SQLite format 3@ ~+.j~+- }D~~+}i%!indexverses_indexversesCREATE UNIQUE INDEX verses_index on "verses" (book_number, chapter, verse) tablebooks_allbooks_allCREATE TABLE "books_all" ("book_number" TEXT, "short_name" NUMERIC, "long_name" TEXT, "book_color" TEXT, "is_present" NUMERIC)wItableversesversesCREATE TABLE "verses" ("book_number" NUMERIC, "chapter" NUMERIC, "verse" NUMERIC, "text" TEXT){UtablebooksbooksCREATE TABLE "books" ("book_color" TEXT, "book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT)=_tableinfoinfoCREATE TABLE info (name TEXT, value TEXT) Jt]JregionTanzania'right_to_leftfalse)strong_numbersfalse/russian_numberingfalselanguageKutu)chapter_stringChapter,#IdescriptionLagano da Sambi kwa Wanhu Wose }%iK-~~~~~~~b~F~/~}}}}}}q}V}?}%#ff7c80UguUgubulo#00ff00YudYuda#00ff003Yo3 Yohana#00ff002Yo2 Yohana#00ff001Yo1 Yohana#00ff002Pe2 Petulo#00ff001Pe1 Petulo#00ff00YakYakobo!#ffff00WaeWaebulania#ffff00FlmnFilimoni#ffff00vTitTito#ffff00l2Ti2 Timoseo#ffff00b1Ti1 Timoseo)#ffff00X2Wa2 Wasesalonike )#ffff00N1Wa1 Wasesalonike #ffff00DWakWakolosai #ffff00:WafWafilipi #ffff000WaeWaefeso #ffff00&WagWagalatia##ffff002Wa2 Wakolinto##ffff001Wa1 Wakolinto#ffff00WalWalumi#00ffffSanSang'hano#ff6600YohYohana#ff6600LukLuka#ff6600MalMaluko#ff6600MatMatayo#.*|vpjd^XRLF@:4.)b( '6&%L$o#"! !8He^pBHomp{*UxCj  * N y DV BxtY>%~~~~~l~S~6~~}}}}}h}K}*} ||||||o|U|;|{{{{{{t{[{A{'{ zzzzzizJz%zyyyyynyTy7yxxxxxB! 730RevRevelation#ff7c80A 720JudJude#00ff00@ 7103Jn3 John#00ff00? 7002Jn2 John#00ff00> 6901Jn1 John#00ff00= 6802Pet2 Peter#00ff00< 6701Pet1 Peter#00ff00; 660JamJames#00ff00: 650HebHebrews#ffff009 640PhlmPhilemon#ffff008 630TitTitus#ffff007 6202Tim2 Timothy#ffff006 6101Tim1 Timothy#ffff00#5+ 6002Ths2 Thessalonians#ffff00#4+ 5901Ths1 Thessalonians#ffff003! 580ColColossians#ffff002# 570PhilPhilippians#ffff001 560EphEphesians#ffff000 550GalGalatians#ffff00!/' 5402Cor2 Corinthians#ffff00!.' 5301Cor1 Corinthians#ffff00- 520RomRomans#ffff00, 510ActsActs#00ffff+ 500JohnJohn#ff6600* 490LukLuke#ff6600) 480MarMark#ff6600( 470MatMatthew#ff6600'460MalMalachi#ffff99&450ZechZechariah#ffff99%440HagHaggai#ffff99$430ZephZephaniah#ffff99#420HabHabakkuk#ffff99"410NahNahum#ffff99!400MicMicah#ffff99 390JonaJonah#ffff99380ObaObadiah#ffff99370AmAmos#ffff99360JoelJoel#ffff99350HosHosea#ffff99340DanDaniel#ff9fb4330EzekEzekiel#ff9fb4%310LamLamentations#ff9fb4300JerJeremiah#ff9fb4290IsaIsaiah#ff9fb4#+260SongSong of Solomon#66ff99 %250EcclEcclesiastes#66ff99240ProvProverbs#66ff99230PsPsalms#66ff99220JobJob#66ff99190EsthEsther#ffcc99160NehNehemiah#ffcc99150EzrEzra#ffcc99 %1402Chr2 Chronicles#ffcc99 %1301Chr1 Chronicles#ffcc99 1202Kin2 Kings#ffcc99 1101Kin1 Kings#ffcc99 1002Sam2 Samuel#ffcc99 901Sam1 Samuel#ffcc9980RuthRuth#ffcc9970JudgJudges#ffcc9960JoshJoshua#ffcc99#50DeuDeuteronomy#ccccff40NumNumbers#ccccff30LevLeviticus#ccccff20ExoExodus#ccccff10GenGenesis#ccccff.-   , +  (, @~Z}}g||{{zz&yxxNwwwv*uwtt==MLelo, mbuli zose zino ziwe kinhu cha kuifunzila, kutuzuma tweye seketusulukile gehile, kamba viwatendile wao. VQ% Lakini wanhu bwando hawamnogeze Mulungu, na mitufi yao ipwililika kuluwala. P Vivija wang'wa kinhu kikija cha kiloho. Wang'wa kulawa mdibwe dija da kiloho diwacholile najo, dibwe dijo dikala Yesu Kilisito mwenyego. *OO Wose waja gate didija da kiloho. KN Wose wabatizigwa mdiwingu na mna ibahali kamba wanahina wa Musa. &M G Ndugu zangu, nolonda mujuwe kilawilile kwa wahenga zetu wamkweleleze Musa. Wose wakala wokalizigwa hasi ya wingu, na wose wabita goya kuna Ibahali Ndung'hu. L Lekaavo, nolugangamiza lukuli lwangu muladi nilutawale ludahe kusang'hana muladi sekenyoneke sifaya nahakomeleza kuwapetela wayagwe.{Ko Lekaavo, nowamba kukimbila nidahe kuvika kuuhelelo, niye niigala na munhu yoitowa, yoleka kwagiza ng'honde zake. J  Kila mkimbilaji kowamba kuitanda goya muladi yapate taji dibanangika, lakini tweye totenda avo tupate taji dileka kubanangika. *IM Vino, hamujuwile bule kuna ulubuga lwa kukimbilila wanhu bwando wokimbila, lakini ija yonda yahume kobokela fungu? Avo kolondeka ukimbile muladi ubokele fungu. iHK Notenda gano gose kwa mbuli ya Mbuli Inogile muladi mhate fungu mna ivinhu vake vinogile. 2G] Kwa waja wanyolile, naniye ninyolila muladi niwapate wao. Avo niitenda kila kinhu kwa wanhu wose muladi nidahe kuwatenda wayagwe wakomboligwe kwa nzila yoyose idahika. vFe Vivo ili, vinisang'hane kwa waja weliduhu Malagizo ga Musa, ng'hala kamba viwokala wao, muladi niwapate waja weliduhu Malagizo ga Musa. Ino hainhenda sekenilongozigwe na Malagizo ga Mulungu, lakini nolongozigwa na Malagizo ga Kilisito. gEG Vinikalile nosang'hana na Wayahudi ng'hala kamba Muyahudi muladi niwapate Wayahudi, hamoja niye silongozigwa na Malagizo ga Musa, lakini ng'hala kamba viwakalile wao muladi niwapate waja wolongozigwa na Malagizo ga Musa. D Niye sili mtumwa wa munhu yoyose bule, lakini niitenda mwenyego mtumwa wa kila munhu, muladi mhate wanhu bwando wamtogole Kilisito. C7 Vino, nopata fungu gani? Fungu jangu ni kuwapetela Mbuli Inogile bila kupula sente, bila kupula kinondeka kupata kwa kuwapetela wanhu Mbuli Inogile. *BM Maza niisagule sang'hano ino kwa kulonda mwenyego, nahatamanile fungu, lakini noisang'hana siyo kwa kulonda niye kwavija Mulungu ayo yanisagule nimsang'hanile. A- Lakini nopeta Mbuli Inogile, siyo mbuli ya kuigoda kwa mulomo. Ino ayo sang'hano inigweleligwe. Nojona nahaleka kuwapetela wanhu Mbuli Inogile! V@% Lakini niye sisang'hanile hata dimoja dinilondeka kupata, na wala sikwandika muladi mhate zinondeke kupata. Kumwangu niye nokona vinoga kufa, kubanza munhu yoyose yanyone noigoda kwa mulomo wiiyeka! `?9 Vivo ili kwa Mndewa, kalagiza waja wopeta Mbuli Inogile wapate lujo lwao kulawa mumo. $>A Vino hamujuwile kuwa waja wosang'hana Mng'anda ya Mulungu, wopata lujo lwao kulawa mumo, na waja wolava nhosa muupango wopata fungu kulawa mwiinhosa ayo? = Kamba wayagwe wolondeka kupata vinhu avo kwa kutamanila kulawa kumwenu, vino tweye hatulondeka kupata ng'hani kubanza wao? Tweye hatukisang'hanila kitulondeka kupata. Lakini, tofunga umoyo kwa kila kinhu muladi seketuikimile Mbuli Inogile ya Kilisito. c<? Tweye tuhanda mbeyu ya Loho mgati mwenu. Vino mbuli ng'hulu twahapata vinhu vitulondeka? &;E Vino, hakalile kotugesa tweye viyalongile avo? Ona, gano gandikigwa mbuli ya tweye, kwavija mulimaji na msengaji wose wotamanila kuigolela kija kisengigwe. ":= Yandikigwa mna Gamalagizo ga Musa, “Sekeumfunge ng'ombe mulomo wahamsang'hanila kuhulula uhemba.” Vino lelo, tulonge Mulungu kosang'hanila ng'ombe? ^95 Silonga ulonzi uno kwa udahi wa kiunhu, kwavija Malagizo ga Musa golonga vivo. .8U Vino, mkalizi gani yoilipa mwenyego kwa sang'hano yake? Vino, mulimaji gani yoleka kuja matunda ga mgunda? Vino, msusilaji gani yoleka kung'wa maziwa ga fugo yake? b7= Hebu niye niiyeka na Balinaba wao tulondeka kusang'hana muladi tupate gaja gatulondeka? 6 Vino, silondeka kukweleleza viwotenda watumigwa wayagwe na Kefa na ndugu zake Mndewa, kwa kumsola mwehe Mkilisito mna imiyanza yetu? >5w Vino, silondeka kuja na kung'wa kwa sang'hano yangu? H4  Munhu yoyose yononga vihile, vino vivo vonda niigombele. *3M Hata kamba wanhu wayagwe hawatogola kuwa niye na mtumigwa, lakini kumwenu mweye na mtumigwa! Mweye awo kilaguso cha utumigwa wangu, kwavija muilumba na Mndewa. )2 M Vino, niye silekesigwe bule? Vino, niye sili mtumigwa bule? Vino, niye simonile bule Mndewa wetu Yesu? Vino mweye siyo ulawililo wa sang'hano yangu kwa Mndewa? 1 Avo kamba lujo lomuhonza mkilisito miyangu yatende nzambi, sija nyama ng'o, muladi sekenimuhonze mkilisito miyangu yatende nzambi.t0a Kwavija mowatendela nzambi wakilisito waenu na kuilumiza mizoyo yao inyolile, momtendela nzambi Kilisito. /{ Avo mkilisito miyago yeli na moyo unyolile, ija Kilisito yafile mbuli yake, kopotela mbuli ya kija kiukema ubala wako! @.y Kamba munhu moyo wake unyolila, yahakona gweye uli na kija kiukema ubala, koja mna ing'anda ya kulavila nhosa kwa vinyago, vino hageligwa moyo kuja lujo lulavigwe nhosa kwa vinyago? o-W Lakini muiteganye, kulekesigwa kwenu sekekuwatende waja weli na mizoyo inyolile watende nzambi. ,Lakini lujo haludaha bule kutugala behi na Mulungu. Avo twahaleka kuja hatuhungukiligwa kinhu, na twahaja hatukongezeligwa kinhu. k+OLakini siyo kila munhu kana ubala uno. Wanhu wayagwe wakala wazowele kuvitambikila vinyago, mbaka sambi wahakala kuna ukuja wogesa woja lujo lulavigwe nhosa kwa vinyago, kwavija mizoyo yao yonyolila, na yogeligwa dikwe. t*alakini kumwetu tweye tuna Mulungu imoja yaiyeka, Tata ija yaumbile vinhu vose na kubitila heyo tokuwa wagima. Na kuna Mndewa imoja yaiyeka, nayo ayo Yesu Kilisito, kubitila heyo vinhu vose viumbigwa, na tweye twawagima kubitila heyo. %)CHata yahawa kuna vinhu vikemigwa, “walungu”, mwiisi hebu kuulanga. Ona, hata kamba wanhu wolonga kuna vinhu vikemigwa, “walungu” na “wandewa,” (Avo mbuli ya kuja lujo lulavigwe nhosa kwa vinyago, tojuwa vinyago siyo kinhu chochose mwiisi, tojuwa Mulungu imoja yaiyeka. ?'yLakini munhu yomnogela Mulungu, kojuwigwa na Mulungu. G&Waja wogesa wojuwa kinhu, hawajuwa kamba viwolondeka kujuwa. % 'Sambi, kwa mbuli ya lujo lulavigwe nhosa kwa vinyago. Tojuwa, wose tuna ubala, na ubala awo womtenda munhu yaigode, lakini unogelwa wozenga. $}(Lakini vinikona niye, mtwanzi ayo komweda ng'hani yahakala usaka. Avo vinigesa niye, vivija ninayo Loho wa Mulungu.L#'Mtwanzi yasoligwe kokuwa kafungigwa na mkasano wake kipindi chose cha ugima wake, lakini mkasano wake yahafa, kodaha kusoligwa na mbigalo yoyose yoomulonda lakini kolondeka yawe Mkilisito. j"M&Avo munhu yosola mtwanzi kotenda vinogile, lakini munhu yoleka kusola kotenda vinogile ng'hani. 4!a%Lakini kamba mbigalo kolonda mwenyego muumoyo wake kuleka kusola, na kodaha kuleka kusulukila na kutenda viyolonda, aho kotenda goya ng'hani yahaleka kumsola mhambe ayo. y k$Kamba munhu yoyose kogesa hamtendela vinogile mhambe yoolonda kufunga nayo zengele. Na kamba mhambe ayo kokuwa na miyaka mingi kwa kusoligwa na komsulukila ng'hani na yatende kamba viyolonda. Yafunge nayo zengele, aho hatenda nzambi. *M#Nolonga vino kwavija nolonda kuwataza mweye. Siwagoma bule, lakini nolonda mweye mutende gaja ganogile muladi mupate kumsang'hanila Mndewa kwa moyo umoja. "nayo kokwegigwa mhande mbili. Mtwanzi yeliduhu mkasano hebu mhambe kohunganikila sang'hano za Mndewa, kwavija kolonda kung'ala kwa lukuli na loho, lakini mtwanzi yeli na mkasano kohunganikila mbuli za mwiisi, kwavija kolonda kumnogeza mkasano wake. jM!Lakini mbigalo mwene mwehe kohunganikila mbuli za mwiisi, kwavija kolonda kumnogeza mwehe wake, |q Nolonda mweye sekemunyawenyawe. Munhu msaka kohunganikila mbuli za Mndewa, kwavija kolonda kumnogeza Mndewa. na waja wosang'hanila vinhu va mwiisi ino wakale kamba waduhu sang'hano navo. Kwavija isi ino kamba viili sambi, hondaikale ng'hani. na waja wolila wakale kamba hawalila na waja wodeng'helela wakale kamba hawadeng'helela na wagulaji wakale kamba hawagulile kinhu, |qNdugu zangu, nolonga vino, kipindi kisigale kidodo. Avo kulawa sambi wanhu weli na wehe wakale kamba wasaka, -SLakini wahasola, hutendile nzambi. Na mndele yahasoligwa hatendile nzambi. Lakini wao waisolile wogazika ng'hani mwiisi ino, na niye silonda mweye muwe kamba wao. ]3Vino gweye kuna mwehe? Avo sekeumwase. Vino gweye hunasola? Avo sekeulonde kusola. mSLakini mbuli ya kugaya kuli sambi, vinikona niye yokuwa vinoga kwa munhu kukala kamba viyali. 3_Kwa gaja gamtwandikile mbuli ya wanhu wasaka, nabule lagizo kulawa kwa Mndewa, lakini nolonga vinigesa kamba munhu nitamaniligwa mbuli ya koneligwa bazi na Mndewa. 'Ndugu zangu, kila munhu na yakale kwa kuilumba na Mulungu kamba vija viyakalile kipindi Mulungu viyamkemile. Mbuli ya wanhu wasaka na wagane KMulungu kawagula kwa bei ng'hulu, avo sekemuwe watumwa wa wanhu. 9Kwavija mtumwa yakemigwe na Mndewa kokuwa munhu yalekesigwe kwa Mndewa. Vivo ili kwa munhu yalekesigwe yakemigwe na Mndewa kokuwa mtumwa wa Kilisito. }Vino, gweye viukemigwe na Mulungu kukala mtumwa? Sekeugelegeze, lakini wahapata kipindi cha kulekesigwa, kisang'hanile. QAvo kila munhu yakale kamba viyakalile kipindi viyakemigwe na Mulungu. s_Kwavija kwingila kumbi hebu kuleka kwingila kumbi siyo kinhu, kilondeka ni kugagoga malagizo ga Mulungu. $AKamba munhu yengile kumbi kakemigwa na Mulungu, sekeyaivizile kuwa hanakwingila kumbi. Na kamba viyakemigwe kakala hanakwingila kumbi, sekeyengile kumbi. F Avo kila munhu na yakale kamba vija Mndewa viyamtendile yawe, na vivija ukale kamba viukalile Mulungu viyakukemile. Dino dijo lagizo jangu kwa vibumbila vose va wanhu wamtogole Yesu. D Gweye mwehe Mkilisito, kojuwa vilihi kuwa hudaha kumkombola mkasano wako? Hebu gweye mkasano Mkilisito, kojuwa vilihi kuwa hudaha kumkombola mwehe wako? Ukale kamba Mulungu viyakukemile ] 3Lakini kamba ija hamtogola Yesu kolonda kumuleka miyage yeli Mkilisito na yamuleke. Kwa kilamuso acho, ayo imkilisito, mbigalo hebu mtwanzi, hagomigwa kutenda vivo. Kwavija Mulungu kawakema mukale moyo uholile. | qKwavija mkasano hamtogola Yesu kotogoligwa na Mulungu kwa kuilumba na mwehe wake, na mwehe hamtogola Yesu kotogoligwa na Mulungu kwa kuilumba na mkasano wake. Maza haili vivo, wana wao sambi watogoligwe na Mulungu, lakini Mulungu kawatogola. p Y Na kamba mtwanzi Mkilisito kasoligwa na mbigalo hamtogola Yesu na kotogola kukala nayo, sekeyamuleme. )K Kwa wanhu wayagwe nolonga niye, lakini siyo Mndewa, kamba mbigalo Mkilisito kana mwehe yolema kumtogola Yesu na imwehe kotogola kukala nayo, sekeyamwase. w lakini kamba yahatenda vivo, yakale usaka hebu wailumbe kabili na mkasano wake. Nayo mkasano sekeyamwase mwehe wake. |q Kwa waja wasolile na kusoligwa nowagwaa lagizo, sijangu lakini da Mndewa, mwehe sekeyaileke na mkasano wake, gG Lakini mwahalemelwa kukala usaka, soleni, kwavija vinoga kusola kubanza kusulukila watwanzi. hILelo, kwa waja hawanasola na weli wagane, vinoga kumwenu kukala usaka kamba vinili niye. *MMaza vinonda niye wanhu wose wakale kamba vinili niye, lakini kila munhu kana nhunza yake kulawa kwa Mulungu. Imoja kana nhunza ino, na iyagwe kana nhunza ija. FSiwalongela vino kwa kuwalagiza, lakini vinigesa niye. a;Sekemuleke kuwasa hamoja lakini vonda muitogolele wenyego kutenda vivo muladi mupate kipindi kinogile cha kumpula Mulungu. Abaho ibweleleni kabili, muladi Mwenembago sekeyawageze kwavija hamudaha kuitawala wenyego. #Mwehe kaduhu udahi na lukuli lwake, lakini mkasano wake kanao. Vivo ili kwa mkasano kaduhu udahi na lukuli lwake, lakini mwehe wake kanao. wgMbigalo yatende vija viyolondeka kwa mwehe wake na vivija mtwanzi yatende vija viyolondeka kwa mkasano wake. ~~uLakini kwavija kuna ugoni, kila mbigalo yawe na mwehe wake mwenyego, na kila mtwanzi yawe na mkasano wake mwenyego. a} =Lelo, kwa mbuli zija zimnyandikile, “Mbigalo kotenda goya yahaleka kusola mtwanzi.” h|Ikwavija muguligwa kwa bei ng'hulu. Avo zisang'hanileni ng'huli zenu kwa ukulu wa Mulungu.7{gVino, hamujuwile bule ng'huli zenu ayo ng'anda ya Loho Yang'alile, yeli mgati mmwenu imugweleligwe na Mulungu? Avo lelo, mweye siyo kinhu chenu wenyego, lakini cha Mulungu, 2z]Avo muinege ng'hani na ugoni. Kwavija nzambi ziyagwe zitendigwa na munhu haziubananga lukuli, lakini munhu yotenda ugoni kolutendela nzambi lukuli lwake mwenyego. DyLakini munhu ija yoilumba na Mndewa kahamoja nayo kiloho. GxHebu hamujuwile bule munhu yonda yailumbe na munhu yosulukila ugoni kokuwa lukuli lumoja na munhu ayo? Kwavija yandikigwa mna Gamaandiko Gang'alile, “Weli wabili wokuwa lukuli lumoja.” QwVino, hamujuwile kuwa ng'huli zenu ni maungo ga lukuli lwa Kilisito? Hebu mogesa nodaha kusola maungo ga lukuli lwa Kilisito na kugatenda gawe maungo ga ulukuli lwa munhu yosulukila ugoni? Aka! ivKMulungu kamzilibula Mndewa Yesu kwa wanhu wafile, na tweye vivija kotuzilibula kwa nguvu zake. uw Munhu iyagwe kolonga, “Lujo kwa mbuli ya inda, na inda kwa mbuli ya lujo.” Ona, lakini Mulungu kovibananga vose vibili. Lukuli lwa munhu siyo kwa mbuli ya ugoni, lakini kwa mbuli ya kumsang'hanila Mndewa, nayo mndewa ayo yowika goya lukuli. Pt Munhu kodaha kulonga, “Vinhu vose nodaha kutenda.” Lakini siyo vinhu vose vinoga kumwangu. Notogola nodaha kutenda kinhu chochose, lakini sitogola kinhu chochose kinhende niwe mtumwa wake. zsm Wanhu wayagwe kumwenu mukala vivo. Lakini sambi nzambi zenu zisegezigwa, mulavigwa kwa Mulungu, mutendigwa munoga mgameso ga Mulungu kwa twaga da Mndewa Yesu Kilisito na Loho wa Mulungu wetu. Sang'hanileni ng'huli zenu kwa ukulu wa Mulungu r hebu wabavi hebu wagila hebu wokoligwa hebu kuwaliga wayao hebu wabokaji, wao wose kuduhu yonda yaupate Undewa wa Mulungu. ]q3 Vino, hamujuwile kuwa wanhu wotenda gehile honda waupate Undewa wa Mulungu? Sekemwiivizile, wanhu wokala kwa ugima wa ugoni ubanzile hebu wovitambikila vinyago hebu wotenda ugoni hebu wambigalo wohindusa wayao, PpLakini mweye wao muwonela na kuwaboka ndugu zenu vinhu vao kwa uvizi! (oIKulonga ukweli, kuigala kwenu mkitala mweye kwa mweye kolagusa kuwa muhumigwa. Vinoga mweye koneligwa. Vinoga mweye kuviziligwa na kubokigwa vinhu venu. Zn-Lakini Mkilisito komgala Mkilisito miyage mkitala, kwa wasemi hawamtogole Yesu! umcMogela kinyala! Vino kuduhu hata munhu imoja kumwenu yeli na nzewele yodaha kuwazuma Wakilisito wagombile? wlgKamba mwahagomba, vino mowakema wanhu hawategelezigwa mkibumbila chenu cha wanhu wamtogole Yesu wawe wasemi? ukcVino, mweye hamujuwile tokwiza kuwatagusa wasenga wa kuulanga? Todaha ng'hani kutagusa vinhu va ugima uno! +jOVino, hamujuwile bule wanhu wa Mulungu wokwiza kuwatagusa wanhu wa mwiisi? Kamba wanhu wa mwiisi wotagusigwa na mweye, vino molemelwa kutagusa mbuli ndoo ndodo? i 1Vino, kamba imoja wenu kana kitala na Mkilisito miyage, yokuwaze komgala mkitala cha wanhu hawamtogole Yesu, koleka kumgala kwa wanhu wa Mulungu? h Mulungu kowatagusa wanhu weli kunze ya vibumbila va wanhu wamtogole Yesu. Mweye muwingeni munhu yehile mkibumbila chenu.&gE Lekaavo, silondeka kuwatagusa wanhu weli kunze ya vibumbila va wanhu wamtogole Yesu. Vino mweye hamulondeka kuwatagusa wanhu weli mna ivibumbila venu? `f9 Fambulo da mbuli zinyandike ijo dino, mwiinege na munhu yoyose yoikema Mkilisito kuno kotenda ugoni hebu mgila hebu kovitambikila vinyago hebu muligaji hebu kokoligwa hebu mbavi. Hata kuja sekemuje nayo munhu ayo. @ey Silonga mwiinege na wanhu hawamtogola Mulungu weli wagoni hebu wagila hebu wabavi hebu waja wotambikila vinyago. Kwavija mwahalonda kuinega nao wose, molondeka kulawanya mwiisi ino. Wd' Nimwandikileni mna ibaluwa yangu iyagwe, mwiinege na wanhu weli wagoni. &cELelo tudeng'helele Pasaka yetu, siyo kwa gate dili na mela da umwaka dili na nzambi na ubananzi, lakini kwa gate hadigeligwe mela, gate dinogile na ukweli. FbAvo isunheni, mulave mela da umwaka da nzambi muladi muwe bonge da sambi diliduhu mela, kamba vimulondeka kuwa. Kwavija Yesu Kilisito ayo mwana ng'hondolo wa Pasaka yetu, kalavigwa nhosa. ra]Kuigoda kumwenu hakunogile bule! Vino hamujuwile kuwa, mela kidogo youtenda usage wose ugongomoke? `mgweleleni Mwenembago munhu ayo, muladi lukuli lwake lubanangigwe, avo loho yake idahe kukomboligwa mna isiku ya Mndewa. _#Mwahaiting'hana hamoja kwa twaga da Mndewa Yesu na niye na hamoja na mweye muumoyo wangu, na nguvu ya Mndewa wetu Yesu ya hamoja na mweye, ^+Hata kamba na kutali na mweye, lakini muumoyo wangu na hamoja na mweye, nimtagusa mwaka munhu yatendile kinhu acho kamba vija nabaho na mweye. v]eModahaze kuigoda? Maza mulondeka munyunyuwale, na munhu yatendile kilozo acho kolondeka yawingigwe kumwenu. 8\ kAvo lelo, kuna mbuli zilongigwa kamba kumwenu mweye kuna wanhu wotenda ugoni, na vivija uchafu hauna koneka hata kwa wamhazi. Nilongeligwa munhu kowasa na mamake wa kuvikila! ][3Mweye munogelwa na choni? Nize kumwenu na mbalati, hebu kwa unogelwa na uhole?GZKwavija Undewa wa Mulungu hauli muulonzi lakini kuna inguvu. ~YuLakini Mndewa yahalonda, nolopola kwiza kumwenu, aho nolola mwenyego kija kiwolonga awo woigoda na nguvu iwelinayo. _X7Wanhu wayagwe vimwili wasonga kuigoda, kwavija wogesa niye siza kumwenu kabili. rW]Lekaavo nimtuma Timoseo kumwenu, mwanangu nimnogela yosang'hana kwa kumtamanila Mndewa. Nayo kowakumbusa nzila inikweleleza niye kwa kuilumba na Yesu Kilisito, nzila ija inifundiza kila hanhu mna ivibumbila va wanhu wamtogole Yesu. >VwAvo, nowapula, loleni vinhendile munikweleleze. CUAvo hata kamba mwahawa na walangulizi elufu kumi muugima wenu kwa Kilisito, mweye mduhu tata wengi, kwavija kwa kuilumba na Yesu Kilisito, niye na tataenu kwa kuwagalila Mbuli Inogile. dTASandika mbuli zino niwagele kinyala, lakini kuwazuma mweye kamba wanangu niwanogela. ySk twahaligigwa, tokwidika vinogile. Tokoneka kamba wanhu wafitile mwiisi, mbaka sambi tweye twa dikwe da mwiisi! R3 vivija todununzika na kusang'hana kwa makono getu wenyego. Twahaduiligwa, towapulila kwa Mulungu vinhu vinogile, na twahadununzigwa tofunga umoyo, gQG Mbaka sambi tweye tuna nzala na ng'hilu, tovala vikumbi, totowigwa, twaduhu hanhu ha kuwasa, 8Pi Tweye twawabozi mbuli ya Kilisito, lakini mweye mwawabala kwa kuilumba na Kilisito! Tweye tunyolila, lakini mweye mugangamala! Mweye motegelezigwa lakini tweye tokwehuligwa! VO% Kwavija vinikona niye, Mulungu katutenda tweye watumigwa tuwe wanhu wa kimambukizo, kamba wanhu watagusigwe kukomigwa mgameso ga wanhu, tuwe kilozo mwiisi yose haulongozi ha wasenga wa kuulanga na wanhu. HN Vino, mupata vose vimulonda? Mweye mwa matajili tiyali? Mweye mwa wandewa bila tweye? Ona, kamba mweye kweli mwahakuwile wandewa, avo na tweye twahadahile kuwa wandewa hamoja na mweye. /MWSekeugese gweye kunoga kubanza wayagwe? Vino siyo Mulungu yakugwelele kila kinhu kiulinacho? Avo lelo koigodela choni, kamba vija vinhu viulinavo hugweleligwe bule? fLENdugu zangu, mbuli ya mweye, niye nimtenda Apolo na niye tuwe kinhu cha mweye kuifunza, avo mudahe kujuwa fambulo da ulonzi uno, “Mukweleleze vija vandikigwe.” Muladi muleke kuigodela imoja na kumwehula iyagwe. K}Avo sekemumtaguse munhu yoyose king'hali kipindi hakinavika. Lekeni mbaka Mndewa vondayeze, nayo kokwiza kugamwemwesela gaja gafisigwe mdiziza na kugafisula gaja gose geli mmizoyo ya wanhu. Aho kila munhu kobokela nhogolwa yake kulawa kwa Mulungu. JyMuumoyo wangu kuduhu kinhu kinitagusa niye, lakini mbuli ino hailagusa kuwa sibanange. Mndewa ayo wa kunitagusa niye. qI[Niye sitonga bule nahatagusigwa na mweye, hebu munhu yoyose mwiisi, na wala sidaha kuitagusa mwenyego. fHEKinhu kilondeka kwa wanhu wose wagweleligwe sang'hano ni kutenda kamba viyolonda mkulu wao. ~G wMtugese tweye kamba wasang'hanaji wa Kilisito, tugweleligwe udahi wa kuwafambulila wanhu mbuli zifisigwe za Mulungu. HF Na mweye mwa wanhu wa Kilisito, nayo Kilisito wa Mulungu.nEUPaulo na Apolo na Kefa na isi ino na ugima na ifa na mbuli za sambi na za kumwande, gose gano genu. Sekemwiivizile! Munhu yoyose kumwenu yogesa kana nzewele za mwiisi ino, muleke yawe mbozi, muladi yawe na nzewele. +@OAvo, munhu yoyose yoibananga ng'anda ya Mulungu, Mulungu nayo kombananga munhu ayo. Kwavija ng'anda ya Mulungu ing'ala, na mweye wenyego mwa ng'anda ya Mulungu. `?9Mweye mujuwa kuwa mwa ng'anda ya Mulungu na Loho wa Mulungu kokala mgati mmwenu! >Lakini kamba sang'hano ya munhu yolukula, mzengaji koyagiza, lakini heyo mwenyego kokomboligwa, kamba munhu yahonyeke kulawa kuna umoto. n=UKamba kija kizengigwe uchanha mwa ichandusilo chokala bila kulukula moto, mzengaji kobokela nhunza. I<  Ukunoga kwa sang'hano ya munhu hokoneka mna isiku ija Kilisito vondayaifisule. Kwavija mna isiku ayo moto wogubula sang'hano ya kila munhu, moto wozigeza sang'hano zao kulagusa kamba zinoga. ;+ Uchanha mwa chandusilo acho wanhu wozenga kwa zahabu hebu shaba hebu mabwe ganogile ng'hani, na wayagwe wozenga kwa mibiki, majani hebu usoti. w:g Kuduhu munhu iyagwe iyodaha kwika chandusilo, kwavija Mulungu kamwika Yesu Kilisito yaiyeka yawe chandusilo. I9  Kwa ng'hekewa iyangwelele Mulungu, nhenda sang'hano ya mzengaji yanogile, nika chandusilo chake na munhu iyagwe kozenga uchanha yake. Lakini kila munhu yozenga kolondeka yatiganye viyozenga. y8k Kwavija wose tosang'hana hamoja na Mulungu, mweye muwa kamba mgunda wa Mulungu. Vivija mwa ng'anda ya Mulungu. 7Munhu yahandile na munhu yaigelele mazi wose wa kinhu kimoja, Mulungu komgweka kila imoja kwa sang'hano yake yaitendile. i6KKwavija yahandile na ija yaigelele mazi waduhu chochose, lakini Mulungu heyo yaitendile ikule. Y5+Niye nihanda mbeyu, Apolo kagelela mazi, lakini Mulungu heyo yaitendile ikule. 14[Vino, Apolo ayo nani? Na Paulo ayo nani? Tweye twa wasang'hanaji wa Mulungu, tuwatenda mweye mutogole. Kila imoja wetu kotenda sang'hano iyagweleligwe na Mndewa. 39Imoja wenu kolonga, “Niye nomkweleleza Paulo,” na iyagwe kolonga, “Niye nomkweleleza Apolo,” Vino, hamutenda kamba wanhu wa mwiisi viwotenda? _27kwavija mweye mung'hali mokala kamba viwokala wanhu wa mwiisi ino. Avo moiyonela migongo na kugomba wenyego, vino, ino hailagusa kuwa mweye mung'hali wanhu wa mwiisi ino na mokala kamba viwokala wanhu wa isi ino? 1wNilondeka kuwagwaa maziwa mung'we, lakini si lujo mdala, kwavija hamudahile kukija. Hata sambi hamudaha bule kukija, i0 MNdugu zangu, kulonga ukweli, sidahile kulonga na mweye kamba vinilonga na wanhu weli na Loho wa Mulungu. Nilonda kulonga na mweye kamba wanhu wa mwiisi ino, kamba wana ving'hele waja tamanilo jao kwa Kilisito hadinakangala. /Maandiko golonga,“Nani yajuwile viyogesa Mndewa?Nani yodaha kumgwaa magesa?” Lakini tweye togesa viyogesa Kilisito.s._Munhu yoyose yeli na Loho wa Mulungu, kodaha kujuwa kila kinhu kinogile, lakini kuduhu yodaha kumtagusa. l-QMunhu yoyose yeliduhu Loho Yang'alile hadaha kubokela vinhu kulawa kwa Loho wa Mulungu. Wanhu wano hawazijuwa mbuli azo, kumwao zokoneka ubozi, kwavija mbuli azo zodahika kufambuligwa kwa kutazigwa na Loho Yang'alile yaiyeka. 3,_ Avo hatulonga mbuli zifundizigwe na nzewele za wanhu, lakini kwa mbuli zifundizigwe na Loho Yang'alile, vituwafambulila mbuli za loho waja weli na Loho Yang'alile. ++ Hatubokele bule loho wa wanhu wa isi ino, lakini tubokela Loho yatumigwe na Mulungu, muladi tudahe kugajuwa gaja gose tugweleligwe na Mulungu. *# Kuduhu munhu yojuwa viyogesa munhu iyagwe, ila loho yake munhu ayo. Vivo ili kuduhu yajuwile mbuli za Mulungu ila Loho wa Mulungu yaiyeka. )- Lakini Mulungu katugubulila mbuli azo kubitila Loho wake. Kwavija Loho Yang'alile kozahila kila kinhu, hata mbuli za Mulungu ziifisile ng'hani. :(m Lakini Maandiko golonga,“Mbuli zija hazinakoneka na munhu hebu kuhulikigwa,
mbuli hazinagesigwa mmizoyo ya wanhu,
mbuli azo Mulungu kawekila wanhu womnogela.” z'mKuduhu mndewa wa kipindi kino yaijuwile nzewele ino. Maza waijuwile, sambi wamuwambe mumsalaba Mndewa wa ukulu. k&ONowapetela nzewele ifisigwe ya Mulungu, yaisagule mbuli ya ukulu wetu isi ing'hali hainaumbigwa. :%mAvo, nowapetela usenga uli na nzewele kwa wanhu waja tamanilo jao dikangale. Lakini siyo nzewele za mwiisi ino hebu nguvu ya wakulu wa mwiisi ino, awo wonda wabanangigwe. $}Nitenda vivo, muladi kutamanila kumwenu sekekukale mna zinzewele za wanhu ila mna inguvu ya Mulungu. Nzewele ya Mulungu #Mafundizo gangu na usenga wangu havilavigwe kwa mbuli zamulile kulawa kuna zinzewele za munhu, lakini kwa nguvu ya Loho wa Mulungu. Q"Avo vinizile kumwenu, ng'hala bule nguvu na nikala nodumba na kugwaya. s!_Kwavija vinikalile na mweye, silondile kugesa kinhu chochose lakini Yesu Kilisito na ifa yake mumsalaba.   Ndugu zangu, niye vinizile kumwenu sizile kuwapetela usenga wa Mulungu, ufisigwe kwa ulonzi mdala hebu kwa ubala wa wanhu. w iAvo Maandiko Gang'alile golonga, “Munhu yoyose yolonda kuigoda, yaigodele kija kiyasang'hane Mndewa.”? yLakini Mulungu kawatenda muilumbe na Yesu Kilisito, kamtenda Kilisito yawe nzewele yetu. Kubitila heyo totendigwa tunoga mgameso ga Mulungu, na twa wanhu wa Mulungu na tokomboligwa. N Avo kuduhu munhu yodaha kuigodela kinhu chochose mgameso ga Mulungu. 6 gMulungu kasagula vinhu vija vikoneka na wanhu wa mwiisi si vinhu goya na wovibeza na hawavigesa bule muladi yavinange vija vigesigwa na wanhu wa mwiisi kuwa vinoga ng'hani.   Lakini Mulungu katenda giladi, kasagula vinhu vija vikoneka na wanhu wa mwiisi va kibozi muladi kuwatenda wanhu weli na nzewele wagwe kinyala, na kasagula vinhu vija vikoneka na wanhu wa mwiisi vonyolila muladi kuwatenda wanhu weli na nguvu wagwe kinyala. O Ndugu zangu, kumbukeni vimukalile baho umwaka Mulungu viyawakemile, wanhu bwando kumwenu wakala waduhu hata nzewele za wanhu wa mwiisi ino, wanhu bwando wakala waduhu nguvu hebu weli na ukulu. # AKwavija kija kikoneka ubozi wa Mulungu, kina nzewele kubanza nzewele za wanhu, na kija kikoneka kunyolila kwa Mulungu, kina nguvu kubanza nguvu za wanhu.   Lakini kwa waja wakemigwe na Mulungu, Wayahudi hamoja na haweli Wayahudi, Kilisito ayo nguvu ya Mulungu na nzewele za Mulungu.   Lakini tweye tompeta Kilisito yawambigwe mumsalaba. Usenga uno wowagevuza Wayahudi na kwa wanhu haweli Wayahudi wokoneka ubozi. F Wayahudi wolonda kulola kilaguso, Wagiliki wozahila nzewele. x kKamba viili nzewele ya Mulungu, wanhu wa mwiisi hawadaha kumjuwa heyo kubitila nzewele zao wenyego. Lakini Mulungu kanogelwa kuwakombola waja womtogola kubitila usenga awo utuwapetela na ukoneka kwa wanhu weli na nzewele kamba ubozi. * OAvo, kakwahi yeli na nzewele? Hebu mfundiza Malagizo ga Musa? Hebu wakulu wa kuibamilila wa kipindi kino? Mulungu kaitenda nzewele ya wanhu wa mwiisi ino ubozi!  Kwavija Maandiko Gang'alile golonga,“Nozibananga nzewele za wanhu weli na nzewele,
na ubala wa wanhu nowasa kutali.” 0 [Kwavija usenga mbuli ya ifa ya Kilisito mumsalaba yokoneka mbuli ya kibozi kwa wanhu wopotela, lakini kumwetu tweye tukomboligwa, usenga awo ni nguvu ya Mulungu. g IKilisito hanitumile niye kubatiza, lakini kanituma niwapetele wanhu Mbuli Inogile, na siyo kwa kutamanila nzewele za wanhu, muladi kuitenda ifa ya Kilisito mumsalaba sekeyage bule. Kilisito ayo nguvu na nzewele ya Mulungu y mOna vija, vivija niwabatiza wanhu wa lubuga lwa Sitefana, lakini sikumbuka kamba nimbatiza munhu yoyose iyagwe. K Avo kuduhu munhu yodaha kulonga kabatizigwa kuwa mwanahina wangu. p [Nomgwaa nhogolwa Mulungu kwavija simbatize munhu yoyose kumwenu, ila niwabatiza Kilisipo na Gayo.   y Vino, Kilisito kaigola? Vino, Paulo ayo yawambigwe mumsalaba mbuli ya mweye? Hebu mubatizigwa muwe wanahina wa Paulo? g  I Niye nolonga vino, kwavija kila munhu kolonga jake. Ino kolonga, “Nomkweleleza Paulo,” iyagwe kolonga, “Nomkweleleza Apolo,” iyagwe kolonga, “Nomkweleleza Kefa,” na iyagwe kolonga, “Nomkweleleza Kilisito.” k  Q Ndugu zangu, wanhu wayagwe wa lukolo lwa Kiloe wanongela fulu ipile kuwa mogomba mweye kwa mweye. L   Ndugu zangu, nowapula kwa twaga da Mndewa wetu Yesu Kilisito, muitogolele mbuli yoyose yumulonga, muladi sekemuigole mweye kwa mweye. Muilumbe goya na mugese dimoja na mulonde kinhu kimoja.   Mulungu yawakemile mweye muilumbe na Mwanage, Yesu Kilisito Mndewa wetu, kotenda gaja gayalongile. Wanhu wamtogole Kilisito woigola q ]Nayo kowagangamiza mbaka kuuhelelo, muladi sekemoneke mubananga mna Isiku ya Mndewa wetu Yesu Kilisito.  avo hamuswelile nhunza yoyose ilawa kwa Loho Yang'alile, kipindi vimumbeta kwa kusulukila Mndewa wetu Yesu Kilisito vonda yagubuligwe. N Usenga mbuli ya Kilisito, Mulungu kautenda wike mizizi mmizoyo yenu,   Kwavija mweye muilumba na Kilisito, mugweleligwa vinhu vose vinogile, mugweleligwa nzewele zose na kujuwa mbuli zose zimulonga. w iSiku zose niye nomgwaa nhogolwa Mulungu wangu, kwavija kawagwaa mweye ng'hekewa, kubitila Yesu Kilisito. x kMulungu Tataetu na Mndewa Yesu Kilisito wawagwee ng'hekewa na tindiwalo. Vinhu vinogile kubitila Kilisito ' Itowandikila mweye wanhu wa Mulungu muli kudibuga da Kolinto. Mweye mose mukemigwe muwe wanhu wang'alile wa Mulungu, mweye mwa wanhu wa Mulungu kwa kuilumba na Yesu Kilisito, hamoja na wanhu wose weli kila hanhu womgwaa ukulu Mndewa wetu Yesu Kilisito, Mndewa wao na vivija Mndewa wetu. z qNiye Paulo, nikemigwa niwe mtumigwa wa Yesu Kilisito, kamba viyalondile Mulungu, na vivija ndugu yetu Sositenesi, Z~8}}||y{{zzfz y>xx{xw|vv.uu,ttsjrrnqq0ppoo5nn3mm=ll]kkjjZjihh!gffGee8ddTdcc'biaa^``7__v_^^A]\[['ZZ>YYXXXHWW[VV)UU2TSS6RRwQPP`OOO4NNMM]LLKKJ\II%GFFEEDDJCCLBB/AtA @??.>N=VTwahagagoga malagizo ga Mulungu, baho todaha kulonga kamba tumjuwa. zAmKilisito ayo nhosa isegeza nzambi zetu na siyo tweye twiiyeka, lakini vivija na nzambi za wanhu wose wa mwiisi. Y@ -Wanangu niwanogela, nowandikila mbuli zino muladi sekemutende nzambi. Lakini kamba munhu yoyose katenda nzambi, tunayo imoja yolonga kwa Tata mbuli yetu, nayo ayo Yesu Kilisito, ija yeliduhu kitala chochose. j? O Twahalonga hatutendile nzambi, tomtenda heyo yawe mvizi na imbuli yake yamduhu mgati mmwetu.(> K Lakini twahatogola kamba tweye twa wene nzambi, Mulungu kotamaniligwa na kotenda goya, kozigela kumgongo nzambi zetu, na kotusunha na gose gehile gatutendile. Z= /Twahalonga hatutenda nzambi toivizila wenyego, na mduhu kweli mgati mmwetu. < #Lakini kamba tokala mna umulenge kamba heyo viyali mulenge, toilumba tweye kwa tweye, na damu ya mwanage, Yesu yotusunha nzambi zetu zose. z; oKamba twahalonga toilumba nayo kuno tung'hali tokala mdiziza, tolonga uvizi kwa mbuli zetu na kusang'hana kwetu. : Tuuhulika usenga uno kulawa kwa Yesu na sambi towapetela mweye kamba, Mulungu iyo mulenge na mgati mmwake mduhu ziza jojose. Y9 -Towandikila mweye mbuli zino kutenda deng'ho jetu ditelele. Mulungu iyo Mulenge 8 Towapetela kija kituwone na kituhulike, muladi na mweye vivija muilumbe na tweye mna ukuilumba kwetu na Tata na Mwanage Yesu Kilisito. )7 MUgima uno viulawilile tweye tuwona, na sambi tolonga kija kituwone, na towapetela mweye ugima uno wa mazuwa gose, ukalile hamoja na Tata na ulagusigwa kumwetu. "6 ATuwapetela mweye mbuli ya ayo yokemigwa mbuli ya ugima, yakalile toka mwanduso, tumuhulika na tumona kwa meso getu, tumulola na tumkwasa kwa makono getu. A5}Nowanogela mose kwa kuilumba na Yesu Kilisito.>4wNg'hekewa ya Mndewa Yesu ikale hamoja na mweye. V3%Munhu yoyose hamnogela Mndewa, yaduiligwe na Mulungu! Mndewa wetu izo! L2Niye Paulo nowalamusa, nokwandika kwa makono gangu mwenyego. ^15Wanhu wose hano wamtogole Yesu womulamuseni. Muilamuse kwa nzila ilagusa moinogela. M0Vibumbila va wanhu wamtogole Yesu mwiisi ya Asiya kwa kuilumba na Kilisito vowalamuseni ng'hani. Akula na Pilisila na wanhu wa Mulungu weli mzing'anda zao, womulamuseni kwa twaga da Mndewa. s/_Wautenda moyo wangu usamhuke ng'hani, kamba viwawatendile mweye musamhuke. Wategelezeni wanhu kamba wao. .#Nodeng'helela ng'hani kwavija Sitefana, Folitunata na Akaiko wavika hano. Kukala kwao hano, ni kamba wasola hanhu ha kukala na mweye. [-/wategelezeni wanhu kamba wano, na munhu yoyose iyagwe yosang'hana hamoja na wao. J, Ndugu zangu, mojuwa kuwa Sitefana na wanhu wa lubuga lwake wakala wa ichanduso kumtogola Yesu mwiisi ya Akaya. Watenda viwadahile kuwasang'hanila wanhu wa Mulungu. Ndugu zangu, nowapula, 5+eSang'hano zenu zose muzitende kwa unogelwa. S* Kaleni meso, gangamaleni mditamanilo, muwe magalu na weli na nguvu. U)# Avo, kwa mbuli ya ndugu yetu Apolo, baho kwa baho nimnanahiza yeze kumwenu hamoja na wanhu wayagwe wamtogole Yesu, lakini halonda bule kwiza sambi bule, avo yahadahika kokwiza. Mbuli za kimambukizo (/ Munhu yoyose sekeyamwehule, lakini mumtaze yagendelele goya na mwanza wake, muladi yabwele kumwangu, kwavija niye nombeta hamoja na ndugu zangu. `'9 Timoseo yaheza, mbokeleni goya, kwavija kotenda sang'hano ya Mndewa, kamba niye. h&I Kwavija nivuguliligwa lwivi mkulu mbuli ya sang'hano yangu, hamoja hana wanhu bwando wondema. H% Nokala hano kudibuga da Efeso mbaka siku ya Pentekosite. b$=Mndewa yahalonda, nokwiza kumwenu kukala ng'hani, kubanza kwima aho kwa kipindi kidodo. 7#gSengine nokala na mweye kipindi kidodo, hebu sengine nodaha kukala na mweye kipindi chose cha kihuhwe, avo modaha kunitaza nigendelele na mwanza wangu kokose konda nichole. d"ANahabitila mwiisi ya Makedonia, nokwiza kuwalola, kwavija nogesa kubitila Makedonia. d!AKamba yofaya naniye nichole, aho wodaha kuchola na niye. Mbuli zoyogesa Paulo kusang'hana d AVondanize, nowagwaa baluwa na nhunza zenu waja muwasagule na nowatuma wachole Yelusalemu. Kila jumapili kila munhu kumwenu yabagule sente, ziigale na vija vimupatile, zikeni goya, muladi vondanize sekemulonde kusanga sente.  Mwahasanga sente mbuli ya wanhu wa Mulungu, nowalonda mutende kamba vija vinivilongele vibumbila va wanhu wamtogole Yesu ako Galatia. ;o:Avo, ndugu zangu woniwanogela, gangamaleni. Siku zose muhunganike kumsang'hanila Mndewa, kwavija kuduhu kinhu chonda mutende mwiisang'hano ya Mndewa chonda chage bule.^59Lakini tumgwee nhogolwa Mulungu yotugwaa kuhuma kubitila Mndewa wetu Yesu Kilisito! fE8Ifa yopata udahi wa kulumiza kulawa kwa nzambi, na nzambi zopata udahi kulawa kwa Malagizo. W'7“Ifa, kuhuma kwako kwa kwahi?Ifa, udahi wako wa kulumiza wa kwahi?” :m6Avo yahalawilila vino, lukuli lunangika logaluka sekelunangike na kija kifa honda kife, aho golawilila Maandiko Gang'alile galongile, “Ifa ihumigwa na kuhuma kuvika!” \15Ng'huli zetu zifa na kunangika, zogaluka kuwa ng'huli zileka kufa hebu kunangika. %C4Yolawilila kwa kusinhukiza, himahima kubanza siso vidibwenza. Mhalati ya ikimambukizo yahalila, wanhu wafile wozilibuka, wose togaluka, avo hatufa kabili. a;3Tegelezeni, nowalongeleni mbuli ifisigwe. Wose hatufa bule, lakini wose togaluka. 4a2Ndugu zangu, nolonda mujuwe kamba, kija kili na lukuli na damu hakidaha kuwa na fungu Muundewa wa Mulungu, na kija kinangika chaduhu fungu da kija kileka kunangika. mS1Kamba vija vituigalile na heyo yaumbigwe kwa udongo, vivo vonda tuigale na heyo yalawile kuulanga. wg0Awo weli mwiisi waigala na munhu yaumbigwe kwa udongo, na awo wa kuulanga waigala na heyo yalawile kuulanga. U#/Adamu wa ichanduso, kaumbigwa kwa udongo, Adamu wa kabili kalawa kuulanga. X).Siyo lukuli lwa kiloho ulo lulongole, lakini lukuli lwa kiunhu ulo lulongole. !;-Kwavija Maandiko Gang'alile golonga, “Munhu wa ichanduso, Adamu kaumbigwa yawe ugima,” lakini Adamu wa ikimambukizo ayo Loho yowagwaa wanhu ugima. ,Lwahazikigwa lokuwa lukuli, lwahazilibuka lokuwa lukuli lwa loho. Kamba tuna lukuli lwa kiunhu, vivija tokuwa na lukuli lwa kiloho. eC+Lwahazikigwa lwiha, lwahazilibuka lunoga, lwahazikigwa lonyolila lwahazilibuka luna nguvu. u c*Vivo vonda iwe, kwa waja wafile vonda wazilibuke. Lukuli lwahazikigwa lokola, lwahazilibuka halukola bule.   )Zuwa dina unovu wake, mwezi vivija una unovu wake na nhondo vivija zina unovu wake. Hata nhondo vivija haziigalile kwa unovu.  (Kuna ng'huli za kuulanga na ng'huli za mwiisi. Unovu wa ng'huli za kuulanga hauigalile na unovu wa ng'huli za mwiisi.  'Vinhu vose viumbigwe haviigalile. Wanhu, wanyama, ndege na somba wana ng'huli, lakini ng'huli zao haziigalile bule. m S&Mulungu koitenda mbeyu ayo yote na koigwaa mnoga uyolonda mwenyego, kila mbeyu koigwaa mnoga wake. %Na kiuhanda ni mbeyu iiyeka, yodaha kuwa mbeyu ya ngano hebu mbeyu ziyagwe, lakini wonda wote aho kumwande wokuwa mnoga. J $Uuzaji awo wakibozi! Mwahahanda mbeyu, haikota mbaka tanhu ife. wg#Wanhu wayagwe wodaha kuuza, “Vino, wanhu wafile wodaha vilihi kuzilibuka? Na lukuli lwao lokuwaze?” 7"Muwe na nzewele na muleke kutenda nzambi, kwavija wanhu wayagwe kumwenu hawamjuwile Mulungu, na nolonga vino kuwagela kinyala. Kuzilibuka kwa lukuli O!Sekemuwe wabozi, “Mbwiga wehile woibananga tabiya inogile.” %C Vino mogesa nipata choni kwa kuitowa na wanhu waigalile na ming'onyo ako Efeso? Kamba wanhu wafile hawazilibuka, “Tuje na tung'we, kwavija mayo tofa.” Ndugu zangu, kila siku na mmabehi na ifa! Magoda ganilinago kumwenu kwa kuilumba na Yesu Kilisito Mndewa wetu gonhenda nonge vino. 3aNa tweye, habali twamdizumozumo kila saa? /Kamba wanhu wafile hawazilibuka bule, vino wotenda choni wanhu waja wobatizigwa mbuli ya wao? Habali wobatizigwa mbuli ya wanhu awo wafile? 4aLakini vinhu vose vahekigwa hasi ya utawala wa Kilisito, nayo Imwana, koika mwenyego hasi ya Mulungu, yekile vinhu vose hasi yake, na Mulungu kovitawala vose kila hanhu. O~Kwavija Maandiko Gang'alile golonga, “Mulungu kokwika vinhu vose hasi ya magulu gake.” Avo yahalonga, “Vinhu vose.” Mulungu mwenyego kahaduhu, heyo ayo yokwika vinhu vose hasi ya Kilisito. 9}mMdumuka wa kimambukizo kubanangigwa kokuwa ifa. y|kKwavija Kilisito kolondeka yatawale mbaka Mulungu vonda yawahume wose wamwihile na kuweka hasi ya magulu gake. {}Abaho wahavika uhelelo, Kilisito kobananga utawala wose na udahi wose na mamulaka gose, na komgwaa Undewa Mulungu Tata. zLakini kila munhu kozilibuligwa mna ikipindi chake, tanhu Kilisito, abaho waja weli wanhu zake mna ikipindi chonda yeze Kilisito. "y=Kwavija kamba wanhu wose viwofa mbuli ya kuilumba kwao na Adamu, vivo ili wanhu wose wozilibuligwa kwa wanhu wafile mbuli ya kuilumba kwao na Kilisito. qx[Kwavija kamba ifa viigaligwe mwiisi na munhu, vivo ili kuzilibuka kwa wanhu wafile kogaligwa na munhu. wLakini kweli Kilisito ayo waichanduso kuzilibuka kwa wanhu wafile, ino yolagusa kuwa waja wafile wozilibuka vivija. vKamba tomtamanila Kilisito vinogile kwa ugima uno wiiyeka, tofaya koneligwa bazi ng'hani na wanhu kubanza munhu yoyose iyagwe mwiisi. RuVivija ino yofambula kuwa waja wamtogole Kilisito abaho wafa, wapotela. |tqKamba Kilisito hazilibuke kwa wanhu wafile, kumtamanila kwenu kuduhu kinhu, na mung'hali mopotela mzinzambi zenu. Vs%Kwavija kamba wanhu wafile hawazilibuka bule, avo Kilisito hazilibuke bule. ?rwAvo tokoneka wavizi mgameso ga Mulungu, kwavija tulonga Mulungu kamzilibula Kilisito kwa wanhu wafile. Kamba kweli, Mulungu hamzilibule Kilisito, avo wanhu wafile honda wazilibuke. uqcKamba Kilisito hazilibuke kwa wanhu wafile, togaya bule kuwapetela wanhu na kutamanila kwetu kuduhu kinhu. cp? Kamba kweli wanhu wafile honda wazilibuke bule, yofambula kuwa Kilisito hazilibuke bule. 5oc Lelo, kamba towapetela wanhu kuwa Mulungu kamzilibula Kilisito kwa wanhu wafile, wanhu wayagwe kumwenu wodaha vilihi kulonga kuwa wanhu wafile honda wazilibuke bule? n) Lakini siyo kinhu, kamba niye niwapetela wanhu Mbuli Inogile hebu wao wawapetela wanhu. Mweye mose mutogola usenga awo. Kuzilibuka kwa wafile _m7 Lakini kwa ng'hekewa ya Mulungu niwa kamba vinili, na ng'hekewa iyanigwelele hayagile bule. Nisang'hana ng'hani kubanza wayagwe wose, hata avo siyo niye nisang'hane, lakini ng'hekewa ya Mulungu ya hamoja na niye. l Kwavija mna iwatumigwa wose niye na munhu mdodo ng'hani, niye sifaya hata kukemigwa mtumigwa, kwavija niwadununza wanhu wamtogole Yesu. nkUKukimambukizo kandawilila naniye vivija, hata kamba niigala na munhu yavumbuke kipindi kihile. KjKumwande kamulawilila Yakobo, abaho kawalawilila watumigwa wose. i'Abaho kawalawilila kwa mwanza umoja wanahina zake bwando, kubanza magana matano, wanhu bwando mna iwao wang'hali wagima lakini wayagwe wafa. Phkamulawilila Kefa, abaho kawalawilila watumigwa wose longo na wabili. ag;kamba kazikigwa, abaho siku da kadatu kazilibuka, kamba Maandiko Gang'alile vigolonga, |fqNiwagwaa kinhu kikulu ng'hani kimbokele, Kilisito kafa kwa nzambi zetu, kamba Maandiko Gang'alile vigolonga, e}Usenga uniwapeteleni, ayo Mbuli Inogile. Mwahaigoga ng'hani mokomboligwa. Kamba mwahaleka kuigoga mugaya bule kutogola. d 9Ndugu zangu, lelo nolonda kuwakumbusa Mbuli Inogile iniwapetele, na mweye muibokela, Mbuli ayo Inogile acho chandusilo cha kumtamanila kwenu Mulungu. ?cy(Lakini tendeni goya kila kinhu, kamba viilondeka.b}'Ndugu zangu, sulukileni kuwapetela wanhu usenga wa Mulungu na sekemumgomese munhu yoyose kulonga ulonzi ukanganya. Ga&Kamba munhu hatonga kija kinyandika, sekemumtonge munhu ayo. `%Kamba mweye moigesa wenyego molonga usenga wa Mulungu hebu wanhu wa Loho, avo muvijuwe kamba nokwandika gaja gaiyeka gayalagize Mndewa. V_%$Vino, usenga wa Mulungu usonga kumwenu? Hebu uwavikila mweye mwiiyeka? !^;#Kamba hana kinhu wolonda kukijuwa, wahabwela ukae wodaha kuwauza wambigalo zao. Yogela kinyala kwa mtwanzi kulonga mvibumbila va wanhu wamtogole Yesu. !];"watwanzi wolondeka wanyamale mna ivibumbila va wanhu wamtogole Yesu. Hawatogoleligwa kulonga, lakini wategeleze, kamba Malagizo ga Wayahudi vigalonga. \ !Kwavija Mulungu siyo Mulungu wa kuding'huka, lakini Mulungu wa tindiwalo. Kamba viili mna ivibumbila vose va wanhu wa Mulungu, R[ Nhunza ya kulonga usenga wa Mulungu yolondeka iwe mmakono ga mulongaji. gZGMose modaha kulonga usenga wa Mulungu, imoja imoja, avo kila munhu koifunza na kugangamizwa. ZY-Na kamba munhu yakalile aho kobokela usenga kwa Mulungu, ija yolonga yanyamale. yXkWanhu wabili hebu wadatu wagweleligwe usenga wa Mulungu, walonge na kuno wayagwe walolese goya gaja gowolonga. W'Lakini kamba kuduhu munhu yodaha kufambula mbuli ilongigwa, avo ija yolonga kwa ulonzi ukanganya yanyamale, yalonge mwenyego na kwa Mulungu. VKamba munhu kolonga ulonzi ukanganya, wanhu wabili hebu wadatu, walonge imoja imoja, munhu iyagwe kolondeka yafambule kija kilongigwa. 4UaNdugu zangu, nofambula vino, mwahaiting'hana hamoja kumtambikila Mulungu, imoja kana nyila, iyagwe kofundiza, iyagwe kana ugubulo kulawa kwa Mulungu, iyagwe kana nhunza ya kulonga kwa ulonzi ukanganya, na iyagwe kofambula kija kilongigwe. Kila kinhu kiwe kwa kuwagangamiza wanhu waiting'hane. CTGaja gafisigwe mmizoyo yao gogubuligwa, nao wofugama na kumtambikila Mulungu, kwa kulonga, “Kweli Mulungu kabaha hamoja na mweye!” Viilondeka kutenda mvibumbila va wanhu wa Mulungu +SOLakini wose wahalonga usenga wa Mulungu, yaheza munhu hajuwile kinhu hebu munhu hamtogola Yesu gose gonda yahulike gomulagusila nzambi zake na vivija gomtagusa. [R/Avo, wanhu wose wamtogole Yesu wahaiting'hana hamoja, na wose wolonga kwa ulonzi ukanganya, baho waheza wanhu hawajuwa hebu wanhu hawamtogole Yesu, vino honda walonge kuwa mweye mose mna kibozi mbwelela? tQaAvo nhunza ya kulonga ulonzi ukanganya ni kilaguso kwa wanhu hawamtogola Yesu, siyo kwa wanhu wamtogole Yesu, lakini nhunza ya kuwalongela wanhu usenga wa Mulungu ni kilaguso kwa wanhu wamtogole Yesu, siyo kwa wanhu hawamtogole Yesu. \P1Yandikigwa mna Gamalagizo kamba,“Mndewa kolonga vino,‘Kubitila wanhu wolonga ulonzi ukanganya,
na kwa milomo ya wanhu baki,
nowalongela wanhu zangu,
lakini hawanitegeleza bule.’ ” &OENdugu zangu, sekemugese kamba wana wadodo. Kwa mbuli ya gehile mukale kamba wana ving'hele weliduhu vitala, lakini mugese kamba viwogesa wanhu wabala goya. LNLakini nahaiting'hana na kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu, nonogelwa kulonga mbuli tano zijuwika goya muladi niwafundize wayagwe, kubanza kulonga mbuli magana kwa magana kwa ulonzi ukanganya. bM=Nomgwaa nhogolwa Mulungu kwavija niye nolonga ulonzi ukanganya kubanza mweye mose. dLAHata kamba nhogolwa zako kwa Mulungu zahanoga vilihi, wanhu wayagwe haziwagangamiza bule. 7KgWahamgwaa nhogolwa Mulungu kwa loho yako iiyeka, yodahika vilihi kwa wanhu waiting'hane kwidika nhogolwa zako kwa Mulungu kwa kulonga, “Ona,” kamba hawakijuwa kiulonga? $JAAvo nhende choni? Nompula Mulungu kwa loho yangu, vivija nompula Mulungu kwa nzewele zangu na nokwimba kwa loho yangu, vivija nokwimba kwa nzewele zangu. rI]Kwavija nahampula Mulungu kwa ulonzi ukanganya, loho yangu ayo ipula, lakini nzewele zangu zokala bule. hHI Avo munhu yolonga ulonzi ukanganya, kolondeka yampule Mulungu yapate udahi wa kufambula. G Kwavija mweye mosulukila kupata nhunza ya Loho, molondeka muwambe kuzisang'hanila nhunza azo kwa kuwagangamiza wanhu wamtogole Yesu. }Fs Lakini nahaleka kujuwa fambulo da ulonzi wa munhu, niye nokuwa munhu baki kumwake nayo kokuwa munhu baki kumwangu. PE Kuna ulonzi mwingi mwiisi, lakini kuduhu ulonzi uliduhu fambulo jake. D# Vivo ili kumwenu mweye, kamba lulimi lwenu halulonga kinhu kijuwika, nani yonda yadahe kugajuwa gomulonga? Kwavija kamba molonga na ubeho. GCKamba mhalati hailila goya, nani yonda yaitande kwa kuitowa? MBVivo ili kwa vinhu viliduhu ugima vilava sauti, kamba vija kifengwa, hebu bango. Vino munhu kodahaze kujuwa lwila lutoigwa kamba kifengwa acho hebu bango vahatoigwa havilava sauti vinogile? ZA-Ndugu zangu, vino yowafaya choni naheza kumwenu kulonga na mweye ulonzi ukanganya? Hakiwafaya chochose, mbaka niwalongeleni ugubulo wa Mulungu hebu ubala fulani, hebu usenga wa Mulungu hebu mafundizo fulani. r@]Vinilonda niye mweye mose mulonge ulonzi ukanganya, lakini nolonda ng'hani muwe na nhunza ya kuwapetela wanhu usenga wa Mulungu. Kwavija munhu yeli na nhunza ya kuwapetela wanhu usenga wa Mulungu kofaya ng'hani kubanza ija yolonga ulonzi wa kukanganya, mbaka hawe na munhu wa kufambula mbuli zilongigwa, avo wanhu wose wamtogole Yesu wadahe kugangamizwa. *?MWaja wolonga ulonzi ukanganya woigangamiza wenyego, lakini waja wowapetela wanhu usenga wa Mulungu, wao wokigangamiza kibumbila chose cha wanhu wamtogole Yesu. >Lakini waja wowapetela wanhu usenga wa Mulungu, wolonga na wanhu mbuli ya kuwagela moyo, kuwagangamiza na kuwahoza mizoyo. "==Munhu yolonga kwa ulonzi ukanganya, halonga na wanhu lakini kolonga na Mulungu, kwavija kuduhu munhu yojuwa. Kolonga mbuli ziifisile kwa udahi wa Loho. < 'Uzahileni unogelwa. Vivija zahileni nhunza ziyagwe zilawa kwa Loho Yang'alile, ng'hani ng'hani nhunza ya kuwapetela wanhu usenga wa Mulungu. |;q Vinhu vino vidatu vosigala, kutogola, kutamanila na unogelwa, lakini dilikulu kubanza gose awo unogelwa.6:e Kituona sambi kamba lumvuye mvuye mna ikiyoo, lakini aho kumwande tokona meso kwa meso. Sambi nojuwa hadodo, aho kumwande nojuwa goya, kamba vija Mulungu viyanjuwile niye. 9 Ving'halile mwana, nilonga na nigelegeza na nigesa kamba mwana, lakini sambi na mkulu, mbuli zose za uwana nizileka. c8? lakini kipindi chahavika Mulungu kotenda chenela kija kihunguke na hachenele cholawanya. Q7 Kwavija ubala wetu na nhunza yetu ya kupeta mbuli ya Mulungu hawenele, 86i Unogelwa haulemelwa. Kamba kuna nhunza za kupeta usenga wa Mulungu, zose zobita siku dimoja, yahawa nhunza ya kulonga ulonzi wa sambi, yohuhwa, wahawa ubala nao wobita. ^55 Yeli na unogelwa habwela kukisogo, kotamaniligwa na kotamanila gose na kogangamala. N4 Yeli na unogelwa hadeng'helela gehile, lakini kodeng'helela ukweli. g3G Yeli na unogelwa kotegeleza, haigesa mwenyego bule, hebu kugevuzika himahima, kaduhu mfundo. n2U Yeli na unogelwa kobetela kwa kufunga umoyo, muhole, kaduhu migongo hebu kuitapa hebu kuigoda. 1 Nodaha kulava vinhu vangu vose kuwagwaa wakiwa, hata kuulava lukuli lwangu lulukuzigwe, lakini nahaswela unogelwa hainifaya chochose. >0u Vivija nodaha kuwa na nhunza ya kupeta usenga wa Mulungu, nozijuwa mbuli zose zifisigwe, na nodaha kuwa na tamanilo da kuhamiza vigongo, lakini nahaswela unogelwa niye siyo kinhu. =/ u Hata nahadaha kulonga ulonzi wa wanhu na hata wa wasenga wa kuulanga, lakini kamba naduhu unogelwa, ulonzi wangu nyangi ziiyeka kamba munhu yotowa mpatu kuna dizengele hebu mbugi. g.G Avo, sulukileni nhunza zili ng'hulu ng'hani. Na niye nowalagusila nzila inogile ng'hani.R- hebu kuhonya watamu hebu kulonga ulonzi wa sambi hebu kufambula ulonzi. u,c Wanhu wose siyo watumigwa hebu watula ndagu hebu wafundiza. Siyo kila munhu kana udahi wa kutenda unzonza, "+= Mvibumbila va wanhu wamtogole Yesu Mulungu kaweka, mosi watumigwa, pili watula ndagu na kadatu wafundiza, abaho kaweka waja weli na nhunza ya kutenda unzonza, abaho waja weli na nhunza ya kuhonya hebu kuwataza wayagwe hebu udahi wa kuwalongoza wanhu hebu kulonga ulonzi wa sambi. [*/ Avo, mweye mose mwa lukuli lwa Kilisito, kila munhu kiungo cha lukuli lulo. ,)Q Kamba kiungo kimoja chahalumila, maungo gose gayagwe golumila hamoja nacho na kamba kiungo kimoja chahatogoligwa, maungo gose gayagwe godeng'helela hamoja nacho. D( Avo, kuduhu kuigola mulukuli, lakini maungo gose goitaza. 1'[ Lakini maungo gotugesa todaha kugalagusa hatugatonga. Avo Mulungu ayo yawikile lukuli hamoja, kakigwaa kutegelezigwa ng'hani kiungo kija kihungukiligwe kutegelezigwa. z&m Na maungo gotugesa hagafaya ng'hani, gago maungo gololesigwa goya, kuno maungo gogela kinyala gogubikigwa goya. ]%3 Lakini viikoneka, hatudaha kutenda kinhu bila maungo ga lukuli gokoneka ganyolila. $  Avo, siso hadidaha kuulongela mkono, “Sikulonda gweye!” hebu pala hadidaha kugalongela magulu, “Siwalonda mweye!” 7#i Vivo ili, maungo mengi, lakini lukuli lumoja. J"  Maza lukuli lose lwahawile kiungo kimoja, sambi kuwe na lukuli! E! Avo Mulungu kakika kila kiungo mulukuli kamba viyalondile.  1 Maza lukuli lose lwahawile siso, munhu yahadahile vilihi kuhulika? Na maza lukuli lose lwahakalile gwiti diiyeka, munhu yahadahile vilihi kunusa?  Na gwiti dahalongile, “Kwavija niye sili siso bule, niye sili lukuli bule,” vino, sambi diwe kiungo cha lukuli? Aka!  Maza mgulu wahalongile, “Kwavija niye sili mkono bule, sili kiungo cha lukuli,” vino sambi uwe kiungo cha lukuli? Aka! ]3 Kwavija lukuli hauumbigwe kwa kiungo kimoja kiiyeka, lakini kwa maungo mengi. H  Vivo ili kumwetu tweye wose, tuwe Wayahudi hebu haweli Wayahudi, watumwa hebu wanhu walekesigwe, wose tubatizigwa kwa Loho imoja mna ulukuli lumoja na wose tugweleligwa Loho imoja tumng'we. + Kamba vija lukuli lumoja viuli na maungo mengi, hata kamba maungo gago mengi, lakini gotenda lukuli lumoja, vivija vivo ili kwa Kilisito.  Gano gose gotendigwa na Loho ayo imoja, komgwaa kila munhu nhunza yake kamba viyolonda Loho. Lukuli lumoja, maungo mengi &E Loho Yang'alile komgwaa munhu udahi wa kutenda unzonza, iyagwe komgwaa nhunza ya kulonga usenga wa Mulungu, na iyagwe komgwaa nhunza ya kujuwa nhunza zilawa kwa Loho hebu hazilawa kwa Loho. Vivija Loho komgwaa munhu nhunza ya kulonga ulonzi wa sambi, na iyagwe nhunza ya kuzifambula. \1 Loho iija komgwaa munhu imoja tamanilo, na komgwaa iyagwe udahi wa kuhonya wanhu. q[ Loho komgwaa munhu usenga uli na nzewele, na kwa munhu iyagwe Loho iija komgwaa udahi wa kujuwa mbuli. _7 Loho Yang'alile koilagusa kwa kila munhu kwa nzila nyingi muladi wanhu wose wamwede. iK Kuna nzila nyingi za kusang'hana, lakini Mulungu ayo yowagwaa wanhu wose udahi wa kusang'hana. R Kuna nzila nyingi za kusang'hana, lakini Mndewa yosang'haniligwa imoja. I  Kuna nhunza nyingi, lakini Loho yolava nhunza zizo imoja. W' Nolonda mujuwe kuwa, kuduhu munhu yoyose yolongozigwa na Loho wa Mulungu yodaha kulonga, “Yesu yaduiligwe,” na kuduhu munhu yodaha kulonga, “Yesu ayo Mndewa,” bila kulongozigwa na Loho Yang'alile.  Mojuwa kuwa vimukalile mung'hali hamunamjuwa Mulungu, mulongozigwa na kutawaligwa na mbuli za kuvitambikila vinyago viliduhu ugima. v g Sambi ndugu zangu, kwa mbuli ya nhunza zitugweleligwe na Loho Yang'alile. Nolonda mujuwe vinogile mbuli azo. :m "Na kamba hana munhu yoyose kana nzala na yaje ukayake, muladi kuiting'hana kwenu sekekuwatende mutagusigwe na Mulungu. Lakini kwa mbuli zija ziyagwe, nowapetela vondanize.hI !Avo ndugu zangu, mwahaiting'hana hamoja kuja lujo lwa Mndewa, kila munhu yambete miyage. m S Lakini totagusigwa na kufunzigwa na Mndewa, muladi seketoneke tubananga hamoja na wanhu wa mwiisi. O  Maza tusongile kuilolesa goya wenyego, sambi tutagusigwe na Mulungu. S  Lekaavo, wanhu bwando kumwenu wanyolila na watamu, na wanhu bwando wafa.   Kwavija munhu yoyose yoja na kung'wa bila kujuwa fambulo da lukuli lwa Mndewa, munhu ayo koja na kung'wa nhaguso yake mwenyego. e C Avo kila munhu tanhu yailolese mwenyego, yang'hali hanakuja gate na kung'wela kikasi acho. #? Avo munhu yoyose yoja gate da Mndewa hebu kung'wela vihile kikasi acho cha divai, munhu ayo kotagusigwa kwa kulutendela vihile lukuli na damu ya Mndewa.  Kwavija mwahaja gate dino na kung'wela kikasi kino cha divai, mowapetela wanhu ifa ya Mndewa mbaka vondayeze kabili. >u Vivija, viyamambukize kuja kasola kikasi cha divai, kalonga, “Kikasi kino ni lagano da sambi da Mulungu, mwiidamu yangu, kokose konda mung'we, ing'weni kwa kung'humbuka niye.”  kamgwaa nhogolwa Mulungu, kadibanzula na kalonga, “Uno awo lukuli lwangu, umugweleligwe, mutende vivo kwa kung'humbuka niye.” w Kwavija nibokela mafundizo kulawa kwa Mndewa niwagwee mweye. Kilo kija Mndewa Yesu viyahindukigwe, kasola gate, b= Vino, mweye mduhu kae za kudila na kung'wela? Hebu mowazeha kibumbila cha wanhu wamtogole Mulungu na kuwagela kinyala wanhu weliduhu kinhu? Vino niwalongele choni? Niwagwee nhogolwa? Siwagwaa nhogolwa kwa mbuli ayo! zm Kwavija muulujo, kila imoja kolongola kusola lujo lwake mwenyego, kuno wayagwe wana nzala na wayagwe wakoligwa. Q Avo mwahaiting'hana mogesa moja lujo lwa Mndewa kumbe haili vivo bule. M Ona molondeka muigole, muladi waja wemile mna uukweli woneke goya. pY Aho haichanduso, mhulika kuwa mwahaiting'hana hamoja moigola mna ivibumbila, na niye notogola kidogo. ~ Mna gamalagizo gano, siwagwaa bule nhogolwa, kwavija miting'hano yenu ya kumtambikila Mulungu yogala gehile kubanza ganogile. +}O Kamba munhu yoyose kolonda kuibamila kwa mbuli ayo, tweye twaduhu mila iyagwe, vivija kwa vibumbila va wanhu wamtogole Mulungu. Lujo lwa kukumbuka ifa ya Mndewa r|] Lakini kwa mtwanzi kuwa na mvili nhali yolagusa unovu wake, kwavija kagweleligwa mvili nhali zimgubike. h{I Hata Mulungu viyaumbile kolagusa kuwa mbigalo yahawa na mvili nhali koigela kinyala mwenyego. ezC Gelegezeni wenyego, kamba vinoga kwa mtwanzi kumpula Mulungu bila kugubika pala jake. y  Kamba vija mtwanzi viyalawile kwa mbigalo, vivo ili mbigalo kovumbuka kulawa kwa mtwanzi, lakini vinhu vose volawa kwa Mulungu. pxY Lakini kwa kuilumba na Mndewa mtwanzi siyo kinhu bila mbigalo, na mbigalo siyo kinhu bila ya mtwanzi. w Kwa mbuli ayo na mbuli ya wasenga wa kuulanga, lekaavo mtwanzi kogubika pala jake iwe kilaguso cha kulongozigwa na mbigalo wake. `v9 Vivija mbigalo haumbigwe mbuli ya mtwanzi, lakini mtwanzi kaumbigwa mbuli ya mbigalo. euC Kwavija mbigalo haumbigwe kulawa kwa mtwanzi, lakini mtwanzi kaumbigwa kulawa kwa mbigalo. t} Mbigalo halondeka kugubika pala jake, kwavija heyo ayo sisila na ukulu wa Mulungu. Lakini mtwanzi ayo ukulu wa mbigalo. &sE Mtwanzi yoleka kugubika pala jake, vivija yabee mvili zake. Kwavija yogela kinyala kwa mtwanzi kusenya mvili zake hebu kubea, kolondeka yagubike pala jake. =rs Mtwanzi yoyose yompula Mulungu hebu kulonga usenga wa Mulungu bila kugubika pala jake, ayo komgela kinyala mkasano wake. Mtwanzi yotenda avo kaigala na mtwanzi yabeiye pala jake. zqm Avo kila mbigalo yompula Mulungu, hebu yolonga usenga wa Mulungu kuno kagubika pala jake, ayo kombeza Kilisito. p Lakini nolonda mujuwe kuwa Kilisito ayo pala kwa kila munhu, na mkasano ayo pala kwa mwehe wake, na Mulungu ayo pala kwa Kilisito. hoI Nowagwaa nhogolwa kwa kung'humbuka niye kwa kila kinhu na kugagoga mafundizo ganiwagwee. n / Loleni vinhendile munikweleleze, kamba vija niye vinilolile viyatendile Kilisito na kumkweleleza. Kugubika pala kipindi cha kumtambikila Mulungu 5mc !Muwe kamba niye, nogeza kuwanogeza wose kwa kila nzila, sitenda gaja gonyona kumwangu ganoga, lakini notenda gaja gokona wayagwe wose ganoga, avo wadahe kukomboligwa.hlI Sekemuwe ng'hwalo kwa Wayahudi hebu kwa wanhu haweli Wayahudi hebu kwa wanhu wose wa Mulungu. fkE Avo chochose kimutenda, iwe kuja hebu kung'wa, gose tendeni mbuli ya ukulu wa Mulungu. j# Kamba noja kuno nomgwaa nhogolwa Mulungu mbuli ya lujo lwangu, habali munhu yanonge vihile mbuli ya lujo lunimgwelele nhogolwa Mulungu?” 0iY Nolonga vino, siyo mbuli ya mizoyo yenu, lakini mbuli ya moyo wa ayo yawalongele. Munhu kodaha kulonga, “Habali kulekesigwa kwangu kutamanile moyo wa munhu iyagwe? h% Lakini kamba munhu kowalongela, “Lujo luno lulavigwa nhosa kwa vinyago,” kwa mbuli ya ayo yawalongele na kwa mbuli ya mizoyo, sekemuje. g- Kamba munhu hamtogola Yesu kowagoneka muulujo na mweye motogola kuchola, diyeni chochose chonda yawatandileni, sekemuuze uze mmizoyo yenu. ^f5 Kwavija Maandiko Gang'alile golonga, “Isi na vose vilimumo ni vinhu va Mndewa.” ae; Diyeni chochose kiuzigwa kudigulilo, bila kuuza uza na kuitenda mizoyo nyunguwaa. \d1 Munhu yoyose kumwenu sekeyaigese mwenyego yaiyeka, lakini yawagese wanhu wayagwe. Hc  Mweye molonga, “Vinhu vose todaha kutenda,” lakini niye nolonga siyo vinhu vose vinoga. Mweye molonga, “Vinhu vose todaha kutenda,” lakini niye nolonga siyo vinhu vose vozenga. Yb+ Hebu tolonda kumgeza Mndewa yaone migongo? Vino tweye tuna nguvu kubanza heyo? a# Hamudaha kung'wela kikasi cha Mndewa na vivija kung'wela kikasi cha vinyamkela, hamudaha kuja lujo lwa Mndewa na kuja lujo lwa vinyamkela. ` Aka! Kinilonga niye ni kija kilavigwe nhosa muupango wa wamhazi, siyo kwa Mulungu. Na niye silonda mweye muilumbe na vinyamkela. c_? Avo lelo, nonge choni? Vino, vinyago hebu lujo lulavigwe nhosa kwa vinyago vofaya choni? ^{ Waloleni wanhu wa Izilaeli, awo wajaga lujo lwa nhosa lulavigwe muupango, woilumba na nhosa ilavigwe kwa Mulungu. o]W Hamoja tweye twa wanhu bwando twa lukuli lumoja, kwavija kuna gate dimoja, wose toigolela gate dijo. \/ Twahamgwaa nhogolwa Mulungu na kung'wa divai mkikasi, toilumba na damu ya Kilisito. Twahabanzula gate na kudija toilumba na lukuli lwa Kilisito. U[# Nolonga na mweye wanhu muli na nzewele, gelegezeni wenyego gano gonilonga. SZ Avo, mbwiga zangu niwanogela, kaleni kutali na nhambiko za vinyago. [Y/ Kugezigwa kwenu siyo kilozo kwa wanhu. Lakini Mulungu kotenda kiyalongile, na honda yatogole mugezigwe kubanza nguvu zenu. Hamoja mogezigwa, lakini kowagwaa nguvu ya kugangamala na kowagwaa nzila ya kulawila. @X{ Avo munhu yoigesa kema goya yaitiganye sekeyagwe. "W= Mbuli zose azo ziwalawilila wao, iwe kilaguso kwa wayagwe na zandikigwa kutuzuma tweye. Kwavija tokala mna ikipindi cha mmabehi na uhelelo wa isi. /~~H}}]||U{zzLyxxx5wPvv~uuZttttrrEqq&pp2ooKnnmDlkkjjCii"hggLffjf ee+dcc bGaa?`f__y^^Z]]b\\s[[ZnYYTXXWWVVGUTTTxTS5RR?QQGPOODNN8MJML>$=~=<;;;':j998U7w6695{5 445332i11*00]//".---Q,,F+*t))@(("''F&&+%X$##""!p Ee~TlejrGpO{ < c ! | TX|h/NTuwanogela ng'hani mbaka tunogelwa kuwagwaa siyo Mbuli Inogile ya Mulungu iiyeka, lakini vivija ugima wetu, kwavija mweye mwa mmizoyo! 9NTweye kamba watumigwa wa Kilisito, twahadahile kulonda vinhu kulawa kumwenu, lakini vitukalile na mweye tukala wahole kamba mama viyowalolesa wanage. kONHatulondile nhogolwa kulawa kwa munhu yoyose, hebu kulawa kumwenu hebu kulawa kwa wanhu wayagwe. "=NMojuwa goya tweye hatwizile kumwenu na kulonga mbuli za kubembekeza, hebu kulonga mbuli za ubala kufisa gahigahi, Mulungu ayo yazonile azo zitutendile! X)NLakini tweye tolonga kamba viyolonda Mulungu, kwavija katona tofaya kutugwaa sang'hano ya kuwapetela wanhu Mbuli Inogile. Hatulonda kuwanogeza wanhu ila tolonda kumnogeza Mulungu, yoilola goya mizoyo yetu. oWNMbuli ituwalongela mweye siyo mbuli ya uvizi hebu kugesa gehile, na hatulonda kumkonga munhu yoyose. ENMojuwa vija vitudununzigwe na kuligigwa ako Filipi tung'hali hatunakwiza kumwenu ako Sesalonike. Hata kamba tukala tulemigwa ng'hani, Mulungu wetu katugangamiza tuwapetele Mbuli Inogile. S !NNdugu zetu, mweye wenyego mojuwa kuwa kwiza kwetu kumwenu hakwagile bule. . WN vivija mombeta Mwanage kulawa kuulanga, heyo ayo Yesu, ija Mulungu yamzilibule kulawa kwa wafile na ija yotukombola kulawa mwiing'hasiliki ya Mulungu yonda ize.5 eN Avo wanhu wose wolonga mbuli ya mwanza wetu kumwenu vija vimutubokele na vija vimulekile kutambikila minyago na kumbwelela na kumsang'hanila Mulungu wa ukweli, yeli mgima, ? yNSiyo usenga wiiyeka mbuli ya Mndewa ubwililika kila hanhu ako Makedonia na Akaya, lakini vivija mbuli ya kumtamanila kwenu Mulungu kwenela kila hanhu. Avo hatulonda kulonga ng'hani. b ?NAvo muwa wanhu wa kukolelezigwa na wanhu wose wamtogole Kilisito ako Makedonia na Akaya. !  =NMweye mukweleleza vitutendile tweye na vija viyatendile Mndewa, hata kamba mugaya ng'hani, muubokela usenga awo kwa deng'ho dilawa kwa Loho Yang'alile. h  KNKwavija vituwagalileni Mbuli Inogile, hatuigalile kwa mulomo wiiyeka, lakini tuigala kwa nguvu na Loho Yang'alile, na tukala tujuwile goya mbuli ayo ikala ya ukweli. Mojuwa vitukalile hamoja na mweye, ikala mbuli ya mweye. S  !NNdugu zetu, tojuwa kuwa Mulungu kowanogela na kawasagula muwe wanhu zake. U  %NAvo, mgameso ga Mulungu Tataetu, tokumbuka vimulagusa kumtamanila kwenu kwa kusang'hana, na unogelwa wenu uwatendile musang'hane kwa kuwamba, na tamanilo jenu kwa Mndewa wetu Yesu Kilisito vidigangamale. s  aNSiku zose tomgwaa nhogolwa Mulungu mbuli ya mweye mose na kuwatambula mweye mose twahampula Mulungu. o [NNiye Paulo, Sila na Timoseo, tomwandikileni mweye kibumbila cha wanhu mumtogole Kilisito ako Sesalonike, wanhu wa Mulungu Tata na Mndewa Yesu Kilisito. Ng'hekewa na tindiwalo vikale na mweye. Kutamanila kwa wanhu wa ako Sesalonike hIMuilamuse kwa nzila ilagusa moinogela. Tindiwalo dikale na mweye mose mumtogole Kilisito.) Kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu ako Babeli, kisaguligwe na Mulungu hamoja na mweye, chowalamusa na vivija mwanangu Maluko kowalamusa. K Niwandikila baluwa ino nguhi kwa kutazigwa na Sila, inimgesa kamba ndugu yotamaniligwa. Nolonda niwagele moyo na kuwalagusila kamba ino iyo ng'hekewa ya kweli ya Mulungu. Wambeni kuigoga. K Nguvu zikale kumwake heyo siku zose. Ona. Ndamuso za kimambukizo } Mwahamambukiza kugaya kwa kipindi kidodo, Mulungu yeli na ng'hekewa yawakemile mweye muwe na fungu kwa kuilumba na Yesu Kilisito muukulu wake wa mazuwa gose, kowatenda mutelele na kowagangamiza na kowagwaa nguvu na kowatenda muwe kamba chandusilo. }s Mulemeni, na mugangamale mditamanilo, kwavija mojuwa waenu wamtogole Yesu mwiisi yose wogaya kamba mweye vimugaya. }sMugese goya na mukale meso. Ija yawehile, mwenembago kokwanga kamba simba yong'ula komzahila munhu wa kumuja. EMgweleleni magayo genu gose kwavija heyo kowalolesa mweye. pYAvo, ikeni hasi wenyego mumkono wa Mulungu uli na nguvu, muladi yawenule mna ikipindi chake kinogile. b~=Vivija na mweye wabwanga wategelezeni wavele. Mweye mose molondeka sekemuitonge wenyego na muisang'hanile, kamba vigalonga Maandiko, “Mulungu kowalema wanhu woitapa, lakini kowagwaa ng'hekewa wanhu wahole.” X})Avo kipindi vonda yabwele Msusilaji Mkulu, mobokela taji ya ukulu, hauvulala. y|kSekemuwatawale kwa nguvu wanhu awo weli mmakono genu, lakini muwe kinhu cha kuifunzila kwa wanhu wamdibumbila. H{ mdisusile bumbila da Mulungu dili mmakono genu, mdilolese goya, siyo kwa kunanahizigwa lakini kwa kulonda wenyego, kamba Mulungu viyolonda. Sekemusulukile sente, lakini muwambe kusang'hana. Bz Niye mvele wakibumbila cha wanhu womtogola Kilisito, niye nigonile mwenyego magayo ga Kilisito, na nokuwa na fungu muukulu wonda ugubuligwe. Nowapula, mweye wavele walangulizi wayangu, y#Avo, wanhu waja wogaya kamba viyolonda Mulungu, wagendelele kutenda ganogile na wailave wenyego kwa Ija yawaumbile, ayo yotamaniligwa.(xIKamba vigalonga Maandiko Gang'alile,“Vidala ng'hani kwa wanhu wanogile kukomboligwa,
yokuwaze kwa wanhu wolema kutegeleza na wanhu wene nzambi?” ;woKipindi cha nhaguso kivika, na nhaguso yosonga kwa wanhu wa Mulungu, avo kamba nhaguso yosongela kumwetu, yokuwa vilihi kwa wanhu wolema kutogola Mbuli Inogile ya Mulungu? v Lakini kamba kogaya kwavija komtogola Kilisito sekeukone kinyala, lakini mgwelele nhogolwa Mulungu kuwa kwa munhu wa Kilisito. yukKamba munhu kogaya sekeiwe mbuli ya kukoma hebu ubavi hebu ubananzi wowose hebu kwa kuigela mzimbuli za wanhu. |tqKamba moligigwa kwavija momtogola Kilisito, mumweda, kwavija Loho wa ukulu, yeli Loho wa Mulungu kokala na mweye. s Lakini deng'heleleni kwavija moilumba mna gamagayo ga Kilisito, muladi mudeng'helele ng'hani kipindi vonda yabwele muukulu wake. urc Ndugu zangu, sekemukanganye mbuli ya kugezigwa kwa usungu kumugaya, kamba vija kiwapata mweye kilozo. )qK Munhu yoyose yowapetela wanhu yawapetele mbuli za Mulungu. Munhu yoyose yosang'hanila yasang'hane kwa nguvu zose ziyagweleligwe na Mulungu, muladi mna izimbuli zose Mulungu yatogoligwe kubitila Yesu Kilisito. Kumwake uwe ukulu na udahi siku zose. Ona. Magayo mbuli ya kumtogola Kilisito 7pg Kila munhu yaisang'hanile nhunza iyagweleligwe na Mulungu kwa kuwatenda wayagwe wamwede. Mutamaniligwe kwa kuzisang'hanila vinogile nhunza mbasakanyo ziyawagwelele Mulungu. Fo Muigoneke mweye kwa mweye mzikae zenu bila kuinung'unikila. hnIKubanza mbuli zose, muinogele kwa mizoyo yenu yose, kwavija kuinogela kogubika nzambi nyingi. m}Ukumala kwa kila kinhu kwa mmabehi. Avo molondeka mugese goya na muilongoze wenyego muladi mudahe kumpula Mulungu. llQLekaavo Mbuli Inogile vivija ipetigwa kwa waja wafile muladi hata kamba watagusigwa wafe muugima wao wa lukuli kamba viwotagusigwa wanhu wose, lakini wakale kiloho kamba Mulungu viyokala. Kuzisang'hanila goya nhuza za Mulungu qk[Lakini wolondeka kumwidika Mulungu mbuli zao ziwatendile, heyo yaitandile kuwatagusa wagima na wafile. pjYSambi wanhu awo wokanganya kwavija hamuilumba nao mna ukukala vihile kubanzile ng'hani, avo wowaliga. \i1Kwavija baho umwaka kwa kipindi kitali mukala motenda mbuli ziwotenda wanhu hawamjuwile Mulungu. Mukala kwa ugoni, kusulukila, kukoligwa, nyimwili nyimwili za kung'wa ng'hani na kuvitambikila vinyago vigevuza. hKusongela sambi ugima wenu usigale hano mwiisi sekemukale kwa kukweleleza kusulukila kwa lukuli, lakini mukale kamba viyolonda Mulungu. g Kwavija Kilisito kagaya mulukuli lwake, na mweye vivija muitande kwa mbuli ayo, kwavija munhu yagaiye mulukuli lwake kamduhu mzinzambi. !f;yacholile kuulanga na kakala muukulu mwambu wa mkono wa kudila wa Mulungu, ako kowatawala wasenga wa kuulanga na wakulu na weli na udahi na nguvu.Ue#Na mazi gago sambi golagusa ubatizo, awo uwakombola. Siyo kwa kusunha dikwe da lukuli lakini lagano kwa Mulungu ditendigwa kwa moyo unogile kumwake. Ubatizo wowakombola kwa kuzilibuka kwa Yesu Kilisito, Fdza wao walemile kumtegeleza Mulungu baho umwaka viyawabetele kwa kufunga umoyo mna kipindi cha Nuhu viyakalile kozenga safina. Wanhu wadodo wahonyeka na mazi, wakala wanhu wanane waiyeka. Ac}na vivija kachola kuzipetela loho zikalile zigodekigwe, ^b5Kwavija Kilisito kafa mwanza umoja kwa nzambi za wanhu wose, munhu yotenda ganogile kwa wanhu wotenda gehile muladi yawagale mweye kwa Mulungu. Kafa kilukuli lakini katendigwa mgima kwa udahi wa Loho Yang'alile, wagKwavija vinoga ng'hani kamba vivo viyolonda Mulungu, kugaya kwa kutenda ganogile kubanza kwa kutenda gehile. O`Lakini tendeni vivo kwa uhole na kutegeleza. Tendeni kwa mizoyo ileka kuwatagusa kamba mubananga, muladi wose wolonga gehile kwa tabiya yenu inogile kwa Kilisito, wagwe kinyala kwa kija kiwolonga. _1Lakini mumgwee ukulu Kilisito kamba Mndewa mmizoyo yenu. Siku zose muitande kumwidika munhu yoyose yowauza kilamuso cha tamanilo jenu dimulinajo. x^iLakini hata kamba mwahagaya kwa kutenda ganogile mmweda! Sekemudumbe kija kiwodumba hewo na sekemunyawenyawe. E] Nani yonda yawalumize kamba mowamba kutenda ganogile? \ Kwavija Mndewa kowalola wanhu wanogile mgameso gake
na kohulika kumpula kwao,
lakini Mndewa kowalema wanhu wotenda gehile.” h[I Yaleke gehile na yasang'hane ganogile
yazahile tindiwalo na yadiwinze kwa moyo wake. /ZW Kamba Maandiko Gang'alile vigalonga,“Munhu yoyose younogela ugima
na kolonda siku zinogile,
yailole sekeyalonge gehile
na sekeyalonge uvizi. Y- Sekemuwalipe wanhu gehile kwa gehile, hebu ligo kwa ligo, lakini walipeni ganogile kwavija mbuli ino ayo imukemeligwe muladi mubokele ganogile. XKukimambukizo, mweye mose muwe na moyo umoja na mugese dimoja, molondeka muinogele kamba ndugu, muyonele bazi na muitonge wenyego. 2W]Vivija na mweye iwakasano molondeka mukale goya na wehe zenu na mujuwe kamba watwanzi waduhu nguvu kamba wambigalo avo muwatendele kwa kuwategeleza, kwavija vivija nao wobokela hamoja na mweye nhunza ya ugima. Tendeni vivo muladi kupula kwenu sekekukimilwe. Kugaya mbuli ya kutenda ganogile V)Kamba vija Sala viyamtegeleze Abulahamu na kamkema mndewa wake. Mweye mwa wandele zake kamba mwahatenda ganogile bila kudumba kinhu chochose. uUcKwavija uno awo unovu uwakalile nao watwanzi wamtamanile Mulungu baho umwaka, viwawategeleze wakasano zao. TLakini unovu wenu wolondeka uwe muumoyo unogile, unovu uleka kuvulala na moyo wa uhole, unovu uno wofaya ng'hani mgameso ga Mulungu. rS]Unovu sekewoneke kwa kuihamba kwa kunze, kamba vija kuluka mvili hebu kuvala zahabu na viwalo vinogile. 3Rawahakona vimtenda zinogile na motegeleza. %Q EVivija na mweye watwanzi wategelezeni wakasano zenu, muladi kamba wakasano zenu hawatogola mbuli ya Mulungu, watogole kwa sang'hano zenu bila kulongeligwa, zPmKwavija mweye mukala kamba ng'hondolo wapotele, lakini sambi mumbwelela Msusilaji na Mkalizi wa ugima wenu.$OAHeyo mwenyego kazipapa nzambi zetu muulukuli lwake mumsalaba, muladi tufe kwa nzambi na tuwe wagima kwa ganogile. Kwa kulumizigwa kwake mweye muhonyigwa. NViyaligigwe heyo hedike kwa kuliga, viyagaiye halongile mbuli za kuwatenda wadumbe, lakini kamtamanila Mulungu, yeli msemi yanogile. DMHeyo hatendile nzambi na halongile mbuli yoyose ya uvizi. L}Mbuli ino ayo imukemeligwe, kwavija Kilisito kagaya mbuli yenu na kawalagusila va kutenda, avo kwelelezeni viyatendile. +KOMopata choni, mwahafunga umoyo mwahatoigwa kwa gehile gamutendile? Lakini kamba mofunga umoyo mna gamagayo mbuli ya kutenda ganogile, Mulungu kowagwaa ganogile. JKwavija Mulungu kowatendela ganogile wanhu wofunga umoyo kwa magayo gowogaya bila kitala chochose kwavija wotenda goyolonda heyo. #I?Mweye wasang'hanaji ilaveni kwa wakulu zenu na muwategeleze, siyo waja wotenda ganogile na kuwatonga waiyeka, lakini vivija kwa waja wowakomhokela. HMtegelezeni kila munhu na wanogeleni waenu wamtogole Yesu na mdumbeni Mulungu na mtegelezeni mkulu wa isi. Kugaya kamba Kilisito GKaleni kamba wanhu walekesigwe lakini kulekesigwa kwenu sekekuwe kinhu cha kufisila nzambi zenu. Kaleni kamba wasang'hanaji wa Mulungu. eFCKwavija Mulungu vivo yolonda mweye muwafunge milomo wanhu wabozi kwa kusang'hana ganogile. kEOna wakulu wa isi, yawasagule wawakoboze wose wotenda gehile na wawatogole waja wotenda ganogile. mDS Wategelezeni wanhu weli na ukulu hano mwiisi mbuli ya Mndewa, mtegelezeni yeli mtawala mkulu, :Cm Mkale goya na wanhu hawamtegeleza Mulungu, hamoja wowalonga vihile kamba motenda gehile, wagone gaja ganogile gomsang'hana na wamgwelele ukulu Mulungu mwiisiku ya kwiza kwake. B/ Mbwiga zangu nowapula kamba wabita nzila na wanhu baki hano mwiisi, lekeni kusulukila vihile kwa lukuli ako kugomba siku zose na loho zenu. A/ Baho umwaka hamukalile wanhu wa Mulungu, lakini sambi mwa wanhu zake, umwaka hawonele bazi, lakini sambi kawonela bazi. Wasang'hanaji wa Mulungu Z@- Lakini mweye mwa wanhu musaguligwe, walava nhosa wa kindewa na wanhu wa isi ing'alile, wanhu wa Mulungu, muladi mupete mbuli za unzonza ziyatendile, kawakema mulawe mdiziza mwize mmulenge wa kukanganya. +?ONa vivija,“Dibwe diwatenda wanhu waikwale,
na dibwe kulu dowatenda wagwe.” Woikwala kwavija hawautogole usenga, na vivo viyalondile Mulungu kumwao. &>EAvo mweye muditogola difaya ng'hani, lakini kwa waja hawaditogola,“Dibwe dilemigwe na wazengaji kamba hadifaya,
diwa dibwe kulu kubanza gose.” 8=iKwavija Maandiko Gang'alile golonga,“Lola nodika dibwe ako Sayuni,
dibwe kulu dinisagule na da kutamaniligwa,
munhu yoyose yomtamanila honda yagwe kinyala.” 9<kVivija na mweye kamba mabwe magima, mozengigwa mng'anda ya kiloho, mosang'hana kamba walava nhosa wang'alile, molava nhosa za kiloho zimnogela Mulungu kubitila Yesu Kilisito. v;eAvo mwize kumwake, heyo yeli dibwe dili gima dilemigwe na wanhu, lakini Mulungu kadisagula na domfaya. X:)Kamba vigalonga Maandiko Gang'alile, “Mweye mulanza kamba Mndewa kanoga.” 19[Muwe kamba wana ving'hele, viwogasulukila matombo, avo na mweye sulukileni matombo ganogile nago zizo mbuli zinogile za Mulungu, muladi mudahe kukula muukombozi wenu. \8 3Avo lekeni gose gehile na uvizi na unafiki na migongo na kuwalonga wayagwe vihile. l7 Slakini mbuli ya Mndewa yosigala siku zose.” Na mbuli ino ayo mbuli inogile ipetigwa kumwenu."6 ?Kamba Maandiko Gang'alile vigalonga,“Wanhu wose waigala na mijani,
na ukulu wao uigala na maluwa.Mijani yonyala na maluwa gohuluka, 5 %Mweye muvumbuka mwanza wa kabili kubitila mbuli ya ugima ya Mulungu ikalaga siku zose, siyo kwa mbeyu inangika lakini kwa mbeyu hainangika. 4 {Na sambi mweye kwa kuugoga ukweli musunhigwa, na muwanogela kwa ukweli ndugu zenu, avo muinogele kwa mizoyo yenu yose. x3 kKubitila heyo momtogola Mulungu yamzilibule kwa wafile na kamgwaa ukulu, avo momtogola na momtamanila Mulungu. {2 qKakala yasaguligwe na Mulungu isi ing'hali hainaumbigwa, na kagubuligwa mbuli yenu mna ikipindi kino cha uhelelo. 1 {lakini mulekesigwa kwa damu inogile ya Kilisito, yakalile kamba mwana ng'hondolo yeliduhu kitala hebu kilema chochose. 0 !Kwavija mweye mojuwa hamulekesigwe kulawa mna igago gehile gamubokele kwa wahenga wenu, kwa vinhu vinangika kamba vija shaba hebu zahabu, 4/ cKwavija mwahampula momkema Tata, yuyo yonda yamtaguse kila munhu bila kubagula kamba viyasang'hane, mukale hano mwiisi kamba wanhu baki kuno momtegeleza kwa kugwaya. a. =kwavija Maandiko Gang'alile golonga, “Kaleni kwa kung'ala kwavija niye vining'ala.” e- EKamba vija Mulungu yawakemile voyong'ala avo na mweye mung'ale mzimbuli zose zimusang'hana, , #Muwe wana mumtegeleza Mulungu, sekemukale kwa kusulukila vihile kumukalile nako baho umwaka vimukalile hamujuwile ukweli mbuli ya Mulungu. #+ A Avo mugese goya na muitande kusang'hana, muilongoze goya wenyego. Ikeni tamanilo jenu mna ing'hekewa yonda mugweleligwe vonda yabwele Yesu Kilisito. T* # Mulungu kawagubulila watula ndagu awo, kamba hawaisang'hanila wenyego lakini wowasang'hanila mweye. Wao wakala wolonga mbuli ya kija kimulongeligwe sambi na waja wawapetele Mbuli Inogile kwa nguvu ya Loho Yang'alile yatumigwe kulawa kuulanga. Hata wasenga wa kuulanga wosulukila ng'hani kuzijuwa goya. Mbuli ya kukala kwa kung'ala 0) [ Walonda kujuwa kipindi gani mbuli ino vonda ilawilile. Kwavija Loho wa Kilisito yakalile mgati mmwao kawalagusila avo walagula magayo ga Kilisito na ukulu wonda wize. (   Watula ndagu wa Mulungu, walongile mbuli ya ng'hekewa iwezile mweye, walolesa na kuzahila ng'hani mbuli ya ukombozi wenu. Z' / kwavija mobokela fungu da tamanilo jenu, fungu dijo awo ukombozi wa mizoyo yenu. & Hamoja hamnamona lakini momnogela na vivija momtogola hamoja sambi hammona na modeng'helela kwa deng'ho kulu hadidahika kulongeka, % muladi tamanilo jenu, difaya ng'hani kubanza zahabu joneke goya. Zahabu yobanangika lakini yogezigwa muumoto. Vivo ili kwa tamanilo jenu dogezigwa muladi joneke goya na dilave ukulu na kutogoligwa na kutegelezigwa mna isiku yonda yagubuligwe Yesu Kilisito. t$ cDeng'heleleni kwa mbuli ayo, hamoja sambi kwa kipindi kidodo monyunyuwala kwa kugezigwa vino na vija, # 1Mweye vivija mokalizigwa kwa udahi wa Mulungu, kubitila kutamanila kwenu muladi mupate ukombozi wenu wikigwe kwa kugubuligwa kipindi cha uhelelo. " avo tobeta kupata vinhu vinogile vija Mulungu viyawekile wanhu zake. Kawekila mweye kuulanga vinhu havikola hebu kunangika hebu kuhuhwa. Y! -Tumgwee nhogolwa Mulungu, yeli Tata wa Mndewa wetu Yesu Kilisito! Kwavija kwa bazi jake, katutenda tuwe na ugima wa sambi, kwa kumzilibula Yesu Kilisito kwa wafile. Sambi tugweleligwa tamanilo da ugima,   Toka mwaka Mulungu Tata kajuwa na kawasagula mweye, na kawatenda mung'ale kwa Loho wake, kubitila kumtegeleza kwenu Yesu Kilisito na kawasunha kwa damu yake. Mulungu yawagwee ng'hani ng'hekewa na tindiwalo. Tumtogole Mulungu kwa tamanilo digala ugima F Niye Petulo namtumigwa wa Yesu Kilisito, nowandikila mweye wanhu musaguligwe na Mulungu, mupwililike na mokala kamba wanhu baki mziisi za Ponto na Galatia na Kapadokia na Asiya na Bisiniya. A}Wanangu, muitiganye sekemuvitambikile vinyago.jMVivija tojuwa kamba Mwana wa Mulungu keza, katutenda tumjuwe Mulungu wa kweli, tukale mna ukuilumba na Mulungu wa kweli, mna ukuilumba na mwanage, Yesu Kilisito. Heyo yuyo Mulungu wa kweli na yuyo ugima wa mazuwa gose. pYTojuwa kamba tweye twa wana wa Mulungu na wanhu wose wayagwe mwiisi wotawaligwa na ija Imdumuka. #Tojuwa awo weli wana wa Mulungu hawagendelela kutenda nzambi, kwavija Mwana wa Mulungu kowalolesa, na ija Imdumuka hadaha kuwalumiza. mSUbanazi wowose wihile mgameso ga Mulungu ni nzambi, lakini kuna nzambi haimgala munhu mwiifa. #Munhu yahamona ndugu yake katenda nzambi haimgala mwiifa, yampulile kwa Mulungu nayo Mulungu komgwelela ugima. Nolonga mbuli ino kwa awo watendile nzambi haimgala munhu mwiifa. Lakini kuna nzambi yomgala munhu mwiifa, naniye silonga kamba mumpulile kwa Mulungu. wgAvo tojuwa kamba heyo kotutegeleza twahampula kinhu chochose, vivija tojuwa kamba katugwaa kija kitumpulile. ykNa tweye hatudumba kumgendela Mulungu, kwavija tojuwa twahampula kinhu chochose kamba viyolonda, kotutegeleza. yk Nowandikila mbuli zino, mweye mumtogole Mwana wa Mulungu, muladi mujuwe kamba munao ugima wa mazuwa gose.   Munhu yoyose yeli na Mwana wa Mulungu kanao ugima awo, munhu yeliduhu Mwana wa Mulungu kaduhu ugima awo. Ugima wa mazuwa gose gG Na uno awo usindila, Mulungu katugwelela ugima wa mazuwa gose, na ugima awo wa mna Imwanage. G Munhu yoyose yomtogola Mwana wa Mulungu kanao usindila awo mgati yake, lakini munhu yoleka kumtogola Mulungu kamtenda mvizi, kwavija hautogole usindila uyalongile Mulungu mbuli ya Mwanage. uc Tobokela usindila wa wanhu, lakini usindila wa Mulungu ubanza ng'hani, na kasindila vino mbuli ya Mwanage. KLoho wa Mulungu na mazi na damu na wano wose wadatu woitogolela. &GAvo wakuko wadatu wosindila. 5cYesu Kilisito ayo yezile kwa mazi na kwa damu ya kufa kwake. Hezile kwa mazi gaiyeka ila keza kwa mazi na kwa damu. Nayo Loho kolonga kweli, kwavija Loho awo ukweli. /Vino nani yodaha kuihuma isi? Ni munhu ija yaiyeka yomtogola Yesu Kilisito kamba Mwana wa Mulungu. Vija vitone na kulonga mbuli ya Yesu Kilisito w gkwavija kila yeli mwana wa Mulungu kodaha kuihuma isi. Vino avo vituihuma isi kwa kumtamanila kwetu Mulungu. Y +Kwavija kumnogela Mulungu ako kugagoga malagizo gake. Na malagizo gake gabuha, o WVino avo vitujuwa kamba towanogela wana wa Mulungu, kwa kumnogela Mulungu na kugagoga malagizo gake.  Munhu yoyose yotogola kamba Yesu ayo Kilisito munhu ayo mwana wa Mulungu. Munhu yomnogela tata munhu, vivija komnogela na imwana. l QKilisito katugwelela lagizo dino, munhu yoyose yomnogela Mulungu vivija yamnogele ndugu yake.CKamba munhu yahalonga “Nomnogela Mulungu,” akuno komwihila ndugu yake, munhu ayo koviza. Kwavija munhu yoleka kumnogela ndugu yake yoomona, hadaha kumnogela Mulungu, yoleka kumona. J Tweye tuna unogelwa kwavija heyo kasonga kutunogela tweye. I Hanhu heli na unogelwa kuduhu kudumba, unogelwa utelele wosegeza bwembwe. Avo munhu yodumba hatelele muunogelwa, kwavija bwembwe dogala kutagusigwa. Munhu yoyose yodumba hatelele muunogelwa. ,QTuwe kamba Kilisito na tukale ugima wa kuwanogela wayagwe mwiisi ino na unogelwa utelela mgati yetu na honda tudumbe mdisiku Mulungu vonda yawataguse wanhu wose. >uAvo, tweye tojuwa totamanila unogelwa wa Mulungu kumwetu. Mulungu ayo unogelwa na munhu yoyose yowanogela wayagwe kokala na mgati ya Mulungu, na Mulungu kokala mgati ya munhu ayo. Kila munhu yolonga kwa mulomo wake kamba Yesu ayo Mwana wa Mulungu, Mulungu kokala mgati ya munhu ayo, nayo kokala mgati ya Mulungu. q[Tweye tuwona na kuwalongela wanhu wayagwe kamba Tata kamtuma Mwanage yawe Mkombola wa wanhu wa mwiisi. xi Tojuwa kamba tokala mgati ya Mulungu, nayo Mulungu kokala mgati ya tweye, kwavija katugwelela Loho wake.  Kuduhu munhu yoyose yamonile Mulungu, lakini kamba toinogela wenyego, Mulungu kokala mgati mmwetu, na unogelwa wake utelela kumwetu. b= Ndugu zangu, kamba Mulungu katunogela vivo, avo na tweye vivija tuinogele wenyego. ~3 Unogelwa wa kweli uwo uno, siyo kamba tweye tumnogela Mulungu lakini heyo katunogela tweye na kamtuma Mwanage kamba nhosa ya kusegeza nzambi zetu. {}o Mulungu katulagusila unogelwa wake kumwetu kwa kumtuma Mwanage yaiyeka mwiisi, muladi tuwe wagima kubitila heyo. S|Munhu yeliduhu unogelwa hamjuwile Mulungu, kwavija Mulungu ayo unogelwa. {Ndugu zangu, tuinogele wenyego, kwavija unogelwa wolawa kwa Mulungu. Munhu yoyose yonogela ka mwana wa Mulungu, na komjuwa Mulungu. Uz#Lakini tweye twa wanhu wa Mulungu, munhu yoyose yomjuwa Mulungu kotutegeleza tweye, lakini munhu heli wa Mulungu hatutegeleza. Vivo vitujuwa mbuli ya Loho wa kweli na loho wa uvizi. Mulungu ayo unogelwa ay;Awo wolawa mwiisi ino na walonga vinhu va mwiisi lekaavo wanhu wa mwiisi wowategeleza. x9Wanangu, lakini mweye mwa wana wa Mulungu na muwahuma watula ndagu wa uvizi, kwavija ija yokala mgati mmwenu kana nguvu kubanza ija yeli mwiisi. @wyLakini munhu yoyose halonga vivo mbuli ya Yesu kaduhu Loho wa Mulungu. Munhu ayo kana loho yomulema Kilisito, na mweye muhulika mwaka kamba kokwiza, na hata sambi keza mwaka mwiisi. !v;Avo, vino avo vonda mumjuwe munhu yolongozigwa na Loho wa Mulungu. Munhu yolonga kamba Yesu Kilisito keza mna ulukuli, munhu ayo kana Loho wa Mulungu. Uu %Ndugu zangu, sekemumtogole kila munhu yolonga kana loho wa Mulungu, lakini mgezeni munhu ayo mulole kamba munhu ayo kolongozigwa na Loho wa Mulungu, kwavija watula ndagu wengi wa uvizi walawilila mwiisi. t5Munhu yoyose yogagoga malagizo ga Mulungu kokala mgati mmwake. Tojuwa kamba Mulungu kokala mgati mmwetu, kubitila Loho Yang'alile iyatugwelele.ksOLagizo jake dijo dino, tumtogole Mwanage Yesu Kilisito, na tuinogele wenyego kamba viyatulagize. nrUKumwake tobokela chochose kitumpula, kwavija togagoga malagizo gake na kutenda gaja gomnogeza heyo. ]q3Ndugu zangu, kamba mizoyo yetu haitutagusa, todaha kugangamala mgameso ga Mulungu. upcHata kamba mizoyo yetu yotutagusa kamba tubananga, Mulungu mkulu kubanza mizoyo yetu na kojuwa kila kinhu. goGVino avo vitujuwa kamba tweye twa mna ikweli, na honda tunyawenyawe mgameso ga Mulungu. n!Wanangu, unogelwa wetu sekeuwe kwa mulomo wiiyeka, ila uwe unogelwa wa kweli na ulagusigwe kwa kusang'hana. Kugangamala kwetu kwa Mulungu %mCKamba munhu yoyose kana vinhu va mwiisi ino, abaho kamona ndugu yake kaduhu kinhu chochose na hamonela bazi bule, vino kodahaze kulonga komnogela Mulungu? lVino avo vitujuwa unogelwa viwili, Kilisito kaulava ugima wake mbuli ya tweye. Vivija na tweye tuulave ugima wetu mbuli ya ndugu zetu! kMunhu yoyose yomwihila ndugu yake mkomaji, na mweye mojuwa munhu yoyose mkomaji kaduhu ugima wa mazuwa gose mgati mmwake. j#Tweye tojuwa kamba tumala kulawa mwiifa na twingila muugima, kwavija towanogela ndugu zetu. Munhu yoyose yeliduhu unogelwa kosigala mkufa. Yi+ Avo ndugu zangu, sekemukanganye kamba wanhu wa mwiisi ino wowehila mweye. dhA Sekemuigale na Kaini, yalongozigwe na ija Imdumuka, na kamkoma ndugu yake Habili. Vino habali kamkoma? Kwavija gaja gayakalile yosang'hana geha, lakini gaja gayasang'hane ndugu yake gakala ganogile mgameso ga Mulungu. Sg Na usenga umuuhulike toka hanaichanduso awo uno, tuinogele wenyego. 7fg Vino avo vituwajuwa wana wa Mulungu na wana wa Mwenembago, munhu yoyose hatenda gaja gomnogela Mulungu hebu hamnogela ndugu yake, munhu ayo hali mwana wa Mulungu. Inogeleni (eI Yeli mwana wa Mulungu hagendelela kutenda nzambi, kwavija kavumbuka na Mulungu na Mulungu kamgwaa ugima wa sambi, avo hadaha kugendelela kutenda nzambi. ;doMunhu yoyose yotenda nzambi munhu ayo wa Mwenembago, kwavija Mwenembago katenda nzambi toka mwanduso. Lakini Mwana wa Mulungu keza mwiisi kukinanga kija kiyatendile Mwenembago. c7Avo wanangu, sekemutogole kuviziligwa na munhu yoyose. Munhu yotenda gaja galondigwa na Mulungu komnogeza heyo kamba vija Kilisito viyamnogeze heyo. !b;Avo munhu yoyose yokala kwa kuilumba na Kilisito hatenda nzambi, lakini munhu yoyose yogendelela kutenda nzambi hamonile na vivija hamjuwile Kilisito. ba=Mojuwa kamba Kilisito keza kuzisegeza nzambi zetu, na mgati mmwake mduhu nzambi yoyose. `wMunhu yoyose yotenda nzambi kobena malagizo ga Mulungu, kwavija kutenda nzambi kuko kubena malagizo ga Mulungu. X_)Munhu yoyose yomtamanila Kilisito koisunha, kamba vija Kilisito viyaisunhile. ^#Ndugu zangu, sambi twa wana wa Mulungu, na hatujuwa vondatuwe. Lakini tojuwa Kilisito yahabwela toigala nayo, kwavija tomona kamba viyali. %] ELoleni, Tata viyatunogele ng'hani, mbaka tokemigwa wana wa Mulungu! Ona vivo vitwili. Lekaavo wanhu wa mwiisi hawatujuwile tweye, kwavija hawamjuwile heyo. s\_Kamba mojuwa kuwa Kilisito komnogeza Mulungu, mujuwe kila munhu yomnogeza Mulungu kaleligwa na heyo. [Na sambi mweye wana, gendeleleni kukala mgati mmwake, muladi mna isiku yaheza seketudumbe na seketukone kinyala mgameso gake. BZ}Lakini kumwenu mweye, Kilisito kawagidila Loho Yang'alile. Na kamba Loho Yang'alile kokala mgati mmwenu, hamulonda munhu yoyose yawafunze. Kwavija Loho Yang'alile kowafunza kila kinhu na kija kiyowafunza cha ukweli na si uvizi bule. Avo gagogeni mafundizo ga Loho Yang'alile, na kaleni kwa kuilumba na Kilisito. UY#Niwandikila mbuli zino kuwazuma mbuli ya wanhu waja wolonda kuwagiza. JX Na kino acho kiyatulongele kamba kotugwaa ugima wa mazuwa gose. W#Avo, usenga uja umuhulike toka haichanduso ukale mmizoyo yenu. Na wahakala mmizoyo yenu, vivija mokala kwa kuilumba na Mwana na Tata. sV_Munhu yoyose yombela Mwana, vivija kombela Tata, na munhu yoyose yomtogola Mwana, vivija komtogola Tata. *UMNani yeli mvizi? Iyo ija yolonga kamba Yesu siyo Kilisito mkombola yasaguligwe na Mulungu. Munhu kamba ayo iyo yomulema Kilisito na kombela Tata na Mwana. uTcSiwandikila kwavija hamuujuwile ukweli, lakini nowandikila kwavija muujuwa na kuduhu uvizi ulawa muukweli. WS'Lakini mweye mugidiligwa Loho Yang'alile, na mweye mose muujuwa ukweli. aR;Wanhu awo walawa mna ikibumbila chetu lakini hawalawile kweli mna kibumbila chetu, kwavija maza walawile mkibumbila chetu, wahasigale hamoja na tweye, lakini kusegela kwao kolagusa kamba hawakalile hamoja na tweye. 8QiWanangu, kino kipindi cha uhelelo, kamba vimuhulike kamba ija yomulema Kilisito kokwiza, hata sambi wengi womulema Kilisito weza, na avo tojuwa kamba uhelelo wammabehi. PIsi na vinhu vose visulukiligwa vobita, lakini munhu yotenda viyolonda Mulungu, kokala siku zose. Ija yomwihila Kilisito POKwavija vinhu vose vili mwiisi ino, kusulukila kwa lukuli, vinhu visulukiligwa na meso ga wanhu, kuitapa kwa munhu kwa kija kiyali nacho na kija kiyotenda, havilawa kwa Tata, ila volawa mwiisi ino. tNaSekemuinogele isi hebu kinhu chochose kili mwiisi. Munhu yoyose yoinogela isi hadaha kumnogela Tata. KMNowandikila mweye kina tata kwavija mumjuwa heyo yakalile toka haichanduso. Nowandikila mweye wabwanga kwavija mna nguvu, na mbuli ya Mulungu yokala mgati mmwenu na mumuhuma ija Imdumuka. ?Lw Nowandikila mweye kina tata, kwavija mumjuwa heyo yakalile toka haichanduso. Nowandikila mweye wabwanga kwavija mumuhuma ija Imdumuka. Nowandikila mweye wana, kwavija mumjuwa Tata. rK] Nowandikila mweye wana, kwavija nzambi zenu zigeligwa kumgongo kwa kija kiyatendile Yesu Kilisito. J Lakini munhu yoyose yomwihila ndugu yake kamdiziza. Kotembela mdiziza na hajuwa kochola kwahi, kwavija ziza dimtenda yawe msuwameso. yIk Munhu yoyose yomnogela ndugu yake kammulenge na mgati yake kuduhu kinhu chonda kimuhonze munhu yatende nzambi. lHQ Munhu yoyose yolonga kammulenge na kuno komwihila ndugu yake, munhu ayo yang'hali kamdiziza. #G?Hata ivo nowandikila lagizo da sambi, ukweli wake wokoneka mgati ya Kilisito na mgati yenu. Kwavija ziza dosegela na mulenge wa ukweli kumwemwesa mwaka. F5Ndugu zangu, siwandikila lagizo da sambi lakini lagizo didija dimukalile najo toka ichanduso. Lagizo dijo da umwaka uwo uja uusenga umuhulike. lEQmunhu yoyose yolonga kamba kokala mgati ya Mulungu, yakale kamba viyakalile Yesu. Lagizo da sambi ^S~~J}|{{VzHyy"xRxwvvxvuGttss'rr4qpp7oooGnn0mmmllCkk#jjihhgggff,eePddcc{cbbaa`t`J`#__`_.^^]]]p]\\f[[.ZlYYXX3WVVUkTTSSR.QPPSOO*NtN4MMM LiKKJJ`III,HxGFFmEEuDDCC"BB Aw@@?>==a<<;::B99v8877W66[55Q4433 22G100//Y.--,++F**K)R((J''R&%%$]##Z#""!# gU<Cq\  $   Z <z-v[^yKwa waja wopotela, mnung'ho awo wogala ifa, lakini kwa waja wokomboligwa, mnung'ho awo wogala ugima. Vino nani yofaya kwa sang'hano ayo? x%Kwavija tweye tuigala na mnung'ho unogile wa ubani ulavigwe na Kilisito kwa Mulungu, ukwenela kwa wanhu wose wokomboligwa na waja wopotela. Hw Lakini, Mulungu yagweleligwe nhogolwa, yotulongoza mna ikibumbila cha kudeng'helela kuhuma kubitila Kilisito na kubitila tweye topwililisa kila hanhu usenga wa Kilisito kamba mnung'ho. v  Lakini nikala moyo yungwa yungwa, kwavija simvikile ndugu yangu Tito. Avo niwalaga nichola Makedonia. Kuhuma kubitila Kilisito u  Vimvikile kudibuga da Tuloasi kuwapetela wanhu Mbuli Inogile ya Kilisito, nivika Mndewa kanivugulila nzila nimsang'hanile. rt] muladi Mwenembago sekeyawe mbala kumwetu, kwavija tojuwa viyogesa. Paulo konyawanyawa kudibuga da Toloa Ts! Mwahagela kumgongo nzambi za munhu, na niye vivija nogela kumgongo. Kwavija nahagela kumgongo, kamba kweli ya cha baho kinhu cha kugela kumgongo, aho nogela kumgongo mgameso ga Kilisito mbuli ya mweye, grG Kilamuso cha kuwandikila baluwa ija, nilonda kuwageza nijuwe kamba modaha kugoga kila kinhu. Jq Nowapula ng'hani, mulagusileni kabili munhu ayo kuwa mumnogela. rp]Kisigale sambi, mugele kumgongo na kumuhoza umoyo, muladi sekeyanyunyuwale ng'hani na kubwela kukisogo. Jo Nhaguso iyatagusigwe munhu ayo na wanhu bwando kumwenu yomfaya. n%Kamba munhu yahamgela usungu miyage, hangelile usungu ng'hani niye, ila kawagela usungu mweye mose, silonda kuwa msabalu ng'hani bule. Am{Mna ibaluwa ija niwandikila kwa kunyunyuwala na usungu muumoyo na mahozi mengi, sandike kwa kuwagela usungu, lakini kuwalagusila viniwanogela ng'hani. Kugela kumgongo nzambi za munhu ;loLekaavo niwandikila baluwa, silondile kwiza kumwenu na kunyunyuwazwa na mweye mulondeke kunhenda niye ndeng'helele. Vinikona niye nahadeng'helela na mweye vivija modeng'helela. ck?Kwavija nahawanyunyuwaza mweye, nani yonda yanihoze umoyo? Siyo wawaja waniwanyunyuwaze? Ej Avo nigelegeza, sekeniwatembelele kabili na kuwanyunyuwaza. i 7Hatulonda kuwananahiza choni cha kutamanila, tojuwa kamba mugangamala mditamanilo jenu, lakini tweye tosang'hana na mweye mbuli ya deng'ho jenu.ph [Mulungu ayo msindila wangu, kaujuwa moyo wangu! Niye sibwelile ako Kolinto kwavija niwonela bazi. g katwikila kinhu kilagusa tweye twa wanhu zake, na kamwika Loho wake mmizoyo yetu kamba fungu dodo da gaja gose gayatwikile. {f qMulungu mwenyego ayo yotutenda tweye na mweye tugangamale kwa kuilumba na Kilisito. Mulungu ayo yatusagule tweye, Ke Kwavija haitongigwa Mulungu kalonga miyanza mingahi, vija viyalongile kubitila Kilisito vokuwa, “Ona.” Lekaavo “Ona” yetu itulonga kubitila Kilisito, toilonga kwa kumgwaa ukulu Mulungu. =d uKwavija Yesu Kilisito, Mwana wa Mulungu, itumpetile kumwenu, niye na Sila na Timoseo, hakalile munhu wa kulonga, “Ona” na “Bule”. Lakini kumwake heyo siku zose, “Ona.” dc CKamba Mulungu viyolonga ukweli, usenga wetu kumwenu siyo kulonga, “Ona” na “Bule.” Ab }Vino mweye vimgesa vinifungile mwanza wangu, ng'hala nonyawanyawa? Hebu mogesa notenda mbuli zangu kamba viwotenda wanhu, nahalonga, “Dimema, ona,” nahalonga, “Da hindi, ona”? 2a _Muumwanza wangu wa kuchola isi ya Makedonia, nilonda kubitila kumwenu, na umbwelo kulawa Makedonia vivija mbitile kumwenu, muladi mungale mwanza wangu wa kuchola Yudea. p` [Kwavija ng'hala nijuwile goya, tanhu nilonda kwiza kumwenu muladi mumwede kunyona miyanza mibili. _ !kwavija mbaka sambi mutujuwa kidogo. Tojuwa kuwa mna isiku ija ya kwiza Mndewa Yesu modaha kuigodela tweye kamba tweye vituigodela mweye. `^ ; Towandikila mweye gaja gamudahile kugasoma na kugajuwa. Niye notamanila motujuwa goya, ]  Tweye toigodela kinhu kimoja, mizoyo yetu yotulongela vitukala mwiisi ino, ng'hani ng'hani vituilumba na mweye, kwa kung'ala na ukweli kulawa kwa Mulungu. Tutenda vivo siyo kwa kulongozigwa na nzewele za wanhu wa mwiisi, lakini kwa ng'hekewa ya Mulungu. I\   mweye mwahatutaza kutupulila kwa Mulungu. Vinhu bwando vinogile vitupatile kwa wanhu bwando kutupulila, votenda wanhu bwando wamgwee nhogolwa Mulungu yetu. Paulo kogimbula viyalondile kutenda y[ m Mulungu katuhonya mdizumozumo da ifa, na kogendelela kutuhonya. Tweye totamanila kuwa Mulungu kotuhonya kabili, Z 9 Tugesa tukala kamba wanhu watagusigwe ifa. Mbuli ino ilawilila muladi seketuitamanile wenyego, lakini tumtamanile Mulungu, yowazilibula wanhu wafile. Y Ndugu zetu, hatulonda kuwafisa vitugaiye mwiisi ya Asiya. Tugaya ng'hani mbaka tugesa tolemelwa kufunga umoyo na tofa. X Vivija, tamanilo jetu kumwenu digangamala, kwavija tojuwa kuwa kamba vija vitugaya hamoja, vivija mohozigwa mizoyo hamoja na tweye. SW !Twahagaya, togaya mbuli ya kuhozigwa kwenu mizoyo na kukomboligwa kwenu. Kamba twahahozigwa mizoyo na mweye vivija mohozigwa mizoyo muladi kuwagangamiza mufunge umoyo mna gamagayo kamba vitugaya tweye. ~V wKamba vija madununzo ga Kilisito vigokongezeka kumwetu, vivija kubitila Kilisito kuhozigwa kwetu mizoyo kokongezeka. U 7Mulungu kotuhoza mizoyo mna gamagayo getu, muladi na tweye tuwahoze mizoyo awo weli mna gamagayo, kwa kuhozigwa kukuja kutuhozigwe tweye na Mulungu. T Tumgwee nhogolwa Mulungu, Tata wa Mndewa wetu Yesu Kilisito, Tata Mulungu yowonela wanhu bazi na kuwahoza mizoyo yao! qS ]Mulungu Tataetu na Mndewa Yesu Kilisito wawagwee ng'hekewa na tindiwalo. Paulo komgwaa nhogolwa Mulungu [R 3Niye Paulo, namtumigwa wa Yesu Kilisito kwa kulonda Mulungu, na ndugu yetu Timoseo towatumileni baluwa mweye kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu ako Kolinto, hamoja na wanhu wose wa Mulungu mwiisi yose ya Akaya, QbKwavija wanhu wayagwe waitenda kuwa na ubala awo na kukimambukizo wagiza kutamanila. Ng'hekewa ya Mulungu ikale na mweye mose.@PybGweye Timoseo, vilole goya vose viugweleligwe uvilolese. Iteganye na ulonzi wa chaka chaka na kuibamilila kwa mbuli za kibozi, mbuli azo wayagwe wozikema kwa uvizi “Ubala.” nOUbKwa kutenda vivo woikila ngama inogile kuko kumwande, avo wadahe kupata ugima, uli ugima wa ukweli. NbWalagize watende ganogile, wawe wagoli kwa kutenda ganogile, wawe na moyo unogile na watogole kuwagwaa wayagwe vinhu vao. 7MgbWalagize wanhu weli wagoli wa vinhu va mwiisi ino sekewaitape, na kulolela vinhu avo, lakini wamulolele Mulungu yeli na moyo unogile yotugwaa kila kinhu tudeng'helele. >LubHeyo yaiyeka yeli mgima siku zose, yakalaga kuna umulenge uleka kuvikigwa na munhu. Kuduhu munhu yamonile, kuduhu yodaha kumona. Kumwake uwe ukulu na kutegelezigwa siku zose! Ona. K)bYesu kolawilila mna ikipindi kinogile kikigwe na Mulungu, yofaya kutogoligwa na yeli yaiyeka Mtawala, Mndewa wa iwandewa na Mkulu wa iwakulu. tJabnokulagiza ugagoge malagizo na kugategeleza goya mbaka siku dija vonda yabwele Mndewa wetu Yesu Kilisito. 7Igb Nokulagiza mgameso ga Mulungu, yovigwaa ugima vinhu vose, na nokulagiza mgameso ga Yesu Kilisito, yalongile kwa mulomo wake mbuli ya tamanilo jake mgameso ga Pontio Pilato, \H1b Wamba ng'hani kugahuma magayo goupata mbuli ya kutamanila kwako, muladi upate ugima wa mazuwa gose. Kwavija ugima uno awo uyakukemele Mulungu viutogole kumtamanila Kilisito mgameso ga wanhu wengi wakalile aho. 8Gib Lakini gweye munhu wa Mulungu, vigwale vinhu vose avo. Goga kutenda goyolonda Mulungu, kumgwaa ukulu Mulungu, kutamanila, unogelwa, kubetela kwa kufunga umoyo na uhole. rF]b Kwavija kuzinogela sente ng'hani acho chanduso cha nzambi zose. Wanhu wayagwe wasulukila ng'hani kupata sente mbaka wapotela kutali na tamanilo na mizoyo yao imema kunyunyuwala ng'hani. Paulo komulongela Timoseo viyolondeka kutenda %ECb Lakini waja wolonda kuwa wagoli wokwingila mna ukugezigwa na wonamata mumtego wa kusulukila vinhu kwa ubozi, navo vowakwega mbaka kuna ukunangika na kufa. @D{bAvo twahawa na lujo na viwalo, tolondeka twenele navo. RCbHatugalile kinhu chochose mwiisi wala honda tusegele na kinhu chochose. iBKbOna, kumsang'hanila Mulungu komtenda munhu yawe mgoli kamba yahenela na vinhu viyalinavo. Abna kuibamilila siku zose kwa wanhu wabanangike nzewele na waduhu ukweli na wogesa kuwa kumsang'hanila Mulungu ayo nzila ya kupata ugoli. -@Sbmunhu ayo kamema magoda na hajuwa kinhu chochose. Ayo mtatali wa kuibamilila na ndwagi mbuli ya mbuli, mbuli azo zogala migongo, kugomba, maligo na magesa gehile, ?+bMunhu yoyose yofundiza viyagwe na hazitogola mbuli za ukweli za Mndewa wetu Yesu Kilisito na vivija hagatogola mafundizo ga Mulungu wetu, >!bWatumwa weli na wakulu wamtogole Yesu sekewawabeze, kwavija sambi wose wotogola Kilisito. Wolondeka wawasang'hanile vinogile, kwavija waja womweda kwa sang'hano yao ni wanhu wamtogole Yesu awo wowanogela. Uwafundize na uwapetele wanhu mbuli zino. Mafundizo ga uvizi = bWaja weli watumwa wolondeka wawategeleze wakulu zao kwa kila mbuli, muladi wanhu sekewadilige twaga da Mulungu na mafundizo getu. g<GbVivo ili, kwa ganogile gokoneka kunze kunze na hata kamba hagakoneka hagadaha kufisigwa. ; bNzambi za wanhu wayagwe zokoneka kunze kunze, wang'hali hawanatagusigwa. Lakini nzambi za wanhu wayagwe zokoneka kumwande. h:IbSambiung'we mazi gaiyeka, lakini ung'we divai mbuli ya inda yako, kwavija kolumwa lumwa. 9+bSekeulopole kumwikila makono munhu yoyose yailavile kumsang'hanila Mndewa. Sekeuilumbe na munhu yoyose mzinzambi. Ukale kwa kumnogela Mulungu. u8cbNokulagiza mgameso ga Mulungu na mgameso ga Yesu Kilisito na mgameso ga wasenga wang'alile wa kuulanga, gagoge gano ganikulongele, bila kutagusa kwa kulola kihanga cha munhu yoyose hebu kulagusa unogelwa ng'hani kwa munhu yoyose. \71bWanhu wose wotenda nzambi, wazume mgameso ga wanhu, muladi wanhu wayagwe wadumbe. 6)bSekeutegeleze vitala vilavigwa kwa mvele yowalongoza kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu mbaka vigaligwe na wanhu wabili hebu wadatu wavonile. .5UbKwavija Maandiko Gang'alile golonga, “Sekeumfunge ng'ombe mulomo wahamsang'hanila kuhulula uhemba.” Vivija golonga, “Msang'hanaji yagweleligwe fungu jake.” 44abWavele wowalongoza wanhu wamtogole Yesu wosang'hana vinogile, wolondeka wapate fungu kulu, ng'hani ng'hani waja wosang'hana ng'hani kuwapetela wanhu na kuwafundiza. g3GbKamba mtwanzi yoyose yamtogole Yesu kana wagane mulukolo lwake, kolondeka yawalolese na sekeyawagwee mzigo kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu, avo wanhu wamtogole Yesu wadahe kuwalolesa wagane waliduhu wanhu wa kuwataza. G2bKwavija wagane wayagwe wahinduka na kumkweleleza Mwenembago. ,1QbAvo niye ninogeligwa ng'hani wagane wandele wasoligwe na walele wana, na wakalize goya ng'anda zao, avo seketuwagwee wanhu watwihile kilamuso cha kulonga vihile. @0yb Vivija wagane kamba awo wosonga kuwa wanyeke na wokwanga mzikae za wanhu kipindi chose na kulonga mbuli hawalondigwa kwa kuwalonga vihile wanhu na kuigela mzimbuli za wanhu wayagwe. >/wb avo woitagusa wenyego kwa kubena lagizo diwalongile. k.Ob Sekemuwengize mkibumbila wagane wandele, kwavija wahasulukila kusoligwa, womuleka Kilisito, h-Ib Yawe na tabia inogile, yawe mtwanzi yawalelile goya wanage, yawe mbokela wageni, yawe muhole na kowasang'hanila wanhu wayagwe wamtogole Yesu, yawe munhu yowataza wayagwe mna gamagayo, na yailave mwenyego kutenda ganogile. ,%b Sambiujandike twaga da mgane mna ikitabu cha matwaga ga wagane mbaka yavikize miyaka malongo sita. Vivija yawe mwehe wa mbigalo imoja. 5+cbKamba munhu yoyose hawatonga wanhu wa lukolo lwake, ng'hani ng'hani awo weli mng'anda mmwake, munhu ayo kakubeza kutamanila na keha ng'hani kubanza imunhu hamtogola Yesu. [*/bWalagize wanhu awo wasang'hane mbuli azo, avo munhu yoyose sekeyawalonge vihile. c)?bLakini mgane yokala kwa ugima wa kumnogela mwenyego kafa kamala, hamoja yang'hali mgima. ( bMgane yeli yaiyeka, yaliduhu munhu wa kumulolesa, ayo komulolela Mulungu na kogendelela kumpula Mulungu yamtaze imisi na ikilo. 'bLakini kamba mgane kana wana hebu wazukulu, awo wolondeka kuwalola goya wanhu wa mng'anda mmwao kamba viyolonda Mulungu. Kwa kutenda vivo kamba wowalipa tata zao na mama zao na wavele wao, kwa gaja gawawatendele, kwavija mbuli ayo yomnogela Mulungu. <&sbWalolese goya wagane waliduhu kinhu chochose. n%UbWatendele watwanzi wavele kamba mama zako na watendele wandele kamba lumbu zako, bila kuwasulukila. n$ WbSekeumkomhokele munhu mvele, lakini umzume kamba tatako. Watendele wabwanga wayago kamba ndugu zako. ##bUiteganye mwenyego na mafundizo gako. Gendelela kusang'hana mbuli zino, kwavija uhasang'hana koikombola mwenyego na waja wokutegeleza.i"KbGesa goya kwa sama ya mbuli azo na uzisang'hane muladi kugendelela kwako koneke na wanhu wose. !bSambiuileme nhunza ya Loho Yang'alile ili mgati mmwako, yuugweleligwe kubitila mbuli za wavele za ulaguzi viwakwikile makono gao.  b Mbaka vondanize, sang'hanila kipindi chako kwa kusoma Maandiko Gang'alile mgameso ga wanhu na kuwapetela wanhu na kuwafundiza. Gb Sekeutogole munhu yakubeze kwavija gweye kwa mbwanga, lakini uwe kilaguso kwa wanhu wamtogole Yesu, kwa ulonzi wako na sang'hano zako na unogelwa wako na kutamanila kwako na ugima unogile. /Yb Uwalagize na uwafunze mbuli azo. b Tweye toiyoha kusang'hana ng'hani, kwavija tomulolela Mulungu yeli mgima, Mkombola wa wose na ng'hani ng'hani kwa hewo wamtogole Yesu. 8kb Ulonzi awo wa ukweli na wolondeka kutogoligwa. bMazoezi galukuli ganoga, lakini kukala kwa kumnogeza Mulungu kunoga ng'hani, kwavija kotwikila ugima wa sambi na wa kuko kumwande. vebIteganyeni na simo hazili mna ukutamanila na zaduhu kinhu. Izoweze kukala muugima wa kumgwaa ukulu Mulungu. MbKamba uhawagwaa mafundizo gano wanhu wamtogole Yesu, kokuwa msang'hanaji yanogile wa Yesu Kilisito na uhagendelela kukula kiloho kwa mbuli za kutamanila na mafundizo ga ukweli gaukweleleze. {bkwavija imbuli ya Mulungu na kumpula votenda kinhu acho kitogoligwe na Mulungu. Msang'hanaji yanogile wa Yesu Kilisito  bKila kinhu kiyaumbile Mulungu kinoga, kuduhu kilondeka kulemigwa, lakini kila kinhu chobokeligwa kwa kumgwaa nhogolwa Mulungu, ?wbWanhu awo wofundiza kuwa havinogile kusola na kuja lujo fulani. Lakini Mulungu kaumba vinhu vose vidigwe na vibokeligwe kwa kumgwaa nhogolwa na awo wamtogole Yesu na kujuwa ukweli. bMafundizo kamba gago gogaligwa na wanhu wanafiki na wavizi, mizoyo yao ileka kuwatagusa kuwa wabananga isomigwa na zuma da moto. ! =bLoho Yang'alile kolonga fulu ipile kuwa baho kumwande wanhu wayagwe woleka kutamanila, na wozitegeleza loho za uvizi na kugoga mafundizo ga vinyamkela. !;bKuduhu shaka mbuli ya vinhu vifisigwe va kutamanila kwetu.Koneka mulukuli lwa kiunhu,
kalagusigwa na Loho Yang'alile kuwa kotenda ganogile,
koneka na wasenga wa kuulanga.Mbuli zake zipetigwa mziisi zose,
katogoligwa mwiisi yose,
kagaligwa kuulanga.DbLakini nahakawa, baluwa ino yowalongela vija viilondeka tweye tusang'hane mna ing'anda ya Mulungu nayo ayo wanhu wamtogole Mulungu yeli mgima, yeli mhanda na chandusilo cha ukweli wose. I bVinikwandika baluwa ino, nogesa kwiza kumwako sambi baha. %Cb Watazaji wosang'hana goya sang'hano yao, wodaha kwima goya na wodaha kulonga kwa kugangamala mbuli ya kutamanila kwao kwa Yesu Kilisito. Ukweli ugubuligwe b Mtazaji wa kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu yawe na mwehe imoja na yadahe kuwalongoza goya wanage na wanhu wose wokala mng'anda yake. #b Vivija wehe zao wolondeka wawe na tabiya inogile sekewawalonge wanhu vihile, wailongoze wenyego na wotenda gaja gawalongile mzimbuli zose. y kb Tanhu wolondeka wagezigwe, wahakoneka wofaya wasang'hane kamba watazaji wa kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu. e Cb Wolondeka wagoge ukweli wa kutamanila ugubuligwe kwa mizoyo ileka kutagusa kuwa wabananga. bWatazaji wa wanhu wamtogole Yesu wolondeka wawe na tabiya inogile na watamaniligwe, sekewang'we ng'hani hebu umelo wa sente. N bKolondeka yawe munhu yotegelezigwa na wanhu weli kunze ya mting'hano wa wanhu wamtogole Yesu, muladi sekeyehuligwe na kwingila mumtego wa Mwenembago. Watazaji wa vibumbila va wanhu wamtogole Yesu  bKolondeka sekeyawe munhu yamtogole Yesu sambi sambi, kwavija kodaha kuitapa na kutagusigwa kamba viyatagusigwe Mwenembago. q[bKamba munhu hadaha kuwalongoza goya wanhu wa mng'anda mmwake, kodahaze kuwalola goya wanhu wa Mulungu? ybKolondeka yawe munhu yodaha kuwalongoza goya wanhu wa mng'anda mmwake na kuwatenda wanage wamtegeleze kwa kila kinhu. vebSekeyakoligwe hebu ndwagi, lakini yawe muhole na kukala moyo hole na wanhu, kolondeka sekeyazinogele sente. bMulangulizi wa kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu kolondeka sekeyalongigwe vihile na wanhu, kolondeka yawe na mwehe imoja, yailongoze mwenyego na yawe na nzewele, yawe kotegelezigwa na yawagoneke wanhu baki mng'anda mmwake na yadahe kufundiza wanhu.  bUlonzi uno wa ukweli, munhu yosulukila kuwa mulangulizi wa kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu, kosulukila sang'hano inogile. 0YbLakini mtwanzi kokalizigwa kipindi viyolela wana, kamba yahagendelela kukala kwa kutamanila na kung'ala na unogelwa na kwa kutenda gago gose kwa kugesa vinogile.eCbVivija siyo Adamu ayo yaviziligwe ila mtwanzi ayo yaviziligwe na kabena lagizo da Mulungu. =ub Kwavija Adamu heyo yasongile kuumbigwa, abaho Hawa.  b Niye siwatogolela bule watwanzi wafundize hebu wawe na ukulu kwa wambigalo, wolondeka wanyamale kipindi munhu iyagwe kolonga. [/b Watwanzi wolondeka wanyamale kipindi munhu iyagwe kolonga na waifunze kwa uhole. ]~3b lakini kwa sang'hano zinogile, kamba viilondeka kwa watwanzi womtambikila Mulungu. }+b Vivija nolonda watwanzi wavale goya viwalo vao na wawe na nzewele, siyo kwa kugesa kuluka mvili kwa zahabu na lulu hebu viwalo va bei ng'hulu, *|MbAvo mwahaiting'hana kumtambikila Mulungu, nolonda wanhu wailavile kwa Mulungu na wodaha kwinula makono gao na kumpula Mulungu bila kugevuzika hebu bamila. {5bLekaavo nhumigwa kamba mtumigwa na mfundiza kwa wanhu haweli Wayahudi, kuwapetela usenga wa kutamanila na ukweli. Niye siviza bule, nolonga ukweli! uzcbyailavile mwenyego kutenda wanhu wose wakomboligwe, mbuli ino ayo iyalaguse Mulungu mna ikipindi kinogile. oyWbKwavija hana Mulungu imoja na hana imoja yotenda Mulungu na wanhu wailumbe, munhu ayo Yesu Kilisito, s bna goga kutamanila kwako na moyo wako uleka kukutagusa kamba kubananga. Wanhu wayagwe wagaleka higo na wabananga kutamanila kwao. Cr bMwanangu Timoseo nokugwaa lagizo dino, kulawa mna zimbuli zilongigwe na wanhu wa Mulungu baho umwaka mbuli yako. Sang'hanila mbuli zizo kamba mgoha wa kuitowela goya Mbuli Inogile, q }bKumwake heyo yeli Mndewa siku zose, hafa na hakoneka, yeli Mulungu yaiyeka, nhogolwa na ukulu vake heyo siku zose! Ona. ^p 7bLakini Mulungu kamema bazi muladi Yesu Kilisito yalaguse kufunga moyo kwake kumwangu niye nitendile nzambi kubanza wose, kamba kilaguso kwa wanhu wose wonda wamtogole kuko kumwande na kupata ugima wa mazuwa gose. o !bUlonzi uno wa kweli, tena unoga kutogoligwa, Yesu Kilisito keza mwiisi kuwakombola wanhu wene nzambi, na niye nhenda nzambi kubanza wose. sn abAvo, kangwaa ng'hekewa ng'hani na kanigwaa kutamanila na unogelwa uli wetu kwa kuilumba na Yesu Kilisito. m 7b Hamoja kuko umwaka nimulonga vihile, nimdununza na nimuliga, lakini Mulungu kanyonela bazi kwavija ng'hala naduhu kutamanila na sijuwile kinhendile. (l Kb Nomgwaa nhogolwa Yesu Kilisito Mndewa wetu yanigwelele nguvu kwa sang'hano yangu. Nomgwaa nhogolwa kwa kunhenda niye nifaye na kanisagula nimsang'hanile. !k =b Mafundizo gago golawa mna Imbuli Inogile ya Mulungu mkulu, yeli na kila kinhu yanigwelele niye niwapetele wanhu. Kumgwaa nhogolwa Mulungu kwa bazi jake j #b gekigwa kwa wagoni na wafilaji na wauzaji wa wanhu na wavizi na hewo woiduila uvizi hebu wotenda mbuli haziigalile na mafundizo ga ukweli. 5i eb Tolondeka tujuwe kamba Malagizo hagekigwe kwa wanhu wotenda ganogile, lakini kwa hewo wobena Malagizo na wotenda gehile na wanhu hawamtegeleza Mulungu na hewo wotenda nzambi na kwa hewo hawamtambikila Mulungu hebu hawatogola chochose na kwa hewo wowakoma tata zao hebu mama zao na kwa hewo wakomaji, Oh bTojuwa kamba Malagizo ganoga kamba gahasang'haniligwa vigalonda. ~g wbWolonda kuwa wafundiza Malagizo ga Musa, lakini hawazijuwile mbuli zao wenyego hebu mbuli ziwolonga kwa kugangamala. df CbWanhu wayagwe wabwela kukisogo na wagiza nzila zao zinogile kwa kusimulila mbuli za ubozi. e !bKilamuso cha lagizo jangu dino ni kugala unogelwa ulawa muumoyo unogile na moyo uleka kukutagusa kuwa kubananga na kutamanila kwa ukweli. 6d gbWalongele waleke kulonga simo na msafa mtali wa matwaga ga wahenga, avo vogala kuibamilila na hazidaha kusang'hanila kija kiyolonda Mulungu, kidaha kujuwika kwa kutamanila. >c wbNolonda ukale ako Efeso, kamba vinikupulile ving'halile muumwanza wa kuchola ako Makedonia, kwavija wanhu wayagwe ako wofundiza mafundizo ga uvizi, kolondeka uwalagize waleke. ?b ybNokwandikila gweye Timoseo mwanangu kweli mna ukutamanila, Mulungu Tataetu na Mndewa wetu Yesu Kilisito wakugwee ng'hekewa na bazi na tindiwalo. Kuwazuma mbuli ya mafundizo ga uvizi ra abNiye Paulo, namtumigwa wa Yesu Kilisito kwa lagizo da Mulungu Mkombola wetu na Yesu Kilisito itumulolela. J` NNg'hekewa ya Mndewa wetu Yesu Kilisito ikale na mweye.c_?NNowalagiza kwa udahi wa Mndewa muwasomele baluwa ino wanhu wose wamtogole Kilisito. T^!NWalamuseni wanhu wose wamtogole Kilisito kwa nzila ilagusa unogelwa. 2]_NNdugu zetu, mutupulile kwa Mulungu. I\ NHeyo iyawakemile kosang'hana avo, kwavija kotenda kiyalongile. T[!NMulungu mwenyego iyotugwaa tindiwalo yawatende muwe wang'alile ng'hani na kwika unhu wenu na loho na mizoyo na lukuli kutali na ubananzi wowose, mna ikipindi cha kubwela Mndewa wetu Yesu Kilisito. 'ZINMuinege na vinhu vose vihile. 8YkNlakini zigezeni mbuli zose, togoleni kinogile. /XYNsekemuubeze usenga ulawa kwa Mulungu, :WoNSekemuikimile sang'hano ya Loho Yang'alile, V}Nmumgwee nhogolwa Mulungu kwa mbuli zose. Vino avo viyolonda Mulungu kumwenu muugima wenu kwa kuilumba na Yesu Kilisito. $UCNsiku zose mumpule Mulungu, 'TINMudeng'helele siku zose, S+NLoleni munhu yoyose sekeyamulihe miyage gehile kwa gehile, lakini kipindi chose muwambe kuitendela ganogile mweye kwa mweye na kwa wanhu wose. R!NNdugu zetu, towamba kuwapula muwazume wanhu wanyeke, muwasamhuse waliduhu nguvu, muwataze wanyolile na fungeni umoyo kwa wanhu wose. oQWN Muwategeleze ng'hani na kuwanogela mbuli ya sang'hano zao zootenda. Mukale na tindiwalo hagati yenu. PN Ndugu, lelo towapula, muwategeleze goya waja iwosang'hana ng'hani hagati yenu, waja wowalongoza na kuwafunzeni mzimbuli za Mndewa. bO=N Avo, muigele moyo na kuitaza kamba vimutenda sambi. Mafundizo ga kimambukizo na ndamuso bN=N yafile mbuli ya tweye muladi vondayabwele tukale nayo, tuwe tung'hali wagima hebu tufa. MyN Kwavija Mulungu hatusagule yatubanange kwa ng'hasiliki yake, ila tuupate ukombozi kubitila Mndewa wetu Yesu Kilisito, @LyNLakini tweye twa wanhu wa imisi, na tuitiganye. Tuvale kutamanila na unogelwa kamba kiwalo cha zuma cha kukimila mhambaga na tamanilo jetu da kuwa tokomboligwa kamba kofiya da zuma. 8KkNWanhu wowasa ikilo, na walevi wokoligwa ikilo. OJNAvo seketuwase utulo kamba wanhu wayagwe, tukale meso na tuitiganye. jIMNMweye mose mwa wanhu mukala mdilenge, wanhu wa imisi. Tweye hatuli wanhu wa ikilo hebu mdiziza. lHQNLakini mweye mbwiga zangu, hamuli mdiziza, avo siku ayo honda iwasinhukize kamba viyokwiza mbavi. =GsNWanhu vondawalonge, “Kuna tindiwalo na kuhola,” baho ubananzi wowezila kwa kusinhukiza, kamba usungu wa kulela viumwizila mtwanzi yoifungula mwana, na wanhu hawahonyeka bule. wFgNkwavija mweye wenyego mojuwa goya siku ya kubwela Mndewa, kwiza kwa kusinhukiza kamba mbavi viyokwiza ikilo. [E 1NNdugu, hailondeka kuwandikila mbuli ya vipindi na msimu wa kulawilila mbuli zino, ;DqNAvo muigangamize mmizoyo yenu kwa mbuli zino.C/Nabaho tweye tuli wagima kipindi acho tokwikigwa hamoja nao mna gamawingu kuiting'hana na Mndewa kuulanga. Avo siku zose tokala hamoja na Mndewa. `B9NAvo sauti ng'hulu yolagiza na sauti ya msenga mkulu wa kuulanga na sauti ya mhalati ya Mulungu, nayo Mndewa mwenyego kohumuluka kulawa kuulanga. Baho waja wafile wang'hali womtogola Kilisito wosonga kuzilibuligwa, ANDino dituwalongeleni ni fundizo da Mndewa, tweye tuliwagima mbaka vonda yeze Mndewa, honda tuwalongolele waja wafile. @NTweye totogola kuwa Yesu kafa na kazilibuka kabili na totogola kuwa Mulungu kowagala hamoja na Yesu waja wose wafile kuno womtogola. ~?uN Ndugu zetu tolonda mujuwe ukweli mbuli ya waja wafile, muladi sambi munyunyuwale kamba wanhu awo hawatamanila. >-N Kwa kutenda vivo motegelezigwa na waja hawamtogola Kilisito na hamulonda kuwatamanila wanhu wayagwe mbuli ya kija kimulonda. Kubwela kwa Mndewa =wN Avo kaleni goya, kila munhu yatende mbuli zake mwenyego na yasang'hane kwa makono gake mwenyego kamba vituwalongele. <N Na mukala muwatendela vivo ndugu zenu wose weli kila hanhu kuko Makedonia. Avo ndugu zangu, towapula, muwambe ng'hani kutenda vivo. ;!N Hailondeka kuwandikila mbuli ya kuwanogela waenu wamtogole Kilisito. Mweye wenyego mufunzigwa na Mulungu vija vimulondeka kuinogela. ~:uNAvo munhu yoyose iyolema mafundizo gano hamulema munhu ila komulema Mulungu mwenyego yowagwaa Loho wake Yang'alile. ?9yNMulungu hatukemile bule tukale muugoni, ila tung'ale. 18[NKwa mbuli ino, munhu yoyose sekeyamtendele vihile miyage hebu kumbunza. Tuwalongela mwaka mbuli ino na tuwazuma ng'hani kuwa Mndewa kowatagusa wose wotenda mbuli azo. _77Nsiyo kwa kusulukila vihile kamba viwotenda wanhu wa mwiisi walekile kumjuwa Mulungu. T6!NKila munhu kolondeka yalutawale lukuli lwake kwa kung'ala na kuitegeleza, F5NMulungu kolonda muwe wanhu wang'alile na sekemutende ugoni. M4NKwavija mugajuwa mafundizo gatuwagwelele kwa udahi wa Mndewa Yesu. :3 oNLelo, ndugu zangu, muifunza kulawa kumwetu vija vimulondeka kumnogeza Mulungu na vivo vimukala. Na sambi towamba kuwapula kwa twaga da Mndewa Yesu mutende vinogile kubanza aho. 72gN Avo koigangamiza mizoyo yenu, na mweye mokuwa mduhu kitala na mong'ala mgameso ga Mulungu wetu na Tataetu kipindi Mndewa wetu Yesu vondayeze hamoja na wose iyawasagule.1yN Mndewa yawatende muinogele ng'hani na unogelwa wenu kwa wanhu wose wongezeke ng'hani, kamba tweye vituwanogela mweye. i0KN Tompula Mulungu, Tataetu mwenyego na Mndewa wetu Yesu watutandile nzila ya kwiza kumwenu! /N Towamba kumpula Mulungu imisi na ikilo tudahe kuwona meso kwa meso muladi kugatenda goya gahunguke mnaukutamanila kwenu. .N Sambi todaha kumgwaa Mulungu wetu nhogolwa mbuli ya mweye. Tomgwaa nhogolwa kwa ndeng'helelo tulinayo haulongozi wake mbuli ya mweye. X-)NKamba mogangamala muugima wenu kwa kuilumba na Mndewa sambi tokala moyo hole. i,KNNdugu zangu, hamoja na magayo na madununzo getu gose, mutugela moyo mbuli ya kutamanila kwenu. A+{NSambi Timoseo kabwela, katugalila mbuli zinogile za tamanilo jenu na unogelwa wenu. Katulongela motugesa vinogile siku zose na molonda kutona kamba tweye vitulonda kuwona mweye. ;*oNlekaavo nimtuma Timoseo kumwenu. Sidahile kuwamba ng'hani, avo nimtuma mhate mbuli za kutamanila kwenu. Avo nidumba Mwenembago sekeyawageze na sang'hano yetu yose ipolete bule! o)WNKwavija vitukalile hamoja na mweye, tuwalongela kuwa todununzigwa, kamba vimujuwile, ilawilila vivo, v(eNAvo kuduhu munhu yonda yabwele kuchugu mbuli ya madununzo gano. Mweye mojuwa kamba tolondigwa tudununzigwe. @'yNna tumtuma ndugu yetu Timoseo, msang'hanaji miyetu mbuli ya Mulungu kwa kuwapetela wanhu Mbuli Inogile ya Kilisito. Tumtuma yawagangamize na yawagele moyo mbuli ya kutamanila kwenu. \& 3NKukimambukizo, hatudahile kuwamba ng'hani. Avo tugesa tusigala twiiyeka ako Asene, ;%qNOna, mweye wao kuigoda kwetu na deng'ho jetu!L$NVino, vonda twime kuulongozi wa Mndewa Yesu yaheza, deng'ho da kuhuma kwetu dokuwa choni? Tamanilo jetu dokuwa choni? Dokuwa mweye wenyego, mweye wao kilamuso cha tamanilo jetu na deng'ho jenu. t#aNAvo tulonda kwiza kumwenu. Niye, Paulo, nigeza kwiza kumwenu miyanza mingi, lakini Mwenembago katugomesa. +"ONNdugu zetu, vituinegile na mweye kwa kipindi kidodo tu, tuinega na mweye kwa lukuli lwiiyeka lakini mmizoyo twa hamoja, baho tulonda ng'hani kuwona kabili! ! NVivija walonda kutugomesa seketuwapetele wanhu haweli Wayahudi usenga wonda uwakombole. Vino avo viwamambukize nzambi zose ziwatendile siku zose. Lakini sambi Mulungu kawagevuzikila na kuwatagusa! Paulo kolonda kuwatembelela kabili wanhu wa ako Sesalonike  %Nwamkomile Mndewa Yesu na watula ndagu wa Mulungu na kutudununza na tweye vivija. Wanhu awo womgevuza Mulungu na hawailumba na munhu yoyose! RNNdugu zetu, mweye viwalawilila vinhu vivija viwalawilile wanhu wa Mulungu ako Yudea, hewo wailumbile na Yesu Kilisito. Mweye mudununzigwa na wenekae waenu kamba hewo viwadununzigwe na Wayahudi wayao, zmN Avo, tweye togendelela kumgwaa nhogolwa Mulungu, kwavija mweye vimuihulike Mbuli Inogile kulawa kumwetu muitogola kamba usenga wa Mulungu siyo kamba usenga wa wanhu, kwavija mbuli ya Mulungu ayo isang'hana mgati mmwenu mweye mutogole. }N Tuwagangamiza, tuwasamhusa na kuwatenda mukale viyolonda Mulungu, yowakemeni muwe na fungu Muundewa wake na ukulu wake. a;N Mweye wenyego mojuwa vitumtendele kila imoja wenu kamba tata viyowatendela wanage too. !;N Mweye wenyego muyona mbuli ino, na Mulungu vivija kaijuwa, tweye vitung'alile na vitukalile goya bila kubananga kumwenu mweye mumtogole Kilisito. )KN Ndugu zetu, mweye mokumbuka tweye vitugaiye! Tusang'hana imisi na ikilo muladi seketuwe mizigo kwa munhu yoyose kipindi vituwapetela Mbuli Inogile ya Mulungu. 5~{~ }9||\{zzNyy1xxdwwvvkv uFtssrriqqppPoobo n|mm$ll)kjj[ji.hh?ggg+fZeddd czbbaaS``7_^^l]]F\\[ZZ[YYXXgWVV\UUTTSSRQQPCC+BB A@@2??N>==O<<;~:99q88766 5q4z4322k2100//]/.n--,v++*Y))n) (l'&&O%%)$v##"!!! 82(^?::^ 5>1|o < g 5e26v:Nm Lekaavo, nowandikila mbuli zino ning'hali kutali, muladi naheza kumwenu sekeniwe msede kwa kuusang'hanila udahi uyanigwelele Mndewa, udahi wa kuwagangamiza siyo wa kuwabomola. mMS Todeng'helela kuwa tweye tunyolila, lakini mweye mugangamala, na tompula Mulungu mutelele ng'hani. ML Kwavija tweye hatudaha kuulema ukweli, lakini tougendeleza ukweli. 1K[ Avo tompula Mulungu sekemutende mbuli yoyose ihile. Siyo kamba tolonda wanhu watugese tweye tuhuma, lakini mweye mutende ganogile hata kamba tweye tokoneka tulemelwa. DJ Lakini notogola mweye mojuwa kuwa tweye hatulemelwe bule. 4Ia Muilolese wenyego mujuwe kamba momtamanila Mulungu. Muigeze wenyego. Vino mweye hamujuwile kuwa Yesu Kilisito kokala mgati mmwenu? Kamba haili avo, mweye mulemelwa. hHI Kwavija hata kamba kawambigwa mumsalaba kwa kunyolila, lakini sambi mgima kwa nguvu ya Mulungu. Na tweye vivija tonyolila kwa kuilumba nayo, lakini kwa nguvu ya Mulungu twa wagima hamoja nayo muladi tuwasang'hanile mweye. G Mweye wenyego molola kamba Kilisito kolonga mgati mmwangu. Kumwenu mweye Kilisito hanyekile, lakini kolagusa nguvu zake kumwenu. LF Ving'halile na mweye muumwanza wangu wa kabili niwazuma, na sambi nowazuma kabili ning'hali kutali, kipindi naheza honda niwonele bazi waja watendile nzambi aho umwaka hebu munhu yoyose iyagwe. %E E Uno wokuwa mwanza wangu wa kadatu kwiza kumwenu. Kamba Maandiko Gang'alile vigalonga, “Kitala chochose cholondeka choneke na wanhu wabili hebu wadatu.” SD Nodumba naheza kumwenu kabili, Mulungu wangu konhenda niwe muhole mgameso genu, nowalilila wanhu bwando watendile nzambi aho haichanduso, lakini hawalekile uchafu wao, kusulukila kwihile na ugoni.C Nodumba naheza kumwenu, honda niwavike kamba vinonda niye, na mweye honda mumbone kamba vimulonda niye niwe. Nodumba nodaha kuvika wanhu wogomba hebu kuyonela migongo hebu kuigevuza hebu kuwa na gahigahi hebu kuideta hebu kuiliga hebu kuigoda na kuiding'hula. ]B3 Modaha kulonga kuwa tweye toigombela wenyego kumwenu! Lakini tweye tolonga mbuli zino mgameso ga Mulungu, kuno tuilumba na Kilisito. Mbwiga zangu, kila kinhu kitusang'hana, tosang'hana kuwagangamiza mweye. ;Ao Niye nimpula Tito yeze kumwenu, na nimtuma ndugu yetu weze hamoja. Vino Tito kawanyonya? Vino mweye hamujuwile bule kuwa tweye tolongozigwa na moyo umoja na tosang'hana hamoja? P@ Vino niye niwanyonya mweye kubitila msenga yoyose inimtumile kumwenu? ?w Motogola kuwa siwagazile bule. Lakini munhu iyagwe kodaha kuwalongela kwavija niye na mbala ng'hani niwavizila. />W Niye nodeng'helela kulava vinhu vose vinilinavo na vivija kuilava mwenyego mbuli ya kuwataza mweye. Vino mweye hamuninogela ng'hani kwavija niye nowanogela ng'hani? o=W Sambi niitanda kwiza kumwenu kwa mwanza wa kadatu, na silonda kuwagaza bule, kwavija niye nowalonda mweye siyo vinhu vimulinavo. Siku zose tata na mama wowekila ngama iwana na siyo iwana wowekila ngama tata zao na mama zao. -<S Vino mweye muswela choni kubanza vibumbila viyagwe va wanhu wamtogole Yesu, lakini niye siwagazile mweye munitaze? Chonde, geleni kumgongo kwa kuwatendela vihile! g;G Unzonza na vifukuzi vitendeke kumwenu kwa kufunga umoyo vilagusa goya kuwa niye na mtumigwa. P: Niye niitenda nambozi, lakini mweye wao munhendile niwe vivo. Mweye wao mulondeke kungwaa nhogolwa. Kwavija hata kamba niye sifaya, sili mdodo bule kubanza awo woikema, “watumigwa wakulu.” +9O Avo niye nodeng'helela kunyolila, kuligigwa, kuzehigwa, kugaya na madununzo mbuli ya Kilisito. Kwavija nahanyolila, baho nogangamala. Paulo viyowagesa Wakolinto k8O Lakini Mndewa kanongela, “Ng'hekewa yangu kumwako gweye yotosha, kwavija udahi wangu wokuwa mkulu ng'hani gweye wahanyolila.” Avo nodeng'helela ng'hani kuigodela kunyolila kwangu, muladi udahi wa Kilisito ukale kumwangu. ?7y Nimpula Mndewa miyanza midatu yanisegezele mbuli ayo. G6 Lakini kunhenda niye sekeniigode ng'hani mbuli ya vinhu vingi viyangubulile Mndewa, nigweleligwa usungu mulukuli kamba mwiba, msenga wa Mwenembago kanhowa, muladi sekeniigode ng'hani. 15[ Maza nondile kuigoda, sambi niwe mbozi, kwavija nahalongile ukweli. Lakini siigoda kwavija silonda munhu yangese ng'hani kubanza vija viyonyona na kuhulika vinilonga. c4? Avo noigodela munhu kamba ayo, lakini siigodela mwenyego, ila mbuli za kunyolila kwangu. c3? Kuko kuulanga kahulika mbuli hazidahika kusimulila, mbuli azo munhu halondeka kuzilonga. 2 Nolonga kabili, nojuwa munhu ayo kagaligwa kuulanga, lakini sijuwa bule kamba kakala mulukuli hebu siyo mulukuli, Mulungu kojuwa. -1S Nomjuwa munhu imoja Mkilisito, miyaka longo na nne ibitile kagaligwa mbaka kuulanga. Sijuwile bule kamba kakala ako na lukuli hebu na loho, Mulungu heyo yajuwile. ~0 w Nolonda kuigoda, hamoja haifaya chochose. Lakini sambi nolonga mbuli ya vinhu viyanilagusile Mndewa na kunigubulila. s/_ !Lakini nihumulusiligwa mdigelo, kubitila zonzo dikalile muuluwa, vino vivo vinihonyeke mmakono gake. . Ving'halile ako Damesiki, mkulu wa isi, yakalile yolongozigwa na mndewa Aleta, keka wakalizi kudibuga da Damesiki muladi wangoge. X-) Mulungu, Tata wa Mndewa Yesu, yotogoligwa siku zose, kojuwa niye siviza bule. ;,q Kamba nahaigoda, noigodela kunyolila kwangu. l+Q Kamba munhu konyolila, naniye vivija nonyolila. Kamba munhu katenda nzambi, naniye nokona usungu. j*M Kubanza avo vose, siku zose nina ng'honde ya kuvisang'hanila vibumbila va wanhu wamtogole Yesu. *)M Nisang'hana na kugaya, ng'hala meso miyanza mingi, ng'hala na nzala na ng'hilu na miyanza mingi nisinda na nzala, ng'hala nokona beho na ng'hala nabule viwalo. N( Mna imiyanza yangu ng'hala mdizumozumo da kusoligwa na mazi ga lwanda, ng'hala mdizumozumo da wabokaji, ng'hala mdizumozumo da wayahudi wayangu, ng'hala mdizumozumo da wanhu haweli Wayahudi, ng'hala mdizumozumo kudibuga, ng'hala mdizumozumo da kumuhulo, ng'hala mdizumozumo mbahali na ng'hala mdizumozumo da ndugu wa uvizi. 4'a Miyanza midatu Walumi wanhowa mbalati, mwanza umoja wanhowa mabwe. Miyanza midatu mbenekeligwa na ngalawa ng'hulu mbahali na mwanza umoja nisinda mgamazi imisi na ikilo. J&  Miyanza mitano Wayahudi wanhowa mbalati malongo madatu na tisa. %/ Kamba wao wasang'hanaji wa Kilisito? Nolonga kamba munhu yeli na kibozi mbwelela, niye na msang'hanaji wa Kilisito kubanza awo! Niye nisang'hana sang'hano ndala ng'hani, ngodekigwa mkifungo miyanza bwando, nhoigwa miyanza bwando, ng'hala mdizumozumo da ifa miyanza bwando. F$ Kamba wao Waebulania? Naniye vivija na Muebulania. Kamba wao Waizilaeli? Naniye vivija na Muizilaeli. Kamba wao wolawa mulukolo lwa Abulahamu? Naniye vivija nolawa mulukolo lwa Abulahamu. /#W Nokona kinyala kulonga tweye tunyolila kusang'hana mbuli azo! Nolonga kamba munhu mbozi, kamba munhu yoyose kogeza kuigodela kinhu, naniye vivija sidumba kuigodela. "9 Mweye mokala kwa kufunga umoyo hata munhu yowatenda watumwa, hebu yowanyonya hebu yopata vinhu kwa migongo yenu hebu yowehula hebu yowazaba mkihanga. W!' Kwavija mweye mna nzewele, lekaavo mokala kwa kufunga umoyo na wanhu wabozi. V % Kwavija wanhu bwando woigodela mbuli za kiunhu, naniye vivija notenda vivo. q[ Mbuli ino inonga sambi silagilizigwe na Mndewa nonge, mbuli ino ya kuigoda, nolonga kamba munhu mbozi.  Nolonga kabili, munhu sekeyanhende niye nambozi. Lakini yahanhenda mbozi, yanibokele kamba mbozi muladi naniye niigode kidogo. M Avo hatukanganya bule kamba wasang'hanaji wa Mwenembago nao woitenda wasang'hanaji wa gaja ganogile. Kukimambukizo wobokela fungu jao dilondeka kwa sang'hano zao. Kugaya kwa Paulo kamba mtumigwa s_ Ona, mbuli ino siyo kilozo! Kwavija hata Mwenembago mwenyego koitenda msenga wa mulenge kulawa kuulanga! q[ Kwavija wanhu awo siyo watumigwa wa ukweli, wasang'hanaji wavizi, woitenda kuwa watumigwa wa Kilisito. /W Nogendelela kusang'hana kamba vinisang'hana sambi, muladi niwagwise waja “watumigwa wakulu” wolonga kwa kuigoda kuwa wosang'hana kamba vitusang'hana tweye. Z- Vino niye nolonga vino kwavija siwanogela bule? Mulungu kojuwa kuwa nowanogela!   Kamba vija ukweli wa Kilisito viuli mgati mmwangu, kuduhu munhu yoyose mwiisi ya Akaya yodaha kunhenda sekeniigodele mbuli ayo. a; Ving'halile na mweye simgazile munhu yoyose yangwee chochose kinonda, kwavija ndugu walawile Makedonia wangalila kila kinhu kinondile. Kamba vija vindekile kuwagaza kwa kinhu chochose, avo nogendelela kutenda vivo! /W Vinikalile nowasang'hanila mweye, fungu jangu dilawa mna ivibumbila viyagwe va wanhu wamtogole Yesu. Avo kamba vija niwaboka vinhu vao muladi niwasang'hanile mweye. #? Vino niye nhenda vihile, viniitendile mwenyego sifaya na kuwatenda mweye mufaye, kwa kuwapetela Mbuli Inogile ya Mulungu na silondile fungu jojose? |q Sengine nokoneka sili mulongaji goya, lakini nzewele ninazo, mbuli ino tuilagusa goya siku zose na kipindi chose. V% Niye sigesa kuwa na mdodo kubanza awo woikema, “Watumigwa wakulu.”   Kwavija munhu yoyose yokwiza kumwenu na kuwapetela usenga wa Yesu hauigalile na uja utuwapetele mweye mombokela, na moitogola loho iyagwe haiigalile na Loho Yang'alile yumumbokele na moutogola usenga uyagwe hauigalile na Mbuli Inogile yumubokele kumwetu. 3_ Lakini nodumba kamba dija dizoka kwa ubala wake wa uvizi viyamvizile Hawa, nzewele zenu zodaha kugalusigwa na moleka kung'ala kwenu na kuilava kwenu kweli kwa Kilisito. 1 Nowonela migongo, kamba Mulungu viyowonela migongo, mweye muigala na mhambe inimtandile yafungiligwe zengele na mbigalo imoja, nayo ayo Kilisito. _ 9 Nogesa mofunga umoyo mbuli ya niye, hata kamba nokoneka nambozi, sekemutonge ng'hani! gG Kwavija munhu yotogoligwa siyo ija yoitogola mwenyego, lakini ija yotogoligwa na Mndewa.~ u Lakini, kamba vigolonga Maandiko Gang'alile, “Munhu yolonda kuigoda, yaigodele kija kiyasang'hane Mndewa.” + O Abaho todaha kuipeta Mbuli Inogile mziisi ziyagwe, zili kutali na mweye. Kwavija hatulonda kuigodela sang'hano imalile kusang'hanigwa na munhu iyagwe hanhu aho. \ 1 Avo tweye hatubanza kuigoda mbuli ya sang'hano itendigwe na wanhu wayagwe. Lakini tololela kuwa kumtamanila kwenu Mulungu kogendelela na sang'hano yetu kumwenu yokuwa ng'hulu kwa kukweleleza viyolonda Mulungu.   Tweye hatunabanza kuigoda, kamba vija hatunakwiza kumwenu, kwavija tweye twiza kumwenu na tuwagalila Mbuli Inogile ya Kilisito.  ! Lakini tweye hatuigoda ng'hani, kuigoda kwetu kokuwa mna isang'hano iyatugwelele Mulungu, vivija sang'hano ayo, iyo itusang'hana kumwenu. <q Tweye hatudaha kuika hamoja hebu kuigala na wanhu waja woitogola wenyego. Wanhu woitenda wenyego kinhu cha kupimila na wanhu woilinga wao kwa wao, wanhu awo waduhu nzewele! 1 Wanhu kamba awo wolondeka wajuwe kuwa vose vibili sawa, gaja gatwandika kipindi twahawa kutali na gaja gonda tusang'hane twahawa hamoja na mweye. 5 Kwavija wolonga, “Baluwa za Paulo zizama na zimema mbuli ng'hulu, lakini yahawa hamoja na tweye konyolila, na ulonzi wake siyo kinhu chochose!” J  Silonda mweye mugese nolonda kuwagela bwembwe kwa baluwa zangu.  Niye sikona kinyala hata kamba nibanza kuigoda mbuli ya udahi uyatugwelele Mndewa, katugwaa udahi wa kuwazenga mweye siyo wa kuwabomola. *M Mweye molola mbuli za kunze. Kamba munhu yoyose kogesa heyo munhu wa Kilisito, kolondeka yagese kabili kuwa tweye twa wanhu wa Kilisito kamba viyali heyo. U# Mwahagoga kila kinhu, tweye tuitanda kumtagusa munhu yoyose yoleka kugoga.   togabananga magoda gose gotenda viyagwe na nzewele ya kumjuwa Mulungu. Togaboka magesa gose na kugatenda gamtegeleze Kilisito.  Silaha zituitowela tweye siyo silaha za mwiisi ino, lakini nguvu ya Mulungu, itulaga ng'hambi zose. Tobananga mbuli zose za uvizi, P Ona, tokala mwiisi, lakini hatuitowa kamba viwoitowa wanhu wa mwiisi. ~ vondanize sekemunhende niwe msabalu, kwavija nojuwa nodaha kuwa msabalu kwa waja wolonga tokala kamba viwokala wanhu wa mwiisi ino. .} W Niye Paulo mwenyego, wanhu wayagwe wolonga namuhole kipindi nahawa na mweye, lakini nahawa kutali na mweye namsabalu. Nowapula kwa bazi na moyo unogile wa Kilisito, \|1 Tumgwee nhogolwa Mulungu mbuli ya nhunza yake iswelile ulonzi wa kuisimulila!i{K Avo mizoyo yao yowanogela na wowapulila mweye mbuli ya ng'hekewa ng'hulu iyawagwelele Mulungu. sz_ Kwa mbuli zinogile zilagusigwa kwa sang'hano yenu ino, wanhu bwando womgwaa nhogolwa Mulungu mbuli ya kuigoga kwenu Mbuli Inogile ya Kilisito yumuitogola, na mizoyo yenu inogile ya kulava vinhu venu kumwao na kwa wanhu wose wayagwe. y! Kwavija sang'hano ino yumutenda siyo tu yowataza wanhu wa Mulungu, lakini vivija yowatenda wanhu bwando wamgwee nhogolwa ng'hani Mulungu. ;xo Kowatenda muwe wagoli siku zose kwa kila kinhu, mudahe kuwa na moyo unogile kipindi chose, muladi wanhu wamgwee nhogolwa Mulungu mbuli ya nhunza zenu ziwabokele kubitila tweye. 9wk Nayo Mulungu yomgwaa mbeyu mulimaji na lujo, vivija kowagwaa mweye mbeyu zimulonda, na kozitenda zote, zikule na zilele ng'hani mbuli ya kulava kwenu kwa mizoyo yenu inogile. v  Kamba vigalonga Maandiko Gang'alile,“Kowagwaa kwa moyo unogile wanhu wakiwa
na moyo wake unogile waduhu uhelelo.” "u= Avo Mulungu kodaha kuwagwaa vingi ng'hani kubanza vija vimulonda, siku zose mpate kila kinhu kimulonda, avo muvisang'hanile kwa kila sang'hano inogile. 5tc Kila munhu kamba viyagesile muumoyo wake yalave kija kiyalinacho, siyo kwa moyo hamgwazo hebu kunanahizigwa, kwavija Mulungu komnogela munhu yolava kinhu kuno moyo kwatu! bs= Kumbukeni, munhu yohanda kidogo kosenga kidogo. Munhu yohanda vingi kosenga vingi. Xr) Avo nigesa vinoga kuwapula ndugu wano wanongolele kwiza kumwenu, waitande nhunza yenu ng'hulu yumulongile moilava. Baho yolagusa kuwa nhunza ayo yolavigwa kwa kulonda mweye wenyego, siyo kwa kunanahizigwa. Hq  Kwavija kamba naheza na munhu wa Makedonia na twahawavika hamuitandile, baho tweye togwa kinyala kwavija tuigodela ng'hani mweye. Na mweye vivija mogwa kinyala kwavija tuwatamanila ng'hani! p/ Avo nowatuma ndugu wano, muladi kuigoda kwetu mbuli ya mweye sekekuwe mulomo wiiyeka. Lakini muitande kuwataza, kamba viniwalongele wao motenda. [o/ Nowajuwa vimuwamba kuwataza wanhu, niye niigodela mbuli ayo kwa wanhu wa Makedonia. Niwalongela toka mwaka ubitile mweye wanhu wa Akaya muitanda kulava, moyo wenu wa kulava uwatenda wanhu bwando watende vivo. Pn  Silondeka kuwandikila mbuli ya sang'hano ya kuwataza wanhu wa Mulungu. ~muAvo walagusileni unogelwa wenu, muladi vibumbila va wanhu wamtogole Yesu wajuwe totenda goya vituigodela mweye.6leTito ayo miyangu, tosang'hana hamoja mbuli ya mweye. Ndugu zetu wayagwe wokwiza hamoja nayo, wao wasenga wa vibumbila va wanhu wamtogole Yesu na wogala ukulu kwa Kilisito. @kyVivija tomtuma hamoja nao ndugu yetu, miyanza mingi tumgeza na tumona kana moyo wa kuwataza wanhu. Sambi kana moyo wa kuwataza ng'hani wanhu kwavija kowatamanila mweye ng'hani. mjSTweye tolonda kusang'hana ganogile siyo mgameso ga Mndewa yaiyeka, lakini vivija mgameso ga wanhu. qi[Toitiganya wanhu sekewatuyalalile vitwika hamoja na kugola sente zino zilavigwe kwa moyo unogile. @hyVivija, ndugu ayo kasaguligwa na vibumbila va wanhu wamtogole Yesu yange na tweye kipindi vitugala sente zino, sente zigala ukulu kwa Mndewa na zilagusa moyo wetu wa kuwataza wanhu. $gATomtuma ndugu imoja hamoja nayo, yotegelezigwa ng'hani mna ivibumbila vose va wanhu wamtogole Yesu, kwa sang'hano yake ya kuwapetela wanhu Mbuli Inogile. fwSiyo kwavija tweye tumulongela, lakini vivija kakala kosulukila ng'hani kuwataza, kwa kulonda mwenyego keza kumwenu. jeMNomgwaa nhogolwa Mulungu kwa kumgwaa Tito moyo wa kuwataza mweye kamba moyo unilinao niye! d-Kamba Maandiko Gang'alile vigolonga, “Ija yakubile kingi hapatile kingi ng'hani, na ija yasolile kidogo hahungukilwe kinhu.” Tito na wayage #c?Vinhu vingi vimulinavo sambi viwataze waenu waliduhu, muladi na wao vonda wawe na vinhu vingi viwataze mweye kipindi mduhu kinhu. Baho mose mokuwa sawa. ibK Niye silonda kuwadikwa mweye mizigo abaho wayagwe wabwihile, lakini mweye mose muwe sawa. daA Kamba munhu kana moyo wa kulava, Mulungu kobokela kija kiyalinacho, halola kija kiyeduhu. `7 Avo mambukizeni sang'hano ayo ya kulava kwa moyo unogile, kamba vija vimusulukile ng'hani kuisang'hana, avo isang'haneni sambi kwa kija kimulinacho. H_  Kwa mbuli ino, niye vinigesa vinoga mweye mwahamambukiza gaja gamusongile mwaka ubitile. Mweye mukala wanhu wa ichanduso siyo kulava kwiiyeka, lakini vivija kwa moyo wa kulonda kulava. <^q Kwavija muijuwa ng'hekewa ya Mndewa wetu Yesu Kilisito, hamoja kakala na kila kinhu, lakini kaitenda mkiwa mbuli yenu mweye, muladi kubitila ukiwa wake mweye muwe na kila kinhu. ]1Niye siwagwaa lagizo bule, lakini nolonda kuwalagusila mweye wayagwe viwowamba kuwataza wanhu, muladi nijuwe unogelwa wenu viwili wa ukweli. `\9Mweye mna vinhu bwando, kumtamanila Mulungu, ulonzi unogile, nzewele, kuwamba ng'hani kutenda ganogile na unogelwa wenu kumwetu. Avo vivija towalonda mweye muwe na moyo unogile ng'hani mwiisang'hano ino ya kulava. v[eAvo tumpula Tito yaisongile sang'hano ino ya kulava kwa moyo unogile, vivija yawataze kuimambukiza kumwenu. ~ZuWasang'hana kubanza vitugesile! Tanhu wailava wenyego kwa Mndewa, abaho wailava kumwetu, kamba viyalondile Mulungu. iYKwatupula ng'hani vivija na wao wengile mwiisang'hano ino inogile ya kuwataza wanhu wa Mulungu. aX;Nowalongela ukweli, walava ng'hani, na walava kubanza viwadahile. Kwa kulonda wenyego, W{Wanhu awo wagaya ng'hani, lakini deng'ho jao dikala kulu, na wakala na moyo wa kulava vinhu vao hamoja wakiwa ng'hani. zV oNdugu zetu, tolonda mujuwe, Mulungu viyavigwelele ng'hekewa vibumbila va wanhu wamtogole Kilisito ako Makedonia. OUSambi nodeng'helela ng'hani kwavija nodaha kuwatamanila ng'hani!TAvo unogelwa wake kumwenu wokongezeka ng'hani, yahakumbuka vimugagogile mafundizo gake, na vija vimumbokele kwa bwembwe na kugwaya. ;SoMbuli ya mweye niye niigoda ng'hani kumwake, na hamungelile kinyala bule. Siku zose tuwalongela ukweli, na vivija kuigoda kwetu kwa Tito mbuli ya mweye kulagusa ukweli wiiyeka. R7 Lekaavo tweye tuhozigwa mizoyo. Siyo kuhozigwa umoyo kwiiyeka, lakini vivija tudeng'helela vitumone Tito kana deng'ho, mbuli ya kumuhoza moyo kwenu. [Q/ Avo, hamoja nyandika baluwa ija, sandike mbuli ya munhu yatendile gehile hebu mbuli ya munhu yatendeligwe gehile. Lakini nyandika muladi yoneke mgameso ga Mulungu, vija mweye vimuwambile kutusang'hanila. 1P[ Loleni, viyatendile Mulungu kubitila kunyunyuwala kwenu, sambi mowamba ng'hani, modaha kulagusa kamba munoga. Mokona usungu mwahagona gehile gosang'hanwa, mosinhuka na kudumba, mosulukila ganogile, muilava kwa kusang'hana, molonda kona ganogile gotendeka. Kwa kila mbuli muilagusa mduhu gehile. :Om Kwavija kunyunyuwala kulawaga kwa Mulungu kotenda wanhu waleke nzambi muladi wakomboligwe, avo hailondeka kona usungu kwa mbuli ayo. Lakini kunyunyuwala kwa mwiisi kogala ifa. PN Sambi nodeng'helela, siyo kwavija munyunyuwala, lakini kwavija kunyunyuwala kwenu kuwatenda muleke nzambi na mumbwelela Mulungu, na Mulungu kakusang'hanila kunyunyuwala kuko, avo hatuwalumize bule. ,MQHata kamba kwa baluwa yangu ija niwatenda munyunyuwale, sigelegeza habali nhendile vivo. Nogesa baluwa ija iwatenda munyunyuwale, lakini kwa kipindi kidodo. ]L3Siyo kwiza kwake kwiiyeka, lakini vivija mbuli ya mweye vimumuhozile umoyo. Nayo katulongela vimusulukila kunyona na vimunyunyuwale kwa gaja galawilile, na vija vimulonda kunigombela, avo nodeng'helela ng'hani. mKSLakini Mulungu yowahoza mizoyo wanhu wokala moyo nyunguwaa, katuhoza mizoyo viyezile Tito kumwetu. JHata vituvikile Makedonia, hatubwihile bule. Kila mwambu tukala na magayo, kunze migomvi na mizoyo yetu imema bwembwe. |IqNojuwa mugangamala, noigodela mweye! Nihozigwa moyo ng'hani kipindi chose cha magayo getu, nodeng'helela ng'hani. HySilonga mbuli zino kwa kumtagusa munhu, kamba vinongile, mweye mwa mmizoyo yetu, tufe hamoja hebu tuwe wagima hamoja. qG[Twikeni mmizoyo yenu. Hatumtendele gehile munhu yoyose, hatumulumize hebu kumnyonya munhu yoyose. AF }Mbwiga zangu niwanogela, gaja gose gayalongile Mulungu ni mbuli ya tweye. Avo tusunhe dikwe da ng'huli zetu hebu mizoyo yetu, tung'ale ng'hani na tumtegeleza Mulungu. Deng'ho da Paulo E{Nokuwa Tataenu,
na mweye mokuwa wanangu wa kimbigalo na wa kitwanzi,
kolonga Mndewa yeli na Udahi wose.”DAvo Mndewa kolonga,“Segeleni kumwao
na mwiinege nao.Sekemukwase kinhu kili na dikwe,
na niye nowabokela mweye. xCiVino Ng'anda ya Mulungu yoilumbaze na vinyago? Avo tweye twa Ng'anda ya Mulungu yeli mgima! Kamba viyalongile Mulungu mwenyego,“Nokala nao
na kutembela hamoja nao.Niye nokuwa Mulungu wao,
na wao wokuwa wanhu zangu.” vBeVino Kilisito na Mwenembago woilumbaze? Vino munhu yomtogola Kilisito koilumbaze na ija hamtogola Kilisito? ASekemuilumbe na wanhu hawamtogola Yesu. Vino ganogile na gehile gana umbwiga gani? Hebu yodahikaze mulenge na ziza kukala hamoja? #@? Sambi nolonga na mweye kamba wanangu, sekemuwe na lusikisiki mmizoyo yenu kamba tweye vitutendile. Paulo kowazuma sekewailumbe na wanhu hawamtogole Yesu S? Tweye tuduhu lusikisiki na mweye, lakini mweye muna lusikisiki na tweye. _>7 Ndugu zetu Wakolinto! Tulonga na mweye vinogile, mizoyo yetu yaduhu lusikisiki. =1 Tunyunyuwala lakini siku zose todeng'helela, twa wakiwa lakini towatenda wanhu bwando wawe wagoli, tokoneka tuduhu kinhu lakini kila kinhu chetu. <} Tojuwika, lakini totendigwa kamba hatujuwika, tokoneka tofa, lakini tung'hali wagima, tutoigwa lakini hatukomigwe bule. ;Totenda kwa kutegelezigwa na kugeligwa kinyala, tolongigwa vinogile na tolongigwa vihile, tolongigwa twa wavizi, lakini tolonga ukweli. : na kwa kulonga ukweli na kwa nguvu ya Mulungu. Totenda goyolonda Mulungu kamba mgoha wetu wa kuitowela na kuigombela wenyego. 97Tuilagusa twa wasang'hanaji zake kwa kung'ala kwetu na kwa nzewele na kwa kubetela na kwa moyo unogile na kwa Loho Yang'alile na unogelwa wa ukweli, 8kwa kutoigwa na kwa kugodekigwa mkifungo na kwa kuding'huligwa na kwa kusang'hana ng'hani na kwa kuwasa meso na kwa nzala. 7+Avo toilagusa kamba kweli twa wasang'hanaji wa Mulungu kwa kila kinhu, kwa kufunga umoyo na kwa kugaya na kwa kipindi kidala na kwa madununzo, f6EHatulonda kumwikila munhu yoyose ng'hwalo, muladi sang'hano yetu sekeilongigwe vihile. e5CMulungu kolonga,“Kipindi kinogile vikivikile cha kukonela bazi,
nikutegeleza,
kipindi cha kukukombola vikivikile,
nikutaza.” Tegelezeni! Sambi acho kipindi kinogile, lelo dijo siku da kukomboligwa! v4 gKwavija tosang'hana hamoja na Mulungu, towapula mweye mubokele ng'hekewa ya Mulungu, sekemutogole yage bule. 3Mulungu kamtenda ija yeliduhu nzambi yasole nzambi zetu, muladi kubitila heyo Mulungu yatutende tunoge mgameso gake.2Avo, tweye tolonga mbuli ya Kilisito, kubitila tweye Mulungu kowapula mweye. Towapula kwa twaga da Kilisito, muilumbe na Mulungu. 1Avo, kubitila Kilisito Mulungu kailumba na wanhu wa mwiisi, hagesile nzambi zao, katugwaa usenga wa kuwapetela wanhu wailumbe nayo. 0'Gano gose golawa kwa Mulungu, yatutendile tuilumbe nayo kubitila Kilisito na katugwelela sang'hano ya kuwatenda wanhu wayagwe wailumbe nayo. d/AMunhu yoyose yahailumba na Kilisito kotendigwa wa sambi, ga umwaka gabita, ga sambi geza. .Avo kulawa sambi, hatumgesa munhu kwa kumulola. Hamoja hana kipindi tumgesa Kilisito kwa kumulola, sambi hatutenda vivo kabili. -Kafa mbuli ya wanhu wose, muladi wanhu wokala sekewakale wenyego, lakini wakale mbuli ya heyo yafile na kazilibuligwa mbuli ya hewo. w,gTolongozigwa na unogelwa wa Kilisito, sambi tojuwa munhu imoja kafa mbuli ya wanhu wose, avo wose wafa nayo. b+= Kamba tokoneka twaduhu nzewele, mbuli ya Mulungu na kamba tuna nzewele, mbuli ya mweye. =*s Tweye hatugeza kuitogola kabili kumwenu. Lakini towagwaa kilamuso kinogile mweye muigodele tweye, muladi mudahe kuwedika waja woigodela vija vikoneka na woleka vija vili mmizoyo. ))K Tweye tojuwa choni kumdumba Mndewa, avo towamba kuwatewenza wanhu wayagwe. Mulungu kotujuwa goya, na niye nogesa kamba mweye vivija munjuwa mmizoyo yenu. M( Kwavija kila munhu kokwima kuulongozi wa Kilisito yatagusigwe. Kila munhu kobokela kija kiyolondeka, kamba vija viyasang'hane mwiisi, kamba ganoga hebu geha. Umbwiga na Mulungu kubitila Kilisito `'9 Mbuli ng'hulu, towamba ng'hani kumnogeza Mndewa, iwe tokala mwiisi ino hebu kuulanga. a&;Lakini togangamala na tolonda kululeka ukazi uno wa lukuli na kukala hamoja na Mndewa. J% Kwavija tokala kwa kumtamanila Mulungu, siyo kwa gaja gotulola. z$mAvo siku zose togangamala. Tojuwa kamba vitukala mzing'huli zino, twa kutali na kae yetu hamoja na Mndewa. o#WMulungu mwenyego ayo yatutandile gano gose. Katugwaa Loho wake kamba fungu dodo da gaja gayatwikile. _"7Vitukala mkiheha kino cha mwiisi, togutilila kwa lusikisiki, kwavija hatulonda kululeka lukuli luno lwa mwiisi, lakini tolonda kuvazigwa kae yetu ya kuulanga, muladi kija kifa kigalusigwe na ugima wa mazuwa gose. G!kwavija twahavazigwa lukuli lwa sambi, hatukoneka twa mwazi. e CLakini sambi togutilila, kipindi vitubeta kwa kusulukila tugweleligwe lukuli lwa kuulanga, : oKwavija tojuwa kamba kiheha kitukala mwiisi ino, awo lukuli lwetu, chahabanangika Mulungu kotuvaza kae iyagwe ako kuulanga, kae ilibule uhelelo haizengigwe kwa makono ga wanhu. $AAvo sambi tugese vinhu vikoneka, ila tugese vija havikoneka. Kwavija vinhu vikoneka vokala kwa kipindi kidodo, lakini vija havikoneka vaduhu uhelelo.}sMagayo gotupata gabuha na gokala kwa kipindi kidodo, lakini gotugalila ukulu wa mazuwa gose kubanza gago gamagayo. xiLekaavo hatubwela kuchugu. Hata kamba ng'huli zetu zofa, lakini siku zose loho zetu zotendigwa za sambi. 0YKwavija gano gose kwa sama ya mweye, muladi ng'hekewa ya Mulungu iwavikile wanhu bwando, itende wamtogole Mulungu na wamgwelele ukulu. Kukala kwa kumtamanila Mulungu 9kwavija tojuwa kamba Mulungu yamzilibule Mndewa Yesu kwa wafile, vivija kotuzilibula tweye hamoja na Yesu, na kotwika tweye na mweye kuulongozi wake.  Maandiko Gang'alile golonga, “Nitogola lekaavo nonga.” Kwa kutamanila kukuja, na tweye vivija totogola lekaavo tolonga, T! Avo, ifa yosang'hana mgati mmwetu, lakini ugima wosang'hana mgati mmwenu. wg Siku zose za ugima wetu twa mdizumozumo da ifa mbuli ya Yesu, muladi ugima wake woneke mzing'huli zetu zifa. q[ Kipindi chose toisola ifa ya Yesu mzing'huli zetu, muladi ugima wa Yesu vivija woneke mzing'huli zetu. dA todununzigwa, lakini hatulekigwa kutazigwa, tolagazigwa hasi, lakini hatubanangigwe bule. Z-Siku zose togaya, lakini hatuhondigwa, tokona shaka, lakini hatubwela kukisogo, Lakini tweye tuli na ngama ino tuigala na nongo, muladi kulagusa kamba nguvu ng'hulu yolawa kwa Mulungu, siyo kumwetu. GMulungu yalongile, “Mulenge umwemwese kulawa mdiziza!” Ayo yatendile mulenge wake umwemwese mmizoyo yetu, katugwelela mulenge wa nzewele za ukulu wa Mulungu mkihanga cha Yesu Kilisito. r]Kwavija hatuipetela wenyego, ila tompeta Kilisito yeli Mndewa na tweye twa wasang'hanaji zenu kwa Yesu. @yHawatogola kwavija Mwenembago, mulungu wa isi ino kazigela nzewele zao mdiziza, muladi sekewawone mulenge wa Mbuli Inogile ya ukulu wa Kilisito, yaigalile na Mulungu kwa kila kinhu. Z-Avo kamba Mbuli Inogile ituwapetela wanhu ifisigwa, ifisigwa kwa hewo wopotela. gGTuzileka mbuli zose zigela kinyala na za kinyelegezi, hatulonga mbuli za uvizi hebu kuilonga vihile mbuli ya Mulungu. Lakini kwa kulonga ukweli mgameso ga Mulungu, muladi wayagwe watugese mmizoyo yao kamba totamaniligwa. Y  -Avo, Mulungu kwa bazi jake, katugwaa sang'hano ino, na tweye hatubwela kuchugu. @ yAvo tweye wose, vihanga vetu havigubikigwe tuigala na kiyoo kulagusa ukulu wa Mndewa. Togalusigwa tuigale ng'hani na tuvike muukulu ng'hani. Ino ayo sang'hano ya Loho wa Mndewa.^ 5Avo, “Mndewa,” ayo Loho, na aho kuyali Loho wa Mndewa baho kuli na kulekesigwa. G Lakini munhu yahambwelela Mndewa, kikumbi acho chosegezigwa. ` 9Ona, mbaka sambi, wahasoma Malagizo ga Musa, nzewele zao zigubikigwa na kikumbi acho. ?wLakini nzewele zao zifungigwa, mbaka sambi wahasoma vitabu va lagano da umwaka nzewele zao zigubikigwa na kikumbi acho. Kikumbi acho hakisegezigwa mbaka munhu yailumbe na Kilisito.  Tweye hatuigalile na Musa yagubike kihanga chake kwa kikumbi muladi wanhu wa Izilaeli sekewone mng'alo viukalile wovulala. ?y Kwavija tweye totamanila avo, hatudumba kulonga.  Kwavija kamba kija kikalile kwa kipindi kidodo kikala na ukulu, avo kija kikala siku zose chokuwa na ukulu ubanzile ng'hani!  Kwa mbuli ayo, kija kikalile na ukulu aho haichanduso, sambi chaduhu ukulu mbuli ya kija kili na ukulu ubanzile ng'hani.  Kamba kukala na ukulu mna isang'hano igala kutagusigwa, avo sang'hano itutenda tunoge mgameso ga Mulungu yogala ukulu ubanzile ng'hani! Mvino, sang'hano ya Loho Yang'alile haigala ukulu ubanzile ng'hani? lQMalagizo gekigwa mgamabwe, na ukulu wa Mulungu woneka mbaka wanhu wa Izilaeli walemelwa kulola kihanga cha Musa hata mng'alo wa kihanga viukalile wovulala. Kamba malagizo gogala ifa gasang'hana na kugala ukulu kamba awo, J yatugwelele udahi wa kuwa wasang'hanaji wa lagano da sambi, siyo kwa malagizo gandikigwe, ila kwa Loho wa Mulungu. Kwavija malagizo gandikigwe gogala ifa, lakini Loho Yang'alile kogala ugima. taHatudaha kulonga tusang'hana chochose kwa udahi wetu wenyego, ila udahi wose tuli nao wolawa kwa Mulungu, c~?Tweye hatunyawanyawa kulonga vino mgameso ga Mulungu, kwavija tomtamanila Kilisito. N}Yolagusa kamba mweye mwa baluwa ya Kilisito yaigalile kwa makono getu. Baluwa ayo hayandikigwe kwa wino lakini yandikigwa kwa Loho wa Mulungu yeli mgima, hayandikigwe mdibwe ila mmizoyo ya wanhu. m|SMweye wenyego mwa baluwa yetu, yandikigwe mmizoyo yetu, baluwa ijuwike na kusomigwa na kila munhu. 6{ gVino, tosonga kabili kuitogola wenyego? Hebu tolonda baluwa ya yandikigwe na mweye kututogola tweye hebu tuwandikila baluwa kuitogola wenyego kamba viwotenda wanhu wayagwe? GzTweye hatuigalile na wanhu wayagwe, wopata sente kwa kuchuuza usenga wa Mulungu, tweye kwa kuilumba na Kilisito tolonga fulu ipile mgameso ga Mulungu, kamba wanhu tutumigwe na Mulungu. K~~Y}}S||9{wzzLyyIxxswwlvuu=tts^rr>b==g<Kila munhu komulonga vinogile Demetiliyo, hata ukweli wenyego wolagusa vivo. Na tweye vivija tolava usindila awo, na gweye kojuwa kija kitulonga cha ukweli. Ndamuso za kimambukizo 4) c Mbwiga zangu, sekemkweleleze gehile, lakini mkweleleze ganogile. Munhu yoyose yosang'hana ganogile ayo wa Mulungu, munhu yoyose yosang'hana gehile hanamjuwa Mulungu. ( % Vonda nize nogagubula gubu gaja gose goyosang'hana, ago gehile goyotulonga na uvizi. Yang'ali hanakwiguta na gago, vivija kolema kuwabokela waetu wamtogole Yesu wacholile kumwao, na kowagomesa wanhu wolonda kuwabokela na kowawinga mkibumbila cha wanhu wamtogole Yesu. '  Nyandika baluwa kwa kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu, lakini Diotilefe yalondaga ukulu hagati ya wao, hatonga mbuli zinonga. & Avo tweye tolondeka kuwataza wanhu wano, muladi tweye na awo tuilumbe mna ukusang'hana mna ikweli. Diotilefe na Demetiliyo d% CKwavija, mbuli ya Kilisito wasonga mwanza wao bila kutazigwa na wanhu hawatogola Kilisito. $$ CNdugu awo wakilongela kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu mbuli za unogelwa wako. Chonde wataze mna inzila imnogeza Mulungu wagendelele goya na mwanza wao. h# KMbwigangu, gweye kotamaniligwa mna ukuwasang'hanila ndugu, hata kamba wanhu baki kumwenu. k" QNobanza ng'hani kudeng'helela kuhulika kamba wanangu wokala mna ikweli. Mbuli ya kuwataza wayagwe ~! wNideng'helela ng'hani ndugu wano viwezile na kunongela viugendelela goya mna ikweli na viukala mna ikweli siku zose.   'Mbwigangu, nompula Mulungu yakutende umwede na yakutendele ganogile mulukuli lwako, kamba vija vinjuwa loho yako viigendelela vinogile. N Niye mvele, nokwandikila gweye Gayo, mbwigangu nikunogela mna ikweli. U#lMndewa yakale na gweye, ng'hekewa ya Mulungu ikale na mweye mose.lUlopole kwiza kihuhwe hakinavika. Ebulo na Pudensi na Lino na Kilaudia wokulamusa, vivija wakilisito wayagwe wokulamusa. V%lElasito kasigala Kolinto na Tulofimo nimuleka Mileto, kwavija kakala mtamu. U#lWalamuse Pilisila na Akula, hamoja na wanhu wa mng'anda ya Onesifoli. 'lMndewa komhonya na gehile gose, na konigala muundewa wake wa kuulanga. Ukulu uwe kwa Mulungu siku zose. Ona. Mbuli za kimambukizo za ibaluwa *MlLakini Mndewa kanhaza na kanigwaa nguvu, niwapetela wanhu usenga wake, muladi wanhu haweli Wayahudi wauhulike. Mndewa kanihonya na ifa kamba mudilomo da simba.  lViniigombele mwanza wa ichanduso kuduhu munhu yailumbile na niye, wanhu wose wandeka. Mulungu sekeyailole mbuli yao ihile! J lGwegwe vivija winege nayo, kwavija kaulema ng'hani usenga wetu. q[lIja mfuwa zuma Alekizanda, kanhendela gehile, lakini Mndewa komulipa mbuli ya gaja gayasang'hane. l Waheza ngalile koti jangu, dindekile kwa Kalipo ako Tuloasi, vivija ngalile vija ivitabu, ng'hani ng'hani vija va ng'hwembe. 'Il Nimtuma Tukiko yachole Efeso. nUl Luka yaiyeka ayo yeli hamoja na niye. Msole Maluko wize nayo, kwavija kodaha kunhaza mwiisang'hano. l Dema kavinogela ng'hani vinhu va mwiisi ino mbaka kandeka kachola ako Sesalonike. Kilesike kachola Galatia na Tito kachola Dalimatia. 'Il Sekeukawe kwiza kundola. yklSambi nobetela kugweleligwa nhunza ya kuhuma, ya kutendigwa noge mgameso ga Mulungu. Mndewa yotagusa wanhu goya, konigwaa nhunza siku dijo. Si niye niiyeka, lakini na waja wose wombeta kwa kusulukila yalawilile. Mbuli za Paulo kwa Timoseo _7lNiye niwamba mna ing'hondo, niumambukiza mwanza wangu na nigogeleza goya kutamanila. {olKwavija kipindi changu cha kufa cha mmabehi na damu yangu yogidigwa kamba vija walava nhosa viwogida divai.   lLakini gweye uiteganye na ufunge umoyo mna gamagayo, usang'hane kuwapetela wanhu Mbuli Inogile na uimambukize sang'hano yako. A }lWolema kutegeleza ukweli, na wohindukila simo za uvizi. 8 ilSiku zokwiza aho wanhu honda wategeleze mafundizo ga ukweli, lakini wokweleleza gaja goyolonda wenyego na wosola wafundiza wengi wonda wafundize gaja gowolonda wao kuhulika.  lnokulagiza uwapetele wanhu usenga, uitande kwa kipindi kinogile na kihile, uwalangulize wanhu na uwazume na uwagangamize kwa uhole.   'lNokulagiza mgameso ga Mulungu na mgameso ga Yesu Kilisito, yonda yawataguse wanhu wagima na wafile, kwavija kokwiza kuwatawala kamba Mndewa, r]lavo munhu yomsang'hanila Mulungu yadahe kutenda goya, na yadahe kusang'hana kila sang'hano inogile.`9lMaandiko Gang'alile gose gana mhumuzi ya Mulungu, na gofaya kwa kufundizila ukweli, gofaya kuwazuma wanhu, gofaya kugagolosa ago ganyolodoke, na gofaya kuwalanguliza wanhu wawe na ugima unogile mgameso ga Mulungu, %lNa gweye kojuwa kuwa toka haudodo kugajuwa Maandiko Gang'alile, godaha kukugwaa nzewele zigala ukombozi kubitila kumtamanila Yesu Kilisito. {lLakini gweye gendelela mna uukweli uufundizigwe na gendelela kutogola ng'hani. Kuwajuwa waja iwakalile wafundiza wako. xil Wanhu wotenda gehile na wavizi wobanza kutenda gehile ng'hani, kuwavizila wayagwe na wao wenyego woviziligwa. lQl Munhu yoyose yolonda kukala na ugima umnogeza Mulungu kwa kuilumba na Yesu Kilisito kodununzigwa. 'Gl madununzo gangu na magayo gangu. Kugajuwa gose gandawilile ako Antiokia na Ikonia na Lusitila, magayo makulu ganifungile umoyo. Lakini Mndewa kamhonya nago. Ql Lakini gweye Timoseo, kugagoga mafundizo gangu na kukweleleza vija vinhendile, na vija vinondile muugima wangu, kukona kutamanila kwangu, kufunga umoyo kwangu unogelwa wangu na kubetela kwangu, l Lakini honda wagendelele kumwande kwavija ubozi wao wokoneka na wanhu wose. Vivo viikalile kwa Yane na Yambule. Mafundizo ga kimambukizo %lWanhu awo woulema ukweli kamba vija Yane na Yambule viwamulemile Musa. Wanhu awo wougula utamu wa nzewele, na waduhu kutamanila kwa ukweli. W~'lWatwanzi awo wogeza kuifunza siku zose, lakini hawadaha ng'o kuujuwa ukweli. >}ulWanhu awo wayagwe wochola mzing'anda za wanhu na kuwananahiza wawategeleze watwanzi wonyolila na wapapile mizigo mikulu ya nzambi, watwanzi awo wolongozigwa na kusulukila kwihile. p|YlKwa kunze wokoneka kamba womtambikila Mulungu, lakini woulema udahi wake. Muinege na wanhu kamba awo. {lWanhu woihinduka, wanhu wotenda mbuli bila kugesa, wanhu womema bezi, wanhu wounogela ugima uno kubanza kumnogela Mulungu. z%lWanhu hawanogela wayagwe, wanhu hawalonda kuilumba, wanhu wowalonga wayagwe vihile, wanhu watatali, wanhu wakali, wanhu hawalonda ganogile. .yUlWanhu wokuwa na gahigahi, wokuwa na magoda, woitapa, wozinogela sente, womuliga Mulungu, honda wawategeleze tata zao na mama zao, waduhu asente, hawamgesa Mulungu. Ix lKumbuka kuwa mna zisiku za kimambukizo kokuwa na magayo makulu. ywklAbaho nzewele zao zowabwelela na wolawa mumtego wa Mwenembago, yawagogile na kuwatenda wagagoge goyolonda.sv_lUwe muhole wahawalanguliza wanhu wokulema gweye, sengine Mulungu kowatenda wambwelele na kuujuwa ukweli. ulKamba msang'hanaji wa Mndewa, sekeuwe na ndwagi, uwe na moyo unogile kwa wanhu wose, uwe mfundiza yanogile na ufunge umoyo. ftElWinege na kuibamilila kwa mbuli za kibozi na wehu, kwavija kukimambukizo ago gogala ndwagi. ,sQlWinege na usulukilo wihile wa ubwanga, kweleleza mbuli zilondeka, kutamanila na unogelwa na tindiwalo na mtambikile Mndewa hamoja na wose weli na mizoyo inogile. OrlAvo, kamba munhu yoyose yahaing'aza kwa kuinega na gago gose gehile, kokuwa kiya cha sang'hano zitogoligwa ng'hani, kwavija katendigwa wa Mndewa na komfaya, na kaitanda kwa kila sang'hano inogile. SqlMng'anda ng'hulu kuna viya va kila aina, viya viyagwe va zahabu na shaba, avo vosang'hanilwa kwa sang'hano ng'hulu ng'hulu na viyagwe va mibiki na ulongo, avo vosang'hanilwa sang'hano ndoo ndodo. FplLakini ukweli wa Mulungu wima goya kamba chandusilo cha mabwe na uchanha zandikigwa mbuli zino, “Mndewa kawajuwa wanhu wake,” na “Kila munhu yolonga heyo wa Mndewa yaleke gehile.” olWaileka nzila ya ukweli na wawatenda wanhu wayagwe wamtogole Yesu waleke kutamanila kwa kuwalongela kamba tuzilibuka tumala. {nolMbuli kamba azo ziigala na londa dijaga lukuli lwa munhu. Mna iwanhu awo wamumo wano wabili, Humenayo na Fileto. _m7lWinege na kuibamilila kwa mbuli za kibozi, kwavija zowagala wanhu kutali na Mulungu. %lClWamba ng'hani kusang'hana ganogile mgameso ga Mulungu na uwe msang'hanaji yeliduhu kinyala kwa sang'hano yake, yofundiza goya usenga wa ukweli wa Mulungu. k)lUwakumbuse vinhu avo, na uwazume mgameso ga Mulungu, sekewagombe kwa sama ya mbuli. Kuibamilila kuko kwiha na kowananga waja wotegeleza. j{l Kamba tweye hatutamaniligwa,
heyo kotamaniligwa,
kwavija hadaha kuviza.” Msang'hanaji yatogoligwe na Mulungu il Kamba twahagendelela kufunga umoyo,
vivija totawala hamoja nayo.Kamba twahambela,
na heyo vivija kotubela. phYl Ulonzi uno waukweli,“Kamba tufa hamoja na Kilisito,
vivija tokuwa wagima hamoja nayo. g3l Avo nofunga umoyo kila kinhu mbuli ya wanhu wasaguligwe na Mulungu, muladi wapate ukombozi ulawa kwa Yesu Kilisito na kugala ukulu wa mazuwa gose. f+l Kwavija nowapetela wanhu Mbuli Inogile nodununzika na ngodekigwa kamba vija munhu yatendile gehile, lakini Mbuli ya Mulungu haigodekigwa bule. e{lMkumbuke Yesu Kilisito, yazilibuke kwa wafile, yakalile mulukolo lwa Daudi, kamba viilonga Mbuli Inogile inipeta. MdlGesa gano gonilonga, kwavija Mndewa kokutenda udahe kugajuwa gose. Zc-lMlimaji yosang'hana ng'hani kolondeka yawe wa ichanduso kupata vija visengigwe. wbglVivija munhu yokimbila kwa kuihuma hagweleligwa fungu mbaka yamambukize kwa kukweleleza malagizo ga kuihuma. kaOlMkalizi mna ing'hondo koleka sang'hano za ugima wa siku zose muladi yamnogeze mkulu wa wakalizi. a`;lFunga umoyo mna gamagayo hamoja na tweye kamba mkalizi yanogile wa Yesu Kilisito. _lMafundizo gaja gauhulike nowapetela wanhu mgameso ga wanhu wengi, uwafunze gago wanhu wotamaniligwa, wodaha kuwafunza wayagwe vivija. h^ KlAvo gweye mwanangu Timoseo, gangamala mna ing'hekewa itulinayo mna ukuilumba na Yesu Kilisito. x] klNompula Mndewa yamonele bazi mna disiku da nhaguso. Na gweye kojuwa goya vija viyanisang'hanile ako Efeso.N\ lLakini bahaja viyavikile kudibuga da Lumi, kanizahila mbaka kanyona. [ +lNompula Mulungu yawonele bazi wanhu wa mng'anda ya Onesifoli, kwavija kanisamhusa miyanza mingi na hanyonele kinyala kwavija ng'hala mkifungo. pZ [lGweye kojuwa kamba wanhu wose wamtogole Yesu wokala Asiya hamoja na Figelo na Helimogene wandeka. `Y ;lKinhu kija kiugweleligwe, ukilolese kwa udahi wa Loho Yang'alile, yokala mgati mmwetu. X 9l Zigoge mbuli za ukweli zinikufundize kamba kinhu kinogile cha kukweleleza, na usigale mna ukutamanila na unogelwa uli mna ukuilumba na Yesu Kilisito. :W ol Kwa mbuli ayo, nodununzika kamba vino, lakini sikona kinyala, kwavija nimjuwa inimtamanila, na nomjuwa goya kodaha kukika goya kija kiyanigwee mbaka siku dija da kubwela kwake. \V 3l Mulungu kanisagula niwe mtumigwa na mfundiza, niwapetele wanhu Mbuli Inogile. 5U el Lakini sambi ng'hekewa yake igubuligwa kumwetu kubitila kwiza kwa Mkombola wetu Yesu Kilisito. Kauhuma udahi wa ifa, na kubitila Mbuli Inogile kaugubula ugima uliduhu ifa. YT -l Mulungu katukombola na katukema tuwe wanhu zake, siyo mbuli ya gaja gatusang'hane, lakini mbuli ya magesa gake mwenyego na ng'hekewa yake. Isi ing'hali hainaumbigwa katugwaa ng'hekewa kubitila Yesu Kilisito. eS ElAvo sekeukone kinyala kuwalongela wanhu mbuli ya Mndewa, na sekeukone kinyala kuilumba na niye mfungwa wake, lakini ilumbe na niye mna ukugaya mbuli ya Mbuli Inogile, kamba Mulungu viyokugwaa nguvu ya kutenda vivo. ~R wlKwavija Loho Yang'alile iyatugwee Mulungu hatugela bwembwe, lakini kotugwaa nguvu na unogelwa na kuilongoza wenyego. aQ =lKwa mbuli ino nokukumbusa uikong'heze nhuza iyakugwee Mulungu vinikwikile makono gangu. P lNokumbuka kutamanila kwako kwa ukweli, kutamanila kuwakalile nako bibi yako Loisi na mamako Enike, nojuwa kuwa na gweye vivija kunako. KO lNogakumbuka mahozi gako na nolonda kukona, muladi nimeme deng'ho. GN  lNomtogola Mulungu, inimsang'hanila kwa moyo uleka kunitagusa kuwa nibananga kamba viwatendile wahenga zangu. Nomtogola vinikukumbuka gweye siku zose mna ukumpula kwangu imisi na ikilo. 3M alNokwandikila gweye Timoseo mwanangu inikunogela ng'hani. Mulungu Tataetu na Mndewa wetu Yesu Kilisito wakugwee ng'hekewa na bazi na tindiwalo. Paulo komgela moyo Timoseo 'L KlNiye Paulo, namtumigwa wa Yesu Kilisito kwa kulonda Mulungu, nhumigwa niwalongele wanhu ugima uja ulongigwe na Mulungu kotugwaa kwa kuilumba na Yesu Kilisito. OKXNg'hekewa ya Mndewa wetu Yesu Kilisito ikale na mweye mose.JXNiye Paulo nowalamusa, kwa mkono wangu mwenyego nokwandika vino, vino avo nikaga kilaguso mzibaluwa, vivo nyandikaga. I}XMndewa mwenyego yogala tindiwalo, yawagwelele tindiwalo kipindi chose kwa nzila zose. Mndewa yakale na mweye mose. mHSXLakini sekemumtende munhu ayo kamba munhu yawehile, ila mumzume kamba miyenu. Mbuli za kimambukizo "G=XYodaha kuwa, ako kuna munhu yonda yaleke kuugoga usenga uno unyandike, yahawa kuko, muloleni goya munhu ayo na sekemuilumbe nayo, muladi yagwe kinyala. @F{X Lakini mweye ndugu, sekemudonhe kutenda ganogile. EX Kwa twaga da Mndewa Yesu Kilisito towalagiza wanhu awo na kuwazuma wakale kamba viilondeka na wasang'hane wapate lujo lwao wenyego. D7X Tolonga vino kwavija tuhulika kamba kuna wanhu wayagwe hagati yenu wanyeke, hawatenda kinhu chochose ila woigela mzisang'hano za wanhu wayagwe. dCAX Vitukalile na mweye tukala tuwalongeleni, “Munhu yoyose yolema kusang'hana sekeyaje.” |BqX Tutenda vino siyo kwavija hatulondeka kutazigwa na mweye, ila tutenda vivo kamba kilaguso kumwenu, mutukweleleze. A#Xna hatudile lujo lwa munhu yoyose bila kumulipa, lakini tugaya kusang'hana imisi na ikilo muladi seketuwe mizigo kwa munhu yoyose kumwenu. @wXMweye wenyego mujuwa goya kuwa molondeka kusang'hana kamba tweye. Tweye vitukalile na mweye hatukalile wanyeke bule, ,?QXNdugu zangu, kwa twaga da Mndewa wetu Yesu Kilisito tomulagizani muinege na wanhu wose wamtogole Yesu kuno wanyeke na hawalonda kugagoga gaja gatuwafunzile. > XMndewa yailongoze mizoyo yenu kuujuwa unogelwa wa Mulungu na kufunga umoyo kugaligwe na Kilisito. Viilondeka kusang'hana g=GXNa Mndewa kotutenda tutamanile kuwa mogagoga gaja gatuwafunzile na mogendelela kutenda vivo. s<_XLakini Mndewa kotamaniligwa, kowagangamiza mizoyo yenu na kowahonya kulawa mmakono ga ija Imdumuka. ;{XVivija tupulileni kwa Mulungu yatukombole kulawa mmakono ga wanhu wehile, kwavija siyo kila munhu kotogola usenga uno. : XKukimambukizo, ndugu, tupulileni kwa Mulungu muladi usenga wa Mndewa wenele himahima na ubokeligwe goya kamba vija viikalile kumwenu. b9=Xyawasamhuse mizoyo yenu na kuwagangamiza siku zose kusang'hana na kulonga ganogile.8-XTompula Mndewa wetu Yesu Kilisito mwenyego na Mulungu Tataetu, yatunogele, na mna ing'hekewa katugela moyo siku zose na tamanilo dinogile, k7OXAvo ndugu zetu, gangamaleni na kugagoga mafundizo gatuwafunzile kwa kuwapetela na gatuwandikile. 6XMulungu kawakemeleni mbuli ino kubitila Mbuli Inogile ituwapetele mweye, kawakemeni muwe na fungu muukulu wa Mndewa wetu Yesu Kilisito. u5cX Tolondeka kumgwaa nhogolwa Mulungu kipindi chose mbuli ya mweye, ndugu, munogeligwe na Mndewa. Kwavija kulawa haichanduso mukomboligwa kwa nguvu ya Loho wake, kawatenda mweye wanhu zake wang'alile kwa kutamanila kwenu mna ikweli. q4[X Avo wose walemile kuutogola ukweli, lakini wodeng'helela gehile, wotagusigwa. Musaguligwa mukomboligwe T3!X Avo Mulungu kaweka hasi mwa inguvu ya kuviziligwa muladi wautogole uvizi. 2X na kusang'hanila kila uvizi kwa waja wopotela. Awo wopotela kwavija hawaubokele na kuunogela ukweli muladi wakomboligwe. h1IX Munhu ayo yehile kokwiza na nguvu za Mwenembago na kutenda kila unzonza na vifukuzi va uvizi, 01XBaho munhu ayo yehile kokoneka, lakini Mndewa Yesu vondayabwele komkoma kwa mhumuzi ilawa mumulomo wake na kumbananga kwa mng'alo wa kwiza kwake. /XAvo nguvu ihile ya munhu ayo yehile isonga kusang'hana kwa kinyelegezi, lakini haikoneka mbaka ija yoigomesa yasegezigwe. .XLakini hana kinhu kimgomesa sambi sekeyalawilile, na mweye mukijuwa kinhu acho. Avo mna ikipindi kikigwe ayo munhu yehile kokoneka. N-XVino, hamukumbuka, ving'halile na mweye niwalongela gano gose? ;,oXKovilema vinhu vose wanhu wovitambikila na kuvikema mulungu na koika mwenyego uchanha mwa kila kinhu. Baho kokwingila na kukala Mng'anda ya Mulungu na kulonga heyo ayo Mulungu. C+XSekemutogole munhu yoyose yawavizile kwa kinhu chochose. Kwavija siku ayo hondaize mbaka tanhu wanhu bwando wamuleme ng'hani Mulungu na ayo yehile yoneke, ayo yekigwe kwa kubanangigwa. f*EXsambi munyunyuwale himahima mmizoyo yenu hebu kunyawanyawa, kwavija yolongigwa kuwa siku ya Mndewa ivika. Yodahika kuwa wanhu wogesa tulonga mbuli ino vitukalile tolagula hebu kuwapetela wanhu hebu twandika mna ibaluwa. s) aXMbuli ya kubwela kwake Mndewa wetu Yesu Kilisito na mting'hano wetu mgameso gake, ndugu zangu nowapuleni, '( IX Abaho, twaga da Mndewa wetu Yesu dopata ukulu kulawa kumwenu na mweye mopata ukulu kulawa kumwake, kwa ng'hekewa ya Mulungu wetu na Mndewa Yesu Kilisito.m' UX Lekaavo towapulila kwa Mulungu siku zose. Tompula Mulungu wetu yawatende mufaye muugima uyawakemele mukale. Tompula kwa udahi wake yatende kusulukila kwenu kuwe kutenda ganogile na kumambukiza sang'hano yenu ya kutamanila. F& X Mna isiku vondayeze Mndewa kubokela ukulu kulawa kwa wanhu zake na kutegelelezigwa kulawa kwa wanhu wose wamtogole, na mweye vivija mokuwa hagati yao kwavija muutogola usenga utuwalongele. % X Nhaguso yao yokuwa kubanangigwa kwa mazuwa gose, na kwikigwa kutali kulawa haulongozi ha Mndewa na kulawa muukulu wa nguvu zake. $ XNa kokwiza na moto ukwaka, kuwatagusa waja wamulemile Mulungu na waja iwolema kuigoga Mbuli Inogile ya Mndewa wetu Yesu. 1# ]Xkowatenda mweye mugaiye musamhuke, na tweye vivija. Kotenda vino kipindi Mndewa Yesu vonda yalawilile kulawa kuulanga hamoja na wasenga zake wa kuulanga weli na nguvu. I"  XMulungu kotenda vinogile, kowagaza waja wowatenda mweye mugaye, ! XGano gose golagusa kuwa Mulungu kotagusa kamba viilondeka, na kulawa baho mofaya Muundewa wake umuugaiya mbuli yake. 8  kXLekaavo tweye toigodela mweye mna ivibumbila va wanhu wa Mulungu wamtogole Kilisito. Toigodela kugangamala kwenu na kutogola kwenu kubitila madununzo gose na magayo gomupata. D XNdugu zetu, siku zose tolondeka kumgwaa nhogolwa Mulungu mbuli ya mweye. Avo, vinoga kumgwaa nhogolwa, kwavija kumtamanila kwenu kukula ng'hani na kuinogela kwenu kongezeka ng'hani. v gXMulungu Tataetu na Mndewa Yesu Kilisito wawagwee ng'hekewa na tindiwalo. Nhaguso vonda yabwele Kilisito  %XNiye Paulo, Sila na Timoseo, towandikila mweye wanhu mumtogole Kilisito ako Sesalonike, wanhu zake Mulungu Tataetu na Mndewa Yesu Kilisito. -Lakini gendeleleni kukula mna ing'hekewa na kumjuwa Mndewa wetu na Mkombola wetu Yesu Kilisito. Ukulu uwe kumwake, sambi na siku zose! Ona.)KAvo, ndugu zangu, kwavija muzijuwa mwaka mbuli zino zose, mwinege sekemuzoligwe na gehile ga wanhu hawamtonga Mulungu na kuleka hanhu henu hakukalizigwa. -Paulo kandika mbuli zizija mzibaluwa zake zose, kandika mbuli zino. Baluwa zake zina mbuli ziyagwe ndala kuzijuwa, na wanhu wayagwe wabozi na wotanga tanga wofambula vihile kamba viwofambula vihile vifungu viyagwe va Maandiko Gang'alile. Avo woigalila magayo gao wenyego. ,QMolondeka mujuwe kamba Mndewa kofunga umoyo kwavija kolonda wanhu wakomboligwe, kamba ndugu yetu Paulo vivija viyawandikile kwa nzewele iyagweleligwe na Mulungu. 1[Avo ndugu zangu, kwavija mobetela vinhu avo, wambeni ng'hani sekemoneke na chochose kihile, hebu kitala chochose mgameso ga Mulungu na muwe na tindiwalo kumwake. { Lakini tweye tobetela kija kiyalongile Mulungu, kupata ulanga na isi ya sambi, kae ya wanhu wotenda goyolonda Mulungu. + kipindi vimuibeta siku ya Mulungu na kuitenda ize himahima. Siku dijo ulanga wolukuzigwa kwa moto, na vinhu vose vili mumo volumbuka kwa joto.  Kwavija kila kinhu chonangigwa, avo mweye molondeka muwe wanhu gani? Molondeka mukale kwa kung'ala na kumtegeleza Mulungu, I  Siku ya Mndewa yokwiza kamba mbavi. Siku dijo ulanga wosegezigwa kwa mtigisiko mkulu, vinhu vose vili mumo haviwa baho kabili, nayo isi yosegezigwa hamoja na kila kinhu kili mgati yake. U# Mndewa hakawa bule kutenda gaja gayawalongele kamba wanhu wayagwe viwogesa kokawa. Heyo kofunga umoyo mbuli yenu, kwavija halonda munhu yoyose yabanangigwe, lakini kolonda kila munhu yaleke nzambi zake. 1Ndugu zangu, sekemuisemwe kinhu kino, mgameso ga Mndewa siku dimoja sawa na miyaka magana longo, na miyaka magana longo sawa na siku dimoja. ?wLakini ulanga na isi ya sambi vikigwa goya kwa mbuli iija ya Mulungu muladi vibanangigwe kwa moto. Vikigwa kwa siku ija wanhu hawamtegeleze Mulungu vonda watagusigwe na kunangigwa. GVivija kwa mazi gago, isi ya umwaka ikumbigwa na kunangigwa.  Lakini wanhu awo woisemwa giladi baho umwaka kwa kulonga Mulungu kaumba ulanga na isi. Isi iumbigwa kulawa mgamazi na kwa mazi. *Mkwa kuwauza, “Kakwahi ija yawalongele kokwiza? Toka kufa kwa wahenga zetu, kila kinhu cha vivija kamba viikalile baho kunaichanduso cha kuumbigwa kwa isi.” z mTanhu molondeka mujuwe siku za uhelelo, wolawilila wanhu wotawaligwa kwa kusulukila gehile gao. Wowazeha mweye,  'Nolonda mukumbuke mbuli zilongigwe baho umwaka na watula ndagu wang'alile, na lagizo da Mndewa na Mkombola dimugweleligwe na watumigwa zenu.  Ndugu zangu, baluwa ino ya kabili kuwandikila. Mna zibaluwa zose mbili nigeza kuwatenda mugese goya kwa kuwakumbusa mbuli zino. ' GKumwao wao ulonzi uno ulawilila, “Umbwa kabwelela kija kiyadekile mwenyego,” na ulonzi uyagwe “Nguluwe yakoshigwe kabwelela kuibulugiza mnhope.” Vihanogile ng'hani kumwao wanhu awo sambi wajuwe nzila inogile kubanza kuijuwa abaho wogaleka malagizo gang'alile gawagweleligwe. Kamba wanhu awo wakala wahonyeke na gehile geli mwiisi gagalaga ubananzi kwa kumjuwa Mndewa wetu na Mkombola Yesu Kilisito, abaho watogola kugogigwa kabili na kutawaligwa na gago gehile, kukimambukizo wanhu awo wokwiha ng'hani kubanza aho haichanduso.  Wowalongela wanhu wolekesigwa, akuno wao wenyego watumwa wa gehile, kwavija munhu kokuwa mtumwa kwa kinhu chochose kimtawala. 7Wolonga mbuli za kuitapa na za kibozi, kwa kusulukila kwihile kwa ng'huli, wowahonza wanhu waja wasongile kuinega na waja wokala kwa kutenda gehile. 9Awo wafundiza wa uvizi waigala na nzasa zinyalile, na kamba kungugu dihembelusigwa na beho. Ziza baho hanhu hao hakukala hawekiligwe na Mulungu. ucna kazumigwa kwa nzambi zake. Mhunda halongaga, kalonga kamba munhu na kaukimila ubozi wa mtula ndagu ayo. Waileka nzila igoloke, wapotela na kukweleleza nzila yaikweleleze Balaamu, mwana wa Beoli ija yanogelwe kupata fungu kwa kutenda gehile, 2]Meso gao gamema ugoni, na hawaleka kutenda nzambi. Wowalongoza wanhu wanyolile mbaka kuna imitego ya gehile, magalu wa kusulukila vinhu, wagakalila makungu ga Mulungu. O Wolipigwa magayo kwa magayo gawatendile. Wonogelwa kutenda chochose kihile mgameso ga wanhu. Wanhu awo wogela kinyala vonda wakale mna zinyimwili nyimwili zenu kuno wodeng'helela nzila zao zihile. :m Lakini wanhu awo woliga kila kinhu hawakijuwile. Wanhu awo waigala na wanyama wotenda bila kugesa woleligwa abaho wogogigwa na kuchinjigwa, avo nao wobanangigwa kamba wanyama. % Lakini hata wasenga wa kuulanga, hamoja wana udahi na nguvu kubanza awo iwafundiza wa uvizi, hawalava vitala na kuwaliga mgameso ga Mndewa. C~ Ng'hani ng'hani wanhu waja wokweleleza vizisulukila ng'huli zao na woubeza udahi wa Mulungu. Wanhu awo wavizi na woitapa, hawadumba kuviliga vinhu ving'ala viumbigwe vili ako kuulanga. =}s Kamba vino vivo ili, avo Mndewa kojuwa vonda yawahonye mna ukugezigwa kwao wanhu womtegeleza, na kojuwa vonda yaweke wanhu wotenda gehile mna ukubanangigwa mbaka siku ya nhaguso. |{munhu ayo yanogile kakala konyunyuwala ng'hani kila siku viyone na kuhulika gehile gasang'hanigwe na wanhu awo wehile. e{CKamuhonya Lutu munhu yanogile, yanyunyuwale kwa gehile gasang'hanigwe na wanhu awo wehile, @zyMulungu kawatagusa wanhu wa mabuga mabili ga Sodoma na Gomola, na kawasakaza wanhu wose kwa moto, na kawatenda wawe kilaguso kwa kija chonda kilawilile kwa wanhu hawamtonga Mulungu. KyMulungu hayonele bazi isi ya umwaka, kagala galika ya mazi mwiisi ya wanhu hawamtonga, lakini kamuhonya Nuhu yawapetele wanhu watende gamnogele Mulungu, na vivija kawahonya wanhu saba wayagwe. 1x[Kwavija Mulungu hawonele bazi wasenga wa kuulanga watendile nzambi, lakini kawapigisila hanhu ha kugaya ako wagodekigwa minyololo mdiziza wobeta siku ya Nhaguso. wKwa kusulukila kwao kwihile wopata vinhu kwa kuwafundiza mbuli za uvizi. Nhaguso yao yabaho toka mwaka na hewo yowabananga kameso. qv[Wanhu wengi wokweleleza mbuli zao zigela kinyala, na kwa sama ya hewo wayagwe woibeza Nzila ya Ukweli. u Kukala na watula ndagu wa uvizi kwa wanhu, na vivija wolawilila wafundiza wa uvizi kumwenu. Wanhu awo wowafundiza kwa kinyelegezi malagizo ga uvizi gogala ubananzi, na ga kumulema Mndewa yawakombole, avo wao woigalila wenyego kubanangigwa kwa kusinhukiza. t !Kwavija kuduhu usenga wa ulaguzi ulawa kwa munhu, lakini munhu kolonga gaja galawile kwa Mulungu kwa kulongozigwa na Loho Yang'alile.s yKubanza gose, mujuwe kamba kuduhu mtula ndagu wa Maandiko Gang'alile yalongile mbuli za ulaguzi kwa kulonda mwenyego. \r 3Avo mbuli za watula ndagu wa Mulungu zilagusigwa goya kumwetu, na motenda goya mwahazigoga, kwavija ziigala na taa ikwaka mdiziza mbaka imitootondo na mulenge wa nhondo za imitondo womwemwesa mmizoyo yenu. kq QTweye wenyego tuihulika sauti ayo ilawile kuulanga vitukalile hamoja nayo kuna ulugongo lung'ala. Tp #Tweye tukala baho kipindi viyabokele kutegelezigwa na ukulu kulawa kwa Mulungu Tata, sauti viimwizile kulawa kwa Mulungu yeli na Ukulu Ng'hani, ilonga, “Ino iyo mwanangu inimnogela, ninogelwa nayo.” +o QVituwafundizeni mbuli ya ukulu wa kwiza kwa Mndewa wetu Yesu Kilisito, hatutamanile simo zitungigwe na wanhu, tweye tuwona ukulu wake kwa meso getu wenyego. rn _Avo, nowamba ng'hani muladi nahafa mudahe kukumbuka mbuli zino siku zose. Tweye tuwone ukulu wa Kilisito {m qkwavija nojuwa nammabehi kufa na kululeka lukuli luno, kamba Mndewa wetu Yesu Kilisito viyanilongele kunze kunze. Tl # Nokona vinoga ng'hani, niwakumbuseni mbuli zino, ning'hali na lukuli luno, k y Avo nogendelela kuwakumbusa mbuli zino siku zose, hata kamba mumala kuzijuwa na mogangamala muikweli imuibokele. uj e Abaho motogoleligwa ng'hani kwingila muundewa wa mazuwa gose wa Mndewa wetu na Mkombola wetu Yesu Kilisito. 2i _ Avo ndugu zangu, wambeni ng'hani kutenda lukemo mukemigwe na Mulungu na kusaguligwa kwenu kamba kinhu cha ukweli. Kwavija kamba mwahatenda mbuli azo hamugwa ng'oo. h  Lakini kamba munhu yoyose kaduhu vinhu avo, kamba msuwameso na hadaha kulola kutali, na kaisemwa kamba kasunhigwa nzambi zake za umwaka. g Kamba mokuwa mumema vinhu vose avo, honda muwe wanyeke ila modaha kutenda ganogile mna ukumjuwa Mndewa wetu Yesu Kilisito. f 'na mna ukutenda ga Mulungu yongezeni moyo unogile kwa waenu wamtogole Yesu na mna umoyo unogile kwa waenu wamtogole Yesu yongezenu unogelwa. %e Ena mna ukujuwa ganogile yongezeni kuilongoza wenyego na mna ukuilongoza wenyego yongezeni kufunga umoyo na mna ukufunga umoyo yongezeni kutenda ga Mulungu, d  Avo kwa kilamuso acho, wambeni kongeza kutenda ganogile mditamanilo jenu, na mna ukutenda ganogile yongezeni kujuwa ganogile, 'c IAvo katugwaa nhunza zinogile ng'hani ziyatulongele kotugwaa, muladi kwa nhunza zizo muwe na moyo kamba wake, na sekemukale kwa kusulukila gehile geli mwiisi. 8b kKwa udahi wa Mulungu katugwaa kila kinhu kitulonda muugima wetu wa kutenda goyolonda, kubitila kumjuwa kwetu heyo yatukemile tuwe na fungu muukulu wake na ganogile gake. a Ng'hekewa na tindiwalo vimeme ng'hani kumwenu, kwa nzewele ya Mulungu na Yesu Mndewa wetu. Mukemigwa na Mulungu na musaguligwa ^` 9Niye Simoni Petulo, namsang'hanaji na mtumigwa wa Yesu Kilisito, nowandikila mweye mugweleligwe tamanilo dinogile ng'hani kamba ditugweleligwe tweye kubitila kunoga kwa Mulungu wetu na Mkombola wetu Yesu Kilisito. H_   Wana wa ndugu yako yasaguligwe na Mulungu wokulamusa.8^ k Ninazo mbuli nyingi za kuwalongela lakini silonda kuwalongela kwa kuwandikila, avo, nogesa niwatembelele na kulonga na mweye meso kwa meso, muladi deng'ho jetu ditelele. k] Q Kwavija munhu yoyose yomulamusa munhu ayo, koilumba nayo kusang'hana gehile. Mbuli za kimambukizo e\ E Kamba munhu yaheza na hawagalileni mafundizo gano, sekemumgale mzikae zenu hebu kumulamusa. ([ K Munhu yoyose yofundiza mafundizo gayagwe na hagagoga mafundizo ga Kilisito, munhu ayo kaduhu Mulungu. Munhu yoyose yogagoga mafundizo kana Tata na Mwana. TZ #Iteganyeni, sekemwagize kija kimgaiye, lakini mugweleligwe nhunza imemile. Y 9Wanhu wengi wavizi wenela mwiisi, awo hawatogola kamba Yesu Kilisito keza kwa lukuli lwa kiunhu. Wanhu kamba awo ni wavizi na womulema Kilisito. X Unogelwa awo uno, tukale kwa kugagoga malagizo ga Mulungu. Lagizo diuhulike toka ichanduso dijo dino, mukale mna unogelwa. >W wAvo, sambi Mtwanzi gweye usaguligwe na Mulungu nokupula, tweye wose tumtogole Yesu tuinogele. Sikwandikila malagizo ga sambi, lakini malagizo gagaja gatukalile nago toka ichanduso. mV UNdeng'helela ng'hani vinyone wanago wayagwe wokala mna ikweli kamba Mulungu Tata viyatulagize. &U GNg'hekewa na bazi na tindiwalo vilawa kwa Mulungu Tata na Yesu Kilisito, yeli Mwana wa Tata, vikale na tweye mna ukweli na unogelwa. Ukweli na unogelwa HT  kwavija ukweli wokala mgati yetu na wokala na tweye siku zose. 7S kNiye mvele, nokwandikila gweye mtwanzi usaguligwe na Mulungu hamoja na wanago, iniwanogela muukweli, sili niye niiyeka, lakini vivija na wanhu wose woujuwa ukweli wokunogela, R Ng'hekewa ya Mndewa Yesu Kilisito na unogelwa wa Mulungu kwa kuilumba na Loho Yang'alile, vikale na mweye mose.0Q[ Wanhu wose wa Mulungu wowalamusa. 5Pe Muilamuse kwa nzila ilagusa moinogela. 1O[ Avo ndugu zangu, nowalaga! Wambeni kukala mutelele, gogeni mbuli zangu, muilumbe, kaleni moyo hole. Nayo Mulungu wa unogelwa na tindiwalo kokuwa hamoja na mweye. XU~~D}||{zzvyy5xww5v^uuStts}rrqppEoo[nn^mm\llzkkhk jjiPhhggFfeeaddodcbb av``g`_U^]]Y\[[[ZwYYXuWWhVVV+UUTSS!RRvQQkPPOOBNBMhLLcKKJuJIyHH GFFE}DDBCCpBBpAAyA@?>>6==]<<;;:99g88%7Y66554322a11[00{0//.J---,n++#**))H(''G'&&8%>$$##"V!! F&zK8()kg;t Y  , F`} WXtaKagesa ndugu zake Waizilaeli wahajuwile kamba Mulungu yahawakombole kubitila heyo, lakini wao hawajuwile. Kamona imoja wao kotendiligwa vihile na Mmisili, avo kachola kumtaza Mwiizilaeli kwa kumulipa gehile Mmisili kwa kumkoma. _7“Musa viyavikize miyaka malongo mane, kachola kuwalola ndugu zake Waizilaeli. dAMusa kafundizigwa ubala wose wa Wamisili na kawa munhu mkulu kwa kulonga na sang'hano.” Z-na viyekigwe kutali na ukae, mndele wa Falao kamsola na kamulela kamba mwanage. iKMusa kavumbuka mna ikipindi acho, kakala mwana yanogile. Kaleligwa na mamake kwa miezi midatu, taKawatendela usede wahenga zetu na kuwatenda vihile, kawalagiza waweke kunze wanao ving'hele, muladi wafe. Y+Abaho mndewa iyagwe yalekile kumjuwa Yusufu kasonga kutawala mwiisi ya Misili. “Kipindi cha Mulungu kutenda gayamulongele Abulahamu vikikalile behi, wanhu zetu wongezeka ng'hani mwiisi ya Misili. ~Ng'huli zao zigaligwa Shekemu, ako wazikigwa mna gamapanga gayagulile Abulahamu kwa sente kulawa kuna ulukolo lwa Hamoli.” ?}yAbaho Yakobo kachola Misili, ako heyo na wanage wafa. |Avo Yusufu kawatuma wasenga kwa tatake Yakobo, wamulongele heyo na lukolo lose weze Misili, wose kwa wose wakala malongo saba na tano. u{c Viwacholile mwanza wa kabili, Yusufu kailagusa kwa ndugu zake, na mndewa Falao kalujuwa lukolo lwa Yusufu. wzg Yakobo viyahulike ako Misili kukala na ndiya, kawatuma wanage, wahenga zetu, mwanza wa ichanduso kuvika ako. y Abaho kukala na lufilili lwa nzala mwiisi yose ya Misili na Kanaani, itendile wanhu wadununzike. Wahenga zetu hawapatile lujo bule. kxO kamuhonya na magayo gake. Yusufu viyagaligwe kwa Falao mndewa wa Misili, Mulungu kamtenda yanogeligwe, na nzewele zake zoneka, avo mndewa wa Misili kamtenda yawe mkulu wa wakulu wa Isi, na mkulu wa wasang'hanaji wa mng'anda. w “Wanage Yakobo wamonela migongo mdodo wao Yusufu na wamchuuza yawe mtumwa mwiisi ya Misili. Lakini Mulungu kakala hamoja nayo, v3Abaho Mulungu kamgwaa Abulahamu kihendo cha kwingila kumbi kamba kilaguso cha lagano. Avo Abulahamu kamwingiza kumbi Isaka siku ya nane toka viyavumbuke. Vivija Isaka kamwingiza kumbi mwanage, yakemigwe Yakobo, na Yakobo kawengiza kumbi waja wahenga zetu longo na wabili.” uLakini nowatagusa wanhu wondawawatende watumwa. Abaho lukolo lwako lolawa mwiisi iyo na wonigwaa ukulu niye hanhu hano.’ t3Vino vivo Mulungu viyamulongele Abulahamu, ‘Lukolo lwako lokala mwiisi ya ugeni, ako wokuwa watumwa na wotendigwa vihile kwa miyaka magana mane. Is Mulungu hamgwelele Abulahamu hata kimhongwe kidodo kiwe chake mwenyego, lakini Mulungu kamulongela komgwaa, iwe yake na lukolo lwake. Mulungu viyamulongele avo, Abulahamu kakala kaduhu wana. )rKAvo kalawanya mwiisi ya Wakalidayo kachola kukala kudibuga da Halani. Tatake Abulahamu viyafile, Mulungu kamulongela Abulahamu yeze mwiisi ino yumukala sambi. uqcMulungu kamulongela, ‘Segela mwiisi yako, waleke wanhu wa lubuga lwako uchole isi yonda nikulagusile.’ CpSitefano kawedika, “Tata zangu na ndugu zangu, nhegelezeni! Muhenga wetu Abulahamu yang'hali hanachola kukala isi ya Halani, Mulungu wa ukulu kamulawilila mwiisi ya Mesopotamia. Jo Mulava nhosa mkulu kamuuza Sitefano, “Mbuli zino za ukweli?” nWanhu wose wakalile mkitala wambunhulila meso Sitefano, wachona kihanga chake kiigala na kihanga cha msenga wa kuulanga.mTumuhulika kolonga kamba Yesu wa Nazaleti koibomola Ng'anda ya Mulungu na kugalusa vihendo vetu vitugweleligwe na Musa!” l+ Abaho wawagala wanhu wayagwe walonge uvizi mbuli yake, walonga, “Siku zose munhu ino koilonga vihile Ng'anda ya Mulungu na Malagizo ga Musa. k Kwa ulonzi uno wawading'hula wanhu, wavele na wafundiza Malagizo ga Musa. Wamgoga Sitefano na kumgala mkitala cha Wayahudi. Zj- Avo wawahonga wanhu walonge, “Tumuhulika komulonga vihile Musa na Mulungu!” hiI Lakini Loho Yang'alile kamgwaa nzewele Sitefano viyakalile kolonga, mbaka walemelwa kumuhuma. mhS Lakini kalemigwa na wanhu wayagwe wakalile wanhu wa ng'anda ya kumpula Mulungu, ikemigwe, “Ng'anda ya kumpula Mulungu ya wanhu Walekesigwe,” wanhu awo walawa Kilene na Alekizandilia. Wayagwe walawa isi za Kilikia na Asiya. pgYMulungu kamgwaa ng'hekewa na nguvu Sitefano, nayo kadaha kutenda unzonza na vifukuzi mna iwanhu. f1Avo mbuli za Mulungu zigendelela kwenela. Wanahina wongezeka ng'hani ako Yelusalemu na walava nhosa wengi wamtogola Yesu. Sitefano kogogigwa ae;Abaho wanhu wao wose wagaligwa kwa iwatumigwa, wao wampula Mulungu na kuwekila makono. d)Wanhu wose wanogelwa na mbuli za watumigwa, avo wamsagula Sitefano munhu yamemile kutamanila na Loho Yang'alile, hamoja na Filipo na Polokolo na Nikanoli, Timona na Palimena na Nikolasi munhu hali Muyahudi kulawa Antiokia iyo yakalile yengile mwiidini ya Kiyahudi. dcALakini tweye tompula Mulungu na kuwapetela wanhu mbuli ya Mulungu kipindi chetu chose.” bAvo, ndugu zangu, saguleni wanhu saba kumwenu wajuwike kamba wamema Loho Yang'alile na nzewele, na toweka wawe wakulu wa mbuli ino. %aCAvo iwatumigwa longo na wabili wawakema wanahina wose wawalongela, “Havinogile bule kumwetu kuleka kuwapetela wanhu mbuli ya Mulungu na kuwagolela lujo. {` qSiku vizigendelele wanahina viwakalile wokongezeka, kukala na ndwagi mna Iwayahudi wolonga Kigiliki na waja iwolonga Kiebulania. Wayahudi iwolonga Kigiliki walonga kamba wagane wakiwa weli kumwao wasemwigwa muna ukugoleligwa sente kila siku. _*Kila siku wagendelela kufundiza na kuwapetela wanhu Mng'anda ya Mulungu na mzikae za wanhu, kamba Yesu Kilisito iyo Mkombola.}^s)Watumigwa viwasegele mkitala, wakala na deng'ho kwavija Mulungu katogola wageligwe kinyala mbuli ya twaga da Yesu. ]w(Wawakema iwatumigwa mkitala, wawatowa mbalati, na wawalagiza sekewalonge kabili kwa twaga da Yesu, abaho wawalekesa. \'lakini kamba cholawa kwa Mulungu, hondamuwahume bule. Baho mogomba na Mulungu!” Wanhu wa mkitala wakweleleza mbuli za Gamalieli. [9&Lelo, nowalongeleni, sekemuwatendele mbuli yoyose wanhu wano. Walekeni! Kamba kija kiwaitogolele kutenda cholawa kumwao wenyego, hondakitendeke bule, @Zy%Abaho, Yuda mwenekae wa Galilaya kalawilila mna ikipindi cha kuwapeta wanhu, na heyo vivija kakala na lunhu mkulu, lakini vivija kakomigwa, na wanhu zake wose wamkweleleze waimwaga. CY$Baho umwaka kukala na munhu yakemigwe Teuda, kaitenda munhu mkulu, na wanhu gana na nne wailumba nayo. Lakini kakomigwa na wanhu zake wamkweleleze waimwaga na mbuli zake zihelela baho. X}#abaho kawalongela wanhu wa mkitala, “Waizilaeli wayangu, iteganyeni ng'hani na kija kimulonda kuwatendela wanhu wano! ?Ww"Lakini imoja wao, Mfalisayo yakemigwe Gamalieli yakalile mfundiza Malagizo ga Musa yadumbigwe ng'hani na wanhu wose, kema aho mkitala. Kawalongela watumigwa walavigwe kunze kidogo, `V9!Wanhu wa mkitala viwahulike avo, wagevuzika ng'hani walonda kuwakoma iwatumigwa. jUM Tweye tuzona mbuli azo, tweye na Loho Yang'alile, yeli nhunza ya Mulungu kwa wose womtogola.” /TWMulungu kamwinula mbaka mwambu wa mkono wake wa kudila kamtenda Mulangulizi na Mkombola, kuwatenda wanhu wa Izilaeli waleke nzambi zao na Mulungu yazigele kumgongo. tSaMweye mumkoma kwa kumuwamba mumsalaba, lakini Mulungu wa wahenga zetu kamzilibula Yesu kulawa kwa wafile. `R9Petulo na watumigwa wayagwe wedika, “Tolondeka tumtegeleze Mulungu siyo wanhu. ?Qw“Tuwagomesa sekemufundize kwa twaga da munhu ino, lakini loleni kimtendile! Mugabwililisa mafundizo genu mwiisi yose ya Yelusalemu, na molonga tweye wao kilamuso cha ifa yake!” pPYWawagala iwatumigwa mgati, na wawemiza haulongozi wa mkitala, na mulava nhosa mkulu kawalongela, ,OQAvo mkulu wa wakalizi wa Ng'anda ya Mulungu kachola hamoja na wanhu zake wawagoga iwatumigwa. Hawawagogile kwa nguvu, kwavija wawadumba wanhu sekewawatowe mabwe. NAbaho munhu imoja keza kawalongela, “Tegelezeni! Wanhu wamuwagodeke mkifungo wa Mng'anda ya Mulungu wofundiza wanhu!” MWakulu wa walava nhosa na wakulu wa wakalizi wa Ng'anda ya Mulungu viwahulike avo, wakanganya kija kiwalawilile watumigwa. L%“Vituvikile mkifungo, tukivika kihindigwa na wakalizi wose wokaliza zinyivi, lakini vitufungule zinyivi, hatumvikile munhu bule mgati!” K Lakini wakulu wa wakalizi wa Ng'anda ya Mulungu viwacholile, hawawavikile iwatumigwa mkifungo, avo wabwela mkitala na kulonga, vJeWatumigwa watogola, na imitootondo wengila Mng'anda ya Mulungu na wasonga kufundiza. Mulava nhosa mkulu na wayage wawakema hamoja wavele wose wa Izilaeli mkitala, abaho walagiza watumigwa walavigwe mkifungo na wagaligwe haulongozi wao. YI+“Gendeni mkeme Mng'anda ya Mulungu, walongeleni wanhu mbuli ya ugima uno.” yHkLakini ikilo msenga wa kuulanga wa Mndewa kafungula nyivi za ikifungo, kawalava kunze iwatumigwa, kawalongela, 4GcWawagoga watumigwa na kuwagodeka mkifungo. F)Abaho mulava nhosa mkulu na wayage wose, na wanhu wa kibumbila cha Masadukayo, wawonela migongo ng'hani watumigwa, avo wasonga kuwehila. 8EiLunhu lwa wanhu lwiza kulawa mmabuga geli behi na Yelusalemu, na kuwagala wanhu wose wakalile wolumwa hebu wakalile na vinyamkela, na wose wahonyigwa. Watumigwa wodununzigwa %DCMbuli ya unzonza uwakalile wotenda watumigwa, wanhu wawagala watamu mvisazi na mmikeka, muladi sisila da Petulo diwakwase wanhu wayagwe viyakalile kobita. QCLunhu lwa wambigalo na watwanzi wamtogole Mndewa wongezeka mkibumbila. wBg Kuduhu wanhu wayagwe kulawa kunze wagezile kuilumba na wanhu wamtogole Yesu, hamoja wanhu wawagwaa nhogolwa. A+ Watumigwa watenda mbuli nyingi za unzonza na vifukuzi mna iwanhu. Wanhu wose wamtogole Yesu waiting'hana hamoja muluhelengo lwa Sulemani. m@S Wanhu wose wamtogole Yesu na wose wayagwe waihulike mbuli ayo wadumba ng'hani. Unzonza na vifukuzi ?  Bahaja kagwa hasi mmagulu ga Petulo kafa. Wabwanga viwengile wamvika kafa, avo wamulava kunze na wamzika behi na mbigalo wake. :>m Avo Petulo kamulongela, “Vino habali gweye na mbigalo wako muilumba kumgeza Loho wa Mndewa? Wanhu wamzikile mkasano wako sambi wa hamulango na gweye wokusola vivija!” =Petulo kamuuza, “Nongele, zino izo sente zose zimpatile gweye na mkasano wako kwa kuchuuza mgunda wenu?” Kamwidika, “Ona, zizo.” ~<uVigabitile masaa madatu mwehe wake Anania keza, kengila mng'anda, lakini hajuwile gaja gampatile mkasano wake. N;Wabwanga weza waluvaza sitili lukuli lwake walulava kunze waluzika. p:YBahaja Anania viyaihulike mbuli ayo, kagwa hasi kafa. Wanhu wose waihulike mbuli ayo wadumba ng'hani. 89iViukalile ung'hali hunachuuza umgunda ukala wako, na viumambukize kuchuuza, sente zikala zako. Lelo, habali kutenda mbuli ayo? Humvizile munhu bule ila kumvizila Mulungu!” %8CPetulo kamuuza, “Anania, habali kumtogolela Mwenembago yakulongoze umvizile Loho Yang'alile kwa kufisa sente ziyagwe ziupatile kwa kuchuuza mgunda wako? `79Anania kailumba na mwehe wake, kabagula sente ziyagwe na zisigale kawagwaa watumigwa. f6 GKukala na munhu imoja yakemigwe Anania na mwehe wake Safila, nao vivija wachuuza mgunda wao. ?5y%kachuuza mgunda wake, kawagwaa zisente watumigwa.4-$Kukala na Mulawi imoja twaga jake Yusufu, mwenekae wa Kupulo, ayo watumigwa wamkema Balinaba, fambulo jake, “Munhu yogangamiza wanhu,” \31#na wawagwaa watumigwa, na zisente izo zigoligwa kwa kila munhu kamba viyalondile. #2?"Kukala kuduhu munhu yoyose mkibumbila yakalile bila kinhu. Wanhu wayagwe wakalile na migunda hebu ng'anda wakala wochuuza, na kugala zisente ziwapatile, 1 !Watumigwa wawapetela wanhu mbuli ya kuzilibuka kwa Mndewa Yesu kwa nguvu ng'hulu, na Mulungu kawagwaa wanhu ng'hekewa ng'hani. <0q Kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu wakala na moyo umoja. Kuduhu imoja wao yalongile vija viyakalile navo vikala vake, lakini waigolela na wayao kila kinhu kiwakalile nacho. p/YViwamambukize kumpula Mulungu, aho hawakalile waiting'hane hatigisika. Wose wamemezigwa Loho Yang'alile na wagendelela kuwapetela wanhu usenga wa Mulungu bila kudumba. Wanhu wamtogole Yesu wokala kamba wanhu wa lubuga lumoja u.cGolosa mkono wako uwahonye wanhu. Tenda vifukuzi na unzonza kwa twaga da Yesu mtumigwa wako yang'alile.” -'Sambi, gweye Mndewa, ulole mbuli zao zakugela bwembwe ziwatendile. Tutaze tweye wasang'hanaji zako seketudumbe kuwapetela wanhu usenga wako. N,Watenda mbuli zija ziulondile toka mwaka zilawilile kwa udahi wako. E+Kwavija Helode na Pontio Pilato waiting'hana hamoja mna idibuga dino da wanhu haweli Wayahudi na wanhu wa Izilaeli kumbiduka Yesu, Mtumigwa wako Yang'alile, Kilisito Mkombola yuumsagule. *Wandewa wa mwiisi waitanda wenyego,
walangulizi waiting'hana hamoja
kumbiduka Mndewa na Mkombola ayo yaamsagule.’ H) Kulonga kubitila muhenga wetu Daudi, mtumigwa wako, kwa udahi wa Loho Yang'alile. Viyalongile,‘Habali wanhu wa mwiisi yose wagevuzika?Habali wanhu wokala kiseto cha kibozi? #(?Wanhu wamtogole Yesu viwahulike avo, wailumba hamoja mna ukumpula Mulungu, walonga, “Mndewa gweye kuumba ulanga, isi, bahali na vose vilimgati mmwake! ''Bahaja Petulo na Yohana viwalekesigwe, wabwela kuna ikibumbila chao na kuwalongela kija kilongigwe na wakulu wa walava nhosa na wavele. &Munhu yatendiligwe unzonza uno wa kuhonyigwa kakala na miyaka kubanza malongo mane. Wanhu wamtogole Yesu wompula Mulungu yawagangamize &%EAvo wanhu wa mkitala wawazuma ng'hani abaho wawalekesa. Hawadahile kuwatagusa, kwavija wanhu wose wakala womgwaa nhogolwa Mulungu mbuli ya kija kilawilile. X$)Kwavija hatudaha kuleka kulonga kija kituwone na tukihulike tweye wenyego.” #%Lakini Petulo na Yohana wawedika, “Mweye wenyego taguseni choni kinogile mgameso ga Mulungu, kuwategeleza mweye hebu kumtegeleza Mulungu. d"AAvo wawakema kabili mng'anda, wawazuma sekewalonge hebu kufundiza kwa twaga da Yesu. !!Lakini kutenda mbuli ino sekeibwililike ng'hani kwa wanhu, leka tuwazume wanhu wano waleke kulonga kwa munhu yoyose kwa twaga da Yesu.” ? wWakulu wa mkitala waiuza, “Tuwatende choni wanhu wano? Kila munhu mwiisi ya Yelusalemu kojuwa kamba unzonza uno mkulu utendigwa na hewo, na tweye hatudaha kuibela bule mbuli ino. iKAvo wawalongela walawe mdigati da ikitala, abaho wakulu wa mkitala wasonga kuilongela wenyego. jMLakini viwamone munhu ayo yahonyigwe kema hamoja na Petulo na Yohana, hawadahile kulonga mbuli. 4a Wakulu wa mkitala wakanganya kona vija Petulo na Yohana viwagangamale, kwavija wawajuwa kamba hawaifunzile ubala wowose. Abaho wajuwa kamba wakala mbwiga zake Yesu.  Ukombozi haupatikana kwa munhu yoyose iyagwe, kwavija mwiisi yose kuduhu twaga diyagwe diyatugwee Mulungu donda tukomboligwe najo.” ' Yesu iyo yolongigwa mna Gamaandiko Gang'alile,‘Dibwe dilemigwe na mweye wazengaji
digalamuka dibwe da kutamanila kubanza gose.’ b= avo molondeka mose mujuwe, na wanhu wose wa Izilaeli mujuwe, kamba munhu ino yemile haulongozi wenu kahona kwa twaga da Yesu Kilisito wa Nazaleti, ayo yummuwambile mumsalaba na Mulungu kamzilibula kulawa kwa wafile. s_ Kamba lelo touzigwa mbuli ya kija kinogile kitendigwe kwa munhu yabemendeke magulu na vija viyahonyigwe, `9Petulo kuno kamema Loho Yang'alile, kawedika, “Walangulizi wa wanhu na wavele! Waweka Petulo na Yohana haulongozi wao, wawauza, “Vino mweye mutendaze? Nguvu gani yumpatile hebu mosang'hana kwa twaga da nani?”  Waiting'hana na Anasi mulava nhosa mkulu, na Kayafa na Yohana na Alekizanda, na wanhu wayagwe wa lubuga lwa mulava nhosa mkulu. oWSiku diyagwe wakulu wa Wayahudi, wavele, na wafundiza Malagizo ga Musa waiting'hana Yelusalemu. jMLakini wanhu wengi wauhulike usenga watogola, na wambigalo wongezeka mbaka gana malongo matano. b=Avo wawagoga na kuwagodeka mkifungo mbaka imitondo yake, kwavija zuwa dikala dihongile. 1Wagevuzika ng'hani kwavija watumigwa wao wabili wakala wowafundiza wanhu kuwa Yesu kazilibuka kwa wafile, na ino ilagusa kamba wafile wozilibuka.  )Petulo na Yohana viwakalile wang'hali wolonga na wanhu, walava nhosa, wakulu wa wakalizi wa Ng'anda ya Mulungu, na Masadukayo wayagwe wavika. yAvo Mulungu viyamzilibule mtumigwa wake, tanhu kamtuma kumwenu, mumwede na kuwatenda mweye muleke nzambi zenu.”nULagano da Mulungu kubitila watula ndagu zake ni jenu, na mweye mwamgati mna idilagano da Mulungu yaditendile kwa wahenga zenu. Kamba viyalongile kwa Abulahamu, ‘Kubitila lukolo lwako nowatenda wanhu wose wa mwiisi wamwede.’ -Na watula ndagu wa Mulungu wose wakalile na usenga, kusongela Samweli na wayagwe wezile kumwande, vivija walonga vinhu vilawilila mzisiku zino. x iMunhu yoyose yolema kumtegeleza mtula ndagu ayo wa Mulungu kobaguligwa mna iwanhu wa Mulungu na kokomigwa.’ 2 ]Kwavija Musa kalonga, ‘Mndewa Mulungu wenu kowagalileni mtula ndagu wake, kamba viyanhumile niye, kokuwa imoja wa wanhu zenu. Mutogole chochose chonda yawalongeleni. 3 _Kolondeka yasigale kuulanga mbaka kipindi kivike cha kugatenda gose gawe ga sambi, kamba viyalongile Mulungu kubitila watula ndagu zake wang'alile wakalile kuko umwaka.  Mwahatenda avo, kipindi cha kuhozigwa moyo chokwiza kulawa kwa Mndewa, na komtuma Yesu, yeli Kilisito Mkombola yasaguligwe mbuli yenu. d ALelo lekeni nzambi zenu mumbwelele Mulungu, muladi Mulungu yazigele kumgongo nzambi zenu. 9Mulungu kalonga mbuli ino toka mwaka ilawilile kubitila watula ndagu zake wose, kamba Kilisito wake Mkombola kolondeka yadununzike, na vino vivo ili. mS“Sambi, ndugu zangu, nojuwa kija kimumtendele Yesu mweye na wakulu zenu mukala hamkijuwile. V%Udahi wa twaga da Yesu awo umgwelele nguvu munhu ino mbetembete. Kino kimona na kukijuwa kitendigwa kwa kutamanila kwa twaga jake. Kumtamanila Yesu ako kumtendile munhu ino yahonyigwe, kamba mose vimona. {oMumkoma ayo yakalile chanduso cha ugima, lakini Mulungu kamzilibula kulawa kwa wafile na tweye tuyona mbuli ayo. Kakala yang'alile na yanogile, lakini mweye mumulema, mumpula Pilato yawatendele vimulonda, yawafungulile munhu mkomaji. V% Mulungu wa Abulahamu na Isaka na Yakobo na Mulungu wa wahenga zetu, kamgwaa ukulu mtumigwa wake Yesu. Lakini mumgela mmakono ga iwakulu, mumulema haulongozi ha Pilato, hata Pilato viyalondile kumulekesa. |q Petulo viyawone wanhu, kawalongela, “Ndugu zangu wa Izilaeli, habali moikanganya mbuli ino, habali motubunhulila meso? Vino mogelegeza mbuli ino ilawilila kwa udahi wetu kumtenda munhu ino yatembele hebu kwavija tweye tomtambikila Mulungu? +O Kuno munhu ayo yang'hali kowawinza Petulo na Yohana hana, “Uluhelengo lwa Sulemani,” kamba vilukemigwe, wanhu wose wakanganya na wasonga kuwakimbilila. 9 wamjuwa kamba heyo yakalile yopula hana, “Ulwivi Lunogile,” avo wose wakanganya kija kimulawilile munhu ayo. Usenga wa Petulo Mng'anda ya Mulungu =u Wanhu wose viwamone kotembela na komtogola Mulungu, ~Kenuka, kema kwa magulu gake, kasonga kutembela. Abaho kengila Mng'anda ya Mulungu hamoja nao, kuno kozumha zumha na kumtogola Mulungu. f}EAbaho kamgoga kwa mkono wake wa kudila kamwinula. Na bahaja mige ya magulu gake igangamala. |5Lakini Petulo kamulongela, “Nabule sente, ila nokugwaa kija kinilinacho, kwa twaga da Yesu Kilisito wa Nazaleti, nokulagiza ima wima utembele!” T{!Avo kawalola bunhuu, kuno kotamanila kupata kinhu chochose kulawa kumwao. QzNao wamulola munhu ayo bunhuu. Petulo kamulongela, “Tulole tweye!” eyCViyawone Petulo na Yohana wokwingila Mng'anda ya Mulungu, kawapula wamgwee kinhu chochose. xKipindi acho wanhu wakala wampapile munhu imoja mbetembete toka viyavumbuke. Kila siku wakala womwika munhu ayo hana ulwivi lwa Ng'anda ya Mulungu lukemigwe, “Lwivi lunogile” muladi yapule sente kwa wanhu wakalile wokwingila Mng'anda ya Mulungu. ~w wSiku dimoja saa tisa ya imisi kipindi cha kumpula Mulungu, Petulo na Yohana wakala wochola kuna Ing'anda ya Mulungu. v/kuno womtogola Mulungu, na wanhu wose wawanogela. Kila siku wanhu wamtogole Yesu wongezigwa na Mndewa mdibumbila jao. u.Wagendelela kuiting'hana Mng'anda ya Mulungu kila siku, wakala woja hamoja mzikae zao, waja kwa kudeng'helela na kwa moyo uholile, ltQ-Wakala wochuuza migunda na vinhu viwakalile navo na kuigolela zisente kwa kila munhu viyalondile. Vs%,Wanhu wose wamtogole Yesu wagendelela kukala hamoja na kuigolela vinhu vao. rr]+Mbuli nyingi za unzonza na vilaguso zikala zitendigwa na watumigwa, na kila munhu kengila bwembwe. q*Wagendelela kufundizigwa na watumigwa, wakala kimbwiga na kuja gate hamoja na kumpula Mulungu. Wanhu wamtogole Yesu viwakalile wokala vpe)Wanhu wengi wazitogola mbuli zake na wabatizigwa, wanhu gana malongo madatu wongezeka mkibumbila siku dijo. o3(Petulo kawalongela mbuli nyingi na kwa kuwazuma kalonga, “Ihonyeni wenyego kulawa mna inhaguso yonda ize ya wanhu wa lukolo luno wihile!” n'Kwavija lagano da Mulungu ditendigwa mbuli yenu na mbuli ya wanenu, na wose wali mmatali na Mndewa Mulungu wetu kowakema kumwake.” Jm &Petulo kawalongela, “Kila imoja wenu kolondeka yaleke nzambi na yabatizigwe kwa twaga da Yesu Kilisito, na Mulungu kozigela kumgongo nzambi zenu na mobokela Loho Yang'alile yeli nhuza. l %Wanhu viwahulike vivo, wasomigwa mmizoyo na wamulongela Petulo na watumigwa wayagwe, “Ndugu zetu, lelo tutende choni?” k$“Wanhu wose wa Izilaeli molondeka mujuwe kamba ino Yesu, yummuwambile mumsalaba, Mulungu kamtenda Mndewa na Kilisito Mkombola!” Sj#mbaka niwatende wanhu wakwihile kamba kigoda cha kwikila magulu gako.’ i7"Kwavija Daudi hagaligwe kuulanga, lakini kalonga,‘Mndewa kamulongela Mndewa wangu,Kala hano muukulu mwambu wangu wa mkono wa kudila @hy!Kazilibuligwa na kwikigwa muukulu mwambu wa mkono wa kudila wa Mulungu Tatake, na kambokela Loho Yang'alile, kamba viyalongeligwe. Kino kimona na kuhulika ayo Loho iyatugidile Yesu. [g/ Mulungu kamzilibula ino Yesu, na tweye wao tuyone mbuli ayo na towapetela mweye. EfDaudi kagona gonda yatende Mulungu, avo kasimulila mbuli ya kuzilibuka kwa Kilisito Mkombola viyalongile,‘Halekigwe kuwochola wanhu wafile,
lukuli lwake halwolile mdipanga.’ QeKwavija kakala mtula ndagu wa Mulungu, kakijuwa kija kiyalongile Mulungu, Mulungu kamulongela kwa kuiduila kamba yahamtendile munhu imoja kulawa mulukolo lwa Daudi yawe Mndewa kamba viyakalile heyo. 'dG“Ndugu zangu, nolondeka nonge fulu ipile kamba muhenga wetu mkulu Daudi yajuwike ng'hani. Kafa, kazikigwa, na mbaka lelo panga jake dabahano hamwetu. dcAKundagusila nzila ilongoza muugima,
nimema deng'ho kwavija kwa hamoja na niye.’ ” bkwavija gweye Mulungu honda undeke kowochola wanhu wafile,
honda umuleke mtumigwa wako yang'alile yole mdipanga. aAvo niye nodeng'helela,
na lulimi lwangu lolonga kwa kudeng'helela,
na lukuli lwangu lokala kwa kutamanila, `Kwavija Daudi kalonga mbuli yake,‘Nimona Mndewa ka haulongozi wangu siku zose,
kahabehi yangu, na niye sigwaya bule. _Lakini Mulungu kamzilibula kulawa kwa wafile, kamulekesa kulawa muusungu wa ifa, kwavija havidahike ifa imwike mkifungo. ^ Toka mwaka Mulungu kajuwa na kalonda mweye mumgoge Yesu na mweye mumkoma kwa kuwaleka wanhu wotenda nzambi wamuwambe mumsalaba. z]m“Wanhu wa Izilaeli! Tegelezeni mbuli zino, Yesu wa Nazaleti kakala munhu wa udahi na kalagusigwa kumwenu kwa unzonza na vilaguso viyatendile Mulungu kubitila kumwake. Mweye wenyego muijuwa mbuli ino kwavija ilawilila bahano hamwenu. P\Abaho, munhu yoyose yompula Mndewa kwa kutazigwa kokomboligwa.’ ” [ Zuwa dogeligwa ziza,
mwezi wogaluka mdung'hu kamba damu,
ing'hali hainavika siku ija ng'hulu ya kwiza kwa Mndewa. bZ=Notenda unzonza kuulanga
na vilaguso mwiisi.Hokuwa na damu, moto na yosi, YOna, hata wasang'hanaji zangu wose wa kitwanzi na wa kimbigalo,
nowagidila Loho yangu mna izisiku azo,
na wao wolagula. XyMulungu kolonga, ‘Vino vivo vondanhende mna isiku ya uhelelo,Nomgidila kila munhu Loho yangu.Wanenu wa kimbigalo na wakitwanzi wolagula mbuli zangu,
wabwanga zenu wolagusiligwa vinhu na Mulungu,
wavele wenu wolota nzozi. KWLakini, gano gago gayalongile mtula ndagu wa Mulungu Yoeli, SVWanhu wano hawakoligwe, kamba vimugelegeza, sambi saa ndatu ya imitondo. fUEAbaho Petulo kema hamoja na watumigwa longo na imoja na kwa sauti ng'hulu kasonga kululongela ulunhu, “Mbwigazangu Wayahudi na mweye mose mukalaga isi ya Yelusalemu, nhegelezeni niwalongele fambulo da mbuli zino. pTY Lakini wanhu wayagwe wawageweza, walonga, “Wanhu wano wakoligwa!” Usenga wa Petulo kwa wanhu TS! Wose wakanganya na kwazanywa, waiuza, “Mbuli ino fambulo jake choni?” ER Wayahudi na wanhu wengile dini ya Kiyahudi, na wayagwe wetu wolawa Kilete na Alabiya lakini kila imoja wetu kowahulika wolonga mbuli ng'hulu ziyatendile Mulungu kwa ulonzi wa kumwetu!” qQ[ kulawa Fulugia na Pamfulia, kulawa Misili na banzi za Libiya behi na Kilene. Wayagwe wetu walawa Lumi, }Ps Wayagwe vitwili wolawa Palitiya na Mediya na Elama, kulawa Mesopotamia, Yudea na Kapadokia, kulawa Ponto na Asiya, XO)Yokuwaze kabili, kila imoja wetu kowahulika wolonga kwa ulonzi wake mwenyego? ]N3Wakanganya ng'hani na kulonga, “Wanhu wose wano wolonga, ni wenekae wa Galilaya. .MUViwazihulike nyangi azo, lunhu mkulu luiting'hana hamoja. Wanhu wose wakanganya, kwavija kila munhu kahulika wanhu wamtogole Yesu wolonga kwa ulonzi wake mwenyego. dLAAko Yelusalemu kukala na Wayahudi womdumba Mulungu, walawile kila hanhu mwiisi yose. xKiWanhu wose wamemezigwa Loho Yang'alile na wasonga kulonga kwa ulonzi uyagwe, kamba Loho viyawadahize kulonga. gJGBaho wona vinhu viigalile na lambi da moto, vipwililika na kumkwasa kila munhu yakalile aho. I!Bahaja wanhu wahulika kinhu chobuma kulawa kuulanga kiigalile na beho kulu dibuma, kinhu acho kiimemeza ng'anda yose iwakalile wanhu awo. ^H 7Siku da Pentekoste vidivikile, wanhu wose wamtogole Yesu wakala waiting'hane hamoja. G +Aho wabwanha simbi kusagula mna iwanhu awo wabili, avo simbi imgwila Matiasi, nayo kongezigwa mna ikibumbila cha watumigwa longo na imoja.\F 3yakusang'hanile muutumigwa yaulekile Yuda, yalemelwa kuchola hanhu hayalondeke.” E  Abaho wampula Mulungu walonga, “Mndewa, kugajuwa goyogesa kila munhu. Avo tulagusile nani mna iwanhu wano wabili yuumsagule pD [Avo wasagula matwaga ga wanhu wabili, Yusufu yakemigwe Balisaba hebu Yusito, na wakabili Matiasi. dC CKusongela kipindi kija Yohana viyawapetele wanhu usenga wake wa kubatiza, mbaka siku dija Yesu viyagaligwe kuulanga kulawa kumwetu. Munhu ayo yailumbe na tweye mna isang'hano ya kuwapetela wanhu kuzilibuka kwa Yesu.” xB k“Avo, kolondeka yasaguligwe munhu imoja yakalile na tweye kipindi chose Mndewa Yesu viyangile na tweye. HA  “Kwavija yandikigwa mna ikitabu cha Zabuli,‘Ng'anda yake iwe vihame,
mgati yake sekeyakale munhu yoyose.’ Vivija yandikigwa,‘Munhu iyagwe yasole sang'hano yake.’ @ Wanhu wose wa Yelusalemu waihulika mbuli ayo, avo kwa ulonzi wa kumwao waukema mgunda awo Akelidama, fambulo jake, “Mgunda wa Damu.” ? 7Yuda kagula mgunda kwa sente ziyapatile kwa gehile, mumo kagwa kingubanguba luu, na inda yake itulika na vinhu vake vose va mgati vilawa kunze. ^> 7Yuda kakala imoja wa kibumbila chetu, kwavija kasaguligwa tutende nayo sang'hano.” O= Petulo kema na kulonga, “Ndugu zangu, Maandiko Gang'alile golondeka galawilile, gaja gayalongile Loho Yang'alile kubitila Daudi, yalagule mbuli ya Yuda, ayo yawalongoze wanhu waja wamgogile Yesu. < Siku dimoja Petulo kema mumting'hano wa wanhu wamtogole Yesu. Wanhu awo wakala wovika gana dimoja na malongo mabili. ; {Wagendelela kuiting'hana hamoja kumpula Mulungu, hamoja na watwanzi wayagwe, na Malia mamake Yesu na wadodo zake Yesu. S: ! Wengila kudibuga, wachola mbaka kudigati diwakalile Petulo na Yohana na Yakobo na Andeleya na Filipo na Tomaso na Batulumayo na Matayo na Yakobo mwanage Alufayo na Simoni Zeloti na Yuda mwanage Yakobo. 9   Abaho watumigwa wabwela Yelusalemu kulawa kuna Ulugongo lwa Mizeituni, lukalile utali wa kilometa imoja kulawa buga dija. V8 ' Walonga, “Mweye wanhu wa Galilaya, habali mwima aho na kulola uchanha kuulanga? Yesu iino yagaligwe uchanha kuulanga kulawa kumwenu, kobwela kabili kamba vivo vimmona kochola kuulanga.” Muhazi wa Yuda 7 ' Viwakalile wang'hali wolola bunhuu kuulanga Yesu viyakalile kochola, bahaja wanhu wabili wavalile viwalo vizelu chuwee wema habehi nao. u6 e Viyamambukize kulonga vivo, kagaligwa uchanha kuulanga kuno womulola. Abaho ulanga umfisa, hawamone kabili. E5 Lakini Loho Yang'alile vondayawezile, mobokela nguvu, na mowapetela wanhu mbuli zangu zimone, mowapetela kudibuga da Yelusalemu na mziisi zose za Yudea na Samalia, na kuuhelelo wa isi.” {4 qYesu kawedika, “Kipindi na siku azo va mmakono ga Tatangu. Mweye siyo sang'hano yenu kujuwa lini vondaiwe. 3 Watumigwa viwaiting'hane hamoja na Yesu, wamuuza, “Mndewa, vino kipindi kino acho chonda uwabwezele wanhu wa Izilaeli undewa?” 2 Yohana kawabatiza kwa mazi, lakini mna ikipindi kidodo kumwande mobatizigwa kwa Loho Yang'alile.” Yesu kogaligwa uchanha kuulanga '1 IMna ikipindi kimoja viyakalile koja nao, kawalagiza, “Sekemulawe kudibuga da Yelusalemu, lakini mbeteleni Loho Yang'alile yeli nhunza iyawalongele Tatangu. D0 Mna ikipindi cha siku malongo mane toka ifa yake, Yesu kakala yowalawilila watumigwa zake miyanza mingi muladi kulagusa kakala mgima. Wamona, nayo kalonga nao mbuli za Undewa wa Mulungu. 3/ ambaka mna disiku diyagaligwe kuulanga. Viyakalile yang'hali hanagaligwa uchanha, kawagwaa malagizo kwa udahi wa Loho Yang'alile wanhu awo yawasagule wawe watumigwa zake. . 7Kwa Mkulu Teofili. Mna ikitabu changu kinisongile kwandika, nyandika gose gayatendile Yesu na kufundiza kulawa mna ikipindi kiyasongile kusang'hana, m- UTindiwalo dikale na gweye. Mbwiga zako wose wokulamusa. Ndamusila mbwiga zetu, kila imoja.E, kwavija sambi baha nogesa kukona, na tolonga meso kwa meso. `+ ; Ninazo mbuli nyingi za kukulongela, lakini silonda kutenda vivo kwa kukwandikila, d~~~"}}|f| {szmyy7xSwwDvuttIssrr=qq`p{oonnmm1llLkjjiiJhhh&ggdffuee1ddDcccbbAaaL```5_[^]]M\\I[ZZAYY9XWW~VVtUUATTgTSS;RRdQQ POOtNN|MqLLeKKJiJIHHQGmFFzFDDbCCeCBAA@@8?e>>m==C<;;::<99S88j777^666=55;44L322I11Z00//A.u--n,,G++N*))^)(S'&&%%o$$o##x# "!!!; e  a [w4*4 }ip98 n ] , zL%fj Wanga mna ikisiwa mbaka wavika Pafo, ako wamting'hana muhawi imoja Muyahudi yakemigwe Baliyesu, yaitendile mtula ndagu wa Mulungu. $iA Viwavikile kudibuga da Salami wawapetela wanhu mbuli ya Mulungu mna izing'anda za kumpula Mulungu za Wayahudi. Yohana Maluko kakala yowataza kusang'hana. h Balinaba na Sauli viwatumigwe na Loho Yang'alile wachola kudibuga da Seleukia, kulawa ako wakwela meli mbaka kisiwa cha Kupulo. gy Wafunga kuja na kumpula Mulungu, wawekila makono wawatuma wachole. Sauli na Balinaba wowapetela wanhu ako Kupulo f7 Viwakalile womgwaa ukulu Mndewa na kufunga kuja, Loho Yang'alile kawalongela, “Mbagulileni Balinaba na Sauli wasang'hane sang'hano iniwakemele.” Re  Mna iwanhu wamtogole Yesu ako Antiokia, kukala na watula ndagu wa Mulungu na wafundiza, Balinaba na Sauli na Simeoni yakemigwe Mtitu na Lukio yalawile Kilene, Manaeni yakulile hamoja na Mndewa Helode. ndU Balinaba na Sauli viwamambukize sang'hano yao, wabwela Yelusalemu hamoja na Yohana Maluko.:co Lakini mbuli ya Mulungu igendelela kwenela. wbg Bahaja msenga wa kuulanga kambwanha hasi Helode, kwavija hamgwelele Mulungu ukulu. Kahomigwa na msango kafa. Ga Wanhu wakemelela, “Ino sauti ya Mulungu, siyo ya munhu.” ~`u Mna disiku disaguligwe Helode kavala viwalo vake va undewa, kakala mkigoda chake cha undewa, kalonga na wanhu. _  Helode kawagevuzikila ng'hani wanhu wa Tilo na Sidoni, avo wamgendela hamoja. Tanhu wamtewenza Bulasto, mkalizi wa ng'anda ya Mndewa yawataze. Abaho wachola kwa Helode kumpula kuwe na tindiwalo, kwavija isi yao itamanila lujo kulawa mwiisi ya Mndewa. W^' Helode kalagiza wamzahile Petulo, lakini hawamonile bule. Avo kalagiza waja wakalizi wauzigwe na kalagiza wakomigwe. Abaho, Helode kasegela mwiisi ya Yudea kachola kukala mwiisi ya Kaisalia. Ifa ya Helode ^]5 Viivikile imitondo, wakalizi wakala wonyawanyawa kwa kija kimulawilile Petulo. O\ Petulo kenula mkono kulagusa wanyamale, kawalongela vija Mndewa viyamulavile mkifungo. Kawalongela, “Mulongeleni Yakobo mbuli ino na wanhu wayagwe wamtogole Yesu,” abaho kachola hanhu hayagwe. {[o Mna ikipindi acho Petulo kagendelela kugong'onda ulwivi, kukimambukizo wamvugulila, na viwamone wakanganya. Z+ Wamulongela, “Gweye kuna kibozi mbwelela.” Lakini kagangamiza kamba ikala kweli. Avo wamwidika, “Sengine msenga wake kulawa kuulanga.” Y Viyajuwile ikala sauti ya Petulo, kadeng'helela kaleka kuvugula ulwivi kabweleganya mng'anda, kawalongela, “Yemile kunze Petulo!” vXe Petulo kagong'onda lwivi lwa kunze, na mtumigwa wa kitwanzi yakemigwe Loda kachola kulola nani yogong'onda. W! Viyajuwile avo kachola ukae kwa Malia mamake Yohana yakemigwe Maluko, ako wanhu wengi wakala waiting'hane na wakala wompula Mulungu. FV Abaho Petulo kajuwa gamulawilile kalonga, “Sambi nojuwa kweli! Mndewa kamtuma msenga wake wa kuulanga yamhonye mmakono ga Helode na kulawa kwa kija kiwalondile kutenda Wayahudi.” }Us Wabita kibumbila cha ichanduso cha wakalizi abaho cha kabili, na kukimambukizo kibumbila cha wakalizi wa lwivi lwa kwingilila kudibuga. Lwivi luwavugukila lwenyego na wao walawa kunze, wagenda mnzila bahaja msenga wa kuulanga kamuleka Petulo. T Petulo kamkweleleza kunze ya kifungo, lakini hajuwile kamba msenga wa kuulanga kakala yotenda vivo kweli, kagiza kakala yolota nzonzi. =Ss Abaho msenga ayo wa kuulanga kamulongela, “Ifunge mkwiji wako na uvale vilatu vako.” Petulo katenda vivo, na msenga wa kuulanga kamulongela, “Vala kiwalo chako uniwinze.” ]R3 Bahaja msenga wa kuulanga wa Mndewa kema, mulenge umwemwesa mdigati dija. Msenga wa kuulanga kamtigisa Petulo mdiega, kamulongela, lamuka, “Lopola, inuka!” Bahaja minyololo ilagala kulawa mmakono ga Petulo. uQc Mna ikilo cha siku ayo iyalondile Helode yamgale Petulo haulongozi wa wanhu, Petulo kakala yawasile hagati ya wakalizi wabili. Kakala yagodekigwe kwa minyololo mibili. Hana ulwivi lwa kifungo hakala na wakalizi wakalile wokaliza. P Avo Petulo viyakalile yang'hali kagodekigwa, wanhu wamtogole Yesu wampulila ng'hani kwa Mulungu. Petulo kolekesigwa kulawa mkifungo fOE Viwamgogile Petulo wamgodeka mkifungo, wamwika mmakono ga wakalizi wakalile vibumbila vine kila kibumbila kikala na wakalizi wane. Helode kalonda kumulava Petulo haulongozi wa wanhu yahamala Nyimwili nyimwili ya Pasaka. N! Helode viyonile mbuli ino iwanogela Wayahudi, kagendelela, kamgoga Petulo. Mbuli ino ilawilila mna ikipindi cha Magate hagageligwe usasu. @M{ Kalagiza Yakobo mkulu wake Yohana yakomigwe kwa panga. ]L 5 Mna ikipindi kikija Mndewa Helode kasonga kuwadununza wanhu wayagwe wamtogole Yesu. oKW Watenda avo, abaho wawagwaa sente Balinaba na Sauli wazigale kwa wavele wa wanhu wamtogole Yesu.J} Wanahina wa Yesu waitogolela kila munhu yagale chochose kiyakalile nacho, kuwataza wayao wamtogole Yesu wakalile Yudea. .IU Imoja wao yakemigwe Agabo, kema na kwa udahi wa Loho Yang'alile kalagula kamba hokuwa na lufilili lwa nzala mwiisi yose. Ilawilila kipindi cha utawala wa Kilaudio. gHG Mna ikipindi acho watula ndagu wayagwe wa Mulungu wasegela Yelusalemu wachola Antiokia. 2G] Viyamonile, kamgala Antiokia, mwaka mgima waiting'hana na wanhu wamtogole Yesu na wawafundiza wanhu wengi. Ako Antiokia, kuko wanahina wa wasonga kukemigwa Wakilisito. =Fu Abaho Balinaba kachola Taliso kumzahila Sauli. rE] Balinaba kakala munhu yanogile, kamema Loho Yang'alile na kutamanila, na wanhu wengi wambwelela Mndewa. D Viyavikile na kona vija Mulungu viyawagwelele ng'hekewa, kadeng'helela na kawapula wagendelele kumtamanila Mndewa kwa mizoyo yao yose. oCW Mbuli ino iwavikila wanhu wamtogole Yesu ako Yelusalemu, avo wamtuma Balinaba yachole Antiokia. ZB- Udahi wa Mndewa ukala hamoja nao, na wanhu wengi watogola na wambwelela Mndewa. $AA Lakini wanhu wayagwe wamtogole Yesu, walawile Kupulo na Kilene, wachola Antiokia kuwapetela wanhu haweli Wayahudi usenga wa Mbuli Inogile ya Mndewa Yesu. H@  Wanhu wayagwe wamtogole Yesu wakalile wapwililike mbuli ya madununzo galawilile viyakomigwe Sitefano, wachola mbaka Foinike, Kupulo na Antiokia, kuwapetela Wayahudi waiyeka usenga uno. `?9 Viwahulike avo, waleka kumulonga na wamtogola Mulungu, walonga, “Vivija Mulungu kawagwaa wanhu haweli Wayahudi nyafasi ya kuleka nzambi na kubokela ugima wa mazuwa gose!” Wanhu wamtogole Yesu ako Antiokia .>U Vivo ili Mulungu kawagwaa wanhu haweli Wayahudi nhunza iija iyatugwelele tweye vitumtogole Mndewa Yesu Kilisito Mkombola, niye na nani, mbaka nimgomese Mulungu?” =  Abaho nikumbuka kija kiyalongile Mndewa, ‘Yohana kawabatiza wanhu kwa mazi, lakini mweye mobatizigwa kwa Loho Yang'alile.’ b<= Vinisongile kulonga, Loho Yang'alile keza kumwao kamba viyezile kumwetu kuna ichanduso. _;7 Kowalongeleni mbuli zondaziwatende gweye na wanhu wa mulubuga lwako mukomboligwe.’ ':G Kolinelio katulongela vija viyamonile msenga kulawa kuulanga kema mng'anda yake. Kamulongela, ‘Mtume munhu yachole Yopa kwa munhu yokemigwa Simoni Petulo. 9% Loho kanilongela nichole nao sekeninyawenyawe. Ndugu wano sita kulawa Yopa wachola na niye Kaisalia na wose twingila mng'anda ya Kolinelio. \81 Bahaja wanhu wadatu watumigwe kumwangu kulawa Kaisalia wavika mng'anda ing'alile. ]73 Mbuli ayo ilawilila miyanza midatu, kukikomelezo kinhu kija kibwelezigwa kuulanga. h6I Sauti ilonga kabili kulawa kuulanga, ‘Sekeuvikeme viha vinhu viyatendile Mulungu vinoge.’ h5I Lakini nonga, ‘Mndewa bule! Kuduhu kinhu kihile hebu kigomesigwe kingile mumulomo wangu.’ K4 Abaho mhulika sauti yonongela, ‘Petulo, lamuka uchinje uje!’ R3 Ndola goya mgati yake nyona wanyama wose, wang'onyo wotambala na ndege. P2 “Vinikalile nompula Mulungu kudibuga da Yopa, Mulungu kandagusila kinhu. Nyona kinhu chokwiza hasi kiigala na mgolole mkulu uhumulusigwa kwa mhande zake nne kulawa kuulanga, wima behi yangu. V1% Avo Petulo kawalongela fulu ipile kija kilawilile kusongela kuna ichanduso. j0M walonga, “Gweye kukala mzikae za wanhu haweli Wayahudi hawengile kumbi na vivija kuja nao!” l/Q Petulo viyacholile Yelusalemu, wanhu wolonda wanhu haweli Wayahudi wengile kumbi, wambeza Petulo, .  Watumigwa na wanhu wayagwe wamtogole Yesu ako Yudea wahulika kamba wanhu haweli Wayahudi vivija wabokela mbuli ya Mulungu. l-Q 0Avo kalagiza wabatizigwe kwa twaga da Yesu Kilisito. Abaho wampula yakale nao kwa siku ndodo. , /“Wanhu wano wambokela Loho Yang'alile, kamba vitumbokele tweye. Vino munhu yoyose kodaha kuwagomesa sekewabatizigwe kwa mazi?” l+Q .Kwavija wawahulika wolonga kwa ulonzi wa sambi na kuutogola ukulu wa Mulungu. Petulo kawalongela, !*; -Wayahudi wamtogole Yesu wezile kulawa Yopa hamoja na Petulo wakanganya viwone Mulungu vivija kawagwaa wanhu haweli Wayahudi nhunza ya Loho Yang'alile. t)a ,Petulo viyakalile yang'hali yolonga, Loho Yang'alile kawahumulukila wanhu wose wakalile womtegeleza. E( +Watula ndagu wose wa Mulungu walonga mbuli yake, walonga wanhu wose womtogola nzambi zao zogeligwa kumgongo kwa udahi wa twaga da Yesu.” Wanhu haweli Wayahudi wombokela Loho Yang'alile ' *Katulagiza tuwapetela wanhu Mbuli Inogile na kuwalongela kamba Yesu iyo yasaguligwe na Mulungu kuwatagusa wanhu wagima na wafile. )&K )siyo kwa kila munhu, lakini kwa waja wazonile mbuli azo, wasaguligwe mwaka na Mulungu, wao tweye tudile na kung'wa hamoja nayo viyazilibuke kulawa kwa wafile. [%/ (Lakini siku ya kadatu Mulungu kamzilibula kulawa kwa wafile na kamtenda yaoneke, x$i 'Tweye tuchona kila kinhu kiyatendile mwiisi ya Wayahudi na Yelusalemu. Abaho wamkoma kwa kumuwamba mumsalaba. Z#- &Mumjuwa Mulungu viyamsagule Yesu wa Nazaleti kwa kumgwaa Loho Yang'alile na udahi. Kila hanhu hayacholile katenda ganogile na kuwahonya wanhu wose wakalile mmakono ga Mwenembago, kwavija Mulungu kakala nayo. " %Muzijuwa mbuli ng'hulu zitendeke mwiisi yose ya Wayahudi, kusongela Galilaya, Yohana viyamalile kuwapetela wanhu usenga wake wa ubatizo. !1 $Muujuwa usenga uyaugalile kwa wanhu wa Izilaeli, kuwapetela wanhu Mbuli Inogile igala tindiwalo kubitila Yesu Kilisito yeli Mndewa wa wanhu wose. V % #Wose womgwaa ukulu na kutenda ganogile kowatogola, hatonga wolawa isi gani. b= "Baho Petulo kasonga kulonga, “Sambi nojuwa kweli Mulungu hambagula munhu yoyose. >u !Avo bahaja niwatuma wanhu kumwako, na kutenda goya viwizile. Sambi wose twabaha haulongozi wa Mulungu, tobetela kuhulika mbuli yoyose yakulagize Mndewa ulonge.” Ulonzi wa Petulo  Mtume munhu yachole Yopa kwa munhu yokemigwa Simoni Petulo. Kokala mwiikae ya Simoni muwamba ng'hwembe, kokala behi na Bahali.’ ta kalonga, ‘Kolinelio! Mulungu kahulika viumpulile na kazitogola sang'hano zako za kuwataza wanhu wakiwa. H  Kolinelio kalonga, “Siku ndatu zibitile mna isaa kamba ino, saa tisa imisi, ng'hala nimpula Mulungu mng'anda yangu. Bahaja munhu yavalile viwalo vizelu chuwee, kema haulongozi wangu, V% Na viundagize, silemile bule niza, avo nokuuza kabili kung'hemela choni?” b= Petulo kawalongela, “Mweye wenyego mujuwa goya kamba Muyahudi kagomigwa na malagizo gake sekeyamtembelele hebu kuilumba na munhu hali Muyahudi. Lakini Mulungu kandagusila sekenimkeme munhu yoyose keha hebu hafaya. zm Petulo kagendelela kulonga na Kolinelio viyakalile kokwingila mng'anda, mumo kawavika wanhu wengi waiting'hana. Z- Petulo kamwinula, kamulongela, “Inuka, niye mwenyego na munhu kamba gweye.” gG Petulo viyakalile behi kuvika, Kolinelio kenuka kamcholela, kagwa kingubanguba kamtambikila. { Imitondo yake wavika mwiisi ya Kaisalia. Kolinelio kakala kowabeta, hamoja na ndugu na mbwiga zake wa behi yawagoneke. 1[ Petulo kawagoneka wanhu awo kumwake, ikilo acho kawagwaa hanhu ha kuwasa. Imitondo yake kaitanda kachola nao na wanhu wayagwe wamtogole Yesu kulawa Yopa wachola nayo. eC Wamwidika, “Mkulu Kolinelio katutuma. Munhu ayo kanoga na komdumba Mulungu na katogoligwa ng'hani na Wayahudi. Msenga yang'alile wa kuulanga kamulongela yakugoneke gweye ukayake. Muladi yahulike chondaulonge.” b= Avo Petulo kahumuluka kawalongela wanhu wao, “Niye iyo yumumzahila. Muwinza choni?” R Avo sekeunyawenyawe, itande uchole nao, kwavija niye iyo niwatumile.” % Petulo kakala yang'hali yogelegeza fambulo da kinhu acho, baho Loho Yang'alile kamulongela, “Tegeleza! Kuna wanhu wadatu wokuzahila. T! Wakema, wauza, “Vino hano hana mgeni yoyose yokemigwa Simoni Petulo?” 'G Petulo viyakalile kokanganya fambulo da kinhu acho, wanhu watumigwe na Kolinelio wavika hana ing'anda ya Simoni, na wakala wemile haulongozi wa ulwivi. S  Mbuli ino ilawilila miyanza midatu, abaho kinhu acho kigaligwa kuulanga. a ; Sauti imulongela kabili, “Sekeuvikeme viha vinhu viyatendile Mulungu vinoge.” d A Lakini Petulo kalonga, “Aka, Mndewa, sinakuja bule kinhu kigomigwe hebu kihile.” H   Kahulika sauti yomulongela, “Petulo, lamuka uchinje uje!” M  Mgati yake kukala na wanyama wose na wang'onyo wotambala na ndege. nU Kona ulanga ugubuka na kona kinhu kamba mgolole mkulu uwambigwe mhande zake nne wohumulusigwa hasi. mS Kona nzala na kalonda kuja kinhu chochose, lujo vilukalile lotandigwa, Mulungu kamulagusila kinhu. ve Siku diyagwe viwakalile mnzila behi na Yopa, imisi Petulo kachola kudigati da uchanha kumpula Mulungu. D Kawalongela kija kilawilile, abaho kawatuma wachole Yopa. 5 Abaho msenga ayo wa kuulanga kasegela, Kolinelio kawakema wasang'hanaji zake wabili na mkalizi wake imoja wa iwasang'hanaji zake, yomdumba Mulungu. fE Heyo mgeni mna ikae ya munhu yokemigwa Simoni, muwamba ng'hwembe, kokala behi ya Bahali.” Y+ Watume wanhu sambi baha, wachole Yopa kwa munhu imoja yokemigwa Simoni Petulo. lQ Kolinelio kamulola bunhuu msenga ayo wa kuulanga kwa bwembwe kamulongela, “Go mkulu, kuna choni?” Msenga wa kuulanga kamwidika, “Mulungu kanogelwa kumpula kwako na sang'hano ya kuwataza wakiwa, nayo hakusemwa bule.  Siku dimoja saa tisa imisi, Mulungu kamulagusila kinhu, kamona msenga wa kuulanga wa Mulungu kamwizila kamulongela, “Kolinelio!” ;o Kakala munhu yomdumba Mulungu, heyo na wanhu wose wa mulubuga lwake wamgwaa ukulu Mulungu. Vivija kasang'hana ng'hani kuwataza wanhu wakiwa na kakala yompula Mulungu siku zose. $~ C Kukala na munhu imoja mwiisi ya Kaisalia yakemigwe Kolinelio, kalala mkulu wa kibumbila cha wakalizi gana wa Kilumi kikemigwe, “Kibumbila cha Italia.” }w +Petulo kagendelela kukala ako Yopa kwa siku nyingi mwiikae ya munhu yakalile yowamba ng'hwembe yakemigwe Simoni.V|% *Mbuli ino ibwililika kudibuga jose da Yopa na wanhu wengi wamtogola Mndewa. {/ )Petulo kamgoga mkono kamtaza kwinuka. Abaho kawakema wanhu wose wamtogole Yesu, wayagwe wakala wagane kamwika haulongozi wa hewo, kuno ka mgima. Oz (Petulo kavilava kunze, kafugama mavindi kampula Mulungu, abaho kaluhindukila lukuli lwa mtwanzi ayo yafile, kalonga, “Tabita, lamuka!” Nayo kabenzula meso gake, viyamonile Petulo, kagandamuka. ?yw 'Avo Petulo kachola nao. Viyavikile kagaligwa mdigati da uchanha ako wagane wose wamzunguluka kuno wolila na kumulagusila viwalo vose viyasonile Dolikasi viyakalile yang'hali mgima. Rx &Buga da Yopa hadikalile kutali ng'hani na buga da Ludia. Wanahina wa Yesu ako Yopa viwahulike kamba Petulo kakala kuko Ludia, wawatuma wanhu wabili na usenga uno, “Tokupula ulopole wize kumwetu.” mwS %Kipindi acho mtwanzi ayo kalumwa, abaho kafa. Lukuli lwake lusunhigwa lwikigwa mdigati da uchanha. Lv $Ako Yopa kukala na mtwanzi yakemigwe Tabita yakalile mwanahina wa Yesu, Twaga jake kwa Kigiliki Dolikasi, fambulo jake, “Mhala,” Mtwanzi ayo kakala yotenda ganogile na kuwataza wakiwa. Qu #Wanhu wose wakalile Ludia na Saloni wamona Enea, nao wamtogola Mndewa. t "Petulo kamulongela, “Enea, Yesu Kilisito kokuhonya. Lamuka mulusazi lwako tandika lusazi lwako.” Bahaja Enea kenuka. ss_ !Ako kamting'hana munhu yakemigwe Enea, yakalile yaholole na hadahile kwinuka mulusazi kwa miyaka minane. urc Petulo kagenda kila hanhu, siku dimoja kachola kuwatembelela wanhu wamtogole Yesu wakalile ako Ludia. (qI Avo kipindi acho vibumbila va wanhu wamtogole Yesu vikala moyo hole kila hanhu kuko Yudea na Galilaya na Samalia. Kubitila Loho Yang'alile yakalile yowagangamiza wanhu, wanhu wongezeka ng'hani viwakalile wokala kwa kumdumba Mndewa. Petulo kotenda unzonza kudibuga da Ludia na Yopa qp[ Wanhu wamtogole Yesu viwone vivo, wamgala Sauli mbaka kudibuga da Kaisalia na wamuleka yachole Taliso. co? Vivija kalonga na kuibamilila na Wayahudi wolonga Kigiliki, lakini hewo walonda kumkoma. n  Avo Sauli kakala nao na kachola kudibuga jose da Yelusalemu, kawapetela wanhu wa Damesiki kwa twaga da Mndewa kwa kugangamala. `m9 Abaho Balinaba keza kumtaza Sauli, na kamgala kwa watumigwa. Kawasimulila vija Sauli viyamonile Mndewa mnzila na Mndewa kalonga nayo. Vivija kawalongela vija Sauli viyawapetele wanhu wa Damesiki kwa twaga da Yesu. l Sauli kachola Yelusalemu kalonda kuilumba na wanahina. Lakini wose wamdumba, kwavija hawatogole kamba Sauli nayo kakala mwanahina. $kA Lakini ikilo kimoja wanahina wakalile na Sauli wamsola, wamuhumulusa mdigelo kulu kubitila zonzo dikalile muuluwa uzunguluke dibuga. Sauli ako Yelusalemu sj_ Lakini kalongeligwa mbuli iyo, imisi na ikilo wakaliza hana ulwivi lwa kwingila kudibuga muladi wamkome. ai; Vizibitile siku nyingi, Wayahudi waiting'hana na wakala kiseto cha kumkoma Sauli. -hS Lakini Sauli kawapetela wanhu kwa udahi mkulu, na kulonga kwake kamba Yesu Kilisito kakala Mkombola kuwatenda Wayahudi wakalile Damesiki walemelwe kumwidika. ]g3 Wanhu wose wamuhulike wakanganya wauza, “Vino ino siyo heyo yawakomile wanhu wamgwelele ukulu Yesu mwiisi ya Yelusalemu. Hezile hano mbuli ya kuwagoga wanhu wao na kuwagala kwa wakulu wa walava nhosa?” gfG Baho kasonga kuwapetela wanhu mzing'anda za kumpula Mulungu kamba Yesu iyo Mwana wa Mulungu. e% viyamambukize kuja, nguvu zake zimbwelela.” Sauli kowapetela wanhu ako Damesiki Sauli kakala siku ndodo na wanahina wa Yesu ako Damesiki. odW Bahaja vinhu kamba vibale vilagala mgameso ga Sauli, na kadaha kulola kabili, kenuka na kabatizigwa, c Avo Anania kachola kengila mng'anda iyakalile Sauli, kamwikila makono, kalonga, “Ndugu yangu Sauli, Mndewa kanhuma, Yesu mwenyego yakulawilile gweye mnzila viukalile kokwiza hano. Kanhuma muladi udahe kulola kabili na umemezigwe Loho Yang'alile. Gb Niye mwenyego nomulagusila vonda yadununzike mbuli yangu.” *aM Mndewa kamulongela, “Genda kwavija nimsagula yanisang'hanile, kutenda twaga jangu dijuwike na wanhu haweli Wayahudi na wandewa wao na wanhu wa Izilaeli. v`e Nayo keza Damesiki kwa udahi kulawa kwa wakulu wa walava nhosa kuwagoga wanhu wose wokugwaa ukulu gweye.” _1 Lakini Anania kamwidika, “Mndewa wanhu wengi wanongela mbuli zake munhu ino na gaja gose gayawatendele wanhu zako wa mwiisi ya Yelusalemu. {^o Mulungu kamulagusila kinhu, kamona munhu yakemigwe Anania keza na kumwikila makono gake yadahe kulola kabili.” ]/ Mndewa kamulongela, “Winuke uchole Mnzila Igoloke. Kuna ing'anda ya Yuda muuze munhu yokemigwa Sauli kulawa Taliso. Heyo kompula Mulungu, 6\e Kukala na mwanahina wa Yesu kuko Damesiki twaga jake Anania. Mulungu kamulagusila kinhu mzinzozi, Mndewa kamkema, “Anania!” Anania kedika, “Aino baha Mndewa.” d[A Kwa siku ndatu hadahile kulola, na kipindi chose acho hadile na hang'wile kinhu chochose. mZS Sauli kenuka, kabenzula meso gake, lakini hachonile kinhu. Avo wamgoga mkono wamulongoza Damesiki. vYe Wanhu wakalile mwanza umoja na Sauli wema, hawalongile mbuli, sauti waihulika lakini hawamonile munhu. MX Lakini inuka uchole kudibuga, ako kolongeligwa cha kusang'hana.” `W9 Sauli kauza, “Mndewa, gweye kwa nani?” Kedika, “Niye na Yesu yuunidununza. \V1 Kagwa hasi na kahulika sauti yomulongela, “Sauli, Sauli! Habali konidununza?” xUi Sauli viyakalile mnzila behi na kuvika Damesiki, bahaja mulenge kulawa kuulanga ummwemwesela banzi zose. 6Te kapula baluwa ya kujuwika mng'anda ya kumpula Mulungu ako Damesiki, muladi yahamvika munhu yoyose mtwanzi hebu mbigalo kotogola nzila ya Mndewa yamgoge yamgale Yelusalemu. vS g Mna ikipindi acho Sauli kagendelela kuwehila na kuwakoma wanahina wa Mndewa. Kachola kwa mulava nhosa mkulu, wRg(Filipo kasinhukila ka Azoto, kachola isi ya Kaisalia na mnzila kawapetela wanhu Mbuli Inogile kila buga. Q'Viwalawile mgamazi, Loho wa Mndewa kamsegeza Filipo. Mkulu ayo hamonile kabili, lakini kagendelela na mwanza kuno kamema deng'ho. jPM&Mkulu ayo kalagiza mtuka wime. Filipo na mkulu iyo wahumulukila mgamazi, Filipo kambatiza. *OM%Filipo kamulongela, “Kodaha kubatizigwa kamba wahatogola kwa moyo wako wose. Mkulu ayo kamwidika, ‘Notogola kamba Yesu Kilisito iyo Mwana wa Mulungu’.” N1$Viwakalile wogendelela na mwanza, wavika hanhu hakalile na mazi, mkulu ayo kalonga, “Hano hana mazi. Kinhu gani kingomesa ndeke kubatizigwa?” rM]#Filipo kasonga kulonga, kasongela hanhu hano ha Maandiko Gang'alile, kamulongela Mbuli Inogile ya Yesu. L"Mkulu iyo kamuuza Filipo, “Nongele mtula ndagu wa Mulungu kolonga mbuli ya nani? Mbuli yake mwenyego hebu ya munhu iyagwe?” K!Kageligwa kinyala na koneligwa.Kuduhu munhu yodaha kulonga mbuli za lukolo lwake,
kwavija ugima wake mwiisi uvika kuuhelelo.” ZJ- Munhu ayo kakala yosoma hanhu hano mna Gamaandiko Gang'alile,“Kakala kamba ng'hondolo yogaligwa kuchinjigwa,
kamba mwana ng'hondolo yanyamale huupi viyokanhigwa mibahila,
halongile mbuli. IMkulu ayo kedika, “Nodahaze kugajuwa bila munhu kunifambulila?” Avo kamgoneka Filipo yakwele mumtuka na yakale hamoja nayo. %HCBaho Filipo kakimbila behi na mtuka kamuhulika munhu ayo kosoma kitabu cha mtula ndagu wa Mulungu Isaya. Filipo kamuuza, “Vino kogajuwa gago gousoma?” XG)Avo Loho Yang'alile kamulongela Filipo, “Genda kakale behi na mtuka uja.” SFViyakalile mnzila kakala yosoma kitabu cha mtula ndagu wa Mulungu Isaya. EAvo Filipo kaitanda na kuchola. Muisiopiya yeliduhu kimbigalo, yakalile munhu mkulu mna ingama ya Kandake mndewa wa kitwanzi wa Isiopiya kakala mnzila ya kuchola ukayake. Kakala Yelusalemu komtambikila Mulungu na kakala yobwela ukayake na mtuka wa kubulula. $DAMsenga wa kuulanga wa Mndewa kamulongela Filipo, “Itande uchole kusini kubitila nzila ilawa Yelusalemu kuchola Gaza.” Nzila ino sambi haitumika. VC%Viwamambukize kulonga gaja gawone na kuwapetela wanhu usenga wa Mndewa, Petulo na Yohana wabwela Yelusalemu. Mnzila wawapetela Mbuli Inogile wanhu wa mvijiji va Samalia. Filipo na mkulu wa Isiyopiya rB]Simoni kamulongela Petulo na Yohana, “Mhulileni kwa Mndewa, gano gamulongile sekegandawilile.” EAKwavija nokona kumema migongo na kwa mfungwa wa nzambi.” W@'Avo leka nzambi zako, na magesa gako gehile na mpule Mndewa yagele kumgongo. i?KKuduhu hanhu hohose mwiisang'hano yetu, kwavija moyo wako haugesa ganogile mgameso ga Mulungu. >Lakini Petulo kamwidika, “Upotele kutali gweye na sente zako, kwa kugesa kodaha kugula kwa sente nhunza ya Mulungu! =}kalonga, “Naniye nigweleleni udahi uno, muladi munhu yoyose yonda nimwikile makono gangu yabokele Loho Yang'alile.” <)Simoni kona wanhu wamtogole Yesu wambokela Loho Yang'alile viwekiligwe makono na watumigwa. Avo kalonda kuwagwaa sente Petulo na Yohana, L;Abaho Petulo na Yohana wawekila makono, wabokela Loho Yang'alile. :Kwavija Loho Yang'alile kakala yang'hali hanamuhulumukila munhu yoyose kumwao, wakala wabatizigwe kwa twaga da Mndewa Yesu diiyeka. ]93Viwavikile, wawapulila kwa Mulungu wanhu wamtogole Yesu wambokele Loho Yang'alile. 8 Watumigwa wakalile Yelusalemu wahulika wanhu wa Samalia waibokela mbuli ya Mulungu, avo wawatuma Petulo na Yohana kumwao. 7 Simoni nayo katogola, viyamambukize kubatizigwa kakala yokwanga na Filipo na kakanganya viyone unzonza na vilaguso vikalile vitendigwa. *6M Lakini viwautogole usenga wa Filipo, usenga wa Mbuli Inogile ya Undewa wa Mulungu na mbuli ya twaga da Yesu Kilisito, wose wabatizigwa, wambigalo kwa watwanzi. Q5 Wamtegeleza ng'hani kwavija kwa miyaka mingi kawazanya kwa uhawi wake. 4' Wanhu wose kudibuga dija, wakulu kwa wadodo wamtegeleza ng'hani, walonga, “Munhu ino kana udahi wa Mulungu ukemigwa, ‘Udahi Mkulu’.” 3  Munhu imoja twaga jake Simoni kakala yokala mumo, kawazanya Wasamalia kwa uhawi wake. Kaitenda kamba kakala munhu mkulu. 32aAvo kukala na deng'ho kulu kudibuga dija. b1=Vinyamkela wawalawa wanhu kwa kulila, na wanhu wengi waholole na mbetembete wahonyigwa. \01Lunhu lwa wanhu lumtegeleza goya Filipo viyalongile na kuwona unzonza uyatendile. ]/3Filipo kachola kudibuga da Samalia na kawapetela wanhu mbuli ya Kilisito Mkombola. c.?Wanhu wamtogole Yesu wapwililike wachola kila hanhu kuwapetela wanhu Mbuli Inogile. Z--Lakini Sauli kalonda kuwadununza wanhu wamtogole Yesu. Kachola ng'anda mbaka ng'anda, kawalava kunze wanhu wamtogole Yesu, wambigalo kwa watwanzi, na kaweka mvifungo. Mbuli Inogile yopetigwa ako Samalia @,{Wanhu wanogile wamzika Sitefano na wamulilila ng'hani. + Nayo Sauli kona vinoga kukomigwa kwa Sitefano. Sauli kowadununza wanhu wamtogole Yesu Mna izisiku azo wanhu wamtogole Yesu ako Yelusalemu wasonga kudununzigwa vihile. Wanhu wose wamtogole Yesu, wahaleka watumigwa, wakala wapwililike mwiisi iyo ya Yudea na Samalia. b*=[)/;Viwakalile womtowa mabwe Sitefano kapula, “Mndewa Yesu, ibokele loho yangu!” (:wamulava kunze ya buga, wamtowa mabwe. Waja wakalile womtowa mabwe waleka viwalo vao kwa mbwanga imoja twaga jake Sauli. f'E9Kwa nyangi wanhu wa mkitala wasita magwiti gao. Bahaja wanhu wose wamzumhila Sitefano, u&c8Kalonga, “Loleni, nouwona ulanga ugubuka na Mwana wa Munhu kema mwambu wa mkono wa kudila wa Mulungu!” %-7Lakini Sitefano kuno kamema Loho Yang'alile, kalola uchanha kuulanga kawona ukulu wa Mulungu na Yesu kema mwambu wa mkono wa kudila wa Mulungu. _$76Wanhu wa mkitala viwamtegeleze Sitefano, wagevuzika ng'hani, wadafuna meno gao. #5Mweye wao mubokele malagizo ga Mulungu, gamgweleligwe na wasenga wa kuulanga, lakini hamgagogile bule!” Sitefano kotoigwa mabwe U"#4Vino hana mtula ndagu yoyose wa Mulungu wahenga zenu wamulekile kumdununza? Wawakoma wasenga wa Mulungu wao kulawa umwaka walongile kwiza kwa Msang'hanaji wake Yanogile. Na sambi mumuhinduka na kumkoma. a!;3Abaho Sitefano kalonga, “Mweye muli na mizoyo midala, na mulekile kumjuwa Mulungu, mweye musitile magwiti genu kutegeleza usenga wa Mulungu! Mwiigala na wahenga zenu na mweye vivija momulema Loho Yang'alile! 8 k2Niye mwenyego iyo nhendile vinhu vose vino.” 51“Ulanga acho kigoda changu
na isi iyo inikile magulu gangu.Ng'anda ya gani yonda munizengele niye?Hanhu gani hondanikale niye? 0Lakini Mulungu yeli Uchanha Ng'hani hakala mng'anda izengigwe kwa makono ga wanhu, kamba mtula ndagu wa Mulungu viyolonga, <s/Lakini Sulemani iyo yamzengele Mulungu ng'anda.” pY.Daudi kanogeligwa na Mulungu na kampula Mulungu yamtogolele yatende hanhu hakukala Mulungu wa Yakobo. C-Abaho, wahenga zetu wakibokele acho ikiheha kwa wahenga zao. Wakipapa viwacholile hamoja na Yoshua na wachola nacho mna ziisi ziyawabitize Mulungu. Kikala kuko mbaka kipindi cha Daudi. .U,“Wahenga zetu wakala na kiheha kilagusa kamba Mulungu kabaho ako kuluwala. Kitendigwa kamba Mulungu viyamulongele Musa yakitende, kiigalile na kija kiyaone. 8i+Mweye mkipapa kiheha cha mulungu Moleki,
na kinyago cha nhondo ya mulungu wenu Lefani,
vinyago vimutendile vivo vimvitambikile, avo nowahamizila mwiisi ya Babeli.” *Mulungu kawaleka na kawatenda wazigwee ukulu nhondo za kuulanga, kamba viyandikigwe mna ikitabu cha watula ndagu wa Mulungu.”“Mweye wanhu wa Izilaeli! Si niye bule yumunichinjile wanyama na kundavila nhosa
kwa miyaka malongo mane kuja kuluwala? uc)Avo watenda kinyago cha ng'ombe, wakigwaa ukulu, watenda nyimwili nyimwili kudeng'helela kija kiwatendile. (Avo wamulongela Haluni, ‘Tutendele mulungu yonda yatulongoze. Hatujuwa kinhu gani kimulawilile Musa, yatulavile Misili.’ y'“Lakini wahenga zetu walema kumtogola, wamsung'ha kumgwazo na walonga yahanogile kumwao wahabweleganye Misili. `9&Musa iyo yakalile na lung'husesa lwa wanhu wa Izilaeli kuluwala, kakala ako na wahenga zetu na msenga wa kuulanga yalongile nayo hana Ulugongo lwa Sinai, na kabokela mbuli za ugima wa Mulungu yatugwelele tweye.” '%Musa iyo yawalongele wanhu wa Izilaeli, ‘Mulungu kowasagulileni mtula ndagu wake, kamba viyanhumile niye na kokuwa imoja wa wanhu zenu.’ '$Kawalongoza wanhu walawe Misili, kwa kutenda unzonza na vilaguso mwiisi ya Misili na hana Ibahali ya shamu kwa miyaka malongo mane kuluwala. }#“Musa iyo yalemigwe na wanhu wa Izilaeli, viwamulongile, ‘Nani yakutendile mulangulizi na mulamuzi kumwetu?’ Musa iyo yatumigwe na Mulungu kuwalanguliza wanhu na kuwakombola kubitila msenga wa kuulanga yamulawilile hana ikisolo kikwaka. !"Niwona wanhu zangu viwodununzigwa mwiisi ya Misili. Nihulika viwogutilila, nihumuluka niwahonye. Avo sambi nokutuma uchole Misili.’ ” X)!Mndewa kamulongela, ‘Vula vilatu vako, kwavija hanhu aho hawimile hang'ala. $A ‘Niye na Mulungu wa wahenga zako, Mulungu wa Abulahamu na Mulungu wa Isaka na Mulungu wa Yakobo.’ Musa kagwaya kwa bwembwe na hagezile kulola kabili. t aMusa kakanganya ng'hani kija kiyone, kachola behi ya kisolo yalole goya. Lakini kahulika sauti ya Mndewa,  +“Viibitile miyaka malongo mane, msenga wa kuulanga kamulawilila Musa kuna ikisolo kikalile chokwaka kuluwala behi na lugongo lwa Sinai. p YMusa viyahulike avo, kalawanya mwiisi ya Misili kachola mwiisi ya Midiani. Ako kapata wana wabili.” F Hebu kolonda kunikoma kamba viumkomile ija Mmisili jana?’  }Lakini ayo yakalile yomtowa miyage kamsung'ha Musa kumgwazo. Kamuuza, ‘Nani yakutendile mulangulizi na mulamuzi wetu? )Imitondo yake kawona Waizilaeli wabili woitowa, kageza kuwagombeleza kawalongela, ‘Nhegelezeni mweye mwa ndugu habali moitowa kamba avo?’ ?~~!}k|{{3zyxxQwwvvcuu tsrqqq ppBoonUmm'llhkkjjOiyihggfmf*e8ddzcc%bJaaA``j__p_^m]]O\[[}ZZ:Y{XX*W}VVV>UTTSRRQkPP\ONNMMLLLKJJ|J)IHH%FFAEEDDhCC.BB;AATA.@???>>'==<<.;; :: 99<88$76554?322,11@00?//P..---X-,,B+**r)((M''2&&%S$## "x"&!!0 P"(lAe ] g   n2kbvC'Kwa ubala wake wa kulonga kawahuma Wayahudi haulongozi ha iwanhu wose kwa kulagusa Maandiko Gang'alile kamba Yesu iyo Kilisito Mkombola.hBIApolo viyalondile kuchola Akaya, wanhu wamtogole Yesu wamgangamiza kwa kuwandikila baluwa wanahina wa Yesu ako Akaya wambokele. Viyavikile ako kwa udahi wa ng'hekewa ya Mulungu kadaha kuwataza wanhu wa ako wamtogole Yesu. A%Pilisila na Akula viwamuhulike kolonga bila kudumba mng'anda ya kumpula Mulungu, wamsola wamgala ukayao wamfambulila goya mbuli za Mulungu. @7Kakala yafundizigwe nzila ya Mndewa, yang'hali hanavulala kalonga mbuli za Yesu, kawafundiza goya hamoja kakala yaujuwile ubatizo wa Yohana wiiyeka. +?OKipindi acho kukala na Muyahudi imoja yakemigwe Apolo, mwenekae wa Alekizandilia keza Efeso. Kakala munhu yajuwile kulonga na ubala wa Maandiko Gang'alile. >Kakala siku ndodo, kasegela kubitila Galatia na Fulugia kuwagangamiza wanahina wose wa Yesu. Apolo kowapetela wanhu ako Efeso na Kolinto o=WViyavikile Kaisalia kachola Yelusalemu kuwalamusa wanhu wamtogole Yesu, abaho kachola Antiokia. <Lakini viyakalile kosegela kawalongela, “Mulungu yahalonda nobwela kabili kumwenu.” Avo kakwela meli kasegela Efeso. =;uWanhu wampula yakale siku nyingi lakini kawalemela. }:sViwavikile Efeso baho Paulo kawaleka Pilisikila na Akula, kengila mng'anda ya kumpula Mulungu kulonga na Wayahudi. r9]Paulo kakala Kolinto siku nyingi hamoja na wanhu wamtogole Yesu. Abaho kawaleka kakwela meli hamoja na Pilisila na Akula mbaka Siliya. Yang'hali hanakwela meli kuchola Kenkela, tanhu kasenya mvili zake kwavija kakala yaiduile. B8}Abaho wose wamgoga Sositene yakalile mkulu wa ng'anda ya kumpula Mulungu, wamtowa bahaja haulongozi wa kitala. Lakini Galio haitongile bule mbuli iyo.” Paulo kobwela kabili Antiokia !7=Baho kawawinga mkitala. 6Lakini kwavija moibamilila mbuli ya matwaga na malagizo genu wenyego, lamuleni mweye wenyego niye silonda kuwa msemi bule. 5 Paulo yang'hali hanalonga mbuli, Galio kawalongela Wayahudi, “Mazaikalile mbuli ya ubavi hebu ubananzi nahawategeleze. d4A Walonga, “Munhu ino kowatenda wanhu wamgwee ukulu Mulungu bila kukweleleza Malagizo.” |3q Lakini kipindi Galio viyakalile mkulu wa isi ya Akaya, Wayahudi waiting'hana, wamgoga Paulo wamgala mkitala. ]23 Avo Paulo kakala ako mwaka mgima na miezi sita kowafundiza wanhu mbuli ya Mulungu. w1g kwavija na hamoja na gweye. Kuduhu munhu yonda yadahe kukulumiza kwavija kudibuga dino ninao wanhu wengi.” 0 Siku dimoja ikilo Mndewa kamulagusila Paulo kinhu, kamulongela, “Sekeudumbe, gendelela kuwapetela wanhu sekeubwele kukisogo, P/Kilisipo yakalile mkulu wa ng'anda ya kumpula Mulungu kamtogola Mndewa hamoja na wanhu wose wa mulubuga lwake na wanhu wayagwe wengi wauhulike usenga awo mwiisi ya Kolinto, watogola na wabatizigwa. A.{Avo kawaleka kachola kukala mng'anda ya munhu imoja hali Muyahudi twaga jake Tito Yusito, yakalile munhu yomgwaa ukulu Mulungu, ng'anda yake ikala behi na ng'anda ya kumpula Mulungu. G-Viwamulemele na kumuliga, kakung'huna nhimbwisi ya viwalo vake kalonga, “Kamba mwahapotela mmhane wenyego, niye namduhu. Kulawa sambi na kugendelela nochola kwa wanhu haweli Wayahudi.” $,ASila na Timoseo viwasegele Makedonia, Paulo kasonga kuwapetela wanhu kipindi chake chose, kuwalagusila Wayahudi kamba Yesu kakala Kilisito Mkombola. }+sKila siku ya Kubwihila kakala kolonga na wanhu mng'anda ya kumpula Mulungu, kageza kuwakwega Wayahudi na Wagiliki. b*=kwavija awo wakala mafundi wa kusona mahema kamba Paulo, avo kakala nao na kusang'hana. [)/Ako Kolinto kamvika Muyahudi yakemigwe Akula, mwenekae wa Ponto, yabwelile kulawa Italia hamoja na mtwanzi wake Pilisila, kwavija Kaisali Kilaudio kalagiza Wayahudi wose wasegele Lumi. Paulo kachola kuwalola, ?( {Vigamalile gano, Paulo kasegela Asene kachola Kolinto. +'O"Wanhu wayagwe watogole wailumba na Paulo, mna iwao kakala Diyonisiyo, yakalile munhu wa mkitala, vivija kukala na mtwanzi yakemigwe Damali na wanhu wayagwe..&W!Avo Paulo kawaleka kasegela mkitala. #%? Viwamuhulike Paulo kolonga mbuli ya kuzilibuka kwa wafile, wanhu wayagwe wamzeha, lakini wayagwe walonga, “Tolonda kuihulika kabili mbuli ino.” O$Kwavija Mulungu keka siku dimoja donda yawataguse wanhu wose wa mwiisi bila kumonela munhu kubitila munhu iyamsagule. Mulungu kawalagusila mbuli ino kwa kumzilibula munhu ayo kulawa kwa wafile!” #Mulungu kaitenda halola kipindi kija wanhu viwakalile wabozi. Lakini lelo kowalagiza wanhu kila hanhu wazileke nzambi zao. "5Kwavija tweye twa wana wa Mulungu, havinogile bule kugesa Mulungu kaigala na zahabu hebu shaba hebu dibwe disongoligwe na kwikigwa ulembo na wanhu. -!Skamba viyalongile munhu imoja,‘Mgati mmwake tokala, togenda na twa wagima.’ Kamba viyalongile mtunga lwila wenu imoja,‘Tweye vivija twa wanage.’  Katenda vino muladi wanhu wose wamzahile, vivija kwa kumzahila zahila wapate kumuwinza. Lakini Mulungu hali kutali na kila imoja wetu, Kwa munhu imoja Mulungu kawaumba wanhu wose na kutenda wakale mwiisi yose, kulawa kuna ichanduso kagesa lini na kwahi wanhu wahakalile. 8iVivija hasang'hanilwa kwa makono ga wanhu kamba vija kolonda chochose kulawa kumwao, kwavija heyo mwenyego iyo yowagwaa wanhu ugima, kowatenda wawe na mhumuzi na kila kinhu. zmMulungu yatendile vinhu vose vili mwiisi, iyo Mndewa wa ulanga na isi na hakala mzing'anda zizengigwe na wanhu. \1Kwavija vinikalile notembela mwiisi yenu ndola kila hanhu homutambikila, nyona upango wa kulavila nhosa umoja wandikigwa, ‘Kwa Mulungu hajuwike.’ Avo ayo imumtambikila bila kumjuwa iyo iniwapeteleni sambi. Paulo kema haulongozi wa wanhu wa mkitala cha buga da Aleopago kalonga, “Vinikona niye mweye wanhu wa Asene mwa wanhu wa dini. Kwavija wenekae na wageni wose wa Asene na wanhu wayagwe wakalile ako wakala wosimulila na kuilongela mbuli izo za sambi kipindi chose. jMVinhu viyagwe vituhulike kolonga tona vifukuzi kumwetu, tolonda tujuwe fambulo da mbuli izo.” /Avo wamsola Paulo wamgala kwa wanhu wa mkitala cha Aleopago cha buga dija, walonga, “Tolonda kujuwa mbuli ya gano mafundizo ga sambi goulonga.  Wanhu waifunzile nzewele za Epiluko na Stoiki hawamtogolele, wayagwe walonga, “Ubozi gani woolonga munhu ino?” Wayagwe wedika, “Yokoneka kolonga mbuli ya milungu haijuwika?” Walonga avo kwavija Paulo kakala yowapetela mbuli ya Yesu na kuzilibuka. 3_Avo kakala kolonga na Wayahudi na wanhu haweli Wayahudi womgwaa ukulu Mulungu mng'anda ya kumpula Mulungu. Na kila siku kakala yolonga na wanhu wakalile mna gamagulilo. }Paulo vikalile kowabeta Sila na Timoseo ako Asene kagevuzika ng'hani viyonile buga dijo dimema vinyago va milungu. 3_Wanhu wakalile womsindikiza Paulo wachola nayo mbaka Asene, abaho wabwela Beleya na usenga kulawa kwa Paulo, kamba Sila na Timoseo sekewakawe kuchola kumwake. Ako Asene c?Bahaja wanhu wamtogole Yesu wamgala Paulo mhwani lakini Sila na Timoseo wasigala Beleya. ,Q Lakini Wayahudi wakalile Sesalonike viwahulike Paulo vivija kawapetela mbuli ya Mulungu wanhu wa Beleya, wachola ako na kugala ndwagi na kuwading'hula wanhu wao. {o Wanhu wengi watogola, na watwanzi wengi wa Kigiliki wakalile wakulu watogola na vivija wambigalo wengi watogola. \1 Wanhu wa Beleya wakala wotegeleza vinogile ng'hani kubanza wanhu wa Sesalonike. Wauhulika usenga awo kwa kusulukila, kila siku wakala wogalolesa goya Maandiko Gang'alile, wone kamba Paulo kakala yolonga kweli.  Viivikile ikilo, wanhu wamtogole Yesu wawagala Paulo na Sila ako Beleya. Viwavikile ako wengila mng'anda ya kumpula Mulungu. c? Iwakulu wa buga wawatoza sente Yasoni na wayage, abaho wawafungulila wachole. Ako Beleya O Mbuli zino zilutenda lunhu na wakulu wa buga dija moyo yungwayungwa.  na Yasoni kawagoneka mng'anda yake. Wano wose hawagagoga malagizo ga Mndewa wa Lumi, na wolonga kuna mndewa iyagwe twaga jake Yesu.” J  Lakini hawawapatile bule, avo wawabulula Yasoni na wanhu wayagwe wamtogole Yesu mgameso ga wakulu wa buga dija wakemelela, “Wanhu wano wagala ndwagi kila hanhu! Na sambi weza kudibuga jetu, Z -Lakini Wayahudi wona migongo, wawasola wanhu wehile kulawa kuna digulilo, watenda bumbila na kugala ugomvi mwiisi ayo yose. Wengila mng'anda ya Yasoni kuwazahila Paulo na Sila wawagale mgameso ga wanhu.  %Wanhu wayagwe watogola wailumba na Paulo na Sila, vivija walangulizi wa kitwanzi na bumbila da Wagiliki womgwaa ukulu Mulungu watenda vivo. .Ukuwalagusila kamba Kilisito Mkombola kalondeka yadununzike na kuzilibuka kwa wafile, Paulo kawalongela, “Ino Yesu inimsimulila kumwenu, iyo Kilisito Mkombola.” Kamba viyatendaga, Paulo kengila mng'anda ya kumpula Mulungu. Kwa siku ndatu za Kubwihila kalonga na wanhu, kwa Maandiko Gang'alile,  'Paulo na Sila wagenda kubitila buga da Amifipoli na buga da Apolonia mbaka Sesalonike, ako kukala na ng'anda ya kumpula Mulungu ya Wayahudi. %(Paulo na Sila walawa mkifungo wachola mng'anda ya Lidia. Mumo wawavika Wakilisito, wawalongela mbuli za kuwagangamiza, abaho walawanya.~u'Avo weza na kuwapula wagele kumgongo mbuli ziwawatendele, abaho wawalava mkifungo, wawapula wasegele kudibuga dija. %&Wakulu wa wakalizi wawalongela mbuli zino wakulu wa Lumi, na iwakulu viwahulike Paulo na Sila wakala wenekae wa Lumi, wadumba ng'hani. |q%Lakini Paulo kawalongela iwakulu wa wakalizi, “Watutowa mgameso ga wanhu hamoja hatubanange mbuli, tweye twa wenekae wa Lumi lakini watugodeka mkifungo. Lelo wolonda kutufungulila kinyelegezi, bule! Leka weze watufungulile wenyego.” $Avo mkulu wa kifungo kamulongela Paulo, “Iwakulu watulagiza tuwafungulile gweye na Sila. Avo choleni moyo uholile.” {o#Imitondo yake wakulu wa Lumi wawatuma wakulu wa wakalizi kuno wawalagiza, “Walekeni wanhu wao wachole.” .U"Abaho kawagala Paulo na Sila uchanha mng'anda yake na kawagwaa lujo. Heyo na wanhu wa mulubuga lwake wadeng'helela ng'hani, kwavija sambi wakala wamtogole Mulungu. ~1!Mna isaa iija ya ikilo mkalizi wa kifungo kawasola Paulo na Sila kawasunha vilonda vao, abaho bahaja heyo na wanhu wa mulubuga lwake wabatizigwa. K} Avo wampetela mbuli ya Mndewa hamoja na wanhu wa mulubuga lwake. m|SWamwidika, “Mtogole Mndewa Yesu na gweye kokomboligwa hamoja na wanhu wa mulubuga lwako.” U{#Abaho kawalava kunze kawauza, “Mo wakulu, nhende choni ng'homboligwe?” }zsMkalizi wa kifungo kapula taa igaligwe, kazumhila mng'anda, kalagalila mmagulu ga Paulo na Sila kuno kogwaya. RyLakini Paulo kakemelela ng'hani, “Sekeuikome! Tweye wose twa baha!” xMkalizi wa ikifungo kalamuka. Viyone nyivi za kifungo zivuguka, kagiza wafungwa wakimbila, avo kasomola panga jake yaikome mwenyego. wBahaja ulawilila mtigisiko mkulu wa isi, mhanda za kifungo zitigisika. Baho nyivi zose zivuguka na nzabi ziwagodekigwe zifunguka. vwKilo kikulu Paulo na Sila wampula Mulungu na kumwimbila nyila za kumtogola, wafungwa wayao wakala wowategeleza. juMViyapatile ndagilizi zizo, kaweka mdigati dili mgati ng'hani na kagafunga magulu gao mzimhanda. vteViwamambukize kuwatowa ng'hani, wawagodeka mkifungo, mkulu wa kifungo kalagilizigwa yaweke muukalizi mkulu. sLunhu lwa wanhu luilumba kuwatowa Paulo na Sila. Abaho wasemi wawavula viwalo Paulo na Sila na walagiza watoigwe mbalati. rWofundiza vihendo vigomigwe na Malagizo getu, tweye twa wenekae wa Lumi hatudaha kuvitogola vihendo vino wala hatuvigoga.” ^q5Wawagala kwa wasemi walonga, “Wanhu wano Wayahudi, nao wogala ndwagi mwiisi yetu. pIwakulu wa mndele ayo viwone nzila yao ya kupata sente isegela, wawagoga Paulo na Sila, wawabulula mbaka haulongozi wa iwakulu. MoKatenda avo kwa siku nyingi, mbaka siku dimoja Paulo kagevuzika, kahinduka kamulongela iyo ikinyamkela, “Nokulagiza kwa twaga da Yesu Kilisito mulawe mndele ino!” Bahaja kinyamkela kamulawa. +nOAvo mndele ayo kamkweleleza Paulo na tweye, kuno kokemelela, “Wanhu wano wasang'hanaji wa Mulungu Yeli Uchanha Ng'hani! Wowapeteleni nzila ya kukomboligwa!” OmSiku dimoja vitukalile tochola hanhu ha kumpula Mulungu, tumting'hana mtumwa imoja mtwanzi yakalile na kinyamkela wa ulaguzi. Mtumwa ayo kawapatila sente nyingi wakulu zake mbuli ya kulagula. Jl Heyo na wanhu wa mulubuga lwake viwamambukize kubatizigwa katugoneka, kalonga, “Mwahanyona nomtamanila Mndewa mwize ukae mukale.” Avo katunanahiza ng'hani tuchole. Paulo na Sila wogogigwa k Mna iwaja wakalile wotutegeleza kukala na mtwanzi imoja yakalile yomgwaa ukulu Mulungu, mtwanzi ayo twaga jake Lidia mwenekae wa Tuatila ayo kakala mchuuza viwalo vinogile va bei ng'hulu. Mndewa kamfungula umoyo kadaha kuzibokela mbuli ziyalongile Paulo. :jm Siku ya Kubwihila tulawa kudibuga dija tuchola mumgwazo wa lwanda, twagiza aho, baho hooiting'hana Wayahudi kumpula Mulungu. Tukala hasi tulonga na iwatwanzi waiting'hane aho. vie Tulawa ako tuchola mbaka Filipi, buga kulu da Makedonia, buga dizengigwe na Walumi. Tukala ako siku nyingi. ohW Tulawa Tuloasi, tuloka kwa meli dimwe kwa dimwe mbaka Samotilake, imitondo yake tuvika Neapoli. "g= Baho Paulo viyalagusiligwe kinhu acho, tuitanda kuchola Makedonia, kwavija tona Mulungu katukema kuwapetela wanhu Mbuli Inogile ako. Kutogola kwa Lidia f{ Ikilo Paulo kalagusiligwa kinhu na Mulungu, kamona munhu wa Makedonia kema kampula, “Loka wize Makedonia ututaze!” FeAvo wabitila Misiya, wachola dimwe kwa dimwe mbaka Tuloasi. wdgViwavikile mna zimbaka za Misiya, walonda kuchola mwiisi ya Bisiniya, lakini Loho wa Yesu hawatogolele bule. cWabitila isi ya Fulugia na Galatia kwavija Loho Yang'alile hawatogolele wawapetele wanhu usenga awo mwiisi ya Asiya. bWanhu wamtogole Yesu mziisi azo wagangamizigwa mna ukutamanila na wanhu wongezeka kila siku. Paulo kalagusiligwa kinhu ako Tuloasi aViwakalile wobita mna gamabuga gaja wawagwaa wanhu malagizo galavigwe na watumigwa na wavele ako Yelusalemu, wawalongela wagagoge. `/Paulo kalonda kumsola Timoseo, avo kamwingiza kumbi. Katenda vivo kwavija Wayahudi wose wakalile ako wajuwa kamba tatake Timoseo kakala Mgiliki. N_Wanhu wose wamtogole Yesu ako Lusitila na Ikonia wamtogola Timoseo. (^ KPaulo kavika Delibe na Lusitila, ako kukala na mwanahina wa Yesu imoja yakemigwe Timoseo. Mamake kakala Muyahudi yamtogole Yesu, lakini tatake kakala Mgiliki. Z]-)Kachola Siliya na Kilikia na kuwagangamiza wanhu wamtogole Yesu mziisi azo.r\](Lakini Paulo kamsagula Sila, wanhu wa ako wamtogole Yesu wampulila ng'hekewa ya Mndewa, abaho kasegela. e[C'Avo waibamilila, abaho waigola Balinaba kamsola Yohana Maluko wakwela meli wachola Kupulo. Z!&lakini Paulo halondile wachole nayo, kwavija hakalile nao mbaka kuuhelelo wa sang'hano yao. Kwavija kabwela na kuwaleka wao ako Pamfulia. >Yw%Balinaba kalonda kumsola Yohana Maluko wachole wose, 5Xc$Hazibitile siku nyingi Paulo kamulongela Balinaba, “Tubwele tukawakagule waetu wamtogole Yesu mna gamabuga gatupetile mbuli ya Mndewa, tukawalole viwogendelela.” W!#Paulo na Balinaba wakala ako Antiokia kwa kipindi kidodo, wawafundiza wanhu na kuwapetela mbuli ya Mndewa. Paulo na Balinaba woigola #VA"Lakini Sila kasigala ako. sU_!Viwakalile kipindi kidodo, walagigwa kwa tindiwalo na wanhu wamtogole Yesu, wabwela kwa waja wawatumile. nTU Yuda na Sila, wakalile watula ndagu wa Mulungu walonga nao ng'hani, wawagangamiza na kuwagela moyo. dSAWanhu awo viwaisomile baluwa iyo, wadeng'helela ng'hani mbuli ya usenga wa kuwagangamiza. R Viwamambukize kuwalaga, wanhu awo watumigwe wachola Antiokia, ako wawakema hamoja wanhu wamtogole Yesu, wawagwaa baluwa. MQSekemuje lujo lulavigwe nhosa kwa vinyago, sekemung'we damu, sekemuje nyama ya mnyama yabobotoligwe, muiteganye na ugoni. Motenda goya kamba mwahaleka kusang'hana mbuli zose zino. Mkale goya.” fPEAvo Loho Yang'alile na tweye tuitogolela seketuwadikwe mizigo iyagwe kubanza malagizo gano. _O7Avo towatuma kumwenu Yuda na Sila, wonda wawalongele kwa mulomo mbuli zituwandikila. LNwao waulava ugima wao mbuli ya sang'hano ya Mndewa Yesu Kilisito. MAvo tuiting'hana hamoja na wose tuitogolela kuwasagula wasenga na kuwatuma kumwenu. Wokuwa hamoja na mbwiga zetu Balinaba na Paulo, LTuhulika kuna wanhu walawa kumwetu wawading'hula na kuwaleka moyo yungwayungwa kwa mbuli ziwawalongele, lakini tweye hatuwatumile bule. %KCWawagwaa baluwa yandikigwe vino, “Tweye watumigwa na wavele, ndugu zenu, towalamusa mweye ndugu zetu hamuli Wayahudi mukala Antiokia, Siliya na Kilikia. 7JgAbaho watumigwa na wavele na wanhu wose wamtogole Yesu ako Yelusalemu, waitogolela kusagula wanhu kulawa mdibumbila na kuwagala Antiokia hamoja na Balinaba na Paulo. Wawasagula wanhu wabili wakalile wotegelezigwa ng'hani na wanhu wamtogole Yesu, wanhu wao wakala Yuda yakemigwe Balisaba na Sila. BI}Kwavija Malagizo ga Musa gasomigwa toka mwaka mna zing'anda za kumpula Mulungu kila siku ya Kubwihila, mbuli zake zipetigwa mmabuga.” Baluwa kwa wanhu haweli Wayahudi wamtogole Yesu @HyLakini tuwandikile baluwa kuwalongela waleke kuja lujo halufaya lulavigwe nhosa kwa vinyago, muladi kuwagomesa sekewatende ugoni, waleke kuja mnyama yabobotoligwe hebu kung'wa damu. wGgYakobo kagendelela kulonga, “Vinikona niye, tuleke kuwagaza wanhu haweli Wayahudi wombwelela Mulungu. PFAvo viyolonga Mndewa, yatendile mbuli ino ijuwike toka mwaka.’ ” {EoBaho wanhu wayagwe wose wa mwiisi wokwiza kumwangu,
wanhu wose haweli Wayahudi waniwasagule wawe wangu. D!Mndewa kolonga, ‘Abaho nobwela
na kukizenga kabili kiheha cha Daudi,
nokizenga kiheha chake,
na kukizenga goya kabili. lCQMbuli zino ziigala na mbuli za watula ndagu wa Mulungu. Kamba Maandiko Gang'alile vigalonga, BSimoni kasimulila vija Mulungu ichanduso viyawanogele wanhu haweli Wayahudi kwa kuwasagula wanhu kulawa kumwao wawe wake. YA+ Viwamambukize kusimulila, Yakobo kasonga kulonga, “Ndugu zangu, nhegelezeni! :@m Bumbila jose da wanhu dikala huupi viwawahulike Balinaba na Paulo wosimulila mbuli zose za unzonza na vilaguso ziyatendile Mulungu kubitila wao kwa wanhu haweli Wayahudi. X?) Totogola na kukomboligwa kwa ng'hekewa ya Mndewa Yesu, kamba viili kumwao.” >+ Vino habali molonda kumgeza Mulungu? Vino habali molonda kuwadikwa wanahina wa Yesu mizigo mikulu? Wahenga zetu hebu tweye hatudahile kuipapa. \=1 Mulungu hatubagule bule tweye na wao, kaisunha mizoyo yao kwavija wamtogola Yesu. <!Mulungu yajuwile goyogesa kila munhu, kalagusa viyawatogole wanhu haweli Wayahudi kwa kuwagwaa Loho Yang'alile kamba viyatendile kumwetu. F;Viwagendelele ng'hani kulonga Petulo kema kalonga, “Ndugu zangu toka mwaka mujuwa Mulungu kanisagula kumwenu niwapetele Mbuli Inogile wanhu haweli Wayahudi, muladi wahulike na kutogola. Q:Watumigwa na wavele waiting'hana hamoja muladi kulonga mbuli iyo. 79gLakini wanhu wayagwe wamtogole Yesu wa kibumbila cha Mafalisayo wema walonga, “Wanhu haweli Wayahudi wolondeka wengile kumbi na kulongeligwa wagagoge Malagizo ga Musa.” 8Viwavikile Yelusalemu wabokeligwa na wanhu wamtogole Yesu na watumigwa na wavele, wawasimulila gose gayatendile Mulungu kubitila hewo. [7/Wanhu wamtogole Yesu ako wawatuma na viwakalile wochola kubitila Foinike na Samalia, wawalongela wanhu vija wanhu haweli Wayahudi viwamtogole Mulungu, mbuli ino itenda wanhu wamtogole Yesu wadeng'helele. u6cPaulo na Balinaba waibamilila ng'hani na hewo kwa mbuli ino, avo waitogolela Paulo na Balinaba na wanhu wayagwe wa Antiokia wachole Yelusalemu kulonga na watumigwa na wavele wa kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu kwa sama ya mbuli ayo. 85 kWanhu wayagwe walawa Yudea weza Antiokia na wasonga kuwafundiza wanhu wamtogole Yesu, walonga, “Honda mukomboligwe mbaka mwingile kumbi kamba Malagizo ga Musa vigalonda.” <4sWakala siku nyingi hamoja na wanahina wa Yesu.O3Viwavikile Antiokia, watenda mting'hano wa kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu, wawalongela mbuli zose ziyawatendele Mulungu na vija viyafungule nzila kwa wanhu haweli Wayahudi wamtogole Yesu. 2!Kulawa Atalia wakwela meli wabwela Antiokia, hanhu hawekiligwe makono kupuliligwa ng'hekewa kwa Mulungu mbuli ya sang'hano iwaimambukize. K1Viwamambukize kuwapetela wanhu usenga ako Peliga wachola Atalia. I0 Viwabitile mna zimbaka za isi ya Pisidia wavika Pamfulia. !/;Paulo na Balinaba wasagula wavele kila kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu, kwa kumpula Mulungu na kufunga kuja waweka mmakono ga Mndewa, iwamtamanile. ).KWawagangamiza wanahina wa Yesu na wawalonda wakale mna ukutamanila, wawafundiza, “Tolondeka tubitile madununzo mengi muladi twingile Muundewa wa Mulungu.” !-;Paulo na Balinaba wawapetela wanhu Mbuli Inogile ako Delibe na wapata wanahina wengi. Abaho wabwela Lusitila mbaka Ikonia na Antiokia ya Pisidia. (,ILakini wanahina wa Yesu viwamzunguluke, kenuka kabwela kudibuga. Imitondo yake Paulo na Balinaba wachola Delibe. Paulo na Balinaba wobwela Antiokia na Siliya ;+oLakini Wayahudi wayagwe walawa Ikonia na Antiokia na isi ya Pasidia na wawatewenza wanhu wailumbe nao, wamtowa mabwe Paulo na kumulava kunze ya buga, wagesa kakala yafile. x*iHamoja watumigwa walonga avo, lakini ikala vidala ng'hani kulugomesa lunhu lwa wanhu luleke kuwalavila nhosa. D)Lakini halekile kuilagusa kamba kabaho kwa mbuli zinogile ziyotenda, kowagwaa mweye mvula kulawa kuulanga na ndiya mna ikipindi chake, kowagwaa lujo na kuimemeza mizoyo yenu deng'ho.” M(Baho umwaka Mulungu kawaleka wanhu wose watende kamba viwalondile. X')“Habali motenda vivo? Tweye vivija twa wanhu kamba mweye! Tweye twiza hano kuwapetela Mbuli Inogile, muleke kumtendela gehile Mulungu yeli Mgima, yaumbile ulanga na isi na bahali na vose vili mgati yake. "&=Lakini Balinaba na Paulo viwahulike kija kiwalondile kutenda wanhu awo, wadega viwalo vao wakimbilila hagati ya ulunhu lwa wanhu, kuno wokemelela, '%G Mulava nhosa wa mulungu yakemigwe Zeu, kagala ng'ombe mbigalo na maluwa hana ulwivi lwa buga dijo. Kwavija heyo na lunhu walonda kuwalavila nhosa watumigwa. p$Y Balinaba wamgwaa twaga da Zeu na Paulo wamgwaa twaga da Helime, kwavija iyo yakalile mulongaji mkulu. "#= Lunhu lwa wanhu viluwone kija kiyatendile Paulo, wasonga kukemelela kwa ulonzi wa kumwao wa Kilukaonia, “Walungu wagaluka wanhu na watuhumulukila!” Z"- kakemelela, “Ima kwa magulu gako!” Munhu ayo kazumha zumha kasonga kugenda. !} Munhu ayo kakala yomtegeleza Paulo viyakalile kolonga. Paulo kona kotamanila na kodaha kuhonyigwa, avo kamulola bunhuu, q [Ako Lusitila kukala na munhu imoja yakalile mbetembete toka yavumbuke na kakala hadahile kugenda. \1Wakala ako wowapetela wanhu Mbuli Inogile. Paulo na Balinaba ako Lusitila na Debe ucWatumigwa viwaijuwile mbuli iyo, wakimbilila Lusitila na Delibe mwiisi ya Lukaonia na mziisi zili mmabehi. Abaho wanhu wayagwe haweli Wayahudi na Wayahudi, na walangulizi wao waitogolela kuwatendela vihile watumigwa na kuwatowa kwa mabwe. oWWanhu wa isi ayo wakala waigolile, wayagwe wakala ubanzi wa Wayahudi na wayagwe ubanzi wa watumigwa. W'Paulo na Balinaba wakala ako kwa siku nyingi, wolonga kwa kugangamala mbuli ya Mndewa, na Mndewa kalagusa kamba usenga wao mbuli ya ng'hekewa ukala kweli kwa kuwagwaa udahi wa kutenda unzonza na vilaguso. pYLakini Wayahudi hawamtogole Yesu wawading'hula wanhu haweli Wayahudi wagombe na wanhu wamtogole Yesu. ^ 7Ako Ikonia mbuli zilawilila kamba vizilawilile kuja Antiokia, Paulo na Balinaba wengila mng'anda ya kumpula Mulungu, wawasimulila wanhu mbaka wanhu wengi wakalile Wayahudi na wanhu haweli Wayahudi wamtogola Yesu. U# 4Wanahina wa Yesu ako Antiokia wadeng'helela na wamema Loho Yang'alile.c? 3Watumigwa wakung'husa nhimbwisi za mmagulu gao kulagusa walemigwa, abaho wachola Ikonia. nU 2Lakini wakulu wa Wayahudi wawading'hula watwanzi haweli Wayahudi wakalile wotegelezigwa na womgwaa ukulu Mulungu na wambigalo wakalile na vinhu vingi kudibuga dija. Wasonga kuwadununza Paulo na Balinaba na kuwawinga mwiisi yao. @{ 1Mbuli ya Mndewa ibwililika kila hanhu mwiisi ayo. -S 0Wanhu haweli Wayahudi viwahulike avo, wadeng'helela na walonga usenga wa Mndewa unoga, na wanhu wose wasaguligwe kuupata ugima wa mazuwa gose wamtogola Yesu. / /Kwavija dino ijo lagizo diyatugwee Mndewa,‘Niwatenda mulenge kwa wanhu haweli wayahudi,
ili wanhu wose wa mwiisi wakomboligwe.’ ” pY .Lakini Paulo na Balinaba wagangamala kulonga, “Mbuli ya Mulungu ilondeka tanhu ipetigwe kumwenu. Lakini kwavija muilema na muiyona wenyego hamufaya kuupata ugima wa mazuwa gose, tweye towaleka tochola kwa wanhu haweli wayahudi. eC -Wayahudi viwaluwone lunhu lwa wanhu, wona migongo, wakilema kiyalongile Paulo na wamuliga. ]3 ,Siku iyagwe ya Kubwihila kila munhu kudibuga keza kutegeleza mbuli ya Mndewa. R +Wanhu viwasegele mumting'hano Wayahudi wengi na wanhu haweli Wayahudi waitogole dini ya Kiyahudi wawakweleleza Paulo na Balinaba. Watumigwa wawagangamiza wagendelele kukala mna ing'hekewa ya Mulungu. #? *Paulo na Balinaba viwakalile wolawa mng'anda ya kumpula Mulungu, wanhu wawagoneka wabwele mna Isiku iyagwe ya Kubwihila, wawapetele goya mbuli izo. % C )‘Tegelezeni mweye muli wafyosi! Kanganyeni mufe!Kwavija kinhu kinhenda sambi,
honda mkitogole bule,
hata kamba munhu yahawasimulila!’ ” ] 3 (Avo, muiteganye, sekegawalawilile gaja galongigwe na watula ndagu wa Mulungu. f E 'Munhu yoyose yomtogola Yesu kolekesigwa, lakini mbuli ino haidahike mna Gamalagizo ga Musa. i K &Ndugu zangu Waizilaeli, tolonda mujuwe, usenga wa nzambi kugeligwa kumgongo wopetigwa kumwenu. P  %Lakini haikalile vivo kwa ayo Mulungu yaamzilibule kulawa kwa wafile. (I $Mbuli ino hailawilile kwa Daudi, kwavija Daudi kasang'hana gayalondile Mulungu, abaho kafa, kazikigwa hamoja na wahenga zake, na lukuli lwake luola mdipanga. w #Hanhu hayagwe mna ikitabu cha Zabuli holonga,‘Mulungu hondaumuleke mtumigwa wako yang'alile yole mdipanga.’ .U "Vino vivo viyalongile Mulungu mbuli ya kumzilibula kulawa kwa wafile, sekeyole mdipanga.‘Nowanogela kwa unogelwa ung'alile
kamba vinimulongele Daudi.’ J  !sambi katutendela, tweye lukolo lwake, kwa kumzilibula Yesu. Kamba viyandikigwe mna ikitabu cha Zabuli ya kabili,‘Gweye kwa Mwanangu,
na lelo nolonga wose wajuwe niye na Tatako.’ jM Tweye twiza kuwapetela Mbuli Inogile, mbuli iyalongile Mulungu kwa wahenga zetu kamba koitenda,  Kwa siku nyingi kawalawilila wanhu waja yakalile yokwanga nao kulawa Galilaya mbaka Yelusalemu. Wanhu awo sambi wowalongela wanhu. 7i Lakini Mulungu kamzilibula kulawa kwa wafile. } Viwamambukize kutenda kila kinhu kilongigwe na Maandiko Gang'alile mbuli yake, wamuhumulusa mumsalaba wamwika mdipanga. S Hamoja hawapatile kilamuso cha kumkomela, wampula Pilato yamtaguse kufa.  Kwavija wanhu wakalile Yelusalemu na wakulu zao hawajuwile Yesu iyo Mkombola, vivija hawazijuwile mbuli za watula ndagu wa Mulungu zisomigwe kila siku ya Kubwihila. Avo watenda mbuli zilongigwe na watula ndagu wa Mulungu zilawilile kwa kumtagusa Yesu yafe. ,~Q “Ndugu zangu Waizilaeli, lukolo lwa Abulahamu, na wanhu wose hamuli Wayahudi muli hano mumgwaa ukulu Mulungu, usenga uno wa kukomboligwa ugaligwa kumwetu! [}/ Yohana viyakalile behi na kuimambukiza sang'hano yake, kawauza wanhu, ‘Vino mweye mogesa niye iyo Mkombola? Niye sili ayo yumumbetela. Heyo kokwiza kukisogo changu, niye sifaya hata kudohola vilatu vake.’ |w Yesu yang'hali hana songa sang'hano yake, Yohana kawapetela wanhu wose wa Izilaeli waleke nzambi zao na wabatizigwe. x{i Mulukolo lwa Daudi mumo yalawile Yesu, Mulungu kamtenda yawe Mkombola wa wanhu wa Izilaeli kamba viyalongile. [z/ Viyamsegeze Sauli, Mulungu kamtenda Daudi yawe mndewa wao. Vino vivo viyalongile Mulungu mbuli yake, ‘Nimona Daudi mwanage Yese ayo munhu younogeza moyo wangu, munhu yonda yatende gose gonilonda yatende.’ y Baho wanhu walonda wawe na mndewa, Mulungu kawagwaa Sauli mwanage Kishi wa kabila da Benjamini, yawe mndewa wao kwa miyaka malongo mane. !x; Gano gose gatendeka kwa miyaka magana mane na malongo matano. “Abaho kawagwaa wasemi wawalangulize mbaka kipindi cha mtula ndagu wa Mulungu Samweli. Ww' Kazibananga isi saba mwiisi ya Kanaani na kawatenda wanhu zake wawe wenekae. Uv# kwa miyaka malongo mane ako kuluwala kafunga umoyo mbuli ya sang'hano zao. (uI Mulungu wa wanhu wa Izilaeli kawasagula wahenga zetu na kawatenda isi ng'hulu viwakalile mwiisi ya Misili. Mulungu kawalava mwiisi ya Misili kwa udahi mkulu, t  Paulo kenuka, kawenulila makono, kalonga, “Ndugu zangu Waizilaeli na wanhu wose muli hano mumgwaa ukulu Mulungu, nhegelezeni! ss_ Viwamambukize kusoma Malagizo ga Musa na maandiko ga watula ndagu wa Mulungu, wakulu wa ng'anda ya kumpula Mulungu ya Wayahudi wawagalila usenga, walonga, “Ndugu zetu, mwahawa na usenga wa kugangamiza towapula mulonge na wanhu.” -rS Wagendelela na mwanza kulawa Peliga mbaka wavika kudibuga da Antiokia Pisidia. Mwiisiku ya Kubwihila wengila mng'anda ya kumpula Mulungu ya Wayahudi, wakala hasi. q Paulo na wayage wakwela meli kulawa Pafo mbaka Peliga, buga dikalile Pamfulia, baho Yohana Maluko kawaleka ako kabwela Yelusalemu. 8pi Mkulu ayo wa ikisiwa viyonile kija kilawilile, katogola, kwavija kakanganya ng'hani mafundizo gayahulike kwa sama ya Mndewa. Balinaba na Paulo wakudibuga da Antiokia Pasidia bo= Udahi wa Mndewa wokutagusa sambi baha, na gweye kokuwa msuwameso honda uwone mulenge wa imisi kwa kipindi kidodo.” Bahaja kungugu dimulawilila Elima mgameso, kagenda kuno komzahila munhu yamgoge mkono yamulongoze. 2n] kalonga, “Gweye mwana wa Mwenembago! Gweye kuvihila vinhu vose vinogile. Gweye kumema magesa gose gehile, na siku zose kogeza kuugalusa ukweli wa Mndewa kamba uvizi! imK Abaho Sauli, vivija yakemigwe Paulo, kuno kamema Loho Yang'alile, kamulola bunhuu ayo imuhawi, .lU Lakini wakala wogomesigwa na Elima yakalile muhawi, dino ijo fambulo jake kwa Kigiliki, yakalile yogeza kumtenda mkulu wa kisiwa sekeyatogole kumtamanila Kilisito. =ks Munhu ayo kakala mbwiga wa mkulu wa kisiwa acho, yakemigwe Seligio Paulo, yakalile munhu mbala. Mkulu wa kisiwa kija kawakema Balinaba na Sauli kalonda kuhulika mbuli ya Mulungu. Q~~}}}|||${Fzz@yxxhww0vv=uu3tt'ssrbqvpp%o~o+nn mTlkkhjjjj#iwihh*gffee dccmbbbaau`__|^^r^ ]]\[[d[ZZYY*XXWWOVV;UUjTTSSAR^RQPP{PO$NMMM+L==Z<~ A 6 b q_,!Q7 Lakini Fesito kalonda nhogolwa kwa Wayahudi, avo kamuuza Paulo, “Kotogola kuchola Yelusalemu ukatagusigwe ako mgameso gangu mbuli ya gano?” 1Lakini Paulo kaigombela, “Niye sitendile chochose kihile kwa Malagizo ga Wayahudi hebu kwa Ng'anda ya Mulungu hebu kwa Mndewa mkulu wa Lumi.”  Paulo viyavikile, Wayahudi walawile Yelusalemu wamzunguluka na kusonga kulava vitala vikulu vikulu viwalemele kulava usindila. 'GFesito kakala hamoja nao siku nane hebu longo abaho kachola Kaisalia. Imitondo yake kakala mkigoda cha nhaguso mkitala, kalagiza Paulo yagaligwe mgati. ]3Walekeni wakulu zenu wachole na niye Kaisalia wakamtaguse kamba katenda gehile.” ]3Fesito kawedika, “Paulo kamkifungo ako Kaisalia, naniye nobwela kuko sambi baha. _7yawatendele vinogile yamgale Paulo Yelusalemu, kwavija wakala kiseto mnzila wamkome. nUwakulu wa walava nhosa na wakulu wa Wayahudi viwagalile kitala chao mbuli ya Paulo. Wampula Fesito, a =Siku ndatu kumwande Fesito viyavikile mwiisi ayo, kasegela Kaisalia kachola Yelusalemu, *MViibitile miyaka mibili, Polikio Fesito kamuhala Felikisi nyafasi ya ukulu wa isi. Felikisi kalonda nhogolwa kwa Wayahudi avo kamuleka Paulo mkifungo.|qMna ikipindi acho kakala yotamanila Paulo yahamgwelele sente, lekaavo kakala yogendelela kumkema na kulonga nayo. hILakini Paulo viyakalile kolonga mbuli ya kutenda ganogile na kuigomesa mwenyego na mbuli ya Siku ya Mulungu kuwatagusa wanhu, Felikisi kadumba ng'hani kalonga, “Sambi kodaha kuchola, nokukema kabili nahapata nyafasi.” 9kVizibitile siku ndodo Felikisi keza hamoja na mwehe wake Dulusila, yakalile Muyahudi. Kalagiza Paulo yagaligwe, kamtegeleza viyalongile mbuli ya kumtogola Yesu Kilisito. EKamulagiza mkulu wa wakalizi yamkalize Paulo, lakini sekeyamkalize ng'hani na yawatogolele mbwiga zake wamgwee kiyolonda. Paulo kahaulongozi wa mkulu wa isi ya Yudea Felikisi na Dulusila PAbaho Felikisi yakalile yaijuwile goya mbuli ya kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu, kawalongela wanhu wanyamale, kalonga, “Vondayeze Lusia, mkulu wa wakalizi, nolava nhaguso ya mbuli ayo.” /lakini mbuli zino ziiyeka zinongile vinimile haulongozi wao kamba, ‘Lelo niye ngogigwa mbuli ya kutogola kamba wanhu wafile wozilibuka.’ ” iKHebu leka wanhu wano weli hano walonge, mbuli gani ihile iwaiyonile kumwangu vinimile mkitala, -SLakini Wayahudi wayagwe walawile mwiisi ya Asiya wakala baho, awo wao walondeke kwiza hano haulongozi wako na kulava kitala chao kamba wana mbuli yoyose kumwangu. Ving'halile notenda avo wanyona Mng'anda ya Mulungu, ving'homeleze kihendo cha kuisunha. Kukala kuduhu lunhu hebu ndwagi yoyose. v e“Viibitile miyaka mingi mbwela Yelusalemu muladi kuwagwaa sente wayangu na kumulavila Mulungu nhosa. yAvo siku zose niiyoha ng'hani sambi niwe na moyo unitagusa kamba nibananga mgameso ga Mulungu na mgameso ga wanhu.” } sNiye nomtamanila Mulungu kamba vija viwomtamanila hewo, kamba wanhu wose wanogile na wehile wozilibuka kwa wafile. ] 3Lakini niye notogola nomgwaa ukulu Mulungu wa wahenga zetu na kuikweleleza nzila ayo iwoikema ya uvizi. Lakini vivija noitogola kila mbuli yandikigwe mna Gamalagizo ga Musa na vitabu va watula ndagu wa Mulungu. =u Nao hawadaha kukulagusila kitala kiwanigalile hano. "= Wayahudi hawambonile ngombe na munhu Mng'anda ya Mulungu hebu wambone nowading'hula wanhu, siyo mng'anda ya kumpula Mulungu hebu hanhu hohose kudibuga. ve Gweye mwenyego kujuwa kamba zibita siku longo na mbili ziiyeka toka nyhole Yelusalemu kumtambikila Mulungu. ;o Mkulu ayo kamwinulila Paulo mkono muladi yalonge, na Paulo kalonga, “Nodeng'helela kuigombela haulongozi wako kwavija nojuwa miyaka heleketwa gweye kwa msemi wa isi ino. wg Wayahudi nao watogola kiyalongile Telutulo.” Paulo koigombela haulongozi wa mkulu wa isi ya Yudea Felikisi _7Na gweye wahamuuza munhu ino, kodaha kujuwa kulawa kumwake mbuli zose zitumtagusila. PLakini Lusia, mkulu wa wakalizi keza, kamsola kwa nguvu mmakono getu. r]Vivija kalonda kuigela dikwe Ng'anda ya Mulungu, na tweye tumgoga. Tulonda kumtagusa kwa malagizo getu. }Tona kamba munhu ino mng'hobo ng'hani, kogala ndwagi kwa Wayahudi mwiisi yose na iyo mkulu wa kibumbila cha Wanazaleti. iKSilonda ng'hani kwagiza kipindi chako, lakini nokupula uwe muhole na utegeleze goya gonilonga. P~Tweye tubokela mbuli ino kwa deng'ho na siku zose tolonga utogoligwe. P}Abaho Paulo kakemigwa, na Telutulo kasonga kulava kitala chake vino, “Go mkulu Felikisi! Ulangulizi wako unogile ugala tindiwalo kwa kipindi kitali, na mgaluko mkulu wotendigwa mbuli ya isi yetu. 7| iVizibitile siku tano, Anania mulava nhosa mkulu hamoja na wavele na munhu yagajuwile malagizo yakemigwe Telutulo, wachola kwa Felikisi wamulongela vitala vao mbuli ya Paulo. {/#kamulongela, “Nokutegeleza kipindi wanhu wakutaguse wahavika.” Abaho kalagiza Paulo yekigwe muukalizi, mng'anda ya Helode imkulu wa isi.izK"Mkulu ayo viyaisomile ibaluwa kamuuza Paulo kalawa isi gani. Viyajuwile kalawa isi ya Kilikia, by=!Viwavikile Kaisalia wamgwaa ija ibaluwa mkulu wa isi ayo na kumwika Paulo mmakono gake. x Imitondo yake wakalizi wa magulu wabwela kuna ing'hambi, wawaleka waja wakalizi wa falasi wagendelele na mwanza hamoja na Paulo. hwIAvo wakalizi wao wamsola Paulo kamba viwalagizigwe. Wamgala ikilo acho mbaka Antipatili. vNa vinongeligwe kuna kiseto cha kumkoma, ndopola kumgala kumwako. Niwalongela wanhu wamtaguse wagale vitala vao kumwako.” u)Lakini nyona kuduhu mbuli yoyose iyatendile kumtenda yafe hebu kugodekigwa mkifungo. Nhaguso yao kumwake ikala mbuli ya Malagizo gao wenyego. MtNilonda kujuwa kilamuso cha kumtagusila, avo nimgala mkitala chao. sWayahudi wamgoga munhu ino na walonda kumkoma, lakini vimbonile kakala mwenekae wa Lumi, avo nhyola na wakalizi zangu kumuhonya. Xr)Go mkulu, zihoze, “Niye Kilaudio Lusia, nokwandikila gweye, mkulu Felikisi. =quAbaho mkulu wa wakalizi kandika baluwa ilonga vino, jpMMtandeni falasi wa Paulo, na mumvikize mgima kwa Felikisi mtawala wa Kilumi wa isi ya Yudea.” }osAbaho mkulu wa wakalizi kawakema wakulu zake wabili, kawalongela, “Watandeni wakalizi magana mabili wachole Kaisalia, hamoja na wakwela falasi malongo saba na wakalizi magana mabili wa migoha, na muitande kusegela saa ndatu lelo ikilo. 2n]Mkulu wa wakalizi kalonga, “Sekeumulongele munhu yoyose kamba kunongela mbuli ino.” Abaho kamuleka imbwanga yachole. Paulo kogaligwa kwa mkulu wa isi ya Yudea SmLakini sekeuwatogolele, kwavija kuna wanhu kubanza malongo mane awo waifisa wombeta. Waiduila hawaja kinhu hebu kung'wa mbaka vonda wamkome. Wao sambi waitanda kutenda avo na wobetela vonda ulonge.” $lAKamulongela, “Wakulu wa Wayahudi wailumba mayo wakupule wamsole Paulo kuna ikitala, kuno woitenda wanhu wa mkitala wolonda kujuwa goya mbuli zake. rk]Mkulu wa wakalizi kamgoga mkono, kamgala hamgwazo waiyeka, kamuuza, “Kolonda kunongela choni?” KjMkulu ayo kamsola, kamulongoza mbaka kwa mkulu wa wakalizi, kamulongela, “Ayo Paulo yagodekigwe, kang'hema na kunipula nimgale mbwanga ino kumwako, kwavija kana mbuli kolonda kukulongela.” iAbaho Paulo kamkema mkulu imoja wa wakalizi, kamulongela, “Mgale mbwanga ino kwa mkulu wa wakalizi, kana mbuli ya kumulongela.” thaLakini mwana wa lumbu jake Paulo kahulika kiseto chao, avo kachola kuna ing'hambi kamulongela Paulo. Hg Avo, gweye na wanhu wa mkitala galeni usenga kwa mkulu wa wakalizi yamgale Paulo kumwetu, kuno moitenda molonda kujuwa goya mbuli zake. Na tweye toitanda kumkoma yang'hali hanavika hano.” f Abaho wachola kwa wakulu wa walava nhosa na wavele, walonga, “Tuiduila hamoja kamba hatuja kinhu mbaka vonda tumkome Paulo. Ke Wanhu waitogolele kutenda avo wakala wanhu kubanza malongo mane. d# Imitondo yake wayahudi wayagwe waiting'hana hamoja na kutenda ubala. Waiduila honda waje hebu kung'wa mazi mbaka vonda wamkome Paulo. Qc Kilo acho Mndewa kema behi ya Paulo, kamulongela, “Sekeudumbe! Kamba viuwalongele mbuli zangu hano Yelusalemu, vivija kolondeka utende vivo kudibuga da Lumi.” Wayahudi wolonda kumkoma Paulo Sb Bwato dikala kulu mbaka mkulu wa wakalizi kengila bwembwe kamba Paulo yahakanhigwe vihande vihande. Avo kawalagiza wakalizi zake wahumuluke kuna dibumbila, wamsegeze Paulo wamgale kuna ing'hambi. Va% Wakemelela ng'hani, wafundiza Malagizo ga Musa wayagwe wa kibumbila cha Mafalisayo wenuka walonga kwa nguvu, “Hatuona kiyabanange munhu ino! Yodahika loho hebu msenga wa kuulanga kalonga nayo kweli!” `#Kwavija Masadukayo wolonga kuduhu kuzilibuka kwa wafile na kuduhu wasenga wa kuulanga hebu loho, lakini Mafalisayo wogatogola gose madatu. h_IBahaja viyalongile avo, Mafalisayo na Masadukayo wasonga kuihasanya, na bumbila diigola. {^oPaulo viyone bumbila diyagwe wakala Masadukayo na wayagwe wakala Mafalisayo, kakemelela mkitala, “Waizilaeli wayangu! Niye na Mfalisayo, mwanage Mfalisayo. Niye ngaligwa hano mkitala kwavija notogola kamba wanhu wafile wozilibuka!” A]{Paulo kedika, “Waizilaeli wayangu, sijuwile bule kamba kakala mulava nhosa mkulu. Kwavija Maandiko Gang'alile golonga, ‘Sekeumulonge vihile mulangulizi wa wanhu zako.’ ” k\OWanhu wemile behi na Paulo wamulongela, “Gweye komuliga mulava nhosa mkulu wa Mulungu!” O[Paulo kamulongela, “Mulungu kokutowa kofi gweye mwenyego uigalile na kando dibakigwe uzelu! Kwima baho muladi unitaguse kwa Malagizo, kuno gweye mwenyego kobena Malagizo kwa kulagiza nhoweke!” gZGBaho Anania Mulava nhosa mkulu kawalagiza waja wakalile behi na Paulo wamtowe kofi mumulomo. (Y KPaulo kawalola bunhuu wanhu wa mkitala, kalonga, “Waizilaeli wayangu! Mbaka lelo nosang'hana goyolonda Mulungu kwa moyo uleka kunitagusa kamba nibananga.” ~XuMkulu wa wakalizi kalonda kujuwa habali Wayahudi wamtagusa Paulo. Avo imitondo yake kamfungula Paulo iminyololo na kuwalagiza wakulu wa walava nhosa na wanhu wose wa mkitala waiting'hane. Abaho kamsola Paulo na kumwika haulongozi wao.GWBahaja wanhu walondile kumsola Paulo walawanya. Na ayo mkulu wa wakalizi kadumba ng'hani viyajuwile Paulo kakala mwenekae wa Lumi na kuno kamgodeka nzabi. Paulo kamkitala cha Wayahudi .VUMkulu wa wakalizi kamulongela, “Niye niwa mwenekae wa Lumi kwa kulipa sente nyingi.” Lakini Paulo kamwidika, “Niye na mwenekae wa Lumi kwa kuleligwa,” UAvo mkulu wa wakalizi kamcholela Paulo kamuuza, “Nongele, gweye kwa mwenekae wa Lumi?” Paulo kamwidika, “Ona.” T Mkulu ayo viyahulike vivo kachola kwa mkulu wa wakalizi kamuuza, “Kolonda kutenda choni? Munhu ayo mwenekae wa Lumi!” FSLakini viwamgodeke na kulonda kumtowa mbalati, Paulo kamulongela mkulu yemile aho, “Vino malagizo gotogola kumtowa mwenekae wa Lumi ing'hali hainajuwika mbuli gani ihile iyaitendile?” +ROMkulu wa wakalizi kawalagiza wanhu zake wamgale Paulo kuing'hambi, kawalongela wamtowe mbalati muladi wajuwe habali Wayahudi woguta nyangi kamba avo mbuli yake. fQEWagendelela kuguta nyangi kuno wopunga viwalo vao, wagevuzika na kupigisa timbwisi uchanha. PWanhu wamtegeleza Paulo mbaka viyalongile vino, lakini wasonga kuguta nyangi, “Msegezeni! Mkomeni! Holondigwa yawe mgima!” `O9Mndewa kanongela, ‘Genda, kwavija nokugala kutali kwa wanhu haweli Wayahudi.’ ” NNa munhu wako Sitefano viyakomigwe, niye ng'hala baho nolola viyokomigwa na kukaliza viwalo va wanhu wakalile womkoma.’ M Nimwidika, ‘Mndewa, wao wojuwa goya kamba ningila mzing'anda za kumpula Mulungu, niwagoga na kuwatowa wanhu wakutogole gweye. LNimona Mndewa, kanongela, ‘Lopola usegele Yelusalemu, kwavija wanhu weli hano hondawatogole gondaulonge mbuli ya niye.’ sK_“Nibwela Yelusalemu na vinikalile nompula Mulungu Mng'anda ya Mulungu, Mulungu kandagusila kinhu, J3Na sambi kobeta choni? Inuka na ubatizigwe na nzambi zako zigeligwe kumgongo kwa kumpula heyo.’ Paulo kokemigwa kuwapetela wanhu haweli Wayahudi GIKwavija kuvona na komulongela kila munhu kiwone na kuhulika. H3Anania kalonga, ‘Mulungu wa wahenga zetu kakusagula ujuwe goyolonda, na kumona Msang'hanaji wake Yanogile na kumuhulika kolonga kwa mulomo wake. sG_ Keza kumwangu, kema behi yangu, kalonga, ‘Ndugu Sauli lola kabili!’ Bahaja ndola kabili na kumulola. 3F_ “Mna dibuga dijo kukala munhu yakemigwe Anania, munhu yomdumba Mulungu, yagagogile Malagizo ga Musa na kakala kotogoligwa ng'hani na Wayahudi wose wakalile kuko. oEW Ng'hala silola mbuli ya uja umulenge mkali, avo waja wayangu wanigoga mkono na kunilongoza Damesiki. D Nimuuza, ‘Mndewa nhende choni?’ Mndewa kanongela, ‘Lamuka uchole Damesiki, ako kolongeligwa kila kinhu kinilonda utende.’ lCQ Wanhu wakalile hamoja na niye wawona umulenge, lakini hawaihulike sauti ya ayo yalongile na niye. qB[Niuza, ‘Mndewa, gweye kwa nani?’ Kanongela, ‘Niye na Yesu wa Nazaleti. Niye iyo yuunidununza.’ UA#Nigwa hasi mhulika sauti yonongela, ‘Sauli, Sauli! Habali kondununza?’ @“Vinikalile nogenda na kuvika behi ya Damesiki, yopata saa sita imisi, bahaja mulenge kulawa kuulanga unimwemwesela mhande zose. ?Mulava nhosa mkulu na wanhu wose wamkitala wodaha kulonga kamba nolonga ukweli. Nibokela baluwa kulawa kwa ndugu Wayahudi ako Damesiki, avo nyhola kuwagoga wanhu awo na kuwagala Yelusalemu kuno wagodekigwa minyololo muladi watagusigwe. Paulo kosimulila viyagaluke {>oNiwadunhunza mbaka kuwakoma wanhu waikweleleze nzila ino. Niwagoga wambigalo na watwanzi na kuwagodeka mkifungo. =!“Niye na Muyahudi, nivumbukila Taliso mwiisi ya Kilikia. Lakini ng'hulila bahano Yelusalemu kamba mwanahina wa Gamalieli. Nibokela mafundizo kwa kugangamala mna gamalagizo ga wahenga zetu na niilava mwenyego kwa moyo wose kwa Mulungu kamba mose muli hano.” Y<+Viwamuhulike kolonga Kiebulania, wanyamala tuluu na Paulo kagendelela kulonga, M; “Ndugu zangu Wayahudi, nhegelezeni sambi viniigombela kumwenu!” :1(Mkulu wa wakalizi kamtogolela, avo Paulo kema mkidaluko kawenulila makono wanhu wanyamale. Wanhu viwanyamale kalonga nao kwa Kiebulania.9/'Paulo kamwidika, “Niye na Muyahudi, nileleke Taliso mwiisi ya Kilikia, mwenekae wa buga dijuwike ng'hani. Chonde ndeke nonge na wanhu.” 8&Kumbe gweye huli mwenekae wa Misili, ija juzi juzi yawading'hule wanhu na kuwalongoza wanhu wehile gana malongo mane mbaka kuluwala!” G7%Wakalizi viwakalile womgala mwiing'hambi, Paulo kamulongela mkulu wa wakalizi, “Chonde, nodaha kukulongela mbuli?” Mkulu ayo wa wakalizi kamuuza, “Kumbe kodaha kulonga Kigiliki! N6$Wanhu wose wamwizila kuno wokemelela, “Mkome!” Paulo koigombela U5##Paulo viyavikile mna ikidaluko, wakalizi wampapa mbuli ya ndwagi za wanhu. P4"Wanhu wayagwe wabwahanhuka vino, na wayagwe wabwahanhuka vino. Kukala na mwazanyo mbaka mkulu wa wakalizi hadahile kujuwa kija kilawilile, avo kawalagiza wanhu zake wamsole Paulo mbaka kuing'hambi. 31!Mkulu wa wakalizi kachola mbaka kwa Paulo, kamgoga na kulagiza yagodekigwe minyololo mibili. Abaho kauza, “Munhu gani ino, na katenda choni?” 25 Bahaja mkulu wa wakalizi kawasola wakulu na wakalizi na kukimbilila kuna ulunhu. Wanhu viwamone mkulu ayo hamoja na wakalizi, waleka kumtowa Paulo. 1Lunhu lwa wanhu lulonda kumkoma Paulo, baho usenga ugaligwa kwa mkulu wa wakalizi wa Kilumi kamba wanhu wose wa Yelusalemu wading'huka. ,0QIsi yose ikala mdizumozumo, wanhu walawa kila hanhu na kumgoga Paulo, wambulula wamulava Mng'anda ya Mulungu. Bahaja nyivi za Ng'anda ya Mulungu zihindigwa. / Walonga vino kwavija wamona Tulofimo mwenekae wa Efeso hamoja na Paulo kudibuga, avo wagesa Paulo kamgala Mng'anda ya Mulungu. . Waguta ng'hondo, “Wanhu wa Izilaeli, mtutaze ino iyo munhu yochola kila hanhu na kofundiza vinhu viyagwe kwa wanhu wa Izilaeli na Malagizo ga Musa na Ng'anda ino ya Mulungu. Na sambi kawagala wanhu haweli Wayahudi kuhagela dikwe hanhu hano hong'ala!” >-uLakini siku izo saba vizikalile behi kumala, Wayahudi wayagwe walawile mwiisi ya Asiya wamona Paulo ka Mng'anda ya Mulungu. Waluding'hula lunhu lose lwa wanhu, wamgoga Paulo. ,Avo Paulo kawasola na imitondo yake katenda kihendo cha kuisunha hamoja nao. Abaho kengila Mng'anda ya Mulungu na kuwalongela kipindi cha kihendo cha kuisunha na mbuli ya nhosa yonda ilavigwe kwa kila imoja wao. Paulo kogogigwa Mng'anda ya Mulungu +{Lakini mbuli ya wanhu haweli Wayahudi weli wakilisito, tuwagalila baluwa kuwalongela vija vituitogolele kamba sekewaje kinhu chochose kilavigwe nhosa kwa vinyago, hebu kung'wa damu hebu kuja nyama ya mnyama yabobotoligwe, na sekewatende ugoni.” f*EIlumbe nao mna kihendo cha kuisunha ukalipe sente zilondeka, abaho wasenyigwe mvili zao. Avo wanhu wose wojuwa kamba mbuli ziwalongeligwe mbuli ya gweye za uvizi, avo gweye mwenyego ugendelele kugagoga Malagizo ga Musa. W)'vino vivo vitulonda gweye utende. Hano hana wanhu wane waiduile kwa Mulungu. 9(mLelo yokuwaze? Kwavija wahulika kamba kwa baha, J' Walongeligwa kukala kowafundiza Wayahudi wakalile mziisi za wanhu haweli Wayahudi sekewagagese Malagizo ga Musa, na kuwalongela sekewawengize kumbi wanao hebu kukweleleza vihendo va Wayahudi. 8&iViwahulike avo, wose wamtogola Mulungu. Abaho wamulongela Paulo, “Ndugu yetu Paulo, koona vija magana kwa magana ga Wayahudi viwamtogole Yesu, na vija viwogagoga malagizo. |%qPaulo kawalamusa na kuwasimulila goya gaja gayatendile Mulungu kwa wanhu haweli Wayahudi kubitila sang'hano yake. $ Imitondo yake Paulo kachola hamoja na tweye kumulola Yakobo, na wavele wose wa kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu wakala baho. X#)Vituvikile Yelusalemu, wanhu wamtogole Yesu kuko watubokela kwa deng'ho. k"OWanahina wayagwe walawile Kaisalia vivija wachola hamoja na tweye na watugala mng'anda ya munhu itukalile tochola kumwake, Mnasoni yakalile mwenekae wa Kupulo na kakala mkilisito kulawa haichanduso. Paulo komtembelela Yakobo `!9Vitumambukize kukala aho kipindi kidodo, tufunga mizigo yetu tuchola Yelusalemu. ] 3Viyalemile kututegeleza, tumuleka tulonga, “Goyolonda Mndewa galawilile.” F Avo Paulo kedika, “Mweye molonda kutenda choni, kulila kamba vino na kunibweza kukisogo? Niye niitanda siyo kufungigwa kwiiyeka ako Yelusalemu, lakini hata kufa mbuli ya Mndewa Yesu.” iK Vituhulike avo, tweye na wanhu wayagwe wakalile aho tumpula Paulo sekeyachole Yelusalemu. q[ Keza kumwetu, kasola mkwiji wa Paulo kaifunga magulu gake na makono gake kalonga, “Vino vivo viyolonga Loho Yang'alile, mwene mkwiji uno, Wayahudi womgodeka kamba vino ako Yelusalemu, womgela mmakono ga wanhu haweli Wayahudi.” _7 Vitukalile aho siku nyingi mtula ndagu wa Mulungu yakemigwe Agabo keza kulawa Yudea. F Kakala na wandele wane wakalile wolagula usenga wa Mulungu. SImitondo yake tusegela tuchola Kaisalia. Ako tukala mng'anda ya Filipo, mpetaji wa Mbuli Inogile, imoja mna iwanhu saba wasaguligwe kamba watazaji wa kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu ako Yelusalemu. {oTugendelela na mwanza wetu tulawa Tilo tuchola Tolemaisi, ako tuwalamusa wakilisito tukala nao siku dimoja. BAbaho tuilaga, tweye tukwela meli na wao wabwela ukayao. _7Lakini kipindi chetu cha kukala nao vikimalile, tusegela tugendelela na mwanza wetu. Wanhu wose hamoja na watwanzi na wana walawa kudibuga wachola hamoja na tweye mbaka mhwani, baho wose tufugama tumpula Mulungu. !;Ako tuwavika wanahina wa Yesu na tukala hamoja nao siku saba. Kwa kulongozigwa na Loho Yang'alile, wanhu awo wamulongela Paulo sekeyachole Yelusalemu. /Vituvikile hanhu hakuyona Kupulo, tubitila mwambu wa kusini tuchola Siliya. Vituvikile buga da Tilo twima kwavija meli ilonda kuhumulusa mizigo. V%Ako tuivika meli ikalile yochola Foinike, avo tukwela, tuchola mwanza wetu.  Vitumambukize kuwalaga, tukwela meli tuchola dimwe kwa dimwe mbaka Kosi, imitondo yake tuvika Lode, kulawa ako tuchola Patala. jM&Wakala wanyunyuwale kwavija kalonga honda wamone kabili. Avo wachola nayo mbaka kuna imeli.a;%Wanhu wose wakala wolila na kumulaga kwa kumuhagatila na kumnonela kwa unogelwa mkulu. V%$Paulo viyamambukize kulonga avo, kafugama hamoja nao, kampula Mulungu. 7g#Niwalagusila kamba kwa kusang'hana ng'hani tolondeka kuwataza wanyolile, kumbukeni mbuli ziyalongile Mndewa Yesu mwenyego, ‘Vinoga ng'hani kulava kubanza kubokela.’ ” zm"Mweye wenyego mojuwa kamba nisang'hana kwa makono gangu mwenyego, muladi mhate vinhu vinilonda niye na wayangu. B !Silondile sente hebu zahabu hebu viwalo va munhu yoyose. $ A “Avo sambi noweka muukalizi wa Mulungu na usenga wake wa ng'hekewa, udaha kuwagangamiza na kuwagwaa nhunza ziyalinazo Mulungu kwa wanhu zake wose. n UAvo mkale meso mwahakumbuka kamba kwa miyaka midatu imisi na ikilo niwafundiza kwa mahozi mengi.” Kipindi chovika baho wanhu wayagwe kulawa mdibumbila jenu wenyego, wowavizila wawagize wanahina kwa kuwatenda wawakweleleze hewo. ] 3Nojuwa goya nahasegela mbwizi wakali wokwiza kumwenu, na wodibananga bumbila dino. 3_Avo muiteganye wenyego, diloleni goya bumbila jose diyawagwelele Loho Yang'alile mdikalize. Waloleni goya wanhu wa Mulungu, yawapatile Mulungu kubitila damu ya Mwanage. BKwavija silekile bule kuwapetela gose goyolonda Mulungu. KLelo nowalongela, munhu yoyose kumwenu yahapotela, niye namduhu. ~u“Nibita kumwenu mose kuwapetela Undewa wa Mulungu. Sambi nojuwa kuduhu imoja wenu yonda yambone niye kabili. H Lakini siutonga ugima wangu kamba kinhu, nogesa kuumambukiza utumigwa na sang'hano iyanigwelele Mndewa Yesu kuisang'hana, nayo iyo kuwapetela wanhu Mbuli Inogile ya ng'hekewa ya Mulungu.” b=Kinhu kimoja kinjuwile, Loho Yang'alile kanizuma kila buga, kifungo na magayo vonibeta. gGAvo, sambi kwa kumtegeleza Loho Yang'alile nochola Yelusalemu bila kujuwa gonda gamhate ako. Niwazuma ng'hani Wayahudi na wanhu haweli Wayahudi wazileke nzambi zao na wambwelele Mulungu na kumtogola Mndewa wetu Yesu. eCMujuwa silekile kuwapetela kunzekunze mzikae zenu na kuwafundiza chochose chonda kiwataze. ~uMujuwa vinimsang'hanile Mndewa kwa uhole na mahozi na magayo ganipatile mbuli ya viseto vihile va Wayahudi wayagwe. ~Viwavikile kawalongela, “Mujuwa vija ving'halile na mweye kipindi chose, kusongela siku dija dinivikile mwiisi ya Asiya. }wKulawa Mileto Paulo katuma usenga kwa wavele wa kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu ako Efeso waiting'hane nayo. f|EPaulo kagesa kugendelelela na mwanza wake kwa meli bila kubitila Efeso ili sekeyakawe ako Asiya. Kakala yolopola kuvika Yelusalemu kuna inyimwili nyimwili ya Pentekosite, kamba yahadahike. Paulo kowalaga wavele wa Efeso { Kulawa ako tukala muumwanza wa kuchola Kio na imitondo yake tuvika. Siku ya kabili tuvika Samo na imitondo yake tuvika Mileto. Iz Avo katuvika ako Aso, tumsola mwiimeli, tuchola nayo Mitulene. y3 Tweye tukwela meli tulongola kuchola Aso, ako tuchola kumsola Paulo. Avo yatulongele Paulo, kwavija kalonda kuvika ako kubitila isi inyalile. ~xu Wanhu awo wamsola mbwanga ayo wamgala ukayake kuno mgima na wakala moyo hole. Mwanza wa kulawa Tuloasi mbaka Mileto w Abaho kabwela kabili mdigati da uchanha, kabanzula gate, kaja. Kagendelela kulonga nao mbaka vikukunguzuke, abaho kasegela. bv= Lakini Paulo kahumuluka hasi kainama kamuhagatila kalonga, “Sekemudumbe ino mgima!” su_ Mbwanga imoja yakemigwe Eutiko kakala yakalile mdidilisha, Paulo viyakalile kogendelela kulonga, Eutiko kasonga kukukila na kakukila mbaka kalagala hasi, kulawa mdigati da uchanha da kadatu. Viwacholile kumwinula wamvika kafa mwaka. Tt!Vibatali vingi vikala vikwaka mdigati da uchanha kutukalile tuiting'hane. s7Mwiisiku ya Jumamosi ichungulo tuiting'hana hamoja muulujo. Paulo kagendelela kulonga mbaka kilo kikulu, kwavija imitondo yake kakala yosegela. LrViimalile Nyimwili nyimwili ya Magate hagageligwe Usasu, tukwela meli kulawa Filipi, vizibitile siku tano tuwavika kuja Tuloasi. Ako tukala siku saba. Mwanza waikimambukizo wa Paulo ako Tuloasi 6qgWanhu wao walongola na kutubeta ako Tuloasi. (kI(Maza tutagusigwe mbuli ya kuwading'hula wanhu, na vilozo vilawilile lelo. Ndwagi ino haifaya bule na sambi tudahe kuigombela vinogile mbuli ya ndwagi ayo.” Dj'Lakini kamba mna mbuli ziyagwe, zigaleni mna uuting'hano. i&Kamba Demetiliyo na wasang'hanaji zake wana kitala na munhu yoyose, wabaha wasemi na wakulu wa isi, wodaha kuitagusila ako. qh[%Muwagala wanhu wano hano hamoja hawailigile ng'anda ya mulungu hebu kumuliga mulungu wetu wa kitwanzi. dgA$Kuduhu munhu yodaha kuibela mbuli ino. Avo nyamaleni sekemulopole kutenda kinhu chochose. {fo#Abaho kalani wa buga dija kawatenda wanhu wanyamale kawalongela, “Mweye wenekae wa Efeso, kila munhu kojuwa wanhu wa isi ino ya Efeso awo wokaliza ng'anda ya mulungu Atemi na vivija awo wokaliza mabwe mazelu galagale kulawa kuulanga. e}"Lakini viwajuwile kamba kakala Muyahudi, wanhu wose wakemelela hamoja kwa masaa mabili, “Atemi ayo mkulu wa Efeso!” 5dc!Wayahudi wamtenda Alekizanda yalawilile haulongozi, avo wanhu wayagwe mna ulunhu wagiza iyo heyo. Nayo Alekizanda kawenulila wanhu mkono wanyamale kwa kulonda kuigombela. c% Kukala na tulikizi mumting'hano wose, wano wolonga vija na wayagwe wolonga vino, kwavija wanhu wengi wakala hawajuwile habali waiting'hana. byWakulu wayagwe wa isi ayo, wakalile mbwiga zake, vivija wamtumila usenga wampula sekeyachole kuna digati da mwangalo. PaPaulo kalonda kuchola kuna ulunhu, lakini wanahina wa Yesu wamgomesa. #`?Buga jose dimema ndwagi. Wanhu wawagoga Gayo na Alisitaliko, wenekae wa Makedonia, wakalile muumwanza na Paulo, wakimbila mbaka kuna digati da mwangalo. e_CWanhu viwahulike vivo wagevuzika, wasonga kukemelela, “Atemi iyo mkulu wa Efeso!” e^CKokuwa na zumozumo kamba sang'hano yetu yobezigwa na ng'anda ya mulungu wa kitwanzi Atemi yolongigwa siyo kinhu na kusegezeligwa ukulu wake. Mulungu ino kogweleligwa ukulu na wanhu wose wa Asiya na wose weli mwiisi!” h]ILelo mohulika na kona wenyego mbuli ziyatendile Paulo siyo hano Efeso kwiiyeka, lakini vivija kose mwiisi ya Asiya. Kawading'hula na kuwatenda wanhu watogole kamba mulungu yatendigwe kwa makono ga wanhu hali mulungu bule. 4\aDemetiliyo kawakema hamoja wao iwasang'hanaji na wayagwe wakalile na sang'hano kamba ayo, kawalongela, “Wambigalo wayangu mojuwa topata sente kulawa mwiisang'hano ino. >[uKukala na munhu imoja twaga jake Demetiliyo kakala yosongola vinyago va ng'anda ya mulungu wa kitwanzi yakemigwe Atemi, sang'hano ino iwatenda waja watumigwa zake wamwede ng'hani. HZ Kipindi acho kukala na ndwagi ako Efeso mbuli ya Mndewa. wYgAvo kawatuma wasang'hanaji zake wabili Timoseo na Elasito walongole Makedonia, nayo kakala kidogo ako Asiya. XVigamalile gano, Paulo kachola Yelusalemu kwa kubitila Makedonia na Akaya. Kalonga, “Nahavika ako nolondeka nichole Lumi.” OWAvo mbuli ya Mndewa yenela na iwa na nguvu ng'hani. Ndwagi ako Efeso 4VaWanhu wengi wayagwe wakalile wahawi aho haichanduso, wadondoleza vitabu vao na kuvisoma moto haulongozi wao, wagelegeza sente ya vitabu avo yovika magana malongo matano. VU%Wanhu wengi wamtogole Yesu weza walonga mgameso ga wanhu mbuli ziwatendile. T%Wayahudi wose na wanhu haweli Wayahudi wakalile Efeso waihulika mbuli ino. Wose wengila bwembwe, na kudigwaa nhogolwa twaga da Mndewa Yesu. Abaho munhu ayo yakumbigwe na ikinyamkela kawazumhila wose kawahuma nguvu. Na wao wanage Sikewe wakimbila kulawa mng'anda ayo kuno wolawa damu na viwalo vao videgekadegeka. uRcLakini kinyamkela kawalongela, “Yesu nimjuwa goya na Paulo nimjuwa goya, lakini mweye kina nani?” hQIKukala na wana saba wa Muyahudi imoja, mulava nhosa mkulu yakemigwe Sikewa, nao watenda vivo. HP  Wayahudi wayagwe wahunga vinyamkela wachola kuno na kuno wogeza kusang'hanila twaga da Mndewa Yesu. Wawalongela vinyamkela, “Nowalagiza kwa twaga da Yesu ayo yopetigwa na Paulo mulawe.” O3 Wanhu wakala wosola vikumbi na viwalo viyagwe viyasang'hanile Paulo, wavigala kwa watamu, nao wahonyigwa na waja wakalile na vinyamkela walavigwa. HN  Mulungu katenda mbuli za unzonza ng'hulu kubitila Paulo. 7Mg Mbuli zino zigendelela kwa kipindi cha miyaka mibili mbaka wanhu wose wakalile mwiisi ya Asiya, Wayahudi na wanhu haweli Wayahudi, waihulika mbuli ya Mndewa. Wana wa Sikewa ZL- Lakini wayagwe wakala wadala, walema kutogola wasonga kulonga vihile mbuli ya Mndewa mna iwanhu. Baho Paulo kawaleka kawasola wanahina wa Mndewa, kakala kolonga nao kila siku mdigati da kuifunzila da Tulano. K%Kwa kipindi cha miezi midatu Paulo kakala yochola mng'anda ya kumpula Mulungu, kakala kolonga nao muladi yawagale Muundewa wa Mulungu. 5JeWose kwa wose wakala wanhu longo na wabili. IPaulo kawekila makono na Loho Yang'alile kawahumulukila, walonga kwa ulonzi uyagwe na vivija walagula usenga wa Mulungu. DHViwahulike avo, wabatizigwa kwa twaga da Mndewa Yesu DGPaulo kalonga, “Ubatizo wa Yohana ukala kwa wanhu wose watogole kuleka nzambi zao. Yohana kawalongela wanhu wa Izilaeli wamtogole ayo yonda yeze kukisogo chake, nayo iyo Yesu.” gFGPaulo kawauza, “Vino mubatizigwa ubatizo gani?” Wamwidika, “Ubatizo wa Yohana.” EKawauza, “Vimumtogole Yesu mubokela Loho Yang'alile?” Wamwidika, “Aka, hata kuhulika hatunahulika kamba kuna Loho Yang'alile.” rD _Apolo viyakalile Kolinto, Paulo kachola kubitila mvijiji na kavika Efeso. Ako kawavika wanahina wayagwe.  P~{}}/|| {RzzwyyKxww6vruttiss~srqqppcoo6ngnmSll+k~kiihhNgffIeeAddrccVbbQa``Z__i^^]\\e[ZZYY.XiWW4VVEUzU TSShS1RQQxPPYPOsNNqN=MMwLL;K_JJ;IIHHH7GgGFFEEDD CMCBWAA @?]>>]=<Walamuseni ndugu zetu weli kuko Laodikea, na Nimfa hamoja na kibumbila cha wanhu wamtogole Kilisito woiting'hanaga mng'anda yake. >wwDLuka, mganga wetu yanogeligwe, na Dema womulamusani. zvmD Nodaha kuwalongela vinimjuwile viyosang'hana ng'hani mbuli ya mweye na mbuli ya wanhu wa Laodikea na Hielapoli. puYD Epafulasi, miyenu na msang'hanaji wa Yesu Kilisito kowalamusa, siku zose kowapulila ng'hani kwa Mulungu, kompula Mulungu yawagangamize, mukangale na mumtogole Kilisito kwa mizoyo yenu yose na mugagoge goya gamnogele Mulungu. Alisitaliko, yeli mkifungo hamoja na niye kowalamusa, na Maluko vivija binamu yake Balinaba kowalamusa. Mugapata malagizo mbuli yake, yahavika kumwenu mumgoneke. r{D Kokwiza hamoja na Onesimo, ndugu yetu tumnogele na yotenda ganogile, miyenu. Wowalongeleni mbuli zose zilawilila hano. Wq'DLekaavo nomtuma kumwenu, yawasamhuse mizoyo yenu kwa kuwalongela mbuli zetu. pDNdugu yetu yanogeligwe Tukiko, mtazaji yanogile na msang'hanaji miyetu mwiisang'hano ya Mndewa, kowalongela mbuli zangu zose. oDUlonzi wenu siku zose wolondeka unoge na uwataze wanhu na molondeka mujuwe kuwedika goya wanhu wose. Ndamuso ya kimambukizo qn[DMwahakala na wanhu hawamtogole Yesu, muwe na nzewele, muisang'hanile goya kila nyafasi muli nayo. Xm)DAvo nipulileni kwa Mulungu, nidahe kulonga goya usenga awo kamba vinilondeka. KlDVivija mutupulile na tweye kwa Mulungu, muladi Mulungu yatugwelele nzila inogile ya kuwapetela wanhu usenga wake mbuli ya vinhu vifisigwe va Kilisito. Kwa mbuli ayo, lekaavo sambi na mkifungo. `k9DGendeleleni kumpula Mulungu, mwahampula muitiganye, na mumgwee Mulungu nhogolwa. j -DNa mweye iwakulu, watendeleni watumwa zenu ganogile na gaja golondigwa, kumbukeni na mweye vivija munayo Mkulu kuko kuulanga. Mafundizo gayagwe ai;DMunhu yoyose yotenda gehile kolipigwa gehile gake, kwavija Mulungu habagula munhu.{hoDKumbukeni kuwa Mndewa kowagwaa mweye nhunza ija yawekile wanhu zake. Kwavija Kilisito ayo Mkulu imumsang'hanila. pgYDChochose kimutenda, mukitende kwa moyo wose, kwavija mosang'hana mbuli ya Mndewa siyo mbuli ya wanhu. >fuDMweye watumwa, wategelezeni wakulu zenu kwa kila kinhu, siyo kwavija wowalola muladi wamgweleleni nhogolwa, lakini tendeni avo kwa mizoyo inogile, kwavija momtegeleza Mndewa. }esDNa mweye tata za wanhu, sekemugendelele kuwalonga vihile wanenu, bule avo woleka kugeza kutenda mbuli yoyose. sd_DNa mweye iwana muwategeleze tata zenu na mama zenu mna zimbuli zose, kwavija avo vimnogele Mulungu. DcDWakasano, wanogeleni wehe zenu na sekemuwakomhokele. RbDWatwanzi muwategeleze wakasano zenu, kwavija avo vimnogele Mndewa. 0aYDKila kinhu kimutenda hebu kimulonga, mukitende kwa twaga da Mndewa Yesu, na kubitila heyo mumgwee nhogolwa Mulungu Tata. Mafundizo mzing'anda za wanhu wamtogole Yesu O`DUsenga wa Kilisito umeme mmizoyo yenu. Ifunzeni na muizume kwa nzewele zose. Mwimbe zabuli na nyila za kumtogola na kumtambikila Mulungu. Mwimbileni Mulungu wenu kwa kumgwaa nhogolwa mmizoyo yenu. #_?DNajo tindiwalo da Kilisito diwalongoze mmizoyo yenu, kwavija mbuli ya tindiwalo dijo Mulungu kawakemeni hamoja mna ulukuli lumoja. Avo muwe na nhogolwa. m^SDMna igano gose mwengeze unogelwa, kwavija unogelwa wovitenda vinhu vose vino kuilumba goya hamoja. &]ED Geleni kitumbe kumgongo na kugela kumgongo kamba imoja wenu kana kitala kwa miyage. Molondeka mugele kumgongo kamba Mndewa viyagelile kumgongo nzambi zenu. \D Mweye mwa wanhu wa Mulungu, kawanogela na kawasagula. Avo muvale bazi, kutenda ganogile, moyo unogile, uhole na kufunga umoyo. C[D Kwa mbuli ino kuduhu wanhu haweli Wayahudi hebu Wayahudi, wengile kumbi hebu hawengile kumbi, wenekae hebu wanhu baki na walekesigwe lakini Kilisito ayo kila kinhu na kamumo mna igose. Z!D na muvala unhu wa sambi. Unhu awo wogendelela kutendegwa goya na Mulungu, ayo yawaumbile, kamba viyali heyo, muladi mumjuwe goya Mulungu. [Y/D Lekeni kuivizila, kwavija mweye musaula unhu wa umwaka na sang'hano zake zihile, 'XGDLakini sambi molondeka kuzileka mbuli zose zino, kugevuzika, ludoko, kuwagesela wanhu gehile. Maligo hebu mbuli za chaka chaka sekevilawe mmilomo yenu. YW+DHana kipindi mweye wenyego mukala mutenda vinhu avo, na mukala mugogigwe navo. NVDKwa mbuli zino Mulungu kowagevuzikila waja wose woleka kumtegeleza. @UyDAvo kikomeni chochose cha mwiisi kili mgati mmwenu, ugoni na gehile na kusulukila kutenda ugoni na kugesa gehile na kusulukila kuwa na vinhu vingi nako ako kutambikila minyago. "T=DKilisito ayo ugima wenu na yahalawilila na mweye vivija molawilila hamoja nayo muukulu wake. Ugima wa umwaka na ugima wa sambi kwa kuilumba na Kilisito ZS-DKwavija mweye mufa na ugima wenu ufisigwa hamoja na Kilisito mgati mwa Mulungu. FRDAvo gelegezeni vinhu vili kuulanga, siyo vinhu vili mwiisi. Q 3DAvo, mweye muzilibuligwa hamoja na Kilisito, sulukileni ng'hani vinhu vili kuulanga, kuyali Kilisito muukulu mwambu wa mkono wa kudila wa Mulungu. VP%DUkweli malagizo gano gokoneka gana nzewele kwa kuinanahiza mwenyego kuwatambikila wasenga wa kuulanga, na uhole wa uvizi, na kulutendela lukuli usede, lakini havifaya kulutenda lukuli sekelusulukile.bO=DVinhu vose vino vahatumika vobanangika, kwavija gago ni malagizo na mafundizo ga wanhu. MND“Sekemugoge kino hebu sekemulanze kino hebu sekemukwase kija”? 2M]DMweye mufa hamoja na Kilisito na mulekesigwa kulawa kwa watawala wa loho wa mwiisi. Habali kabili mokala kamba wanhu wa mwiisi ino? Habali mogagoga malagizo gano, WL'Dwao wainega na Kilisito, yeli pala da lukuli. Hasi ha ulongozi wa Kilisito lukuli lose lodimigwa na kwika hamoja maungo gake na mige, nalo lokula kamba viyolonda Mulungu. Kufa na kukala hamoja na Kilisito oKWDSekemutogole kutagusigwa na munhu yoyose yoitenda mkulu ng'hani kwa vinhu va nzozi na ayo yogangamiza uhole wa uvizi na kuwatambikila wasenga wa kuulanga. Avo vose vinhu va ubozi, kwavija nzewele zao zogesa kusulukila va mwiisi, [J/DVinhu vose vino ni sisila da vinhu vondavize, lakini ukweli woneka kwa Kilisito. 7IgDAvo sekemumtogolele munhu yoyose yawataguse kwa mbuli ya kuja, hebu kung'wa, hebu nyimwili nyimwili, hebu nyimwili nyimwili za kwima kwa mwezi, hebu siku ya Kubwihila. Kwa kuilumba na Kilisito mweye mwingila kumbi, kumbi jenu haditendigwe kwa makono ga wanhu, ila ditendigwa na Kilisito kwa kuwatenda wanhu wakomboligwe kulawa muunhu wa kutenda nzambi. yCkD na mweye kwa kuilumba nayo mugweleligwa ugima wose. Heyo ayo mkulu kwa watawala wose wa kiloho na wakulu wose. FBD Kwavija mgati mwa Kilisito mumo ukala kutelela kwa Mulungu, Muitiganye, munhu sekeyawagele mmakono kwa kuwakonga kwa mbuli za lomo mtindi, zilawa mna izimila za wanhu wa mwiisi na loho zili mwiisi avo havilawa kwa Kilisito mwenyego. @wDIkeni mizizi mgati mmwake na muizenge kumwake na mugangamale mna ukumtamanila kamba vimufunzigwe. Na mulonge asente. q?[DKwavija mweye mumtogola Yesu Kilisito yawe Mndewa wenu, avo gendeleleni kukala kwa kuilumba nayo. M>DKwavija hata kamba na kutali na mweye kwa lukuli, nowagesa ng'hani mweye na nodeng'helela kuwona vimugangamala goya na kwima hamoja kumtamanila Kilisito. Ugima wa ukweli kwa kuilumba na Kilisito V=%DNonga vino, muladi munhu yoyose sekeyawakonge kwa mbuli zake zamulile. @<{DMgati mmwake zifisigwa ngama zose za nzewele na ubala. !;;DNotenda vino kuwagangamiza mizoyo yao na kuwatenda wailumbe muunogelwa na wajuwe gose na wajuwe mbuli ifisigwe ya Mulungu, nayo ayo Kilisito mwenyego. : DNolonda mujuwe vinigaiye mbuli ya mweye, mbuli ya wanhu wa buga da Laodikea na wanhu wose wayagwe hawananyona meso kwa meso. 9 DKwa mbuli ayo niye nosang'hana ng'hani na kuwamba kusang'hanila nguvu ng'hulu ya Kilisito, isang'hana mgati mmwangu.58 eDTompeta Kilisito kwa kila munhu na kumzuma na kumfunza kila munhu kwa nzewele zose muladi kumgala kila munhu haulongozi ha Mulungu kuno kakangala kwa kuilumba na Kilisito. c7 ADMulungu kalonda kuwatenda wanhu haweli Wayahudi wajuwe ukulu wa vinhu vingi uli mna uusenga uno ufisigwe. Usenga awo, yuyo Kilisito yeli mgati mmwenu, yuyo yotutenda tutamanile kuwa tokuwa na fungu muukulu wa Mulungu. h6 KDufisigwe kwa miyaka heleketwaa na lukolo mbaka lukolo, lakini sambi ugubuligwa kwa wanhu zake. v5 gDNitendigwa na Mulungu kuwa msang'hanaji wao, Mulungu kangwaa sang'hano ya kuwagalila wanhu usenga wake wose, P4 DSambi nodeng'helela vinigaya mbuli ya mweye kwavija kwa kugaya kwangu mulukuli, nogamambukiza gaja gasigale mna ukugaya kwa Kilisito mbuli ya lukuli lwake, lukuli wao wanhu wose wamtogole Yesu. :3 oDKamba mwahagendelela kugangamala mditamanilo mulinajo, sekemutogole kutigisigwa na kuleka tamanilo jenu mudipatile vimuhulike Mbuli inogile. Kwa Mbuli ino Inogile, niye Paulo niwa msang'hanaji wa Mbuli ino Inogile, ipetigwe kwa kila munhu mwiisi. Sang'hano ya Paulo mna ivibumbila va wanhu wamtogole Yesu 2 5DLakini sambi kwa ifa ya lukuli lwa Mwanage, Mulungu kawatenda muilumbe nayo, muladi yawagale kumwake kuno mung'ala, mduhu ubananzi na mduhu kitala. r1 _DAho umwaka mukala kutali na Mulungu na mukala muihile nayo mbuli ya gehile mugatendile na kugagesa. ;0 qDKubitila Imwana, Mulungu kavibweza vinhu vose viilumbe nayo. Kwa damu ya Mwanage mumsalaba Mulungu katenda tindiwalo, avo kuvitenda vinhu vose viilumbe nayo, mwiisi na kuulanga. M/ DKwavija Mulungu kanogelwa kumtenda Mwanage yamuhale kwa kila kinhu. 7. iDNayo ayo pala da lukuli, lukuli awo wanhu wose wamtogole Yesu. Heyo ayo chanduso cha ugima, heyo ayo yasongile kuzilibuka kwa wanhu wafile muladi yawe mkulu mna ivinhu vose. s- aDVinhu vose ving'hali havinaumbigwa Kilisito kakala baho, na kwa kuilumba na heyo vinhu vose vikigwa goya. ], 5DKwavija kubitila heyo vinhu vose va kuulanga na mwiisi viumbigwa, vinhu vikoneka na vija havikoneka, hamoja na wandewa, watawala, wakulu na weli na udahi. Vinhu vose viumbigwa kubitila heyo na kwa mbuli ya heyo. + {DKilisito yokoneka kaigala too na Mulungu hakoneka. Kilisito ayo chaudele, heyo ayo mkulu wa vinhu vose viumbigwe. X* +Dkubitila heyo tolekesigwa na nzambi zetu zogeligwa kumgongo. Ukulu wa Kilisito [) 1D Mulungu katuhonya kulawa mmakono ga ziza, katugala muundewa wa Mwanage yomnogela, v( gD kwa kumgwaa nhogolwa Tata yawatendile mweye muwe na fungu mna igaja yawekile wanhu zake muundewa wa mulenge. s' aD Mulungu yawagangamize kwa udahi wake mkulu muladi mubetele kila kinhu kwa kufunga umoyo na kudeng'helela, & D Na tompula Mulungu muladi mukale viyolonda Mndewa na mumnogeze, muugima wenu mutende ganogile, mugendelele kumjuwa Mulungu. 5% eD Avo, toka vituhulike mbuli zenu hatulekile kuwapulila kwa Mulungu, yawagwee ubala wose wa kutenda kiyolonda na nzewele zose na kujuwa. Vose vino volawa kwa Loho wake. T$ #DVivija katulongela mbuli ya unogelwa wenu mugweleligwe na Loho wa Mulungu. # DMuifunza ng'hekewa ya Mulungu kwa msang'hanaji miyetu Epafulasi itumnogela, yomsang'hanila goya Kilisito mbuli ya tweye. 6" gDMbuli ino Inogile yokwenela mwiisi yose na yowagalusa wanhu watende ganogile, kamba viitendile kumwenu toka siku dija vimuihulike na kuujuwa ukweli wa ng'hekewa ya Mulungu. 8! kDTamanilo jenu na unogelwa va mna vinhu vimbetela kubokela vimwikiligwe goya kuulanga, muihulika mbuli ayo aho haichanduso vimupeteligwe usenga wa ukweli nao ni Mbuli Inogile. s  aDkwavija tuhulika vimumtamanila Yesu Kilisito na tuhulika unogelwa wenu mulinao kwa wanhu wose wa Mulungu. p [DSiku zose twahawapulila kwa Mulungu, tomgwaa nhogolwa Mulungu, Tata wa Mndewa wetu Yesu Kilisito, > wDtowandikila mweye ndugu zetu, wanhu wa Mulungu mumtogole goya Kilisito, muli ako Kolosai, Mulungu Tataetu yawagwee ng'hekewa na tindiwalo. Paulo kompula Mulungu na komgwaa nhogolwa b ADNiye Paulo, namtumigwa wa Yesu Kilisito, kwa kulonda Mulungu. Niye na ndugu yetu Timoseo, Kawapetela wanhu mbuli za Undewa wa Mulungu na kuwafundiza mbuli za Mndewa Yesu Kilisito, kalonga kwa kugangamala na kubwihila.}sKwa kipindi cha miyaka mibili Paulo kakala mng'anda iyapangile, mumo kawagoneka wanhu wose wezile kumulamusa. \1Paulo viyamambukize kulonga avo, Wayahudi wachola mzikae zao kuno woibamilila.” 'Paulo kamambukiza kulonga, “Avo mujuwe kamba usenga wa Mulungu kuwakombola wanhu, ugaligwa kwa wanhu haweli Wayahudi na wao wohulika. Kwavija mizoyo ya wanhu wano midala,
wasita magwiti gao,
wafing'hiliza meso gao.Maza wadahile kulola kwa meso gao,
na kuhulika kwa magwiti gao,
na kujuwa kwa mizoyo yao,
wahanibwelele niye,
na niye nahawahonyile.’ ” Kalonga,‘Genda ukawalongele wanhu wano,
kuhulika mohulika, lakini hondamujuwe bule,
kulola molola, lakini hondamone, -SViwalekile kuilumba wenyego, wasegela, Paulo viyamalile kulonga mbuli ino, “Loho Yang'alile kalonga goya kwa wahenga zenu kubitila mtula ndagu wa Mulungu Isaya! MWanhu wayagwe wazitogola mbuli zake, ila wayagwe hawamtogole bule. Avo wapanga kuiting'hana, na wanhu wengi wavika kuyakalile. Toka imitondo mbaka ichungulo Paulo kawasimulila na kuwafambulila mbuli za Undewa wa Mulungu kageza kuwatenda wamtogole Yesu kwa kusoma Malagizo ga Musa na maandiko ga watula ndagu wa Mulungu. Lakini yokuwa vinoga tukuhulike mwenyego ulonge magesa gako, kwavija tweye tojuwa kamba kila hanhu wanhu wokilema kibumbila kino.” ;oWao wamulongela, “Tweye hatubokele baluwa yoyose kulawa Yudea mbuli yako wala kuduhu munhu yoyose yezile hano na kulonga mbuli zako hebu yalonge chochose kihile kumwako. 7Lekaavo niwapula mwize nonge na mweye, niye nigodekigwa minyololo kamba vino, kwavija notogola Mkombola iwakalile wombeta wanhu wa Izilaeli keza.” 'Lakini Wayahudi viwailemile mbuli ino, niye nyhola kumwande kwa Mndewa mkulu wa Lumi, hamoja ng'hala nabule kitala chochose kwa wanhu zangu. b=Viwaniuzile na kona sitendile mbuli yoyose ihile ya kung'homela, walonda kunifungulila. 4aVizibitile siku ndatu, Paulo kawakema hamoja walangulizi wa Kiyahudi wa hanhu aho. Viwaiting'hane kawalongela, “Waizilaeli wayangu, hamoja sitendile mbuli yoyose ihile kwa wanhu zetu hebu kwa vihendo vetu vitubokele kwa wahenga zetu, ngodekigwa ako Yelusalemu na ngeligwa mmakono ga Walumi. u cVituvikile kudibuga da Lumi, Paulo katogoleligwa kukala yaiyeka hamoja na mkalizi imoja wa kumkaliza. _ 7Waetu wamtogole Yesu ako Lumi viwatuhulike tuvika, wayagwe weza kutubokela Kudigulilo da Apio na wayagwe hanhu hokemigwa Ng'anda Ndatu za wageni. Paulo viyawaonile kamgwaa nhogolwa Mulungu. Paulo kudibuga da Lumi d AAko tuwavika wayetu wamtogole Yesu, wao watupula tukale nao siku saba. Abaho tuvika Lumi. ) K Kulawa aho tugendelela na mwanza na tuvika mwiisi ya Legio. Imitondo yake beho disonga kubuma kulawa kusini, vizibitile siku mbili tuvika kudibuga da Potioli. F  Tuvika kudibuga da Silakusa, na tukala baho kwa siku ndatu. <q Viibitile miezi midatu tusonga kabili mwanza kwa meli ilawile Alekizandilia, ikemigwe, “Milungu Pacha.” Meli ayo ikala imile mkisiwa acho kwa kipindi chose cha kihuhwe.  Wanhu watugwaa nhunza nyingi na kipindi vitusongile mwanza kabili, weka mwiimeli kila kinhu kitulondile. Kulawa Malita kuchola Lumi dA Viyamambukize kutenda avo, wanhu wayagwe wakalile watamu mkisiwa acho weza na wahonyigwa. #?Tatake Pubulio kakala yawasile mulusazi kolumwa homa na kuhala. Paulo kachola kumulola, viyamambukize kumpula Mulungu, kamwikila makono gake, kamuhonya. #Behi na hanhu aho hakala na migunda ya mkulu wa ikisiwa yakemigwe Pubulio. Avo katugoneka, kwa kipindi cha siku ndatu tukala ukayake. KWanhu waja wakala womulola kamba yahavimbile hebu yalagale hasi na kufa. Lakini viwabetele kwa kipindi kitali na kona haduhu kinhu kimulawilile, wagaluka na kulonga, “Heyo kakala mulungu!” OLakini Paulo kamwasila muumoto mgendela hasi ayo na hamulumize bule. LWenekae wa aho viwamone mgendela hasi mumkono wa Paulo wailongela, “Vitukona munhu ino kokuwa mkomaji, hamoja kahonyeka kufa mbahali, nhaguso ya milungu haimulekile yagendelele kuwa ugima.” #Paulo kadondola ngodi kakala yozika muumoto, mbuli ya umoto awo mgendela hasi kalawa mzingodi kamuluma Paulo na kuizingiliza mumkono wake. ucWenekae wa aho watunogela ng'hani. Mvula isonga kutowa na kukala na beho, avo wabwinha moto na kutugoneka. ]~ 5Vituvikile kuna imhwani kuno twawagima, tujuwa kamba kisiwa kija chokemigwa Malita. },Wayagwe wakweleleza kwa kugoga vihande va mbao hebu vihande va imeli ibeneke. Vivo tuhonyeke tweye wose na kuvika wagima mhwani.-|S+Mkulu wa wakalizi kalonda kumuhonya Paulo, avo kawagomesa sekewatende avo. Ila kawalagiza wose wadahile kogelela wazumhe kulawa mwiimeli na wogelele mbaka mhwani. p{Y*Wakalizi walonda kuwakoma wafungwa wose kwa kudumba kamba wahakogelele mbaka mhwani na kutoloka. Xz))Lakini wavika hanhu haziiting'hanile bahali mbili, na imeli yangama. Mwambu wa ulongozi wangama mumsenga bila kutigisika. Mwambu wa kukisogo wa imeli usonga kubeneka vihande mbuli ya mazi geli na ng'humbi. 1y[(Wakanha zinanga wazileka mbahali, kipindi kikija wazifungula zinzabi zifungigwe muusukani, abaho wadinula digolole dili kuulongozi muladi digoge beho, wachole mhwani. x'Viuchile, walosaji hawaijuwile bule isi ayo, ila wona msanga wa mhwani, avo waitogolela kwima aho kamba yahadahika. \w1&Viwegute wahunguza uzito wa meli, kwa kwasa uhule wa ngano mbahali. Meli yobeneka dvA%Wanhu wose kwa wose tukalile mwiimeli tukala wanhu magana mabili na malongo saba na sita. 1u]$Kila munhu kasamhuka, kasola gate kaja. xti#Paulo viyamambukize kulonga avo, kasola gate, kamgwaa nhogolwa Mulungu mgameso gao, kadibanzula kasonga kuja. s"Lelo nowapula chonde muje lujo muladi mupate nguvu ya kugendelela kuwa wagima. Kuduhu hata luvili lumoja londa lwage.” r!Usiku haunakucha, Paulo kawapula wanhu wose waje, “Kwa siku zose longo na nne mukala munyawanyawa, hamudile kinhu chochose. Rq Avo wakalizi wazikanha nzabi ziigogile ngalawa ndodo na kuileka ichole. pLakini Paulo kamulongela mkulu wa wakalizi na wakalizi, “Kamba walosaji wano hawasigala mumuno mwiimeli, sambimutamanile kuhonyeka.” oAbaho walosaji walonda kutoloka, wahumulusa ikigalawa kidodo mgamazi na waitenda wochola kwika nanga kuulongozi wa imeli. znmWadumba kamba imeli sekeichole kuna gamabwe avo wahumulusa nanga nne kukisogo cha imeli, wapula uche hima hima. %mCWahumulusa hasi luzabi lufungigwe kinhu kizito kuzahila utali wa mazi, wapata utali wa mita malongo mane. Abaho watenda vivo kabili wapata malongo madatu. lKilo cha longo na nne, twasigwa na ubeho kuna ibahali ya Meditelania, kilo kikulu walosaji wasinhukila wa behi na isi inyalile. 4kcLakini tokwasigwa kuna ikisiwa kiyagwe.” _j7Avo wayangu fungeni moyo! Kwavija nomtamanila Mulungu, galawilila kamba viyanongele. FiMsenga ayo wa kuulanga kanilongela, ‘Paulo sekeudumbe! Kolondeka wime haulongozi wa Mndewa mkulu wa Lumi. Kwa mbuli yako Mulungu kouhonya ugima wa wanhu wose weli muumwanza na gweye.’ rh]Kwavija kilo cha jana msenga wa kuulanga wa Mulungu kanizila. Mulungu inimsang'hanila na kumgwaa ukulu. ngULakini sambi nowapula, gangamaleni! Kuduhu imoja wenu yonda yafe, meli iiyeka iyo yonda ibanangike. GfViwakalile kipindi kitali bila kuja, Paulo kema haulongozi wao kawalongela, “Wayangu maza munhegeleze niye na kuleka kuchola Kilete, sambi gatupate magayo gano gose na ubananzi uno. eKwa kipindi cha siku nyingi hatudahile kujona zuwa hebu nhondo, beho digendelela ng'hani mbaka twagiza tamanilo da kuhona. cd?Siku da kadatu wasonga kwasa mgamazi vinhu viyagwe vili mwiimeli kwa makono gao wenyego. Wc'Beho digendelela kubuma na imitondo yake wasonga kuyasa mizigo ili mwiimeli. Wb'Wanhu wakikwega kigalawa mgati, abaho waizungulusila nzabi imeli na kuifunga kwa nguvu. Wadumba wahananahile mumgwazo wa bahali, mhwani ya Libiya, avo wahulumusa matanga na kuileka imeli isoligwe na beho. Aa{Kisiwa kimoja kidodo kikemigwe Kauda kitutaza kidogo na uja uubeho, na vitubitile kusini yake tuhonyeka, hamoja tugazika ng'hani, tudaha kukihonya kija ikigalawa didodo cha meli ayo. Y`+Ubeho uitowa ayo imeli, kwavija hatudahile kuugomesa tuileka isoligwe na beho. y_kLakini hakibitile kipindi kitali, ubeho mkulu ukemigwa “Ubeho wa kaskazini,” usonga kubuma kulawa mkisiwa. 5^c Lubeho lunogile lwa kudihongela zuwa lusonga kubuma, na wao wagesa kamba wapata kiwalondile, avo wafungula nzabi, wasegeza meli yao wachola behi ya mhwani ya Kilete. *]M Kwavija hanhu aho hakala hehile na kikala kipindi cha kihuhwe, wanhu wengi wanogelwa kugendelela na mwanza yahadahika wavike Foiniki. Foiniki ayo bandali ya Kilete ichola kusini kudihongela zuwa na kasikazini kudihongela zuwa, ako wahadahile kukala kipindi cha kihuhwe. Beho kulu mbahali u\c Lakini mkulu wa wakalizi kanogelwa na kija kiyalongile mulosaji na mwene meli siyo gaja gayalongile Paulo. [ “Wayangu, vinikona mwanza uno wokuwa na magayo mengi na kwagiza vinhu vingi vikwezigwe mwiimeli, vivija kwagiza ugima wetu.” 'ZG Aho tuhakala ng'hani, mbaka kipindi cha kufunga kuja kikala kibitile, kwavija kipindi acho kikala hakinogile bule kugenda kwa meli. Avo Paulo kawazuma, cY?Tubita mumgwazo mholemhole tuvika hanhu hokemigwa Bandali Inogile behi na buga da Lasea. vXeTugendelela na mwanza mholemhole, na kwa siku nyingi kwa kugaya ng'hani tuvika mwiisi ya Nido. Ubeho ututenda seketuchole kutali ng'hani na mwambu uja, avo tubitila mwambu wa Kilete behi na Salimone ako ubeho haukalile mkulu bule. gWGBaho mkulu ayo kayona meli ng'hulu yolawa Alekizandilia ikala yochola Italia, avo katukweza. _V7Abaho tuloka bahali ya Kilikia na Pamfulia, tuvika kudibuga da Mula mwiisi ya Lukia. UKulawa ako tugendelela na mwanza kwavija ubeho ukala wobuma kwiza kumwetu, avo tubitila kisiwa cha Kupulo kukalile kuduhu ubeho. T Imitondo yake tuvika Sidoni. Juliasi kamonela bazi Paulo na kamtogolela yachole kuwalola mbwiga zake, yagweleligwe kiyalondile. +SOTukwela meli ilawile Adilamito, ikalile yochola mhwani ya isi ya Asiya na tusonga umwanza. Alisitaliko, mwenekae wa Makedonia kulawa Sesalonike kakala na tweye. 6R gViwaitogolele tuchole Italia, wawagela Paulo na wafungwa wayagwe mmakono ga Juliasi, mkulu wa kibumbila cha wakalizi wa Lumi, kikemigwe, “Kibumbila cha Mndewa wa Lumi.” Q  Nayo Agilipa kamulongela Fesito, “Maza munhu ino halondile kuchola kumwande kwa Mndewa mkulu wa Lumi yahafunguligwe.”vPeViwakalile wosegela wailongela, “Munhu ino hatendile mbuli ya kumtenda yafe hebu yagodekigwe mkifungo.” fOEBaho Mndewa Agilipa, na mkulu wa isi, Benike na waja wose wakalile hamoja nao, wenuka. /NWPaulo kamwidika, “Kiwe kipindi kidodo hebu kitali nompula Mulungu gweye na mweye mose munhegeleza hano lelo muwe kamba vinili niye, lakini bila minyololo!” pMYAgilipa kamulongela Paulo, “Viugesa kwa kipindi kino kidodo kodaha kunhenda niwe mkilisito?” YL+Mndewa Agilipa, vino kowatogola watula ndagu wa Mulungu? Nojuwa kowatogola!” !K;Mndewa Agilipa! Kumwako nolonga bila kudumba kwavija mbuli zino zose kuzijuwa goya. Vinigesa mbuli zino kuzijuwa goya kwavija hazitendeke kinyelegezi. `J9Paulo kamwidika, “Go mkulu, sikwingililigwa bule, vinonga niye ukweli wiiyeka. IPaulo viyakalile koigombela avo, Fesito kakemelela, “Gweye Paulo, kuna kibozi mbwelela! Kusoma kwako ng'hani kukwehula!” 7HgMbuli ya Kilisito Mkombola kalondeka yadununzike na yawe wa ichanduso kuzilibuka kwa wafile, muladi yawapetele Wayahudi na wanhu haweli Wayahudi mulenge wa kukomboligwa.” 6GeLakini Mulungu kanhaza mbaka lelo, na avo nima hano kuwalongela wanhu wose, wakulu kwa wadodo. Mbuli inonga iyo iija iwalongile watula ndagu wa Mulungu na Musa yolawilila. pFYKwa mbuli ayo lekaavo Wayahudi wangoga ving'halile mng'anda ya kumpula Mulungu, na walonda kung'homa. IE Niwapetela wanhu kusongela Damesiki na Yelusalemu na abaho isi yose ya Yudea na kwa wanhu haweli Wayahudi. Waleke nzambi zao na wambwelele Mulungu na watende gaja golagusa waleka nzambi zao. dDA“Avo Mndewa Agilipa sikilemile bule kinhu acho cha kuulanga kiyandagusile Mulungu. C)Uwafumbule meso gao walawe mdiziza weze kudilenge na walawe mmakono ga Mwenembago wambwelele Mulungu, avo kubitila kutamanila kwao kumwangu nzambi zao zogeligwa kumgongo na wopata uhazi wao mna iwanhu wasaguligwe na Mulungu.’ ” Paulo kolonga mbuli ya sang'hano yake jBMNokuhonya na wanhu wa Izilaeli na vivija nokuhonya na wanhu haweli Wayahudi ako konda nikugale. )AKLakini winuke wime kwa magulu gako. Nikulawilila muladi nikusagule uwe msang'hanaji wangu. Kowalagusila wanhu wayagwe lelo kunyona na gaja gonda nikulagusile. k@ONiye nimuuza, ‘Mndewa, gweye kwa nani?’ Nayo Mndewa kanidika, ‘Niye na Yesu, yuunidununza. 6?eTweye wose tulagala hasi na mhulika sauti yonongela kwa Kiebulania, ‘Sauli, Sauli! Habali konidununza? Koilumiza mwenyego kamba ng'ombe yotowa mbalati ya mndewa wake.’ +>O Go mkulu, kipindi ving'halile mnzila, zuwa vidikalile mdindosi, nyona mulenge mkulu kubanza zuwa, womwemwesa kulawa kuulanga, unizunguluka niye na waja wayangu. b== “Kwa mbuli ayo ving'halile nochola Damesiki kwa udahi wa wakulu wa walava nhosa. K< Miyanza mingi nyhola mzing'anda za kumpula Mulungu na niwananahiza wabele kutamanila kwao. Ng'hala niwehile ng'hani mbaka nyhola mmabuga ga kutali kuwadununza.” Paulo kolonga vija viyagaluke ?;w Lekaavo nhendile vivo ako Yelusalemu. Nigweleligwa udahi na wakulu wa walava nhosa na kuwagodeka mkifungo wanhu wengi wamtogole Mulungu, na viwatagusigwe kufa na niye niilumba nao. g:G “Niye mwenyego nhenda kila mbuli kuwagoma wanhu waditogole twaga da Yesu wa Nazaleti. j9MMweye mose muli hano, habali mokona vidala kutogola kamba Mulungu kowazilibula wanhu wafile?” 18[Dino ijo lagano ditamaniligwa koneka na makabila longo na mabili, kamba viwomsang'hanila goya Mulungu imisi na ikilo. Mbuli ya gago, go mkulu notagusigwa na Wayahudi! k7OLelo nokwima hano nitagusigwe mbuli ya kutamanila lagano diwagweleligwe wahenga zetu na Mulungu. 6!Toka mwaka wanijuwa goya, na wao wahalonda wodaha kukulongela kamba ng'hala mkibumbila cha Mafalisayo womgwaa ukulu Mulungu kubanza wose. z5m“Wayahudi wose wajuwa ving'halile toka haudodo wangu. Wajuwa ving'halile mwiisi yangu na ako Yelusalemu. s4_Kwavija gweye kuvijuwa goya vihendo va Wayahudi na kuihasanya kwao. Nokupula ufunge umoyo unhegeleze.” |3q“Mndewa Agilipa! Niye noiyona nimweda, lelo kuigombela haulongozi wako mbuli zose ziwonitagusila Wayahudi. i2 MAgilipa kamulongela Paulo, “Kodaha kuigombela.” Baho Paulo kenula makono gake kalonga vino, l1QKwavija vinigesa yokuwa yosekeza nahamgala mfungwa bila kwandika kilamuso kiyatagusiligwe.”f0ELakini niye nabule mbuli ya kumwandikila Mndewa mkulu wa Lumi mbuli ya munhu ino. Avo nimgala haulongozi wenu ng'haning'hani haulongozi wako, gweye Mndewa Agilipa muladi wahamala kumulolesa, mhate dakwandika mbuli yake. ,/QLakini niye siyonile mbuli yoyose ihile iyatendile mbaka yakomigwe. Kwavija heyo mwenyego kalonda kuchola kumwande kwa Mndewa mkulu wa Lumi, nigesa nimgale kuko. @.yFesito kalonga, “Mndewa Agilipa na wanhu wose muli hano hamoja na tweye, mumona munhu ino Wayahudi wose ako Yelusalemu na hano wagala vitala kumwangu. Walonga munhu ino yakomigwe. +-OImitondo yake Agilipa na Benike wengila kwa deng'ho kudigati da kuiting'hana, wakulu wa wakalizi na wakulu wa ziisi. Fesito kalagiza Paulo yagaligwe mgati. ,7Agilipa kamulongela Fesito, “Maza nahanogelwe ng'hani kamba nahamuhulika munhu ayo niye mwenyego.” Fesito kamwidika, “Komuhulika mayo.” ?+wLakini Paulo kachola kumwande, kalonda Mndewa mkulu wa Lumi yalamule mbuli yake na yekigwe muukalizi. Avo nilagiza yekigwe muukalizi mbaka vondanimgale kwa Mndewa mkulu wa Lumi.” *Sijuwile dakutenda vija nahapatile mbuli zino. Avo nimpula Paulo kamba yahadahile kuchola Yelusalemu na kutagusigwa kuko. )9Lakini wakala woibamilila mbuli ya dini yao wenyego na mbuli ya munhu yokemigwa Yesu, yakalile yafile, lakini Paulo kagendelela kulonga kakala mgima. \(1Wanhu wamtaguse viwemile hawalavile kitala chochose kihile kamba vinigesile nene. y'kViwezile hano, sikawile bule, lakini imitondo yake ng'hema mting'hano mkitala na kulagiza munhu ayo yagaligwe. J& Lakini niye niwedika siyo vivo viwatendaga Walumi kumulava munhu yatagusigwe yang'hali hana iting'hana na wanhu walavile kitala kihanga kwa kihanga na kugoleligwa nyafasi yaigombele mwenyego. |%qViny'holile Yelusalemu, wakulu wa walava nhosa na wavele wa Wayahudi wagala kitala kumwangu na kumhula nimtaguse. $Viwakalile ako siku nyingi, Fesito kamsimulila mndewa mbuli za Paulo, kalonga, “Hano hana munhu yalekigwe mkifungo na Felikisi. i#K Vizibitile siku nyingi mndewa Agilipa na Benike wavika Kaisalia muladi kumulamusa Fesito. \"1 Baho Fesito viyamambukize kulonga na wanhu zake wamkitala, kamulongela Paulo, “Kuchola kumwande kwa Mndewa mkulu wa Lumi, avo kochola kwa Mndewa mkulu wa Lumi!” Paulo kahaulongozi wa Agilipa na Benike Q! Nahatenda dihile dinilondeka nhaguso ya kufa silema bule. Lakini kamba kuduhu ukweli mvitala viwagalile mbuli yangu, kuduhu munhu yodaha kunigala kumwao nochola kumwande kwa Mndewa mkulu wa Lumi.” , Q Paulo kalonga, “Niye nokwima hano mkitala cha Mndewa mkulu wa Lumi, hano baho nilondeka kutagusigwa. Kamba viujuwile siwatendile Wayahudi chochose kihile. 9A~~H}||;{{'zz@zyxxPwvuuuu tRss9rr qq ppnnnmm!llWW8VVrVUU4TT*SS$REQQP}PONN MMSMLLdKK:JJIIgHH%G|G3FFEfDD CCWBBBgBAA@@F???>{>*==<<;; :999877q766H554413\22~100^0 //.=-,,L++}+*l*))(('q&&#%1$$X#""!!? q .*']UQ ET } 8  9 .Z95Uc&Kwavija kamba nhuza ya Mulungu yotamanila Malagizo, baho haidaha kutamanila kija kiyalongile Mulungu. Lakini, mbuli ya kija kiyalongile, Mulungu kamgwaa nhunza Abulahamu. vTe&Niye nolonga vino, Mulungu kailagana na Abulahamu na kalonga kotenda kiyailagane nayo. Malagizo ga Musa gagaligwe miyaka magana mane na malongo madatu kumwande hagadaha kudisegeza lagano. Avo hagadaha kusegeza kija kiyalongile Mulungu. S&Avo kija kiyalongile Mulungu kagweleligwa Abulahamu na munhu yaleleke mulukolo lwa mwanage Abulahamu. Maandiko Gang'alile hagalonga, “Wanhu waleleke,” fambulo jake wanhu wengi, lakini golonga, “Munhu yaleleke,” fambulo jake munhu imoja, nayo ayo Kilisito. SR&Ndugu zangu, nolonda nilonge vinhu viigalile na vinhu vootenda wanhu siku zose. Wanhu wabili wahaitogolela mbuli na kwika kilaguso cha kuilagana, kuduhu munhu yodaha kusegeza hebu kwengeza kinhu. Q{&Mbuli ino itendeka muladi vinhu vinogile, vija Mulungu viyailagane na Abulahamu wagweleligwe wanhu haweli Wayahudi kubitila Yesu Kilisito, avo kwa kumtamanila Mulungu tobokela Loho Yang'alile iyalongile Mulungu. Lagizo na Kija kiyalongile Mulungu EP& Kilisito katukombola mna ukuduiligwa na Malagizo, kwa kuduiligwa mbuli ya tweye, kwavija Maandiko Gang'alile golonga, “Munhu yoyose lukuli lwake lunanikigwe mumbiki kaduiligwa.” /OW& Lakini Malagizo siyo mbuli ya kumtamanila Mulungu, lakini Maandiko Gang'alile golonga, “Munhu yoyose yotenda mbuli zilondeka na Malagizo kokala kwa mbuli zizo.” PN& Sambi yojuwika goya Malagizo hagadaha kumtenda munhu yanoge mgameso ga Mulungu, kwavija Maandiko Gang'alile golonga, “Munhu yotendigwa kanoga mgameso ga Mulungu kokala kwa kumtamanila Mulungu.” M& Lakini wanhu wose wotamanila kugatenda golondigwa na Malagizo, wanhu awo waduiligwa na Mulungu. Kwavija Maandiko Gang'alile golonga, “Munhu yoyose yoleka kugoga kila kinhu chandikigwe mna ikitabu cha Malagizo, munhu ayo kaduiligwa na Mulungu!” _L7& Avo wanhu wose womtamanila Mulungu womweda hamoja na Abulahamu, yamtamanile Mulungu. K#&Maandiko Gang'alile galagula toka mwaka kuwa Mulungu kowatenda wanhu wa isi zose wanoge mgameso gake kubitila kumtamanila kwao. Avo Maandiko Gang'alile gampetela Abulahamu Mbuli Inogile, “Kubitila gweye Mulungu kowatenda wanhu wa ng'holo zose za mwiisi wamwede.” XJ)&Avo mujuwe kuwa, wanhu wose womtogola Mulungu, awo wao wana too wa Abulahamu. Iw&Kamba Maandiko Gang'alile vigolonga mbuli ya Abulahamu, “Kamtamanila Mulungu, nayo Mulungu kamgesa kanoga.” #H?&Vino Mulungu kowagwaa Loho wake na kutenda unzonza kumwenu kwavija motenda vigalonda Malagizo ga Musa hebu kwavija moihulika Mbuli Inogile na kuitogola? BG&Vino mbuli zose ziwapatile mugaya bule? Aka, havidahika! F7&Vino mweye mwa wabozi? Mweye musonga kusang'hana mbuli zose kwa kutazigwa na Loho wa Mulungu, vino sambi molonda kumambukiza kwa udahi wenu wenyego? $EA&Nolonda kujuwa kinhu kimoja kumwenu, vino mumbokela Loho wa Mulungu mbuli ya kusang'hana vigalonda Malagizo hebu kwa kuhulika Mbuli Inogile na kuitogola? D &Mweye Wagalatia mwa wabozi! Vino nani yawalogile? Mbuli ya kuwambigwa kwa Yesu Kilisito mumsalaba ilongigwa goya mgameso genu. C!&Siilema ng'hekewa ya Mulungu. Kwavija kamba munhu kotendigwa kanoga mgameso ga Mulungu kwa kugagoga Malagizo, avo Kilisito kafa bule!9Bk&Sambi namgima, lakini sili niye kabili ila Kilisito yokala mgati mmwangu. Sambi nokala kwa kumtamanila Mwana wa Mulungu, yaninogele niye, na kaulava ugima wake mbuli ya niye. A)&Mbuli ya Malagizo niye nifa, Malagizo genyego gang'homa muladi niwe mgima kwa mbuli ya Mulungu. Niye niwambigwa mumsalaba hamoja na Kilisito. u@c&Niinanga nzila ya kugatamanila Malagizo. Kamba sambi noizenga kabili, aho nolagusa niye nogabena Malagizo. V?%&Lakini kamba tweye tolonda kutendigwa tunoge mgameso ga Mulungu kwa kuilumba na Kilisito, tokoneka kamba totenda nzambi, vino gano gofambula kamba Kilisito kowataza wanhu watende nzambi? Haili vivo bule! >&Tweye tojuwa kuwa munhu hatendigwa kanoga mgameso ga Mulungu kwa kugagoga Malagizo ga Musa, ila kwa kumtamanila Yesu Kilisito. Na tweye tumtamanila Yesu Kilisito muladi tutendigwe tunoge mgameso ga Mulungu, kubitila kumtamanila kwetu Kilisito, na siyo kwa kugagoga Malagizo ga Musa. Kwavija kuduhu munhu yoyose yotendigwa kanoga mgameso ga Mulungu kwa kugagoga Malagizo ga Musa. \=1&Tweye twa Wayahudi kwa kuvumbuka, na siyo wanhu haweli Wayahudi wene nzambi! d<A&Vinyonile mbuli zao zootenda haziigalile na viilonda Mbuli Inogile, nimulongela Kefa mgameso ga wanhu wose, “Hamoja gweye kwa Muyahudi, kokala kamba wanhu haweli Wayahudi na siyo kamba Muyahudi. Habali kowananahiza wanhu haweli Wayahudi wakweleleze vihendo va Wayahudi?” Wayahudi na wanhu haweli Wayahudi wokomboligwa kwa kumtamanila Mulungu g;G& Wayahudi wayagwe wailumba na Kefa mna imbuli ayo ya unafiki, hata Balinaba nayo kakala mumo. :y& Kwavija wang'hali hawanavika wanhu wayagwe watumigwe na Yakobo, Kefa kakala yoja na wanhu haweli Wayahudi. Lakini wanhu awo viwavikile kasonga kuinega na wanhu haweli Wayahudi, kwa kuwadumba wanhu wa kibumbila wakalile wonanahiza kwingila kumbi. p9Y& Lakini Kefa viyezile kudibuga da Antiokia, nimulemela mgameso ga wanhu kwavija kakala yabanange. 8& Lakini watupula kino kiiyeka, tuwagese wakiwa weli mkibumbila chao, na niye ng'hala niwamba kuisang'hana mbuli ayo. Paulo komzuma Kefa *7M& Yakobo, Kefa na Yohana wokoneka kuwa walangulizi wakulu, waijuwa ng'hekewa inigweleligwe na Mulungu, avo watugoga makono niye na Balinaba, kulagusa tweye na wao twa kinhu kimoja. Tuitogolela kuwa niye na Balinaba tukasang'hane kwa wanhu haweli Wayahudi na wao wakasang'hane kwa Wayahudi. 6{&Kwavija Mulungu yamtendile Petulo mtumigwa kwa Wayahudi, yuyo yanhendile niye kuwa mtumigwa kwa wanhu haweli Wayahudi. 55&Lakini wajuwa kuwa Mulungu kanhuma niwapetele Mbuli Inogile wanhu haweli Wayahudi, kamba vija Petulo viyatumigwe yawapetele Mbuli Inogile Wayahudi. _47&Lakini wanhu wano wolongigwa kuwa walangulizi, kamba kweli wakala vivo hebu si vivo, niye sitonga bule. Kwavija Mulungu hamtagusa munhu kwa kumulola kwa kunze, wanhu awo hawakalile na magesa ga kunyongezela. W3'&Lakini hatuwatogolele bule, muladi ukweli wa Mbuli Inogile usigale na mweye. f2E&vivija kukala na wanhu waitendile wamtogola Yesu walonda yengile kumbi. Wanhu awo wengila kinyelegezi mna ikibumbila chetu kutusepa, muladi wajuwe vitubwihila kwa kuilumba na Yesu Kilisito. Walonda tukale kamba watumwa. K1&Miyangu Tito hamoja kakala Mgiliki, hawamnanahize yengile kumbi, 0w&Nichola kuko kwavija Mulungu kanigubulila nichole, vituiting'hane twiiyeka na walangulizi niwasimulila usenga wa Mbuli Inogile iniwapetela wanhu haweli Wayahudi. Nhenda vivo muladi sang'hano yangu inisang'hane na ino inisang'hana sekeyage bule. i/ M&Viibitile miyaka longo na nne, nibweleganya Yelusalemu hamoja na Balinaba, vivija nimsola Tito. 5. g&Avo mbuli ya niye wamgwaa ukulu Mulungu.H-  &Wao wakala wakijuwile kija kiiyeka kiwahulike kwa wanhu, “Munhu ija yakalile yotudununza, sambi kowapetela wanhu Mbuli Inogile iija ya kumtamanila Kilisito iyakalile yolonda kuibananga!” V, '&Kipindi acho vibumbila va wanhu wamtogole Yesu ako Yudea vikala havinanyona. 8+ m&Abaho nichola mziisi za Siliya na Kilikia. @* }&Kino kinyandika cha ukweli, Mulungu kojuwa siviza! ]) 5&Lakini siiting'hane na watumigwa wowose wayagwe ila Yakobo, ndugu yake Mndewa Yesu. k( Q&Viibitile miyaka midatu, nichola Yelusalemu kumulola Kefa, na nikala nayo kwa siku longo na tano. &' G&hebu kuchola kudibuga da Yelusalemu kuwauza waja wanongolele kuwa watumigwa, lakini tanhu nichola mwiisi ya Alabiya abaho nibweleganya kudibuga da Damesiki. & %&Viyone vinoga kunigubulila Mwanage, muladi niwapetele Mbuli yake Inogile wanhu haweli Wayahudi, sikimbilile kwa munhu kumuuza mbuli yoyose, k% Q&Lakini Mulungu kwa ng'hekewa yake kanisagula ning'hali sinavumbuka, kanikema nimsang'hanile. $ ;&Niye niwahuma Wayahudi wayangu wengi wanileleke nao kwa kukweleleza dini ya Kiyahudi, niwamba ng'hani kuvigoga vihendo vitugweleligwe na wahenga zetu. @# {& Mweye muhulika vinikalile noigoga goya dini ya Kiyahudi, muhulika vinividununze ng'hani vibumbila va wanhu wamtogole Yesu bila kuvonela bazi na nilonda kudibananga tamanilo jao. w" i& Niye siipatile kulawa kwa munhu yoyose, hebu kufundizigwa na munhu. Yesu Kilisito mwenyego yuyo yanigubulile. \! 3& Ndugu zangu, nolonda mujuwe kuwa Mbuli Inogile iniwapetele hailawa kwa wanhu. n  W& Vino vinongile vino nolonda kutogoligwa na wanhu? Haili vivo bule! Niye nolonda kutogoligwa na Mulungu! Vino, niye nolonda kuwanogeza wanhu? Maza nhendile vivo, sambi niwe msang'hanaji wa Kilisito. Paulo viyapatile utumigwa " ?& Tweye tulonga, na sambi nolonga kabili, munhu yoyose yowapetela usenga uyagwe hauigalile na Mbuli Inogile imupeteligwe, munhu ayo yaduiligwe na Mulungu! $ C&Lakini hata kamba imoja wetu hebu msenga wa kuulanga, kowapeteleni usenga uyagwe hauigalile na Mbuli Inogile ituwapetele tweye, ayo yaduiligwe na Mulungu!  3&Kulonga ukweli kuduhu mbuli iyagwe inogile. Nolonga vino, kwavija kuna wanhu wayagwe wowading'hula na wolonda kuigalusa Mbuli Inogile ya Kilisito. & G&Mweye mong'hanganya, sambi sambi baha, momuleka Mulungu yawakemile kwa ng'hekewa ya Kilisito, na mokweleleza usenga uyagwe ukoneka kamba mbuli inogile. H  &Mulungu yagweleligwe ukulu siku zose! Ona. Mbuli imoja Inogile # A&Kwa kutegeleza viyolonda Tataetu Mulungu, Kilisito kailava mwenyego kwa nzambi zetu, muladi yatukombole na nzambi za wanhu wa lukolo luno lwa sambi. W )&Mulungu Tataetu na Mndewa Yesu Kilisito wawagwee ng'hekewa na tindiwalo. b ?&Ndugu wose weli hamoja na niye tovilamusa vibumbila va wanhu wamtogole Yesu ako Galatia.  !&Niye Paulo, namtumigwa, sikemigwe hebu kutumigwa na wanhu, lakini nhumigwa na Yesu Kilisito na Mulungu Tata, yamzilibule Yesu kwa wafile. xi0Ng'hekewa ya Mulungu ikale na wanhu wose womnogela Mndewa wetu Yesu Kilisito kwa unogelwa wa mazuwa gose.}s0Mulungu Tata na Mndewa Yesu Kilisito wawagwee wanhu wose wamtogole Yesu tindiwalo na unogelwa kwa kutamanila. L0Lekaavo nomtuma kumwenu yawalongele mbuli zetu, na yawagangamize. %C0Ndugu yangu Tukiko inimnogela na msang'hanaji yomtamanila Mulungu mwiisang'hano ya Mndewa, kowalongela mbuli zangu zose, muladi mujuwe kija kinhenda. #?0Niye na msenga wa Mbuli ino Inogile, hamoja sambi na mkifungo. Mnipulile nidahe kulonga Mbuli Inogile inilondeka bila kudumba. Kimambukizo cha kuilamusa 30Vivija nipulileni na niye, Mulungu yanigwee mbuli ya kulonga, muladi nidahe kuwalongela wanhu kinhu kifisigwe cha mna Imbuli Inogile bila kudumba. B}0Siku zose mpuleni Mulungu yawataze. Mpuleni Mulungu kipindi chose, kwa kulongozigwa na Loho. Kwa mbuli ino muitiganye sekemubwele kukisogo, siku zose wapulileni wanhu wose wa Mulungu. 0Ubokeleni ukombozi kamba kofiya da kuvala mdipala, na Mbuli ya Mulungu iwe kamba panga dimugweleligwe na Loho Yang'alile. ~u0Kipindi chose acho, mumtamanile Mulungu kamba ngao, muladi mudahe kuizima misale ikwaka ipigisigwe na ija Imdumuka. O 0musulukile kuwapetela wanhu Mbuli Inogile kamba vilatu mmagulu genu.  -0Avo muitande goya na ukweli uwe kamba mkwiji mvigudi venu, na kutenda goyolonda Mulungu kamba kiwalo cha zuma cha kukimila mmhambaga zenu, Y +0 Kwa mbuli ayo soleni silaha zose zilondeka kwa kuitowela ziyowagwaa Mulungu muladi yahavika siku ija ya gehile mudahe kuzihuma nguvu za ija yamwihileni, mwahaitowa mbaka kuuhelelo mokuwa mung'hali na nguvu. ! ;0 Kwavija tweye hatuitowa na wanhu ila toitowa na nguvu za loho zihile zili kuulanga, toitowa na watawala na wakulu weli na nguvu, wotawala isi imemile. s _0 Soleni silaha zose zilondeka kwa kuitowela ziyowagwaa Mulungu mudahe kuuhuma ubala wihile wa Mwenembago. eC0 Kisigale, nowapula mugangamale kwa kuilumba na Mndewa na kwa kutazigwa na udahi wake. Q0 Na mweye iwakulu, vivija watendeleni ganogile watumwa zenu, sekemulonge kwa kukomhoka. Kumbukeni kuwa mweye vivija kamba wao, mnayo Mndewa iija kuulanga, nayo habagula munhu. Ng'hondo ya Kiloho }s0Kumbukeni kuwa, Mndewa komgwaa nhunza munhu yoyose, yawe mtumwa hebu kakomboligwa mbuli ya sang'hano yake inogile. S0Mutogole kusang'hana kwa kuwamba mbuli ya Mndewa na siyo mbuli ya wanhu. 0Y0Tendeni vivo siyo mna ikipindi wao wowalola muladi wawatogole, lakini sang'haneni kwa moyo umoja kamba viyolonda Mulungu kwavija mweye mwa wasang'hanaji wa Kilisito.  0Watumwa wategelezeni wakulu zenu kwa kudumba na kugwaya, tendeni avo kwa moyo unogile kamba vija momsang'hanila Kilisito. 0Na mweye kina tata sekemuwagevuze wanenu ila waleleni goya na wafundizeni mafundizo ga Kilisito. Watumwa na wakulu zao >w0“Muladi ukale goya na ukale siku nyingi mwiisi.” [/0“Wategeleze tatako na mamako,” dino dijo lagizo da ichanduso dili na nhunza, z o0Mweye wana, wategelezeni tata zenu na mama zenu kamba viilondeka kwa wanhu wa Kilisito, kwavija mbuli ayo inoga. '~G0!Lakini vivija zowalonga mweye, kila mbigalo kolondeka yamnogele mwehe wake, kamba viyoinogela mwenyego, nayo mtwanzi kolondeka yamtegeleze mkasano wake.r}]0 Kuna ukweli ufisigwe ugubuligwe mna zimbuli zino, naniye nokona kuwa zomulonga Kilisito na kanisa jake. ,|Q0Kamba Maandiko Gang'alile vigolonga, “Kwa mbuli ino mbigalo komuleka tatake na mamake, nayo koilumba na mwehe wake, na wanhu wao wabili wokuwa kinhu kimoja.” 3{a0kwavija tweye twa maungo ga lukuli lwake. z'0Kuduhu munhu yoyose yolwihila lukuli lwake, lakini kolugwaa lujo na kululolesa. Nayo Kilisito vivija vivo viyowalolesa goya wanhu wamtogole, y0Avo, wakasano wolondeka wawanogele wehe zao kamba viwozinogela ng'huli zao wenyego. Munhu yomnogela mwehe wake koinogela mwenyego. vxe0muladi wawe wanhu wang'alile na wanogile ng'hani, wanhu weliduhu dowa, kwiha hebu chochose kili kamba acho. iwK0Katenda avo muladi yawalave kwa Mulungu, yahamambukiza kuwasunha kwa mazi kubitila mbuli yake, v 0Na mweye wakasano, wanogeleni wehe zenu kamba vija Kilisito viyowanogele wanhu wamtogole, na kailava mwenyego mbuli yao. zum0Kamba vija wanhu wamtogole Kilisito viwomtegeleza, vivija watwanzi wategelezeni wakasano zenu mna zimbuli zose. Ht 0Kwavija mbigalo kana udahi kwa mwehe wake, kamba vija Kilisito viyali na udahi kwa wanhu wamtogole. Nayo Kilisito mwenyego ayo yowakombola wanhu wamtogole, wanhu wamtogole awo lukuli lwake. Ms0Watwanzi wategelezeni wakasano zenu kamba kumtegeleza Mndewa. Nr0Kila munhu tanhu yamgese miyage mbuli ya kumtegeleza Kilisito. q}0Siku zose mgweleleni nhogolwa Mulungu Tata, kwa twaga da Mndewa wetu Yesu Kilisito kwa kila kinhu. Watwanzi na Wakasano p 0Longeni kwa mbuli za zabuli na nyila na tenzi za kiloho, mwimbileni Mndewa nyila na zabuli kwa kumgwaa nhogolwa mmizoyo yenu. [o/0Sekemukoligwe, kwavija ayo yowabananga, lakini mumemezigwe Loho Yang'alile. Xn)0Avo sekemuwe wabozi, lakini zahileni gaja goyolonda Mndewa mweye musang'hane. Rm0Kisang'hanileni goya kipindi kino kimuli nacho, kwavija siku zino ziha. xli0Avo, muitiganye vija vimukala. Sekemukale kamba wanhu wabozi, lakini kaleni kamba wanhu weli na nzewele. .kU0kwavija kila kinhu kigubuligwe goya chokuwa mulenge. Lekaavo yolongigwa,“Lamuka gweye uwasile,
zilibuka kwa wafile,
nayo Kilisito kokumwemwesela.” Sj0 Lakini mbuli zose zitendigwa mna umulenge, ukweli wake wogubuligwa goya, Fi0 Mbuli zitendigwa kwa kinyelegezi, zogela kinyala kuzilonga. Xh)0 Sekemutende sang'hano zihile za mdiziza, lakini zilaveni kunze kuna umulenge. 1g]0 Mugeze kugajuwa gaja gomnogela Mulungu. ^f50 kwavija mulenge wogala kutenda mbuli zinogile, kutenda goyolonda Mulungu na ukweli. e0Aho umwaka mweye mukala mdiziza, lakini sambi mokala kumulenge kwa kuilumba na Mndewa. Avo mukale kamba wanhu wa mulenge, +dQ0Avo sekemutende nao mbuli yoyose. c%0Sekemutogole munhu yawavizile kwa mbuli za ubozi, kwavija kwa mbuli azo ng'hasiliki ya Mulungu yowezila wanhu wose woleka kumtegeleza. ;bo0Mujuwe goya, munhu yotenda ugoni, hebu mchafu hebu msede, ugila uigala na kuvitambikila vinyago. Wanhu wotenda mbuli azo honda wawe na fungu Muundewa wa Kilisito na wa Mulungu. ,aQ0Sekemulonge mbuli zigela kinyala hebu mbuli za ubozi hebu utalazi wa maligo, gose gago haganogile kumwenu. Lakini mbuli za kumgwaa nhogolwa Mulungu azo zinogile. u`c0Kwavija mweye mwa wanhu wa Mulungu, mbuli ya ugoni, uchafu wowose hebu ugila, sekevilongigwe kumwenu. !_;0Ugima wenu ulongozigwe na unogelwa, kamba Kilisito viyatunogele na mbuli yetu kailava mwenyego kamba nhunza inung'hila goya na nhosa imnogela Mulungu. F^ 0Avo muigale na Mulungu, kwavija mweye mwa wanage yowanogela. %]C0 Lakini muyonele bazi na kuinogela, na kila munhu yagele kumgongo gehile ga miyage, kamba Mulungu viyazigelile kumgongo nzambi zenu, kubitila Kilisito.w\g0Sekeukone usungu, sekemuding'huke na kugevuzika. Sekemuibamilile hebu kuiliga, sekemuihile kwa mbuli yoyose. D[0Sekemumtende Loho Yang'alile wa Mulungu, yanyunyuwale kwavija Loho ayo kilaguso cha Mulungu kuwa mweye mwa wanhu zake. Nayo Loho kolagusa kuwa siku yovika Mulungu kowatenda mulekesigwe. Z0Sekemulosoke, lakini mulonge mbuli zinogile, za kuwataza wanhu, muladi mbuli zimulonga ziwataze kamba viilondeka kwa awo wozihulika. Y0Wanhu wose wakalile wokwiba waleke na wasonge kusang'hana kwa makono gao, muladi wakale kwa kutamaniligwa na wadahe kuwataza wakiwa. ,XS0Sekemumgwelele mwenembago nyafasi. {Wo0Mwahagevuzika, sekemutogole kugevuzika kwenu kuwatende mutende nzambi, na sekemukale na ng'hasiliki kutwa ngima. V0Avo lekeni uvizi! Kila munhu kolondeka kumulongela miyage ukweli, kwavija kila imoja wetu ni maungo ga lukuli lwa Kilisito. U'0Uvaleni unhu wa sambi, uumbigwe kwa kuigala na Mulungu, uja uigubula wenyego muugima wa ukweli wa kutenda golondigwa na Mulungu na kung'ala. :To0Mizoyo yenu na nzewele zenu vitendigwe va sambi. ]S30Uvuleni unhu wenu wa umwaka, uja ukalile wonangigwa kwa kusulukila vinhu va uvizi. OR0Mweye muhulika goya mbuli zake, na mufundizigwa ukweli uli kwa Yesu. ?Qy0Lakini mweye hamuifunzile avo mbuli ya Kilisito. uPc0Wanhu awo waduhu kinyala, wasede na wotenda mbuli zose zigela kinyala na wogendelela kulonda kutenda vivo. }Os0Wanhu awo nzewele zao za mdiziza, wakutali na ugima ulavigwa na Mulungu mbuli ya ubozi wao na udala wao wa mizoyo. N0Avo, nowazuma kwa twaga da Mndewa, sekemukale kabili kamba wanhu hawamjuwile Mulungu, weli na magesa gamemile ubozi wiiyeka. qM[0Kwa kulongozigwa na Kilisito maungo gose ga lukuli goilumba, na lukuli lose logogelezwa kwa kutazigwa na maungo gake. Avo kila maungo gahasang'hana viilondeka, lukuli lose lokula na kuizenga mna ukuinogela. Ugima kubitila Kilisito hLI0Lakini twahalonga ukweli kwa moyo wa unogelwa, tokula mzimbuli zose kwa Kilisito, yeli mkulu. K+0Avo hondatuwe wana kabili, twahasigwa na kuhembelusigwa kuno na kuno na beho da wanhu wofundiza uvizi muladi wawagize wanhu wayagwe kwa ubala. J70 Avo na tweye wose tuwe kinhu kimoja kwa kumtamanila na kumjuwa Mwana wa Mulungu, tuwe wanhu wakangale na kuuvikila utimilifu wake Kilisito mwenyego. I0 Katenda vivo, yawatande wanhu wose wa Mulungu mbuli ya kumsang'hanila Kilisito, muladi kulugangamiza lukuli lwa Kilisito. [H/0 Heyo ayo, “yawagwelele wanhu nhunza.” Na kawasagula wanhu wayagwe wawe watumigwa na wayagwe wawe watula ndagu wa Mulungu, na wayagwe wawapetele wanhu Mbuli Inogile na wayagwe wawe wasusilaji na wafundiza. G0 Avo munhu iija yahumuluke ayo iija yacholile uchanha kuulanga na kubanza kuulanga, muladi yaimemeze isi yose kila hanhu. |Fq0 Vino yahalonga, “kachola uchanha” kofambula choni? Kofambula kuwa tanhu kahumuluka mbaka hasi ng'hani ya isi. )EK0Kamba Maandiko Gang'alile vigolonga,“Viyacholile uchanha ng'hani kuulanga,
kawasola wanhu bwando wakalile wafungigwe,
kawagwaa wanhu nhunza.” ZD-0Kila imoja wetu kagweleligwa ng'hekewa kamba viyalondile Kilisito kumgwaa. C 0hana Mulungu imoja nayo ayo Tata wa wanhu wose, nayo ayo Mndewa wa wanhu wose, kosang'hana kubitila gose, na kabaho mna igose. @B{0Hana Mndewa imoja na tamanilo dimoja na ubatizo umoja, kAO0Kuna lukuli lumoja na Loho imoja, kamba vija vikuli na tamanilo dimoja dimukemeligwe na Mulungu. r@]0Wambeni ng'hani sekemwagize kuilumba kwenu, kuyawagwee Loho Yang'alile kubitila tindiwalo dili kumwenu. N?0Siku zose muwe wahole na moyo unogile, muinogele kwa kufunga umoyo. k> Q0Avo, niye nili mfungwa kwavija nomsang'hanila Mndewa, nowapula mukale kamba Mulungu viyawakemile. =!0Mulungu yatogoligwe kwa ukulu wake ukoneka kwa wanhu wose wamtogole Yesu, na kwa Yesu Kilisito, kipindi chose, kiliduhu uhelelo! Ona.<)0Kumwake Mulungu kubitila nguvu yake isang'hana mgati mmwetu, kodaha kusang'hana mbuli ng'hulu ng'hani kubanza gaja gotupula hebu kugesa. m;S0Ona, muujuwe unogelwa wa Kilisito ubanzile nzewele zose, na mumemezigwe utimilifu wose wa Mulungu. :%0muladi mweye hamoja na wanhu wa Mulungu mujuwe goya unogelwa wa Kilisito viwenela kwa ugazi na utali, kwa kwingila hasi na kuchola uchanha. w9g0nayo Kilisito yakale mmizoyo yenu kwa kumtamanila kwenu. Nopula muwe na mizizi na chandusilo mna ukuinogela, g8G0Nompula Mulungu yeli na ukulu wa vinhu vingi, yawagangamize mmizoyo yenu kubitila Loho wake, <7s0yeli chanduso cha ng'holo zose kuulanga na mwiisi. 36a0Kwa kilamuso kino, nomfugamila Tata, 5/0 Avo nowapulila kwa Mulungu, sekemubwele kukisogo, kwavija niye nogaya mbuli ya mweye, gago gose mbuli ya kuwatenda mumwede. Unogelwa wa Kilisito ~4u0 Kwa kuilumba na Kilisito na kumtamanila, todaha kumgendela Mulungu bila kudumba na kuno totamanila kuwa kotubokela. r3]0 Mulungu kaitenda mbuli ayo, kamba viyagesile toka mwaka, na katenda kubitila Mndewa wetu Yesu Kilisito. 20 muladi sambi, kubitila wanhu wamtogole Yesu, watawala na weli na ukulu wa kuulanga waijuwe nzewele ya Mulungu viili na nzila nyingi. 1+0 na niwatende wanhu wose wazijuwe mbuli za Mulungu zifisigwe na vizisang'hana. Mulungu yaumbile vinhu vose, kavifisa vinhu vake avo toka mwaka, G00Niye na munhu mdodo kubanza wanhu wose wa Mulungu, lakini Mulungu kanigwaa ng'hekewa, muladi niwapetele wanhu haweli Wayahudi Mbuli Inogile, ya vinhu vinogile va Kilisito vilibule uhelelo, v/e0Niye nitendigwa msang'hanaji wa Mbuli Inogile kwa ng'hekewa iyanigwelele Mulungu kwa udahi wake mkulu. ~.u0Kinhu chenyego kifisigwe acho kino, kubitila Mbuli Inogile wanhu haweli Wayahudi wopata fungu mna ivinhu vinogile va Mulungu hamoja na Wayahudi, wao wokuwa maungo ga lukuli luluja, na wobokela kikija kiyalongile Mulungu kubitila Yesu Kilisito. 6-e0Baho umwaka wanhu wakala hawavijuwile vinhu vino vifisigwe, lakini sambi Mulungu kawagubulila vinhu avo watula ndagu na watumigwa zake wang'alile kubitila Loho Yang'alile. o,W0na mwahakisoma kija kinyandike, modaha kujuwa vinhu vinjuwile niye, vifisigwe kwa mbuli ya Kilisito. a+;0Mulungu kangubulila vinhu vake vifisigwe, mna ibaluwa ino niwapetela kidogo mbuli ayo, n*U0Nojuwa kweli muhulika, Mulungu viyanigwelele ng'hekewa ya kusang'hana sang'hano ino mbuli ya mweye. ) }0Avo, niye Paulo, namfungwa kwavija nomsang'hanila Yesu Kilisito mbuli ya mweye wanhu hamwili Wayahudi, nompula Mulungu. (0Kwa kuilumba na Kilisito, na mweye vivija mozengigwa hamoja na wayagwe wose, Mulungu yakale kumwenu kubitila Loho wake Yang'alile.'0Avo Kilisito mwenyego ayo yogogeleza ng'anda yose na kuitenda ikule iwe ng'anda ing'alile ya Mulungu ilavigwe kwa Mndewa. &90Na mweye vivija muzengigwa mna ichandusilo kikigwe na watumigwa na watula ndagu wa Mulungu. Nayo Yesu Kilisito mwenyego ayo dibwe kulu da chandusilo. 6%e0Avo mweye wanhu hamwili Wayahudi sambi hamwili wanhu baki hebu wanhu wa kutali, mweye sambi mwa wenekae hamoja na wanhu wa Mulungu na mwa wanhu wa lukolo lwa Mulungu. ${0Avo kubitila Kilisito tweye wose, Wayahudi na wanhu haweli Wayahudi, todaha kumcholela Tata kwa Loho imoja Yang'alile. =#s0Avo Kilisito keza kuwapetela Mbuli Inogile igala tindiwalo kumwenu, mweye wanhu hamwili Wayahudi, mukalile kutali na Mulungu na vivija kwa Wayahudi wakalile behi na Mulungu. 1"[0Kwa kulava nhosa lukuli lwake mumsalaba Kilisito kasegeza kuihila kwao, kazitenda ng'holo azo ziilumbe ziwe kinhu kimoja kamba lukuli na kuzitenda zimbwelele Mulungu. 2!]0Kagasegeza Malagizo ga Wayahudi na vihendo vake, muladi kulawa mzing'holo azo mbili yatende lukolo lumoja lwa sambi kwa kuilumba nayo mwenyego na avo kugala tindiwalo. ` 90Kwavija Kilisito mwenyego katugalila tindiwalo kwa kuwatenda Wayahudi na wanhu haweli Wayahudi kinhu kimoja. Kwa kulava lukuli lwake mwenyego kamba nhosa kasegeza kuihila kwao, kuigalile na luwa lukalile lowagola. {0 Aho umwaka mukala kutali na Mulungu, lakini sambi, kwa kuilumba na Yesu Kilisito, mugaligwa behi kwa damu ya Kilisito. 0 Vivija, kipindi kija mweye mukala hamuilumbile na Kilisito. Mukala wanhu baki na hamukalile mna iwanhu wasaguligwe na Mulungu, mukala mduhu fungu jojose mna gamalagano ga Mulungu gayawalongele wanhu zake, mukala mduhu cha kutamanila na mukala mduhu Mulungu. {o0 Avo, mweye wanhu hamwili Wayahudi kwa kuvumbuka, mukemigwa, “Wanhu hawengile kumbi,” na Wayahudi woikema, “Wanhu wengile kumbi,” wao wengila kumbi mzing'huli zao, kulagusa kuwa wanhu wa Mulungu, kumbukeni vimukalile aho umwaka. F0 Tweye twa sang'hano ya makono ga Mulungu, na kwa kuilumba na Yesu Kilisito, Mulungu katuumba muladi tukale kwa kusang'hana mbuli zinogile ziyatutandile tuzisang'hane. Kuilumba na Kilisito J 0 hailawilile kwa sang'hano zenu, avo munhu yoyose sambi yaitape. !0Kubitila ng'hekewa ya Mulungu mukomboligwa kwa kumtamanila. Mbuli ino hailawilile kwa udahi wenu, lakini ilawilila kwa nhunza ya Mulungu, %0Vivo viyalondile kulagusa kwa kipindi chose chonda kize ukulu wa ng'hekewa yake iyatugwee kwa unogelwa kwa kuilumba kwetu na Yesu Kilisito. a;0Kwa kuilumba na Yesu Kilisito, Mulungu katuzilibula hamoja nayo, tukale nayo kuulanga. }s0hata vitukalile tofa kwa nzambi, katutenda wagima hamoja na Kilisito. Kwa ng'hekewa ya Mulungu mweye mukomboligwa. S0Lakini Mulungu kana bazi ng'hani. Na katunogela kwa unogelwa mkulu,  0Na tweye wose tukala kamba wao, na tukala kwa kukweleleza usulukilo wihile uli mgati mmwetu, na tusang'hana mbuli zija zinogeligwe na ng'huli zetu na nzewele zetu. Kamba vitukalile, kamba viweli wanhu wayagwe, tumgevuza Mulungu na tulondeka kutagusigwa. J 0Kipindi kija mukala kwa ubananzi na kukweleleza gehile ga wanhu wa mwiisi ino, mukala momtegeleza mtawala wa gehile wa undewa wa ulanga, loho ija yowatawala wanhu iwoleka kumtegeleza Mulungu. N 0Aho umwaka mweye mukala kamba mufa mbuli ya ubananzi na nzambi zenu.  0Wanhu wose wamtogole Kilisito wao lukuli lwa Kilisito, na wao utimilifu wa Kilisito nayo ayo yotimiliza kila kinhu, kila hanhu.l S0Mulungu kavika vinhu vose mmakono ga Kilisito na kamtenda Yesu yawe mkulu wa wanhu wose wamtogole.  %0Ako Kilisito kotawala kila ukulu na udahi na nguvu na undewa na kotawala kila twaga da loho yoyose itambuligwa mwiisi ino na isi yonda ize. } u0iyamzilibule nayo Kilisito kwa wanhu wafile, na kamwika yakale muukulu mwambu wa mkono wake wa kudila ako kuulanga.  +0na mudahe kujuwa udahi wake viwili mkulu ng'hani mbuli ya tweye tumtogola. Udahi awo usang'hana mgati mmwetu uigala na nguvu ibanzile ng'hani, z  o0Nompula Mulungu yawataze mudahe kujuwa goya tamanilo diyawakemele na vinhu vingi vinogile viyawekile wanhu zake, 4  c0Nogendelela kumpula Tata yeli mkulu, Mulungu wa Mndewa wetu Yesu Kilisito, yawagwee Loho wake, yonda yawagwee nzewele na kuwagubulila Mulungu kumwenu muladi mumjuwe goya. h  K0silekile bule kumgwaa nhogolwa Mulungu mbuli ya mweye. Nahampula Mulungu siwasemwa mweye bule.   }0Kwa mbuli ayo, toka vinihulike mbuli ya kumtamanila kwenu Mndewa Yesu, na unogelwa wenu kwa wanhu wose wa Mulungu, c  A0Loho Yang'alile ayo yotutenda tubokele kija kiyalongile Mulungu kwa wanhu zake, na mbuli ino yotulagusila kuwa Mulungu kowagombola wanhu zake. Avo tumtogole Mulungu kwa ukulu wake! Paulo kowapulila Waefeso kwa Mulungu | s0 Na mweye vivija muhulike usenga wa kweli wa Mbuli Inogile iwagalile ukombozi, na mumtogola Kilisito. Na vivija Mulungu kawekila kinhu cha kulagusa kwa kuwagwaa Loho Yang'alile iyalongile kulagusa mwa wanhu zake, kwa kuilumba na Kilisito. l S0 Mulungu katenda avo muladi tweye tusongile kumtamanila Kilisito, tumtogole Mulungu kwa ukulu wake! % E0 Kwa kuilumba na Kilisito, tweye tusaguligwa tuwe wanhu zake kamba viyalondile Mulungu toka mwaka. Mulungu kotenda kila kinhu kamba viyolonda mwenyego.  0 Vikivikile kipindi chake, katenda kija kiyalondile, kuvika hamoja vinhu vose viumbigwe kuulanga na mwiisi, kavigela mmakono ga Kilisito. n W0 Na katulagusila vinhu vake vifisigwe, viyalondile kutenda. Kanogelwa kutenda vivo kubitila Kilisito. = w0iyatugwee kwa kumema kwa nzewele na ubala wake wose. { q0Kwavija kwa damu ya Kilisito tweye tolekesigwa, nzambi zetu zogeligwa kumgongo kwa ukulu wa ng'hekewa ya Mulungu, f G0Tumtogole Mulungu mbuli ya ng'hekewa yake inogile iyatugwelele, kubitila Mwanage iyamnogele! f G0toka mwaka kalonda kututenda wanage kubitila Yesu Kilisito, vivo viyanogelwe na viyalondile. ' I0Avo isi ing'hali hainaumbigwa, Mulungu katusagula tweye kwa kuilumba na Kilisito, muladi tung'ale na seketuwe na nzambi mgameso gake. Mbuli ya unogelwa wake, @~ {0Tumgwee nhogolwa Mulungu yeli Tata wa Mndewa wetu Yesu Kilisito! Kwavija kwa kuilumba na Kilisito katutenda tumwede kwa kutugwaa kila kinhu kinogile cha kiloho cha ako kuulanga. } 0Mulungu Tataetu na Mndewa wetu Yesu Kilisito wawagwee ng'hekewa na tindiwalo. Kumweda kiloho kwa kuilumba na Kilisito =| w0Niye Paulo, namtumigwa wa Yesu Kilisito kwa kulonda Mulungu, nowandikila mweye wanhu wa Mulungu muli ako Efeso, mweye mugangamale kumtamanila Mulungu kwa kuilumba na Yesu Kilisito. {'DNokwandika vino kwa mkono wangu mwenyego. Niye Paulo nomulamusani. Kumbukeni na mkifungo! Ng'hekewa ya Mulungu ikale na mweye mose.[z/DNa mulongeleni Alikipo, “Imambukize goya sang'hano yuugweleligwe na Mndewa.” ;yoDMwahamambukiza kusoma baluwa ino, vivija kigweleleni kibumbila cha wanhu wamtogole Kilisito ako Laodikea. Na mweye vivija muisome baluwa yonda wawagwee ndugu zenu ako Laodikea. ~~_}Z|{{t{zzcyy xx)ww:vvIuu?tt[t ss'r1qqTppoooRnn4mvlkkjji{hhMggcffcee-ddd\cbbaa8`_^^l]]C\f[[>ZZlZ$YOXXWWW;VV&UU TTSoRRSQQ[PPwONMLLdKK+JIIHH:GG;FEEDCClBA@@+?? >-==T<<;f:: 9987765544B322k11G00Q/.V--U,++$**')(''<&&%U$$N#""@!|! |K~E* g-v"1QhS# 8 X K p{yJ2T*!Avo tweye tulonda mulava nhosa mkulu kamba ayo, yotusang'hanila vitulonda na yang'alile na yeliduhu kitala hebu nzambi. Yainegile na wanhu wotenda nzambi na kenuligwa kuchola kuulanga kwa Mulungu. )#Avo sambi na siku zose kodaha kuwagombola wanhu waja wokwiza kwa Mulungu kubitila heyo, kwavija siku zose ka mgima yawapulile kwa Mulungu. g(GLakini Yesu mgima kipindi chose, na sang'hano yake ya ulava nhosa haichola kwa munhu iyagwe. *'MVivija kukala na walava nhosa bwando wayagwe na kwavija kila imoja wao vikivikile kipindi chake cha kufa kafa avo hawadahile kugendelela na sang'hano zao. _&7Mbuli ya kuiduila ako, Yesu iyo yotenda lagano da sambi dinogile ng'hani dilawilile. I% Lakini Mulungu viyaiduile Yesu kawa mulava nhosa, Mulungu kamulongela,“Niye, Mndewa Mulungu niiduila
na honda nigaluse bule,‘Gweye kokuwa mulava nhosa kipindi chose.’ ” p$YKwa kwengezela Mulungu kaiduila. Wanhu wayagwe viwatendigwe walava nhosa kukala kuduhu kuiduila. #Kwavija malagizo gago hagadahile kuvikiza kila kinhu. Na sambi dikigwa tamanilo dinogile ng'hani donda ditugale behi na Mulungu. t"aMalagizo ga umwaka ga ulava nhosa gekigwa hamgwazo, kwavija galemelwa kutenda kija kilondeke na hagafaya. {!oKwavija Maandiko Gang'alile golonga, “Kipindi chose kokuwa mulava nhosa, kamba ulava nhosa wa Melikizedeki.”  +Hatendigwe mulava nhosa mbuli ya wahenga zake, kwa kukweleleza malagizo ga wanhu ga ulava nhosa, lakini kubitila nguvu ya ugima wa mzuwa gose. oWMbuli tuilongile yokoneka goya, kamba kolawilila mulava nhosa iyagwe yaigalile na Melikizedeki. H Avo yojuwika goya Mndewa wetu kavumbuka mulukolo lwa Yuda, na Musa halutambule bule lukolo ulo viyalongile mbuli ya ulava nhosa. Mulava nhosa iyagwe yaigalile na ulava nhosa wa Melikizedeki "= Avo, Mndewa wetu yalongigwe mna zimbuli zino, kalawa mulukolo luyagwe na kuduhu munhu kulawa mulukolo lwake yasang'hane hana uupango wa kulavila nhosa. dA Kwavija ulava nhosa wahagaluka, vivija malagizo mbuli ya ulava nhosa golondigwa gagaluke. )K Kubitila ulava nhosa wa Walawi wanhu wa Izilaeli wagweleligwa malagizo mbuli ya ulava nhosa. Avo, maza wanhu wakalile watelele kubitila sang'hano ya Walawi, sambi kulondeke ulawilile ulava nhosa uyagwe kamba viukalile ulava nhosa wa Melikizedeki, na siyo ulava nhosa uja wa Haluni. ve Kwavija Lawi kakala mulukuli lwa muhenga wake Abulahamu kipindi Melikizedeki viyacholile kuiting'hana nayo. % Abulahamu viyalipile fungu da longo, todaha kulonga Lawi muhenga wa waja wosola fungu da longo nayo kamba vivija kalipa kubitila Abulahamu. 1Mwambu uno tokona, fungu da longo dosoligwa na wanhu weli na lukuli lufa na mwambu uyagwe tokona fungu da longo disoligwa na ija yolongigwa hafa. W'Kuduhu shaka munhu yomtambikila miyage iyo mkulu kubanza ija yotambikiligwa. Melikizedeki halawile mulukolo lwa Lawi, lakini kabokela fungu da longo kulawa kwa Abulahamu yailagane na Mulungu na kamtambikila. FNa wanhu wose wa lukolo lwa Lawi weli walava nhosa, malagizo ga Musa gowalonda wasole fungu da longo kulawa kwa wanhu zao wa Izilaeli, hata kamba wao vivija wolawa mulukolo lwa Abulahamu. 7Loleni, ukulu uyakalile nao Melikizedeki, hata muhenga wetu Abulahamu yajuwike ng'hani, kamgwaa fungu da longo da vinhu viyapatile kuing'hondo. ?wMelikizedeki kaduhu tata hebu mama hebu wahenga, kuduhu chanduso cha kuvumbuka kwake hebu ifa yake. Kaigala na Mwana wa Mulungu, nayo kogendelela kukala mulava nhosa kipindi chose. Abulahamu kamgwaa Melikizedeki fungu da longo da vinhu viyasolile kulawa kuing'hondo. Tanhu, twaga dijo da Melikizedeki dofambula, “Mndewa yotenda golondigwa na Mulungu,” na vivija kakala mndewa wa Salemu, avo twaga jake dofambula, “Mndewa wa tindiwalo.” e EMelikizedeki kakala mndewa wa buga da Salemu na kakala mulava nhosa wa Mulungu yeli Uchanha Ng'hani. Abulahamu viyakalile kobwela kuitowa na kuwahuma wandewa wane, Melikizedeki kachola kuiting'hana nayo na kamtambikila. Yesu katulongolela kwingila mumo mbuli ya tweye na kawa mulava nhosa mkulu yeliduhu uhelelo, kamba ulava nhosa wa Melikizedeki.3_Tunajo tamanilo dino kamba nanga ya ugima wetu. Tamanilo dijo digangamala na dotamaniligwa na dotulongoza mbaka kukisogo cha panziya na kwingila hanhu hong'ala ng'hani. eCAvo kuna vinhu vibili, kulonga na kuiduila, havigaluka bule na mbuli azo Mulungu hadaha kulonga uvizi. Avo tweye tukimbilile kukala goya kwa Mulungu togeligwa moyo tugangamale kudigoga tamanilo dikigwe haulongozi wetu. * MAvo kwa wanhu waja walondeke kubokela kiyalongile, Mulungu kalonda kulagusa kuwa hagalusa bule kija kiyalongile, avo kengeza kwa kuiduila kwa kija kiyalongile.  #Wanhu wahaiduila, wotambula twaga da munhu yeli mkulu kubanza wao na kuiduila kolagusa ukweli wa kija kilongigwe na komambukiza kuibamila. U #Abulahamu kafunga umoyo kubetela na avo kabokela kija kiyalongile Mulungu. Q Kalonga, “Nokutendela ganogile na kukugwaa wanhu bwando mulukolo.”    Mulungu viyailagane na Abulahamu, kagangamiza, kaiduila kwa twaga jake mwenyego, kwavija kuduhu yeli mkulu kubanza heyo. 6e Hatulonda mweye muwe wanyeke, lakini muigale na wanhu waja wotogola na kufunga umoyo na avo kubokela kija kiyalongile Mulungu kowagwaa. Kija kiyalongile Mulungu cha ukweli nU Tweye tolonda kila munhu kumwenu yawambe vivo mbaka kuuhelelo, muladi gaja gamutamanila galawilile. *M Siku zose Mulungu kotagusa goya. Honda yaisemwe sang'hano muitendile na unogelwa umulaguse kumwake kwa kuwataza wanhu zake na mbaka sambi mogendelela kuwataza.   Ndugu zetu, hata kamba tolonga vino, tweye towajuwa goya, mweye mwa mnzila inogile ng'hani, nzila iwalongoza muukombozi. 5Lakini kamba wokota mibiki ya miba na sani, haifaya kinhu bule, avo wokuwa mna dizumozumo da kuduiligwa na Mulungu na ako kuuhelelo wosomigwa moto. Mulungu koutendela ganogile mgunda ufonzile mazi ga mvula ikalile youtowela baho kwa baho na kukuza minoga yonda imfaye mulimaji.  Kwavija kamba vija wamuwamba mumsalaba kabili Mwana wa Mulungu na kumuliga mgameso ga wanhu, kwa mbuli ayo wailumiza wenyego. Rna wajuwa kunoga kwa usenga wa Mulungu na nguvu za kipindi chonda kize. B}Havidahika kuwatenda waleke nzambi zao kabili wanhu waja wagubuliligwe aho haichanduso ukweli wa Mulungu na walanza nhunza ya kuulanga na hewo na wayao wambokela Loho Yang'alile, 6gAvo Mulungu yahalonda, togendelela kumwande. ~mafundizo ga nzila nyingi za ubatizo na kuwekila wanhu makono, mbuli ya kuzilibuka kwa wafile na nhaguso ilibule uhelelo. D} Avo seketupange mna gamafundizo gamsongile kuifunza mbuli ya Kilisito, lakini tugendelele muubala, seketulonge kabili mbuli ya mafundizo ga kuleka mbuli hazifaya na ga kumtogola Mulungu, z|mLakini lujo mdala lwa wanhu wabala goya, kwavija awo waifunza kwa kutenda muladi wajuwe ganogile na gehile.b{= Munhu yoyose yokong'ha tombo yang'hali mwana, kaduhu ubala wa kujuwa goyolonda Mulungu. Hz  Mbaka sambi mweye mulondeka muwe wafundiza, lakini mung'hali molonda munhu yawafunze mafundizo ga ichanduso ga usenga wa Mulungu. Sambi mubwelela kong'ha matombo, badala ya kuja lujo mdala. {yo Tuna vinhu vingi va kulongelela mbuli ino, lakini havidahika kuwafambulila, kwavija mweye munyeka kuifunza. x! na Mulungu kalonga wose wajuwe kamba heyo ayo Mulava nhosa Mkulu, kamba ulava nhosa wa Melikizedeki. Kuzumigwa mbuli ya kuleka kutamanila w  Nayo viyamambukize sang'hano iyatumigwe na Mulungu, kawa chanduso cha ukombozi wa mazuwa gose kwa waja wose womtegeleza heyo, [v/Hamoja kakala Mwana wa Mulungu, kaifunza kumtegeleza Mulungu kubitila madununzo. @uyYesu viyakalile mwiisi ino kampula Mulungu kwa mahozi na kukemelela kwa gaja goyolonda kwa ija yodaha kumuhonya na ifa. Kwavija kakala muhole na kailava, avo Mulungu kamwidika. t%Vivija hanhu hayagwe mna Gamaandiko Gang'alile kalonga,“Kipindi chose kokuwa mulava nhosa,
kamba ulava nhosa wa Melikizedeki.” \s1Vivo ili kwa Kilisito Mkombola, haigwelele mwenyego ukulu wa kuwa mulava nhosa mkulu, lakini kasaguligwa na Mulungu yamulongele,“Gweye kwa Mwanangu,
lelo nolonga wose wajuwe, niye na Tatako.” rKuduhu munhu yoisagula mwenyego na kuigwaa ukulu wa kuwa mulava nhosa mkulu. Kolondeka yakemigwe na Mulungu, kamba viyakalile Haluni. qKwa mbuli ayo, kolondeka kulava nhosa, hatenda avo mbuli ya wanhu watendile nzambi waiyeka, lakini vivija kwa nzambi zake mwenyego. rp]Kwavija heyo mwenyego kanyolila kwa nzila nyingi, kodaha kuwa muhole kwa wanhu wabozi na waja wopotela. (o KMulava nhosa mkulu yoyose kosaguligwa na Mulungu kulawa hagati ya wanhu na kotenda sang'hano za Mulungu mbuli yao. Kolava nhosa na nhunza kwa nzambi za wanhu. n-Avo tukikwesele bila kudumba kigoda cha undewa cha Mulungu yeli na ng'hekewa, ako tobokela ng'hekewa na uhole kututaza kipindi kituvilonda.m+Mulava nhosa wetu Mkulu kodaha kutonela bazi mna ukunyolila kwetu, kwavija nayo kagezigwa kwa kila nzila kamba tweye, lakini hatendile nzambi. lTunayo Yesu, Mwana wa Mulungu, Mulava nhosa Mkulu yengile mbaka kuulanga, avo tudigoge goya tamanilo ditulonga tunajo. Mbuli ya Mulungu ina ugima na nguvu, ng'hali kubanza panga dikanha kuno na kuno. Yokwingila mbaka mgati kuna umoyo na loho kamba panga kali vidikanha mbaka mgati ya maungo na uhongoli. Mbuli ayo yogubula magesa ga wanhu na vija viwolonda mmizoyo yao. i Avo tuwambeni kwingila hanhu ha kubwihila, muladi sekeyalawilile munhu yoyose kumwenu yonda yaleme kutegeleza kamba viwatendile wao. h Kwavija munhu yokwingila hanhu ha kubwihila ha Mulungu koleka sang'hano zake na kobwihila, kamba Mulungu viyabwihile mzisang'hano zake. dgA Avo kung'hali kuna kubwihila kwa wanhu wa Mulungu kamba Mulungu viyabwihile siku ya saba. fMaza Yoshua yahawagwelele wanhu kubwihila kulongigwe na Mulungu, Mulungu sambi yalonge kumwande mbuli ya siku iyagwe. geGLekaavo Mulungu keka siku iyagwe ikemigwe, “Lelo” miyanza mingi kumwande kalonga kubitila Daudi yatambuligwe mna Gamaandiko Gang'alile,“Mwahahulika sauti ya Mulungu lelo,
sekemutende mizoyo yenu midala.” 9dkWanhu wahulike Mbuli Inogile baho haichanduso hawengile hanhu ha kubwihila, kwavija walema kutegeleza. Lakini ing'hali yodahika kwa wanhu wayagwe kwingila hanhu ha kubwihila. Zc-Mbuli ino yolongigwa kabili, “Honda wengile ng'o hanhu hangu ha kubwihila.” b9Kwavija hana hanhu mna Gamaandiko Gang'alile holonga mbuli ya siku ya isaba, “Mulungu kamambukiza sang'hano zake zose na kabwihila siku ya saba.” EaKwavija tweye tutogola, tokwingila hanhu ha kubwihila ha Mulungu. Hanhu aho ha kubwihila aho hayakalile yolonga Mulungu viyalongile,“Nigevuzika na kuiduila,‘Honda wengile ng'o hanhu hangu ha kubwihila!’ ” Mulungu kalonga vino hamoja sang'hano yake ikala imalile mwaka toka kipindi kiyaumbile isi. .`UTweye tuihulika Mbuli Inogile, kamba viwahulike wao, lakini viwauhulika usenga awo hauwatazile bule, kwavija hawailumbile hamoja mna ukutamanila na waja wauhulike. #_ AAvo kwavija kija kiyalongile Mulungu mbuli ya kwingila hanhu ha kubwihila king'hali baha, tuitiganye munhu yoyose kumwenu sekeyaswele kwingila hanhu aho. L^Avo tokona, hawadahile kwingila kuko kwavija walema kutogola.]Mulungu viyaiduile, “Honda wengile ng'o hanhu hangu ha kubwihila” kakala kowalonga kina nani? Kakala kowalonga wanhu awo wamulemile. \ Vino kwa miyaka malongo mane Mulungu kawagevuzikila kina nani? Kawagevuzikila wanhu waja watendile nzambi, wafa kuko kuluwala. q[[Wanhu gani iwahulike sauti ya Mulungu wamulema? Wao waja wose walongozigwe na Musa kulawa Misili. LZKumbukeni Maandiko Gang'alile vigolonga,“Mwahahulika sauti ya Mulungu lelo,
sekemutende mizoyo yenu midala, kamba viwakalile wahenga zenu,
viwalemile kumtegeleza Mulungu.” YKwavija tweye wose hamoja twa mgati ya Kilisito Mkombola kamba twahagogeleza goya mbaka kuuhelelo kija kitutamanile aho haichanduso. 9Xk Lakini mwahagendelela kuhulika mbuli ino “Lelo” yosomigwa mna Gamaandiko, muigangamize kila siku, muladi munhu yoyose sekeyaviziligwe kutenda nzambi na kuleka kutegeleza. W+ Avo ndugu zangu, iteganyeni sekeyalawilile munhu yoyose kumwenu yeli na moyo wihile wa kuleka kutogola kwa kuinega na Mulungu yeli mgima. ]V3 Nigevuzika na kuiduila,‘Honda wengile ng'o hanhu hangu ha kubwihila!’ ” U  Avo niwagevuzikila wanhu awo na kulonga,‘Siku zose wokweleleza nzila zao,
na hawazijuwile ng'o nzila zangu.’ yTk Ako wahenga zenu wanigeza na kunilolesalolesa,
hamoja wazona sang'hano zangu kwa miyaka malongo mane. S)sekemutende mizoyo yenu midala, kamba viwakalile wahenga zenu viwalemile kumtegeleza Mulungu,
kipindi acho viwamgezile ako kuluwala. {RoKamba Loho Yang'alile viyalongile mna Gamaandiko Gang'alile,“Mwahahulika sauti ya Mulungu lelo, mQSLakini heyo Kilisito kotamaniligwa kamba Mwana yeli na udahi kwa wanhu weli ng'anda ya Mulungu. Tweye wao ng'anda yake kamba twahagendelela kuwa magalu na kugangamala mna iditamanilo dituigodela. Kubwihila kwa wanhu wa Mulungu P7Heyo Musa kakala msang'hanaji yotamaniligwa mwiisang'hano yake yose ayo. Sang'hano yake ayo ikala ilagusa mbuli zonda yalonge Mulungu baho kumwande. WO'Ona, kila ng'anda izengigwa na munhu, na Mulungu ayo mzengaji wa vinhu vose. N5Avo Yesu kolondeka yagweleligwe ukulu ng'hani kubanza Musa, kamba vija munhu yozenga ng'anda viyogweleligwa ukulu ng'hani kubanza ing'anda yenyego. 3M_Nayo kakala yotamaniligwa na Mulungu, yamsagule kutenda sang'hano yake, kamba vija Musa, viyatamaniligwe kuwasang'hanila wanhu wa Izilaeli wakemigwe ng'anda ya Mulungu. )L MAvo, ndugu zangu wanhu wa Mulungu na vivija mukemigwe na Mulungu! Gelegezeni mbuli ya Yesu yatumigwe na Mulungu yawe Mulava nhosa Mkulu wa tamanilo ditutogola. pKYKwavija heyo mwenyego viyagezigwe na kudununzigwa kafunga umoyo, kodaha kuwataza iwaja wogezigwa.JJ Lekaavo kalondeka yaigale na ndugu zake kwa kila nzila, muladi yawe Mulava nhosa Mkulu yotamaniligwa na yeli na bazi mwiisang'hano yake kwa Mulungu, muladi nzambi za wanhu zigeligwe kumgongo. mISKwavija yojuwika kuwa Yesu hezile kuwataza wasenga wa kuulanga, ila kowataza lukolo lwa Abulahamu. fHELakini vivija Yesu kafa kuwalekesa waja kwa bwembwe da ifa wakala watumwa muugima wao wose. XG)Avo kwavija wana awo ni wanhu weli na lukuli na damu, vivija Yesu nayo keza kawa kamba wao na kuilumba muunhu wao. Katenda vivo, muladi kubitila ifa yake yamuhume Mwenembago, yakalile na udahi wa ifa. F' Vivija kalonga, “Nomtamanila Mulungu.” Na kagendelela kulonga, “Niye na hano hamoja na wanhu nigweleligwe na Mulungu, wawe wanangu.” E Kalonga kwa Mulungu,“Nowalongela ndugu zangu kiutendile,
muumting'hano wao nokwimbila nyila za kukutogola.” D! Yesu kowasunha wanhu nzambi zao, heyo hamoja na iwaja wasunhigwe, wose Tatao imoja. Lekaavo Yesu hakona kinyala kuwakema ndugu zake. FC Ikala vinoga kwa Mulungu, yaumbile na kuvika goya vinhu vose, na kamtenda Yesu yawe viyali kubitila madununzo, muladi yawagale wana wengi muukulu wake. Kwavija Yesu ayo yowakombola wanhu. B  Lakini tomona Yesu yatendigwe munhu mdodo kubanza wasenga wa kuulanga kwa kipindi kidodo, muladi mbuli ya ng'hekewa ya Mulungu kumwetu Yesu kafa mbuli ya wanhu wose. Sambi tomona kavazigwa taji ya ukulu na kutegelezigwa mbuli ya kugaya kwake mbaka kufa. OAna kumtenda mtawala wa vinhu vose.” Yolongigwa kuwa Mulungu kamtenda munhu, “Mtawala wa vinhu vose,” bila kuleka hata kinhu kimoja. Hata sambi tung'hali hatunamona munhu kotawala vinhu vose. @Kwa kipindi kidodo kumtenda yawe munhu mdodo kubanza wasenga wa kuulanga,
kumgwaa taji ya ukulu na kutegelezigwa, &?ELakini hana hanhu mna Gamaandiko Gang'alile holonga,“Go Mulungu, vino munhu ayo nani, mbaka umgese,
vino munhu ayo nani mbaka umulole goya? t>aMulungu hawekile wasenga wa kuulanga wawe watawala wa isi ayo, isi ayo ya sambi itulonga mbuli zake. 5=cVivija Mulungu mwenyego kalagusa kumwao kwa kutenda unzonza mwingi na vifukuzi na kuwagolela wanhu nhunza za Loho Yang'alile kamba viyalondile. Yesu iyo yowakombola wanhu <<qVino tohonyeka vilihi kamba hatuutonga ukombozi mkulu kamba uno? Tanhu Mndewa mwenyego iyo yanduse kulonga mbuli ino ya ukombozi, na waja wamuhulike watulagusila kuwa ya ukweli. (;IBaho umwaka usenga ulongigwe kubitila wasenga wa kuulanga ulagusa wa ukweli, na munhu yoyose yalekile kuukweleleza hebu kuugoga katagusigwa kamba viilondeke. g: ILekaavo tolondeka kugagoga goya gatuhulike, muladi seketusonge mhole mhole kuleka kutamanila. 9 Vino wasenga wa kuulanga ndio choni? Wao loho iwomsang'hanila Mulungu yawatumile kuwataza wanhu waja wonda waubokele ukombozi.>8 w Mulungu hamulongele ng'o msenga wa kuulanga yoyose,“Kala hano muukulu mwambu wangu wa mkono wa kudila,
mbaka niwahume wanhu wakwihile na niweke
hasi mmagulu gako.” 7 / Kowakunzakunza kamba kitanga,
nao wogaluka kamba mgolole ulalile.Lakini gweye kwavivija siku zose,
na ugima wako waduhu uhelelo.” [6 1 Avo vosegela, lakini gweye kosigala siku zose,
vose volala kamba viwalo. 5  Na vivija kalonga,“Mndewa, gweye kusimika mhanda za isi baho haichanduso,
na kutenda ulanga kwa makono gako mwenyego. 4 3 Gweye kuganogela ganogile na kugehila gehile.Lekaavo Mulungu, yeli Mulungu wako kakugwaa ukulu,
kubanza wayago,
avo kudeng'helela.” 3 Lakini kwa Mwanage, Mulungu kalonga,“Go Mulungu undewa wako waduhu uhelelo!Kowalongoza goya wanhu zako. /2 YLakini mbuli ya wasenga wa kuulanga, Mulungu kalonga,“Mulungu kawatenda wasenga zake wa kuulanga wawe beho,
na wasang'hanaji zake wawe milambi ya moto.” 1 {Lakini Mulungu viyomtuma Mwanage chaudele mwiisi, kolonga,“Wasenga wa kuulanga wose wa Mulungu wamtambikile.” 0 Kwavija Mulungu hamulongele bule msenga wa kuulanga yoyose,“Gweye kwa Mwanangu na lelo nolonga wose wajuwe,
niye na Tatako.” Wala Mulungu halongile bule mbuli ya msenga yoyose wa kuulanga,“Niye nokuwa Tatake,
na heyo kokuwa Mwanangu.” / Mwana kagweleligwa ukulu kubanza wasenga wa kuulanga, kwavija twaga diyagweleligwe na Mulungu dolagusa heyo mkulu kubanza wose. . Heyo ayo mng'alo wa ukulu wa Mulungu na koigala na Mulungu too! Kila kinhu cholawilila kwa lagizo jake dili na nguvu. Viyamambukize kuzisunha nzambi za wanhu, kakala kuna uukulu kuko kuulanga mwambu wa mkono wa kudila wa Mulungu mkulu. Ukulu wa Mwana wa Mulungu T- #lakini siku zino za kuuhelelo, kalonga na tweye kubitila Mwanage, heyo iyo ija kwa nzila yake Mulungu kaumba ulanga na isi na vinhu vose vili mumo. Mulungu kamsagula ayo na kamgwaa vinhu vose viwe vake. s, cBaho umwaka, Mulungu kalonga na wahenga zetu miyanza mingi na kwa nzila nyingi kubitila watula ndagu wake, k+O&Ndugu zangu, ng'hekewa ya Mndewa wetu Yesu Kilisito ikale na loho zenu mweye mose. Ona.j*M&Avo, munhu yoyose sekeyanigaze kabili, kwavija ng'hovu zili mulukuli lwangu mbuli ya Yesu. )&Wanhu wose wokala kwa kukweleleza nzila ino, Mulungu yawagwee tindiwalo na bazi, vivija kwa waja Waizilaeli weli wa Mulungu. \(1&Kwingila kumbi hebu kuleka kwingila kumbi siyo kinhu, kilondeka kuumbigwa kabili. 9'k&Lakini niye noigodela msalaba wa Mndewa wetu Yesu Kilisito wiiyeka, kwavija kubitila msalaba wake vija viwokala wanhu wa mwiisi kumwangu kamba kufa na niye kamba nifa kumwao. && Hata waja wengile kumbi hawagagoga Malagizo ga Musa, wao wolonda mweye mwingile kumbi muladi waigodele kija kitendeke mzing'huli zenu. 0%Y& Wanhu wolonda koneka wanoga kwa vinhu va kunze, awo wolonda kuwananahiza mweye mwingile kumbi, wotenda avo kwavija wodumba kudununzigwa mbuli ya msalaba wa Kilisito. O$& Loleni vinyandike kwa helufi ng'hulu kwa makono gangu mwenyego! #1& Avo twahawa tung'hali tuna kipindi, tuwatendele ganogile wanhu wose, ng'hani ng'hani waetu wamtogole Mndewa. Kulamusigwa na kuzumigwa kwa uhelelo y"k& Avo seketudonhe kusang'hana ganogile, kwavija kamba hatubwela kukisogo, chahavika kipindi cha kusenga tosenga. '!G&Munhu yohanda kuzinogeza nzambi zili mgati mmwake, mumo kosenga ifa, lakini yahahanda kuinogeza loho wa Mulungu, mumo kosenga ugima wa kweli wa mazuwa gose. g G&Sekemuivizile, Mulungu hagewezigwa, kwavija kija kiyahandile munhu acho chonda yasenge. ta&Munhu yofundizigwa mbuli ya Kilisito kolondeka waigwelele vinhu vake vose vinogile na mfundiza wake. ;q&Kwavija kila munhu kana mzigo wa kupapa mwenyego. 5c&Lakini kila munhu yalole goya mbuli zake mwenyego zoyosang'hana. Kamba kotenda mbuli zinogile aho kodaha kuigodela mbuli zako, bila kulola choni kiyatendile munhu iyagwe. Q&Munhu yahayona kinhu, na kuno heli kinhu chochose, koivizila mwenyego. O&Muitaze mna gamagayo, kwa kutenda avo mogagoga malagizo ga Kilisito. Q &Ndugu zangu, mwahamona munhu yoyose katenda nzambi, mweye mulongozigwa na Loho wa Mulungu mzumeni munhu ayo, muladi yaleke nzambi zake. Lakini mzumeni kwa uhole, kuno moiteganya muladi sekemugezigwe. E&Avo, seketuigode, seketuigobole hebu kuyonela migongo.U#&Twahakala kwa kulongozigwa na Loho wa Mulungu, tukweleleze viyolonda Loho. wg&Wanhu wose wailumbile na Yesu Kilisito wauwamba unhu wao wa nzambi uli na usulukilo wihile na magesa gehile. Q&uhole, kuitawala mwenyego. Kuduhu Malagizo goleka kuitogolela na gano. P&Lakini muugima wa munhu yolongozigwa na Loho wa Mulungu vinhu vino vokoneka mgati mmwake, unogelwa na deng'ho na tindiwalo na kufunga umoyo na bazi na moyo unogile na kutenda kija kiyalongile, Y+&migongo ibanzile na kukoligwa na nyimwili nyimwili ya kukoligwa na mbuli ziyagwe kamba azo. Sambi nowazuma kamba viniwazumile aho haichanduso, wanhu wose wotenda mbuli azo honda wengile Muundewa wa Mulungu. )&na kuvitambikila vinyago na uhawi na kuihila na ndwagi na kuyonela migongo na ng'hasiliki na ugila na kuiding'hula na kuigola mna ivibumbila,  &Sang'hano za wanhu wokweleleza usulukilo wihile uli mgati mmwao zijuwika goya, ugoni na uchafu na ugoni ubanzile ng'hani, [/&Kamba mwahalongozigwa na Loho wa Mulungu, aho hamutawaligwa na Malagizo ga Musa. ,Q&Kwavija viulonda usulukilo wihile uli mgati mmwenu hakuitogolela na vija viyolonda Loho wa Mulungu, na vija viyolonda Loho wa Mulungu hakuitogolela na vija viulonda usulukilo wihile uli mgati mmwenu. Vinhu vino vibili haviilumba bule, avo hamudaha kutenda kinhu chochose kimulonda wenyego. '&Avo, nolonga vino, mbuli zenu zimsang'hana zilongozigwe na Loho wa Mulungu, na aho honda mukweleleze usulukilo wihile uli mgati mmwenu. 7&Lakini mwahailuma na kuidafuna wenyego kamba ming'onyo, aho muitiganye sambi muibanange mweye kwa mweye. Gaja goyolonda Loho na gaja gotulonda tweye  }&Kwavija Malagizo gose ga Musa gotendigwa kwa kugoga lagizo dino dimoja, “Mnogele miyago kamba viuinogela mwenyego.” D & Mweye ndugu zangu, mukemigwa muladi mulekesigwe. Lakini kulekesigwa kuko sekekuwe kilamuso cha kutenda chochose kimulonda mweye wenyego, ila molondeka muisang'hanile kwa kuinogela. Y +& Maza nolonda wanhu awo wowading'hula mweye, wahabenigwe vimbigalo wao wenyego. O & Ndugu zangu, kamba nogendelela kuwapetela wanhu kwingila kumbi, habali ning'hali nodununzigwa? Maza ikalile avo kuwapetela kwangu wanhu mbuli ya msalaba wa Kilisito sambi kuwading'hule wanhu. # ?& Kwavija muilumba na Mndewa, nogesa kuwa mogesa kamba vinigesa niye. Munhu yoyose yowading'hula hata kamba yahawa nani, munhu ayo kotagusigwa na Mulungu. ;q& “Mela kidogo doutenda usage wose ugongomoke!” =u&Mbuli ayo haitendigwe na Mulungu, yawakemile mweye. P&Mweye mukala musang'hana goya! Nani yawagomese kuutogola ukweli? -&Kwavija twahailumba na Yesu Kilisito, kwingila kumbi hebu kuleka kwingila kumbi siyo kinhu, kilondeka ni kumtamanila Mulungu kubitila unogelwa. !&Lakini tweye, totamanila kutendigwa tunoge mgameso ga Mulungu kwa kumtamanila. Kino acho tukibetela ng'hani kwa udahi wa Loho wa Mulungu. &Kamba molonda kutendigwa munoge mgameso ga Mulungu kwa kugagoga Malagizo, baho mwiinega na Kilisito, na muileka ng'hekewa ya Mulungu. iK&Nolonga kabili, munhu yoyose yotogola kwingila kumbi kolondeka yagagoge Malagizo gose ga Musa. ve&Tegelezeni! Niye Paulo nolonga na mweye, mwahatogola kwingila kumbi, Kilisito honda yawafaye chochose. n W&Tulekesigwa kwavija Kilisito katutenda tulekesigwe! Gangamaleni na sekemutogole kuwa watumwa kabili. oW&Avo ndugu zangu, tweye hatuli wana wa mtwanzi yeli mtumwa, ila twa wana wa mtwanzi yakomboligwe.8~i&Lakini Maandiko Gang'alile golonga, “Muwinge mtwanzi yeli mtumwa na mwanage, kwavija mwana wa mtwanzi yeli mtumwa, honda yahazi hamoja na mwana wa mtwanzi yakomboligwe.” }5&Lakini kamba kipindi kija kiyaleleke mwana ija kamba viwoleleka wana wayagwe, kamdununza ija yaleleke kwa udahi wa Loho wa Mulungu, sambi vivo ili. w|g&Avo ndugu zangu, mweye mwa wana kwavija vivo viyalongile Mulungu kilawilile, kamba viikalile kwa Isaka. x{i&Kwavija Maandiko Gang'alile golonga,“Deng'helela gweye mtwanzi uli mgumba,Toa lukenze gweye hupatile usungu wa kulela mwana!Kwavija wana wa mtwanzi yalekigwe wokuwa wengi
kubanza wana wa mtwanzi yokala na mkasano.” Rz&Lakini Yelusalemu ili kuulanga ni buga dikomboligwe, najo dijo mamaetu. y%&Hajili kolagusa Ulugongo lwa Sinai luli ako Alabiya, na yolagusa buga da Yelusalemu dili sambi mwiisi, dili muutumwa hamoja na wanage wose. pxY&Kinhu kilawilile kwa wana wabili wa Abulahamu kiigala na kinhu cha ukweli, watwanzi wao wabili wolagusa malagano mabili. Lagano dimoja dija ditendigwe hana Ulugongo lwa Sinai, dolonga mbuli ya Hajili, na wanage woleleka muutumwa. :wm&Mwanage yaleleke na mtwanzi yakalile mtumwa kaleleka kamba viwaleleke wana wayagwe, lakini mwanage yaleleke na mtwanzi yakomboligwe kaleleka kubitila kija kiyalongile Mulungu. &vE&Kwavija yandikigwa kuwa Abulahamu kakala na wana wabili, mwana imoja kaleleka na mtwanzi yakalile mtumwa, na mwana iyagwe kaleleka na mtwanzi yakomboligwe. qu[&Nongeleni mweye mulonda kutawaligwa na Malagizo ga Musa, vino hamuhulika bule vigalonga Malagizo? t&Nosulukila, maza nahakalile na mweye sambi, nahalongile ulonzi unogile! Niye nokala moyo yungwa yungwa mbuli yenu! Hajili na Sala s &Wanangu! Kamba vija mtwanzi viyogaya kipindi cha kulela mwana, na niye nowagaiya mbaka Kilisito vonda yalumbigwe mgati mmwenu. Sr&Kweli siku zose vinoga kugaiya mbuli zinogile, hata kamba niye nahaduhu. q&Wanhu wayagwe wowagaiya mweye, lakini hawagesa ganogile kumwenu. Wolonda mweye na niye tuigole, muladi mweye muwagaiye wao. :po&Vino sambi monihila mbuli ya kuwalongela ukweli? o1&Mweye mukala na deng'ho! Vino kulawilila choni? Niye nodaha kulonga, kipindi kija, maza mudahile mwahang'olile meso genu wenyego na kungwaa niye. rn]&Hata ivo, kipindi kija hamnibezile hebu kundema mbuli ya utamu wangu, hamoja mugaya ng'hani mbuli ya utamu awo, lakini munibokela kamba vonda mumbokele msenga wa kuulanga, na munibokela kamba vonda mumbokele Yesu Kilisito mwenyego. \m1& Mojuwa kuwa utamu awo unhendile kuwapetela Mbuli Inogile kwa mwanza wa ichanduso. l{& Ndugu zangu, nowapula muwe kamba niye. Kwavija hata niye niwa kamba mweye. Mweye hamunhendele mbuli yoyose ihile. Mk& Nodumba sengine sang'hano yangu inisang'hane mbuli yenu yaga bule. @j{& Mung'hali mozigoga siku na miezi na vipindi na miyaka. i3& Lakini sambi mumjuwa Mulungu, hebu nonge mujuwigwa na Mulungu, habali mozibwelela loho za ukiwa zilibule nguvu na molonda kuwa watumwa wao kabili? qh[&Kuko umwaka mukala hamumjuwile Mulungu, na avo mukala watumwa wa loho zilibule udahi wa kutawala. g&Avo gweye huli mtumwa kabili, lakini kwa mwana. Na kwavija kwa mwana, Mulungu kokugwaa vinhu vose viyawekile wanage. Paulo na Wagalatia f &Kwavija mweye mwa wanage, Mulungu kamtuma Loho wa Mwanage mmizoyo yenu, Loho ayo yokemelela, “Aba, fambulo jake Tata.” `e9&muladi yawakombole wanhu waja wose watawaligwe na Malagizo, ili tuwe wana wa Mulungu. d&Lakini vikivikile kipindi kinogile, Mulungu kamtuma mwanage mwenyego, yaleligwe na mtwanzi, na kalongozigwa na Malagizo, ecC&Vivo ili kumwetu tweye, vitukalile tung'hali wana, tukala watumwa wa loho zitawala mwiisi. b &Kipindi acho chose kolongozigwa na wanhu womulela na wanhu wovilola goya vinhu vake, mbaka chahavika kipindi kikigwe na tatake. fa G&Avo, nolonga vino, muhazi yahawa yang'hali mwana, kaigala na mtumwa, hamoja vinhu vose vake. `w&Kamba mweye mwa wanhu wa Kilisito, baho mwa wanhu wa lukolo lwa Abulahamu, na mubokela kija kiyalongile Mulungu.=_s&Avo kwa kuilumba na Yesu Kilisito wanhu wose kuduhu kuibagula. Kuduhu Wayahudi na Wagiliki, kuduhu watumwa na wanhu wakomboligwe, kuduhu wambigalo na watwanzi, wose kinhu kimoja. _^7&Mweye mose mubatizigwe kwa kuilumba na Kilisito, na sambi mumvala Kilisito mwenyego. M]&Kwa kumtamanila Yesu Kilisito mweye mose mwa wana wa Mulungu. \\1&Lakini kipindi cha kumtamanila Mulungu kivika, avo Malagizo hagatulongoza kabili. [y&Avo Malagizo gatulongoza mbaka viyezile Kilisito, muladi kwa kumtamanila kwetu Mulungu yatutende tunoge mgameso gake. Z5&Lakini kipindi cha kumtamanila Mulungu vikikalile hakinavika, Malagizo gakala gatufungile mbaka kipindi cha kumtamanila Mulungu vikigubuligwe. Vino ino yofambula kuwa Malagizo ga Musa hagailumba na kija kiyalongile Mulungu? Aka, haili vivo! Kwavija kamba wanhu wabokela Malagizo godaha kugala ugima, baho munhu yoyose kodaha kutendigwa yanoge mgameso ga Mulungu kwa kugagoga Malagizo. W&Munhu yowatenda wanhu wailumbe halondeka kamba mbuli yenyego ya munhu imoja, lakini Mulungu imoja. Kilamuso cha Malagizo V%&Vino kilamuso cha Malagizo choni? Gongezigwa muladi kulagusa zilihi azo nzambi, Malagizo gokala mbaka kwiza kwa munhu yaleleke mulukolo lwa mwanage Abulahamu, ayuja yalongigwe mna idilagano. Malagizo gagaligwa na wasenga wa kuulanga kubitila ija yogala kuilumba. ;~u}}'|{zyyxwwv@uuftt#srqq9pJonmll1kjii.hhvgg>ffeedccba``C__^^i]\\B[ZZWYYY7XX7WWFVVvUUGTTWSS>RQQPPCONN|N MLLkL KK'IHH$FF?EeDD&ChBB2AA9@Z@?p?>Z=<<|< ;f::998i776]55]433021003//%.--h,,'+F**))N(''g&&&%D$i#""D! j6vh _35k&H].[<  v . o `{Oq,k{OLakini mweye mowabeza wanhu wakiwa. Vino si hewo bule wanhu wagoli wowonela na kuwagala mkitala? Az{Ndugu zangu niwanogela, tegelezeni! Mulungu kawasagula wanhu wokoneka wakiwa mwiisi muladi wawe wagoli mditamanilo na wengile muundewa uja uyawalongele kowagwaa wanhu womnogela. Eybaho moibagula wenyego na motagusa kwa magesa genu gehile. Ix kamba mwahamtonga munhu ayo yavalile viwalo vinogile ng'hani na kumulongela, “Kala hano hanogile,” lakini momulongela munhu ija mkiwa, “Gweye ima haja, hebu kala hasi mmagulu gangu,” w9Geseni kamba munhu imoja yavalile pete ya zahabu na viwalo vinogile ng'hani keza mumting'hano wenu, vivija keza munhu mkiwa yavalile viwalo vifitile, gv INdugu zangu, mweye mumtogola Mndewa Yesu Kilisito, Mndewa wa ukulu, avo sekemuwabagule wanhu. Cu Kutambika kunogile na hakufitile mgameso ga Mulungu Tata uko kuno, kuwataza wana wafiligwe na kuwataza wagane mmagayo gao na kuilolesa mwenyego sekeunangigwe na mbuli za mwiisi ino.t 9Kamba munhu yoyose kogesa komtambikila Mulungu na hadaha kululongoza lulimi lwake, kumtambikila kwake Mulungu mduhu kinhu na koivizila mwenyego. Zs /Lakini munhu yolola goya malagizo gatelele gowatenda wanhu walekesigwe, na kogendelela goya siyo kwa kugahulika kwiiyeka na kugasemwa, lakini kogasang'hana, Mulungu komtenda yamwede kwa kila kinhu choyotenda. Er yahailola goya mwenyego bahaja kosegela na koisemwa viyali. vq gMunhu yoyose yoihulika mbuli lakini hasang'hana kamba viilonga kaigala na munhu yolola kihanga chake mkiyoo, hp KSekemuivizile wenyego kwa kuihulika mbuli yake iiyeka, lakini musang'hane kamba viilonga. }o uAvo lekeni gehile na ganyolodoke gose, muibokele kwa uhole imbuli ihandigwe mmizoyo yenu, imbuli idaha kuwakombola. bn ?Kwavija kugevuzika kwa munhu hakudaha kumtenda munhu yatende ganogile goyolonda Mulungu. {m qNdugu zangu niwanogela, kumbukeni mbuli ino! Kila munhu yabuhe kuhulika, sekeyabuhe kulonga hebu kugevuzika. l Kasagula kutulela kubitila imbuli yake ya kweli, muladi tuwe wanhu wa ichanduso mna ivinhu vose viyaumbile. Kuhulika na kusang'hana k Kila nhunza inogile na itelele, yolawa kuulanga kwa Mulungu yaumbile vose vilava mulenge, heyo hagalukaga bule kamba sisila. 2j aNdugu zangu iniwanogela, sekemuviziligwe. Wi )Kusulukila kwihile kwahepa kolela nzambi, nazo nzambi zahakangala zolela ifa. bh ?Munhu kogezigwa kwa mbuli ya kukwegigwa na kunamata mumtego wa kusulukila kwake kwihile. g  Munhu yahagezigwa sekeyalonge, “Mulungu konigeza,” kwavija Mulungu hagezigwa na nzambi, na heyo hamgezaga munhu yoyose. f 7 Kamweda munhu ija yofunga umoyo kipindi yahagezigwa, kwavija yahagangamala kobokela fungu da ugima uyalongile Mulungu kowagwaa wanhu womnogela. 3e a Kwavija zuwa dolawa na ukali wake wonyaza minoga, na maluwa gohuluka na unovu wose wonangika. Vivo ili kwa munhu mgoli kosegela hata kamba kamzisang'hano zake. Kugezigwa jd O na munhu mgoli yadeng'helele yahatendigwa munhu mdodo, kwavija munhu mgoli kolawanya kamba luwa. ]c 5 Munhu yamtogole Yesu kuno mkiwa yadeng'helele kipindi Mulungu vonda yamwinule, eb Ekwavija munhu ayo hagangamale bule na kotanga tanga mzimbuli zose zoyotenda. Ukiwa na ugoli Ta #Munhu kamba ayo sekeyagese kodaha kupata kinhu chochose kulawa kwa Mndewa, ` /Lakini yahampula yatamanile na sekeyawe na shaka, kwavija munhu yoyose yokona shaka kaigala na ng'humbi ya bahali isoligwa na beho kuno na kuno. &_ GKamba munhu yoyose kumwenu kahungukilwa nzewele, yampule Mulungu nayo komgwaa, kwavija Mulungu kowagwaa wanhu kwa moyo unogile bila kulola kitala cha munhu. ^  Loleni, kufunga umoyo kwenu kuwagangamize mbaka kuuhelelo, muladi mukangale na mutelele, bila kuhungukilwa na kinhu chochose. R] kwavija mojuwa kamba kutamanila kwenu kwahagezigwa modaha kufunga umoyo. E\ Ndugu zangu deng'heleleni, mwahagezigwa miyanza mingi, [ Niye Yakobo namsang'hanaji wa Mulungu na Mndewa Yesu Kilisito, nogalamusa makabila longo na mabili gapwililike mwiisi yose. Kugezigwa Ng'hekewa ya Mulungu ikale na mweye mose.|Yq Walamuseni walangulizi zenu wose hamoja na wanhu wose wa Mulungu. Wanhu wa Italia wamtogole Yesu wowalamusa. X Nolonda muvijuwe kamba ndugu yetu Timoseo kalavigwa mkifungo, avo kamba yahalopola kuvika, vondanize kumwenu nokwiza nayo. W9 Avo ndugu zangu, nowapula mutegeleze kwa kufunga umoyo usenga wangu uno wa kuwagangamiza. Kwavija baluwa ino inimwandikileni siyo nhali ng'hani. ZV- Nompula, yawagwee kila kinhu kinogile muladi mutende ziyolonda. Heyo mwenyego kosang'hana mgati mmwenu kija kimnogele, kosang'hana kubitila Yesu Kilisito. Yesu Kilisito yagweleligwe ukulu kipindi chose! Ona. 4Ua Nompula Mulungu yotugwaa tindiwalo, ayo yamzilibule kwa wafile Mndewa wetu Yesu Kilisito msusilaji mkulu wa ng'hondolo, kwa damu yake ilagusa lagano da mazuwa gose. T  Chonde chonde munipulile ng'hani kwa Mulungu yalopole kunibweza kumwenu himahima. Kumpula Mulungu na kuilamusa kwa kimambukizo S  Tupulileni kwa Mulungu. Tojuwa mizoyo yetu haitutagusa kuwa tubananga, kwavija tolonda kutenda ganogile mna izimbuli zose. 8Ri Wategelezeni walangulizi zenu na kugoga malagizo gao, wao wozilola goya loho zenu bila kubwihila kwavija wolondeka wamulongele Mulungu mbuli ya sang'hano zao. Kamba mwahawategeleza wotenda sang'hano zao kwa kudeng'helela, lakini mwahalema, wosang'hana kwa usungu, na mbuli ayo honda iwataze bule. ^Q5 Sekemuisemwe kutenda ganogile na kuitaza, kwavija zino azo nhosa zimnogeza Mulungu. P+ Avo kubitila Yesu, siku zose tumulavile Mulungu nhosa ya nhogolwa. Mbuli azo za kumtogola azo nhosa zetu aho twahalonga kamba Yesu ayo Mndewa. cO? Kwavija baha mwiisi tuduhu buga dikala siku zose, lakini tweye tobeta buga dija dikwiza. TN! Avo seketudumbe tumgendele kuko kunze tukaligigwe kamba viyaligigwe heyo. lMQ Lekaavo Yesu kadununzigwa na kufa kunze kudibuga muladi yawasunhe wanhu nzambi zao kwa damu yake. &LE Mulava nhosa mkulu kogala damu ya wanyama Mdigati Ding'alile Ng'hani kolava nhosa kwa nzambi za wanhu, lakini nyama za wanyama zosomigwa kunze ya ng'hambi. K Tweye tuna upango wa kulavila nhosa, waja iwosang'hana mna ikiheha cha kutambikila hawalondeka kuja kinhu chochose kilavigwe. dJA Sekemuviziligwe kwa mafundizo gayagwe gowatenda muchole kuno na kuno. Kwavija mizoyo yenu ilondeka igangamizigwe kwa ng'hekewa ya Mulungu, siyo kugagoga malagizo ga lujo, wanhu wose wagogile malagizo gano wagaya bule. :Io Yesu Kilisito iyo iija, jana, lelo na siku zose. %HC Wakumbukeni walangulizi zenu walongole kuwapetela usenga wa Mulungu. Gelegezeni viwakalile wotenda na viwafile, na mweye mukweleleze kutamanila kwao. wGg Lekaavo tolonga kwa kugangamala,“Mndewa ayo yonitaza,
sidumba bule.Munhu konitenda choni?” F Sekemuzinogele ng'hani sente, lakini mwigute na vija vimulinavo. Kwavija Mulungu kalonga, “Sikusemwa ng'o na sikuleka ng'o.” Mzengo utegelezigwe na wanhu wose, watwanzi na wambigalo weli mumzengo sekewatende ugoni na wanhu wayagwe. Kwavija Mulungu kowatagusa wanhu iwotenda ugoni na wanhu woiwasa. D- Wakumbukeni wanhu waja wafungigwe kamba vija na mweye wenyego mufungigwa nao. Wakumbukeni wanhu iwogaya kamba vija na mweye wenyego mogaya nao. C Sekemuleke kuwagoneka wanhu baki mzikae zenu, kwavija kwa kutenda vivo kuna wanhu wayagwe wawagoneka wasenga wa kuulanga bila kuvijuwa. JB  Gendeleleni kuinogela kamba viilondeka kwa wanhu wamtogole Yesu. 5Ae Kwa kweli Mulungu wetu ni moto usakaza.,@Q Avo tumgwee nhogolwa Mulungu, kwavija tubokela undewa hautigisika. Tumgwee nhogolwa Mulungu na tumgwee ukulu wonda umnogeze, kwa kumtegeleza na kwa bwembwe. !?; Mbuli zino, “Mwanza uyagwe kabili” zolagusa kamba vinhu vose va umwaka votigisigwa na kusegezigwa muladi vinhu va sambi visigale na havitigisigwa. >+ Kipindi kija sauti yake itigisa isi, lakini sambi kalonga, “Noitigisa isi mwanza uyagwe kabili, lakini siyo isi iiyeka, vivija na ulanga.” o=W Avo iteganyeni sekemuleme kumtegeleza ija iyolonga na mweye. Wanhu waja walemile kumtegeleza ija yawazumile hano mwiisi hawahonyeke bule. Vino tweye tohonyeka vilihi kamba twahalema kumtegeleza ija yotuzuma kulawa kuulanga? < Muvika kwa Yesu yogala kuilumba kwa lagano da sambi na damu yake imizigwe na ilonga mbuli zinogile ng'hani kubanza damu ija ya Habili. W;' Mweye muvika kuna ikibumbila cha wana wa chaudele wa Mulungu, waja matwaga gao gandikigwe kuulanga. Mweye mwiza kwa Mulungu yeli msemi wa wanhu wose na mwiza mziloho za wanhu wanogile watendigwe watelele. H:  Lakini mweye muvika kuna Ulugongo lwa Sayuni, kudibuga da Mulungu yeli mgima, najo dijo Yelusalemu ya kuulanga. Muvika mumting'hano wa deng'ho da wasenga wa kuulanga magana kwa magana. n9U Kija kilawilile kuna ulugongo kigela bwembwe ng'hani, mbaka Musa kalonga, “Nodumba na kugwaya!” x8i kwavija walema kutogola kija kilongigwe, “Hata kamba mnyama yahakwasa lugongo luno, yakomigwe kwa mabwe.” h7I na mbumo wa mhalati na wanhu awo wa Izilaeli waihulika sauti yolonga, lakini wapula inyamale, 6 Mweye hamuvikile kuna ulugongo lwa Sinai ludaha kukwasigwa, lugongo lukwaka moto na ziza totolo na wingu titu fii na beho kulu, :5m Hata ivo, kumwande mweye mojuwa viyalondile kutambikiligwa na tatake, lakini haidahike bule kwavija hapatile nzila ya kugalusa kiyatendile, hamoja kaizahila kwa kulava mahozi. 4 Sekemutogole munhu yawe mgoni hebu hamdumba Mulungu kamba Esau ija yachuuze haki yake ya kuwa mwana chaudele kwa lujo lwa mwanza umoja. 3/ Iteganyeni sekemwagize ng'hekewa ya Mulungu. Munhu yoyose sekeyatogole kuigala na mbiki wa usungu ukula na kuwananga wanhu bwando kwa sumu yake. 2 Wambeni ng'hani kukala goya na wanhu wose na mukale mung'alile, kwavija kuduhu munhu yonda yamone Mndewa kamba hang'alile bule. q1[ Gendeleleni kutenda nzila zigoloke, muladi magulu gasiguke sekegagendelele kulemala lakini gahonyigwe. O0 Avo gangamizeni makono genu gaholole na mavindi genu ganyekile. ]/3 Kwa kipindi kidodo, kukobozigwa siyo mbuli ya kudeng'helela ila yogela usungu. Lakini ako kumwande yogala nhunza itindiwale na ugima umnogela Mulungu kwa wanhu wose wafunzigwe mbuli ayo. Kuzumigwa na kufunzigwa .1 Tata zetu watuzuma kwa kipindi kidodo, kamba viwonile vinoga kumwao, lakini Mulungu kotuzuma kututaza tudahe kuigala nayo na tung'ale kamba heyo. -3 Hata ivo tweye wose tuna tata zetu, wao wotuzuma na tweye towategeleza. Avo tolondeka kumtegeleza ng'hani tataetu wa kuulanga muladi tupate ugima! , Lakini mwahaleka kuzumigwa kamba viwozumigwa wana wayagwe, ino yofambula kuwa hamuli wanage bule, ila mwa wana wa kuvikila. :+m Wahagaya funga umoyo kamba mwana viyogaya yahazumigwa na tatake. Kugaya kwenu kolagusa kuwa Mulungu kowatendela mweye kamba wanage. Vino hana mwana yoleka kuzumigwa na tatake? r*] kwavija Mndewa komzuma munhu yoyose yomnogela,
na komkoboza munhu yoyose iyotogola kuwa mwanage.” ?)w Vino muisemwa mbuli za kugangamiza ziyowalongela Mulungu kamba mwa wanage?“Mwanangu, sekeutende mwangalo Mndewa yahakuzuma,
na yahawakomhokela sekemubwele kukisogo, H(  Kuitowa kwenu na nzambi, hakunavikila kugaya mbaka mukomigwe. ' Geseni mbuli zimpatile Yesu, viyafungile umoyo kwa kwihiligwa na wanhu wene nzambi. Avo sekemubwele kukisogo na kuleka. & Meso getu tumulole Yesu, itumtamanila kulawa ichanduso mbaka kuuhelelo. Viyakalile mumsalaba habwelile kuchugu! Mbuli ya ndeng'helelo ikalile yombeta, hatongile kinyala cha msalaba na sambi kakala muukulu mwambu wa mkono wa kudila wa kigoda cha ukulu cha Mulungu. F%  Kwavija tweye tuzungulukigwa na lunhu lwa wanhu wotulola, avo tusegeze kila kinhu kitukimila mnzila, na nzambi ija ituzingiliza ng'hani na tukimbile kwa kuwamba mna ukuihuma kwitwikiligwe. $ (Kwavija Mulungu kakala yavitandile mwaka vinhu vinogile ng'hani mbuli ya tweye muladi hewo watendigwe watelele hamoja na tweye.|#q 'Wanhu wano wose wagweleligwa nhogolwa kwa kumtamanila Mulungu. Lakini hawabokele kija kiyawalongele Mulungu. `"9 &Wanhu awo wamtamanila Mulungu, lakini wanhu wa mwiisi ino wakala wehile mbaka hawalondeke kuwa na wanhu kamba awo! Wanhu awo wamtamanile Mulungu wapwililika mviwala na vigongo, wakala mzimhango na mna gamakolombo. F! %Wakomigwa kwa mabwe, wabaluligwa kwa misumeno, wakomigwa kwa mapanga. Wazunguluka kuno wavala ng'hwembe za ng'hondolo hebu mbuzi, wakala wanhu wakiwa, wadununzigwe na kutendeligwa vihile. ] 3 $Wayagwe wazehigwa na kutoigwa mbalati, na wayagwe wagodekigwa nzabi na kufungigwa. 1 #Na watwanzi wabwezeligwa ndugu zao wafile. Wayagwe walemile kulekesigwa wafa kwa kugaya muladi wazilibuligwe na kwingila muugima unogile ng'hani. &E "wazima mizoto mikali, wahonyeka kukomigwa kwa mapanga. Wakala wanyolile lakini wagangamala. Wakala wakalizi wagangamale na kuwahuma wakalizi wa wanhu baki. 5c !Kwa kutamanila wazitowa isi ziyagwe na kuzihuma. Watawala kwa nzila iwatendile wanhu wakweleleze malagizo na wakibokela kija kiyalongile Mulungu. Wazifunga saya za simba, %C Avo lelo nonge choni ng'hani? Saa imala kuwapeteleni mbuli ya Gidioni na Balaki na Samsoni na Yefisa na Daudi na Samweli, na watula ndagu wa Mulungu. - Ija imgoni Lahabu kwa kutamanila kahonyeka kukomigwa hamoja na wanhu waja wamulemile Mulungu, kwavija kakala yawagoneke wasepaji wa Kiizilaeli. zm Kwa kutamanila wanhu wa Izilaeli waluzunguluka luwa lwa buga da Yeliko kwa siku saba, na luwa lwake lugwa.   Wanhu wa Izilaeli kwa kutamanila waloka Bahali shamu kamba isi inyalile, lakini Wamisili viwalondile kuloka wafa mgamazi. 0Y Kutamanila ako kumtendile yaisonge Pasaka na kulagiza damu imizigwe kuna ulwivi muladi msenga wa kuulanga yogala ifa sekeyawakome wana wa chaudele wa wanhu Izilaeli. 3 Kutamanila ako kumtendile Musa yasegele Misili, hadumbile ng'hasiliki ya mndewa. Kafunga umoyo na kakala kamba munhu yomona Mulungu hakoneka. #? Kakala yajuwile kamba kugaya mbuli ya Kilisito Mkombola kofaya ng'hani kubanza ngama yose ya mwiisi ya Misili, kwavija kakala kobeta nhunza ya kumwande. lQ Kona vinoga kugaya na wanhu wa Mulungu kubanza kudeng'helela uhondo wa nzambi kwa kipindi kidodo. eC Kutamanila ako kumtendile Musa viyakulile, yaleme kukemigwa mwana wa mndele wa Falao. =s Kutamanila ako kuwatendile tatake na mamake Musa wamfise Musa miezi midatu viyavumbuke. Wao wamona kakala mwana yanogile ng'hani na hawadidumbile lagizo da mndewa wa Misili. 1[ Kutamanila ako kumtendile Yusufu viyakalile kolonda kufa, yalonge mbuli ya kusegela kwa wanhu wa Izilaeli mwiisi ya Misili na kalagiza va kuitendela mizege yake. %C Kutamanila ako kumtendile Yakobo yamtambikile kila imoja wa wanage Yusufu viyakalile kolonda kufa. Kasigamila mkongoja wake na kumgwaa ukulu Mulungu. jM Kutamanila ako kumtendile Isaka yawatambikile Yakobo na Esau wadahe kumweda baho kumwande.  Abulahamu katogola kamba Mulungu kodaha kuwazilibula wanhu wafile, baho tolonga kamba vija kweli Abulahamu kampata Isaka kulawa mwiifa. Q hamoja Mulungu kakala yamulongele, “Kubitila Isaka kopata lukolo.” [ / Kwa kutamanila Abulahamu kamulava mwanage Isaka yawe nhosa kipindi Mulungu viyamgezile. Abulahamu ayo yakalile yabokele kija kiyalongile Mulungu, lakini katogola kumulava mwanage yeli yaiyeka yawe nhosa,  + Lakini wasulukila isi inogile ng'hani, isi ya kuulanga. Avo Mulungu hakona kinyala awo kumkema heyo Mulungu wao, kwavija kawatandila buga jao. Y + Maza wagendelele kugesa isi iwaisegele, wahapatile kipindi cha kubwela kabili. O  Wanhu wolonga mbuli zino, wofambula goya kuwa wozahila isi ya kweli. ` 9 Wanhu wose wano viwafile wakala wang'hali wotamanila. Hawabokele bule vinhu vilongigwe na Mulungu, na kamba vija wavona na kuvigoneka kwa kutali. Na wajuwa kamba wakala wanhu baki na wabita nzila muno mwiisi. :m Avo, Abulahamu kakala yalalile kamba munhu yafile, avo kulawa kwa munhu ayo imoja walawa wanhu wengi kamba vizili nhondo kuulanga, havidahika kupetigwa kamba msanga wa mhwani. G Kutamanila ako kumtendile Abulahamu yawe tata, hata kamba kakala mvele ng'hani, vivija Sala mwenyego kakala mgumba. Abulahamu kamtogola Mulungu kamba kotenda kija kiyalongile komgwaa. q[ Kwavija Abulahamu kakala kobetela buga jandusigwe na kuzengigwa na Mulungu, buga dikala kipindi chose. V% Kwa kutamanila kakala mviheha kamba munhu baki mwiisi iyalongeligwe kogweleligwa na Mulungu. Vivija Isaka na Yakobo wakala kamba avo kumwande, wao wakalile na fungu mna ikinhu kikija kiyalongile Mulungu. :m Kwa kutamanila, Abulahamu kamtegeleza Mulungu viyamkemile yachole mwiisi ija iyamulongele yahamgwelele iwe yake. Kasegela mwiisi yake mwenyego na kachola kuja hakujuwile. #? Kwa kutamanila Nuhu viyazumigwe na Mulungu mbuli ya vinhu va kumwande yang'hali hanavona, kamtegeleza Mulungu kazenga safina na kakomboligwa na wanhu wa lubuga lwake. Kwa kutamanila Nuhu katendigwa kanoga mgameso ga Mulungu lakini wanhu wose wa mwiisi woneka kamba wabananga. H  Bila kutamanila, kuduhu munhu iyodaha kumnogeza Mulungu, kwavija munhu yoyose iyomcholela Mulungu kolondeka yatogole kamba Mulungu kauko na kowagwaa nhunza wanhu waja womzahila kwa kuwamba. w Kutamanila ako kumtendile Henoko sekeyafe. Lakini kasoligwa uchanha kwa Mulungu. Kuduhu munhu yamonile kwavija Mulungu kakala yamsolile uchanha. Kamba maandiko vigolonga kamba yang'hali hanasoligwa uchanha, Henoko kakala yamnogeze Mulungu. 0Y Kutamanila ako kumtendile Habili yamulavile Mulungu nhosa inogile kubanza Kaini. Kutamanila kwake kumtenda yatogoligwe na Mulungu kamba kanoga, kwavija Mulungu mwenyego kazigwaa nhogolwa nhunza zake. Kwa kutamanila kwake hata kamba Habili kafa, mbuli zake ziyatendile zing'hali zotufunza.  Kwa kutamanila tweye tojuwa kamba isi iumbigwa kwa imbuli ya Mulungu, avo vinhu vikoneka vitendigwa kulawa kuna ivinhu havikoneka. K~ Kwa kutamanila wanhu wa umwaka wagweleligwa nhogolwa na Mulungu. ]} 5 Kutamanila ako kuvijuwa goya vinhu vitubetela na kuvijuwa goya vinhu vija hatuvona. }|s 'Tweye hatuigalile na wanhu waja wobwela kukisogo na kunangigwa. Lakini togendelela kutamanila na kukomboligwa.{ &Lakini munhu wangu yanogile mgameso gangu, kokala mwiisi kwa kutamanila,
lakini yahabwela kukisogo,
sinogeligwa nayo bule.” z  %Kwavija Maandiko Gang'alile golonga,“King'hali kipindi kidodo,
na ija iyokwiza kokwiza,
honda yakawe bule. myS $Molondeka kufunga moyo muladi mwahamambukiza kutenda goyolonda Mulungu, mubokele kija kiyalongile. Zx- #Avo sekemuleke kugangamala, kwavija kugangamala ako, kowagalila nhunza ng'hulu. Fw "Muwonela bazi wanhu wakalile mkifungo, na mutogola kwa kudeng'helela vimukalile mobokigwa vinhu venu, kwavija mukala mujuwile kuwa mna kinhu kinogile ng'hani, chonda kikale kipindi chose. v1 !Kuna kipindi muligigwa na kutendigwa vihile mgameso ga wanhu na kipindi kiyagwe muitanda kuilumba na wanhu waja wakalile wotendeligwa mbuli zino. ~uu Kumbukeni galawilile kumwenu baho umwaka vimugubuliligwe ukweli wa Mulungu, mugaya ng'hani lakini mugangamala. It  Kinhu cha kudumba ng'hani kugogigwa na Mulungu na kutagusigwa! s Kwavija tomjuwa yalongile, “Niye ayo yonda nilipe gehile, mulipaji ayo niye,” na vivija kalonga, “Mndewa kowatagusa wanhu zake.” r  Vino, yokuwa vilihi wanhu waja womwehula Mwana wa Mulungu? Munhu iyogesa kamba kinhu kidodo damu ya lagano da Mulungu isunhile nzambi zake, munhu yomulonga vihile Loho wa Mulungu yotugwaa ng'hekewa. Geseni nhaguso yonda yaipate munhu ayo yobanza ukwiha! q Kamba wanhu wabili hebu wadatu womulavila kitala munhu kwa kubena Malagizo ga Musa, munhu ayo kokomigwa bila koneligwa bazi. ~pu Lakini kisigale ni kubetela kwa bwembwe nhaguso yonda ize na moto mkali wonda uwasakaze waja wose womulema Mulungu! o! Twahagendelela kutenda nzambi giladi na kwavija tuujuwa ukweli, kuduhu nhosa isigale yonda ilavigwe kabili kusegeza nzambi za wanhu. n% Seketuleke kuiting'hana, kamba wanhu wayagwe viwoleka kuiting'hana, ila tuigangamize ng'hani, kamba vimukona siku ija ya Mndewa ya mmabehi. Sm Na tugese vitulondeka kuigela moyo na kuinogela na kusang'hana ganogile. }ls Avo tolondeka tudigoge ng'hani tamanilo jetu ditulonga kwa milomo yetu, kwavija ija ituilagane nayo kotamaniligwa. +kO Avo tumkwesele behi Mulungu kwa moyo unogile na kugangamala mna ditamanilo na mizoyo isunhigwe kulawa mna gamagesa gehile na ng'huli zisunhigwe kwa mazi mazelu. Fj Avo tunayo Mulava nhosa Mkulu, mkulu wa ng'anda ya Mulungu. i Nayo katuvugulila nzila ya sambi, nzila itulongoza muugima kubitila panziya dija. Katenda avo kwa kululava lukuli lwake. ohW Avo ndugu zangu, damu ya Yesu yotugela moyo wa kugangamala kwingila Mdigati Ding'alile Ng'hani. |gq Avo kamba nzambi zigeligwa kumgongo, hailondeka nhosa kabili ya kusegeza nzambi za wanhu. Tumkwesele behi Mulungu Wf' Abaho kolonga, “Honda nigese kabili nzambi zao na sang'hano zao zihile.” "e= Mndewa kalonga, “Dino dijo lagano donda niitogolele nao
ako kumwande,Nokwika Malagizo gangu mmizoyo yao
na nokwandika mzinzewele zao.” Jd  Nayo Loho Yang'alile kolonga mbuli ya mbuli ino kuwa, dcA Kwa nhunza yake imoja, kawatenda watelele kipindi chose wanhu waja wosunhigwa nzambi zao. ibK Toka kipindi acho kobetela mbaka vonda wahumigwe wanhu wamwihile na wekigwe hasi mmagulu gake. a Lakini Kilisito kalava nhosa imoja kwa nzambi, nhosa ilibule uhelelo, abaho kakala muukulu mwambu wa mkono wa kudila wa Mulungu. 6`e Kila mulava nhosa wa Kiyahudi kotenda sang'hano yake ya kulava nhosa kila siku na kolava nhosa zizija miyanza mingi, lakini nhosa azo hazidahile bule kusegeza nzambi. _5 Kwavija Yesu Kilisito kasang'hana kija kiyalondile Mulungu, tweye tosunhigwa nzambi kwa nhosa ya lukuli lwake yailavile mwanza umoja mbuli ya wose. ,^Q Abaho kalonga, “Niye nabaha, go Mulungu kusang'hana viulonda.” Avo Mulungu kasegeza nhosa zose za umwaka na hanhu hake kamwika Kilisito mwenyego kamba nhosa. []/ Tanhu kalonga, “Hulonda hebu hunogeligwa na nhosa na nhunza hebu wanyama wasomigwe muupango na nhosa za kusegeza nzambi.” Kalonga avo hata kamba nhosa zose zino zolavigwa kwa kukweleleza Malagizo ga Musa. \! Abaho nilonga, ‘Niye nabaha,
go Mulungu, kusang'hana viulonda,
kamba viyandikigwe mbuli yangu mna gamaandiko Gang'alile.’ ” \[1 Hunogeligwe na wanyama wosomigwa muupango
hebu nhosa za kusegeza nzambi. ?Zw Lekaavo, Yesu viyakalile mmabehi kwiza mwiisi, kamulongela Mulungu,“Hulondile wanhu walave nhosa na kukugwaa nhunza,
lakini kunitandila niye lukuli nikulavile. RY kwavija damu ya mbuzi na ng'ombe haidaha bule kusegeza nzambi za wanhu. `X9 Lakini nhosa zolavigwa mwaka mbaka mwaka kuwatenda wanhu wakumbuke kamba wana nzambi, W' Maza kweli wanhu wano iwomtambikila Mulungu wahasunhigwe nzambi zao, sambi wagese kabili kamba watenda nzambi na nhosa zose zahamalile baho. |V s Malagizo ga Musa hagaigalile kamba vigeli genyego, ni mbuli ndodo ziiyeka za vinhu vinogile vondavize. Nhosa zizija zigendelela kulavigwa mwaka mbaka mwaka. Kwa mbuli ayo, wodaha vilihi kunoga wanhu waja womwizila Mulungu kubitila nhosa zino? NU vivo ili vivija kwa Kilisito kalavigwa nhosa mwanza umoja kusegeza nzambi za wanhu wengi. Kolawilila mwanza wa kabili, hasang'hanila nzambi, ila kuwakombola wanhu waja wombeta kwa kusulukila.QT Kamba vija kila munhu kofa mwanza umoja, abaho kotagusigwa na Mulungu, WS' kwavija yahalondeke kugaya miyanza mingi toka kuumbigwa kwa isi. Lakini ukweli kipindi cha mmabehi na kuuhelelo, kalawilila mwanza umoja mbuli ya wose, kusegeza nzambi za wanhu kwa kuilava nhosa mwenyego. 'RG Kila mwaka Mulava nhosa Mkulu wa Wayahudi kengila Mdigati Ding'alile Ng'hani na damu ya mnyama, lakini Kilisito hengile mumo miyanza mingi kuilava mwenyego, WQ' Kwavija Kilisito hengile Mdigati Ding'alile dizengigwe na wanhu, dili kilaguso cha kija chenyego kili kuulanga lakini kengila kuulanga kwenyego, ako sambi ka haulongozi ha Mulungu kokoneka mbuli ya tweye. 3P_ Vinhu vino va hano ni kilaguso cha vinhu va ukweli va kuulanga, navo vilondeka kusunhigwa kwa damu, lakini vinhu va kuulanga venyego volonda nhosa inogile ng'hani. 8Oi Avo mna gamalagizo ga Musa kamba vija kila kinhu kisunhigwa kwa damu, na nzambi za wanhu zogeligwa kumgongo kamba damu yokwitigwa. Nhosa ya Kilisito yosegeza nzambi za wanhu cN? Vivija Musa kamizila damu mkiheha cha kuiting'hana na viya vose va kumtambikila Mulungu. ]M3 Musa kalonga, “Ino iyo damu ilagusa lagano dimulagizigwe na Mulungu mudigoge.” TL! Tanhu Musa kawapetela wanhu malagizo gose kamba vigalongile. Abaho kasola damu ya mbuzi na ng'ombe, katibwiliza na mazi na kwa bunho na pamba dung'hu, kakimizila kija kitabu cha malagizo na wanhu wose. JK  Lekaavo lagano da ichanduso, hadisongile kusang'hana bila damu. hJI kwavija uhazi haufaya kamba munhu yautendile yang'hali mgima, wokuwa na nguvu kipindi yahafa. SI Kwa mbuli ya uhazi wojuwika kamba ifa ya munhu yautendile yokoneka, H/ Mbuli ya kija kiyatendile Kilisito, iyo yogala kuilumba kwa lagano da sambi, muladi waja wakemigwe na Mulungu wadahe kumweda mazuwa gose kulongigwe na Mulungu. Ino yolawilila kwavija kwa ifa yake kowalekesa wanhu na gehile wagatendile kipindi cha lagano da ichanduso. zGm Lakini, Kilisito kailava mwenyego kwa Mulungu kamba nhosa inogile kwa nguvu ya Loho wa Mulungu yokala siku zose. Avo, damu yake yosunha mizoyo yetu vinogile ng'hani mizigo ya mbuli zigala ifa na kututenda tumsang'hanile Mulungu yeli mgima. F Damu ya mbuzi na ng'ombe na mitozi ya bofu da ng'ombe vomizigwa kwa wanhu weli na dikwe na kuwasunha dikwe jao mulukuli lwiiyeka. CE Kilisito kengila mwanza umoja wiiyeka Mdigati Ding'alile Ng'hani hengile na damu ya mbuzi na ng'ombe kulava nhosa, ila kasola damu yake mwenyego na katutenda tulekesigwe kipindi chose. QD Lakini Kilisito keza kamba Mulava nhosa Mkulu wa vinhu vinogile vili hano. Heyo kengila mna ikiheha kikulu na kitelele ng'hani, kiheha hakizengigwe na wanhu, avo hakilawile mwiisi ino iumbigwe. fCE Kwavija gano gose gotendeka kwa mbuli ya vinhu va kuja na kung'wa na vihendo viyagwe va kuisunha. Gano gose ni malagizo mbuli ya lukuli lwiiyeka, vohelela mbaka kipindi Mulungu vonda yakitende kila kinhu kuwa cha sambi. PB Kino acho kilaguso kilagusa kipindi cha sambi. Yofambula kamba nhosa za wanyama na nhunza ziyagwe zilavigwe kwa Mulungu, hazidahile kuisegeza mizigo ya nzambi mmizoyo ya wanhu womtambikila Mulungu. ;Ao Kwa nzila ino Loho Yang'alile katufunza goya kamba kipindi kija kiheha cha kutambikila vikikalile kuko, nzila ya kwingila mdigati ding'alile kuko kuulanga ikala hainavuguligwa. k@O lakini Mulava nhosa Mkulu yaiyeka iyo yokwingila mdigati da kabili, na kotenda vino mwanza umoja muumwaka. Nayo kalondeka kusola damu na kumulavila Mulungu kwa nzambi zake na kwa nzambi za wanhu wose ziwatendile bila kujuwa. ?y Vino avo vinhu vose vivitandigwe goya, kila siku walava nhosa wokwingila mdigati da kunze kutenda sang'hano zao, u>c Kudisanduku uchanha kukala na vinyago vibili vili na mabawa kulagusa kuwa hanhu aho hana ukulu wa Mulungu, mabawa gao gaiyanzanza uchanha ya sanduku aho hozigeligwa kumgongo nzambi za wanhu. Lakini sambi hatudaha kufambula mbuli zose. = Mgati yake kukala na upango wa zahabu wa kusomela ubani na sanduku da lagano dibakigwe zahabu mhande zose na mgati kwikigwa nongo ya zahabu ikigwe lujo lukemigwa Mana na mkongoja wa Haluni uzukile majani na maluwa, na mabwe ga bambalagwe gandikigwe malagizo. Y<+ Kukisogo cha panziya kukala na gati diyagwe dikemigwe Gati Ding'alile Ng'hani. A;{ Kiheha cha kutambikila kizengigwa, na mwambu wa kunze wa kwingilila ukemigwa Gati Ding'alile. Mgati kukala na kinhu cha kwikila taa na meza na kukala na magate galavigwe kwa Mulungu. {: q Lagano da ichanduso dikala na vihendo vake va kumsang'hanila Mulungu na hanhu ha kutambikila hazengigwa na wanhu. 9 Kwa kulonga lagano da sambi, Mulungu kaditenda da ichanduso dilala, na chochose kilalile mna ikipindi kidodo chopotela.M8 Nogela kumgongo nzambi zao
honda nigese kabili gehile gawo.” Y7+ Kuduhu munhu yonda yamfunze mwenekae miage
hebu yonda yamulongele ndugu yake,‘Mjuwe Mndewa.’Kwavija wose wonijuwa niye kuwa na Mulungu wao,
kusongela wanhu wadodo na wanhu wakulu. P6 Avo, dino dijo lagano donda nitende na wanhu wa Izilaeli
ako kumwande,
nowatenda wagese malagizo gangu
na kugeka mmizoyo yao.Nokuwa Mulungu wao,
na wao wokuwa wanhu zangu. S5 Honda diigale na lagano dinitendile na wahenga zao
kipindi viniwalongoze goya kuwalava mwiisi ya Misili,
kwavija hawagendelele kusang'hana kilongigwe mna dilagano jangu,
avo niwalema. M4Lakini Mulungu kowalonga wanhu zake watenda vihile, viyalongile,“Mndewa kolonga, loleni, siku zokwiza,
vonda niwatendele lagano da sambi wanhu zangu wa Izilaeli na wanhu wa Yuda. \31Kwavija maza lagano da ichanduso ditelele, sambi dilondeke lagano da kabili. n2ULakini sambi Yesu kagweleligwa sang'hano ya ulava nhosa inogile ng'hani kubanza wao, kwavija heyo iyo yogala kuilumba kwa lagano dinogile ng'hani. Malagizo ga lagano dijo gosang'hanila kija kiyalongile Mulungu kinogile ng'hani. 1Sang'hano zootenda walava nhosa wano, kamba kinhu kilagusa vija vili kuulanga. Kamba viikalile kwa Musa, viyakalile mmabehi kuzenga kiheha cha kutambikila, Mulungu kamulongela, “Lola, sang'hana kila kinhu kamba lamani yuulagusiligwe kuna ulugongo.” 0 Kamba yahakalile mwiisi sambi yawe mulava nhosa bule, kwavija kuna walava nhosa wolava nhunza zilondeke mna Gamalagizo ga Musa. /9Mulava nhosa mkulu yoyose kasaguligwa kumulavila nhunza na nhosa Mulungu, avo Mulava nhosa wetu Mkulu vivija kolondeka yawe na kinhu cha kulava. .5Nayo kosang'hana hanhu hong'ala, ndiyo kulonga, mgati mwa kiheha cha kutambikila cha ukweli kizengigwe na Mndewa, hakizengigwe kwa makono ga wanhu. (- KMbuli ng'hulu mna zimbuli zitulongile iyo ino, tunayo Mulava nhosa Mkulu yeli vino, kakala muukulu mkono wa kudila wa kigoda cha undewa cha Ukulu wa kuulanga. B,}Kwavija malagizo gowatenda wanhu wanyolile wawe walava nhosa wakulu, lakini kumwande Mulungu kaiduila, kamsagula Imwana, yadahile kusang'hana kila kinhu kiyalondeke kipindi chose.A+{Haigalile na walava nhosa wayagwe, siku zose holondigwa tanhu kulava nhosa kwa nzambi zake na abaho kwa nzambi za wanhu. Kailava nhosa mwenyego mwanza umoja kwa nzambi za wanhu wose. 4~~.}}(|{{{zz+yyWxxQww0vfuuxttMssrqq0pp===><<<(;;-::9>8777(655^44c33z2211N0//q..--T,,r, +{+**2))5((''&%%R%$##5"!! *ol*/L9Xx$P@zs d2 e X ; ~ D*T4Dpkwavija kuna kipindi msenga wa kuulanga kezaga na kugatibula gaja gamazi geli kudikolombo, na mtamu yoyose yahalongola kwingila mazi gahamala kutibuligwa, kohona utamu wowose uyali nao. o5Lunhu mkulu lwa wanhu wolumwa lukala lutambalala mvihelengo vivo, wanhu wasuwameso, mbetembete na wanhu waholole. Wakala wobetela mazi gatibuligwe, 2n]Ako Yelusalemu behi na mulango ukemigwe Mulango wa Ng'hondolo kukala na kolombo dikemigwe kwa Kiebulania Betisaza. Mumgwazo wa kolombo dijo kukala na vihelengo vitano. cm AVigabitile gano, Yesu kachola kudibuga da Yelusalemu kuna inyimwili nyimwili ya Wayahudi. mlS6Uno ukala unzonza wakabili yautendile Yesu viyalawile isi ya Yudea kwiza isi ya Galilaya.k!5Bahaja tata ayo kakumbuka ikala kipindi acho Yesu viyamulongele, “Mwanago kohona.” Avo heyo na wanhu wa mng'anda yake wamtogola Yesu. jw4Kawauza mna ikipindi gani mwanage viyahonile, wamwidika, “Ikala jana saa saba imisi vivo homa viimulekile.” miS3Mnzila ya kuchola ukayake kawating'hana wasang'hanaji zake wamulongela, “Mbwanga wako kahona!” ihK2Yesu kamulongela, “Genda, mwanago kohona!” Munhu ayo katogola mbuli za Yesu, kachola. `g91Mkulu ayo kamulongela, “Go mkulu, tuchole wose mwanangu yang'hali hanakufa.” lfQ0Yesu kamulongela, “Kuduhu munhu yoyose hagati yenu yotogola mbaka yaone unzonza na vilaguso.” Je /Mkulu ayo viyahulike kamba Yesu keza kulawa mwiisi ya Yudea kwiza mwiisi ya Galilaya, kamcholela Yesu, kampula yachole kudibuga da Kapelinaumu yakamuhonye mbwanga wake, yakalile kolonda kufa. :dm.Yesu kachola kabili kudibuga da Kana mwiisi ya Galilaya, aho hayagaluse mazi kuwa divai. Aho kukala na mkulu imoja yakalile na mbwanga wake mtamu kudibuga da Kapelinaumu. 9ck-Viyavikile mwiisi ya Galilaya, wanhu wengi wambokela, kwavija wakala wacholile mna ulujo lwa Pasaka mwiisi ya Yelusalemu na wachona kila kinhu kiyatendile kipindi cha Pasaka. Xb),Kwavija Yesu mwenyego kalonga, “Mtula ndagu hapata nhogolwa mwiisi yake.” Da+Vizibitile siku mbili, Yesu kachola isi ya Galilaya. Z`-*Wamulongela mtwanzi ayo, “Sambi totogola, siyo mbuli ya gaja gaulongile gaiyeka, lakini tweye wenyego tumuhulika, na tojuwa heyo ayo Mkombola wa wanhu wa mwiisi yose.” Yesu komuhonya mwana wa mkulu imoja <_s)Wanhu wengi watogola mbuli ya usenga wa Yesu. [^/(Avo Wasamalia viwamcholele Yesu, wampula yakale nao. Yesu kakala nao siku mbili. ~]u'Wasamalia wengi wa buga dija wamtogola Yesu kwa gaja gayalongile mtwanzi ayo, “Kanongela gose ganhendile.” \ &Niwatuma mkasenge mumgunda kinhu kija hamkisang'hanile, wanhu wayagwe awo wasang'hane, na mweye momweda kwa sang'hano yao.” B[%Ulonzi uno wa kweli, ‘Imoja kohanda iyagwe kosenga.’ Z$Msengaji kolipigwa, na kwika hamoja indiya kwa ugima wa mazuwa gose. Avo muhandaji na msengaji wose wadeng'helele hamoja. /YW#Mweye mulongaga vino, ‘Ing'hali miezi mine tosonga kusenga.’ Lakini nowalongeleni, inuleni meso genu mulole mmigunda! Vihandigwe vikangala volondeka visengigwe! |Xq"Yesu kawalongela, “Ujaji wangu, ni kutenda goyolonda ija yanhumile na kuimambukiza sang'hano iyanigwelele. UW#!Avo wanahina wasonga kuiuza, “Vino hana munhu kamgalila chakuja?” JV  Lakini Yesu kawedika, “Ninao lujo mweye hamulujuwile.” gUGMna ikipindi kikija wanahina zake wamnanahiza Yesu, “Mfundiza, chonde, diya tanhu!” 9TmAvo wanhu wasegela kudibuga na kumgendela Yesu. iSK“Izoni mumulole munhu yanongele gaja gose ganhendile. Vino hadaha kuwa Kilisito Mkombola?” hRIAbaho mtwanzi ayo kaleka nongo yake ya mazi, kabweleganya kudibuga na kuwalongela wanhu, pQYKipindi acho wanahina zake Yesu wabwela, wakanganya ng'hani viwamvikile Yesu kolonga na mtwanzi ayo. Lakini kuduhu imoja wao yamuuzile mtwanzi ayo, “Kolonda choni?” hebu yamuuze Yesu, “Habali kolonga na mtwanzi ino?” AP}Yesu kamwidika, “Iyo nene, inilonga na gweye.” OwMtwanzi ayo kamulongela Yesu, “Nojuwa Mkombola kokwiza, yokemigwa Kilisito, yaheza kotulongela mbuli zose.” _N7Mulungu ni Loho, avo wanhu womtambikila wolondeka wamtambikile kwa loho na kweli.” *MMLakini kipindi chokwiza na sambi chabahano, aho awo wotambikaga kweli, womtambikila Tata kwa loho na kweli, kwavija Tata kolonda wanhu womtambikila kamba vivo. LMweye Wasamalia hamumjuwile goya ayo imumtambikila, lakini tweye Wayahudi tumjuwa itumtambikila, kwavija ukombozi wolawa kwa Wayahudi. !K;Yesu kamulongela, “Mama, togola gano gonikulongela, kipindi chokwiza baho wanhu honda wamtambikile Tata kuna ulugongo luno hebu ako Yelusalemu. J%Wahenga zetu wamtambikila Mulungu kuna ulugongo luno, lakini mweye Wayahudi molonga Yelusalemu aho hanhu holondeka tumtambikile Mulungu.” QIMtwanzi ayo kalonga, “Go mkulu, vinikona gweye kwa mtula ndagu. lHQKusoligwa na wakasano watano, na mbigalo yuukala nayo sambi siyo mkasano wako. Kunongela goya.” nGUMtwanzi ayo kamwidika, “Naduhu mkasano.” Yesu kamulongela, “Kulonga goya kuduhu mkasano. QFYesu kamulongela, “Genda kamkeme mkasano wako, na wize nayo.” E Mtwanzi ayo kalonga, “Go mkulu, nigwee mazi gago muladi sekeniwe na ng'hilu kabili, na ndeke kwiza hano kudeha mazi.” 6Delakini munhu yoyose yong'wa mazi gonda nimgwelele, honda yaone ng'hilu kabili. Mazi gonda nimgwelele niye gokuwa nzasa ya mazi gogala ugima wa mazuwa gose mgati mmwake.” VC% Yesu kamwidika, “Wanhu wose wong'wa mazi gano wokona ng'hilu kabili, !B; Vino gweye kwa mkulu kubanza tata yetu Yakobo yatugwelele sima dino? Heyo mwenyego hamoja na wanage na fugo yake yose wang'wa mazi ga mdisima dino!” A Mtwanzi ayo kamulongela, “Go mkulu, gweye kuduhu doo, na sima dino dingila ng'hani. Wahagapatile kwahi mazi gago gogala ugima? &@E Yesu kamwidika, “Maza ujuwile choolava Mulungu, na maza ujuwile nani yokupula mazi ga kung'wa, wahampulile, nayo yahakugwelele mazi gogala ugima.” %?C Mtwanzi ayo kamwidika, “Gweye kwa Muyahudi na niye na Msamalia. Kodahaze kumhula mazi ga kung'wa?” Kwavija Wayahudi hawajaga hamoja na Wasamalia. O>Kipindi acho wanahina zake wakala wacholile kudibuga kugula chakuja. f=EMtwanzi wa kisamalia keza kudeha mazi. Yesu kamulongela, “Nigwelele mazi ning'we.” r<]Hanhu aho kukala na sima da Yakobo. Yesu viyadonhile na mwanza mtali, kakala aho kudisima. Ikala imisi. {;oKavika mwiisi ya Samalia kudibuga da Sikali, behi na mgunda wa Yakobo uyamgwelele mwanage yakemigwe Yusufu. 2:_Mmwanza wake kalondeka yabitile Samalia. W9'Yesu viyahulike avo, kasegela mwiisi ya Yudea na kubwela mwiisi ya Galilaya. T8!lakini ukweli Yesu hambatize munhu yoyose ila wanahina zake wao wabatize. a7 =Mafalisayo wahulika kamba Yesu kakala kopata na kobatiza wanahina wengi kubanza Yohana, 6/$Munhu yoyose yomtogola Mwana kana ugima wa mazuwa gose, na munhu yoyose yomulema Mwana kaduhu ugima, lakini kosigala mwiinhaguso ya Mulungu.A5}#Tata kamnogela Mwanage na keka kila kinhu mmakono gake. t4a"Heyo yatumigwe na Mulungu kolonga mbuli za Mulungu, kwavija Mulungu kamgwaa ng'hani Loho wake Yang'alile. \31!Lakini munhu yoyose yozitogola mbuli zake kosindila kamba Mulungu kolonga ukweli. a2; Heyo kolonga mbuli ziyone na zija ziyahulike, lakini kuduhu munhu yotogola mbuli zake. $1AHeyo yolawa uchanha ni mkulu kubanza wose. Heyo yolawa mwiisi ni wa mwiisi na kolonga mbuli za mwiisi, lakini heyo yolawa kuulanga ni mkulu wa gose. W0'Heyo kolondeka yawe mkulu na niye niwe mdodo.” Heyo yezile kulawa kuulanga D/Mtwanzi yosoligwa ni wa mbigalo yosola. Lakini mbwiga wa mbigalo yosola, yemile na kutegeleza, kodeng'helela yahahulika sauti ya mbigalo yosola. Vivo ili kumwangu, deng'ho jangu divika. {.oMweye wenyego awo wasindila zangu kamba nonga, ‘Niye sili Kilisito Mkombola, lakini nhumigwa nimulongolele.’ h-IYohana kawedika, “Kuduhu munhu yodaha kuwa na kinhu chochose kamba Mulungu hamgwelele. e,CAvo wamcholela Yohana na kumulongela, “Mfundiza, vino komkumbuka munhu ija yuukalile nayo mwambu wa kudilawila zuwa wa lwanda lwa Yolidani, ija yuulongile mbuli zake? Hambe sambi kobatiza na kila munhu komcholela!” |+qWanahina wayagwe wa Yohana wasonga kuibamilila na Muyahudi mbuli ya jadi ya kunawa ili wamtambikile Mulungu. G*Gano gose gatendeka Yohana yang'hali hanagodekigwa mkifungo. ')GNayo Yohana kakala kobatiza ako Ainoni, siyo kutali ng'hani kulawa Salimu, kwavija hanhu aho kukala na mazi mengi. Wanhu wakala womcholela, nayo kawabatiza. (yVigabitile gago, Yesu na wanahina zake wachola kuna iisi ya Yudea, kuko kakala nao siku ndodo na kabatiza wanhu. 'Lakini wanhu wotenda ganogile wokwiza kumulenge muladi woneke wosang'hana goyolonda Mulungu.” Yesu na Yohana Mbatizaji {&oWanhu wose wotenda gehile hawaulonda mulenge na haweza kumulenge, kwavija hawalonda gehile gao gowotenda goneke. %!Vino vivo nhaguso vonda iwe, mulenge wiza mwiisi, lakini wanhu wanogelwa na ziza kubanza mulenge, kwavija gago goyosang'hana ganyolodoka. -$S“Wanhu wose wonda wamtogole Mwana honda watagusigwe bule, lakini wose womulema watagusigwa mwaka, kwavija hawamtogole Mwana yaiyeka yanogeligwe na Mulungu. c#?Mulungu hamtumile mwanage yeze mwiisi yawataguse wanhu, lakini kamtuma yeze kuwakombola. -"SAvo, Mulungu kawanogela wanhu wa mwiisi mbaka kamulava Mwanage yeli yaiyeka, muladi munhu yoyose yonda yamtogole sekeyapotele lakini yawe na ugima wa mazuwa gose. I! avo munhu yoyose yonda yamtogole yawe na ugima wa mazuwa gose. q [Kamba Musa viyamwinule mumbiki nyoka wa shaba kuja kuluwala, vivo vonda yenuligwe Mwana wa Munhu, \1 Kuduhu munhu yoyose yacholile kuulanga ila Mwana wa Munhu, yezile kulawa kuko.” s_ Hamnhogola viniwalongeleni mbuli za mumuno mwiisi, vino monhogolaze nahawalongela mbuli za ako kuulanga?   Nokulongela ukweli, tolonga kija tukijuwile tosimulila acho tuchonile, lakini haduhu munhu yoyose kumwenu yotogola usenga wetu. fE Yesu kamwidika, “Gweye kwa mfundiza mkulu wa Waizilaeli, huijuwile vilihi mbuli ino? 9m Nikodemo kauza, “Avo gano godahikaze?” "=Beho dobuma kokose kudilonda, kodihulika, lakini hudijuwa dolawa kwahi hebu dochola kwahi. Vivo viili kwa munhu yoyose yaleligwe na Loho Yang'alile.” ]3Sekeukanganye kwavija nokulongela molondeka mweye mose muleligwe mwanza wa kabili. fEMunhu koleligwa kwa lukuli na tatake na mamake, lakini koleligwa kiloho na Loho Yang'alile. 'Yesu kamwidika, “Nokulongela ukweli, kuduhu munhu yodaha kwingila Muundewa wa Mulungu bila kuleligwa kwa mazi na kwa Loho Yang'alile. 5cNikodemo kamuuza, “Vino munhu mkulu kodahaze kuleligwa mwanza wa kabili? Havidahika bule munhu mkulu kwingila mna iinda ya mamake na kuleligwa mwanza wa kabili!” Yesu kamwidika, “Nokulongela ukweli, kuduhu munhu yodaha kuwona Undewa wa Mulungu bila kuleligwa mwanza wa kabili.” Y+Siku dimoja ikilo kamcholela Yesu na kumulongela, “Labi, tojuwa gweye kwa mfundiza kutumigwa na Mulungu. Kwavija kuduhu munhu yodaha kutenda unzonza kamba viutenda gweye kamba Mulungu hali hamoja nayo.” r _Kukala na mulangulizi imoja wa Wayahudi twaga jake Nikodemo, kakala imoja mna ikibumbila cha Mafalisayo. mSHailondeke munhu yoyose yamulongele mbuli yao, kwavija mwenyego kagajuwa gakalile mmizoyo yao.MLakini Yesu kakala hawatamanila bule, kwavija kawajuwa wanhu wose. 3Yesu viyakalile kudibuga da Yelusalemu kuna inyimwili nyimwili ya Pasaka, wanhu wengi wamtogola viwonile mbuli nyingi za unzonza ziyatendile. GViyazilibuke kulawa kwa wafile, wanahina zake wakumbuka kamba Yesu kawalongela mbuli ayo, wanahina zake wagatogola Maandiko Gang'alile na gaja gayalongile Yesu. Yesu kojuwa magesa ga wanhu T!Lakini Ng'anda ya Mulungu iyakalile yolonga Yesu ikala lukuli lwake.  Wayahudi wamuuza, “Ng'anda ino ya Mulungu izengigwa kwa miyaka malongo mane na sita. Vino, gweye koizenga kwa siku ndatu?” k OYesu kawedika, “Tuleni Ng'anda ino ya Mulungu, na niye noizenga kabili kwa siku ndatu.”  Wakulu wa Wayahudi wamuuza Yesu, “Vino unzonza gani wonda utende kutulagusila gweye kuna udahi wa kutenda gano gose?”  -Wanahina zake wakumbuka kamba Maandiko Gang'alile golonga, “Unogelwa wangu wa ng'anda yako yakutambikila, wosoma mgati mmwangu kamba moto.”  }Abaho kawalongela wose wakalile wochuuza njiwa, “Wasegezeni hano! Lekeni kuitenda ng'anda ya Tatangu kamba gulilo!” "=Yesu kabota balati da luzabi, kawawinga wose ng'hondolo, ng'ombe, na vivija kazibidula meza za wanhu wakalile wovunja sente na kuzipwililisa sente zao. ykKawavika wanhu Mng'anda ya Mulungu wochuuza ng'ombe, ng'hondolo, njiwa, na wayagwe wakala mmeza wovunja sente. T! Siku da Pasaka ya Wayahudi dikala behi, avo Yesu kachola Yelusalemu. /W Vigabitile gago, Yesu hamoja na mamake, ndugu zake, na wanahina zake wachola kudibuga da Kapelinaumu wakala aho siku ndodo. Yesu kokwingila Mng'anda ya Mulungu  Yesu kasang'hana unzonza uno wa ichanduso ako Kana mwiisi ya Galilaya. Kuko kalagusa ukulu wake, na wanahina zake wamtogola. A{ kamulongela, “Kila munhu kagolaga divai inogile hana ichanduso. Wanhu wagonekigwe wahang'wa ng'hani, kolava divai igwaduke wang'we, lakini gweye kuika divai inogile mbaka sambi!” @y Mkulu wa dizengele viyagalanzile gaja gamazi, gagaluka divai. Hajuwile kuilawile, lakini waja iwasang'hanaji wadehile gamazi wajuwa. Avo mkulu wa dizengele kamkema ayo yosola mwehe, c?Abaho Yesu kawalongela, “Deheni kidogo mumgalile mkulu wa dizengele.” Nao wamgalila. mSYesu kawalongela awo iwasang'hanaji, “Memezeni mazi nongo zose.” Nao wazimemeza mbaka uchanha. Kukala na nongo sita za mabwe, kila nongo yomema madumu matano, zikigwa aho kamba viikalile mila ya Wayahudi ya kunawa. p~YAbaho mamake Yesu kawalongela waja wasang'hanaji, “Chochose chonda yawalongele sang'haneni.” V}%Yesu kamwidika, “Mama, habali unongela vivo. Saa yangu hainavika.” G|Divai viimalile, mamake kamulongela Yesu, “Divai imala.” ?{yYesu na wanahina zake vivija wagonekigwa kudizengele. gz ISiku da kadatu kukala na zengele kudibuga da Kana mwiisi ya Galilaya. Mamake Yesu kakala aho, y /3Yesu kawalongela, “Nowalongeleni ukweli, mouwona ulanga ugubuka na wasenga wa kuulanga wokwela na kuhumuluka uchanha ya Mwana wa Munhu.”*x O2Yesu kamulongela Nasanaeli, “Vino kotogola kwavija nikulongela nikona viukalile hana umbiki wa mtini? Kokwiza kuvona vinhu vingi ng'hani kubanza vino!” jw O1Nasanaeli kedika, “Mfundiza, gweye kwa Mwana wa Mulungu! Gweye kwa Mndewa wa Izilaeli!” !v =0Nasanaeli kamuuza, “Vino gweye kunjuwaze?” Yesu kamwidika, “Filipo yang'hali hanakukema viukalile hasi hana umbiki wa mtini, niye nikona.” ru _/Yesu viyamone Nasanaeli komwizila, kasimulila, “Ino Mwiizilaeli kweli, mgati yake mduhu uvizi!” t  .Nasanaeli kamuuza, “Vino mbuli yoyose inogile yodaha kulawa kudibuga da Nazaleti?” Filipo kamwidika, “Izo ulole.” Ys --Filipo kamvika Nasanaeli, kamulongela, “Tumona munhu ayo yandikigwe na Musa mna ikitabu cha Malagizo, na watula ndagu wa Mulungu wengi wandika mbuli zake. Heyo Yesu mwanage Yusufu, mwenekae wa Nazaleti.” Ur %,Filipo kakala mwenekae wa Betisaida kudibuga diwakalile Andeleya na Petulo. jq O+Imitondo yake Yesu kachola isi ya Galilaya, kamvika Filipo, kamulongela, “Ng'holeleze!” ep E*Abaho Andeleya kamgala Simoni kwa Yesu. Yesu kamulola, kamulongela, “Twaga jako Simoni mwanage Yohana, lakini kokemigwa Kefa.” Kefa kwa Kigiliki Petulo, na Petulo fambulo jake dibwe. Yesu komkema Filipo na Nasanaeli o )Bahaja Andeleya viyamone Simoni ndugu yake, kamulongela, “Tumona Masihi.” Masihi fambulo jake “Kilisito Mkombola.” vn g(Andeleya, ndugu yake Simoni Petulo, kakala imoja wa awo iwabili wamuhulike Yohana na kumkweleleza Yesu. m 'Kawalongela, “Izoni mulole.” Avo wachola hamoja nayo na kuhona hayakalile yokala. Ikala saa kumi ya imisi, na wasinda nayo. l %&Yesu kahinduka, kawona womkweleleza, kawauza, “Mozahila choni?” Wamwidika, “Labi, kokala kwahi?” Labi fambulo jake, “Mfundiza.” Vk '%Wanahina awo wabili viwamuhulike Yohana kolonga avo, wamkweleleza Yesu. Zj /$Viyamone Yesu kobita, kalonga, “Loleni, ino ayo Mwanang'hondolo wa Mulungu!” Ui %#Imitondo yake, Yohana kakala kabili hanhu aho na wanahina zake wabili. h "Abaho Yohana kalonga, “Nichona kinhu acho, na nowalongeleni ukweli, heyo ayo Mwana wa Mulungu.” Wanahina wa ichanduso wa Yesu g }!Niye nikala sijuwile kamba ayo heyo, lakini Mulungu, yanhumile kuwabatiza kwa mazi kanongela, ‘Munhu yonda umone Loho Yang'alile komuhumulukila kulawa kuulanga na kwima uchanha kwa munhu ayo, heyo ayo yonda yawabatize kwa Loho Yang'alile.’ ” f  Yohana kalava usindila kwa kulonga, “Nimona Loho Yang'alile kohumuluka kuulanga kamba huwa na kwima uchanha yake. {e qNiye mwenyego simjuwile viyali, lakini niza kuwabatiza kwa mazi muladi kutenda yajuwigwe na wanhu wa Izilaeli.” d 5Ino ayo inilongile mbuli zake, ‘Kokwiza munhu kukisogo changu yeli munhu mkulu kubanza nene, kwavija kakala kuko toka umwaka niye sinavumbuka.’ c Imitondo yake Yohana kamona Yesu komwizila, kalonga, “Loleni, Mwanang'hondolo wa Mulungu yosegeza nzambi za wanhu wa mwiisi! -b UMbuli zose zino zilongigwa ako Betania mwambu wa kudilawila zuwa wa lwanda lwa Yolidani, kuyakalile Yohana yobatiza wanhu. Yesu ayo Mwanang'hondolo wa Mulungu \a 3Kokwiza kukisogo changu, lakini niye sifaya hata kudohola nzabi za vilatu vake.” ` {Yohana kawedika, “Niye nowabatiza mweye kwa mazi, lakini kabaho imoja kema hagati yenu, mweye hamumjuwile bule. _ wamuuza Yohana, “Kumbe gweye huli Kilisito, hebu huli Eliya, hebu huli mtula ndagu wa Mulungu, habali kobatiza wanhu?” @^ }Wasenga waja watumigwe na kibumbila cha Mafalisayo H]  Yohana kawedika kwa kulonga gaja gayalongile mtula ndagu wa Mulungu Isaya,“Niye na ‘imoja yokema kuluwala.Tendeni goya nzila ya Mndewa, goloseni nzila yonda yabite!’ ” \ yWamulongela, “Tulongele, gweye kwa nani? Tolonda tukawedike waja watutumile. Vino gweye mwenyego koikemaze?” 4[ cWamuuza, “Gweye kwa nani? Kwa Eliya?” Yohana kawedika, “Ka, sili Eliya bule.” Wamuuza, “Gweye kwa mtula ndagu wa Mulungu?” Kawedika, “Ka, sili niye.” kZ QYohana halemile bule kuwedika, lakini kalonga fulu ipile, “Niye sili Kilisito Mkombola.” Y Wakulu wa Wayahudi kudibuga da Yelusalemu wawatuma walava nhosa na Walawi wachole kwa Yohana wakamuuze, “Gweye kwa nani?” $X CKuduhu munhu yamonile Mulungu, lakini Imwana yaiyeka yaigalile na Mulungu na kuilumba na Tata, ayo yatutendile tumjuwe Mulungu. Usenga wa Yohana Mbatizaji eW EMulungu kalava Malagizo kubitila Musa, lakini Yesu Kilisito katugalila ng'hekewa na ukweli. KV Kwa ng'hekewa imemile iyalinayo, tweye wose tumweda ng'hani. 2U _Yohana kalava usindila uno yolonga, “Ino ayo iniwalongeleni kokwiza kukisogo changu yeli mkulu kubanza niye, kwavija kakala kuko toka umwaka niye sinavumbuka.” .T WNa heyo yakemigwe Mbuli kawa munhu, kakala hamoja na tweye, na tweye tuwona ukulu wake, ukulu uyagweleligwe na Mulungu Tatake, nayo kamema ng'hekewa na ukweli. S  Si wana wa Mulungu bule kwa kuleligwa, hebu viwolonda wanhu hebu kwa udahi wa mbigalo yoyose, lakini Mulungu mwenyego heyo Tatao. OR  Lakini waja wambokele na kumtogola, Mulungu kawatogolela kuwa wanage. QQ  Keza mwiisi yake mwenyego, lakini wanhu zake mwenyego hawambokele bule. vP g Mbuli kakala mwiisi, na kubitila heyo Mulungu kaumba isi yose, lakini wanhu wa mwiisi hawamjuwile bule. SO ! Uno ukala mulenge kweli, mulenge wizile mwiisi kuwamwemwesela wanhu wose. dN CHeyo mwenyego hakalile awo umulenge bule, lakini keza kuwalongela wanhu mbuli ya umulenge. ^M 7Ayo keza kuwalongela wanhu mbuli ya umulenge muladi wanhu wose wahulike na watogole. NL Kulawilila munhu imoja yatumigwe na Mulungu, twaga jake Yohana. HK  Mulenge awo wokwaka mdiziza, najo ziza hadiudaha kuuzima bule. \J 3Mgati mmwake mumo ukalile mwanduso wa ugima, na ugima awo ukala mulenge kwa wanhu. ^I 7Kubitila heyo, Mulungu kaumba vinhu vose. Kuduhu kinhu chochose kiumbigwe bila heyo. ;H sToka kunaichanduso Mbuli kakala hamoja na Mulungu. G Baho kunaichanduso vinhu vose ving'hali havinaumbigwa kukala imoja yakemigwe Mbuli. Ayo kakala na Mulungu na ayo kakala Mulungu. Fmujuwe kamba, munhu yoyose yombweza mnzila inogile munhu mwene nzambi, komkombola na ifa na nzambi zake nyingi zogeligwa kumgongo.ZE-Ndugu zangu, kamba imoja wenu yahaga kuujuwa ukweli, na iyagwe yahambweza, LDAbaho kampula kabili, na mvula itowa na vihandigwe mwiisi vilela. CEliya kakala munhu kamba tweye. Kawamba kumpula Mulungu mvula sekeitowe, mvula nayo haitowile mwiisi kwa miyaka midatu na miezi sita. (BIAvo kila munhu yamulongele miyage nzambi zake, muipulile muladi muhonyigwe. Kupula kwa munhu yanogile mgameso ga Mulungu kuna nguvu ng'hani ya kutenda mengi. A Avo wahapula kwa kutamanila mtamu ayo kohonyigwa, na Mndewa komtenda yakone goya, na kamba katenda nzambi, zogeligwa kumgongo. @)Kamba munhu yoyose kumwenu mtamu, yawakeme wavele wa kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu, nao wampulile kwa twaga da Mndewa na wambake mavuta. ?{ Kamba munhu yoyose kumwenu kogaya, yampule Mulungu. Munhu yeli na deng'ho, yamwimbile Mulungu nyila za kumtogola. X>) Ndugu zangu! Kubanza gose, sekemuiduile. Sekemuiduile kwa ulanga hebu kwa isi hebu kwa kinhu chochose kiyagwe. Mwahalonga, “Ona” Iwe ona, na “Bule” iwe bule, kamba siyo avo Mulungu kowatagusa. 2=] Towakema wao wamweda kwavija wafunga umoyo. Muhulika Ayubu viyafungile umoyo na mojuwa Mndewa viyamtendele mbaka kuuhelelo. Kwavija Mndewa kana bazi ng'hani na muhole. < Ndugu zangu, kwa mbuli ya kufunga umoyo mna gamagayo, waloleni watula ndagu wa Mulungu walongile usenga ulawile kwa Mndewa. e;C Ndugu zangu, sekemuinung'unikile, bule Mulungu kowatagusa. Kwavija msemi ka haulwivi. U:#Mweye vivija mufunge umoyo na kugangamala, kwavija Mndewa kammabehi kwiza! 99kNdugu zangu, fungeni moyo, mbaka vonda yeze Mndewa. Loleni, mlimaji viyobetela minoga yake ilave ndiya zinogile. Heyo kofunga umoyo na kubetela mvula za vuli na mashika. t8aMuwatagusa na kuwakoma wanhu wanogile na hewo hawawalemele kwa chochose! Kufunga umoyo na kumpula Mulungu q7[Mukala mwiisi kwa ugima wa kutenda vimulonda wenyego na uhondo. Muneneha mbuli ya siku da kuchinjigwa. .6UKwavija hamuwalipile fungu wanhu wasang'hane mmigunda yenu, tegelezeni kuiyalala kwao! Ndilo ya wanhu wasengile mmigunda yenu Mulungu yeli na Udahi wose kaihulika. 5)Zahabu zenu na sente zigwa lungwi, na lungwi alo lolonga kimutendile na loja ng'huli zenu kamba moto. Mweye muikila ugoli mzisiku za uhelelo. A4}Vinhu venu vokola, na viwalo venu vidigwa na wang'onyo. b3 ?Sambi tegelezeni mweye wanhu wagoli, lileni na kuiyalala mbuli ya magayo gonda gawezile. v2eAvo munhu yoyose yogajuwa ganogile ga kusang'hana, lakini hagasang'hana, munhu ayo kotenda nzambi.O1Lakini sambi moitapa na kuigoda, kuitapa kamba kuko hakunogile bule. d0AMolondeka mulonge, “Kamba Mndewa yahalonda, tokala wagima na kutenda kino hebu kija.” /Mweye hamujuwile ugima wenu mayo vondauwe! Ugima wako una choni? Mweye muigala na kungugu dolawilila kwa kipindi kidodo na kulawanya. ./ Avo, tegelezeni mweye mulongaga, “Lelo hebu mayo tochola kudibuga dino hebu dija tokala mwaka mgima na tochuuza vinhu na kupata sente.” -7 Mulungu yaiyeka yolava malagizo na kutagusa, nayo kodaha kukombola na kunanga. Avo gweye kwa nani mbaka komtagusa miyago? Kuzumigwa mbuli ya kuitapa ^,5 Ndugu zangu, sekemuilonge vihile mweye kwa mweye. Munhu yoyose yomulonga vihile ndugu yake hebu kumtagusa kogalonga vihile malagizo na kugatagusa. Wahagatagusa malagizo hugagoga malagizo, lakini kogatagusa. u+c Igweni kuulongozi wa Mndewa na mumtamanile nayo kowenula uchanha. Mbuli ya kumtagusa miyago yamtogole Yesu l*Q Nyunyuwaleni na lileni na kuiyalala. Daba jenu digaluke ndilo, na deng'ho jenu diwe kunyunyuwala! )Mkweseleni behi Mulungu nayo kowakwesela behi. Sunheni makono genu mweye wene nzambi. Sunheni mizoyo yenu, mweye wanafiki! O(Avo, ilaveni kwa Mulungu, mulemeni Mwenembago nayo kowakimbila. ('ILakini ng'hekewa iyotugwaa Mulungu ina nguvu ng'hani. Kamba Maandiko vigalonga, “Mulungu kowalema wanhu woitapa, lakini kowagwaa ng'hekewa wanhu wahole.” &)Sekemugese kamba Maandiko Gang'alile galonga bule, vigalongile, “Loho yekigwe na Mulungu mgati mmwetu kotusulukila mbaka kokona migongo.” %9Mweye wanhu hamutamaniligwa! Vino hamujuwile bule kamba kuinogela isi ino kuko kuihila na Mulungu? Munhu yoyose yoinogela isi ino koihila na Mulungu. $ Na mwahampula, hawagwelela bule, kwavija mopula kwa mizoyo ihile, muladi muvisang'hanile kamba vimulonda mna ukusulukila kwenu. E#Mosulukila ng'hani vinhu na kwavija hamuvipata mokoma, movonela migongo vinhu va wayagwe lakini hamuvipata, avo mogomba na kuitowa. Mweye mduhu vinhu vimulonda kwavija hamumpula Mulungu. w" iMigomvi na kuitowa kwenu kolawa kwahi? Volawa mumo mna ukusulukila kwenu, avo vogomba siku zose mmizoyo yenu. j!MWanhu wonogelwa kuwatenda wanhu wakale goya wohanda mbeyu ya tindiwalo na wosenga ganogile.? wLakini nzewele ilawa kuulanga tanhu isunhigwa, na vivija ina tindiwalo na unogelwa na uhole, yowatonga wayagwe na imema bazi na yotenda ganogile, haibagula wanhu na yaduhu unafiki. _7Kwavija wahawa na migongo na gahigahi, vivija kokuwa na bamila na kila kinhu kihile. [/Nzewele kamba ayo hailawa kuulanga, ila yolawa mwiisi na ya wanhu na vinyamkela. }Lakini kamba mizoyo yenu imema migongo na usungu na gahigahi, sambi muugubike ukweli kwa kuitapa mbuli ya nzewele yenu. ,Q Vino nani yeli na nzewele na ubala kumwenu? Yalaguse mbuli ayo kwa kusang'hana ganogile, ganogile gotendeka kwa moyo wa uhole uli kwa munhu yeli na nzewele. 9k Ndugu zangu, vino mbiki wa mtini wodaha kulela zeituni? Hebu mzabibu wodaha kulela tini? Vivija nzasa ya mazi gausungu haidaha kulava mazi gamulile. Nzewele ilawa kwa Mulungu O Vino, mazi gamulila na mazi ga usungu godaha kulawa mwiinzasa imoja? pY Mumulomo umoja munhu kolonga mbuli za kutambikila na mbuli za kudumiliza. Ndugu zangu sambi iwe vivo. ~u Kwa lulimi tomgwaa nhogolwa Mndewa Tataetu na vivija kwa lulimi towaduwila wanhu, waumbigwe kwa kuigala na Mulungu. wgLakini kuduhu munhu yodaha kulufuga lulimi lwake. Lulimi lwiha na halulongozigwa na lumema sumu igalaga ifa. r]Munhu kodaha kuwafuga wanyama wose wa mwiisi, kowafuga ndege na wang'onyo na vinhu vose vili muibahali. pYLulimi luigala na moto, umema gehile na ni maungo madodo mulukuli lakini lounanga lukuli lose. Lomnanga munhu wose na kuugela muumoto ugima wose wa munhu toka kuvumbuka mbaka kufa kwavija lenyego lolukuzigwa kwa moto wa Jehanamu. ,QVivo ili kwa lulimi hamoja ni maungo madodo ga lukuli, lakini loitapa kwa mbuli ng'hulu. Vivija geseni viili kwa muhulo mkulu wolukuzigwa kwa sese ndodo ya moto! Hebu geseni ngalawa hamoja na ukulu wake na yosung'higwa na beho, lakini yolongozigwa na ng'hafi kokose koyolonda mulosaji. Tweye towafunga falasi kibimhi cha zuma kili na nzabi mmulomo muladi watutegeleze, na todaha kuwalongoza kokose tukulonda. 5Tweye wose totenda vihile miyanza mingi. Kamba munhu hatenda vihile mna ukulonga, munhu ayo katelela na vivija kodaha kulutawala lukuli lwake lose.  Ndugu zangu, wanhu wengi kumwenu sekewasulukile kuwa wafundiza, kwavija mojuwa kamba tweye tufundiza totagusigwa ng'hani. dAKamba viili kwa lukuli bila loho lufa, vivo ili kwa kutamanila bila kusang'hana kufa.FVivija vivo ikalile kwa Lahabu ija imgoni, katendigwa kanoga mgameso ga Mulungu kwa kija kiyasang'hane viyawabokele waja wacholile kusepa na kawataza walawanye kubitila nzila iyagwe. r ]Avo mokona, munhu kotendigwa kanoga mgameso ga Mulungu kwa kusang'hana na siyo kwa kutamanila kwiiyeka. ( IAvo galawilila Maandiko Gang'alile galongile, “Abulahamu kamtogola Mulungu, na katendigwa kanoga mgameso gake.” Avo Abulahamu kakemigwa mbwigake Mulungu. h IMokona! Tamanilo jake na sang'hano vigenda hamoja, na tamanilo jake ditelela kwa kusang'hana.  'Vino muhenga wetu Abulahamu katendigwa vilihi kanoga mgameso ga Mulungu? Kubitila sang'hano zake, viyamulavile nhosa mwanage Isaka muupango. X )Gweye kwa mbozi! Vino kolonda kulagusiligwa tamanilo bila sang'hano hadifaya? veGweye kotogola kamba hana Mulungu imoja yaiyeka! Ona hata vinyamkela vivija wotogola na wodumba na kugwaya. 7gLakini munhu kodaha kulonga, “Gweye kuna tamanilo, niye nosang'hana.” Ndagusile tamanilo jako bila kusang'hana na niye nikulagusile tamanilo jangu kwa kusang'hana. 1]Vivo ili, tamanilo bila sang'hano difa. Vino chofaya choni mweye kuwalongela, “Gendeni moyo uholile mkote moto na kwiguta,” lakini hamuwagwaa vija vilondeka kwa ugima wao? FTulonge mkulu wako hebu lumbu jako kaduhu viwalo hebu lujo. Ndugu zangu, vino munhu kopata choni yahalonga kana tamanilo lakini halagusa kwa kusang'hana? Vino tamanilo jake dodaha kumkombola? ! Kwavija Mulungu kotagusa bila bazi kwa munhu yoyose yeliduhu bazi. Lakini munhu yeli na bazi hadumba kutagusigwa. Kutamanila na sang'hano fE Longeni na sang'haneni kamba wanhu wonda watagusigwe na malagizo gotenda wanhu walekesigwe. + Kwavija heyo yalongile, “Sekeutende ugoni,” vivija kalonga, “Sekeukome.” Avo kamba hutenda ugoni lakini kokoma, gweye kubena malagizo. w Kwavija munhu yoyose yogagoga malagizo gose ga Mulungu yahabena lagizo dimoja, kana kitala cha kubena malagizo gose. ]~3 Lakini mwahaibagula motenda nzambi na motagusigwa mubananga kwa kugabena malagizo. }'Motenda goya kamba modigoga lagizo da undewa wa Mulungu dili mna Gamaandiko Gang'alile, “Mnogele miyago kamba viuinogela mwenyego.” R|Vino si hewo bule wodiliga twaga dinogile da Kilisito ija imumtamanila? b)~~0}}||^{{ zz9yxxwmvvuu%t~t ssTrqqqppupoUnnmmmm1llkkIjjj7iihhh1ggOfeetedsccbbb&aap``_|_ ^]]g]\[[[ZZZYY_XXHWWVVWUU3TT|TTTSRRmQQGPPwOO3NNM`MLdKKVJJ}III1HHGG,FF^EEpEDDCBB{B AA@??j? >>=h=<<&;::s99:88K7796654443322M111>100,/....--L,,E++**))%('''$&&b%$$a##E""b!!h #<j]z*$zAibw0 6 Z  ] Yub b'mG Kawedika, “Nimala kuwalongela, lakini hamulonda kutegeleza. Vino habali molonda kuihulika kabili? Hebu na mweye vivija molonda kuwa wanahina zake?” Rl Wamuuza, “Vino kakutendela choni? Kakuhonyaze usuwameso wako?” k) Munhu ayo kawedika, “Mmhane kamba munhu ayo kotenda nzambi hebu hatenda bule. Kinhu kimoja kinjuwile, ng'hala silola, sambi nolola.” 6je Mwanza wa kabili wamkema munhu ija yavumbuke msuwameso, wamulongela, “Iduile kwa Mulungu kamba kolonga ukweli! Tojuwa kamba munhu ino yakuhonyile kotenda nzambi.” Li Lekaavo tatake na mamake walonga, “Heyo mkulu goya, muuzeni!” Vh% Tatake na mamake walonga vino kwavija wakala wowadumba wakulu wa Wayahudi, kwavija Wayahudi walonga munhu yoyose yolonga komtogola Yesu kamba ayo Kilisito Mkombola kowingigwa mng'anda ya kumpula Mulungu. g Lakini hatujuwile sambi viyadahile kulola, wala hatumjuwile munhu yamuhonyile. Muuzeni mwenyego, heyo mkulu goya, kodaha kuwedika!” qf[ Tatake na mamake wawedika, “Tojuwa kamba heyo ayo mwanetu, na tojuwa kamba kavumbuka msuwameso. meS Wayahudi wawauza, “Vino ino ayo mwanenu? Yumulonga kavumbuka msuwameso, lelo kadahaze kulola?” d Hata ivo wakulu wa Wayahudi hawalondile kutogola kamba kakala msuwameso na sambi kodaha kulola. Avo wawakema tatake na mamake, 9ck Avo Mafalisayo wabwelela kumuuza munhu ayo, “Kulonga kakuhonya usuwameso wako. Gweye kolongaze mbuli ya munhu ayo?” Munhu ayo kawedika, “Mtula ndagu wa Mulungu.” b Mafalisayo wayagwe walonga, “Munhu yatendile mbuli ino halawa kwa Mulungu bule, kwavija hadigoga lagizo da siku ya Kubwihila.” Lakini wayagwe walonga, “Vino munhu yotenda nzambi kodahaze kutenda unzonza kamba uno?” Avo, wakala waigolile. (aI Abaho Mafalisayo wamuuza kabili munhu ayo viyadahile kulola. Kawalongela, “Kanibaka nhope mgameso gangu, nisunha kihanga changu, na sambi nodaha kulola.” d`A Yesu viyatendile nhope na kumuhonya munhu ayo yakalile msuwameso ikala siku ya Kubwihila. J_  Abaho wamgala kwa Mafalisayo munhu ayo yakalile msuwameso. ^w Wamuuza, “Munhu ayo kakwahi?” Kawedika, “Mmhane.” Mafalisayo wozahila munhu msuwameso kahonyigwa vilihi C] Kawedika, “Munhu yokemigwa Yesu katenda nhope, kanibaka mgameso gangu, kanilongela nigenda Siloamu nikasunhe kihanga changu. Avo nichola, na bahaja vinisunhile nidaha kulola.” 3\a Wamuuza, “Vino kudahaze kulola?” "[= Wanhu wayagwe walonga, “Iyo heyo,” lakini wayagwe walonga, “Aka, siyo heyo, kaigala nayo.” Avo munhu ija kalonga mwenyego, “Iyo niye.” (ZI Wanhu weli mmabehi nayo, na wanhu wamonile aho umwaka yopula, ing'hali hainalawilila mbuli ino, wauza, “Vino ino siyo munhu ija yakalile na kupula?” ;Yo Yesu kamulongela, “Genda kasunhe kihanga chako hana dilamba da Siloamu.” Siloamu fambulo jake “Yatumigwe.” Avo munhu ija kachola, kasunha kihanga chake, kabwela yolola. X Viyamambukize kulonga vino, Yesu katema mate hasi, kabuluga nhope kwa mate gaja, abaho kambaka mgameso munhu ija msuwameso. DW Kipindi ning'hali mwiisi, niye na mulenge wa isi yose.” V  Kwavija ing'hali imisi, tolondeka tusang'hane sang'hano ya ija yanhumile. Ikilo yovika, baho kuduhu munhu yodaha kusang'hana. 6Ue Yesu kawedika, “Ino hailawilile kwavija heyo katenda nzambi hebu tatake na mamake watenda nzambi. Lakini kavumbuka msuwameso muladi udahi wa Mulungu woneke kumwake. !T; Wanahina zake wamuuza, “Mfundiza, nzambi gani imtendile munhu ino yavumbuke msuwameso? Vino heyo ayo yaitendile nzambi ayo hebu tatake na mamake?” DS  Yesu viyakalile kogenda, kamona munhu yavumbuke msuwameso. iRK;Abaho wadondola mabwe wampigisile, lakini Yesu kaifisa kalawanya Mng'anda ya Mulungu.iQK:Yesu kawedika, “Nowalongeleni ukweli, Abulahamu yang'hali hana vumbuka, niye nabaha.” tPa9Wayahudi wamulongela Yesu, “Vino gweye hunapata hata miyaka malongo matano, kumonaze Abulahamu?” nOU8Tata yenu Abulahamu kadeng'helela viyachonile kipindi changu chakwiza, kachona na kadeng'helela.” N7Mweye hamumjuwile bule, lakini niye nimjuwa. Nahalonga simjuwile, nokuwa mvizi kamba mweye. Lakini nimjuwa, na nozigoga mbuli zake. M 6Yesu kawedika, “Nahaitogola mwenyego, nhogolwa ayo mduhu kinhu. Ija yonitogola niye ni Tatangu yumulonga Mulungu wenu. L 5Vino gweye kwa mkulu kubanza tata yetu Abulahamu? Heyo kafa, na watula ndagu wa Mulungu vivija wafa. Kogesa gweye kwa nani?” LK4Avo, Wayahudi wamulongela, “Sambi tojuwa kamba gweye kuna kinyamkela! Abulahamu kafa, na watula ndagu wa Mulungu wafa, abaho gweye kolonga yoyose yotogola mafundizo gako honda yafe bule. ZJ-3Nowalongeleni ukweli, munhu yoyose yotogola mafundizo gangu honda yafe bule.” ^I52Sizahila nhogolwa yangu mwenyego. Lakini kabaho imoja yoizahila, heyo ayo yotagusa. _H71Yesu kawedika, “Nabule kinyamkela. Nomtegeleza Tatangu lakini mweye monibeza. sG_0Wayahudi wamuliga Yesu walonga, “Hatulongile goya kamba gweye kwa Msamalia na kuna kinyamkela?” &FE/Munhu wa Mulungu kotegeleza mbuli za Mulungu. Hata ivo, mweye hamuli wa Mulungu, lekaavo hamnitegeleza.” Yesu kakala kuko Abulahamu yang'hali hanavumbuka eEC.Nani imoja wenu yodaha kulagusa kamba nibananga? Kamba nolonga ukweli, habali hamunhogola? @D{-Lakini nowalongeleni ukweli, lekaavo hamnitogola bule. C ,Mweye mwa wana wa tataenu, Mwenembago, na mweye molonda kukweleleza kusulukila kwa tataenu. Kusongela mwaka kakala mkomaji na hemile muna ikweli, kwavija mduhu kweli mgati mmwake. Yahalonga uvizi, kolagusa viyali, kwavija heyo ni mvizi na tata wa uvizi. LB+Habali hamjuwa kinonga? Kwavija hamudaha kutegeleza usenga wangu. 8Ai*Yesu kawalongela, “Maza Mulungu yakalile Tata yenu, mwahaninogele, kwavija niza kulawa kwa Mulungu na sambi nabahano. Sizile kwa udahi wangu mwenyego, lakini kanhuma. @)Motenda kiyatendile tata yenu.” Wamwidika, “Mulungu yaiyeka ayo Tata itwilinayo hatuli wana wa kuvikila, tweye twa wanage too.” l?Q(Niwalongela ukweli umhulike kwa Mulungu, lakini molonda kunikoma. Abulahamu hatendile kamba vivo! >!'Wamwidika, “Tata yetu Abulahamu.” Yesu kawedika, “Maza mukalile wana wa Abulahamu, mwahatendile mbuli zizija ziyatendile heyo. m=S&Nowalongela kija kiyanilagusile Tatangu, lakini mweye motenda kija kimulongeligwe na tata yenu.” i<K%Nojuwa mwa lukolo lwa Abulahamu. Lakini molonda kunikoma, kwavija hamgatogola mafundizo gangu. ?;y$Kamba Mwana yahawalekesa, na mweye molekesigwa kweli. ]:3#Mtumwa hali munhu wa lukolo siku zose, lakini mwana ayo munhu wa lukolo siku zose. h9I"Yesu kawalongela, “Nowalongeleni ukweli, munhu yoyose yotenda nzambi mtumwa wa nzambi. 8!Wamwidika, “Tweye twa lukolo lwa Abulahamu na hatunakuwa watumwa wa munhu yoyose. Habali kotulongela ‘Tolekesigwa’?” ?7y Avo moijuwa kweli, na kweli yowatenda mulekesigwe.” }6sAvo Yesu kawalongela Wayahudi waja wamtogole, “Kamba mwahatogola mafundizo gangu, mwa wanahina zangu kweli. d5AWanhu wengi wamuhulike Yesu yolonga mbuli zino wamtogola. Yesu kowatenda mulekesigwe r4]Na heyo yanhumile kahamoja na nene, handekile niiyeka bule kwavija siku zose notenda kija kimnogele.” L3Avo kawalongela, “Mwahamwinula uchanha Mwana wa Munhu, mojuwa kamba, ‘Niye ayo Heyo,’ abaho mojuwa kamba sitenda mbuli yoyose kwa udahi wangu, lakini nolonga kija kiyanilagize Tata nonge. J2 Wakala hawajuwile kamba Yesu kakala kolonga mbuli ya Tata. )1KNinazo mbuli nyingi za kulonga kumwenu, nyingi za kuwatagusa. Hata ivo ija yanhumile ni mkweli, na niye nowalongela wanhu wa mwiisi kija kimhulike kumwake.” [0/Wamuuza, “Gweye kwa nani?” Yesu kawedika, “Niwalongeleni haichanduso. /{Lekaavo niwalongeleni mofa na nzambi zenu. Mofa na nzambi zenu kamba hamulonda kutogola kamba ‘Niye ayo Heyo.’ ” .+Yesu kawedika, “Mweye mwa wanhu wa mwiisi ino, lakini niye nolawa kuulanga. Mweye molawa mumuno mwiisi, lakini niye silawa mwiisi bule. |-qAvo wakulu wa Wayahudi wauza, “Kolonga hatudaha kuchola hanhu kuyochola. Vino kolonda kuikoma mwenyego?” ,Yesu kawalongela kabili, “Niye nosegela, mweye monizahila, lakini mofa na nzambi zenu. Hamudaha kuchola kuja kunyhola.” U+#Yesu kalonga gano gose viyakalile kofundiza Mng'anda ya Mulungu, mdigati hakikigwe kiya cha kulavila sadaka. Kuduhu munhu yamgogile, kwavija saa yake ikala hainavika. Hamudaha kuchola kuja kunyhola *#Wamuuza, “Tatako kakwahi?” Yesu kawedika, “Hamnijuwile niye hebu Tatangu. Maza munijuwile niye, vivija mwahamjuwile Tatangu.” M)Niye noisindila mwenyego, na Tata yanhumile vivija konisindila.” o(WYandikigwa mna ga Malagizo genu kamba usindila wa wanhu wabili wahailumba, gaja gowolonga ga ukweli. g'GLakini hata nahatagusa, notagusa goya kwavija sili niiyeka bule, nahamoja na Tata yanhumile. R&Mweye motagusa kwa nzila zoyotagusa wanhu, niye simtagusa munhu yoyose. F%Yesu kawedika, “Aka, hata kamba nahaisindila mwenyego, gaja gonilonga ga ukweli kwavija nikujuwa kundawile na kuja kunichola. Mweye hamukujuwile kuja kundawile hebu kuja kunichola. u$c Mafalisayo wamulongela, “Gweye koisindila mwenyego, avo gago goulonga hagatogoligwa kamba kweli.” '#G Yesu kawalongela Mafalisayo kabili, “Niye ayo mulenge wa isi. Munhu yoyose yonikweleleza kokuwa na mulenge wa ugima na honda yagende mdiziza bule.” 5"c Mtwanzi ija kalonga, “Go mkulu, kahaduhu.” Yesu kalonga, “Vinoga. Na niye vivija sikutagusa. Genda lakini sekeutende nzambi kabili.” Yesu yuyo mulenge wa isi m!S Yesu kenuka na kumulongela mtwanzi ija, “Wa kwahi wanhu waja? Kuduhu munhu yoyose yakutaguse?”   Viwahulike avo, wose wasegela imoja imoja, wasonga iwavele. Yesu kalekigwa yaiyeka, na mtwanzi ija yang'hali yemile aho. 1]Abaho Yesu kainama kabili kandika hasi. Viwagendelele kwima aho kuno womuuza, Yesu kenuka kawalongela, “Munhu yoyose hatendile nzambi yasonge kumpigisila dibwe.” Walonga vino ili wamgoge Yesu kwa mbuli zake, muladi wapate kumtagusa. Lakini Yesu kainama kandika hasi kwa kidole chake. |qMuna ga Malagizo getu Musa katulagiza kamba mtwanzi kamba ino yatoigwe mabwe mbaka yafe. Lelo gweye kolongaze?” FWamulongela Yesu, “Mfundiza, mtwanzi ino kagogigwa ugoni. veWafundiza Malagizo ga Musa na Mafalisayo wamgala mtwanzi yagogigwe ugoni, wamwika haulongozi wa wanhu wose. Imitootondo ng'hani Yesu kabwela kuna Ing'anda ya Mulungu. Wanhu wose wamzunguluka, nayo kakala hasi kasonga kuwafundiza. 2 aYesu kachola kuna Ulugongo lwa Mizeituni. /Y5Abaho kila munhu kachola ukayake.3_4Wamwidika, “Vino na gweye vivija kolawa mwiisi ya Galilaya? Gasome Maandiko Gang'alile na koifunza, kuduhu mtula ndagu wa Mulungu yalawile mwiisi ya Galilaya.” uc3“Vino Malagizo getu godaha kumtagusa munhu yoyose bila tanhu kumuhulika na kukijuwa kija kiyatendile?” |q2Nikodemo kakala imoja wa Mafalisayo wakalile aho, ayo yacholile kumulola Yesu ichanduso. Kawalongela wayage, R1Lunhu luno halugajuwile Malagizo ga Musa, avo waduiligwa na Mulungu!” ;q0“Mumjuwa mkulu yoyose hebu Mfalisayo yomtogola? K/Mafalisayo wawauza, “Vino na mweye vivija muviziligwa?” N.Wakalizi wawedika, “Kuduhu munhu yolonga kamba munhu ayo!” mS-Wakalizi viwabwelile, wakulu wa walava nhosa na Mafalisayo wawauza, “Habali hamumgalile?” ,Wanhu wayagwe walonda kumgoga Yesu, lakini kuduhu hata munhu imoja yamgolosele mkono. Kuleka kutogola kwa wakulu wa Wayahudi * O+Avo lunhu luigola mbuli ya Yesu.  *Maandiko Gang'alile golonga kamba Kilisito Mkombola kolawa mulukolo lwa Daudi na kovumbukila Beselehemu kudibuga diyakalile Daudi.”  ')Wanhu wayagwe walonga, “Heyo ayo Kilisito Mkombola!” Lakini wayagwe walonga, “Kilisito Mkombola hadaha kulawa mwiisi ya Galilaya! } s(Wanhu wayagwe mna ulunhu wamuhulika viyalongile avo na walonga, “Kweli munhu ino mtula ndagu wa Mulungu!” Q 'Yesu kalonga vino mbuli ya Loho Yang'alile, ija wanhu wose womtogola wombokela. Kipindi acho Loho Yang'alile kakala yang'hali hanakwiza, kwavija Yesu kakala hanakwinuligwa muukulu. Kuigola kwa wanhu &Kamba Maandiko Gang'alile vigalonga, ‘Munhu yonhogola niye, vizanda va mazi gogala ugima vokilima muumoyo wake.’ ” '%Mna isiku ya uhelelo na siku ng'hulu ya inyimwili nyimwili, Yesu kema kakemelela, “Munhu yoyose yokona ng'hilu yeze kumwangu yang'we.  $Vino kofambula choni viyolonga, tomzahila lakini honda tumone, na hatudaha kuchola kuko konda yawe?” Vizanda va mazi ga ugima 7g#Wakulu wa Wayahudi wailongela, “Vino munhu ino kochola kwahi mbaka seketumone? Vino kochola kunagamabuga ga Wagiliki kuko kookala wanhu zetu na kuwafundiza Wagiliki? T!"Monizahila, lakini honda munyone, kwavija hamudaha kwiza hanhu hanili.” c?!Yesu kalonga, “Nokala na mweye kipindi kidodo, na abaho nochola kumwake ija yanhumile.  Mafalisayo waluhulika lunhu lonyong'onya mbuli ya Yesu, avo wao na iwakulu wa walava nhosa wawatuma wakalizi wamgoge. 8iLakini wanhu wengi hana ulunhu wamtogola na kulonga, “Vino Kilisito Mkombola yaheza, kotenda unzonza mkulu kubanza yautendile munhu ino?” Wakalizi watumigwa kumgoga Yesu zmAbaho walonda kumgoga, lakini kuduhu hata munhu imoja yamgolosele mkono, kwavija saa yake ikala hainavika. H lakini niye nimjuwa, kwavija nolawa kumwake, nayo kanhuma.” b~=Yesu viyakalile kofundiza Mng'anda ya Mulungu, kalonga kwa sauti ng'hulu, “Vino mweye munjuwa goya niye na mukujuwa kuja kundawa? Sizile kwa udahi wangu mwenyego, heyo yanhumile, ni mkweli. Mweye hamumjuwile, }wLakini Kilisito Mkombola yaheza, kuduhu munhu yonda yajuwe kolawa kwahi, lakini tweye tukujuwa koolawa munhu ino.” q|[Loleni! Kolonga kunze kunze na hawamulongela mbuli yoyose! Vino iwakulu wamjuwa ayo Kilisito Mkombola? h{IWanhu wayagwe wa Yelusalemu walonga, “Vino ino siyo munhu ija iwakulu wolonda kumkoma? `z9Lekeni kutagusa kwa meso, lakini mutaguse kwa ukweli.” Ayuno iyo Kilisito Mkombola? +yOKamba mwana kokwingizigwa kumbi mna isiku ya Kubwihila muladi sekemubene Malagizo ga Musa, habali monigevuzikila kwavija nimuhonya munhu mna isiku ya Kubwihila? x3Musa kawalagiza muwengize kumbi wanenu hamoja siyo Musa lakini wahenga zenu awo wasongile, na mweye momwingiza kumbi mwana mna isiku ya Kubwihila. NwYesu kawedika, “Nhenda unzonza umoja, mweye mose mukanganya. ^v5Lunhu lwa wanhu lumwidika, “Gweye kuna kinyamkela. Nani yolonda kukukoma?” uucVino Musa hawagwelele Malagizo? Lakini kuduhu hata munhu imoja yogagoga. Vino habali molonda kung'homa?” +tOMunhu ija yolonga mbuli zake kozahila nhogolwa yake mwenyego. Lakini heyo yozahila nhogolwa kumwake ija yamtumile munhu ayo mkweli, mduhu uvizi mumulomo mmwake. s{Munhu yoyose yolonda kutenda goyolonda Mulungu kojuwa gano gonifundiza golawa kwa Mulungu hebu nolonga gaja gonilonda. mrSYesu kawedika, “Mafundizo gano gonifundiza siyo gangu, lakini golawa kwa Mulungu yanhumile. qWakulu wa Wayahudi wakanganya ng'hani na kulonga, “Yokuwaze munhu ino kojuwa vinhu vingi na kuno haifunzile kokose?” kpONyimwili nyimwili viikalile hagatigati, Yesu kengila Mng'anda ya Mulungu kasonga kufundiza. uoc Lakini kuduhu munhu yokala yolonga mbuli ya Yesu chaka chaka, kwavija wakala wowadumba wakulu wa Wayahudi. n+ Hakala na minong'ono hana ulunhu mbuli ya Yesu. Wanhu wayagwe walonga, “Kanoga,” lakini wayagwe walonga, “Bule, kokwagiza wanhu.” omW Wakulu wa Wayahudi wakala womzahila Yesu hana inyimwili nyimwili. Walonga, “Munhu ija ka kwahi?” l  Ndugu zake Yesu viwacholile kuna inyimwili nyimwili, Yesu nayo kachola. Hacholile kunze kunze lakini kachola kinyelegezi. qk[ Yesu kalonga vino, abaho kagendelela kukala mwiisi ya Galilaya. Yesu kuna inyimwili nyimwili ya viheha jjMMweye choleni kuna inyimwili nyimwili. Niye sichola bule, kwavija kipindi changu hakinavika.” |iqWanhu wa mwiisi hawawehila mweye, lakini wonihila niye, kwavija siku zose nowalongela gaja goyotenda ganyolodoka. lhQYesu kawalongela, “Kipindi changu niye hakinavika. Lakini kipindi chochose kinoga kumwenu. .gWYesu hatogoligwe hata na ndugu zake. f+Kuduhu munhu yofisa kija kiyotenda kamba yahalonda wanhu wamjuwe goya. Kwavija gweye kotenda mbuli zino, leka wanhu wose wamwiisi wakujuwe.” eavo ndugu zake Yesu wamulongela, “Segela hanhu hano uchole isi ya Yudea, muladi wanhu zako wokukweleleza wazone mbuli ziutenda. FdSiku ya nyimwili nyimwili ya Wayahudi ya viheha ikala behi, c Vigabitile gano, Yesu kachola mwiisi ya Galilaya, halondile kuchola isi ya Yudea kwavija wakulu wa Wayahudi wakala wolonda kumkoma. b'GYesu kakala yolonga mbuli ya Yuda, mwanage Simoni Isikaliote. Yuda kakala imoja wa wanahina longo na wabili, ayo yonda yamuhinduke Yesu.gaGFYesu kedika, “Vino siwasagule mweye longo na wabili? Lakini imoja wenu Mwenembago!” a`;ESambi tweye totogola na tojuwa kamba gweye ayo Yang'alile ija yalawile kwa Mulungu.” {_oDSimoni Petulo kamwidika, “Mndewa, tweye tuchole kwa nani? Gweye kunazo mbuli zigala ugima wa mazuwa gose. b^=CAvo Yesu kawauza wanahina zake longo na wabili, “Na mweye vivija molonda kusegela?” q][BKwa ulonzi uno, wanhu wengi wamkweleleze wabweleganya kukisogo na hawadahile kabili kuchola nayo. \AAbaho kalonga, “Lekaavo niwalongeleni kuduhu munhu yodaha kwiza kumwangu bila Tata kutenda idahike kwa munhu ayo kutenda vivo.” y[k@Lakini wayagwe wenu hawatogola.” Yesu kawajuwa toka mwaka waja hawamtogola na kamjuwa ija yonda yamuhinduke. Z)?Loho wa Mulungu ayo yomgwaa munhu ugima, nguvu za munhu hazidaha kinhu chochose. Mbuli ziniwalongeleni ni za Loho wa Mulungu na zogala ugima. ]Y3>Vino yokuwaze, mwahamona Mwana wa Munhu kobwela uchanha kuja kuyakalile ichanduso? .XU=Bila kulongeligwa, Yesu kajuwa kamba wanhu zake wamkweleleze wakala woinung'unikila mbuli ino, avo kawalongela, “Vino mbuli ino yolonda kuwatenda mulemelwe? W <Wanhu zake wengi wamkweleleze waihulika mbuli ino na kulonga, “Mafundizo gano madala ng'hani. Nani yodaha kugatogola?” V;Yesu kalonga mbuli zino viyakalile kofundiza mna ing'anda ya kumpula Mulungu ako Kapelinaumu. Mbuli zigala ugima wa mazuwa gose "U=:Uno awo lujo luhumuluke kuulanga, haluigalile na lujo luja luwadile wahenga zenu, abaho wafa. Lakini yoyose yoluja lujo luno kokuwa mgima siku zose.” T-9Tata yeli mgima yanhumile, na kwa mbuli yake niye na vivija mgima. Vivo vonda iwe munhu yoyose yoluja lukuli lwangu kokuwa mgima mbuli ya niye. nSU8Wanhu woluja lukuli lwangu na kuing'wa damu yangu wokala mgati mmwangu, na niye nokala mgati mmwao. \R17Kwavija lukuli lwangu ulo lujo lwa kweli, na damu yangu acho king'waji cha kweli. Q}6Munhu yoluja lukuli lwangu na kuing'wa damu yangu kanao ugima wa mazuwa gose, na niye nomzilibula mna isiku ya uhelelo. P15Yesu kawalongela, “Nowalongeleni ukweli, kamba hamuluja lukuli lwa Mwana wa Munhu na kuing'wa damu yake, honda muwe na ugima mgati mmwenu. |Oq4Mbuli ino iwatenda Wayahudi waibamilile. Waiuza, “Vino munhu ino kodahaze kutugwaa lukuli lwake tuluje?” SN3Niye ayo lujo lugala ugima luhumuluke kuulanga. Munhu yoyose yoja lujo luno, kokuwa mgima siku zose. Lujo londa nimgwee munhu ayo ni lukuli lwangu, awo uniwagwelela wanhu wa mwiisi ili wawe wagima.” OM2Lakini munhu yoyose yoluja lujo luhumuluke kuulanga honda yafe bule. Yesu kawedika, “Lekeni kuinung'unikila. E*Avo walonga, “Vino ino siyo Yesu mwanage Yusufu? Tumjuwa tatake na mamake. Yokuwaze kabili kolonga kahumuluka kuulanga?” tDa)Avo, Wayahudi wasonga kumnung'unikila Yesu kwavija kalonga, “Niye ayo lujo luhumuluke kuulanga.” 0CY(Kwavija kiyolonda Tatangu acho kino, kila munhu yomulola Mwana na kumtogola heyo yawe na ugima wa mazuwa gose. Na niye nomzilibula munhu ayo mna isiku ya uhelelo.” *BM'Gano gago goyolonda ija yanhumile sekenimwagize hata imoja mna iwaja wose yangwelele, lakini nolondeka niwazilibule wose na kuwagwaa ugima siku ya kimambukizo. fAE&kwavija sizile hasi kulawa kuulanga kutenda gaja gonilonda lakini goyolonda Tata yanhumile. k@O%Wose iwonigwelela Tatangu wokwiza kumwangu. Na niye simwasa kunze munhu yoyose yokwiza kumwangu, 7?i$Niwalongeleni kamba munyona lakini hamtogola. >%#Yesu kawalongela, “Niye ayo lujo lugala ugima. Wose wonda weze kumwangu honda wone nzala, na waja wose wonhogola honda wone ng'hilu. H= "Wamulongela, “Go mkulu, tugwee lujo lulo siku zose.” l<Q!Lujo loowagwaa Mulungu ayo heyo yezile hasi kulawa kuulanga na kowagwaa ugima wanhu wa mwiisi.” ;9 Yesu kawalongela, “Nowalongeleni ukweli, siyo Musa yawagwelele lujo lwa kuulanga, lakini Tatangu ayo yowagwaa lujo lwa ukweli kulawa kuulanga. :Wahenga zetu waja lujo lukemigwa Mana kuluwala, kamba Maandiko Gang'alile vigalonga, ‘Kawagwelela lujo luhumuluke kuulanga.’ ” k9OWamwidika, “Vino unzonza gani wonda utende ili tuwone na kukutogola? Choni chonda utende? d8AYesu kawedika, “Kinhu choolonda Mulungu mweye mutende, mumtogole ija yamtumile.” ^75Avo wamuuza, “Vino kinhu gani tutende tudahe kugatenda goyolonda Mulungu?” 66eSekemulusang'hanile lujo lunangika, lakini mulusang'hanile lujo lugala ugima wa mazuwa gose. Uno awo lujo londa yawagwee Mwana wa Munhu, kwavija Mulungu Tata kamsagula.” 5Yesu kawedika, “Nowalongeleni ukweli, monizahila niye kwavija muja magate mwiguta, siyo kwavija mona unzonza wangu. n4UWanhu viwamvikile Yesu umwambu uyagwe wa lamba, wamuuza, “Mfundiza, vino hano kwiza lini?” 3%Wanhu viwajuwile Yesu kahaduhu hanhu aho, hebu wanahina zake, wakwela mzingalawa na kuchola Kapelinaumu, kumzahila. Yesu ayo lujo lwa ugima 2Ngalawa ziyagwe zilawile Tibelia zivika mbaka behi na hanhu hawadile magate Mndewa viyamambukize kumgwaa nhogolwa Mulungu. M1Imitondo iyagwe lunhu mkulu lukala lukalile mwambu uyagwe wa lamba wona aho hakala na ngalawa imoja iiyeka. Wao wajuwa kamba Yesu hacholile hamoja na wanahina zake, lakini wasegela waiyeka. x0iWanahina zake walonda kumsola Yesu mwiingalawa, bahaja wavika mwiisi kuwakalile wochola. Wanhu womzahila Yesu 8/kYesu kawalongela, “Sekemudumbe. Iyo niye!” !.;Wanahina zake viwacholile utali wa kilometa tano mbaka sita, wamona Yesu kotembela uchanha mgamazi, kokwiza mwambu wao kuili ngalawa, wadumba ng'hani. 1-]Beho kulu dibuma na kugatibula ga mazi. ,wakwela mwiingalawa, na kubwela umwambu wa lamba mwambu wa Kapelinaumu. Ikilo ivika lakini Yesu kakala yang'hali hanachola kumwao. K+Viivikile ichungulo, wanahina wa Yesu wahumuluka kudilamba, *Yesu kajuwa kamba walonda kumgoga kwa nguvu na kumtenda mndewa wao, avo kabweleganya kuvigongo yaiyeka. Yesu kotembela uchanha mgamazi ) Viwauwonile unzonza uno yautendile Yesu, wanhu walonga, “Kweli ino ayo mtula ndagu wa Mulungu yalondeke kwiza mwiisi!” p(Y Avo wanahina wadondola na kumemeza vigelo longo na vibili kulawa kuna gamagate matano gawadile wanhu. x'i Viwamambukize kuja, Yesu kawalongela wanahina zake, “Dondoleni vihande visigale. Sekemuleke hata kimoja.” "&= Yesu kasola gaja gamagate, kamgwaa nhogolwa Mulungu, kawagolela wanhu wose wakalile aho. Katenda vivo kwa waja iwasomba, kila munhu kapata viyalondile. 6%e Yesu kawalongela wanahina zake, “Walongeleni wanhu wakale hasi.” Kwavija hanhu aho hakala na mijani, wanhu wose wakala hasi. Kukala na wambigalo kamba elufu tano. z$m “Kabahano mbwanga kana magate matano ga ngano na somba wabili, lakini sikinhu chochose kwa lunhu lulihano.” b#=Imoja wa wanahina zake Yesu yakemigwe Andeleya, ndugu yake Simoni Petulo, kalonga, g"GFilipo kamwidika, “Sente magana mabili hazidaha kugula magate kwa wanhu wose wano!” ^!5Yesu kalonga vino kumgeza Filipo kwavija kakala yajuwile kinhu gani chonda yatende.  Yesu viyalolile kaluwona lunhu mkulu lomwizila, avo kamuuza Filipo, “Tukagule kwahi vinhu vingi vakuja muladi wanhu wano wose waje?” QKipindi cha nyimwili nyimwili ya Wayahudi ikemigwe Pasaka kikala behi. MYesu kakwela mbaka uchanha kukigongo kakala hasi na wanahina zake. SLunhu mkulu lumkweleleza, kwavija luwona unzonza wake wa kuhonya watamu. \ 3Abaho, Yesu kaloka mwambu wa lamba da Galilaya, vivija dokemigwa Lamba da Tibelia. Z-/Kamba hamgatogole gaja gayandike Musa, modahaze kutogola gano gonilonga?”^5.Kamba kweli mumtogola Musa, mwahanhogole na niye, kwavija Musa kandika mbuli zangu. dA-Sekemugese nowalongeleza kwa Tatangu, lakini Musa, yumumtamanila ayo yonda yawalongeleze. #?,Munogelwa kubokela nhogolwa kulawa mweye kwa mweye, lakini hamulonda kupata nhogolwa kulawa kwa heyo yeli Mulungu yaiyeka, vino modahaze kunhogola niye? ve+Niza kwa twaga da Tatangu, lakini hamunibokele, ila munhu iyagwe yaheza kwa twaga jake mwenyego, mombokela. M*Lakini niye niwajuwa. Nojuwa mna imizoyo yenu hamumnogela Mulungu. 5e)“Sizahila nhogolwa kulawa kwa wanhu. 7i(Lakini hamulonda kwiza kumwangu mupate ugima. 'Mogasoma Maandiko Gang'alile kwavija mogesa kulawa mumo moupata ugima wa mazuwa gose. Na kuno Maandiko gago gago gandika mbuli zangu! J &na mweye muilema mbuli yake kwavija hamumtogole ija iyamtumile. ~u%Tata mwenyego yanhumile, vivija kosindila mbuli ya niye. Mweye hamunaihulika sauti yake hebu kuchona kihanga chake, (I$Lakini niye mwenyego ninao usindila mkulu kubanza wa Yohana, kija kinhenda acho kiyanigwelele Tatangu nikitende, gano gose golagusa kamba Tata ayo yanhumile. q[#Yohana kakala kamba kiwenge kikwaka yangaduu, na mweye muudeng'helela mulenge wake kwa kipindi kidodo. J "Siulonda usindila wa munhu, lakini nonga vino ili mukomboligwe. Z -!Mweye mutuma wasenga kwa Yohana, na mbuli ziyalongile mbuli yangu ni za ukweli. _ 7 Lakini kabaho imoja yosindila mbuli ya niye, naniye nojuwa gaja goyolonga ga ukweli. P “Nahalonga mbuli zangu mwenyego, ulonzi wangu wokuwa wa uvizi. K “Niye mwenyego sitenda mbuli yoyose kwa udahi wangu, lakini notagusa kamba Mulungu viyonongela, avo notagusa goya, kwavija sitenda kija kinonda, lakini kija kiyolonda heyo yanhumile.” - Sna wolawa mna gamapanga gao. Waja wose watendile ganogile wozilibuka na kupata ugima, na waja watendile gehile wozilibuka ili watagusigwe.” Ukweli mbuli ya Yesu a;Sekemuikanganye mbuli ino, kipindi chokwiza baho waja wose wafile woihulika sauti yake OKamgwelela Mwana udahi wa kutagusa, kwavija heyo ayo Mwana wa Munhu. q[Kamba Tata mwenyego viyali chanduso cha ugima, vivo ili kwa Mwanage, kamtenda yawe chanduso cha ugima. #?Nowalongeleni ukweli, kipindi chokwiza tena kipindi kimala kwiza, baho waja wafile woihulika sauti ya Mwana wa Mulungu, na waja woihulika wokuwa wagima. I “Nowalongeleni ukweli, wanhu wose wozihulika mbuli zangu na kumtogola heyo yanhumile wanao ugima wa mazuwa gose. Awo honda watagusigwe bule, kwavija wamala kubita mkufa kwiza muugima. 'avo wanhu wose wamtegeleze Mwana, kamba vija viwomtegeleza Tata. Munhu yoyose yolema kumtegeleza Mwana kolema kumtegeleza Tata yamtumile.” RTata hamtagusa munhu yoyose. Kamgwelela Mwanage udahi wose wa kutagusa, Kamba vija Tata viyowazilibula wanhu wafile na kuwagwaa ugima, vivo ili kwa Mwana nayo kowagwaa ugima waja wose yawalondile. 5Avo Tata komnogela Mwanage na komulagusila gaja gose goyotenda mwenyego. Komulagusila mbuli ng'hulu ng'hani kubanza zino, na mweye mose mokanganya. 0YYesu kawedika, “Nowalongeleni ukweli, Mwana hatenda mbuli yoyose heyo mwenyego, kotenda gaja goyomona Tatake kotenda. Gaja goyotenda Tata, Mwana nayo kotenda. ~#Ulonzi uno uwatenda wakulu wa Wayahudi wazahile nzila kwa nguvu zose wadahe kumkoma Yesu. Watenda avo siyo kwavija kabena lagizo da siku ya Kubwihila diiyeka, lakini vivija kamkema Mulungu Tatake, avo kaitenda kamba kaigala na Mulungu. Udahi wa Mwana wa Mulungu Z}-Yesu kawedika, “Tatangu kosang'hana siku zose, na niye vivija nosang'hana.” [|/Abaho Wayahudi wasonga kumwihila Yesu kwavija kamuhonya munhu siku ya Kubwihila. s{_Abaho munhu ayo kasegela, kachola kwa iwakulu wa Wayahudi, kawalongela, “Yesu ayo yanihonyile.” DzAbaho, Yesu kamvika munhu ayo yamuhonyile Mwiig'anda ya Mulungu. Kamulongela, “Tegeleza, gweye sambi kuhona. Sekeutende nzambi kabili, muladi sekegakupate gehile kubanza gano.” y Lakini munhu ayo yahonyigwe kakala hamjuwile Yesu viyali, kwavija hanhu aho kukala na lunhu, na Yesu kakala yasegele. Gx Wamuuza, “Munhu gani heyo yakulongele utende vivo?” sw_ Munhu ayo yahonyigwe kawedika, “Munhu heyo yanihonyile kanilongela nipape mkeka wangu nigende.” v' avo wakulu wa Wayahudi wamulongela munhu ija yahonyigwe, “Lelo ni siku ya Kubwihila, Malagizo getu gogomesa gweye sekeupape mkeka wako.” tua Bahaja munhu ayo kahona, kapapa mkeka wake, kasonga kutembela. Mbuli ino ilawilila mwiisiku ya Kubwihila, PtAbaho Yesu kamulongela, “Winuke, papa mkeka wako, utembele.” "s=Mtamu ayo kamwidika, “Go mkulu. Kuduhu munhu wa kuningiza kudikolombo mazi gahatibuligwa. Kila vinigeza kwingila, munhu iyagwe konilongolela.” rYesu viyamone katambalala aho, kajuwa kamba munhu ayo kana utamu wa siku nyingi, avo Yesu kamuuza, “Kolonda kuhona?” MqAho kukala na munhu imoja mtamu kwa miyaka malongo madatu na nane. </~~'}}[||{{p{zzyqxxxwwrvvv+uuNttvssIrrqqrpp{p oZnnvmmrm/llklkkkjCii'hhGggAff3fezddcccbb?aaZ```-__^^^C]]h] \\q\[[EZZYYyXX@WWoWQWVV U`TTTSRRR6QPPPO{ONNM]LLJKK+JQII{HHdGGSGFEEDD@CBBAAg@@@3??>3=~=<o“Nomtuma kumwenu Mtazaji kulawa kwa Tata, Loho Yang'alile, ayo yolagusa ukweli wa Mulungu. Kowalongela ukweli mbuli ya niye, mnSGano gatendeka, avo kija chandikigwe mna ga Malagizo gao kilawilile, ‘Wanihila bila kilamuso.’ )mKMaza sitendile kumwao mbuli zija hazinatendigwa na munhu yoyose, sambi wawe na nhaguso ya nzambi. Lakini wazona mbuli zinhendile na watwihila niye na Tatangu. >lwMunhu yoyose yonihila niye vivija komwihila Tatangu. xkiMaza sizile na kulonga nao sambi wawe na nhaguso ya nzambi, lakini sambi hawadaha kubela kamba waduhu nzambi. ejCWowatendela mweye gano gose kwavija mwa wanhu zangu, na kwavija hawamjuwile ayo yanhumile. Bi}Kumbukeni kiniwalongele, ‘Mtumwa hali mkulu kubanza mkulu wake.’ Kamba wanhu wanidununza niye vivija wowadununza na mweye. Kamba wagagoga mafundizo gangu, wogagoga na genu vivija. Uh#Maza muli wanhu wa mwiisi, baho wanhu wa mwiisi wahawanogele mweye kamba wanhu wa kumwao. Lakini niwasagula mweye hagati ya wanhu wa mwiisi, na hamwili wanhu wa mwiisi, lekaavo wanhu wa mwiisi wowehila. Ug#“Wanhu wa mwiisi wahawehila, kumbukeni kamba wasonga kunihila niye. SfLagizo jangu kumwenu dijo dino, muinogele. Kwihiligwa na wanhu wa mwiisi 2e]Siyo mweye munisagule niye, lakini niye niwasagula mweye, muchole na kulela matunda, matunda gokala siku zose. Na ivo Tata kowagwaa chochose kimumpula kwa twaga jangu. $dASiwakema kabili watumwa, kwavija watumwa hawajuwa kija chootenda mkulu wao. Lakini nowakema mbwiga, kwavija niwalongela kila kinhu kimhulike kwa Tatangu. >cwMweye mwa mbwiga zangu mwahatenda gaja goniwalagiza. _b7 Kuduhu unogelwa mkulu kubanza uno, wa munhu kuulava ugima wake mbuli ya mbwiga zake. Qa Lagizo jangu dijo dino, muinogele, muinogele kamba viniwanogele mweye. n`U “Niwalongela vino ili ndeng'ho jangu dikale mgati mmwenu na avo ndeng'ho jenu dileke kumala. _  Mwahagagoga malagizo gangu, mokala muunogelwa wangu kamba vija niye vinigagogile malagizo ga Tatangu na kukala muunogelwa wake. W^' Nowanogela mweye kamba vija Tata viyoninogela niye, kaleni muunogelwa wangu. f]EUkulu wa Tatangu wolagusigwa kamba mweye mwahalela matunda mengi, na mokuwa wanahina zangu. \wMwahakala mgati mmwangu na mbuli zangu zahakala mgati mmwenu, baho puleni chochose kimulonda, na mweye mogweleligwa. &[EMunhu yoyose yoleka kukala mgati mmwangu, koigala na tambi dikwasigwa kutali na kunyala. Matambi kamba gago gokwikigwa hamoja na kwasigwa muumoto galukule. 6Ze“Niye na mzabibu, na mweye mwa matambi. Waja wokala mgati mmwangu na niye mgati mmwao, wolela ng'hani matunda kwavija mweye hamudaha kutenda mbuli yoyose bila niye. ?YwKaleni mgati mmwangu, na niye nokala mgati mmwenu. Tambi hadidaha kulela matunda denyego mbaka dikale mumbiki. Vivo ili kumwenu mweye, hamudaha kulela matunda mbaka mukale mmwangu. ;XqMweye mung'ala mwaka kwa mafundizo ganiwagwelele. {WoKila tambi dileka kulela mgati mmwangu kodikanha, na kodidahulila kila tambi dilela matunda, ili dilele ng'hani. ?V {“Niye ayo mzabibu wa kweli, na Tatangu ayo mulimaji. Ulakini wanhu wa mwiisi wolondeka wajuwe kamba nomnogela Tata, lekaavo notenda kila kinhu kamba viyonilagiza. “Inukeni, tusegele.qT[Silonga ng'hani na mweye, kwavija Mwenembago ayo mkulu wa isi ino kokwiza. Heyo kaduhu nguvu kumwangu, ]S3Niwalongela mbuli zino sambi zing'hali hazina lawilila ili zahalawilila, mutogole. %RCMunihulika viniwalongele, ‘Nosegela, lakini nowabwelela.’ Maza muninogele mwahadeng'helele kuwa nochola kwa Tata, kwavija heyo ayo mkulu kubanza niye. Q#“Nowalekela tindiwalo, nowagwaa tindiwalo jangu. Siwagwelela bule kamba viwowagwelela wanhu wa mwiisi. Sekemudumbe na kunyawanyawa. P{Tatangu kowagalila Mtazaji, Loho Yang'alile kwa twaga jangu, kowafundiza vinhu vose na kuwakumbusa gose ganiwalongele. DO“Niwalongela mbuli zino ning'hali hamoja na mweye. NMunhu yoyose hanogela niye hagagoga mafundizo gangu. Mafundizo gamuhulike siyo gangu, lakini golawa kwa Tata, yanhumile. M9Yesu kamwidika, “Munhu yoyose yoninogela niye kogagoga mafundizo gangu. Tatangu komnogela munhu ayo, niye na Tatangu tomwizila na kukala nayo. ~LuYuda, siyo Yuda Isikaliote, kalonga, “Mndewa, habali gweye koilagusa kumwetu na siyo kwa wanhu wa mwiisi?” 3K_“Wanhu wose wogatogola malagizo gangu na kugagoga, wao woninogela. Tatangu kowanogela wose woninogela niye, na niye vivija nowanogela wao na kuilagusa kumwao.” tJaSiku ayo yahavika, mojuwa kamba namgati mwa Tatangu, na mweye mwa mgati mmwangu, na niye na mgati mmwenu. IKing'hali kipindi kidodo wanhu wa mwiisi honda wanyone kabili, lakini mweye monyona. Kwavija namgima, na mweye vivija mokuwa wagima. KH“Nahachola siwaleka mwiiyeka kamba wakiwa, nowabweleleni. BG}Heyo ayo Loho Yang'alile yolagusa ukweli wa Mulungu. Wanhu wa mwiisi hawadaha kumbokela, kwavija hawamona hebu kumjuwa. Lakini mweye mumjuwa kwavija kokala na mweye na kamgati mmwenu. QFNompula Tata, nayo kowagwaa Mtazaji iyagwe, kokala na mweye siku zose. 9Em“Mwahaninogela, mogagoga malagizo gangu. SDMwahanipula kinhu chochose kwa twaga jangu, nowatendela. Loho Yang'alile iCK Na nowatendela chochose kimpula kwa twaga jangu, ili ukulu wa Tata woneke kubitila kwa Imwana. B Nowalongeleni ukweli, wose wonhogola wotenda gaja ganhendile, wotenda makulu ng'hani kubanza gano, kwavija nochola kwa Tata. A Nhogoleni nahalonga kamba nokala mgati mwa Tata na Tata kokala mgati mmwangu. Kamba siyo vivo, togoleni mbuli ya vinhu vinhenda. ;@o Filipo, vino gweye hutogola kamba nokala mgati mwa Tata na Tata kokala mgati mmwangu? Mbuli ziniwasimulileni hazilawa kumwangu. Tata, yokala mgati mmwangu kosang'hana mwenyego. 1?[ Yesu kamwidika, “Nikala na mweye siku zose, avo lelo hunjuwile vilihi Filipo? Munhu yoyose yanyonile niye, kamona Tata. Habali gweye koniuza niwalagusile Tata? U>#Filipo kamulongela, “Mndewa, tulagusile Tata, acho tukilonda tu.” =Yesu kawalongela, Maza munjuwile niye, mwahamjuwile na Tatangu vivija. Kulawa sambi na kugendelela mumjuwa na mumona.” z<mYesu kamwidika, “Niye ayo nzila, ukweli na ugima. Kuduhu munhu yochola kwa Tata kamba habitile kumwangu. e;CTomaso kamulongela, “Mndewa, hatukujuwile kwahi kuuchola, vino toijuwaze inzila?” .:WMuijuwa nzila ya hanhu honichola.” `99Nahachola na kuwatandileni hanhu, nobwela na kuwasola ili mkale na niye aho honikala. q8[Mng'anda ya Tatangu kuna magati mengi, maza haili vivo sambi niwalongele. Nochola kuwatandileni hanhu. h7 KYesu kawalongela, “Sekemudumbe na kunyawanyawa. Momtogola Mulungu, nhogoleni na niye vivija. 65 &Yesu kamwidika, “Vino gweye kweli kodaha kufa mbuli ya niye? Nokulongela ukweli, nzogolo yang'hali hanakwika konibela miyanza midatu.”m5S %Petulo kamuuza, “Mndewa, habali sidaha kukuwinza sambi? Niye nodaha kufa mbuli ya gweye!” 47 $Simoni Petulo kamuuza, “Mndewa, kochola kwahi?” Yesu kamwidika, “Hudaha kuniwinza sambi kuja kunyhola, lakini baho kumwande koniwinza.” u3c #Mwahainogela, baho kila munhu kojuwa kamba mweye mwa wanahina zangu.” Yesu kolagula kamba Petulo kombela f2E "Nowagweleleni lagizo da sambi, Muinogele. Kamba niye viniwanogele, na mweye muinogele vivo. !1; !Wanangu, nokala na mweye kipindi kidodo. Monizahila, lakini nowalongeleni gaja ganiwalongele wakulu wa Wayahudi, ‘Hamudaha kuchola kuja kunyhola.’ 0- Na kamba ukulu wa Mulungu wogubuligwa kubitila heyo, baho Mulungu kougubula ukulu wa Mwana wa Munhu kumwake mwenyego, na kotenda vivo himahima. /  Yuda viyasegele, Yesu kalonga, “Sambi ukulu wa Mwana wa Munhu wogubuligwa, na ukulu wa Mulungu wogubuligwa mgati mmwake. X.) Bahaja Yuda kadibokela gate, kachola kunze. Ikala ikilo. Lagizo da sambi ;-o Kwavija Yuda kakala yopapa mkoba wa zisente, wanahina wayagwe wagesa Yesu kamulongela yachole kugula kija kilondeke mwiinyimwili nyimwili ya Pasaka, hebu yawagwee kinhu wakiwa. Y,+ Kuduhu munhu mna iwaja wakalile muulujo yajuwile habali Yesu yamulongele vivo. y+k Bahaja Yuda viyasolile digate, Mwenembago kamwingila. Yesu kamulongela, “Tenda himahima kiulonda kutenda!” N* Yesu kamwidika, “Munhu ija yonda nimgwee kihande cha gate chonda nizanhike mbakuli, ayo munhu mwenyego.” Abaho kasola kihande cha gate, kazanhika, kamgwaa Yuda mwanage Simoni Isikaliote. f)E Avo mwanahina ija kamkwesela behi ng'hani Yesu, kamuuza, “Mndewa, komulonga nani?” L( Simoni Petulo kamfunya, kamulongela, “Muuze, komulonga nani.” Q' Mwanahina imoja, ija yanogeligwe ng'hani na Yesu, kakala behi na Yesu. D& Wanahina wailola, kuno wonyawanyawa nani yolongigwa. %+ Yesu viyamambukize kulonga avo, kona usungu ng'hani muumoyo wake, kalonga fulu ipile, “Nowalongeleni ukweli, imoja wenu konihinduka.” ($I Nowalongeleni ukweli, yoyose yombokela munhu inimtuma konibokela niye, na yoyose yonibokela niye kombokela ija yanhumile.” Yesu kolagula kamba kohindukigwa p#Y Nowalongeleni sambi gang'hali haganalawila, muladi gahalawilila, mutogole kamba, ‘Niye ayo Heyo.’ ."U “Silonga mweye mose, niwajuwa waja waniwasagule. Lakini Maandiko Gang'alile galongile vino galawilile, ‘Munhu ija inidile nayo lujo lwangu konihinduka.’ A!} Sambi muujuwa ukweli uno, momweda kamba mwahasang'hana! r ] Nowalongeleni ukweli, mtumwa hali mkulu kubanza mkulu wake, na msenga hali mkulu kubanza ija yamtumile. T! Niye niwalagusila nzila, avo na mweye mutende kamba vija viniwatendeleni. lQ Niye Mndewa wenu na Mfundiza, niwasunha magulu genu. Avo na mweye molondeka muisunhe magulu genu. S Mweye mong'hema niye Mfundiza na Mndewa, molonga goya kwavija vivo nili. ,Q Yesu viyamambukize kuwasunha magulu gao, kasola uja umgolole wake, kabwela hanhu hake haakalile muulujo. Kawauza, “Mujuwa habali niye nhenda vino kumwenu? a; Yesu kakala yajuwile mwaka nani yonda yamuhinduke, lekaavo kalonga siyo wose mung'ala. 7 Yesu kamulongela, “Wanhu wose wakogile waduhu dikwe na hawalondeka kuisunha, lakini magulu gao gaiyeka. Mwenye mung'ala, lakini siyo wose.”  Simoni Petulo kamwidika, “Mndewa, sekeusunhe magulu gangu gaiyeka, lakini vivija sunha makono gangu na pala jangu!” ,Q Petulo kalonga, “Aka, gweye hunisunha magulu gangu hata siku dimoja!” Yesu kamwidika, “Kamba sikusunha magulu gako, honda uwe mwanahina wangu bule.” hI Yesu kamwidika, “Kinhenda sambi gweye hukijuwa bule, lakini baho kumwande kokijuwa.” xi Yesu kavika kwa Simoni Petulo, lakini Petulo kamuuza, “Mndewa, vino gweye kolonda kunisunha magulu niye?”  Abaho kagida mazi mwiinongo, kasonga kuwasunha magulu wanahina zake na kuwahangusa kwa kija kikumbi kiyaifungile mkigudi. \1 Avo kenuka muulujo, keka hamgwazo mgolole wake, kasola kikumbi, kaifunga mkigudi. }s Yesu kajuwa kamba Tata kamgwaa vinhu vose mmakono gake. Na kajuwa kamba kalawa kwa Mulungu na kochola kwa Mulungu. $A Yesu na wanahina zake wakala muulujo lwa ichungulo. Mwenembago kakala yamalile kwingila muumoyo wa Yuda mwanage Simoni Isikaliote, yamuhinduke Yesu. o Y Dikala ding'hali siku dimoja kuvikila nyimwili nyimwili ya Pasaka. Yesu kajuwa kamba kipindi chake kivika cha kusegela mwiisi ino na kuchola kwa Tatake. Yesu kakala yawanogele ng'hani wanhu zake weli mwiisi, kawanogela siku zose. zm 2Na niye nojuwa kamba lagizo jake dogala ugima wa mazuwa gose. Avo nolonga gaja gayanilongele Tata nonge.”a; 1Kwavija silongile kwa udahi wangu, lakini Tata yanhumile kanilagiza vinondeka kulonga.  0Wose wonilema niye na kuulema usenga wangu kabaho imoja yonda yawataguse. Mbuli zinongile zowatagusa mwiisiku ya uhelelo!  # /Munhu yoyose youhulika usenga wangu na halonda kuutogola, niye simtagusa bule, kwavija sizile kuwatagusa wanhu wa mwiisi, ila kuwakombola. Z - .Niye niza mwiisi niwe mulenge, ili munhu yoyose yonhogola sekeyasigale mdiziza. : o -Yoyose yonyona niye vivija komona ija yanhumile. ~ u ,Yesu kakemelela, “Munhu yoyose yonhogola niye, hanhogola niye niiyeka lakini vivija komtogola ija yanhumile. f E +Kwavija walonda nhogolwa za wanhu kubanza nhogolwa za Mulungu. Mbuli ya Yesu yotagusa wanhu >u *Avo wakulu wengi wa Wayahudi wamtogola Yesu, lakini mbuli ya Mafalisayo hawadahile kulonga mbuli zake kunze kunze, kwavija wadumba kuwingigwa mna ing'anda ya kumpula Mulungu. V% )Isaya kalonga vino kwavija kawona ukulu wa Yesu na kalonga mbuli yake. \1 (“Mulungu kagafumba meso gao
kazifunga nzewele zao,
muladi meso gao sekegadahe kulola,
na nzewele zao sekezidahe kujuwa.Sekewanibwelele niye, Mulungu kolonga,
na niye nidahe kuwahonya.” K 'Avo hawadahile kutogola, kwavija Isaya vivija kalonga, *M &Avo kiyalongile mtula ndagu wa Mulungu Isaya kilawilile.“Mndewa, nani yatogole usenga wetu utulongile?Vino Mulungu kalagusa udahi wake kwa nani?” P %Hamoja Yesu kasang'hana unzonza mgameso gao, lakini hawamtogole bule. "= $Utogoleni mulenge baho mulinao muladi muwe wanhu wa mulenge.” Wanhu wolema kumtogola Yesu Yesu viyamambukize kulonga avo, kasegela, wanhu hawamonile. I  #Yesu kawedika, “Mulenge wokala na mweye kwa kipindi kidodo. Gendeleleni na mwanza kung'hali na mulenge muladi ziza sekediwezile, kwavija munhu yotembela mdiziza hajuwa kuja kuyochola. dA "Lunhu lwa wanhu lumwidika, “Malagizo getu gotulongela kamba Kilisito Mkombola kokuwa mgima siku zose. Habali kabili gweye kolonga Mwana wa Munhu kolondeka yenuligwe uchanha? Vino ino Mwana wa Munhu ayo nani?” 6g !Kwa ulonzi uno Yesu kalagusa ifa yonda yafe. T~! Kipindi nahenuligwa uchanha kulawa hasi, nomkwega kila munhu kumwangu.” p}Y Sambi acho kipindi cha wanhu wa mwiisi ino kutagusigwa, na Mwenembago mkulu wa mwiisi ino kokwasigwa. d|A Lakini Yesu kawalongela, “Sauti ino haihulikigwe mbuli ya niye, lakini mbuli yenu. #{? Lunhu lwimile aho luihulika sauti ayo, na wanhu wayagwe walonga, “Mulungu kaduma.” Kuno wayagwe walonga, “Msenga wa kuulanga kalonga nayo!” {zo Tata, uditogole twaga jako!” Abaho sauti ihulikigwa kulawa kuulanga, “Niditogola, na notenda vivo kabili.” 1y[ “Sambi loho yangu yoluma, vino nongeze? Nonge, ‘Tata, sambiutende kipindi kino kivike kumwangu’? Lakini lekaavo niza ili nibite kipindi kino cha madununzo. \x1 Munhu yoyose yolonda kuwa msang'hanaji wangu kolondeka yanikweleleze, avo msang'hanaji wangu kokuwa na niye aho honda niwe. Tatangu komgwaa nhogolwa munhu yoyose yonisang'hanila. Yesu kolonga mbuli ya ifa yake w  Munhu yoyose younogela ugima wake kowagiza, lakini munhu yoyose yowihila ugima wake mwiisi ino kowika kwa ugima wa mazuwa gose. v Nowalongeleni ukweli, mhule ya uhemba yosigala imoja siku zose mbaka ilagale hasi ife. Ila yahafa baho yolela na kuwa mhule nyingi. Tu! Yesu kawedika, “Sambi kipindi kivika cha Mwana wa Munhu kubokela ukulu. ct? Filipo kachola na kumulongela Andeleya, abaho wose wabili wachola kumulongela Yesu. tsa Wachola kwa Filipo mwenekae wa Betisaida mwiisi ya Galilaya walonga, “Go mkulu, tolonda tumone Yesu.” r Wagiliki wayagwe wakala mumo mna iwanhu wacholile Yelusalemu kutambika mna ikipindi cha nyimwili nyimwili ya Pasaka. q+ Abaho Mafalisayo wailongela, “Mona, hatudaha kutenda chochose! Loleni wanhu wose wa mwiisi womkweleleza!” Wagiliki wolonda kulonga na Yesu ^p5 Lekaavo lunhu lwa wanhu luchola kumbokela, kwavija luhulika unzonza uno uyatendile. o+ Wanhu wakalile na Yesu kipindi viyamkemile Lazalo kulawa mdipanga na kumzilibula kulawa kwa wafile, wakala wogabwililisa gaja galawilile. 2n] Kipindi acho wanahina zake hawaijuwile mbuli ino. Lakini Yesu viyenuligwe muukulu, wakumbuka kamba Maandiko Gang'alile galonga mbuli ino na wamtendela kamba vivo. qm[ “Sekeudumbe, isi ya Sayuni!Hano kokwiza Mndewa wako,
yakwelile mumgongo wa mwana mhunda.” flE Yesu kamona mwana mhunda, kamkwela mumgongo, kamba Maandiko Gang'alile vigalonga, \k1 Avo wabena mibunho ya mbiki wa mtende na wachola kumbokela, wakemelela,“Mulungu yatogolwe!Mulungu yamtambikile munhu ayo yokwiza kwa twaga da Mndewa!Mulungu yamtambikile Mndewa wa Izilaeli!” j} Imitondo yake lunhu mkulu lwizile kuna inyimwili nyimwili ya Pasaka luhulika kamba Yesu kakala yokwiza Yelusalemu. |iq kwavija mbuli ya Lazalo Wayahudi wengi wakala wowalema na kumtogola Yesu. Yesu kokwingila Yelusalemu kwa ng'henze Nh Avo wakulu wa walava nhosa wakala kiseto cha kumkoma Lazalo vivija, g5 Wayahudi wengi wahulika kamba Yesu kakala Betania, avo wachola kuko, siyo mbuli ya Yesu yaiyeka lakini vivija kumona Lazalo, ayo iyamzilibule. lfQ Wanhu wakiwa mokala nao siku zose, lakini hamkala na niye siku zose.” Kiseto cha kumkoma Lazalo leQ Lakini Yesu kalonga, “Sekemumgaze! Mulekeni yatende vivo mbuli ya siku yangu ya kuzikigwa. $dA Kalonga vino siyo kwavija kakala yowatonga wakiwa, lakini kwavija kakala mbavi. Kakala mpapaji wa mkoba wa zisente, na miyanza mingi kakala yosola sente. tca “Vino habali mavuta gano hagauzigwe kwa sente magana madatu, na sente azo wagweleligwe wanhu wakiwa?” \b1 Yuda Isikaliote imoja wa wanahina zake Yesu, ayo yonda yamuhinduke Yesu, kalonga, Va% Abaho Malia kasola nusu lita ya mavuta gonung'hila goya ga bei ng'hulu ng'hani, kambakaza Yesu mmagulu, kagahangusa kwa mvili zake. Ng'anda yose ikala bwiki bwiki mbuli ya gaja gamavuta gonung'hila goya. ` Wanhu wamtandila lujo lwa ichungulo baho, Mata ayo yakalile yomtaza kugola. Lazalo kakala imoja mna iwanhu wakalile woja na Yesu. _  Zing'hali siku sita kuvika nyimwili nyimwili ya Pasaka, Yesu kachola Betania, ukayake Lazalo, ayo iyamzilibule kulawa kwa wafile. z^m 9Wakulu wa walava nhosa na Mafalisayo walagiza kamba munhu yoyose kakujuwa kuyali Yesu yalonge, ili wamgoge.] 8Wakala womzahila Yesu, na viwaiting'hane Mng'anda ya Mulungu, waiuza, “Vino mogesaze? Hambe Yesu honda yeze mwiinyimwili nyimwili?” .\U 7Kipindi cha nyimwili nyimwili ya Pasaka ya Wayahudi kikala behi kuvika, avo wanhu wengi wachola Yelusalemu ili waisunhe, nyimwili nyimwili ing'hali hainavika. [9 6Avo Yesu hacholile kunze kunze mwiisi ya Yudea, lakini kasegela kachola behi na luwala, kunadibuga dikemigwe Efulahimu, kakala kuko na wanahina zake. RZ 5Kulawa siku dijo wakulu wa Wayahudi wamkalila kiseto Yesu wamkome. pYY 4na siyo kwa Wayahudi waiyeka, lakini vivija kuwagala hamoja wanhu wa Mulungu wapwililike wawe wamoja. X) 3Halongile vino kwa kugesa mwenyego, lakini kwavija kakala Mkulu wa walava nhosa mwaka awo, kakala yolagula kamba Yesu kofa mbuli ya Wayahudi, sW_ 2Vino hamona kamba vinoga ng'hani kumwenu munhu imoja yafe mbuli ya wanhu, kubanza isi yose inangigwe?” jVM 1Imoja wao, yakemigwe Kayafa, yakalile Mkulu wa walava nhosa, kalonga, “Mweye mwa wabozi! U! 0Kamba twahamuleka yagendelele vivo, kila munhu komtogola, na wakulu wa Walumi wokwiza na kuinanga Ng'anda yetu ya Mulungu na isi yetu!” T9 /Avo Mafalisayo na wakulu wa walava nhosa waiting'hana na wanhu wa mkitala waiuza, “Vino tutende choni? Loleni mbuli za unzonza ziyotenda munhu ino! ZS- .Lakini wanhu wayagwe wabwela kwa Mafalisayo, wawalongela kija kiyatendile Yesu. `R9 -Wayahudi wengi wacholile kumtembelela Malia wachona kiyatendile Yesu, wamtogola. :Qm ,Lazalo kalawa kunze kuno makono gake na magulu gake gazingilizigwa sitili, na leso mkihanga chake. Yesu kawalongela, “Mfunguleni mulekeni yachole.” Kiseto cha kumkoma Yesu KP +Viyamambukize kulonga avo, kakemelela, “Lazalo, lawa kunze!” {Oo *Nojuwa kamba siku zose konhegeleza, lakini nolonga vino mbuli ya wanhu weli hano, ili watogole gweye kunhuma.” xNi )Wadikwesa hamgwazo idibwe, Yesu kalola uchanha kalonga, “Nokugwaa nhogolwa gweye Tata, kwavija konhegeleza. bM= (Yesu kamulongela, “Vino sikulongele bule wahatogola kouwona ukulu wa Mulungu?” &LE 'Yesu kawalagiza, “Segezeni idibwe!” Mata, lumbu wa munhu ija yafile, kedika, “Mndewa, kwiza honung'ha bundo, kwavija kana siku nne toka yazikigwe!” wKg &Yesu viyakalile yang'hali konyunyuwala muumoyo, kachola kudipanga, dikalile mhango igubikigwe na dibwe. J  %Lakini wanhu wayagwe walonga, “Kamuhonya munhu msuwameso, hadahile vilihi kumtenda Lazalo sekeyafe?” Lazalo kozilibuka Yesu kalila. RG "Yesu kawauza, “Mumzikila kwahi?” Wamwidika, “Mndewa izo ulole.” yFk !Yesu viyamone Malia kolila, na Wayahudi wakalile nayo wolila vivija, kona usungu na kanyunyuwala muumoyo. E# Malia kavika aho haakalile Yesu, bahaja viyamone, kamfugamila, kalonga, “Mndewa, maza ukalile baha, lumbu jangu sambi yafe bule!” D1 Avo, Wayahudi wakalile mng'anda na Malia womgoga makono, wamkweleleza viwamone kenuka himahima na kuchola kunze. Wagesa kochola kudipanga kulila. ^C5 Yesu kakala yang'hali hanavika mkijiji, lakini kakala hanhu aho haamting'hane Mata. @B{ Malia viyahulike avo, kenuka himahima kamcholela Yesu. A% Mata viyalongile avo, kabweleganya mng'anda, kamkema mkulu wake Malia kinyelegezi. Kamulongela, “Mfundiza kabaha, kokukema gweye.” @  Mata kedika, “Ona Mndewa, notogola kamba gweye ayo Kilisito Mkombola, Mwana wa Mulungu ija yezile mwiisi.” Yesu kolila a?; na wanhu wose weli wagima na wonhogola niye honda wafe bule. Kozitogola mbuli zino?” r>] Yesu kamulongela, “Niye ayo uzilibuko na ugima. Wanhu wose wonhogola wokuwa wagima, hata wahafa, P= Mata kedika, “Nojuwa kamba kozilibuka mna isiku ya uhelelo.” =<u Yesu kamulongela, “Lumbu jako kozilibuka.” V;% Lakini hata sambi nojuwa kamba Mulungu kokugwaa kinhu chochose kiumpula.” [:/ Mata kamulongela Yesu, “Mndewa, maza ukalile baha lumbu jangu sambi yafe bule! r9] Mata viyahulike kamba Yesu kakala yokwiza, kalawa kunze kumbokela, lakini Malia kasigala mng'anda. c8? Wayahudi wengi weza kuwalola Mata na Malia na kuwagoga makono mbuli ya ifa ya lumbu jao. I7  Betania ikala utali wa kamba kilometa ndatu kulawa Yelusalemu, V6% Yesu viyavikile ako, kaluvika lukuli lwa Lazalo lwa mdipanga siku nne. 5# Tomaso yakemigwe Pacha kawalongela wanahina wayage, “Tucholeni hiko hamoja na Mfundiza, tukafe nayo!” Yesu ayo uzilibuko na ugima l4Q lakini nodeng'helela mbuli yenu kwavija sikalile nayo muladi mutogole. Leka tucholeni kumwake.” :3o Avo Yesu kawalongela fulu ipile, “Lazalo kafa, q2[ Yesu kakala yofambula kamba Lazalo kafa, lakini wanahina zake wagesa kakala yolonga kuwasa utulo. F1 Wanahina wamwidika, “Mndewa, kamba kawasa kohona.” m0S Yesu viyamambukize kulonga avo, kalonga, “Mbwigaetu Lazalo kawasa, lakini nochola kumulamusa.” K/ Lakini kamba wahagenda ikilo woikwala kwavija waduhu mulenge.” . Yesu kalonga, “Vino imisi yaduhu masaa longo na mabili? Avo wanhu wogenda imisi hawaikwala, kwavija wowona mulenge wa mwiisi ino. -  Wanahina wamwidika, “Mfundiza, sambi sambi Wayahudi wa aho walonda kukutowa mabwe, abaho kofunga mwanza ubwele kuko?” G, Abaho Yesu kawalongela wanahina zake, “Tubweleni Yudea.” i+K Viyabokele usenga uno kamba Lazalo kakala mtamu, Yesu kongeza siku mbili kukala aho haakalile. M* Yesu kawanogela Mata na mdodo wake Malia na lumbu jao Lazalo. 1)[ Yesu viyahulike avo, kalonga, “Utamu awo honda ugale ifa. Uno ulawilila kugala nhogolwa kwa Mulungu, na vivo vonda iwe kwa Mwana wa Munhu kobokela nhogolwa.” `(9 Avo lumbu zake Lazalo wamgalila Yesu usenga, “Mndewa, mbwigako yuumnogele mtamu.” ' Malia ino ayo yambakaze Mndewa mavuta gonung'hila goya mmagulu na kuhangusa kwa mvili zake. Lazalo lumbu jake ayo yakalile mtamu. &  Munhu yakemigwe Lazalo yakalile kudibuga da Betania kakala mtamu. Betania dijo buga diwakalile Malia na mkulu wake Mata. 0%[ *Wanhu wengi wa ako wamtogola Yesu.$  )Wanhu wengi wamcholela, walonga, “Yohana hatendile unzonza, lakini kila kinhu kiyalongile mbuli ya munhu ino cha ukweli.” #w (Abaho Yesu kabwela kabili mwambu wa lwanda lwa Yolidani mbaka aho haakalile Yohana yobatiza wanhu, kakala kuko. I"  'Bahaja walonda kumgoga Yesu, lakini kawalawa mmakono gao. 6!e &Lakini kamba nogatenda, hata kamba hamnitogola niye, molondeka mutogole gaja ganisang'hane, muladi mujuwe kamba Tata kokala mgati mmwangu na niye nokala mgati mwa Tata.” F  %Kamba sitenda gaja goyolonda Tatangu nhende, sekemunhogole.  $Kamba viili kumwangu, Tata kanisagula na kanhuma mwiisi. Yokuwaze kabili mweye molonga nomkudula kwavija nonga niye na Mwana wa Mulungu?  #Mulungu kawakema ‘walungu’ wanhu waja wagweleligwe usenga wake, na tweye tojuwa kamba Maandiko Gang'alile golonga ukweli siku zose. } "Yesu kawedika, “Vino hayandikigwe mna Ikitabu chenu cha malagizo kamba Mulungu kalonga, ‘Mweye mwa walungu?’ 9k !Wayahudi wamwidika, “Hatulonda kukutowa na mabwe mbuli ya mbuli yoyose inogile, lakini mbuli ya ukuduzi wako! Gweye kwa munhu, lakini koitenda mwenyego kwa Mulungu!”  Yesu kawalongela, “Nhenda mbuli nyingi zinogile mgameso genu zija ziyanigwelele Tata nhende, kwa mbuli gani molonda kunhowa mabwe?” B Abaho Wayahudi wadondola mabwe kabili wamtowe Yesu. %E Niye na Tata twa wamoja.” eC Tatangu yanigwelele awo ayo mkulu kubanza wose, na kuduhu yodaha kuwasola mmakono ga Tata. hI Nowagwaa ugima wa mazuwa gose, na honda wafe bule. Kuduhu munhu yonda yawasole mmakono gangu. V% Ng'hondolo zangu woihulika sauti yangu, niye niwajuwa na wao wong'holeleza. @{ lakini honda mtogole, kwavija hamuli ng'hondolo zangu. zm Yesu kawedika, “Nimala kuwalongeleni, lakini hamnhogola. Mbuli zinhenda kwa udahi wa Tatangu zonilagusa,  Wayahudi wamzunguluka, wamuuza, “Vino gweye kotugaza mbaka lini? Tulongele fulu ipile, gweye kwa Kilisito Mkombola?” V% Yesu kakala kotembela mna uluhelengo lwa Sulemani hana Ing'anda ya Mulungu,  Ako Yelusalemu kukala na nyimwili nyimwili ya kulavigwa kwa Ng'anda ya Mulungu kwa Mulungu. Kikala kipindi cha kihuhwe. ,Q Lakini wanhu wayagwe wakala wolonga, “Munhu yeli na kinyamkela hadaha kulonga kamba vino! Vino kinyamkela kodahaze kuwahonya wasuwameso?” Yesu kolemigwa nU Wanhu wengi wakala wolonga, “Kana kinyamkela, vivija kana kibozi mbwelela! Habali mumtegeleza?” E Mbuli zino za Yesu ziwatenda Wayahudi waigole kabili. + O Kuduhu munhu youlava ugima wangu. Niye noulava kwa kulonda mwenyego. Ninao udahi wa kuulava, na udahi wa kuubweza kabili. Vino vivo viyanilagize Tata nhende.” s _ “Tata koninogela kwavija noulava ugima wangu kwa kulonda mwenyego, muladi nidahe kuubweza kabili. $ A Abaho ninao ng'hondolo wayagwe siyo wa mdizizi dino. Vivija nolondeka niwagale, wokihulika kifengwa changu, nao wokuwa bumbila dimoja da msusilaji imoja. \ 1 kamba Tata viyonjuwa niye, na niye vinimjuwa Tata. Na niye nodaha kufa mbuli yao. W ' Niye ayo msusilaji yanogile. Niwajuwa ng'hondolo zangu na wao wonijuwa niye, oW Munhu wa kulipigwa kokimbila kwavija heyo munhu wa kulipigwa kwiiyeka, na hawatonga bule ng'hondolo. 7g Munhu wa kulipigwa yeli siyo msusilaji na ng'hondolo haweli wake, yahamona mbwizi kokwiza, kowaleka ng'hondolo na kukimbila. Avo mbwizi kogoga imoja na wayagwe wopwililika. jM “Niye ayo msusilaji yanogile. Msusilaji yanogile koulava ugima wake mbuli ya ng'hondolo. hI Mbavi kokwiza muladi yebe, yakome, na kunanga. Niye niza muladi muwe na ugima, ugima umemile. nU Niye ayo lwivi. Munhu yoyose yobitila kumwangu kokomboligwa, kokwingila na kulawa kuzahila chakuja. iK Wose wayagwe wezile kukisogo changu wabavi na wabokaji, lakini ng'hondolo hawawategeleze bule. `9 Avo Yesu kalonga kabili, “Nowalongeleni ukweli, niye ayo lwivi lwa ng'hondolo. hI Yesu kawalongela lusimo luno lakini hawajuwile fambulo jake. Yesu ayo msusilaji yanogile ve Honda wamkweleleze munhu yoyose iyagwe, lakini womkimbila munhu ayo kwavija hawakijuwile kifengwa chake.” fE Yahawalava kunze kowalongolela, na ng'hondolo womkweleleza kwavija wakijuwa kifengwa chake. ~+ Mkalizi wa ulwivi komvugulila ulwivi, ng'hondolo wokihulika kifengwa cha msusilaji viyowakema ng'hondolo zake kwa matwaga gao, kowalava kunze. F} Munhu ija yobitila hana ulwivi ayo msusilaji wa ng'hondolo. ,| S Yesu kalonga, “Nowalongela ukweli, munhu yoyose yoleka kubitila hana ulwivi lwa ng'hondolo, lakini kokwela na kubitila nzila iyagwe, munhu ayo mbavi na mbokaji. { )Yesu kawedika, “Maza mkalile hamulola, sambi mutende nzambi. Lakini kwavija molonga molola, avo mung'hali motenda nzambi.” z  (Mafalisayo wayagwe wakalile hamoja na Yesu viwamuhulike kolonga avo, wamuuza, “Vino kolonga na tweye vivija hatulola?” y 'Yesu kalonga, “Niza mwiisi ino kuwatagusa wanhu, avo waja hawalola walole na waja wogesa wolola waleke kulola.” Qx &Munhu ayo kalonga, “Notogola Mndewa.” Abaho kamfugamila Yesu. Pw %Yesu kamulongela, “Kumona, ayo heyo yolonga na gweye sambi.” Wv' $Munhu ayo kamwidika, “Go mkulu, nongela ayo nani, mhate kumtogola!” u #Yesu viyahulike kamba wamuwinga mng'anda ya kumpula Mulungu, kamona munhu ayo kamuuza, “Vino gweye komtogola Mwana wa Munhu?” %tC "Wamwidika, “Gweye kuvumbuka na kukulila mzizambi abaho kolonda kutufunza tweye?” Avo wamuwinga mna ing'anda ya kumpula Mulungu. Usuwameso wa loho Rs !Maza munhu ino halawile kwa Mulungu, sambi yadahe kutenda mbuli ino.” tra Tangu chanduso cha isi yose kuduhu munhu yahulike kamba munhu yoyose kamuhonya munhu yavumbuke msuwameso. q Tojuwa kamba Mulungu hawategeleza wanhu wotenda nzambi, lakini kowategeleza wanhu waja womtegeleza heyo na kusang'hana gaja goyolonda. ppY Munhu ija kawedika, “Mweye monyazanya! Hamkujuwile kuyalawile, lakini kanitenda nidahe kulola! bo= Tojuwa kamba Mulungu kalonga na Musa, lakini kwa munhu ayo, hatujuwile kolawa kwahi!” inK Wamuliga na kumulongela, “Gweye kwa mwanahina wa munhu ayo! Tweye twa wanahina wa Musa. ;~~\}}3||I{{IzzlzyLxxPwwvuut?ssrrqq#ppYoonnVmm^ll~lkk>jj:ihh$gg!fflf-eeed?cbb=aa5`t__!^^&]]u\\~[[ZZPYXX/WVVqUUTSSvRQQPPEOOHNN]MM>LdKlKJ~JIIwIH~GFFzF@EE7DCCBAAK@@*??>m>0=T::9j977466{55x533222100//M...*--F,,r++N**)s(''&&%%$z#""!!$ "*lo 6M9z1V A (J\,aN~H wWanhu awo wotenda mweye muigole, wanhu wolongozigwa na kusulukila kwa wanhu wa mwiisi ino, weliduhu Loho wa Mulungu. G Wawalongela, “Mzisiku za uhelelo, wolawilila wanhu na wowazeha, wanhu wokweleleza kusulukila kwao kwihile bila kumgesa Mulungu.” ~F wLakini mweye mbwiga zangu, kumbukeni gaja gamulongeligwe baho umwaka na watumigwa wa Mndewa wetu Yesu Kilisito. GE  Siku zose wanhu wano wonung'unika na kuiyalala, wokweleleza kusulukila kwao kwihile, woitapa wenyego na kuwatogola ng'hani wanhu wayagwe muladi wapate kiwolonda. Kuzumigwa na mafundizo CD kuwatagusa wanhu wose na kuwakoboza wanhu wose iwolema kumtegeleza kwa sang'hano zao zihile ziwatendile bila kumgesa Mulungu, na kwa mbuli ya ulonzi wao wose wihile wamulongile heyo!” !C =Henoko, lukolo lwa saba toka Adamu, kalagula mbuli ya wanhu awo kalonga, “Mndewa kokwiza hamoja na magana kwa magana ga wasenga zake wang'alile, @B { Wanhu awo waigala na ng'humbi ng'hulu ya bahali, na sang'hano zao zogela kinyala kamba mihovu. Wao waigala na nhondo zitanga tanga zikigwe hanhu aho hali na ziza kulu da mazuwa gose. jA O Kwa mbuli zao zigela kinyala zootenda wofitiza nyimwilinyimwili zenu za kuinogela. Waigala na mawingu gelibule mvula gohembelusigwa na beho. Wao waigala na mibiki ihuluke, na hailela matunda, mibiki ing'oligwe mizizi na ifa. Z@ / Wanhu awo wogaya! Kwavija wakweleleza mbuli ziyasang'hane Kaini. Mbuli ya kulonda sente waigala wenyego muimhome iija ya Balaamu. Walema kamba viyalemile Kola vivija na wao wonangigwa kamba viyanangigwe heyo. !? = Lakini wanhu wano woliga kinhu chochose hawakijuwile, wobanangigwa kwa mbuli zizija wazijuwile kwa nzewele zao, kamba wanyama viwojuwa kwa nzewele zao. P>  Lakini hata Mikaeli msenga mkulu wa kuulanga hatendile vivo bule, viyaibamilile na Mwenembago mbuli ya lukuli lwa Musa. Mikaeli hamuligile Mwenembago, lakini kalonga, “Mndewa mwenyego yakuzume!” = 3Vivo ili kwa wanhu wano, wao walota nzozi, ng'huli zao zifitizigwa, wenyego wowehula udahi wa Mulungu na kuviliga viumbe ving'alile kuulanga. )< MVivija kumbukeni Sodoma na Gomola, na mabuga geli mmabehi, watenda ugoni na kuihindula wenyego. Wabanangigwa kwa moto haufaga kamba kilaguso kwa wanhu wayagwe. ^; 7Kumbukeni wasenga wa kuulanga walondile kuwa wakulu kubanza ukulu uwagweleligwe, avo wazileka kae zao wenyego. Mulungu kaweka mdiziza na kawagodeka minyololo siku zose, na kaweka yawataguse mna isiku ayo ng'hulu. ?: yHamoja mbuli zino zose muzijuwa, niye nolonda kuwakumbusa kamba Mndewa kawakombola wanhu wa Izilaeli kulawa mwiisi ya Misili, lakini kumwande kawabananga wanhu wose hawatogole. &9 GKwavija wanhu hawamjuwile Mulungu wengila kwa kinyelegezi hagati yetu, wanhu awo wogalusa usenga wa ng'hekewa ya Mulungu kamba kinhu cha kutendela ugoni na wombela Yesu Kilisito, yeli Mkulu wetu yaiyeka na Mndewa. Wanhu awo nhaguso yao yandikigwa toka mwaka mna Gamaandiko Gang'alile. t8 cMbwiga zangu, niwamba ng'hani kuwandikileni mbuli ya ukombozi wetu tweye wose, nilondeka kuwandikila muladi niwagele moyo muladi mugendelele kuwamba mna ditamanilo, diwagweleligwa wanhu wa Mulungu, mwanza umoja kwa kipindi chose. V7 'Bazi, tindiwalo na unogelwa vikale na mweye ng'hani. Wafundiza wa uvizi &6 INiye Yuda, namtumwa wa Yesu Kilisito na mdodo wake Yakobo, nowandikila mweye mose mukemigwe na kunogeligwa na Mulungu Tata na kwikigwa goya na Yesu Kilisito. 5-Kuna mbuli ziyagwe nyingi ziyatendile Yesu. Maza zandikigwe zose, vinigesa mwiisi yose sambi hawe na hanhu hakwika ivitabu vandikigwe. 4Ino ayo mwanahina yazisimulile mbuli zino, na vivija ayo yazandike. Tweye tojuwa kamba gaja gayalongile ga ukweli. Kuuhelelo S3Avo mbuli ayo ibwililika kwa wanhu wamkweleleze Yesu kamba mwanahina ayo honda yafe bule. Lakini Yesu halongile honda yafe, kalonga, “Nahalonda yakale mgima mbaka vonda nize, gweye ya choni?” q2[Yesu kamwidika, “Nahalonda yakale mgima mbaka vonda nize, gweye ya choni? Gweye nikweleleze!” F1Petulo viyamone, kamuuza Yesu, “Mndewa, na ino vilihi?” ;0oAbaho Petulo kahinduka, kamona ija mwanahina iyagwe yanogeligwe na Yesu, ija yakalile behi na Yesu muulujo lwa Pasaka yamuuzile Yesu, “Mndewa, nani yonda yakuhinduke?” */MKwa ulonzi uno Yesu kakala yolagusa vija Petulo vonda yafe na kugala ukulu kwa Mulungu. Abaho Yesu kamulongela, “Nikweleleze!” Yesu na ija mwanahina iyagwe W.'Nokulongela ukweli, viukalile mbwanga, kuifunga mkwiji mwenyego na kuchola kokose kuulondile. Lakini wahawa mvele, kogolosa makono gako na munhu iyagwe kokufunga na kokugala kuja hukulondile kukuchola.” "-=Mwanza wa kadatu Yesu kamuuza, “Simoni mwanage Yohana, gweye koninogela?” Petulo kona usungu kwavija Yesu kamuuza mwanza wa kadatu, “Koninogela?” Avo kamulongela, “Mndewa, gweye kojuwa kila kinhu, kojuwa niye nokunogela!” Yesu kamulongela, “Wadime ng'hondolo zangu. T,!Mwanza wa kabili Yesu kamuuza Petulo, “Simoni mwanage Yohana, gweye koninogela?” Simoni kamwidika, “Ona Mndewa, gweye kojuwa niye nokunogela.” Yesu kamulongela, “Wasusile ng'hondolo zangu.” +{Viwamambukize kuja, Yesu kamuuza Simoni Petulo, “Simoni mwanage Yohana, vino koninogela ng'hani kubanza wano wayagwe?” Simoni kamwidika, “Ona Mndewa, gweye kojuwa niye nokunogela.” Yesu kamulongela, “Wadime wanang'hondolo zangu.” *Uno ukala mwanza wa kadatu wa Yesu kuwalawilila wanahina zake viyazilibuke kulawa kwa wafile. Yesu kolonga na Petulo V)% Avo Yesu keza, kasola digate kawagolela, na katenda vivo kwa waja iwasomba. ( Yesu kawalongela, “Izoni muje.” Kuduhu mwanahina yagezile kumuuza, “Gweye kwa nani?” kwavija wamjuwa kamba kakala Mndewa. f'E Simoni Petulo kengila mgati mwiingalawa, kalukwega kunze ulwavu lumemile somba wakulu. Wose kwa wose wakala somba gana dimoja na malongo matano na ndatu. Hamoja wakala wengi kamba vivo lakini lwavu haludegeke bule. L& Yesu kawalongela, “Wagaleni hano somba wayagwe wamuwavuwile.” g%G Viwavikile kunze mwiisi inyalile, wauvika moto wa makala na uchanha yake kuna somba na gate. 8$iWanahina wayagwe weza mwiimhwani kwa ngalawa, kuno wokwekwesa lwavu lumemile somba. Hawakalile kutali ng'hani bule kulawa mwiisi inyalile, ikala utali wa magulu gana dimoja. S#Mwanahina ija yanogeligwe na Yesu kamulongela Petulo, “Ayo Mndewa!” Simoni Petulo viyahulike kakala Mndewa, kaifunga kiwalo chake cha kunze mkigudi kwavija kakala yakivulile, kazumha mgamazi. :"mKawalongela, “Pigiseni lwavu lwenu mwambu wa mkono wa kudila wa ngalawa, mopata somba.” Avo walupigisa ulwavu, somba wengi wakala wanamate, hawadahile bule kulukwega. |!qAbaho Yesu kawauza, “Mbwiga zangu, vino hampatile kinhu chochose?” Wamwidika, “Ona, hatupatile chochose.” v eZuwa vidisongile kulawa, Yesu kema mwiingema ya dilamba, lakini wanahina hawajuwile bule kamba kakala Yesu. @ySimoni Petulo kawalongela wayage, “Nochola kuvuwa somba.” Wayage wamulongela, “Tochola na gweye.” Avo wakwela mwiingalawa wachola, lakini ikilo kigima hawapatile kinhu bule. (ISimoni Petulo na Tomaso yakemigwe Pacha na Nasanaeli mwenekae wa Kana mwiisi ya Galilaya na wanage Zebedayo na wanahina wayagwe wabili wa Yesu wakala hamoja. q ]Vigabitile gano, Yesu kawalawilila wanahina zake kabili hana dilamba da Tibelia. Vino vivo viilawilile. Lakini zino zandikigwa ili mweye mudahe kutogola kamba Yesu ayo Kilisito Mkombola, Mwana wa Mulungu, na kwa kumtogola muwe na ugima.Yesu viyakalile na wanahina zake katenda mbuli ziyagwe nyingi za unzonza lakini hazandikigwe bule mna ikitabu kino. 'Yesu kamulongela, “Vino gweye kotogola kwavija kunyona? Wamweda waja wose wotogola bila kunyona!” Kilamuso cha kwandika kitabu kino FTomaso kamwidika, “Mndewa wangu na Mulungu wangu!” ,QAbaho kamulongela Tomaso, “Ika kidole chako hano, ulole makono gangu. Abaho golosa mkono wako wike mulubavu lwangu. Leka kuwa na moyo mdala, lakini utogole!” SVizivikile siku nane wanahina wakala hamoja kabili mng'anda, Tomaso nayo kakala hamoja nao. Nyivi zikala zihindigwe, lakini Yesu kengila kema hagati yao kawalongela, “Tindiwalo diwe kumwenu.” gGAvo wanahina wayagwe wamulongela, “Tumona Mndewa!” Tomaso kawalongela, “Mbaka nizone ng'hovu za misumali mmakono gake, na ningize kidole changu mna zing'hovu na ningize mkono wangu mulubavu lwake, sitogole bule!” Mwanahina wake imoja mna iwanahina longo na wabili Tomaso, yakemigwe Pacha hakalile hamoja nao kipindi Yesu viyezile. J Kamba mwahazigela kumgongo nzambi za wanhu, Mulungu nayo kozigela kumgongo. Lakini kamba hamzigela kumgongo nzambi za wanhu, vivija Mulungu hazigela kumgongo bule.” Yesu komulawilila Tomaso EBaho kawahuvila, kawalongela, “Bokeleni Loho Yang'alile. kOYesu kawalongela kabili, “Tindiwalo diwe kumwenu. Kamba Tata viyanhumile, na niye nowatuma.” wgViyamambukize kulonga avo, kawalagusila makono gake na lubavu lwake. Wanahina viwamone Mndewa wadeng'helela. mSIkala ichungulo ya siku dija da Jumapili, wanahina wakala waiting'hane hamoja mng'anda kuno nyivi wahinda kwavija wakala wowadumba wakulu wa Wayahudi. Abaho Yesu kema hagati yao. Kawalongela, “Tindiwalo diwe kumwenu!” %CAvo Malia Magidalena kachola, kawalongela wanahina, “Nimona Mndewa!” Abaho kawasimulila kila kinhu kiyamulongele. Yesu kowalawilila wanahina zake T!Yesu kamulongela, “Sekeungoge kwavija ning'hali sinachola kwa Tata kuulanga. Lakini genda kwa ndugu zangu ukawalongele nochola kwa Tatangu vivija Tata yenu, Mulungu wangu vivija Mulungu wenu.” Yesu kamulongela, “Malia!” Malia kahinduka kamulongela kwa Kiebulania, “Laboni!” Laboni fambulo jake “Mfundiza.” X )Yesu kamuuza Malia, “Mama, kolilila choni? Komzahila nani?” Malia kagesa munhu ayo kakala mwamizi wa mgunda, avo kamulongela, “Go mkulu, kamba kumsegeza, nongela hanhu haumwikile nyhole nikamsole.” l QAbaho Malia kahinduka kukisogo, kamona Yesu kema aho lakini hajuwile bule kamba kakala Yesu.   Wasenga awo wamuuza Malia, “Mama, kolilila choni?” Kawedika, “Wamsegeza Mndewa wangu, na sikujuwile bule kuwamwikile!”   kawona wasenga wa kuulanga wabili wavalile viwalo vizelu, wakala aho halukalile lukuli lwa Yesu, imoja kudipala na iyagwe kuna gamagulu. }s Malia kakala yemile kunze ya dipanga kuno kolila. Viyakalile yang'hali kolila, kainama kasungulila kudipanga, Q Abaho wanahina waja wabwela ukayao. Yesu komulawilila Malia Magidalena ta Wakala wang'hali hawajuwile Maandiko Gang'alile vigalongile kamba kolondeka yazilibuke kulawa kwa wafile. jMAbaho ija mwanahina iyagwe yasongile kuvika kudipanga kengila mgati, vivija kayona na katogola. q[na kikumbi kizingilizigwe mdipala da Yesu hakikalile hamoja na sitili, lakini kikala hamgwazo kiiyeka. Z-Kukisogo chake kavika Simoni Petulo, kengila mgati ya dipanga na kayona sitili, OViyainamile na kusungulila, kayona sitili lakini hengile mgati bule. Wose wabili wakala wokimbila, lakini ija mwanahina iyagwe kakimbila ng'hani kubanza Petulo na kalongola kuvika kudipanga. FBaho Petulo na ija mwanahina iyagwe wachola kudipanga. 6eAvo kachola yokimbila mbaka kwa Simoni Petulo na ija mwanahina iyagwe yanogeligwe ng'hani na Yesu, kawalongela, “Wamsegeza Mndewa kudipanga na hatujuwa wamwika kwahi!” .~ WImitootondo ng'hani mwiisiku ya Jumapili, kung'hali hakuna kunguzuka goya, Malia Magidalena kachola kuna dipanga kajona dija didibwe disegezigwa mmulomo wa dipanga. }*Kwavija ikala ing'hali siku imoja kuvikila siku ya Kubwihila na vivija panga dijo dikala behi, avo walwika lukuli lwa Yesu mumo.z|m)Hanhu aho hayawambigwe Yesu kukala na mgunda, mgati kukala na panga da sambi najo dikala hadinazikiligwa munhu. {!(Wanhu awo wabili walusola lukuli lwa Yesu, waluzingiliza sitili hamoja na mavuta gonung'hila goya kamba viili mila ya Wayahudi ya kuzika. 5zc'Nikodemo, munhu yamgendele Yesu ikilo baho ichanduso hamoja na Yusufu, kapapa mhishi nane za mavumba, gatibwilizigwe na mavuta ga bei ng'hulu gokemigwa manemane na ubani. $yA&Vigabitile gago, Yusufu, mwenekae wa Alimataya kampula Pilato yamgwelele lukuli lwa Yesu. Yusufu kakala mwanahina wa Yesu kwa kinyelegezi, kwavija kakala yowadumba wakulu wa Wayahudi. Pilato kamtogolela yalusole lukuli lwa Yesu, avo Yusufu kachola, kalusegeza na kasegela nao. bx=%Vivija Maandiko Gang'alile golonga, “Womulola munhu ayo wamuhomile.” Yesu kozikigwa nwU$Gano gatendigwa ili kutenda Maandiko Gang'alile galawilile, “Kuduhu zege jake donda dibenigwe.” v#Munhu yagonile gano vigalawilile kawalongela ili na mweye mupate kutogola. Gaja goyolonga ga ukweli na kojuwa kamba kolonga ukweli. Xu)"Mkalizi imoja kamuhoma Yesu mgoha mulubavu lwake, bahaja damu na mazi vilawa. [t/!Lakini viwezile kwa Yesu, wamvika kafa mwaka, avo hawagabenile bule magulu gake. s Avo wakalizi wachola, wagabena magulu ga munhu wa ichanduso na abaho kwa munhu iyagwe wakalile wawambigwe mmisalaba hamoja na Yesu. 7rgAbaho wakulu wa Wayahudi wampula Pilato yawatogolele wagabene magulu ga wanhu wakalile wawambigwe mmisalaba muladi wazihumuluse ng'huli zao. Wampula vino kwavija ikala siku ya kuitanda, na hawalondile ng'huli zikale mmisalaba mwiisiku ya Kubwihila, kwavija siku ayo ya Kubwihila ikala ing'alile. fqEYesu viyang'wile ija idivai, kalonga, “Gamala!” Kaidulika kafa. Yesu kohomigwa mulubavu p9Baho kukala na kikonha kimemile divai ya ugwadu, avo wavabika didodoki mna idivai wadinanika mna ulubiki lwa hisopo, wadika mna umulomo wa Yesu. oYesu kajuwa kamba kulawa sambi kila kinhu kimala, na ili kutenda Maandiko Gang'alile galawilile, Kalonga, “Nokona ng'hilu.” n+Abaho kamulongela mwanahina ayo, “Sambi ino ayo mamako.” Kulawa siku dijo mwanahina ayo kamsola na kukala nayo ukayake. Kufa kwa Yesu mYesu viyamone mamake na mwanahina wake yamnogele ng'hani wema aho, kamulongela mamake, “Mama, sambi ino ayo mwanago.” ~luWemile behi na msalaba wa Yesu wakala mamake na mamake mkulu na Malia mtwanzi wa Kilopasi na Malia Magidalena. k Wakalizi wailongela, “Kino seketukidege, leka tubwanhe simbi tulole yomgwila nani.” Mbuli ino itendeka kutenda Maandiko Gang'alile galawilile.“Waigolela viwalo vangu,
wakibwanhila simbi kiwalo changu.” Na vino vivo viwatendile iwakalizi. Xj)Wakalizi viwamambukize kumuwamba Yesu mumsalaba, wasola viwalo vake na kuvigola mafungu mane, kila mkalizi kapata dimoja. Vivija wasola kiwalo chake kiyagwe kikalile hakisonigwe bule lakini kilukigwa. :ioPilato kawedika, “Kinyandike nyandika.” h5Wakulu wa walava nhosa wamulongela Pilato, “Sekewandike ‘Mndewa wa Wayahudi’ lakini, ‘Munhu ino kalonga heyo ayo Mndewa wa Wayahudi.’ ” #g?Wayahudi wengi wakisoma kibao acho kwavija hanhu aho hayawambigwe Yesu hakala behi na buga jao. Kibao acho chandikigwa Kiebulania, Kilatini na Kigiliki. qf[Pilato kandika kibao, kakika mumsalaba. Vino vivo yandike, “Yesu wa Nazaleti, Mndewa wa Wayahudi.” e7Ako wamuwamba Yesu mumsalaba, na vivija wawawamba wanhu wayagwe wabili. Imoja mwambu wa mkono wa kudila na iyagwe mwambu wa kumoso. Yesu hagati yao. {doKalawa kunze kuno kapapa msalaba wake, kachola hanhu hakemigwe Fumvu da Pala. Kwa Kiebulania hokemigwa Goligota. gcGAbaho Pilato kamulava Yesu kumwao muladi wamuwambe mumsalaba. Yesu kowambigwa mumsalaba `b9Wao wakemelela, “Mkome! Mkome! Muwambe mumsalaba!” Pilato kawauza, “Molonda nimuwambe mumsalaba mndewa wenu?” Wakulu wa walava nhosa wamwidika, “Twaduhu mndewa iyagwe lakini Mndewa mkulu wa Lumi!” ra]Ikala saa sita imisi siku ya kuitanda Pasaka. Pilato kawalongela Wayahudi, “Aino hano Mndewa wenu!” (`I Pilato viyahulike mbuli azo, kamulava Yesu kunze, kakala mkigoda cha mkulu wa kitala, hanhu hakemigwe “Lubuga lwa mabwe” Kwa Kiebulania “Gabasa” a_; Pilato viyahulike vivo, kazahila nzila ya kumfungulila Yesu. Lakini Wayahudi wakemelela, “Wahamfungulila huli mbwiga wa Mndewa mkulu wa Lumi! Munhu yoyose yoitenda Mndewa komuhinduka Mndewa mkulu wa Lumi!” ^! Yesu kamwidika, “Kuna udahi kumwangu kwavija kugweleligwa na Mulungu. Avo munhu yanigalile mmakono gako katenda nzambi ng'hani.” ]{ Pilato kamulongela, “Kolema kulonga na niye? Hujuwile ninao udahi wa kukufungulila na vivija kukuwamba mumsalaba.” \y Kengila kabili mna ing'anda ya mkulu wa isi, kamuuza Yesu, “Vino gweye kolawa kwahi?” Lakini Yesu hamwidike bule. 7[iPilato viyahulike vivo, kadumba ng'hani. yZkWayahudi wamwidika, “Tunago Malagizo golonga kolondeka yafe, kwavija kaitenda heyo Mwana wa Mulungu.” vYeWakulu wa walava nhosa na wakalizi wa Ng'anda ya Mulungu viwamone, wakemelela, “Muwambe mumsalaba! Muwambe mumsalaba!” Pilato kawalongela, “Mweye wenyego msoleni mumuwambe mumsalaba. Niye sichona kilamuso cha kumtagusila.” X Avo Yesu kalawa kunze kuno kavala ngata ya miba na kiwalo cha undewa. Pilato kawalongela, “Loleni! Munhu mwenyego ayo ino!” W'Pilato kalawa kunze kabili, kalulongela lunhu lwa wanhu, “Loleni, nomgala kumwenu mujuwe kamba sichonile kilamuso cha kumtagusila.” [V/Wamcholela, wamulongela, “Mwinyi, Mndewa wa Wayahudi!” Abaho wamzaba makofi. ^U5Wakalizi waluka ngata ya miba, waika mdipala jake. Abaho wamvaza kiwalo cha undewa. 5T gAbaho Pilato kalagiza Yesu yatoigwe mbalati. kSO(Wamwidika kwa kukemelela, “Aka siyo heyo! Tomulonda Balaba!” Balaba kakala mbokaji.R)'Lakini mbuli ya mila yumulinayo, siku zose niwafungulilaga mfungwa imoja kipindi cha Pasaka. Avo molonda niwafungulile Mndewa wa Wayahudi?” OQ&Pilato kamuuza, “Ukweli ndiyo choni?” Yesu kotagusigwa yafe tPa%Avo Pilato kamuuza, “Vino gweye kwa mndewa?” Yesu kamwidika, “Gweye kolonga niye na mndewa. Niye nivumbuka mbuli ya gano, na mbuli ya gano niza mwiisi, kulonga mbuli ya ukweli. Munhu yoyose younogela ukweli konhegeleza.” VO%$Yesu kamulongela, “Undewa wangu hauli wa mwiisi ino. Maza undewa wangu uli wa mwiisi ino, wanahina zangu wahanigombele sekengogigwe na wakulu wa Wayahudi. Ka, undewa wangu hauli wa bahano bule!” (NI#Pilato kamulongela, “Vino gweye kogesa niye na Muyahudi? Wanhu wako mwenyego na wakulu wa walava nhosa wao wakugalile kumwangu. Vino kutenda choni?” pMY"Yesu kamwidika, “Vino uuzaji uno wolawa kumwako hebu wanhu wayagwe wakulongela mbuli zangu?” Lw!Pilato kengila kabili mng'anda ya mkulu wa isi, kamkema Yesu, kamuuza, “Vino gweye kwa Mndewa wa Wayahudi?” fKE Gano gatendeka ili kutenda mbuli za Yesu zilawilile, mbuli ziyalongile kulagusa vonda yafe. ,JQPilato kawalongela, “Msoleni mweye wenyego mukamtaguse kamba Malagizo genu vigalonga.” Wayahudi wamwidika, “Tweye hatulondeka kumkoma munhu yoyose.” JI Wao wamwidika, “Maza habanange sambi tumgale kumwako.” TH!Avo Pilato kawalawila kunze kawauza, “Muna kitala gani na munhu ino?” pGYImitootondo ng'hani Yesu kalavigwa mng'anda ya Kayafa kagaligwa mng'anda ya mkulu wa isi. Wakulu wa Wayahudi hawengile bule mng'anda ya mkulu wa isi ya Yudea, kwavija walonda kukala wanogile, ili wadahe kuja lujo lwa Pasaka. gFGAbaho Petulo kalonga, “Aka!” Bahaja nzogolo keka. Yesu kogaligwa mkitala cha Pilato ;EoMsang'hanaji imoja wa Mkulu wa walava nhosa, lukolo lumoja na munhu ija yakanhigwe gwiti na Petulo, kamuuza, “Vino gweye sikonile hamoja nayo kuja kumgunda wa mibiki?” 9DkPetulo kakala yang'hali yemile aho kokota moto. Wanhu wayagwe wamuuza, “Vino gweye huli imoja wa wanahina zake?” Lakini Petulo kabela, kalonga, “Aka, siyo niye!” wCgAbaho Anasi kamgala Yesu kwa Mkulu wa walava nhosa Kayafa, kuno kagodekigwa. Petulo kombela Yesu kabili BYesu kamwidika, “Kamba nonga mbuli yoyose ihile, walongele wanhu weli hano mbuli ayo. Lakini kamba nonga goya, habali konhowa?” AYesu viyalongile avo, mkalizi imoja yemile behi nayo kamzaba kofi, kalonga, “Habali umwidika avo Mkulu wa walava nhosa?” l@QHabali koniuza niye? Wauze iwanhu wanihulike vinongile. Wauze mbuli iniwalongele, wao waijuwa.” g?GYesu kamwidika, “Siku zose nonga kunze kunze na kila munhu. Mafundizo gangu gose nifundiza mna izing'anda za kumpula Mulungu na Mng'anda ya Mulungu, mumo Wayahudi wose mooiting'hana. Silongile chochose kwa kinyelegezi. e>CMkulu wa walava nhosa kamuuza Yesu mbuli ya wanahina zake na mbuli ya mafundizo gake. 9=kWasang'hanaji na wakalizi wabwinha moto wa makala, wema wokotela kwavija kukala na beho. Avo Petulo kachola, kema hamoja nao kokotela. Mkulu wa walava nhosa komuuza Yesu <#Mndele yakalile mmulango kamulongela Petulo, “Vino gweye huli imoja wa wanahina wa munhu ayo?” Petulo kamwidika, “Aka, siyo niye.” ?;wLakini Petulo kakala kunze behi na mulango. Abaho mwanahina ayo iyagwe yajuwike na mkulu wa walava nhosa kalawa kunze, kalonga na mndele yakalile mmulango, kamgala Petulo mng'anda. O:Simoni Petulo na mwanahina iyagwe wamkweleleza Yesu. Mwanahina ayo iyagwe kakala yajuwike goya na Mkulu wa walava nhosa, avo kachola na Yesu hana ulubuga lwa ng'anda ya Mkulu wa walava nhosa. 9Kayafa ayo yawalongele wakulu wa Wayahudi kamba vinoga ng'hani kwa munhu imoja yafe mbuli ya wanhu wose. Petulo kombela Yesu l8Q Wandusa kumgala kwa Anasi. Anasi kakala mkwe wa Kayafa, yakalile Mkulu wa walava nhosa mwaka awo. ]73 Abaho wakalizi na wakulu wao na wakalizi wa Wayahudi wamgoga Yesu, wamgodeka. &6E Yesu kamulongela Petulo, “Bweza panga jako muna iyala! Kogesa silonda niking'wele kikasi cha madununzo kiyanigwelele Tatangu?” Yesu kogaligwa kwa Anasi 15[ Simoni Petulo yakalile na panga mkigudi, kadisomola kamkanha gwiti da mkono wa kudila msang'hanaji wa Mkulu wa walava nhosa. Msang'hanaji ayo kakemigwa Malukusi. u4c Kalonga vino muladi kija kiyalongile kilawilile, “Tata, wanhu waja waunigwelele simwagize hata imoja.” |3qYesu kawalongela, “Nimala kuwalongela kamba iyo niye. Avo kamba monizahila niye, walekeni wano wachole.” Z2-Yesu kawauza kabili, “Momzahila nani?” Wamulongela, “Yesu wa Nazaleti.” Q1Baho Yesu viyawalongele, “Iyo niye,” wabwela kukisogo, wagwa hasi. 0Wamwidika, “Yesu wa Nazaleti.” Yesu kawalongela, “Iyo niye.” Yuda yamuhinduke Yesu kakala yemile hamoja nao. p/YYesu kajuwa kila kinhu chonda kimulawilile, avo kalawilila haulongozi, kawauza, “Momzahila nani?” U.#Avo Yuda kachola kunaumgunda wa mibiki, kachola hamoja na bumbila da wakalizi, na wakalizi wa Ng'anda ya Mulungu watumigwe na wakulu wa walava nhosa na Mafalisayo. Wakala na viwenge na mimuli na mizele. w-gYuda, yamuhinduke Yesu, kahajuwa hanhu aho, kwavija miyanza mingi Yesu kakala yoiting'hana na wanahina zake. =, uYesu viyamambukize kupula, kasegela hamoja na wanahina zake kachola mwambu wa kizanda kikemigwe Keduloni. Hanhu aho kukala na mgunda wa mibiki, Yesu na wanahina zake wengila mumo. +'Nhenda wao wakujuwe, na nogendelela kutenda vivo, ili unogelwa uli nao kumwangu ukale mgati mmwao, muladi naniye ng'hale mgati mmwao.”j*MTata Unogile, wanhu wa mwiisi hawakujuwile, lakini niye nikujuwa, na wano wojuwa kamba kunhuma. 7)g“Tata, kunigwaa wao. Nolonda wao wakale hamoja na niye aho hanili, muladi wawone ukulu wangu. Uno awo ukulu uunigwelele kwavija kuninogela isi ing'hali hainaumbigwa. L(Ino yofambula, niye nokala mgati mmwao na gweye Tata kokala mgati mmwangu. Nopula wawe kinhu kimoja kweli, muladi wanhu wa mwiisi wajuwe kamba kunhuma na kuwanogela hewo kamba viuninogela niye. t'aUkulu uuja uunigwelele niwagwaa wao ili wawe kinhu kimoja, kamba vija gweye na niye vitwili kinhu kimoja. N&Nopula kuwa wose wawe kinhu kimoja. Tata, nopula wawe mgati mmwetu, kamba vija gweye viuli mgati mmwangu na niye mgati mmwako. Nopula wawe kinhu kimoja ili wanhu wa mwiisi watogole kamba kunhuma. ~%u“Siwapulila wao waiyeka bule, lakini na waja wose wonda wanhogole niye mbuli ya usenga wao wonda wawapetele. X$)Mbuli yao noilava mwenyego kumwako, ili na wao vivija wailave ukweli kumwako. =#uNiwatuma mwiisi, kamba vija gweye viunitumile niye. <"sUwatende wang'ale kwa kweli, mbuli yako ayo kweli. Q!Kamba vija niye vinili siyo wa mwiisi, na awo vivija haweli wa mwiisi. ^ 5Sikupula bule uwasegeze mwiisi, lakini nokupula uweke goya kulawa kwa ija Imdumuka. }Niwagwelela usenga wako, na wanhu wa mwiisi wawehila, kwavija haweli wanhu wa mwiisi, kamba niye vinili siyo wa mwiisi. zm Sambi nokwiza kumwako, nolonga mbuli zino mwiisi muladi wadahe kuwa na ndeng'ho jangu dimemile mna imizoyo yao. O Ving'halile hamoja nao niweka goya kwa udahi wa twaga jako diunigwelele. Niweka goya na kuduhu hata munhu imoja yapotele, ila munhu ija yasaguligwe kupotela, muladi Maandiko Gang'alile galawilile. Q Sambi nokwiza kumwako, sili mwiisi kabili lakini awo wa mwiisi. Tata Ung'alile, weke goya kwa udahi wa twaga jako diunigwelele wadahe kuwa kinhu kimoja kamba vija gweye na niye vitwili kinhu kimoja. kO Wanhu wose wanili nao wako, na wose wauli nao wangu, na ukulu wangu wolagusigwa kubitila kumwao. yk “Niye nowapulila wao. Siwapulila wanhu wa mwiisi bule lakini kwa wose waunigwelele, kwavija wako gweye. Kwavija niwagwaa usenga uunigwelele, na wao waubokela, wojuwa kweli niye nilawa kumwako, na watogola kamba gweye kunhuma. >wSambi wojuwa vinhu vose viunigwelele volawa kumwako. #“Niditenda twaga jako dijuwike kwa wanhu waja waunigwelele mwiisi. Wakala wanhu wako na gweye kungwaa niye, wao waigoga mbuli yako. c?Tata! Sambi unigwee ukulu, ukulu uuja ung'halile nao na gweye isi ing'hali hainaumbigwa. Y+Niulagusa ukulu wako mwiisi, niimambukiza sang'hano yuunigwelele niisang'hane. yUno awo ugima wa mazuwa gose, wanhu wakujuwe gweye Mulungu uliwiiyeka wa ukweli, na wamjuwe Yesu Kilisito yuumtumile. [/Kwavija kumgwaa Mwanago udahi kwa wanhu wose, ili yawagwee ugima wa mazuwa gose.  'Aho Yesu viyamambukize kulonga avo, kalola uchanha kuulanga kalonga, “Tata, saa ivika. Mgwee ukulu Mwanago ili Imwana nayo yakugwee ukulu. )!Niwalongela gano gose, ili kwa kubandagala mmwangu mkale moyo uholile. Mwiisi mnago madununzo, lakini fungeni umoyo! Niye niihuma isi!”$A Kipindi chokwiza, tena kivika, baho mweye mose mopwililika, kila munhu ukayake, mondeka niiyeka. Lakini sili niiyeka bule, kwavija Tata kahamoja na niye. 4cYesu kawauza, “Vino sambi motogola? Sambi tojuwa kamba kujuwa kila kinhu. Hatulonda kuuza mbuli yoyose. Ino yotutenda tukutogole kamba kulawa kwa Mulungu.” l QAbaho wanahina zake wamulongela, “Sambi hulonga kwa simo bule, lakini kolonga kunze kunze. X )Ndawa kwa Tata na niza mwiisi, na sambi nosegela mwiisi, nochola kwa Tata.” t akwavija Tata mwenyego kowanogela. Kowanogela kwavija moninogela niye na mutogola kamba ndawa kwa Mulungu. c ?Siku dija dahavika, mompula Tata kwa twaga jangu. Siwalongela bule nompulilani kwa Tata,  “Niwalongeleni mbuli zino kwa simo. Kipindi chovika, baho honda nilonge bule kwa simo, lakini nolonga kunze kunze mbuli ya Tata. }Mbaka sambi hamnapula kinhu chochose kwa twaga jangu. Puleni mogweleligwa ili ndeng'ho jenu dimeme.” Yesu kaihuma isi “Siku dija dahavika, honda munipule kinhu chochose. Nowalongeleni ukweli, Tata kowagwaa chochose kimumpula kwa twaga jangu. Vino vivo ili kumwenu, sambi munyunyuwala, lakini nowezila kabili na mizoyo yenu yomema ndeng'ho, kuduhu munhu yonda yadisegeze.” RKipindi mtwanzi yahalonda kulela, konyunyuwala kwavija kipindi chake cha kugaya kivika, lakini mwana king'hele yahavumbuka, koisemwa kugaya kwake, kodeng'helela kwavija kalela mwana king'hele mwiisi. +ONowalongeleni ukweli, mweye molila na kona usungu, lakini wanhu wa mwiisi wodeng'helela. Mweye monyunyuwala, lakini kunyunyuwala kwenu kogalamuka kudeng'helela. OYesu kajuwa kamba walonda kumuuza, avo kawalongela, “Vino mweye moiuza nifambula choni vinongile, ‘King'hali kipindi kidodo honda munyone kabili, abaho kipindi kidodo kumwande monyona?’ wgWagendelela kuiuza, “Kofambula choni viyolonga, ‘King'hali kipindi kidodo?’ Hatujuwa kolonga choni!” PWanahina zake wayagwe waiuza, “Vino kofambula choni? ‘King'hali kipindi kidodo honda munyone kabili, na kipindi kidodo kumwande monyona, na vivija kalonga, kwavija nochola kwa Tata.’ ” hI“King'hali kipindi kidodo honda munyone kabili, na kipindi kidodo kumwande monyona.” %CVinhu vose viyalinavo Tatangu ni vangu, lekaavo niwalongela kamba Loho Yang'alile kosola gaja ganimgwee niye na kuwalongela. Kunyunyuwala na kudeng'helela P~Konigwaa niye ukulu kwavija kosola gaja gononga na kuwalongela mweye. A}{ Loho Yang'alile yaheza, ayo yolagusa ukweli wa Mulungu, kowalongoza muujuwe ukweli wose. Honda yalonge gake mwenyego, lakini kolonga gaja gayahulike, na kowalongeleni gaja gondageze. X|) “Nina mbuli nyingi za kuwalongela, lakini sambi hamdaha bule kuzigoga. v{e Wabananga mbuli ya Mulungu vonda yawataguse wanhu, kwavija Mwenembago, mkulu wa isi ino kamala kutagusigwa. az; Wabananga mbuli ya kutenda ganogile, kwavija nochola kwa Tata na honda munyone kabili. Fy Wabananga mbuli ya kutenda nzambi kwavija hawanhogola niye. 3x_Kipindi yaheza, kowalagusila wanhu wa mwiisi kamba wabananga viwogesa mbuli ya kutenda nzambi, na mbuli ya kutenda ganogile, na mbuli ya Mulungu vonda yawataguse wanhu. w+Lakini nowalongeleni ukweli, vinoga kumwenu niye nisegele, kwavija kamba sisegela, Mtazaji honda yawezile. Lakini nahasegela, nomtuma kumwenu. Jv Kwavija niwalongela gano gose, mizoyo yenu inyunyuwala ng'hani. bu=Lakini sambi nochola kumwake yanhumile, kuduhu imoja wenu yoniuza, ‘Kochola kwahi?’ @tyNiwalongela gano ili wahasonga kuwatendela gago, mukumbuke kamba niwalongeleni. Sang'hano ya Loho Yang'alile “Siwalongele gano kulawa kunaichanduso kwavija nikala hamoja na mweye. Js Wanhu wowatendela gano gose kwavija hawamjuwile Tata hebu niye. rWanhu wowawinga mna zing'anda za kumpula Mulungu, na kipindi chokwiza baho kila munhu yowakoma mweye kogesa komsang'hanila Mulungu. Vq 'Yesu kawalongela, “Niwalongeleni gano gose ili sekemuleke kunitogola niye. ipKvivija na mweye mowalongela mbuli ya niye, kwavija mkala na niye kulawa kuna ichanduso.”  {~~~}l||b{{Dzyyy*xxwwAwvHuugut$srrjqq@pppotnnSmmbmlxlkk jzjCii)hhdggg&ffsf(eeZeddBcchcbbEaa^a``l___9^^7]]s]\\_\*[[ZZZlYYXXXWVVV9U`TTSSS#RR QPPP@OO5NpMM$LKKaJJSIIImHHGG?FpEEDvCCzCBAAA3@@7???>=='wk,|#u [  L n to,"U 0BYMafalisayo na wafundiza Malagizo ga Musa wayagwe wakalile aho wawauza wanahina wa Yesu, “Habali moja na kung'wa hamoja na wabokela kodi na wanhu wotenda nzambi?” AAbaho Lawi kamtendela Yesu nyimwili nyimwili ng'hulu ukayake. Vivija kukala na wabokela kodi wengi na wanhu wayagwe wagonekigwe. 7@iLawi kenuka, kaleka kila kinhu, kamkweleleza. ?Abaho Yesu kachola na kamona mbokela kodi yakemigwe Lawi kakala mng'anda ya kusolela kodi. Yesu kamulongela, “Nikweleleze.” z>mWanhu wose wakanganya ng'hani na kudumba! Wamtogola Mulungu walonga, “Lelo tona unzonza!” Yesu komkema Lawi = Bahaja munhu ija kenuka mgameso ga wanhu, kapapa lusazi lwake mumo muyatambalale, kachola ukayake kuno komtogola Mulungu. Q<Lakini nolonda mujuwe kamba Mwana wa Munhu kana udahi mwiisi wa kuzigela kumgongo nzambi za wanhu.” Abaho kamulongela munhu ija yaholole, “Nokulongela, ima, papa lusazi lwako, uchole ukayako!” k;OChoni kibuhile, kulonga, ‘Nzambi zako zigeligwa kumgongo,’ hebu kulonga, ‘Ima utembele’? N:Yesu kajuwa viwagesile, avo kawalongela, “Habali mogesa avo? >9uWafundiza Malagizo ga Musa na Mafalisayo wasonga kuiuza, “Munhu gani ino kolonga mbuli za kumuliga Mulungu? Mulungu yaiyeka ayo yodaha kuzigela kumgongo nzambi za wanhu!” o8WYesu viyone kutamanila kwao, kamulongela munhu ija, “Mbwigangu, nzambi zako zigeligwa kumgongo.” 7wLakini hawapatile nzila ya kumwingiza mng'anda, kwavija kukala na lunhu lwa wanhu. Avo wamsola mtamu wao, wamgala uchanha kukiswili, watobola zonzo. Abaho wamuhumulusa na lusazi lwake mbaka hagati ya lunhu lwa wanhu, wamwika haulongozi wa Yesu. z6mWanhu wayagwe weza kuno wampapa mulusazi munhu yaholole. Wageza kumwingiza mng'anda wamwike haulongozi wa Yesu. v5eSiku dimoja Yesu viyakalile kofundiza, Mafalisayo wayagwe na wafundiza Malagizo ga Musa wakala aho. Wakala walawile kila buga mwiisi ya Galilaya na Yudea na kulawa Yelusalemu. Nguvu ya Mndewa ikala hamoja na Yesu kuwahonya watamu. e4CLakini Yesu kacholaga hanhu kuduhu wanhu na kampula Mulungu. Yesu komuhonya munhu yaholole s3_Lakini mbuli za Yesu zibwililika kila hanhu. Wanhu wengi weza kumtegeleza na kuhonyigwa mitamu yao. O2Yesu kamulagiza, “Sekeumulongele munhu yoyose, lakini goga inzila mbaka kwa mulava nhosa ukailaguse, abaho kalave nhosa kamba viyalagize Musa ili kutenda kila munhu yatogole kamba kuhonyigwa.” {1o Yesu kagolosa mkono wake, kamkwasa. Kalonga, “Nolonda, hona!” Bahaja utamu wa dikulu umulawa munhu ija. :0m Yesu viyakalile kudibuga dimoja, kukala na munhu imoja yakalile na utamu wa dikulu. Viyamonile Yesu, kaibwanha hasi, kampula, “Go mkulu, wahalonda, kodaha kunihonya!” /y Wazilava ngalawa zao kunze mumgwazo, wavileka vinhu vose, wamkweleleza Yesu. Yesu komuhonya munhu yeli na dikulu $.A Vivija wayage Simoni, Yakobo na Yohana, wanage Zebedayo, nao wakanganya. Yesu kamulongela Simoni, “Sekeudumbe. Kulawa sambi kokuwa mvuwaji wa wanhu.” T-! Simoni na wayage wakanganya ng'hani mbuli ya somba wengi wawapatile. ,Simoni Petulo viyachonile kija kilawilile, kamfugamila Yesu mmagulu, kalonga, “Mndewa, segela haulongozi wangu, niye nimema nzambi!” *+MAvo wawakema wayao wakalile mwiingalawa iyagwe weze kuwataza. Wayao weza na wazimemeza ngalawa zose mbili, zose zikala zimemile somba mbaka zilonda kudidimila. V*%Wapigisa mizavu yao, somba wengi wanamata mbaka mizavu yao ilonda kudegeka. ,)QSimoni kamwidika, “Go mkulu, tusang'hana ng'hani kilo kigima lakini hatupatile kinhu bule. Lakini kamba gweye kolonga avo, nogela mizavu yangu mgamazi.” #(?Viyamambukize kufundiza, kamulongela Simoni, “Kwesa ingalawa mbaka kuna gamazi mengi, abaho gweye na wayago mupigise mizavu yenu muvuwe somba.” '!Yesu kengila mwiingalawa imoja ikalile ya Simoni, kamulonda Simoni yaikwese mgamazi. Abaho Yesu kakala mwiingalawa, kafundiza lunhu luja. y&kYesu kazona ngalawa mbili zikalile mwiingema ya lamba, zilekigwe na wavuwa somba, wakalile wosunha mizavu yao. % Siku dimoja Yesu kakala yemile mumgwazo wa lamba da Genesaleti. Wanhu wengi wakala woisung'ha sung'ha wategeleza mbuli ya Mulungu. \$1,Avo kawapetela wanhu mzing'anda za kumpula Mulungu mwiisi yose ya Yudea.2#]+Lakini Yesu kawalongela, “Vivija nolondeka kuwapetela wanhu wa mmabuga gayagwe Mbuli Inogile ya Undewa wa Mulungu, kwavija acho kiyanhumile Mulungu kukisang'hana.” "'*Imitondo yake, Yesu kasegela kudibuga, kachola hanhu kuduhu wanhu. Wanhu wasonga kumzahila, na viwamone, walonda kumgomesa sekeyachole. \!1)Vinyamkela wawalawa wanhu wengi na kuguta, “Gweye kwa mwana wa Mulungu!” Yesu kawakomhokela na kawagomesa kulonga, kwavija wamjuwa kamba kakala Kilisito. Yesu kowapetela wanhu mzing'anda za kumpula Mulungu  (Zuwa vidihongile, wanhu wose wakalile na watamu wawagala kwa Yesu, nayo keka makono gake uchanha mwa kila munhu na kuwahonya wose. 3'Yesu kamcholela, kema behi na lusazi lwa mtwanzi ayo, kaikomhokela homa imulawe. Homa imulawa, bahaja mtwanzi ija kenuka, kasonga kuwasang'hanila. -S&Yesu kalawa kuna ing'anda ya kumpula Mulungu, kachola ukayake Simoni. Mkwe wa kitwanzi wa Simoni kakala yolumwa homa ng'hali, avo wamulongela Yesu yamuhonye. Z-%Avo mbuli za Yesu zibwililika kila hanhu mwiisi ija. Yesu kowahonya wanhu wengi 7$Wanhu wose wakanganya ng'hani na wailongela, “Mbuli gani zino? Munhu ino kana nguvu na udahi wa kuwakomhokela vinyamkela, nao womtegeleza!” $A#Yesu kamkomhokela ikinyamkela ija, “Nyamala! Mulawe munhu ino!” Kinyamkela kambwanha hasi munhu ija mgameso gao, abaho kamulawa bila kumulumiza. "“Oii! Kolonda kututenda choni, Yesu wa Nazaleti? Vino kwiza kutukoma? Nokujuwa, Gweye kwa ija Yang'alile wa Mulungu!” dA!Mng'anda ya kumpula Mulungu kukala na munhu yeli na kinyamkela. Kalila kwa sauti ng'hulu, T! Mafundizo gake gawakanganya wanhu wose, kwavija kakala kolonga kwa udahi. }sAbaho Yesu kachola kudibuga da Kapelinaumu mwiisi ya Galilaya. Mwiisiku ya Kubwihila, kakala yofundiza wanhu. W'Lakini Yesu kabita hagati ya lunhu luja, kalawanya. Munhu yeli na kinyamkela Wenuka, wamulava kunze kudibuga jao dizengigwe uchanha kukigongo, wamgala mbaka mwiingema ya kigongo acho, walonda kumpigisa hasi. ]3Wanhu wakalile mng'anda ya kumpula Mulungu wagevuzika ng'hani viwahulike avo. jMVivija mna ikipindi cha mtula ndagu wa Mulungu Elisha, kukala na wanhu wengi wakalile wolumwa utamu wa dikulu mwiisi ya Izilaeli. Lakini kuduhu munhu yoyose iyagwe yahonyigwe, ila Naamani yaiyeka, munhu wa isi ya Siliya.” Lakini Eliya hatumigwe bule kwa munhu yoyose iyagwe mwiisi ya Izilaeli, ila kwa mgane imoja yakalile Selepata, mwiisi ya Sidoni. D“Nhegelezeni, ona kukala na wagane wengi mwiisi ya Izilaeli mna ikipindi cha Eliya. Kipindi acho, mvula haitowile miyaka midatu na nusu, kukala na lufilili lwa nzala mwiisi yose. eCYesu kagendelela kulonga, “Nowalongela ukweli, kuduhu mtula ndagu yotegelezigwa ukayake. /WYesu kawalongela, “Nojuwa monongela ulonzi uno, ‘Mganga, ihonye mwenyego! Gose gatuhulike kugatenda ako Kapelinaumu, vivija gatende na hano ukayako.’ ” {oWose wamtogola na wakanganya mbuli zake zinogile ziyalongile. Walonga, “Vino ino siyo mwanage Yusufu?.” ^ 5Nayo kasonga kuwalongela, “Chandikigwe muno, lelo kilawilila kamba vimuhulike.” # ?Abaho Yesu kakigubika ikitabu, kakibweza kwa msang'hanaji, abaho kakala hasi. Wanhu wose wakalile mng'anda ya kumpula Mulungu wamulola Yesu bunhuu. R na kuwalongela kamba saa ivika
ya Mndewa kuwakombola wanhu zake.” t a“Loho wa Mndewa Mulungu kamgati mmwangu,
kwavija kanisagula niwagalile wanhu wakiwa Mbuli Inogile.Kanituma niwapetele wagodekigwe kamba wolekesigwa,
na waja wasuwameso walole,
na kuwakombola waja wadununzigwe, k OKagweleligwa kitabu cha mtula ndagu wa Mulungu Isaya, kakifungula na kona hanhu handikigwe, .UAbaho Yesu kachola Nazaleti, hanhu kuyakulile. Mna isiku ya Kubwihila, kengila mng'anda ya kumpula Mulungu kamba viyatendaga. Kema yasome Maandiko Gang'alile. xiKakala yofundiza mna zing'anda za kumpula Mulungu na kila munhu kamgwaa nhogolwa. Yesu kolemigwa ako Nazaleti Abaho Yesu kabwela isi ya Galilaya, nguvu ya Loho Yang'alile ikala hamoja nayo. Mbuli zake zibwililika mziisi zose za mmabehi. ' Mwenembago viyamambukize kumgeza Yesu kwa kila nzila, kamuleka mbaka kipindi kiyagwe kinogile. Yesu kosonga sang'hano yake ako Galilaya pY Lakini Yesu kamwidika, “Maandiko Gang'alile golonga, ‘Sekeumgeze Mndewa Mulungu wako!’ ” hI Na vivija golonga,‘Wokupapa mmakono gao,
sekeuilumize magulu gako mgamabwe!’ ” uc Kwavija Maandiko Gang'alile golonga,‘Mulungu kowalagiza wasenga zake
wa kuulanga wakukalize!’ ^5 Abaho Mwenembago kamsola Yesu mbaka Yelusalemu, kamwika uchanha ng'hani kuna ikiswili cha ing'anda ya Mulungu, abaho kamulongela Yesu, “Kamba gweye kwa Mwana wa Mulungu, ilagaze mwenyego hasi kulawa hano. Yesu kamwidika, “Maandiko Gang'alile golonga,‘Mtambikile Mndewa Mulungu wako,
na umsang'hanile heyo yaiyeka!’ ” =uNokugwaa vinhu vose vino, kamba wahanitambikila.” ~3Mwenembago kamulongela Yesu, “Nokugwaa ukulu na utajili wose uno, kwavija vose va mmakono gangu, na niye nodaha kumgwaa munhu yoyose inimulonda. y}kAbaho Mwenembago kamsola Yesu mbaka uchanha ng'hani, kamulagusila undewa wose wa mwiisi kwa mwanza umoja. t|aLakini Yesu kamwidika, “Maandiko Gang'alile golonga, ‘Munhu hawa mgima kwa kuja kwiiyeka!’ ” ~{uAbaho Mwenembago kamulongela Yesu, “Kamba gweye kwa Mwana wa Mulungu, dilongele dibwe dino digaluke gate.” !z;Ako kagezigwa na Mwenembago kwa ikipindi cha siku malongo mane. Mna ikipindi chose acho hadile kinhu chochose, avo vizimalile siku azo, nzala imuluma. qy ]Yesu kabwela kulawa Yolidani, kamema Loho Yang'alile na kalongozigwa na Loho Yang'alile mbaka kuluwala. Lx&mwanage Enoshi, mwanage Seti, mwanage Adamu, mwanage Mulungu.`w9%mwanage Metusela, mwanage Henoko, mwanage Yaledi, mwanage Mahalaleli, mwanage Kenani, \v1$mwanage Kenani, mwanage Alifakisadi, mwanage Shemu, mwanage Nuhu, mwanage Lameki, Vu%#mwanage Selugi, mwanage Lagau, mwanage Pelegi, mwanage Ebeli, mwanage Sela, Zt-"mwanage Yakobo, mwanage Isaka, mwanage Abulahamu, mwanage Tela, mwanage Naholi, msS!mwanage Aminadabu, mwanage Adimini, mwanage Alini, mwanage Heziloni, mwanage Pelesi, mwanage Yuda, Yr+ mwanage Yese, mwanage Obedi, mwanage Boazi, mwanage Salimoni, mwanage Nashoni, Vq%mwanage Melea, mwanage Mena, mwanage Matata, mwanage Natani, mwanage Daudi, [p/mwanage Simeoni, mwanage Yuda, mwanage Yusufu, mwanage Yonamu, mwanage Eliakimu, Zo-mwanage Yoshua, mwanage Eliezeli, mwanage Yolimu, mwanage Matati, mwanage Lawi, Wn'mwanage Meliki, mwanage Adi, mwanage Kosamu, mwanage Elimadamu, mwanage Eli, ^m5mwanage Yoana, mwanage Lesa, mwanage Zelubabeli, mwanage Shealitieli, mwanage Neli, Xl)mwanage Maati, mwanage Matatia, mwanage Semeni, mwanage Yusufu, mwanage Yuda, Xk)mwanage Matatia, mwanage Amosi, mwanage Nahumu, mwanage Esili, mwanage Nagai, Vj%mwanage Matati, mwanage Lawi, mwanage Meliki, mwanage Yani, mwanage Yusufu, iYesu viyasongile sang'hano yake, kakala na miyaka malongo madatu. Avo wanhu wagesa kakala mwanage Yusufu, mwanage Heli, Ghna Loho Yang'alile kamuhulumukila mna ulukuli luigalile na huwa. Sauti ihulikigwa kulawa kuulanga, “Gweye kwa Mwanangu nikunogele. Ninogelwa na gweye.” Wanhu wa lukolo luyavumbuke Yesu ugcWanhu wose viwakalile wobatizigwa, Yesu nayo kabatizigwa. Viyakalile kompula Mulungu, ulanga ugubuka, ^f5Abaho Helode katenda dihile ng'hani kwa kumgodeka Yohana mkifungo. Yesu kobatizigwa e%Lakini Yohana kamkomhokela mndewa Helode, mkulu wa isi ya Galilaya kwavija kamsola Helodiya, mwehe wa mdodo wake, na katenda nzambi nyingi. fdEKwa mbuli nyingi Yohana kawapetela wanhu Mbuli Inogile na kawalonda waleke nzambi zao. cAyo kana lungo mmakono gake lwa kubetela uhule wake. Kowika uhemba kudikanho, lakini koisoma imikumvi muumoto haufaga.” \b1Yohana kawalongela wose, “Niye nowabatiza mweye kwa mazi, lakini kokwiza ija yeli munhu mkulu ng'hani kubanza niye. Niye sifaya hata kudohola nzabi za vilatu vake. Ayo kowabatiza kwa Loho Yang'alile na moto. a Wanhu wakala wobetela kwiza kwa Mkombola, avo wasonga kuiuza mmizoyo yao kamba Yohana kodaha kuwa ayo Kilisito Mkombola. H` Wakalizi nao wamuuza, “Na tweye tutende choni?” Nayo kawalongela, “Sekemumboke munhu yoyose sente yake hebu sekemumtaguse munhu yoyose kwa uvizi. Mutosheke na kija kimubokela.” U_# Nayo kawalongela, “Sekemubokele kodi kubanza vija vimulagizigwe.” h^I Wabokela kodi nao weza kubatizigwa. Wamuuza Yohana, “Mfundiza, tweye tutende choni?” ] Yohana kawedika, “Munhu yoyose yeli na viwalo vibili yamgwee kimoja miyage yeliduhu, na ija yeli na lujo yatende vivo.” H\  Lunhu lwa wanhu lumuuza Yohana, “Avo tutende choni?” [ Shoka ikigwa goya kukanha mibiki mna gamasina. Kila mbiki uleka kulela matunda ganogile wokanhigwa na kwasigwa muumoto.” EZMusang'hane gaja gonda galaguse muzileka nzambi zenu. Sekemuilongele, ‘Abulahamu ayo muhenga wetu.’ Nowalongela, Mulungu kodaha kugasola mabwe gano na kugatenda lukolo lwa Abulahamu! (YILunhu lwa wanhu lumcholela Yohana yawabatize. Yohana kawalongela, “Mweye mizoka! Nani yawalongele modaha kuikimbila nhaguso yonda igaligwe na Mulungu? =XuWanhu wose wokona Mulungu kowakombola wanhu!’ ” W)Kila konde dimemezigwe,
kila kisugulu na kigongo visegezigwe,
nzila hazigoloke zigolosigwe,
na nzila zihile zotendigwa goya. 0VYKamba viyandikigwe mna ikitabu cha mtula ndagu wa Mulungu Isaya,“Munhu kokema kuluwala,‘Itandeni nzila ya Mndewa,
goloseni nzila yonda yabite! -USYohana kachola mziisi zose zili mmabehi na lwanda lwa Yolidani, kawapetela wanhu, “Lekeni nzambi na mbatizigwe na Mulungu kozigela kumgongo nzambi zenu.” TAnasi na Kayafa wakala wakulu wa walava nhosa. Kipindi acho mbuli ya Mulungu imwizila Yohana mwanage Zakalia ako kuluwala S Mwaka wa longo na tano muundewa wa mndewa wa Lumi yakemigwe Tibelio, Pontio Pilato kakala mkulu wa isi ya Yudea, na Helode kakala mkulu wa isi ya Galilaya, na Filipo mdodo wake kakala mkulu wa Itulea na isi ya Tulakoniti, na Lusania kakala mkulu wa isi ya Abilene, SR4Yesu kakula lukuli na ubala, kanogeligwa na Mulungu hamoja na wanhu.pQY3Abaho Yesu kachola nao Nazaleti, ako kakala kowategeleza. Mamake kazika muumoyo mbuli zino zose. 6Pg2Lakini wao hawajuwile fambulo da ulonzi awo. xOi1Yesu kawedika, “Habali munizahila? Vino hamujuwile bule niye nilondeka ng'hale mng'anda ya Tatangu?” )NK0Tatake na mamake viwamone wasinhuka ng'hani. Mamake kamuuza, “Mwanangu, habali ututendile vino? Niye na tatako tukala moyo yungwayungwa tokuzahila gweye!” LM/Wanhu wose wamuhulike wakanganya nzewele zake na vija viyawedike. |Lq.Siku ya kadatu wamvika kuna Ing'anda ya Mulungu, kakala hamoja na wafundiza wa Kiyahudi, kowategeleza na kuwauza. ?Ky-Hawamone bule, avo wabweleganya Yelusalemu kumzahila. J,Wao viwagize kakala mna ikibumbila cha wanhu, avo watembela siku ngima. Abaho wasonga kumzahila Yesu mwa ndugu zao na mbwiga zao. Iy+Nyimwili nyimwili viimalile, wabwela ukae, lakini mbwanga Yesu kasigala Yelusalemu. Tatake na mamake hawajuwile bule. oHW*Yesu viyavikize miyaka longo na mibili, wachola kuna inyimwili nyimwili ya Pasaka kamba viwatendaga. hGI)Kila mwaka tatake na mamake Yesu wacholaga Yelusalemu kuna inyimwili nyimwili ya Pasaka. F(Imwana kakula na kawa mbala goya, kakala yamemile nzewele, na ng'hekewa ya Mulungu ikala kumwake. Mbwanga Yesu Mng'anda ya Mulungu E''Yusufu na Malia viwamambukize kugatenda gaja gose galondeke na Malagizo ga Mndewa, wabwela kudibuga jao da Nazaleti mwiisi ya Galilaya. D7&Saa iija kavika, kamgwaa nhogolwa Mulungu na kalonga mbuli za imwana kwa wanhu wose wakalile wombeta Mulungu yaikombole Yelusalemu. Kubwela Nazaleti 8Ci%Nayo kakala mgane mbaka viyavikize miyaka malongo manane na nne. Kipindi chose acho kakala Mng'anda ya Mulungu imisi na ikilo, komgwaa ukulu Mulungu, kopula na kofunga kuja. KB$Kukala na mgane imoja mtula ndagu wa Mulungu, yakalile mvele ng'hani, twaga jake Ana, biti Fanueli wa lukolo lwa Asheli. Mtwanzi ayo kakala na mkasano wake kwa miyaka saba toka yasoligwe. {Ao#Abaho magesa ga wanhu wengi gogubuligwa. Na gweye mwenyego, usungu uli kamba panga dikutwa dousoma moyo wako.” U@#"Simeoni kawatambikila, kamulongela Malia, “Mwana ino kasaguligwa na Mulungu mbuli ya kupotela na kukomboligwa wanhu wengi wa Izilaeli. Nayo kokuwa kilaguso kulawa kwa Mulungu, na wanhu wengi womulema. \?1!Tatake na mamake imwana wakanganya kija kiyalongile Simeoni mbuli ya imwana. u>c Mulenge uwatenda wanhu haweli Wayahudi wajuwe goulonda,
na kugala ukulu kwa wanhu zako wa Izilaeli.” 8=kukombozi uutandile mgameso ga wanhu wose. 4<cKwa meso gangu niuwona ukombozi wako, q;[“Mndewa, sambi kusang'hana kamba viulongile,
muleke msang'hanaji wako yachole moyo uholile. P:Simeoni kamsola imwana mmakono gake, kamtogola Mulungu, kalonga, 79gLoho kamulongoza Simeoni yachole kuna Ing'anda ya Mulungu. Abaho Yusufu na Malia wamgala imwana Yesu kuna Ing'anda ya Mulungu wamtendele kamba Malagizo ga Musa vigalondile. V8%Nayo Loho Yang'alile kamulongela honda yafe mbaka yamone Kilisito Mkombola. g7GKipindi acho kukala na munhu yokala Yelusalemu, twaga jake Simeoni. Munhu ayo kakala yotenda goyolonda Mulungu na komdumba Mulungu. Vivija kakala yobetela ukombozi wa Izilaeli, na Loho Yang'alile kakala hamoja nayo. |6qVivija wachola kulava nhosa kamba malagizo ga Mndewa vigalondile, “Huwa wabili hebu makinda mabili ga njiwa.” 5kamba viyandikigwe mna Gamalagizo ga Mndewa, “Kila mwana wa chaudele wa kimbigalo yonda yavumbuke yagaligwe mgameso ga Mndewa.” 64eVikivikile kipindi cha kuisunha kamba Musa viyalagize mna Gamalagizo gake, Yusufu na Malia wamsola imwana na wachola nayo Yelusalemu muladi wamwike mgameso ga Mndewa, A3{Mna isiku ya nane, siku ya kwingizigwa imwana kumbi, wamgwaa twaga da Yesu. Twaga ijo kagweleligwa na msenga wa kuulanga mamake hanagoga inda. Yesu kogaligwa Mng'anda ya Mulungu ;2oWasusilaji wabwela kuno wokwimba nyila za kumtogola Mulungu kwa mbuli zose ziwahulike na kuzona. Zose zilawilila kamba msenga wa kuulanga viyawalongele. Yesu kogweleligwa twaga I1 Lakini Malia kazika mbuli izo muumoyo na kazigelegeza ng'hani. G0Wanhu wose wahulike kija kiwalongile wasusilaji, wakanganya. i/KWasusilaji viwamone imwana, wawalongela kija kiyawalongele msenga wa kuulanga mbuli ya imwana. .Avo walopola kuchola, wawavika Malia na Yusufu, na wamona imwana king'hele katambalizigwa hanhu hoodimiligwa ng'ombe. -3Wasenga wa kuulanga viwabwelile kuulanga, wasusilaji wailongela, “Tucholeni Beselehemu tukailole mbuli ino ilawilile, yailongile Mndewa.” w,g“Ukulu kwa Mulungu yeli Uchanha Ng'hani kuulanga,
na tindiwalo diwe kwa wanhu wa mwiisi yawanogele!” + Bahaja bumbila kulu da wasenga wa kuulanga dilawilila, diilumba na msenga ija iyagwe, wamtogola Mulungu walonga, *w Kino acho kilaguso kumwenu, momvika mwana king'hele kavazigwa vikumbi, katambalizigwa hanhu hoodimiligwa ng'ombe.” P) Lelo kudibuga da Daudi, Mkombola wenu kavumbuka, ayo Kilisito Mndewa! ( Lakini msenga ija kawalongela, “Sekemudumbe! Niye niwagalila mbuli inogile, mbuli yonda itende wanhu wose wadeng'helele. _'7 Msenga wa kuulanga kawalawilila, ukulu wa Mndewa uwamwemwesela, nao wadumba ng'hani. z&mKilo acho kukala na wasusilaji wa ng'hondolo mna imigunda ilibehi na Beselehemu, wakala wokaliza fugo zao. U%#Kaifungula mwanage wa chaudele wa kimbigalo, kamvaza vikumbi. Abaho kamtambaliza hanhu hoodimiligwa ng'ombe, kwavija hawapatile gati mzing'anda za wageni. Wasusilaji wa ng'hondolo na wasenga wa kuulanga R$Viwakalile kudibuga da Beselehemu, kipindi cha Malia kuifungula kivika. ^#5Kachola na Malia kupetigwa, yakalile yamfungile zengele. Nayo Malia kakala na inda. O"Yusufu kasegela kudibuga da Nazaleti mwiisi ya Galilaya, kachola kudibuga da Beselehemu mwiisi ya Yudea, hanhu hayavumbuke mndewa Daudi. Yusufu kachola kuko kwavija kolawa mulukolo lwa Daudi. N!Avo kila munhu kachola kudibuga diyavumbuke kwandikigwa twaga jake. n UAwo ukala mwanza wa ichanduso wa wanhu kupetigwa kipindi Kilenio viyakalile mkulu wa isi ya Siliya. ^ 7Kipindi acho, Agusito, Mndewa wa Lumi, kalagiza wanhu wose mwiisi ya Lumi wapetigwe.  5PImwana ija kagendelela kukula lukuli na kawa na nguvu mwiiloho. Kakala kuluwala mbaka siku dija viyalawilile mgameso ga wanhu wa Izilaeli.r _Ona wowamwemwesela wanhu wose wokala mdiziza da ifa,
na kulongoza magulu getu mnzila ya tindiwalo.” n WNMulungu wetu kana bazi na moyo unogile.Kotumwemwesela mulenge wa ukombozi kulawa kuulanga, _ 9MKowalongela wanhu zake kamba wokomboligwa,
na nzambi zao zogeligwa kumgongo.   LGweye mwanangu, kokemigwa mtula ndagu wa Mulungu yeli Uchanha Ng'hani.Komulongolela Mndewa,
kuitanda nzila yake. f GKtuwe wanhu wang'alile na wanhu wotenda goyolonda Mulungu,
siku zose za ugima wetu. d CJkutukombola mmakono ga wanhu watwihile,
na kututenda tumsang'hanile bila kudumba, 2 aIKaiduila kwa muhenga wetu Abulahamu, [ 1HKalonga kowonela bazi wahenga zetu,
na kokumbuka lagano jake ding'alile. ^ 7Gkamba kotukombola na wanhu wang'hobo,
na kulawa mmakono ga wanhu watwihile. R FKamba viyalongile toka mwaka kubitila watula ndagu zake wang'alile, W )EKatugwaa Mkombola yeli na udahi,
mzukulu wa Daudi msang'hanaji wake. g ID“Yatogoligwe Mndewa, Mulungu wa Izilaeli!Keza kuwataza wanhu zake na kuwagombola. a =CZakalia tatake Yohana kamemezigwa Loho Yang'alile, kalonga usenga wa Mulungu,  /BKila munhu yahulike mbuli ayo kaigelegeza, kauza, “Vino mwana ino kokuwa nani?” Kwavija udahi wa Mndewa ukala hamoja nayo. Lwila lwa Zakalia v gAWanhu weli behi nayo wadumba ng'hani. Mbuli izo za unzonza zibwililika kila hanhu kuvigongo va isi ya Yudea. A @Bahaja Zakalia kadaha kulonga, kamgwaa nhogolwa Mulungu. s  a?Zakalia kawapula kibao cha kwandikila, kandika vino, “Twaga jake Yohana.” Wanhu wose wakanganya! Z  />Abaho wamgwaa kilaguso tatake, wamuuza twaga gani diyalondile mwanage yakemigwe. Q  =Wamulongela, “Kuduhu munhu mulukolo lwenu yeli na twaga dijo!” >  yImwana viyavikize siku nane, wamwingiza kumbi. Walonda kumkema Zakalia, twaga da tatake, z o:Wanhu weli behi nayo na ndugu zake viwahulike mbuli ng'hulu ziyatendeligwe na Mndewa, wadeng'helela hamoja nayo. Z /9Kipindi cha kuifungula Elizabeti vikivikile, kaifungula mwana wa kimbigalo. m U8Malia kakala kwa Elizabeti miezi midatu, abaho kabwela ukayake. Kuvumbuka kwa Yohana Mbatizaji S !7Kakumbuka kumonela bazi Abulahamu,
na lukolo lwake lose siku zose!” j O6Kasang'hana kija kiyalongile kwa wahenga zetu,
keza kumtaza msang'hanaji wake Izilaeli. j O5Weli na nzala kawatenda wegute kwa vinhu vinogile na
kawawinga matajili makono gaiyeka. V '4Kawahumulusa wandewa mna ivigoda vao va undewa,
na kawenula wahole. h K3Katenda mbuli ng'hulu kwa mkono wake.Kawapwililisa wanhu weli na magoda mmizoyo yao. Q 2Kulawa lukolo na lukolo,
kowonela bazi wanhu wose womtegeleza. V '1kwavija Mulungu Mkulu kanhendela vinhu vikulu.Twaga jake ding'ala. r~ _0kang'humbuka, niye msang'hanaji wake muhole!Kulawa sambi wanhu wose wong'hema munhu yamwedile, H}  /Loho yangu yomdeng'helela kwavija Mulungu Mkombola wangu, M| .Malia kalonga,“Moyo wangu womgwaa nhogolwa Mndewa, `{ ;-Kumweda gweye utogola usenga wa Mndewa, kwavija wolawilila kumwako!” Lwila lwa Malia ^z 7,Vimhulike kondamusa, mwana king'hele yeli mna iinda yangu kazumha kwa kudeng'helela. by ?+Habali mbuli ino ng'hulu inilawilile niye, mbaka mama wa Mndewa wangu keza kunhembelela? ux e*kalonga kwa sauti ng'hulu, “Gweye kunogeligwa kubanza watwanzi wose, na imwana yonda umulele konogeligwa! w )Elizabeti viyahulike Malia komulamusa, king'hele kili mna iinda yake kizumha. Nayo Elizabeti kamemezigwa Loho Yang'alile, ;v s(Kengila mng'anda ya Zakalia, kamulamusa Elizabeti. qu ]'Kumwande kidogo Malia kafunga mwanza, kalopola kuchola kuna idibuga dili mvigongo va isi ya Yudea. "t ?&Malia kalonga, “Niye na msang'hanaji wa Mndewa, nailawilile kumwangu kamba viulongile.” Abaho msenga ija kasegela. Malia komtembelela Elizabeti 4s e%Kwavija kuduhu kinhu kimulemela Mulungu.” r $Kumbuka ndugu yako Elizabeti. Wanhu wakala wolonga kakala mgumba, lakini sambi kana inda ya miezi sita, hamoja na uvele uyalinao. -q U#Msenga ija kamwidika, “Loho Yang'alile kokwizila, na nguvu za Mulungu zokugubika. Avo Mwana yonda yavumbuke kokuwa Yang'alile na kokemigwa Mwana wa Mulungu. Wp )"Malia kamuuza msenga ija, “Niye na mhambe. Lelo mbuli ayo yokuwaze?” ao =!Kokuwa mtawala wa lukolo lwa Yakobo siku zose, na undewa wake wokuwa wa mazuwa gose!” n 5 Kokuwa munhu mkulu, kokemigwa Mwana wa Mulungu yeli Uchanha Ng'hani. Mndewa Mulungu komgwaa kigoda cha undewa, kamba viyakalile Daudi muhenga wake. Fm Kogoga inda na kolela mwana wa kimbigalo, nayo komkema Yesu. Zl /Msenga ija kamulongela, “Malia, sekeudumbe, gweye kupata ng'hekewa ya Mulungu. k Malia viyauhulike usenga awo wa msenga wa kuulanga, kakala na mfundo ng'hani muumoyo wake, kakanganya usenga awo wofambula choni. tj cMsenga ija kamcholela Malia, kamulongela, “Zihoze! Mndewa kahamoja na gweye. Nayo kakunogela ng'hani!” &i GKakala na usenga wa mhambe imoja yafungiligwe zengele na mbigalo imoja twaga jake Yusufu, yalawilile mulukolo lwa Mndewa Daudi. Mhambe ayo twaga jake Malia. &h GElizabeti viyakalile na inda ya miezi sita, Mulungu kamtuma msenga wa kuulanga, twaga jake Gabilieli, yachole kudibuga da Nazaleti, mwiisi ya Galilaya. hg K“Hakimambukizo Mndewa kanisegezela kinyala mgameso ga wanhu!” Kuvumbuka kwa Yesu kopetigwa cf AHamwande kidogo imwehe Elizabeti kagoga inda. Hasegele ukayake kwa miezi mitano. Kalonga, Ne Viyamambukize sang'hano yake Mng'anda ya Mulungu, kabwela ukae. 3d aViyalawile kunze hadahile kulonga nao. Wajuwa hana kinhu cha unzonza kiyaonile Mng'anda ya Mulungu, kwavija kawagwaa kilaguso kwa kwinula makono gake, na kakala halonga. pc [Kipindi acho wanhu wakalile wombeta Zakalia, wakanganya habali kokawa kulawa Mng'anda ya Mulungu. b Lakini kwavija hutogole mbuli zangu zonda zilawilile mna ikipindi chake, sambi hudaha kulonga mbaka siku vonda ilawilile mbuli ino.” a -Msenga ija kamwidika, “Niye na Gabilieli. Nokwima haulongozi ha Mulungu, heyo ayo yanhumile nonge na gweye kukupetela mbuli ino inogile. ` Zakalia kamuuza msenga ija wa kuulanga, “Vino nojuwaze mbuli ino kamba ya ukweli? Niye na mwehe wangu twa wavele.” q_ ]Nayo komulongolela Mndewa, kokuwa na nguvu kamba mtula ndagu wa Mulungu Eliya. Kowatenda tata na wana wainogele, kowagalusa wanhu waja hawamtegeleza Mulungu wagese ganogile kamba wanhu wanogile, avo yamtandile Mndewa wanhu zake.” K^ Kowatenda wanhu wengi wa Izilaeli wailumbe na Mndewa Mulungu wao. ]  Kokuwa munhu mkulu mgameso ga Mndewa. Honda yang'we ugimbi hebu divai. Kokuwa na Loho Yang'alile kusongela mna iinda ya mamake. Q\ Kodeng'helela ng'hani na wanhu wengi wodeng'helela kwa kuvumbuka kwake. 6[ g Lakini msenga wa kuulanga kamulongela, “Sekeudumbe, Zakalia! Mulungu kahulika kupula kwako. Mwehe wako Elizabeti kokulelela mwana wa kimbigalo, twaga jake komkema Yohana. Msenga wa kuulanga wa Mndewa kamulawilila Zakalia, kema mwambu wa mkono wa kudila wa upango wa kusomela ubani. XX + Kipindi cha kusoma ubani vikivikile, wanhu wengi wakala kunze wompula Mulungu. {W q Zakalia kasaguligwa kwa kubwanha simbi, kamba viwatendaga walava nhosa, kwingila Mng'anda ya Mndewa yasome ubani. V Siku dimoja Zakalia kakala Mng'anda ya Mulungu yosang'hana isang'hano yake ya kulava nhosa, kamba viyatendaga mna izamu yake. [U 1Wakala waduhu wana kwavija Elizabeti kakala mgumba, na wose wabili wakala wavele. nT WWose wabili wakala wotenda ganogile mgameso ga Mulungu, na kugagoga Malagizo gose ga Mndewa Mulungu. TS #Kipindi acho Helode viyakalile mndewa wa Yudea, kukala na mulava nhosa, twaga jake Zakalia, wa kibumbila cha Abiya. Mwehe wake kakala Elizabeti, nayo vivija kalawa mulukolo lwa mulava nhosa Haluni. pR [Notenda vino muladi ujuwe ukweli wose wa mbuli ziufundizigwe. Kuvumbuka kwa Yohana Mbatizaji kopetigwa Q /Avo go mkulu, kwavija nizizahila vinogile mbuli zino kulawa kuna ichanduso, vinikona niye yokuwa vinoga kukwandikila goya mbuli zija zilawilile. }P uWandika mbuli zija zitulongeligwe na wanhu waja wazonile kwa meso gao kusongela kuna ichanduso na wapetile uusenga. [O 3Mkulu Teofili, Wanhu wengi wawamba ng'hani kwandika mbuli zija zilawilile kumwetu. (N KKwa Mulungu yaiyeka yeli Mkombola wetu, ukulu una heyo na nguvu na udahi, kubitila Mndewa wetu Yesu Kilisito kulawa ng'holo zose, sambi na siku zose! Ona.M Kumwake heyo yodaha kuwakaliza sekemugwe na yodaha kuwagala haulongozi wake kuno mung'ala na bila kitala na ndeng'helelo ng'hulu. 8L kWakomboleni muumoto wanhu wayagwe. Woneleni bazi wanhu wayagwe kwa kuitiganya, lakini vihileni hata viwalo vao vifitizigwe kwa kusulukila kwao kwihile. Yuda komtogola Mulungu 0K ]Woneleni bazi wanhu weli na shaka. J  Gendeleleni muunogelwa wa Mulungu, kuno mombetela Mndewa wetu Yesu Kilisito, kwa bazi jake kowagweleleni ugima wa mazuwa gose. I }Lakini mweye mbwiga zangu, igangamizeni wenyego mna ditamanilo jenu ding'alile. Mpuleni Mulungu kwa nguvu ya Loho wake. ~G}}I|`{{UzzyyDxxww>vuu1tt ssrrDqppaooMnnJmm?llkk?jjCiiThhffedd"cc4aa``__I^u]]L\\ [[]ZZY X4WW'VUUTSSRRnQQ)P(OO&NtMM=LLKKJ3II$HHGHFEEdDD CBB:AA@@?>>D=f<<5;;`:V:9"88786<5y44B3y322 100'/G..-H,+f+*m))B(('{'&$%%$`##""#!] [3V +CA^#8@[{ [ C ! B.CQf[S /Yesu kakijuwa kiwakalile wogesa, kamsola mwana mdodo, kamwika behi nayo. ^5 .Wanahina wa Yesu wasonga kuibamilila wao kwa wao nani yeli munhu mkulu viweli. 9 -Lakini wanahina zake hawajuwile fambulo da ulonzi awo. Ukala ufisigwe kumwao avo hawadahile kuujuwa, nao wadumba kumuuza Yesu. Nani yeli munhu mkulu? dA ,“Sekemuisemwe mbuli inilonda kuwalongela! Mwana wa Munhu kogeligwa mmakono ga wanhu.” b= +Wanhu wose wakanganya kwa udahi mkulu wa Mulungu. Yesu kolonga kabili mbuli ya ifa yake 3_ *Mbwanga ija viyakalile komwizila Yesu, kinyamkela kambwanha hasi na kamgela kisango. Lakini Yesu kamkomhokela kinyamkela, kamuhonya mbwanga ija, na kamgwaa tatake. K )Yesu kawalongela, “Mweye lukolo luliduhu kutamanila na lwagile! Nokala na mweye mbaka lini? Nogela kitumbe kumgongo mbaka lini?” Abaho kamulongela munhu ija, “Mgale hano mwanago.” U# (Niwapula wanahina zako wamulave kinyamkela ayo, lakini hawadahile bule.”  % 'Kinyamkela komkumba na komtenda yagute nyangi, komgela kisango kuno kolawa miholovu mumulomo. Kogendelela kumulumiza na hamuleka hima bule! i K &Munhu imoja mna ulunhu kaguta, “Mfundiza! Nokupula undolele mwanangu, mwanangu yeli yaiyeka! | q %Imitondo yake Yesu na wanahina zake wadatu wahumuluka kukigongo. Lunhu mkulu lwa wanhu luiting'hana na Yesu. 5 c $Sauti ayo viinyamale, Yesu kasigala yaiyeka. Wanahina wanyamala tuluu, na kipindi kija hawamulongele munhu yoyose kija kiwone. Yesu komulava mbwanga imoja kinyamkela X ) #Sauti ilonga kulawa mdiwingu, “Ino ayo Mwanangu inimsagule. Mtegelezeni!”   "Petulo yang'hali yolonga, wingu dilawilila, diwagubika na kungugu jake, wanahina wadumba ng'hani wingu dijo vidiwagubike. a; !Wanhu waja viwakalile wosegela, Petulo kamulongela Yesu, “Go mkulu, vinoga tweye tukale hano! Tuzenge viheha vidatu, kimoja chako, kimoja cha Musa na kimoja cha Eliya.” Petulo kakala hajuwa bule kija kiyolonga. jM Petulo na wayage wakala wokuluza. Viwalamuke, wawona ukulu wa Yesu na wanhu wabili wemile nayo. hI wakoneka muukulu, wakala wolonga na Yesu mbuli ya ifa yake yonda yaimambukize ako Yelusalemu. Q Bahaja wanhu wabili wakala aho wolonga nayo. Nao wakala Musa na Eliya, `9 Viyakalile kompula Mulungu, kihanga chake kigaluka, viwalo vake vikala vizelu chuwee!  Vizibitile siku nane toka yalonge mbuli azo, Yesu kawasola Petulo na Yohana na Yakobo kachola nao kukigongo kumpula Mulungu.  Lakini nowalongela ukweli, wanhu wayagwe wemile hano honda wafe mbaka wawone Undewa wa Mulungu.” Yesu kogaluka ikihanga 4a Kamba munhu konyonela kinyala niye na mafundizo gangu, Mwana wa Munhu nayo yaheza muukulu wake na wa Tatake na wasenga wa kuulanga wang'alile komonela kinyala munhu ayo. eC Vino munhu yahapata kila kinhu mwiisi, lakini kowagiza ugima wake, munhu ayo kopata choni? ~ Kwavija munhu yoyose yolonda kuukombola ugima wake mwenyego kowagiza, lakini munhu yoyose yowagiza ugima wake mbuli ya niye, koukombola. }/ Abaho Yesu kawalongela wanhu wose, “Munhu yoyose yolonda kunikweleleza, yaileme mwenyego, yaidikwe msalaba wake kila siku, yanikweleleze. X|) Vivija Yesu kawalongela, “Mwana wa Munhu kolondeka yadununzike ng'hani, na kulemigwa na wavele na wakulu wa walava nhosa na wafundiza Malagizo ga Musa. Kokomigwa lakini siku da kadatu kozilibuka.” u{c Abaho Yesu kawagomesa wanahina zake sekewamulongele munhu yoyose mbuli ayo. Yesu kolonga mbuli ya ifa yake zzm Yesu kawauza, “Na mweye molonga niye na nani?” Petulo kamwidika, “Gweye kwa Kilisito, wa Mulungu.” Uy# Wamwidika, “Wanhu wayagwe wolonga gweye kwa Yohana Mbatizaji, wayagwe wolonga kwa Eliya, kuno wayagwe wolonga gweye kwa imoja wa watula ndagu wa Mulungu wa umwaka yazilibuke kulawa kwa wafile.” x Siku dimoja Yesu kakala yaiyeka kompula Mulungu. Wanahina zake wamcholela, nayo kawauza, “Vino wanhu wolonga niye na nani?” w Wanhu wose waja na kwiguta. Wanahina zake wasola vigelo longo na vibili vimemile vinhu visigale. Petulo komtogola Yesu ayo Kilisito Nao wanahina watenda vivo. Wanhu wose wakala hasi. 0tY Wambigalo waiyeka wakalile hanhu aho wakala wovika elufu tano. Yesu kawalongela wanahina zake, “Walongeleni wanhu wakale mna ivibumbila va wanhu malongo matano.” As{ Lakini Yesu kawalongela, “Mweye wagweleleni lujo waje.” Lakini wao wamwidika, “Tuna magate matano na somba wabili tu. Kolonda tuchole tukawagulile lujo lunhu lose luno?” mrS Zuwa vidisongile kuhonga, wanahina longo na wabili wamcholela Yesu, wamulongela, “Walongele wanhu wachole kuna ivijiji na migunda ilibehi na hano wakazahile lujo na hanhu ha kuwasa, kwavija hano hatwili twa kuluwala.” q# Lakini wanhu viwajuwile avo, wamkweleleza Yesu. Nayo kawabokela, kalonga nao mbuli ya Undewa wa Mulungu na kawahonya waja wakalile watamu. p) Watumigwa waja viwabwelile, wamulongela Yesu kila kinhu wakitendile. Yesu kawasola, kachola nao waiyeka kuna dibuga dikemigwe Betisaida. o9 Lakini Helode kalonga, “Yohana nimkanha dipala, vino ino ayo nani inihulika mbuli zake?” Nayo kalonda kumona Yesu. Yesu kowagwaa lujo wanhu wengi n Wanhu wayagwe walonga Eliya kalawilila, wayagwe walonga imoja wa watula ndagu wa Mulungu wa umwaka kazilibuka kulawa kuna iwanhu wafile. ;mo Helode yakalile mndewa wa Galilaya, kahulika mbuli zose ziyatendile Yesu. Kanyawanyawa ng'hani, kwavija wanhu wakala wolonga Yohana Mbatizaji kazilibuka kulawa kwa wafile. l Wanahina wafunga mwanza, wabitila vijiji vose wowapetela wanhu Mbuli Inogile na kuwahonya wanhu kila hanhu. Helode konyawanyawa k Wanhu wahalema kuwabokela, segeleni buga dijo na kung'huseni timbwisi dili mmagulu genu kiwe kilaguso kamba wawatendela nzambi.” kjO Ng'anda yoyose yonda mwingile na kugonekigwa, kaleni mumo mbaka vonda musegele mna idibuga dijo. i Kawalongela, “Sekemusole kinhu chochose muumwanza wenu. Sekemusole mkongoja, wala mkoba, wala lujo, wala sente, wala viwalo vibili. ch? Abaho kawatuma wachole wakawapetele wanhu usenga wa Undewa wa Mulungu na kuhonya watamu. g y Yesu kawakema hamoja wanahina zake longo na wabili, kawagwaa nguvu na udahi wa kulava vinyamkela na kuwahonya watamu. xfi8Tatake na mamake wakanganya ng'hani, lakini Yesu kawagomesa sekewamulongele munhu yoyose kija kilawilile.`e97Ugima wake umbwelela mndele ija, bahaja kalamuka. Abaho Yesu kawalagiza wamgwee lujo. Jd 6Lakini Yesu kamgoga mkono, kamulongela, “Mwanangu, lamuka!” Pc5Wanhu wose wamseka kwavija wakala wajuwile imwana kakala yafile. b4Wanhu wose wakala wolila na kumuyalalila imwana. Yesu kawalongela, “Sekemulile, kwavija imwana hafile bule, kawasa tu!” ,aQ3Viyavikile kuna ing'anda ya Yailo, Yesu kawagomesa wanhu sekewengile hamoja nayo, ila kengila na Petulo na Yohana, na Yakobo na tatake na mamake mndele ayo. u`c2Lakini Yesu viyahulike avo, kamulongela Yailo, “Sekeudumbe, gweye togola tu, mndele wako kohona.” _71Yesu viyakalile yang'hali yolonga, msenga kulawa ukayake Yailo keza, kamulongela Yailo, “Mndele wako kamala kufa, avo sekeumgaze Mfundiza.” \^10Yesu kamulongela, “Mwanangu, kutamanila kwako kukuhonya. Chola moyo uholile.” B]}/Mtwanzi ija viyone hadaha kuifisa, keza yogwaya, kaibwanha mmagulu ga Yesu. Baho mgameso ga wanhu, kamulongela Yesu habali kakwasa mhindo ya kiwalo chake, na vija viyahonyigwe bahaja. a\;.Lakini Yesu kalonga, “Kuna munhu kanikwasa, kwavija nihulika nguvu zinilawa.” [-Yesu kauza, “Nani yanikwasile?” Wanhu wose wabela. Petulo kalonga, “Go mkulu, wanhu wose wakuzunguluka na kukusung'ha sung'ha.” kZO,Mtwanzi ija kamcholela Yesu kukisogo, kakwasa mhindo ya kiwalo cha Yesu, bahaja kutumika kuleka. QY+Mna dibumbila dija da wanhu, kukala na mtwanzi imoja yakalile na utamu wa kutumika kwa miyaka longo na mibili. Kakala yamambukize vinhu vake vose kwa waganga, lakini kuduhu munhu yadahile kumuhonya. 3X_*kwavija mndele wake yeli yaiyeka kakala mmabehi kufa. Mndele ayo kakala na miyaka longo na mibili. Yesu viyakalile kochola, wanhu wakala womsung'ha sung'ha kila mwambu. W#)Abaho keza munhu imoja, twaga jake Yailo. Munhu ayo kakala mkulu wa ng'anda ya kumpula Mulungu. Kamfugamila Yesu, kampula yachole ukayake, qV[(Yesu viyabwelile mwambu uyagwe wa lamba, wanhu wambokela kwa deng'ho kwavija wose wakala wombeta. fUE'“Bwela ukayako ukawalongele wanhu gose gayakutendele Mulungu.” Avo munhu ija kachola kila hanhu kudibuga dija, kawapetela wanhu mbuli zose ziyatendeligwe na Yesu. Mndele wa Yailo na mtwanzi yakwasile kiwalo cha Yesu jTM&Munhu ija yalavigwe vinyamkela kampula Yesu wachole wose. Lakini Yesu hamtogolele, kamulongela, S'%Abaho wanhu wose wa isi ija ya Wagelasi wampula Yesu yalawanye, kwavija wakala wadumbile ng'hani. Avo Yesu kakwela mwiingalawa na kulawanya. lRQ$Na waja wayonile mbuli ayo, wawalongela wanhu vija munhu ayo yakalile na vinyamkela viyahonyigwe. 9Qk#Wanhu wachola kulola kija kilawilile. Viwavikile kwa Yesu, wamona munhu ija yalavigwe vinyamkela kakala mmagulu ga Yesu, kavala viwalo, kana nzewele zake. Wanhu wose wadumba. P"Wanhu wakalile wowadima nguluwe awo wachona acho kilawilile, wakimbila na wazibwililisa mbuli azo kudibuga na mvijiji. O3!Vinyamkela wamulawa munhu ija, wawengila nguluwe. Bumbila jose da nguluwe dihumulukila mwiingema ya idilamba, wengila mdilamba, wose wafa mgamazi. 'NG Habehi na aho kukala na bumbila kulu da nguluwe wakalile woja kukigongo. Avo vinyamkela wampula Yesu yawatogolele wawakumbe nguluwe. Yesu kawatogolela. KMVinyamkela waja wampula Yesu sekeyawagale kuna dikolombo dikulu. L-Yesu kamuuza munhu ija, “Twaga jako nani?” Kamwidika, “Twaga jangu Lunhu.” Kalonga avo kwavija vinyamkela wengi wakala wamkumbile. @KyKalonga avo kwavija Yesu kakala yamulagize ikinyamkela yamulawe munhu ayo. Miyanza mingi kinyamkela ayo kakala yomkumba munhu ayo. Hamoja wanhu wakala womgodeka mng'anda kuno makono gake na magulu gake gagodekigwa minyololo na mhingu, lakini kakala yokanha, na kinyamkela ayo kakala yomkimbiza mbaka kuluwala. 8JiViyamone Yesu, kaibwanha mmagulu ga Yesu, kaguta mizangi yolonga, “Gweye Yesu! Mwana wa Mulungu yeli Uchanha Ng'hani! Kolonda kunitenda choni? Nokupula, sekeunidununze!” KIViyahumuluke mwiingalawa, kamting'hana munhu imoja yeli na vinyamkela, yalawile kudibuga. Miyaka mingi munhu ayo kakala havala kiwalo wala hasinya ukayake, lakini kakala yokala kuna gamapanga. qH[Yesu na wanahina zake wavika kuna imhwani ya isi ya Wagelasi, muumwambu wa lamba kulawa Galilaya. \G1Abaho kawalongela wanahina zake, “Tamanilo jenu da kwahi?” Lakini awo wakanganya na kudumba, wailongela, “Ino munhu gani? Kodikomhokela beho na ng'humbi, navo vomuhulka!” Yesu komulava munhu vinyamkela 3F_Wanahina wamgendela Yesu wamulamusa, wamulongela, “Go mkulu! Go mkulu! Tofa!” Yesu kalamuka, kadikomhokela beho na ng'humbi ya mazi. Vose vinyamala na kukala tuluu. "E=Viwakalile muumwanza, Yesu kawasa. Bahaja nyukwanyukwa da beho disonga kubuma mna idilamba, na ngalawa isonga kumema mazi, avo wose wakala mdizumozumo. DSiku dimoja Yesu kakwela mwiingalawa hamoja na wanahina zake, kawalongela, “Tuloke umwambu.” Avo wasonga umwanza. CYesu kawalongela wanhu wose, “Mamangu na ndugu zangu ni waja woihulika mbuli ya Mulungu na kuitenda.” Yesu kodihoza beho kulu _B7Munhu imoja kamulongela Yesu, “Mamako na ndugu zako wema kunze, wolonda kukona.” rA]Mamake na ndugu zake Yesu wamcholela, lakini hawadahile kumvikila habehi mbuli ya lunhu lwa wanhu. E@“Avo muiteganye na gaja gomuhulika, kwavija munhu yeli na kinhu kokongezeligwa, lakini ija yeliduhu kinhu kobokigwa hata kija kidodo kiyogesa kanacho.” Mamake na ndugu zake Yesu ? “Kinhu chochose kifisigwe chokwikigwa hanhu hazelu, na kinhu chochose kigubikigwe chojuwika na kugaligwa hana umulenge. &>E“Wanhu hawabwinha taa kuigubika na kikalango hebu kuika muuvungu wa lusazi. Lakini woika hana ikingolobweda, muladi wanhu viwokwingila wone mulenge. ?=wLakini mbeyu zilagalile hali na udongo unogile zolagusa wanhu waja iwohulika mbuli ya Mulungu na kuika mmizoyo yao na kuitogola, wofunga umoyo mbaka wolela matunda. Taa kigubikigwe x<iMbeyu zilagalile mvisolo va miba zolagusa wanhu waja wohulika mbuli ya Mulungu, lakini viwogendelela, Mbuli ayo yozongigwa zongigwa na magayo, na utajili, na kudeng'helela vinhu va mwiisi. Wanhu awo hawalela bule matunda gonda gakangale. _;7 Mbeyu zilagalile mdibwe zolagusa wanhu waja wohulika mbuli ya Mulungu na kuibokela kwa kudeng'helela, lakini mbuli ayo haika mizizi mgati mmwao. Woitogola kwa kipindi kidodo, lakini wahagezigwa woileka mbuli ayo. 4:a Zija zilagalile mnzila zolagusa wanhu waja iwohulika mbuli ya Mulungu, lakini Mwenembago kokwiza na kuisola mbuli ayo mmizoyo yao muladi waleke kutogola na kukomboligwa. L9 “Dino ijo fambulo da muhandaji, mbeyu ni mbuli ya Mulungu. l8Q Yesu kawedika, “Mweye mutendigwa kuzijuwa mbuli zifisigwe za Undewa wa Mulungu. Lakini kwa wanhu wayagwe, nolonga kwa simo, muladi walole lakini sekewone, na wategeleze lakini sekewajuwe. Yesu kofambula lusimo lwa muhandaji A7} Wanahina zake Yesu wamuuza fambulo da lusimo luno. 6Mbeyu ziyagwe zilagalila mna udongo unogile. Zikula na kulela mbeyu nyingi kubanza zija zihandigwe, kila mbeyu ilela miyanza malongo longo.” Yesu viyalongile avo, kalonga kwa sauti ng'hulu, “Munhu yeli na magwiti, yahulike!” Simo zotufunza choni X5)Mbeyu ziyagwe zilagalila mna ivisolo va miba. Miba ikula na izizonga zimbeyu. w4gMbeyu ziyagwe zilagalila mdibwe hali na udongo kidogo. Vizotile, zinyala kwavija udongo ukala waduhu unyefu. '3G“Kukala na munhu kachola kuhanda mbeyu mumgunda wake. Viyakalile komiza izimbeyu, mbeyu ziyagwe zilagalila mnzila, wanhu wazibojoga, na ndege wazija. 2}Wanhu wagendelela kwiza kwa Yesu kulawa kila buga. Lunhu mkulu viluitig'hane hamoja, Yesu kalulongela lusimo luno. Z1-Yoana mwehe wake Kuza yakalile msang'hanaji mkulu mna ikae ya mndewa Helode, na Suzana, na watwanzi wayagwe wengi. Watwanzi awo wakala wosola vinhu vao na kuwataza Yesu na wanahina zake. Lusimo lwa muhandaji 70gWatwanzi wayagwe wakalile walavigwe vinyamkela na kuhonyigwa mitamu yao vivija wamkweleleza. Watwanzi awo wakala Malia, yakemigwe Magidalena, ija yalavigwe vinyamkela saba, (/ KHamwande Yesu kafunga mwanza, kabitila mna gamabuga na vijiji kowapetela wanhu Mbuli Inogile ya Undewa wa Mulungu. Wanahina zake longo na wabili wachola nayo. p.Y2Lakini Yesu kamulongela mtwanzi ija, “Kutamanila kwako kukukombola. Genda moyo uholile.”-1Wanhu wayagwe wakalile hamoja na Yesu muulujo, wasonga kuilongela, “Ino munhu gani yodaha kuzigela kumgongo nzambi za wanhu?” Y,+0Abaho Yesu kamulongela mtwanzi ija, “Nzambi zako zigeligwa kumgongo.” 9+k/Nokulongela, nzambi zake nyingi zigeligwa kumgongo, lekaavo kalagusa unogelwa mkulu. Lakini munhu yoyose yeli na nzambi kidogo zigeligwe kumgongo, kolagusa unogelwa mdodo.” k*O.Hunibakile pala jangu mavuta, lakini mtwanzi ino kambakaza magulu gangu mavuta gonung'hila goya. o)W-Gweye hunibokele kwa kuninonela, lakini mtwanzi ino halekile kuganonela magulu gangu tangu vinizile. o(W,Abaho kamuhindukila mtwanzi ija na kamulongela Simoni, “Komona mtwanzi ino? Niza kuna ikae yako, hungwelele mazi ga kusunha magulu gangu, lakini mtwanzi ino kagasunha magulu gangu kwa mahozi gake na kagahangusa kwa mvili zake. ~'u+Simoni kamwidika, “Vinikona niye kokuwa ija yalekeleligwe sente nyingi.” Yesu kalonga, “Kulonga goya.” &*Wose wabili hawadahile kumulipa, avo munhu ija kawalekelela wose. Vino nani mna iwanhu waja yonda yamnogele ng'hani munhu ija?” 0%Y)Yesu kasonga kumulongela, “Kukala na wanhu wabili wakopile sente kwa munhu yokopesha sente. Imoja kakopa sente magana matano, na iyagwe kakopa malongo matano. x$i(Yesu kamulongela, “Simoni, nina mbuli ya kukulongela.” Simoni kalonga, “Ona, Mfundiza, nongela.” +#O'Mfalisayo ija viyone avo, kailongela, “Maza munhu ino yakalile mtula ndagu wa Mulungu, yahamjuwile mtwanzi ino yomgoga kavilihi, yahamjuwile kamema nzambi!” 6"e&Kema kukisogo, habehi na magulu ga Yesu kolila, mahozi gake galagalila mgamagulu ga Yesu. Abaho kagahangusa magulu ga Yesu kwa mvili zake, kaganonela na kagagidila mavuta. S!%Kudibuga dija kukala na mtwanzi imoja yakalile yotenda nzambi. Kahulika kamba Yesu kakala yoja mng'anda ya Mfalisayo ayo, avo kasola nyhupa ya alabasita imemile mavuta gonung'hila goya ga bei ng'hulu. $Mfalisayo imoja kamgoneka Yesu yakaje nayo lujo lwa ichungulo. Avo Yesu kachola kuna ing'anda ya Mfalisayo, kakala na kuja. s_#Lakini nzewele ya Mulungu yokoneka inoga kwa wanhu waja wose woitogola.” Yesu ukayake Simoni Mfalisayo 9"Mwana wa Munhu keza, kaja na kung'wa, mweye mulonga, ‘Muloleni munhu ino! Mmelo na mulevi, mbwiga wa wabokela kodi na wanhu waja wotenda nzambi!’ hI!Yohana Mbatizaji keza, kafunga kuja na hang'wile divai, mweye mulonga, ‘Kana kinyamkela!’ Q Waigala na wana wadodo wakalile mdigulilo. Kibumbila kimoja chokikemelela kibumbila kiyagwe, ‘Tuwatowela gombe sugu, lakini hamuvinile bule! Tuwembila nyila za kuindilo, lakini hamulilile bule!’ {oYesu kagendelela kulonga, “Vino niwasimulile kwa lusimo gani wanhu wa lukolo luno? Vino waigala na choni? {oLakini Mafalisayo na wafundiza Malagizo ga Musa walema kutenda ga Mulungu, kwavija walema kubatizigwa na Yohana. zmWanhu wose wamuhulike, hata wabokela kodi, wamtogola Mulungu kamba kanoga na wakala wabatizigwe na Yohana. 8iYesu kamambukiza kulonga, “Nowalongela, Yohana ni munhu mkulu kubanza munhu yoyose yakalile mwiisi. Lakini yeli mdodo Muundewa wa Mulungu ni munhu mkulu kubanza Yohana.” 'Kwavija Yohana ayo yalongigwe mna Gamaandiko Gang'alile, ‘Mulungu kalonga, nomtuma msenga wangu yakulongolele, yaitande nzila yako.’ ” )Nongeleni, vino muchola kulola choni? Muchola kumulola mtula ndagu wa Mulungu? Ona, lakini mona vingi ng'hani kubanza mtula ndagu wa Mulungu. .UVino muchola kulola choni? Muchola kumulola munhu yavalile viwalo vinogile? Wanhu iwovala viwalo vinogile, weli na ugima wa kubwihila wokala mzing'anda za wandewa! EWanahina wa Yohana viwasegele, Yesu kasonga kululongela lunhu luja mbuli ya Yohana, “Vino vimucholile kuluwala, muchola kulola choni? Muchola kulola lusanze vilutigisigwa na beho? 6gKamweda munhu ija yeliduhu shaka na niye!” }sAvo Yesu kawedika, “Bweleni mkamulongele Yohana gaja gomuhulika na kugona, wasuwameso wolola, mbetembete wotembela, na weli na utamu wa dikulu wohonyigwa, na wanhu hawahulika wohulika, wafile wozilibuka, na wakiwa wopeteligwa Mbuli Inogile. 'GKipindi kikija Yesu kawahonya wanhu wengi wakalile watamu, wakalile wogaya, wakalile na vinyamkela na kawatenda wanhu wengi wakalile wasuwameso walole. %Viwavikile kwa Yesu, wamulongela, “Yohana Mbatizaji katutuma tukuuze, kamba gweye ayo ija yalongile kokwiza, hebu tumbete iyagwe?” kawatuma wachole kwa Mndewa wakamuuze, “Vino gweye ayo ija iyalongile Yohana Mbatizaji kokwiza, hebu tumbete iyagwe?”  Wanahina zake Yohana Mbatizaji wamulongela Yohana mbuli zose zino. Nayo kawakema wanahina zake wabili mna iwanahina zake, w gMbuli zino za Yesu zenela mwiisi yose ya Yudea na isi zili mmabehi. Wasenga kulawa kwa Yohana Mbatizaji ' GWanhu wose wengila bwembwe na wamtogola Mulungu. Walonga, “Mtula ndagu mkulu wa Mulungu katulawilila hamwetu! Mulungu keza kuwakombola wanhu zake!” ] 3Mbwanga ija yafile kalamuka, kasonga kulonga. Abaho Yesu kamgwaa mama ija mwanage. & EAbaho kagenda, kalukwasa ulusazi luwaitambalize maiti ya mbwanga ija. Wanhu walupapile ulusazi luja wema. Yesu kalonga, “Mbwanga! Nokulongela, lamuka.” Y + Mndewa Yesu viyamone mtwanzi ayo, kamonela bazi, kamulongela, “Sekeulile.” # Viyakalile habehi na ulwivi mkulu wa kwingilila kudibuga dijo, wanhu wapapile maiti ga mbwanga wakala wolawa kunze kudibuga, wochola kuzika. Mbwanga ayo yafile kakala mwana yeli yaiyeka wa mtwanzi yakalile mgane. Wanhu wengi wa buga ijo wakala hamoja na mtwanzi ayo. }s Kumwande, Yesu kachola kudibuga dimoja dikemigwe Naini. Kailongoza na wanahina zake na lunhu mkulu lwa wanhu.   Wanhu waja watumigwe wabwela kuna ing'anda ya mkulu ija, wamvika msang'hanaji ija kahona. Yesu komzilibula mwana wa mgane R Yesu viyahulike avo kakanganya ng'hani, kahinduka, kalulongela lunhu lwa wanhu lukalile lomkweleleza, “Nowalongela, sinamona munhu yeli na tamanilo kulu kamba dino, hata mwiisi ya Izilaeli!” Kwavija naniye vivija na hasi ya udahi wa wakulu na nina wakalizi hasi yangu. Nahamulongela ino, ‘Chola!’ nayo kochola, nahamulongela iyagwe, ‘Izo!’ nayo kokwiza, vivija nahamulongela msang'hanaji wangu, ‘Tenda vino!’ nayo kotenda vivo.” mSvivija niiyona sifaya hata kwiza kumwako. Lakini longa mbuli iiyeka, na msang'hanaji wangu kohona. U#Avo Yesu kachola nao. Viyakalile behi na ng'anda ya mkulu ija, mkulu ija kawatuma mbwiga zake wamulongele Yesu, “Go mkulu, sekeuigaze kwiza ukae, kwavija niye sifaya gweye wingile mng'anda yangu, PKowanogela wanhu na vivija katuzengela ng'anda ya kumpula Mulungu.” Y+Avo wamcholela Yesu, wampula ng'hani, wamulongela, “Munhu ino kofaya umtaze. {Mkulu ayo viyahulike mbuli za Yesu, kawatuma wavele wayagwe wa Wayahudi wampule Yesu yeze kumuhonya msang'hanaji wake. 7~gAko kukala na mkulu imoja wa wakalizi gana wa Kilumi yakalile na msang'hanaji wake mtamu ng'hani, na kalonda kufa. Nayo mkulu ayo kakala yomnogela ng'hani msang'hanaji ayo. D} Yesu viyamambukize kuwafundiza wanhu, kachola Kapelinaumu. ^|51Lakini munhu yoyose yotegeleza mbuli zangu na kolema kuzigoga, kaigala na munhu yazengile ng'anda yake bila kuhimba chandusilo. Mvula ng'hulu viitowile, mazi gaitowa ng'anda ija, nayo igwa na kubanangika!”P{0Kaigala na munhu yozenga ng'anda yake yahimbile hasi ng'hani, keka chandusilo chake mdibwe. Mvula ng'hulu viitowile, mazi gaitowa ing'anda, lakini hagadahile kuitigisa kwavija ikala izengigwe goya. mzS/Munhu yoyose yokwiza kumwangu na kutegeleza mbuli zangu na kuzigoga nowalagusila kaigala na choni. ^y5.“Habali monikema, ‘Mndewa, Mndewa,’ kuno hamugatenda gaja goniwalongela? ^x5-Munhu yanogile kolava ganogile mwiingama yake inogile ili muumoyo wake, lakini munhu yehile kolava gehile mwiingama yake ihile ili muumoyo wake. Kwavija munhu kolonga gaja gamemile muumoyo wake. Wazengaji wabili w,Kila mbiki wojuwika kwa matunda gake goulela, kwavija hudaha kubawa ngama mumkese hebu kubawa fulu kuna ivisolo va miba. rv]+“Mbiki unogile haudaha kulela matunda gehile, hebu mbiki wihile haudaha kulela matunda ganogile. 8ui*Hebu kodahaze kumulongela ndugu yako, ‘Chonde, leka nikulave kibanzi kili mdisiso jako,’ kuno gweye ung'hali hunajona biki dili mdisiso jako mwenyego? Gweye kwa mnafiki! Tanhu lava biki dili mdisiso jako, abaho kodaha kulola goya na kulava kibanzi kili mdisiso da ndugu yako. Mbiki na matunda gake itK)“Habali kolola kibanzi kili mdisiso da ndugu yako lakini hulola biki dili mdisiso jako? sw(Kuduhu mwanahina yombanza mfundiza wake. Lakini kila mwanahina yahamambukiza mafunzo gake, koigala na mfundiza wake. r)'Abaho Yesu kawalongela lusimo luno, “Msuwameso hadaha kumulongoza msuwameso miyage. Yahatenda vivo, wose wabili wolagalila mdikolombo. gqG&Muwagwee wayagwe, na Mulungu kowagwaa mweye. Na mweye mobokela kibaba kimemile na kusindiligwa mbaka vokwitika mmakono genu, na vose vonda mudahe kuvigoga. Avo, vija vimuwapimila wayagwe, Mulungu nayo kowapimila vivo.” Tp!%“Sekemuwataguse wayagwe, Mulungu honda yawataguse mweye. Sekemuwalaumu wayagwe, na Mulungu honda yawalaumu mweye. Mugele kumgongo nzambi za wanhu wayagwe, na Mulungu kogela kumgongo nzambi zenu. Ro$Muwe na bazi kamba vija Tata yenu viyeli na bazi.” Kuwatagusa wayagwe &nE#Lakini mweye wanogeleni waja womwihileni na muwatendele ganogile, muwakopeshe wanhu bila kutamanila kubwelezeligwa. Abaho nhunza yenu yokuwa ng'hulu, na mweye mokuwa wana wa Mulungu yeli Uchanha Ng'hani. Kwavija heyo kanoga kwa waja weliduhu nhogolwa kumwake na wanhu wotenda nzambi. Bm}"Na kamba mowakopesha waja waiyeka mutamanila wodaha kuwabwezela, vino motenda kilozo gani? Hata wanhu wene nzambi wowakopesha wayao wotamanila wodaha kuwabwezela kikija kiwawakopeshe! l !Na kamba mowatendela ganogile waja wowatendela ganogile waiyeka, vino motenda kilozo gani? Hata wanhu wene nzambi wotenda vivo! k/ “Kamba mweye mowanogela wanhu wowanogela mweye waiyeka, vino motenda kilozo gani? Hata wanhu wene nzambi wowanogela waja wowanogela hewo! MjAvo watendeleni wayagwe gaja gose gomulonda mweye kutendeligwa.” ^i5Munhu yahakupula kinhu mgwee, na munhu yokuboka vinhu vako, sekeulonde yakubwezele. h'Munhu yonda yakutowe kanza dimoja, muleke yakutowe kanza diyagwe vivija, kamba munhu kokuboka koti jako, muleke yasole na shati jako vivija. SgMuwatambikile waja wowaduila, na muwapulile kwa Mulungu waja womonelani. fw“Lakini nowalongela mweye munitegeleza, wanogeleni wamwihileni, muwatendele ganogile waja wowatendela gehile. e3“Mogaya mweye kamba wanhu wose wowagwaa nhogolwa kwavija wahenga zao vivija wawatendela vivo watula ndagu wa uvizi.” Kuwanogela wakwihile dMogaya mweye mwigute sambi,
kwavija mokona nzala!Mogaya mweye museka sambi,
kwavija moiyalala na kulila!” _c7Lakini mogaya mweye muli matajili sambi,
kwavija mmala kupata deng'ho jenu! %bCDeng'heleleni na kuvina vonda galawilile, kwavija mwikiligwa nhunza ng'hulu kuulanga. Kwavija vivo wahenga zao viwawatendele watula ndagu wa Mulungu. |aq“Mmweda mweye kamba wanhu womwihilani, wowalema, wowaliga na kuwalonga vihile kwa mbuli ya Mwana wa Munhu! `yMmweda mweye muli na nzala sambi,
kwavija mokwiguta!Mmweda mweye mulila sambi,
kwavija modeng'helela!” _Yesu kawalola wanahina zake, kalonga,“Mmweda mweye muli wakiwa,
kwavija Undewa wa Mulungu uli wenu. ^ Wanhu wose wageza kumkwasa Yesu, kwavija nguvu ya kuhonya ikala ilawa kumwake na kuwahonya wose. Kudeng'helela na kunyunyuwala ]{Weza kumtegeleza Yesu na kuhonyigwa mitamu yao. Vivija wanhu waja wakalile wogazigwa na vinyamkela weza na wahonyigwa. t\aYesu viyahumuluke kukigongo hamoja na watumigwa zake, kema hanhu hagoloke hamoja na wanahina zake wengi. Lunhu mkulu lwa wanhu lukala aho kulawa isi yose ya Yudea na buga da Yelusalemu, na kulawa mhwani ya isi za Tilo na Sidoni. c[?Yuda mwanage Yakobo na Yuda Isikaliote yamuhinduke Yesu. Yesu kofundiza na kuhonya wanhu QZMatayo na Tomaso na Yakobo mwanage Alufayo na Simoni yakemigwe Zelote, YwWatumigwa awo wakala Simoni, ayo Yesu kamkema Petulo na Andeleya mdodo wake, Yakobo na Yohana, Filipo na Batulumayo, }Xs Imitondo yake, kawakema wanahina zake, kawasagula longo na wabili mna idibumbila jao, kawagwaa twaga da watumigwa. pWY Kipindi kija Yesu kachola kuna ikigongo kumpula Mulungu, kakala ako kilo kigima kompula Mulungu. V} Lakini wanhu wagevuzika ng'hani na wasonga kuilongela wamtende choni Yesu. Yesu kosagula watumigwa longo na wabili U- Yesu kawalola wanhu wose wakalile aho, abaho kamulongela munhu ija, “Golosa mkono wako.” Munhu ija katenda avo, na mkono wake uhona kabili. >Tu Abaho Yesu kawalongela, “Nowauza, vino Malagizo getu gotulonda tutende choni mwiisiku ya Kubwihila? Kutenda ganogile hebu kutenda gehile? Kuhonya ugima wa munhu hebu kuukoma?” SLakini Yesu kawajuwa viwagesile, kamulongela munhu ija yaholole mkono, “Ima wize hano haulongozi.” Munhu ija kenuka na kwima hagati. 0RYWafundiza Malagizo ga Musa na Mafalisayo wayagwe wakala wozahila kilamuso cha kumtagusa Yesu, avo wakala womulola wamone kamba komuhonya munhu mwiisiku ya Kubwihila. %QCMna isiku iyagwe ya Kubwihila, Yesu kengila mng'anda ya kumpula Mulungu na kafundiza. Baho kukala na munhu imoja, mkono wake wa kudila ukala uholole. PAbaho Yesu kamambukiza kwa kulonga, “Mwana wa Munhu ayo Mndewa wa siku ya Kubwihila.” Yesu komuhonya munhu yaholole mkono HO Daudi kengila Mng'anda ya Mulungu, kasola magate galavigwe kwa Mulungu, kagaja na vivija kawagwaa wayage. Malagizo gawagomesa wanhu wayagwe kuja magate gago ila kwa walava nhosa waiyeka.” mNSYesu kawedika, “Vino mweye hamusomile kija kiyatendile Daudi na wayage viwakalile na nzala? eMCMafalisayo wayagwe wawauza, “Habali motenda kinhu kigomesigwe mna isiku ya Kubwihila?” *L OMna isiku imoja ya Kubwihila, Yesu kakala yobita mmigunda ya uhemba. Wanahina zake wasonga kubena mikungwi ya uhemba, wagafigisa mmakono gao na kuja mhule zake. K'Kuduhu munhu yolonda divai ya sambi yahamambukiza kung'wa ya umwaka. Kwavija kolonga, ‘Ya umwaka inoga ng'hani.’ ”AJ}&Divai ya sambi yogidigwa mmifuko ya ng'hwembe ya sambi! CI%Vivija kuduhu munhu yogida divai ya sambi mna mifuko ya ng'hwembe ya umwaka. Kwavija yahatenda avo, divai ya sambi yoitula mifuko ayo ya umwaka, divai yokwitika, na mifuko yobanangika. eHC$Abaho Yesu kawalongela lusimo luno, “Kuduhu munhu yokanha kilaka mkiwalo cha sambi na kukika mkiwalo cha umwaka. Yahatenda avo, kokinanga kija kiwalo cha sambi, na kilaka acho honda kiigale na kiwalo cha umwaka. `G9#Lakini kipindi chokwiza, munhu yosola vonda yasegezigwe kumwao, baho wofunga kuja.” F'"Yesu kawedika, “Vino mogesa wanhu wagonekigwe kuna idizengele wodaha kufunga kuja kipindi munhu yosola kahamoja nao? Havidahika bule! OE!Wanhu wayagwe wamulongela Yesu, “Wanahina wa Yohana Mbatizaji wofunga kuja miyanza mingi na kumpula Mulungu, na wanahina wa Mafalisayo wotenda vivo, lakini wanahina zako woja na kung'wa.” vDe Sizile kuwakema wanhu wogesa wanoga, lakini niza kuwakema waja wene nzambi waleke.” Mbuli ya kufunga kuja jCMYesu kawedika, “Wanhu wagima hawalonda mganga, lakini waja weli watamu womulonda mganga. ~~\}};||Z{{zzHyyxxwvvkv'uudttss`rr&qpnooensmmjll5k/jhihhVhgffPee1ddWcbbkaaI`__s^^@]]p\\1[[8ZYYoYXX-WhVVUUT_SS{RRLQQYPOOtNMLLKJJIIHH3GGFkEEbDDCCBmAA@5??m>>q==:<<;::s9988 77!66I55'433J22c21001//s/.--P,,l++5**)((u( '5&%$$$H##j"!!| zxTE[\T(\6&|" 7  F qf{] |)pKna gweye kotambikiligwa, kwavija awo hawadaha kukulipa. Mulungu kokulipa mwiisiku ya kuzilibuligwa kwa wanhu wanogile.” Lusimo lwa nyimwili nyimwili ng'hulu poY Lakini kamba wahatenda nyimwili nyimwili, wagoneke wakiwa,, mbetembete, waholole, na waja wasuwameso, n- Abaho Yesu kamulongela ija yamgoneke, “Kamba kowatanda wanhu lujo lwa imisi hebu lwa ichungulo, sekeuwagoneke mbwiga zako, hebu ndugu zako, hebu matajili hebu wanhu welibehi na gweye. Kwavija wahatenda avo, wao nao wokugoneka na avo wokulipa vija viuwatendele wao. m# Kwavija waja wose woitenda wenyego wanhu wakulu wotendigwa wanhu wadodo, na waja woitenda wenyego wanhu wadodo wotendigwa wanhu wakulu.” nlU Lakini wahagonekigwa kuna ulujo, genda ukakale kuna ivigoda va kukisogo, muladi munhu yakugoneke yaheza yakulongele, ‘Mbwigangu, izo ukale kuna ivigoda va haulongozi.’ Baho kopata nhogolwa mgameso ga wanhu wose wagonekigwe. Ak{ na munhu yawagoneke mose wabili kokwizila na kukulongela, ‘Segela aho haukalile umulekele miyago.’ Baho kogwa kinyala mgameso ga wanhu na kobwela kukala kuna ivigoda va kukisogo. j+“Munhu yahakugoneka kuna idizengele, sekeukale mvigoda va haulongozi, kwavija kodaha kwiza munhu yagonekigwe yeli munhu mkulu kubanza gweye, ~iuYesu kawona wanhu waja wagonekigwe viwakalile wosagula vigoda va kuulongozi. Avo kawalongela wose lusimo luno, PhLakini wao hawadahile kumwidika mbuli ino. Uhole na moyo unogile g!Abaho kawauza, “Vino nani kumwenu yeli na mwana hebu ng'ombe, yahadumbukila mdikolombo mwiisiku ya Kubwihila, hamulava mwiisiku ayo?” tfaLakini wao hawalongile mbuli yoyose bule. Yesu kamsola mtamu ija, kamuhonya, abaho kamuleka yachole. eYesu kawauza wafundiza Malagizo ga Musa na Mafalisayo, “Vino, vinoga kumuhonya munhu mwiisiku ya Kubwihila hebu havinogile bule?” Id Munhu imoja yakalile na utamu wa kuvimba lukuli keza kwa Yesu. c Mwiisiku imoja ya Kubwihila, Yesu kachola kuja lujo mng'anda ya mkulu imoja wa Mafalisayo, wanhu wakala womulola goya Yesu. Jb  #Sambi lola, Ng'anda yenu ya Mulungu ilekigwa vihame! Na niye nowalongela, hondamumbone kabili mbaka siku dija vondamulonge, ‘Mulungu yamtambikile ija yokwiza kwa twaga da Mndewa!’ ”a7 "“Gweye Yelusalemu! Gweye Yelusalemu! Kowakoma watula ndagu wa Mulungu na kuwatowa kwa mabwe waja Mulungu yawatumile kumwako! Miyanza mingapi nilonda kuwahagata wanago kwa makono gangu, kamba vija nguku viyovihagata vinziya vake mna gamabawa gake, lakini hulondile bule! ` !Hata avo lelo, mayo, na kisindo nogendelela na mwanza wangu, kwavija hailondeka mtula ndagu wa Mulungu yafile kunze ya buga Yelusalemu. /_W Yesu kawedika, “Gendeni mkamulongele vino ija kizongo, ‘Nolava vinyamkela na kuhonya watamu lelo na mayo, na siku da kadatu nomambukiza sang'hano yangu!’ ^5 Kipindi kikija Mafalisayo wayagwe wamcholela Yesu, wamulongela, “Segela hanhu hano uchole hanhu hayagwe, kwavija Helode kolonda kukukoma.” ]9 Abaho wanhu waja weli wa ikimambukizo sambi wokuwa wa ichanduso, na waja weli wa ichanduso sambi wokuwa wa ikimambukizo.” Yesu koinogela Yelusalemu 2\] Wanhu wokwiza kulawa mwambu wa kudilawila zuwa na mwambu wa kudihongela zuwa, kulawa mwambu wa kasikazini na mwambu wa kusini, wokala hasi muulujo muundewa wa Mulungu. &[E Baho molila na kudafuna meno mwahawona Abulahamu na Isaka na Yakobo na watula ndagu wose wa Mulungu muundewa wa Mulungu, kuno mweye wenyego mwasigwa kunze! oZW Lakini heyo kolonga kabili, ‘Sikujuwile kumulawa! Segeleni kumwangu, mweye mose mutenda nzambi!’ fYE Mweye momwidika, ‘Tuja na kung'wa hamoja na gweye, na gweye kutufundiza kudibuga jetu!’ 4Xa Mwene ng'anda kokwinuka na kuhinda ulwivi. Mweye mokwima kunze na kusonga kugong'onda ulwivi molonga, ‘Mndewa, tuvugulile!’ Nayo kowedika, ‘Sikujuwile kumulawa!’ zWm “Gangamaleni mwingile kubitila ulwivi msisili, kwavija wanhu wengi wolonda kwingila lakini honda wadahe bule. lVQ Munhu imoja kamuuza, “Go mkulu, vino wonda wakomboligwe wanhu wadodo waiyeka?” Yesu kawedika, vUe Yesu kagendelela na mwanza wake kuchola Yelusalemu, kubitila kuna gamabuga na vijiji kowapetela wanhu. !T; Uigala na kija kilawilile kwa mtwanzi yasolile mela na kuditibwiliza hamoja na madebe mabili ga usage, abaho usage wose ugongomoka.” Mulango msisili OS Yesu kawauza kabili, “Vino Undewa wa Mulungu uigala na choni? PR Uigala na kija kilawilile kwa munhu yasolile mbeyu ndodo ya haladali na kuihanda mumgunda wake. Mbeyu ayo yota na kuwa mbiki mkulu, na ndege wazenga mvulu zao mna gamatambi gake.” Lusimo lwa mela pQY Abaho Yesu kawauza, “Vino Undewa wa Mulungu uigala na choni? Vino niusimulile kwa lusimo gani? HP  Mbuli azo ziyalongile Yesu ziwatenda waja wamwihile wagwe kinyala, lakini wanhu wayagwe wakala wodeng'helela kwa mbuli zose za unzonza ziyasang'hane Yesu. Lusimo lwa mbeyu ndodo ya haladali (OI Mtwanzi ino kolawa mulukolo lwa Abulahamu. Nayo kakala yagogigwe na Mwenembago kwa miyaka longo na nane. Vino halondeke kulekesigwa mwiisiku ya Kubwihila?” EN Mndewa kamwidika, “Mweye mwa wanafiki! Vino, nani kumwenu yoleka kumfungula ng'ombe wake hebu mhunda wake kulawa mdizizi na kumulongoza yachole kung'wa mazi mwiisiku ya Kubwihila? }Ms Lakini mkulu wa ng'anda ya kumpula Mulungu kagevuzika kwavija Yesu kamuhonya munhu mwiisiku ya Kubwihila. Avo kawalongela wanhu, “Mnazo siku sita za kusang'hana. Mzisiku azo, mwize muhonyigwe, lakini sekemwize kudisiku da Kubwihila!” ^L5 Yesu kamwikila makono, bahaja lukuli lwake lugoloka, nayo kamgwaa nhogolwa Mulungu. RK Yesu viyamone, kamkema, kamulongela, “Mama, kuhonyigwa utamu wako!” %JC Baho kukala na mtwanzi imoja. Mtwanzi ayo kakala na kinyamkela yamtendile yalumwe miyaka longo na nane. Kakala yaveduke mgongo na hadahile kuigolosa bule. \I1 Siku dimoja da Kubwihila, Yesu kakala yofundiza mng'anda ya kumpula Mulungu. H Abaho kamba wahalela yokuwa goya, lakini wahaleka kulela, kodaha kuukanha!’ ” Yesu komuhonya mtwanzi siku ya Kubwihila sG_ Lakini msang'hanaji wake kamwidika, ‘Go mkulu, uleke mwaka uno uiyeka, nouhalilila na kuwikila mbolea. :Fm Avo kamulongela msang'hanaji wake, ‘Lola, mwaka uno wa kadatu nokwiza hano kuzahila matunda mumbiki uno, lakini sipata chochose. Ukanhe! Habali ugendelele kuibananga isi?’ 3E_ Abaho Yesu kawalongela lusimo luno, “Munhu imoja kahanda mbiki wa matunda mumgunda wake wa mizabibu. Kachola kuzahila matunda, lakini hapatile tunda jojose bule. rD] Bule! Nowalongela, mwahalema kuleka nzambi, mose mofa kamba awo.” Lusimo lwa mbiki wa matunda haulela "C= Hebu mogesa wanhu waja longo na wanane wafile kwa kulagaliligwa na lingo ako Siloamu wakala na nzambi nyingi kubanza wanhu wose kudibuga da Yelusalemu? fBE Bule! Nowalongela kweli, na mweye vivija mwahalema kuleka nzambi zenu, mose mofa kamba awo. A Yesu kawedika, “Vino mogesa Wagalilaya awo wakala na nzambi nyingi kubanza Wagalilaya wayagwe lekaavo wadununzika vivo? @ + Kipindi kikija wanhu wayagwe wakala aho, wamulongela Yesu mbuli ya Wagalilaya wakomigwe na Pilato kipindi viwakalile womulavila nhosa Mulungu. J?  ;Nokulongela, mumo humulawa ng'o, mbaka ulipe sente yose!”1>[ :Kamba munhu kokugala mkitala, vinoga uilumbe nayo mung'hali mnzila. Wahalemelwa, kokugala kwa msemi, nayo msemi kokugala mmakono ga wakalizi, nao wokugodeka mkifungo. P= 9“Habali hamudaha kujuwa wenyego mbuli zinogile za kusang'hana? +<O 8Mweye mwa wanafiki! Modaha kulola isi na ulanga na kulagula kamba mvula kotowa hebu hatowa, habali hamujuwile fambulo da kipindi kino? Ilumbe na munhu yakwihile b;= 7Na mwahajona beho da kusini nyukwanyukwa molonga, ‘Hokuwa na joto,’ na yokuwa vivo. :/ 6Yesu kawalongela wanhu kabili, “Mwahajona wingu dolawilila mwambu wa kudihongela zuwa, baho molonga, ‘Mvula kotowa,’ na kweli kotowa. f9E 5Tata koigola na mwanage, na mwana koigola na tatake. Mama koigola na mndele wake, na mndele koigola na mamake. Mama mkwe koigola na mkwe wake wa kitwanzi, na mkwe wa kitwanzi koigola na mama mkwe wake.” Kujuwa vipindi h8I 4Kulawa sambi, wanhu watano wa ng'anda imoja woigola, wadatu kwa wabili, na wabili kwa wadatu. p7Y 3Vino mweye mogesa niza kugala tindiwalo mwiisi? Bule! Sizile kugala tindiwalo, lakini kuwagola wanhu. S6 2Nina ubatizo nolondigwa niubokele, na niye nougaiya ng'hani mbaka umale! L5 1“Niza kubwinha moto mwiisi, vinondile niye wahakile mwaka! 4 0Lakini msang'hanaji ija hakijuwile kiyolonda mkulu wake, abaho kotenda kinhu kihile, msang'hanaji ayo kotowigwa kidogo. Munhu yagweleligwe vingi kodaigwa vingi, na munhu yagweleligwe vingi ng'hani kodaigwa vingi ng'hani. Yesu kowatenda wanhu waigole 3 /“Msang'hanaji ija yajuwile kija kiyolonda mkulu wake yakisang'hane, lakini hakisang'hana bule msang'hanaji ayo kotowigwa ng'hani. %2C .Abaho mkulu wake kobwela mna isiku msang'hanaji ija haigesile na mna isaa haijuwile bule. Mkulu ayo komtowa ng'hani na kumwika hamoja na wanhu hawatogola. S1 -Lakini msang'hanaji ija yahailongela mwenyego, ‘Mkulu wangu kokawa ng'hani kubwela.’ Baho kosonga kuwatowa wasang'hanaji wayagwe, wa kitwanzi na wa kimbigalo, kuno koja na kung'wa mbaka kokoligwa. f0E ,Nowalongela ukweli, mkulu wake komwika msang'hanaji ayo yawe mulolesaji wa vinhu vake vose. R/ +Kamweda msang'hanaji ija mkulu wake yahabwela komvika kosang'hana vivo! ;.o *Mndewa kamwidika, “Vino msang'hanaji gani yotamaniligwa na yeli na nzewele? Ayo ija mkulu wake komwika yalolese wasang'hanaji wayagwe, na yawagwee lujo mna isaa inogile. {-o )Petulo kamulongela, “Mndewa, vino lusimo luno kutulongela tweye twiiyeka, hebu kuwalongela wanhu wose?” , (Na mweye vivija molondeka mwiitande, kwavija Mwana wa Munhu kokwiza mna isaa hamuigesile.” Msang'hanaji yatamaniligwa na hatamaniligwa + 'Lakini mujuwe vino, kamba mwene ng'anda yahajuwile saa ya kwiza mbavi, yahakalile meso, na sambi yaileke ng'anda yake ituligwe na mbavi. *w &Wamweda wasang'hanaji waja mkulu wao kowavika wang'hali meso, hata kamba yahabwela kilo kikulu hebu nzogolo zikwika! 1)[ %Wamweda wasang'hanaji waja mkulu wao yahabwela kowavika meso! Nowalongeleni ukweli, mkulu ayo kosaula koti jake, kowalongela wakale hasi muulujo nayo kowasang'hanila. ( $kamba wasang'hanaji viwombetela mkulu wao yabwele kulawa kuna idizengele. Yahabwela na kugong'onda ulwivi, himahima womvugulila. R' #“Muitande na kuifunga mikwiji mvigudi, na taa zenu ziwe zokwaka, `&9 "Kwavija kuko kuili ngama yako, vivija kuko kondauwe moyo wako. Wasang'hanaji welimeso [%/ !Chuuzeni vose vimulinavo na muwagwelele wakiwa zisente. Muitendele mikoba hailala, na muikile ngama yenu kuulanga. Ako hondaihunguke, kwavija kuduhu wabavi wodaha kuhavika na kuduhu ng'hobo wodaha kuibananga. z$m “Sekemudumbe mweye kibumbila kidodo cha wanahina zangu, kwavija Tataenu kanogelwa kuwagwaa mweye Undewa. a#; Lakini uzahileni tanhu Undewa wa Mulungu, nayo kowagwaa vinhu avo. Utajili wa kuulanga w"g Kwavija vinhu avo, vivo voogaiya wanhu haweli Wayahudi. Tataenu yeli kuulanga kojuwa molonda vinhu vose avo. A!} “Avo sekemuigaze moja choni, hebu mong'wa choni. # ? Kamba Mulungu heyo yodivaza jani da kumuhulo, lelo dabahano na mayo dokwasigwa muumoto, vino hondayawavaze ng'hani mweye? Mweye wanhu mutamanila kidogo! M Loleni maluwa vigokula. Hagasang'hana hebu hagaisonela viwalo. Lakini nowalongela kweli, hata mndewa Sulemani, hamoja na utajili wake wose kakala kaduhu viwalo vinogile viigalile na maluwa gano. Z- Kumbe hamudaha kutenda mbuli ndodo kamba ino, habali moigaza kwa mbuli ziyagwe? Z- Nani kumwenu kwa kuigaza ng'hani kodaha kwengeza hata saa dimoja da ugima wake?  Waloleni bondwa, hawahanda, hawasenga, waduhu makanho, lakini Mulungu kowadima! Vino Mulungu hawanogela ng'hani mweye kubanza iwabondwa? M Kwavija ugima unoga kubanza lujo, na lukuli lunoga kubanza viwalo. 5 Abaho Yesu kawalongela wanahina zake, “Nowalongela, sekemulugaiye lujo lumulonda muladi muwe wagima, hebu viwalo vimulonda kwa ng'huli zenu. 9 Abaho Yesu kamambukiza kulonga, “Vino vivo ili kwa waja woikila vinhu vao wenyego, lakini haweka vinhu vao kwa Mulungu.” Kumtamanila Mulungu  Lakini Mulungu kamulongela, ‘Gweye kwa mbozi! Kilo cha lelo noulonda ugima wako, abaho vinhu vose vino viuikile vokuwa va nani?’ ”   Abaho noilongela, gweye moyo wangu! Kuna vinhu vose vinogile kwa miyaka heleketwaa. Bwihila, diya, ing'wa, na kudeng'helela!’  Abaho kailongela, ‘Notenda vino, nogatula makanho gangu na kuzenga makulu ng'hani. Mumo nokwika ndiya yangu na vinhu vangu viyagwe. ^5 Kasonga kugelegeza mwenyego, ‘Nabule hanhu hakwika ndiya yangu yose. Nhendeze?’ ta Abaho Yesu kawalongela lusimo luno, “Kukala na munhu imoja yakalile na mgunda uli na ndiya nyingi.  Abaho kagendelela kuwalongela wose, “Muiteganye na ugila! Kwavija ugima wa munhu hautamanila wingi wa vinhu viyalinavo.” q[ Yesu kamwidika, “Mbwigangu, nani yanigwelele udahi wa kuwalamula hebu kuwagolela uhazi wenu?” xi Munhu imoja muulunhu kamulongela Yesu, “Mfundiza, mulongele ndugu yangu tuigolele uhazi wa tataetu.” gG Kwavija Loho Yang'alile kowafundiza saa iija kimulondeka kulonga.” Lusimo lwa tajili mbozi -S “Wahawagala haulongozi wa ng'anda za kumpula Mulungu, na mgameso ga wakulu wa isi na wandewa, sekemunyawenyawe vija vonda mwidike hebu kija chonda mulonge. 9k “Munhu yoyose yomulonga vihile Mwana wa Munhu, nzambi zake zogeligwa kumgongo, lakini munhu yoyose yomuliga Loho Yang'alile, nzambi zake honda zigeligwe kumgongo bule. y k Lakini munhu yoyose yonibela niye mgameso ga wanhu, Mwana wa Munhu nayo kombela mgameso ga wasenga wa Mulungu.  ! “Nowalongeleni ukweli, munhu yoyose yonitogola niye mgameso ga wanhu, Mwana wa Munhu nayo komtogola mgameso ga wasenga wa Mulungu.   Hata mvili zili mmapala genu zipetigwa zose. Avo sekemudumbe. Mweye munoga ng'hani kubanza nhongwa wengi! Kumtogola na kumulema Kilisito { o “Vino nhongwa watano hawachuuzigwa kwa sente ndodo mbili? Lakini kuduhu hata imoja yosemwigwa na Mulungu.  - Lakini nowalagusila wa kumdumba, mdumbeni Mulungu, heyo yahakoma, kana udahi wa kumwasa munhu muumoto wa jehanamu. Nowalongeleni, mdumbeni ayo!  “Nowalongela mweye mbwiga zangu, sekemuwadumbe wanhu waja woukoma lukuli, abaho hawadaha kutenda kinhu kiyagwe chochose kihile. 5 Avo chochose kimulongile mdiziza chohulikigwa mmulenge, na chochose kimunyong'onye mwiiyeka mdigati dihindigwe chopetigwa mkiswili. Ija wa kumdumba P Kinhu chochose kigubikigwe chogubuligwa, na kija kifisigwe chojuwika. % E Wanhu wengi waiting'hana hamoja mbaka wanhu wakala woikanyaga. Tanhu Yesu kawalongela wanahina zake, “Iteganyeni na usasu wa Mafalisayo, nao ndo unafiki. <s 6wageza kumnamata kwa mbuli zake zonda yalonge. 5Yesu viyasegele hanhu aho, wafundiza Malagizo ga Musa na Mafalisayo wasonga kumulonga vihile na kumuuza mbuli nyingi, b= 4“Mogaya mweye wafundiza Malagizo ga Musa! Kwavija mofisa luvugulo lwa kuvugulila lwivi lwa ng'anda ya kuifunzila. Mweye wenyego hamwingila bule, abaho muwagomesa waja wakalile wolonda kwingila sekewengile!” M 3toka kukomigwa kwa Habili mbaka kukomigwa kwa Zakalia, ija yakomigwe hagati ha upango wa kulavila nhosa na Hanhu Hong'ala. Ona, nowalongela, wanhu wa lukolo luno wotagusigwa kwa kuwakoma wao!” ~u 2Avo wanhu wa lukolo luno wotagusigwa mbuli ya kuwakoma watula ndagu wose wa Mulungu, kulawa kuna ichanduso cha isi,  1Kwa mbuli ayo, nzewele ya Mulungu ilonga, ‘Nowatuma watula ndagu wa Mulungu na watumigwa, wayagwe wowakoma na wayagwe wowadununza!’ ~' 0Mweye wenyego mokitogola kija kiwatendile wahenga zenu, kwavija wao wawakoma watula ndagu wa Mulungu, na mweye mogazengela goya mapanga gao. u}c /Mogaya mweye, kwavija mogazengela goya mapanga ga watula ndagu wa Mulungu, waja wakomigwe na wahenga zenu. @|y .Yesu kamwidika, “Vivija mogaya mweye mugajuwile goya Malagizo ga Musa! Kwavija mowapapiza wanhu mizigo mikulu, lakini mweye wenyego hamulonda kugolosa makono kuwataza kupapa. { -Munhu imoja yagajuwile goya Malagizo ga Musa kamulongela Yesu, “Mfundiza, wahalonga avo, kotuliga tweye vivija!” fzE ,Mogaya mweye! Kwavija muigala na mapanga hagakoneka, wanhu wobita uchanha bila kugajuwa.” y1 +“Mogaya mweye Mafalisayo! Kwavija monogelwa kukala kuna ivigoda va haulongozi mzing'anda za kumpula Mulungu na kulamusigwa mna gamagulilo. x *“Mogaya mweye Mafalisayo! Kwavija momgwaa Mulungu fungu da longo da majani gonung'hila goya kamba vija binzali na kalafuu, na mboga ziyagwe, lakini moleka kutenda ganogile kwa wanhu na kumnogela Mulungu. Molondeka kutenda gano na sekemugaleke gago gayagwe. Uw# )Lakini laveni vili mgati na muwagwee wakiwa na kila kinhu chonoga kumwenu. Wv' (Mweye mwa wabozi! Vino siyo Mulungu yavitendile va kunze na va mgati vivija? u 'Avo Mndewa kamulongela, “Mweye Mafalisayo mosunha vikasi na sahani kwa kunze, lakini mgati mmwenu mmema ubokaji na gehile. Xt) &Mfalisayo ayo kakanganya ng'hani viyamone Yesu koja bila kusunha makono gake. s %Yesu viyamambukize kulonga, Mfalisayo imoja kamgoneka ukayake wakaje hamoja, avo Yesu kengila mng'anda, kakala hasi, kasonga kuja. _r7 $Kamba lukuli lwako lose lwahawa na mulenge, na kuduhu hanhu heli na ziza, lukuli lwako lose lokuwa na lenge eka, kamba vija taa viimwemwesa mulenge wake.” Yesu kowalonga Mafalisayo na wafundiza Malagizo ga Musa “Kuduhu munhu yobwinha taa na kuigubika na kikalango, lakini koika kukingolobweda, muladi wanhu wokwingila mng'anda wone mulenge. Dn Mna isiku ya nhaguso, wanhu wa Ninawi wokwima na kuwatagusa mweye, kwavija awo waleka nzambi Yona viyawapetele. Lakini nowalongela, hano hana munhu mkulu kubanza Yona! Mulenge wa lukuli m  Mna isiku ya nhaguso, Malikia wa Sheba kokwima na kuwatagusa mweye kamba mubananga, kwavija heyo kafunga mwanza kulawa mwiisi yake kachola kumtegeleza Mndewa Sulemani na mafundizo gake geli na nzewele. Nowalongela, hano hana munhu mkulu kubanza Sulemani. $lA Kamba vija mtula ndagu wa Mulungu Yona viyakalile kilaguso kwa wanhu wa Ninawi, vivo ili kwa Mwana wa Munhu vonda yawe kilaguso kwa wanhu wa lukolo luno. Uk# Wanhu viwakalile womsung'ha sung'ha, Yesu kagendelela kulonga, “Lukolo luno lwa wanhu wotenda nzambi! Lolonda kilaguso, lakini kuduhu kilaguso chochose chonda wagweleligwe, ila kilaguso cha Yona. j Lakini Yesu kamwidika, “Wamweda ng'hani wanhu wose wohulika mbuli ya Mulungu na kuigoga!” Wanhu wolonda unzonza i- Yesu yang'hali yolonga, mtwanzi imoja kulawa kuna ulunhu kamulongela kwa sauti ng'hulu, “Kamweda mtwanzi yakulelile na kukukong'heza!” “Kinyamkela yahamulawa munhu, kochola mwiisi inyalile kuzahila hanhu ha kubwihila. Yahaswela, koilongela, ‘Nobwela ukayangu kunilawile.’ e “Munhu yoyose heli ubanzi wangu konilema, na munhu yoyose yolema kunitaza kwika hamoja, ayo kopwililisa. Kubwela kwa kinyamkela d% Lakini yaheza munhu mwene nguvu kubanza heyo, komtowa na kumuhuma, komboka silaha zake ziyatamanile na koigolela na wayage vija viyasolile. ecC “Munhu mwene nguvu viyokaliza ng'anda yake kwa silaha, vinhu vake havisoligwa bule. ybk Lakini kamba nowalava vinyamkela kwa udahi wa Mulungu, avo mujuwe kamba Undewa wa Mulungu uvika mwaka kumwenu. ,aQ Kamba nolava vinyamkela kwa udahi wa Belizebuli, avo wanhu wenu wolava vinyamkela kwa udahi wa nani? Kwa mbuli ayo wanhu wenu wenyego wowatagusa kamba mobananga! 8`i Avo kamba undewa wa Mwenembago wahaigola mvibumbila na kuitowa, undewa awo wokwimaze? Mweye molonga niye nolava vinyamkela kwavija Belizebuli konigwaa udahi wa kutenda vivo. ;_o Lakini Yesu kakijuwa kiwakalile wokigesa, avo kawalongela, “Undewa wowose wahaigola mna ivibumbila na kuitowa, undewa awo wofa, na lubuga lumoja lwahaigola, lubuga lulo lofa. a^; Wanhu wayagwe walonda kumgeza Yesu, avo wampula yatende kilaguso kulawa kuulanga. w]g lakini wanhu wayagwe walonga, “Belizebuli, mkulu wa vinyamkela, ayo yomgwaa udahi wa kulava vinyamkela.” A\{ Siku dimoja Yesu kakala komulava kinyamkela yamtendile munhu imoja yalemelwe kulonga. Kinyamkela ayo viyamulawile, munhu ija kasonga kulonga. Lunhu lwa wanhu lukanganya ng'hani, 1[[ Kamba mweye wene nzambi mojuwa kuwagwaa wanenu vinhu vinogile, lakini Tataenu yeli kuulanga kowagwaa ng'hani Loho Yang'alile wanhu waja wompula.” Yesu na Belizebuli ,ZS Hebu yahampula finga komgwaa inge? [Y/ Vino kuna munhu yoyose kumwenu kamba mwanage yahampula somba, heyo komgwaa zoka? X Kwavija waja wose wompula Mulungu wogweleligwa, na waja wozahila wopata, na lwivi lovuguligwa kwa munhu yoyose yogong'onda. W “Avo nowalongela, puleni na mweye mogweleligwa, zahileni na mweye movona, gong'ondeni ulwivi na mweye movugulilwa. 3V_ Nowalongela vino, hata yahalema kulamuka na kumgwaa magate kwavija mbwigake, lakini kwavija kaduhu kinyala kugendelela kumpula, kolamuka na kumgwaa kila kinhu kiyopula. U3 na ija yeli mng'anda yamwidike, ‘Sekeunigaze! Lwivi luhindigwa mwaka, na niye na wanangu tuwasa, avo sidaha kulamuka kukugwaa kinhu chochose.’ UT# kwavija mbwigangu keza, kalawa mwanza, na niye nabule lujo lwa kumgwaa!’ +SO Abaho Yesu kawalongela wanahina zake, “Munhu gani kumwenu yeli na mbwiga yahamcholela kilo kikulu na kumulongela, ‘Mbwigangu, ng'hopeshe magate madatu, R Uzigele kumgongo nzambi zetu,
kamba vija tweye vituzigela kumgongo nzambi za wanhu.Sekeutwingize kuna ukugezigwa.’ ” /QY Utugwee lelo lujo lwa kila siku. P- Yesu kawalongela, “Mwahampula Mulungu, longeni vino.‘Tataetu uli kuulanga.Twaga jako ditogoligwe,Undewa wako wize. 8O k Siku dimoja Yesu kakala hanhu kompula Mulungu. Viyamambukize, mwanahina wake imoja kamulongela, “Mndewa, tufundize kupula, kamba vija Yohana viyawafundize wanahina zake.” tNa *lakini kimoja kiiyeka kilondeka. Malia kasagula kinhu kinogile, na honda kisegezigwe bule kumwake.”bM= )Lakini Mndewa kamwidika, “Gwee Mata gwee! Kohunganika na kugaya kwa vinhu vingi, rL] (Lakini Mata kakala yohunganika na sang'hano nyingi ziyalondeke kusang'hana, avo kamcholela Yesu, kamulongela, “Mndewa, vino hutonga bule kamba mdodo wangu kanilekela sang'hano zose nisang'hane niiyeka? Mulongele yeze yanitaze!” xKi 'Mata kakala na mdodo wake yakemigwe Malia, yakalile hasi behi na magulu ga Yesu na kutegeleza mafundizo gake. J &Yesu na wanahina zake viwakalile mnzila, wengila kuna ikijiji kimoja. Mtwanzi imoja twaga jake Mata kambokela ukayake. I! %Munhu ija kamwidika, “Ija yamonele bazi.” Yesu kamulongela, “Na gweye genda ukatende vivo.” Yesu kowatembelela Mata na Malia H} $Abaho Yesu kamuuza, “Viukona gweye, mna iwanhu awo wadatu, nani yakalile miyage munhu ija yatoigwe na wabavi?” *GM #Imitondo yake kalava sente kamgwaa mwene ng'anda, kamulongela, ‘Mulolese goya munhu ino. Chochose chonda umsang'hanile, nahabwela nokugwaa fungu jako.’ ” 4Fa "Kamcholela, kamgela mavuta na divai mna ivilonda vake na kavifunga goya. Abaho kamwika uchanha mwa mhunda wake, kamgala mbaka kuna ing'anda ya wageni na kumulolesa goya. rE] !Lakini Msamalia imoja yakalile muumwanza kavika aho hayakalile munhu ija. Nayo viyamone, kamonela bazi. bD= Vivija Mlawi imoja viyavikile aho, kamulola munhu ija, nayo kainega, kabitila kumgwazo. pCY Abaho mulava nhosa imoja kakala yohumuluka kubitila nzila iija. Viyamone, kainega, kabitila kumgwazo. (BI Yesu kamwidika, “Munhu imoja kakala kolawa Yelusalemu kochola Yeliko. Mnzila, wabavi wamgoga, wamboka vinhu vake, na kumtowa, wamuleka habehi na kufa. oAW Lakini munhu ija kalonda kuilagusa kamba kanoga, avo kamuuza Yesu, “Vino miyangu ayo nani?” X@) Yesu kamwidika, “Kulonga goya, tenda vivo na gweye kokuwa na ugima.” _?7 Munhu ija kamwidika, “ ‘Mnogele Mndewa Mulungu wako kwa moyo wako wose, na kwa loho yako yose, na kwa nguvu zako zose, na kwa nzewele zako zose,’ na ‘Umnogele miyago kamba viuinogela mwenyego.’ ” S> Yesu kamwidika, “Vino, Malagizo golongaze na gweye kogajuwaze?” $=A Munhu imoja yagajuwile goya Malagizo ga Musa, kachola kwa Yesu yamgeze. Avo kamuuza, “Mfundiza, vino nhende choni niupate ugima wa mazuwa gose?” a<; Nowalongela ukweli, watula ndagu wengi wa Mulungu na wandewa walonda kuvona vimona mweye, lakini hawavonile bule, na vivija walonda kuhulika vimuhulika mweye, lakini hawahulike bule.” Lusimo lwa Msamalia yanogile ;{ Abaho Yesu kawahindukila wanahina zake, kalonga nao kinyelegezi, “Wamweda wanhu wose wovona vinhu vimona mweye! C: “Tatangu kanigwaa vinhu vose. Kuduhu munhu yamjuwile Mwana ila Tata yaiyeka, na kuduhu munhu yamjuwile Tata ila Mwana na waja wose Mwana yawasagule kuwagubulila wamjuwe Tata.” 9} Kipindi kija Yesu kadeng'helela kwa udahi wa Loho Yang'alile, kalonga, “Tata, Mndewa wa kuulanga na mwiisi! Nokutogola kwavija kuwafisa mbuli zino wanhu weli na nzewele na ubala, na kuwagubulila wana wadodo. Ona, Tata, vino vivo viulondile. 8% Lakini sekemudeng'helele kwavija vinyamkela wowategeleza, ila deng'heleleni kwavija matwaga genu gandikigwa kuulanga.” Yesu kodeng'helela 7' Tegelezeni! Niwagwaa udahi, avo modaha kukanyaga mgendela hasi na inge na kuzihuma nguvu zose za Mwenembago. Kuduhu kinhu chonda kiwalumize. [6/ Yesu kawedika, “Nimona Mwenembago kolagala kulawa kuulanga kamba lumwesa. '5G Abaho wanhu waja malongo saba na wabili wabwela kuno wodeng'helela. Walonga, “Mndewa, hata vinyamkela watutegeleza vituwakomhokele kwa twaga jako!” n4U Yesu kawalongela wanahina zake, “Munhu yoyose yowategeleza mweye, konhegeleza niye, na yoyose yowalema mweye, kondema niye. Na munhu yoyose yondema niye, komulema ija yanhumile.” Kubwela kwa waja malongo saba na wabili 3 Gweye buga da Kapelinaumu, vino kolonda kuinula mwenyego mbaka uchanha kuulanga? Mawe! Kohumulusigwa mbaka kowochola wanhu wafile!” r2] Mwiisiku ya nhaguso, Mulungu kolagusa bazi ng'hani kwa wanhu wa mabuga ga Tilo na Sidoni kubanza mweye. 1 “Kogaya gweye buga da Kolazini! Kogaya gweye buga da Betisaida! Maza unzonza utendigwe kumwenu mweye wahatendigwe mna gamabuga ga Tilo na Sidoni, wanhu zake wahalekile mwaka nzambi zao na kuvala magunia na kuibakaza mitozi, kulagusa kamba waleka nzambi! !0; Nowalongela ukweli, mna isiku ya nhaguso, Mulungu kolagusa bazi ng'hani kwa wanhu wa buga da Sodoma kubanza wanhu wa buga dijo! Mabuga golema kutogola 7/g ‘Hata matimbwisi ga buga jenu gatunanahile mmagulu getu togakung'husa kiwe kilaguso kumwenu kamba mututendela gehile. Lakini mujuwe kamba Undewa wa Mulungu wa mmabehi!’ |.q Lakini buga jojose donda mwingile na wanhu wolema kuwabokela, laweni mumo, na vimubita kuna zinzila zao, mulonge, \-1 Wahonyeni watamu weli kuko, na muwalongele, ‘Undewa wa Mulungu wa behi yenu.’ T,! Buga jojose donda mwingile na kubokeligwa, diyeni vija vonda wawagwelele. 4+a Mkale mng'anda ayo, diyeni na kung'wa chochose chonda wawagwelele, kwavija msang'hanaji kolondeka yapate malipo gake. Sekemuhamehame kulawa ng'anda imoja kuchola iyagwe. * Kamba hana munhu kodinogela tindiwalo, tindiwalo jenu dokala nayo, kamba kuduhu munhu yodinogela tindiwalo, tindiwalo jenu dowabwelela. ])3 Ng'anda yoyose yonda mwingile, tanhu mulonge, ‘Tindiwalo dikale mng'anda ino.’ `(9 Sekemusole mfuko hebu mkoba hebu vilatu. Sekemwime na kumulamusa munhu yoyose mnzila. A'} Gendeni! Nowatuma mweye kamba ng'hondolo mna iwambwizi. &  Kawalongela, “Kuna ndiya nyingi lakini wasang'hanaji wadodo. Mpuleni Mndewa wa indiya yawatume wasang'hanaji mumgunda wake. % ; Abaho Mndewa Yesu kawasagula wanhu wayagwe malongo saba na wabili, kawatuma wabili wabili wamulongolele kila kijiji na kila hanhu kuyalondile kuchola. |$q >Yesu kamulongela, “Munhu yoyose yokwaluka kulima abaho kolola kukisogo, hafaya Muundewa wa Mulungu.”n#U =Munhu iyagwe kalonga, “Go mkulu, nokukweleleza, lakini beta tanhu halulage lukolo lwangu.” " <Yesu kamwidika, “Waleke wanhu wafile wawazike wanhu wafile wayao. Lakini gweye chola ukawapetele wanhu Undewa wa Mulungu.” ! ;Yesu kamulongela munhu iyagwe, “Nikweleleze.” Lakini munhu ija kalonga, “Go mkulu, beta tanhu mbwele ukae hamzike tatangu.”   :Yesu kamulongela, “Vizongo wana mhango na ndege wana mvulu, lakini Mwana wa Munhu kaduhu hanhu ha kubwihila na kutambalala.” iK 9Viwakalile mnzila, munhu imoja kamulongela Yesu, “Nokukweleleza kokose konda uchole.” c? 8Abaho Yesu na wanahina zake wachola kuna ikijiji kiyagwe. Wanhu wofaya kumkweleleza Yesu 5c 7Yesu kahinduka kawakomhokela. Kawalongela, “Hamujuwile bule loho gani imulinayo, kwavija Mwana wa Munhu hezile kuubananga ugima wa wanhu lakini keza kuukombola.”  6Wanahina zake, Yakobo na Yohana viwone avo, walonga, “Mndewa, kolonda tulagize moto kulawa kuulanga uwasakaze wose?” oW 5Lakini wanhu wa kijiji cha Samalia hawambokele Yesu, kwavija wajuwa kamba kakala kochola Yelusalemu. lQ 4Kawatuma wasenga wamulongolele wachole kuna ikijiji kili mwiisi ya Samalia kumtandila kila kinhu. hI 3Kipindi cha Yesu kugaligwa kuulanga vikikalile mmabehi, kagangamala, kachola Yelusalemu. 2] 2Yesu kamulongela Yohana na wanahina wayagwe, “Sekemumgomese, kwavija munhu yoyose hamwihilani mweye miyenu.” Wanhu wa kijiji cha Samalia wolema kumbokela Yesu  1Yohana kamulongela Yesu, “Mndewa, tumona munhu kolava vinyamkela kwa twaga jako. Tumgomesa kwavija halawa mkibumbila chetu.”  0Abaho kawalongela wanahina zake, “Munhu yoyose yombokela mwana ino kwa twaga jangu, konibokela niye, na munhu yoyose yombokela niye, kombokela ija yanhumile. Kwavija munhu yeli mdodo vimwili, ayo munhu mkulu kubanza wose.” Munhu hamwihilani mweye miyenu V~~W}}(|{{VzzyxxTwwvuuWtt[sssrrqppohnnmm0lkkujjjiihggyffrf&ee d>ccUbbaO``D__!^h]\\C[[^ZnZY6XTWW$VV.UU"TSSROQQuPPAONNTMMZML-KJJIIdHHH5GGqGFF4EE DDCvCBB!AA-@@D@??,>>==y=<0^Avo, mgameso ga wanhu hawadahile kumgoga kwa mbuli yoyose. Wakanganya ulonzi wake, wanyamala huupi. Mbuli ya kuzilibuka kwa wafile ]Yesu kawalongela, “Vinoga. Vinhu va mndewa wa Lumi mgweleleni mndewa wa Lumi, na va Mulungu mgweleleni Mulungu.” x\i“Ndagusileni isente. Vino, kihanga kino na twaga dino va nani?” Wamwidika, “Va mndewa mkulu wa Lumi.” @[{Lakini Yesu kaujuwa mwaka ubala wao, kawalongela, _Z7Tulongele, vino vinoga kulipa kodi kwa mndewa mkulu wa Lumi hebu havinogile bule?” *YMWanhu awo wamulongela Yesu, “Mfundiza, tokujuwa gweye kofundiza na kulonga ukweli, wala hutonga ukulu wa munhu, lakini kofundiza nzila za Mulungu mna ikweli. )XKAvo wazahila kipindi kinogile. Wawahonga wanhu wayagwe waitende wanoga, wawatuma wamgeze Yesu kwa kumuuza, muladi wadahe kumgoga na kumgala kwa mkulu wa Lumi. -WSWafundiza Malagizo ga Musa na wakulu wa walava nhosa wajuwa kamba lusimo ulo kakala kowafumbila wao. Avo bahaja walonda kumgoga Yesu, lakini wawadumba wanhu. VMunhu yoyose yonda yaikwale mdibwe ajo kobeneka beneka munhu donda dimulagalile domuhonda tipitipi.” Mbuli ya kulipa kodi AU{Lakini Yesu kawalola, kawauza, “Vino, ulonzi uno fambulo jake choni?‘Dibwe wadilemile wazengaji kamba hadifaya,
digalamuka dibwe kulu da kutamanila kubanza gose!’ /TWKokwiza na kuwakoma walimaji wose awo na kowakodisha walimaji wayagwe mgunda awo wa mizabibu.” Wanhu viwahulike mbuli ayo, walonga, “Bule! Sekeilawilile avo!” {SoAvo wamulava kunze ya mgunda uja, wamkoma.” Yesu kawauza, “Vino, mwene mgunda kowatenda choni waja walimaji? nRULakini walimaji viwamone, wailongela, ‘Ino ayo muhazi wake. Tumkome na uhazi wake wokuwa wetu.’ qQ[ Abaho mwene mgunda ija kalonga, ‘Nhende choni? Nomtuma mwanangu nimnogele. Lamda ino womtegeleza!’ ]P3 Abaho kamtuma msang'hanaji wa kadatu. Ino nayo walimaji wamulumiza, wamwasa kunze. qO[ Avo kamtuma msang'hanaji iyagwe, lakini walimaji wamtowa vivija na kumuliga, wamuwinga makono gaiyeka. AN{ Msimu wa kubawa zabibu viuvikile, munhu ija kamtuma msang'hanaji wake yachole kwa walimaji wamgwelele zabibu. Lakini walimaji waja wamtowa msang'hanaji ija, wamuwinga makono gaiyeka. =Ms Abaho Yesu kawalongela wanhu lusimo luno, “Kukala na munhu imoja yahandile mizabibu mumgunda wake. Kawakodisha walimaji, abaho kachola mwiisi iyagwe na kakala siku nyingi. LYesu kawalongela, “Na niye siwalongela bule notenda mbuli zino kwa udahi wa nani.” Lusimo lwa walimaji mumgunda wa mizabibu 4KcAvo wamwidika, “Hatujuwile kuulawile.” J#Na twahalonga, ‘Ulawa kwa wanhu,’ lunhu lose luno lotutowa mabwe, kwavija wose wotogola kamba Yohana kakala mtula ndagu wa Mulungu.” vIeWagesa, “Tulonge choni? Twahalonga, ‘Ulawa kuulanga,’ kotuuza, ‘Habali, hamumtogole Yohana?’ MHvino udahi wa Yohana wa kubatiza ulawa kuulanga hebu kwa wanhu?” PGYesu kawedika, “Beteni na niye niwauze mbuli imoja. Nongeleni, oFWwamulongela, “Tulongele, vino kotenda mbuli zino kwa udahi wa nani? Nani yakugwelele udahi uno?” 0E [Siku dimoja Yesu kakala Mng'anda ya Mulungu kowafundiza wanhu na kuwapetela Mbuli Inogile. Wakulu wa walava nhosa na wafundiza Malagizo ga Musa hamoja na wavele weza, yDk0lakini hawadahile bule kutenda avo, kwavija wanhu wose wakala womtegeleza goya, hawalondile kuswela mbuli.!C;/Kila siku Yesu kakala kofundiza Mng'anda ya Mulungu. Wakulu wa walava nhosa, wafundiza Malagizo ga Musa, na walangulizi wa wanhu walonda kumkoma, ,BQ.kawalongela, “Yandikigwa mna Gamaandiko Gang'alile, Mulungu kalonga, ‘Ng'anda yangu yokuwa ng'anda ya kupulila.’ Lakini mweye muitenda mhango ya wabavi!” hAI-Abaho Yesu kengila Mng'anda ya Mulungu, kasonga kuwawinga wanhu wakalile wochuuza vinhu, _@7,Wokuhondahonda gweye na wanhu zako weli muuluwa wako. Kuduhu hata dibwe dimoja donda disigazigwe uchanha ya diyagwe, kwavija hukijuwile kipindi kiyezile Mulungu kukukombola!” Yesu kokwingila Mng'anda ya Mulungu ~?u+Kwavija kipindi chokwiza, wanhu wakwihile vonda wakuzengele luwa, wokuzunguluka na kukusung'ha sung'ha kila mwambu. s>_*kalonga, “Maza lelo mwahajuwile mbuli zilondeka kugala tindiwalo! Lakini sambi zifisigwa mgameso genu! f=E)Yesu viyavikile behi na buga da Yelusalemu na viyawone wanhu wa buga dijo, kawalilila, <w(Yesu kawedika, “Nowalongeleni, wahanyamala wano, mabwe goguta.” Yesu kowalilila wanhu wa buga da Yelusalemu };s'Baho Mafalisayo wayagwe wakalile muulunhu wamulongela Yesu, “Mfundiza, walagize wanahina zako wanyamale!” |:q&Walonga, “Mulungu yamtambikile Mndewa yokwiza kwa twaga da Mulungu, tindiwalo kuulanga na ukulu kwa Mulungu!” e9C%Viyakalile behi na kuvika Yelusalemu, hanhu hali na mtelemuko wa Lugongo lwa Mizeituni, lunhu mkulu lwa wanahina zake lusonga kudeng'helela na kumgwaa nhogolwa Mulungu kwa sauti ng'hulu mbuli ya unzonza wauwonile. E8$Yesu viyakalile kochola, wanhu wanzanza viwalo vao mnzila. y7k#Wamgala imwana mhunda kwa Yesu. Abaho watandika viwalo vao mumgongo wa imwana mhunda, na wamtaza Yesu kukwela. 46c"Nao wawedika, “Mndewa komulonda.” Y5+!Viwakalile womfungula imwana mhunda, wenyego wawauza, “Habali momfungula?” M4 Wanahina waja wachola, wamvika kamba vija Yesu viyawalongele. ]33Munhu yoyose yahawauza habali momfungula, mulongeleni, ‘Mndewa komulonda.’ ” 12[kawalongela, “Gendeni kuna ikijiji kili kuulongozi wenu. Mwahengila, momvika mwana mhunda kafungigwa, nayo yang'hali hanakweligwa na munhu. Mfunguleni mumgale hano. y1kViyakalile behi na kuvika Betifage na Betania, habehi na Lugongo lwa Mizeituni, kawatuma wanahina zake wabili, Q0Yesu viyamambukize kulonga avo, kawalongolela kuchola Yelusalemu. /3Na sambi, waja wanihile, wondema niye niwe mndewa wao, wagaleni hano, muwakome bahano mgameso gangu!’ ” Yesu kokwingila Yelusalemu kwa deng'ho .{Nayo kawedika, ‘Munhu yeli na kinhu kokongezelwa, lakini ija yeliduhu kinhu, kobokigwa hata kija kidodo kiyelinacho. Z--Lakini wao wamulongela, ‘Go mkulu, lakini heyo kanazo sente miyanza longo!’ !,;“Abaho kawalongela waja wemile aho, ‘Mbokeni ayo zisente, mumgwelele msang'hanaji ija yapatile sente miyanza longo ya zija ziyagweleligwe.’ i+KHabali huzikile sente zangu kwa wanhu wokwika sente muladi vimbwelile nyambulile zongezeke?’ 6*eMkulu ija kamulongela, ‘Gweye kwa msang'hanaji yehile! Nokutagusa kwa mbuli zako mwenyego! Kunijuwa nina gahigahi, nisolaga vinhu va wayangu na kusenga vija sivihandile. m)SNikudumba, kwavija kuna gahigahi. Kosola vinhu va wayago kwa uvizi na kosenga vija huvihandile.’ u(c“Msang'hanaji iyagwe keza, kalonga, ‘Go mkulu, sola sente zako. Nikala nizifungile goya mkikumbi. G'Nayo kamulongela, ‘Kokuwa munhu mkulu wa mabuga matano.’ o&WMsang'hanaji wa kabili keza, kalonga, ‘Go mkulu, sente zako ziunigwelele zilela miyanza mitano.’ %9Kamulongela, ‘Kutenda goya msang'hanaji unogile! Kwavija kutenda vinogile kulolesa mna ivinhu vidodo, nokutenda uwe munhu mkulu wa mabuga longo.’ q$[Msang'hanaji wa ichanduso keza, kalonga, ‘Go mkulu, sente zako ziunigwelele zilela miyanza longo.’ !#;“Munhu ija kaupata undewa, kabwela ukayake. Baho kawalagiza wasang'hanaji zake yawagwelele sente wachole kumwake yapate kujuwa kija kiwapatile. "-Lakini wanhu wa isi yake wakala wamwihile. Avo wawatuma wasenga wagende kwa wanhu waja wakalonge, ‘Hatumulonda munhu ino yawe mndewa wetu.’ #!? Avo yang'hali hanasegela, kawakema wasang'hanaji zake longo, kila imoja kamgwaa sente sawa, abaho kawalongela, ‘Tendeni biashala mbaka vondambwele.’  3 Avo kawalongela, “Kukala na munhu imoja wa lukolo lwa kindewa yafungile mwanza kuchola isi ya kutali yakatendigwe mndewa, abaho yabwele ukayake. 3_ Wanhu viwakalile wotegeleza gago, Yesu kagendelela kuwalongela lusimo. Baho kakala mmabehi na Yelusalemu, nao wagesa kamba Undewa wa Mulungu wa mmabehi kulawilila. q[ Kwavija Mwana wa Munhu keza kuwazahila na kuwakombola waja wapotele.” Lusimo lwa wasang'hanaji longo   Yesu kamulongela, “Lelo ukombozi uvika kwa wanhu wa lubuga luno, kwavija munhu ino nayo kolawa mulukolo lwa Abulahamu. +OZakayo kema, kamulongela Yesu, “Go Mkulu, tegeleza! Nowagwaa wakiwa nusu ya vinhu vangu, na kamba nimboka munhu yoyose kinhu, nombwezela miyanza mine.” wWanhu wose wagone ago, wasonga kunung'unika, walonga, “Munhu ino kachola kukala mng'anda ya munhu mwene nzambi!” MZakayo kahumuluka himahima, kamgoneka Yesu kwa kudeng'helela. #Yesu viyavikile hanhu aho, kalola uchanha, kamulongela, “Zakayo, himahima humuluka hasi, kwavija lelo nolondeka kukala mng'anda yako.” Avo kakimbila haulongozi wa lunhu luja, kakwela mumbiki wa mkuyu muladi yamone Yesu, yakalile yochola kubitila nzila ija. hIKakala kolonda kumona Yesu, lakini hadahile mbuli ya lunhu lwa wanhu na kwavija kakala mguhi. \1Kuko kukala na mkulu imoja wa wabokela kodi yakemigwe Zakayo, nayo kakala tajili. R Yesu kachola kudibuga da Yeliko, na kakala yobita mzinzila za buga dijo. #+Bahaja munhu ija kadaha kulola, kamkweleleza Yesu kuno komgwaa nhogolwa Mulungu. Wanhu wose viwone avo, wamgwaa nhogolwa Mulungu.I *Yesu kamulongela, “Lola! Kutamanila kwako kukuhonya.” [/)“Kolonda nikutendele choni?” Nayo kamwidika, “Go mkulu, nolonda kulola.” c?(Avo Yesu kema, kalagiza munhu ija yagaligwe kumwake. Viyavikile behi, Yesu kamuuza, !'Wanhu walongole wamkomhokela, wamulongela yanyamale. Lakini heyo kagendelela kukemelela ng'hani, “Mwana wa Daudi! Nyonele bazi!” J &Nayo kakemelela, “Yesu! Mwana wa Daudi! Nyonele bazi!” @{%Wanhu wamulongela, “Yesu wa Nazaleti kobita.” P $Munhu ayo viyahulike lunhu lwa wanhu lobita, kauza, “Kuna choni?” u c#Yesu viyakalile behi na kuvika Yeliko, munhu imoja yakalile msuwameso kakala hamgwazo mnzila, kopula.  5"Lakini wanahina hawazijuwile bule mbuli azo, kwavija wakala wafisigwe na hawakijuwile kija kiyakalile yokilonga Yesu. Yesu komuhonya msuwameso K !Womtowa mbalati na kumkoma, lakini siku da kadatu kozilibuka.” h I Kwavija kogeligwa mmakono ga wanhu haweli Wayahudi, nao womzeha, womuliga, na womtemela mate. QYesu kawagala hamgwazo wanahina zake longo na wabili, kawalongela, “Tegelezeni! Tochola Yelusalemu. Kuko kila kinhu chandikigwe na watula ndagu wa Mulungu mbuli ya Mwana wa Munhu cholawilila. 9kobokela vinhu vingi ng'hani mna ikipindi kino na kobokela ugima wa mazuwa gose mna ikipindi chonda kize.” Yesu kolonga lwakadatu mbuli ya ifa yake 2]Yesu kawalongela, “Nowalongela kweli, munhu yoyose yoleka kae yake hebu mwehe wake hebu ndugu zake hebu tatake na mamake hebu wanage mbuli ya Undewa wa Mulungu, fEAbaho Petulo kalonga, “Lola! Tweye tuvileka vinhu vetu vose, tukukweleleza gweye.” V%Yesu kawedika, “Vinhu havidahika kwa wanhu, kwa Mulungu vodahika.” Y+Wanhu wamuhulike, wamuuza, “Avo lelo nani yonda yadahe kukomboligwa?” ucKwavija vibuha kwa ngamiya kubita mna ikizonzo cha sanzia, kubanza tajili kwingila muundewa wa Mulungu.” }Yesu viyamone kanyunyuwala, kalonga, “Vino avo vonda iwe vidala kwa wanhu matajili kwingila Muundewa wa Mulungu! W'Lakini munhu ayo viyahulike avo, kanyunyuwala kwavija kakala tajili ng'hani. KYesu viyahulike avo, kamulongela, “Kuhungukiligwa na kinhu kimoja. Chuuza vose viulinavo, uwagwee sente wanhu wakiwa, na gweye kokuwa na ngama yako kuulanga. Abaho wize unikweleleze.” H~ Munhu ija kedika, “Gago gose nigagoga toka haudodo.” }}sKugajuwa Malagizo, ‘Sekeutende ugoni, sekeukome, sekewibe, sekeulonge uvizi, wategeleze tatako na mamako.’ ” g|GYesu kamuuza, “Habali kong'hema, ‘unogile’? Kuduhu yanogile, ila Mulungu yaiyeka. l{QMkulu imoja kamuuza Yesu, “Mfundiza Unogile, nhende choni niupate ugima wa mazuwa gose?” zNowalongeleni ukweli! Munhu yoyose yolema kuubokela Undewa wa Mulungu kamba mwana mdodo, honda yengile ng'o!” Munhu tajili y#Lakini Yesu kawakema iwana, kalonga, “Walekeni wana wadodo weze kumwangu, sekemuwagomese, kwavija Undewa wa Mulungu wa wanhu kamba wano. mxSWanhu wayagwe wamgalila Yesu wana wadodo yawekile makono. Wanahina viwone avo, wawakomhokela. wwgNowalongela, mbokela kodi ija kachola ukayake kuno katendigwa kanoga mgameso Mulungu kubanza ija Mfalisayo. Kwavija wose woitenda wanhu wakulu wohumulusigwa, na waja woihumulusa wotendigwa wanhu wakulu.” Yesu kowatambikila wana wadodo Hv  “Lakini ija mbokela kodi kema kutali, hadahile hata kwinula meso gake kuulanga, lakini kaitowa mhambaga yake kwa usungu, kalonga, ‘Go Mulungu, nyonele bazi, niye notenda nzambi!’ su_ Niye nofunga kuja miyanza mibili mzisiku saba, na nolava fungu da longo da vinhu vangu vose vinipata!’ Vt% “Mfalisayo ayo kainega kumgwazo na kumpula Mulungu, ‘Go Mulungu, nokugwaa nhogolwa kwavija niye sili kamba wanhu wayagwe, wabokaji, wotenda gehile, hebu wagoni. Wala sili kamba ino mbokela kodi. s “Kukala na wanhu wabili wacholile kumpula Mulungu kuna Ing'anda ya Mulungu. Imoja kakala Mfalisayo na iyagwe kakala mbokela kodi. jrM Abaho Yesu kawalongela lusimo luno wanhu waja wakalile woitapa wanoga na kuwabeza wayagwe. q/Nowalongela, kowagwaa haki yao himahima. Lakini Mwana wa Munhu vondayeze, vino kodivika tamanilo mwiisi?” Lusimo lwa Mfalisayo na mbokela kodi xpiVino, Mulungu honda yawagwee haki wanhu zake yawasagule, womulilila imisi na ikilo? Vino kokawa kuwategeleza? ]o3Abaho Mndewa kagendelela kulonga, “Tegelezeni kiyalongile msemi ija yehile. }nslakini kwavija mgane ino konigaza, nomgwaa haki yake, kwavija nahaleka, kogendelela kwiza hano na kunigaza!’ ” m Siku nyingi msemi ayo hamtegeleze mgane ayo, lakini kumwande kailongela, ‘Hata kamba simdumba Mulungu hebu kuwatonga wanhu, +lOVivija kudibuga dijo, kukala na mgane imoja yakalile komgendela msemi ayo baho kwa baho, kampula, ‘Ngwelele haki yangu kulawa kwa munhu yanitendele gehile.’ fkEKalonga, “Kudibuga dimoja kukala na msemi yakalile hamdumba Mulungu hebu kuwatonga wanhu. sj aAbaho Yesu kawafundiza wanahina zake kwa lusimo kamba siku zose wolondeka kumpula Mulungu na sekewadonhe. i%Wanahina zake wamuuza, “Vino, kwahi Mndewa?” Yesu kawedika, “Kokose kuli na mzoga, baho honda waiting'hane mhungu.”Ph$Wanhu wabili wokuwa kumgunda, imoja kosoligwa na iyagwe kolekigwa.” Tg!#Watwanzi wabili woduga sembe hamoja, imoja kosoligwa na iyagwe kolekigwa. mfS"Nowalongela, kilo acho wanhu wabili wawasile mulusazi lumoja, imoja kosoligwa na iyagwe kolekigwa. tea!Munhu yoyose yolonda kuukombola ugima wake mwenyego, kowagiza, na yoyose yowagiza ugima wake, koukombola. .dW Kumbukeni gampatile mwehe wake Lutu. c9“Mwiisiku ayo, munhu yeli mkiswili cha ng'anda yake sekeyahumuluke mng'anda kusola vinhu vake, vivija munhu yeli kumgunda sekeyabwele ukayake. BbVivo vondaiwe mwiisiku Mwana wa Munhu vonda yagubuligwe. haILakini siku ija Lutu viyasegele Sodoma, moto na mabwe gokwaka vilagala hasi na kuwakoma wose. `Vivija kamba viilawilile mna ikipindi cha Lutu. Wanhu wagendelela kuja na kung'wa, kugula na kuchuuza, kuhanda na kuzenga. _%Kila munhu kakala koja na kung'wa, kusola na kusoligwa mbaka siku ija Nuhu viyengile mdisafina. Mvula ng'hulu itowa na kuwakoma wanhu wose. Z^-Kamba viikalile mna ikipindi cha Nuhu, vivo vondaiwe mzisiku za Mwana wa Munhu. []/Lakini tanhu kolondeka yadununzike ng'hani na kulemigwa na wanhu wa lukolo luno. \7Kwavija kamba vija lumwesa vilulawilila kuulanga na kumwemwesa kulawa mwambu umoja mbaka mwambu uyagwe, vivo vondayawe Mwana wa Munhu mwiisiku yake. e[CBaho wanhu wowalongela, ‘Loleni kakuja!’ hebu ‘Loleni, kahano!’ Sekemuwakweleleze. Z/Abaho kawalongela wanahina zake, “Kipindi chokwiza vonda mulonde kuyona siku imoja mwiizisiku za Mwana wa Munhu, lakini hondamuyone bule. YwKuduhu munhu yonda yalonge, ‘Lola, uno hano!’ hebu ‘Uja haja!’ Kwavija Undewa wa Mulungu wa mgati mmwenu.” XMafalisayo wayagwe wamuuza Yesu Undewa wa Mulungu vondawize. Yesu kawedika, “Undewa wa Mulungu hawiza kwa kukoneka kwa meso. yWkAbaho Yesu kamulongela munhu ija, “Ima na uchole. Kutamanila kwako kukuhonya.” Kwiza kwa Undewa wa Mulungu aV;Vino kuduhu iyagwe yabwelile kumgwaa nhogolwa Mulungu, ila munhu ino hali muyahudi?” ZU-Yesu kalonga, “Vino hawakalile wanhu longo wahonyigwe? Wayagwe tisa wa kwahi? TT!Kamgwila Yesu mmagulu kingubanguba, kamtogola. Munhu ayo kakala Msamalia. jSMImoja wao viyone kahona, kabweleganya kwa Yesu kuno komgwaa nhogolwa Mulungu kwa sauti ng'hulu. wRgYesu kawona, kawalongela, “Gendeni mkailaguse kwa walava nhosa.” Viwakalile mnzila wochola, wahona. 4Qc Waguta, “Go mkulu! Yesu! Tonele bazi!” {Po Viyakalile kokwingila mna ikijiji kimoja, mumo kukala na wanhu longo wakalile na utamu wa dikulu, wemile kutali. nOU Yesu viyakalile mnzila kochola Yelusalemu, kabitila mzimbaka za vijiji va Samalia na Galilaya. “Vino nani kumwenu yeli na msang'hanaji yomulimila hebu kosusila ng'hondolo, yahabwela kumgunda, komulongela yalopole kuja lujo lwake? ^J5Mndewa kawedika, “Maza tamanilo jenu dahakuwile dodo kamba mbeyu ndodo ya haladali, mwahadahile kuulongela mbiki uno wa mkuyu, ‘Ng'oka ukaihande mbahali!’ nao wahawatogolele. Sang'hano ya msang'hanaji HI Watumigwa wamulongela Mndewa, “Twengezele tamanilo.” HYahakutendela nzambi miyanza saba kwa siku dimoja, na kila yaheza kumwako kolonga, ‘Ng'hosa,’ kolondeka ugele kumgongo.” Tamanilo aG;Avo iteganyeni! “Ndugu yako yahakutendela nzambi, umzume. Yahatogola, gela kumgongo. F/Yokuwa vinoga kwa munhu ayo yagodekigwe dibwe kulu da kudugila msingo na yasigwe mbahali, kubanza kumuhonza imoja wa wadodo wano yatende nzambi. E Yesu kawalongela wanahina zake, “Vinhu vondaviwatende wanhu watende nzambi volawilila, lakini kogaya munhu ija yovitenda vilawilile! 6DeLakini Abulahamu kamulongela, ‘Kamba hawagagoga maandiko ga Musa na watula ndagu wa Mulungu, honda wategeleze hata kamba munhu yahazilibuka kulawa kwa wafile!’ ”C'Tajili ija kamwidika, ‘Bule tata Abulahamu! Lakini kamba munhu yahazilibuka kulawa kwa wafile na kuwacholela, baho wozileka nzambi zao!’ B#“Abulahamu kalonga, ‘Ndugu zako wanago maandiko ga Musa na ga watula ndagu wa Mulungu ga kuwazuma. Wawategeleze wao kiwolonga!’ oAWako kuna ndugu zangu watano. Muleke yachole yakawazume muladi sekeweze hanhu hano ha kudununzika!’ e@CTajili ija kalonga, ‘Nokupula gweye, tata Abulahamu, umtume Lazalo kuna ikae ya tatangu, E?Hata avo, hagati yetu tweye na mweye hekigwa kolombo kulu, muladi munhu yolonda kuloka kulawa kuno kwiza kumwenu sekeyadahe, hebu munhu yoyose kulawa kumwenu sekeyaloke kwiza kumwetu!’ =>s“Lakini Abulahamu kamulongela, ‘Mwanangu, kumbuka muugima wako kubokela vinhu vinogile, nayo Lazalo kabokela vihile. Lakini sambi Lazalo kobwihila, na gweye kodununzika. 5=cAvo kamkema kwa sauti ng'hulu, ‘Tata Abulahamu! Nyonele bazi! Mtume Lazalo yazabike kidole chake mgamazi, yaluhoze lulimi lwangu, kwavija nogaya ng'hani muumoto uno!’ <Ako kowochola wanhu wafile, kakala kodununzika ng'hani. Kenula meso gake, kamona Abulahamu kwa kutali na Lazalo kakala behi yake. ;“Abaho mkiwa ija kafa na kasoligwa na wasenga wa kuulanga mbaka behi ya Abulahamu. Tajili ayo nayo kafa na kazikigwa. ~:uLazalo kakala yosulukila kuja vilagale muimeza ya tajili ayo. Na umbwa wakala wokwiza na kumulambita mvilonda vake. 9Vivija kukala na munhu imoja mkiwa yakemigwe Lazalo, kamema vilonda lukuli lose, kakala yokwikigwa muulwivi lwa tajili ija. i8K“Kukala na tajili imoja yavalile viwalo va sente nyingi ng'hani na kuja goya kila siku. 77g“Mbigalo yoyose yomwasa mwehe wake na kusola mtwanzi iyagwe, kotenda ugoni. Na mbigalo yomsola mtwanzi ija yasigwe, nayo kotenda ugoni vivija. Munhu tajili na Lazalo r6]Lakini vibuha ng'hani kwa ulanga na isi kupotela, kubanza kinhu kidodo ng'hani kupotela mna Gamalagizo. ^55“Malagizo ga Musa na maandiko ga watula ndagu wa Mulungu vikala vipetigwa mbaka kipindi cha Yohana Mbatizaji. Kusongela aho, Mbuli Inogile ya Undewa wa Mulungu yopetigwa, na kila munhu kowamba kokwingila. H4 Yesu kawalongela, “Mweye awo wanhu muitenda munoga mgameso ga wanhu, lakini Mulungu kaijuwa mizoyo yenu. Kwavija vinhu vikoneka vinoga ng'hani kwa wanhu, mgameso ga Mulungu vokoneka viha. i3KMafalisayo viwazihulike mbuli zino zose, wamzeha Yesu, kwavija wakala wanogelwa na sente. l2Q “Kuduhu msang'hanaji yodaha kuwasang'hanila wakulu wabili. Kwavija komwihila imoja na kumnogela iyagwe, hebu koilumba na imoja na kumbeza iyagwe. Hamudaha kumsang'hanila Mulungu hamoja na mali.” Ulonzi uyagwe wa Yesu j1M Na kamba hutamaniligwa kulolesa vinhu va munhu iyagwe, nani yonda yakugwee vinhu vako mwenyego? u0c Avo kamba mweye hamutamaniligwa kulolesa mali za mwiisi, modahaze kutamaniligwa kulolesa mali za kuulanga? 2/] Munhu yoyose yotamaniligwa mna ivinhu vidodo, kotamaniligwa mna ivinhu vikulu. Na munhu yoyose hatamaniligwa mna ivinhu vidodo, vivija hatamaniligwa mna ivinhu vikulu. 2.] Yesu kagendelela kulonga, “Avo nowalongeleni, itendeleni umbwiga kubitila vinhu va mwiisi, muladi vahamala mudahe kubokeligwa kuna ikae ya ugima wa mazuwa gose. 5-c“Mkulu wa ija mulolesaji mbala kamtogola kwavija katenda vinhu kwa ubala. Kwavija wanhu wa mwiisi ino wabala ng'hani mna zimbuli zao kubanza wanhu wa kumulenge.” 5,cAbaho kamuuza iyagwe, ‘Na gweye kodaigwa choni?’ Nayo kamwidika, ‘Viloba gana va ngano.’ Mulolesaji ija kamulongela, ‘Sola cheti chako, wandike malongo nane.’ +#Nayo kamwidika, ‘Madebe gana ga mavuta.’ Mulolesaji ija kamulongela, ‘Sola cheti chako, kala hasi, lopola wandike malongo matano.’ *“Avo kawakema wanhu wose wakalile wodaigwa na mkulu wake. Kamuuza wa ichanduso, ‘Kodaigwa choni na mkulu wangu?’ z)mSambi nojuwa choni chonda nhende muladi nahalavigwa mna isang'hano, niwe na mbwiga wa kunibokela mzikae zao!’ ( Mulolesaji ija kailongela, ‘Mkulu wangu konilekesa usang'hano. Notenda choni? Kulima sidahile bule, na kupula nokona kinyala. 3'_Avo kamkema mng'anda, kamuuza, ‘Mbuli gani zimhulika kumwako? Mhetela vinhu vose viubokele na vija viulavile, kwavija hudaha kuwa mulolesaji wa vinhu vangu kabili.’ *& OYesu kawalongela wanahina zake, “Kukala na tajili imoja yakalile na mulolesaji wa vinhu vake. Tajili ayo kalongeligwa kamba mulolesaji ayo konanga sente zake. %3 Lakini tulondeka tudeng'helele na kusekelela, kwavija mdodo wako kakala yafile lakini sambi mgima, kakala yapotele lakini sambi koneka!’ ”f$ETatake kamwidika, ‘Mwanangu, kipindi chose kukala na niye, na vinhu vose vinilinavo vako. }#sLakini mwanago ino kananga vinhu vako mbuli ya ugoni, na viyabwelile ukae kumchinjila bofu da ng'ombe dinonile!’ J" Lakini kamwidika tatake, ‘Lola, miyaka yose ino niye nokusang'hanila kamba msang'hanaji, na silemile lagizo jako jojose. Kungwaa choni? Hunigwelele hata mbuzi nideng'helele na mbwiga zangu! !“Ija imwana mkulu kagevuzika ng'hani, avo kalema kwingila mng'anda. Tatake kalawa kunze na kumpula yengile mng'anda. Msang'hanaji ayo kamwidika, ‘Mdodo wako kabwela ukae, na tatako kamchinjila bofu da ng'ombe dinonile, kwavija kabwela mgima!’ I Avo kamkema msang'hanaji imoja, kamuuza, ‘Ako kuna choni?’ |q“Kipindi acho mwanage imkulu kakala kumgunda. Viyakalile behi na ing'anda, kahulika nyila na wanhu wovina. Kwavija mwanangu ino kakala yafile lakini sambi mgima. Kakala yapotele lakini sambi koneka.’ Avo wasonga kudeng'helela. a;Abaho choleni mumgale bofu da ng'ombe dinonile mudichinje, wose tuje na kudeng'helela! "=Lakini tatake kawakema wasang'hanaji zake. Kawalongela, ‘Lopoleni! Galeni kiwalo kinogile mumvaze. Mvazeni pete mkidole chake na vilatu mmagulu gake. {oMwanage kamulongela, ‘Tata, nimtenda Mulungu nzambi, na vivija nikutendela gweye. Sifaya kukemigwa mwanago.’ 'GAvo kafunga mwanza wa kubwela kwa tatake. “Viyakalile yang'hali kutali, tatake kamona. Kamonela bazi mwanage, avo kamkimbilila, kamuhagatila na kamnonela. QSifaya kukemigwa mwanago. Nhende kamba imoja wa wasang'hanaji zako.’ }sNosegela na kuchola kwa tatangu na kumulongela, Tata, nimtenda Mulungu nzambi, na vivija nikutendela gweye nzambi. |qAbaho kagelegeza na kulonga, ‘Tatangu kana wasang'hanaji wengi, woja mbaka wosigaza na niye hano nofa na nzala! s_Kakala kosulukila kuja maganda gawadile nguluwe, lakini kuduhu munhu yamgwelele kinhu chochose cha kuja. ykAvo kachola kusang'hana kibaluwa kwa munhu imoja wa isi ija, munhu ayo kamtuma mumgunda wake yasusile nguluwe. Kamambukiza kila kinhu kiyakalile nacho. Abaho lufilili lwa nzala lulawilila mwiisi ija, nayo kakala kaduhu kinhu chochose kisigale. (I Hazibitile siku nyingi, ija imdodo kachuuza uhazi wake. Abaho kafunga mwanza na sente ziyapatile, kachola isi ya kutali, ako kazinanga sente zose ziyapatile.   Ija imdodo kamulongela tatake, ‘Tata, nigwelele uhazi wangu sambi.’ Avo munhu ija kawagolela uhazi wao wanage awo wabili. [/ Yesu kagendelela kulonga, “Kukala na munhu imoja yakalile na wana wabili. ! Vivija nowalongela, wasenga wa Mulungu wodeng'helela mbuli ya munhu imoja mwene nzambi yahaleka nzambi zake.” Lusimo lwa mwana yapotele 2] Yahaipata, kowakema hamoja mbwiga zake na wanhu weli behi yake, kowalongela, ‘Nodeng'helela ng'hani kwavija niipata sente yangu ipotele. Avo tudeng'helele hamoja!’  1“Hebu mtwanzi yeli na sente longo yahagiza imoja, kotendaze? Kobwinha taa, kofagila ng'anda yake, na kulola goya kila hanhu mbaka yaipate. s _Nowalongela, avo vondaiwe, hokuwa na ndeng'helelo ng'hulu kuulanga mbuli ya munhu imoja mwene nzambi yahaleka nzambi zake, kubanza waja malongo tisa na tisa wogesa wanoga na hawalonda kuzileka nzambi zao.” Lusimo lwa sente ipotele E na kumgala ukae. Abaho kowakema hamoja mbwiga zake na wanhu weli behi nayo na kowalongela, ‘Miyenu nodeng'helela kwavija nimpata ng'hondolo wangu yapotele. Avo tudeng'helele hamoja!’ : oYahampata, kodeng'helela na kumwika mmaega gake, Q “Vino kamba imoja wenu kana ng'hondolo gana, abaho ng'hondolo imoja kapotela, vino kotenda choni? Kowaleka waja malongo tisa na tisa kuluwala, na kuchola kumzahila ija yapotele mbaka yampate. +QAvo Yesu kawalongela lusimo luno. Mafalisayo na wafundiza Malagizo ga Musa wasonga kunung'unika, “Munhu ino kowabokela wanhu wotenda nzambi na kuja nao!” c ASiku dimoja wabokela kodi wengi na wanhu wayagwe wotenda nzambi wachola kumtegeleza Yesu. `9#Haufaya kwa isi hebu mna imbolea, lakini wokwasigwa. Yeli na magwiti yahulike!”\1"“Mkele unoga, lakini wahagiza ukali wake, kuduhu nzila ya kuubweza kabili. +!Yesu kamambukiza kulonga, “Vivo ili kumwenu, kuduhu munhu yodaha kuwa mwanahina wangu mbaka yaleke kila kinhu kiyali nacho. Mkele ubanangike |q Kamba yahona hadaha, kowatuma wasenga zake wakaiting'hane na mndewa iyagwe, wampule wailumbe yang'hali kutali.” X)“Hebu mndewa gani yahaitanda kuchola kuitowa na mndewa iyagwe, tanhu hakala hasi na kugelegeza kamba heyo na wakalizi zake elufu kumi kodaha kuitowa na mndewa miyage yeli na wakalizi elufu ishilini? a;wolonga, ‘Munhu ino kasonga kuzenga, lakini kalemelwa kumambukiza sang'hano yake!’ Buleavo, yahamambukiza kuzenga chandusilo, kolemelwa kumambukiza kuzenga dilingo, na wose wachone acho kilawilile womseka, 1~[“Vino nani kumwenu yahalonda kuzenga lingo, tanhu hakala hasi na kugelegeza sente za kudizengela, muladi yajuwe kamba kana sente za kumambukiza sang'hano yake? ^}5Na munhu yoyose haupapa msalaba wake na kunikweleleza, hadaha kuwa mwanahina wangu. z|m“Munhu yoyose yokwiza kumwangu na kuno kowanogela ng'hani tatake na mamake na mwehe wake na wanage na lumbu zake na ndugu zake na vivija kamba kounogela ng'hani ugima wake mwenyego kubanza kumnogela Kilisito, hadaha kuwa mwanahina wangu. Z{-Baho lunhu lwa wanhu vilukalile lomkweleleza, Yesu kahinduka, kawalongela, z7Nowalongela kweli, kuduhu hata munhu imoja mna iwaja wagonekigwe walemile kwiza yonda yalanze lujo lwangu!’ ” Kudununzika sama ya kuwa mwanahina y7Avo mkulu ija kamulongela msang'hanaji wake, ‘Lawa kunze uchole mzinzila na mna gamakulugumbi ukawalongele wanhu weze, muladi ng'anda yangu imeme. txaBahaja msang'hanaji ija kamulongela, ‘Go mkulu, gago gose gasang'hanigwa, lakini kuna gati disigala.’ w “Msang'hanaji ija kabwela na kumulongela mbuli zose zino mkulu wake. Mkulu wake kagevuzika ng'hani, kamulongela msang'hanaji wake, ‘Lopola ugende mzinzila mhanda na mna gamabuga, uwagale hano wanhu wakiwa, waholole, wasuwameso na mbetembete.’ LvIyagwe kalonga, ‘Sambi sambi nisola mwehe, avo sidaha kwiza.’ u{Iyagwe kalonga, ‘Nigula ng'ombe longo wa kulimila, avo vino na muumwanza, nochola kuwageza. Chonde, ndeka nyhole.’ &tELakini kila munhu kalava kitala chake. Munhu wa ichanduso kamulongela msang'hanaji ija, ‘Nigula mgunda, avo nolondeka nikaulole. Chonde, ndeka nyhole.’ sViivikile saa ya nyimwili nyimwili, kamtuma msang'hanaji wake yakawalongele wanhu wagonekigwe weze, kwavija kila kinhu kitandigwa. krOYesu kamulongela, “Munhu imoja katenda nyimwili nyimwili ng'hulu, kawagoneka wanhu wengi. &qEMunhu imoja mna iwaja wakalile muulujo viyahulike avo, kamulongela Yesu, “Wamweda waja wonda waje lujo lwa nyimwili nyimwili muundewa wa Mulungu!” "|~~o~(}}}||Y{{zzIyyxxwwvvuuku t?ssrmqqp{oo nnlmmWmllkkkikjfiihh$gg ffofeedd9cc3bb.aaAa`~`__L^^3]][]\\B[[eZYYYBXX}WWoVVlVUlTTSS"RIQPPBOO^ONvN;MMLKKKJJ*IcHHGGGUFFUEE1DD:CCCNBB9BAA@@y??7>===0u//1...0--,~,++f**X))(((&']'$&&6%%$$>##~"""!!] Zr@=%,pejL @  - o  s C>.[}"fe GAvo Yusufu viyalamuke muutulo, kamsola Malia kamba viyalongeligwe na imsenga wa Mndewa. d “Mhambe kogoga inda, na kolela mwana wa kimbigalo, nao womkema Imanueli,” fambulo jake, “Mulungu kahamoja na tweye.” ec EGano gose gatendeka kutenda galongigwe na Mndewa kubitila mtula ndagu wake galawilile, tb cKolela mwana wa kimbigalo na gweye komgwaa twaga da Yesu, kwavija kowakombola wanhu zake mzinzambi zao.” fa GViyakalile kogelegeza vivo, msenga wa kuulanga wa Mndewa kamulawilila mzinzozi na kamulongela, “Yusufu mzukulu wa Daudi, sekeudumbe kumsola Malia yawe mwehe wako, kwavija inda yake kaipata kwa udahi wa Loho Yang'alile. z` oKwavija Yusufu kakala munhu yotenda ganogile, halondile kumgela kinyala Malia, avo kalonda kumuleka kinyelegezi. O_ Kuvumbuka kwa Yesu Kilisito kukala vino, Malia yafungiligwe zengele na Yusufu, lakini wang'hali hawanakala hamoja kamba mbigalo na mtwanzi, Malia koneka kana inda kwa udahi wa Loho Yang'alile. ^ Avo kukala na ng'holo longo na nne kulawa Abulahamu mbaka Daudi, na ng'holo longo na nne kulawa Daudi mbaka Wayahudi viwahamizigwe Babeli na ng'holo longo na nne toka viwahamizigwe Babeli mbaka kuleleka kwa Kilisito Mkombola. Kuvumbuka kwa Yesu Kilisito Y] -Yakobo kamulela Yusufu, mbigalo wake Malia, yamulelile Yesu yokemigwa Kilisito. U\ %Eliudi kamulela Eliazali, Eliazali kamulela Matani, Matani kamulela Yakobo, N[ Azoli kamulela Sadoki, Sadoki kamulela Akimu, Akimu kamulela Eliudi, XZ + Zelubabeli kamulela Abiudi, Abiudi kamulela Eliakimu, Eliakimu kamulela Azoli, jY O Viubitile uhamizo wa Babeli, Yekonia kamulela Shealitieli, Shealitieli kamulela Zelubabeli, eX E Yosia kamulela Yekonia na ndugu zake, kipindi kija Wayahudi viwahamizigwe kugaligwa Babeli. OW  Hezekia kamulela Manase, Manase kamulela Amoni, Amoni kamulela Yosia, NV  Uzia kamulela Yotamu, Yotamu kamulela Ahazi, Ahazi kamulela Hezekia, VU 'Asa kamulela Yehoshafati, Yehoshafati kamulela Yolamu, Yolamu kamulela Uzia, TT #Sulemani kamulela Lehoboamu, Lehoboamu kamulela Abiya, Abiya kamulela Asa, dS CYese kamulela Mndewa Daudi. Daudi kamulela Sulemani, mamake Sulemani kakala mwehe wa Ulia. R Salimoni kamulela Boazi, mamake Boazi kakala Lahabu, Boazi kamulela Obedi, mamake Obedi kakala Lusi, Obedi kamulela Yese, ZQ /Alamu kamulela Aminadabu, Aminadabu kamulela Nashoni, Nashoni kamulela Salimoni, oP YYuda kamulela Pelesi na Zela, mamao kakala Tamali, Pelesi kamulela Heziloni, Heziloni kamulela Alamu. cO AAbulahamu kamulela Isaka, Isaka kamulela Yakobo, Yakobo kamulela Yuda na ndugu zake. TN %Kitabu cha lukolo lwa Yesu Kilisito mzukulu wa Daudi, mzukulu wa Abulahamu. TM!5kipindi chose wakala Mng'anda ya Mulungu na kumgwaa nhogolwa Mulungu.>Lw4Wamtambikila na wabwela Yelusalemu kwa deng'ho kulu, @K{3Viyakalile kowatambikila, kawaleka kagaligwa kuulanga. fJE2Abaho kawalongoza kunze kudibuga mbaka Betania, ako kenula makono gake, kawatambikila. I1Na niye nowagalila ija iyalongile Tatangu. Lakini beteni kudibuga mbaka nguvu vonda iwezileni kulawa uchanha.” Yesu kogaligwa kuulanga .HW0Na mweye awo wasindila wa mbuli azo. G/kwa twaga jake, usenga wopetigwa kwa wanhu wa isi zose, kusongela Yelusalemu, muladi waleke nzambi zao na Mulungu yazigele kumgongo. F.Kawalongela, “Vino avo yandikigwe, Kilisito Mkombola kolondeka yadununzike na siku da kadatu kozilibuka kulawa kwa wafile, PE-Baho kazigubula nzewele zao wadahe kugajuwa Maandiko Gang'alile. jDM,Abaho kawalongela, “Mbuli zino azo ziniwalongeleni ving'halile hamoja na mweye, kamba gose gandikigwe mbuli ya niye mna Gamalagizo ga Musa, na gandikigwe na watula ndagu wa Mulungu, na Zabuli galondeka galawilile.” 'CI+kakisola, kakija mgameso gao. .BW*Wamgwaa kihande cha somba yakokigwe, A)Wakala wang'hali hawatogola, kwavija wakala wodeng'helela na kukanganya, avo Yesu kawauza, “Mna kinhu chochose chakuja hano?” I@ (Viyalongile avo, kawalagusila makono gake na magulu gake. ?-'Loleni makono gangu na magulu gangu, na mojuwa kamba ayo niye. Mbabaseni mojuwa, kwavija mzimu waduhu lukuli na mizege, kamba vimnyona niye.” F>&Lakini Yesu kawalongela, “Habali modumba na kunyawanyawa? 8=k%Wasinhuka na kudumba wagesa wokona mzimu. <{$Wanhu waja viwakalile wang'hali wowasimulila mbuli azo, bahaja Yesu kema hagati yao, kawalongela, “Zihozeni.” ;#Wanhu waja wawasimulila kija kiwalawilile mnzila, na vija viwamjuwile Yesu viyadibanzule gate. Yesu kowalawilila wanahina zake G:"wolonga, “Mndewa kazilibuka kweli! Kamulawilila Simoni!” |9q!Bahaja wenuka wabweleganya Yelusalemu, kuko wawavika wanahina longo na imoja wakala hamoja na wanhu wayagwe, 8  Wailongela, “Vino, mizoyo yetu hayakile na kimuhemuhe vitukalile mnzila kotulongela na kotusimulila Maandiko Gang'alile?” P7Bahaja, meso gao gagubuligwa na wamjuwa, lakini kapotela mgameso gao. f6EKakala hasi na kuja nao, kasola gate, kamgwaa nhogolwa Mulungu, abaho kadibanzula kawagwaa. }5slakini wamgoma ng'hani, wolonga, “Ukale na tweye, zuwa dihonga na ziza dokwingila.” Avo kagenda na kukala nao. i4KViwavikile behi na ikijiji kiwakalile wochola, Yesu kaitenda kamba kogendelela na mwanza, #3?Yesu kawasimulila gaja galongigwe na Maandiko Gang'alile mbuli yake mwenyego, kusongela mna ivitabu va Musa na maandiko ga watula ndagu wose wa Mulungu. c2?Vino, halondigwa Kilisito Mkombola yadununzike kamba avo, abaho yengile muukulu wake?” 1{Yesu kawalongela, “Mweye mwa wabozi, na mizoyo yenu midala kutogola gose galongigwe na watula ndagu wa Mulungu! 0Abaho wanhu wayagwe wa mkibumbila chetu wachola kuna dipanga na wavika vivija viwawalongele watwanzi awo, lakini hawamonile bule.” v/elakini hawaluvikile lukuli lwake. Wabwela walonga wawona wasenga wa kuulanga wawalongela kamba, Yesu mgima. ^.5Watwanzi wayagwe wa mdibumbila jetu watukanganya, imitootondo wachola kuna dipanga, - Na tweye tutamanila kamba heyo ayo yonda yawakombole wanhu wa Izilaeli! Lakini lelo siku ya kadatu toka zilawilile mbuli zino. p,YWakulu wa walava nhosa na walangulizi zetu wamgela mmakono yatagusigwe kufa, na yawambigwe mumsalaba. y+kKawauza, “Mbuli gani?” Nao wamwidika, “Mbuli zimulawilile Yesu wa Nazaleti, munhu ayo kakala mtula ndagu wa Mulungu na kakala yokoneka mgameso ga Mulungu na wanhu wose kamba kana udahi kwa kila kinhu kiyalongile na kiyatendile. *%Imoja wao yakemigwe Kileopa, kamuuza, “Vino, gweye wiiyeka ayo huli mwenekae wa Yelusalemu hujuwile mbuli zilawilile kuko sambi sambi?” )Yesu kawalongela, “Mosimulila usheha gani kuno mogenda?” Nao wema wanyamala tuluu, na vihanga vao vogela bazi kwa kunyunyuwala. /(YWamona, lakini wafisigwa sekewamjuwe. L'Viwakalile wosimulila, Yesu mwenyego kakwesa behi kailongoza nao. <&swakala wosimulila usheha wa mbuli zose zilawilile. !%; Siku didija wanahina wabili wa Yesu wakala wochola kuna ikijiji kimoja kikemigwe Emau, kikala utali wa kilometa longo na imoja kulawa Yelusalemu, 1$[ Lakini Petulo kenuka na kakimbila mbaka kudipanga, kasungulila mgati, kayona sitili iiyeka. Abaho kabwela ukae kuno kokanganya kija kilawilile. Mwanza wa kuchola Emau m#S Lakini watumigwa wagesa kamba mbuli zilongigwe na iwatwanzi waja za ubozi, na hawawatogolele bule. " Watwanzi awo wakala, Malia Magidalena, Yoana na Malia mamake Yakobo, awo hamoja na watwanzi wayagwe wawalongela watumigwa mbuli azo. d!A Walawa mdipanga, na wawalongela wanahina longo na imoja mbuli zose zino na wanhu wayagwe. 9 mBaho watwanzi waja wazikumbuka mbuli zake, ‘Mwana wa Munhu kolondeka yageligwe mmakono ga wanhu wotenda nzambi, awo womuwamba mumsalaba, na siku ya kadatu kozilibuka!’ ” W'Hano kahaduhu, kazilibuka. Kumbukeni vija viyawalongele viyakalile Galilaya. Kuno wamema bwembwe, watwanzi waja waidulika hasi, wanhu waja wawalongela, “Habali momzahila munhu yeli mgima mna iwanhu wafile? pYWema aho kuno woikanganya mbuli ayo, bahaja wanhu wabili wavalile viwalo vizelu chuwee wema behi nao. J avo wengila mdipanga, lakini hawaluwone lukuli lwa Mndewa Yesu. I Wadivika idibwe dibimbilisigwa hamgwazo wa umulomo wa dipanga, y mJumapili imitootondo ng'hani, watwanzi waja wachola kudipanga, kuno wasola mavuta gonung'hila goya gawatandile. 98Abaho wabwela ukae, watanda mavuta gonung'hila goya walubake lukuli lwa Yesu. Mna isiku ya Kubwihila wabwihila kamba Malagizo ga Musa vigalagize. 7Watwanzi waja wamkweleleze Yesu kulawa Galilaya wachola na Yusufu, na wajona dipanga na vija vilwikigwe lukuli lwa Yesu. `96Ikala ijumaa, siku ayo ikala siku ya kuitanda siku ya Kubwihila ikalile behi kusonga. 5Abaho kaluhumulusa hasi ulukuli, kaluzingiliza sitili, kalwika mdipanga disongoligwe mdibwe, dikalile hadinazikiligwa munhu. 6g4Kachola kwa Pilato, kampula lukuli lwa Yesu. E3Keza kulawa Yudea buga da Alimataya na kakala kobeta kwiza kwa Undewa wa Mulungu. Hamoja kakala imoja wa wakulu wa mkitala, hagatogole gaja gawalondile wayage na gaja gawakalile wotenda. ~u2Kukala na munhu imoja twaga jake Yusufu, munhu wa Mkitala, kakala munhu yanogile na kutenda goyolonda Mulungu. ~u1Wanhu wose wamjuwile Yesu na watwanzi wamuwinzile kulawa Galilaya, wema kwa kutali wolola mbuli azo. Yesu kozikigwa /0Wanhu wose wakalile waiting'hane aho kulola mbuli azo, viwagone gago galawilile, wabwela ukayao, kuno wotowa mhambaga zao kwa kunyunyuwala. /Mkulu wa wakalizi wa Lumi viyagone gago galawilile, kamgwaa nhogolwa Mulungu, kalonga, “Munhu ino kweli kakala yanogile!” kO.Yesu kalila kwa sauti ng'hulu, “Tata, noika mmakono gako loho yangu!” Viyalongile avo, kafa.  1-kwavija zuwa dileka kumwemwesa. Panziya da Ng'anda ya Mulungu digola gati da Ng'anda ya Mulungu na hanhu hong'ala ng'hani, didegeka mhande mbili. M ,Ikala saa sita imisi, ziza diigubika isi yose mbaka saa tisa, e C+Yesu kamulongela, “Nokulongela ukweli, lelo kokuwa na niye Paladiso.” Ifa ya Yesu ] 3*Abaho munhu ija kamulongela Yesu, “Yesu, ung'humbuke wahengila Muundewa wako!”  )Gweye na niye totagusigwa goya, kwavija tobokela fungu da sang'hano zetu, lakini munhu ino hatendile mbuli yoyose ihile.” (Lakini ija iyagwe kamkomhokela miyage, kalonga, “Vino, gweye humdumba Mulungu bule? Na gweye kutagusigwa kamba heyo. -'Imoja wa waja wabananzi yawambigwe mumsalaba, kamuliga Yesu, kalonga, “Vino gweye siyo Kilisito Mkombola? Ikombole mwenyego na tweye!” W'&Uchanha ya msalaba wake wandika vino, “Ino ayo Mndewa wa Wayahudi.” U#%kuno wolonga, “Kamba gweye kwa Mndewa wa Wayahudi, ikombole mwenyego!” L$Vivija wakalizi wamzeha, wamcholela wamgwaa divai ya ugwadu, 6e#Wanhu wema aho wolola, kuno wakulu wa Wayahudi womzeha Yesu, walonga, “Kawakombola wayagwe, leka yaikombole mwenyego, kamba heyo ayo Kilisito, yasaguligwe na Mulungu!” "Yesu kalonga, “Tata, gela kumgongo nzambi zao, kwavija hawakijuwa kiwotenda.” Waigolela viwalo vake kwa kubwanha simbi. E!Viwavikile hanhu hakemigwe, “Fumvu da Pala,” wamuwamba Yesu mumsalaba, hamoja na waja wabananzi wabili, imoja mwambu wa mkono wake wa kudila na iyagwe mwambu wa mkono wake wa kumoso. \1 Wanhu wabili wayagwe wakalile wabananzi, wagaligwa wakomigwe hamoja na Yesu. ykkwavija kamba wanhu wotenda mbuli zino kipindi mbiki ung'hali mbisi, vino yokuwaze kipindi mbiki wahanyala?” m~SKipindi acho wanhu wovilongela vigongo, ‘Tulagalile!’ na wovilongela visugulu, ‘Tufiseni!’ k}OKwavija kipindi chokwiza wanhu wolonga, ‘Wamweda watwanzi hawalelile wana na hawakong'heze!’ |{Yesu kahinduka kawalongela, “Mweye kina mama wa Yelusalemu! Sekemunililile niye, lakini ililileni wenyego na wanenu. y{kLunhu mkulu lwa wanhu lumkweleleza, mmwanza awo wakala watwanzi wayagwe wakalile womulilila na kuiyalala. Uz#Wakalizi wamulongoza Yesu, viwakalile womgala, wamting'hana munhu imoja kulawa Kilene, twaga jake Simoni, kakala kolawa kumgunda, wamgoga wamdikwa umsalaba, na wamulagiza yaupape kukisogo cha Yesu. 8yiKamfungulila munhu iwamulondile, ija yagodekigwe mbuli ya kuwading'hula wanhu na ukomaji, na kamgela Yesu mmakono gao wamtendele kamba viwalondile. Yesu kowambigwa mumsalaba ?xyAvo Pilato katogola kija kiwalondile kumtendela Yesu. sw_Wagendelela kukemelela ng'hani, wolonga Yesu yawambigwe mumsalaba, kukimambukizo nyangi zao zihuma. NvPilato kawalongela mwanza wa kadatu, “Vino, mbuli gani ihile yaitendile munhu ino? Siyonile mbuli yoyose yaitendile munhu ino imtende yakomigwe! Nolagiza yatoigwe mbalati na kumulekesa.” Uu#Lakini wagendelela kukemelela, “Muwambe mumsalaba! Muwambe mumsalaba!” NtPilato kalonda kumulekesa Yesu, avo kalulongela ulunhu kabili. isKBalaba kakala yagodekigwe mkifungo mbuli ya kuwading'hula wanhu kudibuga, na mbuli ya ukomaji. LrLunhu lose lukemelela, “Mkome munhu ayo! Tufungulile Balaba!” qq[Chahavikaga kipindi cha Nyimwili nyimwili ya Pasaka, Pilato kalondeka yamfungulile mfungwa imoja. ?pyAvo nolagiza yatoigwe mbalati na kumuleka yachole.” oVivija Helode hachonile kiyabanange, lekaavo kambweza kumwetu. Kwavija kuduhu mbuli yoyose yaitendile munhu ino imtende yakomigwe. n1kawalongela, “Mumgala munhu ino kumwangu mulonga kakala kowagiza wanhu. Lelo nimuuza mgameso genu na siyonile mbuli yoyose ihile yumumtagusile. Tm! Pilato kawakema hamoja wakulu wa walava nhosa, walangulizi na wanhu, rl] Kipindi kikija Helode na Pilato wakala mbwiga, kwavija ako umwaka wakala waihile. Yesu kotagusigwa yafe rk] Helode na wakalizi zake wamzeha Yesu na kumwehula, abaho wamvaza kiwalo cha undewa wambweza kwa Pilato. {jo Wakulu wa walava nhosa na wafundiza Malagizo ga Musa walawilila kuulongozi wamulavila vitala Yesu vikulu vikulu. Hi  Avo Helode kamuuza Yesu mbuli nyingi, lakini hamwidike mbuli. 'hGHelode viyamone Yesu kadeng'helela ng'hani, kwavija kahulika mbuli zake na toka mwaka kakala yolonda kumona. Kakala kobetela kona unzonza utendigwa na Yesu. {goViyajuwile kamba Yesu kalawa mwiisi ilongozigwa na Helode, kamgala kwa Helode, yakalile Yelusalemu kipindi acho. Wf'Pilato viyahulike avo kauza, “Vino munhu ino mwenekae wa Galilaya?” ?ewLakini wao wagangamiza ng'hani, walonga, “Kwa mafundizo gake kowading'hula wanhu wose wa mwiisi ya Yudea. Kasongela Galilaya na sambi keza hano.” Yesu kogaligwa kwa Helode d{Abaho Pilato kawalongela wakulu wa walava nhosa na ulunhu lwa wanhu, “Siyonile mbuli ya kumtagusa munhu ino.” mcSPilato kamuuza, “Gweye ayo Mndewa wa Wayahudi?” Yesu kamwidika, “Ona, vivo viulonga,” Nbwasonga kumulavila vitala, walonga, “Tumvika munhu ino kowagiza wanhu zetu, kowagomesa wanhu sekewalipe kodi kwa mndewa mkulu wa Lumi na koikema heyo ayo Kilisito Mkombola na koikema Mndewa.” :a qAbaho wanhu wose wenuka, wamgala Yesu kwa Pilato, c`?GWalonga, “Hatulonda usindila uyagwe! Tweye wenyego tumuhulika viyalongile!”l_QFWose walonga, “Vino gweye kwa Mwana wa Mulungu?” Yesu kawedika, “Molonga, iyo niye.” w^gELakini kusongela sambi, Mwana wa Munhu kokala muukulu mwambu wa mkono wa kudila wa Mulungu yeli na Udahi.” 1]]Dna nahawauza mbuli, honda mwidike bule. \wCWalonga, “Tulongele! Vino, gweye ayo Kilisito Mkombola?” Yesu kawedika, “Nahawalongela, honda munitogole bule, [BImitondo yake, wavele, wakulu wa walava nhosa na wafundiza Malagizo ga Musa waiting'hana hamoja na Yesu kagaligwa mkitala acho. RZAVivija walonga mbuli ziyagwe nyingi za kumuliga. Yesu kogaligwa mkitala HY @viwamgubike gameso na wamuuza, “Lagula! Nani yakutowile?” IX ?Wanhu wakalile womkaliza Yesu, wakala womzeha na kumtowa, MW>Petulo kalawa kunze kalila kwa usungu. Yesu kozehigwa na kutowigwa #V?=Mndewa kahinduka, kamulola Petulo, nayo Petulo kakumbuka Mndewa viyamulongele, “Kilo cha lelo nzogolo yang'hali hanakwika, konibela miyanza midatu.” U<Lakini Petulo kamwidika, “Munhu gweye, sikijuwile kiulonga!” Bahaja, viyakalile yang'hali kolonga, nzogolo keka. T);Vidibitile saa dimoja, munhu iyagwe kagangamiza ng'hani, “Kweli munhu ino kakala hamoja na Yesu, kwavija nayo mwenekae wa Galilaya!” "S=:Hamwande kidogo munhu iyagwe kamona Petulo, kalonga, “Vivija na gweye kwa imoja wao!” Lakini Petulo kamwidika “Gwee munhu gwe, siyo niye!” WR'9Lakini Petulo kabela, kalonga, “Gwee, mtwanzi gwe, simjuwile bule!” Q#8Msang'hanaji imoja wa kitwanzi viyamone Petulo kakala aho haumoto, kamulola bunhuu, kalonga, “Vivija munhu ino kakala hamoja na Yesu!” VP%7Wabwinha moto hagati hana uluwa, wakala hamoja na Petulo kakala hamoja nao. rO]6Baho wamgoga Yesu, wengila nayo mng'anda ya mkulu wa walava nhosa. Petulo kamkweleleza kwa kutali. #N?5Siku zose ng'hala na mweye Mng'anda ya Mulungu hamngogile bule. Lakini kino acho kipindi chenu cha kusang'hana, muundewa wa ziza.” Petulo kombela Yesu CM4Abaho Yesu kawalongela wakulu wa walava nhosa na wakulu wa wakalizi wa Ng'anda ya Mulungu na wavele wezile kumgoga, “Habali, mwiza kungoga kwa mapanga na malungu, kamba nambavi? kLO3Lakini Yesu kalonga, “Bule sekemutende avo!” Kadikwasa digwiti da munhu ija, kamuhonya. tKa2Imoja wao kambiga kwa panga msang'hanaji wa Mkulu wa walava nhosa na kamkanha digwiti da mkono wa kudila. Jy1Wanahina wakalile hamoja na Yesu viwonile gaja gonda galawilile, wauza, “Mndewa, tuwakanhe na mapanga getu?” YI+0Lakini Yesu kamulongela, “Yuda, komuhinduka Mwana wa Munhu kwa kumnonela?” 6He/Yesu viyakalile yang'hali kolonga, lunhu lwa wanhu luvika lulongozigwe na Yuda, imoja wa wanahina zake longo na wabili. Yuda kamcholela Yesu kamulamusa kwa kumnonela. rG].Kawalongela, “Habali mowasa? Lamukeni mumpule Mulungu, sekemwingile mna ukugezigwa.” Yesu kogogigwa F-Viyamambukize kumpula Mulungu, kabwela kwa wanahina zake, kawavika wokuluza kwavija wakala wadonhile mbuli ya kunyunyuwala. E ,Kwa usungu mkulu uyakalile nao kampula ng'hani, mbaka fuguti dimulawa, fuguti jake dikala kamba madondwe ga damu golagala hasi. 8Dk+Msenga wa kuulanga kamulawilila, kamgangamiza. C *Kalonga, “Tata, wahalonda, unisegezele kikasi kino cha madununzo. Siyo kamba vinilonda niye, lakini kamba viulonda gweye.” XB))Abaho kawaleka, kachola utali wa kwasa dibwe, kafugama, kampula Mulungu. \A1(Viyavikile kuko, kawalongela, “Mpuleni Mulungu, sekemwingile mna ukugezigwa.” @{'Yesu kasegela kudibuga dija kachola kuna Ulugongo lwa Mizeituni, kamba viyazowele, na wanahina zake wamkweleleza. ?3&Wanahina walonga, “Mndewa, lola, hano hana mapanga mabili!” Nayo kawedika, “Gofaya!” Yesu kompula Mulungu kuna Ulugongo lwa Mizeituni <>q%Kwavija nowalongela Maandiko Gang'alile galongile, ‘Kekigwa mdibumbila dimoja na wabananzi,’ golondigwa galawilile. Nowalongela, gaja gandikigwe mbuli ya niye golawilila.” "==$Yesu kawalongela, “Lakini sambi, munhu yoyose yeli na kibindo, hebu mkoba yausole, na munhu yoyose yeliduhu panga yakachuuze koti jake yakagule. U<##Abaho Yesu kawauza wanahina zake, “Vino, kipindi kija viniwatumile kuno mduhu kibindo hebu mkoba hebu vilatu, muhungukiligwa na kinhu chochose?” Wamwidika, “Aka, hatuhungukiligwe na kinhu.” ;%"Yesu kalonga, “Petulo, nokulongela ukweli, kilo cha lelo nzogolo yang'hali hanakwika, konibela miyanza midatu.” Kipindi cha kugaya _:7!Petulo kamwidika, “Mndewa, notogola kugodekigwa na gweye mkifungo na kufa!” 9# Lakini nikupulila kwa Mulungu gweye Simoni, muladi kumtamanila kwako Mulungu sekekupotele. Na vondaunibwelele, uwagangamize ndugu zako.” 18[Yesu kalonga, “Simoni, Simoni! Tegeleza! Mwenembago kampula Mulungu kuwageza mweye, kuwabagula wanogile na wehile, kamba vija mfolaji viyobagula fuya na hemba. /7WMoja na kung'wa mmeza yangu mna Undewa wangu, na mokala mna ivigoda va Undewa kugatawala makabila ga Izilaeli longo na mabili.” Yesu kolagula kamba Petulo kombela J6 kamba Tatangu viyanigwelele Undewa na niye nowagwaa Undewa awo. K5“Mweye mukala na niye kipindi chose cha kugezigwa kwangu, 14[Vino, nani yeli munhu mkulu, ija yakalile mmeza koja, hebu ija yotanda ulujo? Ona, ayo ija yakalile mmeza koja. Lakini niye na hagati yenu kamba munhu yosang'hana.” 3Lakini kumwenu mweye haili vivo bule, munhu mkulu kumwenu yawe kamba munhu mdodo, na mulangulizi yawe kamba msang'hanaji. 2}Yesu kawalongela, “Wandewa wa wanhu haweli Wayahudi wana udahi kwa wanhu, walangulizi woikema, ‘Mbwiga wa wanhu.’ _17Wanahina wakala woibamilila wao kwa wao nani yokoneka munhu mkulu kubanza wose. `09Abaho wasonga kuiuza, nani viweli yonda yatende vivo. Kuibamilila mbuli ya ukulu a/;Mwana wa Munhu kofa kamba Mulungu viyalondile, lakini kogaya munhu ija yomuhinduka!” N.“Lakini, loleni! Munhu yonihinduka kabahano na niye muulujo! 0-YVivija, viwamambukize kuja lujo lwa ichungulo, kawagwaa kikasi, kalonga, “Kino acho kikasi cha lagano da sambi dilagusigwa kwa damu yangu, ikwitika mbuli ya mweye. 6,eAbaho kasola gate, kamgwaa nhogolwa Mulungu, kadibanzula, kawagwaa, kalonga, “Uno ulo lukuli lwangu, ulavigwe mbuli ya mweye. Tendeni vino kwa kung'humbuka niye.” b+=Nowalongela kulawa sambi, honda ning'we divai ino mbaka vondawize Undewa wa Mulungu.” u*cAbaho Yesu kasola kikasi cha divai, kamgwaa nhogolwa Mulungu, kalonga, “Soleni kino mung'wile mose. [)/Avo nowalongela, honda nije kabili mbaka vonda ilawilile Muundewa wa Mulungu.” p(YKawalongela, “Nisulukila ng'hani kuja lujo luno lwa Pasaka hamoja na mweye ning'hali sinadununzika! E'Saa viivikile, Yesu kakala muulujo na watumigwa zake. v&e Wasegela wavika kila kinhu kamba vija Yesu viyawalongele, nao watanda lujo lwa Pasaka. Lujo lwa Mndewa \%1 Nayo kowalagusila gati kulu da uchanha dihambigwe, mumo mtutandile kila kinhu.” }$s na mulongeleni mwene kae, ‘Mfundiza kokuuza, dakwahi gati dondanidile lujo lwa Pasaka niye na wanahina zangu?’ ## Yesu kawedika, “Mwahengila kudibuga, mnzila momting'hana mbigalo yapapile nongo ya mazi. Mkwelelezeni mbaka mng'anda yonda yengile, P" Nao wamuuza, “Kolonda tukalutandile kwahi ulujo lwa Pasaka?” l!QAvo Yesu kawatuma Petulo na Yohana, kawalongela, “Choleni mkatutandile lujo lwa Pasaka tuje.” m SSiku ya Magate hagageligwe Mela ivika. Siku ayo bofu da ng'hondolo da Pasaka dolavigwa nhosa. Yuda katogola, na kasonga kuzahila nzila ya kumgela Yesu mmakono gao kwa kinyelegezi. Yesu koitanda kuja lujo lwa Pasaka 9mNao wadeng'helela na waitogolela kumgwaa sente. Yuda kachola kwa wakulu wa walava nhosa na wakulu wa wakalizi wa Ng'anda ya Mulungu, kawalongela vija vonda yamuhinduke Yesu kumwao. W'Mwenembago kamkumba Yuda Isikaliote, imoja wa wanahina longo na wabili. 3Wakulu wa walava nhosa na wafundiza Malagizo ga Musa wakala wozahila nzila ya kumkoma Yesu, lakini wawadumba wanhu. Yuda kotogola kumuhinduka Yesu a =Kipindi cha Nyimwili nyimwili da Magate hagageligwe Mela, kikemigwe Pasaka kikala behi. b=&Imitootondo ng'hani wanhu wose wakala wochola kuna Ing'anda ya Mulungu kumtegeleza.3%Kila siku Yesu kakala kofundiza Mng'anda ya Mulungu, na yahavika ichungulo, kacholaga kuna Ulugongo lwa Mizeituni na kakala kuko kilo kigima. $Muiteganye na mupule siku zose, muladi mudahe kuhonyeka mna zimbuli zose zino zondazilawilile na kwima haulongozi wa Mwana wa Munhu.” M#kamba mtego. Kwavija yowezila wanhu wose wokala kila hanhu mwiisi. #"“Iteganyeni! Mizoyo yenu sekeigogigwe na unovu wa mwiisi ino, kukoligwa, na kugaya mbuli ya ugima uno, kwavija siku ayo yowasinhusa L!Ulanga na isi vobita, lakini mbuli zangu hondazibite. Kaleni meso eC “Nowalongeleni ukweli, wanhu wa lukolo luno hawafa wose mbaka gano gose galawilile. ]3Vivija, mwahavona vinhu avo volawilila, mujuwe kamba Undewa wa Mulungu wa mmabehi. NMwahagona majani gake gosonga kuzuka, mojuwa kamba vuli da mmabehi. c?Abaho Yesu kawalongela lusimo luno, “Geseni mbiki wa mtini na mibiki yose iyagwe. -Avo vinhu vino vahasonga kulawilila, mwime na mwinule mapala genu uchanha, kwavija kukomboligwa kwenu kwa mmabehi.” Fundizo da mbiki wa mtini a;Kipindi acho womona Mwana wa Munhu kokwiza, mna ga mawingu kwa nguvu ng'hulu na ukulu. u cWanhu wosinduka kwa bwembwe, kwa kubetela chondakilawilile mwiisi, kwavija vinhu vili kuulanga votigisika.  “Hokuwa na vilaguso mna dizuwa, mna umwezi, na mna zinhondo. Isi zose zokuwa mna ukugaya, wodumba mvumo wa bahali na ng'humbi. N Wayagwe wokomigwa kwa panga, na wayagwe wosoligwa na kugodekigwa mziisi zose, na wanhu haweli Wayahudi wodihondahonda buga da Yelusalemu, mbaka kipindi chao vonda kimale. Kwiza kwa Mwana wa Munhu ( IMna izisiku azo wogaya watwanzi wali na zinda na waja wokong'heza! Kwavija hokuwa na magayo ng'hani mwiisi, na ng'hasiliki ya Mulungu yokuwa mna iwanhu wano. T !Kwavija kino acho kipindi cha nhaguso kutenda gaja gandikigwe galawilile. wBaho, waja weli Yudea wakimbilile kuvigongo, waja weli kudibuga walawanye, waja weli kumigunda sekewabwele kudibuga. }s“Mwahajona buga da Yelusalemu dizungulukigwa na wakalizi, baho mujuwe kipindi cha kubanangigwa cha mmabehi. ^5Mwahagangamala, moihonya wenyego. Yesu kolonga mbuli ya kubanangigwa kwa Yelusalemu LLakini kuduhu hata luvili lumoja lwa mmapala genu londa lupotele. 9mWanhu wose wowehila mweye mbuli ya twaga jangu. }Mohindukigwa na tata zenu na mama zenu na ndugu zenu na wanhu wa mulukolo, na mbwiga zenu, na wayagwe vimwili wowakoma. kwavija niye nowagwaa ubala na mbuli za kulonga. Kuduhu munhu mna iwanhu wamwihileni yodaha kuwahuma hebu kulema chonda mulonge. EGangamaleni, sekemunyawenyawe mbuli ya vija vonda mwidike, R Kino chokuwa kipindi chenu kinogile cha kuwapetela wanhu Mbuli Inogile. U# Lakini gang'hali haganalawila gano gose, mogogigwa na kudununzigwa. Mogaligwa mzing'anda za kumpula Mulungu na kuwagodeka mkifungo, mogaligwa haulongozi wa wandewa na wakulu wa isi mbuli ya twaga jangu. ~# Kila hanhu hokuwa na migudemo mikulu ya isi, lufilili lwa nzala na mitamu, volawilila vinhu va kugela bwembwe na vilaguso kulawa kuulanga. } Yesu kagendelela kulonga, “Wanhu wa isi imoja woitowa na wanhu wa isi iyagwe, undewa umoja woitowa na undewa uyagwe. | Mwahahulika ng'hondo na zumozumo, sekemudumbe, kwavija vinhu avo volondeka tanhu vilawilile, lakini kimambukizo king'hali hakinavika.” M{Yesu kawedika, “Muiteganye, munhu sekeyawavizile. Kwavija wanhu wengi wokwiza kwa twaga jangu, na kulonga, ‘Niye ayo Kilisito!’ na ‘Kipindi cha mmabehi!’ Lakini sekemuwakweleleze. zWamuuza, “Mfundiza, vinhu avo volawilila lini? Choni chondakitendeke kulagusa kipindi cha kulawilila vinhu avo cha mmabehi?” y“Mogona gano gose! Siku yokwiza kuduhu dibwe dondadisigale uchanha ya diyagwe, mabwe gose gobomoligwa.” Kugaya na kudununzika *xMWanahina wayagwe wakala wolonga mbuli ya Ng'anda ya Mulungu, viizengigwe kwa mabwe ganogile na sadaka za wanhu zilavigwe kwa Mulungu. Lakini Yesu kalonga, Jw Kwavija matajili walava vija visigale muutajili wao, lakini mgane ino hamoja na ukiwa wake, kalava vose viyotamanila muugima wake.” Yesu kolonga mbuli ya kubanangigwa kwa Ng'anda ya Mulungu [v/Yesu kalonga, “Nowalongela ukweli, mgane ino kalava kinhu kikulu kubanza wose. BuAbaho kamona mgane mkiwa imoja kagela sente mbili ndodo. _t 9Yesu kenula meso gake kawona matajili viwogela nhunza zao mkigelo cha kulavila nhuza. s+/Wowonela wagane kwa kusola vinhu vao, na kuitenda wanoga kwa kumpula Mulungu kwa kulonga mbuli nyingi! Awo nhaguso yao yobanza ng'hani!”nrU.“Muiteganye na wafundiza Malagizo ga Musa. Wao wonogelwa kwanga kuno wavala mikanzu mitali, na kulamusigwa na wanhu mna gamagulilo na kukala mna ivigoda va haulongozi mzing'anda za kumpula Mulungu na mna izinyimwili nyimwili. Rq-Wanhu wose viwakalile womtegeleza, Yesu kawalongela wanahina zake, p),Daudi mwenyego kamkema ‘Mndewa.’ Yodahika vilihi Kilisito Mkombola yalawe mulukolo lwa Daudi?” Yesu kowazuma wafundiza Malagizo ga Musa Mo+mbaka niwahume wanhu wakwihile na niweke
hasi mmagulu gako.’ %nC*Kwavija Daudi mwenyego kolonga mna ikitabu cha Zabuli,‘Mndewa Mulungu kamulongela Mndewa wangu,Kala hano mwambu wangu wa mkono wa kudila, mmS)Yesu kawauza, “Vino habali wanhu wolonga kamba Kilisito Mkombola kolawa mulukolo lwa Daudi? Kl(Avo hawadahile kumuuza mbuli ziyagwe. Mbuli ya Kilisito Mkombola Yk+'Wafundiza Malagizo ga Musa wayagwe walonga, “Mfundiza, kulonga goya!” fjE&Heyo ni Mulungu wa wanhu wagima, siyo wa wanhu wafile. Kwavija kumwake heyo wose wagima.” Ji %Lakini kwa mbuli ya kuzilibuka kwa wanhu wafile, hata Musa kalagusa avo mna imbuli ya ikisolo kikwaka baho kamkema Mndewa, ‘Mulungu wa Abulahamu na Mulungu wa Isaka na Mulungu wa Yakobo.’ zhm$Woigala na wasenga wa kuulanga, na hondawafe bule. Wao ni wana wa Mulungu kwavija wazilibuka kulawa kwa wafile. tga#lakini waja wasaguligwe kuzilibuka kulawa kwa wafile na kuupata ugima wondawize, hawasola hebu kusoligwa. Jf "Yesu kawedika, “Wanhu wa mwiisi ino wosola na kusoligwa, se_!Lelo mwiisiku ya kuzilibuka, mtwanzi ayo kokuwa mwehe wa nani? Kwavija kakala yasoligwe na wose saba.” /dY Kukimambukizo, mtwanzi ija nayo kafa. `c9Abaho wa kadatu kamsola. Vivo ilawilile kwa wose saba wamsola, lakini wafa bila wana. DbWakabili kamsola mtwanzi ija, lakini nayo kafa bila wana. Wa'Kukala na ndugu saba. Ija imkulu kasola mwehe, lakini kafa bila kulela wana. /`W“Mfundiza, Musa katwandikila, ‘Munhu yahafa na kuleka mwehe wake bila wana, ndugu yake munhu ayo kolondeka yamsole imgane, yamulelele ndugu yake yafile wana.’ _yAbaho Masadukayo, wanhu wolonga kamba kuduhu kuzilibuka kulawa kwa wafile. Wayagwe wamcholela Yesu, wamulongela, m~~ }}|{{RzzyyxwwDvu tssrrqqBppoo1nn^mmallAk`jj8ii&hhggNff%eddccbmaa``__N^]]k]6\\[EZvYYwY@XXX)WW:VVjUU|TSSgRRQwPONN~MMLKK:JJ\IzHHG#FFEEDiDCCBB?AAd@@??e>==<<;;&::/99p9888766544433<2100“Kuduhu munhu yokwika kilaka cha sambi mna ikiwalo cha umwaka, yahatenda vivo kilaka cha sambi chokidega kiwalo cha umwaka na aho hadegeke hokongezeka.” lGQ Yesu kawedika, “Vino yodahika vilihi wanhu wagonekigwe kuna idizengele wanyunyuwale kipindi munhu yosola kahamoja nao? Haidahika bule! Lakini kipindi chokwiza munhu yosola vonda yasegezigwe kumwao, aho wofunga kuja.” 2F] Wanahina wa Yohana Mbatizaji wamcholela Yesu wamuuza, “Habali tweye tofunga kuja na Mafalisayo vivija wofunga kuja, lakini wanahina zako hawafunga kuja bule?” aE; Lakini choleni mkaifunze mna Gamaandiko Gang'alile, Mulungu kalonga, ‘Kinilonda niye bazi, siyo nhosa.’ Niye sizile kuwakema wanhu wogesa wanoga, lakini niza kuwakema wanhu wene nzambi.” Mbuli ya kufunga kuja cD? Yesu viyahulike avo, kalonga, “Wanhu wagima hawamulonda mganga, ila wanhu watamu. vCe Mafalisayo wayagwe viwone avo, wawauza wanahina zake, “Habali mfundiza wenu koja hamoja na wanhu wano?” B  Yesu viyakalile koja mng'anda ya Matayo, wabokela kodi wengi na wanhu wehile weza, waja hamoja na Yesu na wanahina zake. GA Yesu kasegela hanhu aho, na viyakalile kochola, kamona mbokela kodi, twaga jake Matayo, kakala hanhu hakulipila kodi. Yesu kamulongela, “Nikweleleze.” Matayo kenuka, kamkweleleza. k@O Wanhu viwonile avo, wadumba, wamtogola Mulungu kwa kuwagwaa wanhu udahi awo. Yesu komkema Matayo 0?[ Munhu ija kenuka kachola ukayake. B>} Lakini nolonda mujuwe vino, Mwana wa Munhu kana udahi mwiisi wa kuzigela kumgongo nzambi za wanhu.” Avo kamulongela munhu ija yaholole, “Ima, papa lusazi lwako, uchole ukayako!” o=W Vino choni kibuhile kulonga, ‘Nzambi zako zigeligwa kumgongo,’ hebu kulonga, ‘Ima utembele’? b<= Yesu kajuwa viwagesile, avo kawalongela, “Habali mogesa gehile mna imizoyo yenu? `;9 Wafundiza Malagizo ga Musa wayagwe wailongela, “Munhu ino komuliga Mulungu!” G: Wanhu wayagwe wamgalila munhu yaholole lukuli, yatambalale mulusazi. Yesu viyone kutamanila kwao, kamulongela munhu ayo yaholole, “Mwanangu, gangamala! Nzambi zako zigeligwa kumgongo.” Y9 - Yesu kengila mwiingalawa kaloka umwambu wa lamba kachola kunadibuga diyakalile. z8m"Avo wanhu wose walawa kudibuga dija, wachola kuiting'hana na Yesu. Na viwamone wampula yasegele mwiisi yao.77!Wasusilaji wa nguluwe awo wakimbila, wachola kudibuga, ako walonga mbuli zose zilawilile na walonga mbuli ya wanhu waja wakalile na vinyamkela. 61 Yesu kawalongela, “Choleni,” Avo walawa na wengila mna iwanguluwe. Bumbila jose dihumulukila mna ingema ya dilamba na wose wafa mgamazi. X5)Avo vinyamkela wampula Yesu, “Wahatulava tuleke twingile mna iwanguluwe.” D4Behi na hanhu aho hakala na bumbila da nguluwe woja. 3%Bahaja viwamone Yesu waguta mizangi wolonga, “Gweye Mwana wa Mulungu, kotulonda choni? Kwiza kutudununza kipindi king'hali hakinavika?” K2Yesu viyavikile umwambu, mwiisi ya Gadala, kaiting'hana na wanhu wabili weli na vinyamkela, walawa kuna gamapanga. Wanhu awo wakala wodumbigwa, avo kuduhu munhu yadahile kubita nzila ayo. 1#Wanhu wakanganya, wauza, “Vino ino munhu gani? Mbaka beho na ng'humbi vomuhulika!” Yesu kowahonya wanhu wabili weli na vinyamkela "0=Yesu kawalongela, “Mweye mutamanila kidogo, habali modumba?” Avo kenuka kadikomhokela beho na ng'humbi ya mazi vinyamale na baho kukala tuluu. a/;Wanahina zake wamgendela wamulamusa, wamulongela “Go mkulu, tukombole todidimila!” .#Bahaja dilawilila beho kulu kudilamba, na mawimbi ga mazi gaitowa ingalawa, mbaka ingalawa ilonda kudidimila. Lakini Yesu kakala yawasile. G-Yesu kengila mwiingalawa na wanahina zake wamkweleleza. {,oLakini Yesu kamulongela, “Nikweleleze, waleke wanhu wafile wawazike wanhu wao wafile.” Yesu kohoza beho i+KMwanahina wake imoja kamulongela, “Go mkulu, beta tanhu mbweleganye hamzike tatangu.” *wYesu kamwidika, “Vizongo wana mhango na ndege wana mvulu, lakini Mwana wa Munhu kaduhu hanhu ha kubwihila.” m)SMfundiza Malagizo ga Musa imoja kamcholela kamulongela, “Mfundiza, nokuwinza kokose kuuchola.” u(cYesu viyaluwone lunhu lwa wanhu lumzunguluka, kawalagiza wanahina zake waloke mwambu uyagwe wa lamba. 9'kKatenda avo muladi kilawilile kija kiyalongile mtula ndagu wa Mulungu Isaya, “Heyo mwenyego kasola magayo getu na kapapa mitamu yetu.” Wanahina wa Yesu viwolondeka kukala &9Ichungulo viivikile, wanhu wamgalila Yesu wanhu wengi wakalile na vinyamkela. Yesu kawalava vinyamkela kwa kulonga na kawahonya wakalile watamu. X%)Yesu kamgoga mkono wake na homa imulawa, nayo kenuka kasonga kuwasang'hanila. r$]Yesu viyacholile ukayake Petulo, kamvika mkwe wa kitwanzi wa Petulo kawasa mulusazi, kolumwa homa. #1 Abaho Yesu kamulongela mkulu ayo, “Chola ukae, na kija chuupulile chotendigwa.” Saa iija msang'hanaji wake kahona. Yesu kowahonya wanhu wengi t"a Lakini waja wolondeka wawe muundewa wa Mulungu wokwasigwa kunze kudiziza, ako wolila na kudafuna meno.” A!{ Nowalongeleni ukweli, wanhu wengi wokwiza kulawa mwambu wa kudilawila zuwa na mwambu wa kudihongela, wokala hamoja na Abulahamu na Isaka na Yakobo mna ulujo kuna Uundewa wa kuulanga.  7 Yesu viyahulike avo, kakanganya kawalongela waja wamkweleleza, “Nowalongeleni, sinamona munhu yoyose mwiisi ya Izilaeli yotamanila kamba ino. |q Naniye vivija na hasi ya udahi wa wakulu na nina wakalizi hasi yangu. Nahamulongela ino ‘Chola!’ nayo kochola, nahamulongela iyagwe ‘Izo!’ nayo kokwiza, vivija nahamulongela msang'hanaji wangu, ‘Tenda vino!’ nayo kotenda vivo.” Mkulu ayo kamwidika, “Go mkulu niye sifaya gweye wingile mng'anda yangu. Lakini longa mbuli na msang'hanaji wangu kohona. 9mYesu kamulongela, “Nochola kumuhonya.” `9Kalonga, “Go mkulu, msang'hanaji wangu kawasa ukae, kaholola na kolumwa ng'hani.” gGYesu viyengile Kapelinaumu, mkulu imoja wa wakalizi wa Lumi kamgendela kampula yamtaze. "=Abaho Yesu kamulongela, “Tegeleza! Sekeumulongele munhu yoyose, lakini goga inzila mbaka kwa mulava nhosa yakakulolese lolese. Abaho kalave nhosa kamba viyalagize Musa ili kutenda kila munhu yatogole kamba kuhonyigwa.” Yesu komuhonya msang'hanaji wa mkulu wa wakalizi wa Lumi veYesu kamgolosela mkono wake, kamkwasa munhu ayo kalonga, “Nolonda, hona!” Bahaja munhu ayo kahona. yMunhu imoja yeli na utamu wa dikulu kamgendela Yesu, kamfugamila kalonga, “Go mkulu, wahalonda kodaha kunihonya.” J Yesu viyahumuluke kulawa kukigongo lunhu lwa wanhu lumkweleleza. eCkwavija hafundize kamba wafundiza wao wa Malagizo ga Musa, lakini kafundiza kwa udahi.dAYesu viyamambukize kulonga avo, lunhu lose lwa wanhu lukanganywa kwa mafundizo gake, veMvula itowa, vizanda vimema mazi, beho dibuma na kuitowa ng'anda ija, nayo igwa kwa nguvu.” Udahi wa Yesu “Lakini munhu yoyose yohulika mbuli zangu na kolema kuzigoga, ayo kaigala na munhu mbozi yazengile ng'anda yake mumsanga. Mvula itowa, vizanda vimema mazi, beho dibuma na kuitowa ng'anda ija, lakini hailagale bule, kwavija chandusilo chake kizengigwa mdibwe. y“Munhu yoyose yohulika mbuli zangu na kuzigoga, ayo kaigala na munhu mbala yazengile ng'anda yake mdibwe kulu. Abaho nowalongela, ‘Ka, mweye siwajuwile bule. Segeleni kumwangu, mweye wanhu mutenda gehile!’ Wazengaji ng'anda wabili DSiku ya nhaguso yahavika, wanhu wengi wonongela, ‘Mndewa, Mndewa! Kwa twaga jako tuwapetela wanhu usenga wa Mulungu, na kwa twaga jako tuwalava wanhu vinyamkela na kutenda unzonza!’ #?“Siyo kila munhu yong'hema ‘Mndewa, Mndewa’ kokwingila mna Undewa wa kuulanga, ila waja waiyeka wotenda gaja goyolonda Tatangu yeli kuulanga. [ /Avo mowajuwa watula ndagu wa uvizi kwa kija kiwosang'hana. Mweye siwajuwile bule S Kila mbiki uleka kulela matunda ganogile wokanhigwa na kwasigwa muumoto. Z -Mbiki unogile haulela matunda gehile, na mbiki wihile haulela matunda ganogile. d AVivija kila mbiki unogile wolela matunda ganogile, na mbiki wihile wolela matunda gehile. _ 7Mowajuwa kwa sang'hano zao, mkese haudaha kulela fulu na mgude haudaha kulela ngama. “Iteganyeni na watula ndagu wa uvizi. Wowezila kwa kukoneka kwa kunze kamba ng'hondolo, lakini mgati mmwao waigala na mbwizi. kOLakini nzila ilongoza kuugima ni ndodo na sisili, wanhu kidogo awo woyona. Mbiki na matunda gake 'G “Ingileni kubitila lwivi msisili, kwavija lwivi lwa kwingilila kuna ukupotela lugazi, na nzila ilongoza ako ibuha, na wanhu wengi wobitila nzila ayo. 7g “Avo watendeleni wayagwe gaja gose gomulonda mweye kutendeligwa, kwavija dino dijo fambulo da Malagizo ga Musa na mafundizo ga watula ndagu wa Mulungu. Lwivi msisili - Kamba mweye mmemile nzambi mojuwa kuwagwaa wanenu vinhu vinogile, avo Tataenu yeli kuulanga kowagwaa ng'hani vinhu vinogile wanhu waja wompula. ,S Hebu yahampula somba komgwaa zoka? [/ Vino kuna munhu yoyose kumwenu mweye kamba mwanage yahampula gate komgwaa dibwe? Kwavija munhu yoyose yompula Mulungu kogweleligwa, na munhu yoyose yozahila kopata, na munhu yoyose yogong'onda ulwivi kovuguliligwa. ve“Puleni, na mweye mogweleligwa, zahileni, na mweye movona, gong'ondeni ulwivi, na mweye movugulilwa. 8i“Sekemuwagwee umbwa vinhu vilavigwe kwa Mulungu, kwavija wowahinduka na kuwaluma. Hebu sekemuwapigisile nguluwe lulu zenu, kwavija wozibojoga. Pula, zahila, gong'onda ~Gweye kwa mnafiki! Tanhu lava biki dili mdisiso jako, abaho kodaha kulola goya na kulava kibanzi kili mdisiso da ndugu yako. }!Hebu kodahaze kumulongela ndugu yako, ‘Chonde leka nikulave kibanzi kili mdisiso jako,’ na kuno gweye mwenyego mdisiso jako mna biki? b|=Habali kolola kibanzi kili mdisiso da ndugu yako, lakini hulola biki dili mdisiso jako? {{oKwavija vimuwatagusa wanhu wayagwe, na mweye motagusigwa vivo. Mulungu kowatendela vivija vimuwatendela wayagwe. Sz !“Sekemuwataguse wanhu wayagwe, avo na mweye sekemutagusigwe na Mulungu. dyA"Avo sekemugagaiye ga mayo, kwavija mayo yoigaiya yenyego. Kila siku yoigaiya yenyego.ax;!Lakini tanhu uzahileni Undewa wa Mulungu na gaja goyolonda, na vino vose mogweleligwa. qw[ Kwavija vinhu vino vivo voogaiya wamhazi. Tataenu yeli kuulanga kojuwa kamba movilonda vinhu vose avo. vve“Avo sekemuigaze kwa kulonga, ‘Toja choni?’ hebu, ‘Tong'wa choni?’ hebu, ‘Tovala choni?’ #u?Kamba Mulungu heyo yodivaza jani da kumuhulo, lelo dabahano na mayo dokwasigwa muumoto, vino hondayawavaze ng'hani mweye? Mweye wanhu mutamanila kidogo! tLakini nowalongeleni, hata mndewa Sulemani mwenyego na utajili wake wose, havalile goya kamba luwa dimoja mna gamaluwa gano. ss_“Habali mogaiya viwalo? Loleni maluwa ga kumuhulo vigokula, hagasang'hana hebu kuitendela viwalo. Zr-Nani kumwenu kwa kuigaza ng'hani kodaha kwengeza hata saa dimoja da ugima wake? $qAWaloleni bondwa, hawahanda, hawasenga, hebu kwika kudikanho, lakini Tataenu yeli kuulanga kowadima. Vino mweye hamunogile ng'hani bule kubanza iwabondwa? Np“Lekaavo nowalongeleni, sekemuugaiye ugima, moja choni na kung'wa choni, hebu ng'huli zenu zovala choni. Vino ugima haunogile bule kubanza lujo? Hebu lukuli halunogile bule kubanza viwalo? Lo“Kuduhu munhu yodaha kuwasang'hanila wakulu wabili, kwavija komwihila imoja na kumnogela iyagwe, hebu koilumba na imoja na kumbeza iyagwe. Hamudaha kumsang'hanila Mulungu hamoja na mali. 2n]lakini kamba meso gako gabanangika, lukuli lwako lose lokuwa mdiziza. Avo kamba mulenge ulimgati mmwako wahawa ziza, dokuwa ziza totolo! Kumsang'hanila Mulungu na mali hmI“Meso gago taa ya lukuli. Kamba meso gako magima, lukuli lwako lose lokuwa na mulenge, [l/Kwavija kuko kuili ngama yako, vivija kuko kondauwe moyo wako. Mulenge wa lukuli |kqLakini mwike ngama zenu kuulanga, ako ng'hobo na lungwi havidaha kubananga, na wabavi hawadaha kwingila na kwiba. xji“Sekemwike ngama zenu mwiisi ino muli na ng'hobo na lungwi luzibananga, na wabavi wokwingila na kwiba. Cimuladi wanhu wayagwe sekewakujuwe kamba kufunga kuja ila Tatako yaiyeka yoleka koneka, ayo yonda yajuwe. Nayo Tatako yolola gaja goutenda kinyelegezi kokugwaa nhunza. Ngama ya kuulanga QhLakini gweye wahafunga kuja, sunha kihanga chako na ubunhe mvili zako, @gy“Mwahafunga kuja, sekemuwe kamba wanafiki, awo wovitenda vihanga vao vigele bazi muladi wakoneke kamba wafunga kuja. Nowalongeleni ukweli, awo wabokela mwaka nhunza yao yose. ,fQLakini kamba hamuzigela bule kumgongo nzambi za wanhu wayagwe, Tataenu yeli kuulanga nayo hazigela bule kumgongo nzambi zenu zimutendile. Fundizo da kufunga kuja e“Kamba mwahazigela kumgongo nzambi wanhu ziwawatendele, vivija Tataenu yeli kuulanga kozigela kumgongo nzambi zenu. d Sekeutwingize kuna ukugezigwa,
lakini utuhonye na ija Imdumuka.[Kwavija siku zose undewa ni wako na inguvu na ukulu. Ona.’] c  Uzigele kumgongo nzambi zetu zitutendile,
kamba vija tweye vituzigela kumgongo mbuli za wanhu wayagwe ziwatutendele. 5be Utugwee lelo lujo lwetu lwa kila siku. Wa' undewa wako wize,
goulonda mwiisi gatendigwe, kamba viili kuulanga. b`= Lakini mweye puleni vino,‘Tataetu uli kuulanga,
twaga jako ditogoligwe, X_)Sekemuigale nao, kwavija Tataenu kajuwa kija kimulonda mung'hali hamunampula. ^)“Mwahampula Mulungu, sekemulonge mbuli nyingi za chaka chaka kamba viwotenda wamhazi, kwavija wogesa wohulikigwa kwa mbuli zao nyingi. &]ELakini gweye wahampula Mulungu, ingila mdigati jako, hinda lwivi lwako, umpule Tatako hakoneka. Tatako iyolola gaja gotendigwa kinyelegezi kokugwaa nhunza. o\W“Mwahampula Mulungu, sekemuigale na wanafiki! Kwavija awo wanogelwa kwima na kumpula Mulungu mna zing'anda za ukupula na mna zinzila mhanda, muladi wanhu wawalole. Nowalongeleni ukweli, awo wabokela mwaka nhunza yao yose. v[eTenda avo kwa kinyelegezi. Tatako yolola gotendigwa kinyelegezi kokugwaa nhunza. Fundizo da kumpula Mulungu |ZqLakini gweye wahamgwaa kinhu munhu mkiwa, mkono wako wa kumoso sekeujuwe kija kitendigwa na mkono wako wa kudila. Y“Avo kamba komgwaa kinhu munhu mkiwa, sekeutowe mhalati kutenda wanhu wakijuwe kija kiutenda, kamba viwotenda wanafiki mna izing'anda za kupulila na mna zinzila muladi wanhu wawatogole. Nowalongeleni ukweli, awo wabokela mwaka nhunza yao yose. X 5“Iteganyeni, sekemutende mbuli zinogile mgameso ga wanhu muladi wanhu wawatogole. Muhatenda avo Tataenu wa kuulanga honda yawagwee nhunza yoyose. IW 0Molondeka mutelele kamba Tataenu yeli kuulanga viyatelele.cV?/Muhawalamusa mbwiga zenu waiyeka, motenda kilozo gani? Vino hata wamhazi hawatenda vivo? U.Vino Mulungu kowagwaa nhunza gani kamba muhawanogela waiyeka wanhu waja wowanogela mweye? Vino hata wabokela kodi hawatenda vivo? 9Tk-baho mokuwa wana wa Tataenu yeli kuulanga. Kwavija heyo kowamwemwesela zuwa jake wanhu wehile na wanogile, na kowagwaa mvula waja wotenda gayolonda na waja wotenda gomgevuza. kSO,Lakini niye nowalongeleni, wanogeleni wanhu wowehila na wapulileni kwa Mulungu waja wowadununza, jRM+“Muhulika wanhu viwalongeligwe, ‘Wanogeleni mbwiga zako, na uwehile waja wakwihile.’ fQE*Munhu yahakupula kinhu mgwee, munhu yahalonda kukukopa sambiumulemele. Kuwanogela wakwihile qP[)Kamba munhu kokunanahiza umpapile mzigo wake kwa utali wa kilometa imoja, umpapile kwa kilometa mbili. eOC(Kamba munhu yahakugala kukitala kwa kulonda kusola shati jako, muleke yasole na koti jako. N'Lakini niye nowalongeleni, sekeumbwezele munhu yakutendele gehile. Munhu yahakutowa kanza da mkono wa kudila, muhindusile da kumoso. OM&“Muhulika viilongigwe, ‘Siso kwa siso, na zino kwa zino.’ (LI%Wahalonga, ‘Ona’ iwe ‘Ona,’ hebu wahalonga, ‘Bule’ iwe ‘Bule.’ Mbuli yoyose iyagwe kubanza zino yolawa kwa Mwenembago. Mbuli ya kulipa gehile qK[$Vivija sekeuiduile kwa pala jako, kwavija hudaha kulutenda hata luvili lumoja luwe luzelu hebu lutitu. J #vivija sekemuiduile kwa isi, kwavija aho hanhu ha kwikila magulu gake, hebu kwa Yelusalemu, kwavija dijo buga da Mndewa mkulu. mIS"Lakini niye nowalongeleni, sekemuiduile. Sekemuiduile kwa ulanga, kwavija acho kigoda cha Mulungu, H+!“Muhulika wanhu wa umwaka viwalongeligwe, ‘Sekeuleke kutenda kija kiuiduile, ila kolondeka utende mbuli zose ziuiduile kwa Mndewa.’ oGW Lakini niye nowalongeleni, mbigalo sekeyamwase mwehe wake, ila kamba mtwanzi ayo katenda ugoni. Kwavija kamba yahamwasa, komtenda yawe mgoni, na mbigalo yonda yamsole mtwanzi ayo yasigwe vivija kotenda ugoni. Fundizo da kuiduila F{“Vivija muhulika wanhu viwalongeligwe, ‘Munhu yoyose yomwasa mwehe wake kolondeka yamgwee kibua cha nyasa.’ [E/Kamba mkono wako wa kudila wahakuhonza utende nzambi, ukanhe uwase! Kwavija vinoga ng'hani kumwako wagize kinhu kimoja cha lukuli lwako kubanza lukuli lwako lose lwasigwe muumoto wa jehanamu. Fundizo da nyasa ^D5Avo kamba siso jako da mkono wa kudila dahakuhonza utende nzambi, ding'ole ujase. Kwavija yokuwa vinoga ng'hani gweye wagize kinhu kimoja cha lukuli lwako, kubanza lukuli lwako lose lwasigwe muumoto wa jehanamu. CLakini niye nowalongela, munhu yoyose yonda yamulole mtwanzi kwa kumsulukila, munhu ayo katenda ugoni na mtwanzi ayo muumoyo wake. JB “Muhulika wanhu viwalongeligwe, ‘Sekemutende ugoni.’ WA'Nokulongela kweli, mumo humulawa ng'o mbaka ulipe sente yose. Mbuli ya ugoni y@k“Munhu yahawa na mbuli na gweye na kolonda kukugala mna ikitala, uilumbe nayo yang'hali hanakugala kukitala. Buleavo yahakugala kukitala, na kukwika mmakono ga msemi, nayo kokwika mmakono ga wakalizi, na gweye kogodekigwa mkifungo. ?tanhu ileke nhunza yako aho hana uupango, chola hima ukailumbe na ndugu yako, na abaho ubwele umulavile Mulungu nhunza yako. n>U“Avo kamba wahalonda kumulavila Mulungu nhunza muupango, na kokumbuka mugomba na ndugu yako, m=SLakini niye nowalongeleni munhu yoyose yomwihila ndugu yake kotagusigwa. Munhu yoyose yombeza ndugu yake kolondeka yagaligwe kukitala, na munhu yoyose yomkema ndugu yake, ‘Mbozi!’ ayo kolondeka yengile muumoto wa jehanamu. t<a“Muhulika wanhu wa umwaka viwalongeligwe, ‘Sekemukome. Munhu yoyose yonda yakome yatagusigwe.’ ?;wNowalongeleni, kamba hamutenda ganogile goyolonda Mulungu kubanza wafundiza Malagizo ga Musa na Mafalisayo, hamwingila ng'o Muundewa wa kuulanga. Yesu kofundiza mbuli ya kugevuzika :+Munhu yoyose yolema kukweleleza lagizo dodo mna Gamalagizo gano na kuwafundiza wayagwe watende vivo, munhu ayo kokuwa mdodo mna undewa wa kuulanga. Lakini munhu ija yogagoga Malagizo na kuwafundiza wanhu wayagwe watende vivo, munhu ayo kokuwa mkulu Muundewa wa kuulanga. 95Nowalongela ukweli, mbaka ulanga na isi vosegela, kuduhu hata mbuli ndodo ng'hani yonda isegezigwe mna Gamalagizo mbaka gose galongigwe galawilile. 8-“Sekemugese nene niza kugasegeza Malagizo ga Musa hebu mafundizo ga watula ndagu wa Mulungu. Niye niza kutenda Malagizo gago galawilile. B7}Vivo ili kumwenu mweye, mulenge wenu uwamwemwesele wanhu wagone gaja ganogile gomtenda muladi wamtogole Tataenu yeli kuulanga. Malagizo ga Musa na mafundizo ga watula ndagu wa Mulungu 6 Kuduhu munhu yobwinha taa na kuigubika na kikalango, lakini koika kukingolobweda. Baho yomwemwesela kila munhu yeli mng'anda. l5Q“Mweye muigala na mulenge kwa wanhu wa mwiisi. Buga dizengigwe kulugongo hadidaha kuifisa. Z4- “Mweye mulinga kamba mkele kwa wanhu wose wa mwiisi. Ila kamba mkele wahagiza ukali wake, vino wogeligwa choni mbaka ubweze ukali wake kabili? Haufaya bule, ila wokwasigwa kunze na wanhu woubojoga.” D3 Sekeleleni na kudeng'helela, kwavija mwikiligwa nhunza ng'hulu kuulanga. Kwavija vino vivo wadununzigwe watula ndagu wa Mulungu wakalile umwaka, mweye hamunavumbuka.” Mkele na mulenge k2O “Mmweda mweye muligigwa na kudununzigwa na kulongigwa vihile, kwavija mwa wanahina zangu. }1s Wamweda wanhu waja wodununzika mbuli ya kutenda gaja goyolonda Mulungu,
kwavija Undewa wa kuulanga uli wao!” a0; Wamweda wanhu waja wotenda wanhu wailumbe,
kwavija wokemigwa wana wa Mulungu! i/KWamweda wanhu waja wailavile kwa Mulungu kwa mizoyo yao yose,
kwavija womona Mulungu! d.AWamweda wanhu waja weli na bazi kwa wayagwe,
kwavija Mulungu nayo kowonela bazi! -Wamweda wanhu waja weli na nzala na ng'hilu ya kutenda gaja goyolonda Mulungu,
kwavija Mulungu kowatenda wegute! V,%Wamweda wanhu waja weli wahole,
kwavija Mulungu kowagwaa isi yose. N+Wamweda wanhu waja wonyunyuwala,
kwavija Mulungu kowahoza! j*M“Wamweda wanhu waja womtamanila Mulungu yaiyeka,
kwavija Undewa wa kuulanga uli wao! 4)cnayo kasonga kuwafundiza. Deng'ho da kweli d( CYesu viyaluwone lunhu lwa wanhu, kakwela kulugongo, kakala hasi. Wanahina zake wamcholela, '!Wanhu wengi wamkweleleza Yesu kulawa Galilaya na Dekapoli, kulawa Yelusalemu na Yudea na isi ya mwambu uyagwe wa lwanda lwa Yolidani.K&Mbuli zake zenela mwiisi yose ya Siliya, avo wanhu wamgalila wanhu wose wakalile watamu, waja wodununzika na kila utamu, weli na vinyamkela, na visango na waja waholole na Yesu kawahonya wose. O%Yesu kachola mwiisi yose ya Galilaya, kafundiza mzing'anda za kumpula Mulungu na kawapetela wanhu Mbuli Inogile ya Undewa wa Mulungu na baho kawahonya wanhu wakalile na mitamu na magayo gose. d$Abahaja waileka ngalawa na tatao, na wamkweleleza Yesu. Yesu kowapetela wanhu na kuwahonya 3#_Kagenda kumwande kawavika wandugu wabili wayagwe. Yakobo na Yohana wanage Zebedayo. Wakala mwiingalawa hamoja na tatao Zebedayo woitanda mizavu yao. Yesu kawakema, 2"_Bahaja waileka mizavu yao, wamkweleleza. Z!-Yesu kawalongela, “Nikwelelezeni na niye nowatenda muwe wavuwaji wa wanhu.” V %Yesu viyakalile kobita kumgwazo wa lamba da Galilaya, kawavika munhu na mkulu wake wovuwa somba. Wakala Simoni yakemigwe Petulo na mdodo wake Andeleya, wakala wovuwa somba mna dilamba na mizavu yao. (IKulawa kipindi acho Yesu kasonga kuwapetela usenga wake, “Lekeni nzambi zenu, kwavija Undewa wa kuulanga wammabehi.” Yesu kowakema walowa somba wane %Wanhu wakalile mdiziza
wawona mulenge wa ukombozi wa MulunguWaja wose wokala mwiisi ya sisila da ifa
mulenge uwamwemwesela.” 'G“Isi ya Zabuloni na isi ya Nafutali
nzila ya kucholela mbahali, umwambu uyagwe wa lwanda lwa YolidaniGalilaya, isi ya wanhu haweli Wayahudi! X)Mbuli ino ilawilila kamba vija viyalongile mtula ndagu wa Mulungu Isaya,  Hakalile Nazaleti lakini kachola kukala Kapelinaumu kudibuga dili behi na lamba da Galilaya, kuzimbaka za isi ya Zabuloni na Nafutali. `9 Yesu viyahulike Yohana Mbatizaji kagodekigwa kukifungo, kachola isi ya Galilaya.  Baho Mwenembago kamuleka Yesu, na wasenga wa kuulanga weza wamsang'hanila. Yesu kosonga sang'hano yake ako Galilaya .U Yesu kamulongela, “Segela kumwangu Mwenembago! Kwavija Maandiko Gang'alile golonga, ‘Mtambikile Mndewa Mulungu wako, na umsang'hanile heyo yaiyeka!’ ” c? Mwenembago kamulongela, “Vino vose nokugwaa, kamba wahanifugamila na kunitambikila.” Abaho Mwenembago kamsola Yesu mbaka uchanha ng'hani kuna ulugongo lutali na kamulagusila undewa wa mwiisi yose na unovu wake. pYYesu kamwidika, “Vivija Maandiko Gang'alile golonga, ‘Sekeumgeze Mndewa Mulungu wako.’ ” )Abaho kamulongela Yesu, “Kamba kweli gweye kwa Mwana wa Mulungu, ilagaze mwenyego hasi, kwavija Maandiko Gang'alile golonga,‘Mulungu kowalagiza wasenga zake wa kuulanga mbuli ya gweye,
nao wokusola mmakono gao,
sekeuilumize magulu gako mgamabwe.’ ” }sAbaho Mwenembago kamsola Yesu mbaka Yelusalemu buga ding'alile, kamwika mna ikiswili cha Ing'anda ya Mulungu. 1Lakini Yesu kamwidika, “Maandiko Gang'alile golonga, ‘Munhu hawa mgima kwa kuja kwiiyeka, lakini kwa kila mbuli yoolonga Mulungu.’ ” Abaho Mwenembago kamcholela kamulongela, “Kamba gweye kwa Mwana wa Mulungu kweli galagize mabwe gano gagaluke magate.” kOKakala kuko siku malongo mane imisi na ikilo bila kuja. Viyamambukize siku azo, Yesu kona nzala. \ 3Abaho Loho Yang'alile kamulongoza Yesu yachole kuluwala yakagezigwe na Mwenembago. r]Abaho sauti ihulikigwa kulawa kuulanga ilonga, “Ino heyo mwanangu nimnogele, ninogezigwa nayo.” Bahaja Yesu viyabatizigwe, kalawa mgamazi, ulanga ugubuka, na kamona Loho wa Mulungu kohumuluka kamba huwa na kakala uchanha yake.  Yesu kamwidika, “Leka sambi iwe vivo kwavija kwakutenda vivo togatenda gaja gose golondigwa na Mulungu.” Avo Yohana katogola. z mLakini Yohana kalonda kumgomesa Yesu, kalonga, “Niye nolondeka nibatizigwe na gweye, habali wiza kumwangu?” x i Mna izisiku azo Yesu kasegela kulawa Galilaya kachola kuna ulwanda lwa Yolidani yakabatizigwe na Yohana. ) K Ayo kana lungo lwa kubetela uhule mmakono gake. Nayo kousola uhemba wake na kuwika kudikanho, lakini koisoma imikumvi muumoto haufaga.” Kubatizigwa kwa Yesu ]3 Niye nowabatiza mweye kwa mazi kulagusa muzileka nzambi zenu. Lakini yonda yeze kukisogo changu kowabatiza kwa Loho Yang'alile na kwa moto, heyo ni munhu mkulu kubanza nene, niye sifaya hata kupapa vilatu vake. } Shoka ikigwa goya kukanha mibiki mna gamasina. Kila mbiki uleka kulela matunda ganogile wokanhigwa na kwasigwa muumoto. % Sekemugese kwa kulonga kamba Abulahamu heyo muhenga wetu. Nowalongela Mulungu kodaha kugasola mabwe gano na kugatenda lukolo lwa Abulahamu! ?yMusang'hane gaja gonda galaguse muzileka nzambi zenu. 7gYohana viyawone Mafalisayo na Masadukayo wengi womwizila yawabatize, kawalongela, “Mweye mizoka nani yawalongele modaha kuikimbila nhaguso yonda igaligwe na Mulungu? T!Watogola hewo watenda nzambi na Yohana kawabatiza muulwanda lwa Yolidani. ykWanhu wamcholela kulawa Yelusalemu, na isi yose ya Yudea na kulawa isi zose zilihabehi na lwanda lwa Yolidani. Kiwalo cha Yohana kitendigwa kwa mibahila ya ngamiya, na kavala mkwiji wa ng'hwembe mkigudi chake. Lujo lwake lukala nzige na uki. >uAyo Yohana, ayo munhu yalongigwe na mtula ndagu wa Mulungu Isaya,“Munhu imoja kokema kuluwala,‘Itandeni nzila ya Mndewa,
goloseni nzila yake yonda yabite!’ ” V%Kawalongela, “Lekeni nzambi zenu kwavija Undewa wa kuulanga wammabehi!” ]~ 5Mna izisiku azo Yohana Mbatizaji keza kuluwala lwa Yudea, kasonga kuwapetela wanhu. }%Kahamila kudibuga da Nazaleti keka ukazi wake kuko. Avo kilawilile kija kiwalongile watula ndagu wa Mulungu, “Kokemigwa Mnazaleti.”>|uLakini Yusufu viyahulike Alikelao mwanage Helode, kahala Undewa wa tatake ako Yudea, kadumba kuchola kuko, kwavija kazumigwa ng'hani mzinzozi. Avo kachola mwiisi ya Galilaya. \{1Avo Yusufu kalamuka, kamsola imwana na mamake na kabweleganya mwiisi ya Izilaeli. zkamulongela, “Lamuka umsole imwana na mamake, na ubweleganye mna iisi ya Izilaeli, kwavija wose walondile kumkoma imwana wafa.” `y9Helode viyafile, msenga wa Mndewa kamulawilila Yusufu mzinzozi mwiisi ya Misili, ,xQ“Sauti ihulikigwa mwiisi ya Lama,
kulila na kuiyalala ng'hani.Laheli kowalilila wanage
nayo kolema kuhozigwa,
kwavija wafa.” Kusegela Misili gwGKwa mbuli ino kilawilila kija kiyalongile Yelemia yakalile mtula ndagu wa Mulungu, zvmHelode viyajuwile kamba wanhu wacholile kumulola Yesu kulawa mwambu wa kudilawila zuwa wamvizila, kagevuzika ng'hani. Kalava lagizo da kuwakoma wana wose wa kimbigalo weli Beselehemu na hiwo weli behi, kusongela wana ving'hele mbaka wana weli na miyaka mibili ino itendigwa kamba viyajuwile kulawa kwa wanhu wacholile kumulola Yesu mna ikipindi viwayone inhondo. 6uekakala ako mbaka Helode viyafile. Gano gatendigwa kutenda acho kiyalongile Mndewa kubitila mtula ndagu kilawilile, “Nimkema mwanangu kulawa Misili.” Kukomigwa kwa wana `t9Yusufu kalamuka, kamsola imwana na mamake kasegela ikilo acho na kuchola Misili, bs= Viwasegele msenga wa Mndewa kamulawilila Yusufu mzinzozi kamulongela, “Helode komzahila imwana yamkome. Avo lamuka umsole imwana na mamake mkimbilile Misili, na mukale kuko mbaka vonda nikulongele usegele.” r Abaho wabwela ukayao kwa kubitila nzila iyagwe, kwavija Mulungu kawazuma mzinzozi sekewabwele kwa Helode. Kukimbilila Misili 1q[ Avo wengila mng'anda, wamona imwana na Malia mamake, wamfugamila na kumtambikila. Abaho wamgwaa nhunza za zahabu, mavumba na mavuta ga bei ng'hulu gokemigwa manemane. 2p_ Viwayone inhondo, wadeng'helela ng'hani. #o? Viwamalile kumtegeleza, walawanya, mnzila wayona nhondo iija iwayone mwambu wa kudilawila zuwa, iwalongolela na kwima hanhu aho kuyavumbuke imwana. n9Abaho kawatuma wachole Beselehemu na kuwalagiza, “Choleni mkazahile goya kuyali imwana, mwahamona nongeleni, nanie vivija nichole nikamfugamile.” wmgAvo Helode kawakema kinyelegezi wanhu waja wojuwa mbuli za nhondo kawauza kipindi gani nhondo viyoneke. Jl ‘Mweye wanhu wa Beselehemu mwiisi ya Yudea,
buga jenu hadili dodo bule mna gamabuga ga Yuda,
kwavija kumwenu kolawa mulangulizi
yonda yawalongoze wanhu zangu wa Izilaeli.’ ” {koWamwidika, “Kovumbukila kudibuga da Beselehemu mwiisi ya Yudea, vivo yandike mtula ndagu wa Mulungu, j Kawakema hamoja wakulu wa walava nhosa na wafundiza Malagizo ga Musa kawauza, “Vino Kilisito Mkombola kovumbukila kwahi?” yikMndewa Helode viyahulike vivo kanyawanyawa ng'hani na vivija kila munhu yakalile Yelusalemu kanyawanyawa. !h;Wauza, “Kakwahi imwana yavumbuke yawe Mndewa wa Wayahudi? Kwavija tuyona nhondo yake kulawa mwambu wa kudilawila zuwa na tweye twiza kumfugamila.” Rg Yesu kavumbuka kudibuga da Beselehemu mwiisi ya Yudea, kipindi Helode viyakalile Mndewa. Aho viyavumbuke wanhu wayagwe wajuwile mbuli za nhondo weza kulawa mwambu wa kudilawila zuwa wavika Yelusalemu. bf ?Lakini hatembele nayo mbaka viyalelile mwana na Yusufu kamgwaa twaga mwana ayo Yesu. A~~}}C||g{{{ zzyuyxxLww%vuuKttt!sxsrrqqbppoodo/nn mnlllkkBjj$icih gg;ff-eeyedkcccWbb'aa<`a__^^*]]\\[ZZRYYXX?XW|WVUUTSRR'QiQ_==0<<;;%:U9877[655;44o433"22G11120///*.. -,++e*`*)_((c'&&6%%$$z$%#4"!  3<>oW>nq#a%#\m3K ( x ) B AM,6Z:NA8+“Habali wanahina zako hawakweleleza mafundizo gatugweleligwe na wahenga zetu? Hawasunha makono gao kamba viilondeka wang'hali hawanakuja.” m7 UAbaho Mafalisayo wayagwe na wafundiza Malagizo ga Musa walawile Yelusalemu wamcholela Yesu wamuuza, `69$Wampula yawaleke watamu wakwase mhindo ya kiwalo chake, na wose wakwasile wahona.5#Wanhu viwamone Yesu wamjuwa. Avo wazibwililisa mbuli zake mvijiji vili mmabehi, wanhu wamgalila Yesu waja wakalile watamu. D4"Waloka umwambu wa lamba na kuvika isi ya Genesaleti. 3!Wanahina wakalile mwiingalawa wamtambikila Yesu, walonga, “Kweli gweye kwa Mwana wa Mulungu!” Yesu komuhonya mtamu ako Genesaleti B2 Viwakwelile mwiingalawa, beho najo dinyamala tuluu. x1iBahaja Yesu kagolosa mkono wake kamgoga, kamulongela, “Gweye utamanila kidogo! Habali kokona shaka?” ^05Lakini viyone beho kadumba na kasonga kudidimila, kakemelela, “Mndewa, mhonye!” |/qYesu kamwidika, “Izo!” Petulo kahumuluka mwiingalawa, kasonga kutembela uchanha mgamazi kumcholela Yesu. t.aPetulo kamulongela, “Mndewa, kamba ayo gweye, longa nize kumwako kwa kutembela uchanha mgamazi.” R-Bahaja Yesu kawalongela, “Gangamaleni! Iyo nene! Sekemudumbe!” u,cWanahina zake viwamone kotembela uchanha mgamazi, wadumba walonga, “Mzimu!” na wakemelela kwa bwembwe. Q+Nzogolo zikwika, Yesu kawagendela kuno kotembela uchanha mgamazi. r*]Kipindi acho ngalawa ikala hagati ya lamba, kuno yozoligwa na ng'humbi, kwavija beho dikala doisung'ha. |)qViyamambukize kuwalaga wanhu, kakwela yaiyeka kukigongo kumpula Mulungu. Viivikile ichungulo kakala kuko yaiyeka. (Yesu viyakalile kowalaga wanhu, kawalongela wanahina zake wengile mwiingalawa wamulongolele wachole mwambu wa lamba. v'eWahaleka watwanzi na wana, wambigalo waiyeka wadile wakala kamba elufu tano. Yesu kotembela uchanha mgamazi &Wanhu wose waja na kwiguta. Abaho wanahina zake wadondola magate gasigale na iwasomba na kumemeza vigelo longo na vibili. V%%Kawalongela wanhu wakale hasi mna gamajani. Abaho kasola magate matano na waja iwasomba wabili. Kalola uchanha kamgwaa nhogolwa Mulungu, kagabanzula gaja gamagate kawagwaa wanahina zake wawagolele wanhu. 6$gYesu kawalongela, “Ngalileni hano.” I# Awo wamwidika “Tunago magate matano na somba wabili.” L"Yesu kawedika, “Habali wachole? Mweye wagweleleni lujo!” ,!QViivikile ichungulo wanahina zake wamcholela, wamulongela, “Hano hatwili twa kuluwala na zuwa dohonga, waleke wanhu wachole kuna ivijiji wakagule lujo.” y kYesu viyahumuluke mwiingalawa, kaluwona lunhu mkulu lwa wanhu, kawonela bazi, kawahonya wanhu wakalile watamu. #? Yesu viyagahulike gago, kasegela hanhu aho kwa ngalawa, kachola hanhu heliduhu wanhu. Wanhu viwahulike, walawa mmabuga gao wamkweleleza kwa magulu.  Wanahina zake Yohana wachola kulusola lukuli lwake, waluzika, abaho wachola kumulongela Yesu. Yesu kowagwaa lujo lunhu lwa wanhu V% Pala jake digaligwa mditanda, wamgwelela mndele ayo, nayo kamgalila mamake. 7i Kalagiza Yohana yakanhigwe pala ako mkifungo. yk Mndewa kona usungu, lakini kwavija kakala yaiduile mgameso ga wanhu wagonekigwe, avo kalagiza wamgwelele. pYKwa kufunzigwa na mamake, kalonga, “Nigwelele sambi baha pala da Yohana Mbatizaji mditanda!” >wmbaka kaiduila, “Nokugwaa chochose chondaupule!” }Mna isiku ya kukumbuka kuvumbuka kwa Helode, mndele wa Helodiya kavina mgameso ga wanhu. Helode kanogelwa ng'hani, xiHelode kalonda kumkoma Yohana, lakini kawadumba wanhu, kwavija wamtogola Yohana kamba mtula ndagu wa Mulungu. `9Kwavija Yohana Mbatizaji kamulongela Helode, “Havinogile gweye kumsola Helodiya!” Kwavija Helode ayo yalagize Yohana yagogigwe na yagodekigwe. Katenda avo mbuli ya Helodiya mwehe wa Filipo, mdodo wake. #kawalongela wasang'hanaji zake, “Munhu ino ayo Yohana Mbatizaji, kazilibuka kulawa kwa wafile, lekaavo kana udahi wa kutenda unzonza.” f GMna ikipindi acho Mndewa Helode kakala mkulu wa isi ya Galilaya, viyazihulike mbuli za Yesu, `9 :Kwavija wanhu wakala waduhu kutamanila, Yesu hatendile unzonza ng'hani hanhu aho. 9Avo wamulema. Yesu kawalongela, “Mtula ndagu kotegelezigwa kila hanhu, lakini hategelezigwa ukayake na mna ulukolo lwake mwenyego.” M 8Vino lumbu zake hawakala bahano bule? Gano gose kagapata kwahi?”  7Vino ino siyo mwanage fundi selemala? Vino ino siyo mwanage Malia? Vino ndugu zake siyo Yakobo na Yusufu na Simoni na Yuda? >u 6na kachola ukayake. Kafundiza mna izing'anda za kumpula Mulungu, na waja wamuhulike wakanganya. Waiuza, “Kazipata kwahi nzewele zino? Kaupata kwahi udahi wa kutenda unzonza uno? K  5Yesu viyamambukize kuwalongela simo azo, kasegela hanhu aho y k 4Avo kawalongela, “Mfundiza yoyose wa Malagizo ga Musa yahawa mwanahina wa Undewa wa kuulanga koigala na munhu mwene ng'anda, yolava vinhu va sambi na va umwaka kulawa mna digati jake da kwikila vinhu.” Yesu kolemigwa ako Nazaleti X ) 3Yesu kawauza, “Vino muzijuwa mbuli zino zose?” Wamwidika, “Ona.” r ] 2na wanhu wehile wokwasigwa muumoto, ako wolila na kudafuna meno gao.” Mafundizo ga sambi na ga umwaka   1Avo vondaiwe mna isiku ya kimambukizo cha isi, wasenga wa kuulanga wokwiza na kuwabagula wanhu wehile hagati ya wanogile,  0Lwavu vilumemile, walukwega kuimwhani, wakala hasi na kusonga kusagula, somba wodigwa waweka mvigelo vao na waja hawadigwa wawasa.   /“Vivija Undewa wa kuulanga uigala na wavuwa somba wategile lwavu lwao mdilamba na kunamata somba wodigwa na howodigwa.   .viyaiyonile lulu imoja inogile ng'hani, kachola na kuuza kila kinhu kiyalinacho, muladi yaigule lulu ayo.” Lusimo lwa lwavu R -“Vivija Undewa wa Mulungu uigala na munhu yozahila lulu inogile, b= ,“Undewa wa kuulanga uigala na zahabu ifisigwe mumgunda. Munhu imoja kaiyona abaho kaifisa kabili, na kwa deng'ho kulu diyakalile najo kachola kuuza vose viyalinavo abaho kaugula mgunda uja.” Lusimo lwa lulu  +Abaho wanhu wanogile mgameso ga Mulungu wong'ala kamba zuwa Muundewa wa Tatao. Yeli na magwiti yahulike.” Lusimo lwa ngama ifisigwe R *Wasenga wa kuulanga wowapigisa mna umoto, mumo wolila na kudafuna meno. %C )Mwana wa Munhu kowatuma wasenga zake wa kuulanga wawagole na wawalave Muundewa wake wanhu wowahonza wayagwe watende nzambi na wose wayagwe wotenda gehile. ta (Kamba vija sani viikigwa hamoja na kusomigwa moto, vivo vonda ilawilile mna isiku ya kimambukizo cha isi. }s 'Ija yamwihile yahandile sani ayo Mwenembago. Kusenga ayo siku ya kimambukizo, na wasengaji ni wasenga wa kuulanga. ~w &Mgunda ayo isi, mbeyu inogile awo wanhu waja Undewa wa Mulungu uli wao, na sani awo wanhu waja weli wa ija Imdumuka. S} %Yesu kawedika, “Munhu yahandile mbeyu inogile ayo Mwana wa Munhu. &|E $Yesu viyalulekile lunhu lwa wanhu na kwingila mng'anda, wanahina zake wamcholela wamulongela, “Tulongele fambulo da lusimo lwa sani ili mumgunda.” N{ #Katenda gano muladi galawilile gaja gayalongile mtula ndagu wa Mulungu,“Nolonga nao kwa simo,Nowalongela mbuli zifisigwe kusongela kuumbigwa kwa isi.” Yesu kofambula lusimo lwa sani `z9 "Yesu kalulongela lunhu gano gose kwa simo. Halongile nao mbuli yoyose bila simo. dyA !Yesu kawalongela lusimo luyagwe, “Undewa wa kuulanga uigala na kija kilawilile kwa mtwanzi yasolile sasu na kuitibwiliza hamoja na madebe mabili ga usage mbaka usage wose usasa.” Yesu kofundiza wanhu kwa simo Kx Yenyego ndodo kubanza mbeyu zose zilimumgunda, lakini yahakula, yokuwa mbiki mkulu kubanza yose ihandigwe mumgunda, mbaka ndege wokwiza na kuzenga mvulu mna gamatambi gake.” Lusimo lwa usasu w Yesu kawalongela lusimo luyagwe, “Undewa wa kuulanga uigala na kija kilawilile kwa munhu yahandile mbeyu ndodo mumgunda wake. mvS Lekeni uhemba na sani vikule hamoja mbaka kipindi cha kusenga. Baho nowalongela wasengaji wasonge kuikanha isani na kuifunga makinza na kuisoma moto, abaho wausole uhemba na kwika kudikanho jangu.’ ” Lusimo lwa mbeyu ndodo Ru Kawedika, ‘Bule, kwavija mwahang'ola sani modaha kung'ola na uuhemba. xti Mkulu ayo kawedika, ‘Ija yanihile heyo yatendile vivo.’ Wamuuza, ‘Kolonda tuchole tukaing'ole isani?’ s Wasang'hanaji zake wamgendela wamulongela, ‘Go mkulu, gweye kuhanda mbeyu inogile mumgunda wako. Lelo sani ilawa kwahi?’ Ar} Uhemba viukulile na kusonga kuzamiza, sani nayo yoneka. oqW Kilo kimoja, wanhu viwawasile, munhu yamwihile keza na kuhanda sani hagati ya uhemba abaho kasegela. p Yesu kawalongela lusimo luyagwe, “Undewa wa kuulanga uigala na gaja galawilile kwa munhu yahandile mbeyu inogile mumgunda wake. `o9 Mbeyu zilagalile muudongo unogile ziigala na munhu youhulika usenga na kuujuwa. Ayo kolela ng'hani kubanza mbeyu zija zihandigwe, imoja gana dimoja, iyagwe malongo sita na iyagwe malongo madatu.” Lusimo lwa sani 0nY Mbeyu zilagalile mna ivisolo va miba ziigala na munhu youhulika usenga, lakini mbuli ya magayo ga ugima uno na kulonda utajili youzonga uusenga, nayo halela matunda. m  lakini kwavija kaduhu mizizi, kogendelela kwa kipindi kidodo. Avo yahagaya na kudununzika mbuli ya usenga awo kobwela kukisogo. klO Mbeyu zilagalile mgamabwe ziigala na munhu youhulika usenga na bahaja viyoubokela kodeng'helela, ,kQ Munhu yoyose youhulika usenga wa Undewa wa Mulungu lakini haujuwa, kaigala na mbeyu zilagalile mnzila. Mwenembago kokwiza na kusola gaja gahandigwe muumoyo wake. Nj “Tegelezeni na muifunze fambulo da lusimo lwa munhu yohanda. i{ Nowalongeleni ukweli, watula ndagu bwando wa Mulungu na wanhu bwando wa Mulungu walonda ng'hani kugona gaja gomona mweye, lakini hawagonile bule, hebu kuhulika gaja gomuhulika mweye, lakini hawahulike bule. Yesu kofambula lusimo lwa munhu yohanda phY Yesu kalonga kabili, “Lakini mweye mumweda! Kwavija meso genu golola na magwiti genu gohulika. g7 Kwavija mizoyo ya wanhu wano midala,
na magwiti gao hagahulika vinogile,
na wafing'hiliza meso gao.Buleavo, meso gao gahalolile,
magwiti gao gahahulike,
nzewele zao zahajuwile,
na wahanibwelele niye, Mulungu kolonga,
na niye nahawahonyile.’ ” 'fG Avo kilawilile kiyalongile mtula ndagu wa Mulungu Isaya,‘Kutegeleza motegeleza, lakini honda mujuwe bule,
kulola molola, lakini hamona bule. weg Kilamuso cha kulonga kwa simo, muladi walole lakini sekewone, na wategeleze lakini sekewahulike hebu kujuwa. d Kwavija munhu yoyose yeli na kinhu kokongezelwa ng'hani, lakini ija yeliduhu kinhu kobokigwa hata kija kidodo kiyeli nacho. }cs Yesu kawedika, “Mweye mumweda kuzijuwa mbuli zifisigwe za Undewa wa kuulanga, lakini kumwao awo haili vivo. dbA Abaho wanahina zake wamcholela Yesu wamuuza, “Habali kolonga na wanhu kwa simo?” eaC Yesu kamambukiza kwa kulonga, “Munhu yeli na magwiti yahulike.” Kilamuso cha simo [`/ Lakini mbeyu ziyagwe zilagalila hanhu heli na udongo unogile, zota zikula na kulela mbeyu nyingi kubanza zija zihandigwe, ziyagwe zilela gana dimoja, ziyagwe zilela malongo sita, na ziyagwe malongo madatu.” W_' Mbeyu ziyagwe zilagalila mvisolo va miba, miba ayo ikula na kuizonga imimea. N^ Lakini zuwa vidilawile, mimea inyala kwavija imizizi haingile hasi. j]M Ziyagwe zilagalila mgamabwe hakalile na udongo mdodo. Zota himahima kwavija udongo ukala mdodo. T\! Viyakalile komiza, mbeyu ziyagwe zilagalila mnzila, ndege weza na kuzija. W[' Kawalongela mbuli nyingi kwa simo. “Kukala na munhu kachola kuhanda mbeyu. ~Zu Lunhu lwa wanhu lumzunguluka Yesu mbaka kengila mwiingalawa na kukala mumo, na wanhu wose wakala kumgwazo wa lamba. dY C Siku didija Yesu kalawa mng'anda, kachola kumgwazo wa lamba, ako kakala hasi na kufundiza. {Xo 2Munhu yoyose yotenda gaja golondigwa na Tatangu yeli kuulanga, ayo mamangu na ndugu zangu na lumbu jangu.”eWC 1Abaho kawagolosela mkono wanahina zake, kalonga, “Lola! Wano awo mamangu na ndugu zangu! UV# 0Yesu kamwidika, “Mamangu ayo nani? Na ndugu zangu awo kina nani?” qU[ /Avo munhu imoja kamulongela, “Go mkulu, mamako na ndugu zako wema kunze wolonda kulonga na gweye.” wTg .Yesu viyakalile yang'hali kolonga na wanhu, mamake na ndugu zake weza, wema kunze walonda kulonga nayo. S -Abaho kochola na kusola vinyamkela wayagwe saba wehile kubanza heyo, awo wokwiza na kukala mumo. Avo ugima wa munhu ayo wokuwa wiha kubanza aho haichanduso. Kino acho chonda kiwalawilile wanhu walukolo luno lwihile.” Mamake Yesu na ndugu zake Yesu R- ,koilongela mwenyego, ‘Nobweleganya mng'anda yangu.’ Avo yahabweleganya koivika ng'anda yaduhu kinhu, ifagiligwa na kila kinhu kikigwa goya. yQk +“Kinyamkela yahamulawa munhu kochola mwiisi inyalile kuzahila hanhu ha kubwihila, kamba hapatile hanhu, P7 *Mna isiku ya nhaguso Malikia wa Sheba kokwima na kuwatagusa mweye kamba mubananga, kwavija heyo kafunga mwanza kulawa mwiisi yake kachola kumtegeleza Mndewa Sulemani na mafundizo gake geli na nzewele. Nowalongela, hano hana munhu mkulu kubanza Sulemani. Kubwela kwa kinyamkela 0OY )Mna isiku ya nhaguso wanhu wa Ninawi wokwima na kuwatagusa mweye, kwavija awo waleka nzambi Yona viyawapetele. Lakini nowalongela hano hana munhu mkulu kubanza Yona. #N? (Kamba vija Yona viyakalile siku ndatu imisi na ikilo mna iinda ya somba mkulu, vivo ili kwa Mwana wa Munhu kokala siku ndatu imisi na ikilo hasi ya isi. LM 'Yesu kawedika, “Mweye wanhu wa lukolo lwa sambi, mwihile na hamumjuwile Mulungu molonda kilaguso? Bule! Kuduhu kilaguso chonda mugweleligwe, ila kilaguso cha mtula ndagu wa Mulungu Yona. L &Abaho wafundiza Malagizo ga Musa wayagwe na Mafalisayo wayagwe wamulongela, “Mfundiza, tolonda utende kilaguso.” aK; %Mbuli zako azo zonda zikutaguse, kulagusa kunoga hebu kwiha.” Wanhu wolonda vilaguso J  $“Nowalongela ukweli, mna isiku ya nhaguso, wanhu wolondeka walonge habali walonga avo kwa mbuli yoyose ihile iwalongile. I #Munhu yanogile kolava ganogile mna ingama ya ganogile geli mmwake, na munhu yehile kolava gehile mna ingama ya gehile geli mmwake. H "Mweye lukolo lwa mizoka! Vino modahaze kulonga mbuli zinogile na kuno mweye wenyego mwiha? Kwavija munhu kolonga kija kimemile muumoyo. G# !“Matunda ganogile golawa mumbiki unogile, wahawa na mbiki wihile kokuwa na matunda gehile. Kwavija mbiki wojuwika kwa matunda gake. iFK Munhu yoyose yolonga mbuli za kumliga Mwana wa Munhu, maligo gake gogeligwa kumgongo, lakini munhu yomuliga Loho Yang'alile, maligo gake honda gageligwe kumgongo ng'o mwiisi ino hebu mwiisi yonda ize. Mbiki na matunda gake E Avo nowalongela, nzambi zose na maligo ga wanhu gogeligwa kumgongo, lakini maligo kwa Loho Yang'alile honda gageligwe kumgongo bule. yDk “Munhu yoyose heli ubanzi wangu konilema, na munhu yoyose yolema kunitaza kwika hamoja ayo kopwililisa. (CI “Kuduhu munhu yodaha kutula ng'anda ya munhu mwene nguvu na kusola vinhu vake, mbaka yasonge kumgodeka nzabi munhu ayo, baho kodaha kusola vinhu vake. xBi Lakini kamba nowalava vinyamkela kwa Loho wa Mulungu, avo mujuwe kamba Undewa wa Mulungu uvika mwaka kumwenu. 9Ak Mweye molonga niye nolava vinyamkela kwa udahi wa Belizebuli. Avo wanhu wenu wolava vinyamkela kwa udahi wa nani? Kwa mbuli ayo wanhu wenu wenyego wowatagusa kamba mobananga! j@M Avo kamba Mwenembago komulava Mwenembago miyage, ayo kaigola mwenyego na undewa wake wokwimaze? (?I Yesu kajuwa kiwakalile wogesa, avo kawalongela, “Kamba undewa wowose wahaigola wenyego undewa awo wofa. Na lubuga lwahaigola wenyego lubuga lulo lofa. >} Mafalisayo viwahulike avo walonga, “Munhu ino kolava vinyamkela kwa udahi wa Belizebuli, mkulu wa vinyamkela.” M= Wanhu wose wakanganya. Walonga, “Vino ino siyo Mwanage Daudi?” < Abaho wanhu wayagwe wamgalila Yesu msuwameso na halonga, kwavija kakala na kinyamkela. Yesu kamuhonya, kadaha kulonga na kulola. N; Wanhu wose wa mwiisi woditamanila twaga jake.” Yesu na Mwenembago y:k Honda yalubene ludete luveduke,
hebu kuuzima utambi ulava yosi,
mbaka vondayaitende haki itawale. i9K Nayo kaduhu ndwagi wala haguta,
kuduhu munhu yonda yaihulike sauti yake mna izinzila. 88i “Ino ayo msang'hanaji wangu, inimsagule
inimnogela na moyo wangu unogezigwa nayo.Noika loho yangu kumwake,
nayo kowapetela wanhu wa mwiisi nhaguso yangu. \71 Katenda avo muladi kilawilile kija kiyalongile mtula ndagu wa Mulungu Isaya, =6u Kawalagiza sekewamulongele munhu yoyose mbuli zake. 5y Yesu viyahulike mbuli ayo, kasegela hanhu aho, na lunhu mkulu lumkweleleza. Nayo kawahonya wose wakalile watamu. l4Q Abaho Mafalisayo walawa kunze wakala kiseto cha kumkoma Yesu. Msang'hanaji yasaguligwe na Mulungu 3 Abaho kamulongela munhu ija yaholole mkono, “Golosa mkono wako.” Avo kaugolosa mkono wake, nao uhona kamba uja uyagwe. 2} Vino munhu hanogile bule kubanza ng'hondolo? Avo malagizo getu gotulonda kusang'hana ganogile mwiisiku ya Kubwihila.” 1! Yesu kawedika, “Vino kamba munhu imoja kumwenu kana ng'hondolo wake kengila mdikolombo mwiisiku ya Kubwihila, hamulava kunze bule? Q0 Ako kukala na munhu yakalile na mkono uholole. Wanhu wayagwe wakalile aho walonda kilamuso cha kumtagusila, avo wamuuza Yesu, “Vino Malagizo getu gogomesa kumuhonya munhu mwiisiku ya Kubwihila?” L/ Yesu kasegela hanhu aho kengila mng'anda ya kumpula Mulungu. Z.- Kwavija Mwana wa Munhu heyo Mndewa wa Kubwihila.” Munhu yeli na mkono uholole {-o Maza mujuwile fambulo da ulonzi uno, ‘Nolonda bazi, silonda sadaka,’ sambi muwataguse wanhu weliduhu gehile. J,  Nowalongeleni hano hana munhu mkulu kubanza Ng'anda ya Mulungu. 1+[ Vino hamusomile mna Gamalagizo ga Musa, kila siku ya Kubwihila walava nhosa wobena lagizo da siku ya Kubwihila mna Ing'anda ya Mulungu, na hawakoneka kamba wabananga? *+ Kengila Mng'anda ya Mulungu, heyo na wayage wagaja magate galavigwe nhosa kwa Mulungu, hamoja hailondeke wao wagaje, ila walava nhosa waiyeka. p)Y Yesu kawedika, “Hamusomile kija kiyatendile Daudi, kipindi heyo na wayage viwakalile na nzala? ( Mafalisayo viwonile avo, wamulongela Yesu, “Lola, wanahina zako wotenda kinhu kigomesigwe kutendigwa mwiisiku ya Kubwihila!” "' ? Mna ikipindi acho, Yesu kakala yobita mna imigunda ya uhemba, mwiisiku ya Kubwihila. Wanahina zake wakala na nzala, avo wasonga kuhulula uhemba na kuja. L& Kwavija nila yangu ibuha na mizigo yonda niwadikwe mibewe.”z%m Soleni nila yangu muifunze kumwangu, kwavija niye simgaza munhu hebu kumwehula, na mweye mokala mizoyo iholile. o$W “Izoni kumwangu mweye mose mugaya na kulemelwa na mizigo mikulu, na niye nowatenda mubwihile. D# “Tatangu kanigwaa vinhu vose. Kuduhu munhu yamjuwile Mwana ila Tata yaiyeka, na kuduhu munhu yamjuwile Tata, ila Mwana yaiyeka na waja Mwana yawasagule kuwagubulila wamjuwe Tata. *"O Ona, Tata, vino vivo viulondile. :!m Mna ikipindi acho Yesu kalonga, “Tata, Mndewa wa kuulanga na mwiisi, nokutogola kwavija kuwafisa mbuli zino wanhu weli na nzewele na ubala, na kuwagubulila wana wadodo.   Nowalongeleni, mna isiku ya nhaguso Mulungu kowonela bazi wanhu wa isi ya Sodoma kubanza mweye!” Izoni kumwangu mubwihile Z- Vivija na gweye Kapelinaumu! Vino kolonda kuinula mwenyego mbaka kuulanga? Kohumulusigwa mbaka kowochola wanhu wafile! Maza unzonza utendigwe kumwako gweye wahatendigwe Sodoma, isi ayo yahasigale mbaka lelo! ta Nowalongeleni ukweli, siku ya nhaguso Mulungu kowonela bazi wanhu wa isi za Tilo na Sidoni kubanza mweye!  “Kogaya, gweye buga da Kolazini! Kogaya gweye buga da Betisaida! Maza unzonza utendigwe kumwenu mweye, wahatendigwe mna gamabuga ga Tilo na Sidoni, wanhu zake wahalekile mwaka nzambi zao na kuvala magunia na kuibakaza mitozi, kulagusa kamba waleka nzambi zao!  Yesu kasonga kuwakomhokela wanhu wa mabuga gayatendile unzonza mwingi, kwavija wanhu awo hawazilekile bule nzambi zao. r] Mwana wa Munhu viyezile, kaja na kung'wa, nao walonga, ‘Muloleni munhu ino! Mmelo na mlevi, mbwiga zake wabokela kodi na wanhu wene nzambi!’ Lakini nzewele ya Mulungu yokoneka inoga kwa sang'hano zake.” Mabuga goleka kutogola gG Kwavija Yohana viyezile kafunga kuja na hang'wile divai, nao walonga, ‘Kana kinyamkela!’ uc ‘Tuwatowela gombe sugu, lakini hamuvinile bule! Tuwembila nyila za kuiyalala, lakini hamulilile bule!’ + “Vino wanhu wa lukolo lwa sambi waigala na choni? Waigala na wana wadodo wakalile mna gamagulilo. Kibumbila kimoja chokemelela kiyagwe, #A Yeli na magwiti yahulike! I  Mwahazitogola mbuli zao, Yohana heyo Eliya yalongigwe kokwiza. yk Kwavija Malagizo ga Musa na watula ndagu wa Mulungu, galonga mbuli ya undewa mbaka kwiza kwa Yohana Mbatizaji.   Kulawa kipindi cha Yohana Mbatizaji mbaka sambi, wanhu waulema kwa nguvu Undewa wa kuulanga na wanhu wene nguvu wogeza kuuboka. 9k Nowalongeleni ukweli, hanalawilila munhu yoyose yeli munhu mkulu kubanza Yohana Mbatizaji. Lakini yeli munhu mdodo ng'hani Muundewa wa kuulanga ni munhu mkulu kubanza Yohana.  Kwavija Yohana ayo yalongigwe mna Gamaandiko Gang'alile, ‘Mulungu kalonga, nomtuma msenga wangu yakulongolele, yaitande nzila yako.’ ) Nongeleni, vino muchola kulola choni? Muchola kumulola mtula ndagu wa Mulungu? Ona, lakini mona vingi ng'hani kubanza mtula ndagu wa Mulungu.  Kumbe muchola kulola choni? Muchola kumulola munhu yavalile viwalo vinogile? Wanhu wovala kamba avo wokala mna zing'anda za Wandewa! H  Wanahina wa Yohana viwakalile wosegela, Yesu kasonga kululongela lunhu mbuli za Yohana, “Vino vimucholile kuluwala muchola kulola choni? Muchola kulola lusanze vilutigisigwa na beho? 6g Wamweda waja wose weliduhu shaka na niye!” . U wasuwameso wolola, mbetembete wotembela, na weli na utamu wa dikulu wohonyigwa na wanhu hawahulika wohulika, wafile wozilibuka na wakiwa wopeteligwa Mbuli Inogile. X ) Yesu kawedika, “Bweleni mkamulongele Yohana gaja gomuhulika na kugona, b = Wamuuza Yesu, “Vino gweye heyo ija iyalongile Yohana kokwiza, hebu tumbete iyagwe?” y Yohana Mbatizaji yakalile mkifungo viyahulike gaja gayakalile yotenda Kilisito, kawatuma wanahina zake kwa Yesu. &  G Yesu viyamambukize kuwagwaa malagizo gano wanahina zake longo na wabili, kasegela hanhu aho, kachola kufundiza na kuwapetela wanhu mna gamabuga ga Galilaya. 9 *Nowalongeleni ukweli, munhu yoyose yomgwaa mwanahina kikasi cha mazi govega kwavija heyo imoja wa wanahina zangu wadodo, kobokela nhunza yake.”W' )Munhu yoyose yombokela mtula ndagu wa Mulungu, kwavija ayo mtula ndagu wa Mulungu, kobokela nhunza ya munhu ayo. Na munhu yoyose yombokela munhu yanogile, kwavija heyo kanoga kobokela nhunza ya munhu ayo. xi (“Munhu yoyose yowabokela mweye kombokela niye, na munhu yoyose yombokela niye kombokela ija yanhumile. mS 'Munhu yougomesa ugima wake kowagiza lakini munhu youlava ugima wake mbuli ya niye, koupata. Nhunza fE &Munhu yoyose yoleka kupapa msalaba wake na kunikweleleza niye, hafaya yawe mwanahina wangu. C %“Munhu yoyose yomnogela tatake hebu mamake kubanza niye hafaya yawe mwanahina wangu. Na munhu yoyose yowanogela wanage hebu mndele wake kubanza niye hafaya yawe mwanahina wangu. 4c $Wehi wa munhu ni wanhu wa mng'anda mmwake. fE #Kwavija niza kuwagola wana na tatazao wandele na mamazao, wandele na wakwe zao wa kitwanzi. q[ "“Sekemugese kamba niza kugala tindiwalo kwa wanhu wa mwiisi. Sizile kugala tindiwalo, ila zele.  !Lakini munhu yoyose yonibela niye mgameso ga wanhu na niye nombela mgameso ga Tatangu yeli kuulanga.” Sizile kugala tindiwalo ila zele t~a “Munhu yoyose yonitogola niye mgameso ga wanhu na niye nomtogola mgameso ga Tatangu yeli kuulanga. i}K Avo sekemudumbe, mweye munoga ng'hani kubanza nhongwa wengi!” Kumtogola na kumulema Kilisito E| Lakini mweye, hata mvili zili mmapala genu zipetigwa zose. s{_ Vino nhongwa wabili hawauzigwa kwa sente imoja? Lakini kuduhu hata imoja wao yofa bila Tata yenu kujuwa. z! Sekemuwadumbe waja iwokoma lukuli, lakini hawadaha kuikoma loho, ila mumdumbe Mulungu yodaha kulukoma lukuli na loho muumoto wa jehanamu. qy[ Kiniwalongeleni mdiziza, mkilonge imisi, na mbuli imuihulike kwa kinyelegezi, mweye ilongeni mkiswili. nxU “Avo sekemuwadumbe wanhu. Chochose kigubikigwe chogubuligwa na chochose kifisigwe chokoneka. ]w3 Vimnogela mwanahina kuigala na mfundiza wake na mtumwa kuigala na mndewa wake. Kamba mkulu wa ng'anda kakemigwa Belizebuli, vino wanhu wa ng'anda yake honda wakemigwe matwaga gehile ng'hani?” Nani wa kumdumba _v7 “Mwanahina hali mkulu kubanza mfundiza wake, wala mtumwa hambita mndewa wake. =us Wahawadununza kudibuga dimoja, kimbilileni kudibuga diyagwe, nowalongeleni ukweli, hamumambukiza sang'hano yenu kuna gamabuga gose ga Izilaeli yang'hali Mwana wa Munhu hanakwiza. tw Wanhu wose wowehila mweye mbuli ya twaga jangu. Lakini yoyose yonda yafunge umoyo mbaka kukimambukizo, kokomboligwa. s) “Munhu komuhinduka ndugu yake too yakomigwe na tata komuhinduka mwanage yakomigwe, na wana wowahinduka tata zao na mama zao wakomigwe. Zr- Kwavija siyo mweye mondamulonge, lakini Loho wa Tataenu kolonga kubitila mweye. oqW Vonda wawagale mkitala, sekemugese gaja gondamulonge, kipindi chahavika mogweleligwa cha kulonga.” tpa Mbuli ya niye mogaligwa haulongozi ha wakulu na wandewa, muladi muwalongela wao na wamhazi Mbuli Inogile. qo[ Muiteganye na wanhu, kwavija wowagala mna ivitala, wowatowa mbalati mna izing'anda za kumpula Mulungu. onW “Nowatuma kamba ng'hondolo hagati ya mbwizi. Avo muwe wabala kamba zoka na wahole kamba huwa. m' Nowalongeleni ukweli mna isiku ya nhaguso Mulungu kowonela bazi wanhu wa buga da Sodoma na Gomola kubanza buga dijo.” Madununzo gonda geze l Munhu yoyose yahalema kuwabokela hebu kuwategeleza, vondamusegele baho kung'huseni matimbwisi mmagulu genu kamba kilaguso cha kuwalema. k Wanhu wa ng'anda ayo wahawabokela goya, tindiwalo jenu dokala nao, kamba wahaleka kuwabokela, tindiwalo jenu dowabweleleni mweye. 2j_ Mwahengila mng'anda, walamuseni wenekae. i “Mwahengila mna dibuga jojose hebu mna ikijiji, mumzahile munhu yonda yawabokele, kaleni ukayake mbaka vondamusegele. h# Muumwanza wenu, sekemusole mkoba hebu viwalo vibili hebu vilatu hebu mkongoja. Kwavija msang'hanaji kolondeka yagweleligwe kija kilondeka. Eg Mna imifuko yenu, sekemusole zahabu hebu shaba hebu sente. f Muwahonye watamu, wazilibuleni wafile, muwahonye waja weli na utamu wa dikulu, muwalave vinyamkela. Mugweleligwa bule, laveni bule. Re Mwahachola, wapeteleni usenga uno, ‘Undewa wa kuulanga wa mmabehi!’ Ud# Ila choleni kwa wanhu wa isi ya Izilaeli waigalile na ng'hondolo wapotele. c Yesu kawatuma watumigwa wano longo na wabili kawalagiza, “Sekemuchole kwa wanhu wamhazi, hebu kwingila mna gamabuga ga Wasamalia. ibK Simoni Mkananayo, na Yuda Isikaliote, yamuhinduke Yesu. Sang'hano ya watumigwa longo na wabili ca? Filipo na Batulumayo, Tomaso na Matayo mbokela kodi, Yakobo mwana wa Alufayo, na Tadayo, %`C Gano gago matwaga ga watumigwa longo na wabili, wa ichanduso Simoni yakemigwe Petulo na ndugu yake Andeleya, Yakobo na ndugu yake Yohana wana wa Zebedayo. w_ i Yesu kawakema wanahina zake longo na wabili na kawagwaa udahi wa kulava vinyamkela, kuhonya mitamu na magayo. Q^ &Mpuleni Mndewa wa indiya, yawatume wasang'hanaji mumgunda wake.”Y]+ %Abaho kawalongela wanahina zake, “Ndiya nyingi, lakini wasang'hanaji wadodo. \ $Yesu viyawone wanhu, kawonela bazi kwavija wakala wogaya na waduhu munhu wa kuwataza, kamba ng'hondolo weliduhu msusilaji. F[ #Yesu kachola mna gamabuga gose na ivijiji, kafundiza mna izing'anda zao za kumpula Mulungu, kawapetela Mbuli Inogile ya Undewa wa Mulungu na kuwahonya wanhu weli na mitamu na magayo. Z "Lakini Mafalisayo walonga, “Kana mwenembago ayo yomgwaa udahi wa kuwalava vinyamkela.” Yesu kowonela bazi wanhu #Y? !Kinyamkela viyalavigwe, munhu ija yakalile halonga, kasonga kulonga. Wanhu wakanganya na kulonga, “Hatunachona kinhu kamba kino mwiisi ya Izilaeli!” }Xs Wanhu viwakalile wosegela, wanhu wayagwe wamgalila Yesu munhu yakalile halonga, kwavija kakala na kinyamkela. mWS Lakini wao wachola, wazibwililisa mbuli za Yesu mwiisi ija yose. Yesu komuhonya munhu halonga `V9 Meso gao galola, Yesu kawazuma ng'hani, “Sekemumulongele munhu yoyose mbuli ino!” SU Yesu kawakwasa meso gao, kalonga, “Ilawilile kamba vimutogola.” T9 Yesu viyengile mng'anda, wasuwameso waja wabili wamgendela, Yesu kawauza, “Motogola kamba nodaha kuwahonya?” Wamwidika, “Ona, go mkulu!” S! Yesu kasegela hanhu aho, viyakalile kochola wanhu wabili wasuwameso wamkweleleza kuno wokemelela, “Mwana wa Daudi, tonele bazi!” WR' Mbuli ayo ibwililika kila hanhu mwiisi ija. Yesu kowahonya wasuwameso wabili rQ] Lunhu lwa wanhu vilulawile kunze, Yesu kengila kudigati da mndele ayo, kamgoga mkono wake, nayo kenuka. XP) Kawalongela, “Laweni kunze. Imwana hafile bule, ila kawasa!” Nao wamseka. O  Yesu viyengile mna ing'anda ya mkulu ija, kawona watowa ving'weng'we va nyila za ndilo na lunhu lwa wanhu lukala lolila. N Yesu kahinduka, kamona mtwanzi ayo, kamulongela, “Mndele, gangamala! Kutamanila kwako kukuhonya.” Bahaja mtwanzi ija kahona. EM Kailongela mwenyego, “Nahakwasa kiwalo chake, nohona.” L Mtwanzi imoja yakalile na utamu wa kutumika kwa miyaka longo na mibili, kamcholela Yesu kukisogo, kakwasa mhindo ya kiwalo chake. AK} Yesu na wanahina zake wenuka, wachola hamoja nayo. *JM Yesu viyakalile kolonga avo, mkulu wa Wayahudi kamgendela kamfugamila kalonga, “Mwanangu kafa, nokupula tuchole ukamwikile makono, nayo kokuwa mgima.” 2I] “Vivija kuduhu munhu yogida divai ya sambi mna imifuko ya ng'hwembe ya umwaka, kwavija yahatenda avo imifuko ayo yotulika, divai yokwitika na imifuko yobanangika. Ila divai ya sambi yogidigwa mna imifuko ya ng'hwembe ya sambi, vose vokuwa vigima.” Mndele wa mkulu imoja na mtwanzi mtamu  ~l}}j||b| {zzyyycxxxww9vuuwu$ttBss4r~qpprpoo9nn~nmm@lkkYjjji~i#hgglffyfexddCcbb:aa`x__J^^4]]a\\[[p[-Z{ZYYXX*WWUVVRUTTbSSaRQQ;P5OONNN MgLKJJ;II/HHEGG"FEEbDD)CCXBBRAA@@g@?>>>;==<<;::|99E88+766655c44/33L22110|0//".$-R,,$++U**`))*(`('z'3&~%%X$##b""! -Sbn~LI88c*}r 9 f  (FPDP~`[!/*Yesu kawalongela, “Hamusomile mna Gamaandiko Gang'alile,‘Dibwe wadilemile wazengaji,
sambi digalamuka dibwe kulu kubanza gose.Mbuli ino itendigwa na Mndewa
nayo yotukanganya.’ ”  %)Wamwidika, “Kowakoma walimaji wose wehile na kowakodisha wanhu wayagwe mgunda awo, nao womgolela zabibu mumsimu wa kubawa zabibu.” a;(Yesu kawauza, “Vino munhu mwene mgunda yaheza kowatenda choni waja walimaji?” @{'Avo wamgoga na wamwasa kunze ya umgunda na wamkoma.” ta&Lakini walimaji viwamonile mwanage, wailongela, ‘Ino ayo muhazi lekeni tumkome na tusole uhazi wake!’ Z-%Kukimambukizo kamtuma mwanage, kalonga, ‘Ino womtegeleza kwavija mwanangu.’ r]$Kawatuma kabili wasang'hanaji wayagwe, wengi kubanza waja waichanduso, walimaji awo wawatendela vivija. lQ#Walimaji waja wawagoga wasang'hanaji awo, imoja wamtowa, iyagwe wamkoma, na iyagwe wamtowa mabwe. {"Msimu wa kubawa zabibu viuvikile, kawatuma wasang'hanaji zake kwa waja walimaji wamgalile zabibu kulawa mumgunda wake.  !Yesu kalonga, “Tegelezeni lusimo luyagwe, kukala na munhu imoja mwene mgunda kahanda mizabibu mumgunda wake, kazungulusila lwigo, kahimba hanhu ha kukamila zabibu, kazenga lingo na kawakodisha walimaji. Abaho kafunga mwanza kachola isi ya kutali. r] Kwavija Yohana Mbatizaji keza kuwalagusila nzila inogile, na mweye hamumtogole lakini wabokela kodi na wagoni wamtogola. Vivija na mweye vimonile avo, hamulekile nzambi zenu na kumtogola.” Lusimo lwa walimaji mumgunda wa mizabibu ^5Avo nani mna iwana waja wabili yatendile kija kiyalondile tatao?” Wamwidika, “Ija mwana imkulu.” Avo Yesu kawalongela, “Nowalongeleni wabokela kodi na wagoni wowalongolela kwingila mna Undewa wa Mulungu.  Abaho tata ija kachola kwa mwana iyagwe kamulongela mbuli iija. Nayo kamwidika, ‘Ona tata nochola,’ lakini hacholile bule. [/Nayo kamwidika, ‘Sichola bule.’ Lakini kumwande kidogo kagimbula na kuchola. -S“Mweye mogesaze? Munhu imoja kakala na wana wabili, kachola kwa ija mwana imkulu kamulongela, ‘Mwanangu, lelo chola ukasang'hane kumgunda wa mizabibu.’ 5Avo wamwidika Yesu, “Hatujuwile.” Abaho Yesu kawalongela, “Na niye siwalongela bule notenda gano kwa udahi wa nani.” Lusimo lwa wana wabili Lakini twahalonga, ‘Ulawa kwa wanhu,’ towadumba wanhu kwavija wose wamtogola Yohana kamba mtula ndagu wa Mulungu.” MNongeleni, vino udahi wa Yohana wa kubatiza ulawa kwahi? Ulawa kwa Mulungu hebu ulawa kwa wanhu?” Wasonga kuilongela, “Twahalonga ulawa kwa Mulungu, kotuuza, ‘Habali hamumtogole Yohana?’ xiYesu kawedika, “Nowauza mbuli imoja munilongele, na niye nowalongeleni kwa udahi wa nani notenda gano. Z-Yesu kengila Mng'anda ya Mulungu, na viyakalile kofundiza, wakulu wa walava nhosa na wavele wamwizila wamuuza, “Vino kotenda gano gose kwa udahi wa nani? Nani yakugwelele udahi uno wa kutenda gano?” X )Kamba mwahatogola, mobokela chochose chonda mupule.” Mbuli ya udahi wa Yesu  Yesu kawedika, “Nowalongeleni ukweli kamba mwahatogola na kuleka kunyawanyawa, modaha kutenda kamba kija kinitendile kwa mbiki uno wa mtini. Siyo kino kiiyeka, lakini modaha kukilongela kigongo kino, ‘Ng'oka ukayase mbahali,’ na yokuwa vivo. w gWanahina zake viwonile avo wakanganya ng'hani, waiuza, “Habali mbiki uno wa mtini unyala himahima?” Z -Behi na nzila kawona mbiki wa mtini kaucholela, yalole kamba kodaha kupata tunda jojose, lakini honile kinhu ila majani gaiyeka. Avo kaulongela, “Sekeulele matunda ng'o!” Bahaja mbiki awo unyala gogodaa. R Imitootondo, Yesu viyakalile kobwela mna idibuga, kakala na nzala. `9Yesu kawaleka na kachola Betania kunze ya buga, kawasa kuko. Yesu kouduila mbiki RAvo wamuuza Yesu, “Vino kohulika viwolonga wana wano?” Yesu kawedika, “Mhulika, hamugasomile gaja Gamaandiko Gang'alile golonga, ‘Muwafundiza wana na ving'hele kulava nhogolwa inogile.’ ” QWakulu wa walava nhosa na wafundiza Malagizo ga Musa wagevuzika viwonile mbuli za unzonza ziyakalile yotenda Yesu na wana viwakalile wokemelela Mng'anda ya Mulungu, “Yatogoligwe Mwana wa Daudi!” hIWasuwameso na wanhu mbetembete wamcholela Yesu kuna Ing'anda ya Mulungu, nayo kawahonya.  Kawalongela, “Yandikigwa mna Gamaandiko Gang'alile, ‘Ng'anda yangu yokuwa kae ya kupulila.’ Lakini moitenda mhango ya wabavi!” E Yesu kengila Mng'anda ya Mulungu, kawawinga wanhu wose wakalile wogula na kuchuuza vinhu. Kazibidula meza za wanhu wakalile wovunja sente na vigoda va wanhu wakalile wochuuza njiwa. / Lunhu lwa wanhu lwidika, “Ino ayo Yesu, mtula ndagu wa Mulungu kolawa Nazaleti mwiisi ya Galilaya,” Yesu kokwingila Mng'anda ya Mulungu lQ Yesu viyengile Yelusalemu, wanhu wose wa kudibuga wading'huka na waiuza, “Ino ayo nani?” =s Wanhu wakalile kukisogo na kuulongozi wa Yesu wakemelela,“Yatogoligwe mwana wa Daudi!Mulungu yamtambikile ija yokwiza kwa twaga da Mndewa!Mulungu yatogoligwe!” veLunhu lwa wanhu lwanzanza viwalo vao mnzila kuno wayagwe wabena mibunho na kuyanzanza mnzila muladi yabite. t~aWamgala ija imhunda na mwanage, watandika viwalo vao mmigongo wa waja iwamhunda, na Yesu kakwela uchanha. O}Avo wanahina wachola watenda vivija viyawalongele Yesu watende. }|s“Dilongele buga da Sayuni,Lola, mndewa wako kokwiza!Muhole na kakwela mhunda na
mwanage mhunda.” Y{+Gano gatendeka muladi kiyalongile mtula ndagu wa Mulungu kilawilile, [z/Munhu yoyose yahawauza, mulongeleni, Mndewa kowalonda, nayo kowaleka wachole.” y!kawalongela, “Gendeni kuna ikijiji kili kuulongozi wenu, aho momvika mhunda kafungigwa na mwanage kumgwazo. Wafunguleni mungalile hano. x 'Yesu na wanahina zake viwavikile Yelusalemu, wachola Betifage kuna Ulugongo lwa Mizeituni. Baho kawatuma wanahina zake wabili wamulongolele, bw="Yesu kawonela bazi kawakwasa meso gao, bahaja wadaha kulola, nao wamkweleleza.9vm!Wamwidika, “Go mkulu, tolonda kulola!” Lu Yesu kema kawakema kawauza, “Molonda niwatendele choni?” tLunhu lwa wanhu luwakomhokela luwalongela wanyamale. Lakini wagendelela kukemelela ng'hani, “Mwana wa Daudi! Tonele bazi!” sWanhu wabili wasuwameso wakalile kumgwazo wa inzila, viwahulike Yesu kobita, wasonga kukemelela, “Mwana wa Daudi! Tonele bazi!” krOYesu na wanahina zake viwakalile wosegela kudibuga da Yeliko, lunhu lwa wanhu lumkweleleza. /qWKamba vija Mwana wa Munhu, hezile kusang'hanilwa, lakini keza kuwasang'hanila na kuulava ugima wake kwa kuwakombola wanhu wengi.” Yesu kowahonya wasuwameso wabili Bpna munhu yolonda kuwa wa ichanduso, yawe mtumwa wa wose. goGLakini haili vivo kumwenu. Munhu yoyose yolonda kuwa munhu mkulu, yawe msang'hanaji wa wose, nYesu kawakema wose hamoja kawalongela, “Mojuwa kamba wakulu wa wanhu wa mwiisi wowalanguliza kwa nguvu, na wakulu wao wana udahi. \m1Baho wanahina longo viwahulike avo, wawagevuzikila ng'hani Yakobo na Yohana. Vl%Yesu kawalongela, “Kweli moking'wela kikasi changu, lakini naduhu udahi wa kusagula nani yakale mwambu wa mkono wangu wa kudila hebu wa kumoso. Hanhu aho wekiligwa wanhu wasaguligwe na Tatangu.” k5Yesu kawedika, “Hamkijuwile kinhu kimpula, vino modaha kuking'wela kikasi cha madununzo chonda niking'wele niye?” Wamwidika, “Todaha.” NjYesu kamuuza, “Kolonda choni?” Kamwidika, “Chonde, nhogolela wanangu wano wabili, imoja yakale mwambu wa mkono wako wa kudila na iyagwe mwambu wa mkono wako wa kumoso muundewa wako.” xiiAbaho mwehe wa Zebedayo na wanage wabili kamcholela Yesu, kamfugamila kampula yamtendele kija kiyolonda. h5Na womwika mmakono ga Wamhazi, nao womzeha womtowa mbalati na womkoma kwa kumuwamba mumsalaba, lakini siku da kadatu kozilibuka.” Kupula kwa mama g9“Tegelezeni, tochola Yelusalemu, kuko Mwana wa Munhu kogeligwa mmakono ga wakulu wa walava nhosa na wafundiza Malagizo ga Musa. Nao womtagusa yafe. sf_Yesu viyakalile kochola Yelusalemu, kainega kumgwazo na wanahina zake longo na wabili, kawalongela, be=Yesu kamambukiza kulonga, “Avo wose weli wa ikimambukizo sambi wokuwa wa ichanduso kumwande, na wose weli wa ichanduso sambi wokuwa wa ikimambukizo kumwande.” Yesu kolonga mwanza wa kadatu mbuli ya ifa yake d%Vino havinogile bule niye kutenda kija kinilonda kwa sente zangu mwenyego? Hebu gweye kokona migongo kwavija niye nina moyo unogile?’ ” vceSola sente yako uchole, niye ninogelwa kumlipa munhu ino inimgoneke kukimambukizo kamba vinikulipile gweye. )bK “Ija mwene mgunda kamwidika imoja wao, ‘Mbwigangu tegeleza, niye sikubunzile bule. Vino hatuilagane nikulipe sente imoja kwa kusang'hana siku dimoja? 1a[ Walonga, ‘Wanhu wano wagonekigwe kukimambukizo wasang'hana kwa saa dimoja diiyeka, tweye tusang'hana siku ngima mdizuwa, abaho kuwalipa vivija viutulipile tweye!’ D` Wasola zisente na kusonga kumnung'unikila ija yawagoneke. _ Avo waja wanduse kusang'hana viwezile wagesa kamba wolipigwa sente nyingi, lakini kila imoja wao kagweleligwa sente imoja. Z^- Wanhu wasang'hane kusongela saa kumi na moja, walipigwa kila munhu sente imoja. F]“Viivikile ichungulo, munhu mwene mgunda kamulongela mwamizi wake wa mgunda, ‘Wakeme wanhu wasang'hane na uwalipe sente zao, kusongela waja wakimambukizo na waja wa ichanduso.’ \5Wanhu waja wamwidika, ‘Kwavija kuduhu munhu yatugwelele sang'hano.’ Kawalongela, ‘Na mweye vivija mkasang'hane kumgunda wangu wa mizabibu!’ [Viivikile saa kumi na moja kachola na kawavika wanhu wayagwe wema, kawauza, ‘Habali mwima hano imisi yose mduhu cha kusang'hana?’ {ZoAvo wachola. Viivikile saa sita na saa tisa imisi ayo mwene mgunda kachola katenda vivija viyatendile ichanduso. tYaAvo kawalongela, ‘Mweye vivija gendeni kumgunda wangu mukasang'hane na nowalipa chochose cha kufaya.’ XX)Abaho saa ndatu kachola kudigulilo kawavika wanhu wema aho waduhu chakutenda. qW[Kailagana nao yawalipe sente kwa sang'hano ya siku dimoja, abaho kawagala mumgunda wake wakasang'hane. /V Y“Undewa wa kuulanga uigala na kija kilawilile kwa munhu yeli na mgunda wa mizabibu, kalawa imitootondo ng'hani, kachola kugoneka wanhu wakasang'hane mumgunda wake. xUiLakini wanhu wengi weli wa ichanduso wokuwa wa ikimambukizo, na waja wa ikimambukizo wokuwa wa ichanduso.NTMunhu yoyose yalekile ng'anda hebu ndugu hebu lumbu jake hebu tatake hebu mamake hebu wanage hebu migunda mbuli ya niye kobokela miyanza gana kwa vija viyelinavo, na koupata ugima wa mazuwa gose. zSmYesu kawalongela, “Nowalongeleni ukweli, Mwana wa Munhu vondayakale mna ikigoda chake cha ukulu mna iisi yonda ize, mweye wanahina zangu longo na wabili mokala mna ivigoda va ukulu na kugatawala makabila longo na mabili ga Izilaeli. nRUPetulo kamwidika, “Lola tweye tuleka kila kinhu na kukukweleleza gweye. Avo topata choni?” oQWYesu kawalola bunhuu kawalongela, “Kwa munhu havidahika, lakini kwa Mulungu gose godahika.” tPaWanahina zake viwahulike avo, wakanganya ng'hani wamuuza, “Vino nani yonda yadahe kukomboligwa?” ONowalongeleni kabili, vibuha kwa ngamiya kubita mna ikizonzo cha sanzia, kubanza tajili kwingila Muundewa wa Mulungu.” N!Abaho Yesu kawalongela wanahina zake, “Nowalongeleni ukweli, yokuwa vidala ng'hani kwa munhu tajili kwingila Muundewa wa kuulanga. fMEMbwanga ija viyahulike avo, kasegela kuno kanyunyuwala, kwavija kakala tajili ng'hani. UL#Yesu kamulongela, “Wahalonda udahe kutenda goyolonda Mulungu, genda kachuuze vinhu vose viuli navo na ukawagwelele wakiwa zisente, na gweye kokuwa na utajili kuulanga, abaho wize unikweleleze.” lKQMbwanga ayo kamwidika, “Malagizo gano gose nigagoga. Choni kiyagwe kinilondeka kutenda?” XJ)wategeleze tatako na mamako, na umnogele miyago kamba viuinogela mwenyego.” IKamuuza, “Malagizo gani?” Yesu kamwidika, “Sekeukome, sekeutende ugoni, sekewibe, sekeulave usindila wa uvizi, 3H_Yesu kamulongela, “Habali koniuza mbuli ya kinhu kinogile? Kuna imoja yaiyeka yanogile. Wahalonda kwingila muugima wa mazuwa gose, gagoge malagizo ga Mulungu.” zGmMbwanga imoja kamcholela Yesu, kamuuza, “Mfundiza nhende choni kinogile niupate ugima wa mazuwa gose?” FFKawahagatila, abaho kasegela hanhu aho. Mbwanga tajili EYesu kalonga, “Walekeni wana wadodo weze kumwangu sekemuwagomese, kwavija Undewa wa kuulanga wa wanhu kamba wana wano.” {Do Wanhu wayagwe wamgalila Yesu wana wadodo yawahagatile na kuwatambikila, lakini wanahina zake wawakomhokela. ~Cu Kuna vilamuso vingi viwatenda wanhu waleke kusola, wayagwe waleligwa vivo, wayagwe watendigwa vivo na wanhu. Na wayagwe hawasola mbuli ya Undewa wa kuulanga. Lakini ija yodaha kugagoga mafundizo gano yagagoge.” Yesu kowatambikila wana wadodo rB] Yesu kawedika, “Siyo kila munhu kodaha kuitogola mbuli ino, lakini waja wagweleligwe na Mulungu. uAc Wanahina zake wamulongela, “Kamba vino vivo ili kwa mbigalo na mwehe wake, vinoga kuleka kusola.” @5 Nowalongeleni, mbigalo yoyose yomwasa mwehe wake, na kumsola mtwanzi iyagwe, kotenda ugoni. Ila kodaha kumwasa mwehe wake kamba yahatenda ugoni.” !?;Yesu kawedika, “Musa kawagwaa lagizo muwaleke wehe zenu kwavija mizoyo yenu midala, lakini havikalile vivo bule kipindi Mulungu viyaumbile isi. >Mafalisayo wamuuza Yesu, “Habali Musa katugwaa lagizo kamba mbigalo kodaha kumgwaa kibua cha nyasa mwehe wake na kumwasa?” n=UAvo haweli wabili kabili lakini kinhu kimoja. Avo kiyalumbilize Mulungu, munhu sekeyakigole.’ ” <Avo Mulungu kalonga, ‘Kwa mbuli ayo mbigalo komuleka tatake na mamake nayo koilumba na mwehe wake, na wabili awo wokuwa kinhu kimoja. ;Yesu kawedika, “Vino hamugasomile bule Maandiko Gang'alile vigalonga kulawa kuna ichanduso, Mulungu kamuumba mbigalo na mtwanzi? : Mafalisayo wayagwe wamcholela Yesu na wamgeza kwa kumuuza, “Vino vinoga mbigalo kumwasa mwehe wake kwa mbuli yoyose?” W9'Lunhu mkulu lwa wanhu lumkweleleza, na kuko kawahonya wanhu wakalile watamu. 8 Yesu viyamambukize kulonga mbuli azo, kasegela isi ya Galilaya na kachola mwiisi ya Yudea, kuna umwambu wa lwanda lwa Yolidani. *7M#Yesu kamambukiza, “Vino vivo Tatangu yeli kuulanga vonda yawatendeleni mweye, kamba hamuzigela kumgongo mbuli za ndugu zenu kwa mizoyo yenu yose.”]63"Mndewa wake kagevuzika ng'hani, kamgodeka mkifungo mbaka vondayalihe deni jose.” T5!!Kulondeka umonele bazi msang'hanaji miyago kamba niye vinikonele bazi.’ 4) Avo mndewa kamkema msang'hanaji ayo, kamulongela. ‘Gweye kwa msang'hanaji wihile, niye nikulekelela deni jako kwavija kunipula nhende vivo. w3gWasang'hanaji wayage viwonile kija kilawilile wona usungu, wachola kumulongela mndewa mbuli zose zilawilile. \21Lakini kalema, kachola na kumgodeka miyage mkifungo mbaka vonda yalihe deni dija. _17Msang'hanaji miyage kamfugamila, kampula, ‘Nibetele kwa kufunga umoyo nokuliha!’ 60e“Abaho munhu ija viyasegela kamting'hana msang'hanaji miyage yakalile komdai sente gana dimoja, kamgoga kasonga kumbota isingo kuno kolonga, ‘Liha sente yangu.’ Y/+Mndewa ija kamonela bazi, avo kamulekelela dideni dija na kamuleka yachole.” p.YMsang'hanaji ayo kamfugamila kampula, ‘Go mkulu, nibetele kwa kufunga umoyo nokuliha kila kinhu!’ -7Msang'hanaji ayo kakala kaduhu kinhu cha kumulipa, avo mndewa kalagiza yauzigwe, heyo, mwehe wake na wanage na vose viyalinavo muladi yalipe dideni. `,9Viyasongile kupeta sente, kagaligwa munhu imoja yakalile kodaigwa talanta elufu kumi. h+Ikwavija Undewa wa Mulungu uigala na Mndewa yalondile kupeta sente zake na wasang'hanaji zake. c*?Yesu kamwidika, “Nokulongela siyo miyanza saba, lakini saba miyanza malongo saba, )5Abaho Petulo kamcholela Yesu kamuuza, “Mndewa, kamba ndugu yangu yahanhendela vihile, ngele kumgongo miyanza mingapi? Mbaka miyanza saba?” (Kwavija kokose konda waiting'hane wanhu wabili hebu wadatu kwa twaga jangu, niye na hamoja nao.” Lusimo lwa msang'hanaji yeliduhu bazi '“Nowalongeleni kabili, wanhu wabili kumwenu mweye wahaitogolela mwiisi kupula kinhu chochose, Tatangu yeli kuulanga kowatendela. & “Nowalongeleni, jojose dondamudifunge mwiisi dofungigwa kuulanga, na jojose dondamfungule mwiisi dofunguligwa kuulanga. %+Kamba yahalema kuwategeleza, walongele wanhu wamtogole Yesu, vivija yahalema kuwategeleza, muleke yawe kumwako kamba mmhazi hebu mbokela kodi. $Yahalema kukutegeleza, msole munhu imoja hebu wabili hamoja na gweye, ili chochose kilongigwa kitogoligwe na wanhu wabili hebu wadatu. # “Kamba ndugu yako yahakutendela gehile. Chola ukamzume, heyo na gweye muli mwiiyeka. Yahakutegeleza, kumpata ndugu yako. o"WVivija Tata yeli kuulanga halonda hata imoja wa wadodo wano yapotele. Kumtaza ndugu yatendile nzambi u!c Nowalongeleni ukweli yahampata, kodeng'helela ng'hani kubanza waja malongo tisa na tisa walekile kupotela. E  “Mogesaze? Kamba munhu kana ng'hondolo gana dimoja, na ng'hondolo imoja kapotela, avo hawaleka waja malongo tisa na tisa mna ikigongo na kuchola kumzahila ija ng'hondolo yapotele? @{ Kwavija Mwana wa Munhu keza kukikombola kija kipotele.  “Iteganyeni sekemumbeze imoja wa wadodo wano. Kwavija nowalongeleni wasenga wa kulanga wolola kihanga cha tatangu yeli kuulanga. kO Kamba siso jako dahakuhonza utende nzambi, ding'ole na ujase! Yokuwa vinoga gweye wingile kuna uugima wa mazuwa gose na siso dimoja kubanza kuwa na meso mabili na kwasigwa muumoto wa jehanamu. Lusimo lwa ng'hondolo yapotele. zm“Kamba mkono wako hebu mgulu wako wahakuhonza utende nzambi ukanhe uwase! Yokuwa vinoga kwingila kuna uugima wa mazuwa gose na mkono hebu mgulu, kubanza kwingila na makono mabili hebu magulu mabili na kwasigwa mna umoto wa jehanamu. %CMogaya wanhu wa mwiisi mbuli ya gaja gowatenda wanhu wagize kutamanila kwao! Magayo golondeka galawilile lakini kogaya munhu ija yonda yatende galawilile. 5c“Munhu yoyose yonda yamuhonze imoja wa wadodo wano wonitogola, yatende nzambi yokuwa vinoga munhu ayo yagodekigwe dibwe kulu da kudugila msingo na yasigwe mbahali. wgYoyose yombokela mwana mdodo kamba ino kwa twaga jangu, kombokela niye. Vinhu vimuhonza munhu yatende nzambi `9Munhu yoyose yoihumulusa kamba mwana ino ayo mkulu kubanza wose Muundewa wa kuulanga. kalonga, “Nowalongeleni ukweli, kamba mwahaleka kugaluka na kuigala na mwana mdodo, hamkwingila ng'o Muundewa wa kuulanga. BYesu kamkema mwana mdodo, kamwimiza haulongozi wao, e EKipindi acho wanahina wamcholela Yesu, wamuuza, “Nani yeli mkulu Muundewa wa kuulanga?” }Lakini hatulonda kuwagevuza wanhu wano. Avo chola kudilamba tega ndoano. Msole somba yonda yalongole kunamata, mbabazule umulomo na mgati yake kokona sente ya kulipa kodi ya Ng'anda ya Mulungu, yangu niye na gweye. Isole kalipile kodi yetu.”}Petulo kamwidika, “Kwa wanhu baki.” Yesu kamwidika, “Vinoga, ino yofambula kamba wenekae hawalondeka kulipa. ]3Petulo kawedika, “Ona, kalipaga.” Petulo viyengile mng'anda, Yesu kasonga kulonga, “Simoni, gweye kogesaze? Wandewa wa isi wasolaga kodi na malipo kulawa kwa nani? Kwa wenekae hebu kwa wanhu baki?” ;oYesu na wanahina zake viwavikile Kapelinaumu, wabokela kodi ya Ng'anda ya Mulungu wamcholela Petulo, wamuuza, “Vino mfundiza wenu kalipaga kodi ya Ng'anda ya Mulungu?” {nao womkoma, lakini siku da kadatu kozilibuka.” Wanahina zake wakala wanyunyuwale. Kulipa kodi ya Ng'anda ya Mulungu ykWanahina viwakalile hamoja kuko Galilaya, Yesu kawalongela, “Mwana wa Munhu kogeligwa mmakono ga wanhu, pYKinyamkela kamba ino hadaha kulawa mbaka upule na kufunga kuja. Yesu kolonga kabili mbuli ya ifa yake z mYesu kawedika, “Kwavija mutamanila kidogo. Nowalongeleni ukweli, mwahawa na kutamanila kidogo kamba mbeyu ndodo ya haladali, modaha kukilongela kigongo kino, ‘Segela hano uchole haja!’ nacho chochola. Mwahatendile kila kinhu!” | qAbaho wanahina zake wamcholela Yesu kinyelegezi wamuuza, “Habali tweye hatudahile kumulava ikinyamkela?” S Yesu kamkomhokela ikinyamkela, nayo kamulawa mbwanga ayo, bahaja kahona. ) KYesu kawedika, “Mweye lukolo lwihile na luliduhu kutamanila! Ng'hale na mweye mbaka lini? Nogela kitumbe kumgongo mbaka lini? Mgaleni hano imbwanga!” J  Nimgala kwa wanahina zako, lakini hawadahile bule kumuhonya.” kamulongela, “Go mkulu, monele bazi mwanangu, kana kisango na kogaya ng'hani. Miyanza mingi kogwa muumoto hebu mgamazi. W'Viwaluvikile lunhu lwa wanhu, munhu imoja kamcholela Yesu, kamfugamila,   Abaho wanahina zake wajuwa kamba Yesu kakala kolonga mbuli ya Yohana Mbatizaji. Yesu komuhonya mbwanga yeli na kinyamkela  Lakini nowalongeleni, Eliya kamala kwiza na wanhu hawamjuwile bule, wamtendela viwalondile. Vivo vonda wamdununze Mwana wa Munhu.” ^5 Yesu kawedika, “Kweli, Eliya kokwiza tanhu, nayo kokwiza kutanda kila kinhu. s_ Abaho wanahina wamuuza, “Habali wafundiza Malagizo ga Musa wolonga Eliya kolondeka yeze tanhu?” .U Viwakalile wohumuluka kulugongo, Yesu kawazuma, “Sekemumulongele munhu yoyose mbuli zino zimone, mbaka Mwana wa Munhu vonda yazilibuke kulawa kwa wafile.” @{Viwalolile uchanha, hawamonile munhu ila Yesu yaiyeka. NYesu kawacholela kawakwasa kawalongela, “Inukeni, sekemudumbe!” RWanahina zake viwahulike vivo, wadumba ng'hani wagwa kingubanguba. ~)Viyakalile yang'ali kolonga, wingu ding'alile diwagubika na sauti ilawa mdiwingu ilonga, “Ino ayo Mwanangu inimnogele. Mumtegeleze!” +}OPetulo kamulongela Yesu, “Mndewa, vinoga tweye tukale hano! Kamba wahalonda nozenga viheha vidatu, kimoja chako gweye, kimoja cha Musa na kimoja cha Eliya.” J| Baho wanahina waja wadatu wamona Musa na Eliya wolonga na Yesu. {}Viwakalile wolola, Yesu kagaluka. Kihanga chake king'ala kamba zuwa, na viwalo vake vikala vizelu chuwee kamba mulenge. z Vizibitile siku sita, Yesu kamsola Petulo na Yakobo na Yohana ndugu yake Yakobo, kachola nao waiyeka kuna ulugongo lutali. y Nowalongela ukweli, wanhu wayagwe wemile hano, hondawafe bule, mbaka vondawamone Mwana wa Munhu vondayeze muundewa wake.”x/Kwavija Mwana wa Munhu kokwiza muukulu wa Tatake hamoja na wasenga wa kuulanga, abaho komgwaa kila munhu nhunza yake iigalile na sang'hano yake. wVino munhu kopata choni kamba yahaipata isi yose, lakini kowagiza ugima wake? Hebu munhu kolava choni yaupate kabili ugima wake? vKwavija munhu yoyose yolonda kuukombola ugima wake kowagiza, lakini munhu yoyose yowagiza ugima wake mbuli ya niye koupata. u%Abaho Yesu kawalongela wanahina zake, “Munhu yoyose yolonda kwiza kumwangu, yaileme mwenyego, yaupape msalaba wake na yanikweleleze. t-Yesu kahinduka, kamulongela Petulo, “Segela kumwangu, Mwenembago! Gweye kong'himila, kwavija hugesa ga Mulungu, ila kogesa ga iwanhu.” psYPetulo kamsola Yesu kumgwazo kasonga kumkomhokela, “Bule, Mndewa! Dino hadikulawilila bule!” rr]Kulawa baho, Yesu kawalongela wanahina zake fulu ipile, “Nolondeka kuchola Yelusalemu, kuko nodununzigwa ng'hani mmakono ga wavele, wakulu wa walava nhosa na wafundiza Malagizo. Ako nokomigwa na siku da kadatu nozilibuka.” q1Abaho Yesu kawazuma wanahina zake sekewamulongele munhu yoyose kamba heyo kakala Kilisito Mkombola. Yesu kolonga mbuli ya kugaya na ifa yake $pANokugwaa luvugulo lwa Undewa wa kuulanga, chochose chondaufunge mwiisi chofungigwa kuulanga, na chochose chondaufungule mwiisi chofunguligwa kuulanga.” o Niye nokulongela, Petulo, gweye kwa dibwe kulu na uchanha mwa dibwe dino nozenga kanisa jangu, hata ifa haidaha bule kudihuma. n/Yesu kamwidika, “Kumweda gweye Simoni, mwanage Yohana, kwavija mbuli yuulongile hufunzigwe na munhu, ila ilawa kwa Tatangu yeli kuulanga. _m7Simoni Petulo kamwidika, “Gweye kwa Kilisito, Mwana wa Mulungu yeli mgima.” Al}Yesu kawauza, “Na mweye molonga niye na nani?” +kOWamwidika, “Wayagwe wolonga Yohana Mbatizaji, wayagwe wolonga Eliya, kuno wayagwe wolonga Yelemia na wayagwe wolonga imoja wa watula ndagu wa Mulungu.” j Yesu viyavikile mwiisi ya Kaisalia Filipi, kawauza wanahina zake, “Vino, wanhu wolonga Mwana wa Munhu ayo nani?” +iO Baho wanahina wajuwa kamba Yesu hawazumile waiteganye na usasu wa magate, ila mafundizo ga Mafalisayo na Masadukayo. Petulo kolonga Mwana wa Munhu ayo nani }hs Vino hamujuwile vilihi kamba sikalile nolonga mbuli ya magate? Muiteganye na usasu wa Mafalisayo na Masadukayo!” Xg) Na vivija gaja magate saba kwa wanhu elufu nne? Vino, mmemeza vigelo vingapi? f Mung'hali hamuvijuwile? Vino hamukumbuka vinigabanzule gamagate matano na kuwagwaa wanhu elufu tano? Vino mmemeza vigelo vingapi? eYesu kajuwa kija kiwakalile wolonga, kawauza, “Mweye mutamanila kidogo, habali molongelela mbuli za kuwa bule magate? Yd+Wasonga kuilongela wenyego, “Kolonga vino kwavija hatusolile magate.” ac;Yesu kawalongela, “Muiteganye na mkale meso na usasu wa Mafalisayo na Masadukayo.” bb=Wanahina zake viwalokile umwambu uyagwe wa lamba, wakala waisemwile kusola magate. QaLukolo lwa sambi lwihile na luliduhu kutamanila molonda kilaguso! Lakini kuduhu kilaguso chonda mugweleligwe kubanza kija cha Yona.” Yesu kawaleka baho, kasegela. Usasu wa Mafalisayo na Masadukayo )`KNa imitondo molonga, ‘Lelo mvula kotowa, kwavija ulanga mdung'hu na mawingu totolo.’ Modaha kujuwa ulanga viuli, lakini hamujuwa vilaguso va kipindi acho. \_1Yesu kawedika, “Zuwa dahahonga, molonga, ‘Honoga, kwavija ulanga mdung'hu.’ z^ oMafalisayo na Masadukayo wayagwe wamcholela Yesu walonda kumgeza, wampula yawalagusile kilaguso kulawa kuulanga. _]7'Abaho Yesu kawalaga wanhu, kengila mwiingalawa, kachola mwiisi ya Magadani.P\&Wambigalo wadile wakala elufu nne, watwanzi na wana hawapetigwe bule. e[C%Wose waja na kwiguta. Abaho wanahina zake wadondola vija visigale na kumemeza vigelo saba. Z$Kasola gamagate saba na waja iwasomba, kamgwaa nhogolwa Mulungu, kagabanzula gamagate, kawagwaa wanahina zake, nao wawagolela wanhu. 6Yg#Avo Yesu kawalongela wanhu wakale hasi. jXM"Yesu kawauza, “Mna magate mangapi?” Wamwidika, “Saba na visomba vidoododo kidogo.” Ww!Wanahina zake wamuuza, “Hano hatwili twa kuluwala, togapata kwahi magate ga kuwagwaa wanhu wose wano waje?” @Vy Yesu kawakema wanahina zake, kalonga, “Nowonela bazi wanhu wano, kwavija wakala na niye siku ndatu na waduhu lujo. Silonda niwaleke wachole na nzala, sekewasinduke mnzila.” BU}Wanhu wakanganya viwone wanhu hawalonga wolonga, walemale wahona, mbetembete wotembela na wasuwameso wolola, nao wamgwaa nhogolwa Mulungu wa Izilaeli. Yesu kowagwaa lujo lunhu luyagwe 2T]Lunhu lwa wanhu lumcholela na wamgalila wanhu wakalile mbetembete, wasuwameso, walemale, wanhu hawalonga na wanhu wengi watamu, waweka haulongozi wake, nayo kawahonya. nSUYesu kahalawa hanhu aho, kachola kumgwazo wa lamba da Galilaya. Kakwela kukigongo kakala hasi. R+Yesu kamwidika, “Gweye kwa mtwanzi utamanila ng'hani! Kiulondile kotendiligwa.” Bahaja mndele wake kahona. Yesu kowahonya wanhu wengi zQmMtwanzi ayo kamwidika, “Ona, go mkulu, lakini hata umbwa woja kija kilagale hasi mmeza ya wakulu zao.” bP=Yesu kamwidika, “Havinogile bule kusola lujo lwa iwana na kuwapigisila umbwa.” POMtwanzi ayo keza kamfugamila kamulongela, “Go mkulu, nhaze!” jNMYesu kawedika, “Nhumigwa kwa wanhu wa isi ya Izilaeli weli kamba ng'hondolo wapotele.” M-Lakini Yesu hamwidike mbuli. Wanahina zake wamcholela Yesu wampula, “Mulongele yasegele! Kwavija kotukweleleza na kotutowela mizangi!” 3L_Mtwanzi imoja Mkaanani wa isi ayo kamcholela kuno kotowa nyangi, kamulongela, “Go mkulu, Mwana wa Daudi! Nyonele bazi mndele wangu kana kinyamkela komgaza ng'hani.” aK;Yesu kahalawa hanhu aho kachola mwiimbaka ili behi na kudibuga da Tilo na Sidoni. zJmGano gago gomgela munhu dikwe, lakini kuja bila kusunha makono hakumgela munhu dikwe.” Kutamanila kwa mtwanzi I{Kwavija muumoyo wa munhu, mumo mulawa magesa gehile, ubavi, ukomaji, ugoni, kuwalonga wayagwe vihile, uvizi na nzambi. UH#Lakini vija vilawa mmulomo, volawa muumoyo, navo vivo vimgela munhu dikwe. iGKMweye hamujuwile bule? Kinhu kingila mmulomo wa munhu chochola mna iinda, abaho cholawa kunze? HF Yesu kawalongela, “Vino na mweye mung'hali hamujuwile? @E{Petulo kamulongela, “Tufambulile ulonzi awo.” D9Sekemuwatonge! Awo walangulizi hawalola wa wanhu hawalola, kamba munhu halola komulongoza munhu halola miyage, wose wabili wotumbukila mdikolombo.” ^C5 Yesu kawedika, “Mbiki wowose hauhandigwe na Tatangu wa kuulanga wong'oligwa. B Abaho wanahina zake Yesu wamcholela wamuuza, “Vino kuvijuwa kamba Mafalisayo viwahulike mbuli ziulongile wehilwa?” A Kuduhu kinhu kingila mmulomo chodaha kumgela munhu dikwe, lakini kija kilawa mmulomo wa munhu acho kimgela munhu dikwe.” V@% Yesu kalukema lunhu lwa wanhu, kalulongela, “Tegelezeni na muvijuwe! ? Wao wonitambikila bule,
kwavija wofundiza mafundizo ga wanhu na kugatenda kamba malagizo gangu!’ ” Vinhu vimgela munhu dikwe r>]Mulungu kalonga, ‘Wanhu wano wonitegeleza kwa mbuli zao,
lakini mizoyo yao yakutali na niye. d=AMweye mwa wanafiki! Kumbe mtula ndagu wa Mulungu Isaya kalagula goya mbuli ya mweye! <'Munhu ayo halondeka kumtegeleza tatake hebu mamake, kwa kutenda avo hamugatonga malagizo ga Mulungu, kwa kukweleleza mafundizo genu wenyego. ;-Lakini mweye mofundiza, kamba munhu kana kinhu chochose kodaha kumtaza tatake hebu mamake, lakini kolonga, ‘Kinhu kino nimulavila Mulungu.’ :Mulungu kalonga, ‘Mtegeleze tatako na mamako na munhu yoyose yonda yamulige tatake hebu mamake kolondeka yakomigwe.’ l9QYesu kawedika, “Habali hamugagoga malagizo ga Mulungu ila mogagoga mafundizo genu wenyego? _g~~}}}K|{{Q{ z|yywxxzxwsvvuuDttt6ss$rrqqbKaX`M__^r^]u]\[\[ZAYXXfWW*VVV7UET[SRRzQQfPOOONMMMTLLL^LKwJJJ III.HH GFFFEsEDmCBBrB*AAc@@??K>>>I==(Mkulu wa walava nhosa kenuka kamulongela Yesu, “Kuduhu cha kuwedika kwa kitala choolava wanhu wano?” s_=walonga, “Munhu ino kalonga, ‘Noibomola Ng'anda ya Mulungu na kuizenga kabili kwa siku ndatu.’ ” veWaja wamgogile Yesu wamgala mng'anda ya Kayafa, yakalile Mkulu wa walava nhosa, baho wafundiza Malagizo ga Musa na wavele waiting'hana hamoja. !;8Mbuli zino zitendeka muladi Maandiko Gang'alile gawandike watula ndagu wa Mulungu galawilile.” Baho wanahina wose wamuleka wakimbila. Yesu kamkitala 6e7Abaho Yesu kalulongela ulunhu, “Mwiza kungoga na mapanga na malungu kamba vija nambavi? Kipindi chose ng'hala nifundiza Mng'anda ya Mulungu, lakini hamngogile bule. S6Lakini golawililaze Maandiko Gang'alile golonga, yolondeka ilawilile?” -S5Vino hamujuwile bule maza nilondile nahampulile Tatangu yanhaze, nayo bahobaho yahagalile mabumbila makulu kubanza longo na mabili ga wasenga wa kuulanga wanhaze? }s4Yesu kamulongela, “Bweza panga jako muna iyala, kwavija munhu yoyose yoitowa na miyage kwa panga kofa kwa panga. ve3Imoja wa waja wakalile na Yesu, kasomola panga jake kamkanha digwiti msang'hanaji wa Mkulu wa walava nhosa. c ?2Yesu kamwidika, “Mbwiga, tenda kikugalile!” Abaho weza wamgoga Yesu, wamgodeka. ] 31Bahaja Yuda kamcholela Yesu kalonga, “Mfundiza, zihoze.” Abaho kamnonela. t a0Ayo yomuhinduka Yesu kawagwaa kilaguso, kawalongela, “Munhu yonda nimnonele ayo yummulonda. Mgogeni!” Y +/Yesu yang'hali kogendelela kulonga, imoja wa wanahina zake longo na wabili, yakemigwe Yuda Isikaliote kavika. Keza na lunhu lutumigwe na wakulu wa walava nhosa na wavele kuno wapapa mapanga na malungu. Q .Lamukeni, tuchole! Loleni, munhu yonihinduka kavika!” Yesu kogogigwa 9-Kawabwelela wanahina zake kawauza, “Mung'hali muwasa na kubwihila? Loleni, kipindi cha Mwana wa Munhu kwikigwa mmakono ga wanhu wene nzambi kivika. kO,Abaho Yesu kawaleka kabili, kachola kampula Mulungu mwanza wa kadatu, kalonga mbuli zizija. ^5+Viyabwelile kabili kawavika wanahina zake wawasa, kwavija meso gao gakala na utulo. -S*Kachola lwa kabili kumpula Mulungu, kalonga, “Tatangu, kamba haidahika kukisegeza kikasi kino cha madununzo mbaka niking'wile, viulonda gweye ilawilile.” )Kaleni meso mumpule Mulungu sekemwingile mna ukugezigwa, moyo wa munhu wolonda kutenda ganogile, lakini lukuli lwaduhu nguvu.” !(Abaho kabwela kawavika waja wanahina zake wadatu wawasa, kamulongela Petulo, “Vino hamudahile kukala meso na niye hata saa dimoja? M'Abaho kachola hamwande kidogo, kaibwanha hasi, kampula Mulungu, “Tatangu, kamba yahadahika, unisegezele kikasi kino cha madununzo! Lakini siyo kamba vinilonda niye, ila viulonda gweye.” {o&Ako kawalongela, “Usungu uli muumoyo wangu mkulu ng'hani wodaha kung'homa. Kaleni hano meso hamoja na niye.” [/%Kawasola Petulo na wana wabili wa Zebedayo. Kasonga kona usungu na kunyunyuwala. $Abaho Yesu na wanahina zake kachola hanhu hokemigwa Getisemane, kawalongela, “Kaleni hano, niye nogenda haja kumpula Mulungu.” ~/#Petulo kamwidika, “Silonga avo bule, hata kamba nahafa na gweye!” Na wanahina wayagwe walonga vivo. Yesu kompula Mulungu ako Getisemane }"Yesu kamulongela Petulo, “Nokulongela ukweli, kilo cha lelo, nzogolo yang'hali hana kwika konibela miyanza midatu.” W|'!Petulo kamwidika, “Hata kamba wose wahakuleka, niye sikuleka bule!” A{} Lakini nahazilibuka, nowalongolela kuchola Galilaya.” EzAbaho Yesu kawalongela, “Kilo cha lelo mweye mose mokimbila na kundeka niiyeka, kwavija yandikigwa, Mulungu kalonga, ‘Nomtowa Msusilaji, na bumbila da ng'hondolo dopwililika.’ dyAAbaho wemba lwila, wachola kuna Ulugongo lwa Mizeituni. Yesu kolagula Petulo kombela xNowalongela, kusongela sambi honda ning'we kabili divai mbaka siku ija vondaning'we divai ya sambi na mweye Muundewa wa Tatangu.” fwEIno ayo damu yangu ya lagano, ikwitika mbuli ya wengi muladi nzambi zao zigeligwe kumgongo. v Abaho kasola kikasi cha divai, kamgwaa nhogolwa Mulungu, kawagwaa wanahina zake, kalonga, “Mose ing'wileni kikasi kino. *uMViwakalile woja, Yesu kasola gate, kamgwaa nhogolwa Mulungu, abaho kadibanzula, kawagwaa wanahina zake, kalonga, “Soleni muje, uno ulo lukuli lwangu.” $tAYuda, ayo yonda yamuhinduke Yesu, kamuuza, “Mfundiza! Vino kolonga niye?” Yesu kamwidika, “Ona, iyo gweye kamba viulongile.” Lujo lwa Mndewa .sUMwana wa Munhu kofa kamba Maandiko Gang'alile vigolonga, lakini kogaya munhu ija yomuhinduka Mwana wa Munhu! Yahanogile ng'hani kamba munhu ayo sambi yavumbuke.” cr?Yesu kawedika, “Ija yozanhika tonge mbakuli hamoja na niye ayo yonda yanihinduke. eqCWanahina zake wanyawanyawa, wasonga kumuuza, imoja imoja, “Mndewa, kolonga niye?” ^p5Viwakalile woja Yesu kawalongela, “Nowalongela ukweli, imoja wenu konihinduka.” \o1Viivikile ichungulo, Yesu na wanahina zake longo na wabili wakala hasi waje. Un#Wanahina watenda kamba Yesu viyawalongele, walutanda lujo lwa Pasaka. @myYesu kawalongela, “Choleni kunadibuga kwa munhu imoja, na mumulongele, ‘Mfundiza kolonga, saa yangu ivika, niye na wanahina zangu todeng'helela Pasaka mng'anda yako.’ ” +lOMna isiku ya ichanduso ya Nyimwili nyimwili ya Magate hagageligwe Usasu, wanahina wamcholela Yesu wamuuza, “Kolonda tukutandile kwahi lujo lwa Pasaka?” tkaKusongela aho Yuda kazahila nzila ya kumwika Yesu mmakono gao. Yesu koja lujo lwa Pasaka na wanahina zake vjeKawauza, “Monigwaa sente ngapi nahamuhinduka Yesu kumwenu?” Avo wampetela sente malongo madatu wamgwaa. uicAbaho imoja wa wanahina longo na wabili yakemigwe Yuda Isikaliote kachola kwa wakulu wa walava nhosa. 2h] Avo nowalongeleni ukweli, kokose konda ipetigwe Mbuli Inogile mwiisi, kino kiyatendile mtwanzi ino cholongigwa, avo wanhu womkumbuka.” Yuda kotogola kumuhinduka Yesu _g7 Viyakalile yonigidila mavuta mulukuli lwangu, kalutanda lukuli lwangu kwa kuzikigwa. Tf! Wanhu wakiwa mokala nao siku zose, lakini honda mukale na niye siku zose. ew Yesu kajuwa kiwakalile wolonga, avo kawalongela, “Habali momgaza mtwanzi ino? Niye kanitendela mbuli inogile. Yd+ “Mavuta gano gahauzigwe kwa bei ng'hulu na zisente wahagweleligwe wakiwa!” Jc Wanahina viwonile avo wagevuzika. Wauza, “Unanzi gani uno?” b)Yesu viyakalile koja, mtwanzi imoja kamcholela na nyhupa ya alabasita imemile mavuta gonung'hila goya ga bei ng'hulu, kamgidila Yesu mdipala. Za-Yesu kakala Betania mng'anda ya Simoni, munhu yakalile na utamu wa dikulu. `%Walonga, “Lakini seketutende avo kipindi cha nyimwili nyimwili ya Pasaka, buleavo wanhu woding'huka.” Yesu kobakigwa mavuta ako Betania B_Na wakala kiseto wamgoge Yesu kinyelegezi abaho wamkome. ^Abaho wakulu wa walava nhosa na wavele waiting'hana hamoja mna uluhelengo lwa Mkulu wa walava nhosa, yakemigwe Kayafa. ])“Kamba vimujuwile zahabita siku mbili kokuwa na nyimwili nyimwili ya Pasaka, abaho Mwana wa Munhu kogogigwa muladi yawambigwe mumsalaba.” T\ #Yesu viyamambukize kuwafundiza mbuli zino zose, kawalongela wanahina zake, [ .Wano wogaligwa kuna ukugaya kwa mazuwa gose, lakini waja watendile goyolonda Mulungu wogenda kuna uugima wa mazuwa gose.”Zw-Mndewa kokwidika, ‘Nowalongela fulu ipile, chochose hamumtendele imoja wa wanhu awo iwadodo, hamunhendele niye.’ 4Ya,“Abaho womwidika, ‘Mndewa, kipindi gani tukona kuna nzala hebu ng'hilu hebu kwa mgeni hebu kwa mwazi hebu kwa mtamu hebu mkifungo na tweye hatukutazile bule?’ X1+ng'hala mgeni mweye hamumbokele bule mzing'anda zenu, ng'hala mwazi mweye hamnivazile bule, ng'hala mtamu na mkifungo mweye hamwizile kundola.’ `W9*Ng'hala na nzala mweye hamungwelele lujo, ng'hala na ng'hilu mweye hamungwelele mazi, +VO)“Abaho kowalongela waja weli mwambu wa kumoso, ‘Segeleni kumwangu, mweye muduiligwe! Muchole kuna umoto haufaga, uyekiligwe Mwenembago na wasenga zake! U(Mndewa kokwidika, ‘Nowalongela fulu ipile, chochose kimumtendele imoja wa ndugu zangu awo weli wadodo, munhendela niye!’ RT'Kipindi gani tukona mtamu hebu kugodekigwa mkifungo, twiza kukulola?’ nSU&Kipindi gani viukalile mgeni na tukubokela mzing'anda zetu, hebu viukalile mwazi na tweye tukuvaza? R7%“Wanhu watendile goyolonda Mulungu womwidika, ‘Mndewa, kipindi gani tukona kuna nzala na tukugwaa lujo, hebu kuna ng'hilu na tukugwaa mazi? ~Qu$Ng'hala mwazi mweye mumvaza, ng'hala mtamu mweye mwiza kundola, ng'hala ngodekigwe mkifungo mweye mwiza kundola.’ P#Ng'hala na nzala mweye mungwaa lujo, ng'hala na ng'hilu mweye mungwaa mazi, ng'hala mgeni mweye mumbokela mzing'anda zenu. ;Oo"Abaho Mndewa kowalongela waja wakalile mwambu wa mkono wake wa kudila, ‘Izoni mweye munogeligwe na Tatangu! Bokeleni uhazi wenu, undewa umutandiligwe tangu kuumbigwa kwa isi. N!Nayo koweka wanhu watendile goyolonda Mulungu mwambu wa mkono wake wa kudila na wanhu watendile gehile mwambu wa kumoso. |Mq Wanhu wose mwiisi woiting'hana haulongozi wake, nayo kowabagula kamba msusilaji viyowabagula ng'hondolo na mbuzi. L“Mwana wa Munhu yeli Mndewa vonda yeze muukulu wake, hamoja na wasenga zake wa kuulanga, kokala mkigoda chake cha undewa. tKaNa msang'hanaji ino yehile mwaseni kunze kudiziza, ako kolila na kudafuna meno.’ Nhaguso ya kimambukizo ~JuKwavija munhu yoyose yeli na kinhu kokongezelwa, lakini ija yeliduhu kinhu, kobokigwa hata kija kidodo kiyelinacho. YI+Sambi baha, mbokeni umfuko wa sente mumgwee ayo yeli na mifuko longo ya sente. rH]Wahawikile mfuko wangu wa sente kwa iwanhu wokwika sente, muladi vonda mbwele na niye nyambulile faida. "G=“Mkulu wake kamwidika, ‘Gweye kwa msang'hanaji wihile na mnyeke! Ona, kujuwa nosenga hanhu sihahandile na kwika hamoja hanhu sihamizile mbeyu. dFAAvo nidumba, nyhola niuhimbila mfuko wako wa sente. Lola, uno awo mfuko wako wa sente.’ JE “Abaho msang'hanaji ija yabokele mfuko umoja wa sente keza, kalonga, ‘Go mkulu, nikujuwa gweye kuna gahigahi, kosenga hanhu huhahandile, kokwika hamoja indiya hanhu huhamizile mbeyu. LDMkulu wake kalonga, ‘Kutenda goya, msang'hanaji unogile na utamaniligwa! Kwavija kotamaniligwa kwa kulolesa vinhu vidodo, avo nokwika ulolese vinhu vingi. Wize udeng'helele hamoja na niye!’ -CS“Abaho msang'hanaji ija yagweleligwe mifuko mibili ya sente keza kalonga, ‘Go mkulu, kunigwaa mifuko mibili ya sente, lola mhata mifuko mibili iyagwe.’ LBMkulu wake kalonga, ‘Kutenda goya, msang'hanaji unogile na utamaniligwa! Kwavija kotamaniligwa kwa kulolesa vinhu vidodo, avo nokwika ulolese vinhu vingi. Wize udeng'helele hamoja na niye!’ AA{Msang'hanaji yagweleligwe mifuko mitano ya sente keza kagala mifuko mitano iyagwe ya sente, kalonga, ‘Go mkulu, kunigwaa mifuko mitano ya sente, lola mhata mifuko mitano iyagwe.’ i@K“Vizibitile siku nyingi mkulu wao awo iwasang'hanaji kabwela kapeta zisente hamoja nao. r?]Lakini msang'hanaji yagweleligwe mfuko umoja wa sente, kachola kauhimbila mfuko wa sente wa mkulu wake. {>oVivija msang'hanaji yagweleligwe mifuko mibili ya sente kazisang'hanila na kupata mifuko mibili iyagwe ya sente. ={Msang'hanaji yagweleligwe mifuko mitano ya sente kachola kazisang'hanila zisente kapata mifuko mitano iyagwe ya sente. ?<wKila imoja kamgwaa kamba viyadahile, imoja kamgwaa mifuko mitano ya sente, iyagwe kamgwaa mifuko mibili ya sente, na iyagwe kamgwaa mfuko umoja wa sente. Abaho kachola mwanza wake. #;?“Vivija Undewa wa kuulanga uigala na kija kilawilile kwa munhu imoja yafungile mwanza, kawakema wasang'hanaji zake kaweka walole goya vinhu vake. :w Yesu kamambukiza kwa kulonga, “Muiteganye, kwavija hamuijuwile siku hebu saa. Lusimo lwa wasang'hanaji wadatu K9 Ayo yosola kawedika, ‘Bule! Niye siwajuwile bule mweye.’ ” v8e “Kumwande kidogo waja iwali wabozi wavika, wasonga kukemelela, ‘Go mkulu, go mkulu! Tuvugulile!’ ,7Q Avo waja iwabozi wachola kugula mavuta, viwakalile wochola, munhu yosola kavika. Waja watano waitandile wengila nayo mna ing'anda ya dizengele, lwivi luhindigwa. {6o Lakini waja iwabala wawedika, ‘Bule, tuduhu mavuta gakutwenela tweye na mweye. Vinoga muchole mkagule genu.’ v5eWaja iwabozi wawalongela waja iwabala, ‘Mtuhunguzile mavuta genu kidogo kwavija taa zetu zolonda kufa.’ /4YWali wose walamuka wazitanda taa zao. `39“Kilo kikulu, kulawilila nyangi, ‘Msola mwehe kavika! Laweni mukambokele!’ O2Munhu yosola viyakawile kwiza, wali wose wasonga kukukila na wawasa. K1Waja iwabala wasola nyhupa zimemile za mavuta hamoja na taa zao. Q0Waja iwabozi wasola taa zao, lakini hawasolile ngama yoyose ya mavuta. d,A2Abaho mkulu wake kobwela mna isiku msang'hanaji ija haigesile na mna isaa haijuwile bule. X+)1na kosonga kuwatowa wasang'hanaji wayage na kuja na kung'wa hamoja na walevi. k*O0Lakini yahawa msang'hanaji hatamaniligwa, koilongela mwenyego, ‘Mkulu wangu kokawa kubwela,’ f)E/Nowalongela ukweli, mkulu wake komwika msang'hanaji ayo yawe mulolesaji wa vinhu vake vose. W('.Kamweda msang'hanaji ija kamba mkulu wake yahabwela komvika kosan'hana vivo! /'W-“Nani yeli msang'hanaji yotamaniligwa na yeli na nzewele? Ayo ija mkulu wake kamwika yawalolese goya wasang'hanaji wayagwe na kuwagwaa lujo mna isaa inogile. & ,Avo, muitande siku zose, kwavija Mwana wa Munhu kokwiza mna isaa hamuigesile bule. Msang'hanaji yotamaniligwa na hatamaniligwa %+Lakini mujuwe vino, maza mwene ng'anda yahaijuwile siku ya kwiza mbavi, yahakalile meso na sambi yamuleke mbavi yaitule ng'anda yake. Q$*“Avo muiteganye, kwavija hamuijuwile siku ya kwiza Mndewa wenu. N#)Watwanzi wabili wokuwa woduga, imoja kosoligwa na iyagwe kolekigwa. Z"-(Kipindi acho wanhu wabili wokuwa kumgunda, imoja kosoligwa na iyagwe kolekigwa. !'Lakini wanhu hawajuwile chondakilawilile mbaka mvula ng'hulu viitowile na kuwafagila wose. Vivo vondaiwe kipindi Mwana wa Munhu yaheza. $ A&Kwavija kipindi kija ing'hali hainatowa mvula ng'hulu wanhu waja na kung'wa, wanhu wasola na kusoligwa, mbaka mna isiku ija Nuhu viyengile mna idisafina. P%Kwiza kwa Mwana wa Munhu kuigala na kija kilawilile kipindi cha Nuhu. $“Kuduhu yaijuwile siku hebu saa ya kwiza, siyo wasenga wa kuulanga wala Mwana, lakini Tata yaiyeka ayo yaijuwile. dA#Ulanga na isi vobita, lakini mbuli zangu hondazibite ng'o. Kuduhu yaijuwile siku hebu saa ]3"Nowalongeleni ukweli, wanhu wa lukolo luno hawafa wose mbaka gano gose galawilile. E!Vivija, mwahazona mbuli azo, mojuwa kamba kammabehi kwiza. { “Ifunzeni kubitila mbiki wa mtini, matambi gake gahasonga kuzuka na kwika majani, mujuwe kamba vuli da mmabehi. CMhalati yotoigwa, na kowatuma wasenga zake wa kuulanga mna izibanzi nne za mwiisi, nao woweka hamoja wanhu zake yawasagule kulawa mwambu uno wa isi na uyagwe. Fundizo da mbiki wa mtini +OAbaho kilaguso cha Mwana wa Munhu cholawilila kuulanga, wanhu wa mwiisi wolila vonda wamone Mwana wa Munhu kokwiza mna gamawingu ga kuulanga kwa nguvu na ukulu. !;“Gahamala magayo ga siku azo, zuwa dokuwa ziza, mwezi honda umwemwese bule, nhondo zolagala kulawa kuulanga, na vinhu vili kuulanga votigisika. ^5“Kokose kuli na mzoga, baho hoiting'hana mhungu.” Kwiza kwa Mwana wa Munhu  Kamba vija lumwesa lumwemwesa ulanga wose kulawa kudilawila zuwa mbaka kudihongela vivo vonda yoneke Mwana wa Munhu yaheza.” )“Avo munhu yoyose yahawalongela, ‘Loleni, kakuja kuluwala!’ sekemuchole, hebu yahalonga, ‘Loleni, kaifisa hano!’ sekemutogole. NTegelezeni! Niwalongela mbuli zino kipindi king'hali hakinavika.” 3Kwavija wolawilila makilisito na watula ndagu wa uvizi, wotenda unzonza na vilaguso muladi yahadahika wawavizile hata waja wasaguligwe na Mulungu. |q“Avo, munhu yoyose yahawalongela, ‘Amweye, Kilisito Mkombola kahano!’ hebu ‘Ka ako!’ sekemutogole. +Mulungu kazihunguza siku azo, maza hazihunguze sambi yahone munhu yoyose. Lakini mbuli ya wanhu zake yawasagule, Mulungu kozihunguza siku azo. yKwavija siku ayo kokuwa na magayo makulu, haganalawila toka kuumbigwa kwa isi mbaka sambi na honda galawilile kabili. _7Mpuleni Mulungu muladi sekemukimbile mumsimu wa kihuhwe hebu mna isiku ya Kubwihila! M Wogaya watwanzi wali na zinda na waja wokong'heza mna izisiku azo. = uYeli kumgunda sekeyabwele ukae kusola kiwalo chake. d AMunhu yeli mkiswili cha ng'anda yake, sekeyahumuluke hasi mna ing'anda yake kusola kinhu. I  Abaho wanhu weli mwiisi ya Yudea wakimbilile kuna ikigongo.” 9“Muhachona, ‘Kinhu kinyolodoke kigala Ubananzi’ kilongigwe na mtula ndagu wa Mulungu Danieli, kima Mng'anda ya Mulungu. Ija yosoma yajuwe. Na kimambukizo king'hali hakinavika, Mbuli Inogile ya Undewa yopetigwa kwa wanhu wa kabila zose iwe usindila kwa isi zose. Magayo makulu M lakini munhu yonda yafunge umoyo mbaka kukimambukizo kokomboligwa. L Mbuli ya kongezeka kwa gehile, unogelwa wa wanhu wengi wohunguka, O na watula ndagu wengi wa uvizi wolawilila na kuwavizila wanhu wengi. R Kipindi acho wanhu wengi woleka kutamanila kwao, woihinduka na woihila, hI “Abaho mogogigwa, modununzigwa na kukomigwa. Wanhu wa isi zose wowehila mbuli ya niye. =uGano gose kamba mwanduso wa usungu wa kulela mwana. Isi yoitowa na isi iyagwe, undewa woitowa na undewa uyagwe. Kila hanhu hokuwa na lufilili lwa nzala na mitigisiko mikulu ya isi.  Mohulika ng'hondo na mbuli zake, lakini sekemudumbe, kwavija gano gose golondigwa galawilile, ila kimambukizo king'hali kuvika. wgKwavija wanhu wengi wokwiza kwa twaga jangu na kulonga, ‘Niye ayo Kilisito!’ Nao wowavizila wanhu wengi. J~ Yesu kawedika, “Muiteganye, munhu yoyose sekeyawavizile. T}!Yesu viyakalile kuna Ulugongo lwa Mizeituni, wanahina zake weli waiyeka wamgendela, wamuuza, “Tulongele, yolawilila lini? Na choni chondakitendeke kulagusa kwiza kwako na kimambukizo cha isi?” '|GYesu kawauza, “Mogona gano gose? Nowalongela ukweli, haduhu dibwe donda dilekigwe uchanha ya diyagwe, kila dibwe dokwasigwa hasi.” Kugaya na kudununzika { Yesu viyakalile kolawa Mng'anda ya Mulungu, wanahina zake wamcholela, wamulagusile ng'anda zili behi na Ng'anda ya Mulungu. z'Nowalongeleni, honda mumbone kabili mbaka vonda mulonge, ‘Mulungu yamtambikile ija yokwiza kwa twaga da Mndewa.’ ”5ye&Avo Ng'anda yako ya Mulungu ilekigwa ukiwa. x7%“Gweye Yelusalemu, Gweye Yelusalemu! Kowakoma watula ndagu wa Mulungu na kuwatowa kwa mabwe waja Mulungu yawatumile kumwako! Miyanza mingapi nilonda kuwahagata wanago kwa makono gangu, kamba vija nguku viyovihagata vinziya vake mna gamabawa gake, lakini hulondile bule. w}$Nowalongeleni ukweli, nhaguso ya ukomaji wose uno yokuwa mna iwanhu wa lukolo luno! Yesu kowanogela wanhu wa Yelusalemu fvE#Avo damu yose ya wanhu wanogile itike mwiisi yodaigwa kumwenu, kusongela damu ya Habili ija yakalile yanogile, mbaka damu ya Zakalia mwana wa Balakia yumumkomile hagati ya Ng'anda ya Mulungu na upango wa kulavila nhosa. nuU"Avo nowagalila watula ndagu wa Mulungu na wanhu weli na nzewele, na wafundiza. Wayagwe mowakoma, wayagwe mowawamba na wayagwe mowatowa mbalati mna zing'anda za kumpula Mulungu na kuwawinga kulawa buga dino wachole buga diyagwe. St!Mweye mizoka na wana wa mizoka! Modahaze kuikimbila nhaguso ya jehanamu? 8sk Avo mambukizeni kija wakisongile wahenga zenu. _r7Avo moilagusa wenyego kamba mwa wazukulu wa hewo wawakomile watula ndagu wa Mulungu. yqkMweye molonga maza tukalile mna ikipindi cha wahenga zetu, sambituilumbe nao kuwakoma watula ndagu wa Mulungu. “Mogaya mweye wafundiza Malagizo ga Musa na Mafalisayo, mweye mwa wanafiki! Mozengela vikuta va mapanga ga watula ndagu wa Mulungu na kugahamba mapanga ga wanhu wanogile. oVivija na mweye kwa kunze mokoneka kamba wanhu munogile, lakini mgati mmwenu mmema unafiki na nzambi.” Yesu kolagula nhaguso yao mnS“Mogaya mweye wafundiza Malagizo ga Musa na Mafalisayo, mweye mwa wanafiki! Muigala na vikuta va mapanga vibakigwe langi nzelu, kwa kunze gokoneka ganoga, lakini mgati gamema mizege ya wanhu wafile na kila kinhu kihile. Vm%Gweye Mfalisayo hulola! Tanhu sunha mgati ya kikasi na kunze kokuwa kuzelu. @ly“Mogaya mweye wafundiza Malagizo ga Musa na Mafalisayo, mweye mwa wanafiki! Mosunha kikasi na sahani kwa kunze, lakini moleka mgati mmema vinhu vimpatile kwa kuboka na ugila. Tk!Mweye walangulizi hamulola! Molava ng'honzi mgamazi lakini momeza mhunda! 5jc“Mogaya mweye wafundiza Malagizo na Mafalisayo, mweye mwa wanafiki! Momgwaa Mulungu fungu da longo da majani gonung'hila goya, binzali na kalafuu, lakini moleka kugagoga mafundizo makulu ga Malagizo, kamba vija haki, bazi na kutamanila. Molondeka kugatenda gano na sekemugaleke gaja gayagwe. hiIYoyose yoiduila kwa ulanga, koiduila kwa kigoda cha undewa cha Mulungu na kwa ayo yokikalila. rh]na ija yoiduila kwa Ng'anda ya Mulungu, kaiduila kwa Ng'anda ayo ya Mulungu na kwa Mulungu yokala mumo. g Avo munhu yahaiduila kwa upango wa kulavila nhosa, koiduila kwa upango wa kulavila nhosa hamoja na nhosa yose ili uchanha yake, lfQMweye hamulola! Kilihi kili kikulu, inhosa hebu uupango wa kulavila nhosa uitenda inhosa ing'ale? e7Vivija mweye mofundiza, ‘Munhu yahaiduila kwa upango wa kulavila nhosa siyo mbuli, lakini yahaiduila kwa nhosa ili muupango, koifunga mwenyego.’ odWMweye hamulola na wabozi! Kilihi kili kikulu, zahabu hebu Ng'anda ya Mulungu iitenda zahabu ing'ale? Bc}“Mogaya mweye walangulizi hamulola! ‘Mofundiza munhu yahaiduila kwa Ng'anda ya Mulungu siyo mbuli. Lakini yahaiduila kwa zahabu ili Mng'anda ya Mulungu, koifunga mwenyego.’ b“Mogaya mweye wafundiza Malagizo ga Musa na Mafalisayo, mweye mwa wanafiki! Moloka bahali na kuchola mziisi muladi mumpate munhu wa kutogola kamba vimutogola mweye, na mwahampata momtenda yehe miyanza mibili kubanza mweye kwa kwiingila jehanamu! oaWMogaya mweye wafundiza Malagizo ga Musa na Mafalisayo, mweye mwa wanafiki! Mosola vinhu vili mzikae za wagane, abaho moitenda munoga kwa kulonga mbuli nyingi mwahampula Mulungu! Mbuli ya gano nhaguso yenu yokuwa ng'hulu ng'hani. o`W “Mogaya mweye wafundiza Malagizo ga Musa na Mafalisayo, mweye mwa wanafiki! Mohinda mulango wa Undewa wa kuulanga mgameso ga wanhu, kuno mweye wenyego hamwingila, wala hamulonda kuwatogolela waja wolonda kwingila wengile! _+ Munhu yoyose yoitenda mwenyego mkulu kotendigwa mdodo, na munhu yoyose yoitenda mwenyego mdodo kotendigwa mkulu. Yesu koukomhokela unafiki wao 8^k Yeli mkulu hagati yenu yawe msang'hanaji wenu. o]W Vivija sekemukemigwe ‘Walangulizi’, kwavija munayo mulangulizi imoja, nayo ayo Kilisito Mkombola e\C Sekemumkeme munhu yoyose hano mwiisi, ‘Tata’, kwavija munayo Tata imoja yeli kuulanga. v[eLakini mweye sekemukemigwe ‘Mfundiza’. Kwavija mweye mwa wanhu wa lubuga lumoja na Mfundiza wenu imoja. _Z7Wonogelwa kulamusigwa na wanhu mna gamagulilo na kukemigwa na wanhu, ‘Mfundiza’. Y Wonogelwa kukala hanhu hanogile mna izinyimwili nyimwili na kukala mna ivigoda va haulongozi mna izing'anda za kumpula Mulungu. hXIGose gowotenda, wotenda muladi wakoneke na wanhu. Kwavija wovala vikumbi vandikigwe Maandiko Gang'alile mna ivihanga vao na wofunga mna gamakono gao, na wovala viwalo vili na vinhu vitali woneke kamba wailava kwa Mulungu. tWaWowadikwa wanhu mgamaega mbahasha ng'hulu na kuno hewo wenyego hawalonda kugolosa makono kuwataza kupapa. VAvo gogeni na mtende gaja gose gonda wawalongeleni, lakini sekemutende gaja gowotenda hewo, kwavija hawatenda gaja gowopetela wanhu. mUSkawalongela, “Wafundiza Malagizo ga Musa na Mafalisayo wana udahi wa kufambula Malagizo ga Musa. 8T mAbaho Yesu kalulongela ulunhu na wanahina zake, |Sq.Kuduhu munhu yamwidike, kulawa siku dijo na kugendelela kuduhu munhu yagezile kumuuza Yesu mbuli yoyose.UR#-Kamba Daudi komkema ‘Mndewa’, yokuwaze Kilisito yawe mwanage Daudi?” Q!,‘Mndewa kamulongela Mndewa wangu,Kala hano mwambu wa mkono wangu wa kudila,
mbaka niweke hasi mmagulu gako wanhu wakwihile.’ qP[+Yesu kawauza, “Habali Loho Yang'alile kamulongoza Daudi yamkeme, ‘Mndewa’? Kwavija kalonga, mOS*“Vino mweye mogesa choni kwa mbuli ya Kilisito? Mwanage nani?” Wamwidika, “Mwanage Daudi.” >Nw)Mafalisayo viwaiting'hane hamoja, Yesu kawauza, M(Malagizo gose ga Musa na mafundizo ga watula ndagu wa Mulungu gema mna gamalagizo gano mabili.” Mbuli ya Kilisito Mkombola UL#'Da kabili doigala na dino, ‘Mnogele miyago kamba viuinogela mwenyego.’ 4Kc&Dino ijo lagizo dili kulu na da ichanduso. J%Yesu kamwidika, “ ‘Mnogele Mndewa Mulungu wako kwa moyo wako wose, kwa loho yako yose na kwa nzewele zako zose.’ ?Iy$“Mfundiza, mna Gamalagizo lagizo gani dili kulu?” aH;#na imoja wao, kakala munhu yagajuwile goya Malagizo ga Musa, kamgeza Yesu kwa kumuuza, kGO"Mafalisayo viwahulike kamba Yesu kawatenda Masadukayo wanyamale tuluu, waiting'hana hamoja, ZF-!Lunhu lwa wanhu viluhulike avo, lukanganya kwa mafundizo gake. Lagizo kulu E% ‘Niye na Mulungu wa Abulahamu, Mulungu wa Isaka, Mulungu wa Yakobo.’ Heyo heli Mulungu wa wanhu wafile, ila Mulungu wa wanhu wagima.” dDALakini kwa mbuli ya kuzilibuka kwa wanhu, hamusomile kija kiyawalongele Mulungu? Kalonga, zCmKwavija mna isiku ya kuzilibuka wanhu wafile, wanhu hawasola wala hawasoligwa wokuwa kamba wasenga wa kuulanga. qB[Yesu kawedika, “Mweye mopotela! Kwavija hamugajuwile Maandiko Gang'alile hebu udahi wa Mulungu. sA_Mna isiku ya kuzilibuka wanhu wafile, mtwanzi ayo kokuwa wa nani? Kwavija wose saba wakala wamsolile.” .@WAko kumwande, mtwanzi ija nayo kafa. P?Kinhu kikija kimulawilila mwana wa kabili, wa kadatu mbaka wose saba. ~>uHano kumwetu kukala na ndugu saba. Ija imkulu kasola mwehe na kafa halekile wana, na mdodo wake kamuhala mgane ayo. .=UWalonga, “Mfundiza, Musa katulongela mbigalo yahafa yang'hali hanalela wana, ndugu yake kolondeka yamsole mgane ayo, muladi yalele nayo wana mbuli ya ndugu yake. _<7Siku didija Masadukayo wayagwe wanhu wolonga kuduhu kuzilibuka wamcholela Yesu. ];3Viwahulike avo, wakanganya, wamuleka wasegela. Mbuli ya kuzilibuka kwa wafile .:UNao wamwidika, “Va Mndewa wa Lumi.” Abaho Yesu kawalongela, “Mgweleleni Mndewa wa Lumi vili va Mndewa wa Lumi, na mgweleleni Mulungu vili va Mulungu.” Q9Nayo kawauza, “Vino kihanga kino cha nani? Na twaga dino da nani?” H8 Ndagusileni isente imulipilaga kodi!” Nao wamgalila isente. l7QLakini Yesu kagajuwa magesa gao gehile, kawalongela, “Mweye mwa wanafiki, habali monigeza? i6KTulongele, gweye kokonaze? Vino vinoga kulipa kodi kwa Mndewa wa Lumi hebu havinogile bule?” q5[Wawatuma wanahina zao hamoja na wanhu wayagwe mna ikibumbila cha Helode. Walonga, “Mfundiza, tokujuwa gweye kwa munhu ulonga ukweli na kofundiza nzila za Mulungu mna ikweli. Humdumba munhu yoyose, kwavija hutonga ukulu wa munhu. R4Mafalisayo walawanya wamkalila kiseto Yesu wamgoge kwa mbuli zake. v3eYesu kamambukiza kwa kulonga, “Wagonekigwe wengi, lakini wasaguligwe wadodo.” Mbuli ya kulipa kodi 2 Abaho mndewa kawalongela wasang'hanaji, ‘Mfungeni magulu na makono, mumwase kunze kudiziza ako kolila na kudafuna meno.’ ” u1c Kamuuza, ‘Mbwigangu, kwingilaze muno kuno kuduhu kiwalo cha zengele?’ Lakini munhu ayo hamwidike bule. i0K “Mndewa viyengile kuwalola wageni zake, kamona munhu imoja havalile kiwalo cha zengele. / Avo wasang'hanaji wachola mna izinzila na wawagala wanhu wose wawavikile, wanogile na wehile, avo gati da zengele dimema wanhu.” ].3 Avo choleni kuna izinzila na munhu yoyose yonda mumone mumgoneke yeze kudizengele. !-;Abaho kawakema wasang'hanaji zake na kawalongela, ‘Zengele jangu nimala kuditanda, lakini wanhu wagonekigwe kuna idizengele hawafaya kugonekigwa.’ , Mndewa kagevuzika ng'hani, avo kawatuma wakalizi zake wakawakome waja wawakomile wasang'hanaji zake na wadisome moto buga jao. E+Wayagwe wawagoga wasang'hanaji zake, wawatowa na kuwakoma. *Lakini waja wagonekigwe hawatongile bule, kila munhu kachola kuna isang'hano yake, imoja kumgunda wake, na iyagwe kuna ibiashala yake. _)7Avo kawatuma wasang'hanaji wayagwe kawalongela, ‘Walongeleni vino waja wagonekigwe kuna idizengele, zengele jangu niditanda, nyhinja ng'ombe wanonile, kila kinhu nimala kukitanda goya. Izoni kuna idizengele!’ (wKawatuma wasang'hanaji zake wawalongele waja wagonekigwe weze kuna idizengele, lakini waja wagonekigwe walema kwiza. n'U“Undewa wa kuulanga uigala na kija kilawilile kwa mndewa yamtandile mwanage wa kimbigalo zengele. 7& kYesu kalonga nao kabili kwa simo, kawalongela, %.Avo wazahila nzila ya kumgogela, lakini waludumba lunhu lwa wanhu, kwavija wamtogola Yesu kakala mtula ndagu wa Mulungu.l$Q-Wakulu wa walava nhosa na Mafalisayo viwahulike simo azo wajuwa kamba kakala kowalonga hewo. t#a,Munhu yoyose yonda yaikwale mdibwe ajo kobeneka beneka na munhu donda dimulagalile domuhonda tipitipi.” "#+Yesu kengeza kulonga, “Avo nowalongeleni ukweli, Undewa wa Mulungu wobokigwa kumwenu na wogweleligwa wanhu wolela matunda ganogile. <~[}}y} ||{{zyy\xx\wwUvvEu}utt'ss5rrwr qq===<<:;;R;)::988!7766655P44%33"211,0m/..-,++/**<)@((x('p'&@%x$$D#h""l!!P E %at[bAD\ .x=&Nt  eZp  i  C 4 KA ~sOh] 5Yesu na wanahina zake waloka mbaka mwambu wa lamba da Galilaya, mwiisi ya Wagelasi. w)Wanahina zake wadumba na waiuza wenyego, “Vino ino munhu gani? Mbaka beho na ng'humbi vose vomuhulika!”b=(Abaho Yesu kawalongela wanahina zake, “Habali modumba? Mung'hali mduhu kutamanila?” ta'Yesu kalamuka, kadikomhokela dija dibeho, “Nyamala!” Baho beho dinyamala tuluu, na kukala poozi. )K&Yesu kakala kukisogo mwiingalawa, kawasa na keka pala jake muna umto. Wanahina zake wamulamusa na kumulongela, “Mfundiza! Vino gweye hutonga, tweye tofa?” y k%Bahaja dilawilila nyukwanyukwa kulu da beho na ng'humbi mgamazi gaizola ija ingalawa mbaka ilonda kumema mazi.  $Avo wawaleka wanhu wose, wanahina zake wengila mwiingalawa yaakalile Yesu na wachola nayo. Vivija kukala na ngalawa ziyagwe hanhu aho. e C#Ichungulo ya siku dijo, Yesu kawalongela wanahina zake, “Tuloke mwambu wa lamba.”  "Halongile nao kinhu chochose bila simo, lakini viwakalile waiyeka na wanahina zake, kawafambulila vinhu vose. Yesu kohoza beho kulu   !Yesu kawapetela wanhu usenga wake kwa simo nyingi ziigalile na zino, kawalongela mbuli nyingi kamba viwadahile kuzijuwa. 8i Lakini yahahandigwa, yokula na yokuwa mbiki mkulu kubanza mibiki yose ihandigwe mumgunda. Yokwika matambi makulu ng'hani mbaka ndege wozenga mvulu zao mna gamatambi gake.” xiUigala na kija kilawilile kwa munhu yasolile mbeyu ya haladali mbeyu ndodo kubanza zose na kuihanda mumgunda. q[Yesu kalonga kabili, “Vino Undewa wa Mulungu uigala na choni? Vino tuusimulile kwa lusimo gani? Uhemba wahakangala, munhu ayo kosola sengo na kosonga kusenga kwavija kipindi cha kusenga kivika.” Lusimo lwa mbeyu ndodo ya haladali wUdongo wenyego wozitenda mbeyu zikule goya na kulela matunda, tanhu majani, abaho mada, na womambukiza kwa kuzamiza. dAIkilo kowasa, imisi kolamuka, mbeyu zota na kukula, lakini heyo hajuwa choni kigendelela. yYesu kagendelela kulonga, “Undewa wa Mulungu uigala na kija kilawilile kwa munhu yamizile mbeyu mumgunda wake. Waja weli na vinhu wokongezelwa, lakini waja waliduhu vinhu wobokigwa hata vija vidodo viwelinavo.” Lusimo lwa mbeyu ikula #Vivija kawalongela, “Iteganyeni na gaja gomuhulika! Vija vimuwatagusa wayagwe na Mulungu kowatagusa vivo na mokongezeligwa ng'hani. &GYeli na magwiti yahulike!” a~;Kwavija kinhu chochose kifisigwe chokoneka na kinhu chochose kigubikigwe chogubuligwa. (}IYesu kagendelela kulonga, “Vino munhu kodaha kubwinha taa mng'anda na kuigubika na kikalango hebu kuika muuvungu wa lusazi? Vino haika kukingolobweda? R|Lakini wanhu wayagwe waigala na mbeyu zilagalile muudongo unogile. Wouhulika usenga, woutogola na wolela matunda, wayagwe malongo madatu wayagwe malongo sita na wayagwe gana dimoja.” Taa igubikigwe {{lakini magayo ga ugima uno, kulonda utajili, na kulonda mbuli nyingi ziyagwe kuizonga mbuli ayo, nayo ilemelwa kulela. Yz+Wanhu wayagwe waigala na mbeyu zilagalile mna ivisolo va miba. Wohulika mbuli, y lakini kwavija waduhu mizizi mgati mmwao, wokala kipindi kidodo. Wahagaya na kudununzika mbuli ya usenga awo, wobwela kukisogo. xxiWanhu wayagwe waigala na mbeyu zilagalile mna gamabwe. Wahahulika mbuli, bahaja wozibokela kwa kudeng'helela, wWanhu wayagwe waigala na izimbeyu zilagalile mnzila, wahahulika mbuli, Mwenembago kokwiza na kuisola mbuli ihandigwe mgati mmwao. -vUMuhandaji kohanda mbuli ya Mulungu. su_ Abaho Yesu kawauza, “Hamulujuwile vilihi lusimo luno? Vino lelo molujuwaze lusimo lolose luyagwe? ct? muladi,‘Walole, lakini sekewone,
wategeleze lakini sekewajuwe.Kwavija wahavijuwa, wodaha kumbwelela Mulungu,
na Mulungu kozigela kumgongo nzambi zao.’ ” Yesu kofambula lusimo lwa munhu yohanda s# Yesu kawalongela, “Mweye mugweleligwa kuzijuwa mbuli zifisigwe za Undewa wa Mulungu, lakini awo weli kunze wohulika mbuli zose kwa simo, {ro Yesu viyakalile yaiyeka, wanahina zake longo na wabili na wanhu wayagwe wamulongela yawafambulile simo azo. hqI Abaho Yesu kalonga, “Munhu yeli na magwiti, yahulike!” Kilamuso cha kulonga kwa simo Vp%Lakini mbeyu ziyagwe zilagalila hanhu heli na udongo unogile. Zota, zikula na kulela kubanza zija zihandigwe, ziyagwe zilela malongo madatu, ziyagwe zilela malongo sita, na ziyagwe zilela gana dimoja.” poYMbeyu ziyagwe zilagalila mvisolo va miba, visolo avo vikula na kuizonga mimeya, nayo ilemelwa kulela. bn=Zuwa vidilawile, diisoma mimeya na kwavija mizizi yake haicholile hasi ng'hani, inyala. jmMZiyagwe zilagalila mgamabwe hakalile na udongo mdodo. Zota himahima kwavija udongo ukala mdodo. _l7Viyakalile komiza zimbeyu kumgunda, ziyagwe zilagalila mnzila, ndege weza na kuzija. Ek“Tegelezeni! Kukala na munhu kachola kuhanda mbeyu. 8jkKawafundiza vinhu vingi kwa simo, kawalongela, 2i _Yesu kasonga kufundiza kabili kumgwazo wa lamba da Galilaya. Lunhu lwa wanhu lumzunguluka mbaka kengila mwiingalawa na kukala mumo. Wanhu wose wakala kumgwazo wa lamba. mhS#Munhu yoyose yotenda gaja golondigwa na Mulungu, ayo ndugu yangu na lumbu jangu na mamangu.”igK"Baho kawalola wanhu awo wamzunguluke, kawalongela, “Loleni! Wano awo mamangu na ndugu zangu! Of!Yesu kawedika, “Mamangu ayo nani? Na ndugu zangu wao nani?” e Lunhu lwa wanhu lukala lumzunguluke Yesu. Nao wamulongela, “Go mkulu, mamako na ndugu zako wa kunze, wokulonda gweye.” \d1Abaho mamake na ndugu zake Yesu weza, wema kunze wamtuma munhu yamkeme Yesu. jcMYesu kalonga avo kwavija wanhu wakala wolonga, “Kana kinyamkela.” Mamake na ndugu zake Yesu bLakini munhu yoyose yomuliga Loho Yang'alile, maligo gake hondagageligwe kumgongo bule, kwavija katenda nzambi ya mazuwa gose.” xai“Nowalongela ukweli, nzambi zose ziwatendile wanhu na maligo gao gose, Mulungu kodaha kugela kumgongo. "`=“Kuduhu munhu yodaha kutula ng'anda ya munhu mwene nguvu na kusola vinhu vake, mbaka yasonge kumgodeka munhu ayo, baho kodaha kusola vinhu vake. __7Avo kamba undewa wa Mwenembago wahaigola wenyego, undewa awo wogwa na kuhelela baho. J^ Wanhu wa lubuga lumoja wahaigola na kuitowa, lubuga lulo logwa. G]Kamba undewa wahaigola wenyego na kuitowa, undewa awo wogwa. g\GYesu kawakema na kawalongela kwa simo, “Vino Mwenembago kodahaze kumulava Mwenembago? +[OWafundiza Malagizo ga Musa wayagwe walawile Yelusalemu wakala wolonga, “Kana Belizebuli! Ayo mkulu wa vinyamkela yomgwaa udahi wa kuwalava vinyamkela.” oZWNdugu zake viwahulike avo, wagenda kumsola kwavija wanhu wakala wolonga, “Kana kibozi mbwelela!” xYiAbaho Yesu kachola ukae. Lunhu lwa wanhu luiting'hana kabili mbaka Yesu na wanahina zake walemelwa kuja. BXna Yuda Isikaliote, yamuhinduke Yesu. Yesu na Belizebuli |Wqna Andeleya na Filipo na Batulumayo na Matayo na Tomaso na Yakobo mwana wa Alufayo na Tadayo na Simoni Mkananayo, {Vona Yakobo na ndugu yake Yohana, wanage Zebedayo kawagwaa twaga da Boanilige, fambulo jake, “Wana wa Ng'huwa” aU;Wano awo longo na wabili iyawasagule, wakala Simoni, Yesu kamgwaa twaga da Petulo ;Tqna mweye mokuwa na udahi wa kulava vinyamkela.” "S=Kawasagula wanhu longo na wabili, kawakema watumigwa. Kawalongela, “Niwasagula mweye mukale na niye. Vivija nowagala mkawapetele wanhu Mbuli Inogile, bR= Abaho Yesu kakwela kukigongo, kawakema wanhu yawalondile mwenyego, nao wamgendela. Q Lakini Yesu kawagomesa vinyamkela sekewamulongele munhu yoyose kamba heyo kakala nani. Yesu kosagula watumigwa longo na wabili P Wanhu wakalile na vinyamkela viwamonile Yesu, wamgwila kuulongozi waguta mizangi wolonga, “Gweye kwa Mwana wa Mulungu!” xOi Kwavija Yesu kawahonya wanhu wengi, avo wanhu wose wakalile watamu wakala woisung'ha sung'ha wadahe kumkwasa. ~Nu Kwavija lunhu lukala lukulu, Yesu kawalongela wanahina zake wamtandile ngalawa muladi wanhu sekewamsung'he sung'he. XM)na buga da Yelusalemu, na isi ya Idumeya, na umwambu wa Yolidani, na kulawa mzimbaka zili mmabehi na mabuga ga Tilo na Sidoni. Wanhu wose awo wamcholela Yesu kwavija wahulika mbuli zake ziyakalile kotenda. LYesu na wanahina zake wachola kudilamba da Galilaya, lunhu mkulu lwa wanhu lumkweleleza. Walawa kuzi isi za Galilaya na Yudea, K5Abaho Mafalisayo walawa kunze mna ing'anda ya kumpula Mulungu, waiting'hana na wanhu wa Helode, wakala kiseto wamkome Yesu. Lunhu lomkweleleza Yesu DJYesu kawalola wanhu awo kwa kugevuzika, kawonela bazi mbuli ya udala wa mizoyo yao. Abaho kamulongela munhu ayo, “Golosa mkono wako.” Nayo kaugolosa mkono wake, na mkono wake uhona. YI+Abaho Yesu kawauza wanhu awo, “Vino Malagizo getu gotulonda tutende choni mna isiku ya Kubwihila? Kutenda ganogile hebu kutenda gehile? Kuuhonya ugima wa munhu hebu kuukoma?” Lakini wao wanyamala huupi. PHYesu kamulongela munhu ayo yaholole mkono, “Ima hano kuulongozi.” GWanhu wayagwe wakalile aho walonda kilamuso cha kumtagusila Yesu, avo wamulola bunhuu kamba komuhonya munhu ayo mna isiku ya Kubwihila. oF YAbaho Yesu kachola kabili mng'anda ya kumpula Mulungu. Ako kukala na munhu yakalile na mkono uholole. EEAvo Mwana wa Munhu ayo Mndewa wa siku ya Kubwihila.”}DsAbaho Yesu kawalongela, “Siku ya Kubwihila ikigwa mbuli ya wanhu, na siyo wanhu mbuli ya siku ya Kubwihila. xCiMna ikipindi cha Mkulu wa walava nhosa Abiatali, Daudi kengila mna Ing'anda ya Mulungu na kugaja magate galavigwe nhosa kwa Mulungu. Magate gago golondigwa kudigwa na walava nhosa waiyeka, lakini Daudi kagaja na abaho kawagwaa wayage.” oBWYesu kawedika, “Hamusomile kija kiyatendile Daudi kipindi heyo na wayage viwakalile na nzala? ~AuMafalisayo wamulongela Yesu, “Lola, wanahina zako wotenda kinhu kigomesigwe kutendigwa kudi siku da Kubwihila!” @7Siku dimoja da Kubwihila, Yesu na wanahina zake wakala wobita mna imigunda ya uhemba. Viwakalile wobita, wanahina zake wasonga kuhulula uhemba. ?#Vivija kuduhu munhu yogida divai ya sambi mna mifuko ya ng'hwembe ya umwaka, kwavija yahatenda avo divai ya sambi yoitula imifuko na divai yokwitika na imifuko yobanangika. Ila divai ya sambi yogidigwa mna imifuko ya ng'hwembe ya sambi.” Mbuli ya siku ya Kubwihila 4>a“Kuduhu munhu yokwika kilaka cha kiwalo cha sambi mna kiwalo cha umwaka. Yahatenda avo, kilaka cha sambi chokidega kiwalo cha umwaka, na aho hadegeke hokongezeka. \=1Lakini kipindi chokwiza munhu yosola vonda yasegezigwe kumwao, baho wofunga kuja. $<AYesu kawedika, “Vino yodahika vilihi wanhu wagonekigwe kuna dizengele wafunge kuja kipindi munhu yosola kahamoja nao? Bule! Hawadaha kufunga kuja. o;WWanahina wa Yohana Mbatizaji na wanahina wa Mafalisayo wakala wofunga kuja. Wanhu wayagwe wamcholela Yesu, wamuuza, “Habali wanahina wa Yohana na wanahina wa Mafalisayo wofunga kuja lakini wanahina zako hawafunga kuja?” L:Yesu viyahulike avo kawedika, “Wanhu wagima hawamulonda mganga, ila wanhu watamu womulonda. Sizile kuwakema wanhu wogesa wanoga, niza kuwakema wanhu wene nzambi.” Mbuli ya kufunga kuja ;9oWafundiza Malagizo ga Musa wayagwe wakalile Mafalisayo viwamonile Yesu koja na wanhu wene nzambi na wabokela kodi, wawauza wanahina zake, “Habali koja na wanhu kamba wano?” 38_Yesu viyakalile koja mng'anda ya Lawi, wabokela kodi wengi na wanhu wene nzambi, wakala hamoja nayo woja na wanahina zake, kwavija wanhu wengi wakala womkweleleza. ;7oViyakalile kobita, kamvika mbokela kodi imoja twaga jake Lawi, mwanage Alufayo kakala mng'anda ya kulipila kodi. Yesu kamulongela, “Nikweleleze.” Lawi kenuka, kamkweleleza. }6s Yesu kabweleganya kabili kumgwazo wa lamba da Galilaya. Lunhu lwa wanhu lumcholela, nayo kasonga kuwafundiza. :5m Nayo kenuka, kapapa mkeka wake, kalawa kunze na kasegela mgameso gao. Wose wakanganya, wamtogola Mulungu na walonga, “Hatunachona kinhu kamba kino!” Yesu komkema Lawi B4 “Nokulongela, lamuka, papa mkeka wako, uchole ukae!” 3 Lakini nolonda mujuwe, Mwana wa Munhu kana udahi mwiisi wa kuzigela kumgongo nzambi za wanhu.” Avo kamulongela munhu ayo yaholole, 2! Vino choni kibuhile, kumulongela munhu yaholole, ‘Nzambi zako zigeligwa kumgongo’, hebu kulonga, ‘Ima, papa mkeka wako utembele?’ c1?Bahaja Yesu kakijuwa kiwagesile mna imizoyo yao. Avo kawauza, “Habali mogesa avo? }0s“Munhu ino kodahaze kulonga vino? Ino komkudula Mulungu! Mulungu yaiyeka ayo yodaha kuzigela kumgongo nzambi!” ]/3Wafundiza Malagizo ga Musa wayagwe wakalile hanhu aho wagesa mna imizoyo yao, y.kYesu viyakone kutamanila kwao, kamulongela munhu ayo yaholole, “Mwanangu, nzambi zako zigeligwa kumgongo.” 4-aKwavija kukala na lunhu, hawadahile bule kumgala kwa Yesu. Avo watobola zonzo kukiswili uchanha ya aho haakalile Yesu, wahumulusa mkeka muyatambalale munhu ayo yaholole. T,!Abaho weza wanhu wane, wampapile munhu yaholole walonda kumgala kwa Yesu. +Wanhu wengi waiting'hana hamoja mbaka kukala kuduhu gati disigale, wamema mbaka kuluhelengo. Yesu kakala kowapetela mbuli. j* OHazibitile siku nyingi, Yesu kabwela Kapelinaumu, mbuli zibwililika kwa wanhu kamba kakala ukae. t) c-Lakini munhu ayo kasegela, kasonga kuzibwililisa mbuli azo kila hanhu, kalonga mbuli nyingi mbaka Yesu hadahile kwingila mwiisi kunze kunze. Avo Yesu kakala kunze hanhu kuduhu wanhu, lakini wanhu wamcholela kulawa kila hanhu.h( K,kamulongela, “Tegeleza, sekeumulongele munhu yoyose mbuli ino, lakini goga inzila mbaka kwa mulava nhosa, yakakulolese lolese. Abaho kalave nhosa kamba viyalagize Musa ili kutenda kila munhu yatogole kamba kuhonyigwa.” +' S+Yesu kamulongela yachole, kamzuma, && I*Bahaja utamu umulawa, kahona. ]% 5)Yesu kamonela bazi, kamgolosela mkono, kamkwasa, kalonga, “Nolonda, hona!” $ (Munhu imoja yeli na utamu wa dikulu kamgendela Yesu, kamfugamila, kampula, kalonga, “Wahalonda kodaha kunihonya.” "# ?'Yesu kachola kila hanhu mwiisi ya Galilaya, kawapetela wanhu Mbuli Inogile mzing'anda za kumpula Mulungu na kulava vinyamkela. Yesu komuhonya munhu " ;&Yesu kawedika, “Tolondeka kuchola kuna ivijiji viyagwe vili behi. Ako nako nolondeka kuwapetela wanhu Mbuli Inogile, kwavija acho kiminzile.” >! y%viwamvikile wamulongela, “Kila munhu kokuzahila.” ,  U$Simoni na wayage wachola kumzahila,  #Imitootondo ng'hani siku diyagwe, Yesu kalamuka kasegela, kachola kunze kudibuga, hanhu kuduhu wanhu, kuko kampula Mulungu. 3 a"Yesu kawahonya wanhu wengi wakalile na mitamu na kawalava vinyamkela wengi. Hawalekile vinyamkela walonge kwavija wamjuwa kakala nani. Yesu kowapetela wanhu ako Galilaya L !Wanhu wose wa kudibuga dija waiting'hana haluhelengo lwa ing'anda. g I Ichungulo, zuwa vidihongile, wanhu wamgalila Yesu watamu na waja wakalile na vinyamkela. h KYesu kamgendela mtwanzi ayo, kamgoga mkono kamwinula. Homa imulawa na kasonga kuwasang'hanila. { qMkwe wa kitwanzi wa Simoni kakala yawasile mulusazi kolumwa homa, Yesu viyavikile wamulongela mbuli za mtamu ayo.  Yesu na wanahina zake, hamoja na Yakobo na Yohana walawa mna ing'anda ya kumpula Mulungu, wachola kuna ikae ya Simoni na Andeleya. o YAvo mbuli za Yesu zibwililika himahima kila hanhu mwiisi ya Galilaya. Yesu kowahonya wanhu wengi , SWanhu wose wakanganya ng'hani, avo wasonga kuilongela, “Vino kino choni? Mafundizo gano ga sambi! Munhu ino kana udahi wa kulava vinyamkela, nao womtegeleza!” M Kinyamkela kamgela kisango munhu ayo, kaguta nyangi, kamulawa. N Yesu kamkomhokela ikinyamkela, “Nyamala! Mulawe munhu ino!”  “Vino, kolonda choni kumwetu, gweye Yesu wa Nazaleti? Kwiza kutukoma? Nokujuwa gweye kwa ija Yang'alile yatumigwe na Mulungu!” ^ 7Abaho munhu yakalile na kinyamkela kengila mng'anda ya kumpula Mulungu, kaguta,  Wanhu wamuhulike wakanganya mafundizo gake, kwavija hafundize kamba wafundiza Malagizo ga Musa, ila kafundiza kwa udahi.  5Yesu na wanahina zake wavika kudibuga da Kapelinaumu, viivikile siku ya Kubwihila Yesu kengila mng'anda ya kumpula Mulungu, kasonga kufundiza.  !Bahaja Yesu viyawone kawakema, nao wamuleka tatao Zebedayo na wasang'hanaji zake mwiingalawa, wamkweleleza Yesu. Munhu yeli na kinyamkela  Kagenda kumwande, kawavika wandugu wabili wayagwe. Yakobo na Yohana, wanage Zebedayo. Wakala mwiingalawa woitanda mizavu yao. 1 _Bahaja waileka mizavu yao, wamkweleleza. Z  /Yesu kawalongela, “Nikwelelezeni, na niye nowatenda muwe wavuwaji wa wanhu.” "  ?Yesu viyakalile kobita kumgwazo wa lamba da Galilaya kawavika wavuwa somba wabili, Simoni na mdodo wake Andeleya wakala wovuwa somba na mizavu yao. o  YKalonga, “Kipindi kivika, Undewa wa Mulungu wammabehi! Lekeni nzambi na muitogole Mbuli Inogile!” v  gYohana viyagodekigwe mkifungo, Yesu kachola isi ya Galilaya, kawapetela wanhu Mbuli Inogile ya Mulungu. 9  m kakala kuko kuluwala siku malongo mane, kagezigwa na Mwenembago. Wanyama wa kumuhulo wakala aho lakini wasenga wa kuulanga weza wamsang'hanila. Yesu kowakema wavuwa somba wane C  Bahaja Loho Yang'alile kamulongoza yachole kuluwala, k Q Sauti ihulikigwa kulawa kuulanga ilonga, “Gweye kwa Mwanangu nikunogele. Ninogelwa na gweye.”    Yesu viyalawile mgamazi, bahaja kawona ulanga ugubuka na kamona Loho Yang'alile kohumuluka kamba huwa na kakala uchanha yake.   Mna ikipindi acho Yesu kalawa mna ikijiji cha Nazaleti mwiisi ya Galilaya na Yohana kambatiza muulwanda lwa Yolidani. t cNiye nowabatiza kwa mazi, lakini heyo kowabatiza kwa Loho Yang'alile.” Kubatizigwa na kugezigwa kwa Yesu  Kawapetela wanhu, “Munhu yonda yeze kukisogo changu ni munhu mkulu kunibanza nene. Niye sifaya hata kudohola nzabi za vilatu vake.  Yohana kavala kiwalo kitendigwa kwa mibahila ya ngamiya na mkwiji wa ng'hwembe mkigudi chake, lujo lwake lukala nzige na uki. ( KWanhu wengi kulawa mwiisi ya Yudea na kudibuga da Yelusalemu wachola kumtegeleza Yohana. Watogola kamba wana nzambi, Yohana kawabatiza muulwanda lwa Yolidani.  Yohana Mbatizaji kalawilila kuluwala kawapetela wanhu, “Lekeni nzambi na mbatizigwe na Mulungu kozigela kumgongo nzambi zenu.” t cMunhu imoja kokema kuluwala,‘Itandeni nzila ya Mndewa,
goloseni nzila yake yonda yabite!’ ” #~ AIsonga kamba viyandikigwe na mtula ndagu wa Mulungu Isaya,“Mulungu kalonga, ‘Nomtuma msenga wangu yakulongolele
yaitande nzila yako.’ K} Ino ayo Mbuli Inogile ya Yesu Kilisito Mkombola, Mwana wa Mulungu. |na muwafundize wagoge kila kinhu kiniwalagizeni, naniye nokuwa hamoja na mweye siku zose mbaka kukimambukizo cha isi.”{}Avo gendeni mkawatende wanhu wa isi zose wawe wanahina zangu, muwabatize kwa twaga da Tata na Mwana na Loho Yang'alile, Xz)Yesu kawezila, kawalongela, “Nigweleligwa udahi wose wa kuulanga na mwiisi. >ywViwamonile, wamtambikila, kuno wayagwe wanyawanyawa. sx_Abaho wanahina longo na imoja wachola kukigongo mwiisi ya Galilaya, ako kuyawalongele Yesu wachole. w9Avo wakalizi wazisola zisente na watenda kamba viwalongeligwe. Avo mbuli ino ayo yenele kwa Wayahudi mbaka lelo. Yesu kowalawilila wanahina zake mvSAvo mkulu wa isi yahaihulika mbuli ino, tweye tolonga nayo, na mweye hamwingila mna dizumozumo.” au; Wawalongela, “Longeni, wanahina zake weza ikilo kulwiba ulukuli vimukalile muwasile. ztm Wakulu wa walava nhosa viwaiting'hane hamoja na wavele waitogolela mbuli, wawagwaa waja iwakalizi sente nyingi. s Watwanzi waja viwakalile mnzila, wakalizi wayagwe wachola kudibuga na kuwalongela wakulu wa walava nhosa kila kinhu kilawilile. r Yesu kawalongela, “Sekemudumbe. Choleni mkawalongele ndugu zangu wachole Galilaya, kuko wonyona.” Usenga wa wakalizi tqa Bahaja Yesu kawating'hana, kawalamusa, “Zihozeni.” Wamcholela wamgoga magulu gake, wamtambikila. p}Avo watwanzi waja wasegela himahima kudipanga, kuno wodumba na kudeng'helela, wakimbila kuwalongela wanahina zake. 0oYCholeni himahima mkawalongele wanahina zake, ‘Yesu kazilibuka kulawa kwa wafile na kowalongolela kuchola Galilaya, kuko momona!’ Uno awo usenga wangu kumwenu.” Wn'Kahaduhu hano, kazilibuka kamba viyalongile. Izoni mulole hanhu hawamwikile. }msMsenga wa kuulanga kawalongela iwatwanzi, “Sekemudumbe, kwavija nojuwa momzahila Yesu yawambigwe mumsalaba. SlWakalizi wamdumba ng'hani avo wakala wogwaya, wakala kamba wanhu wafile. FkKaoneka kamba lumwesa, na viwalo vake vikala vizelu chuwee. jBahaja isi ikala yotigisika ng'hani, na msenga wa kuulanga wa Mndewa kahumuluka kuulanga, kadibimbilisa idibwe hamgwazo, na kadikalila. i }Viimalile siku ya Kubwihila, siku ya jumapili, Malia Magidalena na Malia ija iyagwe waidamuka wachola kudilola dipanga. sh_BAvo wasegela wadikaliza dipanga na wakanda kilaguso mna idibwe na wawaleka wakalizi wadikalize._g7APilato kawalongela, “Soleni wakalizi, mkadikalize dipanga kamba vimulonda.” hfI@Avo lagiza panga jake dikalizigwe mbaka siku ya kadatu, muladi wanahina zake sekewachole kulwiba ulukuli, abaho wawalongele wanhu kamba kazilibuka. Avo uvizi uno waikimambukizo wokwiha ng'hani kubanza uja wa ichanduso.” e?Wamulongela, “Go mkulu, tomkumbuka, munhu ija cha uvizi viyakalile mgima kalonga, ‘Zahavika siku ndatu nozilibuka.’ pdY>Imitondo yake, ikala siku ya Kubwihila, wakulu wa walava nhosa na Mafalisayo wachola kwa Pilato. ^c5=Malia Magidalena na Malia iyagwe wakala aho wodilola dipanga. Wakalizi hana dipanga bViivikile ichungulo, keza munhu imoja tajili mwenekae wa Alimataya, twaga jake Yusufu, nayo vivija kakala mwanahina wa Yesu. r^]8Mna iwao kakala Malia Magidalena, Malia mamao Yakobo na Yusufu na mwehe wa Zebedayo. Kuzikigwa kwa Yesu ]7Baho kukala na watwanzi wengi, womulola kwa kutali. Watwanzi awo wakala womkweleleza Yesu kulawa Galilaya na wamtaza. @\y6Mkulu wa wakalizi na wakalizi wakalile womkaliza Yesu, viwayone isi yotigisika na mbuli ziyagwe zilawilile, wadumba ng'hani na kulonga, “Kweli ino kakala Mwana wa Mulungu!” t[a5Walawa mna gamapanga, na Yesu viyazilibuke wachola Yelusalemu kudibuga ding'alile, na wanhu wengi wawona. RZ4Mapanga gafunhuka na wanhu wengi wa Mulungu wakalile wafile wazilibuka. CY3Bahaja panziya da Ng'anda ya Mulungu digola gati da Ng'anda ya Mulungu na hanhu hong'ala ng'hani, didegeka mhande mbili, kulawa uchanha mbaka hasi. Isi itigisika na mibwe itulika. @X{2Abaho Yesu kalila kabili kwa sauti ng'hulu, kafa. cW?1Abaho wanhu wayagwe walonga, “Mulekeni, tulole kamba Eliya kokwiza kumkombola!” xVi0Bahaja munhu imoja kakimbila kasola dodoki, kadivabika mwiidivai, kadinanika mulubiki kamgwaa Yesu yadifonze. YU+/Lakini wanhu wayagwe wemile aho viwahulike, walonga, “Komkema Eliya!” %TC.Viivikile saa tisa imisi Yesu kalila kwa sauti ng'hulu, “Eloi Eloi lama sabakitani?” Fambulo jake, “Mulungu wangu, Mulungu wangu, habali kundeka?” uSc-Viivikile saa sita imisi isi yose ikala igubikigwe na ziza totolo, ziza dijo dikala kwa masaa madatu. XR),Vivija na waja wabokaji wawambigwe hamoja na Yesu, wamuliga. Ifa ya Yesu uQc+Kamtamanila Mulungu na kalonga kamba heyo Mwana wa Mulungu. Lelo lekeni tulole kamba Mulungu komuhonya!” 'PG*Walonga, “Kawakombola wayagwe, lelo hadahile vilihi kuikombola mwenyego! Vino ino siyo Mndewa wa wanhu wa Izilaeli? Lelo yahahumuluka mumsalaba tomtogola! cO?)Vivija wakulu wa walava nhosa na wafundiza Malagizo ga Musa na wavele wamzeha Yesu. :Nm(Walonga, “Hambe gweye kulonga koibomola Ng'anda ya Mulungu na kuizenga kabili kwa siku ndatu! Lelo humuluka mumsalaba uikombole mwenyego kamba gweye kwa Mwana wa Mulungu!” KM'Wanhu wakalile wobita watigisa mapala gao na kumuliga Yesu. yLk&Abaho wawawamba wabavi wabili hamoja na Yesu, imoja mwambu wa mkono wake wa kudila na iyagwe mwambu wa kumoso. K%Uchanha ya msalaba wake wakika kibao chandikigwe kilamuso cha kutagusigwa kwake, “Ino ayo Yesu, Mndewa wa Wayahudi.” &JG$Abaho wakala hasi womkaliza. SI#Wamuwamba Yesu mumsalaba, waigolela viwalo vake kwa kubwanha simbi. eHC"Wamgwaa Yesu divai ihanganyigwe na kinhu kili usungu, lakini viyailanzile, kalema kung'wa. WG'!Wavika hanhu hokemigwa Goligota, fambulo jake, “Hanhu ha Fumvu da Pala”. F Viwakalile wochola, wamting'hana munhu imoja mwenekae wa Kilene, twaga jake Simoni, wakalizi wamnanahiza yaupape msalaba wa Yesu. EViwamambukize kumzeha, wamvula ikiwalo cha undewa wamvaza viwalo vake. Abaho wamgala yawambigwe mumsalaba. Yesu kowambigwa mumsalaba MDAbaho wamtemela mate na wasola umkongoja wamtowa towa nao mdipala. C9Waluka ngata ya miba waika mdipala jake, na mkongoja mumkono wake wa kudila. Abaho wamfugamila kwa kumzeha, walonga “Mwinyi, Mndewa wa Wayahudi!” ;BqWamvula viwalo vake na wamvaza kiwalo cha undewa. hAIAbaho wakalizi wa Pilato wamgala Yesu mng'anda ya Mndewa, na wakalizi wose wamzunguluka. @Pilato kamfungulila Balaba, abaho kalagiza Yesu yatoigwe mbalati na kamgela mmakono gao yawambigwe mumsalaba. Wakalizi womzeha Yesu g?GLunhu lose lwa wanhu lwidika, “Damu yake ikale uchanha yetu na uchanha mwa wanetu!” U>#Pilato viyone hadaha kutenda mbuli yoyose, na wanhu wasonga kuding'huka, kasola mazi, kasunha makono gake mgameso ga lunhu luja, kalonga, “Niye namduhu kwa damu ya munhu ino, ajo jenu wenyego!” ={Pilato kawauza, “Vino katenda kinhu gani kihile?” Lakini wao wagendelela kukemelela, “Muwambe mumsalaba!” |<qPilato kawauza, “Nhende choni kwa Yesu yokemigwa Kilisito Mkombola?” Wamwidika, “Muwambe mumsalaba!” w;gPilato kaluuza kabili lunhu luja, “Mna iwano wabili molonda nimfungulile nani?” Wamwidika, “Balaba!” : Lakini wakulu wa walava nhosa na wavele, waluding'hula lunhu lwa wanhu lumpule Pilato yamfungulile Balaba na kumkoma Yesu. <9qPilato viyakalile mna ikigoda cha nhaguso, mwehe wake kamtumila usenga, “Sekeumtendele chochose munhu ayo hatendile gehile, kwavija nigaya ng'hani mzinzozi mbuli yake.” a8;Pilato kajuwa goya kamba Wayahudi wamgela Yesu mmakono gake, kwavija wamonela migongo. 7Avo lunhu lwa wanhu viluiting'hane, Pilato kawauza, “Molonda nimfungulile nani? Balaba hebu Yesu yokemigwa Kilisito Mkombola?” Y6+Mna ikipindi acho kukala na mfungwa imoja yajuwike ng'hani, twaga jake Balaba. r5]Yahavikaga Nyimwili nyimwili ya Pasaka mkulu wa isi komfungulila mfungwa imoja, wamulondile wanhu. g4GLakini Yesu hedike mbuli yoyose, na mkulu ayo kakanganya ng'hani. Yesu kotagusigwa yafe \31 Avo Pilato kamuuza, “Vino gweye huhulika vitala vose viwolonga kumwako?” \21 Lakini wakulu wa walava nhosa na wavele viwamulavile vitala, Yesu hawedike mbuli. 1 Yesu kema haulongozi wa mkulu wa isi, nayo kamuuza, “Gweye kwa Mndewa wa Wayahudi?” Yesu kamwidika, “Ona, vivo viulonga.” Z0- Wazigulila mgunda wa mulumba, kamba Mndewa viyanilagize.” Pilato komuuza Yesu /7 Avo kilawilila kija kiyalongile mtula ndagu wa Mulungu Yelemia, “Wasola sente malongo madatu, sente ziwaitogolele wanhu wa Izilaeli kumulipa. I. Lekaavo mbaka lelo mgunda awo wokemigwa, “Mgunda wa Damu.” d-AAbaho waitogolela, wasola zisente wagula mgunda wa mulumba, uwe hanhu ha kuzikila wageni. D,Wakulu wa walava nhosa wazidondola zisente walonga, “Malagizo getu gogomesa kuzika sente zino mna ikiya cha kwikila sente kili Mng'anda ya Mulungu, kwavija sente zino za damu.” l+QYuda kazasa zisente Mng'anda ya Mulungu kasegela, abaho kachola kaibota mwenyego kwa luzabi. *3Kawalongela, “Nhenda nzambi kwa kumuhinduka munhu yatendile ganogile yakomigwe!” Lakini wao wamwidika, “Ajo jako wiiyeka, tweye twamduhu!” )+Yuda, ija yamuhinduke Yesu, viyonile Yesu katagusigwa, kona usungu kazibweza zisente malongo madatu kwa wakulu wa walava nhosa na wavele. g(GWamgodeka nzabi, wamulongoza na wamwika mmakono ga Pilato, mkulu wa isi ya Lumi. Ifa ya Yuda \' 3Imitootondo, wakulu wa walava nhosa wose na wavele wakala kiseto cha kumkoma Yesu. &3Kna Petulo kakumbuka mbuli ziyalongeligwe na Yesu, “Nzogolo yang'hali hana kwika konibela miyanza midatu.” Kachola kunze kalila kwa usungu.%JAbaho Petulo kalonga, Mulungu kojuwa nolonga ukweli, niduiligwe nahalonga uvizi, “Simjuwile munhu ayo!” Bahaja nzogolo keka ;$oIHamwande kidogo, wanhu wakalile wemile aho wamcholela Petulo wamulongela, “Kweli gweye vivija kwa imoja wao, kwavija ulonzi wako wolagusa kamba gweye kolawa Galilaya!” R#HPetulo kabela kabili, kalonga, “Noiduila simjuwile munhu ino!” 8"iGViyakalile kolawa kunze ya umulango, ako kaiting'hana na msang'hanaji iyagwe wa kitwanzi kamona na kawalongela wanhu, “Munhu ino nayo kakala hamoja na Yesu wa Nazaleti.” \!1FLakini Petulo kabela haulongozi ha wose, kalonga, “Sikijuwile kiulonga.”  )EPetulo kakala yakalile mulubuga, msang'hanaji wa kitwanzi kamcholela, kamulongela, “Gweye vivija kukala hamoja na Yesu wa Galilaya.” c?DKuno wolonga, “Gweye Kilisito Mkombola lagula. Nani yakutowile?” Petulo kombela Yesu V%CAbaho wamtemela mate mna ikihanga wamtowa, na wayagwe wamtowa ng'hofi. RBMweye mogesaze?” Awo wamwidika, “Kabananga, kolondeka yakomigwe.”  ABahaja Mkulu wa walava nhosa kakidega kiwalo chake, kalonga, “Kaliga! Hatulonda usindila uyagwe? Mumuhulika viyaligile! ]3@Yesu kamwidika, “Ona, vivo viulonga. Lakini nowalongeleni wose, kulawa sambi momona Mwana wa Munhu kakala muukulu mwambu wa mkono wa kudila wa Mulungu yeli na udahi, kokwiza mna gamawingu ga kuulanga!” @y?Lakini Yesu kanyamala tuluu, Mkulu wa walava nhosa kamulongela, “Kwa twaga da Mulungu yeli mgima nolonda uiduile, tulongele kamba gweye kwa Kilisito Mkombola, Mwana wa Mulungu.” !~Y}}|||0{{{2zyyGxxxwovv7uu'ttYssNsrr'qqbppXoonnAmmllkhkjiwhhnggg ffeewddclbb"aa<`p_^^U]]A\\O[[fZZYY4XWWVV/UUYTsTKSSRRyR QFPPwPO~O!NNiMyMLLKEJIIHH2GFFFEE DDJCBBB*AAT@@?>>y==;<<-;;/::$988f77|76O55f5443n2221100/S..f--e,,R+**p)((''%&&/%$$R##A""S"!z! XkjD|>HR/\p7e@  1 } / s % ^&[c}"x`9 Yesu kamuuza, “Habali kong'hema unogile? Kuduhu yanogile, ila Mulungu yaiyeka. &E Yesu viyasongile mwanza wake kabili, munhu imoja kamkimbilila, kamfugamila kamuuza, “Mfundiza Unogile, nhende choni niupate ugima wa mazuwa gose?” X) Abaho kawahagatila wana waja kawekila makono gake kawatambikila. Munhu tajili zm Nowalongeleni ukweli, munhu yoyose yolema kuubokela Undewa wa Mulungu kamba mwana mdodo, honda yengile ng'o.” "= Yesu viyonile avo, kagevuzika, kawalongela, “Walekeni wana wadodo weze kumwangu sekemuwagomese kwavija Undewa wa Mulungu ni wa wanhu kamba wana wano. {~o Wanhu wayagwe wamgalila Yesu wana wadodo yawahagatile na kuwatambikila, lakini wanahina zake wawakomhokela. }w Vivija mtwanzi yomulema mkasano wake na kusoligwa na mbigalo iyagwe kotenda ugoni.” Yesu kowatambikila wana wadodo r|] Yesu kawalongela, “Mbigalo yomwasa mwehe wake na kumsola mtwanzi iyagwe, komtendela ugoni mwehe wake. K{ Viwabwelile mng'anda, wanahina zake wamuuza Yesu mbuli ino. ;zq Avo kiyalumbilize Mulungu, munhu sekeyakigole.” _y7 na wabili awo wokuwa kinhu kimoja.’ Avo haweli wabili kabili, lakini kinhu kimoja. Ux# Kwa mbuli ayo mbigalo komuleka tatake na mamake na koilumba na mwehe wake, ewC Maandiko Gang'alile golonga kulawa kuna ichanduso, ‘Mulungu kawaumba mbigalo na mtwanzi. `v9 Yesu kawalongela, “Musa kawandikila lagizo dino mbuli ya udala wa mizoyo yenu. tua Wamwidika, “Musa katulagiza kamba mbigalo kodaha kumgwaa kibua cha nyasa mwehe wake na kumwasa.” >tw Yesu kawauza, “Vino Musa kawalagiza choni?” }ss Mafalisayo wayagwe wamcholela Yesu wamgeza, wamuuza, “Tulongele, vino vinoga mbigalo kumwasa mwehe wake?” r 1 Abaho Yesu kasegela kachola isi ya Yudea, kaloka lwanda lwa Yolidani, lunhu lwa wanhu lumcholela Yesu kabili, nayo kawafundiza kamba viyatendaga. %qC 2“Mkele unoga, lakini kamba wahagiza ukali wake, vino kodahaze kuubweza kabili? “Muwe na mkele mgati yenu na mukale kwa tindiwalo na waenu.”|pq 1“Kila munhu kotendigwa yatogoligwe na Mulungu kwa moto kamba vija nhosa viitogoligwa na Mulungu kwa mkele. Ko 0Mumo, ‘Funza wowaja hawafa bule na umoto uwalukuza haufaga.’ 8ni /Kamba siso jako dahakuhonza utende nzambi, ding'ole! Yokuwa vinoga wingile Muundewa wa Mulungu na siso dimoja, kubanza wingile na meso gose mabili na abaho wasigwe jehanamu. Km .Mumo, ‘Funza wowaja hawafa bule na umoto uwalukuza haufaga.’ 0lY -Kamba mgulu wako wahakuhonza utende nzambi, ukanhe! Yokuwa vinoga wingile kuna ugima na mgulu umoja, kubanza wingile na magulu gose mabili na abaho wasigwe jehanamu. Kk ,Mumo, ‘Funza wowaja hawafa bule na umoto uwalukuza haufaga.’ =js +Kamba mkono wako wahakuhonza utende nzambi, ukanhe! Yokuwa vinoga wingile kuna ugima na mkono umoja, kubanza wingile na makono mabili na abaho uchole jehanamu kuna umoto haufaga. /iW *“Munhu yoyose yomuhonza imoja wa wadodo wano wonitogola yatende nzambi, yokuwa vinoga munhu ayo yagodekigwe dibwe kulu da kudugila msingo na yasigwe mbahali. 1h[ )Nowalongela ukweli munhu yoyose yowagwaa kikasi cha mazi ga kung'wa kwa twaga jangu kwavija mweye mwa wanhu wa Kilisito kobokela nhunza yake. Kugezigwa kutenda nzambi 6gg (Kwavija munhu yoyose hatulema kaubanzi wetu. fy 'Yesu kawalongela, “Sekemumgomese, kwavija kuduhu munhu yotenda unzonza kwa twaga jangu na kuno kononga vihile. e &Yohana kamulongela Yesu, “Mfundiza, tumona munhu imoja kolava vinyamkela kwa twaga jako. Tweye tumgomesa kwavija siyo miyetu.” Xd) %“Munhu yoyose yombokela mwana mdodo kamba ino kwa twaga jangu, kombokela niye, na munhu yoyose yombokela niye hambokela niye niiyeka vivija kombokela ija yanhumile.” Munhu yoyose hatulema kaubanzi wetu ]c3 $Abaho Yesu kamsola mwana mdodo kamwimiza haulongozi wao, kamuhagatila kawalongela, Lakini wanahina zake hawamwidike bule, kwavija mnzila wakala woibamilila nani yeli munhu mkulu viweli. z`m !Wavika Kapelinaumu, viwengile mng'anda, Yesu kawauza wanahina zake, “Mukala muibamilila choni mnzila?” l_Q Lakini wanahina zake hawadijuwile fambulo da ulonzi awo na wadumba kumuuza. Yeli mkulu nani? ^1 kwavija kakala kowafundiza wanahina zake. Kawalongela, “Mwana wa Munhu kogeligwa mmakono ga wanhu, nao womkoma na siku da kadatu kozilibuka.” ] Yesu na wanahina zake wasegela hanhu aho wachola kubitila isi ya Galilaya. Yesu halondile munhu yoyose yajuwe kuyeli, &\E Yesu kawedika, “Kinyamkela kamba ino hadahika kulavigwa kwa nzila yoyose, ila kwa kumpula Mulungu kwiiyeka.” Yesu kolonga kabili mbuli ya ifa yake ~[u Yesu viyengile mng'anda, wanahina zake wamuuza kinyelegezi, “Habali tweye hatudahile kumulava kinyamkela?” NZ Lakini Yesu kamgoga mkono mbwanga ayo kamtaza kwinuka, nayo kenuka. Y Kinyamkela kaguta, kambwanha hasi mbwanga ayo, kamulawa. Mbwanga ayo koneka kamba munhu yafile, kila munhu kalonga, “Kafa!” :Xm Yesu viyaluwone lunhu lowamemela, kamkomhokela kinyamkela ayo, “Gweye kinyamkela wa kuleka kulonga na kuhulika, nokulagiza umulawe mbwanga ino, sekeumwingile kabili!” W Bahaja tata wa imbwanga ija kakemelela, “Notamanila, lakini kutamanila kwangu kudodo. Nhaze nitamanile ng'hani!” kVO Yesu kamulongela, “Kolonga, kamba wahadaha! Kila kinhu chodahika kwa munhu yotamanila.” Uy Miyanza mingi kinyamkela kamgeza kumkoma kwa kumbwanha muumoto na mgamazi. Tonele bazi na ututaze, kamba wahadaha!” oTW Yesu kamuuza tata wa imbwanga ayo, “Utamu uno umsonga lini?” Kamwidika, “Umsonga toka haudodo. S% Avo wamgala kwa Yesu. Bahaja kinyamkela viyamone Yesu, kamgela kisango imbwanga ayo, kagwa hasi, kaibimbilisa, kuno kolava mihovu mumulomo. R9 Yesu kawalongela, “Mweye wanhu muleka kutamanila! Ng'hale na mweye mbaka lini? Nogela kitumbe kumgongo mbaka lini? Ngalileni hano imbwanga.” DQ Kinyamkela ayo yahamwizila, komulagaza hasi na kolawa miholovu mumulomo, kodafuna meno na kunyala lukuli lose. Niwalongela wanahina zako wamulave ikinyamkela, lakini hawadahile bule.” Py Munhu imoja mna ulunhu lwa wanhu kamwidika, “Mfundiza, nikugalila mwanangu, kana kinyamkela yamfungile mulomo. IO  Yesu kawauza wanahina zake, “Mweye moibamilila nao choni?” SN Bahaja wanhu viwamone Yesu wakanganya ng'hani, wamkimbilila, wamulamusa. M) Viwawavikile waja wanahina wayagwe, waluwona lunhu lwa wanhu luwazunguluka na wafundiza Malagizo ga Musa wayagwe wakala woibamilila nao. $LA Nowalongeleni, Eliya kamala kwiza na wanhu wamtendela viwalondile, kamba vija Maandiko Gang'alile vigalonga.” Yesu komuhonya mbwanga yeli na kinyamkela 9Kk Yesu kawedika, “Ona, Eliya kokwiza tanhu, muladi yakitande goya kila kinhu. Lakini habali Maandiko Gang'alile golonga, Mwana wa Munhu kodununzika ng'hani na kulemigwa? rJ] Wanahina zake wamuuza Yesu, “Habali wafundiza Malagizo ga Musa wolonga Eliya kolondeka yeze tanhu?” uIc Watogola kija kiwalongeligwe, lakini wasonga kuiuza, “Kuzilibuka kwa wafile, fambulo jake choni?” -HS Viwakalile wohumuluka kulugongo Yesu kawazuma, “Sekemumulongele munhu yoyose mbuli zino zimone, mbaka Mwana wa Munhu vonda yazilibuke kulawa kwa wafile.” nGU Bahaja wawegesela kuno na kuno, lakini hawamonile munhu yoyose iyagwe, ila Yesu yaiyeka hamoja nao. F Abaho dilawilila wingu na kuwagubika na sauti ilawa mdiwingu, ilonga, “Ino ayo Mwanangu inimnogele. Mumtegeleze!” ME Petulo hajuwile cha kulonga kwavija heyo na wayage wakala wodumba. D3 Petulo kamulongela Yesu, “Mfundiza, vinoga tweye tukale hano! Tozenga viheha vidatu, kimoja chako gweye, kimoja cha Musa na kimoja cha Eliya.” JC  Baho wanahina waja wadatu wamona Eliya na Musa wolonga na Yesu. rB] Viwalo vake vikala vizelu chuwee, na kuduhu munhu yoyose mwiisi yodaha kuvifuwa viwe vizelu kamba vivo. A) Vizibitile siku sita, Yesu kamsola Petulo, Yakobo na Yohana, kachola nao waiyeka kuna ulugongo lutali. Viwakalile wolola, Yesu kagaluka. @ 9 Yesu kagendelela kulonga, “Nowalongela ukweli, wanhu wayagwe weli hano hawafa bule mbaka wawone Undewa wa Mulungu ukwiza na nguvu.” Yesu kogaluka z?m&Munhu yoyose yonyonela kinyala niye na mafundizo gangu mna ulukolo lwa sambi lulekile kumjuwa Mulungu na kutenda gehile, Mwana wa Munhu nayo komonela kinyala munhu ayo yaheza muukulu wa Tatake na wasenga zake wang'alile wa kuulanga.”9>m%Kuduhu kinhu chonda yalave yaubweze ugima wake. S=$Vino munhu kopata choni kamba yahaipata isi yose na kuwagiza ugima wake? <1#Kwavija munhu yoyose yahalonda kuukombola ugima wake kowagiza, na munhu yoyose yowagiza ugima wake mbuli ya niye na kwa Mbuli Inogile koukombola. 3;_"Abaho Yesu kalukema lunhu lwa wanhu na wanahina zake kawalongela, “Munhu yoyose yahalonda kunikweleleza, yaileme mwenyego na kuidikwa msalaba wake yanikweleleze. .:U!Lakini Yesu kahinduka kawalola wanahina zake, kamkomhokela Petulo, “Segela kumwangu Mwenembago! Kwavija hugesa mbuli za Mulungu lakini kogesa mbuli za kiunhu!” ^95 Yesu kawalongela fulu ipile, avo Petulo kamgala Yesu kumgwazo kasonga kumkomhokela. i8KAbaho Yesu kasonga kuwafundiza wanahina zake, “Mwana wa Munhu kolondeka yadununzigwe ng'hani na kulemigwa na wavele na wakulu wa walava nhosa na wafundiza Malagizo ga Musa. Kokomigwa na siku da kadatu kozilibuka.” 7Abaho Yesu kawagomesa wanahina zake, “Sekemumulongele munhu yoyose mbuli zangu.” Yesu kolonga mbuli ya madununzo na ifa yake w6gYesu kawauza, “Na mweye molonga niye na nani?” Petulo kamwidika, “Gweye kwa Kilisito Mkombola.” :5mWamwidika, “Wanhu wayagwe wolonga gweye kwa Yohana Mbatizaji, wanhu wayagwe wolonga gweye kwa Eliya, kuno wayagwe wolonga gweye kwa imoja wa watula ndagu wa Mulungu.” &4EAbaho Yesu na wanahina zake wachola kuna ivijiji va Kaisalia ya Filipi, mnzila Yesu kawauza wanahina zake, “Nongeleni wanhu wolonga niye na nani?” 3Yesu kamulongela munhu ayo yachole ukayake, kamzuma, “Sekeyabweleganye mna ikijiji.” Petulo kolonga Yesu ayo Mkombola 2Yesu kamwikila makono kabili mgameso. Munhu ayo kabunhula meso na meso gake galola, nayo kadaha kulola goya vinhu vose. a1;Munhu ija kalola, kalonga, “Nowona wanhu, lakini waigala na mibiki itembela.” 0+Yesu kamgoga mkono munhu ayo, kamulava kunze ya kijiji kija. Abaho kamtemela mate mgameso, kamwikila makono, kamuuza, “Vino kokona choni?” /Yesu na wanahina zake viwavikile Betisaida, wanhu wayagwe wamgalila Yesu munhu yakalile msuwameso, wampula yamkwase. b.=Abaho kawauza, “Mung'hali hamnavijuwa?” Yesu komuhonya msuwameso ako Betisaida ;-oKawauza kabili, “Vivija vinibanzule gaja magate saba na kuwagwaa wanhu elufu nne, vino mmemeza vigelo vingapi kwa avo visigale?” Wamwidika, “Tumemeza vigelo saba.” %,CVinibanzule magate matano na kuwagwaa wanhu elufu tano? Vino mmemeza vigelo vingapi kwa avo visigale?” Wamwidika, “Tumemeza vigelo longo na vibili.” \+1Muna meso lakini hamulola, muna magwiti lakini hamuhulika? Vino hamukumbuka bule? *%Yesu kakijuwa kiwakalile wolonga, kawauza, “Habali moilongela mbuli ya magate? Vino mung'hali hamujuwile? Habali mizoyo yenu midala? e)CWanahina zake wasonga kuinyong'onyela, “Ino kolonga vino kwavija twaduhu magate.” o(WYesu kawazuma wanahina zake kawalongela, “Muiteganye na usasu wa Mafalisayo na usasu wa Helode.” i'KWanahina zake wakala waisemwile kusola magate, wakala na gate dimoja diiyeka mwiingalawa. q&[ Yesu kawaleka, kakwela mwiingalawa kaloka mwambu uyagwe wa dilamba. Usasu wa Mafalisayo na Helode $%A Lakini Yesu kona usungu, kalonga, “Habali wanhu wa lukolo luno lwa sambi molonda vilaguso? Nowalongeleni ukweli, kuduhu kilaguso chonda mugoleligwe!” $ Mafalisayo wayagwe wamcholela Yesu wasonga kuibamilila nayo, walonda kumgeza wampula yatende kilaguso kulawa kuulanga. v#e bahaja Yesu na wanahina zake wakwela mwiingalawa, wachola mwiisi ya Dalimanuta. Mafalisayo wolonda vilaguso J"  Wambigalo waiyeka wadile wakala elufu nne. Abaho Yesu kawalaga, f!EWanhu waja na kwiguta. Abaho wanahina zake wadondola vija visigale na kumemeza vigelo saba. } sVivija wakala na visomba kidodo. Yesu kamgwaa nhogolwa Mulungu, vivija kawalongela wanahina zake wawagolele wanhu. LYesu kalulongela lunhu luja lwa wanhu lukale hasi. Abaho kasola gamagate saba, kamgwaa nhogolwa Mulungu, kagabanzula kawagwaa wanahina zake wawagolele wanhu, na wanahina zake watenda vivo. Z-Yesu kawauza, “Mna magate mangapi?” Wamwidika, “Tuna magate saba.” ykWanahina zake wamuuza, “Hano hatwili twa kuluwala, tolupata kwahi lujo lwa kuwagwaa wanhu wose wano?” kONahawalongela wabwele ukayao na nzala, wosinduka mnzila, kwavija wanhu wayagwe walawa kutali.” lQ“Niye nowonela bazi wanhu wano, kwavija wakala na niye kwa siku ndatu na waduhu kinhu cha kuja. & GHazibitile siku nyingi lunhu luyagwe lukulu lwa wanhu luiting'hana. Wanhu viwakalile waduhu kinhu chochose cha kuja Yesu kawakema wanahina zake kawalongela, !;%Wanhu wose waihulike mbuli ayo wakanganya. Walonga, “Katenda goya kila kinhu, kowatenda wanhu hawahulika wahulike na wanhu hawalonga walonge!”#?$Abaho Yesu kawagomesa wanhu awo sekewamulongele munhu yoyose mbuli ayo, lakini Yesu viyagendelele kuwagomesa, vivo viwagendelele kuibwililisa mbuli ayo. a;#Bahaja munhu ayo magwiti gake gavuguka na kakala yohulika na kulonga bila kugaya. mS"Abaho Yesu kalola kuulanga, kabweza mhumuzi, kamulongela, “Efata!” fambulo jake, “Vuguka!”  !Yesu kamsola kamgala hamgwazo hanhu kuduhu wanhu. Yesu kengiza vidole mna gamagwitwi ga munhu ayo, katema mate kamkwasa lulimi. eC Wanhu wayagwe wamgalila munhu yakalile hahulika na halonga, wampula Yesu yamwikile makono. "=Yesu kasegela kachola behi na isi ya Tilo kwa kubitila mwiisi ya Sidoni mbaka kudilamba da Galilaya kwa kubitila nzila ya mna zimbaka za Dekapoli. 3_Mtwanzi ayo kachola ukayake, viyavikile kamvika mndele wake katambalala mulusazi na kinyamkela kakala yamulawile. Yesu komuhonya munhu hadahile kulonga na kuhulika Yesu kamulongela mtwanzi ayo, “Kwavija kwidika vivo, bwela ukayako na komvika mndele wako kinyamkela kamulawa!” }sMtwanzi ayo kamwidika, “Ona, go mkulu, lakini hata umbwa weli hasi mmeza woja kija kisigazigwe na iwana!” Lakini Yesu kamwidika, “Tanhu waleke wana wegute. Kwavija havinogile bule kusola lujo lwa iwana na kuwapigisila umbwa.”  Mtwanzi ayo hakalile Muyahudi, kavumbuka kudibuga da Silofoinike mwiisi ya Siliya kampula Yesu yamulave mndele wake kinyamkela.  Mtwanzi imoja, yakalile na mndele wake yeli na kinyamkela, viyahulike mbuli za Yesu, bahaja kamgendela na kamfugamila Yesu. 5 cAbaho Yesu kahalawa hanhu aho kachola mwiimbaka ili behi na buga da Tilo. Kengila mng'anda na halondile munhu yoyose yajuwe kakala aho, lakini hadahile bule kuifisa. i KAgo gose gehile golawa mgati mwa munhu na kumgela munhu dikwe.” Kutamanila kwa mtwanzi imoja g Gna ugoni na umelo na gehile na uvizi na kusulukila na migongo na maligo na kuitapa na ubozi. d AKwavija muumoyo wa munhu molawa magesa gehile na kuiwasa chaka chaka na ubavi na ukomaji, _7Kagendelela kulonga, “Kinhu kilawa muumoyo wa munhu acho kimgela munhu dikwe. /Kwavija hakingila muumoyo lakini mna iinda na abaho cholawa kunze ya lukuli.” Kwa ulonzi uno Yesu kavitenda vinhu vose va kuja vinoge kudigwa. 4aYesu kawalongela, “Vino mweye mduhu nzewele kubanza wanhu wayagwe? Vino hamujuwile kamba kuduhu kinhu kingila mmulomo wa munhu kulawa kunze kidaha kumgela munhu dikwe? Yesu na wanahina zake, viwalulekile lunhu lwa wanhu na kwingila mng'anda, wanahina zake wamuuza yawalongele fambulo da ulonzi uja. )MMunhu yeli na magwiti yahulike. /Kuduhu kinhu kingila mmulomo wa munhu kulawa kunze kidaha kumgela munhu dikwe. Lakini, kija kilawa mmulomo wa munhu acho kimgela munhu dikwe.” oWAbaho Yesu kalukema lunhu lwa wanhu kabili na kalulongela, “Mweye mose mnitegeleze na mujuwe. ' Kwa nzila ino mafundizo genu gomuwagwaa wanhu gosegeza mbuli za Mulungu. Na gayagwe mengi kamba gano gomutenda.” Vinhu vimgela munhu dikwe 9m munhu ayo halondeka kumtaza tatake hebu mamake. 'G Lakini mweye mofundiza, kamba munhu kana kinhu kodaha kumtaza tatake hebu mamake lakini kolonga ‘Ino kobani’ fambulo jake kinhu kino nimulavila Mulungu, ~ Kwavija Musa kawalagiza, ‘Mtegeleze tatako na mamako,’ ‘Munhu yoyose yonda yamulige tatake hebu mamake kolondeka yakomigwe.’ }y Yesu kagendelela kulonga, “Mweye mwa wabala kwa kulema Malagizo ga Mulungu na kugagoga mafundizo genu wenyego. X|)“Mweye mogaleka Malagizo ga Mulungu na mogagoga mafundizo ga wanhu.” z{mAwo wonitambikila bule,
kwavija wofundiza mafundizo ga wanhu,
na kugatenda kamba galawa kwa Mulungu!’ rz]Yesu kawedika, “Mweye mwa wanafiki! Kumbe mtula ndagu wa Mulungu Isaya kalagula goya mbuli zenu viyandike,‘Mulungu kolonga, wanhu wano, wonitegeleza kwa milomo yao,
lakini mizoyo yao yakutali ng'hani na niye. =ysAvo Mafalisayo na Wafundiza Malagizo ga Musa wamuuza Yesu, “Habali wanahina zako hawakweleleza mafundizo gatugoleligwe na wahenga zetu, lakini woja bila kusunha makono?” Mafalisayo na Wayahudi wayagwe wokweleleza mafundizo gawabokele kwa wahenga zao, hawaja kinhu mbaka wasunhe makono gao ng'hani. gvGWawona wanahina wayagwe wa Yesu woja bila kusunha makono gao kamba viilondeka wanhu watende. tu cMafalisayo na wafundiza Malagizo ga Musa wayagwe wezile kulawa Yelusalemu waiting'hana haulongozi wa Yesu. ltQ8Kila hanhu Yesu hayacholile, iwe mna ivijiji, hebu mna gamabuga, hebu mna imigunda, wanhu wawasola watamu zao na kuwagala kuna gamagulilo. Wampula Yesu yawatogolele waikwase mhindo ya kiwalo chake. Wose waikwasile wahona.tsa7Avo wakimbila mwiisi yose, na kila hanhu viwahulike Yesu kabaho wamgalila watamu watambalale mvisazi vao. >rw6Bahaja viwahumuluke mwiingalawa, wanhu wamjuwa Yesu. Zq-5Waloka umwambu, wavika kuna iisi ya Genesaleti, baho waifunga ngalawa yao. p4kwavija wakala hawajuwile fambulo da kuwagwaa lujo wanhu elufu tano, mizoyo yao ikala midala. Yesu kowahonya watamu ako Genesaleti eoC3Abaho Yesu kengila mwiingalawa, na beho dinyamala tuluu. Wanahina zake wakanganya ng'hani, lnQ2Wose viwamone wadumba ng'hani. Bahaja Yesu kawalongela, “Gangamaleni! Iyo nene! Sekemudumbe!” ]m31lakini viwamone kotembela uchanha mgamazi, wagizaga mzimu. Wakemelela kwa bwembwe. Bl}0Yesu kawona wanahina zake wolemelwa kutowa ng'hafi, kwavija beho kulu dikala dowabweza kuwalawile. Nzogolo zikwika, Yesu kawagendela, kuno kotembela uchanha mgamazi. Kalonda kuwabita, jkM/Viivikile ichungulo, ngalawa ikala hagati ya lamba, lakini Yesu kakala yaiyeka mwiisi inyalile. Oj.Viyamambukize kuwalaga wanhu, kakwela kuna ikigongo kumpula Mulungu. 6ie-Bahaja Yesu kawalagiza wanahina zake wakwele mwiingalawa wamulongolele kuchola Betisaida, kuna umwambu uyagwe wa lamba. Heyo kakala yolulaga lunhu lwa wanhu lusegele. Zh-,Wambigalo waiyeka wadile wakala gana elufu tano. Yesu kotembela uchanha mgamazi fgE+Abaho wanahina zake wadondola magate gasigale na iwasomba, wamemeza vigelo longo na vibili. %fE*Wanhu wose waja na kwiguta. be=)Abaho Yesu kasola gaja gamagate matano na somba wabili, kalola uchanha na kamgwaa nhogolwa Mulungu. Abaho kagabanzula gaja gamagate, kawagwaa wanahina zake wawagolele wanhu. Vivija kawagolela wose somba waja wabili. Nd(Avo wakala mna ivibumbila va wanhu gana na va wanhu malongo matano. c{'Abaho Yesu kawalongela wanahina zake wawagole wanhu wose mna ivibumbila bumbila, wakale hasi mna gamajani mabisi. b&Yesu kawauza, “Munago magate mangapi? Gendeni mukalole.” Viwagalolile, wamulongela, “Kuna magate matano na somba wabili.” ;ao%Yesu kawedika, “Wagweleleni mweye kinhu cha kuja waje.” Wamuuza, “Vino tuchole tukagule magate ga sente ifaya kumulipa msang'hanaji kwa miezi minanetuwagwee waje?” g`G$Walongele wanhu wachole mna imigunda na vijiji vilibehi muladi wakaigulile vinhu va kuja.” _#Zuwa vidikalile dohonga, wanahina zake wamcholela Yesu, wamulongela, “Hanhu hano hatwili kuduhu wanhu, na sambi zuwa dohonga. 0^Y"Yesu viyahumuluke mwiingalawa, kaluvika lunhu mkulu lwa wanhu. Kawonela bazi kwavija wakala kamba ng'hondolo weliduhu msusilaji. Avo kasonga kuwafundiza vinhu vingi. ]!Wanhu viwonile wosegela, bahaja wawajuwa. Avo walawa mna gamabuga gose, wakimbila mbaka wawalongolela kuvika Yesu na wanahina zake. H\  Avo wasegela waiyeka mwiingalawa, wachola hanhu kuduhu wanhu. d[ABaho kukala na wanhu wengi wakalile wokwiza na kusegela, mbaka Yesu na wanahina zake hawapatile nyafasi ya kuja kinhu. Avo Yesu kawalongela wanahina zake, “Tucholeni twiiyeka hanhu kuduhu wanhu mkabwihile kidogo.” jZMWatumigwa wabwela, waiting'hana na Yesu na wamulongela gaja gose gawatendile na kufundiza. YWanahina wa Yohana viwahulike mbuli ayo, wachola kulusola lukuli lwa Yohana na kuluzika. Yesu kowagwaa lujo lunhu mkulu lwa wanhu VX%Abaho kadika pala dija mditanda, kamgalila mndele ayo, nayo kamgwaa mamake. vWeBahaja mndewa kamulagiza mkalizi yadigale pala da Yohana. Mkalizi kagenda mkifungo, kakanha pala da Yohana. vVeMndewa kona usungu ng'hani, lakini kwavija kaiduila mgameso ga wanhu wagonekigwe, hadahile kumulemela. U Bahaja mndele ayo kakimbila mbaka kwa mndewa, kamulongela, “Sambi baha nigwelele pala da Yohana Mbatizaji mditanda!” TAvo mndele ayo kalawa kunze kamuuza mamake, “Nipule choni?” Nayo kamwidika, “Pula pala da Yohana Mbatizaji.” iSKKaiduila, “Noiduila, nokugwaa chochose chondaunipule, hata nusu ya undewa wangu nokugwaa!” KRMndele wa Helodiya viyengile kuvina, kamnogeza ng'hani Helode na wageni wagonekigwe kuna inyimwili nyimwili. Avo mndewa Helode kamulongela mndele ayo, “Nipule chochose kiulonda, nokugwaa.” \Q1Siku dimoja, Helodiya kapata nyafasi mna idisiku da kukumbuka kuvumbuka kwa Helode. Helode kawatendela nyimwili nyimwili ng'hulu wakulu wa mabuga, na wakulu wa wakalizi, na walangulizi wa isi ya Galilaya. HP kwavija Helode kakala komdumba Yohana na kajuwa kamba kakala munhu yanogile na yang'alile avo kamkaliza. Kakala konogelwa kumuhulika, hamoja moyo umuluma ng'hani kila viyamalile kumuhulika. _O7Avo Helodiya kakala komwihila Yohana, na kalonda kumkoma. Lakini hadahile bule, NyYohana Mbatizaji kakala yomulongela Helode, “Malagizo golonga, havinogile bule gweye umsole mwehe wa mdodo wako!” 1M[Helode mwenyego kakala yalagize Yohana yagodekigwe nzabi, abaho yekigwe mkifungo. Katenda avo mbuli ya Helodiya iyamsolile, hamoja kakala mwehe wa Filipo, mdodo wake. LHelode viyazihulike mbuli azo, kalonga, “Ino ayo Yohana Mbatizaji inimkanhile pala jake lakini kazilibuka kulawa kwa wafile!” #K?Wanhu wayagwe walonga, “Ino Eliya.” Na wanhu wayagwe walonga, “Ino mtula ndagu kaigala na imoja wa watula ndagu wa Mulungu wa kuko umwaka.” bJ=Mndewa Helode kahulika mbuli azo zose, kwavija twaga da Yesu dikala dijuwike kila hanhu. Wanhu wayagwe wakala wolonga, “Yohana Mbatizaji kazilibuka kulawa kwa wafile, lekaavo kana udahi wa kutenda unzonza.” {Io Wawalava vinyamkela wengi na kuwabakaza mavuta wanhu wengi wakalile watamu na kuwahonya. Ifa ya Yohana Mbatizaji BH Avo wasegela na kuwapetela wanhu waleke nzambi zao. AG{ Mwahavika kudibuga jojose na wanhu wa aho wahalema kuwabokela hebu kuwategeleza, segeleni na kung'huseni matimbwisi geli mmagulu genu muladi iwe kilaguso kamba wawatendela nzambi.” KF Hanhu hohose honda mubokeligwe, kaleni aho mbaka vonda musegele. :Eo Valeni vilatu, lakini sekemusole kiwalo kiyagwe. {DoKawalongela, “Sekemusole kinhu chochose, ila mkongoja wiiyeka. Sekemusole gate hebu mkoba hebu sente mkibindo. mCSKawakema wanahina longo na wabili, kawatuma wabili wabili, na kawagwaa udahi wa kulava vinyamkela. qB[Yesu kakanganya ng'hani kwavija wanhu wakala waduhu kutamanila. Yesu kowatuma wanahina longo na wabili ^A5Yesu hatendile unzonza wowose, ila kawekila makono watamu kidogo na kawahonya. $@AYesu kawalongela, “Mtula ndagu kotegelezigwa kila hanhu, lakini hategelezigwa ukayake na kwa ndugu zake, na kwa wanhu wa lukolo lwake mwenyego.” $?AVino ino siyo ija fundi selemala, mwanage Malia, na ndugu zake Yakobo na Yusufu na Yuda na Simoni? Vino lumbu zake hawakala bahano bule?” Avo wamulema. d>AVidivikile siku da Kubwihila, Yesu kasonga kufundiza mng'anda ya kumpula Mulungu. Wanhu wamuhulike wakanganya ng'hani, waiuza, “Munhu ino kazipata kwahi mbuli zino? Nzewele gani ino mbaka kodaha kutenda unzonza uno? ^= 7Yesu kasegela hanhu aho kachola kudibuga diyavumbuke, na wanahina zake wamkweleleza. <!+Lakini Yesu kawagomesa ng'hani sekewamulongele munhu yoyose mbuli ayo ilawilile, abaho kawalongela, “Mgweleleni lujo mndele ino.”;-*Bahaja mndele ayo kenuka na kasonga kugenda. Mndele ayo kakala na miyaka longo na mibili. Mbuli ino viilawilile, wanhu wakanganya ng'hani. n:U)Yesu kamgoga mkono, kamulongela, “Talita Kumi!” fambulo jake, “Mndele, nokulongela lamuka!” 99k(Lakini wamseka, avo Yesu kawalava kunze wose, kamsola tatake na mamake ija imwana, na waja wanahina zake wadatu. Wengila mna idigati mulutambalizwe lukuli lwa mwana ayo. r8]'Yesu kengila mng'anda kawalongela, “Habali moiyalala na kulila? Imwana hafile bule, lakini kawasa!” `79&Viwavikile mng'anda ya Yailo, Yesu kawona wanhu wobwahanhuka kwa usungu na kuiyalala. r6]%Abaho Yesu halondile munhu yoyose iyagwe yamkweleleze, ila Petulo, Yakobo na Yohana, ndugu yake Yakobo. 5$Yesu viyazihulike mbuli azo zilongigwe na wasenga awo, hazigesile bule, lakini kamulongela Yailo, “Sekeudumbe, togola tu.” )4K#Yesu viyakalile kogendelela kulonga, wasenga kulawa ukayake Yailo weza na kumulongela Yailo, “Mndele wako kafa. Habali kogendelela kumgaza Mfundiza?” {3o"Yesu kamulongela mtwanzi ayo, “Mwanangu, kutamanila kwako kukuhonya. Genda moyo uholile, kuhona utamu wako.” 2 !Mtwanzi ayo kajuwa kinhu kimulawilile, avo kamgendela Yesu kuno kodumba na kugwaya. Kamfugamila Yesu, kamulongela fulu ipile. O1 Lakini Yesu kalola mhande zose ili yamone munhu yatendile vivo. p0YWanahina zake wamwidika, “Kowona wanhu viwokusung'ha sung'ha, abaho kouza nani yakukwasile?” t/aBahaja Yesu kajuwa nguvu zimulawa, avo kahinduka muulunhu na kuuza, “Nani yanikwasile kiwalo changu?” e.CViyakwasile kiwalo cha Yesu, bahaja kutumika kuleka, nayo kahulika kahona utamu wake. E-Kailongela mwenyego, “Nahakwasa kiwalo chake, nohona.” v,eViyazihulike mbuli za Yesu, kengila mna ulunhu lwa wanhu, kamcholela Yesu kukisogo na kakwasa kiwalo chake. +Mtwanzi ayo kachola kwa waganga wengi na katumia vinhu vose viyakalile navo, lakini hahonile bule, ila kagendelela kulumwa ng'hani. `*9Baho kukala na mtwanzi yakalile na utamu wa kutumika kwa miyaka longo na mibili. h)IAbaho Yesu kachola na Yailo, lunhu mkulu lwa wanhu lumkweleleza kuno lomsung'ha sung'ha. (kampula ng'hani, “Mndele wangu kolumwa ng'hani. Nokupula chonde chonde, wize ukamwikile makono muladi yahone na yawe mgima.” ~'uAbaho keza mkulu imoja wa ng'anda ya kumpula Mulungu, twaga jake Yailo. Viyamone Yesu, kaibwanha hasi mmagulu gake, d&AYesu kabwela mwambu uyagwe wa lamba. Lunhu lwa wanhu lumzunguluka kumgwazo wa lamba. M%Avo munhu ayo kasegela, kachola hanhu hakemigwe Dekapoli, kawalongela wanhu gaja gose Yesu gayamtendele. Wanhu wose wahulike wakanganya. Mndele wa Yailo na mtwanzi yakwasile kiwalo cha Yesu $7Lakini Yesu kamulemela, kamulongela, “Bwela ukayako ukawalongele wanhu wa lukolo lwako gaja gose Mndewa gayakutendele, na viyakonele bazi.” p#YYesu viyakalile kokwela mwiingalawa, munhu ayo yakalile na vinyamkela kampula Yesu wachole wose. :"oAvo wanhu wampula Yesu yasegele mwiisi yao. !{Wanhu wachone acho kilawilile, wawalongela wayao gaja gampatile munhu ayo yakalile na vinyamkela, na mbuli za nguluwe.  /Viwavikile kwa Yesu, wamona munhu ayo yakalile na vinyamkela kakala aho na kavala goya viwalo, na nzewele zake zimbwelela na wanhu wose wadumba. /Wanhu wakalile wowasusila nguluwe awo wakimbila na kuzibwililisa mbuli azo mwiisi na kumigunda. Abaho wanhu wachola kulola kija kilawilile. )K Yesu kawatogolela, avo vinyamkela wamulawa munhu ayo, na wengila mna iwanguluwe. Bumbila jose da nguluwe elufu mbili wahumulukila kudilamba, wose wafila mumo. [/ Avo vinyamkela wampula Yesu, “Tugale kwa nguluwe, na utuleke tuwengile wao.” Y+ Kukala na bumbila kulu da nguluwe wakala woja kuna umtelemuko wa kigongo. A} Kampula Yesu sekeyawagale ivinyamkela kunze ya isi ija. uc Yesu kamuuza, “Twaga jako nani?” Munhu ayo kamwidika, “Twaga jangu Lunhu, kwavija twa wengi!” T!Kalonga avo kwavija Yesu kamulongela, “Kinyamkela, mulawe munhu ino!” Kaguta, “Yesu, Mwana wa Mulungu yeli Uchanha Ng'hani! Kolonda choni kumwangu? Iduile kwa twaga da Mulungu kamba hunidununza bule!” FViyamone Yesu kwa kutali, kamkimbilila na kamfugamila. ykImisi na ikilo kakala yokwanga mna gamapanga gaja na kuna ivigongo, kaguta nyangi na kuikanha kanha kwa mabwe. DMiyanza mingi wageza kumgodeka minyololo mmakono na mmagulu, lakini kakala yozikanha na kuzibena bena mhingu zili mmagulu gake. Kakala na nguvu ng'hani na kuduhu munhu yadahile kumgoga. b=Munhu ayo kakala yokala kuna gamapanga gago, kuduhu munhu yadahile kumgodeka minyololo. wgBaho Yesu viyalawile mwiingalawa, kaiting'hana na munhu yeli na vinyamkela. Munhu ayo kalawa kuna gamapanga. Z~'}}(||'{{8zzy!xwwpvvu|uWWKVVgUUTTjS?RREQQPePOO'NN MLLpKKJIIdHeGFF*E{DDLCCBB'AA@U??6>>w==<.;::Z99%888/77D66%5544d43I22|211(00//O../-,,D++E**M))(C'`&&2%%A$$$##""K!!k x}K~a$OD?J"9c_O/  Z ?&Za8| UfoEWakalizi wamgala Yesu muuluwa lwa ng'anda ya mkulu wa isi, waiting'hana na wayao wose. 0nYPilato kalonda kulunogeza lunhu lwa wanhu, avo kamfungulila Balaba mkifungo. Abaho kalagiza Yesu yatoigwe mbalati na yawambigwe mumsalaba. Wakalizi womzeha Yesu pmYPilato kawauza, “Vino kabananga choni?” Awo wagendelela kukemelela, “Muwambe mumsalaba!” >lw Wanhu wose wakemelela, “Muwambe mumsalaba!” xki Pilato kaluuza kabili lunhu luja, “Vino molonda nhende choni kwa munhu ino yumumkema mndewa wa Wayahudi?” fjE Lakini wakulu wa walava nhosa wawading'hula wanhu wampule Pilato yawafungulile Balaba. niU Pilato kajuwa goya kamba wakulu wa walava nhosa wamgela Yesu mmakono gake kwavija wamonela migongo. Lh Pilato kawauza, “Molonda niwafungulileni mndewa wa Wayahudi?” Xg)Lunhu lwa wanhu viluiting'hane, lumpula Pilato yawatendele kamba viyatendaga. f-Mna ikipindi acho kukala na munhu imoja twaga jake Balaba, kakala yagodekigwe mkifungo na wayage, mbuli ya ukomaji kipindi wanhu viwading'huke. meSYahavikaga Nyimwili nyimwili ya Pasaka Pilato kamfungulilaga mfungwa imoja wamulondile wanhu. Yd+Lakini Yesu hedike mbuli yoyose, Pilato kakanganya. Yesu kotagusigwa yafe _c7avo Pilato kamuuza Yesu kabili, “Hulonda kwidika? Tegeleza viwokulavila vitala!” DbWakulu wa walava nhosa wamulavila Yesu vitala vingi, maSPilato kamuuza Yesu, “Gweye ayo Mndewa wa Wayahudi?” Yesu kamwidika, “Ona, vivo viulonga.” B` Imitootondo, wakulu wa walava nhosa, wafundiza Malagizo ga Musa, wavele na wanhu wose wa mkitala waiting'hana, waitogolela kumgala Yesu kwa Pilato. Wamgodeka nzabi, wamgala kwa Pilato. S_HBahaja nzogolo keka mwanza wa kabili, baho Petulo kakumbuka mbuli ziyalongeligwe na Yesu, “Nzogolo yang'hali hanakwika miyanza mibili, konibela miyanza midatu.” Avo Petulo kasonga kulila.{^oGPetulo kalonga, “Mulungu kojuwa nolonga ukweli, niduiligwe nahalonga uvizi, simjuwile munhu yumulonga!” 0]YFLakini Petulo kabela kabili. Hamwande kidogo wanhu wakalile wemile aho wamulongela Petulo kabili, “Gweye vivija kwa imoja wao, kwavija kwa mwenekae wa Galilaya.” s\_EMsang'hanaji ija wa kitwanzi kamona Petulo, kawalongela wanhu wemile aho, “Ino nayo imoja wao!” [DPetulo kabela, “Bule, sijuwile kiulonga.” Abaho Petulo kalawa kunze mbaka kuna uluhelengo. Bahaja nzogolo keka. |ZqCViyamone Petulo kokotela moto, kamulola bunhuu kamulongela, “Gweye vivija kukala hamoja na Yesu wa Nazaleti.” }YsBPetulo viyakalile yang'hali hasi muuluwa, msang'hanaji imoja wa kitwanzi wa mkulu wa walava nhosa kamcholela. 7XgAWanhu wayagwe wamtemela mate Yesu, wamgubika gameso, wamtowa na wamulongela, “Lagula, nani yakutowile!” Abaho wakalizi wamsola wamtowa ng'hofi. Petulo kombela Yesu gWG@Muhulika viyomuliga Mulungu. Mweye mogesaze?” Wose walonga, kabananga kolondeka yakomigwe. cV??Mkulu wa walava nhosa kakidega kiwalo chake, kalonga, “Hatulonda usindila uyagwe! 6Ue>Yesu kamwidika, “Nene iyo heyo. Mweye momona Mwana wa Munhu kakala muukulu mwambu wa mkono wa kudila wa Mulungu yeli na Udahi, kokwiza mna gamawingu ga kuulanga!” T9=Lakini Yesu kanyamala tuluu, halongile mbuli, Mkulu wa walava nhosa kamuuza kabili, “Gweye ayo Kilisito Mkombola, Mwana wa ija Yotogoligwa?” S<Mkulu wa walava nhosa kenuka mgameso ga wanhu kamuuza Yesu, “Vino kuduhu mbuli ya kwidika kwa kitala choolava wanhu wano?” 2R_;Na awo vivija usindila wao hauwilumbile. !Q;:Walonga, “Tumuhulika kolonga, ‘Noibomola Ng'anda ino ya Mulungu izengigwe na wanhu, na kwa siku ndatu noizenga iyagwe haizengigwe na wanhu.’ ” IP 9Abaho wanhu wayagwe wema walonga mbuli za uvizi kwa Yesu. YO+8Wanhu wengi walonga mbuli za uvizi kwa Yesu, lakini usindila wao hauwilumbile. N7Wakulu wa walava nhosa na wanhu wose wa mkitala wazahila usindila wa uvizi muladi wamkome Yesu, lakini hawaupatile bule. M}6Petulo kamkweleleza Yesu kwa kutali, kengila muuluwa lwa mkulu wa walava nhosa, kakala hasi na wakalizi, kokotela moto. L15Abaho Yesu kagaligwa mng'anda ya Mkulu wa walava nhosa, mumo wakulu wa walava nhosa wose, wavele na wafundiza Malagizo ga Musa waiting'hana. GK4lakini kauleka mgolole wake, kakimbila mwazi. Yesu kamkitala bJ=3Mbwanga imoja yavalile mgolole wiiyeka, kakala yomkweleleza Yesu. Walonda kumgoga, 6Ig2Abaho wanahina wose wamuleka wakimbila. H+1Kila siku ng'hala na mweye, nowafundiza kuna Ing'anda ya Mulungu, hamnigogile. Lakini gano gatendeka muladi Maandiko Gang'alile galawilile.” eGC0Yesu kawalongela, “Vino habali mwizile kungoga na mapanga na malungu kamba vija nambavi? ~Fu/Lakini imoja wa waja wakalile na Yesu, kasomola panga jake, kamkanha digwiti msang'hanaji wa Mkulu wa walava nhosa. %EE.Avo wamgoga Yesu wamgodeka. YD+-Bahaja Yuda kamcholela Yesu kamulongela, “Mfundiza!” Abaho kamnonela. C#,Yuda Isikaliote yomuhinduka Yesu kawagwaa kilaguso, kawalongela, “Munhu yonda nimnonele ayo yummulonda. Mgogeni mumgele mmakono genu.” B{+Yesu viyakalile yang'hali yogendelela kulonga, imoja wa wanahina zake longo na wabili, yakemigwe Yuda Isikaliote kavika. Keza na lunhu lutumigwe na wakulu wa walava nhosa, wafundiza Malagizo ga Musa na wavele, kuno wapapa mapanga na malungu. PA*Lamukeni, tuchole. Loleni munhu yonihinduka kavika!” Yesu kogogigwa 4@a)Viyabwelile mwanza wa kadatu, kawalongela, “Mung'hali muwasa na kubwihila? Yotosha! Kipindi kivika! Loleni, Mwana wa Munhu kogeligwa mmakono ga wanhu wene nzambi. ?(Viyabwelile kabili, kawavika wanahina zake wawasa, kwavija meso gao gakala na utulo. Hawaijuwile mbuli yakumulongela Yesu. I> 'Kachola lwa kabili kumpula Mulungu, kalonga mbuli zizija. =1&Kawalongela, “Kaleni meso, mumpule Mulungu sekemwingile mna ukugezigwa. Moyo wa munhu wolonda kutenda ganogile, lakini lukuli lwaduhu nguvu.” <+%Abaho kabwela kawavika wanahina zake wadatu wawasa. Kamulongela Petulo, “Simoni kuwasa? Vino hamudahile kukala meso hata saa dimoja?” ;)$Kampula Mulungu, “Tata! Kumwako gose godahika. Ukisegeze kikasi kino cha madununzo. Lakini siyo kamba vinilonda niye ila viulonda gweye.” ~:u#Kachola kumwande kidogo, kaibwanha hasi, kampula Mulungu, kamba yahadahika sekeyaibitile saa ayo ya madununzo. v9e"Kawalongela wanahina zake, “Usungu uli muumoyo wangu mkulu ng'hani wodaha kung'homa. Kaleni hano meso.” Q8!Kawasola Petulo na Yakobo na Yohana. Yesu kona usungu na kanyunyuwala. 7 Yesu na wanahina zake wavika hanhu hokemigwa Getisemane, Yesu kawalongela, “Kaleni hano, niye nogenda kumpula Mulungu.” &6EPetulo kagangamiza kulonga, “Silonga vivo bule, hata kamba nahafa na gweye!” Na wanahina wayagwe walonga vivo. Yesu kompula Mulungu ako Getisemane 5%Yesu kamulongela Petulo, “Nokulongela ukweli, kilo cha lelo nzogolo yang'hali hana kwika miyanza mibili, konibela miyanza midatu.” \41Petulo kamwidika Yesu, “Hata kamba wose wahakuleka, niye sikuleka bule!” A3}Lakini nahazilibuka, nowalongolela kuchola Galilaya.” 32_Yesu kawalongela, “Mweye mose mokimbila na kundeka niiyeka, kwavija Maandiko Gang'alile golonga, ‘Mulungu komtowa msusilaji, na ng'hondolo wose wopwililika.’ d1AAbaho wemba lwila, wachola kuna Ulugongo lwa Mizeituni. Yesu kolagula Petulo kombela 0 Nowalongela, kusongela sambi honda ning'we kabili divai, mbaka siku dijo donda ning'we divai ya sambi Muundewa wa Mulungu.” h/IYesu kalonga, “Ino ayo damu yangu ilagusa lagano da Mulungu, ikwitika mbuli ya wanhu wengi. r.]Abaho kasola kikasi cha divai, kamgwaa nhogolwa Mulungu, kawagwaa wanahina zake, wose waking'wela. -9Viwakalile woja, Yesu kasola gate, kamgwaa nhogolwa Mulungu, kadibanzula na kawagwaa wanahina zake kalonga, “Soleni, uno ulo lukuli lwangu.” >,uMwana wa Munhu kofa kamba Maandiko Gang'alile vigolonga. Lakini kogaya munhu ija yomuhinduka Mwana wa Munhu. Yahanogile ng'hani kamba munhu ayo sambi yavumbuke!” Lujo lwa Mndewa o+WYesu kawedika, “Imoja wenu mweye longo na wabili, yozanhika gate jake hamoja na niye mbakuli. `*9Wanahina zake wanyawanyawa, wamuuza, imoja imoja, “Vino gweye kolonga niye?” c)?Viwakalile woja, Yesu kalonga, “Nowalongeleni imoja wenu yoja na niye, konihinduka.” R(Viivikile ichungulo, Yesu kavika na wanahina zake longo na wabili. 'Wanahina zake wasegela, wachola kudibuga, wavika kila kinhu vivija viyawalongele Yesu, avo wamtandila lujo lwa Pasaka. d&ANayo kowalagusila gati kulu dili uchanha dikigwa goya na dihambigwa. Mumo tutandileni.” %'mbaka mng'anda yonda yengile, mulongeleni mwene kae, ‘Mfundiza kolonga, da kwahi gati da kudila lujo lwa Pasaka niye na wanahina zangu?’ $ Yesu kawatuma wanahina zake wabili kawalongela, “Gendeni kudibuga, momting'hana mbigalo kaidikwa nongo ya mazi. Mkwelelezeni, _#7 Mna isiku ya ichanduso ya Nyimwili nyimwili ya Magate hagageligwe Usasu, siku dijo mwana ng'hondolo wa Pasaka kochinjigwa, wanahina zake Yesu wamuuza, “Kolonda tuchole kwahi tukutandile lujo lwa Pasaka?” ="s Avo viwahulike kiyalongile wadeng'helela, na wailagana nayo kumgwaa sente. Avo Yuda kasonga kuzahila nzila ya kumgela Yesu mmakono gao. Yesu koja lujo lwa Pasaka na wanahina zake ! Abaho imoja wa wanahina zake longo na wabili yakemigwe Yuda Isikaliote, kachola kwa wakulu wa walava nhosa yamuhinduke Yesu kumwao. . U Nowalongeleni ukweli, kokose konda ipetigwe Mbuli Inogile mwiisi, kino kiyatendile mtwanzi ino cholongigwa, avo wanhu womkumbuka.” Yuda kotogola kumuhinduka Yesu wgMtwanzi ino katenda viyadahile, kalongola kulubakaza lukuli lwangu mavuta ganogile, kulutanda kwa kuzikigwa. {oWanhu wakiwa mokala nao siku zose, saa yoyose mwahalonda modaha kuwataza. Lakini honda mukale na niye siku zose. pYLakini Yesu kawalongela, “Mulekeni, habali momgaza mtwanzi ino? Niye kanhendela mbuli inogile.  Abaho wamkomhokela mtwanzi ayo, walonga, “Mavuta gano gahauzigwe kwa sente magana madatu na zisente wagweleligwe wakiwa!” ^5Wanhu wayagwe wakalile aho wagevuzika, wailongela, “Unanzi gani uno wa mavuta!” s_Yesu kakala Betania mng'anda ya Simoni, munhu yakalile na utamu wa dikulu. Viyakalile koja, mtwanzi imoja keza na nyhupa ya alabasita imemile mavuta gonung'hila goya ga bei ng'hulu. Kaifungula, kamgidila Yesu ga mavuta mdipala. Walonga, “Seketutende avo kipindi cha Nyimwili nyimwili ya Pasaka, buleavo wanhu woding'huka.” Yesu kobakigwa mavuta ako Betania I Zikala zisigale siku mbili ivike Nyimwili nyimwili ya Pasaka na Magate haganageligwa usasu. Wakulu wa walava nhosa na wafundiza Malagizo ga Musa wakala wozahila nzila ya kumgoga Yesu wamkome. P %Mbuli iniwalongele mweye, nowalongela wanhu wose, kaleni meso!”8k $Yaheza kwa kuwasinhusa, sekeyawavike muwasile.  #Muiteganye, kwavija hamujuwile kipindi cha kwiza mkulu wa ng'anda, yodaha kuwa ichungulo, kilo kikulu, nzogolo zikwika, hebu imitondo. 3_ "Yokuwa kamba munhu yofunga mwanza na kuwaleka wasang'hanaji zake walolese goya vinhu, kila munhu kamgwaa sang'hano yakutenda. Kamulagiza mkalizi wa mulango yakale meso. O !Muiteganye, na mukale meso, kwavija Hamkijuwile kipindi chonda yeze.  “Kuduhu yaijuwile siku hebu saa ya kwiza, siyo wasenga wa kuulanga wala Mwana, lakini Tata yaiyeka ayo yaijuwile. jM Ulanga na isi vobita, lakini mbuli zangu hondazibite ng'o. Kuduhu munhu yaijuwile siku hebu saa ]3 Nowalongeleni ukweli, wanhu wa lukolo luno hawafa wose mbaka gano gose galawilile. E Vivija, mwahazona mbuli azo, mojuwa kamba kammabehi kwiza. { “Ifunzeni kubitila mbiki wa mtini. Matambi gake gahasonga kuzuka na kwika majani, mujuwe kamba vuli da mmabehi. 7 g Abaho kowatuma wasenga zake wa kuulanga mna izibanzi nne za mwiisi, waweke hamoja wanhu wasaguligwe na Mulungu kulawa mwambu uno wa isi na uyagwe. Fundizo da mbiki wa mtini ] 3 Abaho Mwana wa Munhu kolawilila, kokwiza mna gamawingu kwa nguvu ng'hulu na ukulu. N  nhondo zolagala kulawa kuulanga, na vinhu vili kuulanga votigisika. ` 9 “Gahamala magayo ga siku azo, zuwa dokuwa ziza, na mwezi honda umwemwese bule, i K Muiteganye! Niye niwalongela kila kinhu kipindi king'hali hakinavika. Kwiza kwa Mwana wa Munhu 3 Kwavija wolawilila makilisito na watula ndagu wa uvizi. Wotenda unzonza na vilaguso muladi yahadahika wawavizile hata waja wasaguligwe na Mulungu. ve “Avo, munhu yoyose yahawalongela, ‘Amweye, Kilisito kahano!’ hebu ‘Kahaja!’ sekemumtogolele. "= Lakini Mulungu kazihunguza siku zizo, maza hazihunguze sambi yahone munhu yoyose. Lakini mbuli ya wanhu zake yawasagule, Mulungu kazihunguza siku zizo. % Kwavija siku azo hokuwa na magayo makulu, haganalawila kulawa kuna ichanduso Mulungu viyaumbile isi mbaka sambi na honda galawilile kabili. N Mpuleni Mulungu mbuli zino sekezilawilile mna ikipindi cha kihuhwe! M Wogaya watwanzi wali na zinda na waja wokong'heza mna izisiku azo. =u Yeli kumgunda sekeyabwele ukae kusola kiwalo chake. c? Munhu yeli mkiswili cha ng'anda yake sekeyahumuluke hasi mna ing'anda yake kusola kinhu. (I “Vondamuchone, ‘Kinhu kinyolodoke kigala Ubananzi’ kima hanhu si hake. Munhu yosoma yavijuwe, waja weli mwiisi ya Yudea wakimbilile kuna ivigongo.  Wanhu wose wowehila mweye mbuli ya niye, lakini yoyose yonda yafunge umoyo mbaka kukimambukizo kokomboligwa. Magayo makulu ~ Munhu komuhinduka ndugu yake too yakomigwe, na tata komuhinduka mwanage yakomigwe. Wana wowahinduka tata zao na mama zao wakomigwe. Q} Mwahagogigwa na kugaligwa mkitala, sekemunyawenyawe mbuli ya kulonga. Kipindi chahavika longeni chochose chonda mugweleligwe. Kwavija mbuli zonda mulonge hazili zenu, ila zolawa kwa Loho Yang'alile. j|M Lakini kimambukizo king'hali hakinavika, Mbuli Inogile tanhu yolondeka ipetigwe kwa wanhu wose. U{# “Na mweye muiteganye. Mogogigwa na kugaligwa mkitala. Motoigwa mna izing'anda za kumpula Mulungu, mogaligwa haulongozi wa wakulu wa isi na wandewa mbuli ya niye, muladi muwalongele Mbuli Inogile. ?zw Isi yoitowa na isi iyagwe, undewa woitowa na undewa uyagwe. Kila hanhu hokuwa na mitigisiko mikulu ya isi na lufilili lwa nzala. Gano gose kamba mwanduso wa usungu wa kulela mwana. )yK Mwahahulika mbuli za ng'hondo kutali na mbuli za ng'hondo mmabehi, sekemudumbe, kwavija gano gose golondigwa galawilile, ila kimambukizo king'hali hakinavika. lxQ Wanhu wengi, wokwiza kwa twaga jangu na kulonga, ‘Nene iyo heyo!’ Nao wowavizila wanhu wengi. Mw Yesu kawalongela, “Muiteganye, munhu yoyose sekeyawavizile. jvM Wamulongela, “Tulongele, choni chonda kitendeke kulagusa kipindi cha kulawilila gano gose?” .uU Yesu viyakalile kuna Ulugongo lwa Mizeituni, mwambu kwa mwambu na Ng'anda ya Mulungu, baho Petulo na Yakobo na Yohana na Andeleya wamcholela Yesu kinyelegezi. ,tQ Yesu kamwidika, “Kozona ng'anda zino vizili ng'hulu? Haduhu dibwe donda dilekigwe uchanha ya diyagwe, kila dibwe dokwasigwa hasi.” Kugaya na kudununzika s / Yesu viyakalile kosegela kuna Ing'anda ya Mulungu, mwanahina wake imoja kamulongela, “Mfundiza, lola mabwe gano na ng'anda zino vizinogile!” ry ,Kwavija wose walava vija visigale muutajili wao, lakini mgane ino hamoja na ukiwa wake kalava vose viyelinavo.”q- +Yesu kawakema wanahina zake kawalongela, “Nowalongela ukweli mgane mkiwa ino kalava sente nyingi mna ikigelo cha sadaka kubanza wose wayagwe. :po *Abaho keza mgane mkiwa kalava sente mbili ndodo. #o? )Yesu kakala behi na kigelo cha kulavila sadaka hana Ing'anda ya Mulungu, kawalola wanhu viwolava sente mkigelo. Matajili wengi walava sente nyingi. n7 (Wowaboka wagane vinhu na kusola ng'anda zao, abaho woilagusa wanoga kwa kumpula Mulungu mbuli nyingi. Nhaguso yao yokuwa ng'hulu!” Sadaka ya mgane ymk 'wosagula vigoda va haulongozi mzing'anda za kumpula Mulungu na kukala hanhu hanogile mna izinyimwili nyimwili. /lW &Viyakalile kofundiza, kawalongela, “Muiteganye na wafundiza Malagizo ga Musa, wonogelwa kugenda kuno wovala mikanzu mitali na kulamusigwa na wanhu mna gamagulilo, +kO %“Avo Daudi mwenyego kamkema, ‘Mndewa.’ Avo Kilisito Mkombola kodahaze kuwa mwana wa Daudi?” Yesu kowazuma wanhu mbuli ya wafundiza Malagizo ga Musa Oj $Loho Yang'alile kamulongoza Daudi kulonga,‘Mndewa Mulungu kamulongela Mndewa wangu,Kala hano hana mwambu wa mkono wangu wa kudila
mbaka niweke hasi mmagulu gako wanhu wakwihile.’ i% #Yesu viyakalile kofundiza Mng'anda ya Mulungu, kawauza, “Habali wafundiza Malagizo ga Musa wolonga Kilisito Mkombola mwana wa Daudi? Jh  "Yesu viyonile munhu ayo kedika goya, kamulongela, “Huli kutali na Undewa wa Mulungu.” Kusongela aho haduhu munhu yoyose yagezile kumuuza Yesu mbuli yoyose. Kilisito Mkombola ayo nani {go !Kumnogela Mulungu wako kwa moyo wako wose na kwa nzewele zako zose na kwa nguvu zako, na kumnogela miyago kamba viuinogela mwenyego, kunoga ng'hani kugoga Malagizo gano mabili kubanza kumulavila Mulungu nhosa za wanyama na nhosa ziyagwe.” f Mfundiza Malagizo ga Musa kamtogola Yesu, “Mfundiza, kwidika goya viulongile, Mndewa ayo Mulungu na kuduhu iyagwe ila heyo. e Lagizo da kabili kwa ukulu ijo dino, ‘Mnogele miyago kamba viuinogela mwenyego.’ Kuduhu lagizo diyagwe kulu kubanza gano mabili.” dy Mnogele Mndewa Mulungu wako kwa moyo wako wose, kwa loho yako yose, kwa nzewele zako zose, na kwa nguvu zako zose.’ c Yesu kamwidika, “Lagizo dili kulu ijo dino, ‘Tegelezeni mweye wanhu wa Izilaeli! Mndewa Mulungu wetu ayo Mndewa yaiyeka. Mb Mfundiza Malagizo ga Musa imoja yakalile aho kahulika viwaibamilile. Kona kamba Yesu kawedika goya Masadukayo, avo kamkwesela Yesu kamuuza, “Mna ga Malagizo gose lagizo gani dili kulu?” uac Heyo heli Mulungu wa wanhu wafile, ila Mulungu wa wanhu wagima. Avo mweye mopotela ng'hani!” Lagizo kulu D` Kwa mbuli ya kuzilibuka kwa wanhu wafile, hamusomile mna ikitabu cha Musa mbuli ya kisolo kikwaka? Mulungu kamulongela Musa, ‘Niye na Mulungu wa Abulahamu na wa Isaka na wa Yakobo.’ m_S Kwavija wanhu wafile vonda wazilibuke, hawasola wala hawasoligwa wokuwa kamba wasenga wa kuulanga. q^[ Yesu kawedika, “Mweye mopotela! Kwavija hamugajuwile Maandiko Gang'alile hebu udahi wa Mulungu. ] Avo, wanhu wose wafile wahazilibuka mwiisiku ya kuzilibuka, mtwanzi ayo kokuwa mwehe wa nani? Kwavija wose saba wakala wamsolile.” v\e Abaho kwa wayagwe, wose saba wamsolile mgane ayo wafa hawalekile wana. Ako kumwande, mtwanzi ayo nayo kafa. s[_ Wakabili nayo kamuhala mgane ayo nayo vivija kafa halekile wana. Vivija kwa wakadatu kafa halekile wana. LZ Kukala na ndugu saba, ija imkulu kasola mwehe kafa halekile wana. 2Y] “Mfundiza, Musa katwandikila, ‘Munhu yahafa na kuleka mwehe wake bila wana, ndugu yake munhu ayo kolondeka yamsole mgane ayo, yamulelele ndugu yake yafile wana.’ yXk Abaho Masadukayo, wanhu wolonga kuduhu kuzilibuka kulawa kwa wafile. Wayagwe wamcholela Yesu wamulongela, *WM Yesu kawalongela, “Mgweleleni Mndewa wa Lumi vili va Mndewa wa Lumi, na mgweleleni Mulungu vili va Mulungu.” Nao wamkanganya Yesu. Mbuli ya kuzilibuka V Wamgalila isente, nayo kawauza, “Vino kihanga kino cha nani? Na twaga dino da nani?” Wamwidika, “Va Mndewa wa Lumi.” gUG Lakini Yesu kaujuwa ubala wao kawauza, “Habali monigeza? Ngalileni isente niilole.” 'TG Wamcholela wamulongela, “Mfundiza, tokujuwa gweye kwa munhu ulonga ukweli, humdumba munhu yoyose, hutonga ukulu wa munhu. Lakini gweye kofundiza goyolonda Mulungu wanhu wagatende. Tulongele, vino vinoga kulipa kodi kwa Mndewa wa Lumi hebu havinogile bule? Tulipe hebu seketulipe?” hSI Mafalisayo wayagwe na wanhu wa Helode wakala watumigwe kwa Yesu, wamgoge kwa mbuli zake. 5Rc Walangulizi wa Wayahudi walonda kumgoga Yesu, kwavija wajuwa lusimo luno kawalonga wao. Lakini waludumba lunhu lwa wanhu, avo wamuleka wasegela. Mbuli ya kulipa kodi GQ Mbuli ino itendigwa na Mndewa,
nayo yotukanganya!’ ” P Hamgasomile Maandiko Gang'alile vigalonga,‘Dibwe wadilemile wazengaji,Sambi digalamuka dibwe kulu kubanza gose. O! Yesu kawauza, “Vino mwene mgunda kotendaze? Kokwiza kuwakoma walimaji wose na kowakodisha walimaji wayagwe mgunda awo wa mizabibu. IN  Avo wamgoga, wamkoma wamwasa kunze ya umgunda wa imizabibu.” ^M5 Lakini walimaji wailongela, ‘Ino ayo muhazi, lekeni tumkome tusole uhazi wake!’ L Kakala kasigala na munhu imoja wa kumtuma, nayo kakala mwanage yamnogele ng'hani. Kamtuma kuno kolonga, ‘Womtegeleza mwanangu.’ K! Mwene mgunda kamtuma msang'hanaji iyagwe, nayo wamkoma, na kawatuma wayagwe wengi wawatendela vivo, wayagwe wawatowa na wayagwe wawakoma. ZJ- Abaho kamtuma msang'hanaji iyagwe, ayo nayo wamtowa mdipala na wamgela kinyala. JI  Lakini walimaji awo wamgoga, wamtowa, wamuwinga makono gaiyeka. yHk Msimu wa kubawa zabibu viuvikile, kamtuma msang'hanaji kwa awo walimaji yamgalile zabibu kulawa mumgunda wake. [G 1 Yesu kalonga nao kwa simo, “Munhu imoja kahanda mizabibu mumgunda wake. Kazungulusila lwigo mumgunda wake, kahimba hanhu ha kukamila zabibu, kazenga lingo. Abaho kawakodisha walimaji, kafunga mwanza kachola. F !Avo wamwidika, “Tweye hatujuwile.” Yesu kawalongela, “Na niye siwalongela bule kwa udahi gani notenda gano.”E Lakini twahalonga, ‘Ulawa kwa wanhu,’ ” wawadumba wanhu, kwavija wanhu wamtogola Yohana kamba mtula ndagu wa Mulungu. uDc Wasonga kuilongela, “Twahalonga, ‘Ulawa kwa Mulungu,’ kotuuza, ‘Habali hamumtogole Yohana?’ VC% Nongeleni, udahi wa Yohana wa kubatiza ulawa kwa Mulungu hebu kwa wanhu?” {Bo Yesu kawedika, “Na niye nowauza mbuli imoja, mwahanidika, baho nowalongeleni notenda gano kwa udahi gani. hAI wamuuza, “Vino kotenda gano gose kwa udahi gani? Nani yakugwelele udahi wa kutenda gano?” &@E Wavika kabili Yelusalemu, Yesu viyakalile kogenda kuna Ing'anda ya Mulungu, wakulu wa walava nhosa na wafundiza Malagizo ga Musa na wavele wamcholela, ,?Q Kamba hamuzigela kumgongo nzambi za wanhu ziwawatendele, na Tataenu yeli kuulanga honda yazigele kumgongo bule nzambi zenu zimutendile.” Mbuli ya udahi wa Yesu >% Mwahampula Mulungu geleni kumgongo nzambi ziwawatendele wanhu, muladi Tataenu yeli kuulanga nayo yazigele kumgongo nzambi zenu zimutendile. ~=u Avo nowalongeleni, mwahampula Mulungu kinhu chochose, togoleni kamba mubokela, mogweleligwa chochose chonda mupule. 9<k Nowalongela ukweli, munhu yoyose yahakilongela kigongo kino, Ng'oka ukayase mbahali na hakona shaka muumoyo wake lakini kotogola kiyolonga cholawilila, na Mulungu komtendela. 3;a Yesu kawedika, “Mumtogole Mulungu. t:a Petulo kakumbuka kija kilawilile, kamulongela Yesu, “Mfundiza, lola, umbiki wa mtini uuduile unyala!” d9A Imitootondo yake, viwakalile wobita mnzila wawona mbiki awo wa mtini unyala gogodaa! p8Y Viivikile ichungulo, Yesu na wanahina zake wasegela kudibuga. Fundizo da mbiki wa mtini unyalile A7{ Wakulu wa walava nhosa na wafundiza Malagizo ga Musa viwahulike vivo, wasonga kuzahila nzila ya kumkoma Yesu, lakini wamdumba, kwavija lunhu lwa wanhu lukanganya mafundizo gake. 36_ Abaho kawafundiza, “Yandikigwa mna Gamaandiko Gang'alile, ‘Ng'anda yangu yokuwa kae ya kupulila kwa wanhu wa isi zose.’ Lakini mweye moitenda mhango ya wabavi!” R5 Kawagomesa sekewasole kinhu chochose kubitila kuna Ing'anda ya Mulungu. i4K Viwavikile Yelusalemu, Yesu kachola kuna Ing'anda ya Mulungu. Kasonga kuwawinga wanhu wose wakalile wogula na kuchuuza vinhu. Kazibidula meza za wanhu wakalile wovunja sente na vigoda va wanhu wakalile wochuuza njiwa. -3S Yesu kaulongela mbiki wa mtini, “Munhu sekeyaje tunda jojose kumwako kabili!” Wanahina zake wamuhulika viyalongile vivo. Yesu kochola kuna Ing'anda ya Mulungu ^25 Kwa kutali Yesu kawona mbiki wa mtini ukalile na mijani mingi, avo kaucholela yalole kamba kodaha kupata tunda jojose lakini viyavikile honile tunda jojose, ila majani gaiyeka, kwavija haukalile msimu wa kulela. Q1 Imitondo yake, viwakalile wosegela Betania, Yesu kakala na nzala. \01 Yesu kavika Yelusalemu, kachola kuna Ing'anda ya Mulungu, kawegesela kuno na kuno. Lakini kwavija zuwa dikala dihongile, Yesu kachola Betania na wanahina zake longo na wabili. Yesu kouduila mbiki wa mtini w/g Mulungu yautambikile undewa ukwiza wa mndewa Daudi, muhenga wetu! Mulungu yeli uchanha ng'hani yatogolwe!” . Wanhu wakalile kukisogo na kuulongozi wa Yesu wakemelela, “Mulungu yatogolwe! Mndewa Mulungu yamtambikile ayo yokwiza kwa twaga jake! _-7 Wanhu wengi wanzanza viwalo vao mnzila, na wayagwe wabena mibunho wayanzanza mnzila. n,U Wamgala imwana mhunda ayo kwa Yesu, watandika viwalo vao mumgongo wa imhunda, Yesu kakwela uchanha. O+ Wawedika kamba Yesu viyawalongele, wanhu waja wawaleka wachole. T*! wanhu wemile aho wawauza, “Motenda choni, habali momfungula imhunda?” ) Wanahina waja wachola wamvika mwana mhunda kafungigwa hana ulwivi lwa ng'anda uilola na nzila. Viwakalile womfungula, p(Y Munhu yoyose yahawauza habali motenda avo, mulongeleni Mndewa komulonda, nayo kombweza sambi baha.” 0'Y Kawalongela, “Gendeni kuna ikijiji kili kuulongozi wenu, mwahengila momvika mwana mhunda kafungigwa, nayo yang'hali hanakweligwa na munhu. Mfunguleni mumgale hano. & 9 Viwavikile behi na Yelusalemu, habehi na mabuga ga Betifage na Betania kuna Ulugongo lwa Mizeituni, Yesu kawatuma wanahina zake wabili wamulongolele. }%s 4Yesu kamulongela, “Chola, kutamanila kwako kukuhonya.” Bahaja kadaha kulola kamkweleleza Yesu mnzila.s$_ 3Yesu kamuuza, “Kolonda nikutendele choni?” Munhu ayo kamwidika, “Mfundiza, nolonda kulola.” <#s 2Kawasa mgolole wake, kazumha kamcholela Yesu. l"Q 1Yesu kema, kalonga, “Mkemeni.” Avo wamkema, wamulongela, “Gangamala! Ima, kokukema.” ! 0Wanhu wengi wamkomhokela, wamulongela yanyamale, lakini heyo kagendelela kukemelela ng'hani, “Mwana wa Daudi, nyonele bazi!” s _ /Batumayo viyahulike Yesu wa Nazaleti kobita, kasonga kukemelela, “Yesu, mwanage Daudi nyonele bazi!” 7g .Wavika Yeliko. Yesu na wanahina zake hamoja na lunhu lwa wanhu viwakalile wosegela, msuwameso imoja yakalile yopula, twaga jake Batumayo, mwanage Timayo kakala mnzila. )K -Kwavija Mwana wa Munhu hezile kusang'hanilwa, lakini keza kuwasang'hanila wanhu na kuulava ugima wake kwa kuwakombola wanhu wengi.” Yesu komuhonya msuwameso J  ,Na munhu yoyose yolonda kuwa wa ichanduso, yawe mtumwa wa wose. gG +Lakini haili vivo kumwenu. Munhu yoyose yolonda kuwa munhu mkulu, yawe msang'hanaji wa wose. ' *Yesu kawakema wose hamoja kawalongela, “Mojuwa kamba waja wokoneka wakulu wa isi, wowalanguliza wanhu kwa nguvu, na wakulu wao wana udahi. \1 )Baho wanahina longo viwahulike vivo wawagevuzikila ng'hani Yakobo na Yohana. +O (Lakini niye nabule udahi wa kusagula nani yakale mwambu wa mkono wangu wa kudila hebu wa kumoso. Mulungu ayo yonda yawagwee hanhu aho, wanhu waja yawasagule.”  'Wamwidika, “Todaha,” Yesu kawalongela, “Mong'wela kikasi chonda ning'wele niye na kubatizigwa ubatizo wonda nibatizigwe niye. -S &Yesu kawalongela, “Hamkijuwile kinhu kimpula. Vino modaha kuking'wela kikasi cha madununzo chonda niking'wele niye? Na kubatizigwa ubatizo unibatizigwa?” 6e %Wamwidika, “Vondaukale kuna ikigoda chako cha Undewa wako, tolonda ukale na tweye, imoja mwambu wa mkono wako wa kudila na iyagwe mwambu wa mkono wako wa kumoso.” =u $Yesu kawauza, “Molonda niwatendele choni?”  #Abaho Yakobo na Yohana, wana wa Zebedayo wamcholela Yesu, wamulongela, “Mfundiza, kuna kinhu tolonda ututendele.”  "nao womzeha na womtemela mate na womtowa mbalati na womkoma lakini siku da kadatu kozilibuka.” Kupula kwa Yakobo na Yohana \1 !Yesu kawalongela, “Tegelezeni, tochola Yelusalemu, kuko Mwana wa Munhu kogeligwa mmakono ga wakulu wa walava nhosa na wafundiza Malagizo ga Musa. Womtagusa yafe na kogeligwa mmakono ga wanhu haweli Wayahudi,  Yesu na wanahina zake wakala mnzila wochola Yelusalemu. Yesu kawalongolela wanahina zake wakalile wokanganya kuno wanhu wakalile womkweleleza wadumba. Yesu kainega hamgwazo na wanahina zake longo na wabili, kawalongela gaja gonda gamulawilile. &E Lakini wanhu wengi weli wa ichanduso wokuwa wa ikimambukizo na waja wa ikimambukizo wokuwa wa ichanduso.” Yesu kolonga mwanza wa kadatu mbuli ya ifa yake a; kobokela vingi ng'hani mna ikipindi cha sambi. Na kobokela ng'hani miyanza gana, ng'anda na ndugu na lumbu na wana na mama na migunda na hamoja na madununzo na mna ikipindi chondakize kobokela ugima wa mazuwa gose. L Yesu kawedika, “Nowalongela kweli, munhu yoyose yalekile ng'anda yake hebu ndugu zake hebu lumbu zake hebu mamake hebu tatake hebu wanage hebu migunda mbuli ya niye na kwa Mbuli Inogile, _ 7 Petulo kamulongela, “Lola, tweye tuleka kila kinhu na tukukweleleza gweye.”   Yesu kawalola bunhuu, kawalongela, “Kwa munhu haidahika lakini kwa Mulungu haili vivo, gose godahika kwa Mulungu.” b = Wanahina wakanganya ng'hani waiuza, “Avo lelo nani yonda yadahe kukomboligwa?” l Q Vibuha kwa ngamiya kubita mna ikizonzo cha sanzia kubanza tajili kwingila Muundewa wa Mulungu.”   Ulonzi uno uwasinhusa wanahina zake, lakini Yesu kagendelela kulonga, “Wanangu, vidala ng'hani kwingila Muundewa wa Mulungu!  Yesu kalola mhande zose kawalongela wanahina zake, “Yokuwa vidala ng'hani kwa munhu tajili kwingila Muundewa wa Mulungu!” kO Munhu ija viyahulike avo, kona usungu, kasegela kuno kanyunyuwala kwavija kakala tajili ng'hani. X) Yesu kamulola bunhuu, kamnogela, kamulongela, “Kuhungukilwa kinhu kimoja. Genda kachuuze vinhu vose viulinavo na uwagwelele wakiwa zisente na gweye kokuwa na utajili kuulanga. Abaho unikweleleze.” T! Munhu ayo kamwidika, “Mfundiza gano gose nigagoga toka haudodo.” "= Kugajuwa Malagizo ga Musa, ‘Sekeukome, sekeutende ugoni, sekewibe, sekeulave usindila wa uvizi, sekeulonge uvizi, wategeleze tatako na mamako.’ ” Lt#~}}R||e|"{{?zz7yy\xx!wtwv^v"uttXss6rHqqYpp>oo>nnbmmMllkk*jj)ihhhgff_ee ddcc7baaU``4___^^]#\\c[[ZZZ[YYYRXyWWWuWViUU TTSRRRiQQQPP>OpON\MMMLL5KJJ IHH GGFFcEE1DDYCCCBBAA @??c>>>L==e=<^;;P::y997887z655v433U22T114009//.v--V,,F+2**t))d('&&%%%H$V$#""!!I 4 !;Av/M9mA  " qdp%BXLTL!Nimgwaa kipindi cha kuleka nzambi zake, lakini halonda kuleka ugoni wake. iKKLakini nina mbuli ya kukuzuma, gweye komtogolela mtwanzi ija Yezebeli, yoikema mwenyego mtula ndagu. Kwa mafundizo gake kawalongoza vihile wasang'hanaji zangu kwa kuwatenda watende ugoni na kuja lujo lulavigwe kwa vinyago. DJNizijuwa mbuli zose ziusang'hana. Niujuwa unogelwa wako na kutamanila kwako na vija viuwataza wayagwe na kufunga umoyo kwako. Nojuwa sambi kotenda goya ng'hani kubanza aho ha ichanduso. fIE“Kwa msenga wa kuulanga wa kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu ako Tuatila wandike vino, “Usenga uno wolawa kwa Mwana wa Mulungu, yeli na meso gong'ala kamba moto ukwaka, na magulu gong'ala kamba shaba isomigwe. `H9“Munhu yeli na magwiti, yategeleze gaja goyolonga Loho wa Mulungu kwa vibumbila va wanhu wamtogole Yesu! “Wanhu wonda wahume nowagwaa lujo lufisigwe lukemigwa mana. Vivija nomgwaa kila munhu dibwe zelu jandikigwe twaga da sambi hadijuwike na munhu yoyose ila ayo yadibokele. Usenga kwa kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu ako Tuatila |GqAvo, lekeni nzambi zenu! Kamba hamuleka, sambi baha nokwiza kuitowa na wanhu awo kwa panga dilawa mumulomo wangu. HF Vivija kuna wanhu kumwenu wokweleleza mafundizo ga Wanikolai. pEYLakini ning'hali na mbuli ndodo kumwako, kuna wanhu kumwako wokweleleza mafundizo ga Balaamu, yamfundize Balaki yawekile ng'hwalo wanhu wa Izilaeli watende nzambi kwa kuwananahiza waje lujo lulavigwe kwa vinyago na watende ugoni. D  Nihajuwa hanhu aho haukala, aho kili kigoda cha undewa wa Mwenembago. Lakini gweye kwa mkweli kumwangu, hulekile bule kunitamanila hata mna ikipindi kija munhu wangu Antipasi yotamaniligwa mna kila kiyolonga, viyakomigwe aho hakili kigoda cha Mwenembago. -CS “Kwa msenga wa kuulanga wa kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu ako Peligamoni wandike vino, “Usenga uno wolawa kwa ayo yeli na panga dikanha kuno na kuno. qB[ “Munhu yeli na magwiti, yategeleze gaja goyolonga Loho wa Mulungu kwa vibumbila va wanhu wamtogole Yesu! “Munhu yonda yahume honda yalumizigwe na ifa ya kabili. Usenga kwa kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu ako Peligamoni qA[ Sekeudumbe gaja gonda gakutende ugaye. Tegeleza! Mwenembago kowageza na wanhu wayagwe kumwenu wogodekigwa mkifungo, na mogaya kwa siku longo, mukale kwa kutamaniligwa kwa chochose hata kamba kufa, na niye nowagwaa nhunza ya ugima. <@q Nigajuwa magayo gako, vivija niujuwa ukiwa wako, hamoja ukweli gweye kwa mgoli! Nijuwa vija viwakubezile waja woikema Wayahudi lakini siyo Wayahudi wao kibumbila cha Mwenembago! T?!“Kwa msenga wa kuulanga wa kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu ako Simuna wandike vino, “Usenga uno wolawa kwa ayo yeli wa ichanduso na waikimambukizo, yakalile yafile, abaho kawa mgima kabili. > “Munhu yeli na magwiti, yategeleze gaja goyolonga Loho wa Mulungu kwa vibumbila va wanhu wamtogole Yesu! “Munhu yonda yahume nomuleka yaje matunda ga mbiki wa ugima uli mkihati cha Mulungu. Usenga kwa kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu ako Simuna h=ILakini nokutogola kwa kinhu kimoja, gweye kugehila gowotenda Wanikolai kamba vinigehila nene. 5<cGelegeza aho haugwile! Leka nzambi zako, sang'hana kamba viutendile ichanduso. Kamba huleka nzambi zako, nokwiza kukisegeza kinhu chako cha kwikila taa kulawa hanhu hake. h;ILakini nina mbuli ya kukuzuma, gweye sambi huninogela bule kamba viuninogele aho haichanduso. V:%Gweye kubetela, kugaya mbuli ya kunisang'hanila na hubwelile kukisogo bule. d9ANjuwa kila kinhu kiutendile, njuwa kuwamba kwako na kufunga umoyo kwako. Njuwa kamba hudaha kukala na wanhu wosang'hana gehile, avo kuwageza waja wolonga awo watumigwa lakini si watumigwa bule, na kujuwa kamba wavizi. g8 I“Kwa msenga wa kuulanga wa kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu ako Efeso wandike vino, “Usenga uno wolawa kwa ayo yogoga nhondo saba mumkono wake wa kudila, heyo yotembela hagati ya vinhu saba va zahabu va kwikila taa. $7 CDino dijo fambulo da nhondo saba ziuwone mumkono wangu wa kudila, na vija vinhu saba va zahabu va kwikila taa. Nhondo saba awo wasenga wa kuulanga wa vibumbila saba va wanhu wamtogole Yesu, na vija vinhu saba va zahabu va kwikila taa vivo vibumbila saba va wanhu wamtogole Yesu.n6 WAvo, wandike kila kinhu kiuwona, vinhu vose viuwona sambi na vija vonda vilawilile baho kumwande.” 5 Niye ayo heyo yeli mgima! Ng'hala nifile, lakini sambi na mgima siku zose. Nina luvugulo lwa ifa na kowochola wanhu wafile. &4 GVinimulolile nigwa mmagulu gake kamba munhu yafile, keka mkono wake wa kudila uchanha yangu kanongela, “Sekeudumbe! Niye na waichanduso na waikimambukizo. 3 5Mumkono wake wa kudila kakala yagogile nhondo saba, na mumulomo wake dilawa panga dikanha kuno na kuno. Kihanga chake king'ala kamba zuwa da imisi. p2 [magulu gake gang'ala kamba shaba isomigwe na kusunhigwa ng'hani, sauti yake ibuma kamba mazi gokilima. a1 =Mvili zake zikala nzelu chuwee kamba pamba na meso gake gamwekamweka kamba moto ukwaka, {0 q hagati yake kukala na imoja kamba Mwana wa Munhu kakala yavalile kiwalo kitali na mkwiji wa zahabu mna imhambaga. _/ 9 Nihinduka ndole nani yolonga na niye, nyona vinhu saba va zahabu va kwikila taa, a. = Inongela, “Wandike mkitabu mbuli zino ziwona, abaho kigale ikitabu kwa wanhu wamtogole Yesu mvibumbila vili mna gamabuga gano saba, Efeso na Simuna na Peligamoni na Tuatila na Salide na Filadelifia na Laodikea.” -  Mna isiku ya Mndewa nimema Loho wa Mulungu, mhulika sauti ng'hulu, iigalile na sauti ya mhalati, inongela kukisogo changu. ?, y Niye Yohana ndugu yenu, na kwa kuilumba na Yesu nina fungu hamoja na mweye mna gamagayo na nina fungu hamoja na mweye muundewa wake na kufunga umoyo. Niye ngaligwa kugodekigwa mkisiwa kikemigwa Patimo mbuli ya kuwapetela wanhu mbuli ya Mulungu na kwa mbuli ya kuwalongela wanhu ukweli ugubuligwa na Yesu. Q+ “Niye na Alufa na Omega, waichanduso na waikimambukizo,” kolonga Mndewa Mulungu yeli na Udahi wose, yakalile baha, yeli baha, na yonda yawe baha. Yohana kolagusiligwa vinhu mbuli ya Kilisito * Tegelezeni, kokwiza mna gamawingu! Kila munhu komona, hata waja wamuhomile. Makabila gose geli mwiisi gomuyalalila. Ona iwe vivo! ) na katutenda tuwe undewa wa walava nhosa, tumsang'hanile Mulungu, Tatake. Yesu Kilisito yagweleligwe ukulu na nguvu siku zose! Ona. b( ?na kulawa kwa Yesu Kilisito yotamaniligwa, yogubula ukweli wa mbuli ya Mulungu, yeli waichanduso kuzilibuka kwa wafile, vivija ayo yowatawala wandewa wa mwiisi. Yesu kotunogela, na kwa damu yake katulekesa na nzambi, {' qNiye Yohana nowandikila wanhu wamtogole Yesu mna ivibumbila saba vili ako Asiya. Ng'hekewa na tindiwalo kulawa kwa Mulungu, yakalile baha, yeli baha na yonda yawe baha, na kulawa kwa loho saba zili kuulongozi wa kigoda chake cha undewa, & Kamweda munhu yosoma mbuli zili mkitabu kino kili na mbuli za ulaguzi, na wamweda wanhu wotegeleza na kuzigoga mbuli za ulaguzi zandikigwe mna ikitabu kino! Kwavija kipindi cha mmabehi baho zolawilila mbuli zose zino. Kuwalamusa wanhu wa vibumbila wamtogole Yesu % yNayo Yohana kasindila kila kinhu kiyawone. Yohana kasimulila usenga wa Mulungu na ukweli ugubuligwe na Yesu Kilisito. \$ 5Uno awo ugubulo wa Yesu Kilisito, Mulungu kamgwaa yawalagusile wasang'hanaji zake, mbuli zija zonda zilawilile vino sambi. Kilisito kamtuma msenga wake wa kuulanga yamulongele Yohana msang'hanaji wake mbuli azo. J# :Ng'hekewa ya Mndewa Yesu Kilisito ikale na mweye mose.c"?:Wanhu wose wa Mulungu wowalamusa, ng'hani ng'hani wanhu weli mng'anda ya mndewa wa Lumi. {!o:Nowalamusa wanhu wose wa Mulungu, waja weli wa Yesu Kilisito. Na ndugu wose weli hamoja na niye wowalamusa. R :Ukulu uwe kwa Mulungu Tataetu siku zose! Ona. Kuilamusa kwa kimambukizo :Avo, Mulungu wangu kowagwaa kila kinhu kimulonda kulawa muugoli wake wa vinhu vingi vinogile viyali navo, kubitila Yesu Kilisito. gG:Sambi mbokela vinhu vose vimungwelele na mbokela kubanza vija vinondile! Sambi nina kila kinhu kwavija Epafuladito kangalila nhunza zenu. Nhunza zino ziigala na nhosa imnug'hila goya Mulungu, nhosa yoitogola na imnogela. gG:Niye sizahila nhunza, lakini nolonda mweye mongezeligwe mna igaja gose ganogile gamutendile. R:Vinikalile Sesalonike vinondile kutazigwa, mweye munhaza miyanza mingi. nU:Mweye Wafilipi, mujuwa goya vinisongile kuwapetela wanhu Mbuli Inogile, ving'halile nosegela ako Makedonia, mweye waiyeka wao kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu munitazile na kuilumba na niye kubokela na kuwagwaa wanhu wayagwe. I :Hata ivo, mweye mutenda goya kunitaza mna ukugaya kwangu. 8k: Nogadaha gose kubitila Kilisito yonigangamiza. 4a: Nojuwa, kuleka kuwa na kinhu hebu kuwa na vinhu vingi. Niifunza kuleka kutonga kwa mbuli yoyose, nahawa nacho hebu nahawa nzala, nahawa na vinhu vingi hebu nabule kinhu. r]: Silonga vino kwavija nolonda kinhu, ila niifunza kuleka kutonga kwa vinhu vinilinavo hata kamba vidodo. (I: Kwa kuilumba kwangu na Mndewa sambi nodeng'helela ng'hani kwavija mong'humbuka. Kulonga ukweli mukala mong'humbuka, ila ikala vidala kulagusa mbuli ayo. [/: Zisang'haneni mbuli zose zimuifunzile kumwangu na zimubokele na zimuhulike na zimone kumwangu. Na Mulungu yowagwaa wanhu tindiwalo kokuwa hamoja na mweye. Paulo kowatogola Wafilipi kwa nhunza zao ziwamgwelele Y+:Ndugu zangu, nomambukiza kulonga, nzewele zenu zigese mbuli zinogile na zija zilondeka kutogoligwa. Mbuli azo ziwe za ukweli na ganogile na kutenda golondigwa na kung'ala na kuinogela na kutegelezigwa.  :Na tindiwalo da Mulungu dibanza nzewele zose za wanhu, doika goya mizoyo yenu na nzewele zenu, kwa kuilumba na Yesu Kilisito. y:Sekemunyawenyawe kwa kinhu chochose, ila mpuleni Mulungu kwa kinhu chochose, na gaja gomulonda kuno momgwaa nhogolwa. L:Muwe wahole kwa wanhu wose, kwavija Mndewa ka mmabehi kwiza. lQ:Avo, siku zose deng'heleleni kwa kuilumba kwenu na Mndewa. Nobwelela kulonga, deng'heleleni! :Na gweye msang'hanaji miyangu utamaniligwa, nokulonda uwataze watwanzi wano, kwavija wasang'hana ng'hani hamoja na niye kuwapetela wanhu mbuli inogile, hamoja na Kilementi na wasang'hanaji wayangu wayagwe wose, waja matwaga gao gandikigwa mna ikitabu cha ugima. Z-:Nowapula Eudia na Sintike, waitogolele kamba ndugu kwa kuilumba na Mndewa. /  Y:Ndugu zangu waniwanogele ng'hani, nolonda ng'hani kuwona, mweye munhenda ndeng'helele na kuigoda mbuli ya mweye! Avo ndugu zangu, gangamaleni kwa kuilumba na Mndewa.  :Kozigalusa ng'huli zetu zinyolila na kuzitenda ziigale na lukuli lwake lwa ukulu. Kotenda avo kwa nguvu yake yakutawala vinhu vose. :Lakini tweye twa wenekae wa kuulanga, na tombetela kwa kusulukila Mkombola wetu Mndewa Yesu Kilisito, yeze kulawa kuulanga.  !:Wanhu awo wobanangika, kwavija wotambikila vija viwosulukila mzing'huli zao, na woigodela mbuli zigela kinyala na wogesa mbuli za mwiisi. 0 Y:Kwavija miyanza mingi niwalongela mbuli ino, na sambi nowalongela kabili kwa mahozi kuwa, wanhu bwando wokala kamba waihila na usenga wa kufa kwa Kilisito mumsalaba. ta:Ndugu zangu kwelelezeni vinhendile niye. Waloleni goya wanhu waja wotenda kamba vituwalongele mweye. O:Lakini tugendelele kukweleleza nzila iija itugenda nayo mbaka sambi. %C:Tweye wose tukangale muugima wa kuilumba na Kilisito tugese vivo. Lakini kamba wanhu wayagwe vimwili wogesa viyagwe, Mulungu kowatenda muzijuwe mbuli azo. :Avo nolopola kukimbila mvike kuuhelelo muladi mhate fungu da ugima wa kuulanga diyanikemele Mulungu kubitila Yesu Kilisito. : Ndugu zangu sigesa bule kamba nidipata fungu ajo, lakini kinhenda niye, noisemwa mbuli za kukisogo na nowamba kulola mbuli za kumwande. /: Silonga kuwa nimala kupata vinhu vose vino hebu nonge nitelela, lakini nogendelela kugangamala muladi mhate fungu diyanikile Yesu Kilisito. _7: muladi naniye nitamanile kuwa nodaha kuzilibuligwa kwa wafile. Kukimbilila kutulonda pY: Niye nolonda kumjuwa Kilisito na udahi wake wa kuzilibuka na kugaya nayo na kuigala nayo mwiifa yake, X): Na kwa kuilumba nayo, niye silonda kabili noge mgameso ga Mulungu kwa kugagoga Malagizo. Lakini sambi ninoga mgameso ga Mulungu kwa kumtamanila Kilisito, kunoga kuko kolawa kwa Mulungu kubitila kutamanila. N:Siyo gago gaiyeka, ila nokona kila kinhu hakifaya, mbuli ya unovu wa kumjuwa Yesu Kilisito Mndewa wangu. Mbuli yake nhogola kwasa kila kinhu, nigona gago gose kamba mavi, muladi nimpate Kilisito. e~C:Lakini kwa mbuli ya Kilisito, gaja gose gangesile gonyongezela kinhu, sambi hagafaya bule. L}:niye ng'hala niwambile ng'hani kutenda mbuli azo mbaka nividununza vibumbila va wanhu wamtogole Yesu Kilisito. Kwa mbuli ya kutendigwa ninoga kwa kugagoga Malagizo, niye sibanange mbuli yoyose. H| :Niye ving'halile na siku nane toka mvumbuke, ningizigwa kumbi. Niye na Mwiizilaeli too! Kabila da Benjamini. Niye na Muebulania too! Kwa mbuli ya kugoga Malagizo ga Musa, niye na Mfalisayo, {):Niye mwenyego nahadahile kuigodela mbuli azo. Kamba kuna munhu yoyose kogesa kodaha kuigodela kihendo cha kwingila kumbi, hanihuma niye bule. z5:Tweye wao twingile kumbi kweli, tweye tumtambikila Mulungu kwa Loho wake na toigodela Yesu Kilisito. Tweye hatuigodela kihendo kitendigwa mulukuli. |yq:Iteganyeni na wanhu waja wotenda ganyolodoke, wanhu awo waigalile na umbwa, wanhu waja wonanahiza kwingila kumbi. .x W:Avo, ndugu zangu, deng'heleleni kwa kuilumba na Mndewa. Sitonga bule kubwelela kwandika kija kinyandike aho haichanduso, kwavija nahatenda avo na mweye mokala goya. w:kwavija kalonda kufa mbuli ya sang'hano ya Kilisito, nayo kauhonza ugima wake muladi yanitaze kija kimulemelwe mweye kunhaza.[v/:Mumbokele goya kamba miyenu kwa Mndewa. Na muwategeleze wanhu waigalile na heyo, vue:Avo nolonda ng'hani kumtuma kumwenu, muladi vondamumone kabili mudeng'helele na kunyunyuwala kwangu kumale. t5:Ona, kakala mtamu, na kalonda kufa. Lakini Mulungu kamonela bazi, siyo heyo yaiyeka, vivija kanyonela bazi niye, muladi sambi ninyunyuwale ng'hani. isK:Kwavija kowagelegeza ng'hani na konyunyuwala ng'hani kwavija mweye muhulika heyo kakala mtamu. 5rc:Lakini nogesa kumbweza kumwenu ndugu yangu na msang'hanaji miyangu Epafuladito, yailumbile na niye kuigombela Mbuli Inogile na vivija msenga wenu mumtumile yanitaze. Kq:Avo, nomtamanila Mndewa kuwa niye mwenyego sikawa kwiza kumwenu. Jp :Avo nogesa kumtuma kumwenu hima nahakona mbuli zangu vondaziwe. o%:Lakini mweye wenyego mumjuwa goya Timoseo viyofaya, heyo na niye, tusang'hana hamoja kamba munhu na mwanage kuwapetela wanhu Mbuli Inogile. ]n3:Wanhu wayagwe hawamsang'hanila Yesu Kilisito, ila wosang'hanila mbuli zao wenyego. Am}:Kuduhu munhu yoyose iyagwe yowagesa ng'hani kamba heyo. plY:Mndewa Yesu yahalonda, nolopola kumtuma Timoseo kumwenu, muladi nahahulika mbuli zenu nisamhuke. ak;:Avo na mweye vivija mudeng'helela na kusekelela hamoja na niye. Timoseo na Epafuladito ;jo:Hata kamba ugima wangu wogidigwa uwe nhambiko mna isang'hano yenu ya kutamaniligwa ili nhosa kwa Mulungu, yahawa avo, nodeng'helela ng'hani na mweye modeng'helela na niye. i{:mugoge mbuli ya ugima muladi mdisiku da Kilisito niigodele mweye kamba kugaya kwangu na sang'hano yangu havagile bule. ,hQ:muladi munoge na mung'ale na muwe wana wanogile wa Mulungu, wokala mwiisi ya wanhu wapotele na wene nzambi. Mweye mong'ala hagati yao kamba nhondo zili kuulanga, Bg:Tendeni kila kinhu bila kuiyalala hebu kuibamilila, }fs: kwavija Mulungu ayo yosang'hana siku zose mgati mmwenu, kuwatenda musulukile kusang'hana kamba viyolonda mwenyego. ?ew: Mbwiga zangu siku zose vinikalile na mweye munitegeleza, na hata sambi nakutali na mweye wambeni kunitegeleza. Kwa bwembwe na kugwaya sang'haneni muladi ukombozi wenu utelele, xdi: na kila lulimi lulonge kuwa Yesu Kilisito ayo Mndewa,
kwa ukulu wa Mulungu Tata. Mumwemwese kamba mulenge c': Avo kwa ukulu wa twaga da Yesu,
vinhu vose viumbigwe, vili kuulanga na vili mwiisi na kuwochola wanhu wafile,
vose vimfugamile, mbS: Lekaavo Mulungu kamwinula mbaka uchanha ng'hani,
kamgwaa twaga kulu kubanza matwaga gose. eaC:Kaitenda mwenyego mdodo, munhu yotegeleza mbaka ifa yake,
ona ifa yake mumsalaba. .`U:lakini kwa kulonda mwenyego,
kaleka vinhu avo vose kaitenda kamba viyali mtumwa,
kaleligwa kamba viwoleligwa wanhu,
kaoneka kwa kihanga cha wanhu. }_s:Kilisito viyali kakala kweli Mulungu,
lakini hagesile bule kamba kuigala na Mulungu kinhu cha kunanahila, 5^e:Mugese kamba viyagesile Yesu Kilisito. j]M:Kila munhu sekeyalole kiyolonda mwenyego kiiyeka, lakini vivija yalole kiwolonda wanhu wayagwe. x\i:Sekemuwe na gahigahi hebu magoda gelibule kinhu, lakini kwa uhole muwagese wayagwe kuwa wanoga kubanza mweye. [:avo itendeni ndeng'helelo yangu yenele kwa kugesa kinhu kimoja na unogelwa umoja na moyo umoja na muwe na nzewele imoja. ?Z y:Kamba mwahailumba na Kilisito na kugangamala, kamba unogelwa wake wowasamhusa, kamba moilumba na Loho Yang'alile na kamba mwahawa na mizoyo inogile na kuyonela bazi mweye kwa mweye, 3Y a:Sambi mweye muilumba na niye mna ing'ondo ya kuigombela Mbuli Inogile. Ng'ondo ayo iyo ija yumunyonile nayo aho haichanduso na mbaka sambi ning'hali mwiing'ondo ayo.X :Kwavija mweye mugweleligwa kwa mbuli ya kumsang'hanila Kilisito, siyo kumtamanila kwiiyeka lakini vivija kugaya mbuli yake. "W ?:Avo sekemuwadumbe wanhu wowehila, siku zose muwe magalu na ino yolagusa kumwao awo wopotela na mweye mokomboligwa, kwavija mbuli ayo yolawa kwa Mulungu. V }:Avo kinhu kilondeka hano mbuli zenu ziigale kamba viilonda mbuli inogile ya Kilisito, kamba nahadaha kwiza kuwalola hebu nahawahulika, nojuwa kuwa mose mogangamala hamoja kwa loho imoja na kudigombela hamoja tamanilo dilawa kwa Mbuli Inogile. zU o:muladi nahawa na mweye kabili, mbuli ya niye mokuwa na kinhu cha kuigodela mna ukuilumba kwenu na Yesu Kilisito. T #:Nojuwa ukweli wa mbuli ino, nojuwa nokuwa mgima na nogendelela kukala hamoja na mweye mose muladi tamanilo jenu na deng'ho jenu vongezeke, GS  :lakini vinoga ng'hani kumwenu kamba nahagendelela kuwa mgima. hR K:Miyenu na mnzila mhanda. Kuno nolonda kusegela na kukala na Kilisito, mbuli ayo ibanga kunoga, sQ a:Kamba nahagendelela kuwa mgima mulukuli luno, sang'hano yangu yokongezeka ng'hani. Mmhane nisagule choni! aP =:Kwavija kumwangu niye kuwa mgima ni kumsang'hanila Kilisito na kufa konyongezela kinhu. 'O I:Vinikona niye notamanila kuwa honda nigwe kinyala lakini nogangamala ng'hani, avo sambi kamba viili siku zose iwe muugima hebu mwiifa nimgwee ukulu Kilisito. fN G:kwavija nojuwa kwa kumpula kwenu Mulungu na kutazigwa na Loho wa Yesu Kilisito, nolekesigwa. JM :Niye sitonga bule, niye nodeng'helela kwavija kwa nzila yoyose wanhu wopeta usenga wa Kilisito, iwe woupeta kwa kilamuso kinogile hebu kwa kilamuso kihile. Niye sileka kudeng'helela bule, L :Lakini awo wayagwe woupeta usenga wa Kilisito kwa kuitapa, waduhu ukweli, wogesa kuwa wodaha kunyongezela madununzo gangu mkifungo. K y:Awo woipeta vinogile wotenda avo kwa unogelwa, kwavija wojuwa Mulungu kanigwaa sang'hano ya kuigombela Mbuli Inogile. }J u:Kulonga ukweli wanhu wayagwe woipeta Mbuli ya Kilisito kwa migongo na ndwagi, lakini wayagwe woipeta vinogile. I #:Kufungigwa kwangu, kuwatenda ndugu bwando wamtamanile ng'hani Mndewa, na wageligwa moyo wawe magalu kulonga mbuli ya Mulungu bila kudumba. |H s: Kwa mbuli ayo wakalizi wose wa ng'anda ya kindewa na wanhu wose wayagwe wojuwa niye na mkifungo mbuli ya Kilisito. gG I: Ndugu zangu nolonda mujuwe kuwa, kindawilile niye acho kitendile Mbuli Inogile ipetigwe. EF : Baho mutende mbuli zinogile mgameso ga Mulungu, mbuli azo zolawa kwa Yesu Kilisito yaiyeka, muladi wanhu wose wamgwee Mulungu ukulu na nhogolwa. Paulo kodeng'helela kupetigwa kwa Kilisito E : muladi mudahe kusagula kinhu kinogile. Baho mong'ala na mokuwa mduhu kitala chochose mbaka mna isiku ya kubwela Kilisito. gD I: Nompula Mulungu unogelwa wenu wengezeke ng'hani, na muwe wabala ng'hani na nzewele zose, rC _:Mulungu ayo yajuwile nolonga fulu ipile vija viniwasulukila kuwona kwa unogelwa ulawa kwa Yesu Kilisito. dB C:Kwavija mwa muumoyo wangu, vinoga kumwangu kuwagesa, hata kamba namkifungo hebu ndekesigwa, mweye mose muilumba na niye mna ing'hekewa iyanigwelele Mulungu ya kuigombela Mbuli Inogile na kulagusa ukweli wake kwa wanhu. A !:Nabule shaka kwa Mulungu yaisongile sang'hano ino inogile mmizoyo yenu, koigendeleza mbaka vondaimale mna isiku ya kubwela Yesu Kilisito. r@ _:kwavija mweye muilumba na niye muisang'hano ya kubwililisa Mbuli Inogile kulawa haichanduso mbaka sambi. H?  :nahawapulila mweye mose kwa Mulungu, nowapulileni kwa deng'ho, 6> i:Kila nahawagesa mweye nomtogola Mulungu, }= u:Mulungu Tataetu na Mndewa Yesu Kilisito wawagwee ng'hekewa na tindiwalo. Paulo kowapulila wanhu wamtogole Yesu U< ':Niye Paulo na Timoseo, twa wasang'hanaji wa Yesu Kilisito, towandikila mweye wanhu wa Mulungu muli ako Filipi, mweye muilumbile na Yesu Kilisito, hamoja na walangulizi na watazaji wa wanhu wamtogole Yesu. I;  Ng'hekewa ya Mndewa Yesu Kilisito ikale na mweye mose.[: 1na vivija wasang'hanaji wayangu Maluko na Alisitaliko na Dema na Luka wokulamusa. \9 3Epafulasi, mfungwa miyangu mbuli ya kumsang'hanila Yesu Kilisito, kokulamusa, 8 Vivija nitandileni gati da kuwasa, kwavija notamanila kamba Mulungu kokwidika kupula kwenu na kunibweza kumwenu. Ndamuso za kimambukizo g7 INokwandika kuno notamanila kuwa konhogolela kupula kwangu na nojuwa kotenda kubanza aho. 6 }Avo ndugu yangu, nhendela mbuli ino inogile mbuli ya Mndewa, nisamhuse moyo wangu kamba ndugu kwa kuilumba na Kilisito! 5 {Nokwandika gano kwa mkono wangu mwenyego, niye Paulo nokulipa, silonda kukulongela kamba kumwangu kodaigwa ugima wako. D4 Kamba kakutendela jojose dihile hebu kodaigwa, undai niye. v3 gAvo kamba konigesa niye kamba ndugu yako kwa kuilumba na Mndewa, mbokele kabili kamba wahambokele niye. ]2 5Na sambi heli kamba mtumwa, lakini kabanza ng'hani ya kuwa mtumwa. Kumwangu niye ndugu kwa kuilumba na Mndewa, lakini kumwako gweye kabanza ng'hani, kawa kamba ndugu kwa kuilumba na Mndewa na vivija mtumwa wako! z1 oYodahika kuwa Onesimo kakala yasegele kumwako kwa kipindi kidodo, muladi uwe nayo kabili kwa kipindi chose. 0 Lakini silonda kukunanahiza unhaze, niye nolonda unhaze kwa kulonda mwenyego. Avo sitenda kinhu chochose mbaka utogole mwenyego. / } Maza niye nilonda ng'hale nayo kipindi na mkifungo mbuli ya kuwapetela wanhu Mbuli Inogile muladi yanitaze badili yako. C.  Sambi nombweza kumwako nayo konhenda niwe na usungu. W- ) Baho umwaka kakala hakufaya bule, lakini sambi konifaya niye na gweye vivija. w, i Avo nokupula umtaze Onesimo, yeli mwanangu kwa kuilumba na Kilisito, kwavija niwa kamba tatake hano mkifungo. #+ A lakini kwavija nikunogela, tanhu nokupula. Notenda vino hata kamba niye Paulo namvele, na vivija sambi na mkifungo mbuli ya kumsang'hanila Yesu Kilisito. * Kwa kilamuso kino, niye kamba ndugu yako kwa kuilumba na Kilisito nahadahile kukulagiza bila kudumba utende kiulondeka kusang'hana, $) CNdugu yangu, unogelwa wako ungalila ndeng'helelo ng'hulu na kunigela moyo, vivija kuwagela moyo wanhu wa Mulungu. Paulo kompula Filimoni yambokele Onesimo ( ;Nompula Mulungu yakugangamize ulonge kwa wanhu wayagwe kutamanila kwako, muladi udahe kujuwa kila kinhu kinogile kitulinacho kwa kuilumba na Kilisito. i' Mkwavija nohulika unogelwa wako kwa wanhu wose wa Mulungu na tamanilo diulinajo kwa Mndewa Yesu. n& WNdugu Filimoni, kipindi chose nahampula Mulungu, nokutambula gweye na kumgwaa Mulungu nhogolwa, % Mulungu Tataetu na Mndewa Yesu Kilisito wawagwee ng'hekewa na tindiwalo. Filimoni viyomnogela Mulungu na kumtamanila k$ Qna wanhu wamtogole Yesu iwoiting'hana ukayako na gweye lumbu jetu Afia na mkalizi miyetu Alikipo. # ;Niye Paulo, namfungwa mbuli ya kumsang'hanila Yesu Kilisito. Niye na ndugu yetu Timoseo, tokwandikila gweye Filimoni mbwigaetu na msang'hanaji miyetu, /"WAbaho wanahina zake wachola kila hanhu kuwapetela wanhu Mbuli Inogile. Na Mndewa kasang'hana nao na unzonza wautendile ulagusa kamba usenga wao ukala wa ukweli. !Mndewa Yesu viyamambukize kulonga na wanahina zake, kagaligwa kuulanga, kakala muukulu mwambu wa mkono wa kudila wa Mulungu.  5wahagoga mizoka hebu wahang'wa sumu hondawatendigwe kinhu chochose kihile, wowekila wanhu watamu makono gao, nao wohona.” Yesu kogaligwa kuulanga {Wanhu wose wotogola wogweleligwa udahi wa kutenda unzonza, kwa twaga jangu wolava vinyamkela, wolonga ulonzi wa sambi, oWMunhu yoyose yotogola na kubatizigwa, kokomboligwa, lakini munhu yoyose yolema kutogola kotagusigwa. U#Kawalongela, “Choleni mwiisi yose mukawapetele wanhu wose Mbuli Inogile. FKukimambukizo Yesu kawalawilila wanahina zake longo na imoja viwakalile woja. Kawakomhokela kwavija wakala waduhu kutamanila na wakala wadala kuwatogolela waja wamonile viyazilibuke. |q Nao wabweleganya na kuwalongela wayao, lakini hawawatogolele bule. Yesu kowalawilila wanahina zake longo na imoja xi Abaho Yesu kawalawilila wanahina zake wabili mna ikihanga kiyagwe, wanahina awo wakala wochola kumgunda. } Viwamuhulike Malia Magidalena kolonga kamba Yesu mgima na kamona, hawamtogolele bule. Yesu kowalawilila wanahina wabili `9 Nayo kachola kuwalongela waja wakalile na Yesu, wakala wang'hali woiyalala na kulila.   Yesu viyazilibuke mwiisiku ya Jumapili imitootondo, tanhu kamulawilila Malia Magidalena, ija yamulavile vinyamkela saba. (IAvo walawa mdipanga, kuno wogwaya na kudumba, wakimbila. Hawamulongele munhu yoyose mbuli ino kwavija wakala wodumba. Yesu komulawilila Malia Magidalena Avo choleni mkawalongele wanahina zake na Petulo, ‘Yesu kowalongolela Galilaya, kuko momona kamba viyawalongele.’ ” )Kawalongela, “Sekemudumbe nojuwa momzahila Yesu wa Nazaleti yawambigwe mumsalaba. Kahaduhu hano, kazilibuka! Loleni hanhu hawamwikile. veAvo wengila mdipanga, wamona mbwanga imoja yavalile kiwalo kizelu, kakala mkono wa kudila, wadumba ng'hani. fELakini viwalolile wona dibwe dija dibimbilisigwa mwaka hamgwazo. Dikala dibwe kulu ng'hani. pYViwakalile mnzila wailongela, “Nani yonda yatubimbilisile idibwe hamgwazo wa umulomo wa dipanga?” `9Imitootondo ng'hani mna isiku ya jumapili, zuwa vidisongile kulawa wachola kudipanga.  -Viimalile siku ya Kubwihila, Malia Magidalena, Malia mamake Yakobo na Salome wagula mavuta gonung'hila goya wachola kulubakaza lukuli lwa Yesu. _7/Malia Magidalena na Malia mamake Yusufu wahona hanhu halwikigwe lukuli lwa Yesu.5 c.Yusufu kagula sitili, kaluhumulusa lukuli lwa Yesu, kaluzingiliza sitili kalwika mdipanga disongoligwe mdibwe. Abaho kabimbilisa dibwe kulu kadigubika mmulomo wa dipanga. w g-Pilato viyalongeligwe avo na mkulu wa wakalizi kamba Yesu kafa, kamulongela Yusufu yalusole lukuli lwa Yesu. r ],Pilato kakanganya kuhulika Yesu kafa. Kamkema mkulu wa wakalizi kamuuza kamba Yesu kakala yafile mwaka. j M+Yusufu mwenekae wa Alimataya, imoja wa wakulu wa Mkitala cha Wayahudi yategelezigwe ng'hani kavika. Munhu ino kakala kobetela kwiza kwa Undewa wa Mulungu. Avo kamgendela Pilato bila kudumba, kampula yamgwee lukuli lwa Yesu. } s*Viivikile ichungulo ing'hali hainavika siku ya Kubwihila. Wayahudi wakala woitanda kwa siku ayo ya Kubwihila. 5)Watwanzi awo wamkweleleza Yesu viyakalile Galilaya na kumsang'hanila. Watwanzi wayagwe wezile nayo Yelusalemu vivija wakala aho. Kuzikigwa kwa Yesu /(Baho kukala na watwanzi wayagwe wakalile wolola kwa kutali. Mna iwao kakala Malia Magidalena, Malia mamao Yakobo mdodo na Yusufu na Salome. 'Mkulu wa wakalizi yemile haulongozi ha msalaba kamona Yesu viyafile, kalonga, “Kweli munhu ino kakala Mwana wa Mulungu!” 1&Panziya da Ng'anda ya Mulungu digola gati da Ng'anda ya Mulungu na hanhu hong'ala ng'hani, didegeka mhande mbili, kulawa uchanha mbaka hasi. 9m%Yesu kalila kwa sauti ng'hulu, abaho kafa. /W$Munhu imoja kakimbila kavabika dodoki mwiidivai, kadinanika mulubiki, kadika mmulomo wa Yesu, kalonga, “Beta tulole kamba Eliya kokwiza kumuhumulusa mumsalaba!” `9#Wanhu wayagwe wemile aho viwamuhulike, walonga, “Tegelezeni, komkema Eliya!” )K"Viivikile saa tisa imisi, Yesu kalila kwa sauti ng'hulu, “Eloi, Eloi, lama, sabakitani?” Fambulo jake, “Mulungu wangu, Mulungu wangu, habali kundeka?” ve!Viivikile saa sita imisi, isi yose ikala igubikigwe na ziza totolo, ziza dijo dikala kwa masaa madatu. >u Leka tumulole Kilisito Mkombola, Mndewa wa Izilaeli, lelo yahahumuluka mumsalaba na tweye tomtogola!” Vivija na wanhu waja wabili wawambigwe hamoja na Yesu wamuliga. Ifa ya Yesu ~1Vivija wakulu wa walava nhosa na wafundiza Malagizo ga Musa wamzeha Yesu walonga, “Kawakombola wayagwe, lakini hadaha kuikombola mwenyego! 8}kLelo humuluka mumsalaba uikombole mwenyego!” |+Wabita nzila watigisa mapala gao wamuliga Yesu, walonga, “Gweye kulonga koibomola Ng'anda ya Mulungu na kuizenga kabili kwa siku ndatu! h{IAvo galawilila Maandiko Gang'alile galongile, “Kekigwa hamoja na wanhu watendile gehile.” zwVivija wawawamba wabavi wabili hamoja na Yesu, imoja mwambu wake wa mkono wa kudila na iyagwe mwambu wake wa kumoso. ^y5Wandika kilamuso cha kutagusigwa kwake, chandikigwa vino, “Mndewa wa Wayahudi.” @x{Ikala saa ndatu imitondo viwamuwambile Yesu mumsalaba. w Abaho wamuwamba Yesu mumsalaba, waigolela viwalo vake, kwa kubwanha simbi, ili yajuwike simbi yomgwila nani avo yasole ikiwalo. \v1Wamgwaa Yesu divai ihanganyigwe na kinhu kili usungu, lakini Yesu kalema kung'wa. cu?Wamgala Yesu mbaka hanhu hokemigwa Goligota, fambulo jake, “Hanhu ha Fumvu da Pala.” NtViwakalile mnzila wamting'hana munhu imoja twaga jake Simoni, mwenekae wa Kilene, tatao Alekizanda na Lufo. Kipindi acho kakala kolawa kumgunda, wakalizi wamnanahiza yaupape msalaba wa Yesu. s#Viwamambukize kumzeha, wamvula ikiwalo cha Undewa wamvaza viwalo vake. Abaho wamulava kunze wamuwambe mumsalaba. Yesu kowambigwa mumsalaba NrWamtowa mbalati mdipala wamtemela mate, wamfugamila na kumwinamila. 7qiWamulamusa, “Mwinyi, Mndewa wa Wayahudi!” OpWamvaza kiwalo cha Undewa, waluka ngata ya miba, waika mdipala jake. e~}}\||~|{zyy.xwwv u9t_ssSr0qwpponmmmllk|jjibhgffed[ctbbam``f_^s]\[[ZZXXWWVUTSS8RGQdPPOFNNMMLLKJpIIHGG=FEDD0CBBQAA/@@Q?A>==PAbaho nijona ng'onyo diyagwe dolawa mwiisi. Dikala na mhembe mbili kamba mhembe za ng'hondolo, dilonga kamba dija dizoka. -S Munhu yekigwe kwa kugogigwa, kogogigwa, munhu yekigwe kwa kukomigwa kwa sime, kokomigwa kwa sime. Luno lukemo kwa wanhu wa Mulungu wafunge umoyo na watamanile.” 3a “Munhu yeli na magwiti yategeleze! 7g Wanhu wose wokala mwiisi woditambikila ng'onyo ajo, ila waja waiyeka matwaga gao gandikigwe mna ikitabu cha ugima cha Mwanang'hondolo yachinjigwe isi ing'hali hainaumbigwa. ~) Ng'onyo ajo ditogoleligwa kuitowa na wanhu wa Mulungu na diwahuma, na digweleligwa udahi kwa wanhu wa kila isi na lukolo na ulonzi na kabila. m}S Avo disonga kumuliga Mulungu, kadiliga twaga da Mulungu na hanhu hoyokala na wose wokala kuulanga. |7 Abaho ajo ding'onyo ditogoleligwa kulonga mbuli za kuitapa na kumuliga Mulungu, digweleligwa udahi kwa kipindi cha miezi malongo mane na mbili. C{ Wanhu wose waditambikila zoka dijo kwavija dimgwaa ajo ding'onyo udahi wake. Vivija waditambikila ajo ding'onyo walonga, “Nani yaigalile na ng'onyo dino? Nani yodaha kuitowa najo?” z7 Pala dimoja da ng'onyo ajo joneka na ng'hovu ya londa dilondile kumkoma, lakini londa jake dihona. Wanhu wa mwiisi yose wakanganya na kudikweleleza. By} Ng'onyo dijo diigala na duma, na dina mifumbi kamba ya dubu na lomo jake diigala na lomo da simba. Zoka dijo dimgwaa ajo ding'onyo nguvu yake na kigoda chake cha undewa na udahi wake. 3x a Abaho nijona ng'onyo dolawa mbahali. Dina mhembe longo na mapala saba, uchanha ya kila mhembe kukala na taji na uchanha ya kila pala kukala na twaga da kumuliga Mulungu. 6wg Abaho zoka dijo dima kumgwazo wa bahali.4va Avo zoka dijo digevuzika ng'hani, disegela dichola kuitowa na wana wayagwe wa mtwanzi yuyo, awo wao wanhu wogoga malagizo ga Mulungu na wogoga ukweli ugubuligwe na Yesu. duA Lakini isi imtaza mtwanzi yuyo, igubuka na kugafonza mazi galawile mumulomo wa zoka dijo. st_ Abaho, dizoka dideka mazi mengi kamba ga lwanda mkulu, gamuwinza kukisogo mtwanzi yuyo muladi gamkulule. 3s_ Mtwanzi yuyo kagweleligwa mabawa mabili ga mhungu mkulu muladi yaguluke kutali na zoka dijo, mbaka hanhu hake kuko kuluwala, kuko kokala goya kwa miyaka midatu na nusu. jrM Zoka dijo vijone jasigwa mwiisi, disonga kumsaka mtwanzi ija yalelile mwana wa ikimbigalo. Abaho mhulika sauti kuulanga ilonga, “Sambi Mulungu kawakombola wanhu wake na Mulungu mndewa wetu kolagusa nguvu zake! Sambi Kilisito iyamsagule kalagusa mamulaka gake! Kwavija yuyo yakalile yokwima kuulongozi wa Mulungu imisi na ikilo kuwalavila vitala ndugu zetu kasigwa hasi. Dn Avo zoka dijo kulu jasigwa hasi, najo dijo zoka da umwaka, dikemigwa ija Imdumuka hebu Mwenembago, najo dijo diwavizila wanhu wose wa mwiisi. Jasigwa hasi mwiisi hamoja na wasenga zake. bm= lakini zoka dijo na wasenga zake wahumigwa, hawakalile na hanhu hakukala kuko kuulanga. l7 Abaho kulawilila ng'hondo kuulanga. Mikaeli na wasenga wayage wa kuulanga waitowa na zoka dijo, najo dizoka hamoja na wasenga zake diitowa nao, k Mtwanzi yuyo kakimbilila kuluwala, hanhu hayamtandile Mulungu, kuko kalolesigwa kwa siku elufu moja magana mabili na malongo sita. Aj{ Abaho, mtwanzi yuyo kalela mwana wa kimbigalo, yonda yawatawale wanhu wa isi zose kwa mkongoja wa zuma lakini imwana kasoligwa na kugaligwa kwa Mulungu kuna ikigoda chake cha undewa. Ji  Zoka dijo kwa kila jake dibulula selusi imoja ya nhondo za kuulanga na dizasila mwiisi. Najo dima kuulongozi wa mtwanzi yuyo yakalile yolonda kulela, muladi baho imwana yahavumbuka dimsukile. $hA Abaho kilaguso kiyagwe cha kukanganya choneka kuulanga. Zoka kulu dung'hu yau na dikala na mapala saba na mhembe longo, na kila pala dikala na taji. Mg Kakala na inda, na kalila kwa usungu kamba usungu wa kulela mwana. 2f _ Abaho kilaguso cha kukanganya choneka kuulanga. Kukala na mtwanzi yavalile zuwa na yakalile na mwezi mmagulu gake na kudipala jake kavala taji ya nhondo longo na mbili. 4ea Ng'anda ya Mulungu kuulanga ivuguligwa, na sanduku da lagano joneka mumo. Kukala na mimwesa na mdudumo na ng'huwa na mtigisiko wa isi na mvula ng'hulu ya mabwe.Dd Wanhu wa isi zose wagevuzika,
lakini kipindi cha ng'hasiliki yako kivika,
kipindi cha kutagusigwa wanhu wafile.Kipindi kivika cha kuwagwaa nhunza watula ndagu, awo iwasang'hanaji wako,
wanhu wako wose wokugwaa ukulu,
wakulu kwa wadodo.Kipindi cha kuwananga wanhu wanangile isi kivika!” c5 walonga,“Tokugwaa asente Mulungu uli na Udahi wose,
uli baha na ukalile baha!Kwavija kwa nguvu yako ng'hulu, kusonga kutawala! b  Abaho waja iwavele malongo mabili na nne wakalile kuulongozi wa Mulungu mna ivigoda, wagwa kingubanguba, watambika kwa Mulungu, Ta! Abaho msenga wa saba wa kuulanga katowa mhalati yake, kukala na sauti ng'hulu kuulanga, ilonga, “Sambi undewa wa mwiisi wa Mndewa Mulungu wetu na Kilisito iyamsagule. Nayo kotawala siku zose!” ``9 Magayo gakabili gabita, lakini gang'hali gakadatu gokwiza sambi. Mhalati ya saba W_' Kipindi kikija kukala na mtigisiko mkulu ng'hani wa isi, hanhu ha longo ha isi inangika, na wanhu elufu saba wakomigwa kwa mtigisiko awo. Wanhu wasigale wadumba ng'hani, wamgwaa ukulu Mulungu wa kuulanga. ^7 Abaho watula ndagu awo wabili wahulika sauti ng'hulu kuulanga, ilonga, “Izoni kuno!” Wachola kuulanga mna diwingu, kuno wanhu wawehile wowalola. ]+ Zahamala siku azo ndatu na nusu, mhumuzi ya ugima kulawa kwa Mulungu iwezila na kuwengila, nao wema wima na wanhu wose wawone wengila bwembwe. 5\c Wanhu wokala mwiisi woideng'helela ifa ya wanhu awo wabili. Wotenda nyimwili nyimwili na kuigwaa nhunza, kwavija watula ndagu awo wabili wawagaza ng'hani wanhu wa mwiisi. [ Wanhu kulawa kila isi na lukolo na ulonzi na kabila woilola mitufi yao kwa siku ndatu na nusu na honda watogole izikigwe. Z Mitufi yao yokala mna zinzila za buga kulu, hanhu haawambigwe Mndewa wao. Twaga da kugwaza da buga dijo Sodoma hebu isi ya Misili. Y Wahamambukiza kulonga usenga wao, ng'onyo dilawa kudikolombo dilibule uhelelo diitowa nao. Najo dowahuma na dowakoma. RX Kipindi vonda wapete usenga wa Mulungu, wokuwa na udahi wa kufunga ulanga muladi mvula sekeitowe. Wana udahi wa kugalusa mazi kuwa damu, vivija wana udahi wa kugala mikubulo mwiisi kipindi wahalonda. W/ Munhu yoyose yahageza kuwalumiza, moto ulawa mmilomo yao owasakaza wanhu wawehile, na munhu yoyose yonda yageze kuwalumiza kokomigwa kamba vivo. +VO Wanhu awo wabili wonda walonge mbuli yangu awo walongigwe kamba mibiki mibili ya mizeituni na vinhu vibili va kwikila taa vili kuulongozi wa Mndewa wa isi. U Nowatuma wanhu zangu wabili, wolonga usenga wa Mulungu kwa siku elufu moja magana mabili na malongo sita kuno wavala vikumbi.” ;To Lakini sekeupime lubuga lwa kunze ya Ng'anda ya Mulungu, kwavija wagweleligwa wanhu haweli Wayahudi, wao wodibojoga buga ding'alile kwa kipindi cha miezi malongo mane na mbili. 2S _ Abaho ngweleligwa dete kamba kibiki cha kupimila, nongeligwa, “Genda kapime ng'anda ya Mulungu na upango wa kulavila nhosa na uwapete wanhu womtambikila Mulungu mumo. R Abaho nongeligwa, “Kolondeka upete kabili usenga wa Mulungu mbuli ya wanhu wa kila isi na lukolo na ulonzi na wandewa wakulu!”'QG Nikisola kitabu acho kidodo mumkono wa msenga ayo wa kuulanga nikija, mumulomo kikala cha umulile kamba uki, lakini vinikidile mna iinda kikala usungu. LP Avo nimcholela ayo imsenga wa kuulanga, nimpula yanigwee acho ikitabu kidodo. Kanongela, “Sola ukije, mumulomo wako chokuwa cha umulile kamba uki, lakini mna iinda chokuwa cha usungu!” IO  Abaho sauti ija imhulike aho haichanduso kulawa kuulanga, inongela kabili, “Genda kakisole kitabu kifunguligwe kili mumkono wa msenga wa kuulanga yemile mbahali na mwiisi inyalile.” 2N] Lakini kipindi imsenga wa saba wa kuulanga yahatowa mhalati yake, Mulungu komambukiza mbuli zake za kifiso kamba viyawapetele watula ndagu, awo iwasang'hanaji zake.” !M; kaiduila kwa twaga da Mulungu yeli mgima siku zose, yaumbile ulanga na isi na bahali na vinhu vose vili mumo. Kalonga, “Kipindi cha kubetela kibita! L Abaho msenga ayo wa kuulanga inimone kema uchanha ya bahali na uchanha ya isi, kenula mkono wake wa kudila uchanha kuulanga, .KU Bahaja vizilongile zija zing'huwa nilonda kwandika, lakini mhulika sauti kulawa kuulanga, ilonga, “Mbuli azo zilongigwe na ng'huwa saba zifise, sambiuzandike!” mJS Kakemelela ng'hani kamba simba yong'ula. Viyamambukize kukemelela, ng'huwa saba zidika kwa kubuma. I/ Mumkono wake kakala yagogile kitabu kidodo kifunguligwe. Keka uchanha ya bahali mgulu wake wa mkono wa kudila na wa kumoso keka mwiisi inyalile. SH ! Abaho nimona msenga iyagwe wa kuulanga yeli na udahi kohumuluka kuulanga. Kakala yavazigwe wingu na pinde da Mulungu kudipala jake. Kihanga chake kikala kamba zuwa, na magulu gake kamba mhanda za moto. @G{ Hawalekile ukomaji wao na uhawi na ugoni na ubavi.F5 Wanhu wayagwe wasigale, awo hawakomigwe na mikubulo ayo, hawalekile gehile ga kutambikila vinhu viwatendile kwa makono gao. Hawalekile kuvitambikila vinyamkela na vinyago va zahabu na shaba na sente na mabwe na mibiki, vinhu havidahaga kulola hebu kuhulika hebu kugenda. E9 Nguvu ya falasi awo ikala mna imilomo yao na mna imikila yao. Mikila yao iigala na mgendela hasi na ikala na mapala, kwa mikila ayo wawalumiza wanhu. D  Selusi imoja ya wanhu wose mwiisi wafa mbuli ya mikubulo ayo midatu, nayo ni moto yosi na baluti ikwaka vilawile mumilomo yao. zCm Vino vivo vinyonile vindagusiligwe, nyona falasi na waja wowakwela, wakala na ngao mzimhambaga zao ndung'hu kamba moto na buluu na njano. Mapala ga falasi awo gakala kamba mapala ga simba, mumilomo yao vilawa moto na yosi na baluti ikwaka. NB Mhulika uwingi wa wakalizi wokwela falasi wakala milioni mia mbili. A3 Nayo kawafungulila wasenga awo wane wakalile watandigwe mbuli ya saa ayo ya siku na mwezi awo na mwaka awo, muladi wawakome selusi imoja ya wanhu. %@C Sauti ayo imulongela msenga wa sita wa kuulanga yakalile na mhalati, “Walekese wasenga wane wa Mwenembago wagodekigwe hana ulwanda mkulu wa Eufulate!” Abaho msenga wa sita wa kuulanga katowa mhalati yake. Mhulika sauti yolawa mna izimhembe nne za upango wa kulavila nhosa utengenezigwe kwa zahabu uli kuulongozi wa Mulungu. d>A Magayo ga ichanduso gabita, lakini gang'hali gayagwe mabili gokwiza. Mhalati ya sita U=# Wakala na mndewa yakalile yowalongoza, nayo ayo msenga wa Mwenembago yakalile mkulu wa kolombo dilibule uhelelo. Twaga jake kwa kiebulania Abadoni na kwa kigiliki Apolioni, fambulo jake, “Mnangaji.” < Wakala na mikila na miba kamba ya inge, kwa mikila ayo wakala na nguvu ya kuwalumiza wanhu kwa kipindi cha miezi mitano. ";= Mhambaga zao zigubikigwa na kinhu kamba ngao ya zuma. Sauti ya mabawa gao iigala na sauti ya mwanza wa mituka ibululigwa na falasi wochola kuing'hondo. ]:3 Mvili zao ziigala na mvili nhali za watwanzi na meno gao gaigala na meno ga simba. '9G Nzige awo wakoneka kamba falasi waitandile kwa kuitowa. Mmapala gao wakala na vinhu kamba taji za zahabu, na vihanga vao vikala kamba vihanga va wanhu. |8q Kipindi acho chose wanhu woizahila ifa, lakini honda waipate bule. Wosulukila kufa, lakini ifa yokala kutali nao. 79 Nzige awo walongeligwa sekewawakome wanhu awo, lakini wawadununze kwa miezi mitano. Usungu wa madununzo gago uigala na usungu wa kufuliligwa na inge. $6A Walongeligwa sekewanange mijani hebu mibiki hebu kinhu chochose kihandigwe. Lakini wawanange wanhu waja waiyeka waduhu kilaguso cha Mulungu mvihanga vao. X5) Nzige walawa kudiyosi dijo, wengila mwiisi, wagweleligwa nguvu kamba ya inge. ,4Q Ayo inhondo ifungula umwina wa kolombo dilibule uhelelo, na yosi kulu dilawa kamba yosi kulu da biwi disomigwa. Zuwa na ulanga vigeligwa ziza mbuli ya yosi dijo. %3 E Abaho msenga wa tano wa kuulanga katowa mhalati yake. Nyona nhondo ikalile ilagale mwiisi, nayo igweleligwa luvugulo lwa mwina wa kolombo dilibule uhelelo. X2) Abaho ndola, nimuhulika mhungu koguluka uchanha ng'hani kuulanga kuno kokemelela, “Wogaya, wogaya, wogaya! Wanhu wokala mwiisi, awo iwasenga wadatu wa kuulanga wasigale, wahatowa mhalati zao!”1% Abaho msenga wa ikane wa kuulanga katowa mhalati yake. Zuwa na mwezi na nhondo zitowigwa na vagiza selusi imoja ya udahi wake wa kumwemwesa. Selusi imoja ya imisi ikala kuduhu mulenge wa zuwa, vivija selusi imoja ya ikilo ikala kuduhu mulenge wa mwezi na nhondo. 07 Nhondo ayo yokemigwa, “Usungu.” Avo selusi imoja ya mazi gakala usungu, wanhu wengi wafa mbuli ya mazi gago, kwavija mazi gagaluka kuwa masungu. 8/i Msenga wa kadatu wa kuulanga katowa mhalati yake. Nhondo ng'hulu, ikwaka kamba wenge da moto, igwa kulawa kuulanga na igwila selusi imoja ya mizanda ya mazi na vizanda. a.; selusi imoja ya viumbe vili mbahali vifa na selusi imoja ya ngalawa ng'hulu zinangika. -9Msenga wa kabili wa kuulanga katowa mhalati yake. Kinhu kamba lugongo lukulu lukwaka moto lwasigwa mbahali. Selusi imoja ya bahali igaluka damu, c,?Msenga wa kuulanga wa ichanduso katowa mhalati yake. Mvula ya mabwe na moto, vihanganyigwe na damu vikutuligwa mwiisi. Selusi imoja ya isi ilukula na selusi imoja ya mibiki ilukula na mijani mibisi yose ilukula. _+7Abaho awo iwasenga saba wa kuulanga wakalile na mhalati saba waitanda kuzitowa. r*]Abaho ayo imsenga wa kuulanga kasola kiya cha kwikila ubani, keka makala ga moto kulawa muupango wa kulavila nhosa, kakipigisa ikiya mwiisi. Kukala na ng'huwa, mdudumo mimwesa na mtigisiko wa isi. Mhalati yaichanduso mbaka ya ikane )#Yosi da ubani hamoja na kupula kwa wanhu wa Mulungu vichola uchanha kulawa mmakono ga msenga ayo wa kuulanga yemile kuulongozi wa Mulungu. (Msenga iyagwe wa kuulanga yakalile na kiya cha zahabu cha kusomela ubani, keza kema kuulongozi wa upango wa kulavila nhosa. Kagweleligwa ubani mwingi na kupula kwa wanhu wa Mulungu, yavilave nhosa muupango wa zahabu uli kuulongozi wa kigoda cha undewa. g'GAbaho niwona wasenga saba wa kuulanga wema kuulongozi wa Mulungu, wagweleligwa mhalati saba. q& ]Mwanang'hondolo viyabandule nzabi ya hota ya saba, ako kuulanga kukala huupi, kwa kipindi cha nusu saa. C%kwavija Mwanang'hondolo yeli hagati ya kigoda cha undewa kokuwa msusilaji wao, nayo kowalongoza mna inzasa ya mazi gogala ugima. Nayo Mulungu kogahangusa mahozi gao mgameso gao.”X$)Honda wone nzala hebu ng'hilu hebu zuwa hebu joto kali honda diwasome kabili, *#MLekaavo wema kuulongozi wa kigoda cha undewa wa Mulungu na womsang'hanila imisi na ikilo mng'anda yake. Ayo yokala mkigoda cha undewa kokala nao na kowakaliza. ="sNiye nimwidika, “Go mkulu, gweye kujuwa.” Nayo kanongela, “Wano awo wahonyeke mna gamagayo makulu. Wavifuwa viwalo vao kwa damu ya Mwanang'hondolo, viwa vizelu chuwee. m!S Imoja wa waja iwavele kambuza, “Wano wavalile viwalo vizelu wanhu gani? Na wolawa kwahi?”  7 walonga “Ona! Nhogolwa na ukulu na nzewele na kulonga asente na kutegelezigwa na nguvu na udahi, ugweleligwe gweye Mulungu wetu siku zose! Ona!” =s Wasenga wose wa kuulanga wema kukizunguluka kigoda cha undewa. Awo iwavele na viumbe vine vili na ugima wagwa kingubanguba kuulongozi wa kigoda cha undewa, watambika kwa Mulungu,  Wakemelela ng'hani, “Ukombozi wolawa kwa Mulungu wetu, yokala mkigoda cha undewa, na vivija wolawa kwa Mwanang'hondolo!” - Abaho ndola, nyona lunhu lwa wanhu mkulu ng'hani, kuduhu munhu yodaha kuwapeta, wanhu awo walawa kila isi na lukolo na ulonzi na kabila. Wema kuulongozi wa kigoda cha undewa na kuulongozi wa Mwanang'hondolo. Wavala viwalo vizelu na wagoga mibunho ya mbiki wa mtende. 0YKabila da Zabuloni wanhu elufu kumi na mbili na kabila da Yusufu wanhu elufu kumi na mbili na kabila da Benjamini wanhu elufu kumi na mbili. Wanhu kulawa kila kabila Kabila da Simeoni wanhu elufu kumi na mbili na kabila da Lawi wanhu elufu kumi na mbili na kabila da Isakali wanhu elufu kumi na mbili. !Kabila da Asheli wanhu elufu kumi na mbili na kabila da Nafutali wanhu elufu kumi na mbili na kabila da Manase wanhu elufu kumi na mbili. &EKabila da Yuda walawa wanhu elufu kumi na mbili wekigwa vilaguso na kabila da Lubeni wanhu elufu kumi na mbili na kabila da Gadi wanhu elufu kumi na mbili. #?Abaho mhulika wingi wa wanhu wekigwe vilaguso mvihanga vao, wakala wanhu laki imoja na elufu alobaini na nne kulawa mna gamakabila ga wanhu wa Izilaeli. /Msenga ayo wa kuulanga kalonga, “Sekemwiinange isi hebu bahali hebu mibiki, mbaka tuwekile vilaguso mvihanga vao watumigwa wa Mulungu wetu.” s_Abaho nimona msenga iyagwe wa kuulanga kalawa mwambu wa kudilawila zuwa, kuno kagoga kinhu cha Mulungu yeli mgima cha kwikila kilaguso. Kakemelela kuwalongela wasenga awo wane wa kuulanga wagweleligwe udahi wa kunanga isi na bahali. 3 aAbaho niwona wasenga wane wa kuulanga wema kuna izibanzi nne za mwiisi, wazigoga beho nne za mwiisi muladi beho sekedibume hata kidogo mwiisi, hebu mbahali hebu mmibiki. X)Kwavija siku yao ya kutagusigwa ivika, nani yodaha kuigomesa na kwima?”&EWavilongela vigongo na mibwe mikulu, “Tulagalileni mtufise kutali na meso ga ayo yakalile mkigoda cha undewa na kutali ya ng'hasiliki za Mwanang'hondolo! >uAbaho, wandewa wa mwiisi, wakulu, wakulu wa wakalizi, wanhu wagoli, wanhu weli na nguvu na wanhu wose wayagwe watumwa na wakomboligwe waifisa mzimhango na mna imibwe mna ivigongo. [/Ulanga usegela kamba vija mkeka viukunzigwa, vigongo vose na visiwa visegezigwa. a; Nhondo zilagala mwiisi kamba ng'hoga vizilagalaga, kipindi vizitigisigwa na beho kulu. 7g Abaho nimona Mwanang'hondolo kobandula nzabi ya hota ya sita. Kukala na mtigisiko mkulu wa isi, zuwa dikala titu fii kamba kaniki, mwezi ukala mdung'hu yau kamba damu. F Kila imoja wao kagweleligwa kiwalo kitali kizelu, walongeligwa wabete kipindi kidodo, mbaka vonda wenele wasang'hanaji wayao na wayao wamtogole Yesu wonda wakomigwe kamba viwakomigwe wao.  # Wakemelela ng'hani, “Go Mndewa utawalaga, ung'alile na mkweli! Lini vonda uwataguse wanhu wa mwiisi na kuwakoboza kwa kutukoma tweye?” _ 7 Abaho Mwanang'hondolo kabandula nzabi ya hota ya itano. Hasi ya upango wa kulavila nhosa nyona loho za wanhu wakomigwe mbuli ya kuwapetela wanhu usenga wa Mulungu na mbuli ya kugendelela kugoga usindila wao. m SNdola kalawilila falasi imoja nyaubundi. Ayo yamkwelile kakemigwa, Ifa na kowochola wanhu wafile kamkweleleza kukisogo. Wagweleligwa udahi kwa lobo imoja ya isi yose wawakome kwa kuitowa na nzala na mitamu na ming'onyo mikali.  Abaho Mwanang'hondolo kabandula nzabi ya hota ya ikane, nimuhulika kiumbe yeli na ugima wa ikane kolonga, “Izo!”  Nihulika kinhu kamba sauti ilawa kwa viumbe vine vili na ugima, ilonga, “Kibaba kimoja cha usage wa ngano kwa sente ya kusang'hana kwa siku imoja, na vibaba vidatu va shaili kwa sente ya kusang'hana siku imoja. Lakini sekeunange mavuta hebu divai!” Abaho Mwanang'hondolo kabandula nzabi ya hota ya kadatu, nimuhulika kiumbe yeli na ugima wa kadatu kolonga, “Izo!” Niye ndola, kalawilila falasi mtitu fii. Ayo yamkwelile kakala yagogile kinhu kili na vinhu vibili va kupimila vinhu vizamile. ,QNiye ndola, kalawilila falasi iyagwe mdung'hu yau. Ayo yamkwelile kagweleligwa ng'honde ya kusegeza tindiwalo mwiisi, wanhu waikome. Ayo kagweleligwa panga kulu. Abaho Mwanang'hondolo, kabandula nzabi ya hota ya kabili, nimuhulika kiumbe yeli na ugima wa kabili kolonga, “Izo!” 2]Niye ndola, kumbe kukala na falasi imoja mzelu chuwee. Ayo yamkwelile kakala yagogile upinde, na kakala yagweleligwe taji. Kalawa kamba muhumaji na kugendelela kuhuma. C Abaho nimona Mwanang'hondolo kobandula nzabi ya hota ya ichanduso mna izinzabi saba, nimuhulika imoja wa viumbe vine vili na ugima kolonga kwa sauti ng'hulu kamba ya ng'huwa, “Izo!” kOViumbe vine vili na ugima vilonga, “Ona!” Na waja iwavele wagwa kingubanguba, watambika.! Abaho nihulika kila kinhu kiumbigwe kuulanga, mwiisi, hasi kowochola wanhu wafile, mbahali na vose vili mumo, vilonga,“Kumwake ayo yakalile mkigoda cha undewa na kwa Mwanang'hondolo,
wabokele nhogolwa na kutegelezigwa na ukulu na udahi,
siku zose!” "= walonga kwa sauti ng'hulu,“Mwanang'hondolo yachinjigwe kofaya kubokela nguvu, udahi, ugoli, na nzewele,
ukulu, kutegelezigwa na nhogolwa!” G Abaho ndola, mhulika sauti za wasenga wa kuulanga wengi ng'hani, kuduhu munhu yodaha kuwapeta! Wema kukizunguluka kigoda cha undewa, na vija viumbe vine vili na ugima na waja iwavele, kO Kuwatenda undewa na walava nhosa na wamsang'hanile Mulungu wetu,
nao woilongoza isi yose.” h~I Wemba lwila lwa sambi,“Kofaya kukisola ikitabu
na kuzibandula nzabi zake za hota.Kwavija kukala uchinjigwe, na kwa damu yako kumgulila wanhu Mulungu,
kulawa kila kabila na ulonzi na isi na lukolo. }'Bahaja viyakisolile acho ikitabu avo iviumbe vine vili na ugima hamoja na waja iwavele malongo mabili na nne wagwa kingubanguba kuulongozi wa Mwanang'hondolo. Kila imoja wao kakala na bango na bakuli za zahabu zimemile ubani, ubani awo ako kupula kwa wanhu wa Mulungu. x|iAyo Imwanang'hondolo kanyalanhuka kakisola kija ikitabu mumkono wa kudila wa ayo yakalile mkigoda cha undewa. *{MAbaho nyona hagati ha kigoda cha undewa, kema Mwanang'hondolo kazungulukigwa banzi zose na viumbe vine vili na ugima na waja iwavele. Ayo Imwanang'hondolo koneka kamba kachinjigwa kakala na mhembe saba na meso saba, na zizo azo loho saba za Mulungu zitumigwe kila hanhu mwiisi yose. Az{Abaho, imoja wa waja iwavele kanongela, “Sekeulile. Lola! Simba wa kabila da Yuda, mzukulu wa Daudi, kahuma, na kofaya kuzibandula zinzabi saba za hota na kukipumbulula ikitabu.” iyKAvo, niye nilila ng'hani kwavija kuduhu yofaya kukipumbulula kitabu acho na kulola mgati yake. x'Lakini kukala kuduhu yoyose kuulanga, hebu mwiisi, hebu hasi kowochola wanhu wafile, yodaha kukipumbulula ikitabu acho na kulola mgati yake. w#Abaho nimona msenga wa kuulanga yeli na udahi, kakemelela kwa sauti, “Nani yofaya kubandula zinzabi za hota na kukipumbulula ikitabu?” )v MAbaho nyona kinhu kamba kitabu mumkono wa kudila wa ayo yakalile mkigoda cha undewa, kikala chandikigwe banzi zose na kikala kifungigwe kwa nzabi saba za hota. =us “Mndewa wetu na Mulungu wetu, kofaya,
kugweleligwa ukulu na kutegelezigwa na nguvu,
kwavija kuumba kila kinhu,
na kwa kulonda mwenyego viwa baho na vokoneka.”ct? waja wavele malongo mabili na nne wogwa haulongozi wa ayo yakalile mkigoda cha undewa womgwila kingubanguba na kumtambikila ayo yeli mgima siku zose. Wozika taji zao kuulongozi wa kigoda cha undewa kuno wolonga, !s; Kipindi viumbe avo vili na ugima, viwomgwaa ukulu, na kumtegeleza na kumulongela asente ayo yakalile mkigoda cha undewa ayo yeli mgima siku zose, rViumbe avo vine vili na ugima vikala na mabawa sita kila kimoja, gamemile meso kunze na mgati. Kuduhu kubwihila, imisi na ikilo vokwimba,“Kang'ala, kang'ala, kang'ala, Mndewa Mulungu yeli na Udahi wose,
yakalile baha, yeli baha, na yonda yawe baha.” 5qcKiumbe kili na ugima cha ichanduso kiigala na simba, cha kabili kiigala na ng'ombe, cha kadatu kikala na kihanga kamba cha munhu, na cha ikane kiigala na mhungu yoguluka. p3Vivija kuulongozi wa kigoda cha undewa kukala na kinhu kamba bahali ya kiyoo, king'ala kamba dibwe dimetameta. Aho hagati ya kigoda acho cha undewa kizungulukigwa banzi zose na viumbe vine vili na ugima. Viumbe vine vili na ugima vikala vimemile meso kuulongozi na kukisogo. )oKLumwesa, ng'huwa na mdudumo vilawa mkigoda cha undewa. Kuulongozi wa kigoda cha undewa kukala na viwenge saba vikwaka, viwenge avo, zizo loho saba za Mulungu. Bn}Kuzunguluka kigoda cha undewa kukala na vigoda viyagwe malongo mabili na nne, na mvigoda avo wakala wavele malongo mabili na nne wavalile viwalo vizelu na wana taji ya zahabu mmapala. 5mcAyo yakalile mkigoda acho kang'ala kamba dibwe da yasipi na akiki, pinde da Mulungu dikalile ding'ala kamba dibwe da zumalidi dikizunguluka kigoda cha undewa mhande zose. sl_Bahaja nimema Loho wa Mulungu, nyona kuko kuulanga kuna kigoda cha undewa, na imoja kakala mkigoda acho. gk IAbaho ndagusiligwa kinhu kiyagwe, nyona lwivi luvuguligwa kuulanga. Na sauti ija imhulike ichanduso, iigalile na sauti ya mhalati, inongela, “Izo kuno uchanha, na niye nokulagusila gaja gonda galawilile aho kumwande.” j{“Munhu yeli na magwiti, yategeleze gaja goyolonga Loho wa Mulungu kwa vibumbila va wanhu wamtogole Yesu!”'iGMunhu yonda yahume nomtenda yakale hamoja na nene mna ikigoda cha undewa, kamba vija niye vinihumile ng'hala hamoja na Tatangu mna ikigoda chake cha undewa. =hsTegeleza! Nokwima hana ulwivi na kugong'onda, munhu yoyose yohulika sauti yangu na kuvugula ulwivi, nokwingila mng'anda mmwake na kuja lujo hamoja nayo, nayo koja hamoja na niye. xgiNiye nomkomhokela na kumkoboza munhu yoyose inimnogela. Avo, wamba kusang'hana ganogile na uleke nzambi zako. Zf-Nokugwaa magesa, gula kumwangu zahabu isunhigwe kwa moto, muladi uwe na ugoli. Vivija gula viwalo vizelu uvale, ugubike kinyala cha kuwa mwazi. Vivija gula dawa ya meso ugabake meso gako muladi udahe kulola. geGGweye kolonga, ‘Niye na mgoli, ninacho kila kinhu kinonda, siswelile chochose.’ Lakini hujuwile bule viwili kwaduhu kinhu chochose! Gweye kunyolila na kolondeka woneligwe bazi na kwa mkiwa kwa mwazi na kwa msuwameso. MdLakini kwavija kwa lufufunhende, huli uzizimi hebu moto, nokudeka! cNjuwa kija kiusang'hane, njuwa kamba gweye huli uzizimi hebu moto. Vahanogile ng'hani gweye wahakuwile uzizimi hebu moto! jbM“Kwa msenga wa kuulanga wa kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu ako Laodikea wandike vino, “Usenga uno wolawa kwa ayo yokemigwa, Ona, yotamaniligwa na yogubula ukweli, yeli chanduso cha vinhu vose viyaumbile Mulungu. 5ac “Munhu yeli na magwiti, yategeleze gaja goyolonga Loho wa Mulungu kwa vibumbila va wanhu wamtogole Yesu! Usenga kwa kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu ako Laodikea `7 Ija yonda yahume nomtenda mhanda mng'anda ya Mulungu wangu, na honda yalawe bule mumo. Nokwandika kumwake twaga da Mulungu wangu na twaga da buga da Mulungu wangu, Yelusalemu ya sambi, yonda ihumuluke kuulanga kwa Mulungu wangu. Vivija nokwandika kumwake twaga jangu da sambi. n_U Hima nokwiza. Goga ng'hani kija kiulinacho muladi munhu yoyose sambiyakuboke nhunza yako ya kuhuma. ^' Kwavija gweye kudigoga lagizo jangu da kufunga umoyo, na niye nokuhonya na magayo gonda geze mwiisi yose, kuwageza wanhu wose wokala mwiisi. V]% Tegeleza! Nowagala kumwako wanhu wa bumbila da Mwenembago, wanhu awo woikema Wayahudi kumbe siyo, lakini wolonga uvizi. Avo, nowagala kumwako na nowatenda wakugwile kingubanguba muladi wajuwe nikunogela. P\Niijuwa kila mbuli yuusang'hana, nivugula lwivi mgameso gako na kuduhu munhu yodaha kuhinda. Njuwa goya kamba hamoja kuduhu nguvu ng'hani, lakini kuigoga mbuli yangu na hudilemile bule twaga jangu. [ “Kwa msenga wa kuulanga wa kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu ako Filadelifia wandike vino, “Usenga uno wolawa kwa ayo yong'ala na mkweli. Ayo yeli na luvugulo lwa Daudi, na yahavugula kuduhu yodaha kuhinda, na yahahinda kuduhu yodaha kuvugula. 8Zi“Munhu yeli na magwiti, yategeleze gaja goyolonga Loho wa Mulungu kwa vibumbila va wanhu wamtogole Yesu! Usenga kwa kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu ako Filadelifia HY Munhu yonda yahume kovazigwa vivo kwa viwalo vizelu, na sidisegeza bule twaga jake mna ikitabu cha ugima. Mgameso ga Tatangu na wasenga zake nolonga kwa mulomo wangu kamba heyo munhu wangu. X Lakini mna wanhu wadodo ako Salide hawavifitize bule viwalo vao. Wanhu awo wofaya kutembela na nene kuno wavala viwalo vizelu. +WOKumbuka kija kiufunzigwe na kija kiuhulike, vigoge na uleke nzambi zako. Kamba hukala meso bule, nokwizila kamba mbavi, na honda ujuwe kipindi cha kwiza kwangu. 9VkAvo, lamuka! Ukigangamize kija kiuli nacho king'hali hakina potela chose. Kwavija mbaka sambi ning'hali sinagona gaja gousang'hana kamba genela gose mgameso ga Mulungu wangu. rU _“Kwa msenga wa kuulanga wa kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu ako Salide wandike vino, “Usenga uno wolawa kwa ayo yeli na loho saba za Mulungu na nhondo saba. Nijuwa kija kiusang'hana, nojuwa kamba kujuwika kwa mgima kumbe kufa! ~Tu“Munhu yeli na magwiti, yategeleze gaja goyolonga Loho wa Mulungu kwa vibumbila va wanhu wamtogole Yesu!jSMUdahi unimgwaa munhu ayo awo udahi uuja unigweleligwe na Tatangu na niye nomgwaa tondo ng'andu. SRKowatawala kwa mkongoja wa zuma na kowabena vihande vihande kamba nongo. QMunhu yonda yahume, ija yogendelela mbaka kuuhelelo kusang'hana gonilonda, nomgwaa udahi wa kuwatawala wanhu wa isi zose. BPLakini gogeni ng'hani kija kimufunzigwe mbaka vondanize. tOa“Lakini wayagwe wenu mukala kuko Tuatila hamugakweleleze mafundizo gake Yezebeli na hamuifunzile mbuli zija zikemigwa na wanhu wayagwe kamba mbuli za Mwenembago ziifisile ng'hani. Nowalongela mweye siwadikwa bule mzigo uyagwe. HN Vivija nowakoma wanhu womkweleleza, abaho vibumbila vose va wanhu wonhogola vojuwa kamba nene heyo nilola goya goyogesa na goyolonda kila munhu. Nomulipa kila imoja wenu kamba vimsang'hane. M'Avo, nomwika mulusazi baho heyo na wose watendile nayo ugoni wogaya ng'hani. Notenda avo sambi kamba hawalekile nzambi zao ziwatendile nayo. D~}}|g{dzyzyLxxwvutttsQrqq?ponn$mPl4kAjQihhCgfeeIdd3ccb|aa"`__>^~]]Y\\[a[ZOYYWVVRUTSSRZQQPOO9NMMMLJKcJJ#IUHbGGFdEDCC]BB AU@??'>4=$<#;l::9877654322511K0t0/.^-,?++*)o''M&^%%1$##5",!! g> KnJ, =1;    Pi%a?6wNa munhu yoyose yahasegeza mbuli yoyose kulawa mkitabu kino cha ulaguzi, Mulungu komsegezela hanhu ha fungu mna umbiki wa ugima na mna dibuga ding'ala, vilongigwe mna ikitabu kino. @5yNiye nowazuma wanhu wose wohulika mbuli za ulaguzi zili mkitabu kino, munhu yoyose yahongeza kinhu chochose muno, Mulungu nayo komongezela mikubulo yandikigwe mna ikitabu kino. [4/Loho wa Mulungu na Mtwanzi yosoligwa wolonga, “Izo!” Kila munhu yohulika gano, yalonge, “Izo!” Munhu yeli na ng'hilu yeze, na munhu yolonda, yasole mazi ga ugima bila kulipa. Mbuli za kimambukizo D3“Niye Yesu, nimtuma msenga wangu wa kuulanga yawalongele mbuli zino mna ivibumbila va wanhu wanitogole. Niye nolawa mulukolo lwa Daudi, vivija niye na nhondo ing'ala imitondo.” 2+Lakini kunze ya buga dijo kuna wanhu wogevuza na wahawi na wakomaji na wagoni na wanhu wovitambikila vinyago na wanhu wonogelwa kulonga uvizi. }1s“Wamweda wanhu wofuwa viwalo vao, wadahe kuja tunda da mbiki wa ugima na wengile mna imilango ya buga dijo. d0A Niye na Alufa na Omega, waichanduso na waikimambukizo, mwanduso na uhelelo wa vinhu vose. v/e Yesu kolonga, “Tegeleza! Nokwiza hima hamoja na nhunza yonda nimgwee kila munhu kamba viyasang'hane. B.} Munhu yotenda gehile yagendelele kutenda gehile, munhu mchafu yagendelele kuwa mchafu na munhu yotenda ganogile yagendelele kutenda ganogile na munhu yong'ala yagendelele kung'ala.” -y Abaho kanongela, “Sekeuzifise mbuli za ulaguzi zili mkitabu kino, kwavija kipindi chake cha kulawilila cha mmabehi. F, Lakini heyo kanongela, “Sekeutende vivo! Niye na msang'hanaji kamba gweye na ndugu zako watula ndagu wa Mulungu na wanhu wose wozigoga mbuli za kitabu kino. Gweye mtambikile Mulungu.” 6+eNiye Yohana mbonile na kuhulika mbuli zino. Vimbone na kuhulika, nigwa kingubanguba mmagulu gake ayo imsenga wa kuulanga yandagusile mbuli zino, nilonda kumtambikila. h*I“Tegeleza! Nokwiza hima. Kamweda munhu yozigoga mbuli za ulaguzi zili mkitabu kino.” )%Abaho ayo imsenga wa kuulanga kanongela, “Mbuli zino za ukweli na za kutamaniligwa. Mndewa Mulungu yawalongoze watula ndagu walonge usenga wake kubitila Loho wake, kamtuma msenga wake wa kuulanga yawalagusile wasang'hanaji zake mbuli zonda zilawilile sambi.” 7(gHonda kuwe na ikilo kabili, na wanhu wokala mumo honda walonde taa hebu zuwa, kwavija Mndewa Mulungu kokuwa mulenge wao, na wotawala kamba wandewa siku zose. Kwiza kwa Yesu D'Wochona kihanga chake, na twaga jake dokuwa mvihanga vao. >&uKuduhu chochose kiduiligwe na Mulungu chonda kikale kudibuga dijo. Kigoda cha undewa wa Mulungu na cha Mwanang'hondolo chokuwa kudibuga dijo, na wasang'hanaji zake womsang'hanila. x%iLwanda ulo lukilima hagati ha nzila ng'hulu ya buga. Kila mwambu wa lwanda ulo kukala na mbiki wa ugima, ulela matunda miyanza longo na mibili kwa mwaka, ndiyo kulonga, ulela kila mwezi na majani gake dawa ya kuwahonya wanhu wa isi zose. !$ =Vivija ayo imsenga wa kuulanga kandagusila lwanda lwa mazi ga ugima, gong'ala kamba kiyoo, golawa mkigoda cha undewa wa Mulungu na cha Mwanang'hondolo. # Kuduhu kinhu chochose kihile chonda kingile kudibuga dijo. Kuduhu munhu yotenda mbuli zigela kinyala hebu yoviza yonda yengile mumo. Wanhu waja waiyeka matwaga gao gandikigwa mna ikitabu cha ugima cha Mwanang'hondolo wao wonda wengile kudibuga dijo.G"Ukulu na ugoli wa wanhu wa isi zose vogaligwa kudibuga dijo. a!;Milango ya buga dijo haihindigwa bule kwavija yokuwa kamba imisi, kokuwa kuduhu ikilo. _ 7Wanhu wa isi zose wokwanga mmulenge wake na wandewa wa mwiisi wogala ugoli wao mumo. Buga dijo hadilonda zuwa hebu mwezi wa kumwemwesela, kwavija ukulu wa Mulungu wodimwemwesela na Mwanang'hondolo ayo taa ya buga dijo. #Siyonile bule Ng'anda ya Mulungu kudibuga dijo kwavija Mndewa Mulungu yeli na Udahi wose na Mwanang'hondolo wao Ng'anda ya buga dijo. 5cIja imilango longo na mibili azo lulu longo na mbili, kila mulango uzengigwa kwa lulu imoja. Nzila ng'hulu ya buga dijo izengigwa kwa zahabu inogile, ing'ala kamba kiyoo. 6eda tano salidoniki, da sita akiki, da saba kilisolito, da nane zabalajadi, da tisa topazi, da longo kilisopilaso, da longo na imoja yasinto na da longo na mbili ametisito. J Mabwe ga chandusilo cha luwa lulo gahambigwa kwa mabwe ga bei ng'hulu. Dibwe da ichanduso da chandusilo dikala yasipi, dakabili dikala yakuti samawati, dakadatu kalikedoni, da ikane zumalidi, #Luwa lwake lukala luzengigwe kwa mabwe ga bei ng'hulu gokemigwa yasipi, na dijo dibuga dizengigwa kwa zahabu inogile, ing'ala kamba kiyoo. Vivija msenga ayo wa kuulanga kalupima luwa lwa buga dijo, lukala na ugazi wa magulu sitini na sita kwa kipimo cha wanhu. KBuga dijo ugazi wake na utali wake uigala. Msenga ayo wa kuulanga kadipima buga dijo kwa lubiki, dikala na ugazi na utali na utali wa kuchola uchanha kamba kilomita elufu mbili na magana mane. Avo, ayo imsenga wa kuulanga yalongile na niye kakala na lubiki lwa zahabu lwa kupimila buga dijo na milango yake na luwa lwake. 7gLuwa lwa buga dijo luzengigwa mna ichandusilo cha mabwe longo na mabili, uchanha ya kila dibwe jandikigwa twaga dimoja da waja watumigwa longo na wabili wa Mwanang'hondolo. %C Kila ubanzi kukala na milango mikulu midatu, milango mikulu midatu mwambu wa kudilawila zuwa, midatu kudihongela zuwa, midatu kusini na midatu kasikazini. xi Buga dijo dikala na luwa mtali na mkulu, lukalile na milango mikulu longo na mibili na wasenga wa kuulanga longo na wabili wakala wokaliza. Uchanha ya kila mulango mkulu gandikigwa matwaga ga makabila longo na mbili za wanhu wa Izilaeli. |q ding'ala kwa ukulu wa Mulungu. Buga dija ding'ala kamba dibwe da bei ng'hulu ng'hani kamba yasipi na kamba kiyoo. Y+ Ving'alile nolongozigwa na Loho wa Mulungu nyona nosoligwa na msenga wa kuulanga mbaka kuinhembeti ya lugongo lukulu na lutali. Kandagusila Yelusalemu, Buga ding'ala, dohumuluka kulawa kuulanga kwa Mulungu, P Imoja wa iwasenga saba wa kuulanga yakalile na mabakuli saba gamemile mikubulo saba yakimambukizo, keza kumwangu kanongela, “Izo, nikulagusile mtwanzi yosoligwa, mwehe wa Mwanang'hondolo.” }sLakini wanhu wodumba na woleka kutogola na wanhu wotenda mbuli zigevuza na wakomaji na wagoni na wahawi na wanhu wovitambikila vinyago na wavizi, wose hanhu hao kudilamba da moto na mabwe gokwaka, ayo iyo ifa ya kabili.” Yelusalemu ya sambi gGMunhu yonda yahume kopata vinhu avo vose, na niye nokuwa Mulungu wake, nayo kokuwa mwanangu. 0YAbaho kanongela, “Imala kutendeka! Niye na Alufa na Omega, waichanduso na waikimambukizo. Munhu yoyose yeli na ng'hilu nomgwaa bule yang'we mazi ga nzasa ya ugima. ? wAbaho ayo yokala mna ikigoda cha undewa kalonga, “Novitenda va sambi vinhu vose!” Vivija kalonga, “Yandika mbuli ino, kwavija mbuli zino za ukweli na zakutamaniligwa.”  !Nayo kowahangusa mahozi gao gose. Ifa honda iwe kuko kabili hebu kunyunyuwala hebu kulila hebu usungu. Kwavija mbuli za umwaka zibita.” J  Abaho mhulika sauti ng'hulu kulawa kukigoda cha undewa, “Sambi kae ya Mulungu ya hamoja na wanhu! Kokala nao, na wao wokuwa wanhu zake. Mulungu mwenyego kokuwa nao. Nayo kokuwa Mulungu wao. 2 ]Nyona buga ding'alile, Yelusalemu ya sambi, dihumuluka kulawa kuulanga. Dikala ditandigwe vinogile kamba mtwanzi yosoligwa viyohambigwa yakaiting'hane na mkasano wake.   Abaho nyona ulanga wa sambi na isi ya sambi. Ulanga wa ichanduso na isi ya ichanduso vikala visegele, nayo bahali haikalile kuko kabili. dAMunhu yoyose twaga jake hajandikigwe mna ikitabu cha ugima, kasigwa mdilamba da moto.dAAbaho ifa na kowochola wanhu wafile vasigwa mdilamba da moto. Moto uno awo ifa ya kabili. 'G Bahali iwalava kunze wanhu wafile wakalile mgati yake, ifa na kowochola wanhu wafile viwalava wanhu wakalile mumo. Kila munhu katagusigwa kamba viyatendile.  Abaho nyona wanhu wafile, wakulu kwa wadodo, wema kuulongozi wa kigoda cha undewa, na vitabu vifunguligwa. Abaho kitabu kiyagwe kifunguligwa, nacho acho kitabu cha ugima. Wanhu wafile watagusigwa kamba viwatendile, na kamba viyandikigwe mvitabu vivo.  Abaho nyona kigoda kikulu cha undewa kizelu, ayo yakikalile, isi na ulanga visegela mgameso gake, na havoneke kabili. P Nayo Mwenembago yakalile yowavizila wanhu kasigwa mdilamba da moto na mabwe gokwaka, mumo muwakalile dija ding'onyo na mtula ndagu wa uvizi, wao wogaya imisi na ikilo, siku zose. Nhaguso ya uhelelo / Wagenda mwiisi yose, wahazunguluka hanhu hawakalile wanhu wa Mulungu na buga diyadinogele Mulungu. Lakini moto uhumuluka kuulanga na kuwasakaza. H avo kolawa kunze kosonga kuwavizila wanhu wapwililike mwiisi yose, nazo azo isi za Gogu na Magogu. Mwenembago koweka hamoja mbuli ya ng'hondo, wanhu awo wokuwa wengi kamba msanga wa mhwani. ^5Yahamala miyaka ayo elufu imoja, Mwenembago kolekesigwa kulawa mkifungo chake, kOWamweda na wang'ala wanhu wonda wawe mumo muuzilibuko uno wa ichanduso. Ifa ya kabili honda iwagoge kabili, wokuwa walava nhosa wa Mulungu na Kilisito, na wolongoza hamoja nayo miyaka elufu imoja. Kubanangigwa kwa Mwenembago s~_Wanhu wayagwe wafile hawazilibuke mbaka yahamala miyaka ayo elufu imoja. Uno awo uzilibuko wa ichanduso. (}IAbaho nyona vigoda va undewa, na wanhu wavikalile wagweleligwa udahi wa kutagusa. Vivija nyona loho za wanhu waja wakanhigwe mapala mbuli ya kugoga ukweli ugubuligwe na Yesu na mbuli ya kuwapetela wanhu mbuli ya Mulungu. Hawaditambikile dija ding'onyo hebu sanamu yake, vivija hawekigwe kilaguso mvihanga vao hebu mmakono gao. Wagweleligwa ugima kabili na wolongoza hamoja na Kilisito kwa miyaka elufu imoja. |#Msenga ayo wa kuulanga kadipigisa zoka ajo kudikolombo dilibule uhelelo, kadihindila na keka sio mumulomo wa dikolombo, muladi sekediwavizile kabili wanhu wa isi mbaka vonda imale ayo imiyaka elufu imoja. Yahamala miyaka ayo dofunguliligwa lakini kwa kipindi kidodo. {Kadigoga dija dizoka, zoka da umwaka najo dijo ija Imdumuka, hebu Mwenembago, kadifunga kwa kipindi cha miyaka elufu imoja. z Abaho nimona msenga wa kuulanga kohumuluka kulawa kuulanga kuno kagoga luvugulo lwa mwina wa kolombo dilibule uhelelo na mnyololo mkulu. yWaja iwakalizi zao wakomigwa kwa sime dilawile mumulomo wa ija yakwelile falasi, na ndege wose weguta mbuli ya nyama za ng'huli zao.bx=Lakini ajo ding'onyo digogigwa hamoja na mtula ndagu wa uvizi yakalile yotenda unzonza hanhu ha ding'onyo. Kwa unzonza awo kawavizila waja wakalile na kilaguso cha ajo ding'onyo na waja waitambikile sanamu ya ng'onyo ajo. Dijo ding'onyo na mtula ndagu wa uvizi wose wabili wasigwa kuno wang'hali wagima mdilamba da moto mkulu na mabwe gokwaka. 5wcAbaho nijona dija ding'onyo hamoja na wandewa wakulu wa mwiisi na wakalizi wao, waiting'hana hamoja watende ng'hondo na ija yakwelile falasi hamoja na wakalizi zake. =vsIzoni muje ng'huli za wandewa wakulu, wakulu wa wakalizi na wakalizi na muje falasi na wanhu wowakwela, muje ng'huli za wanhu wose, wakomboligwe na watumwa, wakulu kwa wadodo!” au;Abaho nimona msenga wa kuulanga kema mdizuwa. Kakemelela kwa sauti ng'hulu kawalongela ndege wose wakalile woguluka, kuna uulanga, “Izoni! Iting'hanileni hamoja mbuli ya nyimwili nyimwili ng'hulu ya Mulungu! mtSMkiwalo chake na mdihaza jake jandikigwa twaga dino, “Mndewa wa iwandewa na Mkulu wa iwakulu.” SsSime dikutwa dilawa mumulomo wake, na kwa sime dijo kowahuma wanhu wa isi zose. Kowatawala kwa mkongoja wa zuma, na koikama divai hanhu ha kukamila zabibu ha ng'hasiliki ya Mulungu yeli na Udahi wose. rwWakalizi wa kuulanga wamkweleleza kuno wakwela falasi wazelu na wavala viwalo va kitani, vizelu ng'hani na ving'ala. eqC Kakala yavalile kiwalo kizovekigwe mwiidamu. Twaga jake kakemigwa, “Mbuli ya Mulungu.” p/ Meso gake kamba lambi da moto, na kavala mataji mengi mdipala jake. Kakala yandikigwe twaga, kuduhu yoyose yadijuwile ila heyo mwenyego yaiyeka. :om Abaho nyona ulanga uvuguligwa na kukala na falasi mzelu. Ayo yomkwela kakemigwa, “Yotamaniligwa” na “Kweli.” Ayo kotagusa na koitowa kwa mbuli ya gaja golondigwa. enC Nigwa kingubanguba mmagulu gake nilonda kumtambikila, lakini kanongela, “Sekeutende vivo! Niye na msang'hanaji kamba gweye na wayago wamtogole Yesu, wogoga ukweli ugubuligwe na Yesu. Mtambikile Mulungu! Kwavija wanhu wogoga ukweli ugubuligwe na Yesu wolongozigwa na loho yawalongoze watula ndagu wa Mulungu.” Falasi mzelu na ija yomkwela `m9 Abaho ayo imsenga wa kuulanga kanongela, “Yandika vino, ‘Wamweda wanhu wose wagonekigwe kuna inyimwili nyimwili ya zengele da Mwanang'hondolo!’ ” Vivija kalonga, “Mbuli zino za ukweli za Mulungu.” #l?Mtwanzi ayo katogoleligwa kuvala kiwalo cha kitani inogile, isunhigwe na kung'ala.” Kiwalo acho cha kitani azo sang'hano zinogile za wanhu wa Mulungu. kTudeng'helele na kusekelela, tumgwee ukulu! Kwavija kipindi cha zengele da Mwanang'hondolo kivika, na mtwanzi yosoligwa katandigwa mbe. Jj Abaho mhulika kinhu kamba sauti ya lunhu mkulu lwa wanhu na sauti ya mazi mengi vigokilima na mdudumo, ilonga, “Mulungu yatogoligwe! Kwavija Mndewa Mulungu wetu yeli na Udahi wose kotawala! 4iaAbaho ilawilila sauti kulawa mkigoda cha ukulu, ilonga, “Mtogoleni Mulungu, mweye mose muli wasang'hanaji zake, mweye mumdumba Mulungu, wose wakulu kwa wadodo.” hhIWaja wavele malongo mabili na nne na viumbe vine vili na ugima wagwa kingubanguba wamtambikila Mulungu, yakalile mkigoda cha undewa. Walonga, “Ona! Mulungu yatogoligwe!” Nyimwili nyimwili ya zengele da Mwanang'hondolo tgaWakemelela kabili, “Mulungu yatogoligwe! Yosi da moto udilukuza buga dijo wokwela uchanha siku zose!” CfKwavija nhaguso yake ya kweli na vivo viilondeka! Mulungu kamtagusa ija imgoni mkulu yakalile yowagiza wanhu wa mwiisi kwa ugoni wake. Kamkoboza kwavija kawakoma wasang'hanaji zake!” e 3Vigabitile gago mhulika kinhu kamba lunhu lwa wanhu kuulanga, wolonga, “Mulungu yatogoligwe! Ukombozi na ukulu na nguvu va kumwake Mulungu wetu! 3d_Buga dijo da Babeli ditagusigwa kwavija mgati mmwake yoneka damu ya watula ndagu wa Mulungu na damu ya wanhu wa Mulungu na damu ya wanhu wose wakomigwe mwiisi.}csMulenge wa taa honda woneke kabili mgati mmwako,
na sauti ya munhu yosola na mtwanzi yosoligwa
honda zihulikigwe kabili mgati mmwako.Wachuuza vinhu wako wakala wakulu mwiisi
na kwa uhawi wako kuwagiza wanhu wose wa mwiisi!” bSauti za bango na sauti za vilonge longe na mhalati,
honda zihulikigwe kabili mgati mwako!Kuduhu munhu yoyose yosang'hana
yonda yahulikigwe kabili mgati mmwako,
hebu sauti za dibwe da kudugila
honda zihulikigwe kabili mgati mmwako. oaWAbaho, msenga imoja wa kuulanga yeli na udahi kenula dibwe diigalile na dibwe kulu da kudugila, kajasa mbahali kuno kolonga,“Vino vivo vonda jasigwe kwa nguvu,
buga kulu da Babeli
na honda joneke kabili. >`uUlanga, deng'helela mbuli ya kunangika kwake.Wanhu wa Mulungu na watumigwa na watula ndagu, deng'heleleni!Kwavija Mulungu kaditagusa mbuli ya gaja gayasang'hane kumwenu. h_IWagoga mmapala gao, walila na kuiyalala,“Kugaya! Kugaya buga kulu!Kwavija wanhu wose weli na meli zigenda mbahali
wapata ugoli kubitila ugoli wako.Na kwa saa dimoja diiyeka kwagiza kila kinhu!” }^sviwajone yosi da moto ukalile udilukuza walila kwa sauti, “Hadina lawilila buga diyagwe kamba buga dino kulu!” 1][Kwa saa dimoja diiyeka ugoli wako upotela!” Abaho walosaji wose na wanhu wokwela meli, na wanhu wosang'hana mwiimeli na wanhu wose wosang'hana mbahali, wema kutali, D\wolonga,“Kugaya! Kugaya buga kulu!Kuzoela kuvala viwalo va kitani na langi ya zambalau na udung'hu,
na kuihamba kwa vinhu va zahabu na mabwe ga bei ng'hulu na lulu! [Wanhu wochuuza vinhu wapatile ugoli mbuli ya buga dijo, wokwima kutali mbuli ya bwembwe da magayo gake, woiyalala na kulila, Z%Wao wachuuza vinhu womulongela, “Vinhu vose vinogile viubetele visegela, na ugoli na ukulu ukuhonyoka, na hudaha kuvipata kabili!” EY mdalasini na vinhu va kugela mwiimboga na ubani na manemane na udi na divai na mavuta na usage na ngano na ng'ombe na ng'hondolo, falasi na mituka ya kubulula, watumwa na ugima wa wanhu. (XI Kuduhu munhu kabili yogula zahabu hebu sente hebu mabwe ga bei ng'hulu na lulu hebu kitani na viwalo va langi ya zambalau hebu nzabi zinogile hebu viwalo vidung'hu, mibiki inung'hila goya, via va mhembe za nhembo, via va mibiki ya bei ng'hulu ng'hani, via va shaba na zuma na malumalu, uWc Vivija wachuuza vinhu wa mwiisi wolila na kumuyalalila, kwavija kuduhu munhu kabili yogula vinhu vao. ,VQ Wokwima kutali kwa kudumba magayo gake na wolonga,“Kogaya! Kogaya gweye Babeli buga kulu dili na udahi!Kwavija kutagusigwa kwa saa dimoja diiyeka!” U Wandewa wa mwiisi watendile nayo ugoni na kukala nayo ugima wa kubwihila woiyalala na kulila vonda wone yosi da kubanangigwa kwake. 3T_Mbuli ya gago mikubulo impata kwa siku dimoja,
mitamu na kunyunyuwala na lufilili lwa nzala.Kosomigwa moto,
kwavija Mndewa Mulungu yomtagusa kana udahi.” oSWMgweeni usungu na magayo makulu,
kamba viyakalile kwa ugima wa kubwihila ng'hani na kuitapa.Kwavija kalonga muumoyo wake,‘Niye nokala kamba malikia! Niye sili mgane,
na niye sikujuwile bule kuiyalala!’ JR Mtendeleni kamba viyawatendele mweye,
mlipeni miyanza mibili ya vija viyatendile.Mhanganyileni mkikasi chake kinhu kikali cha kung'wa miyanza mibili ya vija viyawagwelele mweye. wQgKwavija nzambi zake nyingi ng'hani ziilundiza mbaka kuulanga,
nayo Mulungu kazikumbuka nzambi zake. BP}Abaho mhulika sauti iyagwe kulawa kuulanga ilonga,“Wanhu zangu, segeleni kudibuga da Babeli,
muladi sekemuilumbe nayo mzinzambi zake,
sekemupate nhaguso yake. cO?Kwavija wanhu wa isi wakoligwa kwa divai kali ya kuwatenda wasulukile ugoni wake,
na wandewa wakulu wa mwiisi watenda nayo ugoni.Na wachuuza vinhu wa mwiisi wapata ugoli kwa kusulukila kwake vinhu vihile.” :NmKalonga kwa sauti ng'hulu,“Kugwa! buga kulu da Babeli kugwa!Sambi kawa kae ya vinyamkela
na loho zihile,
kawa kae ya ndege wehile na wanyama wogevuza. uM eAbaho nimona msenga iyagwe kohumuluka kuulanga. Kakala na udahi mkulu na isi imwemweselwa kwa mng'alo wake. TL!“Mtwanzi yuumone dijo buga kulu ditawala wandewa wa mwiisi.”>KuKwavija Mulungu keka magesa gake goyolonda kusang'hana mmizoyo yao, kwa hewo kuitogolela na kudigwaa ajo ding'onyo udahi wao wa kutawala mbaka gaja gayalongile Mulungu galawilile. J1Mhembe longo ziwone na dija ding'onyo, vomwihila ija imgoni. Womboka kila kinhu kiyali nacho na womuleka mwazi, woija nyama yake na kumsoma moto. I)Vivija ayo imsenga wa kuulanga kanongela, “Mazi gawone aho hayakalile ija imgoni, awo wanhu wa kila isi na lukolo na kabila na ulonzi. CHWoitowa ng'hondo na Mwanang'hondolo, lakini Mwanang'hondolo hamoja na waja yawakemile na kuwasagula waja wotamaniligwa, kowahuma kwavija yuyo Mndewa wa iwandewa na Mkulu wa iwakulu.” cG? Wandewa wano wose longo wogesa dimoja, na wodigwaa ajo ding'onyo nguvu zao na udahi wao. +FO “Zija mhembe longo ziwone awo wandewa, awo wang'hali hawanasonga kutawala. Lakini wogweleligwa udahi wa kulongoza kwa saa dimoja hamoja na ajo ding'onyo. %EC Ajo ding'onyo dikalile gima aho haichanduso lakini sambi hadili gima kabili ni mndewa wa nane. Nayo vivija ni imoja wa iwaja wandewa saba na kobanangigwa. "D= Mna iwao wandewa saba, wandewa watano wabanangigwa mbe, imoja kogendelela kutawala na imoja yang'hali hanakwiza, na yaheza kotawala kwa kipindi kidodo. C7 “Aho holondeka nzewele na ubala mkulu kujuwa mbuli zino. Gago gamapala saba ni vigongo saba viyakalile ayo imtwanzi, vivija awo wandewa saba. GBNg'onyo ajo diujone, aho haichanduso dikala gima lakini sambi difa. Dolawa kudikolombo dilibule uhelelo, lakini dobanangigwa. Wanhu wokala mwiisi awo matwaga gao hagandikigwe mna ikitabu cha ugima toka kuumbigwa kwa isi, wokanganya kujona ng'onyo ajo dikalile gima aho haichanduso na sambi difa na dolawilila kabili! 9AkAbaho ayo imsenga wa kuulanga kanongela, “Habali kokanganya? Niye nokulongela mbuli zifisigwe za mtwanzi ino na ng'onyo ajo diyakwelile dili na mapala saba na mhembe longo. #@?Nimona mtwanzi ayo kakoligwa damu ya wanhu wa Mulungu, na damu ya wanhu wakomigwe mbuli ya kugendelela kumtamanila Yesu. Vinimonile ng'hanganya ng'hani. ?5Mkihanga chake kandikigwa twaga dikalile na fambulo difisigwe, “Babeli buga kulu, mama wa wanhu wagoni na mbuli zigela kinyala ng'hani mwiisi.” >wMtwanzi ayo kakala yavalile kiwalo cha langi ya zambalau na udung'hu, kakala yaihambile vinhu va zahabu na lulu na mabwe gayagwe ga bei ng'hulu. Mumkono wake kagoga kikasi cha zahabu kimemile mbuli zigela kinyala, zilaguse uchafu wa ugoni wake. =/Ving'halile nolongozigwa na Loho wa Mulungu, nyona nosoligwa na msenga wa kuulanga mbaka kuluwala. Kuko nimona mtwanzi kakala uchanha ya ng'onyo dung'hu. Ng'onyo ajo jandikigwa kila hanhu matwaga ga kumuliga Mulungu. Ng'onyo ajo dikala na mapala saba na mhembe longo. m<SWandewa wa mwiisi watenda nayo ugoni, na wanhu wokala mwiisi wakoligwa kwa divai ya ugoni wake.” E; Abaho imoja wa awo iwasenga saba wa kuulanga wakalile na mabakuli saba, keza kanongela, “Izo nikulagusile nhaguso ya ija imgoni mkulu, najo dijo buga kulu dizengigwe behi ya mazi mengi. L:Mvula ya mabwe makulu geli na uzito wa kilo hamsini kila dibwe dimoja, iwatowela wanhu. Wanhu wamuliga Mulungu mbuli ya mikubulo ayo ya mvula ya mabwe kwavija ikala mikubulo mikulu ng'hani.?9yVisiwa vose visegela na vigongo navo havoneke kabili. 28]Buga dija kulu ditulika vihande vidatu, mabuga gose ga mwiisi ganangika. Babeli buga kulu Mulungu hadisemwile kading'weza kikasi cha divai ya ng'hasiliki yake ng'hulu. 7Kulawilila mimwesa na mdudumo na ng'huwa na mtigisiko wa isi. Mtigisiko awo wa isi mkulu ng'hani haunalawila toka Mulungu yaumbe munhu. (6IAbaho msenga wa saba wa kuulanga kakutula bakuli jake kuulanga. Mng'anda ya Mulungu kuna ikigoda cha undewa kulawa sauti, ilonga, “Imala kutendeka!” h5IAbaho loho azo ziwagala hamoja awo iwandewa hanhu hokemigwa kwa Kiebulania Halimagedoni. 64eMndewa kolonga, “Tegeleza! Niye nokwiza kamba mbavi! Kamweda munhu yokala meso, na kuvala viwalo vake muladi sekeyagende mwazi na kugwa kinyala mgameso ga wanhu.” <3qZino azo loho ndatu za vinyamkela wotenda unzonza. Loho azo ndatu zochola kwa wandewa wose wa mwiisi, kuweka hamoja kwa ng'hondo mna isiku ng'hulu ya Mulungu yeli na Udahi wose. :2m Abaho niwona vinyamkela wadatu waigalile na mibulwa, imoja kalawa mudilomo wa dija dizoka na iyagwe mudilomo wa dija ding'onyo na iyagwe mumulomo wa ija imtula ndagu wa uvizi. :1m Abaho msenga wa sita wa kuulanga kakutula bakuli jake hana ulwanda mkulu wa Eufulate. Mazi gake ganyala, avo nzila ilawilila kwa wandewa wolawa mwambu wa kudilawila zuwa. e0C wamuliga Mulungu wa kuulanga kwa usungu wao na milonda, lakini hawalekile bule nzambi zao. 6/e Abaho msenga wa tano wa kuulanga kakutula bakuli jake aho hodikala dija ding'onyo. Ziza jenela muundewa wa ajo ding'onyo, na wanhu wailuma milimi yao mbuli ya usungu, .1 Wanhu wasomigwa na zuwa na wadiliga twaga da Mulungu, yeli na udahi kwa mikubulo ayo. Lakini hawalekile bule nzambi zao na kumgwaa ukulu Mulungu. -Abaho msenga wa ikane wa kuulanga kakutula bakuli jake kudizuwa, zuwa dikala na nguvu ya kuwasoma wanhu kwa ukali wake. ",=Abaho mhulika sauti kulawa muupango wa kulavila nhosa ilonga, “Ona, Mndewa Mulungu uli na Udahi wose! Nhaguso zako ni za kweli na vivo viilondeka!” +}Kwavija weta damu ya wanhu wa Mulungu na watula ndagu, avo gweye kuwagwaa damu wang'we. Awo wopata kija kiwalondeke!” *Nimuhulika msenga wa kuulanga mulolesaji wa mazi kolonga, “Gweye ung'alile, gweye uli baha na ukalile baha. Gweye kutagusa viilondeka! |)qAbaho msenga wa kadatu wa kuulanga kakutula bakuli jake mna imizanda na mna zinzasa za mazi, vose viwa damu. +(OAbaho msenga wa kabili wa kuulanga kakutula bakuli jake mbahali. Mazi gose gawa damu kamba damu ya munhu yafile, na kila kiumbe kili na ugima mbahali kifa. N'Msenga waichanduso wa kuulanga kasegela kakutula bakuli jake mwiisi. Milonda iluma ng'hani ilawilila kwa wanhu wose wakalile na kilaguso cha dija ding'onyo na wanhu waitambikile sanamu yake. 9& mAbaho mhulika sauti ng'hulu kulawa mng'anda ya Mulungu yolonga kwa waja iwasenga saba wa kuulanga, “Gendeni mkakutule mwiisi mabakuli gago saba ga ng'hasiliki ya Mulungu.” 8%iNg'anda yose ya Mulungu imema yosi da ukulu na nguvu ya Mulungu, kuduhu munhu yadahile kwingila mng'anda mbaka imale mikubulo ayo saba ya waja iwasenga saba wa kuulanga.)$KAbaho imoja wa viumbe vine vili na ugima kawagwaa awo iwasenga saba wa kuulanga mabakuli saba ga zahabu gamemile ng'hasiliki ya Mulungu, yeli mgima siku zose. Y#+Avo waja iwasenga saba wa kuulanga wakalile na mikubulo saba walawa mng'anda ya Mulungu, kuno wavala viwalo vitengenezigwe kwa kitani inogile ing'ala na mikwiji ya zahabu ifungigwa kuzunguluka mhambaga zao. "yVigabitile gano nyona ng'anda ya Mulungu kuko kuulanga ivuguligwa, na mgati yake Kiheha kilagusa Mulungu kabaho. l!QVino nani yoleka kukudumba gweye Mndewa?Vino nani yoleka kudigwaa ukulu twaga jako?Gweye wiiyeka ayo ung'alile.Wanhu wa isi zose wokwiza kumwako na kukutambikila,
kwavija kulagusa kotagusa bila kubagula.” o WWemba lwila lwa Musa msang'hanaji wa Mulungu na lwila lwa Mwanang'hondolo,“Gweye Mndewa Mulungu uli na Udahi wose,
sang'hano zako ng'hulu na za unzonza!Mndewa wa isi zose,
nzila zako zinoga na za ukweli! )Abaho nyona kinhu kamba bahali ya kiyoo ihanganyigwe na moto. Vivija niwona wanhu waja wadihumile dija ding'onyo na sanamu yake na dijo twaga jake dolagusigwa kwa namba. Wanhu awo wema kumgwazo wa ija ibahali ya kiyoo kuno wagoga mabango gawagweleligwe na Mulungu. P Abaho ndola kuulanga nyona kilaguso kiyagwe kikulu cha kukanganya. Kukala na wasenga saba wa kuulanga wakalile na mikubulo saba ya uhelelo, kwa mikubulo ayo saba ng'hasiliki ya Mulungu yokuwa imala. ;oZabibu zikamigwa hanhu aho hakalile kunze ya buga, na damu ikilima kulawa hanhu aho kwa ugazi wa kuvikila mumulomo wa falasi kulawa hasi na utali wa kilometa magana madatu.&EAyo imsenga wa kuulanga kazungulusa sengo yake mwiisi kakanha zabibu mvimvaba vake, kazipigisila hanhu ha kukamila zabibu, hanhu ha ng'hasiliki ya Mulungu. /WAbaho msenga iyagwe wa kuulanga, yakalile mulolesaji wa moto, kalawa muupango wa kulavila nhosa kamulongela kwa sauti ng'hulu ayo msenga wa kuulanga yakalile na sengo ikutwa, “Sola sengo yako ikutwa ukanhe vimvaba va zabibu vili mumgunda wa mizabibu uli mwiisi, kwavija zabibu zipa!” |qAbaho msenga iyagwe wa kuulanga kolawa mng'anda ya Mulungu ako kuulanga, nayo vivija kakala na sengo ikutwa. eCBaho ayo yakalile mdiwingu kazungulusa sengo yake mwiisi, na vihandigwe mwiisi visengigwa. s_Abaho msenga iyagwe wa kuulanga kalawa mng'anda ya Mulungu ako kuulanga, kakemelela kamulongela ayo yakalile mdiwingu, “Chonde, sola sengo yako usenge vihandigwe, kwavija kipindi cha kusenga kivika, vihandigwe mwiisi vikangala.” /WAbaho ndola nyona kukala na wingu zelu, na ayo yakalile mdiwingu kaigala na Mwana wa Munhu. Kakala na taji ya zahabu mdipala jake na sengo ikutwa mumkono wake. 7 Abaho mhulika sauti kulawa kuulanga yolonga, “Yandika! Wamweda wanhu waja kulawa sambi wofa kuno wailumba na Mndewa!” Nayo Loho wa Mulungu kolonga, “Wobwihila na magayo gao, kwavija gaja gawasang'hane gowakweleleza.” Wanhu wa mwiisi wokwikigwa hamoja kamba zabibu q[ Avo wanhu wa Mulungu waja wogoga malagizo ga Mulungu na womtamanila Yesu wolondeka wafunge umoyo. P Yosi da moto uwadununza dokwela uchanha siku zose. Wanhu waditambikile ding'onyo ajo na sanamu yake na kwa munhu yoyose yekigwe kilaguso cha twaga jake, honda wabwihile imisi na ikilo siku zose.” fE munhu ayo kong'wa divai ya ng'hasiliki ya Mulungu igidigwe mkikasi cha ng'hasiliki yake bila kuhanganyigwa na mazi. Munhu ayo kogaya muumoto na mabwe gokwaka mgameso ga wasenga wa kuulanga na mgameso ga Mwanang'hondolo. q[ Msenga wa kadatu wa kuulanga kawakweleleza wayage wabili walongole, kalonga kwa sauti ng'hulu, “Munhu yoyose yonda yaditambikile ding'onyo na sanamu yake na munhu yekigwe kilaguso mkihanga chake hebu mumkono wake wa kudila, Y+Msenga wa kabili wa kuulanga kamkweleleza ayo wa ichanduso kalonga, “Digwa! Buga kulu da Babeli digwa! Diwagwelele wanhu wa isi zose divai yake kali, divai iwatenda wanhu wasulukile kutenda ugoni!” PKalonga kwa sauti ng'hulu, “Mdumbeni Mulungu na mumgwee ukulu! Kwavija kipindi chake cha kuwatagusa wanhu wa mwiisi kivika. Mtambikileni yuyo yaumbile ulanga na isi na bahali na nzasa za mazi!” 4aAbaho nimona msenga iyagwe wa kuulanga kozumha kuulanga, kakala na Mbuli Inogile ilibule uhelelo kowapetela wanhu wa mwiisi, kila kabila na lukolo na ulonzi na isi. r]Wanhu awo hawana longa uvizi wowose, na waduhu kinhu chochose kihile kumwao. Wasenga wadatu wa kuulanga g GWanhu awo wakala waikile goya na hawana wasa bule na watwanzi. Wao womkweleleza Mwanang'hondolo kokose koyochola. Wakomboligwa kulawa mgati mwa wanhu, wawa wanhu wa ichanduso kulavigwa kwa Mulungu na kwa Mwanang'hondolo.  wWakala wokwimba lwila lwa sambi kuulongozi wa kigoda cha undewa na kuulongozi wa viumbe vine vili na ugima na waja iwavele. Kuduhu munhu yadahile kuifunza lwila lulo ila wanhu waja waiyeka laki moja na elufu alobaini na nne wakomboligwe mwiisi.  1Mhulika sauti kulawa kuulanga, iigalile na mazi mengi vigokilima na mdudumo. Sauti imhulike ikala kamba sauti ya watowa bango viwotowa bango jao. Q  Abaho niluwona Lugongo lwa Sayuni na Mwanang'hondolo kema uchanha yake, kakala na wanhu laki moja na elufu alobaini na nne, mvihanga vao wakala wandikigwe twaga da Mwanang'hondolo na twaga da Tatake. I   Hano holondeka nzewele! Munhu yeli na nzewele kodaha kufambula namba za ng'onyo dijo, kwavija namba azo zokwima kwa twaga da munhu. Namba azo ni magana sita na malongo sita na sita.' Kuduhu munhu yodaha kugula hebu kuchuuza kinhu kamba kaduhu kilaguso acho, kilaguso acho ni twaga da ajo ding'onyo hebu namba za twaga dijo. 8i Vivija ajo ding'onyo diwananahiza wanhu wose, wadodo kwa wakulu, wagoli kwa wakiwa, watumwa kwa wanhu wakomboligwe, wekigwe kilaguso mna imikono yao ya kudila hebu mvihanga. 6~~$}||c|{ziyyjyxfww$vvtt,ssrrTqq@poo.n|mm0llk%jjihhhogg)ff!ee@dccbCaaj``a__(^^5]] \u[ZZrZ YXXLWW=ViUU8TToSSSaS%RRRQ0PeOOiNN M}LL]KKJJKII$HGGeFFEECBBAD@?>==2<<`<;;$::#998847766 5Y443~2y1I0j/M.--G,,(++G*|))N)((@''M&&%j$##'"!!t gD2_y0Zku5dv#A ; " p ( Y8oplC{ oAyo yolola mmizoyo yetu, kojuwa viyogesa Loho, kwavija Loho kowapulila wanhu wa Mulungu kamba viyolonda Mulungu. H  Vivo ili, Loho mwenyego kotutaza tweye kuna ukunyolila kwetu. Kwavija hatujuwile kija kitulondeka kumpula Mulungu. Loho mwenyego kotupulila kwa Mulungu kwa kugutilila kuleka kulongeka. Z -Lakini kamba totamanila kija tung'hali hatunachona, tokibeta kwa kufunga umoyo. Kwavija kwa kutamanila avo tukomboligwa, lakini twahachona acho kitubetela, tamanilo dijo hadifaya. Nani yotamanila kija kiyaone? y kLakini siyo vinhu viumbigwe viiyeka avo vigutilila kwa usungu, lakini tweye vivija tuli na Loho, yakalile nhunza ya ichanduso ya Mulungu, togutilila mgati kwa mgati, kuno tobetela Mulungu yatutende wanage na kutulekesa mna zing'huli zetu. taKwavija tojuwa mbaka sambi baha, vinhu vose viumbigwe vogutilila kwa usungu kamba usungu wa kulela mwana. }kuwa vinhu viumbigwe hana siku volekesigwa muutumwa wa kunangika na vokwingila muukulu wa kubwihila wa wana wa Mulungu. 9Kwavija vinhu viumbigwe vitendigwa voneke si kinhu bule, siyo kwa kulonda venyego, lakini kamba viyalondile Mulungu. Hata ivo chabaho cha kutamanila, jMVinhu vose viumbigwe vobetela kwa kusulukila ng'hani, Mulungu vonda yalaguse welihi wao wanage. eCKwavija nojuwa magayo ga kipindi kino hagabanzile ukulu uja wonda ugubuligwe kumwetu. EKwavija tweye twa wanage, kotugwaa ganogile gayawekile wanhu zake, vivija tweye hamoja na Kilisito topata gaja gayamwikile, kamba tugaya nayo, vivija toupata ukulu wake. Ukulu wonda wize Z-Nayo Loho mwenyego kolagusa hamoja na loho zetu kuwa tweye twa wana wa Mulungu. @yKwavija Mulungu hawagwelele bule Loho wa kuwatenda muwe watumwa kabili na kuwagela bwembwe, lakini kawagwaa Loho wa kuwatenda wana. Na kwa udahi wa Loho tomkema Mulungu, “Tata!” MKwavija wanhu wolongozigwa na Loho wa Mulungu wao wana wa Mulungu. |q Avo mwahakala kamba vizilonda ng'huli zenu, mofa, lakini kamba mozileka nzambi zenu kubitila Loho, mokuwa wagima. b~= Avo ndugu zangu, tuna ng'honde, tolondeka seketukale kamba vizilonda ng'huli zetu. _}7 Kamba Loho wa Mulungu yamzilibule Yesu kwa wafile kokala mgati mmwenu, avo ayo Mulungu yamzilibule Kilisito kwa wafile vivija kozizilibula ng'huli zenu zifaga, kotenda avo kubitila Loho wake, yokala mgati mmwenu. .|U Lakini kamba Kilisito kokala mgati mmwenu, hata kamba ng'huli zenu zofa mbuli ya nzambi, Loho kowatenda muwe wagima, kwavija Mulungu kawatenda munoge mgameso gake. I{  Lakini mweye, kamba Loho wa Mulungu kokala mgati mmwenu, hamulongozigwa na lukuli, ila molongozigwa na Loho. Kamba munhu yoyose kaduhu Loho wa Kilisito, munhu ayo heli wa Kilisito bule. Iz Wanhu wokweleleza vilulonda lukuli hawadaha kumnogeza Mulungu. ~yuWanhu wokweleleza vilulonda lukuli woihila na Mulungu. Kwavija hawagagoga Malagizo ga Mulungu na hawadaha kugagoga. x{Kwavija kulongozigwa na magesa ga lukuli kogala ifa, lakini kulongozigwa na Loho Yang'alile kogala ugima na tindiwalo. :wmWanhu wokala kwa kulukweleleza lukuli wotawaligwa na magesa ga lukuli. Lakini wanhu wokala kwa kukweleleza viyolonda Loho Yang'alile, wotawaligwa na magesa ga Loho Yang'alile. -vSMulungu katenda vivo muladi gaja galondeke mna Gamalagizo ga Musa gatendeke mgati mmwetu, tweye tukala muugima wa Loho Yang'alile, na siyo lukuli lumemile nzambi. xuiKija hakidahike kutendigwa na Malagizo ga Musa mbuli ya kunyolila kwa unhu wa wanhu, Mulungu kasang'hana kwa kumtuma Mwanage mwenyego, yezile mulukuli luigalile na ng'huli zetu tweye wene nzambi. Avo kazitagusa nzambi zili mulukuli lulo. ttaKwavija kubitila Yesu Kilisito malagizo ga Loho yogala ugima, gotulekesa na malagizo ga nzambi na ga ifa. Ps Avo wanhu wose weli wa Yesu Kilisito honda watagusigwe kuwa wabananga. jrMMulungu yatogoligwe, yotenda mbuli zino kubitila Mndewa wetu Yesu Kilisito! Vino vivo ili, niye mwenyego kwa nzewele zangu na mtumwa wa Malagizo ga Mulungu, lakini kwa lukuli lwangu niye na mtumwa wa malagizo ga nzambi.Wq'Oo miyenu niye! Nani yodaha kunikombola ndawe mulukuli luno lunigala mwiifa? GpLakini nokona kuna lagizo diyagwe dosang'hana mgati mmwangu, lagizo ajo dogomba na malagizo gotogoligwa na nzewele zangu, na donhenda niye niwe mfungwa wa nzambi zisang'hana mgati mmwangu. BoMgati muumoyo wangu nogadeng'helela Malagizo ga Mulungu. dnAAvo nyona kuna kinhu chogendelela, nahalonda kutenda ganogile, nzambi ya behi yangu. mAvo nahatenda gaja sigalonda kutenda, ino yolagusa kamba siyo niye nitenda avo, ila nzambi ikala mmwangu ayo itenda avo. _l7Sitenda mbuli zinogile zinilonda kutenda, ila notenda gehile gaja sigalonda kutenda. kNojuwa kuwa kuduhu dinogile dikala mgati mmwangu muunhu wangu. Kwavija nolonda kutenda ganogile, lakini sidaha bule kutenda. Zj-Avo, siyo niye nitenda kinhu acho, ila nguvu ya nzambi ayo ikala mgati mmwangu. liQKamba nahatenda kija sikilondile kutenda, ino yolagusa kuwa nogatogola Malagizo gago kuwa ganoga. hhISikijuwile kija kinhenda, kwavija sitenda kija kinonda, lakini kija kinikihila acho kinhenda. gTojuwa kuwa Malagizo golawa kwa Loho Yang'alile lakini niye na munhu yeli na lukuli, nichuuzigwa niwa mtumwa wa nzambi. kfO Vino ino yofambula kija kinogile kigala ifa kumwangu? Bule, lakini ili nzambi ijuwike kamba nzambi, kubitila kija kinogile igala ifa kumwangu. Avo kubitila Malagizo nzambi ilagusigwa viibanzile kwiha. Kuigola tweye kwa tweye _e7 Avo Malagizo ga Musa Gang'ala, na lagizo ding'ala, domnogeza Mulungu na dinoga. qd[ Kwavija nzambi zipata nyafasi igaligwe na malagizo, na kubitila malagizo gago, zimvizila na kung'homa. Fc Vinikona niye, malagizo gagesigwe gogala ugima, gagala ifa. b Baho umwaka ving'halile silongozigwa na malagizo ng'hala mgima, lakini malagizo vigezile, nzambi zizilibuka na niye nifa. aLakini mbuli ya Malagizo gago, nzambi ipata nzila ya kuding'hula gehile gose kumwangu. Bila Malagizo nzambi zaduhu udahi. R`Vino tulonge Malagizo gana nzambi? Bule! Lakini Malagizo gago ganitendile niye niijuwe nzambi. Maza Malagizo hagalongile, “Sekeusulukile kinhu cha miyago,” Sambi njuwe bule kusulukila kwiha. O_Sambi hatulongozigwa na Malagizo, kwavija tuigola na gaja gatugodeke. Avo tomsang'hanila Mulungu mnzila ya sambi ya Loho Yang'alile siyo mnzila ya umwaka ya Malagizo gandikigwe. Malagizo na nzambi 4^aVitukalile tokala kuno tolongozigwa vija vilulonda lukuli, usulukilo wa nzambi, uding'huke kwa lagizo usang'hana mzing'huli zetu, mbuli zose zitutendile zihelela mwiifa. V]%Avo ndugu zangu, mweye vivija mufa na hamulongozigwa kabili na Malagizo, kwavija muilumba na lukuli lwa Kilisito, sambi mwa wanhu zake heyo yazilibuke kwa wafile, muladi tusang'hane ganogile kwa Mulungu. O\Avo yahasoligwa na mbigalo iyagwe kipindi mkasano wake yang'hali mgima, kokemigwa mgoni. Lakini kamba mkasano wake yahafa, kobwihila na hatenda ugoni bule hata kamba yahasoligwa na mbigalo iyagwe. )[KMtwanzi yahasoligwa kogodekigwa na lagizo kipindi chose mkasano wake yang'hali mgima, lakini mkasano wake yahafa, mtwanzi ayo kalekesigwa na lagizo dimgogile. Z Ndugu zangu, nojuwa mogajuwa gonilonga kwavija nolonga na wanhu wagajuwile malagizo. Malagizo gomtawala munhu kipindi yahawa mgima. YKwavija fungu da nzambi ayo ifa, lakini nhunza ya Mulungu awo ugima ulibule uhelelo kwa kuilumba na Yesu Kilisito, Mndewa wetu.X!Lakini mulekesigwa mzinzambi na mwa watumwa wa Mulungu. Sambi mumweda kwa kupata kung'ala, na kung'ala kuno kogala ugima ulibule uhelelo. rW]Vino mupata choni vimusang'hane mbuli zija sambi mozonela kinyala? Kwavija gaja gamutendile gogala ifa! XV)Vimukalile watumwa wa nzambi, mukala hamugesa kutenda goyolonda Mulungu. zUmNolonga ulonzi uwalongaga wanhu siku zose muladi mudahe kujuwa. Kamba vija umwaka vimuilavile wenyego kuwa watumwa wa nzambi na gehile gose. Vivija sambi molondeka muilave wenyego kuwa watumwa wa kutenda goyolonda Mulungu, gogala kung'ala. WT'Mulekesigwa muutumwa wa nzambi na muwa watumwa wa kutenda goyolonda Mulungu. -SSLakini Mulungu yatogoligwe, kwavija hamoja umwaka mukala watumwa wa nzambi, lakini sambi mogagoga kwa mizoyo yenu yose, gaja gose geli mna gamafundizo gamubokele. zRmMweye mojuwa kamba mwahailava wenyego kamba watumwa kumtegeleza munhu, mweye mokuwa watumwa wa munhu ayo yumumtegeleza. Mwahawa watumwa wa nzambi, mohelela mwiifa, hebu mwahawa watumwa wa kumtegeleza Mulungu motendigwa munoge mgameso gake. QVino tulonge choni? Tutende nzambi kabili, kwavija hatulongozigwa na Malagizo lakini tolongozigwa na ng'hekewa ya Mulungu? Bule! -PSNzambi sekeziwatawale kabili, kwavija mweye hamulongozigwa na Malagizo ga Musa, lakini molongozigwa na ng'hekewa ya Mulungu. Watumwa wosang'hana goyolonda Mulungu ?Ow Vivija sekemulave hata hanhu hadodo ha maungo genu kwa nzambi. Lakini muilave wenyego kwa Mulungu, kamba wanhu wazilibuke kwa wafile, na muilave wenyego kumwake kwa gaja goyolonda. lNQ Nzambi sekezitawale kabili mzing'huli zenu zifa, avo sekemukweleleze vizilonda ng'huli zenu. M  Vivija na mweye muigese kamba mufa na hamulongozigwa kabili na nzambi, lakini mukale wagima kwa Mulungu kubitila Yesu Kilisito. bL= Avo kwavija kafa mwanza umoja, nzambi yaduhu udahi kumwake na sambi kokala kwa Mulungu. oKW Kwavija tojuwa kamba Kilisito kazilibuka kwa wafile na honda yafe kabili, ifa honda imtawale kabili. OJKamba tufa hamoja na Kilisito, vivija totamanila kukala hamoja nayo. GIKwavija munhu yoyose yahafa, kolekesigwa na udahi wa nzambi. )HKKwavija tojuwa unhu wetu wa umwaka uwambigwa mumsalaba hamoja na Kilisito, muladi udahi wa nzambi uli mzing'huli zetu unangigwe na seketuwe watumwa wa nzambi. ~GuKwavija kamba tuilumba nayo mna ukufa kamba viyafile, vivija toilumba nayo mna ukuzilibuka kamba viyazilibuke. GFVitudidimizigwe mgamazi, kamba tuzikigwa hamoja nayo na tuilumba mwiifa yake, avo kamba vija Kilisito viyazilibuke mwiifa kwa ukulu wa Tata, vivija na tweye tudahe kukala muugima wa sambi. nEUVino hamujuwile kamba tweye wose tubatizigwe kwa kuilumba na Yesu Kilisito tubatizigwa mwiifa yake? mDSBule! Tweye tufa na hatulongozigwa kabili na nzambi, yokuwaze tugendelele kabili kukala mzinzambi? ]C 5Baho tulongeze? Vino tugendelele kutenda nzambi ili ng'hekewa ya Mulungu yongezeke? ;BoAvo, kamba vija nzambi vizitawale na kugala ifa, vivo ili ng'hekewa ya Mulungu yotawala kwa ganogile, na kutugala muugima wa mazuwa gose kubitila Yesu Kilisito Mndewa wetu.AMalagizo ga Musa galawilila, avo gehile nago gongezeka, lakini nzambi vizongezeke, ng'hekewa ya Mulungu nayo yongezeka ng'hani. .@UKamba vija kulema kutegeleza kwa munhu imoja wanhu wengi wotenda nzambi, vivo ili kwa kutegeleza kwa munhu imoja wanhu bwando wotendigwa wanoga mgameso ga Mulungu. =?sAvo kamba vija nzambi za munhu imoja ziwatagusa wanhu wose, vivo ili kwa kinhu kimoja kinogile kwa Mulungu chowatenda wanoge mgameso ga Mulungu wanhu wose na kuwagwaa ugima. >+Kwa nzambi za munhu imoja ifa itawala. Lakini kija kiyatendile munhu ija imoja, Yesu Kilisito, kikulu ng'hani. Wanhu wose woipata ng'hekewa imemile ya Mulungu na nhuza ng'hulu, wotendigwa wanoga mgameso ga Mulungu na wotawala muugima kubitila munhu imoja, Yesu Kilisito. [=/Nhunza ya Mulungu haiigalile na nzambi ya munhu imoja. Kwavija munhu imoja viyatendile nzambi Mulungu katagusa, lakini wanhu wengi viwatendile nzambi, Mulungu kawagwaa nhunza ya kuwatenda wanoge mgameso gake. ,<QLakini vinhu vino vibili haviigalile, kwavija nhuza ya Mulungu haiigalile na nzambi ya Adamu. Kweli hata kamba wanhu wengi wafa kwa nzambi ya munhu ayo imoja, lakini ng'hekewa ya Mulungu ibanza ng'hani na nhunza yake yenela kwa wanhu wengi kubitila ng'hekewa ya munhu imoja, Yesu Kilisito. ;{Lakini kulawa mna ikipindi cha Adamu mbaka mna ikipindi cha Musa, ifa iwatawala wanhu wose, hata kwa waja hawatendile nzambi kamba ziyatendile Adamu yalekile kugoga gaja gayamulagize Mulungu. Adamu kakala kamba sisila da Kilisito yezile kumwande. :} Malagizo ga Musa gang'hali haganagaligwa nzambi zikala mumuno mwiisi. Lakini hanhu kuduhu Malagizo, nzambi hazigesigwe. 9% Nzambi ingila mwiisi kubitila munhu imoja, na nzambi yake igala ifa. Avo, ifa yenela kwa wanhu wose kwavija wanhu wose watenda nzambi. 78g Lakini siyo gago gaiyeka, vivija wose todeng'helela mbuli ya gaja gayatendile Mulungu kubitila Mndewa wetu Yesu Kilisito, yatutendile tuilumbe na Mulungu. Adamu na Kilisito .7U Vitukalile tuihila na Mulungu, tuilumba nayo kubitila ifa ya mwanage. Sambi tuilumba na Mulungu, yokuwa vinoga ng'hani na kweli tokomboligwa kwa ugima wa Kilisito. 6{ Kwavija sambi Mulungu katutenda tunoge mgameso gake kwa damu ya Kilisito, kweli kotukombola na ng'hasiliki za Mulungu. 5Lakini Mulungu katulagusila vija viyotunogela kwavija vitukalile tung'hali totenda nzambi Kilisito kafa mbuli yetu tweye! 4%Vidala ng'hani kwa munhu kufa mbuli ya munhu yanogile mgameso ga Mulungu. Sengine munhu kodaha kugeza kufa mbuli ya munhu yanogile ng'hani. 3wVitukalile hatudaha kuihonya wenyego, kipindi kinogile vikivikile, Kilisito kafa mbuli ya tweye tutenda gehile. 2 Tamanilo dino haditugela kinyala, kwavija Mulungu keka unogelwa wake mmizoyo yetu kubitila Loho Yang'alile, iyatugwelele tweye. L1kufunga umoyo kogala kugangamala, na kugangamala kogala tamanilo. u0cSiyo gago gaiyeka, lakini vivija toigodela gamagayo getu, kwavija tojuwa kuwa magayo gogala kufunga umoyo, /%Kwa kumtamanila heyo, Yesu katugalila ng'hekewa ya Mulungu, itukala nayo sambi, avo tobetela kwa kudeng'helela kwingila muukulu wa Mulungu. . Sambi kwavija tutendigwa tunoga mgameso ga Mulungu kwa kumtamanila, tuna tindiwalo na Mulungu kubitila Mndewa wetu Yesu Kilisito. o-WHeyo kalavigwa yafe kwa nzambi zetu, abaho kazilibuka ili Mulungu yatutende tunoge mgameso gake.,vivija wandikigwa kumwetu kuwa togesigwa na Mulungu tunoga kwa kumtogola Mulungu yamzilibule Mndewa wetu Yesu, kwa wafile. U+#Ulonzi wa, “kagesigwa na Mulungu kanoga” hawandikigwe kumwake yaiyeka, X*)Lekaavo Abulahamu kwa kumtamanila Mulungu, “Kagesigwa na Mulungu kanoga.” F)Kajuwa goya kuwa Mulungu kodaha kutenda kija kiyamulongele. (Abulahamu halekile kutamanila kiyalongile Mulungu, lakini tamanilo jake kwa Mulungu dimgangamiza na kamgwaa ukulu Mulungu. .'UAbulahamu kakala na miyaka gana dimoja, lakini tamanilo jake kwa Mulungu hadihunguke hamoja kajuwa kakala yalalile ng'hani, na mwehe wake Sala sambo ikala imalile. F&Abulahamu katogola na katamanila, hamoja kukala kuduhu kinhu cha kutamanila, na avo kawa tata wa isi nyingi. Kamba Maandiko Gang'alile vigalonga, “Wanhu wa lukolo lwako wokuwa wengi.” p%YKamba Maandiko Gang'alile vigalonga, “Nikusagula uwe tata wa isi nyingi.” Avo mbuli azo za kweli mgameso ga Mulungu, iyamtamanile Abulahamu, Mulungu yowazilibula wanhu wafile, na kwa lagizo jake vinhu havikalile baho, vabaho. 3$_Avo kija kiyalongile Mulungu kiza kwa kutamanila, muladi kubitila ng'hekewa ya Mulungu kwa vovose wagweleligwe nhunza wanhu wa lukolo lose lwa Abulahamu, siyo kwa waja wogagoga Malagizo waiyeka, lakini vivija kwa waja womtamanila Mulungu kamba viyatendile Abulahamu, yeli tata wa tweye wose. h#IMalagizo gogala ng'hasiliki za Mulungu, lakini kamba kuduhu Malagizo, kuduhu kubena Malagizo. 8"iKwavija kamba kija kiyalongile Mulungu wogweleligwa waja wogagoga Malagizo waiyeka, baho tamanilo jao kwa Mulungu daduhu kinhu na vivija kija kiyalongile Mulungu siyo kinhu. P! Mulungu kamulongela Abulahamu na lukolo lwake kuwa isi yose yokuwa yao, siyo kwavija Abulahamu kagagoga Malagizo, lakini kwavija kamtamanila Mulungu, nayo Mulungu kamtenda kanoga mgameso gake.   Vivija Abulahamu iyo tata wa wanhu wose wengile kumbi, lakini siyo kwavija wengila kumbi kwiiyeka, ila kwavija wokweleleza nzila iija ya kumtamanila Mulungu iyaikweleleze tataetu Abulahamu yang'hali hanakwingila kumbi. Kwa kumtamanila Mulungu tokipata kiyalongile .U Abulahamu kengila kumbi kumwande, kwingila kumbi kwake kukala kilaguso kilaguse kuwa Mulungu kamgesa kanoga mbuli ya kumtamanila kwake yang'hali hanakwingila kumbi. Avo Abulahamu yuyo tata wa wanhu wose womtamanila Mulungu hata kamba hawengile kumbi na wanhu awo wogesigwa na Mulungu wanoga. / Vino Abulahamu kagesigwa kipindi gani? Yang'hali hana kwingila kumbi hebu viyengile kumbi? Yang'hali hanakwingila kumbi na siyo viyengile kumbi. ve Vino kumweda kuno kuyalongile Daudi ni kwa wanhu waja wengile kumbi waiyeka? Bule! Vivija kwa wanhu hawengile kumbi. Kamba vinisongile kulonga, “Abulahamu kamtamanila Mulungu, na kwa kumtamanila kwake, Mulungu kamgesa kanoga.” A}Kamweda munhu ija nzambi zake Mndewa honda yazigese!” iK“Wamweda wanhu waja nzambi zao zigeligwa kumgongo
na gaja gawatendile hagatongigwa! Nayo Daudi kalonga mbuli iino, viyalongile mbuli ya kumweda kwa munhu yagesigwe na Mulungu kanoga, bila kulola gaja gayasang'hane. I Lakini munhu yoleka kutamanila sang'hano zake mwenyego, ila komtamanila Mulungu yozigela kumgongo nzambi za wanhu, avo Mulungu kodigesa tamanilo da munhu ayo na komtenda yanoge mgameso gake. Y+Munhu yahasang'hana halipigwa kamba nhunza, lakini kolipigwa kamba fungu jake. Maandiko Gang'alile golonga, “Abulahamu kamtamanila Mulungu, na mbuli ya kumtamanila kwake, Mulungu kamgesa kanoga.” 1Maza Abulahamu yatendigwe kanoga mgameso ga Mulungu mbuli ya zija ziyasang'hane, yahawile na kinhu cha kuigodela, lakini siyo mgameso ga Mulungu. N Vino tulonge choni mbuli ya Abulahamu, muhenga wetu, kaifunza choni? taVino ino yofambula kuwa wahamtamanila Mulungu kuduhu Malagizo? Bule, si vivo bule, togagoga Malagizo.*MMulungu ni imoja, na kowatenda awo wengile kumbi wanoge mgameso gake kwa kumtamanila, vivija kowatenda awo hawengile kumbi wanoge mgameso gake kwa kumtamanila. )Vino Mulungu ni Mulungu wa Wayahudi waiyeka? Vino vivija heli Mulungu wa wanhu haweli Wayahudi? Ona, vivija Mulungu wa wanhu haweli Wayahudi.  Kwavija Mulungu komtenda munhu yanoge mgameso gake kwa kumtamanila kwiiyeka, na siyo kwa kutenda gaja golondigwa na Malagizo. Lelo toigodela choni? Kuduhu! Choni kilamuso cha mbuli ino? Kwavija togagoga Malagizo ga Mulungu? Bule, lakini kwavija totogola.  Katenda avo kulagusa viyanogile kwa wanhu mna ikipindi cha sambi na komtenda munhu yoyose yomtogola Yesu yanoge mgameso gake. W'Mulungu kamulava Yesu muladi kwa damu yake, yazigele kumgongo nzambi za wanhu kwa kumtamanila heyo. Katenda avo kulagusa viyotenda ganogile kwa wanhu, kwavija baho umwaka kafunga umoyo na hawataguse bule.  {Lakini kwa nhunza ya ng'hekewa ya Mulungu, wanhu wose wotendigwa wanoga na Mulungu kubitila Yesu Kilisito, yowalekesa. I  Wanhu wose watenda nzambi na wahungukilwa na ukulu wa Mulungu. , QMulungu kowatenda wanhu wanoge mgameso gake kubitila tamanilo jao kwa Yesu Kilisito. Mulungu kotenda avo kwa wanhu wose womtogola Kilisito, kwavija wose waigala. G Lakini sambi nzila ya Mulungu ya kuwatenda wanhu wanoge mgameso gake igubuligwa. Haitendeka kwa Malagizo ga Musa, hamoja Malagizo ga Musa na watula ndagu wa Mulungu wolonga mbuli ayo. Z -Kwavija kuduhu munhu yotendigwa kanoga mgameso ga Mulungu kwa kutenda gaja golondigwa na Malagizo, ila Malagizo ga Mulungu gotutenda tweye tujuwe totenda nzambi. Mulungu viyowatenda wanhu wanoge mgameso gake >uSambi tojuwa kuwa Malagizo ga Mulungu gahalonga, golonga kwa wanhu wose wolongozigwa na Malagizo, muladi wanhu sekewaigombele, na wanhu wose wa mwiisi watagusigwe na Mulungu. ;hawamdumba Mulungu.” /YHawajuwile kukala kwa tindiwalo, 9mKokose kuwochola wohabananga na kuhananga. 9Hawakawa kukoma. 6gulonzi wao umema kuduila kugela usungu. /W Mitundu melo yao iigala na mapanga hagafukiligwe
milimi yao yolonga uvizi,
na mumilomo yao zolawa mbuli zili na sumu iigalile na sumu ya mgendela hasi, {o Wanhu wose wamuleka Mulungu,
wose wotenda gehile,
kuduhu munhu yotenda ganogile, kuduhu hata imoja. H  kuduhu munhu yeli na nzewele
hebu yomzahila Mulungu. pY Kamba Maandiko Gang'alile vigalonga,“Kuduhu hata munhu imoja yanogile mgameso ga Mulungu, :~m Sambi tulonge choni? Vino tweye Wayahudi tunoga kubanza wanhu haweli Wayahudi? Bule, nimala kuwalongela kuwa Wayahudi na wanhu haweli Wayahudi wose wotawaligwa na nzambi. P}Lelo habali hatulonga, “Lekeni tutende nzambi ili ganogile geze?” Wanhu wayagwe wandiga walonga niye nofundiza mbuli zizo! Wotagusigwa kamba viilondeka. Kuduhu munhu yanogile mgameso ga Mulungu *|MMunhu kodaha kulonga, “Kamba uvizi wangu womsang'hanila Mulungu na kumgwaa ukulu na wotenda ukweli wake woneke, habali notagusigwa kamba nina nzambi?” ^{5Bule, maza ikalile vivo, Mulungu yahadahile vilihi kuwatagusa wanhu wose wa mwiisi? &zEKamba gaja gehile gotusang'hana golagusa kamba Mulungu kotenda goya, vino tulongeze? Tulonge Mulungu kobananga yahatutagusa? Hano nolonga kiunhu unhu. >yuBule, Mulungu kolonga ukweli, hata kamba kila munhu koviza. Kamba Maandiko Gang'alile vigalonga mbuli ya Mulungu,“Wahalonga kolagusa ukweli,
wahatagusa gweye kohuma.” exCLakini yokuwaze kamba wanhu wayagwe hawatamaniligwa? Vino Mulungu nayo hatamaniligwa bule? OwOna, kuna vinhu vingi vikulu, Mulungu kawagwaa Wayahudi usenga wake. sv aVino Wayahudi wana choni chongezeke kuwabanza wanhu haweli Wayahudi? Hebu kwingila kumbi ni kinhu kikulu? muSLakini Muyahudi wa kweli ayo ija yeli Muyahudi kwa mgati, ayo ija moyo wake wingila kumbi. Ino ayo sang'hano ya Loho wa Mulungu na siyo Malagizo gandikigwe. Munhu yeli vino kobokela nhogolwa kwa Mulungu, na siyo kwa wanhu.t)Avo, siyo kila munhu yokoneka kwa kunze Muyahudi iyo Muyahudi wa kweli, na munhu hatendigwa Muyahudi wa kweli kwavija kengila kumbi mulukuli. 'sGAvo waja hawengile kumbi na kuno wogagoga Malagizo wowahonza mutagusigwe kuwa mubananga mweye Wayahudi mwingile kumbi na kugajuwa Malagizo, lakini mogabena. rwKamba munhu heli Muyahudi na hengile kumbi yahagagoga Malagizo, vino Mulungu hamgesa bule kamba munhu yengile kumbi? qMwahagagoga Malagizo, kwingila kumbi kwenu kofambula kinhu, lakini kamba hamugagoga Malagizo, kamba vija hamwingile kumbi bule. pMaandiko Gang'alile golonga, “Mbuli ya gaja gomtenda mweye Wayahudi, wanhu wa isi ziyagwe wodiliga twaga da Mulungu.” hoIKoigodela Malagizo ga Mulungu, vino gweye humgela kinyala Mulungu kwa kugabena Malagizo gake? >nuGweye kowalongela wanhu sekewatende ugoni, habali gweye kotenda ugoni? Kolonga vinyago havilondeka bule habali gweye mwenyego kokwiba vinhu vili mzing'anda za kutambikila vinyago? tmakowafundiza wayagwe, habali huifundiza mwenyego? Kowapetela wanhu sekewebe habali gweye mwenyego kokwiba? l#kamba gweye kwa mulangulizi wa wabozi na mfundiza wa wanhu hawanakangala, kamba gweye kogesa mna Gamalagizo kunayo nzewele yose na ukweli, mkSkamba gweye kujuwa goya kuwa kwa mulongozaji wa wasuwameso, na kwa mulenge kwa wanhu weli mdiziza, djAkamba gweye kujuwa viyolonda Mulungu utende kwavija Malagizo gakufunza kusagula ganogile, oiWKamba gweye koikema Muyahudi, kogatamanila Malagizo ga Musa na koigodela kuwa munhu wa Mulungu, @hyGano golawilila mna isiku ayo Mulungu vonda yagataguse magesa ga kinyelegezi ga wanhu, kubitila Yesu Kilisito, kamba viilonga Mbuli Inogile iniwapetela. Wayahudi na Malagizo ga Musa RgMbuli zao zootenda zolagusa kuwa zilagizigwe na Malagizo zandikigwa mmizoyo yao. Mizoyo yao yolagusa kuwa uno awo ukweli, kwavija magesa gao kipindi kiyagwe gowatagusa na kipindi kiyagwe gowagombela. )fKWanhu haweli Wayahudi waduhu Malagizo ga Musa, lakini wahagesa kusang'hana vigalonda Malagizo, wao wenyego wanago malagizo hata kamba waduhu Malagizo ga Musa. 2e] Kwavija siyo waja wogahulika Malagizo ga Musa, wao wanogile mgameso ga Mulungu, lakini waja wotenda vigalonda Malagizo, wao wonda watendigwe wanoge mgameso ga Mulungu. )dK Wanhu wotenda nzambi kuno waduhu Malagizo ga Musa, wopotela bila Malagizo. Wanhu wotenda nzambi kuno wagajuwa Malagizo ga Musa, wotagusigwa kwa Malagizo. 1c] Kwavija Mulungu hambagula munhu yoyose. b Lakini Mulungu kowagwaa ukulu, kutogoligwa na tindiwalo wanhu wose wotenda ganogile, tanhu Wayahudi abaho wanhu haweli Wayahudi. vae Madununzo na usungu gowapata wanhu wose wotenda gehile, tanhu kwa Wayahudi abaho kwa wanhu haweli Wayahudi. `Wanhu wayagwe wana gahigahi na woulema ukweli, muladi wakweleleze gehile, wanhu awo Mulungu kowatagusa ng'hani kwa ng'hasiliki yake. /_WWanhu wayagwe wogendelela kutenda ganogile kuno wolonda ukulu kwa Mulungu na kutogoligwa na Mulungu na kuleka kufa. Wanhu awo Mulungu kowagwaa ugima wa mazuwa gose. F^Kwavija Mulungu komulipa kila munhu kamba vija viyatendile. ,]QLakini kuna moyo mdala na kolema kumbwelela Mulungu, avo koikila nhaguso ng'hulu mna isiku ija ya ng'hasiliki za Mulungu na nhaguso yake inogile vondaigubuligwe. 3\_Hebu kowehula uhole wake mkulu na viyoleka kulopola kuwatagusa wanhu na kufunga umoyo kwake. Hujuwa bule uhole wa Mulungu wokulongoza uleke nzambi na umbwelela Mulungu? $[ALakini gweye mbwigangu uwatagusa waja wotenda mbuli kamba azo kuno gweye mwenyego kotenda vivo! Vino gweye kogesa kodaha kuhonyeka na nhaguso ya Mulungu? [Z/Tweye tojuwa kuwa nhaguso ya Mulungu kwa wanhu wotenda mbuli kamba azo ya kweli. YY -Avo gweye mbwigangu, kamba kowatagusa wayagwe kuwa wabananga, hudaha ng'o kuigombela, hata wahawa nani. Kwavija wahawatagusa wayagwe kuno na gweye kotenda mbuli zizija ziwotenda wao, baho koitagusa mwenyego. BX  Wajuwa malagizo ganogile ga Mulungu golonga wanhu wotenda mbuli azo wolondeka wafe. Hawahelele kutenda mbuli azo ziiyeka lakini vivija wowagwaa pala ukulu wanhu wotenda mbuli zizo.eW Ewaduhu nzewele, hawatenda ziwalongile, hawawanogela wanhu na waduhu bazi kwa wanhu wayagwe. *V Owoivizila, womwihila Mulungu, wanhu weli na nyodo, wasede wanhu weli na magoda, wanhu wogesa nzila ziyagwe za kutenda gehile. Hawawategeleza tatazao na mamazao, U /Wanhu wano wamema gose gehile, kwiha na umelo na wogevuza wayagwe. Wamema migongo na ukomaji na ndwagi na uvizi na magesa gehile. Wolonga wayao, .T WKwavija wanhu awo walema kumjuwa Mulungu kwa nzewele zao, Mulungu nayo kawaleka wakweleleze nzewele zao zihile, nao wasang'hana mbuli zigomesigwe kusang'hanwa. CS Wambigalo vivija woleka kuwasa na watwanzi, woilonda wao kwa wao. Wambigalo kwa wambigalo woitendela mbuli zigela kinyala, avo waigalila wenyego nhaguso ilondeka kwa gaja gowosang'hana. R %Kwavija wotenda vino, Mulungu kawaleka wawinze mbuli zigela kinyala mbaka watwanzi waleka kuwasa na wambigalo na woilonda wao kwa wao. .Q WWougalusa ukweli wa Mulungu kwa uvizi, wovitambikila na kuvisang'hanila vija viyaumbile Mulungu na womuleka ija Yaumbile, heyo yolondeka kutogoligwa siku zose. Ona! uP eAvo Mulungu kawaleka wasulukile gehile mmizoyo yao, na woitendela vinhu vigela kinyala mzing'huli zao. O +Woleka kumgwaa ukulu Mulungu yeli mgima siku zose, wovigwaa ukulu vinyago, viigalile na wanhu wofa na ndege na wanyama na wang'onyo wotambala. -N WWenyego woitapa wabala kumbe wabozi. yM mWamjuwa Mulungu, lakini hawamgwaa ukulu, hebu kumgwaa nhogolwa, magesa gao gamema ubozi, mizoyo yao imema ziza. ?L yToka Mulungu yaumbe isi, udahi wake wa mazuwa gose na vija viyali, hamoja havoneka kwa meso, lakini vojuwika kwa kulola vinhu viyaumbile Mulungu. Avo wanhu hawadaha bule kuigombela! fK GAvo gose gotenda Mulungu yajuwike kumwao gagubuligwa, kwavija Mulungu mwenyego kawagubulila. *J OMulungu kaigubula ng'hasiliki yake kulawa kuulanga mbuli ya gehile gose na nzambi za wanhu, awo kwa gaja gehile gowosang'hana woukimila ukweli sekeujuwike. $I CKwavija Mbuli Inogile yogubula vija Mulungu viyowatenda wanhu wanoge mgameso gake. Mbuli ino yotendeka kwa kutamanila, kusongela haichanduso mbaka kuuhelelo. Kamba Maandiko Gang'alile vigalonga, “Munhu yatendigwe kanoga na Mulungu, kokuwa mgima kwa kumtamanila.” Kwiha kwa wanhu )H MSiyonela kinyala bule Mbuli Inogile, kwavija ina udahi wa Mulungu wakumkombola munhu yoyose yotogola, tanhu kwa Wayahudi, abaho kwa wanhu haweli Wayahudi. rG _Lekaavo nosulukila ng'hani vivija niwapetele Mbuli Inogile mweye mukala ako Lumi. Udahi wa Mbuli Inogile `F ;Nina ng'honde ya kuwapetela wanhu wose, Wagiliki na haweli Wagiliki, wabala na wabozi. [E 1 Ndugu zangu nolonda mujuwe, miyanza mingi nilonda kuwatembelela, lakini mhotigwa kutenda avo mbaka sambi. Nilonda kumwenu mweye wanhu wamtogole Mulungu kamba vija viwatogole wanhu wayagwe haweli Wayahudi. 'D I Niye ng'hala nifambula vino, wose mweye na niye tuigangamize, tamanilo jangu kwa Mulungu dowagangamiza mweye na tamanilo jenu kwa Mulungu donigangamiza niye. VC ' Nosulukila ng'hani niwone, muladi niwatende mumwede kiloho na niwagangamize. pB [ miyanza mingi nahampula Mulungu. Nompula Mulungu yahalonda, yatende idahike niwatembelele mweye sambi. A   Mulungu inimsang'hanila kwa moyo wangu wose, kwa kuwapetela wanhu Mbuli Inogile ya Mwanage, ayo yolola kuwa nowakumbuka mweye, '@ ITanhu, nomgwaa nhogolwa Mulungu wangu kubitila Yesu Kilisito mbuli ya mweye mose, kwavija kumtamanila kwenu Mulungu kuhulikigwa na wanhu wose wa mwiisi. z? oAvo nowandikila mweye mose mukala ako Lumi, mweye munogeligwe na Mulungu na kawasagula muwe wanhu zake wang'alile. Ng'hekewa na tindiwalo kulawa kwa Mulungu Tataetu na Mndewa Yesu Kilisito vikale na mweye mose. Kumgwaa nhogolwa Mulungu N> Vivija mweye mwa mna iwanhu wasaguligwe kuwa wanhu wa Yesu Kilisito. = 'Kubitila heyo na kwa mbuli ya twaga jake tubokela ng'hekewa na tuwa watumigwa, tuwalongoze wanhu wa isi zose wategeleze kwavija womtamanila. < 1Kwa nzila ya Loho Yang'alile, kalagusigwa kwa udahi mkulu kuwa Mwana wa Mulungu kwa kuzilibuligwa kwa wafile nayo yuyo Yesu Kilisito Mndewa wetu. ; Mbuli ino Inogile yomulonga Mwana wa Mulungu, Mndewa wetu Yesu Kilisito. Heyo kawa munhu kwa kuvumbuka mulukolo lwa Daudi. : Mbuli Inogile ilongigwe na Mulungu toka mwaka kubitila watula ndagu zake, kamba viyandikigwe mna Maandiko Gang'alile. 9 Niye Paulo, na mtumwa wa Yesu Kilisito na mtumigwa, nisaguligwe na ng'hemigwe na Mulungu niwapetele wanhu Mbuli yake Inogile. F8Ng'hekewa ya Mndewa Yesu ikale na mweye mose. Ona.~7uYesu yagubule ukweli wa mbuli zose zino, kolonga, “Ona nokwiza hima!” Niye nilonga, Ona. Izo, Mndewa Yesu! u~}}||f{zz+yxxAwwCvuuNtt4ssrqqRppp oo nrmmTlkk$jii}hh]gff"eoddcbb7a``a__&^^H]]I\\[{ZZ'Y3XWWWVUUSTT)SRR~RQJP-OO,NMLL2KKGJJIHGFFEEDD[CC2BB]A@??>>N==<&;;t;::;99T88X87L6055O4322U110//`..-`,,z++*N)(''g'&%%m%$s##z""t"!! ]B);>6td% J W .  { AM>Jqj@ b Nayo Mulungu yogala tindiwalo hakawa kumuhonda Mwenembago yeli hasi mmagulu genu. Ng'hekewa ya Mndewa wetu Yesu ikale na mweye. 'aGKila munhu kahulika vimumtegeleze Mndewa, avo nowadeng'helela ng'hani, nolonda muwe na nzewele ya kujuwa ganogile, lakini sekemulongigwe kwa kutenda nzambi. U`#Kwavija wose wotenda kamba vivo hawamsang'hanila Mndewa wetu Kilisito, lakini wosang'hana mbuli ya zinda zao. Kwa mbuli zao zaumulile na ulonzi wa kutewenza wowavizila wanhu hawaujuwile uvizi awo choni. "_=Ndugu zangu nowapula ng'hani, muiteganye na wanhu wowatenda muigole na kuwatenda muikwale, kwa kugalema mafundizo gamufunzigwe. Kaleni kutali nao! ^Muilamuse kwa nzila ilagusa moinogela. Vibumbila vose va wanhu wamtogole Yesu Kilisito vowalamusa. Mafundizo ga kimambukizo u]cNdamusileni Filologo na Yulia, na Nelea na lumbu jake, na Olimpa na wanhu wose wa Mulungu weli hamoja nao. w\gNdamusileni Asunikilito na Fulegoni na Helime na Patuloba na Helima na wanhu wamtogole Yesu weli hamoja nao. \[1 Ndamusileni Lufo, yasaguligwe na Mndewa, na mamake yanitendile mwanage siku zose. Z Ndamusileni watwanzi iwomsang'hanila ng'hani Mndewa, Tulufena na Tulufosa na mbwigangu Pelisi, yamsang'hanile ng'hani Mndewa. `Y9 Nomulamusa Helodiani, Muyahudi miyangu, na wanhu wamtogole Yesu mng'anda ya Nalikisi. X Mulamuseni Apele, ija sang'hano yake kwa Kilisito yoneka kuwa inoga. Ndamusileni wanhu wose weli mng'anda ya Alisitobulo. W Vivija mulamuseni Ulibano, msang'hanaji miyetu mwiisang'hano ya Kilisito, vivija nomulamusa mbwigangu inimnogela Sitaku. QVMulamuseni Ampiliato mbwigangu inimnogela kwa kuilumba na Mndewa. U1Vivija mulamuseni Anduloniko na Yunia, Wayahudi wayangu wagodekigwe na niye. Wao wajuwika ng'hani na watumigwa na wanongolela kumtogola Kilisito. 7TiMulamuseni Malia yawasang'hanile kwa kuiyoha. S3Nowalamusa kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu woiting'hana mzikae zao. Mulamuseni mbwigangu Epaineto yasongile kumtogola Kilisito mwiisi ya Asiya. R1Wao wauhonza ugima wao mbuli yangu. Nowagwaa nhogolwa ng'hani siyo niye niiyeka, lakini vivija vibumbila va wanhu haweli Wayahudi wamtogole Yesu. oQWWalamuseni Pilisila na mkasano wake Akula, wasang'hanaji wayangu kwa kuilumba na Yesu Kilisito. YM+ Avo Mulungu yahalonda, nokwiza kumwenu kwa deng'ho, nibwihile hamoja na mweye. $LAMpuleni Mulungu yanihonye kulawa mmakono ga wanhu hawamtogole Yesu ako Yudea, na sang'hano yangu ako Yelusalemu itogoligwe na wanhu wa Mulungu weli kuko. 'KGAvo ndugu zangu, kwa udahi wa Mndewa wetu Yesu Kilisito na kwa unogelwa ugaligwa na Loho Yang'alile, nowapula muilumbe na niye munhaze kumpula Mulungu. UJ#Nojuwa naheza kumwenu, nowagalila mbuli zose zinogile kulawa kwa Kilisito. {IoNahamambukiza sang'hano ino na kuwagwaa sente ziwasangiligwe, nowatembelela nahawa muumwanza wa kuchola Sipania. cH?Wao wenyego wadeng'helela kutenda vivo, lakini walondeka kutenda vivo, kwavija wanhu haweli Wayahudi wamweda kiloho kubitila Wayahudi, na wanhu haweli Wayahudi wolondeka wawatende Wayahudi wamwede kubitila vinhu vao. GKwavija wanhu wamtogole Yesu weli Makedonia na Akaya wanogelwa na walava nhunza wawataze wanhu wa Mulungu weli wakiwa kuko Yelusalemu. PFLakini sambi nochola ako Yelusalemu kuwasang'hanila wanhu wa Mulungu. 5Ecsambi notamanila kutenda vivo. Nolonda nize kuwalola muumwanza wangu wa kuchola Sipania, na nolonda mweye munhaze nivike ako, nahamambukiza kudeng'helela kukala na mweye. zDmLakini sambi ng'homeleza sang'hano yangu mziisi zino, na kwavija ng'hala nibeta kwa miyaka mingi kwiza kumwenu, Lekaavo miyanza mingi ndemelwa kwiza kumwenu. +BOKamba Maandiko Gang'alile vigalonga,“Wanhu hawanalongeligwa mbuli yake wokona,
na waja hawanamuhulika wojuwa.” Paulo kofunga mwanza wa kuchola Lumi A9Siku zose nosulukila kuwapetela wanhu Mbuli Inogile kila hanhu hawanadihulika twaga da Kilisito, muladi sekenizenge mna ichandusilo cha munhu iyagwe. 9@kkwa udahi wa unzonza na vifukuzi, kwa kubitila udahi wa Loho wa Mulungu. Avo muumwanza wangu kulawa Yelusalemu mbaka Iluliko, niwapetela wanhu Mbuli Inogile yose ya Kilisito. >?uSilonga mbuli yoyose iyagwe, ila mbuli ija iiyeka iyaitendile Kilisito kubitila niye, kuwalongoza wanhu haweli Wayahudi wamtegeleze Mulungu. Nhenda avo kwa kulonga na kusang'hana, W>'Kwa kuilumba na Yesu Kilisito, nodaha kuigodela sang'hano yangu kwa Mulungu. =)ya kuwa mtumigwa wa Yesu Kilisito kwa kuwasang'hanila wanhu haweli Wayahudi. Nosang'hana kamba mulava nhosa kwa kuwapetela wanhu Mbuli Inogile ilawa kwa Mulungu, muladi wanhu haweli Wayahudi wawe nhosa itogoligwa kwa Mulungu, itendigwe ing'ale kubitila Loho Yang'alile. <Lakini mna ibaluwa ino sidumbile kwandika mbuli za kuwakumbuseni mbuli ndodo ziiyeka, nhenda avo kwavija Mulungu kangwaa ng'hekewa, n;UNdugu zangu, niye nogesa mweye munoga ng'hani, na mna nzewele zose na modaha kuifunza wenyego. \:1 Mulungu yotamaniligwa, yawatende mudeng'helele ng'hani na muwe na tindiwalo kwa kumtamanila kwenu, muladi kutamanila kwenu kukule kwa udahi wa Loho Yang'alile. Kilamuso cha Paulo cha kwandika bila kudumba (9I Vivija mtula ndagu wa Mulungu Isaya kolonga,“Kolawilila munhu mulukolo lwa Yese,
nayo kowatawala wanhu haweli Wayahudi,
na wao womtamanila.” 8} Vivija golonga,“Wanhu wose hamwili Wayahudi, mtogoleni Mndewa,
makabila gose ga mwiisi, mtogoleni Mndewa!” e7C Vivija golonga,“Wanhu hamwili Wayahudi deng'heleleni hamoja na wanhu wa Mulungu!” c6? na kuwatenda wanhu haweli Wayahudi wamgwee nhogolwa Mulungu kwa bazi jake. Kamba Maandiko Gang'alile vigalonga,“Avo, nokugwaa nhogolwa kwa wanhu haweli Wayahudi,
nokwimba nyila za kuditogola twaga jako.” $5AKwavija nowalongela, Kilisito kawasang'hanila Wayahudi kuwalagusila Mulungu kotenda kija kiyalongile, kotenda kija kiyailagane na wahenga zao kilawilile, W4'Igonekeni, mugale ukulu kwa Mulungu, kamba Kilisito viyawagoneke mweye. 37muladi mweye mose kwa moyo umoja na sauti imoja mumgwee nhogolwa Mulungu, Tata wa Mndewa wetu Yesu Kilisito. Mbuli Inogile kwa wanhu haweli Wayahudi 2 Mulungu yeli chanduso cha kufunga umoyo na kugangamala, yawatende muwe kinhu kimoja kwa kukweleleza viyatendile Yesu Kilisito, 17Kila kinhu chandikigwe ako umwaka chandikigwa kutufunza tweye, muladi kwa kubetela na kuigangamiza tumtamanile Mulungu kubitila Maandiko Gang'alile. &0EKwavija Kilisito hasang'hane gamnogele heyo yaiyeka. Lakini kamba Maandiko Gang'alile vigalonga, “Maligo gose gawakuligile gweye, vivija wandiga niye.” h/IKila munhu vitwili yamnogeze miyage kumtenda yamwede, muladi yagangamale kumtamanila Mulungu. ;. qTweye tumtamanila Mulungu kwa nguvu tuwataze waetu womtamanila Mulungu kwa kunyolila muladi wadahe kufunga umoyo mna ukunyolila kwao. Seketutende gaja gotunogela tweye twiiyeka. -9Lakini munhu yeli na shaka yahaja kotagusigwa, kwavija koja kuno hamtamanila Mulungu, na mbuli yoyose isang'hanigwa bila kumtamanila Mulungu iha.!,;Gendelela kukigoga kija kiutogola mgameso ga Mulungu wako. Kamweda munhu ija hagesa muumoyo wake kamba kabananga kwa gaja goyogesa ganoga kusang'hana. ~+uVinoga kuleka kuja nyama hebu kung'wa divai hebu kusang'hana kinhu chochose chonda kimuhonze miyago yatende nzambi. *!Sekeuibanange sang'hano ya Mulungu mbuli ya lujo. Vose vidigwa vinoga, lakini havinogile kuja lujo londa lumuhonze miyago yatende nzambi. V)%Avo tugoge ng'hani kusang'hana mbuli zigala tindiwalo na kuigangamiza. ^(5Munhu yomsang'hanila Kilisito kamba avo, komnogeza Mulungu na kotogoligwa na wanhu. !';Kwavija Undewa wa Mulungu siyo mbuli ya kuja na kung'wa. Lakini mbuli ya kutenda ganogile, tindiwalo na deng'ho, vose vino volawa kwa Loho Yang'alile. 4&cSekeutogole kija kiugesa kinoga kibezigwe. >%uWahamgevuza miyago mbuli ya lujo luuja, aho kuduhu unogelwa. Sekeutogole lujo lwako luwe kilamuso cha kumtenda miyago yabanange kutamanila kwake, kwavija Kilisito kafa mbuli yake! $)Kwavija niilumba na Mndewa Yesu, nojuwa goya vinhu vose vinoga kudigwa, lakini munhu yokona kinhu kiha kudigwa, kinhu acho kiha kumwake heyo. [#/ Avo tuleke kuitagusa na seketuwakimile waetu hebu kuwahonza watende nzambi. j"M Kila munhu vitwili, komulongela Mulungu mbuli zake mwenyego. Sekeumuhonze miyago yatende nzambi *!M Kwavija Maandiko Gang'alile golonga,“Mndewa kolonga, kamba vija vinili mgima,
kila munhu konifugamila
na kila munhu kolonga, niye na Mulungu.” } s Gweye habali umtagusa miyago? Hebu habali umbeza miyago? Kwavija hana siku tokwima mgameso ga Mulungu tutagusigwe. \1 Kwavija Kilisito kafa na kazilibuka muladi yawe Mndewa wa wanhu wagima na wafile. Avo twahawa wagima twa wagima mbuli ya Mndewa, na twahafa tofa mbuli ya Mndewa. Avo twahafa hebu twahawa wagima twa wanhu zake Mndewa.  Kwavija kuduhu munhu yoyose vitwili yokuwa mgima kwa mbuli yake mwenyego na vivija kuduhu munhu yofa kwa mbuli yake mwenyego. 'Munhu yogesa siku imoja ng'hulu kubanza zose kotenda avo mbuli ya Mndewa, na munhu yoja kila kinhu kotenda vivo mbuli ya Mndewa kwavija komgwaa nhogolwa Mulungu. Vivija munhu yoleka kuja lujo luyagwe kotenda vivo mbuli ya Mulungu, nayo vivija komgwaa nhogolwa Mulungu. 'GMunhu kodaha kugesa hana siku imoja ng'hulu kubanza zose, na munhu iyagwe kodaha kugesa siku zose ziigala. Avo kila munhu yalole kamba viyogesa vinoga. A{Vino gweye kwa nani mbaka umtaguse msang'hanaji wa miyago? Mkulu wa msang'hanaji ayo, ayo yonda yasagule kamba kadaha hebu kalemelwa. Na kodaha kwavija Mndewa kodaha kumtenda yahume. )KWanhu woja kila kinhu sekewawabeze waja hawajaga kila kinhu. Na waja woja mboga mboga ziiyeka sekewawataguse waja woja kila kinhu, kwavija Mulungu kawatogola. 6eWanhu hawaigalile bule, wanhu wayagwe womtamanila Mulungu na woja kinhu chochose, lakini wanhu waja kumtamanila kwao Mulungu hakunagangamala goya woja mboga mboga ziiyeka. z oWabokeleni wanhu waja kumtamanila kwao Mulungu hakunagangamala goya, sekemuibamilile nao kwavija wogesa viyagwe. fE Lakini muilumbe na Mndewa Yesu Kilisito, sekemugese kukweleleza vizilonda ng'huli zenu.8i Tukaleni goya kamba viwokala wanhu imisi, seketukale kwa umelo mna zinyimwili nyimwili hebu kwa kukoligwa hebu kwa dikwe hebu kwa ugoni hebu kwa kugomba na kuyonela migongo.   Sambi kilo chomala na imisi ya mmabehi. Tuleke kusang'hana mbuli zisang'hanigwa mdiziza, tusole silaha za kuitowela mmulenge. 4a Molondeka mutende vino, kwavija mojuwa kipindi chenu cha kulamuka muutulo kivika, kwavija ukombozi wetu wa mmabehi ng'hani sambi kubanza vitusongile kumtogola Yesu. _7 Wahamnogela miyago honda umtendele gehile, avo kuinogela ako kugagoga Malagizo gose. P Malagizo gano, “Sekeutende ugoni, sekeukome, sekewibe, sekeusulukile vinhu va miyago,” na Malagizo gose gayagwe gekigwa mna dilagizo dino dimoja, “Mnogele miyago kamba viuinogela mwenyego.” { Sekemudaigwe kinhu chochose, lakini mudaigwe kuwanogela waenu. Munhu yotenda vivo kogagoga Malagizo gose ga Musa. 6e Mulipe kila munhu fungu jake, lipa kodi kwa munhu yobokela kodi, lipa ushulu kwa munhu yobokela ushulu, munhu wa kumdumba mdumbe, munhu wa kumtegeleza mtegeleze. Kuinogela }s Lekaavo mweye molipa kodi, kwavija watawala wa mwiisi ni wasang'hanaji wa Mulungu, nao wowasang'hanila mweye.  ! Kwa mbuli ayo wategelezeni watawala wa mwiisi, siyo mbuli ya ng'hasiliki ya Mulungu iiyeka, lakini kwavija vivo viulonda moyo usang'hane. x i Kwavija wao ni wasang'hanaji wa Mulungu, wokusang'hanila ganogile. Lakini wahasang'hana gehile baho wadumbe, kwavija wao wana udahi wa kutagusa. Wao ni wasang'hanaji wa Mulungu na wolagusa ng'hasiliki ya Mulungu kwa wanhu wotenda gehile. S  Kwavija watawala wa mziisi hawadumbigwa na wanhu wotenda ganogile, lakini wodumbigwa na wanhu wotenda gehile. Avo gweye wahalonda sekeuwadumbe watawala wa mziisi sang'hana ganogile, na wao wokutogola.  Avo, munhu youlema utawala wa mwiisi kolema kija kiyekile Mulungu, na munhu yoyose yotenda vivo koigalila mwenyego nhaguso yake.   Kila munhu yawategeleze watawala wa isi, kwavija utawala wose wolawa kwa Mulungu. Utawala wose uli mziisi wikigwa baho na Mulungu. N Sekeutogole gehile gakuhume, lakini gahume gehile kwa ganogile.) Lakini, vivija Maandiko Gang'alile golonga, “Kamba munhu yakwihile kokona nzala mgwee lujo yaje, yahakona ng'hilu mgwee mazi yang'we, kwavija kwa kutenda avo komtenda yagwe kinyala na kohulika usungu muumoyo wake kamba usungu wa kumkutulila makala ga moto mdipala.” 6e Mbwiga zangu, sekemulipe gehile, lakini lekeni ng'hasiliki ya Mulungu itende vivo. Kwavija Maandiko Gang'alile golonga, “Mndewa kolonga, niye iyo yonda nilipe gehile.” O Mweye wenyego wambeni ng'hani mukale na wanhu wose kwa moyo uholile. mS Kamba munhu kakutendela gehile, sekeumbwelezele gehile. Tenda ganogile mgameso ga wanhu wose.   Kaleni goya mweye kwa mweye, sekemuigode, togoleni kusang'hana na wanhu wokoneka siyo kinhu. Sekemuyone muna nzewele ng'hani. T! Deng'heleleni hamoja na waja wodeng'helela, lileni hamoja na waja wolila.  Mpuleni Mulungu yawatendele ganogile wanhu wose wowadununza mweye, ona, mpuleni Mulungu yawatendele ganogile siyo yawaduile. ^5 Wagweleleni vinhu wanhu wa Mulungu waliduhu, na wabokeleni wageni kwa moyo unogile. ~u Kumtamanila kwenu Mulungu kuwatende mudeng'helele, mwahagaya beteleni kwa kufunga umoyo, mpuleni Mulungu siku zose. T~! Sang'haneni ng'hani, sekemuwe wanyeke. Msang'hanileni Mndewa kwa kuwamba. \}1 Mwiinogele ng'hani kamba ndugu, kila munhu tanhu yamgese miyage kubanza mwenyego. P| Unogelwa wenu uwe wa ukweli, gehileni gehile, gagogeni ganogile. j{M Munhu yagweleligwe nhunza ya kuwagangamiza wayagwe yatende vivo. Munhu yomgolela miyage kinhu, yatende vivo kwa moyo unogile. Munhu yowalongoza wanhu, yawalongoze goya. Munhu yowonela bazi wanhu, yatende vivo kwa kusamhuka. uzc Munhu yagweleligwe nhunza ya kusang'hana yasang'hane, na munhu yagweleligwe nhunza ya kufundiza yafundize. >yu Avo kila munhu vitwili kana nhuza yake, kamba Mulungu viyatugwee ng'hekewa. Kamba munhu kagweleligwa nhunza ya kulagula usenga wa Mulungu yatende vivo kamba viyomtamanila Mulungu. ~xu Vivo ili kumwetu tweye, hamoja twa wengi, twa maungo mulukuli lwa Kilisito, na kila imoja wetu ni maungo ga miyage. Lw Avo, mulukuli kuna maungo mengi, kila maungo gana sang'hano yake. Iv  Kwavija Mulungu kanigwaa ng'hekewa, avo nowalongela mweye mose, sekemuitende munoga ng'hani kubanza vija vimulondeka kuwa, lakini nzewele zenu ziigale na tamanilo diyawagwelele Mulungu. _u7 Sekemukweleleze vowotenda wanhu wa mwiisi ino, lakini mulekeni Mulungu yaigaluse mizoyo yenu kwa kugalusa vija vimugesa. Baho modaha kugajuwa goyolonda Mulungu, gaja ganogile na gomnogela heyo na kija kitimilike. ot Y Avo, ndugu zangu, kwavija Mulungu kana bazi ng'hani, nowapula ng'hani, ilaveni wenyego kwa Mulungu kamba nhosa ili ngima. Ilaveni wenyego kamba wanhu mung'alile na kumnogeza Mulungu. Ino ayo nzila inogile ya kumtambikila Mulungu. s) $Kwavija vinhu vose viumbigwa na Mulungu, na vose vabaho kubitila Mulungu na vabaho mbuli yake. Mulungu yagweleligwe ukulu siku zose! Ona.Qr #Nani yasongile kumgwaa kinhu Mulungu,
ili Mulungu yambwelezele?” ~qu "Kamba vigalonga Maandiko Gang'alile,“Nani yazijuwile nzewele za Mndewa?Nani yodaha kumgwaa magesa? /pW !Loleni Mulungu viyanogile! Mulungu mbala ng'hani na kana nzewele ng'hani! Nani yodaha kugasimulila gaja goyolonda kusang'hana? Nani yodaha kuzijuwa nzila zake? so_ Kwavija Mulungu kawagodeka wanhu wose sekewamtegeleze muladi yawonele bazi wanhu wose. Tumtogole Mulungu n Vivo ili, kwavija Mulungu kawonela bazi mweye, na sambi Wayahudi nao hawamtegeleza Mulungu, muladi na wao vivija Mulungu yawonele bazi. m Baho umwaka mweye wanhu hamwili Wayahudi hamumtegeleze Mulungu, lakini sambi Mulungu kowonela bazi kwavija Wayahudi waleka kumtegeleza. ]l3 Kwavija Mulungu yahamsagula munhu na kumgwaa nhunza, hagesa habali yatendile vivo. ?kw Kwavija Wayahudi wailema Mbuli Inogile, waihila na Mulungu mbuli ya mweye wanhu hamwili Wayahudi. Lakini kwavija wasaguligwa, wang'hali wonogeligwa na Mulungu mbuli ya wahenga zao. Gj Vino vivo vonda niilagane nao,
nahasegeza nzambi zao.” ;io Wanhu wose wa Izilaeli wokomboligwa, kamba vigalonga Maandiko Gang'alile,“Mkombola kokwiza kulawa Sayuni
kowatenda wanhu wa lukolo lwa Yakobo waleke nzambi zao. Zh- Ndugu zangu, nolonda muijuwe mbuli ino ifisigwe, muladi sekemuyone mwa wabala ng'hani, Wayahudi hawamtegeleze Mulungu kwa kipindi kidodo, mbaka wanhu haweli Wayahudi walondeke kumbwelela Mulungu wenele. }gs Mweye wanhu hamwili Wayahudi mukanhigwa kulawa mumzeituni wa kumuhulo na muombekigwa mumzeituni wa mumgunda, hanhu haheli henu, avo vibuha ng'hani kwa Mulungu kugaombeka matambi gakanhigwe mumbiki wao wenyego. Mulungu kowonela bazi wanhu wose pfY Wayahudi wahaleka kulema kutogola kwao, woombekigwa kabili, kwavija Mulungu kodaha kuwaombeka kabili. Ze- Loleni Mulungu viyeli na bazi na viyeliduhu mwangalo. Mulungu kaduhu mwangalo kwa waja watendile nzambi, lakini kokonela bazi kamba wahagendelela kutamanila bazi jake. Wahaleka kutenda avo vivija kokanhigwa. ad; Kamba Mulungu kagakanha matambi gakalile hanhu hake, vino viugesa kokonela bazi gweye? c Ona molonga. Wakanhigwa kwavija hawatogole, mweye musola hanhu hao kwavija mutogola. Lakini sekemuigodele mbuli ayo, ila dumbeni. Xb) Lakini molonga, “Matambi gakanhigwa muladi niye niombekigwe mmwake.” a) Avo sekemuwabeze waja wose wakanhigwe kamba matambi, moigodela choni? Mweye mwa matambi, hamuigogeleza mizizi, ila mizizi yowagogeleza mweye. w`g Kamba matambi gayagwe ga mzeituni wamumgunda gakanhigwa na tambi da mzeituni wa kumuhulo diombekigwa, avo mweye wanhu hamwili Wayahudi wao tambi da mzeituni wa kumuhulo. Sambi momweda kwa kupata vinhu vingi vinogile kulawa kwa Wayahudi. L_ Kamba kihande cha ichanduso cha gate kilavigwa kwa Mulungu, avo gate jose dilavigwa kwa Mulungu, na kamba mzizi wa mbiki ulavigwa kwa Mulungu, vivija na matambi gake galavigwa kwa Mulungu. ^ Kwavija Wayahudi viwalemigwe, wanhu wose wa mwiisi wailumba na Mulungu. Sambi yokuwaze kamba wahatogoligwa? Wanhu wafile wozilibuka! n]U Nogesa nodaha kuwatenda Wayahudi wayangu wawonele migongo mweye, avo ndahe kuwakombola wayagwe wao. \ Sambi nolonga na mweye wanhu hamwili Wayahudi, kwavija niye na mtumigwa wa wanhu haweli Wayahudi, noigodela sang'hano yangu. [+ Nzambi za Wayahudi zigala vinhu vingi vinogile kwa wanhu wa mwiisi, na kulemelwa kwa Wayahudi kugala vinhu vingi vinogile kwa wanhu haweli Wayahudi. Avo kamba Wayahudi wahasang'hana goyolonda Mulungu wogala vinhu vingi ng'hani vinogile. Ukombozi wa wanhu haweli Wayahudi FZ Nouza kabili, vino Wayahudi viwaikwalile na kugwa hawenuke kabili? Bule haili avo, kwavija Wayahudi watenda nzambi, wanhu haweli Wayahudi wakomboligwa, avo Wayahudi wowonela migongo. gYG Meso gao gafumbigwe sekewadahe kulola,
migongo yao iveduke mbuli ya kugaya siku zose.” wXg Nayo Daudi kolonga,“Nyimwili nyimwili zao ziwe mtego wa kuwanamata,
waikwale na watagusigwe! W Kamba Maandiko Gang'alile vigalonga, “Mulungu kaifunga mizoyo yao na nzewele zao, mbaka lelo hawadaha kulola hebu kuhulika.” V5 Vino, wanhu wa Izilaeli wakipata kija kiwakalile wokizahila? Bule, lakini waja wasaguligwe na Mulungu wakipata, wayagwe wafumbigwa sekewajuwe. 8Ui Avo wasaguligwa kwa ng'hekewa ya Mulungu, siyo mbuli ya gaja gawasang'hane. Maza Mulungu kosagula wanhu kwa gaja goyosang'hana, baho ng'hekewa yake sambi iwe ng'hekewa bule. kTO Sambi vivo ili, hana wanhu kidogo wasigala mna iwanhu wasaguligwe na Mulungu kwa ng'hekewa yake. S5 Vino Mulungu kamwidikaze? Kamwidika vino, “Niye mwenyego niikila wanhu gana miyanza malongo saba waja hawamtambikile Baali yaitendile mulungu.” R9 Kalonga, “Mndewa, wawakoma watula ndagu zako na kubomola kila upango wako wa kulavila nhosa. Niye niiyeka ayo nisigale na wao wolonda kung'homa.” :Qm Mulungu hawalemile bule wanhu zake, yawasagule toka mwaka. Vino hamujuwile bule Maandiko Gang'alile vigalonga mbuli ya Eliya viyamuyalalile Mulungu mbuli ya wanhu wa Izilaeli? P 5 Nouza, vino Mulungu kowalema Wayahudi wanhu zake mwenyego? Bule, hawalema! Niye mwenyego na Mwiizilaeli, mzukulu wa Abulahamu, kabila da Benjamini. O) Lakini mbuli ya Izilaeli, Mulungu kolonga, “Imisi yose niwenulila makono gangu kuwabokela wanhu woleka kunihulika na wononga vihile.”N/ Mulungu kagangamiza kulonga kwa mulomo wa Isaya,“Wanhu walekile kunizahila wanyona,
niwalawilila wanhu walekile kuuza mbuli zangu.” pMY Nouza kabili, vino wanhu wa Izilaeli hawajuwa bule? Mulungu kalonga kwa mulomo wa Musa,“Nowatenda mweye wanhu zangu muwonele migongo,
wanhu wa isi iyagwe
nowatenda muwagevuzikile
wanhu wabozi wa isi ziyagwe.” OL Lakini niye nouza, vino hawauhulike usenga? Ona, kuuhulika wauhulika, kwavija Maandiko Gang'alile golonga,“Nyangi zao zihulikigwa mwiisi yose,
mbuli zao zivika kuuhelelo wa isi.” ~Ku Avo munhu komtamanila Mulungu kwa kuuhulika usenga, usenga awo wokwiza kwa kupetigwa kwa mbuli inogile ya Kilisito. J' Lakini siyo wose waitogola Mbuli Inogile ya Mulungu. Kwavija Isaya mtula ndagu wa Mulungu kalonga, “Mndewa, nani yautogole usenga wetu?” I! Wanhu wopetaze usenga kamba hawatumigwe? Kamba Maandiko Gang'alile vigalonga, “Lola vivinogile kwiza kwa wanhu wopeta Mbuli Inogile!” H' Vino wompulaze kamba hawamtogole? Na womtogolaze kamba hawauhulike usenga wake? Na wouhulikaze usenga kamba kuduhu munhu wa kuwapetela? kGO Kwavija Maandiko Gang'alile golonga, “Munhu yoyose yopula kwa twaga da Mndewa kokomboligwa.” F Mulungu hawabagula Wayahudi na wanhu haweli Wayahudi, kwavija wose Mndewa wao imoja, nayo kowatendela ganogile wanhu wose wompula. ]E3 Maandiko Gang'alile golonga, “Munhu yoyose yomtogola honda yageligwe kinyala.” {Do Kwavija wahatogola muumoyo wako, kotendigwa kunoga mgameso ga Mulungu na wahalonga kwa mulomo wako kokomboligwa. C Wahalonga kwa mulomo wako kuwa Yesu ayo Mndewa na kotogola muumoyo wako kuwa Mulungu kamzilibula kwa wafile, kokomboligwa. .BU Maandiko Gang'alile golonga, “Usenga wa Mulungu wa behi na gweye, wa mumulomo wako na muumoyo wako,” nao, awo usenga wa kumtamanila Mulungu, utuwapetela wanhu. gAG “Vivija sekeuiuze, nani yonda yachole hasi kowochola wanhu wafile kumzilibula Kilisito?” ?@w Lakini mbuli ya kutendigwa kunoga mgameso ga Mulungu kwa kumtamanila, Maandiko Gang'alile golonga vino, “Sekeuiuze mwenyego, nani yonda yachole kuulanga kumuhumulusa Kilisito?” %?C Mbuli ya kutendigwa kunoga mgameso ga Mulungu kwa kugagoga Malagizo, Musa kandika vino, “Munhu yoyose yogoga Malagizo kokuwa mgima kwa Malagizo.” $>A Kwavija Kilisito viyezile, keza kugamambukiza Malagizo, avo munhu yoyose yomtogola Kilisito kotendigwa kanoga mgameso ga Mulungu. Ukombozi kwa wanhu wose 6=e Kwavija hawajuwile vija Mulungu viyowatenda wanhu wanoge mgameso gake, lakini wao watenda viwogesa, avo walema kutogola vija Mulungu viyowatenda wanhu wanoge mgameso gake. {<o Nokona kuwa wowamba ng'hani kumnogeza Mulungu, lakini kuwamba kwao hakutimilike kwavija hawaujuwile ukweli wose. l; S Ndugu zangu, moyo wangu wolonda ng'hani na nowapulila kwa Mulungu Waizilaeli wayangu wakomboligwe! e:C !Kamba vigolonga Maandiko Gang'alile,“Loleni nokwika dibwe ako Sayuni
donda diwatende wanhu waikwale,
dibwe kulu donda diwalagaze wanhu.Lakini munhu yoyose yonda yamtogole honda yagwe kinyala.”/9W Habali hawagapatile? Hawagapatile kwavija hawekile tamanilo jao kwa Mulungu lakini watamanila gaja gawakalile wosang'hana. Avo waikwala, “mwiing'walo ya dibwe.” !8; Wanhu wa Izilaeli wakalile wozahila malagizo muladi watendigwe wanoga na Mulungu, lakini hawagapatile malagizo ga kuwatenda wanoge mgameso ga Mulungu. 67e Avo tulonge choni? Wanhu haweli Wayahudi hawatendile kinhu muladi watendigwe wanoge mgameso ga Mulungu, lakini kwa kumtamanila, Mulungu kawatenda wanoge mgameso gake. X6) Kamba Isaya viyalongile ako kukisogo, “Maza Mndewa yeli na udahi sambi yatulekele wanhu wayagwe mulukolo, twahabanangike kamba wanhu wa Sodoma na Gomola.” Paulo kowapulila kwa Mulungu wanhu wa Izilaeli M5 Kwavija Mndewa kolopola kumambukiza kuwatagusa wanhu wa mwiisi.” L4 Nayo Isaya mtula ndagu wa Mulungu kalonga kwa kukemelela mbuli ya wanhu wa Izilaeli, “Hata kamba wanhu wa Izilaeli wengi kamba msanga wa mhwani, lakini wanhu wonda wakomboligwe wokuwa wadodo. p3Y Na hanhu hawalongeligwe, ‘Hamwili wanhu zangu,’
baho wokemigwa wana wa Mulungu yeli mgima.” 22] Kamba viyolonga Mndewa mkitabu cha mtula ndagu Hosea,“Wanhu haweli wangu,
nowakema, ‘Wanhu zangu.’Ija simnogele,
nomkema, ‘Nomnogela.’ {1o Avo tweye twa wanhu tukemigwe, siyo kulawa kwa Wayahudi waiyeka, lakini vivija kulawa kwa wanhu haweli Wayahudi. 0} Nayo mwenyego kalonda kulagusa ukulu wake, viyatonele bazi tweye wanhu zake, yatusagule toka mwaka tubokele ukulu wake. ]/3 Vivo ili kwa kija kiyatendile Mulungu. Kalonda kulagusa ng'hasiliki yake na kutenda udahi wake ujuwike, lakini kafunga umoyo na kuwonela bazi wanhu wose walondeke kutagusigwa, wanhu walondeke kubanangigwa. E. Avo munhu yalumbile kitumbe kodaha kukisang'hanila kamba viyolonda. Kodaha kulumba vitumbe vibili muulongo uuja, kitumbe kimoja kwa sang'hano ng'hulu na kiyagwe kwa sang'hano ndoo ndodo. - Gweye mbwigangu kwa nani umwidika Mulungu? Vino kitumbe chodaha kumuuza munhu yakilumbile, “Habali unilumbile vino?” , Lakini imoja wenu konilongela, “Kamba vino vivo ili, habali Mulungu kolonga tubananga? Nani yodaha kugalema goyolonda Mulungu?” +# Avo, Mulungu komonela bazi munhu yoyose yoomulonda na komtenda munhu yoyose yoomulonda yawe mdala kutogola. Bazi na ng'hasiliki za Mulungu **M Kwavija Maandiko Gang'alile gomulongela vino Falao, “Niye nikutenda mndewa, muladi kubitila gweye ndaguse udahi wangu na twaga jangu dijuwike mwiisi yose.” d)A Avo kila kinhu chotamanila bazi da Mulungu siyo viyolonda munhu hebu viyosang'hana munhu. ({ Kwavija kamulongela Musa, “Nomtendela ganogile munhu yoyose inimulonda, na nomonela bazi munhu yoyose inimulonda.” I'  Vino tulonge choni? Mulungu kobagula? Bule habagula bule. ^&5 Kamba Maandiko Gang'alile vigalonga, “Nimnogela Yakobo, lakini nimwihila Esau.” %%C na yahasagula kosagula kamba viyolonda mwenyego, na siyo mbuli ya kija kiyatendile munhu, lakini kwa kija kiyalongile, “Imkulu komsang'hanila imdodo.” $5 Lakini wana wao wabili wang'hali hawanavumbuka na wang'hali hawanajuwa kutenda ganogile hebu gehile, muladi Mulungu yaoneke kana udahi wa kusagula, r#] Na haimalile baho bule, ila Lebeka kalela wana wabili kwa tata imoja, nayo iyo Isaka muhenga wetu. p"Y Kwavija kija kiyalongile Mulungu acho kino, “Mna ikipindi kinogile nobwela na Sala kolela mwana.” +!O Avo siyo wana wose wa Abulahamu waleligwe kwa lukuli wao wana wa Mulungu, lakini wana waleligwe kubitila kija kiyalongile Mulungu, awo wao lukolo lwa Abulahamu.   Vivija siyo lukolo lose lwa Abulahamu wao wanage Mulungu. Kwavija Mulungu kamulongela Abulahamu, “Lukolo lwako lolawa kwa Isaka.” } Silonga bule Mulungu kalemelwa kutenda kija kiyalongile, kwavija siyo wanhu wose wa Izilaeli wao wanhu wa Mulungu. 5 Awo wao wazukulu wa wahenga wa Waebulania, nayo Kilisito muuunhu wake kalawa mulukolo lwao. Mulungu yotawala mna ivose, yatogoligwe siku zose! Ona. 6e Awo wao Wayahudi, wasaguligwe na Mulungu wawe wanage, kawalagusila ukulu wake, kailagana nao, kawagwaa Malagizo gake, na vija viwolondeka kumtambikila na gaja gayalongile. # mbuli ya Wayahudi wayangu, na wanhu wa lukolo lwangu, mbuli ya kuwataza nahadahile kupula niduiligwe na Mulungu na mbaguligwe na Kilisito. Y+ Nolonga vino, kwavija nonyunyuwala ng'hani na usungu uli muumoyo haumala bule,  7 Niye nolonga ukweli, niye na munhu wa Kilisito, avo siviza bule. Moyo wangu, kwa kuitogolela na Loho Yang'alile, wonongela kamba silonga uvizi bule. -S'si kuulanga hebu hasi kuwochola wanhu wafile, hebu mna ivinhu vose viumbigwe, kuduhu kidaha kutugola na unogelwa wa Mulungu uli kwa Yesu Kilisito Mndewa wetu.`9&Kwavija niye nojuwa goya kuduhu kinhu kidaha kutugola na unogelwa wake, si ifa hebu ugima hebu wasenga wa kuulanga hebu wakulu wayagwe wa kuulanga, si kipindi cha sambi hebu kipindi chonda kize, hebu udahi wowose, R%Bule, mzimbuli zose zino tuhuma ng'hani kubitila heyo yotunogela tweye! "=$Kamba Maandiko Gang'alile vigalonga,“Mbuli yako, tweye twa mdizumozumo da kufa imisi na ikilo.Tuigala na ng'hondolo wochola kuchinjigwa.” ;o#Vino nani yodaha kutugola na unogelwa wa Kilisito? Vino mbuli ya magayo hebu udala wa kupata vilondeka hebu madununzo hebu lufilili lwa nzala hebu ukiwa hebu zumozumo hebu ifa? R"Vino nani yonda yawataguse kuwa wabananga? Kuduhu! Kwavija Yesu Kilisito kafa, abaho kazilibuka kwa wafile, sambi kokala muukulu mwambu wa mkono wa kudila wa Mulungu, nayo ayo yotupulila kwa Mulungu. zm!Vino nani yonda yawalavile vitala wanhu wasaguligwe na Mulungu? Mulungu mwenyego kawatenda wanoge mgameso gake! 9 Mulungu hamonele bazi hata Mwanage mwenyego, lakini kamulava mbuli ya tweye wose! Kamba katugwaa Mwanage, vino vivija honda yatugwee bule vinhu vose? r]Mzimbuli zose zino, tulonge choni, Mulungu yahawa ubanzi wetu, nani yodaha kututenda mbuli yoyose? a;Avo waja wabaguligwe na Mulungu, wao yawakemile, na waja yawakemile, kawatenda wanoge mgameso gake, na waja yawatendile wanoge mgameso gake, wao yakalile nao muukulu wake. Unogelwa wa Mulungu kubitila Yesu Kilisito Kwavija wanhu yawajuwile Mulungu toka mwaka, awo yawabagule waigale na Mwanage, muladi Imwana yawe mwana wa chaudele mulukolo lukulu. Tojuwa kuwa mna ivinhu vose Mulungu kosang'hana vinogile kwa waja womnogela Mulungu, waja yawakemile watende goyolonda. 5aP'~[}}6|g{{)zzyWanhu wose weli hamoja na niye wowalamusa. Walamuseni mbwiga zetu mna ukumtamanila Mulungu. Ng'hekewa ya Mulungu ikale na mweye mose.{vWanhu zetu waifunze kipindi chose kutenda ganogile muladi wawataze mna ivinhu vilondeka muugima, na ugima wao uwafaye.  v Wamba ng'hani kumtaza Zena ija yagajuwile goya malagizo na Apolo muladi wadahe kusonga mwanza wao, na sekewahungukilwe kinhu. v Vonda nimtume Alitemi hebu Tukiko kumwako, tenda viudaha wize ako Nikopoli kundola, kwavija nigesa kukala ako kipindi cha kihuhwe. pYv Kojuwa kuwa munhu kamba ayo koulema ukweli, na nzambi zake zomulagusa kabananga. Mbuli za kimambukizo Mv Munhu yotenda wanhu waigole mzume kwa miyanza mibili abaho muleke. /Wv Lakini inege na mbuli za ubozi, ndwagi na kuibamilila mbuli ya msafa wa ng'holo za wahenga na mbuli ya Malagizo ga Musa. Mbuli zizo haziwafaya bule na zaduhu kinhu. V%vMbuli ino inilonga ukweli wiiyeka. Nolonda uilonge mbuli ino kwa kugangamala, muladi waja wamtogole Mulungu wasulukile ng'hani kipindi chose kusang'hana ganogile. Mbuli zino zinoga na zomfaya kila munhu. r]vmuladi kwa ng'hekewa ya Mulungu yatutende tunoge mgameso gake na tubokela ugima wa mazuwa gose utubeta. Z-vMulungu katugwaa Loho Yang'halile ng'hani kubitila Yesu Kilisito Mkombola wetu, ? wvkatukombola, siyo kwavija tusang'hana mbuli zinogile lakini kwa mbuli ya bazi jake. Na kubitila Loho Yang'alile, yotutenda tuvumbuke sambi na ugima wa sambi kwa kutusunha kwa mazi. S vLakini kipindi cha bazi na unogelwa wa Mulungu Mkombola wetu vikivikile, = svAho umwaka tweye tukala wabozi, tuleka kutegeleza, tuviziligwa na tukala watumwa wa kusulukila vinhu vitulondile, tukala kwa gehile na migongo, wanhu watwihila na tweye tuwehila. v evWalongele waleke kumuliga munhu yoyose, lakini wakale goya na waitegeleze na walaguse uhole kwa kila munhu. j  OvWakumbuse wanhu wawategeleze wakulu na watawala, na waitande kusang'hana kila sang'hano inogile. }vAvo ufundize vinhu vino, sang'hanila udahi wako wose kwa kuwagangamiza na kuwazuma. Munhu yoyose sekeyakubeze.%CvYesu kailava mwenyego mbuli yetu muladi yatulekese kulawa mna izinzambi na kututenda wanhu wanogile weli wake mwenyego, wanhu wosulukila kutenda ganogile. v kuno tobeta siku dijo da deng'ho ditutamanila, kipindi ukulu wa Mulungu wetu mkulu na Mkombola wetu Yesu Kilisito vonda ulawilile. :mv Ng'hekewa ino yotufunza tuleme mbuli hazimnogelaga Mulungu na kusulukila vinhu va mwiisi ino, lakini tuilongoze wenyego, tukale ugima wa kumnogela Mulungu mwiisi ino ya sambi, Sv Kwavija ng'hekewa ya Mulungu igubuligwa kwa kuwakombola wanhu wose. -Sv hebu kuwebila vinhu vao, lakini walaguse wanoga na kutamaniligwa kwa sang'hano zao zose, muladi mafundizo ga Mulungu Mkombola wetu gagweleligwe nhogolwa na wanhu. q[v Vivija walongele watumwa wawategeleze wakulu zao na wawanogeze mna izimbuli zose. Sekewaibamilile nao, s_vUlonzi wako sekeutagusigwe, muladi wose wokulema gweye wagwe kinyala kwa kuswela kulonga gehile kumwetu.  vMzimbuli zose gweye kolondeka uwe kilaguso cha kutenda ganogile, mna gamafundizo gako ulaguse ukweli na sambi utende mwangalo. OvVivija wagangamize wabwanga wailongoze wenyego mna ikila kinhu. ~vwailongoze vinogile, wang'ale, walolese kae zao, wawategeleze wakasano zao, muladi usenga wa Mulungu sekeulongigwe vihile. G}vmuladi wawafundize wandele kuwanogela wakasano zao na wanao, &|EvVivija walongele watwanzi wavele wakale ugima wa kung'ala, sekewawalonge vihile wanhu hebu kuwa watumwa wa ugimbi. Wolondeka kufundiza mbuli zinogile, &{EvWalongele wambigalo wavele wailongoze wenyego, wakale kwa kutegelezigwa, wawe na nzewele zinogile, wawe na tamanilo digangamale, unogelwa na kufunga umoyo. Vz 'vLakini gweye kolondeka ufundize mafundizo gailumbile na mafundizo ga ukweli. -y UvWanhu awo wolonga kamba womjuwa Mulungu lakini sang'hano zao zolagusa kamba womulema. Wanhu wogevula mizoyo na hawategeleza, hawafaya kwa mbuli yoyose inogile.;x qvKila kinhu king'ala kwa wanhu weli na mizoyo ing'alile, lakini kuduhu chochose king'alile kwa waja weli na dikwe na wolema kutogola, kwavija nzewele zao na mizoyo yao ina dikwe. jw Ovna waleke kugendelela kutegeleza simo za Kiyahudi na malagizo golawa kwa wanhu waulemile ukweli. fv Gv Usindila uno wa ukweli, avo kolondeka uwakomhokele ng'hani muladi wawe na tamanilo dinogile, u !v Vivija imoja wa mtula ndagu wao kalonga, “Wanhu wa Kilete siku zose wolonga uvizi, wotenda gehile kamba ming'onyo, wadoda na wamelo.” t 9v Wolondeka wanyamale kulonga, kwavija wowading'hula wanhu mzing'anda kwa kuwafundiza mbuli hazilondeke kufundizigwa, wotenda vivo muladi wapate sente. :s ov Kwavija kuna wanhu wengi hawalonda kutegeleza, na wolonga mbuli za ubozi na wowagiza wanhu, ng'hani ng'hani wanhu walawile mkibumbila cha Wayahudi na sambi wamtogola Yesu. !r =v Kolondeka yagoge goya usenga wa mafundizo ga ukweli kamba viyafunzigwe muladi yawagangamize wayagwe na kugubula gehile ga waja wogalema mafundizo gago. 'q IvKolondeka yawe munhu yowagoneka wanhu mng'anda yake na yagoge ganogile. Kolondeka yawe mbala, yatende ganogile, yawe munhu yang'alile na yoilongoza mwenyego. p vKwavija mulangulizi wa kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu koilola goya sang'hano ya Mulungu kolondeka yawe munhu halongigwa vihile na wanhu, sekeyaitape, sekeyagevuzike hima hima, sekeyakoligwe, sekeyakomhoke na sekeyasulukile kupata vinhu kwa nzila ihile. 9o mvMvele wa kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu sekeyalongigwe vihile na wanhu na yawe na mwehe imoja na wanage wolondeka wamtogole Yesu na wanhu sekewawalonge kwa gehile ng'hani. n 1vNikuleka ako Kilete muladi wike goya kila kinhu na kuwasagula wavele wa vibumbila va wanhu wamtogole Yesu mna kila buga, kamba vinikulagize. Hm  vNokwandikila gweye Tito, mwanangu wa ukweli mditamanilo dimoja dituilumbile. Mulungu Tataetu na Yesu Kilisito Mkombola wetu wakugwee ng'hekewa na tindiwalo. Sang'hano ya Tito ako Kilete l vna mna ikipindi kinogile kaugubula usenga wake. Naniye nigweleligwa usenga awo, niupeta kwa kulagizigwa na Mulungu Mkombola wetu. k vUkweli uno wa mditamanilo da ugima wa mazuwa gose. Mulungu yoleka kuviza, katulongela kotugwaa ugima uno, isi ing'hali hainaumbigwa, Ij vNiye Paulo, namsang'hanaji wa Mulungu na mtumigwa wa Yesu Kilisito. Nisaguligwa na nhumigwa kugangamiza kutamanila kwa wanhu wa Mulungu waujuwe ukweli na wakale kamba Mulungu viyolonda wakale. niUMulungu yaiyeka yeli na nzewele, siku zose yagweleligwe ukulu kubitila Yesu Kilisito! Ona.KhLakini sambi ukweli awo ugubuligwa kubitila maandiko ga watula ndagu wa Mulungu, na kwa lagizo da Mulungu yeliduhu uhelelo, ulagusigwa kwa wanhu wa isi zose muladi wose watogole na kutegeleza. &gETumtogole Mulungu, yodaha kuwagangamiza mna Imbuli Inogile iniwapetele mbuli ya Yesu Kilisito, kwa kugubula ukweli ukalile ufisigwe miyaka heleketwaa. xfiNg'hekewa ya Mndewa wetu Yesu Kilisito ikale na mweye mose. Ona. Kimambukizo cha kumpula Mulungu na kumtogola He Na Gayo, mwenekae wangu na kibumbila cha wanhu wose wamtogole Yesu woiting'hanaga mng'anda yake, kowalamusa. Vivija Elasito mwikaji wa sente za buga dino na miyage Kwalito, wowalamusa. Ud#Na niye Telitio, nyandike baluwa ino, nowalamusa kwa twaga da Mndewa. ~cuTimoseo msang'hanaji miyangu, kowalamusa, vivija Lukio na Yasoni na Sosipateli na Wayahudi wayangu wowalamusa. 2v}rg\QF;0%~~~~~~~~~~~~w~k~_~S~G~;~/~#~~ }}}}}}}}}}}}|}p}d}X}L}@}4}(}}}||||||||||||u|i|]|Q|E|9|-|!|| {{{{{{{{{{{{z{n{b{V{J{>{2{&{{{zzzzzzzzzzz~zrzfzZzNzBz6z*zzzyyyyyyyyyyyywyky_ySyGy;y/y#yy xxxxxxxxxxxx{xoxcxWxKx?x3x'xxxwwwwwwwwwwwwtwhw\wPwDw8w,w wwvvvvvvvvvvvvyvmvavUvIv=v1v%vv vuuuuuuuuuuu}uqueuYuMuAu5u)uuuttttttttttttvtjt^tRtFt:t.t"tt sssssssssssszsnsbsVsKs?s3s'sssrrrrrrrrrrrrsrgr[rOrCr7r+rrrqqqqqqqqqqqqwqkq_qTqHqk2k&kkkjjjjjjjjjjjjsjgj[jOjCj7j+jjjiiiiiiiiiiiiwiki_iSiGi;i0i$ii ihhhhhhhhhhh|hphdhXhLh@h4h(hhhggggggggggggtghg]gQgEg9g-g!gg ffffffffffffyfmfafUfIf=f1f%fffeeeeeeeeeee~erefeZeNeBe6e*eeeddddddddddddwdkd_dSdGd;d/d#dd cccccccccccc{cocccWcKc?c3c(cccbbbbbbbbbbbbtbhb\bPbDb8b,b bbaaaaaaaaaaaayamaaaUaIa=a1a%aa a```````````}`q`e`Y`M`A`5`*```____________v_j_^_R_F_:_._"__ ^^^^^^^^^^^^z^n^b^V^J^>^2^&^^^]]]]]]]]]]]]s]g][]O]C]7]+]]]\\\\\\\\\\\\w\k\_\S\G\;\/\#\\ [[[[[[[[[[[[|[p[d[X[L[@[4[([[[ZZZZZZZZZZZZtZhZ\ZPZDZ8Z,Z ZZ YYYYYYYYYYYYyYmYaYUYIY=Y1Y%YY YXXXXXXXXXXX}XqXeXYXMXAX5X)XXXWWWWWWWWWWWWvWjW^WRWFW:W.W"WW VVVVVVVVVVVVzVnVbVVVJV>V2V&VVVUUUUUUUUUUUUsUgU[UOUCU7U+UUUTTTTTTTTTTTTwTkT_TSTGT;T/T#TT SSSSSSSSSSSS{SoScSWSKS?S3S'SSSRRRRRRRRRRRRsRgR[RORCR7R+RRRQQQQQQQQQQQQxQlQ`QTQHQH2H&HHHGGGGGGGGGGG~GrGfGZGNGBG6G+GGGFFFFFFFFFFFFwFkF_FSFGF;F/F#FF EEEEEEEEEEEE{EoEcEWEKE?E3E(EEEDDDDDDDDDDDDtDhD\DPDDD8D,D DDCCCCCCCCCCCCxClC`CTCHC@2@&@@@???????????~?r?f?Z?N?B?6?*???>>>>>>>>>>>>w>k>_>S>G>;>/>#>> ============{=o=c=W=K=?=3='===<<<<<<<<<<<828&88877777777777~7r7f7Z7N7B767*777666666666666w6k6_6S6G6;6/6#66 555555555555{5o5c5W5K5?535'555444444444444t4h4\4P4D484,4 44333333333333x3l3`3T3H3<303$33 322222222222|2p2d2X2L2@242(222111111111111u1i1]1Q1E191-1!11 000000000000y0m0a0U0I0=010%00 0///////////}/q/e/Z/N/B/6/*///............v.l.a.V.K.@.5.*... -------------z-o-d-Y-N-C-8---"-- -,,,,,,,,,,,,},r,g,\,Q,F,;,0,%,,,+++++++++++++u+j+_+T+I+>+3+(+++************x*l*`*T*H*<*0*$** *)))))))))))|)p)d)X)L)@)4)()))((((((((((((u(i(](Q(E(9(-(!(( ''''''''''''y'm'a'U'I'='1'%'' '&&&&&&&&&&&~&r&f&Z&N&B&6&*&&&%%%%%%%%%%%%v%j%^%R%F%:%.%"%% $$$$$$$$$$$${$o$c$W$K$?$3$'$$$############s#g#[#O#C#7#+###""""""""""""x"l"`"T"H"<"0"$"" "!!!!!!!!!!!|!p!d!X!L!@!4!(!!! u i ] Q E 9 - !  ymaUI=1% }qeYMB6*vj^RF:." znbVJ>2&sg[OC7+wk_SG;/# {ocWK?3'th\PD8, xl`TH<0$ }qeYMA5)ui]QE9-! ymaUI>2&~rfZNB6*v  '+  &*  %)  $(  #'  "&  !%  $  #  "  !                                                           6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                  ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h   g 8f 7e 6d 5c 4b 3a 2` 1_ 0^ /] .\ -[ ,Z +Y *X )W (V 'U &T %S $R #Q "P !O  N M L K J I H G F E D C B A @ ? > = <  ;  :  9  8  7 6 5 4 3 2 1 0  / 2. 1- 0, /+ .* -) ,( +' *& )% ($ '# &" %! $ # " !                                        1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        ' & % $ # " !                                        , + * ) ( ' & % $ # " !                                 ~ } | { z  y &x %w $v #u "t !s  r q p o n m l k j i h g f e d c b a `  _  ^  ]  \  [ Z Y X W V U T  S 4R 3Q 2P 1O 0N /M .L -K ,J +I *H )G (F 'E &D %C $B #A "@ !?  > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - ,  +  *  )  (  ' & % $ # " !     P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                       " !                         / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                         %  $  #  "  !                                          ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t   s  ,r  +q  *p  )o  (n  'm  &l  %k  $j  #i  "h  !g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H   G  !F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '   &  4%  3$  2#  1"  0!  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                  & % $ # " !                                        % $ # " !                            ~  } | { z y x w v  u 8t 7s 6r 5q 4p 3o 2n 1m 0l /k .j -i ,h +g *f )e (d 'c &b %a $` #_ "^ !]  \ [ Z Y X W V U T S R Q P O N M L K J  I  H  G  F  E D C B A @ ? >  = +< *; ): (9 '8 &7 %6 $5 #4 "3 !2  1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                      ) ( ' & % $ # " !                                        # " !                                                                           -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                    ~  } | { z y x w v  u  t  s  r  q p o n m l k j  i Bh Ag @f ?e >d =c <b ;a :` 9_ 8^ 7] 6\ 5[ 4Z 3Y 2X 1W 0V /U .T -S ,R +Q *P )O (N 'M &L %K $J #I "H !G  F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4  3  2  1  0  / . - , + * ) (  ' K& J% I$ H# G" F! E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                   ~ } |  { 'z &y %x $w #v "u !t  s r q p o n m l k j i h g f e d c b a  `  _  ^  ]  \ [ Z Y X W V U  T .S -R ,Q +P *O )N (M 'L &K %J $I #H "G !F  E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3  2  1  0  /  . - , + * ) ( '  & .% -$ ,# +" *! ) ( ' & % $ # " !                                        " !                                                                            # " !                                                                   ~ } | {  z y x w v u t s r q p o n m l k  j  i  h  g  f e d c b a ` _  ^ '] &\ %[ $Z #Y "X !W  V U T S R Q P O N M L K J I H G F E D  C  B  A  @  ? > = < ; : 9 8  7 $6 #5 "4 !3  2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                      :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                *  )  (  '  &  %  $  #  "  !  ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `   _  &^  %]  $\  #[  "Z  !Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :   9 "8 !7  6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $  #  "  !                                                 " !                                        0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                                                             ~ } | { z y x w v u t  s  r  q  p  o n m l k j i h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [   Z   Y   X   W   V  U  T  S  R  Q  P  O  N -l|pdXL@4(~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}y}m}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|*|||{{{{{{{{{{{{w{k{_{S{G{;{/{#{{ zzzzzzzzzzzz{zozczWzKz@z4z(zzzyyyyyyyyyyyytyhy\yPyDy8y,y yyxxxxxxxxxxxxyxmxaxUxIx=x1x%xx xwwwwwwwwwww}wqwewYwMwAw5w)wwwvvvvvvvvvvvvvvjv^vRvFv:v.v"vv uuuuuuuuuuuuzunubuVuJu>u2u&uuuttttttttttttstgt[tOtCt7t+tttsssssssssssswsks_sSsGs;s/s#ss rrrrrrrrrrrr|rprdrXrLr@r4r(rrrqqqqqqqqqqqqtqhq\qPqDq8q,q qqppppppppppppypmpapUpIp=p1p%pp pooooooooooo}oqoeoYoMoAo5o)ooonnnnnnnnnnnnvnjn^nRnFn:n.n"nn mmmmmmmmmmmmzmnmbmVmJm>m2m&mmmlllllllllll~lrlflZlNlBl6l*lllkkkkkkkkkkkkwkkk_kSkGk;k/k#kk jjjjjjjjjjjj{jojcjWjKj?j3j'jjjiiiiiiiiiiiisigi[iOiCi7i+iiihhhhhhhhhhhhxhlh`hThHhf3f(fffeeeeeeeeeeeeexemebeWeLeAe6e+e ee ddddddddddddd{dpdedZdOdDd9d-d!dd ccccccccccccycmcacUcIc=c1c%cccbbbbbbbbbbb~brbfbZbNbBb6b*bbbaaaaaaaaaaaavaja_aSaGa;a/a#aa ````````````{`o`c`W`K`?`3`'```____________s_g_[_O_C_7_+___^^^^^^^^^^^^x^l^`^T^H^<^0^$^^ ^]]]]]]]]]]]|]p]d]X]L]@]4](]]]\\\\\\\\\\\\u\i\]\Q\E\9\-\!\\ [[[[[[[[[[[[y[m[a[U[I[=[1[%[[ [ZZZZZZZZZZZ}ZqZeZYZMZAZ5Z)ZZZYYYYYYYYYYYYuYiY]YRYFY:Y.Y"YY XXXXXXXXXXXXzXnXbXVXJX>X2X&XXXWWWWWWWWWWW~WrWfWZWNWBW6W*WWWVVVVVVVVVVVVwVkV_VSVGV;V/V#VV UUUUUUUUUUUU{UoUcUWUKU?U3U'UUUTTTTTTTTTTTTsTgT[TOTCT7T+TTTSSSSSSSSSSSSxSlS`STSHS@2@&@@@????????????s?g?[?O?C?7?+???>>>>>>>>>>>>x>l>`>T>H><>0>$>> >===========~=s=h=]=R=G=<=1=&===<<<<<<<<<<<<121&11100000000000~0r0f0Z0N0B060*000////////////w/k/_/S/G/;///#// ............{.o.c.W.K.?.3.'...------------t-h-\-P-D-8-,- --,,,,,,,,,,,,x,l,`,T,H,<,0,$,, ,+++++++++++}+q+e+Y+M+A+5+)+++************u*i*]*Q*E*:*.*"** ))))))))))))z)n)b)V)J)>)2)&)))((((((((((((s(g([(O(C(7(+(((''''''''''''w'k'_'S'G';'/'#'' &&&&&&&&&&&&|&p&d&X&L&@&4&(&&&%%%%%%%%%%%%t%h%\%Q%E%9%-%!%% $$$$$$$$$$$$y$m$a$U$I$=$1$%$$ $###########}#q#f#Z#N#B#6#*###""""""""""""v"j"^"R"F":"."""" !!!!!!!!!!!!{!o!c!W!K!?!3!'!!!  s g [ O C 7 +   xl`TH<0$ }qeYMA5)ui]QE9-! znbVJ>2&~rfZNB6*wk_SG;/# {ocWK?3'th\PD8, ymaUI=1% }qeYMA5)vj^RF:." {ocWK?3'th\PD8, xl                                                                                             ~ }  | #{ "z !y  x w v u t s r q p o n m l k j i h g f  e  d  c  b  a ` _ ^ ] \ [ Z  Y X W V U T S R Q P O N M L K J I H  G  F  E  D  C B A @ ? > = <  ; (: '9 &8 %7 $6 #5 "4 !3  2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                     & % $ # " !                                        ) ( ' & % $ # " !                                                                          " !                                        ( ' & % $ # " !~  } | { z y x w v u t s r q p o n m l k  j  i  h  g  f e d c b a ` _  ^ )] (\ '[ &Z %Y $X #W "V !U  T S R Q P O N M L K J I H G F E D C B  A  @  ?  >  = < ; : 9 8 7 6  5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' &  %  $  #  "  !           4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                   0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                 ~  +}  *|  ){  (z  'y  &x  %w  $v  #u  "t  !s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T   S (R 'Q &P %O $N #M "L !K  J I H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8  7  6  5  4  3 2 1 0 / . - ,  + <* ;) :( 9' 8& 7% 6$ 5# 4" 3! 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                             * ) ( ' & % $ # " !                                        % $ # " !                                                               ~ } | { z y x  w /v .u -t ,s +r *q )p (o 'n &m %l $k #j "i !h  g f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U  T  S  R  Q  P O N M L K J I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;   :   9   8   7   6  5  4  3  2  1  0  /  .                                                                    ~ *} )| ({ 'z &y %x $w #v "u !t  s r q p o n m l k j i h g f e d c b a  `  _  ^  ]  \ [ Z Y X W V U  T (S 'R &Q %P $O #N "M !L  K J I H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9  8  7  6  5  4 3 2 1 0 / . -  , + * ) ( ' & % $ # " !                      !                                                                                                               &  %  $  #  "  !                                                                   2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !  ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `   _  9^  8]  7\  6[  5Z  4Y  3X  2W  1V  0U  /T  .S  -R  ,Q  +P  *O  )N  (M  'L  &K  %J  $I  #H  "G  !F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '   &  *%  )$  (#  '"  &!  %  $  #  "  !                                                                  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                           ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !       ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d   c G b F a E ` D _ C ^ B ] A \ @ [ ? Z > Y = X < W ; V : U 9 T 8 S 7 R 6 Q 5 P 4 O 3 N 2 M 1 L 0 K / J . I - H , G + F * E ) D ( C ' B & A % @ $ ? # > " = ! <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !           /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                          6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  $ # " !                                                        ~  }  |  {   z  3 y  2 x  1 w  0 v  / u  . t  - s  , r  + q  * p  ) o  ( n  ' m  & l  % k  $ j  # i  " h  ! g   f   e   d   c   b   a   `   _   ^   ]   \   [   Z   Y   X   W   V   U   T   S   R   Q   P   O   N   M   L   K   J   I   H   G 5M 4L 3K 2J 1I 0H /G .F -E ,D +C *B )A (@ '? &> %= $< #; ": !9  8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' &  %  $  #  "  !          8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        & % $ # " !                          ~  }  | { z y x w v u  t /s .r -q ,p +o *n )m (l 'k &j %i $h #g "f !e  d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T S R  Q  P  O  N  M L K J I H G F  E 0D /C .B -A ,@ +? *> )= (< '; &: %9 $8 #7 "6 !5  4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # "  !                  + * ) ( ' & % $ # " !                                        % $ # " !                                                                                                                    # " !      ~ } | { z y x w v u t s r q p  o  n  m  l  k j i h g f e d  c  #b  "a  !`  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A   @  ;?  :>  9=  8<  7;  6:  59  48  37  26  15  04  /3  .2  -1  ,0  +/  *.  )-   I}qeYMA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|*| || {{{{{{{{{{{{{{{p{e{Z{O{D{9{.{#{{ {zzzzzzzzzzzzxzlz`zTzHzw2w&wwwvvvvvvvvvvvvsvgv[vOvCv7v+vvvuuuuuuuuuuuuxulu`uTuHur2r&rrrqqqqqqqqqqqqsqgq[qOqCq7q+qqqppppppppppppwpkp_pSpGp;p0p$pp pooooooooooo|opodoXoLo@o5o)ooonnnnnnnnnnnnunin]nQnEn9n-n!nn mmmmmmmmmmmmzmnmbmVmJm>m2m&mmmllllllllllllslgl[lOlCl7l+lllkkkkkkkkkkkkxklk`kTkHkh2h&hhhggggggggggggggzgpgfg\gRgHg>g4g*g gg gfffffffffffffxfmfbfWfLfAf6f+f!ff feeeeeeeeeeee|eqefe[ePeEe:e/e%eeedddddddddddddudjd_dTdId?d4d)dddccccccccccccczcocdcYcNcCc8c-c"cc cbbbbbbbbbbbbxblb`bTbHb_2_&___^^^^^^^^^^^^s^g^[^O^C^7^+^^^]]]]]]]]]]]]x]l]`]T]H]<]0]$]] ]\\\\\\\\\\\|\p\d\X\L\@\4\(\\\[[[[[[[[[[[[u[i[][Q[E[9[-[![[ ZZZZZZZZZZZZzZnZbZVZJZ>Z2Z&ZZZYYYYYYYYYYYYsYgY[YOYCY7Y+YYYXXXXXXXXXXXXwXkX_XSXGX;X/X#XX XWWWWWWWWWWW|WpWdWXWLW@W4W(WWWVVVVVVVVVVVVtVhV\VPVDV8V,V VVUUUUUUUUUUUUxUlU`UUUIU=U1U%UU UTTTTTTTTTTT}TqTeTYTMTAT7T,T!TT TSSSSSSSSSSSS|SqSfS[SPSES:S/S#SS RRRRRRRRRRRR{RoRdRXRLR@R4R(RRRQQQQQQQQQQQQuQiQ]QQQEQ9Q-Q!QQ PPPPPPPPPPPPzPnPbPVPJP>P2P&PPPOOOOOOOOOOOOsOgO[OOOCO7O+OOONNNNNNNNNNNNxNlN`NTNHND2D&DDDCCCCCCCCCCCCsCgC[COCCC7C+CCCBBBBBBBBBBBBwBkB_BSBHB?2?&???>>>>>>>>>>>~>s>g>[>O>C>7>+>>>============w=k=_=S=G=;=/=#== <<<<<<<<<<<<|+2+&+++*************t*i*^*S*H*=*2*'***))))))))))))t)i)])Q)E)9)-)!)) ((((((((((((z(n(b(V(J(>(2(&(((''''''''''''s'g'['O'C'7'+'''&&&&&&&&&&&&x&l&`&T&H&<&0&$&& &%%%%%%%%%%%%y%n%c%X%M%B%7%,%!%% %$$$$$$$$$$$|$p$d$X$L$@$4$($$$############u#i#]#Q#E#9#-#!## """"""""""""z"n"b"V"J">"2"&"""!!!!!!!!!!!!!t!i!^!S!H!3(yncXMB7+wk`TH<0$ }qeYMA5)vj^RF:." {ocWK?3(th\PD8, ymaUI>2&~rfZNB6*wk_SG;/# {ocWK?3'th\PD8, xl`TH=1%                          (  '  &  %  $  #  "  !                                                          ~   }  ' |  & {  % z  $ y  # x  " w  ! v  u   t   s   r   q   p   o   n   m   l   k   j   i   h   g   f   e   d   c  b  a  `  _  ^   ]   \   [   Z   Y   X   W   V   U   T   S   R   Q   P   O   N   M   L   K   J   I   H   G  F  E  D  C  B   A   @   ?   >   =   <   ;   :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .   -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                     ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0   /   .   -   ,   +  *  )  (  '  &  %  $  # v v v  v  v  v  v  v v v v v v v  v v v v  v  v  v  v  v v v v v v v  v  v  v  v  v   v   v   v   v   v  v  v  v  v  v  v  v l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l l l l l l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l  l  l  l  l  l  l   l   l   l   l   l  l  l  l  l  l  l  l bQ bP bO bN bM bL bK bJ b I b H b G b F b E bD bC bB bA b@ b? b>  b= b< b; b: b9 b8 b7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b 0 b / b . b - b , b+ b* b) b( b' b& b%  b$ b# b" b! b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b  b  b  b  b  b  b  b  b   b   b   b   b   b  b  b  b  b  b  b  b X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X  X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X  X  X   X   X   X   X  X  X  X  X  X  X  X N N N N N N N N N N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N  N   N   N  N  N  N  N  N  N  N D { D z D y D x D w D v D u D t D s D r D q D p D o D n D m D l D k  D j D i D h D g D f D e D d D c D b D a D ` D _ D ^ D ] D \ D [ D Z D Y D X D W D V D U D T D S D R  D Q D P D O D N D M D L D K D J D I D H D G D F D E D D D C D B D A D @ D ? D > D = D < D ;  D :  D 9  D 8  D 7  D 6  D 5  D 4  D 3  D 2  D 1  D 0  D /  D .  D -  D ,  D +  D *  D )  D (  D '  D &  D %  D $  D #  D "  D !  D  D   D   D  : : : : : : : : : : :  :  :  :  :  : : : : : : :  : : : : : : : : : :  :  :  :  :  : :~ :} :| :{ :z :y  :x :w :v :u :t :s :r :q :p :o :n :m :l :k :j :i :h :g : f : e : d : c : b :a :` :_ :^ :] :\ :[  :Z  :Y  :X  :W  :V  :U  :T  :S  :R  :Q  :P  :O  :N  :M  :L  :K  :J  :I  : H  : G  : F  : E  : D  :C  :B  :A  :@  :?  :>  :=  :< 0  0  0  0  0  0  0  0  0  0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0  0  0  0  0 0! 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0   0 ~  0 }  0 | & & & & & & & & & & & & & & & & &  & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &  & &  & ~ & } & | & { & z & y & x & w & v & u & t & s & r & q & p & o & n & m & l & k & j & i & h & g & f & e & d & c & b  & a & ` & _ & ^ & ] & \ & [ & Z & Y & X & W & V & U & T & S & R & Q & P & O & N & M & L & K & J & I & H & G & F & E  & D & C & B & A & @ & ? & > & = & < & ; & : & 9 & 8 & 7 & 6 & 5 & 4 & 3 & 2 & 1 & 0  & /  & .  & -  & ,  & +  & *  & )  & (  & '  & &  & %  & $  & #  & "  & !  &  &   &   &   &   &   &   &   &   &   R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F   E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1   0  !/  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                                                                                            ~ } |  { z y x w  v  u  t  s  r q p o n m l k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _   ^   ]   \   [   Z  Y  X  W  V  U  T  S  R                               : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !       ~ } | { z y x w v u t s r q  p  o  n  m  l k j i h g f e  d (c 'b &a %` $_ #^ "] !\  [ Z Y X W V U T S R Q P O N M L K J I  H  G  F  E  D C B A @ ? > =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0   /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                     "  !                                                             !                                                                                                                          ( ' & % $ # " !                               ~  } | { z y x w v  u  t  s  r  q p o n m l k j  i  h  g  f  e  d c b a ` _ ^ ]  \ [ Z Y X W V U T  S  R  Q  P  O N M L K J I H  G F E D C B A @ ? > =  <  ;  :  9  8 7 6 5 4 3 2 1  0 / . -  ,  +  *  )  ( ' & % $ # " !                                                                                                 !                                                                                                                       ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u   t  $s  #r  "q  !p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q   P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <   ;  !:  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                ' & % $ # " !                                                                                                                                                                                         ~ } | { z y x w  v u t s r q p o n m l k j i h g f  e  d  c  b  a ` _ ^ ] \ [ Z  Y   X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F   E   D   C   B   A  @  ?  >  =  <  ;  :  9                                                        , + * ) ( ' & % $ # " !                                               lW|pdXMA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~#~~ ~}}}}}}}}}}}}~}s}h}]}R}G}<}1}&}}}||||||||||||v|j|^|R|F|:|.|"|| {{{{{{{{{{{{{{o{c{W{K{?{3{'{{{zzzzzzzzzzzztzhz\zPzDz8z,z!zz yyyyyyyyyyyyyymyayUyIy=y3y(yyyxxxxxxxxxxxxxxxmxbxWxLxAx6x+x xxwwwwwwwwwwwwxwlw`wTwHwq3q'qqqppppppppppppspgp[pOpCp7p+pppooooooooooooxolo`oToHoj3j(jjjiiiiiiiiiiiiitihi\iPiDi8i,i iihhhhhhhhhhhhxhlh`hThIh=h1h%hh hggggggggggg}gqgegYgMgBg6g*gggffffffffffffwfkf_fSfGf;f/f#ff feeeeeeeeeee|epedeXeMeAe5e)eeeddddddddddddvdjd^dRdFd:d.d"dd cccccccccccc{cocccWcKc?c3c'cccbbbbbbbbbbbbtbib]bQbEb9b-b!bb aaaaaaaaaaaazanabaVaJa>a2a&aaa````````````s`g`[`O`C`7`+```____________x_l_`_T_H_<_0_$__ _^^^^^^^^^^^~^r^f^Z^N^B^6^*^^^]]]]]]]]]]]]w]k]_]S]G];]/]#]] \\\\\\\\\\\\|\p\d\X\L\@\4\(\\\[[[[[[[[[[[[u[i[][Q[E[9[-[![[ ZZZZZZZZZZZZzZnZbZVZJZ>Z2Z&ZZZYYYYYYYYYYYYsYgY[YOYCY7Y+YYYXXXXXXXXXXXXxXlX`XTXHX  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4   3  2  1  0  /  . - , + * ) ( '  & % $ # "  !                                                                                                                                                                                                                                                -  ,   +   *   )   (   '  &  %  $  #  "  !       _   ^   ]   \   [  Z  Y  X  W  V  U  T  S                                                                                                                                                                                      ~  } | { z y x w v  u  t  s  r  q  p  o  n  m   l   k   j   i   h  g  f  e  d  c  b  a  `               ~ } | {  z y x w v u t  s  r  q  p  o n m l k j i h  g f e d c b a ` _ ^  ]  \  [  Z  Y X W V U T S R  Q P O N M L K J I H G F E  D  C  B  A  @ ? > = < ; : 9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,   +   *   )   (   '  &  %  $  #  "  !      F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4   3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #   "  !