa amanzi, ndathi zwabhabha enzonzobileni. Izityalo zolwandle zayithandela intloko yam.zCmNdathatha ndibeka ndisithi: ‘Ndigxothiwe phambi kwakho.’ Noko ke ndobuya ndiyikhangele indlu yakho engcwele. B Wena wandiphosa enzonzobileni, phakath' enzulwini yolwandle, yaza ke imisinga yandigubungela, amaza akho alatyuza andisibekela.A3wathi: “Ekubandezelekeni kwam ndakhala kuNdikhoyo, waza ke yena wandiphendula. Ndakhala ndisemathunjini engcwaba, waza ke wena waliva ilizwi lam.S@ !Elapho embilinini waloo ntlanzi uJona wathandaza *kuNdikhoyo uThixo wakhe, ~}}]|||>{{Rzyy#xvwwPwvuvu tssrrgqq.pp/oo}==M<<;::298766^5c44322(1Y0\//f.--.++ *;))(o''N&&%:$m$##p#4!!p Wyx\7NX\0L"!F . f $ g w ta&^&_V7Ke kaloku sabhekisa kum sathi: “Laa mahashe aye kwelasentla asa uMoya wam khona.”6UeLa amvubo wona ayengasaziva selengxamele ukutyhutyha ihlabathi lonke. Isithunywa ke sathi kuwo: “Hambani nilityhutyhe ihlabathi lonke.” Aza ke alihamba lonke ihlabathi.T+Laa nqwelo itsalwa ngamahashe amnyama iya kwelasentla, le yamahashe amhlophe ibheka ngasentshona, ize le yamahashe amvubo iye kwelasezantsi.”iSKIsithunywa siphendule sathi kum: “Le yimimoya emine esuka phambi kweNkosi yehlabathi liphela.nRUNdabuza apho kweso sithunywa sasithetha nam ndathi: “Nkosi yam, ngaba zithetha ntoni ezi zinto?”gQGeyesithathu ke ingamahashe amhlophe, kanti ke le yesine yayitsalwa ngamahashe amvubo-mazimba.YP+Le yokuqala yayitsalwa ngamahashe abomvu, eyesibini itsalwa ngamahashe amnyama,O Ndiphindile ke kwakhona ndakhangela ndabona iinqwelo ezine zokulwa ziphuma phakathi kweentaba ezimbini, ntaba ezo zizezobhedu.*NM Saphendula sathi: “Bayisa ezweni laseShinare apho iza kwakhelwa indlu khona. Xa seyigqityiwe ukwakhiwa loo ndlu, le bhaskiti iya kubekwa apho kwisiza sayo.”hMI Ndabuza ke apho kweso sithunywa sasithetha nam, ndathi: “Ngaba bayisa phi ibhaskiti leyo?”NL Ndakukhangela ke ndabona apho phambi kwam abafazi ababini bephaphazela ngamaphiko abo emoyeni; ewe, babetsho ngamaphiko ngathi yingwamza. Bayichola loo bhaskiti, baphaphazela nayo esibhakabhakeni.rK]Isithunywa sathi: “Lo mfazi umele inkohlakalo.” Saza ke samtyhiliza sambuyisela ebhaskitini, savala.ZJ-Eso sivalo sayo selothe saphakama, kwathi kanti apho ngaphakathi kuhleli umfazi.I%Ndaza ndathi: “Yintoni na?” Siphendule sathi: “Yibhaskiti leya ivelayo.” Saza sathi: “Iqulethe isono sabantu ehlabathini lonke.”mHSSiphinde sathi gqi isithunywa ebesithetha nam, sathi kum: “Khangela, kukho nenye into evelayo.”rG]UNdikhoyo onamandla onke uthi: ‘Ndiza kusikhupha esi siqalekiso size singene emzini walowo ulisela, nakuwo umzi walowo ufunga igama lam exoka. Siya kuhlala apho emzini wakhe, siwutshabalalise kunye nezinti zawo namatye awo.’ ”kFOSaza sathi kum: “Esi sisiqalekiso esijinga phezu kwawo wonke umhlaba. Kwelinye icala kubhalwe kwathiwa wonke umntu olisela uza kugxothwa angabikho. Kanti ke kwelinye kuthiwa wonke umntu ofunga exoka uza kugxothwa angabikho.8EiIsithunywa sandibuza sathi: “Ubona ntoni?” Ke mna ndithe: “Ndibona umqulu ophaphazelayo. Umalunga neemitha ezilithoba ubude, neemitha ezine ezinesiqingatha ububanzi.”>D yNdithe ndakukhangela ndabona nanko umqulu uphaphazela.hCISaza ke sona sathi: “Aba ngabo babini bathanjiselwe ukukhonza iNkosi yehlabathi jikelele.”XB) Siphendule sisithi: “Awuzazi na ezi zinto?” Ndathi: “Hayi, nkosi yam.” A Kwakhona ndabuza ndathi: “Ngawani la masebe mabini omnquma asecaleni kwale mibhobho mibini yegolide iphokoka ioyile ebugolide?”@{ Ndasibuza ke isithunywa eso ndathi: “Yeyani le minquma mibini ixhake isiphatho sezibane ngasekhohlo nangasekunene?”V?% Ngubani owudelelayo umhla ongenaziganeko zingako? Kambe baya kuvuya bakubona uZerubhabheli ephethe isixhobo sokulungelelanisa. Ezi zibane zisixhenxe ngamehlo kaNdikhoyo ajonga ihlabathi lonke jikelele.”=>s “Izandla zikaZerubhabheli zisibekile isiseko sendlu kaThixo; ikwazizandla zakhe eziya kuyiphetha. Nawe uya kutsho uqonde ukuba uNdikhoyo onamandla onke nguye ondithumileyo kuwe.;=qKe kaloku ndafikelwa lilizwi likaNdikhoyo lisithi:a<;“Kuxa uyintoni, wena ntaba iphakamileyo? Phambi koZerubhabheli wosuka ube njengethafa. Uya kubeka ilitye lokugqibela ekwakhiweni kwendlu kaThixo, abantu bekhwaza besithi: ‘Thamsanqela! Thamsanqela, Thixo!’ ”0;YKe sona sathi kum: “Eli lilizwi *likaNdikhoyo kuZerubhabheli: ‘Akungabukroti, kungengawo namandla, kodwa kungoMoya wam kuphela,’ utsho uNdikhoyo onamandla onke. : Ke isithunywa esasithetha nam saphendula sathi: “Awuzazi na ukuba ziyintoni ezi zinto?” Ndaza ndathi: “Hayi, nkosi yam.”b9=Ndabuza kweso sithunywa sasithetha nam, ndathi: “Ziyintoni na ezi zinto, nkosi yam?”\81Kanjalo esi sibane sixhakwe ngasekunene nangasekhohlo yimithi emibini yomnquma.”37_sathi kum: “Ubona ntoni?” Ndaza ndathi: “Ndibona isiphatho sezibane esenziwe ngegolide. Entloko sinesitya nezibane ezisixhenxe ezinxityelelwe yimibhobho esixhenxe.b6 ?Esaa sithunywa sasithetha nam sabuya seza sandivusa njengomntu ovuswa ebuthongweni bakhe,"5= “UNdikhoyo onamandla onke uthi: ‘Ngaloo mini nonke ngabanye elowo uya kumema ummelwane wakhe, ahlale naye phantsi komdiliya noba ngumkhiwane.’ ”G4 Uyabona ke ndibeke ilitye phambi koYoshuwa, litye elo elinamehlo asixhenxe kulo. Kulo ke ndiya kukrola umbhalo, isono seli lizwe ndisisuse ngamini-nye,’ utsho uNdikhoyo onamandla onke.”43a“ ‘Yoshuwa, mbingeleli omkhulu, phulaphula, beve nabo oogxa bakho abakungqongileyo; abo bangumqondiso wezinto ezizayo. Kaloku ndiya kuvelisa ihlumelo elisisicaka sam.w2g“UNdikhoyo onamandla onke uthi: ‘Ukuba uthe wahamba ngeendlela zam, wayithobela imimiselo yam, indlu yam iya kulawulwa nguwe, ngokunjalo neenkundla zam zibe phantsi kwakho; kananjalo ke nawe uya kuba nendawo phakathi kwaba bemi apha.=1uKe kaloku isithunywa sikaNdikhoyo samthembisa sathi:00YMna ke ndathi: “Mabamthwalise entloko iqhiya ecocekileyo.” Baza ke bamthwalisa iqhiya ecocekileyo, baza bamnxibisa iimpahla, isithunywa sikaNdikhoyo sisemi njalo.d/AIsithunywa ke sathetha nâbo babemi phambi kwaso sathi: “Mkhululeni ezo mphala zingcolileyo.” Sabhekisa kuYoshuwa ke sathi: “Uyabona ke, ndibususile ubugwenxa bakho; ndaye ke ndiza kukunxiba iimpahla zexabiso.”R.Ngoko ami phambi kwesithunywa uYoshuwa wayenxibe iimpahla ezingcolileyo.J- UNdikhoyo ke uthe kuSathana: “NdinguNdikhoyo nje ndiyakukhalimela, Sathana! Ewe, ndinguNdikhoyo onyule iJerusalem nje ndiyakukhalimela! Kaloku lo mfo ufana nesikhuni esixhwilwe emlilweni.”, -Ke kaloku wandibonisa umbingeleli omkhulu uYoshuwa emi phambi kwesithunywa *sikaNdikhoyo; yena uSathana emi ngasekunene kwakhe eza kummangalela.z+m Yithini cwaka phambi koNdikhoyo, nonke bantu behlabathi; kaloku yena ngoku uvukile ekhayeni lakhe elingcwele.”p*Y UJuda uya kuba lilifa nesabelo sikaNdikhoyo apha kulo mhlaba ungcwele, aze abuye ayichonge iJerusalem.<)q “Ngaloo mini izizwe ezininzi ziya kubandakanywa noNdikhoyo, zibe ngabantu bam. Ndiya kuhlala phakathi kwenu, nani nitsho niqonde ukuba nguNdikhoyo onamandla onke ondithumileyo.m(S “Memeza ugcobe, ntombi eyiZiyon, kuba ndiyeza, ndaye ndiza kuhlala apho kuwe,” utsho uNdikhoyo.*'M Ndosuka ndiziheshe ezo zizwe ngesandla sam, ibe zizo ezixhatshazwa ngamakhoboka azo. Ke kaloku notsho niqonde ukuba nguNdikhoyo onamandla onke ondithumileyo.”'&GKaloku uNdikhoyo onamandla onke ondigunyazise wandithuma kwizizwe ezanixhaphazayo, uthethe wathi: “Nabani na onichukumisayo uchukumisa ukhozo lweliso lwam.D%“Ewe, yiza, Ziyon! Balekani, nina enihlala eBhabheli.”$“Hoyinaa! Sabani ezweni langasentla,” utsho uNdikhoyo. “Kaloku ndinichitha-chithele kumacala omane ehlabathi,” utsho uNdikhoyo.#Ndim ngokwam oya kuba ludonga lwayo lomlilo ndiyijikeleze, ubungangamsha bam bube ngaphakathi kwayo.’ Nguwo lowo umlomo kaNdikhoyo.”)"Ksathi kuso: “Sukelisa, uthethe nalaa mfana, uthi: ‘IJerusalem iza kuba sisixeko esingabiyelwanga, kuba yoba nabantu abaninzi gqitha ndawonye nempahla yabo.M!Semka ke eso sithunywa sasithetha nam, saza sahlangatyezwa sesinye, wNdaza ndathi: “Uya phi?” Ke yena wathi kum: “Ndiza kulinganisa iJerusalem, ndifumanise ububanzi nobude bayo.”u eNdaphinda ndathi ndakukhangela ndabona nanko umfo phambi kwam ephethe esandleni sakhe intambo yokulinganisa.F ndaza ke ndathi: “Ezi ngcibi zize kwenza ntoni na?” Waphendula wathi: “Ezi mpondo ngabo bachitha-chitha uJuda kangangokuba kungabikho bani unokuphakamisa intloko yakhe. Kambe ke iingcibi ezi zize kubarhwaqelisa; ziza kuzaphula iimpondo izizwe ezalifaka uphondo ilizwe lakwaJuda, labachitha-chitha abemi balo.”8 mKe kaloku *uNdikhoyo wandibonisa iingcibi ezine,. WNdabuza kweso sithunywa sasithetha nam ndathi: “Yintoni intsingiselo yazo?” Saphendula sathi: “Ezi zezi mpondo zachitha-chitha uJuda noSirayeli neJerusalem.”F Ndathi ndakukhangela ndabona nazo iimpondo ezine phambi kwam.H  Phinda ubhengeze uthi: Utsho uNdikhoyo onamandla onke ukuthi: ‘Iidolophu zam ziya kuphinda ziphuphume yinkqubela, iZiyon ndibuye ndiyithuthuzele mna Ndikhoyo, ndiyichonge iJerusalem.’ ”X +“Ngoko ke utsho uNdikhoyo ukuthi: ‘IJerusalem ndiza kuyivelela ngenceba, ibuye yakhiwe indlu yam khona,’ utsho uNdikhoyo onamandla onke. ‘Ewe, intambo yokulinganisa iza kolulwa phezu kweJerusalem.’  Kambe ke ndiziqumbele kakhulu izizwe ezixhamla ulonwabo. Bendingaqumbanga kakhulu, kodwa zona zisuke zayongezelela inkxwaleko.’# AIsithunywa eso ke esasithetha nam sathi: “Lubhengeze olu daba uthi: Utsho uNdikhoyo onamandla onke ukuthi: ‘Ndinekhwele elikhulu ngeJerusalem neZiyon.^ 7 UNdikhoyo ke wasiphendula ngamazwi obulali nentuthuzelo eso sithunywa sasithetha nam.: o Ke isithunywa sikaNdikhoyo sathi: “Ndikhoyo onamandla onke, koda kube nini ungenaluvelwano neJerusalem needolophu zakwaJuda owaziqumbelayo le minyaka ingamashumi asixhenxe?” 9 Banika ingxelo kweso sithunywa sikaNdikhoyo siphakathi kwemithi yemetile, bathi: “Silityhutyhile ihlabathi lonke, saza salifumana lizole nzwanga.”   Ke loo mfo umi phakathi kwemithi yemetile waphendula wathi: “Aba ngabathunywe nguNdikhoyo ukulityhutyha ihlabathi liphela.” ' Ndaza ke ndathi: “Ithetha ntoni le nto, nkosi yam?” Isithunywa eso ebesithetha nam sathi: “Ndiza kukubonisa intsingiselo yezi zinto.”I  Ndasuka ndaba nombono ebusuku: Phambi kwam ndabona umfo ekhwele ihashe elibomvu. Wayemi engxingweni phakathi kwemithi yemetile. Emva kwakhe kwakukho amanye amahashe, abomvu, amfusa, namhlophe.l SNgomhla wamashumi amabini anesine kwinyanga yeshumi elinanye, nyanga leyo ekuthiwa nguShebhati, kwakuloo nyaka wesibini wolawulo lukaDariyo, ilizwi *likaNdikhoyo lamfikela *umshumayeli uZakariya unyana kaBherekiya unyana kaIdo./ YKodwa ke, andithi amazwi am ngokunjalo nemimiselo yam endandiyithume izicaka zam abashumayeli yabafumana ooyihlo-mkhulu abo? “Kaloku ke bazisola bathi: ‘Ngenene uNdikhoyo onamandla onke usiphethe ngokweendlela zethu; usivuze ngokwemisebenzi yethu, njengoko wayezimisele ukwenjenjalo.’ ”O Ngoku ke baphi ooyihlo abo? Bona abashumayeli baphila ngonaphakade na?  ;Sanukuhamba ekhondweni looyihlo-mkhulu, bona babexelelwa ngabashumayeli bamandulo besithi: Utsho uNdikhoyo onamandla onke ukuthi: ‘Guqukani kwiindlela zenu zobubi, nahlukane nemisebenzi yobugwenxa. Kambe ke abazange bandiphulaphule, bengazange bandithobele,’ utsho uNdikhoyo.;  qYithi ke kubo: Utsho uNdikhoyo onamandla onke ukuthi: ‘Buyelani kum,’ nguwo lowo umlomo kaNdikhoyo onamadla onke, ‘nam ke ndobuyela kuni,’ utsho uNdikhoyo onamandla onke.E  Lalisithi: “UNdikhoyo wayebaqumbele gqitha ooyihlo-mkhulu.(  MKe kaloku kwathi kwinyanga yesibhozo yonyaka wesibini wolawulo lukaDariyo, ilizwi *likaNdikhoyo lafikela *umshumayeli uZakariya unyana kaBherekiya unyana kaIdo.x iNgaloo mini,’ utsho uNdikhoyo onamandla onke, ‘ndiya kukuthabatha wena mkhonzi wam Zerubhabheli, nyana kaShelatiyeli,’ utsho uNdikhoyo, ‘ndikwenze ube ngumsesane wophawu lwam, kuba ndikunyule,’ utsho uNdikhoyo onamandla onke.”J ndibakhiqe ookumkani kwizihlalo zabo, ndiwaphelise amagunya ezikumkani zeentlanga, ndizibhukuqe iinqwelo zokulwa nababhexeshi bazo, kuwe amahashe nabakhwele kuwo, elowo awe likrele lomtakwabo.gG“Thetha kuZerubhabheli irhuluneli yakwaJuda, uthi: ‘Ndiza kulinyikimisa izulu nehlabathi,Ilizwi *likaNdikhoyo laphinda lafika kuHagayi isihlandlo sesibini ngosuku lwamashumi amabini anesine lwaloo nyanga, lisithi:_7Ngaba isekho imbewu eseleyo koovimba? Kude kube ngoku izidiliya zenu, namakhiwane enu, ngokunjalo nemirharnati kunye neminquma yenu, ibingathwali ziqhamo, kodwa ke ukusukela namhlanje ndiza kunithamsanqela.’ ”A{‘Gqalani ke ukususela namhlanje kulo mhla wamashumi amabini anesine kwinyanga yethoba, suku olo zigqitywe ngalo iziseko zendlu kaThixo. Ze niqwalasele ke niyibone into eza kwenzeka.%Wonke umsebenzi wezandla zenu ndawubetha ngerusi, nesihumba, nesichotho, kodwa noko akubangakho namnye kuni ubuyela kum,’ utsho uNdikhoyo.veKaloku benisiya kwisitha sengqolowa nilindele isivuno esingamashumi amabini, nisuke nizuze ishumi elinye kuphela. Benisiya esixovululweni sewayini nilindele ukuzuza imilinganiselo emashumi mahlanu, kodwa nizuze amashumi amabini kuphela.“ ‘Ke ngoku kugqaleni okwakusenzeka kwimihla edlulileyo xa beningekaqalisi ukubeka ilitye phezu kwelitye nisakha indlu kaNdikhoyo.[/Ke uHagayi waphendula wathi: “Utsho uNdikhoyo ukuthi: ‘Ekuboneni kwam bakwanjalo aba bantu kwakunye nolu hlanga. Ewe, unjalo wonke umsebenzi wezandla zabo, nento abanikela ngayo khona apho inomlaza.’ ”9k Ke uHagayi wathi: “Ukuba umntu *unomlaza kukuphatha isidumbu, ngaba xa echukumise ukutya nako kutsho kube nomlaza?” Ababingeleli baphendula bathi: “Ewe, kuba nomlaza.”6~e Ukuba umntu uphethe inyama ehlambulukileyo ngesondo lengubo yakhe, ngaba ke xa isondo laloo ngubo yakhe lirhece nokuba sisonka, ukutya okuphekiweyo, iwayini, amafutha omnquma, okanye nakuphi na ukutya, ngaba elo sondo likwenza kuhlambuluke oko kutya?’ ” Ababingeleli baphendula bathi: “Hayi!”b}= “Utsho uNdikhoyo onamandla onke ukuthi: ‘Buza ababingeleli ukuba umthetho uthini na. |9 Ngosuku lwamashumi amabini anesine kwinyanga yethoba ngonyaka wesibini wokulawula kukaDariyo ilizwi likaNdikhoyo lafika *kumshumayeli uHagayi lisithi:T{! ‘Indlu entsha yoba nesihomo esingaphezulu kunesihomo saleya indlu yangaphambili,’ utsho uNdikhoyo onamandla onke. ‘Ukanti ke kuyo le ndawo ndiya kunika uxolo,’ utsho uNdikhoyo onamandla onke.”Tz!‘Isiliva yeyam; kanti negolide yeyam,’ utsho uNdikhoyo onamandla onke.yNdiya kuziphithizelisa zonke izizwe, ubutyebi bazo buziswe apha, le ndlu yam ndiyizalise ngesihomo,’ utsho uNdikhoyo onamandla onke.+xO“Kaloku uNdikhoyo onamandla onke uthi: ‘Kungekudalanje, ngaso isihlandlo esinye, ndiya kunyikimisa izulu nehlabathi, ndigungqise ulwandle nomhlaba owomileyo.wwg‘Ekuphumeni kwenu eJiputa ndanqophisa ukuba ndiya kuhlala ndinani. Ke uMoya wam usenani; musani ukoyika.’0vYKodwa ke yomelela, Zerubhabheli,’ utsho uNdikhoyo. ‘Yomelela, mbingeleli omkhulu Yeshuwa, nyana kaYozadaki. Kaloku mna ndinani,’ utsho uNdikhoyo onamandla onke.!u;‘Ngubani na kuni osaseleyo owabubonayo ubunewu-newu bale ndlu mandulo? Ngoku ikhangeleka njani kuni? Xa niyithelekisa naleya ayikhangeleki ingeyonto?$tA“Thetha kunyana kaShelatiyeli uZerubhabheli irhuluneli yakwaJuda, nakunyana kaYozadaki uYeshuwa umbingeleli omkhulu, nasebantwini bonke abaseleyo, uthi:ys mNgomhla wamashumi amabini ananye ngenyanga yesixhenxe ilizwi *likaNdikhoyo lafika *kumshumayeli uHagayi lisithi:rr _ngomhla wamashumi amabini anesine kwinyanga yesithandathu ngonyaka wesibini wolawulo lukakumkani uDariyo.q Ke uNdikhoyo wawuvuselela umoya werhuluneli uZerubhabheli unyana kaShelatiyeli, nowombingeleli omkhulu uYeshuwa unyana kaYozadaki, nowabo bonke abantu abangamasalela, beza ke bawuqalisa umsebenzi wokwakhiwa kwendlu kaNdikhoyo onamandla onke uThixo wabosp a Ke uHagayi, isigidimi sikaNdikhoyo, waluthetha udaba lukaNdikhoyo ebantwini, wathi: “Ndiya kuba nani.”ao = Ke kaloku uZerubhabheli unyana kaShelatiyeli, nombingeleli omkhulu uYeshuwa unyana kaYozadaki, nabo bonke abantu abangamasalela, bawuthobela bawenza umyalelo *kaNdikhoyo uThixo wabo, ngokwamazwi *omshumayeli uHagayi.Xn + Ke ndinizisele imbalela emasimini, emadlelweni, kwingqolowa, kwiwayini, namafutha omnquma, nayo nayiphi na into eveliswa ngumhlaba. Ikho ezinkomeni, nasebantwini, nakuwo wonke umsebenzi wezandla zenu.’ ”bm ? Kungenxa yenu ke ngoko ukuba izulu liwubambe umbethe walo, nomhlaba utsho ungavelisi nto.tl c ‘Benilindele lukhulu, kodwa suka nazuz' intwan' encinci! Nithe nakuza nayo ekhaya, ndayivuthela yee shwaka! Ngani ke?’ utsho uNdikhoyo onamandla onke. ‘Kungenxa yendlu yam, yona le ilinxuwa, nibe nina elowo exakeke yeyakhe indlu.yk mKhaninyuke ezintabeni, nize nemithi, niyakhe indlu yam. Ndokholiswa yiyo, ndize ndizimaseke,’ utsho uNdikhoyo.Qj “Utsho ke uNdikhoyo onamandla onke ukuthi: ‘Zigqaleni iindlela zenu.Yi -Nihlwayela kakhulu, kodwa nivune kancinane; ewe, niyadla, kodwa ningahluthi; niyasela, kodwa ninganeli; niyambatha, kodwa ningafudumali; niyaphangela, kodwa umvuzo wenu ube ngathi ufakwe engxoweni evuzayo.’Th #Ke ngoko utsho uNdikhoyo onamandla onke ukuthi: ‘Zigqaleni iindlela zenu.cg A“Ngani ukuba nina nihlale ezindlwini ezifanelekileyo, kodwa yona indlu yam ibe ilinxuwa?Df Ke ilizwi likaNdikhoyo lafika kumshumayeli uHagayi lisithi:|e s“UNdikhoyo onamandla onke uthi: ‘Aba bantu bathi: “Eli alikabi loxesha lokuyakha indlu kaNdikhoyo.” ’ ”d /Ngomhla wokuqala kwinyanga yesithandathu kunyaka wesibini wolawulo lukakumkani uDariyo, ilizwi *likaNdikhoyo lafika *kumshumayeli uHagayi. Lalibhekiswa kwirhuluneli yamaJuda uZerubhabheli unyana kaShelatiyeli, kunye nombingeleli omkhulu uYeshuwa unyana kaYozadaki, lisithi:\c1Ngelo xesha ndoniqokelela; ewe, ndinibuyisele ekhaya, ndinithi jize ngesidima nendumiso kuzo zonke izizwe zehlabathi, xa ndinibuyisela kundalashe. Nani ke noyibona loo nto ngala wenu amehlo!” Utsho uNdikhoyo.PbUyabona, ngelo xesha ndiya kuphathana nabo abo bakucinezeleyo. Ndiya kusihlangula isiqhwala, ndibaqokelele abo basarhazekileyo. Ndiya kubanika udumo nokuhlonelwa kuloo mazwe onke ababehlaziswa kuwo.awngathi ngabantu ngomhla wetheko.” Kaloku uNdikhoyo uthi: “Ndonikhusela kuyo intlekele, ningabi saba sisingcikivo.`)UNdikhoyo uThixo wakho unawe; uligorha elisindisayo. Yena unemihlali ngawe, enovuyo; uya kukuthulisa ngothando lwakhe; ugcoba ngawe eyiyizela,g_GNgaloo mini kothiwa kwiJerusalem: “Musa ukoyika, Ziyon! Mazingabi namkhinkqi izandla zakho.^/*UNdikhoyo usirhoxisile isigwebo sakho, neentshaba zakho uzijikile. Ke yena uNdikhoyo, uKumkani kaSirayeli, ungakuwe; soz' uphinde uboyike ububi.]+Khawuhlabel' ingoma, ntombi inguZiyon; uyiyizele, wena Sirayeli! Vuya uchwayite ngentliziyo yakho yonke – ndixela wena, ntombi inguJerusalem!*\M “Amasalela kaSirayeli soze anxaxhe. Akasayi kuthetha buxoki, kungàfunyanwa nankohliso emilonyeni yabo. Aya kutya angqengqe, kungabikho bani unokuwoyikisa.”l[Q Ke kaloku ndonishiyela abantu abanobulali nabathobekileyo, abantu abakholosa ngegama likaNdikhoyo.(ZI “Ngaloo mini aniyi kudana ngobugwenxa enibenze kum, kuba ndobasusa kwesi sixeko abo baziqhayisa ngekratshi. Soze niphinde nidelele kuloo ntaba yam ingcwele.tYa “Abakhonzi bam, abantu bam abasarhazekileyo, bophuma phesheya komlambo waseKushe, bandizisele iminikelo.hXI “Nezizwe ke ndosuka ndiziguqule ukuze zonke zimnqule uNdikhoyo; ewe, zimbuse ngamxhelo mnye.0WY“Ngoko ke lindelani kum,” utsho uNdikhoyo, “nijonge usuku endothimba ngalo. Ndosuka ndiziqokelele izizwe, ndizihlanganisele ndawonye izikumkani, ndizigalele ngomsindo wam, ndiyibhokoxele kuzo ingqumbo yam eshushu, ihlabathi liphela litshabalale, ndililenye ngomlilo womsindo wekhwele lam.QVBendisithi iJerusalem iya kundoyika, ikwamkele ukululekwa, nendawo yokuhlala kwayo inganqanyulwa, nditsho konke endayibonelela ngako. Kambe ke basuka baxhinela phambili besenza loo mikhuba yabo mibi.jUM“Mna ndizinqamle izizwe, ndazivuthulula iinqaba zazo, ndatsho kwalil' ibhungane ezitalatweni zabo. Akusekho nomntu lo odlulayo; ewe, izixeko zabo zitshatyalalisiwe. Ngenene akusekho bani useleyo, kungekho namnye ummi kuyo.2T]Ke uNdikhoyo uphakathi kwaso, yena olilungisa elingenzi bugwenxa. Uphak' ubulungisa ntsasa zonke; akukho nanye imini asilela ngayo. Ke bona abagwenxa abazi nehlazo eli.S3*Abashumayeli bakhona zizintw' ezingenazimilo, abafo abaqamela ngobuqhetseba. Ababingeleli bayayixabhela ingcwele; ewe, bona bayawuvukela umthetho.*RMSitsho ngâbo balawuli baso, izinto ezibhavuml' okweengonyama. Abagwebi banjengeengcuka zangorhatya, izinto ezingashiyi nethambo eli elinokukhukhuzwa ngengomso.yQkKaloku asithobeli mntu; ewe, asiva kululekwa. Sona asimthembi *noNdikhoyo; asisondeli nokusondela kuThixo waso.HP Yeha ke, mvukelindini uxabhelekileyo, sixekondini sabacinezeli!wOgKoba njalo okwesixeko esonwabileyo, esisoloko sihleli sikhuselekile. Kaloku sona sasisithi: “Ndim ndodwa; akukho wumbi.” Ndlela le singamabobosi ngayo! Ngoku seyilikhaya lamarhamncwa. Ke abadlulayo bobetha umlozi, babambe ongezantsi.wNgIya kubutha phakathi kwayo imihlambi; ewe, yoba likhaya lazo zonke iindidi zezilwanyana. Soba lapho isikhova nesihulu-hulu, side silale kuloo miwewe, zikhwazane kwezo festile, ibe emnyango iyinkunkuma yodwa, imiqadi yomsedare isele izé. M Uya kusolula isandla sakhe kwelangasentla, ayitshabalalise iAsiriya, ayenze ibe linxuwa iNiniva, isale iyinkangala enjengentlango.BL “Nani ngokwenu, maKushe, niya kubulawa ngekrele lam.”K# UNdikhoyo woba ngorhwaqelisayo kubo, kuba wozitshabalalisa *izithixo zelizwe. Izizwe macala onke ziya kumnqula; bebonke ke kwimihlaba yabo.rJ] Yonke loo nto ingenxa yekratshi labo, ngenxa yokuthuka nokuphoxisa ngabantu bakaNdikhoyo onamandla onke.NI Ngoko ke, ndikhonje, ndiyafunga,” nguwo lowo umlomo kaNdikhoyo onamandla onke, uThixo kaSirayeli: “Inene, iMowabhi yofana nqwa neSodom, ama-Amon abe njengeGomora, indawo yokhula nemihadi yetyuwa. Yoba yinkangala ngonaphakade. Amasalela abantu bam aya kubaxhaphaza; ewe, amasalela esizwe sam owudla ilifa umhlaba wabo.”H“Ndizivile izithuko zikaMowabhi, ngokunjalo nezingcikivo zoonyana baka-Amon. Ewe, babathukile abantu bam, bangenelela emideni yabo.AG{Umhlaba lowo woba ngowamasalela endlu kaJuda; khona bozuza amadlelo. Ngokuhlwa bolala kwizindlu zaseAshkelon; kaloku uNdikhoyo uThixo wabo wobanonophela, abenze badle ngendeb' endala.dFALoo mhlaba ungaselwandle, apho kumi amaKreti, woba zizikhundla zabelusi nezibaya zeegusha.>EuYeha ke, nina bemi ngaselwandle! Yeha ke, nina maKreti! Ilizwi *likaNdikhoyo lichasene nani: “Wena Kanana, mhlaba wamaFilistiya, ndokutshabalalisa, kungabikho namnye umi kuwe.” D IGaza yolil' ibhungane, iAshkelon isale ingamabhodlo. Kanye emin' emaqanda iAshdode iya kuqongqothwa, ke yona iEkron incothulwe.*CMMfuneni uNdikhoyo, bemi abathobekileyo behlabathi, nina benza umyalelo wakhe. Zingelan' ubulungisa nentobeko, mhlawumbi nokhuseleka ngemini yomsindo kaNdikhoyo.B7lingekafiki ixesha elimisiweyo, imini eyonitshayela njengomququ, ingekanifikeli ingqumbo eshushu kaNdikhoyo, ningekafunyanwa ngumhla wengqumbo yakhe.?A {Qokelelanani nihlanganisane, sizwendini esingenantloni,P@ Soze yabasindisa igolide nesiliva yabo ngaloo mini yengqumbo kaNdikhoyo. Umhlaba wotshiswa wonke ngumlilo wekhwele lakhe. Uya kubenzela isiphelo esipheleleyo nesikhawulezileyo bonke abemi behlabathi./? YAbantu ndobazisela inkxwaleko; bosuka bafathule ngathi ziimfama. Kaloku bamonile uNdikhoyo. Igazi labo lophalala njengothuli, imizimba yabo ivuthuluke njengobulongwe.h> Kumhla wesigodlo nentlaba-mkhosi ebhekisa kwizixeko ezinqatyisiweyo nakwezo nqaba ziphakamileyo.$= CLeyo yoba yimini yengqumbo, imini yokuxhwaleka nosizi, umhla wentshabalalo nembubho, umhla wobumnyama nesithokothoko, imini yamafu nomnyam' ombonde-mbonde,0< [Isondele imini enkulu *kaNdikhoyo; ewe, isondele, yaye iza ngokukhawuleza. Yivani! Isikhalo soba krakra ngemini kaNdikhoyo – nditsho imikhwazo yamagorha ngaloo mini.<; s Ubutyebi babo buya kuxhatshazwa, izindlu zabo zona zibhodlozwe. Boba ngazakha ke izindlu, kodwa bangaze bahlale kuzo. Ewe, bozilima izidiliya, kodwa bangaze basele wayini yazo.”L:  Ngelo xesha ndophath' izibane ndiphicothe iJerusalem, ndibohlwaye abo bangakhathalele nto, abo bafana newayini enentlenge, abathi: ‘UNdikhoyo soze enze nto, nditsho nokuba intle okanye imbi.’z9 o Yenzani isijwili, nina bahlala esigingqini. Bonke abarhwebi botshatyalaliswa, bavuthululwe abashishina ngesiliva.(8 K “Ngaloo mini,” nguwo lowo umlomo kaNdikhoyo, “kovakala isikhalo ngakwiSango leeNtlanzi, ibe sisijwili ngakuMzi oMtsha, kuvakale isithonga ngasezindulini.7  Ngaloo mini ndiya kubohlwaya bonke abatsiba umgubasi womnyango, abazalisa indlu yothixo wabo ngogonyamelo kunye nenkohliso.6 Ngaloo mini yedini likaNdikhoyo ndiya kuwohlwaya amatshawe, ndibabethe oonyana bokumkani nâbo bavatha impahla yasemzini.5 !Ewe, yithini cwaka phambi kweNkosi uNdikhoyo; kaloku imini kaNdikhoyo isemnyango. Yena ulilungisile idini, ubangcwalisile abo abamemileyo.s4 aabo bakreqileyo ekulandeleni uNdikhoyo, abo bangasamfuni nganto uNdikhoyo, kungekho nanto bayibuzayo kuye.3 nditsho bona abo baguqa phezu kwezindlu benqula iinkwenkwezi, abo baguqayo bafunge uNdikhoyo, ukanti ke bakwafunga noMalkam,42 c“Isandla sam ndosolulela kuJuda nakubo bonke abemi beJerusalem, ndiwanqamle kule ndawo amasalela kaBhali, ndiwacime amagama abanquli-zithixo kunye nababingeleli bazo –x1 k“Ndotshayela nje umntu nesilwanyana. Ewe, ndozitshabalalisa iintaka esibhakabhakeni, ndenjenjalo nasezintlanzini zolwandle. Ndobasusa abakhohlakeleyo bezizikhubekiso, ndimnqamle kuphele umntu ehlabathini.” Nguwo lowo umlomo kaNdikhoyo.j0 O“Ndosuka nditshayele konke nje, ndikhucule konke ehlabathini.” Nguwo lowo umlomo *kaNdikhoyo.P/ Nali ilizwi *likaNdikhoyo elafika kuZefaniya unyana kaKushi, unyana kaGedaliya, unyana ka-Amariya, unyana kaHezekiya. Ngoko ke kwakungethuba lolawulo lukaJosiya unyana ka-Amon owayengukumkani kwaJuda.'.GAmandla am nguMhlekazi uNdikhoyo; uzenza iinyawo zam zibe njengezenxala; ngaye ndihamba kweziphezulu iindawo. Kumbhexeshi-kwayala; ngezikhalisi ezineentambo.q-[ewe, khona kungade kube njalo, kodwa mna ndochwayita kuNdikhoyo, ndibe nemihlali kuThixo ondisindisayo.X,)Noba ungade ungadubuli umkhiwane, umdiliya ungabi nazo neziqhamo, nokuba awungevelisi nto umnquma, namasimi ngokwawo angabi nasivuno, zingade zingabikho iigusha esibayeni, nobuhlanti bungabi nazo nazinkomo,z+mNdithe ndakuva satsho saxuxuzela isisu sam, imilebe yatsho yabebezela; amathambo atsho angenelwa yimpehla, nemilenze yam yasuka yagevezela. Kambe ke ndowulinda ngomonde umhla wenkxwaleko; nditsho umhla oya kufikela olu hlanga lusihlaselayo.L*Ugxampuza elwandle ngamahashe akho, aze ayaluzele amanzi amaninzi.)5Uyigwaza ngomkhonto wayo inkokheli, bakuba abomkhosi wayo bephume okoqhwithela beze kusisarhaza, bezidla ngathi bobaqwenga ngasese abahlelelekileyo.0(Y Uphuma uye kubahlangula abantu bakho, ukuze usindise umthanjiswa wakho. Uyaludiliza uphahla lomzi wabakhohlakeleyo, kutyhileke iindonga kuye kutsho kwilitye lesiseko.F' Ihlabathi ulicanda unengqumbo, nezizwe uzinyhasha unomsindo.& Zithi zakumenyez' iintolo zakho ezikhawulezayo, wakuba umkhonto wakho umenye-menyeza, suka lingabonakali ilanga nenyanga esibhakabhakeni.%1 Iintaba zithi zingakubona zibhinyalaze, imisinga yamanzi iqukuqele. Ke zona iinzonzobila ziyagquma; amaza ayalatyuza okwezandla eziphakanyisiweyo.n$U Wena utyhila isaphetha sakho, uziqinise ngeziqalekiso iintolo zakho, ihlabathi uliphambe ngemilambo.5#cUcatshukiswa yimilambo na, Ndikhoyo? Ngaba uqunjiswa ziintlambo na? Ngaba wenziwa umsindo lulwandle na, le nto uqhuba amahashe akho nje, ukhwele kwiinqwelo zakho zoloyiso?g"GNdibona iintente zakwaKushan zisenkathazweni, izikhuselo zelizwe lakwaMidiyan zingcangcazela.6!eUthi angema lishukum' ihlabathi, azijonge zitsho zinkwantye izizwe. Iintaba zamandulo ziyaqhaqhamba; iinduli zakudala zona ziyatshona. Ewe, le yindlela yakhe yasephakadeni.L Yaba sisibetho phambi kwakhe; emkhondweni wakhe wee chu ubhubhani.iKUkuqaqamba kwakhe kunjengokukhanya; isandla sakhe siphanjwa yimitha; azimel' apho amandla akhe.  UThixo uyeza ephuma eTeman; uYedwa uvela kwintaba iParan. Ubuqaqawuli bakhe bambathisa amazulu; ihlabathi lizele ludumo lwakhe.|q*Ndikhoyo, ndiluvile udaba olungawe; ewe, ndithe khamnqa zizenzo zakho. Nakule mihla yethu khawuhlaziye loo misebenzi yakho yamandulo; ewe, ukusebenza kwakho makubonakale nakule yethu iminyaka. Nokuba unomsindo, mus' ukuyilibala inceba yakho.G Nanku umthandazo *womshumayeli uHabhakuki; uvunywa okwesililo.fEKe yena uNdikhoyo usendlwini yakhe engcwele; malithi cwaka phambi kwakhe lonke ihlabathi.”7gMawoo kothi emthini: ‘Vuka!’ othetha nelitye elifileyo, athi: ‘Phakama!’ Ungakufundisa ntoni umfanekiso, into etyatyekwa ngegolide nesiliva? Hayi, ayinamphefumlo tu!(I“Unaxabiso lini umfanekiso, into eqingqwe yingcibi? Sinceda ntoni isithixo esifundisa inkohliso? Umenzi waso uqamela ngobuchule, aze enze into engathethiyo.CUgonyamelo olwenze eLebhanon lokufikela; uya kunkwantya yimbubho oyenzele izilwanyana. Kaloku uliphalazile igazi labantu; ewe, uyitshabalalisile imihlaba, wabhuq' iidolophu nabemi bazo.:mUya kugutyungelwa lihlazo, ingebubo ubungangamsha. Nawe sela unxile ugxadazele. Iyahamba ibhekile yomgwebo kaNdikhoyo; yofika nakuwe, ubungangamsha bakho bugutyungelwe lihlazo.#?“Mawoo ububi bomntu oseza ummelwane wakhe, lowo umkhelela utywala kumphanda wakhe, amseze ade ayayatheke kukunxila, aze ke abukele ihlazo lobuze bakhe.oWKe wona umhlaba uya kuphuphuma kukubuqonda ubungangamsha bukaNdikhoyo, okwamanzi agubungele ulwandle.uc Akatshongo na uNdikhoyo uSomandla ukuthi imigudu yeentlanga lilifa lomlilo? Nezizwe ke zifumana zibulaleka.Z- “Mawoo kowakha isixeko ngokuphalaza igazi, kulowo useka iidolophu ngobugwenxa!E Amatye odonga osuka abhomboloze, imiqadi yophahla ithelele.ta Uzifuthele imbubho izizwe ezininzi, nkqu nendlu yakho wayigalela ngehlazo, wabeka ubomi bakho esichengeni. “Mawoo kowakha umzi ngenzuzo yobuqhophololo, ayimise indlu yakhe kwiindawo eziphezulu ukuze asinde nakweyiphi inkxwaleko.1[Kaloku uxhaphaze izizwe ezininzi; wena ke woxhatshazwa ngamasalela azo. Kaloku uliphalazile igazi lomntu; ewe, uyitshabalisile imihlaba, wabhuq' iidolophu nabemi bazo.~uAbanamatyala kuwe bosuka bakuvukele ngequbuliso; bokujikela bakutsho ungcangcazele, ibe nguwe kanye lowo uphangwayo.\ 1“Abazi kuphoxisa ngaye kodwa, bahlekise ngaye bemenza isigculelo, besithi: ‘Mawoo ke, maqokelel' okungekuko okwakho, wena ozityebisa ngokuphanga impahla ekubanjiswe ngayo! Yaz'ba koda kube nini na kunje?’ )~~'}\|{{(zyy`xtx3wJwvuurtt s0rrkqqpoonnmIllkKjkiibhhgg_ff$e)dPcc}c bGaa`_^^]\\K[@ZYYXXwWWV[UuTTUSS+RnQQPP9OO;N9MhLLOKKRJIIHGFF&EDCCeBHA@@D?>>==h<<0;M::3988*7655_42221<0/.--Q,|++G*))(''K&& $$0"":!$ ri  Pr)*7 o   X%wS !*UNdikhoyo onamandla onke uthi: “Inene iyeza imini evutha okweziko apho bonke abakhukhumeleyo nabenzi bobubi baya kutsha njengomququ. Ewe, ngaloo mini baya kutsha baphele tu, kungasali sebe nangcambu. Nobuya ke niwubone umahluko phakathi kwelungisa nesikhohlakali, nditsho phakathi komkhonzayo uThixo nalowo ungamkhonziyo.”I  UNdikhoyo onamandla onke uthi: “Ngaloo mini ndikwenzayo oku bona baya kuba ngabantu bam abaxabisekileyo. Ndiya kuba nobubele kubo oku koyise onobubele kunyana wakhe osebenzisana kunye naye.; oKe bona abamhlonelayo uNdikhoyo babencokola bodwa, waza weva waphulaphula uNdikhoyo. Phambi kwakhe kwabhalwa incwadi yesikhumbuzo yâbo bamhlonelayo belinika imbeko igama lakhe. Kakade, abanekratshi ngabona bathamsanqelekileyo! Abantu abenza izinto ezimbi bayaphumelela; uThixo bayamnyola, bajike basinde.’ ”6 e“Kaloku nithi: ‘Kulilizé ukukhonza uThixo. Kube yinzuzoni na kuthi ukugcina oko akulindeleyo? Kusincede ntoni ukuhamba okwabazilileyo phambi koNdikhoyo onamandla onke?ta “Nithethe amazwi aqatha ngam,” utsho uNdikhoyo. “Kambe ke nina nithi: ‘Sithethe ntonitna ngawe?’ “Ke izizwe zonke zotsho zithi nithamsanqelekile, kuba ilizwe lenu loba lelihle kunene.” Utsho uNdikhoyo onamandla onke.!; Izinambuzane ndozithintela zingazitshabalalisi izilimo zenu, nemidiliya yenu emasimini ingaphulukani neziqhamo zayo.” Utsho uNdikhoyo onamandla onke.' “Izishumi ziziseni ziphelele endlwini enguvimba wam ukuze kubekho ukutya endlwini yam. Khanindivavanye kulo mbandela,” utsho uNdikhoyo onamandla onke, “nibone ukuba andiyi kuwavula na amasango ezulu, ndinithululele iintsikelelo, nditsho nangaphezu kokufuna kwenu.G Xa ninonke ke, isizwe sonke, niqalekisiwe kuba niyandiqhatha.1[“Umntu angamqhatha na uThixo? Kanti nina niyandiqhatha! “Nobuza ke nithi: ‘Sikuqhatha kanjani na?’ “Kaloku nindenzela ubuqhophololo kwizishumi nakwiminikelo.U#Ukususela kwimihla yooyihlo niyityeshele imimiselo yam, anayigcina. Ngoko ke uNdikhoyo onamandla onke uthi: ‘Buyelani kum; nam ndobuyela kuni.’ “Niyabuza ke nisithi: ‘Masibuyele kuwe njani na?’dA“Mna *ndinguNdikhoyo ongajika-jikiyo. Ke nina, nzala kaYakobi, anikatshabalali kwaphela.,QUNdikhoyo onamandla onke uthi: “Ndiya kufika ndize kunigweba. Ngoko nangoko ndiya kubabek' ityala bonke abenza imilingo, abakrexezayo, abangqina ubuxoki, nabaqeshi abaqhatha abaqeshwa ngemivuzo yabo, nabo baxhaphaza abahlolokazi neenkedama nabangeneleli, nabo bonke abangandihloneliyo.”~uKe kaloku iminikelo yakwaJuda neyaseJerusalem iya kwamkeleka kuNdikhoyo njengakwimihla yakudala neminyaka yamandulo.P~Uya kuba eze kugweba, afane nomnyibilikisi ocwenga isiliva negolide. Naye ke uya kubahlambulula abaLevi, abacwenge oku kwegolide nesiliva, ukuze babe nako ukuzisa iminikelo kuNdikhoyo benobulungisa.C}Yaz'ba ngubani na oya kuba nako ukuyinyamezela loo mini yokugaleleka kwakhe? Ingubani onokumelana naye akuthi gqi? Kaloku wofana nqwa nesephu ecocayo, abe matwa nomlilo wokunyibilikisa.n| W“Uyabona ke, ndiyasithuma isigidimi sam esiza kundigabulela izigcawu. Ke yona iNkosi le niyilindeleyo yosuka ifike ngequbuliso kule ndlu yayo, nditsho uMthunywa woMnqophiso enimlangazelelayo.” Utsho *uNdikhoyo onamandla onke.z{m*UNdikhoyo udiniwe ngamazwi enu, nibe nisithi: “Simdinise ngantoni?” Nimdinise ngokuthi: “Bonke abenzi bobubi balungile emehlweni kaNdikhoyo; yena wanelisekile ngabo.” Kwakhona ke nina nithi: “Yaz'ba uphi na uThixo wobulungisa?”pzY“Ndiluthiyile uqhawulo-mtshato,” utsho uNdikhoyo uThixo kaSirayeli. “Indoda eyenjenjalo imambathisa ngenkohlakalo umfazi wayo,” utsho uNdikhoyo onamandla onke. Ngoko ke wulawuleni umoya wenu, ningazaphuli izithembiso zenu.vyeAndithi na kaloku uNdikhoyo indoda nomfazi wabenza baba banye ngomzimba nangomoya? Ngani abenze babe banye? Wayefuna babe nenzala emhlonelayo uThixo. Ngoko ke wulawuleni umoya wenu, ungazaphuli izithembiso ozenze nomfazi wobutsha bakho.txaKe nina nithi: “Ngaba kutheni?” Kungenxa yokuba uNdikhoyo eyazi into eyenzekileyo phakathi kwakho nomfazi wobutsha bakho. Kaloku uzaphule izithembiso owazenza kunye naye, yena mlingane wakho, nditsho umfazi wakho onqophisene naye.Dw Nantsi enye into eniyenzayo: Iqonga likaNdikhoyo nilitsho lithi gwantyi ziinyembezi, nintywizisa nincwina, kuba engasayise so iminikelo yenu, engasayamkeli ngothakazelelo ezandleni zenu.v Ngamana ke uNdikhoyo wamsika kumzi wakwaYakobi nabani na owenza isikizi elinje, nokuba angade azise iminikelo kuNdikhoyo onamandla onke.Yu+ Abantu bakwaJuda bazaphule izibhambathiso; benze amasikizi kwelakwaSirayeli naseJerusalem. Ewe, abantu bakwaJuda basixabhele isibingelelo asithandayo *uNdikhoyo, batshata neentombi ezinqula uthixo wasemzini.6te Andithi na kaloku mnye ubawo wethu? Asidalwanga nguThixo omnye sonke na? Ngani ke ukuba singanyaniseki omnye komnye, futhi siwuxabhele umnqophiso owenziwa nguThixo noobawo?2s] “Ngenxa yoko nam ndonenza nideleke, nibe ngabahlazekileyo ebantwini bonke. Kaloku anizigcinanga iindlela zam, suka naba nesheyi kwimicimbi ephathelele emthethweni.” ize ibe zizindlu zonke eziseleyo, iyileyo iyodwa, nabafazi bebodwa.”N= ibe yindlu kaLevi nabafazi bayo, ibe yindlu kaShimeyi nabafazi bayo,< Ilizwe liya kuzila, umzi ngamnye uwodwa, nabafazi bawo bebodwa. Yoba yindlu kaDavide nabafazi bayo, ibe yindlu kaNatan nabafazi bayo,q;[ Ngaloo mini isililo esiseJerusalem soba sikhulu njengeso sokulilela uHadade-rimoni kumathafa aseMegido.(:I “Indlu kaDavide ngokunjalo nabantu baseJerusalem ndiya kubathululela umoya wenceba nowokutarhuzisa. Baya kuthi besakujonga kum, mna lowo bamhlabileyo, basuke bangqukruleke ngesililo, babe ngathi bakhalela umntwana okuphela kwakhe; ewe, baya kutsho ngesofelweyo ngunyana olivela-tanci.`99 Ngaloo mini ndiya kukulungela ukuzitshabalalisa zonke izizwe ezihlasela iJerusalem.”w8g Ngaloo mini ke uNdikhoyo uya kubakhusela abemi beJerusalem, khon' ukuze nelona bhetyebhetye phakathi kwabo lomelele njengoDavide. Isizukulwana sendlu kaDavide siya kuba phambili, sifane nesithunywa sikaNdikhoyo, sibe njengoThixo ngenkqu.77 “UNdikhoyo uya kuqala ngokuhlangula imizi yakwaJuda, ukuze isidima sendlu kaDavide neso siya kuzuzwa ngabemi baseJerusalem singasidluli esakwaJuda.6) “Ngaloo mini iinkokheli zakwaJuda ndozenza zibe njengomlilo ophenjwe ehlathini okanye isikhuni esintumeka izithungu zengqolowa. Ziya kuzitshabalalisa zonke izizwe ezimjikelezileyo, nditsho ekunene nangasekhohlo. Ke yona iJerusalem iya kuphinda imiwe kwasendaweni yayo.5 Iinkokheli zakwaJuda zosuka zithi ezintliziyweni zazo: ‘Abantu baseJerusalem bomelele, kuba uThixo wabo nguNdikhoyo onamandla onke.’K4 Ngaloo mini, utsho uNdikhoyo, ndowarhwaqelisa onke amahashe abo, batsho baphakuzele abaphezu kwawo. Indlu kaJuda yona ndiya kuyilondoloza; ke wona amahashe onke eentlanga ndowabetha ngobumfama.63e Ngaloo mihla iJerusalem ndoyenza ifane nelitye elinzima kunene, yaye ke nabani na ozama ukuliphakamisa losuka limgcimfize. Zonke izizwe zehlabathi zodibana ziyihlanganyele.2- “IJerusalem ndoyenza ibe yindebe ehexisayo kuzo zonke izizwe eziyingqongileyo. IJerusalem iya kungqingwa kunye nazo zonke iidolophu zakwaJuda.;1 q Nalu udaba olundilisekileyo, nditsho ilizwi *likaNdikhoyo elisingisele kumaSirayeli. UNdikhoyo ongumtwabululi wesibhakabhaka, ongumseki wehlabathi, ongumdali wobomi bomntu, uthi:W0' “Mawoo, loo malusi ungento, into esuka iwushiye umhlambi! Akwaba ikrele lingamqhokr' ingalo, limtyhumfuze iliso lasekunene. Ngamana yabuna ngokupheleleyo ingalo yakhe, iliso lasekunene lityhaphake tu.”w/g Kaloku kweli lizwe ndiza kuvelisa umalusi ongazikhathaleleyo ezilahlekileyo, ongawananzanga amatakane, engazibophi azinyange nezenzakeleyo; ongazondliyo nezo ziphilileyo; othe phithi kukutya inyama yezityebileyo, ade akhukhuze namanqina.Z.- Waza wathi ke uNdikhoyo kum: “Phinda uthathe izikrweqe zomalusi osisityhakala.- Ndayaphula ke nenduku yesibini ekuthiwa nguManyano; ndaba ngolo hlobo ndibuphelisile ubuzalwane phakathi kukaJuda noSirayeli.W,' UNdikhoyo ke wathi kum: “Yiphose kumbumbi – nditsho elo xabiso lingako abandithengise ngalo!” Ngoko ke ndazithatha ezo ngqekembe zesiliva ezimashumi mathathu, ndaziphosa kumbumbi endlwini kaNdikhoyo.I+  Ke mna ndathi kubo: “Ukuba leyo yeyona nto ingcono kuni, ndinikeni intlawulo yam, kodwa ke, ukuba aniboni njalo, yigcineni.” Baza ke bandihlawula iingqekembe zesiliva ezimashumi mathathu.z*m Ngaloo mini ke waphuthiswa, waza nomhlambi ophatheke kakubi owandibonayo waqonda ukuba lilizwi likaNdikhoyo elo.{)o Ndasuka ke ndathatha laa nduku inguThandekile, ndayaphula nditshitshisa umnqophiso endawenzayo nazo zonke izizwe. (9 ndathi: “Andiyi kuphinda ndibe ngumalusi. Ezifayo mazife, zitshabalale ezo zitshabalalayo. Ke zona eziseleyo iyileyo naleyo mazitye inyama yenye.”p'Y Ngenyanga enye ndabagxotha abelusi abathathu. Kaloku basuka bandicaphukela, nam ke ndasuka ndakruquka,L& Ngoko ke ndawalusa umhlambi oza kuxhelwa, ingakumbi ke lowa wawuphatheke kakubi. Ndathatha iinduku zambini, enye yazo ndathi nguThandekile, eyesibini ndathi nguManyano, ndawalusa ngazo umhlambi.}%s Ngoku sobe ndibe savelana nabantu beli lizwe,” nguwo lowo umlomo kaNdikhoyo. “Umntu ngamnye ndomnikezela esandleni sommelwane wakhe nokumkani wakhe. Bona bosuka balilawule ngengcinezelo ilizwe; ke mna andiyi kubahlangula esandleni sabo.”#$? Abathengi bazo bayazixhela bangohlwaywa noko. Abathengisi bazo bathi: ‘Makabongwe uNdikhoyo, ndisisityebi!’ Kwa-abelusi bazo abo abanalusini ngakuzo.R# *UNdikhoyo uThixo wam uthi: “Zaluse iigusha ezilungiselelwa ukuxhelwa.'"G Khawuve, nâso isimbonono sabelusi; loo madlelo angayiwayo atshabalele. Yiva, nanko umgqumo weengonyama ezintsha; intshinyela yamatyholo aseJordan ibharhile..!U Bhomboloza, wena mpayini; kaloku wona umsedare uwile, yatsho yavuthuluka imithi yodidi. Jwedani nihlahlambe, mioki yaseBhashan; kaloku intshinyela yehlathi igeciwe.]  5 Khawuvul' iingcango zakho, Lebhanon, khon' ukuze umlilo uyilenye loo misedare yakho.q[ Mna Ndikhoyo ndoba nabantu bam, ndibomeleze; baya kuhamba egameni lam.” Nguwo lowo umlomo kaNdikhoyo.8i Bophumela kulwandle lweenkathazo, amaza alatyuzayo atsho athozame, iziziba zeNayile zome qoko. Iqhayiya leAsiriya lotshitsha, iJiputa itsho ilahlekane nomsimbithi wokulawula.+ Ndiya kubakhupha ezweni laseJiputa, ndibaqokelele naseAsiriya. Ndobabuyisela eGiliyadi naseLebhanon, kangangokuba kungabikho ndawo inokubanela. Nakuba ndabasarhaza ezizweni, kodwa nakwelikude baya kundikhumbula. Bona ndawonye nenzala yabo bosinda, baze babuyele ekhaya.gG Ndobakhweba ndize ndibaqokelele. Ngenene ndiza kubahlangula, babe yinyambalala njengamandulo.0Y AmaEfrayim osuka abe ngamagorha; zosuka zichwayite iintliziyo zabo, ngathi' arhabule iwayini. Abantwana bawo baya kubona bavuye, ichwayite intliziyo yabo nguNdikhoyo.a; “Ndiza kuyomeleza indlu kaJuda, ndiyihlangule indlu kaJosefu. Ewe, ndoba nebuyambo ngakubo; kaloku mna ndinenceba ngabo. Boba ngathi zange ndibalahle. Kaloku mna ndinguNdikhoyo uThixo wabo, ndaye ke ndobaphendula.(I Bonke ke boba ngamagorha, utshaba balunyhashe ezitalatweni ezinodaka. Baya kulwa ngobukroti, kuba uNdikhoyo ungakubo, bawatsho adane amajoni akhwele amahashe.  Kuye uJuda kovela ilitye lembombo; sophuma kuye isikhonkwane sentente; lovela kwakuye utolo lwemfazwe; ewe, bophuma kuye abalawuli.X) “Bayandicaphukisa aba belusi. Ndosuka ndizohlwaye ezi nkokheli. Kaloku uNdikhoyo onamandla onke ubakhathalele abo bangumhlambi wakhe; nditsho indlu kaJuda. Wobenza babe njengehashe elidliselayo emfazweni.\1 *Imilonde-khaya ithethe inkohliso, izangoma zibone imibono yobuxoki. Nabaphuphayo balawula imfeketho; suka benze intuthuzelo elambathayo. Abantu batsho babhadula njengeegusha; babandezelekile kukuswel' umalusi. 5 Entlakohlaza celan' imvula *kuNdikhoyo. Nguye umenzi wamafu esiphango. Abantu ubanika izandyondyo zemvula, amadlelo uwatsho avelisele abantu uhlaza. Hayi ukuba nomtsalane nokuba kuhle kwelo lizwe! Ingqolowa yobatsho babe nenkqubela abafana, namagqiyazana abe njalo yiwayini entsha!.U Ngaloo mini ke uNdikhoyo uThixo wabo wobasindisa. Kaloku bona baba ngabantu abangumhlambi wakhe. Bobengezela elizweni lakhe oku kwamatye exabiso ahombisa isithsaba. UNdikhoyo onamandla onke wobakhusela, batsho bazitshabalalise iintshaba zabo ngamatye *eenkwitshi, benze intswahla okwabasele iwayini. Boba yinyhididi ligazi lotshaba, bafane nezitya ezizele ligazi ledini, nqwa neekona zeqonga lamadini mhla ngomnikelo.# UNdikhoyo uya kuvela phezu kwabo, utolo lwakhe lumenyeze njengombane, itsho ngexilongo iNkosi uNdikhoyo, ingqishe okwezaqhwithe zasezantsi.4a Kuba uJuda ndimbhetya okwesaphetha, uEfrayim yena abe litolo lam. Ndophekuza ngoonyana bakho, Ziyon, babe njengekrele legorha, ndibalekuze oonyana bakho, lizwe lamaGrike.s_ Buyelani kuyo inqaba, nina mabanjwa anikwe ithemba. Namhlanje ndiyanazisa: ndonibuyisela ngokuphindiweyo. { Ke nina okunokwenu ngenxa yegazi lomnqophiso ndobakhulula abantu bakowenu abangamabanjwa, baphume emhadini ongenamanzi.  Ndiya kuzohlutha iinqwelo zokulwa kwaEfrayim, namahashe emfazwe eJerusalem, ke lona utolo lwemfazwe ndiluvikive. Ukumkani wovakalis' uxolo ezizweni, ulawulo lwakhe loziqhakamishel' iilwandle; luya kusuka kumlambo iEfrati, luye kuthi xhaxhe ngeziphelo zehlabathi.O  Vuya ngenene, ntombindini inguZiyon! Danduluka, wena ntombi inguJerusalem! Khangela, ukumkani wakho uza kuwe enobulungisa, engumoyisi, ethobekile, ekhwele idonki, nditsho ithole, inkonyane yedonki.  Ndoyikhusela indlu yam kumkhosi oyayo nobuyayo, kungabi sabakho mbandezeli odlula phakathi kwabo. Kaloku bajongwe ndim ngoku.d A Ndiya kuyihlutha inyama enegazi emilonyeni yabo, ndiyikhuphe phakathi kwamazinyo abo inyama engumnikelo kwizithixo. Amasalela abo oba ngakaThixo wethu, abe ngathi yenye yezindlu zikaJuda, iEkron yona ifane namaJebhusi.J  IAshdode yomiwa yimigqakhwe; ndolinqamla ikratshi lamaFilistiya.=s IAshkelon yobona inkwantye, iGaza izibhija-bhije ikhwina ziintlungu. Nethemba le-Ekron ngokwayo lovuthuluka. IGaza yona yophulukwa yikumkani yayo, iAshkelon itsho ilil' ibhungane.pY UNdikhoyo uza kuyohlutha yonke into enayo, awaphelise amandla enawo elwandle. Yosuka ilenywe ngumlilo.lQ ITire yona izakhele inqaba. Isiliva iyifumbe ngathi luthuli, igolide ngathi yinkunkuma yesitalato._7 Luza kuyifikela iHamati esemideni, lutsho kwiTire neSidon, nangona zilumkile kakhulu.T # Nalu udaba olindilisekileyo, nditsho ilizwi *likaNdikhoyo elichasene nelizwe laseHadraki. Lona luya kuyifikela iDamasko, kuba kaloku amehlo kaNdikhoyo akuluntu lonke, nkqu nazo zonke izizwe zikaSirayeli.veUtsho uNdikhoyo onamandla onke ukuthi: “Ngaloo mihla ke ishumi lamadoda kwiilwimi zonke zeentlanga zoqokelelana kumJuda omnye, zibambelele esondweni lengubo yakhe, zithi: ‘Sifuna ukuhamba nani, kuba sivile ukuba uThixo unani.’ ”Izizwe ezininzi neentlanga ezinamandla ziya kuza eJerusalem, khon' ukuze zimnqule zimbongoze uNdikhoyo onamandla onke.”.Ubathi abemi besinye isixeko baye kwesinye besithi: ‘Masihambe kwangoku siye kumbongoza uNdikhoyo, simnqule uNdikhoyo onamandla onke; nam ngokwam ndiya kuhamba.’V%UNdikhoyo onamandla onke uthi: “Kuya kuza izizwe nabemi bezixeko ezininzi,M~“Utsho uNdikhoyo onamandla onke ukuthi: Inzila yokudla yenyanga yesine, eyesihlanu, eyesixhenxe, neyeshumi, ziya kuba ngamatheko ovuyo nemincili kwaJuda. Ngoko ke yithandeni inyaniso noxolo.”?}yLafika kum ilizwi likaNdikhoyo onamandla onke lisithi:|Sanukuceba amayelenqe ngabamelwane benu, ningakuthandi ukufunga ubuxoki. Kaloku mna ndizithiyile zonke ezi zinto,” utsho uNdikhoyo.{Nazi ke izinto emanizenze: Thethani inyaniso omnye komnye. Gwebani ngobulungisa ezinkundleni zenu, nditsho ubulungisa obuzala uxolo.rz]“Kambe ke ngoku ndizimisele ukuyenzela okulungileyo iJerusalem nendlu kaJuda. Ngoko ke musani ukoyika.[y/Kaloku utsho uNdikhoyo onamandla onke ukuthi: “Ngokuya babendicaphukisile ooyihlo ndazimisela ukubazisela isithwakumbe. Ewe, zange ndiyijike loo nto ndada ndabe ndiyenzile,” utsho uNdikhoyo onamandla onke.7xg Bantu bakwaJuda nakwaSirayeli, benisoloko nisisigculelo seentlanga, kodwa ke ngoku ndiza kunihlangula nitsho nibe yintsikelelo. Ngoko ke yomelelani, izandla zenu zingawi.”7wg “Imbewu iya kukhula kakuhle, izidiliya zivelise iziqhamo, umhlaba unike isivuno, izulu lihlise umbethe. Zonke ke ezi zinto ndiya kuzinika zibe lilifa kumasalela aba bantu.v{ Kambe ke ngoku amasalela abantu bam andiyi kuwaphatha njengoko ndênjenjalo mandulo,” utsho uNdikhoyo onamandla onke.Cu Ngaphambi kwelo xesha bekungekho mali yakuqesha mntu okanye silwanyana. Wonke umntu ohambayo ebesemngciphekweni weentshaba. Kaloku ndabenza abantu bonke elowo achasane nommelwane wakhe.Tt! Utsho uNdikhoyo onamandla onke ukuthi: “Maziqine iingalo zenu, niyakhe indlu yonqulo, nina eniwevayo la mazwi athethwayo ngabashumayeli ababekho xa kwakubekwa isiseko sendlu kaNdikhoyo onamandla onke.s%Ewe, ndobabuyisa beze kuma eJerusalem. Bona baya kuba ngabantu bam, mna ndibe nguThixo wabo, ndinyaniseke kubo, ndibaphathe ngobulungisa.”Lr“Abantu bam ndiya kubahlangula kuloo mazwe asempuma nasentshona._q7Utsho uNdikhoyo onamandla onke ukuthi: “Inokubonakala ingummangaliso kumasalela abantu ngelo xesha, kodwa ingaba ingummangaliso na kum, mna Ndikhoyo onamandla onke?” Ewe, utsho uNdikhoyo onamandla onke ukuthi:Qpkananjalo izitalato zizale ngamakhwenkwe namantombazana adlala kuzo.”o+Utsho uNdikhoyo onamandla onke ukuthi: “Ezitalatweni kuya kubakho amaxhego namaxhegokazi atotobayo, elowo ephethe umsimelelo esandleni sakhe,:nmUtsho uNdikhoyo ukuthi: “Ndiza kubuyela eZiyon, ndime eJerusalem. IJerusalem kothiwa sisixeko senyaniso, ke yona intaba kaNdikhoyo onamandla onke kothiwa yintaba engcwele.”xmi“Utsho uNdikhoyo onamandla onke ukuthi: Ndinekhwele elikhulu ngeZiyon; ewe, ikhwele lam lishushu ngakuyo.”El Laphinda lafika ilizwi *likaNdikhoyo onamandla onke lisithi:Tk!Ndasuka ndabachitha-chitha ngesaqhwithi, bathi saa ezizweni, baba ziimbacu. Ilizwe labo lasala libharhile, kungekho nomntu lo ongenayo nophumayo. Kwaba njalo ke ukulibharhisa kwabo ilizwe elihle.’ ”zjm “UNdikhoyo onamandla onke uthi: ‘Ndathi ndakuthetha abaphulaphula; ngoko ke nabo bathi bakukhala andasabela.fiE Ewe, iintliziyo zabo zasuka zaba lukhuni okwenyengane, abavuma ukuwaphulaphula amazwi kaNdikhoyo onamandla onke, lawo wayewathumele ngoMoya wakhe *kubashumayeli bamandulo. Ngoko ke uNdikhoyo onamandla onke waba nomsindo.mhS “Kodwa zange bavume ukundiphulaphula, suka baneenkani, bandifulathela, neendlebe zabo bazivingca.g) Musani ukubacinezela abahlolokazi neenkedama, ngokunjalo nabangeneleli kunye namahlwempu, ningayili ububi ezintliziyweni zenu omnye komnye.’fy “Utsho uNdikhoyo onamandla onke ukuthi: ‘Wisani izigwebo ezinyanisekileyo, nenzelane ububele nenceba omnye nomnye.Ae}Ilizwi *likaNdikhoyo liphinde lafika kuZakariya lisithi:ddAAsingawo la amazwi kaNdikhoyo awabhengezwa ngabashumayeli bamandulo, xenikweni iJerusalem needolophu eziyingqongileyo bezimiwe ngabantu zinenkqubela, nditsho zona kunye nelasezantsi namathambeka asentshonalanga?’ ”=cuXa benisitya nisela beningenzeli ezenu iziqu isidlo?gbG“Baxelele bonke abantu beli lizwe, ngokunjalo nababingeleli, uthi: ‘Ngokuya benizila ukutya nilila kwinyanga yesihlanu neyesixhenxe, kule minyaka imashumi asixhenxe idlulileyo, ngaba benizila ukutya nizilela mna ngqo??ayIlizwi likaNdikhoyo onamandla onke lafika kum lisithi:f`Ebabuze kubabingeleli bendlu kaNdikhoyo onamandla onke *nakubashumayeli, bathi: “Ngaba kusafuneka siqhubele phambili silile, sizile nokutya na, nangale yesihlanu inyanga, njengoko siqhele ukwenza iminyaka ngeminyaka?”_#Abantu baseBhetele bathumela uSherezere noRegem-meleki namanye amadoda ukuba baye endlwini kaNdikhoyo, bathandazele intsikelelo kaNdikhoyo,^ Ke kaloku ilizwi *likaNdikhoyo lafikela uZakariya ngomhla wesine kwinyanga yethoba uKislevu, kunyaka wesine wolawulo lukakumkani uDariyo.]Abantu abahlala kwelikude baya kuza baze bancedise ekwakheni indlu kaNdikhoyo. Kwakuba njalo ke uya kuqonda ukuba ngenene uNdikhoyo onamandla onke undithumile kuwe. Le nto ke iya kwenzeka ukuba ulithobele ngenyameko izwi likaNdikhoyo uThixo wakho.”\Ke isithsaba siya kunikezelwa kuHeledayi, noTobhiya, noYedaya, kunye noHelem unyana kaZefaniya, ibe sisikhumbuzo endlwini kaNdikhoyo.F[ Ewe, nguye oya kuyakha indlu kaNdikhoyo, aze avathiswe ngobuhandiba, ahlale esihlalweni, alawule, abe ngumbingeleli apho esihlalweni sakhe. Ke kobakho imvisiswano phakathi kwesi sibini.’Z Mxelele ukuba uNdikhoyo onamandla onke uthi: ‘Umfo ekuthiwa lihlumelo uya kuhluma kule ndawo, ayivuse indlu kaNdikhoyo.vYe Ngaloo golide nesiliva bayinikeleyo yenza isithsaba, uthwese umbingeleli omkhulu uYoshuwa unyana kaYozadaki.X7 “Thatha ezaa zipho zivela kubathinjwa ababuye eBhabheli, uHeledayi, uTobhiya, noYedaya, uye nazo kwangaloo mini kwindlu kaYosiya unyana kaZefaniya./WY Ilizwi *likaNdikhoyo lafika kum lathi: T~~}|||D{{x{zzKyyyRxxx(www)v4uutEsslrrdqq]ppponnwmm*ll)kjjsihhCggMffee,ddccMbbaaa`r_^^^:]]\\V[[[ ZYY{XXXWWnWVVUU ThT"SSRRQLPPCPOO~O*NN|N'MMoLLHKK-JJIHHGGF:EE#DnDCChBAA@@:??U>>>==.<<<(;; ::998=77E6r55>444$33222>1t10x0//=..0-,++**))r((G''&&&%u$$$ ##""!X [JBq\WeR%Kd |{Z> e P u C +6d]@< q Khaniye kufunisisa okokuba ithetha ukuthini na le ndawo eziBhalweni ithi: ‘Ndithanda inceba, andithandi mbingelelo.’ Ke mna andizanga kubiza malungisa, ndize kubiza aboni.”i K Ekuvile oko uYesu, wathi kubo: “Ugqirha akafuneki nganto kwabaphilileyo, ufuneka kwabagulayo.   Bakukubona oku *abaFarasi, bâthi kubafundi bakhe: “Kutheni na okokuba umfundisi wenu atye kunye nabaqokeleli-rhafu naboni?”   Kwathi xa uYesu wayesitya endlwini, into eninzi yabaqokeleli-rhafu *neyaboni yeza yahlala kunye naye nabafundi bakhe etafileni.- UYesu waphuma apho, wathi edlula, wabona indoda egama linguMatewu, ihleli eofisini yerhafu, wathi kuyo: “Ndilandele.” Yaphakama, yamlandela.dA Bakukubona oku abantu, batsho boyika, bamdumisa uThixo, yena onika abantu igunya elingaka. ; Waphakama ke, wagoduka.)K Ke ukuze nazi ukuba yena uNyana woLuntu unalo igunya lokuxolela izono emhlabeni apha – úthi kofe umzimba – vuka, uthathe ukhuko lwakho, uhambe ugoduke!”q[ Okukona kulula kukuphi na: kukho ukuthi: ‘Zixolelwe izono zakho,’ kukho nokuthi: ‘Vuka uhambe’?oW UYesu ke, ezazi iingcamango zabo, wathi: “Kutheni na ukuba nibe neengcamango ezikhohlakele kangaka?_7 Baza abathile kubachazi-mthetho bathetha bodwa besithi: “Lo mfo unyelisa uThixo!”%C Kwaza kwafika abantu bezise kuye ngokhuko indoda efe umzimba. UYesu elubona ukholo lwabo, wathi kofe umzimba: “Yomelela, nyana! Izono zakho zixolelwe.”^ 7 UYesu wakhwela esikhitshaneni, wawela uLwandle lwaseGalili, waya edolophini yakowabo.t~a"Yaphuma ke yonke loo dolophu ukuba ibonane noYesu. Bakudibana naye bambongoza okokuba aphume emideni yabo. }!Abalusi bezi hagu babaleka, bemka baya edolophini, bakuxela konke okwenzekileyo, bekubalisa nokwenzeke kwababephethwe ziindimoni.)|K Wathi kuzo: “Yiyani.” Zaphuma ke, zaya kungena ezihagwini. Wasuka umhlambi lowo wonke waphaphatheka, wehla ethambekeni, weyela elwandle, warhaxwa ngamanzi.g{GIindimoni zambongoza uYesu zisithi: “Ukuba uyasikhupha, sithumele kulaa mhlambi weehagu.”;zqMgama kwakukho umhlambi omkhulu weehagu edlelweni.yAsuka akhala esithi: “Ufuna ntoni kuthi, Nyana kaThixo? Ngaba uze kusivisa iintlungu na, kungekabi lilo ixesha lazo?”Vx%UYesu wafika kummandla waseGadara ngaphesheya koLwandle lwaseGalili, wadibana namadoda amabini awayevela emangcwabeni. Ayeneendimoni, ekhohlakele kangangokuba kwakungekho mntu wayenokuhamba ngaloo ndlela.qw[Bamangaliswa abantu, baza bathi: “He bethu, ngumntu onjani lo ode alulanyelwe ngumoya nalulwandle!”v/Wathi kubo: “Kutheni na ukuba noyike kangaka, nina balukholo luncinane?” Waphakama ke, wawukhalimela umoya namaza, kwabakho ukuzola okukhulu.MuAbafundi baya kuye, bamvusa, besithi: “Safa! Nkosi, sisindise!”tKwehla isaqhwithi esikhulu elwandle apho, kangangokuba isikhitshana saphantse sagutyungelwa ngamaza. UYesu yena wayelele.MsKwathi uYesu akukhwela esikhitshaneni, bahamba naye abafundi bakhe.irKUYesu wathi kuye: “Yiba ngumlandeli wam wena, ubayeke abafileyo, bangcwabe abafileyo babo.”Zq-Omnye umfundi wathi kuYesu: “Nkosi, ndivumele ndiye kungcwaba ubawo kuqala.”pUYesu wathi kuye: “Iimpungutye zinemingxuma, neentaka zineendlwane, kodwa yena *uNyana woLuntu akanayo nendawo le yokufaka intloko.”oKweza mchazi-mthetho uthile kuye, wathi: “Mfundisi, ndiya kuba ngumlandeli wakho, ndiye naphi na apho uthe waya khona.”hnIUYesu akuyibona indimbane emngqongileyo, wayalela ukuba kuyiwe phesheya koLwandle lwaseGalili.mOku wakwenza ukuze kuzaliseke ilizwi *lomshumayeli uIsaya elithi: “Wabuthathela kuye ubulwelwe bethu, wazisusa kuthi izifo zethu.” l Kwakuhlwa kwaziswa kuYesu abantu abaninzi ababeneendimoni. Wazikhupha ngelizwi ezo ndimoni, wabaphilisa bonke abantu ababegula.Vk%Wabamba isandla sakhe; yamyeka ifiva, waphakama, walungiselela uYesu ukutya.QjUYesu waya kwaPetros, wabona umkhwekazi kaPetros elele ephethwe yifiva. i Waza uYesu wathi kumphathi-butho: “Hamba ke; ngenxa yokuba ukholiwe, wokwenzelwa oko.” Saza saphila kwangelo xesha isicaka eso. h Kodwa abo babekade bengabohlanga olulawulwa nguThixo bolahlelwa phandle ebumnyameni lee, apho baya kulila khona bengcungcutheka.”'gG Ndithi kuni, baninzi abaya kuvela empumalanga nasentshonalanga babe sesidlweni kunye noAbraham noIsake noYakobi apho lukhona ulawulo lukaThixo olufezekileyo. f  UYesu wamangaliswa akukuva oku, waza wathi kwababemlandela: “Inene, andikafumani namnye onokholo olungaka nkqu nakwaSirayeli.Me Nam ndingumntu ophantsi kwegunya labanye, kwaye ndikwanamajoni aphantsi kwam: kweli ndithi: ‘Yiya,’ liye; kweliya ndithi: ‘Yiza,’ lize; kwisicaka sam ndithi: ‘Yenza oku,’ sikwenze.”d-Waphendula umphathi-butho wathi: “Nkosi, andifanelekanga ukuba ungene phantsi kwentungo yendlu yam. Thetha nje ilizwi; sophiliswa isicaka sam.6cgUYesu wathi kuye: “Ndofika ndisiphilise.”_b7esithi: “Nkosi, isicaka sam silele ngendlu. Asisaphakami; sithuthunjelwa gqitha.”daAKwathi uYesu akungena eKapernahum, wahlangatyezwa ngumphathi-butho wamajoni, owambongozayo@`yWaza wathi kuye uYesu: “Lumka ungaxeleli bani. Hamba uye kuzibonisa kumbingeleli, wenze umnikelo wezo zinto uMosis wazimiselayo, ube bubungqina ebantwini bokuhlanjululwa kwakho.”z_mWasolula isandla uYesu, wamchukumisa esithi: “Ndiyathanda, hlambuluka.” Lahlambuluka kwangoko iqhenqa lakhe.^Kwabonakala kusiza umntu oneqhenqa, owaqubuda phambi kwakhe, wathi: “Nkosi, ndiyazi ukuba unako ukundihlambulula ukuba uyathanda.”A] Akuhla entabeni apho uYesu, walandelwa ngabantu abaninzi.G\kuba wayefundisa ngegunya, engafundisi njengabachazi-mthetho.^[5Akuba ewathethile la mazwi uYesu, isihlwele sabantu samangaliswa kukufundisa kwakhe,{ZoYana ke imvula, satsho isikhukula, wavuthuza umoya, yonke loo nto yagaleleka kuloo ndlu; yawa, yadilika didli!”Y{Ke wonke umntu owevayo la mazwi am, angawenzi, unokufanekiswa nendoda esisiyatha, ethe yayakha entlabathini indlu yayo.zXmYana ke imvula, satsho isikhukula, wavuthuza umoya, yonke loo nto yagaleleka kuloo ndlu; ayawa, kuba ibisekelwe.W“Wonke ke umntu owevayo la mazwi am, aze awenze, unokufanekiswa nendoda eyingqondi, ethe yayakhela phezu kwesiseko samatye indlu yayo.kVOKe mna ndiya kuthi kubo: ‘Andizange ndanazi; mkani kum, nina benzi bokuchasene nomthetho.’”!Ke ngoko kuqala zondelelani ukulawulwa nguThixo, nenze ubulungisa obufunwa nguye, waye ke yena eya kunongezelela zonke ezi zinto.=% Zezi zinto kanye abahlala besukelana nazo abangakholwayo beentlanga. Ke yena uYihlo osezulwini uyazi ukuba ezo zinto zonke ziyimfuneko kuni.b<=“Musani ke ukuxhala, nisithi: ‘Sodla ntoni na; sosela ntoni na; sonxiba ntoni na?’5;cUkuba ke uThixo wenjenje ukuyambesa ingca yasendle, ethi namhlanje ibekho, ze ngomso iphoswe eziko, akayi kugqithisa na ukunambathisa nina, bantundini balukholo luncinane?f:Ekanti ngenene, noSolomon kubo bonke ubunewu-newu bakhe, wayengavathiswanga nanjenganye yazo.9“Kananjalo yini na ukuba nixhalele into yokunxiba? Khaniqwalasele ukukhula kweenyibiba zasendle; azisebenzi, azithungi nokuthunga;V8%Nguwuphi na kuni onokuthi ngokuxhala abongeze nangemini enye le ubomi bakhe?7-Khaniqwalasele iintaka. Azihlwayeli, azivuni, azigcini siseleni, kanti uYihlo osezulwini uyazondla. Ke, kungakanani na ukuxabiseka kwenu kunazo!t6a“Kungoko ndithi kuni, musani ukubuxhalela ubomi benu nisithi notya ntoni, nisele ntoni. Kwanomzimba wenu ze ningawuxhaleli, nisithi niya kunxiba ntoni. Ubomi abungaphezulu na kokutyiwayo; wona umzimba awungaphezulu na kokunxitywayo?*5M“Akukho mntu unokukhonza iinkosi ezimbini, kuba uya kuyithiya le, ayithande leya, okanye abambelele kule, ayidele leya. Aninako ukukhonza uThixo kwanobutyebi.41Kodwa ukuba iliso lakho alilunganga, umzimba wakho uphela woba sebumnyameni. Ke, ukuba ukukhanya okukuwe kububumnyama, koba mnyama kangakanani!”h3I“Isibane somzimba liliso. Xa iliso lakho lilungile, umzimba wakho uphela uya kukhanyiseleka.K2Kaloku apho bukhoyo ubutyebi benu, yoba lapho nentliziyo yenu.”r1]Koko ziqwebeleni ubutyebi ezulwini, apho kungonakalisi nundu namhlwa, nalapho amasela angaqhekeziyo ebe.r0]“Ze ningaziqwebeli ubutyebi emhlabeni, apho konakalisa inundu nomhlwa, nalapho amasela aqhekezayo ebe./)Kothi ke ukuzila kwakho kungabonakali ebantwini, koko kubonakale kuYihlo ongabonwayo, aze yena uYihlo obona okwenzeka emfihlekweni akuvuze.”[./Ke wena, xa uzilayo, uzungayeki ukuthambisa intloko yakho nokuhlamba ubuso bakho.E-“Xa nizila ukutya, ze ningabi njengabo bazenzisayo, abazifanisa nabahluphekileyo. Kaloku babenza bubi ubuso babo, ukuze babonwe ngabantu ukuba bazilile. Inene, sebewufumene umvuzo wabo.\,1Xa ningabaxoleli abantu izigqitho zabo, noYihlo akayi kunixolela iziphoso zenu.”[+/“Kaloku xa nibaxolela abantu izigqitho zabo, uYihlo osezulwini wonixolela nani.*- ungasiyekeli ekulingweni, koko sihlangule kumtyholi; [kuba ngenene nguwe olawulayo, namandla ngawakho, nodumo, kude kube ngunaphakade! Amen.]’I)  usixolele amatyala ethu, njengokuba nathi sibaxolela abasonayo;7(i Sibonelele kwiintswelo zethu zemihla ngemihla;['/ malongame ulawulo lwakho, makwenziwe ukuthanda kwakho, emhlabeni njengasezulwini.h&I Thandazani ke ngoko nina nithi: “ ‘Bawo wethu osezulwini: Malaziwe lihlonelwe igama lakho,K%Ze ningafani nabo, kuba uYihlo uyakwazi enikusweleyo ningekaceli. $“Ngoko ke, xa nithandazayo, ze ningenzi milembelele ingento, njengabangakholwayo, bona baba boviwa ngenxa yamazwi abo amaninzi.#7Ke wena, xa uthandazayo, ngena egumbini lakho, uluvale ucango, uthandaze kuYihlo ongabonwayo. Ke uYihlo, yena obona okwenzeka emfihlekweni, wokuvuza.N"“Xa uthandazayo, uze ungabi njengabahanahanisi, bona bathand' ukuthandaza bemi *ezindlwini zesikhungo nasezikoneni zezitalato, ngenjongo yokuba babonwe ngabantu. Inene, sebewufumene umvuzo wabo.x!iukuze ke izinwe zakho zingabonwa ngabantu, ze ke uYihlo obona okwenzeka emfihlekweni akuvuze yena ekuhleni.”x iKe wena, xa sukuba usipha ihlwempu, masingakwazi isandla sakho sasekhohlo okwenziwa sisandla sakho sasekunene,Y+Ke ngoko, xa sukuba usipha ihlwempu, uze ungemi phezu kwendlu umemeze, njengokuba besenjenjalo abahanahanisi *ezindlwini zesikhungo nasezitalatweni, ukuze banconywe ngabantu. Inene, sebewufumene umvuzo wabo. “Lumkani, okulungileyo enikwenzayo ningakwenzi phambi kwabantu ngenjongo yokuba banibone. Nákwenjenjalo aninamvuzo kuYihlo osezulwini._70Njengoko uYihlo osezulwini anothando olugqibeleleyo, nani yibani ngabagqibeleleyo.”/Naxa nithi nibulise amawenu odwa, ningcono ngantoni na kunabanye abantu? Abenzi kwaloo nto, yini na, nabantu abangakholwayo?|q.Xa nithe nathanda abo banithandayo nina, ninamvuzo mni ke? Kakade àbenzi kwaloo nto, yini na, nabaqokeleli-rhafu?"=-ize nibe ngabantwana boYihlo osezulwini, yena ovelisa ilanga phezu kwabakhohlakeleyo nabalungileyo, anise nemvula phezu kwabalungisayo nabangalungisiyo.]3,Ke mna ndithi kuni, zithandeni iintshaba zenu, nibathandazele abo banitshutshisayo,Y++“Nivile ukuba kwathiwa: ‘Mthande umhlobo wakho, uluthiye utshaba lwakho.’I *Mphe lowo ucelayo, nalowo ufuna ukuboleka kuwe ungambandezi.”X))Ukuba onegunya ukunyanzela ukuba uhambe ikhilomitha ibe nye, hamba neyesibini.a;(Nalowo ufuna ukukusa enkundleni, akuhluthe isambatho sangaphantsi, myekele nesokwaleka.|q'Ke mna ndithi kuni, musani ukuziphindezela kulowo unonayo. Othe wakuqhwaba kwisidlele sokunene, mguqulele nesinye.iK&“Nivile ukuba kwâthiwa: ‘Iliso maliphindezelwe ngeliso, nezinyo liphindezelwe ngezinyo.’[/%Uewe wenu makabe nguewe, nohayi abe nguhayi. Okugqithe koko kuvela kongendawo.”r]$Uze ungayifungi nentloko yakho, ngokuba ungenako ukwenza nalunye unwele lube mhlophe okanye lube mnyama.ve#nokuba lihlabathi eli, ngokuba lingamathânga akhe; nokuba yiJerusalem, ngokuba ngumzi weKumkani yeekumkani.gG"Ke mna ndithi kuni, maningakhe nifunge nento le; nokuba lizulu, ngokuba likomkhulu likaThixo;&E!“Kananjalo nivile ukuba kwâthiwa kubantu bakudala: ‘Uze ungafungi buxoki. Xa uthe wasenza isifungo, uze ukwenze oko uthembise ngako phambi kweNkosi.’ ' Ke mna ndithi kuni, othe wamala umfazi wakhe, engakrexezanga umfazi lowo, woba uyamkrexezisa; nothe wazeka loo mfazi waliweyo, uyakrexeza.”[ /“Kwathiwa: ‘Othe wamala umfazi wakhe, makamnike incwadi yoqhawulo-mtshato.’> uNokuba isandla sakho sokunene siyakulahlekisa, sinqumle usilahle. Kukulungele kanye ukuba kutshabalale libe linye emalungwini akho, kunokuba umzimba wakho uphela uye esihogweni.”@ yUkuba iliso lakho lasekunene liyakulahlekisa, lincothule ulilahle. Kukulungele kanye ukuba kutshabalale libe linye emalungwini akho, kunokuba umzimba wakho uphela uphoswe esihogweni.r ]Ke mna ndithi kuni, wonke umntu okhangela umntu obhinqileyo embawela, uselekrexezile entliziyweni yakhe.9m“Nivile ukuba kwathiwa: ‘Uze ungakrexezi.’OInene, akusayi kuphuma apho de uhlawule neyona malana yokugqibela.”0Y“Visisana kamsinya nokumangalelayo, usesendleleni kunye naye, hleze ummangaleli wakho akunikele kumgwebi, aze umgwebi akunikele epoliseni, uze uphoswe entolongweni. wushiye apho umnikelo wakho phambi kweqonga lamadini, uhambe uye kuxolisana nowenu kuqala, uze emva koko uwusondeze umnikelo wakho.yKe ngoko, ukuba usondeza esibingelelweni into oyinikela kuThixo, wathi ulapho wakhumbula ukuba uwenu unendawo ngakuwe,\1Ke mna ndithi kuni, wonke umntu osuka amqumbele uwabo usisisulu somgwebo. Nothi kuwabo: ‘Ntw' ingento,’ usisisulu sokugwetywa yinkundla ephakamileyo. Ke othi: ‘Siyathandini,’ usisisulu sesihogo somlilo.}s“Nivile ukuba kwathiwa kubantu bakudala: ‘Uze ungabulali;’ kusithiwa: ‘Othe wabulala usisisulu somgwebo.’wgInene, ukuba anithanga naba ngamalungisa kunabachazi-mthetho *nabaFarasi, soze nibe ngabalawulwa nguThixo.”]3Ke ngoko othe wajika nokuba mnye kule mithetho mincinane, wakufundisa abantu oko, kothiwa ungoyena mncinane kwabalawulwa nguThixo. Kanti ke othe wawenza umthetho, wawufundisa, woba newonga kwabalawulwa nguThixo.Inene, lingaphela izulu nehlabathi, kodwa akuyi kupheliswa nalinye iganyana nokuba lisuntswana emthethweni, kungathanga kwenzeka konke.~“Ze ningabi ndize kuchitha *umthetho kaMosis nomyalelo *wabashumayeli bamandulo. Andizanga kuchitha; ndize kuzalisekisa.}Makukhanye ngokukwanjalo ukukhanya kwenu phambi kwabantu, ukuze bayibone imisebenzi yenu elungileyo, bamdumise uYihlo osezulwini.”~|uKananjalo isibane asilunyekwa siqutyudelwe ngethunga; koko sixhonywa endaweni yaso, sikhanyisele bonke abasendlwini.U{#“Nina nilukhanyiso lwehlabathi. Umzi omi phezu kwentaba awunakufihlakala.=zs “Niyityiwa yehlabathi nina. Ke ukuba ityiwa ithe yaphelelwa sisongo, yothiwani na ukubuyiselwa isongo sayo? Ayisenamsebenzi; kuphela kukuba ilahlwe phandle, inyathelwe ngabantu.y% Vuyani ke, nigcobe, kuba ninomvuzo omkhulu ezulwini. Kakade babesenjenjalo abantu ukubatshutshisa *abashumayeli ababekho ngaphambi kwenu.”x “Ninoyolo nina xa bathe abantu baningcikiva ngenxa yam, benitshutshisa, bethetha zonke izinto ezikhohlakeleyo ngani bexoka.`w9 Banoyolo abo batshutshiswayo ngokuba besenza ubulungisa, kuba balawulwa nguThixo bona!Pv Banoyolo abo bangabaxolisi, kuba uThixo uya kuthi bangabantwana bakhe!QuBanoyolo abo bantliziyo ihlambulukileyo, kuba baya kumbona uThixo bona!KtBanoyolo abo banenceba, kuba baya kwenzelwa inceba nguThixo bona![s/Banoyolo abo balambela banxanelwe ubulungisa, kuba baya kwaneliswa nguThixo bona!PrBanoyolo abo balulamileyo, kuba baya kwabelwa ihlabathi nguThixo bona!KqBanoyolo abo basezintsizini, kuba baya konwatyiswa nguThixo bona!Lp“Banoyolo abo bazilahlela kuThixo, kuba balawulwa nguThixo bona!"o?waza wabafundisa, esithi:on YAkusibona isihlwele sabantu, uYesu wenyuka intaba; kwathi, akuhlala phantsi, beza kuye abafundi bakhe;mKe izihlwele zabantu zazimlandela uYesu, zivela eGalili, nakwiiDolophu eziliShumi, naseJerusalem, nakwelakwaJuda, naphesheya kweJordan.ElLwaphuma udumo lwakhe, lwavakala kulo lonke elaseSiriya, babazisa kuye bonke abagulayo, benezifo neentuthumbo, nabaphethwe ziindimoni, nabanesithuthwane, nabafe umzimba, waza wabaphilisa.4kaUYesu wayelityhutyha lonke elaseGalili, efundisa *ezindlwini zesikhungo, evakalisa iindaba ezimnandi zolawulo lukaThixo, ephilisa abantu kwizifo zonke nemikhuhlane yonke.Aj}Basishiya kwangoko isikhitshana noyise, balandela uYesu.LiUthe ke, ehambele phambili esuka apho, wabona omnye umntu nomntakwabo, uYakobi unyana kaZebhedi, noYohane umninawe wakhe, besesikhitshaneni noZebhedi uyise, belungisa iminatha yabo; wababiza ke.9hmBayishiya kwangoko ke iminatha yabo, bamlandela.BgWathi kubo: “Ndilandeleni; ndonenza abalobi babantu.”3f_Kuthe uYesu ehamba ngakuLwandle lwaseGalili wabona abantu ababini, uSimon, lo kuthiwa nguPetros, noAndreya, umninawe wakhe, bephosa umnatha elwandle, kuba babengabalobi.geGUkususela ngoko uYesu washumayela esithi: “Guqukani, kuba ulawulo lukaThixo lusemnyango.”d bantu ababehleli ebumnyameni, niboné ukukhanya okukhulu; nina enanihleli ezweni nasethunzini lokufa, nivelelwe kukukhanya.”c%“Wena sithili sakwaZebhulon, nawe sithili sakwaNafetali, nina eningakwindlela yaselwandle, phesheya kweJordan, nina baseGalili yeentlanga,Jb Kwazaliseka ke ngoko okwathethwayo *ngumshumayeli uIsaya esithi:iaK Wemka ke eNazarete, wafudukela eKapernahum ngaselwandle, emideni yakwaZebhulon neyakwaNafetali.L` Ke uYesu akuva ukuba uYohane ubanjiwe, wahamba waya kwelaseGalili.O_ Waza umtyholi wamyeka uYesu, zafika izithunywa zezulu zamlungiselela. ^  Waza wathi kuye uYesu: “Hamb' umke, Sathana; kuba iziBhalo zithi: ‘Uze unqule iNkosi uThixo wakho, ukhonze yona yodwa.’”W]' wathi kuye: “Zonke ezi zinto ndokunika, ukuba uthe wazithoba wandinqula.”|\qKwakhona umtyholi wasa uYesu entabeni ephakame kakhulu, wambonisa onke amazwe ezikumkani zehlabathi, nobuhle bazo,_[7UYesu wathi kuye: “IziBhalo zikwathi: ‘Uze ungayilingi iNkosi uThixo wakho.’”PZwathi kuye: “Ukuba unguye uNyana kaThixo, ziphose ezantsi phaya; kuba iziBhalo zithi: “ ‘UThixo uya kuziwisela umthetho ngawe izithunywa zakhe; ziya kukufunqula, hleze ukhubeke elityeni.’”VY%Umtyholi ke wasa uYesu kwisiXeko esiNgcwele, wammisa phezu *kwendlu kaThixo,XWaphendula yena wathi: “*IziBhalo zithi: ‘Umntu akaphili ngasonka sodwa; uphila ngamazwi onke athethwa nguThixo.’”eWCWafika umhendi, wathi kuye: “Ukuba unguye uNyana kaThixo, yitsho la matye abe zizonka.”SVUthe ke, ezile ukutya iintsuku ezimashumi mane, walamba ekupheleni kwazo.LU Waza uYesu wakhokelelwa entlango nguMoya, ukuba ahendwe ngumtyholi.lTQKwavakala izwi, livela ezulwini, lisithi: “Lo nguNyana wam endimthandayo; ndikholisiwe nguye.”S}Ebhaptiziwe uYesu, waphuma kwangoko emanzini. Lasuka izulu lavuleka, wabona uMoya kaThixo enjengehobe esihla esiza kuye.R)Waphendula uYesu wathi kuye: “Vuma okwangoku, kuba kusifanele thina ukwenjenjalo, ukuze senze konke okufunwa nguThixo.” Wavuma ke uYohane.gQGUYohane ke wayengavumi, esithi: “Indim nje ofanele ukubhaptizwa nguwe, nguwe na oza kum?”IP  Wafika eJordan uYesu, evela eGalili, eze kubhaptizwa nguYohane.O1 Ingobozi isesandleni sakhe. Uya kukwela kuthi tu okusesandêni, ayigalele kuvimba ingqolowa. Ke wona umququ uya kuwutshisa ngomlilo ongacimiyo.”ZN- Mna okunene ndinibhaptiza ngamanzi, ndibonisa ukuguquka kwenu; kodwa lowo uzayo emva kwam unamandla kunam. Andikufanelanga nokukhulula izihlangu ezi zakhe. Yena uya kunibhaptiza ngoMoya oyiNgcwele nangomlilo. M Kanti ke izembe selikulungele ukuyinqumla ezingcanjini imithi. Ngoko ke wonke umthi ongavelisi siqhamo sihle uyagawulwa utshiswe.L  Ze ningafane nithi: ‘Siyinzala ka-Abraham.’ Ndiyanixelela mna, uThixo unako kuwo la matye ukumvelisela abantwana uAbraham.7KiKe ngoko velisani iziqhamo ezifanele inguquko.FJKe kaloku, akubona into eninzi *yabaFarasi *nabaSadusi besiza ekubhaptizeni kwakhe, uYohane wathi kubo: “Nzalandini yamarhamba, ngubani na onilumkisileyo ukuba niyibaleke ingqumbo ezayo?BIBabezixela izono zabo, aze ababhaptize emlanjeni iJordan.nHUBabephuma besiya kuye abantu baseJerusalem, nabakulo lonke elakwaJuda, nabommandla wonke waseJordan.tGaUYohane lo wayesambatha ingubo yoboya benkamela, abhinqe ngethwathwa. Ukutya kwakhe kwakuziinkumbi nobusi.:FmNgulo ke wayexela yena *umshumayeli uIsaya xa wayesithi: “Kuvakala ilizwi lodandulukayo entlango, lisithi: ‘Yilungiseleleni indlela iNkosi, niyihlahlele umgaqo wayo.’ ”EEesithi: “Guqukani, kuba ulawulo lukaThixo lusemnyango!”[D 1Ke kaloku ngaloo mihla kwafika uYohane umbhaptizi eshumayela entlango yelakwaJuda,C-waya kuhlala kwidolophu ekuthiwa yiNazarete. Oku kwênzeka ukuze kuzaliseke okwathethwayo *ngabashumayeli, besithi wobizwa ngokuba ngumNazarete.8BiUJosefu akuva ukuba uArkelawo ungukumkani kwelakwaJuda esikhundleni sikayise uHerode, woyika ukuya khona; wathi, eyalelwe nguThixo ephupheni, wemka waya kwiphondo laseGalili,BAWavuka, wamthatha umntwana nonina, waya kwelakwaSirayeli.{@osisithi: “Vuka, uthathe umntwana nonina, uye kwelakwaSirayeli, kuba bafile abo babefuna ukumbulala umntwana.”d?AAkuba ebhubhile uHerode, nâko kubonakala isithunywa seNkosi kuJosefu ephupheni eseJiputa, > “ERama kwavakala isililo nesijwili esikhulu, uRakeli elilela abantwana bakhe, engavumi ukuthuthuzeleka, kuba babengasekho.”M=Kwazaliseka ke ngoko okwathethwayo *ngumshumayeli uJeremiya esithi:,<QKe kaloku uHerode, akubona ukuba iingcali zeenkwenkwezi zimkhohlisile, waba nomsindo kakhulu, wayalela ukuba kubulawe bonke abantwana abangamakhwenkwe abaseBhetelehem nakuwo wonke loo mmandla, abaminyaka mibini bezelwe nangaphantsi, elungelelanisa nexesha abeliqondisise kakuhle kwiingcali.);Kwahlala khona de wabhubha uHerode. Oku kwênzeka ukuze lizaliseke ilizwi leNkosi elathethwa *ngumshumayeli, lisithi: “Ndambiza unyana wam waphuma eJiputa.”S:Wavuka ke uJosefu, wamthatha umntwana nonina ebusuku, wabalekela eJiputa,^95 Zakuba zimkile iingcali, kwabonakala isithunywa seNkosi kuJosefu ephupheni, sisithi: “Vuka, uthathe umntwana nonina, ubalekele eJiputa, uhlale apho de ndikuxelele, kuba uHerode uzimisele ukumbulala umntwana.”x8i Zathi ke, ziyalelwe nguThixo ephupheni ukuba zingabuyi ziye kuHerode, zemka ngandlela yimbi ukuya kwelakowazo.?7w Zingenile endlwini, zambona umntwana enoMariya unina, zaqubuda, zamnqula; zaza zathi, zivule iingxowa zazo, zanikela kuye ngezipho: igolide, intlaka yokuqhumisa, nentlaka yokuqhola.96m Zathi ke, zakuyibona inkwenkwezi, zavuya gqitha.#5? Zakuba zimvile ukumkani, iingcali zahamba; nantso inkwenkwezi leyo zayibonayo empumalanga, izikhokela, de yaya kuma phezu kwendawo abekuyo umntwana lowo. 49Wazithumela eBhetelehem, esithi: “Hambani niye kubuzisa kakuhle ngomntwana lowo. Ze nithi ke, nakumfumana, nindixelele, ukuze nam ndiye kumnqula.”u3cUHerode ke uzibizele ngasese iingcali ezo, waqondisisa kakuhle kuzo ixesha lokubonakala kwenkwenkwezi leyo.72g“ ‘Wena Bhetelehem, sithili sakwaJuda, akunguye oyena udelekileyo kubalawuli bakwaJuda, kuba kuwe kuya kuphuma uMlawuli oya kuba nguMalusi wabantu bam amaSirayeli.’”U1#Bathi kuye: “EBhetelehem kwaJuda, kuba kubhaliwe *ngumshumayeli kwathiwa: 0 Ebahlanganisile ke bonke ababingeleli abaziintloko nabachazi-mthetho balapho, wabuza kubo ukuba uKrestu ubeya kuzalelwa phi na.L/Akukuva oku ukumkani uHerode, wakhathazeka, nayo yonke iJerusalem.v.ezisithi: “Uphi na lo kumkani wamaJuda uzelweyo? Sibone inkwenkwezi yakhe empumalanga; ke size kumnqula.”- 5Kwathi akuba uYesu ezelwe eBhetelehem kwaJuda, ngemihla kakumkani uHerode, kwabonakala kufika iingcali zeenkwenkwezi eJerusalem, zivela empumalanga,a, =kodwa akahlangananga naye de wamzala unyana wakhe. UJosefu ke wamthiya igama elinguYesu.+ Akuvuka ebuthongweni uJosefu, wênza njengoko isithunywa seNkosi besitshilo kuye, wamthatha uMariya, waba ngumfazi wakhe;}* u“Niyabona, intombi le iya kumitha, izale unyana, abizwe ngokuba nguImanuweli” (oko kukuthi “uThixo unathi”)._) 9Konke oku kwênzeka ukuze lizaliseke ilizwi leNkosi elathethwa *ngumshumayeli, esithi:r( _Úya kuzala unyana, ùmthiye igama *elinguYesu, kuba nguye oya kubasindisa abantu bakhe ezonweni zabo.”Q' Esazicinga ezi zinto, naso isithunywa seNkosi sibonakala kuye ephupheni, sisithi: “Josefu, nyana kaDavide, sukoyika ukumthatha uMariya abe ngumfazi wakho, kuba oko akukhawuleyo kungoMoya oyiNgcwele.n& WKe uJosefu, umyeni wakhe, wayelilungisa, engafuni ukumhlaza uMariya, waza wazimisela ukumala ngasese."% ?Ukuzalwa kukaYesu Krestu kwakungolu hlobo: UMariya, unina, wayesendela kuJosefu, bengekatshati, kwabonakala ukuba uMoya oyiNgcwele wenze ukuba abe nzima.p$ [Izizukulwana bezilishumi elinane ukususela kuAbraham kuye kuDavide; zilishumi elinane ukususela kuDavide kuye ekufuduselweni kwabo eBhabheli; zikwalishumi elinane ukususela ekufuduselweni kwabo eBhabheli kuye ekuzalweni kukaKrestu.V# 'uYakobi wazala uJosefu, umyeni kaMariya, unina kaYesu, lo kuthiwa *nguKrestu.Q" uElihudi wazala uElazare; uElazare wazala uMatan; uMatan wazala uYakobi;L! uAzore wazala uZadoki; uZadoki wazala uAkim; uAkim wazala uElihudi;]  5 uZerubhabheli wazala uAbhihudi; uAbhihudi wazala uEliyakim; uEliyakim wazala uAzore;l S Emva kokufuduselwa kwabo eBhabheli uJoyakin wazala uShalatiyeli; uShalatiyeli wazala uZerubhabheli;U % uYosiya wazala uJoyakin nabantakwabo ngemihla yokufuduselwa kwabo eBhabheli.N  uHezekiya wazala uManase; uManase wazala uAmon; uAmon wazala uYosiya;N  u-Uziya wazala uYotam; uYotam wazala uAhazi; uAhazi wazala uHezekiya;Q uAsa wazala uYoshafati; uYoshafati wazala uYoram; uYoram wazala u-Uziya;V 'uSolomon wazala uRewobhowam; uRewobhowam wazala uAbhiya; uAbhiya wazala uAsa;X +uJese wazala uDavide ukumkani. UDavide wazala uSolomon, onina wayengumka-Uriya;s auSalman wazala uBhowazi, onina unguRahabhi; uBhowazi wazala uObhedi, onina unguRute; uObhedi wazala uJese;V 'uAram wazala uAminadabhi; uAminadabhi wazala uNashon; uNashon wazala uSalman;n WuJuda wazala uPerezi noZera, abanina wabo unguTamare; uPerezi wazala uHezeron; uHezeron wazala uAram;Z /UAbraham wazala uIsake; uIsake wazala uYakobi; uYakobi wazala uJuda nabantakwabo;S #Nanku umlibo wokuzalwa kukaYesu Krestu, unyana kaDavide, unyana ka-Abraham./W“Ke yena uya kuziguqulela koonyana iintliziyo zooyise, aze aziguqulele kooyise iintliziyo zoonyana, okanye bendiya kuza ndilitshabalalise ngokupheleleyo ilizwe.”mS“Niyabona, phambi kwaloo mini kaNdikhoyo inkulu yoyikekayo ndiya kunithumela *umshumayeli uEliya.  “Ze niwukhumbule umyalelo wesicaka sam uMosis, nditsho loo mimiselo naloo miqathango ndayinikela uSirayeli ngoMosis eHorebhe.#?Ngemini endikwenzayo oku abakhohlakeleyo niya kubanyhasha; kaloku baya kuba luthuthu phantsi kweentende zeenyawo zenu.” Utsho uNdikhoyo onamandla onke.'GKe kuni, nina balihlonelayo igama lam, ilanga lobulungisa liya kuphuma linempilo emaphikweni alo. Niya kukhululeka nidlobe njengamankonyana ephuma esibayeni. rM~~$}|`|{{$zz*yySy xwww#vvluu]tt?ssrrAqqppp=oo;nn.mmllskkkj]ji}i hzhg;ff`ee%ddd5ccwc!bbNaaa)`__e_^^7]]Q\\[[ZCYY>:=x<;;_::99*88n87766155144^4533E22]100{//..Y-- ,R++H**X))t(''&D%%$$.##@""?!!q >NPiW ;2-qI7U-Re& O j K 0N#C=rhIKe zona izinto ezithethwa ngomlomo, zisuka entliziyweni. Zezo zinto ke ezimenza angcole umntu.[ /Aniqondi na ukuba konke okungena emlonyeni, kuya esiswini, kuze kulahlwe ngasese?A }UYesu wathi kubo: “Kanti nani nikwanje na ukungaqondi?@ {Waza uPetros wathi: “Khawusicacisele lo mzekeliso.”y kBayekeni; baziinkokheli eziziimfama. Ke ukuba imfama ikhokela enye imfama, ziya kweyela zombini ezindongeni.”b = Waphendula wathi: “Zonke izityalo ezingatyalwanga nguBawo osezulwini ziya kuncothulwa.ve Basondela kuYesu abafundi bakhe, bathi kuye: “Uyazi nje ukuba *abaFarasi bakhutyekisiwe yintetho yakho?”wg Umntu akangcoliswa yiloo nto ingena kuye ngomlomo; zizinto azithetha ziphume kuye ngomlomo ezimngcolisayo.”J  UYesu, eyibizele kuye indimbane, wathi: “Phulaphulani niqonde.^5 ‘Bafumana bendihlonela, kuba bafundisa iimfundiso eziyimithetho nje yabantu.’”c?“ ‘Aba bantu bandibeka ngomlomo, kanti yona intliziyo ikude lee kum,’ itsho iNkosi.MBahanahanisindini, uIsaya wayenyanisile ukushumayela ngani, esithi:5akasavumelekanga ukumenzela nto ngaloo nto uyise nokuba ngunina. Ngokwenjenjalo nithi ngenxa yesithethe senu, nilenze into engento ilizwi likaThixo.}Kanti nina nithi ukuba ubani unento angamnceda ngayo uyise nokuba ngunina, kodwa asuke athi loo nto ingumnikelo kuThixo,ykKaloku uThixo wathi: ‘Beka uyihlo nonyoko,’ watsho nokuthi: ‘Othuka uyise, nokuba ngunina, makabulawe.’oWWabaphendula wathi: “Nina, kutheni ukuba nithi ngenxa yesithethe senu, ningawenzi umthetho kaThixo?~w“Kutheni abafundi bakho bengasilandeli nje isithethe samanyange, le nto batya isonka ngezandla ezingahlanjwanga?”Y} -Kwafika *abaFarasi nabachazi-mthetho kuYesu, bevela eJerusalem, bambuza besithi: | $ambongoza okokuba abagulayo bachukumise nokuba ngumqukumbelo nje wesambatho sakhe. Bathi ke abo bawuchukumisáyo baphila mpela.l{Q#Amqonda amadoda alapho ukuba nguYesu, athumela kuwo wonke loo mmandla, azisa kuye bonke abagulayo,Iz "Beluwelile uLwandle lwaseGalili, bâfika ezweni laseGenesarete._y7!baza abo basesikhitshaneni baqubuda kuYesu, besithi: “Inene, ùnguNyana kaThixo.”3xa Bakhwela ke esikhitshaneni, wadamba umoya;wyKwangoko uYesu wasolula isandla sakhe, wambamba, wathi: “Wena ulukholo luncinane, bekutheni na ukuba uthandabuze?”uvcKodwa akuva amandla omoya, usuke woyika, wathi, esaqala ukutshona, wakhala esithi: “Nkosi, ndisindise!”huIUYesu wathi: “Yiza.” Wehla ke esikhitshaneni uPetros, wahamba phezu kwamanzi, waya kuYesu.utcWavakala uPetros esithi: “Nkosi, ukuba ngaba nguwe ngenene, yitsho ndize kuwe ndihamba phezu kwamanzi.”Zs-Kwangoko ke wathetha nabo uYesu, esithi: “Yomelelani; ndim; musani ukoyika.”sr_Abafundi bakumbona ehamba phezu kwamanzi, bankwantya, bathi: “Ngumhlola lo!” Batsho bakhala kukoyika.PqKwathi ke, kungekasi, uYesu weza kubo, ehamba phezu kwamanzi olwandle.ppYNgelo xesha isikhitshana sasesiphakathi elwandle, sintlithwa ngamaza, kuba umoya wawuvela ngaphambili.loQAkuba ke esindulule isihlwele, wenyuka intaba eyedwa, esiya kuthandaza. Kwahlwa eyedwa khona apho.0nYKwangoko ke uYesu wabanyanzela abafundi bakhe ukuba bakhwele esikhitshaneni, bamandulele baye ngaphesheya koLwandle lwaseGalili, ngeli xa yena asindululayo isihlwele.Xm)Amadoda atyáyo aba kumawaka amahlanu, bengekho kwelo nani abafazi nabantwana.hlIBatya ke bonke bahlutha, kwaza kwaqokelelwa iingobozi ezilishumi elinambini zokutya okuseleyo.Vk%Esiyalele isihlwele ukuba sihlale phantsi engceni, wazithatha ezo zonka zihlanu nezo ntlanzi zimbini, wathi ekhangele ezulwini, wabulela, waziqhekeza izonka, wazinika abafundi bakhe, baza bazabela abantu.$jCWathi: “Ziziseni apha.”_i7Bathi ke kuye: “Asinakutya apha. Sinezonka ezihlanu neentlanzi ezimbini kuphela.”Yh+Kodwa uYesu wathi kubo: “Akukho mfuneko yakuba bemke. Bapheni nina ukutya.”&gEKwakuhlwa abafundi bakaYesu beza kuye, bathi: “Le ndawo ayinamizi, nexesha selimkile; bandulule abantu bemke, baye ezidolophaneni, bazithengele ukutya.”sf_Ehlile ke esikhitshaneni, uYesu wabona isihlwele sabantu, wavelana naso, wabaphilisa abagulayo ababekuso.!e; UYesu, evile ngokufa kukaYohane, wemka ngesikhitshana, waya kwindawo engenabantu eyedwa. Bekuvile oku abantu, baya kuye ngeenyawo, bevela ezidolophini.hdI Beza ke abafundi bakaYohane, basithatha isidumbu sakhe, basingcwaba; baza baya kuxelela uYesu.]c3 Yeziswa ke ngesitya intloko yakhe, yanikwa intombi leyo, eyathi yona yayisa kunina.Ib  wathumela okokuba uYohane anqunyulwe intloko entolongweni apho.vae Waba buhlungu ukumkani, kodwa ngenxa yesifungo, nangenxa yâbo babesethekweni kunye naye, wathi mayiyinikwe;e`CKe yona, iqhutywe ngunina, yathi: “Ndinike ngoku ngesitya intloko kaYohane umbhaptizi.”O_waza wayithembisa efunga okokuba woyinika nantoni na esukuba iyicela.^Ngomhla wesikhumbuzo sokuzalwa kukaHerode, intombi kaHerodiya yangqungqa phambi kwababekho kwelo theko, yamkholisa uHerode,w]gUHerode wafuna ukumbulala uYohane, kodwa wayesoyika abantu, kuba babesithi ungomnye *wabashumayeli bamandulo.W\'UYohane wasola uHerode, wamxelela ukuba akuvumelekanga ukuba ahlalisane naye.)[KKaloku uHerode wambamba uYohane, wamkhonkxa, wamfaka entolongweni. Oku wakwenza ngenxa yokuba yena Herode wayehlalisana noHerodiya umka-Filipu, umninawe wakhe.Z}waza wathi kwizicaka zakhe: “Lo nguYohane umbhaptizi. Uvukile kwabafileyo; yiyo le nto anamandla okwenza ezi zinto.”EY Ngelo xesha uHerode, owayephethe, waziva iindaba ezingoYesu,HX  :Ngenxa yokungakholwa kwabo akenzanga mimangaliso mininzi apho.*WM 9Ngenxa yale nto ke bambukula. Waza uYesu wathi kubo: “Kakade umshumayeli uyayinikwa imbeko; kukwelakowabo kuphela, ekhayeni lakhe, apho angayifumani khona.”_V7 8Noodade wabo àbahlali apha bonke na? Ngaba lo mntu uzifumene phi zonke ezi zinto?”}Us 7Akanguye na unyana womchweli? Unina akanguye na uMariya? Abantakwabo asingabo na ooYakobi, noYose, noSimon, noJuda?"T= 6Efikile kowabo, wafundisa endlwini yesikhungo. Bâmangaliseka kakhulu abo bamváyo, besithi: “Ngaba ubufumene phi na obu bulumko? Le mimangaliso yona?DS 5Kwathi, uYesu akugqiba ukuyenza le mizekeliso, wemka apho.5Rc 4Waza wathi kubo: “Ke ngoko, umchazi-mthetho ngamnye othe waba ngumfundi wezolawulo lukaThixo, ufana nomninimzi onokukhupha izinto ezintsha kwanezindala kuvimba wakhe.”YQ+ 3UYesu wathi: “Ngaba nikuqondile na konke oku?” Baphendula bathi: “Ewe.”\P1 2zibaphose kwiziko elivutha umlilo, apho kuya kubakho ukulila nokungcungcutheka.”|Oq 1Kuya kuba njalo ekuphelisweni kweli phakade. Zophuma izithunywa zezulu, zibakhethe abakhohlakeleyo kwabalungileyo,zNm 0ekuthe, wakuzala, watsalelwa elunxwemeni, kwahlalwa phantsi, ezilungileyo zaqokelelwa esityeni, ezimbi zalahlwa.Mw /“Kananjalo ukulawula kukaThixo kunokufaniswa nomnatha owaphoswa elwandle, wabambisa iintlobo ngeentlobo zeentlanzi;iLK .othi akubhaqa perile ithile ixabisekileyo, aye kuthengisa konke anako, ayithenge loo perile.”bK= -“Kananjalo ukulawula kukaThixo kunokufaniswa nomrhwebi ohamba efuna *iiperile ezintle,HJ  ,“Ukulawula kukaThixo kunokufaniswa nobutyebi obufihlwe entsimini, waza ubani wabubhaqa, wabugqumelela kwakhona, wathi, evuya kakhulu, waya kuthengisa konke anako, wayithenga loo ntsimi.”mIS +Bothi ke abangamalungisa baqaqambe ngokwelanga bekwikomkhulu likaYise. Oneendlebe zokuva makeve.”YH+ *zibaphose kwiziko elivutha umlilo, apho kuya kubakho ukulila nokungcungcutheka.G3 )UNyana woLuntu wozithuma izithunywa zakhe, zibaqokelele bangabikho apho alawula khona bonke abalahlekisayo, nabo bonke abenza okuchasene nomthetho,[F/ (Njengoko luqokelelwayo ukhula, lutshiswe, koba njalo ekuphelisweni kweli phakade.mES 'Utshaba oluluhlwayelayo ngumtyholi. Ukuvuna kukupheliswa kweli phakade. Abavuni zizithunywa zezulu.yDk &Intsimi le lihlabathi. Yona imbewu elungileyo ngabantu abalawulwa nguThixo. Ke lona ukhula ngabantu bongendawo.RC %Waphendula wathi: “Lowo uhlwayela imbewu elungileyo *nguNyana woLuntu.B# $Wazindulula ke izihlwele uYesu, wangena endlwini. Beza kuye abafundi bakhe, bathi: “Khawusicacisele umzekeliso ngokhula olusentsimini.”.AU #Ngokwenjenjalo wakuzalisekisa okwathethwayo *ngumshumayeli esithi: “Ndiya kuthetha ngemizekeliso, ndizityhile izinto ezazifihlakele kwasekusekweni kwehlabathi.”o@W "Zonke ezi zinto uYesu wazithetha kwizihlwele ngemizekeliso. Akathethanga nto kuzo kungengamizekeliso.;?o !UYesu wabenzela nomnye umzekeliso, esithi: “Ukulawula kukaThixo kunokufaniswa negwele awalithathayo umfazi, walixovulela kumgubo ozizitya ezithathu, laza layinyusa intlama.”L> Ukhozo lwemostade lolona luncinane kunazo zonke iintlobo zembewu, kanti lwakukhula luba lukhulu kunayo yonke imifuno, lube ngumthi omkhulu kangangokuba neentaka zifike, zakhele emasebeni awo.”*=M Wabenzela nomnye umzekeliso uYesu, esithi: “Ukulawula kukaThixo kunokufaniswa nokhozo lwembewu yemostade, athe ubani waluthatha, waluhlwayela entsimini yakhe.k<O Luyekeni ukhula, lukhule kunye nengqolowa, kude kube lixesha lokuvuna. Xa kuvunwayo ke, ndothi kubavuni: “Kuqala qokelelani ukhula, nilubophe izithungu, nilutshise, nize ke ingqolowa niyiqokelelele esiseleni sam.” ’ ”`;9 Kodwa yena wathi: ‘Hayi, hleze kuthi xa nincothula ukhula, nincothule kwanengqolowa.|:q Wathi kuzo: ‘Le nto yenziwe lutshaba.’ Zaza izicaka zathi kuye: ‘Ngaba ufuna siye kuluncothula na ukhula?’9/ Zaza izicaka zaya kumnini-mzi, zathi kuye: ‘Nkosi, ibingeyombewu ilungileyo na oyihlwayeleyo entsimini yakho? Ngaba luvela phi na ke ukhula?’L8 Yakudubula ke ingqolowa, iqala ukuba neenkozo, lwabonakala ukhula.q7[ Kwathi ke, xa baleleyo abantu, kwafika utshaba lwakhe, lwahlwayela ukhula phakathi kwengqolowa, lwemka.6 Wabenzela nomnye umzekeliso uYesu, esithi: “Ukulawula kukaThixo kunokufaniswa, nomntu owahlwayela imbewu elungileyo entsimini yakhe.65e Eyahlwayelwa emhlabeni olungileyo ifanekisa lowo uzivayo aziqonde iindaba ezi, aze avelise isiqhamo, omnye ikhulu, omnye amashumi amathandathu, nomye amashumi amathathu.”'4G Eyahlwayelwa endaweni enokhula izekelisa lowo uzivayo iindaba ezi, aze ke amaxhala eli phakade, nokulukuhla kobutyebi, kuziminxe iindaba, kungabikho siqhamo.3/ Onjalo akanazingcambu zendeleyo; uma okomzuzwana kuphela, athi kwakufika imbandezelo okanye intshutshiso ngenxa yeendaba ezi, oyisakale kwangoko.m2S Imbewu eyahlwayelwa elulwalweni ifanekisa lowo uzivayo iindaba ezi, athi kwangoko azamkele ngovuyo.61e Ukuba ubani uthi azive iindaba ezingolawulo lukaThixo, angàziqondi, uyeza ongendawo akuhluthe oko kwakuhlwayelwe entliziyweni yakhe. Yiyo leyo imbewu ehlwayelwe endleleni.?0y “Nina ke, yiveni ingcaciso yomzekeliso ngomhlwayeli../U Ke ndithi kuni, inene, baninzi *abashumayeli nabantu abangamalungisa ababenqwenela ukuzibona izinto enizibonayo, àbazibona, nokuziva izinto enizivayo, àbaziva.”O. “Kodwa nina ninoyolo, kuba ninamehlo abonayo, kwaneendlebe ezivayo.R- Kuba ingqiqo yaba bantu ibuthuntu, bazivingcile iindlebe zabo, bawavala namehlo abo. Kungenjalo babeya kubona, beve ngeendlebe zabo, baqonde ngeengqondo zabo, baze babuyele kum, ndize ndibaphilise.’3,_ Kwenzeka kubo njengoko *umshumayeli uIsaya walithethayo ilizwi likaThixo esithi: “ ‘Nàkuphulaphula niphulaphule, ningaqondi noko; nàkujonga nijonge, ningaboni nto.w+g Ngenxa yoko ndithetha nabo ngemizekeliso. Kaloku bebona nje, ababoni; besiva nje abeva, bengaqondi nakuqonda.i*K Lowo unako uya kunikwa, abe nako nangaphezulu; kodwa lowo ungenako uya kuhluthwa kwanoko anako.) Waphendula wathi: “Kungenxa yokuba nina nikunikiwe ukuzazi iimfihlelo ezingolawulo lukaThixo, kodwa bona abakunikwanga.d(A Beza kuYesu abafundi bakhe, bathi kuye: “Kutheni na ukuba uthethe nabo ngemizekeliso?”%'E Oneendlebe zokuva makeve.”& Enye yawa kumhlaba olungileyo, yavelisa isiqhamo: enye yanika ikhulu, enye amashumi amathandathu, nenye amashumi amathathu.E% Enye yawa endaweni enokhula, olwathi lwakukhula lwayiminxa.o$W Kuthe ke, lakuba shushu ilanga, yatsha, yathi ngenxa yokuba ingenazingcambu zendeleyo, yoma kwaphela.#  Enye imbewu yawa endaweni elulwalwa, apho ibingenamhlaba waneleyo; yantshula ke kwangoko, ngenxa yokungabi nabunzulu bamhlaba.`"9 Ekuhlwayeleni kwakhe inxenye yembewu yawa endleleni, zeza iintaka zayichola zayigqiba.!y UYesu ke wasifundisa isihlwele izinto ezininzi ngemizekeliso, esithi: “Kwakukho umhlwayeli owaphuma waya kuhlwayela.u c saba sikhulu kangangokuba yena waya kukhwela esikhitshaneni, wahlala kuso. Isihlwele sona sema elunxwemeni.l S Kwangaloo mini uYesu waphuma endlwini, waya kuhlala ngaselwandle. Sahlanganisana ngakuye isihlwele,gG 2Kaloku lowo uyenzayo intando kaBawo osezulwini nguye ongumntakwethu, nodade wethu, nomama.”V% 1Esalatha abafundi bakhe ngesandla, wathi: “Nanku umama, naba abantakwethu.^5 0Waphendula wathi kulowo wayesitsho: “Ngubani umama? Ngoobani bona abantakwethu?”a; /Kwaza kwakho othi kuye: “Nanku unyoko nabantakwenu phandle, befuna ukuthetha nawe.”mS .Kwathi uYesu esathetha nesihlwele, kwafika abantakwabo nonina, bema phandle, befuna ukuthetha naye.X) -ize ke ijike iye kuphuthuma ezinye iindimoni ezisixhenxe ezikhohlakeleyo kunayo, zingene ke zihlale khona; ize imeko yamva yaloo mntu ibe mbi kuneyakuqala. Kuya kuba njalo nakwesi sizukulwana singendawo.”~u ,isuke ithi: ‘Ndiya kubuyela endlwini yam endaphuma kuyo.’ Ithi yakufika, iyifumane izé, itshayelwe, ilungisiwe;xi +“Xa indimoni ithe yaphuma emntwini, icanda ezinkqantosini, ifuna indawo yokuphumla; ize yakuba ingayifumani,[/ *Ngomhla womgwebo ukumkanikazi wasezantsi wophakama abamangalele abantu besi sizukulwana, kuba wavela eziphelweni zomhlaba, esiza kuva ubulumko bukaSolomon, kanti ke omkhulu kunoSolomon nanku phakathi kwenu.”8i )Ngomhla womgwebo abantu baseNiniva bophakama babamangalele abantu besi sizukulwana, kuba bona bâguquka ngentshumayelo kaJona, kanti ke omkhulu kunoJona nanku phakathi kwenu.=s (kuba njengokuba uJona wayemihla mithathu nabusuku buthathu esiswini sesilo esikhulu solwandle, wothi naye *uNyana woLuntu abe mihla mithathu nabusuku buthathu emathunjini omhlaba.9k 'Wabaphendula wathi kubo: “Sisizukulwana esikhohlakeleyo, esikrexezayo ngokunganyaniseki kuThixo, esifuna umqondiso; kanti asiyi kunikwa mqondiso, ingenguwo umqondiso kaJona;pY &Abathile kubachazi-mthetho *nabaFarasi bathi kuYesu: “Mfundisi, sicela ukuba usibonise umqondiso.”E %Umntu uya kugwetywa, okanye akhululwe, ngokwamazwi akhe.”|q $“Ke, ndithi kuni, ngomhla womgwebo abantu baya kuziphendulela ngelizwi ngalinye eliphuthileyo abathe balithetha.`9 #Umntu olungileyo uvelisa ukulunga okukuye. Ke okhohlakeleyo uvelisa inkohlakalo ekuye.3 "Nzalandini yamarhamba, ningáthini na ukuba nako ukuthetha okulungileyo, nikhohlakele nje? Kaloku umlomo womntu uphuphuma oko intliziyo izele kuko.( I !“Ukuba nithi umthi ulungile, mawuvelise iziqhamo ezilungileyo; ukuba ke nithi ngumthi ombi, mawuvelise iziqhamo ezibi. Kaloku umthi uqondwa ngeziqhamo zawo., Q Othe wathetha ilizwi elichasene naye *uNyana woLuntu uya kuxolelwa, kodwa othe wathetha elichasene noMoya oyiNgcwele akayi kuxolelwa kweli phakade nakwelizayo.”   Ke ngoko, ndithi kuni, zonke izono nezinyeliso baya kuzixolelwa abantu, kodwa kona ukunyelisa uMoya oyiNgcwele akuyi kuxolelwa.d A “Lowo ungekho kwicala lam, uchasene nam, nalowo ungandincedisiyo ukuqokelela, uyachitha. - “Angathini umntu ukungena endlwini yegorha, ahluthe impahla yalo, engathanga kuqala alibophe igorha elo, aze ke andule ukuyiphanga indlu leyo.lQ Ukuba ke ndizikhupha ngoMoya kaThixo iindimoni, ulawulo lukaThixo aluthwasanga, lugalelekile kuni.ve Ukuba iindimoni ndizikhupha ngoSathana, bazikhupha ngabani bona oonyana benu? Mabaphendule, nigwetywe ngabo.iK Ke ukuba uSathana ukhupha uSathana, evukelene kwayedwa nje, lothini na ukungawi ulawulo lwakhe?*M UYesu, ezazi iingcamango zabo, wathi kubo: “Bonke uburhulumente obuvukelana bodwa buyabhanga; nedolophu, nokuba ngumzi, ovukelana wodwa, awunakuba nankqubela.ta Kodwa bona *abaFarasi, bakukuva oku, bathi: “Iindimoni ezi uzikhupha ngoSathana, umphathi weendimoni.”S Samangaliswa sonke isihlwele, sathi: “Akungebi nguNyana kaDavide lo?” Kwathi kwaziswa kuYesu umntu ophethwe yindimoni, eyimfama, esisimumu. UYesu wamphilisa loo mntu, wathetha, wabona nokubona.0[ Kananjalo iintlanga zokholosa ngaso.” Ingcongolo eyaphukileyo asiyi kuyiqhawula, nesibane esilozizayo asiyi kusicima. Siya kubuzinzisa bude bongame ubulungisa.R Asiyi kuba nephike sikhwaze, lingayi kuviwa bani ezitalatweni izwi laso. ~ “Naso isiCaka sam endisinyulileyo, eso sisenyongweni kum, endikholiweyo siso. Ndosifaka uMoya wam, sizazise isigwebo iintlanga.U}# ukuze lizaliseke ilizwi likaThixo elathethwa *ngumshumayeli uIsaya lisithi:.|W ebayala ukuba bangaxeleli bani ngaye,e{C Ekwazile oko, uYesu wemka apho. UYesu walandelwa ngabantu abaninzi, waza wabaphilisa bonke,9zm Baphuma ke abaFarasi, babhunga ukumbulala uYesu.pyY Wathi ke kuloo mntu: “Solule isandla sakho.” Wasolula, saza saphila isandla sakhe, safana nesinye.lxQ Ubeke phi ke umntu ukuxabiseka kunegusha? Ngoko ke kulungile ukwenza inceba ngoMhla wokuPhumla.”w Waza wathi kubo: “Ukuba ngaba kukho ubani kuni enegusha, yaza loo gusha yeyela emngxunyeni ngoMhla wokuPhumla, akayi kuyirhola na?)vK Apho babona umntu owome isandla. Abantu abathile, benenjongo yokummangalela uYesu, bambuza besithi: “Ngaba kuvumelekile na ukuphilisa *ngoMhla wokuPhumla?”=uu Emkile apho uYesu, waya kungena *kwindlu yesikhungo.Dt Kaloku *uNyana woLuntu uyiNkosi yawo noMhla wokuPhumla.”!s; Ukuba benisazi okokuba ithetha ukuthini na le ndawo ithi *eziBhalweni: ‘Ndithanda inceba, andithandi mbingelelo,’ ngeningabagwebanga abangenatyala.3ra Ke ndithi kuni, lo ulapha mkhulu kunendlu.q) Khona, anifundanga na *emthethweni kaMosis okokuba ababingeleli bayawaphula umthetho woMhla wokuPhumla endlwini kaThixo, bangabi natyala noko?>pu Kaloku wangena endlwini kaThixo, wazitya izonka ezazinikelwe kuThixo. Kanti ngokomthetho ezi zonka yena neqela lakhe babengamelwe kuzitya. Ngababingeleli kuphela ababenelo lungelo.bo= Wathi kubo: “Anizange nikufunde na awakwenzayo uDavide mhla walamba yena neqela lakhe?znm *AbaFarasi, bekubona oko, bathi kuye: “Khangela, abafundi bakho benza okungavumelekanga ngoMhla wokuPhumla.”m  Ngelo xesha uYesu wacanda emasimini *ngoMhla wokuPhumla baza bathi abafundi bakhe belambile, bakha izikhwebu zengqolowa, batya.>lw kuba idyokhwe yam ayityabuli, nomthwalo wam ulula.”k Ngenani edyokhweni yam, nifunde kum, kuba mna ndilulamile, ndingontliziyo ithobekileyo. Nothi ke nizifumanele ukuphumla iintliziyo zenu,Jj  “Yizani kum, nina nonke nisindwayo, nibulalekayo; ndoniphumza.?iw “Zonke izinto ziphathiswe mna nguBawo; kananjalo akukho bani umaziyo uNyana, ngaphandle koYise, kungekho bani umaziyo uYise ngaphandle koNyana, nalowo uNyana athanda ukumtyhilela.4hc Ewe, Bawo, wênjenje kuba kukholekile kuwe."g= Ngelo xesha uYesu wathi: “Ndiyakudumisa, wena Bawo, Nkosi yezulu nomhlaba, ngokuzifihla kwakho ezi zinto kwizilumko neengqondi, wazityhilela iintsana.Yf+ Ewe, ndithi kuni, ngomhla womgwebo koba nokunyamezeleka okweSodom kunokwenu.”6ee Wena Kapernahum, unga ungaphakanyiselwa ezulwini na? Hayi, uya kuphoswa phantsi kwelabafileyo. Ukuba yayithe yenzeka eSodom imimangaliso eyenzeke kuwe, ngeyisekho nanamhla.`d9 Ewe, ndithi kuni, ngomhla womgwebo koba nokunyamezeleka okweTire nokweSidon kunokwenu.Gc “Mawoo, wena Korazin! Mawoo, wena Bhetesayida! Ukuba imimangaliso eyenzeke kuni yayenzeke eTire naseSidon, abemi bakhona ngebaguqukayo kwakudala, bambatha ezirhwexayo, bazigalela uthuthu.wbg Waza uYesu wazisola ngokungaguquki kwazo iidolophu apho wayesenza khona inkoliso yemimangaliso yakhe, esithi:sa_ Wafika yena uNyana woLuntu esidla esela; kwaza kwathiwa: ‘Khanibone, umntu onyolukileyo, indlamanzi, umhlobo wabaqokeleli-rhafu naboni!’ Noko ke ubulumko bukaThixo bubonakala buyinyaniso ngayo yonke imisebenzi esisiqhamo sabo.”t`a “Kuba kaloku wafika uYohane umbhaptizi, ezila ukutya, engaseli wayini, kwaza kwathiwa: ‘Unendimoni.’h_I “ ‘Sanombelela, naza nina anaxhentsa; sanihlabelela ingoma yesililo, naza nina analila!’^! “Ndiya kubafanisa nantoni na ke abantu besi sizukulwana? Bafana nabantwana abahleli ebaleni lembutho, abanye bebhekisa kwabanye besithi:"]? Oneendlebe zokuva makeve.T\! UYohane nguye uEliya olindelweyo – ukuba ngaba niyavuma ukukwamkela oko.b[= Kwakuvakaliswa izibhalo zabo bonke *abashumayeli *nomthetho kaMosis, de kwafika uYohane.Z1 Ukususela kwimihla kaYohane umbhaptizi, kude kube ngoku, abantu babegxalathelana ukuya kulo ulawulo lukaThixo, abazimiseleyo bengena benyathelana.8Yi “Ndithi kuni, inene, kubo bonke abazelwe kweli hlabathi akukho bani mkhulu kunoYohane umbhaptizi; kanti noyena mncinane ùphantsi kolawulo olutsha lukaThixo, mkhulu kunaye. X UYohane ngulowo uThixo atshoyo ngaye *eziBhalweni ukuthi: “ ‘Naso isigidimi sam esiya kukwandulela, sikugabulele izigcawu.’{Wo Ngaba naniphumele ntoni kakade? *Yayingumshumayeli? Ewe, ndithi kuni, nibone oyena ungumshumayeli ngokupheleleyo.Vw Naniphume nisiya kubona ntoni na kakade? Yayingumntu ohombileyo na? Niyabona, abo bahombayo basezindlwini zookumkani.:Um Bakuba bemkile ke abathunywa bakaYohane, uYesu wathetha ngoYohane kwisihlwele, esithi: “Naniphume nisiya kubona ntoni na entlango? Yayiyingcongolo na izanya-zanyiswa ngumoya?-TU Unoyolo othe akakhutyekiswa ndim!”0SY okokuba iimfama zibuya zibone, iziqhwala ziyahamba, abaneqhenqa bayahlanjululwa, izithulu ziyeva, abafileyo bayavuswa, abasweleyo bayazishunyayezwa iindaba ezimnandi.lRQ Waphendula uYesu, wathi kubo: “Hambani niye kumbalisela uYohane ezi zinto nizibonayo nenizivayo;YQ+ ukuba babuze kuye, bathi: “Ungulowo uzayo na wena, okanye masilinde omnye?”]P3 UYohane, esentolongweni, weva ngemisebenzi kaKrestu, waza wathumela abafundi bakhe,O  Kwathi uYesu akugqiba ukubayalela abafundi bakhe abalishumi elinambini, wemka apho, waya kushumayela kwiidolophu zalapho.N *Othe wapha nokuba mnye kwaba bancinane nekomityi le yamanzi, ngokuba engumfundi wam, inene ngekhe aphosane nomvuzo wakhe nakanjani na.” M9 )Othe wamkela *umshumayeli ngokuba engumshumayeli, wofumana umvuzo womshumayeli; nothe wamkela ilungisa ngokuba lililungisa, wofumana umvuzo welungisa.\L1 (“Othe wanamkela nina, wamkela mna; nothe wamkela mna, wamkela lowo wandithumayo.mKS 'Othe wabuzuza ubomi bakhe, wolahlekelwa bubo; nothe walahlekelwa bubomi bakhe ngenxa yam, wobuzuza.PJ &Nalowo uthe akawuthwala umnqamlezo wakhe andilandele, akandifanelanga.I/ %“Othe wathanda uyise nokuba ngunina ngaphezu kwam, akandifanelanga; nothe wathanda unyana nokuba yintombi yakhe ngaphezu kwam, akandifanelanga./HY $Iintshaba zomntu zoba ngabendlu yakhe.RG #Ndize kuxabanisa unyana noyise, intombi nonina, umolokazana no ninazala.dFA "“Ze ningabi ndizise uxolo ehlabathini. Hayi, andizisanga luxolo, koko ndizise imbambano.RE !Ke ondikhanyelayo ebantwini, nam ndiya kumkhanyela kuBawo osezulwini.”_D7 “Wonke umntu othe wandivuma phambi kwabantu, nam ndothi ndimvume kuBawo osezulwini.FC Ke musani ukoyika: nixabisekile kuneentaka ezininzi nina!”?By Nina ke, kwaneenwele ezi zentloko yenu zibaliwe zonke.A} Andithi, iintaka ezincinci zithengiswa ngambini ngesenti? Kanti akukho nanye kuzo iya kuwa emhlabeni engavumanga uYihlo./@W Musani ukuboyika abo banibulala ngokwasenyameni, kodwa bengenako ukubulala umphefumlo. Yoyikani uThixo, yena onako ukutshabalalisa umphefumlo kwanomzimba esihogweni.g?G Endikuthethayo kuni ebumnyameni, kuthetheni nina ekukhanyeni; enikusetyezelweyo nikubhengeze.l>Q “Musani ukuboyika abantu. Akukho nto igqunyiweyo ingayi kutyhilwa, nefihlakeleyo ingayi kwaziwa.Y=+ Makaneliseke umfundi kukuphatheka njengomfundisi wakhe, nesicaka kukuphatheka njengenkosi yaso. Ukuba umninimzi babemthuka ngokuthi unguSathana, ungáthini na ukungàthukwa ngakumbi ngoSathana umzi wakhe?”]<3 “Akukho mfundi mkhulu kunomfundisi wakhe, kungekho sicaka sikhulu kunenkosi yaso. ;  Xa banitshutshisayo kule dolophu, yiyani kwenye, kuba inene, aniyi kuzigqiba iidolophu zakwaSirayeli engekafiki *uNyana woLuntu.p:Y Niya kuthiywa ngabantu bonke ngenxa yegama lam. Ke lowo unyamezelayo kude kube sekupheleni wosindiswa.9 “Oonyana bomntu omnye baya kusana ekufeni, uyise anikele umntwana, bathi nabantwana babavukele abazali, babanikele ukuba babulawe.I8  kuba asinini abaya kuthetha, nguMoya kaYihlo oya kuthetha kuni..7U Xa bathe banisa enkundleni yamatyala, ze ningaxhaleli ukuba nothetha ntoni na, nokuba nothetha njani na; kothi, lakufika elo xesha, niyinikwe into eniya kuyithetha,s6_ Nomiswa phambi kwabalawuli nookumkani ngenxa yam. Kulapho niya kundingqinela khona kubo nakuzo iintlanga.a5; Balumkeleni abantu, kuba baya kuninikela ezinkundleni, nikatswe *ezindlwini zesikhungo.4} “Niyabona, ndinithuma njengeegusha phakathi kweengcuka. Ke ngoko yibani nobulumko njengeenyoka, nilulame njengamahobe.^35 Inene, eso sixeko siya kuva ubunzima ngaphezu kweSodom neGomora ngomhla womgwebo.”+2O Ukuba bathe àbanamkela, okanye àbawaphulaphula amazwi enu, ze nithi nakuphuma kuloo mzi, okanye kweso sixeko, nivuthulule uthuli olusezinyaweni zenu nikhalala.p1Y Ukuba abantu baloo mzi bayanamkela, basikeleleni, kodwa ukuba abanamkeli, uxolo lwenu malubuyele kuni.10] Nakungena emzini, ze nibabulise abakuwo. /  “Nakusiphi na isixeko okanye idolophu enithe nangena kuyo, funani lowo unokuthi anamkele, nihlale khona de nimke kuloo ndawo.{.o Ze ningaphathi ngxowa, nazambatho ngazibini, nazihlangu, namsimelelo. Kaloku umvuzo ulilungelo kumntu osebenzayo.o-W Ze ningazameli ukuba nibe nemali emibhinqweni yenu, nokuba yigolide, nokuba yisiliva, nokuba lubhedu. ,  Philisani abagulayo, nivuse abafileyo, nihlambulule abaneqhenqa, nikhuphe iindimoni. Namkelé ngesisa, ke ngoko yiphani ngesisa.W+' Ekuhambeni kwenu ze nishumayele nisithi: ‘Ulawulo lukaThixo lusemnyango!’=*u Yiyani kanye kwiigusha ezilahlekileyo zakwaSirayeli.#)? UYesu wabathuma aba bafundi balishumi elinambini, ebayalele ngokuthi: “Ze ningayithathi indlela eya kweleentlanga, ningangeni kwiidolophu zamaSamariya.N( uSimon iTsha-ntliziyo, noJudas Sikariyoti, owayeza kungcatsha uYesu.j'M uFilipu noBhartolomeyu; uTomas noMatewu, umqokeleli-rhafu; uYakobi, unyana ka-Alifeyu, noTadeyu;*&M Nânga ke amagama abafundi abalishumi elinambini: kuqala, uSimon, lo kuthiwa nguPetros, noAndreya umntakwabo; uYakobi, noYohane umntakwabo, oonyana bakaZebhedi;%  UYesu wababizela kuye abafundi bakhe abalishumi elinambini, wabanika igunya lokukhupha iindimoni nelokuphilisa abantu kwizifo ngezifo.Z$- &Thandazani ke ngoko kuMnini-sivuno, okokuba athumele abasebenzi, baye kuvuna.”Y#+ %Ke wathi kubafundi bakhe: “Umsebenzi wokuvuna mkhulu, kodwa bambalwa abavuni.g"G $Akuzibona izihlwele, wavelana nazo, kuba bezinxubile, zityhafile ngokweegusha ezingenamalusi..!U #UYesu wayejikeleza kuzo zonke izixeko needolophu, efundisa *ezindlwini zesikhungo, eshumayela iindaba ezimnandi zolawulo lukaThixo, ephilisa abantu kwizifo ngezifo.n U "Kodwa bona *abaFarasi bâthi: “Ngumphathi weendimoni lo umnika amandla okukhupha iindimoni ezi.”) !Kwathi yakukhutshwa indimoni wasuka wathetha lowo ubesisimumu; baza bamagaliswa abantu, besithi: “Into enje ayizange yenzeke kwaSirayeli.”]3 Ukuphuma kwazo ezi mfama, nako kufika isimumu esiphethwe yindimoni, siziswa kuYesu.R Kodwa zona zemka zazibhengeza iindaba ezingoYesu kuwo wonke loo mmandla.hI Avuleka ke amehlo azo. Waza uYesu waziyala kakhulu, esithi: “Lumkani kungàziwa mntu oku.”^5 Waza uYesu wawachukumisa amehlo azo, esithi: “Makwenzeke kuni ngokokholo lwenu.”'G Akungena endlwini uYesu, zeza kuye iimfama ezo, waza uYesu wathi kuzo: “Niyakholwa na okokuba ndinako ukukwenza oku?” Zaphendula zathi: “Ewe, Nkosi.”w UYesu wemka apho, kwathi edlula walandelwa ziimfama ezimbini, zikhwaza zisithi: “Nyana kaDavide, senzele inceba.”/Y Yaduma loo nto kuwo wonke loo mmandla.hI Bakuba bonke bekhutshiwe endlwini, uYesu wangena, wabamba isandla sentombazana leyo, wayivusa.gG waza wathi: “Khaniphume. Intombazana le ayibhubhanga; ilele nje.” Basuka bamwa ngentsini.wg Wafika ke uYesu endlwini yegosa elo, wazibona iimvumi zomngcwabo, ekubona ukukhathazeka kwesihlwele ebesikho,{o UYesu wajika, wambona, wathi: “Yomelela, ntombi! Ukholo lwakho lukuphilisile.” Waphiliswa kwangoko loo mfazi.c? kuba wayesithi: “Ukuba ndithe ndachukumisa nokuba sisambatho sakhe esi, ndophiliswa.” Ke umfazi owayehlamba engaphezi iminyaka elishumi elinambini esifa, wasondela ngasemva, wachukumisa umqukumbelo wesambatho sikaYesu,>w Waphakama uYesu, walilandela, ehamba nabafundi bakhe.2] Kwathi esazithetha kubo uYesu ezi zinto, kwafika igosa *lendlu yesikhungo, laqubuda kuye, lathi: “Intombi yam isand' ukubhubha. Yiza, uyibeke isandla; iya kuphila.”  Kananjalo akukho mntu uyitha kwiimvaba ezindala iwayini entsha engekabili, kuba ukuba uthe wenjenjalo, zogqabhuka zonakale iimvaba, ichitheke iwayini. Kaloku iwayini engekabili ithiwa kwiimvaba ezintsha, ize ke igcinakale iwayini, zingonakali iimvaba.”yk “Kaloku akukho mntu uthungela isiziba esitsha kwisambatho esidala, kuba sofinyela, sisikrazule isambatho eso.' G Wabaphendula wathi: “Ngaba abakhaphi bomyeni bangákhedama na umyeni esenabo? Abangekhe! Kodwa lofika ixesha lokuba umyeni asuswe kubo, bandule ke ukuzila.. U Abafundi bakaYohane umbhaptizi beza kuYesu, bambuza bathi: “Kutheni na okokuba thina *nabaFarasi sisoloko sizila ukutya nje, kanti bona abafundi bakho abazili?” SU~~}}s}||b{{6zz$yxxwwYvvpvuu@tt-srsrrWqqBpp1oonPnmmlkkrjjilhhigg ffeeMd|cccUTSSnS(RnQQaPPjOO6NN$MM(LLsKK JJIINHH1GGQFFNFEDDD6CCBB A@@t==u=<<;;^::a99\8C7J66W55~544B3322111A00F//Y..%-},,_++**/))|((''_'&&T%%,$$j###"!!v!$ vx!$)-%coZ&^Np s  G {  |iT= S(IKe kaloku, phakathi kwethu kwakukho oonyana bomntu omnye abasixhenxe, yaza inkulu yazeka umfazi, yasweleka ingenabantwana, waza umfazi lowo waba ngowomninawa. 9besithi: “Mfundisi, uMosis wathi: ‘Ukuba ubani uthe wafa engekabi nabantwana, makathi umntakwabo amngene umfazi womfi lowo, azalelwe abantwana.’dAKwangaloo mini kweza *abaSadusi kuYesu (bona abo bathi akukho luvuko lwabafileyo), bambuza,SBakuva bamangaliswa, bamyeka bemka.nUWaza uYesu wathi kubo: “Ke, nikani uKhesare okufanele uKhesare, ninike uThixo okufanele uThixo.”b=waza wathi kubo: “Ngokabani lo mfanekiso neli gama?” Bathi kuye: “NgokaKhesare.”;~qNdiboniseni imali ekurhafwa ngayo.” Bayizisa ke,`}9Ke uYesu, eyazi inkohlakalo yabo, wathi kubo: “Bahanahanisindini, nindilingelani na?\|1Khawutsho ke, ngaba kuvumelekile na ukurhafa *kuKhesare, okanye akuvumelekanga?”.{UBathumela abafundi babo kuye, *benamaHerode, bathi: “Mfundisi, siyazi ukuba uthembekile, uyifundisa ngenyaniso indlela kaThixo, kuba akucengi bani, ungenamkhethe.PzBâya kubhunga ke *abaFarasi, becebisana ngokumbambisa ngamazwi uYesu.FyKaloku baninzi abamenyiweyo, kodwa bambalwa abanyuliweyo.”x) Waza ukumkani wathi kwizicaka: ‘Mbopheni izandla neenyawo, nimphose phandle ebumnyameni lee, apho kuya kubakho ukulila nokungcungcutheka.’rw] waza wathi kuye: ‘Mfondini, ungene njani na apha ungenáyo ingubo yomsitho?’ Wakhohlwa kukuphendula.xvi “Kwathi, akungena ukumkani, esiya kubona abasemsithweni, wabona kukho umntu ongayambathanga ingubo yomsitho, u9 Zaphuma ezo zicaka, zaya ezindleleni, zabahlanganisa bonke abo zabafumanáyo, abakhohlakeleyo kwanabalungileyo. Indlu yomsitho yazala yema ngeembambo.ntU Ke ngoko yiyani apho zihlangana khona iindlela, nibamemele emsithweni bonke abantu enibafumanayo.’hsIWaza wathi kwizicaka zakhe: ‘Okunene umsitho sewulungile, kodwa abamenyiweyo abafanelekanga.sr_Waba nomsindo ke ukumkani, wathuma amajoni akhe, wabatshabalalisa abo babulali, wayitshisa idolophu yabo.Qqbaza bathi abanye bazibamba izicaka ezi, baziphatha kakubi, bazibulala.p}Kodwa nangoko abo bamenyiweyo abayikhathalelanga loo nto, basuka omnye waya emasimini akhe, omnye waya evenkileni yakhe;To!waphinda wathuma ezinye izicaka, esithi mazithi kwâbo bamenyiweyo: ‘Niyabona, isidlo sam sendisilungisile. Iinkomo zam nempahla yam etyetyisiweyo sezixheliwe. Konke sekulungile; yizani emsithweni.’knOWazithuma izicaka zakhe ukuba ziye kubabiza abamenyiweyo, beze emsithweni. Kodwa bona abavumanga;Ym+“Ukulawula kukaThixo kunokufaniswa nokumkani owamenzela umsitho unyana wakhe.;l sWaphinda uYesu wathetha nabo ngemizekeliso, esithi:]k3.baza bafuna ukumbamba, kodwa babesoyika isihlwele esasisithi uYesu *ungumshumayeli.kjO-Bakuyiva imizekeliso kaYesu, ababingeleli abaziintloko *nabaFarasi baqonda okokuba uthetha ngabo,]i3,Bonke abathe bawa phezu kweli litye botyumka; ke bona elithe labawela bocoleka.]”h +“Ke ngoko, ndithi kuni, ukulawulwa nguThixo kuya kuniphosa, kufunyanwe luhlanga oluzivelisayo iziqhamo zolawulo lukaThixo. [Yg+*UYesu wathi kubo: “Aniyifundanga na *eziBhalweni le ndawo ithi: “ ‘Ilitye abalidelayo abakhi lilo elaba lelona libalulekileyo lesiseko. Oku kwênzeka kuvela eNkosini; kungummangaliso emehlweni ethu.’Bf})Baza bathi kuye: “Uya kubatshabalalisa kakubi abo bantu bakhohlakeleyo, isidiliya eso asiqeshise kwabanye abalimi, abaya kumnika isabelo sakhe seziqhamo ngexesha lokuvuthwa kwazo.”Ee(“Akufika ke umnini-sidiliya, uya kubathini abo balimi?”>dw'Bambamba, bamphosa ngaphandle kwesidiliya, bambulala.c{&Kodwa abalimi, bakumbona unyana, bathethana bodwa, besithi: ‘Yindlalifa le. Yizani siyibulale, ilifa libe lelethu.’_b7%Emva koko wathumela unyana wakhe kubo, esithi: ‘Noko bomhlonela yena unyana wam.’aa;$Wabuya ke wathuma ezinye izicaka, zizininzi kunezokuqala, baza benza kwaloo nto nakuzo.h`I#Basuka bona abalimi basibetha esinye isicaka, esinye basibulala, esinye basigibisela ngamatye. _"Lakufika ixesha lokuvuthwa kweziqhamo, wathumela izicaka zakhe kwabo balimi, ukuze amkele esakhe isabelo eziqhameni zesidiliya eso.7^g!“Nangu omnye umzekeliso. Kwakukho umninimzi owatyala isidiliya, wasibiyela, wemba isixovulelo seediliya, wakha imboniselo, wasiqeshisa kubalimi, wahambela kwelinye ilizwe.B]} Kaloku uYohane weza kuni ekweyona ndlela iyiyo, naza nina ànamamkela. Ke bona abaqokeleli-rhafu namahenyukazi bâmamkela. Naxa nakubonáyo oko, anizange nide nizohlwaye, nimamkele.”o\WKhanitsho, nguwuphi kwaba bantwana oyenzileyo intando kayise?” Baza bathi: “Ngowokuqala.” Ke uYesu wathi kubo: “Ndithi kuni, inene, abaqokeleli-rhafu namahenyukazi baxhamla ubuncwane bokulawulwa nguThixo ningekabuva nina.i[KUYise lowo wathetha kwaloo nto nakomnye unyana, waza yena wathi: ‘Ewe, tata.’ Kodwa àkaya.QZWasuka waphendula wathi: ‘Andicingi.’ Kodwa kamva wazohlwaya, waya.uYc“Kwakukho umntu enoonyana ababini. Wathi kowokuqala: ‘Mntanam, yiya kusebenza esidiliyeni namhlanje.’ X Baphendula bathi kuYesu: “Asazi.” Waza yena wathi kubo: “Nam ke andinixeleli ukuba ndizenza ngagunya lini na ezi zinto.”sW_Kodwa ukuba sithe: ‘Laphuma ebantwini,’ soyika isihlwele kuba bonke bathi uYohane *ungumshumayeli.”^V5Ngaba igunya likaYohane lokubhaptiza laliphuma ezulwini, okanye laliphuma ebantwini?” Baxoxa ke bodwa, besithi: “Ukuba sithe: ‘Laliphuma ezulwini,’ wothi: ‘Bekungani na phofu ukuba ningàkholwa kuye?’U3UYesu wabaphendula esithi: “Nam ndiya kunibuza umbuzo ube mnye. Ukuba nithe nandiphendula, ndonixelela ukuba ndizenza ngagunya lini na ezi zinto.2T]UYesu wangena endlwini kaThixo wafundisa. Beza kuye ababingeleli abaziintloko namadoda amakhulu, bathi: “Ezi zinto uzenza ngagunya lini? Ngubani okunike eli gunya?”@S{Konke enikucelayo ngomthandazo nikholwa, nokwamkela.”xRiWaphendula uYesu wathi kubo: “Ndithi kuni, inene, ukuba niyakholwa, ningathandabuzi, niya kuba nako ukuyenza le nto ndiyenzé kulo mkhiwane, ngaphezu koko nibe nokuthi nakule ntaba: ‘Funquka, uphoseke elwandle,’ ize yenzeke loo nto.QBekubonile oku, abafundi bakaYesu bamangaliswa, bathi: “Kutheni ukuba usuke wome ngokukhawuleza kangaka lo mkhiwane?”JP Wathi ebone umkhiwane ngasendleleni, waya kuwo, kodwa akafumana siqhamo, yaba ngamagqabi kuphela. Wathi kuwo: “Makungaze kubekho siqhamo kuwe naphakade.” Waza woma kwangoko umkhiwane lowo.AO}Ngentsasa elandelayo, xa wayebuyela esixekweni, walamba.ENWabashiya, waphuma esixekweni, waya eBhetani, walala khona.FMBaza ke bathi kuYesu: “Uyayiva na le nto bayithethayo aba?” UYesu wathi kubo: “Ewe. Aniyifundanga na eziBhalweni indawo ethi: ‘Wênza ukuba udunyiswe ngabantwana naziintsana.’”9LkBona ababingeleli abaziintloko nabachazi-mthetho bahlabeka bakuyibona imimangaliso ayenzayo, bebona nabantwana endlwini kaThixo bekhwaza besithi: “Camagu! Nyana kaDavide!”ZK-Beza kuye ke endlwini kaThixo apho abaziimfama nabaziziqhwala, waza wabaphilisa.J waza wathi kubo: “*EziBhalweni uThixo uthi: ‘Indlu yam yindlu yokuthandaza.’ Ke nina niyenze umqolomba wezihange.”)IK UYesu wangena *endlwini kaThixo, waza wabakhupha abathengayo nabathengisayo, wathi neetafile zabatshintshi bemali nezihlalo zabathengisa ngamahobe wazibhukuqa;NH Izihlwele zathi: “Lo *ngumshumayeli uYesu waseNazarete eGalili.”^G5 Akungena uYesu eJerusalem, isixeko sonke saphithizela, sisithi: “Ngubani na lo?”9Fk Izihlwele ezazihamba phambi koYesu nezazimlandela zazidanduluka zisithi: “Camagu! Nyana kaDavide! Makabongwe lo uzayo egameni leNkosi! Sithi: ‘Bayethe!’ kuPhezukonke!”E}Isihlwele esikhulu sabantu sazandlala izambatho zaso endleleni. Abanye baqhuzula amasebe emithini, bawandlala endleleni.cD?beza nayo idonki nenkonyane yayo, baza babeka izambatho zabo phezu kwayo, uYesu wakhwela.@C{Baya ke abo bafundi, benza njengoko uYesu wayebayalele,B3“Yithini kwisixeko saseZiyon: ‘Khangela, uKumkani wakho uza kuwe, elulamile, ekhwele idonki, ekhwele inkonyane, ithole lento ebotshwayo.’ ”NAOku kwênzeka ukuze kuzaliseke okwathethwayo *ngumshumayeli, esithi:l@QUkuba kukho umntu othethayo, yithini kuye: ‘Ziyafuneka eNkosini. Ziza kubuyiswa kwangoku.’ ”%?Cesithi kubo: “Hambani niye kule dolophana nikhangelene nayo. Nothi ke kwangoko nifumane idonki ibotshelelwe, inenkonyane yayo. Yikhululeni, nizizise kum.z> oKwathi bakusondela eJerusalem, befikile eBhetefage ngaseNtabeni yemiNquma, uYesu wathuma ababini kubafundi bakhe,d=A"Wavelana nazo ke uYesu, wawachukumisa amehlo azo, zaza kwangoko zaba nokubona, zamlandela.P<!Zona zathi kuye: “Nkosi, sicela ukuba kuvulwe amehlo ethu sibone.”K; Wema ke uYesu, wazibiza, wathi: “Nifuna ndinenzele ntoni na?”:}Isihlwele sazikhalimela ukuba zithi tu, kodwa zadanduluka ngakumbi zisithi: “Nkosi, Nyana kaDavide, senzele inceba!”!9;Kwakukho iimfama ezimbini zihleli ngasendleleni, ezathi, zakuva ukuba kugqitha uYesu, zadanduluka zisithi: “Nkosi, Nyana kaDavide, senzele inceba!”Q8Ekuphumeni kwabo eJeriko, uYesu walandelwa sisihlwele esikhulu sabantu.7%abe njengaye *uNyana woLuntu, yena ongezanga kukhonzwa, koko oweza kukhonza nokuncama ubomi bakhe bube yintlawulelo yokukhulula abaninzi.”=6unofuna ukuba ngowokuqala kuni, makabe sisicaka senu;n5UKodwa ke ze kungabi njalo phakathi kwenu. Ofuna ukuba mkhulu phakathi kwenu, makabe ngumkhonzi wenu; 4Waza uYesu wababizela kuye, wathi: “Niyazi ukuba ezintlangeni abo balawulayo banobukhosi; nâbo bazizikhulu zazo benza ngegunya.X3)Bekuvile oku abafundi abalishumi, bakhathazeka yile nto yaba bafo bakaZebhedi.$2AWathi kubo uYesu: “Okunene, intlungu yam niya kuyiva; kodwa kona ukwaba izikhundla akulolungelo lam. Ezo zikhundla zezabo bazilungiselelweyo nguBawo.”1#Waphendula uYesu wathi: “Aniyazi into eniyicelayo. Ninako ukuyinyamezela intlungu endiza kuyiva mna?” Bathi ke bona kuye: “Sinako.”0-UYesu wathi kuye: “Ufuna ntoni?” Wathi yena: “Ndicela ukuba aba nyana bam babini ubanike ezona zikhundla ziphezulu xa wena ungukumkani.”{/oNgelo xesha unina woonyana bakaZebhedi weza kuYesu, ehamba noonyana bakhe; wafika wavova phambi kwakhe enesicelo.#.?bamnikele ezandleni zeentlanga. Zona ke ziya kumenza intlekisa, zimkatse, zimbethelele emnqamlezweni; aze athi ngomhla wesithathu abuye avuke ekufeni.”-'“Niyabona, siya eJerusalem, apho *uNyana woLuntu aya kunikelwa khona kubabingeleli abaziintloko nakubachazi-mthetho. Baya kumgwebela ukufa,,Kwathi, xa uYesu wayeza kuya eJerusalem, wababizela ecaleni abafundi bakhe abalishumi elinambini, wathetha nabo behamba endleleni, wathi:_+7“Kwangokunjalo ke abokugqibela boba ngabokuqala, nabokuqala babe ngabokugqibela.”*Kakade ndingenza nayiphi na into endiyithandayo ngemali yam. Kutheni ukuba wena ube nomona ngenxa yokuba mna ndinenceba?’d)AThatha imali yakho, uhambe. Ndizithandele okokuba lo mntu ufike mva ndimamkelise njengawe.( Umninimzi wabhekisa komnye, wathi: ‘Mfondini, andiqhathanga mntu. Besingavumelananga na ngemali eqhele ukwamkeliswa umntu ngemini?3'_ besithi: ‘La madoda afike mva asebenza nje ixeshana, kanti wena uwamkelise ngokulingana nathi, thina esibulaleke kangaka ngumsebenzi, sitshiswa lilanga imini yonke!’4&c Beyamkele ke basuke bamkhalazela umninimzi, %  Bakufika ke abo babeqeshwe kuqala, baba baya kwamkeliswa ngaphezulu, kodwa kwanabo banikwa loo mali baqhele ukuyamkela ngemini.\$1 Beza ke abo babeqeshwe emalanga, baza banikwa loo mali baqhele ukuyamkela ngemini.##“Kwakuhlwa ke umninimzi wathi kunobhalana wakhe: ‘Babize abasebenzi, ubamkelise, uqale ngabafike ekugqibeleni, uye kwabafike kuqala.’"Athi kuye: ‘Kungenxa yokuba kungekho mntu usiqeshileyo.’ Waza wathi kuwo: ‘Nani yiyani kusebenza esidiliyeni sam.’!Emalanga uphinde waya, wabona amanye amadoda emi apho, wathi kuwo: ‘Kutheni na ukuba nime apha imini yonke ningasebenzi?’> wAya ke. Uphinde wenjenjalo nasemini, nasemva kwemini.jMwaza wathi kuwo: ‘Nani yiyani kusebenza esidiliyeni sam. Ndonamkelisa umvuzo ofanelekileyo.’b=Emva kwexesha uphinde waya ebaleni lembutho, wabona amanye amadoda emi apho engasebenzi,oWAkuba evumelene nabo ukubanika loo mali baqhele ukuyamkela ngemini, wabathumela ke esidiliyeni sakhe.| s“Ukulawula kukaThixo kunokufaniswa nomninimzi owaphuma kusasa, waya kuqesha abantu bokusebenza esidiliyeni sakhe.oWBaninzi phofu abaya kuthi bengabokuqala babe ngabokugqibela, nabokugqibela abaya kuba ngabokuqala.”taWonke umntu oncame ikhaya nokuba ngabantakwabo, nokuba ngoodade wabo, nokuba nguyise, nokuba ngunina, nokuba ngabantwana, nokuba ngamasimi, ngenxa yegama lam, uya kwamkela ngokuphinda-phindiweyo, abe nenxaxheba kubomi obungunaphakade.!Waza uYesu wathi kubo: “Ndithi kuni, inene, nina eningabalandeli bam nothi kwiphakade elitsha, xa *uNyana woLuntu ahleli ebhotwe lobungangamsha bakhe, nani nihlale kwizihlalo zobukhosi ezilishumi elinambini, nibagwebe abezindlu ezilishumi elinambini zakwaSirayeli.zmWathi ke uPetros: “Khangela, thina sishiye zonke izinto sakulandela. Ngaba siya kufumana ntoni na ke thina?”}Waza uYesu wabakhangela wathi: “Abantu bona abanako ukuyenza le nto, kodwa yena uThixo unako ukuzenza zonke izinto.”_7Bakukuva oku abafundi, bamangaliswa kunene, bathi: “Ngubani na ke onokusindiswa?”#Kananjalo ndithi kuni, kungálula ukuba inkamela iphumele entunjeni yenaliti, kunokuba isityebi sixhamle ubuncwane bokulawulwa nguThixo.” Waza uYesu wathi kubafundi bakhe: “Ndithi kuni, inene, kunzima kakhulu ukuba isityebi sibuxhamle ubuncwane bokulawulwa nguThixo.I Ekuvilé oku, umfana lowo wemka ebuhlungu, kuba wayesisinhanha.FUYesu wathi kuye: “Ukuba ufuna ukufeza konke ngokupheleleyo, hamba uye kuzithengisa zonke izinto onazo, wabele amahlwempu imali leyo; woba nobutyebi ezulwini; uze kum ke, undilandele.”jMKe umfana lowo wathi kuYesu: “Zonke ezi zinto ndazigcina. Ngaba kusafuneka ndenze ntoni na?”gGbeka uyihlo nonyoko, uze umthande ummelwane wakho kanye ngale ndlela uzithanda ngayo nawe.”Waza wathi: “Yiyiphi le miyalelo?” UYesu wathi: “Yile ithi: Uze ungabulali, uze ungakrexezi, uze ungebi, uze ungangqini buxoki,UYesu wathi kuye: “Kutheni ukuba undibuze ngokulungileyo? Mnye kuphela olungileyo. Ukuba ufuna ukubudla ubomi, yigcine imiyalelo.” Kwabonakala mntu uthile esiza kuYesu, wathi: “Mfundisi, ndingenza ntoni ilungileyo ukuze ndibe nobomi obungunaphakade?”+ QWababeka izandla abantwana, wemka.v ewaza uYesu wathi: “Bayekeni abantwana beze kum, ningabanqandi, kuba ábalawulwa nguThixo ngabanjengabo.”   Kwaziswa abantwana kuYesu, ukuba ababeke izandla, abathandazele. Basuka abafundi bakaYesu babakhalimela abo babezisa abantwana;j M Kuba kaloku bakho abangenamnqweno wakuzeka, ngenxa yokuba bâzalwa benjalo, okanye bênziwa banjalo ngabantu, kanti bakwakho nâbo bakuncamileyo ukuzeka ngenxa yokuthobela ulawulo lukaThixo. Onako ukuyiva le nto makaqiqe.”c? Waza wathi kubo: “Asingabo bonke abanako ukungàzeki, kuphela ngabo baphiweyo nguThixo.kO Ke abafundi bakaYesu bathi kuye: “Ukuba unjalo umcimbi wendoda nomfazi, ukuzeka akulunganga.”oW Ke mna ndithi kuni, othe wamala umfazi wakhe, engakrexezanga, aze athathe omnye, nguye okrexezayo.”UYesu wathi kubo: “Kwakungokuba lukhuni kweentliziyo zenu ukuba uMosis anivumele nibàle abafazi benu, kodwa ekuqalekeni kwakungenjalo.'AbaFarasi bathi kuye: “Kwakutheni ke ngoko ukuba uMosis avumele indoda ukuba ibhale incwadi yokuqhawula umtshato, ize imale umfazi wayo?”^5Ke ngoko àbasebabini, koko banye. Abo ke uThixo abamanyileyo mabangahlulwa mntu.”`9Yiyo ke loo nto indoda ishiya uyise nonina nje, inamathele kumkayo, baze bamanyane’?Wabaphendula wathi: “Aniyifundanga na *eziBhalweni le ndawo ithi: ‘UMdali wabadala kwasekuqalekeni bayindoda nomfazi.Bafika kuye *abaFarasi, bambuza bemlinga, bathi: “Ngaba kuvumelekile na okokuba indoda imale umfazi wayo nangasiphi na isizathu?”2_Walandelwa yinkitha yabantu, wabaphilisa.r~ _Wathi uYesu akugqiba ukuwathetha la mazwi, wemka eGalili, wafika kwimida yelakwaJuda, phesheya kweJordan.} #Uya kwenjenjalo ke nakuni uBawo osezulwini, ukuba anithanga nonke ngabanye nawaxolela ngokupheleleyo amawenu iziphoso zawo.”k|O"Yacaphuka inkosi yaso, yasithumela entolongweni ukuba sohlwaywe de silihlawule lonke ityala laso.m{S!ubungamelwe na kukuba ube nenceba nawe kosisicaka kunye nawe, njengokuba nam ndikwenzele inceba?’z Yaza inkosi yasibiza eso sicaka senze loo nto, yathi kuso: ‘Sicakandini esikhohlakeleyo, ndâkuxolela lonke elaa tyala wakundibongoza;y{Zathi ke ezinye izicaka, zikubonile okwenzekileyo, zakhathazeka kakhulu, zaya kuxelela inkosi yazo konke okwenzekileyo.\x1Asivumanga, saya sasiphosa entolongweni esinye, lide libe lihlawulekile elo tyala.hwISawa phantsi isicaka eso, sasibongoza esinye, sisithi: ‘Khawundimele; ndoyihlawula yonke.’&vE“Kwathi siphumanje eso sicaka, sadibana nomnye osisicaka kunye naso, owayesibamba imalana engephi, sambamba, samkrwitsha, sisithi: ‘Khupha imali yam!’Au}Yavelana naso inkosi, yasixolela elo tyala, yasikhulula.tEso sicaka ke sawa ngamadolo phambi kokumkani, sambongoza sisithi: ‘Nkosi yam, khawundinyamezele; ndokuhlawula konke.’[s/Esi sicaka sasingenanto yakulihlawula eli tyala, yaza ke inkosi yayalela ngelithi makuthengiswe ngaso, nomfazi waso, nabantwana baso, babe ngamakhoboka, kuthengiswe nangako konke esinako, kuhlawulwe eli tyala.ErZisukanje kwaziswa kuye isicaka esinetyala elikhulu lemali.hqIKaloku ukulawula kukaThixo kunokufaniswa nokumkani owafuna ukuphicotha amatyala ezicaka zakhe.opWUYesu wathi kuye: “Hayi, akuyi kuba kasixhenxe, kuya kuba ngamashumi asixhenxe aphindwe kasixhenxe.oWeza uPetros kuYesu, wabuza esithi: “Nkosi, koda kube kangaphi na uwethu endona ndimxolela? Ngaba koba kasixhenxe na?”pnYkuba apho bathe bahlangana khona egameni lam ababini nokuba ngabathathu, nam ndikho phakathi kwabo.”m+“Kananjalo ndithi kuni, ukuba ababini kuni bathe bavana emhlabeni nangayiphi na indawo abanesicelo ngayo, baya kuyenzelwa nguBawo osezulwini;$lA“Ndithi kuni, inene, konke enithe nakubopha emhlabeni, kuya kubotshwa nasezulwini; nako konke enithe nakukhulula emhlabeni, kuya kukhululwa nasezulwini.kUkuba úthe akabeva nâba, xelela ibandla. Ukuba ke úthe akaliva ibandla, kuwe makabe njengâbo ungenabudlelane nabo mpela.jKe ukuba úthe akeva, yiya kuye uhamba nomnye umntu, nokuba babini, ukuze loo ngxoxo ibe namangqina amabini okanye amathathu.giG“Ukuba uwenu uthe wona, yiya uthethe naye ninodwa. Ukuba úthe wakuva, woba umzuzile uwenu.dhAKwangokunjalo naye uYihlo osezulwini akafuni kulahleke nokuba abe mnye kwaba bancinane.” g9 Ukuba ke uthe wayifumana, ndithi kuni, inene, uyavuya kukuyifumana leyo ngaphezu kokuba evuya zezinye ezimashumi alithoba anesithoba ezingalahlekanga.5fc “Nithini ke nina? Ukuba ubani unekhulu leegusha, kuze kulahleke ibe nye kuzo, akayi kuzishiya na edlelweni ezo zimashumi alithoba anethoba, aye kufuna leyo ilahlekileyo?Be Kaloku *uNyana woLuntu weza kusindisa abo balahlekileyo.]d} “Lumkani, ningadeli namnye waba bancinane. Ndithi kuni, izithunywa zabo ezulwini zihlala ziphambi koBawo osezulwini. [:cm Nokuba ke iliso lakho lithe lakukhubekisa, likhuphe, ulilahle. Kulunge kanye ukuba ungene ebomini unaliso linye, kunokuba uthi, unamehlo amabini, uphoswe esihogweni somlilo.”by“Ukuba ke isandla sakho, nokuba lunyawo lwakho, luyakukhubekisa, lunqumle, ululahle. Kulunge kanye ukuba ungene ebomini usisilima okanye usisiqhwala, kunokuba uthi, unezandla zozibini, okanye uneenyawo zombini, uphoswe emlilweni wangonaphakade.ayHayi ihlabathi ngezikhubekiso! Azinakungezi izinto ezibakhubekisayo abantu, kodwa hayi loo mntu kuza ngaye ukukhubeka!-`S“Othe wakhubekisa nokuba mnye waba bancinane bakholwayo kum, ngekumlungele kanye ukuba agangxwe ilitye lokusila entanyeni, antywiliselwe enzonzobileni yolwandle.D_Othe egameni lam wamkela nokuba mnye onje, wamkela mna.”U^#Oyena mkhulu kwabalawulwa nguThixo ngulowo uzithobayo abe njengalo mntwana.] wathi: “Ndithi kuni, inene, ukuba anithanga nijike nibe njengabantwana, anisoze nifikelele kumgangatho wabalawulwa nguThixo.<\sUYesu wabizela umntwana kuye, wammisa phambi kwabo,t[ cNgelo xesha abafundi bakaYesu beza kuye, babuza besithi: “Nguwuphi oyena mkhulu kwabalawulwa nguThixo?”nZUkodwa ukuze singabakhubekisi, yiya elwandle, uphose umlobothi, uvule umlomo waloo ntlanzi uthe wayibamba kuqala. Wothi ke emlonyeni wayo ufumane iqhosha lemali elanele umrhumo wam nowakho. Yithathe ubanike, urhumele mna nawe.”jYMWaphendula wathi: “Abasemzini.” Waza uYesu wathi kuye: “Bakhululekile ke erhafini oonyana,\X1Wathi: “Ewe, uyawurhola.” UPetros akungena endlwini, kwathi engekathethi, uYesu wathi kuye: “Simon, ubona njani? Ookumkani beli hlabathi barhafisa bani? Ngaba barhafisa oonyana babo, okanye abasemzini?”7WgKwathi uYesu nabafundi bakhe bakufika eKapernahum, kweza kuPetros abo bamkela umrhumo *wendlu kaThixo, bathi kuye: “Umfundisi wenu akawurholi na umrhumo wendlu kaThixo?”ZV-Baya kumbulala, aze abuye avuke ngomhla wesithathu.” Baba buhlungu kakhulu ke.|UqXa babelityhutyha elaseGalili, uYesu wathi kubafundi bakhe: “*UNyana woLuntu seleza kunikelwa ezandleni zabantu.YT+“Olu lona uhlobo alunako ukuphuma kungengako ukuthandaza nokuzila ukutya.”]ZS-Wathi kubo: “Kungenxa yokulambatha kokholo lwenu. Ndithi kuni, inene, ukuba beninokholo olungangokhozo lwemostade, beninokuthi kule ntaba: ‘Suka apha, uye phaya,’ ize iye, kungabikho nto ininqabelayo. [}RsAbafundi bakaYesu bêza kuye bucala, bathi: “Bekutheni kakade ukuze thina singabi nako ukuyikhupha le ndimoni?”[Q/Wayikhalimela uYesu indimoni leyo, yaza yaphuma kumntwana lowo, waphila kwangoko.PWaphendula uYesu wathi: “Sizukulwanandini esingàkholwayo, esigwenxa, koda kube nini ndinani, ndininyamezele? Mziseni apha kum!”LOKe bendimzisile kubafundi bakho, kodwa àbaba nako ukumphilisa.”}Nsyathi: “Nkosi, menzele inceba unyana wam. Uphethwe kakubi sisithuthwane. Usoloko esiwa emlilweni okanye emanzini.LMBakubuyela esihlweleni, kweza indoda kuYesu, yaguqa phambi kwakhe,FL Baqonda ke abafundi okokuba wayethetha ngoYohane umbhaptizi.0KY Mna ke ndithi kuni: uEliya selefikile, baza abantu àbamazi, koko bênza kuye konke abakuthandayo. Ngokukwanjalo naye uNyana woLuntu seleza kuviswa ubunzima ngabo.”eJC Waphendula wathi: “Ewe, okunene nguEliya omelwe kukufika kuqala, azilungise zonke izinto.zIm Bambuza ke uYesu abafundi, besithi: “Kungani na ukuba abachazi-mthetho bathi uEliya umelwe kukufika kuqala?”H Xa babesihla entabeni, uYesu wabayala esithi: “Ze ningawuxeleli bani lo mbono, ade *uNyana woLuntu avuke kwabafileyo.”GGBawaphakamisa ke amehlo abo, àbabona mntu ngaphandle koYesu.LFWaya kubo uYesu, wabavusa esithi: “Phakamani! Musani ukoyika!”GEBakukuva oko abafundi bawa phantsi ngobuso, besoyika kakhulu. D9Esathetha kwabakho ilifu elibengezelayo, labasibekela; kwavakala nelizwi livela efini apho, lisithi: “Lo nguNyana wam endimthandayo; yivani yena.”LCWasuka ke uPetros wathi kuYesu: “Nkosi, kulungile ukuba sibe lapha. Ukuba uyafuna masakhe apha amaphempe abe mathathu: elinye libe lelakho, elinye libe lelikaMosis, elinye libe lelikaEliya.”9BmNâko kubonakala uMosis noEliya bethetha noYesu.A}UYesu wênziwa kumila kumbi phambi kwabo, ubuso bakhe babengezela ngokwelanga, izambatho zakhe zaqaqamba njengokukhanya.t@ cEmva kweentsuku ezintandathu uYesu wathatha uPetros noYakobi noYohane, banyuka intaba ephakamileyo bebodwa.~?uNdithi kuni, inene, kwabakhoyo apha bakho abangayi kubonana nokufa bade bambone uNyana woLuntu efika engukumkani.”>Kaloku *uNyana woLuntu selesiza, esebuqaqawulini boYise, enezithunywa zakhe. Akufika uya kubabuyekeza bonke ngabanye ngokwezenzo zabo.D=Kaloku komnceda ntoni na umntu, ukuba uthe walizuza ihlabathi liphela, kodwa walahlekelwa bubomi bakhe? Okanye umntu angakhupha ntoni na exabisekileyo ukuze angàlahlekelwa bubomi bakhe?<wkuba othe wafuna ukusindisa ubomi bakhe, wolahlekelwa bubo, kodwa othe wabuncama ubomi bakhe ngenxa yam, wobusindisa.|;qUYesu ke wathi kubafundi bakhe: “Ofuna ukuba ngumlandeli wam makazincame, athwale umnqamlezo wakhe, andilandele;:Wajika uYesu, wathi kuPetros: “Hamb' umke kum, Sathana. Uyandikhubekisa, kuba akuzinyamekeli izinto zikaThixo, unyamekela ezabantu.”9yUPetros ke, emse bucala uYesu, wamkhalimela esithi: “Wanga uThixo angakunceda, Nkosi; oku kungàze kwenzeke kuwe.”e8CWaqala ke ngoko uYesu ukubacacisela abafundi bakhe ukuba umelwe kukuya eJerusalem, aviswe ubunzima obukhulu ngamadoda amakhulu, nangababingeleli abaziintloko, nangabachazi-mthetho, abulawe, aze avuke ngomhla wesithathu.V7%Wabayala ke abafundi bakhe ukuba bangaxeleli bani ukuba yena unguye uKrestu./6WNdiya kukunika igunya kulawulo olutsha lukaThixo. Kuya kuthi okubophileyo emhlabeni, kubotshwe nasezulwini; kuthi nokukhululeyo emhlabeni, kukhululwe nasezulwini.”5!Nam ke, ndithi kuwe: UnguPetros, igama elithetha ulwalwa; ndiya kulakhela kolu lwalwa ke ibandla lam, kwaye namandla okufa akayi kuloyisa.4)Waphendula uYesu wathi kuye: “Unethamsanqa wena, Simon nyana kaJona, kuba le nto akuyityhilelwanga ngumntu, uyityhilelwe nguBawo osezulwini.^35Waphendula uSimon Petros wathi: “Wena unguye *uKrestu, uNyana kaThixo ophilayo.”42cWathi kubo: “Ke nina nithi ndingubani?”21]Bamphendula besithi: “Abathile bathi ùnguYohane umbhaptizi. Abanye bathi ùnguEliya; babe abanye besithi ùnguJeremiya, okanye ùngomnye *wabashumayeli bamandulo.”0 UYesu efikile kummandla waseKhesariya-Filipi, wababuza abafundi bakhe, esithi: “Ngaba abantu bathi ùngubani na *uNyana woLuntu?”/ Baqonda ke ngoko ukuba uYesu ubengàtsho ukuthi mabalumkele igwele lesonka, koko wayesithi mabalumkele imfundiso yabaFarasi nabaSadusi.. Yini na okokuba ningaqondi ukuba bendingathethi sonka xa bendisithi kuni: ‘Lilumkeleni igwele labaFarasi nabaSadusi’?”-{ Anikhumbuli na ukuba zazingaphi iibhaskiti ezazizele yintsalela okuya ndandiqhekezela amawaka amane izonka ezisixhenxe?, Anikaqondi na? Anikhumbuli na ukuba zazingaphi iingobozi ezazizele yintsalela okuya ndandiqhekezela amawaka amahlanu izonka ezihlanu?}+sUYesu, ekwazi oko bakuthethayo, wathi kubo: “Yini na ukuba nithethe ngokungabi nazonka, nina balukholo luncinane?T*!Bona ke babesithi omnye komnye: “Útsho ngokuba singaphathanga zonka.”\)1waza uYesu wathi kubo: “Ligqaleni nililumkele igwele *labaFarasi *nabaSadusi.”_(7Ekuluweleni kwabo abafundi bakaYesu uLwandle lwaseGalili, bâlibala ukuphatha isonka;6'eSisizukulwana esikhohlakeleyo, nesikrexezayo ngokunganyaniseki kuThixo, esifuna umqondiso; kwaye asiyi kunikwa mqondiso ngaphandle komqondiso kaJona.” Wabashiya ke wemka.&7Kusasa nithi: ‘Namhlanje liza kuna, kuba lisibekele.’ Niyayahlula ke imo yezulu. Kutheni na phofu ningayahluli nje imiqondiso yeli xesha sikulo?]k%OWaphendula ke wathi kubo: [“Ukutshona kwelanga nithi: ‘Liya kuba lihle, kuba amafu abomvu.’o$ Y*AbaFarasi *nabaSadusi beza kuYesu, bathi bemlinga bacela okokuba ababonise umqondiso ophuma ezulwini.`#9'Wasindulula ke uYesu isihlwele, wakhwela esikhitshaneni, wafika kummandla waseMagadan.U"#&Amadoda atyáyo aba kumawaka amane, bengekho kwelo nani abafazi nabantwana.]!3%Batya bonke, bahlutha, kwaza kwaqokelelwa iibhaskiti ezisixhenxe zizele yintsalela. $wazithatha ezo zonka zisixhenxe nezo ntlanzi, wabulela, waziqhekeza, wazinika abafundi bakhe, baza bona banika isihlwele.=u#UYesu ke wasiyalela ukuba sihlale phantsi isihlwele;ve"Waza wathi kubo uYesu: “Zingaphi izonka eninazo?” Bathi ke bona: “Zisixhenxe, neentlanzi ezimbalwa.”r]!Baza bathi kuye abafundi: “Zingafumaneka phi na entlango apha izonka ezinokubanela abantu abangaka?”ta UYesu, ebabizele kuye abafundi bakhe, wathi: “Ndiyasivela esi sihlwele saba bantu bangakanana, kuba sekuziintsuku ezintathu bekunye nam, yaye ke àbasenanto ityiwayo. Andifuni ukubandulula bengatyanga, hleze baphelelwe endleleni.”1Zamangaliswa ke izihlwele ezo, zakubona izimumu zithetha, izilima ziphilile, iziqhwala zihamba, neemfama zibona; zaza zamdumisa uThixo kaSirayeli.+OKweza kuye ke izihlwele zabantu, zizisa iziqhwala, neemfama, nezilima, nezimumu, nabanye abaninzi ababeyimilwelwe, zababeka phambi koYesu, waza yena wabaphilisa.^5Akumka apho, uYesu wafika ngakuLwandle lwaseGalili, wenyuka intaba, wahlala phantsi.(IKe ngoko uYesu waphendula wathi kuye: “Mfazindini, lukhulu ukholo lwakho. Makwenzeke kuwe ngokomnqweno wakho.” Yaphiliswa ke intombi yakhe kwangelo xesha.{oWaphendula yena wathi: “Kunjalo, Nkosi, kodwa noko iinjana ziyatya kwimvuthuluka ewayo etafileni yabaninizo.”iKYena waphendula wathi: “Akufanelekanga ukuba ukutya kuthathwe kubantwana, kunikwe iinjana.”>wWeza ke, waqubuda kuye, wathi: “Nkosi, ndincede.”^5Waphendula wathi: “Ndithunyelwe kuphela kwiigusha ezilahlekileyo zakwaSirayeli.”Kodwa uYesu akamphendulanga tu. Basondela abafundi bakhe, bambongoza besithi: “Mvumele, kuba nanku ekhwaza emva kwethu.”3Kwathi thu umKananekazi, evela kuloo mimandla, ekhala esithi: “Nkosi, Nyana kaDavide, yiba nenceba kum. Intombi yam iphethwe kakubi yindimoni.”>wEmkile apho uYesu, waya kummandla waseTire naseSidon.oWZezi zinto ezimenza angcole umntu; kodwa ukutya ngezandla ezingahlanjwanga akumenzi angcole umntu.”&EKaloku ziphuma entliziyweni iingcamango ezimbi. Kusentliziyweni apho kuphuma khona ukubulala, ukukrexeza, ubuhenyu, ubusela, ukungqina ubuxoki, nokunyelisa. p<~~U}}|||\|{{,zzz yyhxxuxwwOvvAuttt(ssUrrrpqpoo3nn+mmKllkxkjeii0hgggffxedd0cKcbb,a``\__F^^]]]Y]\\3[{[3ZZZiZYlXXFWgW-VV'UTT6SMRRXQQQPPOO[ONN%MMLLcLKKMJJHJIISIHHTGGaFFF:EEhDDkDCC]BA@@?q?>E==w<<~;;a;:n999 88^7766!5y44o4&3322v201{1 00K0/..---,T+++8**o)),((K''H'&\&%%($$##M""! @h,sw}Rj0N ?P03  } 0 N s6cT>S7iAmhluba izambatho uYesu, amambathisa ezibomvu,b=Amajoni ke amsa uYesu eyadini yomzi werhuluneli, aza alibizela apho ibutho lawo liphela.iKWabakhululela uBharabha ke, waza yena uYesu wanikelwa ukuba akatswe, abethelelwe emnqamlezweni.zmBaphendula ke bonke abo bantu babelapho, bathi: “Igazi lakhe malibe phezu kwethu naphezu kwabantwana bethu.”V%UPilato, akubona ukuba akuncedi nto, kungathi kungasuka kubekho isiphithi-phithi, uthathe amanzi, wahlamba izandla zakhe phambi kwesihlwele, esithi: “Ndimsulwa egazini lalo mntu. Ziboneleni ngokwenu.”$AKodwa yena wathi: “Ngenxa yokuba enze bubi buni na?” Kodwa kwaba kokukhona isihlwele sidanduluka ngakumbi sisithi: “Makabethelelwe emnqamlezweni!” UPilato wathi kuso: “Ndimenze ntoni na ke uYesu ekuthiwa nguKrestu?” Isihlwele sonke sathi: “Makabethelelwe emnqamlezweni!”yYabuza irhuluneli yathi kuso: “Nguwuphi na kwaba babini enifuna ndinikhululele yena?” Sathi sona: “UBharabha.”Ke bona ababingeleli abaziintloko namadoda amakhulu basifunza isihlwele ukuba sicele uBharabha, yena uYesu atshatyalaliswe.NKwathi, uPilato ehleli esihlalweni sokugweba, inkosikazi yakhe yathumela kuye, isithi: “Uze ungamenzi nto loo mntu ulilungisa. Andonwabanga mpela namhlanje ngenxa yephupha endiliphuphe ngaye.”9~mWatsho kuba esazi ukuba bamnikele ngomona uYesu.}Sakuba ke isihlwele sihlanganisene, uPilato wathi kuso: “Nifuna ndinikhululele bani na: uBharabha okanye uYesu ekuthiwa nguKrestu?”A|}Babenombanjwa owayesaziwa kakhulu, ekuthiwa nguBharabha.}{sKe kaloku *ngePasika irhuluneli yayidla ngokusikhululela isihlwele umbanjwa abe mnye – lowo ke sasisithi simcele.]z3Kodwa uYesu akaphendulanga konke, kangangokuba yada yamangaliseka mpela irhuluneli.Zy- Waza wathi kuye uPilato: “Akuziva na ezi zinto zininzi bakumangalela ngazo?”ixK Baza bammangalela ababingeleli abaziintloko namadoda amakhulu, kodwa yena akaphendula nento le.~wu Wema ke uYesu phambi kwerhuluneli, yambuza isithi: “Unguye na ukumkani wamaJuda?” UYesu wathi: “Nawe utsho.”Wv' baza bathenga umhlaba wombumbi-zitya ngawo, njengoko yandiyalelayo iNkosi.”iuK Kwazaliseka ke okwathethwayo *ngumshumayeli uJeremiya, esithi: “Bâwathatha loo maqhosha amashumi mathathu emali yesiliva, wona alixabiso lomntu (kuba lilo elo ixabiso lemali awamiselwa lona umntu ngoonyana bakaSirayeli),It Kungoko nanamhla oku lo mhlaba ubizwa ngokuba nguMhlaba weGazi.|sqBabhunga ke, baza ngaloo mali bathenga umhlaba owawungowombumbi-zitya, ukuze ube yindawo yokungcwabela abasemzini.r/Ababingeleli abaziintloko bayichola-chola loo mali, bathi: “Akuvumelekanga ukuba siyifake kweyeminikelo, kuba le mali yethenge igazi lomntu.”SqWayiphosa phantsi *endlwini kaThixo apho loo mali, wemka, waya kuzixhoma.pesithi: “Ndonile ngokungcatsha igazi elingenatyala.” Kodwa bona bathi kuye: “Iyintoni ke loo nto kuthi? Zibonele ngokwakho.”Bo}UJudas, lowo wangcatsha uYesu, akubona ukuba uYesu ugwetyiwe, usuke wazohlwaya, wawabuyisela kubabingeleli abaziintloko namadoda amakhulu loo maqhosha amashumi mathathu emali yesiliva,Hn Bambopha ke uYesu, bemka naye, bamnikela kwirhuluneli uPilato.nm WKwakusa, bonke ababingeleli abaziintloko namadoda amakhulu babhunga ngoYesu ngenjongo yokuba abulawe.)lKKWalikhumbula ke uPetros ilizwi awayelithethe kuye uYesu, esithi: “Ingekakhali inkuku, woba undikhanyele kathathu.” Waphuma waya phandle, walila kabuhlungu.hkIJWasuka waziqalekisa efunga esithi: “Andimazi loo mntu!” Kwathi ke kwangoko yakhala inkuku.jwIKwakuba mzuzwana, abo babemi apho baya kuPetros, bathi: “Inene, ungomnye wabo. Nokuthetha oku kwakho kuyakudiza.”PiHWaphinda ke wakhanyela uPetros, wathi: “Inene, andimazi loo mntu.”hGWaphuma ke, esiya ngasesangweni, wabonwa sesinye isicakazana, esathi kwababelapho: “Naye lo wayenaye uYesu waseNazarete.”fgEFKodwa yena wakhanyela phambi kwabo bonke, esithi: “Andazani konke nale nto uyithethayo.”}fsEUPetros ke wayehleli ngaphandle eyadini. Seza kuye esinye sezicakazana, sathi: “Nawe ubunaye uYesu waseGalili.”@e{Dbathi: “Sixelele, Krestu; ngubani lo ukubethileyo?”BdCBamtshicela ebusweni ke, bemxhimfa, baza abanye bembetha,Ac}BNithini nina?” Baphendula bathi: “Úfanele ukufa.”#b?AWazikrazula ke izambatho zakhe umbingeleli omkhulu, esithi: “Únyelise uThixo! Sisawafunelani na amangqina? Niyabona, nikuvile ngoku ukunyelisa kwakhe.*aM@Wamphendula uYesu wathi: “Nawe utsho. Ke ndithi kuni, ukususela ngoku niya kumbona uNyana woLuntu ehleli ewongeni kwaSomandla, nimbone esiza ngamafu ezulu.”/`W?Kodwa uYesu wahlala wathi tu. Waphinda umbingeleli omkhulu wathi kuye: “Ndikufungisa uThixo ophilayo okokuba usixelele ukuba unguye na *uKrestu, uNyana kaThixo.”_{>Waphakama ke umbingeleli omkhulu, wathi kuYesu: “Akuphenduli nento le na? Yintoni kanye le aba bayingqinayo ngawe?”t^a=bathi: “Lo mntu uthe: ‘Mna ndingayichitha indlu kaThixo, ndibuye ndiyakhe ngeentsuku ezintathu.’ ”l]QNdithi kuni, andiyi kuphinda ndisele kwincindi yeediliya, kude kube yiloo mini ndiyisela kunye nani iyentsha kwikomkhulu likaBawo.”k=Okuba ligazi lam eli elisisiqinisekiso somnqophiso, eliphalazelwa abaninzi, ukuze baxolelwe izono.L<Wathatha nendebe, wabulela, wabanika, wathi: “Selani kuyo nonke; ;Xa babesitya uYesu wathatha isonka, wabulela, wasiqhekeza, wabanika abafundi bakhe, wathi: “Thathani nitye; ngumzimba wam lo.”:Waphendula uJudas, lowo wayeza kumngcatsha, wathi: “Ngaba iya kuba ndim na, Mfundisi?” UYesu wathi: “Nawe utsho.”69eOkunene yena *uNyana woLuntu uyemka, njengoko zitshoyo ngaye *iziBhalo; kodwa hayi loo mntu angcatshwa nguye uNyana woLuntu! Ngekumlungele loo mntu ukuba ebengazalwanga.”e8CWabaphendula wathi: “Lowo usithi nkxu esityeni isonka kunye nam, nguye oya kundingcatsha.\71Baza ke baba buhlungu, besithi kuye ngabanye: “Ngaba iya kuba ndim na, Nkosi?”\61Xa babesitya, uYesu wathi: “Ndithi kuni, inene, omnye kuni uya kundingcatsha.”]53Kwakuhlwa ke, uYesu waya kuhlala etafileni, enabafundi bakhe abalishumi elinambini.W4'Benza ke abafundi njengoko uYesu wayebayalele ngako, bayilungiselela iPasika.,3QWaza wathi: “Hambani niye esixekweni kumntu othile, nithi kuye: ‘UMfundisi uthi: Ixesha lam lisondele. Mna nabafundi bam siya kuyityela kwakho iPasika.’ ”!2;Ke kaloku ngowokuqala umhla *wetheko lezonka ezingenagwele, abafundi bakaYesu beza kuye, bathi: “Ufuna ukuba siye kuyilungiselela phi na *iPasika?”O1Ukususela ngoko uJudas wazungula ukufumana ithuba lokumbambisa uYesu.0wathi: “Nondinika ntoni na ukuba ndithe uYesu ndamnikela kuni?” Ke bamnika amaqhosha amashumi mathathu emali yesiliva.p/YNgelo xesha uJudas Sikariyoti, omnye wabafundi abalishumi elinambini, waya kubabingeleli abaziintloko,0.Y Ndithi kuni, inene, naphi na apho zithe zavakaliswa khona ezi ndaba zimnandi kulo lonke ihlabathi, iya kuxelwa nayo le nto iyenzileyo yona, ibe sisikhumbuzo ngayo.”O- Le ntokazi ithe ngokwenjenje yawuthambisela ukungcwatywa umzimba wam.D, Kaloku amahlwempu nisoloko ninawo; ke mna anisoloko ninam.k+O UYesu, ekwazi abakuthethayo, wathi kubo: “Niyikhathazelani na le ntokazi? Indenzele into entle.L* Esi siqholo ngesithengiswe ngemali eninzi, kwaphiwa amahlwempu.”m)SBekubona oku, abafundi bakaYesu bakhathazeka, bathi: “Bekutheni ukuze kwenziwe le nkcitho ingaka?0(Ykwafika umntu obhinqileyo eneqhaga lelitye lelabhastile, linesiqholo esixabiso likhulu kunene. Kwathi, uYesu esetafileni, le ntokazi yamgalela entloko ngesiqholo eso.B'Kwathi uYesu eseBhetani, endlwini kaSimon uZitshangubana,\&1Kodwa babesithi: “Oku makungenziwa ngePasika, hleze kubekho isiphithi-phithi.”8%kBabebhunga iqhinga lokumbamba uYesu, bambulale.$wNgelo xesha ababingeleli abaziintloko namadoda amakhulu abantu babehlanganisene emzini kaKayafa, umbingeleli omkhulu. #“Niyazi ukuba emva kweentsuku ezimbini iza kuba *yiPasika. Wothi ke *uNyana woLuntu anikelwe ukuba abethelelwe emnqamlezweni.”E" Xa uYesu wayewagqibile onke la mazwi, wathi kubafundi bakhe:t!a.Baya kumka aba, baye esohlwayweni esingunaphakade. Ke wona amalungisa aya kuya ebomini obungunaphakade.” -Wobaphendula ke athi: ‘Ndithi kuni, inene, ekubeni ningenzanga njalo nakumnye waba bangabona bancinane, anenzanga njalo nakum.’#?,“Bophendula ke bathi: ‘Nkosi, ngaba sakubona nini na ulambile, unxaniwe, ungowasemzini, uhamba ze, ugula, okanye usentolongweni, saza àsakunceda?’ +ndandingowasemzini, naza anandamkela; ndandihamba ze, naza anandambathisa; ndandigula, ndandisentolongweni, naza ànandihambela.’Y+*kuba ndandilambile, naza ànandipha kutya; ndandinxaniwe, naza anandipha manzi;5)“Wothi ke kwabo bangasekhohlo: ‘Mkani kum, nina baqalekisiweyo nguThixo, niye emlilweni ongunaphakade, olungiselelwe umtyholi nezithunywa zakhe;&E(Wophendula ukumkani athi kuwo: ‘Ndithi kuni, inene, ekubeni nithe nenjenjalo nakomnye kula mawethu angawona agqusha eluthulini, nithe nenjenjalo nakum.’N'Ngaba sakubona nini na ugula, okanye usentolongweni, sakuhambela?’U#&Ngaba sakubona nini na ungowasemzini, sakwamkela; uhamba ze, sakwambathisa?%“Omphendula ke amalungisa esithi: ‘Nkosi, ngaba sakubona nini na ulambile, sakupha ukutya; unxaniwe, sakunika amanzi?gG$ndandihamba ze, nandambathisa; ndandigula, nandihambela; ndandisentolongweni, nandivelela.’nU#kuba ndandilambile, nandipha ukutya; ndandinxaniwe, nandipha amanzi; ndandingowasemzini, nandamkela; 9"Ukumkani ke uya kuthi kwabangasekunene: ‘Yizani, nina basikelelweyo nguBawo, nixhamle uyolo lolawulo enalulungiselelwayo kwasekusekweni kwehlabathi;J !Zona iigusha wozibeka ngasekunene kwakhe, iibhokhwe ngasekhohlo. zihlanganiselwe phambi kwakhe zonke iintlanga. Wothi ke abahlule abanye kwabanye ngokomalusi esahlula iigusha ezibhokhweni.“Xa athe wafika *uNyana woLuntu esebuqaqawulini bakhe, enazo zonke izithunywa zezulu, uya kuhlala enkundleni yakhe yobungangamsha,|qKe sona esi sifede sesicaka siphoseni phandle lee ebumnyameni, apho kuya kubakho ukulila nokungcungcutheka.’ ”ucWonke umntu onolutho uya kunikwa, abe nezinto ngakumbi; kodwa lowo ungenanto uya kuhluthwa naloo nto anayo.]3Ke ngoko esi sicaka sihlutheni iwaka elo, nilinike eso siphethe ekumawaka alishumi.iKUbumelwe ke ngoko ukuyifaka ebhankini imali yam, ndize ndithi, ndakufika, ndiyifumane inenzala.; oYaphendula inkosi yaso, yathi kuso: ‘Sicakandini esikhohlakeleyo, esilivila, ubusazi nje ukuba ndingumntu ovuna apho angahlwayelanga khona, aqokelele apho angachithanga khona.h IBendisoyika, ndaza ndaya kuyembela ndayifihla imali yakho. Nantsi ke imali yakho, mhlekazi.’) K“Seza ke neso sicaka sasinikwe ekwiwaka elinyé, sathi: ‘Nkosi, bendikwazi wena ukuba ungumntu ongqongqo, ovuna ongakuhlwayelanga, uqokelele ongakulimanga.N Yaza yathi kuso inkosi yaso: ‘Ngxatsho ke, sicaka sam esilungileyo, esithembekileyo! Ubuthembekile kwizinto ezimbalwa; ndiya kukuphathisa izinto ezininzi. Ngena uchwayite kunye nenkosi yakho.’< q“Seza neso sicaka sasinikwe ekumawaka amabini, sathi: ‘Nkosi, ubundigcinise imali ekumawaka amabini eerandi. Nantsi ke, mhlekazi, enye ekumawaka amabini endithe ndayizuza.’NYaza yathi kuso inkosi yaso: ‘Ngxatsho ke, sicaka sam esilungileyo, esithembekileyo! Ubuthembekile kwizinto ezimbalwa; ndiya kukuphathisa izinto ezininzi. Ngena uchwayite kunye nenkosi yakho.’RSeza eso sasinikwe ekumawaka amahlanu, siphethe kwanamanye amahlanu, sathi: ‘Nkosi, ubundigcinise imali ekumawaka amahlanu eerandi. Nantsi ke enye, mhlekazi, ekumawaka amahlanu endithe ndayizuza.’P“Emva kwexesha elide yabuya inkosi yezi zicaka, yafuna ingxelo kuzo.dAKe sona eso sasinikwe ekwiwaka elinyé, semka saya kuyimbela siyifihla imali yenkosi yaso.NNgokukwanjalo neso sanikwa ekumawaka amabini, sazuza amanye amabini.a;Eso sanikwa ekumawaka amahlanu, sithe kwangoko sasebenza ngawo, sazuza amanye amahlanu.Esinye usinike imali ekumawaka amahlanu eerandi, esinye ekumawaka amabini, nesinye ekwiwaka elinye, ezinika ngokwamandla azo. Wahamba ke.y“Kuya kuba njengomntu owathi, eza kuhambela kwelinye ilizwe, wazibiza izicaka zakhe, wayigcinisa kuzo impahla yakhe.I  “Phaphani ke ngoko, ngokuba ningayazi imini kwanalo ilixa.”J  Yaphendula yona yathi: ‘Ndithi kuni, inene, nina àndinazi.’M~ “Kamva zafika nezinye iintombi ezo, zathi: ‘Nkosi, sivulele.’} Kwathi ke, zisaya, wafika umyeni, zaza ezo ntombi bezisezilungile zangena kunye naye emsithweni, kwaza kwavalwa emnyango.{|o Kodwa zalandula ezizizilumko, zisithi: ‘Hleze inganeli kuthi nakuni, yiyani kwabayithengisayo, nizithengele.’p{YZaza ezizizidenge zathi kwezizizilumko: ‘Sipheni kwioyile yenu leyo, kuba izibane zethu ziyacima.’@z{Zavuka ke zonke iintombi ezo, zazilungisa izibane zazo.hyI“Ezinzulwini zobusuku kwamenyezwa kusithiwa: ‘Nanko umyeni; phumani niye kumhlangabeza!’KxUmyeni walibazisa ukufika, zaza iintombi ezi zonke zozela zalala.Ww'Zona ezizizilumko zathi kunye nezibane zazo zahamba ziphethe ioyile ngezitya.RvEzizizidenge zazithatha izibane zazo, kodwa azayipatha ioyile yokongeza.@u{Ke ezintlanu kuzo zazizizidenge, ezintlanu zizizilumko.t “Ngelo xesha ulawulo lukaThixo luya kufana nokweentombi ezilishumi, ezazithathayo izibane zazo, zaya kuhlangabeza umyeni.xsi3ize isixabele kubini njengokuba kusenziwa kwabangathembekanga. Kuya kubakho ukulila nokungcungcutheka apho.”Wr'2yofika inkosi yeso sicaka ngemini esingayilindelanga, nangelixa esingalaziyo,Uq#1size sisuke sibabethe abazizicaka kunye naso, sidle sisele kunye namanxila;^p50Kodwa ukuba eso sicaka sikhohlakele, sisuke sicinge sithi: ‘Inkosi yam ilibele;’Po/Ndithi kuni, inene, eso sicaka inkosi yosiphathisa yonke impahla yayo.Wn'.Siyachulumacha eso sicaka eyothi inkosi yaso yakufika isifumane sisenjenjalo.m7-“Ngubani na oseso sicaka sithembekileyo siqondayo, eyathi inkosi yaso yasimisa phezu kwabendlu yayo, ukuze sibanike umxhesho wabo ngexesha elililo?klO,Nani ke ngoko hlalani nizilungiselele, kuba uNyana woLuntu wofika ngexesha eningalilindelanga.”k +Kakade ukuba umninimzi ebesazi ukuba isela lofika nini na ebusuku, nge-egadile, waza àkavuma ukuba kuqhekezwe endlwini yakhe.Jj *“Phaphani ngoko, kuba ningàwazi umhla wokufika kweNkosi yenu.Wi')Abafazi ababini boba besila elityeni lokusila, omnye athathwe, omnye ashiywe.Ph(Ngelo xesha kothi ababini besentsimini, omnye athathwe, omnye ashiywe.lgQ'bengaqondi, wada wafika unogumbe wabakhukulisa bonke, koba kwanjalo ukufika kwakhe uNyana woLuntu. f&Njengokuba babesithi ngemihla yangaphambi konogumbe badle, basele, bazeke, bendise, kwada kwayimini yokungena kukaNowa enqanaweni,[e/%Njengoko kwakunjalo ngemihla kaNowa, koba kwanjalo ukufika kwakhe uNyana woLuntu. d$“Ke akukho bani uwaziyo loo mhla nelo xesha. Kwanezithunywa ezisezulwini azazi, engazi naye uNyana lo. Kuphela nguYise owaziyo.Rc#Liya kudlula izulu nehlabathi; ke wona amazwi am akasayi kuze adlule.”_b7"Ndithi kuni, inene, esi sizukulwana asiyi kudlula zingadanga zenzeke zonke ezi zinto.iaK!Ngokukwanjalo ke, xa nithe nazibona ezo zinto zisenzeka, yazini ukuba kukufuphi, sekusemnyango.` “Fundani kuwo umkhiwane ongumzekelo kuni. Xa sewuthe wathamba amasebe, wahluma amagqabi, niyazi ukuba ihlobo likufuphi.d_ALiya kuvakala ke ixilongo elikhulu, azithumele eziphelweni zehlabathi izithunywa zakhe, zibahlanganisele ndawonye abanyulwa bakhe, bevela kumacala omane omhlaba, kususela esiphelweni somhlaba, kuye esiphelweni sawo.”A^{Ngelo xesha uya kubonakala ezulwini umqondiso *woNyana woLuntu, zize zonke iintlanga zehlabathi zenze isijwili, zimbona uNyana woLuntu esiza esemafini enamandla nobuqaqawuli obukhulu.N]“Kwangoko emva kwembandezelo yaloo mihla, ilanga liya kwenziwa mnyama, ithi nenyanga ingakhanyi, zithi neenkwenkwezi zivuthuluke ezulwini, nako konke okunamandla esibhakabhakeni kudunga-dungeke.T\!“Apho sikhona isidumbu, kulapho aya kuhlanganisana khona amaxhalanga.”x[ikuba ukufika *koNyana woLuntu kuya kuba njengombane omenyezela empumalanga, ubonakale kude kuse entshonalanga.Z“Ukuba ke kuthiwa kuni: ‘Nankuya entlango,’ ze ningayi; nokuba kuthiwa: ‘Nankuya endlwini,’ ze ningakwamkeli oko;6YgNiyabona, ndinixelela ezi zinto zingekenzeki.ZX-kuba kuya kuvela abathi banguKrestu, abangenguye; kuvele *nabashumayeli abangengabo, benze imiqondiso nemimangaliso emikhulu kangangokuba bade babalahlekise, ukuba bekunokwenzeka oko, kwanabanyulwa bakaThixo. W “Ngelo xesha ke, ukuba ubani uthe kuni: ‘Nanku apha uKrestu;’ nokuba uthe: ‘Nankuya phaya;’ musani ukuyamkela loo nto;VKe ukuba uThixo ebengayicuthanga loo mihla, bekungayi kubakho bani usindayo; kodwa ngenxa yâbo banyuliweyo, uThixo woyicutha loo mihla.U3kuba ngelo xesha kuya kubakho imbandezelo engazange ibekho ukususela ekudalweni kwehlabathi kude kube ngoku, kwaye ingasayi kuphinda ibekho enjalo.WT'Thandazelani ukuba ukubaleka kwenu kungabi sebusika okanye *ngoMhla woPhumlo,5SeHayi ke kwabanzima nabadlezane ngaloo mihla!@R{Nalowo usentsimini makangabi sayiphuthuma ingubo yakhe.IQ Ophezu kwendlu ke makangehli ukuya kuthatha nto endlwini yakhe.DPmabathi ngelo xesha abakwelakwaJuda babalekele ezintabeni.3O_“Xa ke ngoko nithe nalibona ‘isikizi elimanyumnyezi, mhla ngophanziso;’ elo *umshumayeli uDaniyeli athetha ngalo, limi ‘endaweni engcwele’ (ofundayo makaqiqe),N-Ezi ndaba zimnandi zolawulo lukaThixo ziya kushunyayelwa kulo lonke ihlabathi, zibe bubungqina kuzo zonke iintlanga, size ke sifike isiphelo.”;Mq Ke lowo uzingisa kude kube sekupheleni wosindiswa.DL Ububi buya kwanda kangangokuba luphole uthando lwabaninzi.KK Kuya kuvela *abashumayeli abaxokayo, balahlekise abantu abaninzi.QJ Ngelo xesha abaninzi baya kurhoxa elukholweni, bangcatshane, bathiyane.I “Ngelo xesha baya kunibamba, baninikele ekutshutshisweni, banibulale. Niya kuthiywa ziintlanga zonke ngenxa yegama lam..HWKunjengokuqala kwenimba ke konke oku. G Uhlanga luya kuvukelana nohlanga, nokumkani avukelane nokumkani; kuya kubakho iindlala, neenyikima zomhlaba kwiindawo ngeendawo.F-Niya kuthi nive iimfazwe, namarhe eemfazwe; kodwa lumkani, ningabi navuso, kuba ezo zinto zimelwe kukubakho, kanti ke akukabi kuko ukuphela oko.sE_kuba baninzi abaya kuza besebenzisa igama lam, besithi banguye *uKrestu, balahlekise into eninzi yabantu.ID Waza waphendula uYesu wathi: “Lumkani, ningàlahlekiswa bani,hCIKwathi, xa uYesu wayehleli phantsi eNtabeni yemiNquma, beza kuye bebodwa abafundi, bathi: “Sixelele ukuba ziya kubakho nini na ezo zinto, nokuba uya kuba yintoni na umqondiso wokuza kwazo nowokupheliswa kweli phakade?”BWaphendula wathi kubo: “Niyazibona zonke ezi zinto? Ndithi kuni, inene, akuyi kusala litye phezu kwelitye apha elingayi kudilizwa.”dA CXa uYesu wayephuma *endlwini kaThixo bafika abafundi bakhe, bambonisa isakhiwo sendlu leyo.x@i'Ndithi kuni, ukususela ngoku anisayi kuba sandibona, de nithi: ‘Makabongwe lowo uzayo egameni leNkosi.’”7?i&Niyabona ke, uThixo uyanifulathela nomzi wenu.`>9%“Jerusalem, Jerusalem, wena mbulali *wabashumayeli, ubaxuluba ngamatye abo bathunywe kuwe nguThixo! Kunini na ndifuna ukubawola abantu bakho ngokwesikhukukazi esigquma amantshontsho aso ngamaphiko, waza àwavuma!j=M$Ndithi kuni, inene, isohlwayo sazo zonke ezo zinto siya kuba phezu kwabantu besi sizukulwana.”k<O#Ngako oko lobizwa kuni igazi lawo onke amalungisa elithe laphalazwa emhlabeni, ukususela kwelika-Abheli olilungisa, kuse kwelikaZakariya, unyana kaBherekiya, enambulalela endlwini kaThixo phakathi kwengcwele neqonga lamadini.e;C"Ke ngoko, niyabona, ndonithumela abashumayeli, nezilumko, nabachazi-mthetho. Inxenye yabo niya kuyibulala, niyibethelele eminqamlezweni; inxenye niyikatse *ezindlwini zenu zesikhungo, nibatshutshisa kwizixeko ngezixeko.[:/!Zinyokandini, nzalandini yamarhamba, nothini na ukusinda ningàgwetyelwa isihogo?B9 Qhubelani phambili ke, nikufeze oko kwaqalwayo ngooyihlo._87Ngokutsho nina ngokwenu niyangqina ukuba ningoonyana bâbo bababulalayo abashumayeli.r7]Nithi: ‘Ukuba sasikho thina kwimihla yoobawo, ngesingahambisananga nabo ngokubulawa kwabashumayeli.’6%“Mawoo, nina bachazi-mthetho nani *baFarasi, mamenemenendini! Nakha amangcwaba *abashumayeli, nizihombise iindawo zokufihlwa kwamalungisa.5-Ngokukwanjalo nani okunene nibonakala ebantwini ngathi ningamalungisa, kanti ngaphakathi ezintliziyweni nizele luhanahaniso nenkcaso-mthetho.”?4w“Mawoo, nina bachazi-mthetho nani baFarasi, mamenemenendini! Nifana namangcwaba avetiweyo, ambonakalo intle, kanti ngaphakathi azele ngamathambo ezidumbu nako konke okungcolileyo.m3SMFarasindini oyimfama, kuqala hlambulula umphakathi wendebe, wothi ke nomphandle ube uhlambulukile.+2O“Mawoo, nina bachazi-mthetho nani baFarasi, mamenemenendini! Nihlamba umphandle wendebe nesitya, kanti ngaphakathi zizele kokufunyenwe ngokuphanga nokunyoluka._17Zinkokhelindini eziziimfama, nihluza imbuzane, nisuke niginye isilo esingangenkamela. 09“Mawoo, nina bachazi-mthetho nani baFarasi, mamenemenendini! Ninikela kuThixo ngesishumi sayo imifuno enjengetyeleba nedile nekumin, kanti niyazityeshela ezona zinto zizizo zomthetho: ubulungisa, inceba, nentembeko. Ezi zinto benimelwe kukuzenza, nithi neziya ningazityesheli.U/#Othe wafunga izulu, ufunga ikomkhulu likaThixo, efunga lowo uphetheyo apho.Q.nalowo uthe wafunga indlu kaThixo, ufunga yona kwanalowo iyindlu yakhe.[-/Ngoko ke, othe wafunga iqonga lamadini, ufunga lona kwanako konke okuphezu kwalo;},sZimfamandini, ngaba yintoni na enkulu? Ngaba ngumnikelo lowo, okanye liqonga lamadini elenza ubaluleke loo mnikelo?+Kwakhona nithi: ‘Ofunge iqonga lamadini, akunto oko; kodwa ofunge umnikelo ophezu kweqonga, ubotshiwe sisifungo sakhe.’z*mZidengendini zeemfama, kanene yintoni na enkulu? Ngaba yigolide leyo, okanye yindlu eyenza ibaluleke loo golide?")=“Mawoo, nina zinkokheli ziziimfama, nina enithi: ‘Ofunge *indlu kaThixo, akunto oko; kodwa ofunge igolide yendlu leyo, ubotshiwe sisifungo sakhe.’`(9“Mawoo, nina bachazi-mthetho nani baFarasi, mamenemenendini! Nityhutyha ulwandle nomhlaba ukuze nizuze nokuba mnye ongenayo ebuJudeni; kuthi ke, nakuba nimzuzile, nimenze ofanelwe sisihogo ngokuphindiweyo kunani.S'“Mawoo, nina bachazi-mthetho nani baFarasi, mamenemenendini! Niyayiphanga imizi yabahlolokazi, nize nihanahanise nitsho ngemilembelele yemithandazo. Ngenxa yoko niya kufumana esona sohlwayo sikhulu.]T&! “Mawoo, nina bachazi-mthetho nani *baFarasi, mamenemenendini! Niyabathintela abantu ekulawulweni nguThixo, kuba nina ngokwenu anivumi ukulawulwa nguye, nize nibanqande nâbo bafuna ukulawulwa nguye. [R% Lowo uziphakamisayo uya kuthotywa, athi lowo uzithobayo aphakanyiswe.”+$Q Omkhulu kuni makabe sisicaka senu.\#1 Ngokukwanjalo ze kungàthiwa niziinkokheli, kuba mnye uMkhokeli wenu, *uKrestu ke.c"? Ze ningabizi mntu emhlabeni apha ngokuthi nguyihlo, kuba mnye uYihlo, lowo ke usezulwini.h!IKe kuni ze kungathiwa ‘mfundisi,’ kuba mnye uMfundisi eninaye, nibe nina nonke niyimilowo.o Wbathande ukuba kukhahlelwe kubo emabaleni embutho, bethanda nokuba abantu bathi kubo: ‘Mfundisi!’\1bathande iindawo zamawonga ezidlweni, nezihlalo eziphambili ezindlwini zesikhungo;3_Konke okulungileyo abakwenzayo, bakwenzela ukuze babonwe ngabantu. Bawabopha ngemixwayo ebanzi amaqhaga anezicatshulwa zomthetho; bazenze nde iintshinga zezambatho zabo;  Kaloku iimfundiso zabo ziyimithwalo enzima, abayibeka emagxeni abantu, kanti bona ngokwabo abafuni ukuyichukumisa nangomnwe lo.-SKe ngoko kuveni nikwenze konke abanokuthi banixelele kona; kodwa ukwenza ze ningenzi ngokwezenzo zabo, kuba bayathetha baze kwabona bangakwenzi oko bakuthethileyo.X)esithi: “Abachazi-mthetho *nabaFarasi banegunya lokuchaza *umthetho kaMosis.7 kWaza uYesu wathetha nesihlwele nabafundi bakhe, .Akubangakho namnye unako ukuphendula nelizwi eli; kwathi, ukususela kuloo mini, akwaba sabakho bani unesibindi sakumbuza nento le.V%-“Ukuba uDavide uthi uKrestu yiNkosi, angathini na ukuba ngunyana wakhe?”mS,“ ‘Yathi iNkosi eNkosini yam: Hlala ngakum kweli wonga, lo gama ndikoyisela iintshaba zakho’?~u+Waza wathi kubo: “Kutheni na ke phofu ukuba ngamandla oMoya uDavide abize uKrestu ngokuthi ‘Nkosi’, apho athi:^5*“Nithini na nina ngaye *uKrestu? Úyinto kabani?” Baza bathi: “NgokaDavide.”?y)Xa babehlanganisene *abaFarasi, uYesu wababuza esithi:uc(Wonke umthetho kaMosis nako konke okufundiswa ngabashumayeli bamandulo kuxhomekeke kule miyalelo mibini.”nU'Owesibini ke ufana nawo: ‘Uze umthande ummelwane wakho kanye ngale ndlela uzithanda ngayo nawe.’0[&Nguwo lowo owokuqala nomkhulu umthetho.+%Waza uYesu wathi: “ ‘Uze uyithande iNkosi uThixo wakho ngentliziyo yakho iphela, nangomphefumlo wakho uphela, nangengqondo yakho iphela.’K$wathi: “Mfundisi, owona myalelo mkhulu emthethweni nguwuphi?”?y#waza omnye kubo, onolwazi ngomthetho, wambuza emlinga,S "*AbaFarasi, bakuva ukuba uYesu ubavale umlomo *abaSadusi, bahlanganisana,G !Zathi izihlwele, zakukuva oku, zamangaliswa yimfundiso yakhe. w ‘Mna ndinguThixo ka-Abraham, uThixo kaIsake, uThixo kaYakobi’? UThixo ke akaThixo wabafileyo, ungowabaphilayo.”e CNgokusingisele kukuvuswa kwabafileyo, aniyifundanga na into ethethwe kuni nguThixo, esithi:g GKaloku xa abafileyo bathe babuya bavuka àbazeki, àbendiswa; banjengezithunywa ezisezulwini.r]Waphendula uYesu, wathi kubo: “Nilahlekiswa kukuba ningaziqondi *iziBhalo, ningawazi namandla kaThixo.mSKe ngoko eluvukweni lwabafileyo uya kuba ngumfazi wawuphi kubo? Kuba kaloku bosixhenxe babenaye.”0[Emva kwabo bonke wasweleka naye umfazi. Nomninawa lowo wabhubha kungekho mntwana, umfazi waba ngowowesithathu. Kwaba ngokunjalo nakulo mninawa, kwada kwaya kowesixhenxe.  A~}}}}H|||A{{zzyykyx|wwxvvv>uuNttss rr%qqIppfoonn&mmllokkjjciiyhh`hgg6fff&ee dd'ccbb8aa@``X__^^^]u]\\9[[TZZZYY_XXUWWWVV_UUqUBTTUSSfRRRQPPP#OO)NNwMMLLlLKK!JII9HGGFF%EIDDUCBBB>AAzA&@??v>>[>== <!k#P}^+PFfq [ [   _ @`3kAI UHerodiya ke wamxhiba, wazungula ukumbulala. Kodwa wayengenako,b=Kaloku uYohane wayethe kuHerode: “Akuvumelekanga ukuba umthathe umfazi womntakwenu.”8iKuba uHerode ngokwakhe wayethumele ukuba abanjwe uYohane, afakwe entolongweni. UHerode wakwenza oku ngenxa kaHerodiya awayethe wamzeka nangona angumka-Filipu, umninawe wakhe.iKEkuvile ke oko uHerode, wathi: “Lo nguYohane, lowa ndamnqumla intloko. Naku evukile ngoku!”s_Abanye babesithi: “ÚnguEliya;” abanye besithi: “*Úngumshumayeli ofana nabashumayeli bamandulo.”,QWakuva ke oko ukumkani uHerode, kuba igama likaYesu lalithe laduma, kusithiwa: “UnguYohane umbhaptizi ovusiweyo kwabafileyo; kungoko ayenzayo le mimangaliso.”]3 Bakhupha iindimoni ezininzi, bayithambisa ngeoyile imilwelwe emininzi, bayiphilisa.;q Baphuma ke, bashumayela besithi abantu mabaguquke.Z - Ukuba nithe nafika endaweni apho sukuba ningàmkelwa khona, okanye ningàphulaphulwa nokuphulaphulwa oku, mkani apho, nivuthulule uthuli olusezinyaweni zenu, ukuze oko kube bubungqina bokuba abanamkelanga.”q [ Ngaphezu koko wathi kubo: “Kuloo ndlu nithe naya kungena kuyo, hlalani kuyo nide nimke kuloo dolophu.O  bathi noko banxibe izihlangu, kodwa bangaphathi zambatho zingazibini. {Wabayalela ukuba bangaphathi nto ngaphandle komsimelelo. Wayesithi mabangaphathi nangxowa, nasonka, namali embhinqweni;v eWababizela kuye abafundi abalishumi elinambini, waza wabathuma ngababini, ebanike igunya lokoyisa iindimoni.b=Wayemangaliswa kukungakholwa kwabo. Wayejikeleza uYesu ezityhutyha iidolophana efundisa.zmWayengenako ke ukwenza namnye ummangaliso apho, ngaphandle kokuba abeke izandla kwimilwelwe embalwa, ayiphilise.1Ke uYesu wathi kubo: “Kakade *umshumayeli uyayinikwa imbeko; kukowabo kuphela, kwizizalwana zakhe, ekhayeni lakhe, apho angayifumaniyo khona.”*MLo akanguye na umchweli, unyana kaMariya, umntakwabo-Yakobi noYose noJuda noSimon? Noodade wabo abakho na apha phakathi kwethu?” Ngenxa yale nto ke bambukula.}sUthe ke, kwakuba *nguMhla woPhumlo, wafundisa *endlwini yesikhungo. Kwakukho abantu abaninzi apho, abathe, bakuva, bamangaliswa, besithi: “Lo uyithathe phi na yonke le nto? Bulumko buni na obu abunikiweyo ukuze enze imimangaliso elolu hlobo?G Wemka apho uYesu, wabuyela kowabo, elandelwa ngabafundi bakhe.mS+UYesu wabayala kakhulu ukuba bangaxeleli mntu, waza wathi mayinikwe into etyiwayo intombazana leyo.  *Yavuka kwangoko intombazana leyo, yahamba-hamba. (Yayineminyaka elishumi elinambini izelwe.) Bamangaliswa abantu, bakhwankqiswa.s_)UYesu ke wambamba ngesandla umntwana, wathi kuye: “Talita, kum;” oko kukuthi: “Ntombazana, vuka!”-(Basuka bamwa ngentsini. Wabakhuphela phandle ke bonke, wathatha uyise womntwana nonina, nâbo bafundi babenaye, wangena apho wayekhona umntwana.n~U'Akungena, wathi kubo: “Yini na ukuba nenjenje ukuphithizela nokulila? Akafanga umntwana; ulele.”}w&Bafika ke emzini wegosa lendlu yesikhungo, waza uYesu wasibona isiphithi-phithi sabalilayo nabenza isijwili esikhulu.h|I%Ke akavumela mntu ukuba ahambe naye, ngaphandle koPetros noYakobi noYohane, umninawe kaYakobi.p{Y$UYesu yena, eyivile loo nto, wathi kwigosa lendlu yesikhungo: “Musa ukoyika; kuphela kholwa wena.”z#Kwathi uYesu esathetha, kwafika abakulogosa lendlu yesikhungo, besithi: “Intombi yakho ibhubhile; usamkhathazelani na uMfundisi?”ry]"UYesu wathi kuye: “Ntombi yam, ukholo lwakho lukuphilisile. Hamba ngoxolo, uphile kweso sifo sakho.” x!Uthe ke umfazi lowo, ekuqondile okwenzeke kuye, weza esoyika, engcangcazela, wazikhahlela phambi kwakhe, wamxelela inyaniso yonke.Fw Noko yena wasinga-singa ukuba ambone lowo uyenzileyo le nto. vAbafundi bakhe bathi kuye: “Ubona nje ukuba isihlwele sikuxinile, ungáthini ke ukuthi: ‘Ngubani lo undichukumisileyo?’ ”u5Ngoko nangoko uYesu waqonda ukuba kukho amandla aphumileyo kuye, wabheka ngasemva esendimbaneni apho, wathi: “Ngubani lo uchukumise ingubo yam?”Tt!Lanqamka kwangoko igazi, waziva emzimbeni wakhe ukuba uphilile kweso sifo.\s1kuba wayesithi: “Ukuba ndithe ndachukumisa nokuba yingubo yakhe le, ndophila.”cr?Evile ke ngoYesu, wasondela kuye ngasemva esesihlweleni apho, wayichukumisa ingubo yakhe;wqgephatheke kabuhlungu kumagqirha amaninzi. Wayedleke konke awayenako, engancedakali, kodwa eya egula ngakumbi.Tp!Kwakukho nomfazi owayehlamba engaphezi iminyaka elishumi elinambini esifa,Io UYesu ke wahamba nalo, ephahlwe yindimbane enkulu eyayimxinile.n{laza lambongoza, lisithi: “Intombi yam isindekile. Khawuze ubeke izandla zakho phezu kwayo, ukuze ichache, iphile.”gmGKwathi ke kwafika igosa lendlu yesikhungo, eligama linguJayiro, elathi lakumbona, lakhahlela,}lsAkuba uYesu ebuye wawela uLwandle lwaseGalili ngesikhitshana, kwahlanganisana ngaselwandle apho isihlwele esikhulu.sk_Wemka ke, wakuxela kummandla weeDolophu eziliShumi oko uYesu wayemenzele kona. Bamangaliswa bonke abantu.xjiKodwa akamvumelanga; koko wathi kuye: “Goduka, ubaxelele abakowenu oko ikwenzeleyo iNkosi: inceba engaka!”eiCXa wayengene esikhitshaneni uYesu, lowo ubephethwe ziindimoni wambongoza ukuba ahambe naye.@h{Baza ke bambongoza uYesu ukuba emke kuloo mmandla wabo.ngUAbo babeyibonile loo nto babaxelela okwenzekileyo kobephethwe ziindimoni, nokwenzekileyo ezihagwini.}fsBafika kuYesu, bambona lowo ubephethwe ngumkhosi weendimoni ehleli phantsi, enxibile, esezingqondweni; baza boyika.e'Bathe ke abo babezalusa ezi hagu babaleka, bakuxela edolophini nasemaphandleni okwenzekileyo. Baphuma ke abantu baya kubona oko kwenzekileyo.Dd Wazivumela ke; zaza zaphuma iindimoni, zaya kungena ezihagwini. Ke umhlambi lowo, owawumalunga namawaka amabini eehagu, waphaphatheka, wehla ethambekeni, waya kweyela elwandle, warhaxwa.ac; zaza iindimoni ezo zambongoza uYesu, zisithi: “Sithumele ezihagwini, singene kuzo.”Eb Kwakukho umhlambi omkhulu weehagu usidla apho ngasentabeni;Qa Watsho ebongoza uYesu ukuba iindimoni ezo angazigxothi zimke kwelo zwe.z`m UYesu ke wambuza esithi: “Ungubani wena igama lakho?” Waphendula esithi: “NdinguMkhosi, kuba sibaninzi.”S_Wayesitsho kuba uYesu wayethe kuye: “Phuma kuloo mntu, ndimonindini.”^wakhala kakhulu, wathi: “Ufuna ntoni na kum, Yesu, Nyana kaThixo uPhezukonke? Funga uThixo ukuba akuyi kundithuthumbisa.”N]Uthe ke, akubona uYesu esekude, wabaleka, waya kuguqa phambi kwakhe,a\;Wayesithi ubusuku nemini ahlale ezintabeni nasemangcwabeni, ekhala, ezixuzula ngamatye.[/Wayemana ebotshwa ngamakhamandela nangamatyathanga, kodwa awaqhawule amatyathanga, awakroboze namakhamandela. Kwakungekho bani unako ukumthoboza.UZ#apho wayehlala khona. Ke kwakungekho bani unako ukumbopha nangamatyathanga.eYCAkuba uYesu ephumile esikhitshaneni, wahlangatyezwa ngumntu onendimoni, esuka emangcwabeni,GX Bafika phesheya koLwandle lwaseGalili, kummandla welaseGerasa.|Wq)Babesoyika kakhulu, omnye esithi komnye: “He bethu, ngumntu onjani na lo ude alulanyelwe ngumoya nalulwandle!”]V3(UYesu ke wathi kubo: “Yini na ukuba noyike kangaka? Kutheni ukuba ningakholwa?”U}'Wavuka ke, wawukhalimela umoya, wathi kulo ulwandle: “Yithi cwaka, uzole.” Wadamba umoya, kwabakho ukuzola okukhulu.T+&UYesu wayephakathi esikhitshaneni, ethathe umqamelo walala ubuthongo. Bamvusa ke, bathi kuye: “Mfundisi, akukhathali na, sitshabalala nje?”vSe%Ke kwabakho isaqhwithi esikhulu, amaza aphoseka esikhitshaneni, saza isikhitshana saphantse sazala ngamanzi.aR;$Basishiya ke isihlwele, bemka noYesu esesikhitshaneni apho, kukho nezinye izikhitshana.vQe#Kwangaloo mini ngokuhlwa uYesu wathi kubafundi bakhe: “Masiwele siye ngaphesheya koLwandle lwaseGalili.”lPQ"Ebethetha nabo ngemizekeliso kuphela, kodwa akuba yedwa nabafundi bakhe wayebacacisela yonke into.uOc!UYesu wayelithetha kubo ilizwi ngemizekeliso emininzi elolu hlobo, ebafundisa kangangoko babenako ukuqonda.1N[ kodwa xa luthe lwatyalwa, lukhula lube lukhulu kunazo zonke izityalo, lube namasebe amakhulu kangangokuba iintaka zibe nokwakhela iindlwane zazo kuwo zisemthunzini.”wMgKunjengokhozo lwembewu yemostade. Ukhozo lwemostade lulolona luncinane kuzo zonke iintlobo zembewu emhlabeni,tLaKwakhona uYesu wathi: “Singakufanekisa nantoni na ukulawula kukaThixo? Singakuzekelisa ngamzekeliso mni?fKEXa ke ithe yavuthwa ingqolowa, ingenwa ngerhenqe kwangoko, kuba ixesha lokuvuna lifikile.”{JoKaloku umhlaba uvelisa iziqhamo ngokwawo: kuqala iba likhaba, ize ibe yindubulo, ize ibe sisikhwebu esivuthiweyo.`I9aze alale avuke imihla ngemihla, ibe yona imbewu intshula ikhula ngohlobo angalwaziyo.nHUKwakhona uYesu wathi: “Ukulawula kukaThixo kunokufaniswa nokuthi umntu ahlwayele imbewu entsimini,_G7Lowo sukuba enolutho uya kunikwa, athi lowo ungenanto ahluthwe kwanaloo nto anayo.”7FgKwakhona wathi kubo: “Yilumkeleni into eniyivayo. Umlinganiselo enibalinganisela ngawo abanye, niya kulinganiselwa kwangawo nguThixo nani, kuze kongezwe kuni, nina nivayo.(EKKe oneendlebe zokuva makeve.”qD[Kaloku akukho nto ifihlakeleyo ingayi kude ityhilwe; kananjalo akukho nto ifihliweyo ingayi kude ivele.C)Kwakhona uYesu wathi kubo: “Ngaba isibane sikhe siqutyudelwe ngethunga okanye sifakwe phantsi kwebhedi na? Asixhonywa endaweni yaso yini na?gKe abo banjengendawo elulwalwa ekuhlwayelwe kuyo ngabathi, bakuba belivile ilizwi, balamkele kwangoko bevuya;)=KAbo ke basendleleni, apho ilizwi likaThixo lihlwayelwa khona, ngâbo bathi, bakuba bevile, bafikelwe kwangoko nguSathana, emke nalo ilizwi elihlwayelweyo kubo.(<KUmhlwayeli lo uhlwayela ilizwi.g;G Wathi ke kubo uYesu: “Aniwulandeli na lo mzekeliso? Niya kuyazi kanjani kakade imizekeliso?: ukuze, njengoko zitshoyo *iziBhalo, “ ‘Bebona nje, babone bangaqiqi; besiva nje, beve bangaqondi; hleze baguquke, baxolelwe.’”9) Wathi kubo: “Nikuphiwe nina okokuba niyazi indlela yokulawula kukaThixo, kodwa abo bangakuphiwanga baziva ngemizekeliso nje zonke ezi zinto;}8s Ke kaloku kwathi xa uYesu wayenâbo babengakuye, bekunye nabafundi abalishumi elinambini, bambuza ngale mizekeliso.=7u Wathi ke kubo uYesu: “Oneendlebe zokuva makeve.”6Enye yawa kumhlaba olungileyo, yakhula, yachuma, yavelisa isiqhamo: enye amashumi amathathu, enye amashumi amathandathu, nenye ikhulu.”W5'Enye yawa endaweni enokhula, olwathi lwakukhula, lwayiminxa, ayaba nasiqhamo.o4WKuthe ke, lakuba shushu ilanga, yatsha, yathi ngenxa yokuba ingenazingcambu zendeleyo, yoma kwaphela. 3Enye imbewu yawa endaweni elulwalwa, apho kwakungekho mhlaba waneleyo; yantshula ke kwangoko, ngenxa yokungabi nabunzulu bamhlaba.b2=Ekuhlwayeleni kwakhe inxenye yembewu yawa endleleni, zafika iintaka zayichola zayigqiba.91m“Kwakukho umhlwayeli owaphuma waya kuhlwayela.A0}Ke wayebafundisa iindawo ezininzi ngemizekeliso, esithi:P/ Kwakhona uYesu wafundisa ngaselwandle. Saza isihlwele esasihlanganisene ngakuye saba sikhulu kangangokude yena aye kukhwela esikhitshaneni, ahlale kuso elwandle. Isihlwele sona sasiselunxwemeni apho.f.E#Kaloku lowo uthe wakwenza ukuthanda kukaThixo nguye ongumntakwethu, nodade wethu, nomama.”X-)"Ebasingasingile ke abo babemngqongile, wathi: “Nguye lo umama nabantakwethu.O,!Wabaphendula esithi: “Ngubani umama? Ngoobani bona abantakwethu?”+w Wayengqongwe sisihlwele sabantu, kwaza kwakho othi kuye: “Uxolo, nanku unyoko nabantakwenu ngaphandle, bekufuna.”g*GKwafika abantakwabo-Yesu kunye nonina, baza bathi, bemi ngaphandle, bayaleza ukuba makabizwe.0)[UYesu watsho kuba babesithi unendimoni.w(gkodwa yena othe wanyelisa uMoya oyiNgcwele akanako ukuxolelwa naphakade; unetyala lesono esingatshitshiyo.”k'O“Inene, baya kuzixolelwa zonke izono oonyana babantu, kwanezinyeliso abasukuba benyelisa ngazo;&7“Akukho bani unako ukungena endlwini yegorha, aze aphange impahla yalo, engathanga kuqala alibophe elo gorha, aze ke andule ukuyiphanga indlu yalo.J% NoSathana ke, ukuba uvukelana noSathana, uya kuphanza angabikho.-$Unomzi ovukelana wodwa uyachithakala.8#kKaloku isizwe esivukelana sodwa siyachithakala;n"UEbabizele kuye abantu, uthethe nabo ezekelisa, esithi: “Angáthini na uSathana ukukhupha uSathana?y!kKe abachazi-mthetho ababevela eJerusalem babesithi unoSathana, besithi iindimoni ezi uzikhupha ngomphathi wazo.n UBevile ngale nto, abakowabo baphuma besiya kumphuthuma, kuba kwakusithiwa: “Ushiywe ziingqondo.”UYesu ke wangena endlwini, kwaza kwakhona kwabuthelana isihlwele. Kwakuxinene kangangokuba yena nabafundi bakhe bangabi nako nokutya oku.1]noJudas Sikariyoti, owayeza kumngcatsha.uAndreya noFilipu, noBhartolomeyu, noMatewu, noTomas, noYakobi unyana ka-Alifeyu, noTadeyu, noSimon owayengoweqela lamaTsha-ntliziyo,  uYakobi, unyana kaZebhedi, noYohane umninawe wakhe, awathi bona wabathiya amagama okuba ngooBhowanerges, oko kukuthi ngooSatsha;?yWamisela aba ke: uSimon, awamthiya igama elinguPetros;-Uebanike igunya lokukhupha iindimoni.waza wamisela abalishumi elinambini awababiza ngokuba *ngabathunywa, ebamisela ukuba babe kunye naye nokuba abathume baye kushumayela,P UYesu ke wenyuka intaba, wabiza abo wayefuna bamlandele. Baya kuye ke,@{ Wayebakhalimela kakhulu ke ukuba bangamazisi ebantwini.w Naxa sukuba abantu abaneendimoni bembona, babesiwa phambi kwakhe, bakhale, besithi: “Unguye wena uNyana kaThixo!”oW kuba wayephilise abantu abaninzi, baza bonke abanezifo bathi ngunga phezu kwakhe, ukuze bamchukumise.W' Wathi kubafundi bakhe mabamlungiselele isikhitshana, hleze axinwe sisihlwele,-naseJerusalem, nase-Edom, naphesheya kweJordan, nakwimimandla yeTire neSidon. Loo nkitha ininzi yeza kuYesu, kuba yayivile ngemimangaliso yakhe.xiWemka uYesu, enabafundi bakhe, waya elwandle. Yamlandela inkitha yabantu, ivela kwelaseGalili, nakwelakwaJuda,b=Kwangoko ke baphuma *abaFarasi, baya kubhunga *namaHerode, becebisana ngokubulala uYesu.&EAkuba ebasingasingile, ebuhlungu ngenxa yokuqaqadeka kweentliziyo zabo, wathi kumntu lowo: “Solule isandla sakho.” Wasolula, saza saphila isandla sakhe.-Waza wathi kubo: “Okuvumelekileyo ngoMhla woPhumlo kukwenza okulungileyo, kukwenza okubi; kukuphilisa, kukubulala; kusini na?” Kwathi cwaka.PUYesu wathi kuloo mntu wayome isandla: “Phakama, uze ngaphambili.”b =Babemlalele ke befuna ukubona ukuba womphilisa na *ngoMhla woPhumlo, ukuze bammangalele.Z  /Waphinda uYesu wangena *endlwini yesikhungo. Apho kwakukho umntu owayome isandla.B Ngoko ke uNyana woLuntu uyiNkosi yawo noMhla woPhumlo.”n UWaza wathi ke kubo: “UMhla woPhumlo lo wabakho ngenxa yomntu, asinguye umntu owabakho ngenxa yawo.X )Kaloku wangena endlwini kaThixo ngemihla ka-Abhiyatare umbingeleli omkhulu, wazitya izonka ezazinikelwe kuThixo, wanika neqela lakhe. Kanti ngokomthetho ezi zonka azimelwe kutyiwa ngabangengobabingeleli.”~uUthe ke yena kubo: “Anizange nikufunde na awakwenzayo uDavide, mhla walamba engenanto ityiwayo, yena neqela lakhe?~uBathi ke kuye *abaFarasi: “Khawutsho, kungani na ukuba abafundi bakho benze okungavumelekanga ngoMhla woPhumlo?”nUKwathi uYesu ecanda emasimini *ngoMhla wokuPhumla, abafundi bakhe basuka bakha izikhwebu zengqolowa.W'Kananjalo akukho mntu uyitha kwiimvaba ezindala iwayini entsha engekabili, kuba ukuba uthe wenjenjalo, zogqabhuka ziphele iimvaba, ichitheke iwayini. Kaloku iwayini engekabili ithiwa kwiimvaba ezintsha.”+“Kaloku akukho mntu uthungela isiziba esitsha kwisambatho esidala, kuba ukuba uthe wenjenjalo, sofinyela, sisikrazule ngakumbi isambatho eso.LKodwa lofika ixesha lokuba umyeni asuswe kubo, bandule ke ukuzila.7gUYesu ke wathi kubo: “Ngaba abakhaphi bomyeni bangakuzila na ukutya lo gama umyeni asekunye nabo? Nakanye! Ngalo lonke ixesha asephakathi kwabo umyeni, abangekhe bakuzile!CAbafundi bakaYohane *nabaFarasi babezila ukutya. Ke abantu beza kuYesu, bathi kuye: “Kutheni abafundi bakaYohane nababaFarasi besoloko bezila ukutya nje, kanti bona abakho abazili?”3Ekuvile oko uYesu, wathi kubo: “Ugqirha akafuneki nganto kwabaphilileyo, ufuneka kwabagulayo. Andizanga kubiza malungisa, ndizé kubiza aboni.”4aKe abachazi-mthetho beqela *labaFarasi, bakumbona esitya kunye nabaqokeleli-rhafu naboni, bathi kubafundi bakhe: “Yini na ukuba atye kunye nabaqokeleli-rhafu naboni?”~3Kwathi, xa wayesitya kwaLevi, kwakho nento eninzi yabaqokeleli-rhafu *naboni, isitya ndawonye noYesu nabafundi bakhe, kuba babebaninzi, bemlandela.} Wathi edlula wabona uLevi, unyana ka-Alifeyu, ehleli eofisini yerhafu; wathi kuye: “Ndilandele.” Waphakama ke, wamlandela.j|M UYesu wabuya waphuma waya ngaselwandle. Kwaza ke kwahlanganisana isihlwele ngakuye, wasifundisa.{ Wavuka kwangoko ke, wathatha ukhuko, wemka. Bamangaliswa bonke, bemdumisa uThixo, besithi: “Asizange siyibone into enje!”Mz ndithi kuwe: ‘Vuka, uthathe ukhuko lwakho, uhambe ugoduke.’ ”uyc Ke ukuze nazi ukuba *uNyana woLuntu unalo igunya lokuxolela izono emhlabeni apha – úthi kofe umzimba –x# Okukona kulula kukuphi na? Kukho ukuthi kofe umzimba: ‘Izono zakho zixolelwe,’ kukho nokuthi: ‘Vuka, uthathe ukhuko lwakho uhambe’?wwgKwangoko uYesu wazazi iingcamango zabo, wathi kubo: “Yini na ukuba nibe nezi ngcamango ezintliziyweni zenu?yvk“Yini na ukuba lo athethe ngolu hlobo? Uyanyelisa! Ngubani onako ukuxolela izono ingenguye uThixo kuphela?”KuAbachazi-mthetho abathile, ababekhona, bathi ezintliziyweni zabo:_t7UYesu akulubona ukholo lwabo, wathi kofe umzimba: “Nyana, izono zakho zixolelwe.”&sEBakuba bengenakusondela kuYesu ngenxa yokuxinana kwendimbane, baqhaqhe uphahla ngakuloo ndawo wayekuyo. Begqobhozile ke, bamhlisa ngokhuko lowo ufe umzimba.Krkwafika abantu, bezise kuye umntu ofe umzimba, ethwelwe ngabané.{qoKe kwahlanganisana into eninzi yabantu, kwada akwabikho ndawo nangasemnyango. Kwathi ke xa uYesu wayesashumayela,Vp 'Kwakuba ntsuku, uYesu wabuyela eKapernahum; kwavakala ukuba usekhayeni lakhe.So !-Kodwa yena akuphuma, wasuka wayibhengeza kakhulu le nto. Ngenxa yoko uYesu akabanga saba nako ukungena edolophini ebonwa ngabantu, koko wahlala emaphandleni. Abantu ke babesiza kuye, bevela macala onke.6n g,esithi kuye: “Lumka ungaxeleli bani nento le. Hamba uye kuzibonisa kumbingeleli, wenze umnikelo ngezo zinto wazimiselayo uMosis, ube bubungqina ngokuhlanjululwa kwakho.”4m e+Akuba emyale kabukhali, wamndulula kwangoko,/l [*Kwangoko laphela iqhenqa, wahlambuluka.hk K)UYesu wavelana naye, wasolula isandla, wamchukumisa, wathi kuye: “Ndiyathanda; hlambuluka.”j  (Kwasuka mntu uthile uneqhenqa weza kuYesu, wambongoza eguqe phambi kwakhe, wathi: “Unako ukundihlambulula ukuba uyathanda.”^i 7'Walityhutyha lonke elaseGalili, eshumayela *ezindlwini zesikhungo, ekhupha iindimoni. h ;&Kambe ke yena wathi kubo: “Masihambe siye kwezinye iidolophu zalapha, ukuze nakhona ndizivakalise iindaba ezimnandi. Kaloku ndizele kanye loo nto.”Dg %Bakuba bemfumene, bathi kuye: “Uyafunwa ngumntu wonke.”+f S$USimon nâbo babenaye baya kumfuna.Xe +#Kwathi kusesekuseni kakhulu, kusemnyama, wavuka uYesu, waya kuthandaza ngasese. d "UYesu ke waphilisa abaninzi abagula zizifo ngezifo, ekhupha neendimoni. Iindimoni ezi wayengazivumeli ukuba zithethe, kuba zazimazi.Gc  !Bonke abantu baloo dolophu babehlanganisene ngasemnyango apho.eb E Kwathi ke ngokuhlwa, selitshonile ilanga, abantu bazisa kuye bonke abagulayo nabaneendimoni.qa ]Waya kuye uYesu, wamphakamisa embambe ngesandla; yaphela kwangoko loo fiva, waza wabalungiselela ukutya.^` 7Ke umkhwekazi kaSimon wayelele, egula yifiva, baza bamxelela uYesu ukuba akaphilanga.g_ IBaphuma ke *endlwini yesikhungo, kwangoko baya kwindlu kaSimon noAndreya, benoYakobi noYohane.C^ Lwathi ke udumo lukaYesu lwavakala kulo lonke elaseGalili.>] wBamangaliswa bonke abantu, babuzana besithi: “Yaz'ba yintoni na le nto! Ngaba yimfundiso entsha? Ngathi lo mfo ufundisa ngegunya! Ewe, neendimoni ezi uyazikhalimela zimthobele!”H\  Ke indimoni leyo yamxhuzula loo mntu, yaphuma kuye ibhomboloza.S[ !UYesu wayikhalimela loo ndimoni, esithi: “Yithi tu, uphume kulo mntu!”Z  “Ufuna ntoni kuthi, Yesu waseNazarete? Ngaba uze kusitshabalalisa na? Ndiyakwazi ukuba ungubani na: ungoyiNgcwele kaThixo!”OY Kwakukho umntu onendimoni endlwini yesikhungo apho, owayekhala esithi:nX WBamangaliswa abantu kukufundisa kwakhe, kuba wayefundisa ngegunya, engafundisi njengabachazi-mthetho.yW mBangena ke kwidolophu yaseKapernahum, waza ke uYesu *ngoMhla wokuqala wokuPhumla wafundisa *endlwini yesikhungo.dV CWababiza, baza ke bamshiya uyise uZebhedi esikhitshaneni apho enabaqeshwa, balandela uYesu.U 3Uthe ke, ehambele phambili kancinane, wabona uYakobi noYohane umninawe wakhe, oonyana bakaZebhedi, besesikhitshaneni sabo, belungisa iminatha yabo.8T mBayishiya kwangoko ke iminatha yabo, bamlandela.[S 1UYesu wathi kubo: “Yizani apha nindilandele; ndonenza nibe ngabalobi babantu.”!R =Ke kaloku kwathi ehamba ngakuLwandle lwaseGalili, wabona uSimon noAndreya umninawe wakhe bephosa umnatha elwandle. Kaloku bona babengabalobi beentlanzi.wQ iesithi: “Lifikile ngoku ixesha. Luthwasile ulawulo lukaThixo. Guqukani, nikholwe kuzo ezi ndaba zimnandi.”eP EEmva kokubanjwa kukaYohane, uYesu waya eGalili, evakalisa iindaba ezimnandi ezivela kuThixo,O 9 Waba lapho entlango iintsuku ezimashumi mane, elingwa nguSathana, ephakathi kwezilo zasendle. Izithunywa zezulu ke zazimlungiselela kwiintswelo zakhe.CBahamba ke abafundi abalishumi elinanye, baya eGalili kuloo ntaba uYesu wayebayalele ngayo.u=cAmajoni ayithatha loo mali, enza njengoko ayexelelwe. Eli bali ke lasasazwa kumaJuda kwada kwaba namhlanje.b<=Ukuba le nto ithe yavakala kwirhuluneli, thina soyithomalalisa, ningabi naxhala nina.”G; bathi: “Ze nithi abafundi bakhe beze ebusuku, bamba nilele.t:a Ababingeleli abaziintloko bacebisana namadoda amakhulu, baza bathatha imali eninzi, bayinika amajoni lawo,91 Bakuba bemkile abo bafazi, gqi amajoni athile kulawo awayegade ingcwaba, angena esixekweni, axelela ababingeleli abaziintloko konke okwenzekileyo.{8o Waza wathi kubo uYesu: “Sanukoyika. Yiyani kuxelela amawethu ukuba makaye eGalili, apho aya kundibona khona.”g7G Nanko uYesu ebahlangabeza, ebabulisa. Baza baya kuye, baqubuda, babambelela ezinyaweni zakhe.|6qBemka ke engcwabeni ngokukhawuleza, babaleka bephethwe luloyiko naluvuyo olukhulu, besiya kuxelela abafundi bakhe.15[Khawulezani ke, niye kubaxelela abafundi bakhe okokuba uvukile kwelabafileyo. Niyabona, uyanandulela ukuya eGalili, apho niya kumbona khona. Nivile ke, ndinixelele.”Z4-Akakho apha. Uvukile, njengoko watshoyo. Yizani apha, niyibone indawo awayekuyo.t3aIsithunywa sathi kubafazi abo: “Sanukoyika nina. Ndiyazi ukuba nifuna uYesu obebethelelwe emnqamlezweni.I2 Bathi ke ababegadile basoyika kangangokuba babe njengabafileyo.Q1Imbonakalo yaso yayinjengombane, izambatho zaso zimhlophe ngokwekhephu. 0Kwasuka kwabakho ukunyikima okukhulu komhlaba, kuba isithunywa seNkosi sehla ezulwini, saza saliqengqa ilitye, sahlala phezu kwalo./ yWakuba udlule *uMhla woPhumlo, ekuseni ngeCawe, kwafika uMariya waseMagadala nomnye uMariya, beze kukhangela ingcwaba.X.)BBaya ke, balinqabisa ingcwaba ngokulitywina, laza lalindwa ngoomantshingilane.{-oAWaza uPilato wathi kubo: “Ningáwafumana amajoni okugada. Yiyani, nilitywine ingcwaba kangangoko nazi ngako.”W,'@Ke ngoko yalela okokuba ingcwaba linqatyiswe de kube lusuku lwesithathu, hleze abafundi bakhe beze bambe, ze bathi ebantwini uvukile ekufeni, luze olu lahlekiso lokugqibela lube ngaphezulu kunolokuqala.”+?bathi: “Nkosi, sikhumbule okokuba esahleli umlahlekisi lowa wathi: ‘Emva kweentsuku ezintathu ndiya kuvuka ekufeni.’y*k>Ngengomso, ngemini elandela eyokulungiselela *iPasika, ababingeleli abaziintloko *nabaFarasi badibana noPilato,b)==Babelapho ngasengcwabeni ooMariya waseMagadala nomnye uMariya, behleli phantsi bebukele.(}w'Abadlulayo babemnyelisa uYesu, behlunguzela iintloko,kO&Kunye naye kwabethelelwa nezihange ezibini eminqamlezweni, esinye ngasekunene esinye ngasekhohlo.nU%Ngasentla kwentloko yakhe abeka ityala lakhe, kubhalwe kwathiwa: “Lo nguYesu uKumkani wamaJuda.”(K$Ahlala phantsi ke, amgada apho.eC#Ambethelela ke emnqamlezweni uYesu, aza abelana ngezambatho zakhe, esenza amaqashiso ngazo.W'"amnika iwayini exutywe nenyongo, ukuba ayisele. Akuyiva akavumanga ukuyisela.O !Afika ke kwindawo ekuthiwa yiGolgota (oko kukuthi iNdawo yoKhakhayi), } Ekuphumeni kwamajoni noYesu, afumana umntu waseKirene, ogama linguSimon, aza amnyanzela ukuba athwale umnqamlezo kaYesu. yAthi ke akuba ehlekise ngaye, amhluba loo ngubo, amambathisa kwaezakhe, aphuma naye, esiya kumbethelela emnqamlezweni.; qAmtshicela, ayithatha ingcongolo, ambetha entloko.: mathi, eluke isithsaba sameva, amthi jize ngaso entloko, amphathisa ingcongolo ngesandla sokunene, aza aqubuda phambi kwakhe, ahlekisa ngaye, esithi: “Aa, kumkani wamaJuda!” E>~}}n||N{{Izzzyny#xwwnwvOuu?ttss|s2rrGqqpp;ooo nnGm2lljkkIjiiPhh}ggUgf\ee|eOddocc|bbb#aa`__g^^^]]2\\j[[kZZfYYYXcWWWOVVwUUVTTTDSSJRQQQXPPROONNMMMLL.KJJ;II~HGGRFFEE{DDD CC5BUAApA@@F??>\==Q<<^;;::299u88q7766r55=444 3o22o11p0007/..v.*--?,,,[,++{+'**))P(('u' &0%%i$$:##T""!/ O$DJ=u~%Y9 ! x  vZ{*E Wabuya wathuma esinye, baza basibulala eso sicaka. Wathuma nezinye ke zazininzi, baza inxenye bayibetha, inxenye bayibulala.V% Wabuya ke wathuma esinye isicaka kubo. Sona basigqebha iinduma, basihlazisa.M Basuka bona basihlasela, basibetha, basindulula singaphathanga nto.s_ Ngexesha lokuvuthwa kweziqhamo ke, wathuma isicaka kwabo balimi, ukuze bamnike eziqhameni zesidiliya eso.J   Waza ke uYesu wathetha nabo ngemizekeliso, esithi: “Umntu othile watyala isidiliya, wasibiyela, wemba isixovulelo seediliya, wakha imboniselo, wasiqeshisa kubalimi, wahambela kwelinye ilizwe. ! !Baphendula ke bathi kuYesu: “Asazi.” Waphendula uYesu wathi kubo: “Nam ke andinixeleli ukuba ndizenza ngagunya lini na ezi zinto.” ! Ngaba sinokuthi: ‘Lwaluvela ebantwini’?” – kodwa babesoyika isihlwele, kuba bonke babesithi uYohane *wayengumshumayeli ngokwenene. w Baxoxa bodwa, besithi: “Ukuba sithe: ‘Lwaluvela ezulwini,’ wothi: ‘Kwakutheni ke phofu ukuze ningamamkeli?’g G Khanindixelele, ngaba ubhaptizo lukaYohane lwaluvela ezulwini, okanye lwaluvela ebantwini?”- Waphendula uYesu wathi kubo: “Nam ndiya kunibuza mbuzo mnye. Ukuba nithe nandiphendula, ndonixelela ukuba ndizenza ngagunya lini na ezi zinto.{ Bona bambuza besithi: “Ezi zinto uzenza ngagunya lini na? Ingubani na kakade okunike elo gunya lokwenza ezi zinto?”'G Bafika ke eJerusalem kwakhona, kwaza kwathi, uYesu ehamba-hamba *endlwini kaThixo kwafika kuye ababingeleli abaziintloko nabachazi-mthetho namadoda amakhulu.Z- Ke, ukuba anixoleli, nàye uYihlo osezulwini akayi kunixolela iziphoso zenu.]”ve Naxa nithandazayo, ukuba ninendawo ngakubani, mxoleleni, ukuze noYihlo osezulwini anixolele iziphoso zenu. [q[ Ngenxa yoko ndithi kuni, zonke izinto enizicela nithandaza, kholwani ukuba senizinikiwe; nozifumana ke..U othe kule ntaba: ‘Funquka, uphoseke elwandle;’ abe ke esitsho engathandabuzi entliziyweni yakhe, kodwa ekholwa ukuba oko akuthethayo kuya kwenzeka, wokwenzelwa.O Waphendula uYesu wathi kubo: “Kholwani kuThixo. Ndithi kuni, inene,oW UPetros ke ekhumbule okwezolo, wathi kuye: “Mfundisi, khangela umkhiwane owuqalekisileyo womile.”dA Kwaza kwathi kusasa, ukubuya kwabo, bawubona umkhiwane lowo womile ukususela ezingcanjini.=~u Kwakuhlwa, uYesu nabafundi bakhe baphuma esixekweni.1}[ Bekuvile oku ababingeleli abaziintloko nabachazi-mthetho, bafuna indlela abanokumbulala ngayo uYesu. Babesoyika, kuba indimbane yonke yayimangalisiwe yimfundiso yakhe.A|{ Wabafundisa esithi: “Akatsho na uThixo *eziBhalweni ukuthi: ‘Indlu yam iya kubizwa ngokuba yindlu ekuthandazelwa kuyo ziintlanga zonke’? Ke nina niyenzé umqolomba wezihange.”[{/ Wayengavumi ukuba kubekho bani ucanda endlwini kaThixo ethwele nokuba yintoni na.Bz} Bafika ke eJerusalem, uYesu waya kungena *endlwini kaThixo, waza wabakhupha abathengayo nabathengisayo, wathi neetafile zabatshintshi bemali nezihlalo zabathengisa amahobe wazibhukuqa.ry] UYesu ke wathi kuwo umkhiwane: “Ze kungaze kutyiwe siqhamo kuwe naphakade!” Babesiva abafundi bakhe.Qx waza wathi, akuba ebone umkhiwane uthe qelele, unamagqabi, waya kukhangela ukuba angafumana siqhamo na kuwo. Akufika kuwo akafumananga nto ngaphandle kwamagqabi, kuba kwakungelilo ixesha lamakhiwane.Fw Ngengomso, bakuba bephumile eBhetani, uYesu waziva elambile,Gv UYesu ke wangena eJerusalem, wangena *nasendlwini kaThixo, wahamba ezibuka izinto zonke, wathi, ngenxa yokuba kwakusekuhlwile, waphuma waya eBhetani, enabafundi bakhe abalishumi elinambini.`u9 Makabongwe oza kuvusa ulawulo lukaBawo uDavide! Sithi: ‘Bayethe!’ kuPhezukonke.”t Abo babehamba ngaphambili nabo babelandela ngasemva babedanduluka besithi: “Camagu! Makabongwe lowo uzayo egameni leNkosi!jsM Abaninzi ke bandlala iingubo zabo endleleni, bathi abanye bandlala amahlamvu abawakhe emasimini.Qr Bayizisa inkonyana kuYesu, bandlala iingubo zabo phezu kwayo, wakhwela.@q{ Bathetha ke njengoko babeyalelwe nguYesu, baza bayekwa._p7 abathile kwababemi khona bathi kubo: “Nenza ntoni na, niyikhulula nje inkonyana?”ioK Basuka ke baya, bayifumana inkonyana ibotshelelwe ngasesangweni esitalatweni. Bakuyikhulula ke,n Ukuba ubani uthe kuni: ‘Kutheni na ukuba nikwenze oku?’ ze nithi: ‘Iyafuneka eNkosini. Iza kubuyiswa kwangoku.’ ”Cm esithi kubo: “Hambani niye kule dolophana ikhangelene nani. Nothi ke ningenanje nifumane inkonyana yedonki ibotshelelwe, ekungazange kukhwele mntu kuyo. Yikhululeni ke, niyizise apha.l  Ke kaloku, bakusondela eJerusalem, eBhetefage naseBhetani, ngaseNtabeni yemiNquma, uYesu wathuma ababini kubafundi bakhe,k{ 4Wathi kuyo uYesu: “Hamba uhambe; ukholo lwakho lukuphilisile.” Yabona ke kwangoko, yamlandela uYesu endleleni apho.~ju 3UYesu wathi kuyo: “Ufuna ukuba ndikwenzele ntoni na?” Yathi kuye imfama: “Nkosi yam, ndifuna ukuba ndibone.”Ei 2Ithe ke imfama, ilahle ingubo yayo, yaphakama, yeza kuYesu.ohW 1Wema uYesu, wathi: “Mbizeni.” Bayibiza imfama, besithi kuyo: “Yomelela; phakama; úyakubiza.”g 0Abaninzi babemkhalimela besithi makathi tu, kodwa kwaba kokukhona wadandulukayo ngakumbi esithi: “Nyana kaDavide, ndenzele inceba!”ufc /Wathi ke akuva ukuba nguYesu waseNazarete, wadanduluka esithi: “Yesu, Nyana kaDavide, ndenzele inceba!”(eI .Bafika ke eJeriko. Xa uYesu nabafundi bakhe nesihlwele esikhulu babephuma apho eJeriko, unyana kaTimeyu, uBhartimeyu, imfama, wayehleli ngasendleleni engqiba. d -Kuba kaloku *noNyana woLuntu akezanga kukhonzwa, weza kukhonza, nokuncama ubomi bakhe, bube yintlawulelo yokukhulula abaninzi.”>cw ,nofuna ukuba ngowokuqala, makabe sisicaka sabo bonke.fbE +Kodwa ke akunjalo phakathi kwenu. Ofuna ukuba mkhulu phakathi kwenu, makabe ngumkhonzi wenu;a7 *UYesu ke, ebabizele kuye, wathi kubo: “Niyazi ukuba ezintlangeni abo bathi bayalawula banobukhosi kuzo; nâbo bazizikhulu zazo benza ngegunya kuzo._`7 )Bakuyiva le nto ithethwa nguYakobi noYohane, abanye abafundi abalishumi bakhathazeka.n_U (kodwa kona ukwaba izikhundla akulolungelo lam. Ezo zikhundla zezâbo bazilungiselelweyo nguThixo.”3^_ 'Bathi ke bona kuye: “Sinako.” Wathi ke uYesu kubo: “Okunene intlungu endiyivayo mna niya kuyiva nani, nobhaptizo endibhaptizwa ngalo mna niya kubhaptizwa kwangalo;]+ &Wathi kubo uYesu: “Aniyazi into eniyicelayo. Ninako na ukuyisela indebe endiyiselayo mna, nibhaptizwe ngobhaptizo endibhaptizwa ngalo mna?”^\5 %Bathi bona kuye: “Sicela ukuba usinike ezona zikhundla ziphezulu xa usewongeni.”<[s $Wathi kubo: “Nifuna ukuba ndinenzele ntoni na?” Z #Ke kaloku uYakobi noYohane, oonyana bakaZebhedi, beza kuYesu, bathi: “Mfundisi, sifuna ukuba usenzele oko sothi sikucele kuwe.”wYg "Bona ke baya kumenza intlekisa, bamtshicele, bamkatse, bambulale; aze athi ngomhla wesithathu abuye avuke.”CX !esithi: “Niyabona, siyenyuka, siya eJerusalem, apho *uNyana woLuntu aya kunikelwa khona kubabingeleli abaziintloko, nakubachazi-mthetho. Baya kumgwebela ukufa, bamnikele kwabasemzini.nWU Ke kaloku babesendleleni, benyuka besiya eJerusalem, uYesu ehamba ngaphambili. Abafundi bakhe babemangalisiwe; abo bamlandelayo besoyika. Waphinda wabathatha abafundi abalishumi elinambini, waza wabaxelela izinto eziza kumhlela,rV] Baninzi ke phofu abaya kuthi bengabokuqala babe ngabokugqibela, nabokugqibela abaya kuba ngabokuqala.”OU ongayi kuthi amkele kalikhulu: izindlu, nabantakwabo, noodade wabo, noonina, nabantwana, namasimi, zikunye neentshutshiso kweli phakade; aze ke athi kwelizayo iphakade amkele ubomi obungunaphakade.nTU Waphendula uYesu wathi: “Ndithi kuni, inene, akukho namnye ushiye indlu, nokuba ngabantakwabo, nokuba ngoodade wabo, nokuba ngunina, nokuba nguyise, nokuba ngabantwana, nokuba ngamasimi, ngenxa yam nangenxa yeendaba ezimnandi,ZS- Waza uPetros wathi kuye: “Khangela, thina sishiye zonke izinto sakulandela.” R Ondele kubo, uYesu wathi: “Kubantu oku akunakwenzeka, kodwa kuThixo akunakungenzeki, kuba zonke izinto zinokwenzeka kuThixo.”RQ Bamangaliswa kunene, bathi omnye komnye: “Ngubani ke onokusindiswa?”~Pu Kungálula ukuba inkamela iphumele entunjeni yenaliti, kunokuba isityebi sixhamle ubuncwane bokulawulwa nguThixo.”(OI Ke abafundi bakhe bamangaliswa ngala mazwi akhe. Waza uYesu waphinda wathetha nabo, wathi kubo: “Bantwana bam, hayi ubunzima bokuxhamla ukulawulwa nguThixo.}Ns UYesu ke esinga-singile, wathi kubafundi bakhe: “Hayi ubunzima bokuba izityebi zikuxhamle ukulawulwa nguThixo!”BM Wadana akukuva oko, wemka ebuhlungu, kuba wayesisinhanha.XL) UYesu wathi akumondela, weva emthanda, wathi kuye: “Kukho nto inye uyisweleyo: hamba uye kuzithengisa zonke izinto onazo, uyiphe amahlwempu imali leyo; woba nobutyebi ezulwini; uze kum ke, undilandele.”dKA Waphendula yena wathi kuye: “Mfundisi, zonke ezo zinto ndazenza kwasebuncinaneni bam.”J% Uyayazi le mithetho ithi: ‘Uze ungabulali; uze ungakrexezi; uze ungebi; uze ungangqini ubuxoki; uze ungaqhathi; beka uyihlo nonyoko.’”{Io UYesu ke wathi kuye: “Kutheni usithi ndilungile nje? Akukho mntu ulungileyo. Mnye kuphela olungileyo: nguThixo. Yiyo ke loo nto indoda ishiya uyise nonina nje, inamathele kumkayo,N= kodwa kwasekuqalekeni kokudalwa ‘uThixo wabenza bayindoda nomfazi.i<K Waphendula uYesu wathi kubo: “Wanibhalela lo mthetho ngenxa yokuba lukhuni kweentliziyo zenu,z;m Bathi bona: “UMosis uyayivumela indoda ukuba ibhale incwadi yokuqhawula umtshato, ize ke imale umfazi wayo.”H:  Waphendula wathi kubo: “UMosis waniwisela mthetho mni na?”l9Q Bafika *abaFarasi, bathi ngokumlinga bambuza ukuba kuvumelekile na ukuba indoda imale umfazi wayo.8 5 Emkile apho, uYesu waya kwelakwaJuda naphesheya kweJordan. Kwabuya ke kwahlanganisana izihlwele ngakuye, waza wathi ngokwesiqhelo sakhe wazifundisa.*7M 2Ityiwa ilungile, kodwa ukuba ithe ayaba nasongo noyithini na ukuyibuyisela isongo sayo? Yibani nesongo setyiwa phakathi kwenu, nihlale ninoxolo omnye nomnye.”D6 1“Umntu ngamnye uya kugalelwa umlilo ngokungathi yityiwa.:5o 0apho ‘kumpethu ingafiyo, kumlilo ungacimiyo.’.4U /Nokuba ke iliso lakho lithe lakukhubekisa, likhuphe. Kulunge kanye ukuxhamla ukulawulwa nguThixo unaliso linye, kunokuba uthi, unamehlo omabini, uphoswe esihogweni,<3s .apho ‘kumpethu, ingafiyo, kumlilo ungacimiyo.’]:2m -Nokuba unyawo lwakho luthe lwakukhubekisa, lunqumle. Kulunge kanye ukuba ungene ebomini usisiqhwala, kunokuba uthi uneenyawo zombini, uphoswe esihogweni, [emlilweni ongacimiyo,;1q ,apho ‘kumpethu ingafiyo, kumlilo ungacimiyo.’]<0q +Ukuba ke isandla sakho sithe sakukhubekisa sinqumle. Kulunge kanye ukuba ungene ebomini usisilima, kunokuba uthi, unezandla zozibini, umke uye esihogweni, emlilweni ongacimiyo, [/# *“Othe wakhubekisa nokuba mnye wabancinane abakholwayo, ngekumlungele kanye ukuba ebegangxwe ilitye lokusila entanyeni, waphoswa elwandle.. )Inene, othe wanipha nekomityi le yamanzi ngenxa yam, ngokuba ningabakaKrestu, wowamkela ngokuqinisekileyo umvuzo wakhe.”'-I (Ongachasaniyo nathi ungakuthi.|,q 'Wathi uYesu: “Hayi, ngeningamnqandanga, kuba akukho namnye unokuthi enze ummangaliso egameni lam, aze andigxeke.+) &UYohane wathi kuYesu: “Mfundisi, sibone umntu okhupha iindimoni egameni lakho, saza samnqanda ke, kuba engenguye oweqela labafundi bakho.”* %“Othe egameni lam wamkela noko amnye wabantwana abanje, wamkela mna; nothe wamkela mna, akamkeli mna nje, wamkela lowo wandithumayo.”M) $Wathatha umntwana, wammisa phakathi kwabo, wamsingatha, wathi kubo:@(y #UYesu wahlala phantsi, wababiza abafundi abalishumi elinambini, wathi kubo: “Ukuba ubani ufuna ukuba ngoyena mkhulu, makazenze oyena mncinci kubo bonke, abe sisicaka sabo bonke.”_'7 "Bahlala bathi tu, kuba endleleni babephikisana ngokuthi ngubani na omkhulu kunabanye.&{ !Bafika ke eKapernahum, waza uYesu akuba sendlwini, wababuza abafundi bakhe esithi: “Benibuzana ngantoni endleleni?”I%  Bona babengayiqondi into ayithethayo, besoyika nokumbuza ngayo.2$] kuba wayebaxelela abafundi bakhe, esithi kubo: “UNyana woLuntu wonikelwa ezandleni zabantu abaya kumbulala. Wothi ke ebulewe njalo, abuye avuke ngomhla wesithathu.”a#; Bemkile apho, bahamba becanda kwelaseGalili. UYesu wayengafuni ukuba aziwe apho akhona,T"! Wathi kubo: “Olu lona uhlobo alunako ukuphuma kungengako ukuthandaza.”! UYesu eye kungena endlwini, abafundi bakhe bambuza ngasese besithi: “Bekutheni ukuba singabi nako ukuyikhupha le ndimoni thina?”; q UYesu ke wambamba ngesandla, wamvusa, wesuka wema.# Yakhala indimoni, yambetha watsho waxhuzula kunene umntwana, yaphuma. Umntwana lowo ke waba njengofileyo, bada abaninzi bathi: “Ufile.”;o UYesu ke, ebona isihlwele sibuthelana ngakumbi, wayikhalimela indimoni, esithi kuyo: “Ndimonindini engathethiyo, esisithulu, ndithi kuwe, phuma kuye, ungaze uphinde ungene!”y Kwangoko ke wakhala uyise womntwana lowo, wathi: “Ndiyakholwa! Ndincede apho ukholo lwam lungenakufikelela khona!”jM Wathi kuye uYesu: “Oo, uthi: ‘Ukuba ndinako;’ – zonke izinto zinokwenzeka kokholwayo.”  Le ndimoni imphose kaninzi emlilweni, kwanasemanzini, ukuba imtshabalalise. Ke ukuba unako ukwenza into, sincede uvelane nathi.”ve UYesu ke wabuza kuyise ukuba únaxesha lingakanani na ehliwe yile nto. Wathi yena: “Kwasebuntwaneni bakhe."= Bamsa ke. Loo ndimoni, yakumbona uYesu, yesuka kwangoko yamhlasela watsho waxhuzula unyana lowo, wawa emhlabeni, wamana eqika-qikeka, elephuza amagwebu.' UYesu waphendula wathi kubo: “Sizukulwanandini esingakholwayo, koda kube nini na ndinani? Koda kube nini na ndininyamezela? Mziseni kum!”"= Ithi le ndimoni yakumqubula axhuzule, alephuze amagwebu, atshixize namazinyo, asuke ome. Ndithethe nabafundi bakho ukuba bayikhuphe, kodwa bakhohlwa.”}s Waphendula omnye esihlweleni apho wathi: “Mfundisi, bendizise unyana wam kuwe, kuba unendimoni emenza angathethi.:o Wababuza ke esithi: “Nixoxisana ngantoni na?”gG Sakumbona isihlwele, savuyiseka kakhulu sonke, sasuka kwangoko saya kuye sibaleka, sambulisa.[/ Bakufika kubafundi, babona isihlwele sibangqongile, nabachazi-mthetho bebaxoxisa.{ Mna ke ndithi kuni: ufikile uEliya, baza abantu benza kuye konke abakuthandayo, kwanjengoko zitshoyo ngaye iziBhalo.”[/ Waphendula wathi kubo: “Ewe, okunene nguEliya ofikayo kuqala azilungise zonke izinto. Kodwa ke kutheni ukuba *iziBhalo zitsho ukuthi uNyana woLuntu ufanele ukuva ubunzima obukhulu, enziwe into engento yanto?mS Bambuza uYesu besithi: “Kungani na ukuba abachazi-mthetho bathi uEliya umelwe kukufika kuqala?”b= Babambelela kule ntetho, bebuzana bodwa ukuba ngaba ukuvuka kubo abafileyo kukuthini na.  Xa babesihla entabeni, uYesu wabayala ukuba bangazixeleli bani ezo zinto bazibonileyo, ade yena *uNyana woLuntu avuke kwabafileyo.H   Bakusinga-singa ke, ababa sabona mntu wumbi ngaphandle koYesu.  Ke kwabakho ilifu elibagubungelayo, kwavakala nelizwi livela efini apho, lisithi: “Lo nguNyana wam endimthandayo; yivani yena.”Q  Wayesitsho kuba ebengayazi into anokuyithetha, kuba babesoyika kakhulu.< q Wasuka ke uPetros wathi kuYesu: “Mfundisi, kulungile ukuba sibe lapha. Masakhe amaphempe abe mathathu: elinye libe lelakho, elinye libe lelikaMosis, elinye libe lelikaEliya.”4 c Kwabonakala uEliya noMosis bethetha noYesu. Zasuka nezambatho zakhe zabengezela, zamhlophe qhwa; zamhlophe ngangokuba kungabikho bani emhlabeni apha unokuzenza njalo.!; Emva kweentsuku ezintandathu, uYesu uthathe uPetros noYakobi noYohane, banyuka intaba ephakamileyo bebodwa. UYesu ke wenziwa kumila kumbi phambi kwabo.  ; Wathi kubo: “Ndithi kuni, inene, kukho abathile kwabakhoyo apha abangayi kuze beve kufa, bade bakubone ukuthwasa kolawulo lukaThixo olunobunganga.”\1&Othe ke waneentloni ndim nangamazwi am kwesi sizukulwana sonayo, sikrexezayo ngokunganyaniseki kuThixo, naye uNyana woLuntu woba neentloni nguye, xa athe weza esebuqaqawulini boYise, enezithunywa ezingcwele.”B%Okanye umntu wobeka ntoni elingana nexabiso lobomi bakhe?s_$Kuba kaloku komnceda ntoni umntu, ukuba uthe walizuza ihlabathi liphela, kodwa walahlekelwa bubomi bakhe?"=#Kuba othe wathanda ukusindisa ubomi bakhe, wolahlekelwa bubo; kodwa othe wabuncama ubomi bakhe ngenxa yam, nangenxa yeendaba ezimnandi ezi, wobusindisa.)"UYesu wasibizela kuye isihlwele kwanabafundi bakhe, wathi kubo: “Othanda ukundilandela makazincame, awuthwale umnqamlezo wakhe, andilandele.*M!Uthe ke uYesu, ejikile wajonga kubafundi bakhe, wakhalimela uPetros, esithi: “Suka umke kum, Sathana. Akuzinyamekeli izinto zikaThixo; unyamekela ezabantu.”Z- Wakuthetha oku kubo ngokucacileyo. UPetros ke, emse ngasese uYesu, wamkhalimela.~Waqala ke uYesu ukubafundisa abafundi bakhe, esithi: “*UNyana woLuntu umelwe kukuba eve ubunzima obukhulu; achaswe ngamadoda amakhulu, nangababingeleli abaziintloko, nangabachazi-mthetho; aze abulawe, athi emva kweentsuku ezintathu abuye avuke.”8}kUYesu ke wabayala ukuba bangaxeleli bani ngaye.y|kWathi ke yena kubo: “Ke nina nithi ndingubani?” Waphendula uPetros esithi kuye: “Wena unguye *uKrestu.” { Bamphendula besithi: “Kuthiwa ùnguYohane umbhaptizi. Abanye bathi ùnguEliya. Kanti abanye bathi ùngomye *wabashumayeli.” z9Wemka uYesu nabafundi bakhe, waya ezidolophini zaseKhesariya-Filipi. Endleleni wababuza abafundi bakhe esithi: “Ngaba abantu bathi ndingubani na?”QyUYesu ke wayiyalela ukuba igoduke, esithi: “Sukubuyela edolophini.”yxkKwakhona ke uYesu wazibeka izandla emehlweni ayo, yaza yakhangela yondela, yaphila, yabona konke ngokucacileyo.\w1Yaphakamisa intloko, yathi: “Ndibona abantu, bengathi yimithi. Nâbo behamba.”!v;UYesu wayibamba ngesandla imfama leyo, waphuma nayo edolophini; waza wayiqaba ngamathe emehlweni, wayibeka izandla, wayibuza ukuba inanto iyibonayo na.Xu)Bafika ke eBhetesayida, kweziswa imfama kuYesu, wabongozwa ukuba ayichukumise.@t{Wathi ke kubo: “Phofu yini na ke ukuba ningaqondi?”*sMKwakhona wathi: “Okuyá ke izonka ezisixhenxe ndandiziqhekezela amawaka amane, zazingaphi na iibhaskiti ezazizele yintsalela?” Bathi ke: “Zazisixhenxe.”r5ukuba zazingaphi iingobozi ezizele ngamasalela okuyá ndandiqhekezela amawaka amahlanu izonka ezihlanu?” Bathi kuye: “Zazilishumi elinambini.”NqNinamehlo nje, aniboni na? Nineendlebe nje, aniva na? Anikhumbuli na#p?UYesu, ekwazi oko bakuthethayo, wathi kubo: “Yini na ukuba nithethe ngokungabi nazonka? Anikaqiqi na; aniqondi na? Ngaba iqaqadekile na intliziyo yenu?LoBona ke babesithi omnye komnye: “Útsho ngokuba singenazonka.”bn=Wabayala uYesu esithi: “Ligqaleni nililumkele igwele labaFarasi negwele likaHerode.”Xm)Abafundi babelibele ukuphatha izonka, benesonka esinye kuphela esikhitshaneni.dlA Wabashiya, waphinda wakhwela esikhitshaneni, wemka waya ngaphesheya koLwandle lwaseGalili.4ka Watsho ngesingqala esibuhlungu, wathi kubo: “Yini na ukuba esi sizukulwana singxamele umqondiso? Ndithi kuni, inene, soze siwunikwe umqondiso onjalo esi sizukulwana!”ljQ Bafika ke *abaFarasi, baza bamgocagoca ngemibuzo uYesu, befuna umqondiso ovela ezulwini, bemlinga.diA waza kwangoko wakhwela esikhitshaneni kunye nabafundi bakhe, waya kummandla waseDalmanuta.Gh UYesu wasindulula ke eso sihlwele esasikumawaka amane abantu;Zg-Batya ke, bahlutha, kwaza kwaqokelelwa iibhaskiti ezisixhenxe zizele yintsalela.gfGBabenazo neentlanzana ezimbalwa. Akuba uYesu ebulele kuThixo, wathi mazabelwe isihlwele nazo.7egUYesu ke wasiyalela ukuba sihlale phantsi isihlwele; wazithatha ezo zonka zisixhenxe, wabulela, waziqhekeza, wazinika abafundi bakhe ukuba bazabele isihlwele. Benjenjalo ke.]d3Wababuza ke esithi: “Zingaphi izonka eninazo?” Bathi ke bona: “Zisixhenxe.”sc_Bamphendula abafundi bakhe besithi: “Kungafumaneka phi apha entlango ukutya okunokubanela aba bantu?”kbOUkuba ndiyabandulula bagoduke bengatyanga, bophelelwa endleleni, kuba inxenye yabo ivela kude.”sa_“Ndiyavelana nesi sihlwele, kuba sekuziintsuku ezintathu aba bantu bekunye nam. Ke abasenanto ityiwayo. ` Ngaloo mihla, xa kwakuhlanganisene isihlwele kwakhona, singenanto sinokuyitya, uYesu wababizela kuye abafundi bakhe, wathi kubo:_}%Abantu bamangaliswa bathi nqa, besithi: “Konke akwenzayo ukwenza kakuhle; uzenza nezithulu zive, nezimumu zithethe.”t^a$UYesu wabayala ukuba bangaxeleli bani, kodwa okukhona wabayalayo, kwaba kokukhona bakuvakalisayo ngakumbi.c]?#Zavuleka ke kwangoko iindlebe zaso, yacombuluka ingqambu yolwimi lwaso, sathetha kakuhle.]\3"wakhangela ezulwini, wancwina wathi kuso: “Efata;” (oko kukuthi: “Vuleka”).[w!UYesu ke wasishenxisa esihlweleni sasodwa, wafaka iminwe ezindlebeni zaso, wathi etshicile, wachukumisa ulwimi lwaso,\Z1 Kweziswa kuye isithulu esithintithayo, wabongozwa ukuba abeke isandla phezu kwaso.yYkUYesu ke waphuma emideni yaseTire, wadlula eSidon, waya kuLwandle lwaseGalili, ecanda kweleeDolophu eziliShumi.[X/Egodukile ke, wayifumana intombazana yakhe ingqengqe ebhedini, iphumile indimoni.rW]Waza wathi kuye uYesu: “Ngenxa yokuthethileyo, hamba uhambe: indimoni iphumile kwintombazana yakho.” V Waphendula yena wathi kuye: “Kunjalo, Nkosi, kodwa noko iinjana eziphantsi kwetafile zitya imvuthuluka yokutya kwabantwana.” U Wathi ke uYesu kuye: “Khawuyeke kuhluthe abantwana kuqala. Kaloku akufanelekanga ukuba ukutya kwabantwana kunikwe iinjana.”TLo mfazi, ontetho yayisisiGrike, wayengumSirofenikazi ngokuzalwa. Wabongoza uYesu ukuba ayikhuphe kwintombazana yakhe indimoni leyo.|SqUmfazi othile, ontombazana yayinendimoni, uthe kwangoko akuva ngaye, waya kuye, wazikhahlela ngasezinyaweni zakhe.REmkile apho uYesu, waya emideni yaseTire; wangena endlwini, engafuni ukuba kwaziwe ukuba ukho, kodwa akaba nako ukufihlakala.ZQ-Zonke ezi zinto zikhohlakeleyo ziphuma entliziyweni yomntu, zize zimngcolise.”uPcukukrexeza, ukunyoluka, inkohlakalo, inkohliso, ukurheletya, umona, ukunyelisa uThixo, ikratshi, ububhanxa.~OuKaloku zivela ngaphakathi entliziyweni yomntu iingcamango ezimbi. Kulapho kuvela khona ubuhenyu, ubusela, ukubulala,RNWahambisa wathi: “Zizenzo eziphuma entliziyweni yomntu ezimngcolisayo.M)Kaloku akungeni entliziyweni yakhe, kungena esiswini, kuze kuphume xa aye ngasese.” Ngala mazwi uYesu wayesithi zonke izidlo zihlambulukile.tLaWathi kubo: “Nikwanje nani na ukungaqondi? Aniqondi na ukuba konke akutyayo umntu, akunako ukumngcolisa?dKAAkungena endlwini, evela kwindimbane leyo, abafundi bakhe bambuza intsingiselo yala mazwi.)JMKe oneendlebe zokuva makeve.]”}IsUmntu akangcoliswa yiloo nto ingena kuye ngomlomo; zizinto eziphuma kuye entliziyweni ngaphakathi ezimngcolisayo. [[H/UYesu wayibizela kuye kwakhona indimbane, wathi: “Phulaphulani nonke, nivisise.&GE Ngokwenjenjalo nilenza into engento ilizwi likaThixo, nilandele isithethe senu enisifundisayo. Zikho ke nezinye izinto ezininzi ezilolu hlobo enizenzayo.”JF  akasavumelekanga ukumenzela nto ngaloo nto uyise nokuba ngunina.%EC Kanti ukuba ubani unento angámnceda ngayo uyise nokuba ngunina, aze asuke athi uzimisele ukuyenza umnikelo kuThixo loo nto, nina ngokwesithethe senu nithizDm Andithi uMosis wathi: ‘Beka uyihlo nonyoko;’ watsho nokuthi: ‘Othuka uyise, nokuba ngunina, makabulawe’?vCe Kwakhona wathi kubo: “Ningamachule ekuwutshitshiseni umyalelo kaThixo, nokuze niphakamise esenu isithethe.UB#“Kaloku niwuyekile umyalelo kaThixo, nasuka nagcina isithethe sabantu.”[A/‘Bafumana bendihlonela, kuba bafundisa iimfundiso eziyimithetho nje yabantu.’V@%Wabaphendula esithi: “UIsaya wayenyanisile ukushumayela ngani, bahanahanisindini, njengokuba kubhaliwe kwathiwa: “ ‘Aba bantu bandibeka ngomlomo, kanti yona intliziyo ikude lee kum,’ itsho iNkosi.:?mAbaFarasi nabachazi-mthetho bambuza ke uYesu, besithi: “Kutheni na ukuba abafundi bakho bangenzi ngokwesithethe samanyange, le nto batya isonka ngezandla ezingahlanjwanga?”&>ENaxa bevela emarikeni abatyi bengahlambanga. Zikho ke nezinye izinto ezininzi abazamkele ukuba bazigcine, ezinjengokutshizwa kweendebe, neebhekile, nezitya.r=]Kaloku abaFarasi namaJuda onke abatyi bengazihlambanga izandla ngokwesiko, begcine isithethe samanyange.e<Cbaza babona abathile kubafundi bakhe besitya isonka ngezandla ezinomlaza, ezingahlanjwanga.[; 1*AbaFarasi nabachazi-mthetho abathile bahlanganisana ngakuYesu, bevela eJerusalem,:8Naphi na apho wayehamba khona, nokuba kusezidolophaneni, nokuba kusezidolophini, nokuba kusemaphandleni, babesithi bababeke abagulayo kwiindawo zembutho, bambongoze ukuba khe bachukumise nokuba ngumqukumbelo nje wesambatho sakhe. Baphila ke abo bâmchukumisáyo.x9i7bathi saa kuwo wonke loo mmandla, baza babathwala ngeenkukho abagulayo, bebasa apho babesiva ukuba ukho khona.B86Bakuphuma esikhitshaneni, abantu bamqonda kwangoko uYesu,v7e5Bakuwelela ngaphesheya uYesu nabafundi bakhe bafika kwelaseGenesarete, basirhuqela elunxwemeni isikhitshana.[6/4kuba nommangaliso wezonka babengawuqondanga, kuba iintliziyo zabo zaziqaqadekile.U5#3Waya kukhwela apho esikhitshaneni, waza umoya wadamba. Bamangaliswa kunene,y4k2kuba bambona bonke, babethwa luvalo. Kwangoko ke wathetha nabo, wathi kubo: “Zolani; ndim; musani ukoyika.”a3;1bambona ehamba phezu kwamanzi olwandle, baza bathi: “Ngumhlola lo!” Batsho bakhala,M20Wababona ke abafundi bebulaleka kukubheqa isikhitshana, kuba umoya wawuvela ngaphambili. Ke, emva kwentsimbi yesithathu ekuseni, waya kubo ehamba phezu kwamanzi olwandle. Xa wayeza kugqitha kubo,T1!/Kuhlwe isikhitshana siphakathi elwandle, yena uYesu esele yedwa emhlabeni.<0s.Akuba ke ebulisile, wemka waya kuthandaza entabeni.&/E-Kwangoko ke uYesu wabanyanzela abafundi bakhe ukuba bangene esikhitshaneni, bamandulele baye ngaphesheya eBhetesayida, ngeli xa yena asindululayo isihlwele.F.,Abo bâthi bazitya izonka ezo babekumawaka amahlanu amadoda.c-?+Kwaqokelelwa okuseleyo esonkeni nasentlanzini, kwazalisa iingobozi ezilishumi elinambini.!,=*Batya ke bonke bahlutha.X+))Wazithatha uYesu ezo zonka zihlanu nezo ntlanzi zimbini, wathi, ekhangele ezulwini, wabulela, waziqhekeza izonka, wazinika abafundi bakhe, ukuba bazabele abantu. Kwanezo ntlanzi zimbini wazabela bona bonke.V*%(Bahlala phantsi ke bengamaqela ngamaqela, bengamakhulu namashumi ngamahlanu.u)c'UYesu wabayalela abafundi bakhe ukuba babahlalise phantsi bonke engceni eluhlaza, babe ngamaqela ngamaqela.(&Wathi yena kubo: “Izonka eninazo zingaphi? Hambani niye kukhangela.” Besazi ke, bathi: “Sinezonka ezihlanu neentlanzi ezimbini.”/'W%Kodwa waphendula wathi kubo: “Bapheni nina ukutya.” Bathi kuye ke: “Masithini ke? Uthi masiye kuthenga izonka zeerandi ezingamakhulu amabini, sibaphe batye?”g&G$bandulule abantu bemke, baye emizini ejikelezileyo nasezidolophaneni, bazithengele ukutya.”k%O#Lakuba limkile ixesha, abafundi bakhe beza kuye, bathi: “Le ndawo ayinamizi, nexesha selimkile;"$="Uthe ke uYesu, akuphuma esikhitshaneni, wasibona eso sihlwele, wavelana naso, kuba sasinjengeegusha ezingenamalusi, waza ke wasifundisa izinto ezininzi.#-!Babonwa besimka, baza baziwa ngabaninzi. Bathi ke abantu, bevela kuzo zonke iidolophu, bakhawuleza baya khona ngeenyawo, bafika ngaphambi kwabo.G" Bemka ngesikhitshana ke bebodwa, besiya kwindawo engenabantu.*!MUYesu wathi kubo: “Yizani ngasese kwindawo engenabantu, niphumle kancinane;” kuba babebaninzi abaphuma bengena, baza ababa nalo nethutyana eli lokuba batye.c ?*Abathunywa ke babuyele kuYesu, bamxelela zonke izinto ababezenzile kwanababezifundisile.]3Bekuvile oko abafundi bakaYohane, beza basithatha isidumbu sakhe, baya kusingcwaba.`9waza wayizisa ngesitya intloko yakhe, wayinika intombi leyo; yaza yona yayinika unina.Kwangoko ke ukumkani wathuma umxhomi, emyalela ukuba azise intloko kaYohane. Waya ke, wamnqumla intloko entolongweni apho,xiWaba buhlungu kakhulu ukumkani, kodwa akabanga nakulandula, kuba wayefunge phambi kwabo bonke ababesethekweni.#Kwangoko intombi leyo yaya kungena ngokungxama kukumkani, yacela isithi: “Ndifuna undinike intloko kaYohane umbhaptizi ngesitya ngoku.”{Yaphuma ke intombi, yaya kunina, yathi: “Ndicelè ntoni, mama?” Wathi yena: “Cela intloko kaYohane umbhaptizi.”eCWafunga esithi: “Into othe wayicela kum ndokupha, nokuba sisiqingatha sobukumkani bam.”5cYangena ke intombi kaHerodiya, yangqungqa yamkholisa uHerode nabo babesethekweni kunye naye. Waza ukumkani wathi kwintombi leyo: “Cela nantoni na oyifunayo; ndokupha.”(ILada ke lafika ithuba elihle kuHerodiya. Yayisisikhumbuzo sokuzalwa kukaHerode, waza wazenzela itheko izikhulu zakhe, neenjengele zakhe, namanene elaseGalili.=skuba uHerode wayemoyika uYohane, emazi ukuba uyindoda elungileyo, engcwele, waza wambeka elugcinweni. UHerode wayethanda ukumphulaphula uYohane, nangona wayedideka kakhulu akumva. 4h~~~%}}L||zzz yly xBwwtwvv3uttssLrrqpooenn!mgmlgkkEjji}hheggg-fee>dd*ccbObaaaN`__e^^K]]l]\C[[NZZZYYX=WWVVUTTsT"SSIRRQPPFOO$NNdMM\LL&KK_JJnJ)IIAHH]GGOFFFEEDDHCCEC B9AAbAC@@M???+>>[==7<<;;;G::99B88G77p7 6h65M44(33P22111F00y0//7..;---^,,(++r***3))X((''*&%%}$$$&##"!Z!M fnq ukwTx1+K1i = { B Ms"Q~G4~ w*wadanduluka ekhwaza esithi: “Ungoyena usikelelweyo wena phakathi kwabafazi! Nomntwana oya kuzalwa nguwe usikelelwe!  )Kwathi akuwuva uElizabhete umbuliso kaMariya, lwasuka lwaxhuma usana esizalweni sakhe. Wafikelwa ke nguMoya oyiNgcwele uElizabhete,H  (waya kungena endlwini kaZakariya, wafika wambulisa uElizabhete.e E'Ngaloo mihla wesuka uMariya, wasinga kweleentaba ngokukhawuleza, esiya edolophini yakwaJuda;~ w&Wathi ke uMariya: “Ndim lo mna mkhonzazana weNkosi. Makwenzeke kum ngokwamazwi akho.” Saza semka isithunywa kuye.9  o%Kaloku akukho nanye into enokumnqabela uThixo.”  $Uyabona, naye uElizabhete ozalana nawe, ukhawule unyana ebudaleni bakhe. Le yinyanga yesithandathu kuye, yena lowo bekusithiwa uludlolo.L  #Saphendula isithunywa sathi kuye: “UMoya oyiNgcwele uya kuhlela kuwe, athi amandla kaThixo uPhezukonke akufukamele. Kungoko loo mntwana ungcwele uya kuzalwa nguwe kuya kuthiwa nguNyana kaThixo.g  I"UMariya ke wathi kuso isithunywa: “Iya kwenzeka njani na loo nto, ndingazani nandoda nje?”]  5!ayilawule indlu kaYakobi kude kube ngunaphakade, nolawulo lwakhe lungaze luphele.” { Yena uya kuba mkhulu, abizwe ngokuba nguNyana kaPhezukonke. INkosi uThixo iya kummisela abe ngukumkani kwaDavide uyise,G  Uyabona, uza kumitha, uzale unyana, umthiye igama *elinguYesu.X +Isithunywa ke sathi kuye: “Musa ukoyika, Mariya, kuba uThixo ukwenzela isisa.c AUMariya woyika akuweva la mazwi, waza wafuna engqondweni ukuba ngaba ngumbuliso mni na lo.V 'Safika ke isithunywa kuye, sathi: “Bhota, wena ubabalweyo! INkosi inawe.”n Wkwintombi eyayisendela kumfana wendlu kaDavide, ogama linguJosefu. Igama lentombi leyo lalinguMariya.u eNgenyanga yesithandathu isithunywa esinguGabriyeli sathunywa nguThixo kwelaseGalili, kwidolophu eyiNazarete,x kwavakala esithi: “Kwenziwe yiNkosi oku. Ide yandenzela inceba, yaphelisa ukudeleka kwam phakathi kwabantu.”V 'Emva koko uElizabhete umfazi wakhe wamitha, wazifihla iinyanga zade zantlanu,G  Lakuphela ixesha lokukhonza kweqela lakhe, uZakariya wagoduka.~ Uthe ke akuphuma engasenako ukuthetha, baqonda ukuba ubone umbono apho endaweni engcwele. Wathi, ekhohliwe kukuthetha, wamana enqwala.Z} /Abantu babemlindile uZakariya, bemangalisiwe kukulibala kwakhe endaweni engcwele.@| {Ngenxa yokuba ungakholwa ngamazwi am, uyabona, uya kuvaleka, ungabi nako ukuthetha, kude kube yiloo mini zenzeka ngayo ezi zinto. Kanti ke la mazwi aya kuzalisekiswa ngexesha lawo.”{ /Saphendula ke isithunywa sathi kuye: “Mna ndinguGabriyeli oma phambi koThixo. Ndithunyiwe ukuba ndithethe nawe, ndikuxelele ezi ndaba zimnandi.~z wUZakariya wathi kwisithunywa eso: “Ndiya kuyiqonda ngani le nto? Kaloku mna sendimdala, nomfazi wam selaluphele.”%y EUya kuyibhulela umbethe iNkosi, enamandla njengoEliya, axolelanise uyise nomntwana, ababuyisele ebulungiseni abangevayo, alungiselele iNkosi abantu bayo.”Ax Uya kubuyisela amaSirayeli amaninzi eNkosini uThixo wawo.w yYena uya kubaluleka eNkosini, angaseli wayini nasiselo sinxilisayo, alawulwe nguMoya oyiNgcwele kwasekuzalweni kwakhe.fv GUkuzalwa kwakhe kuya kukuphathela uvuyo nolonwabo, ize loo nto ibe luvuyo nakubantu abaninzi.+u Q Isithunywa eso sathi kuye: “Musa ukoyika, Zakariya. UThixo uwuvile umthandazo wakho. Umfazi wakho uElizabhete uya kuzala unyana. Uze umthiye igama elinguYohane.7t k Wothuka uZakariya akusibona, wangenwa luloyiko.Ts # Kwabonakala isithunywa seNkosi kuye, simi ngasekunene kweqonga lesiqhumiso.Ir   kukho inkitha yabantu ithandaza ngaphandle ngexesha lesiqhumiso.q # Kwênziwa *amaqashiso ngokwesiqhelo sababingeleli, laza iqashiso laphuma naye ukuba aqhumise ubulawu. Wangena ke endaweni engcwele yeNkosi,ip MKe kaloku uZakariya wayesemsebenzini wakhe wobubingeleli phambi koThixo, kulithuba leqela lakhe.]o 5Babengenabantwana, kuba uElizabhete wayengazali; kananjalo bobabini babesebaluphele.^n 7Bobabini babengamalungisa, beyithobela imiyalelo nemimiselo yeNkosi, bengenakusoleka.-m UNgemihla kaHerode, ukumkani wakwaJuda, kwakukho umbingeleli othile, ogama linguZakariya, engoweqela lika-Abhiya. Umkakhe uElizabhete naye wayeyintombi yombingeleli.Ml Ndenjenje ukuze uyazi ngokuphelelyo inyaniso yezinto ozifundisiweyo.k %nam, mhlekazi, ndibone kulungile ukuba ndibhale ndikucwangcisele ngokuthe ngqo, ekubeni sekulithuba elide nje ndiziphanda kakuhle ezi zinto. j  bebalisa oko sikuxelelweyo ngâbo bathe kwasekuqalekeni bazibona ngawabo amehlo ezo zinto, baza baba ngabaququzeleli bezi ndaba,ti eTiyofilo ohloniphekileyo: Ekubeni abaninzi bezame ukulibhala ibali lezo zinto zithe zenzeka phakathi kwethu,hyKe bona abafundi bâya kushumayela kuzo zonke iindawo, iNkosi isebenza kunye nabo, iwangqina amazwi abo ngemiqondiso.]ag;Emva kokuthetha nabo, iNkosi uYesu yanyuselwa ezulwini, yaya kuhlala ewongeni kwaThixo.f+baya kuziphatha ngesandla iinyoka; nokuba bathe basela into ebulalayo, ayiyi kukha ibenzakalise; baya kuyibeka izandla imilwelwe, iphile.”] [ e Nantsi imiqondiso eya kulandelana nâbo bakholwayo: baya kuthi egameni lam bakhuphe iindimoni; baya kuthetha ngeelwimi ezintsha;OdLowo ukholwayo abhaptizwe wosindiswa; ke yena ongakholwayo wogwetywa.sc_Wathi ke kubo: “Hambani niye kulo lonke ihlabathi, nizivakalise iindaba ezimnandi kulo lonke elimiweyo.Wb'Emva koko uYesu wazibonakalisa kubafundi abalishumi elinanye besetafileni. Wabakhalimela ngenxa yokungakholwa kwabo nangenxa yokuba lukhuni kweentliziyo zabo, kuba bengakholwa kubo abo babembonile evukile.Ra Kwanabo ke baya kubaxelela abanye abafundi, kodwa àbakholwa nangabo.] [c`? Emva koko wabonakaliswa ngolunye uhlobo kubafundi ababini ababehamba besiya emaphandleni.b_= Bona ke, bakuva ukuba uYesu uhleli, nokuba ukhe wabonwa nguMariya, basuka àbakholwa.] [P^ UMariya ke waya kubaxelela abalandeli bakaYesu, ababekhedamile belila.]/ Ekuseni ngeCawe, akuba uYesu evukile ekufeni, wabonakala kuqala kuMariya waseMagadala. Ke yena ngulo uYesu wayekhuphe iindimoni ezisixhenxe kuye.p\YBaphuma ke engcwabeni bebaleka, bengcangcazela besoyika. Abathetha nto ke nakubani, kuba babesoyika. [[Hambani niye kubaxelela abafundi bakhe noPetros ukuba uyanandulela ukuya kwelaseGalili. Nombona khona apho njengoko wayetshilo kuni.”$ZAYathi ke yona kubo: “Musani ukumangaliseka. Nifuna uYesu umNazarete, owayebethelelwe emnqamlezweni. Uvukile; akakho apha. Nantsi indawo abebembeke kuyo.|YqBangena ke engcwabeni, babona indodana ehleli ngasekunene, izithe wambu ngengubo ende emhlophe, baza bamangaliswa.kXOElo litye lalilikhulu kakhulu, baza bathi bakukhangela babona ukuba liqengqiwe lesuka engcwabeni.`W9Babethetha bodwa, besithi: “Ngubani na oya kusiqengqela ilitye lisuke engcwabeni?”]V3Bona ke bathi, ukuthi chapha kwelanga, kusekusasa kakhulu ngeCawe, baya engcwabeni.U )Ekupheleni *koMhla wokuPhumla ooMariya waseMagadala noMariya unina kaYakobi, noSalomi, bathenga iziqholo, ukuze baye kuwuqhola umzimba kaYesu.[T//Babona ke ooMariya waseMagadala noMariya unina kaYose apho wayebekwe khona uYesu.S!.UJosefu ke, ethenge ilinen, wamthula uYesu, wamsongela kuyo, wambeka engcwabeni elalixholwe eliweni, waqengqela ilitye, walivala ingcwaba.RR-Wathi ke, akuqonda kumphathi-butho lowo, wamnika uJosefu umzimba kaYesu. Q,Wamangaliswa ke uPilato akuva ukuba uYesu selefile, waza wabiza umphathi-butho wamajoni, wambuza ukuba uYesu selenexesha na efile. P + O9*Kuthe ke kwakuba kuhlwile, kwafika uJosefu waseArimati. Yena wayelilungu elibekekileyo *leBhunga, elulindele naye ulawulo lukaThixo. Ekubeni ke kwakuyimini yokulungiselela (oko kukuthi umhla ophambi *kowokuPhumla), yena waya kungena ngobuganga kuPilato, wawucela umzimba kaYesu.N{)Bona bâmlandela uYesu eseseGalili, bemlungiselela. Kwakukho nabanye abafazi abaninzi ababenyuke naye ukuya eJerusalem.M(Kwakukho nabafazi, bekhangele bemgama. Kubo apho kwakukho uMariya waseMagadala, noMariya unina kaYakobi omncinci noYose, ekho noSalomi.L'Ekubonile ukufa kukaYesu, umphathi-butho wamajoni, owayemi malunga naye, wathi: “Inyaniso, lo mntu ebenguNyana kaThixo.”nKU&Lathi ikhuselo legumbi elingcwele *endlwini kaThixo lakrazuka kubini, kususela phezulu kuye ezantsi.>Jw%UYesu ke wakhala ngezwi elikhulu, waphuma umphefumlo.I5$Wabaleka omnye, wazalisa imfunxa ngewayini emuncu, wayibeka engcongolweni, wamseza, esithi: “Kahleni, khe sibone ukuba uEliya woza kumthula na.”UH##Ithe ke inxenye yababekho, yakukuva oko, yathi: “Yivani, ubiza uEliya.”:Gm"Ngentsimbi yesithathu ke, uYesu wakhala ngezwi elikhulu, esithi: “Eloyi, Eloyi, lama sabaktani?” (Oko kukuthi xa kuguqulwayo: “Thixo wam, Thixo wam, undishiyeleni na?”)F!Ke kaloku ngentsimbi yeshumi elinambini emini, kwehla ubumnyama phezu kwawo wonke umhlaba, kwada kwayintsimbi yesithathu emva kwemini.+EO *UKrestu, uKumkani wakwaSirayeli, makehle kaloku emnqamlezweni, sibone, size sikholwe.” Kwanâbo babebethelelwe eminqamlezweni kunye naye babemenza isigculelo.8DiNgokukwanjalo nababingeleli abaziintloko babehlekisa ngaye, bezithethela bekunye nabachazi-mthetho, besithi: “Abanye wabasindisa, kodwa yena ngokwakhe akanako ukuzisindisa.)CMzisindise uhle emnqamlezweni!”BAbadlulayo babemnyelisa uYesu, behlunguzela iintloko, besithi: “Tshotsho! Wena uchitha *indlu kaThixo, uyakhe ngeentsuku ezintathu,dAAKwazaliseka ke okubhalwe *eziBhalweni kusithiwa: “Wabalelwa kwabachasene nomthetho.” ]o@WKwakubethelelwe kunye naye eminqamlezweni izihange ezibini, esinye ngasekunene, esinye ngasekhohlo. [\?1Phezulu emnqamlezweni kwakubhalwe ityala lakhe, kwathiwa: “UKumkani wamaJuda.”U>#Ke kaloku kwakungentsimbi yethoba kusasa ukumbethelela kwabo emnqamlezweni.={Ambethelela ke emnqamlezweni uYesu, aza abelana ngeengubo zakhe, esenza *amaqashiso ngazo, ukuze othile athathe ethile.I< Apho ke amnika iwayini enesiyobisi, kodwa akavumanga ukuyisela.e;CAmsa ke uYesu endaweni ekuthiwa yiGolgota (oko kukuthi, xa kuguqulwayo, iNdawo yoKhakhayi).&:EAmajoni ke anyanzela umntu othile, owayedlula evela emaphandleni, ukuba athwale umnqamlezo kaYesu. Lowo wayenguSimon waseKirene, uyise ka-Alesandire noRufo.9Athi ke akuba ehlekise ngaye, amhluba loo ngubo ibomvu, amambathisa kwaezakhe, aphuma naye esiya kumbethelela emnqamlezweni.=8uAmbetha entloko ngengcongolo, amtshicela, akhahlela.:7oaza akhahlela esithi: “Aa, kumkani wamaJuda!”Z6-Amambathisa ingubo ebomvu uYesu, athi, eluke isithsaba sameva, amthi jize ngaso,k5OAmajoni amsa uYesu ngaphakathi kweyadi yomzi werhuluneli, alibizela ndawonye ibutho lawo liphela.4 UPilato ke, efuna ukusikholisa isihlwele, wamkhulula uBharabha, uYesu yena wamnikela ukuba akatswe, abethelelwe emnqamlezweni. 3 Wathi ke kubo uPilato: “Kuba enze bubi buni na?” Kodwa kwaba kukhona bankqangazayo, besithi: “Mbethelele emnqamlezweni!”F2 Baphendula bekhwaza besithi: “Mbethelele emnqamlezweni!”e1C Waphinda wabuza uPilato, esithi: “Ndimthini na ke lowo nina nithi ngukumkani wamaJuda?”z0m Ke bona ababingeleli abaziintloko basifunza isihlwele ukuba sicele ukuba asikhululele uBharabha, ingabi nguYesu.K/ Wayesazi ukuba ababingeleli abaziintloko bamnikele ngomona uYesu.^.5 Waphendula uPilato esithi: “Nithanda ukuba ndinikhululele ukumkani wamaJuda na?”L-Safika ke isihlwele, saza sacela ukuba uPilato enze ngokwesiqhelo.,Ke kwakukho mbanjwa uthile unguBharabha owayebanjwe kunye nabanye abenzi besaqunge, ababebanjwe ngokubulala xa kwakukho isidubedube.n+UKe kaloku *ngePasika uPilato wayedla ngokubakhululela umbanjwa abe mnye – lowo ke babethi bamcele.O*Noko ke uYesu akaphendulanga nento le, ngokokude amangaliswe uPilato.)}Waphinda uPilato wambuza esithi: “Akuphenduli nento le na? Khangela ukuba ninzi kwazo iindawo abakumangalela ngazo.”M(Bammangalela ke uYesu ngeendawo ezininzi ababingeleli abaziintloko.r']UPilato wambuza esithi: “Unguye na ukumkani wamaJuda?” Waphendula yena wathi kuye: “Nawe utsho.”*& OKwakusa ke, ababingeleli abaziintloko benza isigqibo, benamadoda amakhulu nabachazi-mthetho *neBhunga liphela. Bambopha ke uYesu, bemka naye, bamnikela kuPilato.6%eHYakhala okwesibini inkuku. Walikhumbula uPetros ilizwi awayelithethe kuye uYesu, esithi: “Ingekakhali kabini inkuku, woba undikhanyele kathathu.” Woyisakala ke, walila.\$1GWaza ke uPetros waziqalekisa efunga esithi: “Andimazi lo mntu nithetha ngaye!”#5FWaphinda ke wakhanyela uPetros. Kwathi, kwakuba mzuzwana, abo babemi khona baphinda bathi kuPetros: “Inene, ungomnye wabo, kuba ungowaseGalili.”a";EIsicakazana eso siphinde sambona, saza sathi kwabo babemi khona: “Lo ngomnye wabo.”g!GDWakhanyela esithi: “Andazani konke nale nto uyithethayo!” Waphuma ke esiya ngasesangweni.h ICSithi sona sakumbona uPetros esotha, samqwalasela, sathi: “Nawe ubunaye umNazarete uYesu.”c?BUPetros ke esezantsi eyadini yomzi, kweza kuye esinye kwizicakazana zombingeleli omkhulu.AYaza ke inxenye yabo yamtshicela, yamgquma ubuso, yambetha, isithi kuye: “Xela; ubethwe ngubani?” Nezicaka ke zamntlitha-ntlitha.r]@Nikuvile ukunyelisa kwakhe. Nithini na nina?” Bamgweba ke bonke ukuba unetyala, besithi ufanele ukufa.`9?Wazikrazula iingubo zakhe umbingeleli omkhulu, esithi: “Sisawafunelani na amangqina?  >Wathi ke uYesu: “Ndinguye. Nangoku niya kumbona *uNyana woLuntu, ehleli ewongeni kwaSomandla, nimbone esiza ngamafu ezulu.”)=Kodwa yena wahlala wathi tu, akaphendula. Waphinda umbingeleli omkhulu wambuza esithi: “Unguye na *uKrestu, uNyana walowo ungowokubongwa?”q[K kuba baninzi abaya kuza egameni lam, besithi banguye *uKrestu, balahlekise into eninzi yabantu.I=  Waza wabaphendula uYesu wathi: “Lumkani ningalahlekiswa bani,z<m “Sixelele ukuba ziya kubakho nini na ezo zinto, nokuba uya kuba yintoni na umqondiso wokuzalisekiswa kwazo.” ; UYesu wayehleli eNtabeni yemiNquma, ejongene *nendlu kaThixo, baza bambuza bebodwa ooPetros noYakobi noYohane noAndreya, besithi:: Waphendula uYesu wathi kuye: “Uyazibona ezi zakhiwo zingaka? Akusayi kusala litye phezu kwelitye elingayi kudilizwa.”9  Xa ke uYesu wayephuma *endlwini kaThixo, omnye umfundi wakhe wathi kuye: “Mfundisi, uyawabona la matye angaka, nezi zakhiwo zingaka?”8y ,Kuba bonke abanye banikele bekhupha kwintabalala yabo, kanti yena eswele nje, uzibhokoxile, wanikela konke abenako.”'7G +UYesu wababizela kuye abafundi bakhe, wathi kubo: “Ndithi kuni, inene, lo mhlolokazi ulihlwempu unikele ngaphezu kwabo bonke abafake imali kwisikhongozeli.h6I *Ke kwafika mhlolokazi uthile ulihlwempu, wafaka iimalana zambini, ezixabiso limalunga nesenti.15[ )UYesu waya kuhlala phantsi *endlwini kaThixo malunga nesikhongozeli-mali, wasibukela isihlwele sifaka imali kwisikhongozeli apho. Izityebi ezininzi zazinikela kakhulu.41 (Abo bayiphangayo imizi nemfuyo yabahlolokazi, baze bazenzise besitsho ngemilembelele yemithandazo, ngabo abaya kufumana esona sohlwayo sikhulu.”[3/ 'befuna izihlalo eziphambili *ezindlwini zesikhungo, neendawo zamawonga ezidlweni.52c &Ekusifundiseni kwakhe uYesu isihlwele wayesithi: “Balumkeleni abachazi-mthetho, abathanda ukuhamba ngezambatho ezide, bethanda ukuba kukhahlelwe kubo kwiindawo zembutho,1 %“Ukuba uDavide ngokwakhe uthi uKrestu yiNkosi, angathini na ke ukuba ngunyana wakhe?” Yamphulaphula ngomdla loo ndimbane yabantu.+0O $Kaloku uDavide ngokwakhe, ekhokelwa nguMoya oyiNgcwele, wathi: “ ‘Yathi iNkosi eNkosini yam: Hlala ngakum kweli wonga lo gama ndikoyisela iintshaba zakho.’/ #Efundisa *endlwini kaThixo uYesu, wabuza esithi: “Batsho ngani na abachazi-mthetho ukuthi: ‘UKrestu ngunyana kaDavide’?!.; "UYesu embonile ukuba uphendule ngengqiqo, wathi kuye: “Akukude wena ekulawulweni nguThixo.” Emva koko akwaba sabakho mntu unobuganga bakumbuza nto.c-? !nokuthi umthande yena ngentliziyo iphela, nangengqiqo iphela, nangamandla ephela, nokuthi umthande ummelwane wakho kanye ngale ndlela uzithanda ngayo, kungaphezulu lee kunayo yonke imibingelelo namadini atshiswayo.”, Umchazi-mthetho ke wathi kuye: “Ngxatsho ke, Mfundisi, unyanisile ukuthi mnye uThixo, kungekho wumbi ngaphandle kwakhe;+7 Owesibini ke ngulo: ‘Uze umthande ummelwane wakho kanye ngale ndlela uzithanda ngayo nawe.’ Akukho myalelo wumbi ubalulekileyo kunalé mibini.”*1 Uze uyithande ke iNkosi uThixo wakho ngentliziyo yakho iphela, nangomphefumlo wakho uphela, nangengqondo yakho iphela, nangamandla akho ephela.’~)u UYesu wamphendula esithi: “Owona myalelo mkhulu ngulo uthi: ‘Yiva, Sirayeli, iNkosi uThixo wethu yiNkosi ényé.4(a Kwafika omnye wabachazi-mthetho, wabeva bebambene ngemibuzo, waqonda ukuba uYesu ubaphendule kakuhle. Wambuza ke esithi: “Owona myalelo mkhulu kunayo yonke nguwuphi?”S' AkaThixo wabafileyo; unguThixo wabaphilayo. Ke nina nilahleke kakhulu.”d&A Ngokusingisele kukuvuswa kwabafileyo, anifundanga na encwadini kaMosis, kwisiqendu esithetha ngetyholo elivuthayo, okokuba uThixo wathetha naye esithi: ‘Mna ndinguThixo ka-Abraham, uThixo kaIsake, uThixo kaYakobi’?h%I Kaloku xa abafileyo bathe babuya bavuka, àbazeki, àbendiswa; banjengezithunywa ezisezulwini.n$U Wabaphendula uYesu wathi: “Nilahlekiswa kukuba ningaziqondi *iziBhalo, ningawazi namandla kaThixo.r#] Ke ngoko eluvukweni lwabafileyo uya kuba ngumfazi wawuphi kubo? Kuba kaloku bosixhenxe babemthathile.”U"# bosixhenxe, kodwa abashiya mntwana. Emva kwabo bonke wasweleka naye umfazi.Y!+ Wathi ke owesibini wamngena, kodwa naye wasweleka engenabantwana. Benjenjalo kem S Ke kaloku kwakukho oonyana bomntu abasixhenxe, yaza inkulu yazeka umfazi, yasweleka ingenabantwana.F “Mfundisi, uMosis wasibhalela umthetho esithi: ‘Ukuba ubani uthe wafa, eshiya umfazi engekabi nabantwana, makathi umntakwabo amngene umfazi lowo, baze bamzalele abantwana umfi lowo.’[/ Kweza *nabaSadusi kuYesu (bona bathi akukho luvuko lwabafileyo), bambuza besithi:) Waphendula ke uYesu, wathi kubo: “Ke, nikani uKhesare okufanele uKhesare, ninike uThixo okufanele uThixo.” Bamangaliseka yimpendulo yakhe.r] Bayizisa ke, waza wathi kubo: “Ngokabani na lo mfanekiso neli gama?” Bathi kuye: “NgokaKhesare.”pY Ke yena, ekwazi ukuhanahanisa kwabo, wathi kubo: “Nindilingelani na? Ndiziseleni imali ndiyibone.”5 Befikile ke bona, bathi kuye: “Mfundisi, siyazi ukuba uthembekile, ungenamkhethe, kuba akucengi bani, kodwa uyifundisa ngenyaniso indlela kaThixo. Khawutsho ke, ngaba kuvumelekile na ukurhafa *kuKhesare, okanye akuvumelekanga; masiyirhole irhafu, singayirholi, kusini na?”nU Kwathunyelwa ke kuYesu abathile *babaFarasi nabathile beqela *lamaHerode, ukuze bambambise ngamazwi.?w Ababingeleli abaziintloko nabachazi-mthetho namadoda amakhulu babefuna ukumbamba ke uYesu, kuba kwakuqondakele ukuba uzekelisa ngabo. Kodwa babesoyika isihlwele, baza bamyeka bemka.N Oku kwênzeka kuvela eNkosini; kungummangaliso emehlweni ethu.’”} Niyifundile kaloku *eziBhalweni indawo ethi: “ ‘Ilitye abalidelayo abakhi lilo elaba lelona libalulekileyo lesiseko.{ “Uya kwenza ntoni na ke ngoko umnini-sidiliya? Wofika abatshabalalise abo balimi, asinikele bantu bambi eso sidiliya.N Bambamba ke unyana lowo, bambulala, bamphosa ngaphandle kwesidiliya.gG Ke bona abo balimi bathi omnye komnye: ‘Yindlalifa le. Masiyibulale, ilifa libe lelethu.’ Wathi ngoko, kusele mntu mnye angámthumayo, unyana oyintanda, wamthuma kubo ekugqibeleni, esithi: ‘Baya kumhlonela yena unyana wam.’ PK~~~n}}}T|||={{{Bzzz#yyyLxxxww=vvvCuuuWutt+sss rr'qqppp\oohnnUnmmll kkIjjjiVhh2gfffeeeOe&ddccubaab```&__8^^s]]]\\U[[zZxYYjXX"WW,VnUUUTTSSXRyQQlPPPOgNNNjN,MMMlM0LLLlL/KKKqKAJJjJIIH}H.GG#FF_EEE0DD=CBBB#AAA@r@&?r>>Z>==V<<VuKe ukuze nazi ukuba yena *uNyana woLuntu unalo igunya lokuxolela izono emhlabeni apha – úthi kofe umzimba – ndithi kuwe: ‘Vuka, uthathe ukhuko lwakho, uhambe ugoduke!’ ”nUUOkukona kulula kukuphi? Kukho ukuthi: ‘Izono zakho zixololwe,’ kukho nokuthi: ‘Vuka uhambe’?~TuUYesu ke, ezazi iingcamango zabo, wabaphendula wathi kubo: “Yini na ukuba nibe nezi ngcamango ezintliziyweni zenu?-SSBaza abachazi-mthetho nabaFarasi bathetha bodwa besithi: “Yini na ukuba lo mntu anyelise ngolu hlobo? Ngubani kakade onako ukuxolela izono ngaphandle koThixo?”bR=Akulubona uYesu ukholo lwawo, wathi kofe umzimba: “Mfondini, izono zakho zixolelwe.”Q'Exakiwe kukumngenisa ngenxa yokuxinana kwesihlwele, akhwela phezu kwendlu, aqhaqha uphahla, amhlisa ngokhuko, ambeka phakathi, phambi koYesu.vPeNako ke kufika amadoda ethwele ngokhuko umntu ofe umzimba, efuna ukumngenisa endlwini, ambeke phambi koYesu.BO}Kwathi ngamini ithile uYesu efundisa, kwafika *abaFarasi nabachazi-mthetho, bephuma kuzo zonke iindolophu zelaseGalili nelakwaJuda, naseJerusalem. Amandla eNkosi ayekho kuye, ephilisa.ENKe yena uYesu wayemana ukuya esiguqweni ngasese, athandaze.MKwaba kukhona ke uYesu angundabamlonyeni; kwaza kwabuthelana isihlwele esikhulu, sisiza kumphulaphula nokuphiliswa nguye kwizifo ngezifo.BL}UYesu ke wayiyala esithi mayingaxeleli bani, waza wathi: “Hamba uye kuzibonisa kumbingeleli, wenze umnikelo ngezo zinto wazimiselayo uMosis, ube bubungqina bokuhlanjululwa kwakho.”vKe Wasolula uYesu isandla, wayichukumisa, esithi: “Ndiyathanda; hlambuluka.” Kwangoko laphela kuyo iqhenqa.^J5 Kwathi uYesu ekwidolophu ethile kwafika indoda ithe gqume liqhenqa. Le ndoda ke, yakumbona uYesu, yawa ngobuso phambi kwakhe, yambongoza isithi: “Nkosi, ndiyazi ukuba unako ukundihlambulula, ukuba uyathanda.”^I5 Bakuba ke bezitsalele elunxwemeni izikhitshana, bashiya into yonke, balandela uYesu.5Hc Babemangalisiwe noYakobi noYohane, oonyana bakaZebhedi, ababengabalingane bakaSimon. UYesu ke wathi kuSimon: “Ungoyiki. Ukususela namhlanje uya kuba ngumlobi wabantu.”UG# Yena nabo bonke ababenaye babemangalisiwe lolo banjiso lungako lweentlanzi.wFgEkubonile okwenzekileyo, uPetros waguqa phambi koYesu, wathi: “Mka kum, Nkosi, kuba ndiyindoda engumoni.” E9Baza bakhweba abalingane babo ababekwesinye isikhitshana, ukuba beze kubancedisa. Beza ke, bazizalisa zozibini izikhitshana, zada zaphants' ukutshona.mDSBathi bakwenjenjalo, babambisa inkitha yeentlanzi, kangangokuba waphants' ukuqhaqheka umnatha wabo.C!Waphendula uSimon wathi kuye: “Mhlekazi, sibulaleke ubusuku bonke, asabamba nento le; kodwa ngokutsho kwakho ndiya kuwuhlisa umnatha.”oBWAkugqiba ukuthetha, wathi kuSimon: “Yiyani phakathi enzulwini, nihlise iminatha yenu, nibambise.”*AMWathi ke, engene kwesinye isikhitshana esasisesikaSimon, wamcela ukuba akhe ashenxe kancinane elunxwemeni. UYesu ke wazifundisa izihlwele ehleli esikhitshaneni.b@=wabona izikhitshana ezibini ziselunxwemeni. Abalobi babephumile kuzo, behlamba iminatha.s? aKe kaloku uYesu xa wayemi ngakuLwandle lwaseGenesarete, izihlwele zimxinile, zisiza kuva ilizwi likaThixo,=>u,Wayeshumayela ke *ezindlwini zesikhungo zelakwaJuda.=#+Wathi kuzo: “Ndimelwe kukuba ndishumayele iindaba ezimnandi zolawulo lukaThixo nakwezinye iidolophu, kuba yinto endithunywe yona leyo.”z<m*Wasuka uYesu wemka waya endaweni engenabantu. Izihlwele zazimfuna, zathi zakumfumana, zazama ukuba angemki kuzo.C;)Neendimoni zaziphuma kwabaninzi, zikhala zisithi: “Wena unguye uNyana kaThixo.” Wayezikhalimela iindimoni ezo, engazivumeli ukuba zithethe, kuba zazisazi ukuba yena unguye *uKrestu.:(Kwathi ukutshona kwelanga, bonke abo babenabagula zizifo ngezifo babazisa kuYesu. Yena wababeka izandla bonke ngabanye, wabaphilisa.q9['Yena waya kuma ngakuye, wayikhalimela ifiva, waza wachacha. Wavuka kwangoko ke, wabalungiselela ukutya.!8;&Waphuma ke uYesu *endlwini yesikhungo, waya kungena endlwini kaSimon. Ke umkhwekazi kaSimon wayephethwe yifiva ngamandla, baza ke baxelela uYesu ngaye.A7}%Zatsho zaduma ke iindaba ngoYesu kuwo wonke loo mmandla.6$Bamangaliswa bonke abantu, babuzana besithi: “He bethu, mhlola mni lo? Lo mntu ukhalima nje ngelizwi, zitsho ziphume iindimoni!”"5=#UYesu wayikhalimela loo ndimoni, esithi: “Yithi tu, uphume kuye!” Yasuka indimoni yamkhahlela phantsi phambi kwabo, yaza yaphuma ingamenzakalisanga.24]"Yena ke wabhomboloza, ekhala esithi: “Kwowu! Ufuna ntoni kuthi, Yesu waseNazarete? Ngaba uze kusitshabalalisa? Ndiyakwazi ukuba ungubani na; ungoyiNgcwele kaThixo!”I3 !Ke *endlwini yesikhungo apho kwakukho umntu ophethwe yindimoni.E2 Bamangaliswa kukufundisa kwakhe, kuba wayefundisa ngegunya.v1eWehla ke uYesu waya eKapernahum, idolophu yelaseGalili, wathi khona apho *ngoMhla woPhumlo wafundisa abantu.20_Kodwa yena wacanda phakathi kwabo, wemka./wbesuka bamkhupha edolophini uYesu, bamsa phezu kweliwa eyayakhelwe phezu kwalo idolophu yabo, ukuze bamphose ezantsi.G.Bakuziva ezi zinto bacaphuka bonke ababesendlwini yesikhungo,-7Kananjalo babebaninzi abaneqhenqa kwaSirayeli ngemihla yomshumayeli uElisha; kanti ke akuhlanjululwanga namnye kubo ngaphandle koNahaman umSiriya.”p,YKanti ke uEliya zange athunywe nakumnye kubo; kuphela wathunywa kumhlolokazi waseSarfati kwelaseSidon./+WEnyanisweni babebaninzi abahlolokazi kwaSirayeli ngemihla kaEliya, oko lalibalele iminyaka emithathu eneenyanga ezintandathu, kukho indlala enkulu kulo lonke ilizwe.H* “Ndithi kuni, inene, akukho mshumayeli wamkelekileyo kowabo.J) UYesu ke wathi kubo: “Eneneni niya kulibhekisa kum eli qhalo lithi: ‘Gqirha, ziphilise;’ nize nithi: ‘Nakowenu apha yenza okungangoko sive ukuba ukwenzile eKapernahum.’ ” Wathi ke:(Babemncoma, bonke bemangalisiwe ngamazwi amnandi awathethayo, besithi: “He bethu, lo mntu asinguye na unyana kaJosefu?”T'!waza wathi kubo: “Namhlanje esi *siBhalo sizalisekisiwe phambi kwenu.”&Eyisongile incwadi uYesu, wayibuyisela kwisicaka, wahlala phantsi. Amehlo abo bonke ababesendlwini yesikhungo ayondele kuye;>%wndivakalisè unyaka wokuthululwa kwenceba yeNkosi.”x$i“UMoya weNkosi undongamele, ngoko ke indithambisile; indalathele ukushumayela iindaba ezimnandi kwabasweleyo. Yandithuma ukuvakalisa inkululeko kubathinjwa, nokubuyisela ukubona kwabaziimfama, ndibandululè bekhululekile abacinezelweyo,L#waza wanikwa incwadi *yomshumayeli uIsaya, watyhila le ndawo ithi:("IUYesu ke waya kufika eNazarete, apho wayekhulele khona, wathi ngokwesiqhelo sakhe wangena *endlwini yesikhungo *ngoMhla wokuPhumla. Waphakama ke ukuba afunde;B!Wayefundisa *ezindlwini zesikhungo, enconywa ngabo bonke. wUYesu ke, esemandleni kaMoya oyiNgcwele, wabuyela kwelaseGalili, lwaza udumo lwakhe lwavakala kuwo wonke loo mmandla.=u Akupheza umtyholi ukulinga uYesu, wemka okwexeshana.gG Waphendula uYesu wathi kuye: “IziBhalo zithi: ‘Uze ungayilingi iNkosi uThixo wakho.’”P Kananjalo kuthiwa: ‘Ziya kukufunqula, hleze ukhubeke elityeni.’”lQ kuba iziBhalo zithi: ‘UThixo uya kuziwisela umthetho ngawe izithunywa zakhe, ukuze zikugcine.’ Umtyholi ke waya noYesu eJerusalem, wammisa phezu *kwendlu kaThixo, wathi kuye: “Ukuba unguye uNyana kaThixo, ziphose ezantsi phaya;r]UYesu wamphendula wathi: “IziBhalo zithi: ‘Uze unqule iNkosi uThixo wakho, ukhonze yona yodwa.’”KKe ngoko, ukuba uthe wandinqula, zonke ezo zinto zoba zezakho.”!wathi kuye: “Ndokunika igunya kuwo onke, ndikuphe nobutyebi bawo, kuba konke oko kokwam, kwaye ndikunika lowo sukuba ndithanda ukumnika.Ke umtyholi wamnyusela endaweni ephakamileyo uYesu, wathi ngexeshana elingephi wambonisa onke amazwe ezikumkani zehlabathi;_7UYesu wamphendula esithi: “*IziBhalo zithi: ‘Umntu akaphili ngasonka sodwa.’”c?Ke umtyholi wathi kuye: “Ukuba unguye uNyana kaThixo, yitsho eli litye libe sisonka.”r]iintsuku ezimashumi mane, elingwa ngumtyholi. Akatyanga nto ngezo ntsuku, waza walamba ekupheleni kwazo.] 5UYesu wabuya eJordan ezele nguMoya oyiNgcwele, wajikeleza entlango ekhokelwa nguMoya,S&kaEnoshe, kaSete, ka-Adam, kaThixo.?y%kaMethusela, kaInoki, kaJerede, kaMahalaleli, kaKenan,;q$kaKenan, ka-Arpakishadi, kaShem, kaNowa, kaLameki,8k#kaSeruki, kaRewu, kaPelege, kaHebhere, kaShela,9m"kaYakobi, kaIsake, ka-Abraham, kaTera, kaNahore,H  !ka-Aminadabhi, ka-Admin, ka-Arni, kaHezeron, kaPerezi, kaJuda,9 m kaJese, kaObhedi, kaBhowazi, kaSalman, kaNashon,7 ikaMaleya, kaMina, kaMatata, kaNatan, kaDavide,8 kkaSimon, kaJuda, kaJosefu, kaJonam, kaEliyakim,; qkaYoshuwa, kaEliyezere, kaYorim, kaMatati, kaLevi,5ekaMeleki, ka-Adi, kaKosam, kaElmadam, kaEre,DkaYohanan, kaResha, kaZerubhabheli, kaShalatiyeli, kaNeri,:okaMathi, kaMatatiya, kaShimeyi, kaYoseki, kaJoda,9mkaMatatiya, ka-Amos, kaNahum, kaHesli, kaNagayi,6gkaMatati, kaLevi, kaMeleki, kaJana, kaJosefu,{Ukuqala kwakhe ukufundisa uYesu wayemalunga neminyaka emashumi mathathu ezelwe. Kwakusithiwa ungunyana kaJosefu, kaEli,*Mwehlela phezu kwakhe uMoya oyiNgcwele enembonakalo yehobe. Kwavakala nezwi livela ezulwini, lisithi: “UnguNyana wam endimthandayo wena; ndikholisiwe nguwe!”hIKe ekubhaptizweni kwento eninzi yabantu, noYesu ebhaptiziwe, kwathi ethandaza, lavuleka izulu,A}Suka ke yena uHerode wavalela uYohane lowo entolongweni. 9UHerode, umlawuli waseGalili, wakhalinyelwa nguYohane ngenxa yokungena uHerodiya, umka-mninawe wakhe, nangazo zonke ezinye izinto ezimbi awayezenzile.h~IUYohane wayeyala ekhuthaza nangezinye izinto ezininzi, eshumayela iindaba ezimnandi ebantwini.}1Ingobozi isesandleni sakhe. Uya kukwela kuthi tu okusesandêni, ayigalele kuvimba ingqolowa. Ke wona umququ uya kuwutshisa ngomlilo ongacimiyo.”Z|-UYohane ke wabaphendula esithi: “Mna okunene ndinibhaptiza ngamanzi, kodwa uyeza onamandla kunam. Andikufanelanga ukukhulula nemitya le yezihlangu zakhe. Yena uya kunibhaptiza ngoMoya oyiNgcwele nangomlilo.{Ke kaloku lavuseleleka ithemba ebantwini, becamanga bonke ezintliziyweni zabo ngaye uYohane, ukuba akangebi nguye na uKrestu.z)Namajoni ayebuza kuye esithi: “Masithini thina?” Wathi kuwo: “Ningaphangi mntu ngogonyamelo okanye ngobuxoki. Yanelani yimivuzo yenu.”?yy Wathi kubo: “Ningabizi ngaphezu kwenikumiselweyo.”Wx' Abaqokeleli-rhafu beza kubhaptizwa, bathi kuye: “Mfundisi, masithini na?”pwY Waphendula wathi kuzo: “Lowo uneengubo ezimbini makanike ongenáyo. Nalowo unokutya makenjenjalo.”?vy Izihlwele zazimbuza zisithi: “Masithini ke ngoko?”u Kanti ke lona izembe selikulungele ukuyinqumla ezingcanjini imithi. Ngoko ke wonke umthi ongavelisi siqhamo sihle uyagawulwa utshiswe.”9tkKe ngoko yenzani izinto ezibonakalisa inguquko. Ze ningafane nithi: ‘Siyinzala ka-Abraham.’ Ndiyanixelela mna, uThixo unako ngawo la matye ukumvelisela abantwana uAbraham.(sIKe kaloku izihlwele zaziphuma ziye kubhaptizwa nguYohane. Wayesithi kuzo: “Nzalandini yamarhamba, ngubani lo unilumkisileyo ukuba niyibaleke ingqumbo ezayo?ErBonke abantu baya kulubona usindiso oluvela kuThixo.’ ”q{Mayiditywe yonke imifula, zidilizwe zonke iinduli neentaba. Mazenziwe zithi tye iindawo ezigoso, ziletyelwe ezinamatye.=psnjengoko kubhaliweyo kwincwadi *yomshumayeli uIsaya kusithiwa: “Kuvakala ilizwi lodandulukayo entlango, lisithi: “ ‘Yilungiseleleni indlela iNkosi, niyihlahlele umgaqo wayo. oYena ke wayewujikeleza wonke ummandla weJordan, eshumayela esithi abantu mabaguquke, babhaptizwe, aze uThixo abaxolele izono zabo;ynkngemihla yababingeleli abakhulu ooAnas noKayafa, lafika ilizwi likaThixo kuYohane, unyana kaZakariya, entlango.}m uKe kaloku ngomnyaka weshumi elinantlanu elawula uTibheriyo *Khesare, inguPontiyo Pilato irhuluneli kwelakwaJuda, inguHerode olawula kwelaseGalili, umntakwabo uFilipu elawula kwelaseJitureya nelaseTrakoniti, inguLisaniyo olawula kwelaseAbhilene,Yl+4UYesu ke wakhula ngesithomo nangobulumko, ebabalwa nguThixo, ethandwa ngabantu.zkm3Wahamba nabo, waya kufika eNazarete. Wayebalulamela abazali bakhe. Wazigcina unina ezo zinto entliziyweni yakhe.7ji2Ke bona abayiqondanga into awayeyithetha kubo.niU1Wathi kubo uYesu: “Benindifunela ntoni na? Beningazi na ukuba ndimelwe kukuba sendlwini kaBawo?”h!0Abazali bakhe bakumbona bathi manga, unina wathi kuye: “Mntanam, yini na ukuba usenjenje? Uyabona, uyihlo nam besikufuna sixhalabile.”Ng/Bonke abamváyo babemangalisiwe yingqondo yakhe naziimpendulo zakhe.f{.Kwathi ke emva kweentsuku ezintathu bamfumana *endlwini kaThixo, ehleli nabafundisi, ebaphulaphula, ebabuza nokubabuza.:eo-Bathe bakungamfumani babuyela eJerusalem bemfuna.d},Babeba usemxukuxeleni wabahambi, baza bahamba uhambo lwamini-nye. Bamana bemfuna ke phakathi kwezizalwane nabazana nabo.zcm+Zakuba zigqithile iintsuku zelo theko, bagoduka, kanti uYesu usele eJerusalem. Phofu babengaqondi abazali bakhe.lbQ*Kuthe ke xa uYesu wayeminyaka ilishumi elinambini ezelwe, baya ePasikeni eJerusalem ngokwesiqhelo.Ua#)Abazali bakhe babehambela eJerusalem minyaka le, besiya kwitheko *lePasika.a`;(Ke kaloku uYesu wakhula, waya esomelela, enobulumko obukhulu, ubabalo lukaThixo lunaye.z_m'Bakuba ke bezifezekisile zonke izinto ngokomthetho weNkosi, babuyela eNazarete, idolophu yakowabo kwelaseGalili.^&Wasondela ke ngelo lixa uAna, wathelela ekudumiseni uThixo. Wayethetha ngoMntwana lowo kubo bonke ababelindele ukukhululwa kweJerusalem./]W%waza waphila de waba minyaka imashumi asibhozo anane engumhlolokazi. Wayengapheli endlwini kaThixo, ekhonza uThixo ngokuzila ukutya nangokuthandaza ebusuku nasemini.C\$Kwalapho kwakukho nentokazi *eyayingumshumayeli, uAna, intombi kaFanuweli wendlu ka-Ashere. Wayeselaluphele kakhulu. Akuba endile, uhleli iminyaka esixhenxe kuphela kunye nendoda yakhe,i[K#ze ngale nkcaso kutyhileke iingcamango zabaninzi. Kanti ke nowakho umphefumlo uya kubindeka.”Z5"USimon wabasikelela, wathi kuMariya unina: “Uyabona, lo Mntwana umiselwe ukuwa nokuvuka kwabaninzi kwaSirayeli, nokuba abe ngumqondiso ochasiweyo,DY!Abazali bakhe bamangaliswa zezo zinto zithethwayo ngoYesu.UX# ulukhanyiso lokukhanyisela iintlanga, lubalula abantu bakho amaSirayeli.”%WEolulungiselele bonke abantu,2V_kuba amehlo am alubonile usindiso lwakho,VU%“Nkosi, ngokwesithembiso sakho, uyasikhulula ngoku isicaka sakho sinoxolo,2T_uSimon wamfunqula, wabonga uThixo, wathi:uScWaya endlwini kaThixo, ethunywa nguMoya. Kwathi ke, akungeniswa uYesu ngabazali bakhe, befezekisa umthetho,XR)Wayetyhilelwe nguMoya oyiNgcwele ukuba akayi kufa engekamboni uKrestu weNkosi. Q9EJerusalem apho kwakukho umntu ogama linguSimon. Wayelilungisa, emhlonela uThixo, elindele ukuthuthuzelwa kwamaSirayeli, enefuthe likaMoya oyiNgcwele.P5Babesiya kwenza nomnikelo, njengoko kusitshiwo emthethweni weNkosi ukuthi: “Makunikelwe ngesibini samahobe, nokuba ngamathole amabini evukuthu.”wOgnjengoko kubhaliwe emthethweni weNkosi kwathiwa: “Yonke into eliduna eyeyamazibulo mayinikelwe eNkosini.”$NAZakuba ke zifezekile iintsuku zokuhlanjululwa kwabo *ngokomthetho kaMosis, uJosefu noMariya benyuka naye uYesu, baya eJerusalem, ukuze bamnikele eNkosini,+MOAkuba ntsuku zisibhozo umntwana ezelwe, kungumhla wokwaluswa kwakhe, uthiywe igama *elinguYesu, elo wayelithiyiwe sisithunywa sezulu engekakhawulwa nokukhawulwa. LAbelusi ke babuyela emihlambini yabo, becula bedumisa uThixo ngenxa yazo zonke izinto ababezivile bazifumana zinjengoko zazixeliwe.UK#Yena uMariya wazigcina zonke ezo zinto entliziyweni yakhe, wamana ezetyisa.TJ!baza bonke abawevileyo bamangaliswa zezo zinto zazithethwa kubo ngabelusi.XI)Bathi bakuba bebonile, bawabhengeza amazwi awayethethwe kubo ngaye lo mntwana;bH=Bakhawuleza ke baya, bafika kuMariya noJosefu, kwanalo usana lulele emkhumbini wesitali.*GMZakuba zimkile izithunywa, zisiya ezulwini, abelusi abo bathi omnye komnye: “Masihambe siye eBhetelehem, siyibone le nto ihlileyo, le siyazisiweyo yiNkosi.”^F5“Makadunyiswe uThixo kweliphezulu, kube luxolo emhlabeni kubantu abamkholisayo.”jEM Ngequbuliso kwabakho inkitha yezithunywa zezulu, ikunye nesithunywa eso, idumisa uThixo, isithi:rD] Nantsi into eyoba ngumqondiso kuni: nofumana usana lusongelwe eziqhiyeni, lulele emkhumbini wesitali.”QC Namhlanje, edolophini kaDavide, nizalelwe uMsindisi *onguKrestu iNkosi. B  Isithunywa ke sathi kubo: “Musani ukoyika; kaloku ndinizisele iindaba ezimnandi zovuyo olukhulu oluya kuba kubo bonke abantu.Ay Babona isithunywa seNkosi simi ngakubo, bathi nobuqaqawuli beNkosi bababengezelela ngeenxa zonke. Baza boyika kakhulu.]@3Kwakukho abelusi kwakweso sithili, behlala ezindle, belinda imihlambi yabo ebusuku.?Wamzala ke unyana wakhe wamazibulo, wamsongela eziqhiyeni, wamlalisa emkhumbini wesitali, kuba kwakungekho ndawo endlwini yabahambi.>>wkwaza kwathi belapho lafika ixesha lokubeleka kwakhe.Q=Wayesiya kubhalisa, enoMariya owayesendela kuye. Yena wayeselekhulelwe,<#UJosefu ke waphuma kwelaseGalili, kwidolophu iNazarete, waya kwelakwaJuda, kwidolophu kaDavide eyiBhetelehem, kuba wayengowomlibo kaDavide.H; Babesithi ke bonke baye kubhalisa, elowo kweyakowabo idolophu.J: Olu bhaliso lokuqala lwabakho uKireniyo eyirhuluneli yaseSiriya.b9 ?Kwathi ngaloo mihla kwaphuma ummiselo *kuKhesare Agasto othi lonke elimiweyo malibhalise.{8 qPWakhula umntwana, waya esomelela ngokomelela. Wayehlala entlango kwada kwayimini yokubonakala kwakhe kumaSirayeli.v7 gOukuze akhanyisele abasebumnyameni nasethunzini lokufa, nokuze azikhokelele endleleni yoxolo iinyawo zethu.”W6 )Nkuba unenceba nemfesane uThixo wethu. Ngoko wosivelisela olilanga lasezulwini,F5 MWobazisa abantu beNkosi ngosindiso olungoxolelo lwezono zabo,4 LNawe ke, mntwana wam, wobizwa ngokuba *ungumshumayeli kaThixo uPhezukonke, kuba uya kuyibhulela umbethe iNkosi, uyigabulele izigcawu.M3 Kngobungcwele nangobulungisa phambi kwayo, yonke imihla yobomi bethu.D2 Jsokusihlangula ezintshabeni zethu, siyikhonze singenaxhala,11 _Iisifungo eyasenzela uAbraham ubawo wethu,T0 #Hisithi yobenzela inceba oobawo bethu, iwukhumbule umnqophiso wayo ongcwele,[/ 1Githembisa ukusisindisa ezintshabeni zethu, nasesandleni sabo bonke abasithiyileyo;Q. FNguwo lo umlomo wayo wamhla-mnene oweza *ngabashumayeli bayo abangcwele,D- EkwaDavide isicaka sayo isivelisele uMsindisi otshatsheleyo.Y, -D“Mayibongwe iNkosi, uThixo kaSirayeli, kuba ibavelele yabakhulula abantu bayo;D+ CUZakariya uyise wazala nguMoya oyiNgcwele, watyibela wathi:* %BBathi bonke abayivayo bayimilisela ezingqondweni, besithi: “Yaz'ba, uya kuba yintoni na lo mntwana?” Kuba kaloku amandla eNkosi ayenaye.w) iABangenwa luloyiko ke bonke abamelwane, yaza le nto yonke yaba ngundabamlonyeni kulo lonke eleentaba lakwaJuda.K( @Kwangoko lwacombuluka ulwimi lukaZakariya, wathetha ebonga uThixo._' 9?Wabiza icwecwana, wabhala wathi: “Igama lakhe nguYohane.” Baza bamangaliswa bonke.G&  >Baza babhekisa kuyise ukuba yena unga angathiywa gama lini na.?% {=Bona ke bathi kuye: “Lingekho nje eli gama kowabo!”E$ >/==<''C&&%%<$$###"! q'L$mw<rd]M_% - , y < uEl70# 'INkosi ke yathi kuye: “Kaloku nina baFarasi nihlamba umphandle wendebe nesitya, kanti ngeentliziyo zenu nizungula ukuphanga nenkohlakalo.iK &Akukubona oku, umFarasi wamangaliswa kukuba uYesu engathanga kuqala ahlambe phambi kokuba atye.t a %Akuba uYesu ethethile, *umFarasi othile wammema ukuba aye kutya kwakhe. Wafika ke, waya kuhlala etafileni.8 i $Ukuba ngoko umzimba wakho uphela ukhanyiselekile, ungenandawo isebumnyameni, úya kukhanyiseleka uphela, kwanjengoko kunjalo xa isibane sithe sakukhanyisela ngelitha laso.”; q #Lumka ke, hleze ukukhanya okukuwe kube bubumnyama. # "Isibane somzimba liliso. Xa ke iliso lakho lilungile, umzimba wakho uphela uyakhanyiseleka; xa lithe alalunga, umzimba wakho usebumnyameni." = !“Akukho mntu uthi, esilumekile isibane, asibeke endaweni efihlakeleyo okanye phantsi kwesitya; usixhoma endaweni yaso, ukuze abangenayo bakhanyiselwe.1[ Ngomhla womgwebo abantu baseNiniva bophakama babamangalele abantu besi sizukulwana, kuba bona bâguquka ngentshumayelo kaJona, kanti ke omkhulu kunoJona nanku apha.”N Ngomhla womgwebo ukumkanikazi waseZantsi wophakama abamangalele abantu besi sizukulwana, kuba wavela eziphelweni zomhlaba, esiza kuva ubulumko bukaSolomon, kanti ke omkhulu kunoSolomon nanku apha.r] kuba, njengokuba uJona waba ngumqondiso kwabaseNiniva, uya kuba nguwo *uNyana woLuntu kwesi sizukulwana.'G Kuthe isihlwele simxinanisile, uYesu wathi: “Esi sisizukulwana esikhohlakeleyo; sifuna umqondiso, kanti asiyi kunikwa mqondiso, ingenguwo umqondiso kaJona;Y+ Ke yena wathi: “Yithi kanye: unoyolo lowo ulivayo ilizwi likaThixo alenze.”% Ke kaloku ekuzithetheni kukaYesu ezi zinto, kwavakala umfazi esihlweleni apho, esithi kuye: “Unoyolo umfazi owakuzalayo nowakwanyisayo.”(I ize ke ijike iye kuphuthuma ezinye iindimoni ezisixhenxe ezikhohlakeleyo kunayo, zingene ke zihlale khona; ize imeko yamva yaloo mntu ibe mbi kuneyokuqala.”9m Ithi yakufika, iyifumane itshayelwe, ilungisiwe;.U “Xa indimoni ithe yaphuma emntwini, icanda ezinkqantosini, ifuna ukuphumla; ize yakuba ingakufumani, isuke ithi: ‘Ndiya kubuyela endlwini yam endaphuma kuyo.’`9 “Lowo ungekho ngakum, uchasene nam; nalowo ungandiqokelelisiyo, uyachitha-chitha.”~) Kodwa ukuba kuthe kwafika elinye igorha elinamandla kunalo, laloyisa, lolihlutha sonke isikrweqe salo ebelikholose ngaso, liwabe amaxhoba alo.k}O “Ukuba igorha lithe laxhoba lafa amacala, lawulinda umzi walo, impahla yalo yohlala igcinakele.m|S Ukuba ke iindimoni ndizikhupha ngamandla kaThixo, yazini ukuba ulawulo lukaThixo seluthwasile kuni.|{q Ke ukuba iindimoni ndizikhupha ngoSathana, bazikhupha ngabani ke bona oonyana benu? Mabaphendule, nigwetywe ngabo.z NoSathana ke, ukuba okwakhe kuthe kwavukelana kodwa, lothini na ukungonakali ulawulo lwakhe? Nina nithi iindimoni ndizikhupha ngoSathana. y Ke uYesu, ezazi iingcamango zabo, wathi kubo: “Bonke uburhulumente obuvukelana bodwa buyawa, nomzi ovukelana wodwa uyachithakala.=xu Abanye babemlinga, befuna umqondiso ophuma ezulwini.cw? kodwa abathile kuso bathi: “Iindimoni ezi uzikhupha ngoSathana, umphathi weendimoni.”v UYesu wayekhupha indimoni edala ubumumu emntwini; kwaza kwathi, yakuphuma indimoni, isimumu eso sathetha. Samangaliswa ke isihlwele,@uy Ukuba ngoko nina, nikhohlakele nje, niyakwazi ukubapha abantwana benu izipho ezilungileyo, wobeka phi yena uYihlo osezulwini ukugqithisela ukubapha uMoya oyiNgcwele abo bamcelayo?”>tw okanye athi, ecela iqanda, asuke amnike unomadudwane?Ps Ngubani na kuni onokuthi enonyana ocela intlanzi, asuke amnike inyoka,frE kuba wonke umntu ocelayo uyazúza, nalowo ufunayo uyafumana, nalowo unkqonkqozayo wovulelwa.bq= “Mna ke ngoko ndithi kuni: Celani, nophiwa; funani, nofumana; nkqonkqozani, novulelwa;p Ndithi kuni, nokuba akayi kuvuka amnike ngakuba engumhlobo wakhe, noko wothi ngenxa yokuzingisa kwakhe ecela, avuke amnike ezo zonka.'oG ngekhe kwenzeke ukuba lowo ungaphakathi aphendule athi: ‘Sukundikhathaza; sendivalile emnyango; mna nabantwana bam sesilele; andinako ukuvuka ndikunike.’fnE kuba ndinomhlobo ophambukele kum eseluhambeni, kanti andinanto ityiwayo ndingamnika yona;’m) Ke uYesu wathi kubo: “Ukuba ngaba ubani kuni uya kumhlobo wakhe ezinzulwini zobusuku, athi kuye: ‘Sihlobo, ndiboleke izonka zibe zithathu,ql[ usixolele izono zethu, kuba nathi sibaxolela bonke abanamatyala kuthi; ungasiyekeli ekulingweni.’ ”>kw Hlala usibonelela kwiintswelo zethu zemihla ngemihla;j} Wathi ke kubo uYesu: “Xa nithandazayo yithini: “ ‘Bawo, malaziwe lihlonelwe igama lakho; malongame ulawulo lwakho.Ki  Ke kaloku uYesu wayethandaza ndaweni ithile; kwathi akugqiba, omnye kubafundi bakhe wathi kuye: “Nkosi, sifundise ukuthandaza, kwanjengoko uYohane wabafundisayo ukuthandaza abakhe abafundi.”jhM *kanti inye kuphela eyimfuneko. UMariya unyule loo nto ilungileyo, kwaye ayiyi kuhluthwa kuye.”Xg) )Waphendula ke uYesu, wathi kuye: “Wena Marta, uzikhathaza ngezinto ezininzi,;fo (Ke yena uMarta wayexakeke kakhulu ngamalungiselelo; waya kuYesu, wathi: “Nkosi, akukhathali na kukuba umsakwethu andiyekele ndilungiselele ndendwa? Yitsho kuye andincedise.”weg 'UMarta wayenodade wabo ogama linguMariya, owathi yena wahlala ngasezinyaweni zeNkosi, ephulaphula amazwi ayo.tda &Kolo hambo lwabo uYesu ungene dolophaneni ithile, waza wamkelwa endlwini ngumfazi othile ogama linguMarta.zcm %Umchazi-mthetho wathi: “Ngulowo waba novelwano.” Waza uYesu wathi kuye: “Hamba uye kwenjenjalo ke nawe.”ebC $“Khawutsho ke, nguwuphi kwabo bathathu owaba ngummelwane walowo wagaxeleka ezihangeni?”>au #Ukumka kwakhe ngengomso, urhole imali, wanika umnini-ndlu, wathi kuye: ‘Uze umonge; nento othe wadleka yona ngaphezu koku ndoyihlawula ekubuyeni kwam.’ ” Waqhuba uYesu wathi:` "wasondela, wawabopha amanxeba akhe, ewagalela ioyile newayini. Wamkhwelisa kwidonki yakhe, wamsa kwindlu yabahambi, wamonga.Z_- !Ke umSamariya othile owayeseluhambeni wafika kuye, wathi akumbona wavelana naye,W^' Kwangokunjalo ke *nomLevi, akufika kuloo ndawo, uthe akumbona wacezela phaya.k]O Ke kaloku kwakukho mbingeleli uthile owayesihla kwangaloo ndlela, owathi akumbona wacezela phaya.D\ UYesu wamphendula wathi: “Umntu othile wayesihla evela eJerusalem, esiya eJeriko, waza wagaxeleka ezihangeni, ezamhluba izambatho zakhe, zamngxwelerha, zemka zimshiya esecicini lokufa.f[E Ke yena umchazi-mthetho, efuna ukuzenza ilungisa, wathi kuYesu: “Ngubani ummelwane wam?”UZ# UYesu ke wathi kuye: “Uchane ecwethe! Yenjenjalo kanye; wobudla ubomi.”}Ys Ke yena wathi: “Kuthiwa: ‘Uze uyithande iNkosi uThixo wakho ngentliziyo yakho iphela, nangomphefumlo wakho uphela, nangamandla akho ephela, nangengqondo yakho iphela; umthande ummelwane wakho kanye ngale ndlela uzithanda ngayo nawe.’ ”IX  UYesu wathi kuye: “Khawutsho, kubhalwe ntoni *emthethweni?”W' Ke kaloku kwafika umchazi-mthetho, walinga uYesu esithi: “Mfundisi, kufuneka ndenze ntoni na ukuze ndibudle ilifa ubomi obungunaphakade?”)VK Inene, baninzi *abashumayeli nookumkani ababenqwenela ukuzibona izinto enizibonayo nina, baza àbazibona; benqwenela nokuva izinto enizivayo, baza àbaziva.”zUm Ke uYesu waguqukela kubafundi bakhe, wathetha nabo ngasese, wathi: “Hayi uyolo lwâbo babona enikubonayo nina!YT+ “Zonke izinto zinikelwe kum nguBawo; kananjalo akukho waziyo ukuba ungubani na uNyana, ngaphandle koYise, kungekho waziyo ukuba ungubani na uYise, ngaphandle koNyana, nalowo uNyana athanda ukumtyhilela.”hSI Ngelo xesha uYesu wagcoba ngoMoya oyiNgcwele, wathi: “Ndiyabulela kuwe, Bawo, Nkosi yezulu nomhlaba, ngokuzifihla kwakho ezi zinto kwizilumko neengqondi, wazityhilela iintsana. Ewe, Bawo, wênjenje kuba kukholekile kuwe.eRC Noko ke sanukuvuyela ukoyisa kwenu iindimoni, vuyani kuba amagama enu ebhaliwe kwaThixo.”$QA Niyabona, ndininike igunya lokunyathela phezu kweenyoka noonomadudwane, naphezu kwawo onke amandla alowo ulutshaba. Ke ayikho konke into enokunenzakalisa.EP Wathi ke kubo: “Ndibone uSathana esiwa ezulwini okombane.O Babuya ke abafundi abangamashumi asixhenxe anambini, bevuya, besithi: “Nkosi, neendimoni ezi sizoyisile ngegama lakho.”N) Wathi ke kubafundi bakhe: “Lowo univayo, uva mna; nalowo unganamkeliyo, akamkeli mna. Ke ongandamkeliyo mna, akamkeli lowo undithumileyo.”kMO Wena Kapernahum, unga ungaphakanyiselwa ezulwini na? Hayi, uya kuphoswa phantsi kwelabafileyo.”TL! Ewe, ngomhla wokugwetywa soba nganeno isohlwayo seTire neseSidon kunesenu.RK “Mawoo, wena Korazin! Mawoo, nawe Bhetesayida! Ukuba imimangaliso eyenzeke kuni yayenzeke eTire naseSidon, abalapho ngebaguqukayo kwakudala, bahlala phantsi bambethe ezirhwexayo, bezigalele uthuthu.eJC Ngoko ke ndithi kuni, ngomhla womgwebo soba nganeno isohlwayo seSodom kunesaloo dolophu.” I ‘Nothuli olu lwedolophu yenu olusezinyaweni zethu, siluvuthululela kuni. Kodwa ke kwazini oku: Ulawulo lukaThixo luthwasile!’gHG Kuloo dolophu nithe nangena kuyo, baza àbanamkela, ze niphume niye ezitalatweni zayo, nithi:WG' niyiphilise imilwelwe elapho, nithi kubo: ‘Luthwasile ulawulo lukaThixo!’YF+ Edolophini ke enithe nangena kuyo, baza banamkela, kutyeni ukutya enikunikwayo,9Ek Hlalani ke kwakuloo ndlu, nitye nisele oko nikunikwayo; kuba umsébenzi uwufanele umvuzo wakhe. Musani ukuthi nihleli ndlwini ithile, nimke kuyo, niye kuhlala kwenye kwalapho.tDa Ukuba ngaba ukho apho owoxolo, intsikelelo yenu yohlala phezu kwakhe; ukuba ke akunjalo, yobuyela kwakuni.eCC Nakuwuphi na umzi enithe nangena kuwo, yithini kuqala: ‘Uxolo malube nani kweli khaya!’oBW Ze ningaphathi ngxowa yamali, nangxowa yamphako, nazihlangu. Ze ningalityaziswa yimibuliso endleleni.NA Hambani ke. Niyabona, ndinithuma njengamatakane phakathi kweengcuka.@3 isithi kubo: “Isivuno okunene sikhulu, kodwa bona abasebenzi bambalwa. Mbongozeni ke ngoko uMnini-ntsimi, ukuba athumele abasebenzi, baye kuvuna.D?  Ke kaloku, emva kwezi zinto, iNkosi yanyula abanye abangamashumi asixhenxe anambini, yabathuma ngababini ngababini, ukuba bayandulele baye kuzo zonke iidolophu neendawo eyayiza kuya kuzo,.>U >UYesu wathi kuye: “Umntu ojonga ngasemva, ebambe ikhuba, uyabhanka. Ngokunjalo ke nomntu ophunguzayo ekhonza uThixo, uyaphoswa bubuncwane bokulawulwa nguThixo.”u=c =Wathi nomnye: “Ndiya kuba ngumlandeli wakho, Nkosi, kodwa kuqala ndivumele ndiye kubulisa abendlu yam.” <  I wKwathi emva koko uYesu watyhutyha iidolophu ngeedolophu neelali ngeelali, evakalisa eshumayela iindaba ezimnandi zolawulo lukaThixo. Wayehamba nabafundi bakhe abalishumi elinambini.XH)2UYesu ke wathi kumfazi lowo: “Ukholo lwakho lukusindisile; hamba ngoxolo.”iGK1Baza abo babehleli naye etafileni bathi omnye komnye: “Ngaba ngubani na lo uxolela nezono?”AF}0UYesu ke wathi kuloo mfazi: “Izono zakho zixolelwe.”4Ea/Ngenxa yoko ke, ndithi kuwe: olu thando lwakhe lungaka lubonakalisa okokuba izono zakhe ebezizininzi zixolelwe. Kanti ke yena oxolelwe kancinane, ukwathanda kancinane.”lDQ.Intloko yam akuyithambisanga ngamafutha; kanti yena iinyawo zam uzithambise ngamafutha aqholiweyo.]C3-Akundanganga wena; kanti yena, okoko ndingenileyo, akayekanga ukuzanga iinyawo zam.{Bo,Wajika ke uYesu, wakhangela kumfazi lowo, wathi kuSimon: “Uyambona ke lo mfazi? Ndingené endlwini yakho, waza wena akwandinika amanzi okuhlamba iinyawo zam; kanti ke yena iinyawo zam uzihlambe ngeenyembezi zakhe, wazisula ngeenwele zakhe.rA]+Waphendula uSimon wathi: “Ndiba ngulowo uxolelwe ngokungaphezulu.” Wathi kuye: “Uchane ucwethe!”@}*Ekubeni bengenanto bangahlawula ngayo, usuke wabaxolela bobabini. Khawutsho ke, nguwuphi kubo oya kumthanda ngakumbi?”3?_)Wathi uYesu: “Kwakukho mbolekisi-mali uthile, enabantu ababini abanamatyala kuye. Omnye wayenetyala elingangeerandi ezimakhulu mahlanu, omnye ke zingamashumi amahlanu.h>I(Waphendula uYesu wathi kuye: “He Simon, yiva apha!” Wathi ke yena: “Yitsho, Mfundisi.”B=}'Akukubona oko umFarasi lowo wayememe uYesu, uthethe yedwa esithi: “Ukuba lo mntu *ebengumshumayeli, ngesazi ukuba ngubani, eluhlobo luni na, lo mfazi umchukumisayo; kuba ungumoni.”:<m&Waya kuma ngasemva koYesu, ngasezinyaweni zakhe, elila; waza wazifefa iinyawo zakhe ngeenyembezi, wazisula ngeenwele zakhe, wazanga iinyawo zakhe, wazithambisa ngamafutha lawo.-;S%Kuloo dolophu kwakukho umfazi *owayengumoni, owathi, akuva ukuba uYesu usendlwini yomFarasi lowo, weza ephethe iqhaga lelitye lelabhastile, linamafutha aqholiweyo.:{$*UmFarasi othile wamema uYesu ukuba aye kutya kwakhe. UYesu ke wangena endlwini yomFarasi lowo, waya kuhlala etafileni.[9/#Kambe ke ubulumko bukaThixo bubonakaliswa buyinyaniso kubo bonke ababamkeleyo.”'8G"Ufikile ke yena *uNyana woLuntu, esidla, esela; naza nina nathi: ‘Khanibone, nanku umntu onyolukileyo, oyindlamanzi, umhlobo wabaqokeleli-rhafu *naboni!’p7Y!“Kaloku wafika uYohane umbhaptizi, ezila ukutya, engaseli wayini, naza nina nathi: ‘Unendimoni.’36_ Bafana nabantwana abahleli ebaleni lembutho, abanye bebhekisa kwabanye besithi: “ ‘Sanombelela, naza anaxhentsa; sanihlabelela ingoma yesililo, naza nina analila!’^55UYesu yena wayesithi: “Ndingabafanisa nantoni na ke ngoko abantu besi sizukulwana?4}Ke bona *abaFarasi nabachazi-mthetho balidela icebo likaThixo lokubasindisa, kuba babengavumanga ukubhaptizwa nguYohane. 3 Bakukuva oku, bonke abantu, kwanabaqokeleli-rhafu, bakungqina ukulunga kukaThixo, ekubeni babebhaptiziwe ngobhaptizo lukaYohane.(2I“Ndithi kuni, kubo bonke abazelwe kweli hlabathi akukho bani mkhulu kunoYohane; kanti noyena mncinane ùphantsi kolawulo olutsha lukaThixo mkhulu kunaye.” 1 UYohane ngulowo uThixo atshoyo ngaye eziBhalweni ukuthi: “ ‘Naso isigidimi sam esiya kukwandulela, sikugabulele izigcawu.’ 0Ngaba naphuma nisiya kubona ntoni na kakade? Yayingumshumayeli na? Ewe, ndithi kuni, nibone oyena *ungumshumayeli ngokupheleleyo.//WNaphuma nisiya kubona ntoni na kakade? Yayingumntu ohombileyo na? Niyabona, abo banxiba izivatho eziqaqambileyo, badle amanqatha elizwe, ngabasezindlwini zookumkani.6.eBakuba bemkile abathunywa bakaYohane, uYesu wathetha ngoYohane kwisihlwele, esithi: “Naphuma nisiya kubona ntoni na entlango? Yayiyingcongolo na, izanya-zanyiswa ngumoya?0-[Unoyolo ke othe akakhutyekiswa ndim!”,'Waphendula ke uYesu wathi kuwo: “Hambani niye kumbalisela uYohane izinto enizibonileyo nenizivileyo; okokuba iimfama zibuya zibone, iziqhwala ziyahamba, abaneqhenqa bayahlanjululwa, izithulu ziyeva, abafileyo bayavuswa, abasweleyo bayazishunyayezwa iindaba ezimnandi.+)Ke kaloku, kwangelo xesha, uYesu wayephilisa abaninzi kwizifo zabo, nakwizibetho zabo, nakwiindimoni, waza neemfama ezininzi wazinika ukubona.*#Efikile ke kuYesu, amadoda lawo athi: “UYohane umbhaptizi usithume kuwe esithi: ‘Ungulowo uzayo na wena, okanye masilinde omnye?’ ”f)Ewabathuma ukuba babuze kwiNkosi bathi: “Ungulowo uzayo na wena, okanye masilinde omnye?”d(AAbafundi bakaYohane bambalisela zonke ezi zinto. UYohane ke, ebize babini kubafundi bakhe,^'5Ke ezi ndaba zingaye uYesu zavakala kulo lonke elakwaJuda, nakuwo wonke loo mmandla.(&IBonke ke bangenwa luloyiko, bamdumisa uThixo, besithi: “Kuvele *umshumayeli omkhulu phakathi kwethu;” batsho besithi: “UThixo ubavelele abantu bakhe.”P%Wavuka wathi qwa umfi lowo, waza wathetha. INkosi ke yamnikela kunina.$Yasondela iNkosi, yawachukumisa amanqwanqwa ababemthwele ngawo umfi, baza bema ababemthwele. Yathi: “Mfanandini, vuka!”O# Ithe ke iNkosi, yakumbona, yavelana naye, yathi kuye: “Sukulila.” { ~&}};||{{&zvyyExxNxwfwvvuutsss rhrqq3ppNoo:nnmmllkkVjiii4hhhgg]gfeebddyccKbbaaN`___'^^A]]\\K[[7ZZ^YYoXXxWW*VVBUUbTTSSR[QQdPPOOOyONMMULL!KK!JJIeHzGGfGFFAEEaDDGCBBAA6@@??9>>=<<<;;a::c99I9777$66X555M44K33 2M11U1 0///..--;,,/++5**`*))1([''k&&X%%,$$)#""!& 6#*=iu?v;Pa@>O#Dg"O 0 4 0 Q $3@7O{U #Yaqhuba ke iNkosi yathi: “Kuveni okuthethwa ngulo mgwebi ungenabulungisa.wgnoko, ngenxa yokuba lo mhlolokazi endikhathaza, ndomgwebela ndimkhulule, hleze ndide ndikruquke nguye.’ ”oWKwaba mzuzu engavumi, kodwa kamva waqiqa esithi: ‘Nakuba ndingamoyiki uThixo, ndingahloneli namntu,q[Ke kuloo dolophu kwakukho mhlolokazi uthile ubemana esiza kuye athi: ‘Ndikhulule kummangaleli wam.’_7wathi: “Kwidolophu ethile kwakukho umgwebi owayengamoyiki uThixo, engahloneli mntu.W )UYesu wabenzela umzekeliso ukubakhuthaza ukuba bahlale bethandaza bengatyhafi,!;%Ke abafundi baphendula bathi kuYesu: “Phi na, Nkosi?” Yaza ke yathi kubo: “Apho sikhoyo isidumbu kulapho aya kuhlanganisana khona amaxhalanga.”L$Amadoda amabini othi esentsimini, enye ithathwe, enye ishiywe.]”Q#Abafazi ababini bothi besila ndawonye, omnye athathwe, omnye ashiywe. [b="Inene ngobo busuku kothi abantu bebabini belele ndawonye, omnye athathwe, omnye ashiywe.dA!Umntu ofuna ukusindisa ubomi bakhe, wolahlekelwa bubo; nothe wabulahla, uya kubulondoloza.!~= Khumbulani ngomka-Lothe!}3“Ngaloo mhla makangathi ophezu kwendlu ehle aye kuzithatha iimpahla zakhe ezisendlwini. Kwangokunjalo nosemasimini makangabuyeli kokushiyekileyo.K|Kuya kuba njalo kanye ngemini yokubonakala kwakhe uNyana woLuntu.n{Ukodwa ngemini awaphuma ngayo uLothe eSodom, kwawa umlilo nesalfure ezulwini, batshatyalaliswa bonke.gzGKwaba kwanjalo nangemihla kaLothe. Babesidla, besela, bethenga, bethengisa, betyala, besakha;y Babesidla, besela, bezeka, besendisa, kwada kwangumhla wokungena kukaNowa enqanaweni; wafika unogumbe, wabatshabalalisa bonke.[x/Njengoko kwakunjalo ngemihla kaNowa, koba kwanjalo ngemihla yakhe uNyana woLuntu.`w9Kodwa kuqala uNyana woLuntu umelwe kukuva ubunzima obukhulu, alahlwe sesi sizukulwana.ovWkuba kwanjengokuba umbane usithi menye ucanda isibhakabhaka, woba njalo ngomhla wakhe uNyana woLuntu.huIBaya kuthi kuni: ‘Nankuya phaya! Nanku apha!’ Ze ningayi ke, ningabalandeli nokubalandela; tKe wathi kubo abafundi: “Kuya kufika imihla eniya kunqwenela ngayo ukubona nokuba mnye umhla wakhe *uNyana woLuntu ningawuboni.psYKananjalo akuyi kuthiwa: ‘Nalu apha! Naluya phaya!’ Kuba kaloku ulawulo lukaThixo seluthwasile.”!r;Ke kaloku uYesu akubuzwa *ngabaFarasi ukuba ukulawula kukaThixo kuya kuqala nini na, uphendule wathi: “Ulawulo lukaThixo alubonakali ukuthwasa kwalo.RqWathi kwindoda leyo: “Phakama, uhambe; ukholo lwakho lukuphilisile.”`p9Kutheni ke ukuba ibe ngulo wolunye uhlanga yedwa othe wabuya esiza kubulela uThixo?”]o3Waza ke uYesu wathi: “Bekungahlanjululwanga balishumi na? Baphi na ke abalithoba?Vn%yaza yaziphosa ezinyaweni zikaYesu, ibulela kuye. Le ndoda yayingumSamariya.Tm!Yathi enye kuwo, yakubona ukuba iphilisiwe, yabuya imncoma kakhulu uThixo;wlgEwabonile, wathi kuwo: “Hambani niye kuzibonakalisa kubabingeleli.” Kwathi ke ekuyeni kwawo ahlanjululwa.Ak} Akhwaza ke esithi: “Yesu, Mhlekazi, senzele inceba!”njU Ekungeneni kwakhe kwidolophana ethile, wahlangatyezwa ngamadoda alishumi aneqhenqa; aza amela mgama.giG Ke kaloku ekuhambeni kukaYesu esiya eJerusalem, ucande phakathi kwelamaSamariya nelaseGalili.h Ngokukwanjalo nani, xa nithe nazenza zonke izinto enizimiselweyo, yithini: ‘Sizizicaka nje; senzé oko besimelwe kukukwenza.’ ”Gg Isicaka asibulelwa ngokwenza loo nto siyimiselweyo, anditsho?f}Úya kuthi: ‘Ndilungiselele into etyiwayo, ubhinqe, undiququzelele nditye ndisele; ze ke emva koko utye usele nawe.’ e9“Nguwuphi na kuni onokuthi enesicaka silima okanye sisalusa, kuthi sakufika isicaka sivela emasimini, athi kuso kwangoko: ‘Hlala phantsi, utye’?&dEKe iNkosi yathi: “Ukuba beninokholo olungangokhozo lwembewu yemostade, beninokuthi kulo mthi: ‘Ncothuka, umiliseleke phakathi elwandle;’ uze unive.”@c{*Abathunywa bâthi kuyo iNkosi: “Sandisele ukholo.”b)Nokuba uthe wakona kasixhenxe ngemini, waza wabuyela kuwe kasixhenxe ngemini, esithi: ‘Ndiv' intw' embi, ndixolele;’ wena uze umxolele.”aa;Zilumkeleni. “Ukuba uwenu uthe wakona, mkhalimele; ke ukuba uthe wazohlwaya, mxolele. ` Kunokuba akhubekise nokuba mnye kwaba bancinane, ngekumlungele kanye ukuba agangxwe ilitye lokusila entanyeni, aphoswe elwandle. _ UYesu wathi kubafundi bakhe: “Azinakungehli izinto ezibakhubekisayo abantu; kodwa hayi ilishwa laloo mntu kuza ngaye ukukhubekisa!^yWathi kuso: ‘Ukuba bathe ababeva ooMosis nabashumayeli, abayi koyiseka nokuba kuthe kwavuka bani kwabafileyo.’ ”f]ESathi ke sona: ‘Hayi, bawo Abraham; ukuba kuthe kwaya kubo ovela kwabafileyo, boguquka.’s\_“Kodwa uAbraham wathi kuso: ‘*Banomthetho kaMosis neencwadi *zabashumayeli bamandulo; mabeve zona.’p[Ykuba ndinabantakwethu abahlanu. Makabaqononondise ukuze bangàthi nabo beze kule ndawo yentuthumbo.’[Z/Sathi ke isityebi: ‘Ndiyakubongoza ke ngoko, bawo, ukuba umthume emzini kabawo,WY'Kodwa ke, ngaphandle kwale nto yonke, phakathi kwethu nani kuthiwe zinzi umsantsa omkhulu, ukuze abathanda ukuwela, besuka apha besiya kuni, bangabi nako, nokuthi abalapho kuni bangabi nakuwelela kuthi.’DX“Kodwa uAbraham wathi: ‘Nyana, khumbula ukuba wena ebomini bakho wawufumana izinto ezimnandi, uLazaro yena efumana ezimbi; ngoku yena uyathuthuzelwa apha, kanti wena uyathuthunjelwa.=WsSamemeza ke, sathi: ‘Bawo, Abraham, ndénzele inceba, uthume uLazaro ukuba athi nkxu incam yomnwe wakhe emanzini, aphozise ulwimi lwam, kuba ndiyathuthunjelwa kweli langatye!’pVYSathi, sikwelabafileyo, saphakamisa amehlo aso sisentuthumbeni, sambona uAbraham ekude, uLazaro enaye.nUU“Ke kaloku lafa ihlwempu elo, lasiwa kuAbraham zizithunywa zezulu. Safa ke nesityebi, sangcwatywa.~Tulisoloko linqwenela ukutya nokuba yimvuthuluka ewa etafileni yesityebi eso. Bezisiza izinja, zikhothe izilonda zalo.eSCEsangweni laso kwakudla ngokusiwa hlwempu lithile, ligama linguLazaro, elalizele zizilonda,gRG“Kwakukho sityebi sithile, esasivatha ezimbeje-mbeje, sisitya oozimuncu-muncu yonke imihla.Q“Wonke umntu omalayo umfazi wakhe, azeke omnye, uyakrexeza; nomntu wonke ozeka umfazi owalene nendoda yakhe, uyakrexeza.”]P3Kulula ukuba lidlule izulu nehlabathi kunokuba kucinywe nechaphazana eli lomthetho.kOO“Kwakulawula *umthetho kaMosis nezibhalo *zabashumayeli bamandulo kwada kwaba yimihla kaYohane umbhaptizi. Ukususela ngoko kushunyayelwa iindaba ezimnandi zolawulo lukaThixo oluthwasileyo. Ke bonke beza kulo begxalathelana."N=waza wathi kubo: “Nina ningabazenza amalungisa phambi kwabantu, kodwa uThixo uyazazi iintliziyo zenu. Ke oko kuxatyisiweyo ngabantu kulizothe kuThixo.^M5Ke *nabaFarasi, amathanda-mali, bamvile uYesu ekuthetha konke oku, baza bamnximzela;4La “Akukho sicaka sinokukhonza iinkosi ezimbini, kuba siya kuyithiya le, siyithande leya, okanye sibambelele kule, siyidele leya. Aninako ukukhonza uThixo kwanobutyebi.”VK% Ukuba anibanga nakuthembeka kokukokomnye, ngubani na onokuninika okukokwenu?qJ[ Ukuba ngoko anibanga nakuthembeka kubutyebi beli phakade, ngubani na onokunithemba kobo butyebi bububo?wIg Othembekileyo kokuncinane, uthembekile nakokukhulu; nongathembekanga kokuncinane, akathembekanga nakokukhulu.iHK Waqhuba ke uYesu wathi: “Nam ndithi kuni, ubutyebi obu bùdla ngokufunyanwa ngobuqhetseba, busebenziseni nina ngendlela eya kunakhela ubuhlobo, khon' ukuze nakuphelelwa bobo butyebi, nibe nokwamkelwa eminqubeni yaphakade.3G_“Yaza inkosi yalo yalincoma ngokundweba kwalo eli gosa linamaqhinga; kuba kwezobulumko obusingisele koogxa babo, abeli phakade bayabagqitha abakhanyiselwe nguThixo.”7FgEmva koko lathi komnye: ‘Wena ke unatyala lingakanani?’ Wathi yena: ‘Likhulu leengxowa zengqolowa.’ Lathi kuye: ‘Thatha iphepha lakho, ubhale amashumi asibhozo.’E1Wathi yena: ‘Likhulu leengqayi zeoyile yomnquma.’ Lathi kuye: ‘Thatha iphepha lakho, ukhawuleze uhlale phantsi, ubhale amashumi amahlanu.’D}“Ke libabizele kulo ngabanye abanamatyala enkosini yalo, lathi kowokuqala: ‘Unatyala lingakanani na enkosini yam?’xCiO-o-o, ndiyayazi into endiya kuyenza, ukuze xa ndithe ndasuswa ebugoseni bandamkele ezindlwini zabo abantu.’B1Lacinga ke igosa lathi: ‘Ndiya kuthini, bethu, inkosi yam indisusa nje ebugoseni? Ndiphangele? Hayi, kuyandoyisa! Ndingqibe? Hayi, ndineentloni!ASilibizile ke, sathi kulo: ‘Yintoni le ndiyivayo ngawe? Khawenze ingxelo yobugosa bakho, kuba akusayi kuba saba ligosa.’ @ Ke uYesu wathi kubafundi bakhe: “Kwakukho sityebi sithile esasinegosa, elathi lona lamangalelwa kuso ngokuyichitha impahla yaso.?w Kufanelekile ukuba sichwayite sigcobe, kuba umninawa wakho lo ebefile wabuya waphila, ebelahlekile wafunyanwa.’ ”]>3Ke uyise wathi kuyo: ‘Nyana wam, wena uhleli unam, zaye zonke izinto zam zezakho. = Kodwa akufika lo nyana wakho, lo wayidlayo wayigqiba impahla yakho namahenyukazi, usuke wamxhelela elaa thole lityetyisiweyo.’Q<Kodwa yona imphendule uyise yathi: ‘Khangela, ndikukhonze le minyaka ingakanana, ndingazange ndagqitha namnye umthetho wakho, kanti akuzange undinike netakane eli, ukuze ndichwayite nezam izihlobo.S;Yaqumba inkulu, ayavuma nokungena oku, waza uyise waphuma wacengana nayo.:Isicaka sathi kuyo: ‘Umninawe wakho ubuyile. Ke uyihlo uxhele elaa thole lityetyisiweyo, kuba ebuye wamzuza ephilile.’K9Yabizela kuyo esinye kwizicaka, yasibuza ukuba kwenzeka ntoni na.c8?“Ke yona inkulu yayivela emasimini, kwathi yakusondela endlwini, yeva iingoma nokududa.j7Mkuba lo nyana wam ubefile, wabuya waphila; ubelahlekile, wafunyanwa.’ Baza ke bona bachwayita.M6Ze ke nize nelaa thole lityetyisiweyo, nilixhele, sitye sichwayite;$5AKodwa uyise wathi kwizicaka zakhe: ‘Khawulezisani, nize nesona sambatho sihle, nimambathise, nifake umsesane emnweni wakhe, nezihlangu ezinyaweni zakhe.4wKe unyana wathi kuye: ‘Bawo, ndimonile uThixo, nawe ndikonile. Andisafanelanga nokuba kuthiwe ndingunyana wakho.’3Yesuka ke, yaya kuyise. “Ke kaloku kwathi, isekude lee, uyise wayibona, wavelana nayo, wayikhawulela, wayigona, wayanga.i2KAndisafanelanga nokuba kuthiwe ndingunyana wakho, ndénze ndibe njengomnye wabaqeshwa bakho.’Y1+Ndiya kusuka ndiye kubawo, ndithi kuye: Bawo, ndimonile uThixo, nawe ndikonile.0)Ke kaloku, yakubuyela ezingqondweni, yathi: ‘Kanene bangakanani na abaqeshwa bakabawo abahlutha sisonka, kanti ndim lo mna ndisifa yindlala!`/9Ke ibinqwenela ukutya amaxolo awayetyiwa ziihagu ezo, kodwa kwakungekho mntu uyiphayo.z.mKe yona yaya kusebenza komnye kubemi belo zwe, owathi yena wayithumela emasimini akhe ukuba iye kwalúsa iihagu.^-5Kwathi yakuba iyichithe yonke, kwabakho indlala enzima kwelo zwe, yaza yaswela nayo.0,Y Kwathi, kungekabi ntsuku zingaphi, inci yathatha konke okwayo, yemka kwelakowayo, yaya ezweni elikude, yaza yathi khona apho yayichitha impahla yayo ngokungakhathali.n+U Yathi ke inci kuyise: ‘Bawo, ndinike isabelo sempahla elilungelo lam.’ Wababela ke impahla leyo.D* Waqhuba uYesu wathi: “Umntu othile wayenoonyana ababini.f)E Ngokunjalo ndithi kuni kuya kubakho uvuyo kwizithunywa zikaThixo ngomoni omnye oguqukayo.” (  Akulufumana ke, ubabizela ndawonye abahlobo nabamelwane, athi: ‘Vuyisanani nam; ndilufumene ukhozo lwemali obelulahlekile.’9'k“Kananjalo nguwuphi na umfazi onokuthi eneenkozo zemali ezilishumi, kuze kulahleke lube lunye kuzo, angalumeki isibane, atshayele indlu, afunisise enyamekile, ade alufumane?$&ANdiyanixelela ukuba ngokukwanjalo kuya kubakho uvuyo ezulwini nangomoni omnye oguqukayo kunamashumi alithoba anethoba lamalungisa angaswelanga nguquko.”%athi akufika ekhaya, abizele ndawonye abahlobo nabamelwane, esithi kubo: ‘Vuyisanani nam, kuba ndiyifumene igusha yam ebilahlekile.’F$Hayi ukuvuya kwakhe ke akuba eyifumene! Woyithwala emagxeni,3#_“Nguwuphi na kuni onokuthi enekhulu leegusha, kuze kulahleke enye kuzo, angazishiyi endle ezo zimashumi alithoba anethoba, aye kufuna leyo ilahlekileyo, ade ayifumane?."WWaza ke uYesu wenza umzekeliso wathi:g!G*AbaFarasi nabachazi-mthetho babekhalaza, besithi: “Lo mfo uthene nca naboni; utya nabo.”j  OKe kaloku into eninzi yabaqokeleli-rhafu *naboni yasondela kuYesu, yamngqonga ukuba imphulaphule.eC#Ayiwulungelanga umhlaba, ingawulungelanga nomgquba. Iyalahlwa. Oneendlebe zokuva makeve.”_7"“Ityiwa ilungile, kodwa ukuba ithe ayaba nasongo noyithini na ukuyibuyisela isongo?jM!Ngokukwanjalo ke, wonke umntu kuni ongazishiyiyo zonke izinto anazo, akanakuba ngumfundi wam.”fE Ukuba ke akanako, uthi esekude omnye ukumkani, athumele izigidimi, acele imiqathango yoxolo.w“Kananjalo nguwuphi na ukumkani onokuthi esiya kuqubisana nomnye emfazweni, angàthi nqumama, abhunge kuqala ukuba unako na ukumelana notshaba olumkhawulelayo lungamashumi amabini amawaka lona, enashumi linye lamawaka amajoni kuphela nje yena?Ebesithi: ‘Lo mntu waqala ukwakha, wakhohlwa kukugqiba.’r]Kungenjalo, kunokuthi selesenzile isiseko, angabi nako ukugqiba, baze bonke ababonelayo bahlekise ngaye,7“Kaloku nguwuphi na kuni othi, efuna ukwakha inqaba, angàthi kuqala ahlale phantsi, abale indleko, ethelekelela ukuba unazo na izinto zokuyigqiba?V%Nosukuba engawuthwali umnqamlezo wakhe andilandele, akanakuba ngumfundi wam.7“Ukuba ubani uza kum, angancami uyise, nonina, nomfazi, nabantwana, nabantakwabo, noodade wabo, ewe, kwanobakhe ubomi obu, akanakuba ngumfundi wam.DKwakukho isihlwele sihamba noYesu, waza wajika wathi kuso:T!Inene, akukho namnye kuloo madoda abemenyiwe iya kusiva isidlo sam.’ ”~uYathi inkosi kwisicaka eso: ‘Phuma uye ezindleleni, nasezindledlaneni, ubanyanzele bangene, ukuze indlu yam izale.[/Saza isicaka sathi: ‘Nkosi, kwenzeké njengoko uyalele, kanti indawo isekho.’eCKe isicaka eso sibuyele enkosini yaso, sayixelela ezo zinto. Waza waqumba umnini-ndlu, wathi kwisicaka sakhe: ‘Khawuleza uye ezitalatweni nasezirhangeni zedolophu, uqokelele amahlwempu nezilima neemfama neziqhwala.’I Nomnye wathi: ‘Ndisand' ukutshata. Ngenxa yoko andinakuza.’q[Omnye wathi: ‘Ndithenge iinkabi ezilishumi. Ndisaya kuziva. Ndiyakucela, ndixolele; andiphumeleli.’&EBaza ke bonke ngabanye bazilandula, owokuqala esithi kuye: ‘Ndithenge intsimi. Kufuneka ndiphume ndiye kuyibona. Ndiyakucela, ndixolele; andiphumeleli.’{ oNgexesha lesidlo uthume isicaka sakhe ukuba siye kuxelela abamenyiweyo ukuba beze, kuba konke kwakusekulungisiwe.b =Waza ke yena wathi kuye: “Umntu othile wênza isidlo esikhulu, wamema abantu abaninzi. 7Ke kaloku, akuziva ezo zinto omnye kwabo babesemsithweni kunye noYesu, wathi kuye: “Unoyolo lowo uxhamla ubuncwane esidlweni solawulo lukaThixo.”p YWosikeleleka ke, kuba àbanako ukuphinda bakumeme bona – wena wobuyekezwa ekuvukeni kwamalungisa.”Q  Yithi xa wena unesidlo, umeme amahlwempu, iziqhwala, izilima, neemfama.r] UYesu ke wabhekisa kulowo wayemmemile, wathi: “Xa ubizela abantu esidlweni, uze ungamemi zihlobo zakho, nabantakwenu, nazizalwane zakho, nabamelwane bakho abazizityebi, hleze nabo baphinde bakumeme, kuze oko kube yimbuyekezo kuwe.\1 kaloku wonke umntu oziphakamisayo uya kuthotywa, nozithobayo uya kuphakanyiswa.”S Ke ngoko, xa uthe wamenywa, uze uye kuhlala kwindawo esekugqibeleni, ze kuthi akufika lowo ukumemileyo, athi kuwe: ‘Sihlobo, nyukela ngasentla.’ Wothi ke uhlonelwe ngabo bonke abo unabo emsithweni;  eze ke lowo unimemileyo aze athi kuwe: ‘Khawudedele lo mntu.’ Ke wena uya kunyoshoza, uye kuhlala kwindawo esekugqibeleni.-“Xa uthe wamenyelwa emsithweni ngumntu, uze ungayi kuhlala kwesona sihlalo siphambili, hleze kuthi kanti ohloniphekileyo kunawe naye umenyiwe,wgAkuyibona indlela abamenyiweyo abazisukela ngayo izihlalo eziphambili, uYesu uthethe umzekeliso kubo, esithi:-UBakhohlwa kukumphendula kwezo zinto.*Mwathi kubo: “Ngaba ngubani na kuni ongayi kuthi, yakweyela equleni inkwenkwe yakhe okanye inkomo yakhe, angayikhuphi kwangoko, nokuba kungoMhla wokuPhumla?”SBathi cwaka ke bona. Wayithatha ke indoda leyo, wayiphilisa, wayindulula,}sWaza ke uYesu wabuza kubachazi-mthetho nabaFarasi, esithi: “Ngaba kuvumelekile na ukuphilisa ngoMhla woPhumlo?”I~ Kwabonakala kukho ndoda ithile phambi kwakhe, inesifo somlambo.l} S*NgoMhla othile wokuPhumla uYesu waya kutya kumzi *womFarasi owayeyinkokheli. Bahlala ke bemlalele.|7 #Niyabona, uThixo uyanifulathela nomzi wenu. Inene, aniyi kuba sandibona de kufike ixesha eniya kuthi: ‘Makabongwe lowo uzayo egameni leNkosi.’”f{E "“Jerusalem, Jerusalem, wena ubabulalayo abashumayeli, ubakhande ngamatye abo bathunywa kuwe nguThixo! Kunini na ndifuna ukubawola abantu bakho ngokwesikhukukazi esigquma amantshontsho aso ngamaphiko, waza wena awavuma.z% !Kodwa ndimelwe kukuthi ndihambe namhlanje nangomso nangomsomnye, kuba umshumayeli akangekhe abulawe kwenye indawo ngaphandle kwaseJerusalem.y7 Wathi kubo: “Yiyani nithi kuloo mpungutye: ‘Uyabona, ndikhupha iindimoni, ndiphilise, namhlanje nangomso, ndithi ngowesithathu umhla ndigqibe.’yxk Kwangelo xesha kwafika abaFarasi abathile, bathi kuYesu: “Phuma umke apha, kuba uHerode ufuna ukukubulala.”pwY Niyabona ke, bakho abokugqibela abaya kuba ngabokuqala, bekho nabokuqala abaya kuba ngabokugqibela.”v Abantu bofika bevela empumalanga nasentshonalanga, bevela ngasentla nangasezantsi, babuxhamle ubuncwane bokulawulwa nguThixo.Cu Khona apho niya kulila ningcungcutheke, xa nibona uAbraham noIsake noYakobi nabo bonke abashumayeli bamandulo bexhamla ubuncwane bokulawulwa nguThixo, nibe nina nikhutshelwe ngaphandle.htI Kodwa yena wothi: ‘Inene, andinazi apho nivela khona. Mkani kum, nina nonke benzi bobubi.’nsU Ke ngoko nina nothi: ‘Kaloku sikhe satya, sasela, ukho nawe; nawe wafundisa ezitalatweni zethu.’Yr+ “Xa selethe waphakama umninindlu, wavala emnyango, nothi nina, nime ngaphandle, ninkqonkqoze emnyango, nisithi: ‘Nkosi, sivulele.’ Wophendula ke umninindlu, athi kuni: ‘Andinazi apho nivela khona.’jqM “Zamani ukungena ngesango elimxinwa. Ndithi kuni, baninzi abaya kufuna ukungena, bangabi nako.bp= Umntu othile wathi kuye: “Nkosi, bambalwa na abo basindiswayo?” UYesu ke wathi kubo:Uo# UYesu wacanda kwiidolophu needolophana, ehamba efundisa, esinga eJerusalem.ynk Lufana negwele, awalithathayo umfazi, walixovulela kumgubo ozizitya ezithathu, laza layinyusa yonke intlama.”Zm- UYesu waphinda wathi: “Ndingaluzekelisa ngamzekeliso mni na ulawulo lukaThixo?2l] Lufana nokhozo lwembewu yemostade, awaluthathayo umntu, waluhlwayela esitiyeni sakhe, lwaza lwakhula lwaba ngumthi, zathi iintaka zakha iindlwane zazo emasebeni awo.”gkG Ke uYesu wathi: “Lufana nantoni na ulawulo lukaThixo? Ndingaluzekelisa ngamzekeliso mni na?j Akuba etshilo, basuka badana bonke ababechasene naye. Ke sona isihlwele sasivuya ngenxa yazo zonke izinto ezintle awayezenza.#i? Lo ke, eyintombi ka-Abraham nje, owayebotshiwe le minyaka ilishumi elinesibhozo nguSathana, ubengamelwe kukukhululwa na kulo mabophe ngoMhla woPhumlo?”;ho Yaphendula ke iNkosi, yathi: “Mamenemenendini, ngubani na kuni ongayikhululiyo ngoMhla woPhumlo emkhumbini wesitali inkomo yakhe, okanye idonki yakhe, ayirhole esiya kuyiseza?ag; Ke lona igosa lendlu yesikhungo, licaphukile kuba uYesu ephilise ngoMhla wokuPhumla, lathi kwisihlwele: “Mithandathu imihla ekufanele ukusetyenzwa ngayo. Yizani ngayo niphiliswe, kungabi ngawo uMhla wokuPhumla.”Pf Wambeka izandla, waza ke lo mfazi wema nkqo kwangoko, wabulela uThixo.ae; Akuba uYesu embonile, wambiza, wathi kuye: “Mfazi, ukhululekile ebulwelweni bakho.”dw Apho kwakukho umfazi owayenendimoni eyamgulisa iminyaka elishumi elinesibhozo. Wayegobile, engenako mpela ukuma nkqo.Yc+ Ke kaloku ngomnye *uMhla woPhumlo uYesu wayefundisa *ndlwini yesikhungo ithile.fbE Ukuba ke uthe wavelisa isiqhamo, woseluwuyeka; kodwa ukuba akubanga njalo, wogawulwa.’ ”zam Waphendula yena wathi kuye: ‘Nkosi, khawuwuyeke nakulo mnyaka, ndikhe ndimbe ndiwujikeleze, ndigalele umgquba.9`k Wathi ke kosebenza esidiliyeni: ‘Uyabona, ndiminyaka mithathu ndisiza ndifuna isiqhamo kulo mkhiwane, ndingafumani nto. Wugawule! Yini na ukuba ude uphuthise nomhlaba lo?’ _ UYesu ke wabenzela lo mzekeliso: “Ubani wayenomkhiwane utyalwe esidiliyeni sakhe, weza efuna isiqhamo kuwo, waza akafumana nto.\^1 Nakanye! Inene, nani ukuba anithanga niguquke notshabalala kwangokunjalo nonke.”] Khanitsho ke, bona abo balishumi elinesibhozo abawelwa yinqaba eSilowa bafa, niba babenetyala ngaphezu kwabo bonke abantu baseJerusalem?Z\- Nakanye! Inene, nani ukuba anithanga niguquke, notshabalala kwangokunjalo nonke. [ Waphendula uYesu wathi kubo: “Niba loo maGalili ebengabôni ngaphezulu kwawo onke amanye amaGalili, kuba evé ubunzima obunjalo?Z } Kwangelo xesha ke kwabakho abathile abâmxeleláyo uYesu ngamaGalili, awathi esenzela uThixo amadini, abulawa nguPilato.OY ;Inene, akusayi kuphuma apho de uhlawule neyona malana yokugqibela.”U “Musani ukoyika, mhlambi omncinane, kuba kukholekile kuYihlo ukunamkelela kulawulo lwakhe olutsha.V=% Zondelelani ukulawulwa nguye; zothi ke zonke ezo zinto zongezelelwe kuni.”l<Q Ngabangakholwayo abahlala besukelana nazo zonke ezi zinto. Ke nina ninoYihlo owaziyo xa niziswele.O; Nize ke ningaxhalabi nifuna ukuba ningatya ntoni na, nisele ntoni na!%:C Ukuba ke uThixo wenjenje ukuyambesa ingca, yona isendle namhlanje, ize ngomso iphoswe eziko, wobeka phi na ukunambesa nina, bantundini balukholo luncinane!09Y Qondani ngeenyibiba ukukhula kwazo. Azisebenzi, zingaluki nokuluka oku, kanti ngenene naye uSolomon kubo bonke ubunewu-newu bakhe wayengavathiswanga nanjenganye kuzo.\81 Ukuba ke aninako ukwenza neyona nto incinane, kungani na ukuba nizixhalele ezinye?W7' Nguwuphi na kuni onokuthi ngokuxhala ongeze nentwana le ebudeni bobomi bakhe?-6S Qondani ngamahlungulu la. Wona akahlwayeli, engavuni nokuvuna; akanasisele, engenavimba; kanti noko uThixo uyawondla! Ke nina nibeke phi na ukuxabiseka kuneentaka!I5  Ubomi bungaphezulu kunokutya, nomzimba ungaphezulu kunesinxibo.64e Waza ke uYesu wathi kubafundi bakhe: “Kungoko ndithi kuni: musani ukubuxhalela ubomi benu, nisithi notya ntoni na; ningawuxhaleli nomzimba wenu, nisithi nonxiba ntoni na.N3 Únjalo ke lowo uziqwebela ubutyebi, kodwa engenabutyebi kuThixo.”2 Ke uThixo wathi kuye: ‘Siyathandini, ngobu busuku uya kwahlukana nobomi bakho. Ziya kuba zezikabani ke ezo zinto uzilungisileyo?’1 ndize ke ndithi kuwo umphefumlo wam: Mphefumlo wam, unempahla eninzi yeminyaka emininzi; phumla, yitya, sela, chwayita!’#0? Waza wathi: ‘Nantsi into endiya kuyenza: ndiya kubadiliza oovimba bam, ndakhe abakhulu kunabo, ndiyihlanganisele kubo yonke ingqolowa yam nendyebo yam;h/I Yena wacinga esithi: ‘Ndiya kuthini na, kuba andinandawo ndinokusigcina kuyo isivuno sam?’k.O Waza uYesu wathetha umzekeliso kubo, esithi: “Umhlaba womntu othile osisityebi wachuma kakhulu.r-] Wathi kubo: “Kulumkeleni konke ukubawa, kuba ubomi bomntu abuxhomekekanga ebuninzini bezinto anazo.”r,] Ke yena wathi kuye: “Mntundini, ndibekwe ngubani na ukuba ndibe ngumgwebi nomahluli phakathi kwenu?”b+= Omnye esihlweleni wathi kuYesu: “Mfundisi, yitsho kumntakwethu sahlulelane ngelifa.”U*# kuba uMoya oyiNgcwele uya kuthi ngelo xesha anifundise oko manikuthethe.” )9 “Xa banimangalelayo *ezindlwini zesikhungo, nakwabaphetheyo, nakwabanamagunya, ze ningazixhaleli nisithi noziphendulela njani na, okanye nothini na;(% “Nabani na ke othe wathetha ilizwi elichasene naye uNyana woLuntu, woxolelwa; kodwa yena othe wanyelisa uMoya oyiNgcwele, akayi kuxolelwa.N' Ke ondikhanyelayo ebantwini wokhanyelwa naye kwizithunywa zikaThixo. & “Ke ndithi kuni, wonke umntu othe wandivuma phambi kwabantu, wothi kwanaye *uNyana woLuntu amvume phambi kwezithunywa zikaThixo.w%g Kwaneenwele ezi zeentloko zenu zibaliwe zonke. Ke musani ukoyika: nixabisekile kuneentakana ezininzi nina.”~$u “Iintakana ezincinci azithengiswa zibe ntlanu na ngeesenti ezimbini? Kanti akukho nanye kuzo elityelweyo nguThixo.# Nanku emanimoyike: yoyikani uThixo, yena lowo uthi emva kokubulala, abe negunya lokuphosa esihogweni. Ewe, ndithi kuni, moyikeni yena.}"s “Ndithi kuni, zihlobo zam, musani ukuboyika abo babulala umzimba, baze emva koko bangabi nanto yimbi banokuyenza.o!W Ngenxa yoko kothi enikuthethe ebumnyameni kuviwe ekuhleni, nenikusebeze ngasese kukhwazwe phandle.”Q  Akukho nto ifihliweyo ingayi kudizwa, nanto igqunyiweyo ingayi kwaziwa.1 ] Ekubeni kwakuhlanganisene amawaka-waka abantu ababebaninzi ngokokude banyathelane, uYesu wathi kubafundi bakhe kuqala: “Lilumkeleni igwele *labaFarasi elikukuzenzisa..W 6befuna ukumrhintyela ngentetho yakhe.jM 5Ukumka kukaYesu apho, abachazi-mthetho nabaFarasi bacaphuka, bamana bemlinga ngemibuzo emininzi, 4“Mawoo, nina bachazi-mthetho! Nasisusa isitshixo solwazi. Nina ngokwenu aningeni, kanti nabafuna ukungena niyabalela.”3_ 3liqalela egazini lika-Abheli, lide lise egazini likaZakariya, owabulawa phakathi kweqonga lamadini nendawo engcwele. Ewe, nditsho nangoku liya kubizwa kwesi sizukulwana.uc 2Lobizwa kwesi sizukulwana ke igazi labo bonke abashumayeli, elaphalazwayo ukususela ekusekweni kwehlabathi,+O 1Kungoko uThixo ngokobulumko bakhe atshoyo ukuthi: ‘Ndiya kuthumela abashumayeli nabathunywa ebantwini; inxenye baya kuyibulala, inxenye baya kuyitshutshisa.’ 0Nina ke nibonakalisa ukuvumelana kwenu nooyihlo, kuba bona bababulala *abashumayeli, kanti nina nihombisa amangcwaba abo._7 /Mawoo! Nina nihombisa amangcwaba abashumayeli bamandulo, ukanti bâbuláwa ngooyihlo.'G .Uthe ke yena uYesu: “Mawoo, nani bachazi-mthetho! Abantu nibathwalisa imithwalo enzima, kanti nina le mithwalo aniyichukumisi nokuyichukumisa nangomnwe lo.zm -Waphendula ke othile wakubachazi-mthetho, wathi kuye: “Mfundisi, uthetha ngolu hlobo nje, uyasigxeka nathi.”jM ,Mawoo, nina! Ninjengamangcwaba angasabonakaliyo, abathi abantu bahambe phezu kwawo bengawazi.”yk +“Mawoo, nina baFarasi! Nithanda izihlalo eziphambili *ezindlwini zesikhungo, nokukhahlelwa emabaleni embutho.`9 *“Mawoo, nina baFarasi! Ninikela kuThixo ngesishumi semifuno enjengetyeleba nenxina neminye, kanti niyabutyeshela ubulungisa nokumthanda uThixo. Benimelwe kakade kukuzenza ezi zinto, kodwa nezinye ningazityesheli./ )Ngoko ke yiphani abasweleyo izinto ezingaphakathi kwindebe nesitya. Nakwenjenjalo ke aniyi kuphinda nizikhathaze ngezinto ezinomlaza nezingenawo.Q (Ziyathandini, lo wawenzayo umphandle akawenzanga na kwanawo umphakathi? ?w~~f}})||{`zzTyyKxxNww6vvvuujutIsrrrBqqKqppnoornnn-mmmllkkejj3ii,hh$gffneee2ddfcc3bbbaaF`___>^^^6]]@\\g[[[DZZYY3XX'WpVVV5UU-TTSS0RRmQQvQPOOxNN#MtM7MLL$KKMJ~JII[I'HHVGGoFF;EEE8DDD#CBBhAAAI@@-??*>~==|<;;;k::t:8999J88=776u555 44V33|3&22811&00//...V--->,,"++m+**N))((j(''0&&E%%+$$$##"")! DxCf2p9{4=i J"`p* 6 b =  X 3$1'$gd?5#Abantu babebonela, abaphathi bamaJuda bemgculela, besithi: “Wabasindisa abanye; makazisindise ke naye, ukuba unguye *uKrestu, umnyulwa kaThixo.”~u"UYesu wathi: “Bawo, baxolele, kuba abayazi into abayenzayo.” Baza benza *amaqashiso, besabelana ngeengubo zakhe.(I!Bakufika kuloo ndawo kuthiwa luKhakhayi, bambethelela emnqamlezweni khona apho uYesu, bezibethelela kwanezihange ezo, esinye ngasekunene, nesinye ngasekhohlo.R Amadoda amabini, awayezizihange, ayeqhutywa esiya kubulawa kunye noYesu.GXa utsha kangaka umthi oluhlaza, kobeka phi ke kowomileyo?”nUNgelo xesha baya kuthi ezintabeni: ‘Siweleni, nisifihle!’ ezindulini bathi: ‘Sigqumeleleni!’takuba, niyabona, iyeza imihla ekuya kuthiwa ngayo: ‘Banoyolo abangazalanga, abangancancisanga mntwana.’Ejikile ke uYesu, wabakhangela, wathi: “Zintombi zaseJerusalem, sanukundililela mna; koko zilileleni nina nabantwana benu;[/Wayelandelwa yinto eninzi yabantu, kukho nabafazi ababesenza isijwili, bemlilela.&EKwemkiwa ke noYesu, aza amajoni athi xhakamfu Simon uthile waseKirene, owayevela emaphandleni, awubeka phezu kwakhe umnqamlezo, ukuba awuthwale emva koYesu.*MWabakhululela lowo babemcela, owayethe ngenxa yesiphithi-phithi nokubulala waphoswa entolongweni. Ke yena uYesu wanikelwa ukuba kwenziwe kuye ngokwesicelo sabo.@{Wasuka uPilato wagweba ngelithi masenziwe isicelo sabo.oWBamxina ke uPilato, bekhwaza ngamandla, becela ukuba uYesu abethelelwe emnqamlezweni. Kwema ngabo ke.'UPilato wathi kubo okwesithathu: “Ngoba enze bubi buni na? Andifumani tyala lingabangela ukuba afe. Ndothi ngoko ndimbethe, ndimkhulule.”U#Kodwa bona bankqangaza besithi: “Mbethelele! Mbethelele emnqamlezweni!”H Waphinda ngoko uPilato wathetha nabo, efuna ukumkhulula uYesu.| qUBharabha lo wayephoswe entolongweni ngenxa yesiphithi-phithi esithile esabakho esixekweni apho, kwanangokubulala.Q Bankqangaza ke bonke besithi: “Mbulale lo, usikhululele uBharabha!”S Ke kaloku ngetheko *lePasika wayedla ngokubakhululela umbanjwa abe mnye.]5 eNdothi ke ngoko ndimbethe, ndimkhulule.” [| qNoHerode akafumananga tyala kuye, kuba naku embuyisela kum. Niyabona, akukho nto ayenzileyo ingabangela ukuba afe. 9wathi kubo: “Nizise lo mntu kum nisithi udungadunga abantu. Ke ndimncinile phambi kwenu, ndaza andafumana tyala kuye kwezo zinto nimmangalela ngazo.gG Ke kaloku uPilato wababizela ndawonye ababingeleli abaziintloko nabaphathi bamaJuda, nabantu,eC Ngaloo mini baba zizihlobo uPilato noHerode, kuba babefudula bejongene ngezikhondo zamehlo. UHerode nempi yakhe bamenza into engento uYesu, behlekisa ngaye, bemthe wambu ngengubo eqaqambileyo, waza uHerode wambuyisela kuPilato.Z- Baphakama ababingeleli abaziintloko nabachazi-mthetho, bamtyhola ngolunya uYesu.B UHerode ke wabuza imibuzo emininzi, kodwa uYesu wathi tu.!;UHerode akumbona uYesu, wavuya kunene; kwakukade efuna ukumbona, kuba wayeve kuthethwa lukhulu ngaye. Wayenqwenela nokubona umqondiso usenziwa nguYesu.~uwaza wathi, akuqonda ukuba ungowommandla ophethwe nguHerode, wamthumela kuHerode, owayeseJerusalem naye ngelo xesha.SAkuva kukhankanywa elaseGalili, uPilato wabuza ukuba uYesu ngowalapho na;Kwaba kukhona bazingisayo besithi: “Údungadunga abantu, efundisa kulo lonke elakwaJuda, ukususela kwelaseGalili, kude kube lapha.”c~?UPilato wathi kubabingeleli abaziintloko nakwisihlwele: “Andifumani tyala kulo mntu.”p}YUPilato ke wambuza esithi: “Unguye na uKumkani wamaJuda?” Waphendula yena wathi: “Nawe utsho.”|yammangalela isithi: “Lo simfumene elahlekisa uhlanga, engavumi ukuba sirhafe *kuKhesare, esithi yena unguye *uKrestu uKumkani.”+{ SLoo mpi yonke yamsa kuPilato uYesu;izKGBathi ke bona: “Sisabufunelani na obunye ubungqina? Kaloku sizivele ngokwethu amazwi akhe.”^y5FBathi bona: “Ùnguye na uNyana kaThixo?” Wathi kubo: “Kutsho nina ngokwenu.”Ux#EUkususela ngoku *uNyana woLuntu uya kuhlala ewongeni kwaThixo uSomandla.”8wkDNokuba ke ndithe ndanibuza aniyi kundiphendula.xviCbathi: “Ukuba wena unguye *uKrestu sixelele.” Wathi yena kubo: “Ukuba ndithe ndanixelela aniyi kukholwa.u/BKwakusa yahlanganisana intlanganiso yamadoda amakhulu, nababingeleli abaziintloko, nabachazi-mthetho, uYesu bamsa entlanganisweni *yeBhunga labo,7tiABabethetha nezinye izinto ezininzi bemnyelisa.?sy@emgquma amehlo ambuze esithi: “Xela okubethileyo!”Er?Amadoda awayembambile uYesu, ayemenza intlekisa, emntlitha,3qa>Waphuma phandle uPetros, watsho esikrakra.p)=Yajika iNkosi, yakhangela kuPetros. Walikhumbula ke uPetros ilizwi leNkosi elithi: “Namhlanje ingekakhali inkuku, wondikhanyela kathathu.”voe nize nithi kumnini-mzi: ‘Úthi uMfundisi: Liphi na igumbi leendwendwe apho ndingayidlela khona iPasika nabafundi bam?’= Wathi kubo: “Khangelani, nakungena esixekweni, nodibana nomfo ophethe ingqayi yamanzi. Ze nimlandele, niye kuloo ndlu angena kuyo;D< Baza bathi kuye: “Ufuna ukuba siyilungiselele phi na?”`;9UYesu ke wathuma uPetros noYohane, esithi: “Hambani niye kusilungiselela iPasika.”h:IWafika ke loo mhla wesidlo sezonka ezingenagwele ekwakumele ukuxhelwa ngawo ixhwane *lePasika.\91waza wavuma, waba soloko ezungula ukufumana ithuba lokumbambisa kungekho sihlwele.98mBavuya ke bona, bagqiba kwelokuba bamnike imali,7)Wesuka waya kubhunga nababingeleli abaziintloko nabagcini *bendlu kaThixo, wacebisana nabo ngeyona nto anokuyenza ukuze babe nokumbamba uYesu.k6OWangena ke uSathana kuJudas ekuthiwa nguSikariyoti, owayengomnye wabafundi abalishumi elinambini.5{Ke ababingeleli abaziintloko nabachazi-mthetho babefuna indlela efihlakeleyo yokumbulala uYesu, kuba babesoyika abantu.P4 Ke kaloku lalisondele itheko lezonka ezingenagwele, ekuthiwa *yiPasika.I3 &Kwakusasa bonke abantu babesiza kumphulaphula endlwini kaThixo.k2O%Ke kaloku emini uYesu ebefundisa *endlwini kaThixo, athi ngokuhlwa aye kulala eNtabeni yemiNquma.15$Ke ngoko phaphamani maxa onke, nikhunga, ukuze nibe namandla okuziphepha zonke ezi zinto ziza kwenzeka, nize nibe nokuma phambi *koNyana woLuntu.”R0#kuba iya kubafikela ngokomgibe bonke abahleliyo phezu kwehlabathi lonke./"“Zilumkeleni ke, hleze iintliziyo zenu zenziwe buthuntu buburhovu, nakukunxila, nangamaxhala obu bomi, ize loo mini inifikele ngebhaqo;R.!Liya kudlula izulu nehlabathi; ke wona amazwi am akasayi kuze adlule.”b-= “Ndithi kuni, inene, asiyi kudlula esi sizukulwana zingadanga zenzeke zonke ezi zinto.p,YKwangokunjalo nani, xa nithe nazibona ezi zinto zisenzeka, yazini ukuba ulawulo lukaThixo lusemnyango.U+#Xa seyivelisa amagqabi, nithi nakukubona oko, nazi ukuba ihlobo lithwasile.X*)Wabenzela umzekeliso uYesu, esithi: “Khangelani umkhiwane nayo yonke imithi.z)mKe kaloku zakuqala ukubakho ezi zinto, yimani nkqo, niphakamise iintloko zenu, kuba isondele inkululeko yenu.”Y(+Baya kumbona ke *uNyana woLuntu esiza ngelifu, enamandla nobuqaqawuli obukhulu. ' Abantu boba besifa luloyiko, bexhalabele izinto ezilifikelayo ihlabathi, kuba konke okunamandla esibhakabhakeni kodunga-dungeka.$&A“Kuya kubakho imiqondiso elangeni nasenyangeni nasezinkwenkwezini; emhlabeni kubekho iintlanga ezicinezelekileyo, zididekile kukugquma kolwandle namaza.%Baya kubulawa ngekrele, bathinjwe, basiwe kuzo zonke iintlanga. IJerusalem iya kutshatyalaliswa ziintlanga de liphele ixesha lazo.”$Hayi ke abanzima nabanyisayo ngaloo mihla! Kuya kubakho imbandezelo enkulu elizweni, ingqumbo kaThixo ibe phezu kwaba bantu.X#)Yoba yimihla yempindezelo leyo, ukuze kuzaliseke konke okubhalwe *eziBhalweni.,"QNgelo xesha mabathi abakwelakwaJuda babalekele ezintabeni, bathi abo bangaphakathi kwayo iJerusalem baphume bemke. Ke abo basemaphandleni mabangangeni eJerusalem.j!M“Xa nithe nayibona iJerusalem irhawulwe yimikhosi, yazini ukuba kusondele ukutshabalala kwayo.> wNothi ke ngokunyamezela kwenu nibuzuze ubomi benu.”:oKe akuyi kutshabalala nonwele olu lwentloko yenu.8kNiya kuthiywa ngabantu bonke ngenxa yegama lam.wgKe kaloku niya kunikelwa nangabazali, nangabantakwenu, nazizizalwane, nazizihlobo, kubekho nababulawayo kuni.xikuba mna ndiya kuninika amazwi obulumko abangayi kuba nako ukubuphikisa nokumelana nabo bonke abachasene nani.U#Zimiseleni ukungayicingi kwangaphambili indlela eniya kuziphendulela ngayo,2_ Oko ke kuya kuba lithuba lenu lokungqina.C “Ngaphambi kokuba zonke ezi zinto zenzeke, baya kunibamba, banitshutshise beninikela *ezindlwini zesikhungo nasezintolongweni, nisiwe phambi kookumkani neerhuluneli ngenxa yegama lam.5c Kuya kubakho iinyikima zomhlaba ezinkulu, kwiindawo ngeendawo kubekho indlala nendyikityha yokufa. Kuya kubakho izinto ezoyikekayo, kwanemiqondiso emikhulu evela ezulwini.a; Waqhuba wathi kubo: “Uhlanga luya kuvukelana nohlanga, nokumkani avukelane nokumkani.) Xa nithe neva ngeemfazwe neziphithi-phithi, ze ningoyiki, kuba ezo zinto zimelwe kukubakho kuqala. Sona ke isiphelo asiyi kubakho kwangoko.”'GWathi ke yena: “Lumkani ningalahlekiswa, kuba baninzi abaya kuza egameni lam; besithi banguye uKrestu, besithi ixesha lisondele. Ke nina ze ningabalandeli. Bambuza ke uYesu besithi: “Mfundisi, ziya kubakho nini na ezi zinto? Uya kuba yintoni na umqondiso wokuzalisekiswa kwazo?”r]“Niyazibona zonke ezi zinto? Kuya kufika imihla ekungayi kusala litye phezu kwelitye lingàdilizwa.” Ke kaloku, xa abathile babethetha *ngendlu kaThixo, bencoma ukuhonjiswa kwayo ngamatye amahle nangezinto ezinexabiso, uYesu wathi:kuba bonke aba banikele kuThixo bethatha ebutyebini babo, kanti yena, eswele nje, unikele ngako konke abenokuphila ngako.”c?waza wathi: “Ndithi kuni, inene, lo mhlolokazi ulihlwempu unikele ngaphezu kwabo bonke,I Ke wabona mhlolokazi uthile ulihlwempu efaka iimalana ezimbini;g IEwaphakamisile amehlo akhe, uYesu ubone izityebi zigalela iminikelo yazo kwisikhongozeli-mali. /Abo bayiphangayo imizi yabahlolokazi, baze bazenzise batsho ngemilembelele yemithandazo, ngabo abaya kufumana esona sohlwayo sikhulu.”U #.“Balumkeleni abachazi-mthetho, abathanda ukuhamba ngezambatho ezide, bethanda ukuba kukhahlelwe kubo emabaleni embutho, befuna izihlalo eziphambili *ezindlwini zesikhungo, neendawo zamawonga ezidlweni.F -Ke kaloku, besiva bonke abantu, uYesu wathi kubafundi bakhe:` 9,“Ukuba uDavide ngokwakhe uthi uKrestu yiNkosi, angathini ke ukuba ngunyana wakhe?”0 [+lo gama ndikoyisela iintshaba zakho.’yk*Kanti noDavide ngokwakhe kwiNcwadi yeeNdumiso uthi: “ ‘Yathi iNkosi eNkosini yam: Hlala ngakum kweli wonga,[/)Ke uYesu wathi kubo: “Batsho ngani ke ukuthi: ‘*UKrestu ngunyana kaDavide’?2_(Babengasenabuganga ke bakumbuza nento le.jM'Baphendula ke abathile bakubachazi-mthetho, bathi: “Ngxatsho ke, Mfundisi; uthethe kakuhle!”V%&AkaThixo wabafileyo ke; unguThixo wabaphilayo, kuba kuye bonke bayaphila.”U#%Ke yona into yokuba abafileyo bayavuka, noMosis uyayikhankanya kwisiqendu esithetha ngetyholo elivuthayo encwadini yakhe, apho abiza iNkosi ngokuthi inguThixo ka-Abraham, uThixo kaIsake, uThixo kaYakobi.yk$Bona abasenakufa, kuba bafana nezithunywa zezulu. Bona bangoonyana bakaThixo, kuba kaloku bavukile kwabafileyo.fE#kodwa bona abo bafanelwe kukuvuka ekufeni, baphile kwiphakade elizayo, àbazeki, àbendiswa.T!"Waphendula uYesu, wathi kubo: “Abantu beli phakade bayazeka, besendiswa;uc!Ke ngoko eluvukweni lwabafileyo uya kuba ngumfazi wawuphi na kubo? Kuba kaloku bosixhenxe babemthathile.”0~[ Emva kwabo bonke wasweleka naye umfazi.U}#Wenjenjalo nowesithathu. Bada baba naye bosixhenxe, kodwa abashiya mntwana.J| Wathi ke owesibini wamngena, naye wasweleka engekabi nabantwana.x{iKe kaloku kwakukho oonyana bomntu omnye abasixhenxe, yaza inkulu yazeka umfazi, yasweleka ingekabi nabantwana.Jz besithi: “Mfundisi, uMosis wasibhalela umthetho esithi: ‘Ukuba ubani uthe wafa, eshiya umfazi engekabi nabantwana, makathi umntakwabo amngene umfazi lowo, baze bamzalele abantwana umfi.’dyAKweza abathile *bakubaSadusi kuYesu (bona abo bathi akukho luvuko lwabafileyo), bambuza kekxOZakhohlwa ukumbambisa ngamazwi phambi kwabantu, zaza zathi cwaka, zimangalisiwe yimpendulo yakhe.hwIWathi yena kuzo: “Ke, nikani uKhesare okufanele uKhesare, ninike uThixo okufanele uThixo.”qv[“Ndiboniseni imali. Ke, ngokabani na lo mfanekiso neli gama?” Zaphendula zathi: “NgokaKhesare.”.uWEliqondile iyelenqe lazo, wathi kuzo:9tmNgaba ke kuvumelekile na ukurhafa *kuKhesare?”*sMIintlola ezi zambuza uYesu zisithi: “Mfundisi, siyazi ukuba wena uthetha ufundise okuyinyaniso, kuba akunamkhethe, koko uyifundisa ngenyaniso indlela kaThixo.r/Bamcupha ke, bathumela iintlola ezizenza amalungisa, ukuze bambambise ngamazwi, ze ke bamnikele kwirhuluneli, yona iphetheyo inawo onke amagunya.0qYBaza ke abachazi-mthetho nababingeleli abaziintloko bafuna ukumbamba kwangelo lixa, kodwa babesoyika abantu, kuba babesazi ukuba uwuthethe esingise kubo lo mzekeliso._p7“Bonke abathe bawa phezu kweli litye botyumka; ke bona elithe labawela bocoleka.”)oKWaza wabakhangela wathi: “Ithetha ntoni ke phofu le ndawo *eziBhalweni ithi: “ ‘Ilitye abâlideláyo abakhi lilo elaba lelona libalulekileyo lesiseko’?uncWofika ababulale abo balimi, asinikele kubambi eso sidiliya.” Bakukuva oko, bathi: “Makungabi njalo!”pmYBamkhuphela ngaphandle kwesidiliya ke unyana lowo, bambulala. “Uya kuthini ke ngoko umnini-sidiliya?mlSKodwa bakumbona abalimi, bathi omnye komnye: ‘Yindlalifa le. Masiyibulale, ilifa libe lelethu.’k{ Wathi umnini-sidiliya: ‘Ndiya kuyithini na le nto? Mandithume unyana wam endimthandayo. Mhlawumbi bomhlonela yena.’Mj Wabuya wathuma nesesithathu. Bathi naso basingxwelerha, basigxotha.niU Wabuya wathuma esinye isicaka kubo. Basibetha ke naso, badlala ngaso, naso semka singaphathanga nto.3h_ Ngexesha lokuvuthwa kweziqhamo wathuma isicaka kwabo balimi, ukuze bamnike eziqhameni zesidiliya eso. Basuka bona abalimi basibetha eso sicaka, semka singaphathanga nto.g/ Ke uYesu wabenzela umzekeliso abantu, wathi: “Umntu othile watyala isidiliya, waqeshisa ngaso kubalimi, wahambela kwelinye ilizwe ixesha elide._f7Waza wathi kubo: “Nam ke andinixeleli ukuba ndizenza ngagunya lini na ezi zinto.”>ewBaphendula ke ngokuthi àbazi ukuba lwaluvela phi na.d}Ukuba sithe: ‘Lwavela ebantwini,’ bonke abantu bosixuluba ngamatye, kuba babemvuma uYohane ukuba *ungumshumayeli.”}csBaxoxa bodwa besithi: “Ukuba sithe: ‘Lwaluvela ezulwini,’ wothi: ‘Kwakutheni ke phofu ukuze ningakholwa?’Wb'Ngaba ubhaptizo lukaYohane lwaluvela ezulwini, okanye lwaluvela ebantwini?”_a7Waphendula ke wathi kubo: “Nam ndiza kunibuza umbuzo ube mnye; ze nindiphendule ke.y`kBona bathetha naye besithi: “Khawutsho: ezi zinto uzenza ngagunya lini? Ingubani kakade okunike elo gunya?”2_ _Kwathi ngenye imini, uYesu efundisa abantu *endlwini kaThixo, eshumayela iindaba ezimnandi, kwafika kuye ababingeleli abaziintloko, nabachazi-mthetho, namadoda amakhulu.i^K0kodwa ababanga nakufumana nto banokuyenza, kuba bonke abantu babenamathele kuye, bemphulaphula.]-/Imihla ngemihla wayefundisa endlwini kaThixo apho. Ke ababingeleli abaziintloko, nabachazi-mthetho, kwaneenkokheli zabantu, babefuna ukumbulala;\{.esithi kubo: “*EziBhalweni uThixo uthi: ‘Indlu yam yindlu yokuthandaza.’ Ke nina niyenzé umqolomba wezihange.”R[-UYesu wangena *endlwini kaThixo, waza wabakhupha abo babethengisa khona,Z7,Ziya kukudiliza, zibatshabalalise abakuwe, zingashiyi nalinye ilitye phezu kwelitye, ngenxa yokuba ungalazanga ixesha lokuvelelwa kwakho nguThixo.” Y+Kuya kufika imihla eziya kuthi iintshaba zakho zakhe udonga lokuzikhusela ekukuhlaseleni kwazo, zikungqinge, zikuxine macala onke.vXe*esithi: “Akwaba nawe, Jerusalem, ubuzazi namhlanje izinto ezikuzisela uxolo! Kodwa ngoku zifihlakele kuwe!6Wg)Akusondela uYesu, esibona isixeko, wasililelakVO(Waphendula wathi kubo: “Inene, kungáthi nje kukhe kwathi cwaka aba, kunkqangaze namatye la.”iUK'Abathile *kubaFarasi esihlweleni apho bathi kuYesu: “Mfundisi, bakhalimele abafundi bakho.”hTI&isithi: “Makabongwe lo Kumkani uzayo egameni leNkosi! Uxolo ezulwini; udumo kweliphezulu!”-SS%Ke kaloku akusondela ethambekeni leNtaba yemiNquma, yathi yonke inkitha yabafundi yavuya, yadumisa uThixo imemelela, imdumisa ngayo yonke imimangaliso eyayibonayo,@R{$Ehamba njalo, bamana bezandlala iingubo zabo endleleni.mQS#Bayisa ke kuYesu, bandlala iingubo zabo phezu kwayo inkonyana yedonki leyo, bamkhwelisa kuyo uYesu./PY"Bathi ke bona: “Iyafunwa yiNkosi.”`O9!Bakuyikhulula inkonyana, abaniniyo bathi kubo: “Niyikhululela ntoni loo nkonyana?”NN Basuka ke baya abo babethunyiwe, bafika kunjengoko wayetshilo uYesu.kMOUkuba ubani uthe kuni: ‘Niyikhululela ntoni loo donki?’ ze nithi: ‘Iyafunwa yiNkosi.’ ”ELesithi kubo: “Hambani niye kule dolophana ikhangelene nathi. Nothi ningena nje kuyo, nifumane inkonyana yedonki ibotshelelwe, ekungazange kukhwele mntu kuyo. Yikhululeni, niyizise apha.yKkKwathi, akusondela eBhetefage naseBhetani, engasentabeni ekuthiwa yeyemiNquma, wathuma ababini kubafundi bakhe,SJAkuba ezithethile ezi zinto, uYesu wabandulela, wenyuka esiya eJerusalem.~IuKe zona ezo ntshaba zam zingafunanga ukuba ndibe ngukumkani wazo, ziziseni apha, nizibulale apha phambi kwam.’ ”lHQYathi: ‘Inene, wonke umntu onolutho uya kunikwa; ongenanto ke, uya kuhluthwa kwanaloo nto anayo.8GkKe bathi kuyo: ‘Nkosi, uneshumi lamakhulu!’dFA“Yathi kwababemi ngakhona: ‘Mhlutheni ikhulu elo, nilinike lowo uneshumi lamakhulu.’oEWkutheni ke imali le yam ungayigcinisanga ebhankini, ze ke mna ekufikeni kwam ndiyifumane inenzala?’;DoYathi kuso: ‘Ndiza kukugweba ngokuphuma emlonyeni wakho, sicakandini esikhohlakeleyo. Ubusazi nje ukuba ndingumntu ongqabalala, othatha angakubekanga, avune angakuhlwayelanga;lCQkuba bendikoyika, ngokuba ungumntu ongqabalala; uthatha ongakubekanga, uvune ongakuhlwayelanga.’XB)“Seza nesinye, sathi: ‘Nkosi, nali ikhulu lakho. Bendilithandele ngelaphu,KAYathi nakweso: ‘Wena ndikunika igunya kwiidolophu ezintlanu.’U@#Seza nesesibini, sathi: ‘Nkosi, ikhulu lakho lenze isihlanu samakhulu.’?Yathi kuso: ‘Hee ke, sicakandini esilungileyo! Ngenxa yokuba ubuthembekile kokuncinane, ndikunika igunya kwiidolophu ezilishumi.’V>%Seza ke esokuqala, sathi: ‘Nkosi, ikhulu lakho lizele ishumi lamakhulu.’==s“Yakuba ke ibekiwe yangukumkani inkosana le, ibuyile, yaza yathi mazibizelwe kuyo ezo zicaka yayizinike imali leyo, ukuze ive kuzo ngazinye ukuba zingenise ntoni na ngokurhweba.<#Ke bona abemi belizwe laloo nkosana babeyithiyile, baza bathuma izigidimi emva kwayo, besithi: ‘Asifuni ukuba lo abe ngukumkani wethu.’;  Izibizile ke izicaka zayo ezilishumi, yazinika imali engangekhulu leerandi sisinye, yathi kuzo: ‘Rhwebani, ndide ndibuye.’w:g Ke wathi: “Inkosana ethile yahambela kwilizwe elikude, isiya kuthatha amagunya okulawula, iza kubuya ibuye.!9; UYesu wabenzela umzekeliso abo babemva ethetha ezi zinto. Wayeselekufuphi neJerusalem; baye bona besiba ulawulo lukaThixo loba seluzinzile ngelo xesha.]83 Kaloku yena *uNyana woLuntu wezela ukufuna kwanokusindisa abantu abalahlekileyo.”o7W Ke uYesu wathi kuye: “Namhlanje lufikile usindiso kule ndlu, kuba noZakeyi lo ungunyana ka-Abraham.:6mWaphakama uZakeyi, wathi kuyo iNkosi: “Khangela, isiqingatha sempahla yam, Nkosi, ndisinika amahlwempu. Kanti nokuba ndidle nto kabani na ngobuqhetseba, ndimbuyisela kane.”d5ABakuyibona loo nto, bakhalaza bonke, besithi: “Uye kungena endlwini yomntu *ongumoni.”B4Wakhawuleza ke wehla uZakeyi, waza wamkela uYesu ngovuyo.3!Akufika kuloo ndawo, wakhangela phezulu uYesu, wathi kuyo: “Zakeyi, khawuleza uhle, kuba namhlanje ndimelwe kukuba lundwendwe lwakho.”k2OYabaleka ke, yaya ngaphambili, yakhwela emthini womthombe ukuze imbone, kuba wayeza kudlula apho.o1WYayifuna ukubona uYesu, kodwa ngenxa yokusithwa yindimbane ayaba nako, kuba yayimfutshane ngesithomo.j0MKe kaloku kwakukho ndoda ibizwa ngokuba nguZakeyi, eyayiyintloko yabaqokeleli-rhafu, isisityebi.-/ WUYesu wangena eJeriko, egqitha khona.s._+Yabuya yabona kwangoko, yamlandela uYesu, ibulela uThixo. Bonke abantu, bakukubona oko, bamdumisa uThixo.R-*Wathi kuyo uYesu: “Kulungile ke, bona! Ukholo lwakho lukuphilisile.”t,a)“Ufuna ukuba ndikwenzele ntoni na?” Yathi imfama kuye: “Nkosi yam, ndicela ukuba ndibuye ndibone.”W+'(Wema uYesu, wathi imfama leyo mayiziswe kuye. Yakusondela ke wayibuza esithi:*1'Abo babehamba ngaphambili bayikhalimela ukuba ithi tu, kodwa kwaba kukhona yona ikhwazayo ngakumbi, isithi: “Nyana kaDavide, ndenzele inceba!”P)&Yaza yabhomboloza isithi: “Yesu, Nyana kaDavide, ndenzele inceba!”<(s%Bayixelela bathi: “Kudlula uYesu waseNazarete.”E'$Yakuva kudlula isihlwele, yabuza ukuba ngaba yintoni na le.e&C#Kwathi, ekusondeleni kukaYesu eJeriko, kwabakho mfama ithile, ihleli ngasendleleni ingqiba. % "Ke bona abafundi abaqondanga nento le kwezi zinto. Intsingiselo yala mazwi yayifihlakele kubo, bengazazi ezi zinto azithethayo.O$!Baya kumkatsa, bambulale; aze athi ngomhla wesithathu abuye avuke.”a#; UNyana woLuntu uya kunikelwa kwabasemzini, kudlalwe ngaye, aphathwe kakubi, atshicelwe.B"}Ke uYesu wabathatha abafundi abalishumi elinambini, wathi kubo: “Ngoku ke siyemka, siya eJerusalem. Ke zonke izinto abazibhalayo *abashumayeli ngaye *uNyana woLuntu, ziya kuzaliseka.!ongayi kuthi ngoku ngalo eli xesha amkele ngokuphinda-phindiweyo, aze kwiphakade elizayo amkele ubomi obungunaphakade.”E Waza uYesu wathi kubo: “Ndithi kuni, inene, akukho namnye ushiye indlu, nokuba ngumfazi, nokuba ngabantakwabo, nokuba ngabazali, nokuba ngabantwana, ngenxa yokufuna ukulawulwa nguThixo,SKe uPetros wathi: “Khangela, thina sishiye zonke izinto sakulandela.”U#Waza uYesu wathi: “Oko aba umntu akunakwenzeka, kunokwenziwa nguThixo.”=uAbo bevayo ke bathi: “Ngubani ke onokusindiswa?”~uKungâlula ukuba inkamela iphumele entunjeni yenaliti, kunokuba isityebi sixhamle ubuncwane bokulawulwa nguThixo.”pYUYesu, ekubona ukudana kwakhe, wathi: “Hayi ubunzima bokuba izityebi zikuxhamle ukulawulwa nguThixo.8kEzivile ezo ndawo, wadana, kuba wayesisinhanha.@yEkuvile oko uYesu, wathi kuye: “Kusekho into enye oyisweleyo: zithengise zonke izinto onazo, wabele amahlwempu imali leyo; woba nobutyebi ezulwini; uze kum, ube ngumlandeli wam.”OKe yena wathi: “Zonke ezo zinto ndazigcina kwasebuncinaneni bam.”}sUyayazi imithetho ethi uze ungakrexezi; uze ungabulali; uze ungebi; uze ungangqini ubuxoki; beka uyihlo nonyoko.”xiUYesu wathi kuye: “Kutheni usithi ndilungile nje? Akukho mntu ulungileyo. Mnye kuphela olungileyo: nguThixo.  Umphathi othile wabuza kuYesu esithi: “Mfundisi olungileyo, ndingenza ntoni na ukuze ndibudle ilifa ubomi obungunaphakade?”wgNdithi kuni, inene, othe akakuthobela njengomntwana ukulawulwa nguThixo, soze abuve ubuncwane bolo lawulo.”Ke yena uYesu wazibizela kuye iintsana, esithi: “Bayekeni abantwana beze kum, ningabanqandi, kuba ábalawulwa nguThixo ngabanjengabo.r]Abantu babesiza neentsana zabo kuYesu ukuze azibeke izandla. Beyibonile loo nto, abafundi babakhalimela.,QInene, wagoduka umqokeleli-rhafu lowo elilungisa kuThixo kunomFarasi lowo; kuba kaloku wonke umntu oziphakamisayo uya kuthotywa, nozithobayo uya kuphakanyiswa.”6e “Ke yena umqokeleli-rhafu wayemi qelele, engathandi nokuwaphakamisela ezulwini amehlo akhe. Wayemana eziphothula izandla, esithi: ‘Thixo, yiba netarhu kum, mna moni.’Y+ Ndizila ukutya kabini ngeveki. Ndinikela ngesishumi sako konke endikuzuzayo.’8i “Ke yena umFarasi wayemi ethandaza esithi: ‘Thixo, ndiyabulela kuba ndingènjengabanye abantu, abaphangi, izikhohlakali, abakrexezi, ndingènjengaye nalo mqokeleli-rhafu.| q “Amadoda amabini enyuka aya *endlwini kaThixo, esiya kuthandaza. Enye *yayingumFarasi, enye ingumqokeleli-rhafu. w Ke kaloku uYesu uthethe lo mzekeliso kwabathile, ababekholose ngokuzicingela ukuba bangamalungisa, bebadelile abanye:  Ngenene, uya kubaphindezelela kamsinya. Kodwa ke, akufika yena *uNyana woLuntu, ngaba wolufumana na ukholo ehlabathini apha?” Ngaba yena uThixo akayi kubaphindezelela na abanyulwa bakhe abakhala kuye imini nobusuku? Akayi kukhawuleza na ukubanceda? Nm~~n~}}@||{{7zzIyybxxxwwYvvv@uuutt,tsrrqqlq5ppp8onnDmmbllkkkjj:iiihh@ggdg"ff(eeeOe$dHccybbb8aawa&``s`@___4^^^C]]]V\\Q[ZZoZYbXX}WW(V|VLUUUTTTSS(RQQQ>==H<<;::f:99 88U77[66j6$5^44G33&22:111/000//..--],,++J+=***E))T) (R''&|& %`$$$"##""Y!!* O 4m=1 nP[dBk*mo(: P e c  o GeMNK.!Senathumela kuYohane; ninabo ke ubungqina bakhe mayela nenyaniso.\-1 Kodwa ndinomnye ongqina ngam, kwaye ndiyazi ukuba ubungqina bakhe abuthandabuzeki.L,“Ukuba bendizingqinela ngokwam, ubungqina bam ngebuthandabuzeka.@+y“Mna ngokwam andinakwenza nto. Ndigweba njengoko ndiyalelweyo, kwaye ukugweba kwam kufanelekile, kuba andinanjongo yakwenza ntando yam, koko ndenza ukuthanda kwalowo undithumileyo.*}baphume emangcwabeni, bathi abo benze ubulungisa bavukele ebomini, bathi abo benze inkohlakalo bavukele ekugwetyweni.”y)kMusani ukumangaliswa kuko oku, kuba ixesha liyeza abaya kuthi ngalo bonke abasemangcwabeni balive ilizwi lakhe,K(Kananjalo umnike negunya lokugweba, kuba yena *enguNyana woLuntu.G'UYise, umthombo odlisa ubomi, ukunike noNyana ukudlisa ubomi.&Ndithi kuni, inene, kuza ixesha, kwaye selifikile, lokuba abasemangcwabeni balive ilizwi loNyana kaThixo, bathi abalivileyo badle ubomi.?%w“Ndithi kuni, inene, lowo uwevayo amazwi am, abe ekholwa kulowo undithumileyo, unobomi obungunaphakade. Yena akayi kugwetywa nokugwetywa, kuba selephumile ekufeni wangena ebomini.$ukuze bonke bamhlonele uNyana njengoko bamhlonelayo uYise. Lowo ke ungamhlonelanga uNyana, akamhloneli noYise owamthumayo.Q#Kananjalo uYise akagwebi namnye. Lonke igunya lokugweba ulinika uNyana,"{kuba kwanjengoko uYise abavusayo abafileyo, abadlise ubomi, ngokunjalo noNyana ubadlisa ubomi abo athandayo ukubadlisa. ! kuba uYise uyamthanda uNyana, embonisa zonke izinto azenzayo. Kwaye uya kumbonisa nezenzo ezikhulu kunezi, nitsho nimangaliswe;R Ke ngoko uYesu waziphendulela kumaJuda, wathi: “Ndithi kuni, inene, ayikho into ayenza ngegunya lakhe uNyana; kuphela wenza oko akubona kusenziwa nguYise. Oko akwenzayo uYise, naye uNyana uyakwenza;A{Oku kwabangela okokuba amaJuda afune ngakumbi ukumbulala uYesu. Wayengachithanga uMhla wawo wokuPhumla kuphela, kodwa wayezilinganise nokuzilinganisa noThixo ngokuthi uThixo unguYise.c?Wawaphendula ke uYesu wathi: “UBawo uyasebenza kude kube ngoku; nam ke ndiyasebenza.”^5Ngenxa yaloo nto ke amaJuda amchasa uYesu, kuba esenza ezi zinto ngoMhla wokuPhumla.U#Wahamba ke umntu lowo, waya kuwaxelela amaJuda ukuba nguYesu owamphilisayo.$AKwathi emva koko uYesu waphinda wadibana naye *endlwini kaThixo, wathi: “Khangela, uphilile ngoku. Yahlukana nesono, hleze uhlelwe yinto embi kunale.” Kodwa lowo waphiliswayo wayengamazi okokuba ungubani owamphilisayo, kuba kwakukho abantu abaninzi apho, noYesu wayeselemkile.[/ Ambuza athi: “Ngubani na lowo uthe kuwe: ‘Thatha ukhuko lwakho, uhambe’?”`9 Waphendula wathi: “Ondiphilisileyo uthe kum: ‘Thatha ukhuko lwakho, uhambe.’ ”{ aza amaJuda athi kulowo waphiliswayo: “KungoMhla wokuPhumla namhlanje; akuvumelekanga ukuba uthwale ukhuko lwakho.”wg Kwathi kwangoko waphila loo mntu, waluthatha ukhuko lwakhe, wahamba-hamba. Oku kwênzeka *ngoMhla wokuPhumla,H UYesu wathi kuso: “Phakama! Thatha ukhuko lwakho, uhambe.”%CSaphendula isigulane sathi: “Nkosi, andinamntu wakundifaka echibini akuba amanzi egxobhekile. Ndithi ndisazama ukungena, ndisuke ndiphangelwe ngomnye.”ykKwathi uYesu akuyibona ilele apho, esazi nokuba selinexesha elide igula, wathi kuyo: “Uyafuna na ukuphila?”Y+Ke kwakukho ndoda ithile apho, eyayiminyaka imashumi mathathu anesibhozo igula.eCkuba ngamaxesha athile sasisithi isithunywa seNkosi singene echibini apho, siwazama-zamise amanzi. Sasisithi ke isigulana esingene kuqala echibini emva kokuzanya-zanyiswa kwamanzi, siphile nakusiphi na isifo esasinaso.]wKuzo kwakulele into eninzi yezigulane – iimfama, neziqhwala, nabafe amacala. [Zazilinde ukuzanya-zanyiswa kwamanzi,wgEJerusalem kukho ichibi leegusha elibizwa ngokuba yiBhetesda ngesiHebhere. Ngakulo kukho iivaranda ezintlanu.O Kwathi emva koko kwabakho itheko lamaJuda, waza uYesu waya eJerusalem.f E6Lo mqondiso wawenzayo uYesu wawungowesibini emva kokufika kwakhe eGalili evela kwelakwaJuda.3 _5Wakhumbula ke uyise ukuba kwakungêlo xesha kanye uYesu awatsho ngalo kuye ukuthi: “Unyana wakho uphilile.” Lakholwa ke igosa lakomkhulu, yakholwa nendlu yalo yonke. 4Yabuza ke ukuba uqale nini na ukuchacha, zaza zathi: “Uchache izolo ngentsimbi yokuqala emva kwemini kuloo mkhuhlane.”` 93Kwathi isesendleleni yahlangatyezwa zizicaka zayo, zathi: “Unyana wakho uphilile!”o W2UYesu wathi kulo: “Goduka; unyana wakho uphilile.” Indoda leyo yakholwa ngamazwi kaYesu, yahamba.[/1Igosa lakomkhulu ke lathi kuye: “Nkosi, nceda uze engekabhubhi umntwana wam.”jM0UYesu wathi kulo: “Nina aningekhe nikholwe ukuba anithanga nabona imiqondiso nemimangaliso!”3/Lakuva ukuba uYesu ufikile eGalili, evela kwelakwaJuda, laya kuye, lambongoza okokuba ehle aye eKapernahum, aphilise unyana walo owayegulela ukufa..U.Waphinda uYesu wahambela eKana kwelaseGalili, apho wawaguqulayo amanzi aba yiwayini. Kwakukho igosa elithile lakomkhulu apho elaligulelwa ngunyana walo eKapernahum.5-kodwa akufika eGalili abantu balapho bamamkela. Babezibonile zonke izinto awazenzáyo kwitheko *lePasika eJerusalem, kuba nabo babeyile kweso sidlo.P,UYesu ngokwakhe wayetshilo ukuthi *umshumayeli akenzelwa mbeko kowabo,A}+Emva kweentsuku ezimbini uYesu wemka apho, waya eGalili.+O*baza bathi kumfazi lowo: “Asisakholwa ngenxa yokuthetha kwakho. Thina sikholwa kuba sizivele ngokwethu, saqonda ukuba ngenene lo nguye uMsindisi wehlabathi.”G)Baba baninzi ngakumbi abo bâkholwáyo ngenxa yamazwi kaYesu,ta(Athe ke amaSamariya akufika kuYesu, ambongoza ukuba ahlale nawo; waza wahlala khona apho iintsuku zambini.~'Into eninzi yamaSamariya aloo dolophu yakholwa kuYesu, yakuva intetho yaloo mfazi ethi: “Undixelele zonke izinto endakha ndazenza.”o}W&Ndinithume ukuvuna oko ningabulalekanga kuko. Kwabulaleka abanye, naza nina natya kwimveliso yabo.”N|%Kungoko liyinyaniso iqhalo elithi: ‘Kuhlwayela lo, kuvune lowa.’{-$Umvuni seleza kwamkela umvuzo wakhe, evuna isivuno esingabantu abamkela ubomi obungonaphakade. Ngako oko ohlwayelayo uvuya kunye nalowo uvunayo.&zE#“Anitsho na ukuthi: ‘Kusele iinyanga ezine, kuvunwe’? Niyabona, ndithi kuni, inene, wakhangeleni kakuhle amasimi; nophawula ukuba akulungele ukuvunwa.uyc"UYesu wathi kubo: “Ukwenza ukuthanda kwalowo undithumileyo kukutya kwam, ndide ndiwufeze umsebenzi wakhe.Tx!!Baza abafundi babuzana besithi: “Ngaba kukho mntu umzisele ukutya na?”Iw  Kodwa yena wathi kubo: “Mna ndinokutya eningakwaziyo nina.”cv?Ngeli thuba abafundi bakaYesu babembongoza besithi: “Mfundisi, nantsi into etyiwayo!”,uSBaphuma ke edolophini, baya kuYesu.ltQ“Yizani nibone; nanku umntu ondixelele zonke izinto endakha ndazenza. Akangebi *nguKrestu na?”SsUmfazi lowo ke wayishiya ingqayi yakhe, waya edolophini, wathi ebantwini:Ur#Kwathi ngelo xesha bafika abafundi bakaYesu, bamangaliswa kukuba ethetha nomntu obhinqileyo. Noko akubangakho namnye owathi: “Ufuna ntoni na kuye?” okanye owathi: “Kutheni na ukuba uthethe naye?”=quUYesu wathi kuye: “Nguye kanye lo uthetha nawe.”{poLoo mfazi wathi kuye: “Ndiyazi ukuba *uMesiya, ekuthiwa *nguKrestu, uyeza. Wothi ke akufika asixelele konke.”Xo)UThixo unguMoya; abo ke bamnqulayo kufuneka bamnqule ngoMoya benyanisekile.”!n;Kodwa kuza ixesha, kwaye selikho, abaya kuthi ngalo abanquli benene bamnqule ngoMoya benyanisile uBawo, kuba uBawo ufuna abantu abamkhonza ngolo hlobo.mNina maSamariya ninqula eningakwaziyo. Thina maJuda sinqula esikwaziyo, kuba kakade kukwaJuda apho usindiso luphuma khona.}lsUYesu wathi kuye: “Ndiyakuxelela, liyeza ixesha ekothi ngalo ningabi samnqula uBawo kule ntaba okanye eJerusalem.!k;Ookhokho bethu, thina maSamariya, babenqula uThixo kule ntaba. Ke nina maJuda nithi iseJerusalem indawo apho abantu bamelwe kukumnqula khona uThixo.”Vj%Umfazi lowo ke wathi kuye: “Nkosi, ndiyabona okokuba wena *ungumshumayeli.Dikuba ubunamadoda amahlanu, nale unayo ngoku asiyoyakho.”ihKWaphendula umfazi wathi: “Andinandoda.” UYesu wathi kuye: “Ùnyanisile ukuthi akunandoda,EgWathi kuye: “Hamba uye kubiza indoda yakho, nize apha.”fUmfazi wathi kuye: “Nkosi, nam ndiphe loo manzi ukuze ndingabi saphinda ndinxanwe, ndingezi nokuza kukha manzi apha.”;eoKe yena othe wawasela amanzi endiya kumpha wona mna, soze anxanwe naphakade. Amanzi endiya kumnika wona, aya kuba ngumthombo ompompoza kuye, emnika obona bomi bungenasiphelo.”Xd) Waphendula uYesu wathi kuye: “Bonke abasela kula manzi baya kubuya banxanwe.c Ngaba wena umkhulu na kunokhokho wethu uYakobi, owasinika eli qula, awayesela kulo ngokwakhe kwakunye noonyana bakhe nempahla yakhe?”tba Umfazi lowo wathi kuye: “Nkosi, akunanto yakukha, nequla linzulu; ungawafumana phi ke amanzi aphilileyo?Ca Waphendula uYesu wathi kuye: “Ukuba ubusazi isipho uThixo afuna ukukupha sona, ùmazi ukuba ngubani na lo ucela amanzi kuwe, ngewucele kuye wena, aze yena akuphe amanzi aphilileyo.”4`a Waphendula ke umSamariyakazi wathi kuye: “Ungathini na wena ungumJuda nje, ukuwacela kum amanzi, ndingumSamariya nje mna?” Kaloku amaJuda akanabudlelane namaSamariya.E_Abafundi bakhe babengekho, beye kuthenga ukutya edolophini.h^IKwafika umSamariyakazi, eze kukha amanzi, uYesu wathi kuye: “Khawundiphe amanzi, ndisele.”]yLalilapho iqula likaYakobi, waza wathi uYesu, ediniwe luhambo, wahlala phantsi ngasequleni apho. Kwakusemini emaqanda.y\kWafika kwidolophu yaseSamariya ekuthiwa yiSikare, kufuphi nendawo awathi uYakobi wayinika uJosefu unyana wakhe.,[SKwakufuneka acande kwelamaSamariya.GZNgenxa yoko uYesu wemka kwelakwaJuda, wabuyela kwelaseGalili. Y +X QNaxa uYesu ngokwakhe engazange abhaptize namnye, ingabafundi bakhe ababebhaptiza, *abaFarasi beva ukuba uYesu ugqithisile kuYohane ukufumana abafundi ababhaptize.W#$Othe wakholwa kuNyana, unobomi obungonaphakade. Othe akamthobela uNyana, akayi kubona bomi; ingqumbo kaThixo ihlala ihleli phezu kwakhe.”JV #UYise uyamthanda uNyana; zonke izinto uzinikele esandleni sakhe.wUg"Kaloku ethunyiwe nje nguThixo, uthetha amazwi kaThixo, kuba uThixo umnika uMoya wakhe ngokungenamlinganiselo.OT!Othe wabamkela ubungqina bakhe uqinisekisa okokuba uThixo uyinyaniso.kSO Yena ungqina ngako oko akubonileyo nakuvileyo, kanti noko akukho bani ubamkelayo ubungqina bakhe..RU“Lowo uvela phezulu unewonga kunabantu bonke. Lowo uvela ehlabathini ungowasehlabathini, kwaye uthetha okwehlabathi. Lowo uvela ezulwini unewonga kunabantu bonke.-QUMakabaluleke yena, ndinciphe mna.”)PKKaloku umtshakazi ngowomyeni. Ke yena umkhaphi womyeni ulindela ukufika komyeni, aze avuye kunene akuliva izwi lakhe. Ngokukwanjalo luphelele ngoku uvuyo lwam.{OoNani ngokwenu ningandingqinela okokuba ndathi: ‘Andinguye mna *uKrestu, koko ndingothunywe ngaphambi kwakhe.’TN!Waphendula uYohane wathi: “Lonke ilungelo analo umntu ulinikwa nguThixo."M=Baya kuYohane ke, bathi kuye: “Mfundisi, laa mntu wayekunye nawe phesheya kweJordan, lowa umngqineleyo, úyabhaptiza, kwaye baya kuye bonke abantu.”RLAbafundi bakaYohane bâphikisana nomJuda othile malunga nokuhlanjululwa.1K]Ngelo xesha wayengekafakwa entolongweni.|JqUYohane naye wayebhaptiza e-Enon, kufuphi neSalem, kuba amanzi ebemaninzi apho. Abantu babesiya kuye, ababhaptize.xIiEmva koko uYesu nabafundi bakhe baya kummandla wakwaJuda; waza uYesu waba nexesha ekunye nabo apho, ebhaptiza.lHQKe lowo ungowenyaniso uyeza ekukhanyeni, ukuze abonakale ngezenzo zakhe ukuba umthobele uThixo.”GwKakade wonke umenzi wenkohlakalo ukuthiyile ukukhanya. Akasondeli nokusondela ekukhanyeni, hleze izenzo zakhe zivele.F+Imbangi yesi sigwebo nantsi: Ukukhanya kufikile ehlabathini, baza abantu bathanda ubumnyama ngaphezu kokukhanya, kuba izenzo zabo zikhohlakele.E“Lowo uzinikelayo kuNyana kaThixo akagwetywa; kodwa lowo ungazinikeliyo selegwetyiwe, kuba engakholwa kuNyana kaThixo okuphela kwakhe.|DqKuba kaloku uThixo akamthumanga uNyana wakhe ehlabathini ukuze aligwebe, koko wamthuma ukuze abe nguMsindisi walo.AC{Kaloku uThixo ihlabathi ulithande kangangokuba ude wancama uNyana okuphela kwakhe, ukuze wonke umntu ozinikele kuye ngokupheleleyo angatshabalali, koko abe nobona bomi bungenasiphelo.BBukuze bonke abakholwayo kuye babe nobomi obungonaphakade.yAk“Njengokuba uMosis wayiphakamisayo inyoka entlango, umelwe kukuphakanyiswa kwangokunjalo naye uNyana woLuntu,p@Y Akukho namnye wakha wenyuka waya ezulwini, ngaphandle kwalowo wehlayo evela ezulwini, *uNyana woLuntu.x?i Ukuba ndinixelele izinto zasehlabathini naza anakholwa, nothini ke ukukholwa ndakunixelela izinto zasezulwini?z>m Ndithi kuwe, inene, sithetha esikwaziyo, singqine esikubonileyo, kanti noko nisuka ningabamkeli ubungqina bethu.l=Q Waphendula uYesu wathi: “Ungumfundisi omkhulu nje wakwaSirayeli, ungathini ukungazazi ezi zinto?D< Waphendula uNikodimo esithi: “Ingenzeka njani le nto?”.;UUmoya uphephezela apho uthanda khona, ùsive isandi sawo, kodwa ùbe ungawazi apho úvela khona nalapho úya khona. Bakwanjalo ke bonke abazelwe nguMoya kaThixo.”O:Sukumangaliswa kukuba ndithe kuwe: ‘Nimelwe kukuzalwa ngokutsha.’O9Okuzalwa yinyama negazi kuyinyama negazi; okuzalwa nguMoya kunguMoya. 8Waphendula uYesu, wathi: “Ndithi kuwe, inene, ukuba umntu akathanga azalwe ngamanzi nanguMoya kaThixo, akanakulawulwa nguThixo.7UNikodimo wathi kuye: “Angáthini na ukuzalwa umntu oselemdala? Kaloku akangekhe aphindele esizalweni sikanina, aze azalwe kwakhona.” 6UYesu waphendula wathi kuye: “Ndithi kuwe, inene, akukho namnye unokuxhamla ukulawulwa nguThixo, engathanga azalwe ngokutsha.”F5Ngabusuku buthile lo Nikodimo weza kuYesu, wathi: “Mfundisi, siyazi ukuba ungumfundisi ovela kuThixo, kuba akukho bani unako ukuyenza le miqondiso uyenzayo wena, ukuba uThixo akanaye.”Z4 /Kwakukho inkokheli yamaJuda, egama linguNikodimo. Yona yayiyeyehlelo *labaFarasi.i3KKwakungekho mfuneko yakuba kubekho bani umxelelayo ngomntu, kuba yena ezazi iintliziyo zabantu.K2Kodwa uYesu yena ebengathembelanga kubo, kuba ebazi bonke abantu.|1qKwathi, xa uYesu wayeseJerusalem kwitheko *lePasika, abantu abaninzi bakholwa kuye bakubona imimangaliso ayenzayo.0Kwathi akuvuka kwabafileyo, bakhumbula abafundi bakhe okokuba wayekuthethile oku, baza bakholwa ziziBhalo nangamazwi awawathethayo uYesu.@/{Yona indlu uYesu awayethetha ngayo yayingumzimba wakhe..Aza athi amaJuda: “Ukwakhiwa kwale ndlu kwaba yiminyaka emashumi mane anesithandathu. Ngaba wena ungayivusa na ngeentsuku ezintathu?”g-GWaphendula uYesu wathi: “Yidilizeni le ndlu. Mna ndoyakha kwakhona ngeentsuku ezintathu.”,Zambuza ke iinkokheli zamaJuda zisithi: “Ùngenza mqondiso mni na wokusibonisa ukuba unalo igunya lokwenza ezi zinto?”t+aBakhumbula ke abafundi bakhe okokuba *iziBhalo zithi: “Ukuzondelela indlu yakho, Thixo, kundongamele.”|*qWaza wathi kwabathengisa amahobe: “Zikhupheni apha ezi zinto. Indlu kaBawo sanukuyenza indawo yokuthengisela.”%)CWenza isabhokhwe ngentambo, wabakhupha bonke endlwini kaThixo, ezikhupha nezo gusha nezo nkomo. Wayichitha imali yabatshintshi, wabhukuqa nezo tafile zabo.(*Endlwini kaThixo wafika kukho abathengisi beenkomo, neegusha, namahobe; kukho nabatshintshi-mali behleli ezitafileni zabo.M' Yayiselisondele *iPasika yamaJuda, waza uYesu waya kuyo eJerusalem.n&U Emva koko uYesu, nonina, nabantakwabo, nabafundi bakhe, baya eKapernahum, bahlala khona iintsukwana. % Lo mqondiso wakhe wokuqala uYesu wawenza eKana kwelaseGalili, ebonakalisa ubungangamsha bakhe; baza abafundi bakhe bakholwa kuye.A${ yathi kuye: “Idla ngokukhutshwa kuqala iwayini elungileyo, kuthi zakuba zisele zanela iindwendwe, kukhutshwe enganeno. Kodwa wena uyigcine kwada kwangoku eyona wayini ilungileyo.”:#m yaza injoli yawangcamla amanzi ajikwe aba yiwayini, koko ingazi apho ivela khona le wayini. Yayizizicaka kuphela ezazisazi, kuba ayekhiwe zizo amanzi. Injoli ke yambiza umyeni,H" wathi kuzo: “Yikhani ngoku, nise kwinjoli.” Zenjenjalo ke,\!1UYesu ke wathi kwizicaka: “Zalisani le miphanda ngamanzi.” Izicaka zayizalisa,Z -Apho ke kwakukho imiphanda yelitye emithandathu eyayisetyenziswa ngamaJuda kwisiko lawo lokuhlambulula. Umphanda ngamnye wawumkhulu kangangokuba wawungena iilitha ezimalunga namashumi alithoba ukuya kwikhulu.GWaza unina wathi kwizicaka: “Kwenzeni konke anixelelayo.”H Wathi kuye uYesu: “Mama, khawuyeke. Ixesha lam alikafiki.”PYakuphela iwayini, unina kaYesu wathi kuye: “Baphelelwe yiwayini.”>wUYesu nabafundi bakhe babemenyiwe nabo kuloo mtshato.] 5Kwathi ngomhla wesithathu kwabakho umtshato eKana kwelaseGalili, ekho nonina kaYesu. 33Wahambisa wathi kuye: “Ndithi kuni, inene, niya kulibona izulu livulekile, nezithunywa zikaThixo zinyuka zisihla phezu kwakhe *uNyana woLuntu.”   2UYesu wathi kuye: “Ùkholwa ngokuba ndithe kuwe ndikuboné uphantsi komkhiwane? Uya kubona izinto ezingaphezulu lee kunezi.”k Q1UNataniyeli wamphendula wathi: “Mfundisi, inene unguNyana kaThixo; unguKumkani wakwaSirayeli.” !0UNataniyeli wathi kuye: “Ùndazela phi na?” UYesu wamphendula wathi: “Wena ndakubona usephantsi komkhiwane, engekakubizi uFilipu.”t c/UYesu akumbona uNataniyeli esiza kuye, wathi ngaye: “Ngenene nanko umSirayeli ekungekho nkohliso kuye.”  .UNataniyeli wathi kuye: “Uthini! Kungákho nto ilungileyo inokuphuma eNazarete?” UFilipu wathi kuye: “Yiza, uzibonele.”7 i-UFilipu wadibana noNataniyeli, wathi kuye: “Simbonile lowo uMosis wabhala ngaye *emthethweni, ekwâbhalwa ngaye *nangabashumayeli. NguYesu, unyana kaJosefu waseNazarete.”L ,Ke uFilipu wayengowaseBhetesayida, idolophu yakuloAndreya noPetros.k Q+Ngengomso uYesu wabona ukuba makaye eGalili; waza wadibana noFilipu, wathi kuye: “Ndilandele.” #*Wamsa kuYesu ke; waza uYesu wamjonga, wathi: “Wena unguSimon, unyana kaYohane. Igama lakho loba *nguKefas.” (Oko kukuthi “Lwalwa.”)w i)Kwangoko uAndreya wabona umntakwabo uSimon, wathi kuye: “Simfumene uMesiya.” (Oko kukuthi “*uKrestu.”)s a(YayinguAndreya, umntakwabo-Simon Petros, omnye wâbo bafundi babini beva ngoYohane, baza bamlandela uYesu.0 ['Wathi kubo: “Yizani, nibone.” Bahamba kunye naye ke, bayibona indawo awayehlala kuyo, baza bahlala naye loo mini. Ixesha lalimalunga nentsimbi yesine emva kwemini.  &Akubheka uYesu, wabona ukuba bayamlandela, waza wathi kubo “Ngaba nifuna ntoni na?” Baza bathi kuye: “Mfundisi, uhlala phi na?”:  q%Abafundi abo bamva esitsho, baza bamlandela uYesu.f  G$Waza wabona uYesu edlula apho, wathi: “Nâlo ixhwane likaThixo lokungxengxezelela isono.”I   #Ngengomso uYohane wayelapho kwakhona, enababini kubafundi bakhe.U  %"Ke mna, ndikubonile nje oku, ndiyangqina okokuba lo nguye uNyana kaThixo.”A }!Ke nam bendingamazi, kodwa lowo wandithumayo ukuba ndibhaptize ngamanzi, nguye owathi kum: ‘Lowo ùbone uMoya esihla phezu kwakhe, ahlale kuye, nguye obhaptiza ngoMoya oyiNgcwele.’| s UYohane wangqina esithi: “Ndibone uMoya oyiNgcwele esihla enjengehobe, evela ezulwini, waza wahlala phezu kwakhe.v gNam ngokwam bendingamazi; koko ndize kubhaptiza ngamanzi ngenjongo yokuba ndimazise kubantu bakwaSirayeli.”y mNguye lo bendixela yena xa bendisithi: ‘Emva kwam kuza umntu omkhulu kunam, kuba wayekho ndingekabikho mna.’x kNgengomso uYohane wabona uYesu esiza kuye, wathi: “Nâlo ixhwane likaThixo lokungxengxezela isono sehlabathi.X +Oku kwênzeka eBhetani, ngaphesheya kweJordan, apho uYohane wayebhaptiza khona.Z /Yena uza emva kwam, kodwa mna andifanele kukhulula nomtya lo wezihlangu zakhe.”n WWabaphendula uYohane wathi: “Mna ndinibhaptiza ngamanzi. Kambe ke phakathi kwenu kumi eningamaziyo. {Bona bambuza uYohane besithi: “Ungáthini ke ukubhaptiza, ungenguye uKrestu, okanye uEliya, okanye laa Mshumayeli?”, UKwakukho nababethunywe *ngabaFarasi.'~ IWaphendula uYohane, ecaphula kumazwi *omshumayeli uIsaya, esithi: “Mna ndililizwi lodandulukayo entlango, lisithi: ‘Yilungiseleleni indlela iNkosi.’ ”} #Ke ngoko bathi kuye: “Sixelele okokuba ungubani na, ukuze sibe nokubaphendula abo basithumileyo. Ngaba uthini na wena ngawe ngokwakho?”7| iBambuza besithi: “Ungubani ke? Ngaba unguEliya?” Yena wathi: “Hayi andinguye.” Bona bathi: “Ngaba unguye laa Mshumayeli?” Waphendula wathi: “Hayi, andinguye.”O{ Watsho ngokuphandle, engafihlisi, wathi: “Mna andinguye *uKrestu.” z Nabu ke ubungqina bukaYohane, oko amaJuda aseJerusalem athumela ababingeleli *nabaLevi kuye, okokuba ambuze athi: “Ungubani na?”'y IAkukho namnye umntu owakha wambona uThixo. Abantu bamazi uThixo ngokumaziswa nguNyana okukuphela kwakhe, yena okwanguThixo, ohlala ehleli esenyongweni kuYise.]x 5Nakuba uThixo wasinika umthetho ngoMosis, ubabalo nenyaniso wasinika ngoYesu Krestu.\w 3Ngokuphuphuma kobubele bukaLizwi, thina sonke saphiwa iintsikelelo ezingenasiphelo.4v cUYohane wangqina ngoLizwi; wavakalisa esithi: “Lo ngulowo bendithetha ngaye xa bendisithi: ‘Lowo uza emva kwam mkhulu kunam, kuba wayeselekho ndingekabikho mna.’ ”Du ULizwi ke waba ngumntu, waza wahlala phakathi kwethu. Sabubukela ubungangamsha bakhe awabunikwa nguYise, njengoko ekukuphela koNyana wakhe; ubungangamsha ke obuphuphuma ububele nenyaniso. t  Ababanga ngabantwana bakaThixo ngokuzalwa bengabomlibo othile, okanye ngokuzalwa ngendlela yemvelo; nguThixo ngokwakhe obazeleyo.rs _ Kodwa bonke abâmamkeláyo, bezinikele kuye ngokupheleleyo, wabanika igunya lokuba ngabantwana bakaThixo.1r _ Weza kwelakowabo, aza amawabo akamamkela.^q 7 Wafika ke yena ehlabathini; kanti, nangona ihlabathi labakho ngaye nje, alimqondanga.Rp  Lowo ulukhanyiso lwenene olukhanyisela wonke umntu, wayesiza ehlabathini.Po Yena uYohane ngokwakhe wayengelulo ukhanyiso, koko weza kungqina ngalo._n 9Yena weza kungqina, engqinela ukukhanya, ukuze bonke bakholwe ngenxa yobungqina bakhe.6m iUThixo wathuma mntu uthile, ogama linguYohane.^l 7Olu khanyiso lukhanya ebumnyameni; kwaye ubumnyama abuzange bukoyise ukukhanya kwalo.Dk yaba nobomi ngaye, baza obo bomi baba lukhanyiso eluntwini.^j 7Izinto zonke zadalwa ngaye; ngaphandle kwakhe akubangakho nto idaliweyo. Indalo yonke/i [Yena wayekunye noThixo kwasekuqalekeni.kh SEkuqaleni, kungekadalwa, wayeselekho uLizwi. ULizwi lo wayekunye noThixo, naye ngokwakhe enguThixo.@g{5baza basoloko bekho *endlwini kaThixo, bembonga uThixo.Mf4Ke bona [bakuba bequbudile,] babuyela eJerusalem benovuyo olukhulu;Ke3Kwathi esabasikelela, wahlukana nabo, [wanyuswa wasiwa ezulwini].ndU2UYesu ke waphuma nabafundi bakhe, wabasa ngaseBhetani; waza waphakamisa izandla zakhe, wabasikelela.}cs1Niyabona, mna ndilinika nina idinga likaBawo. Ze nihlale ke eJerusalem nide nixhotyiswe ngamandla avela phezulu.”)bM0Nina ke ningamangqina ezi zinto.a/Kukwabhalwe kusithiwa zothi egameni lakhe zivakaliswe kuzo zonke iintlanga iindaba zenguquko noxolelo lwezono, kuqalelwa eJerusalem.|`q.wathi kubo: “Kubhalwe kwathiwa *uKrestu umelwe kukuthi eve ubunzima, abuye avuke kwabafileyo ngomhla wesithathu.K_-Waza ke wazikhanyisela iingqondo zabo, ukuze baziqonde *iziBhalo;W^',UYesu ke wathi kubo: “Zizo ezi izinto endazithethayo kuni ndisenani, ndisithi zimelwe kukuzaliseka zonke izinto ezibhaliweyo ngam *emthethweni kaMosis, nasezincwadini *zabashumayeli, nasezindumisweni.”']I+wayithatha, wayitya bejongile.-\U*Bamnika intwana yentlanzi eyojiweyo,l[Q)Ke kaloku, bâthi bengekakholwa, bemangalisiwe bevuya, wathi kubo: “Ninanto ityiwayo na apha?”4Zc(Etshilo wababonisa izandla neenyawo zakhe.]Y5'Khangelani izandla zam, niqonde ukuba ndim kanye. Ndiphatheni niqondisise ukuba ndingumntu, ndinenyama namathambo, njengoko nindibona ndinjalo.” [SX&Wathi kubo: “Yini na ukuba nothuke? Kutheni na ukuba nibe nentandabuzo?>Ww%Basuka bankwantya, baba babona into engengomntu ncam.vVe$Ke kaloku, besazithetha ezi zinto, uYesu ngenkqu wema phakathi kwabo, [wathi kubo: “Uxolo malube nani.”]^U5#Bakubalisa ke okwenzeke endleleni, nokutyhileka kweNkosi kubo xa yayiqhekeza isonka.AT}"besithi: “Inene, iNkosi ivukile! Ibonakele kuSimon.” S !Besuka kwangelo lixa, babuyela eJerusalem, babafumana abafundi abalishumi elinanye behlanganisene ndawonye kunye nâbo babenabo,R Baza bathi omnye komnye: “Iintliziyo zethu bezingavuthi na luvuyo xa ebethetha nathi endleleni esityhilela iziBhalo?”3 Kodwa yena uPetros usuke wabaleka, waya engcwabeni, wathi akukhangela, wabona ingubo yelinen iyodwa, waza wagoduka emangalisiwe koko kwenzekileyo.]Y=+ Kubafundi oku kuthethwa ngaba bafazi kwaba ngathi kukulavuza, baza abakholwa. [<  YayinguMariya waseMagadala, noYohana, noMariya unina kaYakobi, nabanye abafazi ababenabo, abazixeláyo ezi zinto *kubathunywa.u;c Bebuyile engcwabeni abafazi abo bazixela zonke ezo zinto kubafundi abalishumi elinanye nakubo bonke abanye.%:EBawakhumbula ke amazwi akhe.9esithi: ‘*UNyana woLuntu umelwe kukunikelwa ezandleni zaboni, abethelelwe emnqamlezweni, athi ngomhla wesithathu abuye avuke.’ ”N8Akakho apha, uvukile.] Khumbulani awakuthetha kuni esekwelaseGalili,y7kBasuka boyika abafazi, baqondela phantsi, aza athi loo madoda: “Yini na ukuba ophilayo nimfune kwabafileyo? [h6IKwathi, besakhohliwe yile nto, kwathi gqi amadoda amabini ngakubo, enezambatho ezibengezelayo.@5{Bakuba bengenile, abawufumananga umzimba weNkosi uYesu.;4qBalifumana ilitye liqengqiwe, lisusiwe engcwabeni.n3 WKwakusekusasa ngeCawe ukunduluka kwâbo bafazi besiya engcwabeni, bephethe iziqholo ababezilungisile.d2A8baza babuya, balungisa iziqholo nezithambiso. Baphumla ke ngoMhla wokuPhumla ngokomthetho.|1q7Abo bafazi bàbelandela uYesu, bephuma eGalili, bâlandela uJosefu, balibona ingcwaba nomzimba kaYesu ubekwa kulo;;0q6KwakungoLwesihlanu, *uMhla wokuPhumla sewusondela.}/s5yaza yawuthula, yawusongela ngengubo yelinen, yawubeka engcwabeni elixholwe eliweni, ebekungekangcwatywa bani kulo.8.k4Yona ke yaya kuPilato, yawucela umzimba kaYesu;- 3Yona yayingavumelananga necebo labo kwanesenzo sabo. Le ndoda yaseArimati, idolophu yamaJuda, yayilulindele ulawulo lukaThixo.f,E2Ke kwakukho indoda egama linguJosefu, eyayililungu leBhunga, iyindoda elungileyo elilungisa.y+k1Ke bonke abazana noYesu, kwanabafazi ababemlandela bevela kwelaseGalili, babemele kude, bezikhangele ezi zinto.o*W0Sakuba isihlwele esasihlangene kuloo mbono sikubonile okwenzekileyo, sagoduka sibambelele ezidleleni.w)g/Ke umphathi-butho wamajoni, akukubona okuhlileyo, wamncoma uThixo, esithi: “Inene, lo mntu ebelilungisa.”(.Wadanduluka ke uYesu ngezwi elikhulu, wathi: “Bawo, ndiyawunikela ezandleni zakho umoya wam!” Akuba etshilo, waphuma umphefumlo.I' -Ikhuselo legumbi eliyingcwele *yendlu kaThixo lakrazuka kubini.;&o,Ke kaloku kwakumalunga nentsimbi yeshumi elinambini emini, laza lasuka latshona emini ilanga, kwaba mnyama phezu kwawo wonke umhlaba, kwada kwayintsimbi yesithathu emva kwemini.e%C+UYesu wathi kuso: “Ndithi kuwe, inene, kwanamhlanje uya kuba nam emyezweni wakwaThixo.”O$*Saza sathi kuYesu: “Uzundikhumbule, Yesu, xa uthe weza kulawula.”q#[)Esi sigwebo okunene sisifanele thina, kuba sivuzwa ngezenzo zethu; kodwa yena lo akenzanga nto imbi.”b"=(Sasikhalimela esinye, sisithi: “Akumoyiki na wena uThixo, ukwawiselwe esi sigwebo nje? !'Esinye isihange kwezo zazixhonywe kunye noYesu, sasimnyelisa, sisithi: “Akunguye na uKrestu? Zisindise ke, nathi usisindise.”k O&Kwakubhalwe nombhalo wetyala lakhe phezulu emnqamlezweni, kwathiwa: “Lo nguKumkani wamaJuda.”G%esithi: “Ukuba wena unguye uKumkani wamaJuda, zisindise.”D$Ayemphoxa ke namajoni, esiza asondeze iwayini emuncu kuye, k/~o}}}||||<{{/zzVyysxxxwwwtvvvu\ttOssRrrr$qq7ppoonnmyllWkkVjj3iiyi hhIggJffWeeedgcccdc-bbaa``G__i^^m]]]2\\ [[4ZZCYYuXXpX+WWVVgUUUVTTT,SSSRR+QQ$PPfOONNcMMILL6KK7JJ9II)HHGFFFEEbEDD%CCCLBBaAAA}@@@>??8>>>==2<<;F;::099387776l55/4433I22U11P000&//:..@---,I,++**?))((I'&&& %%%$$I## ""[!!8 @384w97g[k8=3#e,Z s  a T ] ]mAa G! Lkc?? #Aninakuyijika le ntetho *yeziBhalo. Kaloku uThixo yena uthi bangoothixo abo athetha nabo.v>e "Waphendula uYesu wathi: “Kowenu umthetho kukhankanywa la mazwi kaThixo athi: ‘Mna ndithe ningoothixo.’;=o !Aphendula amaJuda athi: “Asifuni kukugibisela ngamatye ngenxa yanto ilungileyo uyenzileyo; kungenxa yokuba unyelisa uThixo. Ungáthini, ungumntu nje, ukusuka uzenze uThixo?”;<o Wathi ke kuwo uYesu: “Ngamandla andinike wona uBawo, ndenzé izinto ezininzi ezilungileyo, nindibona. Ngaba kungenxa yasiphi na isenzo senifuna ukundigibisela ngamatye nje?”Q; Aphinda amaJuda achola amatye, efuna ukumgibisela ngawo ambulale uYesu.":? Ke mna noBawo sibanye.”Y9+ Kaloku uBawo ondinike zona unamandla; noko ke akukho bani unokuhlutha nto kuye.e8C Ndizinika ubomi obungenasiphelo. Azisoze zitshabalale, kwaye akukho bani unokuzihlutha kum.P7 Ezam iigusha ziyaliva izwi lam. Ibe ke ndiyazazi; zona ziyandilandela.E6 Ningàkholwa nje kum kungenxa yokuba ningezizo iigusha zam.5 Wawaphendula uYesu wathi: “Sendinixelele, kodwa anakholwa noko. Imisebenzi endiyenzileyo ngegunya endilinikwe nguBawo, iyandingqinela.i4K Amrhawula amaJuda, athi kuye: “Phum' egusheni! Ukuba unguye *uKrestu, yitsho ngokuphandle.”Q3 UYesu wayehamba-hamba endlwini kaThixo evarandeni ekuthiwa yekaSolomon.f2E Kwakusebusika ukufika kwexesha letheko lokukhumbula ukuhlaziywa *kwendlu kaThixo eJerusalem. 1 Kodwa amanye ayesithi: “Umntu onendimoni akanakuthetha ngolu hlobo. Ibinokuthini indimoni ukuba nako ukuvula amehlo eemfama?”\01 Into eninzi yawo yayisithi: “Unendimoni! Uyageza! Ningáthini ukumphulaphula?”9/m Nala ke amazwi âbanga okokuba amaJuda angavani.>.u Akukho bani ubuhluthayo kum ubomi bam; ndibuncama ngokwam. Ndinelungelo lokubuncama; ndikwanalo nelokubuya ndibufumane. Yiyo ke leyo into endiyiyalelweyo nguBawo ukuba ndiyenze.”\-1 “UBawo uyandithanda, ngenxa yokuba ndibuncama ubomi bam. Ke ndobuya ndibufumane., Ndinazo nezinye iigusha ezingezizo ezesi sibaya. Nazo kufuneke ndize nazo. Ziya kuliva ilizwi lam, umhlambi ube mnye, nomalusi abe mnye. +  2*] Ndim umalusi olungileyo. Njengokuba uBawo endazi mna, nam ndimazi uBawo, ngokukwanjalo ndiyazazi iigusha zam, nazo ziyandazi, ndaye nobomi bam ndibuncamela iigusha zam.W)' Umqeshwa lo ke ubaleka kuba engumntu nje oqeshiweyo engazikhathalele iigusha.((I Kodwa umqeshwa, ongenguye umninizo, owalusa nje kwagusha, uthi akubona ingcuka isiza, abaleke, azishiye; ifike ke ingcuka, izibambe iigusha, izichitha-chithe.b'= “Mna ndingumalusi olungileyo. Umalusi olungileyo ubuncamela iigusha zakhe ubomi bakhe.|&q Isela lizele kuphela ukuba libe, lixhele, litshabalalise. Mna ndizele ukuba abantu babe nobomi, obona bupheleleyo.P% Ndim isango; othe wangena ngam wosindiswa. Wongena ephuma, atye anele.h$I Iigusha zange zibaphulaphule bonke abathe bafika ngaphambi kwam, kuba babengamasela nezihange.b#= Wabuya wathetha nabo uYesu, wathi: “Ndithi kuni, inene, ndim isango lesibaya seegusha.Z"- UYesu wabenzela lo mzekeliso, kodwa bona babengayiqondi into awayeyithetha kubo._!7 Omnye umntu azingekhe zimlandele. Zosuka zimbaleke, kuba azilazi izwi lowasemzini.”t a Akuba ezikhuphile esibayeni iigusha zakhe, uhamba phambi kwazo, zize zimlandele, kuba ziyalazi izwi lakhe.xi Umgcini-sango uyamvulela lowo. Iigusha zakhe ziyaliva izwi lakhe. Uzibiza ngamagama azo, azikhokelele phandle.9m Ke lowo ungena ngesango, ngumalusi wazo iigusha.v g “Inene, lowo ungangeniyo ngesango esibayeni seegusha, kodwa usuka angene ngandawo yimbi, ulisela nesihange. )Wathi kubo uYesu: “Ukuba benizizo iimfama ngeningenatyala, kodwa ngenxa yokuba nisithi niyabona, nihlala ninalo ityala.”w (*AbaFarasi abathile ababelapho kunye naye, bamva eyithetha le nto, baza bambuza besithi: “Nathi uthi siziimfama?”  'Waza wathi uYesu: “Mna ndize kweli hlabathi ukuze abantu bacaluleke: ukuze iimfama zibone, bathi ababonayo babe ziimfama.”L &Waza wathi: “Ndiyakholwa, Nkosi.” Watsho waguqa phambi koYesu.J  %Wathi kuye uYesu: “Sewumbonile; ngulo uthethayo nawe ngoku.”hI $Waphendula yena wathi: “Ndixelele ukuba ngongubani lowo, Nkosi, ukuze nam ndikholwe kuye.”pY #UYesu weva okokuba umntu lowo usikiwe. Akumfumana wathi kuye: “Uyakholwa na kuye *uNyana woLuntu?”} "Amphendula athi: “Singathini ukufundiswa nguwe, ntondini eyazalelwa esonweni!” Waza ke wasikwa *endlwini yesikhungo.S !Ukuba lo mntu ebengaveli kuThixo nge-engenako mpela ukwenza into enje.”gG Okoko ladalwayo ihlabathi akuzange kuviwe ngomntu owakha wavula amehlo omntu ozelwe eyimfama.mS Kuyaqondakala okokuba uThixo akabeva aboni; kuphela uva abo bamhloneleyo ngokwenza oko akuthandayo.oW Waphendula wathi: “Simanga! Nina nithi animazi apho avela khona, kanti nguye owavulileyo amehlo am.yk Siyazi okokuba uMosis wathetha egunyaziswa nguThixo; kodwa yena lo mfo asimazi, singazi nalapho avela khona.”jM Aza amaJuda amthuka, atsho nokuthi: “Nguwe ongumfundi walaa mfo; thina singabafundi bakaMosis.+ Wawaphendula wathi: “Sendinixelele nje, naza anaphulaphula; kutheni ukuba nifune ukuva kwakhona? Ngaba nani nifuna ukuba ngabafundi bakhe?”D  Aza athi kuye: “Ukwenze ntoni kanye ukukuvula amehlo?”  Waphendula wathi: “Ukuba ungumoni, nokuba akanguye, andazi. Ndazi nto-nye kuphela; bendiyimfama, ngoku ke ndiyabona.”( I Ke ngoko amaJuda aphinda ambuza loo mntu wayezelwe eyimfama, athi kuye: “Sikufungisa uThixo ukuba uthethe inyaniso. Thina siyazi okokuba lo mntu ngumoni.”Q  Kungoko ke abazali bakhe batshoyo ukuthi: “Buzani kuye; selemdala.” 7 Abazali bakhe batsho kuba besoyika amaJuda, kuba wona ayeselevumelene ngokuthi ovumayo ukuba uYesu unguye *uKrestu, uya kusikwa *endlwini yesikhungo.# kodwa asazi ukuba kwenzeke ntoni ebona nje ngoku; nalowo uwavulileyo amehlo akhe asimazi. Buzani kuye; selemdala, unako ukuziphendulela.”U# Abazali bakhe baphendula bathi: “Ewe, ngunyana wethu lo. Wavela eyimfama;`9 abuza esithi: “Ngunyana wenu lo? Ngaba wazalwa eyimfama? Ebona nje ngoku kutheni?”b= AmaJuda wona ayengakholwa ukuba wayeyimfama waza wabuya wabona, aza abiza abazali bakhe,+ Ke ngoko abaFarasi baphinda bathi kuloo mntu wayeyimfama: “Wena uthini ngaye, inguwe nje ovulwe amehlo?” Waza wathi: “*Ungumshumayeli.”ve Baza abaFarasi abathile bathi: “Loo mntu akanakuba ngowakwaThixo, kuba akawuhloneli uMhla woPhumlo.” Kodwa abanye babesithi: “Ukuba ebengumoni ebenokuthini ukwenza imiqondiso elolu hlobo?” Kwabakho impikiswano ke phakathi kwabo.'G Ke ngoko abaFarasi bambuza lo mfo okokuba uphiliswe njani ebumfameni bakhe, waza wathi kubo: “Undiqabe amehlo ngodaka, ndahlamba, aza avuleka amehlo am.”]3 kuba *kwakunguMhla wokuPhumla loo mini uYesu wenza udaka ngayo, wavula amehlo akhe.>w Bamthatha ke loo mfo owayeyimfama, bamsa *kubaFarasi;M Baza bathi: “Uphi loo mntu ngoku?” Ke yena wathi: “Andazi.”*~M Wathi yena: “Laa mntu kuthiwa nguYesu, wenza udaka, waqaba ngalo amehlo am, wathi mandiye eSilowa, ndihlambe. Ndiyile ke, ndahlamba, aza avuleka amehlo am.”=}u Bambuza ke, bathi: “Avulwe yintoni amehlo akho?”q|[ Abanye babesithi nguye, abanye besithi asinguye kodwa ufana naye. Waza umfo lowo wathi: “Ndinguye.”{y Abamelwane nabanye abantu ababeqhele ukumbona loo mntu engqiba, bathi: “Lo mfo asinguye na lowa ebehlala engqiba?”z+ waza wathi kuyo: “Hamba uye kuhlamba kwichityana laseSilowa.” (Oko kukuthi “thunyiwe”.) Yahamba ke imfama, yaya kuhlamba, yabuya ibona.dyA Akuba etshilo, uYesu watshicela emhlabeni, wenza udaka, wawaqaba ngalo amehlo emfama leyo;Fx Okweli thuba ndisesehlabathini ndilukhanyiso lwehlabathi.”w Simelwe kukuyenza kusesemini imisebenzi esiyinikwe ngulowo undithumileyo. Ubusuku buyeza, apho kungayi kubakho bani unako ukusebenza.#v? Waphendula uYesu wathi: “Eyimfama nje, akonanga yena, kungonanga nabazali bakhe. Uzelwe eyimfama ukuze amandla okusebenza kukaThixo abonakaliswe ngaye. u Bambuza ke abafundi bakhe besithi: “Mfundisi, uphi undonakele ukuze azalwe eyimfama nje? Ngaba nguye, okanye ngabazali bakhe?”Gt  UYesu wathi ehamba ngendlela wabona umntu owayezelwe eyimfama.~su;Achola amatye ke amaJuda, ukuze amgibisele ngawo uYesu; kodwa yena uYesu wasuka wee shwaka, wemka *endlwini kaThixo.`r9:Wathi kubo uYesu: “Ndithi kuni, inene, engekabikho uAbraham, besendikho kade mna.”uqc9Aza amaJuda athi kuye: “Ungekabi naminyaka imashumi mahlanu nje, ungathini ukuba sewumbonile uAbraham?”cp?8Uyihlo uAbraham wagcoba, kuba wayeza kubona le mihla yobukho bam; wayibona ke, wavuya.”4oa7Nangona nitshoyo, anizange namazi; kodwa mna ndiyamazi. Ukuba mna bendinokuthi andimazi, bendiya kuba ndilixoki njengani. Kodwa ndiyamazi, ndaye ndiyawagcina amazwi akhe. n96Waphendula uYesu wathi: “Ukuba bendiziwonga ngokwam, elo wonga ngelingento yanto; kodwa ke nguBawo ondiwongayo, lowo kanye nina nithi nguThixo wenu.m5Ngaba wena umkhulu na kunobawo uAbraham, yena wafayo? Kwangokunjalo nabo abashumayeli àbasekho. Uzenza bani kakade wena?”Besitsho nje, babemthiyisela, befuna athethe into abanokummangalela ngayo. Kodwa uYesu wathoba, wabhala ngomnwe emhlabeni.y=kEmthethweni wethu uMosis uthi umfazi onjalo makagityiselwe ngamatye abulawe. Ke wena ngaba uthi makathiweni?”D<baza bathi kuYesu: “Mfundisi, lo mfazi ubanjwe ekrexeza.b;=Abachazi-mthetho *nabaFarasi beza nomfazi owayebanjwe ekrexeza, bammisa phambi kwabantu; :Lakuphuma ilanga ngosuku olulandelayo, wabuyela *endlwini kaThixo. Isihlwele samngqonga, waza wahlala phantsi, wabafundisa abantu.+9 SUYesu yena waya eNtabeni yemiNquma.!8=5Baza bagoduka ke bonke.] 74Baza bathi kuye: “Ngaba nawe lo ungowaseGalili na? Khawuphengulule *iziBhalo ubone, kuba akukho *mshumayeli uvela eGalili.” [x6i3“Umthetho wethu awuvumi okokuba umntu agwetywe lingathanga laxoxwa ityala lakhe, kwacaca oko akwenzileyo.”k5O2KubaFarasi abo kwakukho noNikodimo lowo wayekhe wadlana iindlebe noYesu, waza ke yena wathi kubo:?4y1Baqalekisiwe abantu abangawaziyo *umthetho kaMosis.”O30Kwiinkokheli zethu nakubaFarasi ngaba kukho mntu wakha wakholwa kuye??2y/Baza bathi abaFarasi: “Ngaba unilahlekisile na nani?[1/.Baphendula abagadi abo bathi: “Akukho namnye umntu owakha wathetha njengalo.” 0-Abagadi *bendlu kaThixo babuyela kubabingeleli abaziintloko *nabaFarasi, baza bona bathi kubo: “Kutheni ningezanga naye nje?”J/ ,Abanye babefuna ukumbamba, kodwa akubangakho bani umchukumisayo.:.o+Kwabakho impikiswano ke esihlweleni ngenxa yakhe.u-c**IziBhalo zithi uKrestu woba ngowendlu kaDavide, azalelwe eBhetelehem, idolophu awayehlala kuyo uDavide.”j,M)Abanye bathi: “Lo mntu *nguKrestu.” Kodwa bambi bathi: “Angathini uKrestu ukuvela eGalili?q+[(Bakumva uYesu esitsho, abantu abathile esihlweleni bathi: “Ngenene lo mntu nguye lowa *Mshumayeli.”%*C'UYesu wayithetha le nto esingisele kuMoya ababeya kumamkela abo babekholwa kuye. Kaloku uMoya wayengekafiki, kuba ubungangamsha bukaYesu babungekabonakali.i)K&*IziBhalo zithi kuya kugqabhuka imisinga yamanzi aphilisayo embilinini walowo ukholwayo kum.”(%Ngosuku lokugqibela, olo ke lulolona lubalulekileyo lwetheko, wema uYesu, wathetha ngelivakalayo esithi: “Onxaniweyo makeze kum asele.{'o$Ngaba uthetha ukuthini xa athi: ‘Niya kundifuna ningandifumani, kuba nina aninako ukuya apho ndiya khona’?”.&U#Aza amaJuda abuzana esithi: “Ngaba bethu uza kuya phi, ze ke singabi nako ukumfumana? Ngaba uzimisele ukuya kumaJuda athe saa kwelamaGrike, aze afundise amaGrike?Y%+"Niya kundifuna ke, ningandifumani, kuba nina aninako ukuya apho ndiya khona.”e$C!Waza uYesu wathi: “Ndisaza kuba nani ithutyana, ndize ndimke, ndiye kulowo undithumileyo.# *AbaFarasi babeva abantu bethetha ngasese ngoYesu, baza bona nababingeleli abaziintloko bathuma abagadi bendlu kaThixo ukuba bambambe.")Kodwa abantu abaninzi bâkholwa kuye, besithi: “Xa athe wafika uKrestu, ngaba ebenokwenza imiqondiso engaphezulu na kunale yenziwe ngulo?”^!5Babefuna ukumbamba, kodwa akubangakho bani umchukumisayo, kuba lalingekafiki ixesha.F kodwa mna ndiyamazi, kuba ndivela kuye, ndithunywe nguye.”DWatsho ngelivakalayo uYesu, efundisa *endlwini kaThixo, wathi: “Niba niyandazi, nisazi nalapho ndivela khona! Mna andizizelanga ngokwam. Ndithunywe ngulowo uyinyaniso. Ke nina animazi,Angathini na lo ukuba nguKrestu simazi nje apho avela khona? UKrestu akufika akuyi kubakho bani waziyo apho avela khona.” Kanti nanko ethetha ekuhleni, kungekho bani ubhekisa nento le kuye! Ngaba iinkokheli ziqondile okokuba ngokwenyani lo *nguKrestu?[/Abanye abantu baseJerusalem babesithi: “Ngaba asinguye na lo bafuna ukumbulala?>wSanukugweba ngokwembonakalo; gwebani ngobulungisa.”1[Ukuba ke umntwana oyinkwenkwe niyamalùsa ngoMhla woPhumlo, ngenxa yokuba nifuna ukugcina umthetho kaMosis, kutheni ke ukuba nikhathazeke kuba ndithe ndaphilisa umntu?'GKhaniphawule le ndawo ngolwaluko lwesiJuda: Ulwaluko lwaqalwa ngamanyange, waza noMosis wawisa umthetho wokuba lubekho. Ngoko niyalùsa nangoMhla wokuPhumla.hIWaphendula uYesu, wathi kubo: “Ndenze into yanye *ngoMhla woPhumlo, naza namangaliswa nonke.NAbantu baphendula bathi: “Uphambene! Ngubani ofuna ukukubulala?”|qAkaniwiselanga umthetho na uMosis? Kanti akukho namnye kuni uwuthobeleyo. Kungani na ukuba nifune ukundibulala?”}Othetha okukokwakhe uzifunela olwakhe udumo; ke yena ofuna udumo lwalowo umthumileyo unyanisekile, akukho nkohliso kuye.r]Lowo uyenzayo intando kaThixo, uya kuqonda ukuba andithethi okukokwam, koko ndifundisa okuphuma kuThixo.q[Waza uYesu wawaphendula wathi: “Le mfundiso ndiyifundisayo asiyoyam, koko ivela kulowo undithumileyo.iKAmangaliswa amaJuda, athi: “Ngaba lo mntu uluthathe phi lonke olu lwazi, engafundanga nje?”LKwathi itheko selishushu, uYesu waya *endlwini kaThixo, wafundisa.U# Noko akuzange kubekho bani uthetha ngaye ekuhleni, kuba babesoyika amaJuda.uc Kwakugqugulwa ngaye, kukho abathi: “Yindoda leya;” kukho nabathi: “Hayi bo, uyabalahlekisa abantu.”>w AmaJuda ayemfuna apho ethekweni, emana ebuzisa ngaye.k O Bakuba bemkile abantakwabo-Yesu ukuya ethekweni apho, naye waya khona, phofu wahamba ngokuzimela.& G Akuba etshilo wasala eGalili.h INingaya nina ethekweni apho, kodwa mna andiyi, kuba ayikabi lothuba lifanelekileyo eli kum.”w gAbantu beli hlabathi bandithiyile mna, kuba ndisoloko ndiyihlaba imikhwa yabo emibi, kodwa nina bayanithanda.Z -Wathi kubo uYesu: “Nina ningaya nanini na, kodwa elam ithuba lokuya alikafiki.H Babesitsho abantakwabo-Yesu kuba nkqu bona babengakholwa kuye.  Kaloku umntu ofuna okokuba into ayenzayo yaziwe, akayenzi ngasese. Ukuba uyazenza ezi zinto, zenze zibonwe lihlabathi lonke.”baza bathi kuye abantakwabo: “Khawumke apha, uye kwelakwaJuda, ukuze nabo abafundi bakho abalapho bazibone izinto ozenzayo.A}Lalisondele itheko lamaJuda ekuthiwa litheko lamaphempe,r _Emva koko uYesu wehla enyuka neGalili. Wayengathandi ukuya kwelakwaJuda, kuba amaJuda ayefuna ukumbulala.  GWayethetha uJudas, unyana kaSimon Sikariyoti, kuba nangona wayengomnye wabafundi abalishumi elinambini, wayeza kungcatsha uYesu.yFWabaphendula uYesu wathi: “Beninganyulwanga ndim na, nina balishumi elinambini? Kanti omnye kuni aba ungumtyholi.”EEThina siyakholwa sisazi okokuba nguwe onguYedwa kaThixo.”veDWaza waphendula uSimon Petros wathi: “Nkosi, singaya kubani, inguwe nje onamazwi angawobomi obungapheliyo?s_CWathi ke uYesu kwabo bafundi bakhe balishumi elinambini: “Nithini na nina? Ngaba nani nifuna ukumka?”U~#BUkususela ngoko into eninzi yabafundi bakaYesu yarhoxa, ayaba sahamba naye.{}oAWaza ke wathi: “Kungoko nditshilo kuni ukuthi akukho namnye unokuza kum engakunikwanga nguBawo ukwenjenjalo.”|@Kanti ke noko basekho kuni abangakholwayo.” Kaloku uYesu wayebazi kwangaphambili abo bangakholwayo, emazi kwanalowo wayeza kumngcatsha. { ?NguMoya onika ubomi; ke wona amandla omntu akancedi lutho ekunikeni ubomi. Amazwi endiwathethileyo kuni ngakaMoya, anika ubomi.Rz>Ngaba nothini na nakumbona *uNyana woLuntu enyukela apho wayevela khona?fyE=UYesu wayesazi ukuba abafundi bakhe bayakrokra, waza wathi kubo: “Iyanikhubekisa le ndawo?wxg]Wayelandelwe sisihlwele esikhulu, kuba abantu babeyibonile imiqondiso awayenzayo ngokuphilisa abagulayo.x= kKwathi emva koko uYesu waya ngaphesheya koLwandle lwaseGalili, olo lukwabizwa ngokuba luLwandle lwaseTibheriya.c<?/Ke ukuba anikwamkeli oko wakubhalayo uMosis, beningathini kakade ukuwamkela amazwi am?”d;A.Kaloku ukuba benikwamkela okubhalwe nguMosis, ngenindamkela nam, kuba uMosis wabhala ngam.m:S-Kodwa ke ze ningabi niya kumangalelwa ndim kuBawo. Ummangaleli wenu nguMosis, lowo nithembele kuye.9,Beninokuthini kakade ukukholwa njengokuba nisemva kokuncomana nje, ningakukhathalelanga ukunconywa ngulowo unguThixo yedwa?8w+Mna ndize ndigunyaziswe nguBawo, kodwa nina anindamkelanga. Ukuba ubani uthe weza ngelilelakhe igunya niya kumamkela!K7*kodwa nina niyakufuna, kuba kaloku ukumthanda uThixo akukho kuni.-6U)“Mna andinanze kunconywa ngabantu;?5y(kodwa nina anifuni ukuza kum ukuze nibe nabo obo bomi.z4m'Niyaziphengulula *iziBhalo, nizicingela okokuba ninobomi obungonaphakade ngokuzifunda; kanti zona zingqina ngam,Z3-&Ilizwi lakhe alibanga nandawo yakuhlala kuni, kuba anikholwa kulowo amthumileyo.2%NoBawo ngokwakhe, yena lowo undithumileyo, ungqinile ngam, nangona nina ningazange nilive ilizwi lakhe, ningazange nimbone nokumbona.;1o$Kodwa ndinabo ubungqina obungaphezulu kobo bukaYohane, kuba imisebenzi andithumileyo uBawo ukuba ndiyifeze, ezi zinto kanye ndizenzayo, ziyandingqinela ukuba ndithunywe nguBawo.e0C#UYohane wayesisibane esikhanyisayo, naza nina navuyiswa okwethutyana kukukhanyiselwa nguye.d/A"Anditsho kuba mna ndixhomekeke ekungqinelweni ngumntu, koko nditsho ukuze nina nisindiswe. Y~n~(}}%||{{zzzGyyfxxbxww@vvv#uuou ttOsss>{>#=a< y <7]Kw3\G~D3s9W = : `  !Cx *l]gID Ndibathume ehlabathini njengokuba nam wandithumayo ehlabathini.ECBenze babe ngabakho ngayo inyaniso. Lilizwi lakho inyaniso.NBNanjengokuba mna ndingenguye owehlabathi, nabo abangabo abehlabathi.WA'Anditsho ukuba ubasuse ehlabathini, koko ndicela ukuba ubakhusele kongendawo.@Ilizwi lakho ndiligqithisele kubo. Ke lona ihlabathi libathiyile, kuba bengengabo abehlabathi, njengokuba nam ndingengowalo ihlabathi.v?e Njengokuba sendiza kumka, ndize kuwe, ezi zinto ndizithetha ndisesehlabathini, ukuze baphuphume luvuyo lwam.9>k Oko bendikunye nabo, bendibakhusela ngegunya legama lakho, elo wandinika lona. Ndabakhusela, akwaduka namnye kubo, ngaphandle komduka lowo, owazalisekisa okuxelwe *kwiziBhalo.Z=- Njengoko ndisiza kuwe sendinjengongasekhoyo ehlabathini. Kambe ke bona basesehlabathini. Bakhusele, Bawo ongcwele, ngegunya legama lakho, elo wandinika lona, ukuze bahlale bebanye njengokuba mna nawe sibanye.k<O Bonke abangabam, bangabakho; yaye bonke abangabakho, bakwangabam. Nditsho ndaduma ke ngenxa yabo.|;q “Ndithandazela bona ke; andithandazeli abo behlabathi. Kuphela ndithandazela abo undinike bona, kuba bengabakho.:}Ndilugqithisile udaba obundithume lona kubo. Baqonde kakuhle bakholwa ukuba ndivela kuwe, bavuma ukuba ndithunywe nguwe.B9Ke ngoku bayaqonda ukuba yonke into endinayo, ivela kuwe.z8m“Ndikwazisile kwabo wandinika bona ubahlula kwabehlabathi. Babengabakho, wabanika mna. Ilizwi lakho libangene.t7aNdiwonge ke ngoku kunye nawe, Bawo, ngelo wonga ndandinalo ndikunye nawe ihlabathi lingekadalwa nokudalwa.b6=Ndibubonakalisile ubungangamsha bakho ehlabathini; ndiwufezile umsebenzi ondithume wona.}5sNabu ke obona bomi: kukwazana nawe, wena Thixo unguye, ingabi wumbi; bazane naye lowo uthunywe nguwe, uYesu Krestu.t4aKaloku umnike igunya eluntwini, ukuze bonke abo umnike bona, abe nako ukubanika obona bomi bungenasiphelo.3 /Akuba etshilo uYesu, wakhangela phezulu, wathi: “Bawo, lifikile ngoku ixesha. Mnike iwonga uNyana wakho, aze abubonakalise ubungangamsha bakho."2=!Ndinixelele ezi zinto ukuze nibe noxolo, kuba nimanyene nam. Ehlabathini niya kubandezeleka; kodwa musani ukuxhalaba, kuba mna ndiloyisile ihlabathi.”1' Niyabona, kuza ixesha, kwaye selifikile, lokuba nichithakale nonke, elowo agoduke, ndize ndisale ndedwa. Noko ke andindedwa, kuba uBawo unam.:0oWabaphendula uYesu wathi: “Niyakholwa na ngoku?/Ngoku ke siyaqonda ukuba wena uyazazi zonke izinto. Akusafuneki nganto ukuba ugocagocwe. Ke siyakholwa kukuba wena uvela kuThixo.”l.QBaza bathi kuye abafundi bakhe: “Uyabona, ngoku uthetha ngokuphandle ungasantsonkothi ngezafobe.]-3Ndaphuma kuBawo, ndeza ehlabathini. Ngoku ke ndiyemka ehlabathini; ndiya kuBawo.”i,KKaloku uBawo ngokwakhe uyanithanda, kuba nithe nandithanda mna, nakholwa ukuba ndivela kuThixo.q+[Yakufika loo mini, niya kucela ngegama lam. Kungoko ndingatsho ukuthi iya kuba ndim onicelelayo kuBawo.*!“Ezi zinto ndizithethe kuni ngezafobe, kodwa liyeza ixesha endingayi kuba santsonkotha ngalo; ndiya kuthetha nani ngokucacileyo ngoBawo.n)UKude kube ngoku anikaceli nto ngegama lam. Celani ke; niya kuphiwa, luze uvuyo lwenu lugqibelele.”({“Ngaloo mini aniyi kuba sandibuza nto. Ndithi kuni, inene, zonke izinto enithe nazicela kuBawo ngegama lam, woninika.' Ngokukwanjalo nani nixhalabile ngoku, kodwa ndophinda ndinibone, nize ke nivuye ngovuyo ekungekho bani unako ukuluhlutha kuni.4&aUmfazi uba sezintlungwini lakufika ixesha lokuba azale. Kodwa akuba emzele umntwana akabi sazikhumbula ezo ntlungu, kuphela nje uba novuyo kuba kuzelwe umntu ehlabathini.%%Ndithi kuni, inene, niya kulila nenze isijwili, kodwa ihlabathi lona liya kuvuya. Niya kuxhalaba, kodwa ukuxhalaba kwenu kojika kube luvuyo.C$UYesu wayesazi okokuba bafuna ukumbuza, waza wathi kubo: “Niyabuzana na ngale nto yokuba ndithe kwakufutshane anisayi kuba sandibona, kuthi kwakufutshane emva koko niphinde nindibone?{#oBabuzana ke besithi: “Ngaba uthetha ukuthini na xa athi ‘kwakufutshanenje’? Asiyiqondi into ayithethayo.”^"5Ke ngoko abanye kubafundi bathi omnye komnye: “Ngaba uthetha ukuthini xa athi kuthi kwakufutshanenje asisayi kuba sambona, kuthi kwakufutshane emva koko siphinde simbone, ekwathi kwayena uyemka esiya kuYise?”j!M“Kwakufutshanenje anisayi kuba sandibona, kuthi kwakufutshane emva koko niphinde nindibone.” Isizathu sokuba nditsho ukuthi izinto anichazela zona ziya kuba zezivela kum kukuba zonke izinto ezizezikaBawo zikwazezam.”Y+Yena uya kundenzela iwonga, kuba izinto anichazela zona ziya kuba zezivela kum.;o Xa ke athe wafika yena uMoya wenyaniso, uya kunikhokelela kuyo yonke inyaniso. Akayi kuthetha ngegunya elilelakhe, koko uya kuthetha izinto azivileyo, anichazele izinto ezizayo.Q “Ziseninzi izinto endinokuzithetha nani, kodwa zinganixaka okwangoku.?y umgwebo lo kukuba selegwetyiwe umphathi weli hlabathi.G ubulungisa obu kukuba ndisiya kuBawo, nize ningabi sandibona;*O isono esi kukuba bengakholwa kum;Uya kuthi ke akufika ababonise abantu beli hlabathi into esiyiyo isono sabo, into obuyiyo ubulungisa babo, nento okuyiyo ukugwetywa:"=Kodwa ndinixelela inyaniso; kunilungele ukuba ndimke. Ukuba andithanga ndemka, akayi kuza kuni uMmeli; kodwa ukuba ndithe ndemka, ndiya kumthumela kuni.T!kuba iintliziyo zenu zizaliswe bubuhlungu kukundiva ndinixelela ezi zinto.mSKodwa ngoku ndiyemka, ndiya kulowo undithumileyo. Akukho namnye kuni undibuzayo ukuba ndiya phi na,:mNdinixelela ezi zinto ukuze kuthi, lakufika ixesha lokuba ezi zinto bazenze, nikhumbule okokuba ndandinixelele.” “Ekuqaleni andinixelelanga ezi zinto, kuba bendikunye nani.REzo zinto baya kuzenza kuni, kuba bengamazanga uBawo, bengandazanga nam.Niya kusikwa *ezindlwini zesikhungo; ewe, kuya kufika ixesha lokuba bonke abanibulalayo bacinge ukuba bakhonza uThixo ngokwenjenjalo.? {“Ndinixelele ezi zinto ukuze ningahlehli elukholweni.@{Nani ke niya kungqina ngam, kuba beninam kwasekuqaleni.w“Ndakuba ndifikile kuBawo, ndonithumela uMmeli onguMoya wenyaniso ovela kuBawo. Xa athe wafika yena, wongqina ngam.Noko, bekumelwe kukuba njalo, ukuze lizaliseke ilizwi elibhaliweyo emthethweni wabo elithi: ‘Bandithiya kungekho sizathu mpela.’9kUkuba babengandibonanga ndisenza imisebenzi engazange yenziwa mntu, ngebengabanga natyala; kodwa bayibonile imisebenzi yam, kanti noko bandithiyile mna, bamthiyile naye uBawo.1 ]kuba ondithiyileyo mna uthiye kwanoBawo.} sUkuba bendingathethanga nabo, ngebengabanga natyala; kodwa ngoku abanandawo bangalandula ngayo malunga nesono sabo,X )Ezi zinto zonke baya kuzenza kuni ngenxa yam, kuba abamazi lowo undithumileyo.U #Likhumbuleni ilizwi endalithethayo kuni, ndisithi: ‘Akukho sicaka sikhulu kunenkosi yaso.’ Banditshutshisile mna; ke ngoko bonitshutshisa nani. Abayamkelanga imfundiso yam; neyenu ke abayi kuyamkela.% CUkuba beningabehlabathi, ihlabathi ngelinithanda okwabalo. Kodwa aningabo abehlabathi, kuba mna ndaninyula kulo ihlabathi. Kungoko linithiyileyo ihlabathi.W'“Ukuba ihlabathi lithe lanithiya, ze nikhumbule okokuba lathiya mna kuqala.9mNdiniwisela lo mthetho ke: ‘Thandanani!’ ”@yAsinini enanyula mna, ndim owaninyulayo nina. Ndanimisela okokuba niqhubele phambili, nivelise iziqhamo ezihlala zikho. Ke ngoko uBawo uya kuninika konke enithi nikucele egameni lam.&EAndisatsho kuni ukuthi nizizicaka, kuba isicaka asikwazi okwenziwa yinkosi yaso. Ndinibiza ngokuthi nizizihlobo, kuba ndinixelele konke endikuvileyo kuBawo.@{Nizizihlobo zam ke nina, ukuba niyayenza imiyalelo yam.kO Olona thando lukhulu umntu anokuzithanda ngalo izihlobo zakhe kukuba ubomi bakhe abuncamele zona.T! Umyalelo endiniyala ngawo ngowokuba nithandane njengoko mna ndanithandayo.hI “Ezi zinto ndizithethe kuni ukuze nibe novuyo enilunikwe ndim, luze uvuyo lwenu lugqibelele.'G Xa niyigcina imiyalelo yam, noba nihlala nikholose ngokuthandwa ndim. Xelisani mna endiyilulameleyo imiyalelo kaBawo, ndihlala ndikholose ngokuthandwa nguye.lQ Mna ndiyanithanda nina kwanjengoko uBawo andithandayo mna. Hlalani ke nikholose ngokuthandwa ndim.j~MUdumo lukaBawo luyatshatshela xa nivelisa iziqhamo ezininzi, nisenjenjalo kuba ningabafundi bam.r}]Xa nihleli nimanyene nam, nisoloko nisenza ngokwamazwi am, nocela nantoni na ke eniyifunayo, niyifumane.|Ongahlali emanyene nam uyalahlwa, afane nesebe elilahliweyo laza loma. Amasebe anjalo ayaqokelelwa, aphoswe emlilweni atshe.1{[“Ndim umdiliya; nina ningamasebe. Ohlala emanyene nam, ndibe mna ndihleli ndimanyene naye, uya kuvelisa iziqhamo ezininzi. Kaloku aninakwenza nento le nahlukene nam.fzEHlalani nimanyene nam, njengokuba nam ndihleli ndimanyene nani. Kaloku isebe alinako ukuvelisa isiqhamo ngokwalo lingahlalanga limanyene nomdiliya. Ngokukwanjalo ke nani aninakuvelisa siqhamo ningahlalanga nimanyene nam.@y{Nina ke senihlambulukile yimfundiso endinifundise yona.|xqOnke amasebe akum angavelisi siqhamo uyawasusa; onke avelisa isiqhamo uyawathena, ukuze avelise isiqhamo ngakumbi.9w o“Mna ndingumdiliya wenene; umlimi wawo nguBawo.v-kodwa ukuze ihlabathi liqonde ukuba ndiyamthanda uBawo, yaye ndisenza njengoko uBawo andiyaleleyo, ndithi kuni: ‘Phakamani, simke apha.’ ”duAAndisenakuthetha zinto zininzi nani, kuba selesiza umphathi weli hlabathi. Akanagunya kum,`t9Isizathu sokuba ndinixelele ezi zinto ngoku, zingekenzeki, kukuze zakwenzeka nikholwe.#s?Senditshilo kuni ukuthi ndiyemka, kodwa ndiya kuphinda ndibuyele kuni. Ukuba benindithanda ngenavuyayo nakuva ukuba ndiya kuBawo, kuba yena mkhulu kunam.qr[“Ndinishiya noxolo olulolwam, olungafani nakancinane nolweli hlabathi. Ze ningakhathazeki, ningoyiki.q-Ke uMmeli uMoya oyiNgcwele, lowo uBawo aya kumthuma egameni lam, uya kunifundisa zonke izinto, anikhumbuze ngako konke endithe ndanixelela kona.,pS“Ndinixelele oku ndisekunye nani.owLowo ungandithandiyo akakwenzi endikuthethayo. Kanti la mazwi eniwave ngam akamazwi am, koko ngakaBawo ondithumileyo. nWaphendula uYesu wathi kuye: “Lowo undithandayo uyawagcina amazwi am. Wothi uBawo amthande, size siye kuye, sihlale kunye naye.m)Waza uJudas, lowo ungenguye uSikariyoti, wathi kuye: “Nkosi, kutheni na le nto uza kuzibonakalisa kuthi, ungazibonakalisi kulo ihlabathi?”'lG“Lowo uyamkelayo imiyalelo yam ayigcine, nguye ondithandayo. Lowo ke undithandayo mna, uya kuthandwa nguBawo. Nam ndiya kumthanda, ndizibonakalise kuye.”NkNgaloo mini niya kuqonda okokuba ndikuBawo, nani nikum, nam ndikuni.j Selisondele ixesha lokuba ihlabathi lingabi sandibona. Kodwa nina niya kundibona, kuba mna ndiyaphila, naye nani niya kuphila.5ie“Ndiyabuya; andiyi kunishiya niziinkedama.6heLo Mmeli nguMoya wenyaniso, lowo ihlabathi lingenako ukumamkela, kuba lingenako ukumbona, lingamazi nokumazi. Nina ke niyamazi, kuba uhleli nani, eya kuba ngaphakathi kuni.[g/Wothi ke uBawo, ndakumcela, aninike omnye uMmeli, ukuze ahlale nani ngonaphakade.8fk“Ukuba niyandithanda noyigcina imiyalelo yam.;eqNantoni na eniyicela ngegama lam ndiya kuyenza.”ndU Ke ngoko nayiphi na into eniyicela kum ndiya kuyenza, ukuze uYise abonakalise amandla akhe ngoNyana.lcQ Inene, okholwayo kum uya kuzenza izinto endizenzayo, ade enze nezinkulu kunezi, kuba ndiya kuBawo.b Kholwani kwendikuthethayo xa ndithi ndikuye uBawo, ekum noBawo. Ukuba anikholwa kuba ndisitsho, kholwani ngenxa yezinto endizenzayo.(aI Ngaba akukholwa na okokuba mna ndikuye uBawo, abe noBawo ekum? Endikuthethileyo kuni ke andikuthethi kuphuma kum. Oko ndikwenzayo kwenziwa nguBawo ohleli kum.`/ Wathi kuye uYesu: “Kunini na ndikunye nani, Filipu; ngaba akukandazi? Lowo ubone mna, ubone uBawo. Utsho ngani wena ukuthi mandinibonise uBawo?Y_+UFilipu wabhekisa kuYesu, wathi: “Nkosi, khawusibonise uYihlo; kosanelisa.”V^%Nindazi nje mna, niyamazi noBawo. Ngoku ke niyamazi, nimbonile nokumbona.”w]gWaphendula uYesu wathi: “Ndim indlela, ndim inyaniso, ndim ubomi. Akukho namnye unokuya kuBawo engayi ngam.u\cWaza wathi uTomas: “Nkosi, singàzi nokwazi nje apho uya khona, singáthini ukuyazi indlela eya khona?”;[qNgoko ke niyayazi indlela eya apho ndiya khona.”wZgNdakuba ndimkile ke ndaya kunilungiselela indawo, ndiya kuza kuniphuthuma, nize nani nibe lapho ndikhoyo mna.eYCIkho indawo kowethu. Ukuba bekungenjalo ngendingàtsho ukuthi ndiya kunilungiselela indawo.GX “Musani ukukhathazeka; kholosani ngoThixo, nikholose nangam.W) &Wamphendula uYesu wathi: “Ngaba ukulindele ngenene ukufa ngenxa yam? Ndithi kuwe, inene, wobe sewundikhanyele kathathu ukukhala kwenkuku.”rV] %Wathi kuye uPetros: “Nkosi, kungani na ukuba ndingabi nakuya ngoku? Ndilindele nokufa ngenxa yakho!”(UI $USimon Petros wabuza kuYesu wathi: “Uza kuya phi na, Nkosi?” Waphendula uYesu wathi: “Apho ndiya khona akukabi nakuya okwangoku, kodwa wobe ulandele.”MT #Ukuba niyathandana, bonke baya kuqonda okokuba ningabafundi bam.”{So "Ndiniwisela umthetho omtsha, ndithi: Thandanani! Njengoko ndinithandileyo mna, nani thandanani kanye ngolo hlobo.=Rs !Bantwana bam, liphelile ixesha lam phakathi kwenu. Niya kundifuna, kodwa oko ndakuthethayo kumaJuda ndikuthetha nakuni ngoku, ndisithi: ‘Apho mna ndiya khona, aninakuya nina.’Q} Xa ke uThixo abonakalisa amandla akhe ngaye, wothi amnike ubungangamsha uNyana woLuntu, kwaye oko uza kukwenza kwangoku.P Akuba emkile uJudas, uYesu wathi: “Ngoku ke uza kunikwa ubungangamsha *uNyana woLuntu; uThixo uza kubonakalisa amandla akhe ngaye.\O1 Elamkele ke uJudas elo qhekeza lesonka, waphuma kwangoko. Ke kaloku kwakusebusuku.WN' Ekubeni yayigcinwa nguJudas ingxowa yabo yemali, abanye kubafundi babesithi uYesu umthuma ukuba aye kuthenga ezo zinto ziyimfuneko kwitheko *lePasika, okanye mhlawumbi uthi makaye kupha amahlwempu amalizo.TM! Kwakungekho namnye kwabo basetafileni owakuqondayo oko uYesu wayekuthetha.L! Kwathi kwangoko akulamkela elo qhekeza lesonka uJudas, wangenwa nguSathana. Waza wathi kuye uYesu: “Khawulezisa uyenze into oyenzayo.”=Ks Waphendula uYesu wathi: “Ngulowo ndiya kuthi ndakuba ndisithe nkxu isonka, ndimnike.” Waza wathatha iqhekeza lesonka, walithi nkxu, walinika uJudas, unyana kaSimon Sikariyoti.TJ! Lowo mfundi ke wagobela ngakuYesu, wathi: “Ngaba ngubani lowo, Nkosi?”YI+ waza uSimon Petros wanqwala kuye ukuba abuze ukuba ngaba uYesu uthetha bani na.TH! Ke omnye umfundi kaYesu, lowo wayethandwa nguye, wayehleli ecaleni kwakhe,]G3 Baza bajongana abafundi bakhe, bengazi mpela okokuba ngubani na lowo athetha ngaye.F Akuba uYesu etshilo, wakhathazeka kakhulu, waza wabaqononondisa esithi: “Ndithi kuni, inene, omnye kuni apha uza kundingcatsha.”mES Inene, lowo umamkelayo endimthumileyo, wamkela mna; ke owamkela mna, wamkela lowo undithumileyo.”iDK Ndinixelele kungekenzeki, ukuze kuthi, kwakuba kwenzekile, nikholwe okokuba ndinguye endinguye.C7 “Andibhekisi kuni nonke. Ndiyabazi abo ndibanyulileyo, kodwa imelwe kukuzaliseka le ndawo eziBhalweni ithi: ‘Lowo utyayo kunye nam undivukele.’FB Nivile ke. Hayi uyolo lwenu xa nithe nawulandela lo mzekelo.|Aq Ndithi kuni, inene, akukho sicaka singaphezu kwenkosi yaso, kungekho nothunyiweyo ongaphezulu kwalowo umthumileyo.M@ Ndinenzele umzekelo, ukuze nani nenze njengoko mna ndinibonisileyo.?w Ke ngoko, ukuba mna endiyiNkosi noMfundisi wenu, ndithe ndahlamba iinyawo zenu, nani ke nimelwe kukuhlambana iinyawo.e>C Nindibiza ngokuthi: ‘Mfundisi,’ okanye: ‘Nkosi’. Niyakholisa ukutsho, kuba kunjalo.-=S Akuba uYesu ezihlambile iinyawo zabo, ephinde wasinxiba isambatho sakhe sangaphezulu, waya kuhlala phantsi, wathi kubo: “Ngaba niyayiqonda na into endiyenzileyo?b<= UYesu wayeselemazi lowo uza kumngcatsha, kungoko watshoyo ukuthi abahlambulukanga bonke.&;E UYesu wathi kuye: “Oselehlambe umzimba, uswele kuphela okokuba ahlanjwe iinyawo, ukuze ahlambuluke wonke. Nani ke nihlambulukile, kodwa aninjalo nonke.”~:u Waza uSimon Petros wathi kuye: “Nkosi, xa kunjalo, sukundihlamba iinyawo zodwa, selundihlamba izandla nentloko.”*9M Wathi kuye uPetros: “Nokuba sekutheni, ngekhe zihlanjwe nguwe iinyawo zam.” UYesu wamphendula wathi: “Ukuba andithanga ndikuhlambe, awunabudlelane nam.”k8O Waphendula uYesu wathi kuye: “Okwangoku akukayazi into endiyenzayo, kodwa uza kube uyiqonde.”]73 Akufika kuSimon Petros, yena wathi kuYesu: “Nkosi, uza kuhlamba nezam iinyawo?”g6G wagalela amanzi ekomini, wahlamba iinyawo zabafundi bakhe, ezisula ngetawuli awayeyibhinqile.f5E Waza ke uYesu waphakama etafileni, wakhulula isambatho sakhe sangaphezulu, wabhinqa itawuli, 4  33 Ngokuhlwa uYesu nabafundi bakhe babesetafileni besitya. Umtyholi wayeselekufakile entliziyweni kaJudas, unyana kaSimon Sikariyoti, okokuba angcatshe uYesu. UYesu wayesazi ukuba uYise uzinikele ezandleni zakhe zonke izinto; esazi okokuba yena uvela kuThixo, kwaye uya kuThixo.Z2 / Laliselisondele itheko *lePasika. UYesu ke wayesazi okokuba lifikile ixesha lokuba anduluke kweli hlabathi, aye kuYise. Wayesoloko ebathanda abo bangabakhe kweli hlabathi, wabathanda kwada kwaba sekugqibeleni.1/ 2Ndiyazi ke okokuba lo myalelo wakhe ububomi obungonaphakade. Ke ngoko into endiyithethayo kuphela yileyo uBawo andiyalele ukuba mandiyithethe.” 0 1Kaloku mna andithethanga nto ivela kum; nguBawo ngokwakhe, yena ondithumileyo, ondiyalele okokuba mandithini, ndithethe ntoni na./ 0Ukho omgwebayo lowo ungandifuniyo, ongawamkeliyo amazwi am. Ilizwi endilithethileyo lilo eliya kumgweba ngomhla wokugqibela.u.c /Lowo uwevayo amazwi am, aze angawagcini, akagwetywa ndim. Andizanga kuligweba ihlabathi; ndize kulisindisa.b-= .Mna ndilukhanyiso; ndize ehlabathini ukuze bonke abakholwayo kum bangahlali ebumnyameni.9,m -Lowo undibonayo mna, ubona nalowo undithumileyo.+{ ,Watsho ngelivakalayo uYesu, wathi: “Lowo ukholwayo kum, akakholwa kum nje kodwa, koko ukholwa nakulowo undithumileyo.O* +Babexabise kakhulu ukunconywa ngabantu ngaphezu kokunconywa nguThixo.()I *Noko ke into eninzi yeenkokheli zamaJuda yakholwa kuYesu, kodwa ngenxa *yabaFarasi aba bantu abazange bathethe ngaloo nto, hleze basikwe *endlwini yesikhungo.R( )UIsaya watsho kuba wabubona ubungangamsha bukaYesu, waza wathetha ngaye.$'A (“UThixo ubamfamekisile, ubaqaqadekisile, hleze babone ngamehlo, baqonde ngengqondo: ‘Baze babuyele kum,’ utsho uThixo, ‘ndize ndibaphilise.’ ”J&  'Abakholwanga ke, njengoko atshoyo nakwenye indawo uIsaya ukuthi:0%Y &Le nto yênzeka izalisekisa oko kwathethwayo *ngumshumayeli uIsaya esithi: “Nkosi, ngubani na okholiweyo ludaba lwethu? Amandla eNkosi ngaba atyhileke kubani na?”R$ %Nangona uYesu wayenze imiqondiso engako phambi kwabo, abakholwanga kuye.#} $Hlalani nithembele kulo ukhanyiso ngoku nisenalo, ukuze nibe ngabantu bokukhanya.” Akuba etshilo uYesu wazimela wemka.V"% #Waza uYesu wathi kubo: “Aliselide ixesha ninalo ukhanyiso. Ke ngoko hambani ekukhanyeni, nisenalo nje ukhanyiso, hleze ubumnyama buniqubule, kuba lowo uhamba ebumnyameni akayiqondi indlela ahamba ngayo.V!% "Isihlwele ke saphendula sathi: “*IziBhalo zithi *uKrestu uya kuhlala nathi kude kube nîni. Ungathini ke wena ukuthi *uNyana woLuntu umelwe kukuphakanyiswa emke? Kakade ngubani yena lo Nyana woLuntu?”= u !Esitsho nje, wayebaqondisa ngendlela aza kufa ngayo.a; Mna ke, ndakuba ndithe ndaphakanyiswa ndemka emhlabeni, ndiya kubatsalela kum bonke.”hI Lithwasile ngoku ixesha lokugwetywa kweli hlabathi; umphathi weli hlabathi uza kukhiqwa ngoku.b= Kodwa uYesu wathi kubo: “Eli lizwi alivakalanga ngenxa yam, koko livakale ngenxa yenu.jM Isihlwele sabantu ababemi apho sathi liyaduduma, abanye besithi isithunywa sezulu sithethe naye.6e Ke ngoko ndithi: ‘Bawo, zibonakalise into oyiyo wena.’ ” Kwavakala ilizwi, liphuma ezulwini, lisithi: “Ndizibonakalisile, ndibe ndisaya kuphinda ndizibonakalise.”M “Intliziyo yam ikhathazekile ngoku. Ndingathini kodwa? Kuthi mandithi: ‘Bawo, ndisindise, ulidlulise kum eli xesha’? Hayi, mandingatsho, kuba kwakungenxa yoku ukuba ndifikelele kweli xesha.yk Lowo usisicaka sam makandilandele, abe kunye nam apho ndikhoyo. Osisicaka sam ke uya kunikwa imbeko nguBawo.” Lowo ubukokosayo ubomi bakhe, wolahlekelwa bubo; kanti lowo ubuncamayo kweli hlabathi, wohlala enabo kude kube kwelizayo.# Inene, ukuba ukhozo lwengqolowa aluthanga lufakwe emhlabeni lufe, lohlala lungabi nto; kodwa ukuba luthe lwafa, luvelisa isiqhamo ngakumbi.s_ Wabaphendula uYesu wathi: “Lifikile ngoku ixesha lokuba ubungangamsha bakhe *uNyana woLuntu bubonakale.T! UFilipu waya kuxelela uAndreya, baza bahamba bobabini baya kuxelela uYesu.nU Ke wona aya kuFilipu, lowo waseBhetesayida eGalili, acela esithi: “Nkosi, sifuna ukubona uYesu.”hI Kwakukho namaGrike phakathi kwabo bantu babeye kunqula eJerusalem ngexesha lomsitho *wePasika.pY Baza *abaFarasi bathethana besithi: “Khangelani, yeyele ngomkhono! Nanko elandelwa lilizwe lonke!”c? Ke ngoko indimbane yaya kumhlangabeza uYesu, kuba yayivile ngokwenza kwakhe loo mqondiso.y Abantu ababekho oko uYesu wambizayo uLazaro ukuba aphume engcwabeni, emvusa ekufeni, babebabalisela abanye ngaloo nto.9k Abafundi bakhe abazange bayiqonde le nto kuqala, kodwa kwathi akuba uYesu evukile ekufeni, bakhumbula okokuba iziBhalo ziyakuxela oku, bakhumbula nokokuba bamenzele oku kanye.ve “Sukoyika, sixeko saseZiyon. Khangela, uKumkani wakho uza kuwe ekhwele idonki, ithole lento ebotshwayo.”[ / UYesu wafumana idonki eselula, wakhwela kuyo, njengoko zitshoyo *iziBhalo ukuthi: - yaxhuzula amasebe emithi yamasundu, yamhlangabeza, yakhwaza isithi: “Camagu! Makabongwe lowo uzayo egameni leNkosi, uKumkani wakwaSirayeli!”f E Ngengomso indimbane yabantu ababeze kwitheko *lePasika, yeva okokuba uYesu uyeza eJerusalem,F  kuba ngenxa yakhe amaJuda amaninzi ayeguquka akholwe kuYesu.K  Babhunga ke ababingeleli abaziintloko okokuba bambulale noLazaro,!; Yeva ke indimbane yamaJuda okokuba uYesu useBhetani, yaya khona, ingayi kubona uYesu kuphela, koko isiya kubona noLazaro, lowo uYesu wamvusayo ekufeni.H  Amahlwempu aya kuhlala ekho, kodwa aniyi kuhlala ninam mna.”pY Kodwa uYesu wathi: “Myeke; sukumkhathaza. Esi siqholo ebesigcinele ukulungiselela ukungcwatywa kwam.'G Esitsho nje, kwakungekuko okokuba ebewakhathalele amahlwempu, koko wayesitsho kuba wayelisela. Ingxowa yabo yemali yayiphathwa nguye, emana ukucuntsula kuyo.uc “Kutheni esi siqholo singàthengiswa ngamakhulu amathathu eerandi nje, ize loo mali inikwe amahlwempu?”_7 Ke ngoko omnye wabafundi bakaYesu, uJudas Sikariyoti, lowo wayeza kumngcatsha, wathi:} UMariya wathatha amafutha angangxengwanga esiqholo esiyinadusi, abunzima bungaphezulwana kwamakhulu amathathu eegram, axabiso likhulu, wathambisa ngawo iinyawo zikaYesu, wazisula ngeenwele zakhe. Yatsho indlu yazala livumba elimnandi lesiqholo eso.wg Walungiselelwa isidlo ke uYesu, waza uMarta wabaphakela, uLazaro engomnye wababehleli etafileni kunye noYesu.  Ngosuku lwesithandathu phambi *kwePasika uYesu waya eBhetani, apho wayehlala khona uLazaro, lowo uYesu wayemvuse ekufeni.  9Ababingeleli abaziintloko nabaFarasi babeyalele okokuba ukuba kukho bani waziyo apho uYesu akhoyo, kufuneka axele, ukuze bambambe.~ 8Babemfuna uYesu; baza bathi bakuhlangana endlwini kaThixo, bamana bebuzana besithi: “Nithini na? Makube akezi ePasikeni?”%}C 7Itheko lamaJuda ekuthiwa *yiPasika, lalisondele; baza ke baba baninzi abaphuma kuloo mimandla, besiya eJerusalem ngaphambi kwePasika, ukuze bazihlambulule.(|I 6Ke ngoko uYesu akabanga sahamba ekuhleni kwelakwaJuda, kodwa wemka waya ngasentlango, kwidolophu ekuthiwa yeyakwaEfrayim, wahlala khona apho enabafundi bakhe.X{) 5Kwathi ke ukususela ngaloo mini iinkokheli zamaJuda zabhunga ukumbulala uYesu.kzO 4engafeli lona kuphela, koko efela bonke abantwana bakaThixo abathe saa, ebahlanganisela ndawonye.y 3Oku akakuthethanga kuphuma kuye. Watsho kuba wayengumbingeleli omkhulu ngaloo nyaka, ebhengeza okokuba uYesu wayeza kulufela uhlanga,uxc 2Aniqondi na okokuba kunilungele ukuba umntu omnye afele abantu, kunokuba kutshatyalaliswe uhlanga lonke?”lwQ 1Omnye wabo, uKayafa, owayengumbingeleli omkhulu ngaloo nyaka, wathi: “Anikayiqondi mpela le nto!v- 0Ukuba sithe samyeka waqhuba ngolu hlobo, bonke baya kukholwa kuye, aze eze amaRoma, ayidilize *indlu kaThixo, alutshabalalise uhlanga lwethu.”u- /Ke ngoko abaFarasi nababingeleli abaziintloko babiza intlanganiso *yeBhunga, bathi: “Makuthiweni na? Nanku lo mntu esenza imiqondiso emininzi.Qt .Kodwa athile kuwo abuyela *kubaFarasi, abaxelela oko uYesu akwenzileyo.qs[ -Into eninzi yaloo maJuda awayeze kukhuza uMariya, ithe yakukubona oko uYesu akwenzileyo, yakholwa kuye.r# ,Waphuma umfi, izandla neenyawo zithandelwe ngamalaphu elinen, ubuso bujikelwe ngeqhiya. Wathi kubo uYesu: “Mkhululeni, nimyeke ahambe.”Jq  +Akuba etshilo wadanduluka wathi: “Lazaro, phuma engcwabeni!”p5 *Mna ke bendisazi ukuba uhlala undiva, kambe ke nditsho ngenxa yale ndimbane yabantu ixhontelene apha, khon' ukuze ikholwe ukuba ndithunywe nguwe.”eoC )Balisusa ke ilitye, waza uYesu wakhangela phezulu, wathi: “Bawo, ndiyabulela kuba undiva.onW (UYesu wathi kuye: “Bendingatshongo na kuwe okokuba uya kuwabona amandla kaThixo ukuba uyakholwa?” m 'Waza wathi uYesu: “Lisuseni ilitye.” Wathi uMarta, udade bomfi: “Nkosi, selenevumba, kuba seleneentsuku ezine eswelekile.”sl_ &Esachukumiseke njalo entliziyweni uYesu, waya engcwabeni. Ingcwaba eli lalingumqolomba, livalwe ngelitye.tka %Ke amanye kuwo athi: “Wawavula nje amehlo emfama, ngaba ebengenako ukwenza ukuba noLazaro angabhubhi?”Gj $Ke ngoko amaJuda athi: “Khanikhangele ukumthanda kwakhe!”!i= #Zehla iinyembezi kuYesu.Kh "wathi: “Nimngcwabe phi?” Bathi: “Nkosi, yiza sikubonise.”rg] !Wathi uYesu akumbona elila, namaJuda abeze naye elila, wachukumiseka entliziyweni, wakhathazeka kakhulu,f) UMariya waya kulaa ndawo wayekuyo uYesu, wafika waziphosa ezinyaweni zakhe, wathi kuye: “Nkosi, ukuba ubukho, ngengabhubhanga umnakwethu.”e Ke amaJuda lawo awayekunye noMariya endlwini, eze kukhuza, athi akubona ephakama kamsinya, aphuma amlandela. Ayeba uya kulila engcwabeni.^d5 UYesu ke wayengekangeni edolophini, kodwa wayesekuloo ndawo wayedibene kuyo noMarta.Gc Akukuva oko uMariya, wakhawuleza waphuma, wahlangabeza uYesu.{bo Akuba etshilo uMarta, wemka waya kubizela bucala udade wabo uMariya, wathi kuye: “Umfundisi ukho; uyakubiza.”a Waza wathi kuye: “Ewe, Nkosi. Sendoyisekile; ndiyavuma okokuba wena unguye *uKrestu, uNyana kaThixo, lowo umelwe kukuza ehlabathini.”\`1 Wonke odla ubomi ekholwa kum, soze afe naphakade. Ke wena ngaba uyakholwa koku?”j_M Waza wathi kuye uYesu: “Ndim uvuko; ndim ubomi. Lowo ukholwayo kum wodla ubomi nokuba ebefile.s^_ Wathi kuye uMarta: “Ndiyazi okokuba uya kubuya avuke xa kuvuswa bonke abafileyo ngomhla wokugqibela.”A]} Waza wathi kuye uYesu: “Umnakwenu uya kubuya avuke.”S\ Kodwa nangoku ndiyazi ukuba uThixo wokunika nantoni na oyicelayo kuye.”W[' Waza wathi uMarta kuYesu: “Nkosi, ukuba ubukho, ngengabhubhanga umnakwethu.^Z5 Akuva uMarta okokuba uYesu uyeza, wamhlangabeza, kodwa yena uMariya wasala endlwini._Y7 kwaza kwafika amaJuda amaninzi, eze kukhuza ooMarta noMariya ngokusweleka komnakwabo.UX# IBhetani yayikufuphi neJerusalem, umgama onganeno kweekhilomitha ezintathu,WW' Kwathi akufika uYesu, wafumana ukuba uLazaro seleneentsuku ezine engcwatyiwe.dVA Ke ngoko uTomas, uWele, wathi kwabanye abafundi: “Masiye nathi, size sife kunye naye.”iUK kodwa ngenxa yenu ndiyavuya ngokungabikho kwam khona, ukuze nikholwe. Ngoko ke, masiye kuye.”DT Ke ngoko wabaxelela ngokuphandle, wathi: “ULazaro ufile;qS[ Kanti ke uYesu wayethetha okokuba uLazaro uswelekile, kodwa bona babeba uthetha ukuthi ulele ubuthongo.IR  Baza bathi kuye abafundi: “Nkosi, ukuba ulele, uya kuvuka.”\Q1 Akuba etshilo, waqokela wathi: “Umhlobo wethu uLazaro ulele; ndisaya kumvusa.”ZP- Kodwa ukuba uhamba ebusuku, uyakhubeka; kuba akukho kukhanya kumkhanyiselayo.”!O; Wabaphendula uYesu wathi: “Ilanga liyavela, litshone, anditsho? Ke ukuba umntu uhamba emini, akakhubeki; kuba ukhanyiselwa lukhanyiso lweli hlabathi. N  Ke ngoko bathi kuye abafundi: “Mfundisi, ebesand' ukufuna ukukugibisela ngamatye nje amaJuda, ungáthini ukubuya uye khona?”NM Emva koko wathi kubafundi bakhe: “Masiphinde siye kwelakwaJuda.”OL wahlala iintsuku zambini kuloo ndawo weva ekuyo ngokugula kukaLazaro.IK  Ngoko ke, nangona uYesu wayebathanda ooMarta noMariya noLazaro,J) Akuyiva loo nto, wathi uYesu: “Oku kugula akuyi kuphelela ekufeni, koko kuya kubonakalisa amandla kaThixo, aze uNyana kaThixo abe nodumo.”aI; Ke ngoko oodade wabo aba bathumela kuYesu, besithi: “Nkosi, umhlobo wakho uyagula.”H+ UMariya lo ngulowa wayithambisayo iNkosi ngamafutha aqholiweyo, waza wazisula ngeenwele zakhe iinyawo zayo. Lo Lazaro wayegula wayengumnakwabo.bG ? Kwakukho mntu uthile ugulayo, uLazaro. WayengowaseBhetani kuloMariya noMarta oodade wabo.4Fc *Abantu abaninzi ke balapho bazinikela kuye.E! )Kweza abantu abaninzi kuye, bathi: “UYohane okunene akazange enze namnye umqondiso, kodwa konke awakuthethayo ngalo mntu kuyinyaniso.”fDE (wabuya wemka waya phesheya kweJordan, apho wayebhaptiza khona kuqala uYohane, wahlala khona.BC 'AmaJuda azama kwakhona ukumbamba uYesu, kodwa wawaphepha,B# &kodwa ukuba ndiyawenza, bamkeleni ubungqina bezenzo zam, nokuba ananeliseki ndim. Ke ngoko noqonda nazi okokuba uBawo ukum, nam ndikuye.”MA %Ukuba andiwenzi umsebenzi endithunywe wona nguBawo, sanukundamkela;"@= $Ningáthini ke ukuthi mna ndithetha into emanyumnyezi ngoThixo, xa ndithi ndinguNyana kaThixo, mna ndamiselwayo nguBawo, ndathunyelwa ehlabathini nguye? B~~~}Q||4{zzyy`xxx3ww;vvulutssLrr=qqppoo0nmmlll)kkjj*ihggKffBf eeaddacZbbb2aa `C__^+]]Q\\_[ZZYXXSWWWVV)UTT8SSyRRiRQPLOOANN]MMsMLLpLKKnKGJJIIIHH>:==b<;;X::99188n76544D33)211B00/J.i--S,,b++4**)(}('x&&k%%?$w##"!!l   iV{u'"qVakLDT  }  _ q-hNn[g.GNayibulala imbangi yobomi; ke yena uThixo wayivusa ekufeni. Yeyona nto singqina yona ke leyo.e-CNamkhanyela umnyulwa olilungisa! Endaweni yakhe nacela uPilato ukuba anikhululele isihange.D, UThixo ka-Abraham, kaIsake, kaYakobi, uThixo woobawo bethu, ngesi senzo usinike iwonga isicaka sakhe uYesu. Nina namnikela namkhanyela phambi koPilato, nangona yena wayefuna ukumkhulula.\+1 Akubabona abantu, uPetros wabhekisa kubo wathi: “MaSirayeli, kungani ukuba inimangalise le nto? Khona kutheni ukuba nisijonge ngathi wenziwe ngamandla ethu nangokwethu ukukholeka kuThixo ukuba ahambe lo mntu?* Njengoko le ndoda yathi nca kuPetros noYohane, basuka abantu beza begxalathelana kubo bemangalisiwe evarandeni ekuthiwa yekaSolomon.){ Baqonda ukuba ngulaa mngqibi wayedla ngokuhlala eSangweni eLihle lendlu kaThixo, bonke bathi manga yinto eyenzeke kuye.@({ Bonke abantu ababelapho bayibona ihamba ibulela uThixo.'wYatsho umtsi, yema ngeenyawo, yahamba-hamba. Yaza yangena nabo endlwini kaThixo, ihamba itsiba-tsiba, ibulela uThixo.r&]Akuba etshilo, wayibamba ngesandla sokunene, wayiphakamisa. Ngoko nangoko iinyawo namaqatha ayo omelela.%7Uthe uPetros: “Imali andinayo, kodwa ndiza kukunika into endinayo – egameni likaYesu Krestu waseNazarete, ndithi kuwe: ‘Phakama, uhambe.’ ”;$qYajonga kubo ke ilindele into abaza kuyinika yona.<#sBayijonga, waza uPetros wathi: “Khangela apha!”B"Yakubona uPetros noYohane bengena, yacela ukuba bayilize.B!}Apho esangweni lendlu kaThixo ekwakusithiwa liSango eLihle, kwakukho indoda eyayisisiqhwala kwasekuzalweni kwayo. Yayidla ngokusiwa khona yonke imihla ukuze icele amalizo kwabangenayo.y  mNgamhla uthile uPetros noYohane baya *endlwini kaThixo ngexesha lomthandazo, ngentsimbi yesithathu emva kwemini.pY/bembonga uThixo, bamkelekile kubantu bonke. Mihla le uThixo wayelongeza inani labo ngabo basindiswayo.ve.Imihla ngemihla babehlangana rhoqo *endlwini kaThixo, babuye batye kunye emakhaya bechwayitile bebelezelana,[/-Babethengisa ngempahla yabo, babelane ngemali leyo ngokweentswelo zomntu ngamnye.W',Bonke abakholwayo bahlala bebambene, bedlelana ngezinto abanazo omnye nomnye.c?+Imiqondiso nemimangaliso emininzi awayenza *ngabathunywa uThixo yatsho yabakhohla abantu.wg*Babehlangana rhoqo, bedlelana ngokuphulaphula iimfundiso zabathunywa, nangokuqhekeza isonka, nangokuthandaza.~u)Abantu abaninzi balwamkela olu daba, baza babhaptizwa. Baba ngamawaka amathathu abantu abongezelelwayo enanini labo.(Wathetha wophela ke uPetros ebaluleka esithi: “Zahlukaniseni naba bantu bakhohlakeleyo, khon' ukuze ningehlelwa sisohlwayo sabo.”  'Kuba isithembiso esenziwa nguThixo senzelwa nina nabantwana benu, kwanâbo bakude, bebonke abo iNkosi uThixo wethu ibabizayo.”/W&Wathi uPetros kubo: “Guqukani ezonweni zenu nonke ngabanye, nibhaptizwe egameni likaYesu Krestu, ukuze nixolelwe izono zenu, nize namkele isipho soMoya oyiNgcwele.1%Yabahlabanisela kakhulu intetho kaPetros abantu, bakuba beyivile; baza bathi kuPetros *nabathunywa ababenaye: “Kufuneka senze ntoni, mawethu?” $“Ngenxa yoko qinisekani, mzi kaSirayeli, ukuba lo Yesu enambethelela emnqamlezweni, uThixo ummisele wayiNkosi *ekwanguKrestu.”0[#lo gama ndikoyisela iintshaba zakho.’"Kaloku uDavide akanyukelanga ezulwini yena ngokwakhe, koko uthi: “ ‘INkosi yathi eNkosini yam: Hlala ngakum kweli wonga'G!Njengoko anyuselwe ewongeni kuThixo, wamkele uMoya oyiNgcwele, lowo wathenjiswayo nguYise. Le nto ke niyibonayo niyivayo ngoku kukugalelwa kwaloo Moya kuthi.X) UThixo ke wamvusa ekufeni lo Yesu; saye ke thina sonke singamangqina aloo nto.Walubona ke kwangaphambili uvuko lukaKrestu, wathetha ngalo, exela ukuba akayi kuyekwa kwelabafileyo, futhi engayi kubola.Njengokuba *wayengumshumayeli, wayesazi isithembiso sokuba uThixo wafunga ukuba omnye kubazukulwana bakhe uya kuba ngukumkani njengaye. #“Mawethu, mandithethe ngokucacileyo kuni ngokhokho wethu uDavide. Yena wafa, waza wangcwatywa; yaye nengcwaba lakhe lilapha unanamhlanje.X )Undazisile iindlela zobomi; ndaye ndiya kuzala luvuyo ngenxa yobukho bakho.’p Ykuba akuyi kuwuyeka kwelabafileyo umphefumlo wam, ungayi kusiyeka sibole isicaka sakho esikholekileyo.} sKungoko yagcobayo intliziyo yam, ndathetha ndinemivuyo. Ngaphezu koko ndiya kuhlala ndinethemba lokuba andiyi kufa,# ?Kaloku uDavide uthi ngaye: “ ‘Ndasoloko ndiyibona iNkosi iphambi kwam ngamaxesha onke. Yintonga yam yasekhosi iNkosi, ngoko andiyi kuchukunyiswa nto.oWUThixo ke yena wamvusa, wamkhulula kwiintlungu zokufa, kuba ukufa kwakungenawo amandla okumbophelela.,QLo Yesu ke, wanikelwa kuni ngokuthanda nangokwazi kukaThixo, nambulala ngokumnikela ukuba abethelelwe emnqamlezweni ngabantu abangawukhathalelanga umthetho wethu.y“MaSirayeli, phulaphulani la mazwi: UYesu waseNazarete yindoda eyâlathwa nguThixo, yaza yabonakaliswa ngemisebenzi yamandla nemimangaliso nangemiqondiso awayenzayo uThixo ngayo. Nani ngokwenu niyayazi loo nto, kuba yenzeka phakathi kwenu apha.J Kananjalo nabani na othe wabiza igama leNkosi uya kusindiswa.’{Ilanga liya kujika libe bubumnyama, inyanga ibe bomvu njengegazi, phambi kokufika kwaloo mhla mkhulu udumileyo weNkosi.Ndiya kwenza imiqondiso esibhakabhakeni phezulu, nezimanga emhlabeni phantsi. Kuya kubakho igazi nomlilo nentshinyela yomsi.eCEwe, nezicaka nezicakazana zam ndiya kuzigalela ngoMoya wam ngaloo mihla, zize zishumayele.Z-“ ‘Yiyo le into endiya kuyenza ngemihla yokugqibela;’ utsho uThixo: ‘Ndiya kugalela uMoya wam kulo lonke uluntu, oonyana neentombi zenu zishumayele, abafana babone imibono, amaxhego aphuphe amaphupha.Mkoko le nto yenzekayo yileya yaxelwa *ngumshumayeli uJoweli esithi:X)La madoda akanxilanga njengoko niba kunjalo nina, kuba kusekusasa ngentlazane,V~%Waphakama uPetros, wabhekisa ebantwini, ethetha egameni labafundi abalishumi elinambini, wathi: “Mawethu, maJuda, nani nonke bemi baseJerusalem, phulaphulani nibeke iindlebe, nantsi indawo emaniyiqonde:B} Abanye baphoxisa ngabo, bathi: “À, suka! Banxilile!”W|' Bethe nqa ke bexakiwe, babuzana bathi: “Awu! Ngaba ithetha ntoni le nto?”{ SingamaJuda nabangeni buJudeni, amaKrete nama-Arabhu. Siyabeva beyithetha ngeelwimi zethu imisebenzi yamandla kaThixo.”hzI eFrigi nasePamfili, naseJiputa nabemimandla yaseLibhiya engaseKirene, nabahambi abavela eRoma.zym Thina singamaParti, namaMedi, namaElam, nabaseMesopotami, nabakwaJuda, nabaseKapadoki; singabasePonto naseAsiya,Ux#Ke, kutheni le nto sonke ngabanye sibeva bethetha nathi ngolwimi lweenkobe?GwBethe khumnqa, bathi: “Okunene aba bantu ngamaGalili bonke! vBakukuva oko kwakusenzeka, kwahlanganisana indimbane yabantu, bonke bemangalisiwe kukuva abalandeli bakaYesu bethetha iilwimi zabo.}usEJerusalem apho kwakukho amaJuda, abantu ababenenzondelelo ngezinto zikaThixo, bevela kuzo zonke izizwe zehlabathi.htIBazaliswa ke bonke nguMoya oyiNgcwele, baza bathetha ngalwimi zimbi, njengoko uMoya wabaphayo.fsEKwabonakala amadangatye angathi ziilwimi, laza lalelo idangatye lahlala kumntu ngamnye kubo.r Ngesaquphe beva isandi esingathi kukuza komoya omkhulu, uvuthuza esibhakabhakeni. Sayizalisa indlu ababehleli kuyo isandi eso.Dq Ekufikeni komhla *wePentekoste babehlangene ndawonye bonke.p 3Abhalwa ke la magama omabini, kwenziwa *amaqashiso, kwaphumelela elikaMatiya; waza wabalelwa ekubeni ngumthunywa kunye nabanye abalishumi elinanye.oo Ykwisikhundla sokukukhonza *ingumthunywa, eso satyeshelwa nguJudas ukuze aye kuloo ndawo imfaneleyo.”n 9Bathandaza ke benjenje: “Nkosi, wena uzaziyo iingcinga zeentliziyo zabantu bonke, sahlulele phakathi kwala madoda mabini, usibonise eyona uyinyulele m Baza baphakamisa amagama amadoda amabini: uJosefu owayesaziwa ngokuba nguBharsabha, obizwa nangokuba nguYusto, kwakunye noMatiya.l  Tk #“Ngoko ke, makubekho enye indoda ethatha indawo yakhe. Kufuneka ibe ngumntu obesoloko ekunye nathi ngalo lonke elaa xesha iNkosi yayijikeleza phakathi kwethu; umntu owayekho ukususela kanye ngelaa xesha uYohane wayebhaptiza, kude kuze kuthi gaa ngomhla wonyuko. Nguloo mntu ke onokungqina kunye nathi ngokuvuka kweNkosi yethu.”Cj “Kuba kaloku kwiNcwadi yeeNdumiso kubhalwe kwathiwa: “ ‘Mawube linxiwa umzi wakhe; makungahlali nabani kuwo.’ “Kwakhona kuthiwa: “ ‘Masithathwe ngomnye isikhundla sakhe.’i +Le ntlekele yaduma kulo lonke elaseJerusalem; baza bayithiya igama loo ndawo, bathi yiAkeldama ngolwini lwabo, igama elithetha umhlaba wegazi.) h Kaloku le ndoda yathenga umhlaba ngaloo mali yayifumana ngenkohlakalo. Yawa ngesisu, sagqabhuka, zaphalala izibilini kuloo ndawo.Kg UJudas lo ebengomnye wethu, enenxaxheba kulo msebenzi sikuwo.” (9f m“Madoda, mawethu, bekufanelekile ukuba kuzaliseke okwathethwa nguMoya oyiNgcwele, esebenzisa uDavide ukuxela okuya kwenzeka kuJudas, lowo wabakhokelela kuYesu abo bambambayo.e Ngaloo mihla xa babehlangene ndawonye abakholwayo bemalunga nekhulu elinamashumi amabini bebonke, waphakama uPetros, wathi:xd kBonke aba babezingisa ukuthandaza ngamxhelo mnye, kukho namanina, ekho noMariya unina kaYesu nabantakwabo-Yesu.c y Bakungena esixekweni, banyukela egumbini eliphezulu, apho babehlala khona. YayinguPetros, noYohane, noYakobi, noAndreya; uFilipu noTomas; uBhartolomeyu noMatewu; uYakobi unyana ka-Alifeyu, noSimon iTsha-ntliziyo, kwakunye noJudas unyana kaYakobi.b { Baza babuyela eJerusalem, bevela entabeni ekuthiwa yeyeMinquma, ekufuphi neJerusalem umgama omalunga nekhilomitha enye.+a Q abuza athi: “Madoda, maGalili, nimele ntoni apha nikhangele phezulu nje? UYesu lo nimbone enyuselwa ezulwini, uya kubuya kwangolu hlobo nimbone esimka ngalo.”z` o Besakhangele ukumka kwakhe, bondele esibhakabhakeni apho, nango amadoda amabini, ambethe ezimhlophe, emi ngakubo,k_ Q Akuba etshilo uYesu, wanyuselwa ezulwini, bejongile abafundi bakhe. Lamsitha ilifu, ababa sambona.:^ oNina niya kunikwa amandla, akufika kuni uMoya oyiNgcwele, nindingqinele ebantwini baseJerusalem, nabakulo lonke elakwaJuda, nabaseSamariya, kude kuse naseziphelweni zomhlaba.”g] IUYesu uphendule wathi: “Asiyondawo yenu ukuwazi amathuba namaxesha uBawo agqiba yedwa ngawo.\ }Xa babendawonye, abathunywa bambuza uYesu besithi: “Nkosi, ngaba uza kulubuyisela kwangoku na ulawulo kumaSirayeli?”[ }Kaloku uYohane yena wayebabhaptiza ngamanzi abantu; ke nina, kungekudala, uThixo uza kunibhaptiza ngoMoya oyiNgcwele.” Z Esitya kunye nabo wabayala wathi: “Ze ningemki eJerusalem. Hlalani nilinde isipho esathenjiswa nguBawo, esiya ndanixelela ngaso.\Y 3Emva kokubandezelwa nokufa kwakhe wazibonakalisa kuloo madoda ngeziganeko ezininzi ukuba uvukile. Kwithuba leentsuku ezingamashumi amane abathunywa babemana bembona, ethetha nabo ebaxelela ngezolawulo lukaThixo.?X ykude kuye kuthi gaa ngaloo mhla wanyuselwa ngawo ezulwini nguThixo. Ngaphambi kokuba anyuswe uYesu, wathi ngoMoya oyiNgcwele wawayala loo madoda awawanyulayo ukuba abe *ngabathunywa.{W sKwincwadi yam yokuqala, Tiyofilo, ndabhala ndibalisa ngazo zonke izinto uYesu awasungula ngazo ukwenza nokufundisa,0VYZininzi nezinye izinto awazenzayo uYesu. Ukuba bezinokubhalwa zonke ngazinye, ndithelekelela okokuba ihlabathi liphela belingenakuziqulatha iincwadi ebeziya kubhalwa.wUgNguye ke lo mfundi ozingqinayo ezi zinto, wazibhala nokuzibhala. Siyazi ke ukuba ubungqina bakhe buyinyaniso.hTIYathetheka ke le ntetho phakathi kwabalandeli bakaYesu, kusithiwa loo mfundi akayi kufa. Kodwa uYesu wayengatshongo kuye ukuba akayi kufa; wayethe: “Ukuba ndifuna abekho ndide ndibuye, inamsebenzi mni na loo nto kuwe?”{SoWaza wathi kuye uYesu: “Ukuba ndifuna abekho ndide ndibuye, inamsebenzi mni loo nto kuwe? Ndilandèle, wena.”XR)Wathi ke kuYesu uPetros akumbona lo mfundi: “Nkosi, kuya kuthekani ngalo?”:QmWakhangela ngasemva uPetros, wabona laa mfundi wayethandwa nguYesu elandela, lowa wayehleli ecaleni kukaYesu esidlweni, waza wabuza kuYesu ukuba ngubani na owayeza kumngcatsha.PEsitsho nje uYesu, wayesalatha indlela uPetros awayeza kufa ngayo ukudumisa uThixo. Wandula ukuthi: “Ndilandèle, wena.”HO Ndithi kuwe, inene, oko ubusemtsha ubuzibhinqisa, uye apho uthanda ukuya khona, kodwa xa sewaluphele uya kuziphakamisa izandla zakho, ubhinqiswe ngomnye, akuse apho ungathandi kuya khona.”&NEWathi kuye okwesithathu uYesu: “Simon, nyana kaYohane, uyandithanda na?” Wev' intw' embi uPetros ebuzwa okwesithathunje nguYesu esithi: “Uyandithanda na?” Waza wathi kuYesu: “Nkosi, izinto zonke uyazazi; uyazi ukuba ndiyakuthanda.” Wathi kuye uYesu: “Yondla iigusha zam.@MyAphinde athi kuye okwesibini uYesu: “Simon, nyana kaYohane, uyandithanda na?” Wathi kuye: “Ewe, Nkosi, uyazi ukuba ndiyakuthanda.” Wathi kuye uYesu: “Yalusa iigusha zam.”]L3Emva kokuba betyile, uYesu wathi kuSimon Petros: “Simon, nyana kaYohane, uyandithanda na ngaphezu kwaba?” Wathi kuye: “Ewe, Nkosi, uyazi ukuba ndiyakuthanda.” Wathi kuye uYesu: “Yondla amatakane am.”fKEOku kuzibonakalisa kukaYesu kubafundi bakhe kwakukokwesithathu emva kokuvuka kwakhe ekufeni.UJ# Wasondela uYesu, wasithatha isonka, wabanika; wathatha nentlanzi, wabanika.I1 Waza wathi kubo uYesu: “Yizani kutya.” Akubangakho namnye kubafundi ube nabuganga bakuthi: “Ungubani wena?” Kaloku babesazi ukuba yiNkosi.QH USimon Petros wakhwela esikhitshaneni, wawurhuqela elunxwemeni umnatha, uzele ziintlanzi ezinkulu, zilikhulu elinamashumi amahlanu anantathu zizonke. Nangona zazininzi kangako umnatha awuqhaqhekanga.NG Wathi kubo uYesu: “Khanize neentlanzi kwezi nisand' ukuzibamba.”ZF- Bakuhla esikhitshaneni, babona umlilo wamalahle, kukho intlanzi kuwo kwanesonka.E/Ke bona abanye abafundi baya elunxwemeni ngesikhitshana, bawurhuqa umnatha, uzele ziintlanzi. Kwakumalunga neemitha ezilikhulu ukuya elunxwemeni.;DoKe ngoko loo mfundi obethandwa nguYesu wathi kuPetros: “YiNkosi!” USimon Petros, akuva ukuba yiNkosi le, wazithi wambu ngengubo, kuba wayetyedile, watsho waziphosa emanzini.%CCWaza wathi kubo: “Phosani umnatha ngasekunene kwesikhitshana. Nobambisa ke.” Bawuphosa, baza ngenxa yobuninzi beentlanzi ababi nako ukuwutsala umnatha.fBEWathi ke ngoko uYesu kubo: “Anibambanga ntlanzi, bafana?” Bamphendula bathi: “Hayi.”jAMUkuthi chapha komsobomvu nako kumi uYesu elunxwemeni. Phofu abafundi babengaqondi ukuba nguYesu.*@MWaza wathi kubo uSimon Petros: “Ndisaya kuloba.” Baza bathi kuye: “Nathi sohamba nawe.” Baya ke bekhwele isikhitshana, kodwa àbabamba nto ngobo busuku.?#USimon Petros, noTomas ekuthiwa nguWele, noNataniyeli waseKana eGalili, kunye noonyana bakaZebhedi, nabanye abafundi ababini, babendawonye. > Emva koko uYesu waphinda wazibonakalisa kubafundi bakhe ngakuLwandle lwaseTibheriya. Kwahamba ngolu hlobo ukuzibonakalisa kwakhe:=5Ezi ke izinto zibhalelwe ukuze nikholwe ukuba uYesu unguye *uKrestu, uNyana kaThixo; nokuze nithi nikholwa, nibe nobomi ngenxa yegunya legama lakhe.i<KMininzi neminye imiqondiso awayenzayo uYesu beyibona abafundi bakhe, engabhalwanga kule ncwadi.o;WWathi kuye uYesu: “Uyakholwa ngoku, kuba undibonile? Hayi uyolo lwâbo bakholwa bengandibonanga!”B:Waphendula uTomas wathi kuye: “Nkosi yam! Thixo wam!”91Waza wathi kuTomas: “Faka apha umnwe wakho, uzibone izandla zam. Solule isandla sakho, usifake ephangweni lam. Yeka ukungakholwa oku! Kholwa!”83NgeCawe elandelayo, behlangene kwakhona endlwini abafundi bakaYesu, ekho noTomas, wafika uYesu, iingcango zivaliwe, wathi: “Uxolo malube nani.”w7gKe ngoko abanye abafundi bathi kuye: “Siyibonile iNkosi!” Kodwa yena wathi kubo: “Ndingekawaboni nje amanxeba ezikhonkwane ezandleni zayo, ndifake umnwe emanxebeni ayo, nesandla sam ndisifake ephangweni layo, andisoze ndikholwe.”6}UTomas, omnye wabafundi abalishumi elinambini, lo kuthiwa nguWele, wayengekho phakathi kwabafundi ukufika kukaYesu kubo.p5YBonke abantu enibaxolelayo izono zabo baya kuxolelwa; kanti bonke eningabaxoleliyo abayi kuxolelwa.”P4Akuba etshilo ke wabaphefumlela, wathi: “Yamkelani uMoya oyiNgcwele.r3]Waphinda wathi kubo uYesu: “Uxolo malube nani. Njengokuba uBawo endithumile mna, nani ndiyanithuma.”l2QEtshilo wababonisa izandla zakhe nephango lakhe. Baza bafikelwa luvuyo abafundi bakuyibona iNkosi.,1QNgokuhlwa ngaloo mini yeCawe abafundi babehlangene, bezivalile iingcango kuba besoyika amaJuda. Wafika uYesu, wema phakathi kwabo, wathi: “Uxolo malube nani.”x0iKe ngoko uMariya waseMagadala waya kubaxelela abafundi ukuba uyibonile iNkosi, waza wabaxelela nomyalezo wayo.;/oWaza wathi uYesu: “Sukundibamba, kuba andikenyuki ndiye kuBawo. Hamba uye kuxelela abahlobo bam ukuba sendinyuka, ndisiya kuBawo okwanguYihlo, uThixo wam okwanguThixo wenu.”.wWathi kuye uYesu: “Mariya!” Waguqukela kuye, wathi kuye ngesiHebhere: “Rabhoni,” oko kukuthi: “Mfundisi.”@-yWathi kuye uYesu: “Ulilela ntoni, wethu? Ufuna bani?” Ecinga ukuba ngumgcini-sitiya, wathi kuye: “Ndixelele, mnumzana, apho umbeke khona, ukuba umsusile, ze ndiye kumthatha.”K,Esatsho, waguquka, wabona uYesu emi; akaqonda noko ukuba nguYesu.r+] Zathi ke kuye: “Ulilela ntoni?” Wathi kuzo: “Ithathiwe iNkosi yam. Andazi nokuba ibekwe phi na.”*+ wabona izithunywa zezulu ezibini zambethe ezimhlophe, zihleli apho bekukho umzimba kaYesu, esinye sihleli ngasentloko, esinye singasezinyaweni.\)1 UMariya wayemi ngasengcwabeni elila. Esalila njalo wathoba, wakhangela engcwabeni,#(A Baza ke bagoduka abafundi.U'# Kaloku babengaliqondi ilizwi *leziBhalo elithi umelwe kukuba avuke ekufeni.R&Wangena ke naloo mfundi obefike kuqala engcwabeni. Akukhangela wakholwa.O%Ilaphu uYesu awayebotshwe ngalo intloko, walibona lilodwa, lisongiwe.N$Wagaleleka noPetros, wangena engcwabeni. Wawabona amalaphu ephantsi.B#Wathoba nje, wawabona amalaphu elinen, engakhange angene.g"GBabebaleka kunye, kodwa omnye umfundi lo wamshiya ngamendu uPetros, wafika kuqala engcwabeni.K!Banduluka ke uPetros nomnye umfundi lowo, baya kufika engcwabeni. %Wabaleka, waya kuSimon Petros nalaa mfundi wayethandwa nguYesu, wathi kubo: “Bayithathile iNkosi engcwabeni. Asazi apho bayibeke khona.”r _Phambi komsobomvu ngeCawe uMariya waseMagadala waya engcwabeni, wafika ilitye lokuvala ingcwaba lisusiwe.jM*UYesu ke bamngcwaba kweli ngcwaba lilelona likufutshane, kuba *uMhla wokuPhumla wawuselusondele.)Kwakukho isitiya kuloo ndawo wayebethelelwe emnqamlezweni kuyo uYesu, kukho nengcwaba elitsha, kungekangcwatywa mntu kulo.~u(Bawuthatha ke umzimba kaYesu, bawuthandela ngamalaphu elinen, bawuqhola njengokuba kwakusenziwa ngokwesiko lamaJuda.@y'UJosefu wayekhatshwa nguNikodimo, lowo wayekhe waya kuYesu ngobusuku. UNikodimo wayephethe umxube wentlaka yokuqhola nencindi yekhala engaphezu kweekhilogram ezingamashumi amathathu.yk&Ke kaloku emva koko uJosefu waseArimati wacela imvume kuPilato ukuba awuthathele kuye umzimba kaYesu. UJosefu lo wayengumlandeli ofihlakeleyo kaYesu ngenxa yokoyika amaJuda. UPilato wamvumela, waza ke uJosefu waya kuwuthula umzimba kaYesu.V%%Kwakhona enye indawo yeziBhalo ithi: “Baya kujonga kulowo bamhlabileyo.”{o$Zisenzeka nje ezi zinto, zazizalisekisa okuxelwe *ziziBhalo zisithi: “Akuyi kwaphulwa nalinye ithambo lakhe.” #Oku kuyangqinwa ngomnye wâbo bakubonileyo, yaye ubungqina bakhe buyinyaniso. Uyazazi ukuba unyanisile, efuna ukuba nani nikholwe.\1"Suka lamhlaba ngomkhonto ephangweni elinye ijoni, kwaza kwampompoza igazi namanzi.[/!Kodwa akufika kuYesu, afumana ukuba selefile; akabi sayaphula ke eyakhe imilenze.uc Aya ke amajoni, afika ayaphula imilenze yowokuqala, aza ayaphula neyowesibini owayebethelelwe kunye noYesu.}Kwakungokuhlwa okwandulela *iPasika. AmaJuda ayengathandi ukuba kubekho imizimba esaxhonywe eminqamlezweni *ngoMhla wokuPhumla, ngakumbi ngalo wePasika. Amcela ke uPilato ukuba yaphulwe imilenze yâbo babebethelelwe, baze bothulwe nasemnqamlezweni.mSAkuba eyimfimfithile iwayini uYesu wathi: “Kugqityiwe.” Wee qubudu intloko, waphuma umphefumlo.$AKwakukho isitya sizele yiwayini emuncu apho, baza bathi nkxu imfunxa kuloo wayini, bayibeka engcongolweni ekuthiwa yihisopu, bayisondeza emlonyeni kaYesu.yUYesu wayesazi ngoku okokuba konke kugqityiwe ukuba kuzalisekiswe okuxelwe *eziBhalweni, waza wathi: “Ndinxaniwe.”~uWaza wathi kuloo mfundi: “Nanko unyoko.” Ukususela ngelo xesha loo mfundi wamthathela emzini wakhe unina kaYesu.veUYesu akumbona unina emi kunye naloo mfundi uYesu wayemthanda, wathi kunina: “Mama, nanko unyana wakho.”y kApho ngasemnqamlezweni kaYesu kwakumi unina, nodade bonina, noMariya umka-Kleyopa, kunye noMariya waseMagadala. }Ke ngoko athetha-thethana esithi: “Masingasikrazuli; *masiqashise ngaso ukuba siya kuba sesikabani.” Ukwenjenje oku ayezalisekisa loo ndawo *eziBhalweni ithi: “Babelana ngeempahla zam; baqashisa ngesambatho sam.” Enza loo nto kanye amajoni.B }Akuba amajoni embethelele emnqamlezweni uYesu, azithatha iimpahla zakhe, abelana ngazo emané. Asithatha sona isambatho sakhe esasingenamthungo, salukiwe nje sisonke ukususela phezulu.G Waphendula uPilato wathi: “Endikubhalileyo ndikubhalile.”. UKe ngoko ababingeleli abaziintloko bamaJuda bathi kuPilato: “Sukubhala uthi: ‘UKumkani wamaJuda;’ yithi kanye: ‘Lo mntu uthe: NdinguKumkani wamaJuda.’ ”>uAmaJuda amaninzi asifunda eso saziso, kuba loo ndawo uYesu wayebethelelwe kuyo emnqamlezweni yayikufuphi nesixeko. Isaziso eso sasibhalwe ngesiHebhere, nangesiLatini, nangesiGrike.yUPilato wabhala nesaziso, esaxhonywa emnqamlezweni. Kwakubhalwe kwathiwa: “UYesu waseNazarete, uKumkani wamaJuda.”iKApho bambethelela emnqamlezweni, ephahlwe ngabanye ababini, bebethelelwe nabo, uYesu ephakathi.r]ehamba ethwele umnqamlezo wakhe ukuya kuloo ndawo kuthiwa yeyoKhakhayi, ekuthiwa ngesiHebhere yiGolgota.`9Waza ke uPilato wabavumela ukuba uYesu abethelelwe emnqamlezweni. Kwemkiwa naye uYesu,`9Ankqangaza athi: “Msuse! Msuse! Mbethelele emnqamlezweni!” Wathi kuwo uPilato: “Nifuna ndimbethelele emnqamlezweni ukumkani wenu?” Ababingeleli abaziintloko bathi: “Mnye qha ukumkani wethu: nguKhesare.”~uKe kaloku kwakusemini enkulu ngomhla owandulela *iPasika, waza uPilato wathi kumaJuda: “Nanko ke ukumkani wenu.”,Q Akuyiva le nto, uPilato wamkhuphela ngaphandle uYesu, waya kuchopha esihlalweni sokugweba, endaweni ekuthiwa nguMgangatho waMatye, ngesiHebhere kuthiwa yiGabhata.B} UPilato kwaba kukhona afuna ukumkhulula, kodwa amaJuda adanduluka esithi: “Ukuba uyamkhulula lo mntu, uya kuba akukho *ngakuKhesare. Kaloku umntu ozenza ukumkani, uchasa uKhesare.” Waphendula uYesu wathi: “Ngewungenagunya kum mpela ukuba ubungalinikwanga nguThixo. Ngoko ke oyena unetyala ngulowo undizise kuwe.” ~ UPilato wathi kuye: “Akufuni kundiphendula? Uyaqonda na ukuba ndinegunya lokukukhulula, ndinako nokukubethelela emnqamlezweni?”h}I waphinda wangena ngaphakathi, wathi kuYesu: “Uvela phi wena?” Kodwa uYesu akamphendulanga.3|aAkuyiva loo nto uPilato, wothuka ngakumbi,{yAmphendula amaJuda athi: “Thina sinomthetho; yaye umelwe kukuba afe ngokwalo mthetho, kuba ezenza uNyana kaThixo.”z}Bakumbona ababingeleli abaziintloko nabagadi *bendlu kaThixo badanduluka besithi: “Bethelela emnqamlezweni! Bethelela emnqamlezweni!” Waza wathi kubo uPilato: “Mthatheni ngokwenu, nimbethelele emnqamlezweni, kuba mna andifumani tyala kuye.”tyaWaphuma ke uYesu, ethwele isithsaba sameva, ambethe ingubo ebomvu. UPilato wathi kumaJuda: “Nanko ke!”xWaphinda uPilato waphuma, wathi kumaJuda: “Niyabona, ndimzisa kuni, ukuze niqonde ukuba andifumani tyala kuye konke.”Ewamana esithi kuye: “Aa! Kumkani wamaJuda!” Aza ambetha.[v/Amajoni oluka isithsaba sameva, amfaka sona entloko, amambathisa ngengubo ebomvu,5u gWaza uPilato wayalela ukuba uYesu makakatswe.vte(Bamphendula bekhwaza besithi: “Hayi, asimfuni lo mntu; sifuna uBharabha.” UBharabha lo ke wayesisihange. s 'Kodwa ngokwesiko lenu ndidla ngokunikhululela umbanjwa abe mnye *ngePasika. Ngaba ke nifuna ndinikhululele ukumkani wamaJuda?”r5&Wathi kuye uPilato: “Yintoni yona inyaniso?” Emva kokuba etshilo waphuma uPilato, waya kumaJuda, wathi kuwo: “Mna andifumani tyala kuye konke.sq_%UPilato wathi kuye: “Ke, ungukumkani?” Waphendula uYesu wathi: “Liphuma kuwe eli lithi ndingukumkani. Mna ndithi ndizalelwe ukungqinela inyaniso; ndizele loo nto kanye ehlabathini. Nabani na ongowenyaniso uyaliva ilizwi lam.”5pc$Wathi ke yena uYesu: “Asibobeli hlabathi ubukhosi bam. Xa bekunjalo amaphakathi am ebeya kundilwela, ukuze ndingabanjwa ngamaJuda, kodwa ke asibobalapha ubukhosi bam.”o#Wathi uPilato: “Uba ndingumJuda nam? Sisizwe sakowenu nababingeleli abaziintloko abakuzise kum. Yintoni le uyenzileyo?”pnY"Waphendula uYesu wathi: “Lo mbuzo uvela kuwe, okanye kukho bantu bambi bathe bakuxelela nto ngam?”pmY!Ebuyele ngaphakathi komzi wakhe, uPilato wabiza uYesu, wathi kuye: “Ungukumkani wamaJuda na wena?”nlU Ekufuna nje oku amaJuda ayezalisekisa ilizwi likaYesu awalithethayo esalatha indlela aza kufa ngayo. k9Wathi kuwo uPilato: “Mthatheni nina, nimgwebe ngokwenu, ngokwemithetho yenu.” Amphendula athi amaJuda: “Thina asivumelekanga ukubulala umntu.”Vj%Aphendula athi: “Ngesingamzisanga kuwe ukuba ebengenguye umenzi wobubi.”Ti!Waphuma ke uPilato, waya kuwo, wathi: “Nimmangalela ngantoni lo mntu?”7hgUYesu kwemkiwa naye kwakusasa kwaKayafa, wasiwa emzini werhuluneli. AmaJuda akangenanga khona wona, hleze ngokwesiko lawo azingcolise, angabi nalo ilungelo lokutya *iPasika.>gwWakhanyela kwakhona uPetros. Kwangoko yakhala inkuku./fWIsicaka esithile sombingeleli omkhulu, esizalana nalaa ndoda eyasuswa indlebe ngekrele nguPetros, sathi: “Akunguye na lo bendimbone egadini kunye naye laa mntu?”e5UPetros wayesemi apho esotha, bambuza abanye besithi: “Akunguye na umfundi walaa mntu?” Wakhanyela kodwa uPetros, esithi: “Hayi, andinguye.”MdUAnas ke wamthumela uYesu esabotshiwe kuKayafa umbingeleli omkhulu. c Wamphendula uYesu wathi: “Ukuba ndithethe ngendlela engeyiyo, cacisa ke. Kodwa ukuba ndithethe kakuhle, undibethela ntoni?”b5Akugqibanje ukutsho, omnye wabagadi bendlu kaThixo owayekufuphi naye, wambetha ngempama, esithi: “Yindlela yokuphendula umbingeleli omkhulu le?”_a7Usandibuza ntoni ke? Buza kwabo bantu bandivileyo. Bayazazi izinto endazithethayo.”N`Waphendula uYesu wathi: “Ndithethe phandle ehlabathini. Bendihlala ndifundisa ezindlwini zesikhungo nasendlwini kaThixo apho kuhlangana khona onke amaJuda. Akukho nto ndiyithethe emfihlakalweni.Q_Umbingeleli omkhulu wabuza uYesu ngabafundi bakhe nangeemfundiso zakhe.^Kwakubanda; ke ngoko izicaka nabagadi *bendlu kaThixo babebase imbawula, beyingqongile, besotha. UPetros waya wema kunye nabo, wotha.w]gSathi ke kuPetros isicakazana eso: “Akunguye na umfundi walo mntu?” Wathi uPetros: “Hayi; andinguye.”\+UPetros yena wasala ngaphandle kwesango. Waphuma ke lo mfundi wayeqheliwe apho, wathi ethethe nesicakazana esigcina isango, wamngenisa uPetros.([IUYesu walandelwa nguSimon Petros kwanomnye umfundi. Lo mfundi ke walandela uYesu wangena eyadini yomzi wombingeleli omkhulu, kuba wayeqhelene nomninimzi lowo.gZGNgulo Kayafa ke lo owacebisa amaJuda ngelithi kulungile ukuba umntu omnye afele abantu bonke.fYE Kuqala bamsa kuAnas, kuba wayenguyise womka-Kayafa, owayengumbingeleli omkhulu ngaloo nyaka.X Ke ngoko elo qela lamajoni, linomphathi walo, kwakunye nabagadi *bendlu kaThixo ababethunywe ngamaJuda, bambamba uYesu, bambopha izandla.W Wathi ke uYesu kuPetros: “Faka ikrele lakho esingxotyeni salo. Le ntlungu ndiyibekelwe nguBawo. Ndiya kuthini ke ukungayamkeli!”V7 Kuthe ke ngoko uSimon Petros enekrele walirhola, waxabela isicaka sombingeleli omkhulu, wasisusa indlebe yasekunene. Igama lesicaka eso lalinguMalko. U  Esitsho nje wayesenzela ukuba lizaliseke ilizwi awalithethayo kuYise esithi: “Bawo, akudukanga namnye kwabo wandinika bona.”eTCWathi uYesu: “Nditshilo ukuba ndinguye. Ke ukuba nifuna mna, bayekeni bazihambele aba.”bS=Wababuza kwakhona uYesu esithi: “Nifuna bani?” Bona bathi: “UYesu waseNazarete.”FRAkuba uYesu ethe: “Ndinguye,” babuya umva, bawa phantsi.yQkBaphendula bathi: “UYesu waseNazarete.” Wathi ke kubo: “Ndinguye.” UJudas umngcatshi wayemi kunye nabo.XP)UYesu ekwazi konke okwakuza kumhlela, wabakhawulela, wathi: “Nifuna bani?”@OyKe ngoko uJudas waya kuloo ndawo, ehamba neqela lamajoni nabagadi bendlu kaThixo, bephethe izibane, nezikhuni ezivuthayo, nezikhali, bethunywe ngababingeleli abaziintloko nabaFarasi.sN_UJudas, umngcatshi wakhe, naye wayeyazi loo ndawo, kuba uYesu nabafundi bakhe babedla ngokuhlangana kuyo.*M OEmva kwalo mthandazo uYesu wawelela ngaphesheya komlanjana iKedron, ehamba nabafundi bakhe. Kwakukho igadi kuloo ndawo; uYesu wangena kuyo kunye nabafundi bakhe.L Ndibazisile ngawe, ndaye ndisaya kwenjenjalo, ukuze uthando ondithanda ngalo mna lumile kubo, nam ndihlale ndimanyene nabo.”jKMBawo olilungisa, ihlabathi alikwazi. Mna ndiyakwazi, yaye naba bayaqonda ukuba ndithunywe nguwe.*JM“Bawo, njengoko ubanike mna nje, ndithanda ukuba babe lapho ndikhoyo, babubone ubungangamsha ondinike bona, kuba wandithanda lingekadalwa nokudalwa ihlabathi.=IsMandihlale kubo, njengokuba wena uhleli kum, ukuze babe nto-nye ngokupheleleyo, lize ihlabathi liqonde ukuba ndithunywe nguwe, lazi ukuba bona ubathanda njengokuba undithanda mna.gHGNdibanikile nabo iwonga owandinika lona, ukuze nabo babe nto-nye, njengokuba nathi sinto-nye.?GwNceda benze bonke babe banye. Bawo, mabamanyane nathi, njengokuba wena unto-nye nam, nam ndinto-nye nawe. Mababe yimbumba yamanyama, ukuze likholwe ihlabathi ukuba ndithunywe nguwe.mFS“Andithandazeli bona bodwa, koko ndithandazela nâbo baya kundivuma ngenxa yelizwi abaliva ngabo.IE Ndizinikela kuwe ngenxa yabo, ukuze nabo babe ngabakho ngenene. QB~~g~}}|W{{zzMyy.xxDwwUvvXvu#tts[rrqq\pp4ooInnJmmllkkjiibhhvhggfffeddd9cc$bKaa_```_k^^x^F]]e\Z[[KZZ,Y}YX0WWTVVgUU=TTSRR.QQ POjNMMyLLKxJJIIBHHGGFEE>l=== <<&;; ::F999 8f777'665{543v22Y1v10/..-v,z, ++c**))%((#''&&%%$/##.""p!!!=  <WP;93&-m^#  &   Y 6 15-Qb= Ngabusuku buthile abalandeli bakaYesu bamthatha uSawule, bamthoba ngengobozi eludongeni.r] kodwa eli yelenqe waliva uSawule. Imini nobusuku babemlinda emasangweni edolophu, khon' ukuze bambulale.eC Kwakuba kudlule iintsuku ezininzi amaJuda ahlanganisana, afutha amacebo okumbulala uSawule;- Kodwa intshumayelo kaSawule yaya ikhula emandleni, neengxoxo zakhe ezibonisa ukuba uYesu *unguKrestu, zabetha asikwa imilomo amaJuda aseDamasko.wg Bonke ababemva, babemangaliswa, bebuza besithi: “Ngaba le ndoda asiyiyo na leya yayibatshutshisa eJerusalem bonke abathetha ngeli gama? Kanene, andithi nangoku ilapha nje, izele ukuze ibambe abantu, ibase kubabingeleli abaziintloko?”oW Zisukanje waya *ezindlwini zesikhungo zamaJuda, wafika washumayela ngoYesu, esithi unguNyana kaThixo.q[ Emveni kokuba etyile, wabuya wangumqabaqaba. USawule wahlala iintsukwana nabalandeli bakaYesu eDamasko.v e Ngoko nangoko kwaba ngathi amehlo kaSawule ongulwe, waza waphinda wanako ukubona. Wathi akuvuka wabhaptizwa. - Wahamba ke uHananiya, wangena endlwini leyo ebeyixelelwe, wambeka izandla uSawule, esithi: “Sawule, mfondini, iNkosi indithumile, uYesu ngokwakhe, lo umbonileyo endleleni, xa ubusiza apha. Indithumele ukuze wena uphinde ufumane ukubona, uzaliswe nanguMoya oyiNgcwele.”T ! Ndaye mna ngokwam ndiya kuyibonisa ubunzima efanele ukubuva ngenxa yam.”& E Yaza yathi iNkosi kuye: “Hamba uye kuyo, kuba mna ndiyikhethile ukuba indisebenzele, yazise igama lam kwiintlanga nakookumkani nakulo usapho lukaSirayeli.} s Nangoku ilapha eDamasko nje, inamagunya ewathathe kubabingeleli abaziintloko, ukuze ikhonkxe bonke abakunqulayo.”) Waphendula wathi uHananiya: “Nkosi, baninzi abantu abandixeleleyo ngale ndoda, nangezinto ezilumezayo ezenzileyo ebantwini bakho eJerusalem.{ futhi embonweni wayo ibone indoda egama linguHananiya, ingena ibeka izandla phezu kwayo, ukuze iphinde ibe nokubona.”5c Yathi iNkosi kuye: “Khawuleza, uye esitalatweni ekuthiwa sesithe ngqo, uze ufune indlu kaJuda, apho kuyo ukhangele indoda yaseTarso egama linguSawule. Iyathandaza khona,1[ EDamasko apho kwakukho umlandeli kaYesu ogama linguHananiya. INkosi yathetha naye embonweni, yambiza yathi: “Hananiya!” Yena wasabela wathi: “Ndilapha, Nkosi.”8k Waba ntsuku-ntathu eyimfama, engatyi, engaseli./ USawule waphakama, wakhangela ngamehlo, kodwa akabi nako ukubona nento le. Ngoko ke abo babehamba naye bamrhola ngesandla, bangena naye eDamasko.}s Ngeli xesha amadoda awayehamba noSawule ayemile, ethe cwaka, eliva lona ilizwi elo lalithetha, kodwa engaboni mntu.[/ Phakama, uhambe ungene apha edolophini; uya kuyixelelwa khona into omawuyenze.”} Yena wabuza wathi: “Wena ungubani, Nkosi?” Ilizwi elo laphendula lathi: “Mna ndinguYesu, lowo umtshutshisayo wena.r] Watsho wawa phantsi, waza weva ilizwi limbiza lisithi kuye: “Sawule, Sawule, unditshutshiselani na?”~+ Endleleni yakhe eya eDamasko, xa asondelayo apho edolophini, ngequbuliso wabona ukukhanya esibhakabhakeni, okwasuka kwambanekela ngeenxa zonke.3}_ ukuze aye *ezindlwini zesikhungo zamaJuda eDamasko, abe nako ukuthi xa ebafumana abalandeli bale Ndlela yeNkosi, abakhonkxe, amadoda kunye nabafazi, eze nabo eJerusalem.+| Q Ngalo lonke eli thuba uSawule yena wayefutha izisongelo zokwenzakalisa abalandeli beNkosi. Waya kumbingeleli omkhulu, wacela ukuba amnike iincwadi zeziqinisekiso,{(UFilipu wazifumana eseAshdode, waza wazihamba zonke ezo dolophu eshumayela iindaba ezimnandi, wada waya kufika eKhesariya.'zG'Bakuphuma emanzini apho, uMoya weNkosi wamthatha wemka naye uFilipu. UmTopiya lowo akabanga sambona uFilipu, kodwa wayihamba indlela yakhe leyo ezele luvuyo.by=&UmTopiya lowo wathi makumiswe, waza yena noFilipu bangena emanzini, uFilipu wambhaptiza.(xI%Waphendula wathi uFilipu: “Ungábhaptizwa ukuba uyakholwa ngentliziyo yakho yonke.” Lathi ke lona: “Ndiyakholwa ukuba uYesu Krestu nguNyana kaThixo.”] w $Ekuhambeni kwabo bada bafika ndaweni ithile inamanzi, laza lathi ithenwa: “Nanga amanzi, kungani ukuba ndingàbhaptizwa?” [mvS#UFilipu wamchazela, eqalela kanye kule ndawo eziBhalweni, wamtyhilela iindaba ezimnandi ezingoYesu.u+"Unondyebo wabuza kuFilipu wathi: “Khawundixelele, uthetha ngabani apha umshumayeli? Ngaba uthetha yena siqu, okanye uthetha ngomnye umntu?” t!Ekuthotyweni kwakhe akabanga namhlanguli; akukho bani uya kuchaza ngesizukulwana sakhe, kuba ubomi bakhe emhlabeni bunqanyulwe.”s Nasi isicatshulwa seziBhalo awayesifunda: “Wafana negusha eya kuxhelwa, wafana netakane elithe cwaka lichetywa, naye wathula wathi tu.rWaphendula wathi: “Ndingathini ukuyilandela kungekho bani undichazelayo?” Watsho wacela uFilipu ukuba akhwele enqwelweni ahambe naye. q9UFilipu wakhawuleza waya kuyo, waza wamva unondyebo lowo efunda encwadini yomshumayeli uIsaya, wambuza wathi: “Uyayilandela na le nto uyifundayo?”PpWathi uMoya oyiNgcwele kuFilipu: “Yiya kulaa nqwelo, uhambe nayo.” o n{Waxhabasha ke waya uFilipu. Endleleni apho wadibana nendoda elithenwa. Lo mfo wayengunondyebo wokumkanikazi uKhandase waseTopiya. Wayegoduka ngenqwelo, evela kunqula uThixo eJerusalem. Enqwelweni apho wayehamba efunda incwadi *yomshumayeli uIsaya. mKe kaloku kwathetha isithunywa seNkosi noFilipu, sathi: “Zilungiselele uhle ngendlela esentlango esuka eJerusalem iye eGaza.”Tl!Emveni kokuba benike ubungqina beluthetha udaba lweNkosi kwabo bantu, uPetros noYohane bagoduka, baya eJerusalem. Endleleni yabo egodukayo bazishumayela iindaba ezimnandi kwiilali ezininzi zaseSamariya.k!Uthe ke uSimon kooPetros noYohane: “Ndincedeni, zinkosi, nindithandazele eNkosini ukuze zingandihleli zonke ezi zinto nizithethileyo.”Tj!kuba ndiyabona ukuba unekratshi elilizothe, waye ulikhoboka lokungcola.”Xi)Guquka kule nkohlakalo yakho, uthandaze ukuba uThixo akuxolele ngale nto inje,]h3Akunanxaxheba kulo msebenzi wethu, kuba iingcinga zakho azilunganga phambi koThixo. gWaphendula wathi uPetros: “Hamb' uye kufa kunye naloo mali yakho, kuba ucinga ukuba isipho sesisa sikaThixo singathengwa ngemali!qf[esithi: “Nam ndipheni la mandla; khon' ukuze nabani na endimbeke izandla afumane uMoya oyiNgcwele.”e}USimon akubona ukuba bamkele uMoya oyiNgcwele, bakubekwa izandla ngabathunywa, wafuna ukubanika imali ooPetros noYohane,Zd-Aba bantu bamamkela uMoya oyiNgcwele, bakuba ooPetros noYohane bebabeke izandla.ac;kuba wayengekabafikeli uMoya oyiNgcwele; nto nje babebhaptizelwe egameni leNkosi uYesu.SbBakufika khona babathandazela abakholwayo ukuba bamkele uMoya oyiNgcwele,aBathi bakuva *abathunywa eJerusalem ukuba abantu baseSamariya balamkele ilizwi likaThixo, bathumela uPetros noYohane khona.`} NoSimon wakholwa, waza akuba ebhaptiziwe akahlukana noFilipu, ekhwankqiswa yimimangaliso nemiqondiso awayeyenza uFilipu.._U Kodwa bathi bakukholwa yintshumayelo kaFilipu yeendaba ezimnandi ezingolawulo lukaThixo oluthwasileyo negama likaYesu Krestu, kwabhaptizwa amadoda kwanamakhosikazi.L^ Babemhlonele kuba wayesebamangalise ixesha elide ngemilingo yakhe.]y Zaye iindidi zonke zabantu kuloo dolophu zimhlonela. Babesithi unamandla obuthixo, bembiza ngokuthi nguMandla-makhulu.'\G Kuloo dolophu kwakukho indoda egama linguSimon, owayesenethuba elide esenza izimanga phakathi kwamaSamariya ngemilingo yakhe. Wayezenza uthile obalulekileyo.A[}Ezi zinto zatsho abantu baloo dolophu banovuyo olukhulu.pZYIindimoni zazikhutshwa ebantwini, zisitsho ngesikhalo esikhulu. Abafe umzimba neziqhwala babephiliswa.vYebaza bamphulaphula ngomdla omkhulu bemxhelo mnye. Bathi bemphulaphula, baba beyibona nemiqondiso awayeyenza._X7UFilipu yena waya kwidolophana yaseSamariya, wamshumayela uKrestu kubantu ababelapho,WW'Abakholwayo ababethe saa, bahamba bezishumayela iindaba ezimnandi kulo lonke.)VKKwangelo lixa uSawule yena wazama ukulitshabalalisa ibandla, engena kwiminyango ngeminyango, ebarhuqa abakholwayo, amadoda kwanabafazi, ebavalela entolongweni.OUAmadoda athile anenzondelelo amngcwaba uStefano enesingqala esikhulu.`T ;Naye uSawule wabuthakazelela obu bugebenga. Kwangaloo mhla kwaqaleka intshutshiso enkulu ebandleni laseJerusalem. Ngaphandle *kwabathunywa, basarhazeka bonke abakholwayo, kuwo onke amaphondo elakwaJuda naseSamariya.wSgKu4Nguwuphi umshumayeli abangamtshutshisanga ooyihlo? Bazibulala izigidimi zikaThixo, ezathi kwangaphambili zakuvakalisa ukuza kwalowo uliLungisa. Kungokunje nimngcatshile namgebenga.J73“Bantundini baneenkani, abantliziyo ziqaqadekileyo, hayi ubuthulu benu emyalelweni kaThixo! Nifuz' ooyihlo! Nani nasoloko nimgiba uMoya oyiNgcwele!0I[2Ezi zinto azenziwanga ndim zonke na?’H51“ ‘Izulu likomkhulu lam,’ itsho iNkosi: ‘Umhlaba wona ngamathânga am. Ndluni eningaze nindakhele yona? Iphi yona indawo endingaphumla kuyo?mGS0“Phofu yena uThixo uPhezukonke akahlali zindlwini zakhiwe ngabantu; njengoko atshoyo umshumayeli:2F_/Kodwa yona indlu leyo yakhiwa nguSolomon.lEQ.Yena wathandeka kuThixo, waza wacela ukuba uThixo amvumele akhele inzala kaYakobi indlu yokunqula.wDg-Emva koko ookhokho bethu abasamkelayo isibingelelo kooyise, bahamba naso, kwada kwaza kuthi gaa ngexesha likaYoshuwa, xeshikweni bawuthathayo umhlaba wezizwe abazigxothelwa nguThixo. Sahlala ke isibingelelo eso kwada kwayimihla kaDavide.C%,“Ookhokho bethu bona babenaso entlango *isibingelelo esingqina ubukho bukaThixo. Sasakhiwe ngokomfanekiselo lowo uThixo wawubonisa uMosis.LB+*Yayisisibingelo *sesithixo *uMoleki enanisiphethe, nomfanekiso wenkwenkwezi yesithixo *uRefani. Zizithixo enazenzayo, khon' ukuze nizinqule. Ngoku ke ndiya kunigxothela ngaphaya kweBhabheli.’vAe*Ngenxa yaloo nto uThixo wabafulathela, wabayeka ukuba banqule iinkwenkwezi zezulu, njengoko kubhaliweyo encwadini *yabashumayeli kwathiwa: “ ‘MaSirayeli, yayingendim enanimxhelela, nimenzela amadini, iminyaka emashumi mane entlango.!@;)Kungeli thuba ke apho baziqingqela umfanekiso wethole, baza balenzela umbingelelo, benza netheko lokuzivuyisa ngenxa yaloo nto yayenziwe zizandla zabo.?w(Kungoko bathi kuAron: ‘Senzele *oothixo bokusikhokela, kuba asiyazi into emngeneyo laa Mosis wasikhupha eJiputa.’l>Q'“Kananjalo ookhokho bethu bala ukumthobela, bambukula, besithi kubhetele baphindele kwaseJiputa.^=5&Nguye lowa wayekunye nebandla likaSirayeli entlango. Wayekhona apho nookhokho bethu, ekwakunye nesithunywa sezulu esasithetha naye entabeni yeSinayi. Wamkela kuThixo imiyalelo ephilileyo ukuba ayidlulisele kuthi.v<e%Nguloo Mosis wathi kumaSirayeli: ‘UThixo uya kunithumela *umshumayeli ophuma kwalapha kumawenu njengam.’;5$Wabakhokela ke abantu ukuphuma eJiputa, wenza imiqondiso nemimangaliso, eJiputa nakuLwandle oluBomvu, kananjalo nasentlango, iminyaka emashumi mane.:#“Lo ngulaa Mosis ambukulayo amaSirayeli esithi: ‘Ngubani okwenze induna nomgwebi phezu kwethu?’ Kanti ke lo Mosis unguyena mntu uThixo amthume ukuba abe ngumlawuli nomsindisi, esebenzisa isithunywa sezulu eso uMosis wasibona etyholweni elivuthayo.9)"Ndiyibonile ingcinezelo nentlupheko yabantu bam eJiputa; ndisivile isikhalo sabo; ke ngoku ndize kubahlangula. Yiza ke, ndikuthume eJiputa.’X8)!INkosi yathi kuye: ‘Khulula iimbadada ezo, kuba indawo le umi kuyo ingcwele.7 ‘Mna ndinguThixo wookhokho bakho, uThixo ka-Abraham, kaIsake, noYakobi.’ UMosis wankwantya kukoyika, akabi saba nako ukulikhangela.w6gLo mbono wammangalisa uMosis, wasondela etyholweni apho ukuba aliqwalasele. Suka weva ilizwi leNkosi lisithi:5%“Emva kwamashumi amane eminyaka, kwabonakala isithunywa seNkosi kuMosis sisemalangatyeni etyholo elivuthayo entlango ngakwintaba yeSinayi.m4SAkuyiva le ntetho uMosis, wabaleka, waya kuhlala kumhlaba waseMidiyan. Apho wazala oonyana ababini.G3Nam ufuna ukundibulala njengalaa mJiputa umbuleleyo izolo?’2wKodwa lo wayevuyelela omnye, watyhalela uMosis bucala, wabuza wathi: ‘Ngubani okwenze induna nomgwebi phezu kwethu?17Ngenye imini wagagana namaSirayeli amabini esilwa, waza wazama ukuwohlula, esithi kuwo: ‘Khangelani, madoda, niyazalana; kungani ukuba nilwe ke?’t0aWayecinga ukuba amawabo oqonda ukuba uThixo ufuna ukusebenzisa yena ekuwakhululeni, kodwa akazange aqonde.g/GWabona uwabo edlakathiswa ngumJiputa, waza wamnceda, waphindezela ngokumbulala umJiputa lowo.U.#“Akuba neminyaka engamashumi amane uMosis, watyelela amawabo amaSirayeli._-7Wabufunda bonke ubulumko bamaJiputa, waza waba yingcaphephe ekuthetheni nasekwenzeni.`,9waza wathi naye akulahlwa, wacholwa yintombi yokumkani waseJiputa, yazikhulisela yena.r+]Wazalwa ngeli xesha ke uMosis engumntwana omhle kakhulu. Wakhuliselwa ekhayeni lakhe iinyanga ezintathu;*5Wabenzela ubutshijolo abantu bakowethu, wabakhohlakalela ookhokho bethu, ebanyanzela ukuba babalahle abantwana babo, ukuze babe sesichengeni sokufa.a);Ekuhambeni kwethuba kwavela kumkani wumbi, owayengamazi uJosefu, wangumlawuli weJiputa.(“Ekusondeleni kwexesha lokuba uThixo asizalisekise isithembiso awasenza kuAbraham, abantu bakuthi ababeseJiputa babesebande kakhulu.n'UImizimba yabo yasiwa eShekem, apho yangcwatywa kwingcwaba elathengwa nguAbraham koonyana bakaHamori.Q&Wehla ke uYakobi, waya eJiputa, apho yena nookhokho bethu bafela khona.%yUJosefu wamema uyise uYakobi ukuba aye kuhlala eJiputa nomzi wakhe wonke. Babengamashumi asixhenxe anesihlanu bebonke.j$M Kutyelelo lwabo lwesibini uJosefu wazazisa kubantakwabo, waza wamxelela ukumkani ngamawabo lawo.q#[ Akuva uYakobi ukuba eJiputa kukho ukudla, wabathumela okokuqala oonyana bakhe; ngookhokho kuthi ke abo."y Kwabakho indlala enkulu kulo lonke elaseJiputa nelaseKanana, ababi nakufumana nokutya oku ookhokho, ikati ilele eziko.V!% wamweza kuzo zonke iinkxwaleko awaba kuzo. Akusiwa phambi kokumkani waseJiputa, uThixo wamenza wathandeka uJosefu, wampha nobulumko. Ukumkani wammisela uJosefu wayirhuluneli yelaseJiputa nekomkhulu lakhe.b = “Oobawo bammonela uJosefu, bamthengisa waba likhoboka eJiputa. Kodwa uThixo waba naye,hIWaza uThixo wamnika ulwaluko uAbraham ukutywina loo mnqophiso. UAbraham ke wamolùsa uIsake ngosuku lwesibhozo ezelwe, waza ngokukwanjalo uIsake wamolùsa uYakobi, noYakobi wenza kwaloo nto kookhokho abalishumi elinambini.Kodwa mna ndiya kubagweba abo bantu siphantsi kwabo; kuze kuthi emva kwelo thuba, babuye kwelo lizwe, beze kundikhonza kule ndawo.’8iUThixo wathetha ngolu hlobo kuye: ‘Isizukulwana sakho siya kufuduka, siye kuhlala elizweni lasemzini, apho siya kuba ngamakhoboka, sibandezeleke iminyaka engamakhulu amane.;oNgelo xesha uThixo akamnikanga nendawana le uAbraham kulo mhlaba, ukuba ayime: hayi, nditsho nomhlathana lo womhlaba! Kodwa kananjalo uThixo wamthembisa uAbraham ukuba uya kumnika loo mhlaba, awume yena nezizukulwana zakhe emva kwakhe. Ukusenza kwakhe uThixo esi sithembiso uAbraham wayengekazali mntwana.$AWaza ke ngoko wawushiya umhlaba wamaKaledi, waya kuhlala eHaran. Emveni kokufa kukayise, uThixo wathi uAbraham makafudukele kweli lizwe nikulo nani ngoku.wathi kuye: ‘Suka, umke apha, uzishiye izizalwana zakho, kunye nelizwe lakowenu, uye kumhlaba endiya kukubonisa wona.’gGWaza uStefano wathetha nentlanganiso wenjenje: “Mawethu nani bobawo, khanindiphulaphule. UThixo, eyona ngangalala, wabonakala kukhokho wethu uAbraham ngexesha awayehlala eMesopotami, ngaphambi kokuba aye kuhlala eHaran,Q Umbingeleli omkhulu wabhekisa kuStefano wathi: “Khanyela watyholwa!”Bonke abo babehleli entlanganisweni bamthi ntsho ngamehlo uStefano, baza babubona ubuso bakhe bunjengobesithunywa sezulu.}Kuba samva esithi lo Yesu waseNazarete uya kuyitshabalalisa indlu kaThixo, awatshintshe namasiko esawafumana kuMosis.” Bezisa namanye amadoda athetha ubuxoki ngaye, athi: “Le ndoda isoloko ithetha ngokuchaseneyo *nendlu kaThixo *nangomthetho kaMosis.! Ngale ndlela bamenza wavukelwa ngabantu, nangabadala, nangabachazi-mthetho. Bamqubula uStefano, bamthatha bamsa entlanganisweni *yeBhunga.q[ Baza ke bafunza amadoda athile, khon' ukuze athi: “Thina simve ethetha kakubi ngoMosis nangoThixo.”Z- Kodwa uMoya wamnika ubulumko uStefano, ngokokude bangabi nako ukuphikisana naye.c? Aza amadoda athile amchasa. Wona ayedla ngokuhlangana *endlwini yesikhungo ekuthiwa yeyamakhoboka akhululekileyo. AyengamaJuda avela eKirene naseAlesandriya. Wona namaJuda aseKiliki nawaseAsiya axambulisana noStefano.wgUStefano, indoda eyayisikelelwe nguThixo, izele ngamandla, wênza imiqondiso nemimangaliso phakathi kwabantu.!;Laya lisanda ke ilizwi likaThixo, laza ke nenani labalandeli bakaYesu lakhula kakhulu eJerusalem, kwabakho neqela lababingeleli elazinikelayo eNkosini.b=Aba ke banikelwa kubathunywa, baza bona babamisela ngokubathandazela nokubabeka izandla.p YIsiphakamiso sabathunywa samkeleka kubo bonke; baza ke banyula aba: uStefano, indoda ezele lukholo nanguMoya oyiNgcwele, noFilipu, noProkuro, noNikano, noTimon, noParmena, kwakunye noNikolawo waseAntiyokwe owayengumngeni-buJudeni.j MNgalinye ke, thina siya kuzinikela ngokupheleleyo kumsebenzi wokushumayela nasemithandazweni.”# ?Ngoko ke, mawethu, khethani amadoda abe sixhenxe phakathi kwenu, awaziwa ngokuzaliswa nguMoya oyiNgcwele nangobulumko; thina ke siwamisele kulo msebenzi.V %*Abathunywa abalishumi elinambini balihlanganisa ibandla lilonke, bathi kulo: “Asinto intle kuthi ukuba sikuyekelele ukushumayela ilizwi likaThixo ngenxa yokuzixakekisa ngomsebenzi wokwabela abasweleyo.  Kwathi kwakubon' ukuba liyanda inani labalandeli bakaYesu, kwavela ukungevisisani phakathi kwamaJuda athetha isiGrike kwanamaJuda athetha olweenkobe. AmaJuda athetha isiGrike akhalazela ukuba abahlolokazi bawo àbamkeliswa kakuhle kwimali yenkxaso yemihla ngemihla.*Bazingisa ke imihla yonke, endlwini kaThixo nasemakhayeni, ukufundisa nokushumayela iindaba ezimnandi ezingoYesu onguKrestu.)Abathunywa balishiya iBhunga elo benemincili, kuba uThixo ebafumanise befanelekile ukuba bahlazeke ngenxa yegama likaYesu.!(Baza ke bababiza abathunywa, babayala ukuba bangaze baphinde bathethe ngegama likaYesu. Emva koko ke bakatswa abathunywa, baza bakhululwa."='ukanti ukuba yinto evela kuThixo, aninako ukuwutshabalalisa. Endaweni yaloo nto ningazibhaqa nisilwa noThixo.” IBhunga lalandela icebo likaGamaliyeli.%C&Ngokunjalo nakwesi isihlandlo musani ukuthatha manyathelo ngakula madoda. Wayekeni, kuba ukuba lo msebenzi wawo yinto nje yabantu uza kuphelela esithubeni; %Emva koko kwavela uJuda umGalili, ngexesha lobalo, naye walandelwa ngabantu abaninzi, kodwa naye wafa, nabalandeli bakhe basarhaka.F$Ngaphambi koku kukhe kwavela uTuda ezenza uthile obalulekileyo, waza walandelwa ngamadoda akwisithuba samakhulu amane. Kodwa wafa, abalandeli bakhe bathi saa, waza naloo mbutho wakhe wafa.]3#Wabhekisa eBhungeni esithi: “MaSirayeli, yilumkeleni into eniyenzayo kula madoda.7g"Kodwa omnye wabo, *owayengumFarasi ogama linguGamaliyeli, owayengumchazi-mthetho ohloniphekileyo kubantu bonke, waphakama wayalela ukuba abathunywa khe bakhutshelwe phandle.jM!Akuweva la mazwi amalungu eBhunga avutha ngumsindo kangangokuba afuna ukuba babulawe abathunywa.h~I Thina noMoya oyiNgcwele osisipho sikaThixo kwabo bamthobelayo, singamangqina azo ezi zinto.”}}sUThixo wammisela ewongeni, wayiNkokheli noMsindisi wokunika amaSirayeli ithuba lokuguquka, aze axolelwe izono zawo.i|KUThixo woobawo bethu wamvusa uYesu ekufeni, ekubeni nina nambulalayo ngokumxhoma emnqamlezweni.k{OOoPetros baphendula bathi: “Asinakwenza nto yimbi; sifanele ukuthobela uThixo endaweni yabantu!fzE“Saninika imiyalelo engqongqo yokuba ningaphindi nifundise egameni lale ndoda; kodwa khanikhangele into eniyenzileyo! Imfundiso yenu niyisarhaze kule Jerusalem iphela; ngoku nifuna ukuxhoma ukufa kwayo phezu kwethu.”^y5Babazisa phambi kweBhunga abathunywa, waza umbingeleli omkhulu wabamangalela esithi:*xMYasuka ke intloko yabalindi yahamba nabaphantsi kwayo, babaphuthuma abathunywa. Babaphatha kakuhle abathunywa, kuba besoyika hleze baxulutywe ngamatye ngabantu.w Kwafika ndoda ithile eyathi kubo: “Khangelani, amadoda ebeniwafake entolongweni nangaya efundisa abantu endlwini kaThixo!” vKwathi intloko yabalindi bendlu kaThixo nababingeleli abaziintloko bakuyiva le nto, baxakwa ukuba ngaba kuhle ntoni na kubathunywa.u!“Intolongo siyifumene ivalwe ngokuqinileyo, nabalindi bewagcinile amasango, kodwa sakuwavula amasango, asifumananga mntu ngaphakathi.”rt]Zifikile izigidimi azibafumananga abathunywa entolongweni; zabuya ke zeza kuxela entlanganisweni, zathi:sBevile ke abathunywa, bathi kwasekuseni bangena endlwini kaThixo, bafundisa. Umbingeleli omkhulu nabalingane bakhe nabo bonke abadala bamaJuda, babiza intlanganiso epheleleyo *yeBhunga, baza bathumela entolongweni ukuba abathunywa beziswe phambi kwabo.br=“Hambani niye *endlwini kaThixo, nibafundise yonke into abantu ngale ntlalo intsha.”wqgKwangobo busuku isithunywa seNkosi sawavula amasango entolongo, sabakhokelela phandle abathunywa, sathi kubo:.pWbaza bababamba babafaka entolongweni.`o9Umbingeleli omkhulu nabalingane bakhe, abo beqela *labaSadusi, babamonela *abathunywa, n Izihlwele zabantu zazisiza, zivela kwiidolophu ezimelene neJerusalem, zizisa abagulayo nâbo babeneendimoni, baze baphile bonke.m)Baza abagulayo basiwa ezitalatweni, balaliswa ezibhedini nasemakhukweni, ukuze kuthi xa agqithayo uPetros isithunzi sakhe siwe phezu kwabanye.ylkKuyo yonke loo nto kwabakho ihlokondiba lamadoda namakhosikazi azinikelayo eNkosini, laza longezeka inani labo.Uk# Abangakholwayo babengazibandakanyi nabo, nakuba kwakuthethwa kakuhle ngabo.}js *Abathunywa benza imiqondiso nemimangaliso emininzi ebantwini. Bonke abakholwayo babehlangana eVarandeni kaSolomon.Pi Xa lilonke ibandla nabo bonke abayivayo le nto bazaliswa kukunkwantya.h Ngoko nangoko uSafira wawa ezinyaweni zakhe, wafa. Bangena abafana, bambona ukuba ufile, bamthatha baya kumngcwaba ecaleni komyeni wakhe.Tg! Wayibuza wathi uPetros: “Kungani ukuba wena nendoda yakho nidibane ngokuvavanya uMoya weNkosi? Uyabona ke, abafana abavela kungcwaba indoda yakho nâbo emnyango, nawe lo baza kukuthatha bemke nawe.”0fYWabhekisa kuyo uPetros esithi: “Khawutsho, ingaba le yimali epheleleyo eniyizuze ngokuthengisa umhlaba wenu nomyeni wakho?” Yaphendula yathi: “Ewe, iphelele.”\e1Emva kweeyure ezintathu, yafika inkosikazi kaHananiya ingekayiva loo nto ihlileyo.QdBafika abafana, bawuthatha bawuthandela umzimba wakhe, baya kumngcwaba.kcOAkuweva loo mazwi uHananiya wawa phantsi, wafa; baza bonke abayivayo loo nto bankwantya luloyiko.NbUmhlaba wakho ubungowakho phambi kokuba uwuthengise, nemali yawo ibiyeyakho emveni kokuba uwuthengisile. Kungani ke ukuba ufike kwisigqibo sokwenza into enje? Awuxokisanga mntu, uxokise uThixo.”=asUPetros wabuza wathi: “Hananiya, kutheni ukuba umyeke uSathana alawule intliziyo yakho, akwenze uxokise uMoya oyiNgcwele ngokugcina inxalenye yemali oyifumeneyo ngomhlaba wakho?^`5baza inxalenye yemali leyo bayifumeneyo bayigcina, eseleyo ke bayizisa *kubathunywa.n_ WKe kaloku kwakukho nendoda egama linguHananiya, umfazi wayo yena enguSafira. Bathengisa umhlaba wabo,I^ %wathengisa umhlaba wakhe, waza wayizisa imali leyo kubathunywa.c]?$UJosefu, *umLevi onkaba iseSipro, owathiywa ngabathunywa bathi nguBarnabha, uMthuthuzeli,X\)#beze nayo, bayinike abathunywa, ize yabelwe ulowo nalowo ngokweentswelo zakhe.|[q"Kwakungekho bani usweleyo phakathi kwabo. Ababenemihlaba nezindlu babethengisa ngazo, baze imali leyo bayifumeneyohZI!*Abathunywa babezingisa ukungqina ngovuko lweNkosi uYesu, waza uThixo wabasikelela xa bebonke.~Yu Ewonke amakholwa ayevana entliziyo-nye. Akukho bani wayekubanga oko anako, kuba babesabelana ngezinto zonke abanazo.$XABakuba begqibile ukuthandaza, indawo ababehlangene kuyo yazanya-zanyiswa. Bonke bazaliswa nguMoya oyiNgcwele, baza baluthetha udaba lukaThixo benobuganga. WPhilisa ngesandla sakho, unike amandla okuba imimangaliso nemiqondiso yenzeke ngegunya legama lesiCaka sakho osinyulileyo uYesu.”qV[Kalokunje, Nkosi, zigqale izoyikiso zabo; thina zicaka zakho usenze siluthethe udaba lwakho ngesibindi.hUIBahlangana ukuze bakwenze konke owawuselukumisele ngegunya nentando yakho ukuba kuya kwenzeka.T3“Kuba ngenene uHerode noPilato bahlangana kwesi sixeko kunye neentlanga, namaSirayeli, ngaye uYesu isiCaka sakho osinyulileyo, uMthanjiswa wakho.[S/Iikumkani neziphathamandla zelizwe zahlangana, zavukela iNkosi *noKrestu wayo!’;RouDavide, isicaka sakho, ukhokho wethu, eqhutywa nguMoya oyiNgcwele wathi: “ ‘Kungani na iintlanga zisenza imbudumbudu nje? Kungani na ukuba abantu benze amayelenqe azé nje?QBevile ke, bonke bathandaza ngamxhelo mnye, besithi: “Nkosi, Mdali wezulu nomhlaba nolwandle nazo zonke izinto ezilapho,PBakuba bekhululwe uPetros noYohane babuyela kubahlobo babo, bababalisela okwathethwa kubo ngababingeleli abaziintloko bekunye nabadala.eOCKaloku le ndoda yaphiliswa ngalo mmangaliso yayingaphezu kwamashumi amane eminyaka ubudala.N'IBhunga labatyityimbisela umnwe, laza labakhulula. Alibanga nakroba lakubohlwaya, ngenxa yokoyika abantu, kuba babedumisa uThixo ngesi senzo.KMThina asinakuyeka ukuthetha ngento esiyibone sayiva ngokwethu.”1L[UPetros noYohane bona baphendula bathi: “Zahluleleni nina ngokwenu ukuba kulunge kuphi na phambi koThixo; kukho ukwenza intando yenu, kukho nokwenza intando kaThixo.nKUBabangenisa kwakhona, baza babayala ukuba ze bangaphindi bathethe okanye bafundise ngegama likaYesu.tJaUkuze ke inganwenwi le nto phakathi kwabantu, masibalumkise bangaze bathethe nakubani ngegama likaYesu.”3I_Babuzana besithi: “Singawathini la madoda? Wonke ubani apha eJerusalem uyazi ukuba lo mqondiso ungaqhelekanga wenziwe ngawo, sibe ke thina singenako ukuyiphika le nto.RHBabakhuphela ngaphandle kwendlu leyo yeBhunga, basala bona bexoxa bodwa.uGcKodwa babengenandlela yokuphikisana nabo, kuba indoda le yayiphilisiwe yayimi apho kunye noPetros noYohane.8Fi Amalungu *eBhunga amangaliswa kukubona ukungafihlisi kukaPetros noYohane, eqonda ukuba bangabantu nje abaqhelekileyo abangenamfundo. Baphawula nokuba babengamahlakani kaYesu.E{ “Usindiso lufumaneka ngaye kuphela, kuba akukho wumbi emhlabeni ogama uThixo alinike uluntu, esingasindiswa ngalo.”Dy Lo Yesu ngulowo zithi *iziBhalo xa zithetha ngaye: “ ‘Ilitye enalidelayo nina bakhi laba lelona litye lesiseko.’ZC- nina ninamaSirayeli ewonke yazini le nto ke: Lo mntu umi apha phambi kwenu ephile qete, uphile ngenxa yegunya legama likaYesu Krestu waseNazarete. Lowo nina nambethelela emnqamlezweni; wamvusa ke yena uThixo.RB xa namhlanje nisixoxisa ngesenzo esihle sokuphiliswa komntu osisiqhwala,_A7UPetros, ezele nguMoya oyiNgcwele, wabaphendula wathi: “Ziphathamandla nani badala,@#Babamisa phambi kwabo abathunywa, bababuza bathi: “Niyenze kanjani le nto? Gunya lini eli ninalo? Ligama likabani eli nisebenze ngalo?”?{YayingooAnas umbingeleli omkhulu, noKayafa, noYohane, noAlesandire, kwanabanye bendlu yombingeleli omkhulu, ababelapho.e>CNgomhla olandelayo iinkokheli zamaJuda, nabadala, nabachazi-mthetho, bahlangana eJerusalem.k=OUninzi lwâbo bayivayo imfundiso leyo lwakholwa, laza ke landa inani labo laya kumawaka amahlanu.w<gBababamba ke, babafaka entolongweni, ukuba balinde khona kude kube ngengomso, njengoko imini yayiselisangene.;Babekhathazekile kuba aba *bathunywa babefundisa abantu ngokuvuka kukaYesu ekufeni, nto leyo yayiqinisekisa ukuba abafileyo baya kuvuka.: Kwathi uPetros noYohane besathetha nabo abantu, kwafika ababingeleli nentloko yabalindi *bendlu kaThixo kunye *nabaSadusi.z9mUThixo ke esimisele isiCaka sakhe wasithumela kuni kuqala, ukuze anenzele inceba niguquke kwinkohlakalo yenu.”78gNisisizukulwana sabashumayeli, ninenxaxheba kumnqophiso owenziwa nguThixo nooyihlo-mkhulu, xa wathi kuAbraham: ‘Ngesinqe sakho ndiya kubasikelela bonke abantu bomhlaba.’^75Abashumayeli bonke ukususela kuSamweli nabo bamlandeláyo, bayixela le mihla sikuyo.j6MNabani na ke ongamphulaphuliyo lo mshumayeli uya kusikwa ebantwini bakaThixo atshatyalaliswe.’%5CKaloku uMosis wathi: ‘INkosi uThixo wenu iya kunithumela umshumayeli ophuma kwalapha kumawenu njengam. Maze nimphulaphule kuyo yonke into anixelela yona.4+Yena uya kuhlala ezulwini kude kufike ixesha lokuhlaziywa kwezinto zonke, njengoko uThixo wâzisáyo mandulo ngabashumayeli bakhe abanyuliweyo.w3gnize nifumane amathuba okuhlaziyeka komoya evela eNkosini, nokuze imthumele uYesu onguKrestu oselenikwe nina.I2 Guqukani ke ngoko, nibuyele kuThixo, ukuze zicinywe izono zenu;t1aLoo nto ngoko uThixo wayazisayo ngabo bonke *abashumayeli, yokuba umelwe kukubandezeleka, uyizalisekisile._07“Ndiyazi ke, mawethu, ukuba nina neenkokheli zenu le nto niyenze kuYesu ngokungazi.9/kKukuvuma nokuzinikela kwigama likaYesu okuyomelezileyo le ndoda niyibonayo, niyaziyo. Ligunya legama lakhe elimenze waphila njengokuba nimbona elapha phambi kwenu nje lo mntu. h~~}}J||{{zyyxwwHvv]uuptt0ss:rrhr&qq.ppFpoo-nnmm8ll}kjjpj*iiYh`hg*ff)e`dd~cc{bb,aa3``#__>^^B]]S]\\9[[#ZZqZ YY$XyWWW ViUUTFSSRRQQDPbPOTNNuN!MMDLLK5JGIIHBG^FFEEEDCCaBAX@@???M>}==< Yeud CzMusani ukuyitya into ebingelelwe kwizithixo, nenyama enegazi, nesilo esikrwitshiweyo; nizigcine nyulu ekurheletyeni. Niya kuba niyakholisa xa nizilumlayo kwezo zinto. Salani kakuhle.”~yuThina samkele isigqibo soMoya oyiNgcwele sokuba singanithwalisi bunzima bumbi ngaphandle kwale migaqo ibalulekileyo:gxGKe ngoko sinithumela uJudas noSilas abaya kunichazela ngokwabo ezi zinto kanye sizibhalileyo.=wuamadoda ancame ubomi bawo ngenxa yokukhonza uKrestu.vSihlangene ke, savumelana sonke ukuba sinyule izigidimi sizithume kuni, zihambe kunye nabahlobo bethu abaziintanda, uBharnabha noPawulos, uSivile ukuba kubekho madoda athile aphuma apha kuthi aza kunixhamla, eniphazamisa ngento esingawathumanga yona, ayithethileyo kuni.EtBanikwa incwadi ukuba bahambe nayo. Ke yona yayibhalwe ngolu hlobo: “Thina bathunywa sikunye nabadala siyanibulisa njengamawethu xa ninonke, nina zizwe zaseAntiyokwe eSiriya naseKiliki. s *Abathunywa nabadala, kunye nebandla lonke, bafika kwisigqibo sokuba kukhethwe amadoda phakathi kwabo, athunywe eAntiyokwe kunye noPawulos noBharnabha. Banyulwa ke ooJudas ogama limbi linguBharsabha kunye noSilas, ingamadoda awayebekwe kakhulu ngamakholwa.!r;Sekukudala kakade ufundwa umthetho kaMosis, kushunyayelwa amazwi akhe ngayo yonke *iMihla yokuPhumla *ezindlwini zesikhungo kwiidolophu ngeedolophu.”kqOkoko masizibhalele incwadi sizixelele ukuba mazingatyi naluphi na uhlobo lokutya okungahlambulukanga ngenxa yokubingelelwa kwizithixo, zizigcine nyulu ekurheletyeni, zingatyi nasiphi na isilo esikrwitshiweyo, nanyama inegazi.DpKe ngoko mna ndithi masingazixhamli iintlanga eziguqukayo,%oE“Kakade ke iyaziwa le nto.nwBothi ke bayifune iNkosi bonke abantu, zonke izizwe endizibizileyo zaba zezam,’ itsho iNkosi, yona ikwenzileyo oku.m“ ‘Emva koku ndiya kubuya,’ itsho iNkosi, ‘ndiwuvuse umzi kaDavide ongamanxiwa, ndiwulungise apho wonakele khona, ume kakuhle.LlAmazwi *abashumayeli ayavumelana nesi senzo, kuba zithi *iziBhalo: kUSimon unichazele indlela uThixo abonakalise ngayo ukuzikhathalela kwakhe iintlanga ngokukhetha phakathi kwazo abantu abangabakhe.Tj! Emva kwentetho yabo kwathetha uYakobi, wathi: “Ndiphulaphuleni, mawethu!i Kwakuthe cwaka ngexesha uBharnabha noPawulos besenza ingxelo ngemimangaliso nemiqondiso ayenzileyo uThixo ngabo phakathi kweentlanga.Yh+ Hayi bo! Sikholwa kukuba thina sisindiswa ngesisa seNkosi uYesu kwanjengazo.”%gC Ngoku ke nimlingela ntoni uThixo ngokuthwalisa amakholwa umthwalo abangazange babe nako ukuwuthwala ookhokho bethu, nathi ngokwethu esingenako ukuwuthwala?ofW Akabonakalisanga mahluko phakathi kwazo nathi; nazo wazihlambulula iintliziyo zakuba zizinikele kuye.eUThixo ozaziyo iintliziyo zabantu, wabonakalisa ukuzamkela iintlanga ngokuzinika uMoya oyiNgcwele njengoko wasinikayo nathi.FdEmva kwengxoxo ende, waphakama uPetros, wathi: “Mawethu, niyazi ukuba kwixesha elidlulileyo uThixo wandonyula phakathi kwenu ukuba iintlanga zizive ngam iindaba ezimnandi, zize ziguquke.Ic Abathunywa nabadala benza intlanganiso, baphicotha lo mbandela.bKodwa amakholwa athile awayekade engaweqela *labaFarasi, athi wona amakholwa aphuma ezintlangeni makoluswe awuthobele umthetho kaMosis.aBefikile ke eJerusalem, bamkelwa libandla, abathunywa, nabadala, baza ke benza ingxelo kubo ngendlela awayebasebenzise ngayo uThixo.-`SKe kaloku lakuba libandulule ibandla, bacanda kwelaseFenike nelaseSamariya, behamba bebalisa ngokuguquka kweentlanga; iindaba ke ezo ezawavuyisa kakhulu amakholwa.N_UPawulos noBharnabha baba nengxoxo eshushu nabo ngalo mbandela, kwaza kwagqitywa ukuba uPawulos noBharnabha kunye nabanye baseAntiyokwe baye eJerusalem, bayokuva le ngxaki *kubathunywa nakubadala.^ )Amadoda athile asuka eJerusalem, aya eAntiyokwe afundisa amakholwa esithi akanako ukusindiswa ngaphandle kokuba olùswe *ngokomthetho kaMosis.7]iBahlala ke apho kunye namakholwa ithuba elide.,\QBakufika eAntiyokwe, balihlanganisela ndawonye ibandla, babalisa ngezinto uThixo awazenza ngabo, bexela nokuba nabaziintlanga uThixo ubavulele indlela yokukholwa.+[OBasuka apho ngesikhephe babuyela eAntiyokwe yaseSiriya, apho babenikelwe elugcinweni naselubabalweni lukaThixo ukuya kwenza kwabo lo msebenzi bawufezileyo ngoku.;ZqBashumayela udaba ePerga, baza badlulela eAtaliya.BYEmveni kokutyhutyha ummandla wasePisidi, bafika ePamfili.tXaKwibandla ngalinye batyumba abadala, babanikela ngemithandazo nangozilo-kutya eNkosini ababethembele kuyo.:WmBawomeleza amakholwa, bewakhuthaza ukuba ahlale ehleli elukholweni enyanisekile, besithi ukufundisa: “Simelwe kukuthwala ubunzima thina singene phantsi kolawulo lukaThixo.”MVUPawulos noBharnabha bazishumayela iindaba ezimnandi naseDerbhe, bafumana inkitha eyaba ngabalandeli bakaYesu. Baza ke babuyela eListra, baya eIkoniyo ukusuka apho, baya naseAntiyokwe yasePisidi.zUmKodwa akungqongwa ngamakholwa, wavuka, wabuyela kwasedolophini. Ngengomso wemka kunye noBharnabha, baya eDerbhe.UT#Kwafika iqela lamaJuda evela eAntiyokwe yasePisidi naseIkoniyo. Ekubeni ezifake umoya ombi izihlwele, ukuba zithathe icala lawo, bamxuluba ngamatye uPawulos, bamrhuqela ngaphandle kwedolophu, beba ufile.oSWNaxa sebethethe kangako abathunywa, phantse bangabi nako ukusijika isihlwele ekubeni sibenzele idini.6Rekodwa wasoloko ezibonakalisa ubukho bakhe ngezinto ezintle azenzayo. Usipha imvula nezilimo ngamaxesha afanelekileyo; usipha nokudla, iintliziyo zethu azizalise ngovuyo.”?QyMandulo uThixo wabayeka abantu, benza ukuthanda kwabo;oPW“Madoda, yintoni le niyenzayo? Nathi singabantu; sifana nani! Size apha ukuze sivakalise iindaba ezimnandi, ukuze niguquke nijike kwezi zinto ziphuthileyo, nize kuThixo, owenza izulu, nomhlaba, nolwandle, nezinto ezilapho kuzo.O'Bathe abathunywa ooBharnabha noPawulos bakuyiva le nto iqhubekayo, bazikrazula iimpahla zabo, babaleka baya kuso isihlwele, bekhwaza besithi:^N5 Ke kaloku kwakukho indlu yokunqulela uZeyus ngaphandle nje kwedolophu. Waza umbingeleli kaZeyus weza neenkunzi zeenkomo neentyatyambo esangweni ledolophu. Yena nesihlwele eso babefuna ukwenzela *abathunywa idini.kMO UBharnabha bamthiya bathi *nguZeyus, uPawulos bathi *nguHermes ngenxa yokuba yena wayesisithethi.L  Zithe izihlwele zakuyibona le nto yenziwe nguPawulos, zakhwaza ngesiLikawoni zisithi: “Oothixo beze kuthi befana nabantu!”_K7 wadanduluka wathi: “Suk' ume ngeenyawo.” Indoda leyo yatsiba yema, yahamba-hamba.~Ju Yawaphulaphula ngomdla amazwi kaPawulos. UPawulos wayithi ntshoo ngamehlo, waqonda ukuba inokholo olungayiphilisayo,ZI-Apho eListra kwakukho indoda eyazalwa isisiqhwala, ingazange yaba nako ukuhamba.4HcBaza bazishumayela khona iindaba ezimnandi.G{Bathe bakuyiqonda le nto abathunywa, basaba baya eLikawoni, kwiidolophu zaseListra naseDerbhe nemimandla ejikelezileyo.uFcZaza iintlanga namaJuda ndawonye neenkokheli zazimisela ukubaphatha kakubi abathunywa, zibaxulube ngamatye.sE_Inkoliso yabantu edolophini apho yathi qheke kubini: abanye baba ngakumaJuda, abanye baba ngakubathunywa.3D_*Abathunywa bahlala apho ixesha elide. Bathetha ngesibindi ngeNkosi, iNkosi ibanika amandla okwenza imiqondiso nemimangaliso, ingqina inyaniso yodaba lwabo ngesisa sayo.]C3Kodwa amaJuda angakholwayo azixhokonxa iintlanga, azifaka umoya ombi ngakumakholwa.B 3NaseIkoniyo yaba sesezolo: uPawulos noBharnabha baya *endlwini yesikhungo baza bathetha kangangokuba iqela elikhulu lamaJuda neentlanga lazinikela.SA 4Basala abalandeli bakaYesu eAntiyokwe bezele luvuyo nanguMoya oyiNgcwele.S@ 3Abathunywa bavuthulula uthuli ezinyaweni, bekhalala, bemka baya eIkoniyo.S? 2Kodwa amaJuda adala uchuku, enza *abathunywa bavukelwa ngamadoda aloo dolophu aphambili kwanangabafazi abakumgangatho ophezulu entlalweni, ababemhlonela uThixo. Babatshutshisa babagxotha kuloo mmandla.8>k 1Ilizwi leNkosi lanwenwa kuwo wonke loo mmandla.=3 0Zavuya iintlanga zakukuva oku, zayidumisa iNkosi ngenxa yodaba lwayo. Abo ke babenyulelwe ukungena ebomini obungonaphakade, baguquka bangamakholwa.)<K /Thina kaloku sanikwa lo myalelo yiNkosi: “ ‘Ndikumisele ukuba ube sisibane sokukhanyisela iintlanga, ube yindlela yokusindiswa kwalo lonke elimiweyo.’”; .Kodwa bona ooPawulos noBharnabha bawaxelela phandle amaJuda bathi: “Kakade bekufuneka lishunyayezwe nina kuqala ilizwi likaThixo; koko ngenxa yokuba nilibukula, niziqonda ukuba anibulungelanga ubomi obungonaphakade, siza kuniyeka, siye ezintlangeni.[:/ -Akuyibona le nkitha yabantu, amaJuda azala ngumona, amphikisa amnyelisa uPawulos.h9I ,NgoMhla woPhumlo olandelayo phantse wonke umntu osedolophini weza kuphulaphula ilizwi leNkosi.@8y +Emveni kokuphuma kwentlanganiso, uPawulos noBharnabha balandelwa sisihlwele samaJuda neentlanga eziguqukele ebuJudeni, baza basikhuthaza ukuba sibambelele ngenyameko kuThixo onesisa.75 *Xa bayishiyayo intlanganiso ooPawulos noBharnabha, abantu babamema ukuba ze beze kwakhona ngoMhla wokuPhumla olandelayo, ukuze baphinde babafundise.&6E )“ ‘Khangelani, nina bagxeki, nimangaliswe nife; kuba umsebenzi endiwenza ngemihla yenu yinto eningayi kukholwa yiyo nokuba ubani uthe wanichazela.’”T5! (Lumkani ke ngoko, hleze ihle kuni into eyathethwa ngabashumayeli, besithi: 4  'n3U &Yazini niqiniseke xa ninonke, mawethu, ukuba kungoYesu ukushunyayelwa kodaba lokuxolelwa kwezono. Ngokunjalo qondani ukuba wonke umntu ozinikelayo kuye uyakhululwa kuzo zonke izono, obungenako ukumkhulula kuzo *umthetho kaMosis.92m %Kodwa uYesu, evusiwe nje nguThixo, khange abole.1 $“Kuba kaloku ngexesha lakhe uDavide wayifeza injongo kaThixo, waza wafa emva koko, wangcwatywa ngakookhokho bakhe, wabola.h0I #“Kwakhona uthi kwenye indawo: “ ‘Akuyi kusiyeka isicaka sakho esithembekileyo sibole.’g Ngengomso wagaleleka eKhesariya, apho wafika elindelwe nguKorneli nezizalwana nezihlobo zakhe ezisenyongweni.=# Wangena nabo endlwini uPetros, baza balalisa apho ngaloo mini. Ngosuku olulandelayo wahamba nawo la madoda kunye namanye amakholwa aseJopa.s<_ Wona aphendula athi: “Sithunywa yiNkosi yethu uKorneli, oyindoda elungileyo emhlonelayo uThixo, ehlonitshwayo nangamaJuda. Uxelelwe sisithunywa sikaThixo ukuba makakubize uye endlwini yakhe, ukuze eve loo nto uya kumxelela yona.”Z;- Waya kuwo uPetros, wafika wathi: “Ndim lo nimfunayo. Ngaba nindifuna ngani?”Y:+ Phakama uye kuwo la madoda, ungathandabuzi, uhambe nawo, kuba athunywe ndim.” 9  UPetros yena wayesajika-jikana nalo mbono ukuva kwakhe uMoya oyiNgcwele esithi: “Phulaphula, nango amadoda amathathu ekufuna.L8 Abuzisa ukuba ngaba akukho mhambi ugama linguSimon Petros na apho.;7o Ngoku asamangalisiweyo yena uPetros ukuba ngaba yintoni na intsingiselo yalo mbono, wona amadoda athunywe nguKorneli ayesede awufumana umkhondo wendlu kaSimon, selemi esangweni.S6 Le nto yenzeka kwada kwakathathu, laza ke ilaphu elo lanyuselwa ezulwini.j5M Laphinda ilizwi elo lavakala kuye lisithi: “Musa ukuthi ayityiwa into athi uThixo iyatyiwa.”a4; Waphendula wathi: “Nkosi, ngunotshe lowo! Mna andizange ndiyitye into engatyiwayo.”B3 Weva ilizwi lisithi kuye: “Vuka, xhela utye, Petros.”k2O Kulo kwakukho zonke iintlobo zezidalwa ezingatyiwayo ezizitho zine, ezirhubuluzayo, nezibhabhayo.u1c Wabona izulu livulekile, kusihla into engathi lilaphu elikhulu libanjwe ngamasondo omane, lisiza emhlabeni.]03 Wasuka walamba, wafuna into etyiwayo, kwathi besamlungiselela ukutya wabona umbono./ Ngomhla olandelayo, xa babesendleleni, besondela eJopa, uPetros uthe emini emaqanda waya kuthandaza phezu kwendlu kwindawo esabuvaranda.>.w Wabachazela konke okwakumhlele, waza wabathuma eJopa.-{ Sakumka isithunywa eso, uKorneli wabiza izicaka zakhe ezibini, kunye nejoni elalimhlonela uThixo, elalingumlindi wakhe.H,  olundwendwe lukaSimon umsuki weemfele, ondlu ingaselwandle.”N+ Ngoku ke thuma amadoda eJopa, kumntu othile ogama linguSimon Petros,*7 Wasiqwalasela enoloyiko, wathi: “Yintoni, Nkosi?” Saphendula sathi: “UThixo uyamkele imithandazo nemisebenzi yakho yesisa; akazange wakulibala.)3 Ngenye injika-langa kwisithuba sentsimbi yesithathu, waba nombono, wasibona ngokucacileyo isithunywa sikaThixo singena sisithi kuye: “Korneli!”(+ Yena nosapho lwakhe babengabantu abamnqulayo bemhlonela uThixo. Wayengumntu onezinwe, ewanceda amaJuda ahlelelekileyo, ethandaza rhoqo kuThixo.y' m EKhesariya kwakukho umphathi-butho wamajoni aseRoma ogama linguKorneli. Umkhosi wakhe kwakusithiwa ngowaseItali.l&Q +UPetros waba neentsuku ezininzi ehleli apho eJopa kunye nendoda egama linguSimon, umsuki weemfele.Z%- *Ezi ndaba zafikelela kuyo yonke iJopa, baza abantu abaninzi bazinikela eNkosini.$  )Wasondela kuye uPetros, wamncedisa, waphakama. Wawabiza ke uPetros amakholwa kunye nabahlolokazi abo, wamnikela kubo ephilile..#U (UPetros wabakhuphela phandle bonke, waza waguqa wathandaza. Wathi kamva waguqukela kuso isidumbu, wathi: “Tabhita, vuka!” Wajonga, waza akubona uPetros, wavuka.Q" 'Akalibazisanga uPetros; wahamba nawo kwangoko. Akufika khona, wasiwa egumbini elo liphezulu, waphahlwa libubu labahlolokazi ababelila, bembonisa iingubo kwaneempahla awayezenza uBhadikazi esaphilile.3!_ &Njengoko iJopa yayingekude eLida, beva abalandeli bakaYesu ukuba uPetros useLida, baza bathumela amadoda amabini nomyalezo wokuba uPetros makancede afike ngokukhawuleza.m S %Ngeli xesha wagula, wasweleka. Bawuhlamba umzimba wakhe, bawubeka egumbini elikumgangatho ophezulu.4a $EJopa kwakukho umlandeli kaYesu ogama linguTabhita, oko kukuthi uBhadikazi. Lonke ixesha lakhe wayelichithela ekwenzeni okulungileyo, enezinwe, ebanceda abahlelelekileyo.c? #Bathi bakumbona, bonke abantu ababehlala eLida nakwintili yaseSharon bazinikela eNkosini.  "Wathi uPetros kuyo: “Eneya, uYesu Krestu uyakuphilisa. Phakama, wendlule umandlalo wakho.” Ngakonje ukuba atsho, wavuka uEneya.eC !Apho wahlangana nendoda egama linguEneya. Yayife icala, futhi ineminyaka esibhozo yalalayo.lQ Njengoko uPetros wayeyihamba yonke loo ngingqi, ngathuba lithile watyelela abantu bakaThixo eLida.@y Ke kaloku ibandla kulo lonke elakwaJuda naseGalili naseSamariya lazola, kungekho ntshutshiso. Laba nenkqubela, lakhula nangamanani, limhlonela uThixo, likhuthazwa nguMoya oyiNgcwele.dA Athi amakholwa akuyiqonda le nto, amthatha uSawule, amsa eKhesariya, aza amthumela eTarso.c? Ngokunjalo wathetha, waxoxa nawo namaJuda athetha isiGrike, kodwa asuka afuna ukumbulala.c? Waza ke uSawule wahlala apho eJerusalem, ejikeleza elishumayela ngesibindi igama leNkosi.c? Wada wancedwa nguBharnabha owamthathayo, wamsa *kubathunywa, wabachazela indlela awabonana ngayo neNkosi, nento eyathethwayo yiNkosi kuye. Wababalisela nangokulishumayela kukaSawule ngesibindi igama likaYesu eDamasko. USawule waya eJerusalem, wazama ukuzibandakanya nabalandeli bakaYesu. Kodwa bonke babemoyika, bengakholwa ukuba naye ungumlandeli kaYesu. P+~~`~$}|||{{ zz2yyOxxxwwsvv&uutVsqrqqfpooanngmm{ml{kkkjj>iikhhkgfeedd~ccCba``f`__^M]]@\\E[[YY?XX7WVVBUTT_SS:RQQOQP}P?O_NN}MMLKK_JJJIHH!GGcFF%EE]EDCCEBAA>@@?>>>==#<9;;>::99(8s77w66754443H2]1.00//.-b,++<**'))((=''&r&C%$$##J""f!!h  upz/N$x@L1B;? y 7 e  / D s -,P Z Babeza kumbulala uPawulos ukuba kwakungafikanga lizwi kwingqwayi-ngqwayi yomkhosi wamaRoma, liyixelela ngodushe oluseJerusalem.+YOYaba ludushe ke kuyo yonke idolophu; basuka indulumbane bonke abantu, bambamba uPawulos, bamqweqwedisela ngaphandle kwendlu kaThixo. Kwangoko bazivala iingcango.X+Babesitsho kuba babekhe bambona kaloku uTrofimo wase-Efese edolophini apho, ekunye noPawulos; ngoku ke babeba uPawulos umzise endlwini kaThixo.bW=akhwaza esithi: “MaSirayeli, yizani! Nantsi le ndoda ihamba ithetha kakubi ngamaSirayeli, *ngomthetho kaMosis, nangendlu kaThixo, kumntu wonke. Ngoku ize kungcolisa le ndawo ingcwele ngokungenisa iintlanga kuyo.”5VcXa zaziza kuphela iintsuku ezisixhenxe *zentlambululo, amaJuda athile ephondo laseAsiya ambona uPawulos *esendlwini kaThixo. Avusa uqhushululu ebantwini, ambamba uPawulos,U Ke kaloku uPawulos wahlangana nawo loo madoda, waza ngengomso walenza kunye nawo isiko lokuhlanjululwa. Waza ke waya endlwini kaThixo ukuya kwenza amalungiselelo alo mcimbi, ngokukodwa malunga nomnikelo owawuya kufuneka ekupheleni kwexesha lentlambululo.STKodwa zona iintlanga ezingamakholwa sasizibhalele ileta ngokwesigqibo sethu, sibayala ukuba bangakutyi ukutya kwedini, nanyama inegazi, nasilwanyana sikrwitshiweyo, futhi bazikhwebule ekurheletyeni.” S9Ngoko ke wena zibandakanye nawo, ungene *ekuhlanjululweni, uze uwahlawulele iindleko zawo, abe nako ukuzicheba iintloko zawo. Ngale ndlela ke wonke umntu uya kuqonda ukuba bubuxoki yonke le nto bayivileyo ngawe – ndaweni yaloo nto wena ngokwakho usawugcinile umthetho kaMosis.RRPhulaphula ke, sikucebise! Apha kukho amadoda amane azibophe ngesifungo.BQKunjalonje aza kuva ukuba ufikile. Uthi kungenziwa ntoni?LPEvile ke ngawe ukuba wena ufundisa onke amaJuda ahlala kumazwe eentlanga, ukuba awulahle umthetho kaMosis. Futhi kuthiwa wena uthi makangabolùsi abantwana bawo, bangawalandeli namasiko esiJuda.fOEBathi bakuziva, bamdumisa uThixo xa bebonke. Baza bacebisa bathi kuPawulos: “Mfondini, nawe uyazibonela ngokwakho ukuba apha kukho amawaka-waka amaJuda aguqukileyo angamakholwa, kodwa asabambelele *emthethweni kaMosis.zNmEbabulisile uPawulos, wabanika ingxelo epheleleyo ngezinto zonke uThixo awayezenzile ngaye phakathi kweentlanga.bM=Ngengomso sahamba noPawulos, saya kubona uYakobi. Nabo bonke abadala bebandla babekhona.NLEkufikeni kwethu eJerusalem, amakholwa asamkela ngezandla ezishushu.MKAbanye babalandeli bakaYesu baseKhesariya bahamba nathi, basisa endlwini yendoda egama linguMnaso, esathi sahlala nayo. Loo ndoda yayingumfo waseSipro, ilikholwa elaguquka kwimihla yangaphambili.>JwEmva kwexesha silapho salungiselela ukuya eJerusalem.]I3Sancama ke, kuba singabanga nakumoyisa, sathi: “Makwenzeke ukuthanda kweNkosi.”BH} Kodwa wathi ukuphendula: “Nenza ntoni, nifuna ukundityhafisa nje ngezi nyembezi zenu? Andilungelanga kubotshwa kuphela eJerusalem; kwanokufa oku ndikulungele ngenxa yeNkosi uYesu.”aG; Sakuyiva le nto, samcenga uPawulos, sikunye namakholwa alapho, ukuba angayi eJerusalem.ZF- Ufike wathatha ibhanti kaPawulos, wazibopha ngayo iinyawo nezandla, wathi: “Uthi uMoya oyiNgcwele: ‘Umnini wale bhanti uya kubotshwa enjiwenje ngamaJuda eJerusalem, yaye aya kumnikela ezintlangeni.’ ”VE% Kuthe sekuntsuku silapho, kwafika umvakalisi-daba onguAgabho, evela kwaJuda.JD  Wayeneentombi ezine ezingendanga ezaziluvakalisa udaba lweNkosi.)CKKwakusa salishiya elo, saya kungena eKhesariya. Apho safikela emzini womvakalisi weendaba ezimnandi uFilipu, omnye walaa madoda asixhenxe awanyulwa eJerusalem.wBgUkusuka kwethu eTire, sahamba sada saya kufika eTolimayi. Apho sadibana namakholwa, sahlala nawo imini yonke.?AySahlukana ke, thina sangena enqanaweni, bona bagoduka.4@aKodwa lakufika ixesha lokumka, sayihamba indlela yethu. Basikhapha sada sangaphandle kwedolophu, bekunye nabafazi kwanabantwana babo. Saguqa elunxwemeni apho, sathandaza. ?Safika kukho amakholwa apho, saya kuhlala nawo iveki yonke. Ngokutyhilelwa nguMoya oyiNgcwele athi uPawulos makangayi eJerusalem.>Sayithi ntlaa, sayishiya ngasekhohlo iSipro, sijonge eSiriya. Sehla enqanaweni eTire. Kaloku kwakulapho yayiza kothulwa khona umthwalo.U=#Safumana inqanawa apho eyayisiya eFenike, saza sangena kuyo, sahamba ngayo. < Sakwahlukana nabo, sangena enqanaweni, sahamba ngqo sada saya kufika eKos. Ngengomso sagaleleka eRodo, sasuka saya kutsho ePatara.;&Babehlatyaniselwe ngokukodwa ngamazwi awawathetháyo esithi abayi kuphinda bambone. Baza ke bamkhapha, baya naye enqanaweni.i:K%Bathi besithi ndlela-ntle kuye, baye bengenakuzibamba bengqukruleka. Babemgona ngokwesiko labo.F9$Akuwagqiba la mazwi uPawulos, waguqa nabo bonke, wathandaza.;8o#Ndinibonisile ngeendlela zonke ukuba sifanele ukusebenza nzima, ukuze sincede nabo bahluphekileyo, siwakhumbula amazwi eNkosi athi: ‘Kuluyolo ukupha ngaphezu kokuphiwa.’ ”y7k"Kaloku nazi mhlophe ukuba ndasebenza ngezi zandla zam, ndizixhasa kuzo zonke iintswelo zam kwanezamahlakani am.46c!Andizange ndinqwenele mali nampahla yamntu.'5G “Ngoko ke ndiyambongoza uThixo ukuba makanikhusele. Uya kunakha ngodaba lwesisa sakhe, olunamandla okunenza nilixhamle ilifa kunye nabo bonke abantu bakhe.4Lumkani ngoko, nikhumbule ukuba imini nobusuku ndaniluleka nonke ngabanye, ndisezinyembezini, ithuba leminyaka emithathu.d3AKwalapha kuni kuya kubakho amadoda agqwetha inyaniso, enenjongo yokuwalahlekisa amakholwa.{2oKuba ndiyazi ukuba ndakumka, kuya kuvela kwalapha kuni iingcuka eziqwengayo, ezingayi kuba nanceba ngomhlambi lo.61eZilumkeleni nina ngokwenu, niwulumkele nawo umhlambi athe uMoya oyiNgcwele wanibeka phezu kwawo. Yibani ngabelúsi bebandla likaThixo, athe walizuza ngegazi lowakhe uNyana.^05kuba andizange ndifihle nto – ndalivakalisa njengoko linjalo icebo likaThixo kuni.{/oNgokunjalo ndingqina ndiqinisekile ngayo le mini ukuba xa kuthe kwakho umntu olahlekayo apha kuni, ndimsulwa mna,.%“Ndijikelezile phakathi kwenu, ndivakalisa ngolawulo lukaThixo kuni. Ibe ngoku ndazi kakuhle ukuba akukho bani kuni uya kuphinda andibone.+-OKodwa kum ukuphila akubalulekanga ngaphezu kokuba ndilufeze ubizo lwam, ndiwugqibe umsebenzi endawunikwa yiNkosi wokuvakalisa iindaba ezimnandi zesisa sikaThixo.,{Ndazi nto-nye, le yokuba kuzo zonke iidolophu uMoya oyiNgcwele undilumkisile ukuba ndilindelwe yintolongo neenkxwaleko.l+QNgoku ke ngokuthundezwa nguMoya oyiNgcwele ndiya eJerusalem, ndingayazi into eya kundihlela khona.w*gKumaJuda nasezintlangeni ndazingisa ukubalumkisa abantu ukuba baguqukele kuThixo beyivuma iNkosi yethu uYesu.)Niyazi ukuba andinifihlelanga nto ebinokuba luncedo kuni, xa bendishumayela ndinifundisa esidlangalaleni nasemakhayeni enu.(Njengesicaka seNkosi, umsebenzi wam ndawenza ngentobeko ndisezinyembezini, nakumaxesha anzima ândifikeláyo ngenxa yamayelenqe amaJuda.%'CBakufika wathi kubo: “Nina ngokwenu niyayazi kakuhle indlela endahlala nani ngayo, ukusuka kwimini yokuqala endathi ndafika ngayo kweli phondo laseAsiya.\&1Sathi xa siseMileto, uPawulos wathumela e-Efese, ukuba abadala bebandla baye kuye.2%]UPawulos wayegqibe ukuba angagqithi e-Efese, ukuze angachithi xesha kwiphondo laseAsiya. Wayengxamele ukuba usuku *lwePentekoste lumfikele eseJerusalem xa kunokwenzeka.$%Sasuka apho, saya kudlula malunga neKiyo ngosuku olulandelayo. Kwakhona ngemini elandelayo safika eSamo, saza ngengomso saya kufika eMileto.I# Wathi akudibana nathi eAso, sahamba naye saya kufika eMitilene.,"Q Thina sahlabela mgama, sihamba ngenqanawa, saya kutsho eAso, apho sasiza kuthatha uPawulos khona, kuba lo yayingumyalelo wakhe, njengoko yena wayehamba emhlabeni.D! Umfana lowo bagoduka naye ephilile, nabo bethuthuzelekile. ' Waza ke uPawulos wenyuka waya egumbini eliphezulu, wafika wathatha isonka watya. UPawulos wathetha nabo kwada kwaphuma ilanga, waza ke wemka.|q UPawulos wehla waya kuye, wafika waziphosa phezu kwakhe, wamgona, wathi: “Sanukothuka, kuba akafanga, uhleli!”@y Umfana ogama linguYutiko wayehleli efestileni, wada wozela walala, kuba uPawulos engayeki ukuthetha. Wothuleka apho kumngangatho wesithathu, waya kuwa emhlabeni, bamchola apho efile.T!Intlanganiso leyo yayisegumbini eliphezulu apho kwakukho izibane ezininzi.5cNgokuhlwa koMgqibelo sahlanganisana kwisidlo sobudlelwana. UPawulos wathetha nabo abantu, wolula kwada kwaphakathi kobusuku, kuba kaloku wayeza kuhamba ngomhla olandelayo.3Emva *kweSidlo seZonka ezingenaGwele sanduluka eFilipi ngesikhephe, saza emva kweentsuku ezintlanu sadibana nabo eTrowa, apho sachitha iveki khona.+QBasandulela baya kusilinda eTrowa.$ANâba abâmkhapháyo: uSopatro unyana kaPiro waseBheriya, uAristarko noSekundo baseTesalonika, uGayo waseDerbhe noTimoti, kwanoTikiko noTrofimo baseAsiya.5capho wahlala iinyanga ezintathu. Wathi xa alungiselela ukuya eSiriya, wabhaqa ukuba amaJuda amenzela iyelenqe, waza wabona ukuba makaphindele emva, acande kwelaseMakedoni.dAWatyhutyha loo mimandla, ehamba ethetha amazwi enkuthazo ebantwini. Wafika nakwelamaGrike, 5Lwakuba ludambile udushe olo, uPawulos wawahlanganisa amakholwa, wawanika amazwi enkuthazo nawokwahlukana. Waza wasuka apho wasinga kwelaseMakedoni.0[)Akuba etshilo, wayichitha intlanganiso.3_(Kaloku ngenxa yale nto yehle namhlanje, sisengozini yokutyholwa ngokwenza ingxushungxushu. Asinandlela yakuziphendulela ngolu dushe, singenaso nesizathu esibambekayo.”X)'Kodwa ukuba kukho enye into, inokulungiswa yintlanganiso esemthethweni yabemi.!&Ukuba uDemetriyo nezicaka zakhe banesityholo ngakubani, ikho imihla eyaziwayo yenkundla, neziphathamandla zikhona; bangamangalelana khona.xi%La madoda nize nawo apha, nangona angebanga zinto zingcwele zendlu yonqulo okanye anyelise isithixokazi sethu.c?$Akukho bani unako ukuziphikisa ezi zinto. Ngoko ke zolani, ningenzi nto ngokungakhathali.kO#Kwathi ngelikade unobhala wedolophu wada wanako ukusithomalalisa isihlwele. Wathi: “MaEfese, wonke ubani uyazi ukuba le dolophu yase-Efese ngumgcini wendlu yesikhulukazi uArtemis, nowomfanekiso oqingqiweyo owavela ezulwini.J "Kodwa bathi bakumqonda ukuba ungumJuda, batsho ngazwinye, besenza intswahla, bekhwaza, bephinda-phinda besithi: “Mkhulu uArtemis wamaEfese!” Kwada kwaphela iiyure ezimbini besenza loo nto.1 [!Abanye abantu bamchazela ngale nto yenzekayo uAlesandire, kuba amaJuda ayegqatse yena phambili. UAlesandire wawangawangisa ngesandla ukuba kuthi cwaka, efuna ukulamla.h I Kwangeli xesha ke intlanganiso xa iyonke yayisisiphithi-phithi nje. Kaloku abanye babekhwaza bethetha le, bambi bekhwaza bethetha leya; kuba kaloku uninzi lwaluhamba nje nezihlwele, lungazi nokuba indibano le yeyantoni na. Abathile kumagosa ephondo laseAsiya, ababenobuhlobo noPawulos, nabo bamthumela umyalezo, bemcebisa ukuba angayi phaya eqongeni lemidlalo.o WUPawulos wafuna ukungena phakathi kwesihlwele eso, ukuze athethe naso, kodwa amakholwa akamvumelanga. /Le ntshukumo yatyhutyha yonke idolophu. Bahlasela uGayo noAristarko baseMakedoni ababehamba kunye noPawulos, babaqweqwedisela kwiqonga lemidlalo.zmIwaphulaphule la mazwi indimbane leyo, yakhathazeka kakhulu, yadanduluka yathi: “Mkhulu uArtemis wamaEfese!”*MIlapha ke ingozi, kule ndawo yokuba ushishino olu lwethu lufumane igama elibi. Kanti asikokuphela kwaloo nto, ikwakho nale ndawo yokuba nendlu yesithixokazi uArtemis ayiyi kwazelwa nto, ukanti nesidima sesithixokazi saseAsiya – nditsho esinqulwa lihlabathi liphela – siya kuphanza.”fENiyabona nizivela ngokwenu into eyenziwa yile nkewu uPawulos. Uthi *oothixo abenziwe ngabantu àbangabo konke, yaye uphumelele ekuboyiseni abantu abaninzi jikelele kule Efese, phantse wawugqiba ummandla waseAsiya uphela.8iWenza imbizo ke ekwabakho kuyo abaqeshwa kwakunye nabanye ababesenza umsebenzi okwanjengowakhe, wathi kubo: “Madoda, niyazi ukuba impumelelo yethu ixhomekeke kolu shishino.3UDemetriyo umfo owayebumba imifanekiso yendlu yesithixokazi *uArtemis ngesiliva, wayewenzela ingeniso enkulu ngolu shishino amagcisa aqeshwe nguye.T!Kungeli xesha ke apho kwavumbuluka udushe e-Efese ngenxa yeNdlela yeNkosi.{Ke kaloku wathumela eMakedoni uTimoti noErasto abancedisi bakhe, lo gama athe yena wolula ukuhlala kwiphondo laseAsiya.-SEmva koko uPawulos wazimisela ukucanda kwelaseMakedoni nelaseAkaya, aze agqithele eJerusalem. “Ndakuba ndiyile khona, kufuneka ndiyibone neRoma,” wakha watsho.jMNgamandla eNkosi ilizwi leNkosi lanwenwezela, lakhula, laya lisomelela ngokomelela ngale ndlela.MUninzi lwâbo babesenza imilingo lwaziqokelela lwazitshisela esidlangalaleni iincwadi zalo. Bawabala bawadibanisa amaxabiso ezo ncwadi, bazifumana zikwisithuba samashumi amahlanu amawaka eerandi.\~1Amakholwa amaninzi azinikezela, ezivuma ezixela esidlangalaleni izinto azenzileyo.}'Onke amaJuda neentlanga ezazihlala apho e-Efese zasiva esi siganeko, zaza zoyika kakhulu; laza igama leNkosi uYesu lanikwa imbeko ladunyiswa.0|YKe kaloku indoda leyo yayinendimoni yabahlasela yabongamela, ibadlakazelisa kangangokuba baphuma apho kuloo ndlu bagqotsa bengxwelerhekile, neempahla zabo zivukuvuku.d{AKodwa indimoni yathi kubo: “Ndiyamazi uYesu, noPawulos ndiyamazi; nina ke ningoobani?”lzQAba babesenza le nto yayingoonyana abasixhenxe bombingeleli oyintloko womJuda owayenguSkeva igama.?yw AmaJuda athile awayejikeleza ekhupha iindimoni, nawo akhe azama ukusebenzisa igama leNkosi uYesu. Ayesithi kwiindimoni: “Ndikuyala ngegama likaYesu, lo ushunyayelwa nguPawulos.”vxe Neetshefu ezi kwaneefaskoti ezichukumise umzimba kaPawulos zazibaphilisa abagulayo, kude kuphume neendimoni.Ww' Amandla kaThixo âbonakala ngezinto ezingaqhelekanga ezazisenziwa nguPawulos.v/ Le nto ke wayiqhuba isithuba seminyaka emibini, bada bonke abantu ababehlala kwelo phondo laseAsiya, amaJuda kwanamaGrike, baliva ilizwi leNkosi.euC Kodwa abanye babo baba neenkani, abavuma ukuzinikela, basuka bayingcikiva iNdlela yeNkosi esidlangalaleni. Ngoko ke uPawulos wabashiya, wathatha abalandeli bakaYesu, waza wafundisa imihla ngemihla esikolweni sikaTirano.)tKNgesithuba seenyanga ezintathu uPawulos wayesiya *endlwini yesikhungo yamaJuda, ethetha, exoxa nabo abantu ngesibindi, ezama ukuboyisela ekulawulweni nguThixo.3saBabengamadoda amalunga neshumi elinambini.{roUPawulos wababeka izandla, batsho bamamkela uMoya oyiNgcwele, baza bathetha iilwimi, belithetha ilizwi likaThixo.?qyBakuyiva le ntetho, babhaptizwa egameni leNkosi uYesu.4paUPawulos wabachazela wathi: “Ubhaptizo lukaYohane lona lwalusalatha inguquko. Yena wayebaxelela abantu ukuba bazinikele kulowo wayesiza emva kwakhe; nguYesu ke lowo.”{ooUPawulos wababuza wathi: “Phofu lubhaptizo luni enabhaptizwa ngalo?” Bona bathi: “Lubhaptizo lukaYohane.”n/wababuza wathi: “Namamkela na uMoya oyiNgcwele ukuzinikela kwenu?” Baphendula bathi: “Asizange sive nokuva ukuba kukho uMoya oyiNgcwele.”m )Ngexesha uApolo wayeseKorinte, uPawulos yena wacanda phakathi kuloo mimandla, waya kufika e-Efese. Apho wafumana iqela labalandeli bakaYohane,lkuba ngenxa yobuciko bakhe wayewoyisa amaJuda ezingxoxweni. Kaloku wayecaphula eziBhalweni, ebonisa ukuba uYesu *unguKrestu.PkUApolo wagqiba ukuba aye kwelaseAkaya, aza amakholwa ase-Efese amkhuthaza amphathisa neleta emazisayo kumakholwa alapho. Akufika khona waba luncedo olukhulu kwabo babethe ngesisa sikaThixo baguquka,"j=Wayethetha ngesibindi *endlwini yesikhungo. Bathi ke bakumva ooPrisila noAkwila, bammemela emzini wabo, bamcacisela kakuhle ngokuzeleyo iNdlela yeNkosi.2i]Wayeqeqeshiwe ngeNdlela yeNkosi, ngokunjalo wayethetha ngokutshiseka ezifundisa iinyaniso ezingoYesu ngentembeko. Nangona kunjalo wayesazi ubhaptizo lukaYohane kuphela. hE-Efese kwafika umJuda, ogama linguApolo, owazalelwa eAlesandriya. Wayeliciko lokuthetha, futhi ezazi ngokucokisekileyo *iziBhalo.sg_Emva kwethuba elapho wemka, watyhutyha imimandla yaseGalati neyaseFrigi, ehamba ewomeleza onke amakholwa.Uf#Akufika eKhesariya, wadlula waya kubulisa ibandla, waza ke waya eAntiyokwe.ewWasuka wathi xa ahambayo: “Ukuba ngaba kuyintando kaThixo ukuba ndibuye, ndobuya ndibuye.” Waza ke wemka e-Efese.Ad}Babemcela ukuba ahlale nabo ixesha elide, kodwa akavuma.sc_Bakufika e-Efese, uPawulos wabashiya ooPrisila noAkwila, waya endlwini yesikhungo, waxoxa khona namaJuda.Bb}UPawulos wahlala apho eKorinte ixesha elide, waza ke wanduluka apho ngesikhephe enoPrisila noAkwila, basinga eSiriya. Wathi xa aseKenkreya wacheba intloko yakhe, kuba wayenze isifungo. a Bahlasela uSosteno igosa lendlu yesikhungo, bambethela apho phambi kwenkundla. Kodwa yena uGaliyo zange azikhathaze ngaloo nto.,`SWaza ke wabakhupha apho enkundleni.0_YKodwa ke ngenxa yokuba lo mbandela uphathelele kumazwi, namagama, nomthetho wenu, ziboneleni nina ukuba ningawulungisa njani na. Mna andinakugweba izinto ezinjalo.”=^sKwathi xa aza kuphendula uPawulos, uGaliyo wabhekisa kumaJuda wathi: “Ukuba ngaba lo mbandela ubuyimpazamo ethile, okanye ityala elibi, bendingade ndiyinyamezele le nto, maJuda.f]E “Le ndoda izama ukuwexula abantu ukuba bakhonze uThixo ngendlela ephambeneyo nomthetho.”\ Kwathi akuba uGaliyo eyirhuluneli emele amaRoma kwisithili saseAkaya, amaJuda adibana ngoPawulos, amthatha amsa enkundleni, afika athi:\[1 UPawulos wahlala apho ke unyaka onesiqingatha, ebafundisa ilizwi likaThixo abantu.cZ? kuba mna ndinawe. Akukho mntu uya kukuchukumisa, kuba baninzi abantu bam kule dolophu.”tYa Ngabusuku buthile uPawulos waba nombono apho, yathi iNkosi kuye: “Sukoyika, zingisa ukuthetha ungancami,#X?UKrispo, igosa lendlu yesikhungo, wazinikela eNkosini kunye nentsapho yakhe. Kwabhaptizwa nenkitha yabantu eKorinte eyalivayo ilizwi yazinikela eNkosini.WwWabashiya ke waya kuhlala emzini kaTitiyo Yusto intlanga eyayimnqula uThixo. Umzi wakhe wawumelene nendlu yesikhungo.@VyKuthe akumchasa emngcikiva, wavuthulula iimpahla zakhe, ekhalala, esithi: “Ukuba nithe natshabalala, lityala lenu. Mna andinatyala kuloo nto. Ukususela ngoku ndiya ezintlangeni.”1U[Bakufika ooSilas noTimoti, bevela eMakedoni, uPawulos akabanga senza nto yimbi ingekuko ukushumayela iindaba ezimnandi, ewacacisela amaJuda ukuba uYesu unguye uKrestu.tTaYonke imiGqibelo wayedla ngokubamba iingxoxo *endlwini yesikhungo, ezama ukuwanelisa amaJuda kwanamaGrike.fSEwahlala kunye nabo, wasebenza kunye nabo, kuba kaloku wayephila ngokwenza iintente njengabo.[R/Apho wadibana nomJuda ogama linguAkwila, owazalelwa ePonto, ekunye noPrisila umkakhe. Wayesand' ukufika apho, evela eItali, ekubeni *uKhesare Klawudiyo wawagxothayo amaJuda awayeseRoma. Ebandwendwele uPawulos,:Q qEmva koko uPawulos wemka eAtene, wabheka eKorinte.P!"Kambe abanye bazinikela, baza bamlandela. Phakathi kwabo kwakukho uDiyonisi, ilungu leAriyopago, nomfazi ogama linguDamari, kunye nabanye.5Oe!Waza ke uPawulos wemka apho entlanganisweni. N Bathi bakumva uPawulos ethetha ngovuko lwabafileyo, bahlekisa ngaye. Bambi bathi: “Sisafuna ukuyiva kwakhona le ntetho yakho.”0MYKaloku uwumisele umhla apho aya kuligweba ihlabathi lonke liphela ngobulungisa, ngeNdoda ayimiseleyo. Le nto uyingqine kubantu bonke ngokuyivusa loo Ndoda ekufeni.” L9UThixo wayewayeke ngabom loo maxesha apho abantu babengazi. Kungokunje uyalela abantu bonke, ezindaweni zonke, ukuba baguquke ezindleleni zabo ezimbi.KSingabantwana bakhe nje ke, masingacingi ukuba imo kaThixo ifana nento eqingqwe ngegolide, ngesiliva, okanye ngelitye, ngobugcisa bomntu.J kuba kungaye sikho nje, sisuka-suka, siphilile. Kunjengoko zitshoyo ezinye zeembongi zenu ukuthi: ‘Nathi siyinzala yakhe.’~IuOku wakwenza ukuze zihlale zimzingela, hleze zimphuthaphuthe de zimfumane; nangona yena uThixo engekude kuthi sonke,;HoZonke iintlanga zabantu wazidala zaphuma mlibeni mnye, wazenza ukuba ziwume wonke umhlaba. Yena ngokwakhe kwangaphambili wazimisela amaxesha obomi, kunye nemida yokuhlala kwazo.G1engaswele nto ngokokude abantu bazidube ngokumenzela nto. Kuba kaloku nguye ngokwakhe onika ubomi nomphefumlo, nazo zonke iimfuneko zoluntu lonke.|FqUThixo lo udale ihlabathi nezinto ezikulo, uyiNkosi yezulu nomhlaba. Ngoko ke akahlali zindlwini zenziwe ngabantu,MEKuthe xa bendihamba-hamba ndibuka iindawo zenu zonqulo, ndabona neqonga lamadini elibhaliweyo kwathiwa: ‘Kongaziwayo uThixo.’ Ngoko ke lowo nina nimnqula ningamazi, mna ndivakalisa yena kuni.D5UPawulos waphakama wema entlanganisweni apho eAriyopago, wathi: “Bantu baseAtene, ndiyaphawula ukuba ningabantu abaluthanda ngokuncamisayo unqulo.CKaloku abantu baseAtene nabatyeleli bakhona kwakungekho nto babeyixabise ngaphezu kokuncokola okanye ukuphulaphula iingcamango ezintsha.mBSEzinye zezinto esikuva uthetha ngazo ziyasimangalisa, ngoko ke sifuna ukuyazi intsingiselo yazo.”/AWBaza ke bamthatha uPawulos, baya naye entlanganisweni, endaweni ekwakusithiwa yiAriyopago, bathi kuye: “Khawutsho! Sifuna ukuyazi le mfundiso intsha uthetha ngayo.!@;Nabathile abaziintanda-bulumko zeqela *lamaEpikure *namaStoyike babencokola naye. Bambi babesithi: “Ngaba lifuna ukuthini eli pholopholo?” abanye besithi: “Ngathi ngunozakuzaku *woothixo basemzini.” Babesitsho ke kuba uPawulos wayeshumayela ngoYesu nangovuko lwabafileyo.?'Waxoxa endlwini yesikhungo namaJuda kunye neentlanga ezazihlonela uThixo. Ngokukwanjalo wayexoxa nabantu ababegqitha-gqitha ebaleni lembutho. >Kwathi xa uPawulos wayesalinde uSilas noTimoti eAtene, wafumana umnqa kukubona indlela ezazizininzi ngayo izithixo kuloo dolophu.=La madoda âhamba noPawulos, ada aya kutsho eAtene. Abuyela eBheriya nomyalelo kaPawulos wokuba ooSilas noTimoti mabakhawuleze baye kuye._<7Amakholwa amsa ngaselwandle uPawulos kwangoko. Basala bona ooSilas noTimoti eBheriya.;+ Kodwa akuva amaJuda aseTesalonika ukuba uPawulos ulishumayela naseBheriya ilizwi likaThixo, aya apho, afika afaka umoya woqhushululu ebantwini.k:O Kwaguquka abantu abaninzi, amadoda kunye namakhosikazi amaGrike akumgangatho ophezulu entlalweni.F9 Abantu balapho bona babeneengqondo eziphangaleleyo kunabantu baseTesalonika. Baluphulaphula ngomdla bona udaba, bazifunda mihla le *neziBhalo, befuna ukuqonda ukuba uPawulos unyanisile na.8 Kuthe nje kusandul' ukuhlwa, amakholwa abathumela eBheriya ooPawulos noSilas. Bafika apho, baya *kwindlu yesikhungo yamaJuda.p7Y Abaphathi-dolophu babahlawulisa imali yesibambiso ooJason nabanye abo ngaphambi kokubakhulula bahambe.J6 Ngaloo mazwi basitsho isihlwele nabaphathi-dolophu bakhathazeka. 5yaye uJason uwagcine phaya endlwini yakhe. Ewonke angabaphuli-mthetho *kaKhesare, kuba athi kukho nkosi yimbi inguKrestu Yesu.”C4Kodwa lakungabafumani, larhuqa uJason kunye namanye amakholwa, libasa kubaphathi-dolophu, likhwaza lisithi: “La madoda luqhushululu konke apho ahamba khona; ngoku eze nakule idolophu,S3Kodwa akhathazeka amaJuda, aqokelela amatshijolo ezitalatweni, yaligquba elenza intswahla nesiphithi-phithi edolophini. Lawuhlasela umzi kaJason, liba balapho ooPawulos noSilas, liza kubasa ematyaleni.(2IAbanye abantu boyisakala, bazimanya noPawulos noSilas. Enjenjalo namaGrike aliqela awayemhlonela uThixo, kwakunye namakhosikazi amaninzi aphambili entlalweni.(1Iezichaza iziBhalo, ecacisa kwangazo ukuba ubemelwe kukuva ubunzima *uKrestu, abuye avuke ekufeni. “Lo Yesu ndimvakalisayo nguKrestu,” wayesitsho uPawulos. 0 Njengoko ebeqhele ukwenjenjalo, uPawulos waya endlwini yesikhungo leyo. Apho wayexoxa nabantu *ngeziBhalo imiGqibelo emithathu,|/ sBahamba ke, badlula eAmfipoli naseApoloniya, bada baya kufika eTesalonika, apho yayikho *indlu yesikhungo yamaJuda..(UPawulos noSilas bayishiya ke intolongo leyo, baya kwaLidiya. Apho ke bahlangana namakholwa, baza bathi, bakuba bewakhuthazile, bemka.Y-+'Ngoko ke zaya kubo, zacela uxolo, zabacenga ukuba bahambe, zabakhupha ke bemka. , &Amagosa lawo aya kuwaxela la mazwi kwiziphathamandla, ezathi zakuva ukuba uPawulos noSilas ngabemi abangamaRoma, zoyika kakhulu.D+%Kodwa waphendula uPawulos wathi kumagosa lawo: “Hayi kaloku, sikatswe esidlangalaleni, nakuba singakhange sibekwe tyala, ibe futhi singabemi abangamaRoma! Ngaphezu koko sivalelwe entolongweni. Bangathini ke ngoku ukusikhulula bucala? Hayi bo! Ayinakwenzeka loo nto! Abasemagunyeni mabeze kusikhulula ngokwabo.”*5$Ujela ke wamxelela uPawulos ukuba iziphathamandla zithumele umyalelo wokuba yena noSilas bangákhululwa. Ngoko ke bakhululekile bangáhamba ngoxolo.k)O#Ngentsasa elandelayo abasemagunyeni bathumela amagosa abo, besithi: “Wakhululeni loo madoda.” ("Waya nabo endlwini yakhe ooPawulos noSilas, wabapha ukutya. Yena nosapho lwakhe bazaliswa luvuyo ngenxa yokuba bezinikele kuThixo.}'s!Ngaloo yure kanye yobusuku ujela wabathatha, wahlamba amanxeba abo; waza wabhaptizwa kunye nosapho lwakhe kwangoko.N& Bamchazela ke yena nabo bonke ababesendlwini yakhe ngodaba lweNkosi.L%“Zinikele eNkosini uYesu; uya kusindiswa wena nosapho lwakho.”u$cWabakhuphela phandle, wabuza wathi: “Bahlekazi, ndingenza ntoni ukuze ndisinde?” Bona baphendula bathi:t#aUjela lowo wathi makuziwe nesibane, waza engcangcazela enjalo wangena wawa ezinyaweni zikaPawulos noSilas.`"9Kuthe kusenjalo wamemeza uPawulos esithi: “Mus' ukuzenzakalisa, kuba sisaphelele!”!Evukile ujela, wabona iingcango zentolongo zivulekile, wacinga ukuba abalekile amabanjwa onke; waza warhola ikrele lakhe, eza kuzibulala. Ngesaquphe kwabakho inyikima eyashukumisa izisekelo zentolongo. Zatsho zavuleka zonke iingcango, namatyathanga akhululeka kumabanjwa.hIPhakathi kobusuku uPawulos noSilas bathandaza bacula bedumisa uThixo, namanye amabanjwa ebeva.nUEwufumene umyalelo lowo, ujela wabatshixela kwelingaphakathi igumbi, wabakhonkxa iinyawo ngezikhuni.veBakuba bebethwe kanobom, bavalelwa entolongweni. Wayalelwa nojela ukuba abatshixele abagcine ngokunqabileyo. Nesihlwele sangenelela ekubahlaseleni. Zaza iziphathamandla zathi mazikrazulwe izambatho zikaPawulos noSilas, babethwe nokubethwa.eCAfundisa imikhwa enxamnye nomthetho wethu. Thina singamaRoma, asinakuyamkela loo mikhwa.”ykBabamangalela kwabasemagunyeni, besithi: “La madoda angamaJuda, yaye adala isidubedube apha edolophini yethu.-SBakuphawula abanikaziyo ukuba ayisekho indlela yokwenza imali ngale ntombi, babagxavula ooPawulos noSilas, babarhuqela kwinkundla yamatyala eyayisebaleni lembutho.QYaqhuba iintsuku ezininzi iyenza le nto, yada yamthukuthezela uPawulos, wajika wathi kuloo moya: “Ngengunya legama likaYesu Krestu ndithi: ‘Phuma kule ntombi.’ ” Aphuma kwangoko amafufunyana.Yasilandela sinoPawulos, ikhwaza isithi: “La madoda angabakhonzi bakaThixo uPhezukonke. Anishumayeza indlela eningásindiswa ngayo.”FNgamhla uthile xa sasisiya kwindawo yokuthandaza, sahlangana nentombi eyayilikhoboka. Yayinamafufunyana. Yayibenzela imali eninzi ke abanikaziyo ngokuchazela abantu izinto eziza kubehlela.$AYabhaptizwa kunye nosapho lwayo. Yaza ke yasimema isithi: “Ukuba nithi ndilikholwa ngenene eNkosini, khanizokuhlala kwam.” Yasithundeza ke ukuba siye.`9Enye yawo eyayisiphulaphule nguLidiya waseTiyatire, owayengumthengisi weempahla ezimsobo zexabiso. Wayeyintokazi eyayimhlonela uThixo, yaza ke iNkosi yayibaza ingqondo ukuba izigqale izinto ezazithethwa nguPawulos.7g *NgoMhla wokuPhumla saphuma edolophini, saya ngasemlanjeni, apho sasiba koba kukho indawo athandazela kuyo amaJuda. Sahlala phantsi, sancokola namakhosikazi awayebuthe apho.7 Sakusuka apho, saya kutsho eFilipi, idolophu yokuqala kwisithili saseMakedoni, eyayilithânga laseRoma. Sakhe sahlala iintsukwana apho kuloo dolophu.lQ Semka ngesikhephe eTrowa, sahamba ngqo sacanda sijonge eSamotraki, saza ngengomso sangena eNapoli.3_ Ngokukhawuleza emva kwalo mbono kaPawulos, salungiselela ukuya eMakedoni, kuba saqonda ukuba uThixo usibizela ukuba siye kuzishumayela iindaba ezimnandi kubantu balapho. Xa babelapho ke, ebusuku uPawulos wabona umbono. Indoda yaseMakedoni yayimile imcenga isithi: “Yiza apha eMakedoni, uzokusinceda.”3aNgoko ke bacanda eMisi, behla baya eTrowa.h IBakufika emdeni waseMisi, bazama ukungena eBhitini, kodwa nakhona uMoya kaYesu akabavumelanga.n UXa babekwingingqi yaseFrigi naseGalati, uMoya oyiNgcwele wabalela ukuba balishumayele ilizwi eAsiya.S Aza ke amabandla omelezeka elukholweni, anda nangamanani imihla ngemihla.l QEkuzityhutyheni kwabo ezo dolophu, amakholwa bawazisa ngesigqibo *sabathunywa nabadala eJerusalem.  UPawulos wafuna ukuhamba noTimoti, ngoko ke wamolùsa kuqala, kuba onke amaJuda aloo mmandla ayesazi ukuba uyise wayengolukanga.POnke amakholwa aseListra naseIkoniyo ayemazi ngesimilo esihle uTimoti. UPawulos waya eDerbhe naseListra. Apho kwakukho ikholwa eligama linguTimoti, onina wayekwalikholwa, engumJudakazi, uyise yena engumGrike.S)UPawulos watyhutyha imimandla yaseSiriya naseKiliki, ewomeleza amabandla.jM(Waza yena uPawulos wakhetha ukuhamba noSilas. Ke amakholwa abanikela ezibeleni zikaThixo, bemka.}s'Baxambulisana ke ngale ndawo, bada bagqibela ngokwahlukana. UBharnabha wahamba noMarko, basinga eSipro ngesikhephe. &kodwa uPawulos yena akathandanga ukuba bahambe naye, kuba ngokuya babehambe naye kuqala wajika esithubeni, wabashiya ePamfili.9m%UBharnabha wafuna ukuba kuhanjwe noYohane Marko,>u$Ekuhambeni kwexesha wathi uPawulos kuBharnabha: “Makhe sityelele amakholwa kuzo zonke iidolophu apho sasikhe salishumayela khona ilizwi leNkosi, siqonde ukuba aphila njani na.”#UPawulos noBharnabha bona bakhe banexesha belapho eAntiyokwe. Bekunye nabanye balifundisa, balishumayela, ilizwi leNkosi.8k"Kodwa uSilas yena wabona ukuba makasale khona.]P~!Emva kwexesha belapho bakhululwa ngoxolo ngamakholwa, baza bagoduka. [s}_ UJudas noSilas, ababengabashumayeli ngokwabo, bathetha ixesha elide namakholwa, bewakhuthaza, bewomeleza.Y|+Bathi abantu bakuyifunda incwadi leyo, bavuya kakhulu ziindaba zayo zenkuthazo.t{aIzigidimi ezo zandululwa, zasinga eAntiyokwe, apho zafika zawahlanganisa amakholwa, zawanika incwadi leyo. ;U~}}Y}|q{{5zzFyxxewTvvLuuRttshrr7qqkqp~ooKnnanm\llkjjNiBhh*gsg faeeedacibaaja2`__2^]]{\[[LZ YYY9XXeWWVV=UU_TT0S?RRzQQkQ'PPKOONkN M,LL+KJJMII?HHGFF?EE"DDPCCKBB Al@@?>==l<yWayenethemba lokuba mhlawumbi angahle anyotywe nguPawulos; kungesi sizathu ke wayesoloko emana ukumbiza ancokole naye.?=wKodwa wahambisa uPawulos echaza ngokuziphatha kakuhle, ukuzeyisa, nangomhla womgwebo, uFelekis watsho woyika wathi: “Ungakhe umke ngoku; ndiya kuphinda ndikubize xa ndinethuba.”<Kwakudlula iintsuku uFelekis wafika noDrusila umkakhe, umJudakazi. Wambiza uPawulos, waza wamphulaphula ethetha ngokholo kuKrestu Yesu.;Wayalela umphathi-butho owayegada uPawulos ukuba amgcine, kodwa angabi ngqongqo, azivumele izihlobo zakhe zimlungiselele.:!Waza ke uFelekis owayeyazi kakuhle iNdlela le, walimisa ityala, wathi: “Ndiya kuligweba ityala lakho akufika umphathi-mkhosi uLisiya.”9Into inye endakhala ngayo naphambi kwawo, ndathi: ‘Ndigwetywa nje namhlanje, kungenxa yokukholelwa ukuba abafileyo baya kuvuka.’ ”s8_Okanye khawutsho kula madoda axele ukuba andifumana ndinatyala lini na ngokuya ndandimi phambi kweBhunga.7Ayekhona amaJuda athile ephondo laseAsiya; ebefanele ukuba alapha phambi kwakho andimangalele ngokwawo, xa enendawo ngakum.16[Ndandisendlwini kaThixo apho ke, ukundifikela kwawo amaJuda ekubeni sendigqibe ukwenza *intlambululo. Ndandingekho esiphithi-phithini, futhi kungekho naqhushululu olo.5+“Ndakha ndangabikho iminyaka emininzi eJerusalem, ndaza emva koko ndaya khona ndisisela abantu bakowethu imali, futhi ndisiya kwenza amadini.t4aNdibe ke ndizama kangangoko ndinako ukuba ndihlale ndingenasazela nganto phambi koThixo naphambi kwabantu.3Ndibambelele ethembeni elinye nabo abamangali, eli lokuba bonke abantu, abalungileyo nabangalunganga, baya kuvuka ekufeni.\21Le yona into ndiyayivuma: Ndikhonza uThixo wookhokho bethu ngokulandela iNdlela le athi wona ayikho mgaqweni. Ndikholwa zizo zonke izinto ezibhaliweyo encwadini *yomthetho kaMosis nasezincwadini *zabashumayeli.Z1- Futhi akanabo ubungqina obuphathekayo malunga nezi zinto andityhola ngazo ngoku.*0M AmaJuda akandifumananga ndixoxa namntu *endlwini kaThixo, engandifumananga ndiphembelela dushe bantwini *ezindlwini zesikhungo, okanye naphi na apho edolophini.r/] Nawe unokuyiqonda into yokuba azingaphezu kweshumi elinambini iintsuku ndayayo eJerusalem ndiye kunqula.6.e Irhuluneli yanqwala kuPawulos ukuba athethe, waza wathi: “Ndiyazi ukuba uneminyaka emininzi ugweba kwesi sizwe; yiyo loo nto ndivuyayo kuba ndiziphendulela phambi kwakho.<-s NamaJuda asingqina esi simangalo ukuba siyinyaniso.,'ULisiya wayalela ukuba aze kumangalelwa kuwe.] Nawe ngokwakho ekumvavanyeni kwakho uya kuziqonda uziva ngaye ezi zinto simmangalela ngazo.”@+{kodwa kwafika umphathi-mkhosi uLisiya wamhlutha kakubi.k*OSamfumana ezama ukunyelisa *indlu kaThixo, saza sambamba. [Sasifuna ukumgweba ngokomthetho wethu,)/Lo mfo simfumene engumdodobalisi oyingozi. Uhamba ephemba udushe phakathi kwamaJuda kulo lonke elimiweyo; futhi uyinkokheli yegqiza lamaNazarete.g(GAndifuni ukulidla ixesha lakho, ngoko ke ndicela ukuba usiphulaphule ngobulali esi simangalo.V'%Ngamaxesha onke siyazamkela ezi zinto, futhi sinongazenzisiyo umbulelo kuwe.l&QWeziswa uPawulos, waza uTertulo wammangalela wenjenje: “Felekis, mhlekazi ohloniphekileyo, ukulawula kwakho ngobulumko kuze nethuba elide loxolo. Nezinye izinto eziyimfuneko zenkqubela siyazibona zisenzeka kweli lizwe lethu.0% [Emva kweentsuku ezintlanu umbingeleli omkhulu uHananiya waya eKhesariya, ekunye nabadala abathile noTertulo igqwetha. Bavela phambi kwerhuluneli bemmangalela uPawulos.v$e#yathi: “Ityala lakho liya kuthethwa kwakufika abamangali.” Yathi uPawulos makagcinwe ebhotwe likaHerode.w#g"Iyifundile ileta irhuluneli, yambuza uPawulos ukuba wayengowaliphi na iphondo. Yakuva ukuba wayengowaseKiliki_"7!Aya kufika naye eKhesariya, ayinika irhuluneli ileta leyo, amnikezela kuyo noPawulos.T!! Ngengomso ahamba ngeenyawo abuyela eJerusalem, aza awamahashe ahamba naye.j MAmajoni enza njengoko ayeyalelwe. Amthatha uPawulos kwangobo busuku, aya kufika naye eAntipatri.%CNdithe ke ndakuva ukuba kukho amaJuda azungula ukuyibulala, ndagqiba ukuba ndiyithumele kuwe. Abamangali nabo ndibaxelele ukuba beze kuyimangalela kuwe.”3_Apho ke kuye kwacaca ukuba ayenzanga tyala lokuba ingagwetyelwa ukufa, nokuba mayivalelwe entolongweni. Isityholo ebekwa sona siphathelele kwimpikiswano ngomthetho wabo.Y+Ndithe ke ngokufuna ukuqonda isityholo abayibeka sona, ndayisa *eBhungeni lawo.s_Le ndoda âyibamba amaJuda eza kuyibulala. Ndivile ukuba ingummi ongumRoma, ndaya kuyihlangula ngamajoni.K“UKlawudiyo Lisiya ubulisa ohloniphekileyo uFelekis irhuluneli.2_Ingqwayi-ngqwayi yabhala ileta, yenjenje:^5Nithathe namahashe okukhwela, uPawulos nimse kuFelekis irhuluneli engenzakalanga.”'GIngqwayi-ngqwayi ithe yabiza abaphathi-mabutho bayo ababini, yathi kubo: “Lungiselelani ukuya eKhesariya ngokuhlwanje ngentsimbi yethoba. Ze nihambe namakhulu amabini amajoni kunye namashumi asixhenxe amajoni akhwele amahashe, kwakunye namakhulu amabini amajoni aphatha iintshuntshe.yIthe ingqwayi-ngqwayi: “Uzungayithethi mntwini into yokuba undixelele ngeli yelenqe.” Yaza yamndulula umfana lowo._7Kodwa uze ungavumi ukuyiva loo nto, ngoba kukho amadoda angaphezu kwamashumi amane alalele uPawulos endleleni. Afungile ukuba akayi kutya, engayi kusela, ade ambulale. Nangoku selelungile, elindele ukuba uvume.”A{Uthe umfana: “Iziphathamandla zamaJuda zivumelene ukuba zikucele ngomso, ukhe uthumele uPawulos eBhungeni, zisenza ngathi kukho indawo ebalulekileyo elifuna ukuyiqonda kuye iBhunga.ykIngqwayi-ngqwayi imbambe ngesandla umfana lowo, yamtsalela bucala, yambuza isithi: “Uze kundixelela ntoni?”2]Umphathi-butho wamthatha wamsa kwingqwayi-ngqwayi, wafika wathi: “Ndibizwe ngumbanjwa uPawulos, wathi mandize nalo mfana kuwe, kuba kukho into aza kukuxelela yona.”wUPawulos ubize umphathi-butho, wathi kuye: “Yisa lo mfana kwingqwayi-ngqwayi. Kukho into afuna ukuyixelela yona.”}sKodwa weva ngeli yelenqe unyana wodade boPawulos, waza ke waya kungena enqabeni yamajoni, wamxelela ngalo uPawulos.MNina ke *neBhunga thumelani kumphathi-mkhosi wamaRoma ukuba azise uPawulos kuni, nenze ngathi nisafuna ukuncina inyaniso ngaye. Thina ke soba sesilungile, simhlasele simbulale engekafiki kuni.”(IAza ke aya kubabingeleli abaziintloko nakubadala athi: “Sizibophe ngesifungo, saye sizimisele ukuba singafaki nto phantsi kwempumlo singekambulali uPawulos.4c Ayengaphezu kwamashumi amane kweli yelenqe. } Ngentsasa elandelayo amaJuda adibana enza iyelenqe. Azibopha ngesifungo sokuba angatyi angaseli engambulalanga uPawulos.  Ngobo busuku iNkosi yema ngakuPawulos, yathi: “Qina! Njengokuba undingqine apha eJerusalem nje, kufuneka wenze kwaloo nto naseRoma.”\ 1 Ingxoxo leyo yakhula kangangokuba ingqwayi-ngqwayi yaba sexhaleni lokuba uPawulos bosuka bamthi qwenge-qwenge. Ngoko ke yayalela ukuba amajoni amthathe uPawulos apho entlanganisweni, aye naye enqabeni yomkhosi.s _ Kwathi ke kwakuba njalo, kwaxokozela, abanye babachazi-mthetho beqela labaFarasi baphakama bekhalaza besithi: “Thina asifumani nto ingalunganga kule ndoda! Mhlawumbi ngenene umoya othile okanye isithunywa sezulu sithethile nayo.”. UKaloku bona abaSadusi bathi abantu abayi kuvuka ekufeni, bakwathi akukho zithunywa zezulu, akukho namimoya, kodwa abaFarasi bona bayakholelewa kwezi zinto zontathu.MAkutsho abaFarasi nabaSadusi baxabana bodwa, baza bahlukana kubini.wgAkuqonda uPawulos ukuba kweli qela kukho *abaSadusi kwakunye *nabaFarasi, wabhekisa eBhungeni apho, wathi: “Mawethu, mna ndingumFarasi ongunyana womFarasi. Ndisematyaleni nje kungenxa yokuba ndinethemba lokuba abafileyo baya kuvuka.”$AUPawulos wathi: “Hayi, mawethu, bendingamazi ukuba ungumbingeleli omkhulu. Kaloku *iziBhalo zithi: ‘Ungàthethi kakubi ngomlawuli wabantu bakho.’”eCAmadoda awayekufuphi noPawulos athi kuye: “Ngumbingeleli omkhulu kaThixo lo umthukayo!”2]Waphendula uPawulos wathi: “UThixo uya kukubetha, ludongandini luvetiweyo; uchophele ukundigweba ngokomthetho, kodwa kwawena uyawaphula umthetho, uthi mandibethwe!”taAkutsho, umbingeleli omkhulu uHananiya wayalela ukuba uPawulos ampakazwe emlonyeni ngabo babekufuphi naye. 1UPawulos wawajonga ntsho amalungu eBhunga, wathi: “Mawethu, kude kuze kuba yile mininje andinasazela nganto ngobomi bam bonke phambi koThixo.”Ingqwayi-ngqwayi yafuna ukuqiniseka ngetyala awayemmangalela ngalo amaJuda uPawulos. Ithe ke ngengomso makakhululwe amatyathanga uPawulos, kubizwe ababingeleli abaziintloko kunye *neBhunga xa lilonke. Yaza ke yeza kummisa phambi kwentlanganiso uPawulos."=Kwangoko loo madoda ayeza kumncina uPawulos arhoxa, ingqwayi-ngqwayi yoyika yakuqonda ukuba uPawulos wayengummi ongumRoma, imkhonkxe ngamatyathanga nje.*MIngqwayi-ngqwayi yaqhuba isithi: “Ndahlawula imali eninzi ukuze ndibe ngummi ongumRoma.” UPawulos wathi ukuphendula: “Kodwa ke mna ndinguye ngokuzalwa.”n~UIngqwayi-ngqwayi ke yaya kuPawulos, yathi: “Khawutsho: ungummi ongumRoma wena?” Wavuma uPawulos.w}gUmphathi-butho akuyiva le nto, waya kwingqwayi-ngqwayi, wathi: “Uza kuthini ke? Lo mfo ngummi ongumRoma.”F|Kuthe sebembophelele, beza kumkatsa, uPawulos wabhekisa kumphathi-butho owayemi apho, wathi: “Khawutsho, kusemthethweni ukuba ungámbetha ummi ongumRoma engakhanga afunyanwe enetyala?”0{YIngqwayi-ngqwayi yomkhosi wamajoni amaRoma yathi uPawulos makangeniswe enqabeni yawo, akatswe, kuncinwe unobangela wento amxhibe ngayo amaJuda, ukuze angxole kangaka.LzKwakuthe nzwii yingxolo, bejiwuzisa iimpahla zabo, kuqhuma uthuli. yBabemphulaphule abantu uPawulos, kwada kwaza kutsho kule ndawo; basuka ke batsho ngentswahla besithi: “Msuse! Bulala loo nto!”Ux#Yathi kum iNkosi: ‘Hamba, kuba ndiza kukuthuma kude kweleentlanga.’ ”w7Kanti nangamhla kwakubulawa uStefano, ingqina lakho, nam ndandikho. Ndandihambisana nokugwintwa kwakhe, neempahla zababemgebenga zigcinwe ndim lo.’ v Ndathi ke mna: ‘Nkosi, bazi kakuhle ukuba ndandifika ndibabambe abo bazinikele kuwe, ndibabethele apho *ezindlwini zesikhungo.uwNdabona iNkosi isithi kum: ‘Khawuleza umke eJerusalem, kuba abantu balapha abayi kubamkela ubungqina bakho ngam.’ftE“Ndaphindela kwaseJerusalem, apho ndathi *ndisendlwini kaThixo ndithandaza, ndaba nombono.jsMNgoku ke usalindele ntoni? Vuka, ubhaptizwe, zixolelwe izono zakho ngokubiza igama lakhe.’ ”Zr-kuba uya kuba lingqina lakhe, wazise bonke abantu izinto ozibonileyo nozivileyo.q7Wathi: ‘UThixo wookhokho bethu ukukhethele ukuba ukwazi ukuthanda kwakhe, ukuze usibone isiCaka sakhe esililungisa, uve ilizwi lakhe lithetha nawe,p  Yeza yafika yema ecaleni kwam, yathi: ‘Sawule, mfondini, buya ubone.’ Kanye ngaloo mzuzu avuleka amehlo am, ndaza ndabona."o= “Apho ke kwakukho indoda ethile egama linguHananiya. Yayiyindoda ewuzondeleleyo iwuthobele *umthetho, ihlonelwa kakhulu ngawo onke amaJuda aseDamasko.n Ukubengezela kokukhanya oko ndakubonayo kwanditsho ndayimfama, baza abo babendiphahlile bandibamba ngesandla, bandikhokelela eDamasko.)mK Ndabuza ndathi: ‘Ndingenza ntoni, Nkosi?’ Yaza yathi iNkosi kum: ‘Vuka, uye eDamasko; woyixelelwa khona apho into yonke akumisele ukuba uyenze uThixo.’ylk Amadoda endandihamba nawo akubona okunene ukukhanya, kodwa akazange ayive into ethethwa ngulowo wayethetha nam.ykkNdabuza ndathi: ‘Ungubani wena, Nkosi?’ Laphendula lathi: ‘NdinguYesu waseNazarete, lo umtshutshisayo.’gjGNdawa emhlabeni, ndaza ndeva ilizwi lisithi: ‘Sawule, Sawule, unditshutshisela ntoni na?’i)“Ndathi xa ndandihamba ndisondela eDamasko, emini emaqanda, ndabona ukukhanya okuqaqambileyo esibhakabhakeni kundibengezelela ngeenxa zonke. hUmbingeleli omkhulu *neBhunga xa lilonke bangangqina ukuba ndithetha inyaniso xa nditshoyo. Ndandithatha iincwadi kubo, zibhalelwe amaJuda aseDamasko, ndize mna ndihambe ndiye kubamba abantu, ndibabuyise bekhonkxiwe, ndibazise eJerusalem, ukuze bohlwaywe.”zgmNdandibatshutshis' ukufa abantu abalandela le Ndlela. Ndandiwabamba amadoda kwanabafazi, ndibafake entolongweni.}fs“Mna ndingumJuda, ndazalelwa eTarso kwelaseKiliki, kodwa ndakhulela apha eJerusalem, ndingumfundi kaGamaliyeli. Ndafumana ingqeqesho ecokisekileyo kumthetho wookhokho bethu; futhi ndandizinikele kuThixo, ndinjengokuba ninjalo nani namhlanje.]e3Bathi bakumva ukuba uthetha ngesiHebhere, bathi cwaka. Waza waqhuba wathi uPawulos:Md “Mawethu, nani bobawo, khanindiphulaphule xa ndiziphendulelayo.”c+(Yamvumela ingqwayi-ngqwayi, waza ke uPawulos emi ezitepsini wawangawangisa ngesandla ukuba bathi cwaka abantu, wadanduluka ngesiHebhere esithi:.bU'Uphendule wathi uPawulos: “Mna ndingumJuda; ndazalelwa eTarso kwelaseKiliki. Ndingummi wedolophu ebalulekileyo. Ndivumele ndikhe ndibhekise ilizwi kwaba bantu.”a&Kuthe kanti akunguye laa mJiputa wakha wadala uqhushululu apha, wakhokelela endle amawaka amane abarhubuluzi bexhobile?”$`A%Xa babeza kungena enqabeni, wathi uPawulos kwingqwayi-ngqwayi yomkhosi: “Ndingákhe ndithethe nawe?” Ingqwayi-ngqwayi ithe: “Kanti uyasazi isiGrike?;_q$Bonke babemlandela bekhwaza besithi: “Bulala!”s^_#Baya kufika naye ezitepsini, kwanyanzeleka ukuba amthwale apho amajoni, ngenxa yesiphithi-phithi sabantu.Z]-"Loo ndimbane yaphendula, abanye bethetha le, abanye bethetha leya. Kwakuphithizela kangangokuba ingqwayi-ngqwayi ayizange ikuqonde ncam okwakwenzekile, yaza ke yayalela ukuba uPawulos asiwe enqabeni yamajoni.!\;!Ingqwayi-ngqwayi yaya kuPawulos, yambamba, yayalela nokuba akhonkxwe ngamatyathanga amabini. Yaza ke yabuza isithi: “Ngubani lo mntu? Wenze ntoni?”&[E Kwangoko ingqwayi-ngqwayi yesuka kunye namagosa ayo, neqela lamajoni, yasukela apho kolo dushe. Bakuyibona isiza namajoni, bayeka ukumbetha uPawulos abantu. J~}}^||/{rzyyxxcw{vvvuutt8ssrr!qq pp/onnWmm\ll kjiii(hhglffevddd cTbbkaa2``Z__t^^^]f\\[z[ZZmZYY/XX[WWWVVOUU@TT]SuRRwQQ1PPDP OO2NNNNxNLMMLrKKKJFIHHuHGG=GFqEEEDD4CC0BA@??Z>=<;;j:::g:9988 77S66T55q54r33>2100/5.--/,h,++F***)y)A((w( ''&%%D$~##""Z!!J Wm%E|(6EvV\/Y;Mn : d ED#w! Yena kaloku akambandezanga owakhe uNyana, koko usuke wamnikela ngenxa yethu sonke. Angathini ke ukungasibabali asiphe zonke ezinye izinto?SMasithini na ke ngezi zinto? Ukuba uThixo ungakuthi ngubani onokusichasa?#Abo ke uThixo wabamiselayo kwangaphambili, wababiza kananjalo. Abo wababizayo, wabenza amalungisa. Abo wabenza amalungisa, wabanika iwonga.-Kaloku abo wayeselebazi kwangaphambili, wabamisela ukuba babe ngumfanekiso woNyana wakhe, ukuze uNyana wakhe abe ngowamazibulo kusapho olukhulu.ucSiyazi ke ukuba kuyo yonke imeko uThixo ubenzela okulungileyo abo bamthandayo, ababizwe ngokwenjongo yakhe.Ke uThixo oziphengululayo iintliziyo uyazazi iingcamango zoMoya, kuba kaloku uMoya uthethelela abantu bakaThixo ngokwentando kaThixo.DNgokukwanjalo noMoya uyasixhasa ekusweleni kwethu amandla, kuba kaloku asiyazi eyona ndlela singathandaza ngayo. Kodwa ke kweso singqala sethu sikhohliwe uMoya ngokwakhe uyasithethelela.T!Kodwa ke into esingayiboniyo, esithembe ukuyifumana, siyilindela ngomonde.1[Okunene naxa sisindisiwe nje, sisesethembeni. Ukuba ke siyayibona into esithembe ukuyifumana, asilothemba elo. Kaloku akukho mntu uthemba ukufumana into aseleyifumene.B}Asiyiyo yodwa ke: nathi thina siphiwe uMoya osisiqinisekiso sokukhululwa kwethu nguThixo, siyancwina, silindele ukubekwa ewongeni lokuba ngoonyana bakaThixo. Yinkululeko yethu ke leyo.V%Kuba kaloku siyazi ukuba kude kube ngokunje yonke indalo iyancwina inenimba. nendalo ngokwayo iya kude ikhululwe kwiimbophelelo zokonakala, ize nayo isiwe enkululekweni nasebuqaqawulini babantwana bakaThixo.!Kaloku indalo yathotyelwa kwimeko ephuthileyo, kungengakuthanda kwayo, kodwa kungokuthanda kwalowo wayithobayo. Phofu likho ithemba lokubaQkuba indalo iphela ilangazelela ukuba uThixo ade abaveze oonyana bakhe.[/Ndigqiba kwelithi ezi ntlungu zangoku azinakufaniswa nobuncwane esiza kubuxhamla;1[Ukuba ke singabantwana bakaThixo, sikwaziindlalifa zikaThixo. Ewe, siziindlalifa kunye noKrestu, kuba kaloku siva ubunzima kunye naye, siphinde siwongwe kwakunye naye.KUMoya ngokwakhe ungqinelana nathi ukuthi singabantwana bakaThixo.UMoya enimamkeleyo akanenzi amakhoboka, wona aphakuzelayo. Kaloku namkele uMoya onenza oonyana abathi: “Tata!” kuThixo.G Kaloku abo bakhokelwa nguMoya kaThixo, bangoonyana bakaThixo.  Kuba xa niphila ngokweso simo, niya ekufeni; kodwa ukuba niyazitshitshisa ngamandla oMoya izenzo ezibi zomzimba, niya kudla ubomi.D  Ngoko ke, mawethu, masingakholisi isimo sethu esonakeleyo.   Ukuba ke uMoya kaThixo owamvusayo uYesu ekufeni ukho kuni, neyenu imizimba uThixo uya kuyinika ubomi ngoMoya wakhe okhoyo kuni.| q Ukuba uKrestu ukho kuni, nangona umzimba ufile ngenxa yesono, uMoya yena uninika ubomi. Kaloku nenziwe amalungisa./W Ke nina aningabo abaphila ngokwesimo esonakeleyo, ningabo bakhokelwa nguMoya, ukuba kambe uMoya kaThixo uhleli kuni. Ke umntu ongenaye uMoya kaKrestu akangokaKrestu.A}Ábenjenjalo ke àbanako ukumkholisa uThixo konke-konke.#Abo banyamekela izinto zesimo esonakeleyo baziintshaba zikaThixo, kuba kaloku abawuthobeli umthetho wakhe. Kakade abanako ukuyenza loo nto.{oKe ukunyamekela izinto zesimo esonakeleyo kusa ekufeni, kanti ke ukunyamekela ezoMoya kusa ebomini naseluxolweni.kOAbo besimo esonakeleyo banyamekela izinto zeso simo; ibe ke abo boMoya banyamekela izinto zoMoya.Le nto uThixo uyenzele ukuze injongo yomthetho izalisekiswe kuthi, thina singaphiliyo ngokwesimo esonakeleyo, koko siphila ngokoMoya.Y+Ke wona umthetho wawungenako ukusikhulula, ngenxa yokonakala kwesimo sethu. Kodwa yena uThixo wamthumela uNyana wakhe, ekwisimo esifana nesimo sethu esonakeleyo, waza wasigweba isono emntwini wenyama negazi.lQKaloku ngokumanywa kwam noKrestu Yesu, uMoya umniki-bomi undikhulule ekulawulweni sisono nakukufa.8 mNgoko ke àbagwetywa abo bamanywe noKrestu Yesu.QNdiyambulela uThixo ngoYesu Krestu iNkosi yethu! Nantsi ke imeko endikuyo: Ngokuphathelele kwendikwaziyo entliziyweni yam, okunene ndikhonza uThixo; kodwa ngokwesimo sam esonakeleyo, ndikhonza isono.[~/Hayi usizana endilulo! Ngubani na oya kundihlangula kulo mzimba usisisulu sokufa? }kodwa ndibhaqa nto yimbi kwalapha kum echasene nomthetho endiwaziyo entliziyweni yam, nto leyo indithimbela esonweni esihleli kum.9|mNdiyawulangazelela umthetho kaThixo ngentliziyo,{{oKambe ke ndibhaqa le nto apha kum: Kuthi xa ndifuna ukwenza into elungileyo, ndisuke ndonganyelwe kukwenza ububi.wzgUkuba ke ndenza loo nto ndingayithandiyo, ayisendim oyenzayo, koko sisono esi sihleli kum esiyenzayo loo nto.lyQInto elungileyo endithanda ukuyenza, andiyenzi; kodwa into embi endingathandi kuyenza, ndiyayenza.+xONdiyazi ukuba akuhlali nto ilungileyo kum – nditsho kwisimo sam esonakeleyo – kuba kaloku umnqweno wokwenza into elungileyo ukho kum, kodwa ukwenza andinako.fwENgoko ke ayisendim owenza loo nto ndingayithandiyo, koko sisono esihleli kum esenza loo nto.av;Xa ke ndisenza into endiyithiyileyo, kucacile ukuba ndiyavuma ukuthi umthetho ulungile.{uoInto endiyenzayo yinkohla kum, kuba kaloku into endithanda ukuyenza andiyenzi, ukanti ndiyayenza endiyithiyileyo.ntUSiyazi ke ukuba umthetho ngowoMoya kaThixo, kodwa mna ndiyinyama negazi; ndiphantsi kwegunya lesono.msS Umthetho ulungile nje, ungaba kukufa kum? Nakanye! Sisono esaba kukufa kum. Sona sisebenzise into elungileyo ukundizisela ukufa, saza ke sacaca into esiyiyo, khon' ukuze ngomthetho isono sibonakale sisisono ngakumbi nangakumbi.Pr Okunene umthetho ungcwele; nomyalelo ungcwele, unobulungisa, ulungile.\q1 Kuba kaloku isono sizuze ikroba ngawo lo mthetho, sandilukuhla, sandibulala ngawo.epC ndafa ke mna; waza umthetho owawumiselwe ukuzisa ubomi, wafumaneka inguwona undisa ekufeni.`o9 Mna ke bendifudula ndiphila ungekho umthetho. Uthe ke wakufika umthetho, savuka isono,xniIsono ke sizuze ikroba ngawo lo mthetho, sandivusela yonke inkanuko. Kaloku xa kungekho mthetho, isono sifile.fmENdithini ke xa nditshoyo? Ngaba ndithi umthetho usisono? Nakanye! Kodwa ke ngendingasazanga isono ukuba ubungekho umthetho. Kaloku nenkanuko ngendingayazanga ukuba umthetho ubungatshongo ukuthi: “Uze unganqweneli...”SlKe, ekubeni safayo nje ngokubhekiselele kwezo zinto zazisilawula, sikhululekile ngoku emthethweni. Ngenxa yoko asisakhonzi ngendlela endala yomthetho obhaliweyo, kodwa sikhonza ngendlela entsha yoMoya.k'Kaloku ngokuya sasisidla ubomi, ngokweyethu intando, iinkanuko ezimbi ezivuselelwa ngumthetho zazilawula emizimbeni yethu, sisebenzela ukufa.djAKukwanjalo ke nakuni, mawethu. Ngokumanywa nomzimba kaKrestu nani nafa ngokubhekiselele kumthetho kaMosis, ukuze nibe ngabomnye, ongulo Krestu ke owavuswa kwabafileyo. Le nto ke ibanga ukuba sibe nokumsebenzela uThixo.eiCNgoko ke, ukuba umfazi uthe waba ngowenye indoda isaphila indoda yakhe, kothiwa ungumkrexezi. Kodwa ke ukuba ithe yafa indoda yakhe, woba ukhululekile emthethweni, aze angabi ngumkrexezi ukuba uthe waba ngowenye indoda.4haKaloku umfazi owendileyo ubotshelelwe ngumthetho endodeni yakhe, eli lixa idla ubomi; kodwa ukuba ithe yafa indoda, ukhululekile kuwo umthetho ombophelela endodeni yakhe.g +Mawethu, ndithetha nabantu abawaziyo umthetho welakowethu; niyazi ukuba umntu uphantsi kwegunya lomthetho kuphela ngeli xesha adla ubomi ngalo.f)Isono sinomvuzo: samkelisa ukufa; ke sona isipho asibabala ngaso uThixo ngokumanywa kwethu noKrestu Yesu iNkosi yethu, bubomi obungonaphakade. eNgoku ke, nikhululwe nje esonweni, naba ngabakaThixo, ninaso isiqhamo esibubungcwele. Le nto ke ikhokelela ebomini obungunaphakade.zdmKe, benizuza ntoni ngaloo nto? Andithi izinto enanizizuza zezi nineentloni ngazo ngoku, ezi zikhokelela ekufeni?Ac}Okuya nanilawulwa sisono naningekho phantsi kobulungisa.bNgenxa yobuthathaka bemvelo yenu mandingantsonkothi. Njengoko nanizinikele ngokupheleleyo ukuba nenze ukungcola nokwaphula umthetho, nize nichasane nomthetho; ngokunjalo ke nangoku zinikeleni ngokupheleleyo ukuze nenze okulungileyo, khon' ukuze nahluke.#Ke ukunyamezela kubonisa ukuba sicikidekile. Ukucikideka ke kudala ithemba.p=YNgaphezu koko, siqhayisa nangeembandezelo ezi, sisazi nje ukuba iimbandezelo zisiqhelisa ukunyamezela.<Kaloku sibe nako ukungena ngoKrestu ngokukholwa kolu babalo sikulo. Siyaqhayisa ke sithembe ukuba nenxaxheba ebuqaqawulini bukaThixo.c; ANjengoko sikholwa, sígwetyelwe nguThixo, sinoxolo naye ngenxa yeNkosi yethu uYesu Krestu.j:Myena owanikelwa ekufeni ngenxa yezono zethu, waza wabuya wavuswa, ukuze thina sibe ngamalungisa.9Hayi, abhekisa nakuthi, thina sasiza kuba ngamalungisa, thina sikholwayo kuThixo owamvusayo uYesu iNkosi yethu kwabafileyo,P8La mazwi athi “wabalelwa ekubeni lilungisa” akabhekisi kuye yedwa.<7sKungoko “wabalelwa ekubeni lilungisa nguThixo.”G6eqinisekile ukuba uThixo unako ukukwenza oko akuthembisileyo.t5aHayi, akasithandabuzanga isithembiso sikaThixo ngokungakholwa; waya esomelela elukholweni, embonga uThixo,4}Wayemayela nekhulu leminyaka ezelwe, kodwa akatyhafanga elukholweni akucinga ngokwaluphala kwakhe nangobudlolo bukaSara.P3UAbraham wakholwa, wathemba, naxa ithemba lalingekho. Wakholwa okokuba woba “nguyise wezizwe ezininzi,” njengoko iziBhalo zitshoyo ukuthi: “Iya kuba ngako ke inzala yakho ukuba ninzi kwayo.”2njengokuba zisitsho *iziBhalo ukuthi: “Ndikwenze uyise wezizwe ezininzi.” KuThixo ke uAbraham ngubawo wethu sonke; lo Thixo uAbraham athe wakholwa kuye; lo Thixo unika abafileyo ubomi; lo Thixo uthetha ngelizwi zitsho izinto ezingekabikho zibekho.1wNgoko ke ilifa lifunyanwa ngokukholwa, oko kukuthi ngesisa. Ngale ndlela isithembiso simiselwe yonke inzala ka-Abraham. Le nzala ke asingabo nje abo bawugcinayo umthetho, kodwa ikwangâbo bakholwayo njengaye. Kaloku uAbraham ngubawo wethu sonke,0{Ingqumbo kaThixo kaloku ibangwa kukwaphulwa komthetho wakhe; kodwa apho ungekhoyo umthetho akukho kwaphulwa kwamthetho./3Kaloku ukuba ilifa lifunyanwa kuphela ngâbo bawuthobelayo umthetho, ukukholwa koba kwenziwe into engento, nesithembiso eso singaba sitshitshisiwe.h.I UThixo wathembisa uAbraham nenzala yakhe ukuba ihlabathi baya kulima. Esi sithembiso asenziwanga ngakuba ethe wathobela umthetho kaMosis, kodwa wathenjiswa ngenxa yokuba wakholwa, waza wabalelwa ekubeni lilungisa nguThixo.-# Ukwanguyise wabalukileyo abanganelanga kwaluka nje, kodwa abathe ngokukholwa kuThixo bahamba ekhondweni lika-Abraham, owakholwa engekaluki.2,] Kaloku wathi engekaluki uAbraham, ekholwa kodwa, wabalelwa ekubeni lilungisa nguThixo; waza waluka emva koko. Olu lwaluko ke lwaba luphawu olusisiqinisekiso sobulungisa bakhe. Ngale ndlela ke uAbraham nguyise wabo bonke abathe bakholwa kuThixo, baza benziwa amalungisa nguye nangona bangalukanga.r+] Waba lilungisa nini? Kwakungaphambi kokwaluka kwakhe okanye emva kwako? Kwakungaphambi kokwaluka kwakhe.9*k Ngaba olu yolo lolwamaJuda kuphela? Hayi, lukwalolwazo neentlanga, kuba iziBhalo zithi: “UAbraham wakholwa kuThixo, waza ngenxa yoko wabalelwa ekubeni lilungisa nguThixo.”B)Unoyolo lowo ithe iNkosi ayazibalela kuye izono zakhe.”\(1“Hayi uyolo lwabaluxolelweyo ukreqo lwabo nguThixo, abazono zabo zingcwatyiweyo.'wUnoyolo ke umntu othe waba lilungisa phambi koThixo, engakusebenzelanga oko. Lolu yolo ke uDavide aluncomayo xa athi:x&iKe umntu ongathembelanga misebenzini yakhe, koko okholwa kuThixo ogwebela umoni, uba lilungisa phambi koThixo.S%Kaloku umntu osebenzayo wamkela umvuzo oyimfanelo yakhe, ungesiso isipho.$}Zithini kanene *iziBhalo? Zithi: “UAbraham wakholwa kuThixo, waza ngenxa yoko wabalelwa ekubeni lilungisa nguThixo.” #Ukuba ebenziwe ilungisa ngenxa yokufezekisa kwakhe umthetho, ebengaqhayisayo; kodwa ngoku akanandlela yakuqhayisa phambi koThixo.8" mSithini na ke ngobawo uAbraham esiyinzala yakhe?W!'Ngaba ke siyawutshitshisa umthetho kaMosis ngokukholwa? Nakanye! Siyawuxhasa.z mKaloku uThixo mnye kuphela; ugwebela amaJuda ngokukholwa kwawo, nezizwe azigwebele ngokukholwa kwazo ngokunjalo.[/Kanene uThixo ungowamaJuda odwa na? Akanguye na owezizwe nazo? Ewe, ngowazo nazo.xiKuba kaloku sigqibe kwelithi uThixo wenza abantu babe ngamalungisa ngokholo, kungengakuthobela kwabo umthetho. Kukho nto singaziqhayisa ngayo ke? Hayi, ayikho. Ngasizathu sini na? Kuba sigcina umthetho kaMosis? Hayi, ngenxa yokuba sikholwa.@ykodwa ke namhlanje akasayenzi loo nto – ngoku walatha indlela abenza ngayo amalungisa. Ngale ndlela ke uThixo utyhila ubulungisa bakhe, emenza abe lilungisa wonke okholwayo kuYesu.KUThixo wammisela uYesu ukuba abe lidini lokungxengxezela izono zabakholwayo. Ukufa kwakhe yindlela uThixo abenza ngayo amalungisa abantu. Kumaxesha adlulileyo uThixo wazibamba akabagweba aboni;yKanti ke uThixo uyabababala abantu; ubenzela isisa: nangona bengafanelanga ubagwebela ngaye uYesu Krestu obakhululayo.T!Kaloku bonke bonile; bayalabalaba kubuqaqawuli ababulungiselelwe nguThixo.{oYona kukukholwa nokuzinikela kuYesu Krestu. UThixo ubenza amalungisa bonke abakholwayo kuYesu, kuba akanamkhethe.$ANgoku ke indlela uThixo abalungisa ngayo abantu ibonakalisiwe, ingeyiyo eyomthetho. Kambe ke iyangqinelwa *ngumthetho kaMosis *nangabashumayeli bamandulo.Kaloku akukho mntu uya kuba lilungisa kuThixo ngakugcina kwakhe umthetho; into eyenziwa ngumthetho kukwazisa abantu ngesono.!;Siyazi ke ukuba konke okuthethwa ngumthetho, kuwiselwa abaphantsi komthetho; ukuze bonke basikwe umlomo, nehlabathi lonke lifumaneke linetyala kuThixo.(Kewe, abamoyiki konke uThixo.”(Kyona indlela yoxolo abayazanga;)Myimbuqe nosizi emkhondweni wabo;'IBakungxamele ukuphalaza igazi;2_umlomo wabo uzele zizishwabulo ezikrakra.s_ Yinto ebolileyo intetho yabo; ngeelwimi zabo bahlala bekhohlisa. Amazwi emilebe yabo abubuhlungu benyoka;]3 Bonke bamfulathele; akukho yabo xa bebonke. Akukho wenza okulungileyo; hayi namnye!6 g akukho mntu uqondayo; akukho umfunayo uThixo!I   njengoko iziBhalo zitshoyo ukuthi: “Akukho namnye ulilungisa; / Ke, ngaba thina maJuda silungile na kunabanye? Hayi, nakanye! Kaloku sendiwatyholile amaJuda kwanabezinye iintlanga ndisithi basesonweni bebonke,8 iYini na ke ukuba singabi sesisithi: “Masenze okubi, ukuze kuvele okulungileyo”? Kakade abathile bandinyelisa besithi nditsho! Abo batshoyo baya kugwetywa ngokubafaneleyo! Ukuba ke ngokuxoka kwam inyaniso kaThixo idandalaza ngakumbi ukuze sicace isidima sakhe, ndisagwetyelwani na ke ngokomoni?ONakanye! Ukuba ebengelolungisa uThixo, ebengaligweba njani ihlabathi?&EXa ukungalungisi kwethu kucacisa ukulungisa kukaThixo, siya kuthini ke? Ngaba sinokuthi akalungisi uThixo xa abonakalisa umsindo wakhe, ngabula thina bantu?c?Nakanye! UThixo yena uhlala enyanisekile, nangona bangade bonke abantu babe ngamaxoki, njengoko *iziBhalo zitshoyo ukuthi: “Umelwe kukubonakala ngamazwi akho ukuba uthembekile, woyise ekuthethweni kwetyala lakho.”zmKuya kuthini ke ukuba athile kuwo akakholwanga? Ngaba uThixo uya kuthi ngokungathembeki kwawo angathembeki naye?a;Lulunge kakhulu, ngeendlela zonke. Okokuqala uThixo ugcinise udaba lwakhe kuwo amaJuda.K Ungcono ngani na ke umJuda? Lunceda ntoni ke lona ulwaluko lwakhe?;oUmJuda ngulowo ungumJuda ngokwangaphakathi, nolwaluko lolwentliziyo ngoMoya kaThixo, kungabi ngammiselo nje. Umntu onjalo ke ukholekile kuThixo, nangona angànconywayo ngabantu.\1UmJuda asingomJuda ngokwangaphandle, nolwaluko asilulo olo lwangaphandle enyameni.#?Nina maJuda, nangona nalukileyo, ninawo umthetho eziBhalweni, nibe noko ningawenzi, niya kugwetywa ziintlanga ezithe zingalukanga nje zawugcina umthetho.oWUkuba umntu ongalukanga uyayigcina imimiselo yomthetho, uThixo uya kuthi ukungaluki kwakhe kukwaluka. ~Ulwaluko luyanceda okunene ukuba uyawugcina umthetho kaMosis. Kodwa ukuba uyawaphula umthetho, ulwaluko lusuka lufane nokungaluki.n}U“Kuba igama likaThixo linyeliswa ngenxa yenu phakathi kweentlanga,” njengoko zitshoyo *iziBhalo.^|5Wena ke uziqhayisayo ngokuba unomthetho, umhlaziselani uThixo ngokuwaphula umthetho?k{OWena uthi makungakrexezwa, ukrexezelani? Wena ukruqukileyo zizithixo, ubelani ezindlwini zonqulo?dzANdithi wena ke umfundisayo omnye, akuzifundisi ngani wena? Wena uthi makungebiwa, ubelani?cy?umkhokeli weziyatha, umfundisi weentsana, kuba unawo umthetho ofumbethe ulwazi nenyaniso.dxAKananjalo wena ukholose ngokuthi ungumkhokeli weemfama, ulukhanyiso lwâbo basebumnyameni,Fwuyayazi intando kaThixo; ukhonjiswe okulungileyo ngumthetho.Wv'Uyabona wena unegama lobuJuda, wayame *ngomthetho kaMosis; uqhayisa ngoThixo;u Ngokweendaba ezimnandi endizishumayelayo kuya kuba njalo mhla uThixo aya kuzigweba ngoYesu Krestu nezinto abazifihlayo abantu..tUUkuziphatha kwabo kubonakalisa ukuba ngemvelo bayakwazi okusemthethweni. Nezazela zabo ziyakungqina oku, kuba ngamanye amaxa ziyabagweba, zize ngawambi zibagwebele.'sGAbantu abangengomaJuda àbanawo umthetho kaMosis; kodwa xa bathe ngokwemvelo bahamba ngokomthetho, bangumthetho ngokwabo, nangona bengenawo umthetho kaMosis.)rK Kaloku abantu abalungileyo ngokukaThixo asingabo abo bawuva nje umthetho bangayenzi into oyithethayo. Ngabo bayenzayo into eyalelwa ngumthetho abangamalungisa.,qQ Bonke abonileyo bengekho phantsi *komthetho kaMosis, baya kutshabalala bengaphandle kwawo; nabo bonke abonileyo bephantsi komthetho kaMosis, baya kugwetywa ngawo.$pC Kaloku uThixo akanamkhethe.o} Kuya kubakho isidima newonga noxolo kubantu bonke abenza okulungileyo, kumJuda kuqala kwanakowolunye uhlanga ngokunjalo.znm Kuya kubakho imbandezelo nobunzima kubantu bonke abenza okubi, kumJuda kuqala kwanakowolunye uhlanga ngokunjalo.dmAKanti ke uza ngomsindo nengqumbo kwabo banenkani, bayityeshelayo inyaniso ngokungalungisi.lUThixo ubavuza ngobomi obungonaphakade abo banomonde ekwenzeni imisebenzi emihle, belangazelela isidima newonga nokungafi.KkNgaloo mini uThixo uya kuvuza elowo nalowo ngokwemisebenzi yakhe.jNgenxa yokuba unentliziyo elukhuni, ungaguquki, uzibizela ingqumbo ngemini yengqumbo. Ngaloo mini iya kucaca indlela agweba ngayo uThixo.i1Okanye ubudelile ububele bakhe obukhulu, nokunyamezela kwakhe, nokuza kade komsindo wakhe? Akwazi na ukuba bububele bukaThixo obukusa enguqukweni?hWena kanye, mntundini ubagwebayo abo bazenzayo izinto ezinjalo, wenza kwaezo zinto. Uba ke wena uThixo akayi kukugweba na?\g1Siyazi ke ukuba uThixo ubagweba ngokufanelekileyo abo benza izinto ezingalunganga.3f aNakuwe ke mntundini ugwebayo, nokuba ungubani, amatyholo aphelile. Ewe, ngokugweba omnye, uzigweba ngokwakho. Kaloku wena ugwebayo, wenza kwaezo zinto ugweba omnye ngazo.)e M Bayawazi ummiselo kaThixo wokuba abo bazenzayo izinto ezinjalo bafanelwe kukufa; kodwa abaneli nje kukuzenza ezi zinto, koko basuka babakhuthaze nabo bazenzayo.;d sAbanangqondo, abathembeki, abanabubele, abananceba.yc mbayangcikivana, bamthiyile uThixo, bathanda ukulwa, banekratshi, bayaqhayisa, benza ububi, ababathobeli abazali.b Bagqithisile ukukhohlakala nokona, ukubawa nokwenza ububi. Bazele ngumona nobugebenga, luchuku nenkohliso nentiyo. Bayahleba,a 'Ekubeni ke bengakukhathalelanga ukuhlala bemazi uThixo, yena wabayekela kwezo ngcinga zabo zingcolileyo, baza benza izinto ezingafanelekanga.K` Kwangokunjalo namadoda akuyekile ukulala namabhinqa, aza atshiswa kukukhanukana. Amadoda enza amanyala kwamanye amadoda, aze ke afumane isohlwayo esiwafaneleyo, esiyimbuyekezo yokulahleka kwawo._ Ngenxa yoko ke, uThixo ubanikele ezinkanukweni ezilihlazo. Ewe, nditsho namabhinqa la abo ayalalana ngokuchasene nendalo yemizimba yawo.^ 1Aba bantu ke bagqwethe inyaniso kaThixo ngobuxoki. Bahlonela isidalwa, basikhonze, baze bamlibale uMdali, yena ongowokubongwa ngonaphakade. *Amen.] }Kungoko athe uThixo, ngenxa yeminqweno yeentliziyo zabo, wabanikela kwiintlondi zabo, ukuba bahlazisane ngemizimba yabo.\ #Bashiye ubuqaqawuli bukaThixo ongafiyo, baya kukhonza umfanekiso womntu ofayo, noweentaka, nowezilo ezizitho zine, nowezilo ezirhubuluzayo.:[ qBazicingela ukuba bazizilumko, ukanti baziziyatha.Z +Bayamazi uThixo, kodwa abamdumisi ngokumfaneleyo, abambuleli nokumbulela. Basuke baba ngabacinga izinto ezingento, yaza ingqiqo yabo yamfiliba.kY QKaloku imo engabonwayo kaThixo – ndithetha amandla akhe angapheliyo kwanobuThixo bakhe – ibonakala kakuhle kwasekudalweni kwehlabathi. Kaloku iqondakala ngezinto azenzileyo uThixo. Ngenxa yoko abantu abanasiphephelo mpela.zX oUnobangela wale ngqumbo kukuba oko kunokwaziwa ngoThixo kucacile kubo, kuba uThixo wakubonakalisa kubo ngokwakhe. W Ingqumbo kaThixo ibonakala ivela ezulwini. Yona ichasene naso sonke isono nokungalungisi kwabantu abayithintelayo inyaniso ngokona.Abanye babo boyisakala ngamazwi akhe, abanye àbakholwa noko.=3Bavumelana ngosuku noPawulos, kwaza ngaloo mini bafika bebaninzi apho wayehlala khona uPawulos. Waqala kwakusasa kwada kwahlwa ecacisa, ebachazela ngokuthwasa kolawulo lukaThixo. Wazama ukuboyisela kuYesu ngokucaphula *kumthetho kaMosis nakwiincwadi *zabashumayeli bamandulo.<yKodwa ke singathanda ukuziva izimvo zakho, kuba siyazi ukuba kuyo yonke indawo liyachaswa eli qela uhambisana nalo.”8;iAthe ke ukumphendula amaJuda: “Asikhange sifumane zileta ngawe zivela kwaJuda; akukhange kubekho namaJuda eza neendaba ngawe; kungakhange kubekho nanto imbi ithethwe ngawe.:Yiyo le nto ndinibizele ukukhe ndinibone, ndithethe nani. Eneneni ndibanjiwe nje, kungenxa yalowo ulithemba lamaSirayeli.”97Kodwa amaJuda aluchasa olu luvo, ndaza ke ndanyanzeleka ukuba ndibhenele *kuKhesare, nangona ndandingenasimangalo ndingasenzayo ngakubantu bakowethu.Z8-Andincina, aza afuna ukundikhulula, akungafumani tyala ndingabulawa ngenxa yalo.7/Emva kweentsuku ezintathu, uPawulos wawabizela entlanganisweni amaJuda aziintloko alapho. Akuba ehlanganisene, wathi: “Mawethu, nakuba ndingabonanga nganto nje abantu bakowethu, ndingawatyeshelanga namasiko ookhokho, ndabanjwa kambe eJerusalem, ndaza ndanikelwa kumaRoma.j6MSakufika eRoma, wavunyelwa ukuba azihlalele endlwini yakhe uPawulos, kubekho ijoni elimgadileyo.15[Amakholwa aseRoma eva ukuba siyeza, aza amanye asihlangabeza eApiyaforo, amanye ke adibana nathi eTritabherne. Akuwabona uPawulos, wambulela uThixo, waza wakhuthazeka. R~f}}w||D{{azyy_xxwdvvhufuYttt-srrsqq/pooFnn0mllkkIjj5ihhggXffeddsdcbbb4a``__^^]\\C[[_ZYY\XXXW VV>'=~<< ;::Z9X88K77666D55744322:11J00y//O..P--d-%,v, +**`))W((@''&&%%@$$#"!!t \~ ?Yqn7AZf*Kw*.B C 2 H d t 0m eoR& GKakade uKrestu akandithumanga kubhaptiza; wandithuma ukushumayela iindaba ezimnandi, kungabi ngabuciko bakuthetha, ukuze umnqamlezo kaKrestu ungalanjathiswa.n WGxebe, ndabhaptiza noStefano nendlu yakhe. Ngaphandle kwabo ke, andikhumbuli ukuba ndabhaptiza wumbi.; sukuze kungabikho mntu uthi ndabhaptiza egameni lam.] 5Ndiyambulela uThixo kuba ndingabhaptizanga namnye kuni ngaphandle kukaKrispo noGayo,  Ngaba wahluka-hlukene na uKrestu? Ngaba nguPawulos na owabethelelwa ngenxa yenu? Ngaba nabhaptizwa egameni likaPawulos na?I   Ndithetha le nto yokuba kuthiwa omnye kuni uthi: “Mna ndingokaPawulos;” omnye athi: “Mna ndingoka-Apolo;” omnye athi: “Mna ndingokaPetros;” omnye ke athi: “Mna ndingokaKrestu.”i M Kuba kaloku, mawethu, ndixelelwe ngani ngabakuloKlowe ukuba kukho ukungavisisani phakathi kwenu.C  Egameni leNkosi yethu uYesu Krestu ndiyanibongoza, mawethu, ukuba nivane, nithethe nto-nye, kungabikho zimbambano phakathi kwenu. Manyanani nibe luqilima, nimxhelo mnye, ninazimvo zinye.l S Uthembekile uThixo, yena wanibizayo ukuba nibe nobudlelane noNyana wakhe uYesu Krestu iNkosi yethu._~ 9INkosi uYesu Krestu iya kunomeleza kude kube sekupheleni, ningabi nabala ngeMini yayo.} kangangokuba aniphoswanga nasinye isipho esivela kuThixo ngeli xesha nikulindeleyo ukubonakala kweNkosi yethu uYesu Krestu.6| iKaloku iindaba ezingoKrestu zithe zamila kuni,k{ QKaloku, nimanyene noKrestu nje, ninendyebo ngezinto zonke, ekuthetheni nasekwazini ngokupheleleyo.gz INdihlala ndimbulela ngani uThixo wam ngenxa yesisa anibabale ngaso ngokunimanya noYesu Krestu.fy GKuni ke ndithi: Makube sisisa, kube luxolo oluvela kuThixo uBawo wethu, neNkosi uYesu Krestu.kx QNdibhalela ibandla likaThixo eliseKorinte, abakhethwe ngokumanywa noKrestu Yesu, bebizelwe ukuba yimilowo yakwaThixo ndawonye nabo bonke abalinqulayo ezindaweni zonke igama leNkosi yethu uYesu Krestu, oyiNkosi yabo kwaneyethu.}w wKubhala mna Pawulos ndibizwe *ndangumthunywa kaYesu Krestu ngokuthanda kukaThixo. Ndibhala ndikunye noSosteno uwethu._v7Ke uThixo uSobulumko makadunyiswe kude kube ngunaphakade ngenxa kaYesu Krestu. *Amen.euCNgoku ke ibonakalisiwe. Yile mfihlakalo ke yayixelwa zizibhalo *zabashumayeli. Babesenjenjalo ngokuyalelwa nguThixo ohlala ehleli. Lo myalelo uThixo uwenze ukuze kubekho abakholiweyo nabamthobelayo kuzo zonke iintlanga.@tyMasimdumise uThixo, yena onako ukunizinzisa elukholweni ngokweendaba ezimnandi endizivakalisayo, ndishumayela uYesu Krestu. Ezi ndaba zityhila imfihlakalo eyayikade ifihliwe mandulo.Hs Ubabalo lweNkosi yethu uYesu Krestu malube nani nonke. *Amen.]r7Uyanibulisa uGayo endilundwendwe lwakhe, yena lihlanganela endlwini yakhe lonke ibandla. Uyanibulisa uErasto unondyebo wedolophu, noKwarto umwethu. [Wq'Nam Tertiyo osandla siyibhalileyo le ncwadi, ndiyanibulisa ndingoweNkosi nje.Up#Uyanibulisa uTimoti osebenza nam, noLukiyo, noJason, noSosipatro, amawethu.oKe uThixo, imbangi yoxolo, uya kumnyhasha kamsinya uSathana phantsi kweenyawo zenu. Ubabalo lweNkosi yethu uYesu Krestu malube nani.#n?Bonke bavile ngokumlulamela kwenu uKrestu; into ke leyo endivuyisayo ngani. Ndinga ke ningaba zizilumko okunene kokulungileyo; kodwa ningabi zizo kokubi.,mQAbantu abanjalo àbakhonzi yona iNkosi yethu uYesu Krestu. Hayi, basebenzela izisu zabo. Ngamazwi abo amnandi bayakhohlisa, balukuhle iintliziyo zabantu abanyulu.l5Ke kaloku, mawethu, ndiyaniyala: balumkeleni abaxabanisayo nabakhubekisayo, besenza okuchaseneyo nemfundiso enayifundiswayo nina. Zikhwebuleni kubo.Ik Bulisanani ngokwamakholwa. Ayanibulisa onke amabandla kaKrestu.qj[Imibuliso kuFilologo noJuliya, uNere nodade wabo, no-Olimpa, nabo bonke abantu bakaThixo abakunye nabo.[i/Imibuliso kuAsinkrito, uFilego, uHerma, uPatrobha, uHerme, namawethu akunye nabo.Gh Imibuliso kuRufo umnyulwa weNkosi, nakunina, onjengomama kum.g Imibuliso kuTrifena noTrifosa abayisebenzele kangaka iNkosi. Ndibuliseleni kuPersi othandekayo, obulaleke gqitha emsebenzini weNkosi.[f/ Ndibuliseleni kuHerodiyo umwethu. Imibuliso kwabakwaNarkiso abakholwayo eNkosini.tea Ndibuliseleni nakuApele ovavanyiweyo waza wafumaneka ethembekile kuKrestu. Imibuliso kwabakwa-Aristobhulo.ad; Imibuliso ku-Urbhano, osebenzela uKrestu kunye nam, nakuStaki, umhlobo wam othandekayo.FcNdibuliseleni kuAmpliyato, umhlobo wam othandekayo eNkosini.%bCImibuliso kuAndroniko noJuniya, amawethu awayebanjwe kunye nam. Bona baxatyisiwe kakhulu *ngabathunywa bakaKrestu, kwaye bâkholwa kuKrestu ngaphambi kwam.Banindibulisele nakuMariya owabulaleka kakhulu ngenxa yenu.`1Libuliseni kwanebandla elihlanganela endlwini yabo. Ndibuliseleni kuEpeneto, umhlobo wam othandekayo, owaba ngowokuqala ukukholwa kuKrestu eAsiya;$_AKaloku bona bâbubeka esichengeni ubomi babo ngenxa yam, nto leyo ke ekungabuleli mna ndedwa kubo ngayo, koko kubulela nawo onke amabandla asezintlangeni.I^ Imibuliso kuPriska noAkwila, abasebenzela uKrestu Yesu njengam.Y]+Mamkeleni egameni leNkosi njengokuba nifanele ukwenjenjalo ningabantu bakaThixo nje. Mncedeni emicimbini asukuba efuna uncedo lwenu kuyo, kuba naye ngokwakhe wanceda abantu abaninzi, endingomnye wabo nam lo.U\ %Ke kaloku ndimyaleza kuni udade uFibhi, oligosakazi kwibandla eliseKenkreya.E[!Ke kaloku uThixo, imbangi yoxolo, makabe nani nonke. *Amen.LZ khon' ukuze ndinihambele ngovuyo ngemvume kaThixo, sichwayitisane./YWNdithandazela ukuba ndihlangulwe kwabangamphulaphuliyo uThixo abakwelakwaJuda. Ndithandazela nokuba kwamkeleke ukubalungiselela kwam abantu bakaThixo abaseJerusalem,1X[Ke kaloku, mawethu, ndiyanibongoza ngenxa yeNkosi yethu uYesu Krestu nangenxa yokusithanda kwakhe uMoya, ukuba nindithandazele kuThixo, njengokuba nam ndizithandazela.oWWXa ndinityelelayo ke, ndiqinisekile ukuba ndoniphathela zonke iintsikelelo asisikelela ngazo uKrestu.qV[Ndakuba ke ndiwugqibile lo msebenzi, ndiyinikele kuwo loo mali, ndothi xa ndiya eSpeyini, ndinityelele.aU;Benjenjalo kuba babemelwe kakade kukwenjenjalo. Kaloku ekubeni amakholwa angamaJuda ethe anikela ngezinto ezizezoMoya kwiintlanga, kufanelekile ukuba namakholwa aziintlanga anikele kumaJuda ngezinto zokuxhasa ubomi.rT]Kaloku kwakholeka kwabaseMakedoni nabaseAkaya ukuba babancede abantu bakaThixo baseJerusalem abasweleyo.SSKodwa okwangoku ndisaya eJerusalem, ukuya kulungiselela abantu bakaThixo.`R9ndothi ke xa ndihambela eSpeyini, ndinityelele nani, kuba ndinethemba lokunibona xa ndigqitha apho. Emva kokuba ke sendikhe ndaba lundwendwe phakathi kwenu okwexeshana, ndinethemba lokuba nondixhasa ukuya eSpeyini.Q Ngoku ke, ekubeni ndingasenandawo emandiyihambele kule mimandla, nasekubeni ndineminyaka emininzi ndilangazelela ukunihambela,HP Ngenxa yoko bendisoloko ndixakekile, andabi nako ukunihambela. Okodwa kube njengoko *iziBhalo zitshoyo ukuthi: “Abo bangaxelelwanga nto ngaye, baya kubona; nabo bengevanga nto, baya kuqonda.” NNdihlala ndizimisele ukushumayela iindaba ezimnandi apho kungekaviwa nto khona ngoKrestu, ukuze ndingakhi phezu kwesiseko somnye,PMesebenza ngamandla emiqondiso nemimangaliso, nangamandla oMoya. Ndithe ke ndaqala eJerusalem, ndajikeleza ndaya kutsho nakwelaseIliriko, ndizivakalisa kuyo yonke indawo iindaba ezimnandi zikaKrestu..LUKe mna andinabuganga bakuthetha nto ngazinto angazisebenzanga ngam uKrestu. UKrestu wasebenza ngam ukuze iintlanga zimlulamele, esebenza ngamazwi am nangezenzo zam,dKAEkubeni ndimkhonza ngolu hlobo uThixo, ndimanywe noKrestu Yesu, ndifanele ukuba neqhayiya.mJSubabalo ke lokuba ngumkhonzi kaKrestu Yesu olungiselela iintlanga. Ngokushumayela iindaba ezimnandi zikaThixo ndisebenza okombingeleli, ukuze iintlanga zibe nokuba lidini elamkelekileyo kuThixo, lingcwaliswe nguMoya oyiNgcwele.?IwKodwa ke, mawethu, kwezinye iindawo ndinibhalele ndithetha ngokuphandle, ndinikhumbuza kwakhona ngeendawo ezithile. Ndithethe ngokuphandle ngenxa yobabalo uThixo awandibabala ngalo,jHMMawethu, ndiqinisekile ukuba ningabantu abalungileyo, abanolwazi olunzulu, abanako nokucebisana./GW Wanga ke uThixo, umthombo wethemba, angáthi ngokukholwa kwenu anivuyise kakhulu, aniphe uxolo, ukuze ithemba lenu liye lisanda ngokwanda ngamandla oMoya oyiNgcwele.F Kananjalo noIsaya uthi: “Liya kubakho iHlumelo likaJese. Uya kuvela oya kulawula iintlanga. Ziya kuthembela kuye izizwe.”`E9 Kananjalo: “Yidumiseni iNkosi, nonke nina zintlanga; yibongeni, nonke nina zizwe.”YD+ Kananjalo zithi: “Yibani nemihlali ndawonye nabantu bakhe, nina zintlanga.”bC= Ngokunjalo uKrestu wayenza le nto ukuze neentlanga zimdumise uThixo ngenxa yenceba yakhe, njengoko *iziBhalo zitshoyo ukuthi: “Ngenxa yoko ndiya kukudumisa phakathi kweentlanga, ndiliculele indumiso igama lakho.”B%Ke kaloku ndithi, uKrestu waba ngumkhonzi wamaJuda, ukubonisa ukuba uThixo unyanisekile, uyazizalisekisa izithembiso awazenzayo *kumanyange.VA%Yamkelanani ke, njengokuba naye uKrestu wasamkelayo, ukuze adunyiswe uThixo._@7ukuze nithi, ngamxhelo mnye, nimdumise ngazwi-nye uThixo, uYise weNkosi uYesu Krestu.n?UWanga ke uThixo, osinika unyamezelo nenkuthazo, anganenza nibe moya mnye ngokwentando kaKrestu Yesu, >9Kaloku zonke izinto eziseziBhalweni zabhalelwa ukusifundisa, khon' ukuze sihlale sihleli sinethemba ngonyamezelo nenkuthazo esizifumana kuzo iziBhalo. = Kaloku naye uKrestu akazikholisanga, njengoko nazo *iziBhalo zitshoyo ukuthi: “Izingcikivo zabakungcikivayo zathwalwa ndim.”v<ekoko masithi sonke ngabanye sikholise abamelwane bethu ezintweni ezilungileyo ezinokulukhulisa ukholo lwabo.; }Thina ke sinokholo olomeleleyo simelwe kukuthwalisana ubunzima nabo balukholo lubuthathaka. Masingazikholisi thina ziqu,":=Kodwa ke lowo uthandabuzayo xa atyayo, selegwetyiwe, kuba akatyi ekholwa. Yonke ke into ayenzayo umntu engaqinisekanga ukuba iyamkholisa uThixo isisono.{9oUnaluvo luthile na ngale ndawo yokutya? Hlala unalo ke phambi koThixo! Uyavuya lowo ungenasazela ngento ayityayo!f8EKulungile ukuba ungatyi nyama, ungaseli tywala, ungenzi nantoni na engámkhubekisayo umwenu.*7MMusa ukuthi ngenxa yokutya uwuchithe umsebenzi kaThixo. Okunene konke ukutya kunyulu, kodwa kuba yinto embi kulowo uthi ngenxa yokutya abe sisikhubekiso komnye.;6qNgoku ke masizondelele izinto zoxolo nezokwakhana.a5;Owenjenjalo ke ukhonza uKrestu, ukholekile kuThixo, waye usulungekile emehlweni abantu.4}Kaloku ukukholisa uThixo akungakutya nakusela; kodwa kukwenza ubulungisa, sinoxolo novuyo, silawulwa nguMoya oyiNgcwele.N3Inkululeko eninayo ekuzikhetheleni ukutya mayingabangi kungcikivana.(2IUkuba uyamhlungisa umwenu ngento osukuba uyitya, inkqubo yakho ayiseyiyo eyothando. Musa ukuthi ngenxa yokutya okutyayo umtshabalalise lowo uKrestu wamfelayo.17Ndimanywe neNkosi uYesu nje, ndazi ngokuqinisekileyo ukuba akukho nanye into engàtyiwayo ngokunokwayo. Kodwa kulowo uthi into ayityiwa, ayityiwa ke.0{ Masingabi sagwebana ke – ndaweni yaloo nto masizimisele ukungenzi nanye into enokumkhubekisa imwise esonweni umwethu.E/ Ngoko ke sonke ngabanye siya kunika ingxelo phambi koThixo.. kuba *iziBhalo zithi: “Ndingophilayo nje, itsho iNkosi, aya kugoba kum onke amadolo, zimdumise uThixo zonke iilwimi.”|-q Wena ke, yini ukuba umgwebe uwenu? Ke wena, yini na ukuba umdele uwenu? Kaloku sonke siya kuma enkundleni kaThixo,l,Q Kuba kaloku uKrestu wafa, wabuya wadla ubomi, ngenjongo yokuba abe yiNkosi yabafileyo nabaphilayo.+Kaloku nokuba sidla ubomi, siphilela iNkosi, nokuba siyafa, sifela iNkosi. Ngoko ke nokuba sidla ubomi, nokuba siyafa, singabeNkosi.N*Akukho namnye kuthi uziphilelayo, kananjalo akukho namnye uzifelayo.c)?Lowo ke ugcina umhla othile, uwugcinela iNkosi. Lowo utya nakuphi na ukutya, esitya nje, uzinikela eNkosini, kuba ubulela uThixo. Nalowo ungatyi konke ukutya, engatyi nje, uzinikela eNkosini, kuba naye ubulela uThixo. (Omnye okunene uthi umhla othile ubalulekile kunomnye umhla, wumbi ke uthi imihla iyafana. Elowo ke makaqiniseke kweyakhe ingqiqo.'/Yini na wena ukuba usigwebe isicaka somnye? Kaloku siya kugwetywa yinkosi yaso. Kanti notyayo akayi konakalelwa nto, kuba iNkosi inako ukumgcina. & Lowo utya konke makangamdeli ozila ukutya okuthile, nalowo uzila ukutya okuthile makangamgwebi otya konke, kuba uThixo umamkele.z%mOmnye ukholo lwakhe lumvumela ukuba atye nakuphi na ukutya, kodwa yena okholo lubuthathaka utya imifuno kuphela.l$ SLowo ke uswele amandla elukholweni, mamkeleni, kodwa kungabi nganjongo yakuphikisana nezimvo zakhe.~#u INkosi uYesu Krestu mayibe sisikrweqe senu, ningasilungiseleli isimo senu esonakeleyo ukuze nanelise iinkanuko zaso."% Masiziphathe ngokundileka njengabahamba emini, singabi sezindywaleni nasekunxileni, ekuhenyuzeni nasekurheletyeni, singabi namona nazinkani.v!e Ubusuku buhambile, sekuza kusa. Masahlukane ke ngoko nemisebenzi yobumnyama, sixhobe ngezikrweqe zokukhanya. 5 Masenjenjalo ke, sisazi nje ukuba eli selilixesha lokuba sivuke ebuthongweni. Kaloku usindiso lukufuphi kuthi ngoku kunasekuqaleni kwethu ukukholwa.fE Olu thando ke alunakuze lone mntu. Ngoko ke ukuthanda kukuwuthobela ngokupheleleyo umthetho.}s Imiyalelo ethi: “Uze ungakrexezi, uze ungabulali, uze ungebi, uze ungangqini buxoki, uze unganqweneli,” nokuba nguwuphi umyalelo ongomnye, ushwankathelwa ngelithi: “Uze umthande ummelwane wakho kanye ngale ndlela uzithanda ngayo nawe.”} Musani ukuba natyala lanto mntwini, lingelilo elokuthandana. Kaloku omthandayo omnye uwuthobele ngokupheleleyo umthetho.,Q Ngoko ke bonke banikeni okubafaneleyo – irhafu kofanelwe yirhafu, umrhumo kofanelwe ngumrhumo, ukuhlonitshwa kofanelwe kukuhlonitshwa, imbeko kofanelwe yimbeko.uc Nirhafa nje kaloku, kungenxa yokuba abasemagunyeni bangamagosa kaThixo, ngakumbi xa besenza umsebenzi wabo.yk Ngoko ke bathobeleni abasemagunyeni, ingengakuba nisoyika isohlwayo kuphela, kodwa nangenxa yokuhlonela uThixo.q[ Kaloku abasemagunyeni zizicaka zikaThixo, khon' ukuze kulungelwe kwawena. Kodwa, ukuba uthe wenza into embi yoyika, kuba abasemagunyeni banikwe igunya lokohlwaya. Kaloku bazizicaka zikaThixo; bayaphindezela, bamohlwaye lowo wonayo.$A Kaloku abaphathi aba aboyikeki kubantu abalungisayo, boyikeka kwabonayo. Ukuba ufuna ukungamoyiki osemagunyeni, yenza okulungileyo, yaye ke uya kukuncoma.zm Ngoko ke, ochasene namagunya uphikisa ummiselo kaThixo; yaye ke wonke umntu owenza loo nto uzibizela ukugwetywa.x k Wonke umntu makathobele abasemagunyeni, kuba akukho gunya lingaveli kuThixo. Amagunya akhoyo amiselwe nguThixo.9m Musa ukoyiswa bububi; boyise ububi ngokulungisa.O Kaloku iziBhalo zikwatsho nokuthi: “Ukuba utshaba lwakho lulambile, luphe into etyiwayo; ukuba lunxaniwe, luphe into eselwayo; kuba ngokwenjenjalo ke, woba uluvisa udano, khon' ukuze luguquke.”<q Zihlobo, musani ukuziphindezela ngokwenu. Impindezelo yiyekeleni ingqumbo kaThixo, njengoko *iziBhalo zitshoyo ukuthi: “Impindezelo yeyam, kuya kubuyekeza mna, itsho iNkosi.”?y Yenzani unako-nako ukuhlalisana ngoxolo nabantu bonke.b= Musani ukubuyekeza ububi ngobubi. Zimiseleni ukwenza okulungileyo phambi kwabantu bonke.wg Yibani moya mnye. Musani ukusukela amawonga; yaneliswani kukuzithoba. Musani ukuzicingela ukuba niziingqondi..W Vuyani nabavuyayo, nilile nabalilayo.D Basikeleleni abanitshutshisayo; sikelelani, ningaqalekisi.O  Ziboneleleni iintswelo zamakholwa, nizikhathaze ngokubuka iindwendwe.Z - Vuyani, ninethemba nje, ninyamezele ezimbandezelweni zenu, nithandaze ningayeki.L  Zondelelani ningatyhafi. Yibani nefuthe loMoya. Yikhonzeni iNkosi.J   Thandanani ngokwabazalanayo. Shiyiselanani ngokwenzelana imbeko.] 3 Uthando malungabi naluhanahaniso. Yithiyeni inkohlakalo; bambelelani kokulungileyo.0Y Ukuba sinesiphiwo sokukhuthaza, masiqine ekukhuthazeni. Ongumabi makazabe izipho ngesisa. Owongameleyo makongamele ngenzondelelo. Owenza inceba makayenze echwayitile. Ukuba sinesiphiwo sokukhonza abanye, masizingise ekukhonzeni. Ukuba sinesiphiwo sokufundisa, masifundise kangangoko sinako.'G Masizisebenzise ke iziphiwo ezahlukeneyo esababalwa ngazo nguThixo. Ukuba sinesiphiwo sokuvakalisa ilizwi elivela kuThixo, masilivakalise ngokokholo esinalo.y ngokunjalo thina aba, sibaninzi nje, simzimba mnye ngokumanywa noKrestu. Sonke ke ngabanye singamalungu omnye elomnye.pY Kaloku, kwanjengokuba sinamalungu amaninzi mzimbeni mnye, abe ke onke amalungu la engenamsebenzi mnye,nU Ngalo ubabalo endababalwa ngalo ndithi kuni nonke: Musani ukuzicingela ngaphezu koko umntu amelwe kukuzicingela ngako. Ndaweni yaloo nto yibani neengcinga ezithobekileyo. Elowo nalowo makazikhuthaze ngokokholo aluphiwe nguThixo.4a Musani ke ukuthatha isimilo sabantu beli phakade, kodwa iingqondo zenu maziguquke zihlaziyeke, nize niyivume intando kaThixo, yona ilungileyo, ikholekileyo, igqibeleleyo.X + Ndiyanikhuthaza ngoko, mawethu, ngenxa yenceba kaThixo, ukuba nizinikele nina ziqu nibe lidini eliphilayo, elingcwele, elikholekileyo kuThixo. Leyo ke yindlela yenu efanelekileyo yokukhonza uThixo ngengqiqo. $Kaloku zonke izinto ziphuma kuyo iNkosi, zikho ngayo, zikholo yona. Mayidunyiswe ke iNkosi kude kube ngunaphakade! *Amen.I  #Ngubani khona owakha wayiboleka nto, waza wabuyekezwa ngayo?”g~G "Kanene: “Ngubani na owakha wayazi ingqiqo yeNkosi, ingubani na owakha waba ngumcebisi wayo?%}C !Hayi ke bethu ubukhulu bobuhandiba bukaThixo, nobunzulu bobulumko nokwazi kwakhe! Asikuko nokuba aziphengululeki izigqibo zakhe, azilandeki iindlela zakhe!a|; Kaloku uThixo wabaquka bonke abantu ekungamthobelini, ukuze abenzele inceba xa bebonke.{} Kwangokunjalo namaSirayeli akamthobeli ngoku uThixo, ngenxa yenceba eniyenzelweyo nina, ukuze kamva enzelwe inceba nawo.~zu Nina ke zintlanga benifudula ningamthobeli uThixo, kodwa ngoku nenzelwe inceba ngenxa yokungamthobeli kwamaSirayeli.Oy Kaloku uThixo akalujiki ubizo lwakhe, engazisoli nangezibabalo zakhe.5xc Ngokuzichasa iindaba ezimnandi amaSirayeli aziintshaba zikaThixo, nto leyo inincedayo ke nina zintlanga. Kodwa ke ngokonyulo lukaThixo aziintanda zakhe ngenxa *yamanyange.Ow nguwo lo ke umnqophiso wam nabo, mhla ndothi ndizicime izono zabo.”6ve Kwakuba kunjalo ke xa ewonke uSirayeli uya kusindiswa, njengoko zitshoyo *iziBhalo ukuthi: “Uya kuvela *eZiyon uMsindisi, akuphelise kwindlu kaYakobi ukungahloneli-Thixo;9uk Mawethu, andithandi ukuba ningayazi le mfihlakalo, hleze nizicingele ukuba niziingqondi, le yokuba inxalenye yamaSirayeli yoqaqadeka lide inani elizeleyo leentlanga liphelele.gtG Nina zintlanga nikhiwe kumnquma wasendle, naza nathi ngokunxamnye nemvelo namiliselwa kumnquma otyaliweyo. NgamaSirayeli kaloku amasebe omnquma otyaliweyo. Ngenxa yaloo nto ke kulula kuThixo ukuwamilisela kwakuloo mnquma.s Nawo ke amaSirayeli, ukuba ayahlukana nalo eli phike lawo lokungakholwa, omiliselwa kwakhona. Kaloku uThixo unako ukubuya awamilisele.>ru Khawukhangele ke ububele nobungqongqo bukaThixo! Okunene úngqongqo kwabo bonayo, kodwa kuwe únobubele, ukuba ùthe wahlala kobu bubele. Kodwa kungenjalo wogawulwa nawe ngokwakho!]q3 Engawasindisanga nje kaloku uThixo amasebe omthi endalo, angákusindisa njani wena?p) Unyanisile, aqhuzulwa ngenxa yokuba engakholwa, ke wena umi apho umiliselwe khona ngenxa yokuba ukholwa. Musa ke ukuba nekratshi, koko yoyika.Oo Kodwa wena uya kuthi: “Aqhuzulwa amasebe, ukuze kumiliselwe mna.”n% Musa ke ukuziphakamisa kunamanye amasebe. Kakade ke wena ungaqhayisa ngantoni? Asinguwe kaloku othwele iingcambu, ziingcambu ezithwele wena!Xm) Inxalenye yamasebe omnquma yaqhuzulwa kwamiliselwa amasebe omnquma wasendle esiqwini sawo. Nina ke, zintlanga, ningaloo masebe omnquma wasendle. Nanikwa inxaxheba kwincindi yeengcambu eziphilileyo zomnquma.Ll Ukuba isonka sokuqala sentlama singcwalisiwe ngokwenziwa umnikelo, kwangokunjalo zingcwele zonke ezinye ezenziwe ngaloo ntlama. Ukuba iingcambu zomthi zingcwele, kwangokunjalo namasebe angcwele.{ko Kaloku xa ukulahlwa kwawo kuxolelanise ihlabathi noThixo, koba njani ukwamkelwa kwawo? Kofana novuko lwabafileyo!Hj  ndide ndivusele amawethu ikhwele, ndiyisindise inxalenye yawo.i Ngoku mandithethe nani, zintlanga. Okunene ekubeni mna ndingulowo *uthunywe kuzo iintlanga, ndizimisele ukuwenza ubalasele umsebenzi wam,jhM Esi siphoso samaSirayeli saluphathela intaphane yeentsikelelo uluntu; ngoko ke ukoyisakala kwawo kwaba yinzuzo enkulu ezintlangeni. Zobeka phi na ke ukusikeleleka iintlanga akuba amaSirayeli ezinikele ngokupheleleyo kuThixo!g/ Ngaba isiwo samaSirayeli sawazisela intshabalalo? Nakanye! Kwathi ngesi siwo sawo usindiso lwazifikela iintlanga, khon' ukuze ziwavusele ikhwele.@f{ Mabamfanyekiswe, bangaboni, babandezeleke maxa onke.”eeC UDavide naye uthi: “Mababanjwe, bavingcelwe kumatheko abo; mabakhubeke, beve impindezelo.d njengoko iziBhalo zitshoyo ukuthi: “UThixo ubenze badengeka, baza àbabona ngamehlo, àbeva ngeendlebe; ibe ke unangoku basenjalo.”+cO Kúthiweni ke ngoko? Makuthiwe amaSirayeli akayifumananga into awayeyizondelele. Kodwa iqaqobana elichongwe nguThixo layifumana, aza ke wona amanye aqaqadekiswa,8bi Lona lachongwa nguThixo ngokwesisa sakhe, elibabala, engalinyuli ngenxa yezenzo zalo. Kaloku ukuba uThixo wayenyula abantu ngokwezenzo zabo, isisa sakhe asingebi saba sisisa.^a5 Kanti nangoku ke kukwanjalo. Lisekho iqaqobana elichongwe nguThixo ngokwesisa sakhe.~`u Limphendula njani ke ilizwi likaThixo? Lithi: “Ndizishiyele amadoda angamawaka asixhenxe angamnqulanga *uBhali.”_) “Nkosi, amaSirayeli ababulele *abashumayeli bakho, namaqonga akho amadini awadilizile. Ndim ndodwa oseleyo, kwaye nam afuna ukundibulala.”!^; UThixo akabalahlanga abantu bakhe awabanyula mhlamnene. Kaloku niyayazi *eziBhalweni indawo apho uEliya awamangalela khona kuThixo amaSirayeli, esithi:] # Ngaba uThixo ubalahlile na abantu bakhe amaSirayeli? Nakanye! Nam ngokwam ndingumSirayeli, ndiyinzala ka-Abraham, ndingowendlu kaBhenjamin.w\g Kanti ngokubhekiselele kumaSirayeli uthi: “Imini yonke bendicengana nabantu abangevayo, abandiphikisayo.”{[o Ade atsho nokutsho uIsaya ukuthi: “Ndifunyenwe ngâbo babengandifuni, ndabonakala kwâbo babengabuzisi ngam.”>Zu Ngaba kodwa wona amaSirayeli ayengaqondi? Ukuphendula mandiqale ngoMosis othi: “Mna ndiya kunenza nikhweletele uhlanga olungento; ndiya kunixhokonxa ngohlanga olungenangqondo.”;Yo Ngaba awevanga na kodwa amaSirayeli? Ewe, avile. Kaloku iziBhalo zithi: “Ukuhlokoma kwelizwi labo kuvakala kuwo wonke umhlaba; namazwi abo afikelela eziphelweni zehlabathi.”ZX- Ngoko ke ukholo luvuswa ngokuvakaliswa kodaba; ke lona udaba luvakalisa uKrestu.W! Kodwa asingabo bonke abazamkeleyo iindaba ezimnandi, njengoko atshoyo noIsaya ukuthi: “Nkosi, ngubani na othe wakholwa ludaba lwethu?”V1 bengashumayela njani bengathunywanga? Kaloku iziBhalo zithi: “Ngumbono omhle ukubukela izigidimi zisihla zinyuka zihambisa iindaba ezimnandi!”Uw Bangazibika njani kulowo bangàkholwayo kuye; bengakholwa njani bengevanga? Bangeva njani kungekho mntu ushumayelayo;AT} kuba: “Lowo uzibika ebiza igama leNkosi wosindiswa.”3S_ Ke ngoko akukho mahluko phakathi komJuda nowolunye uhlanga, kuba le Nkosi inye ikwayinkosi yabo bonke. Kaloku ibasikelela ngesisa ngendyebo yayo bonke abo bazibika kuyo,KR IziBhalo kaloku zithi: “Lowo ukholwayo kuye akayi kudaniswa.”lQQ Kaloku umntu ukholwa ngentliziyo, aze abe lilungisa phambi koThixo; uvuma ngomlomo, aze asindiswe.~Pu Ukuba uthe wavuma ngomlomo ukuba uYesu yiNkosi, wakholwa nangentliziyo ukuba uThixo wamvusa kwabafileyo, wosindiswa. O9 Ngaba ke kukuthini oko? Kukuthi: “Ilizwi likaThixo likufuphi kuwe, lisemlonyeni wakho nasentliziyweni yakho.” Ilizwi lokholo esilivakalisayo nali:|Nq “Okanye musa ukuthi: Ngubani na oya kuhla aye enzonzobileni?” (oko kukuthi ukuya kunyusa uKrestu kwabafileyo).&ME Kodwa malunga nokwenziwa ilungisa ngokholo kuthiwa: “Musa ukuthi entliziyweni yakho: Ngubani na oya kunyuka aye ezulwini?” (oko kukuthi ahlise uKrestu).L Malunga nokuba lilungisa phambi koThixo ngokuthobela umthetho, uMosis ubhale esithi: “Umntu owugcinayo umthetho, wophila ngawo.”nKU Kaloku umthetho ufikelele esiphelweni ngoKrestu, khon' ukuze wonke umntu abe lilungisa kuba ekholwa.;Jo Akayazanga indlela uThixo abalungisa ngayo abantu, aza afuna ukuba ngamalungisa ngeyawo indlela. Ngokwenjenjalo ke akayithobelanga indlela uThixo abenza ngayo amalungisa abantu.aI; Ndingawangqinela ukuba anenzondelelo ngezinto zikaThixo, kodwa engenalo ulwazi olululo.H - Mawethu, ndilangazelela ngayo yonke intliziyo yam ukuba amaSirayeli, abantu bakowethu, asindiswe, ndaye ndihlala ndimbongoza uThixo ngenxa yawo.#G? !eli *iziBhalo zitshoyo ngalo ukuthi: “Uyabona, ndibeka *eZiyon ilitye elikhubekisayo, ulwalwa olusisikhubekiso; lowo ukholwayo kuye akayi kudaniswa.”F' Ngani na? Ngenxa yokuba imigudu yawo ingasekelwanga lukholweni, kodwa isekelwe ekuzenzeleni ngokwawo. Akhubeka “elityeni elikhubekisayo,”tEa Kodwa wona amaSirayeli, nangona ayesenza imigudu yokuba ngamalungisa ngokugcina umthetho, akaphumelelanga.D3 Síthini ke ngoko? Síthi izizwe ezazingenzi migudu yakuba ngamalungisa kuThixo, zakufumana nazo ukuba ngamalungisa, zisenziwa amalungisa ngokholo.%CC Kukwanjengokuba uIsaya wayetshilo ngaphambili ukuthi: “Ukuba iNkosi uSomandla ibingasishiyelanga hlumela, ngesisuke saba njengeSodom, safana neGomora.”IB  kuba iNkosi iya kusiwisa kamsinya isigwebo sayo ehlabathini.”&AE Ke noIsaya udanduluka athi malunga namaSirayeli: “Nangona inani loonyana bakaSirayeli lingangentlabathi yaselwandle, bambalwa kodwa kubo abaya kusindiswa,@5 Ewe, nakuloo ndawo kanye kwakusithiwa kubo: ‘Aningobantu bam nina;’ khona apho kanye kuya kuthiwa kubo: ‘Ningoonyana bakaThixo ophilayo.’”"?= Uthetha kwaloo nto kwiNcwadi kaHosiya, xa athi: “Abangengobantu bam ndiya kuthi bangabantu bam; nohlanga ebendingaluthandi ndiya kuthi luyintanda kum.k>O Síthí ke abo uThixo wababizayo, singemaJuda kuphela, sikwakunye nabezinye iintlanga ngokunjalo.= Wayefuna nokubonakalisa ubuhle besihomo nesithozela sakhe kwabo abenzela inceba, abo abenza bafanele ukuthiwa jize ngewonga.d<A Kukwanjalo ke nangokubhekiselele kwizinto ezenziwe nguThixo. Kaloku wayefuna ukubonakalisa ingqumbo yakhe nokwazisa ubungangamsha bakhe. Ngoko ke wabanyamezela ngomonde abo wayebaqumbele, ababemelwe kukutshatyalaliswa.q;[ Akanalo kakade umbumbi ilungelo lokuthi ngamdongwe mnye enze ingqayi exabisekileyo kwanengaxabisekanga?+:O Mntundini, kuxa ungubani wena ukuba ungade uphendulane noThixo? Into ebunjiweyo ingátsho njani kumbumbi wayo ukuthi: “Yini na ukuba undenjenje ukundibumba?”9 Omnye kuni usenokuthi kum: “Ukuba ke kunjalo angathini na uThixo ukumsola umntu; kungekho bani nje unokumelana nentando kaThixo?”8} Ngoko ke uThixo unenceba kulowo athanda ukumenzela inceba, aze ayenze lukhuni intliziyo yalowo athanda ukuyenza lukhuni.(7I Kaloku iziBhalo zithi kukumkani waseJiputa: “Ndakuphakamisa ukuze ndiwabonakalise ngawe amandla am, ize negama lam lidume, linwenwe kulo lonke ihlabathi.”6{ Ke ukunyulwa komntu akuxhomekekanga ekuzithandeleni komntu, okanye ekwenzeni kwakhe, koko kuxhomekeke kwinceba kaThixo.v5e Kaloku wathi kuMosis: “Ndiya kuba nenceba kulowo ndinenceba kuye, ndibe netarhu kulowo ndinetarhu kuye.”L4 Síthini ke ngoko? Ngaba sinokuthi uThixo akanabulungisa? Nakanye!^35 njengoko *iziBhalo zitshoyo ukuthi: “Ndamthanda uYakobi, ndamthiya yena uEsawu.” 2  }1s Kwathi abantwana bengekazalwa, bengekenzi nto, nokuba yelungileyo, nokuba yembi, uThixo wathi kuRabheka: “Omdala uya kuba ngumkhonzi womncinci.” Kaloku unyulo lukaThixo lusekelwe kubizo lwakhe, kungekuko nakuyiphi na into eyenziwa ngumntu;a0; Ukuqhubela phambili mandithi: Uyise wamawele kaRabheka wayemnye, inguIsake ubawo wethu./ Kaloku isithembiso sênziwa nguThixo ngala mazwi athi: “Ngexesha elifanelekileyo ndiya kukuvelela, waye ke uSara uya kuzala unyana.”0.Y Loo nto ithetha ukuthi asingabo bonke abantwana abazeleyo uAbraham abangabantwana bakaThixo. Hayi, ngabantwana besithembiso kuphela ababalelwa ekubeni bayinzala ncam.+-O Kananjalo asingabo bonke abazelwe nguAbraham abayinzala yakhe ncakasana. Kaloku uThixo wathi kuAbraham: “Inzala yakho ncam iya kuphuma kunyana wakho uIsake.”, Le nto ke ayithethi kuthi ilizwi likaThixo lona ngokwalo litshitshile. Asingabo bonke kaloku abaphuma kuSirayeli abangamaSirayeli ncam. + Ayinzala *yamanyange, kwaye kuwo kwavela uKrestu ngokobuntu, yena owongamela konke, ongulo Thixo omakadunyiswe ngonaphakade. *Amen.A*{ AmaSirayeli la kaloku uThixo wawenza oonyana bakhe, wabubonakalisa kuwo nobuqaqawuli bakhe. Wenza iminqophiso nawo, wawanika umthetho neyona ndlela yonqulo, wawenzela kwanezithembiso.%)C ngenxa yamawethu amaSirayeli. Ewe, bendingade ndinqwenele ukuba mna ngokwam ndibe ngoqalekisiweyo nguThixo esikhundleni sawo, ndide ndahlukaniswe noKrestu.Q( Ndiselusizini olukhulu, ndaye ndinentlungu engapheliyo entliziyweni yam '  Mna ndingokaKrestu; ndithetha inyaniso, andixoki. Kwanesazela sam, silawulwa nguMoya oyiNgcwele, siyandingqinela ukuba andixoki.&3'nanto ziphezulu, nanto zingaphantsi, nditsho nasiphi na isidalwa, esiya kuba nako ukusahlula nothando lukaThixo olukuye uKrestu Yesu, iNkosi yethu. %&Kaloku ndiqinisekile kukuba asikuko nakufa, nabomi, nazithunywa zezulu, nazilawuli, nanto zikhoyo, nanto zizayo, naziphathamandla,V$%%Kanti ke, kwezi zinto zonke sisuka soyise sitshatshele ngalowo wasithandayo.#$Kunjengoko *iziBhalo zitshoyo ukuthi: “Ngenxa yakho sisesichengeni sokubulawa; yiyo loo nto sesifana neegusha eziya kuxhelwa nje.”"3#Ngubani ke onokusahlukanisa nothando lukaKrestu? Yimbandezelo na? Yinkxwaleko na? Yintshushiso na? Yindlala na? Bubuzé na? Yingozi na? Likrele na?!)"Ngubani onokubagweba, ethe wafa nje uKrestu, wathi ngaphezu koko wabuya wavuka, waza waya kuhlala ewongeni kwaThixo, apho asithethelela khona?W '!Ngubani na oya kubamangalela abanyulwa bakaThixo, inguThixo nje obagwebelayo? i~~>}t}2||I{{zyYy$xx&wwvvFuu=tss.rqqlpooXnmmhllbkkXjjbii=hhgogff%ee dxdcbbb6aasa`_?^]]\.[[ZZZoYYyXXKWWqVVSUU\TT9SRR:QQ=PZOtNMMLLL+K|K(J^II,HJGG*FF EETDDDCCQBAA@@@A??>M=<<);;:n: 99k88|8<77.6655.44$322D1m00S//./--,,1+w** ){((3''T&%%%|$$##L""! N"Bfy kM&2(@V$z d r O M37@xi} Akukho mfuneko yokuba ithwale indoda, kuba ibonakalisa umfanekiso nesidima sikaThixo. Umfazi ke liqhayiya lendoda yakhe."h= Ukuba akathwali nto, makasuke agugule intloko kube kanye. Njengoko kulihlazo ukuba umntu obhinqileyo achetywe okanye abe nenkqayi, umfazi ke makathwale.+gO Kwaye nawuphi na umfazi othandazayo okanye oshumayelayo enkonzweni, engathwele nto entloko, uyayihlaza indoda yakhe; loo mfazi akahluke nganto kumfazi onenkqayi!mfS Ngoko ke indoda ethandazayo okanye eshumayelayo enkonzweni ithwele into entloko, iyamhlaza uKrestu.e' Kambe ke ndifuna nicacelwe kukuba njengoko uKrestu ongamele indoda nganye, yindoda eyongamele umkayo, nanjengoko uKrestu onganyelwe nguThixo.Wd' Ndiyanincoma ngokusoloko nindikhumbula, nizigcina nezithethe endininike zona.Mc  Hambani ekhondweni lam, njengoko mna ndihamba ekhondweni likaKrestu.&bE !Xelisani mna, mna ndizama ukwanelisa wonke ubani ngento endiyenzayo. Andenzeli kulungelwa kwam phofu, koko ukulungelwa komntu wonke, ukuze bonke basindiswe.zam Ziphatheni ngohlobo lokuba ningaphazamisi bani, nokuba ngumJuda, nokuba ngumGrike, nokuba ngowebandla likaThixo._`7 Nokuba ke nenza ntoni na, nokuba niyatya, nokuba niyasela, yenzelani udumo lukaThixo._ aqhube ngelithi: “Ukuba ndiyambulela uThixo ngesabelo sam esidlweni, ndisagxekelwani ngokutya endimbulela ngako uThixo?”)^K Anditsho esenu, ndixela esakhe. “Ke, ingathini inkululeko endinayo yokuzikhethela into emandiyenze ukulawulwa sisazela somnye umntu?” Ubani angabuza atsho,]! Kodwa ukuba kukho onithele thsuphe ukuba nitya ukutya kwedini, musani ukukutya ke oko kutya, ngenxa yalowo unixeleleyo, nangenxa yesazela.\/ Ukuba nimenywa ngumntu ongelokholwa, nize isimemo eso nisamkele, yityani into ebekwe phambi kwenu, ningazidubi ngokuphengulula isazela ngemibuzo.Y[+ kuba, njengoko zitshoyo iziBhalo: “Ihlabathi leleNkosi nako konke okukulo.”hZI Ningatya nantoni na eniyithenge esilarheni, ningazidubanga ngakuziphengulula sazela ngemibuzo,UY# Makungabikho bani ufuna ukulungelwa yedwa; elowo makakhathalele nokwabanye.EX “Sivumelekile ukwenza nayiphi na into,” kukho abatshoyo. Ewe kunjalo kambe, kodwa azilunganga zonke izinto. Ewe: “Sivumelekile ukwenza nayiphi na into,” kodwa izinto azakhi zonke.IW  Makube sifuna iNkosi ikhwelete? Sinamandla thina kunayo kakade? V9 Aninako ukusela indebe yeNkosi, niphinde nisele eyeendimoni, ningenakuthatha nxaxheba esithebeni seNkosi, ze niphinde nibe nenxaxheba nakweseendimoni.U  Hayi, anditsho. Ndithi amadini enziwa ziintlanga akenzelwa Thixo, enzelwa iindimoni. Yaye andifuni nibe nanxaxheba neendimoni.T# Ngaba ke ndithetha ukuthini? Ngaba ndithi makube kukho nto siyiyo isithixo? Okanye makube ndithi idini elenzelwa sona liba yinto enexabiso?Sw Khanikhe nicinge ngenkqubo yamaJuda. Abo balityayo idini baba nodlelwano noThixo, lo lenzelwa yena eqongeni lamadini.zRm Kuba kaloku sinye qha isonka; nathi nangona sibaninzi nje, simzimba mnye, kuba sonke sabelana ngeso sonka sinye.iQK Xa sidumisa uThixo ngokuthatha indebe engumqondiso weentsikelelo zakhe, ngaba loo nto ayithethi kuthi sinenxaxheba kwigazi likaKrestu? Khona xa siqhekeza isonka, ngaba loo nto ayithethi kuthi sinenxaxheba kumzimba kaKrestu?fPE Ndithetha nani njengabantu bengqiqo, ngoko ke yicaluleni ngokwenu le nto ndiyithethayo kuni.; Nani niyazi ukuba kukhuphiswano lweembaleki baba baninzi abazigqatsayo, kodwa mnye kuphela kubo ozuza imbasa. Nani ke balekelani ukuze nifumane imbasa.= Le nto xa iyonke ndiyenza ngenxa yeendaba ezimnandi, khon' ukuze ndibe nenxaxheba kwiintsikelelo ezifumaneka ngenxa yazo.:<m Xa ndiphakathi kwabantu abasephantsi kwesithethe ndiba njengabo, ukuze ndibazuze. Ngoko ke ndiba zizinto zonke kubantu bonke, ukuze ndiyisindise inxalenye yabo xa kunokwenzeka.W;' Kwangaloo ndlela, xa ndiphakathi kweentlanga ezingekho phantsi komthetho kaMosis, ndiziphatha njengazo. Le nto ke ayithethi kuthi andiwuthobeli umthetho kaThixo, kuba eneneni ndiphantsi komthetho kaKrestu.[:/ Xa ndisebenza namaJuda, ndiziphatha njengawo, ukuze ndiwazuze. Nangona mna ngokwam ndingekho phantsi komthetho kaMosis, ndiziphatha ngathi ndiphantsi kwawo xa ndisebenza nâbo baphantsi kwawo, ukuze ndibazuze.9y Ndikhululekile; kodwa naxa kunjalo ndizenza isicaka sabantu bonke, ukuze ndizuze babe baninzi kangangoko kunokwenzeka."8= Uyintoni ke umvuzo wam? Lilungelo lokuba ndizishumayele iindaba ezimnandi ndingahlawulisi, ndingawabangi amalungelo am ngokushumayela iindaba ezimnandi.57c Ukuba bendisebenza ndingathunywanga, bendingade ndilindele umvuzo. Kodwa ke ngoku ndisebenza kuba ndinyanzelekile. Ngoko ke ndifezekisa into elindelekileyo ukuba ndiyenze..6U Nokuba ndiyashumayela, andinalungelo lakuqhayisa ngaloo nto. Kaloku ndithunywe ukushumayela. Ngoko ke kungayinto embi gqitha xa ndingazishumayeli iindaba ezimnandi.^55 Kodwa ke mna andikawabangi la malungelo, futhi ke nokubhala oku andizami kubanga wona. Hayi, ndixolele ukufa endaweni yokwenjenjalo! Akukho namnye uza kulijika ilungelo lam lokuqhayisa, alenze amazwi alambathayo.f4E Ngokunjalo ke iNkosi iyalele ukuba abo bashumayela iindaba ezimnandi zikaThixo baphile zizo.3 Anazi na ukuba abo basebenza *endlwini kaThixo baphila kwayiyo, baze abo benza amadini eqongeni lamadini bafumane isabelo kuloo madini?2 Ukuba abanye banelungelo lokulindela iziqhamo ezinjalo kuni, alingaphezulu na ke elethu ilungelo? Ke thina asenzanga nto ngeli lungelo. Koko sisuke sanyamezela nayiphi na imeko endaweni yokuba sibe yimiqobo ethintela ukuhanjiswa kweendaba ezimnandi ezingoKrestu.d1A Sahlwayela imbewu kaMoya phakathi kwenu. Nimangaliswa yintoni ke sakulindela inkxaso kuni?0/ Ngaba asiqukwa na nathi? Ngokuphandle âbhalelwa thina la mazwi. Kaloku umlimi ulima ngethemba, nalowo ubhulayo ubhula ngethemba lokuba nesabelo. / Ewe, kaloku umthetho uthi: “Musa ukuyifaka isicheme inkabi ibhula.” Ke ngaba ziinkabi zeenkomo zodwa na ezi axela zona uThixo?.- Ngaba ilungelo lam lokuba ngumthunywa lixhomekeke kule mizekeliso iqhelekileyo kuphela, okanye ngaba *nomthetho kaMosis uthetha kwaloo nto nawo?"-= Lakha lakho phi ijoni elizihlawulela ngokwalo iindleko zalo emkhosini? Mlimi wuphi olima ajike angasityi isivuno? Nguwuphi umalusi ongazityiyo izapholo?P, Okanye makube kuphela ndim noBharnabha ekufuneka sitye ukubila kwethu?+ Ngaba andinalo mna ilungelo njengabanye abathunywa, abantakwabeNkosi, noPetros, lokuba ndibe nenkosikazi engumKrestu, ndijikeleze nayo?;*q Ngaba andinalo mna ilungelo lokuba nditye ndisele?9)m Ke ukuziphendulela kwabo bandigxekayo ndenjenje:( Ndiqinisekile nokuba abanye bathi andingomthunywa, ndinguye kuni. Kaloku ukumanyana kwenu neNkosi ngumqondiso wokuba ndithunywe yiyo.C'  Andibi kanene ndikhululekile? Ndiba niyaqonda ukuba ndithunyiwe, *ndingumthunywa. Andibi kanene ndambona uYesu iNkosi yethu? Andibi kanene nina nisisiqhamo somsebenzi endiwenzela iNkosi? &  Ngenxa yale nto ke ndithi: Ukuba ukutya kuyamkhubekisa umwethu, andisayi kutya nyama naphakade, ukuze ndingamkhubekisi umwethu.M% Kanti xa nisenjenjalo ukona amawenu ngokuwakhubekisa, nona uKrestu.y$k Ngaloo ndlela ke umwenu ongekakhululeki ncam, owafelwa nguKrestu, wotshabalala ngenxa “yolwazi” lwakho olo.F# Kaloku xa athe wakubona umntu ongekakhululeki ezithetheni wena “unolwazi” usitya inyama endlwini yezithixo, akayi kusuka aye kuyitya naye, kodwa yena ayitye ilidini elenzelwe izithixo? "  Nakuba kunjalo ke lumkani, hleze ilungelo lenu lokutya nayiphi na inyama libe sisikhubekiso kwabo bangekakhululeki ezithetheni.1![Kodwa asinako ukumkholisa uThixo ngento esiyityayo okanye esingayityiyo. Akukho nto iya kusilungela ngakuba singatyanga, kungekho nto iya kusonakalela ngakuba sityile.3 _Kodwa oku akwaziwa ngabantu bonke. Abanye nangoku basenesazela ngezithixo. Bona ke, xa batya inyama yedini, bayitya ilidini, sithi ke isazela sabo esibuthathaka sibadle.5ckuthi mnye uThixo. Yena nguThixo uYise owadala izinto zonke, esikholo yena thina. Inye kuthi neNkosi. Yona nguYesu Krestu, ezabakho ngaye zonke izinto, esikho ngaye nathi./WKambe bakho ekuthiwa bangoothixo nokuba basezulwini okanye basehlabathini. Ewe, baninzi ababizwa ngokuthi “thixo” okanye ngokuthi “nkosi.” Nokuba kunjalo ke,>uHee, mandithethe ke ngokumalunga nokutyiwa kwenyama yedini elenzelwa izithixo. Ewe, siyazi ukuba akukho nto isisithixo ehlabathini; siyazi nokuba mnye kuphela uThixo, akukho wumbi.>wKe umntu omthandayo uThixo, uThixo unobudlelane naye.A}Umntu oba unolwazi, okunene akakabi nalo ulwazi olululo.O Ke ngoku malunga nokutyiwa kwenyama yedini elenzelwa *izithixo: Kakade sonke “sinolwazi,” njengoko kusitshiwo, kodwa olu “lwazi” lungenza ukuba umntu akhukhumale, kanti uthando lona luyakha.  (Noko ke uya konwaba ngakumbi ukuba uthe wahlala enjengoko anjalo. Kokwam ukubona ke oko, kanti nam ndiba ndinaye uMoya kaThixo.=s'Umfazi ubotshiwe ngumthetho ngalo lonke ixesha isaphilayo indoda yakhe; ke ukuba indoda yakhe ibhubhile, ukhululekile; angatshata nendoda ayithandayo, kodwa ibe yekholwe eNkosini.U#&Ngoko ke otshatayo uyalungisa, kodwa lowo ungatshatiyo ulungisa ngokukodwa.<q%Kambe ke ozimiseleyo entliziyweni yakhe, engòyiswa kukutshiseka, enamandla okuzeyisa, kananjalo esenzile isigqibo entliziyweni yakhe sokuba angàtshati, uyalungisa ukwenjenjalo.R$Malunga nabathembiseneyo ke, ukuba umfana unexhala lokuba wode ayihlazise intombi, eziva etshiseka, eqonda ukuba kuyimfuneko ukuba batshate, mabatshate ke njengoko afunayo, kuba akukho sono kuloo nto.##Le nto ndiyithetha ngeenjongo zokuba nilungelwe, ndingajonge kunirhintyela. Ndiyithethela ukuze niyikhonze kakuhle iNkosi ningaphazanyiswa.c?"abe nengqondo ebetha-bethanayo. Umfazi ongenandoda nentombi bakhuthalele izinto zeNkosi, bezimisele ukuzinikela ngomzimba nangomoya. Owendileyo ke ukhuthalele izinto zehlabathi, kuba ezimisele ukukholisa indoda yakhe.Z-!Ozekileyo yena ukhuthalele izinto zehlabathi, kuba ezimisele ukukholisa umkakhe,ve Ndithanda ukuba ningabi naxhala. Ongazekanga ukhuthalele izinto zeNkosi, kuba ezimisele ukuyikholisa iNkosi. abasebenza ngezinto zeli hlabathi, mababe njengabangasebenziyo ngazo. Kaloku eli hlabathi aliyi kuhlala liyiloo nto liyiyo ngoku.veabalilayo mababe njengabangaliliyo; abavuyayo mababe njengabangavuyiyo; abathengayo mababe njengabangenanto;dANdithetha ukuthi ke, mawethu, ixesha liyemka. Ke ngoko abanabafazi mababe njengabangenabo;3 _Kodwa ke ukuba uyatshata akonanga; kanti nokuba intombi iyenda, ayonanga. Kodwa ke abatshatileyo baya kuhlala befikelwa ziingxaki, kanti bendingathandi ukuba kube njalo.b =Ukuba unomfazi, musa ukufuna ukwahlukana naye; ukuba awunaye, musa ukuba samfuna umfazi.k ONgenxa yeengxaki ezikhoyo kule mihla, ndibona ukuba kulungile ukuba umntu ahlale njengoko anjalo. -Ngokubhekiselele ezintombini asinamyalelo sawunikwayo yiNkosi. Kodwa njengamntu owenzelwe inceba yiNkosi ndaza ndathembeka, ndibona ngolu hlobo:< sMawethu, elowo makahlale ekuloo meko wabizwa ekuyo.T!UThixo wanithenga ngexabiso elikhulu; musani ke ukuba ngamakhoboka abantu.Kaloku lowo wabizwa yiNkosi elikhoboka, ngumkhululwa weNkosi. Ngokunjalo nalowo wabizwa yiNkosi engokhululekileyo, likhoboka likaKrestu.b=Wâbizwa ulikhoboka na? Mayingakukhathazi le nto, kodwa ukuba unokukhululeka, khululeka.8kElowo makahlale ekwimeko abizwe ekuyo nguThixo.]3Ukwaluka oku akunto, nokungaluki oku akunto, eyona nto kukugcina imiyalelo kaThixo.#Ukuba ubani uthe wabizwa engowalukileyo *ngokomthetho kaMosis, makangazenzi ongalukanga. Ukuba ubani uthe wabizwa engalukanga, makangaluki.Elowo makahlale ekwimeko ayiphiwe yiNkosi, imeko awabizwa nguThixo ekuyo. Nantso ke into endiyifundisayo kuwo onke amabandla.Kanene wazi ngani na, wena mfazi, ukuba akuyi kuyisindisa indoda yakho? Wena ndoda, wazi ngani na ukuba akuyi kumsindisa umfazi wakho?A{Kodwa ke ukuba lowo ungelokholwa uyahlukana nalowo ukholwayo, makayekwe. Xa kunjalo indoda leyo ikholwayo nokuba ngumfazi akabotshelelwanga. Kaloku uThixo wasibizela ukuhlala ngoxolo.xiKaloku indoda leyo ingelokholwa uThixo unebango kuyo ngenxa yomfazi wayo, nomfazi lowo ungelokholwa uThixo unebango kuye ngenxa yendoda yakhe. Ukuba bekungenjalo abantwana babo ngebenetyheneba, kanti ke abanalo, kuba uThixo unebango kubo.]~3 Nomfazi onendoda engelokholwa, ize yona ithande ukuhlala naye, makangahlukani nayo.I}  Ngokubhekiselele kwabanye asinamyalelo siwunikwe yiNkosi. Kodwa mna ndithi kubo, ukuba kukho kholwa lithile linomfazi ongelokholwa, aze umfazi lowo athande ukuhlala nalo, malingahlukani naye. | Kambe ke ukuba uthe wahlukana nayo, makahlale angatshati, okanye makaxolelaniswe nendoda yakhe. Indoda ke yona mayingamali umkayo.{ Ke kwabatshatileyo ndinomyalelo, ongenguwo owam, ongoweNkosi. Lo myalelo ke ngowokuba umfazi otshatileyo makangahlukani nendoda yakhe.^z5 Kodwa ke, ukuba abanakuzibamba, mabatshate, kuba kulungile ukutshata kunokutshiseka.Vy%Ke kwabangatshatanga nabahlolokazi ndithi kubalungele ukuba bahlale njengam.x7kuba ndinga bonke abantu bangaba njengam lo. Kodwa ke elowo unesakhe isiphiwo ababalwe ngaso nguThixo. Omnye uba nesipho esithile, wumbi abe nesinye.9wmXa nditshoyo ke ndiyanicebisa, andiwisi mthetho,kvOMusani ukwala ukuhlangana, ngaphandle kokuba nivumelene ukungahlangani okomzuzwana, nisenzela ukuba nibe nethuba lokuthandaza. Emva koko ke ze nibuye nihlangane, hleze uSathana anihende ngenxa yokungabi nako kwenu ukuzibamba.uwUmfazi akanagunya kowakhe umzimba; yindoda enalo. Kwangokunjalo ke nendoda ayinagunya kowayo umzimba; ngumfazi onalo.OtIndoda mayimkholise umfazi wayo; nomfazi makenjenjalo endodeni yakhe.gsGkodwa ukuphepha ukurheletya elowo makabe nowakhe umfazi, aze elowo umfazi abe neyakhe indoda.mr UNgoku ke mandiphendule umbuzo wenu. Kulungile ukuba indoda ingabi nanto yakwenza nomntu obhinqileyo,]q3ningabakaThixo owanithenga ngexabiso elikhulu. Mdumiseni ke uThixo ngemizimba yenu.opWAnazi na ukuba imizimba yenu yindlu kaMoya oyiNgcwele, ahlala kuyo, evela kuThixo? Kaloku aningobenu;oyKucezeleni ukurheletya. Ezinye izono umntu anokuzenza aziwungcolisi umzimba, kodwa yena umrheletyi wona umzimba wakhe.-nUKe ozimanye neNkosi umoya mnye nayo.~muNgaba anazi na ukuba ozimanya nesifebe umzimba mnye naso? Kaloku *iziBhalo zithi: “Abo babini boba mzimba mnye.”l+Anazi na ukuba imizimba yenu ngamalungu omzimba kaKrestu? Ngaba ndinokuthi ke ndiwathathe amalungu kaKrestu ndiwenze amalungu esifebe? Unotshe!Vk%UThixo ke owayivusayo kwabafileyo iNkosi, uya kusivusa nathi ngamandla akhe.Aj{ Omnye unokuthi: “Ukutya kokwesisu, nesisu sesokutya.” Ewe, kunjalo, kodwa uThixo wokutshabalalisa kokubini. Ke wona umzimba asingowokurheletya, ngoweNkosi; nayo iNkosi yeyomzimba.]i3 Ubani unokuthi: “Zonke izinto zivumelekile kum.” Ewe, kunjalo, kodwa azikulungelanga zonke. Nam bendinokuthi: “Zonke izinto zivumelekile kum;” kodwa ngekhe ndinikezele ukuze ndilawulwe nayiyiphi na into.$hA Kanti abanye kuni babenjalo kanye, kodwa nahlanjwa, nenziwa imilowo, naba ngamalungisa phambi koThixo ngenxa yegama leNkosi uYesu nangoMoya kaThixo wethu.g nabangamasela, nababawayo, nabangamanxila, nabathukayo, nabazizikrelemnqa, abanakubuxhamla ubuncwane bokulawulwa nguThixo.Ef Anazi na ukuba abakhohlakeleyo abayi kubuxhamla ubuncwane bokulawulwa nguThixo? Musani ukulahlekiswa: abarheletyi, nabakhonza izithixo, nabakrexezayo, nabafebayo, nabangamadoda alalanayo,PeKodwa, nina nisuka none okanye nibaqhathe abanye, nangona bengamawenu!*dMIyimposiso enkulu kambe kwainto yokuba nibe nemicimbi enimangalelana ngayo. Ngekungcono ukuba benivuma ukuba noniwe; ngekungcono ukuba benivuma ukuba niqhathwe.`c9Phofu ke lingathini ikholwa ukusuka limangalelane nekholwa enkundleni yabangakholwayo?kbONiyazihlazisa ke khona! Ngaba akukho nasinye na isilumko phakathi kwenu esinokuwalamla amakholwa?}asNingathini ke ukusuka niye ematyaleni ngezinto zobu bomi, ukuze amatyala enu athethwe ngabantu abangento ebandleni?e`CThina siya kugweba nkqu nezithunywa zezulu, singathini ukuxakwa kukugweba izinto zobu bomi?_7Anazi na ukuba amakholwa aya kuligweba ihlabathi? Ukuba ke ihlabathi liya kugwetywa nini, ningathini ke ukuxakwa kukuthetha nawona mancinci amatyala?c^ AXa kukho umntu phakathi kwenu onento afuna ukumangalela omnye ngayo, angathini ukusuka aye kummangalela enkundleni, ukuze ityala lakhe lithethwe ngabangengomakholwa? Kutheni le nto angalisi kumakholwa nje ityala lakhe?a]; Asingomsebenzi wam ukubagweba abangengabo abebandla. Bagwetywa nguThixo bona. Kodwa ngumsebenzi wenu ukubagweba abebandla lenu, njengoko *iziBhalo zitshoyo ukuthi: “Ze nimsuse phakathi kwenu lowo ukhohlakeleyo.”^\5 Hayi, bendixela ukuba ningadibaniselani nosukuba ebizwa ngokuba likholwa, ukanti uyarheletya, okanye uyabawa, ukhonza izithixo, okanye uyanyelisa, linxila, okanye limenemene. Ewe, ze ningatyi nokutya oku nonjalo.$[A Ke bendingaxeli abarheletyi beli hlabathi, ababawayo, izigebenga, nabakhonza izithixo. Ukuze ningadibaniselani nabo, bekuya kufuneka ningabikho emhlabeni!PZ Kwincwadi endanibhalela yona ndathi ze ningadibaniselani nabarheletyi.Y5Ngoko ke itheko lethu masingalityi ngasonka sinegwele elidala, elikukona nobubi, kodwa masilitye ngesonka esingenagwele, isonka sobunyulu nenyaniso.ZX-Likhupheni ngoko liphele tu igwele elidala elonakalisayo, ukuze nibe yintlama entsha. Kaloku niyintlama engenagwele, kuba *iPasika yethu seyilungisiwe, ethe nje uKrestu, ixhwane lethu lePasika, wenziwa idini.yWkHayi ukunyanyeka kweqhayiya lenu! Anisazi kakade isaci esithi: “Igwele elincinane libilisa intlama iphela”? Vmakanikelwe onjalo kuSathana, ukuze umzimba wakhe utshatyalaliswe, ngenjongo yokuba umoya wakhe ube nokusindiswa ngomhla womgwebo. UNdigqibe kwelithi xa nihlangene egameni leNkosi yethu uYesu Krestu, nam ndikho ngomoya, amandla eNkosi yethu uYesu Krestu esixhasa,T Mna ke, ndingekho nje okunene ngesiqu (kodwa ndikho ngomoya) sendide ndagqiba ngokungathi ndikho, malunga noyenzileyo loo nto.fSENingathini ke ukuzidla? Benimelwe kukwenyela, nimsuse phakathi kwenu lowo wenze loo ntlondi.%R ENdiva kusithiwa kukho umbulo phakathi kwenu. Lowo ke ngumbulo onganyamezelekiyo naphakathi kweentlanga. Ndithetha lo wokuba umntu ahlalisane nomfazi kayise.pQYNikhetha ntoni ke? Ngaba nifuna ndize kuni ndiphethe uswazi, okanye nifuna ndize ndinothando nobubele?DPKaloku ulawulo lukaThixo alungabuciko, lungamandla kaMoya. ONdiya kunihambela kamsinya, emandleni eNkosi, ukuze ndinganeli nje kuva kucikoza kwâbo bazidlayo, kodwa ndiwubone nomsebenzi wabo.ONAbanye benu basuke bakhukhumala ngokungathi andisayi kuze ndize apho.VM%Ngenxa yoko ndinithumela uTimoti ongunyana wam endimthandayo, othembekileyo ekuyikhonzeni iNkosi. Yena uya kunikhumbuza ngeemfundiso zam ngoKrestu, ezi ndizifundisayo ezindaweni zonke kuwo onke amabandla.)LMNdiyanibongoza ke, xelisani mna.DKNokuba ningade nibe namawaka-waka abafundisi abanifundisa ngoKrestu, mnye yena uyihlo kodwa. Ndim ke lowo, kuba namanywa noKrestu ngokuziva ngam iindaba ezimnandi; ndafana nonizeleyo ke.xJiEzi zinto andizibhaleli kuba nenyele; hayi, ndizibhalela ukuniluleka. Kaloku ningabantwana bam endibathandayo.kIO sakunyeliswa, siyacenga. Kude kube ngoku siphethwe okwenkunkuma yehlabathi, umququ wezinto zonke.kHO siyabulaleka sisebenza nzima sizixhasa. Sakuthukwa, siyasikelela; sakutshutshiswa, siyanyamezela;aG; Kude kube ngôkunje siyalamba, siyanxanwa, siyadlakazela, siyadlakathiswa, siyabhadula,\F1 Andithi thina siziziyatha kaloku ngenxa kaKrestu, nibe ke nina niziingqondi ngokumanywa noKrestu, ngabula nina! Andithi thina siswele amandla; ke nina nomelele! Kaloku nibekekile nina, sibe ke thina sidelekile!>Eu Kuba kum ngathi uThixo thina *bathunywa bakhe usinika eyona ndawo iphantsi, ngathi singabamiselwe ukufa, senziwe umboniso oyintlekisa ehlabathini, kwizithunywa zezulu nasebantwini.@DyNgathi senide nadikwa njê; ngathi senizizityebi njê; ngathi senide naziinkosi njê, ndingekabi yiyo nam! Akwaba beniziinkosi nyhani-nyhani, ukuze nam ndibuxhamle ubukhosi obo benu!#C?Kambe ngubani othe wena ubalulekile kunabanye; iyintoni yona onayo ongayiphiwanga nguThixo? Phofu ke, ukuba uphiwe, uqhayiselani ngokungathi akuphiwanga?MBEzi zinto, mawethu, ndizilinganisela ngam noApolo ngenxa yenu, ukuze nifunde kuthi apha, nize ke, njengoko zitshoyo *iziBhalo, ningabi nakratshi. Ke musani ukuqhayisa ngothile nize nimdele omnye.mASNgoko ke musani ukugweba mntu ngaphambi kwexesha lokufika kweNkosi. Yona iya kuzityhila izinto zobumnyama ezifihliweyo, ekufikeni kwayo, iziveze ekuhleni iingcinga zabantu. Wothi ke elowo nalowo awongwe nguThixo ngokumfaneleyo.l@QAkukho nto ndinasazela ngayo, kodwa loo nto ayithethi kuthi ndimsulwa. Kaloku umgwebi wam yiNkosi.w?gKe mna andikunanze nganto ukuziphendulela kuni okanye enkundleni eyeyabantu. Ewe, nam andiziphicothi ngokwam.D>Into elindelekileyo ke kumagosa kukuba ahlale ethembekile.u= eMakenjenje ke umntu ukucinga ngathi, athi sizizicaka zikaKrestu, singamagosa eendaba zikaThixo ebezingaziwa.@<{Kodwa ke nina ningabakaKrestu, uKrestu yena ngokaThixo.8;inokuba nguPawulos, nokuba nguApolo, nokuba nguPetros, nokuba lihlabathi, nokuba bubomi, nokuba kukufa, nokuba zizinto ezikhoyo, nokuba zeziza kubakho; zonke ezo zinto zezenu.g:GNgoko ke makungabikho namnye uqhayisa ngezinto ezenziwa ngabantu. Kaloku izinto zonke zezenu:Y9+ziphinde zithi: “INkosi iyazazi ukuba zingamampunge iingcamango zezilumko.”8Kaloku ubulumko beli hlabathi bubudenge kuThixo. Kaloku *iziBhalo zitsho ukuthi: “UThixo uyazibambisa izilumko kubuqhetseba bazo;”7Makungabikho namnye uzikhohlisayo. Ukuba ubani kuni uba usisilumko kweli hlabathi, makabe “sisidenge” ukuze abe sisilumko ngenene.6wUkuba umntu uyayonakalisa indlu kaThixo, uThixo uya kumohlwaya, kuba indlu kaThixo ingcwele – nina ke niyiloo ndlu.f5EAnazi na ukuba nina niyindlu kaThixo? Anazi na ukuba uMoya kaThixo uhlala ngaphakathi kwenu?4wKe ukuba ithe yatsha, umntu lowo wolahlekelwa ngumvuzo; ke yena ngokwakhe wosindiswa, kodwa ke ange ucande emlilweni.Y3+Ukuba into akhe ngayo umntu phezu kwesi siseko ayitshanga, uya kwamkela umvuzo.23 Umsebenzi womntu ngamnye uya kucaca ngemini yomgwebo, kuba ngaloo mini umlilo uya kuwubonakalisa umsebenzi womntu ngamnye, uphicothe ubunjani bawo.01Y Kunokwakhiwa ngezinto ezahluka-hlukeneyo phezu kwesi siseko. Kunokwakhiwa ngegolide, ngesiliva, nangamatye anqabileyo; kunokwakhiwa ngamaplanga, ngengca, nangeendiza.s0_ Kaloku akukho bani unokubeka siseko simbi ngaphandle kweso sabekwa nguThixo, eso ke singuYesu onguKrestu.&/E Ngesisa endisenzelwe nguThixo ndasibeka isiseko ngokwegcisa lomakhi. Omnye ke wakha phezu kwaso. Elowo ke makayigqale indlela akha ngayo phezu kwesi siseko.v.e Thina singabancedisanayo emsebenzini kaThixo; intsimi kaThixo ke nini. Ngenye indlela nisisakhiwo sikaThixo.y-kLowo utyalayo ke uyafana nalowo unkcenkceshelayo, kodwa elowo kubo uya kwamkela umvuzo ngangokubulaleka kwakhe.u,cNgoko ke lowo utyalayo akabalwa, nalowo unkcenkceshelayo akabalwa; obalulekileyo nguThixo, yena ukhulisayo.R+Mna ndatyala, uApolo yena wankcenkceshela, kodwa ke nguThixo okhulisayo./*WXa ndingubani mna Pawulos, engubani yena uApolo? Sizizicaka nje zikaThixo kuphela, ezinincedayo ukuba nikholwe. Umntu ngamnye kuthi wenza umsebenzi awunikwe yiNkosi.s)_Kakade anilinganisi bantu xa omnye athi: “Mna ndingokaPawulos,” wumbi athi: “Mna ndingoka-Apolo”? ( kuba nisaziphethe ngokwesimo esidala. Kaloku xa ninomona, neenkani, nixabana, niziphatha ngokwesimo esidala, nilinganisa abantu.o'WNdaniseza ubisi, andanipha kutya kuqinileyo, kuba naningekakufaneli. Kanti ke unangoku anikakufaneli,Q& Nam ke, mawethu, bendingenako ukuthetha nani ngendlela endithetha ngayo nabo banaye uMoya, kodwa kwakufuneka ndithethe nani ngendlela endithetha ngayo nabo baselula, baseziintsana kwihambo yobuKrestu."%=Kunjengoko zitshoyo iziBhalo ukuthi: “Ngubani na ozaziyo iingcamango zeNkosi; ingubani na onako ukuyicebisa?” Kaloku thina sicinga nto-nye noKrestu.$Ke umntu okhokelwa nguMoya okunene uyakwazi ukuzicalula zonke izinto, kodwa yena ngokwakhe akanakuphengululwa ngabangakhokelwa nguMoya.4#aKe umntu ongenaye uMoya akazamkeli izinto zoMoya kaThixo, kuba zibubudenge kuye. Kaloku akanakuziqonda, kuba ukuxabiseka kwazo kuqondwa kuphela ngulowo ukhokelwa nguMoya.@"y Ezi zinto ke sizithethayo asizithethi ngabuciko sibunikwe ngumntu, kodwa sizithetha ngobulumko esibunikwe nguMoya oyiNgcwele. Sicacisa izinto ezizezoMoya ngamazwi esiwanikwa nguMoya.! Ke thina asamkelanga moya simnikwe ngabantu; samkele uMoya esimnikwe nguThixo, ukuze sizazi izinto uThixo asibabale ngazo.2 ] Kanene yintoni na emntwini ebaziyo ubume bomntu, ingenguwo umoya womntu ongaphakathi kwakhe? Ngokunjalo nobume bukaThixo akukho namnye ubaziyo, ingenguye uMoya kaThixo.~u UThixo wazityhila kuthi ke ezi ndaba ngoMoya wakhe; kuba uMoya uphengulula zonke izinto, nobunzulu bobume bukaThixo.L Kodwa ke kunjengoko zitshoyo *iziBhalo ukuthi: “Izinto ezingabonwanga liso, nezingaviwanga ndlebe, nezingathanga qatha ntliziyweni yamntu, zezi kanye uThixo wazilungiselela abo bamthandayo.”$AAkubangakho namnye ke wabaphathi beli hlabathi ubazileyo obo bulumko, kuba, ukuba babebazile, ngebengayibethelelanga emnqamlezweni iNkosi enobungangamsha.Ndixela ubulumko bukaThixo obungaziwa mntu, awathi uThixo kwangaphambi kokudalwa kwehlabathi wabumisela ukuze sibe nodumo ngenxa yabo.+Kambe ke into endiyithethayo ibubulumko kwabo bavuthiweyo. Kodwa ke obo abububo ubulumko beli phakade, bungebubo nobabaphathi balo ababhangayo.gGNgoko ke ukholo lwenu malungaxhomekeki bucikweni bamntu, kodwa malusekelwe ngamandla kaThixo.wgUkuthetha kwam nokuvakalisa kwam uKrestu akubanga ngabuciko. Hayi, kube kukubonakalisa amandla oMoya kaThixo.X)Ndathi ke, ndakufika kuni, ndaba ngobuthathaka, ndinoloyiko, ndigubha kakhulu.{oKaloku ndagqiba kwelokuba ndingazi nto phakathi kwenu, ingenguye uYesu Krestu, naye ke ebethelelwe emnqamlezweni. Mawethu, ngokuya bendinihambele ukuze ndinazise iindaba zikaThixo ebezingaziwa mntu, andizanga ngabuciko bakuthetha nalwazi.U %Ngoko ke, njengoko iziBhalo zitshoyo: “Oqhayisayo makaqhayise ngeNkosi.”  ;Kaloku uThixo unimanye noKrestu Yesu osityhilela bonke ubulumko bukaThixo. Ngaye uThixo usenza amalungisa, asenze imilowo yakwakhe, asinike inkululeko.1 _Xa kunjalo ke akukho namnye unokuqhayisa.> wEwe, uThixo unyule izinto ezibonakala zidelekile ebantwini, ngathi azinto yanto, azikho nokubakho, ezinyulela ukuze aphuthise ngazo izinto ezibonakala ngathi zibalulekile ebantwini.u eKodwa uThixo usuke wanyula izinto ezibonakala ngathi zibubudenge ebantwini, ukuze ngokwenjenjalo adanise izilumko. Ngokunjalo ke uThixo unyule nezinto ezibonakala ngathi azinamandla ngokwabantu, ukuze ngokwenjenjalo adanise abanamandla.1 ]Mawethu, yikhumbuleni into enaniyiyo ukubizwa kwenu nguThixo. Babembalwa kuni abazizilumko ngokomgangatho wabantu, bembalwa abanamandla, bembalwa abangabantwana begazi.y mKaloku into kaThixo ebubudenge, inobulumko kuneyabantu; nento kaThixo engathi ayinamandla, yomelele kuneyabantu.f GKe kwabo babiziweyo, amaJuda kwanamaGrike, sivakalisa uKrestu ongamandla nobulumko bukaThixo.{  qke thina sivakalisa uKrestu ebethelelwe emnqamlezweni; into ke leyo esisikhubekiso kumaJuda nebubudenge kumaGrike.>  yAmaJuda afuna umqondiso; amaGrike wona afuna ubulumko;E  UThixo ngobulumko bakhe ubone okokuba ihlabathi malingabi nako ukumazi ngobalo ubulumko. Hayi, kwakholeka kuThixo ukuba abo bakholwayo abasindise “ngobudenge” belizwi esilishumayelayo.$  CXa kunjalo ke ziphi na izilumko, ziphi na iingqondi, ephi na wona amaciko eli hlabathi? Kaloku uThixo ubonakalisile ukuba ubulumko beli hlabathi bubudenge.~  wKaloku *iziBhalo zitsho ukuthi: “Ndiya kububhangisa ubulumko bezilumko; ukuhlakanipha kweengqondi ndikuphuthise.” Kaloku udaba lokufa kukaKrestu emnqamlezweni okunene lububudenge kwabatshabalalayo, kodwa kuthi, thina basindiswayo, lungamandla kaThixo. BK~~v}}a}||{{zzdzy5xx:wuwvvuu1uttSssMrrqqpppp?oonn9mpm*lkkjkjjgiiohh3ggRffee.dccbcbaaa`[` _^]]~]\C[[ZgYqXXVWW]VVqVUU#TiTSSRwQPP!OYNMLLVKKKJJZII=HH>>==P<<7;t;::9W88G766c555$44c33&2u1100v0%//0..-,,++k+,**)((^(''&&B%%O$$+###""4!!< : 2#O,+WV/rfd  7  v=ApEqB@_{ Ngenxa yokuba ke sinethemba elinje sithetha ngesibindi.b^= Kaloku, ukuba nento yexeshana le yaba nesithozela, ibeka phi ke yona into ehlala ihleli!]y Ngenene isihomo ebesikho kumnqophiso omdala sitshitshisiwe ngenxa yokuba ngoku sifikile isihomo esindilekileyo kunaso.\ Ukuba ulungiselelo olubagwebayo abantu lwaluqaqambile, ngaba lubeka phi ke ukuqaqamba ulungiselelo olubenza msulwa abantu!G[kubeka phi ke ukuqaqamba kwale meko intsha isungulwa nguMoya!&ZEUmthetho wakrolwa kumacwecwe elitye, baza ubuqaqawuli bukaThixo babonakala ukunikezelwa kwawo. Nangona ukukhanya okwakusebusweni bukaMosis kwakukokwexeshana, kwakuqaqambe kangangokuba amaSirayeli angabi nako ukumjonga. Ukuba umthetho lo wezisa ukufa wasungulwa ngobuqaqawuli obungako,LYIkwanguye ondenze ndaba nako ukukhonza phantsi komnqophiso omtsha, ongaxhomekekanga kumthetho obhaliweyo, koko uxhomekeke kuMoya. Wona umthetho obhaliweyo uyabulala, kodwa yena uMoya uyaphilisa.fXELe nto ayithethi kuthi ndinako ukuwenza ngokwam lo msebenzi. Amandla endinawo avela kuThixo.UW#Le nto ndiyithetha kuba ndithembele ngokupheleleyo kuThixo ngenxa kaKrestu.IV Ngokucacileyo niyincwadi kaKrestu evele ngokusebenza kwam kuni. Ayibhalwanga ngeinki, koko ibhalwe ngoMoya kaThixo ophilayo; ayikrolwanga kumacwecwe elitye, koko ibhalwe kumacwecwe entliziyo.gUGHayi bo! Incwadi yam nini, ibhalwe ezintliziyweni zethu, futhi iyaziwa ifundwa ngumntu wonke.{T qNgaba ndiyawazincoma? Ngaba nam ndikwanjengabantu abathile, ndifuna iincwadi zokuzazisa ezivela okanye eziya kuni?5ScThina okungenani asihambi sijikeleza sithengisa ngodaba lukaThixo njengoko besenza abaninzi. Thina bamanywe noKrestu sivakalisa udaba sinyanisekile okwezigidimi zikaThixo.R7Iphunga laso liyabarhaxa abaya kwantshabalalo; silivumba elimnandi elidlisa ubomi kwabo basindiswayo. Ke, ngaba ngubani owufaneleyo lo msebenzi unje?Q'Sinjengesiqhumiso thina esinevumba elimnandi, uKrestu asiqhumisela uThixo, ukuze sinwenwe phakathi kwabasindiswayo nâbo baya kwantshabalalo.ZP-Kodwa, makabongwe uThixo! Kuba simanywe noKrestu nje, yena usoloko esikhokela kumngcelele woloyiso lwakhe. UThixo usebenzisa thina, ukuze kunwenwe ukumazi uKrestu, kugqibe yonke indawo, njengevumba elimnandi.O3 Kodwa andizange ndonwabe emphefumlweni ngenxa yokungamfumani apho uTito uwethu. Ndasuka ke ndacela indlela kubantu balapho, ndemka ndaya eMakedoni. N  Ndakuba ndiseTrowa ngodaba lokuhambisa iindaba ezimnandi ezingoKrestu, ndafika apho iNkosi indenzele ithuba elihle lokusebenza.RM Masingavumi ukuqhathwa nguSathana. Siwazi kakuhle kaloku amaqhinga akhe. yUnguewe kaThixo kuzo zonke izithembiso zakhe. Yiyo ke loo nto simdumisa uThixo sisithi “*Amen” ngaye uYesu Krestu.= 9UNyana kaThixo, uYesu Krestu lo washunyayelwa kuni nguSilas noTimoti nam, akathi ewe-hayi, hayi-ewe, ngaxesha-nye. Endaweni yaloo nto unguewe kaThixo.Y< -Njengokuba uThixo enyanisekile, umlomo wam kuni wawungenguye uewe nohayi ombaxa. ; ;Ngaba ke ndafana ndasijika nje esi sicwangciso? Ngaba xa ndicwangcisayo ndenza nje ngokuzithandela, ndilungele ukuthi ewe okanye hayi ngokuthanda kwam?: 'Kaloku ndandizimisele ukuba ndinityelele kabini, xa ndiyayo naxa ndibuyayo eMakedoni, nize ke nina nindisize kuhambo lwam oluya kwelakwaJuda.9 Kangangokuba ndandiqinisekile ngalo mbandela ndazimisela ukuba ndinityelele, ukuze nina nibe sethamsanqeni lokuba ndinihambele kabini.8 nide niziqonde ngokupheleleyo. Kaloku noba nebhongo ngathi kwanjengoko nathi siya kuba nebhongo ngani ngeMini yeNkosi uYesu.s7 a Sinibhalela ezo zinto ninokuzifunda niziqonde. Kwaye ke ngumnqweno wam ukuba ezi zinto niziqonda nganxanyeg6 I Ibhongo lethu linye ngani: lelokuba asinasazela nganto ngokuziphatha kwethu phakathi kwabantu behlabathi, ingakumbi ke phakathi kwenu. Besinyanisekile, singahanahanisi. Besingenamaqhinga, koko besilawulwa sisisa sikaThixo.%5 E njengoko nani nisixhasa ngokusithandazela. Ngoko ke ngenxa yobuninzi babantu abasithandazelayo, boba baninzi nabambulelayo uThixo ngenxa yesisa sakhe kuthi.4   Wasikhulula kwezo ngxingongo zokufa, yaye usasikhulula nangoku. Ewe, aligungqi ithemba lethu lokuba usaza kusikhulula nangomso,3   Sasesilibona lijinga phezu kwethu ithunzi lokufa. Loo nto yasifundisa ukuthembela kuThixo ovusa abafileyo, singazithembi thina.2 9Mawethu, sifuna niziqonde into eziyiyo iinzima esazifumana kwiphondo laseAsiya. Sasithwele ubunzima apho, sada saphants' ukulilahla ithemba lokuphila.1 7Ithemba lethu ngani aligungqi, kuba siyazi ukuba njengoko nidlelana nathi nje ngeembandezelo, nikwadlelana nathi nangothuthuzelo esilufumana kuThixo.v0 gXa sukuba thina sisiva ubunzima, loo nto ibangela ukuba nikhuthale, nto leyo iphelela elusindisweni. Naxa sukuba thina sithuthuzelwa, siyancedwa ukuze sikwazi ukunithuthuzela, khon' ukuze nizithwale ngomonde iimbandezelo ezifana nezethu./ Njengoko ziphuphumela kuthi iimbandezelo zikaKrestu, ngokunjalo ke, kwangaye uKrestu, iphuphumela kuni nentuthuzelo yethu..  Yena uyasithuthuzela ezimbandezelweni zethu zonke, ukuze nathi sikwazi ukubathuthuzela abanye kwangaloo ntuthuzelo ivela kuye.m- UMakabongwe uThixo, uyise weNkosi yethu uYesu Krestu, uBawo uSozinceba, uThixo umthombo wentuthuzelo.X, +Wanga uThixo uBawo wethu, kunye neNkosi uYesu, anganenzela isisa, aniphe uxolo.F+ Kubhala mna Pawulos – *endingumthunywa kaKrestu Yesu, ngokuthanda kukaThixo – kunye noTimoti uwethu. Sibhalela ibandla likaThixo eliseKorinte, nemilowo yakhe yonke kwelaseAkaya, sisithi:=*uNdinithanda xa ninonke ebudlelaneni bukaKrestu Yesu.+)QINkosi uYesu mayibe nobubele kuni.a(;Nabani na ongayithandiyo iNkosi uqalekisiwe! “Marana tha” – O, Nkosi, yid' ufike!J' Ndiwubhala ngesam isandla lo mbuliso: Ndiyanibulisa mna Pawulos.K&Ayabulisa onke amakholwa. Nani bulisanani kakuhle ngokwamakholwa. %Ayabulisa amabandla ephondo laseAsiya. UAkwila noPrisila, kwakunye nebandla elingenela emzini wabo, bayabulisa ngokwabantu beNkosi.b$=bandixolisa njengoko nani benixolisile. Kufuneka athathelwe ingqalelo amadoda anjengala.s#_Ukufika kukaStefano noFortunato noAkayiko, kuyandonwabisa; kaloku basivalile isikhewu sokungabikho kwenu,_"7ukuba nibalulamele abantu abanjengabo. Ndixela nabani na osebenza abulaleke njengabo.%!CUmzi wakwaStefano niyawazi ukuba ngowamaKrestu okuqala ukuguquka kweli laseAkaya, yaye bazinikele ekukhonzeni abantu bakaThixo. Ndiyanibongoza ke, mawethu,+ QWonke umsebenzi wenzeni ngothando.@{ Phaphani, nime zinzi elukholweni! Khaliphani, nomelele!) Uwethu uApolo ndandimkhuthazile ukuba anihambele kunye namanye amakholwa, kodwa ke akakafuni kuza ngoku. Phofu ke uya kuza akulifumana ithuba.} Musani ukumdela, koko mncedeni ukuze alufeze uhambo lwakhe ngoxolo, eze apha kum. Nam ndimlindele apha kunye namakholwa. Ukuba kwenzekile uTimoti wagqitha ngapho, ze nincede nimamkele, atsho azive esekhaya. Kaloku naye usisicaka seNkosi njengam.dA Apha kukho ithuba elihle elivulelekileyo lokusebenza, kodwa ke nenkcaso ikwankulu kangako.KNdizimisele ukukhe ndihlale apha e-Efese ide idlule *iPentekoste.r]Ukuba iNkosi iyavuma, bendingàthandi kudlula nje, bendingathanda ukukhe ndibe nethutyana ndihleli nani.Kungenzeka ndihlale ixeshana; mhlawumbi ndingabuchithela apho kuni ubusika. Kofuneka nindixhase ke ukudlula apho kuni, noba ndiya phi na.xiEmveni kokuba ndigqithile eMakedoni, ndiya kuza kufika nalapho eKorinte. Kaloku ndiza kucanda kwelaseMakedoni.?yUkuba kuyimfuneko ukuba nam ndiye aya kuselehamba nam.Ndakufika ndothuma amadoda eniwakhethileyo nina ngokwenu, ayise imali leyo eJerusalem, ndiwaphathise nencwadi yokuwazisa..UNgeCawe nganye umntu ngamnye makaqokelele isixa esithile semali, ngokwengeniso ayizuzileyo, asibeke bucala, ukwenzela ukuba ningaqali ukuqokelela ndakuba ndifikile.~ wNgokunxulumene nomnikelo wokunceda amakholwa akwaJuda, yenzani ngale ndlela ndandiwayalele ngayo amabandla aseGalati.7g:Ngoko ke, mawethu athandekayo, yomelelani ningathandabuzi. Yisebenzeleni ngenkuthalo iNkosi ngalo lonke ixesha, kuba kakade ukubulaleka kwenu ngenxa yeNkosi akunakulambatha.Q9Makubulelwe ke kuThixo osinika uloyiso ngayo iNkosi yethu uYesu Krestu!;q8Ulwamvila lokufa sisono; amandla esono ngumthetho.M7“Kufa luphi na uloyiso lwakho? Kufa luphi na ulwamvila lwakho?”I 6Xa ke le mo yonakalayo seyambethe ukungonakali, naxa le mvelo ifayo seyambethe ukungafi, iya kuzalisekiswa ke le ndawo yeziBhalo ithi: “Ukufa kubhangisiwe; ukufa kufincelelwe eloyisweni.”o W5Kuba le mo sikuyo yonakalayo, imelwe kukwambatha imo engonakaliyo; le mvelo ifayo, yambathe ukungafi.@ y4ngephanyazo, siya kwenziwa kumila kumbi sonke, xa kukhala ixilongo lokugqibela. Kuba liya kuvakala ixilongo; abafileyo baya kuvuswa sebenemo engasenakufa, senziwe kumila kumbi sonke.T !3Mandinazise le nto benikade ningayazi: Asiyi kufa sonke; kodwa ngesiquphe, 32Xa nditshoyo ke, mawethu, ndithi into eyenziwe ngenyama negazi ayinakubudla ilifa ubuncwane bokulawulwa nguThixo, kwaneyonakalayo ayinakungonakali.p Y1Njengokuba sifuze loo mntu wenziwa ngomhlaba, ngokunjalo siya kumfuza naloo Mntu weza ephuma ezulwini.0Abasemhlabeni abantu bafana naloo mntu wenziwa ngomhlaba; kanti ke abasezulwini abantu bafana naloo Mntu wavela ezulwini.iK/Owokuqala umntu wenziwa ngothuli lomhlaba, ungowomhlaba; yena owesibini uMntu waphuma ezulwini.M.Akuqali okoMoya, kodwa kuqala okwemvelo, kuze kulandele ke okoMoya.-Kuba *iziBhalo zithi umntu wokuqala, uAdam, waba ngumntu odla ubomi, yena ke owokugqibela uAdam waba nguMoya odlisa ubomi.',Kungcwatywa umzimba ongowemvelo, kuvuka umzimba ongowoMoya. Njengokuba ukho nje umzimba ongowemvelo, kucacile ukuba ukho nomzimba ongowoMoya.^5+Ungcwatywa uthobekile, uvuka unobuqaqawuli; ungcwatywa ubuthathaka, uvuka unamandla.ta*Kukwanjalo ke nakuvuko lwabafileyo. Njengokuba umzimba ungcwatywa unako ukonakala, uvuka ungasenakonakala.,Q)Ilanga linobuqaqawuli balo lodwa, nenyanga inobuqaqawuli obubodwa, kanti neenkwenkwezi zinobuqaqawuli obahlukileyo, kuba inkwenkwezi iyahluka kwenye ngokuqaqamba.5(Ukumila nesithomo sezidalwa ezisezulwini kwahlukile. Ezasezulwini zinobuhle nesidima esisodwa, kanti nezasemhlabeni zinobuhle nesidima esahlukileyo.#'Inyama yezinto eziphilayo ayifani; ikho eyabantu, ikho neyezilwanyana, neyeentaka ikhona, kanti ikwakho neyeentlanzi. Xa iyonke ke ayifani.N~&Imbewu nganye uThixo uyinika isimo esiyifaneleyo ngokuthanda kwakhe.k}O%Le nto uyityalayo ayisiso isithombo, kodwa yimbewu nje, nokuba yeyengqolowa okanye olunye uhlobo.Z|-$Siyathandini, akwazi ukuba imbewu oyityalileyo ayintshuli ingakhange ife kuqala?j{M#Mhlawumbi omnye uya kubuza athi: “Bavuka kanjani na abafileyo? Bavuka benomzimba onjani na?”ozW"Buyelani engqondweni nahlukane nezono. Abazani noThixo abanye benu. Loo nto ndiyithetha ukuze nidane.Ly!Musani ukuphazama: “Incoko embi iyasonakalisa isimilo esihle.”Yx+ Ukuba apha e-Efese bendisilwa namarhamncwa ngamandla obuntu nje kuphela ibingandinceda ntoni loo nto? Kodwa ke ukuba akukho kuvuka kwabafileyo “masisesisitya sisela, kuba ngomso siya kufa,” ngabula saci.1w[Ndihleli ndisemngciphekweni wokufa mihla le, mawethu! Ngenene le nto ndiyithetha ndiqhayisa ngani ngenxa yebhongo endinalo ngokumanywa kwam noYesu Krestu iNkosi yethu.GvKhona kutheni le nto thina sizibeka emngciphekweni maxa onke?@uyKwakho kukho abo babhaptizwa endaweni yabafi. Bathemba ukuzuza ntoni ke ngaloo nto? Ukuba ke banyanisile xa bathi akukho luvuko lwabafileyo, bebhaptizwa nje endaweni yabafi, kutheni?)tKXa ke zonke izinto sezilawulwa nguKrestu, uya kwandula ke yena uNyana ukungena ekulawulweni ngulowo umoyisela zonke izinto; yena ke uThixo abe ngolawula konke.Ts!kuba, njengoko zitshoyo *iziBhalo: “UThixo umoyisele zonke iintshaba.” Kucacile ke ukuba uThixo yena akabalwa xa kusithiwa “umoyisele zonke,” inguye nje kaloku omoyisele zonke iintshaba uKrestu.:roOlokugqibela ke utshaba oluya kubhangiswa kukufa,Tq!UKrestu kaloku umelwe kukulawula lo gama uThixo amoyisela zonke iintshaba.>puKwandule ke kufike isiphelo, apho uKrestu aya kunikezela lonke ulawulo kuThixo uYise, akuba ezibhangisile zonke iindidi zezithunywa zezulu: iziphathamandla, oomagunya, kwanamandla.oKodwa ke elowo nalowo kolwakhe uluhlu: uKrestu yena ngowokuqala kubo bonke; emva koko ke abakhe baya kuvuka ngethuba lokubuya kwakhe.nyNjengoko abantu bâthi ngokumanywa kwabo noAdam bafa bonke, ngokunjalo nangokumanywa kwabo noKrestu baya kuvuka bonke.Ym+Njengoko ukufa kweza ngomntu, ngokukwanjalo novuko lwabafileyo luza kwangomntu.dlAKambe ke nantsi eyona nyaniso: evukile nje uKrestu ekufeni, ubahlahlele indlela abafileyo.nkUUkuba ithemba lethu kuKrestu liphelela kobu bomi qha, singabona bantu balusizi kulo lonke ihlabathi.djALoo nto ingathetha ukuthi loo makholwa afa emanyene neNkosi, akukho nto yawo, atshabalele.iiKUkuba ke uKrestu akavuswanga ekufeni, ukholo lwenu ke luyalambatha – nisahleli ezonweni zenu.RhKuba, ukuba ngaba abafileyo abavuki, noKrestu ke akazange avuke ekufeni.,gQNgaphezu koko ke nathi ngaba singamangqina amxokayo uThixo, kuba sathi umvusile uKrestu, nangona angamvusanga, ukuba kambe ngaba kuyinene ukuba abafileyo abavuki.ifKUkuba ke uKrestu akavukanga ekufeni, ukushumayela kwethu ngamampunge, nokholo lwenu luphuthile.Me Ukuba alukho uvuko lwabafileyo, noKrestu ke akazange avuke ekufeni.d Njengokuba thina sishumayela ukuba uKrestu wavuka nje ekufeni, batsho njani ke abanye benu ukuba abafileyo abavuki ekufeni?[c/ Ngoko ke nokuba ndim, nokuba ngabo, sishumayela udaba olunye; ke nina nalwamkela.Xb) Kodwa ngesisa sikaThixo ndiyile nto ndiyiyo, yaye nesisa andibabala ngaso uThixo andidlalanga ngaso. Ndisuke ndasebenza ukudlula bonke abathunywa, phofu ingendim, koko inguThixo osebenza ngam ngesisa sakhe.a Ke kuba mna ndingoyena uphantsi kubo bonke abathunywa, akufanele nokuba kuthiwe ndingumthunywa, kuba ndalitshutshisa ibandla likaThixo.R`Ke ekugqibeleni, ngokungathi mna ndizelwe emva kwexesha, wabonwa nandim.L_Uphindile wabonwa nanguYakobi, wabonwa *nangabathunywa xa bebonke.^7Emva koko ubonakele ngaxesha-nye nakubalandeli bakhe abangaphezu kwamakhulu amahlanu, abasekhoyo nangoku abaninzi babo, nakuba babhubhayo nje abanye.[]/waza wabonakala kuPetros, wabonwa nangabo bonke abathunywa abalishumi elinambini.V\%nokuba wangcwatywa, nokuba wavuka ekufeni ngomhla wesithathu, ngokweziBhalo;[Ndawo yokuqala ndazigqithisela kuni ezona ndawo ndazamkelayo, ezi zokuba uKrestu wafela izono zethu, ngokutsho *kweziBhalo,-ZSLudaba lukaThixo ke olo, enosindiswa ngalo ukuba nibambelele ngokuthe nkqi kulo ngale ndlela ndinishumayeza ngayo – ngele kokuba ke nafumana nakholwa lilize nje.Y Ngoku ke, mawethu, ndithanda ukunikhumbuza ngeendaba ezimnandi zikaThixo endanishumayeza zona; ezo nazamkelayo, enimi nithe zinzi kuzo.;Xq(Yonke into mayenziwe ngolungelelwano nangocwangco.eWC'Ngoko ke, mawethu, kulangazeleleni ukushumayela, kodwa ningakuthinteli ukuthetha ngeelwimi.?Vy&Ukuba akayamkeli le mfundiso, naye akamkelwa nguThixo.U}%Nabani na ozicingela ukuba ungumshumayeli okanye unesiphiwo soMoya, makaqonde ukuba le nto ndiyibhalayo inomnwe weNkosi.vTe$Ngaba ke ilizwi likaThixo laqala kuni? Okanye ngaba nini kuphela abantu elifikeleleyo kubo ilizwi likaThixo?S'#Ukuba kukho into afuna ukuyiqonda makayibuze kubayeni bawo emakhaya. Kaloku ilihlazo into yokuba inkosikazi ithethe entlanganisweni yebandla.}Rs"amakhosikazi makazole ezintlanganisweni. Akuvumelekanga ukuba ashumayele. Ngoko ke makalulamele umyalelo womthetho.bQ=!kuba uThixo lo ngowenzolo, akangowombhodamo. Njengakuwo onke amabandla abantu bakaThixo,PP Lowo ushumayelayo makazibambe, hleze ifuthe analo liyone intshumayelo,uOcKaloku kungcono ninikane izithuba xa nishumayelayo, ukuze xa lilonke ibandla lifumane imfundiso nenkuthazo.jNMKodwa ukuba omnye kwabahleli phantsi uziva enodaba angaluthethayo, lo umileyo makahlale phantsi.WM'Ababini nabathathu bangashumayela, abanye ke bona betyise loo nto ithethwayo.L%Kodwa ke, ukuba akukho bani ungatolikayo, lowo ubethanda ukuthetha ngeelwimi ebhekisa ebandleni makaseyeka, azithethele noThixo ngaphakathi. K9Ukuba nithetha ngeelwimi mababe babini okanye bangagqithi esithathwini abathethayo; nalapho ke makuthethe abe mnye ngexesha, aze ke omnye abatolikele.4JaLilonke ke, mawethu, ndithi: Ukuba nihlangene ngeenjongo zokunqula, yiphanani inxaxheba; omnye makathathe iculo, omnye imfundiso, wumbi avakalise isityhilelo esivela kuThixo, aze omnye ashumayele ngeelwimi, ngokunjalo ke omnye makatolike loo nto ithethwayo. Yonke into eniyenzayo mayilakhe ibandla.Iziphengululwe iingcinga zakhe ezifihlakeleyo, agobe amadolo amnqule uThixo, evuma ukuba ngenene uThixo ukho phakathi kwenu.CHKodwa ukuba niyashumayela nonke, kuze kufike umntu nje ozihambelayo okanye umntu ongelokholwa, loo mntu uya kuziva echukumiseka ngenxa yelizwi alivayo. Onke amazwi awevayo aya kumgweba,=GsXa lihlangene ke ibandla, waza ulowo nalowo wasuka wathetha iilwimi, kwaza kwathi kusenjalo kwafika abanye abangayiqondiyo le nto okanye abangengomakholwa, abayi kuthi niphambene?NFNgoko ke isiphiwo sokuthetha iilwimi sikholo ukuba sibe ngumqondiso kwabangakholwayo, ingekuko kwabakholwayo. Ke sona isiphiwo sokushumayela singumqondiso kwabakholwayo, ingekuko kwabangakholwayo.AKuba xa ndithandaza ngeelwimi umoya wam uhamba nam, kodwa yona ingqiqo ayithathi nxaxheba.Q= Umntu othetha ngeelwimi makathandazele ukufumana isiphiwo sokuzicacisa.p<Y Njengokuba nikulangazelela nje ukuba nazo iziphiwo zoMoya, zamani ukubalasela kwezo zilakhayo ibandla.t;a Ukuba ke andilwazi ulwimi oluthethwayo, lowo uluthethayo uya kuba yintlanga kum, nam ndibe yintlanga kuye.\:1 Nakuba kukho iilwimi ngeelwimi apha emhlabeni, akukho nalunye olungenantsingiselo.9! Kwangaloo ndlela ke, loqondakala njani udaba eniluthethayo ngeelwimi xa ngaba alucacanga? Nakanjani na olu daba luya kuphephetheka nomoya!k8OKhona, ukuba ngaba umkhalisi-sigodlo akasikhalisanga ngokucacileyo, ngubani owoyixhobela imfazwe?'7GNasengomeni izinto ezinjengoomaxilongo noozikatala zikhala ngokwahlukeneyo. Okanye xa kungenjalo ngubani ongayilandelayo ingoma ukuba azikhali ngokucacileyo?q6[Mawethu, kunganinceda ntoni ukuba ndithi xa ndifikile apho kuni ndithethe ngeelwimi? Nento le – ngaphandle kokuba ndiniphathele isityhilelo esivela kuThixo, ulwazi oluthile, okanye udaba olunefuthe likaMoya, kungenjalo imfundiso.5!Bendingathandayo ukuba nithethe iilwimi xa ninonke, kodwa eyona nto ingaphezulu kukuba nibe nesiphiwo sokushumayela nonke. Lowo ushumayelayo ungaphezulu kwalowo uthetha ngeelwimi, ngaphandle kokuba lowo uthetha ngeelwimi uyatolikelwa, ukuze kwakheke ibandla liphela.b4=Lowo uthetha ngeelwimi, uzakha yena siqu; kodwa yena oshumayelayo wakha ibandla liphela.Y3+Kodwa yena oshumayelayo uthetha nabantu; uyabakha, uyabakhuthaza ebathuthuzela.?2wYena othetha ngeelwimi, uthetha noThixo, akabhekisi mntwini, kuba akukho bani uyiqondayo le nto ayithethayo. Kaloku ngamandla kaMoya oyiNgcwele uthetha izinto ezibanqabeleyo abantu.s1 aNgoko ke langazelelani uthando, ningaziyeki phofu nezinye izipho zoMoya, ingakumbi isiphiwo sokushumayela.}0s Ngalinye ke, zintathu izinto eziya kuhlala zihleli: lukholo, nethemba, nothando. Engaphezu kwazo zonke ke luthando.t/a Into esiyibonayo ngoku yimbonakalo nje eluzizi ngokungathi sikhangele esipilini; kanti ke ngoko siya kubona ngokucacileyo. Ukwazi kwam ngoku akugqibelelanga, kanti ke ndokwazi kakuhle ngoko, kufane nokundazi kwakhe uThixo ukwazi kwam.,.Q Xeshikweni bendingumntwana, bendithetha njengomntwana, ndicinga njengomntwana, ndinezimvo zobuntwana; njengoko ke ndimdala, ndahlukene ngoku neendlela zobuntwana.`-9 Kodwa ke xa kuthe kwafika oko kugqibeleleyo okungagqibelelanga kuya kuphuthiswa konke.J,  Kaloku ezi ziphiwo sinazo zokwazi nokushumayela azigqibelelanga.7+g Uthando alupheli. Zikho zona iintshumayelo ezinefuthe, kodwa ziyatshitsha. Zikho neziphiwo zokuthetha iilwimi, kodwa nazo ziyabhanga. Kukwakho nokwazi, kodwa kuyadlula nako.d*A Uthando aluncami; lukholwa zizinto zonke, luthemba izinto zonke, lunyamezela izinto zonke.8)k Uthando aluvuyiswa bububi, luvuyiswa yinyaniso.G( Uthando alugezi, alufuni okukokwalo, alunachuku, alunanzondo.Y'+ Uthando lunomonde, lunobubele. Uthando alunamona, alugwagwisi, lungakhukhumali.&5 Ewe, nokuba ndinganikisa ngempahla yam yonke, ndide nam ngokwam ndizinikele ukuba nditshiswe, kodwa ke ndingenalo uthando, akuncedi nto konke-konke.E% Ndingade ndibe naso nesiphiwo sokushumayela ngefuthe, ndinalo lonke ulwazi, ndizazi nezinto ezingàziwa mntu, ndinalo nokholo olugungqisa iintaba, kodwa ndingenalo uthando, andinto konke!c$ A Ewe kambe, ndingade ndibe liciko lokuthetha iilwimi zabantu, ndide ndithethe nezezithunywa zezulu – kodwa ndingenalo uthando, intetho yam isuka ibe yingxolo nje, efana neyentsimbi ehlokomayo, necangci elikhenkcezayo.r#] Ke kaloku langazelelani ezona zipho zibalaseleyo. Ngaphezu koko, nantsi ke eyona ndlela izigqwesa zonke:`"9 ingengabo bonke nabanegunya lokuphilisa, bengathethi zilwimi bonke, bengatoliki bonke.! Àbangobathunywa bonke aba, bengengobashumayeli bonke, bengengabo nabefundisi bonke. Asingabo bonke abanegunya lemiqondiso,Z - UThixo ebandleni lakhe unocwangco: Kuqala *ngabathunywa, kulandele *abashumayeli, kuze abefundisi; emva kwabo ibe ngabenza imiqondiso, ibe ngabanegunya lokuphilisa, abancedisi, abakhokeli, nabathetha iilwimi.S Ningumzimba kaKrestu ke xa ninonke nina; elowo kuni lilungu laloo mzimba.yk Xa sukuba elinye lisifa, onke amanye amalungu avelana nalo; kuthi lakunikwa imbeko, onke amanye avuyisane nalo.`9 Ngoko ke akukho kubukulana emzimbeni – asuka amalungu onke ilelo linyamekele elinye. nto leyo ingeyomfuneko kumalungu afanelekileyo. UThixo umzimba uwakhe ngohlobo lokuba amalungu adelekileyo ibe ngawona ahlonitshwayo.#? aze wona loo malungu angawona adelekileyo, ibe ngawo kanye esiwambathisa ngokunonelela; aze amalungu ahlonitshwayo ibe ngawona acoselelwayo ukunakekelwa,fE Kusuka kuthi awona malungu angathi abuthathaka, ibe ngawona kanye singenakwenza nto engekho;   Ngoko ke iliso alinakuthi esandleni: “Andikufuni nganto;” ingenakutsho nentloko ezinyaweni ukuthi: “Andinifuni nganto.”P Kambe ke inje le nto: nakuba amalungu emaninzi nje, umzimba wona mnye.V% Ukuba amalungu onke ebelilungu elinye qha, ibingàyi kuba ngumzimba loo nto.Q Kodwa ke uThixo udale amalungu ahlukeneyo emzimbeni ngokuthanda kwakhe.kO Ukuba ke wonke umzimba ubuliliso ngesisiva njani? Khona ukuba ubuyindlebe wonke, ngesijoja njani?/W Nokuba indlebe ibingasuka ithi: “Ngenxa yokuba mna ndingelilo iliso, ngoko ke andingowawo umzimba,” loo nto ibingayi kuyenza ingabi lilo ilungu lomzimba indlebe.) Nokuba unyawo belungáthi: “Kaloku mna andisosandla, ngoko ke andingowomzimba,” loo nto ibingayi kulwenza unyawo lungabi lolungu lomzimba.B Kaloku umzimba lo awulolungu linye, ungamalungu amaninzi.D Ngokunjalo nathi sonke, nokuba singamaJuda okanye amaGrike, nokuba singamakhoboka okanye singabakhululekileyo, sabhaptizelwa mzimbeni mnye, nguMoya omnye; futhi sasezwa kwaloo Moya mnye.P UKrestu unjengomzimba, wona unamalungu amaninzi, kodwa ube wona umnye.oW Kodwa ngulo Moya mnye owenza yonke le nto; umntu ngamnye umnika isipho esahlukileyo ngokubona kwakhe.^5 Omnye umntu uMoya umnika amandla okwenza imiqondiso, aze omnye amnike amandla okushumayela, wumbi amnike ubuchule bokucalula oomoya. Omnye umnika isiphiwo sokuthetha iilwimi, aze omnye amnike isiphiwo sokutolika.X ) Kwalo Moya mnye omnye umnika inzondelelo, aze omnye amnike amandla okuphilisa.F  Umntu othile uMoya umnika ubulumko, aze omnye amnike ukwazi.^ 5 Kuthi sonke ngabanye uMoya uzibonakalisa ngendlela ethile, enenjongo yokuba sakhane. y Kukho iintlobo-ntlobo zeziphiwo zamandla okusebenza, kodwa xa zizonke zivela kuThixo, ikwanguye nozabela ulowo nalowo.Q  Kukho iintlobo ngeentlobo zemisebenzi, kodwa kusetyenzelwa iNkosi enye.I  Kukho iintlobo ngeentlobo zeziphiwo, kodwa zivela kuMoya omnye.M Ngoko ke yiqondeni into yokuba akukho bani ukhokelwa nguMoya kaThixo unokuthi: “Uqalekisiwe uYesu,” futhi kungekho bani unokuvuma ukuba: “UYesu uyiNkosi,” engakhokelwa nguMoya oyiNgcwele.eC Niyazi ukuba ngokuya nanisengabahedeni nanilawulwa niphuphuthekiswa zizithixo ezizizidenge.] 5 Malunga nezipho zoMoya oyiNgcwele kukho izinto endifuna ukunicacisela zona, mawethu. 9 "Ukuba kukho olambileyo, makaqale atye ekhaya, ukuze ukuhlangana kwenu kunganizeli nokugwetywa. Eminye imicimbi ndoyiphonononga ndakuba ndifikile apho.G !Ngoko ke, mawethu, xa nihlangana esidlweni seNkosi lindanani.^5 kodwa ke sisohlwaywa nje, siyaqeqeshwa yiNkosi, ukuze singagwetywa kunye nehlabathi.-U Ukuba besizicikida ngeba asigwetywa;q[ Lo ngunobangela wokuba babe baninzi phakathi kwenu ababuthathaka nabayimilwelwe, ngokunjalo nasebefile.s_ kuba lowo utyayo asele, uzityela aziselele umgwebo ukuba akawuphicothi ngokufanelekileyo umzimba weNkosi.`~9 Makazicikide ke ngoko ngokwakhe umntu, aze ke asitye isonka eso, ayisele nendebe leyo;{}o Ngoko ke lowo usityayo esi sonka, ayisele indebe yeNkosi, engafanelekanga, woba netyala ngomzimba negazi leNkosi.q|[ Kuba kaloku ngamaxesha onke nisitya esi sonka, niyisela le ndebe, nivakalisa ukufa kweNkosi, ide ibuye.@{y Kwangokunjalo yayithatha nayo indebe emva kokuba kutyiwe, yathi: “Le ndebe ingumnqophiso omtsha osungulwa ngokuphalala kwegazi lam. Ngamaxesha onke niyisela mayinikhumbuze ngam.”gzG yabulela yasiqhekeza, yathi: “Ngumzimba wam lo; thathani. Ze nenjenje ke ukundikhumbula.” y Kaloku le mfundiso ndaninika yona, mna ndayamkela kuyo iNkosi: Le yokuba iNkosi uYesu ngobusuku eyanikelwa ngabo yathatha isonka,Jx  Aninamakhaya apho ningatya nisele khona? Mhlawumbi ngaba nilidelile ibandla likaThixo, nihlaza abo basweleyo nje? Nilindele ukuba ndithini ngale nto? Ngaba nilindele ukuba ndinincome? Nakanye!\w1 kuba omnye uzityela yedwa, baze abanye basale belambile ngeli lixa abanye benxila.Pv Ukuhlangana kwenu enkonzweni anihlanganeli kwenza umthendeleko weNkosi`u9 (Kambe yona iyantlukwano ilindelekile, ukuze kucace abo basendleleni nabo banxaxhayo.)}ts Ndawo yokuqala, ndivile ukuba kwezi nkonzo zenu nahluka-hlukene, ibe ke ndiyaqonda ukuba loo nto ngahle ibe injalo.rs] Nantsi indawo endingenakunincoma ngayo: ezintlanganisweni zenu anihlanganeli kwakhana, koko nisuka none.r+ Kodwa ke ukuba kukho ofuna ukuwuphika lo mbandela, ndingasuka ndithi, mna kwanalo ibandla likaThixo, akukho siko limbi sinalo thina enkonzweni.^q5 kodwa zilibhongo lomntu obhinqileyo. Kaloku wazinikwa iinwele ezinde ukuze zimgqume.Jp  Indalo ngokwayo yalatha ukuba zilihlazo endodeni iinwele ezinde;wog Zahluleleni ngokwenu ke! Kufanelekile na ukuba umntu obhinqileyo athandaze enkonzweni engathwele nto entloko?n# Nanjengokuba kaloku umfazi wathathwa endodeni, ngokunjalo ke nendoda izalwa ngumfazi, yaye ke bobabini bavela kuThixo owadala zonke izinto.my Kanti ke akukho namnye ungaxhomekekanga komnye kwabo badlelana noKrestu; indoda ixhomekeke emfazini, nomfazi endodeni.Ll Ngoko ke, ngenxa yokuhlonela imilowo yakwaThixo umfazi makathwale.Ok Asiyondoda eyadalwa ngenxa yomfazi, ngumfazi owadalwa ngenxa yendoda.^j5 Kaloku asiyondoda eyathathwa emfazini, ngumfazi owathathwa endodeni ukudalwa kwakhe. y~~0}}||F{\zyy^xx:wwpw vwv-uut{ssVrrqqqp{oovo0nn9m{llkkjii}hhLgg feevdd#czbb|aaYa``K__)^%]]5\\"[[ZqZYXUWVUTT0S|SRRBQwPPvOOMNN M`LKK>J.J!II\HHbGGJFF)EEDCBBMAj@@k??O>>=x<Ndiyambulela uThixo ngokwenza uTito abe nomdla kuni njengam.w=gnjengoko *neziBhalo zisitsho ukuthi: “Lowo ubuthe kakhulu akagqithisanga, nalowo ubuthe kancinci wanele.” <  ; Andizami kuphungulela kuni umthwalo weengxaki zabanye, ngokunithwalisa umthwalo wabo. Kodwa njengoko nina nimi kakuhle ngoku, kulungile ukuba nibancede abo basweleyo, khon' ukuze xa nani nisweleyo banincede nabo. Ngale ndlela ke noba niphathana ngokufanayo,:1 Ukuba ninolangazelelo, uThixo uyawamkela umnikelo wenu. Kaloku uThixo ufuna umntu aphe ngokobungakanani bezinto anazo, ingebubo obezinto angenazo.#9? Ngoko ke ndithi: Phambili, nide niwufeze umsebenzi! Njengokuba nazimisela kwasekusungulweni kwawo, zimiseleni nide niwugqibe, ninikele kangangoko ninako.T8! Nalu uluvo lwam kulo mcimbi: kubhetele ukuba niyigqibe ngoku loo nto nayiqala kunyaka ophelileyo. Anibanga ngabokuqala nje ekwenzeni kuphela, kodwa naba ngabokuqala nasekuboniseni ulangazelelo lokwenza.$7A Kaloku niyasazi isisa seNkosi yethu uYesu Krestu; nangona wayesisityebi, kodwa wazenza ihlwempu ngenxa yenu, ukuze nina nibe zizityebi ngobuhlwempu bakhe.r6]Andinibekeli mthetho; nto nje ngokunikhuthaza ngomzekelo wabanye abantu, ndizama ukulola olwenu uthando.I5 Niphuphuma izinto zonke: ukholo, ukuthetha, nolwazi, ngolangazelelo eninalo lokunceda, kwanothando enisithanda ngalo. Ngoko ke ndingavuya xa ninokubonakalisa izinwe zenu kweli phulo lothando.4 Ngoko ke ndimcelile uTito, yena wawuqalayo lo msebenzi, ukuba awuqhube anincedise nide nilifeze eli phulo lomsebenzi wothando.3'Banikele nangaphezu kokuba bendilindele mna! Baqale ngokunikela iziqu zabo eNkosini; baza ngokuvuma kukaThixo bazinikela bona ngokwabo nakum.k2OBandincekelele bendicenga, befuna ukuba nenxaxheba kwilungelo lokupha abantu bakaThixo bakwaJuda. 1Ndiyaniqinisekisa ukuba banikele kangangoko babenako. Enyanisweni banikele nangaphezu kokuba benako, ngokuqhutywa ziintliziyo zabo.F0Balingeke ngokugqithisileyo, iinkathazo zibavela ngapha nangapha; kodwa naxa kunjalo, babenochulumacho olukwangako, baza banikela ngezandla ezingenamkhinkqi, nangona bona ngokwabo beswele.i/ MNdithanda ukunazisa, mawethu, ngendlela esisebenze ngayo isisa sikaThixo kumabandla aseMakedoni.R.Ndonwabe kwaphela kuba ndinebhongo lokuba ndinganithemba ngokupheleleyo.s-_Naye uya enithanda ngakumbi, ebangwa ziinkumbulo zokumthobela kwenu, nimphethe kakuhle ngembeko noloyiko./,WNdakha ndamqhayisela ngani, nani ke anindiphoxanga. Bendisoloko ndithetha inyaniso kuni ngawo onke amaxesha, ngokunjalo ke nokuqhayisa kwam kuTito akubanga bubuxoki."+= Indivuselele kanobom ke loo nto. Andivuselelekanga nje kuphela, koko ndivuyiswa nangakumbi yindlela enanimphethe ngayo uTito xa ninonke, nimenza onwabe.b*= Naxa ke ndayibhalayo incwadi leyo kwakungengakuba ndandiyibhala ngenxa kabani owonileyo okanye ubani owoniweyo. Injongo yam ekuyibhaleni yayikukuba ndinibonise mhlophe phambi koThixo indlela enizikhathaza ngayo ngam.) Khanibone into anenzele yona uThixo ngentlungu yenu: nitsho nanenyameko, nafuna nokuzihlamba ibala lesityholo, nakhathazeka, nanomothuko, nalangazelela nokundibona, natshiseka, nakuqonda nokohlwaya isono. Nibonakalise ngeendlela zonke ukuba aninabala kulo mbandela.%(C Kaloku ithi intlungu yakusetyenziswa nguThixo, izise inguquko esa ekusindisweni; akukho kuzisola ke ngoko. Kodwa intlungu yasehlabathini yona ibanga ukufa.P' Kodwa ndiyavuya ngoku – phofu ingekuko kuba ndanivisa ubuhlungu, koko ikukuba intlungu yenu yanibangela inguquko. Intlungu yenu ibe yinto esuke yasetyenziswa nguThixo; ngoko ke andinenzakalisanga.D&Xa ndinixelela inyaniso, nokokuba laa ncwadi ndanibhalela yona yanenza buhlungu, andisevi kakubi mna yiloo nto ngoku. Kaloku ndiphawule ukuba naba buhlungu yiyo, nokuba kokwexeshana nje.u%cAkubanga kukufika kwakhe nje kodwa, koko nengxelo yakhe ngokumphatha kakuhle kwenu nimkhuthaza, nayo yandivuselela. Wandixelela nokuba anisanqweni ngako ukundibona, nokuba nilusizi, nifuna nokundilwela. Ndonwabe ngakumbi ke ngaloo nto.U$#Kodwa, uThixo obomelezayo abadakumbileyo, wandivuselela ngokufika kukaTito.#Andizange ndaba nakuphumla konke-konke, naxa sendifikile eMakedoni. Kwakuziingxabano apho, ngapha nangapha; ndabe ke mna ndinxunguphele."Ndinithembe gqitha, yaye ndinebhongo ngani, kangangokuba kubo bonke ubunzima endinabo ndisuka ndizive ndisomelezeka, ndiphuphuma luvuyo.!wAnditsho kuba ndifuna kunibeka bala nganto. Senditshilo kakade ukuthi nina nisenyongweni kum – mna nani sofa kunye.o WNize nihlale nindikhumbula. Andonanga mntu, ndingenzakalisanga bani kuni, akukho nabani ndamqhathayo. 1Xa ke kanti, mawethu, izithembiso ezinje zenzelwa thina, masizenze sibe nyulu emzimbeni nasemphefumlweni, sibe ngcwele ngokuhlala simoyika uThixo.Z-Ndoba nguyihlo, nina nibe ngoonyana neentombi zam,’ itsho iNkosi uSomandla.” Ngokunjalo iNkosi ithi: “ ‘Phumani phakathi kwabo, nahlukane nabo. Musani ukuyichukumisa into engcolileyo. Mna ndiya kunamkela.wInabudlelane buni na indlu kaThixo nezithixo zeentlanga? Kaloku thina siyindlu kaThixo ophilayo! Kutsho uThixo ngokwakhe ukuthi: “Ndiya kulenza kubantu bam ikhaya lam, ndihlale phakathi kwabo, ndibe nguThixo wabo, babe ngabantu bam ke bona.”^5Unabudlelane buni uKrestu nomtyholi? Linabudlelane buni ikholwa nomntu ongakholwayo?;oMusani ukuzilinganisa nizifanise nabantu abangakholwayo, kuba àyenziwa loo nto. Ingádibana njani into elungileyo nengalunganga? Kungahlala njani ukukhanya ndawonye nobumnyama?_7 Ngoku ke ndithetha njengoyise kubantwana: Nani linganisani mna, nizityand' igila kum!Q Ngakwelethu icala asinifihlelanga nto, koko nini abasahleli eqokobheni.R Zihlobo zaseKorinte, sithethe ngokucacileyo nani, sizityand' igila kuni.!; nangona sineenzingo, sihlala sichwayitile. Ngathi singamahlwempu, ukanti abaninzi batyeba ngathi; ngathi singabasweleyo, kanti siphuphuma izinto zonke.yk ngathi asaziwa, ukanti saziwa ngabo bonke; ngathi sifile, kanti siphilile. Nangona sisohlwaywa, asibulawa noko;{oSingabanesidima, singabalihlazo; siyathukwa, siyanconywa futhi. Siphathwa njengamaxoki, nakuba sithetha inyaniso;{ongokushumayela inyaniso, nangamandla kaThixo. Isikrweqe sethu bubulungisa; ngaso siyahlasela, sihlanganise futhi.$ASiyazicacisa ukuba sizizicaka zikaThixo ngobunyulu, ngamava, ngokuza kade komsindo, nangobubele; ngamandla kaMoya oyiNgcwele, nangothando olungazenzisiyo;,Qnoba siyabethwa, nditsho sesifakwa ezintolongweni, noba siphakathi kwezidubedube, nditsho sesisetyenziswa ngaphezu kwamandla ethu, naxa singalali okanye singatyi.3Ewe, kuyo yonke imicimbi siyazicacisa ukuba sizizicaka zikaThixo, ngokunyamezela sisezinkathazweni – sisezimbandezelweni nasebunzimeni asityhafi:_7Ukuze umsebenzi wethu ungabekwa bala, siyaziphepha izinto ezinokukhubekisa nabani na.1[Kaloku uthi uThixo: “Ndasabela ngomhla okholekileyo, ndakunceda ngomhla wokusindiswa kwakho.” Khangela ke, nguwo lo umhla okholekileyo, yiyo le imini yokusindiswa!y  mNgoko ke njengabo basebenzisana noThixo siyanibongoza ukuba ningathi kanti ubabalo lukaThixo nilwamkelele ilize.2 ]Nangona wayengenasono uKrestu, kodwa ngenxa yethu, uThixo wamenza wanenxaxheba kwisono sethu, ukuze thina sithi ngokumanywa naye sibe nenxaxheba ebulungiseni bukaThixo. Ngoko ke sizizigidimi zikaKrestu ngokungathi uThixo unibongoza ngathi. Ngenxa kaKrestu siyanicenga, yibani noxolo noThixo! 5Kaloku ngoKrestu uThixo wayelixolelanisa naye ngokwakhe ihlabathi, engasababeki tyala abantu ngezono zabo, waza wasiphathisa umsebenzi woxolelaniso.  Wonke lo msebenzi wenziwa nguThixo. Nguye othe ngoYesu Krestu wasixolelanisa naye ngokwakhe, wasinika umsebenzi wokuxolelanisa.s_Akuba umntu emanywe noKrestu uba yindalo entsha – isimo esidala yinto yezolo, sekuqaleke isimo esitsha. Ngoko ke asisagwebi mntu ngomgangatho wehlabathi. Noba singade sibe sakha samthatha ngolo hlobo uKrestu, asisayenzi loo nto ngoku.ykWafela abantu bonke, ukuze abo basaphilayo bangabi saziphilela, kodwa baphilele yena wafayo wavuka ngenxa yabo. 9Kaloku uthando lukaKrestu lusongamele. Ngoko ke sigqiba kwelithi xa kwafa umntu omnye, efela abantu bonke, lonke uluntu lunenxaxheba koko kufa kwakhe.V% Ukuba asibhadlanga, kungenxa kaThixo. Kanti ukuba sibhadlile, kungenxa yenu.N Ngale ndlela ke asizami kuzithandekisa kuni, nto nje sinenzela indlela yokuba nikwazi ukuba neqhayiya ngathi, ukuze nikwazi ukubaphendula abo baqhayisa ngembonakalo endaweni yokuqhayisa ngesimilo."= Ngenxa yokuba siyithobela iNkosi, sizama ukuzuza abantu. UThixo uyasiqonda ngokupheleleyo, ibe ke nani ndiyathemba ukuba nathi nisiqonda ngokupheleleyo.9k Kuba sonke kufuneka sivele phambi koKrestu, asivavanye. Umntu ngamnye uya kufumana loo nto imfaneleyo, nokuba yentle, nokuba yembi, ngokwendlela ebeziphethe ngayo kulo mzimba. Ngaphezu kwezinto zonke ke ibhongo lethu kukuba sithi noba sikweli ikhaya, okanye sikwelo sililangazelelayo, sihlale samkelekile kuyo.^5Asithandabuzi, ngoko ke sinolangazelelo lokuwushiya lo mzimba, siye kuhlala neNkosi.B~Kuba siphila ngokukholwa, kungekuko ngezinto esizibonayo.m}SNgoko ke sihlala sinethemba. Kaloku siyazi ukuba xa sisekulo mzimba, sikude nelo khaya liseNkosini.|NguThixo ngokwakhe osilungiselela le nguqulelo; nguye osinike uMoya oyiNgcwele osisiqinisekiso sazo zonke izinto asilungiselele zona.q{[Okwangoku sisekule ndlu yasemhlabeni siyancwina, siziva sicinezelekile. Asikuko ke nokuba asisayifuni le ndlu yethu yasemhlabeni, koko kukuba silangazelela ukungena kweso sakhiwo sethu sisezulwini, ukuze oko kufayo kuginywe bubomi.@z{Ukuba singene kuso ke, asinakuyidinga indawo yokuhlala.Wy'Kule meko siyancwina, silangazelela ukungena kweso sakhiwo sethu sisezulwini.x 'Siyazi kaloku ukuba xa ithe yachithwa le ndlu yalapha emhlabeni, sinesakhiwo asilungiselele sona uThixo, esisezulwini, esiya kuhlala sihleli.&wENgoko ke asilangazeleli zinto zibonwayo, silangazelela ezingabonwayo. Kaloku ezibonwayo izinto zezexeshana nje, kanti ezingabonakaliyo ziya kuhlala zihleli.xviEwe, ezi mbandezelo zexeshana, zincinane zinjalo, zisilungiselela iwonga laphakade, elingenakulinganiswa nazo.$uAKungenxa yale nto ke singethi mandla nje. Kaloku imo yethu entsha isuka ihlaziyeke ngokuhlaziyeka, nokuba imo yethu endala yona iya isonakala ngokonakala.t+Ewe, zilungiselelwe nina zonke ezi zinto, ukuze kuthi njengoko bebaninzi abenzelwa isisa, ngokunjalo nemibulelo ibe mininzi, kudunyiswa uThixo.sKaloku siyazi ukuba uThixo owayivusayo iNkosi uYesu ekufeni, nathi uya kusivusa kunye noYesu, asise apho akhoyo, kunye nani.r *IziBhalo zithi: “Ndathetha kuba ndandithembele kuThixo.” Nathi ke kwangaloo ndlela, sithetha kuba sithembele kuThixo.Fq Ngoko ke, kuthi kusebenza ukufa, kodwa kuni kusebenza ubomi.p Ewe, ngalo lonke ixesha sisoloko sisesichengeni sokufa ngenxa kaYesu, khon' ukuze ukudla kwakhe ubomi kubonakale ngathi bantu bafayo.ao; Lonke ixesha sisoloko sithwele ukufa kukaYesu, ukuze ubomi bakhe bubonakale kuthi ziqu.`n9 singqingwe ziintshaba, kodwa asize singabi namhlobo; sintlithwa kanobom, singafi noko.bm=Ke, sithi sisezimbandezelweni zingasixini noko; sithingaze maxa wambi, kodwa singancami;{loKambe ke obu butyebi sibuphethe ngezitya zodongwe, ukuze kucace ukuba amandla ancamisayo ngakaThixo, akangowethu. k9UThixo owathi: “Makuvele ukukhanya ebumnyameni,” usekwanguye okhanyisela iingqondo zethu, etyhila ukwaziwa kobume bakhe obubonakala kuKrestu siqu.sj_Kakade asishumayeli thina ziqu; sishumayela ukuba uKrestu yiNkosi; thina ke sizizicaka zenu ngenxa yakhe.iBona àbakholwa kaloku, kuba ingqiqo yabo yenziwe mfiliba sisigqubuthelo abasifakwe ngulo uzenza uthixo weli phakade. Silisithile kaloku esi sigqubuthelo ilitha lokukhanya kweendaba ezimnandi ezivakalisa isidima sikaKrestu, ongumceph' ucandiwe noThixo.xhiKaloku ukuba iindaba ezimnandi esizishumayelayo azicacanga, koba azicacanga kuphela kwabo baya kwantshabalalo.egCNgapha koko sisuka siyilahle imikhwa elihlazo, sibutyeshele ubuqhetseba, nelizwi likaThixo singaligqwethi. Koko sisuka siziyaleze ngokuthetha inyaniso, singafihlisi, kumntu wonke onesazela. Senjenjalo ke phambi koThixo.ff GNgoko ke uThixo ngenceba yakhe usinike ubizo lokumsebenzela; yiyo loo nto ke singethi mandla.]e3Ke kaloku thina sonke, sinobuso obutyhiliweyo, ubuqaqawuli beNkosi sibubona ngokungathi kusesibukweni. Ngoko ke siyaguqulwa sifane nayo ncam, sinesidima esiya sikhula. Yonke ke le nto ivela eNkosini ekwanguMoya.PdINkosi le ke nguMoya. Apho ke ukhona uMoya weNkosi kubakho inkululeko.FcKanti ke nanini na ebuyela eNkosini, siyasuka isigqubuthelo.tbaUnanamhlanje, nanini na umthetho kaMosis ufundwa, esi sigqubuthelo sihlala sihleli kwingqiqo yamaSirayeli.LaNgenene ingqiqo yawo yayibuthuntu; phofu ke eso sigqubuthelo sisekho kwingqiqo yawo unanamhlanje xa kufundwa iincwadi zomnqophiso omdala. Esi sigqubuthelo siyasuka akuba umntu emanyene noKrestu.`} Thina asifani noMosis. Yena wayefaka isigqubuthelo ebusweni, ukuze amaSirayeli angakuboni ukubengezela oko kude kuphele. K/~~5}}||Q|{{zzzbyoyxAwwv.uttsrqpp^nn-mm#l_kkjbiichhgffGedd/c`bba`A_^^\]\\l[[[QZZ`YYeYXXWW,VVQUUDTTTS.RRCQPP@OOBNNMrLLKK4JIIeHH;GGHFFaEEEjDCCBBHAAi@@F??c>>$==i= <<7;;~::n99k88@77q665q54v333 2211"00Y0(//A..-c,,)++L**E))"((C('V&&;%%=$$B##/"~!!> t":gOD1Br=A#WEh $ * ma[c#3K#)0Hlalani nithandana kanye ngale ndlela wanithanda ngayo uKrestu. Yena wazincama ngenxa yenu, wazenza umnikelo nedini elivumba limnandi kuThixo.G" 0Njengoko ke ningabantwana bakaThixo abaziintanda, fuzani yena.y!k0 Ndaweni yaloo nto yenzelanani ububele ninobulali, nixolelane, kwanjengokuba naye uThixo wanixolelayo ngoKrestu.f E0Yahlukanani nayo yonke inzondo, iphuku, nomsindo; ukuthukisa, nokunyelisa nalo lonke ulunya.iK0Musani ukumdakumbisa uMoya oyiNgcwele kaThixo, kuba uniphawulele umhla wokugqibela wenkululeko.'0Intetho ekrwada mayingaphumi emilonyeni yenu. Ukuthetha kwenu makuthambe, kube kokwakhayo, ukuze kube luncedo nentsikelelo kwabaphulaphuleyo.0Umntu obekade elisela makahlukane nokuba. Ndaweni yaloo nto makasebenze enyanisekile, azixhase, abe nako nokunceda abahlelelekileyo.8k0Umtyholi musani ukumvulela indawo ebomini benu.mS0Xa nicaphukile, umsindo mawunganiqweqwediseli esonweni; futhi malingade litshone ilanga ninomsindo.wg0Ngoko ke musani ukuba saxoka! Elowo makathethe inyaniso nowabo,kuba xa sisonke singamalungu omzimba kaKrestu.yk0Thathani isimo esitsha esidalwe safuza uThixo, esizibonakalisa ngobomi obumsulwa, obungcwele, obunyanisekileyo.6g0Iintliziyo zenu mazihlaziyeke ngokupheleleyo.nU0Ngoko ke silahleni isimo senu esidala. Besinilahlekisa ngeenkanuko ezingendawo ezinirhuqela ekufeni.V%0Kambe senivile ngaye, ibe ke njengamaKrestu niyifundisiwe inyaniso kaKrestu.8k0Kodwa ke nina animfundanga ngolo hlobo uKrestu.Y+0Baphelelwe ziintloni, bazilahlele emanyaleni nasekungcoleni, bangooncanyelweni.oW0abangqondo zimfiliba. Abananxaxheba kubomi bukaThixo, kuba basemnyameni ombonde-mbonde, baqaqadekile.w0Ngoko ke ndiyanibongoza ndinilumkisa egameni leNkosi. Yahlukanani nokuziphatha ngokwabahedeni abangqiqo ziphuthileyo,&E0Umzimba wonke uxhomekeke kuye; ilungu ngalinye limanywe namanye kuye. Ngoko ke le mbumba yamanyama ikhuliswa ngumsebenzi welungu ngalinye, izakhe ngothando.  0Ndaweni yaloo nto inyaniso masiyithethe siqhutywa luthando, khon' ukuze siye simfuza uYesu ngokupheleleyo. Kaloku nguye intloko.!;0Ngoku ke asisengobantwana abafane bakhukuliseke ngamaza, baphephetheke nayiyiphi na imimoya yeemfundiso zabakhohlisi abalahlekisa abantu ngobuqhetseba.G0 Ekugqibeleni ke sonke siya kuba yiloo mbumba yamanyama iqulethwe lukholo lwethu, kwakunye nokwazi kwethu uNyana kaThixo; sibe ngabantu abakhule bagqibelela, silingane noKrestu ogqibeleleyo. 0 Wabanika ezi zipho zokulungiselela lonke usapho lukaThixo emsebenzini walo, ukuze kwakheke ibandla elingumzimba kaKrestu.? w0 Nguye ke lo wababelayo izipho ezizezi abantu: Wabamisela *bangabathunywa abanye, abanye *bangabashumayeli, bangabavakalisi beendaba ezimnandi abanye, abanye bangabelusi nabefundisi.| q0 Lowo ke wehlayo usekwangulo kanye wenyukela ngaphaya kwamazulu, khon' ukuze izinto zonke azizalise ngobukho bakhe.f E0 Kuthetha ukuthini ke ukuthi unyukile? Kuthetha ukuthi wehla kuqala waya emathunjini omhlaba.o W0Yiyo ke le nto *iziBhalo zithi: “Unyukele ezulwini eqhuba abathinjwa, waza wabela abantu izipho.”J 0Umntu ngamnye wabelwe isiphiwo esisodwa ngangobubele bukaKrestu.y0Kanti ukwamnye noThixo onguYise woluntu luphela, olawula izinto zonke, esebenza ngezinto zonke, ekwakho kwiinto zonke.;q0INkosi inye, nokholo lunye, nobhaptizo lukwalunye.gG0Mnye umzimba kaloku, ukwamnye uMoya, kwanjengokuba lilinye nethemba enabizelwa kulo nguThixo.]30Zamelani ukuhlala ngoxolo niyilaa mbumba yamanyama wanenza nayiyo uMoya oyiNgcwele._70nihlale nithobekile ngawo onke amaxesha, ninobulali nomonde, ninyamezelana ngothando.6 g0Ngoko ke mna endingumbanjwa ngenxa yokuba ndisisicaka seNkosi, ndiyanibongoza: ziphatheni ngohlobo olungawuthobiyo umgangatho wendima enamiselwa yona nguThixo mhla wanibiza;{o0Makubekho udumo kuThixo ebandleni, nakuKrestu Yesu, kuse kuzo zonke izizukulwana ngonaphakade kanaphakade. *Amen.yk0Ngoku ke, kulowo unako ukwenza ngaphezu kokuba sicela nokuba siqiqa, ngamandla akhe asebenza ngaphakathi kuthi:c?0nilwazi nakuba lungenakwaziwa nje. Ewe, niye niphuphuma bubukho bukaThixo obugqibeleleyo.I~ 0Nanga nina nosapho lukaThixo xa lulonke, ningalunakana ukuba lungakanani na ububanzi balo, lungakanani na ubude balo, kukwangakanani na ukuphakama kwalo nokuba nzulu kwalo uthando lukaKrestu,h}I0khon' ukuze ngokholo uKrestu ahlale ngaphakathi kuni. Nanga ningasekelwa eluthandweni nendele.`|90Ndiyambongoza ukuba ngobubele bakhe uSosidima anomeleze imo yenu entsha ngoMoya wakhe,;{q0uYise walo lonke usapho olusezulwini nasemhlabeni.Az}0Ngenxa yale nto ke, ndizikhahlela phantsi phambi koBawo,gyG0 Ndiyanibongoza ke ukuba ningadakumbi kukuba ndixhwalekile ngenxa yenu; le meko iludumo lwenu.sx_0 Ngokumanywa naye ke singena siyokutsho kuThixo ngenkqu sikhululekile, sinesibindi ngenxa yokukholwa kuye.gwG0 Le nto uThixo wayenza ngokwenjongo yakhe engunaphakade awayimisa ngoYesu Krestu iNkosi yethu.v}0 ukuze ngoku, ngalo ibandla, ubulumko bukaThixo obuntlobo-ntlobo buvakaliswe kuzo izilawuli nabasemagunyeni kweliphezulu.%uC0 ndiqondise bonke abantu indlela esebenza ngayo imfihlelo yecebo likaThixo. UThixo onguMdali wezinto zonke walifihla eli cebo kuwo onke amaphakade adluleyo,:tm0Mna ndingoyena mncinane kubantu bakaThixo. Kodwa uThixo undinike ilungelo lokuba ndishumayele iindaba ezimnandi ezintlangeni, ndithethe ngobubele obungaphicothekiyo bukaKrestu,sw0Zinjalo ke iindaba ezimnandi endingumququzeleli wazo ngenxa yesisa uThixo andenzele sona ngokusebenza kwamandla akhe.Dr0Olu daba ke lolokuba iintlanga ziziindlamafa ndawonye namaJuda, zibandakanywe nawo. Bonke bayimbumba yamanyama. Nazo ziyabuxhamla ubuncwane bezithembiso zikaThixo ezenziwa kuYesu Krestu.*qM0Kwizizukulwana ezingaphambili abantu abazange balwaziswe olu daba. Kodwa ngoku uThixo ulutyhilile ngaye uMoya oyiNgcwele, kubo *abathunywa *nabashumayeli bakhe.epC0Xa nithe nayifunda ke, noba nako ukuyilandela indlela endiluqonda ngayo udaba olungoKrestu.bo=0UThixo wandityhilela icebo lakhe ebelingaziwa mntu, njengoko sendichazile ngokufutshane.inK0Kambe ndiyacinga ukuba nivile ukuba uThixo undimisele ndaba ligosa lobabalo lwakhe ngenxa yenu.rm _0Kungesi sizathu ke, mna Pawulos ongumbanjwa kaYesu Krestu ngenxa yenu zintlanga, ndimthandaza nje uThixo.nlU0Ngokumanywa naye ke nani niyakhiwa nikunye nabanye, ukuze nibe sisakhiwo ahlala kuso uThixo ngoMoya.^k50Ungoyena usixhasayo isakhiwo xa sisonke, ukuze sikhule sibe yindlu engcwele yeNkosi.jw0Nani ke nakhelwe phezu kwesiseko *sabathunywa *nabashumayeli, kodwa ke elona litye lesiseko nguYesu Krestu ngokwakhe.yik0Ngoko ke, nani zintlanga, anisengabo abasemzini neendwendwe. Niyimilowo nabantu bakaThixo; nilusapho lukaThixo.qh[0Kaloku sonke, amaJuda kwaneentlanga, singena ngoKrestu, siye kufikelela kuBawo ngenkqu, sikuMoya omnye.wgg0Ngoko ke weza washumayela iindaba ezimnandi zoxolo, kuni nina babekade bekude, nakwabo bebekufutshane kakade.f0Ewe, ngomnqamlezo wakhe uKrestu ububhangisile ubutshaba, waza ezi zizwe zibini wazixolelanisa zayimbumba yamanyama kuThixo.,eQ0Kaloku uwubhangisile umthetho nemiyalelo kwanemimiselo yawo, ukuze ngezi zizwe zibini adale isizwe esitsha esimanywe naye ngokwakhe. Ngaloo ndlela ke udale uxolo. d 0Kuba kaloku nguye umxolelanisi. Iintlanga namaJuda uzenze zasisizwe esinye. Yena buqu waludiliza udonga lobutshaba obelusahlule.zcm0 Kodwa ngoku, ngokumanywa noKrestu, nina kanye enanikade nikude lee, nisondeziwe ngokuphalala kwegazi likaKrestu.=bs0 Kaloku ngelo xesha nanikude kuKrestu. Naningenabudlelane nemilowo yakwaSirayeli. Naningaphandle kweminqophiso nezithembiso zikaThixo. Naningenathemba, ningenaThixo kweli hlabathi.,aQ0 Kaloku yikhumbuleni imeko yenu yangaphambili ngelaa xesha naningabahedeni. Kwakusithiwa ningabangalukanga ngabo bolwaluko (lwaluko olo lulisiko nje langaphandle).7`g0 Singumsebenzi wezandla zikaThixo ke thina. Kaloku simanywe noYesu Krestu nje, uThixo wasidalela ukuba sizinikele ekwenzeni imisebenzi emihle awasimisela yona kwangaphambili.S_0 Ngoko ke akukho nto ubani angaziqhayisa ngayo, kungekho migudu yakhe nje.y^k0Ke kaloku nakhululwa ngesisa sikaThixo ngokholo; anikhululwanga ngemizamo yenu. Ewe, kungenxa yesisa sikaThixo.z]m0Wênjenjalo ukuze ngamaxesha onke ahlale esibonisa ubukhulu besisa nobubele bakhe, thina bamanywe noYesu Krestu.o\W0Njengoko simanyene noKrestu Yesu nje, uThixo usivuse ekufeni, saza saya kutsho ezulwini kunye noYesu.[0usidlise ubomi kunye noKrestu, naxa besinjengabafileyo nje ngenxa yezono zethu. Kambe ke nakhululwa ngenxa yesisa sikaThixo.IZ 0Kodwa ke uThixo onceba inkulu, ngenxa yendlela asithanda ngayo,IY 0Eneneni besinjalo sonke; besifudula silawulwa ziinkanuko zesimo sethu esidala, silandela nayiphi na iminqweno neengcinga zethu. Njengamntu wonke ke okuloo meko besiphantsi kwengqumbo kaThixo.)XK0ngokuya naniziphethe ngendlela yeli hlabathi. Naniphantsi komtyholi, umphathi wamagunya asesibhakabhakeni noweempembelelo ezilawula abo bangamthobeliyo uThixo.;W s0Benifudula nifile emoyeni ngenxa yeemposiso nokona,cV A0Ibandla ke lingumzimba kaKrestu, liphuphuma bubukho bakhe lowo uphuphuma ubukho bukaThixo.tU c0Izinto zonke uThixo uzibeke phantsi kolawulo lukaKrestu, waza wammisela wayintloko yezinto zonke ebandleni.RT 0Ngenxa yobo bukhosi wongamele lonke ulawulo, negunya, nawo onke amandla nobukhosi. Ubukhosi bakhe bungaphezu kwawo onke amawonga obungangamsha nawo onke amagama anokukhankanywa kweli lizwe nakwelizayo.HS  0wavusa ngawo uKrestu ekufeni, waza wamthwesa ubukhosi ezulwini.bR ?0nikuve ukongama kwawo amandla akhe ngakuthi, thina bathembele kuye. La mandla ikwangalawaQ 30Ndiyamcela ukuba anikhanyisele nibe nokuqonda, khon' ukuze nilazi ithemba anibizele kulo, niziqonde iintsikelelo ezingaka ezililifa lemilowo yakhe,P }0Ndiyamcela uThixo weNkosi yethu uYesu Krestu, uSosidima, ukuba aniphe uMoya wobulumko, anityhilele uThixo, ukuze nimazi.SO !0andiphezi ukumbulela uThixo ngenxa yenu, xa ndinikhumbulayo emthandazweni. N 0Ngenxa yezi zinto ke, ndakuba ndivile ngokholo eninalo kuYesu iNkosi yethu, nangendlela eniluthanda ngayo lonke usapho lukaThixo,&M G0Lo Moya ke usisiqinisekiso selifa lethu esiya kulifumana lakufika ixesha lenkululeko yemilowo yakhe, ukuze kubongwe kudunyiswe isidima nesithozela sikaThixo!-L U0 Nani ke, nimanywe noKrestu nje, nizivile iindaba ezimnandi, ezichaza ngenyaniso yosindiso, nazamkela. Ke ngoko uThixo waniphawula ngoMoya oyiNgcwele owathenjiswayo.K 0 Kuba kaloku yintando yakhe ukuba kuthi ngenxa yethu, thina sathembela kuKrestu kuqala, kuvakaliswe indumiso yesidima sakhe.J 70 Ngenene sifumene isabelo selifa lethu ngokumanywa noKrestu. UThixo owenza zonke izinto ngokwezigqibo necebo lakhe wasinyulela elo lifa kwantlandlolo.I }0 Eli cebo lithwasisa ukufezekiswa kwamaxesha ngenjongo yokubandakanya kuKrestu zonke izinto, ezisezulwini nezisemhlabeni.]H 50 Kaloku kwakholeka kuThixo ukusityhilela icebo lakhe athande ukulifezekisa ngoKrestu.-G W0asenzele sona uThixo ngokusazelelela.XF +0Sikhululwe sazixolelwa izono zethu ngegazi likaKrestu. Siyaphuphuma kuthi isisaiE M0Ngoko ke masimdumise uThixo ngenxa yesisa sakhe esisodwa asenzele sona ngoNyana wakhe oyintanda!kD Q0UThixo akuba ethandile wagqiba kwangaphambili ukuba asenze oonyana bakhe ncakasana ngoYesu Krestu.C 0UThixo wasinyula ngoKrestu kwangaphambi kokusekwa kwehlabathi, ukuze sibe ngabantu bakhe abangenasiphako ngenxa yothando.B  0Makabongwe uThixo, uYise weNkosi yethu uYesu Krestu osibabale ngazo zonke izipho zoMoya zasezulwini, sakuba simanywe noKrestu.aA =0Ndithi: Wanga uThixo uBawo wethu, neNkosi uYesu Krestu, anganenzela isisa, aniphe uxolo.@ 0Mna Pawulos, *umthunywa kaKrestu Yesu ngokuthanda kukaThixo, ndibhalela abantu bakaThixo [abahlala e-Efese,]abakholwayo kuYesu Krestu.P?&Ubabalo lweNkosi yethu uYesu Krestu malube nani nonke, mawethu. *Amen.>{&Ndiphetha ngelithi: Mandingaphindi ndikhathazwe mntu, kuba iziva ezisemzimbeni wam zixela ukuba ndisisicaka sikaKrestu.=&Nabani na ohamba ngalo mgaqo ndimnqwenelela uxolo nenceba, kunye nalo lonke usapho lukaThixo – nguSirayeli omtsha ke lowo.l<Q&Nokuba umntu walukile, nokuba akalukanga, akunamsebenzi. Into ebalulekileyo kukuba yindalo entsha.;+&Kodwa mna, mandingaqhayisi nganto ingenguwo umnqamlezo weNkosi yethu uYesu Krestu; kuba ngalo mnqamlezo ihlabathi lifile kum, nam ndifile kulo.":=& Kuba nkqu nabo balukayo abawuthobeli ncam umthetho; bafuna nje ukuba naluke ukuze baqhayise ngento yokuba nilenzile isiko – eliyinto nje yangaphandle!69e& Ngabo baqhayisa ngezinto zembonakalo yangaphandle, abo baninyanzela ngokwaluka. Into abayifunayo kuphela kukuzama ukuphepha ukutshutshiswa ngenxa yomnqamlezo kaYesu Krestu.I8 & Niyawabona la magama makhulu? Kubhala mna ngoku, ngesandla sam.~7u& Ngoko ke masisebenzele ukulungelwa komntu wonke, ngalo lonke ixesha esinethuba ngalo, ngokukodwa usapho lwamakholwa.`69& Masingadinwa ke kukwenza okulungileyo. Kuba xa sizingisa, lode lifike ixesha lokuvuna.B5}&Ukuba uhlwayela imbewu yesimo esidala, uya kuvuna ilahleko esa ekufeni; ukuba uhlwayela imbewu yesimo esitsha phantsi koMoya kaThixo, uya kuvuna indyebo esa kobona bomi bungenasiphelo.o4W&Ningazikhohlisi! UThixo akanakwenziwa isidenge ngumntu. Umntu uya kuvuna kanye loo nto ayihlwayeleyo. 3&Nawuphi na umntu ophantsi kwengqeqesho yelizwi likaThixo, umelwe kukwabelana nalowo umfundisayo ngeento zonke ezilungileyo anazo.H2 &Kaloku wonke umntu unomthwalo wakhe ekufuneka awuthwale yedwa.?1w&Umntu ngamnye makazivavanye ngokwakhe isimilo sakhe; andule ke azikhangele umngangatho akuwo ngokuzithelekisa yena siqu, nendawo afanele ukuba kuyo. Makangazilinganisi nomnye umntu.c0?&Ukuba umntu uzicingela ukuba ubhetele, abe engento kodwa, uzikhohlisa nje ngokwakhe lowo.N/&Thwalisanani ubunzima; xa nenjenjalo ke nithobela umyalelo kaKrestu.*. O&Mawethu, ukuba kukho mntu nimbhaqe esona, nina balawulwa nguMoya mfakeni endleleni; kodwa loo nto niyenze ngobulali, nizilumkele nina ziqu, hleze nani nilingeke.6-g&Masingazigwagwisi, sicaphukisana, simonelana.E,&Ukuba ke sidla ubomi ngoMoya kaThixo, masilawulwe nguye ke.g+G&Abo ke bamanywe noKrestu uYesu basibhangisile isimo esidala kunye neminqweno neenkanuko zaso.L*&ubulali, nokuzeyisa. Awukho ke umthetho ochasa izinto ezinjengezi.h)I&Nazi ke zona iziqhamo zoMoya: luthando, novuyo, noxolo; umonde, ububele, ukulunga, nentembeko;N(&umona, ubunxila, nokuthanda iziyolo, njalo-njalo. Nangoku ke ndiyanilumkisa, njengoko besenditshilo ngaphambili, ukuba abo benza izinto ezinjengezi, soze babuxhamle ubuncwane bokulawulwa nguThixo.q'[&unqulo-zithixo, nobugqwirha; ubutshaba, imbambano, ubukhwele, iphuku, ukubawa, amayelenqe, nezahlukano;j&M&Ke zona izinto ezibangwa sisimo esidala zicace mhlophe; nazi: ukurheletya, ukungcola, nobuhenyu;F%&Kodwa ke ukuba nikhokelwa nguMoya, anikho phantsi komthetho.T$!&Kaloku ezo zinto zinxamnye nezifunwa nguMoya, ukanti nezifunwa nguMoya zinxamnye nezinqwenelwa sisimo esidala. Zizombini zichasene ngohlobo lokuba ningabi nako ukuzenza izinto enisukuba nifuna ukuzenza.#}&Nantsi ke into endithetha yona kuni: Ukuba nikhokelwa nguMoya kaThixo, aniyi kuzenza izinto ezinqwenelwa sisimo esidala.T"!&Kodwa ke ukuba niyalwa niqwengane, lumkani hleze nitshabalalisane kuphele.!&Kaloku umthetho xa uwonke ushwankathelwa ngomyalelo omnye othi: “Mthande ummelwane wakho kanye ngale ndlela uzithanda ngayo nawe.”. U& Nina, mawethu, nibizelwe enkululekweni. Kodwa ke inkululeko yenu mayingabi lokroba lokuba nilawulwe sisimo esidala. Ndaweni yaloo nto khonzanani niqhutywa luthando.c?& Akwaba abo baniqunga-qungayo bebeya kusele beyihamba yonke loo ndlela, bazisike ngokwabo.>u& Mna ke, mawethu, ngaba ndisatshutshiselwa ntoni ukuba ndisashumayela ukuba ulwaluko luyimfuneko? Ukuba ibiyinyaniso loo nto, ukushumayela kwam umnqamlezo ngekungesiso isikhubekiso.+O& Ukumanyana kwethu eNkosini kundenza ndinithembe ukuba aniyi kuhamba naluvo lulolunye. Naye loo mntu uniqunga-qungayo, nokuba ungubani na, uya kohlwaywa nguThixo.G& Kaloku bathi: “Igwele elincinci liyinyusa yonke intlama.”3a&Loo nto ayenziwanga nguThixo lo unibizayo.q[&Naniqhuba kakuhle kangaka nje! Ngubani ke ngoku oniyekisileyo ukuyithobela inyaniso? Uniqhathe kanjani?zm&Kuba xa simanyene noKrestu, ukwaluka nokungaluki akubalulekanga, into ebalulekileyo lukholo olucaciswa luthando.eC&Thina ke ngamandla oMoya asebenza ngokholo sinethemba, saye silindele ukulungiswa nguThixo.{o&Ukuba nifuna ukwamkeleka kuThixo ngokuthobela umthetho, nizahlukanisile noKrestu; ningaphandle kwesisa sikaThixo.pY&Ndiyaphinda ndilumkisa wonke umntu ovuma ukwaluka ukuba uyanyanzeleka ukuba awuthobele wonke umthetho.&Phulaphulani! Mna Pawulos ndithi kuni: Ukuba nithi ulwaluko luyimfuneko, loo nto ithetha ukuba uKrestu akaloncedo kuni mpela. -&UKrestu wasikhulula ukuze sibe ngabantu abakhululekileyo mpela! Ngoko ke yimani ngxishi ningahexi, ningavumi ukuphindela kwidyokhwe yobukhoboka.~u&Ke thina, mawethu, asingobantwana besicakazana esilikhoboka, singabomfazi wekhaya, oko kukuthi singabakhululekileyo.;o&Kodwa ke zithini iziBhalo? Zithi: “Sikhuphele ngaphandle isicakazana esilikhoboka kunye nonyana waso; kaloku unyana wesicakazana makangalidli ilifa nonyana womfazi wekhaya.” &Ngelo xesha unyana owazalwa ngendlela eqhelekileyo wamtshutshisa unyana owazalwa ngamandla oMoya kaThixo;kusenjalo ke nangoku.&Nina ke ngoku, mawethu, ningabantwana bakaThixo ngenxa yesithembiso, kanye njengokuba noIsake wayengumntwana wesithembiso.G&Kuba *iziBhalo zithi: “Vuya, wena ludlolwazana! Memelela ngemincili, wena ungazange wayiva inimba! Kuba umfazi owalahlwa yindoda woba nabantwana abaninzi kunalowo uhlala nendoda yakhe.”O&Eyasezulwini yona iJerusalem ezayo ikhululekile, yaye ingumama wethu. &UHagare ufuzisela intaba yeSinayi kwelama-Arabhu, ekwafanekisa le dolophu yaseJerusalem ikhoyo ngoku, esebukhobokeni nabemi bayo bonke.# ?&Ngumfanekiso nje lo: aba bafazi babini bafuzisela iminqophiso emibini; omnye (uHagare ukutsho) uvela entabeni yeSinayi, obantwana bazalelwa ebukhobokeni. +&Lo nyana wesicakazana yena wazalwa ngendlela azalwa ngayo wonke umntu, kodwa yena unyana womfazi wekhaya wazalwa ngenxa yesithembiso sikaThixo. &Umthetho uthi uAbraham wayenoonyana ababini; omnye wayengunyana wesicakazana esilikhoboka, omnye engunyana womfazi wekhaya.n U&Mandikhe ndibuze kwabo bafuna ukuba phantsi *komthetho kaMosis: Aniyiva na into ethethwa ngumthetho?&Andinqweni ngako ukunga ndingalapho kuni ngoku, khon' ukuze nive kwangelizwi eli lam ixhala endinalo; kaloku ndiyanoyikisela.'G&Bantwana bam endibathandayo, ndiyaphinda ndiva intlungu kwakhona ngenxa yenu, kanye oku komfazi osikwa yinimba. Ndophumla sakwakheka isimilo sikaKrestu kuni.&Kuyinto entle ukuzixhamla komntu ngeenjongo ezilungileyo – ubunyaniso baloo nto buhlala buhleli nokuba andikho mna phakathi kwenu.?w&Aba bantu ndithetha ngabo bangathi banikhathalele, kanti ke iinjongo zabo azintle konke. Kuphela into abayifunayo kukunahlukanisa nam, khon' ukuze nibe ngamaphuth' ahlathi-nye nabo.G&Ngaba kukuthetha kwam inyaniso oku kundenze ndalutshaba kuni?/&Naninemincili kangaka nje! Konakele phi ngoku? Nam ngokwam ndiyangqina ndithi: Ukuba kwakunokwenzeka, ngenanikrolonqe nawenu amehlo nawanika mna.c?&Kodwa zange nindicekise okanye nindibukule, nangona ndandikwimeko enkenenkene kangako. Koko nandamkela ngendlela enaniya kusamkela ngayo isithunywa sikaThixo; nandamkela ngendlela enaniya kumamkela ngayo uYesu Krestu.q[& Niyazi ukuba ndandingenampilo ukuqala kwam ukushumayela iindaba ezimnandi apha kuni; kaloku ndandigula.c?& Ndiyanibongoza, mawethu, yibani njengam; kaloku nam ndikwanjengani. Zange nindone nganto.N& Ndisuka ndibe nexhala, hleze kuthi kanti ndifané ndabulaleka ngani.N~& Ngoku senihlonipha iintsuku, neenyanga, namaxesha, neminyaka ethile!6}e& Kodwa ngoku nimaziyo uThixo – gxebe, ngoku naziwayo nguThixo – kutheni ukuba niphindele kwezo zithethe zingento, ziphuthileyo? Ngani ukuba niphinde nizikhobokise ngazo?[|/&Mandulo, ngokuya naningamazi uThixo, nanibopheleleke kwizinto ezingenguye uThixo.x{i&Ngoko ke anisezizo izicaka, koko ningoonyana. Ukuba ke ngoko ningoonyana bakhe, uThixo uya kunenza iindlamafa.z&Ukubonakalisa ukuba ningoonyana bakhe, uThixo unambese ngoMoya woNyana wakhe. Lowo ke ngulo Moya nidanduluka ngaye nithi: “Tata.”Wy'&ukuze ahlangule abo baphantsi komthetho, size thina sibe ngoonyana bakaThixo.x)&Kodwa ke lithe lakuzaliseka ixesha, uThixo wamthumela uNyana wakhe. Weza ngokuzalwa ngumntu obhinqileyo, wazalelwa phantsi *komthetho kaMosis,Jw &Nathi ke ngokuya besingekakhuli besiphantsi kwezithethe zabantu.[v/&Uyagcinwa alungiselelwe yonke imicimbi yakhe kude kufike ixesha elimiswe nguyise.u &Lo mcimbi makhe ndiwubeke ngolu hlobo: Unyana oyindlamafa uphathwa njengesicaka lo gama aselula, nakuba zonke izinto zizezakhe.jtM&Ukuba ke ningabakaKrestu ningabazukulwana baka-Abraham. Ngoko ke niziindlalifa ngokwesithembiso.s'&KuKrestu akusekho mJuda nantlanga, akusekho khoboka namntu ukhululekileyo, ndoda nabhinqa. Ninonke ningumntu omnye ngokumanywa noYesu Krestu.Qr&Nonke nina babhaptiziweyo nimanywe noKrestu; ngoko ke nambethe uKrestu.Nq&Lukholo ke olunenze nangoonyana bakaThixo ngokumanywa noYesu Krestu.Wp'&Xa selifikile ke ixesha lokholo, akusekho mfuneko yakuba sigcinwe ngumthetho.joM&Ngoko ke umthetho wawusigcine lo gama angekafiki uKrestu, ukuze sigwetyelwe ngokukholwa kuThixo.an;&Ngokuya lwalungekafiki ukholo sasingamabanjwa omthetho, silindiswe ukutyhileka kokholo.8mi&Kodwa ke *iziBhalo ngokwazo zithi ihlabathi liphela lilawulwa sisono. Ngale ndlela ke isithembiso sifumaneka ngokholo kuYesu Krestu, futhi ke sizuzwa ngâbo bakholwayo bodwa.Il &Ngaba ke le nto ithetha ukuba umthetho uchasene nezithembiso zikaThixo? Hayi khona, soze! Kaloku ukuba wawumiselwe umthetho onako ukubadlisa ubomi abantu, ngewawubenze bangamalungisa kuThixo.^k5&Kodwa ke unozakuzaku akafuneki nganto xa umntu emnye qha; kambe ke yena uThixo mnye.Tj!&Yaye iyintoni ke injongo yomthetho? Wona wahlonyelelwa ukuze ucacise isigqitho, lo gama angekafiki umzukulwana ka-Abraham esasenzelwe yena isithembiso. Umthetho wanikelwa zizithunywa, kukho unozakuzaku.%iC&Kaloku, ukuba ngaba ilifa lixhomekeke emthethweni, loo nto ithetha ukuba alizuzwa ngokwesithembiso, ibe ke kodwa uAbraham walinikwa nguThixo ngesithembiso.Qh&Xa nditshoyo ke ndithi umnqophiso ogqitywe nguThixo awunakujikwa ngumthetho ofike emva kwamakhulu amane anamashumi amathathu eminyaka ukho umnqophiso, ungenako nokusitshitshisa isithembiso sikaThixo.{go&Ngoku ke uThixo wênza izithembiso kuAbraham nakumzukulwana wakhe. *IziBhalo azitsho kuAbraham ukuthi “kwinzala yakho,” ngokungathi zithetha ngabantu abaninzi, kodwa zithi “kumzukulwana wakho,” zithetha ngomntu omnye qha, onguKrestu.f}&Mawethu, makhe ndininike umzekelo oqhelekileyo. Xa kukho umnqophiso ogqityiweyo akukho bani unokuwujika okanye awongeze.=es&Yonke le nto yayijonge ekubeni intsikelelo eyathenjiswa uAbraham nguThixo ize igqithiselwe kwiintlanga nguKrestu, khon' ukuze thina simamkele ngokholo uMoya owathenjiswa nguThixo.Jd & Kodwa ke uKrestu wasikhulula ekuqalekisweni okuza ngomthetho, ngokuthi yena aqalekiswe endaweni yethu. Kaloku zithi iziBhalo: “Uqalekisiwe nguThixo nabani na obulawa ngokuxhonywa emthini!”c+& Kambe ke wona umthetho awuthethi nto ngokholo. Koko, njengoko neziBhalo zisitsho: “Lowo uzalisekisa zonke iindawo zomthetho wophila ngawo.”/bW& Kuyaqondakala ke ukuba akukho mntu ugwetyelwa nguThixo ngenxa yomthetho; kuba zithi iziBhalo: “Uya kudla ubomi lowo wenziwe ilungisa nguThixo ngenxa yokukholwa.”Aa{& Kanti ke abo bakholose ngokuthobela umthetho baqalekisiwe. Kaloku iziBhalo zithi: “Uqalekisiwe nguThixo lowo ungakuzondeleliyo ukuzithobela zonke iindawo ezisencwadini yomthetho!”`& Wakholwa ke uAbraham, waza uThixo wamthamsanqelisa. Ngokunjalo ke bonke abakholwayo banenxaxheba kwintsikelelo ka-Abraham.U_#&IziBhalo zona kwangaphambili zakuphawula ukuba uThixo wozenza amalungisa iintlanga ngokukholwa. Zazivakalisa iindaba ezimnandi kuAbraham zisithi: “Ngawe uya kuzithamsanqelisa zonke iintlanga uThixo.”R^&Nize niqaphele ke ukuba ngâbo bakholwayo abayinzala ka-Abraham ngenene. ] &Kunjengoko *iziBhalo zitshoyo ngoAbraham ukuthi yena wakholwa kuThixo, waza ke uThixo wamenza ilungisa ngenxa yokukholwa kwakhe.O\&Kanene, ngaba uThixo waninika uMoya waza wenza nemiqondiso phakathi kwenu, ngenxa yokuba nina nanithobela umthetho? Okanye ezo zinto wazenza ngenxa yokuba nina nazivayo nazamkela iindaba ezimnandi?d[A&Ngaba izigigaba ezinjengezi naba nazo zafumana zabakho? Ngenene azizange zifane zehle nje!Z&Ningathini ukungabi nangqondo kangaka! Njengokuba naqala ngamandla oMoya kaThixo nje, ngaba ngoku senifuna ukugqibezela ngawenu amandla?(YI&Khanindiphe nje le ndawo: Ngaba uMoya kaThixo namamkela ngenxa yokuba nenze okufunwa ngumthetho, okanye kwakungenxa yokuba naziva nazamkela iindaba ezimnandi?X /&MaGalatindini, nitheni, aninangqondo? Nibulewe phi ninje nje nje? Nina aba kanye nanisenzelwa inkcazelo ecacileyo ngokufa kukaYesu emnqamlezweni!,WQ&Andifekethi ngesisa sikaThixo; kuba, ukuba umntu ebenokuba lilungisa phambi koThixo ngenxa yokugcina umthetho, loo nto ibiya kuthetha ukuba wafumana wafa uKrestu.?Vw&ngoko ke ayisendim ophilayo, nguKrestu ophilayo kum. Ubomi ke endibudlayo ngoku ndimanywe noNyana kaThixo, ndibudla ngokholo kulowo wandithandayo, wabuncama obakhe ubomi ngenxa yam.U%&Kaloku ndafa kuwo umthetho – ndibulawa kwangawo amabango omthetho – ukuze ndiphilele uThixo. Ndibethelelwe emnqamlezweni kunye noKrestu,kTO&Ukuba ndiyaphinda ndiyivuse imikhwa endahlukanáyo nayo ndiyazicacisa ukuba ndim isaphulamthetho.2S]&Ukuba ke thina sizamela ukwenziwa amalungisa nguThixo ngokumanywa noKrestu, sisafumaneka sisenza isono, ngaba loo nto ithetha ukuthi uKrestu uhambisana nesono? Nakanye!uRc&Kodwa siyazi ukuba umntu akenziwa abe lilungisa nguThixo ngenxa yokuba esenza okufunwa *ngumthetho kaMosis; kuphela kungokuzinikela kuYesu Krestu. Ke nathi samvuma uKrestu uYesu ukuze uThixo asenze amalungisa ngenxa yokuzinikela kwethu kuye, ingekuba senza okufunwa ngumthetho. Kaloku akukho bani wenziwa ilungisa nguThixo ngenxa yokubambelela kwakhe emthethweni.XQ)&Ewe kambe, singawo amaJuda emveli, asizizo iintlanga ezingaboni, ngabula nina.? y&Emva kwexesha ndaya kwimimandla yaseSiriya naseKiliki.3> c&Ndithetha inyaniso; andixoki; uThixo uyazi!P= &Akukho mthunywa wumbi ndambonayo ngaphandle kukaYakobi umntakwabeNkosi.v< g&EJerusalem ndaya emva kweminyaka emithathu, ndinomnqweno wokwazana noPetros; ndahlala naye ke iiveki zambini.; /&andabi saya nokuya naseJerusalem *kubathunywa abadala kunam emsebenzini, koko ndasuka ndaya ngqo kwelama-Arabhu. Emva koko ke ndabuyela eDamasko.s: a&ukumbonakalisa uNyana wakhe kum, ukuze ndishumayele iindaba zakhe ezintlangeni, andabi sabuza nto mntwini,9 {&Kodwa uThixo wandinyula ndingekazalwa, wandibiza ngenxa yesisa sakhe ukuba ndimsebenzele. Kuthe ke kwakukholeka kuThixoq8 ]&Kwezonqulo ndandigalawele kuneentanga zam ezininzi. Ndandibalasele ngenzondelelo kwizithethe zamanyange.L7 & Ndiyacinga ukuba senivile ngobomi bam ngokuya ndandingekaguquki ekulandeleni izithethe zonqulo lwamaJuda. Okuya ndandilitshutshisa ngokungenanceba ibandla likaThixo, ndifunzele ukulitshabalalisa. "~~}{}C||4|{[{zz+yykyxxMwww(vuumttssQs!rr%qfqpp_oo@nnBmlllkKjj`ii|ih`gg-fvfee2d{dccc baa ``__^t]]\d\X[[YZZGYYYOXXIWQVVUUT{SSzS"RR)QQWPP`OONMM>LyLCKKUJJ\III*HHFGGEFEEdDDJCC.BAA@>@ ?G>>4==C<<6;; :S99M8k877p66544w33312B1100DF'T \  b u v ]9ORUz"_7DYiyo le nto ndimthumela kuni nje, ndifuna aze kunixelela ngempilo yethu, anivuselele.|qDUmwethu oyintanda, uTikiko okholekileyo, umncedi nogxa wam emsebenzini weNkosi, uza kunibalisela ngemeko yam apha.q[DIncoko yenu mayisoloko imnandi, inika umdla. Fundani ukucebisana kakuhle nomntu ngamnye enidibana naye.q[DYilumkeleni indlela eniziphatha ngayo phambi kwabo bangakholwayo, nilisebenzise kakuhle ithuba eninalo.b=DZe nindithandazele ukuze ndiyithethe icace le mfihlelo, njengoko ndimelwe kukwenjenjalo.4aDNam nindikhumbule emthandazweni, ukuze uThixo andivulele ithuba lokushumayela, ndivakalise udaba olungoKrestu obelukade lungaziwa mntu. Ndikhonkxiwe nje kaloku yiloo nto.@{DZingisani ukuthandaza, niphaphile, ninombulelo kuThixo.z oDNina basemagunyeni, izicaka zenu ziphatheni kakuhle, ngobulungisa. Ze nikhumbule ukuba nani nineNkosi esezulwini.{oDKodwa yena umenzi wobubi uya kuvuzwa ngokwemisebenzi yakhe emibi; kuba uThixo ugweba wonke ubani engakhethi buso.|qDZe nikhumbule ukuba iNkosi iya kunivuza ngelifa eligcinele abantu bayo. Kaloku uKrestu yeyona Nkosi nikhonza yona.f EDNayiphi na into eniyenzayo yenzeni ngomxhelo ngokungathi niyenzela iNkosi, aniyenzeli bantu.U #DNina zicaka, bathobeleni abaphathi benu balapha emhlabeni kuzo zonke izinto. Thembekani emsebenzini naxa ningajongwanga; ewe, sebenzani ngokungathi nikhonza iNkosi ngenkqu, ningajonge kunconywa ngabantu.F DBazali, nina musani ukubacaphukisa abantwana bade bakruquke.a ;DBantwana, bathobeleni abazali benu maxa onke, kuba yeyona nto iyikholisayo iNkosi leyo.D DNina madoda, bathandeni abafazi benu, ningabi ngqwabalala.hIDNina makhosikazi, bathobeleni ngokuzinikela abayeni benu, kuba yimfanelo yenu yobuKrestu leyo.DNantoni na ke eniyenzayo, nokuba niyathetha, nokuba niyenza, yenzeleni egameni leNkosi uYesu, nibulela uThixo uYise ngayo.B}DMaluhlale ngokupheleleyo ezintliziyweni zenu udaba lukaKrestu. Fundisanani, niyalane ngobulali. Culani iindumiso, nihlabele amaculo, nivuma iingoma zoMoya, nibulela uThixo ngentliziyo.*MDUxolo eniluphiwa nguKrestu malube lulo olugweba iintliziyo zenu, kuba uThixo wanibizela kolu xolo ukuze nibe ngamalungu omzimba omnye. Phuphumani ke ngumbulelo.q[DNgaphezu kwazo zonke ezi zinto yongezani uthando, lona lubopha izinto zonke zibe yimbumba egqibeleleyo.taD Nyamezelanani, nixolelane. Ukuba omnye ukhalazela omnye xolelanani kwanjengokuba nayo iNkosi yanixolelayo.!;D Ningabantu bakaThixo abanyuliweyo abathandiweyo nina, abakhe ngenkqu. Ngoko ke nxibani ezifanele abakhe: inceba, ububele, ukuthobeka, ubulali, nomonde.7gD Apho ke akusekho mahluko phakathi komGrike nomJuda, owalukileyo nongalukanga, abangaphucukanga nabaphantsi, ikhoboka nokhululekileyo; kuba uKrestu uyinto yonke, ekubo bonke.D Kaloku ngoku nambethe isimo esitsha, athe chu kuhle ukusihlaziya uThixo, ukuze sifuze yena mdali waso, nokuze nani nimazi ngokupheleleyo.:oD Ngoku nisilahlileyo isimo esidala sanukuxokisana.n~UDKodwa ke ngoku zilumleni kuzo zonke ezi zinto: ingqumbo, iphuku, ububi, ukuthuka, nokuthetha krwada.D}DNani ke ngokuyâ naningekaguquki naniziphethe ngolu hlobo.3|aDIzimilo ezinje zizondwa yingqumbo kaThixo.{'DNgoko ke yitshitshiseni iphele kuni imikhwa yeli hlabathi: ukurheletya, ukungcola, ukutshiseka, iinkanuko, nokunyoluka okukwalunqulo-zithixo.lzQDUKrestu bubomi benu; ngoko ke, akubonakaliswa yena, nani niya kubonakala ningoomaqhuzu kunye naye.PyDKaloku nafa; ngoko ke ubomi benu busafihlakele kunye noKrestu kuThixo.Wx'DIingqondo zenu zimiliseleni kwizinto zaphezulu, kungabi kwizinto zalo mhlaba. w DNjengoko kaloku navuswa kunye noKrestu, yibani nomdla kwizinto zasezulwini, apho akhoyo uKrestu, ehleli kwiwonga alinikwe nguThixo.'vGDOkunene le nkqubo yokuzenza ngcwele, nokuzicinezela, kunye nokungcungcuthekisa umzimba, ibonakala ngathi inobulumko, kodwa iyoyiswa kukulwa inkanuko yemvelo.iuKDXa zizonke ezi zinto ziyonakala zakuba zisetyenzisiwe. Injalo ke imithetho neemfundiso zabantu.PtD“Sanukuyiphatha le, sanukuyingcamla leya, enye sanukuyichukumisa”?Us#DKaloku nafa kunye noKrestu, nakhululeka ekulawulweni ziimpembelelo zeli phakade. Ngani ke ukuba niziphathe ngokwabantu beli phakade? Kutheni ukuba nibe ngoothoba-sikutyele, niphulaphula nje xa kusithiwa:r-DBaphuncukile kwintloko enguKrestu. Kanti ke umzimba namalungu nemisipha unxibelelana nentloko ukuze wondleke ubambene, ukhule ngendlela kaThixo.Xq)DMusani ke ukuqhathwa ngabantu abazenza bhetele, beqhayisa ngemibono nangentobeko ethile, benqula izithunywa zezulu. Abantu abanjalo bafumana bezingca nje, bebambelele ezintweni ezibonakalayo zengqondo yabo.Wp'DEzi zinto zazisisithunzi nje sento eyayilindelekile – inkqu yayo nguKrestu. oDNgoko ke makungabikho bani unixoxisayo ngento emaniyitye, okanye niyisele, nangemisitho yokuthwasa kwenyanga *neyoMhla wokuPhumla.znmDUboyisile oomagunya nooziphathamandla, wabenza intlekisa esidlangalaleni, bekumngcelele wabathinjwa aboyisiweyo.m)DUsicime mpela isityholo setyala lethu lokwaphula imiqathango yomthetho. Incwadi leyo yesityholo uyisuse kwaphela, wayibethelela emnqamlezweni.l)D Nangona nanifile ngenxa yeziphoso zenu, nto leyo icaciswa kukungaluki kwenu, uThixo univuse kunye noKrestu, waza wazixolela zonke izono zethu.)kKD Kaloku ekubhaptizweni kwenu nangcwatywa kunye naye, kwangokunjalo navuswa kunye naye ngokuzinikela kumandla kaThixo asebenzayo, yena wamvusayo uKrestu ekufeni.j#D Nakuba nimanyene naye naluswe ngolwaluko olungelulo olwabantu nje, kodwa olulolukaKrestu: lona kukukhululwa komntu kwigunya lesimo esidala.~iuD yaye ke nimanywe naye nje, niphiwe ubomi obupheleleyo. Kaloku yena yintloko: liphantsi kwakhe lonke igunya namandla.Th!D Kuba kaloku ubume bobomi bukaThixo bukho ngokupheleleyo kuKrestu ongumntu;/gWDZilumkeleni, ningathatheki iingqondo yimilavuzo engaphethe nto, engasekelwanga ngoKrestu, esekelwe ngezithethe neemfundiso zabantu, nangamagunya alawula ehlabathini.fyDIingcambu zenu mazendele, nakheke kuye, nomelele ngokomelela elukholweni njengoko nafundiswayo, niphuphume ngumbulelo.Ue#DNgoko ke, njengoko namamkelayo uKrestu Yesu iNkosi, hlalani nimanyene naye.d-DNakuba ndingekho siqu apho, ndikho kodwa ngomoya, ndaye ndivuya kuba ndiyiphawule indlela enimi ngxishi ngayo, ningagungqi ekukholweni kuKrestu.cDNdinixelela le nto nje, ndifuna ze ningalahlekiswa bani ngeentetho ezilahlekisayo, nokokuba zivakala kakuhle kangakanani na.;bqDNguye uvimba wendyebo kaThixo yobulumko nokuqonda.1a[DNdifuna bahlale bomelele, bemanyene ngothando, ukuze bafikelele ekuqinisekeni ngokupheleleyo ngengqondo, beyiqiqa imfihlelo kaThixo. Loo mfihlelo ke nguKrestu ngenkqu.` }DNdifuna niyazi indlela endabulaleka nzima ngayo ngenxa yenu nabantu baseLawodike, kwanabo bangazanga bandibona ngamehlo.j_ ODNdibila ndisoma ukufeza olu xanduva, ndisebenza ngamandla endiwaphiwa nguKrestu ongaphakathi kum.0^ [DNgoko ke sishumayela uKrestu eluntwini. Silumkisa sifundise wonke ubani ngamava esinawo, khon' ukuze sibanikele kuThixo bonke ngabanye befezekile ngokumanywa noKrestu.a] =DYinjongo yakhe uThixo ukuyazisa kubantu bakhe le mfihlelo ixabiseke kunene, iqaqambileyo, ayilungiselele uluntu luphela. Yiyo le ke loo mfihlelo: uKrestu ungaphakathi kuni, ulithemba lewonga eniya kulifumana kuThixo.|\ sDNdivakalisa loo mfihlelo yafihlwa mandulo kwizizukulwana ngezizukulwana. Kodwa ke ngoku ityhilwe kubantu bakaThixo.%[ EDNdenziwe umlungiseleli webandla nguThixo ondinike olu xanduva ukuba ndiluthwale ngenxa yenu. Luxanduva lodaba lwakhe ekufuneke ndiluvakalise ngokupheleleyo.aZ =DKuyandonwabisa ukuhlupheka kwam ngenxa yenu. Kuba ngale ndlela ndithatha inxaxheba ngalo mzimba wam ubuthathaka ngokuzibandakanya neentlungu ezisilindeleyo zikaKrestu, ngenxa yomzimba wakhe, ibandla lakhe ke ukutsho.{Y qDNani ke yithini ngcembe elukholweni, nimi ngxishi phezu kwesiseko senu, ningagungqiswa nto kwithemba eninalo ngenxa yeendaba ezimnandi. Zezi ndaba kanye ke uThixo andithume ukuba ndizivakalise, ezi zishunyayezwa uwonke-wonke phantsi kwelanga.2X _DKodwa ngoku uThixo udale ubuhlobo phakathi kwakhe nani ngokuphalala kwegazi likaKrestu, ukuze anisondeze ningabantu abanyuliweyo, ningenasiphako, nimsulwa phambi kwakhe.W }DBenifudula ninxaxhile, kungekho buhlobo phakathi kwenu noThixo, ngenxa yemikhwa emibi enaniyenza, niyicinga nokuyicinga.0V [DYena ngulowo uThixo azixolelanise ngaye nehlabathi liphela; ewe, ngokuphalala kwegazi lakhe emnqamlezweni wazixolelanisa naye zonke izinto ezisezulwini nezisemhlabeni.2U aDUThixo uthandile ukuba aphuphume ubuThixo. T DIntloko yomzimba olibandla lakhe ikwanguye. Nguye ulibo, owokuqala ukuvuswa ekufeni, khon' ukuze yena abe sisiqalo ezintweni zonke.aS =DIinto zonke zingekabikho, yena wayekho kade. Nto zonke ziyondelelana zilungelelane kuye.ZR /DIinto zonke zadalwa ngaye, ezulwini nasemhlabeni, ezibonakalayo nezingabonakaliyo. Zonke zivela kuye: ooziphathamandla namatshawe, oozilawuli noomagunya. UThixo walidala ngaye elidalela yena ihlabathi liphela.XQ +DUKrestu yimbonakalo kaThixo ongabanokaliyo; ingqalo nentloko yayo yonke indalo.8P mDlo sifumene kuye inkululeko nokuxolelwa kwezono.cO AD Wasihlangula egunyeni lobumnyama, waza wasifudusela ekulawulweni nguNyana wakhe oyintanda,`N ;D Bulelani kuBawo onenze nakufanela ukuba nenxaxheba kwilifa labantu bakhe ebuqaqawulini.kM QD Wanga anganomeleza ngamandla akhe agqitha ukuqonda, ukuze nibe nako ukunyamezela ninomonde novuyo.XL +D Ngoko ke niya kuba nako ukuziphatha ngendlela ethandekayo eNkosini, niyikholise ngeendlela zonke. Xa kunjalo ke ubomi benu buya kuqhama ziintlobo-ntlobo zemisebenzi elungileyo, nani nikhule ekumazini uThixo.=K uD Ngenxa yeso sizathu ke, ukususela mhla seva ngani, asiphezi ukunithandazela. Siyamcela uThixo ukuba aniphe ukuyazi intando yakhe, nibe nabo bonke ubulumko nokuqonda okuvela kuMoya.9J oDNathi ke usibalisele ngothando aniphe lona uMoya.pI [DLe nto nayiva ngoEpafra, umncedisi wethu othandekayo, osisicaka esithembekileyo sikaKrestu ngenxa yenu.:H oDOlu daba luvakala elizweni liphela, luvelisa iziqhamo, lunwenwe kanye ngale ndlela lenze ngayo naphakathi kwenu ukususela mhla neva naziqonda njengoko zinjalo izibele zikaThixo.kG QDEwe, siyayibulela loo nto ngenxa yedinga eninalo kwaThixo, enaqala ukuva ngalo ngodaba lwenyaniso.iF MDoko sevayo ngokukholwa nokuzinikela kwenu kuKrestu Yesu, nangokuluthanda kwenu usapho lukaThixo.kE QDAsinilibali emithandazweni yethu, singalibali nokumbulela uThixo uYise weNkosi yethu uYesu Krestu,D 3DNdibhalela usapho lukaThixo, amawethu athembekileyo aseKolose, amanyene noKrestu. Ndithi: Ngamana uThixo uBawo wethu wanenzela isisa, aniphe uxolo.gC KDKubhala mna Pawulos, *umthunywa kaYesu owamiselwa ngentando kaThixo, ndikunye nomwethu uTimoti.9Bm:Ubabalo lweNkosi uYesu Krestu malube nani nonke.KA:nalo lonke usapho lukaThixo, ingakumbi abo bebhotwe *likaKhesare.y@k:Ndibulisa kusapho lonke lukaThixo olumanywe noKrestu Yesu. Bayabulisa nabo abantu bakaThixo abalapha kunye nam,J? :Makadunyiswe uThixo uBawo wethu ngonaphakade kanaphakade! *Amen.m>S:Yaye uThixo wam wonibonelela kuzo zonke iintswelo zenu ngendyikityha yendyebo yakhe ekuKrestu Yesu.Q=:Ngoku sendifumene le mpahla ifike noEpafrodito, akukho nto ndingenayo. Nindixhase nangaphezu kokuba bendilindele. Ndiyifanisa nedini elivumba limnandi,umbingelelo owamkelekileyo nowanelisayo kuThixo.p<Y:Asikuko nokuba ndincwase ukuba nindikhongoze izipho, nto nje ndijonge ukuba ibe nini abafumana inzuzo.G;:Naxa ndandiseTesalonika naphinda-phinda ukundithumela uncedo.j:M:Yayinini nodwa kakade enandincedayo, bantu baseFilipi, njengoko nani nisazi. Kuwo onke amabandla ethu nini kuphela enanijongene neendleko kunye nengenelo yam kwamhla ndaqalisa ukuhambisa iindaba ezimnandi, ndisuka eMakedoni.M9:Ngxatsho ke, intle into eniyenzileyo ngokundixhasa ezingxakini zam.U8#: Ndinako ukumelana nayo nayiphi na imeko ngenxa yamandla alowo undomelezayo.7': Ndiyazana nokuswela, kanti ke futhi ndikuqhelile ukuba nento yonke. Ndiwaqhelile amahlandinyuka obomi: intlutha nendlala, ubutyebi nokuswela.j6M: Xa nditshoyo ke andikhalazeli kuswela. Kaloku mna ndafunda ukwanela nakuyiphi na imeko endikuyo./5W: Ndimanyene neNkosi, yaye ndivuya gqitha kuba emva kwethuba elingaka kuphinde kwabalasela ukundikhathalela kwenu. Phofu kakade nanindikhathalele, koko niswele ithuba.u4c: Zenzeni zonke izinto enazivayo nezo nazibonela kum, amazwi kwanezenzo. Ke uThixo onika uxolo uya kuba nani.^35:Mandiphethe ngelithi, mawethu, hlalani nicinga ngezinto eziyinyaniso nezindilekileyo nazo zonke izinto ezilungileyo nezinyulu, zonke ezithandekayo nezinesidima, nangezinto ezintle ngokupheleleyo kwanezincomekayo.w2g:Ke lona uxolo lukaThixo olungaphaya kokuqonda luya kuzalusa iintliziyo neengcinga zenu ningahlukani noKrestu.e1C:Sanukuba naxhala; kodwa iintswelo zenu ziseni kuThixo ngomthandazo, nimbongoze ninombulelo.60g:Bazeleleleni bonke abantu. INkosi isemnyango.T/!:Ngoko ke, nimanywe neNkosi nje, yonwabani! Ewe, ndiyaphinda ndithi vuyani!].3:Ewe, nawe mlingane wam, ndiyakubongoza ukuba uwalamle la makhosikazi, kuba nawo aba nenxaxheba kwimizamo yam yokuhambisa iindaba ezimnandi, enoKlemente nabanye oogxa bam abamagama abhaliweyo kumqulu wabaphilayo.c-?:UYodiya benoSintike ndibacela ndibacenga-cenga ukuba babe moya mnye ebudlelaneni beNkosi., /:Ewe ke, mawethu, zihlobo zam ezithandekayo, andisanikhumbuli ngako! Kaloku niluvuyo nesithsaba sam; ngoko ke, bathandwa, zingisani njengabeNkosi.2+]:Yena uya kuyiguqula le meko yethu iphuthileyo, ayifanise neyakhe enobungangamsha, esebenzisa kwaloo mandla awasebenzisayo xa afaka zonke izinto phantsi kolawulo lwakhe.*:Kanti ke thina ikomkhulu lethu lisezulwini, apho silindele ngolangazelelo ukuba uya kuvela khona uMsindisi wethu, iNkosi uYesu Krestu.):Bafunzele entshabalalweni. Bona uThixo wabo sisisu sabo. Ihlazo labo baqhayisa ngalo. Iingqondo zabo bazimilisele ezintweni zalo mhlaba.(:Njengoko ndasoloko ndinixelela, ngoku nditsho ndisenzinyembezini, ukuba baninzi abazimilo zibenza babe ziintshaba zomnqamlezo kaKrestu.s'_:Mawethu, manyanani ekulinganiseni mna. Mna ndingumzekelo kuni; ngoko ke bagqaleni abo bahambo injengeyam.W&':Kodwa ke ukuziphatha kwethu makulungelelane nalo mgangatho sesifikelele kuwo.%:Sonke ke thina bafikeleleyo kulo mgangatho masibe nale njongo. Kambe, ukuba bakho kuni abaneembono ezizezinye, uThixo uya kubatyhilela.e$C:ndixhinele entanjeni, ukuze ndilizuze ibhaso laphezulu asifunza kulo uThixo ngoYesu Krestu.%#C: Hayi, mawethu, andizibaleli ekuthini sendizuzile, nto nje nantsi into endiyenzayo: ndithi ndizilibala izinto esezigqithile, nditsazele kwezo zingaphambili,="s: Asikuko nokuba ndithi sendiphumelele, okanye sendigqibelele, nto nje ndihlala ndixhinele phambili, ndizabalazela ukuba kubekho lutho ndiluzuzayo, kuba nam ndazuzwa nguKrestu Yesu.1!]: ndinethemba lokuba nam ndovuswa ekufeni.A {: Inye kuphela ke into endiyifunayo: kukwazana noKrestu, ndize nam ndiweve ukusebenza kwawo amandla okuvuka kwakhe, ndibe nenxaxheba kwiimbandezelo zakhe, ndimanywe naye ekufeni kwakhe,.U: Kaloku ndimanywe naye, ndingenabulungisa ndizifumanele bona ngokugcina kwam umthetho. Ndimanywe noKrestu nje, ndenziwe ilungisa nguThixo ngenxa yokukholwa kuKrestu.:Phofu asizizo zodwa, koko yonke into ndiyithatha njengelahleko mpela, kuba zonke izinto zigqithwa kude lee yinzuzo yokwazana noYesu Krestu iNkosi yam. Ndalahla yonke into ngenxa yakhe. Into yonke ndiyithatha njengomgquba ngenxa yokufuna ukuzuza uKrestu.gG:Kodwa zonke ezo zinto ndandisithi ziyinzuzo, ngoku ndizithatha njengelahleko ngenxa kaKrestu.S:ndada ndalitshutshisa ibandla. Ndandingabekwa bala ekuwugcineni umthetho.@y:Mna ndaluswa ndineentsuku ezisibhozo ndizelwe. NdingumSirayeli wesizwe sakwaBhenjamin ngokomlibo, umHebhere nozwane. Ndandingoweqela *labaFarasi ekugcineni *umthetho,ndinenzondelelo,zm:Nam ngokwam bendingaqhayisayo ngezi zinto. Ukuba kukho bani uqhayisa ngembonakalo, mna ndingaqhayisa ngaphezulu:':Ábaluke ngenene sithi, thina bamnqula ngoMoya uThixo, thina baqhayiya labo linguKrestu Yesu, thina singaqhayisiyo ngento eyenziwe emzimbeni. :Zilumkeleni ezo zinja, nemikhwa yazo emibi. Balumkeleni abo banimele ngokutsheca imizimba – soze ndithi lulwaluko loo nto yabo.) M:Ndiphetha ngelithi ke, mawethu, yanga iNkosi inganipha uvuyo. Akundixhamli konke ukuphinda ndibhale izinto ebekhe ndazibhala ngaphambili; iya kuninceda loo nto.5:kuba yena obakhe ubomi uphantse ukwahlukana nabo ngenxa yemicimbi kaKrestu, ebubeke esichengeni ukuze andincede apho beningenakundinceda khona nina.~u:Mamkeleni ke ngezandla ezingenamkhinkqi ebudlelaneni eninabo neNkosi. Bonke abantu abanjengaye nje benzeleni imbeko,{o:Ngenxa yaloo nto ke ndikungxamele ngakumbi ukumthumela, ukuze nivuye kwakhona nakumbona, nam ndiphumle elusizini.:Kambe wayegulela ukungabikho, kodwa uThixo wamenzela inceba, nam wandivela ngokundikhulula kusizi olungaphezu kolu ndinalo.V%:Ubesoloko enikhumbula gqitha, yaye uva intw' embi kuba nivile ukuba ubegula.oW:Ndiyabona ukuba uwethu uEpafrodito, ongumncedisi nogxa wam, enanimthumele kum, mandimthumele kwakuni.W':ndaye ndinethemba lokuba emandleni eNkosi nam ngokwam ndiza kuza kungekudala.`9:Ndiza kumthuma kuni ke kamsinya, ndakuba ndiyiqondile imeko yokuhamba kwezinto ngakum;':UTimoti yena nimazi kakuhle. Niyazi ukuba wayesoloko ejikeleza kunye nam ekuhambiseni iindaba ezimnandi, kanye oku konyana ethene nca noyise.Y +:Bonke abanye aba baxakeke zizinto zabo, bengayinanze nganto ekaKrestu imicimbi.\ 1:Kaloku uTimoti lo kuphela komntu ozimvo zinjengezam; yaye unomdla ngokwenene kuni.  :INkosi ivuma, ndinethemba lokuba kwakamsinya ndoba nako ukumthuma kuni uTimoti, khon' ukuze ndihlaziyeke ziindaba ezivela kuni.2 _:Kwakhona ndithi vuyani, nam nindonwabise.@ y:Kodwa nokuba kutheni ndingavuya, nokuba igazi lam lingade liphalazwe njengomnikelo ngenxa yokholo lwenu – kholo olo lulidini enilinikela kuThixo. Ndiyavuya, kunjalonje nani vuyani.0Y:nibanika iindaba zobomi. Xa nenjenjalo ke, noba libhongo lam ngaloo Mini kaKrestu, kuba kaloku kobonakala ukuba andifumananga ndabulaleka elugqatsweni nasemsebenzini.C:niziphathe nyulu ningenagxeke, njengosapho lukaThixo olungabekwa bala phakathi kwabantu abakhohlakeleyo beli phakade. Khanyani phakathi kwabo njengeenkwenkwezi zikhanya esibhakabhakeni,W':Yonke into enimelwe kukuyenza yenzeni ngaphandle kokukhalaza nokuxambulisana,pY: Kuba kaloku nguThixo ngokwakhe oninika amandla okuzimisela nokusebenza, ukuze nithobele injongo yakhe.Q: Nani ke, zihlobo zam, njengoko nihlala nimthobela uThixo xa ndilapho, nangoku ke kubaluleke ngakumbi ukuba nimthobele nokuba ndikude. Lufezekiseni usindiso enilunikwe nguThixo, ninembeko nentlonipho.ve: bathi bebonke bavume bengafihlisi ukuba uYesu Krestu yiNkosi, bebonakalisa ubungangamsha bukaThixo onguBawo.yk: ukuze bonke abaphilayo, ezulwini, emhlabeni, naphantsi komhlaba, bagobe amadolo benika imbeko kwigama likaYesu;uc: Kungoko ke athe uThixo wamphakamisa kakhulu, wamthi jize ngelona gama lingaphezu kwawo onke amanye amagama,U#:wazambesa intobeko, ntobeko leyo yamsa ekufeni – ukufa kwasemnqamlezweni.wg:Ndaweni yaloo nto waziqongqotha ubuyena, wathatha isimo sesicaka, waba ngumntu ncakasana. Engumntu ebantwini,z~m:Nakuba ubume bakhe babunguThixo ngenkqu, ukulingana noThixo akakubawelanga kangangokude afune ukusunduzana naye.T}!:Njengoko nimanywe noYesu Krestu izimvo zenu mazifane nezakhe; kuba kaloku:f|E:Izinto abanomdla kuzo abanye zixabiseni nazo, ningakhathaleli izinto eninomdla kuzo kuphela.{:Musani ukusunduzana. Izinto sanukuzenza ngokuzigwagwisa nangokuqhayisa. Ndaweni yaloo nto zithobeni, nibaphakamise kunani abanye abantu.z:ngoko ke ndaneliseni nindivuyise ngokuba nibe banye ngezimvo nangothando, nibanye ngengqondo, nizamela ukuba nibe yimbumba yamanyama.y !:Njengoko kobu bomi bethu, simanywe noKrestu, kukho inkuthazo, kukho nokuvuseleleka kothando, nokudlelana koMoya, kukho nobubele novelwano,lx S:Nina nam sisedabini elinye. Nakha nandibona ndikulo, futhi ikwaleli nivayo ukuba nangoku ndisekulo.w ':Kuba kaloku ilungelo lenu njengabamanywe noKrestu alipheleli ekukholweni kuye kuphela, koko lifikelela nasekubeni nive ubunzima ngenxa yakhe.v /:Musani ukoyikiswa ziintshaba zenu. Loo nto iya kuzenza ziqonde ukuba ziya kwantshabalalo, nina niya elusindisweni, ibe ke uloyiso luvela kuThixo.su a:Ngoko ke ziphatheni ngendlela engqinelana neendaba ezingoKrestu. Nokuba ndizile ndanibona, okanye ndiyeva nje ngani, mandive ukuba nimi ngxishi moyeni mnye, ninenjongo enye yokuncedisana, nisilwela ukuthotyelwa kweendaba ezingoKrestu.dt C:Xa ndiphinde ndafika ke apho kuni noba nebhongo ngakumbi ngoYesu Krestu ngenxa yobukho bam.s -:Ngale yona into ndiqinisekile, futhi ndiyazi ukuba ndisaza kuphila. Ndisaza kuhlala ndinincede, niqhubele phambili, lukhule uvuyo nokholo lwenu.Fr :Kodwa ngenxa yenu kubalulekile ngaphezulu ukuba ndidle ubomi.[q 1:Ndixakiwe. Ndiyakulangazelela ukufuduka ndiye kuKrestu, nto leyo ibhetele kakhulu.Kp :Kodwa ke ukuba ukudla kwam ubomi kululutho, ndingakhetha ndithini?Wo ):Kambe ke, ukudla ubomi, kum kukuthobela uKrestu. Ukufa ke kona kuzisa lukhulu.2n _:Umnqweno nethemba lam kukuba ndinganikezeli, kodwa ngamaxesha onke, ingakumbi ngoku, ndikhuthale, ukuze ubume bam bonke bunike isidima kuKrestu, ndiphila okanye ndifile.`m ;:Kaloku ndiyazi ukuba ngemithandazo yenu, nangoncedo loMoya kaYesu Krestu ndiya kusinda.l ':Akukhathaliseki! Nokuba bamshumayela ngomoya ombi okanye benyanisekile, oko nje eshunyayelwa uKrestu, ndiyavuya mna, ndaye ke ndisaya kuvuya.k  :&j G:Abo ke baqhutywa luthando, kuba bayazi ukuba uThixo undiphathise umsebenzi wokukhusela udaba olungoKrestu. Kodwa abanye aba bona uKrestu abamshumayeli benyanisekile, koko bamshumayela ngomoya wokuzigwagwisa, becinga ukuba bangandivusela inkathazo engaphezulu ngoku ndibanjiweyo kakade.ki Q:Kanti ke abanye uKrestu bamshumayela ngomona nangolunya, bambi ke bona bamshumayela ngomoya omhle.rh _:Loo nto ke ibangela ukuba amakholwa ayithembe iNkosi, athathe unyawo ukulishumayela oku ilizwi likaThixo.!g =: Ngenxa yaloo nto ke bonke abalindi bebhotwe, kunye nabo bonke abanye abalapha, bayazi ukuba ndisentolongweni nje kungenxa yokuba ndisisicaka sikaKrestu. f : Ndifuna nazi, mawethu, ukuba izinto ezandihlelayo zanceda ekuziqhubeleni phambili, endaweni yokuzidodobalisa, iindaba ezingoKrestu.je O: ubomi benu buqhelezela sisidima esinokuveliswa nguKrestu kuphela, ukuze uThixo abongwe adunyiswe.td c: ukuze nibe nokukwazi ukuzicalu-calula izinto. Xa kunjalo ke iMini kaKrestu yofika ningenasiphako, nimsulwa,xc k: Umthandazo wam kukuba ze niye nikhula ngokukhula eluthandweni naselwazini oluphangaleleyo, nibe nombono onzulu,tb c:UThixo uyazi ukuba ndinyanisile xa ndithi ndinilangazelela kanye ngale ndlela uKrestu anilangazelela ngayo.va g:Nina kum nihlala nisenyongweni; yiyo ke le nto ndinyanzelekile ukuba ndinithathe ngolu hlobo. Kaloku nani niyixhamle inyhweba endiyinikwe nguThixo, ngoku kanye ndisentolongweni, naxa iindaba ezingoKrestu ndizilwelayo ndizimela kananjalo.` :Yaye ndiqinisekile ngale ndawo yokuba lo msebenzi mhle awuqalileyo uThixo kuni, uya kude awuqabelise ngeMini kaKrestu uYesu.~_ w:ngenxa yendlela enasebenzisana ngayo nam kwamhla-mnene kumsebenzi wam wokuhambisa iindaba ezimnandi, kude kube ngoku.K^ :Naxa ndinikhumbulayo emthandazweni, ndinithandazela nonke ngovuyo,:] q:Ndisoloko ndimbulela qho uThixo wam xa ndinicinga.^\ 7:Sithi: Wanga uThixo uBawo wethu neNkosi uYesu Krestu anganenzela isisa, aniphe uxolo.2[ a:Kubhala mna Pawulos kunye noTimoti, izicaka zikaKrestu. Sibhalela usapho lukaThixo olumanywe noKrestu, lungabemi eFilipi, ndawonye nabakhokeli bebandla kunye nabancedisi.tZa0Lwanga ubabalo lukaThixo lungahlala kubo bonke abayithanda ngothando olungatshitshiyo iNkosi uYesu Krestu.aY;0Wanga uThixo uYise neNkosi uYesu Krestu angawapha uxolo nothando nokholo onke amawethu.cX?0Yiyo ke le nto ndimthuma kuni: ndenzele ukuba anazise ngayo yonke imeko yam, anivuselele.2W]0Njengoko kuyimfanelo ukuba nive ngemeko nempilo yam, uTikiko uya kunazisa ngazo zonke ezo ndaba. Yena nguwethu othandekayo, isicaka esithembekileyo emsebenzini weNkosi.V 0Mna ndingunozakuzaku obanjiweyo ngenxa yazo. Ndithandazeleni ukuze ndithethe ngesibindi, njengoko kufuneka ndenjenjalo kakade.!U;0Nam ndithandazeleni, ukuze uThixo andiphe udaba xa ndithethayo, ndibe nesibindi sokuyivakalisa injongo yakhe eyayifihlakele, ndixela iindaba ezimnandi.4Ta0Zinikeleni ngokupheleleyo ekuthandazeni. Thandazani maxa onke niqhutywa nguMoya. Ngesi sizathu ke hlalani nithe qwa, ningancami, nisoloko nibathandazela abantu bakaThixo._S70Entloko thwalani usindiso. Phathani ilizwi likaThixo libe likrele enilinikwa nguMoya.{Ro0Ngamaxesha onke ukukholwa makube likhaka lenu; ngokholo noba nako ukuzicima zonke iintolo ezivuthayo zikaSathana.aQ;0Ezinyaweni nxibani inkuthalo yokuhlala nichophele ukuvakalisa iindaba ezimnandi zoxolo.`P90Ngoko ke hlalani niqulile. Bhinqani ngenyaniso; ninxibe ubulungisa ukukhusela isifuba.O}0 Ngoko ke xhobani ngezikrweqe zikaThixo, ukuze nibe nako ukuxhathisa xa kunyembelekile, nize nifeze konke nimile ngxishi.5Nc0 Kuba kweli dabi lethu asilwi nabantu, kodwa silwa nemimoya ekhohlakeleyo esesibhakabhakeni, izilawuli, nabasemagunyeni, kunye nemimoya engcolileyo yeli phakade lobumnyama.wMg0 Nxibani sonke isikrweqe eninokusifumana kuThixo, ukuze nibe nako ukumelana nabo bonke ubuqhokolo bukaSathana.`L90 Elokuphetha ndithi njengokuba nimanywe neNkosi nje, yomelelani nincedwa ngamandla ayo.ZK-0 Nani baphathi yenzani kwangokunjalo ngokubhekiselele kwizicaka zenu. Yekani ukusoloko nizigrogrisa. Khumbulani ukuba nina kwakunye nezicaka zenu ningabeNkosi enye esezulwini, egweba wonke umntu ingenamkhethe.{Jo0Ze nikhumbule ukuba umntu ngamnye uya kuvuzwa yiNkosi ngomsebenzi omhle, nokuba loo mntu sisicaka nokuba akasiso.[I/0Umsebenzi wenu wenzeni ngemincili, ngokungathi niwenzela iNkosi, aniwenzeli mntu.H-0Ningatshakazi nenze izinto ngenjongo yokuzithandekisa ebantwini, koko yenzani ukuthanda kukaThixo ngomxhelo wenu wonke, njengezicaka zikaKrestu.G0Nina zicaka, bathobeleni abaphathi benu balapha emhlabeni, ninentlonipho, niqhutywa kukunyaniseka, ngokungathi nikhonza uKrestu ngenkqu.F0Nina ke, bazali, abantwana musani ukubaphatha gadalala, bade babe nenzondo, koko banikeni ingqeqesho nemiyalo yobuKrestu.HE 0“Uya kuba namathamsanqa, nemihla yakho yolulwe emhlabeni.”QD0“Beka uyihlo nonyoko.” Lo ngumyalelo wokuqala onesithembiso esithi:bC ?0Bantwana, bathobeleni abazali benu nimanywe neNkosi nje, kuba kulunge kanye ukwenjenjalo.:Bm0!Kambe ke ikwasingisele nakuni. Ngoko ke yonke indoda mayimthande umfazi wayo, kanye ngale ndlela izithanda ngayo nayo. Ngokukwanjalo ke wonke umfazi makayihlonele indoda yakhe.WA'0 La mazwi atyhila inyaniso enzulu; ke mna ndithi isingisele kuKrestu nebandla.@10Kunjengoko *neziBhalo zisitsho ukuthi: “Ngoko ke indoda iya kumshiya uyise nonina, imanywe nomfazi wayo, baze abo babini badibane babe banye.”,?S0Kaloku singamalungu omzimba wakhe.)>y0(Akakho umntu ongazithandiyo, endaweni yaloo nto uyazondla azixhase, kanye njengokuba noKrestu elilungiselela ibandla.&=E0Ngoko ke amadoda afanele ukuba nebhongo lokubathanda abafazi bawo, kanye ngale ndlela azithanda ngayo iziqu zawo. Indoda emthandayo umfazi wayo iyazithanda.u<c0khon' ukuze azithathele lona liyinzwakazi, linyulu, lingenasici, lingenabala nakushwabana nasinye isiphako.o;W0Le nto uyenze ukuze libe libango lakhe ibandla. Ulicocile walihlamba ngamanzi ngamandla elizwi lakhe, :0Nina madoda, bathandeni abafazi benu, kanye ngale ndlela alithande ngayo uKrestu ibandla, waza wanikela ngobomi bakhe ngenxa yalo.90Ngoko ke abafazi mabawathobele ngokupheleleyo amadoda abo, kanye ngale ndlela ibandla lizinikele ngayo ekuthobeleni uKrestu.8-0Kaloku indoda iyintloko yomfazi, kanye njengokuba noKrestu eyintloko yebandla. Ke yena uKrestu ukwanguMhlanguli walo ibandla elingumzimba wakhe.p7Y0Nina makhosikazi, bathobeleni ngokuzinikela abayeni benu, kanye ngale ndlela niyithobela ngayo iNkosi.;6q0Thobelanani, niqhutywa kukuba noKrestu nimthobela.n5U0Bulelani uThixo uBawo wethu imihla ngemihla ngenxa yeento zonke, ngegama leNkosi yethu uYesu Krestu.a4;0nincokola ngeendumiso namaculo, neengoma, nivuma iingoma niyidumisa iNkosi ngentliziyo.d3A0Musani ukunxila butywala obunonakalisayo. Ndaweni yaloo nto phuphumani nguMoya oyiNgcwele,M20Musani ukuba zizidenge ke; nina zamani ukuqonda ukuthanda kweNkosi.K10Eli thuba ninalo lisebenziseni kakuhle, kuba akho amaxesha amabi.m0S0Ngoko ke yigqaleni indlela eniziphatha ngayo. Yibani ngabantu abanengqondo; musani ukuba ziziyatha./#0kuba kaloku yonke into ecacileyo isekukhanyeni. Yiyo le nto kuthiwa: “Phaphama, thongorhandini, uvuke ekufeni; uKrestu wokukhanyisela.”I. 0 Kodwa ke xa zisekukhanyeni zonke izinto, ziyacaca into eziyiyo;E-0 Kungaziintloni nokuwathetha amanyundululu abawenza ngasese.",=0 ningazibandakanyi nezinto zobumnyama eziphuthileyo ezenziwa ngabantu. Ndaweni yaloo nto zibhenceni ekukhanyeni ezo zinto, zibonakale icace into eziyiyo..+W0 Zamani ukukuqonda ukuthanda kweNkosi;r*]0 Kaloku apho kukhoyo ukukhanya, kulapho kuntshula khona konke ukulunga, nabo bonke ubulungisa, nenyaniso.)!0Nani benifudula nihleli ebumnyameni. Nithe ke nakuba ngamaKrestu, nasekukhanyeni. Ngoko ke ziphatheni ngokwabantu abaqheleneyo nokukhanya.4(c0Nina ke ningazibandakanyi nabantu abanjalo.'0Ningavumeli bani anikhohlise ngentetho ephuthileyo. Zizinto ezinjalo kanye eziza nengqumbo kaThixo kwabo bangamthobeliyo.O&0Yiqondeni kakuhle into yokuba akukho mntu urheletyayo, nongcolileyo, nosisinyolunyolu, uya kubuxhamla ubuncwane bokulawulwa nguKrestu nanguThixo. Kaloku ukunyoluka yenye indlela yokunqula izithixo.(%I0Izinto ezinjengokuthetha krwada, nokulavuza, neentetho ezingcolileyo, azinto zinifaneleyo konke. Nifanelwe kukuhlala nibulela uThixo nina endaweni yezi zinto.x$i0Nanjengoko nilusapho lukaThixo, makungakhankanywa phakathi kwenu ukurheletya nako konke ukungcola nokunyoluka. 8~~A}}'||l{{^zz?yyxwwvuttbssrtqqpp odnmmmlk5jii=hhEh gfffe:d0ccrcbbaaY`__r_-^^]]]\[[ZZ'YXX>==<<;::B99~9"8c77d766 55C4433H3211A0///.---,++A**K)7(''[&&z%%%7$$6##"F!!!< !)[i[1f=ez:5E d # n ? Y c].k{p8+ QbBonke abantu abaphantsi kwedyokhwe yobucaka mababahloniphe ngokupheleleyo abaphathi babo, ukuze igama likaThixo kunye nemfundiso yobuKrestu zingajongelwa phantsi.bNgokukwanjalo ke nezinto ezintle abazenzayo abantu zinokubonakala. Phofu naxa zingabonakali azinako ukufihlakala kuphele. bAbanye abantu zidlula zingekakhalazelwa izinto ezimbi abazenzayo. Kanti ezabanye zihlala zifihlakele kude kube kudala beqhuba.zmbYeka ukumana usela amanzi odwa; thatha intwana yewayini. Yosilungisa isisu sakho, ungasoloko ukhathazwa yimpilo.b=bUzungafan' ubeke izandla nayiphi na indoda. Zigcine nyulu, ungazidibanisi nasono samntu.bNdiyakuyala phambi koThixo, noYesu Krestu, kunye naphambi kwezithunywa zakhe, ukuba uyigcine le mithetho, ungabi namkhethe.LbAbo bonayo, bangxolise ekuhleni, khon' ukuze nabanye boyike ukona.oWbIsimangalo esenziwa ngomkhokeli uze ungasamkeli ngele kokuba sixhaswa ngamangqina amabini namathathu.~bKaloku zithi *iziBhalo: “Sukuyifaka isicheme inkabi ebhulayo.” Ziphinda kwakhona zithi: “Umsebénzi ufanelwe ngumvuzo wakhe.”}%bAbakhokeli abasebenza kakuhle ekuphatheni ibandla mabawongwe babonelelwe ngokwaneleyo; ngakumbi abo babulaleka ziintshumayelo nakukufundisa..|UbUkuba kukho inkosikazi elikholwa enezizalwana ezingabahlolokazi mayizijonge ngokwayo, ingathwalisi ibandla umthwalo, khon' ukuze libe nako ukujonga abo bangenamntu.O{bKaloku sekukho abanye abahlolokazi abasebekhethe ukulandela uSathana.z+bMna ndicebisa ukuba aba basebatsha abahlolokazi mabatshate, bazale, bahlale emizini yabo, ukuze iintshaba zethu zingafumani kroba lokusinyemba.yb Ngaphandle kwaloo nto baziqhelisa nokuchitha ixesha behamba bejikeleza emizini, bagqibele benolwimi, behamba bethetha ngezinto zabantu.6xgb baze ke babe netyala ngokwaphula isithembiso.wb Abahlolokazi abasebatsha uze ungababhalisi bona. Kaloku kuthi wakubavukela umnqweno bafune ukwenda, bamfulathele uKrestu,av;b bedumile nangemisebenzi emihle: ingqeqesho ebantwaneni, ukuphatha kakuhle iindwendwe emizini yabo, ukuhlamba iinyawo zabantu bakaThixo, ukuvelana nabasezingxakini, nokuzimanya kwiindidi ngeendidi zemisebenzi emihle.u7b Ubhaliso lwabahlolokazi lwenzelwa abo bangaphezu kwamashumi amathandathu eminyaka ubudala. Ngaphezu koko kufuneka babe babenyanisekile emadodeni abo,tbUmntu ongazikhathaleleyo izizalwane zakhe, ingakumbi ezihlala naye, selelulahlile ukholo, ungcole ngaphezu kwabangakholwayo.BsbBaxelele ngezi zinto abahlolokazi, ukuze bangabekwa bala.krObKanti ke umhlolokazi ozinikezele eziyolweni nasebumnandini, sewafayo naxa ngathi uhleli nje yena. qbKodwa umfazi ongumhlolokazi nene-nene ongenabani, ithemba lakhe ulibeke kuThixo. Uthandaza ubusuku nemini ecela uncedo lukaThixo.,pQbUkuba umhlolokazi unabantwana okanye abazukulwana mabafunde ukwenza iimfanelo zabo ekhaya kuqala, baze ngokwenjenjalo babuyekeze abazali babo, bamkholise noThixo.@o{bBahlonele abahlolokazi; ndithetha abahlolokazi ngenene.^n5babafazi abadala njengonyoko. Phakathi kwabafazana ziphathe nyulu njengakoodade wenu.m bUngaze uthethe rhabaxa nomntu omdala kunawe. Thetha naye ngokungathi uthetha noyihlo. Abafana abanganeno kuwe bathathe njengabaninawe,"l=bYinyamekele into oyenzayo, uyinyamekele nemfundiso yakho. Yithi rhoqo uyigcine le miyalelo, ukuze ngokwenjenjalo usinde, usindise nabo bakuphulaphulayo.]k3bZetyise ezi ndawo, ungene nzulu kuzo, ukuze icace kuye wonke ubani inkqubela yakho. j bUze ungadlali ngesipho sikaThixo osifumene ngenxa yamazwi awodwa âvela kuThixo xa wawubekwa izandla ngamadoda amakhulu ebandla.Oib Hlala ubafundela *iziBhalo, ushumayela, ufundisa, ndide ndifike apho.-hSb Musa ukuvuma ukudelwa ngabantu ngenxa yokuba usemncinci. Yiba ngumzekelo kuwo onke amakholwa, ngentetho yakho, ngokuziphatha, ngothando, ngentembeko, nangobunyulu. 'bKuqala, ndiqononondisa ndisithi: izicelo, imithandazo, izikhungo, nemibulelo,= bPhakathi kwabo ndingabalula uHimeniyo noAlesandire, esendide ndabanikela kuSathana, ukuze baqeqeshwe bakuyeke ukunyelisa.< buxhobe ngokholo nangesazela esihlambulukileyo. Ngokudela isazela, abanye abantu balutyumza okweselwa elinamasi ukholo lwabo.#; AbLo myalelo ndiwunika wena, Timoti, nyana wam, ngokwamazwi awodwa âvela kuThixo ethethwa ngawe mandulo. Ngoko ke loo mazwi makabe sisixhobo sakho edabini,%: EbKuye uKumkani ongunaphakade, yena ongagugiyo, ongabonwayo, uThixo yedwa – kuye makubekho isidima nobungangamela kude kube ngunaphakade kanaphakade! *Amen.9 bKodwa kungenxa yesi sizathu kanye ukuba uThixo andenzele inceba, ukuze umonde kaKrestu Yesu ubonakale ngokupheleleyo ngam. Undibizile, nangona ndingobalaseleyo nje umoni, ukuze ndibe ngumzekelo kubo bonke abasaza kukholwa kuye bafumane obona bomi bungenasiphelo.8 bNanga amazwi athembekileyo, afanele ukwamkelwa: UKrestu Yesu weza emhlabeni ukuze asindise aboni; ndingobalaseleyo ke mna.j7 ObNgesisa sayo iNkosi yandibabala, yandipha ukholo nothando, esizifumana ngokumanywa noKrestu Yesu. 6 ;b Undalathile nangona ndandimngcikiva, ndimtshutshisa, ndimthuka. UThixo waba nenceba kum, kuba ndandingakholwa; ngoko ke ndandingayazi into endiyenzayo.$5 Cb Ndiyambulela uKrestu Yesu iNkosi yam, ngokundinika amandla okuwenza umsebenzi wam. Ndiyambulela kuba endibone ndifanelekile ukuba ndimiselwe ukumsebenzela.4 -b Loo mfundiso ke ifumaneka kwezi ndaba zimnandi ndazinikelwayo ukuba ndizivakalise – uncuthu lweendaba zikaThixo onobungangamsha omakadunyiswe.3 'b nabarheletyayo, abalalana befana ngobuni, abaqweqwedisi, amaxoki, nabafunga bexoka, naye nabani na owenza into echasene nemfundiso yokwenene._2 9b Masikhumbule ke kodwa ukuba umthetho awenzelwa bantu balungileyo. Umthetho wenzelwa izaphula-mthetho, nezikrelemnqa, abangcolileyo, nabonayo, abanganquliyo, nabakhohlakeleyo, abo babulala ooyise noonina, izigwinta,W1 )bSiyazi ke ukuba umthetho ulungile, ukuba usetyenziswa ngendlela efanelekileyo.0 bBazenza abafundisi bomthetho, kanti abawaqondi amazwi abawasebenzisayo, ngokukwanjalo nakuloo mibandela bathetha ngayo bangoozwi-lakhe.]/ 5bAbanye abantu bathe ngokuswela ezi mpawu balahleka. Beyela kwiingxoxo ezilambathayo..  bInjongo yalo myalelo kukuvuselela uthando oluphuma kwintliziyo enyulu, nesazela esihlambulukileyo, kwanokholo olungazenzisiyo.3- abYitsho bahlukane neentsomi, nemilibo yokuzalwa engaphele ndawo. Kaloku ezi zinto zikhuthaza iingxoxo ezingayi ndawo. Azikwazi ukulichaza icebo likaThixo elaziwa ngokholo., +bNjengoko ndakuyalelayo ukuya kwam eMakedoni, nceda uhlale apho e-Efese. Kaloku kukho abantu abaneemfundiso zolahlekiso apho, ngoko ke banqande.#+ AbNdibhalela uTimoti, unyana wam wenene ngokwaselukholweni. Ndithi: Kuwe makulawule isisa, inceba, noxolo oluvela kuThixo uBawo, noKrestu Yesu iNkosi yethu.{* sbKubhala mna Pawulos *umthunywa kaYesu Krestu ngokugunyaziswa nguThixo uMsindisi wethu, noKrestu Yesu ithemba lethu.?)yXUbabalo lweNkosi yethu uYesu Krestu malube nani nonke.P(XNdibhala ngesam isandla. Nasi ke isandla sam: Ndiyabulisa mna Pawulos.}'sXNgamana iNkosi, ekuvela kuyo yonke inzolo, ingamana inipha uxolo njalo-njalo, ngeendlela zonke. INkosi mayibe nani.i&KXAnditsho phofu ukuba nimthathe njengotshaba. Hayi, ze nimcenge nina, nimluleke njengomntakwenu.4%aXKungenzeka kubekho othe kanti uyayidela le miyalelo yale ncwadi. Ukuba ke kuthe kanti kunjalo, mqapheleni loo mntu, nimbukule phakathi kwenu, ade asidanele isimilo sakhe.L$X Nina ke kodwa, zihlobo zam, maze ningadinwa kukwenza okulungileyo.s#_X Bonke ke abo ndibayala egameni leNkosi uYesu Krestu, ndisithi mabaziphathe kakuhle, basebenze, bazixhase.""=X Le ntetho ndiyenziswa kukuba ndive ukuba abanye kuni bahlala ngokungakhathali. Akukho nto bayenzayo ngaphandle nje kokuzifaka kwimicimbi yabanye abantu.L!X Kaloku ndandithe kuni: “Umntu olinqenerha makangaphiwa kutya.”_ 7X Ewe, bendinalo ilungelo lokuyifumana kuni inkxaso, koko ndithande ukuninika umzekelo.XBendingenanto ndiyifumana nje mahala, ndingayisebenzelanga. Bendisebenza nzima ubusuku nemini, endaweni yokuba ndibe ngumthwalo kuni.gGXNazi mhlophe ukuba nina nimelwe kukuhamba ekhondweni lam. Mna bendingavilaphi phakathi kwenu.:mXNdiyaniyala, mawethu, ngegunya legama leNkosi uYesu Krestu, ukuba nizikhwebule nakubani othi ulikholwa abe engenwe ngumkhwa wokungakhathali, nakulowo uyidelayo imfundiso yethu.X)XNgamana yanithundeza iNkosi, nimthande uThixo, nibe nenyameko efuze ekaKrestu.^5XNdinithembile, nimanywe neNkosi nje, ukuba nohlala nisenza izinto endiniyalele zona.^5XIthembekile yona kambe iNkosi. Yonikhusela inigcine kuhlaselo lwendoda enobuqhokolo.XNam nindithandazele ukuze ndihlangulwe kubantu abakhohlakeleyo abanobuqhokolo. Kaloku asingabo bonke abantu abalwamkelayo udaba lweNkosi.B XNdiphetha ngelithi ke, mawethu, sithandazeleni, khon' ukuze ilizwi lodaba lweNkosi likhawuleze ukunwenwa kuzo zonke iindawo, nokuze linikwe imbeko nanjengoko kwaba njalo phakathi kwenu.s_Xwanga angaziphuphumisa iintliziyo zenu ngenkuthalo, anomeleze ukuze nenze, nithethe, izinto ezilungileyo.XYanga iNkosi yethu uYesu Krestu ngenkqu noThixo uBawo wethu, owasithandayo, ngesisa sakhe wasinika ukukhuthala nethemba eliyokozelayo,`9XNgoko ke, mawethu, yimani ningahexi kwizithethe esanifundisa zona ngomlomo nangeeleta. XUThixo wanibiza ngeendaba ezimnandi esazishumayelayo kuni; wanibiza ukuze nifumane isabelo kubuqaqawuli beNkosi yethu uYesu Krestu.X)X Sifanele ukuba simbulele uThixo singaphezi ngenxa yenu, mawethu athandiweyo yiNkosi. Kuba kaloku uThixo waninyula kwasekuqaleni ukuze nisindiswe ngokwenziwa nyulu nguMoya wakhe, nangokukholwa kuyo inyaniso.oWX Ngenxa yale nto ke bonke abangayamkelanga inyaniso, abasuke bavuyela ukuxhamla isono, baya kugwetywa.X)X Ngoko ke uThixo ubayekele ngolahlekiso olusebenza kubo, ukuze bamkele ubuxoki.J X kubekho zonke iintlobo zolahlekiso ezinokwenziwa bububi kwabo baya kwantshabalalo. Ewe, baya kutshabalala, kuba kaloku bona abalwamkelanga uthando lukaKrestu nenyaniso yakhe, ukuze basindiswe. X Ukufika kwalo mchasi-mthetho ngumsebenzi kaSathana; yaye uya kuphelekwa yimisebenzi yamandla nemiqondiso nemimangaliso yenkohliso,!;XUya kuthi ke akuvela loo mchasi-mthetho, iNkosi uYesu imbulale ngelizwi layo nje kuphela, imtshabalalise ngobumenyemenye bobungangamsha bokufika kwayo. 7XKuba selekho kambe amandla enkohlakalo asebenza ngokufihlakeleyo. Ewe, asebenza ngokufihlakeleyo okwangoku, elinde ukuba ade emke lowo umbambezeleyo.b =XNgokunjalo nani niyayiqonda into embambileyo ukuba angaveli phambi kwexesha elimisiweyo.S XNgaba senilibele? Kaloku ndandinixelele yonke le nto ngokuya ndandilapho.O XUlolona tshaba kaloku. Yena uya kuziphakamisa achase nantoni na ekuthiwa nguthixo, achase nantoni na enqulwa ngabantu, ade athathe isihlalo endlwini kaThixo, ezigwagwisa ngokuthi unguThixo ngenkqu.d AXSanukuvuma nilahlekiswe mntu. Kaloku loo Mini ayinako ukufika lungakhange lubekho uvukelo-mbuso lokugqibela, andule ke ukucaca umchasi-mthetho, umfo okhohlakeleyo ochasana noThixo, omiselwe intshabalalo, avele elubala.zmXmusani ukuthatheka msinya, okanye nidideke lula ngamarhe athi iMini yeNkosi isemnyango; noba kukho mntu uthi uyixelelwe ezulwini loo nto, okanye uyixelelwe ngomnye umntu, kanti noba ningade nifumane ileta engathi ivela kum isitsho, lumkani._ 9XMayela nokubuya kweNkosi yethu uYesu Krestu, nokuhlangana kwethu nayo: ndiyanibongoza,z oX Ngamana ke ningalidumisa igama leNkosi yethu uYesu, nani niwongwe ngobabalo lukaThixo wethu neNkosi uYesu Krestu.Y -X Yiyo ke le nto ndihlala ndinithandazela. Ndisoloko ndimcela uThixo ukuba anifanelise ubizo lwenu. Wanga anganipha amandla okunqwenela ukwenza okulungileyo, anigqibezelele umsebenzi eniwenze niqhutywa lukholo.& GX Kaloku ngaloo mini iya kuba ize kunikwa imbeko ngabayo, bayinqule bonke abakholwayo. Iya kuba njalo ke nakuni, kuba nani nakholwa ludaba endaniphathela lona.p [X Baya kohlwaywa ngentshabalalo yangonaphakade, basuswe phambi kweNkosi, basikwe kubuncwane bewonga layo. Xnangamadangatye omlilo. Abo bangamvumiyo uThixo yobagweba, kwanabo bangazithobeliyo iindaba ezimnandi zeNkosi yethu uYesu.: oXaze kuni nina nitsala nzima, nakuthi, enze kube hele, kube chosi. Loo nto woyenza mhla ifika iNkosi yethu uYesu Krestu, ivela emazulwini, ingqongwe zizithunywa zayo ezinamandla,Y -XKulunge kanye ukuba uThixo asiphindezelele, abavise iinzingo abo banicinezelayo, 3XYonke ke loo nto ibonakalisa ukuba uThixo ugweba kakuhle. Kaloku ngenxa yezi nkxwaleko nizithweleyo uThixo uya kunenza nikufanele ukulawulwa nguye.S~ !XYiyo loo nto ke nilibhongo lethu esihamba siqhayisa ngalo kwamanye amabandla kaThixo. Kaloku nina ninomonde, nimi ngxishi elukholweni naphantsi kweentshutshiso enikuzo, kwakunye neenzingo enizithweleyo.f} GXKufanelekile ukuba simbulele uThixo ngawo onke amaxesha ngenxa yenu, mawethu. Ewe, kulunge kanye ukuba simbulele ngenxa yokuba ukholo lwenu luya lusanda ngokwanda. Yaye nokuthandana kwenu kuya kukhula ngakumbi nangakumbi.Y| -XNdithi: Wanga uThixo uYise neNkosi uYesu Krestu anganenzela isisa, aniphe uxolo. { XKubhala mna Pawulos, ndikunye noSilas noTimoti. Ndibhalela ibandla likaThixo wethu elimanywe neNkosi uYesu Krestu eliseTesalonika.EzNLwanga ubabalo lweNkosi yethu uYesu Krestu lungahlala nani.PyNNdiyaniyala ngegunya leNkosi ukuba le leta niyifundele onke amakholwa.1x]NWabuliseni ngokwamakholwa onke amawethu.'wINNathi sithandazeleni, mawethu.gNKaloku ekubuyeni kweNkosi yethu uYesu, xa simi phambi kwayo, asinathemba naluvuyo naqhayiya ngaphandle kwenu!y=kNSazama ukuza apho eTesalonika – ewe, kanye mna Pawulos akukanye ndizama – kodwa uSathana uxabile endleleni.<+NThina ke, mawethu, sithe sakuba sahlukene nani okomzuzwana – phofu ngembonakalo, hayi ngeentliziyo – sanxuba sinqwenela ukuphinda sinibone.2;]NNathi asithintela, engafuni sithethe neentlanga sizikhokelele elusindisweni. Ngokwenjenje ke ayizalisile ibhekile yezono zawo. Kungokunje ingqumbo kaThixo iphezu kwawo.:5Nlawo ayibulalayo iNkosi uYesu *nabashumayeli, nathi ngokwethu asigxotha. Lawo ke ngamaJuda angayikhathalelanga intando kaThixo, aziintshaba zoluntu.T9!NNani mawethu, niphatheke ngohlobo awayephatheke ngalo amabandla akwaJuda, abantu bakaThixo abamanywe noYesu Krestu. Nani nitshutshiswa ngamawenu kanye ngalaa ndlela bona babetshutshiswa ngayo ngamaJuda,8yN Nasi esinye isizathu esibanga ukuba ndingaphezi ukumbulela uThixo: nathi sakuba siniphathele udaba lukaThixo, nalwamkela. Analwamkela ngokodaba nje lwabantu, koko nalwamkela njengoko lunjalo, lulilizwi likaThixo elisebenzayo kuni nina nikholwayo. 7N Bendinithundeza nakutyhafa, ndiniluleka, ndiniyala ukuba nihlale ngendlela emanelisayo uThixo onibizela ewongeni kulawulo lwakhe.;6qN Niyazi ukuba bendinjengoyihlo kuni nonke ngabanye.55N Niyangqina nani, nditsho noThixo ngenkqu ulingqina ngendlela ebendihlala ngayo ndikholekile, ndililungisa, ndingabekwa bala phakathi kwenu makholwa.Z4-N Khanikhumbule, mawethu, indlela ebesisebenza nzima ngayo sibulaleka. Besisebenza ubusuku nemini, sisebenzela ukuzixhasa, size singabi ngomthwalo mntwini, lo gama sinishumayezayo ngeendaba ezimnandi zikaThixo."3=NBendinithanda kangangokuba andanelanga nje kukunishumayeza ngeendaba ezimnandi zikaThixo, koko ndazinikela mna siqu ngenxa yenu. Bendinithanda ke khona!25NBendinako kambe ukunisinda ngesithinzi kuba *ndingumthunywa kaKrestu ngenkqu, koko ndisuke ndambuna kuni, ndaba yindlezana ibungezela iintsana zayo.N1NBendingakuhoye nganto ukudunyiswa ngabantu, nditsho nani, nabani na.0NNiyazi kakuhle ukuba bendingankwalambisi ukuthetha nani. UThixo uyazi ukuba ukunyoluka bendingakwambesi ngentetho emnandi.f/ENKoko ndityunjwe nguThixo nje, ndakufanela nokuphathiswa iindaba ezimnandi, ndisuka ndithethe ngezinto eziphathelele kwezo ndaba. Andizicengezeli mntwini, ndizicengezela kuThixo kuphela, yena ohleli ezazi iingcinga zethu..1NEwe kambe, ukushumayela kwam akuzanga kusekelwe ngabuxoki, kungazanga kwaba nazinjongo ziphuthileyo, ndaye ndingazanga ndalinga nakukhohlisa bani._-7NEmva kokuphathwa gadalala sinyeliswa nokunyeliswa eFilipi seza kuluphalaza kuni udaba lweendaba ezimnandi zikaThixo, singafihlisi, singenalo noloyiko, siphiwa amandla nguThixo wethu. Yaba ngumzamo onzimakazi lowo.e, ENNazi ngokwenu, mawethu, ukuba undwendwelo lwethu phakathi kwenu alubanga lilize konke-konke.+ N Nonke nihlala nilindele ukubuya koNyana wakhe ezulwini, lowo wamvusayo ekufeni; ewe uYesu, yena usihlangulayo kuyo yonke ingqumbo ezayo.G*  N Seyingundaba-mlonyeni kubo bonke abantu indlela enasamkela ngayo kutyelelo lwethu. Kanti nokulahla kwenu izithixo niguqukela kuThixo, ukuze nibe zizicaka zoThixo wenene ophilayo, kukwanjalo.^) 7NKuba kaloku udaba lweNkosi lwahlokoma luphuma kuni, alwaya eMakedoni naseAkaya kuphela, koko iindaba zokukholwa kwenu kuThixo zihlwayeleke kuyo yonke indawo, kangangokuba akusekho mfuneko yakuba sichaze nto thina.U( %NNaza ngokwenjenjalo naba ngumzekelo kuwo onke amakholwa eMakedoni naseAkaya.' NNani ngokwenu nalandela ekhondweni lethu neleNkosi. Nangona naniphatheke kabuhlungu, udaba nalwamkela ngovuyo oluvela kuMoya oyiNgcwele.& %NKaloku iindaba ezimnandi endaniphathela zona yayingengomlomo nje qha, koko ndazizisa ngamandla kaMoya oyiNgcwele, ndiqhutywa kukoyiseka bubunyaniso bazo. Niyayazi indlela endandiziphethe ngayo ngokuya ndandilapho phakathi kwenu. Yonke loo nto yayikukulungiselela nina.[% 1NNdiqinisekile, mawethu athandiweyo nguThixo, ukuba uninyulele ukuze nibe ngabakhe.H$  NEwe, andinilibali phambi koThixo onguBawo wethu. Ndikhumbula ukusebenza kwenu niqhutywa lukholo, ukubulaleka kwenu niqhutywa luthando, nomonde wenu ngenxa yethemba lenu eNkosini uYesu Krestu._# 9NNdisoloko ndimbulela uThixo ngenxa yenu nonke, ndinikhumbula njalo emithandazweni yam.)" ONKubhala mna Pawulos, ndikunye noSilas noTimoti. Ndibhalela ibandla likaThixo uYise neNkosi uYesu Krestu, eliseTesalonika. Ndithi kuni: Makulawule ubabalo noxolo.m!SDUmbuliso lo ubhalwa ndim mna Pawulos. Khumbulani ukuba ndikhonkxiwe! Ubabalo lukaThixo malube nani.q [DGqithisani lo myalezo kuArkipo: “Nakanjani na, umsebenzi owawunikwa yiNkosi wenze ngokufezekileyo.”!DXa seniyifundile le leta yigqithiseleni kwibandla laseLawodike, ifundwe nakhona. Ngokukwanjalo ke nani ze niyifunde laa leta yaseLawodike.b=DNdibuliseleni kumawethu aseLawodike, nakuNimfa nebandla elo lihlanganela endlwini yakhe.QDNomhlobo wethu othandekayo ugqirha uLuka uyabulisa, ngokunjalo noDemas.^5D Nam ndiyangqina ukuba akaphumli esebenzela nina nabaseLawodike nabantu baseHirapoli.3_D Uyabulisa uEpafra, isicaka sikaKrestu Yesu, okwangowakuni. Uthe rhoqo ukunithandazela ukuba nime ningahexi, nikhule, nizinikele ngokupheleleyo ekwenzeni intando kaThixo."=D NoYesu onguYusto uyabulisa. Ngâba kuphela kumakholwa amaJuda abândincedisáyo emsebenzini wokuvakalisa ulawulo lukaThixo. Futhi ke bayintuthuzelo kum.)KD Uyanibulisa uAristarko ongumbanjwa kunye nam, kwanoMarko umzala kaBharnabha. (Beseniwufumene umyalezo ngaye, ngoko ke xa athe wafika mamkeleni azive esekhaya.)fED Uza kuba ehamba no-Onesimo, ikholwa eliyintanda lakuni. Bonixelela ke zonke iindaba zalapha. g~t}}||`|{|zz,ydxxMwvvuutlssYrr8qq5ppIonn$mllVkkjjiiyhhggg]gfeeDddwdc|bbba``-__ ^^"]]?\\E[[jZZgZYyXXMWWJVVDUUTT@SRRRQQ>P>>==:<<2;;1::998}77<66*544U333-22M11M000I//K..6--+,,++c**))9(('&&&W&%$$#""m!!` 3_oq|it)zvi "L G f ` + Tn`g{uoNgoko ke, sinombingeleli omkhulu nje, uDabulamazulu, uYesu uNyana kaThixo, masibambelele nkqi kwesi sivumo sethu.vte Akukho nto ifihlakeleyo kuye: yonke into imi ze phambi koThixo. Silindelwe kukwenza ingxelo kuye xa sisonke. s  Ilizwi likaThixo liyaphila, liyasebenza. Libukhali ngaphezu kwekrele elibazwe macala. Lihlabanisela liye kuthi xhokro embindini, phakathi komzimba nomphefumlo, nasekudibaneni kwamathambo nomongo. Liyazihluza lizicalu-calula iingcamango neminqweno yabantu.*rM Ngoko ke masizimisele ukuya kuphumla noThixo. Makungabikho bani ungathobeliyo, hleze naye aphulukane nokuphumla njengoko baphoswayo kuko ngenxa yokungeva kwabo.zqm Nabani na kaloku ongenayo ekuphumleni noThixo, uyaphumla kwimicimbi yakhe, njengoko noThixo waphumlayo kweyakhe.Hp  Usabalindele ke ngoko abantu bakaThixo omnye umhla wokuphumla.ioKKe ukuba uYoshuwa wabafikisa ekuphumleni, ubengathini uThixo emva koko ukuthetha ngomnye umhla?-nSUThixo ke umise omnye u-“namhlanje.” Kaloku emva kweminyaka emininzi selesebenzisa uDavide; uthi: “Namhlanje nakuliva ilizwi lakhe, nize ningabi neenkani.”m#Kucacile ke kodwa ukuba bakho bona abaya kungena. Abo babezive kuqala iindaba ezimnandi baphoswa bona kukungena ngenxa yokungakholwa kwabo.]l3Ndiyaphinda ndithi umxholo esithetha ngawo uthi: “Abasoze bangene ekuphumleni.”kZixela loo nto ke iziBhalo xa zithetha ngomhla wesixhenxe zisithi: “UThixo waphumla ngomhla wesixhenxe akugqiba ukudala.”~juKambe ke thina sikholwayo, singabo bangenayo koko kuphumla kuxelwayo xa kusithiwa: “Ndithe ke ngomsindo ndafunga ndathi: ‘Abasoze bangene ekuphumleni kwam.’ ” Ke wona umsebenzi wakhe uThixo wayesele wawugqiba kwasekusekweni kwehlabathi.i%Kaloku nathi iindaba ezimnandi sizivile, kanye njengabo. Kodwa bona olu daba alubenzelanga nto, kuba abo baluvileyo abalwamkelanga ngokholo.th cNgoko ke lumkani, hleze abanye benu baphoswe, kuba sisemi kaloku isithembiso sokungena ekuphumleni noThixo.DgSiyabona ke ukuba ababanga nako ukungena kuba bengakholwa.qf[Ngoobani abo wabafungelayo uThixo esithi abasoze bangene ekuphumleni kwakhe? Wayexela abo bamvukeláyo. e Ingoobani abo bamcaphukisayo iminyaka engamashumi amane uThixo? Ngokuqinisekileyo ngabo bonayo, abazidumbu zathi waca entlango.tdazibhekisa kubani? Ngoobani abo bevayo kodwa bagwilika? Kaloku ngabo babephuma eJiputa bekhokelwa nguMosis.vce*IziBhalo xa zisithi: “Nakuliva ilizwi lakhe namhlanje, sanukuba neenkani njengakwimihla yesidube-dube,”cb?Kaloku nathi sinobudlelane noKrestu, xa sinamathele kwada kwasekupheleni kwisivumo sethu.a Kambe ke, ngoku kusathiwa “namhlanje,” khuthazanani yonke imihla, ukuze kungabikho mntu uqaqadekiswa ngumtsalane wesono.v`e Niyabona ke, mawethu, lumkani kungabikho bani kuni ukhohlakeleyo, ungakholwayo, ongumkreqi kuThixo ophilayo.\_1 Futhi ndada ndafunga ndinomsindo, ndathi: Abasoze bangene ekuphumleni kwam.’ ”r^] Nantso into eyandicaphukisayo kweso sizukulwana, ndaza ndathi: Basoloko besona; abaziqondi iindlela zam.] ‘Apho bandivavanyayo bandilinga ooyihlo,’ utsho uThixo, ‘nakuba yaba ngamashumi amane eminyaka beyibona imisebenzi yam.Y\+sanukuba neenkani njengakwimihla yesidube-dube entlango apho namlingayo uThixo.Z[-Kungoko ke noMoya oyiNgcwele atshoyo ukuthi: “Nakuliva ilizwi lakhe namhlanje,(ZIKodwa ke yena uKrestu uthembeke njengonyana endlwini yakhe. Indlu leyo ke síthí, ngakumbi ukuba sibambelele singenadyudyu kwithemba lethu esinebhongo ngalo.Y{Ke yena uMosis wayethembekile endlwini kaThixo iphela, esisicaka esasimela ukwalatha izinto ezaziza kutyhilwa nguThixo.QXIndlu nganye inomakhi wayo, kodwa ke nguThixo umseki wazo zonke izinto.WyKakade umakhi wendlu uzuza udumo kunendlu leyo ayakhileyo. Ngokunjalo ke noYesu uzuze udumo olungaphezulu kolukaMosis.fVEYena wathembeka kuThixo owammiselayo, kwanjengokuba noMosis wayethembekile endlwini kaThixo.+U QNgoko ke, mawethu abiziweyo ayimilowo yendlu kaThixo, khanimjongisise uYesu lo simvumayo thina makholwa ukuba *ungumthunywa kaThixo kwanombingeleli wethu omkhulu.kTOKaloku yena nanjengamntu oselephumelele ebunzimeni bokulingwa, unako ukubanceda abo basalingwayo.+SONgoko ke ubemele ukuba afane nqwa nabantakwabo, khon' ukuze abe ngumbingeleli onovelwano nothembekileyo emsebenzini kaThixo, onako ukungxengxezela izono zabantu.RRKe aba abancedayo asizozithunywa zezulu, ngabantu abayinzala ka-Abraham.qQ[Ngale ndlela ke wabakhulula abantu nakwiimbophelelo zokoyika ukufa ababephantsi kwazo bonke ubomi babo. P9Abantwana ke abo ngabantu. Naye ke uYesu waba ngumntu njengabo, khon' ukuze ngokufa kwakhe atshitshise igunya likaSathana lokuvuyelela abantu ngokufa.O Uphinda athi: “Ndilibeka kuThixo ithemba lam;” aze aphinde athi: “Ndim lo, ndikunye nabantwana andinike bona uThixo.”zNm apho athi: “Ndolivakalisa, Thixo, igama lakho kubantakwethu; ndikudumise esidlangalaleni sabantu bakaThixo.”M Kaloku lowo ukhaphela kuThixo kwanabo bakhatshelwayo ngabamlibo mnye. Yiyo ke le nto uYesu angenazintloni ukuthi abantu ngabantakwabokLO Njengoko ke uThixo, ezikholo yena, zikho ngaye zonke izinto, ethande ukubanika iwonga abantwana bakhe abaninzi, bekufanelekile ukuba amsulungekisele ubunkokheli ngokuva ubunzima uYesu, lowo wayeza kubakhokelela elusindisweni.BK} Nanku ke kodwa uYesu. Yena wabekwa ngaphantsi kuhle nje kwizithunywa zikaThixo. Ngoku uthiwe jize ngesihomo nesithozela, kuba ngenxa yesisa sikaThixo wavuma ukufa ngenxa yoluntu lonke.pJYUmnike igunya lokulawula zonke izinto.” Ukuba ke uThixo umnike igunya lokulawula zonke izinto, akukho nanye into engekho ngaphantsi kolawulo lwakhe. Kambe ke ngenene, asikaziboni zonke izinto ziphantsi kwegunya lomntu okwangoku.[I/Umbeke ngaphantsi kuhle nje kwizithunywa zakho. Umthe jize ngesihomo nesithozela./HWKukho indawo ekubhalwe kuyo *eziBhalweni kwathiwa: “Uyintoni na umntu, Thixo, le nto ude uzidube kangaka ngaye? Kutheni le nto ude uzikhathaze ngento nje engumntu?}GsUThixo kaloku akalinikanga izithunywa zakhe igunya lokulawula ilizwe elizayo – ngumxholo esithetha ngawo ke lowo.4FaUThixo ke yena wongezelela ubungqina babo ngemiqondiso, imimangaliso, nangezenzo ezibonakalisa amandla akhe, ebanika neziphiwo zikaMoya oyiNgcwele ngohlobo athande ngalo.6Eesingaphuncuka njani ke thina xa siludela olungaka lona usindiso? YiNkosi ngokwayo eluvakalisileyo olu sindiso kuqala, baza ke abo bayivileyo babungqina ubunyani balo kuthi. D Kaloku ukuba udaba olweza nezithunywa zezulu lwalulukhulu kangangokuba ukulutyeshela nokuludela bekuzisa isohlwayo esifaneleyo,lC SKuyafuneka ke ngoko ukuba silumke, sibambelele nkqi emfundisweni esiyivileyo, hleze siluthuzeliswe.lB SKakade ke ngoobani izithunywa? Zingoomoya abathunywa nguThixo, benceda abo baziindlalifa zosindiso.|A s UThixo zange atsho nakusinye isithunywa ukuthi: “Hlala ngakum kweli wonga lo gama ndikoyisela iintshaba zakho.”v@ g Uya kuzisonga njengeengubo, zona ziya kutshintshwa njengesambatho; ube wena ungaguquki, ube wena ungagugi.”V? ' Xa zizonke ziya kudlula, kodwa wena uhlala uhleli; ziya kuguga njengeempahla.j> O Uphinda athi: “Nguwe, Nkosi, owalidalayo ihlabathi ekuqalekeni; amazulu ênziwa zizandla zakho.:= o Ungumathand' ubulungisa, uyithiyile inkohlakalo. Ngenxa yaloo nto ke, Thixo, uThixo wakho ukuthambisile. Ewe, ukuthe jize ngesihomo nesithozela esingaphezulu kwesoogxa bakho.”|< sKodwa uthi mayela noNyana: “Kambe, ulawulo lwakho, Thixo, àluphele ndawo! Kwaye futhi wena ulawula ngobulungisa.;  Ngokubhekiselele kwizithunywa zikaThixo kuthiwa: “Ulowenza imimoya izithunywa zakhe, nemibane elenyayo ibe zizicaka zakhe.”|: sKwakhona ekuyiziseni kwakhe ehlabathini inkulu yakhe uThixo wathi: “Mazinqule yena zonke izithunywa zikaThixo.”+9 QUThixo akukho sithunywa wakha wathi kuso: “UnguNyana wam wena, ndikuzele namhlanje;” engazange atsho nokuthi: “Ndiya kuba nguYise, yena abe nguNyana wam.”f8 GKaloku uNyana yena mkhulu kunezithunywa zezulu, kwaye ke uzuze negama elibalaseleyo kunelazo.e7 EEwe, uNyana lo uphuhlisa ubungangalala bukaThixo, ibe ke yena noThixo bangumceph' ucandiwe. Ihlabathi lixhaswe nguye ngamandla elizwi lakhe. Uthe ke akuba elwenzile uxolelo lwezono wahlala ewongeni kwaThixo kweliphezulu.*6 OKodwa ke kula maxesha okugqibela uthethe nathi ngoNyana wakhe. UThixo wammisela ukuba abe yindlalifa yezinto zonke, kwaye futhi ihlabathi liphela walidala ngaye.t5 eAmaxesha ngamaxesha mandulo uThixo wathetha nookhokho bethu ngeendlela ezahlukeneyo ngomlomo *wabashumayeli.;4 sUbabalo lweNkosi uYesu Krestu maluhlale nani nonke.H3  ngokunjalo noMarko, uAristarko, uDemas, noLuka, abalingane bam.>2 yUyabulisa uEpafra ongumbanjwa ngenxa kaKrestu njengam; 1 ;Nantsi enye indawo: Nceda undilungiselele indawo yokuhlala apho, kuba ndinethemba lokuba uThixo uza kuyiphendula imithandazo yenu, ndibuyele apho kuni.0 Ndibhala ndiqinisekile ukuba uza kuhlangabezana nayo iminqweno yam; ewe, ndiyazi ukuba usenokwenza nangaphezu kwesicelo sam.p/ [Ke, mfondini, ndiyakubongoza – kaloku sobabini simanywe noKrestu. Ngoko ke, velana nam kulo mbandela!,. SUkukuqinisekisa ndibhala ngokwam, ndithi: Ndim mna Pawulos oya kukubuyisela. Phofu ke akukho mfuneko yakuba ndikukhumbuze ukuba nawe lowo ungowam, ndinebango kuwe.a- =Ukuba ke kukho nto awakona ngayo okanye kukho nto akutyala yona, libalele kum elo tyala.v, gNgoku ke, nanjengamntu undithatha njengesihlobo, naye ke mamkele kwangalaa ndlela ubuya kundamkela ngayo nam.^+ 7Kaloku ngoku akaselokhoboka nje kuphela, ungaphezu kwekhoboka: ungumwethu othandekayo. Yaz'ba xa exabiseke kangaka nje kum, ubeke phi ke ukuxabiseka kuwe! Akaselokhoboka nje kuphela, ukwangumwethu omanywe neNkosi!d* CMhlawumbi uOnesimo wahlukaniswa nawe okwethutyana, ukuze ubuye umzuze ningasazi kwahlukana.) Kodwa andithandi ukuba ndenze nto ungavumanga; hayi, bendiya kuba ndiyakunyanzela ukuba wenze into entle, kungekuba kukholekile kuwe.(   Bendingathandayo ukumgcina apha ngoku ndingumbanjwa, ukuze athathe indawo yakho ekundincediseni ukuvakalisa iindaba ezimnandi.S' ! Ngoku ke nanko ndimthumela kwakuwe. Kambe ke xa wamkela yena, wamkela mna.N&  Kambe ebekade engento konke kuwe, kodwa ngoku uxabisekile kuwe nakum.f% G ndiyakubongoza ngenxa kaOnesimo, unyana wam endimzele ngokomoya, ngoku ndilapha entolongweni.$ 3 kodwa imfobe yothando iyandinyanzela ukuba ndikubongoze. Ewe, mna kanye Pawulos, ndilixhego nje ngoku, futhi ndikwangumbanjwa ngenxa kaYesu Krestu,~# wNgoku ke, nakuba bendingaba nesibindi, nanjengamntu umanywe noKrestu, sokuba ndikunyanzele ngento ofanelwe kukuyenza," Ewe kambe, ndithathekile ndaye ndinemihlali ngenxa yothando onalo, mfondini; kaloku abantu bakaThixo bayahlaziyeka bakuhlangana nawe. !  Umthandazo wam kukuba ubudlelane bethu enkolweni bunga bungakwenza uziqonde ngcono iintsikelelo esinazo thina bamanywe noKrestu.l  SNdiyivile kaloku indlela obathanda ngayo abantu bakaThixo, ngokunjalo nokholo onalo kwiNkosi uYesu.@ }Maxa onke ndithandaza, ndiyambulela uThixo ngenxa yakho.X +Wanga uThixo uBawo wethu kunye neNkosi uYesu Krestu anganibabala, aniphe uxolo.` ;kunye nebandla elihlangana endlwini yakho, nodade uApiya, ngokunjalo nogxa wam uArkipo. Kubhala mna Pawulos, umbanjwa ngenxa kaYesu Krestu, ndikunye noTimoti umlingane wam. Ndibhalela wena mhlobo nogxa wam, Filmon,q[vBayabulisa bonke abalapha kunye nam. Ndibulisele kubahlobo bethu abakholwayo. INkosi mayinenzele isisa.eCvAbantu bethu bona mabafunde ukuzisebenzela iintswelo zabo, bangavilaphi nje bengenamveliso.s_v Yenza unako-nako ukulungiselela igqwetha uZenas kunye noApolo kwihambo yabo. Mabangabi nanto bayiswelayo.zmv Bakufika apho ooArtemas noTikiko, uze wena ukhawuleze undihlangabeze eNikopoli. Ndifuna ukuchitha ubusika khona.Mv Umntu onjalo unengqondo engcolileyo, selezigwebe kwangezenzo zakhe.U#v Umntu odala uqhekeko mlumkise kude kube kabini, ungadlelani naye emva koko.'v Kodwa zona iingxoxo zobuhiba uze uziphephe, neenkcukacha zeminombo, iimbambano, neengxabano ngomthetho kaMosis; zizinto ezingenamsebenzi ezo.QvAthembekile loo mazwi. Iingongoma endifuna uzibethelele ke, zezi: Abo bantu bathe bafikelela ekukholweni kuThixo, kufuneka benze imisebenzi emihle – ndithetha imisebenzi eluncedo nakwabanye abantu._7vNgesisa sakhe senziwe amalungisa, ukuze sixhamle obo bomi bungapheliyo sibulindeleyo.[/vKaloku uThixo usigalele uMoya wakhe ngobubele ngaye uYesu Krestu uMsindisi wethu..Uvwasisindisa. Kwakungengakuba senze misebenzi mihle, kodwa kwakungenxa yenceba yakhe. Wasihlamba ngoMoya oyiNgcwele, wasizala ngokutsha, saza safumana ubomi obutsha.Y+vKodwa kuthe lakuthi tha ehlabathini uthando nobubele bukaThixo, uMsindisi wethu_7vKaloku khumbula ukuba nathi bekhe sazizidenge, sineenkani, silahlekile. Sasibotshwe yiminqweno neziyolo zeendidi zonke. Sasihlala intlalo yasebubini, silawulwa ngumona. Sasicatshukelwa, nathi sibacaphukela abantu.wvBaxelele ukuba mabangahambi bethetha ulwimi ngabantu, behamba besilwa, koko mababe nobulali nembeko kuye wonke ubani.  vBakhumbuze abantu ukuba yimfanelo yabo ukuthobela abasemagunyeni nabalawulayo, kwakunye nokwenza okulungileyo ngalo lonke ixesha.| qvZizo ke ezo iingongoma omawuzifundise, usebenzisa igunya lakho, ukhuthaza, ungxolisa. Makungabikho mntu ukudelayo. vNguye owazenza idini ngenxa yethu, wasikhupha ekudeleni umthetho. Wasenza abantu bakhe abanyulu, abalangazelela ukwenza okulungileyo.  v Senjenjalo sikhangele ngethemba kuloo mhla aya kuvela ngawo enobungangalala uThixo wethu omkhulu, uMsindisi wethu uYesu Krestu.' Gv Ngaso safundiswa ukuzilumla kwizinto ezisahlukanisa noThixo, nakwiminqweno emibi. Sifundiswe nokuhlala singcathu sinyanisekile, nokuhlonela uThixo kobu bomi.Qv Kaloku uThixo usibonakalisile isisa sakhe, ukuze asindise lonke uluntu.1v zingebi nokuba. Koko mazisoloko zinyanisekile, zibonakalisa intembeko, ukuze inconywe imfundiso engoThixo nangoMsindisi ngenxa yokuziphatha kwazo.c?v Izicaka zifundise ukuthobela abaphathi, zibakholise kwinto yonke. Mazingaphendulani nabo,vYonke intetho yakho mayibe ngamazwi akhethiweyo, ukuze okuphikisayo akhohlwe kukuthetha, axakeke, angabi nandawo yakugxeka.vevKuyo yonke into oyenzayo yiba ngumzekelo omhle kubo. Xa ufundisa, mababone ukuzimisela nokundiliseka kwakho.?yvKanti nabo abafana bafundise ukuziphatha ngobungcathu.%vAbafazana mababe ngcathu, bakwazi ukuziphatha nyulu, bakhuthale emizini yabo, balulamele amadoda abo, ukuze bangalihlazisi ilizwi likaThixo.J vukuze babonise abafazana ukuthanda abayeni babo nabantwana babo.jMvNabo abafazi abakhulu mabandiliseke, bangabi nalulwimi, banganxili butywala, bakwazi ukufundisa,lQvAmadoda amakhulu makangabi ngomanxila; makazimaseke, abe ngcathu; enokholo, nothando, nonyamezelo.H~ vWena ke, shumayela ngendlela engqinelana nemfundiso ephilileyo.} vUThixo bayamvuma ngomlomo, kodwa bayamphika ngezenzo zabo. Iinkani zabo zenza bangabi nako mpela ukwenza umsebenzi omhle.| %vYonke into inyulu kwabo banyulu; kodwa ke akukho nto inyulu kwabangqondo zingcolileyo, bengakholwa. Kaloku ingqiqo nezazela zabo zingcolile.q{ ]vendaweni yokulandela iintsomi zobuJuda nemigaqo yabantu, engumsebenzi wabantu abayifulatheleyo inyaniso.z )v Ngenene loo nto yinyaniso! Ngoko ke esi sisizathu esenza kube yimfuneko ukuba ubakhalimele ngqongqo, khon' ukuze bafumane ukholo oluphilileyo,y  v Omnye umshumayeli wamaKrete wathi ukuthetha ngamawabo: “AmaKrete ngamaxoki, ziindlobongela, ngamanqenerha nezinyolu-nyolu.”x v Kufuneka ubavale imilomo abanjalo, kuba balukuhla imizi ngokufundisa izinto ezingafanelekanga, ngeenjongo zokuzuza imali.kw Qv Ngenene baninzi abavukeli abalahlekisa abanye ngemfeketho, ingakumbi abo basuka kwinkolo yobuJuda.v v Kufuneka ayithande imfundiso yodaba oluthembekileyo, ukuze abanike imfundiso ephilileyo abaphulaphuli, akwazi ukubakhalimela abachasayo.}u uvkodwa makabe nobubele, ayithande into entle, abe ngozinzileyo ngengqondo, ongenamkhethe, abe ngozinikeleyo, ezoyisa.Bt vNjengesicaka sikaThixo inkokheli mayibe ngumntu ovunyiweyo ngesimilo. Mayingabi nguzwi-lakhe, okanye umntu onephuku; mayingabi linxila okanye indlobongela, ingabi ngumntu olithandamali, s vIndoda leyo mayibe ngumntu ongenabala, oyindoda enomfazi omnye, obantwana bakholwayo, bangadumi ngobundlobongela, nentswela-mbeko.Cr vNdakushiya apho eKrete ngenjongo yokuba umise izinto ngendlela efanelekileyo, ngakumbi ke ukuba umisele amadoda amakhulu kuzo zonke iidolophu ngokomyalelo wam kuwe. Yiyo le loo miyalelo:0q [vNdibhalela uTito, unyana wam ngenene ngokwaselukholweni esidlelana ngalo. Ndithi: Kuwe makube sisisa noxolo oluvela kuThixo uBawo wethu, noKrestu Yesu uMsindisi wethu. p ;vNgoku ke uthe ngexesha lakhe elifanelekileyo wabutyhila ngokwakhe ngokuvakaliswa kodaba lwakhe andiphathise lona ngommiselo kaThixo onguMsindisi wethu. o vkunye nethemba lobomi obungenasiphelo. Ewe, uThixo ongasoze axoke wasithembisa ngobomi obungenasiphelo kwakwizizukulwana zamandulo.2n avKubhala mna Pawulos osisicaka sikaThixo *nomthunywa kaYesu Krestu. Ndamiselwa ukholo lwabantu bakaThixo abanyuliweyo, nokwaziwa kwenyaniso njengoko injalo kunqulo lwethu,IlBayiphosile inyaniso, futhi bawawisile amanye amakholwa, besithi uvuko lwabafileyo selufikile.b==lNgokunjalo nemfundiso yabo inwenwa okwesilonda esibhidlayo. Banjalo ooHimeniyo noFileto.g<GlSukungena kwiincoko ezilambathayo zeli phakade, kuba abo bangena kuzo baya bechasela kuThixo. ; lZama kangangoko unako ukuba ukholeke kuThixo, ube ngumntu ongenadyudyu ngomsebenzi wakhe, uyifundisa ngokufanelekileyo inyaniso.:lHlala ubakhumbuza abantu, ubalumkise phambi koThixo, bangenzi zingxoxo zixabanisayo, kuba azakhi, koko ziyabenzakalisa abaphulaphuli.c9?l Ukuba asinyaniseki, uhlala enyanisekile yena, kuba kaloku akanakuzikhanyela yena siqu.”h8Il Ukuba siyanyamezela, soxhamla ukulawula kwakunye naye. Ukuba siyamkhanyela, naye wosikhanyela.]73l Athembekile la mazwi athi: “Ukuba sife simanyene naye, sodla ubomi kwakunye naye.%6Cl Yonke loo nto ndiyinyamezele ngenxa yabanyulwa bakaThixo, ndinale njongo yokuba nabo balufumane usindiso newonga elingonaphakade ngokumanywa noKrestu Yesu.5)l Nditsala nzima ngenxa yokuzivakalisa. Sendide ndavalelwa entolongweni ngathi ndisisaphula-mthetho. Kodwa lona ilizwi likaThixo alivalelekanga.4lKhumbula ukuba uYesu Krestu wavuswa ekufeni, engumzukulwana kaDavide, njengoko nditshoyo xa ndishumayela iindaba ezimnandi.D3lZigqale ezi ndawo, yaye iNkosi yokunceda uziqonde kakuhle.G2lUmlimi osebenza nzima ufanelwe sisahlulo sokuqala esivunweni.Q1lKwakhona imbaleki ayinako ukuthiwa jize ngembasa ingayithobeli imigaqo.0lIjoni elisemsini alizixakekisi ngezinto zentlalo yemihla-ngemihla. Kufuneka libe soloko lilinde ukuyalelwa ngumphathi walo.W/'lYiba nenxaxheba nawe ezinzingweni njengejoni elithembekileyo likaKrestu Yesu..lWayiva phambi kwamangqina amaninzi imfundiso yam. Loo mfundiso ke yinike amadoda onokuwathemba, ibe ngamadoda anako ukuyifundisa abanye.e- ElKe ngoko, nyana wam, yomelela ngenxa yesisa sikaThixo esisifumana ngokumanywa noKrestu Yesu.(, KlWanga angenzelwa inceba ngaloo Mini yeNkosi! Ndiyayicela loo nto eNkosini! Izinto awayendenzela zona e-Efese zaziwa nguwe ngaphezu kokuba ndingakuxelelayo mna.:+ qlWathi efika nje eRoma, wandifuna wada wandifumana.;* qlKodwa usapho lwakwaOnesiforo lona uThixo unga angalenzela inceba. Kaloku yena wandinceda kaninzi-ninzi xa ndandineengxaki. Zange yena abe nazintloni ngokundihambela entolongweni.b) ?lUyazi ukuba kwiphondo laseAsiya ndishiywe ngumntu wonke! Kumke nkqu noFilego noHermogene!_( 9lYilondoloze kakuhle loo nto siyiphathisiweyo, uncedwa nguMoya oyiNgcwele ohleli kuthi.' l Ke hlala ugcine umzekelo wemfundiso yenene owayiva ngam, uhlale unokholo nothando, izinto esinazo ngokumanywa noKrestu Yesu.[& 1l Yiyo le nto ndinyamezele le meko nje. Kanti ke andoyiki nto ngaloo nto, kuba ndiyamazi kaloku endimthembileyo. Ndimthembile kuba unako kaloku ukuyilondoloza loo nto andigcinise yona, kude kufike loo Mini yakhe.`% ;l UThixo wandimisela ukuba ndibe ngumbhengezi weendaba ezimnandi, *umthunywa, nomfundisi./$ Yl Ngoku ke butyhilekile kuthi ngokufika koMsindisi wethu uKrestu Yesu. Kaloku yena uwaphul' iimpondo amandla okufa, waza waveza ubomi nokungabhubhi ngeendaba ezimnandi.3# al Nguye owasisindisayo wasibiza ukuba sibe ngabanyuliweyo, kungengamisebenzi yethu, kodwa ngenxa yenjongo nobubele bakhe. Wasenzela obu bubele ngoKrestu Yesu kwantlandlolo.4" clNgoko ke sukuba nazintloni ukungqinela iNkosi, nangam mna mbanjwa wayo. Ndaweni yaloo nto yiba nenxaxheba ezimbandezelweni ezihamba nodaba lukaKrestu, usomelezwa nguThixo.q! ]lKuba kaloku uMoya esimnikwe nguThixo asingowobuphakuphaku, koko uvuselela isibindi, uthando, nokuzeyisa.s  alNgenxa yeso sizathu ndiyakukhumbuza ukuba usivuselele eso sipho wasinikwa nguThixo ukukubeka kwam izandla. lNdicinga ukunyaniseka kokholo lwakho, olufana nolukanyokokhulu uLoyisi, ngokunjalo nonyoko uYunike. Andithandabuzi ukuba ukwanjalo nawe.i MlNdithi ndakukhumbula ukulila kwakho ndinqwenele ngakumbi ukukubona, ukuze luzaliseke uvuyo lwam. lNdiyambulela uThixo endimnqula ngokunyaniseka njengookhokho bam. Ubusuku nemini ndisoloko ndikukhankanya emithandazweni yam. lNdibhalela unyana wam endimthandayo uTimoti. Ndithi: Kuwe makube sisisa, inceba, noxolo oluvela kuThixo uYise noYesu Krestu iNkosi yethu.! ?lKubhala mna Pawulos *umthunywa kaYesu Krestu ngokuthanda kukaThixo, owandithuma ukuba ndishumayele isithembiso sobomi, esinabo ngokumanywa noKrestu Yesu.iKbkuba abaninzi bathe beqhayisa ngalo olu lwazi, suke baluphosa ukholo. Makube sisisa kuni nonke.bWa Timoti, loo nto uyiphathisiweyo yigcine! Ziphephe iincoko eziphuthileyo zeli hlabathi, ndawonye neengxoxo ezilambathayo “zolwazi,”~ubUkuba benjenje ke boba bazigcinela indyebo eya kuba sisiseko sekamva labo. Ngokwenjenjalo bobuzuza ubomi bokwenyani.xibBakhuthaze benze imisebenzi emihle, babe zizinhanha ngemisebenzi elungileyo, babe nezinwe, babaphe abasweleyo.NbBayale abantu abanobutyebi beli hlabathi bangaziphakamisi baqamele ngento engaqinisekanga njengemali, koko mabathembele kuThixo, kuba yena unezinwe, unako ukusenza sixhamle zonke izinto sonwabile.@ybNguye yedwa ongasoze afe; uhlala kubuqaqawuli obungafikelelwayo. Akukho mntu wakha wambona nonokuze ambone. Kuye makubekho isidima nobungangamsha ngoku kude kube ngunaphakade! *Amen..UbLe mbonakalo uThixo uya kuyizalisekisa ngexesha lakhe elifanelekileyo – ewe, uThixo ingangamsha yengangalala elawula konke, iKumkani yeekumkani, iNkosi yamakhosi!tabWuthobele umyalelo, uwuphathe nyulu ungenabala, kude kube yiMini yokubonakala kweNkosi yethu uYesu Krestu.-b Ngoku ke ndiyakugunyazisa phambi koThixo umniki bomi kuzo zonke izinto, naphambi koYesu Krestu, owenza isivumo wangqina phambi koPontiyo Pilato.Cb Kolu gqatso lokholo yenza konke okusemandleni ukuze ubufumane ubomi obungonaphakade. Ewe, kaloku wabizelwa yona le njongo, ngokuya wawusenza isivumo sokholo phambi kwamangqina amaninzi."=b Kodwa ke, wena mntu uzinikele ngokupheleleyo kuThixo, zicezele zonke ezi zinto. Phuthuma ukulungisa, unqulo, ukuthemba, uthando, ukunyamezela, nobulali.$Ab Ukuthanda imali yingcambu yazo zonke iintlobo zobubi. Abanye bathe ngokusukelana nayo bahola elukholweni, baza bayingxwelerha imiphefumlo yabo ngeenzingo.!b Abo baxhinele ubutyebi beyela kwizilingo nemigibe, bathi bexinwe yiminqweno yobudenge eyingozi, batshone ebundlavinini nasekutshabalaleni.G bKambe ke, ukuba sinako ukutya nempahla yokunxiba masaneliswe.V %bKaloku zange size nanto ehlabathini; ngoko ke siya kumka singaphathanga nto.Q bEwe kambe, unqulo luyamtyebisa umntu ukuba uyaneliswa zezo zinto anazo.0 Ybneengxoxo ezingaphele ndawo. Zonke ezi zinto yimikhwa yabantu abangqondo zingasebenziyo, asebelahlekene nayo inyaniso. Benza ngathi unqulo yindlela yokuzuza ubutyebi.+ Oblowo uthiwe lwale likratshi nokungazi. Ungumntu osoloko enxanelwe ukuthetha amazwi alambathayo azala ingxabano nomona, ukungevisisani nokwenyelisa, ukukrokrelana#bNabani na ofundisa imfundiso enxamnye nale, okanye ongahambisaniyo neendaba zeNkosi yethu uYesu Krestu, nemfundiso yonqulo olwamkelekileyo,mSbNaxa abaphathi bengamakholwa, izicaka mazingabadeli kuba bekholwa kunye. Ndaweni yaloo nto mazithembeke ngakumbi, kuba kaloku abo zibasebenzelayo banye kunye nazo elukholweni naseluthandweni. Shumayela ufundise ngale mibandela. 0t~~}}?||5{zzz@yyGxWxwvv_v)ttttZsswrr"qqppgoo|nn(mll k`jjLiiNhh4gffeetedd&ccZbb.aaga`x__^]]E\\&['Z^YYGXWVVUUTT\SRRzR Q2POOPNfMM$LK4JJJ1I&HHtGG>>0==<$$ ##/""!Z d;`K}!")()N.uTq 5 G Y $>ANp7y0EX Kaloku apha asinakhaya lisisigxina, koko sinxubele elizayo.IW  Nathi ke ngoko masiye kuye ngaphandle, silixhamle ihlazo lakhe.mVS UYesu ke naye wafela ngaphandle kwamasango edolophu, khon' ukuze abangcwalise abantu ngegazi lakhe.AU{ Njengoko nisazi, umbingeleli omkhulu ubengena negazi leenkomo neleebhokhwe kweyona ingcwele indawo, aze angxengxezele izono ngelo gazi. Kodwa inyama yazo yona ibitshiselwa ngaphandle.oTW Elethu iqonga lamadini linjengeliya ababingeleli bonqulo lwamaSirayeli babengenalungelo lakutya kulo.YS+ Nize ningakhukuliswa enyanisweni ziimfundiso ezingabhadlanga. Kulungile ukuba somelezwe lubabalo lukaThixo, yaye imithetho ngezinto emazityiwe nemazingatyiwa ayincedi nto, ayizange ibancede nabo bayigcinayo.RR UYesu Krestu lo wayizolo, usekwanguye nanamhla, nangomso, nanini nanini.Q) Khumbulani iinkokheli zenu zamandulo, ezanixelela ngodaba lukaThixo. Cingani ngobomi bazo nempumelelo yemigudu yazo, nilinganise ukholo lwazo.pPY Masitsho singenadyudyu ke sithi: “YiNkosi umncedi wam, andiyi koyika nto! Angandenza ntoni umntu?”O Musani ukuba ngamathandamali. Yanelani yinto eninayo. Kaloku uThixo uthi: “Andiyi kukuyekela; ndingayi kukufulathela.”UN# Umtshato uxabisekile; mawuxatyiswe nguye wonke ubani. Amadoda nabafazi mabanyaniseke omnye komnye, bangasixabheli isilili sabo. Ingqumbo kaThixo ijinga phezu kwabo bakrexezayo kwakunye nabo barheletyayo.M Wacingeni amabanjwa njengokungathi nani nibanjwe kunye nawo. Bacingeni nabo baphethwe kakubi ngokungathi nini abo banjalo.Lw Zenzeleni ububele emakhaya iindwendwe. Ngokwenjenjalo abanye abantu kwathi kanti babuka izithunywa zezulu bengaqondi.1K _ Hlalani nithandana okwabantu abazalanayo./JY Kaloku uThixo wethu ngumlilo olenyayo.6Ie Ngoko ke masitsho ngongazenzisiyo umbulelo kuThixo, kuba kaloku siphantsi kombuso ongagungqiyo. Masidomboze simnqule ngendlela eya kumkholisa uThixo, simhlonela sinoloyiko.H) La mazwi athi “ndiya kuphinda” acacisa mhlophe ukuba izinto ezidaliweyo ziya kugungqiswa zisuswe, zize zithi izinto ezingagungqiyo zisale.-GS Kambe ke ngelo xesha ilizwi lakhe lawugungqisa umhlaba, kodwa ngoku uthembise wathi: “Ndiya kuphinda, phofu ndingagungqisi umhlaba wodwa, koko nezulu ngenkqu.”F Ngoko ke sanukuba neenkani: phulaphulani xa athethayo. Abo babeneenkani, bangazange baliphulaphule ilizwi elalibalumkisa emhlabeni, abasindanga esohlwayweni. Ngokungakumbi ke nathi asiyi kusinda ukuba sineenkani, asiliphulaphuli ilizwi lalowo usilumkisayo ezulwini.E} Nifikile kuYesu unozakuzaku womnqophiso omtsha. Ukuchitheka kwelakhe igazi kusiphathele izinto ezinkulu kunelika-Abheli.D1 leenginginya yeendlalifa zikaThixo ezingabemi baphezulu. Ewe, niphambi koThixo ongumgwebi wabo bonke, naphambi koomoya bamalungisa asulungekileyo.C% Hayi kaloku, nina niphambi kwentaba iZiyon, nomzi kaThixo ophilayo, iJerusalem yaphezulu enamawaka-waka ezithunywa zezulu. Nifikile kwitheko_B7 Lo mbono wawusoyikeka kangangokuba uMosis wavakala esithi: “Andoyiki ndiyagubha!”|Aq Kaloku barhwaqeliswa ngumyalelo othi: “Nesilwanyana esithe sasondela apho entabeni masikhandwe ngamatye sife.”x@i nenzwinini yexilongo, nokuzongoma kwelizwi elabatsho bonke abalivayo bathi makungabi saphindwa kuthethwe nabo. ?9 Kambe nina anijongananga nanto iphathekayo njengamaSirayeli entabeni yeSinayi, eyayidangazela umlilo, inobumnyama obuzala isithokothoko, inoqhwithela,4>a Kananjalo niyazi ukuba kamva wathi efuna ukuyibanga intsikelelo akamkeleka. Ewe, wayeyifuna nangeenyembezi, kodwa akayizuzanga, kuba akazange alifumane ithuba lokuguquka.=! Lumkani kungathi kanti kukho umntu olihilihili, okanye ophandl' apha njengoEsawu. Kaloku yena waphulukana nobuzibulo bakhe ngenxa yokutya.<} Lumkani kungabikho mntu uphulukana nalo ubabalo lukaThixo. Makungakhuli ngcambu yabubi inokuthi ibe yityhefu kwabaninzi.u;c Hlalani ngoxolo nabo bonke abantu. Yibani nyulu, kuba ngaphandle kobunyulu akukho mntu uya kuyibona iNkosi.^:5 Imizila yendlela yenu mayingabi goso, ukuze oqhwalelayo angenzakali, koko anyangeke.S9 Ngoko ke dlamkani, zihlaziyeke iingalo ezinomkhinkqi namadolo anengevane.#8? Kambe ke, xa sisephantsi kwayo, ingqeqesho ayivakali iluyolo, koko ibuhlungu; kodwa ke abo bayinyamezelayo baba nobomi obusulungekileyo obuyondeleleneyo.-7S Ootata bethu bona babesiqeqesha kangangoko, kodwa lilifutshane ixesha labo. Kambe ke yena uThixo, esiqeqesha nje, usilungiselela ukuba sibuxhamle ubungcwele bakhe.C6 Kaloku besifudula sinabo ootata apha emhlabeni, besiqeqesha, kodwa sibahlonipha. Kuyimfuneko ngakumbi ke ukuba simhloniphe ngentobeko lowo ungutata wethu ngokoMoya, khon' ukuze siphile.5} Ukuba ngaba aniqeqeshwa njengabo bonke oonyana, loo nto iya kuthetha ukuba aningabo oonyana ngenene, koko niyimigqakhwe.4 Bunyamezeleni ubunzima, kuba yingqeqesho. Kaloku uThixo uniphethe njengoonyana bakhe. Nakha nambona phi unyana ongaqeqeshwayo nguYise?`39 Kuba iNkosi iyabaqeqesha abo ibathandayo, ize imohlwaye unyana owamkelekileyo kuyo.”!2; Ngaba seniyilibele na indlela anikhuthaza ngayo uThixo ngokoonyana, esithi: “Nyana wam, sukuyidela ingqeqesho yeNkosi; futhi sukutyhafa yakukululeka.U1# Kuba kaloku kulo mzabalazo wokulwa isono anikazingisi kude kuphalale igazi.|0q Ngenene mkhumbuleni yena, kuba wamelana nayo yonke inkcaso yaboni. Xa nisenjenjalo ke niya kukhuthala ningatyhafi./ Amehlo ethu makathi ntsho kuYesu; kaloku síxhomekeke kuye isiqalo ndawonye nekamva lokholo lwethu. Ewe kaloku, yena wathi, ngenxa yenyhweba eyayimlindele, wawunyamezela umnqamlezo, walidela nehlazo lawo; kungokunje uhleli ewongeni kwibhotwe likaThixo.L.  Ngoko ke, thina siphahlwe ngamangqina amaninzi kangaka nje, masiyilahle ke yonke into enokusibambezela, ingakumbi isono, kuba sona siyarhintyela. Masingene kolu gqatso luphambi kwethu sizimisele.{-o (kuba kaloku uThixo ube nacebo limbi lilungileyo: uthande ukuba bangazixhamli izithembiso zakhe ngaphandle kwethu.,} 'Bayakhunjulwa bonke ngabanye aba, ngenxa yokugqwesa kokholo lwabo. Kambe ke abazizuzanga izinto ezathenjiswayo nguThixo,C+ &Babengafanelanga ukuhlala kweli hlabathi linje, ngenxa yokulunga kwabo. Babezizibhadu-bhadu ezazihamba zihlala koozintlango nasezintabeni, koomiqolomba nasemingxunyeni phantsi komhlaba.)*K %Babekhandwa ngamatye, besarhwa kubini, bebulawa ngekrele. Babehamba benxibe iimfele zeegusha nezikhumba zeebhokhwe, beswele, betshutshiswa, bephethwe gadalala.c)? $Bambi babesenziwa intlekisa, bekatswa, bekhonkxwa ngamatyathanga, bevalelwa entolongweni.(/ #Ngokholo abafazi babebuyiselwa abafileyo babo bevuswe ekufeni. Abanye bâla ukukhululwa, bafa ngokungxwelerhwa, khon' ukuze bavukele kobona bomi. '9 "bacime imililo edwanguzayo, basinde ekufeni ngekrele. Baphiwa amandla xa babengenawo. Babengamagorha emfazweni; babezichitha iintshaba zibe ziintsalu.& !Ngokholo bona babhukuqa izikumkani, benza ubulungisa, bazuza izinto ezazithenjiswe nguThixo. Babevingca imilomo yeengonyama ezigqumayo,% Ndibalisa ntoni na? Lingaphela tu ixesha ndithetha ngoGidiyon, noBharaki, noSamson, uJafta, noDavide, uSamweli, *nabashumayeli bamandulo. $ Lukholo olwasindisa ihenyukazi uRahabhi ekutshabalaleni kunye nabo bangamthobeliyo uThixo, kuba lona lazamkela ngobubele iintlola.b#= Lukholo olwadiliza iindonga zeJeriko, akuba amaSirayeli ezijikeleze iintsuku zasixhenxe. " Ngokholo amaSirayeli aluwela uLwandle oluBomvu ngokungathi ahamba emhlabeni owomileyo, kodwa wona amaJiputa eyela akuwalinganisa.$!A Ngokholo wamisela isidlo *sePasika. Wayalela ukuba makutshizwe imigubasi ngegazi, khon' ukuze isithunywa sokufa singawatshabalalisi amazibulo amaSirayeli. 1 Ngokholo uMosis wayishiya iJiputa, phofu kungengakuba wayesoyika umsindo wekumkani. Wayefunzele phambili ngokungathi wayembona uThixo ongabonwayo. Ingcikivo kaKrestu wayithatha njengento ebaluleke ngaphezu kwabo bonke ubutyebi baseJiputa, kuba wayenethemba lomvuzo ozayo.eC Wakhetha ukuhlupheka kunye nabantu bakaThixo kunokuba axhamle isono nokuba ngumzuzwana nje.mS Ngokholo, akuba mdala uMosis, akazange avume ukuba kuthiwe ungunyana wentombi yokumkani waseJiputa.2] Ngokholo abazali bakaMosis bamfihla iinyanga ezintathu emva kokuba ezelwe. Kaloku wayelusana oluthandekayo, baza ke àbasithobela isimiselo sekumkani ngokwenza loo nto.zm Xa wayeselukhukweni lokufa, uJosefu ngokholo wayolela ngemfuduko yamaSirayeli eJiputa, wayaleza namathambo akhe.! Ngokholo uYakobi wabasikelela bonke ngabanye, ngaphambi kokuba abhubhe, oonyana bakaJosefu. Wangqiyama ngomsimelelo wakhe, wanqula uThixo.?y Ngokholo uIsake walisikelela ikamva looYakobi noEsawu.{ Kaloku uAbraham yena wayeqonda ukuba uThixo unako ukubavusa abafileyo – ngathi ke uThixo wamvusa kwabafileyo noIsake.S lo kanye kwakuthiwe ngaye: “Inzala yakho yokwaziwa ngomlibo kaIsake.”%C Ngokholo uAbraham wamnikela uIsake akuvavanywa nguThixo. Lo Abraham zazenziwe kuye izithembiso, nguye kanye lo wayeselemnikela unyana okwakukuphela kwakhe;- Koko sibabona benxubele ilizwe elihle – izulu. Yiyo ke loo nto angenazintloni uThixo xa kuthiwa unguThixo wabo; kaloku ubalungiselele isixeko.W' bengalikhumbuli ilizwe abalishiyileyo. Kaloku ngebabebuyele ukuba kwakunjalo.K Abantu abenjenje ukuthetha kucace mhlophe ukuba bafuna elakowabo,?w Bonke aba bantu bafa benokholo. Babengekazixhamli iziqhamo zesithembiso. Kodwa naxa zazikude babezibona, bezilangazelela, bevuma ukuba bona baziindwendwe nje ezidlulayo kweli lizwe.;o Yiyo ke loo nto kuthe kwindoda enye, naxa yayiselifana nofileyo nje kukwaluphala, kwavela inzala ebuninzi bungangeenkwenkwezi, ingenakubalwa okwentlabathi elunxwemeni lolwandle.+O Ngokholo nkqu noSara owayengazali, naxa wayeselegugile nje, wafumana amandla, wakhawula, kuba wathemba ukuba uThixo lo uthembisileyo wosigcina isithembiso sakhe.Y+ Kaloku wayenxubile elindele elo lizwe liziseko zingagungqiyo, lakhiwe nguThixo.) Ngokholo wahlala engumphambukeli kwilizwe lesithembiso. Wayehlala ezintenteni. Benjenjalo nooIsake noYakobi abakwaziindlamafa zeso sithembiso.( I Ngokholo uAbraham walusabela ubizo lokuya kuma kwilizwe elalithenjiswe nguThixo kuye nakwinzala yakhe. Walishiya elakowabo, engazi nokuba makabheke ngaphi na.w g Ngokholo uNowa, xa wayexelelwa nguThixo ngezinto ezaziza kuhla, waphulaphula wakha inqanawa, walusindisa usapho lwakhe. Ngokholo lwakhe wabudandalazisa ubugwenxa behlabathi, waza wenziwa ilungisa nguThixo ngenxa yokuthembela kwakhe kuye. 5 Lungekho ke ukholo akukho ukumkholisa uThixo. Kaloku wonke ubani ozayo kuye kufuneka akholwe ukuba ukho uThixo, yaye uyabavuza abo bamlangazelelayo.] 3 Ngokholo uInoki wathwetyulwa engakhange afe. *IziBhalo zithi: “Akazange aziwe bani apho akhoyo, kuba wayethathwe nguThixo.” Futhi ziyangqina iziBhalo ukuba uInoki wamkholisa uThixo ngaphambi kokuba athathwe.k O Ngokholo lagqwesa kuThixo elika-Abheli idini kunelikaKayin. Ngokholo uAbheli wamkelwa nguThixo waba lilungisa, kuba uThixo ngokwakhe wakholiswa ngumnikelo wakhe. Ngako ukukholwa kwakhe ke, naxa afileyo nje uAbheli, usathetha.  Ngokholo siyaqonda ukuba indalo yavela ngelizwi likaThixo, zaza izinto ezibonakalayo zabakho kungekho nto ibonakalayo adala ngayo.F Abantu bamandulo bagqwesa ngenxa yokuthembela kwabo kuThixo.r _ Ukukholwa ke kukuqiniseka ngezinto esinethemba lazo; kukwakukuqiniseka nangobukho bezinto esingaziboniyo.ve 'Phofu ke thina asingabo abo barhoxayo baze balahleke, koko singabo baya kudla ubomi kuba bethembele kuThixo.nU &Kambe ke yena olungisayo uya kuphila ngokholo; kodwa ke ukuba uthe warhoxa, andiyi kumkhathalela.”_7 %Kaloku zithi *iziBhalo: “Kusasele umzuzwana nje aze lowo uzayo afike, angalibazisi.s_ $Kaloku kufuneka nibe nomonde, ukuze niphumelele ukwenza ukuthanda kukaThixo, nisizuze nesithembiso sakhe.A} #Ngoko ke sanukutyhafa, kuba nilindelwe ngumvuzo omkhulu.,Q "Ewe kaloku, navelana nabo abo babesentolongweni; naloo nto yokohluthwa impahla yenu nayamkela ngovuyo, kuba nisazi ukuba nina ninento ebhetele eya kuhlala ihleli. !Nanidla ngokuba sesichengeni sengcikivo nokungcungcutheka, kanti nanide nizimisele ukuzibandakanya nâbo babephethwe kakubi."~= Ngoko ke yikhumbuleni imihla eyadlulayo. Kaloku nathi nakuvelelwa ngumsobomvu kaThixo nangena ebunzimeni obukhulu, phofu ke nalapho nazabalaza kwâkuko.A}} Kambe ke yinto eyoyikekayo ukugwetywa nguThixo ophilayo!| Kaloku siyamazi lowo wathi: “Impindezelo yeyam; ndim oya kubuyekeza.” Kwakhona uphinda athi: “INkosi iya kubagweba abantu bayo.”^{5 Ke, nicinga ukuba wothiwani umntu odela uNyana kaThixo, umntu olenza into engento igazi lomnqophiso ahlanjwe lilo? Ewe, lowo ungcikiva uMoya wesisa! Ngokuqinisekileyo umntu onjalo ufanelwe sisohlwayo esingqongqo.z Umntu owaphule umthetho kaMosis akenzelwa nceba, koko uyabulawa, akuba egwetywe ngobungqina babantu ababini okanye abathathu.pyY Into elindelekileyo ngumgwebo orhwaqelisayo nomlilo olenyayo oza kutshabalalisa abo bamchasayo uThixo.oxW Kaloku xa singayeki ukona ngabom nangoku sesiyazi inyaniso, akusekho dini lingázisusayo izono zethu.Qw Kananjalo masikuxabise ukudibana namanye amakholwa, siphefumlelane, singabi njengâbo bawutyeshelayo lo mkhwa. Ewe, masikhuthazane ngakumbi nangakumbi, kuba nani niyabona ukuba imini leyo iyasondela.av; Ngoko ke masikhathalelane, sivuselelane uthando, ngokunjalo nokwenza imisebenzi emihle.]u3 Masithi nca kwisivumo seli themba sinalo; kaloku unyanisekile lowo usithembisileyo.,tQ Ngoko ke masisondele sinyanisekile kuThixo, siqinisekile ngokholo, izazela zethu ezinobutyala zihlanjululwe, ngokunjalo nemizimba yethu ihlanjwe ngamanzi amsulwa.Ks Ngaphezu koko ke sinombingeleli omkhulu owongamele indlu kaThixo.xri Le ndlela asivulele yona intsha, futhi iyaphila, ihamba iphumele ngaphaya kwekhuselo, ndithetha umzimba wakhe.kqO Ngoko ke, mawethu, igazi likaYesu lisikhulule ukuze singene kweyona ndawo ingcwele singenaloyiko.Ep Zakuba zixolelwe ke izono akusafuneki minikelo ngenxa yazo.\o1 “Uphinda athi: “Izono zabo, ngokunjalo nenkohlakalo yabo, ndiya kuyilibala.”Fn “ ‘Nangu umnqophiso endiya kuwenza nabo emva kwaloo mihla,’ itsho iNkosi: ‘Ndiya kuyifaka ezintliziyweni zabo imithetho yam, ndiyishicilele ezingqondweni zabo imiyalelo yam.’ ”.mW UMoya oyiNgcwele ungqina athi kuqala:Xl) Kaloku yena ubenze bahlala besulungekile ngomnikelo omnye qha abo banyuliweyo.Kk Ngoku ke ulinde khona ukuba ade uThixo amoyisele iintshaba zakhe.sj_ Kodwa uKrestu yena wenze umnikelo wamnye qha ngenxa yezono, waza waya kuhlala kwiwonga alinikwe nguThixo.ai; Wonke umbingeleli uma mihla le ephinda-phinda enikela amadini angenako ukuzisusa izono.dhA Yile ntando kaThixo ke esenza nyulu; kaloku uYesu Krestu yena uzinikele kwaba kanye qwaba. g Kwakhona uthi: “Ndiyeza ukuze ndenze intando yakho.” Ngoko ke uThixo uyayitshitshisa le nkqubo yokuqala, umilisela le yesibini.f/ Qaphela ke kuba uqala ngokuthi: “Wena akuwafuni amadini neminikelo; namadini atshiswayo nawesono akuwathandi,” nakuba egunyaziswa ngumthetho.uec ndaza ndathi ke mna, njengoko kubhaliwe encwadini: ‘Ndiyeza ukuze ndenze intando yakho, Thixo wam.’ ”4dc Akuwathandanga amadini atshiswayo nawesono;c UKrestu uthethe ngolu hlobo xa eza emhlabeni: “Wena akuwafuni amadini neminikelo, yiyo loo nto undilungiselele umzimba.Ob Kaloku igazi leenkunzi zeenkomo, neleebhokwe, alisoze lizisuse izono.Ma Kodwa, ndaweni yaloo nto, la madini abakhumbuza ngezono minyaka le.`' Ukuba ubukwazi, amadini lawo ngekukudala ayekwa. Kaloku abo banqulayo ngebehlanjululwe kwaba kanye qha, baba nyulu, saphela nesazela ngesono.A_ } Kaloku wona umthetho ngumazi wendlela ungayihambi; uzoba umfanekiso nje wezinto zokwenene ezizayo. Ngamadini awo aphindwa-phindwa minyaka le awukwazi ukubenza bafaneleke abo banqulayo.+^O Ngokunjalo ke noKrestu wanikelwa kwaba kanye ukuze athwale izono zabaninzi. Okwesibini uya kufika engenanto yakwenza nesono, koko eze kusindisa abo bamlindeleyo.:]o Umntu ngamnye ufa kube kanye, emva koko agwetywe.V\% Kaloku ukuba bekungenjalo ubunzima nge-ebuve kaninzi, kususela ekusekweni kwehlabathi. Kodwa endaweni yaloo nto ungene kwaba kanye qwaba, ekusongweni kwamaxesha, ukuze isono asisuse ngedini elinguye buqu.[ Yena akaphinda-phindi ukuzinikela njengombingeleli omkhulu ongena endaweni engcwele minyaka le negazi elingelilo nelakhe.2Z] Kaloku uKrestu le ndawo ingcwele angene kuyo ayenziwanga ngumntu, futhi ayingomfanekiso; koko ungene ezulwini phakathi. Ngoku umi khona phambi koThixo; uyasithethelela.1Y[ Ngoko ke ezi zinto zahlanjululwa ngolu hlobo. Kaloku zona ziyimifanekiso yezinto zokwenene ezisezulwini. Kodwa ke zona ezo zisezulwini zihlanjululwa ngamadini angcono.~Xu Ewe, ngokomthetho phantse yonke into ihlanjululwa ngegazi; ngaphandle kokuphalala kwegazi akukho ukuxolelwa kwezono.eWC Kwangokunjalo wayifefa intente ababekhonzela kuyo, nazo zonke izitya ezazisetyenziswa kuyo.EV esithi: “Eli ligazi lomnqophiso aniwisele wona uThixo.”U UMosis waqala wabavakalisela abantu yonke imiyalelo njengoko ibhaliwe *emthethweni. Kamva ke walithatha igazi lamankonyana neleebhokhwe kunye namanzi, waza wathatha uboya obubomvu nobulawu, wayifefa ngegazi incwadi yomthetho ndawonye nabo bonke abantu,ST Seso sizathu ke esabangela ukuba nowokuqala umnqophiso usungulwe ngegazi.XS) Kaloku umyolelo awusebenzi xa esaphila umyoleli; kuphela usebenza akuba efile.LR Ke, apho kukho umyolelo kufuneka icace into yokuba umyoleli ufile.bQ= Ngoko ke yena uKrestu ungunozakuzaku womnqophiso omtsha, ukuze abantu ababiziweyo nguThixo balizuze ilifa laphakade ababelithenjisiwe. Kaloku ngokufa kwakhe uzicimile izono ababezenzile ngexesha lomnqophiso wokuqala.P ingakanani ke yona inkululeko esiyifumana ngegazi likaKrestu? Yena wazinikela kuThixo emsulwa, ngoMoya ongunaphakade, wazenza idini. Ligazi lakhe eliya kuzihlambulula ezethu izazela emisebenzini efileyo, lisenze sikulungele ukukhonza uThixo ophilayo. O  Ukuba kaloku kwakusenzeka ukuba abantu bahlanjululwe izisihla ngokutshizwa ngegazi leebhokhwe neleenkomo nangothuthu lwethokazi,.NU Igazi ledini asililo leebhokwe namathole, ligazi lakhe buqu. Kungoko ke wangenayo kwaba kanye kuphela kweyona ingcwele indawo, wasizuzela inkululeko yamaxesha onke.eMC Kodwa selefikile ngoku uKrestu, umbingeleli omkhulu wezinto ezintle ezikhoyo. Intente angena kuyo yena inkulu, iyayigqwesa eyomnqophiso wokuqala. Yona ayenziwanga mntu. Ndithetha ukuthi asiyiyo yeli hlabathi lidaliweyo.*LM Ngamatile-tile nje lawo aphathelele kwizinto ezityiwayo neziselwayo, nentlambuluko yangaphandle – yimimiselo nje ekhoyo kude kufike ixesha lenguqulelo entsha.K' Yonke le nquleqhu yayingumfuziselo nje wala maxesha sikuwo. Loo minikelo naloo madini amiselweyo akanako ukuyenza ifezeke intliziyo yomnquli.J UMoya oyiNgcwele ubonisa ngokucacileyo ukuba ngale nkqubo, xa kusekho igumbi lokuqala, ayikatyhilwa indlela eya kweyona ingcwele indawo.TI! Kodwa kwelesibini igumbi kwakungena umbingeleli omkhulu kuphela, kanye ngonyaka. Naye kwakufuneka ephethe igazi aza kungxengxezela ngalo izono zakhe kwakunye nezo abantu bazenze bengaqondi ukuba bayona.kHO Ngokwale nkqubo, ababingeleli babesoloko bengena kwelokuqala igumbi, baqhube khona iinkonzo zabo.SG Ngaphezu kwaloo tyesi kwakundanda imifanekiso *yezithunywa ezimaphiko ezibonakalisa isithozela nendili kaThixo, ithe naa amaphiko ngaphezu kwendawo yokucamagushela. Andizi kunika ncukacha ke ngalo mba.F Apho kwakukho iqonga legolide, elaliyindawo yesiqhumiso. Kwakukho netyesi yomnqophiso eyayiqatywe ngegolide. Ngaphakathi kuyo kwakukho isitya segolide esasiphethe *imana, kukho nenduku ka-Aron eyakha yantshula amagqabi, kukwakho namacwecwe omnqophiso.lEQ Emva komkhusane wesibini kwakukho elinye igumbi. Le ndawo yona kwakusithiwa yeyona ndawo ingcwele.:Dm Kaloku kwakukho intente eyenziweyo; igumbi layo lokuqala kwakusithiwa yindawo engcwele. Kulo kwakukho indawo yokubeka isibane, kukho netafile, kunye nesonka esinikelwe kuThixo.mC U Umnqophiso wokuqala wawunemimiselo eyayenzelwe unqulo. Wawunaso nesicamagushelo esasenziwe ngabantu.B# Xa ke uThixo ethetha ngomnqophiso omtsha, loo nto ithetha ukuba uthi umnqophiso wokuqala ugugile, seluphelelwe, uza kutshitsha kwakamsinya.]A3 Ndiya kubenzela inceba kwizikreqo zabo, ndingabi sazikhumbula iziphoso zabo.’ ”2@] Abayi kuba safundisana ngam elowo umntakwabo, elowo ummelwane wakhe, besithi: “Yazini iNkosi;” kuba bonke baya kundazi ukususela koyena mncinane kuse koyena mkhulu.`?9 ‘Nguwo lo ke umnqophiso endiya kuwenza namaSirayeli kwimihla ezayo,’ itsho iNkosi: ‘Ndoyifaka ezingqondweni zabo imiyalelo yam, ndiyishicilele ezintliziyweni zabo, ndibe nguThixo wabo, bona babe ngabantu bam./>W Ngumnqophiso ongayi kufana nondawenzela ooyise-mkhulu, mhla ndabakhokela ndibakhupha eJiputa. Bayidela imimiselo yomnqophiso, nam ke ndabafulathela,’ itsho iNkosi.=3Kodwa ke uThixo uyabagxeka; uthi: “ ‘Kuza imihla,’ itsho iNkosi, ‘apho ndiya kwenza umnqophiso omtsha namaSirayeli kunye nabantu bakwaJuda.q<[Ukuba ubungenagxeke umnqophiso wokuqala, bekungayi kubakho mfuneko yokuba ithathwe ngomnye indawo yawo.D;Ke yena uYesu unikwe ububingeleli obuphakamileyo kunobabo. Kanti ke nomnqophiso awuzakuzelayo phakathi koThixo nabantu ukwamkhulu, ngenxa yokubaluleka kwezithembiso osekelwe phezu kwazo.z:mPhofu bona into abayenzayo ingumfuziselo nesithunzi nje sento yokwenene esezulwini. Wayexela loo nto uThixo ngamazwi awawabhekisa kuMosis, xa wayeza kwenza intente: “Qaphela ukuba yonke into uyenze ngokomzekelo owawuwuboniswe entabeni.”9'Ukuba ubelapha emhlabeni, ubengayi kuba ngumbingeleli konke. Kaloku apha bakho ababingeleli abanikela izipho ngokumiselwa ngumthetho kaMosis.8wWonke umbingeleli omkhulu umiselwe ukunikela izipho namadini. Nalo wethu umbingeleli umelwe kukuba nento ayinikelayo.V7%Ungena kweyona ingcwele indawo, intente eyakhiwe nguThixo, ingengabo abantu.{6 qNguwo lo ke umongo wentetho yam: Sinongako ke ukuba mkhulu umbingeleli, ohleli ewongeni kunye neNgangalala yezulu!c5?Umthetho kaMosis wona umisela abantu ababuthathaka ukuba babe ngababingeleli abakhulu. Kodwa sona isithembiso sikaThixo esinesifungo – eso sifike emva komthetho – simisele uNyana ohlala esulungekile nanini nanini.A4{Yena akafani nabanye ababingeleli. Akukho mfuneko yakuba asondeze amadini mihla le, ngenxa yezono zakhe nangenxa yezono zabantu. Wasondeza idini kwaba kanye qwaba, ukuzinikela kwakhe.'3GNgoko ke uYesu ngoyena mbingeleli mkhulu ukwaziyo ukuhlangabezana nemeko yethu. Ungcwele, akanasici, enyulu; futhi wahlukanisiwe naboni, wanyuselwa ezulwini. 2Esi sisizathu esibangela ukuba abe nako ukubasindisa ngokupheleleyo abo beza ngaye kuThixo, njengoko ehlala ehleli ebathethelela.[1/Kodwa bona obukaYesu ububingeleli abupheli, kuba yena uhlala ehleli ngonaphakade.0}Ababingeleli bokuqala bona babemiselwa balandelelane, kuba kaloku babesifa, bengenako ukuhlala behleli emsebenzini wabo.pp@oo*nmmllZkk?jjfii]hhTggmfffedcckbbTaaD``-__^]]\>[[+ZZLYYFXXIWWVVUU TSSyRR|QQQGPOO?NNpNMM3LLK}JJIIjIHTGFFFEE>DD CCPBB A>@???==W= <;:999?88O77[66g55f44i33e321190/..{-,,u,++*))o(( ''2&&%I%$$$##"!! 0xW x:53W  3uN O 3 z9U oMB 7 Ngoko ke, mawethu, kulangazeleleni ngakumbi ukuqinisekiswa kokubizwa nokunyulwa kwenu nguThixo. Kaloku ukuba niyayenza loo nto, aninakuze niwe konke.{A q Kaloku umntu ongenazo ezi mpawu, yimfama, ubona kufuphi, uyalibala nokuba izono zakhe zangaphambili sewazixolelwa.@ -Xa ninazo ngokwaneleyo, zisanda ngokwanda ezi zinto, zonenza nikhuthale nivelise neziqhamo, nazane nokwazana ngenene neNkosi yethu uYesu Krestu.D? nembeko ngokuhlobana, nokuhlobana ngokuthanda abantu bonke.K> ingqiqo ngokuzeyisa, nokuzeyisa ngonyamezelo, unyamezelo ngembeko,i= MNgenxa yaloo nto ke kufuneka nenze unako-nako ukongezelela ukholo ngesidima, nesidima ngengqiqo,3< aEzi zipho zisisiqinisekiso sezinto ezinkulu nezimangalisayo asenzela zona: uThixo usenza sibe nenxaxheba kubomi bakhe, sikuphephe ukonakaliswa lihlabathi elikhohlakeleyo.D; Ngamandla akhe uThixo usenzele zonke izinto eziyimfuneko ebomini, ukuze siziphathe ngokwentando yakhe; nokuze sazane nalowo usibizileyo, khon' ukuze sibuxhamle ubuqaqawuli nesidima sakhe.: Nanga ngenxa yokwazana kwenu noThixo kwakunye noYesu iNkosi yethu, ningenzelwa isisa, niphiwe noxolo ngakumbi nangakumbi.E9 Kubhala mna sicaka sikaYesu Krestu *nomthunywa wakhe, uSimon Petros. Ndibhalela nina bathe ngenxa yobulungisa bukaThixo noMsindisi wethu uYesu Krestu nânokholo olunjengolwethu ukuxabiseka.R8Bulisanani niqhutywa luthando. Makube luxolo kuni nonke nina bakaKrestu!m7S Liyabulisa ibandla eliseBhabheli, nalo linyuliwe nguThixo njengani. Uyanibulisa nonyana wam uMarko.K6 Ngoncedo lukaSilas, ikholwa elithembekileyo njengoko ndiqonda, ndinibhalele le ncwadana ndinikhuthaza. Ngokunjalo ndiyangqina ukuba esi sisisa sikaThixo ngenene. Ngoko ke yimani kuso ningahexi.:5o Kaloku akuye amandla ngoku nangonaphakade. *Amen.g4G Kodwa ke, emva kwezo mbandezelo zomzuzwana, uThixo umthombo wesisa owanibizayo ngokumanywa kwenu noKrestu, khon' ukuze nibe nenxaxheba kubuqaqawuli bakhe obungapheliyo, uya kunihlaziya anomeleze, anixhobise, nime ngxishi. 3  Yimani ningahexi elukholweni, nimchase. Khumbulani ukuba namanye amakholwa athubeleza kwiimbandezelo ezikwanjalo apha emhlabeni.2 Hlalani nithe qwa, nilumke! Kaloku ummangaleli wenu umtyholi ugquma njengengonyama. Uyajikeleza; uzingela umntu angamqwengayo.E1Ziphoseni kuye zonke iingxaki zenu; kaloku nguye onalusayo.y0kNgoko ke zithobeni phantsi kwesandla sikaThixo esinamandla; yena ke uya kuniphakamisa ngexesha elifanelekileyo.D/Kwangaloo ndlela ke nani, bafana, walulameleni amadoda amakhulu. Xa ninonke ke ngoko yithani wambu ukuthobelana. Kaloku uThixo ubachasile abo banekratshi, kodwa unesisa kwabathobekileyo.d.AUya kuthi ke akufika uMalusi omkhulu, nizuze isithsaba esinesidima, esingasoze sitshitshe.F-Sanukulawula ngegqudu, koko yibani ngumzekelo kuwo umhlambi.a,;Waluseni umhlambi kaThixo eniphakathi kwawo. Lo msebenzi ke sanukuwenza kuba ninyanzelekile, koko wenzeni nizimisele, njengoko noThixo ethanda njalo. Sanukusebenza kuba nincwase inzuzo, koko sebenzani ngokuzinikela.L+ Ke kaloku ndibhenela kumadoda amakhulu alapho phakathi kwenu. Nam kaloku ndikwayindoda enkulu; futhi ndikwalingqina ngeembandezelo zikaKrestu. Kambe ke ndinaso nesabelo kubuqaqawuli obuza kuvela.*Ngoko ke abo babandezeleka kuba uThixo ethanda, mabazinikele ngokupheleleyo ngemisebenzi emihle kuMdali wabo, kuba usoloko ethembekile.q)[Njengoko *neziBhalo zisithi: “Nelungisa eli lisindiswa nzima. Kobeka phi ke kumqhankqalazi nomoni?”L(Kaloku lifikile ixesha lokuba umgwebo uqale; ibe ke uza kuqala endlwini kaThixo ngenkqu. Ukuba ke uqala kuthi, soba yintoni ke isiphelo sabo bangavumiyo ukuzithobela iindaba ezimnandi zikaThixo?|'qKodwa ke ukuba umntu ubandezeleka kuba engumKrestu, makangabi nazintloni, koko makadumise uThixo ngenxa yelo gama.]&3Xa nibandezeleka makungabi ngenxa yobugwinta, ukûba, ubuqili, okanye ukuphixanisa.%5Nithamsanqelekile ukuba niyathukwa ngenxa yokuba ningabakaKrestu. Kaloku loo nto icacisa ukuba uMoya osinika isidima, onguMoya kaThixo, unifukamele.'$G Ndaweni yaloo nto vuyani kuba nani ninenxaxheba kwingcinezelo kaKrestu; nto leyo iya kunenza nichulumache ngakumbi ngomhla wokubonakala kobungangamsha bakhe.k#O Zihlobo zam, sanukumangaliswa yile ngcinezelo ingaka niphantsi kwayo, ngokungathi nibona umhlola.U"# Oshumayelayo makamele uThixo. Oncedisayo makancedise ngamandla awaphiwa nguThixo. Zonke izinto zenzeleni ukuze kunconywe uThixo ngenxa kaYesu Krestu. Kaloku sesakhe isidima namandla nanini nanini. *Amen. !  Umntu onikwe isiphiwo esithile nguThixo makasisebenzise ekuncedeni abanye, njengegosa lokwaba isisa sikaThixo esintlobo-ntlobo.& G Belezelanani ningenasikrokro.W'Ngaphezu koko ke hlalani nithandana, kuba kaloku uthando luyazingcwaba izono.lQKuzo zonke izinto isiphelo sisemnyango. Ngoko ke hlalani nisezingqondweni, nikuqulele ukuthandaza.B}Naso isizathu esabangela ukuba iindaba ezimnandi zishunyayelwe nakwabo bafileyo ngoku. Ewe, zashunyayelwa nakwabo babegwetyiwe njengamntu wonke, khon' ukuze ngokoMoya baphilele uThixo.X)Kambe ke baseza kunika ingxelo kulowo uhlalele ukugweba abahleliyo nabafileyo.|qOontangandini ngoku bathe nqa kuba ningasahambi nabo kobo bundlobongela bokuzibhubhisa. Yiyo le nto baninyelisayo.=sNgoko ke lanele elaa xesha nilidlele ebuhedenini. Kaloku ngoko naningooandikhathali, nibawa, ninxila, nithanda iziyunguma; naningamakhoboka embarha; naninqula ngendlela elisikizi.aze athi ke ngexesha asenalo emhlabeni angaphileli ukwanelisa iminqweno yesimo esidala, koko aphilele ukwenza oko kuthandwa nguThixo.' INjengoko noKrestu wamelanayo nale ntlupheko yalo mhlaba, ngokunjalo ke nani zimiseleni, nifuze yena. Kaloku umntu ocikidiweyo yintlupheko uyalumleka esonweni,yowenyukela ezulwini, ohleli ewongeni ngakuThixo, elawula zonke izithunywa zezulu nooziphathamandla noomagunya bakhona.OWona angumqondiso owalatha ubhaptizo olusindisa nina ngoku. Ubhaptizo alukuko ukuhlanjwa kokungcola komzimba, lusisithembiso esenziwa kuThixo ngomxhelo wonke. Lusindisa ngamandla okuvuka kukaKrestu'GAbo ke ngabo bantu bangazange bamthobele uThixo naxa wayebanyamezele ngemihla kaNowa. Ngabantu abambalwa nje – isibhozo kuphela – abasindiswayo ngamanzi.:owaza waya kushumayeza imiphefumlo eseluvalelweni.#?Andithi noKrestu wafela izono zethu kwaba kanye qwaba! Yena elilungisa nje wafela thina boni, esisondeza kuThixo! Wabulawa, kodwa wavuka ngoMoya kaThixo,ykKaloku kungcono ukutshutshiswa ngenxa yobulungisa, xa kuyintando kaThixo oko, kunokutshutshiselwa izenzo ezibi.5cKodwa loo nto ze niyenze ngobulali nangembeko, ningenasazela nganto, ukuze nokuba niyanyenjwa, abo banihlebayo badane ngenxa yendlela eniziphethe ngayo ukulandela uKrestu.Hlonelani iNkosi uKrestu ehleli kuni ngaphakathi, nihlale nilungele ukuphendula nabani na onibuza ngethemba eniqamele ngalo.Phofu ke, nokuba ningatshutshiswa ngenxa yokwenza okulungileyo, ikwalithamsanqa naloo nto. Ze ningoyiki nina, ningaxhali nokuxhala oku.;q Ngubani onganenzakalisayo xa nisenza okulungileyo?u c Kaloku iNkosi iyawajonga amalungisa, iyiphulaphule imithandazo yawo. Kodwa iyabafulathela abenzi bobubi.”Q  Makahlukane nobubi, enze okulungileyo; makaphuthume uxolo, ahlale kulo. ! nanjengoko zitshoyo *iziBhalo ukuthi: “Lowo unga angabudla ubomi abe nenkqubela makazilumle ekuthetheni kakubi, ayeke ukuthetha ubuxoki.  Ningakhuphani zixhiba, nigwexane. Ndaweni yaloo nto thethani ngobulali. Eyona nto nibizelwe yona yeyokuba nifumane ilifa leentsikelelo,d ANdiphetha ngelithi: Velanani, nibe moya mnye. Thandanani, nenzelane ububele, nilulamelane.ykAmadoda ngokunjalo makahlalisane kakuhle namakhosikazi awo. Naxa ingabantu ababuthathaka amakhosikazi la, makahlonitshwe; aziindlamafa zesisa sikaThixo ngokulinganayo namadoda. Xa nenjenjalo ke akukho nto iya kuwuphazamisa umthandazo wenu.%Wayenjalo uSara. Wayelulamela uAbraham esithi “mhlekazi” kuye. Niziintombi zakhe ke nina ukuba nenza okulungileyo ningenaxhala naloyiko.kOYayisisihombo samakhosikazi angcwele amandulo ke eso. Ayethembele kuThixo, elulamela amadoda awo.nUIsihombo senu masibe sesangaphakathi, esingagugiyo. Umoya omhle wobulali yinto ayixabisileyo uThixo.gGMusani ukuhombela ukubukwa ngokuluka iinwele, nitsho ngezacholo zegolide nempahla engayiwayo.DUkunyaniseka kwawo, nenzondelelo yawo, iya kuzibonakalisa.P Ngokukwanjalo ke amakhosikazi makawalulamele amadoda awo. Amanye amadoda angekakholwa, xa ebona ukuziphatha kakuhle kwamakhosikazi, angazibhaqa selekholwa engakhange awuvule umlomo wona amakhosikazi._7Nanilahlekile njengeegusha, kambe ke ngoku nibuyiselwe kuMalusi wenu onikhathaleleyo.,QIzono zethu wazithathela kuye siqu, waxhonywa nazo emnqamlezweni, khon' ukuze thina siyeke ukuphilela ukona, koko siphilele ukulungisa. Ninyangwe ngamanxeba akhe.$ANaxa wayengcikivwa wayengaphindisi angcikive. Ngexesha lokuphatheka kabuhlungu akazange aqalekise, koko imeko yakhe wayinikela kulowo ugweba ngobulungisa..~WYena zange one, engazange wakhohlisa."}=Kakade nabizelwa loo nto; kaloku uKrestu waphatheka kabuhlungu ngenxa yenu, waza ngaloo ndlela wanishiya nomzekelo, ukuze nina nihambe ekhondweni lakhe.6|eEwe, kaloku umntu akafumani nqaku xa enyamezela isohlwayo ngenxa yesono asenzileyo. Kodwa ke ukuba ùnyamezela ukuphatheka kabuhlungu naxa ungenzanga bubi, uThixo ungakuwe.x{iKaloku uThixo uyamthamsanqelisa umntu onyamezela ingcinezelo engonanga, kuba elangazelela okuthandwa nguThixo.+zONina zicaka, bahlonipheni abo baniqeshileyo, nibathobele kangangoko. Le nto ke sanukuyenza kwabo banobubele nobuntu kuphela, koko yenzeni nakwabo bakhohlakeleyo.ay;Hloniphani wonke umntu; wathandeni amakholwa, nimoyike uThixo, nimthobele osemagunyeni.xZiphatheni njengabantu abakhululekileyo. Kambe ke inkululeko leyo mayingabi lokhusi lokungcola; koko ziphatheni njengezicaka zikaThixo.wwKaloku uThixo ufuna ukuba nithi ngenxa yezimilo ezihle nibatsho basikwe umlomo abo bangaqondiyo, ndawonye nezibhanxa.Xv)nerhuluneli njengomphathiswa wakhe wokohlwaya abonayo, ancome abo balungisayo.au; Ngenxa yeNkosi wathobeleni onke amagunya akhoyo. Ukumkani mthobeleni njengowongamileyo,ntU Izimilo zenu mazibe zihle kangangokuba nabahedeni baniqonde ukuba aninabala. Xa kunjalo ke baya kuthi nokuba bayanityhola ngokungcola, babuye bavume ukuba nimsulwa. Ngaloo ndlela ke baya kumdumisa uThixo ngomhla wokufika kwakhe.)sK Ndiyanibongoza, zihlobo zam, kaloku niziimbacu nabaphambukeli kweli lizwe! Ngoko ke phikisanani nayo iminqweno yesimo senu esidala. Kaloku yona ilwa nani ziqu.wrg Ngoku nilusapho lukaThixo, nangona nanikade ningelulo; benikade nikude nenceba yakhe, kodwa ngoku niyifumene.rq] Kambe ke nina niluhlanga olukhethekileyo, ababingeleli basebhotwe, isizwe esinyulu, imilowo yakwaThixo. UThixo unikhethele ukuze nivakalise isidima nesihomo sakhe. Kaloku wanibiza nisebumnyameni, wanizisa ekukhanyeni okumangalisayo.p+Lona: “Lilitye elikhubekisayo, ulwalwa olutyibilikisayo.” Kaloku bayakhubeka kuba bengalithobeli ilizwi; phofu ke bamiselwe loo nto kakade.)oKKuni, nina bazinikeleyo, eli litye lixabisekile, kodwa kwabo bangakholwayo: “Kanye elo litye bâlideláyo abakhi suke laba lelona libalulekileyo lesiseko.”n#Kaloku iziBhalo zithi: “Ndikhethe ilitye elixabisekileyo. Lilitye lesiseko endilibeka eZiyon. Nabani na ozinikelayo kuye akayi kudana.”-mSYizani kaloku nani nibe ngamatye okwakha indlu kaMoya, khon' ukuze nibe ngababingeleli abanyulu bokwenza amadini kaMoya, amkelekileyo kuThixo ngenxa kaYesu Krestu.~luYizani eNkosini! Kaloku yona lilitye eliphilayo eladelwayo ngabantu; kambe ke lichongiwe, laye lixabisekile kuThixo.Zk-“Kaloku senibungcamle ububele beNkosi,” njengoko *neziBhalo zisitsho kakade.j Njengamakholwa aseziintsana langazelelani ubisi olungangxengwanga: ndixela ilizwi likaThixo eliya kunikhulisa nide nisindiswe.si aNgoko ke yahlukanani nazo zonke ezi zinto: uchuku, inkohliso, ukuzenzisa, nomona, nako konke ukuphixanisa!mh Ukodwa lona ilizwi leNkosi lihlala lihleli.” Elo lizwi ke lelo nalishunyayezwa ngeendaba ezimnandi.g  Zitsho neziBhalo ukuthi: “Umntu unjengengca, nodumo lwakhe lunjengentyatyambo yengca. Iyabuna ingca, ivuthuluke intyatyambo,if MKaloku nizelwe ngelizwi likaThixo ophilayo, ongunaphakade, naba ngabantwana balowo ungasoze afe.e Njengoko ke nithe ngenxa yokululamela inyaniso nenziwa nyulu ukuze nithandane ngokwabazalanayo, thandanani ke ngoko ngokungazenzisiyo. d  Ke ngoku niyakholwa kuThixo ngenxa yakhe. Ke uThixo wamvusa ekufeni, wamnika iwonga, ukuze nijonge kuThixo ngethemba nangokholo.bc ?Wanyulwa nguThixo, lingekadalwa ihlabathi, wabonakala ngenxa yenu kule mihla yokugqibela.\b 3Nahlawulelwa ngegazi elixabisekileyo leXhwane elinguKrestu ongenasisihla nasiphako.a Khumbulani ixabiso enakhululwa ngalo kwintlalo ebingento yookhokho benu. Anihlawulelwanga nganto itshitshayo, ifana nesiliva negolide.` Xa nimnqula nithi uThixo nguBawo ongenamkhethe, ogweba lowo nalowo ngokwezenzo zakhe. Ngoko ke mnikeni imbeko lo gama nisesemhlabeni.Y_ -Kanti ke *neziBhalo zitsho ukuthi: “Yibani ngcwele, ngokuba mna ndingcwele.”I^  Kwinto yonke yibani ngcwele. Kaloku uThixo onibizileyo ungcwele.m] UZiqheliseni ukululama, ningaziphathi ngendlela ebeniziphethe ngayo ngokuya beningekazi nto ngokholo.\  Ngako ke finyezani umbhinqo, nibaze iingqondo, ningathembi nanye into ngaphandle kwesisa seentsikelelo eziza kuza noYesu ukufika kwakhe."[ ? Batyhilelwa ukuba ezo ndaba babezithetha ngezinto ngezinto, yayingezozabo, yayizezenu. Ezo ndaba ke zezi nizixelelwa ngabo bazivakalisayo kuni ngoku iindaba ezimnandi ngamandla kaMoya oyiNgcwele owavela ezulwini. Nditsho nkqu nezithunywa zezulu ziyakunqwenela ukuziqonda ezo zinto.nZ W Babethetha ngesisa eniya kusenzelwa nguThixo. Babezama ukuphonononga ukuba zaziya kuhla nini na, njani na, ezo zigigaba. Kaloku uMoya kaKrestu wabatyhilela intlungu eyayiza kuhlela uKrestu ngeli thuba, newonga awayeza kulixhamla.ZY / Yile nkululeko kanye le babephengulula beyiphanda kunene *abashumayeli bamandulo.HX   kuba seniyibona injongo yokholo lwenu; ndixela inkululeko yenu.W Anikamboni nokumbona, kodwa niyamthanda. Niyakholwa nokukholwa kuye, naxa ningekamboni nje. Senizele naluchulumacho olungenakuchazwa,V Ezo ntlupheko zicikida ukholo lwenu, lucace into oluyiyo. Negolide le iyinto etshabalalayo, iyacikidwa ngomlilo. Nalo ke ukholo lwenu oluxabiseke ngaphezu kwegolide lumelwe kukucikidwa, ukuze nibe nodumo, kwakunye newonga nesidima ngemini yokufika kukaYesu Krestu.}U uNgenxa yaloo nto ke vuyani, naxa phofu okwangoku ninyanzelekile ukuba nibe lusizi ngenxa yeentlupheko enizithweleyo.sT aWonilondoloza uThixo ngamandla akhe, ngenxa yokholo eninalo, kude kufike loo nkululeko beniyilungiselelwe.:S oKungenxa yaloo nto ke sinethemba elingagungqiyo nje, sihleli silinde ilifa leentsikelelo asigcinele zona uThixo. Azinakubola ezo ntsikelelo, azinakonakala, azinako nokutshitsha.R Makabongwe uThixo noYise weNkosi yethu uYesu Krestu, othe ngenceba wasinika ubomi obutsha ngokuvusa uYesu Krestu ekufeni!JQ Nakhethwa kwangaphambili ngokwentando kaThixo, nenziwa imilowo ngoMoya oyiNgcwele, ukuze nilulamele uYesu, nitshizwe ngegazi lakhe. Nanga ke ningenzelwa isisa niphiwe uxolo ngakumbi nangakumbi.6P iKubhala mna Petros, *umthunywa kaYesu Krestu. Ndibhalela nina bantu bayimilowo yakwaThixo eniziimbacu ezithe saa kumaphondo asePonto, eGalati, eKapadoki, eAsiya, naseBhitini.Oqinisekani ngale ndawo: Nabani na oguqula umoni olahlekayo usindise umphefumlo ekufeni, watsho kwaxolelwa izono ezininzi._N7Mawethu, ukuba omnye wenu ulahlekile waphuma enyanisweni, waza omnye umntu wambuyisa,SMWaphinda wathandaza, saza isibhakabhaka sayithoba imvula, lachuma ilizwe.L#Ewe, uEliya wayengumntu efana nathi. Kodwa wathandaza ngokuzimisela ukuba ingani imvula, ngenene labalela iminyaka emithathu enesiqingatha.K#Ngoko ke zivumeni izono omnye komnye, nithandazelane, khon' ukuze ninyangeke. Kaloku umthandazo womntu olungileyo unamandla angummangaliso.JLo mthandazo uphuma elukholweni uya kumnyanga umntu ogulayo, iNkosi imbuyisele empilweni, zithi nezono azenzileyo zixolelwe.yIkXa umntu egula, makabize amadoda amakhulu ebandla; wona aya kumthandazela, amthambise ngeoyile egameni leNkosi.lHQ Ukuba kukho umntu osenkathazweni, makathandaze. Ukanti xa umntu evuya, makahlabele ingoma adumise.iGK Ngaphezu koko ke, mawethu, musani ukufunga xa nisenza isithembiso; nditsho nangezulu, umhlaba, nangantoni na. Xa nivuma yithini: “Ewe,” nithi: “Hayi,” xa nisala, kube kuphela, ukuze ningabi sesichengeni sokugwetywa.+FO Ewe, sithi banoyolo abo banyamezelayo. Seniyivile indlela awayenomonde ngayo uYobi; niyayazi indlela eyambuyekeza ngayo iNkosi. Kaloku iNkosi inenceba novelwano.'EG Nanku ke umzekelo, mawethu: ndixela *abashumayeli bamandulo, abo babethetha egameni leNkosi. Bona mababe ngumzekelo wenu wokunyamezela ngomonde naxa kunzima.fDE Mawethu, musani ukukhalazelana ukuze ningagwetywa nguThixo. Ngenene yena uMgwebi usemnyango.]C3Ngoko ke nani yibani nomonde, ningatyhafi; kaloku iMini yokufika kweNkosi ikufuphi.YB+Mawethu, yibani nomonde ide ifike iNkosi. Thathani umzekelo kumlimi: yena usilinda ngomonde isivuno asixabisileyo somhlaba wakhe. Ewe, yena uzilinda ngomonde iimvula zasentlakohlaza ngokunjalo nezasekwindla.IA Nimgwebile nambulala umntu ongenatyala. Kanti noko akaxhathisi.@}Kaloku obenu ubomi apha emhlabeni bubunewu-newu nobumnandi. Ewe, nizondle natyeba, kanti nizilungiselela umhla womgwebo.?Abasebenzi abalima amasimi enu anibahlawuli. Khanisive isikhalo sabo! Ewe, isililo sabavuni seside savakala nakuThixo, iNkosi uSomandla.I> Igolide nesiliva yenu idliwa ngumhlwa. Ngulo mhlwa ke kanye obubungqina obunilahlayo, kuba uya kuyisuba njengomlilo inyama yenu. Kaloku nina nizifumbela ubutyebi ngoku sikwimihla yokugqibela.M=Kaloku ubutyebi benu buyangunda, neempahla zenu zityiwa ngamanundu.u< eNgoku makhe ndibhekise kwabo bemi kakuhle, izityebi. Hlahlambani ningqukruleke ngenxa yeenzingo ezinizelayo!P;Phofu ke yena umntu ongayenziyo imfanelo yakhe nakuba eyazi, unetyala.l:QKodwa ke endaweni yokwenjenjalo nisuka nibe nekratshi, niqhayise; ibe ke ukuqhayisa yinto egwenxa.I9 Xa nithetha yithini: “INkosi ivuma, siya kwenza le naleya.”~8uNithetha nje ningayazi into eniza kuba yiyo ngomso. Nifana nje nomfa-nkungu othi uvele umzuzwana nje uphinde uphele.!7; Makhe ndibhekise kuni nina bathi: “Namhlanje okanye ngomso siya kuya kwidolophu ethile, sifike sihlale unyaka wonke, sirhwebe sizuze imali eninzi.”$6A NguThixo kuphela umniki-mthetho nomgwebi. Nguye kuphela onelungelo lokusindisa okanye atshabalalise. Kuxa ungubani ke wena ude ugwebe ummelwana wakho nje?45a Mawethu, musani ukugxekana. Nabani na oligxekayo okanye aligwebe elinye ikholwa, ugxeka ugweba umthetho. Ukuba ke uyawugxeka umthetho, akuwuthobeli, koko ungumgwebi wawo.:4o Ukuba niyazithoba kuye uThixo, uya kuniphakamisa.b3= Yibani lusizi nilile nintywizise! Ukuhleka makujike kube ziinyembezi, uvuyo lube lusizi! 2Sondelani kuThixo naye azokusondela kuni. Hlambani izandla zenu, nina bonindini! Nizenze nyulu iintliziyo zenu, nina bahanahanisi!V1%Ngoko ke zinikeleni ngokupheleleyo kuThixo. Mchaseni uSathana azokunibaleka.05Kodwa ke sona isisa asinika sona uThixo singaphezulu. Zitsho neziBhalo ukuthi: “UThixo uyabachasa abanekratshi, kodwa unesisa kwabathobekileyo.”m/SMhlawumbi ngaba nicinga ukuba iziBhalo ziyalavuza xa zisithi: “UMoya esimnikiweyo uyakhweleta”?4.aBantundini abangathembekanga, anazi kakade ukuba ngokuhlobana neli hlabathi nizenza iintshaba zikaThixo? Ewe, nabani na okhetha ukuvana neli hlabathi ulutshaba lukaThixo.y-kNoba sowude wathandaza ucela, awuzuzi, kuba kaloku iinjongo zakho zimbi, ufuna nje ukufezekisa iinkanuko zakho.C,Xa ungazifumani izinto ozifunayo, ukhetha ukubulala; okanye xa ungafezeki umnqweno wakho, uyaxabana ulwe. Kanti ke, ungazifumani nje izinto ozifunayo, kungenxa yokuba awuziceli kuThixo.+ 1Yintoni edala iimfazwe neengxabano apha phakathi kwenu? Ngokuqinisekileyo zivela kwiinkanuko zenu ezisoloko zisenza imizabalazo ngaphakathi kwenu.F*Ke bona abahlwayeli boxolo abaseluxolweni bavuna ubulungisa.4)aKodwa ke bona ubulumko obuvela phezulu bumsulwa; bunolungelelwano, nobubele, buyazelelela. Bona bunovelwano, yaye buvelisa imisebenzi emihle; abunamkhethe naluhanahaniso.`(9Ke apho kukho umona nokuzigwagwisa kuba nguqulukubhode nazo zonke iintlobo zeentlondi.V'%Obu bulumko abuveli phezulu, koko bobehlabathi, bobeenkanuko, bobukaSathana.c&?Kodwa ke ukuba ninomona nolunya nizicingela, sanukuzigwagwisa nigqume inyaniso ngobuxoki.% Ukuba bakho abantu abalumkileyo nabaqondayo phakathi kwenu, loo nto mabayibonakalise ngobomi obumsulwa, nangezenzo zentobeko nobulumko.*$M Mawethu, umkhiwane awukwazi kaloku ukuvelisa umnquma, nomdiliya awunako ukuvelisa amakhiwane. Ngokunjalo akukho mthombo unako ukuvelisa amanzi amtyuba namnandi.S# Kaloku akwenzeki ukuba kumpompoze amanzi amnandi namtyuba mthonjeni mnye.X") Imibulelo neziqalekiso zimpompoza mlonyeni mnye. Mawethu, mayingenzeki le nto!!w Sisebenzisa lona xa sibonga sibulela iNkosi uTata wethu, ukanti sibaqalekisa kwangalo nabantu abadalwe bafuza uThixo.g GKodwa akukho mntu ukwaziyo ukululawula ulwimi. Luyinkathazo engalawulekiyo, futhi luyityhefu.#?Uluntu luyakwazi ukuzilulamisa zonke iintlobo zezidalwa – ezizitho zine kwaneentaka, ezirhubuluzayo kwanezaselwandle – yaye lukholisile ukwenjenjalo.QNalo ke ulwimi lufana nqwa nomlilo; lululwandle lobubi. Lulelinye lamalungu omzimba wethu nje luphembelela ububi kubume bethu buphela. Ubomi bethu buphela libuntumeka ngomlilo eliwuthatha esihogweni.NLukwanjalo ke nalo ulwimi, nakuba luluncinci kangaka nje – luyagwagwisa kakhulu. Mhlawumbi makhe senze umzekelo ngehlathi: noba selilikhulu kangakanani na lingátshiswa yintlantsana nje yomlilo.3_Okanye khanicinge ngenqanawa, inkulu injalo, noba ngade ityhalwe yimimoya emikhulu, kodwa ilawulwa ngentongana nje encinci, ize iye apho athanda ukuba iye khona umqhubi.a;Kaloku ihashe silifaka umkhala, ukuze lisilulamele, sikwazi ukulilawula ngokupheleleyo.+Sonke ngabanye siyayenza impazamo amaxesha ngamaxesha. Ke yena umntu ongaphazamiyo ekuthetheni ugqibelele, uyakwazi ukuzilawula ngokupheleleyo. Mawethu, musani ukugagamela nifune ukufundisa nonke. Kaloku niyazi ukuba thina sifundisayo siya kugwetywa ngqongqo kunabanye.}sNjengoko ufile umzimba xa umphefumlo uphumile, ngokunjalo nokholo olungangqinelwa zizenzo lufana nesidumbu, lufile.Nehenyukazi uRahabhi, andithi kanene naye waba lilungisa ngenxa yesenzo sakhe sokwamkela iintlola, wazizimelisa zasaba ngandlela yimbi?Y+Ùyaqonda ke ukuba umntu uba lilungisa ngenxa yezenzo kungekuko ngokholo lodwa?.UEsi senzo sazalisekisa amazwi *eziBhalo athi: “UAbraham wakholwa kuThixo, waza ngenxa yokholo wenziwa ilungisa.” Kwenye indawo ubizwa ngokuba ngumhlobo kaThixo.Akuboni ukuba ngokwenjenjalo oku wayeqhutywa lukholo? Akuqondi ukuba ngesi senzo wangqina ukunyaniseka kokholo awayenalo?  Akuqondi na ukuba uAbraham ubawo wenziwa waba lilungisa nguThixo ngenxa yesenzo sokunikela uIsake unyana wakhe ukuba abe lidini?[/Akuqondi ke kodwa, sidengendini, ukuba ukholo olungangqinelwa zizenzo luphunzile?LEwe, unalo ukholo ngokwaneleyo, ngangokude ukholwe ukuba ukho uThixo, yaye mnye. Uyalungisa kanye ngaloo nto! Kodwa ke neendimoni zinalo ukholo olukwanjalo phofu; lude luzinkwantyise kunjalonje.&EEwe, ningatsho ukuthi omnye umntu unako ukuba nokholo, kanti nomnye unako ukwenza imisebenzi ethile. Kodwa ke mna ndithi ukuphendula: Khawundibonise ukuba ngaba lufezekile na olo kholo wena uthetha ngalo lungenamisebenzi lubonakala ngayo. Mna ndokubonisa ngemisebenzi ukholo endinalo.QLunjalo ke ukholo olungaqhubeli mntu kwenzeni nto; luyinto nje efileyo.wgKunceda ntoni ukubasizela, nokubacebisa ngento yokwambatha nangokutya, ube ungenzi nto konke ngale meko yabo?I  Nanku umwethu, nanku nodade: bobabini bayadlakazela, bayalamba. Mawethu, kunceda ntoni ukuba athi umntu unokholo, zibe zona izenzo zakhe zingayingqini loo nto? Lunganceda ntoni olo kholo?v e Kaloku akayi kuba nanceba uThixo xa agweba umntu ongabanga nanceba. Kodwa yona inceba iyasongamela isigwebo.i K Intetho yenu nezenzo zenu mazibe zezabantu abalindele ukugwetywa kwangulo mthetho usikhululayo." = Kaloku isekwanguloo mwisi-mthetho mnye lo uthi: “Ungakrexezi,” kwanothi: “Ungabulali.” Nokuba na akukrexezi, usisaphula-mthetho ukuba uyabulala.^5 Lowo uwugcina wonke umthetho, aze aphule umyalelo omnye, unetyala lokuwaphula wonke.^5 Kodwa ukuba abantu niyabacalu-calula, noba netyala; nogwetywa njengezaphula-mthetho."=Kodwa ukuba niyawuthobela umthetho weNkosi *oseziBhalweni othi: “Mthande ummelwane wakho kanye ngale ndlela nawe uzithanda ngayo,” noba niyakholisa.8kzize zenyelise igama likaKrestu enibizwa ngalo?)Kodwa nina niwenza intlekisa amahlwempu! Kanene ngoobani abanicinezelayo? Asizozityebi? Andithi kanene zizo ezinirhuqela enkundleni yamatyala,1[Mamelani apha ndinixelele, zihlobo zam. Andibi kanene uThixo amahlwempu la uwanyulele ukuba atyebe ngokholo, aze afumane isabelo kulawulo oluthenjiswa abo bamthandayo?a;Aniziqondi ke ukuba xa nenjenjalo nina ngenkqu nimbaxa, nilawulwa yimigaqo ephuthileyo?'nako ke nina nitatazela nilungiselela lo mfo ulinene, nimnika nesihlalo, nithi lona idlavu malime ngeenyawo okanye lihlale phantsi emhlabeni.Nakufikelwa ziindwendwe ezimbini endlwini yenkonzo, omnye enxibe kakuhle ehombe ngamaso egolide, omnye elihlwempu edlakazela,j OMawethu, njengoko nikholwa kuYesu Krestu iNkosi yethu enobungangamsha – ninomkhethe kodwa nina.~ -Inkolo enyanisekileyo nengenachaphaza kuThixo uBawo yile: kukubonelela iinkedama nabahlolokazi abahluphekileyo, nokuphepha ukudyojwa lihlabathi.} )Ewe, umntu angázicingela ukuba ulikholwa; kodwa uyazikhohlisa ukuba akakwazi ukulawula ulwimi lwakhe. Ingamampunge nje into yokuba ulikholwa.9| mKodwa loo mntu uthi awucoselele ukuwugcina umthetho osinika inkululeko, lowo uthe rhoqo ukuhamba ngawo engaphulaphuli nje aze alibale, lowo wosikelelwa nguThixo ngokwenjenjalo.T{ #Loo mntu uzithi krwaqu nje, ahambe, aze kwangoko azilibale ukuba unjani na.{z qLowo uliphulaphula nje kuphela elo lizwi, angenzi nto ngalo, ufana nomntu ozijonga esipilini, abubone ubuso bakhe.{y qMusani ukuzikhohlisa ngokuliphulaphula nje qha ilizwi likaThixo. Endaweni yaloo nto nina yenzani oko likuthethayo.x 5Yahlukanani nemikhwa emibi nehambo engcolileyo. Mlulameleni uThixo, namkele ilizwi lakhe alifake kuni ezintliziyweni. Lilo elinamandla okunisindisa.Dw Kaloku into umntu ayenza enomsindo ayinakwamkeleka kuThixo.v Khumbulani le nto, zihlobo zam: Wonke ubani makakhawuleze ukuva; kodwa makangakhawulezi ukuthetha, angakhawulezi nokucaphuka.tu cWathi akuthanda uThixo wasizala ngokutsha ngelizwi lenyaniso, saza ke saba lulibo lwayo yonke indalo yakhe.t )Konke ukupha naso sonke isipho esifezekileyo sivela phezulu kuThixo, umdali wezikhanyiso zesibhakabhaka. Yena akaguqu-guquki aphinzi-phinzize.#s CMusan' ukuphazama, mawethu!kr QLoo minqweno yakhe ke iyakhawula, izale isono. Isono ke sona sithi sakuba nentshebe, sizale ukufa.Kq Isilingo sivela ngokuthi umntu alukuhlwe yiminqweno yakhe egwenxa.xp k Makungabikho mntu uthi ulukuhlwe nguThixo xa ahendwayo. UThixo akoyiswa bububi kaloku; yaye akalingi mntu yena. o  Unoyolo lowo uzinyamezelayo izilingo, kuba kaloku, lakudlula uvavanyo, uya kuzuza umvuzo obubomi uThixo abuthembise abo bamthandayo.n + Yona ithi lakuvela ilanga liyigqatse, ibune, kuphele nokubukeka kwayo. Nesinhanha siya kutshabalala naso ngoku kanye sisaxakeke yimicimbi yaso.m  Nekholwa elimi kakuhle nalo malizidle lakuthotywa nguThixo. Kaloku kwanesinhanha esi sithi shwaka njengentyatyambo esendle.Dl  Ikholwa elihlelelekileyo malivuye lakuphakanyiswa nguThixo.Rk Kaloku umntu ongqondo ilala neli, ivuke neli, akaze abe nazigqibo nganto.=j wUmntu onjalo ke makangalindeli kwenzelwa nto yiNkosi.i  Kodwa ke loo mntu makacele ekholwa, engathandabuzi konke. Kaloku umntu othandabuzayo ufana namaza alatyuziswa ngumoya elwandle.uh eKe ukuba kukho bani uswele ubulumko, makabucele kuThixo. UThixo onobubele nesisa kubo bonke abantu, womnika.Ug %Kona ke ukunyamezela kuzala isimilo esicikidekileyo, nesingalambathi nganto.Cf Kaloku isiqhamo sokumelana nezilingo ngokholo lunyamezelo.[e 1Mawethu, zithatheni njengabantu abanethamsanqa, xa nifikelwa zizilingo ngezilingo.d Kubhala mna Yakobi, isicaka sikaThixo neNkosi uYesu Krestu. Ndibulisa bonke abantu bakaThixo abathe saa kulo lonke elimiweyo..cW Wanga uThixo anganenzela isisa nonke.bb= Umbuliso kwiinkokheli zenu, nakulo lonke usapho lukaThixo. Amakholwa aseItali ayabulisa.eaC Umhlobo wethu uTimoti ukhululwe entolongweni. Ndiza kuza naye apho ukuba ukhawuleze wafika.W`' Mawethu, ze niwanyamezele la mazwi enkuthazo. Kambe yileta emfutshane nje le._  ngokuphalala kwegazi lomnqophiso ongasoze utshitshe, wanga anganomeleza ekwenzeni okulungileyo, khon' ukuze niyifeze intando yakhe. Wanga angasenza loo nto athanda ukuba sibe yiyo ngoYesu Krestu. Makadunyiswe uYesu Krestu ngonaphakade kanaphakade! *Amen.i^K UThixo onika uxolo, owayivusa ekufeni iNkosi yethu uYesu Krestu, waba nguyena malusi womhlambi,^]5 Nditsho ngenene ukuba ze nindithandazele, ukuze uThixo andibuyisele kuni kamsinyane.\  Nam ndithandazeleni. Ndiqinisekile ukuba mna andinasazela nganto; kaloku ndisoloko ndinqwenela ukwenza okulungileyo maxa onke.[} Zithobeleni iinkokheli zenu, nizihloniphe, kuba azilali lixhala ngenxa yenu. Kaloku kufuneka zenze ingxelo yomsebenzi wazo kuThixo. Ke ukuba niyazihlonela, woba khaphukhaphu umsebenzi wazo. Kanti ungaba nzima, ningancedeki nani, ukuba anizihloneli.]Z3 Masingaze siyeke ukwenzelana ububele, kuba leyo yeyona minikelo imkholisayo uThixo.Yy Ngawo onke amaxesha masenze umbongo kuThixo, ube lidini esilinikela kuye ngoYesu, silivuma ngomlomo wethu igama lakhe. az~~~}}|W{zzUyxx8wZvuutt s{rr9qpoo\nn;mll3kk!jiihhCgg7fedd)cmbbda``_o^^2]]K\\H[[pZZzYYJXXWWVVPUUUTT S RQQWPOOlNNGMMLLKnJJWIxHH_HGGFFEDDCCBB~AA@@8??k>>v== l |Ga  Ewe, yena usenze ababingeleli basebhotwe ukuze sikhonze uThixo uYise. Mabube kuye ke ubungangamsha nolawulo nanini-nanini! *Amen.T #ngokunjalo nakuYesu Krestu, olingqina elithembekileyo, inkulu yâbo bavuka bebefile, nomlawuli wezikumkani zehlabathi. Kaloku yena lowo usithandayo, ngokuphalala kwegazi lakhe, usikhulule ezonweni zethu.U %Mna Yohane ndibhalela amabandla asixhenxe akwiphondo laseAsiya, ndisithi: Kuwo makube sisisa noxolo oluvela kuNdikhoyo, lowo wayekho, oya kusoloko ekho; nakubo ooMoya abasixhenxe abaphambi kwakhe ebhotwe; 9Unoyolo kambe umntu owafundayo amazwi olu daba, benoyolo nâbo bawaphulaphula bawathathele ingqalelo. Kaloku ixesha lokuzalisekiswa kwawo lisemnyango. Yena ke uYohane wayibhala wayixela yonke into awayibonayo. Ngoku ke uchaza udaba lukaThixo olo walutyhilelwa nguYesu Krestu.X -Nasi isityhilelo esaboniswa uYesu Krestu nguThixo. Wasiboniswa khon' ukuze yena abonise izicaka zakhe izinto eziza kuhla kamsinya. Esi sityhilelo uYesu wasithumela ngesithunywa sezulu kwisicaka sakhe uYohane.I  ewe, kuThixo okukuphela kwakhe, uMsindisi wethu ngaye uYesu Krestu iNkosi yethu, makubekho isidima nobungangamsha, amandla namagunya, kusukela ephakadeni, nanamhlanje, nanini-nanini na! *Amen!o YKe kaloku, kulowo unako ukunigcina ningawi, aze animise ebuqaqawulini bakhe ningenabala, nichulumacha,I  abanye nibarhiwule ngathi nibakhupha emlilweni, nibasindise. Kwabanye inceba yenu yixubeni noloyiko. Kaloku kufuneka nithiye kwanempahla le yomntu odyojwe kukungcola kwesimo sakhe esonakeleyo.& IVelanani nabo abathandabuzayo; !Uthando lukaThixo maluhlale lunifumbathile ngoku nilinde iNkosi yethu uYesu Krestu. Kaloku yena unenceba, uya kunipha ubomi obungapheliyo.{ qNgoko ke nina, zihlobo zam, zingisani nizakhe elukholweni lwenu olunyulu. Thandazani niqhutywa nguMoya oyiNgcwele.j  OAba bantu badala iyantlukwano. Kaloku bona balawulwa yiminqweno yemvelo; abanalo ifuthe likaMoya.  Kaloku babetshilo ukuthi: “Ngemihla yokugqibela kuya kuvela abantu abalunyelisayo unqulo, bekhukuliswa yiminqweno yabo egwenxa.”  Kodwa ke, zihlobo zam, akulahlwa mbeleko ngakufelwa! Ngoko ke wakhumbuleni amazwi enawaxelelwa ngabathunywa beNkosi yethu uYesu Krestu.&  GAba bantu into abayaziyo kukukhalaza besola. Barhorhozela emva kweminqweno yabo egwenxa. Ngamabhongo abo baqhayisa baqhathe abantu, khon' ukuze babaxhaphaze.Y  -Iza kugweba isingele phantsi bonke abantu abangamkhathalelanga uThixo. Aba bantu iza kubagweba ngenxa yezinto ezimanyumnyezi abazenzileyo; ngokunjalo nangenxa yezenyeliso abazithethileyo bengcikiva uThixo.”: oKambe ke uInoki, owesixhenxe kwisizukulwana sika-Adam, wathetha kwantlandlolo ngaba bantu, wathi: “Khawukhangele! INkosi iyeza ikunye namawaka-waka ezithunywa zayo ezingcwele.\ 3 Aba bantu bafana namaza alatyuzayo elwandle; ibe ke zona izenzo zabo ziyafumba njengogwebu. Bafana neenkwenkwezi ezibhadulayo, ziwuphosile umendo wazo. UThixo ubalungiselela indawo esithokothokweni senzonzobila.6 g Aba bantu bayazixabhela izidlo zenu. Kaloku bangena kuzo beziindlobongela zeendlavini, ezingakhathalele mntu ngaphandle kweziqu zazo. Bafana neengqimba zamafu aphehluzeliswa ngumoya, engezi nayo namvula. Bayimithi engathwali ziqhamo nasekwindla. Bafana nemithi enqukrulwe neengcambu yaza yatshabalala.V ' Yini le, bagabadele! Basekhondweni likaKayen. Bazintywilisele esonweni, khon' ukuze bazuze imali njengoBhalam. KwanjengoKora owayengafuni ukulawulwa, nabo bayagwayimba. Ngoko ke baya kutshabalala njengaye. ' Kodwa bona aba bantu bayazingcikiva izinto abangaziqondiyo. Kambe ke zona izinto ábazazi ngemvelo, oku kwezilwanyana, zezona zikukufa kwabo.b ? Aba bantu benza into engazange yenziwe nayinqununu yezithunywa uMikayeli. Kaloku xa babebangisana nomtyholi ngomzimba kaMosis, uMikayeli zange amenze isigculelo amgwebe, koko wathi: “Yanga ingakukhalimela iNkosi.”  Kwangokunjalo ke naba banamaphupha, bangcolisa imizimba yabo, abakufuni ukulawulwa, futhi bayazingcikiva izithwala-ndwe zaphezulu. !Kwakhona khumbulani ngeSodom neGomora nabamelwane bazo. Kaloku abantu bezi dolophu nabo babefana nezi zithunywa. Ewe, babephala phambili ekurheletyeni, bade bakhanukane ngokunxamnye nemvelo. Nabo abo ke basisilumkiso, kuba bawuzuza umvuzo wabo – umlilo ongacimiyo. 7Khanikhumbule ngezithunywa zezulu. Kaloku inxalenye yazo zange yaneliseke zizikhundla zayo, yaza kananjalo yakreqa ekhayeni layo. Kungoku nje uThixo uzigcinele umhla omkhulu womgwebo. Ngoku zisesithokothokweni senzonzobila apho ziqanyangelwe ngamatyathanga angasoze akhululeke.F Nakuba niyazi nje le ndawo, ndifuna ukukhe ndinikhumbuze ngayo. Kaloku iNkosi yawahlangula amaSirayeli eJiputa, kodwa kamva yabatshabalalisa abo bathi baveza intswela-mbeko nokuqhankqalaza.3~ aKaloku abantu abathile banyebeleze bangena ebandleni. Aba bantu bâphawulelwa intshabalalo kwantlandlolo *ziziBhalo. Bona baziintshaba zonqulo. Andithi kaloku bayasigqwetha isisa soThixo wethu, khon' ukuze bafumane ithuba lokurheletya! Ngokunjalo ke bayamchasa uMhlekazi, uYesu Krestu iNkosi yethu. }  Zihlobo zam, besendizimisele ukunibhalela ndithethe ngosindiso olu lusidibanisileyo. Kuthe kusenjalo ndabona kuyimfuneko ngakumbi ukuba ndinibhalele ndinikhuthaze ukuba nizabalaze nilwele ukholo olu salunikezelwa ngokupheleleyo nguThixo, thina bantu bakhe.7| kNdithi: kuni makongame inceba, uxolo, nothando.+{ SKubhala mna Juda osisicaka sikaYesu Krestu, nongumntakwabo-Yakobi. Ndibhalela abo babiziweyo nguThixo, abo bathandwayo nguThixo uBawo, belondolozwe nguYesu Krestu.cz AUxolo malube nawe. Bayabulisa bonke oogxa bakho. Nawe bulisa kubahlobo bam bonke ngabanye.Oy Ndinqwenela ukukubona kwakamsinya, khon' ukuze sithethe ubuso ngobuso.Nx  Zininzi izinto endifuna ukukuxelela zona, kodwa andithandi kuzibhala.w  Kodwa wonke umntu uthetha kakuhle ngoDemetriyo. Inyaniso iyacaca ngaye. Nam ndiyayingqina loo nto, yaye uyazi ukuba andixoki.0v [ Mhlobo oyintanda, ungaze uyilinganise imikhwa emibi; uze ufunde umzekelo omhle. Wonke umntu owenza okulungileyo ngokaThixo. Kodwa lowo wenza okubi akakabonani noThixo. u  Ndothi ndakufika apho ndizibhengeze zonke izenzo zakhe: izinto ezimanyumnyezi azithethe ngam, kunye nobuxoki ahamba ebuphalaza ngam. Kanti ke ngaphezu koko uyala ukwamkela amawethu xa afikileyo; ude anqande nâbo bafuna ukuwamkela, afune ukubagxotha ebandleni.ft G Bendibhalele ibandla ileta. Kodwa uDiyotrefe, ongugqada-mbekweni, akafuni kuva nento le ngam.qs ]Kambe ke thina makholwa simelwe kukuwaxhasa, khon' ukuze sibe nenxaxheba kumsebenzi wokusasaza inyaniso.cr AKaloku ahamba esiya kwenza umsebenzi kaKrestu. Akafumani nkxaso ke kwabo bangengomakholwa.q Ayibalisile apha ebandleni indlela obuwaphethe kakuhle ngayo. Seluwanceda ke naseluhambeni lwawo, ngohlobo olukholisa uThixo.xp kMhlobo endimthandayo, hayi ukuba nenyameko kwakho kumsebenzi owenzela amakholwa – nditsho nalawo angabahambi!ao =Akukho nto indonwabisa njengokuva ukuba abantwana bam bahlala bethe ngcembe enyanisweni.n Ndavuya gqitha xa kwakufika amawethu endixelela ngendlela othe ngcembe ngayo enyanisweni – njengoko uhlala usenza kakade. m  Mhlobo oyintanda, ndithandazela ukuba konke kube hele, kube chosi kuwe, nanjengoko ndisazi ukuba kunjalo nasemphefumlweni wakho.Kl Kubhala mna indoda enkulu. Ndibhalela uGayo endimthanda ngokwenene.4k e Bayabulisa abantwana bodade wenu onyuliweyo.$j C Nakuba ndinento eninzi ebendingayithethayo kuwe, andithandanga ukuyibhala. Kaloku ndinethemba lokunityelela. Ndiyabona ke ukuba sesothetha ngoko sonwabile.Pi  Kaloku òmnqwenelela impumelelo ùvana naye nangenkohlakalo leyo yakhe.oh Y Xa nifikelwa ngumntu ophethe mfundiso yimbi musani ukumamkela ekhayeni lenu, ningambulisi nokumbulisa.#g A Umntu onganamatheliyo emfundisweni kaKrestu, lowo uhambela kude kuyo, akanaThixo. Kanti ke yena onamatheleyo kuyo imfundiso umanyene noYise kunye noNyana.f Ngoko ke zilumkeleni, hleze niphulukane nayo into ebeniyisebenzela. Zabalazani, khon' ukuze nilifumane linjengoko linjalo ibhaso lenu.,e SKukho abakhohlisi abaninzi abathe saa apha elizweni. Bona bayaphika ukuba uYesu Krestu waba ngumntu ngokupheleleyo. Abantu abanjalo ngabakhohlisi, abachasi-Krestu.d !Olu thando ndithetha ngalo ke kukuyithobela imiyalelo kaThixo. Lo myalelo ke nawunikwa kwasekuqaleni, ukuze ubomi benu bulawulwe luthando.c 5Ndiyakucela, dade othandekayo, andikuniki myalelo mtsha, koko ndikukhumbuza ngalowo sawunikwayo kwasekuqaleni – ewe, nditsho lo uthi masithandane.~b wNdibe nochulumacho ukufumanisa ukuba abanye kubantwana bakho bahleli enyanisweni, kanye njengoko sayalelwayo nguBawo.a !Isisa, inceba, noxolo mazihlale kuthi ngenyaniso nothando. Kaloku zona siziphiwa nguThixo uBawo wethu, noYesu Krestu uNyana kaThixo uYise.L` Kaloku inyaniso ihlala kuthi, ibe ke siya kuhlala sinayo nanini na! _ =Indoda enkulu ibhalela udade onyuliweyo kunye nabantwana bakhe. Ndinithanda ngenene, phofu ke asindim ndedwa koko bonke abayaziyo inyaniso bayanithanda.-^UBantwana bam, zilumkeleni *izithixo!z]mSiyazi ukuba uNyana kaThixo ufikile wasinika ukuqonda, ukuze simazi uThixo onguye ngenene. Thina simanywe nalowo unguThixo ngenene, kuba kaloku simanywe noNyana wakhe uYesu Krestu. Yena ke unguThixo ngenene; nguye obona bomi bungenasiphelo.m\SSiyazi thina ukuba silusapho lukaThixo; kanti ke bona abantwana beli hlabathi balawulwa ngumtyholi.t[aSiyazi ukuba umntwana kaThixo akoni rhoqo. Kaloku uNyana kaThixo uyamgcina, ukuze umtyholi angamchukumisi.`Z9Nakuba konke ukungalungisi kusisono nje, azikhokeleli ekufeni ngokufanayo zonke izono.cY?Xa umntu ebhaqe uwabo ephazama, makamthandazele kuThixo ukuze aphile. Le nto ke inxulumene nabo bazono zingakhokeleli kufeni. Kaloku zikho izono ezikhokelela ekufeni; anditsho ke ukuba ezinjalo zithandazeleni kuThixo.~XuNjengokuba ke sisazi ukuba uyaziphulaphula izicelo zethu, ngokunjalo ke siyazi ukuba izinto esizicelayo sesiziphiwe. W Ngoko ke sisondela singenaxhala kuThixo, sisazi ukuba uyasiphulaphula xa sicela silungele ukwenza loo nto athanda ukuba siyenze.pVY Ndibhala nje ndifuna niqonde, nina nikholwayo kwigama loNyana kaThixo, ukuba ninobomi obungenasiphelo.nUU Umntu omfumeneyo uNyana, ubufumene ubomi; kanti ke yena ongekamfumani uNyana kaThixo, akanabo ubomi.uTc Nabu ke obo bungqina: bukukuba uThixo usinike ubomi obungenasiphelo, bomi obo sibuzuza ngokumanywa noNyana.*SM Okholwayo kuNyana kaThixo nentliziyo yakhe iyangqina; kambe ke yena ongakholwayo kuThixo, umenza ixoki ngokungabamkeli ubungqina obuvela kuThixo ngoNyana wakhe.Rw Obu ke bubungqina obuvela kuThixo ngoNyana wakhe, ibe ke buthembekile. Kambe ke thina siyabamkela nobungqina babantu..QWayangqinelana: uMoya, amanzi, negazi.P9Ke amangqina mathathu,0OYEbomini bukaYesu kwaqaqamba amanzi negazi. Kambe ke asingomanzi odwa, koko ngamanzi negazi. UMoya ngokwakhe uyayingqina le nyaniso; kaloku uMoya ngumthombo wenyaniso.fNEAkukho mntu unokuloyisa ihlabathi ngaphandle kwalowo ukholwayo ukuba uYesu nguNyana kaThixo.sM_Kaloku wonke umntwana kaThixo uyaloyisa eli hlabathi. Ke kaloku ihlabathi siloyisa ngokukholosa ngoThixo.uLcKaloku ukumthanda uThixo kuhambisana nokuthobela imiyalelo yakhe. Ke yona imiyalelo kaThixo ayinzima kuthi.uKcUkuba siyamthanda uThixo siyithobela nemiyalelo yakhe, loo nto luphawu lokuba siyabathanda abantwana bakhe. J Nawuphi na umntu okholwayo ukuba uYesu unguKrestu, ungumntwana kaThixo; yaye ke nabani na omthandayo umzali uyamthanda nomntwana.lIQNguwo lo umyalelo esiwunikwe nguKrestu ngenkqu: Ukuba umntu uyamthanda uThixo, makamthande nowabo.H1Umntu othi uyamthanda uThixo kodwa abe emthiyile uwabo, ulixoki. Kaloku ukuba akamthandi uwabo lo ambonayo, akanako ukumthanda uThixo angamboniyo.@G{Sinalo ke uthando kuba thina sathandwa nguThixo kuqala.9FkAlukho uloyiko apho kukho uthando, kuba uthando oluyondeleleneyo luyakugxotha ukoyika. Kaloku emntwini owoyikayo uthando alukayondelelani, kuba ukoyika kuhambisana nesohlwayo.E5Xa uthando lukaThixo luyondelelene kuthi, asiyi koyika ngomhla womgwebo, kuba sohlala kweli hlabathi njengoko uKrestu wayesoloko enjalo ehlabathini.QDNgoko ke nathi ngokwethu siyalwazi, saye sikholosa ngalo uthando aluthululele kuthi uThixo. UThixo uluthando, yaye nabani na ohlala eluthandweni uhlala emanyene noThixo, noThixo uhlala emanyene naye.wCgNawuphi na umntu ovumayo ukuba uYesu nguNyana kaThixo, uhlala emanyene noThixo, noThixo uhlala emanyene naye.pBYNgaphezu koko nathi sizibonele, saye siyangqina, ukuba uYise wamthuma uNyana ukuze asindise ihlabathi.mAS Siyazi ukuba sihlala simanyene naye, naye uhlala emanyene nathi, kuba usinike isabelo soMoya wakhe. @  Nangona uThixo engazanga wabonwa mntu nje, uhlala emanyene nathi ukuba siyathandana, luthi nothando lwakhe luyondelelane kuthi.c?? Zihlobo zam ezithandekayo, xa ke uThixo asithande ngolu hlobo nathi simelwe kukuthandana. > Lunje ke olu thando: Ayisithi esamthandayo uThixo, koko nguye owasithandayo, wasinika uNyana wakhe, ukuze acamagushele izono zethu.= Nantsi indlela asibonise ukusithanda kwakhe ngayo uThixo: Wathumela uNyana okuphela kwakhe emhlabeni, ukuze thina sidle ubomi ngaye.L<Kodwa yena ongenalo uthando akamazi uThixo, kuba uThixo uluthando.;1Zihlobo zam ezithandekayo, masithandane; kuba kaloku uthando luvela kuThixo. Nawuphi na umntu onalo uthando uzelwe nguThixo, futhi uyamazi uThixo.D:Kodwa thina singabantwana bakaThixo. Ke umntu owazanayo noThixo uyasiva. Kodwa lowo ungengokaThixo akasiva. Siwuqonda ngaloo nto ke umahluko phakathi kwefuthe lenyaniso nefuthe lobuxoki.i9KBona bangabehlabathi, nemfundiso yabo ikwayeyasehlabathini. Yiyo ke loo nto libevayo ihlabathi.%8CKe nina, zihlobo zam, ningabantwana bakaThixo. Ninamandla kunabashumayeli abaxokayo. Kaloku lowo ninefuthe lakhe mkhulu kunalowo linefuthe lakhe ihlabathi.57cKanti ke ukuba akayivumi loo nto, akanaye uMoya ovela kuThixo loo mntu unjalo. Loo moya anawo ngokamchasi-Krestu. Nanivile ukuba uya kuze afike; ukho ke ngoku ehlabathini. 6Ningawuphawula ngale nto ke wona umoya ovela kuThixo: Ukuba umntu uyavuma ukuba uYesu Krestu weza engumntu, unoMoya ovela kuThixo.M5 Zihlobo, musan' ukusuka nikhokelwe nje nanguwuphi na umoya. Wonke umoya wuvavanyeni, nikhangele ukuba ngaba uvela kuThixo na. Kaloku baninzi *abashumayeli abanefuthe lobuxoki abajikeleza elizweni.4/Wonke umntu oyithobelayo imiyalelo kaThixo umanyene noThixo, noThixo uhlala kuye. Into ecacisa ukuba uThixo uhlala kuthi nguMoya lo asinike yena.t3aUmyalelo wakhe uthi masizinikele kwigama loNyana wakhe uYesu Krestu, sithandane nanjengokuba wasiyalelayo.y2kZonke izinto esizicelayo kuye, siyazifumana; kuba kaloku siyayifezekisa imiyalelo yakhe, siyenze intando yakhe.Q1Ewe, zihlobo zam, xa singalahlwa sisazela asibi naxhala phambi koThixo.t0aKanti ke, nokuba siyalahlwa sisazela sethu, yena uThixo osaziyo ngokupheleleyo, unenceba kunesazela sethu.[//Nantso ke into ebonakalisa ukuba singabenyaniso, yaye asinasazela phambi koThixo..yBantwana bam, uthando lwethu malungabi lolomlomo nje kuphela, koko malube lolungahanahanisiyo, lubonakaliswa ngezenzo.1-[Ukuba umntu omi kakuhle ngezinto zobu bomi ubona uwabo eswele, aze amvimbe into engamncedayo, angatsho njani loo mntu ukuba unalo uthando lukaThixo entliziyweni yakhe?',GInkqu yothando siyibona kule nto yokuba uKrestu anikele ubomi bakhe ngenxa yethu. Ngokunjalo ke nathi sifanele ukuba sibunikele ubomi bethu ngenxa yamawethu.v+eNabani na ke omthiyileyo uwabo sisigwinta, ibe ke niyazi ukuba akukho sigwinta sinabo ubomi obungunaphakade.*7Kaloku thina siphumile ekufeni sangena ebomini. Loo nto ke icaciswa kukuba siyawathanda amawethu. Umntu ongenalo uthando usantyumpantyumpeka ekufeni.L) Bahlobo bam, sanukumangaliswa xa abantu beli hlabathi benithiyile.=(s Masingafani noKayen ke owafuza umtyholi wagwinta umntakwabo. Kwakutheni ukuze amgwinte umntwakwabo? Kwakungenxa yokuba izenzo zikaKayen zazigwenxa, kodwa ezomntakwabo zazilungile.D' Kaloku sanikwa lo myalelo wokuba sithandane kwasekuqaleni. &9 Nguwo lo ke umahluko phakathi kwabantwana bakaThixo nabakaSathana: Umntu ongenzi okulungileyo nongawathandiyo amanye amakholwa, asingomntwana kaThixo.}%s Lowo ke ungumntwana kaThixo akoni rhoqo. Kaloku uzelwe nguThixo yena. Umntwana kaThixo kaloku akanakuhlalela ukona. $Umntu ongumoni ufuze uSathana, yena wonayo kwasekuqaleni. UNyana kaThixo ke wezela kanye into yokuba abhangise umsebenzi kaSathana.k#OMusan' ukulahlekiswa, bantwana bam: Ngumntu olungisayo olilungisa, kanye njengoko noKrestu elilo."Ngoko ke lowo umanyene noKrestu uyazilumla esonweni. Lowo ungazilumliyo esonweni akakamboni uKrestu, engazani nokwazana naye.V!%Niyazi kaloku ukuba uKrestu weza kucamagushela isono; ibe ke akanasono yena.X )Umntu owenza isono waphula umthetho kaThixo. Isono kaloku kukwaphula umthetho.Z-Wonke umntu oneli themba kuKrestu uzenza nyulu kanye njengokuba noKrestu enyulu.6eBahlobo bam, singabantwana bakaThixo ngoku, kodwa ke into esiya kuba yiyo ayikacaci. Siyazi kambe ukuba akufika uKrestu siya kufana naye, kuba soba simbona njengoko anjalo.Z /Hayi ubukhulu bothando lukaThixo uYise kuthi! Uthando lwakhe lukhulu kangangokuba ude athi uThixo singabantwana bakhe. Kambe ke singabo ngenene. Yiyo loo nto lingasiqondi nje ihlabathi; noThixo kaloku alimazi.yNiyazi ukuba uKrestu ulilungisa; ngokunjalo ke qondani ukuba nawuphi na umntu owenza okulungileyo ungumntwana kaThixo. Ewe, bantwana bam, hlalani nimanyene noKrestu ukuze sibe nesibindi akuvela; ngokunjalo singabi naziintloni ngeMini yokufika kwakhe.7Kodwa ke nina uKrestu unithambise ngoMoya oyiNgcwele. Ngalo lonke ixesha uMoya wakhe ehleli kuni anidingi kufundiswa mntu. Kaloku uMoya uyanifundisa yonke into, ibe ke imfundiso yakhe ayibobuxoki, yinyani. Ngoko ke yithobeleni imfundiso kaMoya, nize nihlale nimanyene noKrestu.;qNdinibhalela ezi zinto mayela nabo banikhohlisayo.FInto awayesithembise yona ke uKrestu bubomi obungunaphakade.@yNgoko ke olo daba naluvayo kwasekuqaleni lugcineni ezintliziyweni zenu. Ukuba ke olo daba naluvayo kwasekuqaleni luhleli kuni, nani niya kusoloko nimanyene noNyana ngokunjalo noYise.c?Kaloku omphikayo uNyana uyamphika kwanoYise; ukanti ke omamkelayo uNyana umamkele noYise. Ngaba ngubani ixoki xa ingenguye lowo uphikayo ukuba uYesu unguKrestu? Umntu onjalo ungumchasi kaKrestu. Akamvumi uYise kwanoNyana.Ndinibhalela nje ke akungakuba ningayazi inyaniso; hayi, kungenxa yokuba niyazi, futhi ke niqonda ukuba ubuxoki abuveli enyanisweni.Y+Kodwa ke nina uKrestu unithambise ngoMoya oyiNgcwele; ngoko ke nonke ninolwazi.@yAba bantu bakreqa apha kuthi, kuba babengekho ngakuthi kakade; kaloku ukuba babengakuthi ngebabengakreqanga. Ke kaloku basishiyile, khon' ukuze kucace ukuba babengengabo abethu ncam.DBantwana bam, isiphelo sisemnyango! Kaloku nanivile ukuba umchasi-Krestu uyeza. Nangoku ke sebevele babaninzi abamchasayo uKrestu. Yiloo nto ke esenza siqonde ukuba isiphelo sisemnyango.Ihlabathi nazo zonke izinto ezinqwenelwa ngabantu zezomzuzwana, ziyadlula, kodwa yena owenza ukuthanda kukaThixo uya kuhlala ehleli.+Kaloku zonke izinto zeli hlabathi – iinkanuko zesimo esonakeleyo, ukubawa, namagugu obu bomi – aziveli kuThixo, koko zizinto zeli hlabathi.wMusani ukulithanda ihlabathi, nezinto zalo ngokunjalo. Nabani na olithandayo eli hlabathi akazani nothando lukaThixo.{ oBantwana, ndinibhalela nje, kungoba niyamazi uBawo. Boyise, ndinibhalela nje, kungenxa yokuba nimazi lowo wayekho kwasekuqalekeni. Lutsha, ndiyanibhalela kuba kaloku nina nomelele, nelizwi likaThixo linifukamele, ibe ke nomtyholi nimoyisile. / Ndiyanibhalela nani, boyise, kuba kaloku niyamazi lowo wayekho kwasekuqalekeni. Ngokunjalo ndiyanibhalela nani, lutsha, kuba nimoyisile umtyholi.Y + Ndiyanibhalela, bantwana bam, kuba kaloku izono zenu zixolelwe ngenxa kaKrestu. y Kambe yena umntu omthiyileyo uwabo usebumnyameni, uyamfamzela; akazi nalapho aya khona, kuba ubumnyama bummfamekisile.c ? Kodwa yena umntu omthandayo uwabo, uhlala ekukhanyeni; yaye akukho nto ikhubekisayo kuye.X) Umntu othi usekukhanyeni, abe kodwa emthiyile uwabo, usesebumnyameni unangoku.%CEwe kambe, lo myalelo ndinibhalela wona mtsha; ubunyani bawo bubonakaliswa nini nanguYesu Krestu. Kaloku ubumnyama buyadlula; ke okona kukhanya sekuvelile.7Zihlobo zam ezithandekayo, lo myalelo ndinibhalela wona awumtsha, mdala; ngulowa nawunikwayo kwasekuqalekeni. Lo myalelo mdala ke ludaba eseniluvile.Y+Lowo uthi umanyene naye makaziphathe ngohlobo awayeziphethe ngalo uYesu Krestu. Kambe ke yena olithobelayo ilizwi lakhe, uthando lukaThixo luyondelelene kuye. Nantsi ke into ecacisa ukuba simanyene noThixo:eCUmntu othi uyazana naye, abe kodwa engayithobeli imiyalelo yakhe, uyaxoka; ukude nenyaniso.U#Into ebonakalisa ukuba siyazana noThixo kukuba siyithobele imiyalelo yakhe.  Ewe, kaloku nguye idini elicamagushela izono zethu. Phofu akacamagusheli ezethu kuphela, koko ucamagushela ezehlabathi liphela. 5Ndinibhalela nje, bantwana bam, ndifuna niyeke ukona. Kambe ke xa kukho umntu othe wona ukhona ummeli wethu kuBawo, nditsho uYesu Krestu olilungisa.] 5 Kanti xa sithi asizange sone, simenza ixoki uThixo, yaye nelizwi lakhe alikho kuthi.~  Kodwa ke, ukuba siyazivuma izono zethu, uThixo uthembekile, ulilungisa; wosixolela izono zethu, asihlambulule kuko konke ukungalungisi.<} uXa sithi asinasono siyazikhohlisa, asinanyani mpela.| !Kodwa ke ukuba sihleli ekukhanyeni njengaye uThixo, siba nobudlelane. Ke lona igazi likaYesu uNyana wakhe lisihlambulula kuso sonke isono.{ Xa ke sithi sinobudlelane noThixo, kodwa sibe sihleli ebumnyameni, sithetha ubuxoki, nezenzo zethu azingqinelani nenyaniso.vz gNalu ke udaba endaluva ngoNyana kaThixo, nendinixelela lona: UThixo ukukukhanya; abukho konke kuye ubumnyama.Fy Le ncwadi ke ndinibhalela ukuze sonwabe ngokupheleleyo sonke.x +Nani ke sinixelela ngesimbonileyo, sathetha naye, khon' ukuze nani nibuxhamle nathi ubudlelane esinabo kunye noYise noNyana wakhe uYesu Krestu.#w AUthe akuvela sambona. Yiyo ke le nto ndinibaliselayo ngaye, ndinixelela ngaye uSobomi owayehleli ekho kunye noYise kwasekuqaleni, node wabonakala nakuthi.v Ndibhala ndinibalisela ngoLizwi uSobomi, owayekho kwasekuqaleni. Sasithetha naye, simbona ngamehlo, simbukela, sigudlana naye ngamacala.u/Ewe, kholosani ngesisa seNkosi, nikhule nakuko ukwazana neNkosi noMsindisi wethu uYesu Krestu. Bobakhe ubungangamsha ngoku nangonaphakade! *Amen.t-Ke nina, zihlobo zam, senilunyukisiwe. Ngoko ke lumkani, hleze aba basweli-kuqiqa banilukuhlele kwezo mpazamo zabo. Ngoko ke yimani ningagungqi.rs]Kambe ke unjalo kakade xa ethetha ngale nyewe. Phofu ke kukho iindawo ezinzima ezincwadini zakhe. Ke zona izityhakala nabathandabuzi bazitolika gwenxa, njengoko besenza kakade *eziBhalweni. Ngokwenjenjalo ke bazibizela intshabalalo.:rmQondani kakuhle ukuba umonde weNkosi ufezekisa usindiso lwenu. Andithi kaloku nowethu othandekayo uPawulos utsho kwiincwadi zakhe azibhala phantsi kwefuthe nobulumko bukaThixo! qZihlobo zam, njengoko ke nisajong' enkalweni kweli dinga, hlalani nilungelelene noThixo; ningenabala, ningakhalazeleki nganto kuye.sp_ Kambe ke thina silindele isithembiso sikaThixo, samazulu nehlabathi elitsha, apho kuya kulawula ucwangco.7og Kufuneka nenze unako-nako, nilangazelela ukuba ikhawuleze imini kaThixo. Ewe, loo mini iya kuwalenya ngomlilo amazulu atshabalale; ngokunjalo neziseko zawo ziya kunyibilika. n Xa ke eli phakade liza kutshabalala kanje, ngaba kufuneka nithini nina? Kufuneka nizinikele ngokupheleleyo, niphile ubomi obunyulu.m' Ke yona iMini yeNkosi iya kufika njengesela ingalindelekanga. Ngaloo mini amazulu aya kutsho ngenzwinini yengxolo, aze ke wona aphel' emehlweni. Ngokunjalo neziseko zawo ziya kutshiswa ngumlilo ziphele. Wona umhlaba nako konke okukuwo kuya kusala kuze; uya kunyamalala.Ql Ke iNkosi ayikubambezeli ukuzalisekiswa kwesithembiso esenzileyo, njengoko abanye baba kunjalo. Nto nje ininyamezele kuba ingafuni kutshabalale mntu. Koko ifuna wonke ubani afumane ithuba lokuguquka.kZe nikhumbule le ndawo ke, zihlobo zam: umhla omnye kuThixo uyafana newaka leminyaka, newaka leminyaka lifana nomhla omnye.=jsKanti ke kwaesi sibhakabhaka sikhoyo nehlabathi zigcinwe kwalelo lizwi likaThixo. Zilinde umhla ekuya kugwetywa ngawo ngomlilo kutshatyalaliswe abantu abangamkhathalelanga uThixo.FiYaye latshatyalaliswa kwangamanzi; nditsho amanzi kanogumbe.h%Bakhetha ukuyilibala abo bantu into yokuba amazulu la ayekho kakade kwasekuqaleni, nokuba ihlabathi eli ladalwa ngamanzi ngelizwi likaThixo.,gQBaza kunenza intlekisa besithi: “Wayethe uya kubuya eze. Úphi kaloku ngoku? Oobawo sebafa, yaye into yonke isenjengoko yayinjalo kwasekusekweni kwehlabathi!”]f3Mayisicacele into yokuba imihla yokugqibela iza nabantu abangoodelihlazo nabagxeki.eBendinikhumbuza izinto ezathethwa *ngabashumayeli abangcwele mandulo, kwanemiyalelo yeNkosi noMsindisi enayixelelwayo *ngabathunywa.d -Zihlobo zam, yeyesibini le ngoku incwadi endinibhalela yona. Kuzo zombini ezi ncwadi bendizama ukuvuselela iingcinga ezintle ezingqondweni zenu.c{Kwabanjalo ke liyinene iqhalo elithi: “Inja ibuyele umhlanzo wayo; ihagu ehlanjiweyo ibuye yazityikitya eludakeni.”bNgekubhetele ukuba babengayazanga eyona ndlela, kunokuba bathi sebeyifumene bajike, bawulahle umyalelo kaThixo ababewunikiwe.0aYUkuba abantu bathe ngokwazana neNkosi yethu uYesu Krestu baphuncuka kwizidyobho zehlabathi, baze baphinde babuyele kwakuzo zibakhoboze, isiphelo sabo sibi kunesiqalo.$`ABabathembisa inkululeko, kodwa bona ngokwabo basabopheleleke kwimikhwa yokuzibhubhisa. Kaloku umntu uba likhoboka layo nayiphi na into angalumlekiyo kuyo.%_CBanamabhongo, futhi bathetha amazwi aphuthileyo, baze bathi ngemikhuba yabo yokuzibhubhisa beyelisele abantu abangekaphuncuki kakuhle kwiindlela ezigwenxa.^-Aba bafundisi bafana nemithombo engampompozi manzi; bafana namafu aqhutywa luqhwithela. Indawo abalungiselelwe yona sisithokothoko senzonzobila.~]unto leyo yenza ukuba akhalinyelwe. Ewe, kaloku idonki yathetha ngelizwi lomntu ukugxotha ububhanxa baloo mshumayeli. \Bayilahlile eyona ndlela, baza bahola. Bona bahamba ngendlela kaBhalam unyana kaBhehore owakhetha ukona, khon' ukuze azuze imali;K[Basoloko becel' amehlo kubafazi abangenazimo. Amehlo abo asoloko elambele ukona. Bayabathiyela bababambise abantu abangaqondiyo. Ukunyoluka ngumkhwa abawaziyo; kambe ke baphantsi kwesiqalekiso!NZ Ewe, isikhuni siya kubuya nomkhwezeli. Ngakwicala leziyolo namanyala bangooncanyelweni. Bayawaxabhela amatheko enu ngokuhlala nani nitye kunye. Kaloku abasenakuzinceda ngobundlobongela nenkohliso.%YC Aba bantu bafana nezilwanyana zasendle, zona zizalwa zibe ngoomabonwabulawe. Bayazenyelisa izinto abangaziqondiyo. Nabo baya kutshabalala njengezilwanyana.Xw Kanti ke nezithunywa zezulu nakuba zingaphezulu nje kubo ngamandla namagunya, azibenyelisi xa zibamangalela eNkosini.:Wm ngakumbi ke abo baqweqwediswa ziinkanuko zokungcola, bedela noomagunya. Aba bafundisi ngoodelihlazo abakhukhumeleyo; abanambeko, futhi bayazingcikiva nezithwala-ndwe zaphezulu. V Kodwa ke iNkosi iyabahlangula ezilingweni abantu abayithobelayo. Ke bona abangayithobeliyo ibagcinele ukubohlwaya ngomhla womgwebo; U hTIKambe ke wamsindisa uLothe indoda eyayinembeko. Kaloku elo lunga lomfo lalingonwabanga phakathi kwabo bantu bangakhathalele mthetho, bengaloyiki nehlazo. Ewe, amanyundululu awayewabona, eweva mihla le, ayemngcungcuthekisa.2S]Iidolophu zaseSodom naseGomora uThixo wazigweba wazitshabalalisa; ewe, wazitshisa zaluthuthu, khon' ukuze zibe ngumzekelo kumaxesha azayo, kwabo bangamthobeliyo uThixo.JR UThixo akazange alisindise ihlabathi lamandulo, koko wabatshabalalisa ngonogumbe abo bantu bangakhathalele Thixo. Abantu abasindayo nguNowa, umshumayeli wobulungisa, kunye nabanye abasixhenxe.HQ Izithunywa ezathi zôna uThixo akazange abe natarhu kuzo, koko wazithatha waziqamangela ngamatyathanga, waziphosa esithokothokweni sesihogo; apho zihleli khona ngoku, zilinde umhla womgwebo.YP+Ngenxa yokunyoluka kwabo aba bafundisi baya kuniqhatha, khon' ukuze banixhaphaze, bafumane inzuzo. Kodwa ke sona isigwebo abasimisélwa kwantlandlolo sijinga phezu kwabo; umtshabalalisi akalali, ulinde bona.lOQBaninzi abaya kubalandela kwezo ndlela zabo zokungcola. Yona indlela eyinyaniso baya kuyingcikiva.N )KwaSirayeli babekho *abashumayeli abaxokayo; ngokunjalo ke naphakathi kwenu baza kubakho abafundisa ubuxoki. Bona baza kunyebelezisa iimfundiso ezidala intshabalalo. Baya kuphika nkqu neNkosi le ibasindisileyo, baze ngokwenjenjalo bazibizele intshabalalo ekhawulezileyo. M Kaloku udaba lukaThixo aluzanga ngokuzithandela komntu, koko abantu baluthetha udaba lukaThixo beqhutywa lifuthe loMoya oyiNgcwele.zL oKanti ke, ngaphezu koko, ze nikhumbule ukuba akukho *mshumayeli wakha wazihlalutyela ngokwakhe udaba *lweziBhalo.K %Ngoko ke ubungqina bodaba *lwabashumayeli bamandulo bucaca ngakumbi. Ke xa niluthathela ingqalelo udaba lwabo noba niyakholisa. Olo daba ke luthatheni njengesibane sokukhanyisa ebumnyameni, lide livele ikhwezi lokusa, lithi chapha ezingqondweni zenu ilitha lomsobomvu.fJ GLeviwa sithi aba elo lizwi lalivela ezulwini, sikunye naye uYesu phezu kwaloo ntaba ingcwele.6I gNgokuya yayinikwa iwonga nobuqaqawuli nguThixo uYise sasikho. Sasikho naxa kwakuvakala ilizwi livela kuSobuqaqawuli, lisithi: “Lo nguNyana wam oyintanda, ondikholisayo.”%H ENgokuya sasinixelela ngamandla eNkosi yethu uYesu Krestu nangokuza kwayo, sasinganenzeli ntsomi emini. Isihomo nesithozela sayo sasibona ngala wethu amehlo.]G 5Ndaye ndiza kwenza indlela yokuba nihlale nizikhumbula ezi zinto naxa ndingasekhoyo.gF IKaloku ndiyazi ukuba sendiza kuwushiya lo mhlaba. Sele wandazisayo kaloku uYesu Krestu iNkosi.`E ; Ndiba yimfanelo yam, lo gama ndisaphilayo, ukuba ndinikhwezele ngokumana ndinikhumbuza. D   Ngenxa yaloo nto ke, ndiya kusoloko ndinikhumbuza ezi zinto, naxa nizaziyo nje, nisekelwe ngokuthe nkqi enyanisweni leyo ninayo.C } Leyo yindlela eniya kungena ngayo ekuxhamleni ubuncwane bokulawulwa amaxesha onke yiNkosi noMsindisi wethu uYesu Krestu. J~}}h|{{bzzyy xvxw,vmuu_utKss2rqqpuoon mm^l\kk jDiih`ggmfff9edd`cc2bzbaH`y__(^]]K\\>[[;ZJYYvXXWW^VJUFTSS RQPP0O0NNMLKK9JZ=<<<+;M::G9n88766D554 322B11001//%.--^,,+-*)):('&%%p%$]##\""d!!6 ~X<Xqs0p|k;] 1  - P&<kt7^ Ke igongqongqo – inyoka endala eyakhohlisa uluntu luphela, uSathana, umtyholi – laphoswa ezantsi emhlabeni kunye nezithunywa zalo.9]m Kodwa loyiswa, laza laphelelwa yindawo ezulwini.~\u Kwabakho idabi ezulwini. UMikayeli nezithunywa zakhe balihlasela igongqongqo. Lazilwela nalo kunye nezithunywa zalo.,[Q Umfazi yena wabalekela entlango apho wayelungiselelwe indawo khona nguThixo. Wahlala apho egcinakele amakhulu alishumi elinambini namashumi amathandathu eentsuku.?Zw Umfazi lowo wazala umntwana oyinkwenkwe, owayemiselwe ukuzilawula ngegunya elingqongqo zonke iintlanga. Kodwa olo sana lwathiwa xhwi lwasiwa ewongeni kuThixo ohleli kwibhotwe lakhe.LY Umsila walo wavuthulula isiqingatha sesithathu seenkwenkwezi, waziwisela phantsi emhlabeni. Igongqongqo lema ngaphambi kwalo mfazi wayeza kubeleka, ukuze luluthi bimbilili usana olo xa luvelayo.-XS Kuvele omnye umqondiso esibhakabhakeni. Kuthe gqi igongqongqo elibomvu krwe. Lalineentloko ezisixhenxe neempondo ezilishumi; linezithsaba ezisixhenxe kwezo ntloko.4Wc Wayekhulelwe, ekhala ziintlungu zokubeleka.2V _ Kwavela umqondiso ocacileyo esibhakabhakeni – umfazi wayambethe ilanga, inyanga isezinyaweni zakhe, nesithsaba seenkwenkwezi ezilishumi elinambini simthe jize intloko.VU% Yasuka yavuleka *indlu kaThixo esezulwini. Yatsho yabonakala ityesi yomnqophiso. Ngokunjalo ke kwabakho nezabhokwe zemibane, intswahla, ukugqekreza kweendudumo, nonyikimo-mhlaba, kunye nemvula yesichotho. T Izizwe zagragrama; ke yona imini yempindezelo ifikile, abafileyo baza kugwetywa. *Abashumayeli, izicaka zakho, baza kwamkela, usapho lwakho, abakhulu kwanabanci, bebonke abakuthobelayo. Ewe, lifikile ixesha lokubatshabalalisa abo batshabalalisa ihlabathi!”S} esithi: “Siyakubulela, Nkosi Thixo uSomandla, wena Ndikhoyo owayekho kakade, kuba uwathathele kuwe amagunya, walawula!R Kananjalo amashumi amabini anesine amadoda amakhulu athe nqadalala phambi koThixo, athi qubudu phambi kwakhe, anqula embonga,uQc Ngokunjalo nesesixhenxe isithunywa salikhalisa ixilongo, kwaza kwavakala imikhwazo ezulwini, isithi: “Ngoku ihlabathi liza kulawulwa yiNkosi kunye noMthanjiswa wayo uKrestu, yaye ke iya kulawula kude kube ngunaphakade kanaphakade.”SP Ngoku lidlule ishwangusha lesibini, kambe ke liyeza elesithathu kamsinya!^O5 Kanye ngawo loo mzuzu kwabakho inyikima eyoyikekayo, saza isahlulo seshumi sesixeko eso satshabalala. Kwafa abantu abangamawaka asixhenxe. Abaseleyo bangenwa lunkwantyo, baza badumisa ubukhulu boThixo osezulwini.N Kwavakala umkhwazo ophuma ezulwini usithi kuwo: “Nyukani nize apha!” Zathi zisabukele iintshaba zawo, anyukela ezulwini ngelifu. M  Emva kweentsuku ezintathu ezinesiqingatha uThixo wawaphefumlela la mangqina avuka, baza bonke abayibonileyo loo nto barhwaqela.-LS Ukufa kwaba babini kuya kuba yinto emnandi ebantwini behlabathi. Baya kwenza itheko, banikane izipho. Kaloku la mangqina aya kubangcungcuthekisa abantu behlabathi.IK  Imizimba yala mangqina iya kuhlala apho iintsuku ezintathu ezinesiqingatha, baze abantu bezizwe ngezizwe, iintlanga ngeentlanga, neelwimi ngeelwimi, beze kuyibona, bangavumi ukuba ingcwatywe.'JG Imizimba yawo iya kuqungquluza esitalatweni sesixeko esikhulu, apho yaxhonywa khona emnqamlezweni iNkosi yawo. Esi sixeko sifuziselwa yiSodom okanye iJiputa. I La mangqina aya kuthi akuba egqibile ukuluvakalisa udaba olo, kuphume irhamncwa enzonzobileni. Lona ke liya kulwa nawo liwabulale.Hw Ewe, aya kuba namagunya okusivala isibhakabhaka ingani imvula ngexesha lokuvakalisa kwawo udaba lukaThixo. Futhi anawo amagunya okuwajika amanzi abe ligazi; ihlabathi liphela aya kuba namagunya okulihlisela izibetho ngezibetho ngokuthanda kwawo./GW Ukuba kukho bani ufuna ukuwenzakalisa, emlonyeni wawo kuya kuphuma umlilo ulutshabalalise olo tshaba. Uya kufa ngolo hlobo ke umntu ofuna ukuwenzakalisa la mangqina.dFA La mangqina ke yiminquma emibini, kunye nezibane ezibini ezimi phambi kweNkosi yehlabathi.AE{ Ngokunjalo ndiya kumisa amangqina amabini, ukuze avakalise udaba. Ngazo zonke ezo ntsuku zilishumi elinambini lamakhulu, mashumi omathandathu, aya kuba enxibe ezirhwexayo zokuzila.”HD  Ke yona inkundla engaphandle uze ungazihluphi ngayo, kuba inikezelwe ezintlangeni. Zona ke ziya kusixusha ngeenyawo isixeko esingcwele isithuba esingangeenyanga ezingamashumi amane anambini.C % Ke kaloku ndanikwa ingcongolo ende yokulinganisa, kwathiwa: “Hamba uye kulinganisa *indlu kaThixo, neqonga lamadini, ubale nabo banqulayo.B+ Ndaxelelwa kwathiwa: “Kwakhona kufuneka uvakalise udaba lukaThixo olumayela nezizwe ngezizwe, iintlanga ngeentlanga, iilwimi, nezikumkani.” A Ndayithatha ke esandleni sesithunywa eso ndayitya. Okunene yaba mnandi njengobusi emlonyeni, kodwa ndithe ndakuyiginya ndaqunjelwa. @9 Ndiyile, ndacela ukuba isithunywa sindinike incwadana leyo. Sithe ke sona: “Yithathe uyitye. Yona yofana nobusi emlonyeni, kodwa iya kukuqumbela.”/?W Kwakhona ilizwi elaliphuma ezulwini ndaliva lisithi kum: “Yiya uyithathe incwadi leyo ivulekileyo iphethwe sisithunywa esingxabalazele phezu kolwandle nomhlaba.”M> Liya kuthi lakufika ithuba lokuba isithunywa sesixhenxe sikhalise ixilongo laso, icebo elingaziwa mntu likaThixo lifezekiswe, kanye njengoko wayethembisile kwizicaka zakhe ezazivakalisa udaba.”{=o Safunga uSonini-nanini, owadala izulu nehlabathi, ulwandle nezinto zonke ezilapho kuzo, sathi: “Ixesha limkile!c<? Isithunywa eso besingxabalazile ndasibona sisiphakamisela ezulwini isandla saso sokunene.o;W Emva kwaloo mkhwazo kwaphendula izithonga ezisixhenxe zendudumo. Ndithe xa ndiza kuyibhala into eyayithethwa ziindudumo ezisixhenxe, ndeva ilizwi liphuma ezulwini lisithi: “Into ethethwa ziindudumo musa ukuyibhala, ilihlebo.”::o Sakhwaza ngelizwi elingathi ngumgqumo wengonyama.~9u Esandleni sasiphethe incwadana, ivuliwe. Sasingxabalazile, unyawo lokunene lumi elwandle, olwasekhohlo lusemhlabeni.^8 7 Ke kaloku ndabona enye ingwanyalala yesithunywa isihla iphuma ezulwini. Sasithiwe wambu lilifu, intloko yaso ithiwe thande ngumnyama. Ubuso babubengezela ngathi lilanga. Yona imilenze yayingathi ziintsika zomlilo.\71 Akazange azisole nokuzisola ngobugebenga, nobugqwirha, ukurheletya, nobututu bawo.y6k Amasalela abantu abasindayo kweso sibetho akazange ahlukane nezithixo awayezenzele. Akazange ayeke ukunqula iindimoni nezithixo ezaziqingqwe ngegolide nesiliva nobhedu, amatye nangomthi, izinto ezazingenako nokubona nokuva nokushukuma oku.{5o Ubuhlungu bala mahashe babusemlonyeni nasemisileni. Imisila yayineentloko ngathi ziinyoka. Ayeluma ngayo imisila.d4A Kwabulawa isiqingatha sesithathu soluntu ngezi zibetho zozithathu zomlilo, nomsi, nesalfa._37 Waba nje umbono endaba nawo wamahashe nabo bawakhweleyo: Babetsho ngezikhuselo-sifuba ezibomvu, nezizuba, nezimthubi. Amahashe iintloko zazifana nentloko yengonyama. Ayephuma umlilo ngomlomo, kuqhuma umsi nesalfa.Q2 Ndalixelelwa inani lemikhosi yamahashe. Yayingamakhulu amabini ezigidi.B1} Zakhululwa zozine ezo zithunywa ukuba zibulale isiqingatha sesithathu soluntu. Zazihleli zilimiselwe kakade eli thuba, kanye ngalo nyaka nangale nyanga, ngalo mhla kanye nangeli xesha.0 Lathi kwisithunywa sesithandathu esasiphethe ixilongo masizikhulule izithunywa ezine ezazibotshelelwe kumlambokazi iEfrati./' Salivuthela ixilongo laso isithunywa sesithandathu. Ndeva ilizwi livela phakathi kweempondo zeqonga lamadini legolide, elaliphambi kukaThixo.;.q Lidlule ishwangusha lokuqala. Kodwa aseza amabini.u-c Inkosi yazo yayisisithunywa sasenzonzobileni. Igama layo lalinguAbhadon ngesiHebhere, uApoliyon ngesiGrike., Imisila yazo yayifana neyoonomadudwane, inolwamvila. Babusemsileni apho ubuhlungu bokuthuthumbisa abantu iinyanga ezintlanu.+5 Zazifake izikhuselo-sifuba ezingathi zezentsimbi. Isandi sokurhatshaza kwamaphiko azo sasivakala ngathi sisandi seenqwelo zamahashe zisinga edabini.D* Zazitsho ngeenwele ezinde, zinamazinyo afana nawengonyama.+)O Ezo nkumbi zazikhangeleka ngathi ngumkhosi wamahashe uxhabashele emfazweni. Entloko zazitsho ngezinto ezazingathi zizithsaba zegolide, zinobuso obufana nobomntu.{(o Ngelo xesha abantu boba bekufuna ukufa, kube kona ukufa kungafumaneki. Bokunqwenela ukufa, kodwa kona kubaphambe.~'u Zazithunyelwe ukubathuthumbisa iinyanga ezintlanu ngobuhlungu obufana nolwamvila lukanomadudwane, kodwa zingabulali."&= Zaziyalelwe ukuba ze zingayichukumisi ingca, naso nasiphi na isityalo okanye umthi. Zazithunyelwe kubantu ababengaphawulwanga ngophawu lukaThixo ebunzi.h%I Kwavela iinkumbi, ziphuma kuloo msi, zeza emhlabeni. Zazinolwamvila olufana nolukanomadudwane.$ Yawuvula umwonyo wenzonzobila. Kwaphuma umsi kuwo, owawungathi uvela kwizikokazi lomlilo. Loo msi walisitha ilanga nomoya.# ' Emva koko isithunywa sesihlanu salivuthela ixilongo laso. Ndabona inkwenkwezi eyayiwe emhlabeni, inikwa isitshixo somwonyo oya enzonzobileni.i"K Kuthe kusenjalo ndabona ukhozi luphaphazela phezu kwam. Ndaluva lukhala lusithi: “Yhoo! Yhoo! Yhoo, abantu bomhlaba! Yazi boba yini na zakuvakala izandi zamanye amaxilongo amathathu xa ziwavuthela izithunywa ezithathu!”{!o Salivuthela nesesine isithunywa ixilongo laso. Kwabakho ukugqabhuka kwesiqingatha sesithathu selanga nenyanga neenkwenkwezi, isiqingatha sesithathu sazo asabi nakukhanya. Sathi ke nesiqingatha semini asabi nakukhanya, kwaba njalo nasebusuku.3 _ Le nkwenkwezi kwakusithiwa ukubizwa kwayo nguKrakrayo. Saza ke isiqingatha sesithathu sawo onke amanzi saba krakra njengokrakrayo, kwafa inyambalala yabantu ngokuwasela./W Nesesithathu salivuthela elaso ixilongo. Kwathi qithi into enkulu yenkwenkwezi ezulwini, ivutha ililahle. Yawela phezu kwesiqingatha sesithathu semilambo nemithombo. Kwafa isiqingatha sesithathu sazo zonke iindidi zezinto ezihlala elwandle. Kwatshabalala isiqingatha sesithathu sazo zonke iinqanawa.&ESalivuthela ixilongo laso nesesibini isithunywa. Kwaba ngathi intabakazi enkulu iphoswe elwandle ivutha; sathi isiqingatha sesithathu solwandle saba ligazi.jMSalivuthela esokuqala isithunywa ixilongo laso. Kwawa isichotho nomlilo, zixutywe negazi. Satsha nqu isiqingatha sesithathu somhlaba. Isiqingatha sesithathu seendidi zonke zemithi, nalo lonke uhlobo lwengca lwatsha lwaphela.`9Izithunywa ezisixhenxe ezaziphethe amaxilongo asixhenxe, ngoku zalungela ukuwavuthela.Y+Isithunywa ke sithathe isitya sesiqhumiso sasizalisa ngomlilo esasiwuthathe eqongeni apho, sasiphosa ezantsi emhlabeni. Ngoko nangoko kwabakho ukugqekreza kweendudumo nokutshawuza kombane, wanyikima umhlaba.^5Umsi wenyukela kuThixo kunye nemithandazo yemilowo, isithunywa simenzela isiqhumiso.veEsinye isithunywa esasiphethe isitya sokuqhumisa segolide seza kuma ngaseqongeni lesiqhumiso. Sanikwa isiqhumiso esininzi, ukuze sisinikele kunye nemithandazo yayo yonke imilowo phezu kweqonga legolide elaliphambi kwesihlalo sokulawula.fEEmva koko ndabona izithunywa ezisixhenxe ezima phambi koThixo, zinikwa amaxilongo asixhenxe.v gKe kaloku iXhwane laluqhaqha uphawu lwesixhenxe. Kwathi nzwanga ezulwini isithuba esingangecala leawara enye. Kaloku iXhwane elimi esazulwini sebhotwe liza kubalúsa, libaqhubele kwimithombo yamanzi aphilisayo. Wobasul' iinyembezi uThixo.”X)Abayi kulamba, abayi kunxanwa, abayi kugqatswa lilanga, bengayi kuva bushushu.  Yiyo loo nto bemi phambi kukaThixo bemnqula imini nobusuku endlwini yakhe. Lowo uhleli kwisihlalo sakhe sokulawula wobafukamela.&E“Mhlekazi, kwazi wena.” Yona yathi: “Aba bantu ngabo baphume kwiinkxwaleko zengcinezelo. Bazihlambile zamhlophe iingubo zabo ngamandla egazi leXhwane.wg Enye inkonde yathi kum: “Aba bantu bambethe iingubo ezimhlophe ngoobani, bevela phi?” Ndaphendula ndathi:/ zisithi: “*Amen! Umbongo, udumo, nolwazi, umbulelo, isithozela, igunya, namandla, mazinikwe uThixo kude kube ngunaphakade kanaphakade! Amen!”-S Izithunywa zonke zazimi zingqonge isihlalo eso sokulawula namadoda amakhulu kwakunye nezilwanyana ezine, zathi qubudu phambi kukaThixo osesihlalweni sakhe, zanqulaq[ bedanduluka besithi: “Huntshu! Usoyisele uThixo ohleli esihlalweni sakhe sokulawula, nalo iXhwane!”z m Emva koko ndabona kusithi thu ihlokondiba elalingenakubalwa bani. Abo yayingabantu beentlanga ngeentlanga, izizwe ngezizwe, neelwimi ngeelwimi. Babemi phambi kwesihlalo sokulawula naphambi kweXhwane. Babevathe ezimhlophe, bephethe amasundu, 9kwesakwaZebhulon yalishumi elinambini lamawaka, kwesakwaJosefu yalishumi elinambini lamawaka, kwaza nakwesakwaBhenjamin yalishumi elinambini lamawaka. kwesakwa-Simon yalishumi elinambini lamawaka, kwesakwaLevi yalishumi elinambini lamawaka, kwesakwaIsakare yalishumi elinambini lamawaka, 'kwesakwa-Ashere yalishumi elinambini lamawaka, kwesakwa-Nafetali yalishumi elinambini lamawaka, kwesakwaManase yalishumi elinambini lamawaka, 1Kwisizwe sakwaJuda kwaphawulwa ishumi elinambini lamawaka, kwesakwaRubhen yaba lishumi elinambini lamawaka, kwaGadi yalishumi elinambini lamawaka,  Ndaliva lixelwa nenani labo baphawulwayo. Kwaphawulwa ikhulu elinamashumi mane anesine amawaka kuzo zonke izizwe zakwaSirayeli.“Khanikhe nime ngokonakalisa umhlaba nolwandle nemithi! Maside sigqibe ukubeka uphawu lukaThixo kumabunzi ezicaka zakhe!”NNdabona nesinye isithunywa sisithi gqi ngasempumalanga, siphethe uphawu lukaThixo ohlala ehleli. Samemeza sibhekisa kweziya zithunywa zine bezinikwe igunya lokonakalisa umhlaba nolwandle, sisithi:T #Emva koko ndabona izithunywa ezine zimi kwiikona zone zomhlaba. Zazivalele imimoya yomhlaba yomine apho, ukuze kungabikho nampunde yamoya uvela elwandle, okanye ucande emhlabeni, ungabhudli namnye umthi.eCEwe, kaloku iMini yabo yokuphindezela igalelekile. Yaz'ba ngubani na ke onokusinda kuyo?”)Badanduluka bebhekisa ezintabeni nasemaweni, bathi: “Siweleni, ukuze sifihlakale kulowo uhleli esihlalweni sokulawula nakwingqumbo yeXhwane!Y+Zasuka ke izikumkani zehlabathi, abasemagunyeni neengqwayi-ngqwayi zomkhosi, oozityebi nezinxiba-mxhaka, nalo lonke uluntu, oozicaka nabakhululekileyo, baya kuzímela emiqolombeni nasemiqhokrweni ezintabeni.r]Sona isibhakabhaka saphel' emehlweni, kwaba ngathi kusongwa umqulu, zonke iintaba neziqithi zanqukrulwa.Z- Iinkwenkwezi zona zavuthulukela emhlabeni, zaxel' amakhiwane egeqwa sisaqhwithi.#? Ndalibona ke ngoku iXhwane liqhaqha uphawu lwesithandathu. Suka yazama-zamisa inyikima, ilanga lafaka ezokuzila lathi thsu, inyanga yona yajika yaligazi..~U Elowo nalowo kubo wathiwa wambu ngomnweba omhlophe. Ngokunjalo kwathiwa mabakhe balinde okwethutyana, bade baphelele abalingane namawabo asaza kubulawa kwanjengabo.,}Q Babhomboloza bathi: “Kakade ke, Nkosi, Somandla oyiNgcwele kanye, koda kube nini ungasiphindezeli ulibuyekeze igazi lethu elaphalazwa ngabantu beli hlabathi?”.|U Ngokunjalo iXhwane laluqhaqha nolwesihlanu uphawu. Ngaphantsi kweqonga lamadini ndababona abo babebulewe ngenxa yokushumayela ilizwi likaThixo, nangenxa yokungqina.{1Ndakukhangela ndabona elinye ihashe; lona lalimbatshile. Igama lalowo wayehleli phezu kwalo lalinguKufa, kanti ke ezinyaweni zakhe kwakulandela uLabafileyo. Banikwa amagunya phezu kwesiqingatha sesine sehlabathi, ukuze bageqe ngekrele, ngembalela, isibetho, nangamarhamncwa.lzQKwakhona iXhwane laqhaqha uphawu lwesine, ndaza ndeva isilwanyana sesine sisithi: “Yiz' apha!”y Kananjalo ndeva isandi esingathi lilizwi, siphuma kweziya zilwanyana zine. Lathetha lathi: “Isitya sengqolowa singangomvuzo wemini enye; izitya ezithathu zamazimba zingangomvuzo wemini enye; kambe ke uze ungadlalisi ngawo amafutha ndawonye newayini.”bx=IXhwane lithe lisakuluqhaqha uphawu lwesithathu, ndeva isilwanyana sesithathu sisithi: “Yiz' apha!” Ndithe ndakukhangela ndabona ihashe elimnyama. Lowo wayekhwele kulo wayephethe isikali sokulinganisa, ngesandla.KwKwathi gqi elinye ihashe, libomvu ngebala. Lowo wayephezu kwalo wanikwa ilungelo lokugxobha-gxobha inzolo ehlabathini liphela, khon' ukuze abantu bagebengane. Yena ke wanikwa ingxavula yekrele.ivKLithe iXhwane lakuqhaqha uphawu lwesibini, ndeva isilwanyana sesibini sisithi: “Yiz' apha!”?uwKwaza kwathi gqi ihashe elimhlophe, ophezu kwalo ephethe utolo. Ke kaloku wathiwa jize ngesithsaba. Waphuma noloyiso, wahamba esenza iziqwenga, kuj' ubugodo konke apho ahamba khona.9t mNdalibona ke iXhwane liqhaqha uphawu lokuqala lwaloo macandelo asixhenxe. Ngokunjalo ndasiva esinye sezilwanyana ezine sithetha ngelizwi elizongomayo, sisithi: “Yiz' apha!”isKZavakala izilwanyana zozine zisithi: “*Amen!” Wona amadoda amakhulu athi guqaqa, akhahlela.r Ke kaloku ndaziva izidalwa nayo yonke indalo, ezulwini nasemhlabeni, phantsi komhlaba naselwandle, zidanduluka zisithi: “Kulowo uhleli esihlalweni sokulawula, nakulo iXhwane, mayibekho indumiso nesithozela, ubungangamsha namandla, ngonaphakade kanaphakade!”q3 Zazidanduluka zicula zisithi: “IXhwane elabulawayo likufanele ukuba namandla, ubutyebi, nolwazi, ukomelela, isithozela, ubungangamsha, nodumo!”!p; Kwakhona ndakhangela, ndabona izigidi ngezigidi namawaka-waka ezithunywa zezulu! Zazingqonge ibhotwe, nezilwanyana ezine, ngokunjalo namadoda amakhulu.joM Ubenze ababingeleli basebhotwe, ukuze bakhonze uThixo wethu. Ewe, baya kulilawula nehlabathi.”~nu Ayevuma ingoma entsha, esithi: “Ukufanele wena ukuyithatha incwadi; ukufanele wena ukuluqhaqha uphawu lwayo. Ewe, kaloku wena wabulawa; ngegazi lakho waluthengela uThixo uluntu kuzo zonke iintlanga neelwimi, kubantu ngabantu nezizwe ngezizwe.xmiLithe iXhwane lakuyithatha incwadi leyo, izilwanyana ezine ndawonye namashumi amabini anesine amadoda amakhulu, asuka ee guqaqa phambi kwalo. Indoda nganye yayinehapu nesitya segolide esizele ziziqhumiso eziyimithandazo yosapho lukaThixo.|lqIXhwane eli laya kulowo wayehleli esihlalweni sokulawula, lafika layithatha incwadi leyo esandleni sakhe sokunene.k7Ndaza ke ndabona iXhwane limi bhuxe esazulwini sebhotwe. Lalingqongwe zizilwanyana ezine, ngokunjalo nangamadoda amakhulu. IXhwane eli lalibonakala ngathi lagwintwa. Lalineempondo ezisixhenxe, namehlo asixhenxe, angooMoya abasixhenxe bakaThixo abathunyelwe ehlabathini liphela.KjKodwa ke enye yamadoda amakhulu yandikhalimela yathi: “Musa ukulila. Kaloku iNgonyama yesizwe sikaJuda, umnombo kaDavide, igqwesile, ikufanele ukuluqhaqha uphawu ngalunye, iyivule incwadi.”hiIKuthe kwakungafumaneki bani ukufaneleyo ukuyivula ayifunde incwadi leyo, zehl' iinyembezi kum.phYKambe ke zange afumaneke onako ukuyivula ayifunde, nditsho nasezulwini, emhlabeni, naphantsi komhlaba.g5Kananjalo ndabona ingwanyalala yesithunywa sezulu esakhwaza sabuza sathi: “Ngaba ngubani ofanelekileyo onokuluqhaqha uphawu, ayivule le ncwadi?”{f qKe kaloku ndabona kukho ohleli esihlalweni sokulawula, esandleni sakhe sokunene ephethe incwadi. Yona ke yayibhalwe macala, futhi iyincwadi enamacandelo asixhenxe. Icandelo ngalinye lalinophawu olugunyazisa ukuba yovulwa ngonelungelo kuphela.e “Ufanelwe, Nkosi, Thixo, ngumbongo; imbeko negunya zezakho! Kaloku iinto zonke zadalwa nguwe; zabakho, zanobomi ngokuthanda kwakho.”Ed wona amadoda amakhulu angamashumi amabini anesine ayekhahlela, enqula kulowo uhleli esihlalweni, unguSonini-nanini. Ayedanduluka, atsho azibeke nezithsaba zawo phambi kwengangalala, athi:yck Lo gama izilwanyana ezine zibongayo, zidumisa, zibulela kulowo unguSonini-nanini uhleli esihlalweni sokulawula,wbgIsilwanyana ngasinye sasinamaphiko amathandathu, sinamehlo ngapha nangapha. Zazidumisa zingayeki emini nasebusuku, zisithi: “Uyingcwele, uyingcwele, uyingcwele, Nkosi Thixo Somandla, wena ubukade ukho, wena ukhoyo, uya kuhlala ukho!”aIsilwanyana sokuqala sasifana nengonyama. Esesibini sasinjengenkomo. Esesithathu sasifana nomntu, esesine sinjengokhozi luphaphazela.s`_Kwakukho nento eyayingathi lulwandle lweglasi, ithe thebelele apho ngasesihlalweni, icwenge ngathi ngumkhenkce. Esazulwini apho, kanye ngasesihlalweni, kwakuhleli izilwanyana ezine zinamehlo macala onke, zingqonge isihlalo eso kanye.+_OApho esihlalweni sobukhosi kwakutshawuza imibane, kugragrama iindudumo. Kwakukho nezibane ezisixhenxe ezivuthayo phambi kwaso, ezingooMoya abasixhenxe bakaThixo.^wKwakukho nezinye izihlalo zithe thande, zingqonge isihlalo sobukhosi, zingamashumi mabini anesine; kukho namadoda amakhulu angamashumi mabini anesine awayethe nqwadalala kwezo zihlalo. Ayethe wambu ezimhlophe iingubo, ethwele izithsaba zegolide.]Kwakuhleli kuso ingangalala ekhazimla okwamatye exabiso, akudidi loozidayimani ngokumenyezela, ekuthiwa yijaspa nekorneli ukubizwa kwawo. Isihlalo eso sasinesangqa somnyama owawubengezela nawo oku kwelitye lexabiso eliluhlaza ekuthiwa yiemeraldi ukubizwa kwalo.`\9Ngoko nangoko ndaba semandleni kaMoya. Ndabona apho ezulwini kukho isihlalo sobukhosi.J[ Emva koko ndabona izulu livulekile phambi kwam. Ndeva eliya lizwi bendilive lithetha nam, lihlokoma okwexilongo lisithi kum: “Yiza ngapha ndikubonise izinto ezimelwe kukwenzeka emva kwezi.”[Z/“ ‘Lowo uneendlebe zokuva makaluve udaba oluthethwa nguMoya ebandleni.’ ”Y{Lowo woyisileyo uya kuba nenxaxheba ebhotwe. Kaloku nam ndoyisa ndaza ndafumana inxaxheba yokungqendeva noBawo ebhotwe.wXgUyabona, ndimi emnyango ndinkqonkqoza. Ukuba umntu uyeva aze avule, ndiya kungena ndihlale naye, sitye kunye.UW#Abo ndibathandayo ndiyabakhalimela ndibohlwaye. Ngoko ke zimisele, uguquke.lVQNgoko ke ndikucebisa ukuba uthenge kum igolide enyityilikiswe ngomlilo yacwenga, ukuze ube sisityebi. Ngokunjalo thenga neempahla ezimhlophe, ukuze ubufihle ubuze bakho. Thenga nentambiso, uqabe amehlo akho, khon' ukuze ubone.'UGUzingca ngokuba usisityebi, umi kakuhle. Uthi awuswele nto. Enyanisweni nakuba ungaqondi nje ungowokusizelwa, impula kalujaca, kuba ulihlwempu, imfama, uzé.STKodwa ke ngenxa yokuba udikidiki, ungeshushu ungabandi, ndiza kukutshica.US#Ndiyasazi isimo sakho: Awubandi, awushushu. Akwaba ubushushu okanye ubanda!/RW“Bhalela ummeli webandla laseLawodike, uthi: ‘Nalu udaba oluvela *kuAmen, olingqina elithembekileyo nelinyanisekileyo. Yena ngumthombo wayo yonke indalo kaThixo.[Q/ “ ‘Lowo uneendlebe zokuva makaluve udaba oluthethwa nguMoya ebandleni!’ ”P1 Lowo woyisayo ndiya kumenza intsika yendlu kaThixo wam, angaze ahlukane nayo. Ndiya kulibhala kuye igama likaThixo wam negama lesixeko sikaThixo wam. Ewe, ndixela iJerusalem entsha, leyo izayo, iphuma ezulwini kuThixo wam. Ngokunjalo ndiya kulibhala kuye negama lam elitsha.YO+ Ndiyeza kwakamsinya. Yilondoloze imbo yakho. Lumka hleze ixhwilwe imbasa yakho.)NK Ke ngenxa yokuba uzingisile ekulithobeleni ilizwi lam elikubizela ekunyamezeleni, ndiza kukuhlangula kwishwangusha eliza ehlabathini lize kulinga bonke abantu.M5 Ndiya kwenza le nto ke: Abo baligquba likaSathana, amamenemene azenza amaJuda engengawo, ndiya kubathoba, bakhahlele kuwe, bazi ukuba ndiyakuthanda.JL Ndiyazazi iindlela zakho. Khangela ndibeke ucango oluvuliweyo phambi kwakho. Akukho bani unako ukuluvala. Ndiyazi ukuba amandlana onawo akangako, kodwa ulithobele ilizwi lam, àkwandikhanyela.NK“Bhalela ummeli webandla laseFiladelfiya, uthi: ‘Nanga amazwi avela kulowo uyingcwele, ungowenene, uphethe izitshixo zakwaDavide; lowo uthi akuvula kungavali bani, athi akuvala kungavuli mntu.[J/“ ‘Lowo uneendlebe zokuva makaluve udaba oluthethwa nguMoya ebandleni!’ ”3I_Lowo woyisileyo wovatha ezimhlophe. Andisoze ndilicime igama lakhe kuludwe lwamagama abo baphilayo. Kaloku ndiya kumvuma ukuba ungowam phambi kukaBawo nezithunywa zakhe.HPhofu unabantu abambalwa eSardes abangazingcolisanga bona izambatho zabo. Bohamba bevathe ezimhlophe kunye nam, yaye ibafanele loo nto.GNgoko ke khumbula iimfundiso ozifumeneyo; zilandele, uguquke. Ukuba akuvuki, ndofika njengesela – akuyi kwazi nokuba bendifike nini na. FVuka, uhlaziye loo ntlantsana isahleliyo, hleze ife nayo! Akukho namnye umsebenzi wakho endiwufumene ugqibekile phambi kukaThixo.eE E“Bhalela ummeli webandla laseSardes, uthi: ‘Nanga amazwi avela kulowo uphethe ooMoya abasixhenxe bakaThixo, neenkwenkwezi ezisixhenxe: Ndiyazazi iindlela zakho. Ndiyazi ukuba nakuba udume ngokuphila nje, ufile kodwa.[D/“ ‘Lowo uneendlebe zokuva makaluve udaba oluthethwa nguMoya ebandleni!’ ”NCLoo magunya ndawathatha kuBawo. Nam ke ndiya kumnika ikhwezi lokusa.VB%Uya kuzilawula ngentonga yentsimbi izizwe, azintlekeze njengezitya zodongwe.ALowo woyisileyo, ewe, onyamezeleyo ekwenzeni ukuthanda kwam kwada kwasesiphelweni, ndiya kumnika amagunya phezu kwezizwe.=@uKambe ke namathelani kuloo nto ninayo ndide ndifike.-?S“ ‘Kodwa ke abanye benu apha eTiyatire khange bayingene le mfundiso. Aninamava ngale nto abanye bathi yimfihlelo kaSathana. Nina andiyi kunibeka xanduva lumbi.+>ONdiya kubabulala abalandeli bakhe. Onke amabandla aya kuqonda ukuba mna ndiyazazi iingcinga neenjongo zabantu. Umntu ngamnye ndiya kumamkelisa ngokwezenzo zakhe.E=Ngoku ke ndiya kumphosa emandlalweni apho aya kuthi yena kunye nabo arheletya nabo bangcungcutheke. Le nto ndiza kuyenza; ngaphandle kokuba bangaguquka kule nkohlakalo bayenza kunye naye.f<ENakuba ndimnikile ithuba lokuguquka ezonweni zakhe, akazimiselanga ukwahlukana nokurheletya.B;}Kambe ke ndinendawo ngakuwe: Kaloku awumchasi uJezebhele, intokazi ethi *ingumshumayeli. Ngemfundiso yakhe izicaka zam uziwexulela ekurheletyeni nasekutyeni ukutya okwenzelwe izithixo.:Ndiyasazi isimo sakho: unothando; uthembekile, ukhuthele, unomonde. Futhi ndiyaqonda ukuba ngoku uthath' unyawo kunakuqala.B9}“Bhalela ummeli webandla laseTiyatire, uthi: ‘Nalu udaba oluvela kuNyana kaThixo, yena unamehlo alenya ngathi ngamadangatye omlilo, onyawo zimenyezela ngathi lubhedu olugudisiweyo.}8s“ ‘Lowo uneendlebe zokuva makaluve udaba oluthethwa nguMoya ebandleni! “ ‘Lowo woyisileyo ndiya kumpha *imana efihliweyo. Ndiya kumnika nelitye elimhlophe apho kukrolwe igama elitsha elingaziwa mntu ngaphandle kwalowo lilelakhe.’ ”S7Ngoko ke guquka, kungenjalo abo bantu ndiya kubahlasela ngekrele lomlomo.T6!Ngokukwanjalo ke nalapho kuni bakho ababambelele kwimfundiso yamaNikolawo.u5cKambe ke ndineendawana ezingandikholisiyo apha kuwe: Kwalapho kuwe bakho abasabambelele kwimfundiso kaBhalam. Kaloku yena ngulowa wafundisa uBhalaki ukulukuhla amaSirayeli. Wawakhuthaza ukuba atye ukutya okwenzelwe izithixo, arheletye.p4Y Ndiyayazi le ndawo uhlala kuyo: Kusebhotwe kwaSathana! Kodwa nakuba kunjalo awundilahlanga. Awuzange utyhafe undikhanyele, nangethuba kwakubulawa ingqina lam elithembekileyo uAntipas, apho kuloo dolophu yakho ilikhaya likaSathana.u3c “Bhalela ummeli webandla lasePergama, uthi: ‘Olu daba luvela kulowo unekrele elibukhali elibaze macala.2/ “ ‘Lowo uneendlebe zokuva makaluve udaba oluthethwa nguMoya ebandleni! “ ‘Lowo woyisileyo akanako ukwenziwa nto kukufa kwesibini. ’ ”P1 Nize ningayoyiki intshutshiso ezayo. Abanye benu umtyholi uza kubaphosa entolongweni, enivavanya. Nophatheka nzima iintsuku ezilishumi. Nize ninyaniseke kude kuse ekufeni. Ndonithwesa imbasa yobomi.80i Ndiyayazi indlela ebenicinezeleke ngayo, nihlwempuzekile. Kodwa nizizityebi phezu koko. Ndiyayazi indlela ebenenyeliswa ngayo ngabo bazenza amaJuda – baligquba likaSathana!/“Bhalela ummeli webandla laseSmirna, uthi: ‘Nanga amazwi alowo ungowokuqala ukwangowokugqibela, owayefile wabuya wavuka:0.Y“ ‘Lowo uneendlebe zokuva makaluve udaba oluthethwa nguMoya ebandleni! “ ‘Lowo woyisileyo ndomnika ilungelo lokutya kumthi wobomi osemyezweni kaThixo. ’ ”`-9Kambe ke nantsi indawo ekuthethelelayo: Imikhwa yamaNikolawo uyithiyile kanye njengam.1,[Khawukhumbule indlela owawa bhaxa ngayo. Yahlukana nezono; qhuba ngendlela obuhamba ngayo ekuqaleni. Ukuba akuguquki, ndiya kuza ndisisuse isibane sakho endaweni yaso.Z+-Kodwa ke nantsi indawo ngakuwe: Akusandithandi njengoko wawundithanda ekuqaleni.<*sUbunzima ubuthwele ngenyameko ngenxa yam, akoyiswa.I) Ndiyayazi indlela obusebenza ngayo ubulaleka, unenyameko. Ndiyazi ukuba akubanyamezeli abantu abakhohlakeleyo. Ubavavanyile abo babesithi *bangabathunywa bengengabo, wabafumanisa bengamaxoki.:( o“Bhalela ummeli webandla lase-Efese, uthi: ‘Nanga amazwi avela kulowo uphethe iinkwenkwezi ezisixhenxe ngesandla sokunene, ujikeleza phakathi kwezibane ezisixhenxe zegolide.j' ONantsi ke ingcaciso yento ethethwa ziinkwenkwezi ezisixhenxe ezisesandleni sam sokunene, kwanezibane ezisixhenxe zegolide: Iinkwenkwezi ezisixhenxe ngabameli bamabandla asixhenxe. Izibane ezisixhenxe zona ngamabandla lawo.”W& )Ngoko ke zibhale ezo zinto uzibone zisenzeka, kwanezo zenzekayo, neziya kuhla.% Ndingohleliyo. Ndandifile. Kodwa khangela ndim lo ndikho, kuya kude kube nini-nini. Ukufa ndiyakulawula; kwanelabafileyo ndiyalilawula.?$ yNdithe ke ndakumbona, ndajuba ezinyaweni zakhe, ndanjengofileyo. Ke yena wasibeka phezu kwam isandla sakhe sokunene, wathi: “Musa ukoyika. Mna ndingowokuqala, ndikwangowokugqibela./# YYayiphethe iinkwenkwezi ezisixhenxe ngesandla sokunene, emlonyeni kuphuma ikrele elibukhali, libazwe macala, ubuso bayo buqaqamba njengelanga mhla ligqats' ubhobhoyi.s" aYayineenyawo ezibengezela okobhedu olugudisiweyo, ilizwi layo livakala ngathi sisandi samanzi engxangxasi.d! CIinwele zayo zazimhlophe okwekhephu, itsho ngamehlo abukhali, alenya okwamadangatye omlilo.   Phakathi kwazo kwakukho into engathi ngumntu, itsho ngezivatho ezaziye kuthi xhaxhe ezinyaweni, ithe thande ibhanti yegolide esifubeni.. W Ndakhangela ngasemva, ndifuna ukuqonda ukuba ngaba lalilelikabani na eli lizwi ndandiliva lithetha nam. Ndithe ndakubheka, ndabona kumi izibane ezisixhenxe zegolide.9 m Lenjenje ukuthetha: “Ezi zinto uzibonayo zibhale encwadini, uzithumele kula mabandla osixhenxe: e-Efese, eSmirna, ePergamo, eTiyatire, eSardes, eFiladelfiya, naseLawodike.”p [ Kwathi ngomhla weCawe ndaba semandleni kaMoya, ndaza ndeva ilizwi lihlokoma ngathi lixilongo emva kwam.r _ NdinguYohane umwenu onenxaxheba ebunzimeni, kunyamezelo, nasekulawulweni – zinto ezo zisibandakanyayo thina bamanyiweyo noYesu. Ke kaloku ndazibona sendisesiqithini sePatimo ngenxa yokushumayela ilizwi likaThixo nokungqina ngoYesu.s a“Ndim isiqalo nesiphelo,” itsho iNkosi uThixo, uSomandla, uNdikhoyo, owayekho, lowo uya kusoloko ekho.1 ]Khawukhangele, nanko esiza ekhatshwa ngamafu! Lonke uluntu luya kumbona, nkqu nabo bâmhlabáyo. Ewe, zonke izizwe ziya kungqukruleka zizisola. Injalo ke loo nto! Amen. ~~A}r||2{{\zzwyxxBwkvvHuttssUrrBq7pooYnmlkk-kj"i.hggf[edd3c]c baa`A_|^]]\\$[ZZ-YyXXmWWXVV>UTTzSSRRR QQP\OOeNMMuLKKTJIHGGFF@EEDzCCBBAv@@ ??9>~==T<;::9E877A65534T3s211X00/.. -,,D+H*)))(Q''G&%$$T##o" qU[no5*^:$ Z ~ * Q a o/#"}Kambe ke ngaphandle zizinja, namagqwirha, abarheletyi, izigwinta, abanqula *izithixo, nabo bonke abathe phithi kukuxoka.!Banoyolo abo bazabalazela ukuba bahlale benyulu! Baya kuba nelungelo kuwo umthi wobomi; baya kungena ngamasango esixekweni.j M Kaloku ndingu-A, ndikwangu-Z; ndingowokuqala, ndikwangowokugqibela, ndikwasisiqalo nesiphelo.”`9 “Ewe, ndiyeza kamsinya! Ulowo nalowo ndiya kumphathela ibhaso ngokwemisebenzi yakhe!+O Ke yena umenzi wobubi makaqhubele phambili, ngokunjalo nongcolileyo makaqhubele phambili; nalowo ulungisayo makathathe unyawo, kanti ke nonyulu makahlale enjalo.oW Saqhuba sathi: “Uze ungawafihli amazwi ale ncwadi; kaloku ithuba lokuzalisekiswa kwawo lisemnyango.X) Kodwa sakhalima sathi: “Hayi bo! Sukwenjenjalo; kaloku nam ndisisicaka njengawe, ugxa wakho namawenu abavakalisi belizwi, nabo bonke abawathobelayo amazwi akule ncwadi. NguThixo ofanele ukumnqula wena.”/Ndim mna Yohane ozivileyo wazibona ezi zinto. Ndakuba ndizivile ndazibona ezi zinto, ndawa ezinyaweni zesithunywa eso sandibonisayo, ndikhahlela.iK“Uyabona ke, ndiyeza ngokukhawuleza! Unoyolo umntu owathobelayo amazwi odaba lwale ncwadi!”^5Kananjalo sathi kum: “La mazwi ayinyaniso, athembekile. INkosi uThixo obaxhobisayo ngefuthe loMoya abavakalisi belizwi, wathumela isithunywa sakhe ukuze sibonise izicaka zakhe izinto eziza kwenzeka kamsinya.”,QAkusayi kubakho busuku khona; kungasayi kubakho mfuneko yasibane nalanga. Kaloku iNkosi uThixo uya kuzikhanyisela. Ziya kuxhamla ulawulo ngonaphakade kanaphakade.=uZiya kujongana naye ebusweni, zinegama lakhe ebunzi.1Nayiphi na into eqalekisiweyo ayisayi kubakho apho. Into ekhoyo apho libhotwe likaThixo kunye neXhwane. Izicaka zakhe ziya kuphithizela zimkhonza.?wLa manzi ayesihla phakathi kwisitalato sesixeko eso. Lo mlambo wawuphahlwe ngumthi wobomi. Lo mthi uvelisa iziqhamo ngazo zonke iinyanga zonyaka. Amagqabi alo mthi ayimpilo yezizwe. Isithunywa eso sandibonisa umlambo onamanzi obomi ebengezela okweglasi. Ayempompoza evela kwibhotwe likaThixo kunye neXhwane.Akuyi kungena bubi khona; akuyi kungena nasingcoli naxoki; kuphela kongena abo babhaliweyo encwadini yeXhwane, leyo yeenkcukacha zobomi.>wIzizwe ziya kuza ziphethe amagugu azo neendyebo zazo.PAkasayi kuvalwa emini amasango aso, yaye akusayi kubakho busuku khona.`9Izizwe ziya kuhamba ekukhanyeni kwaso; iikumkani zehlabathi zowazisa kuso amagugu azo.taIsixeko sasingadingi langa nanyanga yakusikhanyisela. Sasikhanyiselwa bubuqaqawuli bukaThixo nalo iXhwane.Andizange ndiyibone *indlu kaThixo esixekweni apho. Kaloku iNkosi uThixo uSomandla kunye nalo iXhwane ngabo ngenkqu loo ndlu.* MAmasango alishumi elinambini *ayeziiperile ezilishumi elinambini. Isango ngalinye laliyiperile enye, nesitalato sesixeko siyigolide ecwengileyo, sifana neglasi.t aisadonisi, ikorneli, ikrizoli, ibherilo, itopazi, ikrizoprazi, ihakinto, eleshumi elinambini yayiametiste. 9Iziseko zaso zazihonjiswe ngazo zonke iintlobo zamatye exabiso. Kuqala yayiyidayimani, kulandele ilitye lexabiso ekuthiwa yisafire, iagati, iemeraldi,n UUdonga lwalwenziwe ngeedayimani. Sona isixeko sasenziwe ngegolide; sasingathi siyiglasi egudisiweyo. #Salinganisa iindonga, sazifumana ziziinyawo ezilikhulu linamashumi mane anane ukuphakama. Sasisebenzisa umlinganiso oqhelekileyo ebantwini.^5Amacala omane ayelingana, ubude bungangobubanzi. Isithunywa salinganisa ubukhulu besixeko ngenduku yaso. Safumana buziikhilomitha ezilishumi elinesibini lamawaka, ubude kwanobubanzi baso. Sasikwangako ukuphakama.!Isithunywa esasithetha nam sasiphethe induku yegolide yokulinganisa. Sasiza kulinganisa ngayo ubukhulu besixeko, amasango, neendonga zaso.*MIindonga zesixeko zazimi phezu kweziseko zamatye alishumi elinambini. Ilitye ngalinye lalinegama *lomthunywa ngamnye kubathunywa beXhwane abalishumi elinambini.q[ Ngasempumalanga kwakukho amasango amathathu, emathathu emntla, emathathu emzantsi, nangasentshonalanga.G Yayineendonga eziphakamileyo kakhulu, inamasango alishumi elinambini. Kwisango ngalinye kwakukho isithunywa. Phezu kwamasango kwakubhalwe amagama ezizwe ezilishumi elinambini zakwaSirayeli.eC Yayiqaqambile bubuqaqawuli bukaThixo, ibengezela okwelitye lexabiso elicwenge okwedayimani.3 Sandithatha ndisemandleni kaMoya, sandisa encotsheni yentabakazi enkulu. Sandibonisa iJerusalem, isiXeko esiNgcwele, isihla ivela kuThixo ezulwini.&E Kusuke esinye sezithunywa ezisixhenxe ezaziphethe izitya ezisixhenxe zezibetho zokugqibela sathi kum: “Yiza ngapha ndikubonise umtshakazi walo iXhwane.”=sKodwa ilifa lamagwala, abangakholwayo, izingcoli, izigwinta, abarheletyi, amagqwirha, abanquli-zithixo, nawo onke amaxoki, loba kukufa kwesibini kwidike lomlilo ovutha yisalfa.”pYLowo woyisayo wozixhamla zibe lilifa lakhe ezi zinto. Mna ndoba nguThixo wakhe, yena abe ngunyana wam.~7Wabuya wathi: “Sekwenzekile. Ndim u-A kwano-Z, ndim isiqalo nesiphelo. Nabani na onxaniweyo ndomnika ngesisa amanzi aphuma emthonjeni odlisa ubomi.0}YKe lowo uhleli esihlalweni sokulawula wathi: “Ngoku yonke indalo ndiyenza ntsha.” Ubuye wathi: “Bhala kaloku! La mazwi ndiwathethayo athembekile, ayinyaniso.” | Uya kubosula zonke iinyembezi. Akusayi kubuye kubekho kufa, nalusizi, nasikhalo, nazintlungu. Kaloku lidlule ilizwe lokuqala.”t{aNdive ilizwi elikhulu, livela ngasesihlalweni sokulawula, lisithi: “Uyasibona esi sixeko? Kulapho uThixo ahlala khona nabantu. Uya kuhlala phakathi kwabo, babe yimilowo yakhe, yena abe nguThixo wabo. UThixo ngenkqu uya kuhlala nabo.zNdabona nesixeko esingcwele, iJerusalem entsha, isihla ivela kuThixo ezulwini. Yayingasentle! Yayingathi ngumtshakazi ehombele umyeni. y Ndabona izulu elitsha nehlabathi elitsha. Kaloku elokuqala izulu nelokuqala ihlabathi laliselidlule. Kwakungasekho nolwandle olu.fxEWonke umntu ogama lingabhalwanga encwadini yeenkcukacha zobomi waphoswa echibini elivuthayo.bw=Ukufa nelabafileyo kwaphoswa echibini elivuthayo. Eli chibi lomlilo ke kukufa kwesibini.vw Ulwandle, ukufa, nelabafileyo labakhuphela ngaphandle abafileyo ababekulo. Umntu ngamnye wagwetywa ngokwezenzo zakhe.huI Ndababona abafileyo, abakhulu kwanabanci, bemile phambi kwesihlalo sokulawula. Zavulwa iincwadi, kwaza kwavulwa nenye incwadi eneenkcukacha zobomi. Abo bafileyo bagwetywa ngokwengxelo yezenzo zabo eyayibhalwe kwezo ncwadi.ztm Ndaza ke ndabona isihlalo sokulawula esimhlophe, kukho ohleli kuso. Umhlaba namazulu ambaleka, awaba sabonakala.cs? Okokwakhe umtyholi, umlahlekisi wazo, yena wathiwa dywa echibini lomlilo onesalfa, apho irhamncwa kunye *nomshumayeli oxokayo bebesebephoswe khona. Apho ke baya kungcungcutheka imini nobusuku ngonaphakade kanaphakade.@ry Nazo ke zicombuluka ehlabathini liphela, zirhawula impi yomkhosi wosapho lukaThixo, ndawonye neso sixeko asithandayo. Kuthe kusenjalo suka kwehla umlilo phezulu, wazithi lence-lence.Jq Ekhululekile ke uya kuzilahlekisa izizwe kumagumbi omane ehlabathi; ezo ke nguGogi noMagogi. Umtyholi uya kuziqokelela zibe zininzi njengentlabathi eselunxwemeni lolwandle, aye nazo emfazweni.Tp!Iya kuthi ke yakuphela iminyaka eliwaka, akhululwe umtyholi enzonzobileni.?owUnoyolo engokaThixo lowo uluxhamleyo uvuko lokuqala. Ukufa kwesibini akunamandla kuye. Kaloku woba ngumbingeleli kaThixo nokaKrestu, axhamle ulawulo kunye noKrestu iminyaka eliwaka.gnGLuvuko lokuqala ke olu. Inxalenye yabafi yona ayizange ivuke kwade kwaphela iminyaka eliwaka. m9Emva koko ndabona izihlalo. Ndabona kuhlala kuzo abo babenikwe igunya lokugweba. Ndababona nâbo babenqunyulwe iintloko ngenxa yokuba ngamangqina kaYesu nangenxa yokushumayela ilizwi likaThixo. Ndababona nabo bangavumanga ukulinqula irhamncwa okanye umfanekiso walo, kwanabo bangavumanga ukuphawulwa kumabunzi okanye esandleni ngophawu lwerhamncwa. Bavuka ekufeni, balawula kunye noKrestu iminyaka eliwaka.ilKSalifaka enzonzobileni, sawuvala umnyango, sawutywina, sisenzela ukuba lingabe liphinde lilulahlekise uluntu kude kuphele iwaka leminyaka. Emva kwelo thuba igongqongqo limelwe kukukhululwa; phofu okwethutyana nje elingephi.`k9Salibamba igongqongqo, inyoka endala, umtyholi, uSathana. Salikhonkxa iwaka leminyaka.}j uNdabona isithunywa sivela ezulwini sisiphethe ngesandla isitshixo senzonzobila. Sasiphethe nento enkulu yetyathanga.iImikhosi yabo yabulawa ngekrele elaliphuma emlonyeni walowo wayekhwele ihashe. Iintaka zonke zazitsho zabomvu izisu yinyama.h%Lathinjwa irhamncwa, ngokunjalo *nomshumayeli oxokayo obefudula esenza imilingo phambi kwalo. (Wabalahlekisa ngemilingo abo babenophawu lwerhamncwa, benqula umfanekiso walo.) Elo rhamncwa ndawonye nomshumayeli oxokayo baphoswa edikeni lomlilo ovutha yisalfa besahleli.g-Ndalibona irhamncwa neekumkani zehlabathi nemikhosi yazo zixhontelene. Zazize kuqubisana nalowo ukhwele ihashe elimhlophe, kunye nomkhosi wakhe.)fKYizani nitye inyama yeekumkani neengqwayi-ngqwayi, eyamajoni amahashe nabo bawakhweleyo, eyabantu bonke: amakhoboka nabakhululekileyo, abakhulu nabaphantsi.”e+Ndabona isithunywa simi elangeni. Sazikhwaza zonke iintaka ezazibhabha esibhakabhakeni, sathi: “Qokelelanani nize kwisidlo esenziwe nguThixo.hdIEngubeni yakhe nasethangeni kwakukho umbhalo othi: “IKumkani yeekumkani neNkosi yeenkosi.”=Sadanduluka samemeza sathi: “Siwile isikhulukazi uBhabheli! Ngoku sesilikhaya leendimoni. Igquba khona imimoya emibi, ngokunjalo nentaka yeshwangusha.= )Kamva ke ndabona esinye isithunywa sisiza siphuma ezulwini. Ke sona sasingusomagunya; futhi ukubengezela kwaso kwaqaqamba ehlabathini liphela.Y<+“Umfazi lowo umbonileyo sisixekokazi esilawula bonke ookumkani behlabathi.”;Kaloku uThixo ukunikele kuzo ukufezekiswa kwecebo lakhe. Ziya kuvana, amagunya azo ziwanike irhamncwa, ade afezekiswe amazwi kaThixo.K:Iimpondo ezilishumi ozibonileyo kunye nerhamncwa zosuka zilithiye ihenyukazi. Ziya kulihluba libe ze, zilishiye lingumpha ochutyiweyo; ewe, ziya kulitya inyama, zijike zilitshise libe luthuthu.9!Isithunywa saqhuba sathi: “Amanzi emilambo lawo uwabonileyo, apho limi khona ihenyukazi, luluntu, iintlanga, izizwe, neelwimi ngeelwimi.T8!Baya kulwa neXhwane, kodwa liboyise. Kaloku lona liyiNkosi yamakhosi, iKumkani yeekumkani. Abalandeli balo baya kuba nenxaxheba kolo loyiso lwalo. Ewe, nditsho abanyulwa ababiziweyo nabathembekileyo.”P7 Kaloku boshumi injongo yabo iyafana: kukunikezela ulawulo kwirhamncwa.&6E “Zona iimpondo ezilishumi ozibonileyo, ngookumkani abalishumi abangekaqali ukulawula. Kambe ke baya kwabelana ngolawulo kunye nerhamncwa okwethutyana nje.5! Ke lona irhamncwa, elo lalikhe lakho lingasekhoyo ngoku, lingowesibhozo – nakuba lingomnye wabasixhenxe nje – futhi liza kutshabalala.v4e Isihlanu kubo asisekho, omnye usesezintanjeni, omnye useza, kambe naxa selefikile uya kulawula ixeshana nje.3- “Kwabo banako ukutolika nasi isitshixo. Iintloko ezisixhenxe ziinduli ezisixhenxe emi kuzo umfazi. Kwangokunjalo zimele ookumkani abasixhenxe.Y2+Elo rhamncwa ulibonileyo lelo lalikho, lingasekhoyo ngoku; kambe ke lisaza kuphuma enzonzobileni, landule ke ukuya kwantshabalalo. Abo bamagama angazange abhalwe encwadini yabaphilayo, seloko lasekwayo ihlabathi, baya kumangaliswa bakulibona irhamncwa; kuba kaloku lalikhe ladla ubomi, kodwa ngoku alisekho, phofu lisaza kubuya livele.17“Ngani ukuba umangaliswe? Phulaphula ke ndikuxelele ihlebo ngalo mfazi kunye nerhamncwa akhwele kulo elineentloko ezisixhenxe neempondo ezilishumi.00YLo mfazi ndambonayo wayenxile ligazi losapho lukaThixo, ngokunjalo negazi labo babengqina ngoYesu. Ndithe ndakumbona ndamangaliswa, kodwa isithunywa eso sabuza sathi:z/mEbunzi kwakubhalwe igama elingaziwa mntu: “UBhabheli, unina wamahenyukazi, nazo zonke iintlondi zehlabathi.”@.yUmfazi lowo wayevathe ezimfusa nezibomvu, eyokozela ngamaso egolide, intsimbi, namatye exabiso. Ngesandla wayephethe indebe yegolide eyayizele uluchwe lokungcola nokurheletya kwakhe.Y-+Ke kaloku ndaba semandleni kaMoya, saza isithunywa eso sandisa entlango. Apho ke ndabona umfazi ekhwele phezu kwerhamncwa elibomvu elalinemibhalo emanyumnyezi. Lalineentloko ezisixhenxe neempondo ezilishumi.r,]Kaloku izikumkani zehlabathi zirheletya nalo. Ewe, ihlabathi liphela lithe thwanga kukurheletya nalo.”!+ =Esinye sezithunywa ezisixhenxe ezaziphethe izitya ezisixhenxe seza kum, sathi: “Yiza, ndiza kukubonisa ukugwetywa kwehenyukazi elimi phezu kwemilambo.O*Kwawa isichotho esingamatye amakhulu. Ilitye ngalinye lalimalunga namashumi amahlanu eekhilogram ubunzima. Sabatyhumfuza abantu. Bamqalekisa uThixo abantu ngenxa yesibetho seso sichotho soyikekayo.A)}Zonke iintaba zathi shwaka, neziqithi zaphel' emehlweni.-(SSaqhekeka kathathu isixeko esikhulu. Izixeko zamazwe onke zadilika zangamabhodlo. UThixo akazanga asilibale isixeko esikhulu iBhabheli. Wayiseza impindezelo yakhe."'=Kwabakho ubumenye-menye bemibane, ukugqekreza, nezandi zeendudumo, kunye nenyikima eyoyikekayo. Akuzange kubekho nyikima yoyikeka njengaleyo ezimbalini!&3Isithunywa sesixhenxe sasichitha emoyeni isitya saso. Kwavakala ilizwi lidanduluka esihlalweni sobukhosi endlwini kaThixo lisithi: “Kuphelile.”`%9Iindimoni zaziqokelela ndawonye iikumkani, kwindawo ekuthiwa yiArmagedon ngesiHebhere.&$E“Uyabona ke, ngaloo mini ndiya kuza njengesela. Unoyolo ke lowo uhlala elindile, engazikhululi izambatho zakhe, ukuze angahambi ze, ahlazeke ebantwini.”#+Yayiziindimoni ezinamandla okwenza imilingo. Zazithunywe ukuya kuqokelela edabini zonke iikumkani zelizwe ngaloo mini inkulu kaThixo uSomandla." Ndabona iindimoni ezintathu ezazingathi ngamasele. Zaphuma emlonyeni wegongqongqo, nowerhamcwa, nakowomshumayeli oxokayo.!/ Isithunywa sesithandathu sasichitha phezu komlambo omkhulu iEfrati isitya saso. Watsha umlambo, kwavuleka indlela yeekumkani ezivela empumalanga.q [ Kodwa uThixo wezulu babemqalekisa ngenxa yezilonda neengqaqambo, bengaguquki kwiindlela zabo ezigwenxa.1[ Esesihlanu isithunywa sasichitha phezu kwesihlalo serhamncwa isitya saso. Kwaba mnyama tsiki kuloo mmandla wolawulo lwerhamncwa. Babengcungcutheka abantu ziintuthumbo.! Batsha abantu seso sihogo. Baliqalekisa igama likaThixo ezeza ngegunya lakhe ezo zibetho. Kodwa abazanga bahlukane nezono, banqule uThixo.}Sasichitha elangeni isitya saso isithunywa sesine. Laza ilanga lakhululelwa ukubatshisa ngengqantsini yobushushu abantu.Kwavakala ilizwi, liphuma eqongeni lamadini, lisithi: “Nkosi, Thixo Somandla, ngenene zinyanisekile, zilungile, izigqibo zakho!”Baliphalaza igazi lemilowo kaThixo *nelabashumayeli, ngoku ke ubanika igazi ukuba basele. Ibafanele loo nto bayifumeneyo, tshotsho!”|qNdeva isithunywa esilawula amanzi sisithi: “Zilungile izigqibo zakho, wena ungcwele, uhleli ukho, nobukade ukho!lQIsithunywa sesithathu sasichithela emilanjeni nasemithonjeni isitya saso, yaza yajika yaba ligazi.'Esesibini isithunywa sasichithela elwandle isitya saso. Amanzi ajika afana negazi lomntu ofileyo. Kwafa zonke izinambuzane eziphila elwandle./WSanduluka isithunywa sokuqala, sasichitha ehlabathini isitya saso. Abo babenophawu lwerhamncwa, nabo babenqula umfanekiso walo, baphuma izilonda ezibi neziqaqambayo. )Ndeva kudanduluka ilizwi kwindawo engcwele, lisithi izithunywa ezisixhenxe maziye kuzichitha ehlabathini izitya ezisixhenxe zengqumbo kaThixo.6e*Indlu kaThixo yayiqhuma ilitsili ngumsi wesihomo namandla kaThixo. Akuzange kubekho mntu waba nakungena, zada zaba zigqithile izibetho ezisixhenxe zezithunywa ezisixhenxe./Esinye sezilwanyana ezine sazinika izithunywa ezisixhenxe izitya zegolide ezalatha ukuba yayiseligcwel' ibhekile yingqumbo kaThixo ohlal' ehleli.wKwaphuma kuso izithunywa ezisixhenxe zezibetho ezisixhenxe, zivathe ezimhlophe zelinen, zibhinqe ngeebhanti zegolide.dAEmva koko ndabona ingcwele yeengcwele, isibingelelo ahlala kuso uThixo, sivuleka ezulwini.B}Ngubani obengenakunkwantya aze akubonge wena, Nkosi? Kaloku nguwe wedwa oyingcwele. Zonke iintlanga ziya kunqula ziqubude kuwe, kuba izigqibo zakho ezilungileyo zicacile kubo bonke.”Fbevuma ingoma kaMosis isicaka sikaThixo neXhwane, besithi: “Mikhulu iyamangalisa imisebenzi yakho, Nkosi, Thixo Somandla! Zilungile, ziyinyaniso iindlela zakho, Kumkani weentlanga zonke!V%Kwaba ngathi ndibona ulwandle olusabuglasi, luxutywe nomlilo. Kwakumi ngakulo abo babequbisene nerhamncwa baza boyisa, baphikisana nomfanekiso walo, ngokunjalo nenani legama lalo. Bonke babephethe iihapu,@ {Ndiphinde ndabona umqondiso ocacileyo nomangalisayo esibhakabhakeni. Izithunywa ezisixhenxe zezisa ezokugqibela izibetho ezisixhenxe. Kaloku yayiza kufezekiswa ngazo ingqumbo kaThixo.U #Idiliya leyo yaxovulelwa ngaphandle kwesixeko. Isixovulelo eso sampompoza igazi langumgama oziikhilomitha ezingamakhulu alishumi elinesithandathu. Lalinzulu kangangokuba ihashe lalisithi gabhu ngomkhala. Senjenjalo ke isithunywa eso, sasika sayiqokelela idiliya yehlabathi. Sayithatha sayiphosa esixovulelweni sengqumbo kaThixo.h INgokunjalo kwathi thu esinye isithunywa eqongeni. Esi sona sasingumongameli womlilo. Sabhekisa kweso sasinerhengqe ebukhali, sikhwaza sisithi: “Yolula isandla sakho, uqokelele idiliya ehlabathini, kuba ivuthiwe ngoku.”t aKwakhona kwavela esinye isithunywa siphuma endlwini kaThixo esezulwini. Naso sasiphethe irhengqe ebukhali.N Lowo wayehleli efini wasebenzisa irhengqe yakhe, wavuna ehlabathini.QKwaphuma isithunywa endlwini kaThixo, samemeza lowo wayehleli efini, sathi: “Yolula isandla sakho, uvune ngerhengqe leyo. Kaloku ixesha lokuvuna lifikile, ibe ke nesivuno sehlabathi sesilungile.”0YNdithe ndisajongile kwavela ilifu elimhlophe, kulo kuthe ngcu into engathi ngumntu. Intloko yakhe yayihonjiswe ngembasa yegolide, ephethe irhengqe ebukhali ngesandla.oW Kwakhona ndeva ilizwi liphuma ezulwini lisithi: “Bhala uthi: ‘Ewe kambe, banoyolo abo bafa bezinikele eNkosini!’ Ewe, ukusukela ngoku uMoya uthi: ‘Baphumle ekubulalekeni kwabo, baphahlwe ziziqhamo zemisebenzi yabo.’ ”{o Le meko ke icela umngeni kusapho lukaThixo ukuba lube nomonde, luyithobele imiyalelo kaThixo, lunyaniseke kuYesu.8i Umsi waloo mlilo uya kutsho ngomlembelele unyuquza unyuka ungaze unqamke. Abo banqula irhamncwa nomfanekiso walo, abanophawu lwegama lalo, abasoze baphumle imini nobusuku.”6e uya kutsarhwa yingqumbo kaThixo. Ewe kaloku, impindezelo kaThixo itsale yada yatshukula. Uya kugcadeka elangatyeni lomlilo wesalfa, iXhwane nezithunywa ezingcwele zibukele./W Ngokukwanjalo salandela nesinye isithunywa simemeza sisithi: “Wonke umntu onqula irhamncwa kunye nomfanekiso walo, aze amkele uphawu lwalo ebunzi okanye esandleni,"=Kwalandela esinye isithunywa sisithi: “Huntshu! Ithe folokohla yawa indlovukazi uBhabheli! Kaloku uluchwe lokurheletya kwakhe uluseze zonke izizwe!”oWSadanduluka samemeza sathi: “Thobelani uThixo, nimdumise ngenxa yobungangamsha bakhe! Kaloku ngoku lifikile ithuba lokuba alugwebe uluntu. Ngoko ke nqulani nimdumise umenzi wamazulu nomhlaba, ulwandle nemithombo empompozayo!”[/Ndabona isithunywa sindanda phezulu esibhakabhakeni. Sasithunywe ukuba siye kuvakalisa uncuthu lweendaba ezingasoze zithini. Zona zezabo bonke abantu behlabathi, iintlanga, iilwimi ngeelwimi, nezizwe ngezizwe.'~IAbazange bakhohlisa; bamsulwa.2}]Aba ke ngabo bangazidyobhanga ngamabhinqa. Ewe, banyulu. Bona bathe ngcembe emva kweXhwane. Aba bakhululwe bephuma kulo lonke uluntu. Balulibo lukaThixo kunye neXhwane.|Babethe qwelele phambi kwebhotwe naphambi kwezilwanyana ezine, ndawonye namadoda amakhulu, bevuma ingoma entsha. Akukho bani wayenako ukuyilandela loo ngoma, ngaphandle kwabo bakhululekileyo emhlabeni; ewe, nditsho abo balikhulu elinamashumi amane anesine lamawaka.6{eNdeva ukuhlokoma kwelizwi liphuma ezulwini. Lalingathi sisandi samanzi engxangxasi; lalingathi kukuqhaqhazelisa kweendudumo. Eli lizwi laba ngathi ziimvumi ezibetha iihapu.Kz Kananjalo ndathi ndakujonga ndabona iXhwane lithe bhuxe entabeni iZiyon. Lalikunye nabantu abalikhulu elinamashumi amane anesine lamawaka. Bona babephawulwe ngegama lalo kunye nelikaYise ebunzi.My Le ndawo ke ifuna ingqiqo. Nabani na oqiqayo angalifumana inani elimele irhamncwa. Kaloku inani elo limele umntu. Lona ke inani elo ngamakhulu amathandathu anamashumi amathandathu anesithandathu. x Ngaphandle kolu phawu lumele igama okanye inani elimele igama lerhamncwa, akukho mntu wayevunyelwa ukuba athenge okanye athengise.3w_ Ngaphezu koko ke lanyanzelisa ukuba bonke abantu, abancinci nabakhulu, izityebi namahlwempu, amakhoboka nabakhululekileyo, mabaphawulwe ezandleni zokunene okanye ebunzi.v Irhamncwa eli lanikwa amandla okuba liwuphefumlele umfanekiso lowo, ukuze uthethe; futhi ugunyazise ukuba babulawe abo babengawunquli.u Ngale ndlela ke lavunyelwa ukuba libalahlekise abantu behlabathi. Kaloku le mimangaliso laliyenza likho neliya lokuqala irhamncwa. Eli rhamncwa lathi abantu behlabathi mabaqingqe umfanekiso wokuwonga elaa rhamncwa lalingxwelerhwe likrele kodwa laphila.at; Lalisenza imimangaliso; ewe, lalide lenze ukuba kuhle umlilo ezulwini abantu bejongile.)sK Eli rhamncwa lasebenzisa amagunya erhamncwa lokuqala, lijongile. Lanyanzela ihlabathi nabemi balo ukuba banqule irhamncwa lokuqala, ingxwelerha leyo yaphilayo.r Kwakhona ndabona elinye irhamncwa lisithi nyalulu emhlabeni. Lona lalineempondo ezifana nezetakane, kodwa lalithetha ngathi ligongqongqo.Xq) Nabani na ofanele ukubanjwa uya kubanjwa; kanti ke nabani na oza kubulawa ngekrele uya kubulawa ngekrele. Le nto ke yenza kube yimfuneko ukuba abantu bakaThixo banyamezele, futhi babambelele elukholweni.”%pE “Oneendlebe zokuva makeve!Co Bonke abantu behlabathi baya kulinqula. Abo ke ngabantu abamagama angabhalwanga encwadini yabaphilayo eyabhalwa kwangaphambi kokusekwa kwehlabathi. Incwadi le ke yeyeXhwane elabulawayo.n  Lavunyelwa ukuba lilwe nosapho lukaThixo liloyise. Ngokunjalo lanikwa amagunya kuzo zonke iintlanga, izizwe, iilwimi, noluntu.}ms Lasuka ke lamqalekisa uThixo, latshabhisa negama lakhe ndawonye nomzi wakhe ezulwini, kwakunye nâbo bahlala khona.l3 Isithuba esingangeenyanga ezimashumi mane anambini irhamncwa lavunyelwa ukuba lisebenzise amagunya alo, lithethe izinto ezimanyumnyezi, liqalekise.Rk Bonke abantu balinqula igongqongqo elo, kuba amagunya alo liwanike irhamncwa. Kanti ke balinqula nerhamncwa elo, belibonga besithi: “Ngubani onokulingana nerhamncwa; ingubani khona onokulwa nalo?”j Enye yeentloko zalo yangxwelerheka, kodwa yabuya yaphila. Ihlabathi liphela lathatheka ngulo mmangaliso, latsho lalandela irhamncwa elo.Ji  Eli rhamncwa lalingathi lihlosi, koko iinyawo zalo zazifana nezebhere, wona umlomo ufana nowengonyama. Irhamncwa eli lafumana amagunya namandla ndawonye nobungangalala, libunikwa ligongqongqo.Jh  Ke kaloku ndabona irhamncwa liphuma elwandle. Lona ke lalineentloko ezisixhenxe; iimpondo zona zazilishumi. Uphondo ngalunye lwalunembasa; kanti ke iintloko zaziphawulwe ngamagama amanyumnyezi.;gq Lafana lee nkamalala apho elunxwemeni igongqongqo.!f; Lamxhiba umfazi, lahamba laya kusikhuphela kwinzala yakhe eso sixhiba, engabo bonke abo bathobela imithetho kaThixo, bebambelele kwiimfundiso zikaYesu.eeC Suka umhlaba wona wamnceda umfazi. Wavuleka, wawaginya loo manzi ayephume kwelo gongqongqo.idK Ke lona igongqongqo, inyoka leyo, lahlanza umlambo wamanzi emva komfazi lowo ukuze akhukuliswe.@cy Kodwa wayenikwe amaphiko afana nawokhozi umfazi, ukuze abhabhele entlango apho wayeza kugcinakala khona iminyaka emithathu enesiqingatha engenakuhlaselwa ligongqongqo, inyoka endala.wbg Lithe igongqongqo lakuqonda ukuba lilahlelwe emhlabeni, laphuthuma kulaa mfazi wayezele umntwana oyinkwenkwe.Ja  Memelelani ke ngoko, mazulu kwakunye nabo bahlala khona! Kodwa, hayi ishwangusha elisemhlabeni naselwandle! Kaloku umtyholi uze kuzo egragrama ngumsindo, kuba uyazi ukuba selephelelwe lixesha.` Bamoyisile ngamandla edini leXhwane nangenyaniso kaThixo ebebekade beyingqinela, bengoyiki ukububeka esichengeni ubomi babo./_W Kuvakele ilizwi lidanduluka livela ezulwini lisithi: “Luthwasile ngoku uloyiso negunya nolawulo lukaThixo wethu. Lithwasile ngoku igunya lomthanjiswa wakhe uKrestu. Kaloku umtyholi lo wayesoloko ewamangalela ubusuku nemini amawethu phambi kukaThixo wethu, ukhutshelwe ngaphandle ezulwini.” |`~~}d||5(eUbabalo lweNkosi uYesu maluhlale kuni nonke.s'_Lo unika obu bungqina uthi: “Nanjani na ndiza kufika ngokukhawuleza!” Makube njalo! Yiza, Nkosi Yesu!.&UKanti ke ukuba ukhe wawaphungula, uThixo uya kumvimba inxaxheba kuwo umthi wobomi, angabi nalungelo nakuso isiXeko esiNgcwele – zinto ezo zichaziweyo kule ncwadi.%Ndiyamlumkisa wonke umntu owevayo amazwi ale ncwadi: Ukuba ukhe wawongeza, uThixo uya kumhlisela zonke izibetho ezichaziweyo kule ncwadi.,$QUMoya kunye nomtshakazi bathi: “Yiza” Wonke umntu ovayo makathi: “Yiza!” Wonke umntu onxaniweyo makeze. Makawasele amanzi obomi; asisisa kwabo bawafunayo.#/“Ndim mna Yesu osithumileyo isithunywa sam ukuba siye kushumayela ezi ndaba emabandleni. Ndingumnombo nomzukulwana kaDavide, ikhwezi lokusa.” {ri`WNE<3*!~~~~~~~~~~~~~~~~t~j~`~V~L~B~8~.~$~~~}}}}}}}}}}}}}}{}q}g}]}S}I}?}5}+}!}} }||||||||||||||x|n|d|Z|P|F|<|2|(||| |{{{{{{{{{{{{{{u{k{a{W{M{C{9{/{${{{zzzzzzzzzzzzzuzjz_zTzIz>z3z(zzzyyyyyyyyyyyyyyynycyXyMyBy7y,y!yy yxxxxxxxxxxxx}xrxgx\xQxFx;x0x%xxxwwwwwwwwwwwwwvwkw`wUwJw?w4w)wwwvvvvvvvvvvvvvzvovdvYvNvCv8v-v"vv vuuuuuuuuuuuu}urugu\uQuFu;u0u&uuutttttttttttttvtkt`tUtJt?t4t)tttssssssssssssszsosdsYsNsCs8s-s"ss srrrrrrrrrrrr~rsrhr]rRrGro3o(ooonnnnnnnnnnnnnynnncnXnMnBn7n,n!nn nmmmmmmmmmmmm|mqmfm[mPmEm:m/m$mmmllllllllllllluljl_lTlIl>l3l(lllkkkkkkkkkkkkkxknkckXkMkBk7k,k!kk kjjjjjjjjjjjj}jrjgj\jQjFj;j0j%jjjiiiiiiiiiiiiiuiji_iTiIi?i4i)iiihhhhhhhhhhhhhyhnhchXhMhBh8h-h"hh hgggggggggggg}grggg]gRgGgc3c(cccbbbbbbbbbbbbbybnbcbXbMbBb7b,b!bb baaaaaaaaaaaa}araga\aQaFa;a0a%aaa`````````````u`j`_`T`I`>`3`(```_____________y_n_c_X_M_B_7_,_!__ _^^^^^^^^^^^^}^r^g^\^Q^F^;^0^%^^^]]]]]]]]]]]]]u]j]_]T]I]>]3](]]]\\\\\\\\\\\\\y\n\c\X\M\B\7\,\!\\ \[[[[[[[[[[[[|[q[f[[[P[F[;[0[%[[[ZZZZZZZZZZZZZuZjZ_ZTZIZ>Z3Z(ZZZYYYYYYYYYYYYYxYmYbYWYLYAY6Y+Y YY XXXXXXXXXXXXX|XqXfX[XPXEX:X/X$XXXWWWWWWWWWWWWWuWjW_WTWIW>W3W(WWWVVVVVVVVVVVVVyVnVcVXVMVBV7V,V!VV VUUUUUUUUUUUU|UqUfU\UQUFU;U0U%UUUTTTTTTTTTTTTTuTjT_TTTIT>T3T(TTTSSSSSSSSSSSSSySnScSXSMSBS7S,S!SS SRRRRRRRRRRRR}RrRgR\RQRFR;R0R%RRRQQQQQQQQQQQQQuQjQ_QTQIQ>Q4Q)QQQPPPPPPPPPPPPPyPnPcPXPMPBP7P,P!PP POOOOOOOOOOOO}OrOgO\OQOFO;O0O%OOONNNNNNNNNNNNNvNkN`NUNJN?N4N)NNNMMMMMMMMMMMMMzMoMdMYMNMCM8M-M"MM MLLLLLLLLLLLL}LrLgL\LQLFL;L0L%LLLKKKKKKKKKKKKKvKkK`KUKJK?K4K)KKKJJJJJJJJJJJJJyJnJcJXJMJBJ7J,J!JJ JIIIIIIIIIIII}IrIgI\IQIFI;I0I%IIIHHHHHHHHHHHHHuHkH`HUHJH?H4H)HHHGGGGGGGGGGGGGyGnGcGXGMGBG7G,G!GG GFFFFFFFFFFFF}FrFgF\FQFFF;F0F%FFFEEEEEEEEEEEEEvEkE`EUEJE?E4E)EEEDDDDDDDDDDDDDyDnDcDXDNDCD8D-D"DD DCCCCCCCCCCCC}CrCgC\CQCFC;C0C%CCCBBBBBBBBBBBBBvBkB`BUBJB?B4B)BBB AAAAAAAAAAAAAzAoAdAYANACA8A-A"AA A@@@@@@@@@@@@~@s@h@]@R@G@<@1@&@@@?????????????y?o?e?[?Q?G?=?3?)??? ?>>>>>>>>>>>>>{>p>e>Z>O>D>9>.>#>> >=============t=i=^=S=H===2='===<<<<<<<<<<<<:3:(:::9999999999999x9m9b9W9L9A969+9 99 9888888888888|8q8f8[8P8E8:8/8$8887777777777777u7j7_7T7I7>737(7776666666666666y6n6c6X6M6B676,6!66 6555555555555|5q5f5[5P5E5:5/5$5554444444444444u4j4_4T4I4>434(4443333333333333y3o3d3Y3N3C383-3"33 3222222222222}2r2g2\2Q2F2;202%2221111111111111u1j1_1T1I1?141)1110000000000000y0n0c0X0N0C080-0"00 0////////////}/r/g/\/Q/F/;/0/%///.............v.k.`.U.J.?.4.)...-------------z-o-d-Y-N-C-8---"-- -,,,,,,,,,,,,},r,g,\,Q,G,<,1,&,,,+++++++++++++w+l+a+V+K+@+5+*+++ *************z*p*e*Z*O*D*9*.*#** *))))))))))))~)s)h)^)S)H)=)2)')))(((((((((((((w(l(a(V(K(A(6(+( (( '''''''''''''{'p'e'Z'O'D'9'.'#'' '&&&&&&&&&&&&&t&i&^&S&H&=&2&'&&&%%%%%%%%%%%%%w%l%b%W%L%A%6%+% %% $$$$$$$$$$$$${$p$e$Z$O$D$9$.$#$$ $#############t#i#^#S#H#=#3#(###"""""""""""""x"m"b"W"L"A"6"+" "" !!!!!!!!!!!!!|!q!f![!P!E!:!/!$!!!  t i ^ S H = 2 '   xmbWLA6+  |qf[PE:/$ti^SH=2(xmbWLA6+  {peZOD9/$ti^SH=2'xmbWLA6+  |qf[PE:/$ti^SI>3(xmbWMB7,! |qf[PE:/$uj_TI>3( # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # #  # "# "" "! " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " "  " ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !  !  #  "  !                                                    ~   }   |   {   z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i   h & g % f $ e # d " c ! b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C   B . A - @ , ? + > * = ) < ( ; ' : & 9 % 8 $ 7 # 6 " 5 ! 4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                           +  *  )  (  '  &  % $ # " !                                                                          % $ # " !                                        ( ' & % $ # " !                                                    ~  } | { z y x w v  u !t  s r q p o n m l k j i h g f e d c b a  `  _  ^  ]  \ [ Z Y X W V U  T S R Q P O N M L K J I H G F E D C B  A  @  ?  >  = < ; : 9 8 7 6  5 $4 #3 "2 !1  0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                                                                                                             $ # " !                                                           ~  }  | { z y x w v u  t s r q p o n m l k j i h g f e d c b  a  `  _  ^  ] \ [ Z Y X W V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @   ?  3>  2=  1<  0;  /:  .9  -8  ,7  +6  *5  )4  (3  '2  &1  %0  $/  #.  "-  !,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                             #  "  !                                                                                                                                                  ~ } | { z y x  w  v  u  t  s r q p o n m l  k j i h g f e d c b a  `  _  ^  ]  \ [ Z Y X W V U  T S R Q P O N M L K J I H G F E D C B  A  @  ?  >  = < ; : 9 8 7 6  5 4 3 2 1 0 / . - ,  +  *  )  (  ' & % $ # " !                                                                                    2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2   2   2   2   2   2  2  2  2  2  2  2   2  1!  1   1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1   1   1   1   1   1  1  1  1  1  1  1   1  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0   0   0   0   0   0  0  0  0  0  0  0   0  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /   /   /   /   /   /  /  /  /  /  /  /   /  ."  .!~  . }  .|  .{  .z  .y  .x  .w  .v  .u  .t  .s  .r  .q  .p  .o  .n  .m  .l  .k  . j  . i  . h  . g  . f  .e  .d  .c  .b  .a  .`  ._   .^  -]  -\  -[  -Z  -Y  -X  -W  -V  -U  -T  -S  -R  -Q  -P  -O  - N  - M  - L  - K  - J  -I  -H  -G  -F  -E  -D  -C   -B  ,"A  ,!@  , ?  ,>  ,=  ,<  ,;  ,:  ,9  ,8  ,7  ,6  ,5  ,4  ,3  ,2  ,1  ,0  ,/  ,.  ,-  , ,  , +  , *  , )  , (  ,'  ,&  ,%  ,$  ,#  ,"  ,!   ,  +"  +!  +   +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +   +   +   +   +   +  +  +  +  +  +  +   +  *&  *%  *$  *#  *"  *!  *   *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *   *   *   *   *   *  *  *  *  *  *  *   *  )9  )8  )7  )6  )5  )4  )3  )2  )1  )0  )/  ).  )-  ),  )+  )*  ))  )(  )'  )&  )%  )$  )#  )"  )!  )   )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )   )   )   )   )   )  )  )  )  )  )  )   )  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (   (   (   (   (   (  (  (  (  (  (  (   (  '  '  '  '  '  '  '  '  '  '~  ' }  ' |  ' {  ' z  ' y  'x  'w  'v  'u  't  's  'r   'q  &p  &o  &n  &m  &l  &k  &j  &i  &h  &g  &f  &e  &d  &c  &b  &a  &`  & _  & ^  & ]  & \  & [  &Z  &Y  &X  &W  &V  &U  &T   &S  %$R  %#Q  %"P  %!O  % N  %M  %L  %K  %J  %I  %H  %G  %F  %E  %D  %C  %B  %A  %@  %?  %>  %=  %<  % ;  % :  % 9  % 8  % 7  %6  %5  %4  %3  %2  %1  %0   %/  $ .  $-  $,  $+  $*  $)  $(  $'  $&  $%  $$  $#  $"  $!  $  $  $  $  $  $   $   $   $   $   $  $  $  $  $  $  $   $  #  #  #  #  #  #  #  #  #  #  #  #  #  #  #  #  #   #   #   #   #   #  #  #  #  #  #  #   #  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "   "   "   "   "   "  "  "  "  "  "  "   "  !  !  !  !  !  !  !  !   !   !   !   !   !  !  !  !  !  !  !   !                                                                   7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                     ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u   t   s   r   q   p  o  n  m  l  k  j  i   h  +g  *f  )e  (d  'c  &b  %a  $`  #_  "^  !]   \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J   I   H   G   F   E  D  C  B  A  @  ?  >   =  #<  ";  !:   9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '   &   %   $   #   "  !                                                                   .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                         #  "  !                                                                         "  !                                                                         C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1~  0}  /|  .{  -z  ,y  +x  *w  )v  (u  't  &s  %r  $q  #p  "o  !n   m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [   Z   Y   X   W   V  U  T  S  R  Q  P  O   N  M  L  K  J  I  H  G   F   E   D   C   B  A  @  ?  >  =  <  ;   :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /   .   -   ,   +   *  )  (  '  &  %  $  #   "  "!  !                                                                                                                 &  %  $  #  "  !                                                                         !                                                                                                                                                                       ~  }  |  {  z  y  x  w   v   u   t   s   r  q  p  o  n  m  l  k   j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _   ^   ]   \   [   Z  Y  X  W  V  U  T  S   R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A   @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -   ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                ~  }  |  {  z  y  x   w   v   u   t   s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^   ]   \   [   Z   Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F   E   D   C   B   A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -   ,   +   *   )   (  '  &  %  $  #  "  !                                                                |qg\QF;0%~~~~~~~~~~~~~u~j~_~T~I~>~3~(~~~}}}}}}}}}}}}}y}n}c}X}M}B}7},}!}} }||||||||||||}|r|g|\|Q|F|;|0|%|||{{{{{{{{{{{{{u{j{_{T{I{>{4{){{{zzzzzzzzzzzzzyznzczXzMzBz7z,z!zz zyyyyyyyyyyyy|yqyfy\yQyFy;y0y%yyyxxxxxxxxxxxxxuxjx_xTxIx>x3x(xxxwwwwwwwwwwwwwwvwlwbwXwNwDw:w0w&wwwvvvvvvvvvvvvvxvmvcvXvMvBv7v,v!vv vuuuuuuuuuuuu}urugu\uQuFu;u0u%uuutttttttttttttutjt_tTtIt>t3t)tttsssssssssssssysnscsYsNsCs8s-s"ss srrrrrrrrrrrr}rrrgr\rQrFr;r0r%rrrqqqqqqqqqqqqqvqkq`qUqJq?q4q)qqqpppppppppppppypopdpYpNpCp8p-p"pp poooooooooooo}orogo\oQoFo;o0o%ooonnnnnnnnnnnnnvnkn`nUnJn?n4n)nnnmmmmmmmmmmmmmzmomdmYmNmCm8m-m"mm mllllllllllll~lslhl]lRlGlG3G(GGGFFFFFFFFFFFFFxFmFbFWFLFAF6F+F FF EEEEEEEEEEEEE|EqEfE[EPEFE;E0E%EEEDDDDDDDDDDDDDuDjD_DTDJD?D4D)DDDCCCCCCCCCCCCCyCnCcCXCMCBC7C,C!CC CBBBBBBBBBBBB|BqBfB\BQBFB;B0B%BBBAAAAAAAAAAAAAuAjA_ATAIA>A3A(AAA@@@@@@@@@@@@@y@n@c@X@M@B@7@,@!@@ @????????????|?q?f?[?P?E?:?/?$???>>>>>>>>>>>>>u>j>_>T>I>>>3>(>>>=============y=n=c=X=M=B=7=,=!== =<<<<<<<<<<<<}#4#*# ## #"""""""""""""}"r"g"\"Q"F";"0"%"""!!!!!!!!!!!!!u!j!_!T!I!>!3!(!!! y n c X M B 7 , !  }rg\QF;0%uj_TI>3(yncXMB7,! |qf[PF;0%uj_TI>4)yncXMB7,! }rg\QF<1&vk`UJ?4)zodYNC8-" ~sh]RG<1&wlaVK@5* zodYOD9.#  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2   2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2   2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2   2  2  2  2  2  2  2  2 ~ 2 } 2 | 2 { 2 z 2 y 2 x 2 w 2 v 2 u 2 t 2 s 2 r 2 q 2 p  2 o 2 n 2 m 2 l 2 k 2 j 2 i 2 h 2 g 2 f 2 e 2 d 2 c 2 b 2 a 2 ` 2 _ 2 ^ 2 ] 2 \ 2 [ 2 Z 2 Y 2 X 2 W 2 V 2 U 2 T 2 S  2 R 2Q 2P 2O 2N 2M 2L 2K 2 J 2 I 2 H 2 G 2 F 2E 2D 2C 2B 2A 2@ 2?  2> 2= 2< 2; 2: 29 28 27 26 25 24 23 22 21 2 0 2 / 2 . 2 - 2 , 2+ 2* 2) 2( 2' 2& 2%  2$ 2# 2" 2! 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2! 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 21 20 2/ 2. 2- 2, 2+ 2* 2) 2( 2' 2& 2% 2$ 2# 2" 2! 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2% 2$ 2# 2" 2! 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2~ 2} 2| 2{ 2z 2y 2x  2w  2.v  2-u  2,t  2+s  2*r  2)q  2(p  2'o  2&n  2%m  2$l  2#k  2"j  2!i  2 h  2g  2f  2e  2d  2c  2b  2a  2`  2_  2^  2]  2\  2[  2Z  2Y  2X  2W  2V  2 U  2 T  2 S  2 R  2 Q  2P  2O  2N  2M  2L  2K  2J 2I ($ H ($ G ($ F ($ E ($ D ($C ($B ($A ($@ ($? ($> ($=  ($< (#"; (#!: (# 9 (#8 (#7 (#6 (#5 (#4 (#3 (#2 (#1 (#0 (#/ (#. (#- (#, (#+ (#* (#) (#( (#' (# & (# % (# $ (# # (# " (#! (# (# (# (# (# (#  (# (" (" (" (" (" (" (" ("  ("  ("  ("  ("  (" (" (" (" (" (" ("  (" (! (! (! (! (! (! (! (! (! (! (! (! (!  (!  (!  (!  (!  (! (! (! (! (! (! (!  (! ( * ( ) ( ( ( ' ( & ( % ( $ ( # ( " ( ! (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (   (  (6 (5 (4 (3 (2 (1 (0 (/ (. (- (, (+ (* () (( (' (& (% ($ (# (" (! (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (~  (} ((| ('{ (&z (%y ($x (#w ("v (!u ( t (s (r (q (p (o (n (m (l (k (j (i (h (g (f (e (d (c (b ( a ( ` ( _ ( ^ ( ] (\ ([ (Z (Y (X (W (V  (U (T (S (R (Q (P (O (N (M (L (K (J (I (H (G (F (E (D (C ( B ( A ( @ ( ? ( > (= (< (; (: (9 (8 (7  (6 (5 (4 (3 (2 (1 (0 (/ (. (- (, ( + ( * ( ) ( ( ( ' (& (% ($ (# (" (! (  ( (A (@ (? (> (= (< (; (: (9 (8 (7 (6 (5 (4 (3 (2 (1 (0 (/ (. (- (, (+ (* () (( (' (& (% ($ (# (" (! (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( () (( (' (& (% ($ (# (" (! (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (~ (} (| ({ (z (y ( x ( w ( v ( u ( t (s (r (q (p (o (n (m  (l (#k ("j (!i ( h (g (f (e (d (c (b (a (` (_ (^ (] (\ ([ (Z (Y (X (W (V ( U ( T ( S ( R ( Q (P (O (N (M (L (K (J  (I (H (G (F (E (D (C (B (A (@ (? (> (= (< (; (: (9 ( 8 ( 7 ( 6 ( 5 ( 4 (3 (2 (1 (0 (/ (. (-  (, (+ (* () (( (' (& (% ($ (# ( " ( ! (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( (2 (1 (0 (/ (. (- (, (+ (* () (( (' (& (% ($ (# (" (! (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( () (( (' (& (% ($ (# (" (! (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( (- (, (+ (* () (( (' (& (% ($ (# (" (! (  ( (~ (} (| ({ (z (y (x (w (v (u (t (s (r (q (p (o (n ( m ( l ( k ( j ( i (h (g (f (e (d (c (b  (a ( ` ( _ ( ^ ( ] ( \ ( [ ( Z ( Y ( X ( W ( V ( U ( T ( S ( R ( Q ( P ( O ( N ( M ( L ( K  ( J ( I ( H ( G ( F ( E ( D ( C ( B ( A ( @ ( ? ( > ( = ( < ( ;  ( : ( #9 ( "8 ( !7 ( 6 ( 5 ( 4 ( 3 ( 2 ( 1 ( 0 ( / ( . ( - ( , ( + ( * ( ) ( ( ( ' ( & ( % ( $ ( # ( " ( ! (  (  (  (  (  (  (  (  (   (  ( $ ( # ( " ( ! (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (   (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (   (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( (~ (} (| ({  (z (#y ("x (!w ( v (u (t (s (r (q (p (o (n (m (l (k (j (i (h (g (f (e (d ( c ( b ( a ( ` ( _ (^ (] (\ ([ (Z (Y (X  (W (3V (2U (1T (0S (/R (.Q (-P (,O (+N (*M ()L ((K ('J (&I (%H ($G (#F ("E (!D ( C (B (A (@ (? (> (= (< (; (: (9 (8 (7 (6 (5 (4 (3 (2 (1 ( 0 ( / ( . ( - ( , (+ (* () (( (' (& (%  ($ ( # ( " (! ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  (  (  (   (   (   (   (   (  (  (  (  (  (  (  ( " !                                   . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                      ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k   j , i + h * g ) f ( e ' d & c % b $ a # ` " _ ! ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?   > ! =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                     % $ # " !                                                                                  " !                         ~  }  |  {  z  y  x  w  v   u ! t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U   T 9 S 8 R 7 Q 6 P 5 O 4 N 3 M 2 L 1 K 0 J / I . H - G , F + E * D ) C ( B ' A & @ % ? $ > # = " < ! ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !              ;   :   9   8   7   6   5   4   3   2   1   0   /   .  -  ,  +  *  )   (   '   &   %   $   #   "   !                                                                            /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                        ~   } $ | # { " z ! y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z   Y & X % W $ V # U " T ! S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4   3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                           #  " !                                                                                                       (& (% ($ (# (" (! ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  ( '+ '* ') '( '' '& '% '$  '# ~ '" } '! | ' { ' z ' y ' x ' w ' v ' u ' t ' s ' r ' q ' p ' o ' n ' m ' l ' k ' j ' i ' h ' g ' f ' e ' d ' c ' b ' a ' ` ' _ ' ^ ' ]  ' \ & [ & Z & Y & X & W & V & U & T & S & R & Q & P & O & N & M & L & K & J & I & H & G & F & E & D & C & B & A & @ & ? & >  & = % < % ; % : % 9 % 8 % 7 % 6 % 5 % 4 % 3 % 2 % 1 % 0 % / % . % - % , % + % * % ) % ( % ' % & % % % $ % # % " % !  % $&  $%  $$  $#  $"  $!  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $ $ $ $ $ $  $  $  $  $  $  $  $  $ $ $ $ $ $  $ ## #" #! # # # # # # # # # 2  }rg\QF;0%~~~~~~~~~~~~~v~k~`~U~J~?~4~)~~~}}}}}}}}}}}}}z}o}d}Y}N}C}8}-}"}} }||||||||||||~|s|h|]|R|G|<|1|&|||{{{{{{{{{{{{{w{l{a{V{K{@{5{*{{{ zzzzzzzzzzzzz{zpzezZzOzDz9z.z#zz zyyyyyyyyyyyyytyiy^ySyHy=y2y'yyyxxxxxxxxxxxxxxxmxbxWxLxAx6x+x xx xwwwwwwwwwwww|wqwfw[wPwEw:w/w$wwwvvvvvvvvvvvvvuvjv_vTvIv>v3v(vvvuuuuuuuuuuuuuyunucuXuMuBu7u,u!uu utttttttttttt}trtgt\tQtFt;t0t%tttsssssssssssssvsks`sUsJs?s4s)sss rrrrrrrrrrrrrzrordrYrNrCr8r-r"rr rqqqqqqqqqqqq~qsqhq]qRqGqd3d(dddcccccccccccccycncccXcMcBc7c,c!cc cbbbbbbbbbbbb|brbgb\bQbFb;b0b%bbbaaaaaaaaaaaaauaja_aUaJa?a4a)aaa`````````````y`n`c`X`M`B`7`,`!`` `____________}_r_g_\_Q_F_;_0_%___^^^^^^^^^^^^^v^k^`^U^J^?^4^)^^^]]]]]]]]]]]]]y]n]c]X]M]B]7],]!]] ]\\\\\\\\\\\\}\r\g\\\Q\F\;\0\%\\\[[[[[[[[[[[[[v[k[`[U[J[?[4[)[[[ZZZZZZZZZZZZZzZoZdZYZNZCZ8Z-Z"ZZ ZYYYYYYYYYYYY}YrYhY]YRYGYE3E(EEEDDDDDDDDDDDDDxDmDbDWDLDAD6D+D DD CCCCCCCCCCCCC|CqCfC[CPCEC:C/C$CCCBBBBBBBBBBBBBuBjB_BTBIB>B3B(BBBAAAAAAAAAAAAAxAmAbAWALABA7A,A!AA A@@@@@@@@@@@@|@q@f@[@P@E@:@/@$@@@?????????????t?i?^?S?H?=?2?'???>>>>>>>>>>>>>x>m>b>W>L>A>6>+> >> >============|=q=f=[=P=E=:=/=$===<<<<<<<<<<<<<3<(<<<;;;;;;;;;;;;;y;n;c;X;M;B;7;,;!;; ;::::::::::::}:r:g:\:Q:F:;:0:%:::9999999999999v9k9`9U9J9?949)9998888888888888z8o8d8Y8N8C888-8"88 8777777777777~7s7h7]7R7G7<717&7776666666666666w6l6a6V6K6@656*666 5555555555555{5p5e5Z5O5D595.5#55 5444444444444~4s4i4^4S4H4=424'4443333333333333w3l3a3V3K3@353*333 2222222222222z2o2d2Z2O2D292.2#22 2111111111111~1s1h1]1R1I1?151+1!11 100000000000000w0m0b0W0L0A060+0 00 /////////////{/q/f/[/P/E/:///$///.............u.j._.T.I.>.3.(...--------------v-l-b-X-N-D-:-0-&---,,,,,,,,,,,,,,x,m,b,W,L,A,6,+, ,, +++++++++++++{+p+e+Z+O+D+9+.+#+++*************t*i*^*S*H*=*3*(***)))))))))))))x)m)b)W)L)B)7),)!)) )((((((((((((}(r(g(\(Q(F(;(0(%((('''''''''''''v'k'`'U'J'?'4')''' &&&&&&&&&&&&&z&o&d&Y&N&C&8&.&#&& &%%%%%%%%%%%%~%s%h%]%R%G%<%1%&%%%$$$$$$$$$$$$$w$l$a$V$K$@$5$*$$$ #############{#p#e#Z#O#D#:#/#$###"""""""""""""t"i"^"S"H"="2"("""!!!!!!!!!!!!!x!m!b!W!L!A!6!,!!!! ! | q f [ P E : / $   ti^SH=2'xmbWLA6+  {qf[PE:/$uj_TI>3(xmbWLA6+  {peZOD9.# ti^SH=2'xmbWLA6+  |qf[PE:/$ti^SH=2'xmbWLA7,! |qf[PE;0% Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z* Z) Z( Z' Z& Z% Z$ Z# Z" Z! Z ~ Z} Z| Z{ Zz Zy Zx Zw Zv Zu Zt Zs Zr Zq Zp Zo Zn Zm Zl Z k Z j Z i Z h Z g Zf Ze Zd Zc Zb Za Z`  Z_ Z^ Z] Z\ Z[ ZZ ZY ZX ZW ZV ZU ZT Z S Z R Z Q Z P Z O ZN ZM ZL ZK ZJ ZI ZH  ZG ZF ZE ZD ZC ZB ZA Z@ Z? Z> Z= Z< Z; Z: Z9 Z8 Z7 Z6 Z 5 Z 4 Z 3 Z 2 Z 1 Z0 Z/ Z. Z- Z, Z+ Z*  Z) Z:( Z9' Z8& Z7% Z6$ Z5# Z4" Z3! Z2 Z1 Z0 Z/ Z. Z- Z, Z+ Z* Z) Z( Z' Z& Z% Z$ Z# Z" Z! Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z# Z" Z! Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z4 Z3 Z2 Z1 Z0 Z/ Z. Z- Z, Z+ Z* Z) Z( Z' Z& Z% Z$ Z# Z" Z! Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z  Z  Z ~ Z } Z | Z { Z z Z y Z x Z w Z v Z u Z t Z s Z r Z q Z p Z o Z n Z m Z l Z k  Z j Z i Z h Z g Z f Z e Z d Z c Z b Z a Z ` Z _ Z ^ Z ] Z \ Z [ Z Z Z Y Z X Z W Z V Z U Z T Z S Z R  Z Q Z P Z O Z N Z M Z L Z K Z J Z I Z H Z G Z F Z E Z D Z C  Z B Z A Z @ Z ? Z > Z = Z < Z ; Z : Z 9 Z 8 Z 7 Z 6 Z 5 Z 4 Z 3 Z 2 Z 1 Z 0 Z / Z . Z - Z , Z + Z * Z ) Z (  Z ' Z & Z % Z $ Z # Z " Z ! Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z   Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z$ Z# Z" Z! Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z ~ Z } Z| Z{ Zz Zy Zx Zw Zv  Zu  Zt  Zs  Zr  Zq  Zp  Zo  Zn  Zm  Zl  Zk  Zj  Zi  Zh  Zg  Zf  Z e  Z d  Z c  Z b  Z a  Z`  Z_  Z^  Z]  Z\  Z[  ZZ ZY PX PW PV PU PT PS PR PQ PP P O P N P M P L P K PJ PI PH PG PF PE PD  PC PB PA P@ P? P> P = P < P ; P : P 9 P8 P7 P6 P5 P4 P3 P2  P1 P0 P/ P. P- P, P+ P* P) P( P' P & P % P $ P # P " P! P P P P P P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P   P   P   P   P   P  P  P  P  P  P  P P F F F F F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F  F F0 F/ F. F- F, F+ F* F) F( F' F& F% F$ F# F" F! F  F F F F F F F F F F F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F  F F F F F F F F F F F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F  F F F F F F F F F F F F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F  F~ F } F | F { F z F y Fx Fw Fv Fu Ft Fs Fr  Fq Fp Fo Fn Fm Fl Fk Fj Fi Fh Fg Ff Fe Fd Fc Fb Fa F` F_ F ^ F ] F \ F [ F Z FY FX FW FV FU FT FS  FR FQ FP FO FN FM FL FK F J F I F H F G F F FE FD FC FB FA F@ F?  F> F= F< F; F: F9 F8 F7 F 6 F 5 F 4 F 3 F 2 F1 F0 F/ F. F- F, F+  F* F ) F ( F ' F & F % F $ F # F " F ! F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F   F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F   F  F ( F ' F & F % F $ F # F " F ! F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F   F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F   F  F 9 F 8 F 7 F 6 F 5 F 4 F 3 F 2 F 1 F 0 F / F . F - F , F + F * F ) F ( F ' F & F % F $ F # F " F ! F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F   F  F# F" F! F  F F F F F F F F F F F F F~ F} F| F{ Fz Fy F x F w F v F u F t Fs Fr Fq Fp Fo Fn Fm  Fl Fk Fj Fi Fh Fg Ff Fe Fd Fc Fb Fa F` F _ F ^ F ] F \ F [ FZ FY FX FW FV FU FT  FS F(R F'Q F&P F%O F$N F#M F"L F!K F J FI FH FG FF FE FD FC FB FA F@ F? F> F= F< F; F: F9 F8 F 7 F 6 F 5 F 4 F 3 F2 F1 F0 F/ F. F- F,  F+ F* F) F( F' F& F% F$ F# F" F! F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F  F F F F F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F  F F F F F F F F F F F F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F  F F F F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F  F  F$  F#  F"  F!  F   F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F  F   F   F   F   F   F  F  F  F  F  F  F F <! <  < < < < < < < < < < < < < < < < < < <  <  <  <  <  < < <~ <} <| <{ <z  <y <x <w <v < u < t < s < r < q <p <o <n <m <l <k <j  <i <"h <!g < f <e <d <c <b <a <` <_ <^ <] <\ <[ <Z <Y <X <W <V <U <T < S < R < Q < P < O <N <M <L <K <J <I <H  <G <-F <,E <+D <*C <)B <(A <'@ <&? <%> <$= <#< <"; <!: < 9 <8 <7 <6 <5 <4 <3 <2 <1 <0 </ <. <- <, <+ <* <) <( <' < & < % < $ < # < " <! < < < < < <  < <  < < < < < < <  < <3 <2 <1 <0 </ <. <- <, <+ <* <) <( <' <& <% <$ <# <" <! <  < < < < < < < < < < < < < < < < < < <  <  <  <  <  < < < < < < <  < < < < < < < < < < < < < < < < <  <  <  <  <  < < < < < < <  < < < < < < <  <  <  <  <  < < < < < < <  < <  <  < < < < < < <  < <? <> <= << <; <: <9 <8 <7 <6 <5 <4 <3 <2 <1 <0 </ <. <- <, <+ <* <) <( <' <& <% <$ <# <" <! <  < < < < < < < <~ <} <| <{ <z <y <x <w <v <u <t < s < r < q < p < o <n <m <l <k <j <i <h  <g <f <e < d < c < b < a < ` <_ <^ <] <\ <[ <Z <Y  <X < !W < V < U < T < S < R < Q < P < O < N < M < L < K < J < I < H < G < F < E < D < C < B < A < @ < ? < > < = < < < ; < : < 9 < 8  < 7 < 6 < 5 < 4 < 3 < 2 < 1 < 0 < / < . < - < , < + < * < ) < ( < ' < & < % < $ < # < " < ! <   <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <   <  < + < * < ) < ( < ' < & < % < $ < # < " < ! <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <   <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <   <  <# <" <! <  < < < < < < < < < < < < < < < < < < <  <  <  <  <  < < < < < < <  < < < < < < < < < < < < < < <  <  <  <  <  < < < < < < <  < < < < < < < <~ <} <| <{ <z <y <x <w < v < u < t < s < r <q <p <o <n <m <l <k  <j <i <h < g < f < e < d < c <b <a <` <_ <^ <] <\  <[ <Z <Y <X <W <V <U <T <S <R <Q <P < O < N < M < L < K <J <I <H <G <F <E <D  <C <B <A <@ <? < > < = < < < ; < : <9 <8 <7 <6 <5 <4 <3  <2 <1 <0 </ <. <- <, <+ <* <) <( <' < & < % < $ < # < " <! < < < < < <  <  <  <  <  <  <  <   <   <   <   <   <  <  <  <  <  <  <  < 2"  2"  2"  2"  2" 2" 2" 2" 2" 2" 2"  2" 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2!  2!  2!  2!  2!  2! 2! 2! 2! 2! 2! 2!  2! 2 4 2 3 2 2 2 1 2 0 2 / 2 . 2 - 2 , 2 + 2 * 2 ) 2 ( 2 ' 2 & 2 % 2 $ 2 # 2 " 2 ! 2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2   2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2~ 2} 2| 2{ 2z  2y 2x 2w 2v 2u 2t 2s 2r 2q 2p 2o 2n 2m 2l 2k 2j 2i 2 h 2 g 2 f 2 e 2 d 2c 2b 2a 2` 2_ 2^ 2]  2\ 2D[ 2CZ 2BY 2AX 2@W 2?V 2>U 2=T 2<S 2;R 2:Q 29P 28O 27N 26M 25L 24K 23J 22I 21H 20G 2/F 2.E 2-D 2,C 2+B 2*A 2)@ 2(? 2'> 2&= 2%< 2$; 2#: 2"9 2!8 2 7 26 25 24 23 22 21 20 2/ 2. 2- 2, 2+ 2* 2) 2( 2' 2& 2% 2 $ 2 # 2 " 2 ! 2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2 ~ 2 } 2 | 2{ 2z 2y 2x 2w 2v 2u  2t 2s 2r 2q 2p 2o 2n 2m 2 l 2 k 2 j 2 i 2 h 2g 2f 2e 2d 2c 2b 2a  2` 2_ 2^ 2] 2\ 2[ 2Z 2Y 2X 2 W 2 V 2 U 2 T 2 S 2R 2Q 2P 2O 2N 2M 2L  2K 2J 2I 2H 2G 2F 2E 2D 2C 2B 2 A 2 @ 2 ? 2 > 2 = 2< 2; 2: 29 28 27 26  25 24 23 22 21 20 2/ 2. 2 - 2 , 2 + 2 * 2 ) 2( 2' 2& 2% 2$ 2# 2"  2! 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2  2  2  2  Z  |qf[PE;0%~~~~~~~~~~~~~u~j~_~T~J~?~4~)~~~}}}}}}}}}}}}}y}n}c}X}M}B}7},}!}} }||||||||||||||q|g|\|Q|F|;|0|%|||{{{{{{{{{{{{{u{j{_{U{J{?{4{){{{zzzzzzzzzzzzzzzozdzYzNzCz8z-z"zz zyyyyyyyyyyyy~ysyhy]yRyHy=y2y'yyyxxxxxxxxxxxxxwxlxaxVxKx@x5x*xxx wwwwwwwwwwwww{wpwgw]wSwIw?w5w+w!ww wvvvvvvvvvvvvvvwvmvcvYvNvCv8v-v"vv vuuuuuuuuuuuu}urugu\uQuFu;u0u%uuutttttttttttttvtkt`tUtJt?t4t)tttsssssssssssssysnscsXsNsCs8s-s"ss srrrrrrrrrrrr~rsrhr]rRrGrl4l)lllkkkkkkkkkkkkkyknkckXkMkBk7k,k!kk kjjjjjjjjjjjj}jrjgj\jQjFj;j0j%jjjiiiiiiiiiiiiiuiji_iTiIi>i4i)iiihhhhhhhhhhhhhyhnhchXhMhBh7h,h!hh hgggggggggggg}grggg\gQgFg;g0g%gggfffffffffffffufjf_fTfIf>f4f)fffeeeeeeeeeeeeeyeneceXeMeBe8e-e"ee edddddddddddd}drdgd\dQdFd;d0d%dddcccccccccccccvckc`cUcJc?c4c)cccbbbbbbbbbbbbbzbobdbYbNbCb8b-b"bb baaaaaaaaaaaa}araga\aQaFa;a0a%aaa`````````````v`k```U`J`?`4`)```_____________z_o_d_Y_N_C_8_-_"__ _^^^^^^^^^^^^~^s^h^]^R^G^<^1^&^^^]]]]]]]]]]]]]v]k]`]U]J]?]4])]]]\\\\\\\\\\\\\z\o\d\Y\N\C\8\-\"\\ \[[[[[[[[[[[[}[r[g[\[Q[F[;[0[%[[[ZZZZZZZZZZZZZvZkZ`ZUZJZ?Z4Z)ZZZYYYYYYYYYYYYYYwYmYcYYYOYEY;Y1Y'YYY XXXXXXXXXXXXXX}XsXiX_XUXKXAX7X-X#XXXWWWWWWWWWWWWWWtWiW^WSWHW=W2W'WWWVVVVVVVVVVVVVwVlVaVVVKV@V5V*VVV UUUUUUUUUUUUU{UpUeUZUOUDU9U.U#UU UTTTTTTTTTTTTTtTiT^TSTHT=T2T'TTTSSSSSSSSSSSSSwSlSaSVSKS@S5S*SSS RRRRRRRRRRRRR{RpReRZRORER:R/R$RRRQQQQQQQQQQQQQtQiQ^QSQHQ=Q2Q'QQQPPPPPPPPPPPPPxPmPbPWPLPAP6P+P PP OOOOOOOOOOOOO{OpOeOZOOODO9O.O#OO ONNNNNNNNNNNN~NtNiN^NSNHN=N2N'NNNMMMMMMMMMMMMMwMlMaMVMKM@M5M*MMM LLLLLLLLLLLLLzLoLdLYLNLCL8L-L"LL LKKKKKKKKKKKK~KsKhK]KRKGK>>>>>>>>>>>>w>l>a>V>K>@>5>*>>> =============z=o=d=Y=N=C=9=.=#== =<<<<<<<<<<<<~)3)()))(((((((((((((y(n(c(X(M(B(7(,(!(( (''''''''''''}'r'g'\'Q'F';'0'%'''&&&&&&&&&&&&&u&j&_&T&I&?&4&)&&&%%%%%%%%%%%%%y%n%c%X%M%B%7%,%!%% %$$$$$$$$$$$$}$r$g$\$Q$F$;$0$%$$$#############v#k#`#U#J#?#4#)###"""""""""""""y"n"c"X"M"B"7","!"" "!!!!!!!!!!!!}!r!g!\!Q!F!;!0!%!!! u k ` U J ? 4 )   yncXMB7,! }rg\QF;0%vk`UJ?4)zodYNC8-" ~sh]RG<1&vkaVK@5* {peZOD9.# ~sh]RG=2'wlaVK@5* zodYNC8-" sg[OC7+wk_SG;/#  .' -' ,' +' *' )' (' '' &' %' $' #' "' !'  ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '~ '} '|  '{  'z  'y  'x  'w 'v 'u 't 's 'r 'q 'p  'o  6'n  5'm  4'l  3'k  2'j  1'i  0'h  /'g  .'f  -'e  ,'d  +'c  *'b  )'a  ('`  ''_  &'^  %']  $'\  #'[  "'Z  !'Y   'X  'W  'V  'U  'T  'S  'R  'Q  'P  'O  'N  'M  'L  'K  'J  'I  'H  'G  'F   'E   'D   'C   'B   'A  '@  '?  '>  '=  '<  ';  ':  '9 x'8 x'7 x'6 x'5 x'4 x'3 x'2 x'1 x'0 x'/ x'. x'- x', x'+ x'* x') x'( x '' x '& x '% x '$ x '# x'" x'! x' x' x' x' x'  x' x' x' x' x' x' x' x' x ' x ' x ' x ' x ' x' x' x' x' x' x' x'  x' x%' x$' x#' x"' x!' x ' x' x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x & x & x & x & x & x& x& x& x& x& x& x&  x& x& x& x& x& x& x& x& x & x & x & x & x & x& x& x& x& x& x& x&  x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x & x & x & x & x & x& x& x& x& x& x& x&  x& x& x& x& x& x& x& x& x& x & x & x & x & x & x& x& x& x& x& x& x&  x& x%& x$& x#& x"& x!& x & x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x & x & x & x & x & x& x& x& x&~ x&} x&| x&{  x&z x%&y x$&x x#&w x"&v x!&u x &t x&s x&r x&q x&p x&o x&n x&m x&l x&k x&j x&i x&h x&g x&f x&e x&d x&c x&b x &a x &` x &_ x &^ x &] x&\ x&[ x&Z x&Y x&X x&W x&V  x&U x)&T x(&S x'&R x&&Q x%&P x$&O x#&N x"&M x!&L x &K x&J x&I x&H x&G x&F x&E x&D x&C x&B x&A x&@ x&? x&> x&= x&< x&; x&: x&9 x &8 x &7 x &6 x &5 x &4 x&3 x&2 x&1 x&0 x&/ x&. x&-  x&, x&+ x&* x&) x&( x&' x&& x&% x &$ x &# x &" x &! x & x& x& x& x& x& x& x&  x& x&& x%& x$& x#& x"& x!& x & x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x& x% x % x % x % x % x % x% x% x% x% x% x% x%  x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x % x % x % x % x % x% x% x% x% x% x% x%  x% x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x %  x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x %  x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x %  x % x $% x #% x "% x !% x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x % x %~ x %} x %| x %{ x %z x %y x %x x %w x %v x %u x %t x %s x %r x %q x %p x %o  x %n x %%m x $%l x #%k x "%j x !%i x %h x %g x %f x %e x %d x %c x %b x %a x %` x %_ x %^ x %] x %\ x %[ x %Z x %Y x %X x %W x %V x %U x %T x %S x %R x %Q x %P x %O x %N x %M x %L x %K x %J  x %I x%H x%G x%F x%E x%D x%C x%B x%A x%@ x%? x%> x%= x%< x%; x%: x%9 x %8 x %7 x %6 x %5 x %4 x%3 x%2 x%1 x%0 x%/ x%. x%-  x%, x%+ x%* x%) x%( x%' x%& x%% x %$ x %# x %" x %! x % x% x% x% x% x% x% x%  x% x!% x % x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x% x % x % x % x % x $ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$  x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x $ x $ x $ x $ x $ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$  x$ x,$ x+$ x*$ x)$ x($ x'$ x&$ x%$ x$$ x#$ x"$ x!$ x $ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x $ x $ x $ x $ x $ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$  x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x $ x $ x $ x $ x $ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$  x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x$ x $ x $ x $ x $ x $ x$ x$ x$ x$ x$ x$~ x$}  x$|  x${  x$z  x$y  x$x  x$w  x $v  x $u  x $t  x $s  x $r  x$q  x$p  x$o  x$n  x$m  x$l  x$k x$j n5$i n4$h n3$g n2$f n1$e n0$d n/$c n.$b n-$a n,$` n+$_ n*$^ n)$] n($\ n'$[ n&$Z n%$Y n$$X n#$W n"$V n!$U n $T n$S n$R n$Q n$P n$O n$N n$M n$L n$K n$J n$I n$H n$G n$F n$E n$D n$C n$B n $A n $@ n $? n $> n $= n$< n$; n$: n$9 n$8 n$7 n$6  n$5 n$4 n$3 n$2 n$1 n$0 n$/ n$. n$- n$, n$+ n$* n$) n$( n$' n$& n$% n $$ n $# n $" n $! n $ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$  n$ n+$ n*$ n)$ n($ n'$ n&$ n%$ n$$ n#$ n"$ n!$ n $ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n$ n# n# n# n# n# n# n # n # n # n # n # n# n# n# n# n# n# n#  n# n# n# n# n# n# n# n# n# n # n # n # n # n # n# n# n# n# n# n# n#  n# n.# n-# n,# n+# n*# n)# n(# n'# n&# n%# n$# n## n"# n!# n # n# n# n# n# n# n# n# n# n# n# n# n# n# n# n# n# n# n# n # n # n # n # n # n# n# n# n# n# n# n#  n# n# n# n# n# n# n# n# n# n# n# n# n # n # n # n # n # n# n# n# n# n# n# n#  n# n"# n!# n # n# n# n# n# n# n# n# n# n# n# n# n# n# n# n# n# n#~ n#} n #| n #{ n #z n #y n #x n#w n#v n#u n#t n#s n#r n#q  n#p n"#o n!#n n #m n#l n#k n#j n#i n#h n#g n#f n#e n#d n#c n#b n#a n#` n#_ n#^ n#] n#\ n#[ n #Z n #Y n #X n #W n #V n#U n#T n#S n#R n#Q n#P n#O  n#N n#M n#L n#K n#J n#I n#H n#G n#F n#E n#D n#C n#B n#A n#@ n#? n#> n#= n#< n #; n #: n #9 n #8 n #7 n#6 n#5 n#4 n#3 n#2 n#1 n#0  n#/ n "#. n !#- n #, n #+ n #* n #) n #( n #' n #& n #% n #$ n ## n #" n #! n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n #  n # n !# n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n # n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n "  n " n +" n *" n )" n (" n '" n &" n %" n $" n #" n "" n !" n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n "  n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n "  n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n " n "  n " nB" nA" n@" n?" n>" n=" n<" n;" n:" n9"~ n8"} n7"| n6"{ n5"z n4"y n3"x n2"w n1"v n0"u n/"t n."s n-"r n,"q n+"p n*"o n)"n n("m n'"l n&"k n%"j n$"i n#"h n""g n!"f n "e n"d n"c n"b n"a n"` n"_ n"^ n"] n"\ n"[ n"Z n"Y n"X n"W n"V n"U n"T n"S n "R n "Q n "P n "O n "N n"M n"L n"K n"J n"I n"H n"G  n"F n3"E n2"D n1"C n0"B n/"A n."@ n-"? n,"> n+"= n*"< n)"; n(": n'"9 n&"8 n%"7 n$"6 n#"5 n""4 n!"3 n "2 n"1 n"0 n"/ n". n"- n", n"+ n"* n") n"( n"' n"& n"% n"$ n"# n"" n"! n" n " n " n " n " n " n" n" n" n" n" n" n"  n" n&" n%" n$" n#" n"" n!" n " n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n" n! n! n! n! n! n! n ! n ! n ! n ! n ! n! n! n! n! n! n! n!  n! n! n! n! n! n! n ! n ! n ! n ! n ! n! n! n! n! n! n! n!  n! n"! n!! n ! n! n! n! n! n! n! n! n! n! n! n! n! n! n! n! n! n! n! n ! n ! n ! n ! n ! n! n! n! n! n! n! n!  n! n! n! n! n! n! n! n! n! n! n! n! n! n! n! n! n ! n ! n ! n ! n ! n! n! n! n! n! n! n!  n! n.! n-! n,! n+! n*! n)! n(! n'! n&! n%! n$! n#! n"! n!! n ! n! n! n! n! n! n! n! n! n! n! n! n! n! n! n! n!~ n!} n!| n !{ n !z n !y n !x n !w n!v n!u n!t n!s n!r n!q n!p  n!o  n5!n  n4!m  n3!l  n2!k  n1!j  n0!i  n/!h  n.!g  n-!f  n,!e  n+!d  n*!c  n)!b  n(!a  n'!`  n&!_  n%!^  n$!]  n#!\  n"![  n!!Z  n !Y  n!X  n!W  n!V  n!U  n!T  n!S  n!R  n!Q  n!P  n!O  n!N  n!M  n!L  n!K  n!J  n!I  n!H  n!G  n !F  n !E  n !D  n !C  n !B  n!A  n!@  n!?  n!>  n!=  n!<  n!; n!: d!9 d!8 d!7 d!6 d!5 d!4 d!3 d!2 d!1 d!0 d!/ d!. d !- d !, d !+ d !* d !) d!( d!' d!& d!% d!$ d!# d!"  d!! d'! d&! d%! d$! d#! d"! d!! d ! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d! d ! d ! d ! d ! d ! d! d! d d d d d  d d3 d2 d1 d0 d/ d. d- d, d+ d* d) d( d' d& d% d$ d# d" d! d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d  d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d  d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d  d d+ d* d) d( d' d& d% d$ d# d" d! d d d d d d d d d d d d d  d ~ d } d | d { d z d y d x d w d v d u d t d s d r d q d p d o d n d m  d l d! k d j d i d h d g d f d e d d d c d b d a d ` d _ d ^ d ] d \ d [ d Z d Y d X d W d V d U d T d S d R d Q d P d O d N d M d L  d K d J d I d H d G d F d E d D d C d B d A d @ d ? d > d = d < d ; d : d 9 d 8 d 7 d 6 d 5 d 4 d 3 d 2 d 1 d 0 d /  d . d - d , d + d * d ) d ( d ' d & d % d $ d # d " d ! d d  d  d  d  d  d  d  d   d  d%  d$  d#  d"  d!  d  d  d  d  d d d d d d  d  d  d  d  d  d  d  d d d  d  d  d  d  d d d d d d d  d d! d  d d d d d d d d d d d d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d  d d ' d & d % d $ d # d " d ! d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d   d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d   d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d ~ d } d | d { d z d y d x d w d v d u d t d s d r d q  d p d o d n d m d l d k d j d i d h d g d f d e d d d c d b d a d ` d _ d ^  d ] d \ d [ d Z d Y d X d W d V d U d T d S d R d Q  d P dO dN dM dL dK d J d I d H d G d F dE dD dC dB dA d@ d?  d> d= d< d; d: d9 d8 d7 d6 d5 d4 d3 d2 d1 d0 d/ d. d - d , d + d * d ) d( d' d& d% d$ d# d"  d! d d d d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d  d d d d d d d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d  d d  d  d  d  d d d d d d d  d d' d& d% d$ d# d" d! d  d d d d d d d d d d d d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d  d d  d d d d d d d d d d d d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d   d   d   d   d   d  d  d  d  d  d  d d Z  Z  Z  Z  Z ~ Z} Z| Z{ Zz Zy Zx Zw  Zv Zu Zt Zs Zr Zq Zp Zo Zn Zm Zl Zk Zj Zi Zh Zg Zf Ze Zd Z c Z b Z a Z ` Z _ Z^ Z] Z\ Z[ ZZ ZY ZX  ZW Z V Z U Z T ZS ZR ZQ ZP ZO ZN ZM  ZL ZK ZJ ZI ZH ZG ZF ZE ZD ZC ZB ZA Z@ Z ? Z > Z = Z < Z ; Z: Z9 Z8 Z7 Z6 Z5 Z4  Z3 Z 2 Z 1 Z 0 Z / Z. Z- Z, Z+ Z* Z) Z(  Z' Z& Z% Z$ Z# Z" Z! Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z, Z+ Z* Z) Z( Z' Z& Z% Z$ Z# Z" Z! Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  ,m}qeYMA5)~~~~~~~~~~~~u~j~^~R~F~:~.~"~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|g|[|O|C|7|+|||{{{{{{{{{{{{w{k{_{S{G{;{0{${{ {zzzzzzzzzzz|zpzdzXzLz@z4z(zzzyyyyyyyyyyyytyhy\yPyDy8y,y yyxxxxxxxxxxxxxxlx`xTxHxu2u&uuuttttttttttt~trtftZtNtBt6t*tttsssssssssssswsks_sSsGs;s/s#ss rrrrrrrrrrrr{rorcrWrKr?r3r'rrrqqqqqqqqqqqqtqhq\qPqDq8q,q qqppppppppppppypmpapUpIp=p1p%pp pooooooooooo}oqoeoYoMoAo5o)ooonnnnnnnnnnnnvnjn^nRnFn:n.n"nn mmmmmmmmmmmmzmnmbmVmJm>m2m&mmmllllllllllllslgl[lOlCl8l,l llkkkkkkkkkkkkxkmkakUkIk=k1k%kk kjjjjjjjjjjj}jqjejYjMjAj5j)jjjiiiiiiiiiiiiviji^iRiFi:i.i"ii hhhhhhhhhhhhzhnhbhVhJh>h2h&hhhggggggggggggsggg[gOgCg7g+gggffffffffffffxflf`fTfHfS2S&SSSRRRRRRRRRRRRsRgR[RORCR7R+RRRQQQQQQQQQQQQxQlQ`QTQHQG2G&GGGFFFFFFFFFFFFsFgF[FPFDF8F,F FFEEEEEEEEEEEExElE`ETEHE>>>>>>>>>>>w>k>_>S>G>;>/>#>> >===========|=p=d=X=L=@=4=(===<<<<<<<<<<<.2.&...------------s-g-[-O-C-7-+---,,,,,,,,,,,,x,l,`,T,H,<,0,$,, ,+++++++++++}+q+e+Y+M+A+5+)+++************v*j*^*R*F*:*.*"** )))))))))))){)o)c)W)K)?)3)')))((((((((((((s(g([(O(C(7(+(((''''''''''''x'l'`'T'I'='1'%'' '&&&&&&&&&&&}&q&e&Y&M&A&5&)&&&%%%%%%%%%%%%u%i%]%Q%E%;%0%%%%%$$$$$$$$$$$$z$n$b$V$J$>$2$&$$$############s#g#[#O#C#7#+###""""""""""""w"k"_"T"H"<"0"$"" "!!!!!!!!!!!|!p!d!X!L!A!5!)!!! u i ^ R F : . "  {ocWK?3'sg[OC7+wk_SG;/# {ocWK?3'th\PD9-! ymaUI=1% }rfZNB6*vj^RF:." {ocWK?3'sg[OC7+xl`TH<0$ |pdXL@4(ui]QE9-! ym  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0   0  /0  .0  -0  ,0  +0  *0  )0  (0  '0  &0  %0  $0  #0  "0  !0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0~   0}  $0|  #0{  "0z  !0y  0x  0w  0v  0u  0t  0s  0r  0q  0p  0o  0n  0m  0l  0k  0j  0i  0h  0g  0f  0e  0d  0c  0b  0a  0`  0_  0^  0]  0\  0[  0Z   0Y  '0X  &0W  %0V  $0U  #0T  "0S  !0R  0Q  0P  0O  0N  0M  0L  0K  0J  0I  0H  0G  0F  0E  0D  0C  0B  0A  0@  0?  0>  0=  0<  0;  0:  09  08  07  06  05  04  03   02  &01  %00  $0/  #0.  "0-  !0,  0+  0*  0)  0(  0'  0&  0%  0$  0#  0"  0!  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0   0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0 0 0 / / / / /  / I/ H/ G/ F/ E/ D/ C/ B/ A/ @/ ?/ >/ =/    /=  /<  /;  /:  /9  /8  /7  /6  /5  ,/4  +/3  */2  )/1  (/0  '//  &/.  %/-  $/,  #/+  "/*  !/)  /(  /'  /&  /%  /$  /#  /"  /!  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /   /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  .  .  .  .  .   . $. #. ". !.  . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  .  .  .  .  . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . .  .  .  .  .  . . . . . . . .  . . . . . . . . . .  .  .  .  .  . . . . . . . .  . . . . .  .  .  .  .  . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . .  .  .  .  .  . . . . . .~ .} .|  .{  .z  .y  .x  .w  .v .u .t .s .r .q .p .o  .n F.m E.l D.k C.j B.i A.h @.g ?.f >.e =.d <.c ;.b :.a 9.` 8._ 7.^ 6.] 5.\ 4.[ 3.Z 2.Y 1.X 0.W /.V ..U -.T ,.S +.R *.Q ).P (.O '.N &.M %.L $.K #.J ".I !.H  .G .F .E .D .C .B .A .@ .? .> .= .< .; .: .9 .8 .7 .6 .5  .4  .3  .2  .1  .0 ./ .. .- ., .+ .* .)  .(   .'   .&   .%  .$  .#  ."  .!  .  .  .  . $. $. $. $. $. $. $. $. $. $. $ . $ . $ . $ . $ . $. $. $. $. $. $. $.  $. #. #. #. #. #. #. #- #- #- #- #- #- #- #- # - # - # - # - # - #- #- #- #- #- #- #-  #- "!- " - "- "- "- "- "- "- "- "- "- "- "- "- "- "- "- "- "- "- " - " - " - " - " - "- "- "- "- "- "- "-  "- !- !- !- !- !- !- !- !- !- !- !- !- ! - ! - ! - ! - ! - !- !- !- !- !- !- !-  !-  !-  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -  -   - - - - - - - - -  -  -  -  -  - - - - - -~ -} -|  -{ -z -y -x -w -v -u -t -s -r -q -p -o -n -m  -l  -k  -j  -i  -h -g -f -e -d -c -b -a  -` $-_ #-^ "-] !-\  -[ -Z -Y -X -W -V -U -T -S -R -Q -P -O -N -M -L -K -J -I  -H  -G  -F  -E  -D -C -B -A -@ -? -> -=  -< -; -: -9 -8 -7 -6 -5 -4 -3 -2 -1 -0 -/ -.  --  -,  -+  -*  -) -( -' -& -% -$ -# -"  -!  - - - - - - - -  - - - - - - - - - - -  -  -  -  -  - - - - - - - -  - - , , , , , , , , , , , , , ,  ,  ,  ,  ,  , , , , , , , ,  , , , , , , , , , , , , , , ,  ,  ,  ,  ,  , , , , , , , ,  , , , , , , , , ,  ,  ,  ,  ,  , , , , , , , ,  ,  ,  ,  ,  , , , , , , , ,  , , , , , , , ,  ,  ,  ,  ,  , , , , , , , ,  , %, $, #, ", !,  , , , , , , , , , , , , , , , , , ,~ ,}  ,|  ,{  ,z  ,y  ,x ,w ,v ,u ,t ,s ,r ,q  ,p  ,o  ,n  ,m ,l ,k ,j ,i ,h ,g ,f  ,e ",d !,c  ,b ,a ,` ,_ ,^ ,] ,\ ,[ ,Z ,Y ,X ,W ,V ,U ,T ,S ,R ,Q ,P  ,O  ,N  ,M  ,L  ,K ,J ,I ,H ,G ,F ,E ,D  ,C ,B ,A ,@ ,? ,> ,=  ,<  ,;  ,:  ,9  ,8 ,7 ,6 ,5 ,4 ,3 ,2 ,1  ,0 ,/  ,.  ,-  ,,  ,+  ,* ,) ,( ,' ,& ,% ,$ ,#  ," ,! , , , , ,  ,  ,  ,  ,  , , , , , , , ,  , , ,  ,  ,  ,  ,  , , , , , , , ,  ,  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +   +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +   +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +   +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +   +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +  +   + + + + + +  +  +  +  +  + + + + + + + +  + +~ +} +| +{ +z +y +x +w +v  +u  +t  +s  +r  +q +p +o +n +m +l +k +j  +i *+h )+g (+f '+e &+d %+c $+b #+a "+` !+_  +^ +] +\ +[ +Z +Y +X +W +V +U +T +S +R +Q +P +O +N +M +L  +K  +J  +I  +H  +G +F +E +D +C +B +A +@  +? +>  +=  +<  +;  +:  +9 +8 +7 +6 +5 +4 +3 +2  +1 +0 +/ +. +- +, ++ +* +) +(  +'  +&  +%  +$  +# +" +! + + + + +  + + + + +  +  +  +  +  + + + + + + + +  + + + + + +  +  +  +  +  + * * * * * * *  *  *  *  *  *   *   *   *   *   *  *  *  *  *  *  *  *  * * * * * * * * * * * * * * * * * *  *  *  *  *  * * * * * * * *  * * * * * * * * *  *  *  *  *  * * * * * * * *  * "* !*  * * * * * * * * * * * * * * * * * * *  *  *  *  *  * * * * * * * *  *  * * * * * * * * * * * * * * * * * * *  *~  *}  *|  *{  *z *y *x *w *v *u *t *s  *r *q *p *o *n *m *l *k *j *i *h *g *f *e *d *c *b *a *`  *_  *^  *]  *\  *[ *Z *Y *X *W *V *U *T  *S *R *Q *P *O *N *M *L *K *J *I *H *G *F *E *D *C *B *A  *@  *?  *>  *=  *< *; *: *9 *8 *7 *6 *5  *4  *3 *2 *1 *0 */ *. *- *, *+ ** *) *( *' *& *% *$ *# *" *!  *  *  *  *  * * * * * * * *  * * * * * * *  *  *  *  *  * * * * * * * *  * * ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) )  )  )  )  )  ) ) ) ) ) ) ) )  ) ) ) ) ) ) ) )  ) ) ) ) ) ) )  )  )  )  )  ) ) ) ) ) ) ) )  ) ) ) ) )  )  )  )  )  ) ) ) ) ) ) ) )  ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) )  )  )  )  )  ) ) ) ) ) ) ) )  ) +) *) )) () ') &) %) $) #) ") !)  ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) )~  )}  )|  ){  )z  )y )x )w )v )u )t )s )r  )q )p )o )n )m )l )k )j )i )h )g )f )e )d )c )b )a  )`  )_  )^  )]  )\ )[ )Z )Y )X )W )V )U  )T )S )R )Q )P  )O  )N  )M  )L  )K )J )I )H )G )F )E )D  )C  )B  )A  )@  )?  )>  )=  )<  );  ):  )9  )8  )7  )6   )5  ()4  ')3  &)2  %)1  $)0  #)/  ").  !)-  ),  )+  )*  ))  )(  )'  )&  )%  )$  )#  )"  )!  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )  )   )  /)  .)  -)  ,)  +)  *)  ))  ()  ')  &)  %)  $)  #)  "(  !(  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (   (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (   (  ,(  +(  *(  )(  ((  '(  &(  %(  $(  #(  "(  !(  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (   ( (( '( &( %( $( #( "( !(  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( (~ (}  (| (({ '(z &(y %(x $(w #(v "(u !(t  (s (r (q (p (o (n (m (l (k (j (i (h (g (f (e (d (c (b (a  (`  (_  (^  (]  (\ ([ (Z (Y (X (W (V (U  (T Q(S P(R O(Q N(P M(O L(N K(M J(L I(K H(J G(I F(H E(G D(F C(E B(D A(C @(B ?(A >(@ =(? <(> ;(= :(< 9(; 8(: 7(9 6(8 5(7 4(6 3(5 2(4 1(3 0(2 /(1 .(0 -(/ ,(. +(- *(, )(+ ((* '() &(( %(' $(& #(% "($ !(#  (" (! ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( ( (  ( ( ( ( ' ' ' ' ' ' ' ' ' '  '  '  '  '  ' ' ' ' ' ' ' '  ' +' *' )' (' '' &' %' $' #' "' !'  ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '  '  '  '  '  ' ' ' ' ' ' ' '  ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '  '  '  '  '  ' ' ' ' ' ' ' '  ' 7' 6' 5' 4' 3' 2' 1' 0'  0 0p|qf[PE:/$~~~~~~~~~~~~t~h~\~P~D~8~,~ ~~}}}}}}}}}}}}y}m}a}U}I}=}2}&}}}|||||||||||~|r|g|[|O|C|7|+|||{{{{{{{{{{{{x{l{`{T{H{<{0{${{ {zzzzzzzzzzz~zrzfzZzNzBz6z*zzzyyyyyyyyyyyywyky_ySyGy;y/y#yy xxxxxxxxxxxx{xoxcxXxLx@x6x+x xx wwwwwwwwwwwww{wpwewZwOwDw8w,w wwvvvvvvvvvvvvyvmvavUvIv=v1v%vv vuuuuuuuuuuu}urufuZuNuBu6u*uuuttttttttttttwtkt_tStGt;t/t#tt ssssssssssss{soscsWsKs?s4s(sssrrrrrrrrrrrrtrhr\rPrDr8r,r rrqqqqqqqqqqqqyqmqaqUqIq=q1q%qq qppppppppppp~prpfpZpNpBp6p*pppoooooooooooowoko_oSoGo;o/o#oo nnnnnnnnnnnn{noncnWnKn?n3n(nnnmmmmmmmmmmmmtmhm\mPmDm8m,m!mm llllllllllllylmlalUlIl=l2l&lllkkkkkkkkkkk~krkfkZkNkBk6k*kkkjjjjjjjjjjjjwjkj_jSjGj;j/j#jj iiiiiiiiiiii|ipidiXiLi@i4i(iiihhhhhhhhhhhhuhih]hQhEh9h-h!hh ggggggggggggygmgagUgIg=g1g%gggfffffffffff~frfffZfNfBf6f*fffeeeeeeeeeeeeweke_eSeHeb2b&bbbaaaaaaaaaaaasaga[aOaCa7a+aaa````````````w`k`_`S`G`;`/`#`` `___________|_p_d_X_L_@_4_(___^^^^^^^^^^^^u^i^]^Q^E^9^-^!^^ ]]]]]]]]]]]]z]n]b]V]J]>]2]&]]]\\\\\\\\\\\\s\g\\\P\D\8\,\ \\[[[[[[[[[[[[y[m[a[U[I[=[1[%[[ [ZZZZZZZZZZZ~ZrZfZZZNZBZ6Z*ZZZYYYYYYYYYYYYvYjY^YSYGY;Y/Y#YY XXXXXXXXXXXX{XoXcXWXKX?X3X(XXXWWWWWWWWWWWWtWhW\WPWDW8W,W WWVVVVVVVVVVVVyVmVaVUVIV=V1V%VV VUUUUUUUUUUU}UqUeUYUMUAU5U)UUUTTTTTTTTTTTTvTjT^TRTFT:T.T"TT SSSSSSSSSSSS{SoScSWSKS?S3S'SSSRRRRRRRRRRRRsRgR[RORDR8R,R RRQQQQQQQQQQQQxQlQ`QTQHQI2I&IIIHHHHHHHHHHHHsHgH[HOHCH7H+HHHGGGGGGGGGGGGwGkG_GSGGG;G/G#GG GFFFFFFFFFFF|FpFdFXFNFCF8F-F"FF FEEEEEEEEEEE}EqEeEYEMEAE5E)EEEDDDDDDDDDDDDwDkD_DSDGD;D0D$DD DCCCCCCCCCCC}CqCeCYCMCAC5C)CCCBBBBBBBBBBBBwBkB_BSBGB;B/B#BB AAAAAAAAAAAA|ApAdAXALA@A4A(AAA@@@@@@@@@@@@u@j@^@R@F@:@.@"@@ ????????????|?q?e?Y?M?A?6?*???>>>>>>>>>>>>w>k>_>S>G>;>/>#>> >===========|=p=d=X=L=@=4=(===<<<<<<<<<<<"2"&"""!!!!!!!!!!!!t!h!]!Q!E!9!-!!!! y m a U J > 2 &   sg[OC7, ymaUI=1% ~rfZOC7+xlaUI=1% ~rg[OC7+xl`TH<0$ ~rfZNB6*vj^RF:." {ocWK?3'sg[OC8, ymaUI=1% ~rfZNB6*wk_SG;/# |p J9 J9 J9 J9  J9 I9 I9 I9 I9 I9 I9 I9 I9 I9 I9 I9 I9 I9 I9 I9 I 9 I 9 I 9 I 9 I 9 I9 I9 I9 I9 I9 I9 I9  I9 H9 H9 H9 H9 H9 H9 H9 H 9 H 9 H 9 H 9 H 9 H9 H9 H9 H9 H9 H9 H9  H9 G9 G9 G9 G9 G9 G9 G9 G9 G9 G9 G9 G 9 G 9 G 9 G 9 G 9 G9 G9 G9 G9 G9 G9 G9  G9 F9 F9 F9 F9  F9 E$9 E#9 E"9 E!9 E 9 E9 E9 E9 E9 E9 E9 E9 E9 E9 E9 E9 E9 E9 E9 E9 E9 E9 E9 E 9 E 9 E 9 E 9 E 9 E9 E9 E9 E9 E9 E9 E9  E9 D#9 D"9 D!9 D 9 D9 D9~ D9} D9| D9{ D9z D9y D9x D9w D9v D9u D9t D9s D9r D9q D9p D9o D9n D 9m D 9l D 9k D 9j D 9i D9h D9g D9f D9e D9d D9c D9b  D9a C9` C9_ C9^ C9] C9\ C9[  C9Z B9Y B9X B9W B9V B9U B9T B9S B 9R B 9Q B 9P B 9O B 9N B9M B9L B9K B9J B9I B9H B9G  B9F A 9E A 9D A 9C A 9B A 9A A9@ A9? A9> A9= A9< A9; A9:  A99 @ 98 @ 97 @96 @95 @94 @93 @92 @91 @90  @9/ ? 9. ? 9- ? 9, ?9+ ?9* ?9) ?9( ?9' ?9& ?9%  ?9$ > 9# > 9" > 9! > 9 >9 >9 >9 >9 >9 >9 >9  >9 =9 =9 =9 =9 =9 =9 =9  =9 < 9 < 9 < 9 < 9 <9 <9 <9 <9 <9 <9 <9  <9 ;9 ;9 ;9 ;9 ; 8 ; 8 ; 8 ; 8 ; 8 ;8 ;8 ;8 ;8 ;8 ;8 ;8  ;8 : 8 : 8 : 8 :8 :8 :8 :8 :8 :8 :8  :8 9 8 9 8 9 8 98 98 98 98 98 98 98  98 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 88 88 88 88 88 88 88  88 78 78 78 78 78 78 78 78 78 78 7 8 7 8 7 8 7 8 7 8 78 78 78 78 78 78 78  78 68 68 68 68 68 68  68 58 58 58 58 58  58 4 8 48 48 48 48 48 48 48  48 38 38 38 38 38 38 3 8 3 8 3 8 3 8 3 8 38 38 38 38 38 38 38  38 28 28 28 28 28 28 28 28 28 28 2 8 2 8 2 8 2 8 2 8 28 28 28~ 28} 28| 28{ 28z  28y 18x 18w 18v 18u 18t 18s 18r 1 8q 1 8p 1 8o 1 8n 1 8m 18l 18k 18j 18i 18h 18g 18f  18e 08d 0 8c 0 8b 0 8a 0 8` 0 8_ 08^ 08] 08\ 08[ 08Z 08Y 08X  08W / 8V /8U /8T /8S /8R /8Q /8P /8O  /8N . 8M . 8L . 8K .8J .8I .8H .8G .8F .8E .8D  .8C -8B -8A -8@ -8? - 8> - 8= - 8< - 8; - 8: -89 -88 -87 -86 -85 -84 -83  -82 ,81 ,80 ,8/ ,8. ,8- ,8, ,8+ ,8* ,8) ,8( ,8' ,8& ,8% , 8$ , 8# , 8" , 8! , 8 ,8 ,8 ,8 ,8 ,8 ,8 ,8  ,8 +8 +8 +8 +8  +8 * 8 * 8 * 8 *8 *8 *8 *8 *8 *8 *8  *8 ) 8 ) 8 ) 8 ) 8 ) 8 )8 )8 )8 )7 )7 )7 )7  )7 (7 (7 (7 (7 ( 7 ( 7 ( 7 ( 7 ( 7 (7 (7 (7 (7 (7 (7 (7  (7 ' 7 ' 7 ' 7 ' 7 ' 7 '7 '7 '7 '7 '7 '7 '7  '7 &7 &7 &7 &7 &7 &7 &7 &7 &7 & 7 & 7 & 7 & 7 & 7 &7 &7 &7 &7 &7 &7 &7  &7 %(7 %'7 %&7 %%7 %$7 %#7 %"7 %!7 % 7 %7 %7 %7 %7 %7 %7 %7 %7 %7 %7 %7 %7 %7 %7 %7 %7 %7 %7 % 7 % 7 % 7 % 7 % 7 %7 %7 %7 %7 %7 %7 %7  %7 $ 7 $ 7 $ 7 $ 7 $7 $7 $7 $7 $7 $7 $7  $7 #7 #7 #7 #7 #7 #7 #7 #7 #7 #7 #7 #7 #7 #7 #7 # 7 # 7 # 7 # 7 # 7 #7~ #7} #7| #7{ #7z #7y #7x  #7w "7v "7u "7t "7s "7r "7q "7p "7o "7n " 7m " 7l " 7k " 7j " 7i "7h "7g "7f "7e "7d "7c "7b  "7a !7` !7_ !7^ !7] !7\ !7[ !7Z !7Y !7X ! 7W ! 7V ! 7U ! 7T ! 7S !7R !7Q !7P !7O !7N !7M !7L  !7K  7J  7I  7H  7G  7F  7E  7D  7C  7B  7A   7@ 7? 7> 7= 7< 7; 7: 79 78 77 76 75  74  73  72  71  70 7/ 7. 7- 7, 7+ 7* 7)  7(  7'  7&  7%  7$ 7# 7" 7! 7 7 7 7  7  7  7  7 7 7 7 7 7 7 7  7  7 7 7 7 7 7 7 7  7 7  7  7  7  7  7 7 7 6 6 6 6 6  6  6  6  6  6 6 6 6 6 6 6 6  6 6 6 6 6 6 6 6 6 6  6  6  6  6  6 6 6 6 6 6 6 6  6  6  6 6 6 6 6 6 6 6  6 6 6 6 6 6  6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6  6  6  6  6  6 6 6 6 6 6 6 6  6  6  6  6  6  6 6 6 6 6 6 6 6  6  6 6 6 6 6 6 6 6  6 6  6  6  6  6  6 6 6 6 6 6 6 6  6 26 16 06 /6 .6 -6 ,6~ +6} *6| )6{ (6z '6y &6x %6w $6v #6u "6t !6s  6r 6q 6p 6o 6n 6m 6l 6k 6j 6i 6h 6g 6f 6e 6d 6c 6b 6a 6`  6_  6^  6]  6\  6[ 6Z 6Y 6X 6W 6V 6U 6T  6S 6R 6Q  6P  6O  6N  6M  6L 6K 6J 6I 6H 6G 6F 6E  6D  6C  6B  6A 6@ 6? 6> 6= 6< 6; 6:  69 68 67 66 65  64 63 62 61 60 6/ 6.  6-  6,  6+  6*  6)  6(   6'  6&  6%  6$  6#  6"  6!  6   6  6  6  6  6  6  6   6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6   6  6  6  6  6  6  6  5  5  5  5  5  5  5  5  5  5  5  5  5   5  5 5 5 5 5 5 5 5  5 5 5 5 5  5  5  5  5  5 5 5 5 5 5 5 5  5  5  5 5 5 5 5 5 5 5  5  5  5  5  5 5 5 5 5 5 5 5  5 5 5 5 5 5 5 5  5 5 5 5 5 5 5 5  5  5  5  5  5 5 5 5 5 5 5 5  5  5  5  5  5  5  5 *5 *5 *5 *5 * 5 * 5 * 5 * 5 * 5 *5 *5 *5 *5 *5 *5 *5  *5 )"5 )!5 ) 5 )5 )5 )5 )5 )5 )5 )5 )5 )5 )5 )5 )5 )5 )5~ )5} )5| )5{ )5z ) 5y ) 5x ) 5w ) 5v ) 5u )5t )5s )5r )5q )5p )5o )5n  )5m (5l (5k (5j (5i (5h (5g (5f (5e (5d (5c (5b ( 5a ( 5` ( 5_ ( 5^ ( 5] (5\ (5[ (5Z (5Y (5X (5W (5V  (5U '5T '5S '5R '5Q '5P '5O '5N '5M '5L '5K '5J '5I '5H '5G '5F '5E '5D ' 5C ' 5B ' 5A ' 5@ ' 5? '5> '5= '5< '5; '5: '59 '58  '57 &)56 &(55 &'54 &&53 &%52 &$51 2 &"5/ &!5. & 5- &5, &5+ &5* &5) &5( &5' &5& &5% &5$ &5# &5" &5! &5 &5 &5 &5 &5 &5 & 5 & 5 & 5 & 5 & 5 &5 &5 &5 &5 &5 &5 &5  &5 %5 %5 %5 %5 %5 %5 %5 %5 %5 %5 %5 % 5 % 5 % 5 % 4 % 4 %4 %4 %4 %4 %4 %4 %4  %4 $!4 $ 4 $4 $4 $4 $4 $4 $4 $4 $4 $4 $4 $4 $4 $4 $4 $4 $4 $4 $4 $ 4 $ 4 $ 4 $ 4 $ 4 $4 $4 $4 $4 $4 $4 $4  $4 #4 #4 #4 # 4 # 4 # 4 # 4 # 4 #4 #4 #4 #4 #4 #4 #4  #4 "%4 "$4 "#4 ""4 "!4 " 4 "4 "4 "4 "4 "4 "4 "4 "4 "4 "4 "4 "4 "4 "4 "4 "4 "4 "4 " 4 " 4 " 4 " 4 " 4 "4 "4 "4 "4 "4 "4 "4  "4 !!4 ! 4 !4 !4 !4 !4 !4 !4 !4 !4 !4 !4 !4 !4 !4 !4 !4 !4 !4 !4 ! 4 ! 4 ! 4 ! 4 ! 4 !4 !4 !4 !4 !4 !4 !4  !4  4~  4}  4|  4{  4z  4y  4x  4w  4v  4u  4t  4s  4r  4q  4p  4o  4n  4m  4l  4k  4j   4i (4h '4g &4f %4e $4d #4c "4b !4a  4` 4_ 4^ 4] 4\ 4[ 4Z 4Y 4X 4W 4V 4U 4T 4S 4R 4Q 4P 4O 4N  4M  4L  4K  4J  4I 4H 4G 4F 4E 4D 4C 4B  4A 4@ 4? 4> 4= 4< 4; 4: 49 48 47 46 45 44 43 42 41 40 4/  4.  4-  4,  4+  4* 4) 4( 4' 4& 4% 4$ 4#  4" 4! 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4  4  4  4  4  4 4 4 4 4 4 4 4  4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 3 3 3 3 3 3  3  3  3  3  3 3 3 3 3 3 3 3  3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3  3  3  3  3  3 3 3 3 3 3 3 3  3 3  3  3  3  3  3 3 3 3 3 3 3 3  3 3 3 3 3 3  3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3  3  3  3  3  3 3 3 3 3 3 3 3  3 3 3 3 3  3  3  3  3  3 3 3 3 3 3 3 3  3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3  3  3  3  3  3 3 3 3 3~ 3} 3| 3{  3z "3y !3x  3w 3v 3u 3t 3s 3r 3q 3p 3o 3n 3m 3l 3k 3j 3i 3h 3g 3f 3e  3d  3c  3b  3a  3` 3_ 3^ 3] 3\ 3[ 3Z 3Y  3X 3W 3V 3U 3T 3S 3R 3Q 3P 3O 3N 3M 3L 3K 3J 3I 3H  3G  3F  3E  3D  3C 3B 3A 3@ 3? 3> 3= 3<  3; 3: 39 38 37 36 35 34 33 32 31 30 3/ 3. 3- 3, 3+  3*  3)  3(  3'  3& 3% 3$ 3# 3" 3! 3 3  3 3 3 3 3 3 3 3 3  3  3  3  3  3 3 3 3 3 3 3 3  3 3 3 3  3  3  3  3  3 3 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2  2 #2 "2 !2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2   2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2~  2}  2|  2{  2z  2y  2x  2w  2v   2u  2t  2s  2r  2q  2p  2o  2n  2m  2l  2k  2j  2i  2h  2g  2f  2e  2d  2c  2b   2a  2`  2_  2^  2]  2\  2[  2Z  2Y  2X  2W  2V  2U  2T  2S  2R  2Q  2P  2O  2N  2M  2L   2K  #2J  "2I  !2H  2G  2F  2E  2D  2C  2B  2A  2@  2?  2>  2=  2<  2;  2:  29  28  27  26  25  24  23  22  21  20  2/  2.  2-  2,  2+  2*  2)   2( 2' 2& 2% 2$ 2# 2" 2! 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 1 1  1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1  1  1  1  1  1 1 1 1 1 1 1 1  1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1  1  1  1  1  1 1 1 1 1 1 1 1  1 1 1 1 1 1 1 1 1  1  1  1  1  1 1 1 1 1 1 1 1  1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1  1  1  1  1  1 1 1 1 1 1 1 1  1  1  1  1  1  1 1 1 1 1 1 1 1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1   1~   1}   1|   1{   1z  1y  1x  1w  1v  1u  1t  1s  1r  1q  1p   1o  1n  1m  1l  1k  1j  1i  1h  1g  1f  1e  1d  1c  1b  1a  1`  1_  1^  1]  1\  1[  1Z  1Y  1X  1W  1V  1U  1T  1S  1R  1Q  1P   1O 1N 1M 1L 1K  1J  1I  1H  1G  1F 1E 1D 1C 1B 1A 1@ 1?  1>  1=  1< 1; 1: 19 18 17 16 15  14 13  12  11  10  1/  1. 1- 1, 1+ 1* 1) 1( 1'  1& 1%  1$  1#  1"  1!  1 1 1 1 1 1 1 1  1 1 1 1 1  1  1  1  1  1 1 1 1 1 1 1 1  1 1 1  1  1  1  1  1 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0 0 0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0   0   0   0   0   0  0  0  0  0  0  0  0  0 J9 ?|pdXL@4)~~~~~~~~~~~~v~j~^~R~F~:~.~#~~ }}}}}}}}}}}}{}o}c}W}K}?}4}(}}}||||||||||||t|h|\|P|D|8|,| ||{{{{{{{{{{{{x{l{`{T{H{<{0{${{ {zzzzzzzzzzz|zpzdzXzLz@z4z(zzzyyyyyyyyyyyyuyiy]yQyEy:y.y"yy xxxxxxxxxxxxzxnxbxWxKx?x3x'xxxwwwwwwwwwwwwtwhw\wPwDw9w-w!ww vvvvvvvvvvvvyvmvbvVvJv>v2v&vvvuuuuuuuuuuuusugu[uOuCu8u,u uuttttttttttttxtmtatUtIt=t1t%tttsssssssssss~srsfsZsNsCs7s+sssrrrrrrrrrrrrwrkr_rSrGr;r/r#rr qqqqqqqqqqqq{qoqcqWqKq?q3q'qqqpppppppppppptphp\pPpDp8p,p pp ooooooooooooyomoaoUoJo>o2o&ooonnnnnnnnnnnnsngn\nPnDn8n,n nnmmmmmmmmmmmmxmlm`mTmIm=m1m%mm mlllllllllll~lrlflZlNlBl6l+lllkkkkkkkkkkkkxklk`kTkHkf3f'fffeeeeeeeeeeeesege[eOeCe7e+eeeddddddddddddwdkd_dSdGd;d/d#dd dccccccccccc|cpcdcXcLc@c4c(cccbbbbbbbbbbbbtbhb\bPbDb8b,b bbaaaaaaaaaaaayamaaaUaIa=a1a%aa a```````````}`q`e`Y`M`A`5`)```____________v_j_^_R_F_;_/_#__ ^^^^^^^^^^^^{^o^c^W^K^?^3^'^^^]]]]]]]]]]]]u]i]]]Q]E]9]-]!]] \\\\\\\\\\\\{\o\c\W\K\?\3\'\\\[[[[[[[[[[[[u[i[][Q[E[9[-[![[ ZZZZZZZZZZZZzZnZbZVZJZ>Z2Z&ZZZYYYYYYYYYYYYtYhY\YPYDY8Y,Y YYXXXXXXXXXXXXyXmXaXUXIX=X1X%XX XWWWWWWWWWWW}WqWeWYWMWAW5W)WWWVVVVVVVVVVVVuViV]VQVEV9V-V!VV UUUUUUUUUUUUyUmUaUUUIU=U1U%UU UTTTTTTTTTTT}TqTeTYTMTAT5T)TTTSSSSSSSSSSSSuSiS]SQSES9S-S!SS RRRRRRRRRRRRuRhR[RNRAR4R'RR RQQQQQQQQQQ~QqQdQWQJQ=Q0Q#QQ PPPPPPPPPPPzPmP`PSPFP9P,P!PP OOOOOOOOOOOOzOoOcOWOKO?O3O'OOONNNNNNNNNNNNvNjN^NRNFN;N/N#NN MMMMMMMMMMMMwMkM^MQMDM7M*MMMLLLLLLLLLLLwLjL]LPLCL6L)LLLKKKKKKKKKKKtKhK[KNKBK5K(KKKJJJJJJJJJJJrJeJXJKJ>J2J%JJ IIIIIIIIIII|IoIbIUIHI;I.I!IIHHHHHHHHHHHyHmH`HSHFH9H,HHHGGGGGGGGGGGwGjG]GPGCG6G)GGGFFFFFFFFFFFtFgFZFMF@F3F'FF FEEEEEEEEEEErEeEXELE?E2E%EE DDDDDDDDDDD}DpDcDVDID@2@%@@ ?????????????y?n?c?X?M?B?7?,?!?? ?>>>>>>>>>>>>|>p>d>X>L>@>4>(>>>============u=i=]=Q=E=9=-=!== <<<<<<<<<<<*2*&***))))))))))))s)g)[)O)C)7)+)))((((((((((((x(l(`(T(H(<(0($(( ('''''''''''}'q'e'Y'M'A'5')'''&&&&&&&&&&&&u&i&]&Q&E&9&-&"&& %%%%%%%%%%%%z%n%b%V%J%>%2%&%%%$$$$$$$$$$$$s$g$[$O$C$7$+$$$############w#k#_#S#H#<#0#$## #"""""""""""|"p"d"X"L"@"4"("""!!!!!!!!!!!!u!i!]!Q!E!9!-!!!! y m a U J > 2 &   ~rfZNB6*wk_SG;/# {odXL@4(th\PD8,  ymaUI=1% ~rfZNB6*wk_SG;/# {ocWK@4(th\PD8, ymaUI=1% }qeYMC8-" }qeYMA5)ui]QF:." znbVJ?  C C C C C C C C C C  C  C  C  C  C C C C C B B B  B B B B B B B B B B B B B B  B  B  B  B  B B B B B B B B  B  B  B  B  B  B   B   B   B   B   B  B  B  B  B  B  B  B  B B B B B B B B B B B B B B B B B B B  B  B  B  B  B B B B B B B B  B !B  B B B B B B B B B B B B B B B B B B B  B  B  B  B  B B B B B B B B  B B B B B B B B B B B B B B B  B  B  B  B~  B} B| B{ Bz By Bx Bw Bv  Bu Bt Bs Br Bq Bp Bo Bn Bm Bl Bk Bj Bi Bh Bg Bf  Be  Bd  Bc  Bb  Ba B` B_ B^ B] B\ B[ BZ  BY BX BW BV BU BT BS BR BQ BP BO BN BM BL BK  BJ  BI  BH  BG  BF BE BD BC BB BA B@ B?  B> B= B< B; B: B9 B8 B7 B6 B5 B4 B3 B2 B1 B0 B/  B.  B-  B,  B+  B* B) B( B' B& B% B$ B#  B" B! B B B B B B B B B B B B B B  B  B  B  B  B B B B B B B B  B "B !B  B B B B A A A A A A A A A A A A A A A  A  A  A  A  A A A A A A A A  A #A "A !A  A A A A A A A A A A A A A A A A A A A  A  A  A  A  A A A A A A A A  A A A A A A A A A A A A A A A A A  A  A  A  A  A A A A A A A A  A A A A A A A A A A A A A A A A A A A  A  A  A  A  A A A A A A A A  A A A A A A A A~ A} A| A{ Az Ay Ax Aw Av Au At  As  Ar  Aq  Ap  Ao An Am Al Ak Aj Ai Ah  Ag Af Ae Ad Ac Ab Aa A` A_ A^ A] A\ A[ AZ AY AX AW  AV  AU  AT  AS  AR AQ AP AO AN AM AL AK  AJ AI AH AG AF AE AD AC AB AA A@ A?  A>  A=  A<  A;  A: A9 A8 A7 A6 A5 A4 A3  A2 A1 A0 A/ A. A- A, A+ A* A) A( A' A& A% A$ A#  A"  A!  A  A  A A A A A A A A  A !A  A A A A A A A A A A A A A A A A A A A  A  A  @  @  @ @ @ @ @ @ @ @  @ !@  @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @  @  @  @  @  @ @ @ @ @ @ @ @  @ #@ "@ !@  @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @  @  @  @  @  @ @ @ @ @ @ @ @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @   @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @  @~  @}   @|  @{  @z  @y  @x  @w  @v  @u  @t  @s  @r  @q  @p  @o  @n  @m  @l  @k  @j  @i  @h  @g  @f  @e  @d  @c  @b  @a  @`  @_  @^   @]  @\  @[  @Z  @Y  @X  @W  @V  @U  @T  @S  @R  @Q  @P  @O  @N  @M  @L  @K  @J  @I  @H  @G  @F  @E  @D  @C  @B  @A  @@  @?  @>   @=  @<  @;  @:  @9  @8  @7  @6  @5  @4  @3  @2  @1  @0  @/  @.  @-  @,   @+ $@* #@) "@( !@'  @& @% @$ @# @" @! @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @  @  @  @  @  @ @ @ @ @ @ @ @  @ @ @ @ @ @ @ @ ? ? ? ? ? ? ?  ?  ?  ?  ?  ? ? ? ? ? ? ? ?  ? #? "? !?  ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?  ?  ?  ?  ?  ? ? ? ? ? ? ? ?  ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?  ?  ?  ?  ?  ? ? ? ? ? ? ? ?  ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?  ?  ?  ?  ?  ? ? ? ? ? ? ? ?  ? #? "? !?  ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?  ?  ?  ?~  ?}  ?| ?{ ?z ?y ?x ?w ?v ?u  ?t ?s ?r ?q ?p ?o ?n ?m ?l ?k  ?j  ?i  ?h  ?g  ?f ?e ?d ?c ?b ?a ?` ?_  ?^  !?]   ?\  ?[  ?Z  ?Y  ?X  ?W  ?V  ?U  ?T  ?S  ?R  ?Q  ?P  ?O  ?N  ?M  ?L  ?K  ?J   ?I   ?H   ?G   ?F   ?E  ?D  ?C  ?B  ?A  ?@  ??  ?>  ?= ?< ?; ?: ?9 ?8  ?7  ?6 ?5 ?4 ?3 ?2 ?1 ?0 ?/  ?. ?-  ?,  ?+  ?*  ?)  ?( ?' ?& ?% ?$ ?# ?" ?!  ? ? ? ? ? ? ? ?  ?  ?  ?  ?  ? ? ? ? ? ? ? ?  ?  ?  ? ? ? ? ? ? ? ?  ? ? ? > > > > > >  >  >  >  >  > > > > > > > >  > > >  >  >  >  >  > > > > > > > >  >  >  >  >  > > > > > > > >  > > > > > > >  >  >  > > > > > > > >  >  >  >  >  >  > > > > > > > >  > > > > > > > > > > > >  >  >  >  >  > > > > > > > >  > > > > > > > >  >  > > > > > > > >  > > > > > > > > > > > > > >~  >}  >|  >{  >z  >y >x >w >v >u >t >s >r  >q >p >o >n >m >l >k >j >i  >h  >g  >f  >e  >d >c >b >a >` >_ >^ >]  >\ >[ >Z  >Y >X >W  >V >U >T >S >R >Q  >P  >O  >N  >M  >L >K >J >I >H >G >F >E  >D >C >B  >A >@ >? >> >= >< >; >:  >9 >8 >7 >6 >5 >4 >3 >2  >1 >0 >/ >. >- >,  >+ >* >) >( >'  >& ~>% ~>$ ~># ~>" ~>!  ~> }> }> }> }>  }> |> |> |> |> |> |> |>  |> {> {> {>  {> z > z> z> z> z> z> z> z>  z> y> y> y> y> y> y> y=  y= x= x= x= x= x= x=  x= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w= w~= w}= w|= w{= wz= wy= wx= ww= wv= wu= wt= ws= wr= wq= wp= wo= wn= wm= wl= wk= wj= wi= wh= wg= wf= we= wd= wc= wb= wa= w`= w_= w^= w]= w\= w[= wZ= wY= wX= wW= wV= wU= wT= wS= wR= wQ= wP= wO= wN= wM= wL= wK= wJ= wI= wH= wG= wF= wE= wD= wC= wB= wA= w@= w?= w>= w== w<= w;= w:= w9= w8=~ w7=} w6=| w5={ w4=z w3=y w2=x w1=w w0=v w/=u w.=t w-=s w,=r w+=q w*=p w)=o w(=n w'=m w&=l w%=k w$=j w#=i w"=h w!=g w =f w=e w=d w=c w=b w=a w=` w=_ w=^ w=] w=\ w=[ w=Z w=Y w=X w=W w=V w=U w=T w =S w =R w =Q w =P w =O w=N w=M w=L w=K w=J w=I w=H  w=G v=F v=E v=D v=C v=B v=A v=@ v=? v=> v== v=< v=; v=: v=9 v=8 v=7 v =6 v =5 v =4 v =3 v =2 v=1 v=0 v=/ v=. v=- v=, v=+  v=* u=)  u=( t=' t=& t=% t=$ t=# t=" t =! t = t = t = t = t= t= t= t= t= t= t=  t= s= s= s= s= s= s = s = s = s = s = s= s= s= s= s= s= s=  s= r= r= r= r< r< r< r<  r< q < q< q< q< q< q< q< q<  q< p < p < p< p< p< p< p< p< p<  p< o < o < o< o< o< o< o< o< o<  o< n< n< n< n< n< n<  n< m< m< m< m< m< m< m< m< m< m< m< m< m< m< m< m< m< m< m < m < m < m < m < m< m< m< m< m< m< m<  m< l < l < l < l < l < l< l< l< l< l< l< l<  l< k+< k*< k)< k(< k'< k&< k%< k$< k#< k"< k!< k < k< k< k< k< k< k< k< k< k< k< k< k< k< k< k< k< k< k< k < k < k < k < k < k< k< k< k< k< k< k<  k< j0< j/<~ j.<} j-<| j,<{ j+ i<= i<< i<; i<: i<9 i<8 i<7 i<6 i<5 i<4 i<3 i<2 i<1 i<0 i Y3;= Y2;< Y1;; Y0;: Y/;9 Y.;8 Y-;7 Y,;6 Y+;5 Y*;4 Y);3 Y(;2 Y';1 Y&;0 Y%;/ Y$;. Y#;- Y";, Y!;+ Y ;* Y;) Y;( Y;' Y;& Y;% Y;$ Y;# Y;" Y;! Y; Y; Y; Y; Y; Y; Y; Y; Y; Y ; Y ; Y ; Y ; Y ; Y; Y; Y; Y; Y; Y; Y;  Y; X; X; X; X; X; X ; X ; X ; X ; X ; X; X: X: X: X: X: X:  X: W: W: W: W: W: W:  W: V: V: V: V: V : V : V : V : V : V: V: V: V: V: V: V:  V: U : U : U : U : U : U: U: U: U: U: U: U:  U: T : T : T : T : T: T: T: T: T: T: T:  T: S: S: S: S: S: S : S : S : S : S : S: S: S: S: S: S: S:  S: R: R: R: R: R: R: R:  R: Q: Q: Q: Q : Q : Q : Q : Q : Q: Q: Q: Q: Q: Q: Q:  Q: P: P: P: P: P: P: P : P : P : P : P : P: P: P: P: P: P: P:  P: O : O : O : O : O : O: O: O: O: O: O: O:  O:~ NH:} NG:| NF:{ NE:z ND:y NC:x NB:w NA:v N@:u N?:t N>:s N=:r N<:q N;:p N::o N9:n N8:m N7:l N6:k N5:j N4:i N3:h N2:g N1:f N0:e N/:d N.:c N-:b N,:a N+:` N*:_ N):^ N(:] N':\ N&:[ N%:Z N$:Y N#:X N":W N!:V N :U N:T N:S N:R N:Q N:P N:O N:N N:M N:L N:K N:J N:I N:H N:G N:F N:E N:D N:C N :B N :A N :@ N :? N :> N:= N:< N:; N:: N:9 N:8 N:7  N:6 M:5 M:4 M:3 M:2 M:1 M:0 M:/ M :. M :- M :, M :+ M :* M:) M:( M:' M:& M:% M:$ M:#  M:" L :! L : L : L : L: L: L: L: L: L: L:  L: K : K : K: K: K: K: K: K: K:  K: J: J: J: J: J: J: J: J: J: J: J : J : J 9 J 9 J 9 J9 C 0u|pdXMA5)~~~~~~~~~~~~u~i~^~R~F~:~.~"~~ }}}}}}}}}}}}{}o}c}W}K}?}3}'}}}||||||||||||t|h|\|P|D|8|,| ||{{{{{{{{{{{{y{m{a{U{I{={1{%{{ {zzzzzzzzzzz~zrzfzZzNzBz6z*zzzyyyyyyyyyyyywyly`yTyHyf2f&fffeeeeeeeeeee~erefeZeNeBe7e+eeeddddddddddddxdld`dTdHd]2]&]]]\\\\\\\\\\\~\r\f\Z\O\C\7\+\\\[[[[[[[[[[[[x[l[`[T[H[<[0[$[[ [ZZZZZZZZZZZ|ZpZdZYZMZAZ5Z)ZZZYYYYYYYYYYYYuYiY]YQYEY:Y.Y"YY XXXXXXXXXXXXzXnXbXVXJX>X2X&XXXWWWWWWWWWWWWsWgW[WOWDW8W,W WWVVVVVVVVVVVVxVlV`VUVIV=V1V%VV VUUUUUUUUUUU}UqUeUYUMUAU6U*UUUTTTTTTTTTTTTvTkT_TSTGT;T/T#TT SSSSSSSSSSSS|SpSdSXSLS@S4S(SSSRRRRRRRRRRRRuRiR]RQRER9R-R!RR QQQQQQQQQQQQyQmQaQUQIQ=Q1Q&QQQPPPPPPPPPPP~PrPfPZPNPBP6P*PPPOOOOOOOOOOOOxOlO`OTOHOL2L&LLLKKKKKKKKKKKKsKgK[KOKCK7K+KKKJJJJJJJJJJJJxJlJ`JTJHJ>>>>>>>>>>>z>n>b>V>J>>>2>&>>>============s=g=[=O=C=7=+===<<<<<<<<<<<747)7776666666666666y6n6c6W6K6?636'666555555555555s5g5[5O5C575+555444444444444x4l4`4T4H4<404$44 433333333333}3q3e3Y3M3A353)333222222222222u2i2]2Q2E292-2!22 111111111111z1n1b1V1J1>121&111000000000000s0g0[0O0C070+000////////////w/k/_/S/G/;/0/$// /...........|.p.d.X.L.@.4.(...------------u-i-]-Q-E-9---!-- ,,,,,,,,,,,,z,n,b,V,J,>,2,&,,,+++++++++++~+r+f+[+O+C+7+++++************w*k*_*S*G*;*0*$** *)))))))))))|)p)d)X)L)@)4)()))((((((((((((u(i(](R(F(:(.("(( ''''''''''''z'n'b'V'J'>'2'&'''&&&&&&&&&&&&s&g&[&O&C&7&+&&&%%%%%%%%%%%%x%l%`%T%H%<%0%$%% %$$$$$$$$$$$}$q$e$Y$M$A$5$)$$$############v#j#^#R#F#:#.#"## """"""""""""{"o"c"W"K"?"3"'"""!!!!!!!!!!!!t!h!\!P!D!8!,! !! y m a U I = 2 &   sg[OC7+wk_SG;/$ |pdXL@4(th\PE9-! znbVJ>2&~rfZNB6*wk_SG;/# |pdXL@4(ui]QE9-! znbVJ>2&sg[OC7+xl`TH<0$ |pdXL@4(u , LC , LB , LA , L@  , L? ,(L> ,'L= ,&L< ,%L; ,$L: ,#L9 ,"L8 ,!L7 , L6 ,L5 ,L4 ,L3 ,L2 ,L1 ,L0 ,L/ ,L. ,L- ,L, ,L+ ,L* ,L) ,L( ,L' ,L& ,L% ,L$ , L# , L" , L! , L , L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L  ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L , L , L , L , L , L ,L ,L ,L ,L ,L ,L ,L  ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K , K , K , K , K , K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K  ,K ,K ,K ,K ,K , K , K , K , K , K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K  ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K , K , K , K , K , K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K  ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K , K , K , K , K , K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K  ,K ,&K ,%K ,$K ,#K ,"K ,!K , K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K , K , K , K , K , K ,K ,K ,K ,K ,K~ ,K} ,K|  ,K{ , Kz , Ky ,Kx ,Kw ,Kv ,Ku ,Kt ,Ks ,Kr  ,Kq ,(Kp ,'Ko ,&Kn ,%Km ,$Kl ,#Kk ,"Kj ,!Ki , Kh ,Kg ,Kf ,Ke ,Kd ,Kc ,Kb ,Ka ,K` ,K_ ,K^ ,K] ,K\ ,K[ ,KZ ,KY ,KX ,KW ,KV , KU , KT , KS , KR , KQ ,KP ,KO ,KN ,KM ,KL ,KK ,KJ  ,KI ,KH ,KG ,KF ,KE ,KD ,KC ,KB ,KA ,K@ ,K? ,K> ,K= ,K< ,K; ,K: ,K9 ,K8 , K7 , K6 , K5 , K4 , K3 ,K2 ,K1 ,K0 ,K/ ,K. ,K- ,K,  ,K+ ,K* , K) , K( , K' , K& , K% ,K$ ,K# ,K" ,K! ,K ,K ,K  ,K ,K ,K ,K ,K ,K , K , K , K , K , K ,K ,K ,K ,K ,K ,K ,K  ,K ,K ,K , K , K , K , K , K ,K ,K ,K ,K ,J ,J ,J  ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J , J , J , J , J , J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J  ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J , J , J , J , J , J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J  ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J , J , J , J , J , J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J  ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J , J , J , J , J , J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J  ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J , J , J , J , J , J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J  ,J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J~ , J} , J| , J{ , Jz , Jy , Jx , Jw , Jv , Ju , Jt , Js , Jr , Jq , Jp  , Jo , Jn , Jm , Jl , Jk , Jj , Ji , Jh , Jg , Jf , Je , Jd , Jc , Jb , Ja , J` , J_  , J^ , J] , J\ , J[ , JZ , JY , JX , JW , JV , JU , JT , JS , JR , JQ , JP , JO , JN , JM , JL , JK , JJ , JI , JH  , JG , JF , JE , JD , JC , JB , JA , J@ , J? , J> , J= , J< , J; , J: , J9 , J8 , J7 , J6 , J5 , J4 , J3 , J2 , J1 , J0 , J/  , J. , J- , J, , J+ , J* , J) , J( , J' , J& , J% , J$ , J# , J" , J! , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J , J  , J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,J , J , J , J , J , J ,J ,J ,J ,J ,J ,J ,I  ,I ,"I ,!I , I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I , I , I , I , I , I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I  ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I , I , I , I , I , I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I  ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I , I , I , I , I , I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I  ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I , I , I , I , I , I ,I ,I ,I ,I ,I ,I ,I  ,I ,I ,I~ ,I} ,I| ,I{ ,Iz ,Iy ,Ix ,Iw ,Iv ,Iu ,It , Is , Ir , Iq , Ip , Io ,In ,Im ,Il ,Ik ,Ij ,Ii ,Ih  ,Ig ,%If ,$Ie ,#Id ,"Ic ,!Ib , Ia ,I` ,I_ ,I^ ,I] ,I\ ,I[ ,IZ ,IY ,IX ,IW ,IV ,IU ,IT ,IS ,IR ,IQ ,IP ,IO , IN , IM , IL , IK , IJ ,II ,IH ,IG ,IF ,IE ,ID ,IC  ,IB  ,IA  ,I@  ,I?  ,I>  ,I=  ,I<  , I;  , I:  , I9  , I8  , I7  ,I6  ,I5  ,I4  ,I3  ,I2  ,I1  ,I0  ,I/ "BI. "BI- "BI, "BI+ "BI* "BI) "BI( "BI' "BI& "BI% "BI$ "B I# "B I" "B I! "B I "B I "BI "BI "BI "BI "BI "BI "BI  "BI "AI "AI "AI "AI "AI "AI "AI "AI "AI "AI "AI "AI "A I "A I "A I "A I "A I "AI "AI "AI "AI "AI "AI "AH  "AH "@ H "@ H "@ H "@ H "@H "@H "@H "@H "@H "@H "@H  "@H "?H "?H "?H "?H "?H "?H "? H "? H "? H "? H "? H "?H "?H "?H "?H "?H "?H "?H  "?H "> H "> H "> H "> H ">H ">H ">H ">H ">H ">H ">H  ">H "= H "= H "= H "=H "=H "=H "=H "=H "=H "=H  "=H "<H "<H "<H "<H "<H "<H "<H "<H "<H "< H "< H "< H "< H "< H "<H "<H "<H "<H "<H "<H "<H  " "4 H= "4H< "4H; "4H: "4H9 "4H8 "4H7 "4H6  "4H5 "3H4 "3H3 "3H2 "3H1 "3H0 "3H/ "3H. "3H- "3H, "3H+ "3 H* "3 H) "3 H( "3 H' "3 H& "3H% "3H$ "3H# "3H" "3H! "3H "3H  "3H "2 H "2 H "2 H "2H "2H "2H "2H "2H "2H "2H  "2H "1H "1H "1H "1H "1H "1H "1H "1H "1H "1H "1H "1H "1H "1 H "1 H "1 H "1 H "1 H "1H "1G "1G "1G "1G "1G "1G  "1G "0G "0G "0G "0G "0G "0G "0G "0G "0G "0 G "0 G "0 G "0 G "0 G "0G "0G "0G "0G "0G "0G "0G  "0G "/G "/G "/ G "/ G "/ G "/ G "/ G "/G "/G "/G "/G "/G "/G "/G  "/G ". G ". G ". G ". G ". G ".G ".G ".G ".G ".G ".G ".G  ".G "-G "-G "-G "-G "-G "-G "-G "-G "-G "-G "-G "-G "- G "- G "- G "- G "- G "-G "-G "-G "-G "-G "-G "-G  "-G ",G ",G ",G ",G ",G ",G ",G ",G ",G ",G ",G ",G ",G ",G ",G ", G ", G ", G ", G ", G ",G ",G ",G ",G ",G ",G ",G  ",G "+G "+G "+G "+G "+G "+G "+G "+G "+G "+G "+G "+G "+G "+G "+G "+ G "+ G "+ G "+ G "+ G~ "+G} "+G| "+G{ "+Gz "+Gy "+Gx "+Gw  "+Gv "*Gu "*Gt "*Gs "*Gr "*Gq "*Gp "*Go "*Gn "*Gm "*Gl "*Gk "*Gj "* Gi "* Gh "* Gg "* Gf "* Ge "*Gd "*Gc "*Gb "*Ga "*G` "*G_ "*G^  "*G] ")G\ ")G[ ")GZ ")GY ")GX ")GW ")GV ")GU ")GT ")GS ")GR ")GQ ")GP ")GO ")GN ")GM ") GL ") GK ") GJ ") GI ") GH ")GG ")GF ")GE ")GD ")GC ")GB ")GA  ")G@ "(G? "(G> "(G= "(G< "(G; "(G: "(G9 "(G8 "(G7 "(G6 "(G5 "(G4 "(G3 "(G2 "(G1 "(G0 "(G/ "(G. "( G- "( G, "( G+ "( G* "( G) "(G( "(G' "(G& "(G% "(G$ "(G# "(G"  "(G! "'G "'G "'G "'G "'G "'G "'G  "'G "&G "&G "&G "&G "&G "&G "&G "&G "&G "& G "& G "& G "& G "& G "&G "&G "&G "&G "&G "&G "&G  "&G "%&G "%%G "%$G "%#F "%"F "%!F "% F "%F "%F "%F "%F "%F "%F "%F "%F "%F "%F "%F "%F "%F "%F "%F "%F "%F "%F "% F "% F "% F "% F "% F "%F "%F "%F "%F "%F "%F "%F  "%F "$F "$F "$F "$F "$F "$F "$F "$F "$F "$ F "$ F "$ F "$ F "$ F "$F "$F "$F "$F "$F "$F "$F  "$F "# F "# F "#F "#F "#F "#F "#F "#F "#F  "#F ""F ""F ""F ""F "" F "" F "" F "" F "" F ""F ""F ""F ""F ""F ""F ""F  ""F "!F "!F "!F "!F "!F "!F "!F "!F "!F "!F "!F "! F "! F "! F "! F "! F "!F "!F "!F "!F "!F "!F "!F  "!F " F " F " F " F " F " F " F " F " F " F " F " F " F " F " F " F " F " F " F  " F " F "F~ "F} "F| "F{ "Fz "Fy "Fx  "Fw "!Fv " Fu "Ft "Fs "Fr "Fq "Fp "Fo "Fn "Fm "Fl "Fk "Fj "Fi "Fh "Fg "Ff "Fe "Fd "Fc " Fb " Fa " F` " F_ " F^ "F] "F\ "F[ "FZ "FY "FX "FW  "FV "FU "FT "FS "FR "FQ "FP "FO "FN "FM "FL "FK " FJ " FI " FH " FG " FF "FE "FD "FC "FB "FA "F@ "F?  "F> "F= "F< "F; "F: "F9 "F8 "F7 "F6 "F5 "F4 "F3 "F2 "F1 "F0 "F/ "F. " F- " F, " F+ " F* " F) "F( "F' "F& "F% "F$ "F# "F"  "F! " F " F " F " F " F "F "F "F "F "F "F "F  "F "F "F "F "F "F "F "F "F " F " F " F " F " F "F "F "F "F "F "F "F  "E " E " E " E " E "E "E "E "E "E "E "E  "E "E "E "E "E "E "E "E "E "E "E " E " E " E " E " E "E "E "E "E "E "E "E  "E "E "E "E "E "E " E " E " E " E " E "E "E "E "E "E "E "E  "E "E "E "E "E "E "E "E "E "E "E "E "E " E " E " E " E " E "E "E "E "E "E "E "E  "E "E "E "E "E " E " E " E " E " E "E "E "E "E "E "E "E  "E "E "E "E "E "E  "E "E "E "E "E "E "E "E "E "E "E "E "E " E " E " E " E " E "E "E "E "E "E "E "E  "E "E "E "E~ "E} "E| "E{  "Ez "Ey " Ex " Ew " Ev " Eu " Et "Es "Er "Eq "Ep "Eo "En "Em  "El "Ek " Ej " Ei " Eh " Eg " Ef "Ee "Ed "Ec "Eb "Ea "E` "E_  "E^ " E] "E\ "E[ "EZ "EY "EX "EW "EV  "EU " ET "ES "ER "EQ "EP "EO "EN "EM "EL "EK "EJ "EI "EH "EG "EF "EE "ED "EC "EB " EA " E@ " E? " E> " E= "E< "E; "E: "E9 "E8 "E7 "E6  "E5 " E4 " E3 " E2 " E1 " E0 " E/ " E. " E- " E, " E+ " E* " E) " E( " E' " E& " E% " E$ " E# " E" " E! " E  " E " E " E " E " E " E  " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E " E  " E " "E " !E " E " E " E " E " E " E " E " D " D " D " D " D " D " D " D " D " D " D " D " D " D " D " D " D " D " D " D " D " D " D " D  " D " D " D " D " D " D " D " D " D " D " D " D " D " D " D " D " D " D " D " D " D  " D "D "D "D "D "D "D "D "D "D " D " D " D " D " D "D "D "D "D "D "D "D  "D "D "D "D "D "D "D "D "D "D "D "D "D " D " D " D " D " D "D "D "D "D "D "D "D  "D " D " D " D " D " D "D "D "D "D "D "D "D  "D "D "D "D "D "D "D "D "D "D "D "D "D "D "D "D "D "D " D " D " D " D " D "D "D~ "D} "D| "D{ "Dz "Dy  "Dx "Dw "Dv "Du "Dt "Ds  "Dr "Dq "Dp "Do "Dn "Dm "Dl "Dk "Dj "Di "Dh "Dg "Df "De " Dd " Dc " Db " Da " D` "D_ "D^ "D] "D\ "D[ "DZ "DY  "DX "DW "DV "DU "DT "DS "DR "DQ "DP "DO " DN " DM " DL " DK " DJ "DI "DH "DG "DF "DE "DD "DC  "DB  "DA  "D@  "D?  "D>  "D=  "D<  "D;  "D:  "D9  "D8  "D7  "D6  "D5  "D4  "D3  "D2  "D1  "D0  " D/  " D.  " D-  " D,  " D+  "D*  "D)  "D(  "D'  "D&  "D%  "D$  "D# D"  D!  D  D  D  D D D D D D D D  D  D  D  D  D  D D D D D D D D  D  D  D  D  D  D D D D C C C C  C C C C  C  C  C  C  C C C C C C C C  C C C C  C  C  C  C  C C C C C C C C  C  C  C  C C C C C C C C  C C C C C  C  C  C  C  C C C C C C C C  C  C  C  C  C   C   C   C   C   C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C   C  C  C  C  C  C  C  C  C  C   C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C   C  C  C  C  C~  C}  C|  C{  Cz  Cy  Cx  Cw  Cv  Cu  Ct  Cs  Cr  Cq   Cp Co Cn Cm Cl  Ck  Cj  Ci  Ch  Cg Cf Ce Cd Cc Cb Ca C`  C_ C^ C] C\ C[ CZ CY CX CW CV CU CT CS CR CQ CP CO  CN  CM  CL  CK  CJ CI CH CG CF CE CD CC  CB  CA  C@  C?  C> C= C< C; C: C9 C8 C7  C6 C5 C4 C3 C2 C1 C0 C/  C.  C-  C,  C+  C* C) C( C' C& C% C$ C#  C" C! C C  C  C  C  C  C C C C C C , LD /h|pdXL@4(~~~~~~~~~~~~t~h~\~P~D~8~-~!~~ }}}}}}}}}}}}y}m}a}U}I}=}1}%}} }|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|*|||{{{{{{{{{{{{w{k{_{S{G{;{/{#{{ {zzzzzzzzzzz|zpzdzXzLz@z4z(zzzyyyyyyyyyyyyuyiy]yQyEy9y-y!yy xxxxxxxxxxxxzxnxbxVxJx>x2x&xxxwwwwwwwwwww~wrwfwZwNwCw7w+wwwvvvvvvvvvvvvwvlv`vTvHvq2q&qqqppppppppppp~prpfpZpNpCp7p+pppooooooooooooxolo`oToHoX2X&XXXWWWWWWWWWWWWsWgW[WOWCW7W+WWWVVVVVVVVVVVVxVlV`VTVIV=V1V%VV VUUUUUUUUUUU}UqUeUYUMUBU6U*UUUTTTTTTTTTTTTvTjT^TRTFT:T.T"TT SSSSSSSSSSSS{SoScSWSKS?S3S'SSSRRRRRRRRRRRRtRhR\RPRDR8R,R RRQQQQQQQQQQQQyQmQaQUQIQ=Q1Q%QQ QPPPPPPPPPPP~PrPfPZPNPCP7P+PPPOOOOOOOOOOOOwOkO_OSOGO;O/O#OO NNNNNNNNNNNN{NoNcNWNKN?N3N'NNNMMMMMMMMMMMMsMgM[MPMDM8M,M MMLLLLLLLLLLLLxLlL`LTLHLD2D&DDDCCCCCCCCCCC~CrCfCZCNCBC6C*CCCBBBBBBBBBBBBwBkB_BSBGB;B/B#BB AAAAAAAAAAAA{AoAcAWAKA@A4A(AAA@@@@@@@@@@@@u@i@]@Q@E@9@-@!@@ ????????????z?n?b?V?J?>?2?&???>>>>>>>>>>>~>r>f>Z>N>B>6>*>>>============w=k=_=S=G=;=/=#== <<<<<<<<<<<<|:2:&:::999999999999s9g9[9O9C979+999888888888888w8k8_8S8G8;8/8#88 877777777777|7p7d7X7L7@747(777666666666666u6i6]6Q6E696-6!66 555555555555y5m5a5U5I5=515%55544444444444~4r4f4[4O4C474+444333333333333w3k3_3S3G3;3/3#33 222222222222|2p2d2X2L2@242(222111111111111t1h1\1P1E191-1!11 000000000000y0m0a0U0I0=020&000///////////~/r/f/Z/N/B/6/*///............w.k._.S.G.;./.#.. ------------{-o-c-W-K-?-3-'---,,,,,,,,,,,,t,h,\,P,D,8,,, ,,++++++++++++x+l+`+U+I+=+1+%++ +***********}*q*f*Z*N*B*6*****))))))))))))v)j)^)R)F):).)#)) (((((((((((({(o(c(W(K(?(3('(((''''''''''''t'h'\'P'D'8',' ''&&&&&&&&&&&&y&m&a&U&I&=&1&%&& &%%%%%%%%%%%}%q%f%Z%N%B%6%*%%%$$$$$$$$$$$$v$j$^$S$G$;$/$#$$ ############{#o#c#W#K#?#3#'###""""""""""""z"o"d"Y"N"C"8"-"""" "!!!!!!!!!!!!v!j!^!R!F!:!.!"!! z n b V J > 2 &   sg[OC7+wk_SG;/# |pdXL@4(th]QE9-! ymaUI=1% ~rfZNB6*wk_SG;/# {ocWL@4(th\PD8,  ymaUI=1% ~rfZNB6*wk_SG;/# {ocWK?3'th T Us T Ur T Uq T Up T Uo T Un  T Um T -Ul T ,Uk T +Uj T *Ui T )Uh T (Ug T 'Uf T &Ue T %Ud T $Uc T #Ub T "Ua T !U` T U_ T U^ T U] T U\ T U[ T UZ T UY T UX T UW T UV T UU T UT T US T UR T UQ T UP T UO T UN T UM T UL T UK T UJ T UI T UH T UG T UF T UE T UD T UC T UB T UA  T U@ T U? T U> T U= T U< T U; T U: T U9 T U8 T U7 T U6 T U5 T U4 T U3 T U2 T U1 T U0 T U/ T U. T U- T U,  T U+ T U* T U) T U( T U' T U& T U% T U$ T U# T U" T U! T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U T U  T U TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU TU T U T U T T T T T T TT TT TT TT TT TT TT  TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT T T T T T T T T T T TT TT TT TT TT TT TT  TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT T T T T T T T T T T TT TT TT TT TT TT TT  TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT T T T T T T T T T T TT TT TT TT TT TT TT  TT T%T T$T T#T T"T T!T T T TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT TT T T T T T T T T T T TT TT TT~ TT} TT| TT{ TTz  TTy TTx TTw TTv TTu TTt TTs TTr TTq TTp TTo TTn TTm TTl TTk TTj TTi TTh T Tg T Tf T Te T Td T Tc TTb TTa TT` TT_ TT^ TT] TT\  TT[ T1TZ T0TY T/TX T.TW T-TV T,TU T+TT T*TS T)TR T(TQ T'TP T&TO T%TN T$TM T#TL T"TK T!TJ T TI TTH TTG TTF TTE TTD TTC TTB TTA TT@ TT? TT> TT= TT< TT; TT: TT9 TT8 TT7 T T6 T T5 T T4 T T3 T T2 TT1 TT0 TT/ TT. TT- TT, TT+  TT*  TT)  TT(  TT'  TT&  TT%  TT$  TT#  TT"  T T!  T T  T T  T T  T T  TT  TT  TT  TT  TT  TT  TT  TT J0#T J0"T J0!T J0 T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0T J0S J0 S J0 S J0 S J0 S J0 S J0S J0S J0S J0S J0S J0S J0S  J0S J/S J/S J/S J/S J/S J/S J/S J/S J/S J/S J/ S J/ S J/ S J/ S J/ S J/S J/S J/S J/S J/S J/S J/S  J/S J.S J.S J.S J.S J.S J.S J.S J.S J.S J.S J.S J. S J. S J. S J. S J. S J.S J.S J.S J.S J.S J.S J.S  J.S J-S J-S J-S J-S J-S J-S J-S J-S J-S J-S J-S J-S J- S J- S J- S J- S J- S J-S J-S J-S J-S J-S J-S J-S  J-S J,S J,S J,S J,S J,S J,S J,S J,S J,S J,S J,S J,S J,S J,S J,S J,S J,S J,S J, S J, S J, S J, S J, S J,S J,S J,S J,S J,S J,S J,S  J,S J+S J+S J+S J+S J+S J+S J+S J+S J+S J+S J+S J+S J+S~ J+S} J+ S| J+ S{ J+ Sz J+ Sy J+ Sx J+Sw J+Sv J+Su J+St J+Ss J+Sr J+Sq  J+Sp J*So J*Sn J*Sm J*Sl J*Sk J*Sj J*Si J* Sh J* Sg J* Sf J* Se J* Sd J*Sc J*Sb J*Sa J*S` J*S_ J*S^ J*S]  J*S\ J)S[ J)SZ J)SY J)SX J)SW J)SV J)SU J)ST J)SS J)SR J)SQ J)SP J)SO J) SN J) SM J) SL J) SK J) SJ J)SI J)SH J)SG J)SF J)SE J)SD J)SC  J)SB J(1SA J(0S@ J(/S? J(.S> J(-S= J(,S< J(+S; J(*S: J()S9 J((S8 J('S7 J(&S6 J(%S5 J($S4 J(#S3 J("S2 J(!S1 J( S0 J(S/ J(S. J(S- J(S, J(S+ J(S* J(S) J(S( J(S' J(S& J(S% J(S$ J(S# J(S" J(S! J(S J(S J(S J( S J( S J( S J( S J( S J(S J(S J(S J(S J(S J(S J(S  J(S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J'S J' S J' R J' R J' R J' R J'R J'R J'R J'R J'R J'R J'R  J'R J&R J&R J&R J&R J&R J&R J&R J&R J&R J&R J& R J& R J& R J& R J& R J&R J&R J&R J&R J&R J&R J&R  J&R J%R J%R J%R J%R J%R J%R J%R J%R J%R J%R J%R J%R J%R J%R J%R J% R J% R J% R J% R J% R J%R J%R J%R J%R J%R J%R J%R  J%R J$&R J$%R J$$R J$#R J$"R J$!R J$ R J$R J$R J$R J$R J$R J$R J$R J$R J$R J$R J$R J$R J$R J$R J$R J$R J$R J$R J$ R J$ R J$ R J$ R J$ R J$R J$R J$R J$R J$R J$R J$R  J$R J#R J#R J# R J# R J# R J# R J# R J#R J#R J#R J#R J#R J#R J#R  J#R J"R J"R J"R J"R J"R J"R J"R J"R J"R J"R J"R J"R J"R J"R~ J"R} J"R| J"R{ J"Rz J" Ry J" Rx J" Rw J" Rv J" Ru J"Rt J"Rs J"Rr J"Rq J"Rp J"Ro J"Rn  J"Rm J!!Rl J! Rk J!Rj J!Ri J!Rh J!Rg J!Rf J!Re J!Rd J!Rc J!Rb J!Ra J!R` J!R_ J!R^ J!R] J!R\ J!R[ J!RZ J!RY J! RX J! RW J! RV J! RU J! RT J!RS J!RR J!RQ J!RP J!RO J!RN J!RM  J!RL J RK J RJ J RI J RH J RG J RF J RE J RD J RC J RB J RA J R@ J R? J R> J R= J R< J R; J R: J R9 J R8 J R7 J R6 J R5 J R4 J R3 J R2 J R1 J R0 J R/ J R. J R-  J R, JR+ JR* JR) JR( JR' J R& J R% J R$ J R# J R" JR! JR JR JR JR JR JR  JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR JR J R J R J R J R J R JR JR JR JR JR JR JR  JR JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ J Q J Q J Q J Q J Q JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ  JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ J Q J Q J Q J Q J Q JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ  JQ J$Q J#Q J"Q J!Q J Q JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ J Q J Q J Q J Q J Q JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ  JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ J Q J Q J Q J Q J Q JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ  JQ JQ JQ JQ JQ J Q J Q J Q J Q J Q JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ  JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ~ JQ} JQ| JQ{ JQz JQy J Qx J Qw J Qv J Qu J Qt JQs JQr JQq JQp JQo JQn JQm  JQl J1Qk J0Qj J/Qi J.Qh J-Qg J,Qf J+Qe J*Qd J)Qc J(Qb J'Qa J&Q` J%Q_ J$Q^ J#Q] J"Q\ J!Q[ J QZ JQY JQX JQW JQV JQU JQT JQS JQR JQQ JQP JQO JQN JQM JQL JQK JQJ JQI JQH J QG J QF J QE J QD J QC JQB JQA JQ@ JQ? JQ> JQ= JQ<  JQ; JQ: JQ9 JQ8 JQ7 JQ6 JQ5 JQ4 JQ3 JQ2 JQ1 JQ0 JQ/ JQ. JQ- JQ, JQ+ JQ* JQ) J Q( J Q' J Q& J Q% J Q$ JQ# JQ" JQ! JQ JQ JQ JQ  JQ J Q JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ JQ J Q J Q J Q J Q J Q JQ JQ JQ JQ JP JP JP  JP J1P J0P J/P J.P J-P J,P J+P J*P J)P J(P J'P J&P J%P J$P J#P J"P J!P J P JP JP JP JP JP JP JP JP JP JP JP JP JP JP JP JP JP JP J P J P J P J P J P JP JP JP JP JP JP JP  JP JP J P J P J P J P J P JP JP JP JP JP JP JP  JP J P JP JP JP JP JP JP JP JP JP JP JP JP JP JP JP JP JP JP J P J P J P J P J P JP JP JP JP JP JP JP  JP JP JP JP JP JP JP JP JP JP JP JP J P J P J P J P J P JP JP JP JP JP JP JP  JP J?P J>P J=P J JP= JP< JP; JP: JP9 JP8 JP7 JP6 JP5 JP4 J P3 J P2 J P1 J P0 J P/ JP. JP- JP, JP+ JP* JP) JP(  JP' J P& J P% J P$ J P# J P" J P! J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P  J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J P J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O  J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O  J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O  J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O J O  J O JO JO JO JO JO J O J O J O J O J O JO JO JO JO JO JO JO  JO JO JO JO JO JO JO JO JO JO JO JO JO JO JO J O J O J O J O J O JO JO JO JO JO JO JO  JO JO J O J O J O J O J O JO JO JO JO JO JO JO  JO JO~ JO} JO| JO{ J Oz J Oy J Ox J Ow J Ov JOu JOt JOs JOr JOq JOp JOo  JOn JOm JOl JOk JOj J Oi J Oh J Og J Of J Oe JOd JOc JOb JOa JO` JO_ JO^  JO] JO\ JO[ JOZ JOY JOX JOW JOV JOU JOT JOS JOR JOQ JOP JOO J ON J OM J OL J OK J OJ JOI JOH JOG JOF JOE JOD JOC  JOB J OA J O@ JO? JO> JO= JO< JO; JO: JO9  JO8  JO7  JO6  JO5  JO4  JO3  JO2  JO1  JO0  JO/  JO.  JO-  JO,  JO+  JO*  JO)  J O(  J O'  J O&  J O%  J O$  JO#  JO"  JO!  JO  JO  JO  JO  JO 6O 6O 6O 6O 6O 6O 6O 6O 6O 6 O 6 O 6 O 6 O 6 O 6O 6O 6O 6O 6O 6O 6O  6O 6O 6O 6O 6O 6O 6O 6N 6N 6N 6 N 6 N 6 N 6 N 6 N 6N 6N 6N 6N 6N 6N 6N  6N 6BN 6AN 6@N 6?N 6>N 6=N 6N] ,3=N\ ,3 ,3N= ,3N< ,3N; ,3N: ,3N9 ,3N8 ,3N7 ,3N6 ,3N5 ,3N4 ,3N3 ,3N2 ,3N1 ,3N0 ,3N/ ,3N. ,3N- ,3 N, ,3 N+ ,3 N* ,3 N) ,3 N( ,3N' ,3N& ,3N% ,3N$ ,3N# ,3N" ,3N!  ,3N ,2.N ,2-N ,2,N ,2+N ,2*N ,2)N ,2(N ,2'N ,2&N ,2%N ,2$N ,2#N ,2"N ,2!N ,2 N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2N ,2M ,2 M ,2 M ,2 M ,2 M ,2 M ,2M ,2M ,2M ,2M ,2M ,2M ,2M  ,2M ,1'M ,1&M ,1%M ,1$M ,1#M ,1"M ,1!M ,1 M ,1M ,1M ,1M ,1M ,1M ,1M ,1M ,1M ,1M ,1M ,1M ,1M ,1M ,1M ,1M ,1M ,1M ,1M ,1 M ,1 M ,1 M ,1 M ,1 M ,1M ,1M ,1M ,1M ,1M ,1M ,1M  ,1M ,0/M ,0.M ,0-M ,0,M ,0+M ,0*M ,0)M ,0(M ,0'M ,0&M ,0%M ,0$M ,0#M ,0"M ,0!M ,0 M ,0M ,0M ,0M ,0M ,0M ,0M ,0M ,0M ,0M ,0M ,0M ,0M ,0M ,0M ,0M ,0M ,0M ,0M ,0 M ,0 M ,0 M ,0 M ,0 M ,0M ,0M ,0M ,0M ,0M ,0M ,0M  ,0M ,/M ,/M ,/M ,/M ,/M ,/M  ,/M ,.M ,.M ,.M ,.M ,.M ,.M ,.M ,.M ,.M ,.M ,.M ,.M ,.M ,.M ,.M ,. M ,. M ,. M ,. M ,. M ,.M ,.M ,.M~ ,.M} ,.M| ,.M{ ,.Mz  ,.My ,-Mx ,-Mw ,-Mv ,-Mu  ,-Mt ,,Ms ,,Mr ,,Mq ,,Mp ,,Mo ,,Mn ,,Mm ,,Ml ,,Mk ,,Mj ,,Mi ,,Mh ,,Mg ,,Mf ,,Me ,,Md ,,Mc ,, Mb ,, Ma ,, M` ,, M_ ,, M^ ,,M] ,,M\ ,,M[ ,,MZ ,,MY ,,MX ,,MW  ,,MV ,+ MU ,+ MT ,+ MS ,+ MR ,+ MQ ,+MP ,+MO ,+MN ,+MM ,+ML ,+MK ,+MJ  ,+MI ,*MH ,*MG ,*MF ,*ME ,*MD ,*MC ,*MB ,*MA ,*M@ ,* M? ,* M> ,* M= ,* M< ,* M; ,*M: ,*M9 ,*M8 ,*M7 ,*M6 ,*M5 ,*M4  ,*M3 ,)M2 ,)M1 ,)M0 ,)M/ ,)M. ,) M- ,) M, ,) M+ ,) M* ,) M) ,)M( ,)M' ,)M& ,)M% ,)M$ ,)M# ,)M"  ,)M! ,(M ,(M ,(M ,( M ,( M ,( M ,( M ,( M ,(M ,(M ,(M ,(M ,(M ,(M ,(M  ,(M ,'M ,'M ,'M ,'M ,'M ,' M ,' M ,' M ,' M ,' M ,'M ,'M ,'M ,'M ,'M ,'M ,'M  ,'L ,&L ,&L ,&L ,&L ,&L ,&L ,&L ,&L ,&L ,&L ,&L ,&L ,&L ,&L ,&L ,& L ,& L ,& L ,& L ,& L ,&L ,&L ,&L ,&L ,&L ,&L ,&L  ,&L ,%L ,%L ,%L ,%L ,%L ,%L ,%L ,%L ,% L ,% L ,% L ,% L ,% L ,%L ,%L ,%L ,%L ,%L ,%L ,%L  ,%L ,$ L ,$L ,$L ,$L ,$L ,$L ,$L ,$L ,$L ,$L ,$L ,$L ,$L ,$L ,$L ,$L ,$L ,$L ,$L ,$ L ,$ L ,$ L ,$ L ,$ L ,$L ,$L ,$L ,$L ,$L ,$L ,$L  ,$L ,#L ,#L ,#L ,#L ,#L ,#L ,# L ,# L ,# L ,# L ,# L ,#L ,#L ,#L ,#L ,#L ,#L ,#L  ,#L ,"L ,"L ,"L ,"L ,"L ,"L ,"L ,"L ,"L ," L ," L ," L ," L ," L ,"L ,"L ,"L ,"L ,"L ,"L ,"L  ,"L ,!L ,!L ,!L ,!L ,!L ,!L ,!L~ ,!L} ,!L| ,!L{ ,!Lz ,!Ly ,!Lx ,! Lw ,! Lv ,! Lu ,! Lt ,! Ls ,!Lr ,!Lq ,!Lp ,!Lo ,!Ln ,!Lm ,!Ll  ,!Lk , ,Lj , +Li , *Lh , )Lg , (Lf , 'Le , &Ld , %Lc , $Lb , #La , "L` , !L_ , L^ , L] , L\ , L[ , LZ , LY , LX , LW , LV , LU , LT , LS , LR , LQ , LP , LO , LN , LM , LL , LK , LJ , LI , LH , LG , LF T Ut >xmbWLA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~.~"~~ }}}}}}}}}}}}{}o}c}W}K}?}3}'}}}||||||||||||t|h|]|Q|E|9|-|!|| {{{{{{{{{{{{z{n{b{V{J{>{2{&{{{zzzzzzzzzzzztzhz\zPzDz8z,z zzyyyyyyyyyyyyyymyayUyIy=y1y%yy yxxxxxxxxxxx~xrxgx[xOxCx7x+xxxwwwwwwwwwwwwxwlw`wTwHw_3_(___^^^^^^^^^^^^u^i^]^Q^E^9^-^!^^ ]]]]]]]]]]]]|]q]f][]P]E]:]/]$]]]\\\\\\\\\\\\v\j\^\R\F\:\.\"\\ [[[[[[[[[[[[[x[m[b[W[L[A[6[+[ [[ ZZZZZZZZZZZZ}ZqZeZYZNZBZ6Z*ZZZYYYYYYYYYYYYwYkY_YSYGY;Y0Y$YY YXXXXXXXXXXX}XqXeXYXMXAX5X)XXXWWWWWWWWWWWWvWjW^WSWGW;W/W#WW VVVVVVVVVVVV{VoVcVWVKV@V4V(VVVUUUUUUUUUUUUuUiU]UQUEU9U-U!UU TTTTTTTTTTTTzTnTbTVTJT>T2T&TTTSSSSSSSSSSSStShS\SPSDS8S,S SS RRRRRRRRRRRRyRmRaRURIR=R1R%RRRQQQQQQQQQQQQQuQiQ]QQQEQ9Q-Q!QQ PPPPPPPPPPPPzPnPbPVPJP>P2P&PPPOOOOOOOOOOOOwOlOaOVOKO@O5O*OOO NNNNNNNNNNNNNzNnNbNVNJN>N2N&NNNMMMMMMMMMMM~MrMgM[MOMCM7M+MMMLLLLLLLLLLLLxLlL`LTLHLA2A&AAA@@@@@@@@@@@@s@g@[@O@C@7@+@@@????????????x?l?`?T?H?>>>>>>>>>>|>p>d>X>L>@>4>(>>>============t=h=\=P=D=8=-=!== <<<<<<<<<<<929&999888888888888s8g8[8O8C878+888777777777777w7k7_7S7G7;7/7#77 666666666666|6p6d6X6L6@646(666555555555555u5i5]5Q5E595-5!55 444444444444y4m4b4V4J4>424&44433333333333~3r3f3Z3N3B363*333222222222222w2k2_2S2G2;2/2#22 111111111111{1o1c1X1L1@141(111000000000000t0h0\0P0D080,0 00////////////y/m/a/U/I/=/1/%// /...........}.q.e.Y.M.A.5.)...------------v-j-^-R-F-:-.-"-- ,,,,,,,,,,,,z,n,b,V,J,>,2,&,,,+++++++++++~+s+g+[+O+C+7+++++************w*k*_*S*G*;*/*#** ))))))))))))|)p)d)X)L)@)4)()))((((((((((((t(h(\(P(D(8(,( ((''''''''''''x'l'`'T'H'='1'%'' '&&&&&&&&&&&}&q&e&Y&M&A&5&)&&&%%%%%%%%%%%%u%i%]%Q%E%9%-%!%% $$$$$$$$$$$$z$n$b$V$J$>$2$&$$$###########~#r#f#Z#N#B#6#*###""""""""""""v"j"^"R"F":"."""" !!!!!!!!!!!!{!o!c!W!K!?!3!'!!!  s g [ O C 7 +   wk_SG;/# |pdXL@4(xmbWLA6+  {peZOD9.# {ocWK?3'sg[PD8, xl`TH<0$ }qeYMA5)ui]QE9-! znbVJ>2&~rfZNB6*wk_SG;/# {ocWK?3' 0^ /^ .^ -^ ,^ +^ *^ )^ (^ '^ &^ %^ $^ #^ "^ !^  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^  ^  ^  ^  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^ +^ *^ )^ (^ '^~ &^} %^| $^{ #^z "^y !^x  ^w ^v ^u ^t ^s ^r ^q ^p ^o ^n ^m ^l ^k ^j ^i ^h ^g ^f ^e  ^d  ^c  ^b  ^a  ^` ^_ ^^ ^] ^\ ^[ ^Z ^Y  ^X )^W (^V '^U &^T %^S $^R #^Q "^P !^O  ^N ^M ^L ^K ^J ^I ^H ^G ^F ^E ^D ^C ^B ^A ^@ ^? ^> ^= ^<  ^;  ^:  ^9  ^8  ^7 ^6 ^5 ^4 ^3 ^2 ^1 ^0  ^/ #^. "^- !^,  ^+ ^* ^) ^( ^' ^& ^% ^$ ^# ^" ^! ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^  ^  ^  ^  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ] ] ]  ]  ]  ]  ]  ] ] ] ] ] ] ] ]  ]  -]  ,]  +]  *]  )]  (]  ']  &]  %]  $]  #]  "]  !]   ]  ]  ]  ]  ]  ]  ]  ]  ]  ]  ]  ]  ]  ]  ]  ]  ]  ]  ]   ]   ]   ]   ]   ]  ]  ]  ]  ]  ]  ]  ]  ] ] ] ] ] ] ] ]  ]  ]  ]  ]  ] ] ] ] ] ] ] ]  ] B] A] @] ?] >] =] <] ;] :] 9] 8] 7] 6] 5] 4] 3] 2] 1] 0] /] .] -] ,] +] *] )] (] '] &] %] $] #] "] !]  ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ]~ ]} ]| ]{ ]z  ]y  ]x  ]w  ]v  ]u ]t ]s ]r ]q ]p ]o ]n  ]m K]l J]k I]j H]i G]h F]g E]f D]e C]d B]c A]b @]a ?]` >]_ =]^ <]] ;]\ :][ 9]Z 8]Y 7]X 6]W 5]V 4]U 3]T 2]S 1]R 0]Q /]P .]O -]N ,]M +]L *]K )]J (]I ']H &]G %]F $]E #]D "]C !]B  ]A ]@ ]? ]> ]= ]< ]; ]: ]9 ]8 ]7 ]6 ]5 ]4 ]3 ]2 ]1 ]0 ]/  ].  ]-  ],  ]+  ]* ]) ]( ]' ]& ]% ]$ ]#  ]" .]! -] ,] +] *] )] (] '] &] %] $] #] "] !]  ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ]  ]  \  \  \  \ \ \ \ \ \ \ \  \ 3\ 2\ 1\ 0\ /\ .\ -\ ,\ +\ *\ )\ (\ '\ &\ %\ $\ #\ "\ !\  \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \  \  \  \  \  \ \ \ \ \ \ \ \  \ '\ &\ %\ $\ #\ "\ !\  \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \  \  \  \  \  \ \ \ \ \ \ \ \  \ .\ -\ ,\ +\ *\ )\ (\ '\ &\ %\ $\ #\ "\ !\  \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \~ \} \| \{ \z \y  \x  \w  \v  \u  \t \s \r \q \p \o \n \m  \l .\k -\j ,\i +\h *\g )\f (\e '\d &\c %\b $\a #\` "\_ !\^  \] \\ \[ \Z \Y \X \W \V \U \T \S \R \Q \P \O \N \M \L \K  \J  \I  \H  \G  \F \E \D \C \B \A \@ \?  \> "\= !\<  \; \: \9 \8 \7 \6 \5 \4 \3 \2 \1 \0 \/ \. \- \, \+ \* \)  \(  \'  \&  \%  \$ \# \" \! \ \ \ \  \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \  \  \  \  \  \ \ \ \ \ \ \ [  [ #[ "[ ![  [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [  [  [  [  [  [ [ [ [ [ [ [ [  [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [  [  [  [  [  [ [ [ [ [ [ [ [  [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [  [  [  [  [  [ [ [ [ [ [ [ [  [ '[ &[ %[ $[ #[ "[ ![  [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [  [  [  [  [  [ [ [ [ [ [ [ [~  [} $[| #[{ "[z ![y  [x [w [v [u [t  [r [q [p [o [n [m [l [k [j [i [h [g [f  [e  [d  [c  [b  [a [` [_ [^ [] [\ [[ [Z  [Y  :[X  9[W  8[V  7[U  6[T  5[S  4[R  3[Q  2[P  1[O  0[N  /[M  .[L  -[K  ,[J  +[I  *[H  )[G  ([F  '[E  &[D  %[C  $[B  #[A  "[@  ![?  [>  [=  [<  [;  [:  [9  [8  [7  [6  [5  [4  [3  [2  [1  [0  [/  [.  [-  [,  [+  [*  [)  [(  ['  [&  [%  [$  [#  ["  [!  [   [  2[  1[  0[  /[  .[  -[  ,[  +[  *[  )[  ([  '[  &[  %[  $[  #[  "[  ![  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z   Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z   Z  *Z  )Z  (Z  'Z  &Z  %Z  $Z  #Z  "Z  !Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z   Z  &Z  %Z  $Z  #Z  "Z  !Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z   Z "Z~ !Z}  Z| Z{ Zz Zy Zx Zw Zv Zu Zt Zs Zr Zq Zp Zo Zn Zm Zl Zk Zj  Zi  Zh  Zg  Zf  Ze Zd Zc Zb Za Z` Z_ Z^  Z] Z\ Z[ ZZ ZY ZX ZW ZV ZU ZT ZS ZR ZQ ZP ZO ZN ZM  ZL  ZK  ZJ  ZI  ZH ZG ZF ZE ZD ZC ZB ZA  Z@ "Z? !Z>  Z= Z< Z; Z: Z9 Z8 Z7 Z6 Z5 Z4 Z3 Z2 Z1 Z0 Z/ Z. Z- Z, Z+  Z*  Z)  Z(  Z'  Z& Z% Z$ Z# Z" Z! Z Z  Z 0Z /Z .Z -Z ,Z +Z *Z )Z (Z 'Z &Z %Z $Z #Z "Z !Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Y Y Y Y Y  Y  Y  Y  Y  Y Y Y Y Y Y Y Y  Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y  Y  Y  Y  Y  Y Y Y Y Y Y Y Y  Y Y Y Y Y  Y  Y  Y  Y  Y Y Y Y Y Y Y Y  Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y  Y  Y  Y  Y  Y Y Y Y Y Y Y Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y   Y   Y   Y   Y   Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y Y Y Y Y Y  Y Y Y Y Y Y  Y  Y  Y  Y  Y Y Y Y Y Y Y~ Y}  Y| Y{ Yz Yy Yx  Yw  Yv  Yu  Yt  Ys Yr Yq Yp Yo Yn Ym Yl  Yk  Yj   Yi   Yh   Yg   Yf   Ye  Yd  Yc  Yb  Ya  Y`  Y_  Y^  Y] Y\ Y[ YZ YY YX YW YV YU  YT  YS  YR  YQ  YP YO YN YM YL YK YJ YI  YH  YG  YF  YE  YD  YC  YB  YA  Y@   Y?  Y>  Y=  Y<  Y;  Y:  Y9  Y8  Y7  Y6  Y5  Y4  Y3  Y2   Y1  Y0  Y/  Y.  Y-  Y,  Y+  Y*  Y)  Y(  Y'  Y&  Y%  Y$  Y#  Y"  Y!   Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y   Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y   Y Y Y Y X X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X X  X X  X  X  X  X  X X X X X X X X  X X X  X  X  X  X  X X X X X X X X  X  X  X  X X X X X X X X  X X  X  X  X  X  X X X X X X X X  X  X  X X X X X X X X  X  X  X  X  X  X X X X X X X X  X  X  X  X  X  X  X  X  X   X   X   X   X   X  X  X  X  X  X  X  X  X X X X X X X X X X X  X  X~  X}  X|  X{ Xz Xy Xx Xw Xv Xu Xt  Xs  Xr  Xq   Xp   Xo   Xn   Xm   Xl  Xk  Xj  Xi  Xh  Xg  Xf  Xe  Xd Xc Xb Xa X` X_ X^ X]  X\  X[  XZ  XY  XX XW XV XU XT XS XR XQ  XP XO XN  XM  XL  XK  XJ  XI XH XG XF XE XD XC XB  XA  X@  X?  X>  X=  X<   X;   X:   X9   X8   X7  X6  X5  X4  X3  X2  X1  X0  X/ X. X- X, X+ X* X)  X(  X'  X&  X%  X$ X# X" X! X X X X  X X X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X X  X  X  X  X  X   X   X   X   X   W  W  W  W  W  W  W  W  W W W W W W W  W  W  W  W  W W W W W W W W  W  W  W  W  W  W W W W W W W W  W  W  W   W   W   W   W   W  W  W  W  W  W  W  W  W W W W W W W W  W  W  W  W  W W W W W W W W  W W W W  W  W  W  W  W W W W W W W W  W W W  W  W  W  W  W W W W W W W W  W  W  W  W  W  W W W W W W W W  W  W  W  W  W W W W W W W~ W}  W|  W{  Wz  Wy  Wx  Ww Wv Wu Wt Ws Wr Wq Wp  Wo  Wn  Wm  Wl   Wk   Wj   Wi   Wh   Wg  Wf  We  Wd  Wc  Wb  Wa  W`  W_  W^  W]  W\ W[ WZ WY WX WW WV WU  WT  WS  WR WQ WP WO WN WM WL WK  WJ  WI  WH WG WF WE WD WC WB WA  W@  W?  W>  W=  W<   W;   W:   W9   W8   W7  W6  W5  W4  W3  W2  W1  W0  W/  |W.  |W-  |W,  |W+  |W*  |W)  |W(  |W'  | W&  | W%  | W$  | W#  | W"  |W!  |W  |W  |W  |W  |W  |W  |W r W r W r W r W r W r W r W r W r W r W r W r W r W r W  r W rW r W r W r W r W r W rW rW rW rW rW rV rV  rV rV rV rV rV r V r V r V r V r V rV rV rV rV rV rV rV  rV rV r V r V r V r V r V rV rV rV rV rV rV rV  rV rV rV rV rV rV rV rV rV rV rV rV rV rV rV r V r V r V r V r V rV rV rV rV rV rV rV  rV r V r V r V r V r V rV rV rV rV rV rV rV  rV rV rV r V r V r V r V r V rV rV rV rV rV rV rV  rV rV rV rV r V r V r V r V r V rV rV rV rV rV rV rV  rV  rV  rV  r V  r V  r V  r V  r V  rV  rV  rV  rV  rV  rV  rV  rV hV hV hV hV hV hV hV hV h V h V~ h V} h V| h V{ hVz hVy hVx hVw hVv hVu hVt  hVs h Vr hVq hVp hVo hVn hVm hVl hVk hVj hVi hVh hVg hVf hVe hVd hVc hVb hVa hV` h V_ h V^ h V] h V\ h V[ hVZ hVY hVX hVW hVV hVU hVT  hVS  hVR  hVQ  hVP  hVO  hVN  hVM  hVL  h VK  h VJ  h VI  h VH  h VG  hVF  hVE  hVD  hVC  hVB  hVA  hV@  hV? ^ V> ^V= ^V< ^V; ^V: ^V9 ^V8 ^V7  ^V6 ^ V5 ^ V4 ^ V3 ^ V2 ^ V1 ^ V0 ^ V/ ^ V. ^ V- ^ V, ^ V+ ^ V* ^ V) ^ V( ^ V'  ^ V& ^ V% ^ V$ ^ V# ^ V" ^ V! ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V  ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V  ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ V ^ U ^ U  ^ U ^ U ^ U ^ U ^ U ^ U ^ U ^ U ^ U ^ U ^ U ^ U ^ U ^ U ^ U ^ U ^ U  ^ U ^U ^ U ^ U ^ U ^ U ^ U ^U ^U ^U ^U ^U ^U ^U  ^U ^U ^U ^U ^ U ^ U ^ U ^ U ^ U ^U ^U ^U ^U ^U ^U ^U  ^U ^ U ^ U ^ U ^U ^U ^U ^U ^U ^U ^U  ^U ^U ^U ^ U ^ U ^ U ^ U ^ U ^U ^U ^U ^U ^U ^U ^U  ^U ^U ^U ^U ^U ^U ^U ^ U ^ U ^ U ^ U ^ U ^U ^U ^U ^U ^U ^U ^U  ^U ^U ^U ^U ^U  ^U ^U ^U ^U ^U ^U ^U ^U ^U ^U ^U ^ U ^ U ^ U ^ U ^ U ^U ^U ^U ^U ^U ^U ^U  ^U  ^ U  ^ U  ^ U  ^U  ^U  ^U  ^U~  ^U}  ^U|  ^U{  ^Uz T Uy T Ux T Uw T Uv 1^ 1k}qeYMA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|*|||{{{{{{{{{{{{w{k{_{S{G{;{/{#{{ zzzzzzzzzzzz{zozczWzKz?z3z'zzzyyyyyyyyyyyytyhy\yPyDy8y,y yyxxxxxxxxxxxxxxlx`xTxHxu2u&uuuttttttttttt~trtftZtNtBt6t*tttsssssssssssswsks_sSsGs;s/s#ss rrrrrrrrrrrr{rorcrWrKr?r3r'rrrqqqqqqqqqqqqtqhq\qPqDq8q,q qqppppppppppppxplp`pTpHpY2Y&YYYXXXXXXXXXXXXsXgX[XOXCX7X+XXXWWWWWWWWWWWWwWkW_WSWGW;W/W#WW VVVVVVVVVVVV{VoVcVWVKV?V3V'VVVUUUUUUUUUUUUtUhU\UPUDU8U,U UUTTTTTTTTTTTTxTlT`TTTHTQ2Q&QQQPPPPPPPPPPP~PrPfPZPNPBP6P*PPPOOOOOOOOOOOOvOjO^OROFO:O.O"OO NNNNNNNNNNNN{NoNcNWNKN?N3N'NNNMMMMMMMMMMMMsMgM[MOMCM7M+MMMLLLLLLLLLLLLxLlL`LTLHLI2I&IIIHHHHHHHHHHH~HrHfH[HOHCH7H+HHHGGGGGGGGGGGGwGkG_GSGGG;G/G#GG FFFFFFFFFFFF|FpFdFXFLF@F4F(FFFEEEEEEEEEEEEtEhE\EPEDE8E,E EEDDDDDDDDDDDDyDmDaDUDID=D1D%DD DCCCCCCCCCCC}CqCeCYCMCAC5C)CCCBBBBBBBBBBBBuBiB^BRBFB:B.B"BB AAAAAAAAAAAAzAnAbAVAJA>A2A&AAA@@@@@@@@@@@~@r@f@Z@N@B@6@+@@@????????????w?k?_?S?G?;?/?#?? >>>>>>>>>>>>{>o>d>X>L>@>4>(>>>============t=h=\=P=D=8=,= ==<<<<<<<<<<<626&6665555555555555t5i5^5S5H5=525'5554444444444444w4l4a4V4K4@454*444 3333333333333s3g3[3O3C373+333222222222222x2l2`2T2H2<202$22 211111111111|1p1d1X1L1@141(111000000000000u0i0]0Q0E090-0!00 ////////////y/m/a/U/I/=/1/%// /...........}.q.f.Z.N.B.6.*...------------v-j-^-R-F-:-.-"-- ,,,,,,,,,,,,z,n,b,V,J,>,3,',,,++++++++++++s+g+[+O+C+7+++++************w*k*_*S*G*;*/*#** )))))))))))){)o)c)W)K)?)3)')))((((((((((((t(h(\(P(D(8(,( ((''''''''''''x'l'`'T'H'<'0'$'' '&&&&&&&&&&&|&p&e&Y&M&A&5&)&&&%%%%%%%%%%%%u%i%]%Q%E%9%-%!%% $$$$$$$$$$$$y$m$a$U$I$=$1$%$$ $###########~#r#f#Z#N#B#6#*###""""""""""""v"j"^"R"F":"."""" !!!!!!!!!!!!{!o!c!W!K!?!3!'!!!  s g [ O C 7 +   xl`TH<0$ |pdXL@4(th\PD8,  ymaUI=1% }qeYMA5)vj^RF:." znbVJ>2&sg[OC7+xl`TH<0$ |pdXLA5)ui]QE9-! znbVJ>2&sg[OC7+wk g g g g g g g g g g g  g  g  g  g  g g g g g g g g  g g g g g g g g g g g g g g  g  g  g  g  g g g g g g g g  g !g  g g g g g g g g g g g g g g g g g g g  g  g  g  g  g g g g g g g g  g g g g g g g g g g g g g g g  g  g  g  g  g g~ g} g| g{ gz gy gx  gw gv gu gt gs gr gq gp go gn gm gl gk gj gi gh gg gf ge  gd  gc  gb  ga  g` g_ g^ g] g\ g[ gZ gY  gX  &gW  %gV  $gU  #gT  "gS  !gR  gQ  gP  gO  gN  gM  gL  gK  gJ  gI  gH  gG  gF  gE  gD  gC  gB  gA  g@  g?  g>  g=  g<  g;  g:  g9  g8  g7  g6  g5  g4  g3   g2  2g1  1g0  0g/  /g.  .g-  -g,  ,g+  +g*  *g)  )g(  (g'  'g&  &g%  %g$  $g#  #g"  "g!  !g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g   g  9f  8f  7f  6f  5f  4f  3f  2f  1f  0f  /f  .f  -f  ,f  +f  *f  )f  (f  'f  &f  %f  $f  #f  "f  !f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f   f  *f  )f  (f  'f  &f  %f  $f  #f  "f  !f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f   f  )f  (f  'f  &f  %f  $f  #f  "f  !f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f  f~  f}  f|  f{  fz  fy  fx  fw  fv  fu   ft ;fs :fr 9fq 8fp 7fo 6fn 5fm 4fl 3fk 2fj 1fi 0fh /fg .ff -fe ,fd +fc *fb )fa (f` 'f_ &f^ %f] $f\ #f[ "fZ !fY  fX fW fV fU fT fS fR fQ fP fO fN fM fL fK fJ fI fH fG fF  fE  fD  fC  fB  fA f@ f? f> f= f< f; f:  f9 5f8 4f7 3f6 2f5 1f4 0f3 /f2 .f1 -f0 ,f/ +f. *f- )f, (f+ 'f* &f) %f( $f' #f& "f% !f$  f# f" f! f f f f f f f f f f f f f f f f  f  f  f  f  f f f f f f f f  f Gf Ff Ef Df Ce Be Ae @e ?e >e =e   e=  e< e; e: e9 e8 e7 e6 e5  e4 e3 e2 e1 e0 e/ e. e- e, e+ e* e) e(  e'  e&  e%  e$  e# e" e! e e e e e  e  3e  2e  1e  0e  /e  .e  -e  ,e  +e  *e  )e  (e  'e  &e  %e  $e  #e  "e  !e   e  e  e  e  e  e  e  e  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d   d   d   d   d   d  d  d  d  d  d  d  d  d 5d 4d 3d 2d 1d 0d /d .d -d ,d +d *d )d (d 'd &d %d $d #d "d !d  d d d d d d d d d d d d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d d  d 8d 7d 6d 5d 4d 3d 2d 1d 0d /d .d -d ,d +d *d )d (d 'd &d %d $d #d "d !d  d d d d d d d d d d d d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d~ d} d|  d{ Gdz Fdy Edx Ddw Cdv Bdu Adt @ds ?dr >dq =dp   d=  d< d; d: d9 d8 d7 d6 d5  d4 &d3 %d2 $d1 #d0 "d/ !d.  d- d, d+ d* d) d( d' d& d% d$ d# d" d! d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d d  d /d .d -d ,d +d *d )d (d 'd &d %d $d #d "d !c  c c c c c c c c c c c c c c c c c c c  c  c  c  c  c c c c c c c c  c 0c /c .c -c ,c +c *c )c (c 'c &c %c $c #c "c !c  c c c c c c c c c c c c c c c c c c c  c  c  c  c  c c c c c c c c  c +c *c )c (c 'c &c %c $c #c "c !c  c c c c c c c c c c c c c c c c c c c  c  c  c  c  c c c c c c c c  c %c $c #c "c !c  c~ c} c| c{ cz cy cx cw cv cu ct cs cr cq cp co cn cm cl  ck  cj  ci  ch  cg cf ce cd cc cb ca c`  c_ c^ c] c\ c[ cZ cY cX cW cV cU cT cS cR cQ cP cO cN cM  cL  cK  cJ  cI  cH cG cF cE cD cC cB cA  c@  c? c> c= c< c; c: c9 c8 c7 c6 c5 c4 c3 c2 c1 c0 c/ c. c-  c,  c+  c*  c)  c( c' c& c% c$ c# c" c!  c #c "c !c  c c c c c c c c c c c c c c c c c c c  c  c  c  c  c c c c c c b b  b  #b  "b  !b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b   b  ;b  :b  9b  8b  7b  6b  5b  4b  3b  2b  1b  0b  /b  .b  -b  ,b  +b  *b  )b  (b  'b  &b  %b  $b  #b  "b  !b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b   b  6b  5b  4b  3b  2b  1b  0b  /b  .b  -b  ,b  +b  *b  )b  (b  'b  &b  %b  $b  #b  "b  !b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b~  b}  b|  b{  bz  by  bx  bw  bv  bu  bt  bs  br  bq  bp  bo  bn  bm  bl  bk  bj   bi  *bh  )bg  (bf  'be  &bd  %bc  $bb  #ba  "b`  !b_  b^  b]  b\  b[  bZ  bY  bX  bW  bV  bU  bT  bS  bR  bQ  bP  bO  bN  bM  bL  bK  bJ  bI  bH  bG  bF  bE  bD  bC  bB  bA  b@   b?  >b>  =b=  +a= *a< )a; (a: 'a9 &a8 %a7 $a6 #a5 "a4 !a3  a2 a1 a0 a/ a. a- a, a+ a* a) a( a' a& a% a$ a# a" a! a  a  a  a  a  a a a a a a a a  a &a %a $a #a "a !a  a a a a a a a a a a a a a ` ` ` ` ` `  `  `  `  `  ` ` ` ` ` ` ` `  ` 4` 3` 2` 1` 0` /` .` -` ,` +` *` )` (` '` &` %` $` #` "` !`  ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` `  `  `  `  `  ` ` ` ` ` ` ` `  `  P`  O`  N`  M`  L`  K`  J`  I`  H`  G`  F`  E`  D`  C`  B`  A`  @`  ?`  >`  =`  <`  ;`  :`  9`  8`  7`  6`  5`  4`  3`  2`  1`  0`  /`  .`  -`  ,`  +`  *`  )`  (`  '`  &`  %`  $`  #`  "`  !`   `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `~  `}  `|  `{  `z  `y  `x  `w  `v   `u   `t   `s   `r   `q  `p  `o  `n  `m  `l  `k  `j  `i `h `g `f `e `d `c `b  `a  ``  `_  `^  `] `\ `[ `Z `Y `X `W `V  `U /`T .`S -`R ,`Q +`P *`O )`N (`M '`L &`K %`J $`I #`H "`G !`F  `E `D `C `B `A `@ `? `> `= `< `; `: `9 `8 `7 `6 `5 `4 `3  `2  `1  `0  `/  `. `- `, `+ `* `) `( `'  `& H`% G`$ F`# E`" D`! C` B` A` @` ?` >` =` <` ;` :` 9` 8` 7` 6` 5` 4` 3` 2` 1` 0` /` .` -` ,` +` *` )` (` '` &` %` $` #` "_ !_  _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _  _  _  _  _  _ _ _ _ _ _ _ _  _  %_  $_  #_  "_  !_  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _   _  ,_  +_  *_  )_  (_  '_  &_  %_  $_  #_  "_  !_  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _   _  !_  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _~  _}  _|  _{  _z  _y  _x  _w  _v  _u  _t  _s  _r  _q  _p  _o  _n  _m   _l  4_k  3_j  2_i  1_h  0_g  /_f  ._e  -_d  ,_c  +_b  *_a  )_`  (__  '_^  &_]  %_\  $_[  #_Z  "_Y  !_X  _W  _V  _U  _T  _S  _R  _Q  _P  _O  _N  _M  _L  _K  _J  _I  _H  _G  _F  _E  _D  _C  _B  _A  _@  _?  _>  _=  _<  _;  _:  _9   _8  2_7  1_6  0_5  /_4  ._3  -_2  ,_1  +_0  *_/  )_.  (_-  '_,  &_+  %_*  $_)  #_(  "_'  !_&  _%  _$  _#  _"  _!  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _   _ &_ %_ $_ #_ "_ !_  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^  ^  ^  ^  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^ %^ $^ #^ "^ !^  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^  ^  ^  ^  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^ 8^ 7^ 6^ 5^ 4^ 3^ g  2v|pdXLA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}y}m}a}U}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|*|||{{{{{{{{{{{{w{k{_{S{G{;{/{#{{ zzzzzzzzzzzzzvzkz`zUzJz?z4z)zzzyyyyyyyyyyyyywyky_ySyGy;y/y#yy xxxxxxxxxxxx{xoxcxWxKx?x3x'xxxwwwwwwwwwwwwswgw\wPwDw8w,w wwvvvvvvvvvvvvxvlv`vTvHvs2s&sssrrrrrrrrrrr~rsrgr[rOrCr7r+rrrqqqqqqqqqqqqxqlq`qTqHqk2k&kkkjjjjjjjjjjjjsjgj[jOjCj7j+jjjiiiiiiiiiiiiwiki_iSiGi;i/i#ii hhhhhhhhhhhh|hphdhXhLh@h4h(hhhggggggggggggtgig]gQgEg9g-g!gg ffffffffffffyfmfafUfIf>f2f&fffeeeeeeeeeee~erefeZeNeBe6e*eeeddddddddddddvdjd^dRdFd:d.d"dd cccccccccccc{cocccWcKc?c3c'cccbbbbbbbbbbbbtbhb\bPbDb8b,b bbaaaaaaaaaaaaxala`aTaHa^2^&^^^]]]]]]]]]]]~]r]f]Z]N]B]6]*]]]\\\\\\\\\\\\w\k\_\S\G\;\/\#\\ [[[[[[[[[[[[|[p[d[X[L[@[4[([[[ZZZZZZZZZZZZtZhZ\ZPZDZ8Z,Z ZZYYYYYYYYYYYYyYmYaYUYIY=Y1Y%YY YXXXXXXXXXXX}XqXeXYXMXAX5X)XXXWWWWWWWWWWWWvWjW^WRWFW:W.W"WW VVVVVVVVVVVVzVnVbVVVJV?V3V'VVVUUUUUUUUUUUUsUgU[UOUCU7U+UUUTTTTTTTTTTTTxTlT`TTTHTQ2Q&QQQPPPPPPPPPPPPsPgP[POPCP7P+PPPOOOOOOOOOOOOwOkO_OSOGO;O0O$OO ONNNNNNNNNNN|NpNdNXNLN@N4N(NNNMMMMMMMMMMMMtMhM\MPMDM8M,M!MM LLLLLLLLLLLLyLmLaLULIL=L1L%LL LKKKKKKKKKKKKxKmKbKWKLKAK6K+K KK JJJJJJJJJJJJJ{JpJeJZJOJCJ7J+JJJIIIIIIIIIIIIwIkI_ISIGI;I/I#II HHHHHHHHHHHH|HpHdHXHLH@H4H(HHHGGGGGGGGGGGGuGiG]GQGEG9G-G!GG FFFFFFFFFFFFyFmFaFVFJF>F2F&FFFEEEEEEEEEEE~ErEfE[EOECE7E+EEEDDDDDDDDDDDDwDkD_DSDHDA2A&AAA@@@@@@@@@@@~@r@f@Z@N@B@6@*@@@????????????w?k?_?S?G?;?/?#?? >>>>>>>>>>>>|>p>d>X>L>@>4>(>>>============t=h=\=P=D=8=,= == <<<<<<<<<<<626&666555555555555s5g5[5O5C575+555444444444444w4l4`4T4H4<404$44 433333333333|3q3e3Y3M3A353)333222222222222v2j2^2R2F2:2.2"22 111111111111{1o1c1W1K1?131'111000000000000s0g0[0O0C070+000////////////y/m/a/U/I/=/1/%// /...........}.q.e.Y.M.A.6.*...------------v-j-^-R-F-:-.-"-- ,,,,,,,,,,,,{,o,c,W,K,?,3,',,,++++++++++++s+g+[+O+C+7+++++************x*l*`*T*H*<*0*$** *)))))))))))})q)e)Y)M)A)5)))))((((((((((((v(j(^(R(F(:(.("(( ''''''''''''z'n'b'V'J'>'2'''''&&&&&&&&&&&&s&g&[&O&C&7&+&&&%%%%%%%%%%%%w%k%_%S%G%;%/%#%% $$$$$$$$$$$${$p$d$X$L$@$4$($$$############t#h#\#R#G#<#1#&###"""""""""""""v"k"`"U"J">"2"&"""!!!!!!!!!!!!s!g![!O!C!7!+!!! x l ` T H < 0 $  }qeYMA5)vj^RF:." {ocWK@4(th\PD8,! ynbVJ>2&sg[OC7+wk_SG;/# |pdXL@4(wlaVK@5* zocWK?3'th\PD8, xl`TH<0$ }qeYMA5)v &q &q &q &q  &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q &q & q & q & p & p & p &p &p &p &p &p &p &p  &p &p &p &p &p &p &p &p &p &p &p &p &p &p &p &p &p & p & p & p & p & p &p &p &p &p &p &p &p  &p &p &p &p &p &p &p &p &p & p & p & p & p & p &p &p &p &p &p &p &p  &p  &p  &p  &p  &p  &p  &p  &p  &p  &p  &p  &p  & p  & p  & p  & p  & p  &p  &p  &p  &p  &p  &p  &p  &p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p   p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p   p  !p  p  p  p  p  p  p  p  p  p  p~  p}  p|  p{  pz  py  px  pw  pv  pu  pt  ps  pr  pq  pp  po  pn  pm  pl  pk  pj  pi   ph  pg  pf  pe  pd  pc  pb  pa  p`  p_  p^  p]  p\  p[  pZ  pY  pX  pW   pV  pU  pT  pS  pR  pQ  pP  pO  pN  pM  pL  pK  pJ  pI  pH   pG pF pE pD pC pB pA p@ p? p> p= p<  p;  p:  p9  p8  p7 p6 p5 p4 p3 p2 p1 p0  p/ p. p- p,  p+  p*  p)  p(  p' p& p% p$ p# p" p! p  p p p p p p  p  p  p  p  p p p p p p p p  p p p p p p p p p  p  p  p  p  p o o o o o o o  o o o o o o  o  o  o  o  o o o o o o o o  o o o o o o  o  o  o  o  o o o o o o o o  o o o o o  o  o  o  o  o o o o o o o o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o   o   o   o   o   o  o  o  o  o  o  o  o  o o o o o o o o o o o o  o  o  o  o  o o o o o o o o  o :o 9o 8o 7o 6o 5o 4o 3o 2o 1o 0o /o .o -o ,o +o *o )o (o 'o &o~ %o} $o| #o{ "oz !oy  ox ow ov ou ot os or oq op oo on om ol ok oj oi oh og of  oe  od  oc  ob  oa o` o_ o^ o] o\ o[ oZ  oY (oX 'oW &oV %oU $oT #oS "oR !oQ  oP oO oN oM oL oK oJ oI oH oG oF oE oD oC oB oA o@ o? o>  o=  o<  o;  o:  o9 o8 o7 o6 o5 o4 o3 o2  o1  o0  o/  o.  o-  o,  o+  o*  o)  o(  o'  o&  o%   o$  o#  o"  o!  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o  o   o  "o  !o  o  o  o  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n   n  !n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n   n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n   n  n  n  n  n  n n n n n n n n  n (n 'n &n %n $n #n "n !n  n n n n n n n n n n n n n n n n n n n  n~  n}  n|  n{  nz ny nx nw nv nu nt ns  nr nq np no nn nm nl nk  nj  ni  nh  ng  nf ne nd nc nb na n` n_  n^  n]  n\  n[  nZ nY nX nW nV nU nT nS  nR nQ nP nO nN nM nL nK nJ  nI  nH  nG  nF  nE nD nC nB nA n@ n? n>  n= n< n; n: n9 n8 n7 n6 n5 n4 n3  n2  n1  n0  n/  n. n- n, n+ n* n) n( n'  n& n% n$ n#  n"  n!  n  n  n n n n n n n n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n   n   n   n   n   m  m  m  m  m  m  m  m  m m m m m m m m m m m m m m m  m  m  m  m  m m m m m m m m  m !m  m m m m m m m m m m m m m m m m m m m  m  m  m  m  m m m m m m m m  m m m m m m m m m m m  m  m  m  m  m m m m m m m m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m   m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m  m   m  $m  #m  "m~  !m}  m|  m{  mz  my  mx  mw  mv  mu  mt  ms  mr  mq  mp  mo  mn  mm  ml  mk  mj  mi  mh  mg  mf  me  md  mc  mb  ma  m`  m_  m^   m]  m\  m[  mZ  mY  mX  mW  mV  mU  mT  mS  mR  mQ  mP  mO  mN  mM  mL  mK  mJ  mI   mH  !mG  mF  mE  mD  mC  mB  mA  m@  m?  m>  m=  m<  m;  m:  m9  m8  m7  m6  m5  m4  m3  m2  m1  m0  m/  m.  m-  m,  m+  m*  m)  m(   m' 'm& &m% %m$ $m# #m" "m! !m  m m m m m m m m m m m m m m m m m m m  m  m  m  m  m m m m m m m m  m l l l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l l  l l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l l  l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l l  l l l l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l l  l l l l l l l l l l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l l  l l l l l l~ l} l| l{ lz ly lx lw lv lu lt ls  lr  lq  lp  lo  ln lm ll lk lj li lh lg  lf   le  ld  lc  lb  la  l`  l_  l^  l]  l\  l[  lZ  lY  lX  lW  lV  lU  lT  lS   lR   lQ   lP   lO   lN  lM  lL  lK  lJ  lI  lH  lG  lF lE lD lC lB lA l@ l? l> l= l< l; l: l9 l8 l7 l6 l5 l4  l3  l2  l1  l0  l/ l. l- l, l+ l* l) l(  l' ,l& +l% *l$ )l# (l" 'l! &l %l $l #l "l !l  l l l l l l l l l l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l k k k k  k  k k k k k k k k k k k k k k k k k k k  k  k  k  k  k k k k k k k k  k k k k k k k k k k k k k k k  k  k  k  k  k k k k k k k k  k k k k k k k k k k k k k k k  k  k  k  k  k k k k k k k k  k #k "k !k  k k k k k k k k k k k k k k k k k k k  k  k  k  k  k k k k k k k k  k k k k k~ k} k| k{ kz ky kx kw kv ku kt ks kr kq  kp  ko  kn  km  kl kk kj ki kh kg kf ke  kd (kc 'kb &ka %k` $k_ #k^ "k] !k\  k[ kZ kY kX kW kV kU kT kS kR kQ kP kO kN kM kL kK kJ kI  kH  kG  kF  kE  kD kC kB kA k@ k? k> k=  k< &k; %k: $k9 #k8 "k7 !k6  k5 k4 k3 k2 k1 k0 k/ k. k- k, k+ k* k) k( k' k& k% k$ k#  k"  k!  k  k  k k k k k k k k  k )k (k 'k &k %k $k #k "k !k  k k k k k k k k k k k k k j j j j j j  j  j  j  j  j j j j j j j j  j j j j j j j j j j j j j j j j  j  j  j  j  j j j j j j j j  j "j !j  j j j j j j j j j j j j j j j j j j j  j  j  j  j  j j j j j j j j  j (j 'j &j %j $j #j "j !j  j j j j j j j j j j j j j j j j j j j  j  j  j  j  j j j j j j j j  j )j (j 'j &j %j $j #j "j !j~  j} j| j{ jz jy jx jw jv ju jt js jr jq jp jo jn jm jl jk  jj  ji  jh  jg  jf je jd jc jb ja j` j_  j^ j] j\ j[ jZ jY jX jW jV jU jT jS jR jQ jP jO  jN  jM  jL  jK  jJ jI jH jG jF jE jD jC  jB  4jA  3j@  2j?  1j>  0j=  /j<  .j;  -j:  ,j9  +j8  *j7  )j6  (j5  'j4  &j3  %j2  $j1  #j0  "j/  !j.  j-  j,  j+  j*  j)  j(  j'  j&  j%  j$  j#  j"  j!  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j   j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i   i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i   i  0i  /i  .i  -i  ,i  +i  *i  )i  (i  'i  &i  %i  $i  #i  "i  !i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i   i  +i  *i  )i  (i  'i  &i  %i  $i  #i  "i  !i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i  i~  i}   i| (i{ 'iz &iy %ix $iw #iv "iu !it  is ir iq ip io in im il ik ij ii ih ig if ie id ic ib ia  i`  i_  i^  i]  i\ i[ iZ iY iX iW iV iU  iT  &i= %i< $i; #i: "i9 !i8  i7 i6 i5 i4 i3 i2 i1 i0 i/ i. i- i, i+ i* i) i( i' i& i%  i$  i#  i"  i!  i i i i i i i i  i i i  i  i  i  i  i i i i i i i i  i *i )i (i 'i &i %i $i #i "i !h  h h h h h h h h h h h h h h h h h h h  h  h  h  h  h h h h h h h h  h %h $h #h "h !h  h h h h h h h h h h h h h h h h h h h  h  h  h  h  h h h h h h h h  h h h h h h h h h h h h h h  h  h  h  h  h h h h h h h h  h /h .h -h ,h +h *h )h (h 'h &h %h $h #h "h !h  h h h h h h h h h h h h h h h h h h h~  h}  h|  h{  hz  hy hx hw hv hu ht hs hr  hq  hp  ho  hn  hm  hl  hk  hj  hi  hh  hg  hf  he  hd   hc   hb   ha   h`   h_  h^  h]  h\  h[  hZ  hY  hX  hW hV hU hT hS hR hQ hP hO hN hM hL hK  hJ  hI  hH  hG  hF hE hD hC hB hA h@ h?  h> h= h< h; h: h9 h8 h7 h6 h5 h4 h3 h2 h1 h0 h/ h. h- h,  h+  h*  h)  h(  h' h& h% h$ h# h" h! h  h *h )h (h 'h &h %h $h #h "h !h  h h h h h h h h h h h h h h h h h h h  h  h  g  g  g g g g g g g g  g (g 'g &g %g $g #g "g !g  g g g g g g ' |pdXL@4(~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~/~$~~~}}}}}}}}}}}}}t}i}^}S}H}=}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|+|||{{{{{{{{{{{{w{k{_{S{G{;{0{${{ {zzzzzzzzzzz|zpzdzXzLz@z4z(zzzyyyyyyyyyyyyuyiy]yQyEy9y-y!yy xxxxxxxxxxxxyxmxaxUxIx=x1x&xxxwwwwwwwwwww~wrwfwZwNwBw6w*wwwvvvvvvvvvvvvvyvnvcvXvMvBv7v,v!vv vuuuuuuuuuuuuvuju^uRuFu:u.u"uu ttttttttttttztntbtWtKt?t3t'tttssssssssssssssgs\sPsDs8s,s ssrrrrrrrrrrrrxrlr`rTrJr?r4r)rrrqqqqqqqqqqqqqyqnqcqXqMqBq7q,q!qq pppppppppppp{popcpWpKp?p3p'pppooooooooooootoho\oPoDo8o,o oonnnnnnnnnnnnynmnanUnIn=n1n%nn nmmmmmmmmmmmm}mqmemYmMmAm5m)mmmllllllllllllvljl^lRlFl:l.l"ll kkkkkkkkkkkk{kokckWkKk?k3k(kkkjjjjjjjjjjjjtjhj\jPjDj8j,j jjiiiiiiiiiiiiiwiliaiViJi>i2i&iiihhhhhhhhhhhhshgh[hOhCh7h+hhhgggggggggggg~gsghg]gRgGg`2`&```____________s_g_[_O_C_7_+___^^^^^^^^^^^^~^s^h^]^R^G^<^1^&^^^]]]]]]]]]]]]u]i]]]R]F]:].]"]] \\\\\\\\\\\\\t\i\^\S\H\=\2\'\\\[[[[[[[[[[[[[x[m[b[W[L[A[6[+[ [[ ZZZZZZZZZZZZ|ZpZdZXZLZ@Z4Z(ZZZYYYYYYYYYYYYuYiY]YQYEY:Y.Y"YY XXXXXXXXXXXX{XoXcXWXKX?X3X'XXXWWWWWWWWWWWWtWhW\WPWDW8W,W WWVVVVVVVVVVVVyVmVaVUVIV=V1V%VV VUUUUUUUUUUU~UrUfUZUNUBU6U*UUUTTTTTTTTTTTTwTkT_TSTGT;T/T#TT SSSSSSSSSSSS|SpSdSXSLS@S4S(SSSRRRRRRRRRRRRtRhR\RPRDR8R,R RRQQQQQQQQQQQQyQmQaQUQIQ=Q1Q%QQ QPPPPPPPPPPP}PqPePYPMPAP5P)PPPOOOOOOOOOOOOvOjO^OROFO:O.O"OO NNNNNNNNNNNN{NoNcNWNKN?N3N'NNNMMMMMMMMMMMMuMjM_MTMIM>M3M(MMMLLLLLLLLLLLLLxLmLbLWLLL@L4L(LLLKKKKKKKKKKKKtKhK\KPKDK8K,K KK JJJJJJJJJJJJyJmJaJUJIJ>J2J&JJJIIIIIIIIIII~IsIgI[IOICI7I+IIIHHHHHHHHHHHHzHoHdHYHNHCH8H-H"HH HGGGGGGGGGGGG}GrGfGZGNGBG6G*GGGFFFFFFFFFFFFvFjF^FRFGF;F/F#FF EEEEEEEEEEEE{EoEcEWEKE@E4E(EEEDDDDDDDDDDDDtDhD]DQDED9D-D!DD CCCCCCCCCCCCCuCjC_CTCIC>C3C(CCCBBBBBBBBBBBB|BpBdBXBLB@B4B(BBBAAAAAAAAAAAAuAiA]AQAEA9A-A!AA @@@@@@@@@@@@@y@m@a@U@I@=@1@%@@ @???????????}?q?e?Y?M?A?5?*???>>>>>>>>>>>>v>j>^>R>F>:>.>">> ============{=o=c=W=K=?=3='===<<<<<<<<<<<222&222111111111111s1g1[1O1C171+111000000000000x0l0`0T0H0<000$00 0///////////}/q/e/Y/M/A/5/*///............v.j.^.R.F.;./.#.. ------------|-p-d-X-L-@-4-(---,,,,,,,,,,,,u,i,],Q,E,9,-,!,, ++++++++++++z+n+b+V+J+>+2+&+++************s*g*[*O*C*7*+***))))))))))))x)l)`)T)H)=)1)%)) )(((((((((((}(q(e(Y(M(A(5()(((''''''''''''v'j'^'R'F':'.'"'' x x x x x x x x  x  x  x  x  x x x x x x x x  x x x x x x x x x x x x x x x  x  x  x  x  x x x x~ x} x| x{ xz  xy xx xw  xv  xu  xt  xs  xr xq xp xo xn xm xl xk  xj xi xh xg xf xe xd xc xb  xa  x`  x_  x^  x] x\ x[ xZ xY xX xW xV  xU xT xS xR xQ xP xO xN xM xL xK xJ  xI  xH  xG  xF  xE xD xC xB xA x@ x? x>  x= x< x; x: x9 x8  x7  x6  x5  x4  x3 x2 x1 x0 x/ x. x- x,  x+ x* x) x( x' x& x% x$ x#  x"  x!  x  x  x x x x x x x x  x x x x x x x x  x x x x x x x x  x  x  x  x  x x x w w w w w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w   w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w   w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w   w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w   w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w   w  w  w  w  w  w w w w w w w w  w w w w w  w  w  w  w  w w w w w w w w  w w w w w  w  w  w~  w}  w| w{ wz wy wx ww wv wu  wt ws  wr  wq  wp  wo  wn wm wl wk wj wi wh wg  wf  we  wd  wc wb wa w` w_ w^ w] w\  w[ wZ wY wX wW wV wU wT wS wR  wQ  wP  wO  wN  wM wL wK wJ wI wH wG wF  wE wD wC wB wA w@ w? w> w= w< w; w: w9 w8 w7 w6 w5  w4  w3  w2  w1  w0 w/ w. w- w, w+ w* w)  w(  w'  w&  w%  w$  w#  w"  w!   w   w   w   w   w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w  w   w   w   w   w   w  w  w  w  v  v  v  v  v  v  v   v   v   v   v   v  v  v  v  v  v  v  v  v   v   v   v   v   v  v  v  v  v  v  v  v  v v v v v v v v v  v  v  v  v  v v v v v v v v  v v v v v v v v v  v  v  v  v  v v v v v v v v  v v v v v v v v v v v v  v  v  v  v  v v v v v v v v  v v v v v v v v v v v v v v v v v  v  v  v  v  v v v v v v v v  v   v   v~  v}  v|  v{  vz  vy  vx  vw  vv vu vt vs vr vq  vp  vo  vn  vm  vl vk vj vi vh vg vf ve  vd vc vb va v` v_ v^ v] v\ v[  vZ  vY  vX  vW  vV vU vT vS vR vQ vP vO  vN  vM  vL  vK  vJ  vI  vH  vG  vF   vE   vD   vC   vB   vA  v@  v?  v>  v=  v<  v;  v:  v9 v8  v7  v6  v5  v4  v3 v2 v1 v0 v/ v. v- v,  v+ v* v) v( v' v& v%  v$  v#  v"  v!  v v v v v v v v  v v v v v v v v v v  v  v  v  v  v v v v v v v v  v v v u u u u u u u u u u  u  u  u  u  u u u u u u u u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u   u   u   u   u   u  u  u  u  u  u  u  u  u u u u u u u u  u  u  u  u  u u u u u u u u  u u u u u  u  u  u  u  u u u u u u u u  u u u u u u  u  u  u  u  u u u u u u u u  u u u u u u u u u u u u u u  u  u  u  u  u u u u u u u u  u  u~  u}  u|  u{  uz  uy  ux  uw  uv  uu  ut  us  ur  uq   up   uo   un   um   ul  uk  uj  ui  uh  ug  uf  ue  ud  uc  ub  ua  u`  u_  u^  u]  u\  u[  uZ  uY  uX  uW  uV  uU  uT  uS  uR  uQ  uP  uO  uN  uM  uL   uK  uJ  uI  uH  uG  uF  uE  uD  uC  uB  uA  u@  u?  u>  u=  u<  u;  u:  u9  u8  u7  u6  u5  u4  u3  u2  u1  u0  u/   u.  (u-  'u,  &u+  %u*  $u)  #u(  "u'  !u&  u%  u$  u#  u"  u!  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u   u  'u  &u  %u  $u  #u  "u  !t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t   t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t   t  t  t  t  t  t t t t t t t t  t t t t t t t t t t t t t t t t  t  t  t  t  t t t t t t t t  t t t t t t t t  t  t  t  t  t t t t t t t t  t t  t  t  t  t  t t t~ t} t| t{ tz ty  tx tw tv tu  tt  ts  tr  tq  tp to tn tm tl tk tj ti  th tg tf te td tc tb  ta  t`  t_  t^  t] t\ t[ tZ tY tX tW tV  tU tT tS tR tQ tP  tO  tN  tM  tL  tK tJ tI tH tG tF tE tD  tC  tB   tA   t@   t?   t>   t=  t<  t;  t:  t9  t8  t7  t6  t5  t4  t3  t2  t1  t0  t/  t.  t-  t,  t+  t*  t)   t(   t'   t&   t%   t$  t#  t"  t!  t  t  t  t  t vt vt v t v t v t v t v t vt vt vt vt vt vt vt  vt vt vt v t v t v t v t v t vt vt vt vt vt vt vs  vs  vs  vs  vs  v s  v s  v s  v s  v s  vs  vs  vs  vs  vs  vs  vs  vs ls ls ls ls ls ls ls ls ls l s l s l s l s l s ls ls ls ls ls ls ls  ls ls ls ls ls l s l s l s l s l s ls ls ls ls ls ls ls  ls ls ls ls ls ls ls ls ls ls ls ls ls ls l s l s l s l s l s ls ls ls ls ls ls ls  ls  ls  ls  ls  ls  ls  l s  l s  l s  l s  l s  ls  ls  ls  ls  ls  ls  ls  ls bs bs bs bs bs bs bs bs b s b s b s b s b s bs bs bs bs bs bs bs  bs bs bs bs bs bs bs bs bs~ bs} bs| bs{ bsz b sy b sx b sw b sv b su bst bss bsr bsq bsp bso bsn  bsm bsl bsk bsj b si b sh b sg b sf b se bsd bsc bsb bsa bs` bs_ bs^  bs] bs\ bs[ bsZ b sY b sX b sW b sV b sU bsT bsS bsR bsQ bsP bsO bsN  bsM bsL bsK b sJ b sI b sH b sG b sF bsE bsD bsC bsB bsA bs@ bs?  bs>  bs=  bs<  bs;  bs:  bs9  bs8  bs7  b s6  b s5  b s4  b s3  b s2  bs1  bs0  bs/  bs.  bs-  bs,  bs+  bs* Xs) Xs( Xs' Xs& Xs% X s$ X s# X s" X s! X s Xs Xs Xs Xs Xs Xs Xs  Xs Xs Xs Xs Xs X s X s X s X s X s Xs Xs Xs Xs Xs Xs Xs  Xs  X s  X s  X s  X s  Xs  Xs  Xs  Xr  Xr  Xr  Xr  Xr Nr Nr Nr Nr Nr Nr Nr Nr Nr Nr Nr Nr Nr Nr Nr N r N r N r N r N r Nr Nr Nr Nr Nr Nr Nr  Nr Nr Nr Nr Nr Nr N r N r N r N r N r Nr Nr Nr Nr Nr Nr Nr  Nr N r N r N r N r N r Nr Nr Nr Nr Nr Nr Nr  Nr Nr Nr Nr Nr Nr Nr Nr N r N r N r N r N r Nr Nr Nr Nr Nr Nr Nr  Nr  N r  N r  Nr  Nr  Nr  Nr  Nr  Nr  Nr  Nr Dr Dr Dr Dr Dr D r D r D r D r D r Dr Dr Dr Dr Dr Dr Dr  Dr Dr Dr Dr Dr Dr Dr Dr Dr Dr Dr Dr Dr D r D r D r D r D r Dr~ Dr} Dr| Dr{ Drz Dry Drx  Drw Drv Dru Drt Drs Drr Drq Drp Dro Drn Drm D rl D rk D rj D ri D rh Drg Drf Dre Drd Drc Drb Dra  Dr`  Dr_  Dr^  Dr]  Dr\  Dr[  DrZ  DrY  DrX  DrW  DrV  DrU  DrT  DrS  DrR  DrQ  DrP  D rO  D rN  D rM  D rL  D rK  DrJ  DrI  DrH  DrG  DrF  DrE  DrD  DrC :rB :rA :r@ :r? :r> :r= :r< :r; :r: :r9 : r8 : r7 : r6 : r5 : r4 :r3 :r2 :r1 :r0 :r/ :r. :r-  :r, :r+ :r* :r) :r( :r' :r& :r% :r$ : r# : r" : r! : r : r :r :r :r :r :r :r :r  :r :r :r :r :r :r :r :r :r :r :r :r :r :r :r :r :r :r : r : r : r : r : r :r :q :q :q :q :q :q  :q  :q  :q  :q  :q  :q  :q  :q  :q  :q  :q  :q  :q  :q  :q  :q  :q  :q  : q  : q  : q  : q  : q  :q  :q  :q  :q  :q  :q  :q  :q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0 q 0 q 0 q 0 q 0 q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q  0q 0!q 0 q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0 q 0 q 0 q 0 q 0 q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q  0q 0 q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0 q 0 q 0 q 0 q 0 q 0q 0q 0q 0q 0q 0q 0q  0q 0q 0q 0q 0q~ 0q} 0q| 0q{ 0qz 0 qy 0 qx 0 qw 0 qv 0 qu 0qt 0qs 0qr 0qq 0qp 0qo 0qn  0qm 0ql 0qk 0qj 0qi 0qh 0qg 0qf 0qe 0qd 0 qc 0 qb 0 qa 0 q` 0 q_ 0q^ 0q] 0q\ 0q[ 0qZ 0qY 0qX  0qW  0qV  0qU  0qT  0qS  0qR  0qQ  0qP  0qO  0qN  0qM  0 qL  0 qK  0 qJ  0 qI  0 qH  0qG  0qF  0qE  0qD  0qC  0qB  0qA  0q@ &q? &q> &q= &q< &q; & q: & q9 & q8 & q7 & q6 &q5 &q4 &q3 &q2 &q1 &q0 &q/  &q. &q- &q, &q+ &q* &q) &q( &q' &q& &q% &q$ &q# &q" &q! & q & q & q & q & q &q &q